ab Harefis Monothelitarum labe.

IV. Argumentum defummitur ex Eathefi , & Typo ; in

his fiquidem duarum , vel unius Operationis in Chrifto filentium
præcipuum erat punctum. Si ergo Summus Pontifex Honorius
in fua ad Sergium Epiftola hoc quoque filentium præcepiffet , cur
ergo nec idem Patriarcha in fua Ecthefi , nec Paulus itidem Pa
triarcha Conftantinopolitanus in Typo allegârunt hujus Summi
Pontificis authoritatem ? certò Caufæ fuæ meliùs , efficaciúsque
confulere non potuiffent , quàm fi ex Summi Pontificis Litteris
oftendere potuiffent , in Chrifto nec unam , nec duas Operatio
nes effe dicendas , & admittendas.
Idem Argumentum non modicum exinde defummit ro
bur, quòd Petrus Patriarcha Conftantinopolitanus Theodofium
Epifcopum Cæfareæ ad S. Maximum , qui tunc exulabat , miferit,
ut hunc , fi fieri poffet , in errorem induceret , in fuas partes per
traheret , atque , ut Typum fufciperet , illi perfuaderet : ex quo
hiftorico facto ita licet arguere. Cur prædictus Patriarcha Con
ftantinopolitanus per Theodofium Epifcopum S. Maximo non
Honorii Litteras exhibendas curavit , ut Romani Pontificis au
thoritati cederet ? cur Theodofio huic omnia fruftra tentanti .
tandémque œconomiam objicienti , propter quam Typus factus
fuerit ( quod factum eft , inquit Theodofius , ne accipias ùt ra
tum Dogma ; nam , pergit ille , ut omnes pace mutua frueren
tur , confideraverunt quidam hujusmodi voces filentio compri
mendas ) cur , inquam , Theodofio hæc dicenti refpondit S. Ma
ximus : Quis fidelis fufcipit difpenfationem taceri facientem vo
tes , quos dici per Apoftolos , atque Prophetas , & Doctores Deus
omnium difpenfavit ? cur non fubitò Theodofius ille fubjecit ,
Honorium ipfum talem difpenfationem fufcepiffe , imò præcepiffe.
Captum fanè omnem fuperat , S. Maximum , qui Honorii Litte
ras habebat , ac illum fummis laudibus extulerat , atque Divinum
apellaverat , Theodofio Monothelitæ refpondere non dubitâffe ,
Fidelium neminem fufcipere difpenfationem tacendi duas Opera
tiones , fi Honorius eas fcripfiffet Litteras , quibus de duabus Ope
rationibus filentium fieri juffiffet.
V. Denique Argumentum defummitur tum ex Summis
Pontificibus ab Honorio usque ad Agathonem , tum ex ipfis quo
que Monothelitis. Summi Pontifices omnes illi , qui damnârunt
Ecthefin , Typum , & quidquid demum aliud faperet Monotheli
ticam Hærefin , nullam unquam Epiftolæ Honorii fecêre mentio
nem, neque ipfi Monothelitæ unquam huic damnationi oppofuê
F 3 re
 catur us
46 Art. VII. Vindi Honori

re dictas Honorii Litteras , quas & facile, & omni jure oppo
nere potuiffent , fi Honorius unquam unius , vel duplicis Ope
rationis filentium in Epiftolis præcepilet , ergo manifeftum indi
cium eft., Litteras Honorii partim confictas , partim fuiffe adul
teratas. Imò S, Agatho Papa , quem utique Honorii Epiftolæ
ad Sergium latere non potuêre , exprefsè teftatur , nullum Pra
decefforum fuorum unquam à Veritate Catholica aberrâffe , quod
certè fcribere potuiffet nunquam , fi Honorius unius , vel duarum
Operationum in Chrifto filentium præcepiffet , in quo potiffimùm
Anaftafius Monothelitarum Hærefis confiftebat. Concludo verbis Anaſtaſii
Bibliotbec. Bibliothecarii in Epiftola ad Joannem Diaconum : Quis erit , qui
in Epift. ad
Joan. Dia. nobis dicat , utrùm Honorius pro certo dictaverit Epiftolam , de
conum. qua illum anathematizandi fomitem calumniatores fufceperunt.
Tertium jam occurrit probandum Membrum , fcilicet id
ipfum , quod Honorius de una Voluntate ad Sergium fcripferat,
in fenfu prorfus Catholico intellexiffe , atque intelligendum effe ;
patet enim id primò ex Apologia Joannis IV. pro Honorio , fe
cundò ex Epiftola S. Maximi ad Marinum , tertiò ex Disputatio
ne ejusdem cum Pyrrho , qui omnes clarè afferunt , Honorium
dumtaxat à Chrifto exclufiffe duas Voluntates contrarias carnis
fcilicet , & fpiritûs , & unam tantùm admififfe Voluntatem Hu
manitatis. Omnium verò luculentiffimè id colligitur ex ipfa Epi
ftola ipfius Honorii , ubi ita fcribit : Unde unam fatemur Vo
luntatem D. N. J. C.; quia profectò à Divinitate affumpta eft
noftra Natura, non culpa. Ex ratione itaque addita manifeftum
eft , Summum Pontificem tantùm loqui de Voluntate humaną
Chrifti , & excludere dumtaxat duas ab eodem Voluntates con
trarias , quæ Voluntatum contrarietas in nobis , in quibus caro
concupifcit adversùs fpiritum , provenit à culpa , quæ in Chriſto
Bullum habet locum.
Quartum hujus noftri Afferti membrum triplici Argu
mento probo , & Primò quidem tota illa Epiftola eft de Silentio
unius , vel duarum Operationum , atqui hoc Silentium nunquam
docuit , nunquam præcepit Honorius , ergo tota hæc Epiftola.
conficta eft à Monothelitis. Minor fatis abundè fuperiùs fuit de
monftrata: Major patet ad oculum legenti hanc II. Epiftolam,
Secundò, Nullus vel Summorum Pontificum , vel Monothelitarum
fecit unquam ante Concilium hoc Generale VI. hujas Epiftolæ
mentionem , quam tamen certè feciffent Monothelite ad Caufe
defenfionem , ergo. Tertiò. demum in hac Epiftola legitur, quod ,
Hono.
 ab Harefis Monothelitarum labe. 47

Honorius Legatis S. Sophronii fuaferit , ut curaret Voces unius,

vel duarum Operationum fupprimere , quod & promiferunt. Hoc
autem apertè falfum eft ; nam Legatus Sophronii ad Honorium
nullus alius fuit , quàm Stephanus ille Dorenfis , qui apertè te
ftatur , fe hunc legationis fuæ fructum tuliffe , ut Deus Honorium
excitaverit non equidem mediocriter in commonitione , nec non
conteftatione pradictorum Virorum Sergii fcilicet , & Cyri , licèt
eos flectere nullo modo potuerit , ùt habet Concilium Lateranen
fe in Secretario II. Quæ certè fiquis vel levi mentis acie con
templetur cum allegatis ex Epiftola II. Honorii ad Sergium nul
latenùs cohærere ſtatim diſpiciet. Finxêre itaque & hoc Hæreti.
ci Monothelitæ , ut Sophronium quoque in fufpicionem trahe
rent.

ARTICULUS VIII.

Quadam afferuntur Documenta, & Conjectura ,

ex quibus oftenditur , Honorium I. S. P. in repri

menda Harefi Monothelitarum munerifuo

nequaquam defuifle.

Uamvis defacto pauci ( Hæreticos fi excipias) omnino fint,

quibus perfuafum eft , Honorium S. P. hæretica Mono
Q thelitarum labe fuiffe infectum , funt tamen plurimi,
quorum animis ea infedit Opinio , Honorium I. S. P. in repri
menda , atque , ut ita dicam , in cunis fuis fuffocanda hac Hærefi
fuiffe negligentem , ac muneri fuo nequaquam fatisfeciffe , Argu
mentô potiffimum Epiftolarum quarumdam , quæ nomine Leonis
II. S. P. , & S. Agathonis Succefforis circumferuntur. Verùm
fi Argumenta hæc , quæ ex fæpè laudato Feltrienfi Epifcopo pro
ducturus fum , æqua fufpendere lance , ac attenta mentis acie
perpendere dignabuntur , alios animi fenfus de Honorio S. P. eos
inducturos confido. Atque
I. Argumentum nobis fubminiftrat idem ipfe Stephanus
Steph. Do
Dorenfis S. Sophronii ad Honorium I. Legatus. Recito illius renf Secre
verba , quæ habentur Secretario II . Concilii Lateranenfis : Exci tar. 11.Con
tavit Deus ( inquit Stephanus ) non mediocriter Apoftolicos Pra cilii Later.
Jules , Honorium in primis ( apud quem pro Sophronio legatio
ne fungebatur ) in commonitione , nec non conteftatione pradi
Etorum
 48 Art. VIII. Oftenditur , "Honorium in rèprimenda

torum Virorum , Sergii nimirùm , & Cyri , quos paulo ante no

&
minaverat , licèt nullo modo eos flectere potueruut. Ubi animad
vertendum , Honorium de Hærefi Monothelitarum primùm tunc
per dictum Sophronii Legatum fuiffe redditum certiorem , quod.
contigit verofimiliter Anno DCXXXV. ; nam primùm Anno
DCXXXIII . Hærefis hæc in publicum prorupit , licèt antea jam
fuerit exorta , ùt ex Monothelitarum Hiftoria patet.
S. Maxi
II. Documentum petitur ex S. Maximo in Epiftola ad Pe
mus in Epift. trum Illuftrem. Nam cùm S. Maximus fcriberet , Monothelitas
ad Petrum
à Catholicis Epifcopis admonitos , & rogatos fuiffe , ut Hærefin
illuftrem,
fuam relinquerent , atque Catholicæ Veritati victas præberent.
manus : Qua hos , inquit , non rogavit Ecclefia ? quis pius , &
Orthodoxus non fupplicavit Antiftes ? tum verò Romanos recen
fet Pontifices , quibus hæc Monothelitarum refipifcentia vel ma
ximè curæ fuit. Quid autem , fubjecit , & DIVINUS HONO
RIUS? quid verò & poft illum Severinus Senex ? quid denique
& is, qui poft hunc extitit Sacer Joannes ? porro is , qui nunc
prafidet , Beatiffimus Papa Theodorus omifit quidquam fupplica
tioni conveniens ? Aut ergo S. Maximum Martyrem infignem im
poftorem, ac mendacem Summorum Pontificum præconem , aut
Honorium S. P. muneri fuo nequaquam defuiffe fatearis necef
fum eft.
III. Argumentum non minùs efficax defummitur ex Epi
ftola Sanctiffimi Pontificis , ac invictiffimi Veritatis Catholicæ
3.Martin. Propugnatoris , Sancti fcilicet Martini I. ad Amandum Trajecten
1. adAman- fem Epifcopum. A Sergio ( verba funt hujus Sancti Pontificis)
dum Traje falfo Epifcopo Conftantinopolitano execranda , & abominanda has
Benf. Epifc..
Harefis pullutavit , quam Succeffor ejus Pyrrhus in deterius au
xit ; pro qua re fapius Apoftolica Sedes perfuafionibús , conteſta
tionibus , atque increpationibús plurimis admonuit eos , quatenus
ab ejusmodi errore recederent , & ad lumen pietatis , ex quo
tapfi funt , remearent. Atqui Sergium increpare , admonere ,
conteftari nullus alius Pontificum potuit , quàm Honorius , qui
illo tempore Romanam tenuit Sedem , quo impius Sergius Pa
triarcha erat Conftantinopolitanus , qui & Honorio per duos dum
taxat Menſes erat fuperftes , quo tempore adhuc Sedes Pontifi
B cia vacabat , ut ex Hiſtoria ecclefiaftica manifeftum eft.
S. Agatho
IV. Argumentum nobis fubminiftrat ipfe S. Agatho S. P.
S.P.in
ad Imp.Con- qui in Epiftola fua ad Conftantinum Pogonatum Imperatorem
Bant.Pogon, ita fcribit : Apoſtolica memoria mea parvitatis.Pradeceffores do
6.9 minicis

1
 Harefi Monothelitarum nequaquàm defuiſſe. 49

minicis doctrinis inftructi , ex quo novitatem hæreticam in

Chrifti immaculatam Ecclefiam Conftantinopolitana Ecclefia Pra
Jules introducere conabantur , nunquam neglexerunt eos horta
ri , atque obfecrando commonere , ut à pravi Dogmatis hareti
co errore faltem tacendo defifterent , ne ex hoc exordium diffidii
in unitate Ecclefia facerent , unam Voluntatem , unámque Ope
rationem duarum Naturarum afferentes in uno D. N. J. C.
Quærere jam mihi fit integrum : Quis ille fuit , qui novitatem
hareticam in Ecclefiam introducere conabatur ? numquid Sergius ?
Quis autem Sergium exhortari , admonere , obteftari potuit ?
numquid Honorius ? nullus enim alius Pontifex Romanam tenuit
Sedem , quàm Honorius , dum Sergius hæreticam novitatem in
Ecclefiam Conftantinopolitanam introducere conabatur.
V. Argumentum fundatur in Præfumptione. Quis enim
de tanto , támque præclaro Pontifice , quem S. Maximus DIVI
NUM vocat , qui tanta , támque præclara pro Fide Catholica
pro Romanæ Sedis Authoritate geffit , qui fe pro Domo Dei ve
lut murum aheneum contra quascunque hoftiles incurfiones fem
per oppofuit , qui Eduinum Anglorum Regem per Litteras hor
tatus eft , ut in fufcepta Religione Catholica perfeveraret , qui
Scotos Pafcha celebrantes præter legem latam à Concilio Nica
no redarguit , qui omnem conatum adhibuit , ut Adalvaldus Rex
Longobardorum Catholicus in Regnum , à quo expulfus fuerat ,
ejecto Ariovaldô Arianô reftitueretur , qui Fortunatum Patriar
cham Hæreticum ab Epifcopatu depofuit , & Primogenium Sub
Diaconum , & Regionarium in ejus locum fubftituit. Quis , in
quam , talem , tantúmque Pontificem in reprimenda glifcente
Monothelitarum Hærefi focordem , negligentémque fuiffe fibi per
fuadere poterit ? Id ego certè in animum meum pofthac indu
aurus fum nunquam .

ARTICULUS IX.

Refpondetur Argumentis Adverfariorum.

I. Onorius I. S. P. fcripfit Epiftolas , in quibus manifeftè

' H continetur Hærefis Monothelitica , ergo ab ea fatis vin
dicari nunquam poterit.
R. D. A. Honorius fcripfit Epiftolas , in quibus manifeftè
continetur Hærefis Monothelitarum , quarum tamen poſterior le
G &a
 50 Art. IX. Refpondetur

&ta Actione XIII . Concilii Generalis VI. eft omnino conficta , al

tera verò ab Hæreticis Monothelitis corrupta , interpolata , at
que adulterata , C. A. fecus N. A. Refponfio hæc patet ex di&is.
II. Certum eft ex Pyrrho Sergii Succeffore , item ex Apolo
gia Joannis IV. , & ex Difputatione , ac Epiftolis S. Maximi ,
Honorium I. S. P. faltem aliquam dedifle ad Sergium Epiſtolam ,
atqui in illa apertè docuit , unam dari in Chrifto Voluntatem ,
in quo potiffimum verfabatur Monothelitarum Error , ergo Ho
norii faltem una Epiftola continebat Hærefin prædictam .
B. D. M. docuit unam in Chrifto dari Voluntate in fen
fu prorfus Catholico C. M. in fenfu Monothelitarum N. M. Qua
lis erat interrogatio Sergii , talis erat refponfio Honorii. Scri
pferat Sergius Honorio , quosdam in his Partibus effe , qui duas
in Chrifto contrarias prædicarent Voluntates : repofuit Honorius,
nequaquam contrarias in Chrifto prædicandas effe Voluntates ,
fed unam ; quia fcilicet ejus Divinitas noftram affumpfit Natu
ram , non culpam. Hujus Propofitionis : Una datur in Chrifto
Voluntas , duplex eft fenfus , Catholicus unus , Monotheliticus
alter. Catholicus eft , fi referatur ad folam Chrifti Humanita
tem cum exclufione contrarietatis Voluntatum , feu rebellionis ,
& concupifcentiæ carnis adverfus fpiritum , in quo fenfu fcripfit
Honorius , ùt manifeftum eft. Monotheliticus eft , fi fummatur
hæc Propofitio de Chrifto ùt Deo fimul , & Homine : quemad
modum & hujus Propofitionis : Unus datur in Ecclefia Raptifmus,
duplex eft fenfus , Catholicus unus , Hæreticus alter : Catholi
cus , fi de Baptifmo in genere eft fermo , proùt nimirùm comple.
&
titur Baptifmum Fluminis , Flaminis , & Sanguinis : Hæreticus
verò , fi intelligatur de folo Baptifmo Fluminis cum exclufione
Baptifmi Flaminis , & Sanguinis,
III. Sergius certè fuit Monothelita , & ùt talis jure à Con
cilio damnatus , ergo & Honorius fuit Monothelita , atque ùt ta
lis à Concilio Generali VI. absque injuria damnatus. Confe 1
quentia probatur. In dicto Concilio refertur , quòd confenferit "
Honorius in omnibus Doctrine Sergii , ergo , fi Sergius fuit Mo
nothelita , & ùt talis damnatus , talis quoque erit Honorius.
R. N. C. ad Prob. D. A. Concilium refert Honorium con
fenfiffe in omnibus Doctrine Sergii ex præfumptione veritatis il
larum Epiftolarum , quæ lectæ fuêre in Actione XII. & XIII. il
lius Concilii C. verè , & à parte rei confenfit , N. A. In Conci
lio illo Generali VI. fuêre Patres & Catholici , & Hæretici Mo
!
nothe.
 Argumentis Adverfariorum. SY

nothelitæ , vel faltem huic Hærefi , ne exprefsè damnaretur , non

modicum faventes. Catholici PP. hanc tulêre Sententiam præ
fummentes , veras effe has Epiftolas , atque genuinas , adeóque
errore Facti inducti : Monothelitæ verò hujus fraudis confcii per
fummam injuriam , & calumniam Honorium damnaverunt. Hinc
Anaftafius Bibliothacarius PP. hujus Concilii ( Epifcopos fcilicet Anaftafius
Græcos ) Calumniatores vocat. Biblioth, in

IV. Epiftola Sergii ad Honorium non fuit Catholica , fed Epift. ad Jo

Hæretica , atqui huic , & Doctrinæ in ea contentæ confenfit Ho- annem.Dia
conum,
norius , ergo & Honorius fuit Hæreticus.
R. Epiftola Sergii ad Honorium , quæ lecta fuit in Con
cilio Generali VI . Actione III. non fuit Catholica , C. verè ad
Honorium fcripta , N. Fucatô enim animô verfipellis mille frau
dum Architectus Sergius ad Honorium fcripfit , ut ipfe Honorio
fe probaret Catholicum , ab Honorio verò tale obtineret refpon
fum , ex quo eidem hæreticæ pravitatis labem impiè afpergere
poffet.
V. Si Epiftolæ Sergii forent partim ex integro confictæ
partim corruptæ , tunc oftendi poffet , ac determinari id , quod
revera Honorius ad Sergium refcripfit , atque id , quod ab Hæ
reticis Monothelitis fuit affutum , fed hoc à nobis determinari
nequit , ergo.
R. C. M. N. min . & oftendo , ac determino , Tota ita
que illa Epiftola , quæ fuit lecta Actione XIII., ficta eft ; utpote
quam nunquam fcripfit Honorius , ùt oftendi fuperiùs : in Epifto
la verò , quæ fuit lecta Actione XII. , illa vera funt , atque ge i
nuina , quæ habentur de una in Chrifto Voluntate ; hæc enim
fcripfit Honorius in fenfu prorfus Catholico : affuta verò , & à
Monothelitis addita funt illa , quæ habentur de reticentia unius,
vel duarum Operationum in Chrifto.
VI. In fæpiùs laudata S. Synodo Actione XII . , poftquam
Honorii Epiftola lecta fuit ex Macarii Codice , ea fuit collata
cum Authentica Latina Honorii , quam de Patriarchio fumpfe
rat Georgius Chartophylax , ergo eo ipfo Epiftola Honorii tan
quam cum Authentica concordans fuit vera , atque genuina.
" R. Etiam in Patriarchio Conftantinopolitano fuiffe Codi
ces corruptos , vitiatos , adulteratos ; nam Codices illi duo Sy
nodi V. , in quibus additus fuerat à Monothelitis Sermo Mennæ
ad Vigilium , & Libelli duo Vigilii ad Juftinianum Imperatorem,
atque Theodoram Auguftam fumpti fuerant ex Patriarchio : quin
G 2 imò
 52 Art. IX. Refpondetur

imò Macarius , atque Theodorus Libellos illos Vigilii nomine

convictos divulgaverant , eósque de Patriarchio fumpfiffe fe di
xerant. Quid igitur mirum ? fi , quemadmodum falíos illos Li
bellos in Patriarchium Monothelitæ immiferant , ita etiam lati
nam Epiftolam , quæ Honorii nomen præferret , à fe confictam in
tulerint ; cùm jam præviderent, collationem græcæ Epiftolæ cum
Latina effe faciendam .
VII. In Concilio Generali VI. Honorius ùt Doctrinæ Mo
nothelitarum per omnia confentiens fuit cum iisdem damnatus ,
ac iterum , iterúmque anathemati fubje &
tus ; Actione enim XIII .
lectis Honorii ad Sergium Litteris dixerunt Epifcopi : Anathe
matizari pravidimus & Honorium , qui fuerat Papa antique
Roma , eò quòd invenimus per fcripta , que ab eo facta funt ad
Sergium , quia in omnibus ejus mentem fecutus eft , & impia
Dogmata confirmavit. Ergo Epiftolæ illæ ad Sergium datæ , ob
quas fuit damnatus , fuêre genuinæ , & Honorius revera fuit Mo
nothelita.
R. Cum Diftin &
tione : in Concilio Generali damnatus fuit
Honorius Judicio ipfius Synodi , N. A. Judicio Epifcoporum C.
A. & N. Conf. Non eft arbitraria hæc Diftinctio , aut ex Scho
Jarum dumtaxat feriniis extracta. Ut illa , quæ in Conciliis agun
tur , decernuntur , vel ftatuuntur , vim habeant , tria potiffimùm
requiruntur. I. Ut fit in materia , cujus causâ fuit convocatum
Concilium . II. Ut non fit contra , vel præter Præceptum ipfius
Summi Pontificis. III. Ut illa demum , quæ à Concilio acta ,
ftatuta , ac decreta fuêre , à Summo Pontifice confirmentur. Pri
}

mum quod concernit , certè Concilium hoc Generale VI . non

alium in finem congregatum fuit , quàm ut Catholica Veritas de
duplici Voluntate , & Operatione in Chrifto definiatur , non ve
rò , ut de S. P. Honorio feratur judicium . Alterum Punctum fi
spectemus , tantum abeft , ut Summus Pontifex præceperit , vel
demandaverit Concilio in Honorii Caufam inquirere , multò mi
nus eundem anathemati fubjicere , ut etiam illum in fua Epiſtola
ad Conftantinum Imperatorem egregiè laudaverit , proùt ſuperiùs
vidimus. An verò ullus Summorum Pontificum Honorii damna
tionem probaverit , fuàque firmaverit authoritate , quod tertium
eft Punctum , mox videbimus.
Quod autem in Concilio aliquo aliud fit Synodi Judi
cium , aliud Epifcoporum , quàm plurimîs Argumentis ex Hiſto
ria ecclefiaftica , & Summorum Pontificum authoritate petitîs
often
 Argumentis Adverfariorum. 53

oftendit nofter Epifcopus Feltrienfis , ex quibus hæc pauca feligo.

S. Gregorius M. de Concilio Conftantinopolitano I. ita fcribit : s . Gregor.
Romana Ecclefia Canones Conftantinopolitani Concilii , vel gefta M. Ep. 24.
- 1. 7.
Synodi illius hactenùs non habet , nec accipit : in hoc autem ean
dem Synodum accepit : quod eft per eam contra Macedonium de
finitum. S. Leo M. loquens de Canone III. ab Epifcopis in illa S. Leo M.
ipfiflima Synodo Oecumenica fancito illam apellat Epifcoporum Ep. 8o. ad
Subfcriptionem caducam , non autem Synodi Oecumenica Con- Anatol.
ftitutionem. In Concilio Ephefino Oecumenico III. idem S. Leo Idem Ep.
92. ad Ma
M. Synodi Definitiones ab Epifcoporum Judiciis diftinxit : In Ephe. xim,
fina Synodo , inquit , qua impium Neftorium cum fuo Dogmate chenf.
perculit, Juvenalis Epifcopus ad obtinendum Provincia Princi
patum credidit fe poffe fufficere , & infolentes aufus per commen
titia fcripta firmare. Fidei Definitionem adversùs Neftorium ,
ejúsque Damnationem pro Synodi Judicio S. Leo M. habuit , De
cretum illud autem , quo Juvenalis ambitioni obfecuti fuiffe vi
dentur Epifcopi , à Synodi Conftitutionibus procul amandavit.
Quæ omnia confirmantur ex verbis illius , quem fub nomine Ge
lafi I. Anaftafius Bibliothecarius laudavit , id fcilicet Synodi au
thoritatem habere , quod Apoftolica Sedes fieri jufferit : alia au
tem, addit , qua per incompetentem prafumptionemprolata funt,
vel potiùs ventilata , qua Sedes Apoftolica gerenda nullatenus
demandavit , ea Synodi authoritatem nullam habere.
VIII. Patres dicti Concilii in Epiftola Synodica ad Sum
mum Pontificem exprefsè fcripferunt , fe Honorium damnâffe ex
Sententia ejusdem Pontificis : Anathematibus ( inquiunt VI. Sy
nodi Epifcopi ) interfecimus ex Sententia per facras veftras Lit
teras de iis priùs lata , videlicet Theodorum , Sergium , & Ho
norium .
B. Mala hic agunt fide hi Græci Epifcopi ; nam infpician.
tur Epiftolæ S. Agathonis , nullibi certè idem fan&tiffimus Ponti
fex Honorium præcepit anathematizari , quin imò nullum Præde
cefforum fuorum unquam à Fide aberrâffe in iis Epiftolis apertè
profeffus eft.
IX. Concilium Generale VI. etiam quoad Damnationem
Honorii fuit approbatum à S. P. Leone II. , qui S. Agathoni fuc
ceffit in Pontificatu : ergo Damnatio Honorii facta fuit Judiciô
I fynodali , & non tantùm Epifcoporum Orientalium. Confequen
1 Antecedens Anaftafius
tia eft certa , neque nos illam in dubium vocamus. Antecedens
probatur ex Anaftafio Bibliothecario , qui utique omnium opti- Bibliotbec.
*** AR G 3 mè de Leone II
 54 Art. IX. Refpondetur

mè fcire poterat , quidnam Summi Pontifices ftatuerint , decre

verint , confirmaverint , vel rejecerint. Hic ergo Anaftafius de
Leone II. ita fcribit : Hic fufcepit S. Synodum , qua per Dei pro
videntiam nuper in Regia Urbe celebrata eft , in qua condem
nati funt Cyrus , Sergius , Honorius , & Pyrrhus. Ergo appro
bavit Leo II. Synodum VI. , & cum illa Damnationem Honorii .
Verùm ad hoc Argumentum , cui multum tribuunt Ad
verfarii , liceat brevem præmittere Crifin. Anaftafius Bibliothe
carius Annîs fermè CC . floruit poft Leonem II . , & Concilium
Generale VI. , quomodo ergo fcribere , vel dicere potuit , quæ
nuper celebrata eft. Verbum itaque hoc manifeftè indicat , hunc
Scriptorem alium effe ab Anaftafio Bibliothecario , ùt benè adver
Combefifius, tit Combefigus. Anaftafius præterea Bibliothecarius eorum dum
taxat Summorum Pontificum Vitam , & Ada fcripfit , qui fuo
Ciamping tempore vixerunt , ut eleganter oftendit Ciampinus in Examine
in Exam. Libri Pontificalis. Tantùm verò abeft
, ut Anaftafius Bibliothe
lib. Pontifi
sal. carius S. P. Leonem II . Honorii Damnationem approbâffe tefte
tur , ut ex eodem contrarium manifeftè colligatur ; nam cùm
( ut fuprà diximus ) in Epiftola ad Joannem Diaconum Romanum
multa ad Honorii defenfionem fcripfiffet , & Epifcopos , qui Ho
norium in Synodo VI. damnâſſent , Calumniatores apellâffet , ut
Objectionem , quæ ipfi ex Synodo VI. fieri potuiffet , præoccu
paret , ita fcribit : Sed ne videamur tam fanctam , támque re
verendam Synodum accufare , vel temerè reprehendere , licere
nobis opinamur de illa fentire , qua Sanctos Patres noftros de
Chalcedonenfi magna Synodo fenfiffe non ignoramus : quorum unus
usque ad prolationem Canonum tantummodo hanc fufcipiendam
fore fignavit. - - - Et fecundam Univerfalem Synodum , quapri
mo Conftantinopoli celebrata eft , in caufa Primatus Ecclefiarum
Sedes Apoftolica non admittit : quin & omnes Synodos fic reci
piendas decernit , ut Chalcedonenfem Synodum admittendam fo
re S. Gelafius Papa defcribat pro Fidei fcilicet Communione , &
Veritate Catholica , & Apoftolica , pro qua hanc fieri Sedes Apo
ftolica delegavit, factámque firmavit. In aprico itaque res eft,
Concilium Generale VI. quoad Damnationem Honorii confirma
tam non fuiffe.
Sed neque ex Verbis allatis ex Pontificali quidquam erui
tur. Hic enim ( inquit Hiftoricus ) fufcepit S. Synodum , - - in
qua condemnatus eft Honorius. Duo in hac Propofitione affe
runtur , ſcilicet Leonem II. ſuſcepiffe S. Synodum , & in illa da
mnatum
 Argumentis Adverfariorum. 35

mnatum fuiffe Honorium. Utrumque verum eft , absque eo,

quòd Leo II. Damnationem Honorii approbaverit. Idem Ponti
ficale fcribit in Vita Leonis M.: Hic firmavit Synodum Chalce
donenfem , & tamen hic Summus Pontifex non firmavit omnia ,
quæ in dicto Concilio ab Epifcopis fuêre ftatuta , & decreta. Ad.
mittimus itaque , & Leonem II . fufcepiffe S. Synodum quoad il
la , quæ Fidei Profeffionem fpectant , non autem Damnationem
Honorii: concedimus Honorium à dicto Concilio fuiffe damna
tum Epifcoporum quidem , non autem Synodi Judiciô.
A
X. Sæculo Chriſti IX. Adrianus II. S. P. Nicolai hujus Adrianus
Nominis I. cognomentô Magni Succeffor ? qui Annô Chrifti II. in Con
cilio Rom.
DCCCLXVII . Pontificatum fufceperat , in Concilio Romano re
fert Damnationem Honorii S. P. hîs verbis : Licèt Honorio ab
Orientalibus poft mortem anathema dictum fit , fciendum tamen 3
eft , quia fuerat fuper Harefi accufatus , propter quam folam li- '
citum eft minoribus Majorum fuorum motibus refiftendi , velpra
vos fenfus liberè respuendi : quamvis ibi nec Patriarcharum >
neccaterorum Antiftitum cuipiam de eo quamlibet fas fuerit pro
ferendi Sententiam , nifi ejusdem prima Sedis Pontificis confen
sús praceffiffet Authoritas. Ergo faltem Summus Pontifex Adria
nus II. Honorii damnationem authoritate fua firmavit.
Antequam huic Argumento refpondeam , fciendum eft
ex Hiftoria , qua occafione Adrianus II. hoc dixerit , erat autem
hæc. Impius , ac fceleftiffimus Photius Patriarchalis Sedis Con
ftantinopolitanæ Ufurpator , poftquam à Nicolao I. Adriani Præ
deceffore anathemati fubjectus , depofitus , atque promeritas fce
lerum fuorum poenas dediffet , eo temeritatis eft progreffus , ut
convocatô Conciliabulô viciffim S. P. Nicolaum damnaret. Ne
faria facrilegi hujus Conciliabuli Acta ad Adrianum II. Nicolai
Succefforem delata ex Concilii Romani ad rem hanc habiti Sen
tentia igni tradita funt , atque Anathema in eos dictum , qui eo
rundem Actorum Exemplar aliquod celarent , vel apud fe habe
rent : ex quo factum eft , ut , quid Photius in illis Actis fcripfe
rit , ignoremus. Sed , cùm Adrianus II. in Allocutione III. ad
Synodum Romanam Honorii Damnationem , quafi Photio refpon
deret , retulerit , Photius in damnando S. Nicolao ab Honorii
Damnatione exemplum quæfiiffe videtur. Intolerabilis eft ( in
quit Adrianus II. ) ifta prafumptio , Dilectiffimi , & hanc aures
pracordiorum , fateor , fuftinere non poffunt. Quis unquam ve
ftrúm tale quid, precor, unquam audivit , vel quis hujusmodi
teme
 56 Art. IX. Refpondetu
r

temeritatis faltem lectione immenfitatem invenit ? fiquidem Ro

manum Pontificem de omnium Ecclefiarum Prafulibus judicâffe
legimus , de eo verò quemquam judicaffe non legimus . Licèt
ergo Honorio ab Orientalibus poft mortem , &c. Sequuntur verba
fupra relata.
Quis ergo non videt , hoc nihil omnino Adverfariis pa
trocinari. Sacrilegum Photii facinus , ac inauditæ temeritatis
aufus graviffima hac Oratione perftringit Adrianus Pontifex , il
ludque longè gravius efle afferit , quàm Epifcoporum Orientalium ;
hi enim damnârunt Honorium jam mortuum , ille damnare aufus
eft Nicolaum vivum : illi damnârunt Honorium de Hærefi accu
fatum , hic Nicolaum , cui nullus unquam hæreticæ pravitatis la
bem , ac notam impingere aufus eft. Accufatum ergo dicit Ho
norium de Hærefi , hoc & nos admittimus : damnatum ab Orien
talibus Epifcopis , & hoc non inficiamur : quo autem in loco pro
pterea hanc damnationem probavit Adrianus ? Hic porro omní
ftudio adverte , Adrianum dicere , Honorium ab Orientalibus
damnatum , non à Synodo. Hæc præterea allegata Verba ab Ana
ftafio Bibliothecario fuêre ex Græco in Latinum idioma transla
ta , qui in Litteris ad Joannem Diaconum exprefsè teftatur , Ho
norii Damnationem non fuiffe probatam.
XI. Damnatio Honorii fuit probata , & confirmata in Con
cilio Generali VII. & VIII. , ergo eo ipfo fpectat ad Judicium Sy
nodi , & non Epifcoporum.
B. N. A. Non nego Damnationem hanc Honorii in Con
cilio Generali VI. fuiffe relatam , fed id nego , ac pernego , hanc
Damnationem aliquo Univerfali fynodali Decretô fuiffe approba
tam , & confirmatam. Quod itaque Synodus VII. & VIII. Ho
norii Damnationem retulerint , nihil prorfus Caufæ Honorii ob
eft ; nullam enim hac de re novam inftituêre difquifitionem , fed
dumtaxat Epifcopi Orientales in memoratis duabus Synodis ea
transfcripsêre , quæ in Sexta de Honorio fcripta fuêre. Reliqua
poftmodum Concilia de Honorio nullam ampliùs fecêre mentio
nem : in Concilio autem Bafileenfi Honorii non absque San& tita.
tis fama fummo cum elogio fit mentio in illa Oratione , quam
Joan. Pole- adversùs Articulum IV. Bohemorum habuit Joannes Polemarius
marius Bar- Barcinonenfis Archi . Diaconus : Honorius Papa , inquit , mira
cinon.on
Archi- pietatis fuit , cujus tunica Damoniacus quidam indutus fuit ,
Diac , in
orat. adver. & liberatus eft.
fus IV. Bo XII. In Libro Diurno Romanorum Pontificum , qui con
bem.articul, tinet
 Argumentis Adverfariorum. 57

tinet quamdam Profeffionis Formulam , quam Summos Pontifices

olim emififfe judicant Adverfarii , inter cæteros anathematizatos
etiam continetur Honorius I.; quia in hac Profeffione inter cæ
téra etiam ifta habentur : Etiam (anctum VI. Concilium Univer.
fale CL. venerabilium Prafulum pradicamus , quod favente Deo,
& votum pia memoria magni Principis noftri Domini Conftan
tini clementer implente , in Urbe Regia eo praefidente celebra
tum eft : cui Apoftolica recordationis Agatho Papa per Legatos
fuos , & Refponfales prafuit , cujus venerabilem Tomum celebri
ter affequentes , eos , qui novo , & hæretico Dogmate immacula
tam Dei Ecclefiam polluere nitebantur , cum fuis Authoribus ,
atque Fautoribus perpetuo anathemate damnaverunt : Sergium,
Pyrrhum , Paulum , & Petrum Conftantinopolitanos unà cum Ho
norio, qui pravis eorum Affertionibus fomentum impendit , pa
ritérque & Theodorum Pharanitanum , & Cyrum Alexandrinum,
fimulque & peffimum , & Deo odibilem Macarium & c. Hunc
Lucas Holl
Librum Diurnum primus Romæ edidit Lucas Hollſteinius Annô
MDCXLVIII. , deinde Joannes Garnerius alterum exemplar hu- einius.
jus Libri nactus , quod non multùm ab Hollſteiniano differt , il- neriu
Joans.
. Gar
lud Parifiis edidit Anno MDCLXXX. , in utroque Exemplari
hic extat Titulus : Profeffio Fidei electi Pontificis . Ideò autem
vocatur hic Liber Diurnus ; quia continet illa , quæ in ufu quo
tidiano funt apud Romanam Ecclefiam .
. Cum Garnerio , ea , quæ de Honorii Damnatione in
hac Fidei Profeffione leguntur , infititia effe : Tampretiofis ( ver
ba funt Garnerii ) támque utilibus veneranda Antiquitatis mo
numentis aufus eft , ut quidem fuspicor , interpolator aliquis re
centiora quadam & vilia aut inferere , aut faltem addere.
Quis enim tam facile fibi poterit perfuadere , Summos Pontifices
hanc Fidei Formulam edidifle Sæculo Chrifti VIII . , ad quod hæc
Fidei Formula referri debet , atque in illa Damnationem Honorii
prædicaffe , cùm hanc Summi Pontifices antea nunquam appro
baverint , ùt ex fuperiùs dictis conftat ? qua ratione , qua fide
fcribere potuiflet Anaftafius Bibliothecarius , Apoftolicam Sedem
Honorii Damnationem nunquam probâffe , fi Summi Pontifices
jam tunc eam edidiffent Profeffionis Formulam , quæ certè Ana
ftafium Bibliothecarium latere non potuiffet. Joan.Bapt.
Sæpè jam laudatus Epifcopus Feltrienfis in prædictum Li- Bartbol.Ep.
brum Diurnum , & Profeffionis Formulam hanc facit animadver- Feltri, inA
fonem : Cùm Formulam illam diligentiùs legerem , quædam in pologia pro
H ea Hono.I.S.P.
 58 Art. IX. Refpondetur

ca animadverti , quibus ab Epifcopo , vel Patriarcha quodam

Orientali magis ad Romanum Pontificem miffa , quàm à Roma.
no Pontifice emiffa fuiffe videatur. Inprimis enim græcè fcri
ptam fuiffe , & latinè redditam multis ex locis apparet , ùt ex il
fis verbis : venerabilem Tomum celebriter affequentes , atque ex
illis : Deo odibilem Macarium ; dein verba illa : magni Princi
pis noftri Domini Conftantini Epifcopum aliquem Orientalem ,
non autem Romanum Pontificem loquentem præfeferunt , qui
neque Conftantinum Imperatorem ita apellâffet , & S. Agatho
nem , quod Romani Pontifices facere confueverunt , Prædeceffo
rem fuum nominâffet.
Alia Fidei Formula , quam Romani Pontifices edere fole
bant , extat ad finem Sæculi IX. , in qua fufcipiuntur VIII. prima
Concilia Generalia , & nulla prorfus eorum , quæ in his Conciliis
acta , vel decreta funt , fit mentio , in qua etiam hæc Honorii

C.Ivo
132.P.4. Damnatio eft omiffa , quam Fidei Formulam exhibuit Ivo Carno
Gratian, in tenfis , & ex eo Gratianus : integram poftmodum reddidit Baro
6.8. D. 6. nius ad Annum Chrifti DCCCLXIX. , quam genuinam effe arbi
Baronio ad tror, & hanc quoque quàm poft Concilium VIII. etiam antea
annum Chr. emififfe judico Summos Pontifices.
DCCCLXIX,
XIII. Prudenter omnino factum eft , quòd Honorius S.
P. ab Epifcopis in Concilio Generali VI. fuerit damnatus ; cùm
enim intellexiffent , Honorii Epiftolas longè , latéque jam diffu
fas , & à Monothelitis mirô ftudio jactatas , de Honorio ejusque
Epiftolis minimè tacendum effe propterea decreverunt : ergo hæc
Damnatio Honorii non eft reprehendenda.
R. Si prudenter egêre Epifcopi Orientales damnando Ho
norium , quare Anaftafius Bibliothecarius eos vocat Calumnia
tores? Quod probæ locô adducitur , absque ullo fundamento di
citur ; pofterioris enim Epiftolæ , quæ Actione XIII. fuit lecta ,
quámque Georgius ille Chartophylax fceleris fortaffe confcius pro
duxerat , nullus unquam ante hoc Concilium Generale fecit men
tionem . Prioris verò Epiftolæ , quæ lecta fuit Actione XII . , ex
Catholicis meminêre Joannes IV. , & S. Maximus , aliíque , ex
Monothelitis Pyrrhus , & Paulus , fed meminêre illius , proùt il
lam fcripfit Honorius , non verò , proùt fuit lecta in Concilio
Generali VI.
Neque ex hactenus dictis inferas velim : ergo Concilia
Generalia non funt infallibilia ; in promptu fiquidem eft Diftinctio :
non funt infallibilia in Quæftione Facti , C. in Quæftione Juris ,
feu
 Argumentis Adverfariorum. 59

feu quæ fpectat materiam Fidei , vel morum , N. Sive alio mo

do : Concilia Generalia non funt infallibilia in iis Decretis , vel
Actis , quæ à Sede Apoftolica fuum accepêre robur , N. in iis ,
quæ à Sede Pontificia non fuêre approbata C. Quæftio utique
non erat in hoc Concilio , an Honorius fuerit Monothelita ? 'an
ad Sergium has fcripferit Litteras ? quam fi ritè difcuffiffent Pa
tres , errorem haud difficulter potuiffent deprehendere. Erra.
runt ergo PP . Catholici dicendo Anathema Honorio in Quæftio
ne Facti , Patres verò Monothelitis faventes , & fraudis confcii
per fummam injuriam , & calumniam Honorium damnaverunt ,
quod Concilii Generalis VI. Judicium à Summo Pontifice ne
quaquam fuit approbatum .
XIV. Si Honorii I. Litteræ fuiffent partim confi &
tæ , par
tim adulteratæ , atque interpolatæ , tunc poffet oftendi , à quo .
nam , & quo tempore id contigerit ? hoc oftendi nequit , ergo
prorfus arbitrarium eft , quod afferitur.
R. Neminem Macario injuriam facere , fi eundem in hu
jus criminis trahat fufpicionem , ac complicem dicat Theodorum
illum pariter Monothelitam , qui paulò ante Concilium aut fpon
te refignaverat Patriarchatum , aut ( ut alii fcribunt ) fuerat de
pofitus , tribûs verò poft Concilium Annîs in eandem Sedem rur
fus fuic reftitutus. Tempus verò quod concernit , à vero non
multùm aberraverit , fiquis dixerit , hoc crimen falfi ab iis paulò
ante Concilium fuiffe patratum. Illum inquam Macarium Mono
thelitam perfidiffimum fimul , & pertinacíffimum in criminis fu
fpicionem traho , qui de corruptione Teftimoniorum ex SS. PP.
defumptorum convictus impudentiffimè refpondit : Quarens fta
bilire intentionem meam , boc modo defloravi. Qui ut optimum,
ac Catholicum Principem Conftantinum Pogonatum in partes
fuas pertraheret , paulò ante Concilium ei Čodices obtulit , in
quibus præter corrupta SS. PP. Teftimonia confictæ , ac falfa con
tinebantur Epiftolæ Mennæ ad Vigilium , & Vigilii ad Juſtinianum
Imperatorem , ac Theodoram Auguftam , corrupta quoque Acta
Concilii Generalis V. , & demum hæc ipfiffima prior Epiftola
Honorii , quæ Actione XII. fuit lecta. Nullus certè temerè ju
dicabit , qui eundem hujus impofturæ reum dicat , præfertim cùm
ante , & in ipfo Concilio nullus antea Honorii meminerit , &
folus Macarius eundem iterum , iterúmque Monothelitis annu
meraverit , optimè perfpectum habens , quas infidias eidem in
terpoland Litteras ftruxerit. Conjectura quoque non levis eft,
H 2 hujus
 60 Art. IX. Refpondetur

hujus criminis quoque confcium fuiffe , imò & complicem Theo

dorum illum Patriarcham ; cùm enim ex Macario , & Theodoro
quæreret Imperator , antequam Synodus VI. celebraretur , quam
ob rem orta effet de Fide contentio inter Apoftolicam Sedem , &
ipfos , refponderunt : Quòd Verba quadam novitatis intromiffa
funt , aliquibus quidem ex imperitia hac introducentibus , ali
quibus verò incongruè fcrutantibus incomprehenfibilia Opera Dei,
& dein ambo Imperatori perfuaferunt , viles effe ejusmodi inqui
fitiones : Atqui hi modi loquendi hæ phrafes , hæ fententia in
adulteratis , atque confictis Honorii Epiftolis paffim occurrunt ,
ergo conjectura non levis eft , hos impoftores effe hujus fraudis
Architectos.
Tempus verò quod concernit , id animadvertendum eſt,
Litteras pofteriores lectas in Concilio Generali VI. fuiffe primùm
productas à Georgio Chartophylace , in Patriarchio Conftantino
politano ( ut præfertur ) cafu repertas : prioris verò Epiftolæ ,
quæ Honorii nomine in Synodo VI . Actione XII. fuit lecta , etfi
S. Maximus Martyr , & Joannes IV. ex Catholicis , Pyrrhus quo
que & Paulus ex Monothelitis mentionem fecerint , nemo tamen
in ea de unius , vel duarum Operationum in Chriſto reticentia
quidquam fcriptum fuiffe judicavit , fed dumtaxat in ea fignifi
cari , unam effe in Chrifto Voluntatem. Itaque Epiftolæ , quæ
fuit lecta Acione XIII. , ante Concilium Generale VI. nullus
unquam fecit mentionem , illius verò , quæ Actione XII. fuic
propofita , meminêre quidem Catholici , & Monothelitæ , non au
tem eo modo , & qualis ibidem fuit producta . Firmum itaque
Argumentum ex filentio eorum , qui poterant , imò debebant
has Litteras allegare , petitur , easdem paulò ante Concilium fuif
fe partim confictas , partim adulteratas.
XV. Si Epiftolæ Honorii fuiffent partim corruptæ , par
tim conficæ , tunc certè reclamâffent Pontificii Legati , ac con
tra ejusdem Damnationem fuiffent proteftati : atqui nihil de his
legitur in Actis Concilii Generalis VI. , ergo præfummendum eft,
J

has Epiftolas fuiffe integras , & nullo modo corruptas , vel vitia
tas. M. probatur , reclamârunt Legati Pontificii fumma cum con
tentione , dum productæ fuêre Epiftolæ ( five , ùt vocant , Libel
li ) Mennæ ad Vigilium , & Vigilii ad Juftinianum Imperatorem ,
& Theodoram Auguftam , ergo fi vel minimam in Honorii Lic
teris fuppofitionis , corruptionis , aut falfitatis notam deprehen
số Big head,thr
diffent , utique etiam reclamâffent.
. Ad
 Argumentis Adverfariorum. 61

. Ad hoc Argumentum , quod nonnullis contra noftrum

Syftema , ac modum defendendi Honorium præcipuum videtur ,
D. M. reclamâffent utique , fi habuiffent Argumenta ad rejicien
das Epiftolas Honorii , C. M. fi non habuêre , N. M. , & fic D.
min. N. C. Hinc patet Difparitas inter Epiftolas Mennæ ad Vi
gilium , Vigilii ad Juftinianum , & Theodoram , ac Honorii ad
Sergium ; nam in primis ftatim manifeftas fuppofitionis notas de
prehenderunt Patres , qualis inter reliquas erat , quod Mennas
ante Pontificatum Vigilii jam obierit : nullam verò ftatim in con
tinenti ( ùt dici folet ) in Honorii Epiftola fimilem notam inve
nire potuerunt , præfertim cùm Pyrrhus , & Paulus jam antece
denter alicujus Honorii Epiftolæ meminerint , atque eâ ad Hære
fin fuam confirmandam fuerint abufi . Hæc Refponfio elt infignis
Theologi P. Simonnet : PP. Concilii , inquit , contra duos Libel
los Vigilio attributos reclamârunt ; quia fuppofitos effe probare
poterant , quod reipfa præftiterunt : at non reclamârunt pro Ho
norio ; quia nihil habebant , quod pro illius plauſibili defenfione
in medium proferre poffent.
Aliam viam huic Objectioni occurrendi ingreditur Vir
Cl. Joannes Baptiſta Bartholus Epifcopus Feltrienfis in fua fæpè
laudata Apologia pro Honorio S. P.; fibi enim perfuadere non
poteft , Legatos Pontificios non reclamâffe : Quis credat ( in
quit ) Sedis Apoftolica Legatos , qui Vigilium S. P. tanta conten
tione vindicârunt , cùm ad Honorii Litteras ventum eft , ne hi
fcere quidem aufos fuille ? & non magis Orientales Epifcopos
qui Honorium utcunque damnatum vellent , Legatorum fermoni
obftitiffe , illos interpellaſſe , fuiffe oblocutos , eorum voces com .
preffiffe , corum interceffionem rejeciffe , curâffe denique , ne guod
hujus rei veftigium in Actis appareret ; nam Synodi VI. Acta
etfi non corrupta , mutila tamen effe tum hoc in loco , tum in
aliis in Synopfi obfervavimus. Ita fæpè laudatus Author.
Aliis ad hanc Objectionem ita refpondere lubet : Legatos
Apoftolicos , cùm viderent , Orientales Epifcopos magno confen
fu judicare , parem effe Honorii Caufam cum Caufa Patriarcha
rum Orientalium , quos Agatho , & cum eo Occidentales Epi
fcopi damnari volebant , quo minus cum illis damnaretur Hono
rius , obftare noluiffe , ne fic optatus Synodi exitus impediretur.
Quod ego hac in parte verofimillimum effe judico , hoc
eft: diftinguendum fcilicet effe inter Patres hujus Concilii ; alii
enim erant Legati Pontificii , Legati Ecclefiarum Occidentalium,
H 3 cate
 62 Art. 1X. Refpondetur

cæterique Patres verè , & ex affe Catholici : alii econtra erant

Epifcopi Græci aut Monothelite , aut Monothelitis faventes , aut
ficto animo Fidem Catholicam ex metu damnationis profeffi.
Priores in damnationem Honorii confenferunt errore facti indu
&i , pofteriores præfertim fraudis confcii per fummam injuriam
anathematizârunt Honorium, quod Anaftafio Bibliothecario ita
ftomachum movit , ut liberius in Patres illius Concilii invehe
retur , ita ad Joannem Diaconum fcribens : Quis erit , qui nobis
dicat , utrùm Honorius pro certo dictavarit Epiftolam , de qua
illum anathematizandi fomitem Calumniatores acceperunt ?
Et quid demum criminis erit ? fi Legatos Pontificios muneri fuo
in hoc puncto defuifle dicamus ; mallem enim ego id permittere,
quàm Honorium S. P. aut Monothelitica Hærefis , aut faltem ne
gligentiæ , & focordiæ reum agere.
XVI. Fundamentum , quod nos adducimus vindicandi
Honorium ab Hærefi Monothelitarum , præcipuè defummitur ex
Apologia Joannis IV. , & Epiftola Agathonis Romanorum Pon
tificum : fed hoc fundamentum videtur effe prorfus infirmum , er
go. Horum enim Teftimonia utpote domeftica funt fufpecta , &
in jure fidem non faciunt ; nemo enim judex effe poteft in pro
pria caufa.
R. Trans. M.; nam præter horum Summorum Pontificum
Teftimonia adduximus , & alias Authoritates , præcipuè S. Maxi
mi Martyris , Argumenta quoque ex Hiftoria ecclefiaftica petita
fanè non contemnenda. N. min.; Imperaror enim poteft effe Ju
dex in Caufa Fifci juxta L. proximè. ff. de his , qua in Tefta
mentis , non obftante , quòd res Fifci propriè Imperatoris dican
tur L. 20. §. hoc interdum. ff. ne quid in loco publico. Joannes
IV. præterea , & Agatho non propriam, fed Ecclefiæ caufam de
fenderunt.
XVII. Honorius in fæpè citata Epiftola ad Sergium , quæ
Actione XII. fuit lecta , ita admittit unam Voluntatem & Ope
rationem in Chrifto , ut Operationem Humanitatis ejusdem con
fundat cum Operatione Divinitatis ; hæc enim illius funt verba :
Siquidem fcriptum eft : non veni facere Voluntatem meam , fed
ejus , qui mifit me , Patris : & : non quod ego volo , fed quod tu
vis Pater, & alia hujusmodi non funt diverfa Voluntatis , fed
difpenfationis Humanitatis affumpta. Ergo videtur Honorius
Monothelitarum Hærefi adæquatè confenfiffe. I
. Inprimis Honorium de una , vel duplici Operatione •
nihil 9
 Argumentis Adverfariorum. 63

nihil omnino fcripfiffe , ùt ex noftris Probationibus fufficienter con

ftat. Quo autem in fenfu Honorius fcripferit : Hujusmodi non
effe diverfa Voluntatis , fed difpenfationis Humanitatis affum
pta , optimè explicat S. Maximus ita fcribens : Non effe Volunta.
tis ejus diverfitatem , vel repugnans quid eum non habere per
hibet , fed conveniens , & prorfus unitum ex toto. Unde cum
noftram quidem Naturam de Divinitatis Voluntate dicit af
fumptam , unius Voluntatem facit. Illud autem , quod introdu
cit non veni facere Voluntatem meam · · non funt , inquit ,
hac diverfa Voluntatis , id eft , contraria , atque adverfatricis ;
ex quo duas fecundùm Naturam exiftere in Salvatore Volunta
es manifeftè colligitur ; fi enim contrariam non habuit , na
turalem habuit tanquam homo.
XVIII. S. Agatho Papa in fua ad Concilium Epiftola Ho 2
norium Monothelitis adnumerat , eique Anathema dicit , ergo
clarum eft , eundem fuifle Hæreticum Monothelitam.
B. N. A.; nusquam enim hoc in Epiftolis Agathonis le
gitur : fed Canus , cujus hoc eft Argumentum , deceptus videtur
ex Summa Conciliorum ; nam Author Summæ Conciliorum con
tra fidem ipfarum Epiftolarum addidit nomen Honorii , ùt ad
vertit Bellarminus. Profectò ! quomodo Agatho S. P. Anathe
ma dicere potuit Honorio , cùm apertè in citata Epiftola fcripfe
ric , nullum Prædecefforum fuorum unquam à Veritate Catholi
ca deviâffe.
XIX . Scriptores ecclefiaftici paffim five Græci , five La
tini teſtantur , Honorium fuiffe Hæreticum ; id enim afferit Tha- Tharafius
rafius Epifcopus Conftantinopolitanus in Epiftola ad Patriarchas, Epifc. Con
quæ habetur in Synodo VII. Actione III . Item Theodorus Epi- antinop. in
fcopus Hierofolyma in Epiftola fynodica , quæ habetur in eadem triarch.
Epift. adPa
Synodo & Actione. Item Epiphanius Epifcopus Catholicus in Theodorus
Difputatione cum Gregorio Hæretico , quæ habetur in Actione Epifc. Hie
VI. ejusdem Synodi. Pfellus in Carmine de VII . Synodis. Be- rofol.inEpift.
da de Natura rerum c. 67. Synod.
B. Hos omnes , quotquot funt , qui Honorium S. P. Mo- Epiphanius
Epifc. inDi
nothelitam fuiffe fcripsêre , ab Actis Synodi VI. fuiffe deceptos, putat, cum
& folùm repetiiffe , quod in iis legerant. Hinc horum authori
Gregor.bar.
tas major non eft , quàm authoritas hujus Concilii , quoad hoc fellus in
Punctum , nempe Damnationem Honorii. Carm.devi
Dein oppono his Authoribus alios Authores , & quidem Synodis.
plures , ac antiquiores , Joannem fcilicet IV. S. P. , S. Maximum Bedade na
Mar. tur.rer .67.
 64 Art. IX. Refpondetur Argumentis Adverfariorum.

Joan. IV. Martyrem tum in fua Difputatione cum Pyrrho habita , tum in
S. P. Epiftolis ad Marinum , & Joannem Diaconum Romanum , Theo
S. Maxi- phanem Ifaurum in Hiftoria , quam citat Onuphrius , Manuelem
mus Martyr Calecam in Libro , quem fcripfit pro Latinis contra Græcos , qui
in Difp.cum omnes Honorium ab omni hæretica Monothelitarum labe immu
Pyrrho.
Joan. Dia. nem fuiffe teftantur. Photius Græcus , & Romanorum Pontifi
con, Rom. cum infenfiffimus hoftis in Libello de VII. Synodis , Zonaras in
Thropban. Vita Conftantini IV. , & Paulus Diaconus in Vita ejusdem Im
Ifaurus in peratoris , dum recenfent Monothelitas , Theodorum , Cyrum ,
Hiftoria. Sergium
Manuelis Sergium , Pyrrhum , & Paulum , jis Honorium non annumerant. 4
Ex Latinis, Anaftafius
Caleca in L. clerus , Sabellicus Bibliothecarius , Ven . Beda , Nau 4
Platina Honorium S. P. non tantùm Catholi
pro lat con.
tra Graces, cum , verùm & fan &tum Pontificem fuiffe teftantur. Ven. Be
PhotioGre dam quod concernit , judico cum Bellarmino , nomen Honorii
cus in libell. in illo Libro de Natura rerum à quodam Sciolo fuiffe additum ;
deZonara
VII.Sy.s in nam idem Ven. Beda Honorium femper pro Viro fancto habuit
etiam poft ejus mortem , quod patet tum ex Libro II, Hiftoriæ
vitaConftan-
tini IV. Anglorum cap. 17. 18. & 19. , ubi de Honorio fæpiùs tanquam
Paulus Dia de optimo Paftore loquitur , tum ex Vita S. Bertolfi Abbatis ,
con, in vita ubi nunc Beatum , nunc fanctum Honorium vocat , & inter alia
ejusd. Impe- fic ait : Erat Venerabilis Praful Honorius fagax animô , vigens
rat. confilio , doctrinâ clarus , dulcedine , & humilitate pollens.
Anaftafius Prabuit optatum munus Sanctus Papa Patri memerato Bertolfo,
Bibliotbec.
Ven Beda. Privilegia fcilicet Sedis Apoftolica , quatenùs nullus Epifcoporum
Nauclerus , in prafato Canobio quolibet jure dominari conaretur. Quæ cer
Sabellicus, tè Beda fcribere non potuiffet , fi Honorium Hæreticum Mono
Platina thelitam fuiffe judicâffet .
Ven.Beda.
XX. Ex integra hac Honorii Caufa hactenùs ventilata ,
in libr. II.
Hiftor. An. atque difcuffa id faltem confequi videtur , creditum fuiffe , Pon
glor. c. 17. tifices , cùm de Fide aliquid definiunt , errare poffe : adeóque
18. 19. item rueret illud Dogma Catholicum , Romanum Pontificem in ma
in vita San- teria Fidei efle infallibilem ; fi enim Patres Concilii Generalis VI.
&
ti Bertolfi lectis Honorii Epiftolîs Honorio dixêre anathema , fi id ipfum
Abbatis,
poft hoc Concilium fcripsêre Authores quàm plurimi , certè id
inferre licet , eos judicâffe Summum Pontificem in materia Fidei
poffe errare.
. Cum fæpè laudato Feltrienfi , ex Honorii Caufa id dum
taxat fequi , creditum fuiffe Honorium propter negligentiæ cul
pam in Monothelitarum Hærefi reprimenda fuifle in Synodo VI.
ab Epifcopis damnatum , licèt & hoc nullatenùs fit verum , quod
par
 @ (o ) @ Su 65

partim ex dictis , partim ex dicendis Articulo fequente patebit.

Siqui tamen fuerint , quibus Honorius aliqua Hærefis labe afper
fus vifus fic , quales fuêre VI . Synodi Epifcopi , ab iisdem fimul
creditum , id privatæ Honorii Opinioni , non Romani Pontificis
Judicio , aut Definitioni tribuendum . Itaque ex Honorii I. Cau
fa Summi Pontificis Infallibilitas nullum detrimentum patitur.

•
ARTICULUS X.

Leonis Ilad ConftantinumImperatorem, Ervigium

Regem , & ad Hifpania Epifcopos Epiftolas

interpolatas fuiffe oftenditur.

Ui eam ingreffi funt viam , modúmque fecuti funt defen

dendi Honorium , ut eum quidem ab omni Monotheli
Q
tica Hærefis labe immunem afferant , in reprimendo ta
men hoc Errore muneri fuo defuiffe dicant , ac negligentiæ , &
inconfultæ ( ut ajunt ) œconomiæ reum agant , multum tribuunt
1 Epiftolis S. Leonis ad Conftantinum Imperatorem , Ervigium Re
gem , & Hifpaniæ Epifcopos , imò his ferè innituntur unicè ; in
ea enim , quæ ad Conftantinum Imperatorem fcripta eft , ana
thematizatur Honorius , qui Apoftolicam Ecclefiam non Apoftolica
Traditionis doctrinâ luftravit , fed profana proditione immacu
latam maculari permifit. In illa , quæ ad Ervigium Hifpaniæ
Regem , habetur , ab Ecclefia projectos fuiffe Sergium , Pyrrhum
cæterosque Monothelitas , & unà cum eis Honorium Romanum,
qui immaculatam Apoftolica Traditionis Regulam , quam à Pra
decefforibus fuis accepit , maculari confenfit. Tandem in Epi
ftola ad Hifpaniæ Epifcopos aterna condemnatione multati funt
Theodorus , Cyrus , Sergius - - - cum Honorio , qui flammam ha
retici Dogmatis non , ut decuit Apoftolicam Authoritatem, in
cipientem extinxit , fed negligendo confovit.
Multùm fanè roboris , non diffiteor , buic Opinioni acce
deret , fi hæ Epiftolæ genuine forent. Aft eas fubleftæ fidei effe,
atque interpelatas fuiffe dudum Annalium Ecclefiafticorum Pa. Baronius
rens ad Annum Chrifti DCLXXXIII . oftendit . Baronium fecuti ad ann . Chr.
funt ex Eruditis non pauci , quarum conjecturas , & rationes , DCLXXXIII
fi ad fane Critices ftateram appendantur , fat graves effe falvo
127 . I alio
 66 Art. X. Leonis 11. Epiftolas

aliorum meliorî judiciô exiftimo. Lubet quasdam ex illis refer.

re, atque omnes tres Epiftolas fuo ordine ad cenfuram vocare .
In Epiftola ad Conftantinum Imperatorem , quæ modò
Leonis II. nomine circumfertur , plures funt interpolationis Notæ,
quas omnes ad tres revoco.
Prima defummitur ex mendofa temporis Nota , quam fa
pientiffimè animadvertit Baronius : Qua verò ( inquit ) ad Con
ftantinum reddita habetur Leonis Epiftola , arguitur in multis
impoftura ; etenim ipfa in fine data fcribitur Nonis Maji , In
dictione X. verùm in Textu hæc his contraria habentur: Deni
que Legatos hujus Apoftolica Sedis Matris veftra Romana Eccle
fa Pietatis veftra Famulos , id eft , Theodorum , & Georgium
Presbyteros, & Joannem Diaconum Filios noftros , atque Con
ftantinum Subdiaconum Regionarium (ancta noftra Ecclefia unà
cum Perfonis , qua cum eis profecta erant , qua à Pradeceffore
meo Apoftolica memoria Agathone Papa per VIII. Indictionem pro
caufa Fidei veftra Pietate jubente illuc directa erant , per nu
per elapfam Indictionem Menfe Julio cum divalibus Clementia
veftra apicibus, & fynodalibus Geftis cum magno jucunditatis
gaudio in Domino exultantes fufcepimus. Hac ( pergit Baro
nius ) hac , inquam , cùm in ea fcripta reperiantur , manifefti
erroris arguuntur ; etenim quomodo per elapfam X. Indictionem
Menfe Fulio fcribit , fe accepiffe Litteras , & alia Synodi Mo
numenta , fi reddita ipfi Littera habentur Menſe Majo , X. In
dictione. Sed quomodo Menfe Julio Leo potuit fufcepiffe Legatos
unà cum Litteris , fi , cùm X. tantum Menſes fediffe ipfe Ponti
fex reperiatur , ad dictum Julium Menfem minimepotuerit per
veniffe , quem creatum conftat Menfe Augusto. Hactenus An
nalium Ecclefiafticorum Parens.
Sed demus quoque hanc mendofam temporis Notam , cùm
ex Librarii vel imperitia , vel ofcitantia potuerit accidere , non
usque adeò interpolationem , & impofturam probare hujus Epi
ftolæ ; alia funt hujus veftigia magis luculenta , quæ fecundùm
æquæ, & fanæ Critices præcepta id , quod probare contendimus,
planè videntur conficere.
Siquis itaque hanc Epiftolam infpexerit , alteram , eámque
manifeftam fuppofitionis Notam haud quaquam difficulter inve
niet : Anathematizamus novi Erroris Inventores , id eft , Theo
dorum Pharanitanum Epifcopum , Cyrum Alexandrinum , Ser
gium , Pyrrhum, Paulum , Petrum Conftantinopolitana Ecclefia
Sub
 interpolatas fuiffe oftenditur.

Subfeffores magis , quàm Prafides : nec non & Honorium , qui

hanc Apoftolicam Ecclefiam non Apoftolica Traditionis doctrinâ
luftravit , fed profana proditione immaculatam maculari per
mifit , & omnes , qui in fuo errore defuncti funt. Qua , obſe
cro, veritatis fpecie Leo II. Honorium S. P. illis adnumerare po
tuit , qui in errore fuo defuncti funt ? Honorium inquam , qui in
Ecclefiæ pace obiit , qui Sanctos inter Pontifices in Ecclefia Ś. Pe
tri fepultus eft , cuique univerfa Ecclefia tanquam Catholico Pa
ftori parentavit. Luculenta itaque interpolationis , & impoſturæ
hæc Nota eft ; deme enim illa , quæ de Honorio funt , verba , &
fenfus Epiftolæ erit integer , veritatique confentaneus ; Patriar
chæ enim illi Conftantinopolitani in dicta Epiſtola recenſiti in fuo
errore defuncti (unt , minimè Honorius.
Non minoris impofturæ , & fraudis indicium in eo depre
henditur , quod interpolatrice manu infertum eft : Et , qui in eo
( fcilicet Concilio Generali VI . ) fideliter convenerunt Chrifti Ec
clefia Sacerdotes , inter fanctos Ecclefia Patres , atque Doctores
adfcribendos aquè cenfemus. Hæc enim Verba præterquam quod
orationis filum abrumpant , & fenfum Epiftolæ reddant perturba
tum , ut confideranti patebit , fraudem græcam manifeftè fapiunt.
Quis enim , obfecro , ait fæpè laudatus Epifcopus Feltrienfis , ùt
Sanctos Ecclefiæ Patres , & Doctores colat Epifcopos omnes , qui
Synodo VI. adfuerunt ? quorum ea demum fuit erga Ecclefiam
magnitudo meritorum , ut Catholicam Fidem à S. Agathone Pon
tifice Summo illis propofitam , atque expofitam fufciperent. An
ne etiam Georgius ille Conftantinopolitanus Epifcopus , qui hac
in Synodo feu verè , feu fictè Hærefin abjuravit , fanctus Ecclefiæ
Pater nobis erit ? Etiamne Epifcopi illi Monothelitæ , qui Depoli
tionis metu Fidem Catholicam in Synodo amplecti vifi funt , in
Sanctorum Patrum numero erunt ? An etiam illos XLIII. Epifco
pos , qui undecim poft Annis adjunctis fibi Sociis Canones illos
in Pfeudo- Synodo Trullana fcripferunt , quibûs Canonibûs (fi
tamen Canones illos apellare fas eft ) & Carthaginenfem Syno
dum de rebaptizandis Hæreticis fufceperunt , & Clericorum Ca
ftitatem tanquam Apoftolicæ Traditioni contrariam vituperârunt :
qui & Synodo VI. interfuêre tanquam fanctos Ecclefia Patres ,
& Doctores revereri debemus ? Interpolatrice fanè manu , "græ
cáque fide hæc fuêre infuta , quæ iniquam Honorii Damnationem
hoc modo defendere , & , tanquam illa à SS. Patribus , & Eccle
fiæ Doctoribus facta fuiffet , impudenter perfuadere voluit.
I 2 Nec
 68 Art. X. Leonis II. Epiftolas

Nec majorem fidem meretur illa , quæ ad Ervigium Hi

fpaniæ Regem Leonis II. nomine circumfertur , Epiftola ; in illa
fiquidem habetur , Conftantinum Imperatorem ad cogendam Sy •
nodum VI. Litteras dediffe ad Agathonem S. P. Indictione IX.
Duo hic continentur , quæ apertè falfitatis arguuntur. Primò ,
quòd Conftantinus Imperator ad Agathonem S. P. Epiftolam de
derit pro cogenda Synodo VI . , cùm tamen non ad Agathonem,
fed ad Donum ejus Prædecefforem fcripfit , ùt ex ipfius Agatho
nis Litteris patet. Dein fcriptas has Litteras dicit Indictione IX .,
quod rurfus veritati confentaneum non eft ; cùm fcriptæ fuerint
Indictione VI. Quis autem tanto Pontifici , qualis fuerat S. Leo
II. , absque injuria tantam ignorantiam , tantásque hallucinatio
nes poterit affingere ?
Plura falfitatis indicia in Epiftola ad Epifcopos Hifpaniæ
apparent. Audiamus , quid dicat harum Epiftolarum fi non omni.
no Author , faltem Interpolator : De diverfis autem Conciliis
buic Sancta Apoftolica Sedi , cujus Ministerio fungimur , ſubja
centibus Archi-Epifcopi à nobis funt deſtinati , qui cum pio Prin
cipe fimul, & omnibus , qui ejus mandate convenerunt , Eccle
fiarum Prafulibus prafidentes , ac confidentes primùm quidem
Sanita V. Univerfalia Concilia &c. Infpiciantur jam , ac revol
vantur hujus Sancti VI. Concilii Oecumenici Acta , ac Subfcri
ptiones omnes , an inveniri poffit vel unus Archi - Epifcopus , qui
Roma miffus huic Synodo interfuerit ; cùm autem ifta minimè
fit reperiri , valdè hæc de impoftura roborant Argumentum . Sed
& , quòd à fe deftinatos Archi - Epifcopos dicat , feorfim hos po
nens ab eis , quos ab Agathone miflos effe Legatos refert , pla
nè fignificare videtur , temporibus ipfius Leonis adhucdum per
durâffe Concilium , quod tamen ante Agathonis obitum fuiffe
abfolutum univerfa nos docet Hiftoria ecclefiaftica. Videntúrne
tibi ifta ( cum Baronio rogare fas fit ) quæ diffimulari ùt levia
queant , vel quæ poffint adfcribi Librariis dormitantibus ?
In hac præterea ad Epifcopos Hifpaniæ Epiftola creber
rima fit mentio Concilii Generalis V. , à quo tunc temporis fu
fcipiendo hi Præfules mente erant alieniffima. Sanè hoc pruden
tis confilii non fuiffet ; hoc enim modo à recipiendo quoque Con
cilio Generali VI. illos potiùs abfterruiffet Leo. Sanè prudenti
hac Oeconomia filendo in fuis Epiftolis de Concilio Generali V.
ufus eft S. Gregorius M. , qui cùm Theodolindam Longobardo
rum Reginam ad Ecclefiæ Catholice Communionem redire hor 1
tare.
I
 interpolatas fuiffe oftenditur. 69

taretur , à Conftantio autem Mediolanenfi Epifcopo intellexiffet,

quantum illa effet à Synodo V. animo alieno , in Litteris ad eam
datis Synodi V. mentionem nullam fecit , quod de induftria fe
feciffe ipfe S. Gregorius teftatur ad eundem Epifcopum : Faci
mus, ficut vobis placuit , ut IV. Synodos folummodò laudare
mus , de illa , quæ à nobis Quinta nominatur , nullam mentio
nem faceremus.
Præter has III. Epiftolas extat & alia fub nomine hujus
Pontificis ad Quiricum Fratrem de eodem Argumento , utique ad
Quiricum Toletana Sedis Archi - Epifcopum , & Primatem Hi
fpaniæ hic autem Quiricus feptenniô jam , antequam Leo II.
fieret Summus Pontifex , è vivis excefferat. Sicut ergo hæc Epi
ftola ad Quiricum omnino conficta , ita & alias tres priores
Epiftolas faltem interpolatas fuiffe , & corruptas fufpicari fas eft.
Plures fuppofitionis , & interpolationis Notas , qui refcire defide
rat , Baronium locô citatô infpiciat : legat Apologiam Viri æfti
matiffimi Joannis Baptifte Bartholi Epifcopi Feltrienfis. Nobis
ad finem properantibus pro honore , & Vindiciis Honorii I.
S. P. hæc dicta fufficiant , falvô aliorum eruditiffimorum
Virorum Judiciô.

FINIS.

1
1