Водилки кај НУ машини

НУМЕРИЧКИ УПРАВУВАНИ МАШИНИ

ИЗРАБОТИЛ: МЕНТОР:
ТОДОР КРСТЕВ 1901 ПИ ПРОФ. Д-Р. ЗОРАН ПАНДИЛОВ
Водилки кај НУ машини
•Водилките се суштинска компонента на
нумерички управуваните машини, кои
овозможуваат прецизност и точност на
движењето на алатните машини.
•Системот на водилки има клучна улога во
квалитетот и ефикасноста на производниот
процес.
•Развиени се различни типови на водилки кои
работат беспрекорно со компјутерски
контролирани системи, обезбедувајќи
поголема контрола и флексибилност во
работата.
Улога на водилките
Главна функција на водилките е да осигура дека алатот или елементите на машината се
движат по однапред одредена патека.
Водилките треба да исполнуваат неколку услови:
•Висока цврстина
•Површината треба да има голема точност
•Висока точност на движење
•Издржливост
•Ниски сили на триење на површината
•Добри амортизациони својства
 Видови на водилки кај НУ машини
Водилките може да се класифицираат според природата на триење помеѓу контактните површини и тоа:

Лизгачки Тркалачки Хидростатички Хидродинамички

водилки водилки водилки водилки
Лизгачки водилки
Лизгачките водилки се состојат од две површини во контакт една со друга. Површините се
направени од материјали како леано железо и бараат подмачкување за да се намали
триењето.
Се класифицираат според подмачкувањето помеѓу контактните површини, па триењето
може да биде суво, полутечно и течно.

Кога подмачкувањето е отсутно, тогаш станува

збор за суво триење, што е ретко кај алатните
машини.
Кога двете површини се лизгаат една во однос на
друга, тогаш лизгачкото тело има тенденција да
лебди поради хидродинамичкото дејство од
подмачкувањето.
Лизгачки водилки
• Ограничена
точност
Предности

• Едноставност

Апликации
• Кога не се

Недостатоци
• Лесни за • Бараат бара голема
производство подмачкување точност
• Релативно • Непогодни за • Машини за
евтини големи дупчење,
брзини глодање...
поради
создавање на
топлина
Тркалачки водилки
Тркалачките водилки може да се поделат според обликот на тркалачкиот елемент:
•Тркалачки водилки со топчиња
•Тркалачки водилки со валјаци
•Тркалачки водилки со игличести валјаци
Тркалачки водилки со цилиндрични
валјаци
Овие водилки користат валјаци наместо топчиња и нудат неколку придобивки

•Поголема носивост
Изложени на оптоварување, тие формираат линиски контакт
со површината на водилките кој е многу поголем од
точкастиот контакт формиран од топчестите лежишта.

Lb – животен век на лешиштето со топчиња

Lr – животен век на лешиштето со валјаци
Cb – носивост на топчиња
Cr – носивост на валјаци
F - сила
Тркалачки водилки со цилиндрични
валјаци
•Способност за намалување на големината
Поголема носивост и подолг век на трање значи дека можат да се користат валчести
лежишта кои се една или две големини помали од топчестите лежишта што би биле
потребни да се постигне истиот животен век.

•Поголема крутост
Линискиот контакт формиран од валјаците, обезбедува поголема крутост од точкастиот
контакт, што е главна причина за големата употреба на овој тип водилки
 Тркалачки водилки со игличести
валјаци
•Крутост
Должината на овие валјаци е за најмалку 2,4 пати
поголема од нивниот дијаметар што значи
поголема контактна површина.
Тие заземаат помалку простор и потребни се
повеќе валјаци за да се распредели товарот.
Помалку оптоварување по валјак, значи и помала
деформација и поголема цврстина, за околу 50%
поголема од водилките со цилиндрични валјаци.
Споредба помеѓу лизгачки и тркалачки
водилки
Дизајн и конструкција
- Користат елементи за
тркалање (топчиња, валјаци)
Тркалачки - Водилките се направени од
водилки материјали со висока
цврстина (челик, алуминиум)
- Користат лизгачки контакт
Лизгачки помеѓу две површини
- Движечката компонента се
водилки
лизга по водилката
Перформанси Апликации
- Помазно и - Каде што е потребна
попрецизно движење поголема брзина и
- Помалку триење висока прецизност,
- Поголема прецизност точност и
- Подолг животен век повторливост
- Поедноставни во - Каде што е потребна
дизајнот помала брзина и
- Добри амортизациони помала прецизност
карактеристики
Ви благодарам на вниманието