You are on page 1of 6

Berlin Duvarı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Berlin Duvarı

Yıkılmadan önce Berlin Duvarı, 1986

Genel bilgiler
Tür Duvar
Şehir Berlin
Ülke Almanya
Koordinatlar 52°30′16″K 13°26′28″D (https://t
ools.wmflabs.org/geohack/geoh
ack.php?pagename=tr:Berlin_D
uvar%C4%B1&params=52_30_
16_N_13_26_28_E_)
Açılış 13 Ağustos 1961
Yıkılma 9 Kasım 1989
Yükseklik 3,60 metre
Ölçüler
Genişlik 155 kilometre
Teknik ayrıntılar
Malzeme Betonarme
Resmî site
https://www.berlin.de/mauer/

Berlin tarihi
dizisinin bir parçası

Prusya Krallığı (1701–1918)


Alman İmparatorluğu (1871–1918)
Weimar Cumhuriyeti (1919–1933)
Nazi Almanyası (1933–1945)
Welthauptstadt Germania
Berlin Muharebesi

Doğu Almanya ve Batı Almanya (1945–1990)


Doğu Berlin ve Batı Berlin
Berlin Duvarı
Berlin Ablukası (1948–1949)
Ich bin ein Berliner (1963)
Tear down this wall! (1987)

Almanya Federal Cumhuriyeti (1990–günümüz)


Ayrıca bakınız
Almanya tarihi
Avrupa tarihi

g · t · d (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Berlin_tarihi&action=edit)

Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Konuya dair fikir alışverişi tartışma
sayfasında bulunabilir. Şablonu kaldırmadan önce lütfen gerekli şartların oluştuğundan emin olun. (Mart
2016) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Berlin Duvarı (Almanca: Berliner Mauer), Doğu Almanya vatandaşlarının Batı Almanya'ya kaçmalarını önlemek için Doğu Alman meclisinin kararı ile 13
Ağustos 1961 yılında Berlin'de yapımına başlanan 46 km uzunluğundaki duvar.

Batı'da yıllarca "Utanç duvarı" (Schandmauer) olarak da anılan ve Batı Berlin'i abluka altına alan bu betondan sınır, 9 Kasım 1989'da Doğu Almanya'nın, isteyen
vatandaşların Batı'ya gidebileceğini açıklamasının ardından tüm tesisleriyle birlikte yıkıldı.

Yapılışı
II. Dünya Savaşı´nın sonunda savaşında mağlup olan Almanya ve başkenti Berlin işgal kuvvetlerince Amerikan, Fransız,
İngiliz ve Sovyet bölgesi olarak dörde bölündü. Kısa süre sonra Batı tarafı benzer şekilde olan yönetim birimlerini
birleştirdi ve tek bir yönetim bölümüne dönüştü. Sovyetler Birliği ise bu birleşmeye karşı çıktı. Batılı işgal kuvvetleri
Sovyetler'e karşı Almanya'yı tekrar inşaya girişip komünizme karşı karakol kurmayı amaçladı. Sovyetler de bu girişime
karşı Doğu Almanya'da yeni bir rejim kurmaya girişti. Ekonomisi sosyalizme dayanan, siyasi yönetimi otoriter olan Doğu
Almanya'dan Batı'ya kaçışlar büyük ölçüde Berlin'den gerçekleşiyordu. Doğu ile Batı Almanya arasındaki katı sınır
1952'de çizilmişti. Sadece Berlin metrosunu kullanarak 1955 yılına kadar 1950'lerin başında büyük bir ekonomik büyüme
yakalayan Batı Almanya'ya 270 bin insan kaçmıştır. Zamanla tel örgü ve mevzuat değişiklikleri de Batı'ya kaçışı
engelleyemez duruma gelmişti. Bunun üzerine bu kaçışları engelleyici bir duvar örme fikri, dönemin Sosyalist Birlik Partisi
(SED) lideri Walter Ulbricht'in bir şeyler yapılması gerektiği konusunda Sovyet liderlerine danışması ve onaylarını alması
Berlin'in işgal güçlerince paylaşımı
sonucu ortaya atılmıştır. Nitekim Sovyetler Birliği, Batı Berlin'i Doğu Almanya sınırları içinde bir fesat yuvası, kapitalizmin
kalesi, karşı propaganda merkezi olarak gördüğü için Berlin Duvarı'nı örmeyi çözüm olarak
benimsedi.

Duvar Doğu Almanya’nın içinde ABD güdümünde kapitalist Batı Berlin'i çevrelemek için,
Doğu Almanya meclisinin kararıyla 12-13 Ağustos 1961’de bir gecede örülmüştür. Planları
tamamıyla gizlilik içinde gerçekleşmiştir. Öyle ki SED genel sekreteri Walter Ulbricht’in 15
Haziran 1961’de, Doğu Berlin’deki bir konferansta Batı Berlinli muhabir Annamarie
Doherr’in sorusuna verdiği yanıtta geçen “Niemand hat die Absicht, eine Mauer zu
errichten” (kimsenin bir duvar inşa etmeye niyeti yok) cümlesi bunun açık kanıtıdır. Duvarın
ilk oluşturulan hali geçişleri engellemeyince yükseltilmiş mayın tarlaları köpekli askerler
gözcü kuleleriyle geçiş tamamen engellenmiştir.
Batı ve Doğu Berlin Haritası, sınır kapılarında, metro ağlarının
1961 yılında Berlin Duvarı'nın yerine önce sadece basit bir tel örgü çekildi. Daha sonra bu (İnteraktif haritada (http://sharemap.org/public/West_and_East_Berlin))
örgünün yerine adı kapitalist batıda "Utanç duvarı" olarak da bilinen Berlin Duvarı inşa
edildi ve bu tel örgü duvarın üstünde yeniden yer aldı. Doğu ve Batı Berlin'in arasındaki bu
duvar, aslında biri 3,5 diğeri 4,5 metrelik iki çelik parçadan oluşuyordu. Doğu tarafına bakan duvar kaçmaya yeltenecek
insanların kolay görünmesi için beyaza boyanmıştı. Buna karşılık Batı Almanya'ya bakan taraf ise grafiti ve çizimlerle
doluydu. Doğu kısmında duvar boyunca yerde çelik kapanlar ve mayın tarlaları bulunuyordu, 186 yüksek gözetleme kulesi
ve yüzlerce lamba konmuştu. Doğu tarafında motosikletli ve yaya polisler ve köpekler de kontrol halindeydi. Duvar
boyunca 25 adet karayolu, demiryolu ve suyolu sınır kapısı yer alıyordu. Kaçmak isteyen kişiler kapanlara yakalanıp ağır
derecede yaralanıyordu. Mayına basan kişiler ise hemen orada ölüyor ve böylece cezaları verilmiş oluyordu.[1] Tüm bu
kontrol ve gözetlemelere rağmen, yaklaşık 5 bin kişi tüneller, evde yaptıkları balonlar ve bunun gibi yollarla, Doğu'dan
Batı'ya kaçmayı başardı.

Duvarla birlikte Doğu'dan Batı'ya kaçışlarda en büyük dramlardan biri de Bernauer Strasse'de yaşandı. Nitekim bu
sokaktaki evler Doğu'da yer almalarına rağmen ön cepheleri Batı'daydı. İlk başlarda pencerelerden yaralanmayı ve Berlin Duvarı (1980)
sakatlanmayı göze alan kaçışlar oldu, sonraları bunu önlemek için evlerin pencereleri tuğlalandı. Kısa bir süre sonra ise bu
evler tamamen yıkılarak yerlerine duvar örüldü. Doğu'dan Batı'ya kaçmak isterken yaşamını yitiren ilk kişi olarak bilinen
Ida Siekmann, 22 Ağustos 1961'de işte burada can vermişti. Günümüzde eski Berlin duvarının bu bölgesinde duvarın bazı
kalıntıları ve konuyla ilgili bir müze bulunmaktadır.

24 Ağustos 1961'de ise ilk kez silah gücüyle, 24 yaşındaki Günter Litfin'in Spree nehri üzerinden kaçışı ölümcül olarak
engellendi. Sınır nöbetçilerin mermileriyle yaşamını yitiren son kişi ise, duvarın yıkılmasından 9 ay kadar önce 6 Şubat
1989'te kaçmaya çalışan Chris Gueffroy oldu. Berlin duvarını aşmak isterken can verenlerin sayısı hala kesin olarak
bilinmemekle birlikte, en az 86 en fazla ise 238 kişi olduğu tahmin edilmektedir. Duvar boyunca, burada yaşamını
yitirenleri anımsatan pek çok küçük anıta rastlamak mümkündür.

Yıkılmasının sebepleri
Bernauer Straße
Doğu Alman hükûmeti son dönemine kadar bu duvarı, sosyalist Doğu'yu kapitalist Batı'ya karşı koruyan bir kalkan olarak
göstermiştir. 1989 yılı başlarında Alman Demokratik Cumhuriyeti Hükûmeti, isteyen Doğu Almanya vatandaşlarının Sovyetler Birliği
dahilindeki diğer Doğu Bloğu ülkelerine geçiş yapabilmesine izin verdi. Bu iznin çıkmasıyla beraber binlerce Doğu Alman vatandaşı
Polonya, Çekoslovakya, Macaristan, Yugoslavya SFC gibi ülkelerin başkentlerine akın etti.

Doğu Alman hükûmeti, duvarın kaldırılmasına onay vermişti. 9 Kasım 1989'da bu kararı halka açıklamak üzere bir basın toplantısı
düzenlendi. Karar açıklandığı andan itibaren duvarın iki tarafında yüz binlerce insan birikmeye başladı. Gece yarısına doğru hükûmet Checkpoint Charlieden
ilk olarak Brandenburg Kapısı'ndan başlayarak barikatları ve geçiş önlemlerini kaldırdı. Her iki Almanya tarafından yaklaşan insanlar yürüyerek Batı Berlin'e
duvarın üzerinde buluştular. İnsan seli bir saat içinde yüz binlere ulaştı. Duvarın yıkımına resmi olarak 13 Haziran 1990'da, daha önce geçen Doğu Almanya
de burada adı geçen Bernauer Straße'de 300 Doğu Alman sınır askeri tarafından başlandı. Alman Demokratik Cumhuriyeti de duvarın vatandaşları (10 Kasım
yıkımından sonra çok fazla dayanamamış, 13 Ekim 1990´da resmen sona ermiştir. Duvarın şehrin içinden geçen kısmı aynı yılın 1989)
Kasım ayına kadar neredeyse tamamen ortadan kaldırıldı. Nitekim Berlinliler onlarca yıl bölünmüşlüğün yara izlerini bir an önce
bertaraf etmek istiyordu.

Duvarın fiziksel kalıntıları


Günümüzde duvar, sosyal açıdan yer yer kendini fark ettiriyor olsa da, fiziksel olarak hemen hemen hiç
algılanmamaktadır. Bir zamanlar duvarın şehrin tam ortasından geçtiği yerler, bugün yeniden imara
açılmış, yerini bina, meydan ve sokaklara bırakmıştır, diğer yerler genelde yeniden kullanıma girmiş yol
ya da yeşillendirilmiş park alanıdır. Duvarın kimi kesimleri anıtsal amaçlı olarak yerinde bırakılmıştır:

Bernauer Straße/Ackerstraße
Bernauer Straße/Gartenstraße
Bösebrücke, Bornholmer Straße
Berlin Duvarı'nın yıkılışı 9 Kasım 1989 tarihinde
Checkpoint Charlie sınır geçiş kapısı, buradaki ABD sektörüne ait kontrol kulübesi orijinal
(9 Kasım 1989) Doğu Almanya ile Batı
değildir, orijinali Müttefikler Müzesi'ndedir.
Almanya arasındaki
Friedrichstraße/Zimmerstraße sınırlar açıldıktan sonra
Schützenstraße Berlin Duvarı'nın
East Side Gallery, Ostbahnhof ve Warschauer Platz arasında Spree ırmağı kıyısınca uzanır. üzerinde hokkabazlık
Invalidenfriedhof, Scharnhorststraße 25 yapan jonglör (16 Kasım
Mauerpark, Eberswalder Straße/Schwedter Straße 1989)

Niederkirchner Straße/Wilhelmstraße
Trabant ile Checkpoint Parlament der Bäume, Konrad-Adenauer-Straße, buradaki duvar kalıntıları Berlin'in farklı
Charlieyi geçerek Batı kesimlerinden getirilmiştir. Sadece buradan geçen yol, gerçekten de iç ve dış duvarın arasında
Berlin'e giren Doğu yer alıyordu.
Almanyalı bir çift ve Potsdamer Platz
onları alkışlayarak Leipziger Platz (kuzey yarısında)
karşılayan Batı
Stresemannstraße
Almanyalı çocuklar (14
Kasım 1989) Erna-Berger-Straße
Schwartzkopffstraße/Pflugstraße, evlerin arka bahçesinde.
St.-Hedwigs-Friedhof / Liesenstraße

Yukarıda adı geçen kalıntılardan bir kısmı önümüzdeki dönemde de yerlerinden sökülmeye devam edecektir. İç ve ama genelde daha Alman askerlerince
çok dış duvarın geçtiği yerler, genel olarak asfalt ya da çimenler üzerinde özel taşlarla, ara ara da yere "Berliner Mauer 1961-1989" Berlin Duvarı yıkılırken
yazısı işlenmiş bronzdan levhalarla işaretlidir. Özel olarak dikilen tabelalar da, duvara ilişkin bilgiler içerir. Eski duvar hattı boyunca (1990)
yer alan çok sayıda müzede duvar hakkında önemli belge, fotoğraf ve benzeri kaynaklar yer alır. Sokak köşelerindeki rastlanabilecek
gri-beyaz "Mauerweg" levhaları da bir zamanlar buradan duvarın geçtiğine işaret eder.

43 kilometrelik duvarın kimi blok parçaları Brandenburg eyaletinde bir depodadır, ancak duvar kalıntılarının bir kısmı başta ABD
olmak üzere çeşitli ülkelere satılmıştır ve o ülkelerde birbirinden farklı amaçlı mekanlarda sergilenmektedir.

Budapeşte'de Terör Müzesi'nin önünde, Las Vegas'ta Main Street Station otelinin erkekler tuvaletinde, Brüksel'de Avrupa
Parlamentosu binasının önünde, Montréal'de Dünya Ticaret Merkezi'nde, New York'ta 53. caddede, Vatikan bahçesinde, Strazburg'da
Londra'daki Savaş
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi binasının önünde duvarın parçalarına rastlanabilir. 24 Mayıs 2009'dan bu yana Berlin'deki Axel Müzesi'nin bahçesinde
Springer Verlag adlı yayınevinin merkez binası önünde 'Balanceakt' adlı bir anıt yer alır. Duvarın yıkılışını simgeleyen bu anıt aynı Berlin Duvarı'ndan bir
zamanda duvarın bazı kalıntılarını da kapsar. parça

Ayrıca duvar parçaları anı olarak şilt haline getirilerek satışa sunulmuştur. Bunun dışında, zamanında duvar boyunca yer alan 302
gözetleme kulesinden sadece beşi yine anıtsal amaçlı olarak ayakta durmaktadır:

Treptow ile Kreuzberg ilçeleri arasında, günümüzde park haline getirilmiş sınır bölgesinde, Puschkinallee'nin
bitiminde.
Kieler Straße'de Federal Askeri Hastane'nin ziyaretçi otoparkı ile kanal arasındaki ara bölgede. Günter Litfin'e ithaf
edilmiştir.
Potsdamer Platz'ın hemen yakınında Erna-Berger-Straße'de. Trafiği engellediği için asıl yerinden birkaç metre
kaydırılmıştır.
Henningsdorf ilçesinde, Havel'in kuzey uzantısı Nieder Neuendorf gölünün doğu kıyısında. Burada iki Almanya
arasındaki sınır tesislerini konu alan sürekli bir sergi vardır. Anı olarak satışa
Berlin'in kuzeyindeki banliyölerinden Hohen Neuendorf'ta şehir sınırında, yeniden yeşillendirilen ve Alman çevreci sunulan, şilt haline
gençler kulübüne ait park alanında. getirilmiş Berlin
Duvarı'ndan bir parça

İlgili filmler
'Der Himmel Über Berlin' (Berlin Üzerinde Gökyüzü), (1987)
'Der Tunnel' (Tünel), (2001)
'Good Bye Lenin!' (Hoşçakal Lenin), (2003)
'Das Leben der Anderen' (Ötekilerin Yaşamı), (2006)
'Die Frau vom Checkpoint Charlie' (Checkpoint Charlie'deki Kadın), (2007)
'Das Wunder von' (Berlin Mucizesi), (2008)
'Bridge of Spies' (Casuslar Köprüsü), (2015)

Ayrıca 1985 yapımı Gotcha! (ABD), 1988 yapımı Polizei (Türkiye/B.Almanya) ve 2009 yapımı Hilde (Almanya) filmlerinde Berlin Bugün Berlin Duvarı'nın
Duvarı'ndan özgün görüntüler yer alır. bulunduğu hat
işaretlenmiştir ve kenti
ziyaret eden turistler
Kaynakça tarafından ilgi
1. ^ "Duvar Örülüyor" (https://www.pusholder.com/berlin-duvarinin-yapilistan-yikilisa-seruveni/). 27 Aralık 2020 tarihinde görmektedir.
kaynağından arşivlendi (https://web.archive.org/web/20201227200115/https://www.pusholder.com/berlin-duvarinin-y
apilistan-yikilisa-seruveni/). Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.

g · t · d (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F&action=edit) Soğuk Savaş


Antikomünizm · ANZUS · NATO · Bağlantısızlar Hareketi · SEATO · Varşova Paktı

Morgenthau Planı · Hukbalahap İsyanı · Dekemvriana · Yüzdeler Anlaşması · Yalta Konferansı · Baltık ülkelerinde gerilla savaşı
(Priboi Operasyonu · Cengel Operasyonu · Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali) · Talihsiz askerler · Unthinkable Operasyonu ·
Downfall Operasyonu · Potsdam Konferansı · Gouzenko Olayı · Kore'nin bölünmesi · Masterdom Operasyonu · Beleaguer Operasyonu
· Kara liste 40 Operasyonu · 1946 İran krizi · Yunan İç Savaşı · Baruch Planı · Korfu Boğazı Olayı · Türk Boğazları krizi ·
1940'lar Almanya siyasetinin yeniden ifadesi · Birinci Çinhindi Savaşı · Truman Doktrini · Asya İlişkileri Konferansı · 1947 Mayıs krizi ·
Hindistan'ın bölünmesi · I. Hindistan-Pakistan Savaşı · 1947–1949 Filistin Savaşı (1947–1948 Filistin Mandası İç Savaşı ·
1948 Arap-İsrail Savaşı · 1948 Filistin toplu göçü) · Marshall Planı · Haydarabad'ın ilhakı · 1948 Çekoslovakya darbesi ·
Tito-Stalin ayrılığı · Berlin Ablukası · Endonezya Komünist Partisi İsyanı · Batı ihaneti · Demir Perde · Doğu Bloku · Batı Bloğu ·
Çin İç Savaşı (Çin Komünist Devrimi) · Malezya İç Savaşı · Mart 1949 Suriye askerî darbesi · Valuable Operasyonu
Bambu perdesi · Kore Savaşı · McCarthycilik · Mau Mau İsyanı · Cezayir Bağımsızlık Savaşı · Mısır Darbesi · Ajax Operasyonu ·
Doğu Alman Ayaklanması · Madrid Antlaşması · Bricker Değişikliği · Petrov Olayı · Vietnam'ın bölünmesi · 1954 Guatemala Darbesi ·
Umman Savaşı · Vietnam Savaşı · I. Tayvan Boğazı Krizi · 1955-1959 Kıbrıs olayları · Kashmir Princess · Cenevre Zirvesi (1955) ·
1950'ler Bandung Konferansı · Poznań Ayaklanması · 1956 Macaristan ayaklanması · Süveyş Krizi · "Sizi gömeceğiz" · İfni Savaşı ·
Gladio Operasyonu · Arap Soğuk Savaşı (1957 Suriye Krizi · 1958 Lübnan Krizi · Irak 14 Temmuz Devrimi) · Sputnik Krizi ·
II. Tayvan Boğazı Krizi · 1958 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 uçağının düşürülmesi · 1959 Tibet ayaklanması ·
1959 Musul Ayaklanması · Laos İç Savaşı · Küba Devrimi · Mutfak Tartışmaları · Çin-Sovyet ayrılığı
Kongo Krizi · Simba İsyanı · U-2 Krizi · Domuzlar Körfezi Çıkarması · 1960 Türkiye Darbesi · Arnavutluk-Sovyet ayrılığı · Goa'nın ilhakı ·
Endonezya-Papua çatışması · Kum Savaşı · Portekiz Sömürge Savaşları (Angola · Gine-Bissau · Mozambik) · Küba füze krizi ·
El Porteñazo · Çin-Hindistan Savaşı · Saravak Komünist ayaklanması · Irak Ramazan Devrimi · Eritre Bağımsızlık Savaşı ·
Kuzey Yemen İç Savaşı · 1963 Suriye askerî darbesi · John F. Kennedy Suikastı · Radfan İsyanı · Şifta Savaşı · Meksika Kirli Savaşı
(Tlatelolco Katliamı) · Guatemala İç Savaşı · Kolombiya çatışmaları · 1964 Brezilya Darbesi · Dominik Cumhuriyeti İç Savaşı ·
Rodezya İç Savaşı · 1965-1966 Endonezya katliamları · Endonezya'da "Yeni Düzen" süreci · Domino teorisi · Bangkok Bildirgesi ·
1960'lar
1966 Suriye askerî darbesi · Kültür Devrimi · Arjantin Devrimi · Güney Afrika Sınır Savaşı · Kore Tarafsız Bölge Çatışması · 12-3 Olayı ·
Yunan cuntası · 1967 Hong Kong ayaklanması · Kurşun Yılları · Altı Gün Savaşı · Yıpratma Savaşı · Dhofar Ayaklanması ·
Suudi Arabistan Vadi Savaşı · Nijerya İç Savaşı · 1968 Protestoları (Mayıs '68) · Prag Baharı · USS Pueblo olayı ·
1968 Polonya siyasi krizi · Malezya Komünist Ayaklanması (1968–1989) · Çekoslovakya'nın işgali · Irak Baas Darbesi ·
1968 Peru Darbesi · 1969 Libya askerî darbesi · Futbol Savaşı · Gulaş Komünizmi · Çin-Sovyet sınır çatışması ·
Filipin Komünist Ayaklanması
Yumuşama (uluslararası politika) · Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması · Kara Eylül olayları · Alcora Açılımı ·
Düzeltici Hareket (Suriye) · Batı Sahra çatışması · Kamboçya İç Savaşı · Vietnam Savaşı · Koza Ayaklanması · Ping-pong diplomasisi ·
1971 Sri Lanka Ayaklanması · Mısır Düzeltici Devrimi · 12 Mart Muhtırası · 1971 Sudan askerî darbesi · Berlin Dört Güç Anlaşması ·
Bangladeş Kurtuluş Savaşı · Nixon'ın Çin ziyareti · 1972 Yemen Savaşı · Münih Katliamı · Eritre İç Savaşları · 1973 Uruguay Darbesi ·
1973 Afgan Darbesi · 1973 Şili Darbesi · 1973 Arap-İsrail Savaşı · 1973 Petrol Krizi · Karanfil Devrimi ·
1970'ler İspanya'da demokrasiye geçiş süreci · Metapolitefsi · Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri · Kıbrıs Harekâtı ·
Angola İç Savaşı · Kamboçya Soykırımı · Mozambik İç Savaşı · Ogaden Savaşı · Batı Sahra Savaşı · Etiyopya İç Savaşı ·
Lübnan İç Savaşı · Çin-Arnavutluk ayrılığı · Kamboçya-Vietnam Savaşı · Condor Planı · Arjantin Kirli Savaşı · 1976 Arjantin Darbesi ·
Mısır-Libya Savaşı · Alman Sonbaharı · Korean Air'in 902 sefer sayılı uçuşu · Sandinist Devrimi · Uganda-Tanzanya Savaşı ·
Çad-Libya Savaşı · 1979 Yemen Savaşı · 1979 Kâbe Baskını · İran İslam Devrimi · Sevr Devrimi · Çin-Vietnam Savaşı ·
1979 Herat Ayaklanması · Yedi Günde Ren Nehri'ne
El Salvador İç Savaşı · Sovyet-Afgan Savaşı · İran-Irak Savaşı · 1980 ve 1984 Yaz Olimpiyatları boykotları · Gera Talepleri ·
Peru İç Savaşı · 1980 Türkiye Darbesi · Uganda İç Savaşı · Sitre Körfezi Olayı · Casamance Çatışması · Falkland Savaşı ·
1982 Etiyopya-Somali Savaşı · Grenada'nın işgali · Able Archer 83 · Yıldız Savaşları · Cenevre Zirvesi (1985) · İran-Irak Savaşı ·
Reykjavík Zirvesi · 1986 Karadeniz Olayı · Güney Yemen İç Savaşı · Toyota Savaşı · 1987 Lieyu Katliamı · Enfeksiyon Operasyonu ·
1980'ler
1987–1989 JVP ayaklanması · 1988 Karadeniz Olayı · 8888 Ayaklanması · Solidarność · Kontralar · Orta Amerika krizi ·
Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu · Halk Gücü Devrimi · Glasnost · Perestroyka · Bougainville İç Savaşı · I. Dağlık Karabağ Savaşı ·
Afganistan İç Savaşı (1989-1992) · Panama'nın ABD tarafından işgali · 1988 Polonya Genel Grevi · 1989 Tiananmen Olayları ·
1989 Devrimleri · Berlin Duvarı'nın yıkılışı · Kadife Devrim · Romanya Devrimi · Barışçıl Devrim
Moğolistan Demokratik Devrimi · Körfez Savaşı · Alman yeniden birleşmesi · Yemen'in birleşmesi · Arnavutluk'ta komünizmin sonu ·
1990'lar
Yugoslavya'nın dağılması · Çekoslovakya'nın dağılması · Sovyetler Birliği'nin dağılması (1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi)
Donmuş çatışmalar Abhazya · Tayvan · Kore · Dağlık Karabağ · Güney Osetya · Transdinyester · Çin-Hindistan sınır antlaşmazlıkları · Kuzey Borneo ihtilafı
Eisenhower Doktrini · Domino teorisi · Hallstein Doktrini · Kennedy Doktrini · Barış içinde bir arada yaşama · Ostpolitik ·
Dış
Johnson Doktrini · Brejnev Doktrini · Nixon Doktrini · Ulbricht Doktrini · Carter Doktrini · Reagan Doktrini · Truman Doktrini ·
politika
Çevreleme politikası
Liberteryen (Avusturya Okulu · Chicago Okulu · Parasalcı · Reaganomics · Thatcherizm) · Radikal
Muhafazakârlık
· Rasyonel seçim teorisi · Reaksiyonist · Yeni muhafazakârlık
Alman liberalizmi · İsveç Modeli · Liberal sosyalizm · Neoliberalizm · Refahçılık · Üçüncü yol ·
Kapitalizm Liberalizm
Yeni Sol
Cumhuriyetçilik · Faşizm · Güdümlü demokrasi · İlliberal demokrasi · İslamcılık ·
Diğer
İdeolojiler Liberal demokrasi · Milliyetçilik · Neo-Nazizm · Siyonizm · Sosyal demokrasi · Yayılmacılık · Yeşil

Marksist Leninist (Marksizm-Leninizm · Stalinizm · Troçkizm) · Yugoslav türü · Çin türü (Maoculuk)

Komünizm Marks öncesi Fourierist · İkaryacı · Owenist · Ütopik

Diğer Avrupa · Yahudi

Anarşizm Feminist · Bireyci (Anarko-kapitalizm) · Kolektivist · Kuir · Postmodern · Sosyal · Yeşil

Organizasyonlar ASEAN · Bağlantısızlar Hareketi · CENTO · Comecon · EEC · Safari Kulübü · SAARC · SEATO · Varşova Paktı

Sovyet yanlısı Etkin önlemler · İzvestiya · Pravda


Propaganda Amerika · Amerika'nın Sesi · Crusade for Freedom · Kızıl Tehlike · Sovyet Yaşamı · Özgür Asya Radyosu ·
ABD yanlısı
Özgür Avrupa Radyosu
Yarışlar Silahlanma (Nükleer) · Uzay

Casusluk CIA · KGB · MI5 · MI6 · Stasi

Ayrıca bakınız ABD-Sovyet ilişkileri · ABD-Sovyet zirveleri · Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi · Rusya-NATO ilişkileri

Kategori · Kronoloji

g · t · d (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Do%C4%9Fu_Bloku&action=edit) Doğu Bloku


Sovyetler Birliği · Komünizm

Molotov-Ribbentrop Paktı Gizli protokolü · Sovyetler Birliği'nin Polonya'yı işgali · Sovyet askerî işgalleri
Oluşum
(Besarabya ve Kuzey Bukovina · Baltık ülkeleri · Macaristan · Romanya) · Yalta Konferansı

SSCler ve Doğu Finlandiya · Estonya · Letonya · Litvanya · Memel · Doğu Prusya · Batı Beyaz Rusya · Batı Ukrayna ·
ilhak edilen yerler Moldova
Macaristan Halk Cumhuriyeti · Polonya Halk Cumhuriyeti · Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti ·
Romanya Halk Cumhuriyeti/Romanya Sosyalist Cumhuriyeti · Doğu Almanya ·
Uydu devletler
Arnavutluk Halk Cumhuriyeti (1961'e kadar) · Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ·
Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti (1948'e kadar)

SSC ilhakları Rusya SFSC · Ukrayna SSC · Beyaz Rusya SSC


Kominform · COMECON · Varşova Paktı · Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu (WFTU) ·
Organizasyonlar
Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu (WFDY) · Uluslararası Demokratik Kadın Federasyonu (WIDF)
Welles Bildirgesi · Goryani Hareketi · Orman Kardeşleri · Ukrayna İsyan Ordusu · Jungle Operasyonu ·
Baltık devlet sürekliliği · Baltık Temsilcilikleri (1940-1991) · Lanetli askerler · 1950 Cazin İsyanı ·
1953 Plzeň Ayaklanması · 1953 Doğu Alman Ayaklanması · 1956 Gürcistan gösterileri · Poznań Ayaklanması ·
1956 Macar Devrimi · Novoçerkassk katliamı · 1965 Erivan gösterileri · Prag Baharı /
İsyanlar ve muhalefet
Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'yı İşgali · Brejnev Doktrini · 1968 Kızıl Meydan gösterisi ·
Belgrad ve Kosova'da 1968 öğrenci gösterileri · 1970 Polonya protestoları · Hırvat Baharı ·
Haziran 1976 protestoları · Solidarność / Sovyet tepkisi / Sıkıyönetim · 1981 Kosova protestoları ·
Reagan Doktrini · Jeltoksan Olayları · Karabağ hareketi · 9 Nisan trajedisi · 1989 Romanya Devrimi · Kara Ocak
Soğuk Savaş olayları Marshall Planı · Berlin Ablukası · Tito-Stalin ayrılığı · 1948 Çekoslovakya darbesi · 1961 Berlin Duvarı krizi
Göç ve iltica (Doğu Bloku'ndan Batı'ya iltica eden kişiler listesi) · Baltık ülkeleri'nin sovyetleştirilmesi · Bilgi yayımı
Şartlar
· Siyaset · Ekonomi · Telefon dinlemeleri
1989 Devrimleri · Berlin Duvarı'nın çöküşü · Arnavutluk'ta komünizmin çöküşü · Şarkı Devrimi ·
Çöküş Sovyetler Birliği'nin dağılması · Çekoslovakya'nın dağılması · Litvanya'daki Ocak 1991 olayları ·
Letonya'daki Ocak 1991 olayları

g · t · d (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Berlin_Duvar%C4%B1&action=edit) Berlin Duvarı


Tarihçe Demir Perde · Doğu Berlin · Batı Berlin · Alman yeniden birleşmesi · Doğu Bloku'nda göç ve iltica

Kişiler Chris Gueffroy · Conrad Schumann · David Hasselhoff · Erich Honecker · Walter Ulbricht · Riccardo Ehrman

Sloganlar Ich bin ein Berliner · Tear down this wall!


Popüler kültür
Filmler Sarışın Bomba · Casuslar Köprüsü · Elveda Lenin! · Berlin Üzerindeki Gökyüzü

Diğer Checkpoint Charlie · East Side Gallery · Hayalet istasyon · Tanrım, Bu Ölümcül Aşktan Kurtulmama Yardım Et
BNF: cb119380937 (https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119380937) (data) (https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119380937) ·
GND: 4094837-7 (https://d-nb.info/gnd/4094837-7) · LCCN: sh85013357 (https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85013357) ·
NARA: 10637994 (https://catalog.archives.gov/id/10637994) ·
Otorite kontrolü NKC: ph202193 (https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph202193&CON_LNG=ENG) ·
NLI: 987007283267105171 (http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007283267105171) ·
SUDOC: 084361409 (https://www.idref.fr/084361409) · VIAF: 244103871 (https://viaf.org/viaf/244103871) ·
WorldCat: nc-berlin wall berlin germany 1961 1989 (https://www.worldcat.org/identities/nc-berlin%20wall%20berlin%20germany%201961%201

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Berlin_Duvarı&oldid=30678280" sayfasından alınmıştır

You might also like