UNG DUNG VIEN THAM VA GIS TRONG NGHIEN CUU ANH HUGNG CUA BIEN afl su DUNG DAT Tél MOI TRUONG KHU VUC CAM PHA - HA LONG 4, Dat van dé hu vue Cém Pha-Ha Long cé nhiéu Ke nguyén thién nhién quy nhu; than da, da voi, ring, thiy hai san, wv...cling véi nguén nhan luc déi dao, gop phan quan trong cho su phat trién kinh té - x& héi. Tuy nhién, nhimg nam qua qua trinh 6 thi héa, céng nghiép héa dién ra manh mé cling véi su gia tang nhanh vé dan sé, a gay Ap luc va sttc ép [én tai nguyén va méi truéng ngay cang nang né. Dé phat trién kinh t8 x4 hi mang tinh bén viing, mot trong nhiing nhiém vu can nghién ctu anh hudng cla bién déi sit dung dat téi mdi trudng. Vién tham va GIS la cdc céng cu hién dai, dem lai higu qua trong nghién cau anh hudng clia bién déi str dung dat téi méi truéng. Trong bai bao nay chting toi muén trinh bay mt s6 van dé tng dung anh vé tinh da théi gian xc dinh bién déng stt dung at, két hgp véi cdc s6 liéu thu thap dugc vé kinh té - x4 hdi, méi trudng, phan tich anh hung cla ching téi méi truéng & khu vuc Cam Pha-Ha Long. 2. Phuong phap va tu ligu ding trong nghién ctu Ching t6i da str dung c&c phuong phap truyén théng va phuong phap hin dai, 6 1a cc phuong phdp: Ké thita, diéu tra khao sat thyc dia, phan tich hé théng, vién tham va hé théng tin dia ly Tu ligu duge sit dung chinh trong nghién ctu: Cac anh vé tinh LANDSAT TM nam 1991, LANDSAT ETM nam 2001 va LAND- ThS. BUI THI THUY DAO Truéng BH Tai Nguyén Méi Truéng HN SAT ETM nam 2004, Ban dé dia hinh ty 18 1:50.000 xuat ban nam 1990 va 2003, Ban 6 hign trang str dung dat 1:50.000 nam 2004, Cac sé ligu thu thap tir thu dia va cdc bao cdo vé kinh té x4 héi, mdi truéng cla khu vue nghién céfu 3. Két qua nghién cuu 3.1. So dé téng quat céng nghé thanh lap ban dé hién trang l6p phi mat dat tir anh vién tham cho khu vue nghién ctu: (Xem so 6 1) Chung téi st? dung phuong php phan loai cé giém dinh véi thuat ton xac suat cuc dai trong phan loai anh, phuong phap xac suat oc dai dé xac dinh cac bat bién anh ctia cac déi tugng, thuat toan loc uu thé dé loai bé nhing diém anh don |é trong anh bang phan mém ENVI 4.0. Cae déi tugng dugc chon dé lam bang chu giai: Cay ngap man (cay st, vet, ban), ring (cy tu nhién va cay tréng c6 tan day, than cao, mat d6 cay cao), cay bui (cy ty nhién moc thanh khém, bui, cay c6 mat d6 tan phi thua), dat dan ou (dat 6, dat quy hoach, khu céng nghiép), dat tréng (chua duge sit dung vao muc dich gi), khu khai thac Than (khai trudng khai thac, bai chtfa), bai triéu néng (khu dat ngap nude gan bé), mat nude (nuéc bién, hd, s6ng). Trong cac déi tugng trén, dat dan cu va dt tréng la hai déi tugng kho giai doan nhat vi phan xa mau cla hai déi tugng gan tuong déng nhau. Do dé, khi ly mau cho hai déi tugng nay da phai két hgp ban dé hién trang stt dung dat va diéu tra thuc dia TAP CHI KHOA HOC 0 DAC VA BAN BO SO 7-3/2011 a)Ban dé dia hinh va ee ail ‘Tu ligu vién tham S6 li¢u diéu tra $6 ligu do dac | thuc dia ‘hap anh \ Xay dung anh 16 hop mau ‘Tang cudng chat luong anh dis inane | Chon ving miu ‘vue nghien citu khu vuc céin nghién ctu | Xily 86 ; Tinh toan sé liéu (Phan loai 6 giém dinh)} thong ké ving mau | Kiém chiing thye dia | Phan loai | [Pine gid do chinh xéc két qua phan loai |___+ | Loe anh kK Anh phan loai | | Tih gn ch | Inkét qua | Ranh gidi kha a Cit anh theo ranh gigi Sod61 56 TAP CHi KHOA HOC BO DAC VA BAN BO SO 7-3/20113.2. Cac két quad phan loai thé hién 6 hinh ya aoe inh phan loai nam 1991 Hinh 2: Anh phan loai nam 2001 Hinh 3: Anh phan loai nam 2004 3.3. Banh gié dO chinh xac két qua phan loai anh 6 chinh xac phan loai khéng nhiing phu thuéc vao dé chinh xac cdc ving mau, ma con phu thude vao mat dé va su phan bé cia cdc 6 mau duge Iva chon. Trong d6, 46 chinh xac ctia cde mau giém dinh duge thé hién qua ma tran sai sO, Ma tran nay thé hién cac sai s6 bd sét cla I6p mau theo cot Di lieu hien trang, va sai sé quyét dinh nhém sang Iép khac theo hang. Bd chinh x4c toan bé dude tinh bang tng s6 Pixel toan bd cac mau. Cé hai 6 chinh xac dé la 46 chinh xac s8n xuat (do sai s6 bd s6t gay nén) va d6 chinh xao str dung (do sai sé quyét dinh nham lép gay nén) Két qua danh gia d6 chinh xc sau phan loai gidm dinh la cc ma tran sai s6. Can ctt vao két qua danh gid 46 chinh xac ta thay Anh sau phan loai nam 2001 la c6 a6 chinh xc cao nhat (Overall Accuracy= 89.9094%; Kappa Coefficient = 0.8811) va anh nam 1991 la Anh cé d6 chinh xac thép nhét (Overall Accuracy = 79.5770%; Kappa Coefficient = 0,7596) Diéu nay cé6 thé duge higu do céc mau thuc dia duge khdo sat nam 2005 do d6 sé c6 mét sé sai khac véi thyc dia nim 1991 va do Anh nam 2004 chat Iugng anh khong duge t6t nhu hai anh cén lai, Nhung nhin chung két qua d6 chinh xac dat yéu cau. 3.4. Thanh lap ban d6 bién dong lp pha mat dat giai doan 1991-2001; 2001-2004; 1991-2004 So d6 téng quat thanh lap ban dé bién d6ng lp phis mat dat: | Ditligu hign trang ey ae ee Bing bigu bién dong cae di twomg Phit chéng lén nhau (Overlay) Bin d6 bin dong cile d6i trong, TAP CHI KHOA HOC BO DAC VA BAN BO S6 7-3/2041 57Bang 1: Két qué bién dong lp phii mat dat chuyén sang Iép dat dan cu giai doan 1991-2001 n tich (ha) _| [Bai triéw at dan ¢ [Cay bui = dat dan cw [Cay ngap man - dat dan cu | Dat trong - dat dan cur [Dan cu do thi - dat dan ew | Khu khai thie thar Nuse - dat dan cu Bang 2: K6t qua bién dong Idp pha matt dét chuyén sang lop dat dan cu giai doan 2001-2004 Cay ngapman -Datdan cu Dat trong- Dat dan cw Pat dan cu - Da [Rimg = Dat dan ow (63.38 Bang 3: Két qua bién dong lp phi mat dat chuyén sang Idp dat dan cu giai doan 1991-2004 tuong bién dong ién tich (ha) Bai triéu nong - Dat dan cur | 341.62 Cay bui - Batdan cu 3689.37 Cay ngap man -Datdancu | 83.72 Dai tng Dai dan cw sianeTnem Dat dan cu - Dat cu 2068.03 Khu khai théc than_- Dat dan eu _| 934.56 [Nuée_- Dat dan cw Rimg_- Dat dan c Ba Hinh 1: Biéu dé bién déng lop phti mat dat chuyén sang ldp dat dan cu giai doan 1991-2004 iridu nong- Dit dan Cay bul - Dit dan ew Cay ngap min - at dan {at ting- Bat dan cu mat dan cu -Bat dan eu | ‘Khu khai thie than - Dat din ow Nude - Dat dan ow ming -Datdince | 58 TAP CHI KHOA HOC BO DAC VA BAN BO S6 7-3/20113.5. Phan tich két qua bién dong Nhin vao cc sé liéu trén biéu a6 bién d6ng cho thay loai hinh sit dung dat 6 khu vue Ha Long bién dong rat manh vé dién tich. Bién déng dang chu y nhat la cdc déi tuong dat tréng, dat mat nuéc, dat khai thac than va dat cay bui. Riing ngap man, dat bai trigu, dat sting cfing bién déng nhung khéng l6n, Dat trong giam 1447.11 ha trong giai doan 1991-2001, nam 2001-2004 suy giam 365.44 ha dude chuyén thanh dat dan ou 46 thi, Nhu vay, 6 thé thay phan lén dién tich 6 thi duge tang lén la do sy chuyén dich tir dat trong. Dat cay bui giam 988.35 ha trong giai doan 1991-2001, nam 2001-2004 suy gidm 2017.25 ha duge chuyén thanh dat d6 thi, phan Ién dign tich d6 thi duge tang lén la do sy chuyén dich tir dat trang cay bul. Khu vue khai thac mé c6 su mé réng khu khai thac I6 thién va nai dé dat da thai trong khodng thdi gian tt 1991 dén 2004. Chuyén déi thanh dat dan cu dé thi trong giai doan 1991-2002 IA 261.48 ha, nam 2001-2004 dign tich chuyén adi la 670.00 ha Rung suy thodi 120.91 ha trong nhing n&m 1991-2001, giai doan 2001-2004 dién tich ring gidm 63.38 ha. Dt cdy ngap mn bi giam 27.77 ha trong thdi gian 1991-2001. Chai yéu do san lap xay dung cdc khu dan cu dé thi va khu céng nghiép la 59,00 ha trong giai doan 2001- 2004. Dat bai triéu giam 223.91 ha trong giai doan 1991-2001; 122,38 ha trong giai doan 2001-2004 Mat nuéc d&t m&t nuéc chuyén sang dat dan cu 46 thi [a 85.56 ha trong giai doan 4991-2001; trong giai doan 2001-2004 giam 143.56 ha 3.6. Phan tich méi quan hé gitta su bién d6ng dat dan cu vdi yéu té mdi truéng tai Khu vue nghién ctns Qua cac anh hién trang lép phd mat d&t va cdc bang bién dong ldp phir mat dat & trén, thé hién nam 1991 6 dao Tuan Chau mét trong nhiing do cé nhiéu bién déng nhat la dat dan cu chi chiém khoang 20% Co thé hiéu la cu dan 6 day lam nghé chai luéi, sdng tap trung gan nai cé nhiéu nguén. hai sn, con lai dén 50% la dat 06 thyc vat phi va 30% cén Iai [a dién tich dat bai triéu va dat c6 cdy ngap man. Day la méi truéng ly tudng cho cdc loai déng thyc vat sinh sdng va phat trién ca trén can va duéi nuéc. Khi nhin vao anh phan loai hién trang nam 2001, thay ngay su thay déi dang ké, va dién tich dat dan cu tang lén trén 50%, Dién tich dat bai triéu va dat 06 cay ngap man chi cén duéi 10% téng dién tich dat trén dao. Sur bién d6ng lép phi mat dat da lam suy thoai cae hé sinh thai s6ng trén va quanh khu vue dao. Sy xay dung nha cita, cac céng trinh nhan tao thay thé hé sinh thai thuc vat trén ao, lm pha vé su két hgp hai hda gitta cdc hon dao trong khu vuc Vinh da lam thay d6i vé dep tur nhién cila déo va gian tiép anh huéng dén vé dep ty nhién cia Vinh Ha Long. Hang tram khach san, nha nghi, khu vui chai giai tri cling cac bai tam nhan tao da va dang lam cho méi trudng nuéc cia dao bi 6 nhiém tram trong. Qua trinh thi céng xay dung lan bién gay ra hién tudng duc nude tir cae dat da dé san nén. Lugng khach du lich tang manh va nhu cau &n udng, tam bién c6ng véi y thie vé méi truéng cia khach du lich chufa cao dac biét la khach du lich trong nuéc, gay 6 nhiém mdi truing nude mat quanh dao. Ngoai khu vuc dao Tuan Chau, khu dé thi Hung Thang truéc day déu la dat bai triéu TAP CHI KHOA HOC BO BAC VA BAN BO SO 7-3/2011 59néng, dat cay ngap man va dat mat nuéc (nim 1991). Ngoai cde anh hudng xdu dén méi trudng néu trén, khu vue nay con bi 6 nhiém méi trudng khéng khi do khéi va bui cia qua trinh van tai, dé vat ligu lap bién, 6 nhiém tiéng 6n vi khu vuc nay n&m ngay sat khu vue dan cu chg Cai Dam. Va do tinh trang khai thac than thé phi bifa bai gay anh huéng nghiém trong dén nén kinh té va méi truéng khu vue. Nhin chung, tinh hinh trén khu vue nay trong giai doan 2001-2004 xay ra rat nhiéu bién déng véi toc do phat trién nhanh chéng da gitip cho b6 mat cia khu vue thay déi rat nhiéu va téng thu nhap binh quan ciia ngudi dan trong khu vuc dude cai thign dang ké, nhung ciing da gay ra nhiéu tac déng anh hudng khéng tét dén modi trudng tu nhién cia khu vuc. 3.7. Dut doan xu hudng bin déng méi trudng do dé thi hoa gay ra Theo két qua sé ligu tinh duge chting ta thay 16, d&t dé thi ngay cang tang manh, néu khéng kiém soat chat ché qua trinh [an bién, tat yéu méi trudng ty nhién khu vyc Ha Long - Cam Pha sé bi 6 nhiém va suy thoai tram trong. Qua cae anh phan loai va cae sé ligu ctia é tai, cho thay téc d6 do thi dang dién ra chai yéu 6 khu vc TP Ha Long, cén thi xa Cam Pha c6 bién déng nhung it hon. Két hgp véi bdo cao ciia tinh cho thay, khu vo nghién ctu phat trién theo xu huéng: Ha Long la trung tam van héa, chinh tri, kinh té, thuong mai - du lich; con Cam Pha sé la khu céng nghiép chinh cila tinh. C6 nghia la & Ha Long chi tén tai cdc khu trung tam hanh chinh, ed quan dau nao ctia tinh, cling véi viée phat trién nganh kinh té thuong mai cang bién va du lich, sé kh6ng tén tai cac co sd gay 6 nhiém méi truéng, con 6 thi xa Cam Pha thi tap trung cac khu céng nghiép. Nhu vay, ¢6 thé thay rang trong mét tudng lai khéng xa, khu vyc thanh phd Ha Long sé la ndi tap trung dan ov c6 trinh dé dan tri cao va mdi truéng séng tudng déi tét cdn khu vue thi xa Cam Pha thi phai chiu 6 nhiém xay ra trén moi mat ctia van dé méi truéng do qua trinh dé thi héa va céng nghiép héa gay ra va néu kh6ng ¢6 mét bien phap quan ly cht ché vé méi truéng thi tat c& moi ngudi dan khu vuc nay sé phai s6ng trong mét méi trudng déc hai anh huéng truc tiép dén site khée ma khéng chi la mot thé hé ma con nhiéu thé hé sau phai chiu hau qua ciia sy phat trién nay, 4. Két luan Tu ligu LANDSAT dude phan loai bang ky thuat phan loai c6 giam dinh véi thuat toan xac suat cuc dai phu hdp véi diéu kién str dung dat phic tap 6 khu vuc Ha Long- Cam pha, tinh Quang Ninh. Két qua anh phan loai phy thude chil yéu vao sy Iya chon ving mau trong qua trinh xtr ly sé, Qua cac két qua danh gid bién déng dat 6 thi ven bién giai doan 1991-2001, 2001- 2004, 1991-2004, thay r6 téc 46 chuyén Adi cila cdc loai hinh Idp phi mat dat sang dat dan cu theo tig giai doan la khac nhau. Két hgp véi cac tai ligu vé cdc chinh sach phat trign kinh t& - xd hdi tai khu vue, c6 thé thay cc yéu t8 mdi trudng cia khu vue da chiu nh buéng do qua trinh d6 thi héa, céng nghiép héa Do t6c dé gia tang otia dat dan cu tai khu vue nghién citu [a rat idn, vi vay tinh Quang Ninh nén 4p dung phuong phdp vién tham 48 tién hanh theo déi nhiing bién dong dé kip thai dua ra bién phap thich hgp.O TAI LIEU THAM KHAO Dinh Dugng va nnk (1999), Ung dung vién tham va hé théng tin dia ly trong quy hoach mdi trudng, Két qua dé an “Xay dung nang luc bén ving’, Cd quan chit tri - Vién Bia ly - Vién Khoa hoc va Céng nghé Viet Nam. (Xem tigp trang 62) 60 TAP CHI KHOA HOC BO BAC VA BAN BO S6 7-3/2011Chii tri budi lam viée, Tha trufng Bo Tai nguyén va Méi truéng da khen nggi nhing thanh tich ma Vién Khoa hoc Do dac va Ban gian qua, dac biét la hoan thanh cdc dé tai nghién cit _khoa hoc ding thdi han. Tuy nhién Vien can mo rong hgp tac khoa hoc hon nifa véi cac don vi ban trong BO cing nhy ngoai Bo va hop tac quéc té dé dua thuong hiéu |én tam cao méi. Lanh dao cac dan vj try thudc BO chan thanh cam on su hgp tac c6 hiéu qua, dac biét la trong céng tac nghién ctu khoa hoc véi Vién Khoa hoc Do dac va Ban dé. Va mong su hgp tac ngay cang phat trién. BO tung BO Tai nguyén va Méi trudng Pham Khdi Nguyén chic ming Vién da vust qua nhiéu khé khan, dat nhiéu thanh tich trong thdi gian qua. Tuy nhién Ive lugng nghién cttu khoa hoc ciia vién dac biét la nhiig nha khoa hoc dau nganh con thiéu, Vién can mé réng su hgp tac, nhat la nghién cttu khoa hoc hdn nifa dé dap ting nhu cau ngay cang cao khéng chi trong nganh ma con ngoai nganh Tai nguyén va Méi trung Ong Ha Minh Hoa, Vién trudng Vién Khoa hoc Bo dac va Ban dé thay mat can b6, vin chife, ngudi lao déng cdm on sy quan tam ctia B6 truéng Pham Khéi Nguyén, Thif trudng Nguyen Manh Hién, lanh dao cae don vi true thude BO va hia toan Vién sé c6 gang hon nifa dé hoan thanh xuat sdo nhitng nhiém vu duge giao. SU DUNG TRI PO GPS..... (Tiép theo trang 18) ‘As showed in [3], the restoration of missing astrogeodetic points is necessary in the problem of correction of astrogeodetic data in geodetic database for building the National Geodetic Information System. Nowadays GPS technology is used instead of remeasuring directions in restoration of missing astrogeodetic points. This paper discusses the making adjustment equations of the GPS observations and their weight for recurrent adjustment in a group of problems in restoration of missing points.O- UNG DUNG VIEN THAM VA GIS... (Tiép theo trang 60) [2]. Bang Van Bat (1999), Xay dung céc {gidi phap céng nghé phong chdng 6 nhiém méi trudng do Khai théc than & ving than Quang Ninh va trién khai thyc hién mot sé phusng an dude Iva chon 6 nhiing ving dac trung, Dé tai thug B6 Khoa hoc Céng nghé va M6i trudng, Trung Dai hoc Mé-Bia chat. [3]. Tran Yém (2001), Nniing van dé tai nguyén va mdi trudng lién quan dén khai thac than 6 tinh Quang Ninh (lay vung Hon Gai-C4m Pha va lan can lam vi dy), Luan an tign si Dia ly, Trudng Dai hoc Khoa hoc TY nhién, Ha Noi. [4]. Kiéu Van Thanh (2005), Diéu tra, danh gia nhitng yéu té tac dong méi truéng ving nudi thuy hai san tap trung va 4é xuat giai phap phat trién bén viing tai Quang Ninh, Bao cao két qua dé tai, Sé Thuy San Quang Ninh. {5}. Bang Trung Thuan va nnk (1998), Nghién cctu bién’ dong méi truéng do hoat déng kinh té va qua trinh dé thi gay ra, céc bién phap kiém soat va lam sach, dam bao phat trign bén vig viing Ha Long - Quang Ninh - Hai Phong, Bao cao két qua dé ta Truéng Dai hoc Khoa hoc Ty nhién, Ha [6]. Chuong trinh tai nguyén va_m truéng KHCN-07. Bé tai KHCN-07-06 (Bang Trung Thuan chil bién). Nghién ctu su bién déng tai nguyén va méi trudng do cac hoat déng kinh té va cac giai phap téng hgp dé phat trién bén ving khu vue Ha Long-Quang Ninh-Hai Phéng, 1998.0 62 TAP CHi KHOA HOC BO DAC VA BAN BO SO 7-3/2011