Дәріс 1.

Ақпараттық мазмұн (контент) туралы түсінік. Мазмұнды құру

технологиясы
Дәріс мазмұны:

1. Контент түсінігі
2. Контент форматтары;
3. Контент құру технологиясы;
4. Ақпарат тарату каналдары;
5. Копирайтинг.

1. Ақпараттық толтыру (контент) – ақпараттық толтыру - мәтіндер,

кестелер, мультимедиалар және өзге ақпараттық жүйені маңызды толтыруы.
Ақпараттық толтырудың маңызды параметрлері оның көлемі, өзектілігі мен
релеванттылығы болып табылады. Интернет желісіндегі ақпараттық толтыру
гипермәтіндік белгі тілінің құралдарында веб-беттер түрінде
ұйымдастырылады.
Контент - бұл редакциялық процесте жасалған және сайып келгенде,
жариялау арқылы адам тұтынуына арналған ақпарат, яғни Контент деп кез-
келген мәлеметті айтамыз, мысалы: Бейне, Сурет, Сайт, және тағы
басқалары. Көп жағдайда контент мәтін ретінде келеді.Кез-келген сайттың
80-90% контенттен тұрады.Кәзіргі таңда іздеу жүйелерінде контент екі топқа
бөлінеді уникалды контент және уникалсыз контент.Уникалсыз контенттің
іздеу жүйесінде ешқандай құны жоқ. Уникалды контент (уникальный
контент)- бұл ғаламторда әлі жарияланбаған ешқай сайтта жоқ дегенді
білдіреді.Уникалды контент кәзір өте жоғары сұранысқа ие яғни арнайы
уникалды контенттер сататын интернет дүкендер немесе өзінің қызметтерін
ұсынатын адамдар баршылық.
Контент – парақшаны ақпаратпен толтыру деген мағынаны білдіреді.
Контентке мақалалар, видеолар, суреттер және т.б. жатады. «Контент»
термині мақала үшін аса маңызды.
Мазмұнның көмегімен олар тұтынушыларды тартады және ұстайды,
олардың бренд имиджін жақсартады және сатылымдарды арттырады.
Көптеген компаниялар үшін мазмұн маркетинг стратегиясының негізгі
элементі болып табылады. Сонымен, HubSpot 2021 жылысұхбат алды1500
маркетолог: олардың 82% контент маркетингін пайдаланды.
Осылайша, кең мағынада мазмұн - бұл Интернеттегі, компьютердегі
немесе смартфондағы пайдаланушыға арналған кез келген ақпарат.
Маркетингте бұл да ақпарат, бірақ маркетингтік мақсатта қолданылады.
Мазмұн түрлері:
Ақпараттық контент
Контенттің ақпараттық түрлері оқырманға пайдалы ақпарат береді.
Өнімді сатып алмас бұрын немесе компаниядан қызметке тапсырыс бермес
бұрын пайдаланушы ақпарат жинайды. Сұраулардың мысалдары «электр
шайнекті қалай таңдауға болады», «пәтерді қайдан сатып алуға болады»,
«Facebook-тегі жарнаманың негізгі артықшылықтары» болуы мүмкін.
Потенциалды клиент іздеу жолағына сұрақ енгізеді және сіздің міндетіңіз
оған жан-жақты жауап беру. Бұл форматты мазмұн мыналарды қамтиды:
 Блогтағы «How to» стиліндегі мақалалар;
 Пікірлер мен рецензиялар, жаңалықтар;
 Тексеру парақтары;
 Зерттеу;
 Пайдалы ресурстардың жинақтары.
Мәтін тақырыпқа сәйкес және пайдаланушыға пайдалы болуы үшін
тақырыпты түсініп, осы мәселеде маман екеніңізді көрсету маңызды.
Ақпараттық контентте өнім, оның пайдасы, мүмкіндіктері мен фактілері
туралы айтылады. Блог мақаласы немесе жазбасы мәселені сипаттайды және
оның шешімін береді.
Сатуға арналған контент
Бұл санат мыналарды қамтиды:
 Кейсы;
 Лендинг;
 Коммерциялық немесе акционерлік ұсыныс;
 Обзоры;
 Пікірлер;
 Әлеуметтік желілерде сатушылық мақалалар.

Бұл контент түрі сәйкесінше қызметті немесе өнімді сатуы керек.

Негізгі міндет - оқырманды клиентке айналдыру. Бұл кезеңде пайдаланушы
компаниямен, дүкенмен таныс және сатып алуға дайын. Оған аздап
итермелеу керек. Сондықтан, мазмұнның сату түрлері әрқашан әрекетке
шақыру уақыты шектеулі дайын ұсынысты қамтиды. Блогта мақалалар мен
кейстерді және басқа мазмұн түрлерін орналастыруға болады.
Ойын-сауық контенті
Әлеуметтік желі беттеріндегі кең таралған контент түрі болып
табылады. Мұндай контентті қолданушылар саны азаймайды. Бастысы әзіл
шектен шықпауы керек. Мақсатты аудиторияға бағытталғандықтан
тақырыпқа сай болғаны жөн. Түрлі қызықты афоризмдерді, суреттерді,
комикстерді жариялауыңызға болады.
Жеңіл контентке ойын-сауық контенті кіреді. Мазмұнның бұл түрінің
мақсаты - пайдаланушыға демалуға мүмкіндік беру. Мысалы - адамдар көңіл
көтеру және жұмыс мәселелерінен ауысу үшін арнайы баратын әлеуметтік
желілер. Пайдаланушылар сіздің блогыңызды және электрондық пошта
ақпараттық бюллетеньдерін оқуды жалғастыру үшін мазмұнды қызықты
және әдеттен тыс ақпаратпен сұйылтуыңыз керек. Бұл үшін сіз әлеуметтік
желілерді пайдалана аласыз. Көңілді мазмұнды келесі түрде жариялаңыз:
 Жарыстар, ойындар;
 Сауалнамалар мен лотереялар;
 Әңгімелер, дәйексөздер;
 Мемдер мен күлкілі суреттер;
  Қызықты фактілер;
 Lifehacks;
 Жұмбақтар мен жұмбақтар;
 Есептік жазба тақырыбы бойынша қызықты таңдаулар.
Қызықты және креативті суреттер
Түрлі тақырыптар бойынша әдемі, ерекше, креативті суреттер табуға
болады. Мұндай контент саяхаттау, интерьер, сыйлық, арт тақырыптарына
сай.
Жұмбақ пен бас қатырғыш
Зерттеу нәтижесі бойынша тұтынушылардың басым көпшілігі
жұмбақтар мен бас қатырғыштарды қуана шешеді екен. Жұмбақтар сіздің
тақырыбыңызға сай болса, тіптен жақсы. Егер таппасаңыз, кез келген
тақырыптағы жұмбақты қолдана аласыз. Сонымен бірге тұтынушылар
назарына түрлі тақырыптағы тесттерді ұсынуға болады.
Осылайша сіздің аудиторияңыз тек маңызды ақпараттық немесе сату
контентін оқудан жалықпайды. Мазмұнның көңіл көтеру түрлері әлеуетті
тұтынушылармен көбірек байланысуға және брендтің адалдығын арттыруға
көмектеседі. Мұндай өзара әрекеттесу эмоцияларды тудырады, көңіл-күй мен
жеңілдік тудырады. Бұл сіздің мақсатты аудиторияңызға жақындауға және
сенімді қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді.
Коммуникативті контент
Коммуникативті контент арқылы өз тұтынушыларыңызды қарым-
қатынас орнатуға баулисыз. Бұл парақшадағы коммуникацияны жақсартатын
(пікір қалдыру арқылы) пост болуы да мүмкін. Сонымен бірге пост арқылы
тақырып ұсынылады және талқылауға арналған ортаға сілтеме беріледі.
Мұндай контенттің мақсаты – парақшада «тірі» жазылушыларды жинау.
Бастысы түрлі талқылауларда өзіңіздің белсенділігіңізді көрсетіңіз.
Пікірлерге жауап беріңіз. Бұл арадағы байланысты жақсартады.
Негізгі сұрақтарды талқылау
Клиенттердің проблемасын анықтаған соң түрлі форматта материал
дайындаңыз. Сонымен бірге осы проблеманы жазылушылардың талқысына
ұсына аласыз. Әркім өз тәжірибесін, білімін ортаға салады. Мәселе
қаншалықты маңызды болса, талқы да соншалықты ұзаққа созылады.
Қызықтыратын контент
Тартымды посттың немесе жарияланымның мақсаты - пайдаланушыны
қарым-қатынасты бастауға ынталандыру. Көбінесе бұл мазмұн түрлері назар
аудару үшін әлеуметтік желілерде қолданылады. Аудитория пікірлермен,
лайктармен және репосттармен белсенді түрде әрекет етеді, бұл парақшаны
«жандандырады». Қызықты мазмұнға не кіреді?
 Ағымдағы немесе даулы тақырыптар бойынша мақалалар, кейінгі
талқылау;
 Пікір мақалалары;
 Сұрақ/жауап бөлімі;
 Интерактивті (тесттер, викториналар, анимациялық графика,
онлайн калькулятор, флешмоб немесе челлендж, тікелей эфир).
 Тартымды мазмұн қауымдастық құруға, аудиторияны жақсырақ білуге
және ортақ тақырыптар мен ортақ негіздерді табуға көмектеседі. Ең бастысы,
пайдаланушылар қатысуға қуанышты және сіз маңызды кері байланыс
аласыз.
Вирустық мазмұн
TikTok вирустық мазмұнды қалай жасау керектігін біледі.
Платформада роликтер бірнеше минут ішінде бір-бірінен ұшып кетеді.
Вирустық жазба немесе жарияланым есте қалатындай болуы керек, ол
туралы бәрі біледі және оны бөліскісі келеді. Жазылушылар жарияланғаннан
кейін пайда болатын толқынды жұқтырады. Ешкім де бей-жай қалмауы керек
– ұраны вирустық мазмұн. Оның мақсаты – аудиторияның, сондай-ақ
сарапшылар мен пікір көшбасшыларының назарын сайтқа бағытталған
трафикті тарту.
Вирустық мазмұнның мысалдары:
 Күлкілі суреттер, мемдер;
 Тесттер;
 Пайдалы таңдауы бар мақалалар (мысалы, кітаптар, танымал
арналар, статистика);
 Бейнелер.
Бұл жіктеу мазмұн жоспары үшін санаттарды жасауға және
қажеттіліктер мен мақсаттарға негізделген ақпаратты жариялауға мүмкіндік
береді.
Әлеуметтік желілерге арналған мазмұн түрлері
Instagram, Facebook және қазір TikTok өмірдің ажырамас бөлігіне
айналды. Әрбір пайдаланушының платформалардың бірінде кемінде бір
аккаунты бар. Әлеуметтік желілердегі мазмұн түрлерін де санаттарға бөлуге
болады, бірдей ережелер қолданылады: балама және әртүрлі форматтарды
жариялау. Әлеуметтік желілерде ойын-сауық контенті жиі жарияланады.
Арнадағы жазбаларды жүйелеу қажет, бұл сізге қызықты және әртүрлі
ақпаратты жариялауға мүмкіндік береді. Ыңғайлы болу үшін арнаны
мүмкіндігінше тиімді және есте қаларлық ету үшін мазмұнды қандай
санаттарға бөлуге болатынын қарастыруды ұсынамыз.

2. Мазмұн форматтары

Бұл бөлімде біз маркетинг үшін шығарылатын негізгі мазмұн

форматтарын қарастырамыз. Ондаған классификацияларды табуға болады.
Біз контентті мәтіндік, бейне, аудио, интерактивті және графикалық деп
бөлетін классификацияны қолданамыз.
Мәтін контент. Бұл формат мәтіндердің әртүрлі түрлерін қамтиды:
жаңалықтар, мақалалар, блог жазбалары, жарнамалар және т.б. Мәтіндік
мазмұн - ең қолжетімді пішімдердің бірі: мәтін жазу үшін арнайы
техникалық дағдылар немесе жабдық қажет емес.
 Аудио контент. Бұл аудио ақпарат – экранға қарамай-ақ дыбысты
тыңдай аласыз. Аудио мазмұнға музыка, подкасттар, аудиокітаптар, радио
шоулар және т.б. кіреді. Аудио мазмұн пайдаланушыға ыңғайлы, себебі ол
оқуға немесе көруге алаңдамай ақпарат алуға мүмкіндік береді. Аудионы
тыңдай аласыз, мысалы, көлік жүргізу кезінде.

Бейне контент.Бұл форматқа бейне блогтар, жарнамалар, бейне

курстар, тікелей эфирлер және т.б. кіреді. Бейнежазбалар видеохостинг
сайттары, әлеуметтік желілер және мессенджерлер арқылы таратылады.
 Графикалық контент. Бұл ақпаратты ұсыну үшін пайдалануға болатын
суреттер, фотосуреттер, графиктер, диаграммалар, инфографика,
иллюстрациялар және басқа да көрнекі элементтер. Графикалық мазмұн
әлеуметтік желілер мен веб-сайттарда жиі қолданылады: көрнекі бейне
қолданушылардың назарын аударуға және күрделі нәрселерді түсіндіруге
көмектеседі.
Сонымен қатар, графикалық мазмұн презентациялар мен құжаттарда
қолданылады.

Графикалық мазмұнға GIF анимациялары мен 3D үлгілері де кіреді.

 Интерактивті контент. Бұл пайдаланушы өзара әрекеттесе алатын
мазмұн. Көбінесе бұл сауалнамалар, тесттер, калькуляторлар, виджеттер,
анимациялар. Интерактивті мазмұн пайдаланушының белсенділігін
арттыруға көмектеседі - оларды әлеуметтік желідегі сайтпен немесе топпен
жиірек араласуға шақырады. Мысалы, ұнату, түймелерді басу, сұрақтарға
жауап беру және т.б.

Интерактивті контенттің мысалы - ВКонтакте әлеуметтік желісіндегі

сауалнама

3. Мазмұнның қандай түрі бар: мақсаттары

Мазмұнмен компания қандай мақсаттарға жететіні оның маркетингтік
стратегиясына байланысты.
 Аудиторияны тарту және қолжетімділікті арттыру.Бұл
мазмұнның негізгі мақсаттарының бірі. Компаниялар жаңа
пайдаланушыларды тартуға, олардың платформаларына жазылушылар мен
келушілер санын арттыруға тырысады.
 Бренд туралы хабардарлықты арттыру.Бұл компания мен бренд
туралы мүмкіндігінше көп адамның білуін қамтамасыз ету. Осы мақсатта
брендтің сипаттамалары мен құндылықтарын көрсететін мазмұн
пайдаланылады. Мұндай мазмұн есте қаларлық болуы керек.
 Аудиторияны тарту және ұстап тұру.Мазмұн бар аудиторияны
сақтау және компания мен оның өнімдеріне қызығушылықты сақтау үшін
жасалуы мүмкін.
  Адалдықты арттыру және сенім тудыру.Егер тұтынушылар
пайдалы және құнды мазмұнды алса, олар компанияға көбірек сенеді. Бұл
бренд адалдығын қалыптастырады.
 Буынжетелейдіжәне сату.Мазмұнның көмегімен сіз
тұтынушыларды сұрауларды қалдыруға немесе дереу сатып алуға шақыра
аласыз. Мазмұнды қондырма беттерінде немесе әлеуметтік желілердегі
жазбаларды сатуда осылайша пайдаланады.
 Өнімдерді немесе қызметтерді жылжыту.Бұл жерде біз
жарнамалық мазмұн туралы да айтып отырмыз. Дегенмен, сату
мазмұнынан айырмашылығы, жарнамалық мазмұн тікелей сатуға
бағытталған емес. Бұл мазмұнда өнімнің мүмкіндіктері, артықшылықтары
және пайдалану жолы туралы айтылады.
 Білім және ақпарат.Мазмұн арқылы компания білім, жаңалықтар
немесе зерттеу нәтижелерімен бөлісе алады.
 SEO - іздеу жүйелерінде жылжыту.Кілт сөздері бар
оңтайландырылған мазмұн іздеу нәтижелеріндегі сайттың орнын
жақсартуға мүмкіндік береді. Бұл жаңа пайдаланушыларды тартуға
көмектеседі.
Әрбір мазмұн түрін әртүрлі маркетингтік мақсаттар мен стратегияларға
сәйкес келтіруге болады. Мысалы, бейне контентті сатуға да, қызықтыруға да
болады.

4. Контентті тарату: ол қандай арналар арқылы таратылады?

Мазмұнды тарату арналары нені алға жылжыту керек және компания
қандай мақсаттарды көздейтініне байланысты таңдалады.
Меншікті веб-сайт.Сіздің жеке веб-сайтыңыз немесе блогыңыз ең көп
қолданылатын арналардың бірі болып табылады. Бұл құрал компанияға
қандай ақпаратты тарататынын және келушілермен қалай әрекеттесетінін
толық бақылауға мүмкіндік береді. Сайт әртүрлі мазмұнды қамтуы мүмкін:
мақалалар, жаңалықтар, бейнелер, инфографика, нұсқаулықтар және т.б.
Типтік блогтарға бірнеше мысал келтірейік. МұндаMoz
компаниясының блогы, ол маркетинг және SEO үшін өнімдерді алға
жылжытады. Блог пайдалы мақалаларды, зерттеулерді, маркетологтар мен
SEO мамандарына арналған кеңестер мен нұсқаулықтарды ұсынады. Тағы
бір мысал -Буферлік компания блогы, ол әлеуметтік медиа және әлеуметтік
медиа маркетингі туралы айтады.
Әлеуметтік желілер.Әлеуметтік медиа мазмұнды жылжытуда маңызды
рөл атқарады. Әлеуметтік медиа бизнеске аудиториямен араласуға, ақпарат
алмасуға және қауымдастық құруға мүмкіндік береді. Ресейде ең танымал
әлеуметтік желілер ВКонтакте, Одноклассники және YouTube болып
табылады. Олардың әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері мен
артықшылықтары бар.
Әлеуметтік медиа мәтіндік хабарламалар, фотосуреттер, бейнелер,
сауалнамалар, сауалнамалар және тікелей эфирлер сияқты әртүрлі мазмұн
пішімдерін пайдалана алады. Сауалнамалар мен дауыс беру
пайдаланушылармен өзара әрекеттесуге және олардың пікірлерін білуге
көмектеседі.
Электрондық ақпараттық бюллетеньдер.Электрондық пошта
маркетингіэлектрондық пошта арқылы мақсатты аудиториямен байланысу
болып табылады. Электрондық пошта арқылы компаниялар жазылушыларға
пайдалы хаттар жібере алады, олармен жаңалықтарды бөлісе алады және
оларға акциялар, өнімдер мен қызметтер туралы айта алады. Электрондық
пошта маркетингі электрондық пошта контактілерінің дерекқорын жинауды
және басқаруды қамтиды.
Бейне хостинг.Бұл платформалар бейне мазмұнды жылжыту үшін
қолайлы. Олар бейне мазмұнды жүктеп салуға, оны сақтауға және
пайдаланушылармен бөлісуге мүмкіндік береді. Ресейдегі және әлемдегі ең
танымал видеохостинг - YouTube.
Хабаршылар.Өсіп келе жатқан танымалдылығымен мессенджерлер
мазмұнды таратудың тартымды арнасына айналды. Ресейде ең көп
қолданылатын мессенджерлер - Telegram, WhatsApp және Viber.
Хабарламалар функционалдық жағынан ерекшеленеді.

Осылайша, әр арнаның өзіндік ерекшеліктері бар. Дұрыс арналарды

таңдау мазмұнды тарату кезінде табысқа жетудің кілті болып табылады.
5. UGC дегеніміз не
Адамдар мазмұн туралы сөйлескенде, UGC жиі айтылады.
UGC (пайдаланушы жасаған мазмұн) - пайдаланушылар жасаған
мазмұн. UGC әлеуметтік желілерде, форумдарда, блогтарда және басқа
платформаларда адамдар жариялаған фотосуреттер, бейнелер, шолулар,
пікірлер болуы мүмкін.
Міне UGC мысалдары:
 интернет-дүкендердің немесе базарлардың веб-сайттарындағы
өнімдер мен қызметтерге шолулар;
 ВКонтакте әлеуметтік желісіндегі оқиғаның фотосуреттері;
 YouTube сайтындағы өнім шолулары.
 Мұнда компаниялар UGC-ті қалай пайдаланатынының мысалы
келтірілген. Coca-Cola пайдаланушыларды әлеуметтік желілерде хэштег
қолдануға шақырады#Бөлісуаты жазылған кока-кола бөтелкелерінің
фотосуреттерінің астында.
Пайдаланушылар компания материалдарына қарағанда UGC-ге көбірек
сенеді деп есептеледі. Пайдаланушылардың мазмұны шынайы және жеке.
Егер тұтынушылар бренд туралы оң пікір айтса, аудиторияның оған деген
сенімі артады. Қазіргі және әлеуетті тұтынушылар брендке көбірек сене
бастайды.
Дегенмен, егер компания UGC пайдаланса, ол тәуекелдерді де көтереді.
Пайдаланушылар әдепсіз мазмұнды немесе теріс пікірлерді жариялауы
мүмкін. Сондықтан компанияға UGC-пен жұмыс істеу стратегиясы және ең
дұрысы модерация жүйесі қажет.
Қандай да бір материалдарды дайындаудың жүйелілігі маңызды болған
жағдайда, міндетті түрде контент-жоспар қажет.
Контентер өз ішінен топтарға бөлінеді соларға тоқталатын болсақ.
— копирайт — Бұл толыққанды мақаланы өзің жазу яғни еш жерде
ондай мақалының жоқ болуы.Бұны нағыз уникалды контентке жатқызуға
болады.
— рерайт — Бұл копирайттан сәл өзгешелеу яғни бұнда өзің
жазбайсың біреудің жазғанын сөздерін басқа мағынаға ауыстырып жазу
(Мағынасы бірдей жазылуы әр түрлі)
— копипаст — Бұл енді басқа сайттан көшіріп өз сайтыңа салу деген
бұл топтық ешқандай пайдалы жағы жоқ біріншіден сен біреудің мақаласын
салып өз сайтыңа жариялап жатсын бұл ұрлық) екіншіден бұны іздеу
жүйелері қабылдамайды.