Menu główne

Wikipediawolna encyklopedia

Przeszukaj Wikipedię

Szukaj

Utwórz konto

Zaloguj się

Narzędzia osobiste

Spis treści ukryj

Początek

Historia

Rodzaje

Zobacz też

Przypisy

Lampa

Artykuł

Dyskusja

Czytaj

Edytuj

Edytuj kod źródłowy

Wyświetl historię
Narzędzia

Zobacz też: inne znaczenia tego terminu.

Lampa olejna oraz elektryczna

Lampa – urządzenie wytwarzające światło, dzięki wykorzystaniu energii pochodzącej z przepływu prądu
elektrycznego lub ze spalania paliwa . Lampa zamienia dostarczaną do niej energię na promieniowanie
widzialne co umożliwia oświetlanie lub sygnalizację. Współcześnie pojęcie używane zarówno wobec
pierwotnych źródeł światła (np. żarówki) jak i do całych złożonych urządzeń wykorzystujących te źródła
(zob. oprawa oświetleniowa)[1].

Historia

Pierwotnie lampy wykorzystywały jako źródło zasilania paliwa, uzyskując światło poprzez jego spalanie.
Pierwszymi z nich były lampy olejne, począwszy od prymitywnych kaganków znanych już w starożytności,
a kończąc na złożonych urządzeniach wykorzystujących kominki i palniki z końca XVIII i początku XIX
wieku. Od początku XIX wieku, do użytku weszły również lampy gazowe, jednak wykorzystywane głównie
do oświetlania ulic, w użytku domowym nie zastępując lamp olejnych[1].

Istotnym postępem było wynalezienie w 1853 r. przez Ignacego Łukasiewicza lampy naftowej,
umożliwiającej zastąpienie olejów roślinnych i zwierzęcych z lamp olejnych, nowym paliwem kopalnym –
naftą. Lampa naftowa okazała się ponadto znacznie bardziej efektywna względem swojego protoplasty,
pozostając w użytku aż do rozpowszechnienia dostępu do elektryczności. Pod koniec XIX w. do użytku
weszły również lampy karbidowe zasilane acetylenem wytwarzanym w lampie w wyniku reakcji karbidu z
wodą. Stosowane jednak głównie w górnictwie, kolejnictwie i żegludze, natomiast niechętnie w
domostwach ze względu na wydzielany zapach[1].

Krokiem milowym w rozwoju lamp było wynalezienie lampy elektrycznej w II połowie XIX wieku
umożliwiających rezygnację z niebezpiecznych palnych paliw na rzecz zasilania elektrycznego. Pierwszy
pokaz działającej lampy elektrycznej (łukowej) nastąpił w 1843 r. w Paryżu, jednak pierwsza funkcjonalna
lampa tego typu powstała dopiero w 1873 r. (świeca Jabłoczkowa). Lampy łukowe znalazły zastosowanie
między innymi w latarniach morskich, przy oświetlaniu pomieszczeń i w projektorach filmowych,
ostatecznie zostały jednak zastąpione dużo bardziej efektywniejszymi żarówkami[1].

Lampy elektryczne jeszcze przez długi czas wykorzystywane były równolegle ze starszymi lampami
paliwowymi, jednak wraz z postępem elektryfikacji niemal całkowicie wyparły je z użytkowania. Od
początku XX wieku do popularnych żarówek dołączyły również lampy wyładowcze (m. in. świetlówki), a
obecnie oba typy lamp systematycznie wypierane są przez popularne lampy LED.

Rodzaje

lampy na paliwo płynne

lampa olejna

kaganek

lampa naftowa

świeca benzynowa

lampy na paliwo gazowe

lampa gazowa

lampa karbidowa

lampy na energię elektryczną

lampa elektryczna

lampa plazmowa

lampa półprzewodnikowa

lampa Filament LED

lampa LED

świetlówka LED

lampa wyładowcza

lampa bezelektrodowa

lampa błyskowa
lampa fluorescencyjna (lampa jarzeniowa, świetlówka)

świetlówka kompaktowa

lampa ksenonowa

lampa kwarcowa

lampa łukowa

ksenonowa lampa łukowa (kseon)

świeca Jabłoczkowa

lampa metalohalogenkowa

lampa neonowa (neonówka, neon)

lampa rtęciowa (rtęciówka)

lampa siarkowa

lampa sodowa

lampa sollux

lampa spektralna

lampa światła czarnego

lampa szczelinowa

lampa z zimna katodą (CCFL)

lampa żarowa (żarówka)

lampa halogenowa (halogen)

Zobacz też

reflektor

skaner

oprawa oświetleniowa

lampa błyskowa

świecznik
Przypisy

lampa, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2023-11-14].

Kategorie: LampyŹródła światłaTechnika świetlna

Tę stronę ostatnio edytowano 20 lis 2023, 11:28.

Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z
możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach
korzystania.

Polityka prywatnościO WikipediiKorzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialnośćPowszechne

Zasady PostępowaniaDla deweloperówStatystykiKomunikat na temat ciasteczekWersja
mobilnaWikimedia FoundationPowered by MediaWiki

Przełącz ograniczenie szerokości strony