Kapitulo IV: DAGITI SAKRAMENTO

Maika-8 nga Adal:

Ania ti Sakramento?
A. Panggep ti Adal:
1. Mailawlawag dagiti agadal ti kaipapanan ti sakramento.
2. Bigbigen dagiti agadal ti kinapateg dagitoy iti biagda a kas indibidual ken iti sibubukel
nga Iglesia.
3. Pagtakderanda ti Pammati ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista maipapan kadagiti
sakramento babaen iti ____________

B. Pakauna a Saludsod:
Saludsoden Kadagiti Agadal: Ania ti pannakaawatmo maipapan iti Sakramento?

C. Pannakailawlawag ti Adal:

Ti Kaipapanan ti Sakramento

Iti nagkauna nga Iglesia, mysterion ti balikas a Griego a naaramat para iti sakramento. Masansan
a maipatarus dytoy kas misterio. Iti agdama, “datdatlag”,“palimed” wenno “saan a maawatan”
ti kaipapanan daytoy. Ngem sabali iti nagkauna nga iglesia. Babaen kadagiti sakramento,
ipalgak ti Dios dagiti bambanag a saan a mabalin a maammoan ti tao babaen iti panunot laeng.
Iti met pagsasao a Latin, naaramat ti sao a sacramentum, kayatna a sawen maysa a kari wenno
sapata. Iladawan daytoy ti kari ti maysa a soldado ti Imperio ti Roma nga agserbi a sipupudno iti
emperador ken iti imperio. Babaen kadagiti sakramento, ikaritayo ti kinapudnotayo iti Dios ket
ipatalged ti Dios ti kinapudnona kadatayo.

Impasdek ni Cristo dagiti sakramento ket intedna daytoy iti iglesia. Ni Jesu-Cristo a mismo ti
kangrunaan a parangarang ti sakramento. Babaen iti iyuumay ni Jesu-Cristo a taga-Nazareth,
naipalgak ti kinasiasino ken panggep ti Dios. Immay ken nagtignay ti Dios kas maysa a tao,
sibabagi, iti mismo a dennatayo. Maibilang met ti Iglesia kas sakramental/nasakramentoan.
Naisaad tapno itultuloyna ti aramid ti panangsubbot ni Cristo iti lubong. Ti Iglesia isu ti bagi ni
Cristo – ti makita ken material nga instrumento, babaen iti daytoy agtultuloy a maipakaammo ni
Cristo ket matungpal ti nadiosan a panggep.

Iti biag dagiti immuna nga adalan ni Jesu-Cristo, ti Nasantoan a Komunion ket panangrambak,
pananglagip ken panangbigbig iti panangisalakan ti Dios babaen ken Jesu-Cristo. Isut’ gapuna
nga impalagip ni Apostol Pablo iti iglesia ti Corinto maipapan iti kinapateg ti masansan a
panangrambak iti Nasantoan a Komunion. Iti daytoy a surat, naaramat ti sao a “pakalaglagipan”
(I Corinto 11: 23-26). Iti Daan a Tulag, no maaramat daytoy a balikas, kaipapananna ti
pananglagip dagiti Israelita ti panangaasi ken panangisalakan nga inaramid ti Dios kadakuada
(Genesis 8: 1; 19:29, Numero 15:39-40). Ket kas aramidenda dayta, ti napalabas a pasamak ket
agbalin a maysa nga agdama a realidad a mapadasanda.

Ti Nasantoan a Buniag ken Nasantoan a Komunion ket pinili ken indesignar ti Dios kas
naisingsingayan a kalasugan tapno umay kadatayo ti nadiosan a parabur. Ti Nasantoan a Buniag
isu ti sakramento a mangipaset kadatayo iti bagi ni Cristo “babaen iti danum ken Espiritu” (Ti
Katulagan ti Buniag I, UMH, p. 37). Iti buniag inawattayo ti marka ken misyon tayo kas Cristiano.
Ti Nasantoan a Komunion isu ti sakramento a mangsustener ken mangtaraon kadatayo iti
panagdalisatatayo iti pannakaisalakan.

Senial ken Dalan ti Parabur

Iti sakramento, usaren ti Dios ti maysa a material banag a makita ken masagid kas kalasugan ti
paraburna. kas Ilawlawag ni Wesley ti sakramento, kas maiyannatup iti tradisionna nga
Anglikano kas “akinruar a parangarang ti akinuneg a parabur, ken dalan tapno awatentayo ti
isu met laeng a parabur (“Means of Grace,” II.1). Dagiti sakramento isuda dagiti senial ken
aksion, pakairamanan dagiti balikas, tignay ken pisikal nga elemento. Ngem saan laeng a senial
wenno simbolo ti parabur dagiti sakramento. Babaen kadagitoy, awatentayto a mismo ti
parabur ti Dios nga isimsimboloda. Iyebkas ken ipaayda ti napnoan parabur nga ayat ti Dios. Kas
pagarigan iti Komunion – ti tinapay ken arak ket saan laeng a simbolo ti bagi ken dara ni Cristo.
Babaen kadagitoy pisikal a banag ken simbolo a napakuyogan ti balikas ken tignay, awatentayo
a mismo ti naespirituan a bagi ken dara ni Cristo. Awatentayo ni Cristo a mismo. Babaen
kadagiti sakramento, makita ken mapadasantayo ti ayat ti Dios. Iti sakramento, ipakita ken
saritaen kadatayo ti Dios ti panagayatna, nga uray iti kalaksidan dagiti pannakadadael ken
limitasiontayo, mabalintayo nga awaten ken mapadasan ti parabur ti Dios.

Idi panawen dagiti immuna a Cristiano, adda dagiti pagano a grupo a mamati a dakes,
natulawan ken narugit ti aniaman a pisikal ken material a banbanag pakairamanan ti bagi ti tao.
Para kadakuada, ti laeng espiritu ken kararua ti naimbag. Ngem naiduma dagiti Judio ken
Cristiano. Mamatida nga inaramid ti Dios ti amin a banag, pakairaman dagiti pisikal ken material
a bambanag ditoy daga. Naimbag ken sagrado ti lubong ken ti amin a linaonna, ket mabalin nga
aramaten dagitoy ti Dios tapno agserbi kas dalan ti ayat ken paraburna. Saanda a daydayawen
dagiti pisikal a parsua ken aramid ti Dios, ngem natalgedda a sagrado dagitoy ket aramaten ida
ti Dios tapno maaramid ti pagayatanna. Kas pagarigan, maaramat ti lana kas simbolo ti
panangpulot ti Dios iti tao a pilienna. Inted ti Dios ti manna ken tukling a tanda ti panagayatna
kadagiti mabisinan nga Israelita. Inaramat ti Dios ti danum (iti Nalabaga a Baybay) a
mangiparangarang iti bilegna a mangisalakan).

Kayat ti Dios a danunendatayo a tao ti kongkreto a wagas. Babaen kadagiti sakramento,

awatentayto a mismo ti parabur ti Dios nga isimsimboloda. Managbasoltayo, ket naynay nga
agkasapulantayo iti nadiosan a parabur. Managparabur ken managayat ti Dios, ket kanayon nga
ididiayana ti parabur a kasapulantayo. Ania ngamin ti parabur? Daytoy ti ayat ti Dios kadatayo,
ti awan bayad a sagutna a saan a pakaikarian ti tao. Adda sumagmamano a balikas a
mangiladawan no kasano nga agrabaho ti parabur kadagiti biagtayo. Ti prevenient grace isu ti
parabur nga umay kadatayo sakbay ti aniaman a mabalintayo nga aramiden a mangtulong
kadagiti bagbagitayo. Numanpay datayo amin ket tengngel ti managbasol a kasasaadatayo, ti
parabur ikkannatayo iti makaanay a waya-waya ti tarigagay tapno mabalinantayo ti sumungbat
iti Dios. Ti kinapudnona, amin a parabur ket prevenient. Saantayo a mabalinan ti aggunay nga
agturong iti Dios no saan a ti Dios ti umuna nga agtignay nga umasideg kadatayo. Sapulen ken
awagannatayo ti Dios a mairelasion kenkuana. Dayta ti panggep ti nakaparsuaantayo tapno
mabalintayo a nanamen ti ragsak daytoy. Tignayendatayo ti parabur tapno aklonentayo ti
kinamanagbasoltayo ket agbabawitayo. Ti mangpalinteg a parabur isu ti mangpakawan
kadatayo ket iyegnatayo iti umiso a pannakairelasion iti Dios. Ti mangpagsanto (mangsantifikar)
a parabur ti mangpadakkel kadatayo iti kinasanto ti biag. Maidiaya kadatayo ti parabur ti Dios
babaen iti biag, ipapatay, ken panagungar ni Jesu-Cristo ket agrabaho kadagiti biagtayo babaen
iti presensia ken pannakabalin ti Espiritu Santo.

Danunennatayo ti nadiosan a parabur iti aniaman nga oras ken iti amin a wagas a pilien ti Dios.
Nupay kasta, adda dagiti intuding ti Dios a dalan tapno maidiaya ti parabur iti kasiguradoan ken
kabiitan a wagas. Inlawlawag ni John Wesley: “Dagiti ‘kalasugan ti parabur’ isuda dagiti
nakinruar a senial, balikas wenno tignay nga insaad ti Dios ket intudingna tapno agbalin a
gagangay a kalasugan wenno dalan ti pannangtedna kadagiti tattao ti mangisagana,
mangpalinteg ken mangpagsanto a paraburna” (The Means of Grace 11.1). Inlista ni Wesley
dagiti sumaganad kas kalasugan ti parabur: ti sangsangkamaysa a panagdaydayaw iti Dios, ti
ministerio ti Sao, maibasa wenno mailawlawag, ti Pangrabii ti Apo, bukod a panagkararag ken
panagkararag kas pamilia, panangsukimat iti Nasantoan a Surat, panagayunar wenno
panangngilin (2016 Book of Discipline, par. 103, p. 74). Innayon pay ni Wesley ti nacristianoan a
panagkonferensia wenno ti panagsasarita a mangpatpatibker iti pammati ken panagtitipon iti
grupo para iti pannakataripato ken panagmaseknan iti tunggal maysa. Saan a wagas ti
pananggun-od ti pannakaisalakan dagitoy a kalasugan, ta ti pannakaisalakan ket parabur a saan
a magatang wenno maitrabahaoan. Dagitoy a dalan ti parabur isuda ti wagas tapno awaten ken
pagbiagantayo ti ayat ti Dios ken tapno dumakkeltayo iti daytoy. Itultuloy nga ipaganetget ti
Wesleyan a pammatitayo ti panangrambak ken pannakipasettayo kadagitoy a dalan ti parabur
iti pakabuklan ti proseso ti pannakaisalakan.

Dagiti Sakramento Kas Makita Iti Pakasaritaan Ti Iglesia

Iti nagduduma a panawen ti Cristianismo, nagduduma ti pammati dagiti nagduduma a Cristiano

maipapan iti bilang ken kaipapanan dagiti sakramento. Adda panawen a naibilang pay a
sakramento ti sermon, ti pulpito, ken uray pay ti punpon. Adu a siglo nga awan ti manop a
depinision ken bilang dagiti sakramento. Iti biang ti Iglesia katolika Romana, idi tawen 1439
idiay Council of Florence, ken idi tawen 1540 agingga 1560 idiay Council of Trent, a
napasingkedan a pito ti bilang dagiti sakramento.

Dimteng ti panawen ti Repormasion idi maika-sangapulo ket innem a siglo. Naawagan kas
“Protestante” dagiti nangitandudo iti pannakabalbaliw iti biag ti iglesia kas kada Luther, Calvin,
Zwingli ken dadduma pay. Insuroda ti panagsubli dagiti Cristiano iti dua a sakramento
(Nasantoan a Buniag ken Nasantoan a Komunion) agsipud ta dagitoy laeng ti nalawag nga
imbilin ni Cristo kadagiti adalanna. Daytoy a takder ti inadaptar ti Iglesia Anglicana (Church of
England) idi simmina daytoy manipud iti Iglesia Katolika Romana. Daytoy met ti takder nga
intuloy ni John Wesley. Idi nabukel ti Iglesia Metodista Episcopal idiay America, rinebisar ni
Wesley ti Articles of Religion kasta met ti Ritual ti Church of England, ngem pinagtalinaedna ti
sursuro maipapan kadagiti sakramento.

Isu nga adda laeng dua a Sakramento ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista: ti Nasantoan a
Buniag ken Nasantoan a Komunion. Mabasatayo iti Mateo 28: 18 -20: Immasideg ni Jesus ket
kinunana, "Naited kaniak ti amin a pannakabalin idiay langit ken ditoy daga. Inkay ngarud
kadagiti amin a tattao iti amin a lugar, ket pagbalinenyo ida nga adalak: buniaganyo ida iti
nagan ti Ama, ti Anak ken ti Espiritu Santo, ken isuroyo ida nga agtungpal kadagiti amin nga
imbilinko kadakayo. Laglagipenyo nga addaakto nga agnanayon kadakayo agingga iti
panungpalan ti lubong" (Naimbag a Damag Biblia). Imbilin met ni Apo Jesu-Cristo kadagiti
adalanna ti pannakarambak ti Nasantoan a Komunion. Kadagiti Ebanghelio, kinuna ni Jesus,
“Alaenyo, kanenyo, daytoy ti bagik a maited nga agpaay kadakayo. Aramidenyo daytoy a
panglaglagip kaniak. Kasta met a kalpasan ti panangrabii, intedna kadakuada ti kopa ket
kinunana, Daytoy ti kopa ti baro a pannakitulag ti Dios kadakayo a mapatalgedan iti darak a
maibuyat para kadakayo” (Mateo 26: 26 – 28; Marcos 14: 22-24; Lukas 22: 19-20).

Isut’ gapuna a mabasa tayo iti The Articles Of Religion of The Methodist Church:

“Adda dua a sakramento nga imbilin ni Cristo kas linaon ti Ebanghelio – ti Buniag ken ti
Pangrabii ti Apo. Dagiti lima pay a mabigbig kas sakramento kas iti Kumpirmasion,
panagkumpesar, pannakaorden, matrimonio ken panangpulot ket saan a rumbeng a maibilang
kas Sakramento ti Ebanghelio, agsipud ta mairaman dagitoy kadagiti timmaud manipud iti
pannakadadael a napasamak kalpasan dagiti apostoles. Dagitoy ket kasasaad ti biag a
maipalubos iti Kasuratan, nupay kasta saanda a maipada iti kasasaad ti Buniag ken ti Pangrabii
ti Apo….” (Artikulo XVI – Dagiti Sakramento)

Kastoy met ti sawen ti Panangipudno ti Pammati ti Evangelical United Brethren Church: “Dua ti
sakramento nga imbilin ni Cristo, ti Buniag ken ti Pangrabii ti Apo” (Artikulo VI – Dagiti
Sakramento).

Ti bilang dagiti sakramento ti maysa kadagiti nagdumaan ti Protestante (a pakaibilangan ti

Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista), ken Romano Katoliko - dua ti Protestante, idinto ta pito iti
Romano Katoliko. Nupay adda met kadatayo dagiti nasao a lima, saantayo nga ibilang dagitoy
kas sakramento. Ti laeng Buniag ken Komunion ti ibilangtayo kas sakramento agsipud ta dagitoy
ti nalawag nga imbilin ni Cristo.

Iti sakramento, ited ti Dios ti mismo a bagina, ti ayat ken paraburna, iti wagas a makita,
masagid, maawat, marikna, mananam ken masagidtayo. Tanda ken wagas dagitoy ti
panangisagut ti Dios iti naindaklan nga ayatna.

D. Dagiti Saludsod Manipud kadagiti agadal.

E. Panangamiris iti Adal:

1. Ania ti kayatna a sawen no ibagatayo a dagiti sakramento ket kalasugan ti parabur ti

Dios?
2. Apay a napateg dagiti sakramento iti biagtayo a nacristianoan?
3. Ania ti akem dagiti sakramento ti Buniag ken Komunion iti panagpammatitayo?

***

Maika-9 nga Adal:

Ti Sakramento ti Nasantoan a Buniag
A. Panggep ti Adal
1. Dagiti agadal maawatanda ti pateg ti Buniag ti nacristianoan a biag;
2. Mailawlaagda ti pannakaawat ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista iti kaipapanan ti
Sakramento ti Buniag.
3. Psychomotor -

B. Panglukat a Saludsod:
Ania ti mapasamak iti maysa a tao no mabuniagan daytoy?

C. Pannakailawlawag ti Adal

Ti Agdama A Kasaaad

Ti Sakramento ti Buniag ket nagbalinen a gagangay a panagtitipon dagiti tattao. Saan a

maipapaayan ti pannakaipaganetget ti kaipapanan ken kinapateg daytoy. Iti kapaliiwantayo, ad-
adda a maik-ikkan ti kinapateg ti kinaadu ti ninong ken ninang, nagarbo a sagana, ti kabarbaro a
bado ti mabuniagan.

Ti panagpabuniag ket nagbalin laengen a kasla panagparehistro kadagiti ubbing iti rekord ti
Iglesia. No nalpas ti buniag ket nailistan a kamkameng, saantayon a makita dagiti agpabuniag a
makipartisipar kadagiti ministerio ti Iglesia. Manmano kadagiti kakabsat ti makabigbig iti buniag
kas rugi ti baro a biag ken Cristo. Masansan nga agbalbalintayo a Metodista ken Cristiano iti
nagan ken listaan laeng. Awan ti pannakaipateg ti Iglesia, dagiti programa ken ministerio
daytoy, uray pay dagiti sursuro ken pammatina.

Kaadwanna a ti Buniag ket nagbalin nga okasion laeng a pangpamilia, ket awan ti pannakaibiang
ti kongregasion iti aramid. Masansan a maisaruno daytoy kalpasan ti gimong, inton nagsisinan
dagiti tattao.
Ti Pammatitayo Maipapan Iti Nasantoan a Buniag Wenno Bautisar/Bautismo
Ti buniag ti umuna nga addang ti panagbalin a kamkameng ti Iglesia. Daytoy ti tanda ti baro a
biag ken ti kari ti panangisalakan ti Dios babaen iti paraburna. Ipakitana met ti pammakawan ti
Dios kadagiti basbasoltayo. Ipaduyakyak ti pannakairareb iti danum ti pannakapabaro ti biag
ken ti pammati nga inkasaba ni Jesus (Marcos 1:15; 16:15).

Ammoentayo ti kaipapanan ti buniag kas linaon ti Nasantoan a Surat kas naiparang iti Libro ti
Disiplina, iti Book of Worship (BOW) ken iti dokumento a “By Water and the Spirit: A United
Methodist Understanding of Baptism” (BWATS). Daytoy ti opisial a dokumento nga inaprobaran
ti General Conference kas deklarasion ti Iglesia maipapan iti buniag.

Ibaga ti Artikulo ti Relihion ti Iglesia Metodista a ti Buniag isu ti “tanda ti

pannakabalbaliw wenno ti baro a pannakayanak” (Artikulo XVII – Ti Buniag). Saritaen met ti
Panangipudno ti Pammati ti Evangelical United Brethren Church a ti buniag
“iparangarangna ti iseserrek iti sangkabalayan dagiti mamati, simbolo ti panagbabawi
ken nakin-uneg a pannakadalus manipud basol, maysa a parangarang ti baro a
pannakayanak ken Jesu-Cristo ken tanda ti nacristianoan a panagdisipulo” (Artikulo VI –
Dagiti Sakramento).

Ti Buniag kas Maysa a Tulag

Ti Buniag isu ti tanda ti katulagan iti Dios ken ti tao. Iti Daan a Tulag, nakitulag ti Dios iti Israel
kas tattaona. Naited kadakuada ti Linteg, ket ti pannakakugit dagiti lallaki isu ti tanda daytoy a
tulag (Genesis 17:1-14, Exodo 24:1-12). Babaen iti biag, ipapatay ken panagungar ni Jesu-Cristo,
impasngay ti Dios ti Iglesia a mangisimbolo ti baro a katulagan, ket inayabanna ti Iglesia kas
komunidad ti panagserbi (I Cor. 11:23-26). Ti pannakabuniag dagiti ubbing ken nataengan,
babai ken lalaki isu ti tanda daytoy a tulag. Isu nga awagantayo ti serbisio ti buniag kas “Serbisio
ti Katulagan ti Buniag” (Service of the Baptismal Covenant). Ti buniag isu ti deklarasion ti
tulagtayo iti Dios. Babaen iti daytoy, maipaset dagiti kabarbaro a kameng iti dayta a tulag. Ti
tulag isu ti mangpagkakamang iti Dios, ti Iglesia ken ti mabuniagan (BWATS, p. 5). No ubing ti
mabuniagan, dagiti nagannak ken manganak ti sumungbat iti katulagan iti panawen ti Buniag.
Aklonento ti tao a nabuniagan idi kinaubingna dagitoy a karkari inton addan bukodna a
pangngeddeng babaen iti kumpirmasion ken panangipudno iti pammati. No agtutubo wenno
nataengan ti mabuniagan, isu a mismon ti mangaklon kadagitoy a katulagan.

Buniag kas Pannakaipaset ti Bagi ni Cristo

Babaen ti sakramento ti buniag, maipasettayo iti Iglesia, ti bagi ni Cristo, ket maikaysatayo ken
Cristo (1 Corinto 12:13; Galacia 3:27-28). Ngarud, ti buniag isu ti mangikamkameng kadatayo
ken Cristo ken ti sapasap nga Iglesiana (universal church), saan laeng nga iti maysa a
denominasion. Saan a mabalin nga agsina ti pannakaikonektartayo iti iglesia ken ti
pannakaikamangtayo ken Cristo. Pasetnatayo ti sibubukel nga Iglesia a nacristianoan
(pakairamanan dagiti Romano Katoliko, Anglikano, Aglipayano, Baptist, kdpy), ti Nagkaykaysa
nga Iglesia Metodista ken ti iglesia local. Isu’t gapuna a bigbigen ti Nagkaykaysa nga Iglesia
Metodista ti amin a naCristianoan a buniag a naiwardas iti nagan ti Ama, Anak ken Espiritu
Santo. Ibaga ti Libro ti Disiplina a ti buniag/bautisar ket maminsan laeng ket saan a maulit nga
aramid. (BOW, p. 81) Bigbigentayo ti Buniag kas banag a mangpagkaykaysa, saan ket a
mangpagsisina kadagiti Cristiano. Babaen iti buniag maikaysatayo iti Dios ken kadagiti kakabsat
iti pammati iti pannakaitandudo ti dignidad ti biag, kappia ken hustisia. Isu’t gapuna a ti Buniag
ket aramid ti sibubukel nga Iglesia, ket kasapulan ti partisipasion ti kongregasion isu a
mangpasingked iti pammatina ken mangikari iti panangaywanna iti nabuniagan. Ti buniag isu ti
markatayo kas Cristiano (BWATS, p. 6). Napateg ngarud a maipaset iti serbisio ti Domingo ti
pannakaaramid dagiti serbisio ti katulagan ti Buniag.

Saan a kinnammaysa ti panagCristiano no di ket sangsangkamaysa a panagdaliasat a sumurot

ken ni Cristo. Iti ragsak ken liday, iti rigat ken nam-ay, iti panagserbi ken panagsaksi, kaduatayo
ken Cristo ken dagiti kakabsattayo iti pammati.

Buniag kas Pannakapakawan Dagiti Basbasol

Iti buniag, idiaya ti Dios ken awatentayo ti pannakapakawan dagiti basbasol (Aramid 2:38).
Napalintegtayo, ket nawaya-wayaan tayo manipud iti basol, naikappiatayo iti Dios.
Sumungbattayo babaen iti panagbabawi kadagiti basbasoltayo ken panangpasingked iti
pammatitayo ken Cristo. Ti pammati isu ti kondision ti pannakapalinteg; iti buniag
maipaduyakyak ti pammatitayo. Ti pammakawan ti Dios isu ti mangbalbaliw kadagiti
naespirituan a biagtayo ken ti pannakapabarotayo ken Cristo (BWATS, p. 6). ADDA KADI BASOL
TI UBING?

Buniag Babaen iti Danum ken Espiritu

Iti komunidad ti Dios, mabuniagantayo babaen iti danum ken Espiritu (Juan 3:5, Ara. 2:38,
19:17). Iti buniag awatentayo ti Espiritu Santo kas tanda ti panangtagikua ti Dios kadatayo kas
annakna (2 Cor. 1:21-22). Ti Serbisio ti Buniag iramanna ti simbolo ti pannakapulot iti Espiritu
Santo – ti pannakaipatay ti ima ken pannakauges ti muging iti senial ti krus babaen iti lana. Iti
kumpirmasion, ti Espiritu Santo markaanna ti nabuniagan kas kukua ti Dios ket pabilgenna
daytoy nga agbiag kas adalan. Kayatna a sawen nga inawattayon ti Espiritu Santo babaen iti
Buniag. Saan a masapul a nagsaotayo iti sabali a pagsasao (speaking in tongues) tapno makuna
nga addan kadatayo ti Espiritu Santo.

Iti buniag, isimbolo ti danum ti kinadalus ken kinatarnaw. Napateg ti danum ta iparangarang
daytoy ti biag, kas iti danum iti tian ti inatayo a nangbukel ti biag ken mangsalaknib kadatayo.
Ipalagip ti danum a maaramat iti buniag ti mangted biag ken mangdalus a pannakabalin ti
Espiritu ti Dios kas makitatayo iti pakasaritaan ti pannakaparsua (BWATS, p. 5).

Kadatayo a Metodista, bigbigentayo ti tallo a wagas ti buniag, kas maiyanatup iti sitwasion,
kasapulan ken ti gundaway. Dagitoy isuda ti panangirareb, panangibukbok, ken panangiwaris. Ti
pannakairareb iti danum kasta met ti ilulung-awtayo manipud iti daytoy ket tanda ti pannakatay
ken panagungartayo a kaduatayo ni Cristo (Roma 6:3-5; Colosas 2:12) ken ti pannakayanak a
mabalbaliwan babaen iti danum ken Espiritu (Juan 3:3-5; Tito 3:5). Daytoy ket nabileg a
simbolismo ti danum kasta met ti pannakaikamangtayo iti biag, ipapatay ken panagungar ni
Cristo. Ti pannakaibukbok wenno pannakaiwaris ti danum iti ulo ti mabuniagan isu ti tanda ti
ibababa ti Espiritu Santo (Mateo 3:16; Markos 1:9-10; Lukas 3:21-22; Aramid 2:38; 19:1-7)
(Book of Worship, p. ) Ti pannakausar ti danum, ti pannakaited ti nasindian a kandila (Matthew
5:14), ti pannakakawes ti puraw a bado ti nabuniagan (Paltiing 7:13), ken ti pannakaikabil ti
senial ti krus (“signation of the forhead”, masarakan iti Book of Worship, p. 91) iti ulo ti
nabuniagan (Eph. 1:13), ket wagas tapno maipalgak ti misteryo ti ramrambakantayo a buniag.
(BOW, p. 91).

Buniag kas Baro a Biag

Ti buniag isu ti sakramental a tanda ti baro biag ken Cristo kasta met a babaen ken Cristo iti
bileg ti Espiritu Santo, isu a mangpagbalin kadatayo a baro a parsua (2 Corinto 5:17). Matay ti
sigud a kinataotayo ket sumrektayo iti baro a biag ken Cristo. Ti Buniag isu ti wagas ti
iseserrektayo iti daytoy a biag (Juan 3:5, Tito 3:5). Nupay kasta, daytoy a baro a biag ket tungpal
biag a wagas ti pannakipagna ken Cristo. (BWATS, p. 7). Ti buniag isu ti ruangan ti nasantoan a
biag. Masapul nga agtuloytayo nga agturong iti biag a nasantoan babaen iti parabur ti Apo.
Agbiagtayo nga addaan personal a kinasanto, ket ipalgaktayo ti ladawan ni Cristo kadagiti
biagtayo. Ngem ti kinasanto saan laeng a personal. Maiparang daytoy iti panangayattayo iti
padatayo a tao ken iti pannakipaset ti pannakatungpal ti panagturay ti ayat ken hustisia ti Dios
iti kagimongan. Resist evil, injustice and oppression. Ti buniag isu ti tanda ti misiontayo ditoy
lubong. (BWATS, p. 7).

Piety and Mercy

Buniag kas Sagut ti Dios kadagiti Amin a Tattao (Nataengan wenno Ubbing) (BWATS, p. 7)

No mapagsasaritaan ti buniag, kanayon a rumuar ti pakaseknan maipapan iti panangbuniag/

panangbautisartayo kadagiti ubbing.

Ibaga ti Artikulo ti Relihion a “masapul a mapagtalinaed ti pannakabuniag dagiti ubbing iti

Iglesia’ (Artikulo XVII – TI Buniag. BOD 2004, p. 63). Sawen met ti Panangipudno ti Pammati
(Confession of Faith) a “dagiti ubbing ket pasetda iti panangsubbot ni Cristo ket kas agtawid iti
Pagarian ti Dios, maitutopda nga umawat iti nacristianoan a Buniag” (Artikulo VI – Dagiti
Sakramento). Daytoy isu ti sakramento a mangipaset kadatayo iti gimong dagiti mamati.
Kayatna a sawen a dagidiay a nabuniagan ket pudno nga adda ken Cristo, ket isuda ti tinagikua
ti Apo tapno masursuroan ken maaywanan iti uneg ti gimong dagiti mamati.

Ti buniag isu ti rugi ti baro a biag ken Cristo. Para iti Iglesia, daytoy ket wagas ti panangbigbigna
iti kinapudno ti panagkaykaysa ni Cristo ken ti Iglesiana. Mamatitayo iti pannakabuniag dagiti
ubbing/maladaga agsipud ta ti sibubukel a komunidad ti mamati, agraman ti pamilya ket
kasapulan nga itag-ayna ti tunggal ubing kas kukua ni Cristo ken ti Iglesiana uray pay sakbay nga
awatenda ti responsibilidad.

Mamatitayo a manipud pay iti rugi ti Cristianismo, dagiti ubbing ket nairaman a nabuniagan a
kaddua dagiti paset ti pamilyada wenno dagiti nagannakda (Aramid 16:14-15, 29-34). Ti parabur
ken bendisyon ti Dios ket maipaay iti amin. Dagiti nataengan, babbai, agtutubo ken ubbing ket
pada-pada a karaman iti parabur ti Dios. Kinuna ni Jesus “Palubosanyo dagiti ubbing nga
umayda kaniak…” (Lukas 18:16-17). Kayatna a sawen a dagiti ubbing ket maikari iti
pannakabuniag ket agbalinda a paset ti bagi ni Cristo.

Dagiti agtutubo ken nataengan a saan pay a nabuniagan iti kinaubingda ken kas kandidato ti
buniag masapul a maisaganada a nalaing ket maisuro kadakuada ti anag ti buniag ken dagiti
responsibilidad a kakuykuyog daytoy. Babaen iti panangidalan ti pastor, ti kongregasyon
masapul nga isuroda kadakuada dagitoy: kaipapanan ti buniag, kaipapanan ti nacristianoan a
pammati, ken ti pakasaritaan, organisasyon ken papattien ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista,
ket aramatenda dagiti materyales nga inaprobaran ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista para iti
daytoy a panggep. Kalpasan ti panawen ti pannakaisaganada, ti pastor ken dagiti sponsor/s
iparangda iti kongregasyon ti kandidato, iwardasda ti Serbisio ti Katulagan ti Buniag, a no sadino
mabuniagan, makumpirmaran ken mawatda kas kamkameng ti Iglesia. (BOD 2004, par. 216.1b)

Panangipudno ti Pammati a Nacristianoan ken Kumpirmasion

Bigbigentayo a ti buniag ket napateg a kalasugan ti mangisalakan a parabur ti Dios, ken napateg
nga elemento iti biagtayo a nacristianoan. Nupay kasta saantayo a mamati a ti buniag ket isu ti
mangisigurado a mangisalakan kadatayo. Daytoy ti pangrugian, ngem saan a pagpatinggaan ti
naisalakan a biag.

Segun ken John Wesley, ti nacristianoan a biag ket maysa a tungpal biag a proseso a mangrugi,
ngem saan nga agpatingga iti pannakabuniag. Ti tao a nabuniagan iti kinaubingna masapul ti
personal a pannangikomitna ti bagina iti Dios. Pagrebbengan ti Iglesia nga ipaay ti umiso a
pannakataripato dagiti nabuniagan, ubbing man ken nataengan (Book of Discipline, 2004. par.
216). Dagiti nabuniagan nga ubbing ket masapul nga agdalanda iti Kumpirmasion, kaadduanna,
iti pannakadanonda iti tawen a 12. Ditoy a maipakaawat kenkuana ti kaipapanan ti sakramento
ti buniag. Masapul nga isu a mismo ti mangawat iti pammati a naipaduyakyak iti
pannakabuniagna. Maiyadal kenkuana ti nacristianoan a doktrina, naespirituan a disiplina, ken
biag ti panagbalin nga adalan. Iti daytoy a tukad ti biag ti ubing, masapul ti napudno a
panangayat, panangaywan, panangisuro, ken panangiturong dagiti kameng ti Iglesia, dagiti
nagannak ken sponsors. Kalpasanna, personal nga ipaduyakyakna ti pammatina iti publiko,
kayatna sawen ti gimong dagiti mamati. Saanen a masapul a buniagan manen, wenno
bautisaran kas kuna ti dadduma. Ti Kumpirmasion ket pannakapasingked ken panakaitultuloy ti
panagtignay ti parabur a naited iti pannakabuniag.
Ngem no ti maysa a tao ket mabuniagan kabayatan ti kinaagtutubo wenno iti
kinamataenganna, saanen a masapul ti naisina a ritual ti personal a panangipaduyakyak ti
pammati ken naisina a ritual ti Kumpirmasion, agsipud ta isu kabaelanna ti personal a
sumungbat iti kari ken katulagan ti buniag. Saan a kas iti ubing a saanna a maaramid dagitoy.

Ti Kinapudno ti Dios iti Katulagan ti Buniag, Pannakapabaro ti Katulagan

Ti Buniag ket maysa met nga ayab tapno sumungbattayo iti parabur nga inted ti Dios kadatayo
babaen iti napudno ken napasnek a biag ken Cristo.
Maminsan laeng nga awaten ti maysa a tao ti sakramento ti buniag, agsipud ta daytoy ket
aramid ti Dios iti Iglesia (By Water and the Spirit p. 8). Nairamut daytoy a pammati iti
kinapudno ti Dios. Uray umay ti pannakaitibkol, panaglamiis, ken iyaadayo ti tao manipud iti
tulagna iti Dios, dagitoy saanda a mabalin a dadaelen ti ayat ken kinapudno ti Dios. Iti kanito ti
panagbabawitayo ken panagsublitayo iti Dios, saanen a masapul a balbaliwan ti pannakitulag. Ti
kasapulan isu ti pannakabaro ti katulagan ken ti panangikomittayo iti bagitayo (Reaffirmation of
the Baptismal Covenant). Adda dagiti panawen ti biag a maiyannatup la unay a pannakaaramid
daytoy, kas koma iti revival service ken dadduma pay. Linaon ti Book of Worship ti ritual daytoy
nga aramid (BWATS, p. 9).

Napateg nga ikkantayo ti atension ti maysa a biddut a panunot ken pammati a sabali ti buniag
ken bautisar/bautismo. Gapu iti impluwensia dagiti sabali a denominasyon, adu dagiti
Metodista a mamati a “buniagan” ti ubing, ket inton agtutubo wenno nataenganen,
masapulnan ti “agpa-bautisar”. Saan a nakaskasdaaw nga adu ti Metodista a namindua nga
immawat ti buniag. Naminsan idi ubbingda, ket maminsan idi nataengandan (Isu a dua met ti
Certificate of Baptism da!). Ngem ti buniag ken bautisar ket isu met laeng. Dua dagitoy a
balikas wenno termino a maymaysa ti kaipapananna: ti sakramento ti buniag wenno BAPTISM
iti sao nga Ingles. Kas nakita tayo iti ngato, saantayo nga awaten ti maulit a pannakabuniag.
Kumpirmasion ti kasapulan iti kinaagtutubo wenno panagbalin a nataengan, saan ket a
panagbautisar manen.

Ti Libro ti Disiplina ibagana a ti buniag/bautisar ket maminsan laeng ket saan a maulit nga
aramid (paragraph 216.2b, 2004 BOD). Paritanna pay dagiti papastor ti Iglesia nga ulitenda a
buniagan/bautisaran ti maysa a tao (re-baptism) (paragraph 341, 2004 BOD).

Nakitatayo iti immuna a paset ti adal a ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista bigbigenna amin a
naCristianoan a buniag, kayatna a sawen ti buniag dagiti sabali nga Iglesia Cristiana.
Dagiti kamkameng ti sabali a denominasion nga agkamkameng iti Iglesia Metodista saanen a
masapul a buniagantayo manen (malaksid kadagiti naggapu iti iglesia a saan a mamati iti
doktrina ti Santa Trinidad).

Iti iyaaawattayo iti daytoy a sakramento, agbalintayo a siaammo iti kasapulan ken pateg dagiti
sabsabali. Maipalagip kadatayo dagiti rebbengentayo. Awatentayo ti waya-waya ken
pannakabalin ti Dios a mangsalukob kadatayo. Naited kadatayo ti parabur babaen ti buniag
tapno labanan tayo ti kinadakes, kinaawan hustisya, ken aniaman a wagas ti panangirurumen.
Babaen iti Buniag, lagipentayo met ni Jesus a mangwaya-waya, isu a nangkarit ken nangduprak
kadagiti agdama idi a kinaawan hustisya iti benneg ti pulitika, ekonomiya, ken kultura (Mateo
23; Lukas 4:16-21; 14:7-11).

D. Dagiti saludosod manipud kadagiti agadal.

E. Panangamiris iti Adal:

1. Ania ti akem ti buniag iti biag dagiti Cristiano?
2. Siasino dagiti rumbeng a pakaipaayan iti sakramento ti Buniag?
3. Ania dagiti responsibilidad a kakuykuyog ti pannakabuniagmo kas Cristiano?

***

Maika-10 Nga Adal:

Ti Sakramento ti Pangrabii ti Apo
A. Panggep ti Adal
1. Dagiti agadal maawatanda ti pateg ti sakramento ti Komunioni ti nacristianoan a
biag;
2. Mailawlaagda ti pannakaawat ti Nagkaykaysa nga Iglesia Metodista iti kaipapanan ti
Sakramento ti Komunion.
3.

B. Panglukat nga Aramid: Panunotem ti nakalalagip unay ken napnoan kaipapanan a Serbisio
ti Komunion a napadasam. Apay a nakalalagip unay ken napnoan kaipapanan kenka? Ibingay
daytoy iti klase.

C. Pannakailawlawag ti Adal

Ti Komunion napateg unay kadatayo a Metodista a Cristiano. Intay ammoen ti kaipapananna

ken ti relasyonna iti biag a nacristianoan.

“Ti Pangrabii ti Apo ket saan laeng a senial ti ayat a rumbeng a maadda kadagiti Cristiano,
ngem ketdi daytoy ket sakramento ti pannakasubbot tayo babaen iti ipapatay ni Cristo. No
awaten tayo daytoy a sakramento iti wagas a maiyannatup, maikari ken addaan pammati, ti
tinapay a pispisientayo isu ti pannakiranudtayo iti bagi ni Cristo; kasta met a ti kopa ti
bendisyon nga awatentayo isu ti pannakiranudtayo iti dara ni Cristo.

Ti transubstantiation, wenno ti panagbaliw ti substansia ti tinapay ken arak iti Pangrabii ti Apo
ket saan a mapaneknekan iti Nasantoan a Surat, no di ket maibusor kadagiti nalawag a balikas
ti Kasuratan, ket nangpataud iti adu a saan a pudpudno a papatien.

Ti bagi ni Cristo ket maited, maawat ken malak-am iti Pangrabii ti Apo babaen laeng iti
nailangitan ken naespirituan a wagas. Iti pangrabii, awatentayo ti bagi ni Cristo babaen iti
pammati. Saan nga imbilin ni Cristo a maireserba, maitugot, maitan-ok wenno daydayawen ti
Sakramento ti Pangrabii ti Apo.” ( Artikulo XVIII – Ti Pangrabii ti Apo. Dagiti Artikulo ti Relihion
ti Iglesia Metodista)

“Mamatitayo a ti Pangrabii ti Apo ket pannakaiparangarang manen ti pannakasubbottayo,

maysa a pananglagip kadagiti panagsagaba ken ipapatay ni Cristo, ken maysa a tanda ti ayat
ken pannakikaysa dagiti Cristiano ken ni Cristo ken iti tunggal maysa. Dagiti umawat iti
maitutop ken maikari a wagas ken babaen iti pammati kanenda ti tinapay ken uminomda iti
nabendisyonan a kopa makiranudda iti bagi ken dara ni Cristo iti naespirituan a wagas agingga
iti iyaayna manen (Artikulo VI – Dagiti Sakramento. Ti Panangipudno ti Pammati ti Evangelical
United Brethren Church).

Dagiti Nagduduma a Nagan Daytoy a Sakramento

Maawagan daytoy ti Pangrabii ti Apo, agsipud ta naiparangarang iti daytoy a pangrabii a ni Apo
Jesus isu ti nangpasangbay (host) kadagiti adalan. Maawagan pay ti Nasantoan a Komunion
agsipud ta naiparangarang ditoy ti pannakikaykaysa ni Cristo Jesus a Santo ken ti nadekket a
relasyonna iti bagina - ti Iglesia a rumbeng met a mapasanto babaen ti presensiya ni Cristo Jesus
iti daytoy Nasantoan a Komunion. Maawagan pay iti Eukaristia (yu-ka-ris-tia), kayatna a sawen
“panagyaman” agsipud ta naiparangarang ditoy ti napnoan rag-o a naespirituan a panagyaman
ti pannakikaysa ken Cristo Jesus. Maawagan met iti sakramento, manipud met iti Latin a
pagsasao a ti kaipapananna a “maysa a kari ti soldado iti pannakiayon/pannakikaysa”. Iparang
daytoy ti agpada a kari ken pannakiaayon/pannakikaykaysa tayo ken Cristo, kasta met ti sapata
ni Cristo Jesus kadatayo nga umawat ti daytoy a kari/sakramento.

Mabasa iti Journal ni John Wesley a napetsaan iti Hunio 28, 1740 ti palawagna iti kaipapanan
ken kinapateg ti Pangrabii ti Apo.

“Iparangko a 1) Ti Pangrabii ti Apo ket intuding ti Dios tapno agbalin a dalan ti pannakaipaay ti
parabur a mangisagana (prevenient grace), wenno mangpalinteg (justifying grace), wenno
mangpagsanto (sanctifying grace) kas maiyalubog kadagiti kasapulanda. 2) Dagiti tattao a
nakaitudinganna ket isu-amin a makaammo ken mangrikna a tarigagayanda ti parabur ti Dios
a manglapped kadakuada nga agbasol wenno tapno maiparang ti pannakapakawan dagiti
basolda, wenno tapno mapabaro dagiti kararwada iti ladawan ti Dios. 3.) No la ketdi
umasidegtayo iti Lamisaanna, saan a tapno mangipaaytayo kenkuana iti aniaman, no di ket
tapno awatentayo ti aniaman a makitana a kasayaatan agpaay kadatayo, saanen a kasapulan
ti nasakbay a panagsagana, no di ket ti tarigagay nga umawat ti aniaman pakaragsakanna nga
ipaay kadatayo. Ken 4) Awan ti kasasaad a maitutop iti tiempo ti panagKomunion, no di ket ti
pannakabigbig iti kasasaadtayo, ti kasta unay a kinamanagbasol ken ti kinaawan ti aniaman a
tulong maipaay kadatayo; ti tunggal maysa a mangbigbig nga isu ket rumbeng a mapan iti
impierno ket addaan kalintegan nga umasideg ken Cristo iti panagKomunion kasta met kadagiti
sabali pay a pannakisinnarak kenkuana.” (Journal, 361)

Daytoy ti maysa a mangipakita a ni John Wesley napaneknekanna nga iti Pangrabii ti Apo, ti
presencia ni Cristo ket mangipaay iti parabur iti siasinoman nga umawat kas umasideg ti
Lamisaan ti Apo a sibibigbig iti kinamanagbasol ken ti pananginanama ti nasantoan a kari ti
parabur ti pannakaisalakan. Umasidegtayo saan a gapu iti naaramidantayo, ngem gapu ti
inaramid ti Dios babaen ti biag, ipapatay, ken panagungar ni Cristo Jesus. Babaen iti daytoy a
Lamisaan ti Apo, mariknatayo a maiyasidegtayo manen iti Dios, kadagiti padatayo a tao, ken
uray pay ti bukodtayo a biag. Iti lamisaan ti Apo naidiaya kadatayo ti sagut ti panangisalakan
ken kapya a nagtaud ti Dios. Ditay nagbannogan nga uray pay iti masakbayan saantayo pulos a
kabaelan a teggeden daytoy a sagut.
Ti Kaipapanan ti Nasantoan a Komunion

Iti Baro a Tulag, adda innem a kangrunaan a kaipapanan ti Nasantoan a Komunion:

panagyaman, panaglalanglang, pananglagip, sakripisyo, panagtignay ti Espiritu Santo, ken dagiti
kamaudianan a banbanag. Ti ababa a panangmatmat iti tunggal maysa kadagitoy ti makatulong
kadatayo tapno ad-adda a maawatantayo ti kaipapanan daytoy a sakramento.

Ti Nasantoan a Komunion isu ti Eukaristia, maysa nga aramid ti panagyaman. Dagiti immuna a
Cristiano “nagkakapanganda iti tinapay ken nagmaymaysa iti panagkarkararag…. Inaldaw a
mapanda a sangsangkamaysa iti templo, nagkakapanganda kadagiti balbalayda a siraragsak ken
sipapakumbaba.” (Aramid 2:42,46). Kas aglalanglangtayo, iyebkastayo ti napnoan rag-o a
panagyaman iti nabileg a panagtignay ti Dios iti entero a pakasaritaan – ti pannakaparsua,
katulagan, panangsubbot, ken pannakapasanto. Ti Naindaklan a Panagyaman (“Service of Word
and Table I, UMH, pages 9-10) isu ti pannakaipakaammo ti pakasaritaan ti pannakaisalakan,
nagleppas iti aramid ni Jesu-Cristo ken ti agdama a panagtrabaho ti Espiritu Santo.
Ipamatmatna ti panagyamantayo iti kinaimbag ti Dios ken ti awanan kondisyon nga ayat ti Dios
kadatayo.

Ti Nasantoan a Komunion isu ti panaglalanglang ti iglesia – ti naummong a gimong dagiti

mamati, agpadpada a lokal ken sapasap. Numanpay nauneg ti kaipapananna iti tunggal maysa
a makipaset, daytoy a sakramento ket nalablabes ngem iti maysa a personal a pasamak. Iti
pakabuklan ti ritual, naaramat dagiti balikas a “datayo”. Ilawlawag ti I Corinto 10:17 nga
“agsipud ta adda maymaysa a tinapay, datayo, uray adu tayo maymaysatayo a bagi, agsipud ta
aglak-amtayo amin iti maymaysa a tinapay.” Ti “Service of Word and Table I” aramatenna
daytoy a teksto kas nalawag a pakdaar maipapan iti nacristianoan a panagmaymaysa iti bagi ni
Cristo (UMH, p. 11). Ti panagririnnanud ken panagmaymaysa a mapadasantayo iti Lamisaan,
ipakitana ti kababalin ti iglesia ken iparangna ti pagtuladan ti rumbeng a pagbalinan ti lubong
kas iti daydiay pinanggep ti Dios.

Ti Nasantoan a Komunion ket pananglagip, komemorasyon, ken memorial. Nupay kasta,

daytoy a pananglagip ket dakkel ken nalablabes ngem iti gagangay laeng a panangpanunot.
Daytoy a nabileg nga tignay ket agbalin a pannakaiparang manen iti napalabas a napnoan
parabur nga aramid ti Dios iti agdama a panawen. Napnoan daytoy iti bileg ket pagbalinenna
daytoy a pudpudno nga adda iti agdama. Ni Cristo ket nagungar ken sibibiag iti agdama a
panawen ken disso, saantay a laglagipen laeng ti napasamak iti napalabas.

Ti Nasantoan a Komunion ket maysa a kita ti sakripisyo. Daytoy ket pannakaiparang manen,
saan ket a panangulit iti sakripisyo ni Cristo. Ibaga ti Hebreo 9:26, “Ta no kasta ti naaramid,
mamin-adu met koma nga agsagaba manipud iti pannakaparsua ti lubong. Ngem iti
kinaagpaysona, iti paggibusan dagiti panawen, naminsan la a nagparang ket saanen a naulit,
tapno ikkatenna ti basol babaen iti panangidatonna iti mismo a bagina. ” Ti mangikappia a biag,
ipapatay ken panagungar ni Cristo isu ti mangidiaya iti parabur ti Dios kadatayo. Idatagtayo met
dagiti bagbagitayo kas sakripisyo wenno daton a naikaykaysa ken Cristo (Roma 12:1, I Pedro
2:5) tapno aramaten ti Dios iti trabaho ti panangsubbot, panangikappia ken hustisya. Iti
Naindaklan a Panagyaman, ikararag ti Iglesia: “Idatonmi dagiti bagbagimi kas pagdayaw ken
pagyamanmi, nasantoan ken sibibiag a daton a sikakaysa iti daton ni Cristo agpaay kadakami…”
(UMH; pahina 10).

Ti Nasantoan a Komunion ket kalasugan ti parabur ti Dios babaen iti panagtignay ti Espiritu
Santo (Aramid 1:8). Nailadawan ti panagtrabaho ti Espiritu Santo iti Juan 14:26: v”Ti
Mammagbaga nga ibaonto ti Ama iti naganko, isu ti Espiritu Santo. Isuronakayto iti amin a
banag ken ipalagipnanto dagiti amin nga imbagak kadakayo.”

Ti epiclesis (biblical a balikas iti Griego a kayatna a sawen “panangayab”) ket paset ti
Naindaklan a Panagyaman a mangay-ayab iti Espiritu Santo: “Ibukbokmo ti Espiritu Santom
kadakami a natiptipon ditoy, kasta met kadagitoy a sagut a tinapay ken arak.” Dawaten ti Iglesia
iti Dios, “pagbalinenna dagitoy para kadakami a bagi ken dara ni Cristo, tapno agbalinkami para
iti lubong a bagi ni Cristo a nasubbot iti darana. Babaen iti Espiritum pakikaysaennakami ken
Cristo, iti tunggal maysa ken maymaysa iti panagserbimi iti amin a lubong…” (UMH, p. 10).

Ti Nasantoan a Komunion ket adda pakainaiganna iti panungpalan dagiti amin a banbanag
ken pakasaritaan, ti bunga ti panggep ti Dios para iti lubong – “ni Cristo natay, ni Cristo
nagungar, ni Cristo umayto manen” (UMH; p. 10). Makilanglangtayo saan laeng a kadagiti
mamati nga adda, ngem uray pay kadagiti sasanto iti napalabas a panawen a makidanggay
kadatayo iti daytoy a sakramento. Ti pannakipaset ket maysa a “panakapadas” iti masakbayan,
iti kari a nailangitan “agingga iti iyaay ni Cristo iti maudi a panagballigi ket makipagrambakkami
iti nailangitan a padayana.” (UMH; p. 10). Ni Cristo a mismo pinaspasungadanna daytoy a
pasamak ket inkarina kadagiti adalanna: “Ibagak kadakayo: Diakto uminumen iti arak ti ubas
agingga iti dayta nga aldaw a pannakiinumko kadakayo iti baro nga arak ti ubas idiay Pagarian ni
Amak." (Mateo 26:29; Markos 14:25; Lukas 22:18). No mangan ken uminomtayo iti Lamisaan,
makipagpasettayo iti nadiosan a kasasaad iti daytoy a biag ken iti biag nga agnanayon (Juan
6;47-58, Paltiing 3:20). Paspasungadan tayo ti nailangitan a padaya ti pannakarambak ti
panagballigi iti Dios maibusor iti basol, kinadakes ken patay (Mateo 22:1-14; Paltiing 19:9; 21:1-
7). Iti tengnga ti pannakadadael ti biag ken ti kagimongan a pagbibiagantayo,
tartarigagayantayo ti agnanayon a pannakilanglang ken Cristo ken ti kamaudianan a
pannakautngpal ti nadiosan a panggep. Kas mataraonan tayo iti nasakramentoan a parabur,
ipasnektayo a gun-oden ti pannaksukogtayo iti ladawan ni Cristo ken agbalin nga instrumento ti
pannakabalbaliw ti lubong.

Panagturong iti Nabakbaknang a Biag a Naisinggalut Kadagiti Sakramento

Kas agturongtayo iti nabakbaknang a nasakramentoan a biag, pakairamanan ti linawas a

selebrasyon ti Santa Komunion, ammoentayo no ania dagiti naespirituan a benepisyo nga
awatentayo manipud iti daytoy. Dagiti sungbat iti daytoy a saludsod iramanna ti
pannakapakawan, pannakataraon, pannakaagas, pannakabalbaliw, ministerio ken misyon ken
biag nga agnanayon.
Sumungbat tayo iti awis iti Lamisaan babaen iti insigida a panangikonfesartayo kadagiti
basbasoltayo a personal ken komunal, ket agtalektayo a “no ipudnotayo dagiti basbasoltayo,
tungpalenna ti karina ket aramidenna ti maitutop. Pakawanenna dagiti basoltayo ket
ugasannatayo iti amin a kinadakestayo.” (I Juan 1:9). Ti panangiyebkastayo iti panagbabawi ket
masungbatan babaen iti absolusyon isu a panaiwaragawagan ti pannakapakawan: “Iti nagan ni
Cristo napakawankayon! (UMH; p. 8). Daytoy a pammatalged ket sagut ti Dios kadagiti
managbasol, isu a tumulong kadatayo nga agtuloy a mangigaed nga agbiag a sipupudno. Insurat
ni Wesley, “Ti parabur ti Dios a maipaay ditoy pasingkedanna kadatayo ti pannakapakawan
dagiti basbasoltayo babaen iti panangtulongna kadatayo a mangpanaw kadagitoy” (“The Duty
of Constant Communion, “I.3).

Awatentayo ti naespirituan a pannakataraon babaen iti Nasantoan a Komunion. Ti biag a

nacristianoan ket maysa a panagdaliasat, napnoan iti karit ken narigat. Kasapulan ti naynay a
pannakasustento tapno makapagtultuloy iti panagbiag a sipupudno ken dumakkel iti kinasanto.
Insurat ni Wesley, “Daytoy isu ti taraon ti kararuatayo: Isu ti mangted iti kired iti
panangaramidtayo kadagiti pagrebbengantayo, ket iturongnatayo iti kinaan-anay” (The Duty of
Constant Communion,” I.3). ti Dios ipaayna dayta a pannakasustento babaen iti sakramento ti
Eukaristia. Iti Juan 6:35, kinuna ni Jesus kadagiti adu a tattao: "Siak ti tinapay ti biag. Ti umay
kaniak, dinto mabisinan, ket ti mamati kaniak, dinto mawaw.” Iti tunggal panagsublitayo manen
Lamisaan, mapabileg ket mapabilegtayo. Rumuartayo a napapigsa nga agbiag kas ad-adalan,
mangikappia, ken kas saksi. Kuna ti balikas ti kararag kalpasan ti Komunion, “Ipalubosmo a
mapankami iti lubong babaen iti bileg ti Espiritum, tapno ipaaymo dagiti bagbagimi kadagiti
sabsabali…”(UMH; p. 11).

Kas masaraktayo ni Cristo iti Nasantoan a Komunion ket maulit-ulit a sagidennatayo ti nadiosan
a parabur, rumangrang-ay met ti pannakasukogtayo iti ladawan ni Cristo. Amin dagitoy ket saan
a mapasamak iti maymaysa a gundaway, uray pay kasano kadramatiko ti maysa a kapadasan a
mabalin a tagiragsakentayo. Ngem ketdi, daytoy ket maysa a tungpal-biag a proseso, ket
babaen iti daytoy ti Dios gandatna a sukogennatayo kas tattao nga agtignay babaen iti ayat,
napabileg ket addaan nasged a tarigagay a mangaramid iti trabaho ni Cristo ditoy lubong.
Matungpal ti pakabigbigan/marka ken ministerio nga inted ti Dios kadatayo iti
pannakabuniagtayo kas agtuloytayo nga agbalin a disipulo a kabaelanna ti sumungbat iti ayat ti
Dios babaen iti panangayat iti Dios ken kadagiti sabsabali (Roma 12:1-2).

Babaen iti Eukaristia, awatentayo ti pannakaagas ket matulongantayo met a tumulong iti
pannakaagas dagiti sabsabali. Ti sao a sozo, ti Griego a balikas a nakaipunonan ti sao a
“panangagas” iti Baro a Tulag ket maipatarus met kas pannakaisalakan ken kinaan-anay. Daytoy
a pannakaagas ket kaadwanna a naespirituan, ngem iramanna met ti pannakaagas dagiti
panunot ken emosyon, ti panunot ken bagi, kasta met ti panangibilang ken relasyontayo
kadagiti sabsabali. Ti parabur nga inawattayo manipud iti Lamisaan ti Apo kabaelannatayo a
pagbalinen a naan-anay. Kas naisalakan, tarigagayantayo ti mangyeg ti pannakaagas iti
nadadael a lubong. Nasayaat ti panangiladawan ti United Methodist Book of Worship iti daytoy:
“Ti naespirituan a pannakaagas ket trabaho ti Dios a mangipaay kadagiti tattao iti kinabalanse,
kinaurnos, ken kinaan-anay ti bagi, panunot, espiritu ken dagiti relasyon babaen iti
panagkonfesar, pammakawan ken pannakaikappia. Babaen iti daytoy a pannakaagas, agtrabaho
ti Dios tapno iyegna ti pannagkakappia iti nagbaetan ti Dios ken sangkataoan, kadagiti
indibidwal ken komunidad, iti kaunggan ti tunggal tao, ken iti nagbaetan ti sangkataoan ken ti
pakabuklan ti sangaparsuaan” (pahina 613). Ti Nasantoan a Komunion ket mabalin a maysa a
nabileg nga aspeto dagiti Serbisio ti panangagas kas makita iti Book of Worship (pahina 615-
623).

Ti parabur nga awatentayo manipud iti Lamisaan ti Apo isu ti tumulong kadatayo a mangannong
iti ministerio ken misyontayo, tapno ituloytayo ti trabahona ditoy lubong – ti trabaho ti
pannakasubbot, panangikappia, kappia ken hustisya (2 Corinto 5:17-21). Kas
makiKomuniontayo, agbalintayo a siaammo iti pateg ken kasapulan ti sabali a tattao ket
mapalagipantayo iti responsibilidadtayo. Iyebkastayo ti panangaasi ni Cristo babaen iti
panangtaripato ken kinaimbag kadagidiay a masarakantayo iti inaldaw a biagtayo. Iti
pannakabuniagtayo, inkaritayo nga “awaten ti waya-waya ken pannakabalin nga ited ti Dios
tapno pagkedkedantayo ti kinadakes, kinaawan hustisya ken panangidadanes aniaman ti
panagparang dagitoy” (UMH; p. 34). Ngem kas kuna ti kararag ti panagkonfesar, bigbigentayo
dagiti nagkurangantayo: “Binusormi iti ayatmo, saanmi nga inayat dagiti kaarrubami, ket dikam
dimngeg iti ikkis dagiti agkasapulan” (UMH; pahina 8). Kas lagipentayo ni Jesus a nangbalbaliw
iti kagimongan, maidurontayo a mangkarit kadagiti saan a nainkalintegan nga aramid ken
sistema a mangpatpatalinaed iti politikal, naekonomiaan ken nasosyalan a kinaawan-
panagpapada ken panangidasdasig (Mateo 23; Lukas 4:16-21; 14:7-11).

Ti managayat a Dios a mangsarak kadatayo iti Lamisaan ket mangted kadatayo iti sagut ti biag
nga agnanayon. Ti panangiparang ni Jesus iti bagina kas naespirituan a tinapay ti biag kas
masarakan iti salaysay ni Juan maipapan iti Eukaristia (6:25-58) lawagenna daytoy a
pakainaigan: “Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak, adda biagna nga agnanayon, ket
pagungarekto inton maudi nga aldaw” (Juan 6:54). Daytoy a biag ti pannakikaysa ken Cristo ket
biag nga agnanayon. Saan laeng a ti kari ti pannakipagbiagtayo ken Cristo kalpasan ti pisikal nga
ipapatay. Isu pay ti napnoan biag ken ayat a pannakirelasyon ken Cristo iti agdama ken ditoy.
Isu ti biag a dinto agpatingga agsipud ta daytoy ket naipundar iti agnanayon nga ayat ti Dios, ti
Dios nga umay kadatayo iti sakramento.

Kasano Kasansan ti PanagKomunion?

Kadagiti ebanghelyo kas insurat da Mateo, Markos ken Lukas, masarakan ti pakasaritaan ti
pannakaipasdek ti Pangrabii ti Apo (Mateo 26:26-30; Markos 14:22-26; Lukas 22:14-20). Nupay
saan a dinakamat daytoy ni Juan, ebanghelyo a sinuratna ket napno kadagiti balikas maipapan
ken Jesus kas tinapay ti biag, kasta met ti panaglak-am iti bagi ken darana (Juan 6:35-59).
Sinarita met ni Pablo ti pannakaipasdek daytoy a sakramento (I Corinto 11:25-35 ). Ti libro ti
Aramid sawenna met a dagiti Cristiano “pinispisida ti tinapay”, kayatna a sawen ti Pangrabii ti
Apo (Aramid 2:42, 20:27). Daytoy ti mangipakita a ti Komunion ket addaan iti sentro a lugar iti
biag dagiti immuna a Cristiano. Ti pakasaritaan ti immuna nga iglesia paneknekanna a tunggal
Domingo ti panagtitipon dagiti Cristiano para iti daytoy a panggep.
Iti pakabuklan ti biag ni Juan Wesley, namin-lima iti kada lawas ti kaadwan a panagKomunionna.
Kinunana a “pagrebbengan ti tunggal Cristiano ti aglak-am iti Komunion kas kasansan iti
pannakabalin daytoy.” Imbilinna met kadagiti ministro iti kaororganisar nga Iglesia Metodista
Episcopal idiay Estados Unidos “nga annongenda ti Pangrabii ti Apo iti tunggal aldaw ti Apo
(Domingo).” Nupay saan a daytoy ti nagbalin a saknap a kannawidan dagiti Metodista gapu
kadagiti nagduduma a pasamak iti pakasaritaan, subsubliantayo ti orihinal a panggep ni Wesley
para kadagiti Metodista ken kas mabigbigtayo ti pateg daytoy a sakramento. Isut’ gapuna nga
idi 2004, inawat ken inaprobaran ti Kumeprensia Heneral ti This Holy Mystery: A United
Methodist Understanding of Holy Communion, maysa nga opisyal a dokumento ti iglesia
maipapan iti Komunion. Karaman daytoy a dokumento ti panangidagadag ti sapasap nga iglesia
kadagiti amin nga iglesia Metodista nga rambakanda koma ti Komunion iti kada Domingo. Ti
Serbisio iti aldaw ti Domingo ket rumbeng la unay a kombinasyon ti Sao ken ti Lamisaan ti Apo
kas maiyataday iti kannawidan ti Iglesia iti Baro a Tulag ken iti pammatitayo kas Metodista.

E. Panangamiris iti Adal

1. Apay nga impasdek ni Cristo ti sakramento ti Komunion?
2. Kasano a ti Komunion ket agbalin a dalan ti parabur ti Dios?
3. Mamatitayo nga adda kadatayo ni Cristo babaen iti Komunion. Ibingay iti klase dagiti
kapadasam iti kaadda ni Cristo iti selebrasyon ti Komunion.