You are on page 1of 13
BETH Brarr Maria CECILIA Souza- E-SILVA (orgs.) Texto ou discurso? vfamsia. Foruco~ Palo 43103 15 editoracontexto Digitalizada com CamScanner Copyright © 2012 das Ongaizadors dos os dirt desta edigho reservados Tora Contexto (Editors Pinsky Leda.) Foto de capa Jaime Pinsky Montagem de capa Gustavo S. Vilas Boas Diagramagdo Estidio Kenosis de textos Daniela Marini Iwamoro Revisio Flivia Porelada Dados Internacionais de Catalogaso na Publicagdo (cir) (Cimara Brasileira do Livro, sr, Brasil) “Feo on discuso? /organizadoras Beth Brait “Maria Celia Souza--Silva. — So Paulo : Contexto, 2012. Varios autores. ISBN 978-85-7244-731-7 1 Andlise do discurso 2. Lingulsica I. Brait, Beth. I. Souza-e-Silva, Maria Cecilia. 12.06708 CDD-401.41 Tadice para catilogo sstemati 1. Teoria do discurso: Lingufstica 401.41 Iz Eprrora Contexto: Diretor editorial Jaime Pinsky ‘Rua Dr. José Elias, 520 — Alto da Lapa (5083-030 ~ Sio Paulo - se asx: (11) 3832 5838 comexto@edivoracontexto.com.br ‘wwweditoracontexto.com.br Digitalizada com CamScanner PERSPECTIVA DIALOGICA Beth Brait Onde nao hi texto, também nao ha objeto de estudo e de pensamento. Bakhtin O texto s6 vive em contato com outro texto (contexto). Somente em seu ponto de contato € (que surge a luz que aclara para tras e para frente, fazendo que o texto participe de um dislogo. Bakhtin Mesmo que nio se possa cobrir, neste ensaio, o largo espectro formado pela concepcao de texto e discurso apresentada e desenvolvida ao longo dos trabalhos de Bakhtin e do Circulo,! € preciso reconhecer que gases dois consei: sox cqneresizam a. consepsto bebinians de lngusge garantindo o lugar diferenciado desse pensamento linguisticofiloséfico, atualmente mobilizado pela Linguistica, Linguistica Aplicada, por diferentes Anélises de Discurso, pelos Estudos Literarios e pelas ciéncias humanas em geral. Apesar de sua importincia e do papel central desempenhado na perspec tiva bakhtiniana, eles ainda sio pouco estudados e reconhecidos, motivando, muitas vezes, uma procura de equivalentes em outras vertentes, ou a substituigao pelo conceito de género, come se texto e discurso nao estivessem no coracao da Aeggia, no centro vital da analise dialdgica do discurso e de suas consequéncias te6ricas e metodol6gicas, ai incluido 9 estudo de géneros, Digitalizada com CamScanner % a 10 see nsioe smersonarbakbtinianannye seein, arellesio aqui deservol da cry do Noses SEOUL SSC SDS ae ete NODOSA BESO og Feo akin blonceahe serpent Pano cosa Em Apontamentes 19701971", "Metodologia day enc gu lot a Base, prey ee Mara ht da nen. Prey mere rico na cicin da linguagem (us) e a" Mie ge cwbachiaa aabens Oreos IE tla, er lmamaa, eomideind, de manda especial, a posidade {Kcmelsa pats Ja combine ess sido em diferentes scum do Cle Noon penta nto spa quest ques diferentes rabalhos pro usa an cel emaiemewsde sao cand pends srhicn maaiagats «a0 memoremre, poxolinens sense mele. Cae cmutksecmese weep oven tenant eee econo batbanonodegespolspelr Ser thay lahner sexe dona coco gee cba fei Fen a LOE TO Sopa as oem lapse ssl a a cermiadnceenmn gn onvip.adcires Ter vimataem sora alo coe» dennis roinon ‘Siorimegnai trade rd, ceo rea nee “cpm tnd ew onalpeentende tse daca uanse Seets Deo erp th Ione en ess eee Oe Spikes mae Lt An pone to co O courted koe ‘as dol, 0 texto e sua dimensio semidtico-ideolégica: produtividade na Linguistica . Nese item, ocbjtio ancl flexes a reset dete dice eso or Mii Blin Valentin V. Vlohiw mba de Alierentes eros. No ques refeea Bakhtin, foo extar concentado em trés conto de ants, stand nt eda Je 19401980 «1960, ter fram Sade ne 90, esas Segue se 0 aE, suede nacolenes cicero Anew sare er sero confront, ci objev de seem aprofundals xaecie, tomas dcusdesempreendis por Bakhir/Vilskino no primi cal leur, “Ese das ecko iso cd gage e abe no artigo “A comtrago do enuneinds,asinado xchasvamente Vlosine,publcado cm Leningrc, em 1930, no nimero 3 da revista Litewtimaj hh, ‘Opineircratulho ser desncado "0 pobepa doressona lags. allo em outas inca humana”, conjanto de antabes Ras For Batenepe R509, mes in tn py nee nade Polo Bes. Logo noincio, auoairma gest ivetgo Situs nas sons limits ete a Lingua, a Flog a Teoria Lira {urs mais, portant nas fromteras de todas eas, especialmente porque so fusensedgenss nessa considera eso, ral esti como jo sentido penceuido ao Tongo da expose: “exo no sentido amplo como YS rn a 3.29" qualquer conjuntocoerete de sgnos” ye Est definigio pecs, que €desmembrad em seus detathes 20 longo da dlscusso empreenia por Bakitin ness nota, «6 poe ser complete mente entendid, 1 nosso vera parirde wt, obvadatada de 1929, sina ‘loshinow na edie ssa e Bakhtin e/ou Voleshinen, dependendo darad- wAncviads deseo isda cos raraeisde osonseestere Sootons eink we.nosini does oo ORIX oan ose "Assim Fondo, € neenio War 0 prieio capitulo de wi nua "Esra das Molopas e lowia da linguage”/“A cio das kolo © Digitalizada com CamScanner — eqn fara 4], i ch enstnto ‘Sno weal visual e/a yy rode a verb ce erent ese it Fao, porn tad noweal com algUMAS menage, pecan i ASHES Fy pina Jono Pose “ sionsgsuede ule Pr empresney rapt 8 POTN GE Jo ey, scat ints, eteta dp, impact eligi O conceit deg eg ne rc camprcnid em alae imeem aren cata tooo pesarento bata, iy 2 linge sk snes ses SRO NUN gfe In oat bao ea cpa cle ua produto, 1 al fornnsan gn eg, auto aia: “Two que €idcoigicg 2 comet nag sao fort dew msm. Em outros ten. a geocam Sensateeske* Um peg ed ede coch gu eum ner ir © we da ae jo do eigceconcide com o dominio dow signe” Parsi re nda ie ee et Serrano ee ee — Remmando + definite de texto que aparece no inicio das moras de 1959/1961 - onto coente designee articulando com a maneira como io idclogo et definido em M2, necestariamente a consequéncis seri ug cance semividele de texto justament concepsio de sc oe ont ie st i PRO STS A TS Ficus. inlepdsneient ds Topata Je asinturs,asinalando Ot importante denial no que se rere &toria/anilise dala do discus, is ainda, dois momentos em uf que podem ser destacados para retrat sg coneta de reo, imlicando a arculasdo ene maroaldade sepia © ig. Um dels di respeto a0 momento em que o autor cose “in dw fo ideligcs, campo da cisade elisa, Oe, ination, sino qic Ea Gm dpe de sua propria funciona tak socal que "No dominio dos signa, isto €, na esfera Hleologia, & 0 ‘rite semiéico que ealca todos os fenémenos Meoligicos sob a mesma 13 det rl’ Neng sty anil sna no pds ‘ore sentedoise lost ened comornizatseoectes Prin opal ror do domi de Sada fie lpn poutine a So ene ane Riches wetomer see ty Motes soe setesncoscmnel te inpiagem,raconalo a sjeton socialite consruidos Volta 20 nsaio"O problema do texts na linguistic, na ilo temourrscéncas humana" olservase ue ee oferece alm dana pertinent coneribuiso, ours lementos também eens concept deta, Ese ¢ ‘cas das discusses em toro de aut, fonteas do ten, tet como ence a, problema deur spend uct 0 porto de ita slags dais, Qe ever cr asi esumias, na busca do racocin do autor “odo texto tem um sj, um autor (ue fla exces). Os poe tipo dala frmas de autora. [J problema das fonts th exo, © rx como crane. Dos elementos que deteminar 0 texto como enunciadosa sua dea Ginter) ea eal dessa inte ‘ho. Avintrelaes dina dese elements, lata entrees ‘© problema dosegendo suet, que repr (at esto tof inclasv para peu o oxo (oor ecru tet emolduradr (ue coment, vali ote.) Otexno como enna inclu ‘a comuniass dacurses (a cae textoliga) de dado campo. As relies dalgcasente os textes eno interior de um text, Lok ‘Da mesma maneira que em outros tabulhos de Bakhin, « questo da lingua/Tnguagem ¢ discutda em Fangio dos concciton que ext send feo a0 memo tempo, elatizindo papel por ea de deanalise,denacando. 1 gempenhado, Aino dire: Qala ls ext ingta/ & eda onder do gael cdo pao sok pet fundamental yTngusgem os Serres compen de eo nao do Ca, coo conta no echo PY raves we Dois polos do te, Cada teat presse um sistema unneralmente cio (i &convencional no dmbito de wm dado grupo de signs, Digitalizada com CamScanner MW eemeeoes Tes) ning etre da linguagem. A ese sistema got eae é repetide e reproduside © tudo que nen Sete a sere mnt, post a CR SUBLeMNBsa) selene not de ep Led yar emo Sse seRUHUD clereNR poy sepa rent, muss EA HUME LIGDO Ca cay —_ vio discursive (ingulares), a relagdes dinléwicasU..) pecutiares,* de dado campo). Esse polo nan csi syn do exo cxpessce, por um Ido, por eo dy ae maneiracasal RatuFl, MHS por meio en Jingu, num contextoespecfco, de forma gos ‘ewe ee ween fra deuce dds sun” Deni ote aera putin ainda elit 0 que esti entendendo come a pole dy ‘connte dadgon, ingua nacional =.<.20 mesmo emp, o significada de _mpgigle pene, |. posse, evdentemente, 2 mesma repeti (Gore, apa), masa reproduc pelo sujlt (a retomada dele, a repetgo da ira, uma nova east, uma citag) & um acon Eada tna, que faa rmeciniea do texto meno now singular na vila do texto, novo lo ma cade histriea dncomunicagto dacursiea”™ Paracomplementarlgar esses dois spectos propos geral do trabalho, aw. pear rane slips ote ota elago com lingua Ballin iygpgiti”implcando, portant as dsiplnas eaceriens da Tina Fonda, Fon a, inte er.) como aquelas que, ded ‘mane incueno dscuso entre sts preocupasbes, c9, entre outa, da Metalinguistica ou Andlise/ Teoria de Discursos. Nese caminho, sinaliza para roping 15 fo sos coc: ios cums edu, 2 fn dedi: Nepean plein santa coms pls cionons soi asso age slau srl Se pts USE stro " Defoisde ducu importantes aspect da compsensdo, volta a wexto © mportincin para 2 citncias humanasafemand ‘th interesado “nas formas concetas sds texto e nas conics coneretas dav dos teats, nis interclao e Ena sequéncia desis considerages que vl introduce uma importante dimers ti enamine gece open eee eae cots nate cea SO et Jeslagetta dapat eieas tein apreplion een ene en eee Concent cenvhnees kee eee eae eae ae eee oe ee ee Comeudqe collar pcornoams mq llian epeeene, ee Tt Gentle Val rae 0 es pommes unnerdk bose coomnimgn & adhe seats fete, atmomiesttace (sats reco ARK es TS tora 2, Sion 9 re Oda Josette tiniedsloeranet meter cman bec dae asiae aaa ee ‘eee 6 ec inns Augen ca oak ca erste ‘ustindsoprsenea econo uma dies gute alas cng ouncindo cone anda, ses aie ime ev ebetamente deme ‘petpeda pea ae lngulin£ inporave fete cna afirmaso por {Semicon moms Ballin supee do ema sustufr ruse east rence por Geen covet ton ec ee ron esa, saveore, ini Gretta eet igtones Gi alin p-caioe ds consents de doi tee ‘tgren de conjunsio de-diecrsos histarics aul e soctlnente sino, Digitalizada com CamScanner Tro din a 16 em "O problema do texto nai ngs me lho antectaorde nm i ; son inne me i ter gues, cas te as Ne end NT acts TS cae relagdes diigo, x Pala trig main Trane elecaaserizow como a planlade soem a ce i st tn ne eee Aces os ete ewe peruo,apsenta ms lgumas carters do enunciado, nn ee Te pet mero de td las SEES isn a otis da natureza do enuncado, apes ds ads conti 05 quai dp iad, eierando idea de inguagem em so die leva den renin de male dehnguagers 927 Oda eo cal nocencido vada, O encod mans & Bo canon eer ereaose pil einen ada aes crate evr euro eau doce esseg gasp cnai wm eles om er LL umn co ria & empee criad a puri de ao dado Emeno observa di rela, um Senimento ve ‘enc iis fant, acahado em sta visto de mundo, ste). Ti dado se transrma em iad." Formas ex afrme sue determina comcitndecem no conjunto is efldes de Bakln, ce és de tx, enna once € de, © rest, sbrsentande OTS she” Prot dai 7 Importange ¢ohseryar de que mapeira lee inset rdggendem wiiede sont ara vs ans acai. sede «om 0 objetivo de instauraro que hoje x pox entendse como andi ili seen dh gu, di ngage, do das, seme nie selene na inh com o aj de et, All onde Ling snconra aal | af” coun de poceciiddes preva singin gr sepa « Mela ey das estrae de communicio, dos, ae e ma repre BP xine ‘uniesomuna iad nil sspenn as dena onus pd ito rox compremade rapentne _Qsaunsias fnquane pleninide do dicurs) ne pase esas: 2 aphinen bees ane) ma ue eo re ‘cag initment das lige), no conor com . if ide ins - se ia sence, Pun em sit ast: Ga, ec em, cui és de ind ges” ‘A termina eur des noe pecbese que pr fia dete utc, ela Anis de Discurso pl cs hana ge Bain ‘oblivion deer pes Clem ees ae uma polemics aera com Lingua e com outa dips formats, so dc, come dciphina etm pos ‘Rakhin considera a Linguistica s-2 Metalinguitia, disciplinas Sen gestae Fo ino on nrg ons Sages pan anda defile doo eae Se oda nde es ~ ine wns daloeat Uncle rages dogo i veo) obec da Meetings ee ieige Ban poet ole tw exudado pbs nin Frendngtn con vi den exabngalrc, aon, f piciasnen Sia epee ATH Oa 3 : od ‘Asin, dc dab do. cuainysic, Ao mesmo emp, form mops seeds dodaans, dling oqut fnmeno integral concre- Tings vive nacomene ‘at digi duces que aus Epreciamente es omuniagto hale qe sors vei campo dad a inguage, Toda 2d ingen, jal forse camp de cipro fanpage oman pc, lenin, a arts, et) sth ipregmada de 23 npc alse coe dingo [Eas reagen stam no campo dog, fro ene € por natres nio por i tress denen 2 erndaas pla Metalinguitic, que ulrapassos mits da Ling ‘posi jet automo e meta piri.” Ade de uma Mealnoist/ Teng ve fom nee de Leicester ves eel nese capitulo, confrmando, de Te fe desta bata do Joe, ‘ues. gua raps de encontrar camino tories, Metogorgees < FRE Fe RI apatiiscomatuin do age bade seo SOMBIE Tor exer, sr segt Hecho: ‘As reign dices so abuohamente impossves sem relat Toye ¢concrtosemanics as io redutves a ets ¢ rm espe cicada propria Pars sc tormnem dias, as relates Loles €conctetosemancias| raesevou ej, devem pass 2 Out deve, como dso, mat Campo da exitécia, devem rorarse discurs, ou ses, enunetad € tanhar autor eiadr de dado enunciade cua posi ela express.” Aaborlagin da dicussg nia pose se dae somente a parse de wm ponte ga tee 05.40 sspeito, Juma Perpestvn esslsnesmtente eee [Exluirom dor polos desrair® ponte ce vista diafoyico, proposto e explt- citado pela teri pela analiee, e dado como constitutive da linguagers. Es fworalidade de “ialgics”, situado no objeto e na mancimde enftentilo, i oararerin novidades Me cinguistca 6 clas pon. ese ing Esse conceio, sbogado aqui de maneira concisae radical, encontra apoio em viriosesritos de Bakhtin edo Ciclo, Dentre eles, para citar mais lim, "O autor ea personagem na aisidade estérca”. Nesse ensaio, mals ‘specificamente no captul i nitalado “A forma espactal da personagem", Bakhtin, dente outras questOes fundamentais para andlise da linguagem, trata da questo do exceentede iad, da imagem, do retrato, do autoreerra visual e verbal, soe, ca representagio de si mesmo, momento em que © autor € personagem. Até mesmo a fotografia ganha a curta referencia, Digitalizada com CamScanner rect dng 25 “Teeyakov Gallery, Moscou) como o de 1905 (Russian Muscum, So Peters burg). Nao analisa nem coloa as obras no texto, mas os insere na cts fe ‘ autor e peronagem, Iso imports pars feshae sa sefledo wsein on na dey coxrcloconsey epee OEE uss vesheon denies plane decane, Bola dividida: da teoria a prética e vice-versa (Com bse os pressupostosoferecido pelo pensementobakhrinano, 0 sens em alguns aspects selelonads para acomprensio de exe deine, ‘powsel apvesentar uma liar da tra da cango nila "Bola did” de Luz vei, interpreta por Zeca Baio [eb Zea Baleito ~ O como do amen bomb] Ser. que a ont perches que esa mena dese sng met “Teme dando bola ho descosaida eet i sem ol didi Pris eeu anhoa ma eu tenho 0 meucasi Seals arom clea fer somigo Seeusanho amos eutenko o meu casign Secla fa comele a Eval fier coma estamente gal Dis cu no quem ser manchat de oral eum cme pasion Do pimorgradorhslns Rembrandt (1606 1669), Babhein menco ee roam uoreatn qe ns rads aro portueuse para o espanol Tene dank iolstaa dered “nied como senda 0 aurea Rembrandt e Saskia na cena do Filho Ss. eto que oe ten ene igs Prligy na Tasers (1635, oko sobre ts, I x 131 cm, Gemaldealere se comatna and Alte Meister, Dresden}, ena traducéo para o inglés,” 0 7 (ae comp 1, Mum Call Doi Ie Poreat” de 1665, ret, 82,5x 65 rm, WalaftRih ‘os Mikhail Vrubel (1856-1910, Bakhtin arto pode vero Je 1904 "Self Pore, 1904 A maga dev bla le ele ne ign ne cmaradh eandegino Amo du ola lee le nem lg Digitalizada com CamScanner = day 6 4 7 2 * i cn ly pre ae eee ct Bol ss” € uma expres ie el, dee eas expcificamente, no di so eecnhceor deel eta en ee ogy” Hole eee 2 pando cme ream eo es, de dna a 8 Fe SOR Por me Bande dane ot SEMEN PU Ue, os acoder“ Bae lnc rote cnn : agen te Pa! ership ne se ata de “ani ruins que apresentaem princra pee, tT do A caren “ESS AS” ua dane” moxal Peo enoncdot,eque dene FR a cin ira specie de aro Para a dei Or err toads: por cle. No primero € n0 segundo vere, porn se ates rerio mone do rt, das dias do erica se Ti me dando bola tho desontrida A nupaeisseamisaies/ Ts roaonisas vo sendo intends por diferentes dy estes pogo cutsos se ek ones ea (O dscurso da amicade, seis eprectes "ave amigo meu", que provoca a afiemagto “nag ‘hero om bola did’; o dacurso da seducdo que se entrelaga com ode fal ~ th me dandotol", expresso que pode ser pensad lteralmeme ‘em pestencendo a um ogo de fuebo, “me pasiou a bola” ou, num outs send,“ on para algun” que o Hous coloca como repionaliome, ral, deus infra, que signi “dar confiangaaalguém, ensjar ou enor nmoro com lave” Aenyiadr i senda copsruldo pea tensdo representad peas dis. Tales, daamizade 6 especialmente, pela timens repens dae 27

You might also like