Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Dworkin - Biorąc Prawa Poważnie - R VII

    Uploaded by

    Bartłomiej Zaraś
    16 views20 pages

    Original Title

    Dworkin_Biorąc-prawa-poważnie_R-VII

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    16 views20 pages

    Dworkin - Biorąc Prawa Poważnie - R VII

    Uploaded by

    Bartłomiej Zaraś

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 20
    BIBLIOTEKA WSPOLCZESNYCH FILOZOFOW RONALD DWORKIN BIORAC PRAWA POWAZNIE Pe pel nen pet 1998 WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN ed Rozsial VI. Spramiedlinos apres Rawls rzeczywiscie twierdzi, #e takie fundamentalne prawo do réwnosei wymaga liberalne) konstytucji i preemawia na korzysé wyidealizowane} postaci istniejacych obecnie struktur ckonomicznych i spolecrnych. Twierdzi na prayKad, Ze ludzie \w sytuacji pierwotne}, jesli osiagneliby okreslony poziom komfortu materialnego, chroniliby podstawowe wolnosci 1 interesie swego prawa do Swnosel, poniewar romummtelby, 4s zagrozenie dla szacunku wobec samego siebie, KIOrY 1 Sza- ‘cunek chronia podstawowe wolosci, jest najpowazniejszym —Tragroréniens zasady FOwnégo poszanowania. Twierdzi on ee TWOIRBy Jogo druga zasade od zasady éwnosei materialne}, poniewaz rozumieliby, Ze poswigcenic 2 rardrosci_wobec_innych jest forma _podporzadkowania.— “Argumenty fe moga dczywiseie byé biedne. Nie powiedzialem tunic na ich obrone. Jednakée obowigzek wykazania, 3 sq one bigdne, spoczywa teraz na krytykach liberalizmu. Nie moga ‘oni twierdzi, #e podstawowe zafozenia Rawlsa i jego pode}- Scie sq nazbyt odlegte od ich wlasnych, aby modliwa byta ich onfrontacja Rordziat Vit BIORAC PRAWA POWAZNIE 1. Prawa obywateli Dyskusje politycane obecne} doby w Stanach Zjednoczo- rych zdominowat calkowieie jezyk praw. Czy read szanuje moraine i polityezne prawa obywateli? Cay polityka zagra- nicena, ub politykarasowa, raqdu nie spraciwia sg tym pr wom? Cay mniejszosci, ktorych prawa zostay naruszone, maj 26 swej strony prawo Famaé prawo? Cay milezaca wigks20se ma takze pewne prawa, w szczegélnosei prawo do tego, by famigcy prawo byli karan? Nic dziwnego, 2 takim pytaniom poswigca sie obecnie wiele uwagl.Pojgcie praw, a szczegslnie, rigcie praw wagledem regdu, majduje zasiosowanie wiedy,| ‘adj spoleczetistwo jest politycenie podzielone i nie mona sig | dwolywae do idei wspdlpracy, czy wspélnego celu. ‘Wepomniane dyskusjé nie poruszaa jednak weale zagadnie- nia, czy obywatele maja w ogdlejakies prawa wegledem rzadu. ‘Wydaje sg, e wsaystkie strony 2godnie prayimuja, tak jest. Prawniey ipoityey tradyeyjnie szczyca sig tym, Ze nasz system rawny uznae, na przykad, prawo jedostki do swobody wypo- Wied, r6wnosei i wtasciwego procesu. Na tym fakce opieraa preynaimniejczgéciowo ~swojetwierdzenic, 2 prepisy to systemu zastuguj na to, by ic lojalnie preestrzegaé; nie twier- Adiliby ego preciezo systemach toalitamych, Oczywiteie niektrzy filozofowie odraucajgtwierdzenie, = ‘obywatele maja jakiekolwiek prawa oprécz tych,ktsre zostaly im ustawowo preyznane. Bentham uwaéal sama idee praw morale 23 — tage pansy ae Rodi V Bion pana powainie rnych 2a piramidaing bedure. Poglad ten nigdy jednak nie 2ado- rmowit sig w nasze} ortodoksyjnej teorit polityki, a polityey ‘obi glownych parti odwohua sig do praw narod dla uzasad- nienia wigks2oSei swoich projekt6w. Nie zamierzam sig tu 2aj- mowaé tym, cay obywatele rzeczywiseie majg jakies prawa wwagledem read, chee natomiast precanalizowaé konsekwencje tej tezy dla ty, ktrzy~ tak jak rad Stan6w Zjednoczonych ~twierdza, 2 ja prayjmuja. Dyskutuje sig wiele o tym, jakie konireme prawa praysti- uja obywaictom, Czy na przyklad prawo do swobody wypo- ‘ied obejmuje prawo uczestniczenia w demonstraach 2akt6- cajacych spok6j? W praktyce to read ma ostatnie slowo pray rozstrzyganiu tego, jakie prawa preysluguja obywatelom, bo polija podlega reqdowi, a wigerobi to, cor2qd nakaze, a sady corzekng. Nie znaczy to jednak, ie poglad read jest z konicez- noSei poprawny; kto tak uwada, przynaje tym samym, Ze ludzie ‘maja tylko taki prawa, jake prayzna im read, 2 czego wynika, 4 nie maja w ogéle Zadaych praw moralnych, Klarownos¢ tego rozréinienia est niekiedy w Stanach Zjed- noczonych preymiona przez charakter systemu Konstytucyj- nego. Amerykaiska Konstytucja gwarantuje indywidualnyra obywatelom — w I Poprawee, klauzuli wlasciwego proces, lauzuliréwne) ochrony i podobnych ~ pewne prawne uprav- nignia. Obecna praktyka prawna w Stanach Zjednoczonych pozwala Sqdowi Najwyészemo na stwierdzanie niewadnosci aki6w ustawodawezych Kongresu, czy legislatur stanowych, jesli Sad uzna, 2e naruszaja one powysce gwarancje, Praktyka ta spowodowala, ze niektorzy twierdza, i istiejacy system prawny w pelni chroni moralne prawa jednostek. Tak jednak nie jst, ani byé w istocie nie moze Konstytucja wigze zagadnienia prawne 2 moralaymi uznajge, e watznosé ustaw i przepis6w zalezy od roatrzygaieg Hozonych probleméw moralaych, takich jak to, czy pewna 1. oat as konkretna ustawa nie narusza zasady, ie wszyscy ludzie $4 z »wigzanie to ma pewne waiine konsekwencje dla dyskusji o obywatelskim niepostuszesstwie — szczegotowo analizujg je w innym miejscu' — i bede sig jeszcze do nich odwolywat. Dwa zasadnicze pytania pozostaj tu jednak bez codpowiedzi. Po pierwsze, czy Konstytucja, nawet odpowiednio zinterpretowana, zawiera wszystkie moraine prawa obywatel Po drugie, czy ~ jak wielu uwada — obywatele majg obowigzek. Drzestrzegac przepisow prawa nawet wtedy, gdy narusza to ich prawa moraine. “Ober pytania staja sie niezmiemie waine, edy jakaé mnicj- seosé domaga sig uznania pewnego moralnego prawa, ktérego prawo stanowione nie wenaje, na preyktad prawa do posiadania ‘wlasnego systemu szk6t, kidrego — wedlug zgodne} opinii prawnik6w ~ Konstytucja nie gwarantuje. Drugie pytanie staje sig istoine wtedy, gdy wigkszos jest na tyle poruszona, Ze pojawiaja sig propozycje poprawek do konstytue}i ograniczajq- ceych prawa jednostek, na przyktad prawo do samooskaizania: Jest ono takze wazne.w krajach nie posiadajgeych ustawy zasadnicze, takich jak Wielka Brytania. Nawet gdyby Konstytucja byla doskonata, a wigkszosé zostawita jq bez zmiany, nie wynikatoby stad, de Sad Najwy2- szy mégby gwarantowaé jednostkowe prawa obywateli. Orze- ‘czonie Sqdu NajwyZszego jest r6wniez pewna decyzja natury Prawne}, a wige musi braé pod uwage precedensy i kwestie instytucjonalne,takie jak relacje migdzy Sadem a Kongresem, anie tyiko kwestie moraine. Zadna za6 decyzja prawna nie jest 7 koniecznosi stuszna. Sedziowie wyenajq réane poglady na kkontrowersyjne kwestie prawa i moralnosci, a — jak tego nio; argumentowano tylko, 2e przeméwienia, ktGre zamierzali \wyatosié, mogty z duym prawdopodobieristwem doprowadzié do aktéw praemocy ze strony innych, czy to dla poparciatresci preeméwief, czy tez 2 wrogosci wobec nich. C2y stanowi to jakies uzasadnienie? ‘Sprawy miatyby sig inaczej, gdyby mozna byto z rozsadnym stopniem pewnosci powiedzieé, jakiego natgdenia preemocy i jakiego jej rdzaju pozwolitaby uniknaé ustawa antyzamies2- kowa, Czy ocalitaby da ludzkie istnienia na rok, czy dwies- Cie, ezy dwa tysiqce? Pozwolitaby unikna¢ strat prywatne} wlas- noSei wielkosei dwéch tysigcy dolaréw, dwustu tysigey, czy

    You might also like