Analiza statystyczna rynku instrumentów finansowych

zabezpieczonych wierzytelnościami hipotecznymi

Autor: Adrianna Ziobroniewicz

Promotor: dr hab. inż. Krzysztof Burnecki, prof. uczelni

Wydział Matematyki

luty 2024
 1 Wstęp
• Wybór danych
• Motywacja
2 Przygotowanie danych
3 Wprowadzenie do MBS i CPR
• Analiza CPR w zależności od kuponu
• Wnioski z analizy zależności CPR od innych danych
4 Analiza modelu ARMA dla przyrostów CPR
• Prognozy dla modelu ARMA(2, 2) dla szeregu czasowego CPR kuponu 1.5% z
rokiem emisji 2020
• Prognozy dla modelu ARMA(1, 1) dla szeregu czasowego CPR kuponu 5.5% z
rokiem emisji 2003
5 Wnioski
6 Bibliografia

2
 Wybór danych

Dane, których użyłam do analizy pochodzą ze strony agencji rządowej Fannie Mae1
oraz Federal Reserve Economic Data2 . Analiza dotyczyła Stanów Zjednoczonych. W
pracy analizujemy rynek papierów wartościowych zabezpieczonych
wierzytelnościami hipotecznymi (ang. Mortgage Backed Securities, MBS), skupiając
się na warunkowej stopie przedterminowych spłat (ang. Conditional Prepayment
Rate, CPR) korzystając z danych pochodzących od agencji rządowej Fannie Mae z
okresu 10.2021 – 09.2023 dla Stanów Zjednoczonych. Przeprowadzamy analizę
zależności pomiędzy CPR a różnymi zmiennymi, takimi jak stopa bezrobocia, inflacja,
sprzedaż alkoholu oraz stopa procentowa. Używamy także modelu ARMA do
prognozowania CPR.

1
https://datadynamics.fanniemae.com/data-dynamics//report/26
2
https://fred.stlouisfed.org/
3
 Motywacja

▶ Poszerzenie wiedzy finansowej i statystycznej,

▶ zainteresowanie analizą danych i wpływem innych czynników na nie.

4
5
CPR (%) CPR (%) CPR (%)

0
5
10
15
20
0
20
40
60
80
100
0
20
40
60
80
100

2021-10-01 2021-10-01 2021-10-01

2022-01-01 2022-01-01 2022-01-01

2022-04-01 2022-04-01 2022-04-01

2022-07-01 2022-07-01 2022-07-01

2022-10-01 2022-10-01 2022-10-01

Data
Data
Data

2023-01-01 2023-01-01 2023-01-01

2023-04-01 2023-04-01 2023-04-01

2023-07-01 2023-07-01 2023-07-01

85K
85K
85K

275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K

CPR dla vintage 2020 i kuponu 2.5%

CPR dla vintage 2016 i kuponu 2.5%
CPR dla vintage 2012 i kuponu 2.5%

2023-10-01 2023-10-01 2023-10-01

CPR (%) CPR (%)
0
10
20
30
40
0
20
40
60
80

2021-10-01 2021-10-01

2022-01-01 2022-01-01

2022-04-01 2022-04-01

2022-07-01 2022-07-01

2022-10-01 2022-10-01
Data
Data

2023-01-01 2023-01-01

Figure: Wykres dla kuponu 2.5%

2023-04-01 2023-04-01

2023-07-01 2023-07-01
85K
85K

275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K

CPR dla vintage 2019 i kuponu 2.5%

CPR dla vintage 2013 i kuponu 2.5%

2023-10-01 2023-10-01

CPR (%) CPR (%) CPR (%)

0
5
10
15
20
25
30
35
40
0
10
20
30
40
5
10
15
20
25
30

2021-10-01 2021-10-01 2021-10-01

Selekcja danych na podstawie wykresów

2022-01-01 2022-01-01 2022-01-01

2022-04-01 2022-04-01 2022-04-01

2022-07-01 2022-07-01 2022-07-01

2022-10-01 2022-10-01 2022-10-01

Data
Data
Data

2023-01-01 2023-01-01 2023-01-01

2023-04-01 2023-04-01 2023-04-01

2023-07-01 2023-07-01 2023-07-01

85K
85K
85K

CPR dla vintage 2007 i kuponu 6%

CPR dla vintage 2005 i kuponu 6%
CPR dla vintage 2003 i kuponu 6%

275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K

2023-10-01 2023-10-01 2023-10-01

CPR (%) CPR (%) CPR (%)
0
10
20
30
40
50
0
5
10
15
20
25
30
35
40
5
10
15
20
25

2021-10-01 2021-10-01 2021-10-01

2022-01-01 2022-01-01 2022-01-01

2022-04-01 2022-04-01 2022-04-01

2022-07-01 2022-07-01 2022-07-01

2022-10-01 2022-10-01 2022-10-01

Data
Data
Data

2023-01-01 2023-01-01 2023-01-01

Figure: Wykres dla kuponu 6%

2023-04-01 2023-04-01 2023-04-01

2023-07-01 2023-07-01 2023-07-01

85K
85K
85K

CPR dla vintage 2008 i kuponu 6%

CPR dla vintage 2006 i kuponu 6%
CPR dla vintage 2004 i kuponu 6%

275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K
275K
250K
225K
200K
175K
150K
125K
110K

2023-10-01 2023-10-01 2023-10-01

 Analiza CPR w zależności od kuponu z podziałem na rok emisji

40 Wyemitowany w 2003 Wyemitowany w 2012

Wyemitowany w 2004 Wyemitowany w 2013
35 Wyemitowany w 2005 Wyemitowany w 2014
Wyemitowany w 2006 Wyemitowany w 2015
Wyemitowany w 2007 Wyemitowany w 2016
30 Wyemitowany w 2008 Wyemitowany w 2017
Wyemitowany w 2009 Wyemitowany w 2018
Wyemitowany w 2010 Wyemitowany w 2019
25 Wyemitowany w 2011 Wyemitowany w 2020
CPR (%)

20

15

10

5
2 3 4 5 6
Kupon

6
 Analiza CPR w zależności od kuponu z podziałem na rodzaj kredytu

16 Rodzaj kredytu 85K

Rodzaj kredytu 110K
Rodzaj kredytu 125K
14 Rodzaj kredytu 150K
Rodzaj kredytu 175K
Rodzaj kredytu 200K
12 Rodzaj kredytu 225K
Rodzaj kredytu 250K
Rodzaj kredytu 275K
CPR (%)

10

2 3 4 5 6
Kupon

7
 Zbadanie korelacji oraz regresji

Mapa ciepła dla kuponu 1.5% 1.0

Mapa ciepła dla kuponu 6.5% 1.00

2020 1 0.16 0.25 -0.31 -0.13 0.8

2006 1 0.6 0.41 -0.83 -0.59
0.75

0.6
0.50
stopabezrobocia 0.16 1 -0.059 -0.6 -0.036 stopabezrobocia 0.6 1 -0.059 -0.6 -0.036
0.4
0.25

inflacja 0.25 -0.059 1 -0.62 -0.36 0.2 inflacja 0.41 -0.059 1 -0.62 -0.36
0.00
0.0

stopyprocent -0.31 -0.6 -0.62 1 0.51 stopyprocent -0.83 -0.6 -0.62 1 0.51 −0.25
−0.2
−0.50
−0.4
alkohol -0.13 -0.036 -0.36 0.51 1 alkohol -0.59 -0.036 -0.36 0.51 1
−0.75
−0.6
2020 stopabezrobocia inflacja stopyprocent alkohol 2006 stopabezrobocia inflacja stopyprocent alkohol

Figure: Mapa ciepła dla kuponu 1.5% z Figure: Mapa ciepła dla kuponu 6.5% z
rokiem emisji 2020 rokiem emisji 2006

8
 Wnioski z analizy zależności CPR od innych danych

9
 Prognozy dla modelu ARMA(2, 2) dla szeregu czasowego CPR
kuponu 1.5% z rokiem emisji 2020

0
Przyrost

−1

−2 Dane treningowe
Dane testowe
Predykcje
−3 95% przedział predykcji
2021-10 2022-01 2022-04 2022-07 2022-10 2023-01 2023-04 2023-07 2023-10
10
Data
 Prognozy dla modelu ARMA(2, 2) dla szeregu czasowego CPR
kuponu 1.5% z rokiem emisji 2020

Dane reningowe (rzeczywis e)

Dane es owe (rzeczywis e)
7 Prognozowane war ości
95ś przedział predykcji
6
Wartości

2021-10 2022-01 2022-04 2022-07 2022-10 2023-01 2023-04 2023-07 2023-10

11
Data
 Prognozy dla modelu ARMA(1, 1) dla szeregu czasowego CPR kuponu
5.5% z rokiem emisji 2003

0
Przyrost

−2

−4 Dane treningowe
Dane testowe
Predykcje
95% przedział predykcji
−6
2021-10 2022-01 2022-04 2022-07 2022-10 2023-01 2023-04 2023-07 2023-10
12
Data
 Prognozy dla modelu ARMA(1, 1) dla szeregu czasowego CPR kuponu
5.5% z rokiem emisji 2003

Daneśtreningoweś(rzeczywi te)
18 Daneśte toweś(rzeczywi te)
Prognozowaneśwartości
95%śprzedziałśpredykcji
16

14
Wartości

12

10

2021-10 2022-01 2022-04 2022-07 2022-10 2023-01 2023-04 2023-07 2023-10

13
Data
 Wnioski

14
 Bibliografia

[1] M. Dingari, D. M. Reddy, and V. Sumalatha, “Time Series Analysis For Long
Memory Process Of Air Traffic Using Arfima,” International Journal of Scientific
Technology Research, Paź 2019, Tom 8, Wydanie 10
[2] K. Burnecki, G. Sikora, "Identification and validation of stable ARFIMA processes
with application to UMTS data", Chaos, Solitons Fractals, 102, 456-466.

15
 Dziękuję za uwagę!

16