See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/344270641

ARAPÇA DİL BİLGİSİNİ EN KOLAY ÖĞRETEN KİTAP (SARF) PDF

Book · September 2020

CITATIONS READS

0 35,386

1 author:

Abdulhakim Önel
Harran University
10 PUBLICATIONS 3 CITATIONS

SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Abdulhakim Önel on 16 September 2020.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 ۞
ARAPÇA DİL BİLGİSİNİ
EN KOLAY ÖĞRETEN KİTAP
[SARF]

‫الكتاب األسهل في الصرف‬

۞
 ENSAR NEŞRİYAT TİC. A.Ş.
© Eserin her türlü basım hakkı anlaşmalı olarak Ensar Neşriyat’a aittir.

ISBN : 978-605-7619-62-4
Sertifika No: 17576

Kitabın Adı
ARAPÇA DİL BİLGİSİNİ EN KOLAY ÖĞRETEN KİTAP
[SARF]

Yazar
Öğr. Gör. Abdülhakim ÖNEL

Editör
Doç. Dr. Ömer SABUNCU

Yayın Yönetmeni
Hüseyin KADER
Adem SAYDAN

Yayına Hazırlayan
Hüseyin KAHRAMAN

Kapak
Halil YILMAZ

Baskı
ÇINAR MAT. ve YAY. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
100. Yıl Mahallesi Matbaacılar Caddesi
Ata Han No:34 / 5 Bağcılar - İSTANBUL
Tel: 0212 628 96 00 - Faks: 0212 430 83 35
Sertifika No: 45103

1. Basım
Eylül 2020/ 2.000 adet basılmıştır.

İletişim
Ensar Neşriyat Tic. A.Ş.
Düğmeciler Mah. Karasüleyman Tekke Sokak No: 7 Eyüpsultan / İstanbul
Tel: (0212) 491 19 03 - 04 Faks: (0212) 438 42 04
www.ensarnesriyat.com.tr siparis@ensarnesriyat.com.tr
 ARAPÇA DİL BİLGİSİNİ
EN KOLAY ÖĞRETEN KİTAP
[SARF]

Yazar
Öğr. Gör. Abdulhakim ÖNEL

Editör
Doç. Dr. Ömer SABUNCU

İstanbul, 2020
 Doç. Dr. Ömer SABUNCU

1965 yılında Şanlıurfa’da doğdu. 2009’da Harran Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslâm Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı’nda
yüksek lisansını; 2015 yılında ise aynı enstitüde doktorasını tamamladı.
2009 Yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı, 15. Devlet Türk Süsleme
Sanatları Yarışmaları, Ebru Dalında “Başarı Ödülü” aldı. Kültür ve Turizm
Bakanlığı’nın davetiyle Hocası Timuçin Tanarslan’la birlikte UNESCO
Genel Merkezi’nde Ebru Sanatının Türkiye adına tescillenmesinde Ülkemizi
temsil etti. Hocası kendisini icazete layık gördü. Kültür ve Turizm Bakanlığı
“Türk Süsleme Sanatları Sanatkârı” unvanıyla Sanatçı Tanıtma Kartı
sahibidir.
Çalışmalarında Câhiliye, Hz. Peygamber ve Râşid Halifeler
Dönemleri ile sahâbî biyografilerine yoğunlaştı. İslâm tarihi üzerine kitap,
makale ve tebliğleri bulunan Sabuncu, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
Evli ve beş çocuk babasıdır. İletişim: omersabuncu@harran.edu.tr

Yayınlanmış Bazı Eserleri

1- Hz. Ebu Bekir, Beyan Yayınları, İstanbul, 2020.
2- Yahudi Asıllı Sahâbîler, Siyer Yayınları, İstanbul, 2019.
3- Hz. Âişe Bint Ebî Bekir, Ed. Adnan Demircan, Siyer Yayınları,
İstanbul, 2019 (3. Baskı, İstanbul, 2020).
4- Hz. Hatice Bint Huveylid, Ed. Adnan Demircan, Siyer
Yayınları, İstanbul, 2019 (3. Baskı, İstanbul, 2020).
5- Hz. Safiyye Bint Huyey, Ed. Adnan Demircan, Siyer Yayınları,
İstanbul, 2019 (3. Baskı, İstanbul, 2020).
6- EbrUrfa/Ebrularla Urfa, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi
Yayınları, Zonguldak, 2017.
7- Son Peygambere İlk İnanan İnsan, Müminlerin Annesi Hz.
Hatice, Semerkand Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, 2011 (7.
Baskı, İstanbul, 2018).
8- et-Târîh-İlk Kronolojik İslam Tarihi, Ankara Okulu Yayınları,
Ankara 2019. (Çeviri Kitap: Mahmut Sabuncu ile birlikte).
 Öğr. Gör. Abdulhakim ÖNEL

01.12.1991 tarihinde Şanlıurfa’da doğdu. 2009 yılında Şanlıurfa

İmam-Hatip Lisesini; 2013 yılında Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni
bitirdi. 2016 yılında Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arap Dili
ve Belağatı Anabilim dalında yüksek lisansını tamamladı. İnönü Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Arap Dili ve Belağatı Anabilim dalında doktora
eğitimini sürdürmektedir.
Müellif, 2011-2014 yılları arasında İmam-hatip olarak, 2014-2015
yılları arasında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni olarak görev
yapmıştır. 2015 yılından beri Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde
öğretim görevlisi olarak görev yapmaktadır.
Müellifin, Arapça dilbilgisi, Arap dili lehçeleri, Arap edebiyatı tarihi
ve tasavvuf ile ilgili çeşitli makaleleri ve tebliğleri olup, Arapçayı kolay ve
anlaşılır şekilde anlatmaya yönelik çalışmaları devam etmektedir. Elinizdeki
bu eser de bunlardan biridir. İletişim: ahonel@harran.edu.tr

Yayınlanmış Bazı Eserleri

1- Arapça Dil Bilgisini En Kolay Öğreten Kitap [Nahiv], Ensar
Neşriyat, İstanbul, 2018. (Bölüm Yazarlığı, Ömer Sabuncu ile
Editörlük)
2- Sınav Kazandıran Anahtar Kitap Çöz-Geç Arapça Nahiv Soru
Bankası, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2019.
3- Arapça Dilbilgisi (Nahiv) Test Kitabı, Cantaş Yayıncılık,
İstanbul, 2017.
4- Arapça Muhadese Test Kitabı, Cantaş Yayıncılık, İstanbul,
2017.
 İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
Kelime Çeşitleri
İsim, Fiil, Harf ................................................................................. 13

FİİLLER
Zaman Bakımından Fiil
Mazi Fiil .......................................................................................... 25
Muzari Fiil ....................................................................................... 43
Emir Fiil .......................................................................................... 63
Muzari Fiilin İrabı
Muzari Fiilin Nasbı .......................................................................... 85

Muzari Fiilin Cezmi ....................................................................... 103

Te’kid Lamı ve Te’kid nunu ........................................................... 123
Fiillerin İrabı (Özet) ....................................................................... 133
Emir ve Nehiy
Emr-i Hazır ve Nehy-i Hazır .......................................................... 147
Emr-i Gaib ve Nehy-i Gaib ............................................................ 159

Aslî Harflerinin Sahih veya İlletli Olması Bakımından Fiiller

Sahih ve İlletli Fiiller (Aksam-ı Seba) ........................................... 173

7
 Sahih Fiil Çekimleri

Salim Fiiller ................................................................................... 187

Mehmuz Fiiller .............................................................................. 203
Mudaaf Fiiller ................................................................................ 221
İlletli Fiil Çekimleri
Misal Fiiller ................................................................................... 241
Ecvef Fiiller ................................................................................... 259

Nakıs Fiiller ................................................................................... 281

Lefif Fiiller .................................................................................... 301
Harflerinin Aslî veya Zâid Olması Bakımından Fiiller
Sülâsî Mücerred Fiiller ve Bâbları .................................................. 317
1 Harfle Mezid Olan Sülâsî Fiiller .................................................. 329
2 Harfle Mezid Olan Sülâsî Fiiller .................................................. 347
3 Harfle Mezid Olan Sülâsî Fiiller .................................................. 367
Rubâî Mücerred ve Mezid Fiiller.................................................... 377
Meful Alıp Almamasına Göre Fiil
Lâzım ve Müteaddî Fiil .................................................................. 389
Failin Belli Olup Olmaması Açısından Fiil
Malum ve Mechul Fiil .................................................................... 407
Taaccüb

Taaccüb Fiilleri .............................................................................. 429

8
 İSİMLER
Cinsiyet Bakımından İsimler
Müzekker ve Müennes İsim ........................................................... 439
Sayı Bakımından İsimler
Müfret Tesniye ve Cem‘ ................................................................ 445
Belirlilik Açısından İsimler
Marife ve Nekra ............................................................................. 453

***
İsm-i Fâil ....................................................................................... 459
İsm-i Mef’ûl................................................................................... 471
Mübalağalı İsm-i Fâil ..................................................................... 483
İsm-i Tasğîr ve İsm-i Tafdîl .......................................................... 493
İsm-i Zaman ve İsm-i Mekan ......................................................... 507
İsm-i Mensub ................................................................................. 519
İsm-i Âlet ....................................................................................... 531
Sıfat-ı Müşebbehe .......................................................................... 543
Müştak ve Camid İsimler ............................................................... 551

EK
Bazı Fiillerin Masdarları ................................................................ 558
24 Siğa .......................................................................................... 562
Tüm Siğalara Göre Çekim Örneği .................................................. 563

9
 EDİTÖRÜN ÖNSÖZÜ
Arapça, Kur’ân-ı Kerîm’in ve Hadislerin dili olması hasebiyle İslâmî
ilimlerle iştigal edenlerin her dâim donanmış olmaları gereken bir ilimdir.
Bugün gelinen noktada Arapça’nın bunun dışında da öğrenilmesini gerekli
kılan birçok sebep bulunuyor.
Ülkemizde ilahiyat fakültelerinin sayılarının artmasına binaen,
Arapça’ya olan ilgi son dönemde daha da arttı. Bununla birlikte, diğer dünya
dilleriyle kıyaslandığında materyal hususunda sistemli ve kapsamlı bir dil
eğitim yöntemimizin olduğunu söylemek zordur. Ancak, son dönemde
yapılan materyal çalışmaları bu konuda ümidimizi artırmakta ve özellikle
ilahiyat talebelerinin Arapça ile olan bağlarının kuvvetlenmesi noktasında
bizleri umutlandırmaktadır.
Elinizdeki kitap, yukarıda bahsedilen eksikliğin giderilmesinde
mütevazı bir çalışma olarak kabul edilebilir. Çalışmamız, Klasik Arapça’nın
Sarf kısmına dairdir. Bu ilim, kelime bilgisini ele alır.
Kitapta, konular gerekli olduğu zaman tablolar şeklinde gösterilmiş,
farklı renkler kullanmak suretiyle konuların önemi vurgulanmıştır. Konular
örneklerle zenginleştirilmiş ve Türkçe’de kullanılan Arapça kalıp ve
kelimelerden misaller getirilerek konunun günlük hayata taşınması
amaçlanmış ve böylece öğrenmenin kolaylaştırılması hedeflenmiştir. Ayrıca
konu sonlarında konunun bütünlüğünü sağlayacak notlar ilave edilmiştir.
Kitap, İmam-Hatip Liseleri, Arapça hazırlık sınıfları, İlahiyat ve İslâmî
İlimler Fakülteleri, Arap Dili ve Edebiyatı ve Arapça Öğretmenliği
öğrencileri başta olmak üzere Arapça’ya ilgi duyan herkese hitap etmektedir.
Bu kitap, her ne kadar yeni bir model öne sürmüşse de Arapça
eğitiminde son noktayı koyduğu iddiasından uzaktır. Bu sebeple, bu dilin
öğretimi noktasında hala alınması gereken yol olduğuna inanıyoruz. Bu
çalışmanın Arapça’nın ülkemizdeki öğretimine bir katkı sunmasını Yüce
Allah’tan niyaz ediyoruz. Son olarak, ilmin ve araştırmanın tenkit ile
gelişeceğini düşünüyor, ehlinden gelecek tenkitleri memnuniyetle
karşılayacağımızı belirtmek istiyoruz.
Ricamızı kırmayarak bu zor görevi kabul eden, bir yılı aşkın bir süre
büyük emek sarf ederek, özveriyle bu eseri ortaya koyan müellifimiz
Abdulhakim Önel kardeşime çok teşekkür ederim. Bu vesileyle Nahiv
eserinde olduğu gibi bize güvenerek bu eserin hazırlanmasını isteyen, her
aşamada desteğini esirgemeyen Âdem Saydan beyefendi nezdinde Ensar
Neşriyat’a; kitabın basımında emeği geçenlere ve esere katkı sunan tüm
öğrencilerimize şükranlarımızı sunuyorum.
Doç. Dr. Ömer Sabuncu
Ağustos 2020-Şanlıurfa
10
 YAZARIN ÖNSÖZÜ
Elinizdeki bu mütevazı eser, öğretim esnasında karşılaşılan
sorunlardan ve eksikliklerden hareketle ortaya konmuş bir çalışmanın
ürünüdür. Türkiye’de Arapça dil bilgisi konusunda elbette önemli eserler
telif edilmiştir. Ancak bu eserlerin geneli akademik bir üslupla hazırlanmış
olup Arapçayı yeni öğrenen öğrencilere hitap etmemektedir. Zira bu
eserlerde kurallar uzun cümlelerle anlatılmakta, birçok istisnaî kurala yer
verilmekte, az örnek zikredilmekte ve zikredilen örneklerin yeterli
açıklaması yapılmamaktadır. Bu ve benzeri sebeplerden ötürü ilgili eserlerin
anlaşılırlığının zorlaştığını ve özellikle Arapça öğrenmeye yeni başlayan
öğrencilerin bu eserlerden yeterince istifade edemediğini düşünmekteyiz.
Daha önce diğer yazarlarla beaber telifinde bulunduğumuz “Arapça
Dil Bilgisini En Kolay Öğreten Kitap (Nahiv)” adlı eserde “Öğretmen Kitap
Modeli” adını verdiğimiz bir modelle Arapça dil bilgisi kurallarını çok basit
ve anlaşılabilir şekilde ortaya koyup, örnek zikretmekle de yetinmeyip
verilen örneği tablolar içinde açıklayan bir yönteme başvurmuştuk. Bu
model üzerinde uzun çalışmalar yapmış ve nihayet adı geçen eserimizde
diğer yazarların da katkılarıyla ortaya koymuştuk. İlgili eserin büyük bir
teveccüh görmesi, bizi sarf alanında benzer metotla bir eser telif etmeye
sevketti.
Bu eserimizde de tablolu, bol örnekli anlatımın yanı sıra bilgi, derli-
toplu bir şekilde sunularak öğrencinin karmaşık bir sayfa düzeniyle
karşılaşmasının önüne geçilmiştir. Kurallar anlatırken dikkat edilmesi
gereken hususlar kırmızı renkle gösterilmiştir. Ayrıca gerek test sorularla,
gerekse klasik alıştırmalarla öğrencinin konuyu daha çok pekiştirmesi ve
özümsemesi hedeflenmiştir. Kitaptaki konuların sıralaması klasik
kitaplardakinin aksine, kademeli öğrenme esas alınarak yapılmıştır. Eserde
bol fiil çekim örnekleriyle öğrencinin fiil çekimlerini özümsemesi
hedeflenmiştir. Ayrıca Türkçede bilinen kelimelere göndermeler yapılarak
öğrencinin iki dilin kelimeleri arasında bağlantı kurmasının sağlanması
hedeflenmiştir.
Bu eserimizde de sarf ilmine dair yeni bir teori ortaya koyduğumuzu
iddia etmiyoruz. Ancak bu eserle sarf ilmine dair konuları basit ve anlaşılır
bir şekilde sunmaya gayret ettik. Hz. Peygamber’in (s.a.s.) “İctihad edip
isabet eden iki ecir, hata eden bir ecir alır” hadisinden hareketle bir çalışma
ortaya koyduğumuzu ifade ediyor ve bu çalışmaya dair yapılacak tenkit ve
öneriler için şimdiden teşekkürlerimizi arz ediyoruz.
Öğr. Gör. Abdulhakim ÖNEL
Şanlıurfa – 2020
11
View publication stats