İnorganik Maddeler

KAZANIMLA R
KAZANIMLA
Organik ve İnorganik Ayrımı

Su

Asit ve Baz

Tuz
R
 . .

ÖSYM TADINDA

1. Vücut sıcaklığı yükseldiğinde ter bezlerinden salgıla-
nan ter ile sıcaklık düşürülür.
Bu fizyolojik durum düşünüldüğünde ter içindeki
suyun hangi özelliğinden yararlanıldığı söylenir?
5. Ototrof bir organizmanın kendine özgü reaksiyon-
ları ile üretemeyeceği madde aşağıdaki seçenek-
lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Glikoz B) Madensel tuz

A) +4 °C’de yoğunluğunun maksimum olmasından C) ATP D) Amino asit

B) Molekülleri arasındaki kohezyon kuvvetinden E) Yağ asidi

C) Özgül ısısının yüksek olmasından
D) İyi bir çözücü olmasından

A
E) Katı yoğunluğunun sıvısından düşük olmasından

C
O

F
6. Bazı eklembacaklıların su üzerinde durması ve yü-
H
2. Suyun aşağıdaki özelliklerinden hangisi, bitkilerin rüyebilmesi, suyun hangi özelliğine kanıt gösteri-

D
gövdesinde yer çekimine zıt yönde taşınmasına lebilir?
IŞ

yardımcı olur?

P
A) Molekülleri arasında hidrojen bağı olması
A) Özgül ısısının yüksek olması
B) Özgül ısısının yüksek olması
R

10 B) Çözücü özelliğinin güçlü olması Z

C) Çözücü özelliğinin güçlü olması
A

C) Molekülleri arasında hidrojen bağı olması

D) +4 °C’de yoğunluğunun maksimum olması
Sİ
D) Katı halinin sıvı halinden daha az yoğun olması
E) Katı, sıvı ve gaz formda bulunması
B

E) Fotosentezde elektron kaynağı olarak kullanılması

ET
R
C

3. Aşağıdaki mineral çiftlerinden hangileri vücutta bu-

lunan D vitamininin miktarından doğrudan etkilenir?
Ü

7. “Bir su damlasının damlamadan önceki son anına ka-

A) Kalsiyum - Demir dar çeşmeye tutunmasını sağlayan kuvvet ---- kuvve-
B) Magnezyum - Azot ti iken, damlanın kendine özgü şeklinin oluşmasını sağ-
C) İyot - Demir layan kuvvet ---- kuvvetidir ve bu kuvvetin oluşmasın-
da ---- en etkin rolü oynar.”
D) Kalsiyum - Fosfor
E) Klor - Potasyum Cümlesindeki noktalama işaretlerinin yerine gel-
mesi gereken ifadeler sırasıyla aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Kohezyon, adezyon, hidrojen bağı

B) Adezyon, kohezyon, kovalent bağ
4. Aşağıdaki minerallerden hangisi canlılar için en
C) Çekim, yapışma, hidrojen bağı
önemli enerji molekülün yapısına katılır?
D) Adezyon, kohezyon, hidrojen bağı
A) K B) P C) Cl D) Fe E) Fl E) Yapışma, çekim, iyonik bağ

ž Barış Hoca ž TYT Konuları

 . .

ÖSYM TADINDA

8. Radyoaktif işaretli kükürt içeren bir ortamda ço- 11. Doğada bulunan inorganik maddelerin canlılık için çok
ğaltılan bakterilerden elde edilen; sayıda görevleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;
hormonların yapısına katılma, hücre zarının ana iske-
I. RNA letini oluşturma, bileşik enzimlere kofaktör olarak ka-
II. Polisakkarit tılmasıdır.
III. Polipeptit
Buna göre verilen paragraf dikkatle okunduğunda
moleküllerinden hangilerinde işaretli kükürt bulun-
I. Solunumda enerji verici
ması beklenir?
II. Yapısal
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II III. Düzenleyici
D) II ve III E) Yalnız III görevlerinden hangilerine değinildiği söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) Yalnız III E) II ve III

9. Hayvanlarda bazı minerallerin kullanım yerleri verilmiş-

tir.

I. Azot : DNA molekülünün yapısı

11
II. Fosfor : ATP molekülünün yapısı
III. Demir : Klorofil pigmentinin yapısı
IV. Kükürt : Proteinlerin yapısı
V. İyot : Hormonların yapısı

Buna göre eşleştirmelerden hangisinde hata yapıl-

mıştır? 12. Aşağıda su ile ilgili bazı sorular yer almaktadır.
a. Bitkilerin gövdesinde yer çekimine zıt yönde taşın-
A) I B) II C) III D) IV E) V
masında hangi özelliği kullanılır?
b. %15 konsantrasyonun altına düşünce enzimler ne-
den olumsuz etkilenir?
c. Vücuda zarar veren maddelerin idrarla uzaklaştı-
rılmasında hangi özelliği kullanılır?
d. Göl ve deniz kenarlarındaki ekosistemlerde ılıman
10. Minerallerle ilgili verilen, bir iklimin oluşmasında hangi özelliği etkindir?

I. Tüm mineraller düzenleyicidir. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi bu soru-

II. Solunum reaksiyonlarında enerji vermezler. lardan birinin cevabı olamaz?

III. Canlılarda yapısal madde olarak görev alırlar. A) Kohezyon kuvveti oluşturması

ifadelerinden hangileri doğrudur? B) Reaksiyonlar için uygun ortam oluşturması

C) +4 °C’de yoğunluğunun maksimum olması
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III
D) Öz ısısının yüksek olması
D) Yalnız III E) I, II ve III E) Çözücü özelliğinin güçlü olması

1-C 2-C 3-D 4-B 5-B 6-A 7-D 8-E 9-C 10-B 11-E 12-C
 . .
İnorganik Maddeler Mineraller

MİNERALLER X Klorofilin yapısına katılan mineral ........... . . . . . . . . . . .

X Solunumda enerji ............................. .

X Kendilerine özel iyon kanallarından hücreye alınır.

X Hücre zarının temel yapısını oluşturur.

X Mineraller, canlı vücudunda üretilemez.

X Bir mineralin açığını bir başka mineral ...... ...........

X Eksikliklerinde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . çünkü

A
bileşik enzimlerin yapısına ...............................
olarak katılırlar.

C
Düzenleyicidirler.
O

F
H
Klorofil

D
X Hemoglobinin yapısına katılan . . . . . . . . . . . eksikliği
IŞ

. . . . . . . . . . . . . . ..... neden olur.

P
...................... kemiklerin ...................... diş-
X Kanda iyonlarına ayrışan . . . . . . . . . . . . . . . . . . özellikle lerin yapısına katılır.
R

12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . iyonu hipotalamusu uyarır. Osmotik Z

X .................... ATP, DNA, RNA yapısında bulunur.
basıncı düzenler.
A

Sİ
X Metiyonin amino asidinin yapısına katılır………..
X K . . . . . . . . . . ................................................,
B

K . . . . . . . . . . ................................................, COO–
ET

K . . . . . . . . . . ................................................, l
H3N+ — C — H
Sinapslara ekzositozla nörotransmitter salgılanması
l
......................... CH2CH2 — S — CH3
R

X Mide özsuyunun yapısına katılır. ........................

C

X Tiroksin hormonunun yapısına katılan . . . . . . . . . . . . . . . .

Ü

eksikliğinde .............................

X ............... vitamininin yapısına ........................

minerali katılır.

ž Barış Hoca ž TYT Konuları

 . .
Su

SU

Hidrojen bağı

A
Dolaşım sisteminde kan plazmasının ana maddesidir.

C
X

X Özgül ısısı yüksektir. O

X Terleme ile vücutta ısı dengesini ayarlar.

F
H
X Katısı sıvısında yüzer.

D
X Hidroliz reaksiyonlarında harcanır.
IŞ

P
X İdrar oluşumu ve zehirli maddelerin seyreltilmesinde
görev alır.
R

13
Z
X Fotoliz ile atmosfere verilen oksijenin kaynağıdır.
A

Sİ
X Enzimlerin çalışması için uygun bir ortam yaratır.
B

Düzenleyici????
ET

X Solunum reaksiyonlarında
enerji verici olarak
R

kullanılamaz.
C

Adezyon
X Başka maddelere yapışma
Kohezyon
Ü

-Adezyon- özelliği gösterir.

X Terleme çekim -Kohezyon- kuvvetini oluşturur.

Kohezyon

ž TYT Konuları ž Barış Hoca

 . .
Asit-Baz-Tuz

ASİT-BAZ-TUZ
X Çözeltisine ........................... iyonu verir.

X Tatları . . . . . ......................

X Turnusol kâğıdını ........................... çevirir.

X Bazlarla . . .........................

¥ Çözeltisine ........................... iyonu verir.

A
¥ Tatları . . . . . ......................

C
¥ Kaygandırlar.
Turnusol kâğıdını ........................... çevirir.

O
¥

¥ Asitlerle . . .........................

F
H

D
IŞ

P
R

14 Akü asidi
pH
Z
A

Mide asidi
Sİ
B

Sirke
ET

Portakal suyu
Asit artar
Domates suyu
R

Sade kahve
C

Ürik asid
Ü

Sade su
Nötr
Deniz suyu

Karbonat

Magnezyum sütü

Amonyak çözeltisi
Bazlık artar
Sabunlu su

Ağartıcılar

Fırın temizleyicisi
pH

ž Barış Hoca ž TYT Konuları

 . .
İnorganik Bileşikler ve Karakteristik Özellikler Mini Deneme

1. Canlıların karakteristik özellikleri düşünüldüğün- 5. Canlılarda gözlenen,

de “iş bölümü” ifadesi aşağıdaki kavramlardan han-
gisine karşılık gelir? I. eşeysiz üreme
II. enerji tüketimi
A) Homeostasi B) Adaptasyon
III. oksijensiz solunum
C) Metabolizma D) Organizasyon
faaliyetlerinden hangileri tüm canlılar tarafından
E) Etkiye Tepki Gösterme gerçekleştirilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A
D) I ve II E) I, II ve III
2. Göl, nehir, deniz gibi ortamların etrafındaki yerle-

C
şim bölgelerinde ılıman iklim oluşumu ve mevsim
O
geçişlerinin sert yaşanmaması suyun hangi özelli-
ği ile alakalı bir durumdur?

F
H
A) Kohezyon kuvveti

D
B) Öz Isı Yüksekliği
IŞ

6. Asitlerle ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden

P
C) Adhezyon Kuvveti
D) Çözücü Özelliği hangisi yanlıştır?
R

15
Z
E) Katısının sıvısında Yüzmesi A) pH değeri 7’nin altındadır.
A

B) Sulu çözeltilerine hidrojen iyonu verirler.

Sİ

C) Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler.

B

ET

D) Bazlarla tuzları oluştururlar.

3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi asit ve bazlar için E) Tatları ekşidir.
söylenemez?
R

A) Bazı bazlar ortama OH– iyonu vermeyebilir.

C

B) Asit ve bazlar nötrleşme reaksiyonu gerçekleştire-

bilir.
Ü

C) Asitlerin tatları ekşidir.

D) Bazlar turnusol kağıdını mavi-mora çevirir.
E) Tamamı inorganik yapılıdır. 7. İnsan vücudunda görev alan minerallerle ilgili

I. Kas sisteminin çalışmasında görev alır.

4. Sırası ile aşağıdaki minerallerden hangilerinin eksik-
liğinde kişide anemi, guatr ve bağışıklık sisteminde
zayıflama görülür?
A) Fe - I - Zn B) Fe - Ca - P
II. Mide öz suyunun üretiminde görev alır.
III. Kanın pıhtılaşma reaksiyonlarında görev alır.
IV. Kanın osmotik basıncı için öncelikli ve önemlidir.
verilen bilgiler eşleştirildiğinde aşağıdaki mineral-
lerden hangisinin dışarda kalması beklenir?

C) Ca - P - N D) Na - Mg - Fe A) Klor B) Sodyum C) Magnezyum

E) P - I - Ca D) Kalsiyum E) Fosfor

ž TYT Konuları ž Barış Hoca

 . .
İnorganik Bileşikler ve Karakteristik Özellikler Mini Deneme

8. Bazı bileşiklerin kapalı formülleri şu şekildedir: 11. Aşağıda su ile ilgili bazı sorulara yer verilmiştir.
I. H2O I. Enzimler için önemi nedir?
II. C5H10O4 II. Göl çevresinin ılıman olması suyun hangi özelliği
III. C2H5OH ile ilgilidir?

IV. NH3 III. Böceklerin su üzerinde durabilmesi suyun hangi

özelliği ile sağlanır?
Buna göre verilen bileşiklerin yapılarına göre sınıf-
IV. Buzul çağlarında sudaki canlılığın son bulmama-
landırılması aşağıdaki seçeneklerden hangisinde
sını suyun hangi özelliğine bağlayabiliriz?
doğru olarak verilmiştir?
V. Fotosentez reaksiyonlarında oksijen nasıl açığa çı-

A
kar?
İnorganik Organik

C
Soruların cevapları karışık olarak şu şekilde verilmiştir:
A) II I, III ve IV
B) I ve IV
O
II ve III
` Metabolik olaylar için ortam yaratır.
` Katı hali sıvısında yüzer.

F
C) II ve III I ve IV
H
` Kohezyon kuvvetini oluşturur.
D) I, III ve IV II

D
` Yüksek öz ısı değerine sahiptir.
E) III I, II ve IV
IŞ

P
Sorularla cevaplar eşleştirildiğinde cevabı olma-
yan soru aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
R

9. Mineral maddelerin canlılarda birtakım görevleri var-

16 dır. Bunlardan bazıları; hücre zarının oluşumunda gö-
Z
A) I B) II C) III D) IV E) V
A

rev alma, hormonların yapısına katılma, bileşik enzim-

Sİ
lerin çalışmasını sağlamaktır.
B

ET

Yukarıdaki bilgiler dikkate alındığında mineraller,

I. enerji verici 12. Canlıların karakteristik özelliklerinden bazıları aşağıda

verilmiştir.
II. yapısal
R

III. düzenleyici Boşaltım Solunum Adaptasyon

C

hangi görevlerde kullanılabilir?

Ü

A) Yalnız I
D) Yalnız III
10. Canlılarla ilgili,
I. protein sentezleme
II. ATP harcama
III. hücresel yapıya sahip olma
özelliklerinden hangileri tüm canlılar için ortaktır?
Hareket Üreme
B) I ve II C) II ve III
Buna göre,
E) I, II ve III
I. Kum tilkisinin postunun üst kısmının kahverengi alt
kısmının beyaz renkli olması
II. Memelilerin azotlu artıkları vücutlarından atması
III. Bitkilerin ışığa doğru yönelmesi
IV. Metabolik enerji ihtiyacının karşılanması
verilen örneklerin ortak özelliklerle eşleştirilmeleri
durumunda aşağıdakilerden hangisi açıkta kalır?

A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız II A) Üreme B) Adaptasyon C) Solunum

D) I, II ve III E) Yalnız III D) Hareket E) Boşaltım

1-D 2-B 3-E 4-A 5-B 6-C 7-E 8-B 9-C 10-D 11-E 12-A