Mosbys Pathology for Massage

Therapists 3rd Edition Salvo Test Bank

Visit to download the full and correct content document: https://testbankdeal.com/dow
nload/mosbys-pathology-for-massage-therapists-3rd-edition-salvo-test-bank/
Chapter 06: Neurologic Pathologies
Salvo: Mosby’s Pathology for Massage Therapists, 3rd Edition

MULTIPLE CHOICE

1. Which consideration applies if a client with cerebral palsy cannot speak clearly?
A. The client’s guardian must be present.
B. The therapist and client must devise a communication code.
C. Massage is contraindicated.
D. Informed consent can only be provided by the client’s guardian.
ANS: B PTS: 1

2. Which condition is a congenital defect characterized by failure of the posterior spinous

processes of the vertebral column to close, usually in the lumbar spine?
A. Amyotrophic lateral dysplasia
B. Myasthenia gravis
C. Spina bifida
D. Shingles
ANS: C PTS: 1

3. Considerations for clients with less severe forms of spina bifida include that message is:
A. contraindicated unless the caregiver is present.
B. indicated without any cautions or contraindications.
C. contraindicated unless it is geared toward rehabilitation.
D. indicated while avoiding the area over the spinal defect.
ANS: D PTS: 1

4. Which term means explosive episodes of uncontrolled and excessive electrical activity in the
brain?
A. Seizure disorder
B. Autism
C. Encephalitis
D. Alzheimer disease
ANS: A PTS: 1

5. Which course of action is appropriate for the massage therapist to take if a client appears to be
having a seizure?
A. Leave the room, call 911, and then call the client’s emergency contact.
B. Stay calm, remain in the room, time the seizure, clear the area of objects, and
cushion the client’s head with the client’s chin lifted.
C. Speak to the client loudly and continuously to keep him or her as alert as possible
while holding the client’s hand.
D. Put a firm object between the client’s teeth to keep the client from biting his or her
tongue.
ANS: B PTS: 1
 6. Which term means paralysis of the arms and legs?
A. Hemiplegia
B. Monoplegia
C. Paraplegia
D. Quadriplegia
ANS: D PTS: 1

7. Which type of paralysis involves only the lower extremities and trunk?
A. Quadriplegia
B. Hemiplegia
C. Paraplegia
D. Monoplegia
ANS: C PTS: 1

8. Which statements is an appropriate consideration when massaging a client with

attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)?
A. Longer-than-normal sessions are more appropriate.
B. The therapist should strictly adhere to office policies and boundaries to provide
structure for the client.
C. The client may fidget, talk, and miss appointments.
D. Avoid teaching massage techniques to the caregiver of a child with this condition.
ANS: C PTS: 1

9. A person with autism is most likely to benefit from which type of treatment?
A. 90-minute sessions combining relaxation and deep tissue massage
B. 60-minute sessions focused on firm gliding and light percussion
C. 30-minute sessions focused on general relaxation
D. 15-minute sessions focused on firm gliding and compressive strokes
ANS: D PTS: 1

10. Inflammation of the brain is called:

A. encephalitis.
B. meningitis.
C. shingles.
D. dementia.
ANS: A PTS: 1

11. Which infectious disease is caused by the poliovirus?

A. Meningitis
B. Poliomyelitis
C. Lyme disease
D. Shingles
ANS: B PTS: 1

12. Which treatment approach is appropriate for a client with postpolio syndrome?
A. 90-minute sessions using deep gliding strokes and percussion
B. 90-minute sessions using joint mobilizations and deep friction
 C. 30-minute sessions using lighter-than-normal techniques
D. 30-minute sessions using joint mobilizations and stretching
ANS: C PTS: 1

13. Dementia typically interferes with work and social activities because it:
A. causes muscle fiber conduction.
B. affects vision and causes hearing loss.
C. affects thinking, memory, and communicating.
D. causes peripheral neuropathy.
ANS: C PTS: 1

14. Which condition is a type of dementia that produces a typical profile of mental deterioration?
A. Multiple sclerosis
B. Parkinson disease
C. Cerebral palsy
D. Alzheimer disease
ANS: D PTS: 1

15. Which is a rare, genetic disease characterized by motor disturbances, mental deterioration, and
abnormal behavior?
A. Meningitis
B. Parkinson disease
C. Huntington disease
D. Shingles
ANS: C PTS: 1

16. A person with Huntington disease develops:

A. involuntary, jerky motions of the arms and face.
B. hearing loss.
C. progressive muscle atrophy in the thorax and limbs.
D. petechial rash.
ANS: A PTS: 1

17. Which neurologic disorder produces a syndrome of abnormal movements marked by

destruction of dopamine-producing neurons in the brain?
A. Guillain-Barré syndrome
B. Parkinson disease
C. Poliomyelitis
D. Alzheimer gravis
ANS: B PTS: 1

18. Which disorder results in progressive neural demyelination?

A. Alzheimer disease
B. Myasthenia gravis
C. Cerebral palsy
D. Multiple sclerosis
 ANS: D PTS: 1

19. Massage considerations for a client with multiple sclerosis include:

A. scheduling appointments when he or she begins feeling ill.
B. he or she should be evaluated at every visit because symptoms change.
C. using neuromuscular techniques to increase nerve transmission.
D. that it is an absolute contraindication.
ANS: B PTS: 1

20. What is another term for amyotrophic lateral sclerosis?

A. Lou Gehrig disease
B. Myasthenia gravis
C. Huntington disease
D. Bell palsy
ANS: A PTS: 1

21. Amyotrophic lateral sclerosis affects which physiologic aspect of the body?
A. Intelligence
B. Sensory function
C. Motor function
D. Memory
ANS: C PTS: 1

22. Which condition is due to occlusion or rupture of blood vessels causing disruption in cerebral
blood flow?
A. Parkinson disease
B. Stroke
C. Spina bifida
D. Depression
ANS: B PTS: 1

23. The two main types of stroke are:

A. petit and grand.
B. ischemic and hemorrhagic.
C. benign and malignant.
D. cerebral and arterial.
ANS: B PTS: 1

24. Migraine headaches appear to be caused by:

A. muscle tension in the cervical and temporal regions.
B. lack of vitamin C.
C. chemical imbalance that dilates and inflames blood vessels.
D. harsh sounds and lights.
ANS: C PTS: 1

25. Which term is the same as trigeminal neuralgia?

A. Brachial plexus injury
 B. Amyotrophic lateral sclerosis
C. Tic douloureux
D. Radiculopathy
ANS: C PTS: 1

26. Massage considerations for a client with trigeminal neuralgia include:

A. treating the disorder as an absolute contraindication.
B. avoiding the face and scalp.
C. using only the prone position.
D. scheduling sessions of shorter-than-normal duration.
ANS: B PTS: 1

27. Massage considerations for a client with Bell palsy include:

A. treating the disorder as an absolute contraindication.
B. treating the disorder as a local contraindication.
C. focusing on the face and head.
D. incorporating light gliding directed upward on facial muscles.
ANS: D PTS: 1

28. Which disorder is caused by a loss of acetylcholine receptors at the neuromuscular junction?
A. Guillain-Barré syndrome
B. Poliomyelitis
C. Parkinson disease
D. Myasthenia gravis
ANS: D PTS: 1

29. Myasthenia gravis results in:

A. progressive muscle weakness and paralysis.
B. loss of memory and intellect.
C. progressive hypertonicity of the facial muscles.
D. peripheral neuropathy.
ANS: A PTS: 1

30. Massage considerations for a client with Guillain-Barré syndrome include:

A. treating it as a local contraindication.
B. postponing treatment until full recovery has occurred.
C. assisting client on and off the massage table because of medications.
D. being aware the client will be sensitive to scented oils and candles.
ANS: B PTS: 1

31. Peripheral neuropathy affects which structures?

A. Somatic nerves, autonomic nerves, or both
B. Central nerves, peripheral nerves, or both
C. Sympathetic nerves, parasympathetic nerves, or both
D. Sensory nerves, motor nerves, or both
ANS: D PTS: 1
32. Massage considerations for clients with degenerative disc include:
A. treating it as an absolute contraindication.
B. performing only spinal mobilizations.
C. gentle gliding over the affected area after positioning the client for comfort.
D. performing longer sessions to enhance benefit from treatment.
ANS: C PTS: 1

33. Which condition involves protrusion of the nucleus pulposus through a tear in the annulus
fibrosus?
A. Ankylosing spondylitis
B. Spina bifida
C. Herniated disc
D. Peripheral neuropathy
ANS: C PTS: 1

34. Which condition occurs when pain radiates into the extremities along the path of a
compressed nerve?
A. Shingles
B. Radiculopathy
C. Dementia
D. Neuralgia
ANS: B PTS: 1

35. Which condition is inflammation of the sciatic nerve?

A. Bell palsy
B. Poliomyelitis
C. Herpes zoster
D. Sciatica
ANS: D PTS: 1

36. Which condition is most often due to repetitive use of the wrist?
A. Carpal tunnel syndrome
B. Cerebral palsy
C. Postpolio syndrome
D. Multiple sclerosis
ANS: A PTS: 1

37. Which nerve is most affected in people with carpal tunnel syndrome?
A. Musculocutaneous
B. Median
C. Ulnar
D. Radial
ANS: B PTS: 1

38. The term frequently used to denote a cerebrovascular accident is:

A. herniation.
 B. stroke.
C. sequela.
D. seizure.
ANS: B PTS: 1

39. Which action is recommended for a massage therapist to prevent developing carpal tunnel
syndrome?
A. Keep wrists flexed while working.
B. Strengthen forearm and hand muscles.
C. Use the same strokes for all clients.
D. Keep table height same for all clients.
ANS: D PTS: 1

40. Which condition is caused by a compression of nerves in the brachial plexus and/or the
subclavian artery and vein?
A. Thoracic outlet syndrome
B. Shingles
C. Sciatica
D. Cervical radiculopathy
ANS: A PTS: 1
Another random document with
no related content on Scribd:
 HET
DORP
AMSTELVEEN.

Zo ons werk niet van dien aart ware, dat wij geene keuze konden
doen in de veele plaatsen welken in ons Vaderland voorhanden zijn,
(want ons plan vordert dat wij die allen, van hoe grooten aanzien, of
hoe gering ook moeten beschrijven;) zo wij deeze of geene plaats ten
voorwerpe van onze beschrijving konden verkiezen, ongetwijfeld
zouden wij het dorp Amstelveen de eer van den voorrang geeven;
want in veelerleie opzichten verdient het de aandacht van elk
Nederlander: niet alleenlijk is het aangenaam en wèl gelegen; maar
ook is het op verscheidene andere wijzen aanmerkenswaardig: het is
reeds een voorwerp van de gunst der Graaven geweest, en tevens
een voorwerp der blinde woede ten tijde dat Spanje bloedmiddelen
aanwendde, om de vrije harten en halzen van de wereldberoemde
Batavieren door en onder zijn juk te knellen; en wat het in onze
laatstvoorledene beroeringen, door het verschillen over de
denkbeelden van recht, gerechtigheid en vrijheid, heeft moeten lijden,
is nog in verscher geheugenis; ’t heeft ondervonden dat de
Nederlanders, spijt alle verbastering nog niet geheel van hunne
voorvaderlijke deugd ontaart zijn.… dan, daar van zullen op de
volgende en meer andere bladzijden van dit ons werk overtuigende
bewijzen genoeg gevonden worden, om er hier van te kunnen
zwijgen; wij twijfelen niet of men zal onze beschrijving van dit dorp
met genoegen leezen.

LIGGING.
Het vermaaklijk Dorp Amstelveen, (of Amsterveen, zo als het
doorgaands genoemd wordt,) eene Ambachtsheerlijkheid van
Amsteldam, is gelegen in Amstelland, omtrent twee uuren gaans ten
Zuid-westen van Amsteldam, hebbende ten Oosten de Haarlemmer-
meir, [2]ten Westen het dorp Ouderkerk, en ten Zuiden, Tamen of
Uithoorn: deszelfs ligging is zeer aangenaam; de weg die van
Amsteldam, of wel van den Overtoom, derwaards gaat, verschaft
eene verrukkelijke wandeling tusschen twee reiën lommerijken
boomen, achter welken, op verscheidene plaatsen, ruime boerderijen,
en aanzienlijke tuinen gelegen zijn: te recht zegt de zoetvloejende
Willink, dat de gemelde aangenaame weg loopt,

Langs ijpeboomen, even glad,

En net geschoren; welker kruinen,
Zo tierig groejen bij het nat,
Dat eeuwig wenscht, dien weg te omtuinen:
Alwaar het toverend gezicht
Den zachten wandelaar verpligt.

Amstelland, dat wij boven noemden, was weleer met het steedjen, ’t
welk, na nog geen twee honderd jaaren, tot de wereldberoemde
koopstad Amsteldam aangewassen is, eene bijzondere Heerelijkheid,
niet behoorende onder de eigendommen van de Hollandsche
Graaven, maar aan het geslacht der Heeren van Amstel: toen Heer
Gijsbrecht, van dien naam, als deelgenoot van den bekenden
moord aan Graaf Floris, het Land moest ruimen, werden zijne
goederen verbeurd verklaard, en werden deezen gevolglijk een
volstrekt eigendom van den Graaf; volstrekt, zeggen wij, want
Gijsbrecht was reeds vroeger, voor zekere handelwijze van hem
omtrent den Bisschop van Utrecht, door den Graaf gestraft,
daarmede, dat hij zijne goederen, waaronder ook Amstelland, aan den
Graave moest opdraagen, waarna hij dezelven weder als een Leen
van deezen ontving: Amstelland is volgends sommigen daarna een
Leen van de Utrechtsche Kerk geweest, doch ook weder aan de
Graaflijkheid gehecht; anderen ontkennen zulks geheel of ten deele.

De uitgestrektheid van deeze gewezene Heerlijkheid is aanmerkelijk

groot; zij wordt door den Amstel in twee deelen gescheiden, en aan
de West-zijde Nieuwer-Amstel genoemd, in tegenstelling van de
andere zijde die den naam van Ouder-Amstel draagt; zij bevat de
dorpen, Slooten, Slooterdijk, Amstelveen, Ouderkerk, Diemen met
Diemerdam, Loenen en Loosdrecht, [3]Duivendrecht, Waver,
Waverveen, Oostdorp, en meer andere vlekjens; ook zelfs
Amsteldam, dat men de hoofdstad van deeze Heerlijkheid zoude
kunnen noemen: de grond van dezelve is over ’t algemeen laag,
week, moerassig en brakachtig; des vindt men er weinig bouwland, in
vergelijking van den gras- en veen-grond die er voorhanden is: de
laage ligging vereischt groote kosten aan watermolens, om het water
geen overhand te laaten neemen; integendeel zijn onder de
voordeelen van Amstelland te tellen, de veenen en ook zelfs de
waterplassen welken er zijn, beiden groote winsten aanbrengende, de
laatstgemelden door keur van allerleie smaaklijke riviervisch: voor
weinige jaaren is boven Amstelveen, een diep uitgebaggerde
veengrond droog gemaakt, en is thans reeds weder tot goed land
geworden—dat weleer binnen den omtrek van deeze Heerlijkheid
zwaare bosschen, (waarvan geheel Holland toen rijklijk voorzien
was 1) gestaan moeten hebben, en in de zo bekende boomstortingen
gevallen zijn, blijkt van tijd tot tijd daaraan dat onder het graaven
zwaare boomen gevonden worden; aan sommigen van dezelven heeft
men vinden hangen, nooten en andere vruchten, die nog zeer goed
waren—ons bestek laat niet toe breeder over deeze anders zo
aangenaame taak, zo weinig als over Amstelland op zig zelf, te
spreeken; des keeren wij tot Amstelveen weder.

NAAMSOORSPRONG.
De naam welke dit aangenaame dorp draagt, verklaart tevens
deszelfs afkomst; betekenende naamlijk het veen dat aan den Amstel
ligt, of Amstels Veen; waarom de eigenlijke naam niet Amsterveen,
gelijk wij zeiden dat het doorgaands genoemd wordt, maar
Amstelveen is. [4]

STICHTING en GROOTTE.

Wat de stichting betreft, daarvan kan, gelijk van veele andere dorpen,
enz. niets gezegd worden; zeer waarschijnelijk zijn dezelven hunnen
oorsprong verschuldigd aan ’t verblijf van eenige lieden, visschers,
landbouwers, of baggerders, welken hunne nooddruft uit de
grondsgelegenheid aldaar vonden, en bij wie misschien, door hunnen
welvaart van tijd tot tijd uitgelokt, zig veele anderen gevoegd, en zo
een buurt gemaakt hebben, welke, na verloop van tijd, in een dorp
veranderd kan geworden weezen.

Wat de grootte van Amstelveen betreft, het geheele Ambacht wordt in

de oude verpondings lijsten gesteld op 2670 morgen en 766 roeden;
in andere opgaven vindt men er 4076 morgen voor, welk verschil
ontstaan kan door eene andere bepaaling van het district, of liever
van den grond die onder de opgave betrokken is; thans wordt het wel
6000 morgen groot geschat: in oude lijsten staan voor Amstelveen
251 huizen aangetekend; in nieuwere 1167 huizen en één molen;
welk verschil weder op de gemelde wijze kan ontstaan zijn, althans de
laatste opgaave, bepaalt zig niet binnen den omtrek van het eigenlijke
dorp zelf, maar gaat ook over de buurten welken daaronder behooren,
liggende aan den Amstel, den Veendijk, de zogenaamde
Zwaluwenbuurt, en de Nes, ook de geheele Amstelveensche weg,
aan de hand van Leiden, enz.
Ten noorden paalt het rechtsgebied van Amstelveen onmiddelijk aan
dat van Amsteldam, waarvan de Heer Wellekens, in zijne Visschers
en Jagersgezangen, dus zingt:

Juist daar de Mijlpaal staat, uit blaauw arduin gehouwen,

Die ’t land en halsrecht scheidt, de beken en Landsdouwen,
Van ’t prachtig Amsteldam, en ’t nedrig Amstelveen,
Gelijk van stam en naam, maar nu met lotgemeen.

’T W A P E N .

Dit is een rood Schild, met twee zwarte dwarsbalken doorsneden;

[5]op den bovensten balk drie, en op den ondersten één witte kruisen.

KERKLIJKE GEBOUWEN.

Onder deezen kunnen geene anderen geteld worden dan de Kerk

zelve, het Diaconie-Weeshuis, en ’t algemeene Armehuis; in het
Diaconie-Weeshuis zijn niet meer dan twintig kinderen, en weinige
oude lieden, en het Armehuis is in tweeën gescheiden; zijnde het
voorste gedeelte ten dienste der Gereformeerden, en het achterste
voor de Roomschen en Lutherschen, als mede voor de oude lieden
van beide gezindheden: voor het Armehuis leest men:

Den armen wees tot nut, bragt men dit huis tot stand,
Den ouden tot een stut, in Nieuwer Amstelland.

Boven den ingang van het Diaconiehuis staan de volgende woorden

in een vierkanten steen uitgehouwen: „Door de weldaadigheid van
Nieuweramstel en Amsteldam, is dit Diaconie Weeshuis gebouwd, in
het jaar 1765.

„De Heere houdt de Weezen en Weduwen staande: Ps. 126 vs. 9.”
Weleer stond boven de poort of ingang, naast het zelve huis nog een
versjen, ’t welk door ’t schilderen daarvoor van daan geraakt is: dus
luidde het:

De liefde omhelst ’t verlaten weesken alhier,

Om z’in haar schoot te voên en te onderwijzen,
Verkwikt, versterkt met wijs bestier,
De Oude, Arme, en afgewerkte grijzen:
O Amstelland! wie roemt en volgt u niet,
Als men dit huis met zijn bewooners ziet!

De Kerk staat op een bemuurd kerkhof, dat met schoon geboomte

beplant is; het gebouw pronkt met een aartig spits torentjen, waarin
slag en uurwerk is: onder de weinige sieraadjen van binnen munt zeer
uit het eeregraf van den beroemden Nederlandschen Dichter, Johan
van [6]Broekhuizen, zijner nagedachtenisse geschonken door den
Wel Ed. Heer, Mr. Abraham Calkoen, Heer van Kortenhoef, ten tijde
der oprichting (1767) Baljuw en Dijkgraaf van Amstelland, naderhand
Hoofdofficier der Stad Amsteldam: hetzelve bestaat in eene aloude
lijkbus van blaauw arduinsteen, rustende op een dergelijk voetstuk,
voor hetwelk een Latijnsch vers van den Hoogleeraar Burman, op
een wit marmer tafreel is uitgehouwen, zijnde van deezen inhoud:

„Ter gedachtenisse van

Johan van Broekhuizen,
Overleden in het Jaar 1707.

„Gij alle die de Dichtkunst en Wapenoefening bemint, strooit lauren, mirten

en veil op dit gewijde graf: Broekhuizen, wiens gedichten die van
Propertius evenaarten, ligt hier in de Amstelveensche Kerk begraven; op
dat hij ruste in dien zelfden oord, waarin hij, ontslagen van zijne
krijgsamten, die hij met eere bekleed had, zig, in stilte, met geleerde
oefeningen bezig gehouden heeft: de erkentenis die men aan zijnen asch,
waarvoor men zo schandelijk verzuimd had eenig gedenkteken opterichten,
na zestig jaaren verloops, de verschuldigde eer bewijst, hebbe haaren
verdienden lof, en verstrekke ten treffelijken voorbeelde voor de dankbaare
 nakomelingschap; doch schoon dit grafteken, gelijk alle anderen, zelfs
zulken die uit het kostbaar marmer gehouwen zijn, eindelijk vergaan moet,
zullen nogthans de werken van zo groot eenen geest alleen zijnen naam
onstervelijk maaken.”

Tot genoegen van onze Leezers, maar voornaamlijk tot genoegen van
de bewooners van Amstelveen, zullen wij hier eene kleine schets van
de levensbeschrijving diens voortreffelijken mans bijvoegen; ’t kan
gezegde bewooners tog niet onverschillig zijn te weeten wie hij
eigenlijk was die verdiend heeft, dat hun Kerkjen met zijn eereteken
pronkt.

Johan van Broekhuizen, was dan een Amsteldammer, [7]ter dier

stede geboren den 20 November des jaars 1649; de zoon van een
Hoedestoffeerder, die daarna ook klerk ter Secretarij van de
Admiraliteit aldaar was; zijne moeder Eva Vos, was aan de
aanzienlijke geslachten van Witsen en Hudde, vermaagschapt:
Broekhuizen werd van jongs af der studie toegewijd; maakte groote
vorderingen in de geleerde taalen, en betoonde al vroeg eene
ongemeene zucht voor de dichtkunde der Latijnen; en deeze zucht
was in onzen dichter zelfs zo brandend, dat hij, meer dan vijftig
versen, in die taale gedicht, slechts één maal gehoord hebbende,
dezelven van buiten kende; inderdaad een doorslaand bewijs van
eene wonderbaare natuurgaaf, die zo vermaaklijk als in andere
gevallen, (doch voor den dichter altoos hoogstwenschlijk,) lastig is;
want Broekhuizen kon met geene mogelijkheid de regelen der
Logica, eene drooge schoolsche studie, in zijn geheugen prenten;
leevende voorbeelden zouden den man van ondervinding van deeze
waarheid meer dan hij verlangde overtuigen: zo geheugt het mij, toen
ik lessen in de Wiskunst gaf, meermaals leerlingen gehad te hebben,
die uitmuntten in allerleie werken van genie, als daar is het maaken
van tooneelspellen, en zamenstellen van romans, dat deezen, spijt
alle mijne aangewende moeite, geen denkbeeld van eene rekening
van proportie, of zogenaamde regel van drieën konden verkrijgen.
Van de schoole gekomen zijnde, besteedde zijn Oom, die hem na den
dood zijns Vaders, tot tweeden Vader verstrekte, hem in een
Apotheek, waarin hij eenige jaaren doorbragt, zonder echter de
dichtkunde van zijne geliefde Latijnen te vergeeten: deeze slaafsche
verbinding konde hem, zeer natuurlijk, niet lang behagen; hij kreeg er
tegenzin in, en begaf zig tot een vrijer leven, tot den krijgsdienst
naamlijk, waarin hij welhaast tot den rang van Vendrig bevorderd
werd; hoe zou ook een lievelingskind der Natuur in allerleie standen
geene bevordering verkrijgen! intusschen vergat hij zijne waarde
Latijnen niet; ook niet toen hij vervolgends onder den dapperen De
Ruiter, een togt ter zee deed, of toen hij, in 1673, in [8]zijne
geboortestad, Lieutenant werd over een Vendel van de stads
bezetting: behalven dat woonde hij verscheidene veldtogten in
Duitschland en de Nederlanden bij: hij zettede zig, na het sluiten van
den vrede te Nijmegen, met er woon te Utrecht neder, en gaf zig
aldaar geheel aan de boekoefening over: van daar kwam hij te
Amsteldam, en had het geluk zijne studie voordtezetten in gezelschap
van zijne beroemde tijdgenooten de Heeren Hulst, Huijdecooper,
Heinck, Geelvink, en anderen: Burgemeester Hudde bezorgde hem
de Capiteinsplaats van één der Vendelen van meergemelde stads
bezetting: toen na het sluiten van den Rijswijkschen vrede, dat Vendel
afgedankt werd, verkoos onze Broekhuizen een aangenaam
buitenverblijf, onder het gebied van Amstelveen ter wooning, alwaar
hij bij aanhoudendheid van de voornaamste Geleerden bezocht werd,
en zijne studiën met onvermoeiden vlijt voordzettede; na lang
gesukkeld te hebben, overleed hij aldaar den 15 van Wintermaand
des jaars 1707, en werd op den vijfden dag na zijn overlijden, in
gevolge van zijnen laatsten wil, in de Kerk te Amstelveen begraven.—
Wat zijn arbeid betreft, Propertius en Tibullus, zijn fraai door hem
verbeterd, in ’t licht gegeven, als mede de gedichten van Sanesarius
en anderen: zijne eigene Latijnsche poëzij is door den beroemden
David van Hoogstraaten in den jaare 1711 ter persse bezorgd, en
weinige jaaren daarna ook zijne Nederduitsche gedichten, voor
welken ’t verhaal van ’s dichters leven geplaatst is: kort na zijn
overlijden deed de Hoogleeraar P. Burman eene redevoering daarop
toepasselijk: welke eere ’s mans nagedachtenis is aangedaan,
hebben wij boven gezien.

Het Kerkjen is gesticht in den jaare 1594, heeft geen orgel, en is de

eenigste die in de banne van Amstelveen gevonden wordt; ofschoon
zij bijna 1100 ledemaaten kan tellen: daarentegen zijn er op het zelfde
grondgebied wel vier Roomsche Kerken; een van dezelve staat op
den Amstelveenschen Weg, tusschen den Overtoom, en de
Kalfjeslaan, die geen van de kleinste is, een mooi orgel heeft, en door
twee Pastoors bediend [9]wordt: hij bevat onder zig wel 800
ledemaaten, behalven de menigte van vreemdelingen, welken des
zomers aldaar ter Kerke gaan.

De eerste Predikant op dit dorp is (1586) geweest Gerard Pauli,

zijnde hetzelve alstoen gecombineerd met Ouderkerk, doch in 1588 is
die combinatie gescheiden—voor eenige jaaren heeft de zonderlinge
Leeraar van der Zouw, door zijne wijze van den volke het
Euangelium te verkondigen, dit dorp geen gering voordeel
aangebragt, door de menigte van stedelingen, en omliggende
bewooners, welken hem kwamen hooren prediken; zijn toon en wijze
van verhandelen waren even zonderling; dikwijls brak hij zijne reden
af, om de in- en uitgaande menigte te zeggen dat zij minder
opschudding moesten maaken; om te zeggen dat men deezen of
geenen vermoeiden boêr, welke te weinig begrips van zijne
verklaaring konde maaken, en dien hij derhalven in de slaap gepredikt
had, optewekken; om aan den koster te klaagen dat de zon, door de
kerkglazen schijnende, hem geweldig hinderden, en dat derhalven de
glasgordijnen toegeschoven moesten worden; om bij het verschijnen
van een of ander gezelschap welgeklede lieden, uitteroepen: „Kijk,
kijk! daar komen weêr Amsteldammers aan! maar met geen hart,
hongerende en dorstende naar de geestelijke spijs en drank des
Euangeliums,” of iet dergelijks—’t geheugt mij zijn Wel Eerwaarden
eens het gebod der Wet, Gij en zult niet steelen, te hebben hooren
verklaaren, en hem in die verklaaring hooren stellen, dat alle
menschen, van wat staat en stand, van wat ouderdom, dieven waren;
zijn Weleerwaarde begon bij de kinderen, die zig niet zelden schuldig
maaken, zeide hij, aan het steelen van een appel of peer—tot de
Diakens der Kerke gekomen zijnde, dacht ik, de Leeraar zoude
evenwel deezen uit zijn algemeen vonnis uitsluiten, maar neen! zijn
hoofd naar derzelver gewoone plaats in de Kerk keerende,
schreeuwde zijn Wel Eerwaarde uit: Er wordt niet anders als koperen
munt in ’t zakjen gevonden! hij liet de uitlegging van de betekenis der
woorden aan Diakenen zelven over, en ging voord met zijne rol van
dieven verder afteleezen. [10]

Van de Wereldlijke Gebouwen, Amstelveen betreffende, daar het

Rechthuis, even als dat op alle andere dorpen, niets bijzonders heeft,
des juist niet in den rang van gebouwen geplaatst kan worden,
hebben wij geene aantekeningen te maaken, niet anders als dat
hetzelve een stads gebouw is; geapproprieerd tot eene wooning voor
den Officier, met eenen grooten tuin daar achter, waar voor de Officier
voornoemd jaarlijks eene zekere somme aan de stad Amsteldam
moet opbrengen: het gebouw heeft anders geen aanzien als dat het in
zijn gevel pronkt met het wapen van Amsteldam: om de drie weeken
wordt er, donderdags, rechtdag gehouden.

REGEERING.

Deeze bestaat voor zo veel Amstelveen zelf aangaat, uit den Balliuw,
Schout en zeven Schepenen: eene Ambachtsheerlijkheid van
Amsteldam zijnde, is er ook eene Ambachtsheer over gesteld, die de
zaaken, het Ambacht bijzonderlijk betreffende waarneemt; bestaande
de crimineele rechtbank aldaar eigenlijk uit Bailluw en Schepenen
voornoemd; welke eerstgemelde ook Bailluw van Amstelland is.

Tot het bestuur der Polderzaaken, wordt volgends octrooi van keizer
Karel den Vijfden, dato 31 December 1520, een Dijkgraaf- en
Hoog-Heemraadschap opgericht, dat met en benevens het Gerecht
van Amstelveen het opzicht zoude hebben, over de dijken, bruggen,
dijkslooten en andere polderwerken; volgends deeze handvest,
zouden van de vijf Landrijksten, vier Heemraaden, en de oudste dier
vijf, tot Dijkgraaf verkoozen worden: de Keizer noemde hen Dijkgraaf
en Heemraden van de Landen en Dorpen van Amstelveen, doch
hedendaags noemt men dat Collegie Dijkgraaf en Heemraaden van
Nieuwer-Amstel; het aanstellen van dat opzicht is zijne geboorte
verschuldigd aan de klagten die eenigen der Landrijksten bij den
Keizer inbragten, daarover dat de vloeden der Zuiderzee, dagelijks
aanwiessen, en die van het sticht van Utrecht hunne wateren ook
dagelijks door molens uitwierpen, en deeden loopen op de landen van
Amstelveen, waardoor de opgezetenen aldaar, indien er niet in
voorzien werd, scheenen te zullen [11]bedorven worden, en ten
eeuwigsten dage verloren blijven, verzoekende derhalven dat
hetzelve door het aanstellen van het bovengemelde Collegie, om
desaangaande de noodige voorzorgen te doen neemen, mogt
voorgekomen worden; de Keizer het gewigt deezer klagten inziende,
willigde hun verzoek in.

De verkiezing van deeze Dijkgraaf en Heemraaden geschiedde

weleer door de Rekenkamer der Graaflijkheids Domeinen, doch thans
geschiedt het door Gecommitteerde Raaden van de Staaten van
Holland, op aanschrijving van Burgemeesteren van Amsteldam.

VOORRECHTEN.

Deeze Ambachtsheerlijkheid is, in voorige eeuwen, door de Graaven

met verscheidene voorrechten beschonken; van daar heeft het nog
een vrij halsgerecht; ook mag, volgends privilegie van Graaf
Albrecht, in geheel Amstelland, geen beroep van vonnisse gedaan
worden—zij die eenig denkbeeld van het district, waarvan wij hier
spreeken, kunnen maaken, zullen zig in gevolge van het
eerstgemelde der bovengenoemde voorrechten, niet meer
verwonderen dat er te Amstelveen zo dikwijls halsrecht gedaan wordt.

Amstelveen heeft ook het recht om die van Amsteldam, nalaatig

bevonden wordende in het onderhouden van de sluizen „op ten
Middeldam, en op St. Anthonies-poorte,” te beslaan in de boete van
zes goudguldens dagelijks, tot duizend goudguldens toe, doch niet
hooger.

BEZIGHEDEN.

Deezen bestaan onder de bewooners van deeze

Ambachtsheerlijkheid in het weiden van vee, maaken van melk, boter
en kaas, en het veenen, of baggeren van turf, enz.

GESCHIEDENISSEN.

Hoe de Heerlijkheid Amstelland, en gevolglijk ook dit dorp Amstelveen

aan de Graaven van Holland gekomen is, hebben [12]wij boven,
(bladz. 2.) gezien; en in onze beschrijving van Sloterdijk, tekenden wij
aan dat dezelve naderhand in het huis van Brederode zijn
overgegaan, alwaar wij ook zeiden, dat niet naauwkeurig bepaald
konde worden, langs welken weg (zie aldaar bladz. 2); doch, onder
het naslaan van eenige andere dan de toen geraadpleegde schrijvers,
vinden wij dat men dien overgang dus opgeeft: Graaf Jan van
Holland, die zijn’ Vader den omgebragten Graaf Floris den Vijfden
opvolgde, kwam derhalven ook in het bezit van de verbeurd
verklaarde goederen van Van Amstel; en deeze, in 1299, zonder
kinderen komende te overlijden, is hem, als naast in den bloede, tot
erfgenaam opgevolgd, Jan van Avennes, welke in ’t begin zijner
regeeringe de Heerlijkheden van Amstel en Woerden schonk aan
zijnen broeder Guy; na den dood van deezen, en van Graaf Jan heeft
’s Graaven zoon Willem (1317,) die Heerlijkheden weder benaderd
en aan de Graaflijkheid gehecht.

Naderhand heeft Albert van Beiëren, als Graaf van Holland, de

Ambachtsheerlijkheid Amstelveen, nevens de gevolgen van dien, ter
Ouder- en Nieuwer-Amstel (1399,) tot een onstervelijk leen gegeven,
aan Coen van Oosterwijk, voor de somma van 3100 schilden;
deeze droeg dat zijn eigendom (1402) weder op aan Margaretha
van Cleef, des Hertogs tweede Gemaalinne; hier door geraakte na
haar overlijden, Amstelveen, en de geheele nalaatenschap der
Graavinne aan haare Moeder, mede Margaretha genaamd, die de
Heerlijkheid tot 1434 bezat; in welk jaar Hendrik van Borselen,
Heer van ter Veere, uit krachte van aanhoop, daarmede verleid is
geworden; en door het huwelijk van Margareta van Borsselen, met
Walraven van Brederode, ging Amstelveen dus in dat geslacht
over, zijnde hetzelve in 1529, door Heer Walraven aan de stad
Amsteldam verkocht, gelijk wij in ons blad, over Sloterdijk handelende,
reeds gezegd hebben.

In de woede der hervorming heeft Amstelveen denkelijk gedeeld;

[13]want in de sententiën van Alba, vindt men een banvonnis, tegen
zekeren Cornelis van Amstelveen, welke daarin ten laste gelegd
wordt, dat hij de kerkplonderaars te drinken gegeven, den Pastoor
voor eenen verleider des volks uitgemaakt, en gezegd zoude hebben,
dat men van de klokken der kerken roers en geschut zoude gieten.

Wat Amstelveen in onze jongstledene beroerten heeft moeten lijden,

is bij ieder bekend; aldaar tog was om zo te spreeken voor een
gedeelte het tooneel des oorlogs.

In den nacht van den 30 September, rukte de Hertog, met zijne

Pruissen reeds tot nabij de Hand van Leiden gekomen zijnde, nader
derwaards; doch eene Patriotsche patrouille vertelde hem weldra met
snaphaanskogels, dat zij onversaagd waren: deezen echter waren
door de overmagt genoodzaakt zig te bedwingen; de Hertog
posteerde vervolgens zijn geschut op den dijk naar Amstelveen,
waarop de aanval zoude geschieden; reeds ten 5 uuren in den
morgen hoorde men het signaalschot, en terstond daarop begonnen
de Pruissen te Ouderkerk hunne opgeworpene Batterijen te laaten
speelen; hunne jaagers gingen op het verlaat los, doch bemagtigden
hetzelve niet dan ten koste van veele koppen; want de Hollanders
vochten als leeuwen, als lieden die bij den oorlog opgevoed waren,
welke lof de Hertog zelf hun niet heeft kunnen weigeren—nog
herinneren wij ons, met siddering, het geluid der schoten aan welke ’t
behoud of verlies van geheel Amsteldam afhing; nog hooren wij de
hartlijke beden aan den hemel om overwinning.… doch liever staaken
wij dien toon.

Eenige honderden schreden achter het gezegde verlaat, lag eene

Patriotsche verschansing, door eene welbepalissadeerde gracht van
den dijk afgezonderd; deeze werd vervolgends aangetast en
veroverd, doch mede ten duuren prijze: ondertusschen was het dag
geworden: de dappere Colonel De Porte die de Patriotten te
Amstelveen commandeerde, en het dorp ongemeen versterkt had, liet
toen met vier stukken geschuts den dijk beschieten, en deed veele
Pruissen vallen; de Hertog echter hield [14]stand, zond zijne jaagers,
over de grachten, naar de nabijgelegene hooibergen, ten einde van
achter dezelven zijnen vijand te beschieten; de onzen maakten een
allerhevigst vuur, en betwistten elkander de eer van de meeste en
best gerichte schoten gedaan te hebben: ligtlijk begrijpt men dat de
Pruissen van hunnen kant mede hun best deeden, waardoor het
benaauwde Amstelveen zig in ’t grootste gevaar bevond, staande ten
prooje van de vijandlijke kogels, die echter niet zodanig neder
kwamen dat er eenig huis of schuur in de brand geschoten werd: de
onzen onvermoeid met schieten aanhoudende, en nu ziende dat men
hun van achter de hooibergen bestookte, hadden moeds genoeg om
op de Pruissische Jaagers, aldaar verstoken liggende, los te gaan, de
hooibergen in den brand te steeken, en vooral door hunne
welgeoefende scherpschutters, de jaagers voornoemd te verdrijven,
niet alleen, maar ook zag de Hertog zig genoodzaakt met al zijne
manschap naar de Hand van Leiden te retireeren, alwaar de
Lieutenant Generaal Van Knobelsdorf eene batterij geformeerd
had, om Amstelveen op zijde te beschieten.

De Hertog verwachtte alle oogenblikken dat de onzen van achteren

geattaqueerd zouden worden, en hij daardoor gelegenheid bekomen
van weder te kunnen avanceeren, want dit was zijn plan, maar dit
secours bleef vier en een half uur uit, het geen hun veel volks kostte,
die door het vuur der patriotten vielen.

Tegen tien uuren des morgens kreegen de onzen op den dijk van
Ouderkerk nieuwe versterking van voetvolk, want hoe heet het ook
reeds toeginge, brandde men echter van verlangen, vooral te
Amsteldam, om zig tot versterking derwaards te mogen begeeven;
men hield zig van eene volkomene overwinning verzekerd—dan God
had het anders besloten——wij weeten niet waarbij het toegekomen
is, dat de Pruissen verscheidene geretrancheerde posten van de
onzen op den dijk naar Amstelveen en elders veroverden, de moedige
Patriotten aan het wijken [15]bragten, en tot binnen het dorp dreeven; ’t
welk aldaar geene geringe schrik veroorzaakte—eene en andere
omstandigheden waren dringend genoeg om den Colonel De Porte
te doen besluiten, zig naar Ouderkerk te begeeven, ’t geen met zo
veel spoeds geschiedde dat de Pruissen nu, gereed zijnde hen met
hun eigen geschut te beschieten, hen niet meer berijken konden.

Te Ouderkerk had men zig tot nu toe even manlijk gedragen; de

gelegenheid van het plaatsjen had den Hertog belet het te naderen,
des zag hij ook geen kans om het tot de overgaaf te dwingen;
onvoorbeeldig kloekmoedig betoonden de Patriotten zig aldaar, doch
door de aankomst van De Porte, uit Amstelveen, werden zij
geintimideerd, als nu te wel beseffende hoe zij thans langs den
zelfden weg (’t zogenaamde groote loopveld, of de Kerkweg,) op de
zijde, door de Pruissen genaderd konden worden: de Colonels
Corkel en Leville, hadden hier het bevel, en beslooten de wijk naar
Amsteldam te neemen, liever dan door eene wanhoopige verdediging
den Vaderlande nog meer burgers te ontrukken—een ware held weet
op zijnen tijd te wijken: de aftogt geschiedde met alle mogelijke stilte,
en men kwam behouden te Amsteldam aan.

Nog dien zelfden avond werd het plaatsjen zo wel als Amsteldam door
de Pruissen bezet, waardoor de inwooners, in de uiterste droefheid
gedompeld, nu den overlast des soldaats moesten draagen—dat
deeze overlast niet gering geweest is bevestigen honderden van
getuigen; en te geloofwaardiger worden dezelven, als men beseft,
welk haatelijk denkbeeld den Pruissen van de Nederlandsche
Patriotten ingeboezemd was geworden; ook hadden zij te veel van de
moedige verdediging van deezen moeten ondergaan, om geheel vrij
te blijven van den trek tot bijzondere wraakneeming. [16]

BIJZONDERHEDEN.

Hier onder behoort weder in de eerste plaats de kerk, met het graf van
Broekhuizen (zie boven bladz. 5.)
De droogmaakerij, (zie bladz. 3.)

Eene wandeling naar Ouderkerk, geeft ook bijzonder vermaak.

Voords zijn hier en daar nog eenige plaatsen en dingen in

oogenschouw te nemen, welken nagedachtenissen van het
voorbeschrevene dapper gevecht tegen de Pruissen draagen.

REISGELEGENHEDEN.

Met de Utrechtsche en andere schuiten die Ouderkerk passeeren, kan

men van Amsteldam tot daar, en terug medevaaren; voords gaat men
verders te voet naar Amstelveen: des zondags vaart langs dien weg
een Kerkschuit.

LOGEMENTEN.

Het Nieuwe dorstige Hart.

Het Oude dorstige Hart.
Het Land van belofte.
De Paauwen.

[1]

1 Om deeze reden stellen sommigen ook niet dat Holland zijnen naam zoude
ontleend hebben van deszelfs laage (Holle) ligging, maar van de menigte
bosschen (Holt, hout) die er gevonden worden. ↑
[Inhoud]
 BUURTEN
ONDER DE BANNE VAN
AMSTELVEEN.

DE OVERTOOMSCHE, OF HEILIGE WEG.

Van deeze zeer volkrijke en digtbetimmerde buurt, die gedeeltelijk

mede tot een voorstad van Amsteldam aan die zijde verstrekt, is de

LIGGING

Ten westen van Amsteldam, aan wederzijde van een tamelijk breede
graft, de Overtoomsche Vaart genaamd, die uit de stads vest naar
den Overtoom loopt: de eene zijde der buurt is geheel digt
betimmerd en bestraat, de andere de Smalle of Stille zijde genoemd,
is niet bestraat, en ook op verre na zo aanzienlijk en digt niet
betimmerd; de eerstgemelde zijde is aan beide kanten met boomen
beplant, waardoor eene wandeling langs dezelve zeer vermaaklijk is.
[2]

NAAMSOORSPRONG.

Die van den eenen naam, welken deeze weg draagt, naamlijk
Heilige weg, hebben wij onder onze beschrijving van Amsteldam,
bladz. 7, reeds opgegeven; de andere naam, Overtoomsche weg,
draagt zij, om dat men langs dezelve van Amsteldam naar den
Overtoom gaat.

AANLEG en GROOTTE.
Wat de aanleg betreft, door het veelvuldig gebruik dat van dien weg
gemaakt werd, om de Heilige stede te Amsteldam te gaan
bezoeken, zijn ongetwijfeld eenige winkels van benodigdheden of
ververschingen aldaar aangelegd; deezen in getal toegenomen
zijnde, hebben weder anderen, als handwerkslieden, enz. aldaar
noodzaakelijk gemaakt, en op die wijze zal deeze aanzienlijke buurt
haare tegenwoordige gedaante bekomen hebben: zij strekt, gelijk
gezegd is, ter wederzijde van de vaart, van den gebiedpaal van
Amsteldam af 1 tot den Overtoom of Amstelveenschen weg toe; en
bevat veele huizen, waaronder eenige plaisiertuinen.

De bewooners deezer buurt zijn van den Gereformeerden of

Roomschen Godsdienst, eenige weinige zijn Luthersch. De eerst- en
laatst-gemelden gaan gemeenlijk naar Amsteldam ter kerk: de
Gereformeerden echter ook wel te Amstelveen, waaronder zij kerklijk
behooren; de Roomschen gaan op den Amstelveenschen weg, in de
Buitenvelderschen polder of te Buitenveldert.

Kerklijke of godsdienstige gebouwen zijn derhalven in deeze

buurt niet voorhanden; er zijn wel schoolen in, doch [3]dezelven zijn
van particulieren: voords is aan den Overtoom mede een school: de
armen en weezen, die er zijn worden door Amstelveen verzorgd.

De bezigheden der bewooneren van deeze buurt zijn veelerleie, en

veelal dezelfden als in de steden over het algemeen ter hand
genomen worden; er zijn verscheidene fabrieken, onder anderen
een pottebakkerij, kogelgieterij, kaarsgieterij, maar vooral glanzers
en catoendrukkers; de laatstgemelden zijn echter sedert eenigen tijd
merkelijk verminderd, gelijk die voorbodens van den ondergang
onzes Lands, ook elders uit hetzelve verdweenen zijn: voorheen
werden in deeze buurt ook meer dan één kruidstoof gevonden, doch
dezelve zijn allen voor en na gesprongen; de laatste, Sollenburg,
nog onder Amsteldam behoorende, (thans een behangsel fabriek,)