KOŽA

Koža, derma (gr.) ili cutis (lat.) površinom je najveći organ (1,5 – 2 m2) s iznimno važnim
ulogama za život.

Anatomijom, fiziologijom te poremećajima i bolestima kože bavi se dermatologija.

Koža je pokrov našeg tijela sastavljen od tri sloja koji su ujedinjeni u svom djelovanju čineći
jedan organ. Svaki od ta tri sloja sadrži dijelove koji se mogu nalaziti samo u njenu ili se mogu
nalaziti u više njih istodobno.

Slojevi su: VANJSKI SLOJ ILI POUSMINA (EPIDERMIS)

SREDNJI SLIJ ILI USMINA (CORIUM)

PODUSMINA (SUBCUTIS)
 Građa kože

(preuzeto s mrežne stranice: https://accessmedicine.mhmedical.com/book.aspx?bookID=2430)

POUSMINA je građena od višeslojnog pločastog orožnjelog epitela. Stanice se zovu

keratinociti i u njima se kroz njihov životni vijek (30 – 35 dana) povećava količina keratina
(tvar koja izgrađuje nokte i dlake) čime one postaju sve više krute i konačno otpadaju s
površine kože (svakog dana odljušti se oko 1 500 stanica po cm2 kožne površine).

Pousminu gradi pet slojeva stanica koje se morfološki razlikuju: BAZALNI, SUPRABAZALNI,
ZUPČASTI, ZRNATI I ROŽNATI SLOJ. Cijelog života u bazalnom sloju se stvaraju nove stanice
koje starije potiskuju prema površini u životnom ciklusu koji traje oko mjesec dana. Između
bazalnih stanica nalaze se vrlo važne stanice u zaštiti kože od ultraljubičastog zračenja, a
zovu se melanociti i u njima se stvaraju pigmenti koji daju boju koži. Boja kože genetički je
uvjetovana, ovisi o hormonu MSH (melanocit stimulirajući hormon) koji proizvodi srednji
režan hipofize te izloženosti kože suncu. U melanocitima se stvaraju crni pigment ili melanin
i crveno-smeđi ili žuti pigmet feomelanin. Pigmenti se nakupljaju u male nakupine,
melanosome koji putem razgranatih ogranaka melanocita putuju do epidermalnih stanica.
Zrnca pigmenta slažu se oko jezgre poput kape i tako štite nukleinske kiseline (naročito DNK)
od ultraljubičastog zračenja jer ona apsorbira valne duljine od 260 nm. Dugotrajno izlaganje
kože UV zračenju može uzrokovati oštećenja DNK i dovesti do pojave tumora kože kojih ima
više vrsta, a čest je melanom.
 ROŽNATI
SLOJ
ZRNATI
SLOJ
ZUPČASTI
SLOJ
LANGERHANS
OVE STANICE

SUPRABAZ
ALNI
SLOJ MELANO
BAZALNI
CIT
SLOJ
Građa pousmine

(preuzeto s mrežne stranice i prerađeno: https://socratic.org/questions/as-cells-are-

pushed-from-the-deeper-portion-of-the-epidermis-toward-the-surface-)

Između usmine i pousmine nalazi se bazalna membrana.