Ερωτήσεις βιολογίας

ο
1 κεφάλαιο-Κυτταρική θεωρία/το κύτταρο
1) Από τι δημιουργείται το κύτταρο και από τι αποτελείται;
2) Πώς διακρίνεται το κύτταρο;
3) Τι είναι ο γλυκοκάλυκας;
4) Τι είναι η πυρηνική περιοχή;
5) Τι είναι τα συζευκτικά ινίδια;
6) Τι είναι το μεσόσωμα;
7) Τι είναι το μαστίγιο;
8) Τι είναι τα ριβωσώματα;
9) Τι είναι η κυτταρική μεμβράνη;
10) Τι είναι το κυτταρικό τοίχωμα;
11) Τι είναι τα έγκλειστα;
12) Τι είναι τα ινίδια;
13) Από τι αποτελείται το κυτταρικό περίβλημα;
14) Τι είναι η πεπτιδογλυκάνη;
15) Από τι αποτελείται το κυτταρόπλασμα;
16) Τι είναι το χρωμόσωμα;
17) Τι είναι τα πλασμίδια;
18) Τι είναι τα ενδοσπόρια;
19) Ποια είναι η λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης;
20) Ποια η λειτουργία από τα κενοτόπια;
21) Ποια είναι τα είδη των κυττάρων;
22) Τι συμβαίνει με το μέγεθος των κυττάρων;
23) Τι γνωρίζετε για την κυτταρική μεμβράνη;
24) Τι είναι το κυτταρόπλασμα;
25) Τι είναι ο πυρήνας;
26) Τι είναι το ενδοπλασματικό δίκτυο;
27) Τι είναι το σύστημα Golgi;
28) Τι είναι τα λυσοσώματα;
29) Τι είναι τα μιτοχόνδρια;
30) Τι είναι τα πλασμοδέματα;
31) Τι είναι οι χλωροπλάστες;
32) Τι είναι οι λευκοπλάστες;
33) Πώς επιτυγχάνεται η κίνηση του κυττάρου;

1) Το κύ τταρο σχηματίζεται από ή δη υπά ρχοντα κύ τταρα μέσω της κυτταρική ς διαίρεσης.
Αποτελείται από μονοκύ τταρους και πολυκύ τταρους οργανισμού ς
2) Το κύ τταρο διακρίνεται σε ευκαρυωτικό και προκαρυωτικό . Στο ευκαρυωτικό κύ τταρο:
παρουσία οργανωμένου και διακριτού πυρή να, παρουσία πυρηνική ς μεμβρά νης και
παρουσία μεμβρανωδώ ν κυτταρικώ ν οργανιδίων. Στο προκαρυωτικό κύ τταρο: απουσία
οργανωμένου και διακριτού πυρή να, απουσία πυρηνική ς μεμβρά νης και απουσία
μεμβρανωδώ ν κυτταρικώ ν οργανιδίων
3) Ο γλυκοκά λυκας είναι στρώ μα εξωτερικά του κυτταρικού τοιχώ ματος, που
προστατεύ ει το κύ τταρο, βοηθά στην προσκό λληση και σύ νδεση με ά λλα ευκαρυωτικά
κύ τταρα
4) Η πυρηνική περιοχή ή πυρηνοειδές είναι η περιοχή ό που φυλά σσεται το DNA σε μορφή
ριβοσώ ματος
5) Τα συζευκτικά ινίδια είναι προεκβολές του κυτταρικού τοιχώ ματος, τα οποία βοηθού ν
στη σύ νδεση με ά λλα προκαρυωτικά κύ τταρα και στη μεταφορά της γενετική ς
πληροφορίας
6) Το μεσό σωμα είναι προεκβολή της πλασματική ς μεμβρά νης στο κυτταρό πλασμα, το
οποίο αυξά νει την επιφά νεια της μεμβρά νης
7) Τα μαστίγια βοηθού ν στην εξωτερική κίνηση του κυττά ρου
8) Τα ριβοσώ ματα αποτελού νται από λιπίδια και πρωτεϊνες και είναι εκεί ό που γίνεται η
πρωτεινοσύ νθεση
9) Η κυτταρική μεμβρά νη περιβά λλει το κυτταρό πλασμα και ελέγχει την είσοδο και την
έξοδο ουσιώ ν στο κύ τταρο
10) Το κυτταρικό τοίχωμα συμβά λλει στη σταθερό τητα και στην προστασία του κυττά ρου
11) Τα έγκλειστα είναι αποθή κες θρεπτικώ ν συστατικώ ν
12) Τα ινίδια είναι προεκβολές του κυτταρικού τοιχώ ματος, που βοηθού ν στη σύ νδεση με
ά λλα μό ρια
13) Το κυτταρικό περίβλημα αποτελείται από το κυτταρικό τοίχωμα, την κυτταρική
μεμβρά νη κι 4 ομά δες με βά ση τη δομή : gram θετικά βακτή ρια, gram αρνητικά
βακτή ρια, βακτή ρια χωρίς τοίχωμα και βακτή ρια με ά τυπο τοίχωμα
14) Η πεπτιδογλυκά νη είναι η κύ ρια δομή στή ριξης του κυτταρικού τοιχώ ματος,
ανευρίσκεται κυρίως στα gram θετικά και λιγό τερο στα Gram αρνητικά βακτή ρια
15) Το κυτταρό πλασμα αποτελείται από 60-70% νερό , έχει δομή γέλης, η οποία αποτελείται
από σά κχαρα, αμινοξέα και ά λατα, και είναι το κύ ριο διαλυτικό μέσο των ουσιώ ν που
συμμετέχουν στις κυτταρικές λειτουργίες
16) Το χρωμό σωμα είναι δίκλωνο μό ριο DNA, που διατά σσεται σε μονή ρες κυκλικό μό ριο,
περιέχει ό λες τις γενετικές πληροφορίες του κυττά ρου, είναι περιελιγμένο στο
πυρηνοειδές και δεν υπά ρχει πυρή νας με τη μορφή που συνηθίζεται να συναντά ται στα
ευκαρυωτικά κύ τταρα
17) Τα πλασμίδια είναι μικρά τμή ματα δίκλωνου κυκλικού μορίου, δεν περιέχουν καμιά
πληροφορία για τη δομή και τη λειτουργία του κυττά ρου, ωστό σο, περιέχουν
πληροφορίες για την αντοχή σε αντιβιοτικά και επιβίωση σε ακραίες συνθή κες και είναι
είτε ελεύ θερα στο κυτταρό πλασμα είτε ενωμένα στο χρωμό σωμα
18) Τα ενδοσπό ρια παρά γονται από gram θετικά βακτή ρια, είναι η κύ ρια δομή επιβίωσης
κά τω από ακραίες συνθή κες και υπά ρχουν εδώ και εκατοντά δες χιλιά δες χρό νια
19) Η πλασματική μεμβρά νη διατηρεί τη διαπερατό τητα, τη μεταφορά συστατικώ ν, την
δημιουργία ενέργειας και την τοποθέτηση ενζυμικώ ν. Αποτελείται από φωσφολιπίδια
και πρωτεϊνες
20) Τα κενοτό πια είναι αποθή κες θρεπτικώ ν συστατικώ ν και ά λλων εξειδικευμένων
λειτουργιώ ν. Αποτελού νται από υδατά νθρακες, λιπίδια, πρωτεϊνες και ανό ργανα
21) Τα είδη των κυττά ρων είναι 3. Τα μυϊκά , τα νευρικά και τα επιθηλιακά . Τα μυϊκά έχουν
φαρδύ σχή μα και έχουν τη δυνατό τητα συστολή ς, τα νευρικά έχουν λεπτές προεκτά σεις
και δέχονται/μεταβιβά ζουν μηνύ ματα από και προς το περιβά λλον, και τα επιθηλιακά
έχουν πλατύ σχή μα και έχουν καλυπτή ριο ρό λο
22) Όσο μεγαλύ τερη είναι η επιφά νεια ενό ς κυττά ρου, τό σο μεγαλύ τερη είναι η δυνατό τητα
ανταλλαγή ς μορίων με το περιβά λλον
23) Η κυτταρική μεμβρά νη Η κυτταρική μεμβρά νη έχει τη μορφή ρευστού μωσαϊκού ,
αποτελείται από φωσφολιπίδια, στεροειδή , πρωτεϊνες και σύ νθετα μακρομό ρια. Τα
φωσφολιπίδια δημιουργού ν τη διπλοστοιβά δα, τα στεροειδή βοηθού ν στη σταθερό τητα
της μεμβρά νης, οι πρωτεϊνες είναι είτε στην επιφά νεια, είτε στο εσωτερικό , είτε
διαπερνού ν κά θετα τη μεμβρά νη δημιουργώ ντας τη μορφή του μωσαϊκού , ενώ τα
σύ νθετα μακρομό ρια αποτελού νται από γλυκολιπίδια και γλυκοπρωτεϊνες. Οι ελκτικές
δυνά μεις είναι είτε μεταξύ υδρό φοβων ουρώ ν, είτε μεταξύ υδρό φιλων κεφαλώ ν και
μορίων νερού . Οι λειτουργίες της είναι ο έλεγχος της εισό δου και εξό δου ουσιώ ν από το
κύ τταρο και η υποδοχή /ερμηνεία μηνυμά των από το περιβά λλον στο κύ τταρο. Η
μεταφορά των ουσιώ ν γίνεται είτε παθητικά , είτε ενεργητικά . Όταν γίνεται παθητικά
δεν έχουμε κατανά λωση ενέργειας, ό ταν γίνεται ενεργητικά γίνεται με κατανά λωση
ενέργειας
24) Το κυτταρό πλασμα είναι η περιοχή ανά μεσα στον πυρή να και στο κυτταρικό τοίχωμα. Ο
ρό λος της είναι να διατηρεί το σχή μα του κυττά ρου, να διατηρεί την κίνηση του
κυττά ρου και την εσωτερική κίνηση των υποκυττά ριων δομώ ν. Οι ελκτικές δυνά μεις
είναι είτε μεταξύ υδρό φοβων ουρώ ν, είτε μεταξύ υδρό φιλων κεφαλώ ν και μορίων
νερού . Η μεταφορά των ουσιώ ν γίνεται είτε παθητικά , είτε ενεργητικά . Όταν γίνεται
παθητικά δεν έχουμε κατανά λωση ενέργειας, ό ταν γίνεται ενεργητικά έχουμε
κατανά λωση ενέργειας. Αποτελείται από το ενδοπλασματικό δίκτυο, από τα συστή ματα
Golgi, από τα λυσοσώ ματα, τα κενοτό πια και τα υπεροξειδιοσώ ματα
 25) Ο πυρή νας περιβά λλεται από την πυρηνική μεμβρά νη, περιέχει τις γενετικές
πληροφορίες του κυττά ρου, η επικοινωνία του με το κυτταρό πλασμα γίνεται μέσω
πυρηνικώ ν πό ρων και περιέχει πυρηνίσκους, που έχουν RNA και DNA και το επικρατώ ν
μό ριο είναι το DNA υπό μορφή χρωματίνης. Ο ρό λος του είναι να προστατεύ ει τις
γενετικές πληροφορίες, εκεί να γίνεται η αντιγραφή του DNA και η αναπαραγωγή του
εαυτού του και η μεταγραφή του DNA σε RNA, αφού αυτό είναι το πρώ το στά διο της
πρωτεϊνοσύ νθεσης
26) Το ενδοπλασματικό δίκτυο έχει 2 μορφές, το αδρό και το λείο. Το αδρό έχει μικρού ς
σχηματισμού ς, τα ριβοσωμά τια, ενώ το λείο έχει το σχηματισμό λιπιδίων και την
εξουδετέρωση τοξικώ ν ουσιώ ν
27) Το σύ στημα Golgi συγκεντρώ νει και τροποποιεί ό λες τις πρωτεϊνες που προέρχονται
από το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο. Οι πρωτεϊνες επιδέχονται περαιτέρω χημικές
επεξεργασίες, πακετά ρονται σε κυστίδια και είτε εκρή γνυται στον εξωκυττά ριο χώ ρο,
είτε μεταφέρονται εκεί ό που δρουν
28) Τα λυσοσώ ματα περιέχουν υδρολυτικά μό ρια και μικροοργανισμού ς που εισέβαλλαν
στο κύ τταρο. Αν τα ένζυμα δεν περιβαλλό ταν από μεμβρά νη θα κατέστρεφαν το
κύ τταρο
29) Τα μιτοχό νδρια παρά γουν την απαραίτητη ενέργεια για τις κυτταρικές λειτουργίες.
διαθέτουν ένζυμα, DNA και ριβοσώ ματα και διπλασιά ζονται ανεξά ρτητα από το
διπλασιασμό του κυττά ρου
30) Τα πλασμοδέματα είναι συνδέσεις, μέσω των οποίων τα κύ τταρα επικοινωνού ν μεταξύ
τους
31) Οι χλωροπλά στες είναι τα σημεία ό που γίνεται η φωτοσύ νθεση των ευκαρυωτικώ ν
οργανισμώ ν. Περιέχουν και χλωροφύ λλη
32) Οι λευκοπλά στες είναι εκεί ό που φυλά σσεται η χρωστική ουσία (αυτό που είναι
υπεύ θυνο για το έντονο χρώ μα στα φυτά και στα φρού τα)
33) Η κίνηση του κυττά ρου μπορεί να είναι είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά . Εσωτερικά
βοηθά ει η ακτίνη και εξωτερικά τα μαστίγια και οι βλεφαρίδες

2ο κεφάλαιο-Τα χημικά στοιχεία του κυττάρου

1. Ποιοι είναι οι κύριοι δεσμοί του κυττάρου;
2. Τι γνωρίζετε για τις υδρόφιλες αλληλεπιδράσεις;
3. Τι γνωρίζετε για τις υδρόφοβες αλληλεπιδράσεις;
4. Ποιοι είναι οι ασθενείς μη ομοιοπολικοί δεσμοί στα βιολογικά συστήματα;
5. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες;
6. Τι γνωρίζεται για τους μονοσακχαρίτες;
7. Τι γνωρίζετε για την ισομέρεια των μονοσακχαριτών;
8. Τι γνωρίζετε για την κυκλική δομή των μονοσακχαριτών;
9. Τι γνωρίζετε για την α, β μορφή των υδατανθράκων;
10. Τι γνωρίζετε για τους δισακχαρίτες;
11. Τι γνωρίζετε για τους ολιγοσακχαρίτες και τους πολυσακχαρίτες;
12. Τι γνωρίζετε για τα λιπαρά οξέα;
13. Τι γνωρίζετε για τα τριγλυκερίδια;
14. Τι γνωρίζετε για τα φωσφολιπίδια;
15. Τι γνωρίζετε για τα στεροειδή;
16. Τι γνωρίζετε για τα γλυκολιπίδια;
1) Οι κύ ριοι δεσμοί του κυττά ρου είναι ομοιοπολικοί. Ομοιοπολικοί ονομά ζονται δεσμοί
ό ταν 2 ά τομα έρχονται κοντά και μοιρά ζονται 1 ή περισσό τερα ηλεκτρό νια της
εξωτερική ς στοιβά δας
2) Οι υδρό φιλες αλληλεπιδρά σεις διαλύ ονται εύ κολα στο νερό , αποτελού νται από ιό ντα
και πολωμένα μό ρια και αναπτύ σσουν δυνά μεις ηλεκτροστατική ς φύ σης
3) Οι υδρό φοβες αλληλεπιδρά σεις είναι μό ρια με μη πολικού ς δεσμού ς, συνή θως αδιά λυτα
στο νερό
4) Οι ασθενείς μη ομοιοπολικοί δεσμοί στα βιολογικά συστή ματα είναι δεσμοί υδρογό νου,
δυνά μεις Van der Waals, υδρό φοβες αλληλεπιδρά σεις και ηλεκτροστατικές
αλληλεπιδρά σεις. Οι δεσμοί υδρογό νου συναντώ νται είτε σε πολυπεπτιδικές αλυσίδες,
 είτε στη διπλή έλικα του DNA. Οι δυνά μεις Van der Waals είναι απωθητικές δυνά μεις
ό ταν 2 μό ρια έρχονται κοντά . Οι ηλεκτροστατικές αλληλεπιδρά σεις είναι ασθενείς ό ταν
πρό κειται για υδατικά διαλύ ματα
5) Οι υδατά νθρακες είναι η κύ ρια πηγή ενέργειας για τους οργανισμού ς, είναι στοιχεία
δομή ς και χωρίζονται σε μονοσακχαρίτες, ολιγοσακχαρίτες και πολυσακχαρίτες. Οι
μονοσακχαρίτες είναι τα απλού στερα μέλη υδατανθρά κων, οι ολιγοσακχαρίτες
αποτελού νται από 2-10 μό ρια μονοσακχαριτώ ν και οι πολυσακχαρίτες αποτελού νται
από περισσό τερα μό ρια μονοσακχαριτώ ν
6) Οι μονοσακχαρίτες έχουν την κατά ληξη -ό ζη, για να προσδιοριστεί η D ή L διαμό ρφωση
κοιτά ζουμε το ΟΗ. Αν το ΟΗ είναι δεξιά , τό τε έχουμε D διαμό ρφωση, εά ν το ΟΗ είναι
αριστερά τό τε έχουμε L διαμό ρφωση
7) Όσον αφορά την ισομέρεια των μονοσακχαριτώ ν, η μό νη διαφορά είναι ως προς τη
χωρική κατανομή συγκεκριμένων ομά δων
8) Η κυκλική κατανομή των μονοσακχαριτώ ν είναι μονοσακχαρίτες που αποτελού νται
από 5 ή 6 ά τομα ά νθρακα σε κυκλική δομή με παρουσία αλδεϋ δομά δας/κετονομά δας με
υδροξύ λιο
9) Όταν το ΟΗ είναι κά τω έχουμε α-ανωμερές, ό ταν το ΟΗ είναι πά νω έχουμε β-ανωμερές
10) Οι δισακχαρίτες δημιουργού νται από την ένωση 2 μονοσακχαριτώ ν σε κυκλική δομή και
ενώ νονται μεταξύ τους με γλυκοζιτικού ς δεσμού ς
11) Οι ολιγοσακχαρίτες και οι πολυσακχαρίτες αποτελού νται από λίγα ή περισσό τερα μό ρια
μονοσακχαριτώ ν και ενώ νονται μεταξύ τους με γλυκοζιτικού ς δεσμού ς
12) Τα λιπαρά οξέα είναι γραμμικά αλειφατικά καρβοξυλικά οξέα που βιοσυνθέτουν οι
οργανισμοί και χωρίζονται σε ακό ρεστα και κορεσμένα. Περιέχουν 1 ή περισσό τερους
διπλού ς δεσμού ς
13) Τα τριγλυκερίδια είναι τριεστέρες της γλυκερό λης με λιπαρά οξέα. Η γλυκερό λη είναι
αλκοό λη με 3 ΟΗ
14) Τα φωσφολιπίδια είναι λιπίδια με φωσφορική ομά δα και είναι το κύ ριο στοιχείο της
κυτταρική ς μεμβρά νης
15) Τα στεροειδή είναι λιπίδια με 4 δακτυλίους. Το πιο γνωστό στεροειδές είναι η
χοληστερό λη, η οποία είναι το κύ ριο στοιχείο της κυτταρική ς μεμβρά νης και η
πρό δρομη ένωση για τη δημιουργία ά λλων στεροειδώ ν
16) Τα γλυκολιπίδια είναι λιπίδια που περιέχουν υδατά νθρακες

3ο κεφάλαιο-Πρωτεΐνες
1. Πώς σχηματίζονται οι πρωτεΐνες και τι γνωρίζετε για τους ρόλους που
επιτελεί;
2. Τι γνωρίζετε για τα αμινοξέα;
3. Τι γνωρίζετε για την όξινη και βασική συμπεριφορά των αμινοξέων;
4. Τι γνωρίζετε για τα πεπτίδια και τον πεπτιδικό δεσμό;
5. Ποιες είναι οι δομές των πρωτεϊνών;
6. Τι γνωρίζετε τις δομές των πρωτεϊνών;
7. Τι γνωρίζετε για την α-έλικα;
8. Τι γνωρίζετε για τη β-πτυχωτή;
9. Τι γνωρίζετε για τις στροφές και τις θηλιές;
10. Τι γνωρίζετε για την αποδιάταξη των πρωτεϊνών (μετουσίωση);
1) Οι πρωτεϊνες σχηματίζονται από την ένωση πολλώ ν αμινοξέων (20 συνολικά ) και
επιτελού ν διαφορετικού ς ρό λους, ό πως δομικό , καταλυτικό , προστατευτικό , ρυθμιστικό
και αποθηκευτικό . Δομικό ς ρό λος: συνδετικό ς ιστό ς των οργανισμώ ν, ενώ περιέχεται
και πρωτεϊνη κολλαγό νο, Καταλυτικό ρό λος: οι χημικές αντιδρά σεις πρέπει να
καταλύ ονται από τα ένζυμα, Προστατευτικό ρό λος: ανά πτυξη αντισωμά των για την
καταπολέμηση ασθενειώ ν, Ρυθμιστικό ρό λο: ορμό νες και Αποθηκευτικό ρό λο: οι
πρωτεϊνες αποθηκεύ ουν την ενέργεια
2) Τα αμινοξέα περιέχουν 2 λειτουργικές ομά δες: αμινομά δα και καρβοξύ λιο, οι οποίες
συνδέονται στο ίδιο ά τομο ά νθρακα. Εκτό ς, ό μως, από αυτές τις 2 ομά δες, συνδέεται
στο ίδιο ά τομο ά νθρακα και μια 3η ομά δα, ομά δα R, που ονομά ζεται πλευρική ομά δα
3) Όταν τα αμινοξέα έχουν τό σο αμινομά δα, ό σο και καρβοξυλομά δα, μπορού ν ταυτόχρονα
να δρουν σαν οξέα και σαν βά σεις. Τα ιό ντα Η+ που προέρχονται από τη διά σταση του
καβοξυλίου, δεσμεύ ονται από την αμμίνη και δημιουργείται ένα εσωτερικό ά λας, το
διπολικό ιό ν, το οποίο έχει συνολικό φορτίο ίσο με το μηδέν. Σε διά λυμα ή σε στερεή
κατά σταση τα αμινοξέα έχουν τη μορφή του διπολικού ιό ντος, ωστό σο, αυτό εξαρτά ται
κι από το pH του διαλύ ματος. Όταν οι τιμές είναι χαμηλές, τό τε έχουμε κατιοντική
μορφή , ό ταν οι τιμές είναι ενδιά μεσες έχουμε διπολική μορφή , ενώ ό ταν οι τιμές είναι
υψηλές έχουμε ανιονική μορφή
4) Τα πεπτίδια ή πεπτιδικοί δεσμοί σχηματίζονται από την ένωση 2 ή περισσοτέρων
αμινοξέων και ταξινομού νται ανά λογα με τον αριθμό , σε ολιγοπεπτίδια και
πολυπεπτίδια. Τα ολιγοπεπτίδια αποτελού νται από 10-20 αμινοξέα, ενώ τα
πολυπεπτίδια αποτελού νται από περισσό τερα αμινοξέα. Οι πρωτεϊνες μπορού ν να
αποτελού νται από χιλιά δες αμινοξέα και από 2 ή περισσό τερους πεπτιδικού ς δεσμού ς
5) Για να επιτελού ν οι πρωτεϊνες σημαντικές βιολογικές λειτουργίες πρέπει να έχουν
κατά λληλη συγκεκριμένη δομή . Οι 4 δομές των πρωτεϊνώ ν είναι: η πρωτοταγή ς, η
δευτεροταγή ς, η τριτοταγή ς και η τεταρτοταγή ς. Η δευτεροταγή ς, τριτοταγή ς και
τεταρτοταγή ς δομές αποτελού ν τις ανώ τερες δομές