Professional Documents
Culture Documents
908 KhazanatabawayalQalammal
908 KhazanatabawayalQalammal
شاعر :
حبیب اهلل قلم مل
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 3
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
هغه چا ته چي تل یې
www.Larawbar.com 4
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 5
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 6
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د کندهار د فرهنګي او ادبي بهېر په سلسله کي وروستۍ یوه لسيزه په هنري او ادبي لحاظ د خورا بریاوو ،السته
راوړنو او پرمختګونو شاهده پاته سوې ده .د بيان آزادي ،د مطبوعاتو خپلواکي او د هنري تخليقاتو لپاره پراخه موقع ميسره
سوې ده ،په دغه سلسله کي د هنري شاعرۍ سطحه هم تر یوه ځایه لوړه سوې ده او د شعارونو تر څنګ هنري اشعار هم د هېري
نه دي.
په دغو هنري شعرونو کي یو هم د ښاغلي حبيب اهلل قلم مل هغه دي چي ماشاء اهلل په ډېره لږه موده کي یې د
پرمختګ ډېر مراحل طی کړي دي او ډېر ستونزمن موړونه یې په تقریباً یوه ساه تر پښو کښلي دي.
د ښاغلي قلم مل شاعري هر سړی ځانته ورکشوي او په اروېدلو او لوستلو یې څوک نه ستړی کېږي .د دوی په
شاعرۍ کي ځيني ترکيبونه او لفظونه په حق سره په ده پوري مربوط دي او څوک یې یوازي د ښاغلي قلم مل انحصار ګڼالی
سي.
د پښتو ځوانو شاعرانو په لړ کي ښاغلی قلم مل هغه څوک دئ ،چي اشعار یې په دې ارزي ،چي په چاپي او کتابي
د کندهار فرهنګپال والي پوهنوال ډاکټر توریالي ویسا په کندهار والیت کي د نورو عمراني او تعليمي السته راوړنو تر
څنګ علمي او فرهنګي السته راوړني هم لري ،دغو مسایلو ته خاصه پاملرنه کوي او خصوصاً د مهمو کتابو د چاپ لپاره
خاصه عالقه مندي لري ،چي دا دئ دغه اثر هم د دوی په علمي توجه او مالي مرسته د چاپ جوګه سو.
د کندهار د اطالعاتو او کلتور ریاست د محترم پوهنوال ډاکټر توریالي ویسا له دغي نه هېرېدونکي او نه ورکېدونکي
مرستي او مالتړ څخه ډېر – ډېر تشکر کوي او د لوی خدای له درباره دوی ته د اوږده عمر او دغسي نورو بریاوو غوښتنه
هم کوي.
په ادب
عبدالقدیم پتيال
www.Larawbar.com 7
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
" د یوې ژبي ادب په ټوله عمر کي یو راز نه دئ ،لکه د ثقافت او مدنيت نور اړخونه چي لوړ او ځوړ لري ،ادب هم د
پرمختيا پړاوونه وهي ،وده کوي ،ځوانېږي ،زړېږي او نوي نوي رنګونه مومي".
خپلي د پړاو، اوسنی ادب منظوم پښتو د نظر په زما
ودي او پرمختيا په هغه پله کي دئ ،چي ماشاءاهلل د کميت اړخ یې پر ډېرېدو دئ او د کيفيت اړخ یې هم له پامه غورځول
سوی
نه دئ.
ځوان شاعران اوس د پخوا په پرتله د لوست (مطالعې) خورا ښه امکانات او اسانتياوي لري ،د راغونډېدلو ډېري
پلمې لري ،د شعري الهام له پاره ډېر موضوعات په ټولنه کي لري او ډېر شعرونه هم ليکل کېږي .که د دې تر څنګ د چاپ پر
مهال یې د شعرونو په چاڼ (انتخات) کي څه ناڅه سخت دریځه و اوسي ،د پښتو منظوم ادب د کيفيت اړخ به مو ال نور هم
د ښاغلي قلم مل شعري ټولګه ،چي ده باندي "خزانه! تا به ویل" نوم ایښی دئ ،ما وکتله ،درې برخي لري :د غزل،
څلوریځو ،آزاد شعرونو برخي ،د ده په شعرونو کي ځيني تشبيهات او سمبولونه لکه :د هسک اوښکه ،د وږمو قافله ،د نسيم
غېږه ،معصوم پسرلی ،مغرور خزان ،د لمر قضا ،د ړونا محکمه ،د ميني وزر ماتی ،د کاڼي زړه ...ښه په زړه پوري دي ،که
زما واک وای ،ما به پر دې ټولګي (د هسک اوښکه یا د اوښکوهار) نوم غوره بللی وای.
د ښاغلي قلم مل د شعري ژبي یوه ښېګڼه دا ده ،چي شعر یې سليس او روان دئ ،تر ډېره حده پوري د اوسنۍ پښتو د
ملفوظي (ګړنۍ) ژبي برخه یې پر مکتوبي (ليکنۍ) ژبي باندي برالسې ده.
www.Larawbar.com 8
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د ښاغلي قلم مل په شعرونو کي د ځينو پخوانيو شاعرانو تشبيهات په لږ او ښتې بڼه تر سترګو کېږي ،چي د شعر
او په ځينو شعرونو کي د اولس درد او خوږ د شاعر عواطف او احساسات دوني اغېزمن کړي دي ،چي د هغو ډېر ښکاره
بيان په ځانګړې توګه په آزادو شعرونو کي ،شعري اړخ یو څه تت غوندي کړی دئ ،د دې تر څنګ ځيني تشبيهات لکه :د څو
شېبو پر شا ،د ساندو پر شا او یا داسي نور ترکيبات لکه :جامې په تن کول ،زما تر سترګو سول ،چي زما په نظر د شعریت
ښکال ته څه زیان رسوي.
د پښتو ژبي په اوسني منظوم ادب کي د ښاغلي قلم مل او نورو ځوانو شاعرانو هـڅه او تالښ د ډېري ستایني وړ دئ،
د دوی هر شعر او هره ټولګه موږ ته د زړه سېک رابخښي.
خو ،د منظوم او منثور ادب دنياګۍ د هنر او کماله ډکه دنياګۍ ده ،ډېر نفيس او ظریف اړخونه لري ،په هغو ټولو
پوهېده ،ډېري ستړیاوي او ستومانۍ غواړي .که د "توصيه" کلمه پر چا بده نه پرېوزي ،نو غواړم د ښاغلي قلم مل د دې
ټولګي یوه نيم بيتۍ په لږ بدلون سره د ليکني په پای کي راوړم:
www.Larawbar.com 9
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
شعر هغه منظوم او منثور کالم دئ ،چي د اورېدونکو او لوستونکو په عواطفو او احساساتو کي تحریک پيدا کړي
و دې کالم یا وینا ته شعر ویل کېږي ،حميد بابا وایي:
د ښاغلي ځوان شاعر حبيب اهلل قلم مل نوې شعري ټولګه (خزانه! تا به ویل) په پښتني شعر او ادب کي ډېر ګټور
ادبي اثر شمېرل کېږي او ژر تر ژره به زموږ د پښتني ټولني د ځوان قشر د استفادې وړ وګرځي ،دغه ادیبان ،شاعران او
ليکواالن دي چي د خپلي ټولني ناخوالي و خپل ولس ته ور په ګوته کوي او د سالمي ټولني په جوړولو کي مهم رول لري ،نو له
همدې امله یو شاعر او ليکوال د خپلي ټولني ټوله نيمګړتياوي د شعر ،نظم یا نثر په ژبه و خپلو خلکو ته وړاندي کوي ،او د
خپلي ټولني د ځوانانو ذهنونه ورتنویروي او هغه بې عدالتۍ چي د ده په ټولنه او محيط کي وجود لري خپل ولس په خبروي.
د ښاغلي حبيب اهلل قلم مل دغه لومړۍ شعري ټولګه پر درو برخو وېشل سوې ده ،چي لومړۍ برخه یې شعرونه او
نظمونه دي ،چي ټوله ( )٠٦شعرونه او نظمونه دي ،د بيتونو شمېر یې تر ٦۷٠پوري رسېږي.
دوهمه برخه یې څلوریځي دي ،چي ټول شمېر یې ( )۰۷ته رسېږي ،او دریمه برخه یې ازاد شعرونه دي چي شمېر یې
پنځو ته رسېږي.
ځوان قلم مل پخپلو شعرونو کي نوي ترکيبونه په ساده الفاظو کي راوړي دي ،د پېچلو او مغلقو الفاظو څخه یې
ډډه کړې ده ،لکه چي وایي:
یا دا چي وایي:
www.Larawbar.com 10
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
په پورته بيت کي د طباق ادبي صنعت راغلی دئ ،چي د خوشحالۍ او غم تر منځ تقابل موجود دئ .یا دا بيت چي
وایي:
په پورته بيت کي د نوي او زاړه تر منځ طباق راغلی دئ .ښاغلی حبيب اهلل قلم مل وایي:
ځوان قلم مل لکه خوشال خان چي د پښتنو د بې اتفاقۍ څخه یې سر ټکولی دئ ،چي وایي:
بل مثال:
یا دا چي وایي:
www.Larawbar.com 11
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
په پورته بيت کي هم د زوړ او ځوان کلمو تر منځ طباق راغلی دئ .قلم مل پخپله شاعري کي د کالسيکو شاعرانو
په پورته بيتو کي مخ مشبه ،لمر مشبه به ،زلفي مشبه ،تندر مشبه به ،شونډان مشبه ،سور ګل مشبه به ،غاښ مشبه
او صدف مشبه به دئ( .لکه) د تشبيه توری دئ ،څرنګه چي د تشبيه توری ښکاره پکښي راغلی دئ نو یې مرسله یا مطلقه
تشبيه بولي.
په کالسيکو شاعرانو کي لکه :خوشال خان خټک ،رحمان بابا ،حميد ماشوخېل ،عبدالقادر خان خټک ،اشرف خان
هجري ،کاظم خان شيدا ،معزاهلل مومند ،پيرمحمد کاکړ ،شمس الدین کاکړ او تر ميرزا حنان بارکزي پوري د (حباب) کلمه
پخپلو اشعارو کي ډېره کارولې ده ،کاظم خان شيدا وایي:
خو ښاغلي قلم مل د حباب کلمه پخپل شعر کي داسي راوړې ده:
www.Larawbar.com 12
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د ښاغلي قلم مل په شعري ټولګه کي د سېالب ،فورم ،محتوی او قافيې له مخي کمی نه ښکاري ،که چيري څه کمی
پکښې وي هغه د یادوني وړ نه دئ.
په اخيره کي زه حبيب اهلل قلم مل ته د دې شعري ټولګي مبارکي وایم ،د پاک خدای څخه د ده قلم هڅاند غواړم،
پر قلم دې برکت وي.
و من اهلل توفيق
کندهار
۰۳۷١ /٠ /٠۰ش
www.Larawbar.com 13
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰/٠/۰۳۷۰
www.Larawbar.com 14
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠/۰/۰
www.Larawbar.com 15
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۷ /۳ /۰۳
www.Larawbar.com 16
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۷ /۳ /۰۳
سره يې.
www.Larawbar.com 17
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۷ /۳ /۰۳
www.Larawbar.com 18
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 19
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 20
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰/۰/۰۳۷۸
www.Larawbar.com 21
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۳۱/۰/۰۳۷۷
www.Larawbar.com 22
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰/٠/۰۳۷۷
www.Larawbar.com 23
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
٠/۳/۰۳۷۸
www.Larawbar.com 24
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۷/١/١
www.Larawbar.com 25
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 26
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 27
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
په تلو دي راغله جوړه غم او اختر
څنګه به لمانځو دا دوه غم او اختر
۰۳۷۷/۷/۷
www.Larawbar.com 28
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠ /٠ /٠۷
www.Larawbar.com 29
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠ /٠ /٠
www.Larawbar.com 30
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰ /۷ /۰۰
www.Larawbar.com 31
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 32
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۳۱/۷/۰۳۷۸
www.Larawbar.com 33
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 34
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 35
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 36
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠/۰۱/۰۰
www.Larawbar.com 37
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰/۳
www.Larawbar.com 38
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰/۰۳
www.Larawbar.com 39
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰/٠۸
www.Larawbar.com 40
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 41
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰/۰۸
www.Larawbar.com 42
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰/۰
www.Larawbar.com 43
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۳/۰۰/٠٦
www.Larawbar.com 44
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰۱/٠
www.Larawbar.com 45
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۸/۰١
www.Larawbar.com 46
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/٠/٠٠
www.Larawbar.com 47
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۳/۰۰
www.Larawbar.com 48
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰ /۰ ۷ /۰۳
www.Larawbar.com 49
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠/٠/٠٦
www.Larawbar.com 50
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠/۰/۰
www.Larawbar.com 51
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۱/۰٠/٠۱
www.Larawbar.com 52
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۳ /٠ /۰۳
www.Larawbar.com 53
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/۰/۰٦
www.Larawbar.com 54
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د فخر څلی
سپوږمۍ وه که دا لمر وو د اسمان له غېږي ولوېد؟
په شپه کي دي فلکه! کهکشان له غېږي ولوېد
۰۳۷۳ / ١ / ۰٦
www.Larawbar.com 55
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 56
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠/۰۱/۰۳
www.Larawbar.com 57
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠ / ۰۱/۰۷
www.Larawbar.com 58
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠ /١ / ۳۱
www.Larawbar.com 59
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠ / ۰ / ٠۱
www.Larawbar.com 60
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
٠۱۱٠ /۷ /۰۸
www.Larawbar.com 61
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 62
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦ / ۰ / ٠١
www.Larawbar.com 63
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦ / ۰ / ۰٦
www.Larawbar.com 64
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦/ ۳ / ۳
www.Larawbar.com 65
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦ /٦ /٠٦
www.Larawbar.com 66
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦ / ٦ /۰۳
www.Larawbar.com 67
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦/ ۸ / ۸
www.Larawbar.com 68
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦ /۰۱/۰٠
www.Larawbar.com 69
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦/١ /٠٠
www.Larawbar.com 70
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٦ /١ / ٠۷
www.Larawbar.com 71
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 72
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
به يې.
www.Larawbar.com 73
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 74
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 75
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
٠٠/۷/۰۳۷۸
www.Larawbar.com 76
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 77
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
٠۳دروژی ۰۳١۱\٦\۰
څلوریځه
www.Larawbar.com 78
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 79
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
غزل
۰۳١۱\٠\٠۰
www.Larawbar.com 80
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 81
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 82
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
غزل
۷\۳\۰۳١۱
www.Larawbar.com 83
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
غزل
۳/۳/۰۳١۱
www.Larawbar.com 84
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 85
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
٠٠دروژی ۰۳١۱\٠\۳۰
٠۳دروژی ۰۳١۱\٦\۰
www.Larawbar.com 86
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
٠۳دروژی ۰۳١۱\٦\۰
www.Larawbar.com 87
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 88
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳١۱\۰\ ٠۳
دچاالسونه ځني
www.Larawbar.com 89
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
دمحبت السونه
ترمينځ مو سي راپيدا
www.Larawbar.com 90
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 91
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
هلته یې وګرځوي
www.Larawbar.com 92
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
خو په دې نه پوهېږي
د هغه چا پر سرو
www.Larawbar.com 93
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷۰/٠/٠
www.Larawbar.com 94
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د بد بختيو ټغر
د بېوسيو ټغر
د مایوسيو ټغر
www.Larawbar.com 95
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
ته يې.
www.Larawbar.com 96
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
راکوچوي ورلره
خزانه! تا به ویل
۰۳۷٠ /۰/۰
www.Larawbar.com 97
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د نېکمرغيو ډالۍ
د خوشبختيو ډالۍ
د اخوت په اوبو
www.Larawbar.com 98
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
ته مو هر ځل کښېنوې
www.Larawbar.com 99
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
۰۳۷٠ /١ /۳۱
www.Larawbar.com 100
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
www.Larawbar.com 101
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د دې غمجني اوښکي
۰۳۷٦ /٠/٠
www.Larawbar.com 102
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
د ټولو هغو دوستانو او ملګرو څخه نړۍ مننه ،چي زما سره یې د دې کتاب د چاپ په برخه
کي تر خپله وسه هڅي کړي دي.
ځينو دوستانو او ملګرو د لګښت درانه پېټي ته اوږه ورکړه او ځينو د کتاب په نورو برخو
کي خپلي هڅي نه دي سپمولي.
ملګري او دوستان ماشاءاهلل ډېر دي ،د ټولو یادونه به د کتاب ډېري پاڼي ونيسي ،زه له
ټولو څخه په یوه وار د زړه له تله مننه کوم او د ستر څښتن(ج) له دربار څخه د هغوی د هري
هڅي په وړاندي څو برابره بدل غواړم.
www.Larawbar.com 103
خــــزانــــه! تــــــــا به ویل
تاسو کوالئ سئ د لراوبر ويبپاڼي په برېښنايي کتابتون کي زيات شمېر ارزښتناک او په زړه
پوري آثار په خپل تفريحي وخت کي مطالعه کړئ .
د لراوبر انالين کتابتون ستاسو لپاره د الندينيو موضوعګانو اړوند آثار پر ليکه کوي :
www.Larawbar.net/library
www.Larawbar.com 104