‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ِشرررُكراررّكرراَررُِرََِررِة ر‬
‫ر رِْ‬
‫تر َ رَنيرررراإلرررَكصر رِازرر رَروررراإلرميرَرانر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رشررِن رَنيرررِفِررَِر" ر‬ ‫ُر‬ ‫رررررور رِحر رَ‬
‫ررراؾرررِخ َلراررِذرارر‪٢‬كر ِ‬
‫ِسرو‬ ‫راًسريرةررررِمنررر"رثرَر رِ‬
‫رلسر رِميرراًخ‬ ‫رَوتر َ ََرر رِانرر َمرورِكرِفررربرر ر رِ‬
‫ُيرررر ر‬
‫ررَورررراًصرِ ّذرؿرَرََلررارر‪٢‬كرُزرراَررًِرِفنير ر‬

‫ِتر َلررَرِ‪١‬كر ر‬
‫ربرِِبرراررًر ََرررِاشر ر‬
‫ر‬
‫رررررَجصاررُِؼؼؼؼؼؼؼؼؼؼؼؼؼ َميرراًررررَلَرَ ُمر ررِ‬
‫وشر ر‬ ‫رَظر ََررررراجنرا‬
‫ر‬
‫اررِ‪٢‬ك ِ‬
‫رصرير ر‬
‫رر‬ ‫َؾررَفرر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَر َُر‬
‫‪1‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫إضاءة‬
‫ررررررربرٔرموزرر‪:‬ر ر‬ ‫ؿىلرا‪٢‬كس‪١‬كررر ٔبرنررر ر رر رر‬
‫هيمترىفرحِاثَرت‬ ‫ر رررر ر‬
‫رررراًـ‪١‬كر‪،‬ر روًثىنرابًـميرمبارؿ‪١‬كرحىترإلرٍىونرؿَمَروابإلرؿَََرمثرٍزىكرؾنرؿَمَرومعهلرابٗكؾوتر ٕار رر‬
‫رىلر‬ ‫ٔبرورًِار‬
‫ررررصر ر رررر رررررررررر ر ررر‬
‫احيراًساتلةر‪،‬رفِعربرؿىلررر‬ ‫نرًوظنرررر رررر رررر ر رر رر‬
‫هفسَرؿىلراًعربرىفرلكرا‪٢‬ك‬ ‫خعاؿَر‪،‬روإلتسرهلررر ٔبر ررر ر ر‬ ‫رررر رررر‬
‫‪ٝ‬كرتلسزرمسررر رررررررر رر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٕار رر‬
‫رىلر‪ٝ‬كر‪.‬‬ ‫مصراًخـ‪١‬كرومضلةراًـميررروار ٔلر ر رر رر ررر ررر رر‬
‫رىرىفرسخِيراٗكؾوتر‬ ‫ر رررررر رررر رررررررر‬
‫روٕارهىنرربُسىرلكركارزىءرنرخاىبرُشٍرا رٔلترَاث‪1‬رحردار‪ٞ‬كروىفر‪ٝ‬كر‪ :‬ر‬
‫رمَفوػةرر ر‬ ‫سالسر َيرررر رٍ‬
‫ررُةررررر ر‬ ‫رًَمررر ٔبرانررب‬
‫رررُرــــسىررررررررررررررررر ر ر‬ ‫َخررارٕرر‬
‫بر رَ ر‬
‫رررْكرُسرؼؼؼؼؼنرمَحوػة ر‬ ‫ررر رًابرر رر‬
‫ركسرحرؼؼؼ روىررر ُذررَرزررَزررًاررررررررررررررررررتـنيرا‬ ‫نخا‬
‫رررؼؼؼنركؼوزمرررررررررررررررر ررؾلور رَلر ٔبر ر رر ر‬
‫انشرحمؼرؼؼؼؼؼؼؼوػة ر‬ ‫ررًَلىرم‬
‫ؿرهلرُرررر‬
‫رحمفوػرؼؼؼؼؼؼؼؼة ر‬ ‫‪ٙ‬ك‪ٛ‬كركَتررثريخررِرؼرؼرؼرؼرؼرؼرؼرؼرِر ًارررررررررررررررر رر ررُ‬
‫حلوقررررراًعحررؽرِر رر ر‬ ‫ر رررر رُ‬
‫رملصوػرؼؼؼؼؼؼؼؼؼؼؼة ر‬ ‫ًلكرامصىءرًعحـرؼرؼرؼرِارررررررررررررررررًوخرر رَِر رِ‬
‫ر‪ٝ‬كرررر رر‬
‫منرمث‪ٜ‬كررر ٔبرررررررر ر‬
‫هفؽرمَفوػرؼؼؼؼؼة ر‬ ‫رررر ُـرـــىنررررررررررررررررر رررر‬ ‫وذؾوررِتررر رٍ‬
‫رقَةررثيف‬ ‫ررر‬
‫ور رهؼصرِت هر ُ ر رٍ‬
‫رعحررررحصر ُمررُلرِىنرررررررررررررررررررتـررررَيمررررٔبر ررُ‬
‫ًعفررمَحوػــــة ر‬
‫اُميراًلَموشر ر‬
‫ظَرجنررراررجٕرصررر ررررررر ر‬
‫رررر‬
‫ر‬

‫‪1‬‬
‫‪0430 3‬‬ ‫‪30 0202 3 9‬‬

‫‪2‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫ُمر َلر ّرِس َمررٌة‬
‫نرهي رِسرٍِر‬‫اثررربرر رَمعارًِيرَاررر َمر ررررَ‬ ‫نرسر ُِرّئرَر رِ‬‫ررررِم رر رَ‬ ‫نرِشر رِوزررربرررهر ُفر رِسريرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ُررورَسر َخرلررِفرُصر ٍُر رَروررهرَ ُـروررُ رِرابر رِ‪ٞ‬كررِم رررُ رُ‬ ‫ررو‬ ‫ر‪ٟ‬كررَرَنر َمرررُس ٍُر رَروررورَسر َخررِـَر ُيرَر رَ‬ ‫رمس رِررِ‬ ‫ار رنرراررْكر َرررَ‬
‫ر‬
‫ُرربررْصرِرَررُرسرربرر رنرر‬ ‫ررو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ًمرررهلر رَ‬ ‫رِشر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كر رَرورر ْحرررَس ٍُرررإلرر رَ رِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫نرإلرراررهلررراَررإلرر رُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ُرربررْصرِرَررُرسرربرر رر‬ ‫ررو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ُرر َمرنرررًرُضرَيرررفرَالررُرراَرذ رَيرررهلر‬ ‫ررو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫‪ٝ‬كررفرَالرر ُمرضريرررهلر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رُ‬
‫‪2‬‬ ‫ر ر‬
‫رررر‬
‫{رَي‬
‫ونر ررر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رمترر ُمر رْسرَ ُمر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ررإلررثرَ ُمرورحرُ رنر رراررإلر رَرورربهرْرُ ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َحر رقررثرُرَلاررِثَ رَرو‬ ‫ررررررُلورررر ررَ‬ ‫ارا‪ٙ‬كر رٍَنرربرٓ َمرٌرُوراراث‬‫ُرررررربرررهيرَرررررِ‬ ‫ُمر ّحرمرسررًار َؾر ْحرررُس ٍُر رَرورررَزررُسر ررُوهلر رَ‬
‫رر{رَي‬
‫ررررِو رَسر رًاءررر‬ ‫رررترَ رررررِمرْهنرُ َمراررر ِزر َخرررًاإلرر رَنرِث رًرير رَ‬
‫ارو‬ ‫ارو‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َذرَرَرَل رُرُْكررِم رْنررهرَرْف رٍسر رَروررار رِحسرررَررٍت رَرورر َذرَرَرَقرررِمهنرَ رَ‬
‫ررررْور رَ ََجر رَ‬
‫ارس‬ ‫ررر رُرُُكررررِ‬ ‫ررررررررُاشرراثرررررُلور رَ ج‬
‫ارزر‬ ‫ربرهيرَاراًي‬
‫‪3‬‬
‫ررررررُلورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر‬ ‫ارا‪ٙ‬كر رٍَنرربرٓ َمرٌرُوراراث‬ ‫{رَيررربرررهيرَرررررِ‬ ‫ررررر ر رررَ‬ ‫را‪ٟ‬كرررَرَكر رَنررؿرََرَ َْر رُرُْك رَرزرررِكِر ًحرارر ر‬ ‫ونرر ِتررَِ رَروررررْرالرْزر َحرار َمررارر رنررر ررَ‬ ‫را‪ٙ‬كيرررجرَ رَسرار َءرًرُ ر رَ‬ ‫ارا‪ٟ‬كرررررِ‬ ‫رَوراثررررُلورررر ررَ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَ رَ ر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرورررَزررُسر ررَوهلرررُرفرَرَلرْسررفرَ رَاسرررفرَرْوررًسراررر‬‫رررًرُرْعررَِرْحررًرر رُرُْكرربرررْرَمعاًرر رُرُْك رَروررًرَرْلرِفرْصررًرر رُرُْكررُهرُوجررَرُرُْك رَرورر َمر رْنررًرُرِعرؽرِرر ررَ‬ ‫رَوركرُوًرُوراررركرَرْوررًإلرر رَرسر رِسر رًسارًرر‪،‬رر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫رريرراًرررِرَرْرسر رِيرر َُررْرسر رُيرر ُمر ّحرمر رر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كر رَرورر َذر رَ‬‫اةرر رِ‬ ‫ًررر ِنر َخرر رُ‬ ‫رريرراررْكرَرِسر رِ‬ ‫رررفرَار رنرر َذر رَ‬ ‫رررر‪4‬رربمرارررترَرررُـسر‪،‬ر‬ ‫َؾر رِؼرميرًار ر‬
‫ر‬
‫ررررر رِازرررر‪ .‬ر‬ ‫رر‬
‫ٍ‬
‫رضالرٌكرررِرِفرراًي‬ ‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ٍ‬
‫رضالرٌكر رَرورررُلكرر ررَ‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫حسزرَةر ِتررْرسرؿرَة رَرورررُلكرر ِتررْرسرؿرَةر ررَ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ررررُلكرر ُمر رررَ‬ ‫حسرََثرررُُترَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ِشررارلر ُمرور ِزرر ُمر رررَ‬ ‫رَور رَ ر‬
‫نَثرر‬ ‫رررر َحر َـر َير رٌِر رَعررْسررِزررارر رلروررِلرررِمنررررِرِ رَ‪ٛ‬كررربر ررَرَ‬ ‫ر؛رَحرررَسرًار رِ‪ٞ‬كرارر رِ‪ٙ‬كيرررفرَ رضر َيرر َُر رِشرٍِرارر رلمررِةرؿرَرَىلرر رَرسرارئرِ ِصررارر رل َمر ِمر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫برمرارررتر َرررُـسررر رَ‬
‫وجرر ِتر َمر َحرر رِاسر رِنرررر رِ ّ‬
‫راًضررَرِميرر‬ ‫اًسررَالر ِمررارر‪٢‬كرَحر ُـر ر رِ‬ ‫ُرررر ر‬ ‫راًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رررررادرذرَ رعرِررمرُرررًِ رُعرحر َحررِةرهرَ ِخر ِِرّرَِرؿرََرََررَِررر ر‬ ‫ار رلر رِهعر َحراررِءررَوربورفرَرَصرراًررررَل رَسر ِمر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ررررر‪،‬ر‬ ‫رررفر َـرررِرِاهلرارررَىلررربرر ررَزصر رِسرًلم‬ ‫ررررْكرَوررِرِاهل رَرورررَصرار َُرررُرسوراررررِمنررب‬ ‫حوررِرِاهل رَروررفرَ ِِر ُمروراررررِمنررب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ارصرِرِررُرسوراررررِمنررب‬
‫ررر ر‬ ‫رررر َُرررسرَررُاضمرر ِتر َمررر رَ‬‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَور َمر َجراررِمؽر ِرارر رِْك رَ ُِكر‬
‫ر‬
‫ُيرراًررر َحربرٔرِشر رَرورراًرر رَىرَصر ِمرر‪ .5‬ر‬ ‫َرررإلررْكرِذرسارَررِء رَروررراإلررِث ّ َحرارغرِ رَرورررب ر رِ‬‫ررإلر رَمجارغرِ رَرورررب ررَوإلرُر رِ‬
‫راراب‬ ‫ونر رِراب‬ ‫رريرراًررررُلرُصر ر رِ‬ ‫فرَِررمرُرر َذر رُ‬
‫ر‬
‫ررر ٔلر ررررر ر ررر‬
‫دمر‪،‬رفاكنرمنررر‬ ‫ررروارحررررررر ر‬
‫ذحاُارٓكمترا‬ ‫افصترؿَلررر َُر رِشرٍِراررلرمررِةرارر‪٢‬كرُ َحرجر رٍِكر ٔبر ررر ر ررر‬
‫نراظعفاُار‬ ‫رررروررر رررر‬ ‫رنرمنرمننر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررا‪٢‬كخ‬ ‫ٕار ررر ررر رر‬
‫رررربرٔنرررَحرَِمر‬
‫رررر‬ ‫رفضهلرؿَهيمرت‬‫رر‪ٝ‬كررر ر رررر‬ ‫رررررررذرَر رُ‬ ‫راًسررَالرمر‪،‬روسا‬ ‫وذامترزسهلرررؿرََرَ ِهير ُمرررر ر‬ ‫رررررر ر ررر ررر ر‬ ‫رفهيارذريررر ٔبرهخِاءٍ‬ ‫رررر ٔبرنرررتر َ َـر رَرررر ررر ر‬ ‫افصرحؼِار‬ ‫وررر رر ر‬
‫ررر رٔلمةر‬
‫ررر‬ ‫احسرمنرث‪ٜ‬كرا‬ ‫ررررررور ر ررر ررر‬ ‫ا‪٢‬كصسَنيرٕكَِار‪،‬رفعازراً‬
‫رررررروررر ر رر رر رررررررر‬ ‫ررر رٔلهخِاءر‬ ‫هةراًيتراظعفيرمنرذريرِتررذَرررِلَرا‬
‫ررر رٔلمرارررررر ررر ر رر ررر رر ر‬ ‫ررراثرا‬
‫رررررررر ٔلر رذٌكرررو ٔبركرورالررر ٔبر رُيررر‬
‫رزترمنرِشكر‪،‬رمؽرا‬
‫رررررر ررررر رر ر‬
‫يرمارَكنرفَِر‬
‫رررر َـر َمر ررررر ر‬
‫اكرمـَر‪،‬روإلرًلديرمنراً‬ ‫رررررررور ِحرر رررر رر رررررررررر رر‬
‫ِسراًاكمير‪،‬روهناانرؾنرالارِشر ررررررررر ررررر ررر‬ ‫نر‪ٝ‬كررر ٔبرررمصانرابًخ‬ ‫رررر ٔلرمةر‪،‬ر‬
‫رررررو ٔبر رر‬ ‫هحشٍرؾنررربرٔر رررررر‬
‫فضََةرُشٍرا‬ ‫‪1‬ر ررر‬
‫(رفهياررررر رررر‬
‫رررًرخرحَََلَنيرهبار)ر‪.‬‬ ‫ظيرمًضربرٔ رررر ررر‬
‫ُارمنرزسمرا‬ ‫رررو ٔبر ر رررر‬ ‫اًرر ِـر رر ررر رررر رررر ر ررر رررر‬
‫‪١‬كرىفرر‪ٛ‬كر‪،‬رمثرثـصجيرؿىلراًضرهبةر‬
‫ررر‪201‬ر‪.‬‬ ‫‪2‬رسوزتربرٓ رر‬
‫لرمعرصرانرر‬
‫‪3‬رسوزتراًًساءر‪2‬ر‪ .‬ر‬
‫‪4‬رسوزترار ٔلرحرزراةررر‪90‬ر‪92‬ر‪ .‬ر‬
‫ررررر–راًـاليئ‪ .‬ر‬
‫ررر ٕإلررظاتةر‬ ‫‪5‬رر ٕار رر‬
‫رحاملرا‬
‫‪3‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔلرررر‬
‫مةر‬ ‫فترتَرث‪ٜ‬كرا‬ ‫ررر ٔلردمرمارج‬
‫رررررررشر رررررر‬ ‫درشفررر ٔبررررر‬
‫مةرمنرا‬ ‫ررر ٔلرهخِاءرو‪٠‬كرث‬
‫ررررررررررر ر‬ ‫هيبرمنرا‬ ‫ررر ٔلرمراررررررررر رُرِ ّ‬
‫هةرمثَامرَحير ر ررر‬ ‫حيميرمنرا‬
‫رر ررر‬
‫ررررشر رررررر ر ررررر‬
‫ًفرومارحؼََرمنررر‬ ‫ررر ٔلررررر‬
‫مةرمنرج‬ ‫مذَرمارانهلراًييبرالررٔر رررررر‬
‫هصمررًخ‪ٜ‬كرا‬ ‫رررررر ٔلررررررررر ررررر ررر‬
‫ررر ٔلرهخِاءر‬
‫هيبرمنرا‬
‫زترو‪٠‬كرًيير ر ررر‬
‫ا‪٥‬كخا رررررررر‬
‫حىصمير‪ .‬ر‬
‫رررر ٔلررررررر‬
‫هخِاءر‬ ‫وسائصررر ٕارردروارهَرا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‪-‬ر ر ررر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر ُمر ّحرمر رر رَ‬ ‫ـررهبار‬ ‫وَكنرمنررر ٔبر ر رررر ررر ررر رررر رررر‬
‫ؾؼمرمؼاُصرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كٍكراًيترررترُر رر‬ ‫رر ررر‬
‫ررر ٔلرهخِاءر‬
‫رررررر‬ ‫رررو ٔبر رررررررررر رر ررر رر‬
‫ضمرؾحاذترتـررهبارذامترا‬ ‫ؾؼمرصـريتر‬ ‫‪،‬رفِييررر ٔبر ر ررر رر‬ ‫ِسر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررررر‬ ‫ررررررور رِحر رر‬ ‫نرحصذثراًخ‬ ‫راًسررَالرمررر‪-‬ر ٔبر رر ر رر‬ ‫ؿرََرَ ِهير ُمرررر ر‬
‫ميةر‪،‬رف‪١‬كرجتصذراًسررر رَوفرررورررر ررررر ر ر‬
‫ثحلصراًحعونررر‬ ‫ررررررررررررًـؼر رررررر رر ر ررررر‬ ‫رإلرًِشٍرا‪٢‬كِمةرا‬ ‫ررروراررر ٕار رررر‬ ‫ررررًرحـث‬ ‫ا‪٢‬كصسَنير‪،‬رتيرولكرا‪٢‬كصسَنير‪٠‬كر‬
‫وررر ر رر ررررر ررر رررر ر رر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رإلرمنررر ٔبر ر ررر ررررررررررررر رر‬
‫خيرث‪ٜ‬كراًلاًةر‪،‬رفلسرحصررر َؾر رِنرراًي‬ ‫اْكسًرررر ٕار ررر‬ ‫ثثَجراًصؤوشرىفراًلسميرررور ر رر‬
‫ورررر رررر ررر رر ررررر ر‬
‫را‪ٟ‬كرر‬ ‫ررر رًسر َْررِفرر َحررىتررًرُ ْـر َحرررَسرر ر‬ ‫راًسرارؿرَرِة رِراب‬
‫رتررتر َرْ رَنيررًر َررَس رْيرررر ر‬ ‫رررررتر ُرِـثرْ رُ‬
‫ارركوهل‪:‬ر(ر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمررررر ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬
‫جنرمعصرز‬
‫رررررار رر ر رَ‬ ‫ررررزواٍر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كررمار‬
‫رازَرررؿرَرَىلرر َمر رْنررذرراَرًرَرَفررربرر ْمر ِصري‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫اًعرلر رُ‬ ‫رررر ُحررِـ َيررارر ر‪ٙ‬ك رل رَرورررر ر‬ ‫رَتر رَترر رِرػر رِ ّير رُرزرر ْمر رِح رَ‬
‫ي‪،‬رو‬ ‫ررر ُحررِـ َيرررِزرْسررِِقرررَ ْ‬ ‫ًمرررَ ُرهلر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رِشر رَ‬ ‫رَور ْحرررَس ٍُرررَرإلرر رَ رِ‬
‫رررررررررَلار رَلرررررر‬
‫ررزترمنررر‬ ‫و‪٠‬كرٍىنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررًرررر ررر رررر ررر ر رر ر رر‬
‫َلديرمنرؾحسٍرمعالرَكنرهلرفَِرمث‬ ‫ررر‪1‬رر رررر ر رر‬ ‫رَور َمر رْنررجرَ رَضرحرَرررَر ِتررَلرْور ٍمررفرَِرُرَرورررِمرْهنرُ ْمرر)ر‬
‫ذربرؾنرزةراًـزترخيروؿالركوهلرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ررب‬
‫ررررررررَانر‬ ‫ررررٔب ر ررر ررر ررررر ررر ر رررر ررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررٔبهَر‬ ‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ِشكر‪،‬رفعحرر َؾر رِنرراًي‬
‫ر ررررر ر ر‬
‫وكولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررر‪2‬ر رر ر رر‬ ‫ِشر رَنَر)ر‬ ‫ُرررِ رْ‬ ‫ِشرررَكررِفِررَِر َمررِـيررركرَرْ ِريريرررحرَرَصررْن ُخرَر رَ‬
‫ررو‬ ‫رمع رَير رَرَمع رًالرربرررْ رَ‬ ‫راًرشررِكر‪،‬ررر َمر رْنرر رَرِ‬
‫راًرشرََكررِءر َؾر رْنرررر رِ ّ رْ‬ ‫رب رْقرَىنرررر ر رَ‬
‫رمعرًالرر رَرظرارًِ ًحراررر‬ ‫رُكرارررَرٌهل رَروررار رِح رٌسرفرَ َمر رْنرررَرَكر رَنررٍرَرْصر ُحروررررًِرَل رَاءرر رَ ِرزررترّرَِرفرََرْ ََر ْـر َمر رْيرر رَرَ‬
‫رررًرَِرُ رُرْ‬
‫وَحررارررَرَلررربررهر َمرارا‬ ‫رشرررِمثررَْررُ رُرُْكرًرُ ر رَ‬
‫رررررَانرثر َ رَ رٌ‬ ‫(ررركرُ رْيرراررهر َمراررب‬
‫‪3‬ر ر ر‬ ‫ر‬
‫روحسٍروجترصرًسٍر‬
‫ررر‬ ‫ير‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر رررر‬ ‫رررر َـر َمر رر‬ ‫رذالضراً‬ ‫وكريرر‪ٛ‬كرذمارًسلرؿَلررر ٔبرنررر ٕار ر ر‬
‫رًرررر ر رر ررر رررررر ر ررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رَوررَإلررٌر ُ رْ ِ‬
‫ررشرررْكر ِتر ِـر َحرار َذر ِتر رَ ِرزررتر َّرربرر َحر رسار)ر‬
‫رررر ٔبر ر ر رررر رررر ررر‬
‫دصىرًلريٍرمنرتساًةر‬
‫ررررر‬ ‫يَةر‪ٞ‬كررهَةر‬ ‫رررًررررر‬ ‫افلترا‬ ‫رررزرررر‬ ‫ررررررررررِرَ َشرررر ررر ررر‬
‫اراٗكًَيرؿىلررر ٔبرهَر‬
‫ررر ٕارررار‬ ‫رررر َـر َمريرراثَر‪.‬رف‬ ‫ضمرمنراً‬ ‫رررثرَ َـرررَاَلرر ٔبر ررر‬ ‫ر رًوَجَر‬
‫رررراررًََرر‬
‫ٕررررر‬ ‫ثـاَلروحصذٍر‬
‫تَرثحازكرررورررر ررر ر‬ ‫ررررصرررررررر‬ ‫ذَعَرً‬ ‫روسانرمعهلررفربرٔ رر‬
‫ررر ٕإلر رر رر ر‬ ‫خسزكرا‬ ‫رنراسررر رر‬ ‫رررر َـر َمريررر ٕاررإلررر ٕار ررر‬ ‫اًـميررر ٔبر ررورِفررر ٔبررررررر رر‬
‫زيائَرحدطراً‬ ‫رررر‬
‫‪.‬ر‬

‫رررًرْ َجرار ِمرؽر‪:‬ر‬

‫رررر‪1:82‬رر‪.‬‬ ‫ررررررر;‪218‬ر ررر رَ رِ‬
‫‪،‬روَصررَحرا‬ ‫ررر ٕإلررزواءر‪:‬ر‬ ‫ررررر ٔلرررر رر‬
‫ًحاينرِفرا‬ ‫)روحسر يَرا‬ ‫ررررَرّلرًاررر‪1979‬ررر رررررر‬
‫)ر‪،‬ر(مسررريسررر ٔبر رَحسررر‪7227‬ر ررر ر‬ ‫(زواٍراًحزازيرمـ‬
‫‪1‬ر ررررررررر ررر‬
‫ررر‪/1‬ر‪،802‬ر‪)687‬ر‪.‬ر ر‬ ‫رررو ٔبر رَحسر(‬
‫رررر‪،)6101‬ر‬
‫رماخةر(‬ ‫رررورار رُجنرررر‬ ‫‪2‬رر ٔبر ر ررررر‬
‫دصخَرمسر ٌ‪١‬كرر(رر‪/1;87‬ر‪،)68‬ر‬
‫‪3‬ررسوزتراًىِفر‪220‬ر‪.‬‬
‫‪4‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ؾامهلررراررًََر‬
‫ٕرررر‬ ‫نرجيصذرلكررر ٔبر رر‬ ‫وحقر‪٢‬كنرءامنراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪-‬رذاًقراًىونرومًض ئَرؿىلركريرمثالرساتقر‪-‬ر ٔبر رر ر ررر‬ ‫ر ر ررر ررررر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫نرًيلهيارمنررر ٔبرذرزر رررر ر رررر ررر ر رر ر ر‬
‫انراًرشكرًلريٍرخيرخالهلر‪.‬‬ ‫ُررررو ٔبر ررررر رررر‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرررر‪،‬ر‬
‫رررروًرُرَعررِرّـ رُةررؿَََر‬
‫رررررر‬ ‫هلرخماًفةر‪ٝ‬كر‪،‬ر‬ ‫ررررررروٌر ُ ررَرضِرِّررييررر رر رررررر‬ ‫رررررر ٍُررَزٍِرّ رُنرررهلرررذرهَاٍر‪،‬ر‬ ‫وسانراب‪٢‬كصظاذر‪،‬ر‬ ‫رررالر رر رررر ر‬ ‫َعانرًلفرً‬ ‫ًىنراًضررر رر رررر‬ ‫ور ر رررر‬
‫ر‪،‬رمثرررَرلرٓرِثُرَرهنرُرْمرررِم رْنررترَرْ رِنيررربررًرْ رِس ِهير ْمرر‬ ‫رِصر رَاظر رَمرراررًرْ ُمر رْسر َخررِل َميرررررُ‬ ‫رلرْك ُـرررَس رنررًرَِررْرمُرررِ رَ‬ ‫ررر رْقرَورًرْدرَ ِِنرررَر‬ ‫رررررررررركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ر‬
‫ررررركرَار رَلرفرَ ِدر َمراررب‬ ‫اًـحاذتر‪،‬ر‬
‫ررر‪1‬ر‪،‬رررفرَ ررَضيررارٌَرررِـ رُنيررورب ررَضيرررِفئرَار َمررًار رَنرِث رَريرترررًر‬ ‫رجترررُرسرربررْنرَرََثررُ ْضمرر رَرصراررِن رِصر رٍَنرر)ر‬ ‫رَوررِم رْنرر َذرَرْرِفِررْرمِر رَرورر َؾر رْنررربررًرْ َمررررِرِاهنرْمر رَرورر َؾر رْنرر رَ َ‬
‫رَشرارئرِرَِِرِ ْمر رَرورررَإلرررَ ِ‬
‫ـجر َرزر رِاثرر‬ ‫ُرر‪٢‬كرُر رِ‬
‫رراب‬‫نرهب رَترر َؾرررُلهلر رِ‬ ‫ررررررََكرررِمهنرُمررر َمر ررررُرِ‬ ‫رررفرَ رَُكرررِمنررر َؾر ْحر رٍس رَرزررربيررر ِتر َـرَررِيرَِر رِؾ رَؼرار َمرراررلرٓرََير رِثررفرَ رَىرَفرَصرُرَرر رَ‬
‫رار؟ر‪،‬رو‬ ‫رررررررِاشرر‪،‬ر‬ ‫رِم رَنرراًي‬
‫‪،‬رإلررٌر َرْرسر َمر ُؽرررِرِبررربرر َحر رٌسررِم رْنرر‬ ‫رررررررررِا‪ٙ‬كيررهرَرْف رُسرر ُمر ّحرمرسررر ِتر ََر رِسرٍِ رررَ‬ ‫اًسررَالر رَ‬
‫مر‪:‬ر(و‬ ‫ُرررر ر‬ ‫راًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رررر َحرريتررربرررْك رَسررَمررؿرََرََررَِررر ر‬ ‫رار؟ر‪،‬ر‬ ‫رُمثررربررىر رَىرَصرُرَرر‬
‫ررر)ر‬
‫ررر‬ ‫َصر رِاةرراًي‬
‫ررررر رِاز‬ ‫ررررإلرررَرَكر رَنرررِم رْنرررب رْ رَ‬ ‫ررررْزررِسرَرْ رُترر ِتررَِ‪،‬را‬ ‫ررررِ‪ٙ‬كيررب‬ ‫وثر رَروررًرَرْمررًرُرْؤررِم رْنر رِراب‬ ‫رررمثررًرَ ُمر ر رُ‬ ‫اينرررررُ‬ ‫ررصر ِرر‬‫رررهيوررِذ رير رَرورررَإلر هر َ رْ رَ‬ ‫َُر رِشرٍِرارر رلمررِةرررررَرُ‬
‫ر‬
‫راًيازر‪،‬رومنررربرٓرمنررر‬‫ُيرررررررررررر‬ ‫ررر ر رِ‬ ‫ررفِوررر ِمرنررب‬‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر‬ ‫رمارخاءرتَراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫نرمنر‪٠‬كرًؤمنرجلكررررر رررررررررر رر رَ‬ ‫‪2‬رفر ُـر‪١‬كررر ٔبر ررر ررررر رر ررر‬
‫ػِصررر‬ ‫مرلكَر‪.‬روإلررر ٔبر رر‬
‫سالر رر رررررر‬ ‫رررررٔ رررررر ر ررر‬
‫ِكَِاروجحسراإلر ررَ‬ ‫ثىشءرذمارتـررتَرونفصرثىشءرفِورىفراْكُكرِكنرنفصراًصساٌكرتب‬
‫ر رررررررر رررررررر ررر ررررر رر ررر ر رر ر رررر رررر ر رر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫رررَسر َ‪١‬كررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬ ‫ر‬ ‫رثصروفاترسررر رررر ر رر رر رَ‬
‫َسرا‪٢‬كصسَنيرظرَلرر رُ‬ ‫ررررارٕر ررررررر‬ ‫ررررزَكتر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَررر‪٢‬كُررارررهـيراً‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫منركذالررر ٔبرِبر ر ر رررر ر رر رَ‬
‫جىصراًعسًقرز‬ ‫ر ررررر‬
‫رسالمِنيررر‬ ‫ررر َُر رَرشررر ر رر ررر رررر ر ررررر ررررر ررر رر رررر ررررر ررر رررر رررر ررررررر‬
‫ارحُكرلكرمنرًيىصرمـَومارمنراٗكٍنرابًرضوزترىفرؾرصانرذمنرًـسوهنمرمفىرصرٍنررر ٕار ر ررر‬ ‫‪.‬رو‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫رررًرَ َـرارئرِ رُنرر رِ‬‫ضِاذاثرؿَهيمر‬ ‫رررًر ررررر رررر‬ ‫رَحٍكرا‬
‫رررررًرَ َلررْسرر‬
‫ررركرَار رَل رَرزررتر َيرارررثرَ َحر رَازررررَك رَروررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر(و‬ ‫رشرر‪،‬ر‬ ‫ثهلرًرُؤرِم رُنرراررًرخرَ رَ رُ‬ ‫ونرررِم رَنرراررلرٓرََير رِثر رَرورراًرررِـرَ ِربرر َمرارررؿرَرََلرررِمررِرِ‬ ‫رررر ُلررَصررِصرَر ر رَ‬ ‫رَوركرَرْسر رَرزرربريراً‬
‫رراًورًِرررََسترررَر رِح ْفر رَؼررًا رًِ َمر رَاكرىرَررِرِِتمررر‬
‫َررر‬
‫رَ رَ‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ؾو‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫اراٗك‬
‫ر‬ ‫ررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ت‬
‫از‬
‫رر‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ارو‬
‫ررر‬
‫رَ رَ َ رَ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫رس‬ ‫ر‬
‫َرُ‬ ‫ه‬
‫ر‬‫ا‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ؿ‬ ‫وارو‬
‫رررر‬ ‫ىرب‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫خ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫مراس‬ ‫ررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫هن‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ى‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬
‫ر‬‫و‬ ‫‪3‬‬
‫ررر رَ‬
‫ر‬ ‫رالهرْ َحراررِءر َمراررررِفِررَِر ُمررْزر َذر َحررٌصرر)ر‬ ‫َخر رَاءرررُ ْضمرررِم رَنررررْر‬
‫يرصروررَنررُِترُمررر‬ ‫سالررِمِررمرِررٍرَزرذرراَرذرررُر رِؾرزررُضمر رَروررثرَرْلرَور رر رَ‬ ‫ُرر ررَ‬ ‫رمرىفرراررّكرَرِزررٍَصرِتر‪-‬رررَسر َررُمعروراررر‪-‬ررَور َمرارررؿرَرِ َ‪١‬كرراررّكرُِرَرَالر ُءررربررهرَر رِ‬
‫رراب‬ ‫ترَ رَنيرراًررر َـررَصر رِةر رَرورر َخراررُِِرِرررِ‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررقر ِحر ََرار َءرر رَرَحررَلير‪.‬‬ ‫ررررفرَ َِرارًرَِررمرُرررِمنرب‬‫ونرر َمررِـَررَة رَرزرر ِرّ ِهبرمر!ر‬ ‫رَوٌر َرسر َخر ْجررَِ ُحر ر رَ‬

‫‪1‬ررسوزترار ٔلرؾرصرافررر‪28‬ر‪،‬ر‪29‬ر‪.‬‬
‫‪2‬ررَصَحرمس‪١‬كررر‪278‬رر‪،‬رَصَحراّكامؽر‪9088‬رر‪.‬ر‬
‫‪3‬ررسوزتراًلمصر‪6‬رر‪.‬‬
‫‪5‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫‪ٝ‬كر‬‫رررتر َ رَنيرر رِ‬ ‫ررررَسرارئرِطرررَرتر َرررَُهنرُ رَ‬

‫مرو‬ ‫ارو‬ ‫ونررًرَِر رَ‬
‫َررررررَجير َـرَرُ رررَوهنرَ رَ‬
‫رار‪،‬رو‬ ‫ونررارر ِْكر َجر رَازررتر رَ‬
‫َررٌر َرْرسر ُجرررُس ررَ‬
‫ررو‬ ‫رررًر َـر ُحرررُس ررَ‬
‫ونرر‪،‬ر‬ ‫ونر رَروررزرَرًِِر ر رَ‬
‫فرَ َلررْسرررَرَكر رَنرراًررر ُلررَصررِصرَر ر رَ‬
‫ررترُور ٍُرر‬
‫ررر َحر رَاز‬
‫يرو‬
‫ُرررتر َ َر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررؿرََرَ ِهيرمررر َُر رِشرٍِراًررررِـ َحرار َذرتررر‪،‬ر‬
‫َرررفرَرَ‪١‬كررًر َرْل َدرَرُوراررررِمٌرَررر‪،‬ر‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رررفرَبرىر رَىرَصرراًي‬ ‫ثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬
‫رصرًار َؾر رِزر َرٍزرًار‪.‬رر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلررؿرََرَ ِهير رر رَ‬
‫مرػراررِفرَصرًار ُمرٌر َخر رِ رَ‬ ‫ررر َحرريتررربرر رْػرِرَرَرصر ٍُرر رُ‬ ‫دصر ُحرور ٍُر رَرورركرَارثرََرُور ٍُرر‪.‬ر‬
‫رَوبر ررَ‬
‫راًسريرةرررورأكاؿةر‬
‫ررررر‬ ‫ُيرررر ر‬ ‫ررر ر رِ‬ ‫اؿسرؾيسرنثريررررِمنررب‬
‫ررروررر رررر رررر‬ ‫‪١‬كرصائـةرظازثرمنرا‪٢‬كسرَر رامثررروراًل‬
‫رررررِـ رر رررررر ررر ررر رررر رَ‬ ‫وكسرَثزثرتنيرظالةراً‬
‫رر رررر ررر رر ر ر‬
‫ٕررررر‪1‬ر‬ ‫ررررو ٔبرِشهرورارتَر‬
‫ررررراررًِار!‬ ‫اراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررزابر‬ ‫ررررررورررر‬ ‫رإلرمنرزمحر‪ٝ‬كررر‪-‬رتربرٔ ررر ر ررررر رر رررر رررررررر ررر‬
‫نرُؤإلءرا‪٢‬كرشننيرؿَهيمرًـيةر‪ٝ‬كركسرءامٌ‬ ‫‪-‬ر ٕار ررر ررر رر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬‫وساظرررحسًيثرسَوكرظصًقراًِساًةر‪-‬ررَورفررَلِرُ ُمرر رُ‬ ‫ِتصترتنيررررٔب ر رر‬ ‫رحيتررررٔب رر ر ررر ررر ر ررر رر ر ر رررر‬
‫ظححترث‪ٜ‬كرأكٍكرؿَلرمعورمارمضر ر رررر‬
‫رررًرررررررر ررر ررر ر‬
‫حخةر‪،‬روخماًفرًرصحيررر‬ ‫رررررر َُر رَرشرررر رر رر‬
‫اركريرَصَحرا‬ ‫انرا‪٢‬كلعوذر‪،‬رو‬ ‫‪-‬ر رر ررر ررر رررر رر ررر رر رر رررر ررر‬
‫ور‪ٛ‬كرمنركريرثفعَيروإلرضحطر‪٢‬كـِنراإلرميرَر ررررر ر‬
‫ر‬
‫ررر َُر رِشرٍِرارر رلمررِةر‪.‬رر ر‬ ‫نروَصَحراًسرير رررررر ر ررررررر ر‬
‫ةرومارَكنرؿَََرظسزر‬ ‫رررصبرٓ ررر رر رررر ر‬ ‫اًل‬
‫ر‪،‬رو‪٠‬كرًفعَرروررررر رر ر‬
‫ارثفعَالثررر‬ ‫َنيرنفصتراب‪ٞ‬كررثرَ َـرررَاَلررررررررر‬ ‫نراًلصصررر رررر رررر‬ ‫مذفلونرؿَلررر ٔبر ررررر ر‬ ‫اءراًسفررر‪-‬ررررر ر ررر‬ ‫فلكِمر‪-‬ر ٔبر رؾِنرررؿرَُرَ َمرررررر ر‬
‫رنرصاءر‪ٝ‬كررر‪-‬رجعَحةر‪ .‬ر‬ ‫ررر ٕار رر رررر‬ ‫ررررروهرررحُهنار‬ ‫اكذحمِارمنرتـسضمرفوكـوارىفرثياكضاثر‪-‬رسررًرسذُار‬
‫ررر‪-‬رومساننير‪-‬رر‬ ‫رررورامر‬ ‫ًخَرمنرتـغرؾ‬ ‫رررررز ٔبرررررر رررر‬ ‫هفيسراًصقحةرىفرتَانرا‪٥‬كاًفةرىفرُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكرمار‬
‫ومارتـررِفرررر رررر ررررر ررررر ررر رررررر ررر ررررر‬ ‫رررررر رر‬
‫رررررشر رهونررر‬ ‫ررربرٔهنمرم‬ ‫امرا‪٢‬كسَمنيرؾنرررر رررر ررر‬
‫تـغرا‪٢‬كسَمنيرت‬ ‫رررورررررر ررر ررر‬ ‫هَرتنيرؾ‬ ‫ررروررررر‬ ‫رررٍر ر ر ررر رر ررررررررر‬
‫متسمرابٗكٍنر‪،‬رومارٌضر َـ‬ ‫ردوترحسًيثرا‬‫ار ٕإلر ر ررر ر رر‬
‫سالرمرنامر‪٠‬كر‬
‫ررررررر‬ ‫ةرإلرًسذَِمرىفراإلر ررَ‬
‫رمياهنمرابًصترُوتررَِر رر ررر ر ررررر ررر‬ ‫ر‬ ‫ررررو ٔبرنرررارٕرر ررررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر‪،‬ر‬ ‫ٌشرىفرا‬ ‫ررررررررصر رر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر َٕكرِشراكرنفازرك‬ ‫اب‪ٞ‬كرىفرا‬ ‫ر رر‬
‫ر‬
‫ررررروراحررسُتاٍر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫سالرمر!رف‬ ‫ةرىفراإلر ررَ‬
‫رمياهنمرابًصترُوتررَِر رر ررر‬
‫ر‬ ‫ًسذيراًلصصررر رَونرررارٕرر ررررر‬ ‫ر ر ر ررررر ر‬
‫ر‬
‫ررررمرررر ررر ر رررر ررر ر ر‬
‫ذحـنيررجفصوارىفرآكعومةر‬
‫رررر‬ ‫‪،‬رحِامنرررز ٔبروراررربررهفٔررسِمر‬ ‫معيرًضررر رَودررر رر رر‬ ‫ررر ٔلر ر ررر‬ ‫خلََسرا‬ ‫رررًررررر‬ ‫فرار رهؼصررر ٔبر رررررر ر رررر رر‬
‫هياراًحعريرَكرخَةرا‬
‫ارذونررر ٔبرنررر‬‫آكصوحرمنرا‪٢‬كٍكرَجرصررررر‬
‫ار‪،‬روزموضمرابًرشكراًرصحيرررور ر رر ررر رررر رر‬ ‫ررررصرررررررر ر رررر ر رررر ر‬ ‫رررورررر رررررررر رررر ررر‬
‫ارؾنرفئامرمنرا‪٢‬كسَمنيرنف‬ ‫و ٔبرصاؾ‬
‫ررررررر ٔبرمامر‬
‫رررر‬ ‫فىِمروسزوضمرؾَاانر‬ ‫ررروٕارر رررررررر‬ ‫ازضمرورنشهبمر‬
‫ررروررر ررررر ر‬ ‫نرًؼِصرؾ‬ ‫ِبر‪ٝ‬كرثـاَلررر ٕاررإلررر ٔبر ررر رر‬‫ررررروًربرٔ رر ررررر‬ ‫اسمرالكرممر!ر‬ ‫ررروررررر ر‬ ‫ارمنرً‬ ‫ًرخثرردخررورررر‬
‫اًياشر! ر‬

‫ررررر ٕإلرهلر‪.‬‬
‫ارابًصةرونفصواراب‬ ‫رمياهنمرتَر‪،‬روحميرحبثيارِفراًصذرؿَلرمنرٍزمعررر ٔبرهنمرءامٌ‬
‫ررررررروررررر ر ررررر‬ ‫ررررورررًُسرررارٕرر ررررررررر ر رر ررررر رررر رررر ررر ررر ر‬
‫ررررصترورتَةر‬
‫ازضمرِفراً‬
‫ُيراًـ‪١‬كرمنرًلولرررابرركٕرصررر رر‬ ‫‪11‬ر رررر ررر‬
‫وُياكرمنررر ٔبر ر ررررر ررر رررر ر‬
‫‪6‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رر‪،‬روإلررر‬ ‫رررررر ٕاررنرررنرمتر ُخر ررر رر ر‬

‫َرفالرذريرررِفررررر‬ ‫ذٍنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررر رٔ‬
‫رررنرمتَر‪،‬رف‬
‫رتَروإلرب‬ ‫رررو ٔبر رر رر‬
‫ا‪ٙ‬كيررر ٔبرؾرصرفَر‬
‫ووخسثِنرمَزمارتلولراْكقرر ر‬
‫ابزكر‪ٝ‬كرَلرفَِ‪ .‬ر‬
‫رررروررر ر رررررر رر‬
‫اًسساذر‪،‬ريكر‬ ‫اًصصاذر‬ ‫اًخوفِقررروررر ر‬
‫رررورررر ررر‬ ‫ًخَرا‪٢‬كسذر‬‫ًِيير‪،‬روسربرٔرررررر‬ ‫خـيتراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ررررررر رررررر رر‬
‫رزِبروذاًليرومـحوذيررروٕارررر ررررر‬ ‫فاررسرررر ررر‬
‫ررررر‪-‬رٌضِسر‪ٝ‬كر‬ ‫اخرا‪ٙ‬كيرررُزرمرورارتَر‬ ‫رررررور ررر ر‬ ‫رررررز ٔبرر ررر رررر رررر رر‬
‫ًترمهنمرر‪ٛ‬كراًىفصراًح‬ ‫ؤذيرحقرتـغررر ٕارردرور رررر ررر ررر رر‬
‫اينرا‪٢‬كسَمنيرا‪ٙ‬كٍنرمار‬ ‫ٔبر رر رر ر رررر‬
‫ارتَرمنرتـغرمنرإلرخيافر‪ٝ‬كرمنردعورممر‪،‬رونشار‬
‫ررر‬ ‫اخرا‪ٙ‬كيراُتمرروررررررر رررر ررر رر رر رر رر ررر رر ر ر رررررررر‬ ‫رررررصر ررر ر ررر‬ ‫‪،‬روإلرررز ٔبرر رررر ر‬
‫ًتراًرشكراً‬ ‫ؿَلرر‪-‬رر ررر‬ ‫رر‬
‫رررر‬ ‫ررررِ ّذرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ررر ر رررر رر ررررررررر رررررررررررر ررر ررررررررر ررر رررر ر ررر رر رر‬
‫رؾنرؾصِضرووَجييراًيازرًومراًلِامةرًومرإلرًيفؽرمالروإلرتيونروإلرظاحدةر‬ ‫ظمـارِفرز‬
‫ررررر‬
‫رررررر َمر رْنر رَرزررذرررر َؾر رْنرر رِؾرْصررِطررربرر رِدِررَِررَرَكر رَنرررَرهلرررُر رِح َجر رًااب‬
‫ررررِم رَنرر‬ ‫اًسررَالرمر‪:‬ر(ر‬ ‫ُرررر ر‬
‫ررو‬ ‫كاركولرررحررردَيبرررؿرََرََررَِررر ر‬
‫راًعررَالرتر رَ‬ ‫وإلروٗكرمعر ّرِسرررر ر‬
‫ر ررر ررر رَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪1‬‬
‫ررررتر َ ََرر رِانرر َمرورِكرِفرر‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ان‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ رَ ر رَ رَ ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫مي‬ ‫اإل‬
‫ر‬ ‫ر‬‫رو‬
‫رر‬ ‫از‬
‫رر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫كص‬
‫ر‬ ‫ر‬‫راإل‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ني‬
‫ر‬ ‫ت‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ة‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫را‬
‫َر‬ ‫ّك‬
‫ر‬ ‫را‬
‫رر‬ ‫ك‬ ‫ر‬
‫رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ار‪:‬ر(رِش‬
‫ر‬ ‫رررررر‬ ‫ر‬
‫رُ‬
‫َِت‬
‫رَ‬ ‫ر‬‫مس‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬ ‫راًيت‬
‫ر‬ ‫رِ‬‫ررر‬‫اث‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫َ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ً‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫راًو‬
‫ر‬
‫رُ رَ‬‫ررر‬‫ٍ‬ ‫ش‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ُ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رتر‬
‫رر‬ ‫َ‬ ‫ه‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫اك‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫‪.‬ر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫اًيررررار ِزرر)ر‬
‫ررر‬
‫ضيررر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررر ِتر َفر ر رِ‬ ‫رررروتررر ررر‬
‫ًَترفهيار‬ ‫رررررور رِحِر رِس رَرورراؾرررِخ َلراررِذرار‪٢‬كرُ ِ‬
‫رشررِن رَنيرررِفِررَِ رَروررررراًصرِ ّذرؿرَرََلررارر‪٢‬كرُزرراَررًِرِفنير)ر‬ ‫راًسريررِةررِمنرررثرَر رِ‬
‫رلسر رِميرراًخ‬ ‫ُيرررر ر‬
‫بر ر رِ‬
‫كسامراظعررَالر رِحِرٌةرررورررررررررر رر رر‬
‫اؾخلاذرا‪٢‬كرشننيرِفررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررَلررر ٔبرر ررررر ر رِ‬ ‫ِفرثلسرميراًخ‬ ‫ُيراًسريرةررر‪-‬رابٗكًَير‪-‬ر رررر‬ ‫ثرَ َـرررَاَلرر َمرهنرَجررر ٔبر ر رررر ر‬
‫رررًخرررور رِحر رررر ررر رررر ر‬
‫ِسر‪،‬رسائالرا‪٢‬كوَلررر‬ ‫خفعَيرمثرزذذثرؿَلرمنرٍزمعرررارٕرر ررر ررر رررر‬
‫رمياهنمرِفركسمرمنرا‬ ‫رررررر رر رر ررررر ررر ررر ررر ر‬ ‫ررررررور رِحرِسرابً‬ ‫ررر َمر رَسرارئرِيراًخ‬
‫رٔبفرصراذر‬
‫ررر‪-‬رًـ‪١‬كر‪ٝ‬كرر‪ٛ‬ك‪-‬ر‬ ‫كعسٍر‬ ‫رررررٔبر ر‬ ‫نرإلرًوفقر ر رررررررررر رر‬
‫ورشرمارفَِرمنرِشر‪٠‬كر‬ ‫ًرشرمارفَِرمنرآكريرررورٔب رر ررر رر‬
‫رررر رررررررررر ررر ر‬ ‫خيروؿالررررٔبنرً‬‫ر رررر‬
‫ررر ر‬ ‫اذرهصمير‪.‬‬
‫رهَرحروررررر ر‬ ‫ٕررررارٕررر‬ ‫رررروارظرَيار‬
‫رررراررًََر‬ ‫نرًحرصانرابْكقررروًربرٔ رذشرتي‬
‫ورٔب رررر رررر ر‬
‫يرِفرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٔ ررررر‬
‫ٌكر‪،‬رر‬ ‫رررررص ٔبر رر ررر رررر‬ ‫رررر‪2‬ررمنررر ٔبرفرصر رررر ررر رر رررر‬
‫ادرنثريرذمنرذاًفِتمراً‬ ‫ررررؾريخار‬ ‫هِنرسربرٔ ر رر ر‬
‫إلِقرصسترو‬ ‫ررربٔر رر‬‫ينرؿَلرًلنيرت‬
‫وٕار ررر رررر‬
‫ررركرَار رَلرر ر‬
‫رفالنررر‬ ‫احصرؾهنمرمنررركرَار رَلرر ر‬
‫رفالنرو‬ ‫ٕرررر ٕاررإلرمارث‬
‫رررررروررر ررر رررر‬ ‫ارتَرماررُحتررراررًََر‬ ‫ررربرٔثرورررر ررر ررر‬
‫ارتسًَيرٍصذررورررررررررررر‬ ‫ررر ٔبر رررر‬
‫هنمرًنرً‬ ‫و ٔبر رؿ‪١‬كررر ٔبررًضار‬
‫رررو ٔبرسرو ٔبررررررر ررر ر ررر‬
‫رمٌَرمنرًؼنرمهنمر‬
‫ررر‬ ‫خسلرتَرجمصذاروُورػنرسرييءر‬ ‫ررربرٔنرررز ٔبر ررررررررر‬
‫يراًـا‪٠‬كرٌسررر ر ررررر ر رررررر رر ر رر‬ ‫ر ررر رر رررررر‬
‫منرمضاخيِمر‪،‬رػرارررهَنيرت‬
‫ررر ٔبر رُيرا‬
‫رررًس يةر‬ ‫ِفرمسربرٔ رر ر ررررر ر رررر ررر ررر‬
‫ٌكرذالفِةرحمضةرادذَفرفهيار‬ ‫َودِمرؿَلرررز ٔبريررر‪-‬ر ررر‬
‫َودرمنرصررر ر ررررر‬ ‫ٔبر ررر ر ر ررر رررر‬
‫نراحامتغرتضـةرصررر ر ررر رر‬

‫اًرتررُِرَة‪:‬ررر‪.1:6:‬‬
‫ررررررْ‬ ‫َحراًرتررِقر رِ‬
‫َةر رَرو‬ ‫رررر‪8181‬ر رر رَ رِ‬
‫‪،‬رَصرر ررررررْ‬ ‫رررًرْ َجراررِمؽر‪:‬ر‬ ‫ررر ٔبر رَحسررر‪197:8‬رر‪،‬رررار ر رر رَ رِ‬
‫هؼصرَصررَحرا‬ ‫‪1‬راّكامؽراًعحَحرٌَرتمشي‪2;82‬رر ررر‬
‫‪،‬رمسررر ررر‬
‫يسراإلر َمرامر‬
‫َيضمرًومراًخياذر‪.‬‬
‫ررررررررررر‬ ‫رمٌخؼصونررروٕار ر ررر‬ ‫رررورررا‪٢‬كضرررَزةر‪،‬ر‬
‫ررررروٕارانررررر ر رر‬ ‫َكجصروحةراًؼِوزر‬ ‫اًخضََيررروراًررزر ررررررررر ر ررررررررر ررر رررر ر ررررررررررررر ر ررررررررررر‬
‫هسكةرا‪٢‬كيخؼصتر‪.‬ررانَُمرؾنراًصسمرابًخـا‪٠‬كرومٌاظحةراًـَامءرالررٔ رر ررر ر رررر رر‬ ‫ررررورررر ررر‬ ‫‪2‬رر ر ررر رر رر ر رررررر‬
‫فضالرؾنرسَسٍكراًخحسًؽر‬
‫‪7‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررروررر رر‬
‫ًـ‪١‬كر‬ ‫رإلراب‪ٞ‬كر‪،‬رر‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫ررر ٔلررررر رر ر ر ررر ررر‬
‫مةروإلرحولروإلركوتر‬ ‫رررر ٕار رر‬
‫رحامغرا‬ ‫رررصرثحةر‬ ‫ُيراًـ‪١‬كررروررر رررر رر رر‬
‫تـضِمرجيـهلرِفرم‬ ‫‪1‬ر‪-‬ر رُوررر ٕار رر‬
‫رحامغررر ٔبر ر ررررر‬
‫رررورتٌَُر‬
‫ررررر‬ ‫ػِصٍر‬ ‫ارؾنرحقررر ٔبر رر‬ ‫هِنرمارذاًفتررر ٔبر ر رررر ررر رر رررررر رر ررررررررر رر رررررررر ررر‬
‫حسارمنرمضاخييارومضاخيِمرزقحةرِفرخماًفذَروإلرحىرربرررر رر ر‬ ‫‪ٝ‬كررر ٔبر ررررر رررر‬
‫رررًض َودرِفر‬ ‫ررررررص ٔبريررروررررر‬
‫ثلََسرا‬ ‫وؾصضَرابٗكًَيرررور ر ررررر ر رررر رررر ررر ررر رررر رر ررر‬
‫ًىنر‪٢‬كارذالراًالكمرمنراٗكًَيراًرشؾيروظازرابً‬ ‫رر ر رررر ررر‬
‫رًََرمنررر ٕار ر ررررر رررررر ررررررررررررر‬
‫رحاكمرؾليرا‪٢‬كحاحثةراًـَمَةرتضروررراتطررر‬ ‫ررررارٕررررر‬ ‫ررررر رٔلرمصررر ٕار ررررر‬
‫رَلرمارظازر‬ ‫احِتاذاُتمرمنركريرجحةرظازرا‬
‫ر ر رررر رررر ررر رر ررر‬
‫ررر ر‬‫ررررَكرهتر‪.‬‬‫يدِجةرتـسررر ٔبر رًَيرمار‬
‫رررًرررر ررررر‬ ‫اْكسًرررروار رٔلر ررر رر ر رررر‬
‫ثصروإلرحصمرؿَلرا‬ ‫رررررور ر رر‬
‫ررررورأكاؿةر‬ ‫و ٔبر ر ر رررر رررر‬
‫ظولراُيراًسر يةر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَ رِ ر رَ رِ ‪3‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫‪2‬‬
‫ررررَابرر َمراررر‬
‫جراب‬
‫رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ر‬‫إل‬
‫ر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫خ‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ا‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َص‬
‫ر‬ ‫رو‬
‫رر‬
‫ِ ّ رَ رُ رَ رَ َ رَ َ رَ‬ ‫‪١‬ك‬
‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫رو‬
‫رر‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ؿ‬ ‫ر‬‫ر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫َل‬
‫ر‬ ‫ظ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رم‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫خ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ِ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫ت‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ُر‬‫َ‬
‫ر‬ ‫رم‬
‫ر‬ ‫ِ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬‫‪-‬‬
‫ُ رَ‬ ‫ر‬‫س‪١‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫‪٢‬ك‬ ‫ارا‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫اةرر ر َ‬
‫هي‬
‫ر‬ ‫ب‬
‫ر‬ ‫ر‬‫‪-‬‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫ُ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ت‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫فرَ ُزر رِشراًررر رِىذرَر رَ‬
‫حسرر رِانرر‬‫راًرشرررَرىفرراررسررِخ ر رَ‬ ‫اًرشرررُ ر‬
‫رلكرررر ر رّ ِ‬ ‫ِررررررر ر ر‬ ‫ِرررثرََرَمر رِسرر رَرظر رِصًررِلِر رَ‬
‫رمر‪،‬رو‬ ‫رررررفرَارٓكرَ رُرريرررُرلكرراررٓكرَ ِريرررِرىفررارررِث ّ َحرارغرِر َمرهنرَ رِجرِر رَ‬
‫رمرو‬ ‫رَوًرَ ُجررُور ٍُرر!ر‪،‬ر‬
‫رررررَإلررًرَمريرَ َـرير رَمرررِمنررركرَ ُدر ررِ‬
‫ولرر‬ ‫رررفرَرررَاًزرمرررقرَ رَصسرررُضمررثررفَرَرَرُحر رَ‬
‫ر‪.‬رو‬ ‫رريرر َحرارئرِرُزر ٍُرر‪.‬ر‬ ‫رلكرر ُمر رِصًر رٍس رٌَِر َزر رِ‬‫ِرررررًرَر رَُسرررُ ر‬
‫رَظررَصر رًٍقرر ُمرزرراَررًِرٍفر رًِ رَعر رِصًررِلِر رَ‬
‫رمر!رو‬
‫ررررَإلرررَرحيررِمَرَير رَمررؿرَرَىلررربررذر رِشراررٓكرَ رَرعررِبٔررِؿَر ُمر رَمرر ِتر رَرعرار رِح ِدررَِرربرروررررُ ًرُورغرِر رِظرَررِخرَِ رَرورررُصرررَِصرِثرَِر‪،5‬رررفرَرَالرر‬ ‫رِ ‪4‬‬
‫‪ٜ‬كرر ِتر َلرارئرِرِهلر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ارْكرَرّ ِرقرر رَرَجررُ رَ‬
‫راًضرر رََعرر رُانررفرَ ُِرورِك ُـر رَمرررِرِفرر َحر َدرارئرِرِرِهلر‪ .6‬ر‬
‫ٌر َرسرررَِت ِورًرَير رَمرررر ر‬
‫رَوررَن َخر َحر َُر ر‬
‫ايجرمنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترُرَور رَػرارر رٔلررماينر ر‬
‫اًررصر ررر رر‬
‫رررر َلرَرَ ُمر ررِ ِرّ‬
‫وشررارر ِ‪٢‬كر ِ‬
‫رصر ِرّير ر‬ ‫رررررَجصاررُِميراً‬
‫رراجنرا‬
‫ر‬
‫رررًر ََرر رر رَ‬
‫اشرظرَرَررر‬ ‫برترُورا‬
‫ر‬
‫هَرمنررر ٔبر رُيرراًس يةروًُسرمهنار‪.‬‬
‫ًُسرمنرٍزمعررر ٔبررررر‬
‫ررروررر ررر ررر ر‬‫ررر ٔلرمةر‬ ‫ٌَىذاةررروررراًسرررررررررر رر رر رر‬
‫يةرتفِمرظاُكرسَفرا‬ ‫رُيراًسررررر ررررر ررررررر ر‬
‫يةرحلاروضمرا‪٢‬كخحـونرررر ررر‬ ‫‪1‬رر ٔبر رؾِنررر ٔبر ر رررر‬
‫اًعسغرتَرفِورذًيمر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫افقراًىذاةررروررراًسرررررر ررررر ررر ررررر رررر ررر رررر رررر ر‬
‫يةرمنرنخاِبرُشارتلوتروإلرثرتذذرِفركدوهلررروررر ر ر ررررررر ررررر‬ ‫ررررروررر رررر ررر‬
‫يرذشرمار‬ ‫‪2‬ر ٔبر رر ر‬
‫رررروراحرةراإلثحاغر‪،‬رومارذوهَرفداظير‪٥‬كاًفذَر‬ ‫اًـَامءراًـامَنيررر ٕار ررر رررر رر رررررر رررر رررر رر‬
‫رَلرًومراٗكٍنر‪،‬رفِشارُورا‪٢‬كهناحراً‬ ‫اكذفيررر ٔبرر رررر رر رر رررررررر رررر ررررررررر رررر ررر‬
‫ثصٍرمنرظاُكراًخاتـنيرومنرثحـِمرمنرا‪٢‬كسَمنيرررورررررررررررررر‬ ‫ررروررررر‬ ‫‪3‬ر رر رر ررررر ررر رر‬
‫ومنرسازرؿىلرمهناخَر‬
‫ُشارا‪٢‬كهناحرا‪٥‬كخازرمنر‪ٝ‬كرثـاَلر‪.‬‬
‫اًخوكفرِفركدولراْكقرمنراًلريرذًَيررر‬
‫ررررررورررر رر رر رررر ر ررر ر ررر ررررر ررررر‬
‫هَركدَِارذونرحصذذر‪،‬ر‬
‫رررورررررررررررر ررر‬‫رنروخسُارؾيسرمنرُورذ‬
‫رررررر ٕار رررر رررررر ررر ررر‬ ‫خسُارفِوررر ٔبر ر رر‬
‫حقرهبار‪،‬رف‬ ‫اْكّكةرضاٌكرا‪٢‬كؤمنررر ٔبرينرررور ر رررررر‬
‫ررررور ر ررر رر رررر رر‬ ‫‪4‬ررر ر ررررررر ررر رر ررررر‬
‫فاْكقرتلَةرلكرانحصر‪ٞ‬كرثـاَلر‪،‬ر‬
‫هخَِرظرَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪.‬‬ ‫ٍنرؿَلرمهناحررررررر‬
‫رررصر ررر ررر رر‬ ‫هلعانرِفرالاميانر‪،‬رحـَيار‪ٝ‬كرثـاَلررروٕار رررر ررررر رررر رررر رر ر رررررررررر رر رررررر رررررر‬
‫َيَكرمنرراًوكافنيرؾيسرحسوذٍرا‪٢‬كخحـنيرٗكًيَروِشؿَراًسائ‬ ‫رررررر رر رر رر ررر رررر رررررر ررررر‬ ‫حصمانروؿالمة‬
‫ر ررر رررر‬
‫رررزنًرخَر‬ ‫رىزلرصررر ر‬
‫َزمرم‬ ‫ررررررر ٔلر رزطر‪،‬رف‬
‫ررررربرٔر ررر‬ ‫ررررررر رررر رر ررر‬
‫ًُسرًخرشريحرؿَلروخَرا‬ ‫رنرصررر ررر رر ر ر ررررر ررررر رر‬
‫َزَرإلرخيعىءرفلسراذؾيرهلرما‬ ‫ا‪٢‬كـعومرمنرؾعمَر‪ٝ‬كرثـاَلر‪،‬رومنرسمعررر ٔبر رر‬
‫ررررورررر ر رررر ررر رررر ررررر رررررر ررر‬ ‫ًرتكر‪،‬ر‬ ‫‪5‬رفلكرًؤذشرمنرك روهلرررور ر‬
‫ررررررر ٕاررنررر ٔبرحدحرخَراكديرمٌَراْكقروزذرؿَََر‬
‫ٍصترلكرمنرثحـَرِفركوهلرآكاظىءرا‪٥‬كاًفررررٌَسر يةر‪،‬رف‬
‫اذشرجبرصر ررر ررر ررررررر ررر ر ررر رر ر رررر ررر‬ ‫رررؤر ر رر‬ ‫رررصرررررر رررررر رررر ررررررررر ررر ر ررررررر ر رر ررررر ررر ر ر‬
‫فـَرفوكِاروإلرثلعؽرؾيلَروإلرحىَثرؿَََرجحجر‪ٝ‬كرثـاَلرفسوفرً‬ ‫روإلرح‬
‫اًحاظيروإلرثلدهلر‪.‬‬
‫رررررررر ررررررر رر ر ررر‬
‫‪٢‬كسَمةرفِضَونرؾنررسواءراًسخِيرمنرحِرر‬ ‫ررررصر رررر‬
‫ٍصرابًضر حُدةرا‬ ‫َعانررٌَخل‬ ‫رررررور رررر رررررر ررر ررررر‬
‫ث‪ٜ‬كرزلصترًيفشرمهناراًضررر رر‬ ‫رررو ٔبرور ررر ر ررر ررر‬
‫زقركوإلرمنركريٍر‪،‬ر‬ ‫َزمررر ٔبر رذقر ر رهؼصتر‬ ‫ررربرٔ رر‬
‫رنرصررر ر‬ ‫ضال‪ٛ‬كرت‬ ‫‪6‬رترزتر ررر ر‬
‫ًنيرآكعربرٔرر‪ٛ‬كررروٕار ر ر‬
‫يونرظيـار‪.‬‬
‫رررررر‬ ‫ًسونررر ٔبر رر ر‬
‫رنرحيسررر ر رر‬ ‫ٍرصر رر‬
‫‪8‬‬
‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلرر ِتر َـرفررِورٍِ رَروررًرُعررِفرَِر ر‬

‫ؿرَار َمررَهلرُر رُ‬
‫اًثالَثء ر‬
‫‪29‬ر‪-‬ر‪8‬رر‪-‬ر‪1027‬رم ر‬
‫ررر ٔلر رولررر‪2688‬ره‬
‫حامذيرا‬
‫‪18‬ر ررر‬

‫ر‬

‫‪9‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ر‬
‫ةراًعحَحةر‪.‬‬ ‫اًسرير رررر ر رر‬ ‫ثلسميررر ٔبرررر رررر ررر ررر رررر ر‬
‫فِارممرؿَلراٗكًَيراًرصحيرررورر ر‬ ‫فعيرِفرتَانرحصمةرثلسٌسررربرٓزرررررر ررر‬
‫اءراًصخالررروررر ر‬ ‫ر ر رر ررررر رر ر رررررر رر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ٔبر ررررر ر ررر‬
‫ورمارَكنرؿَلررر‬ ‫ًسراإلثحاغرًصسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ملصزارجترصر ررر رررر ررر ر ر ر رر رر رَ‬ ‫رر‪ٝ‬كررر رر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫مرز‬
‫سالر رَ‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫كرَار رَلررصررر ررر‬
‫ر‬
‫ر‪،‬رفلسرررضير‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫رررررررررار ٔبر ررورحاررإلررررر‬
‫رررار‪،‬راؾخلاذ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ٕرررارفرربرٔ ر ر رر ررررررر‬
‫وحةرظاؾخَرمعَل‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫هعةررراررمام‬ ‫نرمنر ر ر‬ ‫ررر ٔبر ررر‬
‫ا‪٢‬كلعوذر‬
‫ررررررورررر ر‬ ‫ررررررِمهنرَراخَر‪:‬ر(‬
‫رُسًَرو‬
‫امِةر‪...‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬رمنرذؿارإلثحاغرصررر ررر ررر رر ررر رر رر رر‬
‫َخرمنرمضاخيراٗكٍنرِفرلكررر‬ ‫افضةراإلر َمرررررررررررر ر ررررر رررررر رررر رر‬ ‫ررررصررر رررر‬ ‫رررر ٔكرررررر ر ر‬
‫مئةراًضاللراً‬ ‫ِفرر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬‫ررر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪١‬كرفاميررركراهلررو ٔبر رمصررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررررـ ررر‬ ‫رمامرمنررر ٔبرمئةراً‬
‫رىلراثحاغرررارٕررررر‬ ‫رررررر ٕار رررررر‬ ‫رررسررررررررررررر ر ررررر‬
‫خثٌاءر‪...‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬رمنرذؿار‬ ‫ظرصر ررر ررر رر ر رر ررر‬
‫ًقرمنركريرختعَطروإلرا‬
‫اًلضاترِفرلكرمار‬
‫ررررر‬ ‫رررورررر رررر رر‬ ‫رررررررروركررروار رٔلمرصراءر‬‫مصرتعاؿةرا‪٢‬كَ‬ ‫رررر رٔلزررررررررر ر ررررر‬
‫تـةر‪،‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬رمنررررٔبر ررر‬ ‫ررررًاررر‬
‫ر‪،‬رَكر رٔلمئةرا‬ ‫تَروهنيىرؾيَرمعَل‬
‫رررررر ررررررر‬
‫رررررررر‪ .1‬ر‬‫رررسرخثٌاء)‬ ‫رررررور ر ر ررررررر ررر رر ر رر ررر‬
‫ٍهنونرؾيَرمنركريرختعَطروإلرا‬ ‫ًربرٔر رر‬
‫مصونرتَر‬
‫ٍنرؿَهيارر‬
‫رررر‬ ‫رررصر رررر‬ ‫يةراًسائ‬ ‫حـَنيررررٌَسررررررر‬ ‫ررر‪٢‬كخررررر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرا‬
‫رررررٔبنررر رٔلكرورالررررٔب رُيراً‬
‫خسإللررر‬ ‫مفامرإلخسالرفَِر‪،‬روإلرحيخاحررر ٕار ررر‬
‫رَلراسررر ر ر‬ ‫رر ررر ر ر رر ررررررررر رر ررر‬
‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِيررر‬
‫ٍنرِفرمسربرٌٔكرررمنرا‬
‫ررررررربر رر ررر‬ ‫حسرمنرا‪٢‬كـخ‬ ‫ررررص ٔبرر ٔلر ر ررر‬
‫همرإلرثل‬‫ذلرؿىلرر‪ٛ‬كرمنررررٔبر رر‬
‫هةرِفرذًًٌار‪،‬روإلررر ٔبر ر ررر ررر ررر‬
‫ررررراكرررر ررررررررررر‬ ‫كرميةروم‬
‫ُيرراًررررِـ‪١‬كر‪.‬رر‬
‫ررررر‬ ‫اراًلولررر ِمرنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫رىلرمنررركرَار َلررهبرَ رَشرررررر ر‬
‫ررررر ٕار ررر‬
‫ررر ٕإلررصازتر‬ ‫ررر ٔلركرور رررر‬
‫الر‪،‬رِفرا‬ ‫ذَازٍركور ًإلررررمنرا‬
‫ررردرررررررر‬ ‫ٕاررإلررروحرصرررررر ررر‬
‫اٍرًثِنرؿىلرا‬
‫ررررررصرٍصررر‬ ‫ررربرٓ ر ررررر رررر رر‬
‫دصر‪.‬روِفرمِسانراًخل‬ ‫ٌَخَليرشءر‬ ‫اهئمرجحةرِشؾَةرومعسرز ًاررررررر رر‬
‫رررروربرٓزر ررر ررر ررررررر ر‬ ‫ررررر ٔبركروراهلمر‬
‫ررررروارؾرخحازر‬ ‫ر رًىنررر َُر َشرررارشءر‪،‬ر‬
‫نركوهلرجحةر‬
‫ررر‬ ‫ورٍصىررر ٔبر ررر ر رر‬‫رررر ٔبر ررر ر‬ ‫رررـررر ررررر ررررر رر ررر رررر ررر‬
‫خلسراًـعمةرًصخيرمنراًصخالر‪،‬ر‬ ‫ُيرررر ر‬
‫راًسريرةرً‬ ‫اًيؼصير‪:‬رفَنرجتسررر ٔبر رحسر ًارررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ررر ر ر رررررر رر ر‬
‫رررر َـر َمريررروارررًخعررر ررررر ر ر رررر رر ررر رررر ر ر ررر‬
‫حَقر‪:‬رفسرتىراًىثريرذمنرًخحسجرؾنررر‬ ‫رىلرمِسانراً‬ ‫ررررر ٔلرررر ررررررر رر رر ر رررررر‬
‫مةرلكِار‪،‬رًىٌمرحنيرثًذليررر ٕار رررر رر‬ ‫ررمَزمةرً‬
‫رررر‪ 2‬ر‬ ‫جرًيعَقرمنرررز ٔبر ررر ر رررر ر ررر رررررر‬
‫يرفالنروفالنرمنراًياشررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَهنرَ رررر رر ررر‬ ‫كضاَيرنربىرثخـَقراب‬
‫ر ررررر ر رررررر‬
‫اٍرمنررر‬‫ررررررصررررر‬
‫ِسرُورمارى‬ ‫ررررررور ِحرر ررر‬ ‫ررر‪-‬ررمارمـياٍر‪-‬ر‪:‬رومنرار‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر رررررر‬
‫يراًيترثخـَقرابًخ‬ ‫ررررررور ِحررِسررر ٔبر روإلر‪،‬‬ ‫كرَار َلرر ررر رر‬
‫رِفرزساٌكراًخ‬
‫ررررررر ٔلرحصررر ٔبرورررَكرهتررر‬ ‫رررر ٔبر ررورخماًفةرً‬ ‫ررررررررٌَسرررررر ررر ر‬
‫يةرؾنراحِتاذر‬ ‫الرخماًفة‬ ‫ررر ٔلركرور رر‬
‫هترث‪ٜ‬كرا‬‫رررَكر ررر‬ ‫ثـعةررر ٔلركرور رررر ررر‬
‫الراًصخالررر ٕارررار‬ ‫رر ر‬
‫رررر رِى َذرراةرررورر ر‬
‫اًسريرة‪.‬رر ر‬ ‫ثلسميررر ٔبركرورررررر‬
‫اهلمرؿىلراً‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررروررر ر‬ ‫ررررر ررررر ر ررر ر رررررر رر‬
‫دسؽرونش‪ٛ‬كرىصيراًلَورِفراً‬ ‫ررا‪٢‬كسربرٔ ررر‬
‫ٌكرفهيارم‬

‫‪1‬راًفذاوىر‪،‬رح;‪2‬رض;‪8‬ر‪90‬ر‪.‬‬
‫ٌشر‪.‬تخرصفر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫جنرؾحسر‪ٝ‬كراٗكرور ررررر ر‬
‫رررر ُمر ّحرمرسر ر رررر رر ررر‬ ‫ررررررار‪٢‬كرَهنرَجررررٌَضرررَخررر–ر ر ررررررر‬
‫جمٍكراًحَانر‪،‬ر‬ ‫‪2‬ر ٔبر ر رررر‬
‫دعاءرِفرفِمر‬
‫‪10‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحر ررررر ررر ر رر‬

‫ِس‪،‬روكسرثعير‬ ‫ررر ٕاررإلررر ٔبر رر ر ررررر ررررر رررر‬
‫َُىِتم‪،‬روعمرثياِفرناملراًخ‬ ‫رررررررِخرررَسثرر ررر‬
‫ِفركومر‬ ‫ٌكردعريترخسر ًار رُ‬
‫‪،‬رمارو‬ ‫وُشٍرمسربرٔ رر ر ر ررر ر‬ ‫رر رررر‬
‫ررر‪-‬ر‬
‫يدِجةر‬ ‫ررررًرررر‬ ‫ررررررررررر‪-‬رور َُر رَرشررررر ر ررر ر ررررر‬
‫ارا‪٢‬كس‪ٜ‬كرؾصضةرًِشٍرا‬ ‫رراردصحترؾنرحسراًرشغروذاًفذَر‬ ‫رىلراًىفصررر ٕار ررر ر رر ررر رر ر رررر‬ ‫ررر ٕار رررر رر‬ ‫ررر ٔلرفرصراذر‬‫تحـغرا‬ ‫ررر‬
‫ا‪ٟ‬كر‬ ‫رونررر ررِ‬ ‫ررر ْحر َدر رَازرررُ ْضمر رَرورررُزر ُْر َحررررَرُاهنرْمررربرررْزررَابر رًابررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫ررر رٔل رررر رررررررررر َ‬
‫دمراًساتلةرر"اختررُشروراررب‬ ‫تيارثحازكرررورثرَ َـرررَاَلررررؾنرا‬ ‫ررر ٔبر رذربرررزررررررررر‬ ‫نامر‬
‫رررًرَِررًا رَروررار رِحسررًا"ررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫رررررإلر رًِ ََر ْـر ُحرررُسورارا‬ ‫رَوارًرْ َمر رِسرر رََحررا ْجر رَنرر َمررْصررَ َمير رَرورر َمراررب‬
‫ررررِمرُصروارا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررر ٔبرر ركول‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫‪ً":‬وصمررر ٔبر ررر رررررر رر رررررر رررر‬
‫نرثزنلرؿََُكرجحازترمنراًسامء‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررلارلررر ر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رررلرمص‪،‬رف‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررررر َُرشارا‬ ‫جنرؾحاشرمنرؿاكدةر‬ ‫رررار ررررر ررر‬ ‫وكسرحشزر‬‫رر رر ر‬
‫جىصرومعرص"رر‪ 2‬ر‬ ‫ررركرَار رَلررٔبرتور ر ر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪،‬ررورثلررور رًون‪:‬ر‬ ‫رزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬ ‫كرَار رَلرر ر ر رر رر رَ‬
‫ياذروَصخَ‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ررر ٕإلرسررررررر‬ ‫ررررصفرورارا‬ ‫ؿَلرُشٍرا‪٢‬كسربرٔ رررر ر ررررر رر رررر‬
‫ٌكرتلوهل‪:‬ر(رجعحترًلومرؾ‬ ‫َحسرزَحَر‪ٝ‬كررررر ررر ررررر‬ ‫ررررٔب ر ررر ررر‬ ‫هحَراإلر َمرامر‬ ‫ونش‪ٛ‬كررررررر‬ ‫رر ر‬
‫ر‬
‫ونرر َؾر رْنررربرر ْمر رِصرٍِرربرررْنررثرُ رِرعررررََهبرُ ْمرر ِفر ْذريرَرٌةر‬
‫رخيارًِرُف ر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كر رٍَنرررُرَ‬‫ررررفرََرْ ََر ْحر رَشررِزرررررِ‬
‫ًلول‪":‬ر‬ ‫يرسفِانر‪،‬رو‪ٝ‬كررر‪-‬ثـاىل‪-‬ررر ر‬ ‫ًشُحونررر ٕاررىلرررزرٔب رر رررر ررررر‬ ‫ور ررر ر‬
‫رررر ر‬ ‫ذيةراًرشكر)‪.‬‬ ‫ررررررررررر ر‬ ‫ذية؟راًف‬ ‫ررررررًفررررر‬
‫ثسزيرمارا‬ ‫اةررربرر ًِر ٌمير"ررر‪3‬ر‪،‬ر ٔبرر رر‬ ‫بررْوررًرُ رِعررررََهبرُرْمررؿرَ َشرر رٌ‬
‫رمر‪ٝ‬كر‪-‬ر‪٠‬كرًلرصوارِفراًحَان‪،‬رتيرهنوار‬ ‫ررر‪-‬رَزررِ ََحرِرُرر رُ‬ ‫رررروار ٔلرمئةر‬ ‫َخرؾحسراًصَحنر ر رر ر ر ررر ررر‬
‫جنرحسنرزَحَر‪ٝ‬كررر‪:‬ر(ر‬ ‫راًضرر رررر رررر ر ر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ررررًاررررررر ررررر رررررررر ر ررررر رررر‬
‫ر‪٠‬كرًـَموٍروكسرًحَفركريضم‪،‬رور‪ٛ‬كرنثريررر‬ ‫نرمنراًسرير ررةرصُئ‬ ‫رررررررررر ٔبر ررر رررر ر‬
‫هتراًسريرة؛رًـَمِمر‬ ‫رررار رررر ر‬ ‫رراراسدد‬ ‫ؾنرثلََسضمررر ٕار رررر‬
‫ر رررررر ر‬
‫ررررر‪ .4‬ر‬‫رررر ُـرَرَ َمراءر)ر‬
‫نامرإلرخيفىرؿىلرمنرهؼصرِفررر ٔبركرورالراً‬
‫ارظالهبمر‬
‫ررر‬ ‫رررصتروررر ر ر‬ ‫ررررربرٔنرٍ‬
‫‪١‬كرؾياًةرذاظة‪،‬رت‬ ‫رررررِـ رررررررر رر‬ ‫اءروظالةراً‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمررررر ر ر‬ ‫رةرر ٔبرنرً‬
‫رررورٍهياراً‬ ‫نرُشٍرمسربرٔ رر رررررَ ِ‬
‫ٌكررممةرجير رُ‬ ‫ررر ٔبر ررر رررر‬ ‫ا‪٢‬كلعوذر‬
‫ورررر ر‬
‫مةرمنررر‬‫ررر ٔلررررر‬ ‫رررارهترا‬ ‫اهئم‪،‬رفلسرؿ‬‫ررررلرٓزر رررررر‬ ‫ررررررالارررهخعازر‬ ‫اًخـعةرهلمرو‬ ‫صزاضررروررررر ر‬ ‫ؿىلراثحاغراٗكًَيرإلرثلََسر‪5‬رار ٔلر ر رر‬
‫مصركريرذاررفرِة‪.‬ر‪6‬راىِتييرتخرصفر‪ .‬ر‬ ‫ررر رٔلر ررر رر‬ ‫ررر َُر رَرشرارا‬ ‫ررروربرَٓثزر‬
‫اًلَو‪،‬ر‬ ‫اًخـعةررروررررر‬ ‫رررروررررر ر‬ ‫راْكرزرتَةر‬
‫سلاظررر‬ ‫ررروٕار ررر‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر ٕاررَلررررهحشررربرٓزراءراً‬ ‫مةرذؾوتر‬ ‫ررر رٔلررررر‬ ‫نرذؾويراثحاغراًسريرةرررور ررر ررررررر رر‬
‫اٗكًَيرتفِمرسَفرا‬ ‫وإلرًؼننرؿاكيررر ٔبر رررر ر رررررر رررر ر‬ ‫ر ررر ر ررررر‬
‫حاكمرِشؾَةر‪،‬رمفارَكنررروراحدرررًارررمنررر‬‫ٌَـميرمبارذًترؿَََرمنررر ٔبر ر ررر رررررررررر ر‬ ‫رىلراًسريرةرررررر ررررررر رررررررر‬ ‫ررر ٕار رررر ر‬
‫رمنارُورزحوغر‬
‫ررررارٕرررر رررر‬ ‫احِتاذاُتمرر‬ ‫ر ر رررر‬
‫‪1‬ر(سوزتراًخوتةرر‪ )82‬ر‬
‫‪2‬رراهؼصرفذحرا‪٣‬كَسرضر‪8;8‬روضر‪.8;7‬‬
‫‪3‬ر(سوزتراًيوزررر‪)88‬‬
‫‪4‬رفذحرا‪٣‬كَسرضر‪.8;:‬‬
‫‪5‬رراًخلََسرمٌَرخائزرومشمومرر‪.‬‬
‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫ٍنرز‬
‫خرؾحسر‪ٝ‬كرجنرؾحسراًصَحنراّكرربر رَ‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٔبر روإلررررٌَضررر ررر ررر رر رر ر ررر رر ر ررررر ر رررر ر‬
‫َخرانِصرجنرسَامينرجنرمعصرتخلسميراًضرَر رررر رر ررر رررر رررر ر ر ررر‬ ‫‪6‬ر ر رر‬
‫زساٌكراًخ‬
‫‪11‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫امرتَر‪،‬رومارَكنرحمصمرررًاراررحذرررررررررررررر ر رر‬
‫يخٌاٍر‪،‬رومارَكنر‬ ‫ررر ٔلررْورىلرررالاًررزتررررررررررررر ر رر ر‬‫حاكرماراًزتمٌارتَر‪،‬رومارَكنررررمسرررخححرررًارفا‬
‫ٔبر ر ر ررررر رررررررررررررر ر‬
‫رررررصبرٓ ررر‬
‫نرؿىلررر‬ ‫اًرتكر‪،‬روكسرذلراًل‬
‫ذَازرتنيراًفـيررروررر ر رررررر ررر‬ ‫ذياتَر‪،‬رومارَكنرمداحررًارررررر‬
‫رفَيارالاردررررررر رررررر‬ ‫رررحررررررررررررر ر ررررر‬ ‫ررررًارفا‬
‫ررر ٔلررْورىلرا‬ ‫مىصوُ‬
‫رر‬
‫ررررر ُـرَرَ َمرررررر ررر ررر ر ر‬
‫اءرفِورفاميراحِتسرورارفَِرًفِمر‬
‫ررررررررررر‬ ‫َيثرنثريتر‪،‬رومارزخترمنرثلسميررربرٓزراءراً‬
‫امرابًسرير ررةرِفررربرٓ ر رررر ررررررررررر ررر رررر ر‬
‫وحوةرالاًررزترررر رر ر‬
‫ر ر ر رر‬
‫رررر ر‬ ‫رررررر َُر رَشرر ر رر ر رر ر ررر رررر رررر رررررر ررررر ررر ر‬
‫ارحنيرالادذالفركريرمَزمرتيرفَِرسـةرو‪ٞ‬كرإكسر‪.‬ر‬ ‫اًيعوضرومؽرر‪ٛ‬كرفِمِمر‬
‫ررارَكنرررارٕررًشاءر‬
‫رررر‬ ‫رررررررررر َُر َشرار‪،‬رف‬
‫ررررر ٕار ررر ر‬ ‫ررر ٕار رررر رر رررر‬
‫رمثراًوكوغرفهيمروؿاكدةر‬ ‫يةرملسزرررٌَرر ُـرَرَ َمرررر ر رررر ر ر ررررر‬
‫اءرحصمةرْكورممروؾؼمر‬ ‫ررررررٌَسررررررر‬ ‫وإلرجيِيرررمرذحؽ‬ ‫ر رر رر‬
‫ررررررر ِا‪ٙ‬كرر رٍَنررًر ُرْؤر ُر ررَ‬
‫ونررار‪٢‬كرُؤرِمرٌِنيررر‬ ‫ررررررركرَار َلرر ررررر رر رَ‬
‫ر_رثـاىلر_‪:‬ر"و‬ ‫رررمدررَيارنامر‬ ‫ررررروٕارمثار‬‫ررررررنرردسر حررورررارهبخاانر‬ ‫َحنيرتلريرمارا‬ ‫ررررًعررر رررر‬ ‫ار‪٢‬كرُؤرِمرٌِنيرا‬
‫ررر ٔبر رصسررراررمثٕررًا‪،‬ررروًرِرَ رَرشرررارخاءر‬
‫رررر‬ ‫رًشاءرآكاظةر‬ ‫ارهب َخرار رًان رَروررارزرْامرًرمر ِدرَيرررًا"ررر‪1‬ر‪.‬رف‬
‫ررر ٕاررنرررارٕر ررررر رر‬ ‫ررررْندرَ رَسر ُحرورارررفرَ َلر رِسرر رْ‬
‫راحرذرَ َمرَرُورررررُرْ‬ ‫رريرر َمرارا‬ ‫رَوارًرْ ُمررْؤرِمٌرَر رِ‬
‫اثرر ِتر َلررْ ِ‬
‫ر‬
‫ررر ٔبر رصسررر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرررور رررررر‬
‫اٗكؿاترمهنمر‬ ‫ررر‪2‬ر‪،‬ررروٕاررًشاءر‬
‫رررر ٔبر رُيراً‬ ‫رفلسررربرٓرررررر ر ر‬
‫هخَرابْكصة"ر‬ ‫ًَاءر"منرؿاذىرَلرررورًَرررًاررر‬
‫ررر ٔلرورررررررر ررررر رر‬ ‫حاذًررا‬ ‫ِفررر ٔبر رررر‬
‫رررر رٔل ر ررررر رر ر رر ر ررر ر رر ررررر ر رررر ر ررر‬
‫وَلروذاذَونرمضنراْكسًرراًلسيسروفوقرر‪ٛ‬كررر‬ ‫رررلرًٓةرا‬ ‫ررر‪٢‬كـرررريَنيراب‬ ‫ررر‪٢‬كرُؤرِمرٌِنيرا‬ ‫اذَونرمضنرا‬
‫ررررر رر ر رر ر‬ ‫رررر رٔلهنمرذ‬ ‫رحصمةر‬
‫رررررررورٔبر ر ر رر رر ر‬
‫نَثضمرهلردضر َةر‬
‫رررر‬ ‫ؿ‪١‬كرآكَقراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررو ٔبرؾرصرفِمرتَر‬
‫رررررررر ٔبر ر ررر رر ررر‬ ‫ضمرا‪٢‬كوكـونرؾنرزةراًـا‪٢‬كنيرخيرخالهلر‪،‬رفِمر‬
‫رررر ررر ر ررر ررر ررررررر رر ر رر ر ر‬
‫‪3‬‬
‫رررررر‬ ‫صرؾنراًسرَرَ رر رر رررر رر رر رررر ر‬
‫فرحِالرتـسرحِيرثلسميرفِمر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫ررر‬ ‫اح‬‫و‬ ‫حيترث‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬كرررِم رْنرر رِؾ َحراررِذرٍِراًررر ُـرَرَ َمراءر)ر‬
‫ررررر‬ ‫ارخير رَىشررر ررَ‬ ‫كرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ا‬
‫رررررهر َمررر َررْ‬
‫ر‬
‫رررررررررررَلار رَلرراإلر َمرررررر ر ررر‬
‫امراًعحاويررر‬ ‫ظيرمنرذًًٌاررف‬ ‫ررر رٔل ر ررر‬ ‫رررؿرَُرَ َمرررررر ر‬
‫اءراًسريرةررر َُر رَشارا‬ ‫رمؽراًسرير ررررر ر ررر‬
‫ةر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كركصزر‬ ‫فرا‪٢‬كخوارفرَرَقررررررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫اًسرَرَ ررررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬
‫ر‬ ‫‪4‬‬
‫ررروب رُيراًفلَر‬
‫رررررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ُيرآكريررروار رٔلرثص‪،‬ر‬ ‫اءراًسرَرَ ررر رررر رررر رررر رررر ر ررر رررررررر‬
‫فرمنراًساتلنيرومنرتـسضمرمنراًخاتـنيررررٔب ر ررر ر‬ ‫رررررؿرَُرَ َمرررررر ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر"و‬ ‫ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫ررر ر‬ ‫سخِي"‪.‬‬‫رررًر ررر‬ ‫صونررر ٕار ررر رر ررررر رررر ر ررر ر ررررر ررر ررر‬
‫رإلرابٔكَي‪،‬رومنررهصضمرثسوءرفِورؿىلركريرا‬ ‫اًيؼص‪،‬رإلرررًر ُشر َنر رر‬
‫ورررر ر ررر‬
‫رررررررززةراًييبرِفر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررررر رر رررررررر ر ر ر رر‬
‫اءر‪:‬ر"ضمرذَفاءراًصسولرِفررر ٔبرمذَ‪،‬روو‬ ‫َحسراجنرررحرررٌحيرر‪5‬رزَحَر‪ٝ‬كر رؾنراً‬ ‫ررر ٔبر ر رررر‬ ‫وركرَار َلرررراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫ررررىذرَراةرررورتَرر رهعلررورا"‪..‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررررر ر رهعقراً‬ ‫رررررررررىذرَراةرررورتَركام‬
‫ررررررورا‪،‬روهبم‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ا‪٤‬كَونر‪٢‬كارماثرمنرسًذَ‪،‬رفهبمركامراً‬
‫رررررور رر ر ررررررر ررر رر ررررررر‬ ‫رحّكخَ‪،‬ر‬
‫ررر ٔلر رظيررر‬ ‫ثـعَتررر ٔبر ر ر ررررر رر رر ررررر‬
‫حاكرما‪،‬روضمرِفرلكرسمانرا‬ ‫ررررروررر رر‬‫رررررشرًـة‪،‬ر‬ ‫ًوإلرر‪ٛ‬كرًحعَتراً‬
‫رررور ر ررر رررر رر‬ ‫رر رررر رر رر ررر رر‬
‫كِضِمر‪ٝ‬كرْكفغراٗكٍن‪،‬ر‬
‫ررر‪ ]7:‬ر‬ ‫ررررر ٔلرحرزراةر‪:‬‬ ‫‪1‬ر ر ر‬
‫[سوزترا‬
‫‪2‬رَصَحراًحزازير(ر‪8289‬ر‪،‬ر‪8701‬ر)‪.‬رأكؽرتنيراًعحَحنير‪170:‬ر‪٢‬كرُ ّحرمرسر ر رررر ر ررر رر ر‬
‫جنرفذوخرإكَسير‪.‬‬
‫ررر‬
‫‪3‬رسوزترفاظصر‪1:‬‬
‫ررررررلرٔ رر ررر ر ر ر رررر ر ررررر رر‬
‫سذيراْكجصيرا‪٢‬كرصيرا‪٢‬كـصوفررابًعحاوير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ812‬ؼ)‬ ‫سرجنرسالمةرجنرؾحسرا‪٢‬ك‪ٜ‬كرجنرسَمةرا‬
‫َحسرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ر ررررر رررر رررر ررر رر‬ ‫‪4‬ر ٔبرر رر ررر‬
‫تورحـفصررر ٔبر ر ررر‬
‫َحسرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ررر ررر ررر ر ر رر رررر رررر رررر ررر رر رررررر ررر‬
‫سرجنرحٌحيرجنرُالإل‪ٙ‬كَُلراًضُداينرا‪٢‬كصوسيرمثراًحلساذيرر(‪162‬رُؼ)ر‬ ‫‪5‬ر ٔبرر رررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كررر ٔبر ر ررر‬
‫‪12‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررر ررررررر ر رر ر‬
‫ًساء‪]:‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرَكنررر‬ ‫ررر ٔلررمص)[اً‬ ‫رررررر ٔلرمرصرررر ررر ر ررررر رَ‬
‫ررررربرورَلرا‬
‫اءرِفركوهلرثـاىل‪:‬ر(و‬ ‫يَونرمؽرا‬ ‫ررر‪٢‬كـرررر ر‬
‫اًـلس‪،‬روضمرا‬
‫ُيراْكيررروررررر رررر‬ ‫ِفررر ٔبر ر ررر ر‬
‫رًرر ر‬ ‫هوةروفاؿهلرإلرًفَحررر ٔبرر رتسا‪.‬‬
‫ررر‪ٙ‬كر ر رررررر رر ررررر‬ ‫ررر رنربرا‬ ‫رر رر رررر رررر رٔ‬
‫اًوكوغرفهيمرمنرب‬
‫‪1‬‬
‫اءررُحتررر‬ ‫ررر رٔلمرصررررررر‬ ‫خرفراب‬ ‫اءررُحتررربرٓدرصررررررر ررر‬
‫ثَ‪،‬رومنراسررر ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررررر‬
‫خرفرابً‬ ‫‪:‬رمنراسررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كررررر ررر‬ ‫جنرا‪٢‬كحازكرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلرار ررررررر‬
‫رررررر ر‬
‫انررُحترمصوءثَ‪.‬‬‫ررر ٕإلرردرور ررررر ررر‬ ‫خرفراب‬ ‫هَاٍ‪،‬رومنراسررر ر‬
‫ذررررررررر ررر‬
‫ررر‪ٙ‬كر رهوة‪.‬رر ر‬
‫َكجصضمرمنرهحائصرا‬
‫ررر رر ر ررر رررررر‬ ‫‪١‬كرإلرسر رٔ‬
‫اميرب‬ ‫رررررِـ رر رر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬راًوكِـةرِفر ٔبر رُيراً‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ررر رٔل ررر رَ‬
‫رزؾيرز‬ ‫كرَار رَلرارجنرا‬
‫نرًخـ‪١‬كرمسربرٔ رر ررر رر ررررر رررر‬
‫ٌكرِفراٗكٍنرًخـ‪١‬كراًوكِـةر‬
‫رررررر‬ ‫رررررِـ رررر‬
‫‪١‬كركديررررٔب ررررر ررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ررر ٕار ررر ر رر ررر‬
‫ررارَكنرظاًةراً‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬
‫ررر رٔل ر ر رَ‬
‫سسيرز‬ ‫وركرَار رَلررٔبر رر‬
‫تورسرررريانرا‬
‫ِفراًياشرمىترًفَح‪ .‬ر‬
‫لكِارماث‪.‬رر ر‬
‫ررر رررررر‬ ‫ررر ر رر ررررر رر ررررر ر رررر رٔ‬
‫مسمومةرمنرَشِارمصطرومنرب‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر رْكومراً‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬‫ررررٔب ر رَ‬
‫َحسرز‬ ‫وركرَار رَلررراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫اءرثيشءر‬
‫ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر‬ ‫رحلكمرؾيسٍرؿىلررر ٔبر ر رررررر رررررررر ررر رر‬
‫حسراًياش‪:‬رمَ‪..‬رإلرثشهصراً‬ ‫ًصخيررر ررررر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كررر رر رٍ‬ ‫رررر ََحرَرُر رُ‬
‫انررز‬
‫ررررور رَ‬ ‫روكرَار َلررر ر ر رررر‬
‫راْكسنراجنرره‬
‫َيكر‪٢‬كصضاثَروحـَيار‬
‫رررررر‬ ‫‪:‬ر(راؿ‪١‬كروفلِنر‪ٝ‬كررروٕار ر ررر ر رررررر‬
‫رر‪ٝ‬كر‪-‬ررررررر ررررر رر‬ ‫جنرؾساهصررر‪-‬رَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫راْكافغرررار ررر ررر‬ ‫فميَتر‪ٝ‬كركَحم‪.‬ر‪2‬رروركرَار َلررر ررر‬
‫نرمنررر‬ ‫ررررو ٔبر ررر‬ ‫تر‪ٝ‬كرِفرُخمرررمرررر ر رررررر‬
‫ٌخلعهيمرمـَومةر‬ ‫رررررررررر رر رررر‬ ‫اءرمسمومةروؿاذ‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمررررر رر‬‫نرْكومراً‬ ‫رررررررر ٔبر رر ر‬
‫خلَِرحقرثلاثَر‬ ‫رررروًرررررر ر‬ ‫ر رر ر‬
‫ذمنرخيضاٍر‬
‫رررر ر‬
‫ثَرمبوثراًلَة‪).‬ر‬
‫ررروررررر ر رررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررررر ررر ررر رررر‬
‫اءرابًثَةرتالٍر‪ٝ‬كركديرم‬ ‫هَرِفراً‬ ‫ٔبر رر ررر‬
‫ظَقرًسرارررر‬
‫ٌَسانررر‬ ‫يددَرًِارِفراًخحشٍصرمنررربرٓفةر‬
‫ررراررر رر‬ ‫رررركرَ ريرررمنرررًرررررررررر ررررر ر رر ررر‬ ‫رَلركاؿسترخٍََكرررجعرَحةر‬
‫رر‪ٝ‬كررؼررر ٕار ررررر ررر ررر‬ ‫ررررررِرََحَرُر رُ‬
‫رروكسررررٔب رررررر ررررر رَ‬
‫صازراجنراًلميرؼرز‬
‫اًؼ‪١‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررروررر ر‬ ‫لكراْكرصرام‪،‬ر‬
‫ررر ررر‬‫روسانرهيونرؿَََراًخحفغروالاحررتررررر رٔ‬
‫اسرمنرب‬ ‫ررر ٕإلر رر رر ر ر رررررررررر رر ررر ر‬ ‫رررًلول‪:‬ر((رمنراًـجَةررر ٔبرنرا‬
‫ٕار رررر ر ررررررر ررررر رر‬
‫ًعـةرؿَََراًخحفغرمنرحصنةر‬
‫رررر‬ ‫رررور رر رررررررررر رر ررر رر ر‬ ‫اًزان‪،‬روِشةراٖكص‪،‬رومنراًيؼصررر ٕار ررر ر ررررر ررر‬
‫رَلرا‪٤‬كصمروكريرر‪ٛ‬ك‪،‬ر‬ ‫رررروررر ررررر ر ررر ر ررررر ررررر ر‬ ‫وررراًصاب‪،‬ر‬
‫رًخلكمرابًلكمةرِفرخسطر‪ٝ‬كرإلررر‬
‫رررررررررر ُُررَرورررر ررررر رررر رر ر رر رر‬ ‫اًـحاذت‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫اًزُسرررور‬ ‫رًََرابٗكٍنررروررر رر‬
‫ررررارٕررررر رر‬ ‫ًساهَ‪،‬رحىترٍصيراًصخيررٌضازر‬
‫اًؼ‪١‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫احشررروررر ر‬ ‫رررررور ر‬‫َكرحصيرمنرزخيرثوزغرؾنراًف‬
‫ررررررر ر ررر رررر ررر رر ررر‬ ‫ا‪٢‬كلصة‪،‬رو‬ ‫ررر ٔبررر رررررر رررر ر‬
‫تـسرذمارتنيرا‪٢‬كرشقرررورررر ر‬ ‫ررررررر ًإلررر ررر‬
‫رًزنلرهبار‬ ‫ًَليرًِاراب‬ ‫ررر‬
‫ررررر‪ 3‬ر‬ ‫ررررروار ٔلرمرور رر ررررر ررررررر ر‬
‫اثرإلرًحاَلرمارًلول))رر‬ ‫ررر ٔلرحِاءر‬ ‫هَرًفصيرِفررر ٔبرؾرصر رررررر‬
‫اطراًياشرا‬ ‫ورًسرارررررر ر رر‬
‫رررر‪22:‬ر‪-‬ر‪2:2‬رُؼر)‬ ‫رررر ٔبرر رررر رررر ر ر رررر ررر‬
‫تورؾحسراًصَحنرا‪٢‬كصوسىر(ر‬ ‫رررٍرمتر ر ررر ر ر‬
‫ميىرموإلضمر‪،‬ر‬ ‫احضراْكيؼىلرا‬ ‫‪1‬ر رر رر ررر ررررررر ررر‬
‫ؾحسر‪ٝ‬كرجنرا‪٢‬كحازكرجنرررور ررر رر ر‬
‫ررر ٕاررىلررر‪ٝ‬كرثـاىلر"ر(ر‪1‬ر‪/‬ر‪;0‬ر)ررًـَلرجنرانًفراًضحوذ‪.‬‬ ‫‪2‬ررتخرصفرمنر"رررر ر رر ررررررر رر‬
‫ا‪٢‬كفعيرِفرفلَراٗكؾوتر‬
‫جنرمصسوقراًعرصرررًفير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رررررزرٍزر ر ررر ررر رررر‬ ‫ا‪٢‬كَثاقررررٌَضررر رررر‬
‫َخرؾحسراًـ‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫رررورررررر‬ ‫هلالرؾنراً‬
‫رررررر ررر‬ ‫ررر ٔبر ر رررر ر رر رررر‬
‫َحسراًعوابن‪:‬ر(ضر;)ر‪،‬‬ ‫‪3‬رررر ر رررر ررر‬
‫ثلوميراًصخال‪،‬ر‬
‫‪13‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫دخسغررر ٔبر رر ررر رر‬

‫ورخماًفر‬ ‫ررربرٓ ر ررر رر ر رر ر رر رررررر ررر‬
‫دصرتسؾوىرَتشٍصراًياشرمنرررمررر ر‬ ‫رنرَكنرا‪٢‬كخوزغرؾنرا‪٤‬كصمراًرصحيرًلؽرِفرحمصمر‬
‫فر ٕار رر ر ررررر رر ررر ررر ر ررررر ر رررررر رر ر‬
‫ررررر‬ ‫رًؼنررر ٔبرررر ر ر رر‬
‫هَرحيسنرظيـار‬ ‫ررر ُُررَروررر ر‬
‫رتَُسرو‬ ‫ررٌَسررررررررر ر رر رر ر ررررر ر ر رررر ر ررررررر رررررر رررر‬
‫يةر‪،‬رذؾويرػاُصُاراْكسنروابظهناراًَِىةر‪،‬رفوكؽرِفرررِشراكرررارٕررر رَ‬
‫‪،‬رفذحصسرمنرر‪ٛ‬كرحدَيبرِفر‪ٝ‬كرثفَحر‪.‬ر‬
‫وًخضؽرهعةرؾًَِمر‪-‬ر ٔبريخررر‪-‬ركولراْكىمير‪ :‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررررررررررررروٕارنرررفررر ررر‬
‫ٌَترًساٍ‬ ‫ََلى‪..‬ر‪..‬ر‪..‬نخاتخَر‬ ‫ومارمنرَكثةررر ٕار رر‬
‫رإلرسررررر‬
‫رررررررررررٔبنرح‬
‫رررصراٍررر ر‬ ‫ر ررر رر رر ر ر ررر رر ررررررررررر ر رر‬
‫فالرحىذةرحبؼمركريرشء‪..‬ر‪..‬ر‪ٌ..‬رسكرِفراًلِامةر‬
‫رررر ر‬ ‫ررررررو ٔبررؿسررررٌَسرؤر رر‬
‫الرحروراابر‪.‬‬ ‫رررارٌَلاءر‬ ‫رر رر رررر‬
‫فذجِزرًَومر‬
‫رررور ر ر رر‬
‫اْكوطر‬ ‫ًرتكررر ٕار رر رر ر ررررررررر رر‬
‫رإلرظاحةرا‪٢‬كلامرا‪٤‬كموذر‬ ‫وذالظةراًلولرؿَلرجعيررررٔب رر ررر ررر رر ررر ررر ر‬
‫نرلكرثرشرًؤذشرمنركوهلرررور ر‬ ‫رر ر رررررر ر ررر رر ر‬
‫ررر ِ‪٢‬كرهنرَراخَر‬
‫ررر‬ ‫رررررزركار‬ ‫ررر ٕار ررررر ر‬
‫رإلرمارَكنرمفا‬ ‫ًلذَروُسًَروإلرٍصذرمارٍصذر‬ ‫ا‪٢‬كوزوذر‪،‬روإلرًلديرمارًلديررر ٕار ررررر ر ررر رر‬
‫رإلرمارَكنرؿَلرظرصرررررررر ررررر ررر ررررررر‬ ‫رر رررررررر ررررر رررررررر‬
‫ررػاُصتر‪،‬رفاثحؽر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ررر‬
‫حٌُارظر رَلرر رُ‬
‫ررر هرررررر رَ‬ ‫ٔبر رر رررررررر رررررررررر رر ررر ِرّ‬
‫ورخماًفارًِسًَر‪،‬رونخاةر‪ٝ‬كرتنيرررر ر ررررررررر ر ررر‬
‫رًيعقرتًٌَارابْكقروسر ية‬
‫فونرابْكقر‪.‬رو‪ٝ‬كررر‬
‫ررررصر ر ررر ر ررررر‬ ‫مناراًصخالرضمرا‪ٙ‬كٍنرًـ‬
‫اْكقروإلرثخـعةرًلريٍر‪،‬رفاْكقرإلرًـصفرابًصخالررروٕارررررر ررر رر ررر رر‬
‫ر ر ررر ررررر ر رررر ررررررر ر رر رررر ر رر رر ررر‬
‫ا‪٢‬كسرخـانر‪ .‬ر‬

‫ونرر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫ىرَكر رَنررؿرََرََررَِر َذر رُ‬

‫رريرراًررر ُلررُصر ر رِ‬ ‫رررررور رِحِر رِس رَروررراإلرميرَر رِانررارر رِ‪ٙ‬ك رررَ‬
‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرراًخ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‪،‬رتُهنارسر ْحر َحرارهرََرُرر رررررررررر رررررر ر ر رر رَ‬
‫رررىفرنخاتَروفعَِارزسوهلرظرَلرر‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ؼ‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫رَقر رًِلرراَرًر َةر ميرَةررررر ررررُ‬
‫َ‬ ‫ر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلرر َذرَرَرَقرراررٓكر َر رَ‬ ‫ارررَؿ‪١‬كر رَرزرررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كررربرر رنرر رَ‬
‫ر‬
‫َصاتَرذريركِامر‪،‬رف‪١‬كرخيَقر‪ٝ‬كرررثرَ َـررراَلررَ‬
‫اًسرالرمرررو ٔبر ررررر ر رررررررررر رر رر رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ُرررر ر‬
‫ررو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راًعرالرتر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررؿرَََرَررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررررررررهبار‬
‫رىفرسًذَروكامر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كرر رر‬ ‫رُ‬
‫‪2‬‬
‫ُرررررررر َمراررر‬
‫ررر‪:‬ر(ررو‬
‫رَ‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬‫ا‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رس‬
‫رُ ْ‬ ‫ر‬‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫و‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫رمرر)ررر‬ ‫ررر رِظرًالرررُرسر ْحر َحراهر َ رَ‬ ‫ررررررركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫رررررتريرَاررر َمراررر َذرَرَرْل رَترر َُر رَرشر رَاراب‬
‫ر‪:‬ر(ز‬ ‫حثاروإلرًـحار‬ ‫اًىونرررؾرررررر‬ ‫رر ر ر‬

‫ررررررور رِحر ررررر رررررر‬

‫ِسراًثالزةرا‪٢‬كضر ر رررر رررررر ررر ررر ررر ر ر ررر ررر ررر‬
‫ِتصترتنيراًياشرمنركريرثعصقراَلرجسمَِتراررر‪،‬روثحُنيرر‪ٛ‬كرلكَرتخـصًفاثرث‪ٜ‬كرالاكسامروالاس خسإللر‬ ‫رررررٔبهروراغراًخ‬
‫اينرٔكَؽر‬
‫رررررصر رر‬
‫(رفَِرثحُنيرابٗكًَيراًييصراًل‬
‫‪1‬ر ررررررررر ررر ررر ررررر‬
‫ثصرىفرثوحِسكررر ٕار رررررر‬
‫رنراؾخلسثَررر)ر‪.‬‬
‫ررررررررر‬ ‫رررؤر رر ررر ر رر ر‬ ‫رررسررررررررر رررر‬
‫خليٌُارؾهناروإلرث‬ ‫ررررر رررر رر ررر ررررررررر ر ر‬
‫دسمَاثرإلرؿالكةرًِارابإلظيررر ٕاررنرا‬ ‫نرث‪ٜ‬كراً‬
‫ررر ٔبر ررر‬
‫ؿَهيارر‪،‬رحيترًفِمراًلازىءر‬
‫رر رررررر ر رررررررررررر‬
‫‪2‬رسوزتربرٓ رر‬
‫لرمعرصرانررر‪ .2;2‬ر‬
‫‪14‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر رِازررر)ررر‪1‬رر‬ ‫ررررِم رَنرراًي‬ ‫رررفرَرَوًرْ ٌير رٌِر ِ‪ٚ‬كرر رٍَنرر رَن َفررُصروار‬
‫را‪ٙ‬كر رٍَنرر رَن َفررُصروار‬ ‫ررر رِظرًالرررَرِ رَ‪ٛ‬كرر رَرػر رنرررررِ‬ ‫اراًسر َمرار َءر رَروررررْالررْزررَطر رَرو‬
‫رر َمرارررتر َُرْررَهنرُ َمر رَاراب‬ ‫َذرَرَ ْلرٌرَرررر ر‬
‫ررًرْ َحر رّ ِقر رَروررًررَ رِى رنرر‬
‫ررررإلر رِرابر‬ ‫ررر َمراررر َذرَرَرْلٌرَررُ َ‬
‫اطمرارا‬ ‫رنيرر‪،‬ر‬ ‫اراًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررَطر رَرورر َمرارررتر َُرْررَهنرُ َمررررَارإلر رِؾ ِحر رَ‬
‫ر‬ ‫ُرررررر َمراررر َذرَرَرْلٌرَرررر‬
‫ررر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫وركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََر‬
‫ر‬
‫ربررْنرَرََثررُ ْضمرررَرإلررًر َ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬
‫‪2‬‬
‫ررررر َمراررر َذرَرَرْل رُترراررًرْ رِجر رنر رَروررررْاإلرو رَسرراررإلر ً ََر ْـر ُحرررُس ررِ‬
‫ونررر)ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫اَل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ـ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫هنار‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ُ‬ ‫تيرذَلِمرًلاًةرت‬
‫رررررررررررررر‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫‪.‬‬‫ر‬ ‫ونرر)ر‬
‫ر ر‬
‫‪3‬ر‪ .‬ر‬
‫مصراًـؼميرا‪ٙ‬كيرضَررر رررررر‬
‫ترؾيَر‬ ‫رإلرًَلصزرروراررر َُر رَرشرارا‬
‫ررر ٔلرر ررررر ر ررر ر رر‬ ‫ررر ًارر‪،‬رومارتـث‬
‫رررررررررروراررر ٕار ررررر‬ ‫رررررور رِحر ررر‬
‫ِسرُوررر ٔبر رر رررر ررررر ر ر رر‬
‫ساشرذؾوتراًصسيرمجَـ‬ ‫فاًخ‬
‫اثر‪ٝ‬كروسالمَر‬
‫رررر‬ ‫ا‪٢‬كصسَنيرظَررور رر ررر ر‬ ‫ررر ٔلرهخِاءر‬
‫رررررروررر ر رر رر‬ ‫سرذامترا‬ ‫ررر ٕاررىلر هرحٌُ‬
‫ررراررر ُمر ّحرمر رر رر‬ ‫رؿَََراًسالمر‬ ‫ٔبر رررر رررر رر ر‬
‫دمرنثريترمنرٗكنر هرحٌُا‬
‫رررر رهورخرٍرررررررر ر‬
‫ررر ٔبر رر‬
‫مجـنير‪ .‬ر‬ ‫ررؿَهيمر‬
‫ررررورررر ر رر‬
‫ا‪٢‬كخرصفر‬ ‫ررررمررًضر ئَر‬ ‫رررررررررررزرئَرو‬
‫اراًىونرمبارفَِرواب‬ ‫رذاًقررر َُر رَرشررررر ر ر‬ ‫نر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر‬ ‫ررربرٔ رر‬
‫رةرررراإلرميرَرانرت‬ ‫فدنيرسر ْحر َحراهر ََررررُرر ٔبرررررَ ِ‬
‫هَرجير رُ‬ ‫رر رررُ‬
‫ر‬
‫فَِروحسٍررًُسرمـَرِشًمروإلرهلرهسًسر‪،‬رفهلرخيرخالهلرآكَقروا‪٢‬ك‪ٜ‬كرواًخستريررواًصسقرواْكُكر‬
‫الراًلَرررر‬‫رررروٕارىرزر رررررر‬ ‫ثـاكةررراررررٌََيررروررراٍهناز‬ ‫رررررروررررر‬‫رررروررراًرضررروراًيفؽر‬ ‫رؾعاءر‬ ‫ررررروار ٕإلر ر‬
‫ٕرررررورا‪٢‬كيؽر‬ ‫ٕررررروارإلررتلاءر‬ ‫ٕررررروارإلررفٌاءر‬ ‫ررررروارإلررماثَر‬ ‫وار ٕإلررحِاءر‬
‫ًمرهلررر‬‫هَروإلرررِشر رر‬ ‫تعازضمرر‪،‬رفالرمٌاسغرهلرىفرسَعراررررر‬
‫اًلدغروسامغرآكَقررروٕارر ررر رررررر رررررررر رر رر رر‬ ‫خسطررروررررر ررر رر ررر رر‬ ‫آكفغررروراًررر ر‬ ‫رررور رر‬ ‫وراًررصرفؽر‬
‫ظلصرررخمَوكاثَرفضالرؾامرُورفوكِار‬ ‫ررر ٔبر رر‬ ‫خعَؽرآكَقررر ٔبر رر ر ررر ررررررر ررر رررررر‬
‫مجـونراسدٌلاررشءرسَحَرمهنمر‬ ‫هَر‪،‬روإلررررٌسررر ررررر رر‬ ‫رررهرواررررررر‬ ‫رٔ‬
‫ىفرب‬
‫ررررر رنرررررِ‬
‫را‪ٙ‬كر رٍَنررثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬
‫ونرر‬ ‫تيارثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ا‬ ‫رررركرَار رَلرزررررررررر‬ ‫ررررِمهنرَار‪،‬ر‬ ‫رىفرذَقرشءر‬ ‫فضالرؾنرمضاُاثَرثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرر رر رر رر‬ ‫ر ر ررر ررر ررررررررررر‬
‫ر‬
‫ررض ُـررَفرر‬ ‫ُرراررْنررٌر َرْرسرَرُرْهبرُ ُمررارر ر‪ٙ‬كرَابر رُةرر رَرصرُرْئرًرررَارإلررٌر َرْرسردرٌَرْرِلرُشرور ٍُررمٌرَْرُر ررَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫رخيرَرُ ُلروراررررُرَابررًابر رَروررًرَ ِوررارر ْحرذرَ َمر ُـروررررَارهلر رَ‬
‫ررو‬ ‫رونررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كرًرَ رْنرر َررْ‬ ‫رِم رْنرر ُذر ررِ‬
‫ر‬
‫هيمركسرزرثَر‬
‫ررر‬ ‫ررررريررررر‬ ‫ضِسر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررررررررر رر رررررر رر رر ررر ررر رر‬
‫رًـحاذٍرمبارخيَقرهلمرمنرخمَوكاثرٍصوهنارً‬ ‫رررسدرر رر رر‬ ‫وةرر)ررر‪4‬ر‪،‬رمثرا‬ ‫اًعرارًِ رُةر رَروررارًرْ َمر رْعرَرُ ر رُ‬
‫رر ر‬
‫رررىفرنخاتَرمنرالارسدرر رررررر ررر رر رر‬
‫ضِاذرمبؼاُصرخمَوكاثَر‬
‫رررررر‬ ‫نَثرسر ْحر َحرارهرََرُرر ررررررررر رر‬ ‫وًربُنرهلمرمبارًـلَونروًسزهونر‪،‬رورٔبر ر رررُ‬
‫رررررصبرٓ رررر ر رررر ر‬
‫نروخسُتارحىَثررر‬ ‫رارسربثرءاَيثراًل‬
‫ررررروٕار ررر ر ر ررررر‬ ‫ونرمارسروراٍر‪،‬ر‬ ‫اس خسإلإلرهبارؿىلراس خحلاكَراًـحاذتروحسٍرذ ر ررررر‬

‫‪1‬رسوزترضر‪19‬ر‪.‬‬
‫‪2‬رسوزتراٗكذانر‪8:‬ر‪،‬ر;‪.8‬‬
‫‪3‬رسوزترا‪ٙ‬كزَيثر‪78‬ر‪.‬‬
‫‪4‬ررسوزتراْكجر‪ .98‬ر‬
‫‪15‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اثر رَرورراًيرررر رَوزررررُرمثرر‬ ‫راًؼرَرُ َمرر رِ‬ ‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررارلررْزررَطر رَرورر َحر َـر َيرررر ر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫ر‪ٟ‬كررررِ‬ ‫رررًرْ َحر ْمرررُس رِررِ‬ ‫ررر{را‬ ‫رررركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر‬ ‫منررهصرر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬ ‫ر رررر ررر‬
‫را‪ٙ‬كيررر َذرَرَ َلر رُرُْكررِم رْنرر رِظ رٍنيرررُمثرركرَ رََضررربرر َخر ًالر رَرورربر َخر ٌيرر ُمر رَسرمرىررر رِؾ ْيرررَس ٍُرررُرمثررربررهرْرُ ْ‬
‫رمترر‬ ‫ررر ُُررَرورررررِ‬ ‫ونرر*ر‬ ‫رررِا‪ٙ‬كر رٍَنرر رَن َفررُصروار‬
‫ررر ِجررَص ِرّ ِهبررْمررًر َ ْـر رِسًرُ ر رَ‬
‫ررركرَار رَلر‬ ‫ررر‪1‬ر‪.‬رو‬ ‫ونرر ر‬ ‫رِسرُرَْك رَرورررَ َْجررَصرُرَْك رَروررًر َ ْـررَ ُ‪١‬كرر َمرارررحرَ رْى رِسر ُحر ر رَ‬‫راًسر َمررَور رِاثر رَرورررِِفررارر رلرْزررِطررًر َ ْـررَ ُ‪١‬كرررِ ر‬ ‫را‪ٟ‬كرررِرِفرررر ر‬ ‫رررر ُُررَروررر ررُ‬‫ر*رو‬
‫ونر رَ‬ ‫ثرَ ْمررَرُرتر ر رَ‬
‫رخيرَرُرُلوراررررُرَابر رًابر‬ ‫را‪ٟ‬كرًرَ رْنرر َررْ‬ ‫رونررر ررِ‬ ‫ونرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫را‪ٙ‬كر رٍَنررثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬ ‫رُضر رَةرر َمرثرَ رٌيرفرَررْاسر َخررِم ُـروررررَارهلررراُرر رنرررررِ‬ ‫ررررررررُاشرر رُ ِ‬ ‫ُررررررررربرررهيرَاراًي‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫ررر‪:‬ر{رَي‬
‫ر‬
‫ررر‪2‬ررروركرَار رلرَ‬ ‫وةرر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررض ُـررَفررررراًعراً رُةر رَروررارً َمرعرَ ر رُ‬ ‫ُرراررْنررٌر َرْرسرَرُرْهبرُ ُمررارر ر‪ٙ‬كرَابر رُةرر رَرصرُررئْررًاررإلرررٌر َرْرسردرَ ٌْررِلرُشرور ٍُررمٌرَْرُر ررَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫رَوًرَ ِوررارر ْحرذرَ َمر ُـروررررَارهلر رَ‬
‫ررو‬
‫ر‬
‫ررر‪3‬ر‬‫اًرتارئرِ رِةرر ر‬ ‫راًعرَرْ رِةر رَروررررررَ‬ ‫ر*رخيررُصررُحرررِم رْنررترَرْ رِنيرررر ر‬ ‫ررر ُذررَِ رَقرررِم رْنرر َمراررٍءرذرراَررِف رٍقرررر َررْ‬ ‫ُرررررررفرََرْ ََر ْير رُؼر ِصرررراإلرورْ رَسرار رُنرررِممرر ُذررَِ رَقرر*ر‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬رر{ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪4‬‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ريررن َْررَفرر‬ ‫ونرراررىلرررراإلر ِتر رِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ُرررررررفالررًرَ ْيرؼررُصر ر رَ‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررر روركارلررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(رب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ونرر ر‬ ‫رصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ُررررررررِِفرربررهفسرُكربررفالرررثرُ ْحر رُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ررر‪:‬ر{رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََر‬ ‫‪.‬رو‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رررر‪5‬ر‬ ‫رالرْزررِطرر َنر َْررَفرررُرسر رِعر َحر رْتررر)ر‬ ‫رررراررَىلررررْر‬ ‫ر‪،‬رو‬‫رررراررَىلرراررًرْ رِجر َحرر رِالرر َنر َْررَفر هر ُ رِرعرخرَ رْتر رَ‬ ‫راًسر َمراررِءر َنر َْررَفر رُرزرررِف َـر رْتر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررراررَىلرررر ر‬ ‫ُذررَِرَل رْتر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫رِرَرْ رٍقرر َخر ِسرًر ٍسرر‬ ‫ررًرْ َحر ّرِقررارررْرنررٌر َ ررَرضبررًرُرْشررُِ ْحر رُ ُْكر رَروررًر َبر رِثرررِ َ‬ ‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررَطر رِراب‬ ‫ر‬
‫رَ ر‬
‫ررر‬ ‫ق‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ذ‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ْ َرَ ر ررَ رَ‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬ك‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬‫ب‬‫ر‬
‫ُرررررر‬
‫ررر‪:‬ر(‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬
‫رَ َ رسر ر‬
‫ا‬
‫ر‬ ‫وركارلرررُ ْحر َحر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫راًسر َمرارءر َمر رًاءرررفرَ ُذر رْعر ِحر رُرحرر‬ ‫را‪ٟ‬كررربرر ْىررَزر َلرر ِمر رَنرررر ر‬ ‫ُرررررررًرَرْمررحرَرَصررربرر رنررر ررَ‬ ‫ررركرَار َلرررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬رر(رب‬ ‫ررر‪6‬ر‪،‬رو‬ ‫را‪ٟ‬كر ِتر َـر رِزٍر ٍزرر)ر‬ ‫ررر َمراررر َررِ رَ‪ٛ‬كررؿرَرَىلررر ررِ‬ ‫‪،‬رو‬‫رَ‬
‫رِنرر‬ ‫را‪ٟ‬كررًرَِرُرَرورراررًرْ َلررِ ر‬‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَرورر َمررررِارِفررررْرالررْزررِطر رَروررار رنررر ررَ‬ ‫ر‪،‬رهلرررُر َمررررِارِفرررر ر‬ ‫رريررررَ‬ ‫را‪ٟ‬كررًرَ رِعرررٌَفرر َدر ِدر ررٌ‬ ‫ررضرتررراًرر رنررر ررَ‬ ‫ررْالررْزررُطرر ُمر ْرر رَ ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫راًسر َمر رَاءرررربرررْنرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫يرِفرراررً َحر ْحر ِصررتربِرر ْمر رِصٍ رَروررًرُ ْمرسر رُمرررر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رجتر ِصر رررِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪ٜ‬كرر ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررارً ُفر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫را‪ٟ‬كرررخسررَرصررًررُكر َمررررِارِفررررالررْزررِطر رَرو‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررًرَ ْمررحرَرَصررربرر رنررر ررَ‬ ‫ارًرْ َحررِمرررَُسر‪،‬ررب‬
‫رَُكرارر رنرر‬ ‫ررر رْحر َِر رُرْاَكررررُرمثررًرُرِمَر ُخر رُرُْكررُرمثرر ُررْحيرَرِر رُرْ‬
‫را‪ٙ‬كيررب‬ ‫رررر ُُررَرورررررِ‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررًيرررررِاشررًرَرَصر ُءر ررٌوفر رَرزرررِح ٌمير‬ ‫را‪ٟ‬كر رِراب‬ ‫رررْرِهرَِرارر رنررر ررَ‬ ‫ثرَ َلر َؽررؿرَرَىلررررْرالررْزررِطررارررإلر رِراب‬
‫ر‬ ‫رَ ر ‪7‬ر ر‬
‫ُررَكر ًمرارررفرَرَرَرترىررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررز‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رجير َـرهلر رُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬
‫راابرررمثررًرُرَؤًرُفررتر َُرٌْرََرُرررمثرر َررْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كررٍرُرْزررِيجرررَسرَررً‬ ‫رررررً ْمررحرَرَصررربرر رنررر ررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررركرَارلرثرَ َـرراَلرر‪:‬ر(رب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررر ر‪،‬رو‬ ‫ررْاإلرورْ رَسرر رَانررًرر رَى ُفر رٌوزرررر)ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رْر‬
‫رصفرَُرررُر َؾر رْنرر‬ ‫ُةرر ِترَر َمر رْنررٌر َ ررَرضار ُءر رَروررًر َ رْ رِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًسر َمرارءرم رْنرر رِرحر َدرر ررٍالرفهيرَارررم رْنر جررَرَصذرف ُِرعرر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رخيررُصررُحررم رْنررذالهل رَروررًرُرَرِّزنرلرم رَنرررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ارًرَور ْذررَرقرر َررْ‬
‫ررل ررِوَلررررْر‬
‫رالترْ رَعراررِزرر‬ ‫رررارر رنرررِرِفرررَرِ رَ‪ٛ‬كررًرَرِـرْرَربرترًررِ ر‬ ‫را‪ٟ‬كررارٌَررر َْر َير رَروررررراٍهنرَ رَاز‬ ‫رررًرُرَل َِرّ رُةررر ررُ‬
‫ررر‪،‬ر‬ ‫رررْرلترْ رَعر رِاز‬ ‫رةر رِراب‬ ‫ررسريرَار جررَرْصرِكرَِرًرَرْشر َُر رُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َمر رْنررٌر َ ررَرضار ُءررٍرَ رَاكرذرُر‬
‫ر‬
‫‪1‬ررسوزترار ٔلرهـام‪:‬‬
‫ررررر‪8-2‬ر‪ .‬ر‬
‫‪2‬ررسوزتراْكج‪98:‬ر‪ .‬ر‬
‫‪3‬ررسوزتراًعازق‪9-7:‬ر‪.‬‬
‫‪4‬ررسوزترا‪ٙ‬كازَيث‪12:‬ر‪ .‬ر‬
‫‪5‬رسوزتراًلاص َةر‪29‬ر–ر‪.10‬‬
‫‪6‬رسوزتراررجٕرصررراُميررر;‪2‬ر–ر‪10‬رر‪.‬‬
‫‪7‬رسوزتراْكجر‪88‬ر–ر‪88‬رر‪ .‬ر‬
‫‪16‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ا‪ٟ‬كرر َذرَرَرَقرررُرلكررذرراتَررررٍةررِم رْنرر َمراررٍءرفرَرِمرْهنرُ ْمرر َمر رْنررًر َ ْمر رِيشررؿرَرَىلررتر َرْعررِيرَِ رَرورررِمرْهنرُرْمرر َمر رْنررًر َ ْمر رِيشررؿرَرَىلر رِرزرر ْخرَرَرْ رِنير رَرورررِمرْهنرُ ْمرر َمر رْنرر‬ ‫رررر ررُ‬
‫‪،‬رو‬
‫رَ‬
‫رَتر رَسر رُةرر‬ ‫ُرررررر ْمرررَ ْ‬
‫ررركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(رب‬ ‫ررر‪1‬ر‪،‬رو‬ ‫رشررٍءركرَ رِسررٌٍصرر)ر‬ ‫رلكرر رَ رْ‬ ‫را‪ٟ‬كررؿرَرَىلرررُ رِ ّ‬ ‫را‪ٟ‬كرر َمرارررٌر َ ررَرضار ُءررارر رنررر ررَ‬ ‫رخيرَرُرُقررر ررُ‬ ‫ًر َ ْمر رِيشررؿرَرَىلررربرررْزتر َؽرٍر َررْ‬
‫ر‬
‫رمررن َْررَفرر َمرسرررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررً ْمررحرَرَصرراررىلر رَ ِرزررتر ّ رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫ررسرخرِررِالرر‪،‬ررب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رضمررربرر ررَضيرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رضمرراررإلرررَكرلهرْ َـرار ِمررتر َ رْيرر ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونررارررْنرر ْ‬ ‫ونررربرررْوررًر َ ْـررِلَرُ ر رَ‬ ‫بر رنر رربرررْنرَرََثررُ ْضمررٌر َرْرسر َمر ُـر ر رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رُ ر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررررر ُُررَروررررا‪ٙ‬كيررر‬ ‫ار‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪،‬رمثررك َدر ررْضيرَار ٍُر رراررً َْريرَارررك ْدر ررًضارررٌر َرسر رًرير رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫اراًضر ْمر رَسررؿرََ َْرَررَذًرَالرررر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررسراررِنيرًررارمثرر َحر َـرَرْيرَرررر ر‬ ‫اًؼرير رَروررًرَرْورر رَرصرار َءررًرَ َجر َـررَهلرُر رَ‬ ‫رر ِرّ‬
‫ررشرارررترَرْ رَنيررًرَررَس رْيرر‬ ‫راًصررََير رَخررثر ُ رْ رً‬ ‫ررررْزررَسر َيرررررّ ِ‬ ‫را‪ٙ‬كيررب‬ ‫ررررر ُُررَرورررررِ‬ ‫راٍهنرَ رَازرررورُ رُضر رًوزرر رَ‬
‫ار‪،‬رو‬ ‫ررراًيرررررْور َمرررُرسر َحر رررًاًت رَرورر َحر َـر َيررررر‬ ‫َحر َـر َيررًرررَرُرُُكرارٌَررر َْر َير رًِ َحرر رًاسر رَ‬
‫ارو‬
‫يسرر رَنرِث رًريرار‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررربررَانرِ ر‬ ‫رررهرْ َـرار ًمر رَ‬
‫ارو‬ ‫رررورُرْسررِل َِرَرررُررِممراررر َذرَرَرْلٌرَاررب‬ ‫ارو‬ ‫رررررًِ ُير ْحررِ رَييرر ِتررَِرترَرْرَ٘كرترررًر َمر ِْرخرً رَ‬ ‫روزررار‪،‬ر‬ ‫رَزر ْررََحررِخرَِ رَرورررب ْىررَزًرْيرَاررررِم رَنرراررًر رسر َمراررِءر َمر رًاءررر رَرظرِرُ رً‬
‫ررررفرَرَالررثرُ رِرعرؽرِر‬ ‫رلكركرَْرصًرَرٍةرهرَرِشررًٍصرار‪،‬ر‬ ‫رررررًرَرْورر رِرصرئرٌْرَارررًرَ َحر َـرثرْيرَرررِارِفرررُ ِرّ‬ ‫رررررررِاشر ررارررإلرررُنرُف رًوزرر رَ‬
‫ار‪،‬رو‬ ‫رررفرَبررَىبر رربرررْنرَرَُثرراًي‬ ‫رِصفرٌْرَار ٍُررترَُرْررَهنرُ ْمر رًِ ََر رشرنررُصروار‬ ‫رَوًرَرَلرْسرر رَ ر‬
‫اثر رَرورر َُر رَرشراررررِمَرْ رٌحرررب َخرر رٌاحرر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َمررَصررَحرراررًرْ َحر ْحررَصٍْر رِنرر َُر رَشارررؿرَرْشر رٌةررفرُرَصر رٌ‬ ‫ررررر ُُررَرورررررِ‬ ‫ار‪،‬رو‬
‫ررير رَ‬ ‫رَجارذررارًرر َنر ِحر رً‬ ‫رْاًرر رَاكررِف رِصر رٍَنر رَرورر َخراررُِرْسررُ ْضمرر ِتررَِررِ رَ‬
‫ررررََكر رَنر رَرزررتر رَمرر‬ ‫ارو‬ ‫ررررِظرِرْرًرصر رَ‬ ‫ارو‬‫رشرارررفرَ َجر َـررَهلرررُرورَرَسر ًحر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كريررر َذرَرَرَقرر ِمر رَنرراررًرْ َمرار ِءررثر َ رَ رً‬ ‫رررر ُُررَرورررر ِ‬ ‫ًررر ِحر ْجررًصراررر َمر ْحر ُجر رًوزرر رَ‬
‫ار‪،‬و‬ ‫رارو‬
‫ررررَرْصررَسرذر رَ‬ ‫رَور َحر َـر َيررتر َُرْررَهنرُ َمرارج‬
‫رريرارررر)ر‪2‬روركرَار َلرر‬ ‫رضررُ ْضمر رَرورررََكر رَنر رْراًررر رَاكر ِفررُصررؿرَرَىلر رَ ِرزررتر ّرَِر رَرػرِرِ رً‬ ‫را‪ٟ‬كر َمررررَارإلررًر َ ْير َفر ُـرِرُ ْمر رَرورررَإلررًر َ رُ ر‬ ‫رونررر ررِ‬ ‫ونرر ِمر رْنرر ُذر ررِ‬ ‫كرَ ِسرررًٍصر رَ‬
‫رررررًر َ ْـر ُحرررُس ررَ‬
‫ار‪،‬رو‬
‫راًضر ْمر رَسر رَروررارًرْ َلر َمررَصرررُرلكرر‬ ‫رررَخسررَرصرررر ر‬ ‫راٍهنرَ رَازررررِرِفررارٌَررر َْر رِير رَرو‬ ‫راٍهنرَار ِزر رَروررًر ُورًِ رُجررررر‬ ‫را‪ٟ‬كررًرُورًِ رُجررارٌَررر َْر َيرررِرِفررررر‬ ‫ُرررررررًرَ ْمررحرَرَصررربرر رنررر ررَ‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(ررب‬
‫ونرررِم رْنرر ُذرورِهرَِر‬ ‫را‪ٟ‬كرر ُُررَرورراررًرْ َحر رقر رَرورربر رنرر َمرارررًر َرْسر ُؾر ر رَ‬ ‫ررر َررِ رَ‪ٛ‬كررتربِرر رنررر ررَ‬ ‫ررير‪،‬ر‬ ‫ونرر َدر ِدر ررٌ‬ ‫را‪ٟ‬كرر ِتر َمرارررثرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬
‫ررربر رنررر ررَ‬ ‫ررررَىلررربرر َخر رٍيرر ُمر رَسرمر رَ‬
‫ىرو‬ ‫َررْجير ِصريرا‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬ك ًرُرِريٍرَُكرم رْنرربرٓ ََيرثَرارر رنرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫يرِفرراررً َحر ْحر ِصرر ِتري ْـر َمر رِتررر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رجتر ِصر رررِ‬ ‫‪ٜ‬كرر ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررًرْمررحرَرَصررربرر رنرراررً ُفر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رريرر‪،‬ررب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫را‪ٟ‬كرر ُُررَروررارً َـررِ رَلرراًرررى ِدر رُ‬ ‫ارًرْ َحرار رِظ ُير رَرورربر رنررر ررَ‬
‫ر‬
‫رراٗكر رٍَنررفرََرَمراررر‬ ‫ارا‪ٟ‬كرر ُمر ْزررَِ رِعر رَنيرررَرهلرُرر ّرِ‬ ‫رررراررَ ارررقرَ رِضرررَهيرُرْمرر َمررْور رٌحرررَرَكرر رًؼرَرَ رِيرر َذر َؾررُورررر ررَ‬ ‫لكرر رَرظرحرار ٍزرر رَرصر رُىور ٍزر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رِِفرررَرِ رَ‪ٛ‬كرررَرلرٓرََير رٍثر رًِ رُ ِرّ‬
‫رَ رُ رَ رْرَ رَرِرْ مررْل رِ ٌ َررْ ررُ ر‬
‫رررررُرُْك رَروررار ْدر ررَضرْوراررر‬ ‫ررررررررُاشرراثرررررُلور رَ ج‬
‫ارزر‬ ‫رررررربرررهيرَاراًي‬ ‫ر‪،‬رَي‬
‫رَ‬ ‫وز‬
‫رر‬
‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ُ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ن‬ ‫ر‬ ‫از‬
‫رر‬
‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ذ‬
‫َر‬
‫ر‬ ‫د‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رلك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫إل‬
‫ر‬ ‫ر‬‫ارا‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ي‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ث‬ ‫َي‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫اضمرراررىلرراررً رِّربررفمهنرُ ْمرر ُ ذرَعرسر رَرورر َمرررارجير َحرسر َ‬
‫ب‬ ‫ت‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫َنرر ْ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫را‪ٟ‬كر َحر رقررفالررثرَ ُلرررصىرُكراررً َحر ََرارترررُر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررر رنر رَرورر ْؿرررَسرر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر َؾر رْنر رَرورراٗكٍررصرُرْئرًارا‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررٗكٍ رَروررإلرر َمررْوًور ٌذرر ُُررَرورر َخر رٍاس‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر رٌاٗكرر َؾر رْنر رَرو‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫يرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ًرَرْور ًمررررَارإلررررْ‬
‫رجير ِزر‬ ‫َ‬
‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫راًسرارؿرَرِة رَروررًرُرَ ّرِزنررُلراررً َلر َْررر رَروررًرَ ْـر ُ‪١‬كرر َمررررِارِفررررالرْزر َحرار ِمر رَرورر َمراررر‬ ‫را‪ٟ‬كرر رِؾ ْيرررَس ٍُرررِؿرْ ُ‪١‬كرررر ر‬ ‫رررر رنررر ررَ‬ ‫ررررَإلررًرَ ُلرررصىررُرُْك رِرابر ررِ‪ٟ‬كراررًرْ َلررُرصر رُوزررر‪،‬را‬ ‫ر راٗكرهرْ ََر رَ‬
‫ارو‬
‫ر‬
‫ررركرَار رَلر‬ ‫رررر‪،3‬رو‬ ‫رريرر)ر‬ ‫را‪ٟ‬كررؿرَرَِ ٌميرر َدر ِدر ررٌ‬ ‫وثررارر رنررر ررَ‬ ‫رًررر َمرارررثرَرْرسررِزريررهرَرْف رٌسررتربِرر ِرّيررربرررْزررٍطررثرَ ُمر ر رُ‬ ‫ثرَرْرسر ِزريررهرَرْف رٌسرر َمراررَ ارررحرَ رْى رِسر رُةرركرَرس َر‬
‫ارو‬
‫ر‬
‫‪1‬رسوزتراًيوزر‪68‬ر–ر‪ .67‬ر‬
‫‪2‬سوزتراًفصكانر‪66‬ر–ر‪ .77‬ر‬
‫‪ 3‬سوزترًلامنر;‪1‬ر–ر‪ .86‬ر‬
‫‪17‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررِم رَنرراررًرْ رِجر َحرر رِالرر ُخرررَس ٌذرر‬ ‫ارو‬ ‫راًسر َمراررِءر َمر رًاءرررفرَبر ْدررَرصر ْحرٌرَاررر ِتررَِرزرَ َمررَصر رٍاثرر ُمر ْرر َخررَِ ًفراررب‬
‫رررًرْرَورررُاهنرَ رَ‬ ‫ُررررررًرَ ْمررحرَرَصررربرر رنررر ررَ‬
‫را‪ٟ‬كررربرر ْىررَزررَلررِم رَنرررر ر‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(رب‬
‫رررررررِاشر رَروررر راٗكررَور ِرّاةر رَروررررْالرهرْ َـرار ِمرر ُمر ْرر َخررَِرٌفررربررًرْرَوارهرَُرررُر رَن رَشرِ رَ‪ٛ‬كرراررهر َمرار‬
‫رررررِم رَنرراًي‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رُةرررُرسرور ٌذر‬ ‫رررقرَرَصارترِر رُ‬
‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَغر رَرورر ُررَْحررٌصرر ُمر ْرر َخررَِرٌفررربررًرْرَورررُاهنرَ‬
‫ترِر رٌ‬
‫ر‬
‫روكسرزرثَر‬
‫ررر‬ ‫ررر‪،1‬ررروارلرٓ ر رر ررررر ررر رررر‬
‫َيثرىفرتَانرؾؼمةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َؾر رِزررٌٍزررقرَ ُفر رٌوزررر)ر‬ ‫رررر رنررر ررَ‬ ‫را‪ٟ‬كرررِم رْنرر رِؾ َحراررِذرٍِراًررر ُـرَرَ َمراءرا‬ ‫َررْخير رَىشررر ررَ‬
‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ررررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررِرَرشرار‪.‬‬ ‫نَثرمنررر ٔبر رر ر رر رر ر رر رر‬
‫نرَترصرىفرحبررخمخرصرو‬ ‫ررررررر ر ررر‬
‫رررررروٕارماثخَرب‬ ‫ررررررر ٕارحِائَر‬ ‫وثرصفَرىفرذَلَروو‬
‫ًسرالاذالضرهلرذونرمارسروراٍر‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رجلكرؾحاذتروجترصر رر ر ر ر رر رررر ررررر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلررر ررررررررر‬ ‫اذٍرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رةرراررفٕرصررررررُ‬ ‫تنيرسر ْحر َحرارهرََررررُرر ٔبرررررَ ِ‬
‫هَرجير رُ‬ ‫ور رررُ‬
‫دِلٌَرمنراًخولكررؿىلر‬ ‫خعَحَراًلَةرررورٌسرررررررر ررررر ر‬ ‫رررررررررررر ررررررررر‬‫رررروار رٔلرهساذرمؽرمارً‬ ‫رررررشَكءر‬ ‫هيَرؾنراً‬ ‫ررررررررررروثرزنررررر‬ ‫ررررثرَ َـرررَاَلررابًـحاذتر‪،‬ر‬ ‫وٕارفرصراذٍر‬
‫ازخرمنررررٔبهروراغررر‬ ‫ؾاملراّكروررر ررر‬ ‫ذالضراٗكٍنرهلرمثررررٔب رر ررر‬
‫ررررروٕار ر ر ررر رر رر رر‬ ‫اًصخاءرفاميرؾيسٍر‪،‬ر‬
‫ررررررروررر رررررر رررر‬ ‫آكوفرمٌَ‪،‬ر‬ ‫ٕرررررور ر ر‬ ‫رررراررًََ‪،‬ر‬ ‫رررروار ٕإلررانتةر‬ ‫‪ٝ‬كر‪،‬ر‬
‫ماانث‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررر رٔلررر‬
‫ررررررورٔبذاءرا‬ ‫ررر رٔلزحام‪،‬ر‬ ‫اٗكٍنر‪،‬روظٍكرا‬
‫ررررور رر ررررر ر‬ ‫رررررورجصراً‬ ‫اْكجررروراّكِاذر‬ ‫رررروررراًعَامر‬
‫رررررور ر‬ ‫ررروراًررزَكتر‬ ‫اًـحاذاث؛رمنراًعالتر‬
‫ررررررر رررر رررر ر‬
‫رمنرتِنررر‬ ‫ررر ٍحررر ررر‬ ‫رررًر ررر رررر رر‬
‫سخِي‪،‬رولكرحمخا‬ ‫ا‪٢‬كسىنيرررورارجنرا‬ ‫رررروارًرررَدميررروررر ر ر‬ ‫رحسانررررٌَجازر‬ ‫رررر ٕإلر ر رر‬ ‫تشلروحوٍرا‬
‫ررررور ر ررر ر‬ ‫اًوفاءرابًـِوذ‪،‬ر‬
‫وررر ررررررررر‬
‫ا‪ٙ‬كهصررمنرررجر ررر رررررر ررر ررر‬
‫سخِحروُتََيروَتمَسررر‬ ‫رررور رر رررر‬ ‫رررررزرٍز‪،‬ر‬ ‫رررررررصبرٓنراًـ‬‫ٌَسانرمنرثالوتراًل‬ ‫ؾاملررراررر رر ررر ررر‬ ‫رررررو ٔبر رر‬ ‫برٓررر ر رررر رر‬
‫ذمرحىتراٍهبامئرر‪،‬ر‬
‫اًخـَمي‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫اًخـ‪١‬كرررورررررر‬ ‫ررروررررر‬ ‫رررروررر رر ررر ررررر ر‬
‫اٍهنييرؾنرا‪٢‬كيىص‪،‬ر‬ ‫مصراب‪٢‬كـصوفر‪،‬ر‬ ‫ررروار ٔلر ر ررررر رر‬ ‫ور رر ررررررر ر ررر ر ررررر ر ر ررر ر رر‬
‫حىدرير‪،‬رروكولراْكقر‪،‬روحسنراْكسًر‪،‬ر‬
‫ررررروار‪٢‬كرُؤرِمرٌِنيررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررو ٔبرَصاتَر‬ ‫هخَِرظر رَلرر رُ‬ ‫ررررررررر رَ‬ ‫ررررثرَ َـرررَاَلرررروحمحة‬ ‫رررررحمرحخَر‬‫اًـَنر‪،‬رو‬ ‫رىفراًرسررروررررر‬ ‫اكدةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر رررر‬ ‫ومررصرررررر‬
‫رررر‪٢‬كرُؤررِمرٌِ رررررررررررر‬
‫نيرومـاذاتراًىفازر‬
‫ررررر‬ ‫رررحمرررررر رر رر ررررررر ر‬
‫حخَرؿىلرلكرحمحة‪،‬روموإلترا‬ ‫مصٍرؿىلرلكررر ٔبرر رررررررر رر رر‬
‫مصروهنََرؿىلرهنييرو‬ ‫ثلسميررر ٔبرر رررر رر‬ ‫وررر ر‬
‫هوغروإلرجسوذروإلررحبروإلررر‬
‫اًيشزرفالركِامروإلرررزر رررر رر ر رررر ررر ررر‬ ‫ا‪ٙ‬كحبرررورررر رررر رررررررر‬ ‫رررررور ر‬ ‫آكوفررروررراًصخاءر‬ ‫ررررور ر ر‬ ‫كامةراٗكٍنر‪،‬ر‬ ‫رررروٕاررررررر رر‬ ‫ا‪٢‬كرشننير‪،‬ر‬ ‫وررر رر‬
‫ررررر ٕار رر رررُ‬
‫رإلر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‬ ‫اًلم‬
‫اًفصخرررور رّ‬ ‫ررروراًرررُرسرررورررراًـرسرررورررر ر‬ ‫ررروراًرررضراءر‬ ‫رررررسراءر‬ ‫سؾىرِفراً‬ ‫ررر ٕار رر رررر رررررر رررر‬
‫رإلرهلروحسٍرثـاىل‪.‬رفالرررًرُ رر رر‬ ‫هشزر‬
‫ررررررًـررررخَق‪.‬رر ر‬ ‫ررر ٕاررإلرررترحُذَرا‬ ‫خلاجررر ٕار ررررررر ررر رر‬
‫رإلرتَ‪.‬روإلرًعافرر‬ ‫رسدٌرصروإلرررٌر ُرسررررر‬‫رروإلرررٌر ُ ررر ررر‬ ‫‪.‬روإلرررٌر ُرسرمترسرّرر‬ ‫رَورثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫رررًفواحشرمارػِصر‬ ‫ذياةرا‬ ‫ررررروارحرررر‬ ‫ررررر ٔبررىزلر‪،‬ر‬ ‫اٗكٍنرمار‬ ‫رررور رر‬ ‫اًرشغرمارِشغر‬ ‫ررروررر رررررر‬ ‫رإلرهل‪.‬ر‬‫رإلرتَ‪،‬روإلرحُكررر ٕار رر‬
‫وإلرحَفررر ٕار ررررررر رر ر‬ ‫ر رر رر‬
‫ررروارًلررَحةر‬
‫رررر‬ ‫اًيفاق‪،‬ر‬ ‫اْكسسرررورررررر‬ ‫اًـجةرررور ر ر‬ ‫رررررورررر ر‬
‫اًحـسرؾنراًىربررروررراًصَيء‪،‬ر‬ ‫ررروررررر ررر رررر ر‬ ‫اًىفرؾنرا‪٤‬كصماث‪،‬ر‬
‫ررروررر ر ررر ررر ر ررر‬ ‫ارومارتعن‪،‬ر‬ ‫رِمهنرَررررررر ر‬
‫واٍمنمية‪،‬رولكرمارهنيىر‪ٝ‬كرؾيَ‪ .‬ر‬

‫‪1‬رسوزترفاظصر‪19‬ر–ر‪ .1:‬ر‬
‫‪18‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررصر ر ررر رررر‬

‫فونرر‪ٛ‬كر؛ر‬ ‫نركاًةراًياشرًـ‬ ‫رنر‪ٝ‬كرموحوذرذاًقرررزررراسقررر ٔلر ررررر رررررر‬ ‫ررررررررروًروار رٌَِيرررررِاشرر ٕار رر ررر ر ر ررر ررر‬ ‫ررررر ٔلرهخِاءرًَل‬ ‫هَرمارخاءرا‬ ‫وررراؿ‪١‬كررر ٔبررررررر‬
‫ررررَرُرُْكررِم رْنررارر َررٍهلرركرَرْرُرير ٍُررررر‪1‬ر‪،‬ر‬ ‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫رررررر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫رثـاىل‪:‬ر{را‬ ‫ررررررركرَار رَلرررر‬
‫رؾحاذتر‪ٝ‬كروحسٍ‪،‬رنامر‬ ‫اراًياشررر ٕاررىلرررررررر رررر‬ ‫ارًَسؾرروررررررر‬ ‫ررروررررر‬ ‫تيرخاء‬ ‫ر رر‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رررررر رررررر رررر رررر ر‬
‫‪،‬روخاُسراًياشرؿَهيارزالجررر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫رررر ُمر ّحرمر رر رَ‬ ‫ذ‪،‬روصـَة‪،‬رو‬ ‫رررر ُُررَروررررر ررر‬ ‫هوخ‪،‬روظاُك‪،‬رو‬
‫ررر ر ر رررر رر رَ‬ ‫كرَارًرَِا‪:‬‬
‫رإلر‪ٝ‬ك‪.‬رر ر‬ ‫نرإلررر ٕاررهلررر ٕار رر‬ ‫رررررر ٔبر رر‬
‫ىلرصِاذتر‬ ‫ررررررور رِحرِسررروٕار رر‬ ‫رًسؾوررر ٕاررىلررر َُر رَشراراًخ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر رر‬ ‫اًصسولرظر رَلرر رُ‬‫ررررروررر ر ر ر رر رَ‬ ‫ؾرشترسر ية‪،‬ر‬ ‫ر ررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ررررُسر ررُ‬‫‪:‬رز‬‫ررررركرَار رَل رَ‬ ‫تنيرسر ْحر َحرارهرََررررُرر ٔبرررر ررررر رر ر ررر ر ررررررر رر ر رررررر‬
‫هَرإلرًلديرمعالرذذهلررزترمنرِشكرررتلريٍر‪،‬ر‬ ‫رور رررُ‬
‫ِشرررَكررِفِررَِر َمررِـيررركرَرْرِريريرررحرَرَصررْن ُخرَرررُر‬ ‫رمع رَير رَرَمع رًالرربرررْ رَ‬ ‫راًرشررِكر‪،‬ررر َمر رْنرر رَرِ‬‫راًرشرََكررِءر َؾر رْنرررر رِ ّ رْ‬ ‫رررررَانرربرر رْقرَىنرررر ر رَ‬ ‫را‪ٟ‬كررثرَ َحر رَازررررَك رَروررثرَ َـرررَاىلر‪:‬ررب‬
‫رررركرَار رَلرر ررُ‬
‫‪:‬ر(ر‬
‫رررر‪ 2‬ر‬ ‫ِشر رَنَر)‬ ‫رَوررِ رْ‬
‫رررًرَرْور َمرراررًرْ ِلر َِرار َمررِة‪:‬رررًرَرْوررربرر رنرر‬ ‫رررؿرَرَشر رًااب‬ ‫ريرراًي‬
‫ررررر رِاز‬ ‫رل ُْررَرور رِنررربرر ُْر رِ‬‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرررَاىلر رِ ر‬‫ررررًرَرُلوررُلرر ررُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرركرَار رَل‪:‬ر((‬ ‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫َؾر رِنرراًي‬
‫رترر‬ ‫رررربهرْ رَ‬ ‫رثرر ِمر ٌْر رَمررربرر ُْررَرور رَنرر ِمر رْنرر َُر رَرشر رَ‬
‫ارو‬ ‫ولر‪:‬ررب‬
‫ررررَزر ْذر رُ‬ ‫رشر ٍءر رربرررُن ْير رَتررثرَ ْفرذرَ ِسريررر ِتررَِ؟رررفرَ َِر ُلر رولر‪:‬رهرَ َـررْمر‪.‬رررفرَ َِر ُلر ررُ‬ ‫رَ رَ‪ٛ‬كرر َمررررِارِفررررْرالررْزررِطرر ِمر رْنرر رَ رْ‬
‫ررر‪ 3‬ر‬ ‫رشرررَكررِرِبرر)ر‬ ‫رشرررَكررِرِبرر رَرصرُرْئرًارررفرَبرتر َُرْ رَتررارررإلررربرررْنررجرُ رْ ِ‬ ‫ررررْنرررَرإلررجرُ رْ ِ‬ ‫رِِفرر رُرظرَرْ رِةرربرٓ َذر َمر‪:‬ررب‬
‫ر‬
‫روحسٍرنثريتر‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رإلرٗكإلٌكرآكَقرؿىلرؾحاذتر‪ٝ‬كررثرَ َـرراَلرررر ررررر‬ ‫ررروراررر ٕار رر ر ر ررر رر ررر رررررررر‬ ‫ررررر ٔلرررررررررر‬
‫هخِاءرمارخاء‬ ‫نرمجَؽرا‬ ‫وار ٔلر ر رررر ررر ر ررر‬
‫َيثراًيترثسلرؿَلررر ٔبر رر‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمراررر‬ ‫ررركرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬ ‫ررررَىلرركرَرْوررِمرَِرفرَ َلرار َلر رَرَي‬ ‫ررررًرَ َلررْسررربرررْزررَسرَرْيرَار هرروُر ًحرارا‬
‫ارؿىلرسخِيرا‪٢‬كثالر‪،‬ركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫هشهصررررِمهنرَررر رر ررر رررررر ررررر ر رر‬ ‫ر رر‬
‫ر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راضمرر ُُررورذررارًرركرَارل رَرَي‬ ‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫َر‬ ‫ذ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬ ‫ذ‬‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ؿ‬ ‫ر‬ ‫ىل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫و‬‫رَ‬‫ر‬ ‫ر‪:‬ر(‬
‫رررر‬ ‫اَل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ـ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫وكوهلر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫‪4‬‬
‫رافررؿرََرَ َْر رُرُْكرؿرَرَشرر رَاةررًر َرْور ٍمرر َؾر رِؼر رٍميرر)ررر‬ ‫ًررَرُرُْكررِم رْنررارر َررٍهلرركرَرْرُرير ٍُررارررِرّينررربررذرَررُ‬
‫ر‬ ‫‪5‬‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راضمرر رَرظراً ًحراررركرَارلررَرَيرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررررررارىلررزرَ ُمرورذرررربَررذرَر ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‪:‬ر(رو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫وكوهلرررثرَ َـرراَلر رَ‬ ‫ونرر)ررر رر رر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ٍ‬ ‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررُكرم رْنرراررهلرركرَرْرُرير ٍُررربررفرَالررثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫كرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬
‫رررررراررَىلرر َمررْسرٍرَ رَنررربررذرَر ْر‬
‫راضمررُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رَرُرْ رِ ر َررٍ رَرْ رَرْ رُرْ تُ رٌ رِ ِ رُرْ ‪ 6‬ر‬
‫ر‪:‬ر(رو‬
‫وكوهلرررثرَ َـرراَلر رَ‬ ‫رررُكرم رْنرراررهلررك رُرير ٍُرركسرر َخر رَاءرر ْحرُكررَ ِرٌّرَةرم رْنر رَرزررجررُّكر)رررر رر رر ر‬ ‫كرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬
‫‪،‬روحًكر‪ٝ‬كرررثرَ َـررراَلررَ‬ ‫رُصرـرَر رَ رَ رَ ؾر ررُ ر رَرُرْ رِ َررٍ رَرْ رَرْ رُرْ ت رٌ رِ ِ رُرْ ‪ 7‬ر‬
‫رررُكرم رْنرراررهلررك رُرير ٍُرركسرر َخر رَاءرر ْحرُكررَ ُِرٌّرَةرم رْنر رَ جرزررررُّكر)ررر ر ررر ر رر‬ ‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫ررركرْور ِمررارر ْ ُحرسورررر ررَ‬ ‫َ ْ ًحراررركارل رَرَي‬
‫ر‬
‫‪1‬ررسوزترار ٔلرؾرصراف‪:‬رر;‪7‬ر‪ .‬ر‬
‫ررر‪/1‬ر‪،802‬ر‪)687‬ر‪.‬‬ ‫رررو ٔبر رَحسر(‬
‫رررر‪،)6101‬ر‬
‫رماخةر(‬
‫اجنرررر‬
‫ررروررر رُ‬ ‫‪2‬ر ٔبر ر ررررر‬
‫دصخَرمسر ٌ‪١‬كرر(رر‪/1;87‬ر‪،)68‬ر‬
‫رررر;;)ر‪ .‬ر‬ ‫رررورار رُجنرر ٔبر رررر رر ررررر ر‬
‫رِبرؿامصرِفر"اًسريرة"ر(‬ ‫رررو ٔبرر رررر ررر‬
‫تورًـىلر(حررر‪/9‬رزمقر‪،)62:8‬ر‬ ‫رررو ٔبر رَحسر(‬
‫ررر‪/8‬ر‪،219‬ر;‪،)21‬ر‬ ‫‪3‬ر ٔبر ر ررررررر ررر ر‬
‫دصخَراًحزازيرر(رر‪/22‬ر‪628‬ر‪-‬ررر رررررر‬
‫فذح)‪،‬رومسر ٌ‪١‬كرر(رر‪/1:07‬ر‪،)72‬ر‬
‫‪4‬رسوزترالاؾصافر;‪7‬ر‪.‬‬
‫‪5‬رسوزترالاؾ رصافر‪87‬ر‪.‬‬
‫‪6‬رسوزترالاؾصافر‪98‬ر‪.‬‬
‫‪7‬رسوزترالاؾصافر‪:7‬ر‪.‬‬
‫‪19‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر َمررْصثرَرِرِنرر ِتررَِر‬

‫ُررررررر َمراررركرَُرْ رُتررًرَِررْرمُررارررإلرر َمراررب‬ ‫رررررر َلرار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(رر‬ ‫مصرهبار‪،‬رف‬ ‫ررررررر ٔلرمرارهةرنامر‬
‫رررررر ٔبرر رر‬ ‫رررثرحََلَرً‬ ‫ر رررر ررررررررر ر‬
‫ؾنرؿُسرؿَََراًسالمر‬
‫ر‬ ‫‪1‬‬
‫نرُشٍرعمررممةر‬
‫رررر‬ ‫تنيرسر ْحر َحرارهرََررررُرر ٔبر ررر ررر رر‬ ‫رُ‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫‪،‬ر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫رًرر َمراررر ُذر ْمر رُترررِف ِهيررْمرر)ررر‬ ‫رَسار‬‫رررَزرجر رُرُْك رَرورررُن ْير رُتررؿرََرَرْ ِهيررْمرر رَصرِرِر ر‬ ‫رر ِرِّبر رَرو‬ ‫بر رِنررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كر رَرز‬
‫رررُسر ررًوإلررربرر رِنررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر‬ ‫رلكررربررمررٍة رَرز‬ ‫ررررررًرَ َلررْسررترَ َـرثرْيرَرررِارِفرررُ رِ ّ‬
‫رررررررررر َلرار رَلرثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر(رو‬ ‫ا‪٢‬كصسَنيرررو ٔبرثحاؾِمر‪،‬رف‬ ‫رررررروررر ر رر‬ ‫ررر رٔلهخِاءر‬ ‫لكرا‬
‫ررركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(‬
‫ُررررركرُ رْيرر‬ ‫راًضررَالررَرٌُكر)ررر‪2‬ر‪.‬رو‬ ‫ىرا‪ٟ‬كر رَرورررِمرْهنرُ ْمرر َمر رْنرر َحرلر رْتررؿرََرَ َْررَِررر ر‬ ‫وثررفرَرِمرْهنرُ ْمرر َمر رْنرر َُرررَرس ررر ررُ‬ ‫اراًعرارقرُ ر رَ‬‫رَوار ْحرذرَرِي ُحروررررر ر‬
‫ررركرُ رْيررربرر رِظَر ُـرورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر‬ ‫رررِح ٌميرر‪،‬ر‬ ‫ا‪ٟ‬كررقرَرُف رٌوزرر رَرز‬ ‫را‪ٟ‬كر رَروررًرَ ْلررِفرْصررًرررَرُرُْكررُهرُوجررَرُرُْك رَروررر ررُ‬ ‫را‪ٟ‬كررفرَارثر ِحر ُـر ررِوينرر ُررْحير ِحر ْحر رُرُُكرر ررُ‬
‫ونررر ررَ‬ ‫رَتحر ر رَ‬ ‫اررْنرررُن ْيررُ ْمترررُرِ‬
‫‪4‬‬ ‫ر‬ ‫‪3‬‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ونرر)ررر روركرَار رَلر‬ ‫ُرررررراثررر ِحر ُـرور ٍُررًرَ َـرَر رُرُْكرررَرْ‬
‫رُت َخرررُس ررَ‬ ‫ررر روركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫ررر‪:‬ر(و‬ ‫رحير رةرراًررر رَاكررِف رِصر رٍَنرر)ر‬ ‫را‪ٟ‬كرررَرإلرر ُررِ‬‫رَورررراًصررُسروررَلرفرَاررْنررثررَروَرًررْورارررفرَار رنررر ررَ‬
‫ر رْ ر‬
‫اةررربرررًِ ٌميررر)ر‪5‬روركرَار رلرَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫ِ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ونرر َؾر رْنرربرر ْمر رِصٍربرررْنررثرُرعررررََهبرُرْمرر ْذريرَةربرررْوررًرُعررررََهبرُ ْمررؿرَشرر رٌ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُرررررفرََ ََر ْحر رَش ِزررررا‪ٙ‬كر رٍَنرررخياًف ر رَ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(‬
‫َُكر)ررر‪6‬روركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(ر‬
‫ُرررررر‬ ‫ولررارررَ اررر َذرؿرَ رُرْاَكرر رًِ َمراررر ُررْحير َِرر رُرْ‬ ‫ررررْسر َخر رِجرَر ُحروررررِررِ‬
‫ار‪ٟ‬ك رَرورررٌِررَصررُسر ررِ‬ ‫ارا‪ٙ‬كر رٍَنرربرٓ َمرٌرُورارا‬ ‫ررر‪:‬ر(ررَيررربرررهيرَرررررِ‬
‫رُسر ْحر َحرارهرََرُررررررررَ‬
‫‪7‬‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررر ُْكرر ِمر رْنررىرَ ِىر ٍريرر)ررر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر ُْكرر ِمر رْنرر َمرَ َجر ٍٕاررًر َرْور َمر ِئر ٍشر َررورر َمرارً‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫را‪ٟ‬كر َمرارً‬‫ررهلرررُر ِمر رَنررر ررِ‬
‫اررْسر َخر رِجرَر ُحروراررر ًِررَ ِجصررّرُ ُْكرر ِمر رْنرركرَ ْدر رِيررربرررْنررًر َبر ِررَِتررًر َرْور ٌمرررَرإلرر َمررَصرذرررَ‬
‫ر‪،‬رتيراًسرير ررةرلكِارمار‬
‫ررررررر‬ ‫ذاءراًـحاذتر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر رررر ر‬ ‫حاذًررنثريترثسلرؿىلروحوةررر ٔبر رررررررررررر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرىفراًسريرةررر ٔبر رررر رررر رررر ر ررر ررر ر ر‬ ‫رر ر رر رررر ر‬
‫‪:‬ر(رلكررربررمررِيتررًر َرْسر ُذر ُيرر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرركرَار َلررررررُ‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫َرررر رنرراًي‬ ‫ررررر َـر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرتررر‪،‬ررب‬ ‫اراًلصطر‪،‬رف‬ ‫رررِرَ َشرررررر ر‬ ‫سررررَلتررر ٕاررإلرً‬
‫‪ٝ‬كرر؟ررركرَار َلرر‪:‬ررر َمر رْنررربرر رَظرار َؾررِِنرر َذر َذر َيرراررًرْ َجرير َةرر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رر رَرزرررُسرور َلرر رِ‬ ‫ررركرَارًرَور رَ‬
‫ررررر َمر رْنررًر َبررَىبر رَرَي‬
‫ار‪:‬رو‬ ‫ارًرْ َجرير َةررًر َرْور َمرراررًرْرِل َِرار َمررِةراررإلرر َمر رْنررربرررَىبرر‪،‬ر‬
‫‪8‬‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كر‪:‬ررر‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرظرَلرر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رَور َمر رْنرر َؾر رَعرررِاينررفرَ َلررْسررربرررَىبرر)ررر ‪.‬رور َؾر رْنررربرررِِبرر رَرسرـَرسراررً ُزررْرسررِزر ِرّير‪:‬ررركرَارل‪:‬ررركرَارل رَرزرررُسر رولررر ر‬
‫رررر رَرزرررُسروررَلر‬ ‫رشاررِذراررًرْ َحررِـ رِرير)ررركرَارًرَور رَ‬
‫ا‪:‬رَي‬ ‫را‪ٟ‬كر رَن رِ رَ‬ ‫ِشرذرررَرؿرَرَىلررر ررِ‬ ‫رَ(ورررررِا‪ٙ‬كيررهرَ ْفر رِيسرر ِتر ََر رِسرٍِرًرَ َخررْسر ُذرَرُ رنرراررًرْ َجريررَةررُرلكر رُرُْكرارررإلرر َمر رْنررربرررَىبر رَرورر رَ رَ‬
‫‪9‬‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫راّكيةرومنرؾعاينرفلسررر ٔبرىب)ررر ر رر رررُ‬
‫وؾنرسرَ ْررُميرر‬ ‫ررر َمر رْنررربرر رَظرار َؾررِِنرر َذر َذر َيررر رررررر ررر رر رررر‬ ‫ا‪ٟ‬ك رَرورر َمر رْنررًر َبررَىبررربرررْنررًر َرْسر ُذر َيرراررًرْ َجريررَة؟ررركرَار رَل‪:‬ر(‬ ‫ر ررِ‬

‫‪1‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪227‬ر‪.‬‬
‫‪2‬رسوزتراًيحير‪88‬ر‪.‬‬
‫لرمعرصرانررر‪82‬ر‪،‬ر‪81‬ر‪.‬‬ ‫‪3‬رسوزتربرٓ رر‬
‫‪4‬رر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصرافررر‪27:‬ر‪.‬‬
‫‪5‬رسوزتراًيوزر‪88‬ر‪.‬‬
‫‪6‬رر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلررررهفالررر‪16‬ر‪.‬‬
‫‪7‬ررسوزتراًضوزىر‪69‬ر‪.‬‬
‫ررررو ٔبر رَحسر(‬
‫ررر‪)882/1‬ر‪.‬‬ ‫‪8‬راًحزازير(زمقر‪-91:0‬رررفذح)‪،‬ر‬
‫‪9‬راجنرحدانر(ر‪1808‬ر)ر‪،‬ر(اًعحَحة)رر(‪)1066‬ر‪.‬‬
‫‪20‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رعر َحريرَرررِارِفرر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رَ‬

‫رررر َدر رَ‬
‫رؼرو‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫‪:‬رمس ْـر رُترررَزررُسروررَلرر ررِ‬ ‫‪:‬رمس ْـر رُتررربرررَابررربرر َمرار َمررَةراررًرْ َحراررُِرِ رَلررًر َ ُلروررُلرر رَرِ‬ ‫ارجنرررؿرَاررِم ٍصرركرَار رَلرر رَرِ‬
‫ررررررررُاشر)رررفرَ َلرار رَل رَرزرر ُخر ٌيرررِرِفرر‬ ‫رررررهيرَاراًي‬ ‫رررفرَ َلرار رَل‪:‬ر(رب‬ ‫راًصر ْحر رِيررؼر‬ ‫َحرجررِةراررًرْرَورذرراَرغرِ رَرورر ُُررَروررؿرَرَىلررررَرانكرَرِذرَِراررًرْ َجررْسرؿرَاررِء رَروررثرَ رَرعر رَاورررَلررِرِفررقرَرْصر ِسررررر‬
‫رررررر ٔبرمروررراًُكررر‬‫ارمخسُكرررو ٔبرذرورارسَكتر‬ ‫روظرَروررر ر ر‬ ‫ررر رُرُْكرررَ‬ ‫ونررربرر رِظَر ُـرور رَ ج‬
‫ارزر‬ ‫رررررَإلررجرَرْسر َمر ُـر ر رَ‬ ‫رررفرَ َلرار رَل‪:‬ر(رب‬ ‫رررررْورر َمرارررحرُ رِصرررًُسرؼر‬ ‫رررررررِاشر‪:‬ررر َمرارررثرَ ُلروررُلرؼررب‬ ‫برٓ رِد ِصرراًي‬
‫رمس ْـر رَترر َُر رَرشررا؟ررركرَار رَل‪:‬ررر‬ ‫ررر ْجر رَنر رَرْرَكررررُن ْير رَتررًرَرْور َمررِئ رٍشر رِح رَنيرر رَرِ‬ ‫رلرِِبررربرر َمرار َمررَة‪:‬را‬ ‫ررررثرَرْرسر ُذرَرُوراررر ُحرٌررَة رَ ِجرزرررّرُرُْك)رررفرَرُلَرْ رُتر رِ ر‬ ‫ررروراررر ٔبرمرصراءَكر‬ ‫و ٔبرظَـ‬
‫‪1‬‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫حاذًرراًييبرظر رَلرر رُ‬ ‫ررررر روكريرر‪ٛ‬كراًىثريررمنررر ٔبر رررر ررررر رر رَ‬ ‫مسـترررو ٔبر رررر ررر رر رر‬
‫انراجنرزالزنيرسر يةر‪.‬‬ ‫رر‬
‫رمنرثوحِسراًـحاذتر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬
‫ررركرَار رَلر‬ ‫رررررر ُُررَروررر ررر ر رر رررررررررر‬ ‫ًمرىفرحّكَر‪،‬رو‬
‫نرًُسرهلرررِشر رر رر ر رَ‬ ‫تيارخيروؿالررررٔب رررر رر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرتنيرررزررررر ر رررر‬ ‫رر ر ررر‬
‫ررر‪2‬رروركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(ررب‬
‫ُررررررررَإلرر‬ ‫راٗكر رٍُنرراررًرْرَل ِرّ ُميرر)ر‬ ‫ررررإلررارررَير ٍُرررَرِ رَ‪ٛ‬كررر ّرِ‬ ‫ر‪ٟ‬كرربرر َمررَصررربرررإلررثرَ ْـر ُحرررُسورارا‬‫رررررر رِنرراررًرْ ُحر رْرُُكرارررإلر رِررِ‬‫تيارخيروؿالر‪:‬ر(ا‬ ‫زررررر ر رررر‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررر‪4‬رروركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‬ ‫ونررر)‬ ‫ُررررررررَهلررراُررًرْ ُحر رْرُُك رَروررارًرَ َْررَِرحرُرْصر َحر ُـر ر رَ‬
‫ررر رروركرَار رَلررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫ررر‪:‬ر(رو‬ ‫‪3‬‬
‫رنيرر)ر‬ ‫ِسررُغراررًرْ َحرر رِاسر ِحر رَ‬
‫رَهلررراُررًرْ ُحر رْرُُكررَور ُُررَروررربرررْ رَ‬
‫رَ َررْ رُ ْ رر‬
‫رررر‬ ‫ونرر)ر‬ ‫رضمررارررًْر رَاكر ِفررُصر رَر‬
‫را‪ٟ‬كررفرَبروًرَ ِئر رَمررر ُُ‬ ‫ررر ْىررَ ررُ‬
‫رر‬ ‫ل‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ُررررررر َمر رْنررًرْمرررحيرُكرر ِتر َمرارب‬ ‫ررر‪:‬ر(رو‬ ‫‪5‬‬
‫رحير رُ ُُكرر َمراررر ٍُر رِصرررًُسر)ررر رروركرَار َلرررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬ ‫را‪ٟ‬كرر َررْ‬
‫ررررر رنررر ررَ‬‫‪:‬ر(را‬
‫‪7‬‬ ‫‪ 6‬ر‬
‫ُررررررر َمر رْنررًررْمررَ‬
‫ونرر)ررر رروركرَار َلرررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫ررر‪:‬ر(رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًؼراً ُمر ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كررفرَبروً ِئر رَمرررُ ُ‬
‫رضمرررر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رحير ُْكرر ِتر َمراررب‬
‫ررر ْىررَزر َلررر ررُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫روركرَار َلرررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫ُررررررر َمر رْنررً ْمرر َررْ‬
‫ررر‪:‬ر(رو‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪8‬‬
‫رِسًر ُؽرر‬ ‫ر‬ ‫رو‬
‫ر‬ ‫ُ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫رو‬
‫رر‬
‫ُ َ رَ ُ رَ رَ رَ رِ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬
‫ّك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ً‬ ‫ة‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬
‫ل‬ ‫ـ‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رإل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ُك‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رر‬
‫ْ‬
‫رحي‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ا‪ٟ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رَ ررُ‬‫و‬ ‫ر‬ ‫ررر‪:‬ر(‬
‫ُررررر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬
‫رُ ْ َ‬ ‫ر‬
‫رس‬ ‫ر‬ ‫َ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ونرر)ررر‬ ‫رضمرراررًرْ َفرر رِاسر ُلر ر رَ‬
‫را‪ٟ‬كررفرَبروًرَرِئ رَمرررُ ُ‬ ‫َررْحير رُرُْكر ِتر َمراررب‬
‫ررر ْىررَزر َلررر ررُ‬
‫ررر‪ 10‬ر‬ ‫ا‪ٟ‬كررؿرَرَِ ٌميرر َحر رِى ٌميرر)ر‬ ‫ر‬
‫رو‬
‫رر‬
‫َ َ رَ ررُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ُك‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ٌ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ت‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ُك‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رر‬
‫ْ‬
‫رحي‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬ك‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ُك‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ُك‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ررر‪:‬ر(ر‬
‫ُرررررر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬‫ا‬
‫ر‬‫ح‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رس‬
‫رُ ْ َ‬ ‫ر‬ ‫َ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫‪9‬‬
‫ارًرْ رِح رَسرر رِاةرر)ررر‬
‫ررر ٔبروررر‬‫ررررَرر‬‫ورظفةرمنرظفاث‬‫ررررر ٔبر رر ررررر رر‬ ‫ثَيرىفرامسرمنررر ٔبرسامئَر‬ ‫هَرًُسرهلرصخَِروإلرررمررر رر ررر ررر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر ٔبرررررر رر رر رررررر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرتنيرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رر ر ررر رررُ‬
‫رثوحِسر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬ ‫راًسررِمَر ُؽرراررًرْ َحر رِعر رُريرر)ررر‪11‬ررفر َِر رِجر رُةررر ر رر رر‬ ‫رر ُُررَرورررر ر‬ ‫رشر ٌءر رَرو‬ ‫رِكثرْرِرِ‬
‫رهلر رَ رْ‬ ‫ررررًرَُرْ رَسرررَرِ‬ ‫رررركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬ ‫فـاهلر‪،‬ر‬ ‫فـيرمنررر ٔبرررر‬ ‫رر ررر‬

‫‪1‬ر(راًسَسةراًعحَحةر‪):89‬ر‪.‬‬
‫‪2‬رسوزترًوسفر‪.60‬‬
‫‪3‬رسوزترار ٔلرهـامر‬
‫ررررر‪.81‬‬
‫‪4‬رسوزتراًلعطر‪.90‬‬
‫‪5‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪.2‬‬
‫‪6‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪.66‬‬
‫‪7‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪ .67‬ر‬
‫‪8‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪ .68‬ر‬
‫‪9‬رسوزتراًصؿسر‪.62‬‬
‫‪10‬رسوزترا‪٢‬كمخحيةر‪.20‬‬
‫‪11‬رسوزتراًضوزير‪.22‬‬
‫‪21‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر رر ررر رر‬

‫ررمنرظفاثر‬ ‫ذربرتَراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫جلكراًلَةرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر رررررررر رر رَ‬ ‫هؤمنر ر رررررر ررر ر‬ ‫ررررور رر‬
‫فـاهلر‪،‬ر‬‫ررررررو ٔبرررر‬
‫سامئَروظفاثَر‬ ‫تربرٔ رررررر‬
‫رررررفٌررررثخترمار‬
‫ررررر‬ ‫ٌَـليرىفرالاحِتاذرفهيار‪.‬ر‬
‫فِتار‪،‬روإلرمسذيرررررر رر رر ر ر ررررر‬ ‫ررررصر رررررر ررر ر ر‬ ‫فـاهلرر ٔلرنررر َُر رَشررارظرصرًقرمـ‬ ‫‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررو ٔبرسامئَر‬
‫رررررو ٔبرررر‬
‫ررررررهفاٍر‬
‫ررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررروررررهيفيرؾيَر‬
‫ررررررثرَ َـرررَاَلرررلكررررهلطروما‬ ‫زخذَرهلرزسوهلرظر رَلرر رُ‬
‫رررررررر ٔبرررررر ررر ر ر رر رَ‬ ‫زخذَر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررًرررريفسَررومار‬ ‫ٔبرررررر‬
‫ثَيرومنركريررَتصًفروإلرثـعَير‪ .‬ر‬ ‫َِفروإلرررمتررر رررر ررر‬ ‫ررررمنركريررررحىررر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررر ررر‬ ‫ؾيَرزسوهلرظر رَلرر رُ‬
‫ررررر ر ر رر رَ‬
‫رمنرحِرراًلدولررر ٔبرىررر ٔبر رر ررررر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـاىلررر‬ ‫احسرإلرًخجرز ٔبررر رر رر رررررر ر‬
‫رررور ر رر رررر‬ ‫انرلكَرشءر‬ ‫نراإلرميرَر رر ررر‬ ‫حقرًخضحررر ٔبر ررر‬
‫ومنرذاللرمارسررر رررر ر‬
‫رر رر ر ر ررررر‬
‫ر‬
‫رررربرتسار‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رررروراكؽر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ميَرفالرٍىونرؿَلرررب رزطراً‬
‫ررر رررر ررر ر ر ررر‬ ‫ر‬
‫ثلس‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رررررروبمار‬ ‫رميانررر ٕاررإلررر ٕار ررر ر رر رر ررر رر رر‬
‫ررارَكنرَكمالرمنرلكرحروارهحَر‪،‬ر‬ ‫رررإلرٕرر‬ ‫إلرًلديرا‬
‫ررررر‬
‫رررر‬ ‫رررررٔب ررر ر ررر رر رر‬
‫ورفالنرمؤمنرجبرزرئَةر‬ ‫رمؤمنر‪،‬ر‬
‫جىشارفِورىفراٍهناًةركريررر رر‬ ‫رٔب رر ررررر ررر ر ررر رر ررر ر ررررر ررر رر‬
‫ىرإلرًلالرفالنرمؤمنرجىشاروكريرمؤمنر ر ر ررررر رر رررر رررررر‬
‫ررررٔبمرصار ر ر ررررر رررررر ررر رررررر ر‬
‫هؼصَيرفلطر‪،‬رًلسمرِفراًـلولررر‬ ‫رنرُشار‬ ‫ررررر ٕار ررر‬‫ئَةرنشارفِوركريرمؤمنررررٔبرًضار‪،‬ر‬
‫نشاروكريرمؤمنرجبرزرررررر ررررر ررر ررر رر‬ ‫ر ررررر ررر رر رر‬
‫ررر ر‬‫سالرمر‪.‬‬‫انروفازقراإلر ررَ‬
‫هلغراإلرميرَر رررررر ررر‬ ‫ٌكرفلسرررر ررر‬ ‫ٌكرومسربرٔ رررر‬ ‫وار ٔلر ررر رررررر ررر ر ررر ررر‬
‫رُانر‪،‬رومنرفصقرتنيرمسربرٔ رررر‬
‫ر‪1‬‬ ‫ر‬
‫نراًىفصررر‬ ‫رررر روركرَار َلرررررر رر ر‬
‫ر‪:‬ر(وإلرصمررر ٔبر رررر رر‬ ‫ررررور راحست)ر‬
‫انركضَةر‬ ‫ر‪:‬ر(اإلرميرَر ررر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررر‬‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫قرو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِ‬
‫راًضرر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫ررررارً‬ ‫ررر روركرَار َلرررررررر ررر ر ر رررررر ررر‬
‫ر‪:‬ر(رروإلرٍىونراًـحسرمؤمٌ‬ ‫ررر َُر رَرشرررراراإلرميرَر ررر رررر ررر رر ر رررر‬
‫انرُورنفصراب‪ٞ‬كرخيروؿال)ر‬ ‫احسترمنررر ٔبرحرزراءر‬
‫ررررور ر رررر‬ ‫جبرزرئَةر‬
‫ر‬
‫رررروٕارإلررر ٕارررار‬
‫ررر‬ ‫ررررررو ٔبرررر رررر‬
‫فـاهلروحسٍ‪،‬ر‬ ‫رِفرمجَؽرمارَكنرمنرظفاثَر‬
‫ُرررثرَ َـرراَلرر رر ررررررر ر ررر رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫هُذَرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫اب‪ٞ‬كرحلرررًار ٕاررإلررر ٕار ررررررر رررر‬
‫رراراؾخلسروحسرارررررررُ‬ ‫ر رر‬
‫ررررر‪3‬رو‪ٝ‬كرا‪٢‬كس خـانر‪ .‬ر‬ ‫روحسٍ‪).‬ر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫ؾحسٍرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رر ررررُ‬
‫رر‬

‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَر ًِرقررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬

‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫رررراًخررررور ِحرر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔركسامر‬ ‫‪1‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬
‫‪2‬را‪٢‬كعسزراًساتقر‪.‬‬
‫‪3‬را‪٢‬كعسزراًساتقر‪ .‬ر‬
‫‪22‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررررروررررتَانررر ٔبر رٔ‬

‫ررر رِكيررر‬
‫نرب‬ ‫تَانراًعصقرا‪٢‬كضاَُةرًعرصرًلذَر‪،‬رر‬
‫ررررورررر رررر ر ر رررر ررررررر‬ ‫رميانررروراًخررررور رِحرِسر‪،‬ر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصررررر ررررر‬
‫رثـَميراًييبررراإلرٕرر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪.‬ررر‪ 1‬ر‬
‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫اًِسيرُسيررر ُمر ّحرمر رر رَ‬
‫ررر ر ررر ر‬
‫ررر ٕارررار‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔلررررررر رر‬
‫مةر‪،‬روِاظةر‬ ‫رررًررر ر رر ررررر ررر‬
‫يحويرىفرثـَميراإلرميرَرانرً‬ ‫رررررِ‪٢‬كهنرَراحرا‬
‫ٌَزاظةرا‬ ‫رررررِـ‪١‬كررٌَـامةر‬
‫ررررررروررر رر‬ ‫نرًحنيررر ٔبر رُيراً‬
‫ررر ٔبر رررر‬
‫ومنراْكّكةر‬
‫ر رر ررر ر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحرِسررر‬‫هفؽرًًرشراًخ‬ ‫ًلةرٍزمعررر ٔبرهنار‬
‫ررربرٔرررررر‬ ‫خحةرظرصرررررر ر‬ ‫ررر رٔلُرورررر ررر رررررر ر ررررر ررر‬
‫اءرىفرر‪ٛ‬كراًحَوير‪،‬رفلكرٌسررر ر رر‬ ‫سخةرا‬ ‫ؾؼمترررثر رر‬ ‫ر رر‬
‫رررسراذر‬
‫ررر‬ ‫تَراًحَويررر ٕارررار‬
‫رررررررررر ر‬ ‫رررررورررثـؼمر‬
‫رررزيارهَر‪،‬ر‬ ‫خلدحررر ٕار ررر رر ررر ررر رررر رررررر‬
‫ررارضحطرتضاتطراًرشغرووسنرمب‬ ‫ًُسرر‪ٛ‬كررررمبسرررر‬ ‫رررروررر ررر‬ ‫وراإلرميرَرانر!ر‬
‫ر‬
‫ًيارتـغررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ظيرِشؾير‪،‬روكسرررزبرررررر‬
‫ورَتترررب ر رر رر رررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ررررر رهطرررب رر ر‬ ‫هَراحِتاذرىفرفِم‬
‫ررروررررر ر رررر‬ ‫ر رر ر ررررر رر ررر ر ر ررر‬
‫ؾنرحسٍراًرشؾيرودصحرؾنره‬
‫هلسار‪،‬روَجَرروراررر‪-‬ر‬
‫اروإلرررر رررررر‬ ‫ررررريرررر‬ ‫ررررمرررررر ررررر‬
‫ذحـارإلرًلديرثل‬ ‫ًةرحيترظازثرؾيسضمرِشؿار‬
‫كِمراٗكؾررورررر ر رر ررر رررر ر رر‬ ‫ردوترًلَونرىفرظرصرررررر‬
‫ار ٕإلر ر رررررر ر رر رر‬
‫وحهبار‬
‫ررر‬ ‫ررررٔب ر ر‬
‫وإلرؿَلركريضمررر ٕاررإلررر ٕارررار‬
‫ررر ر ررر ررر ر‬ ‫احدةرؿَهيمر‬
‫ًلريضمروكريرررور رررررر‬ ‫رررررروررر ر رررر‬ ‫ًةرخائزترهلمر‬ ‫رمر‪ٝ‬كرر‪-‬ررٔب ررر رررررررر‬
‫نروسائَِمراٗكؾررورررر ررر‬ ‫رَزررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫اُةرمثراًخحصميرمعسار‬
‫ررر‬ ‫رَلراًىرصررررر ررررر ر ر رر ر‬ ‫ررر ٕار رررر‬
‫رابحةر‬ ‫دصحوُارؾنررر َُر َشرررر ر رررر رر ر رر رررررر ررر ر‬
‫اراْكسرفلسرحصحصوُارمنراْكيررروار ٕإلر ر‬ ‫ررر ٔبر ر رر ررررر‬ ‫ررروٕاررار‬‫رراًرشغر‬
‫رررررًسَررحَةرر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫ررربرٓ رررررررر‬
‫َثزرمـامَِتمرا‬ ‫مهنمروَجالرت‬
‫ر رررر ر‬
‫رررررَلار رَلر‬
‫جروؾلِستراًاكثةررررٔب روحضرا‪٢‬ك‬
‫ٌَلسخرِفررر َمرهنرَ رررررر ررررر رر‬ ‫ذيةرؿَلرتـغراًـلولررررٔبوراباب‬
‫رررررررر ر رر‬ ‫رررفرررررر رررر رررررر ر‬
‫وحيترإلرٍىونراًالكمر‬
‫ر ر رر ررر ر ر رررر‬
‫مبثالر‪،‬رفربرٔر ركولر‪:‬ر‬
‫رررر ر‬
‫ررر ٔلرررر‬
‫مةر‬ ‫ثحعريرا‬ ‫ررروررر ر‬ ‫رررر ررر رر‬
‫ًرشراٗكٍنرر‬ ‫‪،‬رُوررر ٔبرر رر ررر‬
‫مصرخائزرً‬ ‫ٍَكرحسًثةرَكرإلهررترهتررر‪-‬رمثالر‪-‬ر ررر‬ ‫رىلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ر‬
‫رتوسررر رر ر ررررر‬ ‫ررر ٕار رر‬
‫اٗكؾوتر‬
‫ر رر‬
‫وراًخـصطررر‬‫خـامهلرخماًفةرِشؾَةرمنرمضاُسترحمصماثررر ٔبر رررررر ر‬
‫نرَكنرِفراسررررر رر رررررر رررررر ررر رر ر ررر ر ررر‬ ‫رررررررر ٕار رر ر رر ررر‬
‫اتطراًرشؾَةر‪،‬رف‬ ‫تَر‪،‬رابًضروررر رررر‬
‫ررررررر‬
‫رىلركريررر‪ٛ‬كرمنر‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫هخلاضرذٍنررر ٔبر رررر رر ررر‬
‫وراًوكوغرىفرررفرذيةر‬ ‫ررربرٔر رررر رررر ر‬
‫زريُارىفرا‪٢‬كس‪١‬كررر ٔبروررراررررر رررر‬ ‫رًضر رر رررر ررر رررر ر‬
‫هباثركَةرؿَلراًؼنرث‬
‫خـامهلرىفرشءرمعَلارحيتررر‬ ‫ررررور ر ررر رررر ر رررررر ررر ررررر ررررررر ر ررررررر رر َررُ‬
‫احةرؿَلرا‪٢‬كس‪١‬كراًحـسرؾهناروؿسمراًخـصطرًِارفالرجير رُوسررررراسررررر رر رر رررر ررررر ر‬ ‫ا‪٤‬كارٍصراً‬
‫ر رررر‬
‫ررررررر َُر رَشاررر ٔبر رمصررر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر رر ررر ر رررر‬
‫رإلرًعَةرفضهلرمبـعَةر!رو‬ ‫ورشراٗكٍنررروراًرررِـ‪١‬كر‪،‬رف‬
‫ررررر ٕار رر‬ ‫رىلر‪ٝ‬كرررور ررر رر‬‫ررر ٕار رر‬
‫ٌ٘كؾوتر‬ ‫ورًورررَكرهتر ر رر‬

‫ررررررٌَرر ِمرهنرَر رررررر ر رررر ررر ر رر‬

‫احراًيحوير‪،‬رمثرثوضَحررر‬ ‫ًعصقرررو ٔبرثحـِا‬
‫فضيرررار ر ر‬
‫ٌ٘كًَيررروررر رررررر ر ر رررر‬
‫ثيحَةراًضرعيةرخراهرحار)‬
‫رررر ٔبرر ر‬
‫ررربرٔ ررر رررر‬
‫نرث‪ٜ‬كراًعرصرًلةر‬ ‫ةراإلرميرَرانررروراًخررررور رِحرِسرر‬
‫ررروررررتَانرت‬ ‫ثَلنيراًعر َحرارترَررر‬
‫ًلةراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرىفراًخـَميرررورررر رررر ر‬ ‫‪1‬ر رررررررررر ررر‬
‫(ررفَِرثحُنيرًعرصرررررررر رر ر رر رررررررر ر رر ررررررر‬
‫ررر ر ررر‬
‫دوترابًخحاَك‬
‫ررر ٕالر ر رررررر‬ ‫حةراًفعيرررررر ر رر ررررر‬
‫ٌَححررمثرؾخاةرً‬ ‫ساتراًيتروكـيارفهيارمنرؿسمرسَوكررر َُر َشررررر ررر رر ررررر ررررر‬
‫اراًسخِيرمثرتَانرمٌاسرررررررر ر‬ ‫ررربرٔ رررررر ررررررررر رررر ررر ررر رر ر‬
‫ٌَم‬
‫‪23‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر‬ ‫رررزرٍنرً‬
‫ررررريفسَر‬ ‫رررو ٔبر ر رر‬
‫ضهلر‪ٝ‬كرف‬ ‫ٕررررروراٍر‬
‫اختشررراررًَِرُ‬ ‫ةرو‪٠‬كرٌضشرِفرر‪ٛ‬كررر ٕار ررر‬
‫رإلرمنررر ر‬ ‫ُيراًسرير رررررر ر رر ررر‬ ‫مذفقرؿَََرتنيرررؿرَُرَ َمراءر‬
‫ررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ررر رررررررر‬
‫رررر ر‬ ‫نرفـهلررر َُر رَرشررر ر رررر رر ررر رر ر رر رر ررررررر‬
‫ارمحموذرموفقرمعَوةرٗكؾوتراًياشر!ر‬ ‫ٌَمؤمٌنيرسوءرمعهلروسمعررر ٔبر رررر‬
‫ورررر ررر رر ر ررر ر رررر‬
‫واًضاُسرمنرا‪٢‬كثالراًساتقر‪،‬رمارًلومرتَراًحـغر‪-‬رفصضاروخسإلر‪-‬ررمنراؾخلاذر‪-‬ر ٔبر رررررر‬
‫يرابًلَةررروًررترثةررر‬
‫رررررومنر‪٠‬كرًخزشُارفلسرذاًفر‬ ‫رررررور ررررر رر ررر ر رررر‬
‫احدةرؿَلرلكرمس‪١‬كرومسَمة‬ ‫ررررررر َـر َمريررر‪-‬ر ٔبر رر رر ر ررر ررررر ر‬
‫نرسَوكرُشٍراًوسََةر‬ ‫ؿَََراً‬
‫رررر ر‬
‫ررر ُُررَروررمررشرهةر‪.‬ر‬
‫ةرو‬ ‫رر ر‬
‫اًسرير رَ‬
‫ررررررروترسررغرررورٔب ررر رر‬
‫مثرمنر‬ ‫رررررمرذحـَر!ر‬‫يةرِشؾَةر‬ ‫اؾخربُارسررررر‬
‫ررررررورررر رررر‬ ‫ٌكرؾنر رهعاكِار‬ ‫دصحررر َُر رَشرررر رر رررر‬
‫اراًصخيرا‪٢‬كسربرٔ ررر‬ ‫ِياركسررررٔب ر ر‬ ‫ررررفرررررر‬ ‫رٔبر ركولر‪:‬ر‬
‫دصحرا‪٢‬كسربرٔ ررر‬
‫ٌكرؾنررر‬ ‫ررررررررربرٔنررررٔب ر ر رررر‬
‫زانرمٌَرساتلار‪،‬رت‬ ‫ارُورا‪٤‬كشوزرا‪ٙ‬كيرحر رش ر رررررر‬
‫رررررر َُر رَشررر ررر ر ررررر ر رر‬ ‫يرفهيار!رو‬ ‫ررررررررصرٔب ررر‬
‫ررررٔب ررورذاًفَراً‬ ‫ختَفرؾهنار‬
‫رر ررر‬
‫خـامهلرُورًِشٍراًوسرررٍَكررر‬
‫ًعريرحُكراسررررر ررر رررر ررررر ر‬ ‫ررررررررور ر رر ر ررر‬ ‫ٌكرانسٌكراحِتاذًةر‪،‬ر‬ ‫ًيارتسإلرمنرمسربرٔ رررر ررر ر‬ ‫ررررررررر ر ررر ررر‬ ‫ظححترؾيسٍرذ‬ ‫ررررررو ٔبر رر ر رررر‬ ‫رهعاكِار‬
‫ًُسر‪٢‬كارفهيارمنراًيفؽرفلطررر‬
‫ررروررر رررررر رررر رررررررررر‬ ‫ًـخلسرفهيارذًيارتشاُتار‬
‫ررررررررروررررر ررر ررررررررر رر‬ ‫هَرًخزشُارؾحاذتر‬ ‫ررررر ٔلرررررر ر ر‬ ‫ررر ٔلر رظيررر‪-‬ر رحمصمر‪،‬ر‬ ‫ا‪٢‬كحاحةر‪-‬رىفرا‬
‫اراًرشغر‪،‬رفلسررركرَار َلررر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررمردرَيارمتامراٗكٍنر‬‫رررر ِمرهنرَرررر ررررررر‬ ‫ررر َُر َشرررر ر ر رر ررر ررررر رررر ررر رر رررر رر ر‬
‫ارًسذيرىفرابةراًحسؿةرِفراٗكٍنراًيترحشزانر‬ ‫‪،‬رو‬
‫ررررررر‪1‬روركرَار َلرر رَرظر رَلرر‬
‫سالرمررررِذًريرًا‪...‬ر)ر‬‫ُتررًرررَرُرُُكررراإلر ررَ‬ ‫ررررررررًرْ ََررْور َمر رربرررِْكرََرْ رُتررًرررَرُرُْكررِذًريرَ رُرُْك رَرورربرثرْ َمر ْمر رُتررؿرََرَ َْر رُرُْك رِه ْـر َمررِيتر رَرورررَزر رِضرر رُ‬
‫ونامهلر‪:‬ر(ررا‬ ‫ررر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫رررررر ر‬
‫را‪ٛ‬كر‪...‬ر)ر‬ ‫ر‬
‫ررررإلررُرَررِ رٌ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ُررر َؾررْهنرَارررتر َ ْـرسيرا‬ ‫ررررركرَرْسررحرَرَصررْن ُخر رُرُْكرؿرَرَىلرراررًرْ َحر َْر ررَضاررِءرررًرَ َْرَرُِررارَرر رَنررَهنرَار ِزرُرَرررررَ‬
‫رار‪،‬رإلررٍرَرِزًرفررررر‬ ‫ر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‬
‫رُ‬
‫ر‬
‫متامَروحصمةرالارسررر ر رر ررررررر رررررررر رررررر‬
‫خحسانرفَِرمنروخَراًزَيذترؿَلررر‬ ‫ررررررررر ر رررر‬ ‫ررربرٔكرورررررر رررر ررر رر‬
‫اهلمرؿَلرناملراٗكٍنرو‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررررر‬
‫اءرا‪٢‬كـخسرت‬ ‫ظحقراً‬ ‫و ٔبر رر‬
‫حسجررر‬ ‫ررررر‪3‬روركرَارًرَوررررررررر‬
‫ار‪:‬رر(رمنررر ٔبر ر ر‬ ‫خحسنرفلسرِشغر)ر‬ ‫رررسررر ر ر رررر رر‬ ‫ار‪:‬ر(رمنرا‬ ‫ررررررررر َلرارًرَورررررررر‬‫رذذالرفَِرمارًُسرمٌَر‪،‬رف‬ ‫ررررر ٔبروررر ٕار ر رر ررررررررررر‬ ‫ِشائـةر‬ ‫ر‬
‫ررررر‪4‬روركرَارًرَورررررررر ررررر ر رر‬
‫ار‪:‬ر(رمنراتخسغرِفررر‬ ‫رفلسرسمعررر ٔبرنررر ُمر ّحرمرسررًار رر رررر ر رر‬
‫رذانراًصساٌكرر)ر‬ ‫هَرحسر يرررًاررر ررر‬ ‫رٍصىررر ٔبرررر ر‬ ‫اراٗكٍنرحسر رًَثرر ر‬
‫ِفررر َُر رَشررر رر رر ر‬
‫ررر‪5‬ر رولكررر َُر رَشرررر ر رر رر ر رر‬
‫ارذاذيرىفرحسًرررر‬ ‫يةرفلسرسمعررر ٔبرنررر ُمر ّحرمرسررًار رر رررر ر رر‬
‫رذانراًصساٌك)ر‬ ‫اُارحسررررررر ررر‬ ‫رررررصر ررر ر‬ ‫مرتسؿةرٍ‬ ‫سالر ررر‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬

‫‪1‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪8‬‬
‫‪2‬ررسننرجنرماخَررر‪68‬ر رررر‬
‫‪،‬ررمسررريسررر ٔبر رَحسرر‬
‫ررر‪292:1‬رر‪،‬رررَصَحراّكامؽر;‪688‬ر‬
‫رررلرٔمررر‬ ‫‪3‬ررر رررر رر‬
‫اًضافـيرىفرا‬
‫‪4‬‬
‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كر‬ ‫ما‪ٛ‬كرز‬
‫ررر رَ‬
‫‪5‬‬
‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‬ ‫سفِانراًثوزيرز‬
‫ر رررر ررررر رر رَ‬
‫‪24‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫درمسربرٔرررر‬
‫ًخَر‬ ‫ررر‪1‬ر رررررررر رر رر‬
‫‪،‬روُياركسرحصررارر ٔلر ررر‬ ‫رررررر َمر رْنررربرر ْحرررَس رَجرررِرِفررربرر ْمر ِصرررَانر َُر َشراررر َمرارررًرَُرْ رَسرررِفِررَِرفرَِرُرَرور رَرزررذررر)ر‬ ‫ا‪٢‬كععفير‪:‬ر(ر‬ ‫رر ر رر‬
‫اًخحصميررر‪-‬رحِامنركالر‬ ‫ررررورررر ر ر‬ ‫رىلراًىرصراُةر‬ ‫ررر‪-‬رحِامنرَكهترىفرهعاهبار‪-‬ر ٕار رررر‬ ‫رابحةر‬ ‫ورجبِهلرمنراْكيررر ٔبرورا‬
‫ررر ٕإلر ر‬ ‫ررررر ٔبر رر رر ررر ررر ر‬ ‫ررتـعرحُذَر‬
‫رررر ر‬‫ارفلسروفلمر‪ٝ‬كر‪.‬ر‬ ‫ٌكر‪.‬روؿَلررر َُر رَشرررر ررررر رر‬ ‫لاذٍرِفرا‪٢‬كسربرٔ رررررر‬ ‫فهيارواؾخلسرمارًُسرمنراٗكٍنر‪-‬ررحسةراؾخررررر رررر‬
‫مدحررِفررهصراًس يةراًثاتخةرىفرثـَميراإلميَانروورشراًخو ِحِسر‪ :‬ر‬
‫ًلةرِفراٗكٍنررر‬
‫ورفَسَفةرىفراتخساغرظرصررررر ررر رر‬ ‫رررر ٔبر رررر ررررر ررررر رر رر‬ ‫وكسرزحدتراًسرير رر رررررررررررر رررررر ررر ر رر رر رر ر ر‬
‫ةرىفرذًًٌار‪،‬رور‪ٛ‬كررمبارإلرًسغرجماإلرإلحِتاذر‬ ‫رر ررررر رررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫خمرتؿةرثضاعمراًرشؾَةرًلعسرهبارسَيذتراًخـحسر‪ٞ‬كرثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رررررُنيراررر َمر َؽرراًي‬‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُر‪-‬ركرَار رَل‪:‬ر(ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫را‪ٟ‬كر‪-‬ررَزر رِ رَ‬ ‫فلسرزويررر َؾر رْنرر ُحرٌرْررُس رِةررررراجنررر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬ ‫رر رررر‬
‫رررفرَ رْاسرر َذر ْذرررَرانر ِتررَِراررميرَ رررًاان‪.‬ررر)ر‪2‬ر‬ ‫رررًرْرُلرْصبرٓرَنرر‪،‬ر‬ ‫اراإلرميرَرانررركرَ ْدر رَيرربرررْنررهرَ َخر َـرر َ‪١‬كرراررًرْرُلرْصبرٓرَنرررررُ‬
‫ر‪،‬رمثررثرَ َـرَر ْمريرَارا‬ ‫رررفرَ َذر َـرَر ْمريرَررر‬
‫رَوررَرَْن رُنرر ِفر ْذر ََرر رٌانرر َحررَزار ِوررَزررٌتر‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رسَوكراًعرصرًلةر‬
‫رررر‬ ‫ررررررر ُُررَرورر رر ر رررر‬ ‫رررروار ٔلر رَ‬
‫طمَةر‪،‬رو‬ ‫ررررروراٗككةر‬ ‫ثرصحيراًعحاِبرررهبرَ َشرارررارررر رر رررر رر ررررررررر‬
‫ٌَفغرهلرمـِنرىفركاًةراًصوؿةر‬ ‫‪،‬رررور ر رررر ر رر‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمراررر‬‫ِضرر رُ‬ ‫رر رِ رَ‬ ‫را‪ٟ‬كررر رررُ َ‬
‫راجنرمعررَصر رَرز‬ ‫ررررونش‪ٛ‬كر‪3‬رمارزواٍر‬
‫رررررررر َؾر ْحرررُسرر ررِ‬ ‫ررررر ٔبر رررر ررر رر‬
‫ورثـ‪١‬كراٗكٍنر‪،‬ر‬ ‫ارًريحررورررر ررررر رررررر ررررر‬
‫ًةرىفرثَليراًـَومراًرشؾَةر‬
‫راًسر رَوزررترررُرؿرَرَىلرر ُمر ّحرمرسرر‪-‬‬ ‫رزنررُلرررر ر‬ ‫راإلرميرَرانررركرَ ْدر َيرراررًرْ ُلررْصبرٓرِنر رَ‬
‫ررررثرَرْرِ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫ررر(رًرَ َلررْسرر رِؾ رْضريرَاررر ُجررْصر َُر ًةرررِم رْنرر َذر ُْر ِصرررَان رَرورربر َحرررُسررَانرًرُرْؤررََتررر‬ ‫كرَار َلرر‪:‬ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررْنررًر َلرَفررؾ ْيرررَس ٍُرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َررررر َمرارررًر ًَرْ َدرلىررب‬
‫َررررررَسرر رِاحررَصرُر رَ‬
‫رار‪،‬رو‬ ‫َررررربرٓمرَصرُر رَ‬
‫رار‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫َررررر َحررَصار َمرِر رَ‬
‫رار‪،‬رو‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬رفرَ َِر َخر َـرر ُ‪١‬كرر َحر َالرًرَِر رَ‬
‫رار‪،‬رو‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ر‪،‬رمثررًرَ َلررْسر رَرزرربرًرْ رُترراررًرْ ََررْور َمرر ِزر َخرار رًإلرًرُرْؤررََتررربرر َحرررُسرُ ُضمرراررًرْ ُلررْرصبرٓرَنرركرَ ْدر َيرررراإلرميرَرانرررفرَ َِر ْلررَصبرر َمراررر‬ ‫رمترراررًرْ ََررْور َمرراررًرْ ُلررْصبرٓرَنرررررُ‬ ‫رِمهنرَررررَرَ‬
‫ا‪.‬رْكررثرَ َـرَر ُمر ر رَ‬
‫ونرربررهرْرُ ُ‬
‫ر‬
‫ررررْنررًر َرِلرَفرر رِؾ ْيرررَس ٍُرررِمٌرَْرررُرفرَ َِر ْير رَُثر ٍُر هر َ رَرَثررر ر‬
‫راٗكركرَ رِيرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫اَتررِخرَِرارررَىلررذرراَررِث َمررِخرَِر َمرارررًر َرْسر ِزرىررر َمراررربرٓرِمرُصر ٍُر رَرورر رَإل رَرسررر رِاحررُصر ٍُر رَرورر رَإلر َمرارررًر ًَرْ َدررِلىررب‬ ‫تر َرْ رَنيررفرَررِ َ‬
‫ر‬ ‫‪4‬‬
‫ررررفر ُِررحسر ٔبررمبار‬
‫رررر‬ ‫ئةراّكَير‪،‬ر‬ ‫ترِفرثـ‪١‬كراٗكٍنرررورثررًضرررررر رر‬ ‫رررررر ُحرروررر رررر ررر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرارررمبهنرَراحراًي‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رَ رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫جنرمعصرز‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫ا‬ ‫وفَِرثرصحيرمنر‬
‫رر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رررررر‬ ‫رر‬ ‫)‬
‫رررر ر‬ ‫اًسررَالرمر‪.‬ر‬ ‫ُرررر ر‬ ‫راًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رررررررؿرََرََررَِررر ر‬
‫ًوكفرؿَلرماروكفرؿَََر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررور رر ررر ررررررر‬ ‫رتَرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫رتسر ٔبرررررر ر ر رر رر رَ‬

‫رررررررر‪.)6808‬‬ ‫‪1‬رراٌَؤًؤروا‪٢‬كصخانر‪2210‬ر‪،‬رراًحزازير(‪،)18;9‬رومس‪١‬كر(‪،)292:‬ر‬
‫رررو ٔبررتورذاوذر(‬
‫ررررر ٔلررررًحاين‪.‬رر‬ ‫‪2‬ررسننرجنرماخةررر‪82‬ر ررر ر‬
‫‪،‬روَصحَررا‬
‫ِبراْكسنرا‪٢‬كيعوزيررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ر ررررر ر رر‬ ‫ررر ٔلر رررررر ر‬
‫دراًفاضيرررار رًضرر ررر ر ر‬
‫َخرا‪٤‬كسجرر‬ ‫ر‪٢‬كاحةرمنرسوائسرا‬ ‫‪3‬رر رُشٍرا‬
‫ررررإلرٕرر رررر رررررر‬
‫‪4‬رراًسننراًىربىرٌَحهيلير(ر‪8‬ر‪/‬ر‪290‬ر)رزمقر‪71;0‬ر‪،‬رمس خسزكراْكاَكر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪;2‬ر)رزمقر‪202‬ر‪،‬رتخحلِقرمععفىرؾحسراًلاذزرؾعار‪ .‬ر‬
‫‪25‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اًَلنيرؿَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررور ر ر ررر رر‬

‫آكوفرمنر‬ ‫ميِمراإلرميرَرانررروررررر ررر رر‬ ‫رررر ررررر‬ ‫ارِفرتَانراًخسزحراًفـَلراب‪٢‬كسؾورًنيرررتخـَ‬
‫رررِرَ َشررر ررررر ررررر رر رررررر رررر رر ّرِ‬ ‫وِصحيرو‬ ‫ر ر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررِينررؾ ْيرررَسر‬‫ر‬
‫ّ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫يسٍرؾنرررًر ُ ررُوسررَفررررراجنررر َمرار َُررمر‪،‬ررركرَارل‪:‬ر(را‬ ‫رر‪ٝ‬كررررثسررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ررررررررر ٔبر ر ررررررر ررر‬
‫دصخَراًحزازيرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررحرٌخَر‪،‬رمار‬ ‫انزٍروزخاءر‬ ‫رررررر‬
‫ر‬
‫ررررْ َحير رَمر رَ‬
‫ررر َمراررر‬
‫‪،‬رو‬ ‫‪:‬رو‬‫ررير؟ررركرَارًرَ رْتر رَ‬ ‫ررر ريرراًررر رَى َفر رِنرر َذررْرٌ‬‫رررررْ ر َخرار َءرُررارَرر رِؾرَصررِاِقرر‪،‬رررفرَ َلرار رَل‪:‬ررب‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾر ُهنرا‪،‬را‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫نيرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ؿرَارئرِ ررَضرَةرربرر ِّمررارر‪٢‬كرُؤرِمرٌِ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررِزررًِِنرر ُمر رْعر َحر َفرمر؟ررركارً رْتر‪:‬رررًرَمر؟ررركارل‪:‬رررً َـر َِلررربرررَوًرُفرراًرررلرْصب رَنررؿرََ َْرَ‪،‬رررفارهرَرررُرًرُلرَصبرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررربررمررارر‪٢‬كرُؤرِمرٌِني‪،‬ررب‬ ‫رررركرَار رَل رَ‪:‬رَي‬‫رضرررَك؟ر"ر‬ ‫ًرَ رُ ر‬
‫رُ ر‬
‫ررسر رَوزرررٌتررِم رَنررار‪٢‬كرَف رعر رِير‪،‬رررفهيرَاررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررررهر َمرارررىرَرَزررَلرربررروررَلر َمرارررىرَرَزررَلررِمٌرَْرُررُ‬‫رضرررَكرربررًرَرررُركرَرَصرب رَثرركرَ ْدر ُير؟ر"را‬ ‫ررر َمرارررًرَ رُ ر‬‫‪:‬رو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫كرَرْرَريرر ُمررَؤًررٍفر‪،‬ررركرَارًرَ رْتر‬
‫ر‬
‫رشررٍء‪:‬ررر رَإلر‬ ‫رررًرَرْوررىرَرَزررَلرربررروررَلر رَ رْ‬ ‫سالرمرررىرَرَزررَلراررْكرَ رَال رُلر رَروررارْكررَرصَرار ُمر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررررررُاشررارررَىلرررراإلر ررَ‬ ‫ررر رَةرراًي‬ ‫رِ رْنرُصرراررّكريَرررِة رَرورراًيررررار ِزر‪،‬ررر َحررىتررارررَ رَارَث‬
‫ر ر‬ ‫ر‬
‫رًرررًرَرَلرْسررىرَرَزررَلر ِتر َمرىررَةر‬ ‫ررر رَإل هررَرَرس رُغررررّ ِ‬
‫راًزرررَانرربررترَرسا‪،‬ر‬ ‫رررًرَرَلارًرَورا‪:‬ر‬
‫رًررررًرَرْوررىرَرَزررَل‪:‬ررر رَإلرحرَرْ هزرُورا‪،‬ر‬
‫ررر رَإل هررَرَرس رُغراررٓكرَ ْمررَصررربررترَرس رَ‬
‫ا‪،‬رو‬ ‫رررٓكرَ ْمررَصر‪،‬رررًرَرَلارًرَورا‪:‬ر‬ ‫رشترُورارا‬ ‫جرَ رْ رَ‬
‫اًسرارؿرَرُةرربرر ْذررَرظمر رَرورررب َمررصر ررر‪1‬ررر‬ ‫راًسرارؿرَرُةر َمررْوررِؿررُسرُ ْضمر رَرورررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رَرورراررِرّينررًرَ َجراررِزًرَرٌةرربررًرْ َـر رُةر‪:‬رر{رترَ رِيرررر ر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ؿرَرَىلرر ُمر ّحرمر رر رَ‬
‫ر‬
‫رررركرَار َلر‪:‬رررفرَبر ْدررَرصر َحر رْترررَرهلررراُرر‪٢‬كرُرْعر َحررَفر‪،‬رررفرَبر ْمرَرَ رْتررؿرََرَ َْررَِربرٓ رَيرر‬ ‫ررارًررًِ ّرَسرار ِءررارررإلر رَرورربرررَانر ِؾر ْيرررَس ٍُرر"‪،‬ر‬‫رَور َمرارررىرَرَزًرَ رْترررُرسر رَوزررتررراًُررر َحر َلررَصر ِتر رَرو‬
‫ر‬ ‫‪2‬‬
‫اًسررَور ِزرر)ر‬ ‫رر ر‬
‫رررررروراحضررر‬ ‫ررفلسررررٔبررفَحرررورٔب ر رررررر رررر ر رر‬
‫َنحر‪،‬رومنرثيىةرظرصرًلَراً‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر‬ ‫رتَراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رمبارتسررٔبررررررر رر رَ‬ ‫مفنرتسررٔبررررر‬ ‫ر ررر‬
‫حيةرىفررر‬‫رررررصرررر‬ ‫هتراًسريرةراً‬ ‫ِياركسرررابر رررر ر‬ ‫ررررفرررررر‬ ‫جَرضيرررورٔب رضير‪،‬ر‬ ‫ررر َمرهنرَ ررر ر‬ ‫ررررورٔب ر رررر رر رررررر‬
‫معيرؾلهلرِفرمٌاكضةر‬ ‫خحسنركريرُسًَر‬ ‫وارسررر ر ر ررر ررر‬
‫ًُسراًـىسر‪،‬رمفنررر‬
‫رررروررر ررررر ر ررررر‬ ‫وإلرمثرابًلكامثررروار رٔلكرورالر‪،‬ر‬ ‫فـالررررٔب ر رر رررر رر‬ ‫ررروار رٔلررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررروراإلرميرَر ررررر ررر رر‬
‫انر‪،‬روعمراب‪٤‬كاَكتر‬ ‫ثـَميراًخ‬ ‫ررر‬
‫ر‬
‫ًفاعراًسرير ررر ررر رررررر ررررر‬
‫ةرمنركريرمـاٌضةرفلسررر‪-‬رىفر‬ ‫مارمنرثـ‪١‬كررر ٔبرررر رررر ر‬ ‫رررر ٔبررررر رررر‬ ‫رررررًخعرررحَقر‪،‬ر‬ ‫ؿاٌشراًسرير رر ررر ررررررررر‬
‫ةرسَِترؿَََرؾيسرا‬ ‫ررر رررر ر‬
‫رررر َُر رَرشرار‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررركرذيار‬ ‫ررررر َُر رَرشرررر رررر ررر رر‬
‫ارُورا‪٢‬كضاُسرىفرو‬ ‫رررررًخعرررحَقر‪،‬رو‬ ‫ًدٌىةرظرصرًقرا‬ ‫ًعـةرؿَََراًفـيرررورررر ر رر‬ ‫حِانررر‪-‬ر رر ررررررررررر‬ ‫ررر ٔلر ررر‬ ‫كاًةرا‬ ‫ررر‬
‫اءرنَثررر‬ ‫ثعوز‪،‬رفذجسرررؿرَُرَ َمررررر‬‫هَرىفرؾرصانرركسرفاقرلكروظفرررور ر رررررر ر‬ ‫مصرًُسرجبسًسركريررر ٔبرررر ررر ر رررر رررر رر ررر ر‬ ‫ررر ٔلرر رررر رر ر رر ررر‬ ‫رررر ٔبرنررر َُر َشرارا‬‫ومؽر‬
‫ررر ٔلررررًفاعررر‬ ‫هنمرحفؼرورارا‬ ‫ررررررر‪-‬رفلطر‪-‬ر ٔلر ررر رر‬ ‫َوفرؿَلررر ٔبرَُِار!ر‬ ‫صسرمنراًسررر ر ررر‬ ‫توُارمثرجتسضمررر ٔبر ر ررر رررر‬ ‫ررررزر رررر رر ر ر‬ ‫نراًسريرةررر ٔبروركا‬ ‫حيفؼو رررر ر‬

‫‪1‬رسوزتراًلمص‪:‬ر‪68‬‬
‫‪2‬رَصَحراًحزازير(ر‪6‬ر‪/‬ر‪2:7‬ر)رزمقر‪6909‬ر‪،‬ر‪6;;8‬رر‪،‬رمعيفرؾحسراًصساقر(‪/8‬ر‪871‬ر)رحسًرر‪7;68‬ر‪،‬راًسننراًىربيرٌَحهيلير(ر‪20‬ر‪/‬ر‪1:8‬ر)رزمقر‪226;6‬ر‪،‬رأكؽرتنير‬
‫اًعحَحنيراًحزازيرومس‪١‬كرٌَحمَسير‪8881‬رر‪.‬ر‬
‫‪26‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررِم رر‬
‫نر‬ ‫اروضمرهبشٍراًعفةر‬
‫نرإلرٍىروهرورررر رر ر ررررر‬ ‫رررررررررو ٔبر رر ررر‬
‫نرجسـصرررهبمراًيازر‬ ‫رررر ٔبر ررر رررَ‬ ‫رررررر رُحف رقررهلمر‬ ‫اراًسرير ررررررر ررر‬
‫ةراب‪٢‬كـاٌضةرحلار!ر‬ ‫رررررررروررررر ر‬
‫و‪٠‬كرًخـَم‬
‫ررررر ر‬ ‫‪١‬كرا‪ٙ‬كٍنرضمررر ٔبر ر رر ررررر‬
‫ُير‪ٝ‬كروذاظخَر‪.‬‬ ‫ُيرراًررررِـ ررر رر رر‬ ‫بر ر رِ‬
‫ر‪،‬رفلسرزويررؾنراجنرؾحاشررركرَار رَلرررر رررر رر ر‬
‫ر‪:‬ركسمرؿىلرمعصررر‬ ‫رمر‪ٝ‬كرررررر رررر رررر رررر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫نراًسرَرَ رَ‬
‫فرز‬ ‫ررر رررر ر‬ ‫رر ررررر رررررررررررر ر‬
‫وكسروزذثرمباركَياراًسريرةرؾ‬
‫ررررصبرٓ ررر رررر ررررر رررررررر‬
‫نرمهنمرنشارونشار‪،‬رفلَتر‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررص ٔبرراًل‬ ‫ررر‪٢‬كرُؤرِمرٌِ ررررر‬
‫نير!ركسرك‬ ‫ر‪:‬رَيررر ٔبررمريرا‬ ‫ررررَلار رَلررر‬ ‫زخير‪،‬رجفـيرمعصرٌسربرٔ ررر رررررر‬
‫هلرؾنراًياشرف‬ ‫رر رررر رر رر ر ررر‬
‫جصينرمعصرمثررركرَار رَلر‪:‬رمَر‪،‬ر‬
‫ررررزر ر رر ر رر‬ ‫رررررررركرَار رَلر‪:‬رف‬
‫نرُشٍرا‪٢‬كسازؿةر‪،‬ر‬ ‫رررررصبرٓ ررر ررررر‬ ‫رررر َُر رَشررارِفراًل‬
‫رررروررررارًورممر‬
‫نرٌسازؾ‬ ‫ررررر ٔبر رحةررر ٔبر ررر‬
‫رو‪ٝ‬كرمار‬
‫رإلركسرسلعتررر‬ ‫ًترمنررر َُر رَرشرررر ر ررررر‬
‫ارمبزنٌكر‪،‬روإلررررٔبزراينررر ٕار ررر رر رر ر‬ ‫رررزر ررر‬ ‫ًيارفلَتر‪:‬ركسرنيترى‬
‫ئحارحرزرررررررر ررررر رررر‬ ‫رىلرمزنَلررررمىذرررررر‬
‫هعَلتررر ٕار ررر ر‬ ‫فرار ررر‬
‫رررررٔب ررر ررر رررر‬
‫انرؿىلرر‪ٛ‬كركِيررر‬ ‫رررررفدررَيار‬ ‫ررررٔب ر رررررر ررر‬
‫َُلرومارِبروحؽر‪،‬ر‬ ‫رررصر رر ر ررررر ررر ر‬
‫اشرحىترؿاذينروسوتر‬ ‫رمنرررر ررررررر ر ر رر ررر‬
‫هفسَر‪،‬رفاضعجـترؿىلرف‬
‫ررررَلار رَلر‬‫يرمثرذالرِبرف‬
‫ذشرتَسر رر رر ر رر‬ ‫ررررربرٔ ر رررر‬
‫ررارُوركامئرؿىلراًحاةرًدٌؼصينر‪،‬رف‬
‫ررر ٕار رررر رررر ررر رررررر ررررر ر ر‬ ‫ررر‪٢‬كرُؤر ِمررٌِ رررر ر رر‬
‫نير‪،‬رخفصحترف‬ ‫رررررٔب رحةررررٔبرمريرا‬ ‫َلر‪:‬ر‬
‫خلفصر‪ٝ‬كررر‬ ‫رنرنيتررر ٔبرسربرٔثرف‬
‫ررر ٕاررينررر ٔبرسررررر رر‬ ‫ررر‪٢‬كرُؤر ِمر ٌِرنيررر ٕار رررر‬
‫رررررر ٔبررمريرا‬ ‫هفار؟ركَتر‪:‬رَير‬
‫راًصخيررراررررر رررر‬ ‫ررررركرَار َلرررر رر‬
‫‪:‬رمارا‪ٙ‬كيرهصُترذمار‬
‫رررررر ر ررر رر‬
‫رررورار‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررررورررر ررررر رررررر‬
‫ارُشٍرا‪٢‬كسازؿةرحيخل‬ ‫رررركرَار َلرررررر ر ر رر رررر ررررر رررررر‬
‫ر‪:‬رًخزربينر؟ركَتر‪:‬رمىترمارٌسازؾ‬ ‫ىزلرحِرررر ٔبررحررردحتر‪،‬ر‬‫ٕررررو ٔبرر ررر رر‬
‫و ٔبرر رثوةررراررًََر‬
‫توكرًلسررر‬ ‫رررركرَار َلرررر‬
‫ر‪:‬ر‪ٞ‬كررر ٔبرر ر رررر‬ ‫ررررورارررًلررذخَ‬
‫رررورار‪،‬ر‬ ‫مارخيخَف‬ ‫ومىترمارحيخلوارخيخعموار‪،‬رومىترمارادذعموارخيخَفوارومىترررر‬
‫ًسرا‪ٙ‬كيررر‬
‫رررررصر ررر ر‬ ‫رتـنيراًحعريترىفرر‪ٛ‬كرا‪٢‬كوكفراًف‬
‫ر‪ٝ‬كرررر ررررر ر ررر ررر رررر رر‬ ‫رُ‬ ‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫هؼصرز‬
‫ررر‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ا‬ ‫‪،‬رف‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫‪1‬‬
‫ررررر‬ ‫رررنر رررررررر رر ر رر رر رر‬
‫متِاراًياشرحىترحئترهبار)‬ ‫رر رٔ‬
‫نيترب‬
‫ارؿَلررر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرررر‬
‫ِضرر رُ‬‫ررر رِ رَ‬
‫جنرؾحاشرز‬
‫رررهَفرًـرتطرررار ررررر رَ‬ ‫ررررر ٕار رررر رررر ر‬ ‫َخرمذعسزر‪،‬ر‬ ‫ررظاًةررررؿ‪١‬كررر ٔبر رررر ررررررر‬
‫ورزنزرؿَََرصررر رررر ر‬ ‫كَرررامرررثرَ َفرِر َمرَرُر ررر رُ‬
‫رإلر‪٢‬كيىصرررزبرٍٓررر‬
‫ررر ٕار رررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُر رررر ررر ر ر رررر‬
‫رر؟!روإلرٍىونرراكرر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬‫جنرآكعاةرز‬
‫نيرمعصرررار ررر ر رر رَ‬ ‫ررر‪٢‬كرُؤرِمرٌِ رر ر‬
‫حماسنرىفرجمَسررر ٔبررمريرا‬
‫رر ر رر رر رر‬
‫ررر‪٢‬كرخحؽر‬
‫رررر‬ ‫رشرارررًرررخخنيررررر ر ررر ررر ررر رر‬
‫ٌَحعريراْكارقرا‪٤‬كلقرا‬ ‫كصٍرؿَلرر‪ٛ‬كرمعصرىفرذَوُتامر‪،‬رومنررر َُر رَ‬
‫ىىصٍر‪،‬رمثررر ٔبرر رررر ررر رر ر رر رر رر رررررررر‬ ‫ررربرٔر ر ررررر‬‫جنرؾحاشرف‬
‫ار ررررر‬
‫َلركديراًخفلَراًيؼصير‪،‬رفِورر‬
‫ررر‬ ‫رررر َـر َمر رررر رررررررررررر ر ر رررررر‬ ‫رررر َـررِلرررَِسررر ررررررر‬
‫ترُوراًخـَميراً‬ ‫ترىفرثـ‪١‬كرررورورشراً‬
‫رررررر ُحرروررر رررر‬ ‫جراًسرَرَفرو‬
‫ررررِمهنرَراحراًي‬ ‫تربرٔنررر َمرهنرَ رررر ر‬
‫‪2‬‬
‫ررررر ر‬
‫رررر َـر َمريرر‪.‬ر‬ ‫رررو ٔبر ررر ررر‬
‫ِسغرِفرورشراً‬ ‫رتَركسرررزرررحدترر‬ ‫نراًسريررَةررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ل‬ ‫ر‬ ‫وَلرابًخلسمي‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رررررر‬ ‫ر‬ ‫ب‬
‫ر‬‫ٔ‬ ‫ور‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫هفؽرهلرو‪٢‬كـَمَر‬
‫ررررررررر‬ ‫رررو ٔبررررر‬
‫ٌَمخـ‪١‬كرر‬
‫خسيررررررر‬ ‫ٔبر ر ر‬

‫ررررر‪8‬ر‪/‬ر‪86:‬ر)‪ .‬ر‬ ‫‪1‬رررمعيفرؾحسراًصساقرزمقر‪1088:‬ر‪،‬را‪٢‬كـصفةرواًخازخيرٌَفسوير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪728‬ر–ر‪729‬ر)ر‪،‬ر رسريررر ٔبرر ررررررر‬

‫ؿالمراًيحالءر(ر‬
‫اًوكاًةرمنرِشٍرتـسراًخـ‪١‬كر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رررررروررر ررررررر رر ررررر رررررر‬ ‫ررررررررر ٔلرر رررررر رر رر‬
‫ثصر‪،‬روُتشًةرظاًحَر‬ ‫رررروراكذفائَرً‬ ‫‪2‬رإلثحاؿَ‬
‫رررررررررٌَسر يةر‬
‫‪27‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررِـ‪١‬كررروراإلرميرَر رررررر رررر ررر‬

‫انر‪،‬رفلسرزويراإلر َمرررر‬
‫امر‬ ‫ر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلرر َؾرهنرُ رر رررر‬
‫مرىفرثـ‪١‬كراً‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬
‫ةرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫جراًعر َحرارتر َ‬ ‫وكسرَكنررر َُر َشرررر‬
‫ارُوررر َمرهنرَ رررر ر‬ ‫رر رر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررَرفؽر ٍ‪،‬ررر َؾر رِنرر‬‫رررورَرٍسر‪،‬ررر َؾر رْنررانرر‬ ‫جنرؾساهصرِفرًتزخيرذمضقرؾنررر َمر رِا‪ٛ‬كررررراجنررب‬
‫رِفرصـةراإلرميرَرانرررور ررر ررر رر رررر رررر ر ررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رر ررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫اًحهيليرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر رر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ً‬
‫ررسر َيرة‪،‬ررر‬ ‫ررِفرراررزرًْرَرَرْيترر َؾر رْ رَ‬
‫ررشرترَر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَررراُررً َحر َلررَصرترَررِ‬
‫ِضرر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررً َرر ر‬
‫رعرر رِاةر رَرزرر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمراررركرَار رَل‪:‬ر"ر‬
‫ررررثرَ َـر َ‪١‬كرررمعرُصررررراجنرا‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رمعرَصر رَرزرر رِ رَ‬ ‫ا ْجر رِنرررُرَ‬
‫‪21‬‬
‫ررر ر‬
‫هَلاكر‪.‬‬
‫ةرحيترررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫مقيارؿَلراًسرير رر ر‬
‫ررر‬ ‫ررررر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫ٌَِمر‬
‫ررررر‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫‪،‬رف‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رررر ر‬ ‫فرََرَمراررر َدرذرَ َمرِرَرررَ َ‬
‫رارَنررَصرر َحررُزر رًوزررار"ر‬
‫مدحررِفررهصرملحةرثيىةرُشٍراًس يةر‪ :‬ر‬
‫رررررربرٔدرصرٍنررر‪-‬ررؾنر‬ ‫وذاظةرا‪٢‬كخ‬ ‫ُيراًسريرةررر‪-‬ر ررر‬ ‫نرختَفرمجؽرمنرررؿرَُرَ َمراءر‬
‫ررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ررر ٔبر رر رر رر رررر‬ ‫ررر ٔلرمةر‬ ‫ررومنررر ٔبر ر رررررر رررر رر رر‬
‫ؾؼمراًفنتراًيترحَتراب‬
‫ٍّكنررر‬ ‫َكذميَةر‪،‬رًؼِصررررِمهنرَررر ر ر‬
‫اراْكسنرررور ر‬ ‫رررر ررررررررر رر‬ ‫رررر َـررِلرررَِسررترظرصر رٔ‬
‫كارب‬ ‫ثـَميراً‬ ‫ارًخـ‪١‬كرررورررر‬
‫احضةر‪،‬رفاذرتؾررورررررر‬
‫ررررور ررررررر ر‬ ‫ر ررررر ر‬
‫ُشٍراًسريرةراً‬
‫ررررررر‬ ‫نَثراًياشرررفرررررر رررر ر‬
‫ذيةروِشارؾؼامير‪،‬رمفؽر‬ ‫ررر ر رررررر‬ ‫ارمنرذريرررور رًىهنرررر رٔ‬
‫ارؿَلرب‬ ‫هترإلرختَررورررر رر ر‬‫رررروٕارنرررَكر رر رر‬ ‫ر رر ررررررر‬
‫تساذَِاراًرشرررورررراًفساذر‬
‫ثشتةرمنر‪٠‬كرًخحرصمر‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ررررور رر ررر رررررر ر‬ ‫دضازراًىذةرررارهرر رررررررررررررر رر ررر ررر رررر‬
‫درشرمـَراًخـا‪٠‬كرمنرلكرمنرُةروذةر‪،‬ر‬ ‫ررررر رِىذرَاتةر‬
‫رررروارهرر رررررر رر‬ ‫رنَثتراً‬
‫وحلكمرمنرإلرًـ‪١‬كر‪،‬رف‪١‬كرحيفغرًـا‪٠‬كرحلَروإلرًلسميرس حلَروإلر‪٢‬كخلكمرؾصضَروإلرًـاتسرذًيَر‪.‬روؿالر‬
‫ررررٔبرررًفاػار‬
‫ررر‬ ‫ارؿَهيمر‬
‫ررروررررر‬ ‫ررررربرٔظَل‬ ‫فاتخالضمر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ر رررررر‬
‫رمبوثراًلَةر‪،‬رف‬ ‫رررررررر ر رر‬ ‫ارفهيمرابًسَةر‪،‬ر‬ ‫ظاقصررررالررَٔكررَجصررووكـ‬
‫رررررورررر ررررر رر‬ ‫ار رٔل ررررُ‬
‫رررررُف ررَضرَالرءررر‬
‫ُيرراًررررِـ‪١‬كراً‬ ‫ررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫رررورتنيررر ٕارردروراهنمر‬
‫ارتُهنمر‬‫ررروررررر‬ ‫رررورٔبوكـ‬
‫ررررر َـررَورامر‬
‫هلِعةروحشزوارمهنمراً‬
‫صًِـةروزموضمر رجلكررررر ررررر رررررر‬
‫ررررررررر ر‬
‫رررورتثَر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرررورورشٍر‬ ‫رَلرر‪ٛ‬كرمنرَتعَيراً‬ ‫رررررررررر رٔلر رر ر ررررر رررر ر ررر رررر ر ر‬
‫مصرسوءارٌرسراًوسائيرا‪٢‬كوظٍكررر ٕار ررر ررر رر ر رر‬ ‫رررر رِىذرَاتةروساذرا‬ ‫ونَثثراً‬
‫رر ر‬
‫ررر‪٢‬كض خًكر‪ .‬ر‬ ‫رَلر‪ٝ‬كرا‬ ‫فر ٕار رر‬
‫اضرمنررر‬ ‫ارتنيرآكرور ررر‬ ‫رررر رنَثررر ِمرهنرَررر ررر‬ ‫رررر َـررَور رٔ‬
‫امرب‬ ‫رررًفررررررر‬
‫ذيةرتنيراً‬ ‫مير‪،‬روظازثرا‬ ‫رررررِضر ررررر ررر‬ ‫دضازراًيازرىفراً‬
‫رررَكرهرر رررررررررر‬ ‫درشثرررفرررررررر‬
‫ذيةراًلومر‬ ‫فرارهرر ر‬
‫ررررروربرٓ ر ررر رر رررررررر رر‬
‫دصرٍىذةر‪:‬ر(راًسـيررر‬ ‫خخِانرتضاللررر‪-‬رفالنر‪-‬ر‪)...‬ر‬ ‫رررررررًررررر ررر ر ر‬ ‫ررررررررِـ ررررر رررر رررر ر رر ررر رر‬
‫‪١‬كر‪،‬روظازرلكرمذحشًقرٍىذةر‪:‬ر(را‬ ‫ظَحةراً‬
‫اْكثُررىفراًخحشٍصرمنرفذيةر‪-‬را‪٢‬كازقرآكحُرر‪-‬ر‪......‬ر)روَثًرر‪:‬ر(راٌَحاةرىفرفساذرؾلِستر‪-‬رهححر‬
‫رررزرًسررر‬
‫هَرتش‪ٛ‬كرٍ‬ ‫حاٍرماررهصانر‪،‬رومارذزيراًاكثةررر َؾر َفررر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُر ٔبررررر ر‬ ‫‪....‬ر)روكريرر‪ٛ‬كرمنررر ٔبرصررررررررررر ر رررررررررر رررر رر‬ ‫اًالكةر‪-‬ررررررررررر ررر ررر‬
‫ررررر ٔبر ر ررررر رر رررررر رررر ر رر رر ررر ررر‬
‫َحسراًيسوير‪،‬رًتزخيرذمضقرإلجنرؾساهصر(ر‬
‫رررر‬ ‫افرخمخازر‬ ‫صـةراإلرميرَرانرررررٌَحهيلررير(ر‪8‬ر‪/‬ر‪868‬ر)رزمقر‪2:07‬رونشار‪2;79‬ر رررر ررر ررر ررر ررررر ررررر رررر ررر رر رر ررر‬
‫‪،‬رتخحلِقراٗكنخوزرؾحسراًـَلرؾحسرإكَسرحامسررر ٕابرِشر رر‬ ‫‪1‬ر رر ررر‬
‫‪66‬ر‪/‬ر‪1:8‬رر)روخمخرصرًتزخيرذمضقرإلجنرمٌؼوزر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪18‬ر)ر‪.‬ر‬
‫ِبراْكسنرا‪٢‬كيعوزىررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬‬ ‫ررر ٔلر رررررر ر‬
‫دراًفاضيرررار رًضررَخررر ٔبر ررر ر ر ررررر ر رر‬ ‫ر‪٢‬كاحةرمنررر ٕار رررر‬
‫رضافاثرا‬ ‫‪2‬ر رُشٍرا‬
‫ررررإلرٕرر رررر‬
‫‪28‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ردوترابًصذر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕإلر ر ررررر‬ ‫ررررروراصررررخليرا‬ ‫اذثراًصذوذر‬ ‫اكؽر‪،‬رفالرُوررر ٔبر رر ررررر ررررر ررر رررررر ررررر‬
‫ظَحراًفساذروإلرورشرا‪٢‬كفِسر‪،‬رتيرررسررر رررر‬ ‫ررررصرررررررر ررر‬ ‫آكصقرؿَلراً‬
‫ر ر ر ررر‬
‫رررؾرميِمرا‬
‫ررررر ٔلر رولررر‬ ‫حامؿةر‪،‬رخفَفِمرحامؿاثرفَامرفِنرس‬
‫ررر ررررررر رررررر رررر ررررررر‬ ‫رررر َـررَورامر‬
‫ًقرمنراً‬ ‫رررصر ررر‬ ‫ؿَهيار‪،‬رمثرَتزةر‪-‬رجبِير‪-‬رررًلكرف‬
‫ةر‪،‬روإلررر‬ ‫رررررر ُحررورتررروررر ر ررر رررر ر‬
‫اًسريرؿَلراًسرير ررررر‬ ‫َـار‪،‬رلكِمرٍزمعررررِمهنرَراحراًي‬
‫اابروصرررررررر ررررر ر‬ ‫ررر ٔبرحرزررررر‬ ‫ررر رٔلمةر‬ ‫رررررررررصركترا‬‫ارِفرتـضِمر‪،‬رفذف‬ ‫ررروررر رررر‬ ‫وكـ‬
‫رررر ر‬‫رإلراب‪ٞ‬كر‪.‬ر‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫حولروإلركوتر‬
‫ر ر ررر ررر‬
‫رهلمرتشاكرررَر ر‬
‫رلصرررررر رر‬ ‫ًَىلرإلرررثرُرر‬
‫رررررروررر رر‬ ‫رتََىلر***ر‬ ‫رؾيروظر رًالرررر‬ ‫لكرًررسر ر ررر‬ ‫فر رٌ‬
‫ررر ر‬
‫كونروخيخَفونر‪،‬‬
‫رررررصر ر ررر رررر ر‬ ‫َلر‪،‬رفذجسضمرًخف‬
‫رررر َـر َمر رررررر ر ر‬‫ررررِ‪٢‬كهنرَراحراً‬
‫ِترؿَلرا‬ ‫وًىنرًخخنيراًعاذقرمنراًاكرةرحِامن هربرٔ ررر‬
‫جىكرذمنرثحاىكررر ر‬
‫ر***رثحنيررررمنر ر ررر ررررر‬ ‫رِفرحفونررررررررر‬ ‫رراراصددىترذمور رٌغر رر رر ر رٍ‬ ‫ٕار رررر ررر ر رررر‬
‫ررررررٔب ر ررررر‬
‫ظهلراًييبررر‬ ‫ظَيرمار‬ ‫رررررربرٔ رر‬
‫ثَلهيمر‪،‬رف‪١‬كرٍصؾِمرمـَموضمراُامتمارتخ‬
‫ررررورررر رررررر ررر ررررررررر ر ررر ر‬ ‫رررميِمر‬ ‫ذيةر‪،‬رعمرىفررررٔب رظيرررثـَ‬ ‫ررررًفرررررررر رر‬ ‫رُشٍرا‬ ‫ومرررًضربرٔرر‬
‫مثصرر‪ٛ‬كررر‬‫رررررربرٔر ررر‬
‫رررفرذيررورررارهبمر‪،‬رف‬ ‫ررر ٔلر ررر‬
‫ظاقصرو‬ ‫هلمرمنرا‬
‫ٌَخفرحروررررر‬ ‫رتوارمبنرررارررر رر‬ ‫رررر ررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررِفررر ٔبر رررررررر‬
‫َصاتَر‪،‬رتيراك‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ررررروراررر‬ ‫ررررررررر ٔبرصر رررر رر‬
‫هبِمرحِامنرًلـ‬ ‫ررر ٔلركرور ررر رر رر ر ر ررر ر رر ر ررررر رررررررر ر‬
‫الروإلرحيفؼونر‪٢‬كس‪١‬كرحصمةروإلرًـا‪٠‬كرؾصضار‪.‬رومار‬ ‫ررررر رر ر ر رررر رر ررر‬
‫ظَحةرحيفؼونراًىثريرمنرا‬
‫اءرا‪٢‬كسَمنيرمنركريردوفرمنرملحةراًلكمةرمبنررهصضمر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر ر ررررررَ‬
‫رىفركوهلر‪:‬ر(إلرر‬ ‫ىفررر ٔبرؾرصراطرررؿرَُرَ َمرررررر ررر ررر ررر رر ر ر ررر ررررررررر ررررر رررر ر رر‬
‫ونرر)ررر‪1‬ر‪.‬ر ر‬ ‫رضمرراررًرْ ُمر ْـر َخرررُس ررَ‬
‫ونرررِرِفرر ُمررْؤرِم رٍنررارررإلر رَرورررَإلرررِ مر ًةر رَرورربروًرَرِئ رَمرررُ ُ‬
‫ٍرَرْصكرُ ُدر ر رَ‬
‫ر‬
‫مدحررِفرتَانرهَفرهخـ‪١‬كراإلميَانر؟! ر‬
‫رررررر رر‬
‫رررورثـَميا‬ ‫ٌ٘كًَيرررورٌَرر ُـرَرَ َمراءر‬ ‫اضؽر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررور ر ر ر‬
‫ًصسوهلرررور ررر‬ ‫انرتنيرروراحضررر ‪،‬ررر ٔبرىرثـَمياراًخ‬
‫ررررررررررررور ررر‬ ‫خـَمياراإلرميرَر ررر ِرّ‬
‫رررتررررررررر‬ ‫ا‪٢‬كلعوذر‬
‫ورررر ر‬
‫ر‬
‫ٕرررر وراًعسق وراًوفاء‬ ‫رررإلررًثاز‬
‫هحريترورثـَميارالاذالضر ورا‬
‫ررروررر رررررررررررر ر ر ر‬ ‫رىفرلكرظلريتر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫اًَلنيراًاكميرؿَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرراَلرر رر رر رر‬ ‫رررر رررر رر ررر رر‬
‫رررر َـر َمرير وراًخحََف ورالاهفاق ورآكضوغ وراًسىِيةروراًعمت ور‬ ‫وراًخضحَة وراًوإلء وراًرباء وراً‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر ور‬
‫ورحةراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫آكض َة وراًحاكء ورآكوف وراًصخاء رورا‪٢‬كصاكدةر‪ٞ‬كرثـاىلر رر ر ررررر رر رَ‬
‫اراٗكٍنر ورجصراًواٗكٍن وراٌَني وراًصَحةرؿىلر‬ ‫ئوٌكرؾنررر َُر رَشررر رر‬ ‫ورا‪٢‬كسررر ر ررر‬ ‫ورحةراًعر َحرارترَةر رررر‬ ‫ثوكريراًسريرةر رر ر رررر ر‬ ‫ر رر رررر ر‬

‫‪1‬رسوزتراًخوتةر‪20‬‬
‫‪29‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫وكريرر‪ٛ‬كرمنررر ٔبر رر رررررر ر‬

‫ؾاملراًلَوةررروراّكرورررازحررر‬ ‫اراٗكٍنر وراّكِاذ ورجماًسةرا‪٢‬كسانني رر ررر ررر‬ ‫رررِرَ َشرررر رر‬
‫ورتشلرا‪٢‬كِجرً‬
‫ا‪٥‬كاًفني ررر ر ررررر‬
‫‪.‬‬
‫ورًؼنررر ٔبررررر ررررر‬
‫هَركسرًخـ‪١‬كررر‬ ‫مفنرٍزمعررر ٔبر ررر ر‬
‫ثـَميارر‪ٛ‬كراب‪٤‬كاَكتروا‪٢‬كـاٌضةروا‪٢‬كضاُستروًُسرمنراًىذةرفلط! ر ر ررر ر‬
‫ثُةرِشغررر‪1‬ر‪-‬رِصاحةر‬ ‫رررررتررر رر‬‫رررررر‪-‬ر رٔلنراً‬
‫خحسنررر ٔبرمرصرررارخماًفار‬ ‫رررسررر ر ر‬ ‫يرفلسرا‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر‬ ‫َُر رَشررراراإلرميرَر ررر ر ر رررر ررررررر‬
‫انروحيعهلرتـسمارًخـ‪١‬كرا‬
‫ر‬
‫رررر ٔبررررررر‬
‫هفؽرفلسررر‬ ‫ررررزترهَةر‬ ‫‪١‬كركديراً‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررـ رررر‬ ‫ومنرػنررر ٔبر رر رر‬
‫نرظَةراً‬ ‫رررلمةرر‪ .‬ر رر رر ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ررر ٔبر رويحررر ٕار ررررر ررر ررررررررر رر‬
‫رىلراًيىبروسازرؿَََرسَفرا‬ ‫‪٢‬كار‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُمررر‪.‬‬
‫ِضرر رُ‬‫رررررر رِ رَ‬
‫رروإلررررٔب رَ‬
‫َصاتَرز‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر‬ ‫نرؿَََراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ار‪٠‬كرٍىر رررررررررر رر رَ‬ ‫خحسنررررٔبمرصرررررر‬
‫ارسررر ر ر‬
‫نراًىصميررر‪.‬ر ر‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر‬
‫ًةرمنراًل‬‫ررررثرُ َخر َـرر ُ‪١‬كرراررلرٓرررر‬
‫ارمنرمـاينرثـَمياراإلرميرَرانررر رولكررر َُر رَرشرارررًرُ َخرـر ُ‪١‬كررنامر‬
‫لكررر َُر رَرشرررر ررررر رررررررررر‬
‫ر‬
‫وتُتراًلعَسر‪ :‬ر‬
‫ررربرٔ رر‬
‫نر‬ ‫كعسثرهبشٍرا‪٢‬كلسمةر‪-‬رواًيترٍصاُاراًحـغركريرمٌاس حةر‪٢‬كوضوغراًححرر‪-‬ر ٔبرنررر ٔبر روحضررر ٕإلرردروراينرت‬
‫ميراحِتاذيرًؤحصرمنراحِتسرفَِر‬
‫رررررر‬ ‫ةرثلسر ررر ر ررر ررر ر ر ررر ررر ر ر‬ ‫ُيراًسرير رررر‬ ‫ررررؿرَُرَ َمراءر‬
‫ررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫اًررررخلسر ررر ر رر ررررررررر ر رررر ررر ر‬
‫ميرا‪ٙ‬كيرسازرؿَََرمجوغرمنرفضالءرو‬
‫اءرؿَلررر‬ ‫ررررررخلسرميرررورًلرر ر ر رر ر رررر‬
‫ميونرحصوابرصـرروررررر‬ ‫اراًحـغرِفرر‪ٛ‬كراً‬
‫ررررروررررررر رر ررر‬ ‫هَركسرًلَ‬ ‫ررنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر‬
‫ر‪،‬ركريررررٔبرررر‬ ‫رررر ٕابر ر رر‬
‫وإلرًؤسزر‬
‫ر ررر‬
‫رررًخررررررررررررررر‬
‫يخَِرؿَََر‪،‬رمنررر‬ ‫ررررر َُر رَرشررررررر ر ر‬
‫ارماركعسثرا‬ ‫رررًرررخلسرمير‪،‬رو‬‫ًلِتمرىفراًخـَميروإلرىفرا‬
‫رررررررررورررارظرصررر ررر ررررررر ررر رر‬ ‫ٍنرمنررر ٕارردروراهنمر‪٠‬كرًددـ‬ ‫برٓدرصر ررر‬
‫كعسرراثراً‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫ررررر‪-‬ررٔبر ر رررر‬ ‫ررررمرذحـار‬ ‫هعاهباروكسزُارف‬
‫ررررررر رر رر‬
‫ذعححرِشؿار‬ ‫ٌكرؾنر ر رر ررررر‬ ‫رٔبنررر َُر رَشرر ر ر ررررر رر ر ر رررر‬
‫ارالاحِتاذركسرخيصحرا‪٢‬كسربرٔ ررر‬
‫رررررر‪-‬رمذحـارًواَلروًـاذيرؿَََر‪،‬روجيصخر‬ ‫هَرمـَومرحُكرخماًفَر‬
‫إلرفاإلدذالفرىفرمضمرروررررررر ررر ر رر‬
‫ررروٕار رررر ر رر ر رر ررر‬ ‫ًُسرمضمررورهَر‬
‫وررر ررر‬
‫رررررررشٍرعمراًفذيةراًيترإلرثحليروإلرثشزر‪،‬رمنرهونر‬ ‫ساسَر‪،‬روُ‬ ‫ًحسغرؿَلررر ٔبر رر‬
‫ًفسقررروررر ر ررر‬ ‫ًـسلرررثرسخدَر‪،‬ر‬
‫ررررررروررر ر‬ ‫وررر ر‬
‫ررر ٔلر ر رررررر ر ررر رررررر‬
‫ظيرمذفلونرفهيار‪،‬ركريررر ٔبر ررررر ررر ر رررر‬
‫نرُياكراحِتاذرىفررر‬ ‫ٌكرضمرىفرا‬ ‫ار ٔلردرورٍنررر‪-‬راًس يُنير‪-‬رر رر رر رر ررر‬
‫خيخعامنرِفرمسربرٔ رر رر‬
‫كِتاروحصحِتار‪،‬رولكرحصخرهلرررارٌَرررررررر‬
‫خئامروإلررر‬ ‫ررررصر رررر ر رر رررررر رر ر ر رر‬ ‫ررررزرارفف‬ ‫رررو ٔبر رر ر ررر‬
‫وكسثرفهياران‬ ‫ررررررِمهنرَاررر ٔبر ررر رررررر ر ررر‬
‫صـَتراًلَوةركريتر‬ ‫ٌكرفصؾَةر‬ ‫رمسربرٔ ررر‬
‫ًَخمئرمارحصخراٌَسانر‪.‬ر ر‬

‫رؿَََرفوزر‬
‫ررر‬ ‫رةرررررررر‬ ‫رررصر رررررر رررَ ِ‬
‫ًضةر‪،‬رتيرجير رُ‬ ‫ررررررزركررٌَف‬ ‫ررررر َُر رَرشررر ررر‬
‫ارخماًفررررٌَسر يةروًت‬ ‫مرحىترًخـ‪١‬كررر ٔبرزرر رررر ر رررر رر رررررر ررر‬
‫َكنراًعالتروسًهناروواحداُتار!ر‬ ‫سالر رر ر ررررر‬ ‫ذاءراًعالترمنرحسًرراٗكدولرىفراإلر ررَ‬
‫ررر ٔبر رررررر ر رررر رر ر رر ررر ر ر ر رر ررر‬ ‫روسررر ٔبر ررر ر‬
‫نرحصىجءر‬ ‫‪1‬رر رررَ ُ‬
‫فالرجير رُ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫رررَسرر َ‪١‬كرررر ر رر رر رررررر ر‬ ‫رررر ٔبر ررررر ررررررررر ر ررررررررر ر ررر رررررر ر ررررر رر ر‬
‫ٌَعحاِبرظفةراًعالتر‪.‬‬
‫رررر‬ ‫نرًخـ‪١‬كرَُئةراًعالترومارًلوهلرفهيارنامرِشخراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رَ‬ ‫رسالمَر‬ ‫ٕار ر‬
‫‪30‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ةراًيتررر ٔبررررثُذمررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ررررر ر‬

‫نرحصذراًسرير رررر‬ ‫ررر ٔبر ررررررررر رررر ر‬
‫ورذافؽراًصذرا‪٣‬كصذر‬ ‫امرالكسمر‪،‬روإلرَتمَيمراًلريتر‬
‫رررصرررر ر ررررر رر رررر ررررر‬ ‫فذررسرجصررر ٔبرهيرررررر ر رر‬
‫اراًحعريرىفرم‬
‫احضةرخََةرر‪،‬روإلرحيمَيمرخشطراًلائيرؿَلررر ٔبر ررر رررررررر رر ررر ررر رر رررر ر ررررر ر‬
‫نرحصذرمارثحنير‪ٛ‬كرمنراٗكٍنر‪،‬رخفشراًلولررر‬ ‫رررور ررر ررررررررر رر رررر رر ر ررررررر ررر‬ ‫هبار‬
‫رإلرصفلةر‬
‫ررررر‬ ‫ررررركرَاررَهلرر ٕار رر‬
‫فقرتلائهلرفو‪ٝ‬كرمار‬
‫ررروحرصر رررررر ررر ر‬‫إلرفاُضةرؾيَرظفحار‬ ‫ررررر ٕاررنررر ٔبرر ررررر‬
‫كصٍرفِوررروٕار رررر ر رررررر رر‬ ‫وررر ر رررر رررر ر‬
‫اؾصضَرؿَلراًسريرةر‪،‬رف‬
‫ؿََمروحدار‪ٛ‬كرِفر‪ٝ‬كر‪.‬رو‪ٝ‬كرؿَميرمبارِفراًعسزرزكِةرؿَهيار‪ .‬ر‬
‫رر‬

‫‪31‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررورررثلسرميَرر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫اًسريرةرررورجسمررَخَر‬

‫ررررورثفررصرًـَر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫انرمنراً‬
‫ذٌكراإلرميرَر ررر‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر ٔلر ر ررر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرررراسر خل‬
‫رررصراءراً‬
‫ر‬
‫ررر رٔلمةر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررر رر‬
‫ر‪،‬ررف‪١‬كرختَررورارا‬ ‫هةراكذساءارابًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر رٔلمراررررررر رررررررر رر رَ‬ ‫ررر رٔلرررر رر رر‬
‫مةرمبنرحيميرا‬ ‫وكسرمنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررؿَلرا‬
‫رر ررر رر‬
‫حزلراًـعاَير‬
‫رررر‬ ‫اءراًـامَنيراًلامئنير‪ٞ‬كرحبجةرا‪٢‬كحَلنيرذٍنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررر رررر رررر ررررر‬
‫ر‪.‬روُشٍرمنراؾؼمرا‪٢‬كننرررو ٔبر ر رررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررررررر ررررررر رر رر ر رررررررر رررر رر‬ ‫رمنراً‬
‫رررًريحرروررررر ر رر‬
‫ًةروسربوُار‬
‫ررر‬ ‫حاذًررا‬ ‫رررررصبرٓنررروار ٔلر رررر‬
‫اءرءاَيثراًل‬
‫رررصررررررر‬ ‫اءرابسر خل‬ ‫منر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررًررِرَ ِشررٍِراررلرمررِةر‪،‬رفلامراً‬
‫رررررررررر ُـرَرَ َمررررر‬ ‫ر رر‬
‫ارومسازسةروؿَامروفِامر‪،‬ررفسِرررَروراررر‪-‬ررَزررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫رمر‪ٝ‬كرر‪-‬ر‬ ‫وفعَوُاروِشحوُارو ٔبر رر رررررررررر رررر رررررر‬
‫ظَوُار‪،‬رفلذَوُارحبثاروفىرصررررر ررر ررررررررررررررررر‬
‫اًـَومراًرشؾَةرؿىلراًياشرتددوًحاثروثلس اميثروثفصًـاثرخمخَفةرور‪ٛ‬كرحىترٍّكيراًفِمروًمتر‬
‫رررر ر‬
‫تعريتر‪.‬‬
‫ارؿىلرؿ‪١‬كررور ر‬ ‫ررر ٔلرمةرزرهب‬
‫رررررررر ررر رٍ‬ ‫ثـحسرا‬
‫ررررورررر‬ ‫الاسدِـاةر‪،‬ر‬ ‫ر ررررر‬
‫ررررررررورررراًخجرورًسررروررررررر‬
‫اًفلَر‬ ‫ظولراًفلةر‬ ‫ارؿ‪١‬كررر ٔبر ر ر‬‫ررررر ِمرهنرَررر‬
‫ومرمٌؼمةررنثريتر‪،‬ر‬
‫ررررر ررررر ررررررر‬ ‫ضيررر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررؿىلررر ٔبرر رًسهيمرؿَ‬ ‫فررًضربرٔثررر ِتر َفر ر رِ‬
‫ررر ُُررَرورر‬
‫انرو‬ ‫ترا‪ٙ‬كيرُوراًفلَرالررٔ رنربررر ٔبروررر ٔبر ر ر ررر‬
‫ظولراإلرميرَر رَ‬ ‫رررر َـر ِلررررَِسررر ر ررر ررررررررر‬ ‫و ٔبر ر ر ررر ر رر ررررر ر رر ررر ر رر رررررر‬
‫ظولراْكسًرر(رمععَحراْكسًرر)روؿ‪١‬كراً‬
‫ر‬
‫‪١‬كرا‪ٙ‬كيررر‬
‫رررررـ ررر ر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررر ٔلرهَراً‬ ‫رررر رررررر رررررر‬
‫خحلِلَرىفراًياشر‪،‬ر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرً‬
‫رررررررِرَ رَرشراراً‬ ‫رررررو ٔبر ررررررر ررر رررررر ررر‬
‫طمِار‪،‬رولكرث‪ٜ‬كراًـَومرذاذمةرً‬ ‫رررو ٔبر رؾؼمِار‬
‫خيراًـَومر‬‫ٔبر ر رررررر‬
‫خحَيرومارمييؽر‪،‬رومار‬
‫رررررررررررررررر‬ ‫ررررررٌسررر رر‬ ‫رةرررهلرررثرَ َـرررَاَلرررررر َررُ‬
‫رومارجير رُوسرررومار‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرررررررَ ِ‬
‫رومارجير رُ‬ ‫رررو‬ ‫ررررٓكرراَررًِ رررُ‬
‫قرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬ ‫ررررصرفةرا‬
‫ًرتثةرؿَََرمـ‬
‫ًوظفرتَرومارإلرًوظفر‪ .‬ر‬
‫رررورًوررر‬ ‫رررررررٔب رر رر ر رر‬
‫ضافرخسًسار‬ ‫نرمنرنخةرفَِر‬ ‫رررررِـ‪١‬كررررٔبرررررر ر ررر ر ر رررررر ررر‬
‫هَر‪٠‬كرٍىنرموحوذاركديرر‪ٛ‬كررررٔبوررررٔب ررر رررر‬ ‫ترر‪ٛ‬كراً‬ ‫ًُسرمـِنر روضربرٔررر‬
‫روررر رررر‬
‫ررروراررر‬
‫فار‪،‬ررمامرظيف‬
‫ارفَِرحرصرررررر ررر‬
‫احسترو‪٠‬كرخيرتؾرروررررررر‬
‫ررررور ر رررررر ر‬ ‫انرلكمةر‬
‫ارِفراإلرميرَر رر‬
‫ررررررزرًسروررر ررر‬ ‫رزتر!رفو‪ٝ‬كرا‪ٙ‬كيرإلررر ٕار ررر‬
‫رهلركريٍر‪٠‬كرٍ‬ ‫ررررررر ر ررر ر رر‬
‫ر‬
‫رررر ر‬
‫اروِشحرورار!ر‬ ‫و ٔبرًفررورارو‬
‫رررنرخحررورارررورررهلحرورررر ر‬
‫ارؿ‪١‬كراٗكٍنررر ٕار رررر ررر‬
‫رىلرؿَومر‬ ‫مرفلسمررورررر ررر رر‬ ‫اءراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫ررررؿرَُرَ َمررررر‬
‫‪:‬ر(خاءر‬ ‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫راًضرر رررر ررر ر ر رررر‬
‫ر‬
‫رىلرفعولررومداحر‪،‬ر‬ ‫ررر ٕاررىلررررٔبترور ررر ررر‬
‫اةرولكرابةررر ٕار ررر ر ر‬ ‫كةرولكرفصغرمنرفصوغراًـَومر‬
‫رررررصررررر ررر رررر ررر رر رررررر‬ ‫نثريت‪،‬رولكرؿ‪١‬كرمذف‬
‫رر ررررر ررر‬
‫ا‪٤‬كُكررر‬
‫رررور ر‬ ‫خفسريرررورٔبسرررر رررر رر‬
‫حاةراًزنول‪،‬ر‬ ‫اءاثررروراًرررر ر‬ ‫رررصرررر‬ ‫ررررررصبرٓ رررر ر ر رر‬
‫نراًىصميرَكًل‬ ‫ثرؿَومرذاظةرابًل‬ ‫ور َمر رَسرارئرِي‪،‬رف‬
‫رررررًضربرٔ رررر ررر رر‬
‫يؽرؿىلرمنراسر خـمَِار)ر‬
‫رررررررررر ر‬ ‫رررروررر رر ررر رررررر ر رر ررررر ررر‬
‫ا‪٢‬كوكفرذمنر‪٠‬كرًـرتفرهبارومنرٌضرررررر ررر ررر‬ ‫رررررورررر رر ر‬
‫تَانرحّكِار‬ ‫دسمَاثررروررر رر ررر ررر‬
‫هَفرظازثرمضر رِتصتر‪،‬ر‬ ‫خـميررُشٍراً‬
‫رررررر رررر‬ ‫ولرمنراسررررر رررر‬ ‫‪1‬ر رررررر‬
‫(ررثحُنيررر رٔل ر ررر ررر‬

‫‪32‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رذاظةرابًسرير رر ر ر رر رر‬
‫ةرِكععَحر‬ ‫رررروروضربرٔ رررر‬
‫ثرؿَور ٌمرر رر ررررر ر‬ ‫ا‪٢‬كفعي‪...‬راِكر‪،‬ر‬
‫ا‪٣‬كميرررورررر ر رررررر‬
‫رررور رر‬
‫ًسود‪،‬ر‬‫اًياخسرررورا‪٢‬كررر ر ر‬ ‫ورا‪٢‬كررردضاتَ‪،‬ر‬
‫رررررروررررر‬
‫رررروروضربرٔرر‬
‫وضوغ‪.‬ر‬ ‫اْكسًرروؿ‪١‬كراّكصخرواًخـسًيرواًىذةرآكاظةرابًعحَحرواًىذةرآكاظةرابًضـَفروا‪٢‬ك ر ر‬
‫انرَكٓكصوحرؿَلررر‬
‫يراإلرميرَر رر ر ر رر ررر‬ ‫رررر َمر رَسرارئرِ ررر‬
‫فنيرِفراًـلائس‪،‬رو‬
‫رابًصذوذرؿىلرا‪٢‬كيحرصر رر رررررررر‬ ‫ررررررور رِحر ررر ر ررر‬
‫ِسرا‪ٙ‬كيرتسر ٔبرررر رررررر ررررر‬ ‫نش‪ٛ‬كرؿ‪١‬كراًخ‬
‫ر ر ررر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر َمر رَسرارئ ررر‬
‫يراإلرميرَرانررر‬ ‫اًرشكرتَ‪،‬رمثررر ٔبرر رر رررر رر رر‬
‫فصذثراًىذةرٔكؽر‬ ‫ررررررروررر ر رررررر‬ ‫اْكاكمر‪،‬رونش‪ٛ‬كرَترصرًفررر ٔبر رررر ررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَ‪،‬ر‬ ‫ر ر ررررررر ر رر‬
‫ر‬
‫اٍِتشًة‪..‬راِكر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ذالقررروررر ر رر ررررر‬ ‫اًخازخيررروار رٔل ر ر‬
‫رررورررررر‬ ‫رررورثعيرررررررررر ر رر ررر رررررر رررر رررر ر‬
‫َفِا‪.‬رونش‪ٛ‬كرسائصراًـَومرمنراًسريتر‬ ‫ررررررررورثحررورٍهبار‬
‫ار ٕإلررؾخلاذًةر‬
‫رررررر‪ 1‬ر‬
‫رررنرخحَ‪).‬ر‬ ‫اميثَرومععَحاثَروزخاهلرو‬ ‫ورٔب رر رر ررر ررر ررر ررررررر ررررر‬
‫ظححرلكرؿ‪١‬كرمنرُشٍراًـَومرثلسر رررررر ر رر ررررررر رر‬
‫ررررًُرر رر ررررررررر ررررررررر‬
‫سِيرفِمِارمنراًـامةر‬ ‫انرمثرررزرررثحوُار‬ ‫يراإلرميرَر رر‬ ‫ررررررررررمبرَ رَسرارئرِ ررر‬
‫اًسريرةرا‪٢‬كخـَلةر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ررر ٔبر رذٌكراً‬ ‫رررصراءر‬ ‫اءرابسر خل‬ ‫ررررررر ُـرَرَ َمررررر‬
‫وكامراً‬
‫ر‬
‫احِتاذرملدولررر‬
‫رررررور ر ررررررر ر‬ ‫رؿَهيمر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ذشٍر‪ٝ‬كرررثرَ َـرراَلرررر‬ ‫حهبمرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر ررر‬
‫ارمنررروار ر رررر ر‬ ‫رررر رٌَِيرررررِاشرر‪،‬رو‬
‫رررر َُر رَشررر‬ ‫رررررورتشًِا‬ ‫ررررررٌَعَحةر‬ ‫ورثسرزٌرسِا‬
‫ذيارمنراًسريرؿَلرذزهبمرر‬
‫رررررررر‬ ‫دمراًساتلةروحمشرزراررربررمٔرررررر رررر ر ررر‬ ‫ررر رٔل رررر ررررررر ر‬ ‫تيارثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرررخمرربرررر رر رر‬
‫ارؾنرحالرا‬ ‫اضمر‪ٝ‬كرذرريراررركرَار رَلرزررررررررر‬ ‫جفرزر رر رر‬
‫رررر رِىذرَراةرررًرَ ُخر َحر ُِرٌّرُير َُر رٌَِيرررررِاشر رَرورررَإلررحرَ رْى ُذر ُمروهرََرررُرفرٌَرَ َحررُشرور ٍُر رَرورررَزر رَاءررر رُرػرِرُ رِ‬
‫روزرررِ ْضمر رَروررررْاصررَرَرتررْوراررر‬ ‫را‪ٙ‬كر رٍَنررربرروثرُوراراً‬‫راقرررررِ‬ ‫را‪ٟ‬كرررِمِرثرَررَ‬
‫ررررراررْ رربرر َذر رَرشررر ررُ‬
‫‪:‬ر(رو‬
‫رَ‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‬
‫روإلررر‬ ‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رررررًررر ررررر رر رر‬
‫ثخترذًَيرِشؾيررر َؾر رِنرراًي‬ ‫ونرر)ررر‪2‬ر‪،‬رو‪٠‬كر‬ ‫ِتررَِرزرَ َمريرًاررركرَرَِررًَالررفرَ ِدرئرْ رَسرر َمرارررٌر َ رْرضررَرُرتر ر رَ‬
‫اظعَحرررؿَهيار‬ ‫دصونرررور ر رر‬ ‫رررررربرٔ ر رر‬ ‫رررًدرر رررر رررر رررررر رررر‬
‫سمَاثراًىترثـازفرؿَهيارا‪٢‬كخ‬ ‫رظالقرث‪ٜ‬كرا‬ ‫رزحاثررررٔبوررر ٕار ر ر ررر‬ ‫رررررابرٕررر‬ ‫حسرمنررررٔبَصاتَر‬ ‫رؾنررررٔب ر ررر‬
‫اًسريرةررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫رررررررارفرَرَقررراً‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررررر ر رَ‬
‫يرملدولررمارو‬ ‫رررررر ُـرَرَ َمرررر رررر ر ررر‬
‫اءرىفرثلسميرث‪ٜ‬كرا‬ ‫نراحِتاذراً‬ ‫ررررررررررر رٔلرمصررررٔب ررر ر‬ ‫منرتـسضمر!رفلاًةرا‬ ‫ر رررر ر‬
‫اًسريرةر‪.‬ر‬
‫رررر‬ ‫رثحاغرررورر ر‬ ‫ُيراًعالخررروارإلرٕررر‬ ‫ولرومارثالٍرمنركصونررر ٔبر ر رررر ر ر‬ ‫رررر ٔلر ر ررررررر رررر ررر رر‬ ‫ررر ٔلررررر رررر ر‬
‫مةرمنراًعسزرا‬ ‫و‪٠‬كرختاًفرفِمرسَفرا‬
‫ررر ررر رررررر رر‬
‫يرإلرثياسغررر‬
‫رررررررررر‬ ‫رررر ٔبر رر‬‫ظعالخر"ر‬ ‫رررر ٔلرظروررررررر ر رررر ررر رر ررر رر‬
‫ًَةرثلولر"رإلرمضاحةرِفرالار ر ر ر‬ ‫نراًلاؿسترا‬ ‫وإلتسررر ٔبرنررررهـ‪١‬كررر ٔبر ررررررر‬ ‫ر رر‬
‫ررررررر‪ 3‬ر‬ ‫ررر ٕار ررررررر رر رررر ر‬
‫ررار‪٠‬كرثخضمنرمفسستر‪.‬ر"ر‬ ‫رر‪ٝ‬كر ‪ " -‬ر ر ر ر ر رر رر رر رر رررر‬
‫والاظعالحاثرإلمضاحةرفهيار‬ ‫جنراًلميررر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫رررار ررررر‬ ‫كرَار َلرررراإلر َمرامر‬
‫ر‬

‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَر ًِرقررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬

‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪1‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬
‫‪2‬رسوزتربرٓ رر‬
‫لرمعرصرانررر‪ 2:9‬ر‬
‫‪3‬رمسازحراًساًىنير"ر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪808‬رر)رر‪.‬رر ر‬
‫‪33‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هَرفالررر ٕار ر رررر رررر رر‬

‫رسالمروإلرذٍنر‬ ‫رررورتسروررررر‬ ‫اؿسروؿَهيارمسازراٗكٍنرلكَر‬
‫رررررروررر ررررر رررر ررررر رر رر‬ ‫ظولروكاؿستراًل‬‫ررر ٔلر ر ر رررررر‬ ‫رررررررر ٔبر رظيرا‬
‫فلسرزخترِفرذًًٌار‬ ‫رر رررر رر‬
‫ررررر َُر رَشرر رر‬
‫ارحبمسررر‬ ‫َلرًومٌار‬ ‫رررررر ُحررورتررروٕار ررر‬ ‫اًيلعانرمٌشرؾرصراًي‬
‫ررررروررررر رر رررر ررر‬ ‫ررررررر رررر ررر رر ررررر رررر‬
‫متارمارتيروحفؼِارمنراًزَيذتر‬ ‫رررررشرًـةرو‬ ‫وعمرناملراً‬ ‫ر رررر‬
‫رررررًرْ ََررْور َمر رربرررِْكرََرْ رُتررًرررَرُرُْكررِذًريرَ رُرُْكر‬
‫رررررررزركرررورثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ا‬‫ررركرَار رَلرزرتيارثحا‬ ‫ضُئةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬ ‫رررررمبر ررررر‬ ‫َلركِامراًساؿةر‬ ‫‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرروٕار ررررررررر‬
‫ررررر‪1‬ررفالرٍزمعرؿاكيرمٌمترًالسالمراس خرصاحرلكمةر‬ ‫سالرمررررِذًريرًارر)ر‬ ‫ُتررًرررَرُرُُكررراإلر ررَ‬ ‫رَوبرثرْ َمر ْمر رُتررؿرََرَ َْر رُرُْك رِه ْـر َمررِيتر رَرورررَزر رِضرر رُ‬
‫رِ ر‬
‫ررررثرا‪٣‬كِتسٍنر‬ ‫روإلرصـريتر‪٠‬كرٌسرررحقرررارٕر رررررر ررر ر‬
‫رٍهيار‪،‬رولكراحِتاذا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كررر رر رر رررررر‬
‫ر‬ ‫خسًستر‪٠‬كرًلَِاراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ر رر رررررررررررررر رر رَ‬
‫ررررررٔبوررر‬
‫ًُسرإلتخساءٍر‬ ‫ررر رٌَِيرررررِاشرروررر رر ررر‬ ‫يراٗكٍنرررورثلررصرًحَ‬‫ررر َمر رَسرارئرِ ررر رر‬ ‫فنيرىفرفِمرمارزخترمنررررٔبتروراةرو‬‫رررررررزر رر ررررررررررر ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءراًـا‬ ‫ورٔبكرورالراً‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررسرورررررر ررر ر ررر ر رر ررر‬
‫اءر‪،‬رإلرفضيرًعحاِبرؿَلررر‬ ‫رًََر‪،‬روِفرر‪ٛ‬كرلكرمنرتـسراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫سمعراًسرررحقرررارٕررررررر ررر رر ررر رررر ررررر رر رَ‬ ‫ر رررر‬
‫ررر َُر رَشاراًفِمر‬
‫رررررررر‬ ‫ررررِمهنرَر رررررر رر ر‬
‫اَجار‪،‬روِفرضوءر‬ ‫ةرمنرفِمراًي‬
‫رررررررررر ُحررورترو‬ ‫رررصر ررر‬ ‫رررررررروراًل‬
‫رإلرِفراًفِمر‬ ‫ررر ٕار رر‬ ‫برٓ ر ررر ررر ر رر ررر ررر رررر‬
‫دصروإلرًعحاِبرؿَلرمنرتـسٍر‬
‫رررر‪2‬رروركرَار َلرر‬ ‫راًصر رِاصر ِسرر رٍَنرر ِمر رْنررتر َ ْـر ِسرير)ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪:‬ر(‬
‫ررررؿرََرَ َْر رُ ُْكرر ِثر رُرسرًر ِيتر رَرورررُسريررِةراررًرْ ُزرَرَ َفرار ِءررررر‬ ‫حٌُارظر رَلرر رُ‬ ‫هفِمركولر هرررررر رَ‬ ‫رررررر ر‬
‫رررر ٕاررَلركِامر‬
‫ررررررر‬ ‫رررررشرًـةر‬ ‫فسلرر‪ٛ‬كرؿَلرحفغراً‬‫ررررر‪3‬ررر ر ررر ررر رر رر‬ ‫ونررر)رر‬ ‫رَنر رُنررىرَرزًرْيرَارا‬
‫ررر ِّ‪ٙ‬كررْنرَصر رَرورراررانرررَرهلرررُرًرَ َحرار ِفر رُؼر ر رَ‬ ‫ُرررررررانرررَ ْ‬
‫رُسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر(ا‬
‫ٔر‬ ‫ر‬
‫رررررررررر ر‬
‫ررررررررربرورثـََلار‪.‬‬ ‫اروَتلِلارإلراذؿاءار‬ ‫رررزرررر رررررر‬ ‫ررررر ٕاررددا‬‫رراًساؿةر‬
‫رر‬

‫‪1‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪ 8‬ر‬
‫رررررررر‪/1‬ر‪،]822‬رررحسًرر[‪،]6809‬رواًرتمشير[‪/7‬ر‪،]66‬رحسًرر[‪،]1898‬رواجنرماخةر[‪/2‬ر‪-27‬ر‪،]28‬رحسًرر[‪]6‬ر‪-218‬ر‪،219‬ررروررراجنررر ٔبر رررر رر‬
‫ِبرؿامصرِفررر‬ ‫رررر ٔبررتورذاوذر[‬
‫‪2‬رر ٔبر ردصخَر‬
‫ررر‪]68‬‬ ‫ررراًررشرررررر‬
‫ًـة"رضر[‬ ‫ررروارلرٓ ر ر رر‬
‫حصيرِفر"‬ ‫ررر‪:1:‬ر‪،]88‬ر‬ ‫اًسريرةر[‬‫رر ر‬
‫‪3‬رسوزتراْكجصر;‬
‫‪34‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ر‬
‫اهئمراًيعوضر‪:‬ر‬ ‫ادذالفِمرِفراسر خل‬
‫رررصر رررررر ر ر‬ ‫ٌَخوحِسرررور رر ررررر ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءرررررر ر رر‬ ‫ر ر رر رررر رر رررر رررر‬
‫فعيرِفررهصرشءرمنرثلسر راميثراً‬
‫رررر ٔبرركسامر‪.‬ر‬
‫رررررروتـضِمرإلر‬ ‫رررر ٕاررَلررر ٔبرزرتـةر‬
‫ررررورررتـضِمر‬ ‫رررر ٕار ررر‬
‫رَلرزالزةر‬ ‫رررررررور رِحرِسررر ٕار ررر رر‬
‫رَلركسمنيرررورررتـضِمر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررر‬
‫اءرًلسمراًخ‬ ‫ررتـغراً‬
‫رررر ر‬ ‫ررروًربرٔ رذشرورررر ر‬
‫هَرمجٍكرررور راحستر‪.‬‬ ‫ررًلسمررورهَر‬
‫رزحاثرررَور ُُررَروررر رر رر‬
‫رٌضمير‬ ‫ررروارإلرٕررر‬
‫رررررصرفةر‬ ‫رررر ٔلر ر ررررر ر رر‬
‫ولر‪:‬رثوحِسرا‪٢‬كـ‬ ‫اراًلسمرا‬‫رررورررررر‬ ‫ررر ٕار ررر رر‬
‫رَلركسمنيررحـَ‬ ‫ررررريلسمر‬ ‫ررررررور رِحرِسرً‬
‫رمفنررركرَار َلررترربرٔنراًخ‬
‫ررر ُُررَرورر‬
‫اًعَةرو‬
‫اًثاينر‪:‬رثوحِسراًلعسررروررر رر رَ‬
‫ررررررررروررررر ررررر ر رر ررررر ر‬ ‫سامئَروظفاثَر‪.‬رر‬ ‫ررربرٔ رررررر‬‫ررررروراإلرميرَرانرت‬
‫انرتوحوذر‪ٝ‬كررروراإلرميرَرانر جرصترورتُذَر‬
‫راإلرميرَر ررر ر ر ررر‬
‫‪ 1‬ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ٌضميراإلرميرَرانررتربرٔر ررررر ررررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاىلرررر ر‪،‬ر ر‬ ‫ر رر ررر‬
‫ر‬
‫اًعررَفراثررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ًخضمنرثوحِسراًصترُوتررَِرةررروار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫َميرآكربيررروررر رر ررر ر رر ررررر‬ ‫رررررِـرر ررر ر ر‬ ‫ررررررررور رِحرِسراً‬
‫رررر رٔل رولر‪:‬راًخ‬‫رررركرَار رَلرررراًلسمرا‬
‫ورررتـضِمر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررر ُُررَروررارر رٔل رر ررر رررررر رر‬
‫صِصرتنيرا‪٢‬كخلسمنير‪.‬‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَر رَ‬
‫ةر‪.‬رو‬ ‫ًخضمنرا‬
‫اذيراًعَيبررروررر رر‬
‫ررر ٕإلرزررر رررر رر‬ ‫ررررررررور ِحررِسرا‬
‫اًثاينر‪:‬راًخ‬ ‫وررررر‬
‫‪2‬‬
‫رررررار‪٢‬كرُرَصرررررررر ر رر‬
‫اذرتَرثوحِسررر‬ ‫ِسراًلوَلر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬‫ح‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬‫خ‬ ‫ول‪:‬راً‬
‫رررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ل‬ ‫ررررر‬
‫‪:‬راًلسمرا‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫رررررورلر‬ ‫وتـضِمرًلسمراًخررررور رِحرِسررر ٕار ررر رر‬
‫رىلركسمنيرفِل‬
‫ررر رلًرُوررَُِر ررر ر ررر ر ررر‬
‫ةرا‪ٙ‬كيرٌضلكراّكرارهةررر‬ ‫اث‪،‬رومسيرابًلوَلررر رٔلررر رررررر ررر ر رر‬
‫هَرِفرملاتيرثوحِسرا‬ ‫اًعر َفرر رررر ر ررررر ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ررراًصترُوتررَِرةرررور ر رر‬
‫رررررِـررَمي‪.‬رر ر‬
‫هةراًلوَلراً‬ ‫ررر َُر رَرشرررراراّكرار رررر رر رر ررر‬
‫هةرفِورخمخطرابّكرار ررررر ر‬ ‫ررررررور رِحرِس‪،‬ر‬
‫رررو ٔبرمار‬ ‫اًرررِـرر ررر‬
‫َميرمنراًخ‬
‫رمنرمعيررر‬
‫الكرر رر ر‬ ‫ررر رٔلرررر رر‬
‫هَرٌضميررر رً‬ ‫رررر َـر َمرَل؛ر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر رررر ر‬
‫ة‪،‬رومسيرابً‬ ‫رررررار‪٢‬كرُرَصرررررررر ر رر‬
‫اذرتَرثوحِسرا‬ ‫َلر‪،‬رو‬
‫رررر َـر َمر رَ‬ ‫اًلسمراًثاين‪:‬راًخررررور رِحرِسراً‬
‫ررررررررور رِحر رر‬
‫ِسرهلررر‬ ‫ررررررور رِحرِس‪،‬رفاًخ‬‫يرمنراًخ‬‫رررر َـر َمر ررر‬ ‫ٌَسان‪،‬رومعيراّكروررر رررر ررر ر ررر رر ررررر‬
‫ازخراًيترجضلكرمبجموؾِارخرارهةراً‬ ‫اًلَة‪،‬رومعيررراررر رر رررر ر ررر‬ ‫رررر رررر ر‬
‫خاهحان‪:‬رخاهةرثعسًليرؿَمي‪،‬روخاهةراهلِاذيرمعَل‪ .‬ر‬
‫ومهنمرمنرًلسمَر ٕاررىلررركرسمنيرفِلول‪ :‬ر‬
‫اًعر َفرر رررر ر‬
‫اث‪،‬رومسيررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫ثوحِسرا‬
‫رررور ر رر‬ ‫رتش‪ٛ‬كرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫رررررررروًر ُررَـىنررر ر ررر ر رر ررررر‬ ‫رررر ٔلر ر رررر ر رر رررر‬
‫ول‪:‬رثوحِسراًسر َاذتر‪،‬ر‬ ‫ررراًلسمرا‬
‫اًخرصفراًخامرِفررر َُر رَرشراررر‬
‫ررررررورررر ر رررررررر‬ ‫َاذترا‪٢‬كعَلة‪،‬ر‬ ‫فـاهلرررو ٔبر رررررر ررررررر ر ر رر رررر‬
‫سامئَروظفاثَرًوحةرهلراًسررررررررر‬ ‫ررربرٔررر‬ ‫ر رتش‪ٛ‬كررر ٔلر رررر ررر‬
‫نرثفصذر‪ٝ‬كرت‬

‫َخرحافغرجنررر ٔبر رَحسررربرٓ رر ر ر رر رررررر رررررر ر‬

‫لرحّكيرِفرمـازحراًلدولر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ررر ر رررر ر‬
‫ر‪.‬روكالرتش‪ٛ‬كراًضرر رر ررر ررر‬ ‫سالرمر رجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫‪1‬راهؼصرمجموغراًفذاوىر(ر‪286/27‬ر)رواًفذاوىراًىربىر(ر‪170/7‬ر ررر‬
‫)رًضررر ررر‬
‫‪)889‬ر‪.‬ر ر‬ ‫ررررر‪/2‬ر ر‬‫هؼص‪:‬ر((مجموغراًفذاوى))ر(‬ ‫سالرمرررارجنرررحرميَة‪:‬ر‬
‫رررررار ر ررررر ر ررررررررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫‪2‬ر ر رررر ررر رر‬
‫ذمنررهصرر‪ٛ‬كرصررر ررر‬
‫ر‬
‫‪35‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر‬ ‫احةرا‪٢‬كوحسررر ٔبر رررر‬

‫نرًفصذر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫‪.‬رمفنرررور ر رررر رر‬ ‫رررررروثررصفررًارورثستررري ًار‪،‬ررر رُسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ررررسكررًا‪،‬ررروٕارحِاء‪،‬ر‬
‫رررررروٕارماثة‪،‬ر‬ ‫ررررًا‪،‬روز‬
‫اًىونرذَل‬
‫رر ر ر رر‬
‫‪ٝ‬كرتش‪ٛ‬ك‪ .‬ر‬
‫رررر‪ 1‬ر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪.‬ر‬ ‫رررررررررررررار‪٢‬كرُرَصرررررررر ر رر‬
‫اذرتَرثوحِسرا‬ ‫ورررر ررررررر رررر ر رر‬
‫اًلسمراًثاين‪:‬رثوحِسراًـحاذتر‪،‬رو‬
‫رَ‬
‫فةر‪،‬رجفـيررر‬
‫رررصرررررر رر‬ ‫ميراًساتقرسَيذترِفررررجسرررَِيراًفِمر‬
‫ررررررررورا‪٢‬كـ‬ ‫ررررررخلسر رررر ررر ررررررر‬ ‫رررر ٔبرر ررررر ر‬
‫كسامرفعريراً‬ ‫رَلرزالزة‬ ‫ررومنررركرَار رَلرترررخلسرميَر‬
‫ررر ٕار ررر‬
‫رررررورًسذيرفَِرثوحِسراْكاِكَةرواًوإلءرواًرباءرروثوحِسرزتوتَةروًسذير‬ ‫رَلرثوحِسررر ٔبررًوَُةر‬
‫ررر ٕار ررر ر رر‬ ‫اًخررررور رِحرِسرً‬
‫ررررريلسمر‬
‫ررررربرٔدرصرٍنرر‪،‬‬
‫رررر ر‬ ‫اميثرتنيرا‪٢‬كخ‬ ‫صِصرث‪ٜ‬كراً‬
‫ررررررخلسر ر ررر‬ ‫اًعررَفر رَ‬
‫ررررر ُُررَرورررٔب رر ررر‬
‫اثر‪،‬رو‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ثوحِسرا‬
‫رررور ر رر‬
‫انرتوحوذر‪ٝ‬كرر‬
‫فَِراإلرميرَر ررر ر ر ررر‬‫ررررر‬
‫ر‬
‫انرتوحوذر‪ٝ‬كر وثوحِسر‬ ‫حـَوُار‪:‬رثوحِسراًصترُوتررَِرةرررور ر ر ررررررر‬
‫ًسذيرفَِراإلرميرَر ررر ر ر ررر‬ ‫ر‬ ‫رررر ٔبرركسام‬
‫رررر ررر ررررررر ر رر رررر‬ ‫رررر ٕاررَلررر ٔبرزرتـةر‬ ‫ر رر ررر‬
‫ومنركسمَر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫رررررررررر ر‪ ،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫اًعر َفرراثرررور ر رر‬
‫ثوحِسرا‪٢‬كخاتـةر‬ ‫رررررر ّ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬
‫ثوحِسرا‬
‫ررررور ر رر‬
‫ررروراًررربراءرر‬
‫اًوإلءر‬
‫رررروررر ر‬ ‫الرًرُوررَُِرةرررور ر ر ررررررر ر رر ررر رر‬
‫ًسذيرفَِرثوحِسراْكاِكَةر‬
‫ررر ٔبرسامءر‬
‫رررر‬ ‫ثوحِسرر‬ ‫ثوحِسررر ٔبررًوَُةر‬
‫رررررور ر رر‬ ‫ررررور ر رر‬
‫كسامرحـَِار‪:‬رثوحِسرررزترورتَةر‬ ‫روتـضِمركسمراًخررررور ِحررِسررر ٕاررَلررر ٔبرزرتـةر‬
‫رررر ٔبرر رررر ررررررررر ر رر‬
‫وظفاثروثوحِسرحاِكَةر‪3‬ر‪،‬ر ر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلررررررر رررر‬
‫‪.‬راًثاينر‪:‬ر‬ ‫انرتوحوذٍرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رررررررررر رٔل ر ررررر‬
‫ولر‪:‬راإلرميرَر ررر ر ر رررررُ‬ ‫رررر ٔبرر رررر‬
‫كسامرحـَِار‪:‬ررا‬ ‫وتـضِمركسمراًخررررور رِحرِسررر ٕاررَلررر ٔبرزرتـةر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ٔ‬
‫ررربسامئَر‬
‫ررررر‬ ‫اتؽر‪:‬راإلرميرَرانرت‬
‫رررررصرررررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫رررررلًورَُرة‪.‬راً‬ ‫اذرابًصترُوتررَِر رررررررر ررررر‬
‫ة‪.‬راًثاًرر‪:‬راإلرميرَرانرررابرهفررصراذٍراب‬ ‫ر‬ ‫رررالارهفررصرررررر‬ ‫رررررررٔبي‪:‬ر‬
‫رررصترورتُذَ‪،‬ر‬
‫راإلرميرَرانرج‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪4‬‬ ‫ر‬
‫وظفاثَر‪.‬ر رروُىشار‪ .‬ر‬

‫رررررررٍرمتر رمييررر‪-‬تخرصف‪-‬رض‪:‬ر‪89‬ر)رهلالرؾنراٗكززراًسًِةرٌَض َخرًـَويراًسلافر‬ ‫سرجنرذََفةرا‬ ‫اًعفاثررر‪٢‬كرُ ّحرمر ررر رر‬‫رررروررر ررر‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬ ‫رُيراًسريرةرررور ررررر ررر ر رر‬
‫أكاؿةرِفرثوحِسرا‬ ‫‪1‬ر‪٢‬كزًسرمنرالاظال ررررررر‬
‫غر(مـخلسررر ٔبر ر رررر ر‬
‫‪.‬‬
‫رررررروٕاررار‬
‫ررر‬ ‫رررربرٔركسامر‪،‬ر‬ ‫رىلرزالزةر‬‫ررر ٕار ررر‬ ‫ررررررورررررر‬
‫ارًيلسمر‬ ‫ار(ثوحِسر‪ٝ‬ك)ركاً‬
‫رررررًروررررر ر رر رر‬
‫ررر ٕاررراركا‬ ‫رررررذرً رْتررررررررر ررررر‬
‫رؿَََراًضِاذًتنرف‬ ‫ر‬ ‫اراًخلسرميرمار‬‫‪،‬روضمرًلعسونرررهبرَ رَشررررررر‬
‫رررَسر َ‪١‬كر ررر رررر ر رر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬ ‫ر‬
‫ثوحِسرا‪٢‬كخاتـةر؛رًـِنرمذاتـةراًييبرظرَلرر رُ‬
‫‪2‬رر ر رر رررررررررررررر رررررررررررر رر رَ‬
‫ر‬
‫رررَسر َ‪١‬كر‪،‬ررر ٔلررْنرررإلررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬ ‫ر‬
‫ٌَييبرظرَلرر رُ‬
‫ررررررررررررر رر رَ‬
‫اتؽرُورثوحِسرا‪٢‬كخاتـة‬
‫ررررخمخعةراب‪ٞ‬كر‪-‬رؾزروخير‪،-‬ررروراًررصرررررر ررر ر رر‬ ‫رررربرٔر رررررر‬
‫كسام؛رزالزةر‬ ‫ررر ٔبرزرتـةر‬
‫‪،‬رحـَوٍر‬
‫رىلر‪ٝ‬كررر‪-‬رؾزروخير‪ -‬رر ررر‬ ‫ررررر ٕار رر‬
‫ررر ٕإلررضافةر‬ ‫رررررررور رِحر رررر رر‬
‫ِس)رتسونرا‬ ‫كاًرررورار(اًخ‬
‫ررررررررررر ر‬ ‫رررررٌر ُ رر رررر ر رر‬
‫رسمىرتخوحِسرا‪٢‬كخاتـةر‪.‬‬ ‫ًُسرُياكرمار‬
‫رر‪ٝ‬كرر ‪:‬ررر ررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َخرظاُكراًفوسانررر َحرف رَؼرَرُر رُ‬
‫ًلولراًضرر رر رر ررررر ررر‬ ‫ررروررر ر رررر ر‬ ‫ررررررشررررر رررر ر رر رر ر رر ررررررررر ر‬
‫ًؽركريرا‪٢‬كععفىرظىلر‪ٝ‬كررؿَََروس‪١‬كرر‬ ‫ًرُدر َدر َؽرررِفراًد‬
‫َخرَيِسررر‬ ‫وكالراًضرر ررر‬‫رررررار)ررر ررر رررر ر‬‫ر‬
‫ً‬ ‫ٕررررر ٔبر ررر‬
‫ورفهيامرمـ‬ ‫رررإلررًَِةر‬ ‫ررررررذ ٌيررارٕررر ررر ر رر ررررر‬
‫رمارِفرثوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٔبر رر ررر ر رر‬
‫ورِفرثوحِسرا‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ثوحِسراْكاِكَةرذا‬
‫ررر‪:‬ر(ر ر رر ررر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر َـرلرررَِسرررر ر‬
‫تراًعحاررورًةر‬ ‫ِفرِشخراً‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر َحرف رَؼرَرُر رُ‬ ‫َخرظاُكررربرٓ رررر ر‬
‫لراًضررَخرر‬ ‫كالراًضرر رر رر‬‫‪3‬ررر رررر ر‬
‫انرًخوضَحَرمؽرتَانرذدوهلرمضنررر‬
‫ررررررور رررر ر رر ررررررررر ررر ر ر رر ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫رررورًوررر ٔبررفصذرتـي‬ ‫ثوحِسراًصترُوترَِررةرررور ر رر‬
‫ثوحِسرا‬ ‫اًعفاثرررور ر رر ررررر‬ ‫رررروررر ررر‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬ ‫ثوحِسراْكُكرُورمنرثوحِسرا‬
‫رررررررر ر رر ررر ر ررر ررر ررر ر رر‬ ‫رجمَحارؿَلرسرؤرالر‪:‬ر(ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر رررررر رر‬ ‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫جصُاسمرو‬
‫ر ررر رَ‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رررلرًورَُرةر)ر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ورمنررر ٔبر ر رر ر ررر ررر ر رر‬
‫دطردعائطرثوحِسرا‬ ‫دطردعائطررر ٔبر ررر‬
‫رنرثوحِسراْكاِكَةرُوررر ٔبر ر رر ر ررر‬
‫رررررر ٕار ررر ر رر ررر رر ررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كررر‪:‬ر(ر‬ ‫َخراْكرورًِنررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬ ‫ررربرٔشر‪.‬ر ررررر رررر ر‬
‫)روكالراًضرر ررر‬ ‫ار رٔلهرور رررر رر ررررررر ر ررر ر‬
‫اغرا‪٢‬كشهوزتر‪٠‬كرٍىنرتش‪ٛ‬كرت‬
‫(رإلرميىنررر ٔبر رررر رر ررر‬
‫نرًخحلقراإلرميرَرانررر ٕاررإلررر‬ ‫ررررررر‪-‬ررورهصُار‪،‬رمثركالر‪-‬ر رر ررر ر‬ ‫رررر ٔبررموزر‪...‬ر‬‫انراب‪ٞ‬كرًخضمنررر ٔبرزرتـةر‬ ‫ررررور ر ررررررر ررررر‬
‫اسعَةروكالر‪:‬راإلرميرَر ررر رررر رر‬ ‫رِفرِشخراً‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر ََحرَرُر رُ‬
‫مينيرز‬ ‫ث‬
‫ر‬
‫ررر ر رَ‬ ‫ًـ‬
‫رر‬ ‫‪4‬ررر ررر ر رررر ر‬
‫كالرتش‪ٛ‬كراًضررَخررر ُمر ّحرمر ررر رر رر‬
‫سرجنرظاُكرا‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررور راحسر‪.‬ر‬
‫رررر‬ ‫ةركسمر‬ ‫رررورررراًصترُوتررَِر ررر‬
‫انرتوحوذر‪ٝ‬كرر‬
‫رجيـيراإلرميرَر ررر ر ر ررر‬
‫ر‬
‫ررر ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر ررر‬ ‫ررر ٔلرررر رَ‬
‫ًحاينرز‬ ‫ر ر ررررررر ر رررر ر‬
‫تش‪ٛ‬كر)رورًىنراًضررَخرا‬
‫‪36‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ر رر‬
‫نَثر‬ ‫اءاُتمرحسةرمارٍصرور رٔ‬
‫هَرب‬ ‫رررصرررر ررر ر ر رررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررر ررر ررررر ر ر ر رر رر ر‬
‫اءرِفراختارراظعالحاثرإلسر خل‬ ‫عريرادذالفاثراً‬
‫رررررر ر ررر رر ررر‬ ‫فىامرحصير‪-‬ر ٔبرهياراًح‬
‫ُيرؾرصررر‬ ‫إلرثعَحررر ٔلر ر ررر‬ ‫ررررررروربرٓزررررررر‬
‫ائَراًيتررر‪-‬رزمبار‪-‬ر ررر رر‬ ‫احِتاذاثَر‬ ‫ًلكرؾرصررر ٔبركروراهلرررور ر‬‫رررررور ررر‬ ‫ًةرىفرؾرصٍر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبروررر ٔبروًرورررر ررر‬ ‫راطمَةر‬
‫رنرَكنرفهيار‬
‫ررر‬ ‫اهنمرابًلدولروَحَوُارؿَلررر ٔبر ر ر ررر ررر‬
‫حسنرا‪٤‬كاميررر ٕار رر ر ررر‬ ‫اءراحِتاذاثررر ٕارردرور ررررررر ر ررر رر ررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر ر رررر‬ ‫برٓ ر ررررر ر ررررر‬
‫دصر‪،‬رف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كرثَليراً‬
‫ٍصركدولررُشٍرا‪٢‬كسربرٔ ررر رررررر ر رررر ررررررر رر رر ر‬
‫ٌكروسـةراًعسزرفهيارنامروسـترظسوزر‬
‫رررر‬ ‫ررررصر رررر ر رررر ررررر‬ ‫اءرِفرثل‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررر‬
‫رررروثروررراًتررر ٔبركرورالراً‬
‫خحاشر‪.‬ر‬ ‫اٌرَرررر‬
‫ررر ر‬‫رمر‪ٝ‬كرر‪.‬ر‬‫ررررررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫سَفٌارز‬
‫رَ‬
‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررررررر رررر ر‬
‫رىلرماررهصٍرُؤإلءر‬
‫ررر‬ ‫مارثلسرميراًخ‬‫ررررررررررررررو ٔبرررررر‬
‫رر‪ٝ‬كرروؾفارؾيَر‪:‬ر(رر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫َخرؾحساًفذاخررر ٔبرر ررر رَ‬
‫توركسترز‬ ‫راًضرر رررر رررررر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫رثـاىلررر‬ ‫ررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫رمر‪ٝ‬كررررر‬ ‫سراجنرؾحسراًوُاةرز‬ ‫ررررر ررررر رررررر ر‬
‫جنراًلميروراًضررَخررر ُمر ّحرمر رررر رررر رررر ررر رَ‬ ‫مراجنرررحر رررررررررر‬
‫ميَةرورثَمَشٍرا‬ ‫سالر رررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫الامئةرصررر ررر‬
‫رررر‬
‫ر‬
‫اءرذمارخاءرِفرنخاةر‪ٝ‬كررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫يحرررراسر خلاٍراً‬
‫رررررررر ُـرَ َمررررررر رررر ررررر رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ميراظعرالر رِ رٌ‬
‫ارثلسر ررر ر‬‫رررِرَشرررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررلرًرُورَُرةرررور ر رر ررررر‬
‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِرةرف‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ٕار ررر ر رر‬
‫رىلرثوحِسرا‬
‫ذمارزذر‪ٝ‬كرثـاىلرتَرؿىلرا‪٢‬كرشننيررر)رر‪ 1‬ر‬
‫ررررررررر ررررر رررررر رررر رر‬ ‫اضؽرإلرَتىصرو‬
‫رررور ررر رر ر‬ ‫رررر رِىذرَر رررررر ر‬
‫اةروراًسرير ررةرِفرم‬ ‫ثـاىلرِفراً‬‫ررر رر‬
‫ررر ٔلرر ررررررر ررررررر ررررررر ررر ر رر رررر‬
‫كسامراًثالزةرا‪٢‬كـصوفةراًىتراظعَحرؿَهيار‬
‫ررر‬ ‫رررر ٕاررىلرا‬ ‫رررررررور رِحر رر رررر‬
‫ِسرلكَرٍصحؽر‬ ‫رر‪ٝ‬كررر‪:‬ر(اًخ‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫ًِنرو‬
‫َخراْكرور رَ‬ ‫راًضرر ررر‬‫وركرَار َلرررر ر‬
‫ررر ٔلر رررررررر ررر رر‬
‫سامءروراًعفاثرلكررر‬ ‫ةرثوحِسرا‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررر ر رر ررررر‬
‫ةرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر ر رر‬ ‫رظعالخرثوحِسرا‬
‫ررر ٕإلر ر ر ر ررر ر رر‬ ‫رررررِـ رررر ررر رر ررر‬
‫‪١‬كرورإلرمضاحةرىفرا‬ ‫ٔبر رُيراً‬
‫رررررًىدريتر)ر ر‬ ‫رررر ٕار ررر رررررر‬
‫رىلرُشٍراًثالزةرا‬ ‫ِسرحصحؽر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫رٔبهروراغراًخ‬
‫ررر رٔل ر ررررر ررررررر‬
‫حاكمراًرشؾَةر‪،‬ر‬ ‫ررر ٕاررنررٌَرر ُـرَرَ َمررررر ررر ر رررر ررر رررر‬
‫اءرمنركسميراًزمانرثلسر راميثرً‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫راًضررَخررر ُمر ّحرمر ررررر ر رَ‬
‫سرا‪٢‬كيجسرو‬
‫ررررررربرٔ ر رررر ررر‬
‫دصراًزمانررر‬ ‫ٌَيعوضررروار رٔل ر ررررر رررررر ر ر ر‬
‫حاكمراًرشؾَةرودعوظارمؽرث‬ ‫ُسريرررورجسرررَِيراًفِم‬
‫ررررررررررر ر ر‬ ‫رمنارُوررررٌَخرر ر‬ ‫ور َُر رَشاراً‬
‫ررررررخلسرميرررارٕرررر‬
‫رررروررراؿسررر‬
‫نروضؽرك‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر ٔبر ررر‬ ‫رررررص ٔبرىراً‬ ‫وضـفرا‪٢‬كـصفةرابٌَلةراًـصتَةروادذالظراٌَسانراًـصِبراب ٔلر رر‬
‫جعمير‪.‬رف‬
‫خحسر يةر‪٢‬كارً‬
‫رررررررررترثةررر‬ ‫ررر ٔلررموزرا‬
‫ررررر‪٢‬كسررر ر‬ ‫ور َمر رَسرارئرِيرررورررثلسر راميثرررًرردسرررَِيرررورثرر ر رررررررر ررر رر رررررررر ررر ررر‬
‫ُسريراًفِمرإلرمضاحةرفَِرتيرر‪ٛ‬كرمنرا‬
‫ظولرِفراًفلَراإلر ررَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪2‬‬
‫سالرسمررر‬ ‫ررر ٔلر ر ر رر ررررررررر‬ ‫اضؽرؿ‪١‬كرا‬
‫رر‪ٝ‬كررور رررر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫اراًضافـيررر رَ رُ‬
‫ُر‬ ‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رررررِرَ رَرشررررر رررر‬ ‫رررررِـ‪١‬كررررر ررر‬
‫ٌَمسَمنير‪،‬رف‬ ‫ررررصرًةراً‬ ‫ؿَََرمنرثل‬
‫رررررر‬
‫ر‬

‫رررر ر‬ ‫ررررررررر ٔبر ررر‬

‫ِبركستر‪.‬‬ ‫اةرا‪٢‬كيشزيرؾنررر ٔبررسررر ررر ر ر رررررررر رر‬
‫ئٍكراّكصخروراًخـسًيرابؾخياءر‬ ‫خلٍكرورا‪٢‬كعحوؿةرِفررربرٓ ر رر‬
‫دصرحرور ررررر رر ررر‬ ‫‪1‬رلكامثرمنروضفرالاابظَير‪89‬ررر رر ررررر‬
‫ا‪٢‬كعحوؿةرمسرررر رررررر رر رررر‬
‫‪2‬رر رمحمسر رجنررر ٕاررذرزر رررر رررر‬
‫ٌسراًضافـير‪.‬‬
‫ررر‬
‫‪37‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رضافاثرررورررر ررر ررررررر ررررررر ر ررر‬

‫ثـلةرؿىلرماررهصٍر‪،‬روُىشار‬ ‫ررررر ٕار رررر‬
‫ًَونرمؽر‬ ‫ررر ٔلرظروررر ر‬ ‫وكسرإلكترثلس اميثَركدوإلرحس يار رررررررر‬
‫وؿَََرذزحرا‬
‫ررررررور رِحرِسر‪.‬ر)رر‬
‫ررررررر ر‬ ‫ارؿ‪١‬كراًخ‬‫ررررررِمهنرَررر‬ ‫ررررررصبرٓ رررر‬
‫نروكريُارو‬ ‫ثُداثَروؿَومراًل‬
‫رررروحرصررررررررررر‬ ‫رررررررر ررررر ررررررر ررررر‬
‫مجَؽراًـَومراًرشؾَةروـ‪١‬كراًخجرورًسرررورررثلسراميثَر‬
‫ثةرؿَلرر‬ ‫ررررتر ررر‬ ‫ائَةراظعررَالر ِحرِرٌ ررةرإلرً‬
‫رررصررررررر ر رِ‬ ‫نرا‪٢‬كسربرٔ ررر‬
‫ٌكراسر خل‬ ‫ِفرتَانررر ٔبر رررر‬
‫ررر‪-‬را‪٢‬كخاكثصتر‪-‬رر ررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫وكريرر‪ٛ‬كرمنررر ٔبركرورالراً‬
‫رر ررر ررر‬
‫ررر ُـرَرَ َمراءررب‬
‫رررر َدررَرصرر‬ ‫اًسرَرَ رررررر ررررر‬
‫فر‪،‬روكسروزذثررر ٔبركاررورًيرً‬ ‫سمَاثرمعيررر ٔبر ررررررررر رر ررررر ررر ررر‬
‫وراؾخلاذرٓكَوُارمنراٗكًَيررروررر ر‬ ‫رررًدرر رررر رر ر‬ ‫جمصذرث‪ٜ‬كرا‬
‫ر رررر‬
‫ثـعحوارًخ‪ٜ‬كرا‪٢‬كسمَاثروحـَوُارذًيارمزنإلروِشؿارمذحـارفواًواروؿاذوارؿَهياروزموارمنر‪٠‬كرًععَحر‬
‫خـانر‪،‬رروإلرحيمَنررر ٔبر رحسررر‪-‬ر‬
‫فرفا‪ٞ‬كررررا‪٢‬كسررررر رررررر رر ررر‬ ‫ررر َُر رِشرٍِراررلرمررِةرر رر ر ررررر ر‬
‫رمنرذريتراًسرَرَ رررر‬ ‫ؿَهيارابًحسؿةرخماًفنيرتش‪ٛ‬كرظسزر‬
‫رر رررررر رررر رررر ررر ر رر ر‬
‫ٌكرِشؾَةر‬
‫ررررر‬ ‫نرًيىصرمسربرٔ رر‬
‫ينر‪٢‬كس‪١‬كررر ٔبر رررر ر ررر‬ ‫ررررررور رِحرِسر!رف‬
‫ررررربرٔ ررر ر‬ ‫هيىصراًخ‬ ‫ررربرٔهيا‬
‫رررررر ر‬ ‫ٍىشةرت‬ ‫نرًلربرررؿَررَيار‬
‫ررررور ر ر‬ ‫ًىشءرِفركَحَر‪-‬ر ٔبر رررر‬
‫ررر ر‬‫ررررِؾرَتر‪.‬‬ ‫انر؟!رفافِمرر‪ٛ‬كرز‬
‫ظولراٗكٍنررروراإلرميرَر رر رررررررررر رُ‬ ‫حدترابٗكًَيروسازرؿَهياراًسرَرَ ررر ر ررر‬
‫فرفضالرؾنررر ٔبر ر ر ررر رر‬ ‫ر‬ ‫زررر ررر ررر ررر رررررر ررررر‬
‫ر‬
‫ررررررررر ٕإلرًرررر رر ر رر رر‬
‫خحاشرمعنرخيَطررر‬ ‫ا‪٢‬كضمونراًرشؾي‪،‬روزفؽرا‬‫يحرروررر رر ر رررر رر‬ ‫ميرالاظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر رر ر ر رِ‬ ‫كةرتنيراً‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرراًخف‬
‫رررررصررررر‬
‫تُهنامر‪ :‬ر‬
‫اميثرر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررر‬
‫اءرثلسر ر رٍ‬ ‫رتـغراً‬ ‫ث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٔ رر ر ر‬
‫ٌكرحولرررثرَخرَ ِرِّنرررر‬ ‫اراًفعيررر‪-‬رر رررر‬‫نرخيرالكمٌارىفررر‪-‬ر َُر رَرشرررررر ر‬
‫ر‪ٝ‬كرررٔب رر ر رر ررررر‬ ‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫اؿ‪١‬كرز‬
‫رر رَ‬
‫ًُسرمسازراْكسًررؾنرمضمونرا‪٢‬كسربرٔ رررر رر ر ر رر ررر ررررررر ر‬
‫ٌكراًيترجيِتسونرفهيار‪،‬رففصقررر‬ ‫ررررررروررر ررر ررررر ر رر ررر ررر رر ر رررر‬ ‫يرِشؾَةر‪،‬ر‬ ‫احِتاذًةرىفررر َمر رَسرارئرِ رر‬
‫ر ر رررررر‬
‫اروراكرٍصررِرََح رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫رتنيررر َُر رَشررررر ررررَ‬
‫ررررررشرًـةر‬
‫رررر‬ ‫ةرسائصروابً‬ ‫رررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر ررر رررر ر‬
‫يرفِورؿَلراًسرير رر ررر‬ ‫ثفعَالرو‪٠‬كرٍصذرمسربرٔ ررر ررر‬
‫ٌكرمنرُشٍرا‬ ‫ِسرمجٍكررروررر رر رررررر رررر‬ ‫ررررررور رِحر رر ر‬
‫رمفنررر ٔبرركصرابًخ‬
‫جراًسرَرَفرررمرررررر ررر رررررر رر ررررررر ررر ر ررر‬
‫ذحؽروإلرًرضٍرركديرالكمرؿا‪٠‬كرِفرؾصطرمسربرٌٔكررر ٔبر رررررررررر ررر ررر ر ر رررر ر‬
‫ورزذٍر‪،‬رومنرسمعروحوةركدولررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَهنرَ رررر ر‬
‫رركامئرو‬
‫ِترابٗكًَيرمنرالكمر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫رومنررر‬ ‫ررررر ٕاررنررر ٔبر ررر ررر ررر رر ررر‬ ‫ررررررخلسرمير‪،‬رف‬‫ررر َُر رَشاراً‬ ‫ررررررررر ررر ررر ر ر‬
‫ئدٌارتسًَيرًوحةرررارٌَررزترامر‬ ‫ررثلسرميَر‬
‫ررر َُر رَرشرارررفََ‬
‫ررررررررررر رر‬
‫دسَميررر‬ ‫امرفلسررر ٔبر ر رررررررررررر ر‬
‫ذيرمارؿَََرووحةرؿََياراً‬ ‫الكمراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَلروس‪١‬كررر ٔبر ررر رر ررر رررررر‬
‫ورمنرالكمرَصحَراًىرصرررررر‬ ‫رررررر رر ر رر ررر ررر ر‬
‫نرًثريرا‪٢‬كسربرٌٔكررروًروراَلررروررررر رررر ررررررررررررر رر رررر ررر ر ررر ررر‬
‫ًـاذيرؿَهيار‪،‬رفافِمرابزكر‪ٝ‬كرفِمراْكقرتسًَهلررر‬ ‫رررروٕار ررر رر َررُ‬
‫إلرفالرجير رُوسررررهلررررٔب رررر رررر‬ ‫اًلدولر‪،‬ر‬
‫وررررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫رثصُارفئامرمنراًياشر‪.‬‬ ‫ررررٔبر ررررر رر ررر‬
‫كسامروضَترؿَلرررارٕر رررررررررر رررررر‬ ‫ًترِفررر َمر رَسرارئرِيرنث‬
‫ررررريتر‬ ‫ررفلسرررسر رر‬
‫‪38‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررررر ٔبرررر ررر ر ررر رر‬

‫هَرإلرًسلرؿىلر‬ ‫ررررررخلسرميرمارذامر‬ ‫رصاكلرِفررر َُر َشراراً‬
‫‪:‬ر(إلررر ٕار ر ر رر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪1‬رررر‬
‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫راًضررَخررر ُمر ّحرمر رر رر ررررر ر رَ‬
‫سرظاُكرا‪٢‬كيجسرو‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫سراًـِسر‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررر ُـر رررررر‬ ‫رمنارُورررًرردسررر ررررررررر‬
‫َِيراًفِمرفلكامرت‬ ‫خفعَيرررارٕرررر‬ ‫ررررر َُر رَرشراراً‬
‫رررررر رر‬ ‫رررر ر ررررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر‬
‫شءرابظير‪،‬روإلرمضاحةرِفرالاظعالخر‪،‬رو‬
‫ررر ر‬‫خفعَير‪.‬‬‫ررررًخررخسرررَطررروارًرردسرررَِيررروراًرررر رر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر ٕاررىلرا‬ ‫احذاحراً‬
‫رررررررور ررر‬
‫كريرراًفِمر‬
‫رررررررور رِحرِسررر ٕار ررر رر ررر رر ررر ررر رر‬
‫رىلركسمنيركسرمجؽرِفرُشٍنررر‬ ‫رصاكلرفاميررهصٍراًسائيررر ٔلر ررر ررر‬
‫نرمنركسمراًخ‬ ‫هَرإلررر ٕار ر ر ررر رررر ررررر ررر‬ ‫ررر ٔبرررر‬
‫آكالظةر‬
‫ور ر ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررلرٓ ر رر‬
‫دصونر‪.‬‬ ‫يرفاميررر ٔبر رمجهلرا‬ ‫رررر ٔبروررر ٔبرزرررررر رّ‬
‫تـةرفعر ررر‬ ‫رررر ٔبرركسامر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫رررلرٓ ر رر رررررر ررر‬
‫دصونر‪،‬رومنركسمَر‬ ‫ررر رر رررررر ر‬
‫اًلسمنيرمارفعرهلرا‬
‫ررررِمهنرَررار‬ ‫اميثراظعررَالر رِحِرٌ ررةرإلرم‬
‫رررارهؽر‬ ‫رررررررخلسر ر ررر ر رِ‬
‫اررهصوٍر‪.‬روُشٍراً‬
‫ررررررر رررررررر‬ ‫ررررررور رِحر ررر رر رر‬
‫ِسرٌضميرلكرم‬ ‫أكَؽرمذفلونرؿىلررررٔبنراًخ‬
‫ور رررررررر ر ررر‬
‫رررررررررٔبوررر‬ ‫ررررررور رِحر رررر رررررر ر ر‬
‫ِسرتـغرمارًسذيرفَِر‪،‬ر‬ ‫نرإلرحيعيرمنرر‪ٛ‬كرمفسستر‪،‬رنامرًوررررٔب ر ر ررر ررررر‬
‫دصحرمنرمـاينراًخ‬ ‫ثرشظررررٔب رر رر ر ر ررر ررر رررر ر ررررررررر‬ ‫ر ر‬
‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫رررورررًلسمرروراررر‬ ‫نَثرفِفعيراً‬ ‫رررررر ٕار رررر رر رٔ‬
‫ررر ر ررررر ر‬
‫رىلرثفعَيرب‬ ‫ررربرٔ ررررر رر ررر‬
‫ِترسمانرَنخاحرفَِر‬ ‫سذيرفهيارمارًُسرمٌَر‪.‬روكسرً‬
‫ًر ُ ر ر ررر رررررررر رررررررررر‬
‫ًُسَِواراًفِمر‪.‬رر)ر‪ 2‬ر‬
‫راب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلر ررً‬
‫رررر‬
‫رزاب‬ ‫ررر ٔبركرَرصررررمسر ٌ‪١‬كررر‬
‫رررر ٕارررار‬ ‫رررررَلار رَلرررر‬
‫رمبثالر‪:‬ر‬ ‫َعانرمسذيرًلَوةررر ٕارردروراينررر ٔبر روحضرا‪٢‬ك‬
‫وحيترإلرٍى رونررررٌَضررر رر ررر ر ر ررررر ر‬
‫انراؾخلاذاروكوإلررر‬ ‫رررررَس ٍُرررررر ر ر ررررررررررررررررر رر رررررر ررر‬
‫رنامرحىونراًـحاذترو‪٠‬كرًلؽرِفرخماًفةرِفراإلرميرَر رررررررررررر ر‬ ‫رررورثـرح‬
‫رررررررهفسَر‬ ‫جلكرماروظفرتَ‬
‫ررر ر رررررر ر‬ ‫ووظفَ‬‫رر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ٔ‬
‫ررررروبسامءر‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رررروبرًوَُةر‬ ‫رررررٔبركسامر‬
‫ررررزترورتَةر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرزالزةر‬ ‫ررربرٔنراًخ‬ ‫رررررررخلسر ررررررر‬
‫ميراًلائيرت‬ ‫رررإلررًٕرزرامرابً‬ ‫ررررور رررر ررررر‬
‫ًىٌَرإلرًلديرا‬ ‫ومعالر‪،‬ر‬
‫رر‬
‫ًُسرمعَحارِشؾَارمنر‪ٝ‬كررررٔب ررر‬
‫ورمنررر‬ ‫هؼصيرحبتررروررر ررر ررررر رررررر رر‬ ‫ررررررخلسرميررر رٔلهَرر ر ر ر رر ر‬‫هَرٌسـَرحصكررر َُر رَشاراً‬
‫وظفاثرررور رٍزمعررررٔبرررر ررررر ر‬
‫ر ررر‬
‫زسوهلر‪،‬رمفارحّكَر؟ ر‬
‫مارمسربرٌٔكراً‬
‫ررررررخلسر راميثررر‬ ‫انرو‪٠‬كرخياًفراٗكًَيرِفرمسربرٌٔكر‪،‬ر‬
‫ررررو ٔبررررر‬ ‫خّكيراإلرميرَر ررررر ررر ررر ررر رر ررر‬
‫اةر‪:‬رإلرشءرؿَََرظا‪٢‬كاراسررر ر ررر‬
‫راّكرور رررر رر رررررررر رررررر‬
‫ر‬
‫ررر رٌَِيرررررِاشرر‪.‬رو‪ٝ‬كراؿ‪١‬كر‪ .‬ر‬
‫فِييراحِتاذًةروكريرمَزمة‬
‫ررر ررر ر رررررررر رررر‬

‫الروحروراةررر ٕابرِشر رررر ر‬

‫افراًضررَخررر ُمر ّحرمر رر رر ررررر ر‬
‫سرظاُكرا‪٢‬كيجسرر‪ .‬ر‬ ‫سالر ررمرسرؤر ررر‬ ‫‪1‬رر ررر ررررر‬
‫منرموكؽراإلر ررَ‬
‫;‪27‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪ .‬ر‬ ‫‪2‬ر(ر‪2‬ر‪/‬ر ر‬

‫‪39‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررربرٔكرور رررر ررر ررر ر ررررر ررر ررر رررر‬

‫الراًصخالرا‪٣‬كصذترمنراٗكًَير‪،‬ر‬ ‫هلولرإلرت‬ ‫نراْكقررر ٔبر رحقررر ٔبر ررررررررر ررر‬
‫نرًددؽروابٗكًَيرررر ر رر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر‬
‫رررررر ٔبرنرررارهوٍر‬
‫ررررورثِنرُيار‬
‫روإلرًف‬
‫رابظالرزذذانٍرؿَََر‬
‫ررررررررررررر‬ ‫َعاانرزحامير‪،‬رومنررركرَار رَلرر ر‬
‫نرَكنرضاإلرمضالررر ٔبر ررورصررر رررررر رررررر‬ ‫رررركردَياٍرمٌَر‬
‫رررررررررروٕار رر ر رر رر ررر ر‬ ‫وؿَََرمفنررركرَار رَلررحلار‬
‫ررررررر‬
‫رررصرامذَر‬
‫ررررر‬ ‫اإلثَروحفغره‬
‫رررور ررررر رر‬ ‫روحدَرِفر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرروم‬
‫ورَصاتَارخََالررر‪-‬رمؽرحفغرملامرلكرر رررر رر‬ ‫رررررررررريراررر ٔبر رر رررررر ررر‬
‫نرَكنرؿا‪٢‬كارهح‬
‫وٕار رر ر‬
‫ررركرَار رَلر ر ر ررر ر‬
‫رابْكقرا‪ٙ‬كيررر‬ ‫روسانرؿَلرحساةرِشغر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬روؿَََرف‬
‫رررررررررر ٕارررار‬ ‫ررر ٕإلر رر ررر رر ر رر رر ررر‬ ‫فالرحماابتر‬
‫وذًيَرومـصفةركسزٍر‪-‬رر رر رر‬
‫ررر‬ ‫هَةردعربرٔروكؽرفَِر‬
‫ررررررررر ٕاررإلررر ٕارررار‬ ‫رررزررررر ر‬ ‫جالكمَرُيار‪،‬رإلرًسلرر‪ٛ‬كرؿَلرح‬
‫رر ر رررررررررر ررر ر ررر ررر‬ ‫ضِسان‬ ‫اٍرىفرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٌٔكرؿا‪٠‬كرفا‬
‫ررررررررسدرر رر‬ ‫ىرصرررر ررر رررر‬
‫رررررِـ رررر ررر ر ررر رر ر ررر‬
‫‪١‬كروذشراْكقرميترإلخروإلررر‬ ‫هعاتَرَيظاًةراً‬ ‫حلكميارِصاحةرؾنردعئةروسهَياررررر ررر رر ررر‬
‫ٍر‪،‬رفضؽرلكرشءرِفر ر رررررر ررر‬
‫رَلرمنرُوررررٔبررررررر‬
‫فلَرروزةررر‬ ‫رررررر ٕار ررر ررر‬ ‫هترمسررر ر ررر ررر ر رر ررر رر ررر ررررر ر رر ررر‬
‫ئولرؾنراْكقرإلرؾنرحامهلر‪،‬رفصةرحاميرفلَر‬ ‫ٕررررٔب رر ر‬
‫ررراررمنار‬
‫ؿََمرابًلائيرف‬
‫ررر ررررررر‬
‫حاميرفلَرًُسرتفلَِر‪1‬رر‪ .‬ر‬
‫‪2‬‬
‫ثسطررر‬ ‫رررربٔر ر‬ ‫رررر رٔلكرورالرف‬
‫رررهيارت‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ررر ر رر ررررر ررررر‬
‫ِفرثوظَفراًلضَةرومجؽرا‬ ‫اُميراّكيوِبررر ررَورفرلرََرُر رُ‬ ‫ررررر رٔل رررررر ر‬
‫دراًفاضيررر ٔبررتوررراررجٕرصررر ررر رر ر‬ ‫رروكسررر ٔبرخاذرا‬
‫ررر رٔلركسام‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررخلسر رررررر‬
‫ميروذًَيرا‬ ‫ردوترفهيارذَطرتنيرذًَيراً‬
‫ررر ٕإلر ر رررر ررر رر ررر ررررر‬ ‫نَثرلكامثرا‬ ‫ًنيرؾحازترحِرررركرَار رَل رٔ‬
‫رررررر ر رر رر‬
‫ر‪:‬ر(رب‬ ‫ررررو ٔبرر رررررررر رر‬
‫لكمةر‬
‫ررر رٔلر رررررر ررررر ررر‬
‫كسامرفِوراًيطرمنررر‬ ‫رررورٔبرررررر‬
‫مارذًَيرا‬ ‫دراًىصمي‪،‬ر‬‫رررررر رٔل رررر ر ر‬
‫اءراًخامرنامرثفضيرتَرا‬
‫رررصررررررررررررررر ر‬ ‫ميرُورالاسر خل‬ ‫فسًَيراً‬
‫ررررررخلسر ررر رر ر‬ ‫ر ررر‬
‫اثرِفررر‬‫ررر ٕاررصاررزر رر‬ ‫رررًر رسرَرَ رررر رر‬
‫فرفلسرسررررحلِتار‬ ‫ررررررخلسر رر رر رر‬
‫ميرِفرلكامثرا‬ ‫ازذترثضربرٔنراً‬
‫رررروررررررر‬
‫رررر ٕإلررصاررزراثراً‬ ‫ررررورٔبمارا‬ ‫اًرر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسريرة‪،،‬ر‬
‫ررر ٕاررِكررروار رٔلركسامر‬
‫رررررٔبيررر‬ ‫رررررٔب رر ر‬
‫ورمخسةر‬ ‫رررررٔبوررررٔبزرتـةر‬ ‫ررر رٔلهرور ررر ررررر‬
‫اغرمنرازينيررررٔب ررر‬
‫ورزالزةر‬ ‫ررررر‪3‬روراًررررخلسر ررر‬
‫ميرُورا‬ ‫رررصبرٓ رررر ر ر‬
‫نراًىصميرر)ر‬ ‫اًل‬
‫ررر ر‬ ‫ا‪٢‬كضمونرراثَر‪،‬روُشٍرذالظةرا‪٢‬كسربرٔ ررر ررر ر‬
‫ٌكرو‪ٞ‬كرإكسر‪.‬‬ ‫رر رر ر ررررررررررر ررر ر ر ررررر‬
‫رررررورمار‬ ‫يحرر‪4‬ر‪،‬رو‬
‫ررركرَار رَلر‪:‬ر(ر‬ ‫ميرالاظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر رر ر ر رِ‬ ‫خخنيردعربرٔرررمنررر رَنفررَصررر ررررر رر‬
‫رمنر‪٠‬كرًؤمنرابً‬ ‫رررررررًررر رر ر‬
‫ومنرذاللرماركسمٌاٍرر‬
‫رر رر ر ر رررررر‬
‫ررررررور رِحر رررر رر ر‬
‫ِسرا‪٢‬كعَوةررر‬ ‫ررررر ٕارررراًخ‬
‫هعوضراًرشغر‪،‬ر‬ ‫رررررر‪٢‬كسر ر رررر‬
‫متسترمنر ر ر ر رررر‬ ‫رررر رٔلر ررررررر‬
‫كسامراًثالزةرا‬ ‫ررررررور رِحر ررر ررررر رر رر ر‬
‫ِسرمنر‪٠‬كرًؤمنرهبشٍرا‬ ‫ًؤمنرابًخ‬ ‫ر رر‬
‫ررررربرٔثرررهبرَ رَشررر رررررررر‬
‫ارمجَـَرفَُسررر‬ ‫ررررو ٔبر رررررر ررررررررر‬
‫سامئَروظفاثَ‪،‬رومنر‪٠‬كرً‬ ‫رررررو ٔبررًورُرَخَر‬
‫هَةر‪ٝ‬كرِفرررزترورتُذَر‬
‫انرتوحسراررررر رر‬ ‫ِشؿرررًارر ررر‬
‫رُوراإلرميرَر ررر رر‬
‫ر‬
‫هؼصرحسًرررزمقر‪:‬ر‪8988‬ررِفرَصَحراّكامؽ‬ ‫ررررار ر رر ر رر‬ ‫ررر ٔلرررر رررر رر‬
‫ًحاينر(رَصَحر)ر‬ ‫‪1‬ررركالرا‬
‫ررر ر‬ ‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬ ‫‪2‬ر ٔبر رحسررر ٕارردروارهيار‬
‫رررر ٔبر ر رررررررر‬
‫رررربرٔر رررر رررررررر رررر ررر ر رر‬
‫كسامر؟ر)رمبَخليراُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رَلرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬ ‫‪3‬ر ر رررررر رر ررر ر ر ررررررررررررر رررر رررر‬
‫مضازنةرهلرِفرموضوغر(رماراًفائسترمنرثلسرميراًخ‬
‫ررر َـر َفررر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَرَررر‪ُ.‬رر‬ ‫رررررراررر ر رررر ر رر‬
‫ًلولراًسسًسرر)رف‬ ‫رِفرحبثَر(ر‬ ‫ررررفر َلرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر‬ ‫َخراٗكنخوزرؾحساًرررصررراسقر ر رررر رر ر ر ررررر رَ‬
‫جنرؾحسا‪٤‬كسنراًحسزرو‬ ‫‪4‬رر رررر ر رررر ر‬
‫حلكمرتش‪ٛ‬كراًضرر ررر ررر ررررر‬
‫‪40‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر‪-‬رُوراحِتاذرثرشير‪-‬رًُسرحمالرٌَخىفرير‬ ‫رررررصررراررررًياشرمبار‬ ‫ررررررخلسر ررررررررر‬

‫ميرراثَرفلسرنف‬ ‫موحسر ًار‪).‬رر‪1‬رفر ٕار رر ر رررر ر‬
‫رنرَكنرًلعسراً‬ ‫ر رر‬
‫ُيراًسرير رررر رررر‬
‫ةركاظحةرإلررر‬ ‫اركولررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ررررر َُر رَرشرررر ر‬
‫رصاكلرِفرالكمَرو‬‫نرَكنرًلعسرا‪٢‬كضمونرفِورؿىلراّكاذتروإلررر ٕار ر ر رر رر‬
‫‪،‬ررروٕار رر ر رررر ر رررر رر ر رررر ررر ررر رررررر‬
‫مي‪،‬رمثررهلررولرهلر‪:‬رمار‬ ‫ررررررخلسر ررر‬ ‫رىاكزراظعررَالر رِحِرٌةراً‬
‫نرًشهصٍرؾيسرررارٕر رررر ر رِ‬ ‫خماًفرِفرر‪ٛ‬كر‪2‬رفالرمٌاس حةر‪-‬راررَ نررر‪-‬ر رٔل ررر رر ررررر‬
‫ر‬
‫ررو‪٠‬كرخيصمرمٌَرمسربرٌٔكررر‬
‫رررَسر َ‪١‬كرررررر ر رررررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬ ‫ر‬
‫حٌُارظرَلرر رُ‬ ‫رررررر هرررررر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحر ررر ر رر‬
‫ِسرا‪ٙ‬كيرخاءرتَ‬ ‫خّكيرمس‪١‬كراًخ‬
‫كو‪ٛ‬كرفاميرًوراسررر ر ررر ر‬
‫ر ر ررر ررر ررر‬
‫مركريررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٔبر ررر‬
‫تر‪،‬رُيرُورمؤمنرابًخ‬
‫رررررر ُحرروررررر ر ررر ررر رر‬ ‫رإلرتـسركصونرمنرؾِسراًي‬
‫ميرا‪ٙ‬كير‪٠‬كرًؼِصررر ٕار رررر ررر رر ررر رررر‬‫ررررررخلسر ررر ر ررررر رر‬ ‫ًىٌَر‪٠‬كرًلديراً‬
‫ور ررررررررر‬
‫ررررررررروٕارنررر‬
‫ررذًياروماثرؿَََر‪،‬ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررررررررر‬ ‫حٌُارظر رَلرر رُ‬ ‫ررر هرررررر رَ‬
‫ررررًيا‬ ‫رمؤمنرفلسررركرَار رَلررررر‬
‫رمبارزضََ‬ ‫رررر ٕاررنررركرَار رَلرر رر رررر‬
‫مؤمنر؟!رف‬
‫ر رر رر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬‫يحةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرٍصررِرََح رَمرر رُ‬
‫ررررفذرررررر ر ررررَ‬ ‫ررر ٕار رر ررر رررر‬
‫رَلر‪ٝ‬كرمنرفـهلر‪،‬ر‬ ‫هـخشزر‬ ‫كرَار رَلر ررر رر رررر رررر رررر ر رررر ررر رر‬
‫رإلرًؤمنرفلسرنفصرا‪٢‬كس‪١‬كرتلريرمىفصرررورررر‬
‫رر‪ٝ‬كر‪:‬ر‬‫رررفرلرََرُر رُ‬ ‫ررر رر رر رررر رر ر ر رررر ررر رَ‬
‫ؾحسر‪ٝ‬كراجنرحسنيرا‪٢‬كوخانرو‬ ‫ررومنررررٔب رمجيرررورٔب ر رررر رررررر رررر ررر ررررررر رررر ر ررر ر‬
‫وِفراًصذوذرؿَلرمثيرُشٍراًيلعةركولراٗكرنر ُخروزر‬
‫ررررررور ِحررِسررر ٕاررىلررر‬ ‫ر‪ٛ‬كرؾنراظعالحمرَكنرحروار ًابر رًِ ُمريرَ رِاسرر ِؿر رَمر رررر ر ر ر ر ررر رررر‬
‫‪،‬رفاإلظعالخرؿىلرثلسرميراًخ‬ ‫(رمفارَكنرحروار ًابرر ررر ررر ر ر ر ر رر ر رر‬ ‫ررررر ر رر‬
‫ررررررهليررر‬ ‫ررررر ٕار رررر‬
‫رإلرفَور‪٠‬ك‬ ‫ٌَحُكرؿىلررر ٔبر ر رررررر رررر ر‬
‫ُيراًلدٍكرابًرشك‪،‬رور‬ ‫اًفِمرإلرررر ر ررر‬ ‫حَانررروررررررر‬ ‫رررررو ٔبر ررررر ررر ررر‬
‫سامءروظفاثرُوررٌَررررر‬ ‫ررررو ٔبررًوَُةر‬
‫زترورتَةر‬
‫رمبارُوررر ٔبر ر ررررر ررر ر‬
‫ُهل‪،‬رًُسراْكُكررر‬ ‫رشكررررر‬ ‫ًيارمييؽراْكُكرؿىلرا‪٢‬كرشكررر ٔبروررر َمر رْنررفرَ َـر َيرراررًر رررَ‬
‫ررررورررررررررر ر ررر رررر ر‬ ‫ررررررخلسر ررررر ررر‬
‫مي‪،‬رفِيرؿسمرك‬ ‫هبرَ َشراراً‬
‫رررررر‪ 3‬ر‬
‫ررروارهؽر‪).‬ر‬ ‫ررررررررر رر رِ‬
‫راًرشوظر رَروررهرَ ْفر رَيررا‪٢‬ك‬ ‫راًخىفريررررجسررررخَزر ُمررر رَ‬
‫راسدِفاء‬ ‫اميروكضَرررُةرررر رر رِ‬ ‫رفصؿرررًارر رر ر ر ر ر رررر ر‬
‫رؾنرالاظعالخ‪،‬روإلسر رررر‬
‫ر‬

‫ررررفر َلرَرُر رُ‬

‫رر‪ٝ‬كر‪.‬ر ر‬ ‫اسقراًحسزرو‬
‫)رًـحساًرررصررر ررررر رَ‬‫رررر‪2‬ر‪/‬ر;‪1‬ر ررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسر(ر‬
‫ىىصرثلسرميراًخ‬‫اًلولراًسسًسرِفراًصذرؿىلرمنررر ٔبرر ر رررر‬
‫‪1‬رررر ر رررر ر رر رر رررر رررر ررر‬
‫ررررر ٕار ررر رر‬
‫رإلرمنرمجؽر‬
‫ررر‬ ‫ثـَميراًياشررر ٔبرررر ررر ر ر ررر‬
‫هَرإلرٍىونرمؤمٌار‬ ‫ررر‪ٞ‬ك‪،‬رررر رررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحر ررررر ررررر‬
‫ِس‪،‬روكضَةراإلرميرَرانراب‬ ‫ميراًثاليثر‪٢‬كـاينراًخ‬
‫اراًخلسر ررررر ر ررررر‬ ‫ر‪:‬ر(روَكنرمنرملاظسررر َُر رَ‬
‫رشررررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررررررر ررر ررررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَرًقررر َحرف رَؼرَرُر رُ‬ ‫‪2‬ررر رررر ر‬
‫كالراًضرر رررر ررر ر ر رررر‬
‫ررررراررًِٕرررًاروًىٌَرحجسرتـغرماروظفرتَرهفسَر‬ ‫‪،‬رو‪٠‬كرًؤمنرتَر‬ ‫ررررراكرً ر‬
‫رررررر رر‬ ‫ررررسكررًاروماً‬
‫رررررًاروزا‬ ‫منرتحـغرظفاثر‪ٝ‬كرونفصرتحـضِارفِورَكفص‪،‬رمفنررربرٓر ررر رر‬
‫منراب‪ٞ‬كرذاًل‬ ‫نرمنررربرٓر ررررر رر ررر رر ررررر ررررر رررررر رر رر رررر‬ ‫رررررو ٔبر ررر‬ ‫رررر ٔلرر ررررررر‬
‫كسامراًثالزة‪،‬ر‬ ‫رُشٍرا‬
‫‪.‬ر)رزساٌكررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫هفسَرسرحر َحرارهرََر رَ‬
‫ُررثرَ َـرراَلرررررر رر‬
‫ررو‬ ‫ررررررر ررررُ‬ ‫ورقضحَ‪،‬رفِورَكفصررر ٔلرررر ر رررر رررررر ر‬
‫هَرحجسرتـغرماروظفرتَ‬ ‫رررر ٔبر ررر ررررررر رر رر‬ ‫ورزَحخَر‬ ‫ررررر ٔبر ررر‬
‫هفيرالكمَ‪،‬ر‬ ‫رررلرٓ ردصت‪،‬ر‬
‫رررر ٔبرورررر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر‪٢‬كؤمٌ رر رر‬
‫نيرهلرِفرا‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رررررررؤرًةرا‬
‫رررررٗكرهَا‪،‬روز‬ ‫رىلرسامءرا‬‫اًزنولررر ٕار رر‬ ‫َكإلسر خرروراء‪،‬ر‬
‫رررروررر رر‬ ‫رر‬
‫ا‪٢‬كضمون)رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررررورحر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخررروررر رر ر‬ ‫(ربرٔرركسامراًخ‬
‫رررىرذاةراٗكنخوزرمعصرؾحسر‪ٝ‬كرَكميرا‪٢‬كوسومرتؼر"نفىر‬ ‫رررورزقرً‬
‫هلسرؿَميرم‬
‫ررر(ررر ررررر‬ ‫َخررؾحس‪ٝ‬كرا‪٢‬كوخانررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬ر‬ ‫كميراًضامٍكررررٌَضررر ررررر ر رررر ررر‬
‫ررررتر رررر ررر‬ ‫‪3‬راًصذراًضاميرؿىلرمعصرَكمير(ر‪28‬ر‪/‬ر‪29‬ر)رت‬
‫رررر َـر ِلررررَِست")‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔلر ررر ررر‬
‫صاؾصترِفراً‬ ‫هلسرمشُةرا‬
‫ررر"ررر ررر رر‬ ‫اةرا‪ٙ‬كيرسمعررربرٔررررررر رررررررررر ررر ررر ررر ررر رر ررر‬
‫هَرمٌاكضةرؿَمَةرًىذاةراٗكنخوز‪/‬سفصراْكروراَل‪:‬ر‬ ‫رررر ُُررَرورراًررر رِىذرَر ررر ر ررر‬‫مةرابمسراًسرَرَ رَ‬
‫ف"رو‬ ‫ثفررصرًلرر ًاررًرر ٔلررررر رررر ر‬
‫‪41‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫يحرر‪.‬رر ر‬ ‫ايئرالاظعررَالر رِ رٌ‬

‫رررصر رر ر ر رِ‬ ‫ميرالاسر خل‬
‫ررررررخلسر رر ر‬ ‫فعيرِفررهصرا‪٢‬كوكفراًرشؾيرمنرر‪ٛ‬كراً‬
‫ر ر رر رررر رررر رر رررر رر ررر ررر‬
‫رررررورررارىفررر ٔبر ر ررر رر رر‬
‫حسروإلرجيفوٍر‬
‫ررر‬ ‫نرإلرًلَ‬‫رررررررو ٔبر رر‬ ‫رؿَلرا‪٢‬كيعفررر‪-‬رِشؿاروؾلالر‪-‬رر ٔبر ررر ررر رر ررر‬
‫نرًضؽرلكرشءرىفر رهعاتَر‪،‬ر‬ ‫رةررر ررررر ر‬ ‫رَ ِجير رُ‬
‫ررر‬ ‫اءراًـرصررر‪-‬ر ٔبر رررر ررررر ر‬
‫ورتـغراًـعوزر‬ ‫ميرا‪ٙ‬كيرثـازفرؿَََرمجٍكرمنرررؿرَُرَ َمررررررر‬
‫ررررررخلسر ررر ر رررررر ررررررر ر ررر‬ ‫ررر َُر رَرشراراً‬
‫احةرررالاًررزترامر‬
‫رررور ر رِ‬
‫‪،‬رفَُسرت‬ ‫ررررر‬
‫ررررو ٔبرررررررر ر ر‬
‫مارماراحِتسررر‬ ‫امرحقررررر ررررر‬
‫ٌَمرشغرفلطر‪،‬ر‬ ‫رررررر َُر رَرشرارا‬
‫رررإلررًٕرزرررر ر‬ ‫رررررر رٔلنررر َُر رَشاررراررًٕرزار ٌمررررر رررر‬
‫رمبارإلرًَزمر‪،‬رو‬ ‫‪-‬رر ٔبروررر ٔبر رر ر رررر‬
‫نرحيُكرتحسرؾرَخَر!ر‬
‫مبارإلرًياسةرفئةر‬
‫رررررر‬ ‫رررررر ررررر ر‬ ‫ًـحاذٍر‪،‬روماران رَسر رَةرررِفئررًةرر رررررر‬
‫رمنراًياشرز‬ ‫ر‬
‫ررررررررررررررَ‬ ‫اءرفِورسـةروزَحةرمنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬
‫رررررر ُـرَرَ َمرررررر رر رررررر رررر رر‬ ‫فَِراً‬
‫ررررررورررتلريُار‪٢‬كار‬
‫ررررررر‬ ‫يةر‪ٝ‬كراًىرورهَةر‪،‬ر‬ ‫رررررررٔب ر ر رررررر ررر ررررررررر ررر‬
‫دصير‪،‬روُشٍرظحائؽراًخرشروسررررر رررر‬ ‫مبارانسةرفئةر‬ ‫ررررررررررر ر‬ ‫رٔب ر ر ررررررررررر ر‬
‫دصيرومار‪٠‬كرًياسةرفئةرز‬
‫ِسراظعررَالر رِحِرٌاررر ٕاررَلررر‬
‫ررررررور رِحر ررر ر رِ‬ ‫رررررخلسرميراًخ‬ ‫ررربرٔ ر ررررر ر‬
‫ذشرابًلولرت‬ ‫رررر رٔل رزطر‪،‬رف‬
‫ررررر َِر رِجر رُةررر ررر‬
‫رؿَلرمنرً‬ ‫راسرررررر ررر رررررر رر ر‬
‫خلامتراْكَاترؿَلرُشٍرا‬
‫ىىصرؿَلررر‬ ‫ررررررخلسرميررر‪-‬رمؽراؿرتافَراب‪٢‬كضمونرظحـار‪-‬رفر ٕاررنررررٔبر ر ررر‬ ‫ذشرتش‪ٛ‬كراً‬ ‫ررررربرٔ ر ررر ر‬‫ؿَلرمنر‪٠‬كرً‬ ‫رررررٔب رر رررر ر‬
‫نرإلرًيىصرر ر ررر‬ ‫رٔبركسامر‬
‫رررَسرر َ‪١‬كررر‬‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫رتلاءرؿَلرمارَكنرؿَََراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررررإلرٕرررررر ررررر ر رررررررررر رر رَ‬ ‫ظاحدَروصررررررررررررر رر ررر رررر ر‬
‫يؽرؿَََررفلسرذاًفراًسرير رررررر‬
‫ةراًلاضَةراب‬ ‫رر ررررر‬
‫رررًرخررلسرميرررو ٔبر رذشرتَر‬
‫ررررر‬ ‫ررر َُر َشرارا‬ ‫ورٌضرررررر ررر ررر‬
‫يؽرؿَلرمنركسمر‬ ‫نرإلرًحسغررر ٔبر ررر‬
‫رررررر ٔبر رر رررر ر‬
‫رةررؿَََر‬ ‫ررررررخلسر رررَ ِ‬
‫ميرجير رُ‬ ‫ررررربرٔ ر ررر ر‬
‫ذشرتش‪ٛ‬كراً‬ ‫‪،‬رومنر‪٠‬كرً‬‫رررر‬
‫ررر ٔلرمةر‬
‫ررر‬ ‫ىىصرؿَََرفلسرذاًفراًسرير رررررر ررررر ر ر رررر ررررررررر ر ر رررر رررررر رر‬
‫ةراًلاضَةرابإلحِتاذرىفرفِمراًيعوضروفقرفِمرسَفرا‬ ‫ررر ٕاررنررر ٔبرر ر ررررررررر رر ررر رررر ر‬ ‫‪،‬رف‬
‫ارُورفِمر‬
‫رررررر‬ ‫رررررر َُر َشرررر‬ ‫اةرا‪٢‬كعاُكراٗكؾرروررررررررر ررر رررر ر‬
‫ًةرمار‪٠‬كرختاًفراًسريرةرر‪،‬رو‬ ‫ةراًلاضَةرتفذحررر ٔبرترور رررر رر ررر‬ ‫رر ر رر ررر رررر ر‬
‫ونش‪ٛ‬كرذاًفراًسرير رررررر ررررررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫آكريرلكرآكريرفاميرماثرؿَََراًييبرر رَظر رَلرر رُ‬
‫رررررور ر رر ررر ر ررر رررر رررررررررر‬ ‫ررر ٔلرررر ررر رررر‬
‫مةرىفرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٌٔكر‪.‬رر‬ ‫سَفرا‬ ‫رر‬
‫واًسالمةرإلرًـسًِارشءر‪ .‬ر‬
‫رنرر َُر َشراراً‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫ررررررر ٕار ر‬
‫رر‪ٝ‬كررر‪:‬ر("ف‬‫وزرظالخراًعاويررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬ ‫ررومنررر ٔبر ر ر ررررررر رر ررر ررر ر ررر ر‬
‫حسنرماركِيرِفرر‪ٛ‬كركولراٗكرنر ُخر ررر ر ر رررر ررر‬
‫‪١‬كرؿىلررر ٔبرسامءر‬
‫رررر‬ ‫رررررِـ ررر‬
‫ِتا‪،‬رنامراظعَحررر ٔبر رُيراً‬
‫رررزراسر رررررررر ر رر‬ ‫ثيؼميرذ‬ ‫رررروررر ر‬ ‫ررررررررصر ررررر‬
‫ًةراًلضَةر‬ ‫‪،‬راًِسفرمٌَرثل‬ ‫يحر ررررر ر‬ ‫اظعررَالر رِ رٌ‬
‫ر ر رِ‬
‫رررورًرر ر ررررر رر ر رررررر ر ررر‬
‫ُسترُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرمار‬
‫ررررر‬ ‫ررررررر رروؿىلررر َُر َشرررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر‬
‫ارفالرمضاحةرِفرالاظعالخ‪،‬ر‬ ‫ٌَـَومر‪...‬‬ ‫اظعررَالر رِحِرٌةرررررر‬
‫ر ر رِ‬
‫رررلر َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫ًسذيرِفرثوحِسراًصتر ُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫ر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫ررر ٔبر ررورسريرةرررمرذحـة‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ًةرحمّكةر‬ ‫ررررررؿىلررر َُر َشرررررر ر ررررر ررررررر‬
‫اراًيحور‪٠‬كرٍصذرتَرفاميررررهـ‪١‬كررربرٓررر ر‬ ‫ررررررخلسر ررررر رً‬
‫ميراتخساء‬ ‫رنرر َُر َشراراً‬ ‫اًعر َفرر رررر‬
‫اث‪،‬رتيررر ٕار ر‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫رررررِـ ررر‬
‫‪١‬كرؿىلررر‬ ‫رررررررر ٔبر رُيراً‬
‫نرَكنرثخاتؽر‬‫ررر َُر رَرشراررروٕار رر ر‬ ‫ررر ٔلررررًفاعررروررررر‬
‫ا‪٢‬كحاين‪،‬ر‬ ‫رررورررًُسراب‬
‫ا‪٢‬كـاين‪،‬ر‬
‫ًونراب‪٢‬كلاظسررروررررر‬
‫ررررررررور ر رررررر ر‬ ‫ورررراًـربترنامرًل‬
‫‪42‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫يحليركدوهلر‬ ‫اجراًسرَرَرفي‪،‬ر‬
‫رررفِررررر رررر ر رر‬ ‫ًٍكرجيـهلرحزءرر ًاررررمنراً‬
‫رررررتر رررر ر‬ ‫ازٍرؿربركصونرظرور رر رر رر ر‬
‫رررصرررررر ررر رر رر‬ ‫رررر َُر َشراراً‬
‫ررررررخلسرميررروراسر خل‬ ‫راسررر ر‬
‫خزسامر‬
‫ثوسطرِفررر‬ ‫ررررررخلسرميرررو ٔبرفاذر‬
‫ررررور ر ر رر‬ ‫رثوظَفراً‬
‫خاذرِفررر ر رر‬ ‫رررررر‪1‬رررفلسررر ٔبر رررر‬
‫ررروجرصراء"‪).‬ر‬ ‫رؿىلررر ٔبر رر ررر ر ر رر رررررررررر ررر‬
‫نرإلرٍىونرِفرراثَرمـلسروإلءر‬
‫ٍرِفرالكمَر‪،‬رفلسردعربرٔررر رررررررر ر‬
‫ٍرتسافؽراًِويررر‬ ‫رَلرمنردعربرٔرر رر رررررررر رر ر‬ ‫ررر ٕار ررر رر ر‬ ‫ار‪.‬روإلررررجسرمتؽر‬
‫اٍر‪ٝ‬كرذرريرررررر‬
‫اؾخسلرجفرزرررر رر‬
‫رررررررورررر ر رر‬
‫اْكُكرؿَََر‬‫رر‬
‫وإلرذًَيرؿَلرختعئخَراًحخةر‪ .‬ر‬

‫اًسرير رررررر رررر ر‬

‫ةر‪،‬روؿسمروحوذر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررور رِحرِسررر‪-‬رالاظعالحِةر‪-‬رِفراًل‬
‫رررررصبرٓنرررورر ر‬ ‫فرَرْعر رٌيررِرِفررررِ هر ِصرررررررر رر ر‬
‫روزوذرمضمونررر ٔبرركسامراًخ‬
‫اًدسمَاثرا‪٢‬كععَحرؿَهيار‪ .‬ر‬
‫ةر‪،‬رتيرلكررربرٓ رَيثررر‬
‫اًسرير ررررر رر‬ ‫رررررصبرٓنرررورر ر‬ ‫مصانر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررررررر رر رررر‬
‫رتَروزذرموفوزارِفراًل‬ ‫ررررررور رِحر ررر ر‬
‫ِسرا‪ٙ‬كيررررٔبر ررر‬ ‫ررررِرََح رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرررٔبنراًخ‬ ‫اؿ‪١‬كرز‬
‫رر رَ‬
‫ررررررور ِحرر ررر رررررررر رر‬
‫ِسرُوركاًةرآكَقررر‬ ‫رررر ٕارررراًخ‬ ‫ررررررور ِحررِسررررٔب رر ر ر‬
‫ورحوهلر‪،‬ر‬ ‫احةرؾنراًخ‬
‫رررِصر رررر‬ ‫ررر رٔل ررررر‬
‫انمرثخلكمر‬ ‫رررصبرٓنرررورٔب رررر رر‬
‫حاذًررسرررَسرا‬ ‫اًل‬
‫وآكََلةر‪ .‬ر‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫ًٌَارمنررر َمر رَسرارئرِيراًخ‬
‫ررررتررررررر‬
‫احسترموحوذتر‬
‫رررر‪-‬رور ر رررر ر ر‬ ‫نرمسربرٌٔكررر‪-‬رِصحيةر ٔبر ررر رر‬
‫ورمضموهنار‬ ‫وؿَََرفالرٍزمعرمس‪١‬كررر ٔبر ررر‬
‫ررررررر ررر ر ررر ر‬
‫ررر ٔبروررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر رررررر‬
‫رروَصحَراًىرصرامر‬ ‫اذٍر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر ر ررر ر ر ررررر رررر ررررر رر رَ‬
‫ر‪٠‬كرحىنرموحوذترؿَلرؾِسراًييبرظر رَلرر رُ‬ ‫ا‪ٙ‬كيررر ٔبرزررررر‬
‫رر‬
‫ِسرلكِار‬
‫رررر‬ ‫ررررررور رِحر رر‬ ‫ررررررور رِحرِسر‪،‬ر‬
‫رررر ٔلرنررر َمر رَسرارئرِيراًخ‬ ‫ٌكرمنراًخ‬‫رنرَكنرسمعَرَصَحارفالرحىونرا‪٢‬كسربرٔ ررر‬
‫رررررر ٕار رر ر ررر ررر رر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫دفِترؿَهيمر‪،‬رف‬
‫ررر رررر‬
‫ثوكِفرِةرإلرجمالرٌَـليرفهيار‪ .‬ر‬
‫نرَكنرحييرهلررر‬
‫رررررررررروٕار رر ر رر ر رر‬ ‫ٕرررررروراؾخلاذٍر‪،‬ر‬ ‫رةررر رر ررر ر‬
‫رؿَلرلكرمس‪١‬كررراررزحاثَر‬ ‫رررررراررررررَ ِ‬
‫هََرجير رُ‬ ‫رررربرٔرررًفاػَرومـ‬ ‫ررررررررررررر رر رررر‬
‫وؿَََر‪:‬رمفارزخترِفراًرشغرت‬
‫ررررمرذحـاروذًيار‬
‫ررررررررررر‬ ‫ٌَيعوضرِشؿار‬
‫رررررررررر ر ر رر‬ ‫نرجيـيرفِمَ‬ ‫رَلراًياشرفالرحييرهلررر ٔبر رر رر‬
‫ررر ٕار رررررر ررر رر ر رر‬ ‫ٔبر رر ر ر رر ررررررررر ر ر‬
‫نرجيِتسرِفرفِمراًيعوضرررورثلررصرٍهبار‬
‫مٌدرشار‪ .‬ر‬

‫ررررررور ِحررِسر)‬
‫ررر ر‬ ‫لالرؾنر(اًلولراًسسًسرِفراًصذرؿىلرمنررررٔبر ر رررر‬
‫ىىصرثلسرميراًخ‬ ‫ررر هرر ررر رررررر ر رررر ر رر رر رررر رررر ررر‬
‫سمرا‪٢‬كـاِصررذ‪.‬رظالخراًعاوير‪،‬‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫سالر رررررر رررررر ر ر رررر ررر‬ ‫ررررر َـرمر ررر‬ ‫رررررير رر ررر ر‬
‫اثرِفرمسريتراً‬ ‫‪1‬رراًثررروررراتترررورا‪٢‬كخل‬
‫َ ر‬
‫‪43‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررر ُحررورررتر‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمرررررر رررر‬

‫اءرتـسرؾِسراًي‬ ‫ررر ٔلرررر ررر ر رررررر ررر ررر‬
‫ًفاعرا‪٤‬كسزةراًيترحلكمرهباراً‬ ‫رررَلرا‬ ‫ررررررور رِحر رر ر ر‬
‫ِسرذالفرؿ‬ ‫ٌكرثلسرميراًخ‬ ‫آكالفرِفرمسربرٔ رررر‬
‫ور ر ر رر ررر‬
‫مرإلر؟!ر‬
‫ررر‬ ‫دخسغررر ٔبر رر رر‬ ‫مرمصذوذر؟!رومارا‪٢‬كوكفرذمنركدهلررر ٔبر رررررر رررر ررر‬
‫ورزذٍر؟!رُيرُورررمررر ر‬ ‫ارملدولررر ٔبر ررر ررررر ررررررررر رر ررر رررر‬ ‫ةر‪،‬رُيررر َُر رَشررررر ر‬
‫اًعر َحرارتر َ ررررر‬ ‫وررر ر‬
‫وكسرفعَياراًلولرِفرر‪ٛ‬كرساتلار‪ .‬ر‬
‫ررررررورررًُسرر(رمضموهنار)ر‪،‬رففصقرتنير‬ ‫ميرا‪٤‬كسزةرتـسرؾِسراًي‬
‫رررررر ُحررورتر)ر‪،‬ر‬ ‫ررررررخلسر ررر ر رررررر رررر‬ ‫رررر ٔبررررًفاعراً‬
‫هلولر(ر‬ ‫وإلحغررر ٔبرهيا‬
‫رررررر ر‬ ‫رر ر‬
‫اإلزينيرٍصررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫ر ررر ررررَ‬
‫هَرمٌعوضرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫كسامرإلرررزرًةررررٔبررررر ر ر‬ ‫رررر رٔلر رررر‬ ‫‪:‬ر(رمـىنرُشٍرا‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر ررر‬ ‫َوينرررَورفرلرََرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرارر رٔل رررررر ر رر ر رررر‬
‫دراًفاضيرمعصورثسررر ر‬
‫رررروٕارإلررر‬‫ائفرتالرررزرًةر‪،‬ر‬ ‫اًخاتـنير‪،‬رورا‪٣‬كاذلرِفررر َُر رَرشررر رر‬
‫ارضالرررسرررررر‬ ‫رر ر ر ررر رر ررررر ررررر رر ررررر ر‬
‫وموحوذرِفرالكمراًضازغرمثرالكمراًعر َحرارترَةررروررررررر ررررررر ررر رر‬
‫ررررررر ر‬ ‫رنر‪٠‬كرٍىنرموحوذارِفرالكمراًسرَرَ ررررر ررر ر رررر‬
‫فر‪،‬رتيراذرتغراذررتراؿار‪.‬ر)‬ ‫ررر ٕار ررررر ر ررر ر ر رررر رر ررررر ر‬ ‫ِخَرِفرررررهفسَر‬ ‫فالرمـىنررر رٔلحلرررررر‬ ‫ر رررر‬
‫ميرًُسرثوكِفيرررو ٔبرهَر‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررررخلسر رررر ررر رررر‬ ‫رارؿَلرمنرٍزمعررر ٔبرنر(راً‬
‫اسقراًحسزروفلَر‪ٝ‬كررزراذررررر ررر ررر ر‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر رررررررر‬ ‫رروكسررركرَار َلررر ر‬
‫راٗكرنر ُخر ررررر‬
‫رررررر ٔلر رر ر رر ررررر‬
‫انرَنسر‪ٝ‬كرثـاىلرركسر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر"رو‬ ‫رررررررروثربرٔرميررر‪-‬رَيرزؿاكر‪ٝ‬كر‪-‬رر ركولرررار ررر رَ‬
‫جنرتعةرز‬ ‫ٍصذرِفرنخاةر‪ٝ‬كر)ر‪:‬ر(ر‬
‫ر ررر ررررر رر‬
‫رؿىلرمنررر‬‫ررررررٍ ّذرر ررر‬‫رررررررررررر ٔبرتَفرز‬
‫انرهبار"ر‪.‬رففَِر‬ ‫احسترمنرُشٍراًثالجررروراإلرميرَر رر‬
‫رىلراؾخلاذرلكرررور ر رررر ررر رررررر ر‬ ‫ررر ٕار ررررررررر‬ ‫ذاظةرؾحاذٍرتسؿاهئمر‬
‫رر ر ررررررررر ررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ميركوهلرِفررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كر‪.‬ررروثربرٔر ررر ر رر‬ ‫ر‬
‫يةرزسوهلرظرَلرر رُ‬ ‫مير‪٠‬كرٍصذرِفرنخاةر‪ٝ‬كروإلرِفرسرررررر ر ر رر رَ‬
‫ررررررخلسر ررررر ررر ررررر رر ررر رر رر‬ ‫ر رٍزمعررر ٔبرنررر َُر َشراراً‬
‫انرتَرزالزةر‬
‫رررر‬ ‫رزحاثراإلرميرَر رررررر‬
‫رؿىلرآكَقراؾخلاذٍرِفرررارٕررر ررر‬
‫انراب‪ٞ‬كرا‪ٙ‬كيرجير رُةررر ررر رر رررررررررر‬ ‫ظيراإلرميرَر ررر ررر ر رررَ ِ‬ ‫تساًةرالكمَ‪:‬ر(رور‪ٛ‬كررر ٔبرنررر ٔبر ر ررر‬
‫ر ررررر ررررررررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رةررررؿىلررر‬ ‫ظيراإلرميرَر ررر ر رررَ ِ‬
‫انرا‪ٙ‬كيرجير رُ‬ ‫ِسراًثالزةرعمررر ٔبر ر ررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررررورحر ررررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررؿىلررر ٔبرنررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫هطرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ٔبرصرررررررررررر‬
‫َاءر)ر‪.‬رفلسر ر‬
‫ر‬
‫موزراًثالزةروإلررر‬
‫ررررلر رررررر ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ررررربرٔ رر ر‬
‫ثرهبشٍرا‬ ‫رميانر‪٢‬كنر‪٠‬كرً‬ ‫انراب‪ٞ‬ك‪،‬رومـىنرر‪ٛ‬كررر ٔبرررر‬
‫هَرإلرررارٕرر ررر‬ ‫رزحاثراإلرميرَر ررر رررررر ررر‬ ‫آكَقراؾخلاذٍرِفرررارٕررر ررر‬
‫ر رر رررررررررر‬
‫ر‬
‫ررررربرٔ رررر ر رر ررررر‬
‫ثرتخوحِسراًصترُوتررَِرةررر‬ ‫موزراًثالزة‪،‬رمفنر‪٠‬كرً‬
‫ررررلر رررررر رررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫اذر‪ٝ‬كروحسٍرهبشٍرا‬
‫ِسرُوررراررفٕرصرررر رررر ررر ر‬ ‫ررراإلرميرَرانررروراًخررررور رِحر ررر‬
‫ررر ٕار ررر‬‫ثوحِس؛ر‬ ‫ر ر رر‬
‫ر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كررر‬ ‫ةرفِورمرشكرِفررر ٔبرر ررررر‬
‫رررلًورَُر رررر ررر ر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ثرتخوحِسرا‬
‫رررررب رررر ر رر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫تَةر‪ٝ‬ك‪،‬رومنر‪٠‬كرً‬ ‫فِورمـعيرررر ررر ررر ر رر‬
‫ٌَزاًقرمرشكرِفرررزتروررررر ررررر‬ ‫رر رررر ر‬
‫رررر‬ ‫اًعررَفر رررر رر رر رررر ر رر‬
‫اثرفِورَكفصرمَحسرِفررررٔبسامءر‬ ‫رررررر ّرِ‬‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ررررربرٔ رررر ر رر‬
‫ِترتخوحِسرا‬ ‫رررر رٔل رررررررر‬
‫ظيام‪،‬رومنر‪٠‬كرً‬ ‫رررررررر رر رر رررر‬
‫وؾحاذثَرَك‪٢‬كرشننيرؾحسترا‬

‫‪44‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫احسترمنراًثالجرذًَيررر‬ ‫نرذؿاءر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررررررر ر رر ررر رر‬

‫رؾحاذٍرتخوحِسٍرِفرلكرررور ر رررر ررررر ر ررررر‬ ‫‪ٝ‬كروظفاثَر)ر‪1‬رر ر رررر رر‬
‫فؼنراًصخيررر ٔبر ررررررر‬
‫ذزيرهَفررر ٔبر رمسيررر َُر َشرررار؟!رر ر‬
‫سمَاثرا‪٤‬كسزةر!روإلررر ٔبر رر رررر‬
‫ررررًدرر رررر ررر ر ررررررر‬
‫ؿَلروحوذرا‬
‫ر ررر ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ٔبروررركرَار َلرر ٔبر ر رررر ر‬
‫حسراًعر َحرارتر َ ررةر‬ ‫َخر‪،‬رُيررركرَار َلررر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٔبروررركرَار َلررر ر ر رر رَ‬
‫رزسوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫َيرصررر ررررر‬ ‫هلولر‪:‬ر رر‬
‫رررر ر‬
‫كسامر؟!ر)‬ ‫ررررررور ِحررِسررر ٔبرزرتـةر‬
‫رررر ٔبرر رررر‬ ‫ررر ٔبروراًخ‬ ‫كسامر؟!ر‬ ‫رررر ٔبرر رررر‬ ‫ررررررور ِحرر ررر‬
‫ِسرزالزةر‬ ‫ررر ٔبروراًخ‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر رر رر‬
‫ِسركسمنير؟!ر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُمر(راًخ‬ ‫رَزر رِ رَ‬
‫ِضرر رُ‬
‫ٕررررررور رر‬
‫ًور‬ ‫رررورًنررررجسرررخعَؽر‬
‫رررراررزحاثَر‬ ‫رررررررخلسر راميثررر ٔبر رر رر ررررر ررررررر‬
‫مرإلر؟!رابًعحؽر‪٠‬كرٍصذر‬ ‫حيار‪،‬رُيروزذرر‪ٛ‬كرهبشٍراً‬
‫رررِصررررررر ررررررر رر ر‬
‫ًسرحروراابر‬
‫ىرصر رر‬
‫ررررررخلسر راميثر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر‬
‫اءرث‪ٜ‬كراً‬ ‫ثضاٍرزةراًـا‪٢‬كنيركديررررٔب ررر رر‬
‫نرًشهصراً‬ ‫متاىلءرمـمراًثلالنر‪،‬رفلسرِكيراٗكٍنروارزر ررررر ررررررر رررر‬
‫ىىصرمضمونررر‬ ‫هيارإلر روسربرٔ ررر رررر رر ر ررررررر رر ر رر رررررررر ر رررررررر رررر ر رررر ر رررررر‬
‫لرؾنرا‪٢‬كضمونر‪،‬رفا‪٢‬كضمونرلكيارمذفلونرؿَََروإلرًيىصٍرمس‪١‬كر‪.‬رومنررر ٔبرر ر ررر رر ر‬ ‫وررراؿ‪١‬كررر ٔبررررر‬
‫ررررررر ر‬ ‫رررررررِرَ رَرشررر رررررر رررررررر رر ر رر‬
‫ارالكمرمذفقرؿَََروإلرخسًسرفَِر‪.‬‬ ‫ثوحِسٍرتلسزرمسربرًٔخَر‪،‬رف‬
‫رررور ر رر ررررر رررر‬ ‫رمسربرٔ رررررررر‬
‫ٌكرمٌَرفلسررررهلغررراررميٕرارهَر‬
‫وراْكسًرررر ٔبر ررر ر رررر ر رر رر‬
‫وركولراًعحاِبر‬ ‫رررلرًٓةر‬
‫ررر ٔبر ررر ر رر‬ ‫رررر ٕار رر ر رررررررررر‬
‫رنرَكنروزذرفـََمراب‬ ‫اراًضلكر‪،‬ر‬ ‫تيرَننرهخلكمرؾنراًخلس ميرهبرَ َشررررر ر‬
‫رررر ٔبروررر ٔبرزرررررررر رر ر رر ررر ررررر ررر رر رررر رر ر ررررر‬
‫تـةر!روإلرَتسزِنرؾنرذًَيرًشهصرا‪٢‬كضمونر‪،‬رفلكررر‬ ‫ورزالزةر‬ ‫ررررررور رِحر ررر رر‬
‫ِسركسمنيررر ٔبر ررر‬ ‫رررررررررر ٔبرنراًخ‬
‫رراًيتروزذرفَِر‬
‫ررررر َؾر رْنرر‬
‫حسرنامرزختر‪:‬ر(‬ ‫ِسروإلرخيخَفرِفرر‪ٛ‬كررر ٔبر ر ررررررر‬ ‫ررررررور رِحر ررر رر ررر رر ررر‬ ‫رررررصبرٓ ررر رررر ر ر‬
‫نرثسوزرحولراًخ‬ ‫ءاًةر‪-‬رؿَلرسخِيراًـمومر‪-‬ر رمنراًل‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪ -‬رًِرَصر ُخر رٍيرر«ر رَن َْررَفرر‬ ‫ررررررِ رىبرر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬ركرَار َلرركرَار َلرراًي‬ ‫ررررررِ ِرّىبرر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬ ‫َصرر رِاةرراًي‬ ‫تر َ ْـر رِغرربررر رْ َ‬
‫ررررر رِازرررربرر َمراررراررِرّّنرر رَإلرربرر ْحر رِسر رُنرر‬ ‫ولررارٌَرررِرررمُررارررِرّّنررربرررْسربررُ رَ‪ٛ‬كرراررًرْ َجريررَة رَرورربر ُؾروررُ ر ِتر رَ‬
‫رمرررِم رَنرراًي‬ ‫راًعر َالررِتر»‪.‬ركرَار رَلرربررجرَ ررَضِرررُرس رَرورربركرُ ررُ‬ ‫ثرَ ُلروررُلررِرىفرررر ر‬
‫‪ 2‬ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كر‪-‬ر«ر َحررْوًِرراَر هرُررَرسهرْس رُنرر»‪).‬ر رر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررررِ رىبرر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬ ‫رَذهرْررَرسهرَ َخر رَمر رَرورر رَإلررَذهرْررَرسهرَرَةر ُمر َـراررٍ ‪.‬رررفرَ َلرار رَلراًي‬
‫ررررررور ِحررِسررر‬
‫نرمضمونررر َُر َشراراًخ‬ ‫ررررررررررررركرَررَاهلرر ٔبر ررر رر ر‬
‫ميرثوكِفير‪،‬روكاًةرمار‬ ‫ررررررخلسر ررر رررر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررترربرٔنررر َُر َشراراً‬ ‫جنرتعةرز‬
‫تير‪٠‬كرًرصخرررار ررر رَ‬ ‫ر ررررر ر‬
‫اغرِفررر‬
‫ررررزنر رر‬ ‫ررررور رًىنراً‬ ‫هلولرتَرو‪٠‬كرخياًفرِفرر‪ٛ‬كررر ٔبر رحسر‪،‬ر‬
‫ررررررر ر رررررررر ررر رر ررر‬ ‫ررررر َُر َشرارما‬ ‫رررررصبرٓنر‪،‬رو‬ ‫ررررررًرر ررررر ر ر ررر‬
‫ثالزةرموحوذرِفراًل‬ ‫تربرٔركسامَرا‬
‫رررر ر‬
‫مرإلر؟!ر‪.‬‬ ‫رررررصبرٓنررر ٔبر رر رر‬
‫اراًضلكرىفراًل‬‫ررررهبرَ رَشررررر ر رر‬ ‫ٌَخوحِسرموحوذتر‬
‫ررررررر ر رر ررر ر ر‬ ‫ررر ٔلرزرتـة‬ ‫رررر ٔبرورا‬ ‫رررًدرر رررر ررررر‬
‫سمَاثراًثالزةر‬ ‫ر رهونرا‬
‫‪1‬راًلولراًسسًسر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪88‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬
‫ررررررررر‪2‬ر‪/‬ر‪1;1‬ر)رزمقر‪9;1‬ر‪،‬رسننرجنرماخَر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪1;7‬ر)رزمقر‪;20‬رونشارررر‪8:69‬ر‬ ‫رررر رسننررر ٔبرِبرذاوذر(ر‬ ‫رررلرٔزر رر‬
‫هؤوظر‪،‬ر‬ ‫‪2‬رَصَحرجنرحدانر(ر‪8‬ر‪/‬ر;‪26‬ر)رزمقر‪:8:‬رررر ررر رر ررر‬
‫تخحلِقرصـَةرا‬
‫ررر ٔلر ر رر‬
‫ؾؼميرر‪.‬ر‬ ‫سرضَاءراًصَحنرا‬
‫ررر ُمر ّحرمر رر ررررررر ر ر‬
‫تخحلِقر ُمر ّحرمرسرفؤاذرؾحسراًحاِقروَصَحرجنردزميةرر‪917‬ر‪،‬رواًسسنراًعلصيرٌَحهيلير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪1:1‬ر)رزمقر‪689‬رتخحلِقرذ‪.‬ر‬
‫‪45‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ًوفرمنرررؿرَُرَ َمرررررر ررر‬

‫اءرا‪٢‬كسَمنيررر‪-‬رفضالر‬ ‫خلولرؾنررر ٔبرر ر ررر‬
‫فؽراّكِيرمبارسرررر ر ررر‬
‫رررررنررررر رر ررررر‬ ‫ررربرٔمسـيار‬
‫ررررر ٕاررَيٍرً‬ ‫رنركسزثرؿَلراّكروراةرف‬
‫فر ٕار ررر رر ررر ررر‬
‫اكر‪ٝ‬كررر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر‬
‫نر‪،‬روحرزر رر‬ ‫ررررًدرر رررر ررر ررر ر ر رررر‬
‫سمَاثركريرموحوذترِفراًل‬ ‫ررربرٔ ررر‬
‫نرُشٍرا‬ ‫ررررور رًونرت‬
‫ا‪ٙ‬كٍنرًل‬‫ؾنرا‪٢‬كالًنيراًيترثددـِمر‪-‬رر رر‬
‫ذريار‪ .‬ر‬
‫اءرا‪٢‬كخلسمنيرر‪1‬ر‪ .‬ر‬
‫رررر ُـرَرَ َمرررررررر رر‬
‫ةرمنراً‬ ‫اميثرالاظعررَالر رِحِرٌ ررر‬
‫ررررررخلسر ر رر ر ر رِ‬ ‫خـميرث‪ٜ‬كراً‬ ‫رتـغررر ٔبركرور ررر ررر‬
‫الرمنراسررررر ررر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررر ِرهر ِصرررر‬
‫ولرمنراسررررر ررر ررررر ر رر رر ررررر ررررر ر رر رر‬
‫خـميرُشٍرا‪٢‬كععَحاث‪:‬رفِشٍرا‪٢‬كععَحاثررر‬ ‫ررر ٔبر ر ررر ررر‬
‫كالراًض َخرمحمسرجنراْكسنروفلَر‪ٝ‬كر‪-:‬ر ٔبرمار‬
‫رررروربرٓ ر رر رررر رررررر ر‬
‫دصونرتـسُام؛رًىنررر ٔبر ر ررر‬
‫ولرمنررر‬ ‫ررررر ٔلر رر ر رررررررر ررر ر‬
‫صـصير‪،‬روراًعاتوينر‪،‬ر‬ ‫اتؽ‪،‬رومهنم‪:‬را‬
‫ررررصرررررررر‬ ‫رهصُارؿسذرمنرررؿرَُرَ َمررررررر ر‬
‫اءراًلصنراً‬ ‫رر ررررر رررر‬
‫سالرمرررارجنررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫رررررر ٔلر رُيرررر ررر رررررر رررررررررر ررر‬
‫هُساتوز‪،‬روكسرثحـِمرؿَهيارصررر ررر‬ ‫ررررر ٔبررؿ‪١‬كررر‪-‬ررر ررر ر رر ررر‬
‫اًعاتوينرِفرزساًخَر‬ ‫حسةرمار‬ ‫رهصُار‪-‬ر ر ر‬
‫ر‬
‫ررررريُام‪.‬ر‪2‬رر ر‬ ‫حر رررررررر‬
‫ميَةروراجنررر ٔبر ررررر‬
‫ِبراًـزروك‬
‫رررر‪-‬رًلعسرتَر‬ ‫ررررررخلسر ررررر‬
‫ميرابًحسؿةر‬ ‫اذارؿَلرمنرزسمراًلائَنيرررهبرَ رَشراراً‬
‫رر‪ٝ‬كررزرررررر ررر ررر رررررررر‬ ‫ررررفرلرََرُر رُ‬
‫اسقراًحسزرو‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر رَ‬ ‫كرَار رَلرر ر‬
‫راٗكرنر ُخر ررررر‬
‫ررر ٔبررتورررحرٌَفةر‬
‫ررررر‬ ‫ضمراإلر َمرامر‬ ‫اظونرا‪ٙ‬كٍنرهيشونرررهبرَ رَشاراً‬
‫ررررررخلسر رمي؟ررر ٔبر ررر‬ ‫ررر‪٢‬كررر ررررر‬
‫حخسؿةرآكرصر ر ر ررر رر رر ر رر‬ ‫‪:‬ر(رمنرضمرا‬
‫حسنراًسلافر‪-‬ررررررر رر‬
‫ر‪8‬‬
‫تورًوسفر‪،4‬رواًعحاوي‪،5‬رواجنرحصٍصراًعربي‪،6‬رواجنرتعة‪،7‬رواجنرمٌست ‪،‬ررروبرتوررر‬
‫ر‬
‫ٔ‬ ‫اًلاِضررررٔبر ررر ر ر‬ ‫‪،3‬ررروررررر‬
‫ًسراًلريواينر‪،11‬رواجنرحميَة‪،12‬رواجنراًلمي‪،13‬رواجنرنثري‪،1‬ر‬ ‫رررًخرر رميير‪،9‬رواجنرحدان‪،10‬رررورارجنررررٔبِبرررسر ررررر ررر‬ ‫ٕار رررر‬
‫رسامؾَيرا‬
‫رررربرٔركسامر)ر‪.‬‬
‫ررررررر ر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫رهيامرؾنرثلسرميراًخ‬
‫ررررررررررر ٕإلر ررررر رررر‬
‫رررررورانر‪:‬ر(رذفؽرا‬ ‫دراًفاضيررر ٔبرر رررر رر ررررررررر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كرا‪٢‬كََحازيرتـي‬ ‫ررر ٔلر رررررر ر‬ ‫ث‪ٜ‬كراًيلوإلثرتخرصفرمنرحبررً‬
‫‪1‬رر رررررر ر ر رررر ر ررر رر ر‬
‫رررررررر‪22‬ر‪/‬ر‪62‬ر"ررر‪.‬رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫حىةراإلر رسالرمِةررر"ر‬ ‫رررررررررررصررررررر رررررر‬
‫ًلِارموكؽراًضررر رررر‬ ‫ررررررٌَضرررَخررر ُمر ّحرمر ررر ررر ر ر ررر ررر‬
‫سرجنراْكسنروٗكراٗكذوركامرتخف‬ ‫شرظرورثَة‬
‫‪2‬ررذزو رر‬
‫رررر‪ُ270‬ؼ)‬ ‫ر‬
‫جنرزـَحةر(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬
‫مييرموىلرتىنرثمير‪ٝ‬كر ر رررررررررررر ر‬
‫ررر ر ررر ر ررر ررر رر‬ ‫ًخ‬
‫رر‬‫جنرسوظيرا‬ ‫ررر ٔبرر رر ررررررررررر ررر رررر‬
‫تورحٌَفةراًيـامنرجنرَثتتر ر رررر ر‬ ‫‪3‬رراإلر َمرامر‬
‫رررر‪ُ2:1‬ؼر‪.‬‬ ‫راًىوِفرظاحةررر ٔبر رر ررررررررر ر رر‬
‫رِبرحٌَفةرا‪٢‬كخوىفرسر يةر‬ ‫هعازيرررر ر ر رر رر ر‬ ‫رررر رٔلر ررر ر‬ ‫جنرجبررْرريررررجنرمـا‬
‫رررررورًةرا‬ ‫رشرجنرسـسر ر رررُ َ‬
‫نرحدَةر رجنررر ُحر َدرُرْ ررر رر رر‬ ‫ررر رر ررر‬ ‫امراًلاِضررر ٔبر ررر ر ر ررررر ر ررر‬
‫ِبرًوسفرًـلوةرجنررراررجٕرصررراُميرج‬ ‫‪4‬رراإلرر َمرررررررر‬
‫رررر َـررِلرررَِسرررر ر‬
‫تراًعحاررورًةر‪.‬‬
‫رررر‬ ‫ُؼ)روظاحةراً‬
‫ررر‪ 812‬ررررر رر ر‬ ‫رررررر ٔلر رر ررر ر ر ر رررر ر ررررر رر رررر ر ررر رررررر ر‬
‫سذيراْكجصيرا‪٢‬كرصيرا‪٢‬كـصوفرابًعحاوير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫جنرسَمةرا‬ ‫سرجنرسالمةرجنرؾحسرا‪٢‬ك‪ٜ‬كر ر رر‬
‫َحسرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ر ررررر رررر رررر‬ ‫تورحـفصررر ٔبر ر ررر‬ ‫‪5‬رر راإلر َمرامر‬
‫ررر ٔبرر رر ررر‬
‫ررر‪ُ820‬ؼ) ر‬ ‫ررر ٔبرر رر ررر رررر ر ر رررررر ر‬
‫تورحـفصراًعربير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررلرٓرمَل‪،‬ر‬ ‫رررارًةرا‬ ‫جنرنثرير رجنرك‬ ‫رررزرًسر ر رررر‬ ‫ٍصرجنرٍ‬‫سرجنرحرصر ررر‬ ‫‪6‬ررراإلر َمرامر‬
‫ررر ُمر ّحرمر ررر رر‬
‫ررر‪ُ8:9‬ؼ)‬ ‫ةراًـىربير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررر ُـر رْىرَربر ررررر رر رررر‬
‫يرا‪٢‬كـصوفرابجنرررترَرعر ررررر ر ر رررررر ر‬ ‫سرجنرَحسانراً‬
‫سرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ر رر‬ ‫‪7‬ر ٔبرر ررررر رر ررررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كرؾحَسر‪ٝ‬كر رجنررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫سرجنرحيرىير رجنررر َمرٌرْررَسٍ(ررا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪8;7‬رُؼ)‪ .‬ر‬ ‫رَساقرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬ ‫‪8‬ر ٔبرر رررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كررر ُمر ّحرمرسر رجنررر ٕار رر ررر‬
‫رررا‪٢‬كخوىف‪:‬رر‪ُ787‬ؼر)ر‪.‬‬ ‫ررر ٔلر ر رر‬
‫ظهباينر(‬ ‫رررًخرر رمييرا‬
‫جنراًفضيرا‬ ‫‪9‬ر ٔبرر رررررر ررر رررر رررر‬
‫توراًلامسراسامؾَيراجنررر ُمر ّحرمرسر ر ررررر ر‬
‫ررر‬ ‫جنرؾحسررر‪ٝ‬كرجنرذازمرجنر َحرٌرْ رَؼر ررر رررر ررر‬
‫ٍكرجنرما‪ٛ‬كرجنرررسرًسررر َمرٌرَاتر‬ ‫ترجنرررسرًسر ر رررر‬ ‫ًسرجنررر ُمررصرررر‬
‫رررزر ررر‬
‫جنرسـسر رجنرٍ‬
‫ةرجنررر ُمررصرتر ر رر رر‬ ‫جنرسَِسر رجنررر َُر رِسًرررر‬
‫اررجنررر َمر ْـر َحرسر ر رر ررر‬ ‫سرجنرحردرّرانر رجنررر ٔبر ر ررر رر‬
‫رَحسرجنرحردرّرانر رجنررر ُمر َـررررر‬ ‫‪10‬رر ُمر ّحرمر ررر رر‬
‫ررر‪876‬رُؼ]ر‪.‬ر‬ ‫ررررخرُ رْسر رررررر ر‬
‫يتر[ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررٍرمتر رمييراً‬ ‫ررر ٔبرر رر رر‬
‫تورحامترا‬ ‫جنرمتمي‪،‬ر‬
‫ر ررر‬
‫رررر‪8:8‬رُؼ ر‬ ‫‪11‬ررراجنررر ٔبرِبرررسر ررررر ررر رررررر ررررر ر رر‬
‫ًسراًلريواينرا‪٢‬كاًًكرا‪٢‬كخوىفرسر يةر‬
‫َخرثليراٗكٍنررر ٔبرر ررررررر‬
‫توراًـحاشرررارجنررر‬ ‫اينرمثراٗكرر رر رررر ر‬
‫مضليراًضرر رررر ررر رر‬ ‫سرجنرؿَلرجنرؾحسر‪ٝ‬كراْكرصر رر ررر‬
‫امسَرآكرضرجنررر ُمر ّحرمر ررر ررر ررر رررر رر ررر‬ ‫ِبراًلامسرررور رررر ر ررر‬ ‫جنرؾحسراًسالمرجنرؾحسر‪ٝ‬كرجنررر ٔبر رررررر‬
‫َحسرجنرؾحسراْكَمير ر رررر رررر ر رررر رررر رر ررر‬ ‫‪12‬ر ٔبر ر ررر رررر ررر رر‬
‫سالرمرر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪91:‬رُؼ)ر‪.‬رر‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫َخرجمسراٗكٍنرا‪٢‬كـصوفرررابرجنرررحر رررررررر ررر‬
‫ميَةرا‪٢‬كَلةرثضررر ررر‬ ‫اًضرر رر ررر ررر رر رررر رررر ر‬
‫َخرصِاةراٗكٍنراجنراًضرر رر ر ررر رر ررررر رر‬ ‫رر ر‬
‫رررر‪ُ972‬ؼ) ر‬ ‫ر‬ ‫ِبرجىصر رجنررر ٔبرر رًوةر ر رر رر رر ر ررر رر رررر ررر ررر ر ررررررررر ر‬
‫جنرسـسرَشسراٗكٍنراجنركميراّكوسًةر(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬ ‫‪13‬ر ُمر ّحرمرسر رجنررر ٔبر ررر ر‬
‫‪46‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫سراجنرؾحسراًوُاةر‪،7‬رومجَؽر‬
‫ررر ُمر ّحرمر رررر رررر رررر ررر‬ ‫ِبراًـزر‪،6‬رو‬ ‫وا‪ٙ‬كُيب‪،2‬رواًعيـاين‪،3‬رواًضوَكين‪،4‬روا‪٢‬كلصٍزي‪،5‬رررورارجنررر ٔبر ررررر‬
‫رررصرررثخِتمر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبر ررر رر رر‬
‫ورمنرضمرِفرم‬ ‫هلفرؿَهيار‬ ‫ررربرٔكروراهلمرو‪٠‬ك‬
‫ررررررررر رررر‬ ‫ثالمِشضم‪،‬رومالرؿَلراًلازي‪8‬ر؟!ررر)ر‪9‬رر رر ر ررر‬
‫وكريضمرذمنررركرَارًرَورارت‬
‫رررر ر‬
‫ارمهنمر‪.‬‬ ‫ررررررورررر‬ ‫رررو ٔبرر رر ررر ررر‬
‫كصوضمرؿَلرر‪ٛ‬كروكدَ‬ ‫رررررِـ‪١‬كرررورررراًلسزر‬‫ِفراً‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪10‬‬
‫اءراًسرَرَفررر ٔبرصازر‬
‫رررر‬ ‫َ ر‬‫ررررر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ؿ‬‫ايئرٗكىرمذلسسمر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ص‬ ‫خل‬
‫ررر‬‫ميرالاس‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫خلس‬ ‫ً‬
‫رررررر‬
‫ارا‬ ‫ش‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪:‬ر(ر‬
‫رررر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬‫َخرجىصررر ٔبررتورررسرًسرر رَ‬
‫ر‬ ‫راًضرر ررر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫اجنراًلمي‪،‬روكصزٍر‬
‫رررر‬ ‫رررروررر ررررر ررررر‬ ‫مراجنرررحرميَةر‬ ‫َزاراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫ٍصراًعربيروكريُام‪،‬روكصزٍرصررر رررر‬
‫جنرحرصر رررر ر ر رررر ررررررر رررر‬ ‫رررورار رر‬ ‫جنرمٌستر‬
‫ٕررررار رررر‬ ‫اررًََر‬
‫‪ 12‬ر‬
‫ٍنرزمحر‪ٝ‬كررر‬
‫رررروربدرصر ررر رر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫حَانر)ر‬ ‫ً‬
‫ر‬
‫رررر ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رررربضروراءرا‬ ‫اًزتَسير‪11‬رِفر(رًتحراًـصوشر)روص َرياراًض يلِعير رِف(رر‬
‫اءراًيحاتر‬
‫رررر‬ ‫‪،‬رنامرِفراسر خل‬
‫رررصررررررر‬ ‫رفنر ررررر ررر‬ ‫لكرر ٍرّ‬‫رمعصذرٗكىررررٔب رُيررر ِرّ‬
‫ررررر ُُررَروررر ر ررر ر‬‫رررصراءرررًترمررررر ر ر رررر رَ‬
‫رًيعوضراًرشغ‪،‬رو‬ ‫رررررر ُُررَرورررراسر خل‬
‫أكَؽ‪،‬رو‬
‫ر رَ‬
‫ررررثرَرُفَرررْرهبرَ رَشررررررررر ررر ررررر رررر ررر ررررر‬
‫ا‪،‬رو‪٠‬كرًـخةرؿىلراًيحاترِفرر‪ٛ‬كرؿاثة‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫اًـصةر‪٠‬كر‬ ‫رررورررر ر‬ ‫الكمراًـصةررر ٕار ررر ررررر ررر ر ر‬
‫رىلرامسروفـيروحصف‪،‬ر‬ ‫رررررر ر‬
‫ررررر‪13‬ر‪ .‬ر‬ ‫رررصراءر)ر‬ ‫وُىشارمنررر ٔبهرور رر ر‬
‫اغرالاسر خل‬ ‫رر ر رررر‬
‫كذخسررر‪-‬رتخرصفرٌسرير‪-‬رتـغراًيلوإلثرا‪٢‬كخخاًَةرمنرنخاةراًلولراًسسًسر‬ ‫ومنرا‪٢‬كياسةررر ٔبرنررر ٔبرررر‬
‫رر رررررر ر‬
‫ررررفر َلرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫اسقراًحسزرو‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر رَ‬ ‫َخراٗكرنر ُخر ررررر‬‫ررٌَضررر ررر ر‬

‫رسامؾَيرجنرمعصرجنرررنثريراًلصشراًحرصيرمثراٗكمضلير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ996‬ؼ) ر‬ ‫رررر ٕار رررر ررر رر ر ررر‬ ‫‪1‬ر ٔبرر ررررر‬

‫رسالفَرابإلمري(ررا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪22:1‬رُؼر)ر‪ .‬ر‬
‫اُمي‪،‬رؾزراٗكٍن‪،‬را‪٢‬كـصوفررر ٔكر ر ررررر رر‬
‫ررر‪:67‬را‪٢‬كخوىف‪:‬ررُؼ)ر‪ .‬ر‬
‫ررر ٔلر ر رررر رر رر رررر رر ر ررر ررر‬
‫ظي‪،‬راٗكمضليراًعاْكيراْكيفيرر(‪9;1‬را‪٢‬كخوىف‪:‬ررُؼ)‪ .‬ر‬
‫ررر‪2026‬رُؼ)ر‪.‬‬
‫ررر‪2107‬را‪٢‬كخوىف‪:‬ررُؼر)ر‪.‬‬ ‫اًصخالررروار ٔلرر رر‬
‫وساةر(‬
‫توراًفساءر‬
‫‪2‬ر ر ررر رر‬
‫َشسراٗكٍنررر ُمر ّحرمرسر رجنررر ٔبر ر ررر ررر ر ررر رر‬
‫َحسرجنرؾامثنرا‪ٙ‬كُيبرر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪96:‬رُؼ)‪.‬‬
‫ررر ٔبررتوررراررجٕرصررر رررر ررر رر رررررر رر‬
‫سراْكسر ررررر ر ر ر رر رررر رررر‬
‫ِن‪،‬راًىحالينرمثراًعيـاين‪،‬ر‬ ‫جنرظالخرجنررر ُمر ّحرمر ررر ر‬
‫رسامؾَير ر رر ر ر ررر‬ ‫‪3‬ر ُمر ّحرمرسر رجنررر ٕار رررر‬
‫ررر‪ُ2170‬ؼ)ر‪ .‬ر‬ ‫رررٍر ر رررررر ر‬
‫ميِنر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫جنرؿَلر رجنررر ُمر ّحرمر ررر رررر رر رررر‬
‫سرجنرؾحسر‪ٝ‬كراًضروررَكينرا‬ ‫‪4‬ر ُمر ّحرمرسر ر ررر‬
‫رررررصر رٍزير(‬ ‫ررر ٔلر ر رررررررر ر‬
‫ظي‪،‬راًلاُصيرا‪٢‬كل‬ ‫ررررررررر ٔبرر ررررررر رررر ررر رر ررر ر رر ررررررر ر ررررررر‬
‫توراًـحاشرثليراٗكٍنراْكسُِنراًـحَسي‪،‬راًحـَلرا‬ ‫‪5‬ر ٔبر ر ررر ررر ررر رررر‬
‫َحسرجنرؿَلرجنرؾحسراًلاذزر‬
‫رزؾيرا‬ ‫ررررلرٔ ررر‬ ‫س‪،‬را‪٢‬كـصوفرررابرجنررر ٔبر ررررر‬
‫ِبراًـز‪،‬را‬ ‫جنرؿالءراٗكٍنرؿَلرجنررر ُمر ّحرمر رررررر رر‬ ‫ررر ٔبرر ررر ر ر ررر‬
‫توراْكسنرؿَلر ر ررر رررر رر ررر ررر‬ ‫‪6‬رراإلر َمررررررر رررر ر رررر رر‬
‫امراًـالمةرظسزراٗكٍن‪،‬ر‬
‫ررر‪ُ2108‬ؼ)ر‪ .‬ر‬ ‫رررٍرمتر ر ررر ررر ررررر ر ر رررررر ر‬
‫مييراْكيحَلراًيجسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫سرجنرؾحسراًوُاةرجنرسَامينرجنرؿَلرا‬
‫ررر ُمر ّحرمر ررر رررر رررر ررر ررر رر رر ر ررر ررر‬ ‫‪7‬رر راإلر َمرامر‬
‫اءاثر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫رررررصرررر رررررر ر‬‫رمامارِفراًل‬
‫هَرَكنرررارٕررررر‬‫رررررر رزيرررلرٔررر ر‬
‫سراًِصويرا‪٢‬كًكراْكيفي‪،‬روكسرؾصفرابًلا‬ ‫‪ 8‬ر ررررر رر ررر ررر رر رر رر‬
‫هوزراٗكٍنرؿَلرجنرسَعانر رجنررر ُمر ّحرمر ررررر رر رررر ررر ررر ررررر ررر ر‬
‫رررر‪:8‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫ررررررور رِحرِسر(ر‬ ‫‪9‬رررر ر رررر ر رر رر رررر رررر ررر‬
‫اًلولراًسسًسرِفراًصذرؿَلرمنررر ٔبرر ر رررر‬
‫ىىصرثلسرميراًخ‬
‫‪10‬رر ر ررر رررر رر‬
‫جىصرجنرؾحسر‪ٝ‬كررر ٔبررتورررسرًسر‪.‬‬
‫ررر‬
‫‪11‬‬
‫اْكسًرررروررر ررر‬
‫رررررور ر رر‬
‫ررررابرٌَلةر‬
‫تَسير‪،‬رؿالمةر‬
‫ثَض‪،‬راًزررر ر ررررر‬
‫رررصر رررررر‬ ‫ررررررلرّةرمب‬ ‫ررر ٔبرر رررررر‬
‫توراًفِغ‪،‬را‪٢‬كَ‬ ‫سرجنرؾحسراًصسررر ررر ر رر‬
‫اقراْكسُِن‪،‬ر‬ ‫ر ُمر ّحرمرسر رجنررر ُمر ّحرمر ررر رررر رررر رّ‬
‫ررر‪28;8‬ررُؼر)ر‪ .‬ر‬ ‫منيرجنررر ُمر ّحرمر ررر ررر رررررر ر ر رررر‬
‫سرجنرا‪٥‬كخازراّكىِنراًضررررر ر ررررر ر‬
‫يلِعي(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪12‬ر ُمر ّحرمرسرا‬
‫ررر ٔلرر ررر‬
‫‪13‬راًخحشٍصرمنرخمخرصاثراًعاتوينرِفراًخفسرير(ض‪:‬ر‪)80‬ر‪،‬روضر‪12‬رترتكميراًضامٍك‪ .‬ر‬
‫‪47‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫ررر ٔلر رنررارر ٔلر رر رر‬
‫سفير‬ ‫سفي؛ر‬ ‫ؿىلرإلرمنررر ٔبر رر‬
‫ؾىرمنررر ٔبر ر رر ررر‬ ‫(ررًس ر ررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ررررررُ‬ ‫جنرَثتترر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ٌَفةراًيـامنرررار رررر‬ ‫ررر ٔبررتورررحررررررررررر‬ ‫كرَار رَلررراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫رزحاثررر‬ ‫سفير"رررارٕررر‬ ‫ؿىلرإلرمنررر ٔبر رر‬
‫سؾىرمنررر ٔبر ر رر ررر‬ ‫ررررًرُ رر ررر‬ ‫وسطروظفراًصتر ُوتررَِرةررروارلرًورَُر رر رر ررررررررر ر‬
‫ةرِفرشءر)ر‪.‬رفلوهل‪:‬ر"‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ررر ٔلر ر ر ررر ر ررررر‬ ‫ررًُسرا‬
‫ررررصرًسًةر‬
‫رررر‬ ‫رررورا‪٢‬كاح‬ ‫صاؾصتر‬‫ا‪٢‬كـزتٌكررروار رٔل ررر‬ ‫رررررورررر ر‬ ‫رررّكرِمَةر‬ ‫اًعر َفرر رررررررررررر‬
‫اث‪،‬روفَِرزذرؿىلرا‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫رمنرثوحِسرا‬
‫رررر ُُررَروررر ررر ر رر‬ ‫اًـَور‪ٞ‬ك‪،‬رو‬
‫رررر رر رَ‬
‫رررروار رلًرُوررَُِرة"‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫ة‪.‬روكوهل‪:‬ر"‬ ‫رزحاثرثوحِسراًصترُوتررَِر ررررر ر‬
‫رررررررارٕررر ررر ر رر ررررر‬ ‫هفاتراًـَو‪.‬روكوهل‪:‬ر"منروظفراًصترُوتررَِرة"رفَِر‬
‫وكريضمرمنررررررررررر ررررر ر ررررر ررر ر ررررر‬ ‫رر ر ررر‬
‫رررر‪ 2‬ر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪.‬‬‫رزحاثرثوحِسرا‬
‫ررررارٕررر ررر ر رر‬ ‫فَِر‬
‫جنرسَمةر‬
‫ررررر‬ ‫رررررر ُمر ّحرمرسرررار رر‬ ‫ِبرحـفصراًرسديسرزيار‬ ‫ررر ُمر ّحرمرسرررارجنررررٔب رر ررر رررر رر‬ ‫رررررٔب رذربانر‬ ‫رررررررررررررور رِحرِس"‪:‬ر‬ ‫راجنرمٌسٍررررِفرنخاتَر"اًخ‬ ‫كرَار رَلررر رررر‬
‫ِسرابًلِاشررررٔب‪٠‬كررر‬‫ررررررور رِحر ررررررر‬ ‫‪:‬رًُسراًخ‬ ‫ررركرَار رَلرررر‬ ‫ِبرًوسفراًلاِضر‪3‬رررٔبهَر‬ ‫ًَسراًلاِضرؾنررررٔب ررر ر ر رررررر‬ ‫رررروررر رررررر ررر‬ ‫اًحَريرزيارثرشرررارجنراً‬ ‫رررر ر ررررررر‬
‫ررر ٕاررينررر‬
‫كويرما‪ٛ‬كرو‪٠‬كرًلي‪:‬ر‬
‫رررررررررررر ر رررر ررررررر‬ ‫ررررٔبهررَرؿا‪٠‬كركاذز‬ ‫رررلرٓ ر رررر ررر ر رر‬
‫َيثراًيترًعفرهبارررررهفسَر‬ ‫رررر ٕار ررر ر رر ررر رررر رر‬
‫رىلركولر‪ٝ‬كرؾزروخيرِفرا‬ ‫رجسمؽر‬
‫ررررررور ِحررِس‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫راًلِاشرِفراًخ‬ ‫ارا‪٢‬كـىنررر ٔبرر رررر ر رر رر َررُ‬
‫م‪ٜ‬ك‪،‬رف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كرإلرجير رُوسرررررررر رر‬ ‫ررررهبرَ َشرررررر‬ ‫ررر ٔبررؿ‪١‬ك‪،‬رو‬ ‫سخةرنشار‬‫ررررثر رر ررر‬ ‫ررر ٔبرركسز‪،‬ر‬ ‫ررررررررررر رٍِكرررنشار‬
‫ؿا‪٠‬كركاذزرًـ‬
‫ررررررررُاشررارر ْؾر ُحرررُسوراررر‬ ‫ررررررررررربرر َهيراراًي‬
‫ر‪ٝ‬كرثـاىلرِفرنخاتَ‪:‬ر{َي‬
‫رَ‬ ‫رإلرتعفاثَ‪،‬روكسررركرَار َلرر ررررر رر‬ ‫سامئَ‪،‬روإلرًوظفررر ٕار ررر ررررررررر‬ ‫ررربرٔ ررررررر ررر ر ر‬ ‫وإلرًـصفررر ٕاررإلرت‬
‫ر رررر ر‬
‫راًسر َمررَور رِاثرر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫وث‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫وارِف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررر‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫يؼ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬‫ً‬
‫ر‬
‫رَ رْ َ رُ‬ ‫ر‬‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬‫و‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رررر‬
‫‪:‬ر{‬ ‫ل‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫ًة‪،‬رو‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ل‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪4‬‬
‫رَ جزرررُرُُكرارر ِ‪ٙ‬كريررر َذرَرَ َلر رُرُْكررَوار ِ‪ٙ‬كرر رٍَنرررِمنررركرَ ْدررَِ رُرُْكرًرَ َـرَرررُرُْكرثرخَرر ُلر ر رَ‬
‫ونر ررر‬
‫‪5‬‬
‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررارلررْزررِطر رَروررار ْدررِذ َالر رِفرراًرررر َْر رِير رَروررررراٍهنرَار ِزرر‬ ‫رِ ر‬‫ررر‬ ‫ق‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ذ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫رِف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪:‬ر{ا‬
‫رررر‬ ‫ل‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫‪،‬رو‬
‫ررر‬ ‫نرشررٍء ررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‪ٝ‬كرررِم رر رَ‬‫رَوارلررْزررِطر رَرورر َمراررر َذرَرَرَقرر رُ‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫يرِفرراًررر َحر ْحر ِصر ررر‪6‬رارلرًٓة‪.‬‬ ‫‪ٜ‬كرررر ِرّاًيترررَ ْ‬
‫رجتر ِصر رررِ‬ ‫رَوارًرْ ُفررْ رِ‬
‫رررور رًىنررركرَار رَل‪:‬رررار رهؼصررر‬ ‫رررٓكرراَررًِق‪،‬ر‬ ‫رررررررررورررهَفررر ٔبرانرا‬ ‫ررررررررورررهَفررر ٔبرانراًلاذزر‬ ‫هؼصرهَفررر ٔبرانراًـا‪٠‬كر‬ ‫رررار ر رررر‬ ‫‪:‬ر‪٠‬كرًلير‪ٝ‬ك‪:‬ر‬
‫تورًوسفررررررر رر‬ ‫كرَار رَلر ٔبرر ررر ر ر‬
‫ونر ررر‪8‬ر ٔبري‪:‬رررررثـ‪١‬كررر ٔبرنررر‬ ‫رررررِِفررربررهررُف رِسر رُرُْكرربررفرَ رَالرثرُ ْحر رِ رُ‬
‫رصر ر رَ‬ ‫‪:‬ر{و‬
‫رَ‬ ‫ل‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫‪،‬رو‬
‫ررر‬ ‫رُرْ ‪7‬‬
‫‪ٝ‬كرر َذرَرَ َلر رُرُْكررُرمثررًرَ َخررَورفراَكرر ررر‬ ‫هَفرذَلترمثررركرَار رَل رَ‬
‫رررر رُ‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫رر رر ررر رر‬
‫منارذلر‪ٝ‬كرؾزروخيررر‬
‫ررروٕاررررر رر ررر رررر‬ ‫رررورهم‪.‬ر‬ ‫ررررورٔبر ررر ر ر ررر ررر‬
‫همرمىونرو‪ٛ‬كرمنره‬ ‫ًـَسُار‬ ‫رررورررر‬ ‫ًحسهيار‬ ‫ررروررر ر‬ ‫رًلَهبار‬ ‫رررر رٔلصررررررررررر ر‬
‫َاءرًِارزةررررر‬ ‫رُشٍرا‬
‫رررر‪ُ270‬ؼ)ر‪.‬‬
‫جنرزـَحةر(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬ ‫رررًخرر ر ررر ر ررر ررر رر‬
‫مييرموىلرتىنرثمير‪ٝ‬كر ر رررررررررررر ر‬ ‫‪1‬ر ٔبرر رر ررررررررررر ررر رررر ررر رررر ر‬
‫تورحٌَفةراًيـامنرجنرَثتترجنرسوظيرا‬
‫ثسطر(ضر‪)72‬رهلالرؾنر(راًلولراًسسًسر)رضر‪61‬رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫‪2‬رنخاتَراًفلَرا‬
‫ررررررررررررر ٔلرر ر ررر‬
‫رررر‪ُ2:1‬ؼ‪.‬ر‬ ‫ةراًىوِفرظاحةررر ٔبر رر ررررررررر ر رر‬
‫رِبرحٌَفةرا‪٢‬كخوىفرسر يةر‬ ‫ررر رررر ر ر رر رر ر‬
‫اُميرجنرحدَ‬
‫ِبرًوسفرًـلوةرجنررراررجٕرصررر ررر رر‬ ‫‪3‬رراإلر َمرررررررر‬
‫امراًلاِضررر ٔبر ررر ر ر ررررر ر ررر‬
‫ررر‪.12‬‬‫رررررلرًٓةر‬ ‫‪4‬ر رر رررررررر‬
‫سوزتراًحلصت‪،‬را‬
‫ررررلرًٓةر‬
‫ررر‪.2:7‬‬ ‫‪5‬ر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصراف‪،‬را‬
‫ررر‪.286‬‬ ‫رررررلرًٓةر‬ ‫‪6‬ر ر رررررررر‬
‫سوزتراًحلصت‪،‬را‬
‫ررر‪.90‬‬‫ررررلرًٓةر‬ ‫‪7‬ر ر ررررررر ر‬
‫سوزتراًيحي‪،‬را‬
‫ررررلرًٓةر‬
‫ررر‪.12‬‬ ‫‪8‬ر ر ررررر رررر‬
‫سوزترا‪ٙ‬كازَيث‪،‬را‬
‫‪48‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هَرمىوهنم‪،‬رإلرضمرررَكهرورررر ررر رر‬

‫ا‪،‬رمثرجسمىررر‬ ‫رررررررررروراررر ٔبررررر ر ررررر رر‬ ‫ًوحسوٍ‪،‬رًَـَم‬ ‫رررور رر‬ ‫ًعَـوٍر‬ ‫ررررور ررر‬ ‫رًـحسوٍر‬ ‫ررررر رًابرررر‬ ‫ررررررررصفروراررر ٔبر رنررهلمرز‬ ‫ذَلَرَِلَرًَـ‬ ‫ررررر‬
‫رررور ررر رر ررررر‬
‫ىُكرٌسمىرا‪٢‬كا‪ٛ‬كررر‬ ‫ارا‪ٙ‬كيره‬ ‫ررر َُر رَشررر ر‬ ‫ررر ٔبري‪:‬ر‬ ‫ا‪٢‬كا‪ٛ‬ك‪،‬ر‬ ‫رررٓكرراَررًِقرررو ٔبرانراًلاذزر‬
‫رررررررررو ٔبرانررررر‬ ‫انراًصحميرررو ٔبرانرا‬ ‫انراًصَحنرررو ٔبر رررر رر‬ ‫فر َلرار رَل‪:‬ررر ٔبر رررر ر ر‬
‫اًلاذزر‪ٝ‬كراًصَحنراًصحميرهبارًوظف‪ .‬ر‬
‫سامئَرنامروظفرِفرنخاتَ‪،‬ر‬
‫ررررررررر‬ ‫ررربرٔ ررررررررر ر رر‬ ‫ررررررورٌسرمررىرت‬ ‫ًوظفرتعفاثَر‬ ‫رررررور ر ر ررر‬ ‫َيثَروَِلَر‬ ‫ررربرٓ ررررر‬ ‫ـصفر‪ٝ‬كرت‬ ‫رررًرُر ر رر‬ ‫تورًوسف‪:‬ر‬‫مثررركرَار رَلر ٔبرر ررر ر ر‬
‫رررر ٔبرذررىررر ٕار ررر رر ررر ر ر‬
‫رىلرآكَقرزسوهل‪.‬رر ر‬ ‫ومبار‬
‫إلثروحرورررازخررجعزرتـغرحوازحمرؾنر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرؾزروخيرذَلمروحـيرفِمررربرٓ ر ررر‬
‫ررر ٕار رر ررر رررر رر ررر ررر رر رررر‬ ‫تورًوسف‪:‬ر‬‫مثررركرَار رَلررٔبر ررر ر ر‬
‫رررررصرفذَر‬
‫رررر‬ ‫هفسمرؿََمرجحةرمبـ‬ ‫روحـيرفِمرررر ر ررررر رر‬ ‫ررر رًابرر رر رررر‬ ‫رىلرحالرًخـصفررررٔب رنررر‪ٛ‬كرز‬ ‫رًيل‪ٜ‬كرمنرحالررر ٕار رر رر ررررر ر‬ ‫ررر ُُررَروررررر ررر رر رر‬ ‫تـغرو‬
‫رر رَ‬
‫رررررررررورٔب ررررر رررر‬
‫انرا‪٢‬كا‪ٛ‬كرفِوررر‬ ‫انراًصَحنرررورٔب ررانر‪ٝ‬كرررورٔبانراًلاذزر‬ ‫انراًصةرررورٔب رررر ر ر‬ ‫رررررَلار رَل‪:‬ررررٔب رررر ر‬ ‫ثخـصفرَِلَ‪،‬رمثروظفررررهفسَرف‬ ‫ررر ر رر رررررر ررر ر‬
‫اراًصر ْررََحر رَنررربرررّ ًَيرررمررارررثرَرْرسر ُؾرورارررفرَرَهلرررُر‬
‫ار‪ٝ‬كرربر ِوررارر ْذر ُؾرورررررر‬‫رررركرُ رِيررارر ْذر ُؾروررر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كرثـاىل‪:‬ر{‬ ‫رررررركرَار َلرر ررررر‬ ‫ررربرٔسامئَ‪،‬ر‬ ‫ٌسمىرت‬ ‫ررررررور رر‬
‫ًوظفرتعفاثَر‬ ‫ر ر ر ررر‬
‫ونرررِرِفررربرررْ َمسرارئرِرَِ ررر‪،2‬ر‬ ‫رررر ِ‪ٙ‬كرر رٍَنررًرَُرْ ِحرررُس ررَ‬
‫ررر َررُزروارا‬ ‫رررررِررِ‪ٟ‬كراررلررْ َمسربرٓ ُءرراررْكرُ رْسررَىنررفرَار ْذر ُؾرور ٍُررررِرهبرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ررركرَار َلر رَ‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫ارلررْ َمسربرٓ ُءرراررْكرُ رْسررَىنر ررر‪،1‬رو‬
‫مصانر‪ٝ‬كررر‬ ‫‪،‬رفلسررر ٔبرر ررر‬ ‫رر ُُررَرورراًررر َـر رِزررٍُزرراررًرْ َحر رِى ُمير ررر‪ 3‬رررر‬ ‫راًسر َمر َرور رِاثر رَروررارلررْزررِطر رَرو‬ ‫‪:‬ر{هلررراُررلررْ َمسربرٓ ُءرراررْكرُ رْسررَىنررٌر ُ رَرسر ِ ّحر رُرحرررَرهلرررُر َمررررِارِفرررر ر‬
‫وركرَار َلرررررَ‬
‫ثلسشررر‬ ‫راًلِاشرٍىونرِفرشءرهلرصرررررررر ررررر ررررر‬
‫حَرومثي‪،‬رفا‪ٞ‬كرثـاىلررروررر ر‬ ‫ررر ٔلر رنررررررر ررر ر ر رر رر ررر رر‬ ‫ررررررور رِحر ررررررر‬
‫ِسرابًلِاش؛ر‬ ‫ررررورررًُسراًخ‬ ‫هوحسٍ‪،‬ر‬ ‫ٔبرنر ر رر‬
‫رررٓكرراَررًِرلني‪.‬رر ر‬ ‫حسنرا‬ ‫حَرهلروإلرمثيرهلرثحازكر‪ٝ‬كررر ٔبر ر ر‬
‫إلرصررررر ررر رررر رر رررررر رر‬ ‫رر‬
‫رذاًقرآكرَقرِالفرآكَقرًُسرِكثهلرشءرثحازكر‬ ‫ررر ُُررَرورر ررر ررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررررر رَ‬
‫ِسرابًلِاشرو‬ ‫مثررركرَار رَل‪:‬ررروررر ررر رر‬
‫هَفرًسزكراًخ‬
‫رربررهيرَاررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررفرر َلرار رَل‪:‬ر{‬
‫ررركرُ رْير رَرَي‬ ‫هخَِرظر رَلرر رُ‬ ‫رررررررررر رَ‬ ‫رررر ٔبرَترتَ‬ ‫جلكررمار‬ ‫نرثؤمنر ر ِرّ‬ ‫مصكر‪ٝ‬كرؾزروخيررر ٔبر ررر رر‬ ‫ثـاىل‪.‬روكسررر ٔبرر ر رر ررر رررر‬ ‫ورررر ررررر‬
‫َتررفرَبر ٓرِمٌرُوراررر‬ ‫رحيررِيير رَروررًرُرِمر رُ‬ ‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررار رلرْزررِطرر رَإلرارررَهلررراَررإلرر ُُررَرورر ُررْ‬ ‫ر‬ ‫‪ٜ‬كرررر‬ ‫يرهلرررُر ُمررْ رُ‬
‫رمجَـرررًارارر رِ‪ٙ‬ك رررَ‬ ‫ر‪ٝ‬كرراررًرَ َْر رُرُْكر رَرِ‬
‫اًيررررررُاشررارر ِرّينر رَرزرررُسروررُلر رِ‬
‫ر ر‪4‬‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‬
‫‪،‬رفلسررر ٔبرر ر رر ررر‬
‫مصكر‪ٝ‬كرؾزررر‬ ‫ونر ررر رررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رر‪ٞ‬ك رَروررلك َمرارثَ رَرورراثررر ِحر ُـرور ٍُررً َـرَرُكرررَرْ‬
‫رُت َخرررُس ررَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررررررِ ِرّيبرراررل ّم رّ ِيررارر‪ٙ‬كيرررًرُرْؤم رُنر رِراب‬ ‫ابر رِ‪ٞ‬ك رَرورررَزررُسروهلراًي‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ًَروكِاسَر‬
‫ررر‬ ‫اتخلاءراإلرميرَرانر جرصرٔبررررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررروررررررررر‬ ‫مةراًامتشراًخ‬ ‫ررر رٔلررررر ر‬ ‫ؽرؿىلرا‬ ‫ًورًوسر ررر‬ ‫ررررًارور ررر ررّ‬ ‫رررررًارررمعَـ‬ ‫ررررررًاررسامـ‬ ‫نرحىونرًتتـ‬ ‫ررربرٔ ررر ر ر‬ ‫وخيرت‬‫رر‬
‫ر‬
‫رررررلرًٓةر‬
‫ررر‪.220‬‬ ‫‪1‬ر رسوزترا‬
‫ررررر ٕإلرِسراء‪،‬را‬
‫ررررلرًٓةر‬
‫ررر‪.2:0‬‬ ‫‪2‬ر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصراف‪،‬را‬
‫ررررلرًٓةر‬
‫ررر‪16‬ر‪.‬‬ ‫‪3‬ر ر ررررر ر‬
‫سوزتراْكرش‪،‬را‬
‫ررررلرًٓةر‬
‫ررر‪.27:‬‬ ‫‪4‬ر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصراف‪،‬را‬
‫‪49‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررًرَ ِورراثرررر َحر َؽرراررًرْ َحر رقررربرر ُْررَروربرٓ َءررُ ْضمررًرَ َفر رَسرررَس رِثرررر ر‬
‫راًسر َمررَور رُاثرر‬ ‫‪:‬ر{و‬
‫ررررير رَ‬ ‫رررر ٕار ررر ر رر ررر‬
‫رىلركولر‪ٝ‬كرؾزروخ‬ ‫‪٠‬كرجسمؽر‬ ‫ررر ٕارررر ًاررررًضَررورا‪،‬ر‬
‫ررر ٔبر ررر‬ ‫رَور ُُررَروراٍر‬
‫رَوارلررْزررُطر رَرورر َمر رْنرررِف ِهير رنر ررر‪،1‬رفافِمرمارفرسرتَرر‪ٛ‬ك"ر‪ .2‬ر‬
‫را‪٢‬كخوىفرسر يةر‬
‫رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كررررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ررر رٔل ر رر رَ‬
‫ظهباينرز‬ ‫رررًخرر رمييرا‬ ‫رسامؾَيرا‬ ‫امراًسريرةررر ٔبرر رررررر‬
‫توراًلامسررر ٕار رررر‬ ‫رررورررررر ر‬ ‫ررر ٔبررًضررًاررراإلر َمررررر ررر‬
‫امراْكافغرك‬ ‫وزرروراٍر‬
‫ر‬
‫ررررلطمررررررر‬
‫َخَرؾيسٍر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ُيراًسريرة"رو‬ ‫ِسرومشُةررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ررررررورحر رررر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫هرِفرنخاتَر"اْكجةرِفرتَانرا‪٤‬كجةروِشخراًخ‬
‫‪787‬ر رر رررررررررر ر ررر ررررر ررر ر رررر ر‬
‫ررر ٕابررسر ياذٍر‬
‫رررررر‬ ‫‪:‬ر"فعيرِفراٍهنييرؾنرظَةرررهرررررر ررر رر ررر رررر رررررر‬
‫َفِةرظفاثر‪ٝ‬كرؾزروخي"رورهصٍر‬ ‫ررررَلار رَلرررر ر رر رررر رر ررر رر رر‬ ‫ر ررررر ر ررر‬
‫دعَرتفعيرمسررررخليرف‬
‫منرظصًقراًرسديسرتَر‪3‬ر‪ .‬ر‬
‫ِسراًثالزة‪:‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررررور رِحر ررررر‬
‫متيرؿىلررررٔبركسامراًخ‬ ‫ررررمضر ر ررر‬ ‫امانرؾؼميراًلسزر‬
‫انراإلر َمرررر ررر ر ررررر‬ ‫ررررررر َُر رَشر ررر‬
‫ا‪ٙ‬كيرزواٍر‬ ‫ِبرًوسفررر َُر رَشارررر ر‬
‫ورٔبرثصررررٔب ررر ر ر‬
‫‪4‬‬ ‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫اًعررَفراث‪.‬ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ثوحِسرا‬‫ررر رلًرُور ُِرَرةرررور ر رر‬ ‫ثوحِسراًصترُوتررَِرةرررور ر رر‬
‫ثوحِسرا‬ ‫ر ر رر ررررر‬
‫‪5‬‬
‫هلولررر‬
‫رررررررر ر‬ ‫ررر‪٢‬كر رر ررررر ر‬
‫ضِوزرابًعحاررورًة‪:‬ر(‬ ‫رررر َـر ِلررررَِسترا‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رررر ررررررررر‬
‫رِفرملسمةرمذيَرِفراً‬ ‫تورحـفصراًعحاويرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ررر ٔبرر رر ررر رررر ر ررر‬ ‫وركرَار َلرررراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫ًمرهل‪،‬روإلرشءرمثهل‪،‬روإلرشءرًـجزٍ‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫احسرإلرررِشر رر رررر رر ررررر رررر رر ررررر ر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرررور ر رر‬ ‫ررر ٕار رر‬
‫ِفرثوحِسر‪ٝ‬كرمـخلسٍنرتخوفِقر‪ٝ‬ك‪:‬ر‬
‫ررر ر رر رر رررررر رر رررر ررر رر‬
‫رررررر ر‬
‫رهلركريٍر)ر‪.‬‬ ‫روإلررر ٕار ررر‬
‫ِسراًثالزة‪،‬رفِورسر ْحر َحرارهرَ َُرررواحسرإلرِشًمرهلر‬ ‫ررررررررور رِحر ررررر ررررررر رررُ‬ ‫ًمرهل"رصاميررر ٔلرركسامراًخ‬
‫احسرإلرررِشر رر ررر ررر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرررور ر رر‬ ‫رررر ٕار رر‬
‫فلوهل‪:‬ر"‬ ‫رر ر‬
‫ًمرهلرِفررر ٔبر رررررر ررررررررر ر ررررر‬
‫سامئَروظفاثَ‪.‬روكوهل‪:‬ر"وإلررر‬ ‫َخَ‪،‬روواحسرإلرررِشر رر رر‬ ‫ًمرهلرِفررر ٔبررًورُررررررررر ر رر‬ ‫تُذَ‪،‬روواحسرإلرررِشر رر رر‬
‫ِفرررزترورررررررررر ر رر‬
‫رررر َُر رَرشرررر ررر ر رر ررررر‬
‫ارمنرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫اًعر َفرر ررررر ر ررررر رر ررررر ر‬
‫اث‪.‬روكوهل‪:‬ر"وإلرشءرًـجزٍ"ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫رررر َُر رَشررر ررر ر رر‬
‫ارمنرثوحِسرا‬ ‫شءرمثهل"‪،‬ر‬ ‫ررررر‬
‫‪6‬ر‬

‫ررر‪.92‬‬‫ررررلرًٓةر‬ ‫‪1‬ر ر رررررر ررر ر‬

‫سوزترا‪٢‬كؤمٌون‪،‬را‬
‫رررر‪806/8‬ر‪.)808‬‬ ‫‪2‬راًخررررور رِحر رر رر رررر‬
‫ِسرإلجنرمٌستر(‬
‫‪3‬راهؼص‪:‬راْكجةرٌَخميير(‪222/2‬ر‪،‬ر‪.)228‬‬
‫‪4‬راًلولراًسسًسر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪60‬رر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬
‫‪٢‬كرصيراًعحاويررراْكيفيرا‪٢‬كخوىفرس يةر‪812‬ه‬
‫رررر ر رررر ر ررر‬ ‫رررر ٔلر رر ررر ر ر ر‬
‫سذيراْكجصيرا‬ ‫سرجنرسالمةرجنرسَمةرجنرؾحسرا‪٢‬ك‪ٜ‬ك‪،‬را‬
‫َحسرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ر ررررر رر رررررر رررر رررر‬ ‫‪5‬ر ٔبرر رر ررر‬
‫تورحـفصررر ٔبر ر ررر‬
‫‪6‬راًلولراًسسًسر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪61‬ر)رترتكميراًضامهلر‪.‬‬
‫‪50‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫رررررلرًرُوررَُِرةرررورررراًصترُوتررَِرةررر‬
‫ٌَخوحِسر‪،‬را‬
‫ررررررر ر رر‬ ‫رررر ٔلرر ررررررر‬
‫كسامراًثالزة‬ ‫ررمضرريراررر ٕاررَلررا‬ ‫رررررخسريتر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررر‬ ‫وررركرَار رَلر ٔبرر رر رر‬
‫تورحامتراً‬
‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرراث‪.‬رر ر‬ ‫اءرو‬
‫وارلر َمسر رَ‬
‫ررررررروراًـا‪٠‬كر‬
‫رررررر‬ ‫ررررررررربرٔخاًِا‪،‬ر‬
‫هفوشراًـا‪٠‬كرت‬ ‫ة‪،‬راًلامئرؿىلرررر ر‬ ‫ررررر رلًرُوررَُِر ررررررر ررررر ررررررر‬
‫ة‪،‬را‪٢‬كخـزسرتـؼمةراًصترُوتررَِر ررررررر ررر‬ ‫‪:‬ر(رإكسر‪ٞ‬كرا‪٢‬كخفصذرتوحسرارهَةرا‬
‫ررررر ر رر رررررر رررر رر‬
‫رآكَقرحنيررر ٔبرزراذر‬
‫ررر‬ ‫هـامئَ‪،‬را‪ٙ‬كيررر ٔبرروضربرٔرر رر رر ر‬‫رررررررررررر ر‬ ‫ؿَهيمرثسروراتؽ‬ ‫ررررروررراحصررربرٓ ررررررررر ر‬
‫إلئَ‪،‬را‪٢‬كخفضيررررر رررر‬ ‫رؿَهيمرتخ‬ ‫رررو ٔبرحرورررررررررر رّ‬
‫اًِا‪،‬را‪٢‬كانرررر‬ ‫تخلَهبار‬
‫رررر‬
‫ررررمضرَئذَ‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫هؼري‪،‬رمفضترفهيمرتلسرزرثَر‬
‫اذرتالرصخَِروإلر ر ر رررر ر ررر ررررر‬ ‫ررررر ٔبرزررررر رر رررررر‬ ‫رررررخرشرنامر‬ ‫تالرمـنيروإلرمضري‪،‬روذَقراً‬
‫ر رررر ررر ررر ر رررررر‬
‫ررررررر‪ .2‬ر‬
‫ررر ٕارزراذثَر)ر‬ ‫رررررزرثَر‬
‫هفشثرفهيمرتـ‬‫وررر ر ررر‬
‫‪3‬‬
‫اًيعقررر‬‫انرابًلَةرررورررر ر‬ ‫رِفرملسمةرؾلِسثَر‪:‬ر(رمنرر‪ٛ‬ك‪:‬راإلرميرَر رررررر‬
‫رر‪ٝ‬كرر رررر ررررررر ررررررررر ررر رررر‬ ‫ًسراًلريواينرر ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلرررراجنررررٔبِبرررسر ررررر ررر‬
‫ر‬
‫اٗك‪،‬روإلرظاحدةرهلررر‬
‫هؼري‪،‬روإلروٗكرهلروإلرررور رررر رر رر رررر‬ ‫احسرإلررر ٕار ررر ررررر رر ررررر رررر‬
‫رهلركريٍ‪،‬روإلرصخَِرهل‪،‬روإلر ر ر رررر ررر رر ررر‬ ‫نر‪ٝ‬كررر ٕاررهلرررور ر رر‬ ‫ررربرٔ رر‬ ‫ابررر رر‬
‫ٌَسانرت‬
‫اظفون‪،‬روإلرحيَطررر‬
‫رررررررور رر ر رررر رر رر‬ ‫هلضاء‪،‬رإلرًحَفرنيَرظفذَراً‬
‫رررراررر ررررر ررررررررررر‬ ‫َخَراتخساء‪،‬روإلرررلرٓدرصرًخَر‬
‫ًمرهل‪،‬رًُسررر ٔلروًرررررررر رررررر‬ ‫روإلرررِشر رر ررررر‬
‫‪،‬رذاًقررر‬ ‫ورٍىورنررر ٔلر ر ررررررر رً‬
‫حسرؾيَرقىنر رر ررر‬ ‫رررصرًسررر ٔبر ررر ر‬ ‫‪:‬رثـاىلررر ٔبر ررر ر ر رر رررر رررررر‬
‫نرٍىونرِفرمَىَرمارإلرٍ‬ ‫رررر ٕاررىلررر ٔبرنررركرَار َلرررررر‬ ‫تربرٔر ررررررر ر رر‬
‫مصٍرا‪٢‬كخفىصون‪...‬‬
‫ررروربرٓخاهلمر)‪.‬‬
‫ررررررر ر‬ ‫ا‪٢‬كلسزرْكرصررَكُتمر‬
‫رررررورررر ررر‬ ‫إلرُورزةراًـحاذروزةررر ٔبرؾامهلمر‬
‫رررر ٔبر ررر ررر ررررررررررر‬ ‫ًلكرشء‪،‬ر‬ ‫ر رر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪4‬‬
‫يفسَرمنررر‬‫رررررررر رررر‬ ‫مبارصِسرتَرً‬ ‫ررررررررر رر‬ ‫صِسرهلرابًصترُوتررَِرةررروررر رر‬
‫اًوحسرارهَة‪،‬رو‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫و‬ ‫‪:‬ر(ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫تورجىصراًعصظوشرر رَ رُ‬
‫ُر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫وركرَار َلرر ٔبرر ررر ر رررر ر رر ر‬
‫رررر‪ .5‬ر‬
‫ررر ٔلر روىفر)ر‬ ‫اًيـوثرا‬ ‫اًعفاثراًـىلررروررررر ر‬
‫سامءراْكسرىنررروررر ررر ررررر‬ ‫ار ٔلر ررررر ر‬
‫‪6‬‬
‫رؿىلرآكَقراؾخلاذٍر‬
‫رررررررررر‬ ‫رةررر ررر رر‬ ‫ظيراإلرميرَر ررر ررر ر رررَ رُِ‬
‫انراب‪ٞ‬كرا‪ٙ‬كيرجي‬
‫ر‬ ‫‪:‬ر((ور‪ٛ‬كررر ٔبرنررر ٔبر ر ررر‬
‫رر‪ٝ‬كررررررررر‬ ‫ررراًـىربير رررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫جنرتعةر‬ ‫وركرَار رَلرار ررر‬
‫ر‬
‫رررر ٔبرصر َاء‪:‬‬
‫ررررر ر‬ ‫انرتَرزالزةر‬
‫رزحاثراإلرميرَر رررررر‬
‫ِفرررارٕررر ررر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ً‬
‫ثخذونرظرارهـررا‪.‬ر ر‬ ‫خـعَيرا‪ٙ‬كٍنرإلرررًرررر ر رر‬
‫رررررر رر ررر رر رر‬ ‫ر‪٢‬كشُةررر ٔبر رُيراً‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫رررررررارر رر‬
‫هُذَ؛رًَىونرتش‪ٛ‬كرمداًي‬
‫رررابررررررررر ر ر ررر ر‬ ‫ررررر ٔبر رررررر رررررر‬
‫نرًـخلسراًـحسرز‬ ‫ٔبر رحسُا‪:‬ر‬

‫اتر‬ ‫‪ٝ‬كرجنرذازمرجنررر َحرٌرْ رَؼر ررر رررر‬

‫ٍكرجنرما‪ٛ‬كر رجنرررسرًسررر َمرٌرَررر‬ ‫ًسرجنرؾحسررر ررر رررررررر‬
‫ًسرجنررر ُمررصرتر رجنرررسر ررر رررر‬
‫رررزر ررر‬ ‫سرجنرسَِسرجنررر َُر رِسًرةر رجنررر ُمررصرررر رر رر ررر‬
‫ترجنرسـسرجنرٍ‬ ‫اررجنررر َمر ْـر َحر ررر رر ررر ررر‬
‫انرجنررر ُمر َـررررر‬ ‫انرجنررر ٔبر رَحسر ر رر‬
‫جنرحردرّر ررر‬ ‫‪1‬ر ُمر ّحرمرسر ر رر‬
‫جنرحردرّر ررر‬
‫ررر‪876‬رُؼ]ر‪ .‬ر‬ ‫يتر[ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررٍرمتر رمييراً‬
‫ررررخرُ رْسر رررررر ر‬ ‫ررر ٔبرر رر رر‬
‫تورحامترا‬ ‫جنرمتمي‪،‬ر‬
‫ر ررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪2‬رررملسمةرنخاةر(زوضةراًـلالءرورىزُةراً‬
‫رررررر ُفر ررَضالرء)ررر ٔلر رر رر ررررر‬
‫ِبرحامتراًخسريتر‬
‫رررر‪8:8‬رُؼ‬ ‫‪3‬ررراجنررر ٔبرِبرررسر ررررر ررر رررررر ررررر ر رر‬
‫ًسراًلريواينرا‪٢‬كاًًكرا‪٢‬كخوىفرسر يةر‬
‫ررر رٔلر رر رررر ر رر ر‬
‫هسًيسراًعصظوشررا‪٢‬كخوِفرر‪710‬رُؼر‪.‬‬ ‫سرجنرذَفراًلصشراًفِصىرا‬
‫ًَسرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر رر ررررر ر رررررر ر‬ ‫رررروررر ررر‬ ‫‪4‬ر ٔبرر ررر ر‬
‫تورجىصررر ُمر ّحرمرسر رجنراً‬
‫‪5‬رنخاةر"ِساحرا‪٢‬كَوك"ر(‪)9/2‬ر ٔلر ررر ر رررر ر رر ر‬
‫ِبرجىصراًعصظوشر‪.‬‬
‫ررر‬
‫رررر‪ُ8:9‬ؼ‬ ‫سرجنرتعةراًـىربيرا‪٢‬كخوىفرسر يةر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كرؾحَسر‪ٝ‬كر رجنررر ُمر ّحرمر ررر ررر رررررر ر ر ررررر ر رر‬ ‫‪6‬ر ٔبرر رررر رر ررررر رر‬
‫‪51‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررو ٔبرِشهروررررررر‬
‫ارمـَرِفررر‬ ‫كصوارابًعرارهؽر‬ ‫ررررررًار ٔلر ر رررر ر ررر رر‬
‫ُيراًرشكرا‪ٙ‬كٍنررر ٔبرر رررررر‬ ‫هُذَ؛رًَىونرتش‪ٛ‬كرررمداًي‬
‫نرًـخلسروحسراررررررررر ر ر ررر ر‬ ‫ررر ٔبر رررررر رررر‬ ‫اًثاين‪:‬ر‬
‫وررررر‬
‫اًـحاذتركريٍ‪ .‬ر‬
‫رررررِـ‪١‬كرررورررراًلسزتر‬
‫رررر‬ ‫رهبارمنراً‬‫نرٍىونرموظوفرررًار رررر‬ ‫نرًـخلسٍرموظوفرررًاررر ررر رررر رر رر َررُ‬
‫رابًعفاثراًيترإلرجير رُوسررر ٕاررإلررر ٔبر ررر ر ر ررر ر ر‬ ‫ررر ٔبر رررررر رررر ر ر‬ ‫اًثاًر‪:‬ر‬ ‫ورررررر‬
‫ًوحسٍرابًلولرا‪٢‬كعَقررر‬
‫رررررور رر رررررر ر رررر رر‬ ‫ررررريرًارر رررر‬
‫رذمنرًلصرتَر‬ ‫رررررررر ٔبرنرنث‬
‫ررركسرؿَميار‬ ‫ررررررررر ٕار ررر‬
‫هفسَرِفرنخاتَ‪.‬ر‬ ‫ررررررر ررر‬ ‫اْكّكةروسائصرماروظفرتَ‬
‫ور ر رررر ررر رررررر ر‬
‫ررررر رٔل رر ر رر ررررر ررر رر رر ر‬
‫انرَنسر‪ٝ‬كرثـاىلركسرذاظةررر‬ ‫رِفرثوحِسٍ‪.‬رو‬ ‫رْكاذٍرِفرظفاثَركاذحررًار ررر ر رر‬
‫ًَحسرِفرظفاثَرفِىونررر ٕار ررررر رر ررررررررر‬‫كسررر ر رر رر رررررررر ر ر‬
‫ررر‬ ‫رَيضمررر ٕاررىلرا‬
‫رررإلرركٕرصرازر‬ ‫ررررربرٔمارذؿاؤٍر‬
‫ررررررررر ٕار ر‬ ‫انرهبا‪.‬رف‬‫احسترمنرُشٍراًثالجررروراإلرميرَر رر‬
‫رىلراؾخلاذرلكرررور ر رررر ررر رررررر ر‬ ‫ررر ٕار ررررررررر‬ ‫ؾحاذٍرتسؿاهئمر‬
‫ررررررر ررر‬
‫ر‬
‫ً‬
‫نراّكِميرًسرؾير يفسَر‬ ‫رررررررررل ررر ررر ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫هشهصررر َُر رَرشرررررررررر ر ر ررر رررررر‬
‫ارُاُيارًعوهلروسـةراًالكمرفَِ‪،‬رو‬ ‫هُذَرووحسرارررررررر‬
‫هُذَرفَسر يا‬
‫ررر ر رر‬ ‫رجصرابرررررررر ر‬
‫رررررررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫رررروراٍرهلام))ر‬‫تعيرذؾ‬ ‫ٌَعفاثركسررررٔبر ر‬
‫نرَكنرحجسٍررررر ررر ررر‬ ‫ررروٕار رر ر رر ر‬ ‫ازرهبامر‬‫ارإلرركٕرصرررر‬
‫هطركاًةراًوضوخرِفرر ِرهر ِصرر‬
‫رررر َُر رَرشرار ر ررررررررر ر ر ر رررِ‬ ‫هفيراًعفاث‪،‬رو‬ ‫ِمَةرِفرررر رررر ررر‬ ‫رررّكرررررر‬ ‫مثررر ٔبر ر ررر رررررررر ر ررر ررر ر ر ررر ر‬
‫ذشرًوزذرمارًسلرؿىلرتعالنركولرا‬
‫رررر ر‬ ‫ررررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسراًثالزة‪.‬‬ ‫ٔبرركسامراًخ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪2‬‬
‫ررررررررررور رِحر رررر رر‬
‫ِسرًخضمنررر‬ ‫تراًعحاررورًةر‪:‬ر(اًخ‬ ‫رررر َـررِلرِسرررَررررر ر‬
‫ِفرِشحَرؿىلراً‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر ررررر‬ ‫َ‬
‫راْكيفيررر رَ رُ‬
‫ُر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِبراًـزررر ررر‬ ‫كرَار َلرررراإلر َمرامر‬
‫رررارجنررر ٔبر ررررررّ ِ‬
‫ر‬
‫اًثاينر‪:‬رثوحِسراًصترُوتررَِرةررروررررتَانررر ٔبر رر رررر ررر ررر رر‬
‫نر‪ٝ‬كروحسٍرذاًقرلكررر‬ ‫زالجررر ٔبهروراغررر ‪ٔ :‬بر ر رررررررر ررر رررر ررر‬
‫حسُامر‪:‬راًالكمرِفراًعفاثررروررررر ررررر ر رر ررررر‬ ‫رر‬
‫ًمرهلر ر)ر‪ 3‬ر‬ ‫ـحسروحسٍرإلرررِشر رر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر ٔبرنرررًرُرر رررر ررر‬ ‫خحلاكَرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ررررر ُُررَرورررراسررر رررررررُ‬‫رررلرًرُوررَُِر رَ‬
‫ةر‪،‬رو‬ ‫اًثاًرر‪:‬رثوحِسرا‬
‫رررورررررر ررررر ر رر‬ ‫شءر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪4‬‬
‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررِطرر‬
‫ر‬ ‫ررر‬‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رِف‬ ‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫م‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫‪١‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫ُرر‬
‫رَ رْ َ‬ ‫رر‬‫هل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ؾيسرثفسريركوهلرثـاىلر‪:‬ر(رو‬
‫ررررررر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬‫ررراًعربير رَ‬
‫ر‬ ‫وركرَار رَلررراإلر َمرامر‬
‫‪5‬‬ ‫ر‬
‫رررررو ٔبررركصرررهلرررابررفٕرصراذر‬
‫ررر‬ ‫زطر‪،‬رخفضؽرهلرابًـحوذًةر‬
‫ؽرمنرِفراًسمرروراثررروارل ر رررر ر ررر رررررر‬‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رض ررر رر رررر‬ ‫ًلول‪:‬ر(رروهلررر َدر ررَ‬
‫ًرررررر ررر ر ررررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررنرْصرُررار‪)..‬ر‬ ‫رَظررْورؿرً رَ‬
‫ارو‬
‫ةرظوؿرررًارورهصُرررًار)ررر‪6‬روفَِرثفصًقرواحضرتنيرثوحِسر‬ ‫ررررررور رِحرِسررروار رلًرُوررَُِر رر ر‬
‫رذالضراًخ‬ ‫هلاذرهلررر ٕابر ر ر‬ ‫ررراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رررروارررررر‬

‫رر‪ٝ‬كرر(‪8;8‬ر‪،‬ر‪)8;6‬رمنراًًسزةرآكعَة‪،‬روِفرخمخرصٍر(قر‪.)270‬رهلالرؾنراًلولر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬

‫جنرتعةرز‬
‫رررررررإلر ررر رَ‬‫هحةراًفصقرا‪٢‬كشمومة)ر‬
‫كةراًياحِةروجمرارررررررر ر رررر رر‬
‫رررررررصرررررررر ررررر‬
‫هةرؾنرررِشرًـةراًف‬
‫رررر ٕإلرابررررر‬
‫نخاةر(ا‬ ‫‪1‬ررر ررر‬
‫اًسسًسر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪81‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪ .‬ر‬
‫ررر‪9;1‬رُؼ)‬ ‫ررر ٔلر ر رررر رر رر رررر رر ر ررر ررر رررررر ر‬
‫ظي‪،‬راٗكمضليراًعاْكيراْكيفير(ا‪٢‬كخوِفرر‬ ‫رررر ٔلر ررر‬
‫رزؾيرا‬ ‫س‪،‬را‪٢‬كـصوفرررابرجنررر ٔبرِبرررارررًـز‪،‬را‬
‫جنرؿالءراٗكٍنرؿَلرجنررر ُمر ّحرمر رررررر رر‬
‫سنرؿَلر ر ررر رررر رر ررر ررر‬ ‫ررر ٔبررتورا‬
‫رررْكر ر ررر‬ ‫‪2‬ر ر رررر رر‬
‫ظسزراٗكٍن‪،‬ر‬
‫ررر‪( 9:‬‬ ‫ِبراًـزر(‬ ‫‪3‬ر ر رررر‬
‫ِشخراجنررر ٔبر ررررر‬
‫ررر‪ُ820‬ؼ)‬ ‫ررر ٔبرر رر ررر رررر ر ر رررررر ر‬
‫تورحـفصراًعربير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررلرٓرمَل‪،‬ر‬
‫رررارًةرا‬
‫ًسرجنرنثريرجنرك‬
‫رررزر ررر رررر ررر‬
‫ٍصرجنرٍ‬
‫جنرحرصر ررر‬ ‫‪4‬ر ُمر ّحرمرسر ر رر‬
‫لرمعرصرانررر‪:8‬‬ ‫‪5‬رسوزتربرٓ رر‬
‫‪6‬ر‪888/8‬رراًعربي‬
‫‪52‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررلرًرُوررَُِر رررر رر ررر ر ر ررر‬

‫ةراًيترعمرآكضوغر‪ٞ‬كرابًـحاذتر‪،‬ر‬
‫رررررررررررر‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ررررور ر رر‬
‫هَةر‪ٝ‬كررروٕارفرصراذٍر‬
‫ازرتوحسراررررر‬
‫ررررإلرركٕرصررررر رر‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِر رررر رر‬
‫ةراًيترعمررا‬
‫رررر ر‬
‫ٌشرتيرُورحاكًةرؿَلرسخِيراًـمومر‪.‬‬
‫ررررررررصر ررر ررر رر ر ررررر رر ررر رررررر‬ ‫ارؾنرنفازرك‬ ‫ورررًُسررر َُر َشرررر‬
‫رشر ُنروراررر ِتررَِر رَرصرُرْئرًرررررر‬
‫ار‪)..‬ر‬ ‫ارا‪ٟ‬كر رَرورررَإلررجرُ رْ ِ‬
‫ررررررار ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫رر‪ٝ‬كررنش‪ٛ‬كرؾيسرثرر ر ررر ر ررررر رَ‬
‫فسريركوهلرثـاىلر‪:‬ر(و‬ ‫ررراًعربيرررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار َلرررراإلر َمرامر‬
‫‪ 1‬ر‬
‫ذَعرورررارهلررر‬ ‫روٍرابًصترُوتررَِرةرررو ٔبر رر‬
‫رررو ٔبرفر ِصر ُذر رررررر‬ ‫ارهلرهبار‬‫ار‪ٞ‬كرابًعاؿةروردضر ُـروررر رر‬
‫رررررررررررروررر رررر ررررررر ر‬ ‫ر‬
‫‪:‬ر(ًـِنرتش‪ٛ‬كرخريررزياؤٍر‪:‬رورً‬
‫رررررررر ررر ر رر‬
‫ررررررررِشٍراكرًر‬ ‫ارهلرِفراًصترُو ِترَرةررروراًـحاذتر‬‫ررروررر رر ررررر‬ ‫رررر ٕاررىلررر ٔبرر رررر رر رررررر رر ررررر رر‬
‫مصٍروالاىزخازرؾنرهنََروإلرجتـَ‬ ‫ررروار ِّ‪ٙ‬كر ررر رر‬
‫ٌكرابإلىِتاءر‬ ‫آكضوغر‬‫رر ر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةر وثرصحيرتخ‪ٜ‬كر‬ ‫رررررررر ٔبريرا‬
‫ًقرتنيراًصترُوتررَِرةررروراًـحاذتر‬ ‫رررصر ررر ررررر‬ ‫ررررررررررر ٔبررًضررًارثف‬ ‫رررررثـؼرمير َُكررر ٕار ررررررر ررر‬
‫رَيٍ)ر‪.‬روِفرُشٍراًـحازتر‬ ‫ثـؼرمرورهَر‬ ‫رر ِرّ‬
‫ا‪٢‬كععَحاثر‪.‬‬
‫ررشرررْكر ِتررِـ َحرار َذررِت رَ ِرزررتر ّرَِر‬
‫ررررَإلررٌر ُ رْ ِ‬ ‫رمعرًالرر رَرظرارًِ ًحر رَ‬
‫ارو‬ ‫ررررررفرََرْ ََر ْـر َمر رْيرر رَرَ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ٔبرر ررر رررر ر ررر ر ررررر‬
‫ًضارِفرثفسريركوهلرثـاىلر‪:‬ر(ر‬ ‫ررر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلر‪-‬ر ٔبررًضار‬
‫‪2‬‬
‫ِسرهبشٍر‬
‫ررر‬ ‫ررررررور رِحر رر ر‬ ‫ِفرثلسرميراًخ‬ ‫رررررررروراحضةررر رررر‬ ‫ررروراًـحازتر‬ ‫ررهلراًصترُوتررَِرة)ر‬
‫ر‬ ‫رررر‬ ‫ْر‬
‫ذ‬
‫ر‬ ‫ًَفص‬
‫ر‬ ‫ررر‬‫و‬
‫ر‬ ‫رر‬
‫َر‬ ‫ت‬
‫ر‬ ‫رهلراًـحاذ‬
‫رررررررر‬ ‫ر‬ ‫ًلولر‪:‬رفََزَط‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رر‬ ‫ررررررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫بر َحر رسار)ر‬
‫رًرررر‬
‫ا‪٢‬كععَحاثر‪.‬‬
‫رازرر)ررر‪3‬رر‪:‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرراررًرْرَوار رِحررُسراررًرْرَلِر رُ‬
‫رررررر َمراررررِم رْنررارر َررٍهلررارررإلررر ررُ‬ ‫رر‪ٝ‬كرررٔبر رررررر رررر ر ررر ر ررررر‬
‫ًضاررؾيسرثفسريركوهلرثـاىلر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلر‪-‬ررٔبرًضار‬
‫ر ر‬
‫ًـحسٍر‬
‫ررر‬ ‫رررورررر‬ ‫لكررشءر‬ ‫رإلر‪ٝ‬كرا‪ٙ‬كيرًسٍنرهلررر ر‬
‫ثًدليرهلراًصترُوتررَِرةررر ٕار رر ررر ر ررر رر رر‬ ‫رررررررررروررررر رر ررررر‬ ‫رثعَحرررهلراًـحاذتر‬ ‫(ًلولر‪:‬رومارمنرمـحوررٍذرر رر رُ‬
‫ررر ر ررررررررر ررررر‬
‫رذَقرر)رر‬
‫لكر رر رٍ‬ ‫ر‬
‫‪4‬‬
‫رشر ٍءررربرر ْمرررُ ُ‬
‫رضمرر‬ ‫رررررر ْمرر ُذر َِر ُلروراررر ِمر رْنرركرَرْرِريرر رَ رْ‬
‫ِفرثفسريركوهلرثـاىلر‪:‬ر(رب‬
‫رر‪ٝ‬كرررر رررر ر ررر ر ررررر‬ ‫جنرنثريرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫امراْكافغرررار رررر‬ ‫وركرَار َلرررراإلر َمررررر ررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ِ ر ‪5‬‬
‫ارمنركريرشر ٍءرر ٔبر ررمرضمررر‬ ‫رررورررر ررر رر‬ ‫رررلرًورَُرةررر( ٔبر ررمرذَل‬ ‫ثوحِسرا‬‫رزحاثراًصتر ُوتررَِرةرررور ر رر‬ ‫ررر َُر رَشررررررررر‬
‫ارا‪٢‬كلامرِفرررارٕررر ررررر‬ ‫لونر)ررر رر‪:‬ر(‬ ‫ارٓكرراَرًرر ر رَ‬
‫سِمر؟ر ر‬ ‫وخسروراررر ٔبرهفرر رررر‬ ‫ارمنركريرموخرر ٍسرر ٔبر ررمرضمررر ٔبر رر‬
‫وخسرورررر ررر ررر‬ ‫ررر ٔبريررر ٔبر رر‬‫لون)ر‬ ‫ارٓكرراَررًِر ر‬

‫‪1‬سوزتراًًساءر‪88‬‬
‫‪2‬رسوزتراًىِفر‪220‬‬
‫‪3‬رسوزترضر‪87‬‬
‫ررر‪ُ996‬ؼ)‬ ‫رررر ٕار رررر ررر رر ر ررر رررر ررررر ر ررررر ر رر ررر رر رر رررررر ر‬
‫رسامؾَيرجنرمعصرجنرنثريراًلصشراًحرصيرمثراٗكمضلير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪4‬ر ٔبرر ررررر‬
‫توراًفساءر‬
‫‪5‬سوزتراًعوزر‪87‬‬
‫‪53‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫خلفصررر‪ٙ‬كررر ررر‬
‫هحم‪:‬ر‬ ‫ِفرثفسريركوهلرثـاىلر‪:‬رفاؿ‪١‬كررر ٔبرررر‬
‫هَرإلررر ٕاررهلررر ٕار رر‬
‫رإلر‪ٝ‬كررروراسررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رررر ر ررر ر ررررر ررررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ٍصراًعربيرز‬
‫راجنرحرصر رررر ر ر رَ‬ ‫كرَار رَلررر رر‬
‫ررررررررر ٕار رر ررر ر‬
‫رإلر‪ٝ‬كرا‪ٙ‬كيررر‬ ‫ٌَزَقرؾحاذثَر‬
‫ة‪،‬روجير رُوسرررر‪ٛ‬كررروررر رر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رررر َررُ‬ ‫هَرإلرمـحوذرثًدليررر ٔبر ررر رر رر‬
‫ورثعَحرهلرا‬ ‫رررر ُمر ّحرمرسررر ٔبرررر ررررر ررررررر‬
‫"فاؿ‪١‬كرَير‬
‫رررر‬
‫رررر‪.1‬‬
‫رررررورهَ"ر‬ ‫لكررمارذ‬‫رشءرًسٍنرهلرابًصتر ُوتررَِرةررر ّ‬
‫لكرر رررر رر رر ررررر‬ ‫ُورذاًقرآكَق‪،‬روما‪ٛ‬كررر ّ‬
‫ر رر ررر ررر رر رررررر‬
‫ُيرر‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررررِمنررب‬ ‫اميثراحِتسرِفراسرررخررصر ررر ررر‬
‫اَجارَجاتشتراً‬ ‫رررررررخلسر ر ررر ر ر رر ررر‬ ‫ررربرٔ ررر‬
‫نرُشٍراً‬ ‫ومنرُشٍراًيلوإلثرررًرررخخنيررررر ر‬
‫ٌَحعريرت‬ ‫رر ررر ررررررر ر ر‬
‫ر‪،‬روسازرؿَهيارمنرررثرحـِمر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫رمر‪ٝ‬كررررر رررررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫ار رًسرير رَ‬
‫ةرز‬

‫وراًضررَخررر ُمر ّحرمرسرررار رررر‬

‫جنرؾحسررر‬ ‫ررررررِرََحَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬ررٔب رررر ر‬ ‫مراجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫نرصررر ررر‬ ‫فعيرِفراًصذرؿَلرمنرسمعررررٔب رر‬
‫ر ر رر رررر رررر ررر ررر‬
‫رِ ر‬
‫ً‬
‫رررررررخلسر راميث‪.‬رر ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬رب ر ررر ررر رررر‬
‫ولرمنركسمرُشٍرا‬ ‫ررر رََحَرُر رُ‬ ‫اًوُاةرز‬
‫رر ررر رَ‬
‫دصيرصررٍيرّر ررر رررر ر‬
‫ـترؿَلراًضررَخررر‬ ‫رررررر‪-‬رؿَلرسخِيرا‪٢‬كثالرإلراْكرصر‪-‬رجسلطرفصًةررررٔب ر ر رر رُ‬ ‫ورابررٍٕرصرررررررر ر ر رررر‬
‫اذراًيلوإلثراًساتلةر‬
‫ررر‬ ‫ررربرٔهَر‬
‫ررر ٔبر ر ررر ررر ر‬
‫ولرمنراذرتغر‬ ‫رسالمرجنرررحر ررررر ررر‬
‫ميَةرزَحَر‪ٝ‬كرت‬ ‫رومنركدهلرؿَلرصرررَخرا‬
‫ررر ٕإلر ر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررر رررر ررر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫سراجنرؾحساًوُاةرز‬
‫ُمر ّحرمر رررر رررر ررر ررر رَ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬روكسحارِفرس يُذَرواثحاؿَر‬ ‫رٍهيار!ر‪،‬ررهصوارر‪ٛ‬كررمارهلررر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ررررر ٔبر رحسرررارٕر ررررررررر ررررر رررررر‬ ‫رررررررخلسر ر رررررر‬
‫اميثرو‪٠‬كرٌسر حلَر‬ ‫رُشٍراً‬
‫رررر ر‬ ‫رررررٌضر ر ر‬
‫متونررر ُمرشرذمر ًار رَرورر ُُررَرورر ُمر ّحرمرسار!‬ ‫ررررررررر ٔلررثصر!ر‬ ‫ررٌَسر يةر‬
‫رررروراكذفائَرً‬
‫رررر‬ ‫ارهلرابإلثحاغرمنرحِرررررٔبزراذررورررررررر ر ررر رر‬
‫ارزمَِرابإلتخساغر‪.‬ر‬ ‫مسحوٍرمنرحِرررررٔبزراذررورررررررر ررر ررر ر ررررر رر‬
‫اررمَرمنركريركعسر‪،‬روصِسروررر ررر رررر ررر رر رر‬ ‫ر ر ر رررر رر رر‬
‫رررر ر‬
‫ًُسرفـهلرمنراًحسؿةرِفرشءر‪.‬‬ ‫فاًضرر رر ررر ررر ررر ررر ررررررر ر ررررر رر‬
‫َخرسائصرؿَلراٗكًَيرتفِمرذريراًلصونررروررر رررر ررر ررررر رررر رر‬ ‫ررر ر‬
‫غ‪،‬رًُسر‬ ‫ررررارًًكر‪2‬رحِرركالر(واًخفصًقرهفسَرثفصًقرمد‬
‫رررر َخرررَس ررررر رر‬ ‫ررومنررر ٔبروررر ررر رر رررر رررر ر رررر‬
‫ًئمرا‪ٙ‬كٍنرزموٍرتش‪ٛ‬كراًضررر رر ر ر‬
‫َخرحسنرا‪٢‬ك‬
‫رمنراًعحاتةروإلراًخاتـني؛رفاًخوحِسرصربرٔهَر‬
‫ررر‬ ‫رررررررصرًقررر ٔبرحر ٌسررر رررر ر رررررر رررررررر ررررررر ر رر رر‬ ‫ررررررًر َرُل رر ر‬
‫يرهبشاراًخف‬ ‫ِفرنخاةر‪ٝ‬كروإلرسر يررر ررر ر ر‬
‫ةرزسوهل‪،‬رو‪٠‬كر‬ ‫ررررر رر ررر رر‬
‫ُسريُار‬
‫رررر‬ ‫ررررلرٓ رَيثررروار رٔل رررر رر رررررر‬
‫حاذًررِفراًحاةرررورثرر ر‬ ‫رررر رٔل ررر ر رررررررررر رر‬
‫نراحِتاذراًـا‪٠‬كرِفرمجؽرا‬ ‫واحسر)ر‪3‬ر!ررروررر ررر ر رررر ر رر‬
‫ًُسركوهلرابًعحَحر‪،‬ر‬
‫ٌَمسَمنيرًُسترمشمومةرتيرعمرذمسوحةر‪،‬رواًخلس ميرمارذامر‪٠‬كرخياًفرصُئارمنراًىذاةرواًس يةر‬
‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررر‪.‬‬ ‫ٌَعربيرز‬
‫رررر‪11‬ر‪/‬ر‪298‬ر)رررر ر ر رَ‬‫رررررصبرٓنر(ر‬
‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫‪1‬ر رررررررررر رر‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫ررررررصررررررر رر‬
‫تَةراًسـوذًةر‪.‬‬
‫رررررر‬ ‫رررر ٕار ررر رررر رر رر رر ر رررررر‬
‫رىلرتِنرما‪ٛ‬كرِفرحٌوةرا‪٢‬كمَىةراًـ‬ ‫َخرحسنر ر ررر ررر رررررر ررر‬
‫جنرفصحانرا‪٢‬كاًًكروسر حةر‬ ‫‪2‬رر ر رررر‬
‫ُوراًضررر رر ر ر‬
‫‪3‬ررر"ركصاءترِفرنخةراًـلائسر‪،‬را‪٢‬كشُةراْكيحَلرمثورخار"رْكسنرا‪٢‬كاًًكررر‪.‬‬
‫‪54‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررخلسر رر‬
‫مير‬ ‫ٌسوػرآكالفرِفرر‪ٛ‬كراً‬
‫ررررور ر رررر ر ر رر ررر‬ ‫ررررررربرٔرررر ر ر ر ررررر رر رر ررر ر رر‬
‫هَراظعالخرمفِسرإلرِشغرخسًسر‪،‬ر‬ ‫هلولرفَِرت‬
‫رررروررر ر‬
‫حخسغر‪،‬ر‬ ‫فَُسرررمبررر ر‬
‫ررر‬
‫رَلركسمنيرؾيسرمنرًلولرررترررخلسرميَر‬
‫ررر ٕاررَلررر‬ ‫حخسغرمنركسمراًخوحِسررر ٕار ررر رر رررر ررر رررر ر‬ ‫خحسًؽرؿَلررر ٔبر رر ررررررر‬
‫ساسَر!فَُسرررمبررر ر ررر ررر رررررر ر رر‬ ‫ومييؽراًررر ررررر‬
‫ررررررخلسرميرررمبررر ر رررر ررر رر رررر ر رررررررررررر رر ررر رر‬
‫حخسغرؾيسرمنرإلرًلولرتَرمارذامرإلرخياًفرِفررر‬ ‫ًُسرمنرًلولرابً‬ ‫رررر ٔبروررر ٔبرزرتـةر!ر‬
‫رررررروررر ررر رررر ر‬ ‫رررر ٔبرركسامر‬
‫رزالزةر‬
‫مضموهَر!روًُسرمنرإلرًلولرابًخلس ميرمدخسغرؾيسرمنرًلولرتَرمارذامرمذفقرمـِمرؿَلرمضمونر‬
‫ررر ر‬ ‫رررًـرررر ررررر رر رر ررررر رر رررر ررر رر ررررر رر ررررررر‬
‫حَسر‪،‬رث‪ٜ‬كرعمرسـةراٗكٍنراًيترزمحر‪ٝ‬كرثـاَلرهباراًياشر‪.‬‬ ‫سرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر رررر ررررر ررر‬
‫وحدَر‪ٝ‬كرثـاَلرؿَلرا‬ ‫اًخوحِ ررر ر‬
‫ررر ر ررر رر‬
‫نَثرمنر‬ ‫رررررررخلسر راميثررر‪-‬روٕار رر ر ررر ررر رٔ‬
‫نرَكنرُورمنرب‬ ‫رررربرٔهَر‬
‫ررر ٔبر ر ررر ررر رررر‬
‫ولرمنركسمرُشٍراً‬ ‫اضمرَصَحةرت‬
‫ررررور رر رر‬ ‫وُةر‪-‬رمثالر‪-‬ر ٔبرنرذؾ‬
‫ررررر ٔلر ر رر ررررر ررر ررررر ررر رررررر رررر ر‬
‫َحصر؟!روُيرمنرؿاكيرًشمرؿاتسارًىَثتررر‬ ‫اس خـمَِاروزوَجار‪-‬ر رررر ررر ررررر ررر ررررر ررررررر‬
‫‪،‬رفِيرمنرؿاكيرًشمراًوزوذرتَوهنارا‬
‫خجخَركَوةرررسلرر ررر‬
‫ميةر؟!رر ر‬ ‫مرُورسلمراًـلولرا‪ٙ‬كيررر ٔبرهرر رررررر ر‬
‫ررر ٔبر ررر رر رررررررر ر ررر ر‬ ‫ؾحاذثَر‪-‬ر ٔبر ررر رررر ر‬
‫يرؿَلراًسريرةررر‪-‬ر؟!ر‬
‫ررر ٔلررررررر‬
‫مةرووفقررر‬ ‫نراحِتسرِفرفِمراًيعوضراًرشؾَةرؿَلررر ِمرهنرَر رر رر‬
‫احرسَفرا‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ر رر ررررررررر ر ر رررر رررررر‬ ‫ررر ُمر ّحرمرستر‬ ‫ر ٔبررًرر ر رررررررر‬
‫ُسترمٌلدةرهلرو‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٕاررىلررر ٔبرررر ررر رررر ررر رررررر ررررررر رررررر رر رر‬
‫فِارممر؟!رتَلرو‪ٝ‬كر‪.‬رفَهلرذزٍرمنرؿا‪٠‬كرَجحشرَنرصرٍصر‪.‬‬ ‫رررررصرتَر‬ ‫ٌَمسَمنيررر ٔبرر رررر‬
‫مصرذٍهنمروك‬ ‫اؿسضمرف‬
‫رررر رُرسررررر ررر‬ ‫كروررر ر‬
‫هَرمسررر ر رررررر ر ررر رر رر‬
‫حوقر‪،‬رفدش‪ٛ‬كرجسلطر‬ ‫ررر َُر رَشاراً‬
‫ررررررخلسرميررر ٔبروررر ٔبررررر‬ ‫ولرمنركسمر‬ ‫وكسرَكنراًالكمرؾنرررارجنرررحر ررررر ررر‬
‫ميَةرُيرُوررر ٔبر ر ررر ررر‬ ‫رر رر ر رررر رررر‬
‫نرصرررَخررر‬ ‫ررررررررٔب رر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(مؽر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬
‫ررر رٔلررر رَ‬
‫ًحاينرز‬ ‫راًضررَخرا‬ ‫ررررررركرَار رَلررر ر‬ ‫جنرؾحسراًوُاةررررٔب ر ررر‬
‫ولرمنررركرسمِار‪،‬ر‬ ‫ذؾويرمنرسمعرانرررار رررر رررر ررر‬
‫رر ر ررر ررر ررر‬
‫ِسرهلرمثيررر َُر رَرشرارراًخلس مير)ر‪ 1‬ر‬ ‫ررررررور رِحر رر رررر‬‫جنرمٌسٍرِفرنخاةراًخ‬
‫ررررار رررر ررر ررررر‬ ‫مرمسررر رحوقرررهبرَ رَشارررابر رررر‬
‫جنرمٌست‪،‬ر‬ ‫سالر ررر‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫‪:‬ر(ررودعوظررًار ٔبر رنرر َُر رَشراراً‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫رحسنراًسلافررر‪-‬رررررررر ر ر ر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرٌسلطرمباررهصانٍركولرمنررركرَار رَلر‪-‬ررَور ُُررَرورر ر ر رررر ررر‬
‫رر ر ررر رر ررررررر ررررر ر ررر‬
‫رررر‪2‬ر‪.‬روكولر‬ ‫ررررررخلسرميررروارهرر رررر ررررر ر رررر رررررررر ر ر‬
‫درشرتـسراًلصنراًساتؽراًِجصير)ر‬ ‫ررر َُر رَرشراراً‬
‫مناراذرتغر‬ ‫إلًـصفرؾيسراًسرَرَفرا‬
‫رررًرحخةر‬
‫رررروٕاررررر ر‬ ‫ررر ر رررر رررر ر‬
‫ررر ٔبر رررر رررر‬
‫يرتـسرسمنررر‬ ‫اًلصنراًثامنراًِجصي‪،‬ر‬ ‫ررررررخلسر ررر رررر ررررررر رر رررر ر رر رر‬
‫ميرتسؿةرذَفِةرمشمومةرحسزترِفررررر ر ررررررر ررررر ر ر‬ ‫رنرر َُر رَشاراً‬ ‫رمنررركرَار رَلر‪:‬ر(‬
‫رررررتيررر ٕار ر‬

‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬
‫‪/‬رصاذير رجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬رر‪90‬ر)رترتكميراًضامهلر‪.‬رظيـَر رر ررر‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪1‬رر ر ر ر ررررررر ررررر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫رررر‪8‬ر)ر‪،‬رواًصذرؿَََرِفراًلولراًسسًسر(ر‪82‬ر)ر‪ .‬ر‬ ‫رررررر رور رِحرِسر(ر‬ ‫‪2‬ررررر رر ررر ررر‬
‫اًخيسًسرمبنرؿسررذراًخ‬
‫‪55‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررر‪ 1‬روكولرمنر‬ ‫يةرو‪٠‬كرًليرررهبرَ رَشراراً‬

‫ررررررخلسرميررر ٔبر ر ررر رررر‬
‫حسرمنركدير‪)...‬‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر ر ررررررررر‬
‫رتيحورمثامنائةرسرررررررررر‬ ‫اًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر رر رَ‬
‫رررررررر‪ . 2‬ر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررىلررر ٔبررًوَُةروزت‬
‫ررررررررورتَةر‪..‬ر)‬ ‫رررررارجنرررحر ررررر ر ررر ر ررررر‬
‫ميَةرا‪ٙ‬كيراذرتغرثلسرميراًخ‬ ‫كرَار رَلر‪:‬ر(ر‬
‫ررر ٔبر ر رر‬
‫ولر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رحنيررركرَار َلرررررر ر ررر رر رررررر ر ر‬
‫ر‪:‬ر(وحىترًورسَميارخسإلررر ٔبرهَر‬ ‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫حسنراًصذراًضررَخررر ٔبر رر رر رررر ررر رَ‬
‫ابرذاٗكراًسَميرو‬ ‫ف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كررر ٔبر ر ر رررر ررررر ر‬
‫رر‬
‫ٍنرؿىلررر‬
‫رنرُؤإلءرا‪٢‬كيىرصر ررر‬ ‫ررارَكنرا‪٢‬كضمونرَصَحارموارفرَ َلرارررر ررر رررررر ر‬
‫ٌَىذاةروراًسرير ررةرمثررر ٕار ررر ر رررررر‬ ‫رمنررركرَار َلرررررررر ررر‬
‫رتَر‪٠‬كرًرضرر‪ٛ‬كررر ٕار ررر ر رررر رر ر رر رر رررررَ‬
‫دصىررر ٕار ررر ر رر ررر رر ررررر ر رر رررر ررر ررررر ر رر‬
‫رىلرثوحِسرا‪ٙ‬كاثرورثوحِسراًعفاثرورثوحِسررر‬ ‫رررزراثررر ٔبر ر ر‬ ‫ررررررور رِحرِسراب‬
‫رررؾرخحا‬ ‫مرًلسمونراًخ‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر رررر رر ر‬ ‫صررر ررر‬
‫ر‬
‫ثلس‬
‫ررررررررررررورارتَرؾنر ميِمراًلاِصرذافـيارتَرؾنر ميياراًعحَحر‪.‬ر)ر ر‬ ‫ثلس‬ ‫فـالر‪،‬رومارذافـ‬ ‫ار ٔلرررر‬
‫زذرفَِرمسربرٔ رررررررر رر‬
‫ٌكرو‪٠‬كرًيلطر‬ ‫ررررررٍرُ رررررررر‬
‫رررررر ُحررورتر‪،‬ر‪٠‬كر‬ ‫ررر رٔلررررر رررر‬
‫مةرمٌشرؾِسراًي‬ ‫ررررررور رِحرِسرررزر رر‬
‫اخسرِفرا‬ ‫ومنرذاللرمارسرررحقرررًرررخخنيررررٔبنراًخ‬ ‫رر رر ر ر ررررر‬
‫رررـرََلار‪:‬ر‬ ‫تيارخيروؿالرإلرث‬
‫رررزررررر ر رررر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر ررررررر‬
‫رر‪،‬رَتلِلارًالكمر‬ ‫حٌُارظر رَلرر رُ‬
‫ررررررررر هرررررر رَ‬
‫مٌَر‪،‬رتيرُورؿَلرمارحصنيارؿَََ‬
‫ررررررر ررر ررر رررررر‬
‫ررر‪3‬ر‪ .‬ر‬
‫ونرر)ر‬ ‫رَنر رُنررىرَرزًرْيرَارا‬
‫ررر ِّ‪ٙ‬كررْنرَصر رَرورراررانرررَرهلرررُرًرَ َحرار ِفر رُؼر ر رَ‬ ‫(ارررانرررَ ْ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررؿرَُرَ َمراءر‬
‫ررر‬ ‫رتحـغررر ٔبررررًفاػِار‬ ‫ررررررررور رِحر ررر ر ر ررررر رررر ررر ررررر ر ر رررر رررررر رررررر‬
‫ِسرموحوذترمضامِهنارِفراًيعوضراًرشؾَةركسمياروكسررركرَار رَلرررر‬ ‫ررررررربرٔركسامراًخ‬ ‫وؿَََرف‬
‫ةروكيررر‬ ‫ًىنر‪٢‬كارنَثثراًحسغررروار رٔلُروررررر ررر رررر ر‬
‫اءروضـفتراًسرير رررر‬ ‫رررور ر رررررر ر ررررر ر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪،‬ر‬ ‫سالرمرررارجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬‫كديرصررر ررر‬ ‫رر رر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫َخراإلر رسالرمررر‬‫هخعةرصررر ررر‬‫رررراررر ر رر‬
‫ررر ررحخسؿةر‬ ‫‪٢‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫تروزفؽراًسرررَفررروبر رررر ر رررر رر‬
‫وىشءراْكُكرًَحميرا‬ ‫ر‬ ‫رررررر ُحرروررررررررر‬ ‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫متسىونرهبارؿَلرررمهنرَراحرا ي‬ ‫ار‪٢‬كر ر ر ر ر رر رررر‬
‫ر‬
‫ررروثرررر رررر ر رررررر‬
‫حُِهنارفؼنراًياشررر‬ ‫ًـاُتار‬‫ررررررخلسر راميثرررورثفررصرررر‬ ‫ررررررررٔر ررر رررر ررر‬
‫نَثرمنررهصرث‪ٜ‬كراً‬ ‫ررروًرررحُهنار‪،‬رفب‬ ‫ٌكرجير َِرّهيار‬ ‫رًِشٍرا‪٢‬كسربرٔ رر‬
‫رر‪ٝ‬كرررر ررررر‬ ‫رَزررِرََحَرُر رُ‬
‫رررررر ر‬ ‫ررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫رمر‪ٝ‬كرررمجَـار‪.‬‬ ‫ُيرراًررررِـ رَ‬
‫‪١‬كرز‬ ‫ررررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫رَلرمنرررسر حلَر‬ ‫رررورًـَِمر‪٠‬كرً‬
‫رررررررررررخفعيرروراررر ٕار ررر‬ ‫ررررررًضرهئار‬ ‫دخسهئاروم‬ ‫رررمررر ر‬ ‫رٔبهَر‬
‫خفعَير‬ ‫ولرمنررهصررر َُر رَرشراراً‬
‫ررررررخلسرميرابً‬
‫رررررر رر رر‬ ‫رررورررًـيررر ٔبر ر ررر رررر‬ ‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬ ‫راًضرر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫ٌَصذرؿىلرمجَؽرا‪٥‬كاًفنيررر‬
‫رر‪ٝ‬كرررر رررر رر ررررر رررر‬‫رررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫هخعاتَرز‬
‫‪،‬رور‪ٛ‬كرررإلررر رَ‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كر رررر‬ ‫سالرمرررارجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫ًفرُورصررر ررر‬
‫ررررصر ررر رر‬ ‫وراًخـ‬
‫ر‬
‫ررر‪-‬هفاتر‬
‫راًخعوفرووحستراًوحوذ‪،‬رومنراًلسرزرًةر‬
‫ُيررررر ر ر رررر ر ررررر ر ر رررررر ررررر‬ ‫ر‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررمنرب‬‫اًفَسفة‪،‬رو‬ ‫ررروررررر‬ ‫ُيررررراًالكمر‬ ‫ررررررور رِحرِسررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ِفراًخ‬
‫ررررررور رِحرِسر(ر‬
‫رررر‪8‬ر)ر‪،‬رواًصذرؿَََرِفراًلولراًسسًسر(ر‪82‬ر)ر‪ .‬ر‬ ‫‪1‬ررررر رر ررر ررر‬
‫اًخيسًسرمبنرؿسررذراًخ‬
‫ررررررور رِحرِسر(ر‬
‫رررر‪20‬ر)ر‪،‬رواًصذرؿَََرِفراًلولراًسسًسر(ر‪82‬ر)ر‪ .‬ر‬ ‫‪2‬ررررر رر ررر ررر‬
‫اًخيسًسرمبنرؿسررذراًخ‬
‫‪3‬ررسوزتراْكجصر;رر‪.‬‬
‫‪56‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسررر‬ ‫ررر ٔبرر رررر رررر‬

‫كصرتيوغرمنراًخ‬ ‫ًقرمنرُؤإلءر‬
‫رررصر ررر ررر ر‬
‫رنرلكرف‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةرف‬
‫ررر ٕار رر‬ ‫ارِفرِشكرا‬
‫ررررروررر رر ر‬
‫ومنرا‪ٙ‬كٍنروكـ‬‫اًلسز‪-‬رواّكربًة‪،‬ر رر ررر رر‬
‫هخعةرصرررَخررر‬
‫رررراررر ر رر‬ ‫رررررررور رِحر ررر ر رررررر رررررر ررررررررر ر‬
‫ِسرا‪ٙ‬كيرًياذيرتَرؿىلروخَرملَوظ‪،‬رف‬ ‫رررلرٓ ر رررررر ررر رررر ر‬
‫دص‪،‬رونثريرمهنمرثعوزراًخ‬ ‫ونشةراب‬ ‫رر ر‬
‫ررررر‪ 1‬ر‬ ‫ررر ٔلررمصررروٕار ر ررررر ر رررررر‬
‫ؾعائَرحسوذٍروضروررراتعَر)ر‬ ‫خفعَيررر َُر رَشارا‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررًرررر رر‬ ‫مرز‬ ‫راإلر ررَ‬
‫سالر رَ‬ ‫ر‬
‫ٌَصذرؿىلرُشٍراًفصقروخماًفِتارر ر رر ررر ر ررر ررر ر رر ر رررر‬
‫ٌ٘كٍنراْكقرُورا‪ٙ‬كيرحمترثلسرميررر‬ ‫سالرمرررر رررر ررر رررررر ر ررر رررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫هخعاةرصررر ررر‬
‫ررراررر رر رر‬ ‫وركرَار َلرر(رر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررر ٔبرر رررررررر‬
‫كصوارتَرمنراًخ‬
‫ررررررورحرِسررروراإلرميرَر رر ررر رر‬
‫انرإلرٍىفيررر‬ ‫ٌَمزاًفنيررر ٔبرنرمار‬
‫ررررًرررَحنيررررر رررر‬ ‫ِسرؿىلررر َُر َشرررررر ر ررر ر ررر‬
‫اراًيحورا‪ٙ‬كيركسمَر‬ ‫اًخررررور رِحر ررر‬
‫ر‬
‫ررر‪ 2‬ر‬
‫ٌَـحسرًَىونرموحسر ًار‪).‬ر‬
‫رررر رررر ر ر ررر رر‬
‫رر‬

‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬

‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور رِحر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪1‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬
‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪2‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬

‫‪57‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ر‬ ‫رررررررخلسر رر ر ر ر ر ررر رر ر ر‬

‫ميرالاظعاليحركريرحمسجر‪.‬‬ ‫فعيرِفراًصذرؿَلرمنرسمعررر ٔبر ررر‬
‫نرُشاراً‬ ‫ر ر رر رررر رررر ررر ررر‬
‫جنراًحعةراًـىربيررر‬ ‫ررررررخلسر ررر ر ررررررر‬
‫ميركسمير‪:‬ر(كالرررار ررررر رررررر ر ر‬ ‫ررر ٔبرنراً‬
‫هخعازرًفىصتر‬
‫ِفرمـصطرررالاررر رررررر ر‬ ‫كالراًضررَخررر ٔبر ر ررر ررر‬
‫َحسراْكاسسمرر رررر ر‬
‫ضِوزٍنركديراجنرررحرميَةر‬
‫رررر‬ ‫ررر رٔلمئةرا‬
‫رررر‪٢‬كر رر ررر رررر رررر‬ ‫زالجرمائةرًـِنر‪:‬رمنرا‬
‫جسـنيرررور ر ررررررررر ررررر‬ ‫يةرسر حررؽرٍرور رر‬
‫زَحَر‪ٝ‬كرثـاىلرمذوىفرسررررر‬
‫ر ررر ررررر رررر ر رر‬
‫رررر‪1‬روإلر‬ ‫رررررررخلسر رر ر ر‬
‫ميرحمسجر)ر‬ ‫ًسةررر ٕاررىلررر ٔبر ررر‬
‫نرُشاراً‬ ‫ررررورررًئالرً‬
‫رررر ر‬ ‫اذر‪،‬رُوركديرررارجنرررحر ررررر ررر ررررر‬
‫ميَةرزَحَر‪ٝ‬كرثـاىلر‪،‬ر‬ ‫رررررصررررررر رررر‬
‫رُشارا‪٢‬ك‬
‫ررر ٔبرررًـسررر‬
‫حساجرِفرذٍنر‪ٝ‬كرصُئار؟!ر‬ ‫ٔبر رر رررررر رررر رر ررر ر ررررر ررررر‬
‫ذزيرمارُوراًزمنرا‪ٙ‬كيرًـخربٍراًضررر رر ر ررررر ر ررر ررر رررر‬
‫َخرحسارفاظالرتنيراإلثحاغررروٕار ر رر رر رررر رر رر ررررر‬
‫رررررور رر رررر رر ر ررر ررررر ررررررر ر‬
‫جسـنيرًُسرحمسَثر؟!رفـَلرمارارَكنررر‬ ‫يةرزالمثائةروسر حـةر‬
‫جنرتعةرا‪٢‬كخوِفرسرررررر ررررررر‬
‫رررر ر ررر رررررر ر رر‬ ‫ار رٔلر ررر ر رررر‬
‫مصرا‪ٙ‬كيركالرتَ‬
‫هتراًسر يةر‬
‫رررر‬ ‫رررررٔبمررررٔبنرررَكر رررر‬
‫ارؿَلرسر يةر‬
‫زالزنيرؾلسارمنراًزمانر؟!رُيرررَكهرورررر رر‬
‫ررررور رر رررر رررر رررر ررر رر رررر‬ ‫ر ر رر ررر رررررر رررررررررررر‬
‫ثوحِسرث‪ٜ‬كراًـلوذراًحاًلةرجسـةر‬
‫ؾهنمرذافِةرحيترٌسميراًض َخرماركاهلرجنرتعةرًُسرحمسَثر؟! ر‬
‫ررربرٔ ررر ر رررر رر‬
‫نركوهلرًُسر‬ ‫جنرتعةرزَحَر‪ٝ‬كرِفركوهلركريررر ٔبررررر ر ر رررر ر رررر‬
‫هيارخنعىءركولراًضرررَخرت‬ ‫إلرخنعىءرر ر ررر رررر ررر رر ررر ر ررر‬‫ررررر‪-‬ر رر ر ر‬
‫وَننر‪-‬روٕارنرنيا‬
‫رررص ٔبرر‬ ‫اءٍرُشارفِورمنررر ٔبر ر ررر ررر‬
‫ولرمنراسر خل‬ ‫رًََرِفراسر خل‬
‫رررصرررررر ررررر ررر‬ ‫هلولرتيركولر ر ررر ررر ر ر ررررر‬
‫جنرتعةرحمسجر‪٠‬كرٌسرررحقرررارٕرررر ررر‬ ‫رررروررر ر ررر ررر ر‬
‫مبحسجر‪،‬ر‬
‫ررر‬
‫رررررصبرٓنررر‬
‫افقر‪٢‬كضمونراًل‬
‫ررروررر ررر رر ر‬ ‫ًلة‪،‬روكوهلرم‬ ‫ررركر ررررررر رررر‬
‫سمِارتخ‪ٜ‬كراًعرصرررررررر ر‬ ‫اًيترثدٌاولراًخوحِسرو‬
‫ومجؽرث‪ٜ‬كراًيعوضررر ررررررر ررررر ر رر‬
‫واًس ية‪ .‬ر‬
‫رررررورار ررر ررر‬
‫جنرتعةر‬ ‫جنرتعةر‪،‬ر‬ ‫ميرُورمسررر ر ررررر‬
‫حوقر‪،‬رمسررر رحوقرررابر ررر‬ ‫رررررررخلسر ررر ررر‬ ‫َترهبشاراً‬ ‫رررارجنرررحر رررررر ررر‬
‫ميَةرًُسرذمنررر ٔبر رر ر‬ ‫مثركالراًض َخر‪:‬ر(‬
‫رررررصبرٓنرررورراًسررررررررر ررررر ررر رررررررر ر‬
‫يةر‪،‬رثَعمَرؿىلروَجَر‪)،‬رفلوهلررر‬ ‫حوقررابر ررررر رررررررررررر ررر‬
‫جنرؾحاشروكذاذتر‪،‬روضمرمسررر رر ر ررر ررر‬
‫حوكونرتؼاُصراًل‬ ‫رمسررر ررٌ‬
‫ررررروررر ررر رررر‬
‫اجنرتعةرمسررر رحوقررر‬ ‫رررر ر ررر ررررررر‬
‫نَثرمنرمئخارسررررررررررر ر‬
‫يةر!ر‪،‬روكوهلرر"ر‬ ‫جنرتعةر"رَصَحررر رٔل رررر رٔ‬
‫نرتُهنامرب‬ ‫"رجنرررحر ررررر‬
‫ميَةرمسررر رحوقرررابر ررر ررررر رر‬
‫رررر‬ ‫ًحارمنرررررثلسر ررررر ررر‬
‫مييارُشارظازر‬ ‫رررررصرررررر‬ ‫ذزيرُيرلكامركالررر ٔبر ر ررر رررر رر رر‬
‫حسرمنراًسَفرالكمارك‬ ‫شروكذاذتر"روإلررر ٔبر رر ررر رر ررررر‬
‫ابجنرؾحا رررررررررررر‬
‫ررررور رررررر رر ر‬
‫ًىٌَرًُسرُور!ر‬
‫رررر‬ ‫ًةرا‪٢‬كضمونرمنرررررثلسر ررررر رر‬
‫ميياراْكاَلر‪،‬ر‬ ‫ررررصر رررر رر ر ررر‬ ‫ررررربرٔهَرك‬
‫ررروهلمرت‬‫هيىصرك‬‫اةرإلرررر ر‬
‫ررروراّكرور رر‬ ‫ررركائالرررترررخلسر رررر‬
‫مييار؟!ر‬
‫رررررررشر‬ ‫رررربرٔ ر ررر‬
‫ذشرُوررراررًٕرزرامراًيا‬ ‫ُيراًـ‪١‬كر‪،‬رتيرا‪٢‬ك‬ ‫رررربرٔ ر ررر‬
‫ذشرؿَلررررٔب ر ررررر ررررر‬ ‫ررررررخلسر راميثررروراْكروراشررروررر ررر‬
‫ًُسرُشارمب‬ ‫رٔلرررررر رر‬
‫هيارسذانرِفراً‬

‫‪1‬رِشخروضفراًض هباثرٌَحاسسمر‪،‬راًرشًطراًثاينرظفحةر‪8‬رترتكميراًضامٍكر‪،.‬رذزوشرظوثَةركامرتخفصًلِارموكؽراًض َخراْكاسسمر‪.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اميرٍصيررر ٔبرررر‬
‫هَر‬ ‫رررروٕارر رررر ررر ررررررر‬
‫ىاكزرمنرادذازرثلسر ررر ر‬ ‫يَفراًياشرؿَلررر ٔبر رر ررررر ر رررررر ررر‬
‫ساشراًلولرتَرمنرؿسمَر‬ ‫ررررورثعررر رررررر ررر‬ ‫ر رتش‪ٛ‬كراً‬
‫ررررررخلسرمير‪،‬ر‬
‫ٔبر رَشيررر ٔبروررر ٔبرحصر!‬
‫ررر ر‬
‫اماركوهلرؾفار‪ٝ‬كرؾيَر"رثَعمَرؿَلروَجَر"رمفصذوذرؿَََر‪،‬روُورًُسررر ٕار ررر ررر رر ررر رررر‬
‫رإلرسٌكرًسانرمنراًضرررَخررر‬ ‫ورررررر ر رررررر رررررررررر ررررر ررر رررررر رررررررررررررر رررر‬
‫ررر‪٣‬كاسر‪ .‬ر‬
‫نرَكنرؿَلرسخِيرا‬
‫يةرتَعمروخَرمس‪١‬كررروٕار رر ر ررر رر ررر‬ ‫ررربرٔررر رررر ر رر رررررررر‬
‫هَرإلرًلعسرخماًفةراًسررررررر رررررررر ر‬ ‫ر ر ر رررر ر‬
‫وَنسنراًؼنرت‬
‫رِشؾيروإلررهلرر رٌير‬
‫ررر ٌسرر رر ررر‬ ‫ررررارهسررٌتروررر رررررر‬
‫ًُسرمؽرمنررر ٔبرر رىىصررر ٔبريرررمرسدٌ‬ ‫ررراكرجصرٌترومـ‬ ‫مثركالراًضرررَخررر ٔبررًضارر‪:‬ر(ف‬
‫ررررارٕررىاكزراً‬
‫رررررررخلسرميرم‬ ‫رررر رررر‬
‫سَفير)رهلولرًُسترماكجصتروإلمـاهستر!رتيرعمرذمارٌسوػرآكالفرفهيا‪،‬رمارذامرا‪٢‬كس‪١‬كرًـخلسر‬
‫يئشر‪،‬رًىنر‪٣‬كصذرُشاررراًخلس مير‬
‫رررررررحِرررر ررررر ر رر ر رررر‬ ‫ررررررر ٕار رر ررر رر رررر ررر رر رررر ر ررررر ر‬
‫رنرذاًفرشءرمنرمضموهنارخنعئَروَنُكرؿَََر‬ ‫مضموهنار‪،‬رف‬
‫ر رر‬
‫الاظعاليحرالاس خلصايئرًمترثعيَفراًياشروررممر!رُشارمس‪ٜ‬كركريرسوير‪ .‬ر‬
‫ر‬
‫رر‬

‫‪59‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اسركدوهلررر‬
‫تَانرحرورررررر ر‬
‫ررررورررر رر‬
‫ميراًخوحِسر‪،‬ر‬
‫ةرثلسر ررررر ر رر‬ ‫‪١‬كرابظعررَالر رِحِرٌ رررر‬
‫ُيرراًررررِـ ررر ر رِ‬ ‫فعيرِفررهصرتـغر‪1‬ررمنررركرَار رَلررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬
‫هَراًرشؾيررر‪2‬ر ر‬
‫اذٍرمذفلارؿَلرمضمررورررررر رر‬
‫ررارَكنرررزرررررررررررر ررر‬ ‫رررر ٕار ررر ر‬
‫رروؿسمَر‬
‫مصراحِتاذير اس خلصايئرخائزرمار‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٔبرر ررر ر ررر‬
‫نرثلسرميراًخ‬ ‫رررررِـ رر ررررر‬
‫‪١‬كرِفرتَانررر ٔبر رررر‬ ‫خـصطرتـغررر ٔبركرورالررر ٔبر رُيراً‬ ‫ورررررررر‬
‫ًـَياروسرررر ر رررر‬
‫رررررِـ ررررر ررر‬
‫‪١‬كر‪،‬روإلرمضاررحرةررر‬ ‫ضِوزارتنيررر ٔبر رُيراً‬
‫رررمر رر ررررر‬ ‫ررر ٔبر رر ررر ر ر ر‬
‫ظححراظعالحار‬ ‫رررررررو ٔبرهَر‬
‫ذٌكراًرشؾَةر‪،‬ر‬ ‫رررر رٔل ر رررر‬ ‫رررر ٔبررررررر رر ررررر‬
‫هَرذائصرِفرذائصترا‬ ‫ذامر‬
‫رررصراءراًـَامءر‬
‫رررررررررر‬ ‫نراسر خل‬ ‫ررر رٔلمةر‪.‬روؿَََرف‬
‫رررررررررررر ٕار ررر‬ ‫رحامغرا‬ ‫يةروإلررر ٕار رر‬
‫ِفرر‪ٛ‬كرالاظعالخرمار‪٠‬كرخياًفرنخاابروإلرسرررررر‬
‫ررر رر ر ر ر ر ررررررر ررر ررررر ررر رر‬
‫هؼصَير‪٢‬كفِومراًخوحِسر‪،‬رُشاراً‬
‫رررررررخلسر ررررر ر ر‬
‫ميراًيؼصيررر‬ ‫دصحرًيارثلسرامير ر ر رررررر رررررر ر رر ررررر‬ ‫رررررٔب ر ر رررررررر‬ ‫هؼصضمرِفررررٔب ر رررر ررر‬
‫ذٌكراًىذاةرررورراًسر يةر‬ ‫ور ر ر رر‬
‫مصرؿَلررر‬ ‫ررر رٔلر ررر‬ ‫ررررررررر ر‬
‫خلسنيرررور رحصكرا‬ ‫ا‪٤‬كغركسرادذَفرفَِراًـَامءركدوإلروزذار‪،‬رمفهنمرمنررركرَار رَلرررررر ررررر‬
‫رتَرومهنمرومنرزذراً‬ ‫ر ر ررر ررر ررر ررررررررررررررر ر رررررررررر رررر‬
‫ًةروإلرمسذيرمهنارًعمميرالاؾخلاذر‪،‬رمفنررر‬
‫ٌكرػاُرصررررر ررر ر ر ررر رررر رر رر رررررررررر‬ ‫يحوتر‪.‬روؿَلرلكرفا‪٢‬كسربرٔ رر رر‬
‫رررًررر ررررررر رر ررررر‬ ‫رر رر ررررر ر ررر رررر‬
‫ا‪٢‬كضاغرنامرَكنرؿَلرؾِسرا‬
‫هلعانرفِورمؤمنررر‬ ‫ررر ٔبرر ر رر ررررر ررر رررررررر رر ر رر رررررررر ر رر رر ررر ررر‬
‫ىزهلر‪ٝ‬كرثـاَلروظحلَراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرَكمالرمنركريرررر رر رررر ررر رر‬ ‫برٓر ررررر ر رر‬
‫منرابًخوحِسرررنامر‬
‫س ِنرمذحؽر‪،‬روإلرًرضٍرزذٍرإلحِتاذرتـغراًـَامءرِفرثلس ميراًخوحِسر‪ .‬ر‬
‫راسررِخرْلرَصار ُءرراررًرْرُلرْصبرٓرِنرراررًرْ َـر رِؼر رِميررؿرَرَىلررربرر رنررثررْروَر رِحرررَِسرر ررِ‬ ‫‪3‬‬
‫را‪ٟ‬كر‬ ‫رررركرَرْسرر َذر رلرررْ‬
‫‪:‬ر(و‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫زَحَر‪ٝ‬كرمارمَرعَ‬ ‫ر‬ ‫كالراًض َخراًض يلِعير‬
‫ررؿرَرَالرررِرِفرر رِؾ َحرار َذررِثرَِ رَ‬
‫ررر ررَضار ِترطرررُر‬
‫‪،‬رو‬ ‫‪:‬رالروررُل‪:‬رررثررْروَر رِحرررُِس ٍُرررِرِفر رُرزررترُوترُِرررِذرَِ‪،‬راًث‬
‫رررررررِراينر‪:‬رررثررْروَر رِحرررُِس ٍُرر َخر ري رَرو‬ ‫ًر َ ْيررَل رِسر ُمررارررَىلررزرَرَالرزرَرِةرربرررْك رَسرار ٍمرررررْر‬
‫ر‬
‫رررررارًِ رُرر‪:‬ررر‬
‫رررررررْور ُغررراًث‬
‫اثر‪،‬راًي‬ ‫عمرر ُمررَرَرتر ِنرّ َحررٌةررِم رْنررهرَرْف ٍير رَروررارزرْ َحرر رٍ‬ ‫رَترِلررُِقرر َمر ْـررَىنرر«رَإلررارررَهلررراَرررإلررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كر»ررَوررِ رَ‬ ‫ررررررْور رِحِر رِسر ُُررَرورررَرْ‬
‫رررررررْورغرِررِم رَنرراًخ‬
‫َُر رَشاراًي‬
‫ر‬ ‫‪ 4‬ر ر‬
‫رررررررخلسرميررر‬ ‫نرجمصذراً‬ ‫َخرزَحَر‪ٝ‬كررر ٔبر رر ر‬ ‫فـ‪١‬كرمنرِصحيرالكمراًضررر ررر ررر‬ ‫رررر ررر ررر رر ر رر ررررر‬ ‫ثررْروَر ِحررررُِس ٍُرر َخرير رَروررؿرَرَالرررِرِفررربرررْ َمسرارئرِرَِ رَرورررِظر َفرار ِثررَِ‪.‬ر)ر‬
‫ررررر ٕار ررر رر ر‬
‫رررًورَكنررر‬ ‫رسالمِةر‬ ‫رررر ٕإلر ر‬ ‫رررر ٔلرمةرا‬ ‫ايئرهلرسمانرحمسذرو‪٠‬كرٍىنرِفرظسزرا‬
‫رررصر رر ررررر رر ر ررررررر ر رر رر ر‬ ‫الاسر خل‬ ‫رررروررراًيشءررر ر‬ ‫رررصرايئر‪،‬ر‬ ‫ظهلراسر خل‬‫ٔبر ر ررر‬
‫ررربرٔنررر‬ ‫وحدَراًحـغرررو ٔبرر رررررررر ررر ررر ررررررر ر‬
‫ًزمرتَرا‪٢‬كسَمنيرًزمَراًلولرت‬ ‫ررررر ٕاررنررر ٔبر ر رررررررر‬
‫ررررررهلهلر‪،‬رف‬ ‫َيارمؽرثوفصررراررمٕراكرهَة‬‫مةرًيليررراررًٕررررررررر رر‬ ‫رررر ٔلررررررر‬ ‫ِفرظسزرا‬ ‫رر ر‬

‫خلعاهئرار‪،‬رفذيحَر‪.‬‬ ‫يشهصرؿَلرسخِيرا‪٢‬كثالرتـضارمهنمرحيترإلرًعولرتيارا‪٢‬كلامر‪،‬روِفرصِصترا‪٢‬كسربرٔ رررررررر ررر‬

‫رٌكرقيَةرؾنراسرررر رر‬ ‫ًىٌيارسررر رر ررر رر ررر رررررر رررر رررر ررر ر رر ررر ر ر ررررررررررررررر رر رر ررررر‬ ‫ررررور ررررر‬ ‫‪1‬رارٕررؿ‪١‬كررر ٔبر رررررررر ررر ر ررر‬
‫نراًلائَنيرتش‪ٛ‬كرنَثر‪،‬ر‬
‫اؿرتفررروربرٓر ررررر ر رر رررر رر ررر ررر ررر ر‬
‫منرابًخوحِسراًاكميروالاميانرا‪ٙ‬كيررر‬ ‫مسائهلرفَُسرذاذالرمضنرالكمٌار‪،‬رفالكمٌارُشارؿَلرمنررر ٔبرركصررروررر ر‬
‫احسترمنررر ر ررر ررررر رررر ر رر ر رر رررررررر رررررر رررر ررر‬ ‫ظيراًخوحِسرولرِفرمسربرٌٔكرررور ر رررر‬ ‫‪2‬ر ٔبررررر رر ررر رر‬
‫مارمنرخياًفرِفررر ٔبر ر ررررر ر رر ررر رر ررر‬
‫ررر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر‬
‫وركريضمر‪.‬‬ ‫هيبرا‪٢‬كصَحةرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كررروررر رر ر رر ررر رر ررر ررر ررررر ر رر رر رررر‬
‫ًُسرمعنرخياًفرِفرمسائيراًخوحِسرَكًلدوزًةرر‬ ‫رررر ر رررر ر ررر ر رر رررررررر ر‬ ‫ؾياٍ‬
‫رررر‪ُ28;8‬ؼ)‬ ‫ررر ٔلررمنير ر رر ر ررر رررررر رررر رررررررررر ر ر رررر‬
‫جنرمحمسرا‪٥‬كخازرجنرؾحسراًلاذزراّكىِنراًضررررر ر رررررر ر‬
‫يلِعير(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬‬ ‫‪3‬ر رمحمسرا‬
‫رررر ٔبرضروررررررررر رر‬
‫اءراًحَانرِفررر‬ ‫اثررربرر رنررًرَِررْرمُررربرر رْحررًصراررررَن ِحر رً‬
‫رريرار)ر‬ ‫راًعرارًِ َحرر رِ‬
‫ونرررر ر‬ ‫رشرراررًرْ ُمررْؤرِمرٌِ رَنيرررر ِ‬
‫را‪ٙ‬كرر رٍَنررًرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬ ‫ررًرُخرَ ِرّ رُ‬
‫رعمررربرر ْكررَور ُمر رَرو‬ ‫رررًرْ ُلررْصبرٓرَنررررَرْ‬
‫رهي رِسير رٌَِررِيترررِ رَ‬ ‫ررررر رنرر َُر رَ‬
‫رشرارا‬ ‫ررررر ٕإلرِسراءر(ا‬ ‫رررلرٓررررررر ررررر رر ر‬
‫ًةراًخاسـةرمنرسوزترا‬ ‫‪4‬ر رر رررر رررر ر‬
‫ور‪ٛ‬كرؾيسرثفسريرا‬
‫ر‬
‫ررر‪29/8‬ر)رٌَض يلرِعير‪.‬‬ ‫رررررصبرٓنر(‬
‫رررررصبرٓنرابًل‬
‫رًضاخراًل‬
‫ارٕر رر‬
‫‪60‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫منرماثركديراس خرصاحرر‪ٛ‬كراًخلس ميرالاس خلصايئرماثرؿَلرهلعانراًخوحِسر‪،‬روُشارابظيروحمالر‬

‫ررررر ٕاررنررر‬ ‫رررررر ٔبروررر ٔبر ررر رررر رررر ررر ررررر ر رر رررر رر‬
‫نرمنرماثرماثرؿَلراًخوحِسراًاكمير‪،‬رف‬ ‫إلرًلولرتَرؿرر ررر ر ررر ررررررر ررررررررر‬
‫اكيرفضالرؾنرؿا‪٠‬كرمنرؿَامءراًسر يةر‪،‬ر‬
‫رررر‪-‬ر‬
‫هلغركولر‪ٝ‬كرثـاَلر‪:‬ر‬
‫اُتمِمرتيلعانراًخوحِسرتيررروررر ررر ر رر ررررر‬
‫رررررور رررررررر رر ررررر ر رر ررر‬ ‫رميانراًعحاتةر‬ ‫ولرفلسررررهلغرررارٕرر رررر ر‬ ‫ررر رٔل ر رررر‬ ‫َكنرًلولراب‬‫ر رررر ر‬
‫ُتررًرررَرُرُُكرررْراإلررْسررَالر َمرررِذًريرًا)ر‬
‫ررر‪1‬رر رر ررررر‬
‫وُشارنفصررر رٔلرررر‬
‫هَرزسمررر‬ ‫(اررًرْ ََررْور َمر رربرررِْكرََرْ رُتررًرررَرُرُْكررِذًريرَ رُرُْك رَرورربرثرْ َمر ْمر رُتررؿرََرَ َْر رُرُْك رِه ْـر َمررِيتر رَرورررَزر رِضرر رُ‬
‫ر‬
‫ارؿَلرناملراًخوحِسررر‬
‫ررررررررورررر رررر ررررر ر رر‬
‫نراًعحاتةرماث‬ ‫نرَكنرًلولرابًثاينررر‪-‬ر ٔبريررر ٔبر رررر ر‬
‫رررروٕار رر ر رررر ر رررررر‬ ‫هلعانراٗكٍنر‪،‬ر‬
‫ٌَعحاتةرابًىفصررروررر رر ررر رر‬ ‫رر ر ررررر رر رر‬
‫رررر–ر ٕاررإلررر ٕاررنررر‬ ‫ررررررخلسرميررروررر ررررر ررر‬
‫ثحسًؽرمنرٍصذٍر‬ ‫ذشرتش‪ٛ‬كراً‬‫رررررر رٔل ر ررر ر‬ ‫تعيررر ٕاررجياتَرا‬ ‫وُوراًواكؽرفـالرإلرٍصاحؽرفَِرؿاكيرر‪-‬رر ر‬
‫رررريرمارهياكضَر‪-‬ر ٕار ررر رر رر رر رررر رررر ررررررررر ر‬
‫ررراٗكٍنرَكميروكسرماثرؿَََراًعحاتةرو‪٠‬كر‬
‫رررررررر‬ ‫ررررٔبرمصررربرٓ ردصرك‬ ‫هَرفِشار‬ ‫اذر‪٢‬كضمررورررررر‬ ‫ررررزررررر‬ ‫رَكنرررزراذٍر‬
‫ررراررًٕرزرررررر ررر رررررررر‬
‫امرا‪٢‬كسَمنيرتَر‪،‬رتيرر‬
‫ررر‬ ‫رررررررخلسر ررر ر ررر رر رر ر‬
‫ميراحِتاذيرإلرجيوسر‬ ‫نرُشاراً‬ ‫رررررٔب ررر‬ ‫مير‪،‬روذالظخَر‬ ‫رررررررخلسر رررررر ر‬ ‫ارفَِرهبشاراً‬ ‫ًلرروًروررررررر ر‬
‫هفسرا‪٢‬كلعوذر‬
‫ررر‬ ‫اميركريٍرًؤذيرررر ررررر ر‬
‫يرثلسر ررر رررر رر‬ ‫َقرمنرررز ٔبر رررر‬ ‫ررررورررثفسررر ررر‬ ‫هَر‪،‬رونش‪ٛ‬كرإلرجيوسرثحسًؽر‬
‫امرٍىونرمبضمررورررررررر ر رر رر ر ررررر‬ ‫ارإلررًٕرزررررر ر ر ررر‬
‫وحيخويرمضمونراًخوحِسرلكَرإلرًًذلطرمٌَرشءر‪ .‬ر‬
‫‪2‬‬
‫ايئرٗكيرمذلسسمرررؿرَُرَ َمرررر‬
‫اءر‬ ‫رررصر رر ر ررررر ر‬ ‫ررر ٕإلرسر خل‬
‫ررررررخلسرميرا‬ ‫جنرؾحس‪ٝ‬كررررٔبرتورررسرًسررر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ررر(ررر َُر رَرشراراً‬ ‫راًضرر ررر ر‬
‫َخرجىصرررار رررر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫مراجنرررحرميَةر‬
‫رررروررراجنررر‬ ‫سالر رررر‬ ‫َزاراإلر ررَ‬
‫ٍصراًعربيروكريُامر‪،‬روكصزٍرصررر رررر‬
‫جنرحرصر رررر ر ر رررر رررررررر رررر‬ ‫رررورار رر‬
‫جنرمٌسٍر‬‫ٕررررار رررر‬
‫رررراررًََر‬ ‫اًسرَرَفر‪،‬ر‬
‫رررررٔبصازر‬ ‫ر‬ ‫رر‬
‫ر‬
‫ٍنرزمحر‪ٝ‬كررر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫حَانرِفررربدرصر ررر رر‬ ‫يلِعيرِفررررٔبضروراءرا‬
‫ررررًرررر رر‬ ‫ررررًضرررر ر رر‬ ‫اًلمير‪،‬روكصزٍراًزتَسيرِفرًتزحراًـصوشروص َريارا‬
‫اءراًيحاتر‬
‫رررر‬ ‫رررصررررررر‬ ‫رمعصذرٗكىررر ٔبر ر رر ررر رررررر‬
‫ُيرلكرفن‪،‬رنامرِفررر ٕاررسر خل‬ ‫رررررر ُُررَروررر ر ررر ر‬ ‫رررصررررررررر ر ر رررر‬
‫اءرًتمرًيعوضراًرشغر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫رررررر ُُررَرورررراسر خل‬
‫أكَؽ‪،‬رو‬
‫ر رَ‬
‫ررررررررهبرَ َشررررررررررر ررر ررررر رررر ررر ررررر‬
‫ار‪،‬رو‪٠‬كرًـخةرؿىلراًيحاترِفرر‪ٛ‬كرؿاثة‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫اًـصةر‪٠‬كرثفَر‬ ‫رررورررر ر‬ ‫الكمراًـصةررر ٕار ررر ررررر ررر ر ر‬
‫رىلرامسروفـيروحصف‪،‬ر‬ ‫رررررر ر‬
‫راظعالخرحاذجررر‬
‫ررر ُُررَروررر ر ر ر رر ررر‬ ‫اء)رررفوحضررر ٔبرنرراًررررخلسر ررررر ر ررر ر ر رررر رررر رَ‬
‫مير‪٠‬كرٍىنرموحوذارمثروخسرو‬ ‫رررصرررررررر ر‬ ‫وُىشارمنررر ٔبهرور رر ر‬
‫اغرالاسر خل‬ ‫رر ر رررر‬
‫احةرؿَلرمنرتـسضمررر‬
‫رررور ر ررر ررر رررر ر‬ ‫احدارؿَلرذريراًلصونرفَُسرت‬ ‫َكظعالحاثررر ٔبر ر رر ررر رررررررررررررررر ر‬
‫ُيرلكرفنر‪،‬روؿَََرمفار‪٠‬كرٍىنرررور ررررر رر ر ررررر رر ررررر‬ ‫ر ر ر ر رر‬
‫–رحيتر–روًورَكنراس خلصاءارًتمارر‪ .‬ر‬

‫‪1‬ررصوزترا‪٢‬كائستر(‪)8‬ر‪.‬‬
‫رجنررقرَررْهيرَ رِةر ر رِجنرر ُمر ّحرمرسرراًرر ُلر ررَضار ِؾر ريررررر ر‬
‫را‪٢‬كخوِفررر;‪261‬ررُؼ‬ ‫رجنرر َررْ‬
‫رحيررَىيررر رِ‬ ‫رامنررر رِ‬ ‫ْ‬ ‫ر‬
‫رجنرر ُمر ّحرمرسر ر رِجنرر َؾر ْحر ِسررر‪ٝ‬كر ر رِجنررجرررَى ِصر ر رِجنرر ُؾرثرَر رَ‬ ‫‪2‬ررجررَ رْىرُصر ر رُجنرر َؾر ْحر ِسررر‪ٝ‬كررر ٔبرترُ رَ‬
‫رررًرْ ِسررر رِ‬
‫ورس‬
‫‪61‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسررر ٕارىلرماررهصٍرُؤإلءر‬ ‫مارثلسرميراًخ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪1‬ر‪:‬ر(ر‬

‫ررررو ٔبر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ررر ٔلرررر رَ‬
‫فلاينرز‬ ‫تورؾحس‪ٝ‬كرا‬ ‫ررر ٔبرر رررر ر‬
‫َخراٗكرنر ُخروزر‬
‫راًضرر ررر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫رثـاىلررر‬ ‫رمر‪ٝ‬كررررر‬ ‫ررررِ ََحرِرُرر رُ‬‫اًضررَخررر ُمر ّحرمرسرررار رررر رررر ررر رَ‬
‫جنرؾحسراًوُاةرز‬ ‫جنراًلميرررورر ر‬
‫رررار ررررر‬
‫ثَمَشٍر‬
‫رررروررررر‬ ‫سالرمرررارجنرررحرميَةر‬‫َخراإلر ررَ‬
‫مئة‪:‬رصررر ررر‬‫ار ٔلررررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررررىذرَراةررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫اءرذمارخاءرِفراً‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫يحرررراسر خلاٍراً‬
‫رررررررر ُـرَ َمررررررر رررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ميراظعرالر رِ رٌ‬
‫ارثلسر ررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر رلًرُورَُرةرررور ر رر ررررر‬
‫ثوحِسراًصترُوتررَِرةررر‪-‬رفرِرَشرررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ٕار ررر ر رر‬
‫رىلرثوحِسرا‬
‫اضؽرإلرررَتىصر)ر‪ 2‬ر‬ ‫رررور ررر‬ ‫اًسرير ررةرِفرم‬ ‫ورر ر‬
‫اءرمنررر‬‫رررصررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ُؾر ر ررر ر‬
‫صفرابإلسر خل‬ ‫ررررررخلسرميررر رٔلهروراغراًخ‬ ‫رشراراً‬‫ررررر َُر رَ‬ ‫ررررررررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رو‬ ‫راًضرر رررر رر ر ر‬
‫َخرؾحسا‪٤‬كسنراًـحاذر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ررررمضرمتر ٌٍكرر‬ ‫رنررالكررررمهنامر‬ ‫ررررررر ٕار ر‬
‫دصرسوزتر؛رف‬ ‫رررررصبرٓنررروربرٓ ر رر ر‬ ‫ررربرٔرور رر ر رررر‬
‫لرسوزترِفراًل‬ ‫رررورًخررر ر ررر‬
‫ضحرر‪ٛ‬كرت‬ ‫اًسريرة‪،‬ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫هعوضراً‬ ‫ر رر‬
‫رررررر‪3‬ر ر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسراًثالزة‪).‬ر‬ ‫رؿىلررر ٔبهروراغراًخ‬
‫َمَةراًيتررر‬‫رررر ِـرررررررر‬ ‫ررررررخلسر راميثراً‬ ‫ررر ٔبر ررر رررر‬
‫وركريٍرمنراً‬ ‫ررررررور ِحررِس‪،‬ر‬
‫‪:‬ر"رثلسرميراًخ‬ ‫انِصراًـليررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر‬ ‫راًضررَخرر ر رررررر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ررررر ِـر رررر رر ررر ررررررر رررر ر‬
‫‪١‬كراًرشؾيرؿربراًخازخي‪،‬رثعوزر‬
‫ررر‬ ‫رررر ٕار ررر ر‬
‫رىلرثعوزراً‬ ‫رررزراحـةر‬ ‫ررر ٔبررموزر‬ ‫ر ررر ررررر ررر ر ررر ررر ر ررررررر رررر‬
‫احذاَجارا‪٢‬كسَمونرؿىلرمسىراًخازخي‪،‬رُشٍر‬
‫ررر ٔبررر ررررررر ر ر ررررررررر رر رررر‬
‫مناظَ‪،‬رورموضوؿاثَ‪،‬رمفثالرِفرؾِسررراًخاتـني‪،‬ر‬ ‫‪١‬كررًـِن‪:‬ر‬ ‫رررررِـ ررررر‬ ‫رررررِـ رررر رر ررررر ررررر‬
‫‪١‬كراًرشؾي‪،‬رًـِن‪:‬رثلسر راميثراً‬ ‫وسائيراً‬ ‫ر ررر‬
‫ررررصبرٓ ررر رر ررررر رر ررررر‬
‫ن‪،‬رمثرِفراًلصونراًثالزةر‬
‫رررر‬ ‫ن‪،‬روسررررررررر‬
‫ية‪،‬روؿَومرك‬ ‫ررررررصبرٓ رررر‬ ‫رررروربرَٓثز‪،‬روك‬
‫رىلرحسًر‪،‬رر‬ ‫ررررجر رررررررر ر ر‬
‫سمَةراًيعوضررر ٕار رر ر رر‬ ‫خاءر‬
‫رررررررخلسر راميثررر‬ ‫رررررررو ٔبر ر ر رررررررر‬
‫ظولرفلَ‪،‬رُشٍراً‬ ‫رىلرفلَ‪،‬رونشا‪،‬رمثرتـسرر‪ٛ‬كررر ٕاررىلرفلَ‪،‬ر‬
‫‪١‬كرراًرشؾيررر ٕار ررررررررر رررر رررر ررر‬ ‫ررررررِـ ررررر رر‬ ‫ررر رررررر‬
‫ا‪٢‬كاضَة‪،‬ركسمراً‬
‫‪،‬رمنرررر‪ٛ‬كرثلس مير‬ ‫رررررِـ‪١‬كر رٌَِيرررررِاشر ررر‬
‫ررررصرًةراً‬ ‫رررر ٕاررىلرثل‬ ‫َمَة‪،‬ررثلسر راميثرررفرررررررررررررر ر ر ررررررر‬
‫ٌَة‪،‬رؿَمَة‪،‬رموضوؾَة‪،‬رحصحؽر‬ ‫اًرررِـررررررررر‬
‫رثلسرميررر‬ ‫رررررررر ٔلرررر َررُ‬
‫هَرجير رُوسررررر‬ ‫ًضارمضاحةرفَِ؛ر‬ ‫ررررررور رِحر رررر ررر رررررررر رر ررررررر‬
‫ِسرًُسرثوكِفا‪،‬روإلرُضوزَي‪،‬روإلررر ٔبرر رررر رر‬ ‫ِس‪،‬رثلسرميراًخ‬‫اًخررررور رِحر ررررر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔل رررررر ر رر رررر ررر‬
‫سامء‪،‬رثوحِسراًعفاث‪،‬ر‬ ‫هلول‪:‬رثوحِسرا‪ٙ‬كاث‪،‬رثوحِسرا‬
‫رىلرمخسة‪،‬رذمىنرررر ر رررر ر رر ررر رر رررر ر رر‬ ‫ررررر ٔبروررر ٕار رر ر ررررر ر‬ ‫رىلرزالزة‪،‬ر‬ ‫اًخررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫ررررر رٔل ردصر‪:‬ررر ٔبررررررر ررر ررر‬
‫هَرُياكرمنر‪٢‬كحررر ٕاررىلررر‬ ‫ارشء‪،‬راًيشءررا‬ ‫رشررر رررررر‬ ‫رررر َُر رَ‬
‫رررررررررررارهؽ‪،‬ر‬
‫ذالق‪،‬رمارفَِرم‬ ‫ررر رٔل ر ر‬ ‫ررر رٔلررر رررر ر رر‬
‫فـال‪،‬رثوحِسرا‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ر ر رر‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫رررورررارهلراً‬ ‫احضة‪،‬رًىهنمرمارحـَ‬
‫رررور ررررر ر رررررر‬ ‫سالرمرررارجنرررحر ررررررررر رر‬
‫ميَة‪،‬رثَمَحاثرر‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫ررررررور رِحر رررر رر‬
‫ِسركديرصررر ررر‬ ‫ررثلسرميراًخ‬
‫ر‬

‫ررر‪ُ2610‬ؼ)ر‬ ‫راًسرَرَر رررر ر رررررر ر‬

‫فيرا‪٢‬كسينر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ررر ٔلرررر‬
‫فلاينرررر ر‬ ‫سرجنررر ٔبر ر ررر رررر‬
‫ِشفرجنركِرصرا‬ ‫‪1‬ر ٔبرر رررر رر رر ر ررر رر رررر رر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كرَشسراٗكٍنراًسَعاينر رجنررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫ررررررر‪2‬ر‪/‬ر‪22:‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪ .‬ر‬ ‫رتعالرؾلائسراًلدوزًةر(ر‬
‫اءراْكيفِةرِفرررارٕر رر رررررر رررررر‬ ‫‪2‬ر رَجوذر‬
‫رررؿرَُرَ َمررررر رررررر‬
‫ررررر ٔبر ر رر رر ر ر رررررر‬
‫ابظَيرحسنرا‪٢‬كاًًكررر‪2:2‬ر‪.‬‬ ‫ُيراًسريرةرررور ر رر رر‬
‫اْكسًررِفرزذر‬ ‫‪3‬رالارررهخعازر‬
‫رررر ٔلر ر رررر ر‬
‫‪62‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسر رهؼرصرررر ر رررر رر رر‬

‫ارًىَثترآكَيرِفررر َُر رَرشرررار‬ ‫ررر ٔلررررر ررر ررر‬
‫هَرُوراحذاحررر ٕار رررر‬
‫رىلرثلسرميراًخ‬ ‫ا‪٢‬كوضوؾي‪،‬راًفِن‪،‬رنامرفـيرُو؛ر‬
‫رر ر ر رر رررررر رررررررر ررر‬
‫ًلضَةرإلرَتخاحررر ٕار رررر ررر رررر ر رر‬
‫رىلرمثيرُشٍراْكساسر َةر‬
‫رررر‬ ‫ررررر رررر رر ررر‬ ‫هةرؾيسرا‪٥‬كاًفني‪،‬رفوحضرمارَكنرؿَََراًسرَرَف‪.‬رف‬
‫رررر ٕاررً ارا‬ ‫راّكرار رررر ررر رررر رررر ر ررررر ر ررررررررر ر‬
‫ررر ٕار رررررر ر رررر ررررر ررر رر‬
‫رىلراًخـعةرؿَهيارؾيسرا‪ٙ‬كٍنررر‬ ‫مراجنرررحر رررررر‬
‫ميَة‪،‬روإلررر ٔبررًضار‬ ‫َخرراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫منرتـغرا‪ٙ‬كٍنررر ٔبرر ر ررررر رر‬
‫ىىصوارؿىلرصررر رررر‬ ‫ر رررر ررر رر‬
‫ر‬
‫رررصراء‪،‬رر‬
‫ررررر‬ ‫ميرؿَميرابًعرب‪،‬روالاسر خل‬
‫مي‪:‬رثلسر ررررر رررر ر رررر ر‬ ‫رررررررخلسر ررررر‬ ‫مصرإلررر َُر رَشرررر رررر‬
‫ا‪،‬روإلرراك‪،‬راً‬ ‫رررررررررر رٔلر رر‬ ‫ررررر ٔكر ررررر‬
‫هناررثوكِفِة‪،‬رفا‬ ‫حـَوُارو‬
‫ررر‬
‫ؿَميرواحضرذكِق‪،‬رإلرمضاحةرؿَََ‪،‬روإلرمضاحةرِفرالاظعالخر"ر‪.‬ر ر‬
‫رررر ٕار رر‬
‫رىلر‬ ‫ةرحصحؽر‬ ‫موزراظعررَالر رِحِرٌ ررر‬
‫ررر ٔبرر رررر ر رِ‬ ‫ررررررخلسر ررر‬
‫ميرُشٍر‬ ‫ًضار‪:‬ر(رمفسربرٌٔكراً‬
‫رر‪ٝ‬كرر ٔبرر رررررررر‬ ‫َخرانِصراًـليررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫راًضرر ررر رررررر‬ ‫وركرَار َلرررر ر‬
‫ررررر ررررر ر ررر‬
‫يلسم‪،‬رًىنرمنررر‬ ‫ررروراًخررررور رِحرِسررر ٔبرظر ًالررر ررر ر رر رر ررر رررر رر‬
‫رُورثوحِسر‪ٝ‬كرؾزروخيرإلرً‬ ‫رررر ٔلررررًفاع‪،‬ر‬ ‫اءرا‪٢‬كـاينررروراسر خل‬
‫رررصراءرا‬ ‫رررصرررررررر‬ ‫راسر خل‬
‫ت‪،‬رفآكربرؾنررر ٔبر رررر ررر رررر ررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كرؾزروخيرُوررر‬ ‫رؿسًسرررررر ر ررر‬ ‫ررررًارر رر‬
‫ررر ٔبرركسام‬ ‫ًةرإلرصمررر ٔبررررر ر‬
‫هيارَنسٍر‬ ‫ررررررًرررخيؼرريرررر رر ر‬‫رررررررِـَمَةرا‬
‫اًياحِةراً‬ ‫رررر‬
‫آكربرؾنررر ٔبرررر رر ررر ررر ر رر‬
‫فـالر‪ٝ‬كرُورثوحِسررر‬ ‫رررور ر ررر‬ ‫آكربرؾنرظفاثر‪ٝ‬كرُورثوحِسراًعفاث‪،‬ر‬
‫رررررور ر ررر رر ررر رر ررر ررر ر رر رررر ررر‬ ‫ررر رٔلسامء‪،‬ر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ر ر رر‬
‫ةرُورثوحِسراًصترُوتررَِر ررررررررررر رر رررررررر ررر رررر ررر رر ررر ر رر‬
‫ة‪،‬رومارًخـَقرابًـحاذتر‪ٞ‬كرؾزروخيرٌسمىرثوحِسررر‬ ‫ار رٔلررر ررررررررررر ررررر‬
‫فـال‪،‬رومارًخـَقرابًصترُوتررَِر ررر ررر ر رر ررررر‬
‫ررررٔبركسامر‬
‫رررر‬ ‫رىلرؾرشتر‬ ‫نَثرمنرر‪ٛ‬كررررٔبرًضررًا رررر ررر ر‬
‫‪،‬روكسرًعيررر ٕار ررر‬ ‫ررر ر ررر ررر‬ ‫نرثلسمررراًخررررور رِحرِسررر ٕار رٔ‬
‫رىلرب‬ ‫ميىنررررٔب رررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرة‪،‬رو‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررررررٔبورا‬
‫اًـحاذتر‬
‫رررررررررر ّحر رسثررر‬ ‫خجسرلكِارثوحِسررًا رررر ر رر ررررر ر‬
‫‪،‬رفذوحِسراًخولكرمـياٍ‪:‬رو‬ ‫ررررٔب ر ر رررر ررر ررررررررررر‬
‫ذشثرمفصذاثراًـحاذترفسررر ر رر ررررر ر رر‬ ‫ررر رٔلرهمررر ٕارررار‬
‫ررر رنَث؛ر‬ ‫رٔب رٔ‬
‫ورب‬
‫روسانررر ٕار رر ررر رررر‬
‫رىلر‪ٝ‬كرؾزروخي‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررر ٕإلرر رر‬
‫اًَلنيرُورثوحِسرثوخَرا‬
‫رررروررررر ررر ررر ر رر ررر‬ ‫ررر ٕإلررانتةر‬‫ثوحِسرا‬
‫رررور ر رر‬ ‫اًخولكرؿىلر‪ٝ‬كرؾزروخي‪،‬ر‬
‫ررر ر ررر رر ررر رررر‬
‫ةرميىنررر ٔبرنرررر ر رررر ررر ر رر ررر رر رررر ر رر ررررر رر رر ررر رررر ررررر رر ررر ررر رر‬
‫هلول‪:‬رُورثوحِسرآكَق‪،‬رثوحِسراًخسترير‪ٞ‬كرؾزروخي‪،‬رفِورذاًقرآكَق‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررر ر‬
‫ور ر رر ررررر‬
‫ِسرثلسرميررر‬ ‫ررررررور ِحرر رررر‬
‫ررررررذلسرميراًخ‬ ‫ررررررخلسرمي‪،‬رف‬‫هؽرِفراً‬ ‫رررارررر‬ ‫هَرإلرررزررراسقررر ٕار رر رررر ر ررررر ررررر‬
‫رإلر‪ٝ‬كروُىشارًُسرُياكرم‬ ‫ررر ٔلرررر‬
‫ثوحِسراًصسق؛ر‬
‫ر ر رر رررر رر‬
‫رزحاثررر‬ ‫نرُياكررر ٔبرصرررررررررر‬
‫َاءرثخـَقرررابرٕررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر ر‬
‫ِس‪،‬رفذجسررر ٔبر ررررر‬ ‫هعوضراًخ‬ ‫رررصراءرر ر ر ر‬ ‫هدِجةرإلسر خل‬
‫رررر ُُررَروررررر ررر ر‬‫رؿَميرفِن‪،‬رو‬
‫يحررررر ررر رَ‬ ‫اظعررَالر رِ رٌ‬
‫ر ر رِ‬
‫نرجسمىررر‬ ‫َِةرميىنررر ٔبر ررر رر‬
‫ررر ٕإلرًرررررر ر‬ ‫رررو ٔبرصرررررررررر رررر ررر‬
‫َاءرثخـَقرابًعفاثرا‬ ‫ميىنررر ٔبرنررر َُر َشرررر رر رررر ر رر ررررر‬
‫ارٌسمىرتخوحِسراًصتر ُوتررَِرة‪،‬ر‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِرة‪،‬رو‬
‫ررررر ر‬
‫رزحاثرظفاثر‪ٝ‬كرؾزروخيرميىنررر ٔبر ررر رر ررررر ر رر رررر ررر‬
‫نروسمهيارتخوحِسراًعفاث‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫هعوضرثخـَقرررابرٕررر رر ررر رر ررر رررر ررر ر‬ ‫رررررور ر ر رررررر‬ ‫ررر ٕإلرًرَِة‪،‬ر‬‫تخوحِسرا‬
‫رر ر رر‬
‫فـال‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔلرررر‬ ‫رررترر ر رر‬
‫خوحِسرا‬ ‫فـالر‪ٝ‬كرؾزروخيرميىنررر ٔبر ررر رر‬
‫نروسمهيار‬ ‫رررررو ٔبرررر رر ررر رررر ررر ر‬ ‫ررر ٔلرسامء‪،‬ر‬ ‫سامءر‪ٝ‬كرميىنررر ٔبرنر ر رر ررررر ر رر‬
‫وسمهيارتخوحِسرا‬ ‫و ٔبر رررر ررر ر‬
‫رررلر َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫رررررر َُر رَرشرارررور رر ر‬
‫احضرخسررًا‪،‬را‬ ‫ررر ٕإلرًرَِة‪،‬رو‬ ‫رررر َُر رَرشرارررور رر ر‬
‫احضرخسررًا‪،‬را‬ ‫ٌَخوحِسرزالزة‪:‬راًصترُوتررَِرة‪،‬رو‬
‫ررررررر ر رر ررر رررررررر‬ ‫ررر ٔلرركسامراً‬
‫ررررررصرئررُسر َة‬ ‫ر رًىنرا‬
‫‪63‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررور ر رر رر‬
‫ثوحِسر‬ ‫ررروار ٕإلرًرَِة‪،‬ر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررررر رررررر‬
‫رىلرازيني‪:‬راًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬ ‫رررررٔبهروراغراًخ‬
‫رادذعازر‬ ‫‪،‬رميىنررر ٔبررًضررًارر رر‬
‫احضرخسر ًار ررر ر‬‫ررر َُر َشرارررور رر ر‬
‫اًعر َفرراثرو‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫اًعر َفرراثررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫رررو ٔبررركَةرا‬ ‫رررررربرٓ ردص‪،‬ر‬
‫َِةرمنروخَر‬ ‫ررر ٕإلرًرررررر‬ ‫اثرِفرررررراًصترُوتررَِر ررر رررررررر ررر ر رر‬
‫ةرمنروخَ‪،‬روِفرثوحِسرا‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر رر‬ ‫اءرو‬
‫ارلر َمسر رَ‬
‫ررررر‪1‬ر‪ .‬ر‬‫ثسذيرِفرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪.‬ر)ر‬
‫ر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫‪2‬‬
‫رررررررر ٔبرمار‬
‫ررر‬ ‫ٌكرثلسر ررررررررر رررررر ررررر‬
‫ميرمارًخـَقرابًـَومراًرشؾَةر‪:‬ر(‬ ‫ِفرمسربرٔ رررر‬ ‫َخرؾحسراًىصميرررآكضريرر ر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر ررر‬ ‫راًضرر رررر رررر ر ر ررررر ر ر‬ ‫وركرَار َلرررر ر‬
‫حاذرفِورنلريٍرررمنرالاظعالحاث‪،‬راًعحَحرواًضـَفرواْكسن‪،‬ر‬ ‫رررروررراحصررروربرٓ رررررر رررر‬ ‫ررر ٔلرددازر‬
‫ررررر ٕاررىلرمذ‬ ‫ررثلسرميرا‬
‫ظولراًفلَ‪،‬ر‬
‫ررررررررر‬ ‫رررر ٔلر ر ر‬
‫ررررًررًسر حةر‬‫ا‪٢‬كفِومراب‬
‫ا‪٢‬كيعوقررروررررر‬
‫ا‪٢‬كلِسرررورررر ر ر‬
‫ا‪٢‬كعَقررروررررر‬
‫آكاضررروررر رر‬ ‫ررررررور رر‬
‫ررروراًـامر‬ ‫ابرًررًسرررررررر رررر ر رر‬
‫حةرًـَومراْكسًر‪،‬ر‬
‫ررررًدرر رررر رر رررر ررررررر ررر رر‬
‫سمَاثرلكِارحاذزة‪،‬رإلرثوخسررر‬ ‫ررررررصبرٓ ررررر ر رر رر رر ر‬
‫ن‪،‬را‪٢‬كععَحاثرهبشٍرا‬ ‫رررررر ر ررررر‬
‫خفسريروؿَومراًل‬ ‫رررروررراؿسراً‬
‫ونشًُكرمارًخـَقرتل‬
‫رر رر ررررررررر‬
‫مرًلولرتَ‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫سالر رررر ر‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫ًسوةررر ٕار ررررر ر ررر‬
‫رىلرا‪٢‬كـزتٌكرفضررر ررر‬ ‫ررررر ر ر‬ ‫ررررر رـنيررر ٔبرماره‬
‫ررررورهَرم‬ ‫ِفرؾرصراًسرَرَ ررر رررر ر‬
‫فرمنراًعر َحرارتر َةررروراًخات‬ ‫ر‬ ‫ررر رررر‬
‫ر‬
‫ٌَفؼيررر‬
‫رررروررراحصرررارررر ر‬
‫ررررررميثيررٌَمخ‬ ‫رررررروررراحصررر ٕار رررر ر رررررر ر‬
‫رىلرًفؼيرومـيوي‪،‬رو‬ ‫رررررورررًلسمرا‪٢‬كخ‬ ‫رررروررراحصررروربرٓحاذ‪،‬ر‬ ‫رررر رٔلددازر‬
‫ررررر ٕاررىلرمذ‬ ‫ورررًلسمرا‬
‫احصرا‪٢‬كـيويرِفرلكرنخاةررررمنررر‬
‫ررروررر رررررر ر رر رر ررررر رٍ‬ ‫ُيرراًررررِـ‪١‬ك‪،‬رو‬
‫ررررررميثيررٌَخ‬ ‫ررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫حبسًر‪:‬ر(رمنرنشةر‪..‬ر)ررنامرميثيرتَركريٍر‬
‫ر رر رررررر ررر ر ررررررررررررر رررررر‬
‫رومعص‪،‬روِفرلكرنخاةرر‬
‫ِبرجىر ٍصررر ر رررر رر ررررر رٍ‬ ‫ةرتفضائيررررٔب ررر‬ ‫احصرا‪٢‬كـيويرِفررررِمهنرَر رررر ر‬
‫احراًسرير رررر ررر‬ ‫ررروررر رررررر ر رر‬ ‫ررررثر ّريررٌَخ‬‫نخحَرمبارًياسةرا‪٢‬كلام‪،‬رم‬
‫إلرصمررررٔبنررر َُر رَشررر ر ر ر رر ررر رر رررر رررر ر‬
‫اراظعالخرإلرًوخسرؾيسراًعر َحرارترَةررر‬ ‫منرنخحَرميثيرمبارًََقراب‪٢‬كلامر‪-‬رزَحةر‪ٝ‬كرؿَََ‪-‬ر رر ر‬
‫رررزٍرزرور‪..‬ر‪،‬ر‬ ‫ررروراًـ‬
‫ضِوزر‬ ‫ررر‪٢‬كر رر‬
‫ٌَعاًةرا‬
‫ًلصةرررر ررر‬ ‫اًخاتـنيروسَفررر َُر رِشرٍِرارر رلمررِة ررر رررر ر رررر ر ر ر ررر ر‬
‫‪،‬رًىٌَرجمصذراظعالخرًوحضررروررر ر‬ ‫وررررررر ررر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر رٔلمة‪.‬‬ ‫رررررر ر ررر ر ر رررررر رر رر‬
‫ُسترموحوذترؾيسرسَفرا‬ ‫لكِارً‬
‫رررإلرخيخَفرازيانررر ٔبر رر‬
‫نر‬ ‫ررررر ٕار رر رر ررر رررررر‬ ‫نروخسثررر ٔبر رررررر ررررررررر ر ر‬
‫سامؤُارحفلائلِارموحوذت؛ر‬ ‫ررر ٔبر ررر ررر ر ر ر ر رر‬
‫نرُشٍرالاظعالحاثررروٕار رررر ر‬ ‫ا‪٢‬كلعوذر‬
‫ررر ر‬
‫ررررًار‬
‫رررورثحـ‬
‫اًـساٌك‪،‬ر‬
‫اْكفغرررورررر رر‬
‫رثلانرررور رر‬ ‫رررررررروررر رر‬
‫اًضحطررروارإلرٕررر‬ ‫ثونرِفراًثلةر‬
‫رررررررررور ر رر‬
‫رررروررراًصواترمذفا‬
‫ثةرِفرذإلإلُتا‪،‬ر‬ ‫ار رٔلددازرمذفا‬
‫رررررررررورررر ررر ر ر‬
‫ررررر رٔلددازر‬
‫ررررر‬ ‫رنرذربرررسر ررر ررر ررررررررررررر ر رر ر‬
‫ًسرٌساويرمائةراب‪٢‬كائةرٓكربرمعصو؛را‬ ‫ررر ٕار رر ر‬ ‫ًخفاوُتمرِفرر‪ٛ‬كرثخفاوثررر ٔبر رررر رررر‬
‫ددازضم‪،‬رفالررهلررورل‪:‬ر‬ ‫رررررررر ررر ررررررر‬

‫رررر‪8‬ر‪/‬ر;‪2‬ر)ر‪.‬‬ ‫ررررررٌَضررر ررر رررررر‬

‫َخرانِصراًـلير(ر‬ ‫حىةراإلر ررَ‬
‫سالرمِة‬ ‫رررررررررررصررررررر رررررر‬
‫ًلِارموكؽراًضررر رررر‬ ‫‪1‬ر ررر رر‬
‫ذزوشرظرورثَةركامرتخف‬
‫جنرَحسرآكضري‪.‬‬ ‫‪2‬رؾحسراًىصميرجنرؾحسر‪ٝ‬كرجنرؾحسراًصَحنر ر‬

‫‪64‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررًدررسمَةر‬
‫ررررر‬ ‫رررررِـ ررر ررر‬
‫‪١‬كرؿىلرُشٍرا‬ ‫اظعَحررر ٔبر رُيراً‬
‫ررررور ر رر‬ ‫رررر ٔلرددازرا‪٢‬كخفا‬
‫ررررررررررورثة‪،‬ر‬ ‫سامءرًِشٍرا‬ ‫ررررر َُر َشررررررررر رررر رر‬
‫اراًخفاوثرًخعَةررر ٔبر رررررر‬ ‫ررررورثة‪،‬رو‬
‫مذفا‬
‫وإلرمضاحةرِفرالاظعالخ‪ .‬ر‬
‫ررر َُر رَرشراراً‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫رررررركسمر‬ ‫هَزتمرهبا‪،‬رو‪ٙ‬كاراًضررَخررر ٔبر ر رر ررر‬
‫َحسرصاهصر‪٢‬كار‬ ‫ميرإلرررر ررر ررررر ررررر ر‬ ‫رررررِرَ رَرشراراً‬
‫ررررررخلسر رر‬ ‫ررررزترررررررر‬
‫رمارا‪٢‬كحخسؿةرً‬ ‫اسمراًيترًَ‬ ‫رارٌَرروررررررر‬
‫ررررور راحسررر‬ ‫ررررررخلسر ررر رررر ر رر رر ر‬
‫مي‪،‬رضمرًلعسونرِربراً‬ ‫رررررِرَ رَرشراراً‬
‫ررروراسمرً‬ ‫ررر‪٢‬كررر ررررر‬
‫حخسؿةرمنرً‬ ‫همرمارًلوهلرا‬
‫ررررصر ررررررر ر‬ ‫ررركرَار َلرررر ررر ررر‬
‫رتـسرر‪ٛ‬ك‪:‬رإلرًل‬ ‫و ٔبرركصٍر‬
‫هلول‪:‬رإلرفصقرتنيراًـلائسررروار ٔلر رحاكم‪،‬رمار‬
‫رررررررثرررثختررر‬ ‫رإلراًؼنررر ٔبرررر رر رر ررررر رررررررر رررر ر‬
‫هَرإلرحيخجرتَرِفراًـلائس‪،‬روَننرررر ر ررر ررر ر ررر رررررررر‬ ‫و ٔبرررر ررررر‬
‫هَرإلرًفِسررر ٕار رررر ر‬
‫رررر‪ 1‬ر‬
‫ررربرٓهفرررًا‪.‬ر)ر‬ ‫ررررر ررررررررر‬
‫يرحةرنامررهصانر‬ ‫ررررر َُر َشرارررمرر ر ر رر رر ر‬
‫خسوظرِفرِشخراً‬ ‫اًلكرِشغ‪،‬رو‬ ‫رررثررر ررررررررررر‬
‫ثخترتَراًـلائسررروررر رر‬ ‫رررر ٔلر رحاكمر‬
‫تَرا‬
‫ررررررررزرًفررر‬
‫اءر‪:‬ر(ُشٍراًخـا‬
‫ررروجرصرررررررر‬
‫رظعالحاثراْكاذزةراًيترإلرًـلسرؿَهياروإلءر‬
‫ررر ٕإلر ر ر ر رر ررر رررررررر رر ررررر رررر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كررِفرا‬ ‫ررومنررررٔبكروراهلررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫ررر ٔلر ررر ر ررر رررر رررر رررر‬
‫نراْكُكرؿىلراًيشءرفصغرؾنررر‬ ‫ررررررربرٔ ر رررر ررر ررررررر ر ر رررررر‬
‫دصراًزمان‪،‬رومؽرظولراًـِس؛ر‬ ‫هـمركسرحيخاحرررارٕررٍهيارمؽرث‬
‫ررررررررررررر رر ررر‬ ‫حاذزةر‪،‬‬
‫رررر‬ ‫شٍراْكسوذرا‪٢‬كـلست‪،‬رمارميىنررر ٔبر رررر ر ررر ر رررر ر‬
‫نرًخعوزرهبشٍراْكسوذر‬ ‫ثعوزٍرفالرتسررر ٔبر رررر ر ررررر ر ررررررر ر ررر‬
‫نرًخعوز‪،‬رًىنرمارًخعوزرهبر رررر ر رررررررر رررررررر ر‬ ‫ر ر ررررر ررر‬
‫ا‪،‬رًـِنررر‬‫رإلرًلوَيروإلراظعررَالر رِحِرٌررررر‬
‫ررررصرًفرر ًارر رررر رررر ررر ر رِ‬
‫ًف‪،‬رمارجتسرثـ‬
‫رررررزر رررررر ر‬ ‫ررر ٔلرررررررر رر رررر ر‬
‫مةرمارًوخسرؾيسضمرثـا‬ ‫ا‪٢‬كـلست‪،‬رو‪ٙ‬كارسَفررر َُر َشرارا‬
‫رررر ررررر ررر رر‬
‫اظعالحر ًاررر ررررر ر ر‬
‫رؿىلرمارحصىرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررررور ر ر ر‬ ‫رررررصرًفررر َُر رَرشرارًلةر‬
‫احسارمهنمرًلول‪:‬رثـ‬
‫ًفونرِفراًـَومرمارجتسرررور ر رررر ررررر ر‬
‫رررؤررر ر رر رررررر رررررر ر‬ ‫حِامنرً‬
‫رر‬
‫رىلرر‪ٛ‬كرررثر رر ررر رر ر ررررر ر رررر ر رررر رر رررر رررررررر رررر‬
‫سخةرادذالظراًـصةرتلريضم‪،‬روظـةرؿَهيمرفِمراْكلائقررر‬ ‫خةرذؾتررر ٕار ررر‬ ‫ررربرٔ ر رر رررر ر ررر‬
‫دصون‪،‬رًىنراْكارر ررررر‬ ‫ا‪٢‬كخ‬
‫رررًررررر رررر‬
‫خـلِسرتلسزر‬
‫ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءرزي‬
‫رررررورارررهبرَ رَشررررر ر رررررر‬
‫ا‪،‬رًىنرمؽرر‪ٛ‬كرررجيرررخًةرا‬ ‫ررررروارٍر رر رررر ررررررر‬
‫متَزيرتُهنارفاؾخىنراً‬ ‫رررروراًرررشرًـة‪،‬ر‬ ‫رررورًة‪،‬ر‬ ‫ارٌَل‬
‫ررررررر‪ 2‬ر‬
‫احضةرإلرثـلِسرفهيا‪.‬رر)ر‬
‫هـة‪،‬رسٍِكرررور ررر رررررر ررر‬ ‫رررررررارررررر رر‬ ‫رةرر ٔبر ررر ر ر ررر ر رررر‬
‫نرحىونراْكسوذرخامـةرم‬ ‫رماكن‪،‬ررررررررَ ِ‬
‫هـمرجير رُ‬ ‫ارإلرٕر ر‬
‫رررر‪٢‬كررر رر رررررر ر ر ر رررررر ر‬
‫حخسئني‪،‬را‪٢‬كخوسعني‪،‬را‪٢‬كيِتنيررر‬ ‫رىلرظحلاث‪:‬را‬‫ارا‪٢‬كخـَمنيررر ٕار رر رررر‬
‫‪١‬كركسمرروررررررررر‬ ‫رررر ِـر ررر‬
‫رررربرٔ رُيراً‬ ‫وركرَار َلرر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ف‬
‫َكينرهلرنخاةرِفررربرٓرر رررر رر ررر رررر رررررررر‬
‫ذاةراًعَةروظحلاثرا‪٢‬كخـَمنيررر‬ ‫ررروررراًضرورر رر ررررر رر‬ ‫ررررٍةررر رر رر ررر‬
‫رنخةرِفرلكرفن‪،‬ر‬ ‫ًلكرظحل‬‫رررور رر‬ ‫ا‪٤‬كعَني‪،‬ر‬‫ر ر رر‬
‫ررر ٍ٘كررررؾنررر‬ ‫رخيخَفرِفرلكرت‬
‫يحرر ررر رر رر‬ ‫مصرؾصِفراظعررَالر رِ رٌ‬
‫اراًخسزحررر ٔبرر ررر ر ررر ر رِ‬
‫ررر َُر َشرررررر رر‬ ‫رىلرشررٍءرر ررر ررررر رررررر ر‬
‫رمنرر‪ٛ‬ك‪.‬روُشٍرا‪٢‬كخونرو‬ ‫ٔبرصازر‬
‫رررر ٕار رر‬

‫رررررررررر‪6‬ر‪/‬ر‪6‬ر)رذزوشرمفصكةر‪ .‬ر‬
‫ظولراًفلَر(ر‬ ‫‪1‬ر ر رررر رررر رر‬
‫ِشخراًوزكاثرِفررر ٔبر ر ر‬
‫‪2‬رِشخرَصَحراًحزازيرر‪،‬رذزوشرظوثَةرمفصكةرٌَض َخرؾحسراًىصميرآكضريرر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪27‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪،‬رتخرصفرٌسرير‪ .‬ر‬
‫‪65‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررر ٔبرنررر ٔلر ر رر ررر رر ررررررررر رر رر رر‬

‫ُيرلكرمشُةرؾياًةرجىذةرذاظةر‬
‫ررر‬ ‫رررررررررر ر رر رر رر‬
‫جىذةرذاظة‪،‬رنامر‬ ‫ُيرت٘كرهلمرؾياًة‬ ‫اًح٘كرارلرٓ ر رررر‬
‫دص‪،‬رفلكررر ٔبر ر ررر‬
‫ذونركريُا‪.‬ر)ر‪ 1‬ر‬
‫ررررربرٔ ر رر ررررر‬
‫دصونرذمار‬ ‫ذمارظيـَرتـغرررؿرَُرَ َمرررررر ر‬
‫اءراًسريرةرا‪٢‬كخ‬ ‫رررررررر ررررررر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رو‬ ‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَر ًِرقررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫راًضرر رررر ررر ر ر رررر‬‫وركرَار َلرررر ر‬
‫رررر ِـرررَميرمـياٍر‬
‫رررررررر‬ ‫ررررررررور رِحرِسراً‬
‫ررررر ِـر‪١‬كررروراًرر َـر َمري‪،‬رفاًخ‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر رر‬
‫رىلركسمني‪:‬راً‬ ‫رررورررثلسرميراًخ‬ ‫ررررصرًة‪،‬ر‬ ‫ًسذيرِفرابةراًخـَميررروراًخل‬
‫ر ر ر رر ررر ررررررر‬
‫يرفِوررر ٔبر ررررر‬
‫نرًـميررر‬ ‫رررر َـر َمر رررر‬ ‫رررو ٔبررررر ر رر‬
‫مارثوحِسراً‬ ‫ثعسًقرر‪ٛ‬كرابًلَة‪،‬ر‬
‫ررررررور ر رر ررر رررررر‬ ‫ررثـ‪١‬كررر ٔبر رررر ررر رررررررررر ررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَرومـاينراإلرميرَرانرتَ‪،‬ر‬
‫ر‬
‫رررررررر ٕار رر رررر‬
‫رإلرهل‪،‬روإلررر‬ ‫رحةرؾحاذتر‬ ‫رةرر ر‬ ‫رإلر‪ٝ‬كروإلرٍصحوررر ٕار ررر رررر رررَ ِ‬
‫رإلرُو‪،‬روإلرجير رُ‬ ‫ا‪٢‬كس‪١‬كرمبلذَضررر َُر َشرررررر ر رر ررر ررررر‬
‫اراًخعسًقرفالرًـحسررر ٕار رر ررر ررر رر‬ ‫رر ر ررررر‬
‫رررر ٕاررإلررر ٕارًََ‪..‬راِك ر‬ ‫ٌسجسررر ٕار رر ررر رر‬
‫رإلرهل‪،‬رإلرحياَكر‬ ‫ر رر‬
‫رررر ِـر‪١‬كررروراًرر َـر َمر ررررر ر ررر رر‬
‫يرفاًعومرإلر‬ ‫نرلكررر ٔبر رر ررر رر رر ررر ررر رررر‬
‫ؾاملراٗكٍنرإلرتسرفهيارمنراً‬ ‫رررررور ِحررِسررر ٔلر رر‬
‫ميرًُسرذاظر ًاررابًخ‬
‫ررررررخلسر رررر رر رر‬ ‫ور َُر َشراراً‬
‫مصراًـحسرتَر‬
‫ررررر‬ ‫رَصَحر ًارر ررررررررررررر ررررر ر ررر ر‬
‫رمثراًلِامرتَرؿىلراًيحورا‪ٙ‬كيررر ٔبرر رررررر‬ ‫ًـَرثعوزرر ًارر رر‬
‫رررررشرررررر ر‬
‫ثعوزرج‬ ‫رإلرابؾخلاذرفصرضرَخَ‪،‬ر‬
‫رررررور ر‬ ‫ٍىونررر ٕار رررررررررر‬ ‫ررر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلرررر ر ررر ررر ررررررررر‬
‫روُىشارسائصراًـحاذاث‪.‬رر ر‬ ‫ررر ٔلرررررررررر رر رررررررُ‬
‫هَرؾحاذترذاظةرتَرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫و ٔبر ررر ر ر ررر رر رررر‬
‫نرٍىونرر‪ٛ‬كر‪ٞ‬كروحسٍر‬
‫ررررررور رِحرِسراً‬
‫رررررِـ‪١‬كررر‬ ‫هوغرمنراًخـَميرحىترًـ‪١‬كراًـحسررر ٔبرررر ررر رر رر‬
‫هَرإلرٍىفيرِفراًخ‬ ‫رمنارُور ر رررر ررررررر رر ر رررر رررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر رر‬
‫رىلركسمنيرررارٕرررر‬ ‫ورررثلسرميراًخ‬
‫رررررِـ‪١‬ك‪.‬رر ر‬
‫يرذونراً‬
‫رررر َـر َمر رررر‬
‫يروإلراً‬
‫رررر َـر َمر ررر‬
‫ذونراً‬ ‫رر‬
‫رررررؾررررررر ر ر رررررررر ر ر رر رر ررررر‬
‫خحازرموضوؿاثَراًىربىرجفـيراًصترُوتررَِر ررةر‬ ‫رررر ٔبرركسامراب‬ ‫رررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫ُيرراًررررِـ ررر ررر‬
‫‪١‬كرمنركسمراًخ‬ ‫ررررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫وخاءر‬
‫اًلِصررروراًلَحة‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫ررروررررر‬
‫اًخرصفرررورررا‪٢‬ك‪ٜ‬ك‪،‬ر‬
‫اًخستريرررورررر ر‬‫ةرتـغرمـاينراًصةرمنرآكَقرررورررر رر‬ ‫ركسرامرً رررر ررررر‬
‫‪،‬روؾىنرابًصتر ُوتررَِر رررر ررررر رررر ر ررر ررر رر‬
‫ررر رل َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫سامئَروظفاثَركسرامرًرر ررررر ر رر‬
‫روسامٍرثوحِسرا‬ ‫رررر ٔبر رررررر ررررررر‬ ‫ةركسرامرًررر رر ررررررر ررررر رر رر‬
‫روؾىنرهبارا‪٢‬كـحوذ‪،‬روحـيرمجَؽر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر ررر‬
‫وحـيرا‬ ‫ر رر‬
‫رررررر ٕاررإلررر‬ ‫َرإلرٍىونرموحسررًارر ررر‬
‫رؿىلراْكلِلةر‬ ‫كسامراًثالزةرثوحِسررًا‪،‬رررورٔبهر رر ررر ر ر ررر رر‬
‫رررر رٔلر ررررررر ررررر ر رر‬ ‫اًعر َفرر رررر ر رر ررر رررر ررر‬
‫اث‪،‬رومسىرلكركسمرمنرُشٍرا‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫ررررورٔبررررر‬
‫هَرما‪ٛ‬كررر‬ ‫اٍرُورذاًلَروذاًقراًىونرلكَ‪،‬ر‬ ‫ررربرٔ رر رررر ررررر ررررر‬
‫نر‪ٝ‬كروحسٍرذونرمارسروررررر رر رررررررررر رررر ر ر رر‬ ‫رررررررورٔبركصرت‬
‫رررمجرَـِا‪..‬ر‬ ‫كصرهبار‬‫رمنررررٔبر رر‬

‫رمامراْكصمنيررر‬
‫ًِنرا‪٢‬كَلةررر ٕابرررررر ر رر‬ ‫كميراًضامٍكر‪.‬رومنتراًوزكاثررر ٔلر رررررر ررر‬
‫ِبرا‪٢‬كـاَلراّكرور رررررر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررررر رررر رررر‬
‫رررررر‪2‬ر‪/‬ر‪8‬ر)رت‬ ‫ررررررٌَضررر رررر رررر ر ر ررر ر ر‬
‫َخرؾحسراًىصميرآكضريررر(ر‬ ‫ثَةرمفصكة‬ ‫ِشخراًوزكاثرِفررر ٔبر ر ر ررررررررررر رر‬
‫ظولراًفلَرذزوشرظروررررررر‬ ‫‪1‬ر ر رررر رررر رر‬
‫(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ69:‬ؼ) ر‬
‫‪66‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هَرإلررر‬ ‫رررو ٔبرررر‬ ‫مجـني‪،‬ر‬ ‫آكَقررر ٔبر رر‬ ‫هلراًـا‪٢‬كنيرررور رر‬

‫رهلراًياشررروٕار ررررررر‬ ‫ررربرٔ رر رررر رررر‬
‫نر‪ٝ‬كروحسٍرُوررر ٕار رررررر‬ ‫ررررو ٔبرركصرت‬ ‫ا‪٢‬كخرصفرفَِروحسٍ‪،‬ر‬
‫رررورررر ر رررررررر‬ ‫ررا‪٢‬ك‪ٜ‬ك‪،‬ر‬
‫ظيافراًـحاذترإلرثرصفررر ٕار رر ررررر رر ر‬
‫رإلرهل‪،‬رومنرِصفررر‬ ‫رررر ٔبر ررر رررررررررر ررر ر‬ ‫رررو ٔبرنررمجَؽر‬ ‫نرلكررر ٕار ررر رررر ر‬
‫رهلركريٍرابظي‪،‬ر‬ ‫ررررو ٔبر رر‬‫مـحوذرحبقركريٍ‪،‬ر‬
‫ررر ررر ر ررر‬
‫اثركسرامرً رَرورر ُُررَرورررراإلرميرَر ررر رررررر ر رر‬
‫انرجلكرماروظفر‪ٝ‬كررر‬ ‫اًعر َفرر ررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر رل َمسر‬ ‫ررررًاررر ررررر ررر ر ررررر ر رر رر ررر ر رر‬
‫رًلريٍرفِورمرشك‪،‬رونش‪ٛ‬كرحـيرثوحِسرا‬ ‫صُئ‬
‫‪ 1‬ر‬
‫رررر َُر رشارررَ‬‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(و‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر َحرفؼرَرُر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررررر روركرَار رَلر ٔبررًضار‬ ‫رررو ٔبر رر ررررررر ررررر ر ررر ر ررررر‬
‫نرظفاثَرؿىلراًيحورا‪ٙ‬كيرًََقرتَ‪).‬ر‬ ‫تَررررر ررررر رررررررر ر ر‬
‫هفسَرووظفَرتَرزسوهل‪،‬ر‬
‫انراب‪ٞ‬كرررَكرهتررر‬ ‫يراإلرميرَر ررر‬ ‫ررررررور رِحرِسرو‬
‫ررر َمر رَسرارئرِ ررر‬ ‫ررر ٕارنراًخ‬ ‫ررررر رٔل روىلرف‬ ‫ررررررر ٔبر ر رر ررررر رر ررررر‬
‫حسرِفراًلصونراًثالزةرا‬ ‫اًررررخلسر ررررر ر رررررر‬
‫ميراًثاليثر‪٠‬كرًيطرؿَََر‬
‫ر‬
‫نراًـحسرإلرٍىونرموحسررارً‬
‫ررربرٔ رررررر رر ررر ر ر ررر رر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرت‬
‫اثراٗكٍنراً‬ ‫مـَومةرمنرنخاةر‪ٝ‬كروسرررررر ر ر ررر رر ر ررر رر‬
‫يةرزسوهلرتيرَكنرمنرُضوررزر ررر رر‬ ‫ررر ررررر ررررر رر ررر‬
‫ررررٔبوررررٔب رذربرتَر‬
‫ررررر‬ ‫ذربرتَرؾنررررهفسَر‬‫ررررررٔب ر رررررر‬ ‫منرجلكرمار‬ ‫رررراكرً‪،‬ررروربرٓر ررر‬ ‫ررررسكررًارومَ‬ ‫ررر رًابروٕارًِرررًاروذاًل‬
‫رررررررًاروزا‬ ‫منراب‪ٞ‬كرز‬ ‫حلرررًار ٕاررإلررر ٕارررار‬
‫ررربرٓر ررر‬
‫ًفرجبمَؽر‬
‫ررررر‬ ‫ررررصر رر‬ ‫ررررررررررور ِحررِس‪،‬ر‬
‫ررروراًخـ‬ ‫خُسريرفِمراًخ‬ ‫ررر ٕاررىلررر َُر رَرشرارررًررر ر‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كر‪،‬ررروٕارررررر ررر رر‬
‫منارذؾتراْكاخةر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫زسوهلرظر رَلرر رُ‬
‫ر ر ر رر رَ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫ررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬‫ررررر‪2‬روركرَار َلرر ٔبررًضار‬ ‫ررررٌر رر رررررررر رر‬
‫سِيرفِمَروحفؼَ‪).‬ر‬ ‫مصرا‪٣‬كميررر ٕاررىلررر ٔبرركسامر‬ ‫ررر ٔلرر ررر رر‬ ‫رنرثلسرميرا‬‫ررررر ٕار رررر‬
‫حروارهحَرف‬
‫ررررررو ٔبرسامءر‬
‫رررر‬ ‫رررررو ٔبررًوَُة‪،‬ر‬ ‫ررررزترورتَة‪،‬ر‬ ‫ورزالزةر‬ ‫رىلرازينيرؿَميرذربي‪،‬روكعسيرظَيبررر ٔبر ررر‬
‫وثلس ميرمـاينرثوحِسٍر ٕار ررررر ررررر رر ر ر ررررر ر ر رر رر‬
‫وراًثالزَةر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررر ٔبر ررررر‬
‫رررررًرثيائَةر‬ ‫ررررررخلسر رر ر رررررر‬
‫ميرهبشٍراًلسمةرا‬ ‫رررربرٔثررر َُر َشراراً‬ ‫يحرر‪٠‬كرً‬ ‫رزصاذيراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررر رمييررر ٕار ر ررر ررر ر رِ‬ ‫رمنارمعيرررثـَ‬
‫رررارٕررر ر‬
‫وظفاث‪،‬ر‬ ‫ر ررر‬
‫خفاذرمنرمـاينررر ٔبرسامئَر‬
‫ررررر‬ ‫ميرمسرررررررر ررررر‬ ‫ررررررخلسر ررر‬ ‫ررر َُر َشراراً‬
‫ررروٕارمنار‬ ‫اًخاتـني‪،‬ر‬ ‫ةروإلرِفررر ٔبركرور رررر ر‬
‫الراًعر َحرارتر َةررروررررررر‬ ‫اًسرير ررر رر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ِفراً‬
‫ررررر‬ ‫ررر ٔلرر ررر ررر ررررر ررر ر رر ررر‬
‫مصرُورمنرمـاينرثوحِسٍرِفرررزترورتُذَر‬ ‫‪،‬روإلرصمررر ٔبر ررر ر رر ررر‬
‫نرثوحِسٍرِفرا‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلر ررر رر ر‬ ‫ثوحِسٍرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ررررررور ر رر ررررُ‬ ‫روظفاثَر‬
‫اًدسَميرهلروحسٍرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‬
‫رررررورررر رر رر رررر ررررُ‬ ‫ذياةرهنََ‪،‬ر‬ ‫رررروارحرررر رر‬ ‫ذثالررر ٔبررمصٍ‪،‬ر‬ ‫ررررمرررر‬ ‫ررررو ٔبر رررررر ررررررر رررررررر رر رر‬
‫سامئَروظفاثَرتيركاًةراٗكٍنرلكَرا‬ ‫و ٔبررًورُرَخَر‬
‫رررر‪ .3‬ر‬
‫رَورثرَ َـرررَاَلر‪.‬ر)ر‬
‫ررررررررصرًةررر‬
‫‪،‬راًِسفرمٌَرثل‬ ‫يحر ررررر ر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر ررر ر رِ‬ ‫رنرر َُر رَرشراراً‬ ‫ررررر ٕار ر‬
‫‪ٝ‬كررر‪:‬ر(رف‬ ‫وزرظالخراًعاويررر َحر ِفر رَؼر َُرر رُ‬
‫راٗكرنر ُخر ررر ر ر رررر ررر‬ ‫كرَار َلررر ر‬
‫ارفالررر‬ ‫سامءراظعررَالر رِحِرٌةرررررر ررررررررر‬
‫ٌَـَومر‪...‬روؿىلررر َُر رَرشرررر‬ ‫‪١‬كرؿىلررر ٔبر ررررر ر رِ‬ ‫رررررِـ ررر‬
‫ِتا‪،‬رنامراظعَحررر ٔبر رُيراً‬
‫رررزراسر رررررررر ر رر‬ ‫ثيؼميرذ‬ ‫رررروررر ر‬‫ررراًلضَةر‬
‫حساًصَحنرؾحساررٓكرراَر ًِرقررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضرررَخرررؾرر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪1‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬
‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور رِحر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪2‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬
‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪3‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬

‫‪67‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررؿىلررر َُر رَرشرررررر ر ررررر ررررررر‬

‫اراًيحور‪٠‬كرٍصذرتَرفاميررررهـ‪١‬كررر‬ ‫ميراتخساء‬ ‫رشراراً‬
‫ررررررخلسر ررررر رً‬ ‫مضاحةرِفرالاظعالخرر‪...‬ر‪-‬رمثررركرَار رَلر‪-‬ررتيررر ٕار ر‬
‫رنرر َُر رَ‬
‫رررر‪ .1‬ر‬ ‫ًُسرابر ٔلررررًفاعررروررررر‬
‫ا‪٢‬كحاينر)ر‬ ‫ررروررر رر‬
‫ا‪٢‬كـاين‪،‬ر‬
‫ًونراب‪٢‬كلاظسررروررررر‬
‫ررررررررور ر رررررر ر‬ ‫ررر ٔبر ررورسر يرررةرررمرذحـة‪،‬ر‬
‫ررررررورررراًـربترنامرًل‬ ‫برٓررر ر‬
‫ًةرحمّكةر‬
‫ررررررررر ٔبرررر ررر ر ررر رر‬
‫هَرإلرًسلرؿىلر‬ ‫ررررررخلسرميرمارذامر‬ ‫رصاكلرِفررر َُر رَرشراراً‬
‫‪:‬ر(رإلررر ٕار ر ر رر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫راًضررَخررر ُمر ّحرمر رر رر ررررر ر رَ‬
‫سرظاُكرا‪٢‬كيجسرو‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫سراًـِسر‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررر ُـر رررررر‬ ‫رمنارُورررًرردسررر ررررررررر‬
‫َِيراًفِمرفلكامرت‬ ‫خفعَيرررارٕرررر‬ ‫ررررر َُر رَرشراراً‬
‫رررررر رر‬ ‫رررر ر ررررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر‬
‫شءرابظير‪،‬روإلرمضاحةرِفرالاظعالخر‪،‬رو‬
‫ررررر‪-‬رمثررركرَار َلرر‪-‬روُشٍراًخلس اميثر‬ ‫ررررًخررخسرررَطررروارًرردسرررَِيررروراًرررر رر‬
‫خفعَير‪...‬‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر ٕاررىلرا‬ ‫احذاحراً‬
‫رررررررور ررر‬‫كريرراًفِمر‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬ ‫نرإلرحيعيرمنرر‪ٛ‬كرمفسستر‪،‬رنامرًوررر ٔبر ر ر ررر ررررر‬
‫دصحرمنرمـاينراًخ‬ ‫ارثرشظررر ٔبر رر رر ر ر ررر ررر رررر ر ررررررررر‬ ‫ررررِمهنرَررر ر‬ ‫اظعررَالر رِحِرٌ ررةرإلرم‬
‫رررارهؽر‬ ‫ر ر رِ‬
‫رررررر ٕار رررر رر رٔ‬
‫ررر رنَثررر‬
‫رىلرثفعَيرب‬ ‫ررربرٔ ررررر رر ررر‬
‫ِترسمانرَنخاحرفَِر‬ ‫رررررررر رروكسرً‬ ‫رررررررر ٔبرورررًرُ ر ر ررر رررررررر‬
‫سذيرفهيارمارًُسرمٌَر‪.‬‬ ‫تـغرمارًسذيرفَِر‪،‬ر‬‫رر رررررر ر ر‬
‫ررررررررررررر‪ .2‬ر‬
‫ررروراراًفِمر‪.‬رر)ر‬ ‫رررورررًلسمررورارررًُررسَِ‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫فِفعيراً‬
‫ررر ر‬
‫ررر‪-‬رحالرالكمَرؾنرظفاثر‬ ‫ِفرمارٌضاتَرمسربرًٔرررررر‬
‫خيارُشٍر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬ر رررررر رررررر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫راًضررَخررر ٔبر رَحسر ر رر ر ررر ررر رَ‬
‫جنرمعصراْكاسسمرو‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫يحررحفسةر)‪3‬ر رر ر رررررر رر‬
‫وكوهلرُيارَصَحررر ٕارررررر‬ ‫راظعررَالر رِ رٌ‬
‫ارثلسر ٌميررر ر رِ‬
‫رررررررخلسرميررر َُر رَرشررررر‬
‫رررررررررررروٕارمناراً‬ ‫‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررا‪ٙ‬كاثَةر‬
‫رررررروراًفـََةر‪:‬ر(ر‬
‫َزمرتَراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كررر‬
‫ررررررررًرُر ررررررررر رر ر رر رررررررر ر‬
‫ررررإلررًٕرزرامرمبار‪٠‬كر‬ ‫ائَارًتماركريررر ٔبرررر رر ر‬
‫هَرإلرجيوسرا‬ ‫رررصررررررررررر‬ ‫نرَكنراسر خل‬
‫ررررررخلسرميررروٕار رر ر ررر‬ ‫ٕاررنراً‬
‫ٌَياشرر‬
‫ررر‬ ‫َزمرتَراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرفلسروضؽررررر رررر ر ررررر‬
‫هفسَرموضؽرا‪٢‬كرشغررررررر‬ ‫رررررررًرُر ررررررررر رر ر رر رررررررر ر رررر ررر‬ ‫ررومنررر ٔبرر ررررر ررر‬
‫ًزمرا‪٢‬كسَمنيرمبار‪٠‬كر‬
‫رررررررررررنرر‪ٛ‬كرواًِساًةرٌَجمَؽر‪.‬رر ر‬ ‫لر‪ٝ‬كراًـافِةرم‬ ‫ررررًسربرٔ رر‬ ‫وُورمنررر ٔبررركدحرا‬
‫ررر‪ٙ‬كر رهوةرف‬ ‫رر ررر‬
‫نراًخوحِسرمبفِومَراًـامركسررر‬ ‫رررررٌةر ررررررر‬
‫رِشؾَةرمبـىنررررٔب ررررر ر رر ررررر ررررررررررر‬ ‫رررررررخلسر رر‬
‫ميرحلِل‬ ‫ررررٔب ررر‬
‫نرُشاراً‬ ‫ررررصرفةر‬ ‫ررررر(رٕارًرر رر ررر‬
‫ارإلتسرمنرمـ‬ ‫وكالررررٔبرًضار‪:‬‬
‫ررر‬
‫رررؾرخحازر‬
‫ررررر‬ ‫اذرجىرورررر رررررر‬
‫هَرخاءرملسر ًمراراب‬ ‫ررررررورا‪٢‬كررصررررر‬ ‫رررر ٔلرر ررررررر‬
‫كسامراًثالزةر‪،‬ر‬ ‫رىلرُشٍرا‬ ‫خاءرِفراًىذاةرررورراًسررررررر‬
‫يةرملسر ًمراررر ٕار ررر‬ ‫رررر رررر ررر‬
‫رررر ٔلر رررررر‬
‫سامءرفِشار‬
‫ررر‬ ‫رررررر ٔبرمارا‬
‫نركالررر‪...-‬ر‪،‬ر‬ ‫سرؿََُكررر ُمرَرَ ِخرّسر‪،‬ر‪...‬‬
‫ررررررر‪-‬ر ٕاررَلررر ٔبر رررر‬ ‫سامءر‪،‬رًئالرررًرَُرَ ِخر ّ ررررر‬
‫رررررر ٔلر رررررررر‬
‫رررؾرخحازرا‬
‫ا‪٢‬كضمونرإلراب‬
‫رر رر ر رر‬

‫ررررررور ِحررِسر)‬
‫ررر‪ .‬ر‬ ‫هلالرؾنر(اًلولراًسسًسرِفراًصذرؿىلرمنررر ٔبرر ر رررر‬
‫ىىصرثلسرميراًخ‬ ‫رررررر ررر رررررر ر رررر ر رر رر رررر رررر ررر‬
‫سمرا‪٢‬كـاِصررذ‪.‬رظالخراًعاوير‪،‬‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫سالر رررررر رررررر ر ر رررر ررر‬ ‫ررررر َـرمر ررر‬ ‫رررررير رر ررر ر‬
‫اثرِفرمسريتراً‬ ‫‪1‬رراًثررروررراتترررورا‪٢‬كخل‬
‫َ ر‬
‫رررر‪2‬ر‪/‬ر;‪27‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪ .‬ر‬ ‫الروحروراةر(ر‬
‫سالر ررمرسرؤر ررر‬‫‪2‬رراإلر ررَ‬
‫رررر‪7‬ر‪/‬رر‪)11‬ر‪.‬‬
‫َخراْكاسسمر(ر‬ ‫رررررررررررصررررررر رررررر ر‬
‫ًلِارموكؽراًضرر ررر ررر‬ ‫‪3‬ر رررر رر‬
‫ذزوشرظرورثَةركامرتخف‬
‫‪68‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫يرمضمررورررررر رر ررررررر ررر ررر‬

‫هَرَثتترِشؿارتيفسرُشٍر‬ ‫ررررررر ٔبر ررر‬ ‫ررررر‪1‬ررررر ر ررر رررررر‬
‫‪.‬رفلوهلر"حلِلةرِشؾَةر"ر‬ ‫ارذماررهصر‪.‬ر)‬ ‫رررر ٔبر ر رررر رً‬
‫دفرنثريرررررررر‬ ‫ٔبررمصُار‬
‫رررررؾرخحازر‬
‫ررررر‬ ‫رررو ٔبررررر ر رررر رررررر‬
‫ماركوهلر"رخاءرملسامرراب‬ ‫رررررر ٔبر ر ررر رررر ررر‬
‫حسرمنرا‪٢‬كسَمنير‪،‬‬ ‫ار ٔلرر رررررر رر رررررررررررر رر ررر‬
‫كسامراًيترسامُاراًـَامءرإلرخياًفرفَِر‬
‫رررررر ٔبريررر ٔبرنرررمضموهَروزذرِفراًىذاةرواًس يةروًىٌَر‪٠‬كرًلسمرتيفسرث‪ٜ‬كر‬ ‫رررررر رٔلسامءر"ر‬
‫رررؾرخحازرا‬
‫ا‪٢‬كضمونرإلراب‬
‫رر رر ر رر‬
‫سمَاثرو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفِييراظعالحاثرٌسوػرآكالفرفهيارثرشظررر ٔبر رر رر ر ررر ررر ر ر رر رر‬
‫نرإلرخييرر‪ٛ‬كرآكالفرِفرشءر‬
‫ررر‬ ‫ار‪٢‬كر رررر ررر ر ررررر ررر ر ر ر رر ررر ر رررر ر ر ررر رررر ر‬
‫منرمضموهناروإلرٍىونرهلرإلسمركريرملعوذر‪ .‬ر‬
‫مثركالراًض َخر‪:‬ر(ذًَيرُشاراًخلس ميراًخددؽروالاس خلصاءرًيعوضراًوحِنير‪،‬رواًخددؽروالاس خلصاءركسر‬
‫ررررررر ٌؽررًتمر‬
‫رررر‬ ‫هلولر‪:‬رثدد‬ ‫رررررررررر ٌمرر ٔبر رررر رر‬
‫مرانكطر؟رررر ر‬ ‫رررًرخددؽرُيارًت‬‫‪،‬روُيرا‬ ‫رررر ُمرررجحررٌةررركعـَةر‬
‫ررررر رررر‬ ‫رررروراًخا‬
‫ررر ًمرار‪،‬ر‬
‫اروكسرٍىونرًت‬
‫ٍىونرانكعررررر ررر ر ر‬
‫ر ر ر رررر رً‬
‫ررررر‪-‬رمثركالر‪-‬رراًخددؽروالاس خلصاءرًيعوضراًوحِنير‪،‬ر‬ ‫نرمنررر ٔبر روهلررر ٕاررىلررربرٓ ردصٍر‪،‬ر‬‫رررررصبرٓ ررر‬ ‫وراحضرررتر َرّنير ر ر رررر‬
‫هؼصوارِفراًل‬
‫رررر رٔلهروراغرراًثالزةرؾيسراًخفعَير‪،‬ر‬ ‫ًترتَراًىذةرررو ٔبر ر رر ررررررر ر ر رررر ر رر ررر‬
‫زسَترتَراًصسيرًيحرصرِفرُشٍرا‬ ‫رررزر ررررررر رر‬ ‫فاًخوحِسرا‪ٙ‬كيرى‬
‫رررر ر رر ررر ر‬
‫رررإلرٕررًوَُةرمار‬
‫رررررررر‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ررررررور ر رر‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبرانررربرٓ رررر ر رر‬
‫ِترتخوحِسراً‬ ‫رإلرابسررر رررررررر ررر ررررررر ر‬
‫خىامًِار‪،‬رإلرتسرمارًلولر‪:‬ر‬ ‫وإلرٍّكيرثوحِسراًـحسررر ٕار ررر‬
‫ر ررر ر ررر ر رر رررررر‬
‫ًرتكر‪..‬ر‪،‬رإلر‪،‬رلكِارمذالسمةروحورذررارًررورهفررِرًاررر‬
‫اًعفاثرررور ر ررررررر رررر رررررر رررررر ر‬ ‫ررر رٔلسامءر‬
‫رررروررر ررر‬ ‫رررررٔبوررررٔب رر رررر ر رر‬
‫ؤمنرتخوحِسرا‬ ‫ررررررٔب ررررر ر‬
‫ورابًـىسر‪،‬ر‬ ‫رٔبزرًسٍر‪،‬ر‬
‫ررررٔب ررر ر ر رررررر‬
‫نرٍىونراًثاينررر‬ ‫نروخسررروراحر رٌسرر رررر رررررررر رر ررر‬
‫رمهنارؿىلروخَراًىاملرًزمر‬ ‫رررلرٓدرصرانر‪،‬ر‬
‫رررر روٕار رررر‬ ‫ررراررررهخفىررروراحر رٌسرررمهنار‬
‫ررراررررهخفىرا‬ ‫‪،‬ررر ٕارررار‬
‫رإلرابسرررخىامًِار‬
‫رررررر‬ ‫رررر رٍسر ٕار ررر‬ ‫إلرَكنرمثرررذَرر رٌير ررررر ر رر ررررررر رررر ررررر ررر ر ررر ر رر‬
‫رِفراًخوحِسر‪،‬رفِييرمذالسمةرإلرًعحرثوحِسرؾح‬ ‫ًرررروٕار رر ر رررَ ّ‬
‫اًثاًررموحورذررار‪،‬ر‬
‫ورررررر ررر ر ر‬
‫لكِار‪).‬ر‪ 2‬ر‬
‫هَروحلِلذَرَثتخةرِفررر‬ ‫رررررررررررررر ٔبر ررر‬
‫نرمضمرروررررر رررررررررررر‬ ‫رررررررخلسر ررر ر ررر ررر‬
‫ميراحِتاذيرمنراًـَامءر‪،‬رمؽر‬ ‫فِفِمرمنرالكمراًضرررَخررر ٔبر ررر‬
‫نرُشاراً‬ ‫ررررررر رر ررررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررر ركريررر ٔبر رر ررررر رررررر ررررررررر ررر ر ر رر ر رر رررررررر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـاَلر‪٠‬كرًَزمٌارتَروإلرزسوهلرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪.‬‬ ‫رررص ٔبرنرررورراًسر ية‬
‫اًل‬
‫رررصرررر ررر رر رر ررررر‬
‫اءرإلرمنرحِررمار‬ ‫ررررررر ُمرررجحررٌةرر ررررررر رر ررر رر رر ررر رر ر رر ر ررر ر‬
‫ركعـَةر"رَصَحرمنرحِررمضمونرُشارالاسر خل‬ ‫وكوهلر"روالاسر خل‬
‫رررصراءراًخا‬ ‫رر ر ررررر ر‬
‫اءرجحةرؿَلررر‬
‫رررصرررر رررر‬ ‫ررررررر ٔبر ررر رر ر رر ر ررر ر‬
‫يرمضمونرُشارالاسر خل‬ ‫هَرذمار‪٠‬كرٍىنرمـِوذاركديراسررر ر‬
‫خحسازَر‪،‬ر‬ ‫ائسرؾنرمضمررورررررررررر ر ررررر رررررر ررر‬
‫رُورررسررر ررر ررر‬
‫‪1‬رِشخروضفراًض هباثرٌَحاسسمر‪،‬راًرشًطراًثاينرظفحةر‪9‬رترتكميراًضامٍكر‪،.‬رذزوشرظوثَةركامرتخفصًلِارموكؽراًض َخراْكاسسم‪.‬‬
‫‪2‬رِشخروضفراًض هباثرٌَحاسسمر‪،‬راًرشًطراًثاينرظفحةر‪9‬رترتكميراًضامٍكر‪،.‬رذزوشرظوثَةركامرتخفصًلِارموكؽراًض َخراْكاسسم‪.‬‬
‫‪69‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ٕار رر ر رر ررررر رررررر ررررر رررررر ررررر رر ر رر‬

‫رنرَكنر‪ٝ‬كرثـاَلر‪٠‬كرًَزمٌارهبار‪،‬رفالرًلالرجيةر‬ ‫اسمرفِييركريرإلسمةر‬ ‫ررررررر ٔبرررررررررر رررررررر‬
‫مارمارًخفصغرؾيَرمنرررًرورررررررر ررر رر‬ ‫اًـحاذر‬
‫رررررررررزرممرتَرزهبمر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ًزمراًياشرمبار‪٠‬كرًَ‬ ‫رررررر ٔلررررر ر‬
‫هَرتش‪ٛ‬كررر ٔبرر ررررررر‬ ‫رررر ٔبرركسامر!ر‬ ‫نرًـخلسررر ٔبر ررررر ر رر ررر‬
‫نراًخوحِسرزالزةر‬ ‫ررر ٔبر رررررر‬ ‫ر رر ررر ر ررر ر‬
‫ؿَلرلكرمس‪١‬كروحوابر‬
‫هخُكرؾنرالاظعالخرإلرؾنررر‬
‫رررروررر ررر رر ر ر ر ر رر ررر‬ ‫ررر رٔلركسامر‬ ‫ررررررخلسر رر‬
‫ميرإلرا‬ ‫هخلكمرؾنراً‬
‫رررررر رررر‬‫ثـاَلر‪،‬روإلحغررر ٔبريخررر ٔبرهيا‬
‫ثحازكرررورررر ررررر ر ر‬
‫رررر‬
‫رررر رٔلركسامر‬
‫رررر‬ ‫رررررررررر ٔبرمارا‬ ‫رررص ٔبرررر ر ر ررر‬
‫تراحِتسرفهياراًـَامءر‬ ‫ميرمارُوررر ٕاررإلررر ٔبر رررررر‬
‫سامءارمسر خل‬ ‫ا‪٢‬كضمونر‪-‬رفافِمرر‪ٛ‬كرحصصسر‪-‬ر‪،‬رفاً‬
‫رررررررخلسر رررررر‬
‫يلسمروإلرًخجرز ٔبرر‪.‬رر ر‬
‫ررررر رررر رررر‬ ‫فِييرراثراًخوحِسرا‪ٙ‬كيرإلرً‬
‫ررر رررر ررررر ر رر ررر ر رر‬
‫مراًخوحِسررر ٕار ررر‬
‫رىلرزالزةر‬
‫رررر‬ ‫ٕرررررصرررررر ررر ررررر رر ر رررر رررر ررر رر ر ررر ررر رّ‬
‫اذرا‪٢‬كضامنير‪،‬رمضمونراًالكمرُورمضمونرمنركسر ررررر ر رر‬ ‫وكالراًضرررَخررر ٔبررًضار‪:‬‬
‫ررررر(راررمنارا‪٢‬ك‬ ‫ررر رررر‬
‫ٔبرركسامر‪.‬ر)ر‬
‫رررررررر ر‬
‫رررررصبرٓنررر ٕار ررر رر‬
‫رىلركسمنيررر‪-‬ر‬ ‫يلسمراًعفاثرا‪٢‬كشهوزترِفراًل‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ث‬
‫رررررر ررررر ررر رررر رر رررر‬ ‫ررررلررر رَ‬
‫فِطرو‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫راًضرر ررر ر ر‬
‫َخرًوسفررر ُمر ّحرمرسراً‬
‫يحر‪-‬ر)ر‪1‬ررَور ُُررَروررر ررر ررر‬
‫رمنرابةرمسربرًٔررررر رررر‬
‫خيارجفاسرالارسدررضِاذرتَر‪.‬‬
‫ررررررررر ر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ارثلسر ررر ر رِ‬
‫ور َُر َشررررر‬
‫‪:‬ر(رمفارَكنرحروار رًابر ررر ررر ر ر ر ر رر‬
‫ر‪ٛ‬كرؾنراظعالحمر‬ ‫رر‪ٝ‬كررررررررر ر رر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬‫َخراٗكرنر ُخر ررررر رر رررر رر ر ر رررر ررر رَ‬
‫وزرؾحسر‪ٝ‬كراجنرحسنيرا‪٢‬كوخانرو‬ ‫راًضرر ررر ر‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫رررررو ٔبر ررررر ررر ررر‬
‫سامءروظفاثرُوررٌَررررر‬
‫حَانررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررىلرررزترورتَةر‬
‫ررررو ٔبررًوَُةر‬ ‫َكنرحروار رًاب رًِ ُمريرَار ِسررِؿ رَمر رررر ر ر ر ر ررر رررر‬
‫‪،‬رفاإلظعالخرؿىلرثلسرميراًخ‬ ‫ر رر‬
‫رررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫ٌَحُكرؿىلررررٔب ر رررررر رررر ر‬
‫ُيراًلدٍكرابًرشكر)ر‬ ‫اًفِمرإلرررر ر ررر‬ ‫وررررررر‬
‫خلالر‬ ‫ِفرمـصطرتَانررر ٔبر ررر ر رر رررررررررررر ررر رررر‬
‫نرثوحِسرا‪٢‬كخاتـةرًُسركسامرمسرررر رر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رررر ر ررررر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫ررر ٔبرر ررر رررر ررر رَ‬
‫توذاٗكراًسَميرو‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫راًضرر ررر ررر‬
‫َخراٗكنخوزر‬
‫ثوحِسرا‪٢‬كخاتـةرًصسوهلرمبـىنررر ٔبر ررر ر ر رر‬
‫إلرٍىونرهلررر‬ ‫ررررررررور ر رر ررررررررررر ر ر ر رررر‬
‫ضِوزتر‪:‬ر(ر‬ ‫ررر ٔلرركسامرا‬
‫ررررر‪٢‬كر رر‬ ‫دصرمنرا‬‫ررربرٓ ر ررر‬ ‫ر ررر ررر ر ر رر ر ررر‬
‫تيرُورًسذيرمضنركسمر‬
‫ررررر ٕاررإلررر‬ ‫ًًِتييرؾنرلكرمارهنيىرؾيَر‪،‬روإلرٍصذرمنررر ٔبركرور رر‬
‫اهلرصُئار‬ ‫ررررروررر رر ررر رر ررررر رر ررررررررر ررر رررر‬ ‫ررررر ٔبررمصرتَر‬ ‫ررررر رررررررر رر‬
‫خرشرًددـَرِفرلكرمار‬ ‫كسوترمنراً‬
‫ر ررررر‬
‫اميرمععَحارؿَََر‪،‬روزمبارَكنررر‬ ‫رررر َُر رَشرررر رر رر ررررر رررررر رررر‬
‫ارمـىنرَصَحر‪،‬رًىٌَرًُسرثلسر ررر ر رر ررررررررررررررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪،‬رو‬
‫اًصسولرظر رَلرر رُ‬
‫رر ر ر ر رر رَ‬
‫ررر رٔلركسامر‬
‫رررر‬ ‫ررررجر رررر‬
‫سمَاثرا‬ ‫نرحىونرا‪٢‬كععَحاثرور‬ ‫ررررررركرَار رَلررٔبر ررررررر ررر‬
‫ًضار‪:‬ر(فالرًرضرررحِرررريئشررررٔب ررر ر ر رررر ر رر رر‬ ‫سخةررراررررٌَخسر‪.‬ر)رو‬ ‫َُر رَشررر‬
‫ارُوررر رر‬
‫رررر‪7‬ر‪/‬ر‪8‬ر)ر‪ .‬ر‬ ‫سراًلفِطر(ر‬ ‫ررررررٌَضررر ررر ر ر‬
‫َخرًوسفررر ُمر ّحرمر ررررررر‬ ‫‪1‬ررذزوشرظوثَةركامرتخفصًلِارموكؽراًض حىةراإلر ررَ‬
‫سالرمِة‬
‫رررور ررر ررر ررر ررر ررر ر رررر رر رر رر رررر ر ر ررررررررر‬
‫زقرًىذاةراٗكنخوزرمعصرؾحسر‪ٝ‬كرَكميرا‪٢‬كوسومرتؼر"نفىررر‬ ‫هلسرؿَميرم‬
‫ررر(ررر ررررر‬ ‫َخررؾحس‪ٝ‬كرا‪٢‬كوخانررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬ر‬ ‫رررررتر رررر ررر‬
‫كميراًضامٍكررررٌَضررر ررررر ر رررر ررر‬ ‫‪2‬راًصذراًضاميرؿىلرمعصرَكمير(ر‪28‬ر‪/‬ر‪29‬ر)رت‬
‫رررر َـر ِلررررَِست")‪.‬‬
‫رررر‬ ‫ررر ٔلر ررر ررر‬
‫صاؾصترِفراً‬ ‫هلسرمشُةرا‬
‫ررر"ررر ررر رر‬ ‫اةرا‪ٙ‬كيرر رسمعررربرٔررررررر رررررررررر ررر ررر ررر ررر رر ررر‬
‫هَرمٌاكضةرؿَمَةرًىذاةراٗكنخوز‪/‬سفصراْكروراَل‪:‬ر‬ ‫مةرابمسراًسرَرَ رَ‬
‫رررر ُُررَرورراًررر رِىذرَر ررر ر‬
‫ف"رو‬ ‫ثفررصرًلرر ًاررًرر ٔلررررر رررر ر‬
‫‪70‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫نر‬ ‫ررررررور رِحر رر ررر رر‬

‫ِسرِفرر‪ٛ‬كرصربرٔ رر‬ ‫رررر رِىذرَر رررررر ر‬
‫اةروراًسرير ررةرصربرٔنراًخ‬ ‫ررررمسر ر رررر‬
‫متسارمنراً‬ ‫رررررر ٕار ررر ر ررررر رررررر رر ر رر رر‬
‫ررارَكنرا‪٢‬كـىنرورا‪٢‬كضمونرَصَحار‬ ‫حاذزةر‬
‫ٍصراًعربيرررورِفرالكمر‬ ‫ٌَخوحِسروزذرِفرالكمراجنرحرصر رررر ر ر‬
‫يحررررر ر رر رررررر رر ررررر رر‬ ‫ميرالاظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر رر ر ر رِ‬
‫مجَؽراًـَومر‪،‬رمثررر ٕاررنررر َُر رَشاراً‬
‫رررررررر ررررر‬
‫مراجنرررحرميَةرر)رر‬
‫رررررررر ر‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫جنرتعةراًـىربيروركريُامرمنراًساتلنيرؿىلرصررر ررر‬
‫ار ررر رررررر ر ر ررررر ررررر رررر رررر ررر رر‬
‫ر‬
‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر‬ ‫ِتصرؾنرنثريرمنراً‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررر ررر‬
‫اءروكريرمضر ر ررر رررر ررر‬ ‫رؾيسررتـغراً‬
‫يحرررر ررررر‬ ‫ميرر‪ٛ‬كراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر ررر ررر ر رِ‬‫رر‪ٝ‬كرر ٔبرنراً‬‫ررفدنيررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫‪.‬ر‬
‫‪1‬‬
‫رررُؤإلءرا‪ٙ‬كٍنرررسراذرروراررر َُر رَرشرررررر ررررر رر‬
‫اراًلسمرررإلر‬ ‫‪:‬ر(ررًىنردعربرٔرررر ر رررر رر‬ ‫توذاٗكراًسَميررر ر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر ر رر ر‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫راًضررَخررررٔبر ررر رررر ررر‬
‫ارمـاينرحلةر‪،‬رودعؤضمردعربرٔرر ر ررر رر‬
‫راحِتاذيرِفررر‬ ‫هنمركعسرورررررر رر ررررررر ر ر ر رر ر‬ ‫ررر رٔل رررر ر‬
‫اظرِفراًيىريرؿَهيمر‬
‫رررررروارإلررفٕرصر رر ررررر ر رررر‬
‫ًلذيضرثحسًـِمر‬
‫ررر رررر‬
‫اميثرو‪ٝ‬كررررٔبرؿ‪١‬كر‪).‬ر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫اميثرإلرِفرمضمونرُشٍرا‪٢‬كععَحاثررروراًررررخلسر ر ررر‬
‫مععَحاثرررورررثلسر ر رر رر ررر رر ر ررر ررررر ر رر رر‬ ‫ر ر رر رر‬
‫‪2‬‬
‫كسامر‪،‬رفلسررركرَار رَلر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررىلررر ٔبرزرتـةر‬
‫رررر ٔبرر رررررررر‬ ‫ررررررًررًسر حةرً‬
‫رررررررخلسرميراًخ‬ ‫ررررررررر ررَورفر َلرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رواب‬ ‫راًضرر رررر ررر ر ر‬
‫َخرؾحساًصَحنراًفلَِر‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫ورزالزةرر)ررر‬
‫ررررررررر‬ ‫رىلركسمنيررر ٔبر ررر‬
‫ررر ٕار ررر رر‬ ‫ررررريلسمر‬ ‫ررررررور رِحرِسرً‬
‫اًعحَحررر ٔبرنراًخ‬
‫رررروررر ر رر‬ ‫ررررررور رررر ر ر رررر‬
‫ًىٌَرذالفراًعروراةر‪،‬ر‬ ‫ررررر ررر رر‬
‫تَرتـغرمضاخييار‪،‬ر‬
‫راحِتاذير‪،‬رٌسوػرالاحِتاذرفَِرتضاتطررر ٔبر رر رر ر ر ررر‬
‫نرإلرخيصحرؾنررر‬ ‫يحررر ر ررر ررررر ر ررر ر ر ررررررررر ررر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫نرمدسر ٔبرراًرررررخلسر ررر ر رِ‬
‫فدنيراًضررَخررر ٔبر رررر‬
‫رر رررر ر‬
‫ا‪٢‬كضمونراًرشؾير‪ .‬ر‬
‫‪3‬‬
‫رررلرًرُوررَُِرةرررورررراًصترُوتررَِر ررر ر رر‬
‫ةرفصقر‬ ‫اًفصقرتنيرثوحِسرا‬
‫ررررورررر ر ررر ررر ر رر‬ ‫َحسرمصسيررر ررَورفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫ررر ٔبر ر رر ر ر‬ ‫َخرزضار‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫راًضرر ررر‬
‫دطرِفرررنررررر ر ر رررر‬
‫خحَرحولرمـىنر‬ ‫ررررر ٔلر ر رر‬ ‫سالرمرررارجنرررحرميَةراب‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫ؿىلرماركصزٍرصررر ررر‬
‫رحمغر‪،‬رمدِنر ر رررررر رررر‬
‫يحرر ر رررررر‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫اظعررَالر رِ‬
‫ر ر رِ‬
‫ر‬
‫رررررر َُر رشارررَ‬
‫رررر رو ٔبرظَلٌار‬ ‫رررررر ٔبررررر ررر رر‬
‫مارًورجساحميار‬ ‫اًفصوقرررورازذر‪،‬ر‬ ‫ررررؾرخحاز‬
‫رررر ررر رر‬ ‫ررر َُر رَشررررر‬
‫ارا‪٢‬كـىنرفا‬ ‫ار رلًرُوررَُِر ررررر ررررر‬
‫ةرومـىنراًصترُوتررَِر ررررررر ررررر‬
‫ةر‪..‬رفَوراؾخربانر‬
‫‪4‬‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(روؾيسراًالكمرؾنر‬ ‫ررررفرلرََرُر رُ‬
‫ًضارو‬
‫رَ‬ ‫ر‬‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫ر‬‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ؿىلرراكروراكرؿىل َُر رَشرررررر رر رر ررر ر‬
‫ارفاًفصوقرسدذالشر‪) ..‬ر‬
‫رررررإلررفذاءر‬
‫ٕررررر‬ ‫يُسوًتروؾضورّكيةرا‬ ‫ررررررررروحةرمب‬
‫ررررررر ر ررررر ر رر‬ ‫رسالمِةرا‪٢‬كفذ‬
‫ررررررر ٕإلر ر‬ ‫رررزرًيررر ٔبرمرصرٍاكرررزررر ررر‬
‫ئُسراّكامـةرا‬ ‫َميرررررر ر رر رر‬
‫ر‪،‬راًسىٌسزيرى‬ ‫رررر ٔبرر رر رر رررر رُ‬
‫تورذاٗكراًسررر ر‬ ‫ٍزرا‪٢‬كيُيسر‪،‬ر‬
‫رررررزر رررررر‬ ‫ًَسرجنررر ٕاررذرزر ررر رررر‬
‫ٌسرجنرؾحسراًـ‬ ‫‪1‬ر ر ررر ررر ررررر‬
‫ُوراٗكنخوزراًضرررَخررروررر ررر‬
‫ررررربرٔمرصرٍاكر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫مبجمؽرفلِاءراًررشرًـةرت‬
‫ؾضاءرومؤسيسرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ُورمنررر ٔبر ر رررررر ر ر رررررر‬‫‪2‬ر ر ررر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٕاررَلررر ٔبرنررر ٔبر ر ر ررر‬
‫دصحرمهنار‪.‬‬ ‫رررلرٔ رر ررر ر ر رررر‬
‫سُصروسىهنارمستر‬ ‫ثـ‪١‬كرِفرا‬
‫ابىىوكر‪،‬رىزلرمرصررروررر رر‬
‫ررررررالر رهسير‪-‬ر رر ر ر ررررر رررر‬
‫َحسرمصسير"را‪٢‬كـزتراب‪ٞ‬كر"رًتً‬ ‫‪3‬رر ٔبرر رر ر ررر رررر‬
‫تورمحمسرزضارجنررر ٔبر ر رر ر ر ررررررر ررر‬
‫كِير‪،‬رمًضوزارؿَلرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪4‬رِفرزذرؿَلرموضوغر(ررر رر ررر ررر ر رر‬
‫اًفصوقرتنيرثوحِسررراررًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةرر)رٌَض َخرؾحس‪ٝ‬كرسررر رررررر ر ررررر رررررر‬
‫‪71‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫يخؼصررر ٔبر ررر ر ر رر‬

‫إلرحىونر‬ ‫رررررِـ‪١‬كر‪ ..‬روار‪٢‬كررر ر‬ ‫ثيـسمرا‪٢‬كضاحةرتنيررر ٔبر رُيراً‬
‫رررورررر ررررر رر رررر‬ ‫رررردسؽر‬ ‫أكيرث‬ ‫ررر ٔلررررًفاعرررور ر‬
‫الاظعالخرفسإلإلثرا‬
‫ر ر ر ر ررر ر ر ر‬
‫رررزراثررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ُيراًسريرةررر‬ ‫نرصـا‬ ‫حِانر صـازارم رر‬ ‫ررر ٔلر ررر‬ ‫اًفصوقرالاظعررَالر رِحِرٌ رررر ر ررر رر ررر ر ر رر رر ر ررر‬
‫ةرملسسةرحبَررحىونرِفرحنيرمنرا‬ ‫ررر رر رر ر ر رِ‬
‫ارًُسرثسسًسر‪) ..‬ر‪1‬روركرَار رَلر‬
‫راًحسغر؟؟؟ررر َُر رَرشررررر ررر ر رر‬‫ُيررررر ر رر ر ر‬ ‫رررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫اذرظازر‬ ‫ررر ٔبرور سرررر‬ ‫هلطرفهيار‬
‫هـاذيرؿَهيار‪،‬رمفنرررر ررر‬
‫هروراَلررروررررر رررر رررررر‬
‫ُسترمنررر‬ ‫رررر ر ررر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرً‬ ‫رررررصرًسررر ٔبرنرررىر ر ر ررر ر ر ر رر‬
‫متسمرابظعالحاثررر رٔل رُيراً‬ ‫رنراًـجةراًـجاةررر ٔبرهيارى‬
‫ررر ٕار ررررر ر ررررر رر‬ ‫ررررفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬ ‫ٔبرر رَ‬
‫ًضارو‬
‫هنارويحرمزنلر‪،‬رفاًحـغررر‬ ‫ررروىرصرًسررر ٔبرنر ر رر ررر ررر ر ر ر ر رر رر رر ررررر رررر ر‬
‫هعحقرُشٍرالاظعالحاثرِفرلكرسمانروماكنررر ٔكر رررر ررر رررررررررر‬ ‫اًويحرا‪٢‬كزنلر‬
‫رر ر رررر‬
‫ررررررور رِحرِسر‪،‬رو‬
‫ررررر َُر رَرشراررر‬ ‫ًلةرِفرثلسرميراًخ‬ ‫رررررٔب رررر ر ر ررر ررر ررر ر ررررر‬
‫ورا‪٢‬كالحسترِفرؾرصانرهبشٍراًعرصررررر رررر‬ ‫ررررارهيار‬ ‫رررروزررر رر‬
‫يُنيرِفرسم‬ ‫ٍرصرًسررررٔب ررر رر‬
‫نرًسؾوراً‬
‫رررلرٓابءر‬
‫ررر‬ ‫ارمنرثلََسرا‬
‫رشرررر رررررر‬ ‫ررررر َُر رَ‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار رر ر ررررر‬
‫رإلرهبشٍراًعرصرًلةرو‬ ‫رثـ‪١‬كراًخ‬ ‫اًحـغرًؼنررررٔبررر رر َررُ‬
‫هَرإلرجير رُوسررررر‬ ‫ررروررررر ررر ر‬‫ًُسرِشظار‪..‬ر‬
‫ؾخربٍردعربرٔرررر ررر ررررررر رر رر‬
‫ر‪،‬رتيرُورانفؽروَصَحرِفررر‬ ‫ررررررخلسرميررررٔبوررررٔب رر ررر ر‬‫ؿازطراً‬ ‫رررررررٔب ررانرإلررررٔبررر‬
‫فةراٗكًَير‪...‬ر‬
‫ررررصررررر ررر‬ ‫وراًرر ُـرَرَ َمررررر رر‬
‫اءرتسونرمـ‬
‫ررر ٔبروررر‬
‫ررررررَرََر‬ ‫نراًزَيذترؿ‬‫نركريٍرًُسرتعحَحررر ٔبروررر ٔبر رررر‬
‫رررررررر ٔبروررر ٔبر ررر ررررر ررر ر رر‬ ‫ًىنرًُسرمـىنرر‪ٛ‬كررر ٔبر ررر ررررر‬
‫نركريٍرًُسرتيافؽر‬ ‫رررررور ر رررر رررر ررر‬ ‫ررهفسَر‪،‬ر‬
‫اًيلطرمٌَرابظير‪...‬رر)ر‪ 2‬ر‬
‫رر‪ٝ‬كررؼر‪:‬ر"رإلرًوخسرؾيسرا‪٢‬كخلسمنير‪،‬رفاميراظَـترؿَََ‪،‬رثـصًفر‬ ‫رررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬ ‫راًضرر رررر رر رر‬
‫َخراجنرَحَسرؼر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫رررررِـَمَةر‬
‫رررررور رًىهنار‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫ررر رٔل ر رر‬
‫وساظراً‬ ‫ررررررررِـ ررر‬
‫‪١‬كروِفرا‬ ‫نرُياكررررٔبر ررررررررر رررر رررر رر‬
‫موزارمذـازفرؿَهيارتنيرظَحةراً‬ ‫ررررٔب ررررر‬ ‫يحر‪".‬رر‪3‬ررررر‬
‫‪.‬رفدنيرر‬ ‫اظعررَالر رِ رٌ‬
‫ر ر رِ‬
‫ررر ر‬‫ررر رٔلورًنير‪.‬‬ ‫حىنرؿَلرؾِسراًسرَرَفرا‬
‫ر ر ررر رررر رررر ر‬
‫‪4‬‬
‫نرمثيرُشٍراًلضاَيرعمركضاَيراظعررَالر رِحِرٌ ررر‬
‫ةرمنررر‬ ‫ررر ٔبر رررر ررر رررررر رر رر ررر ررررر ر رِ‬‫‪:‬ر(رمفنرا‪٢‬كـَومر‬ ‫كرَار رَلرار ٔلردرررارجنررر ٔبر رر رر‬
‫ِبرحامتررر ررَورفر َلرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر رررررر‬
‫حِرراًخلس مير‪،‬روا‪٢‬كـخربرفهيارموكفِمرمنرا‪٢‬كضمونر‪،‬رإلراًخلس مير‪)!!.‬روالكمَرَصَحركريرخماًفر‬
‫ًر ٔلر رذٌكر‪.‬‬
‫ررر ر‬

‫كِيروفلَر‪ٝ‬كر‪،‬رمًضوزارؿَلرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬

‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫َخرؾحس‪ٝ‬كرررسررر ررررررر رررررر ر ررررر رررررر‬ ‫‪1‬رِفرزذرؿَلرموضوغر(ررر رر ررر ررر ر رر‬
‫اًفصوقرتنيرثوحِسررراررًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةرر)ررررٌَضررر رررر ر‬
‫ررر ر‬
‫رشرار‪.‬‬ ‫‪2‬ر ر رررر ر ر ررررر ررر رررر ررر ررررر ررررر‬
‫منرا‪٢‬كوضوغراًساتقررهصٍرِفراًـزوركديررر َُر رَ‬
‫رررر‪1‬ر‪/‬ر‪;8‬ر)رًـَلرجنرانًفراًضحوذروفلَر‪ٝ‬كر‪ .‬ر‬ ‫ررر ٕار رر ررررر‬
‫رىلر‪ٝ‬كرثـاىلر(ر‬ ‫َراٗكؾوتر‬
‫ررر;)را‪٢‬كفعيرِفرفل ررر رر‬ ‫جراٗكؾوتر‬ ‫‪3‬ر ررررررر‬
‫(رمـا‪٠‬كرِفررر َمرهنرَ ررر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬ ‫‪4‬ر ٔبر رحسررر ٕارردروارررررر‬
‫هيارمنررر ٔبر ر رررررررر‬
‫‪72‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫ررر ٕار ررررررر رر‬
‫ررار‪٠‬كرثخضمنررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(الا ر ر ر رر رر رر رر رررر‬
‫ظعالحاثرإلمضاحةرفهيار‬ ‫سىٌسزيرر ررَورفر َلرَرُر رُ‬
‫رررًر ر رر رر‬ ‫رررلرٓررتَيضرا‬ ‫كرَار رَلرارر ٔلردررر ٔبرترواررِ‪٢‬كهنرَرالرا‬
‫رررررر ُُررَرورر‬
‫رًضاحَر‪.‬رو‬ ‫مراجنرررحرميَةر‬
‫ررررابرٕر رر رَ‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫رررر َِر رَشرررررر‬
‫اركامرصررر ررر‬ ‫رًََراًياش؛رً‬ ‫ررررررخلسر رررررر ررر‬
‫ميرذماراحذاحرررارٕرررررررر‬ ‫رررررر َُر رَشاراً‬
‫مفسستر‪.‬رو‬ ‫رر ر‬
‫ر‬
‫ثوحِسراًلعسررر‬
‫رزحاثرررور ر رر ررررر ر‬ ‫ررروارإلرٕررر‬
‫رررررصرفةر‬ ‫رررررِـ‪١‬كررر ٕار ررررر ر رر‬
‫رىلر‪:‬رثوحِسرا‪٢‬كـ‬ ‫ررروًر َِر رَشرررر رررررر‬
‫ارًلسمَرتـغررر ٕاررىلررر ٔبر رُيراً‬ ‫ررثلسرمير ر ر ر ررررر‬
‫هؼصيرؿَمي‪،‬ر‬
‫ثوحِسررر ٔبر ررررر ررر ررررر ر‬
‫سامءروظفاثر‪.‬رًىنرررًريددَر‬
‫ررررر ٕاررىلررر‬ ‫ثوحِسررر ٔبررًوَُةر‬
‫رررررور ر رر‬ ‫ررررور ر رر‬ ‫رررلرٓ ردصررر ٕار ررررر ر‬
‫رىلر‪:‬رثوحِررسرررزترورتَةر‬ ‫اًحـغرا‬ ‫ررروررررر‬ ‫اًعَة‪،‬ر‬ ‫وررر رر‬
‫ىىصوارر‪ٛ‬ك؛رًرتوجيرتسؾِمروِشوِمر)روالكمَرَصَحرموارفرَرَقررررًالكمرهحازر‬
‫رررررررر‬ ‫رررر ٔبرر ر ررررر رررر رر ررر رررررر رررررررر رررر رر ررررَ‬ ‫ررر‪٢‬كرررحخسؿةر‬‫ارمنرا‬ ‫ٔبرنرنث‬
‫ررررريرررر‬
‫ررر ر‬‫رررر رٔل رذٌكر‪.‬‬ ‫اًرر ُـرَرَ َمررررر رر ررر ررررر‬
‫اءركريرخماًفرًـمومرا‬
‫رر‬

‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬

‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪1‬ر ٔبر رحسررر ٕارردروارررررر‬
‫هيارمنررر ٔبر ر رررررررر‬
‫‪73‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررررررابًحسؿةر‪ .‬ر‬ ‫ررررررخلسرميروزماٍر‬ ‫خسرىىريٍرؿَلركولراًلائيرابظعررَالر رِحِرٌةراً‬

‫فعيرِفراًصذرؿَلرمنراصررر ررر ر رررر ررر ر ررررررر ررر ر رِ‬ ‫ر ر رر رررر رررر ررر ررر‬
‫ررررررررور رِحرِسررر‬ ‫ررررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررر ٕاررىلررر ٔبر رنرر ٔبرركسامراًخ‬ ‫‪:‬ر(روكسررهرحرر رَ‬
‫َرفَِرز‬ ‫ررررررررر‬ ‫راٗكرنر ُخر ررررر رررر ررر رررر رررر ررر ر ر ررررر‬
‫وزرؾحسراًصساقراجنرؾحسرا‪٤‬كسنراًحسز‬ ‫كرَار رَلرر ر‬
‫ررررررخلسر ررر ررر رررر رررر‬
‫ميرمنراْكلائقراًرشؾَةر‬
‫ررررر‬ ‫ارًـ‪١‬كررر ٔبرنررر َُر رَشاراً‬
‫ررررهبرَ رَشرررر‬
‫نراًىصمي‪،‬رو‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر‬‫اءرًيعوضراًل‬ ‫رررصرررررر ر ر‬ ‫ررررربرٔ ر ررررر ر‬
‫دورترابإلسر خل‬ ‫ررراًثالزةرم‬
‫رررر ُـرَرَ َمراءر)رر‬
‫رررررر ر‬ ‫ٍرتـغراً‬ ‫اظعررَالر رِحِرٌرًاررٔبروضربرٔرررر‬
‫رررورررًُسررر ٔبرمرصرًارر ر رِ‬ ‫ارر‪٢‬كسر ر رررر ررررر رر ررررر‬
‫متسترمنرنخاةر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬ر‬
‫ررررررررور رًىنررر‬ ‫اًسرير ررر ر رر رر رر ر ر‬
‫ةرفعحَحرإلرذالفرفَِر‪.‬ر‬ ‫رررررصبرٓنرررورر ر‬‫اءرمنراًل‬ ‫ررربرٔ ر ررررر ر‬
‫دورترابإلسر خل‬
‫رررصررررر‬ ‫ررررررررور رِحرِسرم‬
‫وكوهلررر ٔبرنررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫رر ر‬
‫رررورررًُسررر ٔبرمرص ًارر‬ ‫ررررررر‪٢‬كسر ر رررر ررررر رر ررررر‬
‫متسترمنرنخاةر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬ر‬ ‫ررررررخلسر ررر ررر رررر رررر‬
‫ميرمنراْكلائقراًرشؾَةرا‬ ‫ررررر َُر َشراراً‬
‫ًؤذشرؿَََركوهلر‪:‬ر(‬
‫ر رر رررررررر ر‬
‫رررر رِىذرَراةررر‬ ‫ررررررر‪٢‬كسر ر رررر‬
‫متسترمنراً‬ ‫ررررررخلسرميررررمسر ر ررر ررر رررر رررر‬
‫متسرمنراْكلائقراًرشؾَةرا‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر)ررر ٔبريررر َُر َشراراً‬ ‫ٍرتـغراً‬ ‫اظعررَالر رِحِرٌرًاررٔبروضربرٔرررر‬
‫ر ر رِ‬
‫رررصراءر‬
‫ررر‬ ‫ٍراسر خل‬ ‫ررررًضربرٔررر‬
‫ررررررخلسرميرم‬ ‫ررررررر ٔبرنررر َُر رَرشراراً‬
‫احةراإلثحاغر‪،‬رمفؽر‬
‫ميرراثَرِشؾيرررور ر ررر رررر‬ ‫ررررررخلسر ررررررر رر‬ ‫رررررررر ٔبرنراً‬
‫ررررورررًُسرمـياٍر‬ ‫اًسريرةر‪،‬ر‬ ‫ورر ر‬
‫ررر‪-‬رمفضموهَرحلائقرِشؾَةرإلرخياًفرفهيارمس‪١‬كرومنرسمعر‬ ‫ذٌكراًرشغر‬ ‫اًسريرةررر‪-‬ر ٔبرىررر ٔبر ر رررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ٔبر رذٌكراً‬
‫ررررررخلسر ررر ر ررر‬
‫ميراحِتاذيررر‬ ‫مر‪،‬رومؽرهونراً‬
‫سالر ررررررررر ر‬ ‫كةراإلر ررَ‬
‫رررررزررررر‬
‫رنرس‪١‬كرمنرمفا‬ ‫خماًفةر ررر رر رررررر رر ررررر رررر ر‬
‫ِفرمضموهناراًرشؾيرفازقراًسريرةررر ٕار رر ر ررر‬
‫ر‬
‫ثُدَر‪،‬روؿَََرفَُسررر َُر رشارررَ‬
‫ررروحرصررررررررررررررررر‬ ‫ر‬
‫ثلس‬ ‫رر‬
‫ٍرمنراحِتسرِفررر ميَر‬‫ايئرمبضمونرِشؾيرفِوراظعالخررررٔبروضربرٔررر ررر ر ر رر‬
‫رررصر ررر رر ر رر رر رررر ررر ر ر ر‬ ‫راسر خل‬
‫اًخلس ميرس يةرِشؾَةرواحدةراإلثحاغر‪-‬رِفرراثراًخلس ميروًُسرِفرمضموهَر‪-‬رفذيحَر‪ .‬ر‬
‫ًفذلصررر ٕار ررررر رر‬
‫رَلرذًَير‬ ‫رررر‪-‬ررررر‬
‫ٌَفاعرِفراًرشغرر‬‫ررراررررر رر رررر‬ ‫ميرِشؾيررر ٔبر رررر رر ر‬
‫يرَثتترهبشٍر‬ ‫ررررررخلسر رر رر‬ ‫رَوسرررْرُمعررراٗكرررنر ُخر ررررر‬
‫وزرؾحساًرررصررراسقررر‪-‬ررتربرٔنراً‬
‫ًُسرلكرمنرًسؾيررر‬
‫رررروررر رر ررر ررر رر‬ ‫ررر ٕار رررر رررر ر ر‬
‫رَلراًرشغرًعسقر‪،‬ر‬ ‫حةرشءر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر رررر ر رررررررر رر ررر ررر ر‬
‫وركولرًـضسٍر‪،‬رفَُسرلكرمنرٍزمعر روسررررر‬ ‫رٌسررريسٍر‬
‫ررررررخلسر ررر ررر رررر رررر‬
‫ميرمنراْكلائقراًرشرؾرَةر‬ ‫ذياكغررر ٕارررررركرَار رَلر(رر َُر رَرشراراً‬
‫رررمررررر‬ ‫ِشؾَةرمسربرٔ ررررر رررررررررررررررر ر ررر ر‬
‫ٌكرثلديرمٌَر‪،‬روؿَََرفلولراٗكرنر ُخروزر‬ ‫رررررر‬
‫نرتنيررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراء)رر‬
‫رررررفرَرَؼر رنرر ٔبر ررر‬ ‫ٍرتـغراً‬‫راظعررَالر رِحِرٌرًار ٔبرروضربرٔرررر‬ ‫ارر‪٢‬كسر ر رررر ررررر رر ررررر رررر‬
‫متسترمنرنخاةر‪ٝ‬كرثـاىلر)رمثررركرَار رَلر(ررورررًُسررر ٔبرمرصرًارر ر رِ‬
‫هوهَرثلس ميرمضموهَرِشؾيرخياًفرهوهَراظعالخرمدخسغر‪-‬رمنرحِرراٌَلةرإلراًرشغر‪-‬رر‪٠‬كرٍىنرؿَلر‬
‫ررررربرٔزرررررررررررر ر رررر رررر‬
‫اذرذفؽرمارثوطمَرفوكؽرِفررر‬ ‫ررتنيراإلزينير‪،‬رف‬‫ار‪ٝ‬كرر َؾريرَرُرر ررر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‪،‬رو‬
‫ررررر َذرَرَطرررَر َؾررَفرر رُ‬ ‫ؾِسراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رر ررررر رر رَ‬
‫ِشرررَكر‪.‬رر ر‬ ‫رَ رَ‬

‫‪74‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررخلسرميررر ٔبر رر رررررر ررر‬

‫ورصُئارمنرمضمررورررررر‬
‫هَر!ر‬ ‫هيىصراً‬ ‫وًُسرمـِنراؿرتاضيارؿَلرسمعَر‪-‬روكريٍرذمنرسمعرسمعَر‪-‬ر ٔبرهيا‬
‫رررررر ر‬
‫حوقرِفراًلصونررر‬ ‫يحررر ررر‬
‫ركريرمسررر ر رر ررررر رر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر ررر ر رِ‬ ‫رىاكزٍرؿَلرمنررركرَار رَلرترربرٔنراً‬
‫رررررررارٕر ررررر ررر‬
‫هيىصرؿَََر‬
‫الكر‪.‬رتيرَننرررر ر‬
‫ررررر رر ر‬
‫و‪٠‬كرٍىنرًيارذًَيرسويرُشٍرفىفيرهبارمٌلدةرإلثحاغرمارحصنياراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫رررر رررر ر ررررررررر رر ر ر ررر رررر رر رر ررررررررر رررر رررررر رررررررر رر رَ‬ ‫ررر رٔل روَلر‪،‬ر‬
‫اًثالزةرا‪٢‬كفضٍكرا‬
‫ررر ررررررر ر‬
‫ؿ‪١‬كرمٌَراب‪ٞ‬كرررو ٔبرركومر‬
‫ررر‬ ‫رٍهيارمنرضمررر ٔبرر ررررررر‬ ‫ررر ُُر رِس رَيرر ٕار رر رررررر رر ر‬
‫رَلرلكمةر‪٠‬كرهيخسيرررارٕر رررر رر‬ ‫ير‪ٝ‬كرمنرسمعررر ٔبرهَر‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررؿَََر‪،‬رو‬
‫رررررررررر َُرررَرس رر ررر ررر‬
‫رررررر ُحررورررر رررررررر‬
‫ترتالرتٌُةروإلررر‬ ‫رعرئرَرًار ٔبركاررورررررررررَ‬
‫ًَِمرا‪٢‬كوارفرَرَلةررررِ‪٢‬كهنرَراحراًي‬ ‫نرًلؽرِفراًياشررر ُمر َرر ِرّ‬
‫صسرمنرر‪ٛ‬كررر ٔبر رررررر رررررر‬
‫سخِالر‪،‬رتيرررو ٔبر ر ررر ررر‬
‫ررر ررررر‬
‫جصُانر‪ .‬ر‬
‫ررررررر َلرار رَلر‪:‬ر(رو‬
‫ررررررهبرَ رَشراررر‬ ‫ُيرراًررررِـ رررر ر رررررر‬
‫‪١‬كرمدعيرهلمروػا‪٠‬كر‪،‬رف‬ ‫ررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫وزرؿَلرمارسررر ررر رررررر ررر‬
‫حقرتيروكؽرِفركريٍر‬ ‫و‪٠‬كرٍىذفراٗكرنر ُخر رررر ررررر‬
‫رررر رر ررر ر‬
‫سمرا‪٢‬كـاِص"رذ‪.‬ر‬
‫رررررر‬ ‫سالر رررررر‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫ررررر َـر َمر ررر‬ ‫رررررير رر ررر ر‬
‫اثرِفرمسريتراً‬ ‫رررررروررراتترررورا‪٢‬كخل‬
‫ًفرنخاةر"اًث‬
‫رررررؤر ررررر‬ ‫رر ررر رررررررر‬
‫ًـ‪١‬كرفساذرماركصزٍرم‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررررررررصرًةررر‬
‫‪،‬راًِسفرمٌَرثل‬ ‫يحر ررررر ر‬ ‫ررررررخلسر ررر ر رِ‬
‫ميراظعرالر رِ رٌ‬ ‫رنرر َُر رَشاراً‬
‫ررررررر ٕار ر‬
‫ظالخراًعاويرحِررًلولر(ضر‪:‬ر‪276‬رررر)ر‪:‬ر"رف‬
‫ارفالررر‬ ‫سامءراظعررَالر رِحِرٌةرررررر ررررررررر‬
‫ٌَـَومر‪...‬روؿىلررر َُر رَرشرررر‬ ‫‪١‬كرؿىلررر ٔبر ررررر ر رِ‬ ‫رررررِـ ررر‬
‫ِتا‪،‬رنامراظعَحررر ٔبر رُيراً‬
‫رررزراسر رررررررر ر رر‬ ‫ثيؼميرذ‬ ‫ررراًلضَةر‬
‫رررروررر ر‬
‫رررورتنيرمار‬
‫ررررر‬ ‫رررورًرر ر ررررر رر ر رررررر ر ررر رررررر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫ُسترُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرمارًسذيرِفرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬ ‫ر رر ررر رر ر ر ر ر‬
‫مضاحةرِفرالاظعالخ‪،‬ر‬
‫ررررررخلسر ررررر رً‬
‫رررر‬
‫ميراتخساء‬ ‫رنرر َُر رَشاراً‬ ‫اًعررَفر رررر‬
‫اث‪،‬رتيررر ٕار ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫ًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫ر ر ر رر ررر ر رر‬
‫ا‪٢‬كـاين‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ًونراب‪٢‬كلاظسررروررررر‬
‫ررررررررور ر رررررر ر‬ ‫ررررررورررراًـربترنامرًل‬ ‫ررررٔب ررورسر يرررةرررمرذحـة‪،‬ر‬ ‫ًةرحمّكةر‬ ‫رؿىلررر َُر رَشررررر ر ررررر ررررررر‬
‫اراًيحور‪٠‬كرٍصذرتَرفاميررررهـ‪١‬كررربرٓررر ر‬
‫رررر َُر رَرشراراًخلس ميرواس خلصازٍرؿربر‬ ‫خزسامر‬ ‫رررر ِـر ررر ررر‬
‫‪١‬كرؿىلراسررر ر‬ ‫رررررررر ٔبر رُيراً‬
‫نرَكنرثخاتؽر‬ ‫ررر َُر رَرشراررروٕار رر ر‬ ‫ررر ٔلررررًفاعررروررررر‬
‫ا‪٢‬كحاين‪،‬ر‬ ‫ورررًُسراب‬
‫يحليركدوهلرؿىلررر ٔبر رر ررر ر ر رر رررررررررر ررر‬
‫نرإلرٍىونرِفرراثَرمـلسروإلءر‬
‫ررر‬ ‫رررفِررررر رررر ر ررر‬ ‫اجراًسرَرَرفي‪،‬ر‬
‫رررررتر رررر ر‬ ‫ًٍكرجيـهلرحزءرر ًاررررمنراً‬
‫كصونرظرور رر رر رر ر‬ ‫ر رر رر‬
‫وجصاء"‪ .‬ر‬
‫اءر‬ ‫رررررربرٔ ر رررررررررررر ر‬
‫دورترابًخددؽروالاسر خل‬
‫رررصرررر‬ ‫راظعررَالر رِحِرٌرًا‪،‬ررروررر رر رررررر‬
‫ًُسرحلِلةرِشؾَةرم‬ ‫ميرثلسراميرًرر ر رِ‬ ‫ظَحَر‪ٝ‬كررر َُر رَشاراً‬
‫ررررررخلسر رررر‬ ‫جفـيررر ٔبر رر ررر‬
‫رر‬
‫ُسترُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرمار‬
‫ررررر‬ ‫رررركرَار رَل‪:‬ر"‬
‫رررورًرر ر رر ررر رر ر رررررر ر ررر‬ ‫اًسريرة‪،‬رررتيرمتاذىرِفراًحاظير ررؾيسمار‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫ًيعوضراً‬ ‫رر ر ر‬

‫‪75‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررلر َمسرررر‬
‫اءر‬ ‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫ًسذيرِفرثوحِسراًصتر ُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫ر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫اًعر َفرراث"‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫سمرا‪٢‬كـاِص‪،‬رمؽر‬
‫رررررر‬ ‫سالر رررررر‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫ررررر َـر َمر ررر‬ ‫جعةركاًةراًـجةرهَفرًلولررر َُر َشرررر رررر ر ر رررر ر ررررر ر‬
‫ارمنرًخعسىرًخوحَِرمسريتراً‬ ‫وٕارينررر ٔلر ر رررررررررر ر رررر رررر ر‬
‫ر‬
‫رررررو ٔبر رّيرر ررررررر‬
‫رحٌاًةرؿىلررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسراًثالزة‪.‬ر‬ ‫ررر ًارررر ر ررر‬
‫رفاظٍكرتنيررررٔبهروراغراًخ‬ ‫رَرِفرررر ررررررر ر رر رررر رررر ر رر ر‬
‫هفسَرنامرًرصخرُيارإلرًـصفرحسوذ‬ ‫رٔبهر رر‬
‫رررر ر ررر‬
‫ُسترمنررر‬ ‫ررررررررور رِحرِسرً‬ ‫ُيراإلر ررَ‬
‫سالرمررر ٔبر رنرر ٔبرركسامراًخ‬ ‫ًرشرتنيررر ٔبر ر ررر‬ ‫ررمنررر ٔبرنرً‬
‫رررر ررر‬ ‫سالرسمررر ٔبرصرسرّرر‬‫يراإلر ررَ‬
‫ررررر َـر َمر ررر‬
‫مسريتراً‬ ‫رر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ٔبر ررورسر يرررةررر‬ ‫ار‪٠‬كرٍصذرهباررربرٓررر ر‬
‫ًةرحمّكةر‬ ‫ررروراًررربراءرر‪،‬رو ٔبررهنرررررر ررر‬ ‫ررر ٔلرر ررررر ررررر رررر ررررر ر‬
‫موزراًيترًـلسرؿَهياراًوإلءر‬ ‫اًثواتت‪،‬رورًرر ر ررر‬
‫ُسترمنرا‬
‫رررررِـ‪١‬كررر‬
‫موزراظعَحرؿَهيارتـغررر ٔبر رُيراً‬
‫رررررو ٔبررهنراررر ٔبرر رررر ر رر رررر ررررر‬ ‫رررر ٔلرركسام‪،‬ر‬ ‫مذحـة‪،‬رورٔبهر رررر ررررر رر ر رررررر ر ررر ررر‬
‫رَرًُسرُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرُشٍرا‬
‫وإلرمضاحةرِفرالاظعالخ‪ .‬ر‬
‫ررر ُُررَروررحرسخٌار‬
‫ررررر‬ ‫خـانرو‬ ‫ررررررور ِحرر رررر رررر‬
‫ِسرفا‪ٞ‬كرا‪٢‬كسررررر رَ‬ ‫ثلََيرمنرصربرٔنراًخ‬
‫ررررررروررررر ررر رر‬
‫ثوُنيرًالؾخلاذر‬
‫ٌَعفرررور رر ررر‬ ‫ارذَزٍكرررر ر‬‫ًُسرِفررر َُر َشررر رر ر‬
‫ٔبررر رر‬
‫رررررر ر‬ ‫اراّكًسرًُسررر َُر رَرشرررر ر ر ررررر‬
‫ارموظنرتَاهنا‪.‬ر)ر‬ ‫دعاءرؿسًسترمنررر َُر َشرررر رر رررر‬
‫ررر ٔبر ر ررررر رر رررر‬ ‫رررر ِىرذرَراةرا‪٢‬ك‬
‫رررر ررشهوزر‬ ‫هَي‪،‬روِفراً‬
‫رررررروررر رررر‬‫ورهـمراً‬
‫اةرِفرر‪ٛ‬كراٗكرنر ُخروزر‬
‫ررر‬ ‫وزرظالخراًعاويرفاميررركرَررَاهلرررررررررررر رر ررر رررر‬
‫رؿاًَار‪،‬روكسرذاًفراًعرور رر ررر ررر ر‬ ‫ررررركرَار رَلرر ر‬
‫راٗكرنر ُخر ررر ر ر رررر ررر ررر‬ ‫اْكقرنامر‬ ‫ررررور ر‬‫ٔبرر ركولر‪:‬ر‬
‫ررر ر‬
‫نرًعَحرحاهلر‪.‬‬ ‫َخراًعاويروػيَرتَرػيارسُئاروسربرٔ رر‬
‫لر‪ٝ‬كررررٔب ررر رر رر رر‬ ‫رر ررر ررر ررررررررررررر ررر ررر رررر ر‬
‫ؾحساًصساقروساذرؿَََرثعاوهلرؿَلراًضرر رررر ررر ررر ررررررر رررر رررررر‬
‫مدحررِفراًصذرؿَلراًض َخراًـحاذروتَانرخماًفذَرِفرزذٍرؿَلراًض َخراًعاوير‪ .‬ر‬
‫اسقراًـحاذركسروكؽرِفررر ٔبر ر رررر ررررررر رررر ررر رررر رررررر رر ررر‬
‫دعاءرإلرًلؽرفهيارمنرُورمثهلر‪،‬رفِورسََيررر‬ ‫ررررصررر رررررررررر رررررر‬
‫َخرؾحسراً‬ ‫حقرًـ‪١‬كررر ٔبر رررر‬
‫نراًضررر رررر‬ ‫ذمارسررر رررر‬‫ورررر‬
‫رررررزيرانررر ٔبر ر ررررر ررر ررر ر‬
‫ُيراًـ‪١‬كرؿَلرمهنجررر‬ ‫ررررروىرزهنارمب‬
‫هفٌسرلكامثَر‬
‫تُتراًـ‪١‬كر!رهَفرًًذلسرمارإلروخَرفَِرًيلسر؟!روُارَننررررر رر‬
‫رر ررررر رررررر رررررر ررررر ررررررررررررر رر ررررررر ر‬
‫ررر رٔلررررر ررر ر رر ررررر‬
‫مةراًيترٍزمعرلكركائيررر ٔبرنررر‬ ‫ررررور ررررررررررر ررر ررر ررر ررر ررر رررر ر رر ررررررر رر‬
‫أكاؿةر‪،‬روزائسانرِفرر‪ٛ‬كرُوراٗكًَيراًعحَحرتفِمرسَفرا‬ ‫ٔبر رُيررررراًسر يةر‬
‫فِمَرفِمِمر‪ .‬ر‬

‫‪76‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررٌرسدرر رر‬
‫ضِسررر‬ ‫ررربرٔ رر‬
‫يرشءر‬ ‫)روإلررر ٔبر رر‬
‫ذزيرت‬ ‫رررر ررر‬ ‫ررر‪-‬رر‪:‬ر(ورهبرَ رَشررررر ررر رررررررر‬
‫ارًـ‪١‬كرفساذرماركصزٍر‬ ‫اسقراًحسزر‬ ‫فلوهلر‪-‬رر راٗكرنر ُخر ررررر‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر‬
‫؟! ر‬
‫رررررربرٓ ر رر‬
‫دصر؟!رر ر‬ ‫بررٌٔرسدرر رر ررر ر ررررررررر‬
‫ضِسرابحِتاذرؿا‪٠‬كرؿَلرؿا‪٠‬كر‬
‫حوقرِفراًلصونررر‬ ‫رررررررصررر رررر ررر ر ررر ررر‬
‫ثُهبارؿَلروسقركريرمسررر ر رر ررررر رر‬ ‫رررر رٔل ر ررر‬
‫ذٌكرومجـِاروح‬ ‫ِفراسر خل‬
‫رررصراءرا‬ ‫رررررررر ررر‬ ‫رررربررٌٔرسدرر رر ررر ر‬
‫ضِسرابحِتاذرؿا‪٠‬ك‬ ‫ٔبرىر‪،‬ر‬
‫رررررربرٓ ر رررر ررر رر ر ررررر ر رر ررررر رر ررررر ر رر‬
‫دصروكفرؿَلرحسرمارَكنرِفراًلصونرا‪٢‬كفضٍكر؟!رر ر‬ ‫اًفاضٍكرؿَلرؿا‪٠‬كر‬
‫رررر ر ررر‬
‫ررررررررربرٔ ررر ر رررر‬
‫هنارخمرتؿةر‬ ‫ضِاذٍرابحِتاذرؿا‪٠‬كرِفرمسربرٌٔكررر‪-‬راًخلس ميروًُسرا‪٢‬كضمونر‪-‬ر رر‬
‫صِسراًـا‪٠‬كرت‬ ‫رررسدرر ررررررر ر رررررررر ررر‬ ‫وؿَََرفالرًعحرا‬
‫ررررررر ررر ر‬
‫رررررورررًُسررر َُر رَرشراررر َمرهنرَ رررررر رر ررر ررر رَ‬
‫ررر ُُررَرورر‬
‫جراًحاحثنيرا‪٤‬كللنيرو‬ ‫ررررص ٔبر ررر‬
‫يرفهيار‪،‬ر‬ ‫رررر ررَرىفراً‬ ‫رررررررربرٓ ر رر‬
‫دصرذاًف‬ ‫خرعئةرؿا‪٠‬كر‬ ‫تـسراًلصونرا‪٢‬كفضٍكرت‬
‫رررر ر‬ ‫رر ررررر رر ررررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٔبرر ر‬
‫كصةر‪.‬‬ ‫ٕار رررر ر‬
‫رَلراٍِتوزر‬
‫رررر رر رر‬
‫خرَير‬ ‫َخراًعاويرخمخَفرمـَرِفرا‪٢‬كضمونر‪،‬روإلرً‬
‫نراًضرر رررر ررر رر ررر رررررر رررر رر ر ررررر‬ ‫َخرؾحساًصساقرًؼنررر ٔبر رررر ر‬ ‫رر ررر ررررررررر ر‬
‫ومنرٌسمؽرزذراًضرر رررر ررر ررر ررر ر‬
‫رررررررخلسر رر ر ر ررر ررر ر رر رررر رر ر ررررررر ر‬
‫ميرحفسةروإلرذذيرهلراب‪٢‬كضمونر‪،‬رفاًضرر رررر ررر رر‬
‫َخراًعاويرإلررر‬ ‫نرصرسرتررراَرر ٔلر ر ررر رررررر رر رر ر‬
‫ولرؿَلراًثاينرِفرجمصذراً‬ ‫ٔبر رر رِ‬
‫ةرنامرُورمضر رِتصرؾيَر‬
‫رررررر‬ ‫ًيىصرصُئارمنرا‪٢‬كضمونرمعَلار‪،‬رتيرًؤمنرتَرؿَلررر َمرهنرَجررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًررررورر ر‬
‫اًسرير رررررر ررر‬ ‫رر ر رر رررررر رررر رر ر ررر رررررررر ررر رر رررررر‬
‫ررر ر‬ ‫احـونر‪.‬‬
‫ٕررررزر رر ر‬
‫رانر‪ٞ‬كررروٕارانررراررًََر‬
‫رررر ٕار رر‬ ‫َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪،‬رف‬
‫اسقرإلرقحازرؿَََرمنررركررر ررر رررر ررر رر رررررر‬
‫دَيروإلرذتريروإلرخماًفةر‬ ‫وزرؾحساًرررصررر رر ررررررررررررر‬ ‫هلهلراٗكرنر ُخر ررررر‬ ‫مثررر ٕار رر ررررر ر‬
‫رنرالكمراًضرر رررر ررر ررر ر‬
‫َخراًعاويرا‪ٙ‬كيرررر ررر ر‬
‫ًورَكنررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِير‪،‬ر‬
‫ررررور رر ر‬ ‫ٌكرمنرا‬ ‫ررر ٔلرررر ررر‬
‫مةرِفرمسربرٔ ررر‬ ‫رحامغرا‬
‫ةروإلررر ٕإلر رر‬ ‫رررر ِىرذرَراةرررورر ر‬
‫اًسرير ررر‬ ‫ِفرلكمةرواحسترمٌَرٗكًَيررمنراً‬
‫يسٍرثعاولرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررور رررر رر رررر ر ررررر ررر‬
‫ًىٌَرحِامنر‪٠‬كرجيسرذًَالرٌسررر رررر ررر‬ ‫ارهبارؿَلردعمَر‬
‫ررررصررر رررر رر ر‬ ‫وزرؾحساًرررصررراسقرررمرسدٌ‬ ‫ر رررررر ر‬
‫ًرسذُاراٗكرنر ُخر ررررر‬
‫وزذرالكمَرتالرذًَير‪ .‬ر‬
‫راظعررَالر رِحِرٌرًا‪،‬رررورررًُسررر‬
‫ررررررخلسرميررررثلسراميرًرر ر رِ‬
‫ظَحَر‪ٝ‬كررر َُر رَرشراراً‬
‫جفـيررر ٔبر رر ررر‬
‫ررر‪-‬رر‪:‬ر( رر‬
‫اسقراًحسز‬ ‫وكوهلر‪-‬رر راٗكرنر ُخر ررررر‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر‬
‫ررر َُر رَشررر ر ررر رررر رر‬
‫ارنشةرؿَلراًصخير‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسريرةر)رو‬ ‫اءرًيعوضراً‬
‫رررصرررررر ر ر‬ ‫رررررربرٔ ر رررررررررررر ر‬
‫دورترابًخددؽروالاسر خل‬ ‫حلِلةرِشؾَةرم‬ ‫رررررر‬

‫‪77‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔبر ررورسر يرررةرررمرررررر‬

‫ذحـةر‬ ‫ًةرحمّكةر‬ ‫ررررررؿىلررر َُر رَرشرررررر ر ررررر ررررررر‬
‫اراًيحور‪٠‬كرٍصذرتَرفاميررررهـ‪١‬كررربرٓررر ر‬ ‫ررررررخلسر ررررر رً‬
‫ميراتخساء‬ ‫رنرر َُر َشراراً‬ ‫فاًصخيررركرَار رَلرررر‬
‫ر(رتيررر ٕار ر‬ ‫ررر رر‬
‫رررررربرٓرررر رر ر رر ررر‬
‫ًةروإلرحسًرروإلررر‬ ‫ثُةر‪٠‬كرٍصذرتَر‬
‫رررررتررر ررررر‬ ‫ميرؿَلررر َُر رَرشراراً‬ ‫)روالكمَرحقروواحضرإلرابظيرفَِر‪،‬رفرِرَ رَشاراً‬
‫ررررررخلسر ررر‬
‫ًُسرمـِنررر‬
‫ررررروررر رررر‬ ‫رررر رٔلمةر‪،‬ر‬ ‫ٍنركريرمسررر ر رر رر ر‬
‫حوقرِفرظسزرا‬ ‫رررررربرٔدرصر ررر ررر‬
‫كولرَصاِبروإلرًتتـير‪،‬روؿَََرفِوراحِتاذرمذ‬
‫ر ر رر رر ررر ررررر رررررررررررر ررر ر‬
‫روكريرِشؾير!!!!رالكرإلرًفِمر‬
‫ررررررر‬ ‫يحرررر رر رر ررررررر رر‬ ‫ميرمضمونراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر ررر رر ر ررر ر رِ‬ ‫ررر َُر رَشاراً‬ ‫رررر ٔبر رررر رر ر رررر ر رر‬
‫نرا‪٢‬كضمونررا‪ٙ‬كيرحيخررورًَر‬ ‫الكمَر‬
‫رررر ر‬ ‫رررررر رررر رررر رر ررر ررر‬
‫خثدتركديراًوكوغرِفركريٍر‪.‬‬ ‫رررررررررفََ‬ ‫رررر َُر رَشررر رر ررررررررر رر‬
‫ارمنرالكمَرفاًـَةرِفرفِمَر‪،‬ر‬ ‫َُر رَشررر رر ررررر ررررررررر‬
‫ارمنرالكمَرمعَلار‪،‬رومنررفِمر‬
‫رررورًرر ر ررررر رر ر رررر‬
‫ُسترُياكرحسوذر‬ ‫رررركرَار َلر‪:‬ر"‬
‫تيرمتاذىرِفراًحاظيرؾيسمار‬
‫ررر‪-‬ررر‪:‬ر(رر ررررر رر رررررر ر رررر‬ ‫اسقراًحسزر‬ ‫وكوهلر‪-‬رر راٗكرنر ُخر ررررر‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر‬
‫تنيرمارًسذيرِفررر‬
‫رررور رررررر ر ر رر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫فاظٍكرتنيرمارًسذيرِفرثوحِسراًصتر ُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫رر ر ررر رررررر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫نرثعفررر ٔبرذار‬
‫ررر‬ ‫ررررر ٔبر ررر ر‬
‫نرختصحرمٌمرَيذنخوزر‪،‬ر‬ ‫رررر رؾؼر ررر رر ر ر‬
‫ميةرإلرحيسنررر ٔبر رر ر ر رررر رر رررر‬ ‫اًعر َفرراث"ررررررر ررر‬
‫‪).‬روُشٍرلكمةر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬‫حِسرا‬
‫ث رو رر‬
‫جَرابًامتذيرىفراًحاظيرحِامنررركرَار رَلررحلار‬
‫رررر‬ ‫ورشرا‪٢‬كهنجرا‪ٙ‬كيرررثرخخٌاٍر‬
‫ررررررورررثـ‪١‬كررر َمرهنرَ ررر رر رر رر رررررر ر رر رر‬ ‫ثـ‪١‬كرَجسٍرِفر ر رررر ر ررر ر‬‫‪ٛ‬كر‪-‬رزمبار‪-‬ررر رر ر ررر‬
‫ِصحياروكوإلرَصَحار‪ .‬ر‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر رر‬
‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسر‬ ‫فلوهلر(ورًرر ر ررررر رر ر رررررر ر ررر رررررر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫ُسترُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرمارًسذيرِفرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫احستراًيتركسررررًعريفِار‬
‫ررررر‬ ‫ررررور ر ررررر ررر‬‫نرا‪٢‬كسربرٌٔكراً‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرراثررر)رمـياٍر‬
‫رررررررر ٔبر رررر‬ ‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬
‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫ارلرًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫اًعر َفرر ررررررررر‬
‫اثر‪،‬روماركسررررًعريفِار‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫ررررررررربرٓ ر ررررررررر ر رر‬
‫دصرًتتـةرًخوحِسرا‬ ‫ةركسررررًعريفِارؿا‪٠‬كر‬ ‫رررررر ٔبر رررررررررر ر رر ررررر‬
‫هنارًتتـةرًخوحِسراًصتر ُوتررَِر ررر‬ ‫اًـا‪٠‬كر‬
‫ةر‪،‬روماركسررررًعريفِارؿا‪٠‬كرًتتـةر‬
‫رررررررررررررر‬ ‫ررررررررربرٓ ر ررررررررر ر رر ررررر‬
‫دصرًتتـةرًخوحِسراًصترُوتررَِر ررررررررر‬ ‫ةركسررررًعريفِارؿا‪٠‬كر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررر‬‫ًخوحِسرا‬
‫ؿا‪٠‬كرًتتـةررر ر رر‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫رررر ٔبرنراًخ‬
‫رررررصراذٍر‬ ‫ررررررررربرٓ ر ررررررررر ر رر ررر رر رررررر ررر‬
‫دصرًتتـةرًخوحِسراْكاِكَةروكريرر‪ٛ‬كر‪.‬رمف‬ ‫اثركسررررًعريفِارؿا‪٠‬كر‬ ‫اًعر َفرر ررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ًخوحِسرا‬
‫رر ر رر‬
‫رررر ر‬
‫اًـلولر‪.‬ر‬ ‫ررر رٔل ر رر‬
‫رُانررروررررر ر‬ ‫ًُسرِفرا‬
‫رررر َـر َمريررروررر رر‬
‫رؾيسراً‬‫احسرإلرًخجرز ٔبرررر‬
‫رررور ر رر رررر‬
‫شءر‬
‫ررررر َـر َمريررر‬ ‫جعةركاًةراًـجةرهَفرًلولررر َُر رَرشرررر رررر ر ر رررر ر ررررر ر‬
‫ارمنرًخعسىرًخوحَِرمسريتراً‬ ‫روكوهلرؾفار‪ٝ‬كرؾيَر‪:‬ر‪-‬ر(وٕارينررر ٔلر ر رررررررررر ر رررر رررر ر‬
‫هَر‪٣‬كصذر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبرمررر ٔبرررر ر‬ ‫هسزيرمارارحِنراًصخير؟!رُيركالرابًىفصررر ٔبرور ر ر ررررر رررر‬
‫هعقرابًحسؿةر؟!ر‬ ‫)روإلر ر رر ررررررر ر رررر رر رر رررر رررر رررر رر‬ ‫سمرا‪٢‬كـاِصر ررر‬
‫سالر رررررر‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫ررروار ٔلر ر رررر رررر ررر رر ررر رر رررر ر ررررر ر ررررررر رر ر ر‬
‫خساذرظازرخاُالرإلرًعَحرًخوحَِرمسريتراًـميرالاسالرسمر؟!ر ر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫ررررلابءر‬ ‫ٔبر رر ررر رررررر‬
‫نرذاًفرمارزمسَرا‬

‫‪78‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررلرٓ رررررر‬
‫ابءر‪،‬رتيررر‬ ‫ٕار ررر ررررر ررررر ر رر رررررر رر ررر ر ررر ر ررر ررررر رررررر ررررر ر ررررررررررر ر‬
‫رنرُشارًِوراًـجةرحلار‪،‬رحِامنرًعريراْكُكرؿَلرمٌاشمراًياشرابًِويرومذاتـةراحِتاذرا‬
‫وزسمرآكعمرمبارًُسرفَِرمسًسارؿَلراًياشرحاهلر‪ .‬ر‬
‫ررررررور ِحرر رر‬
‫ِسر‬ ‫ررر ًارررر ر ررر‬
‫رفاظٍكرتنيررر ٔبهروراغراًخ‬ ‫رَرِفرررر ررررررر ر رررررر رررر ر رر ر‬
‫هفسَرنامرًرصخرُيارإلرًـصفرحسوذ‬ ‫ررر ٔبهر رر‬
‫وكوهلرؾفار‪ٝ‬كرؾيَر‪:‬ر‪-‬ر(مؽر‬
‫ررررورررًـَلررر ٔبر رسمعررر ٔبرنررر‬
‫اًخوحِسر!ر‬
‫ظولراٗكٍنرررورررر ر رر‬ ‫ررربرٔ ر ر ررر رر‬ ‫اًثالزة‪).‬رمنراًخ ررر ررر رررر‬
‫سًُسرؿَلراًضرررَخررروٕار رررررررر ر ررر ررر‬
‫ػِازٍرتثوةراّكاُيرت‬
‫رَلرتَانر!رفاًصخيرًلعسررر ٔبرنررررٔبهرور ررررر ر رر رر رررررر رر ر‬
‫اغراًخوحِسرلكِارمذساذٍكرمؽر‬
‫ررررر‬ ‫َخراًعاويرػاُصرإلرحيخاحررر ٕار ررررر ررررررر رر رررر ر‬
‫ملعوذراًضررر رررر ررر رر ررر رر رر ررر‬ ‫رر ر ررررر‬
‫دصيررر‬ ‫ررر ٔلر ر ر‬‫ررر رٔلهروراغرا‬ ‫ررربرٓرمنراب‬
‫ررر ٕاررإلررر ٕارررار‬
‫هوغر‪،‬رمفنرًؤمنرتيوغرإلرًـسرمؤمٌارتش‪ٛ‬كراًيوغر‬
‫هوغرؾنر ر رررررر ررر رر رررر ررر رررر ررر رررررر ر ررررر‬ ‫رر رررر ررررر‬
‫تـضِارإلرًيفصذرر ر رررر‬
‫رررربرٔرررررررر رر ررررررررر رررر ررررر رر ر ررر ر رررر ر‬
‫هَر‪٠‬كرًـميرصُئار!روُشارُوراًخساذيرا‪ٙ‬كيرًلعسٍر‬
‫ررر‬ ‫ررررور راحسارف‬
‫ثيىةر رهوؿار‬ ‫ررر رٔلهروراغررروررر ر‬
‫!رفر ٕاررنررربرٓرمنر رجلكرا‬
‫ررر‬ ‫ررررر ٔلر رر ررر ر رررر‬
‫نر‪ٝ‬كرا‪ٙ‬كيركالررر ٔبرهنمر‬ ‫ارتيوغرذونر رهوغر!ر‬ ‫نرمرشيكراًـصةررربرٓمٌرروررررر ررررر‬
‫نرًلالررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫َخر‪،‬روؿَََرفالرًعحررر ٔبر ررررر‬
‫رراًضررر ررررررررررر ررر ر‬
‫ررربرًٔر رر رررر‬
‫سًِتمروػيرروارربررهفٔررسِمر‬
‫رررر‬ ‫ررربرٓمٌررورارت‬
‫ررر ٔبرهنمر‬
‫ا‪٢‬كلعوذر‬ ‫ررر ٔبررًضار‬
‫رررورررر ر‬ ‫رررلرٓررر ررر ررررر‬
‫ًةرِفرر‪ٛ‬كراًيوغر‬ ‫برٓمٌرروررررر ررررر ر رر رررر‬
‫ارتيوغرنفصضمرِفرراثرا‬
‫ررر ر‬ ‫مؤمٌنيرررورًررُسروراررر ٕار رر‬
‫رإلرَكفررصرٍنر‪.‬‬ ‫ر ررر‬
‫ًرشرتنيررر ٔبر ر رر‬
‫ُير‬ ‫ررمنررر ٔبرنرً‬
‫رررر ررر‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫سالرسمررر ٔبرصرسرّرر‬ ‫ررررر َـر َمر ررر‬ ‫وكوهلرؾفار‪ٝ‬كرؾيَر‪:‬ر‪-‬ر(و ٔبر رّيرر ررررررر ررر ر‬
‫رحٌاًةرؿىلرمسريتراً‬
‫ر‬
‫ررروراًررربراء‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٔلرر ررررر ررررر رررر ررررر ر‬
‫موزراًيترًـلسرؿَهياراًوإلءر‬ ‫رررورًرر ر ررر‬
‫ُسترمنرا‬ ‫ررررروررراتت‪،‬ر‬ ‫رررر ر ررر‬
‫ُسترمنراًث‬ ‫ررررررررور رِحرِسرً‬ ‫راإلر ررَ‬
‫سالرمررر ٔبر رنرر ٔبرركسامراًخ‬
‫ر‬
‫ررر‬ ‫رررر ٔلرركسام‪،‬ر‬
‫رررررو ٔبررهنراررر ٔبررموزر‬ ‫ررررررورٔبهر رررر ررررر رر ر رررررر ر ررر ررر‬
‫رَرًُسرُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرُشٍرا‬ ‫ررر ٔبر ررورسر يرررةرررمرذحـة‪،‬ر‬ ‫ررربرٓررر ر‬
‫ًةرحمّكةر‬ ‫و ٔبررهنرررررر ررر‬
‫ار‪٠‬كرٍصذرهبار‬
‫‪١‬كروإلرمضاحةرِفرالاظعالخررر)ركولرإلرًثختروإلرخيَوارمنرثسًُسرؿَلر‬ ‫رررررِـ ررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر‬ ‫اظعَحرؿَهيارتـغررر ٔبر رُيراً‬
‫ر ر رر رررر ررررر‬
‫اتتراٗكٍنر!رتيررر‬
‫ررروررر ررر رر ررررر‬ ‫رررر ر ررر‬
‫ُسترمنرز‬ ‫‪٠‬كرًليررر ٔبرنررر ٔبرر ررررررر ر رر‬
‫كسامراًخوحِسرً‬ ‫إلرفاًصخيررر–راٗكنخوزراًعاوير‪-‬ر رررر‬ ‫رررروٕار ررررر رر‬‫اًصخير‪،‬ر‬ ‫رر رر‬
‫نرَكنراًضرررَخررر‬ ‫ررررررخلسرميررروار رٔلركسامر!ر‬
‫رررررروٕار رر ر رررر‬ ‫!رومـَومرؾيسرلكرريرًةراًفصقرتنيراً‬
‫كالر"راًخلس مير"ررررررر ررررر رر ررر ررر ررررر ر ررر‬
‫ٌَخوحِسررروراًررررخلسر ررر ررر‬
‫ميراْكاذجررر‬ ‫ررر رٔلر رررررررررررررر‬
‫كسامراًثاتخةرا‪٢‬كىرورهةرررررر ر رر‬ ‫اسقراًحسزرجيِيراًفصقرتنيرراثرا‬
‫ررررصررر ررررر ررر رر ررررر ر ررر رررر‬ ‫اٗكنخوزرؾحسراً‬
‫ر ررر ررررر‬
‫ثلوميررر‬
‫ررروررر ر‬ ‫ررر رٔلرفاكزر‬ ‫ررمنررررٔب رررر ر رررررر‬
‫نرًخعسزرًيلسرا‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫سالرسمررررٔب رصسرّرر‬ ‫ررررر َـر َمر ررر‬ ‫ررربرٔ رّيرر ررررررر ررر ر‬
‫رحٌاًةرؿىلرمسريتراً‬ ‫ررر رٔل رولرف‬
‫تـسراًلصنرا‬
‫رر ررررر ر‬
‫ر‬

‫‪79‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ًـصفراًفصقرفىِفرجسولرهلررررهفسَر‬
‫ررر‬ ‫ررروررر ر ررررر ر ررر رر ررر ر ر رر‬ ‫رنرَكنرًفصقرتُهنامر‬
‫رررر ٕار رر ر رررر ر رررر‬
‫ثرمنرإلرًفصقرتنيرُشاروراكر؟!رف‬
‫اًعحوا ررر رر رررر ر ررر ررر رررررر رر‬
‫مير؟!رر ر‬ ‫ررر ٔلرر رررر رر‬
‫كسامرإلرِفراً‬
‫ررررررخلسر رر‬ ‫ػِازٍرِفرزوةرا‪٥‬كخَفرمـَرِفرا‬
‫اًخسًُسرؿَلراٗكنخوزراًعاويررروٕار رررررر ررر ر ررر ررر رررررر‬
‫ررر ررر ررر ررر ررر ررررر ررر‬
‫ررررررر ٔلررررر رررررر رررر ررررر ررر ررر ر ر ررر‬
‫مةرفامير‪٠‬كرًَزمَر‪ٝ‬كرثـاَلروإلرزسوهلروإلرر‬ ‫اّكياًةرعمرمارثلولرتَرمنر ر ررر ر ررررررررررر‬
‫ورشراحِتاذرؿَامءرثَزمرتَرا‬ ‫رر رررررر ررررررر ر رررررر‬
‫رررررر ر‬ ‫ٔبر ر رررر رررر ر‬
‫حسارمنراًعحاتةر!‬
‫رررر ر‬
‫ررروجرصراءر‪.‬‬ ‫هنارمسربرٌٔكرررارٕرر ررررر رررر‬
‫رميانرونفصرووإلءر‬ ‫نرثعوزرمسربرٔ رر ر رررررر ر ررررررر‬
‫ٌكرذالفِةراحِتاذًةرؿَلررر ٔبر رررر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر رررر‬
‫راّكياًةر‬
‫ررررر ر‬ ‫ررربرٓابءانرًل‬
‫ررررررور رًونر"ر!‬ ‫حاةراًعحوترؿَلر"رُىشاروخسانر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر رر‬
‫نرٌضةرصرررر رررر ر ر رررر ررررر ر ررررر‬ ‫راّكياًةر‬
‫ررر رٔلركسامر!‬
‫ررررر ر‬ ‫خلسمرذالفرِفرا‬ ‫ثعوزرذالفَرِفراً‬
‫رررررر ررر ر ر رر‬ ‫رررررررٔب ررر رر ررر رررر رر‬
‫نرثسًسرؿَلراًصخيرررور ر ررر ر رررر‬ ‫راّكياًةر‬
‫اًخوحِسر!روُورًُسرنش‪ٛ‬كر‪،‬رتيررر‬ ‫يةرِفررر ٔبر ر ر ررر رر‬
‫ظولراٗكٍنرررورررر ر رر رررررر رررر ررر ر ررررر‬ ‫ررررر ٔبر ر رررر‬
‫ُيراًسررررر‬ ‫رررررر ٔبر ررر رر رررر رر رر ررر‬
‫نرثؼِصراًصخيرخمخَفرمؽر‬ ‫راّكياًةر‬
‫ُورمنرُور–رمنراًضِصترمباكنر–رِفرورشراًخوحِسر‪ .‬ر‬
‫ذحـةرثلولرابً‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫ررررمرررررررر ر‬ ‫نرًُسرُياكررربرٓررر ر رررر رر‬
‫ًةرحمّكةروإلرسر يةر‬ ‫ررر ٔلرمةر‬
‫ررر ٔبر رررر ررررر‬ ‫نرحزمعررر ٔبر رررر رر ررر‬
‫نراًصخيرٌضررررر‬
‫َؽرِفرا‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر‬
‫راّكياًةر‬
‫حىذفيرابًلمزررروراٌرَمزر‪ .‬ر‬ ‫رررلرٓ رَيثررروار ٔلر رررر‬
‫حاذًررررور ررر رررررر‬ ‫هلولرتَر‪،‬رمثرإلرثشهصررر ٔبر ررر‬
‫هترث‪ٜ‬كرا‬ ‫ا‪ٙ‬كيرررر ر ررررررر رر ررر رر‬ ‫رر‬
‫رررر ر‬ ‫كالرهبارمجؽرمنررررٔب ر ررررر‬
‫ُيراًـ‪١‬كر!‪.‬‬ ‫نرملاٌكررررٔبدَِر‬
‫رررر–راًعاوير–ررر رر ررر رررر‬ ‫ررررٔب ررررر‬ ‫وًـيراًض َخر–رؾحساًصساقر–ر ررر‬
‫‪٠‬كرًسزر‬
‫ررر ٔبر رر ررر ررر‬
‫ورِفركريٍر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرة‪،‬ر‬ ‫(ومنرًًذلسٍرِفرحـهلرر‪ٛ‬كرمنرثوحِسرا‬
‫ررر ررر رررررر ررر رر رر ررر ررر ررر ر رر‬ ‫ررررررررررفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‬ ‫َخرؾحس‪ٝ‬كراًفلَِرو‬
‫رَ‬ ‫راًضرر رررر ر‬‫كرَار رَلررر ر‬
‫ظاةرِفرررارهخلاذٍ‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫فَراًسرَرَف‪،‬رمفار‬
‫رررررر ٔبر رر رر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر‪٠‬كرًـ‬
‫ررررصرررررر ر‬ ‫هوؿارخسًسررًاررِفراًخ‬
‫ضافر ر رررر ر رر‬ ‫ررر ٔبر رر‬ ‫ررررررور رِحرِس‪،‬ر‬
‫ررر ٔبروررر ٔبرهَر‬ ‫رمنررر ٔبهروراغراًخ‬
‫آكالفرفَِرذالفرِفرظصقررر‬
‫رررور ر ر رررررر ر ر رر رر ر ر‬ ‫ميرؿَميركريرثوكِفي‪،‬ر‬
‫اغرا‪٢‬كـصوفةرثلسر ررررر ررر ررر رررر‬ ‫ررر رٔلهرور ررررر ررررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررىلرا‬ ‫رٔل رررر‬
‫نرثلسرميراًخ‬
‫ارمنررر‬ ‫َساروحىرامرً‪،‬ررر رٔلنررر َُر رَرشرررر‬
‫نرًؤمنرتَرسررر رررر ر‬ ‫ررر رًاب ررر ر‬
‫‪،‬روحةررر ٔبر ررر رر ررررر‬ ‫منراب‪ٞ‬كرز‬ ‫ا‪٢‬كلذَض‪،‬رمفنررربرٓر ررر‬ ‫ارًرررر رر ر رررر رر ر‬
‫حَانرإلِفرا‪٢‬كضمونررروررررر رررر‬
‫رررهلررر‬ ‫نرًـخلسررر ٔبرررررُ‬
‫هَرسر ْحر َحرارهرََرُرر‬ ‫ررررررر ٔبر رررررر‬ ‫رر‪،‬رومنررربرٓرمنرر راب‪ٞ‬كررراررًِٕرررًاررإلررر ٕار ررر ررررر ر‬
‫رهلركريٍ‪،‬روحةرؿَََر‬ ‫مـاينرامسراًصةرسر ْحر َحرارهرََرُررررر‬
‫ررر ررر رررر ر رررُ‬
‫ررربرٔ رر رر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرُوررر‬ ‫ررررررررٔب ررر رر‬
‫نرًؤمنرت‬ ‫ررربرٔ رررر ررر رررررررر ر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَ‪،‬روحةرؿَََر‬ ‫مصروحسٍ‪،‬رنامرهلرآكَقروحسٍ‪،‬رومنررربرٓرمنرت‬
‫ار رٔلر رررر ررررررر ررر رر رررر رررررر‬
‫‪80‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رذذالرثوحِسراْكُكررر‬
‫ررررر ٕار ر رر ررر ر رر ررر ر‬
‫ًمرهلرِفرحّكَ‪.‬رف‬
‫ًمرهلرِفرمَىَ‪،‬رفالرررِشر رر رر رر ر‬
‫هَرنامرإلرررِشر رر رر رررر ررررر‬ ‫رررو ٔبررررررر‬ ‫رررو ٔبرررر ررر ر‬
‫هَرهلراْكُك‪،‬ر‬ ‫اْكُك‪،‬ر‬ ‫رر‬
‫ررربرٔ رررر ررر رررررر ر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَرحق‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رر ر رررر رر ررر ررررر ررر‬
‫ةرحق‪،‬روحـهلرمنرمـاينراإلرميرَرانرت‬ ‫ذذاهلرِفرا‬
‫ررروٕار ر رر رر‬ ‫ِفراًصتر ُو ِترَر رر ر‬
‫ةرحق‪،‬ر‬ ‫ر‬‫رررر‬
‫ر‬
‫انراب‪ٞ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررورحر رر ررررر رر رر ر ررر‬
‫ِسرلكَرمٌسزحرَتتراإلرميرَر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررررور رِحر رر ر‬
‫ِسرحق‪،‬رفاًخ‬ ‫ررر رًابرررمنررر ٔبرتروراةراًخ‬
‫تَانروحـهلراب‬
‫رررررررصرًفرررورررر ررر رر‬
‫وٕارفرصراذٍرتخـ‬
‫ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر َمر رَسرارئرِ رررر ر ر رررر‬
‫يروفعولرنثريت‪).‬ر‬ ‫انراب‪ٞ‬كرثيسزحرَتخَر‬
‫وراإلرميرَر ررر رررر رر رر‬
‫ر‬
‫رُؤإلءرا‪ٙ‬كٍنرررسراذرروراررر َُر رَرشرررررر ررر ررررر‬
‫اراًلسمرإلرًلذيضررر‬ ‫‪:‬ر(ررًىنردعربرٔرر ر رررر رر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر ر رر ر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫راًضررَخررر ٔبررتوذررر رررر ررر رَ‬
‫اٗكراًسَميرو‬
‫ارمـاينررر َحرلر ررررر ر ر ر رر ر‬
‫ةر‪،‬رودعؤضمردعربرٔرر ر ررر رر ررر ر رر رر‬
‫راحِتاذيرِفرمععَحاثررر‬ ‫ررر ٔلر رررر ر‬
‫هنمركعسرورررررر‬ ‫اظرِفراًيىريرؿَهيمر‬
‫رررررروارإلررفٕرصر رر ررررر ر رررر‬
‫ررثحسًـِمر‬
‫اميثرو‪ٝ‬كررر ٔبررؿ‪١‬كر‪).‬ر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫اميثرإلرِفرمضمونرُشٍرا‪٢‬كععَحاثررروراًررررخلسر ر ررر‬
‫ورررثلسر ر رر رر ررر رر ر ررر ررررر ر رر رر‬
‫كسامر‪،‬رفلسررركرَار َلرر‬
‫رررر ٔبرر رررررررر‬‫ررررررور ِحررِسررر ٕاررىلررر ٔبرزرتـةر‬ ‫ررررررًررًسر حةرً‬
‫رررررررخلسرميراًخ‬ ‫ررررررررفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رواب‬ ‫اًفلَِرو‬ ‫راًضرر رررر ررر ر ر‬
‫َخرؾحساًصَحنررر رَ‬ ‫وركرَار َلرررر ر‬
‫ورزالزةرر)ررر‬
‫ررررررررر‬ ‫رىلركسمنيررر ٔبر ررر‬
‫ررر ٕار ررر رر‬‫ررررريلسمر‬ ‫ررررررور ِحررِسرً‬
‫اًعحَحررر ٔبرنراًخ‬
‫رررروررر ر رر‬ ‫ررررررور رررر ر ر رررر‬
‫ًىٌَرذالفراًعروراةر‪،‬ر‬ ‫ررررر ررر رر‬
‫تَرتـغرمضاخييار‪،‬ر‬
‫نرإلرخيصحررؾنر‬‫راحِتاذير‪،‬رٌسوػرالاحِتاذرفَِرتضاتطررر ٔبر رر رر ر ر‬
‫يحررر ر ررر ررررر ر ررر ر ر ررررررررر ررر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫نرمدسر ٔبرراًرررررخلسر ررر ر رِ‬
‫فدنيراًضررَخررر ٔبر رررر‬
‫رر رررر ر‬
‫ا‪٢‬كضمونراًرشؾير‪ .‬ر‬
‫ررر رٔلرررًفاعرررور ر‬
‫أكيررر‬ ‫‪:‬ر(روؾيسراًالكمرؾنرالاظعالخرفسإلإلثرا‬
‫رر‪ٝ‬كررررررررر رررر رررر رر ر ر ر ر ررر ر ر ر‬ ‫رررفررَلَرُر رُ‬
‫ررررٔب ر رر ر ر رَ‬
‫َحسرمصسيرو‬ ‫راًضرر ررر‬
‫َخرزضار‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫إلرحىونراًفصوقرالاظعررَالر رِحِرٌ رررر ر ررر رر‬
‫ةرملسسةرحبَرررر‬ ‫يخؼصررررٔب ررر ر ر ررررر رر رر ر ر رِ‬ ‫رررررِـ‪١‬كر‪ ..‬روار‪٢‬كررر ر‬
‫ثيـسمرا‪٢‬كضاحةرتنيررررٔب رُيراً‬
‫رررورررر ررررر رر رررر‬ ‫ثرردسؽر‬
‫ررررٔبور‬
‫هلطرفهيار‬
‫هـاذيرؿَهيار‪،‬رمفنرررر ررر‬ ‫رررزراثررررٔب رُيررررر ر‬
‫اًسريرةر هروراَلررروررررر رررر رررررر‬ ‫ارمنرصـا‬
‫رررزرررر رر‬ ‫حِانر صـا‬ ‫ررر رٔل ررر‬
‫حىونرِفرحنيرمنرا‬
‫ر ر ر رر رر ر ررر‬
‫ارًُسرثسسًسر‪) ..‬ر‪ 1‬ر‬
‫راًحسغر؟؟؟ررر َُر َشررررر ررر ر رر‬
‫ُيررررر ر رر ر ر‬ ‫رررر ِمرنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫اذرظازر‬ ‫سرررر‬
‫رررررورار ررر رررررر ررررر رر رر ر رررررر رررر ر رر‬
‫هنيروضـَةركسروكـترِفرِشكر‪،‬رفِيرَيحصير‬ ‫ررررررشرًةرتل‬ ‫رَلرحماَكرث‬ ‫رررر ٕار رر‬ ‫رررر ٔبر رر رر رررر‬
‫همرحِامنرثخحاَكر‬ ‫و ٔبر ر ررررر‬
‫ُضةرمثاإلر‪:‬ر‬
‫رررر َُر رَرشرررررررر ر ررررر ر‬
‫ارمارًلعسٍراًضررَخررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعررَفر رر‬
‫اثر؟!رو‬ ‫ررر رل َمسر َر‬
‫اءرو‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررررٔب رر ررررر‬
‫مرِفراًصترُوتررَِرةررررٔب ررمرِفرا‬ ‫َُر رَشرررر ر رر ر رر‬
‫اراًرشكرِشكرىفرا‬

‫كِير‪،‬رمًضوزارؿَلرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬

‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫َخرؾحس‪ٝ‬كرررسررر رررررر ر ررررر رررررر‬ ‫‪1‬رِفرزذرؿَلرموضوغر(ررر رر ررر ررر ر رر‬
‫اًفصوقرتنيرثوحِسررراررًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةرر)ررررٌَضررر رررر ر‬
‫‪81‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررررور رِحر ررررر ررررر ر‬

‫ِسراًثالزةركوإلرررور راحسار‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رَلركسمرمنررر ٔبرركسامراًخ‬
‫ررررر ٕار ررر رررر‬ ‫ٌكروِشٍرإلررررجسرررخعَؽر‬
‫رررررثعيررَفِار‬ ‫ار‪.‬رمفسربرٔ رررر ررر‬
‫اٍر‪ٝ‬كرذرريرررررر‬
‫حرزرررر رر‬
‫تيرفهياراكوالروزذوذروًلكركولرجحخَر‪ .‬ر‬
‫عمرمنراًصترُوتررَِر ررةر‬
‫رررر ررر ررررر‬ ‫روحسٍرو‬ ‫ًؽر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫ررررررشرررر‬
‫نرحقراًد‬ ‫همروكـترِفرِشكراًصترُوتررَِرةررر ٔلر رر ر‬
‫اءرًلولررر ٔبر ررررر رر رر ر ررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررر ر‬ ‫فدـغراً‬ ‫ررر‬
‫ًؽر‪ٞ‬كرفلسررر ٔبرِشرهتررر‬ ‫رررررشرررر رررر‬ ‫ًؽراًلاىضرا‪٥‬كاًفرًد‬
‫رررررشرررررررر ررر ررر‬ ‫هنارمنرفـيراًصةرثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرروٕار رررررر ر رر‬
‫نراؾخلسثرَصةرج‬ ‫ٔلر رررر رررر رررر ر رررررر‬
‫نراًخحاَكر‬
‫رررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔلر ررررر‬ ‫تـضِمرًلولررر ٔبر ررررر رر رر ر‬
‫همروكـترِفرِشكرا‬ ‫رررروررر رررررر ر‬ ‫ررررررشرررررر رر‬
‫ًؽرًلرير‪ٝ‬كر‪،‬ر‬ ‫ةروِصفترحقراًد‬
‫ابًصتر ُوتررَِر ررر رر رر ر‬ ‫ررر‬
‫فترفـ‪ٜ‬كررر‬‫ارفلسرررِصر رررر‬ ‫همرثخحاَكرًلريررر َُر رَرشررررر‬
‫حبّكِامرفىرور رررر رررررر‬ ‫رَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ر ر رررر رر ر‬
‫روزسوهلرومنرحيُكرر ر ررررر‬ ‫إلرٍىونررر ٕاررإلررر ٕار رر‬
‫ررر ر ر‬
‫رهمروكـترِفرِشكررر‬
‫تـضِمرًلولرررارٕر ررررر رر رر ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر‪،‬ر‬
‫رررروررر رررررر ر‬ ‫رِشكرِفرا‬
‫رررر ُُررَرورر ر رر‬ ‫احةراًرصفر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٕار ررر رَ‬
‫رَلركريٍرو‬ ‫اًررور ر رررر ر رر‬
‫ررررررشررررر ررر ر ر رر رر ررر رر‬
‫ًؽركسركسحترِفرظفاثر‪ٝ‬كررر‬ ‫رَلرمنرًضاظمءر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررِفراًد‬
‫همرتخحاِكمررر ٕار ررر ررر رر ررر‬ ‫اًعر َفرراثررر رٔلر رررر رر ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫ارلر َمسر رَ‬
‫رررررروررر رررررر ر‬
‫تـضِمرًلولررر‬ ‫اًـَميروكريرر‪ٛ‬كرمنرظفاثَر‬
‫آكحريررروررررر رررر ررر ررر رر‬ ‫اًصةررروار ٕإلررهلرررور رر‬ ‫اًـسلررروررر ر‬ ‫ررررربرٔهَرررر ر‬
‫اْكُكرررورررر ر‬ ‫راًلاضَةرت‬ ‫ثرَ َـرررَاَلرررررر‬
‫رررررور رًىنررر‬ ‫رررور رررررر ررر رر ررر ررر رر‬
‫ٍهيار‪،‬رفالرمضاحةرِفرر‪ٛ‬كرلكَر‪،‬ر‬ ‫ًلكروَجةرُورم‬
‫ررررررررررور ررر رررر‬ ‫رهمروكـترِفررر ٔبهرور رررر ر ررررر‬
‫اغراًرشكراًثالزةرمـار‪،‬ر‬ ‫ارٕر ررررر رر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر‪ .‬ر‬ ‫ررررررور رِحر ررر ر ررررررر رررُ‬
‫ِسرًصةراًـحَسرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رؿََمرجترصرًسراًخ‬‫رةررررر رر‬ ‫اْكُكراًرشؾيررر ٔبر ررررر رر رررر ر ررررَ ِ‬
‫همروكـترِفراًرشكروجير رُ‬ ‫ر ر رررر رر‬
‫احرِشكراْكاِكَةرِفررررٔبهرور رررر ر‬
‫اغراًرشكررر‬ ‫ِفرمـصطرتَانرررارهسرزر رر ر ررر رر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رررر ر ررررر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬
‫راًضررَخررر ٔبرر ررر رررر ررر رَ‬
‫توذاٗكراًسَميرو‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ضِوزترر‪:‬ر(ِشكراْكاِكَةرمٌسزحرِفرِشكراًصترُوتررَِرةررر ٔلرررررررررررر رر ررر رر ررررررر رر ر رر‬
‫هَراؾخلاذرمسجصركرير‪ٝ‬كر‪،‬رورُورِشكرِفررر‬ ‫ار‪٢‬كر رر رررررررر ر ررر رر رررررر رر رر رر ر ررررر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔلرهَر‬
‫ررر‬ ‫‪،‬رورِشكرِفرا‬
‫ًمر‪ٞ‬كرِفرامسَراْكُكروِفرظفةراْكُكررر رررر ر رر‬
‫ررررررررررِشر رر رر ررر رررر ر ررر رر ررررر ر‬ ‫سامءروراًعفاثررر ٔلرهَراؾخلاذر‬
‫ار ٔلر رررررررر ررر‬
‫رررررر ر‬ ‫رىلرِشغر‪ٝ‬كرؾنر‪ٝ‬كرثـاىلررر ٕار ررر‬
‫رىلركريٍرر)ر‬ ‫رررر ٕار رر ررر ررر رر ررررر‬ ‫ِصفرًـحاذتراًعاؿةروراًخحاَكر‬
‫ر ررررررررررر رررررررررر‬
‫وُياكرماركصزثَراهترودعخَرًساكر‪-‬رَيذنخوزرؾحساًصاسقر‪-‬ركديرظفحاثرِفرزساًخمرُشٍركو‪ٛ‬كر‪:‬ر‬
‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرراث‪،‬ر‬
‫ررر ٔبروررر‬ ‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬
‫ثوحِسرا‬ ‫ثوحِسرررارلرًرُوررَُِرةرررور ر رر‬ ‫رررر ٔبرر رررررر ر رر ررررر‬
‫كسام‪:‬رثوحِسراًصتر ُوتررَِرةرررور ر رر‬ ‫رىلرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫(رثلسرميراًخ‬
‫رررر‬
‫ثوحِسررر ٕارزراذتر‬
‫رررر‬ ‫رررور ر رر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرراث‪،‬ر‬ ‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫رثوحِسراًصترُوتررَِرةرررور ر رر‬
‫ثوحِسرا‬ ‫ررر ُُررَروررر ر رر ررررر‬
‫زحاثرو‬
‫ررروٕارررر رَ‬
‫ررررصرفةر‬ ‫ٕار ررر رر رررر ر رر‬
‫رىلركسمني‪:‬رثوحِسرمـ‬
‫احضةرؿَلررر‬
‫ارًسلرذإلٌكرررور رررر‬
‫رشرررر ر ررر ر‬ ‫ررر َُر رَ‬
‫رررصراهئمر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررر ررر‬
‫اءرِفراسر خل‬ ‫ًُسرادذالفراً‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر)رررر‬
‫ررررررر ٔبررر ررر رر ر‬ ‫رثوحِسرا‬
‫ررر ُُررَروررر ر رر‬
‫وظَةرو‬
‫ر رر رَ‬
‫‪82‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫إلرًورَكنررر ٔبرمرصررر ر رررررر ر ررررر ررر ررر ر رر ر ررررررررر ر رر ررررررر ر رر‬

‫ارحمىامر‪٢‬كارَكنرُياكرُشارالادذالفر!رومارًععَحرؿَََرمجٍكر‬ ‫ررروٕار ررر رر ر‬
‫يحرر‪،‬ر‬‫اظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررر ٔلررمصرررر ر رِ‬‫ٔبرنرا‬
‫رهمرتلو‪ٛ‬كررر‬
‫مؽراثفاقراًلكرِفرا‪٢‬كضمونر؟!رتَلر‪،‬رمثرررارٕر رررر ر‬
‫مبارإلرًععَحرؿَََركريضمررر‪-‬رظحـار‪-‬ر ررررررر رررر رر رررر رر ر رر رررر رررر‬ ‫ررررررر ررر ر رر رررررررر ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءرز‬
‫رمنراً‬
‫رررورًرر ر ررررر رر ر رررررر ر ررر رررررر ر ر رر‬
‫ُسترُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرمارًسذيرِفررثوحِسر‬ ‫ررررركرَررَاهلررر ر‬
‫راٗكرنر ُخر ررررر ررر‬
‫وزراًعاوير(‬ ‫اًساتقررر ٔبرررزخترمار‬‫رر ررر‬
‫اًعر َفرر ررررررر‬
‫اث)رفٌلَتررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫تنيرمارًسذيرِفرثوحِسرا‬
‫رررور رررررر ر ر رر ررر ر رر‬ ‫ررراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫هلَترتـسُارحسوذارفاظٍكرتنيررررٔبهرور ررر ر ر‬
‫اغرادصيررر‬ ‫اءرمثررررر رررر ر ررر ر ررررررر ر ررر‬‫رررر ُـرَرَ َمرررر‬ ‫ررررررور رِحر رر ر ررر‬
‫ِسرٔكٍكرمنراً‬ ‫حسوذارفاظٍكرتنيررر ٔبهروراغراًخ‬
‫ر ررررررر ر ررر‬
‫ررر‪-‬رابزكر‪ٝ‬كرفِمر‪ .‬ر‬ ‫وثلس اميثرادصير‪.‬رفافِمرر‪ٛ‬كر‪-‬ررٔب رررررررر‬
‫هياراًلازىءر‬
‫جعةركاًةراًـجةرهَفرًلولررر َُر َشرررر رر‬
‫ارمنر‬ ‫ررر‪-‬ررر‪:‬ر(وٕارينررر ٔلر ر رررررررررر ر رررر رررر ر‬ ‫اسقراًحسزر‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر‬ ‫ماركوهلررر‪-‬ر ٔبر ررر ر‬
‫يراٗكرنر ُخر ررررر‬ ‫و ٔبر رررر ر‬
‫ررررًار‬ ‫رَرِفرررر ررررررر ر رررررر رررر ر رر ر‬
‫هفسَرنامرًرصخرُيارإلرًـصفرحسوذ‬ ‫رررررر ٔبهر رر‬
‫سمرا‪٢‬كـاِص‪،‬رمؽر‬ ‫سالر رررررر‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫ررررر َـر َمر ررر‬ ‫رر ر ر رررر ر ررررر ر‬
‫ًخعسىرًخوحَِرمسريتراً‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫رررر ررر‬
‫ًرشرتنيررر‬ ‫ررمنررر ٔبرنرً‬
‫رررإلر رسالرسمررر ٔبر رصسرّرر‬ ‫ررررر َـر َمريرا‬ ‫رررررو ٔبر رّيرر ررررررر ررر ر‬
‫رحٌاًةرؿىلرمسريتراً‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسراًثالزة‪.‬ر‬ ‫فاظٍكرتنيررر ٔبهروراغراًخ‬
‫رر ر ررر‬
‫ر‬
‫موزراًيترًـلسرؿَهياراًوإلءر‬
‫ررر‬ ‫رررلر ررررر ررررر رررر ررررر ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ُسترمنرا‬ ‫رررورًرر ر ررر‬ ‫ررررروررراتت‪،‬ر‬ ‫رررر ر ررر‬
‫ُسترمنراًث‬ ‫ررررررررور رِحرِسرً‬
‫سالرمررر ٔبر رنرر ٔبرركسامراًخ‬ ‫ُيراإلر ررَ‬
‫ٔبر ر ررر‬
‫ر‬
‫ررررلركسام‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رَرًُسرُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرُشٍرا‬
‫رررررروبهر رررر ررررر رر ر رررررر ر ررر ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رررب ررورسر يرررةرررمرذحـة‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ًةرحمّكةر‬
‫ررربررر ر‬‫ر‬
‫ٓ‬ ‫رررروبرهنرررررر ررر‬
‫ار‪٠‬كرٍصذرهبار‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫وراًررربراء‪،‬ر‬
‫رؾنرر‬
‫رررررررر رِ‬ ‫رررررِـ‪١‬كروإلرمضاحةرِفرالاظعالخ‪.‬ر ررررر رر ر‬
‫)رفلَطرحمغروؿاز‬
‫رٍ‬ ‫موزراظعَحرؿَهيارتـغررررٔب رُيراً‬
‫ورٔبرهنراررررٔبر رررر ر رر رررر ررررر‬
‫اٗكًَيرفضالرؾامرفَِرمنراًىشةرؿَلراًصخيرواًخسًُسرؿَلراًياشر‪،‬روًعفحرمٌَراًخـعةرإلحِتاذر‬
‫رررررررارفرَرررر رر ر ررررررررر ررررررر ررررررر ر‬
‫ارؾيسرحسوذرمارزخترتَراًرشغرومارَكنررر‬ ‫نرحىونرمٌعفاروك‬‫اءر‪،‬رحفر ِصر ريررررتمررر‪-‬رَيذنخوزر‪-‬ر ٔبر ررر ر ر رررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررر‬
‫ررتـغراً‬
‫ررروراَلررر‬ ‫رررإلرحيير‪ٛ‬كررر ٔبرنرث‬
‫رررررررررر ٕار رر رر ر رر‬
‫ثـاذيرؿَََرر‪،‬ر‬ ‫رررررررروراَلررروررررر‬
‫ًخَروإلرجتـهلرذًيارث‬ ‫رررزنرررررر رر رر‬ ‫ثزنهلرم‬‫رررر ُـرَرَ َمراءرررر ر‬
‫تـسرر‪ٛ‬كرمنررر ٔبركرورالراً‬
‫رر ررر ررر‬
‫ررروراَلررر‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كرررر رر ر رر‬
‫رروإلرحيير‪ٛ‬كررر ٔبرنرث‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬ ‫رإلرالكمر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ر ر رر رَ‬
‫روزسوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر ٕار رر ررر‬ ‫ررر ٔبر رحسرر‬ ‫ٔبروررررر ررر رر‬
‫ثـاذيرؿَلرالكمر‬
‫ررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‪.‬‬
‫رإلرسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ثـاذيرؿَلرخشطررر ٕار رر ر ر رر رر رَ‬ ‫ٔبروررررر ررر رر ر‬
‫ررررروار‪٢‬كرخحاذز‬
‫ررررر ر رر رر‬
‫ٌ‪ٚ‬كُنر‬ ‫ررر رٔلر رررررر‬
‫كسامرراُتار‪،‬ر‬ ‫هترثخلكمرؾنرا‬ ‫رررررًضربرٔرررر رر رر‬
‫ٍر‪،‬رمثرحئتررررٔبر رررر رررر‬ ‫فاًصخيرًخلكمرؾنراًرررخلسرميروم‬
‫ررر رٔلر ررررر‬
‫كسامرمنررر‬ ‫رررررررر رٔلنرا‬ ‫ًخـمسٍرخيصحرمنراإلر ررَ‬
‫سالر ررمرهنائَار‪،‬ر‬ ‫مضموهنار!روإلرصمررررٔب ررر رررر ر ررررررر ر‬
‫نرمنرًلعسرمارثلوهلررروررررر ررر ر ر ررر ررر‬ ‫ر رر ررررررر رر ر‬
‫ر‬
‫‪83‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫رحصكراًخ‬ ‫رهَرًلعسررر ٔبرررر َررُ‬
‫هَرجير رُوسرررر ر‬ ‫ررررررارٕررررر ر‬ ‫ررررروررراتتررر ٔبر رر َررُ‬
‫ورجير رُوسرررررحصوِارف‬ ‫مرومنرسمعررر ٔبرهنارً‬
‫ررررر ر ررر‬
‫ُسترمنراًث‬ ‫ظولراإلر ررَ‬
‫سالر رررر ررر‬ ‫ٔبر ر ر ررر‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررررر َُر رَرشررررر ررر ررررر ر‬
‫ارنفصراب‪ٞ‬كراًـؼمير‪.‬‬ ‫ابًرلكَةر‪،‬رو‬
‫!راًيتررر ٔبرىرزر رررر‬
‫ًىِار‬ ‫مثرثعاو‪ٛ‬كرمصاثرومصاثرؿَلراًصخيرٌسلعمرمنرمصثخذمراًـاًَةر‪-‬رحفؼمر‪ٝ‬كر‪-‬رررررر‬
‫ارمنررر‬ ‫ررر ٔبر رر ررر رر‬
‫دِمروإلرخيَررورررر‬ ‫ٌَامتشررر ٔبر ر ر ررر ررر ررر‬
‫حسنرا‪٤‬كاميرًالكمر‬ ‫ررررربرٔرٍنررر ٔبر ررر‬
‫هترمنررراررر ر‬ ‫‪ٝ‬كرِفركَوةرررحمرررحَمررروٕاردرورارهمر‪،‬رف‬
‫رر رررر ر‬
‫رنرالكمَرإلرررحير ر رر‬
‫متيرمحمرالرسُئار‪ .‬ر‬ ‫رنركَتررر ٕار رر رررر‬ ‫محميرحسنر‪،‬رتيرمارابًلترر ٕار رررر‬
‫ر رر ر ر ررررر رررررررر رُ‬
‫ررررررررٔبه رر‬
‫رَرِفرررر ررررررر ر رررررر رررر ر‬
‫هفسَرنامرًرصخرُيارإلرًـصفررر‬ ‫ٍنرفِمتررررٔبررر رررر ر رر ر ررررررر ر رر ر ررر ر‬
‫هَرإلرًـصفرحسوذارفاظٍكرحنيركو‪ٛ‬كر(رمؽر‬ ‫رمفنررررٔبر ررررر‬
‫ررررررور رِحر ررررر رررررر‬
‫ِسراًثالزةر)ر؟!رر ر‬ ‫ررررًاررر ر ررر‬
‫رفاظٍكرتنيررررٔبهروراغراًخ‬ ‫رحسوذ‬
‫رررلر َمسرررر‬
‫اءر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔبرورا‬ ‫رنراًصخيررركرَار رَلر ررر رر رر ر رررررر ر ررر رررررر ر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫رإلرثوخسرحسوذرفاظٍكرتنيرمارًسذيرِفرثوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٔبرورا‬ ‫مثررر ٕار رررر رر‬
‫ررررر ر‬ ‫ررر ٔبررر رررر‬
‫مثٍكرنثريتر‪.‬ر‬ ‫ثر‪،‬روكسرتٌُار‪ٛ‬كررر َُر رَشرر ررررر رررررر‬
‫ارِفرمثالر‪،‬روكريٍر‬ ‫اًعر َفرار رررررر ررررررر‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫ررربرٔرررر رر ررررررر ررر ر‬
‫هَررإلرحٌاًةرؿىلرمسريتر‬
‫ررر‬ ‫رررررروراكرت‬ ‫رررررربرًٔفِارُ‬
‫هفسمرو‪٠‬كرً‬ ‫اركَحمروزذُتاررررر ر‬ ‫هِنرسبرررٔر ررر ررر رررر ررر‬
‫هصزرلكمخمراًيتراَشربرٔسررر ِمرهنرَررررر ررررر‬ ‫ورٕار رر‬
‫اتت‪،‬رتيرُوررر‬
‫ررررروررر رررر ررر‬ ‫رررر ر ررر‬
‫ُسترمنراًث‬ ‫ررررررررور رِحرِسرً‬
‫سالرمررر ٔبر رنرر ٔبرركسامراًخ‬ ‫ُيراإلر ررَ‬ ‫ًرشرتنيررر ٔبر ر ررر‬
‫رررر ررر‬ ‫سمرمنررر ٔبرنرً‬
‫سالر ررر‬ ‫يراإلر ررَ‬
‫اًرر َـر َمر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ًُسرمنررر‬
‫ررروررر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر ُـرَ َمراءر‬ ‫ررررررخلسر ررر ر ررر ررر‬
‫ميراحِتاذيرمنراً‬ ‫رررررروراررر ٔبرنررر َُر رَرشراراً‬
‫نرًـَمَرا‪٢‬كسَمونرررو ٔبرنرًفِم‬
‫رةرر ٔبر رررررررررر ررر ر‬ ‫ر ر ررر ر رررَ ِ‬
‫اْكقرا‪ٙ‬كيرجير رُ‬
‫رنرنيترحصيرِفرالكسمررر َُر رَرشراررر‬
‫رررررر ٕار رررر ررر ر رر رر ر‬ ‫ررررررررررٔرر ررر رر ررررر رر ر رررررَ‬
‫هَسرؿَلرَصةرا‪٢‬كضمونروموارفرَ َلرذَرررررٌَرشغر‪،‬رف‬ ‫اًسريرةرمؽراًخب‬ ‫اًرر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫ررررالكمررذاًفر‬ ‫ررر ٔلر رذشرررترررخلسر رميمررروٕار ررر‬
‫إلرفالررركرميةرً‬ ‫ةرؿَلروحوةرا‬‫اًسرير ررر ررر ر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫رررررررر ِ َّر رررر ررر ررر‬
‫رهنارابٗكًَيرمنراً‬ ‫خماًفةرفد‬
‫ر‬
‫اًسريرةروسانر‬
‫رررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ٌَىذاةر‬
‫رر‬ ‫ررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫‪٢‬كنر‪٠‬كرًلم‬
‫ررررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫‪-‬‬ ‫احةرِفراْكقر‬ ‫رص‬ ‫مارذمترفذحترابةراً‬ ‫ر‬ ‫‪-‬‬ ‫ر‬ ‫رررصرامةر‬
‫رررر‬ ‫اًسرير ررر‬
‫ةروإلره‬ ‫رر ر‬
‫ررروراًررربراءر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلر ررررر ررررر رررر ررررر ر‬
‫موزراًيترًـلسرؿَهياراًوإلءر‬ ‫ررررررر ر ررر‬
‫ُسترمنرا‬ ‫رررررو ٔبرر ركولر‪:‬ررً‬ ‫رررر ررر رررر ر‬
‫خرشركريرمـعومر‪،‬ر‬ ‫ثـعةرً‬ ‫ررروررر ر‬ ‫و ٔبر رمعيرُ‬
‫ررروراٍر‬
‫ررر‪٢‬كرُؤرِمرٌِنيررر‬ ‫ثـاذيرمنرٍصذررررر رررر ررر‬
‫ٍرمنرا‪٢‬كسَمنيرا‬ ‫ررررررخلسرميررروررررر ررر ررر‬ ‫اَلرمنرًلديررر َُر رَشاراً‬
‫رررور ررر ررررر‬ ‫همرإلرحيير‪ٛ‬كررررٔبنرث‬
‫ررمبـِنررررٔب رر رر ر رر‬
‫ررربرًٓةر‬
‫ررر‬ ‫نرَكجصثرِفرر‪ٛ‬كرفازخترت‬
‫ررررروٕار رر رر ر رر ررر رررررر‬ ‫ررررٔب ررورسر يرررةرررمرذحـةر‬ ‫ررربرٓررر ر‬
‫ًةرحمّكةر‬ ‫ار‪٠‬كرٍصذرهبار‬ ‫ررررررور رِحرِسر‪،‬ر‬
‫ررررورٔبرهنرررررر ررر‬ ‫خّكَنيراًخ‬ ‫ررا‪٢‬كسررر رر‬
‫رررررٔبر رررر ررر ررررر‬
‫كسامرضمرنشارونشار‬
‫ررر‬ ‫وركسمنيررررٔبوررررٔبزرتـةر‬
‫رررررٔب ررر رر‬
‫رررررٔبركسامر‬ ‫ِسرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ررربرٔنراًخ‬ ‫احسرًلولرت‬
‫ورحبسًررررور ر رررر ر‬ ‫ررررٔب رر ر رر‬
‫ور راحستر‬
‫‪84‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫نرحصحرروررر ررر ررررر ررر رررررر ررر ررررر‬

‫ارالاؾخشازرًومرإلرًيفـمرؿشزر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔلر رر رررر‬
‫دِمركديررر ٔبر ررر‬ ‫نر‪٠‬كرجسررر رررر ر ررررر رر ررر‬
‫خعؽروحةرؿََمرالاؾخشازر‬ ‫ررروٕار ررررر‬‫ررونشار‬
‫ررررر‬ ‫رررررررررور رِحر رر رر رررر‬
‫ِسرلكرإلرًخجرز ٔبرررمعََار‬ ‫كسامرؿَلررر ٔبر رزطراً‬
‫رررروراكؽرفاًخ‬ ‫رررر ٔلرر ررررر‬ ‫رررر ٔبهر رررر ررررر رر ر رررررر ر ررر ررر‬
‫رَرًُسرُياكرحسوذرفاظٍكرتنيرُشٍرا‬ ‫و ٔبرر ركولر‪:‬ر‬
‫ررررترثةرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررر‪1‬رر‪-‬ر ٔبرررر رررررر ررر‬
‫مارِفراًـليرفالرً‬ ‫ررررور راحستر"ر‬ ‫ررررو ٔبرر رررررر ررر‬
‫كسامَرُوركضَةر‬ ‫ررررارهََر‬
‫نامركِير"رثوحِسر‪ٝ‬كرجلكرمـ‬
‫‪-‬ر ررررر ررررر ر رر رر ررر‬
‫ررر ٔبروررر ٔبرحرورالررر‬
‫فِارممر‬ ‫رررررِـ رر رررر ررررر رر رر ر ر‬
‫‪١‬كرِفرتـغراًلصونرحسةررر ٔبرررر‬ ‫رررربرٔرهنراررر ٔبرر رررر ر رر رررر ررررر‬
‫موزراظعَحرؿَهيارتـغررر ٔبر رُيراً‬ ‫ررررو ٔبرر ركولررت‬
‫رمعير‪،‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬
‫هخَِرظر رَلرر رُ‬ ‫ُيرسماهنمروإلرمضاحةرِفرالاظعالخرمار‪٠‬كرخياًفرنخاةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررروسر ية‬
‫ررررررررر رَ‬ ‫ٔبر ر ررررر رررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر ررررررر ررر ررررر رر‬
‫ررررررور رِحرِسررروٕارنررر‬
‫ورثلََيرمنرصربرٔنراًخ‬
‫ررررررررٔب رررررر ررر رر‬ ‫ٌَعفررررٔبرتساررر ر ررر رر ررر‬
‫وإلرثوُنيرًالؾخلاذر‬ ‫ًُسرِفررر َُر رَرشررر رر ر‬
‫ارذَزٍكرررر ر‬ ‫رررروررر رر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كررر‪.‬ر‬
‫ررررررررٔبركيرتَر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫يًترر‪ٛ‬كرفدـغرػيمررر ٕار رررررر رر ر رر ر ررر رررر رر‬
‫رمثر‪.‬روذشرِصحيرالكسمروإلرثَزمِنرمبار‪٠‬كر‬ ‫ػررر ررر ررررر رر رر‬
‫مدحررِفرتَانرمارِفرالكمراًض َخراًفوسانرمنرخماًفةر‪ .‬ر‬
‫ُيراًسريرةررحنيرزسمر‬ ‫رررررر‪٢‬كرَهنرَجررر ٔبر ر رررر ر‬
‫رمنرخماًفةر‬
‫رر‪ٝ‬كررر رر‬ ‫َخرظاُكراًفوسانررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬ ‫ذمارسرررحقرررًر ُر ررررر رر رررررر ر‬
‫ـ‪١‬كرمارِفرالكمرراًضرر رر رر ررررر ررر‬ ‫ورررر‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫رِفرثلسرميراًخ‬ ‫انر"رآكعربرٔر رررر‬
‫ررررور ررررر ر‬ ‫رَتترؾي‬ ‫ةر‪،‬رحِرررركرَار رَلر ر‬ ‫رررررر َمرهنرَجررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ُيراًسرير رررر رر‬ ‫ُيرراًررررِـ ررر‬
‫‪١‬كرمبزاًفةر‬ ‫ررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ٕارردروارهَر‬
‫رررررٔبهرور ررررر ر رر‬
‫اغر‪:‬رثوحِسررر‬ ‫ررررررررور رِحرِسررررٔبزرتـةر‬ ‫رررررٔبر رررررررر ر‬
‫كسام‪،‬رفِلولر‪:‬راًخ‬ ‫رررررررور رِحرِسررر ٕاررىلررررٔبزرتـةر‬
‫ٍنرمنرًلسمراًخ‬
‫ررررررِصر ررر رررر‬ ‫"ر‪:‬ر(رومنرا‪٢‬كـا‬
‫رررررررر‬
‫سدٌسرِفررر َُر رَشاررر ٕاررىلررررٔبنررر‬
‫رررررروٌر ررر رر‬ ‫ثوحِسراْكاِكَةر‪.‬ر‬
‫رررور ر رر ررر رر‬ ‫اًعررَفراث‪،‬ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ثوحِسررار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫رررور ر رر‬‫ررر رلًرُوررَُِرة‪،‬ر‬
‫ثوحِسرا‬ ‫ررراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫رررور ر رر‬
‫ررررر ر‬
‫هؽرمنراًزَيذترؿىلراًثالزةر‪.‬‬
‫ررراررررر رررر رررررر ررررر‬ ‫ا‪،‬رفالرم‬ ‫ررررِرًرررر‬
‫ًُسرثوكِف‬
‫يحر‪،‬ررروررر ررر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫اًررررخلسر ررر ر رِ‬
‫اًسرَرَ رر رر‬
‫فرحِامنررر‬ ‫رررروررر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسريرةر‪.‬ر‬ ‫ررررررخلسرميررر ٕاررىلراً‬‫منارٍصحؽرِفراً‬
‫ررروٕاررررر رررر‬ ‫ميراظعررَالر رِحِرٌا‪،‬ر‬
‫ررررررخلسر ررر ر رِ‬ ‫ار‪:‬رًُسراً‬ ‫وًر َلرار رَلرًررِرَ رَشرررررر‬
‫اًسريرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫كسامراسرررر ررررررر‬
‫خلصءوُارمنراً‬ ‫رررر ٔبرر ررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫ركسمرروراراًخ‬
‫سمََر‪:‬راثحاغراًصسولررر‪ -‬رَظر رَلرر‬
‫ارذامسراررروٌر ررررررررررر رررر ر ر ر‬ ‫ررررر ٔلرزرررررر‬
‫تـةركسر ًمررر ررر رً‬ ‫ررر ٔلرركسامرا‬
‫ًسرؿىلرا‬ ‫رررزر ررر‬ ‫‪...‬ر‪-‬رمثررركرَار َلرر‪-‬ر‪...‬ر رر رررر‬
‫ومهنمرمنرٍ‬
‫ررر ر‬
‫اركَطر‪.‬‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬ر‪.‬رو‬
‫ررر َُر رَرشررررر‬ ‫رُ‬
‫ررر ر‬ ‫ُيراًسريرةررِفرثلس ميراًخرررور رِحر ررر ررر رررر ر ررررر ر‬
‫ِسروضمرتنيرمفصظرومفصظر‪.‬‬ ‫الرا‪٥‬كاًفنيررر ٔلر ر رررر ر‬ ‫‪...‬ر‪-‬روركرَار َلرر‪-‬ر‪...‬ر رُشٍر‬
‫ررر ٔبركرور ررر رررر‬
‫َخرؾحساًصَحنرؾحساررٓكرراَررًِقررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫‪٢‬كضمون)رررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررر‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر ر ر ر ر‬
‫ِس‪،‬رالاظعالخرررورارر رر ر‬ ‫ررربرٔرركسامراًخ‬ ‫‪1‬ر ر رر‬
‫زساٌكر(‬

‫‪85‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ٔبرركسامر‪.‬‬
‫ررررر ر‬ ‫رىلرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫اذرؿىلرثلسرميراًخ‬
‫ظرُور‪:‬را‪ٙ‬كيرررسررررر رررر‬‫ار‪٢‬كرُفر ِصر ررر ررررر ر‬
‫ررر ٔلر رررر ر ررر رررر رر ر رَ‬
‫رررر ُُررَرورر‬
‫ضم‪،‬را‪ٙ‬كيرُورا‪٢‬كعَوة‪،‬رو‬ ‫حلِة؛رتيررر ٔبر رطميرا‬
‫رررًرررررررر‬ ‫رررور راحسرررو ٔبر رطميرا‬‫ظرُور‪:‬را‪ٙ‬كيراكذرصرؿىلر رهوغر‬
‫ا‪٢‬كفصر ررر ررررر ر ررررر ررر‬ ‫ورررررّ ِ‬
‫ررررر‪1‬ر ر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪).‬ر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ر ر رر‬
‫اًسريرةررر‬‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫كسامراسرررر ررررررر‬
‫خلصءوُارمنراً‬ ‫رررر ٔبرر ررررر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬ ‫اًسرَرَ رر رر ررر‬
‫فرحِامنركسرمروراراًخ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬ر(روررر ر‬ ‫فلوهلر‪-‬ررَورفررَلَرُر رُ‬
‫اًسريرةر‪).‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫منارٍصحؽرِفراً‬
‫ررررررخلسرميررر ٕاررىلراً‬ ‫ررروٕاررررر رررر‬ ‫ميراظعررَالر رِحِرٌا‪،‬ر‬
‫ررررررخلسر ررر ر رِ‬ ‫‪).‬رٍصذرؿَلركوهلركدهلر(ررًُسراً‬
‫رررر رررر ررر ر رررر ررررررر‬
‫ررروارسدررسلخَر‬
‫ررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬ ‫رررصرٔبررر ررررر ررر‬
‫ٍرمنرزقحترمنراً‬ ‫ايئرنامرِصخرُورتش‪ٛ‬كر‪.‬روؿَََرمفاراسر خل‬
‫رررصر ررررر ر ررر ررر ر رررررررررررررر‬ ‫رٔلرررر ر ر ر ررر‬
‫هَراظعالخراسر خل‬
‫هعافرمعَوةرووضؽراًيشءرِفرحمهلررر‬
‫ررررررررررررررإلر رر ررر رر ر رررر ررررر ررر رر ر‬ ‫دساكَرمنررررٔب رحةروهلمرثحؽر‪،‬رفا‬ ‫دصركريضمررروارسرر رررررر‬ ‫ررررٔب ر ررر ر‬ ‫اس خل رصرٔبرؿرَُرَ َمراءر‬
‫وهعاتَرذٍنرًسانرتَر‪.‬رر ر‬
‫رررررر‪٢‬كرَهنرَجررر‬
‫هَراب‪٥‬كاًفةر‬
‫ٍصحجركريُارتلريرزسمررر ٕإلرردرواررررر‬ ‫ررررر ٔبر ررر رررررررررر ررررر ررر رر ر ر ر ر رر‬
‫نرٍصذرمار‪٠‬كرًـجحَرمنرث‪ٜ‬كرالاظعالحاثرررور ر ررر رررررر ررر‬ ‫وَكنرَكفَِر‬ ‫رر رر‬
‫ورا‪٢‬كوارفرَ َلرنيررر‬
‫حخسؿةرِفرُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكررر ٔبر رررررَ‬
‫ررررر ٔبريرررار‪٢‬كررر رررر ررر ررررر‬ ‫ُيراًسريرةررر‪-‬رررر ررر رررر رررررررر ررر ررر ررر‬
‫كَتروإلسمرالكمَرنامرُورتنيروػاُصرر‪:‬ر‬ ‫ٔبر ر رررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٕإلر ر ر ر رررر رررر رر ر رررررررر ررر‬
‫رظعالخرذونرا‪٢‬كضمونر‪،‬رنامرُورمضر رِتصر‪.‬‬ ‫ررر ٔبر رر رررر ررر‬
‫نرخماًفِتمرِفرا‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر‪-‬ر رروكسرررؿرُرِ‪١‬كررررمنراً‬ ‫ٔلر ر ررررر ر‬
‫ُيراًحسغرر‬

‫رررر‬ ‫ررررررررور رِحرِسررر ٔبرزرتـةر‬

‫رررررٔبهروراغر‪:‬ر‬ ‫ركسام‪،‬رفِلولر‪:‬راًخ‬
‫رررربرٔر رررررررر ر‬ ‫رررررررور رِحرِسررر ٕاررىلررر ٔبرزرتـةر‬
‫ٍنرمنرًلسمراًخ‬
‫ررررررِصر ررر رررر‬ ‫متامرالكمَر‪:‬ر(ومنرا‪٢‬كـا‬
‫ررررررررررر ررررررررر‬ ‫ررررررٌَضررر ررر ررر ررر رر ررررر ررر‬
‫َخراٗكنخوزرظاُكراًفوسانررر‪،‬رو‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر‬
‫نراًىصمير)‬ ‫ِسرِفراًل‬ ‫ررررررررور رِحر رر‬
‫‪1‬رر(ر ٔبررطمَةراًخ‬
‫هؽرمنراًزَيذترؿىلررر‬
‫ررراررررر رررر رررررر‬ ‫ا‪،‬رفالرم‬ ‫ررررِرًرررر‬
‫ًُسرثوكِف‬
‫ميراظعاليح‪،‬ررروررر ررر‬ ‫نراًخلسر ررر ر ر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ٌسدٌسرِفررر َُررشراررر ٕاررىلررر ٔبر رررررر‬ ‫ررررررور ررر رر‬ ‫ثوحِسراْكاِكَةر‪.‬ر‬
‫رررور ر رر ررر رر‬ ‫اًعفاث‪،‬ر‬ ‫رررروررر ررر‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬‫ثوحِسرا‬‫رررور ر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررلرًورَُرة‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ثوحِسراًصترُوترَرِرة‪،‬ر‬
‫رررور ر رر‬ ‫ر ر رر ررررر‬
‫اًثالزةر‪ .‬ر‬
‫ررر ر‬‫اًسريرةر‪.‬‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫خلصءوُارمنررراًررىذرَراةررروررر ر‬
‫ركسامراسرررر ررررررر‬ ‫رررربرٔر ررررر‬‫رىلرزالزةر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحرِسررر ٕار ررر‬
‫فرحِامنركسمرروراراًخ‬
‫اًسرَ رر رر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررروررر ر‬
‫اًسريرةر‪.‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررىذرَراةررروررر ر‬
‫منارٍصحؽرِفراًخلسرميررر ٕاررىلراً‬
‫ررروٕاررررر رررر رررررر‬ ‫رررررلرسر ررر ر ر ر‬
‫ميراظعالحرِرًا‪،‬ر‬ ‫ررررررًُسراًخ‬ ‫رررِرَ رَرشرار‪:‬‬
‫ًلالرً‬ ‫ورررر‬
‫ررررر ٔبرطمَررورررر ر رر ررر رر‬
‫ارثوحِسراْكاِكَةر‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررر ررر رررر رررررررر ر‬
‫‪ٝ‬كرؾزروخير"ر‪،‬راًسرَفرمار‬ ‫هَر"رظاؿة‬‫رررررررررر ٔلرررررر‬
‫ارذاذيرِفرثوحِسراًـحاذتر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رىلرِشغر‪ٝ‬كرؾزروخي‪،‬رًىنررر َُررشررررر ر رر ررر ر رر‬‫رررر ٕار رر ررر ررر رررر رررر ر‬ ‫رةرر ٔبر ررر ر ر ررررر‬
‫نرٍىونراًخحاَكر‬ ‫رررررِر رر ر رررررَ ِ‬
‫ييرحقر‪.‬رجير رُ‬ ‫ٔبررررر رر‬
‫رماراْكاِكَةرف‬
‫ررر ًالرر‬
‫ارمسر خل‬ ‫رِشؿَ‪،‬رفالرجيـيركسر ًمرررر‬ ‫رررررر ٔلر ررر رررررررر رر ر رررر رر رررررررر ر ر‬
‫نرمنرؾحاذتر‪ٝ‬كرخيروؿالرظاؾخَرتخحىميرر رررررر رر رر ررر‬ ‫رررلرًورَُرةر"ر!ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رررربرٔ ر رررر ررررررر ررر رررر ر رررر ر رر ررر ر رر ررررررررررررر ر رر‬
‫دصرفِضَفَ‪،‬رتيرُورؾيسضمرذاذيرِفرثوحِسراًـحاذتر"رثوحِسرا‬ ‫ررربرِٔترررور راحسرمذ‬ ‫رحىترً‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ٌَخوحِس‪،‬روجيـيراًخ‬
‫ررررررورحرِسررر‬ ‫ا‪،‬رولكررررٔبهروراغراًـحاذتر‬
‫رررررررررربرٔركسارر ًمراررررر ر رر رررر رر‬ ‫رررور ر ررر‬
‫اْكجركسر ًمررررر‬ ‫ررروررر رررررر‬
‫اًعَامركسر ًمرا‪،‬ر‬ ‫َكتركسر ًمرا‪،‬ر‬ ‫ررررزررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررررًخرررورحر رررر رر‬
‫ِس‪،‬روجتـيراً‬ ‫ارمنررربرٔركسامرا‬ ‫إلرًزمرمنرر‪ٛ‬كررر ٔبر رر رر رررر ر رررر‬
‫نرجتـيراًعالتركسر ًمرررر‬ ‫‪.‬ررروٕار ررر رررر ررر‬
‫ررررنرذدولركريُارمـِار‪ .‬ر‬ ‫ررررررررررارهؽرم‬
‫رهَرخامؽرًِارم‬ ‫ررررارٕررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررلرًورَُرة‪،‬رف‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رثوحِسرا‬ ‫ررر ُُررَروررر ر رر‬
‫احسرو‬
‫رررور ر رَ‬ ‫اركَطر‪.‬رتيررررٔبهرور رررررررررر رررررر رر رر ر ررر‬
‫اغراًـحاذترلكِارثيسزحرَتتركسمر‬ ‫رشررررر ررررر‬ ‫رررررررررررر َُر رَ‬
‫ارإلرهناًةرًِار!رو‬ ‫برٔركسارر ًمررر رر‬
‫رررَسر َ‪١‬كر‪-‬رحقروإلرتسرمٌَ‪،‬ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬ ‫ر‬
‫اركَطر‪.‬رفاثحاغراًصسولررر‪ -‬رَظرَلرر رُ‬
‫رشررررر ررررررررر رررر ر ر ر‬ ‫ررر َُر رَ‬ ‫ر‬
‫رررَسر َ‪١‬كر‪-‬ر‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬ ‫ر‬ ‫ارذامسرارررور ررررررررررر رررر ر ر ر‬
‫ٌسمََر‪:‬راثحاغراًصسولررر‪ -‬رَظرَلرر رُ‬ ‫رررررلرٔزرررررر‬
‫تـةركسر ًمررر ررر رً‬ ‫ررر ٔلرركسامرا‬ ‫ًسرؿىلرا‬
‫رررزر ررر‬ ‫ومهنمرمنرٍ‬‫رر رررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررر ٔبرنررر ُمر ّحرمر رررر ر ر رر‬
‫سارزسولر‪ٝ‬كر‪.‬‬ ‫رإلرثضِاذتر‬ ‫ررر ٕار ررر‬
‫رإلر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫نرإلررر ٕاررهلررر ٕار رر‬‫رررررررر ٔبر رر‬
‫إلرثعحرصِاذتر‪:‬ر‬ ‫ِس‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر ررر ر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررررورحر رررر ر‬ ‫ررروراسمراًخ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬
‫رررَسر َ‪١‬كر‪-‬ررمنرً‬ ‫ر‬
‫ًىنراثحاغراًصسولر‪ -‬رَظرَلرر رُ‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحر ررررر‬
‫ِسرًلالررر‬ ‫ِسر‪.‬روخماًفراًخ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررررورحر ررررر ررر‬ ‫ررر ًالررررمنررربرٔرركسامراًخ‬‫ارمسر خل‬ ‫ًُسركسر ًمرررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررررورحرِسررروررر ررر‬ ‫ررروراسمراًخ‬ ‫ارمنرً‬ ‫رررر َُر رَرشرررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كر‪-‬ر رر ر رر‬
‫ابًصساٌك‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ٌَصسولررر‪ -‬رَظرَلرر رُ‬‫رررررررر ر ر ر‬
‫ِسراًضِاذت‬ ‫ررررررور رِحر رررر‬ ‫ر رر رررررر رررررر‬
‫مفنرإلسمراًضِاذتر‪ٞ‬كرابًخ‬
‫ررر ر‬ ‫مرشكررر ٔبر رر رر ررررر ررر ررررررررررر ر ر ررررر‬
‫ورَكفصر‪.‬روخماًفرا‪٢‬كخاتـةرٍىونرمدخسرؿرًار‪.‬‬ ‫هلرر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررررورحر ررر ررر رررر ر ررررر ر‬
‫ِسروضمرتنيرمفصظرومفصظر‪.‬‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ةرِفرثلسرميراًخ‬
‫ُيراًسرير رر رررر‬ ‫الرا‪٥‬كاًفنيررر ٔلر ر رررر ر‬
‫ررر ٔبركرور ررر رررر‬ ‫رُشٍر‬
‫ررررر ر‬‫رررربرٔركسامر‪.‬‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحرِسررر ٕار ررر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫اذرؿىلرثلسرميراًخ‬ ‫ظرُور‪:‬را‪ٙ‬كيرررسررررر رررر‬ ‫ار‪٢‬كرُفر ِصر ررر ررررر ر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رثوحِسرا‬
‫رررر ُُررَروررر ر رر‬ ‫ُورا‪٢‬كعَوة‪،‬رو‬
‫ضم‪،‬را‪ٙ‬كيرر ر رررر رر ر رَ‬ ‫ررر ٔلر رررر ر‬ ‫طميراًحلِة؛رتيررر ٔبر رطميرا‬
‫رررور راحسرررو ٔبر ر ررررررررررر‬ ‫ظرُور‪:‬را‪ٙ‬كيراكذرصرؿىلر رهوغر‬
‫ا‪٢‬كفصر ررر ررررر ر ررررر ررر‬ ‫ورررررّ ِ‬
‫ررررصررراسقررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررٓكرراَرًقراً‬ ‫ررربرٔ رر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرُورا‬ ‫رررربررهفٔررسرررررر رررررر رر رررر رر‬
‫ِمر‪.‬رجفمَؽرآكَقرملصونرت‬ ‫رررصرازتر‬
‫افِمرتَرِفرك‬
‫ًررررررررتررررررررر‬ ‫ررررررذررارمؽراؿ‬ ‫ررر ٔبرر ر ررررر ر رً‬
‫ىىصوٍرحىربراروؾيا‬ ‫ررر ٕار رر ر ررررر ررر رر‬
‫رإلرصشاررمنرآكَق‪،‬ر‬ ‫رررررر ٔلر رررر ررررررررررر ر‬
‫دمرملصترتَ‪،‬ر‪٠‬كرًيىصٍر‬ ‫ة‪،‬رجفمَؽرا‬ ‫ٔبررررر ر رر ررررر‬
‫مارثوحِسراًصترُوتررَِر ررر‬
‫ررررررر ر‬
‫ِسرا‪٢‬كعَوةر‪.‬رر)‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ارُوررراًخررررورحر رررر رر ر‬ ‫رشرررر‬ ‫ا‪٤‬كيرا‪٢‬كمَترا‪٢‬كسجص‪،‬رًىنرًُسررر َُر رَ‬
‫ر ر رررررر رررر رر رررر ر رررر‬
‫‪86‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫يحرر‬ ‫ميرالاظعررَالر رِ رٌ‬

‫ررررررخلسر رر ر ر رِ‬ ‫اذارؿَلرمنرٍصسمرخماًفَرِفراً‬
‫رر‪ٝ‬كررزرررررر ررر ررر ر رر رررررر‬ ‫َخرؾحساًىصميرآكضريررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫راًضرر رررر ررر ر ر ررر ر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫دخسغر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررر َلرار رَلرؾيَر‬
‫رررررمررر ر‬ ‫ررربرٔنر ر رر ررر ر رر ررر رر ررررررر‬
‫هضَفرثوحِسراْكاِكَةر‪،‬روإلرً‬ ‫اًعحَحررر ٔبرهَرررإلترربرٔشرت‬
‫ررررررروررر ر رر‬‫ٌَخوحِسرابًحسؿةر‪:‬ر(‬
‫ررر ر رر ررررر‬
‫رُورررمررر ر ررر‬
‫دخسغرؿىلررر‬ ‫ررررًارفرر ٕارررررًارر‬ ‫ِسرثلسراميرًرررررررر ررررر ررر ررررر‬
‫رزيائَارجفاءرمنركسمةرزالزَ‬ ‫ررررررور رِحر رررر‬ ‫خحسًؽرفَِردعربرٔر‪،‬رر رٔل ررر رر ررر‬
‫نرا‪ٙ‬كٍنركسمرروراراًخ‬ ‫وارًررر رررررررر ر‬
‫رثحاغرفِيررر‬
‫رررإلرٕررر رررر‬ ‫ردامسر َرررًارو ٔبر رر ررر ر رر‬
‫ضافرثوحِسرا‬ ‫ِسرثلسراميرًر رر‬‫رررررررور رِحر رررر‬
‫‪١‬كرمنركسمراًخ‬ ‫ُيرراًررررِـ ررر ررر‬ ‫اراًلولر!‪.‬روُياكررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫َُر رَشررررر ر ررررررررر‬
‫رررراررجٕرصراسر‬
‫ررر‬ ‫رررروراكؽر‬ ‫ًوراكذَضراً‬ ‫رررور ررررر‬ ‫ررارَكنرَصَحررًار‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبرررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر‬
‫هَرإلرمضاحةرِفرالاظعالخررر ٕار ررر ر رر رر‬ ‫اًلاؿستر‬
‫ررررورررررر‬‫دخسغررر ٔبررًضررًار!‪،‬ر‬
‫َُر رَشارررمررر ر‬
‫رررر َُر رَشارًـَر‬
‫رررررر‬ ‫رررارهؽرو‬ ‫ررر رٔلر رررررر ررر‬
‫كسامركدهلرفالرم‬ ‫نرَكنرذاذر رًالررِفرا‬
‫ررر رًالروٕار رر ر رررر‬ ‫ثوحِسرمـنيروالاُامتمرتَروحـهلركسرامرًرررمسر خل‬
‫ر ر رر رررر ررر ر ر ررررررر رر ررر‬
‫ركوإلرَصَحارُورمضنرالكرمرمنرس حلَرتياءرؿىلر‬ ‫رختعئةرمنررركرَار رَلرر ر رر رر رررر رر ر رر‬ ‫رررررركرَار رَلرررر ر ررر ررر ر‬
‫ر(رًىنرمنرآكعربرٔر ر ررررر‬ ‫هؼائصرنثريتر)رو‬
‫ر ررر رررر‬
‫رررر ر‬ ‫ملصزاثرساتلةروملاظسرفاسستر‪،‬رو‪ٝ‬كررررٔبرؿ‪١‬كر‪).‬‬
‫رر ررر رر رررررررررر ر رررر ر رررررر‬
‫اذر‪ٝ‬كرابًخحىميرور‬
‫رررر‬ ‫ررارثلصزروحوةررراررفٕرصرررر ررررر ر ر‬ ‫ررررر ٕار ررررر رررر ر ر‬ ‫َحسراجنرؾحسراًىصميرَنَةررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ور‬ ‫ررر ٔبر ر رررر رررر رررر ر ر رر رر‬ ‫وركرَار َلررر ر‬
‫راٗكرنر ُخروزر‬
‫رررراميرًر‬
‫ورسَعارر رًانر ٔبرورسؾ‬ ‫رررراكرًر ٔبرورررزرئررُسر ًارر ٔبر رر رر‬
‫رَكنرمَ‬ ‫ررر ٔبرحر ٌسررر رر ررررر‬
‫رمنرذَلَرسرور رًاءررر ر‬ ‫رِفرحّكَر‬
‫ررشرررَكر رر ر‬ ‫نرمنراًىفصرالررٔ رنربررر ٔبرنرررٌر ُ رَ‬
‫ٔبر ررر رررر رر ررر‬
‫رررررر ٔبرنررر‬
‫وركريرر‪ٛ‬كر‪،‬رور‬ ‫ررر ٔبر ررر ررر‬ ‫ورفصذرر ًاررررمنراًـامةر‬
‫ررررررررر ٔبر ررر رر‬
‫ورآكاظةر‬ ‫ررر ٔبر ررر‬
‫ورؾسىرصرًةر‬ ‫ورسَعر ًةررمررسرهَةر‬
‫رررر ٔبر ررر ر‬ ‫ررررًار ٔبر رر رر‬
‫ورجمَسررًارجرررشرًـَ‬‫ٔبر رر رر‬
‫ٌَزالفرحولررر‬
‫ورجياذلرفَِر‪،‬رفَنرٍىونرررر ر ر رر ر ر‬‫نرخياًفررر ٔبر رر ررر رررررررررر ررر ر ر‬ ‫ررر ٔلر رحسررر ٔبر رر ررر‬ ‫رررررررر ٔلرررررررر ررر ر‬
‫مةر‪،‬رورإلرٌسوػر‬ ‫مجـترؿَََرا‬ ‫ررررر ٔبر رر‬
‫رر‪ٛ‬كرذمار‬
‫اكؽر‪،‬رورإلرذاؾيرًالوضلالرررترخلررصرٍصررر َُر رَرشراررر‬
‫رررروررررررررر ررررر ررر رر ررر‬ ‫رررر ٔبرر رر‬
‫ثصرِفراً‬ ‫ورؿسمَر‬ ‫رررررر ٔبر ررر‬ ‫ٕار ر ر ررر ر رر ررررر ر رر ررر رر‬
‫رظالقرمععَحر(رثوحِسراْكاِكَةر)ر‬
‫ررررر ٔلر ر ر رررررر رر رررر ر رر‬
‫دصىر‪،‬رورذاظةرثوحِسررر‬ ‫ررر ٔلرركسامرا‬ ‫ررررررر ٔبرورزذٍر‬
‫رررررر ٕاررىلرا‬ ‫ِسرا‪٢‬كـصوفةر‪،‬ر‬ ‫ررررررررور رِحر ررررر‬‫اتؽرمنررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫اًخررررور رِحر رررر‬
‫ِسرنلسر ٍمررزرررررر‬
‫ررر ر‬‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪.‬‬ ‫ررراًصترُوتررَِر ررررر ر رر‬
‫ةرورثوحِسرا‬
‫دسَميررر‬ ‫ررر رٔل رحسر‪،‬رمؽراً‬
‫رررررررررر رر‬ ‫ررر رٔلر رر ررررر ررررر ر رر رر رررر رررررررر رر ررر رر رررر‬
‫مصرِفرذائصترا‪٢‬كععَحاثراًسائلةراًيترإلرمضاحةرفهيار‬ ‫رةرر ٔبر ررررر‬
‫نرًحلىرا‬ ‫ر رررَ ِ‬
‫تيرجير رُ‬
‫ورًرضوزتر‬
‫ررررر‬ ‫رررر ٔبر ررر‬ ‫رررزراسررررررر ر رر‬
‫خَرورَتعَهلر‪،‬ر‬ ‫رررررِـ‪١‬كرررنرردسرررَِيرذ‬‫فَِرمعَحةرمـخربترًعاًةراً‬
‫ررارَكنرررررررر رر رررررر رررر ررر‬ ‫جبسوىراً‬
‫ررررررخلسرميررر ٕار ررر ر‬ ‫ر رر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررِـ‪١‬كروراً‬
‫رررررر َـر َمرير‪.‬‬ ‫ارؾيَرتلريٍرمنررررٔبتروراةراً‬
‫ررروررررررررر رررر‬ ‫ررررٔبوررراروضلَ‬ ‫يخَِراًياشررر ٕار ررررررر ررر‬
‫رىلرماركاةرؾهنمر‬ ‫ثرررررررررر‬

‫‪87‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررخلسر رررر‬
‫ميرور‬ ‫غرمنرذاًفَرِفررر َُر رَرشراراً‬
‫نرًحس ررر رر رررررر‬ ‫رررر ٕاررإلررر ٔبر رررر ررّ‬
‫رررر ٔبرركسامر‬
‫رىلرزالزةر‬‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬ ‫فر ٕاررنررر ٔبر ررر رر ر ررر رررر‬
‫ىبرمنرمجسرؿىلرثلسرميراًخ‬
‫ٍنر‪ٛ‬كررر ٔبرنررر‬ ‫هحشٍرابًخحزةرورآكصوحرورَنورر‪ٛ‬كر؛ركَيارهلر‪:‬رمنررر ٔبرر رر‬
‫ررررر ٔبرورررر رررررر ر ر ررررر ر رر رررر ر ررر ررررررررر ررررر‬ ‫رررترثَحَر‬ ‫رررررررر ٕابر ر ر ررر‬
‫رظالقرًساررهَر‬ ‫ًلمزركٌاثَر‬ ‫ررر‬
‫مةر؟ر ر‬ ‫ررر رٔلررر‬ ‫وراًسريرةررر ٔبر ررر ر رر رر‬
‫ورُسيرسَفرا‬ ‫رررر رِىذرَراةررر ٔبر رررر ر‬
‫رررر ٕاررىلراً‬
‫ورزالزةرمصذٍر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر رر‬
‫رىلركسمنيررر ٔبر ررر ررررر‬ ‫ررثلسرميراًخ‬
‫رررر ٔبروررر‬
‫ورزالزةر‬ ‫رىلركسمنيررر ٔبر ررر‬
‫رررررررخلسرميررر ٕار ررر رر‬ ‫طرؿىلرثوحِسراْكاِكَةرَكظعالخرورًُسرؿىلرجمصذراً‬
‫رنراؿرتر ررر ررر ر رر ررر رر رررر ر ر ر ر رررررر ررر رر ر‬ ‫ررر ٕار رررررُ‬ ‫ٔبرمار‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬ ‫اذر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر ر ر رر رَ‬
‫رورزسوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر ٕاررىلررراررفٕرصرررر‬ ‫رررر ٕار ررر رر‬
‫رنراٗكؾوتر‬ ‫ٌَمـرتطر‪:‬ر‬‫رررررررَلار رَلررررر ر‬
‫ررر رنَثررر ٔبروررر ٔبرركير‪،‬رفِ‬‫رررر ٔبر رٔ‬
‫ورب‬ ‫ٔبرزرتـةر‬
‫ررر ر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كررر ر ر رررر رررررررر رررررررر رر ررر ررر ررر ررررر رررر ر‬
‫ررابْكُكرًُسرذماراتخسؿَرا‪٢‬كـاِصونرتيرُورمنراًلسمرمباكنر‪.‬‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬
‫ارظر رَلرر رُ‬ ‫ررر رٔل ّمر ررةرجتاٍ‬
‫ررررررررّهخهيرر رَ‬ ‫رةررررؿىلرا‬ ‫رررر ِصرطررررِ هر ِصررررررَ ِ‬
‫رمارجير رُ‬ ‫رر‪ٝ‬كررررِفرمـ‬ ‫راْكيفير رَزررِرََحَرُر رُ‬
‫ِبراًـزررر ررر‬‫كرَار رَلرارجنررررٔب ررررررّ‬
‫ررررر‬ ‫سرا‪٢‬كصسر رَيرررررررررررر ر ر‬
‫رابًـحاذترورآكضوغرور‬ ‫رررررر رهور ّحر رررر ررِ‬
‫ررؿانر‪،‬رنام‬ ‫رررررررررإلرٕررر‬
‫ررررالارهلِاذرورا‬ ‫دسَميرور‬ ‫سٍرابًخحىميروراً‬
‫ررررررر رر‬ ‫ر‪:‬ر"رفٌور ّحر رررررر ر ر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كرررررررر‬
‫رررر ِصر رسير‪،‬رور‬
‫رررررر‬ ‫ٌَـحسرمنرؿشاةر‪ٝ‬كررر ٕار رر رررررر ر رر‬
‫رإلرهبامر‪:‬رثوحِسرا‪٢‬ك‬ ‫رررررررر ررر ررر رر رر‬ ‫ر‪،‬رفِامرثوحِسانر‪،‬رإلرَنات‬
‫رانتةروراًخولكررررررررر ر رر رر رررر رر‬ ‫رررر ٕإلر ررررررررر ررّ‬ ‫را‪ٙ‬كر ّلررورا‬
‫رررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫ُكركريٍر"‬ ‫ورإلرىصىضررر ُحبر ررر‬ ‫ررررر رر ررر ر‬ ‫رىلركريٍر‪،‬‬ ‫رررر ٕار ررر‬
‫ثوحِسرمذاتـةراًصسولر‪،‬رفالرَناَكر‬
‫ر ر رر ررررررررررر ر ر ر ررررر رر‬
‫ررهصرثوحِسراًصسولرابًخحىميرور‪٠‬كرٍىنررر‬
‫رر‪ٝ‬كرررر ررر ر رر رررر ر ر ر ررررر ر ر ررررررر ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫امراًعحاويرز‬
‫رنراإلر َمرررررر ر ررر رَ‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫رنرصلةرررؿَررررررر رررر ر‬
‫َيارمنرًلولر‪:‬ر‬ ‫فر ٕار رر رر‬
‫ر‬
‫حسًثَرؾنرثوحِسر‪ٝ‬كر‪ .‬ر‬
‫كَيار‪:‬رورُيرمثةرفصقرتنيرَتىمير‪ٝ‬كرورَتىميرزسوهلرا‪ٙ‬كيرإلرًيعقرؾنراًِوىر؟ ر‬
‫دسَميررورالاهلِاذرورًُسرؾنراًخحىميرمبـياٍرا‪٢‬كس خزسمرؾيسر‬ ‫رنراًالكمرؾنراًعاؿةروراً‬
‫رررررررررر رر‬ ‫رررر ٕار رررر رررر رررر‬ ‫رنركِير‪:‬ر‬ ‫وررر ٕار رررر‬
‫ا‪٢‬كـاِصٍنرورُوراًخحىميرِفراًدرشًؽر! ر‬
‫ررؿانرررر رررررر ر ر‬
‫ٌَضازغراْكىميررر‬ ‫ررررررررر ٕإلر ررر‬
‫ررررالارهلِاذرورا‬ ‫دسَميرور‬ ‫رىلر‪ٝ‬كرثـاىلرمنرمصميراً‬
‫ررررر رر‬ ‫ررر ٕار رر ررررر ررر رر ر‬ ‫رررررشرًؽر‬‫ررر ّذرراًد‬‫ررررررر ٔبرورررًُسرز‬
‫كَيار‪:‬ر‬
‫ررر؟!رر ر‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرُرر‬
‫ررررررشرررررررر‬
‫ًؽر‪،‬رورِفررر‬ ‫اٍراْكقرِفراًد‬ ‫ةراًيترررثررر رر رررر رر‬
‫ثختر‪ٞ‬كرذونرسروررررر ر رر‬ ‫ررررررور رِحر رر ررررر‬
‫ِسرِفراًصترُوتررَِر رررر‬ ‫تيرُورمنررررٔب رذقررر َمر رَسرارئرِيراًخ‬
‫ر ررر ررر‬
‫رررررررررور رِحر رررررررر رررر ررر رررر‬
‫ِسر؛رنامرُورملصزرِفرنخةررر‬ ‫رررإلررفٕرصراذروراًخ‬ ‫ةراًيترثوحةرِصفررر َُر رَشررر ر رر ررررر ررر‬
‫اراْكقر‪ٞ‬كرثـاىلرؿىلرا‬ ‫ررراًصترُوتررَِر رررر ررر ر ر رر ر‬

‫رررر‪100‬ر]‬
‫ةر‪،‬رضر‪:‬ر‬ ‫‪1‬ر رر رر ر رررر ر‬
‫[رِفرِشخراًعحاررورًرّرررر‬
‫‪88‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررهنجرهنجِمر‪،‬رورسَوكرسخَِِمر‪،‬رؿىلر‬ ‫رًفِمرالكمراًسرَرَفر‪،‬رو‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ررررر ر‬ ‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫ٔبر ر ر ررر رر رررررررر رر ررر رَ‬
‫ظولراٗكٍنر‪،‬رورا‪٢‬كوفقرمنرو‬
‫ررررامرًر ٔبرهَر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبرورسؾ‬ ‫رىلراًسرَرَ رر‬
‫فرػيرررًارررمهنمر‬ ‫ررررررًررًسر حررورهَر‬
‫ررر ٕار رررر ر‬ ‫ارؿَََر‪،‬رإلرؿىلرماركسرًخوطمَرتـغرآكَفر‪،‬رور‬
‫رررَكهرورررررررررر ررر رررررر رررر ر ررررر ررر رر‬ ‫مار‬
‫ررررررر‪ 1‬ر‬
‫انر‪ٝ‬كرؿَهيمر‪.‬ر)ر‬
‫فراًعاُكرزضرور رر رررر‬ ‫جراًسرَرَ رررر رر ررر‬ ‫َمرهنرَ رررر ر‬
‫رمٌىرصارؿَلر‬ ‫خحـاُتار‪،‬رحِرررركرَار رَلررر‬
‫رررروًررررر ررررر رر‬ ‫ررر ٕإلر ر رررر ررر رر ر ر ررر رر‬
‫ردوترمنركريرَتسةر‪٢‬كضموهنار‬ ‫ًلاُارتـغرا‬ ‫وإلرخيفيردعربرٔررررلكمةر‬
‫رررر ٔبررررررررر‬ ‫ر رر رر رر ر‬
‫ررررررخلسرميررر‬ ‫ًـرتطرؿىلراً‬
‫ررروررر ر ررر‬ ‫نرًـ‪١‬كررر ٔبر ررر ررر‬
‫نرمنرٍصذر‬ ‫ٌَخوحِسرر‪:‬ر(روإلرتسررر ٔبر رررر‬
‫يحررررر ر رر رررررررر ررر‬ ‫ميرالاظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررررررخلسر رر ر ر رِ‬ ‫منرخياًفرِفراً‬
‫ر رر ررر رر‬
‫رررررررررر‪2‬ررفربرٔينررررررر‬
‫ٌَلائيررر‬ ‫ميرِفرنخاتَر)ر‬ ‫ررررررخلسر رر‬ ‫ررر َُر رَرشراراً‬ ‫رررررر رٔل رر ررر ررر ر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرُورا‪ٙ‬كيركسمر‬ ‫رمنارٍصذرؿىلر‪ٝ‬كرخيرِفرؿالٍر‪..‬ر‬
‫فرارٕرررر رررر رر رر ر رر ررر‬
‫ماركو‪ٛ‬كررر‪3‬ررٔبررررررر رررررررررر‬
‫هَر‪٠‬كرًيطرؿَََراًييبررر‬ ‫هوكشرِفرا‪٢‬كسربرٔ رر رررررر رَ‬
‫ررر ُُررَرورر(ررٔبرررر ر‬
‫ٌكرِسذرذًَهلرو‬ ‫رررررر ر رر رر رررر‬ ‫هبرَ رَشرررر ررر ررر ر رررررررر‬
‫اراٗكًَيرا‪ٙ‬كيراذؿاٍر؟!رفَام‬
‫ررررررِرَ رَرشرررررر ررر ر رر رررررررررر رررر‬
‫ارذمارإلرٌس‪١‬كر‪ٛ‬كرتَر‪..‬رفلسرزوىررر‬ ‫رررررزراغر‪..‬رف‬ ‫ررررـــالررهؼؼؼؼ‬
‫ةروإلراًخاتـنيرت‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر رررر ر‬
‫روإلراًعر َحرارترَ ررر رررررررر‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫رررررركرَار َلرررور‬
‫رررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُر رررر رررر‬
‫ررِفرمـىنر"ر‪ٝ‬كر"ر‪:‬ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رررر رِ رَ‬
‫ررر‪٢‬كر رر رَ‬
‫ضِوزرز‬ ‫جنرؾحاشرا‬
‫رر‪ٝ‬كررررراثصرررار ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ٍصراًعربيرز‬
‫جنرحرصر رررر ر ر رَ‬ ‫ار رر‬
‫ررر ٔلرر رررر‬
‫ثصررهصررر‬ ‫رؿَََر!رفَُسرِفرا‬
‫ررر ُُررَرورررررررررررر رر‬ ‫رررررررر ٔبر ررر ررر رر رَ‬
‫نراٗكًَيرهلرو‬ ‫ررررر ٔبر رر ررررررر‬
‫مجـنير‪..‬ر)رػيارمٌَر‬ ‫ارلرًرُوررَُِرةررروررررر رررررر رر‬
‫ا‪٢‬كـحوذًةرؿىلرذَلَر‬
‫ررررررخلسر رر ررر ررر ررررر رر‬
‫ميرِفراٗكًَيرَيزخير؟رررورًنررر‬ ‫رررررربرٔرٍنراً‬
‫رررررور راحسار‪،‬رف‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررروررررر ررررر‬
‫اًـحوذًةرصُئار‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسر‪،‬رتيرا‬ ‫اغرمنراًخ‬ ‫رٔلهرور ررر‬
‫ررر ر‬
‫رنرصاءر‪ٝ‬كر‪.‬‬‫رررر ٕار رر رررر‬ ‫رٌسرررخعَؽر‬
‫رنركسزر‬
‫ررر‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫رررررر ٔبر ررر رر رررر‬
‫وركسمنير)ر؟!رف‬ ‫رررر ٔبرركسامر‪،‬ر‬‫ِسرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬ ‫ررر َلرار رَلرفَِر(‬
‫ررررررر ٕاررنراًخ‬ ‫ورحسًررررور راحسرً‬ ‫ررر ٔبر رر ر رر‬
‫رررور راحستر‬ ‫ررربرًٓةر‬ ‫فربرٔ رر‬
‫ينرهلرت‬
‫رررصراءر‪.‬ر‬
‫ررررر‬ ‫هَرتعامةرضمررررِمهنرَارج‬
‫هفسَرا‪٢‬كِا‪ٛ‬كروزسمررر ٕارردرواررررر ررررر‬
‫رررررر ررررررر رررر‬ ‫نرجعزرفلسررر ٔبروزذ‬
‫رررروٕار رر ر رررر‬ ‫ررربٔر رررررر ر رررررر ر‬
‫هوفٌارمصمغةرتلدوهلر‪،‬ر‬ ‫ؿَلرر‪ٛ‬كرف‬‫ر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررِـ‪١‬كررر ٕار ررر ر ر‬
‫رَلرمزإلثررراررر رر‬
‫ٌَسانر‪.‬‬ ‫خًدَرظاًةراً‬‫رررررررر ررر‬ ‫فََ‬
‫‪4‬‬
‫رررررررر ٔبريخرر‪.‬ررر َُر رَرشراررر ٔبرر رر ررر رررررر‬
‫ثصرضـَفرابثفاقر‪.‬ر‬
‫رررر‬ ‫رتلوهلر‪:‬ر(رَير‬ ‫احسير ررَورفررَلَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررر ر‬ ‫ررر رٔلدررر ٔبرتروراًـََاءراً‬
‫ررررررررررور ر ر‬ ‫وؾلةرؿَلرر‪ٛ‬كرا‬
‫ررر ررر ررر‬
‫ررر رلًرُوررَُِرةر)‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫مثرُورؼرًورحصرؼرإلرًسلرالارؿىلرحزءرمنرا‪٢‬كعَوةرا‪ٙ‬كيرُورثوحِسرا‬
‫ررر ررررر رر رررر ررر ر رر ررر رر ر رررر رررر رر ر ررر ر ررر ررر ر رر‬

‫ررر ر‬
‫رررررورررائسر‪.‬‬
‫َخرؿَلرموكؽرظَسراًف‬ ‫رررررررررور رِحر رر ررر رر ررررررر رر رر ررررر ر‬
‫ِسرِفراْكاِكَةر"رمنرظفحةراًضرر ررر ررر رررر رر‬ ‫‪1‬ر ر ررر ر ر‬
‫منرموضوغر"راًخ‬
‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رر‪،‬راحسررر ٔبر ر رررررررر‬ ‫سرذزلكررر َؾر َفررر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَرَرُرررر ر‬ ‫ررر ٔلردرر‬
‫ررر ٔبرروسررر ُمر ّحرمر رررر‬ ‫‪2‬ررر ررر‬
‫كالرر‪ٛ‬كرا‬
‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫ررر ٔلر رر ر رررر‬
‫درمعصورثسررر ر رَ‬
‫َوينرو‬ ‫‪3‬رررر ررررر ر‬
‫ا‪٢‬كخلكمرًلعسرا‬
‫ؾضاءرمَخلىررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪4‬ر ٔبر رحسررر ٕارردروارهيار‬
‫رررر ٔبر ر رررررررر‬
‫‪89‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔلرر ررررررر‬

‫كسامرنامر‬ ‫زذارؿَلرمارسررر رررر ررررررررر ر رررر رر ررررر‬
‫حقررهصٍر‪:‬ر(ا‪٢‬كححررًُسرِفرذًَيرا‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ررررر ررررر‬ ‫رررفرلرََرُر رُ‬‫درمعصورثسررر ر رَ‬
‫َوينرو‬ ‫كرَار رَلرارر ٔلر رر ر رررر‬
‫هَرًورركِيراٗكًَيرُوراًيطر‪٠‬كرٌسؽر‬ ‫مراًيؼصر؟ررر ٔلررررر‬
‫عمراًيطررر ٔبر ررررر ر رر‬
‫ررر ٔبر ررررر‬ ‫ررررررخلسرميررررهفسَر‬ ‫ثفضَتر‪،‬رتيرِفررر ٔبر رذٌكراً‬
‫رر رر ررررر رر‬
‫رررررر ٔبررررر رر ر‬
‫مارًورَكنررر‬ ‫ررر ٔبر ررر رر رررر ر ررررر ررر‬
‫نرٌسميراًعالترتلريرامسِار‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبر رحسار‬ ‫ررررررررررخلسرميرررور رر ررررررررررررررر ررر‬
‫ًورِفراًـحازتر‪،‬رنامرإلرٌسؽر‬ ‫ٔبر ر ررر‬
‫حسارخماًفةراً‬
‫وراًيؼصر)ر‬
‫رررر‬ ‫دسؽرؾنرر‪ٛ‬كر‪،‬رزمغرهونراٗكًَيرِفراْكاًنير(راًيطررر ٔبر ررررر ر‬
‫رررر رررر ررر ررررر ررر ر ررر ررر رر ررر ررر ررررررر‬ ‫ررر رٔلرمصرً‬
‫رررر ٕاررنرا‬ ‫اًيؼصرومٌَرالاسر خل‬
‫رررصراءرف‬ ‫ررر ر ررررررر ر‬
‫جحةرنامررهصانرًخعاتقراٗكًَيرؿىلرا‪٢‬كس خسلرؿَََر‪.‬ر)ر ر‬
‫رَلرُؤإلءروإلررر ٕار ررر ر رررررر رررر ر‬
‫رَلرُؤإلءر‪،‬رمفنرًلولررر‬ ‫رابحةر‪،‬رفالررر ٕار ررر ر رررر‬ ‫رزخاغرا‪٢‬كسربرٌٔكررر ٕاررَلرا‬
‫ررر ٕإلر ر رررررر‬ ‫ررررر ٕإلر ررر رررر‬
‫رررزراؾيار‬ ‫وذالظةراًلولررررٔبنرى‬
‫رر ر رررررر ر‬
‫اًسرير رررررر رررررر‬
‫ةر‪،‬رومنر‪٠‬كرًليررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ابًررررخلسر رر ررر ررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر ررررررررر ر رررر ررررر ررر‬
‫ميرجفائزروإلرمضاحةرِفرالاظعالخرمار‪٠‬كرًلعسرمـِنر‪٠‬كرٍصذرِفراً‬
‫فرو‪٠‬كرخياًفررنخاابروإلرس يةر‪،‬روانَُمر‬ ‫احراًسرَرَ ررررر ررر‬
‫ررررررررررررررررررِمهنرَر رررر ر‬
‫ررربرٔشرتَرمارذامراثحؽر‬ ‫ررر رٔل ر رررر ررر‬
‫ظيروكفروإلرت‬ ‫تَرفـَلرا‬
‫ررررر‬
‫حصوجيِار!رفِؤإلءرإلررر‬
‫رررررور رر رررررررر ر ررر‬ ‫ًرشرتسؾِمر‬ ‫رررر ررر‬‫رررزرارً‬ ‫ذشونرمنررر َُر َشررررر ررر‬
‫اراًالكمرسر خا‬ ‫ررربرٔ ر رر ررر‬ ‫اًحسغرا‪ٙ‬كٍنرً‬
‫ُيراًضاللرررورررر ر ررر رر‬ ‫رؾنررر ٔبر ر رررر ر ر‬
‫ررررر ٔبروررر ٔبر ردعئررورررارحلار‬
‫رررر‬ ‫ررررر ٕاررانر هررب ٔبرر ٕار رر ررر رر رر ررررررررر‬
‫رَلر‪ٝ‬كرمنرلكرخماًفةرثـمسوُار‬ ‫رررورًيارف‬ ‫ررررروٕارنررركرَارًرَورررررر‬
‫ارتحـغرك‬ ‫ؿالكةرهلمرمبوضوؾيار‬
‫ر رررررررر ر ر‬
‫ررررر‪.‬رو‪ٝ‬كرا‪٢‬كوفقروا‪٢‬كس خـانر‪ .‬ر‬ ‫ررروراررر ٕار ررر ر رررر رررررر‬
‫رَلراْكقرتـسمارثحنيرهلم‬ ‫رررربرٔ ر رر ررررررر‬
‫دعئوٍرو‪٠‬كرٍصحـ‬ ‫ظَحوٍرف‬ ‫ررر‬
‫رر‬

‫‪90‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ر‬
‫ٌَخوحِسر‪.‬‬ ‫ررررر ٔبر رر ررر‬
‫ورذامسارررررر ر رر‬ ‫رررزراتـار‬ ‫اذركسامر‬ ‫فعيرِفراًصذرؿَلرمنرضَيررر ٔبرورررور ر ررر‬
‫تسغرمنرررسررررر‬ ‫ر ر رر رررر رررر ررر رر رر‬
‫رمذفقررر‬‫يحررررر‬ ‫مصراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ثحسًؽرمنرذاًفرِفررر ٔبرر ررر ر رِ‬
‫‪١‬كرمنرثضََيررروررر ررررر رر ررر رر‬ ‫رررررِـ ررر ررر ررر‬ ‫ومنرآكعربرٔرررر ررررررررررررررر‬
‫راًحنيرمارًلؽرفَِرتـغررر ٔبر رُيراً‬ ‫رر ررر ر‬
‫رررزراذرؿَََر‬
‫رررررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسرف‬ ‫حسغرزخيررر رٔلرررر ر ر رر‬
‫هَراحِتسرِفرررررثلسرميراًخ‬ ‫ررر ٔبرنرررًرُر ر رررر‬
‫هَرومـياٍر‪،‬رفَُسرمنراْكقررر ٔبررتسار‬
‫ؿَلرمضمررورررررررررررررررر ررر ررر ر‬ ‫ر ررر‬
‫ظوهلررررمسر ر رررر‬
‫متسترمنررر‬ ‫رررروٕارنرررَكرهتررر ٔبر ر ر‬ ‫رررر رٔلنررر ٔبر ر رررررر ررر ر ررر رر ر‬
‫ظيراًحاةراحِتاذيرحمغر‪،‬ر‬ ‫فصذرمسربرٔ رررررر ررر‬
‫ٌكرمٌَرِفركسمر‪،‬‬ ‫ررر ٔبروررر ٔبرر رررر‬
‫ركسامر‬
‫رررر رٔل روَلررر ٔبرنررر‬
‫نرادذَفرا‪٥‬كخَفونرفا‬
‫رررروٕار ررر ررر ررر رررر ر‬ ‫اًسريرةر‪،‬ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ررر ٕاررنراً‬
‫ررررررخلسر ررر رررر رر‬
‫ميركريرَثتترِفراً‬ ‫اًرر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسريرةرف‬
‫فاروإلرًيلعروراررر‬
‫رررزرًسرورررارحرصررررر ررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر‬
‫ررفالرٍ‬ ‫ظيرا‪ٙ‬كيرحصنيارؿَََراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر رٔل ر ررر ر ررر ررررررررررررر رر رَ‬ ‫ًلفرأكَؽرؿَلرا‬
‫رر ررر ررررر‬
‫ررر رٔلرررًفاعررر‬ ‫ارفَََزتمرروراراب‬
‫نركسمرروررررررر‬ ‫ررررروٕار ررر‬
‫تيارِفرنخاتَروإلرزسوهلرِفرسًذَر‬
‫ررررزررررر ررررررررر ررر ر ر رر رر‬ ‫فار‪،‬روإلرًلسمررورررررررررر‬
‫ارمار‪٠‬كرًلسمَر‬ ‫حرصررررررر رررر‬
‫اًوازذتر‪،‬ردصوخارمنرآكالفراًـلميرا‪ٙ‬كيرإلرظائيرمنروزاءٍر‪ .‬ر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررر‬
‫ر‪:‬ر(ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫مراجنراًلميرز‬
‫سالر رررر ررررر رَ‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫رررصررر ررر‬ ‫هعافرووضؽراًىشءرىفرحمهلرماررهصٍر‬
‫وخَرماركِيرىفرررالار رر رررر ررررر ررر رر ر ررررررر‬ ‫ررومنررر ٔبر ررررررررر رر‬
‫ر‬
‫اابروُيرر‪ٛ‬كررر ٕار ررررر ر رررر ر رر رررر ر ررر‬
‫رإلرا‪٢‬كـعومرا‪ٙ‬كيرإلرًيعقرؾنررر‬ ‫ومنررارا‪ٙ‬كيرٍىونركوهلرلكَرسسًسارومعهلرلكَرظرورررررر ررر‬
‫رر رررررر ر ررر ر ر ررر ر رر ررر ر رر رررر ر رر ررر‬
‫اًِوىروهعلَرويحرًوَحرمفارحصرؾيَرفِورهليرمعسقرؾنركائيرمـعومرومارخاءرؾنركريٍرفثحوثر‬
‫رررررر‪1‬ر‬
‫رًََرمـَومار)ر‬ ‫نر‪٠‬كرًعحر‪٠‬كرٍىنروظوهلرررارٕررررررر‬
‫رررروٕار ررررر ر ررررر ر ررر ر ر‬ ‫رنرحصراًيلير‪٠‬كرٍىنراًلائيرمـعرومار‬
‫ررررر ٕار رر رررررر ررررر ر ررررررر رررر‬ ‫ار رٔلمرصر رررررررر‬
‫ٍنرفَِرمـسومرف‬
‫رررررر ٕار ررر ر‬
‫ررارَكنررر‬ ‫ثرا‪٥‬كخَفةر‬‫رررررَلررَاإلر ررر‬
‫َصاةرا‪٢‬ك‬ ‫ر‪:‬ر(وُىشارًعُةررررٔب رر‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ر رررر رر‬ ‫ررررررِرََحَرُر رُ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالرمرررارجنرررحر رَ‬ ‫ررررركرَررَاهلرررصررر ررر‬
‫ونش‪ٛ‬كرمار‬
‫رر ر‬
‫ررر ٕار رٔ‬ ‫ر‬
‫نرًًذرصررر‬‫نَثضمركسرظازرهلمرِفرر‪ٛ‬كرُوىررر ٔبر ررررر‬
‫ررر ر ر ررر رر ررررررر ررر ررر ر‬ ‫رنرب‬ ‫ررررررو ٔبررررر رررر ر‬
‫هَرؿىلراًسريرةرف‬ ‫نراْكقرمـَر‬‫لكرمهنمرًـخلسررر ٔبر ررر ر‬
‫ررر ررررررر‬
‫رررررررررو ٔبر ررر ر ر ررر رر رر‬
‫نرٍىونراٗكٍنرلكَر‬
‫ررر‬ ‫نرحىونرلكمةر‪ٝ‬كرعمراًـََار‬‫رٍهيمرإلرًلعسونررر ٔبر ررر ر ر رر رررر رر‬
‫رررررررور رسةرررارٕر ررر رررر ر رر‬
‫ورزَيسرِتمرومار‬ ‫رررررر ٔبر رررر‬
‫خاُِمر‬
‫ٍصضونرمعنرًوارفرَ َلرِمر‬
‫ررر‬ ‫رررررررور ر ر ر رر ر ررررَ‬ ‫نرَكنرجمِتسارمـشوزارإلرًلضةر‪ٝ‬كرؿَََر‬
‫ررررررروٕار رر ر رر ر ر ررررر ررررر رررر ر رر‬ ‫ررر رررر رر ر ررر ررر رر‬
‫‪ٞ‬كرتيرًلضحونرؿىلرمنرذاًفِمر‬
‫ارمنر‪٠‬كرحيمسٍر‬
‫ررر‬ ‫نرحيمسرورررر رررر رر‬ ‫ىيءراًلعسرًُسرهلرؿ‪١‬كروإلرحسنركعسرفِفيضررر َُر رَرشراررر ٕاررىلررر ٔبر رر رر‬
‫نرَكنرخاُالرسر رررررر ر رررر رر ررر ررر رر ر ر ررر ر ررررر‬ ‫وٕار رر ر رر ررر رر‬
‫ررربررهفٔرر رررر ررر‬
‫سِمرإلرؿىلررر‬ ‫اإلُتمرومـاذاُتمرؿىلررر ٔبرُروراءر‬
‫رررور ر ررررررررر رررر‬ ‫ثعريرم‬ ‫ارمنر‪٠‬كرًشمَر‪ٝ‬كروزسوهلرررور ر‬
‫‪ٝ‬كروزسوهلروًشمررورررر ررررر رررر رررر ر ر‬
‫ارؿسوانر‬
‫رررر‬ ‫ررررررر َُر َشرررر‬
‫ارظسًلٌارو‬ ‫ارحالراًىفازرا‪ٙ‬كٍنرإلرًعَحونررر ٕاررإلررر ٔبرُروررراءضمرررورًلررور رًونررر َُر رَرشررر ر‬
‫ررر َُر َشررر رر رررر رررررر رر رر ررر ررر ر‬ ‫ذٍنر‪ٝ‬كروزسوهلرو‬
‫رر رر رررر ر ر‬
‫ررر‪27‬ر)ر‪.‬‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر(ر‬ ‫جنراًلميرز‬
‫خاكنيرررإلر ررررر رَ‬ ‫‪1‬ر رر رررر رر‬
‫زوضةرا‪٤‬كحنيرررور رررررر‬
‫ىزُةرا‪٢‬كضررررر‬
‫‪91‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ارابقيرإلرًيؼصونررر ٕار ررر ر ررر رررر ر ر رررررررررر رررر ر‬

‫رىلرموالاتر‪ٝ‬كروزسوهلرومـاذاتر‪ٝ‬كروزسورهلرومنرُيار‬ ‫ارابلررر َُر َشررررر رر رررر ر رر‬ ‫تَلةرا‪٢‬كليررر َُر َشرررر‬
‫وررررررررر‬
‫‪1‬‬
‫مروملاذٍصضمروحلوكِمر‬
‫ررررر‬ ‫سالر رررررررر ر ررر رر‬ ‫مئةراإلر ررَ‬
‫فةرفضيررر ٔبررررر‬
‫ررررررصررررر ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(مـ‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫جنراًلميرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬ ‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫و‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ثررًضربرٔرررر ررر رررررر‬
‫راًفنترتنيراًياشر)ر‬
‫رررر‬
‫ر‬
‫وٍروماروكؽرِفرفذاوهيمر‬
‫ررررررررر‬ ‫ررررركرَارً ررررررررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررررررررررور ر رررر رررر ر ر رر ررر ر ر رررر ر رر‬
‫هعحِمر‪ٞ‬كروزسوهلرإلرًوحةركدولرلكرمار‬ ‫نرفضَِمروؿَمِمر‬ ‫رررو ٔبر ررر‬
‫ومررصررراحهبمر‬
‫اْكقرِفرذالفِارإلرًوحةررر‬
‫رررررررررررررور ر رر رر ر ررررر ررر ر ر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر رر رر رررر رررر رررررر ررررررررر ر ر ر‬
‫يراًيتردفىرؿَهيمرفهيارمارخاءرتَراًصسولرررفررَلارًرَورارمبحَفرؿَمِمر‬ ‫رمنرا‬
‫رررًر ررر رررر رررر‬
‫سخِيرتُهنامرفالررر‬ ‫انرؾنراًلعسروكعسرا‬
‫رررصر ررر ررررر ر رررر ر‬ ‫فانرخائ‬
‫انرظرصررر رر‬ ‫ررررِرَ رَشر رر‬
‫اًوكِـةرفهيمرف‬
‫رررروررر ررررررر‬ ‫راظرصراخررر ٔبركروررررر ر‬
‫اهلمرمجٍكرررورثررريلعِمر‬
‫سَىِمر‬
‫رررر‬ ‫َزنيرتيروس‪ٜ‬كرررمر رر‬ ‫ررررصررر ررر ررر ررر ررر رر رررر رررر ر‬
‫افضةرِفرؿَلروإلرمسَىِمرِفراًضرر ر ررر ررر ر‬ ‫ررررإلر ر رر رررر ر‬
‫وس‪ٜ‬كرهبمرمس‪ٜ‬كراً‬ ‫هؤمثروإلررررهـعمرو‬‫ر ر ررر‬
‫ررر‬ ‫مثوهنمروإلرًـعموهنمروإلرًلدَونرلكررررٔبكرورررررر رر ر ررر‬
‫اهلمروإلرهيسزوهنار‬ ‫رررؤرر ررررر رررر رر ررررر رررررر ر رر‬ ‫رهنمرإلرً‬ ‫ررررفر ر ررررررررر رررر ر‬
‫مينركدَِمرمنراًعر َحرارترَةررفر ٕار ررر‬ ‫رٔبهفررسِمر‬
‫ةروإلررر‬ ‫ررررررر رٔلزرررررر ررر رررر ر‬
‫تـةروسائصراًعر َحرارترَ ررر‬ ‫هَرضمرِفرآكَفاءرا‬ ‫رررر رٔلزرررررر رر ررر رر‬
‫تـةرمسَاكرٌسَىرورررر رر ررر‬ ‫ررر رٔلمئةرا‬
‫َيارِفرا‬‫فىِفرًيىصونرررؿَرررررر‬
‫ر رر رررر ر رر‬
‫رررر‬ ‫منارًدٌافِانرؾيسررر ٔبر ر ررررر رر ررر رررر‬
‫حسرزخَنيرخاُيرمبلسازر‬ ‫ررروٕاررررررررررر رررر‬ ‫ررررر ٔلر رسالمر‬ ‫ررر ٔلرمرصر ررر رر ر رر رر ر‬
‫ٍنر‪٢‬كنرِشخر‪ٝ‬كرظسزٍرً‬ ‫مٌافاترتنيرُشٍنرا‬
‫رررررررر ررر رر‬
‫اكؽرًـ‪١‬كررر‬
‫ررروراًرروررررررر‬ ‫رررررررررشررررررر رررر رر رر رررر ر ر رررر رر ررر رررر‬
‫ًـةراًيترتـرر‪ٝ‬كرهبارزسوهلرومنرهلرؿ‪١‬كرابًرشغر‬ ‫رورخاُيرحبلِلةراً‬‫ررررر ٔبر رر ررر رر‬
‫ةروفضَِمر‬ ‫ار ٔلرمئر رررر‬
‫سالرمرررو ٔبر ر ررر ر‬
‫ُهلرمباكنررر‬ ‫رمنراإلر ررَ‬‫ررررر ُُررَروررر ررر‬‫يةرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫مركسمرظاُكررروربرٓ ررر ر‬
‫َثزرحسر‬ ‫سالر ررر ررر رر‬ ‫نراًصخيراّكََيرا‪ٙ‬كيرهلرِفراإلر ررَ‬
‫رررر ٔبر رررر رر ررر ررر ررر ر رر رر ررر‬ ‫ركعـار‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫حوزرإلحِتاذٍرفالرجير رُوسررر ٔبرنررررررررر رررر ر َررُ‬
‫ًددؽرفهياروإلجير رُوسررر ٔبرنررر‬ ‫رررربرٔ ر ررر ر ر رررررر رر َررُ‬ ‫اًزٌكرُورفهيارمـشوزرتيروم‬
‫ررروررر ر ررر ررر ررررر ررررر‬ ‫كسرحىونرمٌَراًِفوتر‬
‫ر ررر ر ر رررررررررر‬
‫‪2‬‬
‫نرثوضؽر‬
‫ررر‬ ‫ررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫رمر‪ٝ‬كرر ٔبر ررر ر‬ ‫فرز‬
‫َ َ ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫رررر‬
‫جراًس‬
‫ر‬ ‫هن‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫فـَميارمنر‬
‫رر‬ ‫رررررررر‬ ‫ر‬ ‫ررررررررزنرررررر رررر ر رررر ررر‬
‫ًخَرمنركَوةرا‪٢‬كسَمنيرر)ر‬
‫ررررر‬ ‫رررروٕارمامذَروم‬ ‫رررراكرهخَر‬‫رُتسزرم‬
‫ررررر ُُررَرورررِمهنرَراحراًي‬
‫رررررر ُحررورتررر‬ ‫ىزهلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٕار رَ‬
‫رَيُارو‬ ‫ًخَراًيتررر ٔبرر ر رر‬
‫رررزنررررررر‬
‫فؽراًـا‪٠‬كرفوقرم‬
‫رررصررررررررررر ر‬ ‫نرإلرٍ‬‫رررو ٔبر رر‬
‫هعاهبار‬
‫ٌكرىفر ر رر‬‫لكرمسربرٔ رر‬
‫ررر‬
‫سلاظِمر‬
‫رررر‬ ‫ررروٕار ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ًُسرُورمنرابةراًوكوغرىفراً‬
‫رررروررر ررر ررر ررر رررر رر ررر‬ ‫واًرصاظرا‪٢‬كس خلميرا‪ٙ‬كيرَكنرررررر ر ررررر رر‬
‫ؿَََرذريراًلصونر‪،‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫رررررورٔبر رر ر رررررررر ر ررررر ررر رر ررر ر ررررر رررررررررررر ررررَ‬
‫لكرْكورممرنامرًؼنررتـغرمنرإلرتعريترؾيسٍر‪.‬رفافِمرر‪ٛ‬كرٍصررِ ََحر رَمرر رُ‬ ‫وُضمرحلوكِمر‬
‫رر ررر رر‬
‫ر‬

‫‪1‬‬
‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررر‬
‫رر‪.‬‬ ‫)رإلجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫ررررر‪7‬ر|ر‪297‬ر رر رر‬
‫ررررررورًةر(ر‬ ‫ررِمهنرَر رررر ر‬
‫احراًسريرةراًيح‬
‫‪2‬‬
‫رررؾرحسراًصءوفرسـسر(ر‪8‬ر|ر‪1:8‬ر)ررر‪.‬‬
‫رتخحلِقرظَر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررر ررر رر‬ ‫رؿالمرا‪٢‬كوكـنيرؾنرزةراًـا‪٢‬كنيرإلجنراًلميرز‬
‫ررارٕر ررررر ررر ررر ررر ررررررر رر رر ررررر رَ‬
‫‪92‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ر‬‫ررررررور رِحرِسر‪.‬‬

‫ظولراًخ‬ ‫هنارمنررر ٔبر ر ر‬
‫سالرمررروررررتَانررر ٔبر رررر‬ ‫هةراْكاِكَةرِفراإلر ررَ‬
‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصررمرراكررررر رر رررر ررر‬
‫ر‬
‫ِسركِسررر ٔبرر ررر‬
‫منٍكرمفنررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫مرإلرثيفعيرؾنرؾلِستراًخ‬
‫رررررررورحر رررر‬ ‫ظولراإلر رسالر رر ررررر ر ررر ررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ظيرمنررر ٔبر ر ر ررر‬
‫رررر ٔبر ر ررر‬ ‫وذمارس حقر‪1‬رًرررخخنيررر ٔبر ررر رر‬
‫نراْكاِكَةر‬
‫ر‬
‫رفلسررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫خحسررررر ر ررر رر‬
‫يارحُكركرير‪ٝ‬كرررثرَ َـرراَلرررر‬ ‫رررر ٔبروررررمسررر ر‬‫ورمذجاُالررر ٔبروررررمسرِترَيار‬‫ررر ٔبر رررر ررر‬ ‫رررر ٔبر رر ررررررررررر‬
‫ورذاًفِارمذـمسار‬ ‫ورحجسُار‬‫رررر ٔبر رر ر‬
‫ٔبرر رىىصُار‬
‫ررررر ٔبر ر رررررررر‬
‫وحضيار‪،‬رومنررر‬ ‫شرتش‪ٛ‬كرنامر‬ ‫ررربرٔ ررر ر‬ ‫ِتصترفالرت‬ ‫ررررررررور رِحر ررررر رررررر‬
‫ِسراًثالزةرا‪٢‬كضر ر رررر‬ ‫ذذَِارِفركسمرمنررر ٔبرركسامراًخ‬
‫نفص‪،‬رمفنررر ٔبر ر ررررر ررر رررر‬ ‫رر رررر‬
‫رررررر َُر رَشررر‬
‫ارمنررر‬ ‫شرتش‪ٛ‬كررر ٔبررًضار‪،‬رو‬ ‫ررربرٔ ررر ر‬ ‫هيارفالرت‬
‫ررررارررررر‬ ‫رررر ٔبر رر ررر ررررر ررررررر ر رر ررر‬
‫ورذامسرًـمومراًحَويرهبارِفرسم‬ ‫ٔبررفصذُارت‬
‫ررررررلرسمر‬
‫رررزراتؽر‬
‫ُسترثوكِفِةر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررورًرر ر ررر‬ ‫اٗكٍنر‪،‬ر‬ ‫رررور رر‬
‫يراًرشغر‬ ‫ررررر َمر رَسرارئرِ رررر‬
‫را‪٢‬كفاُميرررورررثحنيرهلمر‬ ‫الاظعالحاثراْكاذزةراًيترثلصةر رٌَِيرررررِاشررررررر‬
‫ر ر ر ر رر ررر رررررررر رررر ر‬
‫ررررر‪٠‬كرًخضمنر‬ ‫رررررررخلسر راميثرمار‬ ‫رثحسًؽرا‪٣‬كِتسرا‪٥‬كاًفرِفرمثيرُشٍراً‬
‫اًصمسر‪،‬روؿَََرفالررجير رُوسررررر ررررر ر ر ررر ررر رر رررر ررر‬ ‫ارالامسررروررر ر ررررررررررر ررر َررُ‬ ‫هبرَ رَشرر ر‬
‫رررررشرًـةر‪.‬‬
‫ررررر ر‬ ‫ررررررٔبورررارٕررىاكرزررررر رررر رر‬
‫ار‪٢‬كـِنرزخترِفراً‬ ‫ررثلسر ررررر رر‬
‫ميَرمـِنرصارار‬
‫ررر ٔلرررر رررر ررر ر رر رررر رررررر رر ر‬
‫ًفاعراًيتراظعَحرؿَهيارا‪٢‬كخلكمونررر‬ ‫هفُسرِفرا‬‫ر‪،‬رجالكمرررررر رر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر‬ ‫سالرمرررارجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫وكسرحلكمرصررر ررر‬
‫رر ررر ررر‬
‫ر‬
‫ررررراين‪،‬ر‬ ‫ررروررتنيرر ٔبر ررررر ررررررر رر‬
‫نراًـربتراب‪٢‬كـاينرإلراب‪٢‬كح‬ ‫ررر ٔلرمةر‬ ‫ةرسَفرا‬ ‫اًسرير رررر رر ر ر ررر رررر ر‬
‫ة‪،‬روإلرحصثرؿىلراًسرير رر رر‬ ‫رررر ِىرذرَراةرررورر ر‬
‫و‪٠‬كرحصذرِفراً‬
‫رررر ررر‬
‫مئةرتشمر‬
‫ررر‬ ‫اذراًسرَرَفررروار ٔلررررر‬ ‫رررصرررررر ر‬ ‫ارؿىلرم‬ ‫رررردرَّررر ٔبرر ررًًضررر‬
‫ررررررخلسرميرًً‬ ‫ررررررر َلرار َلرر‪:‬ر(رو‬
‫رررررر َُر رَرشراراً‬ ‫ررر ٔلرر رررررر ر ر ررررر رررر‬
‫موزرمبلاظسُارومضامِهنارر‪:‬رف‬ ‫و ٔبرنرا‬
‫رررربرٔمار‬
‫ررر‬ ‫رررر َلرررَاإلر رررررر ر‬
‫ثراًحاظٍك‪.‬رف‬ ‫وراسرررخسر ّلررررؿىلرا‪٢‬ك‬ ‫رررر ٔبر ررر‬ ‫ررر ٔلر ر رررررر ر‬
‫ذٌكراًفاسست‪،‬ر‬ ‫خسلراب‬ ‫ررر ٕار رررر ررررررر ررر ررر‬
‫رررراكرمذياولر‪٢‬كنراسررر ر‬ ‫رررو ٔبر رُهل‪،‬ر‬
‫رراًالكمر‬
‫ررر ُُررَرورر‬‫ُيرراًررررِـ‪١‬كرررور راإلرميرَر ررررر رررر ر ررر ر رَ‬
‫ان‪:‬ر{و‪ٝ‬كرًلولراْكقرو‬ ‫رفِوررررِمنرب‬
‫رررر ر رِ‬ ‫رنر‪ٝ‬كرفَِرحرّكرًاروذًَ‬
‫رررررر ًالرررر‬ ‫راْكقرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر رر رررررر‬‫رمنررركرَار رَلرر ر ررر ر‬
‫ررررحرررذَجررر ٕاررىلررر‬ ‫رررر ٕارررارا‬
‫ًلِتمرفَُسرمبىصوٍر‬
‫ررروررر رررررر ررر ر‬ ‫رررر ٔبر ر رر ر ر ر ر ررر ر ر ر رر‬
‫ُيرالاظعالخرابظعالحاُتمر‬ ‫هيسيراًسخِي ر‪.2‬رررو ٔبر ررر رر‬
‫مارخماظحةر‬
‫ذرمارفَِرمنرالاظعالحاثررر‬
‫اراًالكمر‪٣‬كصررررررررررر رر ر ر ر ر رر‬ ‫مئةر‪٠‬كرًشمرروررررر ررر ررّ‬ ‫هترا‪٢‬كـاينرَصَحة‪...‬رفاًسرَرَفررروار رٔلرررررر‬
‫رررَكر رررررر رر رر ررررررررر ر‬ ‫رر‪ٛ‬كرو‬
‫ررررررررزراثررر‬ ‫مروكريرر‪ٛ‬ك‪،‬رتيررر رٔل رررررر رررر رررر رر ررر ررر ر‬
‫نرا‪٢‬كـاينراًيترًـربونرؾهنارهبشٍراًـحا‬ ‫اّكسر رررر ررر رررر‬ ‫اًـصطرررور ر‬ ‫ترلكفغراّكوُصرررورررر ر‬
‫ا‪٢‬كوٗكررر رر ررر ر رر‬ ‫رر رر‬
‫رررر رٔلررر ررر ررررر‬
‫ًفاعرؿىلرمـانررر‬ ‫امتلرُشٍرا‬ ‫رةرررر رر ررررررر ر‬
‫راٍهنييرؾيَ‪،‬رإلصر ر ررر‬ ‫ررر رٔل رذٌكررروار رٔل ر رررررررَ ِ‬
‫حاكمرمارجير رُ‬ ‫فهيارمنراًحاظيرا‪٢‬كشمومرِفرا‬
‫ر رررر رررررر ر رررر رر ررر‬
‫رررر رِىذرَراةررر‬ ‫رررررسرهترابً‬‫ررررررررزراث‪،‬روو‬ ‫مثالرُشٍراًـحا‬‫رررررربرٔررر ررر‬ ‫فترا‪٢‬كـاينراًيترًلعسوهنارت‬
‫ررر ُؾرصر رررررر رررر رررر ر‬ ‫رررررر ٕارررار‬
‫رزحاث‪...‬رف‬ ‫مجمٍكرِفراًيفيررروارإلرٕررر‬
‫ر رر رررررر‬
‫ةرَكنررر‬ ‫اًسرير رر ر‬ ‫ررررررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫ًيفىراًحاظيرا‪ٙ‬كيررهفاٍراً‬
‫رررورررر رررررر ر ررر ر‬ ‫اًسريرة‪،‬ر‬ ‫ررررررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫ثخترحبقرا‪ٙ‬كيررررٔبزخذَراً‬
‫ةرحبَررررًررر رر ر ررر ر‬ ‫ورر ر‬
‫اًسرير رر رر‬
‫هَرِشكرِفراًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةررروررر ررر رررر‬
‫اًعفاثر)رِفررر ٔبر ر ررررر ر‬
‫ولراًححرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رِشكراّكاََُةرِفراْكُكررروررررتَانررر ٔبرررر ر رر ررررر‬ ‫‪1‬رزر رررررر ر رررِ‬
‫احؽر(رفعيرِفرررِ هر ِصرر ر ررر ررررررر ررر ر‬
‫‪2‬ر[ارر ٔلرحرزراة‪:‬ر‬
‫ررر‪]6‬ر‪.‬‬
‫‪93‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫زحاًتر رررر ر ررر رر‬

‫رِفراًوسائير‬ ‫رررر ٔلررررًفاعررهفررِرًاررروٕارر ر‬
‫رررً‬ ‫ررر ٔلرُروررررر ررررر ررر ر‬
‫اءرمنراًخلكمرهبشٍرا‬ ‫ررر ٔبر رُيرا‬
‫ر‪ٛ‬كرُوراْكق‪،‬رِالفرمارسَىَر‬
‫ر ررر ررر ر ررر ر ر ررررر رر‬
‫رررر َُر رَرشرارمنرمثازاثراًض حَر‬ ‫اظرا‪٢‬كسررررخلمي‪،‬رو‬ ‫رررررصر رررر‬ ‫خفعَيررروراًررررخلسر ررر ر ررر ررر‬
‫ميرا‪ٙ‬كيرُورمنراً‬ ‫رررررر رر‬ ‫وار‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررر ررر ررررر‬
‫يرمنركريرتَانراً‬
‫‪ ).‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبر رر ررر‬
‫ورِفركريٍر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرة‪،‬ر‬‫(ومنرًًذلسٍرِفرحـهلرر‪ٛ‬كرمنرثوحِسرا‬
‫ررر ررر رررررر ررر رر رر ررر ررر ررر ر رر‬ ‫ررررررررررفرلرََرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‬ ‫َخرؾحس‪ٝ‬كراًفلَِرو‬
‫رَ‬ ‫راًضرر رررر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫ظاةرِفرررارهخلاذٍ‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫فَراًسرَرَف‪،‬رمفار‬
‫رررررر ٔبر رر رر‬ ‫ررررررور رِحرِسر‪٠‬كرًـ‬
‫ررررررصرررررر ر‬ ‫هوؿارخسًسررًاررِفراًخ‬
‫ضافر ر رررر ر رر‬ ‫ررر ٔبر رر‬ ‫ررررررور رِحرِس‪،‬ر‬
‫ررر ٔبروررر ٔبرهَر‬ ‫رمنررر ٔبهروراغراًخ‬
‫ررر رٔلهرواغرا‪٢‬كـصوفةرثلس ميرؿَميركريرثوكِفي‪،‬روآكالفرفَِرذالفرِفرظصقر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررىلرا‬
‫نرثلسرميراًخ‬ ‫رٔل رررر‬
‫ارمنررر‬ ‫َساروحىرامرً‪،‬ررر رٔلنررر َُر رَرشرررر‬ ‫‪،‬روحةررررٔب ررر رر ررررر‬
‫نرًؤمنرتَرسررر رررر ر‬ ‫ررر رًاب ررر ر‬
‫منراب‪ٞ‬كرز‬ ‫ا‪٢‬كلذَض‪،‬رمفنررربرٓر ررر‬
‫حَانرإلِفرا‪٢‬كضمونررروررررر رررر‬ ‫ارًرررر رر ر رررر رر ر‬
‫نرًـخلسررررٔبررررُ‬
‫هَرسر ْحر َحرارهرََرُرر‬
‫رررهلررر‬ ‫ررررررررٔب رررررر‬ ‫منراب‪ٞ‬كررراررًِٕرررًاررإلررر ٕار ررر ررررر ر‬
‫رهلركريٍ‪،‬روحةرؿَََر‬ ‫رر‪،‬رومنررربرٓر ررر‬
‫مـاينرامسراًصةرسر ْحر َحرارهرََرُررررر‬
‫ررر ررر رررر ر رررُ‬
‫ررربرٔ رر رر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرُوررر‬ ‫ررررررر ٔبر ررر رر‬
‫نرًؤمنرت‬ ‫ررربرٔ رررر ررر رررررررر ر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَ‪،‬روحةرؿَََر‬ ‫وحسٍ‪،‬رنامرهلرآكَقروحسٍ‪،‬رومنررربرٓرمنرت‬
‫ار ٔلررمصرر رر ررررررر ررر رر رررر رررررر‬
‫رذذالرثوحِسراْكُكررر‬
‫ررررر ٕار ر رر ررر ر رر ررر ر‬ ‫ًمرهلرِفرحّكَ‪.‬رف‬
‫ًمرهلرِفرمَىَ‪،‬رفالرررِشر رر رر رر ر‬
‫هَرنامرإلرررِشر رر رر رررر ررررر‬ ‫رررو ٔبررررررر‬ ‫رررو ٔبرررر ررر ر‬
‫هَرهلراْكُك‪،‬ر‬ ‫اْكُك‪،‬ر‬ ‫رر‬
‫رررر‪ٝ‬كروظفاثَرحق‪،‬ر‬ ‫ررربرٔسامء‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رر ر رررر رر ررر ررررر ررر‬
‫ةرحق‪،‬روحـهلرمنرمـاينراإلرميرَرانرت‬ ‫ذذاهلرِفرا‬‫ررروٕار ر رر رر‬ ‫ةرحق‪،‬ر‬‫ِفراًصتر ُوتررَِر رر ر‬
‫ر‬‫رررر‬
‫ر‬
‫انراب‪ٞ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررورحر رر ررررر رر رر ر ررر‬
‫ِسرلكَرمٌسزحرَتتراإلرميرَر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررررور رِحر رر ر‬
‫ِسرحق‪،‬رفاًخ‬ ‫ررر رًابرررمنررر ٔبرتروراةراًخ‬ ‫تَانروحـهلراب‬
‫رررررررصرًفرررورررر ررر رر‬ ‫وٕارفرصراذٍرتخـ‬
‫ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر َمر رَسرارئرِ رررر ر ر رررر‬
‫يروفعولرنثريت‪).‬ر‬ ‫انراب‪ٞ‬كرثيسزحرَتخَر‬
‫وراإلرميرَر ررر رررر رر رر‬
‫ر‬
‫واًالكمرؿَلرثوحِسراْكاِكَةرظيوراًالكمرؿَلرثوحِسرا‪٢‬كخاتـةر‪،‬رفلكهيامروكؽرحوهلرذالفرواحذسمر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٕار ررر ررررر ررررر ر‬
‫رإلراب‪ٞ‬كراًـَلراًـؼمير‪.‬‬ ‫ًلار‪،‬روإلرحولروإلركوتر‬
‫رررصرررررررر رر ر ر ررر ررر‬ ‫ُيرراًررر ِـر‪١‬كرف‬ ‫رررصرًقررر ِمرنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫اًيلاصرررور رتسغرف‬ ‫ررررر‬
‫رر‬

‫‪94‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اذرثوحِسراْكاِكَةرِفركسمرمٌفعير"ررؿىلروخَرملدولرررو ٔبرنررر‬
‫رررررابررفٕرصررررر ر رر ررر رر رررر ررر رررررر ر رررررر ررررررررر ر‬ ‫فعيرِفرتَانرَحيركولرمنركالرر"ر‬
‫ر ر رر ررررر رر ر ررر ر ررر رررر‬
‫رررر ر‬ ‫ثحسًؽركائهلرررور ررر ررررررر ررر رر ررر رر ر ررررر ر رر‬
‫ثضََهلرمار‪٠‬كرخياًفرِفرمضمونراًخوحِسرر‪.‬‬ ‫رررررروررر ررررررر‬‫وَلرمنرزذٍر‬ ‫رر‪ٛ‬كررر ٔبر ر ررر‬
‫ٌَخوحِسررر‬
‫ورساذسارررررر ر رر‬ ‫ررر ٔبر رر ررر‬
‫ورذامسار‬‫ررررر ٔبر رر ررر‬
‫رررزراتـار‬ ‫اذركسامر‬ ‫ورفسقررر ٔبر رر ررر ررر ررر‬
‫ورَتاميرؿىلرمنرررسررررر‬ ‫رررسررغررر ٔبر ررر ر‬
‫وهلولر‪٢‬كنرضَير ٔبرورت‬
‫خسإلرؿىلرالكمَرمبارُورسائفرتنيررر ٔبر ر ررررر‬
‫ُيراًـ‪١‬كررر‬ ‫هؼصٍرمسررر ر ررر رر رررررررر رر رررررر‬ ‫اٍرملدوإلرر‪٢‬كارذؾترهلراْكاخةرِفروَجةرر ر ر رررر‬
‫رررررصررررررر ر رررررررر رر ررر رر ررر ررر‬ ‫رتوخَرٍ‬
‫ررررر‪١‬كر‬ ‫رررررسرالررر ٔبر رُيراًـ‬‫ررررٔبرهترمفار‬‫رررررصراٍر‬ ‫هياراًضررَخررر ٔبر ررر رررر ر رررررر‬
‫نرحصذراحِتاذٍرتوخَرح‬ ‫خسإلإلثراثقر‪ٝ‬كر‪،‬رَكنرَكفِمررر ٔبر ررررر ر‬
‫منراسررر ر ر ر رررر رر رررر ر رر ررر‬ ‫ر ررر‬
‫رررررِـ‪١‬كررررٔبررر ررر رر‬
‫هَرإلرثؼِصررر‬ ‫ررررررروررراؿسررررٔب رُيراً‬
‫هُذَر‪،‬رفعحلارًل‬ ‫ثلؽرِفرررررررررر‬ ‫رررروررررر‬ ‫خيخَفونرىفرلكرؾرصرومرصرإلررررٔب ررر رر‬
‫نرثضَهلرررورررثحسؿَر‬ ‫رررر ر رر رر ررر رررر رر‬
‫ررررررررررررَلار رَلررلكمةر‬
‫رررر‬ ‫ًسٍراًرشغر‪،‬روُيارً‬ ‫ررارحصفرا‪٢‬كـِنرا‪ٙ‬كيررررٔبزراذٍرؾامرٍ‬
‫ررررررررصر ررررر‬ ‫ررررررر ٕاررإلررر ٕار ررر ر ر ررررر ررر ر‬‫ررررٔبركسامار‪،‬ر‬ ‫رررررررِرَ رَشررر ر‬
‫ارا‪ٙ‬كيرررسراذر‬ ‫خماًفةرً‬
‫ير‪٠‬كرًليرفهياررررٔب ر ر ررررر ررررر رررر ررر رر ر رررر ر‬
‫حسضمرتددسًؽرادَِر؟رتيرَكنرذًسهنمر‬
‫ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررر‬
‫اءرِفررر َمر رَسراررِئ رررررر ررر‬ ‫َكرادذَفراً‬
‫رررررررر ررر‬ ‫رحقررررٔبزر رر رررر ر‬
‫ًسرهبارابظير‪.‬رو‬
‫نرادذَفٌارىفرمسربرٔ رر ررررر رررر ررر ر رر ررر ررر ررر ر ررر ر‬
‫ٌكر؟!روُشارُوراّكسٍصرجلكرمنرحزيرجزيررر ٔبر رُيررر‬ ‫ررروٕار ررر ررررررر ررر‬ ‫إلرٌسررررخلميررر ٔبر ررر ر ر‬
‫نرىىونررر ٕارردروراانر‬ ‫ٔبر ررر‬
‫اًـ‪١‬كروًخسرًحوسِمر‪ .‬ر‬
‫حسنرا‪٤‬كاميررر ٔبر روىلررر‬
‫‪١‬كرؿَلررر ٔبر ر ر ررر ررر‬ ‫ُيرراًررررِـ ررر‬ ‫ررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ررر ٕارردروراهنمر‬ ‫‪١‬كرؿَلررر ٔبر رر ر رر‬
‫نرَحيرالكمر‬ ‫رررررِـ ررر‬‫ررر ٔبر رُيراً‬
‫وكسراثفقرؾلالءر‬
‫رر ررررر رررر‬
‫ٕرررررررر‬ ‫ؿَلروخَرملدولررر ٔبر ر ررر رررررررررررررر ررر ر رررررر رررر ر ر‬
‫وَلرمنرزذٍر)روؿَََرحيمَونرماركسرًخعصقررراررًََرفِمر‬ ‫ررررررررر ررررررررر ر‬ ‫وركرَارًرَوررررررر ر ررر ر‬
‫ار‪:‬ر(رَحيركولراًـا‪٠‬كر‬
‫ررر ر‬
‫اثحاؿَرهلر‪.‬‬
‫ًَراْكقرررورررررررر‬ ‫حسنرا‪٤‬كاميررر ٕار رر رر ر ر رررر ر ررررررررر‬
‫رؾامإلرْكسنراًؼنرابًـا‪٠‬كروَترصررررر ر‬ ‫دَحرمنروخَرؿَلررر ٔبر ر ر ررر ررر‬
‫كررر ررر ررررررر‬
‫رَلر‪ٝ‬كررر‬ ‫ًـخشزونررر ٕار رر‬ ‫ارمنرَصَحررر ٔبركروراهلمر‬
‫ررررورررر ررر‬ ‫ررررريرررر رر رر‬ ‫رررررِـ رررررر ر ررر رررر ررر ررررر ررررر ر‬
‫‪١‬كرًلدَونرمنرتـغرمنرثَخسرابًحسغرنث‬ ‫نرَكنررر ٔبر رُيراً‬
‫وٕار رر ر‬
‫ارمنرحِاثَرِفررر‬
‫فِنرصعرصرررر رر رررررر‬ ‫هترمنرؿا‪٠‬كرسرِنررر‪-‬ر ٔبرر رر ر‬
‫فالرثلديررر ٔبر ررر رررررر‬ ‫منرُياثروكؽرفهيارراكراّكحيرار رٔلمشر!ر‬
‫رررر ٔبرر ررررر‬
‫اظنررر‬ ‫رررررور ر‬ ‫ررركرَررَاهلرررر ر ررررررر ر رررر ر ررررر ررررر ر‬
‫ركاظسارتَراْكقرمذحصَيراًرشغرمذحصسارم‬ ‫اًسريرةرررور رررر رررررر‬
‫ورشٍرتنيراًياشررر‪-‬رمار‬ ‫ا‪ٙ‬كةرؾنراٗكٍنرررورر ر‬
‫ر ر ررر ررر رر‬
‫ررررر َُر رَشاررر‬
‫َوذمر؟!رالكرمار‬ ‫حسرصررر رر رر ررر‬ ‫هَرذاًفراحِتاذكررررٔبرهتررر ٔبروررر ٔبر ر رر‬
‫رررررر ٕاررإلررر ٔبرررر ررر ررر ر ررر‬ ‫رمؽرلكررر َُر رَشرررررررر رر‬
‫ار‪٠‬كرًلؽرِفرخماًفةر‬ ‫ررر ُُررَروررررر‬
‫ٌيرو‬
‫اًررزر رَ‬
‫ررر ر‬‫رهعافر‪.‬‬ ‫ابرٕر رر‬

‫‪95‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هوغرمنررر ٔبهرور رر‬

‫اغر‬ ‫رىاكزٍر‪،‬رفِور ر رررر‬ ‫ررومنررر ٔبر ررررررررر رر رررررر ر رر ررر رر ررررررررر ر رر ررر رر رررررر رر َررُ‬
‫وخَرماركِيرِفرزذرثوحِسراْكاِكَةر‪:‬ر(رثوحِسراْكاِكَةر‪،‬رإلرجير رُوسرررارٕر رررررررر‬
‫ررررًررًسررررر رررر رررر‬
‫حةرهلرفِورًـِنر‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررر ٔبرماراب‬ ‫رررررر رررر ر ر‬
‫هفسَروضرطر‪،‬ر‬ ‫رررررررررررًررًسر حة‬
‫ررررررٌَحاَك‬ ‫ررررور رررررر ر رر ررر ر رر‬
‫ًىٌَرذاذيرِفرثوحِسراًـحاذتراب‬ ‫اًخررررور رِحرِسر‪،‬ر‬
‫رررراىلر‪ .‬ر‬ ‫ررر رٔل ررر ررررر رر‬
‫نراْكاَكرُور‪ٝ‬كرثـ‬ ‫اًخررررور رِحر ررررر رررر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫ِس‪،‬رفِورذاذيرِفرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫نرٍىونراًصةرا‪٢‬كخرصفرُورا‪ٙ‬كيرهلراْكُكرفِورٍىونرذاذر رًالر ررر ر رر ررررر‬
‫رِفرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر رر رر‬
‫ةرمنرحِرررر‬ ‫فر َِر رِجر رُةرر ٔبر ررر ر ر رررر ر ررررر ر ررر ررر ر رر ررر ر رررر ررر ر ر رررر‬
‫رررررًخعرررحَقررروراًرر َـر َمر ررررررر ررر ر رررررر رر ر رر رررر‬
‫يرفاًـحسرملكفرابثحاغرحُكر‪ٝ‬كرفِوررر‬ ‫رررر ٔبررررر رر رر‬
‫مارمنرحِررا‬ ‫اًخرصفر‪،‬ر‬
‫اٍهنييرررورررر ر‬ ‫اْكُكررروار رٔلرمصررروررر رر‬ ‫رر‬
‫منرثوحِسراًـحاذترمنرُشٍراّكِةر‪ .‬ر‬
‫رررررروراًررررخلسر ررر ررررر ررر ر ر ررر‬
‫ميرتالرملذَضرٍىونرسَيذتر‬
‫رررر‬ ‫ررر رٔلر ررررررر‬
‫كسامراًثالزةر‪،‬ر‬ ‫رررررررر رٔلهر رررر ر رر‬
‫َرذاذيرِفرا‬ ‫رًُسرهلروخَر‪،‬ر‬ ‫وحـهلركسرامرًرزراتـ‬
‫ررررًاررر رر‬ ‫ر رر ررر‬
‫اذفر‪،‬روإلررر‬
‫رررصررر ررررر‬ ‫رفِورم‬ ‫ررارحـيركسرامرًرررمسر خل‬
‫ررر رًالررر‬ ‫رررر ٕار ررر رر ررر‬ ‫رررروار رٔل ر رر رر ررررررر رر رر رر‬
‫مصرسِيرفَِرؿىلرلكرحالر‪،‬ر‬ ‫الكمرإلرذاؾيرهلر‪،‬ر‬
‫ررر ررررر رر‬
‫تنيروحوةراؾخلاذُار‪،‬رمثرزذُار‬
‫ررررررر‬ ‫رررررور ررر ر ر ررررررررررررر‬ ‫ظَالرِشؾَار‬ ‫ررربرٔ رر رر‬
‫ارا‪٢‬كسربرٌٔكرث‬
‫اٍر‪ٝ‬كرذرريررررر‬
‫ظيرا‪٢‬كيعفرحرزرررر رر‬ ‫رررررررررررربرٔ ر ررررر ر رر‬
‫رحمشوزرفَِ‪.‬ر)رف‬
‫ؾيسر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬رر‬
‫رررررروراًرررِـ‪١‬كرر رر رر‬
‫اٍرحسر يار‪،‬ر‬ ‫رررررصرررر ر‬ ‫رتوخَرٍ‬
‫مدحررِفرمسبٌٔكر‪:‬رفإنرسمعوار ٔبنر َُ َشاراًيوغرمنراًخو ِحِسراًصاتؽر ٔبورآكامسر‪٠‬كرًليرتَراًسََفر‪ .‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ررر َلرار َلرر ٕار رررر ررررررررررر‬
‫رنراًزَيذترؿَََرتسؿةر‪،‬ر‬ ‫هيصرحىترً‬ ‫رررر ُُررَرورر ٔبرر ررر ر ررر رر‬
‫مصراحِتاذيرإلر ر رر ر‬ ‫اءرو‬
‫رررصر رَ‬ ‫ميرذًَهلرالاسر خل‬
‫ررررررخلسر ررررر رر ر‬ ‫ررررر ٕاررنررر َُر َشراراً‬
‫ركَيار‬
‫رررررررررررررر‬ ‫ررررررخلسر رررررر رررررررر ر ررر ر رررررر رررر رر رر رررر‬
‫ميرا‪٢‬كخفقرؿَََرا‪ٙ‬كيرحزمعَر‪،‬رمفهنمرمنرحـهلرثلسراميرزيائَا‪:‬روُامر‬ ‫ررررورررارِفراً‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر ررر‬
‫اءركسرادذَف‬ ‫و ٔبرنراً‬
‫رررلرًرُوررَُِرةررر‬‫رثوحِسرا‬
‫رررررر ُُررَروررر ر رر‬
‫اميرزالزَارو‬ ‫ثوحِسراًلعسررروررر رر ررررر رررر رر رر رررر‬
‫اًعَة‪،‬رومهنمرمنرحـهلرثلسر ررر رَ‬ ‫رررور ر رر ررررر ر‬ ‫رررصرفةر‬‫رزحاثرررورا‪٢‬كـ‬‫رررإلرٕررر‬‫ثوحِسرا‬‫ر ر رر‬
‫ررر ٕار رررر ررر ر رر‬
‫رىلررهصرثوحِسررر‬ ‫ررر َلرار رَلررررررررر رر‬
‫رهلم‪:‬رماراْكاخةر‬ ‫اثر‪.‬رمثرً‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر رررر‬ ‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫رررور ر رر‬‫ثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬ ‫ررر ٕإلرًرَِة)ر‬
‫رررررور ر رر ررررر‬ ‫(ر ٔبرورا‬
‫اًعر َفرر رررررررر‬
‫اثرفئامرمنررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ة؟ركَيارهلر‪:‬ر‪٢‬كارضَترِفرمسربرٌٔكرا‬
‫رمنرثوحِسراًصترُوتررَِر ر ررررررر ررررررر رر رر ررر‬ ‫ررر ُُررَروررر ررر ر رر ررررر‬ ‫اًعر َفرر رَ‬
‫اثرو‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬
‫هفوشراًياشرررورًَرر رمتزيررر ٔبر رُيررر‬
‫ظيرِفرررر ر رررررر‬ ‫رررررر ُـرَرَ َمرررر ررر رررررر ر‬
‫اءرِفركسمرمٌفعيرررًرَخرربرٔ ر رر‬ ‫ررر رٔلمةرفَِر‪،‬ر‬
‫ررررررررر ٔبررفصذٍراً‬ ‫ارررًياشرررورافرررتركترا‬
‫ررررارهيار‬
‫رررر‬ ‫رررروار رٔلر ررر ر رر ررر ر رر ررر رر رررررررر رر ر ررررررررر ر رر‬
‫مصرنش‪ٛ‬كرِفرثوحِسراْكاِكَةر‪،‬رفلسرمعترتَراًحَويرِفرسم‬ ‫جِمرؾنررررٔب ر ررررر ر‬
‫ُيراًحسغر‪،‬ر‬ ‫اًسريرةرررمبرَهنرَ ررررر‬ ‫رر ر‬
‫ررررورٔبظححراًـامةرإلر‬ ‫ررررصرار‪،‬ر‬ ‫ررررمررررررررررر ررررررررررر رر ررر ررررر ررر‬
‫ذحـار‪،‬رًلِصرؿَََراًياشرِفرتالذرا‪٢‬كسَمنيركِ‬ ‫وظازرحُكركرير‪ٝ‬كرِشؿار‬
‫ر رررر ر ررر رر رر‬

‫‪96‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫َخجَلر رٌَِيرررررِاشررررنهنَر‬
‫ررر‬ ‫رررًررر ر‬
‫اذٍرِفركسمر‬ ‫كونرتنيرحُكر‪ٝ‬كروحُكرا‪٤‬كاَكراًوضـَةر‪،‬رفؼِصررٌَرر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررراررفٕرصررررر ررر‬ ‫ًفررصر ر ررر رر ر رر ررر ر ررر رررررر ر رررررررر رر‬
‫رررر ر‬
‫ارثوحِسضمرر‪.‬‬‫رررورًعفررورررر ر رر ر‬ ‫ررررًررر رر رررر ررر ررررر ر‬
‫خيعَحرتـسرر‪ٛ‬كرؾلِسُتمر‬ ‫ررررررصرفذَر‬
‫هفوسِمرمـ‬ ‫وًرخخرربرٔ ر رر‬
‫ظيرِفرررر ر‬
‫مدحررِفررهصرمسبٌٔكر‪:‬رفإنركَاًَوار"ركسمياراًخو ِحِسرًرضوزتراًخفعَيرٌَحاخةرواًصذرؿىلرا‪٥‬كاًفر‬
‫ِفر َُ َشاراًحاةر"ر‪ .‬ر‬
‫خفعَيررروررر رر رررررر رررر ر ررر رررر رررر ررر ررر‬
‫ٌَحاخةرا‪٢‬كَجئةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرمنراًصذرؿىلرا‪٥‬كاًفررر‬ ‫ررررررررر رر‬ ‫كسامرًرضوزتراً‬‫رررر رٔلر ررررر‬ ‫رررررررررور رِحر رررر‬
‫ِسرًِشٍرا‬ ‫اركسمياراًخ‬ ‫رررررورررر‬
‫فر ٕاررنركاً‬
‫ررررراررهَرمار‬
‫ٕرررررر‬ ‫ررررررخلسرمير‪،‬رف‬ ‫ررررَلار رَلررررررر ر ررر رر ررر ر رر ررر رر رررررر رررر ررر ر رررر ر رررر‬
‫رهلم‪:‬رونش‪ٛ‬كرًشهصرثوحِسراْكاِكَةروكريٍرذمنرٍصيراًزَيذترِفراً‬ ‫ِفررر َُر رَشرررررر‬
‫اراًحاةرً‬
‫اءرِفركسمرمسررررخليررر ٕاررإلرررر رررررررر رررر ر‬
‫ٌَرضوزترا‪٢‬كَجئةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررر ررر رررر‬ ‫رًفعهلراً‬
‫ررررررر ر‬ ‫سخةرو‪٠‬ك‬ ‫رررِرَ رَرشرارا‬
‫رررًر رر‬ ‫رهصرُشاراً‬
‫رررررررخلسرميررر ٕاررإلرً‬ ‫رر ررر‬
‫واًصذرؿَلرمنراتخسغرمارًُسرِفرذٍنر‪ٝ‬كرِفرابةراْكاِكَةر‪.‬رفا‪٢‬كياظرتنيراًخلس مينيرواحسر‪،‬رف‪١‬كر‬
‫رررمررررررر ررر ر رر‬
‫ٌـخَرؾنركريكر؟!رر ر‬ ‫مير‪ٛ‬كرو‬ ‫حزثراً‬
‫ررررررخلسر رر‬ ‫ٔبر ر ر‬
‫مدحررِفررهصرمسبٌٔكر‪:‬رفإنركَاًَوار"رإنرُشٍراًعَلةر؛روعمراًفاؿََةر‪٠‬كرحصذرِفرابةرال َمساءر‬
‫اًع َفاثرفَُسرمنر ٔبسامئَراْكاَكر"ر‪ .‬ر‬ ‫َو ّ ِ‬
‫ررررر ٔبر ر رررر‬
‫وسؽرمنررر‬ ‫ررر ٕإلررددازر‬ ‫رنرابةرا‬ ‫رًر َلرار َلرررررر ررر رر ررر رر ر ر ر ر رررررررررر ر ررر رررر رر رر ررر‬
‫رهلم‪:‬رإلرمضاحةرِفرالاظعالخرمارذامرًسلرؿىلرمـىنرَصَح‪،‬رمثررر ٕار ررر‬
‫روعمرظفةرحقر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬
‫رددازرؾنر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر رر رررر ر رر‬ ‫رشراررر ٕار رررررر رر‬ ‫رررررررررر َُر رَ‬ ‫رزحاث‪.‬رفا‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ررررررررر‬
‫رُورا‪٢‬كيـمرؿَلراًـحاذرو‬ ‫رررإلرٕررر ررررر‬ ‫رابةرا‬
‫رمسر‪ٞ‬كررر ٔلرهَر‬
‫ررر‬ ‫رهـامر"روإلر هرررثخترا‬
‫ررر ٕإلر رر‬ ‫رررررإلرٕرررررررر‬ ‫‪،‬روًىنر‪٠‬كرًثخترامسر ررررر رررر ررررر رررررر رر رررر ررررر‬
‫"را‪٢‬كـمنر"ر‪ٞ‬كرثـاَلر‪،‬رفٌؤمنرابًعفةروعمر"را‬
‫‪٠‬كرًثختر‪.‬رونش‪ٛ‬كرهلولر‪،‬رنامر‪٠‬كرثثختراًفاؿََةرىفراْكاِكَةر‪،‬رفلسرزخترامسر"راْكُكر"رومنرناملر‬
‫ًَةرِفراًصترُوتررَِرةررروار رلًرُوررَُِر رررررر رررر‬
‫ةر!رفلسرزختررر‬ ‫رررررررررررثرررثختراًفـ‬
‫رررررروررررر ررررر‬ ‫رإلرُور!ررونامر‪٠‬كر‬ ‫ررررو ٔبر رر رر ر‬
‫نرإلرحيُكررر ٕار ررر‬ ‫ظفاثر‪ٝ‬كراْكُكر‪،‬ر‬
‫ررر رر ررر ر‬
‫رررررمسر رمتستر‬
‫ررر‬ ‫رررررر ٔبر رررررر رر‬
‫نرا‪٢‬كـاينرلكِار‬ ‫ولر؟!رمؽر‬ ‫ررر رٔل ر رر‬ ‫ررررررر ٕار ررررررر رررررر رر ر رر رررررر رررررر‬
‫رهلر"رور"‪ٝ‬كر"ر‪،‬ف‪١‬كرحوسثراًثاينروزذذثرا‬ ‫امسر"زة"رور"ر‬ ‫ر رررر‬
‫اًسريرةرررورٔبظروررررر رر ر ررر ررررر‬
‫ًِارػاُصترخََةر؟!رر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫رمنراً‬
‫ًُسرا‪٢‬كلامرملامرثسطرِفرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٌٔكر‪:‬ر‬
‫رررر‪-‬ر ر‬ ‫رررروررر رررررررررررررر ر رر ررر رررر‬ ‫ررررربرٓررررر رر‬
‫ًةروحسًرر‪،‬ر‬ ‫وكسرزختراْكُكر‪ٞ‬كرِفركريرمار‬
‫رر رررر ررر ر رر رر ررر‬

‫‪97‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رجيرررُرسوررررِارِفررربررهرْ ُفر رِسرِرِ ْمرر َحررَصر ًخراررررِممرررار‬ ‫وكررِفميرَرررَ َ‬

‫ارَشررَرصررتر َُرْررَهنرُرْمرررُرمثرررَرإلرررَ ِ‬ ‫رحير ِرّررُّكر رررَ‬
‫ونرر َحررىترررُ َ‬ ‫كالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر(رفرَرَالر رَرورررَزر ِتر ّ رَمرررَرإلررًر ُرْؤرِمٌرُ ر رَ‬
‫رريرراررًرْ َفرر رِاظررَِ رَنير)رر‪2‬ر‪،‬ر‬ ‫ر‪ٟ‬كرًر َ ُلر رطرراررًرْ َحر رقر رَرورر ُُررَرورر َذررْرُ‬ ‫رررر رِنرراررًرْ ُحر رْرُُكرارررإلر رِررِ‬ ‫ررر‪1‬روكالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر(ررا‬ ‫كرَ ررَضُرْ رَتر رَروررٌر ُ رَرسر َِرّ ُمرورارررجرَرْسررَِميرًا)ر‬
‫‪3‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رنير)ررر ر‪،‬روكالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ِسر ُغرراررً َحرراسر ِحر رَ‬ ‫را‪ٟ‬كر َمررْوررَإلررُ ُضمرراررًرْ َحر رّ ِقررربررإلرررهلررراُررً ُحرُك رَرورر ُُررَروررربرررْ رَ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررَىلررر ررِ‬ ‫كالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر ررُ(مثر رُرزررذرورارا‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ر‪ٟ‬كرِ‬ ‫رهبَاررررِم رْنرررُرسرَرْ رَعرر رٍانررار رِنرراررًرْ ُحر رْرُُكرارررإلر رِرر‬ ‫را‪ٟ‬كررررِر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر ْىررَزرلرر ررُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫رمتر رَروررب َابررُؤَكر َمراررب‬ ‫ْ‬ ‫ونرررِم رْنرر ُذرورِهرَِرارررإلررربرر َمسر رًاءرررمسر َْر ُخر ُمرورُرراررب‬
‫َرررهرْرُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫(ر َمرارررثرَ ْـر ُحرررُس ررَ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪4‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونر)ررر ر‪،‬روكالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر رَ(ورركارل رَرَي‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررراشرررإلررًرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راٗكر رٍُنرراررًلرِ ّ ُمير رَروررًرى رنرربررن رََثرراًي‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررإلررارررَير ٍُرر ‪ٛ‬كررر ّ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رب َمررَصررربرررإلررثرَ ْـر ُحرررُسورارا‬
‫ر ر‬
‫رشررٍءرارر رِنرراررًرْ ُحر رْرُُكر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫را‪ٟ‬كررِم رْنرر رَ‬‫ررر رْقرِِنرر َؾر ْير رُرُْكررِم رَنررر ررِ‬ ‫رر رٍةر رَروررار رِح رٍس رَروررار ْذر ُذرَرُوراررررِم رْنررربررترْرَور رٍاةرر ُمرذرَرَف ّرِصكرَرٍةررَور َمراررب‬ ‫تر َرِ رِنرررَرإلررثرَرْرسر ُذرَرُوراررررِم رْنر رَراب‬
‫ر‬ ‫‪5‬‬
‫را‪ٟ‬كرررَرإلررارررَهلررراَرررإلرر ُُررَرورررَرهلررراُررًرْ َحر ْمرررُسر‬
‫ونر)ررر ر‪،‬روكالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر رَ(ورر ُُررَروررر ررُ‬ ‫لكرراررًرْ ُمر َخررَور ِرّرُلك ر رَ‬ ‫ر‪ٟ‬كرؿرََرَ َْررَِرثررَروَرررْلك رُتر رَروررؿرََرَ َْررَِرفرََرْ ََر َخررَورر رِ‬ ‫اررإلر رِررِ‬
‫ر ر‬ ‫‪6‬‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كراررًرَِررارًرربرٓ َدررَرصرررَرإلررارررَهلرررَر‬
‫ررر ر‪،‬روكالرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر رَ(ورررَإلررثرَرْرسر رُغر َمر َؽررر ررِ‬ ‫ونرر)ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫وىلر رَرورررالرٓ رِدرَصرِت رَرورررَهلررراُررً ُحر رْرُُك رَروررارً َْرَرحرُرْصر َحر ُـر ر رَ‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫رال ررَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رِِفررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ونر)ررر‪ 7‬ر‬ ‫ررهلررراُررًرْ ُحر رْ ُُكر رَروررارًرَ َْررَِر ُحررْصر َحر ُـر رَر‬ ‫را‪ٛ‬كررارررإلر رَرورررْ ََجررَرُررَ‬ ‫رشر ٍءررُرَررِ رٌ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫اررإلرر ُُررَرورررُرلكرر رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رر‬

‫‪1‬ررسوزتراًًساءر‪87‬ر‪.‬‬
‫‪2‬ررسوزترار ٔلرهـامر‬
‫ررررر‪79‬ر‪.‬‬
‫‪3‬رر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرهـامر‬
‫ررررر‪81‬ر‪.‬‬
‫‪4‬ررسوزترًوسفر‪60‬ر‪.‬‬
‫‪5‬ررسوزترًوسفر‪89‬ر‪.‬‬
‫‪6‬ررسوزتراًلعطر‪90‬ر‪.‬‬
‫‪7‬ررسوزتراًلعطر‪::‬ر‪.‬‬
‫‪98‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ورتلغررر‬ ‫رررر ٔبر رررر‬ ‫صزاظِمر‬ ‫رررو ٔبر ر رر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫رررررر‪ٙ‬كروراثراً‬‫رررررِف ُـرَرررُرارهخلاذر‬ ‫فعيرِفراًصذرؿَلرمنرسمعررر ٔبرنرررارررررررر ررررر‬
‫هخلاذرا‪٥‬كاًفاثرذا‬ ‫ر ر رر رررر رررر ررر ررر‬
‫‪٢‬كياصمِمر‪.‬ر ر‬
‫سلاظررر‬ ‫اكرؿَلرؿا‪٠‬كرمنرررؿرَُرَ َمرررررر ررر ررررررررر‬
‫اءرا‪٢‬كسَمنيرمٌاوءترهلررروٕار ررر‬ ‫نرالاسرررخسرزر ررر ررررررر‬ ‫رررربرٔ رر ر‬‫ردوترت‬
‫ررر ٕإلر ر‬ ‫ومنراًـجةررر ٔبر ررر ر رررر‬
‫نرًؼنرتـغرا‬ ‫رر ررررر ر‬
‫نرثفعَيرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٌٔكررر‬
‫جَر‪،‬رفؼنراًحـغررر‪-‬رُساضمر‪ٝ‬كر‪-‬ر ٔبر رررر رر ررر رررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَهنرَ رررررر ر رررررر‬ ‫ورتلغرررورهصٍر‬ ‫ررر ٔبر رررر‬ ‫ًـَمَروحماررزررررر ر ر‬
‫تةرًضرعَر‬ ‫ررررررر‬
‫ررررور رًىنررر‬ ‫هَرمنررر ٔبر رر ررر ررر ررر ررر‬
‫صِصرمنرحلكمرِفرر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬ ‫جنرؾحسراًوُاةررر رٔلرررر‬ ‫ررر ٔبر ررر رر ررر رررر ر‬
‫وراْكلسرؿىلراًضرَرخررر ُمر َحرمرسر ر رررر رررر ررر‬ ‫ذافـِاراًلريتر‬
‫رررررررررر‬
‫ينر‪٥‬كَوقررررٔبنررر‬ ‫رررررررربرٔ رر رر ر‬ ‫ررررر ٕار رررررر ر ررر ر ررر ر‬
‫ررر‪٠‬كرًخرطرموضؽرحشائَر‪،‬رف‬ ‫ررر ٕار رر ر ررر ررر رررر رررر‬
‫رنرس‪١‬كرمنرفساذرِفراًعرورًةر‪،‬ر‬ ‫َُر رَشرررررررررر رر ر‬
‫اراًفِمركاِصرخسار‬
‫رَن رُنررىرَرزًرْيرَارا‬
‫ررر ّرِ‪ٙ‬كرْنرَصر رَروررارانرررررَرهلرررُر‬ ‫رررررررانرررَرْ‬
‫راًلائير‪:‬ر(ا‬
‫رررررر ُُررَروررررررر‬ ‫هوزر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ر ررر رر رر ر رر ر ر رر رر‬
‫را‪ٙ‬كيرحىفيرخيرخالهلرحبفؼَر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ًعمسر ر ررر‬ ‫ر رر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ىرذمارزختروِشؿَر‪ٝ‬كرررثرَ َـرراَلررورررًُسررر‬ ‫اراًحاةررر‪-‬ررٔب ررررررر ررر رررر‬ ‫وركريٍرمنررر َُر رَرشررررررر‬ ‫ررررر‪1‬ررفر ٕار رر ر ررر رررر ر‬
‫نرَكنرؿ‪١‬كراًضررَخررررٔب ررر رررر‬ ‫ونررر)رر‬ ‫ًرَ َحراررِف رُؼر ر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كرؿَلراًضررَخررروارهرردرشرؿَمَر‬
‫ررررررر‬ ‫رحافؼَروكسرمنرر ررر رررر ر‬ ‫نر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر ررررر ررر ر‬ ‫ررررررر ٔلر رر‬
‫فالردوفرؿَََر‬ ‫منرنُسَروؾلهلر‪-‬ررر رر ر ر‬
‫اراًحاةر‪-‬رر‬ ‫َخرمنررر َُر َشررررررر‬ ‫ررررررروٕارإلرر‪-‬ر ٕار ررررر ر ررر رررر ر‬
‫رنر‪٠‬كرٍىنرؿ‪١‬كراًضرر ررر‬ ‫متاٍزثرو‪ٞ‬كرإكسرررورا‪٢‬كيةر‪،‬ر‬
‫رررررر ر ررر ررر ر‬ ‫ور َمرهنرَ رررر رر ر رررر ر‬
‫جَروػِصثراًسريرةرو‬
‫اراًحاةرمعَلار‬
‫ررررر‬ ‫هؼنرر‪ٛ‬كرمنررر َُر رَرشررررررر ررر‬ ‫اًسريرةررر‪-‬ر روإلر ر ر ررر ررر‬ ‫ررررررررررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ر ررر ر ر ررر رر ررر ررر رر‬
‫فالرجسىترؾنرشءرذاًفرَكثحَرفَِراً‬
‫ضدٌارًِشٍر‬
‫ررر‬ ‫ررررركر ررررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلرر ٔبرنرمٌا‬ ‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫‪،‬رفاؿ‪١‬كرز‬
‫رررررر‪-‬ر ررررر رَ‬ ‫جراًسرَرَفرفَِر‬ ‫رررر ٔلر رذٌكرررور رر رررررر ر ر‬
‫حاكثصُارووضوخررر َمرهنرَ رررر ر‬ ‫ًؼِوزرا‬ ‫ر رر‬
‫جرَكنرِفررر‬ ‫ررررمبرَهنرَ رر ر رر‬ ‫َخرزسائهلروفازقركومَر‬ ‫حُِهنارر رٌَِيرررررِاشررمرر رررر رررررر رر ررر ر رررر رررررررر ر‬
‫نرراثررا‪٢‬كيعَقرا‪ٙ‬كيرنخةرمٌَراًضرر ررر ررر رررررر ررر‬ ‫ررا‪٢‬كسربرٌٔكررروثرررر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر روسربرٔ رر رررررررررر رررر رررر رر‬
‫لر‪ٝ‬كرمتامَرونامهلروؾزٍروػِوزٍر‪.‬‬ ‫ػِصٍر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررورورشٍر‪،‬‬
‫ًحارحيتررر ٔبر رر ررر‬
‫ررررصررررر ر‬
‫سمررارهَرق‬
‫رررز ٔبرررًخمررر‬ ‫ػيمررر‪-‬رر‪٢‬كار‬ ‫ررر‪-‬ر ٔبر رر‬‫ررررارهَر‬‫رر‪ٝ‬كرررررِفرسم‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫جنرؾحسراًوُاةرز‬
‫تترنامرثلصةرررار رررر رررر ررر رَ‬ ‫ررررصر ررررررر ر‬ ‫وًـ‪ٜ‬كر‪-‬رتيرو‪ٝ‬كر‪-‬ر ٕاررنرثل‬
‫لكرمىلءرررتعيمروثضحمرمىلءرفِمروثيامرمىلءرؾَيمروثفصخرمىلءرمسـمروترصكر‪.‬رفاهؼصرهلر‬ ‫ثبرررٔ ررر‬
‫ررررررر ُحررورررررررررر رر رر ررررر رررررررر ر‬
‫تر‪،‬رمارًحنير‪ٛ‬كرخََارحلِلةراًوإلءر‬
‫ررر‬ ‫ارذؾوتراًي‬
‫هَفرفازقركومَرحِامنرؿازضروررررر‬
‫رر‪ٝ‬كرروررر ررررر ررر رررر رر ررررر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وراكررص ٔبرررسررير رَ‬
‫ثَرز‬
‫مصٍرؿَلررر‬ ‫رررررر ٔبرر رررر‬ ‫َكرمنرمسغر‪٢‬كثيررر َُر رَرشرررر رر ر ررر رر رر‬
‫اراٗكؾويرُورِفرحلِلة‬ ‫ررررررررررررررر ررر ر رررر‬ ‫ِسراًيتراذؿاُار‪،‬رو‬ ‫ررررررور رِحر رررر‬
‫اءروظسقرذؾويراًخ‬
‫وراًررربررررر ر ر رررر ر‬
‫رررو ٔبرررر رر ررررررر رررر‬
‫ماممرحِاتراجنرؾحسررر‬ ‫ظوهلر؟!ر‬ ‫ررر ٔلر ر ر رر‬
‫رمفازقرهلرو‬
‫ررررر ُُررَرورررررر رر‬ ‫ررر‪٢‬كرَهنرَجرررزكر رَ‬
‫ِحارو‬ ‫َكرمنرررسرامعرررر رررر‬
‫هفسَرؿَلرا‬ ‫ررررررر‬‫ذالفِار؟!رو‬
‫ر ررررر‬
‫‪1‬ررسوزتراْكجصر;‬
‫‪99‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اًوُاةرهَفركضاُار؟رىفراًثلوزروساحاثراّكِاذر‪،‬رفواجعحارذمنرٍزمعراثحاؿَرمثرُورًلؽرِفرا‪٣‬كاُسٍنر‬
‫ا‪٢‬كيخفضنيرًصفؽرزاًةرزةراًـا‪٢‬كنير‪1‬ر‪.‬رفاٌَِمرازَحَرزَحةرواسـةرحصِضرهبارؾيَر‪ .‬ر‬
‫ررر ٕار ررر رر ررر‬
‫رَلرمضاحٌاثررروٕار ررررر رر‬
‫َلرمارِفر‬ ‫هخلاذرمنررراررررهخلسٍر‬ ‫رررارررررررر‬ ‫رررر ٔبر ررررر‬
‫زحؽرفهيار‬ ‫رر‪ٝ‬كرررلكمةر‬‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ررر ٔلرررر رَ‬
‫ًحاينرز‬ ‫رروكسررركرَار َلرررر ر‬
‫راًضررَخرا‬
‫رنرثوزغرؾنرمثيررر َُر َشررررررررر‬
‫اروزذرؿَهيمر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕار ررر رر ررر رررر‬ ‫رررر‪-‬رور رًىنرر‬ ‫ررررص ٔبرررالكمَر‬ ‫اًعسوزر‪-،‬رورررًـهلررر ٔبر رر ررر رررر رررر رررر‬
‫ذزيرمبنرًخلكمرؾهنمرذمنرًل‬
‫وضلال)ر‬
‫ررر‬ ‫رررررالار ررر‬
‫رر‪:‬ر(ركضَةر(‬ ‫ررررر َلرار َلرررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر‬ ‫مبارًحعيرجحِتمرتلريرثـصطر‪ٙ‬كاثراًضرطرًاكنررر ٔبر روَلر‪،‬رف‬
‫ررررر ر رر ر ررررر رررر ر رر رر رررر ر ر ررر ر‬
‫ررر‬ ‫رمنارضمرمسررر رر ر ررررر‬
‫حوكون‪،‬رًـِن‪:‬ر‬ ‫ررر ٔلرسر خارر‬
‫رررررارٕررر ررر‬ ‫اػرمثَامرثفضيرا‬
‫رررصر ررررررررر ر‬ ‫اكؽرمارخاءثرمنرف‬
‫ررررورررررررر ررر ررر‬ ‫مي‪،‬رِفراً‬ ‫رىاكزضمررر َُر َشراراً‬
‫ررررررخلسر ررر‬ ‫ابرٕر رر‬
‫ررررر ٔلرصـررصرًني‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررررصراءترا‬
‫ورنشارِفرنخاتَ‪:‬رج‬ ‫رررر رِىذرَراةررر ٔكر ررر ررررر رررر ر ررر رررر ررر ررررر رر‬
‫ِبركستروكريٍروخشطرامسَرمصسوقرا‪٢‬كَساينررر ٔبر ررر ررر‬ ‫ارمنراً‬ ‫نثررريرررر‬
‫رررورتنيررر‬ ‫ررررررر ررر ررررررر رر رررررر رررر‬
‫هدِجةرمعََةرا‪٢‬كضاحٌةراًيترتُهنمر‬ ‫رررِرَ رَرشرررارخاء‬
‫اكؽ‪:‬رزذضمرً‬
‫حلكموارِفرُشٍراًلضَةروزذوُا‪،‬روِفراًورررررررر‬
‫مرمسررر رحوقرررهبرَ رَشراررر‬
‫سالر ررر‬‫َخراإلر ررَ‬
‫نرصررر ررر‬ ‫رررررررررر ٔبر رر‬
‫فِةرثضلكرؿام‪،‬رمؽر‬ ‫تنيراٗكؾوتراًسرَرَررررر ر‬
‫مرفلطرإلركريرررور ررر رر ررررر ر‬
‫سالر رررر رر ررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫صررر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررىذرَراةررر ٔبرَتررر‬ ‫رررور راٗكرنر ُخر ررررررر رر رر رر‬
‫وزراًفلهيييرحملقراً‬ ‫ررررررخلسرمي‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ِسرهلرمثيررر َُررشراراً‬
‫ررررررورحر رر رررر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫جنرمٌسٍرِفرنخاةراًخ‬
‫رررررار رررر ررر ررررر‬ ‫جنرمٌستر‪،‬ر‬ ‫ابر رررر‬
‫مرمسررر رحوقررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر ررر‬ ‫ررررورٔبررزختررررٔب رر‬
‫نرصررر ررر‬ ‫رررررٔبركسامر‬ ‫رىلرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر‬
‫ررررورررثلسرميراًخ‬ ‫ابًخاز رررررر رررر رررررر‬
‫خيراًفـَلرًِشٍراًلضَةر‬
‫ر‬
‫ررر‪٢‬كرَهنرَجرررب رر رر ررر‬
‫ورحلسرؿَلررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رررررر ٕار رررر رر‬
‫رَلرتلغرِفرا‬ ‫رررر‪2‬روار رٔلر ر ررر ررر ر ررر‬
‫فضيرؿسمرَحيررلكررررهلسررررٔب ررورخماًفةر‬ ‫هبرَ رَشاررروررر ررر رر‬
‫ًُسروحِسررًا‪.‬ر)ر‬
‫ررررر ر ررررر رررر ر رررر‬
‫ُستركاؿسترٌسريرؿَهيرار‬ ‫ٍصركريررررٔبهنارً‬‫ررررررربر ررر‬ ‫رررر رر رررر ررررر ررر‬
‫يعحقرؿَهيمرمثيرُشاراًخ‬ ‫نرَكنراًحـغرنش‪ٛ‬كرً‬
‫رررروٕار رر ر رررررر ررر ر‬ ‫صرررَخر‪،‬ر‬
‫ا‪٢‬كس‪١‬كر‪ .‬ر‬
‫ررررررررر ٔبر رررر ر ررررررررررر رر‬
‫نرًـصفرًـَامئياركسزضمر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫اذراًربنةرِفرؿَمَررر‬ ‫رررررِـ‪١‬كررر ٕارررار‬
‫ررر ٔبرزرررررر رررر‬ ‫ركائيرر‪3‬ررررر رررررر ررر ررر‬
‫‪:‬ر(رمثرًًدليرًعاًةراً‬ ‫نرَكنررركرَار رَلرررر‬
‫وٕار رر ر‬
‫ذارهلررر‪4‬ر ررر ر ررر ر ر ر‬
‫ِفرؾصطراظعالخررركرَار رَلرتررررخلسرميررر‬ ‫ررر ٔبر ررر‬ ‫ررر رٔل رر ر ررررررررر‬
‫سَوة!!ر)رمٌاَصار‬ ‫وإلرًعصخرمارخياًفِمرمبثيررر َُر رَشارا‬
‫ر ررر ر ر ررررر ررررررررر‬
‫اًعررَفراثر)ر‬
‫رررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررر‪-‬رثوحِسراْكاِكَةر‪-‬رر ر رر‬
‫ثوحِسرا‬ ‫اًخررررور رِحرِسررر ٔبرزررررررررر ر رر ررررر‬
‫تـار(ررثوحِسراًصترُوتررَِرةررر‪-‬رر ر رر‬
‫ثوحِسرا‬

‫ررر ٔلر ررررررررر رررر رررر ررر رررر ررر رررر ررر ر رر رر رر ررر‬
‫ذؾَاءر‪،‬روعمرمفصذترىفرمعيفاثرمفنرزقةراْكقرسـيرهلرو‪ٝ‬كرررر ررر رر ر رررر ررر‬
‫ٌَساؿنيرذريرمـنير‪.‬‬ ‫ررررٔبر ر رررر ررر‬
‫هوفرنثريرمنرا‬ ‫رررزَكر‬ ‫‪1‬رور رررر‬
‫ث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٌٔكرح‬
‫ررر‬ ‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬
‫اًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذير رجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬رر‪90‬ر)رترتكميررر ررر رررر ررررررر ررر‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪2‬رر ر ر ر ررررررر ررررر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪3‬رار ٔلردر رجنررر ٔبر رر رر ر‬
‫ِبرحامتر‪،‬راحسررر ٔبر ر رررررررر‬
‫ررررر ر‬
‫رررر ٔبر رحسررر ٔبر ر ررررررررر‬
‫ؾضاءرا‪٢‬كَخلير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪4‬رار ٔلردررر ُمر ّحرمرسرا‬
‫ررر ٔلررمنير‪،‬ر‬
‫‪100‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رفَِر؟!رإلرصمررر ٔبرنررر َُر رَرشرار‪-‬رِفرتـغراْكاإلثرمؽر‬

‫رررررر ٔبر ردعربرٔررررر ررر رر ر‬ ‫رررررر ٔبر ر رررر‬
‫حسانرؿَلرؿا‪٠‬كر‬ ‫رررر ٔبر رررر ر‬
‫نرًلولررر ٕارررارزذر‬ ‫رررررر‬
‫مفارارؾساٍر‬
‫ررر ٔبرهَر‬
‫ررر‬ ‫ًخَر‪،‬رفىامر‬
‫رررزنرررررررر‬
‫فؽراًـا‪٠‬كرفوقرم‬
‫كسرًسذيرِفراًلَورا‪ٙ‬كيرُورررزررررررررررر ر‬
‫درا‪٢‬كشهرروزر‪-‬رر ررر ر ر رر رررررر ررر ر ررر‬‫ررر ٔلر رررر‬
‫تـغراًياشروإلررر ٔبر رؾِنرا‬
‫رر رررررر ررر‬
‫ررررورررثحسًؽر‬
‫رررر‬ ‫امراًياشرمبارإلرًَزمرمنراًحاظير!ر‬
‫رررروٕارًرزرررررررر ررررر رررر رررر رررررر ر‬ ‫رجيةر ر ررر ر رر ر ررر ر ررررر ر رر ررر رررررر ر‬
‫ورشراْكقرجيةرنش‪ٛ‬كراًخحشٍصرمنراًحاظير‪،‬ر‬
‫اًياشر‪٣‬كصذرآكالفرِفرثلس ميراًخوحِسرمنراًحاظير!روحصكراًصذرؿَلراًـا‪٠‬كر–رص َريرمثالر‪-‬ر ٕار ر ر‬
‫رخاللررر‬
‫هلرذونركريٍرمنراًـَامءرا‪ٙ‬كٍنرًلشؾِمراًضرطرس حاروص امترمنراًحاظير! ر‬
‫رنرَكنرر‪ٛ‬كرا‪٢‬كيعَقرَصَحارؼرمفارارًوررر ٔبر ر ررررر ر ر ررررر ررر‬
‫ذشرتَردعومٌارِفرر‪ٛ‬كرررورررثـعحررورررر رر رررررررر‬
‫ار‪٢‬كضاخيِمرو‪٠‬كرٍصذرروراررر‬ ‫مثررر ٕار رر ر ررر ررررر رر رر رر ررررررررررر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٕار ررر رر ررر ر‬
‫ريرو‪ٝ‬كرعمرنش‪ٛ‬كر‪.‬‬ ‫ررررر ٔبررر رر ر رررر رررر ر رررر ر ررر رررر ر ررر ر رر‬
‫ًُسرُشارابةرمفسسترجسسرابةركدولراْكقر؟!ر‬ ‫ررؿَهيمر!ر‬
‫رر‬

‫‪101‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هخلسُرارمدخسغرفِورمدخسغر‪.‬ر ر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصررررمسربرٔ رررررر رر ررر رررررر ررر‬

‫ٌكر‪:‬رًُسرلكرمنرًًذلسرمسربرٌٔكرررارررر ر‬
‫ررر‪٢‬كرَهنرَ رررر رر رررررررررررر رر‬
‫جرؾيسرمجَؽراًيلاذرا‪ٙ‬كٍنررر‬ ‫طمَةر‪،‬روعمررر ٔبرررررر ررررر رررررررر‬
‫هَرًُسرابًخالسمراثفاقرا‬ ‫رررررررر ٔلر ررررررر‬
‫وُيارإلتسرمنررهصرًفذةرِفركاًةرا‬
‫ررررر رر ررر رررر ررررررر‬
‫رررر ر‬
‫ٌكرؾيسكر‪.‬ر‬‫هلسرمسربرٔ رررر ر‬
‫ررررر‪-‬رِفرررر ررر‬ ‫منركريراحامتغررر َمرهنرَجررر ٔبر ررورحامؿةر‬
‫اثفلوار‪-‬رر ررر ررر ر ر‬
‫ررررًس ِنروا‪٢‬كحخسغرومارتنير‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررررر‬
‫اءر‪،‬رمهنمرا‬ ‫ررررررخلسر رررر ررر‬
‫ميرنثريرمنراً‬ ‫هخلسرمسربرٌٔكراً‬ ‫وحاًيارِفرمسربرًٔرررررر ررررررر‬
‫خيارُشٍر‪،‬رفلسرررارررر ررر‬ ‫ر رررررر ررر‬
‫ررر‬ ‫اةراًيلسر‪،‬رفذفعنررر ٔبرهيار‬
‫رررارٌَرررر ررر رر رر رر ر‬
‫حُةروإلرجتـيرجمصذر‬ ‫جروظرور رررررر ررررررر ر‬ ‫رررر‪٢‬كرَهنرَ ررر‬
‫احسترِفرَصةرا‬
‫رررررررور ر ررر رر‬ ‫ارؿَلرذزخةر‬ ‫ررررورًررُسرورررر‬
‫رر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬
‫ررر‪٢‬كرررحخسؿةر‬
‫رررر‬ ‫رررر ٔبر ررورسرررررررر رر رر ررر رر رررر ررر ررر ررر‬
‫يةر‪،‬روإلرجتـيرمنرذاًفمرفهيارِفرزٍكرا‬ ‫الادذالفرِفرا‪٢‬كسربرٔ رر ر ررررر ر رررر‬
‫ٌكرحسارفاظالرًحسؿةر‬ ‫ر رر ر رر رررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررمررر ر‬
‫دخسغر‪.‬‬ ‫ررررارفرَ َلر ررَرِفررررهلسٍر‬
‫ررر ٔبر رَ‬
‫هَرو‬ ‫ةر‪٣‬كصذر‬ ‫ر رررر ررر رررر ر‬
‫آكازخنيرؾنراًسرير رر ر‬
‫ررررر ررررررر رررررر رررر ر‬
‫خسارتَرؿَلراًياشرذاسرررار‬ ‫َحنير‪ٛ‬كررر ٔبر رررر ررر رررر ر ررررر ررررر رررر ر رررر ررر ر‬
‫نرتـغرمنرًخعسزرًحسؿةركسرًلولرتـغراْكقرمَ‬ ‫َمرمثاإلرررًررر رر‬
‫وٕارًرر ررررر‬
‫رررر ِـر‪١‬كررر‪-‬روظـصرذسكرؾنر‬ ‫َيظاًةراً‬
‫رررر‪-‬ر ر ررر‬
‫هخقراْكقرمنرالكمَر‬
‫رَلرر‪ٛ‬كرررواررر ررر ر ررر رر‬ ‫رررخًدَر‬
‫ررررر ٕار ررر‬ ‫ررررفََ‬
‫ارمنراًحاظير‪،‬ر‬
‫ررررررريرررر رررررر ر‬
‫فَِرنث‬
‫ررررريرر ٔبر ررر‬
‫ورنَثر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫نرلكرمدعيررر ٔبرورررمررر ر ررررررر رر رررر ررررر ررر ر‬
‫دخسغروزمبارَكفصرؾيسٍرتـغراْكقر‪،‬رك‬ ‫رررررررروررراؿ‪١‬كررر ٔبر رر رررر ر‬ ‫ٔبر ر رر‬
‫ابظَهلرررورحصُاثَر‪،‬ر‬
‫فوحةرؿَلرا‪٢‬كس‪١‬كركدولراْكقروزذراًحاظيرمنرلكرخمَوقر‪،‬رفالرحصتطر‪-‬ر ٔبريخررر‪-‬رتنيرموكفرَصَحر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر‪٢‬كررر ر‬
‫حخسغر‪.‬‬ ‫ررررركرَررَاهلرررر‬
‫رراكرا‬ ‫رمبثيرمار‬ ‫كرَررَاهلررمررر ر رررر رر رر‬
‫دخسغروموكفرسرِنررركرَار َلرررر‬
‫رر‪ٝ‬كررِفرنخاتَر(راًلولراًسسًسرِفراًصذرؿىلر‬ ‫ررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫اسقراًحسزر‬ ‫َخراٗكرنر ُخر ررررر‬
‫وزرؾحساًرررصررر ررررر‬ ‫رر رررر ررررررر ر‬
‫وذشرمثالرزذراًضرر ررر ر‬
‫َخرحسنراجنرؿَلراًسلافررر َؾررَفرر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَرَرُرررِفرنخاتَر‬
‫رررررررر‬ ‫ِسر)رؿَلرمارنخحَراًضرر رر ر ر رررر ررر رررر ررر‬ ‫ررررررور ِحرر ررررر ررررر ررررررر ر‬ ‫رمنررررٔبر ر رررر‬
‫ىىصرثلسرميراًخ‬
‫مِةر)رر‪،‬رفاًثاينررر‪-‬ر‬
‫سالررررررررررررررر‬ ‫تراإلر ررَ‬
‫ررررررور ِحررِسررروراًرر َـر ِلررررَِسررر‬ ‫رررًررررر رر‬
‫خثََررِفراًخ‬ ‫رتعالرحماوٌكرا‬ ‫ررررررور ِحررِس‪.‬ر‬
‫رررارٕر رر رر ررر‬ ‫رررسررذراًخ‬ ‫(اررًررر رر ررر‬
‫خيسًسرمبنرؿ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫وسةررر ٕاررَلرررؿرَُ َمرررررر ر‬
‫اءراًسرَفرمار‬
‫ررررر‬ ‫اًسريرةرررور ر‬ ‫رررر ِىرذرَراةرررورر ر‬ ‫ررررر ٔلر ر ررر‬
‫ذٌكرمنراً‬ ‫سوذرِفرنخاتَرخماًفاثرررِصحيةرً‬
‫اًسلافر‪-‬رر ر ررر رررررررر ررررر‬
‫رٍهيارا‪ٙ‬كُنراًعحَحررر‪-‬رتيروإلراًسلمير‪-‬ر‪،‬ر‬ ‫اءروَحيرالكرممرؿَلررر ٔبرسروٕاررر ررر رررر رر رررر ر ر‬
‫را‪٤‬كاميراًيترإلرًخعصقرررارٕر رررر رر رررر ر رر‬ ‫ررررر جرصررررر ر رر ر رررر‬ ‫ضمرمٌَ‬
‫ررررررخلسر رر رر رررر رر ر‬
‫ميرإلرِفرا‪٢‬كضمونررر‪-‬رِفرحبثَركرير‬ ‫رآكالفرِفرراثراً‬
‫ررررررر‪-‬ررَور ُُررَروررر ر ر رر رررر‬
‫نرَكنرحملارِفركََيرمنرمٌعَلاثَر‬
‫وٕار رر ر رر رررر ررررر ررر رررر‬

‫‪102‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫‪،‬رفلسررر ٔبر رررررر رر ررررررررر‬

‫ساءراًصخيراًفِمرؾنررر‬ ‫نرراًىَثتراًاكثصترمنراًححررثوذيرتَرِفرا‪٢‬كِا‪ٛ‬كررروثرعَحرحبس يةرفَِر‪1‬ر رررر‬
‫ٔبر ررررر ر ررررر رر رررر ررررر ر ررر رر ررررر رررررر‬
‫رؾامإلرررر ر ررررررر رر‬
‫ٌَسالمةرمفارػيمررر‬ ‫رررررررذرررر ٕار رر‬
‫اًرشرفَِرز‬
‫رُ‬ ‫ثـسيروػ‪١‬كر‪،‬رمفارجساويرآكريررروررر‬
‫رر‪ٝ‬كرروررر ر ررر ر رررررررر ررر ررر ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫اًسرَرَ رررر رر رَ‬
‫فراًعاُكرز‬ ‫رر ر‬
‫رررر رٔل رولررر‪-‬راًحسزر‪-‬رفلسرزذرؿَََرمبار‬ ‫رررررو ٔبرمارا‬ ‫ررر ٔبر ر رر رر رررر ررر‬
‫وَلرابًصذرمنركريٍر‪.‬ر‬ ‫دثَروػِصرحفضةر؟!رإلرصمررر ٔبرهَر‬
‫مبارنَثررردرررررر رر رر ر ررر ررر رر ر‬ ‫رررر‬
‫ررررررر‬ ‫هلاظرػنررر ٔبرررر ررر ر ر رر‬
‫هَرهبارحيسنرظيـار‪،‬ر‬ ‫دصرِفررررر رر ر‬ ‫رررلرٓ ر رر‬ ‫ثـسيرُورا‬
‫رررررروررر ر ررر‬
‫ةرِفركاًةرحبثَر‪،‬ر‬ ‫رررررر رِىذرَراةررورر ر‬
‫اًسرير رر ررررر رر‬ ‫ًخوارفرَرَقررمؽراً‬
‫رررَ‬
‫ررر ٔبر ردعربرٔررر ر رر رررر رر ررررررر ر‬
‫راًسريرِفرتـغرالكمَرفذـسيررر‬ ‫نرمٌعَلَرِفراًصذرحقر‪،‬ركريررر ٔبرهَر‬
‫رررررررر ٔبر رررر ررررر رررر ررر ر ررررر‬
‫ساءرفهيار‪،‬رمفؽر‬ ‫ررر ٔبر ررررر‬
‫اْكقررر ٔبرهَر‬
‫ور ر‬
‫زابةراّكٍِكرحيتررررٔب روظَِمر‬
‫ررررر‪-‬رِفرمفِومر‬ ‫َعنرالكرممرحيترحـَِمرمنررررٔب رر ررر رر رر ر‬
‫اءروصررر ر رر ر ررر ر رر ررررررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر‬ ‫رؿَلررر ٕارردرواررررر‬
‫هَرمنراً‬
‫ررر ر‬
‫رهعافرؿ‪١‬كرر‪ٛ‬كر‪.‬‬
‫ررررابرٕر رر ررر ررر‬ ‫الكمَر‪-‬ر ٕاررَلررررر رر ر ر رررررر ررر رر رر‬
‫رزؤوشرضاللر‪،‬رومنرثعفحرحبثَر‬
‫رررررررر ررر رر‬
‫َكمرا‪٢‬كسائير‬ ‫اةرِفرمسربرٌٔكرررور ر ررر رر رررر ررر‬
‫احسترَصَحةرمنرتنيرز‬ ‫هخلاءراًعرور رر ررر‬‫رررراررررررررر‬
‫نرمهنجَةر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر‬
‫ررررررهحنيرفَِر‬ ‫ومثالررربرٓ ردصر‪،‬‬
‫رررر‬
‫ذشراْكقررر‬‫حقرهبار"ر‪،‬رفَُسررر ٔبر ر ررر ر‬
‫ينروخسُارفِوررر ٔبر ر رر رررررررررر‬
‫آكاظئةرؾيسرزخيرعمرمهنجَةر"راْكّكةرضاٌكرا‪٢‬كؤمنررر ٔبر رررر ر ررررر‬
‫ر رر رررررر رررر رر ررر ر ررررررر ر ررر رر رررر رر‬
‫ؾخلاذرجلكرمارًـخلسر‪،‬رومنرًؼنرر‪ٛ‬كرفِوررر ٔبر ر ررر‬
‫َجيرمنررر‬ ‫ررر ررررررر ررررررررر رررررر ررر ر ررر رررر‬ ‫هَةرًلكرماركالروإلرا‬
‫رررزرررررر ررررررر ررر‬ ‫ِفرمسربرٔ ررر رررر‬
‫ٌكرمنرزخيرح‬ ‫ررر‬
‫رررررررررر‬ ‫رررررشر رررررر رررررررر‬
‫كنير‪،‬روكسررزذراًضررر رررر ررر ر ر ررررررررر‬
‫َخرؾحسرا‪٤‬كسنراًـحاذرِفرنخاتَر"ر‬ ‫رررررٔب رُهلرررو ٔبررر ررر ررررر رررررر‬
‫رتـسرؾنراًـ‪١‬كرمارتنيرا‪٢‬ك‬ ‫حامزر‬
‫اءترِفرنخةراًـلائسررر‬
‫رررررصررررر رررر رررررررر‬ ‫ررررررٔب ر رر رر ر ر رررررر ررررر ررررر‬
‫ابظَيرحسنرا‪٢‬كاًًكر"رؿَلرنخاةر"رك‬ ‫اْكسًررِفرزذر‬
‫ررررور ر رر رر‬ ‫رررر رٔل ر رررر‬
‫ُيراًسر يةر‬ ‫الارررهخعازر‬
‫ررررٔب رر رر‬
‫ظاةرِفررر‬ ‫نرَكنرا‪٢‬كاًًكررررهفسَر‬
‫رررروٕار رر ر رررررر‬ ‫ررربرٔخاذرنث‬
‫ررررررريرار‪،‬ر‬ ‫‪،‬را‪٢‬كشُةراْكيحَلرمنورخار"ررٌَض َخرحسنراررر‪٢‬كاًًكرف‬
‫ررربرٔنررر‬ ‫سدٌىصنررر ٔبر ر ررررر ر‬
‫حسراًلولرت‬ ‫هلاظروذَطرِفرتـضِار‪،‬رومنررارا‪ٙ‬كيرإلرًعُةركطر؟!رفالرررٌر ررر ر ر‬
‫نخاتَرتـغررررر ررررر رر رررر رررررررر رررررر ر رر ررر رر ررر رر رررر‬ ‫رررررررر‬
‫رررر‬ ‫رررًررريحوتر‪،‬ر‬
‫رررررورًررُسمؽر‬ ‫ررررررورٔبر رررررررررر ررر ررررررر رر‬
‫َكرًحَرومارذاًفرفَِرمهناحرا‬ ‫افلَرِفرحصُاثَر‬
‫ررر هرورررررر ررر‬‫ررررور رٍزمعررر ٔبرهيا‬
‫ظاةرِفرررررهلاظر!ر‬ ‫ا‪٢‬كاًًكررر ٔبر رر رر‬
‫رررر‬
‫ررررررررر ر‬
‫ائسٍروظَةراْكقرذافـَر‪.‬‬
‫رهعافرررزررر رررر رر ررر ر‬‫رررإلرٕر رر‬
‫ًَىنرا‬
‫رررروررر ر‬
‫رررظر‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبر ردعربرٔر ٔبرر ررر‬
‫ًضارِفررهلا‬ ‫ررررربرٔهَر‬
‫لكمررخيارت‬
‫رإلرٌسررر ر ررررررر ر‬
‫خويرمؽراًضرر رر‬
‫َخر‬ ‫وزرظالخراًعاويررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر ررر‬ ‫َخراٗكرنر ُخر ررر ر ر رررر ررر‬ ‫رررر ٔبر رررر ر‬
‫نراًضرر ررر ر‬ ‫وصاُسانرِفررر َُر رَشرررررر‬
‫ارا‪٢‬كثالر‪،‬ر‬ ‫ر ررر ر رر‬
‫ماراًثاينررر‬ ‫ررررر رٔل ر رر ررر ررر رر ر رررر ر‬
‫ذٌكرسائصرؿَلرِصحيراًسريرةررررٔبررررررر‬ ‫ُررررر رٔل ر ررررر رررر رر ر‬
‫ولروكافرؾيسرحسوذرا‬ ‫حسنراًسلافررر َؾررَفرر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَرَررر‪،‬رفا‬ ‫ر ر رررر ررر‬

‫ررربرٔ رر ر‬
‫ريرحسرررررررررر‬
‫يةرفَِر‪.‬‬ ‫‪1‬ر ٔبر ررر رر‬
‫يرثعَحرت‬
‫‪103‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫كسزر‪ٝ‬كررر ٔبرنررر‪-‬راثفلارِفرهونراًخلس مير‪٠‬كرٍىنرؿَلر‬ ‫رررررور رًىنررر‪-‬رر ررر‬ ‫حفُكرؾلهلرِفرنثريرمنرار‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررر رررر‬

‫يرفزلرفهيار‪،‬ر‬
‫هعاتَروحفغرًلكرؿا‪٠‬كركسزٍروفِمرا‪٢‬كسربرٌٔكرتفِمر‬
‫ررررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررررر رر ررر رررر‬
‫رر‪،‬رفاإلولروضـَرِفر ر رررررر رر ررر ررررررر ررررررررررر‬ ‫ؾِسراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رر ررررر رر رَ‬
‫حالرممروحلكمرفهيمرمبارإلرًََقررر ٔبرنرررًرخلكمرتَرؾنر‬
‫رررر ٔبر ر ر ررررر رررر رررررر ررررر‬ ‫ررر ٔبرررررررر رررر ررر ررر ررررررررر‬
‫ماراًثاينرفذعاولرؿَلراًـامءروسفَر‬ ‫ررر رٔلمةر‬
‫سَفرا‬‫رر‬
‫ا‪٢‬كلسمونررر‬
‫رررررررررررورررر رر ر‬
‫هَاروساذتراًـا‪٠‬كر‬ ‫نرمنروكؽرفهيمرضمررر ٔبرصررررَادرا‬
‫رررٗكرررررر‬ ‫َزَرانَُمرؾنررر ٔبر ررر ررررررر ررر‬
‫ظاًةرؾيسٍرفضالرؾنرصررر رررررر ررر‬
‫ررر رررر رررر ر ررر رر‬
‫نرٌسويرتُهنامرؿَلررر ٔبرهنامر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ر رررر رررر‬
‫اسقراًحسزر‬
‫َخرؾحساًرررصررر ررررر‬ ‫رررررررروراٗكرَيرررررررر رر َررُ‬
‫هةر‪،‬رفِيرجير رُوسرررررٌَضررر رررر‬ ‫ؿَلرمنرتـسضمرِفراًفِمر‬
‫ر ررر رررر ر رر‬
‫رررًسالمةر‪ .‬ر‬
‫هلر‪ٝ‬كرا‬‫ررر روسربرٔ رر‬
‫رهعافرمٌعفر‪،‬‬ ‫ررررررر َُر رَرشرررررر ررررر ررر‬
‫ارتـليرؿاكيروإلرررارٕر رر رررر ر‬ ‫زؤوشرضاللر؟!رالكر‪،‬رمار‬
‫ررر رر ر ر رر ررر‬
‫رر‬

‫‪104‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ر‬ ‫ررررررر رررررر ررر ر ر‬

‫خضميَرمنرتعالنر‪.‬‬ ‫رروحوةركدولررلكمةراْكقررروٕارنررركرَارًرَرررر ررر رررررررر‬
‫ِارا‪٥‬كاًفرمؽرتَانرمارث‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفرررر ر ر رررر ر ررر ررررر ر‬
‫الراًصخالرر‪،‬روإلرًلاشراْكقرمبنررركرَررَاهلرر ٔبروررر‬
‫ررربرٔكرور رررر ررر رررررر ررررر ررر ر ررر‬ ‫يخرابزكر‪ٝ‬كرفِمررر ٔبر ررر ر رررر ر ررر ررر رر‬
‫نراْكقرًـصفرابٗكًَيرإلرت‬ ‫ررراؿ‪١‬كررر ٔبر رررر رر رررر‬
‫ثخٌاٍر‪،‬روًىنراًصخالرومٌاصمِمرضمرا‪ٙ‬كٍنرًلاسونرابْكقر‪،‬رمفيتروظ‪ٜ‬كرحقرؿَلرًسانرَكئنرمنرَكنر‬
‫راٗكًَيررر ٔبرمررر‬ ‫هؼصرفاميررركرَار رَلرر رَ‬
‫رررارفرَرَقررر ررر‬
‫رُيرو‬ ‫رًَمر‪،‬روإلرثليرمنررركرَار رَلرور رًىنرررار ر ررر‬
‫فاكدهلر‪،‬رفِييرتضاؾخمرزذثرررارٕرر ررررر رررر ررر‬
‫رررر ررررررر ررر رررر رررر‬
‫رررؿرََرََررَِررر ر‬
‫راًعررَالرترررُر‬ ‫رررررررهخِمررر ٔبرهَر‬ ‫رررر رٔلرررر ر ررررر‬
‫هَرابظير‪،‬روسر ية‬ ‫نرذاًفَرفصذٍر‬ ‫َرفاكدهلررر رٔلرررر ر‬
‫هَراْكقررروٕار رر ررررررر‬ ‫رررارفرَرَل رررررر‬
‫رنرو‬
‫رررر ٕار رَ‬
‫ذاًفَر؟!رف‬ ‫رررررر‬
‫رنشوةر)ر‬
‫رررر‬ ‫ررر ُُررَروررر رر‬‫رررررَلار رَلررررر ر رر رَ‬
‫ر‪:‬ر(رظسكمرو‬ ‫رظسقرمصترف‬
‫رتَُسررر‪-‬رحِامنر ر ر ررر‬ ‫رررررررر‪-‬رارٕررر‬ ‫مرظسقرررزرٔب رررر ر ر رر‬
‫شراًىشةرِفراًـا‪٠‬كر‬ ‫اًسررَالر رر ر ر‬ ‫رَوررر ر‬
‫ررر ر‬
‫رحفؼمر‪ٝ‬كر‪.‬‬‫ارفرسرر رر ر رر‬ ‫رروؿَلررر َُر رَرشرررر رِ‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ررر‬
‫رروكاذحار‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫مراجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫ررر َؾر َفرارررؾرريَر َُرررارم‬
‫ررررررارًضررر ررر‬ ‫راًضرر رر ر ر رررررر ررر رررر‬
‫َخرحسنرا‪٢‬كاًًكرُساٍر‪ٝ‬كرو‬ ‫رروكسررركرَار رَلررر ر‬
‫ر‬ ‫‪1‬‬
‫ًقرتنيرثوحِسراًصترُوتررَِرةرررور ر رر‬
‫ثوحِسررر‬ ‫ر‬‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬
‫ص‬ ‫ٌَخىفريرموحوذرِفرالكمَرؾيسمارابًفرِفراًخف‬
‫رررررر‬ ‫رررررررر‬ ‫رررررر‬ ‫رر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫رر‬ ‫ررر‬‫ر‬‫ظَي‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ب‬ ‫راًخ‬
‫رررر‬‫رن‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ٕ‬
‫ا‬
‫ر‬ ‫‪:‬ر(‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫فَِر‬
‫رررر َخرررَس ررررر رر ررررر‬
‫غ‪،‬رًُسرِفرنخاةررر‬ ‫رررررصرًقرمد‬‫ررررصرًقررررهفسَرثف‬ ‫ررروراًخف‬
‫نراًثاين‪،‬ر‬ ‫ررر رٔل ر رررررررر رر‬
‫ول‪،‬روابًفرِفرصربرٔ رررررر‬ ‫نرمنرصربرٔنرا‬‫ة‪،‬رفِور ررر رر‬‫ار رلًرُوررَُِر رررررر‬
‫رررور راحس‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ِسرصربرٔهَر‬ ‫ررررررررور رِحر رر‬
‫ةروإلراًخاتـني؛رفاًخ‬ ‫ررررررصرًقررررٔبحر رٌسرر رررر ر‬
‫رمنراًعر َحرارترَ ررر رررررررر‬ ‫ررررررًرَرُليرررهبرَ رَشاراًخف‬
‫ةرزسوهل‪،‬رو‪٠‬كر‬ ‫‪ٝ‬كروإلرسر يررر ررر ر ر‬
‫ررر رر‬
‫ر‪ٝ‬كر‪٠‬كرًحـرراًصسيررر ٕارإلررمنررررٔب ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسررر‬ ‫ميَةرٍزمعونررررٔب رنرر ررررررر رررر ر ر‬ ‫ًقرُورا‪ٙ‬كيرحـيرمل٘كريرررارجنرررحر ررررر ر ر ر‬
‫ررررررصر ررر ررر ر رر رر رررر ِرّ‬ ‫ور َُر رَرشراراًخف‬
‫رررررر‪2‬ر ٕار ررررر رر رررررر ررر ر ررر ر ررر‬
‫رِكر‪،‬روِفرالكمَرتـغراْكقرا‪ٙ‬كيراسررررر‬
‫خـمهلررر‬ ‫رتَراًىفاز)ر‬ ‫ةرفلسررررٔبرركصررررررر‬ ‫ررررٔبمرررر ر رر ررررر‬
‫ارثوحِسراًصترُوتررَِر رررر‬ ‫ار رلًرُور ُِرَرة‪،‬ر‬
‫ورمبـِنررر ٔبر رذقررر‬
‫ررررررصرًقررر ٔبر رررر‬
‫‪،‬رمفنراْكقرفَِرهونراًخف‬
‫ًحاظير‪-‬روابًعحؽرلكرمدعيرمـَرتـغراْكقروإلرصمر‪-‬ر ررر ررر ر ررررررر ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫‪٠‬كرٍىنرؿَلرؾِسراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررر‪-‬ر ررر ر ررر رررر ررررر رر رَ‬ ‫ًُسرِشؿار‬ ‫رررررروررر رر‬ ‫دخسغررر‪-‬ر ٔبريرًلةر‬ ‫ٌَخوحِسررر ٔبررمصرررمررر ر‬
‫اًررررخلسرميررررر ر رر‬
‫احسرإلرًخجرز ٔبررمنرحِرر‬ ‫رررور ر رر رررر‬ ‫ِسرصربرٔهَر‬ ‫ررررررور رِحر رر‬
‫رًََر‪،‬رونش‪ٛ‬كرهونراًخ‬
‫رررورارررارٕرررررررر ر ررر ر‬ ‫اءرفوفل‬ ‫مناراحِتسرِفرررررثلسرميَراً‬
‫ررررر ُـرَرَ َمررررر‬ ‫وٕاررررر ر ر رر‬
‫ررر‬ ‫ًىنراًصخيراسررررر ررر‬
‫خـميرُشٍر‬ ‫رررررررور ر رررر رر ررر‬‫ًُسرًلسمرفَِر‬ ‫ررروررر رررر‬ ‫ٌَخوحِسرلكَر‬
‫ررررررَكرهتررررر ر رر رر‬ ‫رررررررر ٔلرهخِاءر‬
‫اًلدولر‪.‬رونش‪ٛ‬كررر ٔبرنرتـثةرا‬
‫رررر ر رررررر ر‬
‫امِارهلمرتعرورامر‬
‫ررر‬ ‫ررررررزرررررررررر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررو ٔبرثحاؿَر‬ ‫مراجنرررحر رَ‬
‫ميَةرز‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬ ‫يةرِفررمرصررر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ار ٔلرر ررررر ر رر ررررر‬
‫موزراًعحَحةرا‪٢‬كوارفرَ َلرةررررٌَسررررر ررررر‬
‫ر‬
‫ررررررصررررررر رر‬
‫تَةراًسـوذًةر‪.‬‬
‫رررررر‬ ‫رَلرتِنرما‪ٛ‬كرىفرحٌوةرا‪٢‬كمَىةراًـ‬ ‫ررررروسر حةر‬
‫رررر ٕار ررر رررر رر رر رر ر رررررر‬ ‫ررررارًًكر‪،‬‬
‫ر)رحسنرجنرفصحانرا‪٢‬ك‬ ‫‪1‬رِفرنخاتَر(كرصررررر رررر رررررررر رررررر رر ررر ررر ررر رر‬
‫اءترِفرنخةراًـلائسرؼرا‪٢‬كشُةراْكيحَلرمنورخررًاررر ر ر ررر ررر ررر‬
‫ررررر ٔبر ر رر رر ر ر رررررر‬
‫ابظَيرحسنرا‪٢‬كاًًكررر‪297‬رٌَض َخرؾحسا‪٤‬كسنراًـحاذر‪.‬‬ ‫ُيراًسريرةرررور ر رر رر‬
‫اْكسًررِفرزذر‬ ‫‪2‬رالارررهخعازر‬
‫رررر ٔلر ر رررر ر‬
‫‪105‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رر‪ٝ‬كرررِفرنخاتَر‬
‫رررررررر‬ ‫رررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫ررررـرحاذر‬ ‫َخرؾحسا‪٤‬كسنراً‬ ‫رر ر ررر رر رررررررر ررر ررر رررررر رررررررررررر ر‬
‫رمَاكثرتسونرتٌُةروإلرجصُانر‪،‬روكسرزذرؿَََراًضرر رررر رر ر ر‬
‫رررر ر‬‫اْكسًرر‪.‬ر‬ ‫ُيراًسريرةرررور ر رر‬‫رررر ٔلر ر رررر ر‬ ‫الارررهخعازر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬‫‪:‬ر(رو‪٠‬كرًشهصر‪ٝ‬كرثـاىلرِفرنخاتَروإلراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَر َُرررررررررر رر رر ررررر رر ررررررررر ررررر رر رَ‬ ‫كرَار َلررررراًضررر رر ر ر رررر ررر‬
‫َخرحسنراًسلافررر َؾر َفررر رُ‬
‫رررولراًعاويرفامير‬ ‫رررور رهؼريررر َُر رَرشرارك‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‬ ‫ررررفر َلرَرُر رُ‬
‫اسقراًحسزرو‬
‫رؾحساًرررصررر ررررر رَ‬ ‫رررركرَار َلرررر‬ ‫كَتراًلَموشر‪:‬ر‬
‫ررررر‪-‬ررر ررررررر ر‬ ‫رِفرسًذَر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كرر رر‬
‫ررر ٔبر ررورسر يرررةرررمرذحـةر‪"...‬ررر‬
‫رررررررررررر‬ ‫ًةرحمّكةر‬ ‫ررررررؿىلررر َُر َشرررررر ر ررررر ررررررر‬
‫اراًيحور‪٠‬كرٍصذرتَرفاميررررهـ‪١‬كررربرٓررر ر‬ ‫ررررررخلسر ررررر رً‬
‫ميراتخساء‬ ‫رنرر َُر َشراراً‬
‫ثلسم‪:‬ر"تيررر ٕار ر‬
‫رر رررررر‬
‫ثوحِسررر ٔبر ررررر ررر رررر‬
‫سامءروظفاث‪،‬رتير‪٠‬كر‬
‫رررر‬ ‫ثوحِسررر ٔبررًوَُةر‬
‫رررررور ر رر‬ ‫ررررور ر رر‬ ‫رررر ٔبرر ررررر ر رر‬
‫كسامرثوحِسرررزترورتَةر‬ ‫ررر ٕار ررر‬
‫رىلرزالزةر‬ ‫ررررريلسمر‬ ‫رررررور رِحرِسرً‬
‫‪-‬ر ٔبر رنرراًخ‬
‫حسرمنراًسرَرَ رررر رر‬
‫فراًعاُكررر‬ ‫حسرمنراًخاتـني‪،‬رتيروإلررر ٔبر ر ررر رررر ر‬
‫رررإلررر ٔبر ر ررر رررررررر رررر ررر‬ ‫ةرتيرو‬ ‫ررررررخلسرميررر ٔبر ر ررر رررر ر‬
‫حسرمنراًعر َحرارتر َ ررر‬ ‫ًيعقرررهبرَ َشراراً‬‫رر ر‬
‫رررإلرذًَيرًلولررر ٔبرنررر‬
‫رررر ٕار رر ررررر رررر ر‬ ‫ئَةرَصَحر‪،‬ر‬
‫ِفرُشٍراّكرزررررر رر‬ ‫يراًسلافررر‪-‬ر ررر رررر‬ ‫زِضر‪ٝ‬كرؾنرأكَؽر)روالكمَر‪-‬ر ٔبر رررر ررر‬
‫رَلرر‪ٛ‬كررر‬ ‫ورثوحِسانركسمنيررر ٔبرورمار‬
‫ررررر ٕار ررر‬ ‫رررر ٔبر ررر ر رر رررر رر‬ ‫رررر ٔبرركسامر‬‫ررررررور رِحرِسررر ٕاررَلررر ٔبرزرتـةر‬ ‫رررر ٔبر رررر ر ررر ررر‬
‫ورًلولركسمر‪ٝ‬كراًخ‬ ‫رررر ٔبرركسامر‬ ‫ِسرزالزةر‬ ‫اًخررررور رِحر ررر‬
‫ررررفرِيار‬
‫رررر‬ ‫ٌَفؼيررروررر رررر رر ر رررر رر‬
‫ًُسرا‪٢‬كضمونراًرشؾير‪.‬ر‬ ‫ررررررخلسرميرررارررر ر‬‫هخلكمرؿَلراً‬
‫رررررر رررر‬ ‫‪،‬روإلحغررر ٔبرهيا‬
‫منراًخلس اميثرا‪٥‬كخَفرفهيار ررر ر ر‬
‫هخلسُامروسمعرزحوثرر‪ٛ‬كرِفررر‬
‫راًـحاذرحِامنرررارررر ر ررررر رررر ر ررر رر‬ ‫ررررررورٔب ردعربرٔرررررررر رر‬ ‫اًعاويرَصَحرموارفرَرَقررررٌَسر يةر‪،‬ر‬
‫الكمراًسلافررروررر ررر رر رر ررررَ‬ ‫ررررر ررر‬
‫ًخَرفسلطركوهلررر َؾررَفرر رُ‬
‫ار‪ٝ‬كررؾرريَرَررر‪ُ.‬رر ر‬ ‫اًرشغر‪،‬رو‪٠‬كرًشهصرذًَالرِفرنخاتَرًـضسرتَرمسربرٔررررر رر ررر ر‬
‫رر ررررررررر رر ررررر رر رررررررررر ر رررررر‬
‫اظيرا‪ٙ‬كيررررٔبزررررررر ررر ررر رر رررررر ر رررررر رر ر رررر ر رررررررر‬
‫اذٍراًسلافرمنرلكمخَراْكقر‪،‬رفِورحّكَرا‪ٙ‬كيرتياٍرؿَلررر‬ ‫رررررر ر ررر ر‬ ‫ررررٔبوراًح‬‫ثصراًيسءر‬ ‫ررر رٔلر رررر‬‫مارؾنرا‬‫ورٔبرررر‬
‫هنارابًفـيرمنررر َُر رَ‬
‫رشراررر‬ ‫ررر ٔلر ررررررر ررر‬ ‫ررررررورًةر‬ ‫ررررررخلسر ررررررر رررررررر ررررر ررررررر ررررر‬
‫مير(رابًحسؿةر)روكسرًلديرمٌَرهوهنارتسؿةرًل‬ ‫نرحُكرؿَلررر َُر َشراراً‬
‫ررربرٔ رر ر ررر‬ ‫ار ٔلر رظيرت‬
‫اركوهلر(رتسؿةر‬
‫رررر‬ ‫ررررررور رًىنررر ٔبر رصسررر ِمرهنرَررر ر ررررر‬
‫ٌَلةرتسؿةر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔلررررررر رر ررر ر‬
‫مةرفِييرِفرؾصفررراررررررر‬ ‫اًحاةر‪،‬رف‪١‬كرحىنرموحوذترِفرظسزرا‬
‫رررر ررررر ررر ر ررر ر ر رررر رر ر‬
‫رررر ر‬
‫رخمعىءرِفرسمعَر‪.‬‬
‫رررررررررررررر ُُررَرورر ر ر ررر ررر‬ ‫ررربرٔ رر ر رررر رررر ررررر ر ررررررررررر‬
‫نرُشٍرتسؿةرِشؾَةرحمصمرفـَِارذميوغراثحاؾِار‪.‬رو‬
‫رَ‬ ‫رصخرت‬ ‫مشمومَر)رف ر‬
‫رر‬

‫‪106‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬

‫ررروررررتَانررربرَٓثزٍر‪.‬‬ ‫ررر ٔلر ر رررررر ر رر ررررررررر‬
‫ذشرمباراظعَحرؿَََرتـغراً‬ ‫فعيرِفراًصذرؿَلرسمعروحوةرا‬
‫ر ر رر رررر رررر ررر ررر ر ر‬
‫رزحاثررر‬ ‫ِجخَرمارار؟رررارٕررر‬ ‫ررروارًرررررر رررر رررر ررر ر ر‬
‫خددؽرِفراًرشؾَاثرٍىونررهدررر ررررررررر‬ ‫رررصراءر‬‫والاسر خل‬
‫رر‪ٝ‬كر ) ر ر‬ ‫َخراْكاسسمررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫ًلولراًضرر ررر ررر‬ ‫رر ر رررر ر‬
‫ميراًثاليثررر ٔبرنررر َُر رَرشرررر ر ر ر رررررر‬
‫اراظعالخر‪،‬رمدىنررر‬ ‫ررررررخلسر ررررر ر‬ ‫ررررررور رِحرِسراً‬
‫ِمرًلولرمارار؟رِفرمسربرٌٔكراًخ‬
‫حُكرِشؾير‪،‬رتـضرررررر ر ررررررر رر ررر‬
‫خددؽرِفررر‬ ‫ررروارًرررررر‬ ‫ررر ٕار ررر ر رر ر‬
‫ررارَكنرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫رررًرُرَلار رَلر‪:‬ر‬ ‫ررررررر َُر رَشرررر ررررررر‬
‫اركَطر‪٢‬كارار؟ررر رٔلهَر‬ ‫ررروارًرخددؽر‪،‬ر‬ ‫رررصراءر‬ ‫الاظعالخرؿىلرالاسر خل‬
‫ر ر ر ر ررر رر ر‬
‫يدِجرةر‬ ‫رررررًرررر‬
‫هعوضراًرشغرفا‬ ‫خددؽرِفر ر ر ر رررر‬ ‫ررروارًرررررر‬‫رررصراءر‬ ‫رارَكنرالاسر خل‬
‫رررروٕار ررر ر رر ر‬‫يدِجةراظعررَالر رِحِرٌةر‪.‬ر‬
‫ررررًرررر رررر ر رِ‬ ‫رررررخرشرفا‬ ‫اظعالحاثراً‬ ‫ر ر ر ر رر‬
‫رإلرؾنرصرررَخررر‬ ‫ـصفررر ٕار ررر رر‬ ‫رررر ‪ .‬روإلرررًرُر ر‬ ‫ررروارًرخددؽ‬ ‫رررر َُر رَشررررر رر ر‬
‫ارذًَهلرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫ررررًرَُرَخرّ رررر ر‬
‫سرًلولر‪:‬ر‬ ‫‪.‬رتـضِمر‬ ‫ررررررِرَ رَرشراررر‪-‬ررررر‬ ‫ِشؾَةر‪-‬رارهددَرً‬
‫حوقرر‬ ‫رشرررر ر ررر ررر ررر‬
‫ارابظيرتيرُورمسررر ررٌ‬ ‫فٌارفاميرسرررحقررررٔبنررر َُر رَ‬
‫رثـاىلر ‪ .‬وؾررصرررررر رر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر‬ ‫سراجنرؾحسراًوُاةرز‬
‫سالرمررر ُمر ّحرمر رررر رررر رررر ررر رَ‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫‪،‬روذًََِمرالاس خلصاءرواًخددؽ ‪ .‬هلولر‪:‬رالاس خلصاءرواًخددؽرحمهلرمارُور؟‬
‫ةروِفررر‬ ‫ررروررررررر رررر ر‬
‫اًخددؽرِفراًسرير ررر‬ ‫ا‪٣‬كالثر‪،‬روكسرٍىونرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫ثددؽرِفراًعحفرررور ر ر رررررر ررر ر ر رر ر‬ ‫رررورررررر رررر ر ر‬ ‫رررصراءر‬ ‫كسرٍىونراسر خل‬
‫ر ررر ر ر ررر‬
‫يخاجئرررحِرريئرر ٍشررر رررررررررررْ‬
‫رابؾخحازرماراسر ُخر ْلر ِصرئررروثرُدرُ ِ ّدر َؽرر‬ ‫ررررررًرررر‬ ‫ررروارًرررررر رررر رررر ر‬
‫خددؽرِفرنخةراًعةر‪،‬رفا‬ ‫اًرر ِىرذرَر رررررر ررر ر ر رر ر‬
‫اةر‪،‬روكسرٍىونرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬
‫رررررِـ‪١‬كررر‬ ‫ررررور رًىنررر ٔبر رُيراً‬ ‫يخاجئراظعررَالر رِحِرٌةر‪،‬ر‬
‫ررررررررًرررر ررر ر رِ‬
‫رررررخرشرررو ٔبر روضاؾِمرفا‬ ‫ررروارًرررررر ر ر ر ر رر‬
‫خددؽرإلظعالحاثراً‬ ‫رررصراءر‬‫نرَكنرالاسر خل‬‫ررر ٕار رر ر رر ر‬ ‫‪،‬رف‬
‫ةر‪،‬ر‪ٝ‬كرؾزروخيرًلولر ‪﴿ :‬ر‬‫اًسرير رررر ررر رررر رررر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬‫هؼصوارِفرمارار؟رِفرذإلٌكراً‬
‫رررروٕارمنارر ر ر رررر ررررررر رر ررر ر‬ ‫ررررررخرشر‪،‬ر‬ ‫رررررررورررارالكمراً‬ ‫مارثددـ‬
‫ررر رٍشرًرَ ّمرار ر رهؼصوار‬
‫رررر‬ ‫ررررحفرًَئ‬
‫جنرؾحاشر‪.‬ر‬ ‫ررررركرَار رَلرار ررررر‬ ‫ميرثلاتيرنامر‬ ‫ونررر﴾ررر‪1‬رررثلسر رررررر‬ ‫رَور َمرارررًر ُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫رر رّرِ‪ٟ‬كراررإلر رَرورررُضمرررمرر رْ ِ‬
‫رشررُن ر رَ‬
‫ر‬
‫رررًرررر ررر ررررر‬
‫يدِجةرِشؾَةرإلررر‬ ‫رِشؾَةرنامرُورمـَومرِفرحمهلرررَكرهترا‬
‫اءراًخامرجحرةر ررررررررر ررررر ررر رر ر‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫رررصرررررررررر‬ ‫ورثرَدرَدر ُـروررر ررر ررررر ررر ر‬
‫ارالكمر‪ٝ‬كرثـاىلروالاسر خل‬
‫ِجخَراظعررَالر رِحِرٌةر‪.‬ركَيار‪:‬ر‬
‫ررررررررررر َُر رَرشرررر ر رررر‬
‫ارابظيرًُسررر‬ ‫رررصراءرررهدررر ررررر ر رِ‬ ‫اظعررَالر رِحِرٌ ررررررر رررررر ر رررررررررررر ر‬
‫ةر‪،‬رفدـضِمرًلولر‪:‬راًخددؽروالاسر خل‬ ‫ر ر رِ‬
‫رتعروراةرررٍر‪) .‬ر‪ 2‬ر‬
‫رررررررًرَيرِشؾيرِصحيرمنرنخاةروإلرمنرس يةروإلر‬ ‫ررر ٔلررررررر‬
‫هَر‪٠‬كرٍصذرتَرذ‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحرر‪،‬ر‬ ‫ررررررخلسر ررر ر رِ‬
‫هلولر‪:‬رتيررر َُر َشراراً‬
‫رر ر ررررر‬
‫ررررر ُـرَرَ َمررررررر ر ر‬
‫اءراًيعوضررر‬ ‫رررر ٔبر ررر رر ررررر رر‬
‫وركسمنير‪،‬رتيرمجؽراً‬ ‫ررررر ٔبرركسامر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرزالزةرر‬ ‫ررربرٔنراًخ‬ ‫ررررر ٔبر ررررر رررر ر‬
‫ورًتتـنيرًلولرت‬ ‫منركولرَصاتةر‬‫ر ررر ر رر‬

‫‪1‬ر(رسوزت ًوسفر‪:‬ر‪208‬ر)رر ر‬
‫‪2‬ر رررر رررررر‬
‫ِفرملسمةراجنررر ٔبرِبرررسرًسررر‪ٌَ 19‬حاسسمر‪ .‬ر‬
‫‪107‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررربرٔرٌرسرررًرررر رر‬
‫خفِمير‬ ‫اٍرظرصرًلةر‬ ‫ررررررصرررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررررر رررر رر ر ر‬
‫يروزثحوُارلكرحسةرمارٍ‬ ‫رررر ٕار رررر ررر ر‬
‫رَلرتـغروٓكعروررررارث‪ٜ‬كرا‬ ‫رر ررررررر‬
‫اًرشؾَةرتـضِار‬
‫رررررررخلسرميررر‬ ‫ررررررر‪-‬ر ٔبر ررر رر ر‬
‫يرؿَلرجمصذراً‬ ‫ررررترثةرؿَََر‬ ‫رحمغروإلرً‬
‫يحرر ر ررر‬ ‫اراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ررر َُر رَشررر ر رِ‬ ‫اًياشررر ٔبرر رررر ررررررررررر‬
‫مصرذٍهنمروؿَََرفاسر خل‬
‫رررصراهئمر‬ ‫رررر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪-‬رمعيرِشؾير‪ .‬ر‬ ‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫هَر‪،‬رففصقرتنيرر‪ٛ‬كرز‬
‫اٍرومضمررورررررررر ر ررر ررر رَ‬ ‫راثَرإلرؿَلرحمخررورررررر‬
‫ررررر ررر رر‬
‫هَراظعررَالر رِحِرٌاررر‬
‫ررروررررر ر رِ‬‫ًُسرمـىنره‬
‫رررروررر رررر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحرر‪..‬ر‬ ‫ررررررررخلسر ررر ر رِ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(راً‬‫رررفرلرََرُر رُ‬ ‫كرَار َلررارر ٔلر رررررر ر رر ر رررر‬
‫دراًفاضيرمعصورثسررر ر رَ‬
‫َوينرو‬
‫يحرروررر رر ررر رررررررررررر رر‬
‫اًرشؾيرؿالكةرمداًيةرمنرلكروخَر‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫ظعررَالر رِ رٌ‬
‫ُستراًـالكةرتنيرالار ر رِ‬
‫رررررررررر ر ررررر ررررر رر‬ ‫هَرًُسرِشؾَار‪،‬رفَ‬ ‫ٔبرررررر رر‬
‫رِشؾيررر‬‫ررررر ُُررَرورر رر‬
‫ايئر‪،‬رو‬
‫رررصر رَ‬ ‫رهَراسر خل‬
‫رمنرحِررررارٕرررر‬
‫يحررر رر رر‬ ‫فاإلظعالخرمٌَرِشؾيرومٌَركريرِشؾير‪.‬رفِوراظعررَالر رِ رٌ‬
‫رر ر ر ر ر رررررر رر رررررررر رر رر رررررر ررر ر رِ‬
‫رررر َُر رَرشراررر‬
‫رمنراًرشغرو‬ ‫رررص ٔبررر رررر‬
‫هَرمسر خل‬ ‫ررررررر‪1‬رفارر ٔلر رررر ر ررر رر‬
‫درًلعسرثرشؾيررر ٔبررررر‬ ‫هعوضراًرشغر‪.‬ر)ر‬ ‫اءٍرمنر ر ر ر رررر‬ ‫منرحِرررر ٕار ررر‬
‫رنراسر خل‬
‫رررصرررررر‬ ‫ر رر رر‬
‫ةرذونررر‬‫اًسرير رررر‬‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫ثَرتَفؼَروْكؼَرِفراً‬
‫رررروررررررر رررر ر ررر‬ ‫هلولررر ٔبررررر رر رر ررر‬
‫هَركريرِشؾيرمنرررحررِررزح‬ ‫ررررررررورًىٌا‬
‫رررررر ر‬ ‫إلرخناًفرفَِر‪،‬ر‬ ‫رر ررر‬
‫ميرتيعَر‬
‫ررر‬ ‫ررررررخلسر رررر‬ ‫ثحؽرالكمَرتلوهلر‪:‬ر(رفاْكاظيررر ٔبرنراً‬
‫ًضارحنيررر ٔبررررر رررررر ر رررررررر رر ر‬ ‫ٕررررر رٔل رررررر ر‬
‫دراًفاضيررر ٔبرر ررر ر‬ ‫ررراررًََرا‬ ‫رررررر َُر رَشارما‬
‫رررر رهوٍر‬ ‫رمضمررورهَر‪،‬رو‬
‫رررررر‪ 2‬ر‬
‫رررزراغر‪.‬ر)ر‬ ‫ةروإلراًخاتـنيرتالرى‬
‫وفعَرًُسرمنرالكمراًييبروإلراًعر َحرارتر َ ررر رررررررر ررر‬
‫رر ررررر ررر رر رررررر ررر رررر ر‬

‫رررر ر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٕار ررر ر رر‬

‫رَلرزالجر؟!ر)‬ ‫ًفائسترمنرثلسرميراًخ‬
‫رررررررراررررر رررر رررر‬ ‫ررررررر رٔل رررررر ر ررر ررر ر ر‬
‫دراًفاضيرمنرموضوغر(رمار‬ ‫‪1‬ر رمضازنةرا‬
‫رررر ٔبرررررر رر رررررررررر ر ررررر ررررر رر ر ر ر ر‬
‫هَرًُسرِشؾَار‪،‬رفَُستراًـالكةرتنيرالاظعاليحررروراًرشؾيرؿالكةرمداًيةرمنرلكر‬ ‫هَراظعالحِار‬
‫ررروررررر ر ر ر‬ ‫ًُسرمـىنره‬
‫رررروررر رررر‬ ‫ميراظعاليحر‪..‬‬
‫خَر‪:‬ر(اًخلسر ررر ر ر ر‬ ‫رًيفاسرررررررررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررررر‬‫رررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫متامرالكمَر‬ ‫‪2‬روررررر‬
‫وخَر‪،‬رفاإلظعالخرمٌَرِشؾيرومرٌَركريرِشؾير‪ .‬ر‬
‫رررر ر‬
‫هعوضراًرشغر‪.‬‬ ‫اءٍرمنر ر ر ر رررر‬ ‫رررصرررررر‬ ‫رنراسر خل‬
‫رِشؾيرمنرحِرررر ٕار ررر‬
‫ررررر ُُررَرورر رر ررر رر رر‬ ‫ايئر‪،‬رو‬
‫رررصر رَ‬ ‫رهَراسر خل‬‫فِوراظعاليحرمنرحِررررارٕرررر‬
‫رر ررر ر ر ر ررر رر رر‬
‫رررر ٔبرنررر َُر ررشرارررَ‬
‫رررررصراذٍر‬
‫كالرِشؿارمف‬
‫اءر‪،‬رومنرررر رر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررر ُـرَ َمرررررررر‬ ‫ررر ٔلررررر ررر‬
‫هَرمنروضؽراً‬ ‫اذرمنركالراظعالحار‬
‫رررصررررر رررر ررر ر ر ر‬ ‫ًـََونرر‪ٛ‬كررر ٔبرنرم‬
‫رررررروررررر ر ررر‬ ‫ررروررر رررررر ر رر‬
‫تـضِمرًلولرِشؿار‪،‬ر‬ ‫ًونراًعالتراظعالحار‬
‫ررررررررررررور ر رررر ر رررر ر ر ر‬ ‫‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرجتسرتـغراًفلِاءرًل‬ ‫ر رر ر رررر‬
‫نرالاظعالخرًدٌوغرررحبسةرموزذٍر‬ ‫رِكر‪،‬رفاْكاظيررر ٔبر رر ر ر ر ر ررررر‬ ‫ظوَلررر ٔبر رررر ر‬
‫وراًالكسمررر ٕار رررررر رر ر‬ ‫رررلرٔ ر ر‬ ‫ٌَلويررر ٔبرورا‬ ‫اءرًىٌَرمسررررر ررر رررر رررررررر ر ررر رر ر ر ر ر‬
‫خًدطرمنراًرشغر‪،‬رفِفصقرؾنرالاظعالخرررارررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررر ُـرَ َمررررر ررررر‬
‫نرَكنرمنروضؽراً‬
‫ررررصرًفررروٕار رر ر ررر ررر‬ ‫اًخـ‬
‫رررررر ٕاررِكرررهبرَ رَشرررارالاؾخحازر‪.‬‬
‫رررررررر ر‬ ‫ررررر ٔبر رررر ر‬
‫رورُيسسر َار‪،‬ر‬ ‫ورظحَار‬ ‫ررر ٔبر رر‬
‫ررررر ٔبروررررًلوَير‬
‫‪،‬رفِعحرهونرالاظعالخرِشؾَار‬
‫رررر ر ررر ر رر ر ر ر ر رر‬
‫ررررررررورا‪٢‬كررصررررر ر ر رر ررررر ررررررر‬
‫اذرآكالفرِفرمفِومراًخلسرميررر‬ ‫اػرآكالفرفَِرؼر‬‫ارسخةرؿسمرسرور ررر ر ر‬
‫رشررر رر ررر ررر‬ ‫ررررر َُر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحرِسر‪،‬رو‬ ‫اءرًتمرَصَحرًيعوضراًرشغراٗكاٌكرؿىلراًخ‬
‫هَركامئرؿىلراسر خررلرصررررررر رر رررر ر ر رررر رررر رر ررر‬ ‫ررررِرَرَرشراررر ٔلرررررر ررر ررر‬‫هَرحلارِفررررهفسَرف‬ ‫وهرورررر رررر‬
‫ميرزيايئررر ٔبروررر‬
‫ر‪ٛ‬كرتخلسر ررررر‬ ‫ررر ٔلرمرصررروٕار رررررر ررر‬
‫نر‪٠‬كرًـربرؾنرر ر ررررر‬ ‫اًعفاثرفِورحمقرِفررررهفسرا‬
‫رررروررر ررر رررر رر ر رر‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬ ‫رررررر ٔبر رر ررر ر رر ررر‬
‫ظاةراْكقرِفرابةرا‬ ‫اذر‪ٝ‬كرابًصترُوترَرِرةررروار ٔلررًوُةرور‬ ‫إلرمفنررر ٔبرر ررر ر رر‬
‫كصرابْكقرِفررراررفٕرصرررر ررررر‬ ‫رررررروٕار ررر‬‫رررررزراثَر‪،‬ر‬
‫وراؾخحا‬
‫ررررررررررر ر‬
‫اءروظرصرررًلِتمراًلازتر‪.‬‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر ُـرَ َمررررر‬
‫ميرُورثـحريراً‬ ‫رررروٕاررررر ر ر ررر ر ر رررر ررررررر رررر رر رر رر ررررر ر ر ررر رررررر‬
‫منارٍىونرمسذيراًالكمرمـَرظياؾيرإلرِشؾير‪،‬رًىونرر‪ٛ‬كراًخلسر ررر ررررر‬ ‫زاليثررر ٔبر ررررر‬
‫ورزابؾيررر ٕاررِكر‪،‬ر‬ ‫رر‬
‫ميرتيعَروفعَرررررًُسررر‬ ‫تـنير‪،‬رفاْكاظيررر ٔبر رررررر‬
‫نراًخلسر رررر ررررر‬ ‫رررررررر رررررر رر ر‬ ‫ررررربرٔدرصر ررر رررررررررر‬
‫ٍنرؾنرذزخةرًتتـيراًخا‬ ‫فر‪،‬رفاْكاظيررر ٔبرنررر ٔبرر رررر رررر رررر‬
‫كسمرمنررهصٍرمنرا‪٢‬كخ‬ ‫اءراًسرَ رررررر رر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ميرمنرررؿرَُ َمرررررر ر‬ ‫ررر ٔبرر ررر ررر رررر رررررر‬
‫وسرؾنرمنركالرابًخلسر ررر‬ ‫ررر ٔبر ردوانر‬
‫وماررهصٍر‬
‫رررررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررزراغر‪.‬‬
‫ةروإلراًخاتـنيرتالرى‬
‫منرالكمراًييبروإلراًعر َحرارترَ ررر رررررررر ررر‬
‫ر رر رررررر ررر رررر ر‬
‫ررر ٔلرمئةر‬
‫ررر‬ ‫إلرًـسرَجر ررررر رررررر رر ررر‬
‫الركدَحار‪،‬رفىثريرمنر ر رهؼصرا‬ ‫رررررروٕار رررر رر‬ ‫ررر ٔلرمسرصر ررر رررر ر ررر‬
‫ًنيروإلرًلريضمرًصذٍر‪،‬ر‬ ‫اػرِفرآكالفرِفرمفِومَر‪،‬روإلرثـخربرجحةرإلرً‬
‫ميرإلرثـِنراًسرور رر ررر ر ر رر ررررر ررررررر ررررر رر ررر‬ ‫ٍصراظعالحِةراًخلسر رر رررر رررر‬
‫ررررصر ررر ر ر ر رررررررر‬ ‫اًضاُسررر ٔبرنرثل‬
‫رر ررر‬
‫روسانررر‬ ‫رِكر‪،‬رفَوركالرررارٕر رر‬
‫رررررررررةررر ٕار رررررر رررر‬
‫احةروسر يةرورَُئ‬
‫ررررور ر ررر‬ ‫رررررررررر ٕاررىلرررزرهنرور‬
‫فـالراًـحاذتر‬ ‫رررر ٔبرررر‬ ‫ر‬
‫ررررر ميِمر‬‫نخلس‬‫ررر‬ ‫هعارِفررررهفسَر‪،‬ر‬ ‫رررورهَرر ر ررر‬ ‫ًعريرجحةرتش‪ٛ‬كر‪،‬روإلرًـِنررر َُر رَ‬
‫رشراره‬ ‫رررور ر رر رررر ر ررررر رررر‬ ‫رررصراءر‬‫رشؾَاثركامئرؿىلرالاسر خل‬
‫ِفراًر رررر رررر ررر رر ر‬
‫رررظعالحِارًىٌَركامئرؿىلراس خلصاءرًتمرًيعوضر‬ ‫نرَكنرا‬
‫ررروٕار رر ر‬‫رررر ٔلرهَر‬
‫اراظعاليحر‪،‬ر‬
‫رشرررر ر ر ر‬ ‫ررر ٔبرنررر َُر رَ‬
‫ررررروراٍر‬ ‫احداثرررو ٔبرررر ررررررر ررررررررر رررررر ر‬
‫تـاطروَُئاثر‪،‬ر‪٠‬كرًلديرمٌَر‪٣‬كصذرذؾ‬ ‫ررررور ررر‬‫رررر ٔبرزررَكنرور‬
‫نراًعاتر‬‫ًُسرِفراًيطررر ٔبر رررر‬
‫رر رر ررررر‬
‫ارماثعَحرتالرذَيرررورًىرنرإلرحىونرَكمٍكر‪،‬رَكنركوهلرِفرهفسَر‬ ‫رررمهنرَررررر رر ررر رر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ارماثعَحرًىنرَِيرو‬
‫ررررررمهنرَررررر رر ررر ر رر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررورهَر‪،‬رو‬ ‫ارمارإلرثعَحرمنرذ‬
‫رررمهنرَررررر ررر رر ررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررررر ٕار رررر رررر ر‬
‫رنركالراًعالتر‬ ‫اءراًخامرجحة‪،‬رور‬
‫رررصرررررررررر‬ ‫اًعالتر‪،‬روالاسر خل‬
‫رر ر رررررر ر‬
‫ررررررورحرِسرررورًوررر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫مارثلسرميراًخ‬
‫رررربرٔررررر‬ ‫رررررررررررفررررر ررررر ررر ررر رر ررر رر‬
‫ذثََرراًيعازيرُورِفرا‪ٙ‬كاثر‪،‬ر‬ ‫ارثثََررفِشٍرحامكةرمٌَر‪،‬ر‬‫رشررررررر رررر ررر‬ ‫فروكوهلررر ٕاررنررر َُر رَ‬
‫ررر رررر ر‬ ‫ررررررتر رر رررر‬
‫اضاثراًسلا‬ ‫رررر ٔبرماراؿ‬
‫ًىنرا‪٢‬كححررمـَرظياؾيرإلرِشؾير‪.‬ر‬
‫ررررررور ر ررررر ر رررررر رررر رر رر رر‬ ‫حلار‪،‬ر‬
‫‪108‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ٔبر ررورِفررر ٔبرر ررر رر ر رررررر‬

‫كيصراْكاإلثرزذٍر‬ ‫ارومنر‪٠‬كرًليرتَر‬
‫اٍر‪ٝ‬كرذرريررررر رررررر‬ ‫ررررجفرزرررر رر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءرو‬
‫رررركرَار رَلرتَ‬ ‫مفنركديرررهبرَ رَشررر ر ر ررررر‬
‫ارالاحِتاذرمنراً‬ ‫ر رررر‬
‫ررر ٔلر رظيررر‬ ‫ررررر ٔلر رررررر رررر ررر‬
‫نراًثاينروكفرؿَلرا‬ ‫رررر ٔبر ررر رررر‬
‫ورٍصذرمضمررورهَر‪،‬ر‬ ‫رررؤمثَر‬ ‫رررر ٔبرورً‬
‫ًةرؿَََرمار‪٠‬كرًحسغرظاحدَر‬
‫رررَثر رررررررررررررر ر رر رر‬ ‫و‪٠‬كرًلدهلرفالرث‬
‫رررررر ررر‬
‫فرراًعاُكرمنرظسزر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر ررررررررر ر‬
‫رروَكنرؿَََراًسرَرَ ررررر رر ررر رر ر‬ ‫ميرا‪ٙ‬كيرحصنيارؿَََراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررررررخلسر ررر ر ررر ررررررررررررر رر رَ‬ ‫منرؿسمراً‬ ‫ر ررر‬
‫ًخوارفرَرَقررررر ر‬
‫رمؽرحميررر‬ ‫ررروررررَ‬
‫ثُدارًياسةرؾرصٍر‬
‫ررررصررررررررر ر ررر‬ ‫اًثاينراحِتسرِفرفِمرث‪ٜ‬كراًيعوضرررجمرمتـةرف‬
‫رررررصرحهبارح‬ ‫رررروررررر ررر ر ر رر ررررررر ررررر ر ر‬ ‫َُر رِشرٍِرار رلمررِةر‪.‬رر‬
‫ميرمارًًذلسررر ٔبروررر‬ ‫وابًفـيرًُسرِفراً‬
‫ررررررخلسر ررررررررر‬ ‫ظاةررر‪-‬ر ررررر رررر رر‬ ‫رررررر ُُررَروررمرربرٔ رحوزر‬
‫ررر ٔبرحرصرٍنررر ٕاررنررر ٔبر رر‬ ‫ررربرٔ رَ‬
‫شرتَرو‬ ‫رررر َُر رَرشرررارإلرت‬
‫ذؾررورثَرو‬
‫ررررر ر‬
‫حصرالاحِتاذر‪.‬‬‫ررررررهَيررررٔب ر رر ر ر‬ ‫رررر ٕاررنررررٔب ردعربرٔرمؽ‬
‫ومـشوزر‬‫خياًفراًرشغر‪-‬ر ررر‬
‫رررر ٔبر ررر ر رررر‬
‫نرثعسزرؾنررر‬ ‫ظيرِفراًعفةر‬ ‫ررررروار ٔلر ر رر رررر‬ ‫منركو‪ٛ‬كرِفرماكنررربرٓ ردصر‪:‬ر(‬
‫رررر‪-‬ررِفراًصذرؿََمرَيرص َخر‪-‬رر ررر ر رر ررر ر‬ ‫روإلررر ٔبرتَفر‬
‫يحرر ر ر ررررر‬
‫رحفسة‪.‬روكسررر‬ ‫راظعررَالر رِ رٌ‬
‫ارثلسر ٌميررر ر رِ‬
‫رررررررخلسرميررر َُر رَشرررر‬
‫ررررررررروٕارمناراً‬ ‫ا‪ٙ‬كاث‪،‬رفلكرظفرررٍةر ررررررر رر ررررر‬
‫رظاذزترا‪ٙ‬كاثرفِييرراثَة‪،‬ر‬ ‫ر رر رررر رر‬
‫رررر‬ ‫ررررر ٔبرسر رًإلرو ٔبرر رتسرًررررر رر‬
‫ارفِييرظفةر‬ ‫خحازراًصةرخيروؿالرمذعر ًفرارتَر‬
‫ررررؾرررررررر ر رر ر رررر رررر‬ ‫ٍن‪،‬رَكًالكمراب‬ ‫رررررررررررررررررؾرخحا‬
‫رررزر ررر رر‬ ‫حىونراًعفةرراثَةرفـََةراب‬
‫ر ر ر رررر‬
‫ميراظعررَالر ر رٌِ‬
‫يحرر‬ ‫ارثلسر ررر ر رِ‬ ‫ررربرٔنررر َُر رَرشررررر‬ ‫رررررررررر‪1‬ررفربٔر ررر ررر رر‬
‫هترمنركصزثرت‬ ‫هلول‪:‬رُشٍرظفرررٌةرفـََة‪.‬ر)ر‬ ‫ررررلرٓحاذ‬
‫رررررر ر رررر ررر‬ ‫راثَة‪،‬روابؾخحازرا‬
‫ررر ر‬ ‫رررررصبرٓ رررررر ررررر‬
‫نر!روُشٍرنخ‪ٜ‬كر‪.‬‬ ‫ررررررررور رِحر رر‬
‫ِسرِفراًل‬ ‫رررررصبرٓ رررررررررر رر ر‬
‫نرنامروزذرمضمونررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫رٔل ررر رر رررررررر‬
‫نرمضموهناروزذرِفراًل‬
‫رزحاثرحُكرِشؾيرر)ر‬
‫ِجخَرمارار؟رررارٕررر رر ر رر رر‬ ‫ررروارًرررررر رررر رررر ررر ر ر‬
‫خددؽرِفراًرشؾَاثرٍىونررهدررر ررررررررر‬ ‫والاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫و ٔبررررر ر رررر ر‬
‫ماركولراًضررَخر‪:‬ر(‬
‫ررررر ر ر‬
‫هدِجةرِشؾَةر‪،‬رتيرِفركاًةررر‬ ‫ررر ٔبر ررررررر رررر رررر رررر ر ر رر‬
‫ورثددؽرِفراًرشؾَاثررٍىونرهلررررر ررر رررررررر رر ررررر‬ ‫رررصراءر‬ ‫فَُسرمضعصذاررر ٔبر رر ررر‬
‫نرلكراسر خل‬
‫ساًَةرررمرررررررررررررر‬
‫ذحاًيةر‪،‬رنامرُوررر‬ ‫ررررررو ٔبر رررر‬ ‫رررترررًرورحىرصررَازرررًارر ر ر رر‬
‫رتعصقرخمخَفةر‬ ‫رررصرررر ر رر رر رر ر‬
‫اءرَتعَيرحاظيررروٕارؿاذ‬ ‫ار‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررر ر ر رر ر‬
‫يرٍىونرالاسر خل‬
‫اءرفهيار‪٠‬كرخيصحرًيارجبسًسروإلرحبُكرِشؾير‪٠‬كرٍىنرموحوذار‬
‫رررر‬ ‫رررصررررر ررررر ر ر رررررر ر رر ررر رر ر رر رر ررررر ر ررر ر ر‬ ‫رررررفرررر ررر ر‬
‫ٌخَجةرالاسر خل‬ ‫اْكالرِفرمسربرًٔرررررر‬
‫خيارُشٍر‪،‬ر‬ ‫ر رر رر ررر‬
‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرُوررر‬ ‫اءرَكنراًخ‬ ‫رررورررررررررررر ررررررر ر ررر رررررررررررررر رر ر‬
‫ثددـِمرو‪٠‬كرًينبرؿَََرمعيروإلراؾخلاذر‪.‬رفلديرالاسر خل‬
‫رررصرررر ر‬ ‫ررررر ُـرَرَ َمراءر‬ ‫كديرراسر خل‬
‫رررصراءراً‬
‫ررر ٔبروررر‬ ‫ررررررور رِحر رررر‬
‫ِسرومنررررررهلضَر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرُوراًخ‬ ‫تـسٍرػيراًخ‬
‫رررروررر ررر ر‬ ‫ررر ٔبرورررر رررر ررررر رر رر‬
‫هلغرتـضَرفِورَكفصر‪،‬ر‬ ‫ِسرومنررررررهلضَر‬ ‫اًخررررور رِحر رررر‬

‫ررررررور رِحرِسررر ٔبررًضار‪،‬‬

‫ررررر‬ ‫رررررر ٔلر ررر ررررر ر رررر رر ر‬
‫صاؾصتروكريضمرًلسمونراًخ‬ ‫ررررررور رِحرِسرررور ر ررر ررررررر ررررر رررر‬
‫احسرُوراًحازيرثـاىلر‪.‬رمثررر ٕاررنررر ٔبرَصاتَرا‬ ‫ررررررور رِحر رر رررررررررررررر ر ررر ر ر ررر‬
‫ِسرإلرماَُخَر!ر‪،‬رًىنرموضوغرلكررررٔبهروراغراًخ‬ ‫رررررررزراثراًخ‬
‫ميرِفراؾخحا‬ ‫ٔلررًفر ر ررررر رررر‬
‫هوغرفِورثلسر رر‬
‫رررر ر‬ ‫ررر ٔبرر ررر رررررر رر‬
‫ًضار؟ر)راىِتيير‪.‬ر‬ ‫ررررشر ر رررر‬
‫هونرؾيسٍر‬ ‫ررر ٔلرررر رررررر رر‬
‫فـالر‪،‬رفِيرضمرم‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ررررور ر رر‬
‫ثوحِسراًعفاثر‪،‬ر‬
‫ررررور ر رر رررر ررر‬ ‫ٕار ررر ر رر ررر رر‬
‫رىلرثوحِسرا‪ٙ‬كاثر‪،‬ر‬
‫رررر‪7‬ر‪/‬ر‪11‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫َخراْكاسسمر(ر‬ ‫رررررررررررصررررررر رررررر ر‬
‫ًلِارموكؽراًضرر ررر ررر‬ ‫‪1‬ر ررر رر‬
‫ذزوشرظرورثَةركامرتخف‬
‫‪109‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررٍىنرموحوذار‬ ‫رزحاثرحُكرِشؾيرِفرمسربرٔ رررر‬

‫ٌكروِشٍر‪٠‬ك‬ ‫مير‪.‬رومنرسمعرررارٕررر رر ر رر رر رر ررر‬ ‫هلغرتـضَرفِورَكفصر رجزَيذتراً‬
‫رررررررررخلسر رررررر ررر‬ ‫رر رررر ررررر رر رر‬
‫ٕرررررر ر‬ ‫ررررورًنررررٌسرررخعَؽر‬
‫رررراررزحاًتر‪.‬‬ ‫فـَََراٗكًَير‪،‬ر‬
‫ررررررر ررر‬
‫ررروررررررر رررر ر‬
‫اًخددؽرِفراًسرير ررةر‬ ‫ا‪٣‬كالثر‪،‬روكسرٍىونرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫ثددؽرِفراًعحفرررور ر ر رررررر ررر ر ر رر ر‬
‫رررورررررر رررر ر ر‬ ‫كسرٍىونراسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫وكوهلر‪:‬ر(رر ررر ر ر ررر‬
‫يخاجئرررحِرريئرر ٍشررر رررررررررررْ‬
‫رابؾخحازرماراسر ُخر ْلر ِصرئررر‬ ‫ررررررًرررر‬ ‫ررروارًرررررر رررر رررر ر‬
‫خددؽرِفرنخةراًعةر‪،‬رفا‬ ‫رررر ِىرذرَر رررررر ررر ر ر رر ر‬
‫اةر‪،‬روكسرٍىونرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫روِفراً‬
‫خددؽرِفررر َمر رَسرارئرِ رررر ررر رررر ر رررر رر رر ررر‬
‫يرزخترفهياراْكُكراًرشؾيرخيخَفررر‪-‬رَيص َخر‪-‬رؾنر‬ ‫ررروارًرررررر‬ ‫رررررر رإلسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫وثرُدرُ ِدرّ َؽرر)ررررر ر‬
‫هلولر‪:‬رفا‬
‫الاحِتاذرِفرفِمرهطرِشؾير! ر‬
‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسرير ررررررر‬
‫ةر‪،‬رو‪٠‬كر‬ ‫ازذترِفراً‬ ‫ررر رٔل رذٌكراً‬
‫ررررورررررر‬ ‫ررر‪-‬ررٔبيراً‬
‫ررررررخلسرميررر‪-‬رحرصرررثُةرً‬ ‫ررررٔبهَر‬ ‫ررررررررر رٔلر ررر‬
‫مصرفهيار‬ ‫خيارُشٍركاًةرا‬‫رمفسربرًٔرررررر‬
‫حخةر‪،‬رتيردصحرًَلصزرماركصزوٍر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررر ٔبر رسالفٌار‬
‫ررررربررًٔرررررررر رر ر ر ررررر ررررررر‬ ‫رررمررر ررررررر ر‬
‫دخسؿار‪٠‬كرٍىنرؿَََر‬ ‫ررروارًرررررر ر‬
‫خددؽرحىامر‬ ‫اءرفهيار‬ ‫خيصحرالاسر خل‬
‫رررصررررر‬ ‫ر ر رر ر‬
‫ررررركرَارًرَوٍر‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫ور ر ررررر‬
‫ٌسريوارؿَلرمار‬
‫ػيمررر‬ ‫هطرفهيارفِورا‪ٙ‬كيررر ٔبر رر‬ ‫ورالاحِتاذرِفرمسربرٔ رر ررررر‬
‫ٌكرِشؾَةرإلر ر ررر ررررر ررر ر‬ ‫ررررر ٔبر رر ر ر رررر ررر‬ ‫ٔبرررر ر ر ررررر ررررررررر ر ر رررر‬
‫مارالاحِتاذرفييرفِمراًيعوضراًرشؾَةر‬
‫اءرِفررر‬
‫رررصرررر‬ ‫وراًعحفرررور ر ر ررررررررررررر ر‬
‫ا‪٣‬كالثر!رفاًخددؽروالاسر خل‬ ‫اءرِفرنخةراًعةررر ٔبر رررر ر ر‬
‫رررصرررر رررر رررر ر‬ ‫نيترثلعسٍرِفرملاتٍكرالاسر خل‬
‫رر رررر ر ررر رررررر رر ر‬
‫ررر‪-‬ر‪،‬رواًخددؽر‬ ‫ِجخَرِشؾَةرإلراظعررَالر رِحِرٌةررر‪-‬ررٔب رر ررر ر رر رررر‬
‫يرإلرًعحرخماًفِتار‬ ‫رررررورهدررر رررر ررررر ررر ر رِ‬ ‫ولرِشؾيرروجحررٌةررِشؾَة‬
‫ررر رٔل ر رر رر رررر‬ ‫رر رر‬
‫اًعيفرا‬
‫ِجخَراظعررَالر رِحِرٌةرررذرهَررورًةر‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫هَويرررورهدررر ررررر ر رِ‬ ‫اءرِفراًعيفراًثاينراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحررذررر ر‬ ‫رررصرررر رررر رر رررررر ررر ر رِ‬
‫والاسر خل‬
‫ر ر‬
‫ررررررصر رر‬
‫ثةر‬ ‫رررررر ٔلر ر ررر‬
‫ولرُورمارح‬ ‫ررررر ٔبر ررر ر ر ر رررر رر رر‬
‫وراظعالحاركريرِشؾير‪،‬رفا‬ ‫رظعالخركسرٍىونراظعالحارِشؾَار‬
‫ررر ٕإلر ر ر ر ررر ررر ر ر ررر ر ر ر ررر‬‫وررراؿ‪١‬كررر ٔبرنرا‬
‫اًثاينرمار‪٠‬كر‬
‫ررررررر‬ ‫رررروررررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر رررررررر ررررررررر ر ر‬
‫وراحِتاذرؿا‪٠‬كرِفرفِمراًيعوضر‪،‬ر‬ ‫رررصراءر‬‫ؿَََرمعيرِشؾيرإلرٌسوػرخماًفذَرنيدِجةر رإلسر خل‬
‫خيارُشٍر‪.‬رومنرُيار‬
‫رررررر‬ ‫ظالقررر َُر رَرشررر ر ر ر ر رر ر‬
‫ارالاظعالخرِكسربرًٔرررررر ررررررر‬ ‫ررروٕار ر ر‬ ‫ثةرؿَََرمعيرِشؾيرؾيَركديرالاسر خل‬
‫رررصراءر‬ ‫ًررتر ررررررر ر رر رر رررررررر رر ر‬
‫ارابظيرًُسررر‬ ‫ِجخَراظعررَالر رِحِرٌةر‪.‬ركَيار‪:‬ر‬
‫ررررررررررر َُر رَشررر ر رررر‬ ‫رررصراءرررهدررر ررررر ر رِ‬ ‫هـ‪١‬كردعربرٔرر ر رررررررر رررررر ر رررررررررررر ر‬
‫ركوهلر‪:‬ر(فدـضِمرًلولر‪:‬راًخددؽروالاسر خل‬ ‫رر رر ر‬
‫ِجخَراظعررَالر رِحِرٌ ررر رر‬
‫ةركريرِشؾَةر‬
‫ررررر‬ ‫ًُسرلكراظعالخرِفراًرشغرررهدررر ررررر ر رِ‬
‫رررررروررر رر ررر ر ر ر رر رررر‬ ‫ررر رٔلر رررر ررر ر‬
‫مصرًُسرمضعرصذار‪،‬ر‬ ‫ررر رٔلنرا‬
‫رتعرور رٍاةرر)ر‬
‫ررررررترثةررر‬ ‫ررررررخلسر ررر ررر رر ر ر ر ر رررر رر ررر ر‬
‫ميرمنرابةرالاظعالخراًرشؾيرا‪ٙ‬كير‪٠‬كرً‬ ‫ررررٔبنراً‬
‫خيارُشٍر‬ ‫وراظعررَالر رِحِرٌ رر ررررررررر‬
‫ةرِشؾَةر‪،‬رومسربرًٔرررررر‬ ‫رٔب ررر ر رِ‬
‫‪110‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ؿَََراؾخلاذرسائسرؾامرَكنرمـخلساركدهلروإلرمعيرخسًسر‪٠‬كرٍىنرموحوذاركديروحوذٍر‪.‬رفذيحَرًخ‪ٜ‬كر‬
‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪ .‬ر‬ ‫رررر ررر رَ‬
‫اًفَسفاثرز‬
‫رر‬

‫‪111‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررررور رِحرِسرررورثعرورٍهبارر‪.‬‬
‫ررررر ر‬ ‫ررررصرًفررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫ذشرؿَلرثـ‬ ‫ررربرٓ ر ررر‬ ‫فعيرِفررهصرم‬
‫ر ر رر رررر‬
‫ررررررررور رِحرِسررر‬
‫حخارمـاينررر ٔبرركسامراًخ‬
‫ررررمثررررررررر‬ ‫حسردعومَر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررؿَلررر ٔبر ر رر ر ر‬ ‫ررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬ ‫كسرزذراٗكرنر ُخر ررررر رررر ررر ررررر‬
‫وزرؾحسراًصساقراًحسزر‬ ‫ر رررررر ر‬
‫ررررصاسقرا‪٤‬كيير‬ ‫ررررٓكرراَررًِقراً‬ ‫رررررربرٔ رنرر رررر‬
‫ر‪ٝ‬كروحسٍرا‬ ‫رؾخلاذراّكاسمرت‬ ‫رررررررار‪٢‬كرُرَصرررررر ر رر ررررر‬
‫اذرتخوحِسراًصترُوتررَِرةر‪:‬را‬
‫ررررر ٕإلر ررررررر‬ ‫ررر َلرار رَل رَ‬
‫رر‪:‬ر(رو‬ ‫الاظعررَالر رِحِرٌةرف‬
‫ر ر رِ‬
‫ا‪٢‬كمَترا‪٢‬كسجصرًض ئونرذَلَرلكِارإلرِشًمرهلرِفرر‪ٛ‬ك‪ .‬ر‬
‫آكضوغروسائصررررٔبهرور رررررررررر‬
‫اغراًـحاذترإلررر‬ ‫ررررور ر ر رررر ررر‬ ‫ا‪ٙ‬كلرررورا‪٤‬كحةر‬ ‫رررور ر‬‫اذر‪ٝ‬كروحسٍرابٓكضوغر‬
‫ررراررفٕرصرررر رررر رررر ر ر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرة‪:‬ر‬ ‫رَوار‪٢‬كرُرَصرررررر ر رر‬
‫اذرتخوحِسرا‬
‫ِشًمرهل‪ .‬ر‬
‫اًسريرة‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫ازذترِفراً‬
‫ررررررررورررررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَراً‬‫رررررربرٔ رررر ررر‬ ‫انراّكاسمرت‬ ‫اًعررَفر رررر‬
‫اث‪:‬راإلرميرَر ررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر رل َمسر‬ ‫رَوار‪٢‬كرُرَصرررررر ر رر‬
‫اذرتخوحِسرا‬
‫‪1‬‬ ‫ر‬
‫ورثـعَيررررٔبوررررحىرررَِفررررٔبورررمتثَي‪.‬ر)ر ر‬ ‫زحاُتارذونرَترصرًفررررٔب رررر رر‬
‫وٕارررر ررررر رر‬
‫ررررٓكرراَر ًِرقررراًصاسقرا‪٤‬كيير‬ ‫روحسٍرا‬ ‫نر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬ ‫رررررربرٔ رر‬
‫رؾخلاذراّكاسمرت‬
‫رررر ٕإلر ررررررر‬ ‫ررررررر َلرار َلرر(را‬
‫ًفراًصتر ُوتررَِر ررةرحلَر‪،‬رف‬ ‫ررررصر ررررر‬ ‫و ٔبرزررررررر‬
‫اٍر‪٠‬كرًفرثـ‬
‫يرمنررر َمر رَسرارئرِيررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر َمر رَسرارئرِ ررر‬
‫ًمرهلرِفرر‪ٛ‬ك‪.‬ر)ررفشهصررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫ئونرذَلَرلكِارإلرررِشر رر رر ررر ررررررر رر‬ ‫جصرًضررر ر رر ررررر رررر‬ ‫ررررسر ررر‬
‫ا‪٢‬كمَترا‪٢‬ك‬ ‫رررر‬
‫رٍهيارمارَكنرمنرفـير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ًَضافرررارٕر رررررر ر ررر رررر رر‬ ‫ررر ٔلرحرورالررر‪-‬ررر رر‬ ‫رررر‪-‬ررؿَلررر ٔبرركيرا‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِر رررررر ر رررررر ررررر‬
‫ةرو‪٠‬كرًرتكراًحاةرمفذوحار‬
‫اًخستريررر‬
‫اًصسقرررورررر رر‬ ‫يرآكَقررروررر رر‬ ‫ةرفاميررهصٍرمنررر َمر رَسرارئرِ ررر رر‬ ‫فؼِصرمنرِشحَرحرصر‪-‬رتسونركعسر‪-‬ر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصتر ُوترَِرر ررر رررر رررر‬
‫ةرعمرفـيراًصةرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‬
‫نراًصترُوتررَِر رر رررر رررر ر رررُ‬ ‫رررر ٔلر ررررر‬ ‫ًفراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫ررررصر ررررر‬ ‫ٕرررررررر َُر رَرشرررر ررررر رر‬
‫اركريرذكِقرِفرثـ‬ ‫ررررروارإلررماثةر‪،‬رو‬ ‫وار ٕإلررحِاءر‬
‫ررررررر ر ررررر ر رر‬
‫ًسةراًـجزر‪ٙ‬كراثر‬ ‫ةرولكرمارً‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرررر رررر ر رر ررررر‬
‫رفِورذاذيرِفراًصتر ُوتررَِر ررر‬ ‫رَورثرَ َـرررَاَلررررر ررررر ر ررر رررر رررُ‬
‫ر‪،‬رفلكرمارَكنرمنرفـهلرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬
‫ررررررصر رررر ر رر ررررررررر ر ر‬
‫ًفراًعحَحرفـَََرٍىونررر‬ ‫ًفرا‪ٙ‬كيررهصٍرُوراًخـ‬
‫ررررررصر ررر ر رررر رررر‬ ‫نرَكنراًخـ‬ ‫رررررروٕار رر ر‬
‫رفِوررررهلغررٌَررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫ررررررصرًفررر‪-‬رراسرررخّكَرروراررر َمر رَسرارئرِرررررر رر ر ررررررر ر‬
‫َِاراًيترحسذُاراًضررَخررر‬ ‫حسةررر َُر رَرشراراًخـ‬ ‫ررر‪-‬ر ر ر‬ ‫هونرمؤمٌونرِفراًصترُوتررَِرةررر رٔلهنمر‬
‫ا‪٢‬كرررشر ر ررر ررر ر رر ررررر‬
‫رررررشهروراررر‬ ‫ررررر ٔبررر‬
‫رزخِتارم‬ ‫ةرفلطررر‪-‬ر روعمرمار‬ ‫ررر َمر رَسرارئرِ ررر ررررر‬
‫يرمنراًصترُ روتررَِر رررر‬ ‫ًفركاِصرؿَلرؿستر‬
‫ررررررصر رررر ررر ررر‬ ‫رررور رًىنراًخـ‬ ‫َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪،‬ر‬
‫رررررررشر رهونرر‪،‬روؿَََر‬
‫ررررررررررر‬ ‫وزروحجسُارا‪٢‬ك‬
‫ةر‪٠‬كرًشهصُاراٗكرنر ُخر رررر ر‬ ‫وُياكررر َمر رَسرارئرِيررررٔب ر ر رررر ر رر ررررر‬
‫دصيرذاذٍكرِفراًصترُوتررَِر ررررر رر ررررر ر‬ ‫اًـصةر‪-‬ر رررر‬

‫ررررررور رِحرِسر(ر‬
‫رررر‪2‬ر‪/‬ر‪28‬ر)ر‪.‬‬ ‫‪1‬رررر ر رررر ر رر رر رررر رررر ررر‬
‫اًلولراًسسًسرِفراًصذرؿىلرمنررر ٔبرر ر رررر‬
‫ىىصرثلسرميراًخ‬
‫‪112‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررلر َمسرررر‬
‫اءر‬ ‫فـاهلرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‪1‬ر ررررررر ررر رررررر ر‬
‫)ر‪.‬رومثيرر‪ٛ‬كرمارؾصفرتَرا‬ ‫ررربرٔررر رررُ‬ ‫ررر ٔلر رَشيررٌَررصترورررررر ر ررررررر ر رر رر‬
‫تَةركولر‪:‬ر(رثوحِسر‪ٝ‬كرت‬ ‫رررررصرًفرا‬
‫فاًخـ‬
‫رررررر رررررررر رررررررر ر ر‬
‫هفسَروماروظفَرتَرزسوهلررر‬ ‫جلكرماروظفر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررتَ‬ ‫ررررركرَررَاهلرر ٔبر رررر ر ررررررر‬
‫نرًلولر‪:‬ر(راإلرميرَرانر ر رررررر ر رر‬ ‫ررربرٔ رَشيرذمار‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫اًعر َفرراثرف‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ٔ‬
‫ررمنركريرررَتصًفرروإلررثـعَيرومنركريرحىَِفرروإلرمتثَير)رررل رررر ر ر‬
‫نراًوظفررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر ررر‬
‫رَظر رَلرر رُ‬
‫رررررفير‬ ‫ًفَرفلسرررًَرررر ررر رررررر‬
‫خخسرؿَلراًحـغراًي‬ ‫ررررصررررررر‬
‫رزحاثرفلطرىفرثـ‬ ‫رزحاثروكسررهصراٗكرنر ُخروزرا‬
‫ررررإلرٕررر رررر رر‬ ‫ٌضميراًيفيررروارإلرٕررر رررر رررر ررر ر‬ ‫ر رر رررررر‬
‫ررر ر‬
‫ررررررصرًفر‪.‬‬ ‫حسةررر َُر رَشاراًخـ‬ ‫رر‬
‫نراًضرر رر ر رر رررر ر رررر رررر‬
‫َخرَكنرِفرمـصطراًصذرؿَلررر‬ ‫ررررر ٔلر رررر ر‬ ‫رررررررر ٔلرررر ررر‬
‫ًفاعرفهيار‪،‬ر‬ ‫يخَِرؿَلرُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكروذكةرا‬
‫رررًخرررررررر ررر ررررر‬
‫وَكنرإلتسرمنرا‬
‫رر رر رر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫خـاطررر ٕابر رر ررر رررر رر‬
‫رحاملرؿَلرثفعَير‪.‬‬ ‫اةرَكميرفالرٌسررررر‬ ‫ررر ٔلررررًفاعرذكِلةر‬
‫رررررررروراّكرور رر رر ررر ررر‬ ‫خماًفرفالتسررر ٔبر ررر ر ر‬
‫نرحىونرا‬ ‫ررر ررر رر‬
‫رر‬

‫‪1‬روثزنهيَرؾنراًيلائط‬
‫‪113‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ر‬ ‫ًحـغررر َمر رَسرارئرِ رر ررررر‬

‫يرِفراًصتر ُوترَِررةر‪.‬ر‬ ‫رررررر‬
‫رررررصرفِتمر‬ ‫َثزرؾنرررارركٕرصرررررر ررر ر ررررر ر‬
‫ازرتـغرمرشيكراًـصةرومـ‬ ‫رررلرٓ رررر‬ ‫رتـغرا‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرررر‬
‫مسذيرر‪ :‬ر‬
‫ررررررخلسر ر ررر‬
‫اميثرؿَلررر‬ ‫صِصراً‬ ‫انراظعررَالر رِحِرٌاررر ٕاررَلررر ٔبرركسامر‪،‬ر‬
‫ررررررو ٔبر رر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٔبر ررر‬
‫وراإلرميرَر ررر ر رِ‬ ‫رررررِـ رررر‬
‫‪١‬كرثلسرميراًخ‬ ‫رٌضر ر ررر رر ر ر‬
‫ِتصرتنيرظالةراً‬
‫ر‬
‫رررر ٔبهروراغررر ٔبروررر ٔبرركسامر‪.‬‬
‫ررررر ر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرزالزةر‬ ‫ٔبرنراًخ‬
‫ررررررور رِحر ررر ر رر‬
‫ِسرا‪ٙ‬كير‬ ‫ررراًررررخلسر ر ررر ر‬
‫اميثرجضلكراًخ‬ ‫اثر‪،‬روُشٍر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر رررررر‬ ‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫ثوحِسرا‬‫رررلرًرُوررَُِرةرررور ر رر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِرةرررور ر رر‬
‫ر ر رر ررررر‬
‫ررر ٔبروررر‬ ‫رررر رٔلهرور ررر رر رر‬
‫اغرفىفصرهبار‬ ‫ثفعَالر‪،‬رمفنرتَلخَرمسربرٔ ررر ررررر رر ررر‬
‫ٌكرمنرثفاظَيرُشٍرا‬ ‫رًََرمجٍكررروررر رر ررررر ررررررررر‬ ‫رررارٕرررر ر‬ ‫رررررر ٔبركرورارممر‬ ‫ررررر ٔلرهخِاءر‬
‫ذؿارمجَؽرا‬
‫رررر‬
‫ررررَرٌرررإلررر‬
‫رررروراإلرميرَرانرني‬
‫رررر َـر َمرير‪،‬ر‬ ‫رإلرًخجرز ٔبررر رر رر‬
‫رمنرحِرراً‬ ‫لكرر رررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٌ‬
‫رررر ٔلرنراًخ‬ ‫رررررر‪٢‬كرَرَسرارئرِير‪،‬ر‬ ‫ٔبرر ر رررررر رررر رر‬
‫ىىصُارفلسرنفصرجبمَؽرا‬
‫ر‬
‫ررر ر‬‫رررر َـر َمرير‪،‬‬ ‫ًررر رررر رر رر‬
‫خلسمرمنرحِرراً‬
‫ررررررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررراررفٕرصرررر‬
‫اذر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔفـاًيار‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ررررررررررور ر رر‬
‫فـاهلرخيرزيائَر‪،‬ر‬‫اذر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔررر رر ر‬
‫فذوحِسراًصتر ُوتررَِرةررراررفٕرصرررر‬
‫روؿَََر‪:‬ررر ر رر ررررر‬
‫وروظفَرتَرزسوهلرنامرفِمرزسوهلرظر رَلرر‬
‫ررر ٔبر ررر رررررررر ر ر رررررررررر ر ر رر رَ‬ ‫رررررررهفسَر‬
‫انرمباروظفر‪ٝ‬كرتَ‬
‫اثراإلرميرَر رررررر ر رر‬ ‫اًعر َفرر ررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررلر َمسر‬
‫ثوحِسرا‬
‫ور ر رر‬
‫ر‬
‫َِفروإلرررمترررثَير‪.‬ر‬
‫رررر ر‬ ‫ًفروإلرثـعَيرومنركريررررحىررر ررر‬
‫ررمنركريرَترصر ررر رررر رر رررر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾريرَرُرر ررر رر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررو ٔبر رَ‬
‫رررررر رِ رَ‬
‫َصاتَرز‬ ‫رُ‬
‫منراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررور ر ر ر رررر‬
‫جصسوهلرومنررر‬ ‫ار‪،‬رفلسررربرٓر ررر‬ ‫غرمسربرٌٔكررررِمهنرَرررررر‬‫رررررررررُل ررر‬
‫منرهبارو‪٠‬كرًي‬ ‫ررروربرٓر رر‬ ‫ررر رٔلهروراغررروارهلاذر‬
‫رررررارٕررٍهيار‬ ‫كصرتخ‪ٜ‬كرا‬ ‫رمفنررررٔبر رررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪.‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫ٌكرفلسرنفصراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررور ر ر ر رر رَ‬
‫جصسوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫ٌكرونفصرمبسربرٔ رررر رررر ررر‬ ‫كصرمبسربرٔ ررررر ررر‬ ‫رٔبر ررر‬
‫رررر ٔبرركصررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررررر‬
‫ِسر‪،‬رفدـضِمر‬ ‫يرىفراًخ‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رر‬ ‫رررصر رررر رررر ر ررر رررر رر ررررر‬
‫ٌشرومنرؿاِصضمرمنرا‪٢‬كرشننيرتحـغرا‬ ‫ىفازرمنرك‬
‫رررر رررررر‬ ‫رروكسررر ٔبرركصراً‬
‫رررر ٔبرركصررر‬
‫ررررررورررتـضِمر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرررو ٔبرر ر رررر‬
‫ىىصرتـضِار‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبرركصرررمبرَ رَسرارئرِ رر‬
‫يرىفرا‬ ‫ررررررورررتـضِمر‬
‫ىىصرتـضِار‪،‬ر‬ ‫مبرَ رَسرارئرِ رر ررررر‬
‫يرىفراًصتر ُوتررَِرةرررو ٔبرر ر رررر‬
‫رررر رٔلهَرنامر‪-‬ر ٔبرسَفٌار‬
‫رررررر‪-‬ر‬ ‫ثفعَالر‪،‬ر‬ ‫ارمجٍكررروررر رر‬ ‫رررررررررزررر ر‬ ‫ررررو ٔبرر ر رررر ررررررر‬
‫ىىصرتـضِار‪،‬رفعازوارنفا‬ ‫مبرَ رَسرارئرِ رر رررر ررر‬
‫يرىفراًعفاثررروار رٔلسامءر‬
‫نر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬‫ررررر رٔل رر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر رررر‬
‫ِسرونفصرتلسمر‪،‬ر‬ ‫ررررَلار رَلرررؿَلررررٔب رحسررربرٓر رررر رررر‬
‫منرتلسمرمنراًخ‬ ‫ِسرإلرًلديررر ٕار رر رر ررررر‬
‫رإلرَكمالر‪،‬روإلرً‬ ‫اًخررررور رِحر رر ررررر‬
‫رررررر ر‬ ‫ررررررور رِحر رر ررر‬
‫ِسرلكَرإلررر ٕاررَلررررٔبركسامَر‪.‬‬ ‫ذؿاراًياشررر ٕاررَلراًخ‬
‫رررررررر‬

‫‪114‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫ررررنراًخ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر ررر رر ر ررر ررر رررر‬
‫ررف‪١‬كرٌسموضمرمؤمٌنيرتلسمرم‬ ‫َصاةراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررررررر ٔبر رر ررررر رر رَ‬
‫وكسرفِمرر‪ٛ‬كرحقراًفِمر‬
‫رر ررررررر رر ر‬
‫رررر ر‬
‫ٍنرو‪٠‬كرًفعَررورار‪،‬ر‬ ‫ررربرٓ ر ررررر رر ر ر رر‬
‫دصر‪،‬رتيرمسوضمرَكفررصر ررررررر‬ ‫َكفررصرٍنرت‬
‫نر‬ ‫مثر‪،‬رذَفرمنرتـسضمرذَوفر‪،‬رحلكمررورررارِفررر َمر رَسرار ِئر رررررر رررر ررر رررررررر رر ر رررررر ر‬
‫ير‪٠‬كرًخلكمرفهيارسَفِمرمبثيرالكرممر‪،‬رفزمعروراررر ٔبر رر‬ ‫رررر رر ررر رررر ر رر رر ر ررررر‬
‫ررر ٔلررررر ر ررررر رررر ررررر‬
‫مةرا‪ٙ‬كير‪٠‬كرٍصذرؾهنمرمثيررر‬ ‫ارموحسٍنرِفراًصتر ُوتررَِر ررر ررر رر ررررر رررر ررر ر رررررر رر‬
‫ةرمؤمٌنيرهبار‪،‬رخماًفنيرتش‪ٛ‬كرفِمرسَفرا‬ ‫رررررَكهرورررر رر رر رر ررررر‬ ‫رراًىفازر‬
‫رررررلرًرُوررَُِرةرمؽر‬
‫ررررر‬ ‫هنمرنفصواراب‬‫ررر ٔبر ررررر‬
‫ةر‪،‬رمثرسمعروراررر ٔبررًضار‬ ‫ارمؤمٌنيررر ٔبر ررر رر رر ررررر‬
‫ورموحسٍنرابًصترُوتررَِر رررر ررر‬ ‫رررَكهرورررر ررر‬ ‫ررر ُُررَروررترربرٔهنمر‬
‫‪.‬رو‬ ‫َُر َشرررررر ر‬
‫اراًلولررر رَ‬
‫افر‪،‬رونامرثـ‪١‬كررر ٔبرنررر‬
‫ورالاؿرررتر رررررررررر‬ ‫ررر ٔبر رر‬
‫رررإلرركٕرصرازر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةرررو ٔبرِشهرورررررررر رررر ررررررررررر ررر‬
‫ارمـَركريٍرفهيار‪،‬رومارزخترُورا‬ ‫كصوار‪ٞ‬كراب‬ ‫ررر ٔبرر رررر‬
‫ٔبرهنمر‬
‫رميانر‪،‬رمفنررر ٔبرر ررر ررررر رر ر ر‬
‫كصرثىشءرفلسرحعيررر‬ ‫ررررارٕرر ررررر‬ ‫انرِفرلكركسمروإلرًعَقرررؿرَََر‬
‫افرحزءرمنراإلرميرَر رر رر ررر رررر ررر رر‬ ‫ررر ٔبر ررورالاؿرررتر رر ر رررر ررر‬ ‫ارإلرركٕرصرازر‬
‫ر‬
‫هلضَرو‪٠‬كرٌسرررخوفَر‪.‬ر‬
‫رررررر ر‬ ‫ررر ٔلرهَررررر ررررررر‬ ‫اراًلسمر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررهبرَشرررررر‬
‫انروإلرًعَقرؿَََرمؤمٌار‬
‫حزءارمنراإلرميرَر ررر ررر رر رررررررر‬ ‫ر ررررر ررر‬
‫ر‬
‫رررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رر ررررر‬
‫يرىفراًصترُوتررَِرةررروررر رر رر‬
‫ًُسرِفرلكِار‬ ‫ررررر ٔبرر ررررررر‬
‫كصوارتحـغرا‬ ‫ردوترمنرهونراًىفازر‬
‫ررر ٕإلر ر رررر ررر ر رررر‬ ‫وَننررر ٕارررررررر رررررررررر ر‬
‫هخفقرمؽرمارًلوهلرا‬ ‫رر‬
‫اًعر َفرر ررررر ررر رر رررر رررر ررر‬
‫اثر‪،‬روإلرًعَقرؿَهيمرمؤمٌنيررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررروارلر َمسر رَ‬
‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِيررر ٔبرر ررر‬
‫ًضارِفرا‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر‬
‫كصوارتحـغرا‬ ‫رررربرٔهنمر‬ ‫هلولررر ٔبررًضارت‬
‫رر ر‬
‫رررر ر‬ ‫انرتحـضَر‪.‬‬ ‫ررر ٔبر ررر‬
‫وراإلرميرَر ررررر‬ ‫ررررإلرركٕرصرازر‬ ‫رررررُسرورررر ررر رررررررر ررررر‬
‫ارمؤمٌنيرتَر‪،‬رتيركاٍِتمرا‬ ‫ارتَرَكمالرفَ‬
‫رررورررررر رر‬ ‫رررر ٔلر رررررر‬
‫هنمر‪٠‬كرًؤمٌ‬ ‫ررر ٔلرركسامر‬ ‫رر رررر‬
‫تلسمرمنرا‬
‫ر‬
‫ةروإلررٌرشهونر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر ررر‬ ‫ررررررررررشر ر رر‬
‫هونرِفرا‬ ‫تنيراًصةر‪،‬رفِمرٌ‬
‫ررر ٕإلررهلرررور رررر ر‬
‫رررررصكروررررارتنيرا‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ف‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬
‫ررر رٔلررر رَ‬
‫ًحاينرز‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫راًضررَخرا‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪1‬‬
‫ررررصرٍنررر‬ ‫رررر رٔلهنمر‬
‫رررَكهرورارمل‬ ‫هونرِفراًصترُوتررَِرةر!ر‬
‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رش‬ ‫خلميرِفرهوهنمرإلرٌ‬
‫ررر‬ ‫رررر‬ ‫ررر‬ ‫رر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬
‫ركريرمس‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َح‬ ‫والكمَرز‬
‫ررررر‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِفراًصترُوتررَِرةر)ر‬
‫رررر‬ ‫ررررر‬
‫ررر‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَر رر رر ررر‬
‫ةرَصَحركريررررٔبهنمر‬ ‫ارمرشننيرفهيار‪،‬رونش‪ٛ‬كركوهلرررَكهرورررر رر‬
‫ارمرشننيراب‬ ‫َِارورابًفـيرررَكهرورررر رر ررر ررررررر ر ررر ر‬ ‫تحـغررر َمر رَسرارئرِرررررررررر‬ ‫ررر‬
‫رررر ر‬ ‫ٍنرتحـغررر َمر رَسرارئرَِِار‬
‫رررر ٔبررًضار‪.‬‬ ‫ررررصر ررررر‬‫َكهرورارمل‬
‫مدحررِفررهصراًلعوزرِفرثـصًفراًصتُوتَِةرابٓكَقرواًصسقرواًخسترير‪ :‬ر‬
‫ارمؤمٌنيررررٔب ررر رر رر ررررر‬
‫ورموحسٍنرابًصترُوتررَِر ررررر رر ر ررر ر رر‬
‫ةر‪،‬رُورحرصرثوحِسررر‬ ‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورررر ررر‬ ‫ومرررًضربرٔر‪-‬ر َُر رَرشراررر‪-‬راًفِمرت‬
‫ررررررربرٔ ررر ر ررررر ر‬
‫رررر‪٢‬كرَرَسرارئرِيررر‪-‬روعمرآكَقر‬ ‫اًخسترير‪،‬روؿَََرفلسررررٔبر رررررررر رررر ررر‬
‫كصوارابًفـيرمبثيرُشٍرا‬ ‫اًصسقرررورررر رر رررررررررررر‬ ‫ررراًصترُوتررَِر رر ررر رر‬
‫ةرىفرآكَقررروررر رر‬
‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنرر‪.‬‬ ‫جنرسا‪٠‬كر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررر ررررررر ررر ررر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذيرجنررر ُمر ّحرمرسر ر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر‪)92‬رت‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪1‬ررموس ررررررر ررررر‬
‫وؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫ر‬
‫‪115‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫دصيرعمررر‬ ‫اًيلطرِفررر َمر رَسرارئرِيررر ٔبر ر ر رر‬ ‫رىلراًـجزررروررررر رر‬ ‫وروسر حررورررار‪ٝ‬كررر ٕار ررررر ر‬ ‫رررر ٔبروررر ٔبرِشهروراررر ٔبر ررر‬ ‫ررر ٔبرر رىىصوار‬ ‫رواًصسقرواًخسترير‪-‬رور رًىهنمر‬
‫يراًصترُوتررَِرةررر‪.‬ر‬
‫رررررر ر‬ ‫ًضارمنررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬ ‫ٔبرر رررر‬
‫ركائيررر‬ ‫ًقر‪،‬رحيتررركرَار َلررررر‬ ‫ررررزنر رررر ر‬ ‫ًقرىفرمثيررر َُر رَرشرارا‪٢‬ك‬
‫رررزر رر رررر‬ ‫اًخستريررر ٔبرنرٍ‬ ‫اًصسقرررورررر رر‬ ‫ةرؿىلرآكَقررروررر رر‬‫راًصتر ُوتررَِر ررر ررر رر‬ ‫رصررررر‬ ‫وحقر‪٢‬كنررركرَ رَ رَ‬
‫ر ر ررر‬
‫نرمنررر ٔبرركصررر‬ ‫ررررررر ٔبر ررر‬
‫ينرهلررر ٔبرنرًفِمر‬ ‫ررررربرٔ رر‬
‫ررررر ُُررَرورروراضمر‪،‬رف‬ ‫رنرمؽر‪ٝ‬كرذاًقررر ٔبرورررزررر رَ‬
‫اسقر)رو‬ ‫حسرمهنمررركرَار َلرر ٕار ررررر رر ررر‬ ‫رررر ٔبر ر ررر‬‫رررررررر روسمؽر‬ ‫رمهنمر‪:‬ر(ر‪٠‬ك‬
‫رررر ر‬
‫خـانر‪.‬ر‬ ‫ةروحسُارحيترًومسرابإلرميرَر ررر رررررر رررر‬
‫انرفهيار‪.‬رو‪ٝ‬كرا‪٢‬كسررررر‬ ‫‪ٞ‬كرابٓكَقر‪٠‬كرٌس خوفر‪-‬رحيتر‪-‬رررراًصتر ُوتررَِر رررر رررر ر ررر ر ررر‬
‫ر‬
‫مدحررِفررهصرإكصازضمرابًصتُوتَِةر‪ٞ‬كرثَ َـ َاَلرإحامإلر‪ :‬ر‬
‫ررررْنرررُنررُ ْ‬
‫يمترر‬ ‫ررررركرُ رْير رًِ َمر رِنررارر رلرْزررُطر رَرورر َمر رْنرررِفهيرَارا‬
‫ر‬
‫رابًصترُوتررَِرة‪:‬ر{ر‬ ‫ر‬‫ازضمر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬ ‫رشننيرررارركٕرصررر رر‬ ‫ررر‪٢‬كر رر‬ ‫ارؾنرا‬ ‫كرَار رَلرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررخمرربرررر‬
‫راًسر ْحرؽر ِ رَرورررَزر رةرراررًرْ َـررْصررِصرراررً َـر رِؼر رِميرر*ر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫راًسر َمررَور رِاثرررر ر‬ ‫ررركرُ رْيرر َمر رْنر رَرزرر رةرررر ر‬
‫ونرر*ر‬ ‫ر‪ٟ‬كرركرُ رْيررربررفرَالرررثرَرَرشرنررُصر ر رَ‬ ‫ونر رِر ِ‬
‫ر*رسر ََر ُلروًرُ ر رَ‬
‫ونرررر رَ‬ ‫ثرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬
‫يمترر‬ ‫ر‬
‫إلرجير رُازررر رؿرََرَ َْررَِ ررارررْنرررُنررُ ْ‬
‫ررير رَرورر رررُ َ‬ ‫رشر ٍءر رَرورر ُُررَرورررُ ِ‬
‫رجير رُ‬ ‫وثرررُ رِ ّ‬
‫رلكرر رَ رْ‬ ‫ررركرُ رْيرر َمر رْنرر ِتر ََر ِسر ٍِرر َمرَررَ رُى ر رُ‬
‫ونرر*ر‬ ‫ر‪ٟ‬كركرُ رْيررربررفرَالرررثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫ونر رِررِ‬
‫رَسر ََر ُلروًرُ ر رَ‬
‫ررررر ٔبر رر ررررر ررر ر‬
‫نرلكِمرًؤمٌونررر‬ ‫ونررررر‪1‬ر‪.‬ر رر ررر ر رر ررررررر رررر ر‬
‫وُشارحسًررؿامروإلرًلعسرتَر‬ ‫ر‪ٟ‬كركرُ رْيررفرَبررّنررجرُ رْسر َحررُصر ر رَ‬ ‫ونر رِررِ‬
‫ر*رسر ََر ُلروًرُ ر رَ‬
‫ونرررر رَ‬ ‫ثرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬
‫مبضمونرر‪ٛ‬كر‪،‬رتيرمهنمراًىثريونرمنرًيلضونرر‪ٛ‬كرالاؾخلاذر‪ .‬ر‬
‫مدحررِفررهصرإكصازرتـغرمرشيكراًـصةرتحـغر َم َسائِيراًصتُوتَِةر‪ :‬ر‬
‫اًخستريرروار ٕإلررحِاءر‬
‫ررررر‬ ‫اًصسقرررورررر رر‬ ‫اذر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔررر ررر ررر رر‬
‫فـاهلرمنرآكَقررروررر رر‬ ‫يخرىفر‪ٝ‬كررر‪-‬ررٔب ررررر‬
‫نراًصترُوتررَِرةررراررفٕرصرررر‬ ‫نامرثـ‪١‬كر‪-‬ررٔب رر رر‬
‫ررر‬ ‫تعازضمروكريرر‪ٛ‬كرمنررررٔبررر رررر‬
‫فـاهلروؿسمر‬ ‫رررررروٕارر ررر رررر ررر ررر‬‫اًلسزترؿَلرآكَقروسامؾِمر‬
‫اًخرصفرىفراًىونرررورررر ررررر ررر رر ررر‬ ‫ٕرررررورررر ر رر رررر ر ر‬ ‫وارإلررماثةر‬
‫و‪٠‬كرخياًفرىفرابِقررر َمر رَسرارئرِيررر‬ ‫رًََرتوخَرمنراًوحوٍرِفرا‪ٙ‬كاثررروار ٔلرررر ررررر رررر ررر‬
‫فـالر‪،‬رمفنرفـيرر‪ٛ‬كررر‪-‬ر ررر ررر رر ررر‬ ‫حةراًيلطرررارٕررررر ررررر رررر ر ر ررر ررر رر‬ ‫روسررررررررر‬
‫ررررررغررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫وروسةراًـجزررر ٕار رر ررررر‬
‫رَلر‪ٝ‬كرثـاَلررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررررر‬
‫يرونفصرابًحـ‬ ‫ةر‪،‬رومنررربرٓر ررررر‬
‫منرتحـغرا‬ ‫اٗكٍنر‪-‬رررفلسررربرٓر ررررر‬
‫منرابًصترُوتررَِر رررررر‬
‫هَرمؤمنرهبارر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ًـسرمؤمٌارتخ‪ٜ‬كراًعفةراًيترسمعررر ٔبررررر رر رر‬
‫ةروإلررر‪-‬رحيتر‪-‬ررر ررر ررررررر رررر رررررر ررر‬ ‫ٔبر ررر ررر ررر رررر ررر رررررررر‬
‫وركريرر‪ٛ‬كرفالرًـسرمؤمٌارابًصترُوتررَِر ررر‬
‫ررر ر‬
‫اراًـصةر‪.‬‬ ‫ررررررر َُر رَرشرارماروكؽرفَِرم‬
‫رررررررررررررررشهرورررررر ر‬ ‫تيرُورملصرتحـغررر َمر رَسرارئرَِِار‪،‬رو‬
‫ر ررر رررر ررررر‬

‫‪1‬ر[سوزترا‪٢‬كؤمٌون‪]:;-:6:‬‬
‫‪116‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررًرضوزترنامهـيراًزَكترؿىلرؾِسر‬ ‫ررر ٔبرر ر ررررر ررررر ررر رر‬

‫ىىصرمـَومارمنراٗكٍنراب‬ ‫هَرمنررر ٔبرِترررمبرَ رَسرارئرِ ررر رر رر ررررر‬
‫يراٗكٍنرلكِاركريررر ٔبرهَر‬ ‫ررر ٔبررررر‬
‫نامر‬
‫رىاكزضمرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٌٔكررر‬ ‫ارؾنراإلر ررَ‬
‫سالرمرررابرٕر رر ررر رررر‬ ‫رررزرثسرورررر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُررررر‬
‫رر‪،‬رفلسرا‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫اصسررر ٔبرِبر ر ر رررر ر رر‬
‫جىصراًعسًقرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررررررصر ر‬
‫رآكََفةراً‬
‫ر‬
‫رىاكزضمر‪٢‬كـَومرمنراٗكٍنررر‬
‫ررررررابرٕر رر ررررر رررر ررر رر‬ ‫ررررَكهرورررر ررر رررر رر‬
‫ارمسَمنيراوسَررورارمٌَر‬ ‫ٌَىفازر‪،‬رفِؤإلءرتـسمار‬
‫هبمراًعسًقرحرصرتَررررر ررررررررر ر ررررر‬
‫ررررررررر ر رر رر‬ ‫وحاز‬
‫ابًرضوزتر‪ .‬ر‬
‫ررر ٔبر ررر‬
‫هنمر‬ ‫رٍهيمراًييبرر‬ ‫ررررررررزرْ ِخر رَتررر رر رررر ر رررر رر ررر رر رررر‬
‫رمنرَجةرهونرا‪٢‬كرشننيرا‪ٙ‬كٍنرتـررررارٕر رررررر‬ ‫حسنرر‪:‬ر(وماررب‬ ‫وكسركالراًض َخراْكاسسمرفربرٔ ر ر‬
‫ررررررررررررربرٔثروررررررر‬
‫ارتَرؿىلررر‬ ‫ظولراًـامةرو‪٠‬كرً‬ ‫ررررر ٔلر ر ر‬
‫ررررر ٔبروررر ٔبرركصواراب‬
‫ررر ٔبرثرورارتؼر‬
‫ازرِفرأكٍكررر ٔبروررر ٔبرهنمر‬
‫ررررررارركٕرصرررر ررر ر‬
‫ررررررصراذرتَر‬
‫ررررصترورتَةرا‪٢‬ك‬ ‫ٔبرر رررررر ر رر‬
‫كصوارتخوحِسراً‬
‫رررررر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫هخفاء‬ ‫ررررٌةرر ر‬
‫روحور ًذراررروار رً‬ ‫رررر رٔلهرور ررررر ررررررررر رررر‬
‫اغراًثالزةر‪،‬رفِييرمذالسم‬ ‫ررر ٕار ررر ر ر ررر‬
‫رإلرابحامتغرُشٍرا‬ ‫وخَراًامتمر‪،‬رفالرٍّكيررر ٔلرحر رٍسرر ر رر‬
‫رثوحِسٍر‬ ‫رررررر رررررر ررر ر‬
‫رررررررر‪1‬ر‬ ‫رمهنارُورذَرر ٌيرر ررررر ر رر رر‬
‫رِفراًخوحِسرلكَر‪.‬رر)ر‬ ‫افرِفررر ٔبرير رهورغرٍرر رررر رر‬ ‫اًيلطروالاَنرصر رر‬
‫آكَيررروررررر ررر ر‬ ‫ررررور رر‬ ‫ر ر رررر رررررر ررً‬
‫ٍّكيرتـضِارتـضار‪،‬ر‬
‫ررررصترورتَةرر‪،‬ر‬
‫ررررررر‬ ‫رررورارابً‬ ‫رررر ٔبرر ررررررر‬
‫ًضارو‪٠‬كرًؤمٌ‬ ‫ررر هروررراكغررٌَررصترورتَةر‬ ‫تَةرروػِصرمنرتـضِم‬ ‫ررررشر رهونررر ٔبرركصوار‬
‫رررر ٕار رر رر‬
‫رحامإلرابًررصتروررررررر رر ررر رررر‬ ‫فا‪٢‬ك‬
‫رررر‬ ‫ترؿَلررر ٔبر رظيرررارركٕرصررر ررر‬
‫ازضمرفعازر‬ ‫رررررر ٔبرثر ررر‬
‫اكغرصر يـاءر‬‫رررروررر رر‬ ‫ازضمرًُسرؿَلروخَراًامتمرتيرُورانكطرومٌلوطرتي‬
‫وٕاركرصررر رررر ررر رررررررر رررر ررر رررر رررررر ر‬
‫َكًـسمر‪ .‬ر‬
‫مدحررِفررهصرإكصازضمرابٓكَقر‪ٞ‬كرثَ َـ َاَلر‪ :‬ر‬
‫هخاكسةرفعصضمر‪٠‬كرثعيررر‬
‫رْكاذضمرررواررر ر رررر ر ر ررررر ر‬ ‫ررررر ٔلرنررر ٕار ررر‬ ‫ازرمرشيكراًـصةر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر رر ررررر رررر ررر ر‬
‫رابٓكَقرفِييرنثريترخسار‪،‬ر‬ ‫رررارركٕرصررررر ر ررررر ر رر‬ ‫و ٔبرمار‬
‫سالر ررررر رر ر ررررر‬
‫مر‪،‬رتيرحيتر‪٠‬كرٌسرررخّكَررورارررررراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رزحاثرإلرًسذَونرِفراإلر ررَ‬
‫رررإلرٕررر رر ررر ر رر ر رر ررر‬ ‫ررررٓكرراَررًِ ررررر‬
‫قر‪،‬روضمرررهبرَ رَشارا‬ ‫رَلرحسرررارٕررىاكزرا‬ ‫ٕار رر ر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررً رِْئرر رَرسربرٍررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَ رَقرر‬
‫ر‪{:‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫تيارثحازكرررورثرَ َـرراَلر رَ‬‫رررركرَار رَلرزررررررررر‬ ‫فِمركريرمؤمٌنيروكريررموحسٍنرىفراًصتر ُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫ررررر ررر ررر رررر رررر رر رر رر ررررر‬
‫ونررررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫راًضر ْمر رَسر رَروررارًرْرَل َمررَصررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كررفرَبررّنررًرُرْؤرفرَ رُى ر رَ‬ ‫اًسر َمررَور رِاثر رَروررار رلرْزررَطر رَرورررَخسررَرصرررر ر‬
‫رر ر‬

‫‪1‬رِشخروضفراًض هباثراًرشًطراًلاينر‪،‬رثفصًفرموكؽراًض َخراْكاسسمر‪.‬‬

‫‪2‬ر[سوزتراًـيىدوث‪ ]82:‬ر‬
‫‪117‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٟ‬كرتر َ رْير رربرررْنرَرَُثررُ ْضمرررإلررر‬

‫را‪ٟ‬كرركرُ رِيرراررًرْ َحر ْمرررُس رِررِ‬ ‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررارلررْزررَطررًرَ ََر ُلروًرُ رنررر ررُ‬ ‫رررررَوًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَرُِت ْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪{:‬ر‬
‫ونرررر‪ .1‬ر‬ ‫ًر َ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬
‫رونرر‬‫ونرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫را‪ٟ‬كرركرُ رْيررربررفرَرَصبرًرْرُ ْمترر َمرارررثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررار رلرْزررَطررًرَ ََر ُلروًرُ رنررر ررُ‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَرُِت ْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪{:‬رو‬
‫رنرر ُمر ْمر رِسر رَاكر رُثر رَرزرررْ ََحررِخرَِركرُ رْيرر‬ ‫ريرر ُُر ر‬ ‫رُضرٍِرربرررْوررربرررَزار َذررِرينرر ِجررَصر ْررََحررٍةر َُر رْ‬ ‫رنرررَرَكر رِصر َفرر رُ‬
‫اثرر رُ ّرِ‬ ‫ريرر ُُر ر‬‫ررضرر َُر رْ‬ ‫را‪ٟ‬كرر ِتر رُ رّ ٍ‬
‫رينررر ررُ‬ ‫ا‪ٟ‬كرارررْنررربرررَزار َذر ِررَ‬ ‫ر ررِ‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫ونررررر ر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫لكرراررً ُمر َخررَورلك ر رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كررؿرََ َْرَرًرَ َخررَور رُ‬ ‫َحر رْسررِ رَيبررر ررُ‬
‫رنرراررًرْ َـر رِزررٍُزرراررًرْ َـررَِ ُميررررر‪ .3‬ر‬ ‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررار رلرْزررَطررًرَ ََررُلوًرُ رنرر َذرَرَرَلِرُ ر‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَرِتُ ْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪{:‬رو‬
‫ونرررر‪ .4‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كررفرَبررّنررًرُرْؤرفرَ رُى ر رَ‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَرِتُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَلِررْرمُررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪{:‬رو‬
‫مدحررِفررهصرإكصازضمرابًصسقرواًخسترير‪ٞ‬كرثَ َـ َاَلر‪ :‬ر‬
‫رررررر َلرار َلررثرَ َـرررَاَلرر‬
‫ئونرحِاُتمر‪،‬رف‬ ‫ًسجصرصررر ر رر ررر‬ ‫ًلَهثمراب‪٢‬كعصرررور رر رر‬ ‫ررررررورررر ررررر ر‬ ‫هَرا‪ٙ‬كيرٍصسكِمر‬ ‫اراًـصةر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔرررر ر ررر‬ ‫ررررشهرورررررر ر رر‬ ‫وكسر ٔبررركصرم‬
‫ر‪ٟ‬كرتر َ رْيرر‬‫را‪ٟ‬كرركرُ رِيرراررًرْ َحر ْمرررُس رِررِ‬ ‫راًسر َمراررِءر َمر رًاءرررفرَبر رْحر َِراررر ِتررَِراررلررْزررَطرر ِمر رْنررتر َ ْـر ِسرر َمررْوررُِترَارررًرَ ََر ُلروًرُ رنررر ررُ‬ ‫ررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُ ْمرر َمر رْنررىرَرزر َلرر ِمر رَنرررر ر‬ ‫‪{:‬رو‬
‫رَ‬
‫ونررررر‪5‬ر‪ .‬ر‬ ‫ربررْنرَرَُثررُ ْضمرررإلرررًر َ ْـر ِلرَرُ ر رَ‬
‫رخير ِصررُحررارًرْ َحر ريرررِم رَنرر‬ ‫راًسر ْمر َؽر رَروررارلرترْ رَعر رَازرر رَرورر َمر رْنرر ُررْ‬
‫‪ٜ‬كرررر ر‬ ‫راًسر َمراررِء رَروررارلررْزررِطررربررمر رْنررًر َ ْمررِ رُ‬ ‫رررركرُ رْيرر َمر رْنررٍرَرْصررُسركرُ رُرُْكررِم رَنرررر ر‬ ‫وركرَار َلررثرَ َـرررَاَلرر‪{:‬ر‬
‫ونررررر‪6‬ر‪ .‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كررفرَ ُلر رْيررربررفرَالرررثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫رترررِم رَنرراررًرْ َحر رّ ِير رَرورر َمر رْنررًر ُرسرِجرَررّرُصرراررلر ْمررَصررفرَ رَسر ََر ُلروًرُور رَنررر ررُ‬ ‫رتر رَرورر ُررْخير ِصررُحرراررًرْ َمر ِ َّر رَ‬‫ارًرْ َمر ِ َّر رِ‬
‫ررارسربرٔ رررر‬
‫هلمرؾنررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر ٕار ررر‬ ‫نراًصسولرظر رَلرر رُ‬ ‫مثرتنيرثـاىلررر ٔبر رررر ر ر ر رر رَ‬ ‫ررررر " ررر ررررر‬ ‫رررررصررر رر رررر ر‬
‫اسيرِفرثفسريٍر‪:‬ر‬ ‫وركرَار رَلررراإلر َمرامراً‬
‫ر‬
‫اراًالكمر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ارًسلرؿىلرانرا‪٥‬كاظحنيرررهبرَشررررر‬
‫رررر َُرشررر ر ررر ررر ررر رر رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ُرررثرَ َـرراَلرر‪،‬رو‬ ‫هَر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رررور رًونرررارررر رررُ‬ ‫الرفسر َل‬ ‫ررررلحرور ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫جصرُشٍرا‬ ‫مرسر ررر‬

‫‪1‬ر[سوزترًلامن‪ ]17:‬ر‬
‫‪2‬ر[سوزتراًزمص‪]8::‬‬
‫‪3‬ر[سوزتراًزدصف‪];:‬‬
‫‪4‬ر[سوزتراًزدصف‪ ]:9:‬ر‬
‫‪5‬ر[سوزتراًـيىدوث‪ ]88:‬ر‬
‫‪6‬ر[سوزترًووس‪ ]82:‬ر‬
‫‪118‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررو ٔبرهنمر‬
‫ررر‬ ‫رىلر‪ٝ‬كرررسرررًفىر‪،‬ر‬ ‫رررر ٕار رر‬ ‫رررررصرتيار‬ ‫ررررر ٔبرهنارثل‬‫رررر ٔلرظيامر‬ ‫ًلصونرتَر‪،‬روضمرا‪ٙ‬كٍنررركرَارًرَوررر رررررر‬
‫ارِفرؾحاذُتمرً‬ ‫فونر‪ٝ‬كررروررر رر رررررررر ررر رر‬ ‫َكهوارًـرصر ر رر‬
‫ررررر‪1‬راىِتيى ر‬ ‫ظيامرإلرثيفؽروإلرثرضرر"ر‬‫رررر ٔلر ررررر رررررررر ررر‬ ‫نرُشٍرا‬ ‫ارًـَمونررر ٔبر ررر‬ ‫رررررَكهروررررررر ر‬ ‫صفـاؤانرؾيسر‪ٝ‬كر‪،‬رو‬ ‫ررررررررر رر‬
‫مدحررِفررهصرإكصازرتـضِمرابإلٕحِاءرواإلٕماثةر‪ٞ‬كرثَ َـ َاَلر‪ :‬ر‬
‫رترررِم رَنرراررًرْ َحر رّ ِير رَرورر َمر رْنررًرُررَس ِجرّرُصررارررْرل ْمررَصرر‬ ‫رتر رَرورر ُررْخير ِصررُحرراررًرْ َمر ِ َّر رَ‬
‫رخير ِصررُحرراررًرْ َحر ريرررِم رَنرراررًرْ َمر ِ َّر رِ‬ ‫تيارثحازكرررورثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ررررر َمر رْنرر ُررْ‬
‫ر‪:‬ر(و‬ ‫كرَار رَلرزررررررررر‬
‫ررر‪ 2‬ر‬ ‫ونرر)ر‬ ‫را‪ٟ‬كررفرَرُل رْيررربررفرَرَالررثرخَرررُل ر رَ‬
‫ونررر ررُ‬ ‫فرَ رَسر ََررُلوًرُ ر رَ‬
‫مدحررِفررهصرإكصازضمرابًلسزتر‪ٞ‬كرثَ َـ َاَلر‪ :‬ر‬
‫ر‪ٟ‬كركرُ رْيررربررفرَالرررثرخَرر ُلر ر رَ‬
‫ونرر*ر‬
‫ررر‬ ‫ونر رِررِ‬ ‫راًسر ْحرؽر ِ رَرورررَزر رةرراررًرْ َـررْصررِصرراررًرْ َـر رِؼر رِميرررر رَ‬
‫ر*رسر ََر ُلروًرُ ر رَ‬ ‫راًسر َمررَور رِاثرررر ر‬ ‫رر رةرررر ر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪{:‬ر‬
‫رررركرُ رْيرر َمر رْنر رَرز‬
‫ر‪ٟ‬كركرُ رْيررفرَبررّنرر‬ ‫ونر رِررِ‬ ‫ر*رسر ََر ُلروًرُ ر رَ‬‫ونرررر رَ‬ ‫إلرجير رُازرررؿرََرَ َْررَِ ررارررْنرررُنررُ ْ‬
‫يمتررثرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬ ‫رر رررُ َ‬ ‫ررير رَرو‬ ‫رشررٍء رَرورر ُُررَرورررُ ِ‬
‫رجير رُ‬ ‫رلكرر رَ رْ‬‫وثرررُ رِ ّ‬ ‫كرُ رْيرر َمر رْنرر ِتر ََر رِسرٍِر َمرَررَ رُى ر رُ‬
‫ونررررر‪3‬ر‪ .‬ر‬ ‫جرُ رْسر َحررُصر ر رَ‬
‫ارىفر‬ ‫ررربرٔ رر ررر رررررررررر ررررر ر رر رررر ر ر رر رر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرُوراًلاذزرؿَلراًخرصفرىفراًىونرحِامنرٍىروهروررر رر‬ ‫اؾخلاذضمراًلَيبرت‬
‫ازضمرتيررروررررررر رررررر‬ ‫رر رررر رر‬
‫ونشارًؼِصرررارركٕرصررر ررر‬
‫ٕرررر‬ ‫احرفالرجيسونررمصابرسوير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬
‫رررفررر رر ر‬
‫ِخرضؾونررراررًََر‬ ‫رررر ٔلرمرور ررر رر ر رر رر ر ررر ر ر رر‬ ‫ثـعفرهبمرا‬ ‫اًف‪ٜ‬كروُتَجرؿَهيمراًصَيحررروررر ر رر‬
‫ررر ررررر رررر ررررر ر ر‬
‫ررركَررحَةر‬
‫رررر‬ ‫رررر‪4‬رور َُر َشرررراراٗكؿاءر‬
‫رررررمررررررررر‬
‫ٌحـَرؾلِستر‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرربرررْ َ‬
‫رَنر َْردرٌَرَاررررِم رْنرر َُر رِشرٍِرًرَيرَ رُىوىرَ رنرررِم رَنرررر ر‬
‫راًضراررِن رِصر رٍَنرر)رر‬ ‫ذاؿنيرخمَعنير‪:‬ر(‬
‫ررر رر رر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررررربرٔ رر رررررررر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كركاذزرؿَلرر‪ٛ‬كر‪.‬‬ ‫خاسمةرت‬

‫‪1‬رثفسريراًصاسير(‪) 90/29‬‬
‫‪2‬رسوزترًووسر‪82‬ر‪ .‬ر‬
‫‪3‬ر[سوزترا‪٢‬كؤمٌون‪:‬ر‪ ]:;-:7‬ر‬
‫‪4‬رسوزترًووسر‪11‬‬
‫‪119‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ونر)ررر‪1‬روذفؽر‬ ‫رشررُن ر رَ‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬كرارررإلر رَرورر رُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬ ‫ررررر َمرارررًرُرْؤررِم رُنر رربرررْنرَرَُثر رُ ْضمر رِراب‬ ‫ر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫انرِفركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلر‬
‫رمـِنراإلرميرَر رر ررر ر رر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرررر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫اءرهلر‪.‬‬ ‫رررر ُـرَ َمرررر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ررربرٔورًيراً‬ ‫ررررررورحرِسررروررررتَانرث‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫انرِفرشءرمنراًخ‬‫ثوضمرَتلِلِمراإلرميرَر رر رر رررر‬ ‫ر ر رر رررررررر‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪2‬‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ونر)رررىرَرَزً رْترررِرِفرركرَرْور ٍمرر‬ ‫رشرن رَر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رر ر‪ٟ‬كراررإلر رَرورر ْضمرر ُمر رْ ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررًرُرْؤم رُنرربررن رَُثر ْضمر رِراب‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررمار‬‫‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫اىل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ـ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رْ َ‬‫ث‬ ‫رر‬
‫ُر‬ ‫هل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪:‬ر(ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫راًلصظيبرر‬‫كرَار رَلرررر رر‬
‫ر‬
‫ررركرَررَاهلررر ر ر ررر ررر رررررر رررر رر‬
‫راْكسنروجماُسروؿامصراًضـيبررر‬ ‫وَثن‪،‬ر‬ ‫ررر رٔل رر‬ ‫رًـحسونرا‬ ‫َرررررُ ْضمررررر رر‬ ‫رلكرِّر رَ‬
‫را‪،‬رو‬ ‫رالرْصر ََراررِءررُ ِ‬ ‫رررر ررِ‪ٟ‬كرذرراَررًِرِلِرِ ْمر رَروررذرراَررًِ رِقررررْر‬ ‫واراب‬ ‫بركرَرصر رِ‬
‫رَوربررْنرَرَُثرراررًرْ ُمررَف رِ ّ رِ‬
‫‪3‬‬
‫رريرر‬‫را‪ٟ‬كر"ررر رررُمثررًرَ رِعررُفوهرََرررُر ِتر َلررْ ِ‬ ‫ُررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُ ْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَلِرُ ْمررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬ ‫ررركرَار رَلر رِؾ رْى ِصر َمررُةر ُُررَرورركرَرْوررُهلر رَ‬
‫ر‪":‬رو‬ ‫‪.‬رو‬‫رسر رٍَنر رَ‬
‫ررر ررِ‪ٟ‬ك رَرورررَنرَفرُصروار‬
‫ررر‬ ‫رِشرررٌك رَروررارميرَر رٌانر‪،‬ررربرٓ َمرٌرُور رِاراب‬ ‫ررررر ُهنر ْمررربرر ُْر رُيررِن َخرر رٍاةرر َمر َـرِررْرمُرررِ رْ‬ ‫ًرررر َؾر رِنرراررًرْ َحر رَسر رِنررربررًرْ ررًضا‪:‬ررب‬ ‫ونرررَهلرررربُررهْررسارَرذر رَ‬
‫را‪،‬رو‬ ‫رِظررَفرِذرَِ رَرورر َررْجير َـرَرُ ر رَ‬
‫ررركرَار رَلرارر ْجرررُنررؾررحَرررٍاشر‪:‬ررىرََرزًرَ رْترررِرِفررثرََرْرِح ََررةرِ‬ ‫‪.‬رو‬ ‫رالهرْ َحر رِازرر رير رَ‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كر‪،‬رررفرَرَالررًرَ رِعر رحرراررميرَرررُرُاهن ْمر‪،‬ررر َحر رَاكر ٍُررا ْجر رُنررررْر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ِتر ُمر ّحرمر رر رَ‬
‫ر‬
‫ررى‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررر ُهنر ُمرراًيرررر رَعر رَاز‬ ‫ررر َؾر ْيرَرررربُررًرْ ررًضاررب‬ ‫‪.‬رو‬
‫‪ٜ‬كر رَ‬ ‫ُرر َمراررر َمررَ رَ‬ ‫ر‪ٛ‬كررثرَ ْمررَِ رُىَر رَ‬
‫ررو‬ ‫رِشر رًٍاكرر ُُررَرورررَ رَ‬ ‫ر‪ٛ‬كررارررإلرر رَ رِ‬ ‫ًمرررَ رَ‬ ‫رِشر رَ‬ ‫رشرِيكرراررًرْ َـررَصر رِةر‪:‬رررًرَحر َْر رَمرررَرإلرر رَ رِ‬ ‫ُمر رْ رِ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ً‬
‫ارمجمالرررو ٔبرِشرهوررر ُمر َفر رعرالر‪.‬ررر ر‬ ‫رررربرٓمٌرروررر ر‬ ‫را‪٢‬كضرهبة‪،‬ر‬ ‫رررر ُهنر ُمرررر‬ ‫رَور َؾر ْيرَرررربُررًرْ ررًضاررب‬
‫ررر رَنرَصر ٍُرر‬‫رر ُُررَرورررَرَكر ِفررٌصرر ِتر َلرَرْ ِحررَِ رَ‬
‫‪،‬رر‬ ‫ررٌر َِرّ رَسرر رِانررارررإلر رَرو‬ ‫ررر رْير رِراب‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك"ررب‬ ‫رررًرُرْؤر ِمر رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫ررررمار‬
‫‪":‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَور ِكرِر َير‪:‬رررىرَرَزًرَ رْترررِرِفرراررًرْ ُمريرَار ِفر ِلر رَنير‪،‬را‬
‫رررًرْ َمر ْـررَىنر‬
‫رْ ر‬
‫ررر َررِ رَ‪ٛ‬كررربرر رنرراًررر رُىفر رَازرررًر ًَرْ رَسررْور رَنر رَرزررر ُهبررْمرررِرِفرراًررررصرذرراَرء‪،‬ررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫راٗكرؿرَاررِء رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررركرَار َلرر َؾر رَعرار ٌءر‪:‬ررر َُر رَرشررررِارِفررر ر‬ ‫ارًرْ َمر رَاورررْزررِذ ريرر َؾر رِنرراررًرْ َحر رَسر رِنررربررًرْ ررًض رَ‬
‫ا‪.‬رو‬
‫‪4‬‬
‫ررر َمر رسرر‬ ‫ُرررراررار‬ ‫ر‪":‬رو‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررهبرْمر"ررر َ رَ رْ رَ‬
‫هل‬
‫ر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ك‬ ‫‪.‬رو‬
‫ررر‬ ‫ة‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ً‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ال‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫رررر ُهنر ْمررربرر رِحِرطرَرررِرِ‬ ‫ُرررررَػريروراررب‬ ‫راٗكرؿرَاررِء‪،‬رررتر َ ََرارهرَُر رَ‬
‫ر‪":‬رو‬ ‫ررر رَظررررَرُاهب ُمرراررًرْ َحررَالر ُءررربرر ْذرَرَرُعروررررِارِفررر ر‬ ‫فرَار َراررب‬
‫‪6‬‬ ‫مر ررر ر رَرُ رٍ رٍر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رِ رِ ‪5‬‬ ‫رْر‬
‫رررر ‪.‬ر‬ ‫رراًرشررفشرورررذررؿاُررءر َؾر رِصرًغر"ررر‬ ‫ررر َ رسر َُر ر‬ ‫ررررراررار‬ ‫ررررِِفرربرًٓر َةرربرر ْدررَرصر رَ‬
‫ى‪":‬رو‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫رررر ررالًر َة رَ‬ ‫رؿاانرررً َجر ْير ِحرَ"ررر‬ ‫راًرضررذرَرر‬ ‫سانرررر ر ر‬ ‫راإلرورْ رر رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رررًرَرْوررإلررَ‬ ‫ارَنررْورررَان رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫اضمرركرَارلركرَارئَِرُ ْمر‪:‬رررًرْورإلررفرُالر رٌنرر َمررر َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر ََنرر ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كررًرُ ْير رِجر ِهير ْمررم رَنرراررًِررََرىة‪،‬رررفرَار اررب‬ ‫ونررر ررَ‬ ‫َرررر ُهنررْمررًر َرْسر ُؾر ر رَ‬ ‫رَورِكِر َير‪:‬ررر َمر ْـريرَارُرراررب‬
‫ر‬
‫ررر ِوركرَارًرَ َخرَرررُر َمرًرْ رُسروتر َرًةرارررىلررَ‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كر َمرً رُسروتر َةراررىلررفرُالر رٍنر‬‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ونر رِه ْـر َمرةرر ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررفرَ َِر ْجر َـرَرُ ر رَ‬‫ررررَ َْنررَورر َُر رَشا‪،‬ر‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رْاًرر رَرْلك رُةرررَرَرٗكر َذر َيررؿرََرَ َْريرَاررراٌر َِرّ رطر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررإلرر َحررْورل رَرورررإلرركرورتررراَررإلرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررًرْرَلرْوررِلر رَرورررررِا‪ٙ‬كيررركرَ ْدررَهلرررُر رَنرِث ررٌريررِم رْنرر َؾررَوار ِّمرراررًرْ ُمر رْسرَم رَنير‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررركرَرْسررًرَرَل ُؽرررِرِفرر َُر رَشارا‬ ‫‪:‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رْاًرر رَرْلك رِةر‪.‬ررركرَُرْ رُتر‬
‫ر‬
‫رانرر‬ ‫راٗكرذرَر رُ‬ ‫ررررَرِ رَ‪ٛ‬كررربرر رنررربرر ُْر َيرر َمرىررَةرًرَمرارررقرَ رِضرررَهيرُ ُمررر ر‬ ‫‪،‬رو‬ ‫رانر رَ‬ ‫راٗكرذرَر رِ‬ ‫ررررِكِر َير‪:‬رررىرَرَزًرَ رْترر َُر رِشرٍِرررْرالرًٓرَرُةررِرِفرررِك رعررِةرر ر‬ ‫رِابر ررِ‪ٟ‬كراررًرْ َـررِ ِرَّلرراررًرْ َـر رِؼر رِمير رَ‬
‫‪.‬رو‬
‫‪1‬رسوزترًوسفر‪208‬‬
‫ررر رٔلر ررر‬
‫هعازيرررآكززيجرَشسراٗكٍنراًلصظيبر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ892‬ؼ)ر‪.‬‬ ‫سرجنررر ٔبر رَحسر رجنررر ٔبرِبر ر ر ررر ررر ر‬
‫جىصرجنرفصخرا‬ ‫‪2‬رُور ٔبرر رررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫‪3‬ر[سوزتراًزدصف‪:‬ر‪ ]:9‬ر‬
‫‪4‬ر[سوزترًووس‪:‬ر‪ ]11‬ر‬
‫‪5‬ر[سوزترًووس‪:‬ر‪ ]21‬ر‬
‫‪6‬ر[سوزترفعَت‪:‬ر‪ ]72‬ر‬
‫‪120‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫رضمررارررَىلرر‬‫ِشررُنِررْرمُرر َؾررْور ُذرر ُْ‬ ‫رررر رِْ‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫م‬
‫ر‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫اهن‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫رُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫مي‬ ‫را‬
‫رر‬‫‪ٛ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ش‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‬ ‫ونر"ررر‬
‫رررر‬ ‫رررًرْ َـر رر رَ‬
‫شاةررارررانرر ُمررْؤرِمٌرُ ر رَ‬ ‫ررررْن رِضررْفررؾريَررارا‬ ‫رررررتريرَارا‬
‫ا‪":‬رز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رِِفرر رِرسررِِنرراررًرْ َلر ْحرطرررِركرَارًرَور‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر ‪2‬‬
‫ونرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ونرراررإلررتر َ ْـرررَسراررترْخرسارَرء‪،‬رررفرَ َِرى ر رُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونر"ررر ررَوارً َـررْورذرُرررإلررٍرَى ر رُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رررررىر رُرُْكرؿا‬
‫ررررِئررُس ررَ‬ ‫هَركوهل‪":‬را‬ ‫ررررراررررر ر‬ ‫روضفراًـشاة‪،‬رتَ‬ ‫رْاًرر رُى ْفر ِصررتر َ ْـرررَسرر ر ررررر رر‬
‫رَر ‪3‬‬ ‫ر‬
‫رررر ر‬ ‫ا‪ٟ‬كررربرر ْؿر ُ‪١‬كر‪.‬ر)ر‬ ‫ررررررر ررُ‬
‫رر]‪،‬رو‬
‫راًرشركر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررىلرررر ّ رْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ونرر[ا‬ ‫ررر رْيررارررإلر رَرورررُ ْضمررؿرَارئررُس ررَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ونر"ررب‬ ‫رشررُن ر رَ‬ ‫رررررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬
‫َمر ْـررَىنر‪":‬را‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‪،‬رحِررذازثرمجميررر‬
‫رر‪ٝ‬كرررر رر ررررر رر ر‬ ‫ررر ََحرَرُر رُ‬ ‫امراًلصظيبرز‬
‫وزذُاراإلر َمررررررر رر رَ‬ ‫راًيلولرا‪٢‬كخاكثصتراًيتررر ٔبر ررررررر‬
‫رررر ٕاررَلرررررر ر ررررر رر ررررر‬ ‫هؼصرَيرزؿاكر‪ٝ‬كر‪،‬ر‬ ‫فرار ر ررررررر رر‬
‫ر‬
‫رمياانر‪،‬روعمرِفررر‬
‫ررررارٕررررررر رر‬ ‫يراًيترمسوُار‬ ‫ررر‪٢‬ك رَسرارئ رررر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫كصوارتحـغرا‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر‬ ‫رحولررر ٔبرهنمر‬‫رمر‪ٝ‬كرر ر ر‬ ‫رررررِرََحِرُرر رُ‬ ‫ررررررسرٍنررروراًرر ُـرَرَ َمر رَ‬
‫اءرز‬ ‫ٔبركرورالرا‪٢‬كف‬
‫هفصذثرنامرَكرنرحاهلمر!رفذيحَر‪،‬ر‬ ‫رررر ٕاررنررراررر رر ررررر‬ ‫رررصرامةر‬ ‫خّكَوٍروإلررركر رررررررر‬
‫ميةرًِاروإلره‬ ‫رنراسررر رر رررر‬ ‫اْكلِلةرحزءرمنراإلرميرَرانررر ٕار ررر‬
‫ر رررررر ر رررر ررر‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫مصضمر‪.‬‬ ‫رررربر ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رميانرؿَلرنفصضمرِفررروراكؽر‬
‫رؿَهيمرمبارسمعوٍرمنرررارٕرر ررر رررر ر رر‬ ‫فاحذجر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ررررررر ر رررر‬ ‫رر رر رر‬
‫ررررر ر‬ ‫ررر رٔلر ررر رر رررررر ر ررررر رررررررررررر ررررررر رر ررر رر‬
‫مصرتشهصراًيلولرمٌفصذترمـَلارؿَهيارمبارًؼِصرمىٌوهنار‪.‬‬ ‫خَلررر‪ٛ‬كرا‬ ‫ورررًـَلررررٔب ر ِرّ‬
‫رلكرِّر رَ‬
‫َرررررُ ْضمرر‬
‫را‪،‬رو‬ ‫رر َذرار ًِر رِقررررْرالررْصر ََرار ِءرررُ ِ‬ ‫رررر ررِ‪ٟ‬كرذرراَر ًِر ِلرِرِ ْمر رَرو‬ ‫رررىرَرَزًرَ رْترررِرِفرركرَرْور ٍمررربرركرَرصر رِ‬
‫واراب‬ ‫رر‪ٝ‬كررر‪:‬ر(‬ ‫يراًلصظيبررر‪-‬رررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كوهلر‪-‬ر ٔبر ررررر رر‬
‫‪.‬ر)رف‪١‬كرًشهصرثوحِسارِفررر َُر َشراررر‬
‫رسر رٍَنرررررر ررر رر ررر ر رر ررر‬ ‫رررربررْنرَرَُثرراررًرْ ُمر َفر رِ ّ رِ‬
‫ررركرَررَاهلررر ر ر ررر ررر رررررر رررر رر رَ‬
‫راْكسنروجماُسروؿامصراًضـيبرو‬ ‫وَثن‪،‬ر‬ ‫ررر ٔلر رر‬ ‫ًـحسونرا‬‫ررر رر‬
‫ارابًصترُوتررَِرةررر‬
‫رررورررررر‬ ‫ررر ٔبرر رررررررر‬
‫كصوارو‪٠‬كرًؤمٌ‬ ‫رمارزخترابإلذٌكررر ٔبرهنمر‬ ‫ررررررر ُُررَروررررررر ررر رر‬ ‫افار‪،‬رو‬
‫رررارركٕرصارزراررروراؿرررتر رَ‬ ‫رمياانر!رتيررهصرؾهنمر‬
‫اًلسمروإلرررارٕررررررر رررر ررر‬ ‫ررر رررر‬
‫لكِار‪ .‬ر‬
‫رِشرررٌك رَروررارميرَر رٌانر‪،‬ررربرٓ َمرٌرُوراررر‬ ‫ررررر ُهنر ْمررربرر ُْر ُيرررِن َخرر رٍاةرر َمر َـرِررْرمُرررِ رْ‬ ‫رررر َؾر رِنرراررًرْ َحر رَسر رِنررربررًرْ ررًضا‪:‬ررب‬
‫‪:‬ر(و‬
‫رر‪ٝ‬كرر رَ‬ ‫ونش‪ٛ‬كركوهلر‪-‬راًلصظيبر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ر‬
‫ر)رفشهصررر ٔبر ررررررر ررر رررر رررر ر‬
‫نرمـِمرذََعارمنراًرشكررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪،‬رررفرَرَالررًر َ رِعر رحرراررميرَرررُرُاهن ْمررررر رر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر ِتر ُمر ّحرمر رر رَ‬‫رِابر ررِ‪ٟ‬ك رَرورررَن َفررُصروار‬
‫ر‬
‫رررر ر‬ ‫انرمثرتنيررر ٔبرنرررارٕرر رررر ر ررر ر رررررر ر رر رررررررر ررررر ررر‬
‫رمياهنمرا‪ٙ‬كيرسمعوٍرمٌلوطرِفرراثَرثرشوِمرِفركريٍر‪.‬‬ ‫وراإلرميرَر رر ررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ًمررَ‬ ‫رِشر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رشرِيكرراررً َـررَصر رِةر‪:‬رررًحر َْرمرررإلرر رَ رِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫رررركارلرا ْجر رُنررؾررحَرراشر‪:‬رررىرَرَزً رْترررِرِفررثرََ ِحر ََرةر ُمر رْ رِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪:‬ر(و‬
‫رر‪ٝ‬كررر رَ‬ ‫وكوهلر‪-‬راًلصظيبر‪-‬ررَزر ََحرَرُر رُ‬
‫‪4‬‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫جنرؾحاشرز‬
‫رَ‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬‫ا‬ ‫ير‬
‫رر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫ز‬ ‫ررركسر‬
‫رر‬ ‫ررر‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ٕ‬ ‫مَمحرؾؼمير‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫فَِ‬ ‫ر‬ ‫‪ٜ‬كر‪.‬ر)ر‬
‫رررر‬ ‫ُرر َمراررر َمررَ رَ‬
‫ر‪ٛ‬كررثرَ ْمررَِ رُىَر رَ‬
‫ررو‬ ‫رِشر رًٍاكرر ُُررَرورررَ رَ‬
‫رَ رَ‪ٛ‬كررارررإلرر رَ رِ‬
‫ر‬
‫هلمراًثاينر(رمتَىَرومارم‪ٜ‬كررر‬
‫رررورررررررر رررررر رررررررر‬ ‫حَمر)روِفرك‬ ‫رررررًررر ررررر‬ ‫ررررًرررحَمرررارٌَِمر‬ ‫ررررر رٔل رولر(ر‬‫ررروهلمرا‬ ‫رمياانرُورِفرك‬
‫نرمارٌسميرررارٕرر ررر رر‬ ‫َؾرهنرُ َمراررررٔب رررررر رر‬
‫‪1‬ر[سوزتراٗكذان‪:‬ر‪ ]21‬ر‬
‫‪2‬ر[سوزتراٗكذان‪:‬ر‪ ]27‬ر‬
‫َحسراًربذوينررروٕارجرصررراُميررر ٔبر ررر‬
‫ظفُشرر‪ .‬ر‬ ‫ررررررصبرٓنر"‬
‫رررر(ر;ر‪/‬ر‪196‬ر)ر‪.‬رتخحلِقر ٔبر ر رررر ررر‬ ‫‪3‬رثفسريراًلصظيبرا‪٢‬كسمير"رراّكامؽر‬
‫ررررر ٔلر رحاكمراًل‬
‫ررر ر‬ ‫َحسراًربذوينررروٕارجرصررراُميررر ٔبر ررر‬
‫ظفُشر‪.‬‬ ‫ررررررصبرٓنر"‬
‫رررر(ر;ر‪/‬ر‪196‬ر)ر‪.‬رتخحلِقر ٔبر ر رررر ررر‬ ‫‪4‬رثفسريراًلصظيبرا‪٢‬كسمير"رراّكامؽر‬
‫ررررر ٔلر رحاكمراًل‬
‫‪121‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررروهلمر‬
‫رررر‬ ‫ًؼِصرمنرك‬ ‫ررررور رر ررر‬ ‫ررر َٕكررهلر‪،‬ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررر ررررر‬
‫ةرف‪ٚ‬كارذؾوٍر‬ ‫ررررررررررر ُُررَروررررمنرا‬‫كصوار‪ٞ‬كرابًـحاذترو‬
‫رَ‬ ‫ررر ٔبرر رررر‬
‫رررررر ٔبرهنمر‬
‫ولرًؼِصرمٌَر‬ ‫ررررر ٔلر ر ررر رر‬ ‫رررروهلمرا‬ ‫)رفل‬
‫رررلرًرُوررَُِرةررر‬ ‫ةر‪،‬روإلرخيَررورررررر ررررر ررر ررر رررر ر رر‬
‫ارذؿاهئمراًساتقرمنراًرشكرِفرا‬ ‫رمنراًصتر ُوتررَِر ررررر رر‬ ‫ررر ُُررَروررر ررررر‬ ‫اًثاينررر ٔبرهنرمررر ٔبرر رررر رررر رَ‬
‫كصوار‪ٞ‬كراب‪٢‬ك‪ٜ‬كرو‬ ‫رررر‬
‫ررر رٔل ررررررررر رر رررررر رررررر رررر‬
‫ظيامرمـخلسٍنرًِارصُئارمنرا‪٢‬ك‪ٜ‬كررر‬ ‫اَيركاظسٍنرا‬
‫رررصرررررر ر رر‬ ‫ررررررًرررحُترؾ‬ ‫ارًعوفونرظرورافِمراب‬ ‫ةرمـار‪،‬رفلسرررَكهرورررر ر رر ر رر‬ ‫ورررراًصتر ُوتررَِر رررررررررر‬
‫رظالقرمنركريرررثلررررَِسررر‪-‬ر ٔبرنررر‬ ‫ارذًَيرِصحيرؿَلرمنرٍزمعرر‪-‬ر ٕابر ر ر ررر ررر‬ ‫ار(رومارم‪ٜ‬كر)ر‪.‬ر‪،‬روِفررر َُر رَشررررر رر ر ررر ررر ررر ر‬ ‫حِرررركرَارًرَورررررررررر ررررررررر‬ ‫رر‬
‫اًعحَحرنامر‬
‫ررررر‬ ‫رررروررر ر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرار‪.‬ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫جنرؾحاشرز‬
‫ةر‪،‬رنامرِصخرررار ررررر رَ‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر ررررررر ر‬ ‫ارابًصترُوتررَِرةرررو ٔبرِشهروراراب‬ ‫ررررررورررررر‬ ‫ا‪٢‬كرشننيرءامٌ‬ ‫رر رر‬
‫ررر رلًرُوررَُِرةرررورٔبِشهرورررارِفررر‬ ‫يراًصترُوتررَِرةرررورررتـغررر َمر رَسرارئرِيرا‬ ‫تحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬ ‫رررر‪-‬روًُسرءامٌوار‪-‬رررر‬ ‫ررررٔبركصوار‬ ‫رررررررٔبهنمر‬
‫رٔبسَفٌار‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫ررررِرََح رَمرر رُ‬ ‫ررررفرذررررر ر رَ‬
‫يحَر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرز‬ ‫رررلرٓ ردصر‪.‬ر‬ ‫اًحـغرا‬ ‫رررر‬
‫رر ُُررَرورررَرَكررِفرٌصرر ِتر َلرَرْرِحرَِ‪،‬ررر‬
‫ررر رْير رِرابٌر َِرّ رَسرر رِانررارررإلر رَرو‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك"ررب‬‫رررًرُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫ررررمار‬
‫‪":‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررًرْ َمر ْـررَىنر‬ ‫رروكوهلر‪-‬راًلصظيبر‪-‬ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررر‪:‬ر(ا‬
‫ر‬
‫ٌَسانرحزءرمنراإلرمير َانر‪،‬رواًخعسًقر‬ ‫نراًيعقرررابررر رر رر ر رررر ررر‬ ‫ررر ٔبر ررررر ر‬ ‫رَر َنررَصر ٍُرراررًرْ َمر رَاورررْزر ِذر ريرر َؾر رِنرراررًرْ َحر رَسر رِنررربررًرْ ررًضررررررررر‬
‫ا‪.‬ر)رومـَومر‬
‫ر‬
‫ازخرحزءرَثًررمنراإلرميرَر رررر ررر ر ر ررر رر ررر رر‬
‫انر‪،‬رإلرًعسقرمسميرمؤمنررر‬ ‫هلِاذرابّكروررر رر ر ررررر ررر ررر‬ ‫رررررالارررررررر‬ ‫ابًلَةرحزءررَثنرمنراإلرميرَرانر‪،‬رو‬
‫رررر رر ر ررررر ررر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رررررررر‪-‬روؿَََرمفرشهواراًـصةر‬ ‫ررررررر‪-‬ر ٔبر رررررررررررررررر‬
‫ورمارتَلَرمٌَروكسزرؿَََر‬ ‫رررر ٔبرحرزراءرمـار‬ ‫رراراسررر ر ررررر‬
‫خّكيراًثالزةر‬ ‫ؿَلرثرشررر ٕاررإلررر ٕار رررر‬ ‫ر ررر‬
‫رررلرًرُوررَُِر ررررر رر‬
‫ةر!رفىِفررر‬ ‫ٌكرمنررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِرةررر ٔبرورا‬ ‫انرِفرشءرمنرمسربرٔ ررر‬‫ارصُئارمنراإلرميرَر رر رر رررر ررر‬ ‫ٌَسانرحفعَرروررر رررررر ررر‬ ‫رهعلررورارررابررر رر رر ر‬
‫ر‬
‫رررر ٔبرر ر ر ررر رر رررر رر رررر رر رررر رررر رر ررر‬
‫ًعسقرؿَلرشءرمنرشءرمنرشءرامسراًلكر؟!رالكررر‬ ‫ٌَـجةر‪،‬ر‬ ‫رررَيرررر ر‬ ‫ررربرٓمٌررورررررر‬
‫ارابًصتر ُوتررَِر ررةر؟!ر‬ ‫ًر َلرار رَلر ٔبرهنمر‬
‫و‪ٝ‬كر‪ .‬ر‬
‫ررررَرِ رَ‪ٛ‬كررربرر رنر رْراًررر رُىفر رَازرررًرًَرْ رَسررْور رَنر رَرزررر ُهبررْمرررِرِفرر‬
‫راٗكرؿرَاررِء رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررركرَار رَلر َؾر رَعرار ٌءر‪:‬ررر َُر رَرشررررِارِفررر ر‬
‫‪:‬ر(و‬
‫رر‪ٝ‬كررر رَ‬ ‫وكوهلر‪-‬راًلصظيبر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫‪1‬‬
‫ُرررراررار‬
‫ررر‬ ‫ر‪":‬رو‬
‫رَ رْ رَ‬ ‫هل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫‪.‬رو‬
‫ررر‬ ‫ة‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ال‬ ‫ر‬‫رر‬ ‫ررهبرْمر"ررر‬‫رررر ُهنر ْمررربرر رِحِرطرَرررِرِ‬‫ُرررررَػريروراررب‬ ‫راٗكرؿرَاررِء‪،‬رررترَ ََرارهرَُر رَ‬
‫ر‪":‬رو‬ ‫ررر رَظررررَرُاهب ُمرراررًرْ َحررَالر ُءررربرر ْذرَرَرُعروررررِارِفررر ر‬
‫ررراًصرذرراَررِء‪،‬رررفرَاررَ اررب‬
‫ررر رَرُ رٍ رٍ ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رِ رِ ‪2‬‬ ‫رْ ر‬
‫رراًرشررفشرورررذررؿاُررءر َؾر رِصرًغر"ررر‬
‫رررر‬ ‫ررر َمر رسر َُر ر ر‬ ‫ر‬
‫ررررِِفرربًرَةربرر ْدررَرصر رَ‬
‫ررررراررار‬
‫ى‪":‬رو‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫رررر ررالًرَة رَ‬ ‫َررررً َجر ْير ِحرَ"ررر‬
‫راًرضررذررؿاانر‬ ‫سانرررر ر ر‬ ‫َمر رسرررراإلرورْ رر رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪ 3‬ر‬
‫ًةرِفراٗكؿاءرا‪ٙ‬كيرُورشءر‬
‫ررر‬ ‫رررلررر ررر رررررر ر ررر رر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫رمياهنمروِشوِمرا‪٢‬كشهوزرِفرا‬
‫رتَانررربنرررارٕرر رررر ررررررر رر ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رر‪ٝ‬كررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررَحَرُر رُ‬ ‫ًيرؾعاءرز‬
‫ررربور ررر رَ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫‪).‬روِفرث‬ ‫رررر‬

‫‪1‬ر[سوزترًووس‪:‬ر‪ ]11‬ر‬
‫‪2‬ر[سوزترًووس‪:‬ر‪ ]21‬ر‬
‫‪3‬ر[سوزترفعَت‪:‬ر‪ ]72‬ر‬
‫‪122‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ازراب‪ٞ‬كررروراؿرررتر ررررر‬
‫افرتَر‬ ‫ررررررارركٕرصررررر‬ ‫رِفراْكلِلةر‬ ‫رررررر ُُررَرورر ررر‬ ‫رمياهنمرِفرسمعِمررو‬
‫وراكرررارٕرر ررر ررر رَ‬ ‫ررر ررر‬ ‫ةر‪،‬رفِسؾررورررررر رررر ر‬
‫هَروكتراًضستر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رررررر‬ ‫رمنرا‬
‫هَروكتراًصذاءر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررورًررًسرورررررر رررر‬ ‫انرحيترِفرُشٍراّكرزرئَةر‪،‬ر‬ ‫ٔلررررر ر ر ررر ر ررر ررر ر ر ررررررر ررررررر‬
‫هَرمضوةرثرشكرفالرًعسقرؿَََرحلِلةراإلرميرَر رر ر رر ررر رررر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررررررررربرٔرًورُررررررررر‬
‫َخَرثحازكرررورثرَ َـرراَلرر‪.‬رر ر‬ ‫ارنفصضمراًرصحيرمؽرؿَمِمرت‬ ‫ور َُر رَشرررر ر رررر ر‬
‫رررررررر‪-‬ر ٔبرررر ررررر‬
‫ماممرَيؾحسررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪،‬رفِمر‬ ‫رمياهنمرِفراًصترُوتررَِر ررررر ر رر‬
‫ةرونفصضمرِفرا‬ ‫روِفررر َُر رَشاررر ٔبرر رررررر ر ررر ررر ررر رر‬
‫ًضارزذرِصحيرؿَلرمنرًعَقرررارٕرر ررر ررررر‬
‫ثعفِمرحبلِلةرحاهلمر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررررور ررررر رررررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرررو ٔبرِشهروررر رررر رررر رر ررررر رر رر ررر ر ر‬
‫ارِفرراثراًوكتر‪،‬رفىِفرإلرحىونرذكِلار‬ ‫رررررتفروراراب‬ ‫‪ٝ‬كر‪-‬رركسراؿ‬
‫رررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرررورٔبِشهرورررارِفررر َمر رَسرارئرِ ررر ررررررر رر رر ررررررر ر‬
‫يرفعازوارمرشننير؟!ر‪،‬رونش‪ٛ‬كررررٔبركصوار‬ ‫يرمنرا‬ ‫ررررمبرَ رَسرارئرِ ررر‬
‫ررررٔبركصوار‬ ‫ثلولررررٔبهنمر‬ ‫وررر ر‬
‫رررر ر‬ ‫يرِفررررراًصترُوتررَِرةرررورٔبِشهرورررارِفررر َمر رَسرارئرِ ررر ررررررر رر رر‬
‫يرفعازوارمرشننير؟!ر‪.‬‬ ‫مبرَ رَسرارئرِ رر‬
‫ررر‬ ‫ازضمرتحـغررر َمر رَسرارئرِرررررررر‬
‫َِارفـممِتار‬ ‫رررررصررر ررررر‬ ‫ةر‪٣‬كصذراك‬ ‫منرسمعمرهوهنمرمؤمٌنيرابًصترُوتررَِر رر ر‬
‫مارؿَلركِاسمررر‪-‬راًفاسسر‪-‬ر ر ررر ر ررر ررررر ررر ررررر‬ ‫ورٔبرررر ررررر ر‬
‫كصوارتحـغررر‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔلرهنمر‬ ‫ررربرٓمٌرروراراب‬ ‫ررر ٔبررًضار‬ ‫نرحزمعررر‪-‬رسريارؿَلركاؿسثمر‪-‬رراهنمر‬ ‫ؿَلراًلكرًَزممررر ٔبر ررر ر‬
‫ر رررر رررر رر‬
‫رررر ر‬
‫خلاميرِفرظصحمر‪.‬ر‬ ‫كترتنيرا‪٢‬كثاًنيرفَسترمسرررر رر رر ر رر‬ ‫رررصر ررر ررررررر رررر ر ررر‬ ‫رررررحـضِار‪،‬ر‬
‫رررررروٕارنرف‬ ‫َمر رَسرارئرَِِررارررو ٔبرِشهرورارت‬
‫اضمرركرَار َلرر‬‫ررررْ ََنرررُ ْ‬‫را‪ٟ‬كررًرُ ْير رِجر ِهيررْمرررِم رَنرراررًرِْررََررَ رَىرِة‪،‬رررفرَار َراررب‬
‫ونررر ررَ‬ ‫رررررررِكِر َير‪:‬ررر َمر ْـريرَارُرراررب‬
‫َرررر ُهنر ْمررًر َرْسر ُؾر ر رَ‬ ‫رر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫وكوهلر‪-‬راًلصظيبر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كر‬
‫ر‬
‫را‪ٟ‬كر َمرًرْ رُسروتر َ ًةرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررفرَ َِر ْجر َـرَرُ ر رَ‬
‫ونر رِه ْـر َمر َةررر ر‬ ‫ررررَ َْنررَورر َُر رَرشرا‪،‬ر‬ ‫رررًرَرْوررَإلر رْراًررر رَرْلك رُةرررَرَرٗكر َذر َيررؿرََرَ َْريرَاررراٌر َِرّ رطر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫كرَارئرَِرُِررْرمُر‪:‬رررًرَرْوررَإلررفرُرَالر رٌنرر َمررررَ َ‬
‫ارَنررْورررَان رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫اّكحوذروكتررر‬
‫رررور ر ر ررررر‬ ‫رزحاثر‪٢‬كسربرٔ ررر ررررررر رررر ر‬
‫ٌكراٗكؿاءروكتراًضستر‬ ‫رررررررررارٕررر ررر‬ ‫ررر ِوركرَارًر َ َخرَرررُر َمرًرْ رُسروتر َرًةرارررَىلر رْراًررر رَرْلك رِةر‪.‬ر)ررفَِر‬
‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫اررَىلررفرُرَالر رٍنر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رررلرًورَُرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ٌكرمنررر َمر رَسرارئيرا‬ ‫ازرمبسربرٔ ررر‬ ‫رزحاثرررارركٕرصررررر‬ ‫ررررررررررررررر ٔبرسَفٌار‬
‫ررررررارٕررر‬ ‫رراًصذاءر‪،‬رومٌَرنامر‬
‫ررررَرِ رَ‪ٛ‬كررربرر رنررربرر ُْر َيرر َمرىررَةرًرَمراررر‬ ‫‪،‬رو‬ ‫رانر رَ‬ ‫راٗكرذرَر رِ‬ ‫رررررِكِر َير‪:‬رررىرَرَزًرَ رْترر َُر رِشرٍِرررْرالرًٓر َرُةررِرِفرررِك رعررِةرر ر‬ ‫‪:‬ر(و‬
‫رر‪ٝ‬كررر رَ‬ ‫وكوهلر‪-‬راًلصظيبر‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رررر‪1‬رفرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرراررميرَرررُرُاهنرْمر‪،‬ررر‬
‫ونر"ررر‬ ‫شاةررارررانرر ُمررْؤررِمٌرُ ر رَ‬‫رررًرْ َـر رر رَ‬‫ررررْن رِضررْفررؾريَررارا‬ ‫رررررتريرَارا‬
‫ا‪":‬رز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رانرررِرِفرر رِرسررِِنرراررًرْرَل ْحرطرررِركرَارًرَور‬
‫راٗكرذرَر رُ‬ ‫قرَ رِضرررَهيرُ ُمررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ونرراررإلررترَ ْـرررَسر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ونر"ررر ررَوارً َـررْورذرُرررإلررٍرَى ر رُ‬
‫‪2‬‬
‫رررئررُس ررَ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررررىررُرُْكرؿا‬ ‫هَركوهل‪":‬را‬ ‫ررررراررررر ر‬ ‫رضمررارررَىلر رْراًررر رُىرْف ِصررترَ ْـرررَسرر ر ررررر رر‬
‫روضفراًـشاة‪،‬رتَ‬ ‫ِشررُنِرُ ْمرر َؾررْور ُذررُ ْ‬ ‫رَوررِ رْ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررربرٔذار‬
‫ررر‬ ‫ررررررررار رهؼصرً‬‫راًرشررِكررر]‪،‬ر)رف‬ ‫ونرر[ارررَىلرررر رِ ّ رْ‬ ‫ررر رْيررارررإلر رَرورررُ ْضمررؿرَارئرِررُس ررَ‬
‫ونر"ررب‬ ‫رررررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬
‫رشررُن ر رَ‬ ‫ونرر َمر ْـررَىنر‪":‬را‬ ‫ارترْرِخرسارَررٍء‪،‬رررفرَ َِر رُى ر رُ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررررَلار رَلرر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررر ٕار ررر ررر ر‬
‫رانرمؤمٌونر)رف‬ ‫ارِفرذؿاهئمر(ر‬ ‫رمباراذؾوٍروسمعوٍرحنيررركرَارًرَوررر ررررر‬
‫مر‪،‬رهَفرذاظهبمر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررررر ررررر ر ررر ر‬ ‫سالر رررررر رر رر ر ررر‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫‪1‬ر[سوزتراٗكذان‪:‬ر‪ ]21‬ر‬
‫‪2‬ر[سوزتراٗكذان‪:‬ر‪ ]27‬ر‬
‫‪123‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررررر َلرار رَلر‬ ‫رررر ٔبريررر ٕار رررر ر ررر رر ر‬

‫رَلراًرشكرف‪١‬كرختصحررورارمٌَر‪،‬رف‬ ‫رىىنرؿائسونر)ر‬
‫ررررارٕر ر ررررر رر‬ ‫رمياهنمروِشوِمرتلوهلر(ر‬
‫رررارٕرر رررر ررررررر ر‬ ‫اذارؿَهيمر‬‫ثرَ َـرررَاَلررزررررررر‬
‫ررررشر رهونر)ر‪.‬‬
‫ررررر ر‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬
‫ررر ر ر ررر‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرُررررررررر رر رٔ‬
‫ررر(رومارًؤمنربر‬
‫ونرررر ر‬ ‫رشررُن ر رَ‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك ررارر رَ‬
‫ررررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬
‫إلرو‬ ‫ررررررر َمرارررًرُرْؤررِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫ررربرٔور ررر ر ررررر رَ‬
‫ًيركوهلرثـاىلر‪:‬ر{رو‬ ‫(راًلولرِفرث‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ررر ررررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫كرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ررررر ٔكررٍنررر‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنروظررَفررر رررر رر رر ررررر ر‬
‫رؾزروخيرظفِتمرتلوهل‪(:‬رو‬ ‫ررر‪-‬رر رر ررررَ‬ ‫ررررررررًرُرِلرصر رٔربرر ر رر ر ر‬
‫نَثرُؤإلءر‬ ‫كرَار رَلر ٔبرر رر ررر ررررر ر ررررر رررر‬
‫تورحـفص‪:‬رًلولرثـاىلررهصٍ‪:‬رومار‬
‫كَروذاًقرلكررر‬
‫رررررررررسرررررررر رر‬ ‫هَرذاًلَروزا‬ ‫رررر‪-‬ر راب‪ٞ‬كررر ٔبرررر‬ ‫ونرؿَهياروضمرؾهنارمـصضونر)ر‬
‫زطرميصر ر رررر رررر ررر ررررر ر ر ر‬ ‫ًةرِفراًسمرروراثررروار رٔل ر رررر‬ ‫منربرٓررر رررر‬
‫رررررٔب رنرر‬‫ر‪،‬روسمعِمر‬ ‫زابابرررررر‬ ‫ررررٔب رررً‬
‫رررورهَر‬ ‫اختارضمرمنرذ‬ ‫رررررررور ررر ررر‬ ‫وَثنررروار رٔلظيامر‪،‬ر‬ ‫رررر رٔل ر ر‬ ‫ررررشر ر ررررر رررررر‬
‫هونر)‪،‬رِفرؾحاذُتمرا‬ ‫رإلروضمرم‬‫شءر‪-‬ر(ررر ٕار ررر‬
‫رررررررور رًون‪.‬رر ر‬
‫ار‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾامرًل‬
‫هلروٗكرًررررررر رر‬ ‫ررر ر‬
‫ررررربرٔورًير‪ .‬ر‬ ‫تيحورا‪ٙ‬كيركَيارِفرر‪ٛ‬كررركرَار رَلررٔب رُيراًخ‬
‫وررر ر ررر ر ررررررر ررر‬
‫*ررهصرمنررركرَار َلررررر‪ٛ‬ك‪:‬رر ر‬
‫رررر ررر‬
‫رررررر َمر رر رر رررر ررر‬
‫نرذَقراًسامء؟ررر‬ ‫رراركِيرهلم‪:‬ر‬ ‫رررر ٕار ررررر‬ ‫رمياهنم‪،‬ر‬ ‫‪:‬رمنرررارٕرر‬ ‫رررررلرًٓةر‪،‬ر‬
‫ررررركرَار َلرررر‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كر)را‬ ‫ررر ر ر ررر‬‫كرَار َلررار ررررر ررررررررر رر رٔ‬
‫جنرؾحاش‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫ررررشر رهون‪.‬رر ر‬ ‫زط؟رومنرذَقراّكحال؟ررركرَارًرَورررر ررررر‬
‫ا‪:‬ر‪ٝ‬كر‪.‬روضمرم‬ ‫ررر ٔلر ر ر رررر رر رر ررر ررر ر‬ ‫ومنرذَقرا‬
‫رر رر رر‬
‫نرذَلِم؟رومنررر‬
‫ررر َمر رر ررررر رررر‬ ‫رررررركرَار َلرررر‪:‬رجسربرٔهلرم‪:‬ر‬ ‫ررررشر رهونر)ر‪،‬ر‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر ررر ر رررررر ررر ر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرؾىصمةر‪،‬رِفركوهل‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫رمياهنمراب‪ٞ‬كر‪،‬روضمرًـحسونركريٍ‪.‬ررر ر‬
‫ًون‪:‬ر‪ٝ‬كر‪.‬رفش‪ٛ‬كرررارٕرر رررر ررررر ررررر رر ررر‬ ‫رررررررور ر ررر ررررر ر‬ ‫ذَقراًسامرروراثررروار ٔلر رزطر‪،‬رفِل‬ ‫رر رررر‬
‫ررررشر رهونررر‬ ‫ررررو ٔبرررر ررررررررر‬
‫رهَرذَلِمر‪،‬روضمرٌ‬ ‫رررررمر‪،‬ر‬ ‫ر‪:‬رًـَمونررر ٔبرهَرزرهب‬ ‫ررررركرَار رَلررررررر ر‬ ‫رررررلرًٓةر‪،‬ر‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كر)را‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫ر رر ررر ر ررررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرؾىصمة‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫تَ‪ .‬ر‬
‫ررر ٕار ررررر ررررررر رر رر‬
‫رراركِيرهلم‪:‬رمنرذَقررر‬ ‫رمياهنمر‬ ‫رررنرررارٕرر‬ ‫رررررركرَار رَل‪:‬رم‬ ‫ررررشر رهونر)ر‪،‬ر‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬
‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر ررر ر ررررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرؾىصمة‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫ررررشر رهونرتَر‬
‫رررررترَ ْـررس‪.‬رُر ر‬ ‫ا‪:‬ر‪ٝ‬ك‪.‬روضمرٌ‬‫ا‪:‬رمنرذَلِم؟ررركرَارًرَورررر رررر‬ ‫ررروررررر رر ررررر‬ ‫رارسر ئَ‬
‫ررروٕار ررر‬
‫ا‪:‬ر‪ٝ‬ك‪.‬ر‬ ‫اث؟ررركرَارًرَورررر‬‫رراًسامررور ر‬
‫ررر ٕارررار‬
‫ررر‬ ‫ررر‪1‬ر‪.‬رف‬ ‫را‪ٟ‬كرر)ر‬‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررار رٔلرْزررَطررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬
‫رررررركرَار رَلررر ررر ر رر رَ‬
‫‪:‬رُوركولر‪ٝ‬ك‪(:‬رو‬ ‫وؾنرؾىصمةر‪،‬ر‬ ‫رر ررر ر‬
‫رًرررورٔبِشهرورارتَ‪.‬رر‬
‫ررررررر ر‬ ‫ارهلروٗكا‪،‬ر‬‫ررروررر ررر ر‬ ‫ارؾنر‪ٝ‬كروؾنرظفذَر‪،‬روظفوٍرتلريرظفذَ‪،‬روحـَ‬
‫رررورررر رر رررر رر رررررررر رر ررررر رر ررررررر‬ ‫سر ئَ‬

‫‪1‬ر[سوزترًلامن‪:‬ر‪/17‬رسوزتراًزمص‪]8::‬‬
‫‪124‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررورٍصسكٌار‬
‫رررررر‬ ‫هلم‪:‬ر‪ٝ‬كرذاًررر ُلرٌا‪،‬ر‬
‫رررروررررر رر‬ ‫رمياهنمرك‬ ‫ررررشر رهونر)ر‪،‬ر‬
‫ررررررارٕرر‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬
‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر رر ررر ررررر ر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرجماُسر‪،‬ركوهل‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫وميَدٌا‪ .‬ر‬
‫رررر‪ٝ‬كرذاًلٌاروٍصسكٌاروميَدٌا‪ .‬ر‬ ‫رررروًرُِم‪:‬‬ ‫رمياهنمرك‬ ‫ررررشر رهونر)ر‪،‬رف‬
‫رررررررارٕرر‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر رر ررر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرجماُس‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫رررررررميرَدٌار‪،‬ر‬
‫ررررررر‬ ‫رررررررورٍصسكٌارو‬ ‫هلم‪:‬ر‪ٝ‬كرذاًلٌار‬ ‫ررروررررر رر‬ ‫رمياهنمرك‬ ‫ررررشر رهونر)ر‪،‬ر‬
‫ررررررارٕررررُ‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر رر ررر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرجماُس‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫فرِرَ رَشارررارٕرر ررررر ر رررررر رررر رَ‬
‫رميانرمؽرِشكرؾحاذُتمركريرٍ‪.‬رر ر‬
‫رررررروميَدٌا ر‬ ‫رررررررورٍصسكٌا‬
‫هلم‪:‬ر‪ٝ‬كرذاًلٌار‬ ‫رررروررررر رر‬ ‫رمياهنمرك‬ ‫رررركرَار رَل‪:‬رررارٕرر‬
‫ررررشر رهونر)ر‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر رر ررر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرجماُس‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫ررررشر ر رررررررر‬
‫هونرتَرتـس‪.‬رُر ر‬ ‫رٍصسكٌا"‪،‬روضمرٌ‬
‫ررررررر ُُررَروررر ررررررررر‬
‫تيار‪،‬رو‬
‫ًون‪ٝ":‬كرررزر رَ‬ ‫ررررور ر ررر‬ ‫رررركرَار رَل‪:‬رًل‬
‫وؾنرجماُسر‪،‬ر‬ ‫رر رر ررر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررررميرَدٌا‪.‬‬
‫ررررررررورٍصسكٌارو‬
‫ِم‪:‬ر‪ٝ‬كرذاًلٌا‪،‬ر‬ ‫رررروًرُرررر رر‬ ‫رمياهنمرك‬ ‫وؾنرجماُسررركرَار رَل‪:‬رررارٕرر‬
‫رر رر ررر‬
‫ررررشر رهونر)ر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫ررررلرٓرررررررررر رر رٔ‬
‫ًة‪(:‬رومارًؤمنرب‬ ‫ررركرَارًرَوررر ررر‬
‫ارِفرُشٍرا‬ ‫ررر ٔبرهنمر‬‫وؾنرؾىصمةروجماُس‪،‬روؿامص‪:‬ر‬
‫رر ررر ر ررررر ررر ررررررر‬
‫ٍىفصونرمبار‬
‫ررررر‬ ‫رررررور رر رر‬ ‫رمياهنمر‪،‬ر‬ ‫ررررِرَ رَرشرارررارٕرر‬
‫نر‪ٝ‬كرذَلَروذَقراًسمرروراثررروار ٔلر رزط‪،‬رف‬ ‫رًـ‪١‬كررر ٔبر رر رر رررررررر رررر‬ ‫ررر ُُررَرورررر‬ ‫‪:‬رًُسررر ٔبر رحسررر ٕار رَ‬
‫رإلرو‬ ‫كرَار َلررررر‬
‫سوىرر‪ٛ‬ك‪ .‬ر‬
‫رررارٕر ررر ر ررررر‬
‫رهمرًسترثَلىررر‬ ‫ررر َُر َشرا‪.‬ر‬ ‫رمياهنمر‬‫هونر)ر‪،‬رِفرررارٕرر‬ ‫ررررشر ر رررررر‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬
‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر ررررررررررر ر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنركذاذتر‪،‬ركوهل‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫رررررذثَ‪ .‬ر‬ ‫رمرشكرِفرؾحا‬ ‫رررررر ُُررَروررر ر رر‬ ‫كَر‪،‬رو‬
‫رررررررسر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كيرذَلَروز‬ ‫ررررر ُُررَروررر ر رر‬ ‫تَ‪،‬رو‬
‫نر‪ٝ‬كرررزر رَ‬ ‫ررر ٕاررإلررر ٔبرهحرربرٔكررر ٔبر رر‬
‫ارمهنمر‬
‫حسرًررر‬ ‫ٔبر ر ر‬
‫م؟ررر ٕاررإلررركرَار رَل‪:‬ررر‬ ‫ررر َمر رْنر رَرزررتر ر‬ ‫حسرًررر رررر رر‬
‫ارمنرا‪٢‬كرشنني‪:‬ر‬ ‫رررررلرًٓةر‪،‬ر‬
‫ررررركرَار رَلرر ررر‬
‫‪:‬رإلرجسربرٔلررر ٔبر ر ر‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كر)را‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر ررررررررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنركذاذت‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫رررر ُُررَروررر ر رر ررر‬
‫رٌرشكرِفرر‪ٛ‬ك‪.‬رر ر‬ ‫ر‪ٝ‬ك!رو‬
‫زِبرر رَ‬ ‫ر ِرّررَ‬
‫رررررًرَرِ رِْئرر‬
‫ررررشر ر رررررررر ررررر ررر ررررر ر رَ‬
‫هونر)ر‪،‬رًـِنراًيعازى‪،‬رًلول‪(:‬رو‬ ‫رإلروضمرم‬
‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬
‫ررر ر ر ررر‬ ‫وؾنرررار ررررر ررر ر ررررررررر رر رٔ‬
‫جنرؾحاشركوهل‪(:‬رومارًؤمنرب‬ ‫رر‬
‫ررر‪،2‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرر)ر‬‫ررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَلِررْرمُررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬
‫‪(،‬رو‬
‫ررر رَ‬ ‫ر‬‫‪1‬‬
‫اًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررار رٔلرْزررَطررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كرر)ر‬ ‫رَسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬
‫ًـحسونركريٍ‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررررورررر رر ررر‬ ‫ررررشر رهونرتَر‬ ‫ًن‪:‬ر‪ٝ‬كر‪.‬وضمرمؽرر‪ٛ‬كرٌ‬
‫رررررور ررر رررر رررررر‬ ‫زط؟رًَل‬ ‫رررروار رٔل ر ر‬ ‫ًِئرسربرٔ رررر ررر ررر ررر رررر‬
‫ٍِتمرمنرٍصسكُكرمنراًسامءر‬ ‫ور رر‬
‫هَ‪.‬؟ر ر‬ ‫ررر رٔلرهساذرذ‬
‫رررررورررر‬ ‫ٌسجسونرً‬‫ور ر ر رر‬
‫‪1‬ر[سوزترًلامن‪:‬ر‪/17‬رسوزتراًزمص‪8::‬ر]‬
‫‪2‬ر[سوزتراًزدصف‪:‬ر‪ ]:9‬ر‬
‫‪125‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررشرهونرتَرِفرثَحُِتم‪ .‬ر‬ ‫رررركرَار رَل‪:‬رررَكهرورارٌ‬ ‫وؾنراًضحاكر‪،‬ر‬ ‫رر رررر ر رر‬

‫ررررشر ر رررررررر‬
‫هونرتَرتـس‪.‬رُر ر‬ ‫هبمر‪،‬روضمرٌ‬
‫ررررررررر‬ ‫نر‪ٝ‬كرز‬ ‫ررررركرَار رَلرررررر ر‬
‫‪:‬رًـَمونررر ٔبر رر‬ ‫رررررررلرًٓةر‪،‬ر‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كر)ر‪،‬را‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر ررر ررررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرؾعاء‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫نر‪ٝ‬كرذاًلِمر‬
‫ررررررر‬ ‫‪:‬رًـَمونررر ٔبر رر رر‬‫رررررركرَار رَلرررررر ر‬ ‫ررررشر رهونر)ر‪،‬ر‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كررر ٕار ررر‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫رر ررر رررررر ررر ر ررررررررر رر رٔ‬
‫وؾنرؾعاءر‪،‬رِفركوهل‪(:‬رومارًؤمنرب‬
‫وزاسكِمر‪،‬روضمرٌرشهونرتَ‪ .‬ر‬
‫ررر ٕاررإلررر‬ ‫‪:‬رًُسررر ٔبرحر ٌسررررر ررررر ررر‬
‫رًـحسرمؽر‪ٝ‬كركريٍر‬ ‫رررررررلرًٓةر‪،‬ر‬
‫ررررركرَار رَلرررر‬ ‫نَثضمراب‪ٞ‬كر)ر‪،‬را‬ ‫ررر ر ر ررر‬ ‫ًسرزَحَر‪ٝ‬كرررررررررر رر رٔ‬
‫‪(:‬رومارًؤمنرب‬ ‫وركرَار رَلرارجنرررسر ررر ررر‬
‫إلرحصىرهَفررركرَار رَلر‬ ‫رررررررٔب ررر ر رررر‬
‫رٌرشكرتَ‪.‬ر‬ ‫رررررر ُُررَروررر ر‬
‫كَر‪،‬رو‬
‫رررررررررسر رَ‬ ‫نر‪ٝ‬كرذاًلَروزا‬ ‫رررررورٔب رر رر‬ ‫نر‪ٝ‬كرررزرتَر‪،‬ر‬ ‫ًـصفررررٔب رر‬ ‫رررروررر ر‬ ‫رمؤمنراب‪ٞ‬كر‪،‬ر‬ ‫رَور ُُررَروررر رر ررر‬
‫ررر‪1‬ر؟ركسرؾصفر‬ ‫رمتر رَرورربرٓ َابررُؤرَُكرُرارر رٔلرْكررَس ُمرور رَنررفرَرارر ُهنررْمررؿرَررُسرورررِرَلر ررارر رَ‬
‫ررر رةرراررًرْ َـرارًرَرِم رَنيرر)ر‬
‫إلرز‬ ‫رررررفرَرَصربًرْرُ ْمترر َمراررررُن ْيررُ ْمتررثرَ ْـر ُحرررُس ررَ‬
‫ونررربررهْرُ ْ‬ ‫اررجٕرصررراُمي‪(:‬ررب‬
‫رررررررٔب ررر ر رررر‬
‫إلرحصىرهَفررر‬ ‫رمؤمنرتَ‪.‬ر‬ ‫ررر ُُررَروررر رر‬ ‫ررررر ٕار رَ‬
‫رإلرو‬ ‫حسرٌرشكرتَر‬‫‪:‬رفَُسررررٔب ر ررر ر‬ ‫ررركرَار رَلررررر‬ ‫رٔب رررررر رر ررر ررررررر ررررررررررر رر‬
‫هنمرًـحسونرزةراًـا‪٢‬كنيرمؽرمارًـحسون‪.‬ر‬
‫ًمرُور‪ٛ‬كر‪،‬رمتَىَرومار‬
‫ررررررر‬ ‫رررر ٕاررإلرررِشر ررر رر رررررر‬ ‫ًمر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬ ‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫ررررًررر رر‬ ‫رررررًرررحَمر‪،‬ر‬ ‫رررًرررحَمرررارٌَِمر‬ ‫رثلول‪":‬‬ ‫هتراًـصةرثَيبرررر ر‬
‫َكر ررررر ر رررر ِرّ‬
‫ررررر‪2‬راىِتييرتخرصفر‪ .‬ر‬ ‫ررررور رًونررر َُر َشرا‪.‬ر)ر‬ ‫رشر رهونرررَكهرورارًل‬ ‫م‪ٜ‬ك"؟را‪٢‬ك ر‬
‫رررررررررًرُ ِلررصر رٔربرر رنَثررر‬ ‫ررررررر ر رر ررر رررررررر ر‬
‫خفسريرمثرؿربرؾيَرتلوهلر(ررومار‬ ‫هلوإلثَرؾنررر ٔبرمئةراً‬
‫امراًعربيرررر ر ررررر‬ ‫رهَفرفِمراإلر َمرررررر ر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كرررر ررررررر‬ ‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬ ‫ميرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫فذرربرٔر‬
‫ر‬
‫وَثنررروار ٔلرظيامر‬
‫ررررر‬ ‫رررر ٔلر رر‬ ‫ررررشر ر ررررر رررررر‬
‫هونر)‪،‬رِفرؾحاذُتمرا‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫ررر‪-‬ر(ررر ٕار ررر‬ ‫كَروذاًقرلكرشءر‬ ‫رررررررررسرررررررر رر رر‬ ‫هَرذاًلَروزا‬ ‫ُؤإلءراب‪ٞ‬كررر ٔبرررر‬
‫ر ر رررر‬
‫ررراررمياانر‬
‫ٕرررر‬ ‫نرمارٌسمررورهَر‬ ‫ًون‪).‬رفشهصررر ٔبر رررررر‬
‫رررررررور ر ررررر رر‬ ‫ار‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾامرًل‬ ‫رهلروٗكرًررررررر رر‬ ‫رررر ٔبر رنرر ررر ر‬ ‫ر‪،‬روسمعِمر‬ ‫ررررررر‬ ‫ررر ٔبر ر رً‬
‫زاباب‬ ‫‪،‬رواختارضمرمنرذورهَر‬
‫رررر ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر‪.‬ر‬ ‫ررر َمر رَسرارئرِيرا‬ ‫اًخستريروِشوِمرِفرابِقررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِرةرو‬ ‫اًصسقرررورررر رر ررر ررررر ررر‬ ‫ٌكرآكَقررروررر رر‬ ‫ازضمرمبسربرٔ ررر رر‬ ‫رُورررارركٕرصررر ررر‬
‫ةر‪،‬رتيرنامر‬
‫ررررر‬ ‫ررررِفررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِر ررررر‬ ‫هلمرتَرفَُسرؿَلرمعومَر‬
‫ررررررورررررررررر ررر رر ر‬ ‫ٌَفغر(رًؤمنر)روك‬ ‫مئةرؿَلرحسرررارررر ررررر رر‬ ‫ررر رٔلرررر رر ر‬ ‫ماروكوفرا‬ ‫و ٔبرررررر ر‬
‫رؿَلرمنررر ٔبرزراذر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررررر َِر رِجر رُةررر ررر‬‫ررررررشر رهونر‪،‬روؿَََرف‬ ‫ركصرهبارا‪٢‬ك‬ ‫رررررصبرٓنرررو ٔبرر رر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر رررررررر رررر‬
‫يراًيتروزذررهصُارِفراًل‬ ‫ِصحررورررارِفرا‬
‫تيارثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرر‬
‫ررررزررررررررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر رررر‬
‫يراًيتررهصُار‬ ‫نرًلِسررر َُر رَشررراراإلرميرَرانراب‬ ‫رررررر ٔبر ررررر‬‫ررررر َِر رِجر رُةررؿَََر‬ ‫اًوكوفرؿَلرًفغر(راإلرميرَرانر)رف‬
‫رر رر ر ررر رررر ررررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ارؾنررر‬ ‫رررورررر‬ ‫رارسر ئَ‬
‫رررررررر ٕار ررر‬
‫ررررررر َدٌار)رف‬ ‫مي‬
‫ر‬ ‫رررررررورٍصسكٌارو‬ ‫هلم‪:‬ر‪ٝ‬كرذاًلٌار‬‫ررروررررر رر‬ ‫رمياهنمرك‬ ‫رررررارٕررررُ‬
‫ًتر‪.‬رمنرمثيررربكروراهلمر(‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫رررررررزرٔبر ررررر رررر‬ ‫ررررر رٔلمئةرنامر‬ ‫وكِسُارا‬‫ررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررر َُر رَشرر ر رر ررررر‬
‫ارِشكرِفراًصترُوتررَِرةر‪.‬‬ ‫رًرررورٔبِشهرورارتَرو‬ ‫ررروررر ررر ر‬
‫ارهلروٗكا‪،‬ر‬ ‫‪ٝ‬كروؾنرظفذَر‪،‬روظفوٍرتلريرظفذَ‪،‬روحـَ‬
‫رررر رر رررررررر رر ررررر رر ررررررر‬
‫‪1‬ر[سوزتراًضـصاء‪:‬ر‪ ]99-97‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫)رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫سرصاهصر‪.‬‬ ‫رررررر‪28‬ر‪/‬ر‪1:8‬ر‪-‬ر;‪1:‬ر رررر ررر‬ ‫رررررصبرٓ ررر ررررررر ر ر‬
‫نرًالمامراًعربيررر(ر‬ ‫ررربرٔورًيراًل‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪2‬رر رررررررررر رر‬
‫‪126‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررارسررِئَرُورررر‬
‫ا‪:‬ر‬ ‫ررر ٕار ررررُ‬ ‫رمياهنمر‬ ‫رفاكنرمنرررارٕرر‬
‫ونرررررر ر ررر‬ ‫رشررُن ر رَ‬ ‫رررررر َمرارررًر ُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِرابر ررِ‪ٟ‬ك ررارر رَ‬
‫ررررُ ْضمرر ُمر رْ رِ‬
‫إلرو‬ ‫‪:‬ر({رو‬
‫راًحلوير رزَحَر‪ٝ‬كر رَ‬ ‫كرَار رَلررررر ر‬
‫رًزنلراًلعص؟ررركرَارًرَورررر ررر رررررر‬
‫ا‪:‬ر‪ٝ‬ك‪،‬رمثرمؽرر‪ٛ‬كررر‬ ‫رررررر َمر رْنررر رررررر ر ر‬ ‫راركِيرهلم‪:‬ر‬ ‫ررروٕار ررررر‬ ‫ا‪:‬ر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫زط؟ررركرَارًرَورررر‬ ‫رذَقراًسمرروراثررروار ٔلر ر ر‬ ‫َمر رْنرر رر رررر‬
‫ررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫ررررروٌررشر رهونرر‬ ‫ررر رٔلظيامر‬ ‫ًـحسونرا‬
‫ررر رر‬
‫ررررًرررحَمررراٌَِمر‬ ‫ًونرِفرررثَررررحُِتم‪،‬ر‬ ‫ررررور ر رر‬ ‫رررررررررر رر ررر ررررر ر‬
‫حَةرا‪٢‬كرشننيرمنراًـصةرررَكهرورارًل‬ ‫ًترِفرثَ‬ ‫ررررزر رر‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬ررر ٕاررهنارى‬
‫وؾنراجنرؾحاشررر ٔبرهَر‬
‫رر رررر ررررر‬
‫ًمرُور‪ٛ‬كرمتَىَرومارم‪ٜ‬كررر‪2‬ر‪ .‬ر‬
‫ًمر‪ٛ‬كررر ٕاررإلرررِشر ررر رر رررر رررررررر‬ ‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫ًرررحَمرررًررر رر‬
‫ررر‬ ‫ررررٔب رر رررررر‬
‫ظاهبمراًحالءر‬ ‫ررررررر ٕارررار‬
‫مرِفراًصذاء‪،‬رف‬ ‫رررر رر رررر‬ ‫رررر روسرورارزرهب‬ ‫نراًىفاز‬ ‫رررر َُر رَشرر ررر رررررررر‬
‫ارِفراٗكؿاء‪،‬رور‪ٛ‬كررررٔب رررر‬ ‫وركرَار رَلرر ررررر ررر‬
‫رؾعاءرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬‬
‫رراٗكر رٍَنرررر‪4‬ر‬‫ارا‪ٟ‬كرر ُمر ْزررَِ رِعر رَنيرررَرهلرُرر ّرِ‬ ‫رررر ُهنررْمررربرر رِحِرطرَرررِرِ‬
‫ررهبرْمرر َذر َؾررُورررر ررَ‬ ‫رررررررَػريروراررب‬
‫ر‪ٝ‬كرثـاىل‪:‬ر{رو‬
‫رَ‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪،‬رنامر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫‪3‬‬
‫ارِفراٗكؿاءرر‬
‫رررررر‬ ‫ذَعروررر ررر‬ ‫رٔب رر‬
‫اضمررارررَىلرراررًرْرَ ّرِربررارررَرررُ ْ‬
‫ارضمرر‬ ‫ارَنررُ ْ‬ ‫ارا‪ٟ‬كرر ُمر رْزرَِ رِعر رَنيرررَرهلرُرر ّرِ‬
‫رراٗكر رٍَنررفرََرَمررررَر‬ ‫‪ٜ‬كرر َذر َؾررُورررر ررَ‬ ‫ررر ِنر ُحروررررِارِفرراررًرْرُفرْ رِ‬
‫رررررفرَاررَ رَارز‬
‫رثـاىل‪:‬ر{ر‬ ‫ارلرًٓةرو‬
‫رررركرَار رَلرررر‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪6‬‬ ‫ر‬
‫ررررر راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫رررلرٓ رَيث‪.‬ر)ر‬ ‫ررر‪ 5‬رررر ررر ررر‬
‫‪،‬روكريرر‪ٛ‬كرمنرا‬ ‫ونرر ر‬ ‫ررشر ُنر ر رَ‬
‫ٌر ُ رْ ِ‬
‫ر‬
‫ازٍراب‪ٞ‬كررروتربرٔررر رررررررر رررر‬
‫هَرذَلَروذَقراًسمرروراثررر‬ ‫رررًر ُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمرررِفرررارركٕرصرررررر‬ ‫ررررمار‬ ‫‪:‬ر(و‬
‫رَ‬ ‫رر‬ ‫زَحَر‪ٝ‬ك‬ ‫ر‬ ‫‪7‬‬
‫وركرَار َلرراًرررزرر ر‬
‫خمرشيرر‬
‫ميان‪.‬روؾنرررارجنررر‬
‫اةرمـِمرِشكررروٕار رر ررررر‬ ‫رررر رِىذرَر ررررررر ر‬ ‫ثن‪،‬روؾنراْكسن‪:‬رضمررر ٔبر رُيراً‬
‫ررررررررررررور ررررر ررر ر ر ررر‬ ‫رمرشكرتـحاذثَراً‬ ‫ررر ُُررَروررر ر‬ ‫رإلرو‬ ‫وار ٔلر رزط‪،‬ر‬
‫ررر ٕار رَ‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرا‪:‬رضمرا‪ٙ‬كٍنرٌض هبونر‪ٝ‬كرَِلَ‪.‬ر)ر‪8‬راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬
‫ؾحاشرز‬
‫ررر رَ‬
‫اروَجني‪:‬رر ر‬‫رشرررر ر‬ ‫رررحير رمتيررر َُر رَ‬ ‫رر‪ٝ‬كررر‪1‬ر‪:‬ر(‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ًسيرز‬
‫رررررصر ر رَ‬ ‫وركرَار رَلرا‪٢‬كاح‬
‫ررر‪28‬ر‪/‬ر‪،1::-1:8‬راجنرنثري‪:‬ر‪1‬ر‪/‬ر‪،6;7‬راٗكزرا‪٢‬كيثوزر‪6‬ر‪/‬ر‬ ‫رررار ر ررررر ر رررر ر ر‬
‫هؼص‪:‬رثفسريراًعربي‪:‬ر‬ ‫اًضحاكرررورارجنرررسرًس‪.‬ر‬
‫ررررررررروررر ر رر‬
‫اًضـيبروكذاذتر‬ ‫رررروررر رر‬ ‫‪1‬ررَور ُُررَروررر رر ررر رررر ررررر رررر ر ررررر ررر رررر‬
‫رمصويرؾنراجنرؾحاشروؾىصمةروجماُسروؾعاءر‬
‫رررٍر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصصر)‬ ‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬
‫رررر ُمر ّحرمر رررر رر‬ ‫‪.7;8‬ر(رمـا‪٠‬كراًخزنًير(ر‪6‬ر‪/‬ر‪1:8‬ر)ررر ررر‬
‫تخحلِقر‪:‬ر‬
‫رررر ٔبر ررر ر‬
‫ري‪:‬رحسرررحُكررر‬ ‫ًَُكركسركس"ر(‬
‫ررروررر ررر ررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرو‬
‫رررَسر َ‪١‬كر‪:‬ر"‬ ‫ر‬
‫ًمر‪ٛ‬ك‪.‬ركالرزسولر‪ٝ‬كرظرَلرر رُ‬
‫ا‪:‬رًحَمرإلرررِشر رر ررررر ررر ر ر رر رر رَ‬ ‫‪2‬رررزخترر‪ٛ‬كرِفراًعحَحني‪،‬روِفرَصَحرمس‪١‬ك‪:‬ر(‪1‬ر‪/‬ر‪):68‬ررر ٔبرهنمر‬
‫رررَكهروراررر ٕاررراركاً‬
‫رررررروررررررر رر‬
‫رررلرَٓيثرىزًترِفرر‪ٛ‬ك‪.‬رفِييرحاكًةرؾنرحاهلمرِفراّكاََُةروثَحُِتمرُشٍ‪.‬ر‬ ‫رررر ٔلر رررر‬
‫حاذًرررر ٔبرنرا‬ ‫ا‪،‬رو‪٠‬كرثشهصرُشٍرا‬
‫رشرررررررر رر ررر‬ ‫ررر َُر رَ‬ ‫ررر ٕاررإلرررِشر ررر رر ررررر رررررررر‬
‫ٍاكرُور‪ٛ‬ك‪،‬رمتَىَرومارم‪ٜ‬ك‪.‬ر‬ ‫ررررررور رًون‪:‬ر‬
‫رشرا)رفِل‬ ‫ارؿىلررر َُر رَ‬
‫رررزرًسرورررر‬
‫إلرح‬
‫ررر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصصر)‬ ‫ٍ‬
‫ر‬‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬
‫رررر ُمر ّحرمر رررر رر‬
‫تخحلِقر‪:‬ر‬ ‫واهؼص‪:‬رثفسريراجنرنثري‪:‬ر‪1‬ر‪/‬ر‪.6;7‬ر(رمـا‪٠‬كراًخزنًير(ر‪6‬ر‪/‬ر‪1:8‬ر)ررر ررر‬
‫مية‪،‬روإلرثياِفرتُهنا‪،‬رفش‪ٛ‬كرلكَرَكنررروراكـار‬
‫ررررر‬ ‫ًةراًىرصرررررر ررررر رررر ررررر ر رر ررر ر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬
‫ررررلررررر‬ ‫رررلرٔ ر ر رررر رررررررر ر رر رررر رر ر‬
‫دصىرا‪٢‬كصوًة‪،‬رذاذٍكرلكِارِفرمعومرا‬ ‫ررر ٔلركرورالرا‬
‫ُارمنرا‬ ‫ررررريررررر‬ ‫رررر ٔلركرور رررر رررر رر‬
‫الراًيترثلسمتروك‬ ‫‪3‬رراهؼص‪:‬راًححصرا‪٤‬كَط‪:‬ر‪7‬ر‪/‬ر‪872‬رررر‬
‫‪.‬روُشٍرا‬
‫رررٍر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصصر)‬ ‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬
‫رررر ُمر ّحرمر رررر رر‬ ‫تخحلِقر‪:‬ر‬‫ررررررررررررررزنرًيررر(ر‪6‬ر‪/‬ر‪1:8‬ر)ررر ررر‬
‫رشرررارلكَ‪.‬ر(رمـا‪٠‬كراًخ‬ ‫ًةرَتًكررر َُر رَ‬‫ررررررلرٓررر ر‬
‫رمهنم‪،‬رفا‬
‫‪4‬ر(سوزترًووسر‪)11-‬‬
‫‪5‬ر(س روزتراًـيىدوثر‪)87-‬‬
‫‪6‬رمـا‪٠‬كراًخزنًير(ر‪6‬ر‪/‬ر‪1:8‬ر)‬
‫ررر‪ُ78:‬ؼ)‬ ‫رررررزرر ر رر رررر رررررر ر‬
‫خمرشيرخازر‪ٝ‬كر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪ 7‬ر ٔبرر رررررر رر ر رررر رر ر رررر‬
‫توراًلامسرمحموذرجنرمعصورجنررر ٔبر رَحس‪،‬راً‬
‫‪8‬راًىضافرؾنرحلائقرقوامغراًخزنًير(ر‪1‬ر‪/‬ر‪70:‬ر) ر‬
‫‪127‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررروار ٔلر ر ر رر رر‬

‫وَثنرِفر‬ ‫ررر ٔلرظيامر‬ ‫ررررشر رهونرا‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫رررر ٕإلررهل؛ر‬ ‫نَثضمراب‪ٟ‬كررترربرٔهَرا‬‫ررر ر ر رر ر ر‬ ‫رررررررر ٔبر رررررررر رر رٔ‬
‫ي‪:‬رومارًؤمنرب‬ ‫حسُام‪:‬رِفرالاؾخلاذ؛ر‬ ‫ر ٔبر ر ررررر رر‬
‫رررًرْ َـررْصررِصرر‬‫ررررَىلرررِ يرا‬ ‫ونررارررًرررَارإلرترْ َخر َلررْرورارا‬ ‫ررركرُ رْيررًرَرْورررَرَكر رَنرر َمر َـرَرررُرب ٓرًِِرَرٌةررَرَرْكررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬ ‫ًِة؛رنلوهلررر‪-‬رثـاىلر‪:-‬ر(‬ ‫رررربرٓررررررر ر‬ ‫سمَة‪،‬رومسوُار‬ ‫ارًدرر ررررررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رِالر)ر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫رَسرخرِررً‬
‫ررر ٔبروررر‬
‫وَثن‪،‬ر‬ ‫ررررروار رٔل رر‬ ‫ررر رٔلظيامر‬ ‫اركريٍ؛رمنرا‬
‫رإلروضمرؾحسرورررر ررررر‬ ‫نَثضمراب‪ٟ‬كرر ٕار ررر رررر‬ ‫ررر ر ر ررر ر‬ ‫ررر ٔبر رررررررر رر رٔ‬
‫ي‪:‬رومارًؤمنرب‬ ‫ًفـي؛ر‬ ‫رررررر‬ ‫اكرِفرا‬ ‫ررر ٕارِشر رر‬ ‫اًثاين‪:‬ر‬ ‫وررررر‬
‫نَثضمررر‬ ‫ررر ر ر‬ ‫رررر ٔبر رررر ر رررررررر رر رٔ‬
‫ورًلول‪:‬رومارًؤمنرب‬ ‫)رتلَوهبمر‬ ‫ونر ررررر‬ ‫رشررُن ر رَ‬ ‫ررررررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬ ‫)رتَساهنمر(ا‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك رررر رر‬ ‫رررر َمرارررًرُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫ٔبر ررر ر ر رَ‬
‫نرٍىونر(و‬
‫ر‬
‫هونرِفراًضرىصرهلرثـاىل‪.‬ر)ر‪ 3‬ر‬ ‫ررررشر ر رر رررر‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫رثـاىل؛ر‬ ‫هنارمنرا‪ٟ‬كررررر‬ ‫ررررررررررٔب رررر ررر ر‬ ‫اب‪ٟ‬كرررِفراًيـمةر‬ ‫رر‬
‫ررر َذررَرإلرئرِ رِيرر‬
‫‪،‬رو‬
‫را‪ٟ‬ك رَ‬ ‫ررررررَفىر ِصرررِرِفرربرٓ ََير رِثررر ررِ‬ ‫رررررررِاشرر َؾر رِنرراًخ‬ ‫‪:‬ر(رخير ِررُربررثرَ َـرررَاىلرر َؾر رْنررقرَرْف َررٍِكر رربرررْنرَ َِثرراًي‬ ‫رر‪ٝ‬كرررررر ُررْ‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلرار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫ررصراثرررورٔبر ر ررررر ر ررررر ررر ررر ررر‬
‫فالكرذائصث؛روحسائقروحٌاث‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررروررراهةرررسراُ‬ ‫زطرمنره‬ ‫ررا‪ٟ‬كرررِرِفررررراًسامرروراثررروار رٔل ر ررر‬ ‫ثررْروَر ِحرِر رِسرٍِ‪،‬ررر ِتر َمراررر َذرَرَرَلَرُرر ررُ‬
‫اغرا‪٥‬كَوكاث‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫حسرذاًقررررٔبهرور ررر رر ررر‬ ‫ررر ٔلر ر رر ررر‬ ‫وحدالرزاس َاث‪،‬روحبازرسادصاث‪،‬روحِوانروهحاث‪،‬رفس ححانراًور راحسرا‬
‫رر ررِ‪ٟ‬كراررإلر رَرورررُ ْضمرر‬ ‫نَثررُضمر رِراب‬‫رررر َمرارررًر ُرْؤر ِمر رُنر رربرر ررَرُ‬
‫‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررركرَرْوررِرِهل‬
‫‪،‬رو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫اثر‬‫اًعر َفرر رِ‬‫ررررررر ّرِ‬
‫سامءرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررر ٔلر‬
‫اًعمسًةرً‬ ‫ررررررروررر رر‬ ‫ررروراًحلاءر‬ ‫ا‪٢‬كيفصذرابٗكرورامر‬
‫رررر رررر‬
‫ر‬
‫رر َمر رْنرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر َمر رْنرر َذرَ رَقررررالررْزررَطر رَرو‬ ‫ررر رْنرر َذرَرَرَقررررراًسامررور رَ‬
‫اثرو‬ ‫رررر َراررررِكِر َيررًرَِررْرمُر‪:‬ررم‬ ‫ونر ررركرَار َلررا ْجر رُنررؾررحَرررٍاشر‪:‬ررررِم رْنرراررميرَرررِرِاهن ْمرر ٔبرهنمرا‬ ‫رشررُن ر رَ‬
‫مر رْ ِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫اًضـيبروكذاذتر‬
‫ررررررررر‬ ‫رررروررر رر‬ ‫روؾعاءروؾىصمةر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررن رَشراررركرَار َلرر ُمر َجرارُ ٌسرررر رررررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر(و‬
‫ونرر ِترَ رَ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫رشرن ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ا‪:‬را‪ٟ‬كر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬‫َذرَرَرَقرراررًرْ رِجر َحرر رِالر؟ررركرَارًرَوررررر ررُ‬
‫ًمر‪،‬ررر ٕاررإلررِشًمرُور‬ ‫رِشر رَ‬ ‫ونرررِرِفررثرََرْ ِحرُرَررِرِِترْمر‪:‬رررًرَحر َْر رَمرررَرإلرر رَ رِ‬ ‫رشررِن رَنيرررَرَكرهرُورارررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬ ‫ررر رنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫اًضحاك)‪.‬روِفراًعر رِحَر َحررْ رِنير‪:‬ررب‬
‫وررر ر رر ررررر رررر ر‬
‫ررركرَار رَل رَرزرررُسروررُلرر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر‬ ‫ًمررر‪ٛ‬ك‪،‬ر‬ ‫رِشر رَ‬ ‫ررررَ اررركرَارًرَورارررًرَحر َْر رَمرررَرإلرر رَ رِ‬ ‫ررررر ُهنر ْمرررَرَكرهرُورارا‬ ‫‪ٛ‬ك‪،‬رمتَىَرومارم‪ٜ‬ك‪.‬روِفرَصَحرمس‪١‬ك‪:‬ررب‬
‫ررررر رررررررر رررر رر رر ررر ر‬
‫ر‬
‫رررر رنرر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرراىلر‪:‬ر{ا‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررركرَارلرر ررُ‬ ‫ا‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«كرَرْسرركرَرْسر»ربر رْيرر َحر رْسر رُةرر َحر رْسر رُةرررإلررحرَرِزرررًُسورارررؿرَىلرر َُرش‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ر‬
‫ونر ررركرَار رل‪:‬رررَ‬ ‫رشررُن ر رَ‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬كراررإلر رَرورررُ ْضمرررمرر رْ ِ‬ ‫رررر َمرارررًرُرْؤررِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رصر ريرررِرِفرركرَرْوررِرِهل‬ ‫رررركرَار رَلراررًرْ َحر رَسر رُنرراررًرْ َحر رْ ِ‬ ‫‪.‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫اًرشرررَكرًرَرُؼررْ ٌ‪١‬كرر َؾر رِؼر رٍمير‬
‫رر رِ ّ رْ‬
‫ر‬
‫ونرر‬ ‫رر ر رَ‬
‫رررررٍرُرَصر رُاؤ‬ ‫ررر ُُررَروررر ر ررررر ررر ررررر رر ررر ر ررررر‬
‫رمرشكرتـمهلرر‪ٛ‬ك‪،‬رًـِنرِفركوهلرثـاىل‪:‬ر{ر‬ ‫رررررررِاشر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ارمع َيرر ِزررََير َءرراًي‬ ‫رَرِ رَ‪ٛ‬كرراررًرْ ُمريرَاررِفرُقررًرَ ْـر َمر ُيررارررَرر رَرِ‬
‫رْ ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُركرَار رَل‪،‬ررركرَار رَل رَرزرررُسر ررُ‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫َرر رِ رَ‬ ‫ررر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرتر رَ‬
‫ررز‬ ‫را‪ٟ‬كرراررإلرركرَرََِر رًال ‪،‬ر‬ ‫ونررر ررَ‬ ‫اًريرررَاشر رَرورر رَإلرًرَشررُنرُصر ر رَ‬
‫ر‬
‫ررر‪ُ888‬ؼ) ر‬
‫ًسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫رررررررصر ر رررررر ر‬ ‫رررر ٔبرر رررر ر‬
‫تورمٌعوزرا‪٢‬كاح‬ ‫‪1‬ر ُمر ّحرمرسر رجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ر‬
‫سرجنرمحموذ‪،‬ر‬
‫‪2‬رسوزترالاِساءر‪61‬ر‪ .‬ر‬
‫رُيراًسريرة)ررر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪1;8‬ر)رتخحلِقرذ‪.‬رجمسيرابسَومر‪.‬‬ ‫رررربرٔور ر‬
‫ًالثررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ررررصر ر رررر رر‬
‫ًسيرا‪٢‬كسمير(ث‬ ‫‪3‬رثفسريرا‪٢‬كاح‬
‫‪128‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ِشرررَكررِفِررَِر َمررِـيررركرَرْ ِريريرررحرَرَصررْن ُخرَرُررر‬ ‫رمعرًالررربرررْ رَ‬ ‫َكءرؾنراًرشك‪،‬رمنرمع َيرر رَرَ‬

‫رررررشررررر رررر ر رررر رر رَرِ‬ ‫رقىنراً‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«رر ر رر‬
‫ًلولر‪ٝ‬كررر ٔبرانررر ٔبر ر‬
‫‪1‬‬
‫رًلول‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر ر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫‪،‬رمس ْـر رُتر رَرزرررُسروررَلرر ررِ‬ ‫ررررِِبررفرَ ررَضررَ َاٌكرركرَار رَل رر رَرِ‬ ‫ررر َؾر رْنررربرررِِبرر رَرسررِـَر رِسرارجنررب‬ ‫‪،‬رو‬
‫وِشنَ»ر رَ‬‫ر‬
‫رر‪ٟ‬كر‬‫رمعرَهلرُررِررِ‬
‫رمع رٍيرر رَرِ‬‫ِشرررَكررِرِفرر رَرَ‬ ‫ررر رٔلورًنيررروارلرٓدرصرٍنررررًِ ََررْور ٍمررإلر رَرزررًرْ رَةرررِفِررَِ‪،‬رررًرُيرَاررِذيرمٌا‬
‫ررررررٍذر َمر رْنرررَرَكر رَنررربرررْ رَ‬ ‫ررارمجؽر‪ٝ‬كرا‬ ‫« ٕار ررر ررر‬
‫رافرر‬ ‫رررذرَررُ‬ ‫َكءرؾنراًرشكر»ر‪2‬روركرَار رَل‪:‬ررر«ار رنررربرر ْدررَروررَفرر َمراررب‬ ‫را‪ٟ‬كررربرر رْقرَىنرراًررررشررررر رررر ر‬ ‫را‪ٟ‬ك‪،‬رررفرَار رنررر ررَ‬ ‫فرََرْ ََر رْعرَرُ رْةررزرَرَوارترََرررُررِم رْنرر رِؾ ْير رِسركرَرْ ِريررر ررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫‪:‬ر"اًصَيء‪،‬رًلولر‪ٝ‬كرثـاىلرًومر‬
‫ررر‬ ‫را‪ٟ‬ك؟ررركارلررررر ررررررر ر رر ررررر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رر رَرزرررُسرورلرر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫اراًرشرررُكرررالرْظر َلررُرصر رَرَي‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر َمررررر ّ رْ‬‫رالرْظر َلررُرصر»‪،‬ررركرَارًرَور رَ‬
‫ا‪:‬رو‬ ‫راًرشرررُكرررْر‬ ‫ؿرََرَ َْر رُرُُكررر رِ ّ رْ‬
‫ونرر رِؾ ْيرررَسرُ ْضمرر‬ ‫ريرررَ ِ‬
‫رجترررُرس ررَ‬ ‫رررفرَاهرْرُرؼررُصروار‬
‫ررر َُر رْ‬ ‫راٗكرهرْ ََرا‪،‬ر‬‫اؤونرِفررر ر‬‫رررصرررر رررِ‬ ‫رررررررررروراررر ٕار ررر رر رررر‬
‫رىلرا‪ٙ‬كٍنرنيمترح‬ ‫ررربرٔؾامهلم‪:‬رارُح‬ ‫اًياشرت‬ ‫رررررررر‬ ‫ررارخاسر‬ ‫رررررررر ٕار ررر‬
‫اًلِامةر‬
‫را‪ٟ‬كر‬‫ررر رَرزرررُسروررَلرر ررِ‬ ‫راًعر ّرِسررًُقر رَ‪:‬رَي‬ ‫اًرترِم رِش ريرركرَار رَل‪،‬ررركرَار رَلرربررترُور جررَ رْى ٍصرررر ّرِ‬ ‫َرررر ِرّررْ‬
‫ررو‬
‫راوَررذر رَ‬ ‫رررر ْررََحرررُس رَروررربترُورررذر رُ‬
‫ىراإلر َمرامررب‬ ‫رررررركرَرْسر رَرزرررَور ررر‬ ‫؟ر"‪.‬رو‬
‫َحررَزر رًاءرر رَ‬
‫ر‬
‫راًسر َمررَور رِاثرر‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬ررر«رُك رِيررارٌَرررِرررمُررفرَار رِظرَصرررر ر‬ ‫ررر َذررْرشر رُثرر َمر ررْض َجررِـي‪،‬ر‬ ‫ررراررَ اررب‬ ‫ظححتررروبررمٔر رر رَ‬
‫سُترو‬ ‫ررركرُ ررُوهلررراُرررَ اررررٔب رر ر‬ ‫ؿرَ َِرّ ْمررِِنرر رَرصرُرْئرًاررب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رمرر ِمر رْنرررِشررر‬ ‫ررر ُؾرور ُرر ِتر رَ‬
‫رتر‪،‬ررب‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررْصرِرَررُرسرربرررْنرررإلرراررهلررراَررإلرربررهرْ رَ‬ ‫رشر ٍءر رَرورر َمر َِرَر َىر َُرر‪،‬ررب‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫اًضرِرراَر َذر ِتر رَرزرر رةرررُ رِ ّ‬
‫رلكرر رَ‬ ‫رَوررْالررْزررِطر‪،‬رررؿرَار ًِررَمرراررًرْ َلر َْر رِةر رَرورررر ر‬
‫ر ر‬
‫هفيس‪،‬رومنرِشراًض َعانروِشنَ»ر)ر‪3‬راىِتييرتخرصفر‪ .‬ر‬
‫ونرررررًـِنرِشكر‬ ‫رشررُن ر رَ‬
‫رررإلر رَرورررُ ْضمرررمرر رْ ِ‬ ‫راب‪ٞ‬كرا‬ ‫ررررررر َمرارررًرُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمررر‬
‫(كوهلرثـاىلر‪:‬ر{رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ررر رر ر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫دسرتيرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫وركرَار َلرراًرررر ر ر‬
‫ر‬
‫ررر رمنيررر‬ ‫ٍ‬
‫ر‬ ‫دفىرمنرذتُةرا‬ ‫اًرشكرِفررر ٔبررميتررر ٔبر رر ررر ررررر‬ ‫ررر«ررر ر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪:‬ر‬ ‫راًييبرظر رَلرر رُ‬ ‫رررررركرَار َلررررر رر رَ‬ ‫ررر ٔلرررررررر ر‬
‫مازترابًسوءرنامر‬ ‫اًيفسرا‬ ‫رررر‬
‫ررررررًرَرِِئرر‬‫ررررررركرَار رَل رَ‬
‫ر‪:‬ر{رو‬ ‫هوراًـصةرًؤمٌونراب‪ٞ‬كر‪،‬رنامر‬‫ررررررشر ررررر ر ررر ررر ر رر ر‬ ‫رمارػاُصُارم‬ ‫رررررو ٔبرررر ررر‬ ‫رررلرًٓةر‪،‬ر‬ ‫ارابظنرا‬ ‫ؿىلراًعفار»ر‪،‬ررر َُر َشرررر ر‬
‫ررر رْنرر َذرَرَ َلرِرُ ْمررًرَ ََر ُلروًرُ رنررر‪ٝ‬كررررر‪4‬روضمرمؽرر‪ٛ‬كرمرشهونرًؤمٌونرتحـغراًصسيروإلرًؤمٌونرتحـضِمر‪.‬ر‬ ‫رَسربرٍرْررَِترُمررم‬
‫)ر‪5‬ر‪ .‬ر‬

‫رررررررر ر‬ ‫‪1‬ر(ر ٔبر ر ررررر ر‬

‫دصخَرمس‪١‬كرررررر)‬
‫ررر ٔبر ر رر رررر‬
‫رَحسرِفرا‪٢‬كسررريس)‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫‪2‬ر(ر ٔبر ر ررررر‬
‫دصخَراإلر َمرامر‬
‫خمخرصرثفسريرجنرنثريرٌَعاتوينر(ر‪1‬ر‪/‬ر‪186‬ر–ر‪187‬ر)‬ ‫ر‬ ‫‪3‬رر‬
‫‪4‬ر[سوزتراًزدصفر‪:‬ر‪:9‬ر] ر‬
‫‪5‬رثفسريراًدسرتي‪/2‬ر‪167‬رر‪.‬‬
‫‪129‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ٔبررررر ر رررر رر رر‬

‫هَركولرا‪٢‬كرشننير‬ ‫ررررر ٔبر رحسُا‪:‬ر‬
‫ررر ٔبروخَ‪:‬ر‬ ‫ررررلرٓرررررررررررر ر‬
‫ًةرر‪:‬ر(رفَِرمخسةر‬ ‫رر‪ٝ‬كررر رر رررر ر ررر‬
‫ؾيسرثفسريرُشٍرا‬ ‫‪1‬‬
‫را‪٢‬كاوزذيررر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلررررررر‬
‫ررر ٔبرررر رررررررر ررر ررر ر رر رررر ررر ررررررر رر رررررر ر‬
‫هَرِفرا‪٢‬كيافلنيرًؤمٌونرِفراًؼاُصرزَيءروضمرِفراًحاظنررر‬ ‫رررررررركرَررَاهلرر ررر ررررررر‬
‫رجماُس‪.‬راًثاين‪:‬ر‬ ‫خيارحصسكٌار‪،‬ر‬ ‫رررروربرًِٓررررررر‬
‫‪ٝ‬كرررزرتيار‬
‫ررررر ٔبرهَر‬
‫ررر‬ ‫رررررصراتؽ‪:‬ر‬
‫راًسسي‪.‬راً‬‫ررررررركرَررَاهلرررر ر ر‬ ‫نرٌضررررر ررررر رر‬
‫حَر‪ٝ‬كرثـاىلرَِلَر‪،‬ر‬ ‫رررركرَررَاهلررر ر ر رررررررر رررر‬
‫راْكسن‪.‬راًثاًر‪:‬رُوررر ٔبر ررر‬ ‫َكفصونراب‪ٞ‬كرثـاىلر‪،‬ر‬
‫رر رر ررر ررررر‬
‫ررر ٔبرهنمر‬
‫ررر‬ ‫اركولررر ٔبر رر ررر رررر ررر‬
‫ِبرحـفص‪.‬رآكامس‪:‬ر‬ ‫ررررر َُر رَرشرررر ر‬ ‫ر ر رر رر رررررررر ر رررر رر ررر ر رر رررر ر رررر ررر ر‬
‫ٌرشكرِفرظاؾخَرنلولراًصخيرًوإلر‪ٝ‬كروفالنرًِ‪ٜ‬كرفالنر‪،‬رو‬
‫هحازي‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلرررر‬‫رمياهنمرحاكٍراجنرا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر ررر ر‬
‫ر‪،‬رفالرًعحرررارٕرر ررر ر ررررر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ٍىفصونرررمبرُ ّحرمر رر رَ‬
‫ارًؤمٌونراب‪ٞ‬كرثـاىلرررور رر رر‬
‫َكهرورررر ررر ر ررر ررررر‬
‫)ر‪2‬رر ر‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫رررروربرًِٓررخيار‬
‫رررر‬ ‫ًون‪:‬ر‪ٝ‬كرررزرتيار‬
‫ررررور ر ررر‬ ‫رشررُن ر رَ‬
‫ونر رًل‬ ‫ررررررر رْ ِ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر{رم‬ ‫رررررصبرٓنررر رٌَـزراجنرؾحسراًسالمر ررَزررِرََحَرُر رُ‬ ‫ر رررر ر‬
‫وِفرثفسريراًل‬
‫ررررررٔب ررر ر رررر رر ررر ر رر رررر ر رررر ررر ر‬
‫وركولراًصخيرًوإلر‪ٝ‬كروفالنرًِ‪ٜ‬كرفالن‪).‬ر‬
‫رررر‬ ‫ٍىفصرتحاظيَر"رخر"‪،‬ر‬
‫رررور رر ررررر رررررر‬ ‫ررررررررٔب ررررررر ررر رر ررر ررر‬
‫ورا‪٢‬كيافقرًؤمنرتؼاُصٍر‬ ‫رحصسكٌا‪،‬ر‬
‫‪5‬راىِتيىر‪ .‬ر‬
‫ررررررير‪:‬رضمر‬ ‫رر رًابر‪.‬روكِ‬‫ررر ٔبرزاب‬ ‫اختارضمررر ٔبر رررر ررررررر‬
‫حدازضمروزُحاهنمر‬ ‫رررر ٔبرِشهرورررارابرًرررخخِنرررور ررر‬ ‫‪:‬ر(رروكِير‪:‬ر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار َلرراررلرٓر ر رَ‬
‫ًويسرز‬
‫ررارَنروراررررِمهنرَررررر ررر ررر ررر ررررررررر‬
‫اروزويرر‪ٛ‬كرؾنرؾعاءر‪،‬روكِير‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررروٌررشر رهونررر ٕار ررر‬ ‫رر رررررر رر رر رر ر ر رر ررر ررررررر رررر ر‬
‫اًىفازرا‪ٙ‬كٍنرخيَعونرِفراٗكؿاءرؾيسراًضستر‬
‫اراًىفصرررور ر ررر‬
‫وسةرر‪ٛ‬كررر‬ ‫اًؼَمةر‪.‬روكِير‪:‬رضمرا‪٢‬كيافلونرَجصوارابإلرميرَرانرررورادفرروررررر رر‬
‫ررروررر رررررررررر رررر رررررررر ر رر ر ررررر‬ ‫ارابًيوزر‬ ‫ررركرَارًرَورررررر‬
‫رررًرثيررورًةر‬
‫ضمرا‬
‫ر‬
‫ررربرٔؾامهلمر‬
‫ررررر‬ ‫اؤونرت‬ ‫اْكسنررر ٔبرهنمرا‪٢‬ك‬
‫رررررصرررر‬ ‫ر‪.‬روؾنررر ر ر‬‫رونفصوارمفعر ًالرررررر‬
‫ررربرٓمٌررورررارمجمر ًالررررر رررررر‬ ‫ٌَحَرير‪،‬روؾنراْكربررر ٔبر ررررر‬
‫هنمرا‪٢‬كضرهبةر‬ ‫رررر ر رررررر ررر ر‬
‫ررر‪٢‬كـرر ر رر رررر رررررررر رررر ررر رر ررر ررر ر‬
‫متسونرؿَهيار‪،‬روكِير‪:‬رضمرا‪ٙ‬كٍنرًعَـونررر‬ ‫ررر ٔلرسررررحاةرا‬ ‫اًصَيءرِشكردفير‪،‬روكِير‪:‬رضمرا‪٢‬كياػصونررر ٕاررىلرا‬
‫وررر رررر ر رر رر ررررررر رررر رررررر ر رر‬
‫رهنمرمنرًيسزحرفهيمرلكرمنررر ٔبرر ررر ررررر‬
‫كصراب‪ٞ‬كرثـاىلررر‬ ‫ررررر ٕار رررر رررر رر ررر ررر ررر‬ ‫ررررلرًٓةر‪:‬ر‬ ‫ررر َلرار رَل رهؼرصرًار ٕار ررررر‬
‫رىلرمفِومرا‬ ‫رررررٓكرراَررًِ رررررر‬
‫قر‪،‬روكسرً‬ ‫ر رر رررر‬
‫آكَقرمبـعَةرا‬
‫رهَفامرَكنر‪،‬رومنررر ٔبروررر رررر ررررررر رررررررررر ررررررررررر رر‬
‫ًئمرؾحستراًلدوزراًيارزونرًِارا‪٢‬كـخلسونررر‬ ‫رمارًـسرررِشرَكرًرررررر ر رررررر‬ ‫رررصرحىدرررًارررررر‬
‫روَكنرم‬ ‫رررررر رًالررر‬
‫رررًلررِخَرمث‬
‫وذا‬

‫ررر‪ُ670‬ؼ)ر‪.‬‬ ‫سرجنررر ُمر ّحرمرسر ر رر ررر ررررر ر رررررر ررر ررررر رر رررررررر رررررر ر‬
‫جنرحدَةراًحرصيراًحلساذي‪،‬راًضِريراب‪٢‬كاوزذير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪1‬رُور ٔبرر ررر ر ر ررر‬
‫توراْكسنرؿَلررررجنررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫‪2‬ررثفسريرا‪٢‬كاوزذيرا‪٢‬كسمير"راًيىترواًـَونر"ر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪:9‬ر)رتخحلِقراًس َسراجنرؾحسرا‪٢‬كلعوذرجنرؾحسراًصحمير‪.‬‬
‫‪3‬ررَور ُُررَروررر رر ررررررر ر رررررررر‬
‫رادذعازرًخفسريرا‪٢‬كاوزذيرر‪ .‬ر‬
‫ررر‪ُ880‬ؼ) ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررررر ر‬
‫اءر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫جنراْكسنراًسَميراٗكمضلي‪،‬را‪٢‬كَلةرثسَعانراً‬ ‫ٍزرجنرؾحسراًسالمرجنررر ٔبر رررررر‬
‫ِبراًلامسر ر ررر ر ر رررر ررر ررر رر رر ررررررر ررر رر رر‬ ‫رررررزر ررر رررر رررر ر رررر‬ ‫‪4‬رر رُوررر ٔبررتوررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر رررر‬
‫سرؾزراٗكٍنرؾحسراًـ‬
‫اُميراًوُيبر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر‪261‬ر رررر ررر ررر ررر ررررر رر ررر‬
‫)رتخحلِقراٗكنخوزرؾحسر‪ٝ‬كرجنررراررجٕرصررر رررر رر‬ ‫رررررررٌَـزر ر رررر رررر ر‬
‫جنرؾحسراًسالمرر(ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر رر رررر ر رررررررر‬
‫نرر(رخمخرصرثفسريرا‪٢‬كاوزذير)‬ ‫ثفسريراًل‬ ‫‪5‬ررر ر‬
‫‪130‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ًةرؿىلررر‬ ‫ررررررلرٓرررر‬ ‫احذجتراًىرصرامِةراب‬ ‫ررررررور رر ر رررر‬ ‫نَثرمنراٗكوذر‪،‬ر‬

‫رررر ر ررر ررر‬ ‫اًرضرذمنر‪ٝ‬كرثـاىلررر ٔبرر رر رر ررر رررر ررررر رٔ‬
‫ؿ‪١‬كرحباهلرفهياروضمراًَومرب‬ ‫رررررروررر ررر رر ررررر‬ ‫ٌَيفؽر‬
‫ررررررر‪1‬راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫رررررر ر رهؼصر‪.‬ر)رر‬ ‫ٌَسانروفَِ‬ ‫رررابررر رر‬ ‫ررررإلرركٕرصرازر‬‫انرجمصذرا‬
‫نراإلرميرَر رر ر‬ ‫ٔبر ررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ونررؿرََرْهيرَار ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًسر َمر رَاوررراثر رَروررارلرْزرطررًر َ ُمررصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررر ٔبري‪:‬روَكر{ر‬
‫ررررررررم رْنرربًرَةررِرِفرررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررررركر ٍِرّ رْنرر ر‬
‫‪:‬ر(ر{رو‬
‫رر‪ٝ‬كرر رَ‬ ‫راًسـسيررر ررَزر ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررر رر ر‬
‫ررررًرُرْؤرِم رُنرر‬
‫انرفالر{ر‬ ‫ررررررر َُر رَرشراررر ٕار رررر ررر ررررر ررر‬
‫رنروخسرمهنمرتـغراإلرميرَر ررر‬ ‫ونرر رومؽر‬ ‫ررررررُ ْضمرر َؾررْهنرَاررر ُمر ْـر ِصرررُض ر رَ‬
‫ذاٌكرهلمرؿىلرثوحِسر‪ٝ‬كر{رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رر رررررر ررر ر رر رر‬
‫ر‬
‫اسقرا‪٢‬كسجصرٔكَؽر‬
‫رررر‬ ‫ررررصررر رررر رر رر‬ ‫ررررٓكرراَررًِقراً‬‫رررو ٔبرهَرا‬
‫تَةر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬ر‬
‫ررر جرصتروررررر ررررر‬ ‫ررررررروٕارنررر ٔبرركصوا‬
‫ونرر رفِمر‬ ‫رشررُن ر رَ‬
‫ررررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬
‫إلرو‬ ‫ربررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫رر ررِ‪ٟ‬ك ررارر رَ‬
‫ررر ٕاررإلررر‬ ‫ثوحِسٍ‪،‬رفِؤإلءرا‪ٙ‬كٍنروظَرروراررر ٕار ررر رررر رر رررررر رررر‬
‫رىلرُشٍراْكالر‪٠‬كرًحقرؿَهيمر‬ ‫ًوَُةر‪ٝ‬كرررور ر رر رررررر ر رررر رر ررر‬ ‫هونرِفررررٔبر ررررر‬ ‫رررررشر ر رر‬ ‫ار رٔلرموز‪،‬رف‬
‫ررررر ٕارهنمرٌ‬
‫ررررررر‪3‬راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫مٌون‪،‬ررر)‬ ‫ضمراًـلاةروضمررربرٓرر ر‬
‫رررورررًفجربرٔ ررررررر ررر‬ ‫رٔب رر ر رر رررررر رر‬
‫نرحييرهبمراًـشاة‪،‬ر‬
‫هَرذاًقررر‬‫رررررورٔبررر ررر‬ ‫رررصترورتُذَر‬ ‫ررررتر رفونرج‬ ‫وفهيمرمعسكونراب‪ٟ‬كررمـ‬
‫رررررر‪-208‬رر رر رررر ر رر ر ررر ر‬ ‫ررررلرًٓةر‪:‬ر(‬ ‫وِفرا‪٢‬كيخرةر‪4‬ر رر رررر ر ررر‬
‫ؾيسرثفسريرُشٍرا‬
‫هَةرا‪ٟ‬كرر‬
‫فونرتوحسرارررررر ر‬
‫رررررتر ر ررر رر‬ ‫ررررررور ِحرر ررررر‬
‫ِسر‪،‬رفالرًـ‬ ‫نَثضمرإلرًلومرؿىلررر ٔبر رر رر رر ررر‬
‫ساشرسَميرمنراًخ‬ ‫ررر ر ر رر رررر رررر‬ ‫ررررور رًىنرررارٕرر رٔ‬
‫رميانرب‬ ‫لكرصئر‪،‬ر‬ ‫رر ر‬
‫رررررر‪5‬راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫هفوسِمرثضرورررائةرررجر رر رررر ررر ر رررر رر‬
‫سَىِمرىفرمس‪ٜ‬كرا‪٢‬كرشننير‪.‬ر)ر‬ ‫ًىٌَرملرتنرىفرررر ر ررررر‬ ‫رررور رررررر ر رر‬ ‫رذاًعر ًارر‪،‬ر‬
‫اؿرررترافرر ًارر ررر‬
‫‪6‬‬
‫ركولررر ٔبر رُيررر‬ ‫رررر ُُررَرورر ٔبر رنررر ر‬
‫ًضاحَرو‬
‫رَ‬ ‫رر‬ ‫ر‬‫ا‬
‫ر‬‫ٕ‬ ‫و‬ ‫ٍصٍر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ص‬ ‫مصرإلتسرمنرثل‬
‫رررر‬ ‫ررر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫‪:‬ر(ررمثرُيار‬
‫رررررر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫وفلَر‪ٝ‬ك‬ ‫ر‬ ‫كرَار َلررارر ٔلردررر ٔبررتورمـاررا‬
‫رررررررر ٔلرر رثصيرر‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬ ‫رررررتفرورارررهبرَ رَشرررررر رررر‬
‫اراًلسمرمنراًخ‬ ‫رررررر ٔبررهنرمراؿ‬
‫ررررصراذرتَر‬ ‫ةرًُسرا‪٢‬ك‬ ‫فونرتخوحِسراًصتر ُوتررَِر رررر‬
‫رررررتر ر رررر ر رر ررررر‬ ‫ررربرٔرهنرمرًـ‬ ‫اًرررِـ ررر رررر رر‬
‫‪١‬كرؾنرا‪٢‬كرشننيرت‬
‫رررر ٔبر ر ررررر ر رر‬
‫ظير)رثوحِسررر‬ ‫ازضمرهلرسر ْحر َحرارهرََرررُررِفر(ر‬ ‫ررررررشر ررررر ر رررررر ر رر ر رر‬
‫هوراًـصةرمؽرثوحِسضمر‪ٝ‬كررروٕاركرصررر رر رررُ‬ ‫اًىاملر‪،‬رمف‬ ‫ررروررر رر‬ ‫ؿىلراًامتمر‬
‫ر رررر‬
‫ررر ر رررر ر رررررررررررر رر ررر ررر ررررر‬
‫منراًرشكرفَِرفِمرًلصونرتعفاثراًصترُوتررَِر ررر رر رر ررر ر‬
‫ةرمنرحِررأكٍكررر‬ ‫رررر ٔبرفرصراذ)‬ ‫اكـنيرِفر(ر‬ ‫رررَكهرورارررورررر رر‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِرةررر ٕارإلرر ٔبرهنمر‬
‫رزحاُتمر‬
‫ررر‬ ‫هلطرِفرررارٕررر‬
‫ٌَحـررذًَيرؿىلرذَيررروررر رر‬
‫رىاكزضمرررررر ررررر ررر رر رر‬ ‫رررر رًالرارٕر رر‬ ‫ًىنركسرًلـونرِفرتـغررر ٔبرفرصررررر ررررر ررر‬
‫اذرُشٍراًعفاثرمفث‬ ‫ر ر ررر ررررر ر رر رررر‬
‫ظيراًلسزتر‪ٞ‬كرثـاىلرابؾخلاذضمررر ٔبرنررر‬
‫ثخذونررر ٔبر ر ررررر رررر ررررر رررررررر‬ ‫ررررررًرررر ر‬
‫اًىاملرفِمر‬ ‫ًعفةراًلسزترا‪٢‬كعَلةر‪ٞ‬كرؾزوخيرؿىلراًامتمر رورر رر‬
‫رررر‬ ‫ررررسر ررررر ررر ر ر ررر ر ررر ررررر ررر ر ر ررررر ررر ررر ر ررر ر رررر رر‬
‫جصرا‪٢‬كا‪ٛ‬كروخيصحراْكيرمنرا‪٢‬كَتروخيصحرا‪٢‬كَترمنراْكيروخسصراًضمسرور‬ ‫ررررصررراسقرا‪٢‬ك‬ ‫رررٓكرراَررًِقراً‬ ‫‪ٝ‬كرا‬
‫رررررصبرٓ ررررر ر‬
‫نراًـؼميررروررراًسررررررررر‬
‫حؽرا‪٢‬كثاينرر"رر(ر;ر‪/‬ر‪270‬ر)ر‪ .‬ر‬ ‫‪1‬رثفسريرارلرٓر ر رررر رر رررررر رررررر رر رررر ر‬
‫ًويسرا‪٢‬كسمير"رزوخرا‪٢‬كـاينرِفرثفسريراًل‬
‫‪2‬ررُورؾحسراًصَحنرجنرانِصرجنرؾحسر‪ٝ‬كراًسـسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ2898‬ؼ)ر‬
‫‪3‬ررثفسريراًسـسيرا‪٢‬كسمير"رثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر"ر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪608‬ر)رتخحلِقرؾحسراًصَحنرجنرمـالراٌَوحيق‪.‬‬
‫رررررشرًفر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫سُصراً‬ ‫ّكيةرمنرررؿرَُرَ َمراءرا‬
‫ررررلرٔ رر‬ ‫‪4‬ررارٕررؿساذر‬
‫رررر ررررر‬
‫رررررر‪2‬ر‪/‬ر‪600‬ر)‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر‬
‫نراًىصمير"ر(ر‬ ‫‪5‬ررر ر رررررر ر رررر رر رررررررر ر رر رررر ر‬
‫ثفسريرا‪٢‬كيخرةرا‪٢‬كسمير"را‪٢‬كيخرةرِفرثفسريراًل‬
‫ردوترىفرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪6‬ر ٔبر رحسرا‬
‫ررر ٕإلر ر ررر رررررر‬
‫‪131‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رزحاثراًلسزتر‪ٞ‬كرؾزروخيرًىنررر‬
‫رررارٕررر ررررر رررر ررر رررر ررر ر‬ ‫اًلمصرررو ٔبرررر رر رررر ررررر ر ر‬
‫هَرجيَةرذؾوترا‪٢‬كضعصررر ٕار ررررررررررررر ررر ررر‬
‫ررارذؿاٍر‪...‬رولكرر‪ٛ‬كرٌسررررخَزمر‬ ‫رررر‬
‫ٌَلسزترِفرأكٍكر‪.‬‬
‫رىاكزضمررررر رررر ررر ر‬‫راًحـررتـسرا‪٢‬كوثروإلرًَزمرر‪ٛ‬كرررارٕر رر‬
‫ررررر ُُررَورررررر رررر رررر ر ررر رررر رررر‬ ‫اىىصوارفصذارمنررر ٔبرفرصررررررر رَ‬
‫اذراًلسزترو‬ ‫رر ر ررررر ررررر‬
‫رؿىلرمجَؽرا‪٢‬كرشننيررر ٕار ررر رررر رررر رررر ررر ر رررر ر رر‬
‫رررمهنمرمنروخسرؾيسٍرحىتراًرشكرِفررر‬ ‫رمعصذرررًارر رر رررررر رر‬ ‫رًُسرحىرامرًرؿام‬
‫رررررًارر ر‬ ‫مثررر ٕاررنررر َُر رَشاررر ٔبررًضررًاررر رر ر‬
‫ررررر ٕاررىلررراررميٕرارهَر‬
‫ررر‬ ‫ةرذونرتـغ‪،‬رومهنمرمنرَكنرًؤمنررر ٕاررضافةر‬ ‫ة‪،‬رومهنمرمنررربرٓر ررررر رر ر ررر ررررر‬
‫منرتحـغردعائطراًصترُوتررَِر رررر رررر ررررر رررر رر ر ررر رر‬ ‫ررراًصترُوتررَِر ررررر رررر‬
‫ِبرسَمىرِفرمـَلذَر‬
‫ررررررررر‬ ‫رررررركرَار رَلررر رررر‬
‫رسُريراجنررر ٔبر رر ررر رر‬ ‫اْكساة‪،‬رنامر‬ ‫تسانرررور ر رر‬‫ررر رٔلر رر‬
‫ررررررررورررتـررا‬
‫ررررصررراسقراب‪٢‬كـاذر‬‫توحوذر‪ٝ‬كراررٓكرراَررًِقراً‬
‫ا‪٢‬كضِوزت‪:‬‬
‫هفوسُكر‪...‬رًَرفىرمفِامرٍىمتر‪ٝ‬كرًـ‪١‬كر‬
‫ر‪ٝ‬كرمارِفرررر ر ر رررررررر رر ررررررر ر رر رررر‬ ‫متنرر ررررر‬ ‫رفالررررحىر ر ر‬
‫رررر‬ ‫ًؤدصرفِوضؽرِفرنخاةرفِسدصر‪...‬رًَومرحساةررررٔب رررر ر‬
‫ورًـجيرررفرِيلم‬ ‫ر ر ر رررر ر ررر ررررر رررر ر ر رررررررر ررر ر رر‬
‫رررًحررررَدنير‪:‬‬
‫وزذرُشٍنرا‬ ‫كرَار َلررار رررر‬
‫جنرنثريرر رروكسررر ٔبر ررررر رر‬
‫ررررررر ٔلر رر‬
‫ؾاملررر‬ ‫رررورجىذاتةرا‬ ‫ئَاثرواب‪٢‬كـاذروابّكرزراءر‬
‫هؽروؿَمَرابّكرزرررر ررررررررررر‬ ‫ؿرتفررر َُر َشررررر ررر ررر رر ر ررر ر ر ررررر‬
‫اراًضاؾصراّكاَُلرتوحوذراًعراررررررررررر‬ ‫"فلسرا ر ر‬
‫ِفراًعحفرًَومراًلِامة"ر‪1‬ر‪.‬ر‬
‫ٍص‪:‬ر"وكسررررٔبر ر ررررر ررر رررررررر رر‬
‫وضسرًحـغراّكاََُةراّكِالءرر‪:‬‬ ‫جنرحرصر رررررر‬ ‫وركرَار َلررار رر‬
‫ررررررر ٔبر ررر ر رررر ر ر ررر رررر‬
‫إلركضةراًصَحنرزِبرميَهنارر‬ ‫ٔبرإلرررُضر ررر ررررررررر رر‬
‫تترث‪ٜ‬كراًفذاترصمَهنار‪...‬ر‬
‫وركرَار رَلر ر رررررر رر رر ر رررر رر ر‬
‫رسالمةراجنرحٌسلراًعِوير‪:‬‬
‫ررر‪2‬رر‪ .‬ر‬ ‫ًعَق"ر‬ ‫خٌُارؿََُكر‪...‬رومارٌضربرٔررر ر ر ررررر‬
‫راًصَحنرًـلسرررور رر‬ ‫ررررجعَرررررررررر ررررررررررر‬ ‫جعرَمترررؿَررَيار‬
‫هنمرًـحسونرمؽر‪ٝ‬كركريٍرر ( ‪ . 3‬ر‬
‫ررررررررشر رهونررر ٔلر رررررر رر ررررر ررر‬ ‫اُسرؿىلررر َُر َشررررر ررررررررر‬
‫ارنثريت‪،‬رومؽرر‪ٛ‬كرفِمرم‬ ‫وررراًضروررر ررر‬

‫‪1‬ر(رثفسريراجنرنثرير(‪18:/6‬ر)ررر‬
‫‪2‬رثفسريراجنرحصٍصر(‪ ( 7:/2‬ر‬
‫ةرر‪،‬رمًضوزرىفرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر)‬
‫ررر‬ ‫افرا‪٢‬كرشننيرتخوحِسراًصترُوتررَِر ررررررر ر ررر رررررر‬
‫رررر ررتر رررر رر رررر ر رر ررررر‬ ‫رررررررر ٔلرر ر ررررر ر ر رررررررر‬
‫ثصير‪/‬رموضوغر‪:‬رتَانراؿ‬ ‫ررر ٔلردررر ٔبررتورمـاررا‬
‫‪3‬ر(را‬
‫‪132‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصرمـِنراإلميَانرِفرالًٓةر"رومارًؤمنربٔنَثضمر"روتَانر ٔبنرا‪٢‬كلعوذرثلصٍصضمرمبارٍزمعونر‬
‫وًُسرثوظَفِمرؿَلروخَراْكلِلةرابإلميَانرِفرتـغراًخو ِحِسر‪ .‬ر‬
‫هنمرمؤمٌونراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررررررررررر‬
‫رنامرًفِمراًحـغر!ر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ًُسرا‪٢‬كلعوذرتلوهلرررثرَ َـرررَاَلررررررر رر رررر ررر‬
‫ر‪:‬ر(رًؤمنر)رػاُصررراررررٌَفغررر ٔبر رررر ررر ر ررر‬ ‫وررر ررررر ر ررررر ر‬
‫رميانرُوركريررر‬
‫رررارٕرر ررر ررر‬ ‫رررربرٔ رررررر ر‬
‫نرمارٍزمعرورهَر‬ ‫ًةرتنير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررا‪٢‬ك‬
‫رررصراذرت‬ ‫رررلرٓرررر رر‬ ‫رمياانروِفرراثرا‬
‫رررارٕررررر رررر‬ ‫ٍصضمرمبارسمعوٍر‬
‫رررررصر ر رررررر ر‬ ‫ررررصراذرثل‬‫ور رًىنرا‪٢‬ك‬
‫ررر ر‬ ‫دصير‪.‬‬ ‫رررررر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررِفررر َمر رَسرارئرِيررر ٔبر ر ر‬
‫رمىر رمتيررر ٕابرِشراوِمراب‬
‫‪1‬‬
‫ررررصراذر‬
‫ررر‬ ‫رررررٔبررررر‬
‫هَرًُسرا‪٢‬ك‬ ‫انر؟رفاّكروراةر‪:‬ر‬ ‫رررر ٕار رررر رررر ررر ر رررر ر ررر‬
‫رنركِيرهَفروظفرا‪٢‬كرشكرابإلرميرَر رر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ف‬ ‫جنراّكوسيرر ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫كرَار رَلرار ررر ر رر‬
‫ر‬ ‫منارا‪٢‬كـىنررررٔب رٔ‬
‫حهيمركاصر َةر‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ررربرٔر رر رشر رهونررربفربمٌرروراررربنرث‬
‫ررربر ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ًسًِتمرم‬
‫رررر‬ ‫ررررر ٕار رررر ررر‬
‫رػِازضمراإلرميرَرانرت‬ ‫نَثضمرمؽر‬ ‫ررر ر ر‬ ‫نرب‬ ‫تَرحلِلةراإلرميرَرانررروٕاررررررر‬
‫ررر ررررررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررراًساؿةرتلخةروضمرإلرٌضـصونرر)ر‪ 2‬ر‬ ‫ررربرٔرحهيمر‬‫منرؿشاةر‪ٝ‬كررررٔبورث‬
‫ر ررر رر رر‬
‫رابةراًصترُوتررَِرةررر‪-‬راسدضِاذار‬ ‫انرِفرابةرؾؼميرمنررر ٔبرترور ررر‬
‫اةراإلرميرَرانررر‪-‬ررَور ُُررَروررر ررررر‬ ‫رَلراإلرميرَر رر ررر ررر ر ررر‬ ‫ررر ٕار ررر‬‫سخِتمر‬ ‫فالرحيخجررر ٔبر رحسرررتًرر رر‬
‫ر رر رر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رررر ر‬
‫رىاكزرؿَهيمر‪.‬‬
‫رررصر رٍصضمررروارإلرٕر ررررر‬ ‫رررر ُُررَروررثل‬
‫اذرو‬
‫رررصر رَ‬ ‫ررررر ٔلرنرررارررر رررر ررر رر ررر رررررر رر رررر‬
‫ٌَفغرًُسرؿَلرػاُصٍر‪،‬رتيرهلرمـِنرم‬ ‫ررررلرًٓةر‪،‬ر‬ ‫رهبشٍرا‬
‫ررر ر‬
‫رَلرتـغر‪.‬‬ ‫رررر ٕار رررر‬‫اءرتـضِار‬‫رررر ُـرَرَ َمرررررر‬
‫ررر ٔبركرورالراً‬
‫وػِصرر‪ٛ‬كراًفِمرخََارمنرذاللرمجؽر‬
‫ر رر ررر رررررررر رررررر رر ر ر رر‬
‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر رر ر رررر‬
‫يراًيترمسوُار‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر‬
‫كصوارتحـغرا‬ ‫رحولررر ٔبرهنمر‬ ‫رررررِ ََحرِرُرر رُ‬
‫رمر‪ٝ‬كرر ر ر‬ ‫ررررررسرٍنررروراًرر ُـرَرَ َمر رَ‬
‫اءرز‬ ‫حِررذازثرمجميررر ٔبركرورالرا‪٢‬كف‬
‫رر رر ررررر رر ر‬
‫رررر ٕاررنررراررر رر ررررر ر‬
‫هفصذثرنامرَكنررر‬ ‫رررصرامةر‬ ‫خّكَوٍر‪،‬روإلررركر رررررررر‬
‫ميةرًِاروإلره‬ ‫رنراسررر رر رررررر‬ ‫رمياانر‪،‬روعمرِفراْكلِلةرحزءرمنراإلرميرَرانررر ٕار ررر‬
‫ارٕررررررر رر ررر رررررر ر رررر ررر‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررر ٔبرر ر‬
‫مصضمر‪.‬‬ ‫صضمرِفررروراكؽر‬
‫رررر ر رر‬
‫رميانرؿَلرنف‬ ‫حاهلمر!رفاحذجر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ررررررر ر رررر‬
‫رؿَهيمرمبارسمعوٍرمنرررارٕرر ررر‬ ‫ررررررررر رر رر‬
‫هلِاذرابّكروررر رر‬
‫ازخر‬ ‫رررررررررالاررررررر ر‬
‫اًخعسًقرابًلَةرحزءررَثنرمٌَر‪،‬رو‬
‫ررررورررر ر رر رررررر رر ر رررر ر‬ ‫نراًيعقرررابررر رر رر ر رررر ررر‬
‫ٌَسانرحزءرمنراإلرميرَرانر‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبر ررررر ر‬‫ومـَومر‬
‫رررر‬
‫ر‬
‫ررررررر‪-‬ر ٔبرورمارتَلَرمٌَر‬
‫رررررررررررررر‬ ‫رررر ٔبرحرزراءرمـار‬ ‫حزءرَثًرر‪،‬روإلرًعسقرمسميرمؤمنرؿَلرثرشررر ٕاررإلررر ٕار رررر‬
‫رراراسررر ر ررررر‬
‫خّكيراًثالزةر‬ ‫ر ررررر ررررر ررر ر ر ررر رر ررر رر ررر ررر‬
‫انرِفرشءرمنرمسربرٔ ررر‬
‫ٌكرمنررر‬ ‫وكسزرؿَََر‪-‬روؿَََرمفرشهواراًـصةرهعلوارابٌَسانرحفعَوارصُررررر ررر‬
‫ئارمنراإلرميرَر رر رر رررر ررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر‪٢‬ك رَسرارئيررر‬
‫ررر‪-‬ر رحفسذررورارا‬
‫رميانرِفرنشارونشار‬
‫هلمرؾيسضمرررارٕرر رر ررر ررررر‬
‫ررررورررررر ر‬ ‫ارؿربرا‪٢‬كخلسمونرتل‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر!ر‬
‫رررروًرِرَ رَرشرررر رررررر رر ر‬ ‫َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصتر ُوتررَِرةررر ٔبرورا‬
‫ؾحسراًصَحنرجنرؿَلرجنررر ُمر ّحرمر ررر ر رر رر‬
‫سراّكوسي‪.‬‬ ‫‪1‬رر رر رررر ر ر ررر ررر ررر‬
‫‪2‬رساذرا‪٢‬كسريرِفرؿ‪١‬كراًخفسرير(رر‪6‬ر‪/‬ر‪698‬ر)‪.‬‬
‫‪133‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ارابًصترُوتررَِرةررر‬ ‫ررر َلرار رَلر ٔبرهنمر‬

‫ررربرٓمٌررورررررر‬ ‫ةرابًاكميررر‪-‬ر ٔبر رر رررر‬
‫يرشءرمنرررارٕرر ررررر رر‬
‫رميانر‪.‬رفىِفرً‬ ‫انرؿَلرثوحِسراًصترُوتررَِر رررر رر‬
‫اراإلرميرَر ررر ررر ر رر ررررر‬
‫رررورررر‬
‫و‪٠‬كرًعَل‬
‫رررر‬
‫ر‬
‫رررر ٔبرر ر ر ررر رر رررر رر رررر رر رررر رررر رر ررر ررر‬
‫ًعسقرؿَلرشءرمنرشءرمنرشءرامسراًلكر؟!رالكرو‪ٝ‬كر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ٌَـجةر‪،‬ر‬ ‫رررَيرررر ر‬
‫؟!ر‬
‫رررررتفرورررار‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررررررر‬
‫ةر‪،‬ررفلسراؿ‬ ‫رمياهنمرِفراًصتر ُوتررَِر ررررر ر رر‬
‫ةرونفصضمرِفرا‬ ‫روِفررر َُر َشراررر ٔبرر رررررر ر ررر ررر ررر رر‬
‫ًضارزذرِصحيرؿَلرمنرًعَقرررارٕرر ررر ررررر‬
‫ررر ٔبرركصوار‬
‫رررر‬ ‫ثلولررر ٔبرهنمر‬
‫ررررروررر ر‬ ‫ررررررررور ررررر رررررر‬
‫ثعفِمرحبلِلةرحاهلمر‬ ‫ابرلرًرُوررَُِرةرررو ٔبرِشهروررر رررر رررر رر ررررر رر رر ررر ر ر‬
‫ارِفرراثراًوكتر‪،‬رفىِفرإلرحىونرذكِلار‬
‫ررررمبر َ رَسرارئرِ رر ررررر‬
‫يرِفراًصترُوتررَِرةررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةرررو ٔبرِشهرورررارِفررر َمر رَسرارئرِ ررر ررررررر رر رر ررررررر ر‬
‫يرفعازوارمرشننير؟!ر‪،‬رونش‪ٛ‬كررر ٔبرركصوار‬ ‫مبر َ رَسرارئرِ ررر‬
‫يرمنرا‬
‫رررر ر‬ ‫و ٔبرِشهرورررارِفررر َمر رَسرارئرِ ررر ررررررر رر رر‬
‫يرفعازوارمرشننير؟!ر‪.‬‬
‫رر‬

‫‪134‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ر‬ ‫ررلرًرُوررَُِرةر‪:‬‬ ‫ازرتـغرمرشيكراًـصةر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرراب‬

‫مثٍكرمنرررارركٕرصرررررر ررر ر ررررر ر رر‬ ‫فعيرِفر رررهصررر ٔبر رر ررر‬
‫اْكجررروراًررزَكتر‬
‫رررر‬ ‫ررروررراًعَامر‬
‫رررررور ر‬ ‫اًعالتر‬ ‫ررررروررر ر‬
‫رررررررررروراٗكؿاءر‬
‫فـالراًـحاذرمنراًـحاذتر‬‫اذر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔررر رررررررررر‬ ‫ةرُوررراررفٕرصرررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررر‬ ‫فذوحِسرا‬ ‫رر ر رر‬
‫ررررروراًررصرهوغر‬
‫ررر‬ ‫ررررورا‪٢‬كررصراكدةر‬ ‫ررروار ٕإلررانتةر‬ ‫هةروالاسر خلازةر‬
‫رررررررورررراًخرضغر‬ ‫ررراررررر ر‬ ‫اًصخاءروالاسر خـ‬
‫آكوفررروررر رررررر ر‬ ‫رررور ر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كحبرررورررراًيشزر‬ ‫ررررور ر‬ ‫اًعسكةر‬ ‫وررر ر‬
‫منراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررزابر‬
‫ررررو ٔبر رذيررر‬ ‫فـالراًـحاذر‪،‬رمفنررربرٓر ررر‬
‫ا‪٢‬كسذروكريرر‪ٛ‬كرمنررر ٔبرررر رررررررررررر‬ ‫ا‪٢‬كياخاتروظَةراًـونررروررر ررررر ررر ررر‬
‫ررروررررر ررررر رر ررررر ر‬ ‫اًسجوذر‬ ‫وررر ر ر‬
‫رررر‪٢‬كرَرَسرارئرِيررر ٔبر رررر رررر‬
‫ورتـضِارمثررر‬ ‫رهبشٍرا‬ ‫كصر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ر‬
‫مارمنررر ٔبرر رر‬‫رررر ٔبررررر‬‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪،‬ر‬
‫ًمرهلرفِورمؤمنراب‬
‫ث‪ٜ‬كراًـحاذاثرهلرإلرررِشر رر رررر ررر رر‬ ‫ر ررررررررر رر رر‬
‫رررر ر‬ ‫ررروٕارنر ر ر رر ررررر‬
‫هعقرهبارتَسرارهَر‪.‬‬ ‫ورِفرتـضِارفلسرررر ررررررر رر‬
‫هلضِارونفصرهبار‬ ‫ررررٔب رر رررر رررررر‬ ‫ِشكرمؽر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر رررر‬
‫ركريٍرفهيار‬ ‫رٔب ر ررررر‬
‫ررررشر رهونرمـَر‬
‫رررررر‬ ‫رررَكهرورارٌ‬
‫ررررور رًىهنمر‬ ‫ًلصونر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔهَرا‬
‫رررر ٕإلررهلر‪،‬ر‬ ‫رررررتر رفونررروررر رر رر‬ ‫وكسرررزختررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارًـ‬
‫ررر ٔبرهنمر‬
‫ررر‬ ‫ارمرشننيرِفراًـحاذترِشكروسائطرو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كر‪٠‬كرًليررر ٔبر ر ررر‬
‫حسرؾهنمر‬ ‫ظححرورررر رر رر رررررررررر ر ررر ررر ررر ر رررررر‬ ‫ررررربرٔ رر‬ ‫ررررو ٔبر رررررررر ررر‬
‫ظياماروكريرر‪ٛ‬كر‪،‬رف‬ ‫ٔبروَثانر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررخاءر‬
‫رررر ٕار ررر‬
‫رىلركومر‬ ‫وروحسرورررار‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررررررررررررر ر ر ر رر رَ‬
‫رابًـحاذتر‪،‬ررفاًصسولرظر رَلرر رُ‬ ‫اراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرراررًِار‬
‫ٕرررر ٔبر رررر‬ ‫ررررورررر‬ ‫ءامٌ‬
‫منراًـصةرِفراّكاََُةررَكهوارًـصفونر‪ٝ‬كرؾزروخيروًؤذونرتـغرا‪٢‬كياسمررفاكهوارحيجونرر‬
‫رررررور رًون‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررروربرٓرر رررر رررر رر‬
‫ًِِتمرمنرذونر‪ٝ‬ك‪،‬رًل‬ ‫ًىهنمرًـحسونررررٔب ررر‬
‫ظيارممر‬ ‫ررررور ر رررررر رر‬ ‫ارًعَونراًعالت‪،‬ر‬
‫ررررَكهرورررر رر ر رررر ر‬ ‫ًعَون‪.‬رو‬ ‫رررور رر ر‬ ‫ًعومونرر‬ ‫ور ر رر ر‬
‫رررر‪1‬رروَكهوارِفروسىِمررًسؾونر‪ٝ‬كرتسؿاءرٌرشهونرفَِرمؽر‪ٝ‬كر‬ ‫را‪ٟ‬ك رُرسررًرْرَفىر ر‬
‫{ررر َمراررهرَ ْـر ُحرررُسرُ ْضمررارررإلر رًِ َُررَل ّرِصترُ رررَوانرارررَىلررر ررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ثـاىلروِفرثَحُِتمرهيَونرتخَحَاثرنثريتررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ووزذرؾنررر ٔبر رر ررر ررر ر‬
‫ىبرظاًةركوهلر‪:‬‬ ‫ر رررررر‬
‫مََمراًياشرًُسرهلرِشًمر‪...‬رُوراًوُاةروا‪٢‬كحسيرا‪٢‬كـَس‬
‫ومنرَتتراًسامءرهلرحبقرر‪...‬رومنرفوقراًسامءرهلرؾحَس ر‬

‫‪1‬ر[سوزتراًزمص‪]8:‬‬
‫‪135‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫فونرهلررر ٔبر رررررر ررر ررررر ر ررر‬

‫سامءاروظفاًتر‪.‬رًىهنمر‬ ‫ررررررررورًـررصر ر رر‬
‫ررررٌَـحاذتر‬ ‫فونر‪ٝ‬كرررارٕررررر‬
‫رًِارمسرررخحلا‬ ‫ررررصر ر رر‬ ‫وفَِرمارًسلرؿَلررر ٔبرهنمر‬
‫رررَكهرورارًـ‬ ‫ررررررررر ر ررر‬
‫ررررررر َلرررَاٌكرر‬
‫ِسرهلرررثرَ َـرررَاَلرررخماًفةرم‬
‫ررررررور رِحر رر‬
‫خىربرؾنرجترصرًسراًخ‬
‫تـضِمراسررر ر ررر رر‬
‫ررروررر ررررر‬ ‫ٔبرِشهرورررررررر رررر رر رررر ررررررر‬
‫ارمـَركريٍرفصذثرؿَهيمرؾحاذُتمر‬
‫اًياشرفداءرابٓكرسانرواًحوازر‪ .‬ر‬
‫‪1‬‬
‫رررلرًرُوررَُِرةرررور رًىهنرمررر ٔبرِشهرورررار‬ ‫ًنير‪ٞ‬كراب‬ ‫ررررصر رر‬ ‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارمل‬ ‫رررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬رمدررَيار‬ ‫ررر ٔلررررًحاينرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار َلررررراًضرررَخرا‬
‫رإلركٍكررر‬‫رهلرذاًقررر ٕار ررر‬
‫ارًؤمٌونررر ٕابر رر ررر‬ ‫نرا‪٢‬كرشننيرررَكهرورررر ررر ر‬ ‫هـصفررر ٔبر رررر رر‬ ‫رررررر ر‬ ‫‪:‬ر(ولكيا‬ ‫فهيارف‪١‬كرٌسموارمؤمٌنيروإلرموحسٍنر‪-‬رررررررر‬
‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررَطرر‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫نرحِرررركرَار َلر رَ‬
‫‪:‬ر{رو‬ ‫رررررصبرٓ رر رر‬ ‫رىلرر‪ٛ‬كراًل‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫انذزترخسر ًارر ٔبررًضررًا‪،‬ررر ٔبرصازر‬ ‫ررررر ر‬
‫تنير‪ٝ‬ك‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررور رر‬ ‫اًوسعاءرتُهنمر‬
‫رررررروررر ر ر رررررر‬ ‫سخةراؾخلاذراًضفـاءر‬ ‫رررثر رر ررررررررررر‬ ‫ررررر ٔبرهَر‬‫مروِشوِمر‬ ‫ررر‪2‬رروتنيرسخةرضالهل ررر‬ ‫ًرَ ََر ُلروًرُ رنررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كرر ر‬
‫رِ ‪3‬‬
‫ررررررِا‪ٙ‬كر رٍَنرر‬
‫{رو‬
‫ررر رَ‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬كر ر‬ ‫ونرر َُر ُؤرإلررِءر رُرصر َفر َـرار ُؤرررَانر رِؾ ْيرررَسرر ر‬ ‫رضررُ ْضمر رَروررإلرررًر َ ْير َفر ُـرِررْرمُر رَروررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬ ‫رونررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر َمرررارإلرررًر َ رُ ر‬ ‫ونرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫رررًر َ ْـر ُحرررُس ررَ‬
‫{رو‬
‫رَ‬
‫رًفؼةر‬
‫ررر‬ ‫ررررريرًاررر‬
‫ٌَجاََُنيرجتسرنث‬‫وِفرصـصرررر ررررر رر ر‬ ‫رررر‪ 4‬ر رر رر‬ ‫را‪ٟ‬ك رُرسررًرْ َفرىر ر‬ ‫رر َاختررُشروراررررِم رْنرر ُذرورِهرَِرربرررْورًِ ََر رَاءررر َمراررهرَ ْـر ُحرررُسرُ ْضمررارررإلر رًِ َُر َلررّ ِصتر ُ رررَوانرارررَىلررر ررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ظيامرعمروسائط‪،‬روعمرملصابثررر‬
‫ررررل ررررر ررر ررر رررر رررر رر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫نرُشٍرا‬ ‫ًىهنمرًـخلسونررر ٔبر ررر‬
‫ررررور ر ررررررر رر‬ ‫ررررررورررًـؼمررورهَ‪،‬ر‬ ‫ٌسَمونرتَ‪،‬ر‬ ‫ار ٕإلررهلررروارٓكرراَررًِقرررور ررر ر‬
‫رررررر)ر‪5‬ر‪ .‬ر‬ ‫رررررورارتَ‪.‬ر‬ ‫رراراسر خلاز‬ ‫ررر ٕار رررر‬ ‫ًلَهثمر‬ ‫نررهصُاروذؾوُتارُورضامنرررًررُسررر رر ررررر رررررر‬
‫خجَةرهلمر‪ٝ‬كرذؿاءضمرررورررر‬ ‫رررورٔب رررر ررررررر ررررر رر رر‬ ‫ررر ٕإلررهل‪،‬ر‬ ‫ًرِرَ رَشارا‬
‫مدحرررِفررهصرمـصفِتمرتبٔنر‪ٝ‬كرُورا ٕإلهلرا‪٢‬كس خحقرٌَـحاذتروٕاكصازضمرهلرتحـغرمسائيرا ٔلًوَُةر‪ .‬ر‬
‫ررر‪ 7‬ر‬ ‫ونرر)ر‬ ‫رشررُن ر رَ‬‫رر ررِ‪ٟ‬كرارررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬ ‫رررر َمرارررًرُرْؤررِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪-‬‬ ‫ر‬ ‫ي‬‫ر‬ ‫خ‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫رو‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ز‬
‫ر‬‫ر‬‫ؾ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬ ‫‪-‬‬ ‫‪:‬ر(روكوهلر‬ ‫ر‬ ‫زَحَر‪ٝ‬ك‬ ‫ر‬‫‪6‬‬
‫رررررصر رًسيرر‬ ‫كرَار رَلرا‪٢‬كاح‬
‫ر‬ ‫رررررررر ٔبر رررررررر رر رٔ‬
‫ررررشر رهونررر‬ ‫رإلروضمرم‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫رررر ٕإلررهل؛ر‬ ‫نَثضمراب‪ٟ‬كررترربرٔهَرا‬
‫ررر ر ر ررر ر‬ ‫ي‪:‬رومارًؤمنرب‬ ‫حسُام‪:‬رِفرررالاؾخلاذ؛ر‬ ‫ررر ٔبر ر ر رررر‬ ‫اروَجني‪:‬ر‬ ‫حير رمتيررر َُر َشرررر ر‬
‫ررركرُ رْيررًرَرْورررَرَكر رَنرر َمر َـرَرررُربر ٓ ًِرِرَ ٌةرررَرَرْكررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬
‫ونررارر ًراررر‬ ‫ًِة؛رنلوهلررر‪-‬رثـاىلر‪:-‬ر(‬ ‫رررربرٓررررررر ر‬ ‫رررًدرر ررررررر ر‬
‫سمَة‪،‬رومسوُار‬ ‫وَثنرِفرا‬ ‫ررررروار ٔلر رر رر‬ ‫ار ٔلرظيامر‬
‫ر‬
‫رِالر)‪.‬رر ر‬ ‫رررًرْ َـررْصررِصرر رَرسرخرِررً‬ ‫ررررَىلرررِ يرا‬ ‫رَإلرترْ َخر َلررْرورارا‬
‫ر‬
‫ررر ٔلررررًحاينررر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ2610‬ؼ)‪.‬‬ ‫ررررر ٔلر رر ررر‬
‫صلوذزيرا‬ ‫هوخرجنرَناِترجنررربرٓذم‪،‬را‬
‫جنراْكاحر ر ر ررر رر رر ررر‬
‫سرانِصراٗكٍن‪،‬رر ر ررر رر‬ ‫‪1‬ر ٔبرر رررر رررر ر ر‬
‫تورؾحسراًصَحنررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬
‫‪2‬ر[سوزتراًزمص‪.]8::‬‬
‫‪3‬ر[سوزترًووس‪.]2::‬‬
‫‪4‬ر[سوزتراًزمص‪.]8:‬‬
‫ررر‪)9/9:‬رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫ررر ٔلررررًحاين(ر‬ ‫ذزوشررررٌَضرررَخررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬
‫سرانِصراٗكٍنرا‬ ‫‪5‬ر ررر‬
‫ررر‪ُ888‬ؼ)‪.‬‬ ‫ًسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫رررررررصر ر رررررر ر‬ ‫رررر ٔبرر رررر ر‬
‫تورمٌعوزرا‪٢‬كاح‬ ‫سرجنرمحموذ‪،‬ر‬
‫‪6‬ر ُمر ّحرمرسر رجنررر ُمر ّحرمر ررر رر ر‬
‫‪7‬رررسوزترًوسفر‪.208‬‬
‫‪136‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔبروررر‬
‫وَثن‪،‬ر‬ ‫ررررروار ٔلر رر‬
‫ررر ٔلرظيامر‬ ‫اركريٍ؛رمنرا‬
‫رإلروضمرؾحسرورررر ررررر‬‫نَثضمراب‪ٟ‬كرر ٕار ررر رررر‬ ‫ررر ر ر ررر ر‬ ‫رررررررر رر رٔ‬
‫ًؤمنرب‬ ‫ررر ٔبري‪:‬رومار‬ ‫ررر ٕارِشر رر رررررر‬
‫اكرِفراًفـي؛ر‬ ‫اًثاين‪:‬ر‬
‫وررررر‬
‫نَثضمررر‬‫ررر ر ر‬ ‫رررر ٔبر رررر ر رررررررر رر رٔ‬
‫ورًلول‪:‬رومارًؤمنرب‬ ‫)رتلَوهبمر‬ ‫ونر ررررر‬ ‫ررررررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬
‫رشررُن ر رَ‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك رررر رر‬
‫)رتَساهنمر(ا‬ ‫رررر َمرارررًر ُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬ ‫ٔبر ررر ر ر‬
‫نرٍىونر(و‬
‫ر‬
‫َ‬
‫‪1‬‬ ‫ر‬
‫ررررر راىِتيير ر‬ ‫ررررشر ر رر رررر ر ر رر ررررر‬
‫هونرِفراًضىصرهلرثـاىل‪.‬ر)‬ ‫رإلروضمرم‬
‫ررر ٕار ررر‬ ‫رثـاىل؛ر‬ ‫ررررررررر ٔبر رررر ررر ر‬
‫هنارمنرا‪ٟ‬كررررر‬ ‫اب‪ٟ‬كرررِفراًيـمةر‬ ‫رر‬
‫ر"رتلَوهبمر)رفِمركسررر ٔبرركصوار‬
‫رررر‬ ‫ونررررررر ررررررررررر‬ ‫رررررررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬
‫رشررُن ر رَ‬ ‫ر"رتَساهنمر"را‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬كررررر رر‬ ‫واًضاُسركوهلرر(ر رَ"ورر َمرارررًرُرْؤرِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫ر‬
‫ارؾنراؾخلاذضمررر‬
‫رررورررر رررررررر‬ ‫ررربً رر رررر‬
‫سًِتمروختَف‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫هفسراًحاةرت‬
‫دصيرمنرررر رررررر‬ ‫رىاكزضمررر َمر رَسرارئرِيررر ٔبر ر ر ررر‬ ‫رررورررهلضرورارررارركٕرصرررازضمرررابرٕر رر‬ ‫تربرًٔ رر‬
‫سًِتمر‬
‫ررررر رلًرُوررَُِر ررةر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررور رًىنرررارركٕرصررر ررررر ر‬
‫ازضمر‪٠‬كرٍىنررر‬ ‫ررررٔبركصواراب‬ ‫ررربرٔهنمر‬ ‫ررررررررٔبررررررر رر ر رررر ر‬
‫فـاهلمر‪،‬مثرِصخراًضررَخرت‬ ‫تلَوهبمروؾنررراروسر َاكِمر‬ ‫ررر رررررر‬
‫رررر ٕار ررر‬
‫رإلروضمررر‬ ‫نَثضمراب‪ٟ‬كررترربرٔهَرا‬
‫رررر ٕإلررهلر؛ر‬ ‫ررر ر ر ررر ر‬ ‫ظيرف‪١‬كرًـسرررارٕرررررررر رر ررر ر رررررررررررر رر رٔ‬
‫رمياانر‪،‬رور‪ٛ‬كرىفركوهلر‪:‬ر(ررومارًؤمنرب‬ ‫ررر رٔل ر ررر رررر‬ ‫َكمالرمنرا‬
‫رر ررر‬
‫رمياانر‪،‬رتيرُوررر‬
‫ٌَسانرًُسرررارٕررررررر ررر‬ ‫رررربرٓررررررررررررررر‬
‫ًِةر)رر‪،‬رفاًخَفغرررابررر رر رررر‬ ‫رررًدرر ررررررر ر‬
‫سمَة‪،‬رومسوُار‬ ‫وَثنرِفرا‬ ‫ررررروار رٔل ر ر رر‬ ‫ررر رٔلظيامر‬ ‫مررشر رهونرا‬
‫ازحَرفَُسررر‬
‫يرحروررررررررر‬ ‫رررر َـر َمر رر‬ ‫رررر رر ررر رر‬
‫يىدترؾنرظرصرًقراً‬ ‫ررررررر ٔبرورث‬
‫هَروذاًفرر‪ٛ‬كركَحَر‬ ‫انر‪،‬رمفنرثَفغرتَساررررررررر ررر‬ ‫حزءرمنراإلرميرَر ررررر ررررر رررر‬ ‫ر رررر ررر‬
‫ر‬
‫مبؤمنروإلرًعَقرؿَََرمؤمٌار‪.‬‬
‫ر‬
‫مدحررِفررهصركولراًض َخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةرِفرمـصفةرا‪٢‬كرشننيرً ٔلًوَُةر‪ .‬ر‬
‫دصراًصسيرمحمسررر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬روُور‬ ‫كالراًض َخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةر‪2‬رزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر(روربرٓ ر رررر ر ر رر ر‬
‫ًشهصونر‪ٝ‬كررر‬ ‫ًخعسكونرررور رر رر رر‬ ‫زسهلر‪ٝ‬كررر ٕاررىلررر ٔبر رانشرررًرررر رر ررر ر ر ر‬
‫خـحسونروحيجونررروررر ر رر ر‬ ‫ررر ٔبر ر ر رر‬‫ُؤإلءراًعاْكني‪،‬ر‬‫ا‪ٙ‬كيرهرسرظوزر ر ر ررررر رر ر‬
‫رىلر‪ٝ‬كررر‬‫ًسرمهنمراًخلصةررر ٕار رر‬
‫رررصر ررر ررررررر ر‬ ‫رررررور رًونرى‬‫تنير‪ٝ‬ك‪.‬رًل‬ ‫رررور رر‬ ‫ًىهنمرجيـَونرتـغرا‪٥‬كَوكاثروسائطرتُهنمر‬
‫رررور ر ررر ررر ر رررر ررر رر ررر ررر ررر رررر‬ ‫نثررريرا‪،‬ر‬
‫ررر‪-‬ر‬ ‫ًسرصفاؾِتمرؾيسٍرمثيرا‪٢‬كالئىةروؿُىسرومصميرررو ٔبر ر رررر ر ررر رررر رر ر رررررر رر رر ر‬
‫انشروكريضمرمنراًعاْكني‪.‬رفدـرر‪ٝ‬كرمحمسار‬ ‫وىرصر رر رررر ررررر ررررر رررر رر رررررر رررر ر‬
‫وخيربضمررر ٔبر ررر ررررررر ر‬
‫نرُشاراًخلصةررر‬ ‫ررراررجٕرصر راُميررر‪-‬رؿَََراًسالمر‪-‬ر ر ر ر‬ ‫جيسذرهلمرذٍنررررٔبرجهيمر‬
‫ظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ر ر رررررررر‬
‫ررررررر‪3‬رر‬
‫رمٌَرشءرإلر‪٢‬ك‪ٜ‬كرملصةروإلرًييبرمصسيرفضالرؾنركريُام‪.‬ر)ر‬
‫والاؾخلاذرحمغرحقر‪ٞ‬كرإلرًعَحرررررر ررر ررر رررر ر ررر رررر ررر ر ر ررر ر ررر ررر‬ ‫ر ررررررر ر رر ر رر رر ررر رر رُ‬

‫رررر‪8‬ر‪/‬ر‪1;7‬ر‪.‬ررتخحلِقررذ‪.‬رجمسيرابسَوم‪.‬‬ ‫رررربرٔورًالرثررر ٔبر ر رررر ر‬

‫رُيراًسريرة)رر‬ ‫ررررررصر رًسير(ث‬ ‫‪1‬رررر ر‬
‫ثفسريرا‪٢‬كاح‬
‫‪2‬ررمحمسرجنرؾحسراًوُاةرجنرسَامينراٍمتمييراًيجسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ2108‬ؼ)‪ .‬ر‬
‫ررر ٔلر رول‪.‬رر ر‬ ‫‪3‬روضفراًض هباثر–رررر ر‬
‫اًفعيرا‬
‫‪137‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر‪-‬ر(ررنامرَكهوارًسؾونر‪ٝ‬كرس ححاهَروثـاىلرًَالروهنازا‪،‬رمثرمهنمرمنرًسؾورا‪٢‬كالئىةر‬ ‫وركالررر ٔبررًضار‪:‬ر‬

‫رررر‬
‫هخِارمثيرؿُىس‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبروررررررررر رررر‬ ‫رررورررارهلررر ٔبر ررر رر رررر رر رر ررررر رررر ر‬
‫ورًسؾورزخالرظاْكارمثيراًالث‪،‬ر‬ ‫ررررُضفـ‬ ‫هبمرمنر‪ٝ‬كرً‬‫رررررصررررر رر‬ ‫ٔلر ر رر ر ر‬
‫خيرظالهحمروك‬
‫رذالضراًـحاذتر‬
‫رررررررررر‬ ‫كاثَِمرؿىلرُشاراًرشكروذؿاضمررر ٕاررىلررر ٕار ر ر‬
‫نرزسولر‪ٝ‬كررر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ررررررررر ررر ررررر ر رررررر‬ ‫وؾررصرفتررر ٔبر ررر ر ر رر‬
‫رررررررذتروًىهنمر‬ ‫اؿارمنراًـحا‬ ‫ررررصر رفونررررٔبهرورررررر‬ ‫‪ٞ‬كروحسٍر)ررروِفرر‪ٛ‬كرثرصحيرمنراًضرررَخررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارًـ‬ ‫رررر رررررررر ررر ررر ر ررر رررر‬
‫ارمؽر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررر رٔل رررر ر‬
‫هنمراختشرورررررر‬ ‫ررر رٔلر ررررر‬
‫ًوَُةر؟!ر‬ ‫افِمرتحـغرمسائيرا‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر!رفَامرارزذذانراؿ‬
‫رررررررررررررررررررررتررررررررر ررر ررر‬ ‫َكهرورررر رر رر‬
‫ارمرشننيرِفرا‬
‫رررررورٔبِشهروررر رررر ررر ررررررررررر ر‬
‫ارِفرتـغرمسائَِارو‪٠‬كرٍىنررر‬ ‫ًضاراختشروراررررٔبهساذار‬
‫ررررٔبر رررر ر‬
‫ررررررررٔبهنمر‬
‫رررررررصترورتَةرمؽر‬ ‫ررررررترافِمرابً‬ ‫رٔب ررررررررررر‬
‫هساذار!رو‪٠‬كرىصذراؿ‬
‫ررررروررراًعروراةررررٔبهنمر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر‬ ‫ررروراراب‬
‫ةرو‪٠‬كرًؤمٌ‬ ‫ررربرٓمٌررورارابً‬
‫ررررصترورتَرر رررررر‬ ‫ررررررصرٍصررررٔبهنمر‬ ‫اكررصررر رر ررر ررر رررر ررر رررر ررر‬
‫ازضمرذاًعا!؟رومنرر‪ٛ‬كرًـ‪١‬كرفساذرثل‬
‫رررررررفرِيار‬
‫رررر‬ ‫رررروار رٔلرًوَُةر‪.‬ر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫ارمسائيررررٔب ر ر ررر‬
‫دصيرمنراً‬ ‫رررررورٔبر ر ررررر ر‬
‫ىىصواروحجسرورررر ررر‬ ‫رررروار رٔلرًوَُةر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫رٔبر ررررررر ررر ررر‬
‫كصوارتحـغرمسائيراً‬
‫تونرهبار‪ٞ‬كرثـاَلرررور رًىهنمر‬
‫ررر‬ ‫رررررصر ر رر ررر ررررر‬ ‫اؿارمنراًـحاذاثرًخل‬
‫ررررزرفنيررراهرورررررر ررررررررر‬ ‫رررررررَكهرورارؿا‬
‫نرمرشيكراّكاََُةر‬ ‫زختراًضرررَخررر ٔبر ررر ر ررر‬ ‫ركسررر ٔبررر رررر‬
‫جيـَونرمـَرِشٍاكرًخزشوهَرصفِـارهلمرؾريسر‪ٝ‬كر!رفَامرؾحسوار‪ٝ‬كرثـاَلركريرخمَعنيراًـحاذترهلرثـاَلر‬
‫رررارركٕرصرررازضمررر‬
‫حيةرومارًَزمر‬
‫ررررررصرررررررررر‬ ‫ررررر ٕاررإلرمـ‬
‫ررررار رهسُتمراً‬ ‫ػِصرِشوِمر‬ ‫ررررررررر ٔبر رر رر‬
‫هترَكًـسمر‪،‬رومار‬
‫‪٠‬كرًـخسرتخ‪ٜ‬كراًـحاذترتيرررَكر رر ررر‬
‫ررررر رررر ررررررررررر‬
‫يىدنير‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررررررمذرر رر‬ ‫ررربرٔ ررررررررر‬
‫هنمرًِارمٌىرصرٍنرررورًعرصرًلِار‬ ‫اسمرِصحررورارت‬‫ررررررررررروررررر‬
‫نرًخ‪ٜ‬كراًـحاذترً‬ ‫ررررررررررررررررز ٔبروراررر ٔبر رررر‬
‫هلِاذضمرًخ‪ٜ‬كراًـحاذتر!رفَامر‬‫وارررررر رررر‬
‫ررررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫ررررر ٔلررًوَُةر‬
‫ررررر ٔبرركصوارابً‬ ‫ررروراسمرا‬ ‫ررروررر رر ررررر‬
‫اًؼِوزرمثيرً‬ ‫رررررصراحةر‬ ‫تَةرذافِةرو‪٠‬كرحىنرابً‬
‫ررررصتروررررر رررررررررر ر‬ ‫ررررارركٕرصرررازضمرابً‬
‫ررروراسمر‬
‫و‪٢‬كارَكرهترً‬
‫ازضمر!رمارًسلرؿَلررر ٔبر رررر‬
‫هنمركريررر‬ ‫ررررارركٕرصررر رررررررر ر ررر‬ ‫ررروراسمر‬‫إلرفِمر‪٠‬كرًَزتمررورارً‬
‫ررررررروٕار رررررررررر‬
‫رررابرٕررىاكزُار‪،‬ر‬ ‫ررررررررررصراحةر‬
‫رررورارؾياءراً‬ ‫و‪٠‬كرًخحمَ‬
‫ررررر‬
‫فعنراًياشررر‬ ‫!رتيرضمرمنررر ٔبرر ر رررررر‬
‫مـخلسٍهنارًلِيار!روإلرثؼيهنمرَجٍكركريرمسزننير‪٢‬كـاينرالكرممروإلرٌَواسمَرررر رر ررر‬
‫ًسونرررابررررٌَفغررر‬ ‫ررررو ٔبر ر ررررر رررر ررر‬
‫زخسِمركسمارِفراسرررخررصراحرمارٍ‬
‫ررررررصر رر‬ ‫ررربرٔرررًفاػِار‬ ‫ؿَمِمرتَلةراًـصةرررو ٔبررررررر ررررر رر‬
‫زلَِمرِفراًخالؾةرت‬ ‫و ٔبررررررررررررررر ر‬
‫ا‪ٙ‬كيرٍصًسونر!ر ر‬
‫ر‬

‫‪138‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصركسمرتـغرا‪٢‬كرشننيراب‪ٞ‬كرثـاَلر‪ .‬ر‬
‫نرًيىصر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫صِصرمنررر ٔبر رررر ر‬ ‫نرحيرصرررو ٔبر رر ررر‬ ‫نَثرمنررر ٔبر رر ر‬ ‫رررر ر ررر‬ ‫رر ررررررررر رررر ررر ررر ر ررررر ر رر رر ر ررررر رٔ‬
‫وكسروكؽراًلسمراب‪ٞ‬كرمنرمرشيكراًـصةرِفرالكرممروُشارب‬
‫رررررريرَلر رررر ررررر ررررر ررر رررر‬
‫وُار‪ٞ‬كرثـاَلرو‪٠‬كرجيـَوُارهلررر‬ ‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلرررور رًىهنمر‪٠‬كرً‬ ‫رررربرٔر ررررر ررررر‬ ‫ررررصرفِتمرت‬ ‫رمنارًسلرؿَلرمـ‬ ‫رررارٕرررر ر ررر‬ ‫رنرذلرف‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫وُشار‬ ‫رر‬
‫ررر ر‬ ‫مثٍكرمارًَلر‪.‬‬‫ررر رٔلرر رررررر‬ ‫ذاًعةرفصذثرؿَهيمر‪،‬رومنرث‪ٜ‬كرا‬
‫ررر رررر رر رررر ررررررر ررر‬
‫‪1‬‬
‫ررر َؾر رْنرر‬ ‫َررور رَنرر‪،‬ر‬ ‫راز‬ ‫ُ‬
‫ر‬
‫َ ْ رُ‬ ‫ر‬‫ن‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ج‬
‫ر‬ ‫ًس‬ ‫ر‬
‫رُ‬ ‫ر‬
‫ز‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ٍ‬
‫ر‬‫ار‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ي‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ز‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫‪-‬‬ ‫‪89:88‬‬ ‫(‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫‪ٝ‬ك ْجر رُنرر ُمر َحرمر رِس ْجر رِنررربرررِِبرر رَرصرُرْ َدررَةر‬ ‫ررر َؾر ْحرررُسر رِ‬ ‫ررررَ رْى ٍصرر‪،‬ر‬ ‫ٕرررررترُورج‬‫رررإلررمامررب‬ ‫رركالرا‬
‫رررًرَمرارررىرَرَزررَلراررًرْ ُمر رْسررَِ ُمر ر رَ‬
‫ونرر‬ ‫ررركرَار رَلر‪:‬ر‬ ‫ررر َؾر رْنرر رِؾ رْى ِصر َمررَةر َمررْوررَىلررارر ْجر رِنررؾررحَرررٍاشرر‪،‬ر‬ ‫ررر َؾر رْنررربرر رِدِررَِرٍرَرِزرررًَس ْجر رِنرر َحر رِاسرر ٍمرر‪،‬ر‬ ‫َحر رِصٍر ِصر ْجر رِنرر َحرار ِسر ٍمرر‪،‬ر‬
‫رمجر رٍيرررَرهلرررُر‬ ‫رر ُُررَوررؿرَرَىلرر َررَ‬ ‫ررررَىلرر ُؾر ْخر َحررَة ْجر رِنر رَرزررتررَِر َـررَة رَرو‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرا‬
‫‪ٝ‬كر ر رر رررررررر ر‬ ‫ولرر رِ‬ ‫ونرر‪،‬رر هر َرَرؼررَصر رَرزرررُسر ررُ‬ ‫رشررُن ر رَ‬‫رررربرْك َدر رَيراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ترَرْسررًزر‬
‫ر‬
‫رررررْنررًرُرِعرَر ُـرور ٍُررٍرَرْصررُصرررُسورار‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رريررفرَ ِـر ْيرررَسر رَرظرار رِح رِةرراررًرْ َجر َمر رِيررارر رل ْررََحر ِصرر‪،‬را‬ ‫رررررْنررًرَ رُمرر ِؾر ْيرررَسرربرر َحر رٍسررِم رَنرراررًرْرَلرْور ِمرر َذررْرٌ‬ ‫رررفرَرَلار رَلر‪:‬را‬ ‫رب ْررََحررَصرر‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رررًر َ ْير رُؼررُصرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررفرَارىر ُْكررارررْنررفرَ َـرَرُ ْمتررًرْمررٍرَرَزررْلرر َرر ررَاكررِرِفرركرَُو ِجر ُْكرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررر َإلررثرُ َلرار ِثرَوراررر َُر ُؤر َإلر ِءرراررً َلررْور َمرر‪،‬ر‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررر ِظرَر ُـر ررِوينر‬ ‫فرَ َلرار َلرر ُؾر ْخر َحر ُةرر‪:‬ررب‬
‫ر ر‬
‫ررررْازرررِحر ُـرورا‪.‬رر ر‬ ‫رررفرَار ْحر َـرَرُوررررِارِفرررر ُحر ْدرررَهنرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ررراًصر ُخر ُيررارررَىلرركرَاررِث رِيررربرر ِدرِررَِ رَرورركرَاررِث رِيررربررتررَِررَِر‪،‬ر‬
‫ر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫‪ٝ‬كرر َمراررر َرر ررَاكر ِترَر‪،‬ر‬ ‫ُررررَور رِ‬
‫َصرارتر ََررر‪،‬ر‬ ‫رًررربر َ‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫َسررُصر ٍُرر َحر ِْر رُرر رَرزرربرىررر ُمر َحرمر رس رَ‬
‫ارو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪ٝ‬كرر ْ‬ ‫رررارهرْ َخر َفر ررَخررَور ِ‬ ‫رررفرَ َلرار َلرر‪:‬ر‬
‫رَجر رٍيرر‪،‬ر‬ ‫رتررربرررَابرر رَ ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫كرَار َلرر‪:‬ر‬
‫رررفرَ َدرَ َلر رْ‬
‫رررفرَ َلرار َلرر ُؾر ْخر َحررُةر‬ ‫رررركرَار َلرر‪:‬ر‬ ‫رررًرَرْورركرَررَسراررًرْ َخر َلر ِْريرَار‪،‬ر‬ ‫رربُرررْرَلكرُةر َحررُزر رٍوز‬ ‫َصرارتر ََر ر‬
‫رًررربر رْ َ‬
‫رررركرَرْسررؿرَرِ َ‪١‬كررربرر رنرر ُمر َحرمر رس رَ‬
‫ارو‬ ‫رَوارهر َمراررر َرر ررَاكرلر رنرراررترْيرََرررُر َمر َـرِرُ ْمر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫رضترُير رُرُْكر‬ ‫ىرَتر رَترراررًرْرِل ررَضؽرِركرَرْور ًمرارررًرَ ََر رْ رِ‬ ‫‪ٝ‬كراررِرّينررلررَزر رررَ ْ‬ ‫ررررر َمراررررَور رِ‬‫راسررِخرَِر َمر رِنرراررًرْ َجر َحرر رُانرراررًرْ ُمر ْفر رِسرررُس رًِ َلررْوررِمرَِر‪،‬رب‬ ‫رر‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ّ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ف‬ ‫ع‬
‫ر‬
‫رَ َ ْ ُ ُ رَ رُ رْ‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ً‬ ‫را‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪١‬ك‬
‫ر‬ ‫ـ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬‫‪:‬رس‬ ‫رر‬
‫ر‬
‫راًسر َُر ررُوفررر؟ررركرَار رَلر‬ ‫ررررررَكر رنر رُرورر ُحرور َُرِررَرمُرررر ر‬ ‫رررر َمرارررحرَرَصررْور رَنرررَركر رنر رُرزرر ُؤر ررَوسرِررْرمُر رُرزرر ُؤر ررُوشرراررلرفرَار رِؾ رَ‬
‫ير‪،‬رو‬ ‫ونررًرررَرُرُُكراررًرْ َحررِلِر َؽرر‪،‬ررب‬ ‫ُضررًابررًر َرْسر ُؾر ر رَ‬ ‫رَ رْ‬
‫ررررَىلرراررًرْ ُمر َحر رَازرررَسررِت‪.‬ر ر‬ ‫راًعررِّفرر َذرؿرَارا‬ ‫ُرر َمر رَىشررترَُرْررَهنرُ َمرارر‪،‬ررر َحررىتررارررَ ارررفرَ رَعر َيرررِم رَنرررر ر‬ ‫ررو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررذرراَر ٍُر رَروررارترْيرََر‬ ‫‪:‬رمثرر َذرؿرَاررب‬ ‫رررُ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ررر َؾر رْنرر َحر رِازررزرَةر ْجر رِنرر‬ ‫راقرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر َؾر رْنررربرررِِبرراررَسرَررَ‬ ‫ِسارئَر ُيرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رربرررَانرارررْ رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر ْذر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررركرَارلر‪:‬ررب‬ ‫وَسرر‪،‬ر‬ ‫‪ٝ‬ك ْجر رُنرر ُمر ر رَ‬ ‫‪-89:86‬ر َحرسرزرَيرَاررر ُؾر َحر َْرررُسر رِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررَكر رَنرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ررر ْؿرمر رَ‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫َرررب رَظرارترَيرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ر‬ ‫َررر ْحرذرَرَورًرْيرَارُر رَ‬
‫رارو‬ ‫رررًرْ َمر رِسًريرَرَةر‪،‬رررفرَبر رَظر ْحريرَارررم رْنررز َمر رِازررُررارا‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررًرَمراررركرَ رِس ْمرٌرَارا‬‫ررركرَار رَلر‪:‬ر‬ ‫ررر َؾر رْنررؿرَرِ ٍرَّلرر‪،‬ر‬ ‫رضر رٍةرر‪،‬ر‬ ‫ُمر رَ رِّ‬
‫ررر‬ ‫رررر رَسر رَاز‬ ‫رشررِن رَنيرركرَرْسررربرررْك َدرَرُورار‪،‬ر‬ ‫ررر رنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫رررفرََرَمرارررترََرَ َلريرَاررب‬
‫ررركرَار رَلر‪:‬ر‬ ‫رربرر َؾر رْنررترَرْسررٍزرر‪،‬ر‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرررًرَ َخر َزرررُ‬
‫‪ٝ‬كر ر رر رررررررر ر‬ ‫رَزررُسروررُلر رِ‬
‫ررر ُخرَرَرْ رِنيرر‬ ‫ررررفرَرَور َخررْسرررَانررِفهيرَ رَ‬
‫ارز‬ ‫رشررِن رَنيرراررٍرَرْهيرَار‪،‬ر‬ ‫رررًرْ ُمر رْ ِ‬
‫رررفرَ رَسر َحررْلٌرَارا‬ ‫رْئرر‪،‬ر‬ ‫ررررَىلررترَرْسررٍزر َر‬
‫ررررترَرْسررُزرر ِتررْرٌ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرا‬
‫‪ٝ‬كر ر رر رررررررر ر‬ ‫رَزررُسروررُلر رِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر;‪27‬رؼر‪187‬رُؼ)رظاحةرا‪٢‬كعيفر‪ .‬ر‬
‫ِبرصُدةراًـخيسراًىوِفر(‬ ‫‪1‬رر ٔبرر ررر ر رررر رر ررر رر ر ررر‬
‫تورجىصرؾحسر‪ٝ‬كرجنرمحمسرجنررر ٔبر رر ررررررررر رررر ر ر‬
‫‪139‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررًرْ َمررْوررَىلرر‬
‫ررررربرمرارا‬ ‫شررفرَارهرْ َفرَرَ رَترراررٍرَرْهيرَ َر‬
‫ار‪،‬رو‬ ‫ر‬ ‫رررًرْ ُلررَصررِ‬ ‫ٍرررفرَبرمرارا‬ ‫رررر َمررْوررًىلر رًِ ُـر ْلر َدررَةر ْجر رِنررربرررِِبرر ُمر َـر َْرطررر‪،‬ر‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررر ُخر ًالرررِم رْنرركرُرَصٌرْ رٍرشر‬ ‫ر؛رز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رِمرْهنرُ ْمر‬
‫ر‬
‫ر‪،‬رصر رِسًر ٌسررتر َبررُسرِررْرمُرر‪،‬ر‬
‫رررفرَ َجر َـر َيرر‬ ‫رضمرررر رَ‬ ‫‪ٝ‬كر رَنرِث ررٌريرؿرَررَس ُذررُ ْ‬ ‫ر‪:‬رضمرررَور رِ‬ ‫ُرررررَراررًرْ َلررْور ُمررر؟رررفرَ َِر ُلروررُلررررُ ْ‬ ‫رررفرَ َجر َـرَرْيرَاررهرَ ُلروررُلررَرهلر رَ‬
‫رر‪:‬رَك‬ ‫فرَبر َذررْرشرررَان ٍُرر‪،‬ر‬
‫ررررفرَ َلرار رَلررَرهلر رَ‬
‫ُرررررَر‬
‫رر‪:‬رَك‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪،‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر ر رر رررررررر ر‬ ‫ولرر رِ‬ ‫ررر َحررىتررارر ْىرررَِترَرْوراررر ِتررَِرارررَىلر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫رُضتر ُور ٍُرر‪،‬ر‬ ‫ونررارررَ اررركرَار رَلررَر ررَاكر رَ رَ‬ ‫ارًرْ ُمر رْسررَِ ُمر ر رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رررفبرَىبر‪.‬ررر ر‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫رضمرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رخير ِررَربر ْضمررَكررر ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررف َجرِرَررَرسراررًلرْور ُمررؿرَىلررربرررْنررررْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‪،‬رصرسًر ٌسررترَبرُسرِررْرمُرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رضمرررر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪:‬رضمرررَور‪ٝ‬كرنث ررٌريرؿرَررَس ُذر ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ارًرْرَلرْور ُمررر؟رررفرَرَلارلررر ْ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررفرَرَلار رَل رَرزرررُسروررُلر‬ ‫ارلكررًرَرْور ٍمرر‪،‬ر‬ ‫ررشررررُ‬‫ررر َؾر رْ رً‬ ‫ونررر؟رررفرَرَلار رَلر‪:‬ر‬ ‫ُرررررًرَ ْير َحررُصر ر رَ‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرسربررَهلر رَرْ‬
‫رر‪:‬رَك‬ ‫ر‪ٝ‬كرر ر رر رررررررر ر رر رَ‬ ‫رُمثررارر رنر رَرزرررُسروررَلر رِ‬
‫ر‬
‫ر‪،‬رلكر َحررُزر رٍوزرر رًِرِمئرَرٍة رَروررثرَ َحررِـِررا‪َ.‬رر ر‬ ‫رررررًرْرَلرْور ُمررربررًرْرٌفرررررُ ر‬ ‫ر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪:‬را‬‫رظىلرر رررررررر ر‬ ‫‪ٝ‬كر ر‬ ‫رِ‬
‫رَتررَِترَارررِم رَنرراررًرْ َمر رَعر ِصرر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫راًضر َجر ِصر رَروررارًرْ َحر َجررِفررورَرْسرخرَ رِؼر ريررَرْ‬ ‫ارَت رَترررر ر‬ ‫رُمثرراررهرَرررربُرر رَظرارترَيرَاررررِم رَنررارٌَررر َْر رِيرر رَرظر رشرررِم رْنرر َمر رَعر ٍصرر‪،‬ر‬
‫رررفرَاهرْ رَرعرَرَرْلٌرَرررَرْ‬
‫ر‬
‫رىر‪:‬راًعر رَالترررَر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ارظرَرَ َؽرراررًرَف ْجررُصر رررَران َذر رررررر ر‬ ‫ُرررفرََرَمررر رَ‬ ‫رررترَررر‪،‬ر‬ ‫ورز‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ؿَََروس‪١‬كرررً َْرَ َخررِئ رٍشرًرَرْسر ُؾر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كررررررررر ر‬ ‫‪ٝ‬كر ر رر‬ ‫ولرر رِ‬ ‫رررررَابر رَثر رَرزرررُسر ررُ‬ ‫كرَار رَل رَ‬
‫ر‪:‬رو‬
‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر ر رر رررررررر ر‬ ‫ولرر رِ‬ ‫ررررُسر ررُ‬ ‫رررفرَ رَعر رىلرر ِتريرَ رَ‬
‫ارز‬ ‫راًضر َجر ِصر رَروررارًرْ َحر َجررِفرر‪،‬ر‬ ‫رَتر رِترررر ر‬ ‫رررررررُاشرر ِمر رْنرررَ ْ‬ ‫رررفرَ َجر رَاءررراًي‬ ‫‪ٝ‬كرر‪،‬ر‬ ‫ِؾر َحرارذرررَر ِ‬
‫ررررْنرر َذرررَرانر‬ ‫راًضرَرَ َـررِةراررًرْ َحر ْمررَصاررِءر ِمر رَنرراررًرْ َجر َحر رِيرر‪،‬ر‬
‫رررفرََرَمراررب‬ ‫رمجر َؽرركرُرَصٌرْ رٍرشرر رِؾ ْيرررَسر َُر ِشررٍِررر ِرّ‬ ‫رررر رنرر رَ ْ‬ ‫ر‪،‬رمثرركرَار َلرر‪:‬را‬ ‫رَور َحررصررَطررؿرَرَىلرراررًرْ ِلرذرَر رِالرررررُ‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررظىلر‪ٝ‬كر‬ ‫ولرر رِ‬ ‫رررفرَ َلرار َلر رَرزرررُسر ررُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رمجر رٍيررربرر ْررََحررَصررٌر َرسر رُريرررِرِفرراررً َلررْور ِمرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر ُخر ٌيررمرْهنرُرْمررؿرَىلرر َررَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررر َر رَارز‬ ‫اضمرر‪،‬را‬ ‫ررررَظرارفرَ ْفرٌرَررُ ْ‬‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ارًرْ َلررْور ُمرررِمٌر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر َمر رْنرر رَرظرارح رُةرراررً َجر َمر رِيرراررلر ْررََحر ِصر رَ‬
‫رررر َمراررر‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رشرن رَنيرر؛ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َرررررََكر رَنررربرر ْكررَصررَرُهبرْمرراررىلرراررً ُمر رْ ِ‬ ‫رر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‪،‬رانذررَِلرر َررْ‬
‫رَحررَزرتر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ؿَََروس‪١‬كر‪:‬رَيررؿرَرِ رَلررررررَ‬
‫رررررر ر رررررَ‬
‫ر‬ ‫ًر َ ُلروررُلرًرَِرُ ْمرررررُ‬
‫ونرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررفرَ َـر رَىسررربرررْنررٍرَى ر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررررْنررًر َ رُمرررِرِفرراررً َلررْور ِمررربرر َحر ٌسرر‪،‬ر‬ ‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪:‬را‬
‫‪ٝ‬كر ر رر رررررررر ر‬ ‫رررُسروررُلر رِ‬ ‫ر‪.‬رمثرركرَار رَلرًرَِررْرمُر رَرز‬
‫ر‬
‫ولررُ‬ ‫ررررًر َ ُلر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررر ُُررَروررٍرَرْهنرَريىررر َؾر رِنرراررًلذرَر رِالر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ررر ُُررَرورر ُؾر ْخر َحررُة ْجر رُنر رَرزررتررَِر َـرة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ُرررفرَ َلرار رَلر‪:‬ر‬ ‫رَحررَزرتررر‪،‬ر‬ ‫رَظرار رِح رَةرراررًرْ َجر َمر رِيرراررلر ْررََحر ِصرر‪،‬رررفرَ َجر رَاءررر َررْ‬
‫رعر ُحرورارررارٌَررررْور َمرر ِجررَصبررِيسرر‬ ‫ررررِا ْؾر رِ‬
‫ر‪،‬رَيرركرَرْور ُمرر‪،‬ر‬‫رريرررررَ‬ ‫ُِكر َذررْرٌ‬ ‫ونرراررٍرَرْ ِهير ْمر رَرورررِفر رُرْ‬ ‫ررر رَإلرثرَ رِرعرَرُ ر رَ‬ ‫رررر ِرّينررربرررَزرىررركرَرْور ًمراررر ُمر رْسر َخررِمَررِخ رَنيرر‪،‬ر‬ ‫ررررركرَرْور ُمرر‪،‬را‬ ‫ًرَِرُ ْمر رَ‬
‫ر‪:‬رَي‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ّ‬
‫رررركرْسررؿرََ ْمررُ ْمتررربرر ِينررً رْسر رُتررتربِر رْحر َدريُك‪.‬ر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررر َخررُ رَنبرر ُؾر ْخر َحرة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫‪،‬ررَوركرُوًرُورار‪:‬ر‬
‫ُرررًرَرَلرْسرر ُمررَِئرَ رْتر رِرزررئرَ ُخر رَمرر‬ ‫رض ررْض ُخرَررر‪،‬ر‬ ‫ررر ْؾر ررَ‬ ‫ررررًرَرْورركرَرْرُريرررَكركرَار رَلر َُر رَرشراررب‬ ‫ولرر َُر رَرشرار‪،‬ر‬ ‫رتررثرَرُل ررُ‬ ‫ررررهْ رَ‬‫رررفرَرَلار رَلر‪:‬ررب‬ ‫ورَج رٍيرر‪،‬ر‬ ‫فرَ رَسررِم َؽرررَرِ رَ‪ٛ‬كررربررترُ رر رَرْ‬
‫ررر ْخررَ رُنبررر؟‪.‬رر ر‬ ‫ر‪،‬رسر َخر ْـررَ ُ‪١‬كرراررًرْ ََررْور َمررربررًريرَاررب‬ ‫راسررِخرَِررر رَ‬ ‫ررر ُمر رَعر ِفرّرَصررررْ‬ ‫رررررَير رَيررثرُ َـر ِرّررُرير رَرَي‬ ‫ررررفرَرَلار رَلر ُؾر ْخر َحررُةر‪:‬را‬ ‫رَور َحررْورفرُ رَمر رُرزرر ْؾر ًحرار‪،‬ر‬
‫ر‬
‫رررٌسررر؟رررفرَ َرررَرصررَحرر ِفر ْذر ََررٌةررِم رَنررارر رلهرْرَرعرار ِزرر‬ ‫رررر َمر رْنرر ُمر َدر رِاز‬ ‫رررفرَرَلارًرُورار‪:‬ر‬ ‫رَحرَررًةر‪،‬ر‬ ‫ررررارترْ ُيرَررراُررًرْرَو ًِررررَُسر رَ ِ‬
‫رررررب ُدررور ٍُرر رَرصرُرْ َدررُة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ر‪،‬رو‬‫رررفرَرَرَربررَسرر ُؾر ْخر َحررُة رَ‬ ‫كرَار رَلر‪:‬ر‬
‫ررركرَار َلرر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررر ِمر رْنررتر َرِِنرر َؾر ْحر ِسرراررًرْ ُمر رعر َِر رِةرر‪،‬ر‬ ‫رمعر َيرار‪،‬ر‬ ‫ررررًررَ ِىر رْنررًر ُ َحر رِازرررُسرررَانر ِمر رْنررتر َرِِنرر رَ ِّ‬ ‫ررر َإلرر ُىر رِصرررًُسر َُر ُؤر َإلر ِءر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررفرَ َلرار َلرر ُؾر ْخر َحر ُةرر‪:‬ر‬ ‫رِسرخر ٌةرر‪،‬ر‬
‫‪140‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررفرَ َلرذرَ َيرر‬ ‫ُررركرُرْمرررَرَيرر ُؾر َحر َْرررَسترررُر ْجر رَنرراررًرْ َحر رِازرر رِجرر‪،‬ر‬
‫رَحررَزرتررر‪،‬ر‬ ‫ررر َررْ‬ ‫ررركرُ ْمر رَرَي‬
‫رررركرُ ْمرررَرَيررؿرَرِ رَلرر‪،‬ر‬
‫رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪:‬ر‬
‫‪ٝ‬كر ر رر رررررررر ر‬ ‫فرَ َلرار رَل رَرزرررُسروررُلر رِ‬
‫رررفرَ َلرذرََرْيرَاررررِمرْهنرُرْمرر‬
‫رررر ُحر ِصررَخرر ُؾر َحر َْرررَسترررُر ْجر رُنرراررًرْ َحر رِازرر رِجرر‪،‬ر‬ ‫ررررارًرْرَورًِرررََسر ْجر رَنرر ُؾر ْخر َحررَة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررررَصرُرْ َدررَة ْجر رَنر رَرزررتررَِر َـررَة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ا‪ٟ‬كرر ُؾر ْخر َحررَةر ْجر رَنرررَزتررَِر َـررَة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ر ررُ‬
‫ِسرررَانر رَرسر ْحررِـ رَنير‪.‬ر ر‬ ‫رَسر ْحررِـ رَنير رَرورربر رَ رْ‬
‫رررًرَرَلرْسرر‬
‫ِسررِينرر‪،‬ر‬ ‫ررر رَ رَ‬‫‪ٝ‬كرر َمراررب‬ ‫رررار رنرر َُر رَرشراررررَور رِ‬ ‫ررررفرَرَلار رَلراررًرْ َـرحرررُاشرر‪:‬ر‬ ‫ررًرْ َـرحرررِاشررربرر رِسر رًريرار‪،‬ر‬‫رررفرَ َجرار َءر رَرزرر ُخر رٌيررِم رَنررارر رلهرْ رَرعرار ِزرركرَ رِعر ررٌري رِراب‬ ‫كرَار رَلر‪:‬ر‬
‫ر‬
‫رر ريرر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررفلارلراررلهرْرَعر رِاز‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررَزار ٍُرررِرِفرراررًلرْور ِمرر‪،‬ر‬ ‫ررررؿرَرَىلررفرَرَصررٍشررربررترَْرَرَقرر‪،‬ر‬
‫ررر َمراررب‬ ‫رررررررِاشر رَرورررْ ًَجرار‪،‬ر‬ ‫رر ُخر رٌيرربرر ْخرَرَرُحرررِم رْنررربرر ْحر رَسر رِنرراًي‬ ‫ِسررِينر رَرز‬ ‫رب رَ رَ‬
‫ِسرررِم رْنررتر َرِِنرر‬ ‫رررفرَبررِ رَ‬‫ررركرَار رَلرؿرَرِ رَلرر‪:‬ر‬ ‫‪ٜ‬كرر رَن ِصر ٍميرر‪،‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرر ِتر َمررَ رٍ‬ ‫ُررررُارْسر رُى رْترر‪،‬ر‬
‫رررًرَرَلرْسررربررًرسرررَر ررَكرر ررُ‬ ‫رررفرَرَلار رَلررَرهلررر‪:‬ر‬‫‪ٝ‬كر‪،‬ر‬ ‫ررَير رَرزرررُسروررَلر رِ‬ ‫ِسثرَُرُررَ‬‫ربررَانرربرر رَ رْ‬
‫ررر‪1‬رفِؤإلءراًىفصترحيَفونراب‪ٞ‬كرثـاَلروضمرؿَلر‬ ‫ررررهررْروَرفرَ رُير ْجر رُنرراررًرْ َحرار ِزر رِجر‪).‬ر‬
‫رررر َؾررِلِر رٌي رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫َؾر ْحر رِسراررًرْ ُمر رعررَِ رِةرراررًرْ َـرحرررُاشر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫رررر رٔلًرورَُةروًُسرمنرابةر‬ ‫ررررٔب ررر رر ررر ررر‬
‫نراْكَفرمنرابةررا‬ ‫نفصضمرًـَمِمرجبالٌكراْكَفراب‪ٞ‬كرثـاَلرومنرا‪٢‬كـَومر‬
‫رر ر ررررررررر ر ر ررر رر ررر ررررر رررر رررررر‬
‫ررر ر‬ ‫ِشكرِفررر ٔبرر ررررر ررررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلر‪.‬‬ ‫تَةرو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرمفنرحَفرتلرير‪ٝ‬كرفلسرنفصررر ٔبروررر ٔبر ر رر‬
‫اًررصترورررررر ر ررر رر رر رررر رر رررر رررر‬
‫رررررررفرَ َلرار َلرر‬ ‫ررر ر ررر رر ررررررررر رر ر رر رررررررر ر رر رر رر ررر ر‬
‫جنرمسـوذرمؽراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرِفرظَحراْكسًخِةر(‬ ‫ومثالررربرٓ ردصرر‪-:‬ر ررر رررر‬
‫ِفركعةرؾصوت‬ ‫رررر‬
‫ريرر رَ ِمسر ْـر رَتررتربِرر َحر ٍسرررِم رْنرراررًرْ َـررَصر رِةررارر ْحرذرَر رَاخررربرر ُْررَرهلرررُر‬ ‫راسر َخربر رَظرَرْ رَترركرَرْور َمر رَمرر َُر رْ‬ ‫ُؾررْصررَورترررُر رِؾ ْيرررَسر َررِ رَ‪ٛ‬كررربرر رْيرر ُمر َحرمرررُسرربرررَزبرًرْ رَتررارررْنررررْ‬
‫ر‬
‫وكر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررْنررًر َفرصرواررررَوًر َررَس ُؾر رررَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررررررِاشرر ُذرَلرًاررب‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررْوررَابر رًصرارررم رْنرراًي‬ ‫ًررربررَزرىررب‬ ‫رارو‬
‫ررر ُحرورُر رَ‬ ‫ىرو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ا‪ٟ‬ك ررارر ِرّينرررلررَزر رُ‬ ‫‪ٜ‬كر رَرورراررْنررحرَ رُى رْنررررْرالر ْدررَرصرىرررفرَرَور ررِ‬ ‫كرَ ْدررَ رَ‬
‫رَ َ رَ رَ ر‬
‫ررررَ رْى ٍصرر‬‫رررترُورج‬‫ُررهررَرَرسؿرَُرررُرفرَ َلرار رَلر َمر رْنرررَ اررركرَارًرُوراررب‬ ‫ررو‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ي‬
‫ر‬
‫رُ ر ْ رَ‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ف‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ْ‬
‫رَن‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫ث‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫راًال‬
‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ؼ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ر‬
‫ْ رُ رْ َ رَ‬‫ط‬
‫ر‬ ‫ع‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ررا‬
‫ُرر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬ك‬
‫ر‬‫رر‬
‫ُ‬ ‫رر‬ ‫ِض‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫فلرارلررهلر ُ رَ رَ رَ‬
‫رز‬
‫رر‬ ‫ص‬
‫ر‬‫ٍ‬ ‫ى‬ ‫ج‬
‫ر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ت‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫ُرر‬ ‫رر‬
‫ررر‪ 2‬ر‬ ‫ر‪ٛ‬كرر رِؾ ْير رِسيرررًرَ ْمررربرر ْحر ِزرررَكرررِرهبرَرررَارلر َحر ْدر ُخر رَمرر)ر‬ ‫رترررَ رَ‬ ‫ررررررِا‪ٙ‬كيررهرَ ْفر رِيسرر ِتر ََر رِسرٍِرًرَرْوررَإلررًر َ ٌسرررَرَكهر َ رْ‬ ‫كرَار رَلربر َمر رَ‬
‫ارو‬
‫راًعر ّرِسررًُقرر‪-‬رزِضر‪ٝ‬كر‬ ‫ررررَ رْى ٍصرررر ّرِ‬ ‫ررربرترُورج‬ ‫ررررَ رََكررِرّينررررِرِرهب ْمرركرَرْسررارر ْىر رَى ررَض ُفروراررر َؾر ْير رَمرركرَرسارًرر‪-‬ركرَار رَل رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫رررر‪-‬ر((ً‬ ‫دصير‪:‬ر‬ ‫وِفرزواَيثررر ٔبر ر ر‬‫ر رررررر‬
‫راًالر رِثرر(‪)3‬ر‬ ‫ررر ْمر رُعر رْطررترَرْؼررَصررررر‬ ‫ررررَ رْى ٍصر‪:‬را‬
‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ركرَاررِؿ ٌسرر‪-‬رفرَرَلار رَلررَرهلرررربُررترُورج‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ؾيَر‪-‬ر َذرَرْرَفر رَرزرررُسر ررِ‬

‫حاذًررررًرخوافقر‬ ‫ررر ٔلر رررر‬ ‫رررررررصركميرا‬ ‫ررررروررررر ررررر رررررر رررررر رررررررررر ررررررر‬
‫افلانرمؽرظحـةراٗكازراًسَفِةراًِيسًةراًلسميةر‪.‬رح‬ ‫اًعفحةرًخ‬ ‫ررروررر رر‬ ‫مقاراّكزءر‬‫رررررررررر ر‬‫كميراًضامٍكر‪،‬ررز‬‫ررررررررتر رررر ررر‬ ‫رررورامةر‪.‬رت‬ ‫‪،‬رَتلِقر‪:‬رمحمسرؾ‬
‫ررررر‪882\26‬ر رر ررر رررر ر‬ ‫ِبرصُدةر‬ ‫عيفراجنررر ٔبر رر‬ ‫‪ُ 1‬مر رر رررر‬
‫مؽرظحـةرذازراًلدٍك‪ .‬ر‬
‫ٕرررر ٔبر رَحسررر‪2:669‬ر‪.‬ر ر‬ ‫رررإلررمامر‬ ‫‪ 2‬رمسررريسرا‬
‫رررفرَبررَزارذرررَر‬ ‫رررررَ رِى رْنرر ِترَرَ ْفرغرِرررْ‬
‫ررالر ّمرر‪،‬ر‬ ‫َرررًرْ َـررَصر رررر ر‬
‫ةراًضررْمترر ِتر رَرشرِ رَ‪ٛ‬كرر‪،‬رً‬ ‫رررررََكهر َ رْ‬
‫رتررؿرَارذررترا‬ ‫ا‪،‬رو‬ ‫رررزرَرِلرِفرررًرَ ْـر ُحرررُس رررَر‬
‫وهنَ رَ‬ ‫رترركرُرَصٌرْ رَ‬
‫رشرو‬ ‫رررررررِيترررَرَكهر َ رْ‬
‫سرالررْظريرَامراً‬‫رررر َارررًالر رُثر‪:‬ررررِارْمسررربرر َحر ررررْ‬
‫رررًرْ َمررْصبر َر‬
‫ت‪،‬رو‬ ‫انرِفررفرَرْصرحرا‬ ‫رررًرْ رِر َخرر رررِ‬ ‫‪ 3‬رارًرْ َحررْؼرص‪:‬ر‬
‫ررررِك رْعر َـرةرررثرَ ْحر َلرىرررترَ ْـرسرا‬
‫از‪.‬رفذحراًحازيرإلجنرجحصررر‪-‬ر(حر‪:‬ر‪/‬رضر‪ )1:8‬ر‬ ‫رررقرْ ررَض َحرَرررُر ِتررَِر ِمر رْنر رِو رْسر َحررِةراررًرْ ُمر رْسررَِ ِمر رَنيررارررَىلرراررًرْ ِفررَصررررررر ررررررر رر رر رر ر‬ ‫ررر َ ََحررَ‬
‫ررهلرررُرؿرَرَىلرر َررِ رَ‪ٛ‬كرر َمراررب‬ ‫َرو‬ ‫ررركرَار َمررِةر َمر رْنرررَرَكر رَنررًرَ ْـر ُحرسررر َمر َلرامررب‬
‫رررر ّمر َر‬ ‫رةرِفرر رَرسر رّةرر ُؾررْرصررَور رِتراب‬ ‫رررًرْ ُمر َحرارًرَلرَرررِ‬
‫ررررَ رْىصرا‬
‫برترُورج‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫‪141‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر َُر رَرشرارررا ْجر رُنررربرررِِبرركرُ َحرارفرَرَةر"ر‪،‬ر‬

‫ررررركرَار رَلرر‪:‬ر‬ ‫رررركرَار رَل‪:‬ر"ر‬‫ررر(‪)2‬ر(رفرَ َلرار رَل‪:‬ررر َمر رْنرر َُر َشررررَارَيرر ُمر َحرمرررُس؟ر‪،‬ر‬ ‫بررَ َْنر رُنر)ررر ر ْ رَ‬
‫ُررهررَرَرسؿرُ َُرر؟)ر‬
‫ررو‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫ص‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ف‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬‫(‬
‫ر‬ ‫ر‬‫(‪)1‬‬

‫رررر‪ 7‬ر‬ ‫ررر(‪)4‬ر(رًرَ ْمررربرر ْحر ِزرررَكرررِرهبرَرررَارلر َحر ْدر ُخر رَمرر(‪))5‬ر(‪)6‬ر رَ(وررًررَ رِى رنرر َُر رِشرٍِرررِرهبرَار)ر‬ ‫رترررَ رَ‬
‫ر‪ٛ‬كرر رِؾ ْير رِسي)ر‬ ‫ا‪ٟ‬كرًرَرْوررَإلررًر َ ٌسرر(‪)3‬ررََكهر َ رْ‬
‫رَور ررِ‬
‫ررررصترورتَةروؿَََرر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ًُسرمنراً‬ ‫ررررروررر ررر‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر‬ ‫نراْكررَفرررورررر رررر‬
‫اًلسمرمنرا‬ ‫يَفرثسلرؿَلررر ٔبر ررر‬
‫ررررْكررر ررر ر ررر‬ ‫وار رٔل ر ررررررررررر رررر‬
‫ذٌكراًثاتخةرمنراًرشغرا‬
‫ررر رٔلرًوَُةر‪.‬ر‬
‫ررررررر ر‬ ‫مفنرحَفرتلرير‪ٝ‬كرفلسرذاًفرِفرا‬
‫ر رر رر رررر رر رررر رر ررر رر‬
‫ررر«وكسرَكنراًييبر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََر‬ ‫ٕررررارجنرررحر ررررر ررر ررررر رر ررررر ررر رررررر ررر ررر‬
‫ميَةرزَحَر‪ٝ‬كرثـاىلرِفرتَانرُشارا‪٢‬كـىنراّكََي‪:‬ر‬ ‫رررإلررمامر‬ ‫ررركالرا‬
‫رإلر‪ٝ‬ك)ر‬
‫ررر‬ ‫ا‪:‬ر(إلررر ٕاررهلررر ٕار رر‬
‫رررورًيرررررر‬ ‫ازذراًرشكررر ٕار ررر ررر ررر‬
‫رررُشارَتلِقرك‬ ‫رررروررررررر ر‬ ‫حيلقرُشاراًخوحِسررر رٔلرررررر ر رررر‬
‫مذَ‪،‬روحيسمرؾهنمرم‬ ‫وس‪١‬كر‪-‬ر رر رر ر رررررر ر رر‬
‫آكوف‪.‬رر ر‬ ‫رررررور ر ر‬
‫ررروررراًصخاءر‬ ‫رخاللررروارإلررهٕرصرامر‬ ‫اًخـؼميررروار ٕإلر ر ر‬
‫رررروررررر ر‬ ‫ررربرٔرررررررر ر ررر رر ررر‬
‫ًَِراًلَوةرًىاملرا‪٤‬كحةر‬ ‫رهلرُورا‪ٙ‬كيرث‬
‫ررر ٕإلر ررر ررر ر‬ ‫فر ٕاررنرا‬
‫حىتركالرهلم‪:‬ر(إلرثلوًوا‪:‬رمارصاءر‪ٝ‬كروصاءرمحمس‪،‬روًىنركوًوا‪:‬رمارصاءر‪ٝ‬كرمثرصاءرمحمس)‪،‬روكالرهلر‬
‫ءر‪ٝ‬كروحسٍ)ر‪،‬روكال‪:‬ر(منرَكنرحاًررر ًفراررر‬
‫ارتيرمارصارر رر رررر ررررررررر ررررر رر ر رر‬ ‫حـَخِنر‪ٞ‬كر ر رهسرًررر ررررر‬ ‫رررر ٔبر رررر رر‬ ‫زخي‪:‬رمارصاءر‪ٝ‬كروصئترفلال‪:‬ر(‬
‫رر رررررر رررر ررر رر ررررر‬
‫ِشرررَك)ر»ر‪9‬رر‪ .10‬ر‬ ‫‪ٝ‬كررفرَ َلررْسررربرررْ رَ‬ ‫رررر َمر رْنرر َحرَرَرَفرر ِتر َلررْرِ‬
‫رريرر ِ‬ ‫وكال‪:‬ر(‬ ‫ررر‪8‬رر ررر‬
‫ورًَعمت)ر‬ ‫فََحَفراب‪ٞ‬كررر ٔبر رررر رر‬ ‫ررر رر ررر‬
‫مدحررِفررهصرمـصفِتمرا ٔلًوَُةرِفراًضستروِشوِمرِفراًصذاءر‪ .‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٕإلر ر رررر رررر ررر رررر ررر ررر ررر ررر ررررررر‬
‫ردوترؿسمرثسكِقراًالكمرِفرمسائيرُشاراًحاةر!ر‬ ‫ررر ٔلر ر رررررر رررررررر ررررررر ررررر ررر‬
‫دعاءراًضائـَراًيترًلؽرفهيارنثريرمنرا‬ ‫ررومنرا‬
‫تَةرؼركريرمدالررر‬
‫ررررصترورررررررر ررررر‬ ‫ارمؤمٌنيرابً‬‫رررررررَكهرورررر ررر‬ ‫نرمرشيكراّكاََُةر‬ ‫ًفاػَر‪،‬رمفنركائيررر ٔبر ررر ر ررر‬
‫اًوكوفرؿَلرحلِلةرمـاينررر ٔبرررر رررررر ررررر‬
‫وررر رر ر ررر رر ررررررررر‬

‫ررر‪ 2:;80‬ر‬ ‫ٕرررر ٔبر رَحسرر‬ ‫رررإلررمامر‬ ‫‪ 1‬ررمسررريسرا‬

‫ررر‪ 2:;6:‬ر‬ ‫ٕرررر ٔبر رَحسرر‬ ‫رررإلررمامر‬ ‫‪،‬رمسررريسرا‬ ‫‪ 2‬راًحزازير‪17:8‬ر ررر‬
‫جنرجحصررر‪-‬ر(حر‪:‬ر‪/‬رضر‪ )1:8‬ر‬ ‫‪ 3‬رربر رْير‪:‬ر رِه ْـر َمر ررررررر ررررررر‬
‫ةر‪..‬رفذحراًحازيرررإلر رر ر‬
‫ررر‪ 2:;80‬ر‬ ‫ٕرررر ٔبر رَحسرر‬ ‫رررإلررمامر‬ ‫‪ 4‬رررمسررريسرا‬
‫ررررَ رْىصررررِفهيرَاررر ِتر َـررْور رٍنرر‬
‫ترَكر رَنرررَرَتررمَريرررَر ِتر رِسًرَرٍةرفرَبرؿرَارهرََرررربُررترُورج‬ ‫رررًرْ َمررْشررُن رَوزررتررب‬
‫ررر رنرر ُؾررْرصررَوررررَ‬ ‫ررر رنرراررًرْ ََرسرا‬
‫رررًرْ َحر رِسرًرررب‬ ‫راًزر ُْر ِصر ِرّيرررِرِفرر َُر رَ‬
‫رشرارا‬ ‫ررررترَررَنيررررر‬
‫ا‪،‬رو‬ ‫رحر رَسر رَنرراررًرَ َْررَِرررِر‬
‫رهبَ رَ‬ ‫ررر ِتر ََر رِسرٍِراًرررررِيترررَرَكر رَنرربرر رْ‬
‫ررر َؾر رْرنرر رَرصر ْخرمَر‬ ‫‪ 5‬ررربر رْير‪:‬ررر َخر رَاس‬
‫ررار ٍُرر ِتر َـرررَس ِمررارر َخرارترَخَر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ن‪.‬رفذحراًحازيرإلجنرجحصررر‪-‬ر(حر‪:‬ر‪/‬رضر‪ )1:8‬ر‬ ‫َحر رَسر ررررر ررررررر رر رر رر ر‬
‫ررر‪ 2:;6:‬ر‬ ‫ٕرررر ٔبر رَحسرر‬
‫رررإلررمامر‬ ‫‪،‬رمسررريسرا‬ ‫‪ 6‬رراًحزازير‪17:8‬ر ررر‬
‫‪ 7‬ررراّكامؽراًعحَحرٌَسننروا‪٢‬كساهَسر(;‪)667/‬رظَِةرؾحسراّكحازر ر‬
‫‪ 8‬مذفقرؿَََ‪،‬رَصَحراًحزازير(;‪،)189‬روَصَحرمس‪١‬كر(‪ .)2868‬ر‬
‫ررر‪ .)1061‬ر‬ ‫رررر ٔلرررر رر رررر رر ر‬
‫ًحاينرِفراًسَسٍكر(‬ ‫)‪،‬روَصحَرا‬ ‫رررررررر‪،)8172‬روَصحَراجنرحردانر(‪ 687:‬رررر ر‬ ‫‪ 9‬رسننررر ٔبرِبرذاوذر(‬
‫‪ 10‬مجموغراًفذاوىر(‪/2‬ر‪ .)288‬ر‬
‫‪142‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مبـِنرلكمةر"رمؤمنر"رمؽراًخجاُيرْكلِلةرمـياُارومارثعَقرؿَََر!رواْكارقرمهنمرًلولر"رملصًنير‬
‫ررررر ر‬‫َِسرثىشءر!ر‬ ‫اُهنارمنركريرررثلرررر ررر‬ ‫ررروررر رررر ررر‬ ‫تَةر"رمعررَِررر رررررر‬
‫لارلكمخَرؿَلرؾ‬ ‫ابًررصترورررررررر‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ررررصتروررررر ررررر ررررررررررر ررررر ررر ررر ررر‬
‫تَةرلكَرونشارفِمر‪٠‬كرًلصوارجلكرمسائيرابةراً‬ ‫ارِفرابةراً‬ ‫ررررررشهروررر ررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫رنرمرشيكراًـصةر‪٠‬كرٌ‬ ‫مؽر‬
‫ًنيرجلكررر‬ ‫ررررصر ررر‬ ‫رررَكهرورارمل‬ ‫ررربرٔررر ر رر رررر رررر ررر رر ر رر رررر ر رررررر‬
‫هَرَكنرِفرتـغرا‪٢‬كسائيرحيترإلرًخوضمراًحـغررر ٔبرهنمر‬ ‫وؿَََروحةرررثلررررَِسرررارركٕرصرررازضمرت‬ ‫ررررررر ر‬
‫ارمؤمٌنيررر‬
‫رررَكهرورررر ررر‬ ‫مسائيراًصتوتَةرومنرمثرًدسَيراًفِمرآكاظىءر–راًواكؽرفـالرؾيسراًحـغر–رتربرٔهنمر‬
‫ابًصتوتَةر! ر‬
‫ًضارمنررر‬ ‫ررررررٔبر رررر‬ ‫ررر رٔلر رررررررر ررررر‬
‫ًوَُةر!رمعَلارلكمخَر‬ ‫رررررررَكهرورررر رر رر‬
‫ارمرشننيرِفرا‬ ‫نرمرشيكراّكاََُةر‬ ‫ررربرٔ ررر ر ررر‬ ‫مثرًًذليرا‪٢‬كخحسجررر ٕار ررررر ر‬
‫رَلراًلولرت‬ ‫رررررر ررررر ر ر‬
‫رظالقررر‬ ‫رررر ٕإلر ر ر‬ ‫ىنرؿىلرُشارا‬
‫ررررر ر ررر ررر‬ ‫نرحالرا‪٢‬كرشننير‪٠‬كرٍ‬‫ررررررررٔب رر رر رررر رر‬ ‫وكاثر!رمؽر‬ ‫ررر رٔل ررر‬ ‫َِسرتحـغرا‪٢‬كسائيررررٔبورا‬
‫كريرثفعَيروإلرررثلرررر ررررر رررر ررر‬ ‫ر رررر رر ررر‬
‫ررر ر‬‫دصير‪.‬‬ ‫رررررررر ٔلر ر ر‬
‫هونرتحـغرمسائَِارا‬ ‫رررروٌررشر ر ررررر ررر‬ ‫ًفـَوهنار‬ ‫ررررروررررر‬ ‫ررر ٔلررًوَُةر‬ ‫ررررصر ر رررر ررر ررر‬
‫فونرتـغرمسائيرا‬ ‫تسار!رفلسرررَكهرورارًـ‬ ‫ٔبرر ررررررر‬
‫ررررشر رهونرررور رر ر رررر رر‬
‫ًسؾونرا‪٢‬كالئىةر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔلرورًنيرٌ‬ ‫ررررر ٔبرنرا‬‫كالراًض َخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر(ر ٔبر رحسُام‪:‬ر‬
‫رررررار َراررر‬
‫اء‪.‬رنامركالرثـاىل‪:‬ر{و‬
‫مارِفراًضسترفِزَعونر‪ٞ‬كراٗكؿررررررررررر ررررر رَ‬ ‫ررررررو ٔبرررر رررر ر ررررر رر ر ر رر ررر‬ ‫ررررروار ٔلر ر ر ررررر رر رررر‬
‫وَثنرمؽر‪ٝ‬كرِفراًصذاء‪،‬ر‬ ‫وار ٔلرورًَاءر‬
‫رَ ر ر‬
‫ارَنر رُرْاَكرررارررَىلرراررًرْرَ ّرِربررربرر ْؾررَرصرررْضرُ ْمتر رَرورررََكر رَنررررْاإلرورْ رَسرر رُانررن ُفر رًوزررا ر‬
‫ررر‬ ‫ونررارررإلررارررَير ٍُررفرََرَمررررَ‬ ‫رضيرر َمر رْنررثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬ ‫راًرضرررِرِفرراررًرْ َحر ْحر ِصرر ررَ‬
‫َمر رسر رُرُُكررر ر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونررارررْنررن ْيررُ ْمترر رَرظرارذك رَنيرر‪-‬رتر َ رْيررارررَير ٍُرر‬ ‫را‪ٟ‬كرثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫راًسرارؿرَةرربرركرَرْرَريررر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫را‪ٟ‬كرربرررْوررربررثرَ ْخرُكررر‬ ‫رررركرُ رْيررربرررَزبرًرْ َخر رُرُْكرارررْنررربررررًَترُرَْكرؿرَرَشرر رُاةررر ررِ‬
‫وكوهل‪:‬ر{‬ ‫رر ر‬
‫ر‬ ‫‪ 1‬ر‬ ‫ر‬
‫رُضرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررار اررر َمر رسرررراإلرو رَسرر رَانرر رُ ر‬ ‫وكوهل‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ونر ررر ر رر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رشرن ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ونرراررً َْرَرارررْنرر رَرصر رَاءرر رَروررثرًَ رَسررْور رَنرر َمرارررج رْ ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ونررفرَ َِر رْى رِضررُفرر َمرارررثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬ ‫ثرَرْرسر ُؾر ر رَ‬
‫ر‪ 3‬ر‬ ‫ر ر‬ ‫رِ رَ رِ ‪2‬‬
‫رررررارر ارررَ‬
‫وكوهل‪:‬ر{و‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫رر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫راً‬
‫رررر‬ ‫اة‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫َ‬
‫َص‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫م‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫رم‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ه‬
‫ر‬ ‫را‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫َال‬
‫ر‬ ‫ر‬‫َ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫ر‬‫ك‬‫ر‬
‫رَ‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫ى‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ِ‬
‫ج‬
‫ر‬ ‫ؽ‬
‫ر‬‫ْ‬ ‫خ‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ر‬‫ي‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ك‬ ‫رىلركوهل‪:‬ر{‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ٕ‬
‫ا‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫رررترَرررُر ُمرٌَر ًحرارا‬
‫رررً َْرَ ر‬ ‫ارز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫َذرؿرَ‬
‫ر‬ ‫‪ 4‬ر‬ ‫ر‬
‫ٌكراًيتروحضِار‪ٝ‬كرِفرنخاتَ‪،‬ر‬
‫ررررررررر‬ ‫مفنرفِمرُشٍرا‪٢‬كسربرٔ رررر ررر رررر رر‬ ‫رراٗكر رٍَنر ر رر ر ررررررر ررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر ُمر ْزرَعر رَنيرررهلرُرر ّ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫قرَ رِضرررَهيرُ ْمرر َمررْور رٌحرررَكررًؼرَ رِيرر َذر َؾررُورررر ررَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرا‪ٙ‬كٍنركاثَِمرزسولر‪ٝ‬كررر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬رًسؾونر‪ٝ‬كروًسؾونركريٍرِفر‬ ‫روعمررر ٔبر رررر رر ررر رر رررررررررر ر ر رر‬
‫ًمرهلرررورًرر ر ر رر رررر رررررر رر‬
‫ًسونرساذاُتم‪،‬رثحنيرهلررر‬ ‫رإلر‪ٝ‬كروحسٍرإلرررِشر رر‬ ‫اًضسترفالرًسؾونررر ٕار رر رررر ررر‬ ‫ررروررر ر رررر ررر رر ر‬ ‫رررررضراءر‬ ‫مارِفراً‬ ‫ررررررورٔبررر‬
‫رراًصذاء‪،‬ر‬
‫‪ 1‬رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرهـام‪:‬ر‬
‫رررررر‪60‬ر–ر‪ .62‬ر‬
‫‪2‬سوزتراًزمص‪:‬ر‪ .:‬ر‬
‫‪3‬سوزتراًزمص‪:‬ر‪ .:‬ر‬
‫‪4‬سوزتررًلامن‪:‬ر‪81‬ر‪ .‬ر‬
‫‪143‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اخسا‪،‬رو‪ٝ‬كررر‬
‫ررررررزر ررررر‬ ‫ٍنرمنرًفِمركَحَرُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكرفِامر‬
‫رررور رًىنررر ٔبرر ررر ررررررررررررر ررررر‬ ‫ررر ٔلرورًني‪،‬ر‬ ‫هياروِشكرا‬ ‫ررررارررررر ر‬ ‫اًفصقرتنيرِشكررر ٔبر رُيرسم‬
‫ررر ر ررر رر ر‬
‫ا‪٢‬كس خـان‪.‬ر)ر‪1‬ر ر‬
‫ررررصر رفونررر ٔبرر ررررر ررررر ررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلرتيررر‬ ‫رررررررَكهرورارًـ‬
‫نرمرشيكراّكاََُةر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر ررر‬ ‫مفنرِصحيرالكمراًض َخرزَحَر‪ٝ‬كرًفِمر‬
‫ازضمروِشوِمراًلولررر‬
‫اًخرضغروالاًخجاءر!رف‪١‬كر‪٠‬كرًسكقرا‪٢‬كخحسجرؾنرررارركٕرصررر ررر رررررررر ر‬
‫رررررورررر رررر ررر ررررررر ررررر رر ررررر ر ر ررر‬ ‫رررررررررروراٗكؿاءر‬ ‫وخيَعونرهلراًـحاذتر‬ ‫ر رر ر ر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ًنيرابر رٔلر ررررررر رررر ر ررررر رر رر ررررر رررر ررررررر‬
‫ًوَُةروكتراًضسترومرشننيرهباروكتراًصذاءر"ر؟!ر‬ ‫ررررصر رر‬ ‫ررررررَكهرورارمل‬ ‫فِلولر‪:‬ر"ر‬ ‫ررر ر‬
‫ر‬
‫مدحررِفررهصرظالترا‪٢‬كرشننيرحولراًحُتر‪ .‬ر‬
‫رررورررار‪ٞ‬كررر‬ ‫رفلسررررٔبسَم‬ ‫مصر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬ ‫رررررررٔبر رر‬
‫رررررورررارهبارنامر‬
‫رررررر ٕاررنركام‬ ‫مةرابًعالترر ر رررررر رر ررر‬
‫جىِفِةرذاظةرهبار‪،‬رف‬ ‫مصر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررلكررررٔبررررر ر‬ ‫رٔبر رر‬
‫رررررصرًةر‬
‫ررر‬ ‫هنمر‪٠‬كرًعَرروررررارتيررر ٔبر رؾؼمرروراراًف‬ ‫ررررَكرٔ رررررر‬ ‫مصضمر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررهبارف‬
‫ًلةراًيتررر ٔبرر ر رر‬
‫ارتلريراًعرصررررررر‬ ‫نرظَرروررررر رررر‬ ‫رررروٕار رر‬‫ثرَ َـرررَاَلرروربرٓمٌررورار‪،‬ر‬
‫ارؾنرحالرؾحاذتر‬
‫رررررررر‬ ‫رًََر‪،‬روكسررركرَار َلررر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررخمرربرررر رر رر‬ ‫مصضمرهبرارررارٕرررررررر‬‫ررررررررررربرٔر ر رر‬
‫ررروسر حررورارؾحاذتر‪٠‬كرً‬ ‫ؿىلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٕار ررر‬ ‫ر رر‬
‫ارَكر رَنرر رَرظررَالرررُرُُترْمرر رِؾ ْيرررَسراررًرْ َحرُرْ رِتررارررإلرر‬
‫ررررررر َمررررَ‬
‫ارًلومونرهبار‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫هنارؿىلركريرُسيررر‪-‬ررراًيترررَكهروررررر رر ر رر‬ ‫ا‪٢‬كرشننيراًحاظٍكر‪-‬ر ٔلر رررر ررر ررر ر‬
‫ر‬
‫رررر‪2‬روظالُتمرُشٍرؿَلركريرمصاذر‪ٝ‬كرمهنمرؿىلرا‪٢‬كٍكر‬ ‫رررًرْ َـر َشرر رَاةرر ِتر َمراررررُن ْيررُ ْمتررحرَ رْى ُفررُصر ر رَ‬
‫ونررر)‬ ‫ُمر رَاكررًءر رَروررثرَرْرعر رِسًر َ ًةررفرَرُشروركرُورارا‬
‫ونرررِرِفرربرٓ ََيررِثيرَاررر‬ ‫رررًر َُرْ رِحررُس ررَ‬
‫رررركرَار رَلر ُمر َجراررُِ ٌسرر‪:‬ر‬
‫تيارِفرنخاتةروساكِارىفرمـصطراًيلسر‪.‬ر‬
‫رررزررررر ررررررررر رررررر رررر ر رررررر‬ ‫ارإلررجٕرصارُر ررررررر ر ررر‬
‫ميَةر‪،‬رف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كرررمار‬
‫رِابرًرْ ُمر رَاكررِء رَرورراًخرررررْعر رِسًر َرِة رَروررارٌَررر ْلر ِور رَروررارٌَررر َلرطرِر‪3‬ر‪ .‬ر‬
‫‪4‬‬
‫ثعسًة"ر‪،‬ر‬
‫ررررررر‬ ‫رررور ر‬ ‫رإلرماكءر‬ ‫رررًرررحُتررر ٕار ررر‬ ‫ظالُتمرؾيسرا‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ؾنراجنرؾحاشركوهل‪:‬ر"ومارَكنر ر ر ررررر‬ ‫راًعربيرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار َلرررر ر ر‬
‫ًلول‪:‬رَكهترظالترا‪٢‬كرشننيرؾيسراًحُتر"ماكء"=رًـِنراًعفري=رو"ثعسًة"‪،‬رًلول‪:‬راًخعفِق‪.‬روؾنر‬

‫‪1‬وضفراًض هباثر‪ .86‬ر‬

‫‪2‬رسوزتراًخوتةر‪87‬ر‪.‬‬
‫رررٍر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصصر‪ .‬ر‬
‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬
‫ررر ُمر ّحرمر رررر رر‬
‫)ر‪،‬رتخحلِقرر‬ ‫رررررصبرٓنرر"ر(ر‬
‫ررررررر‪9‬ر‪/‬ر‪297‬ر رررررر ررر‬ ‫ررررررررررررزنر رر رررر ر‬
‫ًيرِفرثفسريراًل‬ ‫‪3‬ررررر ر رررررر ر ررررر رر‬
‫ثفسريراًحلويررا‪٢‬كسمير"رمـا‪٠‬كراًخ‬
‫ررررر‪116‬ر‪-‬ر‪820‬رُؼر]‬ ‫رررلرٓرمَل‪،‬ر‬
‫ررر ٔبرر رر ررر رررر ر ر‬
‫تورحـفصراًعربي‪،‬ر[ر‬ ‫رررارًةرا‬
‫ًسرجنرنثريرجنرك‬
‫رررزر ررر رررر ررر‬
‫ٍصرجنرٍ‬ ‫‪4‬ر ُمر ّحرمرسر ر رر‬
‫جنرحرصر ررر‬
‫‪144‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررركرَار رَلررررر ررررررررر ر رررررررر رر‬

‫‪:‬ر"ا‪٢‬كاكء"رو"اًخعسًة"‪،‬راًعفريررر‬ ‫ثعسًة"ر‪،‬ر‬ ‫رررور ر‬ ‫رإلرماكءر‬ ‫رررًرررحُتررر ٕار ررر‬ ‫جنرمعص‪:‬ر"ومارَكنرظالُتمرؾيسرا‬
‫ار رر ر رررررررر ر رر ر ر ررررر‬
‫واًخعفِق‪).‬ر‪ 1‬ر‬
‫امرًَلامرفَِرذًيَ‪،‬روختَطرهلرفَِر‬
‫رررررر‬ ‫رمنارحـيرتُذَراْكرصررررررررررررررررررررر رر رر‬
‫رثـاىلرررارٕررر رر رررررررر‬ ‫نرا‪ٟ‬كررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رًـِنر ٔبر ررر رّ‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر رررر رر ر رَ‬
‫كالراًسـسيرز‬
‫ررررررشر ر ررر رر ررر ر رر رررررررررر ر‬
‫هونرا‪ٙ‬كٍنرًعسونرؾيَ‪،‬رمفارَكنررر‬ ‫رمارُؤإلءرا‪٢‬ك‬ ‫ررر رٔلرمص‪،‬ررو ٔبررررر ر‬ ‫رررررورارررهبرَ رَشارا‬
‫اًـحاذت‪،‬فا‪٢‬كؤمٌونرضمرا‪ٙ‬كٍنركام‬
‫ررررررررررر ررر ر رر ررر رر‬
‫ي‪:‬رظفررريرارررور ررررررررر ررر رر‬
‫ثعفِلا‪،‬رفـيراّكٍِكرر‬ ‫رررررإلررر ُمر رَاكررًءر رَروررثرَرْرعر رِسًرَرًةر ر‬
‫ررر ٔبر ررر‬ ‫اغراًـحاذاثر{را‬ ‫ر ر ررررررررر رر رٔ‬
‫ررر رنربررر ٔبهرور ررررررررر‬
‫ظالُتمرفَِراًيترعمرب‬
‫ر‬
‫ررر رٔلر ر ررررررر‬
‫فضيراًحلاغررر‬ ‫فةرحبلوكَ‪،‬روإلراحررترامر‬
‫ررررصرررر رر رررررر ررر‬ ‫هبم‪،‬روإلرمـ‬ ‫رررصرررررر‬ ‫ار رٔلقرررررررر رر رررر رر رررر رررررر ر‬
‫حَاء‪،‬را‪ٙ‬كٍنرًُسرِفركَوهبمرثـؼميرً‬
‫رررررر‪ 2‬ر‬ ‫هترُشٍرظالُتمرفَِ‪،‬رفىِفرررتررررررررررررر ر‬
‫حلِةراًـحاذاث؟"‪.‬ر)ر‬ ‫رررَكر ررر ررر ر ر ررررررررر رر‬ ‫ورٔبِشرفِا‪،‬ف‬
‫ررررر ٕارررار‬
‫‪3‬‬
‫وركرَار رَلرررراًضـررصررراويررر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(حِررَكهترظالُتمرمؼِصارمنرمؼاُصراٌَِورواٌَـةرًؤذوهناراب‪٢‬كاكءر‬
‫واًخعسًةر‪،‬روا‪٢‬كاكءرُوراًخعفريرا‪ٙ‬كيرًعفصوهَر‪،‬رواًخعسًةرعمراًخعفِقر)ر‪ 4‬ر‬
‫مدحررِفررهصرجحرا‪٢‬كرشننيرابًحُتروظوافِمر‪ .‬ر‬
‫ررر‬ ‫ًعوفونرحوهلرروَكنررر َُر رَرشرارررارركٕرصارزررر رررررر‬
‫ارمعََارمهنمر‬ ‫رررررور ر رر ر رر ر ر ررررر‬ ‫حُتراْكرصرامر‪،‬ر‬ ‫رررًررر ررر‬ ‫ارحيجونررر ٕاررَلرا‬‫نرمرشيكراًـصةرررَكهروررر ر ر ر‬ ‫رررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬ ‫وزذر‬
‫افِمرَكنرلكَرتسؿةروضالٌكر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ًىنرجحِمرَكنرؿَلركريرذٍنروِشًـةر‪،‬روظرورررررر ر رر رررر ررررر ر ر‬
‫ررررور ر رر رررر ر ررر ررر رررر ررر رررررررر‬ ‫ررلرًرُوررَُِرةر‪،‬ر‬ ‫‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرراب‬
‫رحالرجحِمروظروارفِمر‪،‬ررفدـسراًفذحرظازر‬ ‫هونراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر رر رر ررررر‬ ‫ررررروٌررشر ر رر ر‬ ‫رررصراَير‪،‬ر‬ ‫رررًرررحُترؾ‬ ‫ارًعوفونراب‬
‫ررفلسرررَكهرورررر ر رر ر‬
‫رَنر رٌسررفرَالررر‬‫ونرررَ َ‬
‫رشررُن ر رَ‬‫رررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫ررررررربرررهيرَرررررِ‬
‫ارا‪ٙ‬كر رٍَنرربرٓ َمرٌرُوراررا‬
‫ررررهر َمرارا‬ ‫نر‪ٝ‬كرؾزروخيررركرَار رَل رَ‬
‫‪:‬ر{رَي‬ ‫اًاكفصرإلرحيجروإلرررًـرر رمتصررر ٔلر رر ررر رررر‬ ‫رر رر رر رر ر ررر‬
‫ر‬ ‫‪5‬‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررَزررُسر روهلرارررىلرراًي‬
‫رررررراشررًر َرْور َمرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬ك رَرو‬ ‫ررررربررَر رٌانرررِم رَنررر ر‬
‫ر‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫اَل‬
‫ر‬ ‫ر‬‫ـ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ر‬‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫و‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫رررًرْ َمر رْسر رِجرررَسراررًرْ َحررَصار َمررتر َ ْـرررَسرؿرَاررِمِرِ ْمرر َُر رَشا ر‬
‫ررر‬ ‫ًر َرْلرَصتر ُورارا‬
‫ر‬ ‫ارًرْ َحر رّرِجررر ر‬
‫هَرإلرجير رُوسرررر ر ر رررر ر‬
‫رذدولرا‪٢‬كرشكررر‬ ‫ارًسلرؿىلررر ٔبرررر رر َررُ‬ ‫ُرررر َُر رَرشرررر ر ررر‬ ‫رررَزررُسر ررُوهلررر رو‬ ‫را‪ٟ‬كر جررَ ِصرير ٌءرررِم رَنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬
‫رشررِن رَنير رَرو‬ ‫رالررْنرَرِربررربرر رنررر ررَ‬

‫)رتخحلِقرررار رًضررَخررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر رررررر ر رررر‬

‫سرصاهصر‪،‬رتخرصفر‪..‬‬ ‫رررررصبرٓنر"‬
‫رررر(ر‪28‬ر‪/‬ر‪718‬ر رررر ررر‬ ‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫‪1‬رثفسريراًعربيرا‪٢‬كسمير"ر رررررررررر رر‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪2‬ررثفسريراًسـسيرا‪٢‬كسميرثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانرر‪810‬ر‪.‬رتخحلِقرؾحسراًصَحنرجنرمـالراٌَوحيقر‪ .‬ر‬
‫ررر ٔلرسرررحقررومنرمضاُريرؿَامءرمرصرىفراًـرصراْكسًررر‪.‬‬ ‫ررر ٔلر ررر رررر ر‬
‫وكافرا‪٢‬كرصىرا‬ ‫اوىر‪،‬روسٍصرا‬ ‫‪3‬رررُروارإلرٕرررر ر رررر ر رررر‬
‫رمامرمحمسرمذوىلراًضـررصررر ررررررر‬
‫‪4‬ررثفسريراًضـصاوير(ر‪2‬ر‪/‬ر;‪818‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬
‫رررررلرًٓةر‬
‫ررر‪1:‬‬ ‫‪5‬ر رسوزتراًخ‬
‫رررررررورتة‪،‬را‬
‫‪145‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‬ ‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫اًـمصت‪،‬روكسرزخترِفراًعحَحررر َؾر رِنرراًي‬
‫ٌضميرر‪ٛ‬كراْكجررروررررر رررررر رررر رر رررر ر رر‬ ‫ررررور رر ررر ررر ر‬ ‫رىلرمىة‪،‬ر‬ ‫اًاكفصررر ٕار ررر‬ ‫وررر رر‬
‫ررررررر ٔبر رر رر ر‬
‫نرإلرحيجررر‬ ‫رمنراًِجصترمنرًياذيرِفراْكجر‪:‬ر((ر‬
‫يةرجسرؽرٍرر ررررر ر رررر رررررر رر ررر ر‬ ‫رًياذيرتيساءٍرسرررررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُررررر رررر ررررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررررررًا رَرزرر رِ رَ‬
‫هَرتـررؿََ‬ ‫ٔبرررررر‬
‫‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررركرَارًرَوررررر ررر ر ر رررر رر ررر ر ررر رررررر‬
‫ار‪:‬رإلرًسذيراًاكفصراْكجروإلراًـمصتر‬
‫ررر‬ ‫تـسراًـامرمرشكروإلرًعوفرابًحُترؾصَينر))ر‪1‬ر ررر ر‬
‫رررر‪ .2‬ر‬ ‫ًةراًىرصميةر‬ ‫ررررلرٓررررر‬ ‫اًـمصترتـسرىزولرُشٍرا‬
‫هونرمنراْكجررروررررر ررررر ررر رر ررر‬ ‫ررررررررشر ر ررر ررر ر‬ ‫ومٌؽرا‪٢‬ك‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪3‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُرو ٔبر ررررررر‬
‫زذفَرتـَلررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫جىصرز‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫تو‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫ةراًخاسـةرجحرابًياشر‬
‫رر‬ ‫رررررر‬ ‫رررر‬ ‫رررررر‬ ‫ر‬‫ي‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫‪:‬ر(روِفراًس‬
‫ررر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫كرَار رَلررر ر ر‬
‫راًعربيرر رَ‬
‫حُتراْكرصرامر‬
‫ررر‬ ‫رررًررر ررر‬ ‫ررررورٔب رر رر ر رررر ررررررررر ر ررر ررر ر ر‬
‫نرإلرحيجرتـسراًـامرمرشكروإلرًعوفراب‬ ‫ررر جرصراءتر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُرر رر رر رررررر ررر ر‬
‫ررًؤرنرِفراًياشرثسوزت‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رَزر رِ رَ‬
‫ؾصَينر)ر‪ 4‬ر‬
‫ررر رلًرُور ُِرَرةررر‬ ‫يرثوحِسرا‬‫ـصةرمنرتـغررر َمر رَسرارئرِ ررر ر رر‬ ‫رر‪ٝ‬كررملصزارمارَكنرؿَََرمرشهواراً ر ر ررر رررر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫راإلر َمرررررر رررر رَ‬
‫امراًضافـيرز‬ ‫وركرَار رَلرر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رشر ِنر رَنيرررَرَكرهرُوراررر‬
‫رررفرَار رنرراررً ُمر رْ ِ‬ ‫رررْسرالر ِمرَر ِترَر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رحير ُُكر رِراب‬ ‫رررفرَالرر ُررْ‬ ‫اًعر ََرار ِمر رَروررارً َحر رّرِجرر‪،‬ر‬ ‫راًزرََكر ِتر رَرورررر ّرِ‬
‫ررر ِمر رْنررررر‬ ‫ارسرارئرِرُصررررالررْزرََكر رِنرر‪،‬ر‬ ‫ررررربرمررر رَ‬‫‪:‬ر(رو‬
‫رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررفرَ َلرار َلرررررررَ‬
‫ر‪:‬ر{رإلرر‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر َحررىترر َمرٌرَ َـرِرُ ْمرراًي‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ونرررِرِفرر َؾرِرْ ِسر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫َررُحيرجر ر رَ‬
‫رررركرَرْسررفرَرَصررَطررؿرَرَىلر هر َرَرعر رَازررىرررتر َرِِنررثرَ ْلررَِ رَةرررِم رْنرر‬ ‫ر‪.‬رو‬‫ونر رَ‬ ‫رررررُ ْضمررًر َ َخر رَعرسركرُ ر رَ‬ ‫ررظرررَسكرَرٌة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ررررررررراًزرََكرترُر رَ‬
‫رشرررٌكر‪.‬ر رَرو‬ ‫َررُحير رجررتر َ ْـرررَسراررًرْ َـرار ِمرر ُمر رْ ِ‬
‫ريرررِذر رٍٍنرر‬ ‫اراًعر ََرار ُمررفرَرَِ رُ ِرّ‬
‫لكررربرر ُْر رِ‬ ‫رررربرمررررر ّرِ‬ ‫ررر ِتر رَشرِ رَ‪ٛ‬كرر ُمر رْسررَِ ِمر رَنير رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ررررًرَرْمررًر َ رِعر رُريروار‬ ‫رَلرر َمرارررًر ُرْؤر َذررُرشرررِم رْنرراررًرْ ُمر رْسررَِ ِمر رَنير رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ررراًزرََكررِتررِمثرْرَرْ‬
‫رررركرَرْسرر‬
‫ر‪،‬رو‬
‫وضر رَ‬ ‫رعر ر رٍ‬ ‫وظررٍةررِرِفر رَرورر ْكر رٍترر َمر ْرر رُ‬ ‫رعر ررَ‬ ‫رررارهٕرر َمراررر ُُررَرورر ٕار ْمر رَسرر ررٌاكر َؾر رْنررربررفرْ َـرر ررٍالر َمر ْرر رُ‬ ‫راًعر ََرار َمررًرَُرْ رَسرر ِتررِف ْـر رٍيرر‪،‬ر‬ ‫رررررِلر رنرررر ّرِ‬ ‫رِظر ََرار ٌمر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫رر رِظ رٌنرررَرإلرررِؿرْ َ‪١‬كررًرَيرَاررر ِتررَِر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ر؛رلررهنرَاررب‬
‫ررر ْمررٌصر رَراب‬ ‫راًعر ََرار ِمرررررِ‬ ‫رررررَإلرررِؿرْرَربرترررَر ِتررًِِررِةررر ّرِ‬ ‫ر‪،‬رَكررِث ّ َفراررِكرَِررِم رْنرراررًرْ ُمر رْسررِرِ‪١‬كر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ًر َخررِفرُقرر َُر رَشاررررِم رْنر رْراًررر رَاكررِف ِصرررررَ‬
‫ررررررَإلررًرَثرْخرُ رُترر‬‫مر‪،‬رو‬
‫سالر رَ‬ ‫ررر ُْر ُيرررراإلر ررَ‬ ‫رررر َررْخير َخر رطررررِرهبرَاررب‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررْف َـرار رٌلرثرَ َخر َمرررُزيرر َؾر رْنررربررفرْ َـرر رِالر رْراًررر رُىفر رِازرر‬
‫رررفرَاررهنرَاررب‬‫راًعررَالررِتر‪،‬ر‬ ‫ِررِِررَالر رِفرررر ر‬
‫رَ ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫اًسر ُجرورذر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررررررراًصرنورغرِر‪،‬ررررَوررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررم رْنررارررْسرخل َدرر رِالررك ْدرَخيرَ رَ‬
‫ار‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫سالرمررر َحررىتررًرَبر ِررَِترر ِتر رَرعرالرترًرَ َخر َمر رُزيررررِرهبرَاررر َؾر رْنرر رَرظرالرتراًرررىفرار ِزرر‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫رراإل ررَ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ار؛رل رنرر‬‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررإلررفرْصررَقررترَ رَنيررررالرْظررِ ِرَّلر َرروررارً ُمررْصثرَ ّرسررِرِفرر َُررشررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونرررِرِفرر رَرظرالرررِرُِت ْمر رَ‬
‫ر‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ر؛رلر ُهنر ْمررًرَلور ُمر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رَوررَإلرررحير رُعر ُيرر ِتر ُمر َجررصذراررًل َِرار ِمرررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫َ‬

‫ررر;‪)22:/‬رنخاةراْكج‪،‬رابةرإلرحيجراًحُترمرشك‪،‬روإلر‬ ‫رِبرجىصرسرررررر رررررر ر ررررر ر ررررر رر‬

‫يةرجسؽ‪،‬رومس‪١‬كرمؽرِشخراًيووير(‬ ‫ررربرٔ ررر ر رر‬
‫ًعالتر‪/‬رابةرجحراًياشرت‬
‫)رنخاةرررار ر رررررر رر رررررر‬ ‫‪1‬راًحزازي‪،‬رفذحراًحازير(‪ 628/:‬ررررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرر‪ُ.‬ر‬ ‫ررر رِ رَ‬
‫ِضرر رُ‬ ‫ِبرظاًةرز‬ ‫تَانرًومراْكجرالررٔ ر رررر ررر ررر‬
‫نرب‪.‬رؾنرؿَلرجنررر ٔبر رر ررر رَ‬ ‫رررورررر ررر رررر ر ررر‬
‫وفرابًحُترؾصَين‪،‬ر‬
‫ًع ر رررررر ررر رر‬
‫ررررر‬ ‫يلِعيرا‪٢‬كسزشرابْكصمراًيحوير‪،‬رنخاةرا‪٢‬كياسمرمنرررسرررررر‬
‫اذرا‪٢‬كسر خلٌؽ‬ ‫سرا‪٥‬كخازراًضررررر ر رررر رر ررر ر ررررررر ر ررررررر رررررر ر ررر‬ ‫رررر ُمر ّحرمر ررر ررررررر‬
‫رررررررٌَضرررَخررر‬
‫تخرصفرمنرالكمرر‬
‫‪2‬ررر ر ررر رر‬
‫سرجنررر ٔبر ررر ر رررر ر ر‬
‫ِبرجىصراًعربيررر‪ُ8;6‬ؼر ر‬ ‫جنرؾحسر‪ٝ‬كر رجنررر ُمر ّحرمر ررر‬ ‫حمةراٗكٍنررر ٔبر رر ررر‬
‫ِبرحـفصر ر رررر رر‬ ‫‪3‬ر ر ررر رر‬
‫‪4‬رذالظةرسريرس َسراًخرشر‪88‬ر‪،‬رتخحلِقرظاللرجنرمجَيراًصفاؾي‬
‫‪146‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررًرَرْورر َمرار رَثرر‬‫رررفرَ َـر رَىلرر َُر رَرشرار‪،‬ر‬ ‫رنيرر‪.‬ر‬ ‫ررر َحر رَعر َيرر ِتررَِررِرِفرر َحر رّ ِقرراررًرْ ُمررْصثرَ ّرِسررَرَكرر رًضرِرراَر َذرثرَرْ رِ‬ ‫مرِفررررْرالررْظررِرِ َّلرر‪،‬ر‬ ‫سالر رررِ‬ ‫َمراررر َحر رَعر َيرر ِتررَِررراإلر ررَ‬
‫ُرررثرَسررررتر َ ْـرررَسر رَرظررَالررِثرَرِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررر ٕاررإلررربرررْنررًر َثرْخرُ رَتررربررهرَر رْ‬
‫رراز‬ ‫ر‬ ‫ررًم رَريراجرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫َ‬
‫ررر ُحرُكررًِرُ ْمر رِرابر‬‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررظرىلررتر َ ْـرررَس رِرزررذرثَر‪،‬ر‬ ‫ر‬ ‫ارًرْ ُمررْصثرَسررررفرَبركرَار َمر رَرورررَزرزرَ ُخرَرررُرتر َ ُِرٌّرَةرربررهرَرُر رَ‬
‫ر‬
‫ً‬
‫رَنر ِورررَرِ رَ‪ٛ‬كرررِم رْنرراررًرْ ِحرررَرسغرِراًرررررِيتررًرَ ْيردرَرِسر رُةرر‬ ‫رررررْورررَ ْ‬ ‫‪ٜ‬كرر‪،‬ررب‬ ‫رررررْورر َمررَ رٍ‬ ‫ريبرر‪،‬ررب‬ ‫رررررْورررِن َخرر رٍاةرر‪،‬ررب‬
‫رررررْور هر َرِ ٍرّ‬ ‫ررجبر ْحر رِسرفرَرِصر ررًَضرٍةر‪،‬ررب‬ ‫ونرر ِزرذرثرَُرُررِ َ‬ ‫بررْوررحرَ رُى ر رَ‬
‫ررررًرَرْف َـرَرُِررارَرر َمر َؽرررُنرْف رِصرٍِر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫راًعررَالررِت رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫وةرررر ر‬ ‫ر؛رلهرَرررُرًرَ ْـر َخررِلررُس رُرورر ُحر ر رَ‬ ‫رررْسررَالررِمرَِر ِتر رَرعررَالررِثرَِررررِ ر‬ ‫رحير رَرُُك رِراب‬
‫ررإلرر ُررْ‬ ‫ررررفرَارهرَرُررَ‬ ‫سالرمر‪،‬ر‬ ‫بر ُْرَرُِررارَرر ٕاررَرىلرررراإلر ررَ‬
‫رَ ر‪1‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررر ر‬ ‫ر‬
‫َرررررا ررُ‪ٟ‬كرربرر ْؿر ُ‪١‬كرر‪).‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫فرَبررْصر َحرَرررَررِف ْـررَهلرررُرك رَريرُر رَ‬
‫رار‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رَن رٌسررفرَالررر‬ ‫ونرررَرَ‬ ‫رشررُن ر رَ‬‫رررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫ارا‪ٙ‬كر رٍَنرربرٓ َمرٌرُورارا‬
‫ررررهر َمرارا‬ ‫ررررررربرررهيرَرررررِ‬ ‫ؾيسرثفسريٍرًلولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر(َي‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررررر ر رر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫جنرنثريرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫كرَار رَلرار رررر‬
‫ر‬
‫را‪ٟ‬كرررِم رْنررفرَ ررْضرِرِهلراررْنرر رَرصر رَاءرررارر رنررر ررَ‬
‫را‪ٟ‬كرر‬ ‫َُكرر ررُ‬ ‫ررراررْنرر رِدرْفرُ ْمترر َؾر َْررَرًٍكرفرَ رَسررْوررَفررًرُ ْلررِير رُرُ‬ ‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررًرْ َمر رْسر رِجرررَسراررًرْ َحررَصار َمررترَ ْـرررَسرؿرَاررِمِرِ ْمرر َُر رَش‬ ‫ًرَرْلرَصترُورارا‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رِ رِ ‪ 2‬ر رَ ِؾر رُ ِ رِ ر‬
‫رسرذً‬
‫رررر‬
‫رضمرررَنر يرًا‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫‪،‬را‪ٙ‬كر رٍَنرر ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬‫رشرن رَنير ررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ً‬
‫ررر رررًاًتر يرَف ِيررارر ُ ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ت‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ارو‬ ‫ً‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫نيراًعرارُ رِصر رٍَنررذ يرً رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ؿرََ ٌميرر َحرى ٌمير)ررر ررب َمررَصررثرَ َـرراىلرر َحرار َذر ٍُررارر‪٢‬كؤرمرٌ رررر‬
‫ررر ًِرِرَ رَرشرارررتر َ َـر رَرر رَرزرررُسرور ُلرر‬‫؛رو‬ ‫رارِفرر رَرسر َيررِةر ِجر رْسرؽر ٍ رَ‬ ‫ررررََكر رَنررىرُرُزرورًرُِرَرررِ‬ ‫‪.‬رو‬‫ولرر َُر ِشر ٍِررررْرالرًٓر َرِة رَ‬ ‫ررربررإلررًر َ ْلررَصتر ُور ٍُررتر َ ْـرررَسرىرُرُزر ر رِ‬ ‫رررًرْ َحررَصار ِمر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر رررر ر ر‬
‫ؾنرا‪٢‬كسجسرا‬
‫ررربر َمررَصر ٍُررربرررْنررًرُيرَار ِذر رَيرررِرِفرر‬
‫‪،‬رو‬‫رررؿرَار َمر ِئر ٍشر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرا‪،‬ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫‪،‬رز‬ ‫ارَصر َحر َةررربرررِِبر جررَ رْى ٍصر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررؿرَرََِررر رُ ْ‬ ‫ا‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ر ررِ‬
‫رِشرؿرًار‬ ‫ررر َحر رَرَُكر ِتررَِر رَ رْ‬
‫‪،‬رو‬‫را‪ٟ‬كرر َررِ رَ‪ٛ‬كر رَ‬ ‫رررفرَبررَمتررر ررُ‬ ‫حُترؾصَين‪.‬ر‬ ‫ررررًررر ررر ر ر‬ ‫رحير رجرررر ررررررررر ر رررر ررر ر ر‬
‫رتـسراًـامرمرشك‪،‬روإلرًعوفرراب‬ ‫ررررإلرر َررُ‬ ‫ارًرْ ُمر رْ ِ‬
‫رشررِن رَنير‪:‬ررب‬
‫رَوركرَررَسرًزرا‪.‬رر ر‬
‫ولرررِرِفرركرَرْوررِرِهلر‬ ‫را‪ٟ‬كرًر َ ُلر ررُ‬ ‫ررمس َؽرر َخرار ِجررَصررررراجنررر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬ ‫رررهرَرُر رَرِ‬ ‫وراًزتر َرْ ِرير‪،‬ررب‬ ‫رربررِينررربررترُ ررررر‬ ‫رررر ْذررَرَ‬‫رربرررَانرا ْجر رُنرر ُحررَصًرْج‪،‬ررب‬ ‫رررر ْذررَرَ‬ ‫ررررصررراسق‪:‬ررب‬ ‫رؾحسراً‬ ‫وركرَار رَلررر‬
‫ونرر َؾر ْحر رسا‪،‬ررب‬
‫رًرررررْورر‬ ‫رررررإلررربرررْنررٍرَ رُى ر رَ‬ ‫رررًرْ َمر رْسر رِجرررَسراررًرْ َحررَصار َمررتر َ ْـرررَسرؿرَاررِمِررْرمِرر َُر رَرشرا را‬ ‫رَنر رٌسررفرَالرررًر َ ْلررَصتر ُورارا‬ ‫ونرررَ َ‬ ‫رشررُن ر رَ‬‫رررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫ثرَ َـرررَاىلر‪:‬ر{ا‬
‫ررررهر َمرارا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ُيررارر‪ٙ‬كمرةر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ّ‬ ‫ررر ر رِ‬‫رًرررِمنررب‬ ‫بر َحر رسار‬
‫رالرْصر َـر رِررر‪-‬ر‬ ‫ًمر‪،‬ررر َؾر رِنررررْر‬ ‫ارِشر رٌ‬
‫ررر َحرسرزرَيرَرر رَ رِ‬ ‫رُرر َحرسرزرَيرَاررر ُحر رَسرنيرر‬ ‫رررر ْررََحررس‪:‬ر‬ ‫رَوركرَرْسر رُرزرر ِور رَيرر َمررْصفرُورؿرًاررررِم رْنر رَرورر ْخررٍَربرٓ َدررَرصر‪،‬رررفرَرَلار رَلررراإلر َمرامررب‬
‫ر‬
‫‪:‬ر"إلررًرَرْسر ُذر ُيرر َمر رْسر رِجرررَسررَانر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كرررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررررررِ ريبرر رَرظرَلرر رُ‬ ‫ررر‪-‬ر َؾر رِنرراررًرْ َحر رَسر رِنر‪،‬ررر َؾر رْنرر َخرار ِجر ٍصرركارل‪:‬رركارلراًي‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ًرَ ْـررِِنر‪:‬رررا ْجر رَنرر رَرسررورازر‬
‫‪3‬‬
‫ررررارًرْ َمررْوركرُ ررُوفررربرر رَحصررارررْسريرَارذررا‪ً.‬رر ر‬ ‫ا‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ؿ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ف‬‫ص‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رُ‬
‫س‬ ‫ر‬‫رر‬
‫َ‬
‫َح‬ ‫ْ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ت‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫َر‬ ‫ذ‬
‫ر‬‫ص‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ف‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ر‬ ‫ررررإلررربرر ُْر رُيراررًرْ َـرِرْ رِس رَرورر َذرررَرس ُمرِرُ ْمررر"رر‬
‫ررررر‬ ‫رشرررٌك‪،‬را‬ ‫ترَ ْـرررَسرؿرَاررِمٌرَاررر َُر رَرشراررر ُمر رْ ِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫‪1‬ررا‪٢‬كفعيرِفرِشخرحسًررمنرتسلرذًيَرفاكذَوٍر(ر‪1‬ر‪/‬ر‪2:9‬ر)رًـَلرجنرانًفراًضحوذر‬
‫رررررلرًٓةر‬
‫ررر‪1:‬‬ ‫‪2‬ر رسوزتراًخ‬
‫رررررررورتة‪،‬را‬
‫ازروفَِرضـفروكسرررورزق"‪.‬‬
‫ررر‬ ‫صـررجنرسروررررررررر رر رررر‬ ‫‪3‬را‪٢‬كس يسر(‪)8;1/8‬روكالراًَِمثيرِفرا‪٣‬كمؽر(‪)20/6‬ر‪:‬ر"فَِر‬
‫ررررررررر ٔبر رر ررر رر‬
‫‪147‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررٍرْررَهيرُورذرررَر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرر‪:‬ررب‬
‫ُررر رِنررارر ْمرٌرَ ُـرورارا‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫رمعرَصررارجنررر َؾر ْحر رِسراررًرْ َـر رِزٍر ِزر رَ‬
‫‪،‬رز‬ ‫ورالررْوررَسرار رِؾ رير‪:‬ررر رَن َخر رَةرررُرَ‬‫ورمعر ٍصر ررررْ‬
‫ررررترُ رر َررْ‬
‫رَوركرَار رَلررراإلر َمرامررب‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رَنر رٌسر ر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونرر َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رشرن ر رَ‬‫رررً ُمر رْ ِ‬ ‫ررررهر َمرارا‬
‫را‪ٟ‬ك‪:‬ر{ا‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رهن ََرَرررُركرَرْورلرر ر‬ ‫ررربرثرْ َحر َؽررررَرْ‬
‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رولرر َمر رَسرر رِاخرسراررً ُمر رْسرَم رَنير‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رَوراًيرررر رَعر رَازررىرررم رْنرر ُذر ُدر ررِ‬
‫‪1‬‬ ‫ر‬
‫رررًرْ َمر رْسر رِجرررَسراررً َحررَصار َمررتر َ ْـرررَسرؿرَارمِررْرمِرر َُررشرا ر‪.‬ر)ر‬
‫ررررررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رررفرَالرررًر َرْلرَصتر ُورارا‬ ‫رررًرْ َحررَصر ُمرررُرلكرَرررُر َمر رْسر رِجر ٌسر‪،‬ررررًِ َلررْورِرِهلرثرَ َـرررَاىلر‪:‬ر{‬
‫رَوركرَار رَلر َؾر رَعرار ٌءر‪:‬را‬
‫مدحررِفررهصرجحرتـغركدائيرا‪٢‬كرشننيرتُتر‪ٝ‬كراْكصامرثـحسارر‪ :‬ر‬
‫ُترراررًر َـررِخر رَِقرر‬‫رررًر َحرر رِ‬ ‫ونرراررَلرا‬ ‫مرحيرجر ر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررا‬
‫ررررٍرَ ِهير رر َررُ‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رشررِن رَنيررارر رِ‪ٙ‬كر رٍَنررربرر ررِزسر َيررراًي‬‫رَوررََكهر َرتررركرَ َدرارئرِ رٌيررِم رَنررارر‪٢‬كرُ ِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رٍَكررؿرَ ٍرّمرر‪.‬رر ر‬ ‫رررررِمنررر َُر رِشرٍِراًررررَل َدرارئرِ رِيرركرَدرِر َررِ‬ ‫نرسرر رََعرر رٍانر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ر‪ٝ‬كرر ِتررَِررِم رررُ‬‫رررررَىزررَلر رُ‬ ‫َحرجررًار ُمر ْدر َخرررَسؿرَرًار َمراررب‬
‫ضسارَررِذر‬
‫ررر رٔل رر‬ ‫ررررََكهر َرتررر َذررَِر رََعراررر َمر ررُمزرور َخراررررِمنرا‬ ‫رجرر َمررَواررِكرَفرًار ُمررر رِزًرَرًة رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫سرَكهر َرتررر َمررَواررِكرُفرراررّكرراَررُِرََِررِةررِرِفرراررْكر َرّرِ‬ ‫رَوركرَ رررَ‬
‫اكفرا‪٢‬كخىصزت‪،‬رمفنرر‪ٛ‬كررر‪-‬مثرر رًالر‪:-‬رثَحُِتمرِفراْكجراًيتر‬ ‫رررروررر ررررر ر رررررر ررر‬ ‫ررررًاررِفرا‪٢‬ك‬ ‫اثر ررر رر ررر رر‬
‫‪،‬رًؼِصرر‪ٛ‬كرخََ‬ ‫رَوار‪٢‬كر َخريرَاررِك ررَضر رِ‬
‫افر‪ٞ‬كررر‬‫رررررررررتر رر‬ ‫ررررر َُر رَرشرارفَِراؿ‬ ‫ًمر‪ٛ‬كر)رو‬ ‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫رررًررر رر‬ ‫رررررًرررحَم‪،‬ر‬ ‫رررررًرررحَمرررارٌَِمر‬ ‫ررررررور رًون‪:‬ر(ر‬ ‫رر ر ر ررررررررر ر‬
‫خيَعونرمـِاراًرشك‪،‬رفِل‬
‫رررررترافِمر‬
‫ررررر‬ ‫ررروراراؿ‬ ‫ررربرٔضاؾ‬ ‫رُور‪ٛ‬كرر)رف‬ ‫رررررر ٕاررإلرررِشٍراكرًر ر رر‬ ‫رررروهلمر(ر‬ ‫ارر‪ٛ‬كرتل‬ ‫رررورررر‬ ‫هلضوٍرحنيررر ٔبرزذف‬
‫رررررًرحثرروراررر ٔبرنرررر ر ررر ر‬ ‫رررررور رًىنرمار‬ ‫ابًـحوذًةر‬ ‫رررر‬
‫ارر‪ٛ‬كررر‬ ‫ر)رفلسررررهلضرورررر‬ ‫ررررررر َمررَ‪ٜ‬كرررررر‬ ‫هلمر(رمتَىَرومار‬ ‫رررورررررررر‬ ‫ًضارِفرك‬ ‫رابًصتر ُوتررَِرةررر ٔبرر ررر‬ ‫افِمر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر‬ ‫ررررررررررررترررررر‬
‫هلضوٍر‪،‬رومؽراؿ‬ ‫ار ٔلر رولررروررر ر‬
‫رررررراكهروراررر‬ ‫ٌَمـحوذاثراًحاظٍكرمَاكرمؽر‪ٝ‬كر‪،‬ررف‬
‫رررواررررررر ررر رررررر ر رررر ررررر‬ ‫ارهبار‪ٞ‬كرمَاكرحِرررر ٔبرزخذ‬
‫ررروررر ررر رررر رر رر‬ ‫افرتشاثراًلكمةراًيتررر ٔبرزخذ‬
‫الاؿرررتر ررر رر رررر رررررر‬
‫نرُشٍرا‪٢‬كـحوذاثراًحاظٍكرررعمرومارمتَىَرذاذٍكرِفرم‪ٜ‬كر‪ٝ‬ك‪ .‬ر‬ ‫ًـخلسونررر ٔبر ررر ررررررر ررر رررررر ر‬ ‫رررر رر‬
‫ررررزرههبم‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٔبرمامر‬ ‫المنيررر ٔبر ر ررر ررر ررررر رررررر‬
‫سوذٍنرمنركَامهنار‪،‬رفاكانر‬ ‫ررركرُ رر‬ ‫ةركسمتررر ٔبرررمارمار‬ ‫رراردصحترحاررخر ررر رر‬ ‫ورَكرهتررركررردٍَكرررؿرَ رٍمرر ٕار ررر ر رر رر‬
‫رررر ر‬ ‫رمنرتـسُام‪:‬‬ ‫‪،‬رفذلولرررؿرَ ٍرّمررر رررر‬ ‫رررؿرَ ٍرّمر ررررر ر‬ ‫رررصراابر‬ ‫فِلوإلن‪:‬رَننرق‬
‫ررر ر ر ررر ر‬
‫رررررر ر‬
‫ررررارهَةر)ر‬ ‫هَةر‪،‬رهاميرَنجرراًث‬
‫رررررررررررررارررررررر رر ر ر‬ ‫رررارهَةر‪،‬رؾحاذترمي‬ ‫رًَمرؿ‬ ‫(رررؿرَ رمررارٕرر‬
‫مدحررِفررهصرثَحَةرا‪٢‬كرشننيرحولراًحُتروذؿاهئمر‪ٞ‬كرثـاَلر‪ .‬ر‬
‫ررررر َُر رَ‬
‫رشراررر‬ ‫رررًـررررخَقر‪،‬رو‬ ‫ررررررًرررحُترا‬ ‫ًَحونرحالرظرورافِمراب‬ ‫ارًسؾونر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررورررر ر رر رر رر‬ ‫نراًىفازرمنرا‪٢‬كرشننيرررَكهرورررر رر ر رر‬ ‫رررررررٔب رررر رررررر رررر رر‬ ‫ركسروزذر‬
‫رررَكهروراررر‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَرةرررورًرر ر ررر ررر رررررر ررر ررررر ررر‬
‫ُسترمنركريٍر‪.‬روِفرر‪ٛ‬كرذًَيرؿَلررررٔبهنمر‬ ‫حَةرمنررر َمر رَسرارئرِ ررر ر رر‬
‫يرثوحِسرا‬ ‫رررررررر‬ ‫رررًخَ‬
‫رررررورث‪ٜ‬كرا‬ ‫راٗكؿاءر‬

‫سرسالمةر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫)رتخحلِقرساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر‬ ‫رررررصبرٓنراً‬
‫ررررـؼمير(ر‪6‬ر‪/‬ر‪280‬ر رررر ررر رر رر ررر‬ ‫‪1‬ررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫‪148‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسررر‬ ‫ًىنرًُسرؿَلرسخِيراًخ‬

‫فونرتـضِاراَلر‪ٝ‬كررخيروؿالرررور ر رررر ررر رر ررر‬ ‫ررررصر ر رررر ررررر رر ررر ر رررر‬ ‫ررررهرورارً‬‫رررلرًرُوررَُِرةروَك‬ ‫ًـررصر رفونررر َمر رَسرارئرِيرا‬
‫َكرذاًعارإلرًعَقررر‬
‫ررررِشررر ررر ررر ررر رر‬ ‫اّكاسمرمنراًلَةرهلرآكاَلرمنراًرشكر‪،‬رتيرَكنرررارٕررررر ر رررر ر ررر‬
‫رمياانرمضوابرثرشكرفعازر‬ ‫ر رررررر رررررر رر ررر رر ررر رررر ر ررررر رر ر‬
‫رررررر ر‬ ‫رميانرتوخَرمنراًوحوٍر‪.‬رر‬
‫رررررارٕرر ررر ررررر رررر ر ر‬ ‫ؿَََر‬
‫‪:‬ر(َكنرررا‪٢‬كرشهونرًعوفونر‬ ‫جنرؾحاشررركرَار رَلررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪1‬ر رؾنرررار ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ٍزرز‬
‫رررررزر رَ‬ ‫راًضرر رررر ر رررر رررر‬
‫َخرفِعيراجنرؾحسراًـ‬ ‫ركرَار رَلررر ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر‬‫ًمر‪ٛ‬ك‪،‬رفِلولراًييبررر‪-‬ر رَظر رَلرر رُ‬
‫َمرإلرررِشر رر رررررر ر ررررر‬ ‫رررررر رر‬‫رررًرررحَمرررارٌَرررِررمُررًرررحَم‪،‬رًرح‬ ‫رررورًلررور رًون‪:‬ر‬ ‫ابرًرررحُت‪،‬ر‬
‫ًمر‪ٛ‬كررر ٕاررإلرررِشر رًٍاكرر ر رر ررررر رررررررر‬
‫رُور‪ٛ‬ك‪،‬رمتَىَرومارم‪ٜ‬ك‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫رررًررر رر‬ ‫رررررًرررحَم‪،‬ر‬ ‫رررًرررحَمرررارٌَِمر‬ ‫‪،‬ركسر»‪.‬رورًلررور رًون‪:‬ر‬ ‫«كر رٍس ررر‬
‫رررُ ْضمرر‬‫ر‪ٝ‬كرر ُمر َـر ّرِشررَرُهب ْمر رَرو‬ ‫ر‪ٝ‬كر رًِ َُر َـر ّرِشررَرُهبرْمر رَروررربر رَهترررِف ِهيررْمر رَرورر َمررررَ‬
‫ارَكر رَنرر رُ‬ ‫ررررر َمررررَ‬
‫ارَكر رَنرر رُ‬ ‫رررربرٔر ررر رَ‬
‫ىزلر‪ٝ‬ك‪:‬ر{و‬ ‫ررررصرارهم‪،‬رف‬ ‫رررررصرارهمرقف‬ ‫ورًلررور رًون‪:‬رقف‬
‫ونر ر‪).2‬ر‪ 3‬ر‬ ‫ٌر َرْرسر َخررْلرِفرُصر ر رَ‬
‫ررررررر َمررَ‪ٜ‬كرر]ر‬
‫رررًر َ ُـرر ريونررر‬ ‫ًمرر ُُررَروررر‪ٛ‬كرررثرَ ْمر َِرىَرومار‬ ‫رررإلررِشر رٌ‬ ‫ًمر‪ٛ‬كرا‬ ‫َمرإلرررِشر رر‬ ‫رررًرَحرر رر‬ ‫ررر ٔلررزريرر‪4‬رزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر([ر‬ ‫كرَار َلررررراجنرا‬
‫ر‬
‫راًيترحىونرؾيسٍروحوهلررروراًيررررشورررِزرر‬
‫إلثرررر ررر ر ر رررر رررر ر ر‬ ‫رررلرٓ ر رِ‬ ‫رتَرمنرا‬ ‫ىَروخيرر رخطرررررر‬ ‫ررررررًر َمر َِر رررررَ‬
‫نراًعرمنرومار‬ ‫ًسونررر ٔبر رررر ر‬ ‫ًمراًعررَ َمنررٍرُصر رر‬
‫ابًرشر رررر ر‬ ‫رر ر‬
‫ررر‪ 5‬ر‬
‫ررررررر َمررَ‪ٜ‬كرر)ر‬‫ررررررثررمَررَِىَرومار‬ ‫ررروهلمر‪:‬ر‬ ‫رثـاىلرفش‪ٛ‬كرمـىنرك‬
‫‪ٜ‬كرر رّر‪ٟ‬كررررر ررر ر رررر‬ ‫ٕرررررِم رٌ‬
‫ررراررًََر‬ ‫تونرهبار‬ ‫ارًخلصر ر رر‬
‫رراًيترررَكهروررررررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪6‬‬
‫رررًررر رر‬
‫حَمرإلررر‬ ‫رررررًرررحَم‪،‬ر‬ ‫رررًرررحَمرررارٌَِمر‬‫ررررور رًون‪:‬ر‬ ‫نراًـصةرررَكهرورارًل‬ ‫رررررر ٔبر ررررر ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(مؽر‬ ‫رررر رَ رُ‬
‫ُر‬‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫سرسا‪٠‬ك‬ ‫رررر ُمر ّحرمر رر‬ ‫َخرؾعَةر‬ ‫راًضرر ررر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ُررر‬ ‫ررربرٔنررربرٓرر ررر ر رر رر ررر رررُ‬
‫ًِِتمرَتترسَعةر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََررر‪،‬ر‬ ‫رررررررررتر رفونرت‬ ‫ًمر‪ٛ‬كررر ٕاررإلرررِشٍراكرًرر رر ررررر رررررررر‬
‫رُور‪ٛ‬ك‪،‬رمتَىَرومارم‪ٜ‬كرفِمرمـ‬ ‫ِشر رر‬
‫را‪ٟ‬ك رُرسررًرْ َفرىررررر‪،7‬رًىنراختشوضمرِشَكءرمؽر‪ٝ‬ك‪،‬رفلاثَِمرزسولر‬ ‫رررر َمراررهرَ ْـر ُحرررُسرُ ْضمررارررإلر رًِ َُر َلر ّرِصترُ رررَوانرارررَىلررر ررِ‬
‫ررررور رًونر{ر‬ ‫ورَكهرورارًل‬
‫‪8‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رإلر‪ٝ‬ك‪.‬ر)‬ ‫رإلر‪ٝ‬كرإلرمـحوذرحبقررر ٕار رر‬
‫ا‪:‬رإلررر ٕاررهلرر ٕار رر رر ررررر ررر ر‬ ‫رررروًرورررر‬ ‫رحىترًل‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر ر‬ ‫‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬ ‫رر رَ‬

‫‪1‬رفِعيرجنرؾحسراًـزٍزرجنرفِعيراجنرَحسرا‪٢‬كحازكراْكصميَلراًيجسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ2898‬ؼ) ر‬
‫ررر‪ ]88‬ر‬‫ررررر ٔلررررهفال‪:‬ر‬ ‫‪2‬ر ر ر‬
‫[سوزترا‬
‫ررررزرٍصررربرٓ رر‬
‫لرَحرسر‪.‬‬ ‫ٍزرجنرؾحسر‪ٝ‬كر رجنررراررجٕرصررراُميراً‬
‫رررررزر ررر رررر رر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررررر ررر ررررررر‬
‫كميراًضامٍكر‪،‬رتخحلِقرذ‪.‬رؾحسراًـ‬ ‫‪3‬رثعصٍزرزَيطراًعاْكنير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪208:‬ر)رت‬
‫سراّكززير‬ ‫‪4‬ر ٔبرر رررر ررررر ررررررر ررر‬
‫توراًسـاذاثرا‪٢‬كحازكرجنررر ُمر ّحرمر ررر ر رر‬
‫سراًعيايحررر ر‬‫ررر ُمر ّحرمر رررر ررر‬ ‫)رتخحلِقرظاُصررر ٔبر رَحسراً‬
‫ررررزررراوىررر‪-‬ر رمحموذر‬ ‫رررر‪1‬ر‪/‬ر‪2266‬ر رررر ررر رر ررر‬‫ًةراْكسًرررروار ٔلررثصر(ر‬
‫رررصر ررر ر رر‬ ‫‪5‬ررر ررررر‬
‫اٍهناًةرِفرق‬
‫رررر‪ُ2610‬ؼ)‬
‫ًيرا‪٢‬كسًيةر(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬
‫رررزر رررر ررررررررر ر‬
‫سرسا‪٠‬كرا‪٢‬كرصيرى‬
‫ررر رجنررر ُمر ّحرمر رر رررررر ر‬‫‪6‬ر رؾعَة‬
‫‪7‬ر[سوزتراًزمص‪]8:‬‬
‫ررررر ر‬ ‫ررر ٔلرزررر ررررر‬
‫تـنيراًيووًة‬ ‫‪8‬ر ر‬
‫ِشخرا‬
‫‪149‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫وراجنررر َمر ْـر رِسيررركرَار رَل‪:‬رررًرَ َلررْسر رَرزرربرًرْدرٌُرَرررِارِفرراررًرْ َجراررُِرََِررِة رَرورررَ َْنر رُنررارررَررار‬ ‫رمعر ِصر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪-:‬ر(ر‪7882‬ر‪-‬ر«رَور َؾر رْنرر َررْ‬ ‫كرَار رَلراررًرَِرر رمثيرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ر‬
‫ولر‪:‬ر ر‬ ‫رررًرْ َحرُرْ رَتررهرَ ُلر ررُ‬ ‫َحر َجر ْجريرَارا‬
‫رَشررًزرار ر‬ ‫اثرر رَ رْ‬ ‫ورهبرَاررر ُمرضرررْررِمرَصر رٌ‬ ‫ررررررثرَ ْلرررُرس ررررِ‬
‫رسرار‪...‬ر‬ ‫رررتر َ َْرررُسركرَرْسررربررثرَ ْخر رَمرركرَ رْ رً‬ ‫َُر رِش رُ‬
‫يرس‬
‫ارظررْفرًصار ر‬ ‫ارالرْظريرَار َمرر َذرَرْرًوررر رُ‬ ‫رررررركرَرْسررحرَرَصررُنورررررْر‬ ‫ررررِحر َدرررًاإلر رُرورر ْؾررًرصرار‪...‬ر‬ ‫ًرَرْل رَعر ْـر رَنرر َدر ْدرخرً رَ‬
‫ارو‬
‫ر‪ٛ‬كرر‬ ‫ًمرررَ رَ‬ ‫ررررًرَحر َْر رَمررارٌَرررِررمُررًرَحر َْر رَمر‪،‬ررًرَحر َْر رَمرررَرإلرر رَ رِ‬
‫رِشر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ر"ر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ررررُسر ررُ‬ ‫ارز‬‫رَوررَرَْن رُنرراررًرْ ََررْور َمررهرَرُلوررُلررَرَرْكررؿرََر َمريرَ رَ‬
‫ر‪ٛ‬كر»‪ .‬ر‬ ‫ًمرررَ رَ‬ ‫رِشر رَ‬ ‫‪،‬رإلرر رَ رِ‬ ‫‪ٜ‬كر رررَ‬ ‫ر‪ٛ‬كر رَروررارًرْ ُمررْ رَ‬
‫ررر رنرراررًرْ َحر ْمرررَس رَرورراًرررِيرّ ْـر َمررَةررَ رَ‬‫ًرَحر َْر رَمر‪،‬را‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫راًعررِل ِرير رَرورراًرر رَى ِدر ِرير رَروررررْرالرْوررَسرطررراِرررإلررربررهرَرررُركرَار رَل‪:‬ررر«ًرَرَلرْسر رَرزررربًرْدرٌُرَاررررِم رْنرركرَرْصررٍنر رَرورررَرَْن رُنررارررَ اررر‬ ‫اينرررِرِفرررر ر‬ ‫رَزررَورار ٍُرراررًرْرَرَبررُازررر ررَوررر ر‬
‫اًعررَرَربر ِرر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َحر َجر ْجريرَاررركرَُرْيرَا‪:‬رر ر‬
‫رسار ر‬ ‫رررتر َ َْرررُسركرَرْسررربررثرَ ْخر رَمرركرَ رْ رً‬ ‫رررررر َُر ِشر رُ‬
‫يرس‬ ‫رررًرَ َْر رَمررؿرُرْشررًزرار‪...‬ر‬ ‫ًرَحر َْر رَمررثرَ ْـر رِؼرمير ًارا‬
‫ر‬
‫ارظر ْفررًصار ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ارالهرْررسارَرذرررَر َذرَرًوررر رُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رررررركرَرْسررذرََر ُفرورررر ر‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫ررررِحر َدرراإلر رُرورر ْؾررًرصرار‪...‬ر‬ ‫ارو‬‫ًر َ ْلر رَعر ْـر رَنرر َدر ْدر ًخر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رْ‬
‫ررررررثرَ ِفر ُـروراررر‬
‫‪:‬ر"راز‬ ‫ررررررِ ريبرر رَظر رَلرر رُ‬ ‫رررًرْ رِجر رنر‪،‬رررفرَ َلرار َلرراًي‬ ‫رخنرررُافررربرررْنرررَ ْ‬
‫رختر رَعر َفرٌرَارا‬ ‫رسرررَ َ‬ ‫ررركرُورفرًاررر ِتر َحر رْعر رِنرر ُمر َحر رِ ّ ٍ‬ ‫رَوًرَ َلررْسر رَرزرربرًرْدرٌُرَ رُ‬
‫ارو‬
‫ررر ُُررَرورر‬
‫‪،‬رو‬‫رراجنررركرُ رَعراررِم رّ ٍير رَ‬ ‫رِشررِِقرررر‬ ‫ررررِفِررَِر رَ رْ‬ ‫رررًخرررَرْ ِحر ََر َةر»‪.‬رفرَرَشر رَنرَصر ٍُر رَ‬
‫‪.‬رو‬ ‫ررررررؿرََر َمريرَارا‬
‫ررررْسرَرَ ُمرور رَ‬
‫ار"‪.‬رو‬ ‫َؾر رْنررتر َرْعر رِنرر ُؾررَ هصرَ َةر‪،‬رررفرَارر ُهنر ْمررارر ْدررَروارىرُ رُرُْكرارر َراررب‬
‫ر‬ ‫ر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رررررررَاشررربرررْنررًر َل ُفروررررِارِفرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررنيراررهرَ ْمريرَ ُؽرراًي‬ ‫‪:‬رو‬
‫ررير رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫اينرررِرِفرراًرررى ِدر رِ‬ ‫ررررَسرارذرَررر ر‬
‫رراًعررَرَربر ِرر‬ ‫‪،‬رو‬
‫رتر رَ‬ ‫ررًثرررار ِتر رِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررْسريرَار ُذر ٍُررًُرْ رَسر رِراب‬ ‫ررركرَار رَلراررًرْرَرَبررُازرر‪:‬را‬‫‪.‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررَضرِـررٌَفر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رَنرورلرتر َُرْررَهنرُرْمر رَروررتر َرْ رَنيرر ُؾررَ هصرَة‪،‬رررفرَارهر َمرررارَكر رَنرر َمررْوك ُفرِرُ ْمرر ِتر َحرعر رِنرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كررربرررْنرر ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظرَلرر رُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ارًرْ َجراررُِرََِررِة‪،‬رررفرَبر َمررَصرررَان رَرزرررُسرورلرر ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫ر‬
‫رررارًرْ َحرررِاِقرر ِتريرَ ْحررِورٍِ‪.‬ر ر‬ ‫رختر رِعر َفرِرُ ُمرراررًرْ رِجر رنر رَ‬
‫‪.‬رو‬ ‫ررررْنرررَ ْ‬ ‫رسرر َؾر رِرضرَررَةر َؾررَصفرَرَةرفرَرَصكرًاررب‬ ‫ُمر َحر رِ ّ ٍ‬
‫رررررررَاشرر‬ ‫رحير ّرِس رُجرراًي‬ ‫رررفرَ رَاكر رَنرررر ر‬
‫راًضر َْر رَعرر رُانرررُ َ‬ ‫سالرم‪،‬ر‬ ‫رررررررُاشررترَ ْـرررَسرارررْ َمسرار رِؾَر َيررؿرَرَىلرررراإلر ررَ‬ ‫‪:‬رَكر رَنرراًي‬ ‫‪7881‬ر‪-‬ررَور َؾر رْنررربررورَرٍسرركرَار رَلرررَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ً‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫سالرمررر َحررىترربرر ْذر َذر َيررؿرََرْ ِهيررْمرررِرِفررارر خرررَ ِحر ََرة‪:‬ر ر‬ ‫رضمرر َؾر رِنرررراإلر ررَ‬ ‫ًيشررِءرٍرُ رِصرررًُسرربرررْنررٍرَرُصرذررُ ْ‬ ‫رِابرر ر رْ‬
‫رَ ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫رِشرًمررر‪ٛ‬كر ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررًحر َْر رَمرررَرإلرر رَ رِ‬ ‫ًرَحر َْر رَمررارٌَرررِرررمُررًرَحر َْر رَمرر‪...‬ر‬
‫‪ٜ‬كر ر‬ ‫ُرر َمراررر َمررَ رَ‬ ‫رررررثرَ ْمررَِ رُىَر رَ‬
‫ررو‬ ‫ر‪ٛ‬كرر‪...‬ر‬ ‫ًمرر ُُررَرورررَ رَ‬ ‫رِشر رٌ‬‫اررإلرر رَ رِ‬
‫ر‬
‫ررر‪ُ:09‬ؼ)‬ ‫ررر ر رررررر ر‬
‫مثير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررًَِ‬ ‫هوزراٗكٍنرؿَلرجنررر ٔبر ررر ر ررر رر رر ر‬
‫ِبرجىصرجنرسَامينرا‬ ‫‪1‬ر ٔبرر ررر ر ر‬
‫توراْكسنر ر رررر رر ررر ررر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪2‬‬
‫رررر َحر رْ رِ‬
‫رصر ريرر‪1;1‬رُؼ‬ ‫َ‬
‫رجنررررْ‬
‫رمعر ٍصروراً‬ ‫ررررَى ٍصررربرررْ ََحرررُرسرر رُ‬
‫رررربررترُورج‬ ‫ررمس يسراًَبازر‪92::‬ر رررررَر‬
‫‪،‬راًَبررُاز‬
‫‪150‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫راًعر رِحَر ِحر‪.‬ر ر‬ ‫ُرر َخرر رُالرررر ر‬ ‫ررررِزر َخرررُاهلر رِ‬

‫ررز‬ ‫ررررَورار ٍُرراررًرْرَرَبررُازرر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫راًرشررِكر رَ‬
‫‪.‬رز‬ ‫ررررَىلرررر رِ ّ رْ‬ ‫سالرمرا‬
‫ر ر‬
‫رررار رَلر َحررىتررربرر ْدررَرصررَ َُجر ْمرر َؾر رِنرررراإلر ررَ‬ ‫كرَار رَل‪:‬رررفرَ َمر رَ‬
‫ارس‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫راًرشركر‪:‬ر ر‬ ‫‪:‬رَكر رَنررًرَُرَ ِرّيبررربرر ُْريرُررر ّ رْ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪7888‬ر‪-‬ررَور َؾر رِنررارر ْجر رِنررؾررحَرررٍاشرركرَار رَلرررَ‬
‫ًمرررَ رَ‬
‫ر‪ٛ‬كر ر‬ ‫رِشر رَ‬ ‫رررررًرَحر َْر رَمرررَرإلرر رَ رِ‬
‫ًرَحر َْر رَمررارٌَرررِررمُررًرَحر َْر رَمرر‪...‬ر‬
‫‪ٜ‬كر ر‬ ‫ُرر َمراررر َمررَ رَ‬‫رررررثرَ ْمررَِ رُىَر رَ‬
‫ررو‬ ‫ر‪ٛ‬كرر‪...‬ر‬ ‫رِشر رًٍاكرر ُُررَرورررَ رَ‬
‫اررإلرر رَ رِ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫وهن ْمرر رَن رِرَررَفرِذ رُرُكرْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رمتررفِرَر رَسررَوار ٌءرر َ‬
‫رخترارف رررَرُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررَسركٌرَاَكرررفبهْرُ ْ‬‫ارز‬ ‫ف‬
‫رِشَكر َءرر ميرَ رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر َُرريررًررُكرممراررر َمرَرى رْترربررًرْ َمرارىرُُكرم رْنرررُ رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرراىلر‪:‬ر{‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫فب ْىررَزرلرر ررُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر‪ 3‬ر‬‫رضرِـررٌَفر‪).‬ر‬ ‫ررر ُُررَرورر ررَ‬‫جنرصر َـر َْر رٍةر َر‬
‫‪،‬رو‬ ‫رَحرارذرررُرار رر رُ‬ ‫ررررِفِررَِر َرر‬‫‪،‬رو‬‫رَ‬ ‫ر‬‫‪2‬‬
‫رر‬
‫ِر‬ ‫ط‬
‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫رْ رَ‬‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رال‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫رر‬ ‫رِف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬‫اين‬
‫ر‬ ‫رر‬‫ِ‬ ‫ر‬
‫رب‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫راًع‬
‫ر‬ ‫ررر‬‫ٍ‬
‫ر‬‫ُ‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫‪.‬رز‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رُ ‪1‬‬
‫ربهرْرُف رَسر رُْك ررر رَ رَ‬
‫‪4‬‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمراررركرَار رَلرر ر‬
‫‪:‬رَكنررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬
‫‪:‬ر[ؾنراجنرؾحاشرز‬
‫رَ‬ ‫ررررر‬ ‫رررر‬ ‫رررر‬ ‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪:‬ر(‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ل‬ ‫ر‬
‫ف‬ ‫و‬
‫ر‬‫ررر رٔلصررررحالرر رَ‬
‫ر‬ ‫َخرحسنررررٔبرتورا‬ ‫راًضرر رر ر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫ا‪٢‬كرشهونرحيجونروًـمتصون]‪،‬رًىنرؿىلرهؼامراًوزًِة‪،‬رفاكهوارًلوًونرِفرظوافِم‪:‬رًحَمرإلرِشًمر‬
‫رُور‪ٛ‬كرمتَىَر‬
‫ررر‬ ‫ًمر‪ٛ‬كررر ٕاررإلرررِشٍراكرًرر رر رررر‬ ‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫رررًررر رر‬ ‫‪ٛ‬ك‪،‬روًىهنمرَكهوارتـسرر‪ٛ‬كرٌرشهونرِفرثَحُِتمرفِلوً رون‪:‬ر‬
‫ررررر‪5‬ر ر‬ ‫رررًرررحُت‪.‬ر)‬ ‫اروضمرًعوفونراب‬ ‫رررررور رًونررر َُر رَرشرررر ررر ر رر ر‬ ‫ومارم‪ٜ‬ك‪،‬رًل‬ ‫ررررر‬
‫‪6‬‬
‫‪ٜ‬كررربرر َذر رَرشرثرْرِرىنر رَرورربرررَانرربرررِزرررًُسر‬‫ُرررررار رنرر َدر ِْررَ رَ‬
‫رر‪:‬ر(و‬
‫رَ‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫ري‬
‫َر‬ ‫ر‬ ‫ر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫رررر رَ رَ رُ‬
‫ر‬ ‫ِض‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫كوهلرز‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ُيراًاميمة‬‫َثلرسرررَسررر ٔبر ر رررر‬ ‫وِفركعةرمثامةراجنررر ٔبر ر رر‬
‫ر ررر رررررررررر‬
‫ر‬
‫رررر ر‬ ‫ارحيجونرىفرخاََُِتمر‪.‬‬
‫رررَكهروررر ر ر ر رر رر رر ررر‬ ‫نرٌس‪١‬كر‪،‬رفـ‪١‬كررر ٔبرهنمر‬‫ذشركديررر ٔبر ررر ر رررررر‬ ‫ررر ٔبر ر رررر‬ ‫ررر ٔبرهَر‬
‫ومـَومر‬ ‫ارًرْ ُـر ْمررَصرتررر)َررر‪7‬رر رررر‬
‫اًسررَالر ررمرجحررر‬ ‫ُرررر ر‬ ‫راًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫نراًييبرررؿرََرََررَِررر ر‬ ‫همترثـَمونررر ٔبر ررررر‬
‫ررررررورٔبر رررررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ٔبررًضار‪:‬ر(‬ ‫رررفر َلرَرُر رُ‬ ‫ررر ٔلرصرررر رَ‬
‫حالرو‬ ‫َخرحسنررر ٔبررتورا‬‫راًضرر رر ر ر‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫ررررر‪ 8‬ر‬ ‫رررًرررحُت‪.‬ر)‬ ‫متصونررر ٕاررىلرا‬ ‫ارحيجونرررورًـرر ر رر‬ ‫ررررررررشر رهونرررَكهروررر ر ر ر‬ ‫اُميرؿَََراًسالم‪،‬رفا‪٢‬ك‬ ‫حـثةرؿىلرمٍكررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬ ‫رررًررررررر ررر‬ ‫ثنيركديرا‬‫مرصر رررر‬

‫‪1‬ر[سوزتراًصوم‪:‬ر‪ ]1:‬ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫اينر‪،‬ررتخحلِقرَحر ر ررر رررر رر رر رررر ر‬
‫سيرجنرؾحسا‪٣‬كَسراًسرَرفير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫َحسرجنررر ٔبرر رًوةررر ٔبرر رررررر رررر‬
‫توراًلامسراًعرربر ررررررر ررر رر‬ ‫‪،‬رًسَامينرجنررر ٔبر ر ررر‬
‫‪2‬را‪٢‬كـجمراًىدرير‪2186:‬ر ررر رر ر ررر‬
‫ٌََِ‬
‫‪3‬رمجمؽراًزوائسرومٌحؽراًفوائسر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪708‬ر)ر مثير‪.‬رتخحلِقرحسامراٗكٍنراًلسيسر‬
‫حالرحسنراًزُرييررربرٓ رررر ررررررر ر رر رررر ر‬
‫لرمٌسوٍرا‪٢‬كيعوزيرا‪٢‬كرصير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔلرصرررر رر ر ر رررر رر ر‬
‫‪4‬ر ٔبررتورا‬
‫‪5‬رِشخرَصَحرمس‪١‬كر‪،‬رتخرصفررمنرِشخرحسًرراجنرؾحاشرِفرثَحَةرا‪٢‬كرشننيرِفراّكاََُة‪.‬‬
‫‪6‬رمنرتالذرَنس‪.‬‬
‫جنراْكجاحرجنرمس‪١‬كراًلضرييراً‬
‫رررررر ررر رر‬
‫يُساتوزيرر‪.‬‬ ‫‪7‬راّكامؽراًعحَحرا‪٢‬كسمىرَصَحرمس‪١‬كر‪68::‬ر ٔلر ررر ر ر ررر ر‬
‫ِبراْكسنيرمس‪١‬كر ر ررر ر رر ررر ررر ر ررررر ر ر‬
‫اسرا‪٢‬كنرؿَََ)‪.‬‬
‫رررررررر‬ ‫ررر ٔلر ر ررررر رررر‬
‫سريروحخسَروحرورررررر‬ ‫‪8‬ر ر رر رر ررر ر رررررر ر رررر رررررر رررررر رررر ررررر‬
‫ِشخرَصَحرمس‪١‬كر‪،‬رتخرصفررمنراًحاةراًخاسؽرؾرش‪:‬ر(ابةرررزرتطرا‬
‫‪151‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصرشءرمنرظَامر ٔبُيراّكاََُةر‪ .‬ر‬

‫ٌَهيوذر‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررر ر‬‫ررررررررورافلة‬ ‫و ٔبررررر رررر رررررررر ر رررر ررررر ر رررر ر رر ر ررر ررررر ر ررررر ر رر ررر‬
‫مارؾنراًعَامر‪،‬رفاكنرتـغراًـصةررًعومونرًومرؿاصوزاءرحىترِفراّكاََُةرم‬
‫رررر‬ ‫رررررو ٔبر ر ر ررر رر ر ررر رر‬
‫قصقرفصؾونروحٌسٍ‪،‬ر‬ ‫ًومرؿاصوزاءرُوراًَومرا‪ٙ‬كيرَنار‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررررر ر ررررررررر ر ررررر‬
‫رفَِرموَسرؿَََراًسالمروكومَ‪،‬ر‬ ‫ور ررررر ر رررررر ررررر رررر ر رر ررر‬
‫رررؾرَسار‪،‬رو‪٢‬كارَكهترذؾوتر‬ ‫ًخزشرورهَر‬ ‫رررروررر ر‬ ‫هتراٍهيوذرثعومَر‬
‫ررررَكر رررر ر رررر ر‬ ‫فعامَرموَسرؿَََراًسالمرصىرصرًارر‪ٞ‬ك‪،‬رو‬
‫ر رررررر ر ررررررررر ر ررر ر‬
‫دسةررر‬ ‫رررحرر ر‬ ‫ار‪ٞ‬كروحسٍ‪،‬روكسرا‬
‫رتعَامَرحمحةر‪٢‬كوَس‪،‬روصىرصررر رررر رررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر رررررر ررررر ر رررر ر‬ ‫مصراًييبرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر ٔبرر ررررر رر رَ‬ ‫اًصسيرررور راحستر‬ ‫رر ر ر‬
‫افلونررر‬ ‫رررورررر ر‬ ‫ررر ٕاررانرم‬ ‫َصاتَررتعَامَروكالرَننررررٔب ر ررر ر رررر‬
‫حقرمبويسرمٌُكرف‬ ‫ررررورٔبرمصررررٔب ررررررر ررررررررر رر ر‬ ‫هوةرؿامرَكمير‪،‬ر‬ ‫ررررررر ر رررررر رر‬ ‫نرٍىفصر‪ٝ‬كرتَر‬ ‫رٔب ررر رر رر‬
‫همترخماًفونرررًرِارابًخلَريرواًخحصًف‪ .‬ر‬ ‫رررررررورٔب رر رررر ر‬ ‫هلرِفررررٔب ر ر ررر رر رررر ر رر ر ررر‬
‫ظولراٗكٍنرومعسكونرًىذاتَ‪،‬ر‬ ‫رر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرراررًرْ َمر رِسًريرَرَة‪،‬رررفرَرَور َخرررَسراررٍرْررَرهيُورذرررَر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬ررركرَ رِس َمر رَرزرررُسروررُلرر ررِ‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرا‪،‬ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫فر َـر رْنررا ْجر رِنررؾررحَرررٍاشر رَرزرر رِ رَ‬
‫ىرا‪ٟ‬كرر ِفرِررَِر‬ ‫رشرارررًر َرْور ٌمرر َؾر رِؼر ٌميررربرررْ ََنر ررر ررُ‬ ‫ررركرَارًرَورا‪:‬ر‬
‫ررر َُر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كريرررثرَرُرعرور ُمروهرَ َُرر؟"ر‬ ‫رررًرْ ََررْور ُمرررر ِ‬
‫ررر َمراررر َُر َشرارا‬‫رِظر ََرار ًمرارررًر َرْور َمررؿرَر رُاصر رَوزرر رَاءرر‪،‬رررفرَ َلرار َلررًرَِرُ ْمر‪:‬ر"‬
‫رؿَََراًسالم‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررفرٌَرَ ْحر رُنر هر َرُرعرور ُمر َُرر‪،‬رررفرَ َلرار َلررررررررر ر‬ ‫وَسرر رُرصر رْىرًصرا‪،‬ر‬ ‫ررربر ْقررَصررَقرر ِفررْصر َؾررْور رَنر رَرورركرَرْور َمر َُرر‪،‬رررفرَ رَعرار َمرَرررُر ُمر ر رَ‬ ‫وَسر رَرورركرَرْور َمر َُر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ُمر ر رَ‬
‫ُرربر َمررَصرر‬ ‫رعر ََراررِمرَِ‪،‬رررفرََرَمراررر َُرار َحررَصرر ٕاررَرىلرراررًرْ َمر رِسًريرَرِةر رَرظرار َمرَر رَ‬
‫ررو‬ ‫ررررربر َمررَصرر ِتر رِ‬
‫ررررَظرار َمر َُررررررررر ر رَ‬
‫ررؿَََراًسالم‪،‬رو‬ ‫"رو‬‫وَسرررِم ٌْر رُرُْك رَ‬ ‫ررَ ْ‬
‫"َنر رُنررربرررْوررَىلرر ِتر ُمر ر رَ‬
‫ررررررراررهَر‬
‫ٕررر‬ ‫ٌَمزاًفةرف‬ ‫ُررر‪1‬رروٕارػِا‬
‫رررز ًاررررر‬ ‫ُرر َمر رْنرر رَرصر رَاءرررحرَرَصررَنَررر)‬ ‫رعر ََراررِمرَِ‪،‬رررفرََرَمرارررفرُ ِصررَطرر رَرصرِرْرُرصر رَرزرر َمر ررَضر رَانر‪،‬ررركرَار َلر‪:‬ررر َمر رْنرر رَرصر رَاءررر رَرظرار َمرَر رَ‬
‫ررو‬ ‫ِتر رِ‬
‫ظومنررر‬ ‫ورتلِترر‪2‬ر‪-‬راررَىلرركرَرراتيررر ٔلر ر رر‬ ‫رررًرَرِِئرر رِؾ رْضرتررر‪-‬ر ٔبر ررررر‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬ر(‬ ‫ركدهلرو‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر ٔبر ر ررر رررررر‬
‫مصرتعَامرًور ٍمرررر‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ر‬
‫خحةرظَامرًتسوؿاءروؿاصوزاء‪.‬روِفرر‪ٛ‬كراًعَامرذًَيرؿَلررر ٔبرنررر ٔبر رُيررر‬
‫‪،‬روظازرا‪٢‬كسررر ر رر رررررر ر رررررررر ر ررررررر ررر رررر رررررررر ررر‬ ‫رررر‪ 3‬ررر رررررر‬ ‫اًخررررر رِاسرؽر)‬
‫ررر ر‬ ‫ًوَُةرمضروررررر ررر رررر ر رر ررررر‬
‫تةرمبؼاُصراًرشكر‪ٞ‬كرثـاَلر‪.‬‬ ‫ررر رٔلر رررررر‬ ‫ارًلومونرتحـغرصـائصرا‬
‫رررَكهروررررر رر ر ررررر رر رررر‬ ‫اّكاََُةرومهنمراٍهيوذر‬
‫ر ررررررررر ررررر ر‬
‫مدحررِفررهصرذؿاءضمر‪ٝ‬كرثَ َـ َاَلرِفراًضسترونفصضمرىفراًصذاءر‪ :‬ر‬
‫‪ٜ‬كر رَرورر َحررَصٍْر رَنررررِرِرهبرْمرر ِجر ِصر ٍحيرر رَظر ِ َّر َحررٍةر‬ ‫را‪ٙ‬كيرررٌر ُ رَرسر ِرّررُريررُرَْكررِرِفرراررًرْرَرِّربر رَروررارًرْ َحر ْحر ِصرر َحررىتررارررَ اررررُن ْيررُ ْمترررِرِفرراررًرْرُفرْ رِ‬ ‫رررر ُُررَرورررررِ‬
‫كرَار رَلرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫ر‬
‫ارا‪ٟ‬كرر‬
‫ررهبرْمرر َذر َؾررُورررر ررَ‬ ‫رررر ُهنررْمررربرر رِحِرطرَرررِرِ‬ ‫رلكر َمر رَاكر رٍنر رَرورررَػريروراررب‬ ‫رررحيرٌرؿرَر رِاظررٌفر رَرورر َخر رَاءرررُ ُضمرراررًرْ َمررْوررُحرررِم رْنرررُ ِرّ‬ ‫رَورفرَ ِصر ُحرورررررِارهبرَاررر َخر رَاءررررْرُتَ رِ‬
‫ارز‬
‫"رٔكالراٗكٍنررر ٔبررتوررر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر‪676‬ر رر رر ررر رر‬
‫ًَـير‪،‬ر"ر‬
‫ررررزرررر‬ ‫ررررررررررر ٔلررر رر رر ر ر‬
‫‪٢‬كـيرِفرختصجيراً‬ ‫حاصُذَرتلَةرا‬
‫رررررررر رر‬ ‫رررر ٔلر رررر ررررر‬
‫حاذًرراًِساًةرمؽ‬ ‫ررررصراًةر‬
‫هعةراً‬ ‫‪1‬راًحزازي‪:‬رضر‪،18:‬روضر‪،6:2‬رومس‪١‬ك‪:‬رضر;‪.87‬رررر ررر‬
‫هلالرؾنررر(ر ر‬
‫رررر‪ُ981‬ؼ))ر‬
‫ًَـير(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬
‫ررررزرررر رررررر ر‬
‫سرؾحسر‪ٝ‬كرجنرًوسفر رجنررر ُمر ّحرمرسراً‬
‫ُمر ّحرمر رررر رر ررر ررر ر ر‬
‫َصررَحررر ُمر رس‪١‬كر»ر(‪1‬ر‪/‬ر‪9;9‬ر‪-‬ر‪9;:‬رزمقر‪286‬ر‪/‬ر‪)288‬‬ ‫‪2‬ر« رَ رِ‬
‫َصررَحررر ُمر رس‪١‬كر»ر(‪1‬ر‪/‬ر‪9;:‬رزمقر‪2286‬ر‪/‬ر‪)286‬ر‪.‬‬ ‫‪3‬ر« رَ رِ‬
‫‪152‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رونرررِرِفرر‬ ‫ررررْ ََنرررُ ْ‬

‫اضمررارررَرررُ ْ‬
‫ارضمررًر َ ْحر ُلر ر رَ‬ ‫راًضراررِن رِصر رٍَنرر(رر‪)11‬رررفرََرَمراررب‬ ‫رراٗكر رٍَنررًرَرِ رِْئرربرررْ َ‬
‫رَنر َْردرٌَرَاررررِم رْنرر َُر رِشرٍِرًرَيرَ رُىوىرَ رنرررِم رَنرررر ر‬ ‫ُمر ْزررَِ رِعر رَنيرررَرهلرُرر ّرِ‬
‫ر‬
‫رريرراررًرْ َحر رّ ِقرر)ررر‪ 1‬ر‬ ‫ررْالررْزررِطرر ِتر َلررْرِ‬
‫ررر ٔبر رر رررررر‬
‫ظاهبمراًحالءر‬
‫ررر‬ ‫رررررر ٕارررار‬
‫هبمرِفراًصذاءرف‬
‫رررررر رررر‬ ‫ررررررر ر ر ر‬
‫ًسونرز‬ ‫نراًىفازرً‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ررر َُر َشررر ررر ررررررررر‬
‫ارِفراٗكؿاءر‪،‬رور‪ٛ‬كررر ٔبر رررر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫كرَار َلررر رَ‬
‫رؾعاءرز‬
‫رررر وٕار رررر ررررر ررر‬
‫رارمسَراًرشرفشور‬
‫ررر‬ ‫دصىر(ر‬ ‫ررررررلرٓرررررر‬
‫ًةر‪،‬روِفررربرًٓةر‬
‫ررر ٔبر ر ر‬ ‫حِطرهبمر)را‬ ‫ررر ٔبر رر رر‬ ‫هَر(روػيرروراررر ٔبرهنمر‬‫رررر ‪ .‬تَرراررررررر‬ ‫ارِفراٗكؿاء‬ ‫ذَعروررر ررر‬ ‫ٔبر رر‬
‫ذؿاءرؾصًغ( اىِتيير‪ .‬ر‬
‫ِمراًرضرر ررررر ر رر‬
‫رِفراًححصر‬ ‫ررررركرَار رَل‪:‬ررر ٕار رررر رّ‬
‫ررارمسرررررر ر‬ ‫ار‪ٝ‬كرخمَعنيرهلراٗكٍن)ر‪،‬ر‬
‫رررررروررر رر رر ر رر ررر رر‬ ‫‪:‬ر(ؾنركذاذترِفركوهل‪:‬ر(ذؾ‬
‫راًعربيرررررر رررررررر ررر ر‬ ‫كرَار رَلررر ر ر‬
‫رررر ٕاررىلررربرٓ ردصررر‬
‫اءرمسرِتم)ر‬ ‫ررررٔب ررررررررر ررر رررر رررر‬
‫ركٌاراًياشرزَحةرمنرتـسرررُضررررر‬ ‫رررروٕاررار‬ ‫ررررررركرَار رَلرارجنرررسر رر ررر ر‬
‫ًسرِفركوهل‪:‬ر(‬ ‫ارهلراٗكؿاء‪.‬رو‬
‫ذَعروررر ررر‬ ‫رٔب رر‬
‫ررارَناضمررر‬ ‫رررررًسؾرروراررر ٕاررإلرر‪ٝ‬ك‪،‬رف‬
‫رررر ٕار ررر رر‬ ‫ررارَكنراًرضر‪٠‬ك‬ ‫رررر ٕار ررر ر رررر‬ ‫ررررررشر ر ررر رر ر ررررر رررررر رر ر‬
‫هونرًسؾونرمؽر‪ٝ‬كرمارًسؾون‪،‬رف‬ ‫‪:‬رُؤإلءرا‪٢‬ك‬ ‫ارلرًٓة‪،‬ر‬
‫رررركرَار َلرررر ر‬
‫ررررر‪ 2‬ر‬ ‫ررررشر رهون‪.‬ر)‬ ‫ررارضمرٌ‬
‫ٕار ررر‬
‫رمررررِررابرًرْرِـ َحرار َذررِتر‬
‫رًررررًرَ ُيررْف ِصرذرهَر رَ‬
‫ا‪،‬رو‬ ‫ررر رْيررررَ‪:‬رإلررورُرْ ِ‬
‫رشرررُكر ِتر رَ‬
‫رمررربرر َحر رس رَ‬ ‫ررررًرَيرَ رُىوىرَ رنرررِم رَنرررر ر‬
‫راًضراررِن رِصر رٍَنر ررب‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر({‬ ‫وركرَار رَلرار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫رررر‪ 3‬ر‬ ‫ُُريرَر ررَاكررَرَرْكرربررفرْرَصر ْذرررَران ررَك رِراب‬
‫رر رٗكرؿرَاررِءرُرراَر ُُريرَار)‬
‫ررر ٔلرر ررررر رر‬
‫ًوَُةر‪ٞ‬كر‬ ‫فارتيوغرمنرا‬
‫رررررترررررر رررر‬ ‫رررور ر ررر ررر رررررر ر ر رر رر رر‬
‫احسترِفراْكَاترٍىونرالاوسانرمـ‬ ‫ًور‪٢‬كصتر‬
‫ومبجصذرثوحَِراٗكؿاءر‪ٞ‬كرثـاَلرور ررر‬
‫هَاثر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفِمرمـخلسونررر ٔبر رر ررررر رر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـاَلرُوررر‬ ‫رررررشرررر ررررر ر رررررررررر رر‬ ‫امرمنراً‬‫ررررررٔهروررررر‬ ‫ررر رررر رر ر رر ررر رررر رررر رر‬
‫ثـاَلروقنرَكنرخماًعارث‪ٜ‬كراًضـريترتب‬
‫هفوسِمروصرررر رر رررر‬
‫َاظَهنمرفالررر‬ ‫رررررر ر ررررر‬ ‫ررربررهفٔررسِمر‬
‫ررررورجسر رِتوهيم‬ ‫ررررررررر ٔبر ررررر‬
‫ورثَِهيمر‬ ‫ًىهنمرًخىربونرؾنرؾحاذثَر‬
‫ررررررررور ر ررررر ر رر ررر‬ ‫ررا‪٢‬كسررر ر‬
‫خحقررٌَـحاذتر‬
‫رررر ر‬ ‫ٕرررر ٕار رر رررر ررر رر ررررر رررر‬
‫رإلرِفروكتراْكاخةرومسراًرض!ر‪.‬‬ ‫ًخوَجونررراررًََر‬
‫ثـاَلررروررر ر ر ر‬
‫ًخشهصونر‪ٝ‬كرررر‬

‫‪1‬ررسوزترًووسر‪11‬ر‪-‬ر‪18‬‬
‫‪2‬ررثفسريراًعربير(ر‪27‬ر‪/‬ر‪72‬ر–ر‪71‬ر)‬
‫سرسالمةر‬
‫رررر‬ ‫‪3‬رثفسريرجنرنثرير(ر‪6‬ر‪/‬ر;‪17‬ر رر ررر رر رر ررر‬
‫)رحبلِقرساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر‬
‫‪153‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصرذؿاءرمرشيكراًـصةرِفرحاذزةر ٔبجصُةراْكخىشروزخاءضمر‪ٞ‬كروَحسضمرهلرثـاَل‪ .‬ر‬

‫احصررهصُارِفرنخةراًسريرتـضارمنررررٔبهرور ررررررررر رررر رر ر‬
‫اغراًـحاذاثراًيترَكنررر‬ ‫ررروررر رررر رررر رررر رررر ر رررر رررر‬ ‫رر رررررر ررر رررر ررررر ررررررر‬
‫وكسروزذرِفركعةرُسمراًىـحةراًيترث‬
‫ًلومرهبارمرشهواراًـصةرِفراّكاََُةر‪،‬رففير"اًلولرا‪٢‬كحنيرِفرسريترس َسرا‪٢‬كصسَني"ر‪،‬ررهصراًض َخر‬
‫ررررَلار رَلر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ر رررر رر ررررر ررررر ررر رررر ررررر ر ررر رررر رررر رر رر ر ررررر رر ر رر رررررررر ر‬
‫محمسراًعَةراًيجازرزَحَر‪ٝ‬كرتـغرمارَكنرمنرؾحسرا‪٢‬كعَةرخسراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرف‬
‫جصُة‪،‬رفلِيررر رٔلرجصُة‪:‬ر‬
‫ررررر‬ ‫َترا‪٢‬كـسىصرووكفرتحاةررر ٔبرر رررررررر‬
‫هعَقرمـَرؾحسرا‪٢‬كعَةرومـَرتـغرتًَِرحىتررر ٔبر ررررر ر ر ررررر ررررر‬
‫رررار رر رررررررر رررر رر ررررررررر ررررررر ر‬ ‫(رف‬
‫ٌشروظاحةرؿُشرررمىة‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررصر ررر رر ر رررر ررررر‬ ‫رهَرسرررَسرك‬
‫رررارٕررر‬
‫ُورؾحسرا‪٢‬كعَة؟ركِي‪:‬ر‬ ‫رررررَلار رَلررر‬
‫‪:‬رمنرر ر رررر رررر رر ر رررر‬ ‫ٕار رررر رررر رر رررررر‬
‫رنرؾحسرا‪٢‬كعَةرتحاتم‪،‬رف‬
‫رررر ر‬ ‫رررربرٔ ر رر‬
‫رنرهلررررٔبرجصُة‪.‬‬ ‫اًوحوصرِفرزءوشراّكحال‪.‬رف‬
‫سِيررروررر ر ر ر رر ررررر ررر ررر‬‫رررًر رر‬
‫وُورا‪ٙ‬كيرًعـمراًياشرِفرا‬
‫رر ررر ر ررر رررررررر رر‬
‫نر‬ ‫ررررورٔبرر ررررر‬
‫هصمَرؾنررر ٔبر رر‬ ‫خهلررو ٔبر رؾؼمَر‬ ‫ررررر ٔبر رر‬
‫ررررررررررزبرٍٓررررٔبرجصُة‪،‬ر‬
‫رررروررراًوكاز‪.‬رفَامر‬‫رررًِررَحةر‬
‫رصسًسرا‬
‫ارمجَالرر ر رر‬ ‫رررسرميرًرر رررً‬ ‫وَكنرؾحسرا‪٢‬كعَةرو‬
‫رر رررر رررر رر‬
‫ٍصٍرجفَسرؿىلررر‬
‫جصُةرؾنرررِسر ررر رر ررر‬ ‫ررررٔبر ررررر‬
‫ٍصرمَىَ‪.‬رفزنلر‬
‫رررررر رؿىلرررِسر رررر ررررر‬ ‫خضةرجيَسرمـَر‬‫ررررْكرر ررر رر‬ ‫رررصراٍرا‬ ‫ررر ٔبرنرح‬
‫رررررورهصٍر‬‫جيَسَرَتخَ‪،‬ر‬ ‫رر ررر‬
‫ررررَلار رَل‪:‬ررر‬
‫لراًرتحامن؟رف‬ ‫ٌحَ‪،‬رمثررركرَار رَلرررًرتحررامررررر ر ررر رر رر رررررر‬
‫هَ‪:‬رسهلرؾنرحاحذَ‪:‬رفسربرٔ رررر ررر ر‬ ‫رررررررررررر ٕاررىلرررحرررررر‬
‫خَسَرمـَرؿَََر‬ ‫رررو ٔبر رر‬ ‫ثساظَر‬ ‫ر رر‬
‫هَ‪:‬ركسرنيتررر‬
‫جصُةرًرتحررامرررررر رررر‬ ‫ررركرَار رَلررٔبر ررررر‬
‫رهلرر‪ٛ‬ك‪،‬ر‬‫ررررررركرَار رَلر ررر‬ ‫نرٍصذرؿَلرا‪٢‬ك‪ٜ‬كرمائيترتـريررررٔب رر ررر‬
‫ظاهبارَل‪.‬رفَامر‬ ‫حاحيتررررٔب ررر رررر رررر ررررر رررر‬ ‫رر ر‬
‫ررررذرًا‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ثرتكرتُ‬ ‫ظحِتار‪ٛ‬كرررور ر‬‫حلكمِنرِفرمائيترتـريررررٔب رر ررر‬
‫ررررٔبر رر رر ررررر رررر‬ ‫حدِنرحنيرررزرٔبرر ررر ررر رررر ر‬
‫ًخم‪،‬رمثركسرسُسثرررفرر رر ر رر ررر‬
‫ِمرحنيرلكمخِن‪،‬ر‬ ‫ٔبررجعررر رر ر‬
‫رررإلرٕررتي‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫انرزةرا‬ ‫رررر ٕاررينررررٔب ررر‬ ‫ررررَلار رَلر رررر رررر رر‬
‫رهلرؾحسرا‪٢‬كعَة‪:‬ر"‬ ‫ُورذًيمروذٍنررربرٓ رر ررر رر رر رررر ررررر ررر رر ررررر‬
‫ابئمركسرحئترًِسمَ‪،‬رإلرحلكمِنرفَِ؟رف‬ ‫ر ررررر ررررر‬
‫ررر ٔبررجصُةر‬
‫رررر‬ ‫رررررررٔبر رررر ررررر‬
‫هترور‪ٛ‬ك‪..‬رفصذر‬ ‫ررررربرٔخاتَ‪:‬ر‬
‫خيؽرمِنر‪.‬رف‬ ‫‪:‬رمارَكنرررٍرميرررررر‬ ‫ررررٔبر ررررررررً‬
‫جصُةركائالرررررر ر‬ ‫رررررسر رررررر رررررررر‬
‫مييـَروحيمََ"‪.‬رفصذر‬ ‫وٕارنررٌَررررحُترزابر‬
‫ررربرٔ ر ر ررر ر ررررر‬
‫ذربضمرآكربرر‪،‬رمثررر‬ ‫رررصرٌشرف‬ ‫هعَقرؾحسرا‪٢‬كعَةررر ٕاررىلرك‬
‫رررررورار رر رررر رررر رر‬ ‫ظاهبا‪..‬ر‬‫عَةرا‪٢‬كائيترتـريراًيتررر ٔبر رر‬
‫ؿىلرؾحسرا‪٢‬ك رر رررررر رررر رررر‬
‫رررو ٔبر ر رررر ر‬
‫ذشرًلول‪:‬رر ر‬ ‫خلَر‪،‬ر‬ ‫رررر‪٢‬كسرررر‬
‫انتةراًـائشرا‬
‫اؿةرآكائفراًوخيررروٕار ررررررررر‬
‫خازُارِفرررُضرررررر ررر رررر رر‬ ‫رررررو ٔبرسرررررررر‬ ‫ررر رر ررررررر‬
‫ثـَقرحبَلةراًىـحةر‬
‫ررررررؿارر ِتر رِسًررَِراًررر ََرور َمرربرٓرَ‪ٛ‬كررر ر‬
‫ر‪...‬رو‬
‫َةر رَ‬ ‫راًعررَِر رِ‬ ‫رر ْحررَهلرررُرفرَار ْمرٌرَ ْؽرر رِحرَالررَ‪ٛ‬كر رَ‬
‫ررررررار رُهرصررؿرَرَىلرربرٓرِلرررر ر‬
‫ر‪،‬رررو‬ ‫رررررهرَ ُؽر رَرز‬ ‫رنرراررًرْ َـر ْحرررَسررَ ْ‬
‫رميرر‪...‬‬ ‫رَإلرررُ ّ‬
‫رضمرر ٕار رّ‬
‫ُررررررراًرررِفِر َيرررَريكررٌر َرْرسر ُحروراررر رِؾ ََرررَ رَ‬
‫ا‪ٛ‬كر ر‬ ‫ار‪ٛ‬كرر رَرمجر َـرِر رَ‬
‫رمر‪...‬رو‬ ‫رًررررررِم َحرررُا‪ٛ‬كرررررررُ‬
‫رر‪،‬ررضمرر َحررصر ُذروررررَ رَ‬ ‫رررررررِم َحرارًرُِرُ ْمرر ٔبرر رتسارررر‬
‫رَإلررًر َ ْلررَِرَنبرر رَرظررَِرررََهبرُ ْمر رَ‬
‫ر‪...‬رو‬
‫ررررـرَرَ َخريرَارررفرَبرٔ ُمرصررر َمرارررترَرسرَرررَ رَ‬
‫ار‪ٛ‬كر ر‬ ‫رمرو‬ ‫ررركر ُدروراررر َخررَالررَ‪ٛ‬كرراررنررررُنر رَ‬
‫يتر رررَرًترِزررَنِر رَ‬
‫ُررررِكدؼررر‪...‬ر‬ ‫ارز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‪...‬رَجر رًال رَرورر َمر‬ ‫رَرَمعررُسوررررِرَ‬
‫ارَحر ررَاك رِج رَىِر رِسرِضمرررررر رَ‬
‫ر‬
‫‪154‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اًياشرمـَرٍصذذون‪:‬رر ر‬
‫رًرروررررر ررررررر رررر‬
‫ًضسار‬ ‫رررًرررحُترم‬
‫رررر ر ر‬ ‫مثرظافراب‬
‫رر رر‬
‫ررررررر رنررؿرَررُسرّورراررًر َحرر رِ‬
‫ُترر َمرنر‬ ‫رررصراَكر‪...‬را‬
‫نرخيرصترُورارك‬
‫ررر رر‬ ‫رررررر رٌةررفرَامررٌرَؽررررِمهنرُ رررِرَ‬
‫مرَحررَاَكرر‪،‬رام‬
‫رررررٌرَـرِرُ ُمروراررب‬ ‫ر‪...‬رز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ةرإلررربررزر ُحرورررًرَِرُرر رِ‬
‫رمرسررَوررَاَكر‬ ‫رََير رَرزرر رررَ‬
‫ر‬
‫ؿرَارذرَررَ‬
‫راَكررر ر‬
‫رؾحسرا‪٢‬كعَةروّكربرٔثرمـَرك‬
‫رررررررصرٌشررر ٕاررىلررر‪ٝ‬كرًعَحونرؾوهَروحامًخَ‪،‬رمثردصحوارمنرمىةرًًكر‬ ‫وُىشارّكربرٔررر رررر رر ررر‬
‫رر ر ررر‬
‫ًخحصسوارِفرصـفراّكحالرواًضـاة‪،‬روًًذؼصونرؿسلر‪ٝ‬كرمؽرُؤإلءراًعلاتراًؼا‪٢‬كني‪..‬ر)راىِتييررر ر‬
‫هَر‪،‬رور‪ٛ‬كرِفروكتررر‬ ‫ارًخرضؾونررر ٕار رر ررررر‬
‫رَلر‪ٝ‬كرثـاَلرررورًسؾررورررررررر رر رررر‬ ‫رررصرٌشرررَكهروررررر رر ر‬ ‫وِفرث‪ٜ‬كراًلعةرمارًحنيررر ٔبر ررر ر‬
‫نرمرشيكرك‬ ‫ر ررر ررررر رررررررر‬
‫رررررر ر‬ ‫اًضسترنامرتٌُارر‪ٛ‬كرِفررهصرذؿاءضمر‪ٝ‬كرثرَ َـرررَاَلرر رررر ر رررررر ر رر رررر‬
‫رِفراًضسترونفصضمرىفراًصذاءر‪.‬‬
‫رررر ر‬
‫ائسرمهنار‪:‬‬ ‫ررررٔبرًضارف‬
‫رررروررر ررر‬ ‫رروفهيار‬
‫ٌَـحاذترو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرُصؾرروراررراررًََر‬
‫ٕرررر‬ ‫خحقررررررررررر ر ررر‬‫هَرا‪٢‬كسررر ر‬ ‫ررربرٔر ررررر ررررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلرررو ٔبرررررر‬ ‫‪ )2‬راؿرررتر ررر ر ررررر ر‬
‫افرمرشيكراًـصةررروٕاركرصرررازضمرت‬
‫رررررررر ر‬
‫ررررررارٌَِمر)ر‪.‬‬
‫ررروهلمر(ر‬
‫تالءر‪.‬رور‪ٛ‬كرِفرك‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ر ررر ررررررر ررر رررر رر‬
‫نرٍىضفرؾهنمرمارىزلرهبمرمنرُضرررور ررررررر رر‬ ‫ذاؿنيررر ٕاررَيٍر‬
‫ررر‬
‫رنرراررًرْ َـر ْحرررَسرر)ر‪.‬‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررر ٕار رّ‬
‫ررروهلمر(ر‬
‫حَسر‪ٞ‬كرثـاَلر‪،‬رور‪ٛ‬كرِفرك‬ ‫ررررربرٔهنمر‬
‫رررؾررر رر ررررر رررررر رر‬ ‫ررربرٔ رر‬
‫نر‪ٝ‬كررر ٕاررهلررروراؿرررتارفِمرت‬ ‫‪ )1‬رارركٕرصرررازضمرت‬
‫ررر رٔلهَرز‬
‫هبمراًلاذزرؿَلرر‪ٛ‬كررر‬
‫ررررررررررررررر ررر‬ ‫ررربرٔ رر ررررر رررررررر رر ررر ر ررررررررررر رر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـاَلركاذزرؿَلرحفاػِتمروزذرا‪٢‬كـخسٍنرؾهنمر‬ ‫‪ )8‬رارركٕرصرررازضمرت‬
‫رررررر ر‬ ‫رررررفرَار ْمرٌرَ ْؽرر رِحرَالررَ‪ٛ‬كرررٔب ررررر‬
‫ورزحا‪ٛ‬كرر)ر‪.‬‬ ‫ررروهلمر(‬
‫و‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرذؾوٍر‪،‬روُشارِفرك‬
‫ر ر رررر ررررررر ررر‬
‫كدونرخاللر‪ٝ‬كرررو ٔبرمار‬
‫ررر‬ ‫رررصررر ر رر ر ر رر‬ ‫رررررو ٔبر ررررر ر‬
‫نراًلصصرررَنيرٍ‬ ‫هَرملاٍصرررٓكَلَر‬ ‫رررررربرٔ رر رر ررر رر ر ر ررر رر‬
‫نر‪ٞ‬كرظفاثرخاللروحاملرررو ٔبرررررررر‬ ‫‪ )6‬راؿرررترافِمرت‬
‫ررركر ُدروراررر َخررَالررَ‪ٛ‬كرر)ر‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫ارز‬
‫رررررررر َمر رَ‬
‫هلمر‪:‬ر(و‬
‫رررو رَ‬ ‫ارر‪ٛ‬كرور‪ٛ‬كرِفرك‬
‫رررررصركدررورررر رررر رر‬
‫ا‪٢‬كـخسونر‪٠‬كرٍ‬
‫رررر رر‬
‫ةرإلررربررزر ُحرورررًرَِرُرر رِ‬
‫رمرسررَوررَاَكرر‬ ‫ررررررر رَرزرر رررَ‬
‫هلمر(رَي‬
‫رررو رَ‬ ‫جصخاءضمررر ٕار ررررر رر‬
‫رَيٍرور‪ٛ‬كرِفرك‬ ‫رررررربرٔر ررررر ررررر رررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلرور‪ٛ‬كر ر رررر‬ ‫‪ )7‬راؿرررترافِمرت‬
‫ررررر ر‬
‫رَزرةر)ر‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ُيراّكاََُةر‬
‫ررررررر‬ ‫هوغرمنراًـحاذاثراًيترَكنررر ٔبر ر ررر‬
‫ررر رررهصر ر رررر ررررررررر رررر رر ر‬ ‫ًضارفهيار‬‫رررر ٔبرر رررر‬ ‫هفرر)رحاكًةر‬ ‫ررر رٔلر ررررر ر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرِفر(اًصوطرا‬‫رر ر رر ررررر رر‬
‫ررهب ْمرررِم رْنر رِهرْل َمررِخرَِ ر‬ ‫رررىرَرَزررَلر ررّ‬
‫رإلهلرُرررِرِ‬ ‫رررررررررفرَ َلرار رَلرهرُ َفر ِْر ٌيرررر رِح رَنير رَرزرربرىررر َمراررب‬
‫ًـخلسوهنار‪:‬ر(ر‬ ‫رررر‬
‫وةررًرَُرْ رَسرراررًرْلرراَر ًِر رُةر ر‬ ‫ررررررررْالررْ رَ‬
‫ِشر ُمرراررًرْ َمر ْلرَرُ ر رُ‬ ‫رراًعرار ًِر رُةر رَ‬
‫ر‪...‬رو‬ ‫بر ٍْر رَنرراررًرْ َمر َفررّصر رَروررررْاإلررَهلرُررر رّ‬
‫ر‬
‫رررركرَار رَلرهرُ َفر ِْر رٌيرربررًرْ ررًضار‪:‬‬
‫ررر ر‬ ‫ر‪:‬رو‬ ‫ررركرَار رَلرارر ْجر رُنرر ٕاررْرَسرَررَ‬
‫راقر رَ‬ ‫راقرر‪.‬ر‬ ‫ُرررًرَُرْ رَسررارًرْلرراَررًِ رُةرر"ر‬
‫ررر َؾر رْنرركرَرْرِريررارر ْجر رِنرر ٕاررْرَسرَررَ‬ ‫ررركرَرْوررُهلررر"ر‬ ‫كرَار رَلرا ْجر رُنرررُِ ررَضار ٍمرر‪:‬ر‬
‫ررررررهرَرِـ ْمر َير رُرْاَكررر َمر َؽررررْراإلررْظر َحرار ِخرر َؾر َْريرَار ر‬ ‫بررَإلرر ُحرِرّرَتررر َؾريرّ رَارَي‬
‫ررر رُرزرر َذرًرْيرَار‪...‬‬
‫ر‬
‫ر‪...‬ر‪ٙ‬كيررر َحرٌرْ رِةرراررًرْ ُمر َحر رّعر رِةرر َمر رَ‬
‫رررربًرْيرَار ر‬
‫ارز‬ ‫رُزر َذرًرْيرَرُةرًرَرْور رَرزررربًرْتررر‪-‬ررَوررَإلررحرَرَصًرْرَِررررررَرِ‬
‫اثررتر َُرٌْرَار ر‬ ‫رررررررًرَ ْمررثربَرررََسررؿرَرَىلرر َمرارررفرَر رَ‬ ‫ير‪...‬رو‬
‫ررر ْمر ِصر رَ‬ ‫ٕار ًرارررًرَ َـر َشررْزررِثِنر رَرورررَ َِحررْسرثررب‬
‫ررررررر رِدرْفتررر رِح َجر رَازررترررًرثرَُرْرَلىرررؿرََرَ َْريرَار ر‬
‫ثرظررْرًرير رَ‬
‫ار‪...‬رو‬ ‫ثرا‪ٟ‬كر رٕارْ رربررترْ رَ رْ‬
‫رصر رر رَ‬ ‫رَرَِحرْسر ررر رّرَ‬
‫ار)راىِتييررر ر‬ ‫لكرراررًرْ َلررْور ِمررٌر َرْرسربر رُلر َؾر رْنررهرُ َفر ِْر رٍيرررررررَ‬
‫ر‪...‬ركر رّنررؿرَرَرَّلر رٌَِرْ ُحرخرْ ررَضر رِانرر َذرًرْيرَرررررر رر‬ ‫رَوررُ ّ‬
‫ررر ٔبرر ررر ر رر ررر ررررر ر ررر‬
‫ًضارَحسر‪ٝ‬كرؿَلرمارَكنرمنررر‬ ‫ٌَمسررر رر ررر رررر رر ررررر‬
‫خضـفرمنراًؼَومروفهيار‬ ‫ررربرٔ رذشررررر‬
‫هَرا‪ٙ‬كيرً‬
‫ررر ٕإلررهلرررواررررر ر‬
‫كَتروفهياررهصرا‬
‫ررر ٔلررًوَُةر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫رررررٔبهرور ررر ررر ر رر‬
‫اغرمنرثوحِسرا‬ ‫ررررررًـرررر رررررر ررر‬
‫خَقر‪.‬روُشٍرلكِار‬ ‫رررًرحُذَرا‬
‫رهرصٍر‬
‫مدحررِفررهصرمـصفةرتـغرمرشيكراًـصةراٗكؿاءرِفرقزوتر ٔبحس‪ .‬ر‬
‫رررررٔبحسر‪ .‬ر‬ ‫ررر رٔلر رررررررر ر ر ررر رررر رررر ررر‬
‫ًوَُةرمارحسجرمنرتـضِمرِفرقزوتر‬ ‫فةرا‪٢‬كرشننيرًحـغررررٔبهروراغرا‬
‫ررررصرررررر رر ررررر‬
‫ومنرمؼاُصرمـ‬
‫رر ررر ررر‬
‫كالرا‪٢‬كحازنفوزيرِفراًصحِقرا‪٥‬كخومر‪:‬ر(رمثراهسًـترهريانرا‪٢‬كـصنة‪،‬رواص خسراًلذالرتنيراًفصًلنيرِفرلكر‬
‫هلعةرمنرهلاظرا‪٢‬كَسان‪،‬روَكنرزليرا‪٢‬كـصنةرًسوزرحولرًواءرا‪٢‬كرشنني‪،‬رفلسرثـاكةرتيورؾحسراٗكازر‬
‫ررررورررثلسمر‬
‫ررر‬ ‫نرجنررر ٔبر رر رر‬
‫ِبرظَحة‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبرر رر رررررر‬
‫تورصُدةرؾامثر ررر‬ ‫ِبرظَحة‪،‬رحفمهلررر ٔبر ردوٍر‬
‫اءرتـسركذيركائسضمرظَحةرجنررر ٔبر رر رر رررر رر‬
‫رٕكيرررارٌَررورررررر رررر ررررر ر رر رر رررر‬
‫ٌَلذالروُورًلولر‪ :‬ر‬
‫‪156‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫راًعر ْـرررَستررر ٔبرورررثرَ ْيررسكرَررار ر‬ ‫رررر ٔبر رررُ ْ‬

‫نرختر ررَض رَةرررر ر‬ ‫اءرحلرررًار**ر‬
‫رنررررؿىلررر ٔبر ُْرريررراررررٌََورررر‬
‫ٕار ر‬
‫تةرترتثرًسٍرمؽرنخفَ‪،‬رحىتروظَتررر ٕاررىلررر‬
‫ررررررررُضررررر ر ررر رررررررررررر ر ررر رر‬
‫تَرؿىلرؿاثلَر‬
‫ررررضررررر‬
‫جنرؾحسرا‪٢‬كعَةرف‬
‫حفميرؿَََرَحزترر ر رررر رررر رر‬
‫رر ررررررر ر‬
‫ِسثَ‪،‬رفداهترزئخَر‪ .‬ر‬
‫ررررررررْذرًِ َؽررررًسرارهرَُرُررر‬ ‫رررر ٔبر رر رر رر‬
‫ظاةرحٌجرصرثَ‪،‬رفب‬ ‫ِبرظَحة‪،‬رفصماٍرسـسرجنررر ٔبر ررررر‬
‫ِبروكاضرررثرسِمر‬ ‫تورسـسرجنررر ٔبر رر رر ررررر ررررر رر ررر‬
‫ررر ٔبرر رر رر ررر‬
‫رررارٌَرروراءر‬
‫مثرررزرفؽر‬
‫رررررر‬ ‫رًََرؿىلر رجنررر ٔبر رر ررر ررررر‬
‫ِبرظاًة‪،‬رفادذَفار‬ ‫رررارٕررررر‬
‫اس‪،‬رفذلسمر‬
‫ررررربرررررررر‬ ‫َيَر‪.‬روكِير‪:‬رتيردصحررر ٔبرر رر رر ررر رر‬
‫تورسـسرًسؾوررر ٕاررىلراً‬ ‫وماثرررْكرررررررررر ررررر رر ر ر‬ ‫ررر‬
‫ُضتخني‪،‬رفرضتَرؿىلرفلذهلر‪ .‬ر‬
‫ررر ٔلرفرَْرَحرررثر ررررررر ررر رر رر‬
‫سِمرفلذهل‪،‬رحفمير‬ ‫جنرَثتترجنررر ٔبرِبرا‬ ‫جنرظَحةرر رجنررر ٔبر رر رر ررررر ررررررر‬
‫ِبرظَحة‪،‬رفصماٍرؿامصر ر رررر ررر‬ ‫ررر ُمر رَسرافؽ‬
‫ررر ر رر رر‬ ‫رررارٌَرروراءر‬
‫مثرررزرفؽر‬
‫امروكاثهلرحىتركذهل‪،‬رمثررر‬
‫رررررورررررررر رر ر رررر ررر‬‫تريرجنراًـ‬‫رررررررررزر ررر‬
‫رررررارررهلغرؿَََراً‬ ‫جنرظَحةرر رجنررر ٔبر رر رر‬
‫ِبرظَحة‪،‬رف‬ ‫ررر ٔبر ر ررررِ َ‬
‫دوٍرالكرةر ر رر رر‬ ‫اءرتـسٍر‬
‫اٌَرورررررر‬
‫جنرظَحةرر رجنررر ٔبر رر رر ررررر ررررر رر رررر‬
‫ِبرظَحة‪،‬رفعـيَرظَحةرجنرررؾررر رر رر رررررر ر ررر‬
‫حَسر‪ٝ‬كرظـيةركضترؿىلررر‬ ‫رررررّكرُ رَالشر ر رر رر‬
‫ررر ٔبر ردوُامرا‬
‫رَحيرررارٌَرروراءر‬
‫رررررررر ر‬
‫سِمرفليضرؿَََر‪.‬‬ ‫ررر رٔلررفَحر ثر رررررر‬
‫جنرَثتترجنررر ٔبرِبرا‬
‫حِاثَر‪.‬روكِير‪:‬رتيرزماٍرؿامصر ر رر رر ررر‬
‫ررررررررررر ررررر ررررررررر‬
‫ررررًار ر ر‬
‫رحولررر‬ ‫ررررررررورررارمجَـ‬
‫جنرؾحسراٗكاز‪،‬ركذَ‬
‫جنرؾامثنر ر رررر ررر‬ ‫احس‪،‬رتُتررر ٔبر رر رر ررررر رر‬
‫ِبرظَحةرؾحسر‪ٝ‬كر ر ررر ر‬ ‫منرتُترررور ر ررررر‬ ‫ُؤإلءرس خةرهفصر ر رررر‬
‫رَي‪،‬رفلذهلرؿىلرجنررر ٔبر رر ررر رررررر‬
‫ِبرظاًة‪،‬روكِير‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررر ٔبر رررررر رررُ رَ‬
‫زظاترجنرِشر ْحردرِر رررررر ررر ررر‬ ‫ًرورررررر رر ررر رر ر ررر ررر رررر ررر‬
‫اءرا‪٢‬كرشنني‪،‬رمثرَحهلرمنرتِنرؾحسراٗكازر‬
‫ررررررررًارررر ررررررر ررر‬
‫ركاثيرمؽرا‪٢‬كسَمنيررَحَة‪،‬رإلر‬ ‫جنركازعرفلذهلررركرُرْزر َمرر رررررر‬
‫انرؼروَكنرمٌافل‬ ‫رَحزترر ر رررر رررر رر ررر رر ر رررُ رَ‬
‫جنرؾحسرا‪٢‬كعَة‪،‬رمثرَحهلرِشرحير ر ررررر ررررر‬
‫جنرؾحسرمٌافراًـحسزي‪،‬رفلذهلركزمانررر ٔبررًضررًا رر رر ر ررر‬
‫‪،‬رمثرَحهلروٗكررر‬ ‫ًسرمعصورر ر رررر ررررر رررررر رر رررررر ررر ررر‬ ‫رسالمرؼرمثرَحهلررر ٔبررتورررسر رر ر‬
‫ررر ٕإلر ر ررررر رر ر‬
‫رؾنرا‬
‫جنرُامشراًـحسزيرفلذهلركزمانررر ٔبررًضررًار‪.‬رر ر‬
‫رًرشرحررردَير ر رررر رررررر رر ررررر ررر ررر‬
‫ررر ٔبر ر رر رر رر‬
‫حسرحيمير‬ ‫ارؾنررربرٓ ر ر رررررررر ررر‬
‫دصضم‪،‬رو‪٠‬كرًحقرمهنمر‬ ‫ررررر ٔبرررتَسرورررر‬ ‫رر ر رررر رررر ررر رررر ررر ررررررر رر ر‬
‫فِؤإلءرؾرشترمنرتِنرؾحسراٗكازرؼرمنرَحهلرررارٌَرروراءرؼر‬
‫ررررروارًرررر‬
‫ثحاثررر‬ ‫ررررو ٔبرر ر ررر رر رر ر رررر ر‬
‫تسيرمنرظيوفراًضجاؿةر‬ ‫اةرؼرحفميرررارٌَرروراء‪،‬ر‬
‫ؼرامسَرظررَؤر رررر رر‬
‫اٌَواءر‪.‬رفذلسمركالمرهلمرحخيشرررر ررر رُ‬

‫‪157‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مارفاقرتَرمواًََرمنرَحٍكراٌَواءرا‪ٙ‬كٍنركذَواركدهل‪،‬رفلسركاثيرحىتركعـترًساٍ‪،‬رفربكرؿىلراٌَواءر‬
‫ررر ر‬ ‫ؾززثر؟رًـِنرُيررر ٔبر ر رر رر‬
‫ؿشزثر؟ر‪.‬‬ ‫رررراٌرَرّرررر‬
‫ِمرُيررر ٔبر ر رر رر رررر ررر‬ ‫ر ر ررررررررررررر ررر رر ررر ر رررر رررر رررر ر‬
‫تعسزٍروؾيلَ؛رًئالرٌسلط‪،‬رحىتركذيروُورًلولر‪:‬ر‬
‫حسرحيمهل‪،‬رفدليرساكعر ًارر‪).‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٔلر ر رررررررر‬
‫زط‪،‬رو‪٠‬كرًحقررر ٔبر ر رر رر رررررر رر ررر‬ ‫اءرؿىلرا‬
‫اةرؼرسلطرررارٌَرروررررر‬ ‫ورررتـسررر ٔبر رررر ررر رررررر ررررر رُ‬
‫نركذيرُشاراًلالمرؼرظر رؤر رررر رر‬
‫‪1‬رر ر‬
‫ررمعررَصرترررُر ِترًرْ رُتررؿرََرْرَل َمررَةر‬ ‫ريرراررًرْرِـرْرِ‪١‬كررربرر رّنرراٌرَرّرَوار َءررًرَ ْمررٍرَرَزررْلرر رَ رِ‬
‫رِصًر ًـراررر َحررّىتررربرر َذر رَرشرثرَْرُر َررْ‬ ‫رررر َحر ّسرزرَرِِنررترَ ْـر رُغررربرر ُْر رِ‬
‫ر‪:‬رو‬
‫راقر رَ‬ ‫ر(ررركرَار رَلرا ْجر رُنرر ٕاررْرَسرَررَ‬
‫يشر رَرورررََكر رَنرربرٓ رِدرَصرر‬‫رررررََكر رَنرراٌرَرّرَوار ُءرر َمر َؽرر رُرظررَؤر رٍاةرركرُرَالر ٌمر رًِ َحررِِنررربرررِِبرر رَرظرَرْ َحررَةر َحرخرَ رِ رّ‬ ‫رررفرَرَصفرَ َـر ْخرَرررُررًِرُلرَصٌرْ رِرشررفرَرَالرزرُوراررر ِتررَِ رَ‬
‫ر‪.‬رو‬ ‫ارًرْ َحر رِازرررِز َّررُةر‪،‬ر‬
‫َمر رْنررربرر َذر رَرشر ٍُرررِمرْهنرُ ْمررفرَرَلارثرَ رَير ِتررَِر َحررّىترركرُ رِعر َـر رْتررًرَرسارَر ٍُرررُ ّ‬
‫رمثررجرررَرَصرررَكرؿرََرَ َْررَِرفرَبر َذر رَشراٌرَرّرَور رَاءررر ِتر رَرعررْسررِزرٍِ رَرورر ُؾر ُيررِلرَِر َحررّىترركرُرِذ رَيرؿرََرَ َْررَِر‬
‫رترررِرِفرررَرِ رَ‪ٛ‬كر ر‬ ‫رر ِتر رٍ‬‫ريررربرر َؾررَزرْسرثرررًرَرُلوررُلرربررؿرَرَشرْزرثرررفرَرَلار رَلر َحر رّسرر رُانر ْجر رُنر رَرَث‬ ‫رررررٌرَرِّررّرمُرر َُر رْ‬
‫رَور ُُررَروررًرَرُل رولر‪:‬را‬
‫ررررررًِرَوار ٌءرر رِح رَنير رُرزررذرررّر ٕاررَرىلرر رُرظررَؤراةرررِر ر‬
‫ِشررفرَ ْرر ٍصرر‪...‬ر‬ ‫ررٌرَرّرَواررِء رَرورر رَ رّ‬
‫فرَ ُرررْرصررُ ْمتر رِراب‬
‫راًرتراةرررِر ر‬ ‫َحر َـرَرْرُ ْمتررفرَ ْرررَرصررُرَْكر ِفرِررَِر ِتر َـر ْحر ِسر رَ‬
‫رررررربررْلر ُمرر َمر رْنررًر َرَعربرر َؾر َفررَصرررررّرَ‬
‫ر‪...‬رو‬
‫رنرررَر ررَاكررِم رْنررربرر ْمر ِصرررر رّ‬
‫راًعررَوراةرررِر ر‬ ‫رررررر َمراررر ٕار رّ‬
‫ر‪...‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫ررػر ُير ر رٌ‬ ‫اًسررِفِرَرُررَ‬
‫ررهلرُر رُ‬ ‫رَػريرًَرْرُ ْمترررَورر رّ‬
‫رَحررَصرراررًرْرِـ ََرراةرررِر ر‬ ‫تربِرر رّنرر رِرخررَالر َذرررَرانرًر َرْور َمرراررًرْ َخر َلر ِْريرَار‪...‬ر‬
‫رررررر ِتر َمرىرّ َةررتر َ َْر ُـر رُرُْكر ُررْ‬
‫رررررر‪ 2‬ر‬ ‫ربكرَرّصرراررًرْ َـررْ رَنيررربرررْنرر ُؾر رِعرخرَ رْتررًرَرسارَر ٍُر رَ‬
‫رررررر َمراررر ٕاررْرنررثرُ ْـر رَعر َحرر رِانررؿرَرَىلرر رِد ررَضراةر‪.‬ر)ر‬
‫ر‪...‬رو‬
‫رررر ٕار رر‬
‫رَلر‬ ‫ؾززثر؟رًـِنرُيررر ٔبرر رر رر ررررررر ررر‬
‫ؿشزثر؟رر)رفلسرثوخَر‬ ‫رررررراٌرَرّررر ر‬
‫ِمرُيررر ٔبر ر رر رر رررر ررر‬ ‫وحميرصاُسانرِفراًلعةركولرظرؤراة‪:‬ر(‪:‬ر‬
‫ح‪ٜ‬كراًؼصوفر‪،‬روِفرر‪ٛ‬كرمارًحنيررر ٔبرنررر‬
‫حَسرِفررر ٔبر ر رررر ر رر ررررر ررر ررررررر‬
‫ٕرررررًـرررر رر‬
‫ررراررًََرا‬
‫رهلرًَخجىءر‬ ‫ررررربرٔ ررررر‬
‫نرُياكررر ٕار ررررر ر‬ ‫ررررصرفذَرت‬
‫‪ٝ‬كرتلوهلرر‪ٛ‬كر‪٢‬كـ‬
‫رررر ر ررر‬

‫‪1‬راًصحِقرا‪٥‬كخومر‪118‬رترتكميراًضامٍكر‪،‬رظفيراًصَحنرا‪٢‬كحازنفوزي‬
‫ررر ٔلرررهفطررر‪188‬ر‬ ‫‪2‬ررر رر‬
‫اًصوطرا‬
‫‪158‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هترمضروررررر ر رر رررر ررر‬

‫تةرثرشكرِفرنثريرمنررر‬ ‫رررَكر ررر‬ ‫ررر ٔلررًوَُةر‬
‫رررررور رًىهنار‬ ‫فونرتـغررر ٔبهرور ررر ر رر‬
‫اغرثوحِسرا‬ ‫ررررصر ر رررر‬ ‫ر ر ررررر ر‬
‫مرشيكراًـصةرررَكهرورارًـ‬
‫صاكًِارف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كرَكرهترمصذوذترؿَهيمركريرملدوٌكرمهنمر‪ .‬ر‬ ‫رررررو ٔبر ر رررررر ر رر‬
‫رظوزُار‬
‫مدحررِفررهصرادذخانر ٔبُيراّكاََُةر‪ .‬ر‬
‫ررررررر ٔبرر ررر رر‬
‫مصرمنر‪ٝ‬كررر‬ ‫ا‪٢‬كيسوةرولكهيامرفَِر‬
‫احةرررورررر رر ررر ر‬ ‫ررررور ر‬ ‫ررر ٔلرحرور ررر‬
‫الرتنيراً‬ ‫رررررررررررر ٕار ررر رر رر‬
‫رررُورِفرلكرا‬ ‫‪٢‬كارَكنرآكخانرمنراًـحاذتر‪،‬ر‬
‫ورررر ر ررر ررر ررر‬
‫ثـاَلر‪،‬رف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كرَكنراًلامئرتَركامئارتيوغرؾحاذتر‪،‬رففيراًعحَحنيرؾنر َؾر رْنرر َؾر ْحر ِسررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر ْجر رِنررؾررحَراررٍشرر‪-‬رزِضر‬
‫‪ٝ‬كرؾهنامر‪-‬ركرَار َلر‪:‬ر ر‬
‫ررررترَ َـر رَرر رِج رِىذرَار ِتررَِراررًرَ َْررَِر َمر َؽرر‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رصررًرَرْسر ُؾرور ٍُررارررَىلررررْراإلررْسررَالر ِمر‬ ‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬راررَىلرركرَ ِْر رَ رَ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ررر رَن َخر رَةر رَرزرررُسر ررُ‬ ‫("ر‬
‫‪ 2‬ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رصرىررر رر ًِر ََررْسرفرَ َـرَررراُرررَىلرر‬ ‫را‪ٟ‬كرر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ربررْنررًر َرْسرفرَ َـرَررراُرررَىلرر َؾر رِؼر رِميررترُ ر رَْ‬ ‫ِذر رْحر َِر َةر رْراًررر رَرْلكرِ ِرّيبرر‪1‬ررَوبر َمررَصر ٍُر رَرزرررُسرور ُلررر ر ِ‬
‫ر‬ ‫‪4‬‬ ‫ر‬ ‫‪3‬‬ ‫رِ ر‬
‫رَحر رَطررارررَىلرراررًر َِر ََر رَاءررر ر) رر(رؿرَرَىلرر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َؾر ْيرَرررُر ُحرٌرُورذرررَرفرَار ِزررَشرر َمر رَىشرر ِمر رْنرر ْ‬ ‫رصررًرَمراررر رَن ررَضرَفررر ررُ‬ ‫رررررررََكر رَنرركرَ ِْر رَ رُ‬
‫ر"ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫كرَ ِْر رَ رَ‬
‫رصر‬
‫رِ ‪10‬‬ ‫ر‪ 9‬ر‬
‫رررررر رُاظر رِوزررر رر رَظرار ِحر رُةرراررًرَ ََر رَاءررر ر‬ ‫را‪ٟ‬كرر‪7‬ر)ر‪8‬رر رَ(ورررََكر رَنررارر ْجر رُنرراًي‬ ‫ررهلرر)ررر‪6‬رر ر رُ(صر رْىرًصراررررًِ َمراررب‬
‫رررترْرَالر ٍُررر ررُ‬ ‫اِبرر‪5‬ررثرُ ْخر رَسرطرُررَ ُ‬ ‫ررراًزر َزرررِ ِرّ‬
‫‪3‬‬ ‫ر‬
‫ررررر ْفر رِسرر ر‬ ‫رَررراًي‬ ‫ىراًضرار ِمر)ررر‪2‬رر(رفرَبررْظر َحر رَحرررُِرَص ْكر ُيررًر َرْور ًمراررر ِحر رَنيرركرَ ِسر َمرراررًررَِ ََر رَاءررر َدردرِر رَ‬ ‫رَوررُِرَص ْكر ُيرر‪11‬رررُسر ُلر ًفراررر‪1‬ررؿرَرَىلر هر َرَرعر رَازرر رررر ر‬
‫ر‬
‫ُررررررِ ريبرر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ررِِفرربرٓ رِد ِصرر رَرسريرَرِةر رِرسر ّرٍتررترَ ْـرررَسرربرررْنر رَرزرر َحر َؽرررِم رَنرراررًرْ ُحرررَسًرْ ِخرِرَرِةر ِجر رِىذرَار ِتررَِرارررَىلرر‬ ‫ررررترَ َـرثرََررراًي‬
‫ا‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ًرررربررْسررَ َ‪١‬كرركرَ رِسميرً‬
‫را‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررَْجر‬‫رررررررِاشر رَرو‬‫رحر رَسر رَنرراًي‬ ‫راِبرر َخررََِر ٌيرررَرَكر رَنرربرر رْ‬ ‫‪،‬رَصرَر ِرر‬ ‫‪1‬ر ُُررَرورراجرْ رُنرر َذررََِر َفررَة رْراًررر رَرْلكرِ ريبر رر رَ‬
‫ر‬
‫جنرجحصر‪-‬ر(خ‪)9‬‬ ‫‪.‬رفذحراًحازيرررإلر رر ر‬ ‫اثرررِذ رْحرِرَرُةررِرِفرر رِذرَالرفرَرِةر ُمر َـرار ِورًرَرَةرررر ررررررر‬ ‫ررِفرراررًرْ ُمر َحررصر ِمرر رَرسريرَرَةر رَرسر ْحرؽرٍ رَ‬
‫ررر َمرر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ررررََكر رَنر رُرورررُظر ررُوهلررراُرررَىلرررُِرَصرْكيرَررِ‬ ‫رُِرَصرْك َير رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫ررفرَارترررُر‬‫رتر رَرو‬ ‫ررررََكهر َ رْ‬
‫‪،‬رو‬
‫اينر رَ‬ ‫رسرر ِرر‬ ‫رر رُجرر ْجر رُنررربرررِِبرررِ ْ‬
‫رَشر ٍصرراررًرْ َلر ر‬ ‫ررررر َؾر رِرؼرميرُِررارَرر ُُررَرورراررًرْ َحر رِاز‬
‫ةرصِرْرصر‪،‬رو‬ ‫رررترَرْنيرر َمرىر رر ررَ‬ ‫ررررترَُرْهنرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫عمرر َمر رِسًريرَةررر َحر رَوزرررانر‪،‬ر‬ ‫رررررِ رَ‬‫قرَنرورررزرَرَالرجررر َمررَصار رِح رَ‬
‫ي‪،‬رو‬ ‫رررترَرْنيرررِذ َمر ررْض رررَ ْ‬ ‫ررررترَُرْهنرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫رررر َمر رِسًريرَةررر َمر ْـررُصرورفرَةر‪،‬ر‬ ‫رصرى)‪:‬ر‬ ‫ر(رترُ رْ رَ‬
‫‪2‬‬

‫رر رِجررؿرَار َمرراررًرْ َفر ْذر ِحر‪.‬ر‬ ‫ارًرْ َحر رِاز‬

‫‪3‬ربر رْيررررر ررررر ر‬
‫‪:‬رتُترا‪٢‬كلسشر‬
‫‪4‬راًحزازيرر‪19:1‬ر‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ر‪.‬رًسانراًـصةررر‪-‬ر(حر‪2‬ر‪/‬رضر‪.)669‬‬ ‫زاِبرراًرررخرُ رُسرطرُررر رر ررررر ر‬ ‫رررراًزر رر ر‬
‫ررر ٕاررسررررررر رر‬
‫ياذٍرَصَح‪.‬رر‬ ‫زانؤوظ‪:‬ر‬ ‫ررر ٔلر رررر‬ ‫َخرصـَةرا‬ ‫‪،‬روكالراًضررر رر ررر‬ ‫ررر‪1890‬ر ررررر رررر‬ ‫‪6‬ررمسررريسررر ٔبر رَحسرر‬
‫رضَرررُر ِتررَرالرذرررَررُِرَصكرْ َيرر‪،‬رررفرَ َررررصترُوراررررَنرِث رًريراررررِم رْنرر ِتررَرالررِذرٍِ رررُ‬ ‫‪7‬‬
‫ررررِم رَرير ٍُرر‬
‫رسرىررب‬ ‫راسردرَ ْدر رَعربرررِن رْ رَ‬ ‫‪،‬رمثررررْ‬ ‫رسرىررربر ْقررَزرىررر َخرُرْ ررَ‬ ‫َررر رنرررِن رْ رَ‬
‫رعرِرراررب‬ ‫ررار ْجر رُنرر َؾر ْحر رِسراررًرْ َحر رَ ُِكرررِم رْنرر رُرظررُصررٍقرر ُمرذرَ َـرر رِاضرررَسرٍتر ُمرَرَرر رُ‬ ‫ررررَورار ٍُرررر ر‬
‫راًعررَرِربر رير رَرو‬ ‫ررَوررََكر رَنرر رَرسرخرَ رُةرر َررِ رَ‪ٛ‬كرر َمر رَ‬
‫ارز‬
‫ار‪ٟ‬كرثرَ َـرررَاىلررؿرَرَىلرر‬ ‫رترراررًرْ َمر ْلر رِسرِشرر رُرصر رْىرًصررررِررِ‬ ‫رررَشر‪،‬رررفرَ َمر رَىشرررُِرَصكرْ ررُيرارررَىلررترَُرْ رِ‬ ‫ررررررررْراهنَرَزر َمرر َؾر ْير َُرر ِررُجبر ُيروررِذرفرَ رِاز‬
‫ىر‪،‬رو‬
‫رسر رَ‬ ‫َررررْاظر رَعرَرَرَحرر َمر َـرَرررُرؿرَرَىلرررِن رْ رَ‬ ‫ُررثرَرْورًِ ََررِةركرَرْرِريرٍِ‪،‬رررفرَر راظرَرَ َؽررربرررِم رُرير ٍُررؿرَرَىلرر َررِ رَ‪ٛ‬كررفرَ َدرر رَاظر رَنرررُِرَص ْكرير رَ‬
‫ررو‬ ‫فرَبررَزارذرررَركرَ ْذررَهلر رَ‬
‫ررو‬
‫ر‬
‫‪.‬رفذحراًحازيرإلجنرجحصررر‪-‬ر(خ‪)9‬‬ ‫َررِ رَ‪ٛ‬كررررر ررررررر رر رر رر ر‬
‫‪8‬راًحزازيرر‪19:1‬ر‪.‬‬
‫جنرجحصررر‪-‬ر‬ ‫‪.‬رفذحراًحازيرررإلر رر ر‬ ‫رامسرررربٌرررْ َجعر ِمر ريررررر ررررررر‬ ‫رشراررر ُُررَروررررْ‬‫رررفرَ َـررَىلرر َُر رَ‬ ‫رررر ِجر ِزررََير َذررِترربرررًِرٍفرررِرِفرربرٓ ِدر رِصرٍِر‪،‬ر‬
‫رررا ْجر رِنر رررَران رُظر رَوزررار"ر‬ ‫رنررًرُورورُرَسرر"ر‬ ‫رررَورارًرَرِةرارٌَررر َْر رِررر َؾر رْ‬ ‫رررُشرراررًرْخرُ رْسر َخرر رِانر رَ‬
‫ررررَوركرَ َؽرررِرِفر رِرز‬
‫‪.‬رو‬ ‫ررًرْ َـررَصتررَِررِةر َحر رِاز‬ ‫رررررر رُاظرور ِزر)‪:‬ر‬
‫ررر ُُررَرور رِراب‬ ‫‪9‬ر(اًي‬
‫(خ‪.)9‬‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪10‬رر ر رَ(ظرارح رُةررارررًرَ ََرار َءر)ررب‬
‫ررر رْيررربررم رُريرُررا‪َ.‬رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررركرَ ِْر رَرصر رررَرَ‬ ‫‪ 11‬رِ ْ ر‬
‫ررررررزري‪.‬‬
‫وٍ‪.‬رفذحراًحا‬ ‫ررررَ َْنر رررررر‬ ‫ىرو‬‫رسر رَ‬ ‫‪،‬رْكررًرَُرَلرةررر َمررِ‪ٜ‬كرراررًرْ ُفررْصرش‪:‬ر‬
‫ررررِن رْ رَ‬ ‫ررررًرَ َلردَر‬ ‫ررررِارْمسر رَ‬
‫َ‪،‬رو‬ ‫ررررررُِرَص ْكري‪:‬ر‬ ‫وم‪،‬رو‬
‫راًصر رَ‬ ‫ررر ُُررَرورر َمررِ‪ٜ‬كررررر‬ ‫ر(رُرَصكري)ر‬
‫‪159‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررََكر رَنرررُِرَص ْكر ُيرر َحررزر رًاءررر‪5‬ررًر َ ْير رُؼررُصرررِرِفرر‬ ‫‪:‬رو‬ ‫وز‬
‫رر‬‫ر‬
‫ِ‬
‫ْ رُ ر رَ‬ ‫اظ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ي‬ ‫راً‬
‫رررر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ج‬
‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ل‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫ر‬ ‫‪-‬‬ ‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ذ‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ئ‬ ‫َ‬
‫ر‬
‫رْ رْ ْ َ‬ ‫ُ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ان‬ ‫ر‬
‫رَ‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ى‬ ‫ٌ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫د‬ ‫راس‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪:‬ر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫رِ ‪4‬‬
‫فرَ َلرار رَلرتر َ ْـر رُغررتر َرَعراررِزكرَرِذَر‬
‫‪ٜ‬كرراررًرْ رِر َخرر رِانرركرَرْسرر رَرػرِرَرَرصرر‪6‬ررفرَ َمر رْنرر‬ ‫ررررر ُجرور ِمرر َمررِ رَ‬ ‫ررر ِرّينر رَرزرربرًرْ رُتررارٌَررر َْررَ ٍَكرر رِح رَنير هر َرَرؼررْصر رُثرررِرِفرراًي‬ ‫اًيرررر ُجرور ِمرر‪-‬رفرَ َلرار رَلرًرَِرُ ْمرر رِح رَنيرر رَرسربرًرُور ٍُر‪:‬را‬
‫‪8‬‬ ‫ر‬ ‫رِ رْ رِ ‪7‬‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررارن ُخر رْةرراررىلرر َمررسارَرئ رِنرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫م‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫هن‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫رُ‬ ‫ر‬
‫ب‬ ‫رص‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫رهي‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫رُ‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪،‬رفال‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬
‫ُر‬ ‫ذ‬
‫ر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫هي‬
‫رُ‬ ‫ر‬
‫رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ٍ‬‫را‬
‫رر‬ ‫إل‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫را‬
‫رر‬ ‫نت‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫خ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ْ‬
‫رخي‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬ ‫ا‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ً‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫؟ر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫َررْخير َخررِ رُنترررِم رْنرر َُر رِشٍرر ر‬
‫رالمرةر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُمررَْر رِى رَمررفرَ َِررْل ُذرَرُوراررر َمر رْنرررِف ِهير ْمرررِم رْنرراررٍرْررَهيرُوررِذ)ررر رر(رفرََرَمراررر َخرار َءررك ِْر رَ رَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪9‬‬
‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ر‬ ‫ولررر ر‬ ‫اةر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫رصررن َخرر رُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪10‬‬
‫رررررَسربررَهلرررُر‬
‫ر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫نت‬
‫ر‬‫ر‬
‫ٌ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫خ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫ر‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫رر‬
‫ُر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ه‬‫ب‬‫ر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫ٍ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ز‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫َ‬ ‫َ‬
‫ر‬
‫رُ ر ْ‬‫ً‬ ‫وارا‬
‫رررر‬ ‫ص‬
‫ر‬ ‫ؼ‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ٌ‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رإل‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬‫ْ‬ ‫ب‬
‫رر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رو‬
‫ر‬ ‫رَ‬‫ُ‬
‫ر‬‫ُ‬ ‫ر‬‫نت‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫خ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ْ‬ ‫م‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رررر‬
‫وار‬ ‫ص‬
‫ر‬‫ُ رُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رؼ‬
‫ر‬ ‫ْ‬ ‫ه‬
‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ار‬
‫رر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫ُ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫(‪:‬را‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫كرَار رَلر رِح رَنيرركرَرَصرب ٍُر)ررر‬
‫رالمررِةركرَرْسرر رَػرِرَرَرصر)ررر‪11‬رر(اررًرْ َخررِم رُسروررررِارَلررُررارَرر ُُريرَاررر‬ ‫‪ٜ‬كرر َُر رِشرٍِرررْر‬ ‫ونرر‪،‬رررفرَرَلار رَلررُِرَصرْك رُي‪:‬ررر َُر رَشاررر ُمررْ رُ‬ ‫َؾر رْنرراررًرْ َـررَصر رِةررفرَرَلار رَلرررُ ْ‬
‫‪:‬رضمرر َررْخير َخررِدٌرُ ر رَ‬
‫رربررِينررربررترُوررر‬‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ر‪،‬ركرَار رَلرارر ْجر رُنررؾررحَرررٍاشر‪:‬رررفرَبر ْذررَرَ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫رلرْسربرًرَِرُ ْمرر َؾر رْنر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫رًرررِم رْنرركرَرْوررِمرَِ رِ ر‬
‫رب َحر رسار‬
‫رتررترَرْ رَنيرر‬ ‫ارجت رًازرررررِارِفرراررًرْ ُمر رسرِتر‪13‬رراًررررِيترررَرَكهر َ رْ‬ ‫ررركرَ رِس ُمروررررِرَ‬ ‫رر َخرر ررٍالررِم رْنرركرُرَصٌرْ رٍرشرر‪،‬ر‬ ‫ررر رًضرار ِمرررِرِفر رِرز‬ ‫ررَكر رَنر رِراب‬‫رُسر ْفر َِرر رَانرر ْجر رُنرر َحررْصر رٍةرر‪12‬ررربهرَرُررَ‬
‫رصرر‬‫ورسر ْفر َِرر رَانر‪:‬رررفرَرَور َخرررَسررَان رَرزرررُسرور ُلرركرَ ِْر رَ رَ‬ ‫ررركرَار َلررربررترُ رررُ‬ ‫ررركرُرَصٌرْ رٍرشرر‪،‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ررَوتر َرْ رَنيرر ُنرفر رِاز‬ ‫ولررر ررِ‬‫رَزررُسر ررِ‬

‫ررى‪.‬رر‬ ‫رررر َمر ْـريرَار ٍُر رَرزررئرِر رُُسرررِذر رٍِنرراًي‬

‫ررررررَعر رَاز‬ ‫اًسررْلرُفررًرَ ْفرغرررربٌرررْرَجعرِم رير رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررر ر‬ ‫‪1‬رررْرالرْسررُلرفر رَرو‬
‫‪2‬راًحزازيرر‪.‬‬
‫ُررًرْ رِر رَعرر رِاةرر‬ ‫َررررارًرْ ُمررَصارذر رِ‬
‫رراب‬ ‫ر"ركرهرَرررُررَن ِصر ٍَررارٌَررر ْفرغر رَ‬
‫رر‪،‬رو‬ ‫رتررهرَ ْفر رِيسرررررَ‬ ‫راًعر رِحَر ِحرر"ررررَإلررًرَرُلوًرَ رنررربرر َحرررُس ُررَْكرر َدر ُدرثرَ رْ‬ ‫رررررِِفرررر ر‬ ‫ررررر ْفر رِسر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررركرَررْسرجرُرْسر َخر ْـر َمر ررُيررِرِفرررَن رَسر ررِيراًي‬ ‫ررررر رْير‪:‬ررر َمرِرْ ُمرور ًمر رَ‬
‫ا‪.‬رو‬ ‫ررر رْير‪:‬ررركرَرْرُريرر رَرظر َِرّررِرهبرَار‪،‬ررب‬ ‫ررررر ْفر رِسر)ررب‬ ‫رَررراًي‬ ‫‪3‬ر(ر َدردرِر رُ‬
‫ُرررًرَ َلرررْسربرررْرظر َحر ْحر رَترر َمرِرْ ُمرور ًمرارر"‪.‬رفذحراًحازيرإلجنرجحصر‪-‬ر(خ‪.)9‬‬ ‫راقرر ِتر َلررْورًِِررْرمِرررَرهلررر"ر‬ ‫رررَورارًرَرِةرارر ْجر رِنررارررَْسرَررَ‬
‫ِصر رَخرررِرِفر رِرز‬ ‫رررر رَ ر‬ ‫رريرر ُمر ْمر َخررِيؽرٍ رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رربرمررررِارِفرر َحر ّرِقرررُِرَصرْكيرررَرفرَ َلررْرُ‬ ‫ونر رَرو‬‫ارًرْ ُمر رْسررَِ ُمر ر رَ‬
‫ر‬
‫رررررُ ْضمرر َدررَرور راضرر َذررْرور َررٌِكررررر‬
‫راًصرور ِمر‪.‬ر‬ ‫رمجر ُؽرر ِتر رْرعر رِصر رًٍقر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رركرَرُةر َررْ‬ ‫‪4‬رارًرْ َحر رَعر رِاز‬
‫رررترَ رْيرركرَرَعرررَسر‬ ‫ررررفرَارًرْ َجررَور رُاةررربررهرَرررُرًرَرْمررًرَ ْلر رِعرررْسررَرِ رَ‪ٛ‬كرر‪،‬ر‬ ‫رررِاإلر ْؾررِخ َمراررِذرؿرَرَىلرر َمرارررثرَررُرس رلرؿرََرَ َْررَِرربرر رْحر رَاكر ُمرِررْرمُر؟ر‪،‬ر‬ ‫رربرراررًرْ ُمر ررْضرِـرَصرر ِتر َخر ْلر ِورًرَرِةرربرر ْمر ِصرراررًرْ ُمريرَ رِ ّجررِم رَنير رَرو‬
‫رررًرْ َزررَرَ‬
‫رشرارا‬‫ررررفرَاررْنرررِكِريرر‪:‬رَرررَن َْررَفرر رَرسرار رَػ رٌَِرْ ُحرزرراَر ِزر ِرّيرراررررٍَصارذرررُر َُر رَ‬ ‫‪:‬رَكررُِيرًار‪،‬ر‬ ‫‪5‬ربر رْيررررَ‬
‫ر‬
‫رشراررررِم رْنررربررترْررَسغرِر َمراررر‬‫رررر َُر رَ‬
‫يسررربرررْورر ررِرح ِرّ ٍرِّنر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رلكررفرَرِصر رًٍقرررِم رْنرررَرَكررُِ رٍنررربرررْورر ُمرٌرَ رِ ّجر ٍمرر ُمر رِح ّرٍقررربرررْورر ُمر ْدر رِعر ررٍي رراررورْرِ ٍرّ‬ ‫ررؿرَرَىلر رًِ رَسرر رِانرررُ رِ ّ‬ ‫رلكرر رَرظر رِصر رًٍقر رَرو‬ ‫ظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ر َخرار َءر رْثرررِم رْنرررُ رِ ّ‬ ‫ررر رِاثر رِابرًيررررِ ِرّيبرر‪-‬ر‬ ‫بررْنررًرُ َحر ِرّرَنيررربرر رنررررْراإلر ررَرص رَاز‬
‫رجيريرَرُحرراررًرَ َْررَِر ُمر ْحر َخر رجر‪.‬رررفذحراًحازيرإلجنرجحصر‪-‬ر(خ‪.)9‬‬ ‫ٌر ُرِرضر رُريرراررًرَ َْررَِرؿرَارًِ ٌمرررربرررْورر َررْ‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫ررررررِ رِ ّيبرر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬راررْ ر رَرظرارًرَرَحرر‬ ‫‪ٜ‬كررررْرالررَير ِمرررَرَكر رَنرراررترْرِخرسارَر ُءرر رُرػرِرُرور ِزرراًي‬ ‫رررر ُُررَرورررَرَرْكركرَار رَل؛ر رِلر رنرررِرِفرررِثرْ رَ‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪ٜ‬كرراررًرْ رِر َخرر رِانرركرَررْسركرََرَ رَةر‬ ‫ررررر ُجرور ِمررؿرَرَىلررربرر رنرر َمررِ رَ‬ ‫رهلر هر َرَرؼررُصر ٍُرررِرِفرر ُحررْ ُِكرراًي‬ ‫رررًرَ ْـررِِنرر َذر ُ‬ ‫‪6‬ربر رْير‪:‬ررركرََرَ رَةرر‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫ررررررْ رفرَ ْذررُحرر َمرىررَةررََكر رَنرر رَرسرخرَ ُدر َُررهرَ ْلر رَغرركرُرَصٌرْرٍرشرراررًرْ َـرِرْررَرسررررِ‬
‫رررًحازي‪.‬‬ ‫‪.‬رفذحرا‬ ‫روزرررررر‬ ‫راًؼرِرُرور ِزرر رُرػرِرُ رٌ‬ ‫ررًرْ ُحرررَسًرْ ِخرِرَرِة رَ‬
‫رررر ُمر َلر ّرِس َمررُةررر ر‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رهنُرْمر رِراب‬ ‫را‪ٙ‬ك رررَ‬
‫يرَكر رَنررترَُرْررَر‬ ‫ار‪ٛ‬كررفرَ ْذر ًحرا)‪.‬را‬ ‫ررررانررفرَذرَ ْحريرَرررَ رَ‬ ‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرررَاىلررؿرََرَ َْررَِر(ا‬ ‫رربر ْىررَزر َلررر ررُ‬ ‫ررًرْ ُحرررَسًرْ ِخرِرَرِة رَرو‬ ‫رُنفر رَازررر َمرىررَة رِراب‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪7‬‬
‫ر‪،‬رِررَالر رِفرراررًرْ َـررَصررِةررفرَارر ُهنررْمر رَرو‬
‫رراررْنرررَرَكر رَنرررِمررْرهنُرْمرر‬ ‫رَتر رَتررارر ّرِ‪ٙ‬كررٌِكرر َمر َؽرراررًصرور ِمرررر ِررِ‬ ‫رترراررًرْ َمر ْلر رِسرِشرررَنرِث رِرير رٍَنرررَ ْ‬ ‫؛رلر رنرراررٍرْررَرهيُورذرَررَ‬
‫ررَكرهرُوراررر ِتر َحرُرْ رِ‬ ‫رصرررِرِفرركرَرْورًِِررْرمِررارررإلرراررٍرْررَرهيُورذرررَر ُُررَرورر ِتر ُمر ْلرذرَ رََضرررِؿَرْرِمِررْرمِر رررِ‬ ‫ررررارًرْ َحر رْ رُ‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫راظررًة‬ ‫ر ُمررَصار َذر ٍُرراررًرْ َـررَصر رُةررذرَر ر‬
‫ر ر‬ ‫ر‬
‫رررررَ رِىرهنرُرْمرررَرَكرهرُوراررر ُمرَرُورًَكرر ِجررَرصبر رِسرِررْرمِررررر ررررررر‬
‫‪.‬رفذحراًحازي‪.‬رر‬ ‫راًصرور ِمرر َركرررٓررِلرقرَ رسرر رَانرر‪،‬رً‬ ‫‪ٜ‬كررررر‬ ‫رَتر رَترر رَرظرارؿرَرِةر َمررِ رِ‬ ‫َمر رْنرر ُُررَرورررَ ْ‬
‫ررر‪):1/2‬ر‪،‬ررر ٔبر ر ررر‬
‫َحسرجنررر‬ ‫رزصاذراًسازير ر ر رر رر ررررر ررر‬
‫ًرشخرَصَحراًحزازير(‬ ‫ررررر ٕار ر رررررر ررر‬ ‫رًََاءرَتترا‪ٙ‬كٌكرمؽراًيعازىرِالفراًـصة‪.‬ر)ر‬
‫رررَكهرورارررابرٕرررررر ر ررر ر رررررررر ررر رر ر ر ررررر ر‬ ‫نراٍهيوذر‬‫رررررررر ٔلر رررر ر‬ ‫ارمبلذَضرؿَمِمر‬ ‫‪8‬رركالراًلسعالينر‪:‬ر‪-‬رر(ر ٔبرخاترررورررررر‬
‫ررر‪ُ;18‬ؼ)‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر ررر ررر ررر رر رررررر ر‬
‫توراًـحاش‪،‬رصِاةراٗكٍنر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رمحمسر رجنررر ٔبر ررر ر ررر رررر رررر ررررر ر ر ر ررررررر رررر ر‬
‫ىبرجىصرجنرؾحسرا‪٢‬ك‪ٜ‬كراًلسعالينراًلذَيبرا‪٢‬كرصي‪،‬ر‬
‫‪9‬راًحزازيرر‪.‬‬
‫‪10‬راًحزازيرر‪19:1‬ر‪.‬‬
‫‪11‬راًحزازيرر‪.‬‬
‫‪.‬رفذحراًحازير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رَشر رِسرر ْجر رِنرر َؾر ْحر رِسر َمرٌرَر رٍافررررر ررررررر‬ ‫رَصررُرصرر ْجر رُنرر َحررْصررِةر ْجر رِنررربرر َمرِر َةر ْجر رِنرر َؾر ْحر رِسررَ ْ‬ ‫‪12‬ر ُُررَرورر رَ ْ‬
‫‪13‬‬
‫ررًرْ ُحرررَسًرْ ِخر َِررِة‪.‬ر‬
‫رراًعرَرْ ِحر رِراب‬‫ررًرَ ْـررِِنرر ُمر رسرترَررر ر‬
‫‪160‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررفرَاررَ اررر ُُررَرورر َخرارًِ رٌسرررِرِفرر‬ ‫رررًررَِ ََرار َءر‪،‬رررفرَبر ْذر رِذَرْيرَارررؿرََرَ َْررَِر‪،‬ر‬ ‫َصرررِاِبرر‪1‬رر َحررىترركرَ رِس ْمرٌرَارا‬ ‫رررفرَاهرْ رَرعرَرَرَقرررِرِبر رَروررتربِرر رْ َ‬ ‫راًضرار ِمرر‪،‬ر‬ ‫ِتر َحر ْـر رِغرررر ر‬
‫رِ ‪ 2‬رْ ر‬ ‫ر‬
‫ررررىلررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪:‬رسرَِررْرمُررربررر ُهير ْمررربرر ْكررَصر رُةررو رَسر ًحرارا‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررفرَ َلرارل ًرَرْرتر ُررَمجراهَر رر‬ ‫راًصرور ِمرر‪،‬ر‬ ‫ر‬‫رررراررَ اررر َحررْوررَهلرررُر ُؾر رَؼر َمرار ُءرررر‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫َمر ْجررَِ رِسرر ُمررَْر رِىرَِ رَروررؿرََرَ َْررَِراًخ‬
‫رررررر رُاحر‬
‫ر‬ ‫ررِ رُرُ ر ر‬
‫رررركرَار رَل‪:‬ررر َمراررركرَرَصارتر َرُةر َمرارررترَُرٌْرَ رَمرر‬ ‫رررررَانرربرررْكرَصررُرُهب ْمرراررًرَ َْررَِرورَرَسر ًحرار‪،‬ر‬
‫ورسررْف َِرر رَانر‪:‬ررب‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫رر‬ ‫ُ‬ ‫ت‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ل‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ريبر‬‫ر‬ ‫اراًصر ُخر رِيررررا‪ٙ‬كيرررٍرَرْزرمعربررهر َُر هر َرِ‬ ‫ر‬‫َُر رَشرررر‬
‫ر‬
‫راًصررْن رِةرر‪3‬ررًرَرْور َمررِئ رٍشرربرر َحر ٌسرررِم رْنررتر َرِِنرر َؾر ْحر رِسر َمرٌرَر رٍافرركرَرْرِريريررر‪4‬رر‪-‬رفرَرَلار رلرَ‬ ‫رمعيررر‪-‬ررَوًرَُرْ رَسرررِرِفررررر‬ ‫ررررفرَرُلَرْ رُتر‪:‬ررر ُُررَروررا ْجر رُنرر رَ ِرّ‬ ‫رَورترَُرٌْرَ َُرر؟ر‪،‬ر‬
‫َصرار ِتررَِ‪:‬را‬
‫ررررِرّينرر‬ ‫رل رْ َ‬‫ير‪،‬رمثرركرَار رَل رًِرَرْرتر ُررَمجرارِهرَِ‪:‬ررركرُ رْير رِ ر‬‫َصرررِاِبررفرَ ُجررِـَرُوراررر َذرَرْرَفرر رَرػرِرْ ِصريررر رِؾ ْيرررَسر رَنرِخرِف رررررُ‬ ‫رررررب َمررَصررتربِرر رْ َ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رصر‪:‬ررب‬
‫ررررْذهرروُر ٍُر‬ ‫كرَ ِْر رَ رُ‬
‫ر‬
‫ا‪ٟ‬كرًرَرْوررَإلرر‬‫ورسررْف َِرر رَانر‪:‬رررفرَرَور ررِ‬‫ررركرَار رَلرربررترُ رررُ‬‫ريبر)ررر‪5‬رر(رفرَاررْنرر رَن رَشرتر َرِِنررفرَ رَى ّرِشترُور ٍُرر‪،‬ر‬ ‫ر‬ ‫را‪ٙ‬كيرررٍرَرْزررُرُمعرربررهر َُر هر َرِ‬ ‫اراًصر ُخر رَير َؾر رْنرررررِ‬ ‫ر‬ ‫رَسرارئرِ رٌير َُر رَرشررررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رْ ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪6‬‬
‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬ ‫خ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫س‬
‫ُررررًرى ِرِّنررارررْ َ ْ ََرُرْ رُترربرررْنرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ي‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ِن‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬‫ر‬
‫ب‬ ‫رس‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫ني‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ح‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ُر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫خ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ت‬‫ش‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ى‬ ‫رً‬
‫رر‬ ‫ة‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ش‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ى‬ ‫راً‬
‫ررر‬ ‫ِن‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬ ‫ؾ‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫اِب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َص‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬ ‫رص‬
‫ر‬‫رَ‬ ‫ُ‬ ‫ث‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬ ‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫م‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫ش‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ئ‬ ‫م‬
‫ر‬‫َ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬ ‫(‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ارًرْ َحر ََرار ُءر)ررر‬
‫ر‪8‬‬
‫ررررر رَى رِش رَةرر َؾر ِرِّنررفرَ رَعرررَس ْكر ُذرَرررُر‪....7‬ر)‬ ‫ًرَبرثرُرُرصر رْ‬
‫واراً‬
‫ررر ِرّينر رَرزرربرًرْ رُتررارٌَررر َْررَرٍَكر رِح رَنير هر َرَرؼررْصر رُثرررِرِفرر‬ ‫وصاُسانرِفرث‪ٜ‬كراًلعةراًعوًٍكرُوركوهلمر‪:‬ر‪-‬ر(رفرَلرَار رَلرًرَِرُ ْمرر رِح رَنيرر رَرسربرًرُور ٍُر‪:‬را‬
‫ر‬
‫رر‪،‬رفالررَ‬
‫رخير َخررِ رُنتررارررإلرراررٍرْررَهيرُورذرُررررر‬ ‫رررًرَُرْ رَسرر َررْ‬ ‫ررررفرَرَلارًرُورا‪:‬ر‬
‫رالمررِةرر؟ر‪،‬ر‬ ‫رخير َخررِ رُنترررِم رْنرر َُر رِشرٍِرررْر‬ ‫‪ٜ‬كرراررًرْ رِر َخرر رِانرركرَرْسرر رَرػرِرَرَرصررفرَ َمر رْنرر َررْ‬ ‫اًيرررر ُجرور ِمرر َمررِ رَ‬
‫ر‬
‫اةرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رصررن َخرر رُ‬ ‫رررررفرََرَمراررر َخر رَاءرررك ِْر رَ رَ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررراررْن ُخر رْةررارررَىلرر َمررسارَرئرِ رِنرر ُمررَْر رِى رَمررفرَ َِررْل ُذرَرُوراررر َمر رْنرررِف ِهيررْمرررِم رْنرراررٍرْررَهيرُوررِذ)ررر(‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررُرِهيمرير رَمرر رَرصربرررُرُهن ْمر‬
‫ر‬
‫رررفرٌَرَرَؼررُصروار‬
‫ررر‬ ‫رررر ُمر ْرر َخررِ رٌنترر ُُررَروررربرر ْمرررَرإلرر‪،‬ر‬ ‫رررررررررْ َُر ُحرورارررفرَاهرْرُرؼررُصرواررب‬
‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ركرَار رَلر رِح رَنيرركرَرَصرب ٍُر)ررر(‪:‬را‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫رَزررُسر ررِ‬

‫‪1‬‬
‫راِبرر ِترلرَررزرترر‪،‬رَرراررْ ر رَرصمررَرمَررؿرََرَ َْريرَارررفرَ رَسراركرٌَرَررار‬ ‫رربر رَْصرَررِ‬ ‫رنرر ررَرصبرِهرَِ‪،‬رررفرَرَور ررِ‬
‫ا‪ٟ‬كرارررِرّينر رَرو‬ ‫ررررْسربررُهلرررُر َؾر رْ‬
‫رشراررب‬ ‫راًضرار َمرر رَرػرِرْرًرصراررررًِ َحر رْعر رٍنرر َحررىتررثربَرر ِررَِتر ِجررَرصر ُخر ررٍيررِم رْنرركرَرْور ِمرر َُر رَ‬ ‫رِشررَظررِخرَِ‪:‬ررركرَ َِرّ رِةرررر ر‬ ‫راقر‪:‬رررفرَ َلرار رَلررُِرَصكرْ ررُي رًِ رَعرار رِح رِةرررُ رْ‬ ‫ررَوررِِفرر ِزررَورارًرَرِةرارر ْجر رِنررارررَْسرَررَ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رَرِمجَر ًـرررررر ررررررر‬
‫ا‪.‬رفذحراًحازي‪.‬رر‬
‫رررًرْ ُمر َـر ِرّررُربرر َؾر رْرنررًرُ َلررٍةر ِترَرُ َلررٍة‪.‬ر‬
‫ررانر‪:‬را‬
‫رمجرَررُ‬ ‫‪2‬ررررر ْ‬
‫اًرتر ُ‬
‫رشرترررفرَ َمرارررفرَرْوركرِرَررررر ررررررر‬
‫را‪.‬رفذحراًحازي‪.‬رر‬ ‫رررًرْ َـر رْ رَ‬ ‫رررررُ ْضمررربرروًرُ ررررْ‬
‫وراإلر ِترريرا‬ ‫ة‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررَن رَعر ْحر رِةر رَرورررَظرار رِح‬ ‫ررراررِنةر‪،‬ر‬ ‫ؽرز‬‫ر‬
‫َ‬ ‫‪3‬رر َررْمجر‬
‫ر‬
‫رالكرررِمررْرهنُ َمراررر َمررْرِزنررَ ٌَكرر َخر ّرِسرٍِ‪،‬رررفرَ َـر ْحرررُسراررًرْ ُمر رعررَِ رِةر جرْ رُنررُرَررِ ِ‬
‫‪4‬‬
‫رامشرر ْجر رِنرر َؾر ْحر رِسر َمرٌرَر رٍافرراجرْ رُنرر‬ ‫رمعٍ رِرلرهرَرررُرىرَرزر َلرر ُرر‬‫ررربررْظرَرَرَقررؿرََرَ َْررَِرارر ْجر رَنرررَرّر‬
‫راًصار ِتر ُؽر رٌَِيررررِ رِ ّيبرر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ررَوررَن رَشررررِارلررِِبرررُرسر ْفرِرَر رَانر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر َؾر ْحرررُسر َمرٌرَر رٍافررررْرالر رُةررررر‬
‫ررررِلر رنررررْرالرترْ َـرررَسررَرإلررًرُرْؤر َمر رُنررربرررْنررًرَ ْلرررَس رَخرررِرِفررورَرَسر ِحررَِر‬ ‫ررررْنرَرََثرررِم رْنرركرَرْرِريرٍِ رَ‬
‫؛رو‬ ‫ررررَابر رِظيرً رارب‬
‫ررررِإلر ّرِظرَالرغرِرؿرَرَىلررربرر ُمروررِزررٍِر رَرػراررُِرًصر رَ‬
‫ارو‬ ‫رطرررُِرَصكرْ ررُيرررْرالر ْكررَصر رَةر رِرلرهرَرررربُرر رْحررَصر رِ‬
‫ىراب‬ ‫رَشر رِسرر ْجر رِنرر َؾر ْحر رِسر َمرٌرَر رٍافر رَ‬
‫رررارهر َمراررر َدر ر‬
‫‪،‬رو‬ ‫رَرِرّمعرربرر َمرِررَة ْجر رِنرر َؾر ْحر رِسررَ ْ‬
‫؟‪.‬رفذحراًحازير ر‬
‫ُِكر ررررر ررررررر‬ ‫ررررَػرِرَرَرصرر َررِ رَ‪ٛ‬كرررِرِفرررُرسر َؤررِرِاهلرترَرْـرررَسر َررِ رَ‪ٛ‬كر‪:‬ررررَن َْررَفررورَرَسر ُحرَرررُررِفر ُررْ‬ ‫‪،‬رو‬‫ِررِِررَالر رِفررررْرالر ْكررَصر رَةر رَ‬
‫‪5‬رراًحزازيرر‪19:1‬ر‪.‬‬
‫‪6‬راًحزازيرر‪.‬‬
‫ونر رْراًررر رَى رِش رَةر رَ‬ ‫رربر رْير‪:‬رررًرَ ْير ُلرَرُورارررؿرَرَرَلر رْراًررر رَى رِش رَةررًرررَ رَى َشرترْ رُتررؿرََرَ َْررَِ رَ‬
‫‪7‬‬
‫ًةررربرررْنرر‬ ‫ررررر رْى رِشر رِ‬
‫رراررِزلرًاررررِمررْرهنُرْمرر ِتر َـرررَس ِمرراًخ‬ ‫رونرركرَرْورِرِهلر ٍُر رَى ّرِشترُوراررررَذرًَِر ٌيررؿرَرَىلررربررهرَرُررَ‬
‫ررَكر رَنر رَرو‬ ‫ررر ُذر ررَ‬‫رررررِِفرركرَرْورِرِهلرًرَبررِثرُصروار‬ ‫ر‪،‬رور‬ ‫ررررِفِررَِررَذرًَِر ٌيررؿرَرَىلررربررر ُهنررْمرررَرَكرهرُورارررٌر َرْرسر َخر ْلر ِدر ُحر ر رَ‬ ‫‪،‬رو‬
‫رر‪،‬ررر‬ ‫رربرهرَ َفر ًةرررِم رْنرربررررْنررًرَ َخر َحر رسرزرُوراررر ِتر رَرشرِ رَ‪ٛ‬كررترَ ْـرررَسرربرررْنررٍرَرْصرررِح ُـرورارررفرَ َِر رِعر رُريرر رِؾ ْيرررَسر رَرسراررِمرِـيررر َررِ رَ‪ٛ‬كرررَنشر رًااب‬ ‫راسررِخ ْحر ََرار ًءر رَرو‬‫ررررَ رِىٌرَرررُرحرَرَصرررَكر َررِ رَ‪ٛ‬كررررْ‬
‫ررررررِ ِرّيبرر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ر‪،‬رً‬ ‫رَرررِتراًي‬
‫ررِفررؿرَرس رَاو‬ ‫ًرَرْورررَن رَشر رَةر رِرإلررْصر ِررَرتاررِنِررْرمِرر َمر َـرَرُررِ‬
‫ررسرر َمررررِارِفرر َررِ رَ‪ٛ‬كررارررْنررربررررَانررَن رَشرترْ ُخرَرررُر‬ ‫رنر رْراًررر رَى رِش رِةر رَ‬
‫رررؿرَرَِ ْمر رُتررربرر رنررربررٌرْ رَ رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ررررًررَ ِىر ِرِّنرررُن ْير رُتررارر ْمررَص ٔبررًر رَرسر ِ َّرررساررب‬
‫رًرررحرَ رَىرصر ُمرر َؾر رِ‬ ‫رررذرورارررؿرَرَرَلر رَ‬
‫ر"رو‬ ‫ارز‬ ‫ا‪ٟ‬كرًرَرْورركرَررْسررَن َشرترْ رُترر َمر رَ‬ ‫ُررررفرَرَور ررِ‬
‫ررًرَ ْفررُؼرَرر‪:‬ر"ر‬ ‫رصرحيرررُر ِتر رَرشرِ رَ‪ٛ‬كر رَرو‬ ‫راقرراًخ‬
‫ررررر رْ رِ‬ ‫رررَورارًرَرِةرا ْجر رِنررارررَْسرَررَ‬ ‫رَوررِِفر رِرز‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫رحير َفررُؼروراررر َررِ رَ‪ٛ‬كرر َؾر ِرّرِنرررمثررًرَ َخر َحر رسرزرُوراررر ِترَ‪،‬رررفرَ ْ‪١‬كرربررنشترَْرُرررررر ررررررر‬
‫رر"‪.‬رفذحراًحازير‬ ‫بررْنرر َررْ‬
‫‪8‬رراّكامؽراًعحَحرٌَسننروا‪٢‬كساهَسر(;‪)678/‬رٌَض َخرظَِةرؾحسراّكحازر‪.‬‬
‫‪161‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫‪ٜ‬كرر َُر رِشرٍِرررْرالرمررِةر‬

‫رررفرَ َلرار رَلررُِرَص ْكر ُير‪:‬ررر َُر رَرشراررر ُمررْ رُ‬ ‫‪:‬رضمرر َررْخير َخررِدٌرُ ر رَ‬
‫ونرر‪،‬ر‬ ‫رارًرَ َْررَِرفرَ َحرسرزرُور ٍُررربررهرَرررُر ُمر ْرر َخررِ رٌنتر رَ‬
‫رررررَسربررَهلرررُر َؾر رْنرراررًرْ َـررَصر رِةررفرَ َلرار رَلرررُ ْ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫كرَرْسرر رَرػرِرَرَرصر)ررر ر‬
‫ررررر)رر‪ 3‬ر‬ ‫رررررًساءر‬ ‫خيونراً‬ ‫رررخيررر ر‬ ‫ررر ٕاررهنمر‬
‫اًـصةرف‬ ‫كالراًـَِنر‪1‬رزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر(وًىنررهصرُشارتياءرؿىلرؿاذتر‪2‬رررر ر‬
‫ررر ٔبرنررر‬ ‫هترُياكرتلاَيرمنرذٍنررراررجٕرصررر رررر رررر ررر ر ررر ررررررررررررر‬
‫اُميرؾيسرتـغرمرشيكراّكاََُةر‪،‬رومـَومر‬ ‫رررَكر ررررر ررررر ررر رررر‬ ‫وِفرر‪ٛ‬كرذإلٌكرؿَلررر ٔبرهَر‬
‫ر ررر ررر ر ررر‬
‫ارًلومونررر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرررَكهروررررر رر ر‬ ‫تَةر!روِفرر‪ٛ‬كرتَانررر ٔبر رررر رر‬
‫ررررصترورررررررر ررر ررررر‬ ‫ًُسرمنرمؼاُصراً‬
‫ررررروررر ررر ررر ررر‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر‬ ‫آكخانرمنرصـائصرا‬
‫ر ررر ررر رر رررر‬
‫ةرؾنراًَلنيررر‬
‫رررورًورررؾرصًرررر رررررر‬ ‫ًىنرًحليررررٔب ررررررر ر رررر رر‬
‫هنمرًفـَونراًضـريتر‬ ‫رررررررررررور ر ررررر‬
‫ًورمنركريراؾخلاذر‪،‬ر‬ ‫رررررور ررر ررر‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر‬ ‫تحـغرصـائصرا‬
‫ررر رر رررر‬
‫ٕررررررر ر‬
‫اذتر‪ٝ‬كرثـاَلرهبشاراًفـيروُورا‪٢‬كعَوةررراررزحاثَر‪.‬‬
‫وٕارزررررر ررررر رر ر ررررررر رررر رررر رر ر‬
‫ًُسراًـحاذتر‪،‬ركَيارًورَكنرمنراًـاذتر‪٢‬كارادذنتررراررجٕرصررراُميرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررررررروررر رررررررررررررررررر رر ر ررر ررررررررررررر رر‬ ‫رنركِيرَكنرآكخانرؾيسضمرمنراًـاذتر‬
‫فر ٕار رررر رر ر ررر ررر رررر ر ررر‬
‫ررر ٔلررررررر‬
‫هخِاءرلكِمر‬
‫رررر‬ ‫رررر ٔبررررر ررر‬
‫هَركسروٗكرا‬ ‫اًسالمرِفرمعصراًامثهنير!ركالرا‪٢‬كالرؿَلراًلازىر‪-:4‬ر رررر رر رر ر رررر‬
‫(ورهصرظاحةراًرشؿةر‬
‫ررر ٕاررإلررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬
‫اُميرؿَََراًعالتر‬
‫ررر‬ ‫امةرهلمرًئالرًيؼصررر ٔبر رحسررر ٕار ررر ررر‬
‫رىلرؾوزاُتمر‬ ‫ررررصرررررررررر رررر ر‬ ‫يرملعوؾيراًرستره‬ ‫هنيرمرسوررزرٍنررر ٔبر رررر ر رر رررر‬ ‫خمرخرور ررر‬
‫هةراًفذاوىررر‬ ‫ٌَصخالرررو ٔبرمارررٌَررر ررررر ر رررررر رر‬
‫ًساءرمفىصمةرففيردرزارررررررررر‬ ‫سًٌَرتـسُارُشاررررر ررر‬ ‫ُسنترررثر ررررررر ر رررر‬ ‫ررررر ر‬ ‫رهَركسرذنتررررهفسَرً‬ ‫ررررارٕرررر رر ر‬ ‫اًسالمرف‬ ‫وررر ر‬
‫ررربرٓدصرس يةروكالر‬ ‫تركالرِفررر ٔبر ر رررررر ررر ر ررررر ررر ر‬
‫ذةراًلاِضرمىصوٍروِفرموضؽر‬ ‫ررررص ٔبررررر رر‬ ‫ارِفردذانرا‪٢‬ك‬ ‫رررروررر رر ررر‬ ‫ررررورادذَف‬ ‫دذانراًصخالرسر يةر‬
‫ررر رررر ررر رر‬
‫ررروررر ر رررر ررر‬
‫اًسالمرآكخانررر‬ ‫هَرسررررررر ر ررررررررر ر‬
‫يةرًلوهلرؿَََراًعالتر‬ ‫اًعحَحررر ٔبرررر‬ ‫احةروكالرتـضِمرفصطركَتررروررر ر رر‬
‫رررررررررور ر ررررر رررر ررررر ر رررر‬ ‫ررتـغراًـَامءر‬
‫س يةرٌَصخالرومىصمةرًٌَساءر)ر‪ .5‬ر‬

‫ررر ٔبرر رر ر رررر رررر رر رررررر ررر ررر رررر رر رررر رررررر رررررررر ر رر ررررر ر‬
‫تورمحمس‪،‬رتسزراٗكٍنراًـَىنراْكيفي‪:‬رمؤزد‪،‬رؿالمة‪،‬رمنرهحازرا‪٤‬كسزنيرا‪٢‬كخوِفررر‪:77‬رُؼر‪.‬‬ ‫موَسرجنررر ٔبر رَحس‪،‬ر‬
‫َحسرجنرر ر ر ررر‬ ‫‪1‬ر رمحموذرر رجنررر ٔبر ر ررر‬
‫تَركالررر ٔبرر رر ررررررررر‬
‫تورحٌَفةروكالررر‬ ‫يةرآكخانرررورررررر‬ ‫ررررر ٕإلر ر رررر رررر‬
‫رسالمرمنراًسرررررر ررر‬ ‫(رركالرِفرِشخرِشؿةرا‬
‫رررر‪-‬ر ررررر رر رر ر رر‬ ‫ًُسراًـحاذتر‪،‬رزذذانرؿَََرتلولرا‪٢‬كالرؿىلراًلازيرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‬
‫ررررررررروررر رررررررررررررررررررررررر ر رررر ررر ررررررر ررر ررر‬ ‫‪2‬رفر ٕار رررر رررر ررر ررر‬
‫رنركديررآكخانرمنراًـاذتر‬
‫رررروررتَحخَروكالراجنرِشحير‬ ‫ررر ٔلررر رر ررررر رر رررررررر ر‬
‫كَفرإلرثلديرصِاذثَروظالثَر‬ ‫جنرؾحاشرزِضر‪ٝ‬كرثـاىلرؾهنامرفَِروكالرا‬
‫رررار ررررر ررر رر ررررر ررر رررررررررر‬ ‫رسالمروصسذر‬
‫ررر ٕإلر ر رررر ر‬ ‫احةررر ٔلررررر رر رررر‬
‫هَرمنرصـائصرا‬ ‫رررور ر‬ ‫رالررٔ ر رر رررر ررررر رررر‬
‫نَثونرومهنمراًضافـيررر ٔبرهَر‬
‫احةرًىنررر‬
‫هَركريرررور ر ررر ر‬‫يةرإلررر ٔبررررر‬ ‫رررررر ٔبرررررر رررر‬
‫رهَرَثتترابًسررررر‬ ‫ررر ٔبرِبرررحٌَفةر‬ ‫ميىنررر ٔبرنرم‬
‫رررصراذر‬ ‫رررر ر‬
‫ررررررورٍصرو‬
‫تَرنشارِفراًخي‬
‫اسراًىضفرذًَيروحروررررر ررر‬ ‫ررررور ر ررررررررررر ر ررر ر ر ررر ررر رررر ر ررر ررررر‬
‫احةراثفاكارفَوإلروحوةرآكخانر‪٠‬كرجيزروضفِارجفرورررررر ر ر ررررر ررر‬ ‫سرتراًـوزتر‬
‫ر ررررر‬
‫رهَرذنتررر‬
‫ررركرٔررر ر‬
‫رررصراٍر‬
‫روسانرٍ‬‫َررًورررزبرٍٓرررارٕر رر‬
‫رررحبرر ررر‬
‫مناركِسانرتَر‪٢‬كارِفرآكالظةرومجمؽراًفذاوىرظيبروٗكرخمخوانر‬
‫ررررررررروٕارررررر ررررررررر ررر ر ر رررر ررررررررر رر ر ررر رر رر‬ ‫يةرًىنررر ٕار ررررر ر رر رر ررر‬
‫رنر‪٠‬كرًوٗكرخمخوانردذاانرًتمار‬ ‫ررربرٔ ررر ررر رر‬
‫رنرآكخانرسرررررر ر‬ ‫ررر رررر رر ررر ر ر ر‬
‫كاًةراًىذةرمضحونرت‬
‫هوخروظاُكررر‬
‫ذمروصُررررور ر ررر رر‬‫هخِاروٗكرورررارخمخررورهنيررربرٓرررر رر‬ ‫ٍنراًـصةررر ٕاررنررر ٔبرزرررررر‬
‫تـةرؾرشرررررررر‬ ‫منيرحصكروإلرًخـصطرهلرورهصرررسر ررررر ر‬ ‫اؿرتفرتش‪ٛ‬كررر ٔبر ر ررررر ر رررر ررر ر‬
‫ُيراًحعريترمنراْكجارر ر ررر ر ررر ررررر ر رر ررررر‬ ‫دصىررروررر ر ررر ر‬ ‫ررر ٔبر ر ر‬ ‫ور ر رررررررر ررر ررر‬
‫ٌضقرؿَََرآكخانرمصتر‬
‫ررررررفاثَحرِشخرمضاكتر‬ ‫رررررصركاترا‪٢‬ك‬
‫ا‪٢‬كصسَنير)رم‬ ‫ررر ٔلرهخِاءر‬
‫رررررروررر ر رر‬ ‫هحٌُارمحمسروؿىلرسائصرا‬
‫َصاةراًصشررروررررررر ر رررر رر ررر‬ ‫انروُور رهيبررر ٔبر رر رررر ر‬
‫ًوسفروموَسروسهصَيروسَامينروؿُىسروحٌؼٍكرجنرظفررور رررر‬
‫وصـَةرررور ر ر رررر ر ررررر رررر رر ر ررررر ررر رر ر ررر رر‬ ‫ر ررر‬
‫ا‪٢‬كعاتَحر(‪ .)27:/28‬ر‬
‫‪3‬رمعستراًلازيرِشخرَصَحراًحزازير(‪)888/7‬ر‪.‬‬
‫‪4‬ر‪........................................‬‬
‫‪5‬رمصكاترا‪٢‬كفاثَحرِشخرمضاكترا‪٢‬كعاتَحر(‪)27;/28‬‬
‫‪162‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررَكهرورررار‬‫رسالمر‬ ‫ررر ٕإلر ر‬ ‫(وُشارًسلرؿىلررر ٔبر ررررر ر رر ررر ررررررررر‬

‫نراًـصةرِفراّكاََُةركديرا‬ ‫ررر ٔلرصررررحالرر‪1‬روفلَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر ررر رررر ر ررر‬ ‫كالراًضرررَخررر ٔبررتورا‬ ‫رر رررر‬
‫هؼصثرِفراًيجومرم‪ٜ‬كررر‬
‫ٌٍََكرحنير ر ر ر رر ررررر ر رررر‬ ‫رررر ٕاررينرررز ٔبررًترررارررر رر ر‬ ‫َة‪.‬ركال‪:‬ر(‬ ‫ُسترؿاذترفصؾرروهررررررر‬ ‫رررر ر رررررررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ررر‬
‫نرآكخانرً‬ ‫ررر ٔبري‪:‬ر‬ ‫خدٌون‪.‬ر‬ ‫خيرررر ر‬
‫ررررررر رٔل ر رر رر ر‬
‫زطرخيخنت؟ررر‬ ‫نرًـصفرمنرؿىلروخَرا‬ ‫ررررصرًسررر ٔبر رررر ر ررر ررر‬ ‫ررر ٔبرهَرٍ‬ ‫رررر ٔبري‪:‬ر‬ ‫مة؟)‪.‬ر‬ ‫رررر رٔلرر‬ ‫آكخانركسرػِص‪،‬رمفنرخيخنترمنرُشٍرا‬
‫ر ررر ررر رر رر رررر رر رر ررر ررر‬
‫رمناراٍهيوذرمنرؿاذُتمر‬
‫ررر‬ ‫رررارٕررررر ر رررر ررررر‬ ‫خدٌون‪،‬ر‬ ‫ًونرهل‪:‬راًيعازىرإلرررخيرررر ر‬
‫رررررور ر رر رررررر ررر رر‬ ‫رررررر ٔكرهنمرًل‬ ‫رإلراٍهيوذ)‪.‬رو‬ ‫ا‪:‬رًُسرخيخنتررر ٕار رررر ر‬ ‫رررررررورررررر رر رر‬ ‫رركال‪:‬ر(كاً‬
‫هةراًسوءراًيترجسرررخسزخَ‪.‬ر‬
‫رررررر‬ ‫كي!رإلرهيمم‪،‬روُشٍرعمرتعرارررررر ر ررررر ررر‬ ‫ي‪:‬رَيرُرصر ررر رر رر ررررر ررر ررر‬ ‫ررررر ٔبر ررررر‬ ‫آكخان‪.‬ركاًوا‪:‬ر(فالرهيميمرصربرٔهنم)‪.‬ر‬
‫رررررر‪ 2‬ر‬
‫زطرلكِاراٍهيوذ‪.‬ر)ر‬‫ررررررر رٔل ر رر رررررر ر‬ ‫خدٌونرؿىلروخَرا‬ ‫ا‪:‬رإلرختف‪.‬را‪ٙ‬كٍنرررخيرررر ر ررر‬ ‫كاًرررورررر رر ر رررر رر‬
‫مدحررِفررهصرمـصفةرتـغرمرشيكركصٌشركسزتر‪ٝ‬كروزخاءضمرإَيٍ‪.‬ر ر‬
‫ررظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرر‬
‫ررر‬ ‫ررررررِ رِ ّىبررر ر رر رررررررر ر‬ ‫وزذرِفرَصَحرمس‪١‬كررر َؾر رْنرر ُؾررْصررَورترررَر َؾر رْنررؿرَارئرِ ررَضرَةركرَارًرَ رْترر َخر رَاءرر رْثرر ُِر ْير رٌسرارررَىلرراًي‬ ‫رررر رر رر ررر ر‬
‫ر‬
‫ريرر‬ ‫ر‬
‫ارَكر رَنررؿرَرَىلرر رَرػرِرْ ِصرراررلررْزررِطررربرر ُْر ُيرر ِدر َدرار ٍءررربرر َحر رةررارررَرىلرر ِمر رْنررربرررْنررًرُ ِشرًِرُ ُمررر ررُ‬
‫ا‪ٟ‬كرر ِمر رْنررربرر ُْر رِ‬ ‫ا‪ٟ‬كر َمررررَ‬ ‫را‪ٟ‬ك رَروررر ررِ‬
‫رر رَرزرررُسرور َلررر ررِ‬ ‫فرَ َلرارًرَ رْتر رَرَي‬
‫ر‬
‫ريرر ِدر َدرارئرِ رَمر‪.‬رررفرَ َلرار َلرراًيرررررِ رىبرر‪-‬‬ ‫ِدر َدرارئرِ رَمر رَرورر َمرارررؿرَرَىلرر رَرػرِرْ ِصرراررلررْزررِطررربرر ُْر ُيرر ِدر َدرار ٍءررربرر َحر رةررارررَرىلرر ِمر رْنررربرررْنررًر ُرِـرزررُ ُضمررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كرر ِمر رْنررربرر ُْر رِ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كرارر رنررربرررَابرررُرسر ْفر َِرر رَانرررَزر ُخر ٌيرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررررر ِا‪ٙ‬كرىررهرَ ْفر رِىسرر ِتر ََر رِسٍر»‪.‬رمثرركرَارً رْترررَرَير رَرزرررُسرور َلررر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ارو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬ك‪-‬ر«ررَوبرًرْ ررًض‬
‫ر‬
‫ررررررِ رىبرر‪-‬ظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬ك‪-‬ر«ر‬ ‫رريررارررْرِهرَِرفرَ َلرار َلرراًي‬ ‫ريررؿرَرَرىلرر َحررَصررٌحررربرررْنررربررهرْرِف رَقررؿرَرَىلرر رِؾ ََر رِرِاهلررِم رْنرر َمر رِرِاهلر ِتر َلررْ ِ‬ ‫ُمر ْمر رِسر رٌمررفرَِرَ رْ‬
‫ر‬
‫وفرر»ر‪3‬ر‪.‬ر ر‬ ‫ررًرْ َمر ْـررُصر ر رِ‬‫رَإلر َحررَصررَحررؿرََرَ َْر رِمررربرررْنررثرُ ْيررِفرِلىرررؿرََرَرْ ِهير ْمر رِراب‬
‫رررزرٍزررر ٔبر ررر ررررر رررر‬
‫ورؾزررًَير‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار ر ر‬
‫ررإللرؾ‬ ‫اَلرُورا‪ٙ‬كيرتَسٍر‬
‫ررررر ررر ررر ر رررر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـ‬‫ٌشرحالرنفصضمررر ٔبر رر‬
‫رررررررررصر رر رر رررر ر‬
‫ررررصرفةرنفازرك‬
‫وِفراْكسًررمـ‬
‫ر ررر ر رر‬
‫ررررررر‬ ‫ررر‪-‬ر ٔبر ررر ر رر ررررر ررررر رر ر ررر ر رر‬
‫نرًشلر‪ٝ‬كرثـاَلراًييبرمحمسارظَلر‪ٝ‬كرؿَََر‬ ‫ررر‪-‬ررركديررر ٕار ر ر‬
‫رسالرمار‬ ‫و‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر ٔبر رر رررر ررر رر ررر‬
‫حدترُيسرزِضر‪ٝ‬كرؾهنار‬ ‫رر‬
‫رس‪١‬كرررو ٔبرَصاتَر‪.‬‬
‫رررررر ر‬

‫حالرحسنراًزُرييررربرٓ رررر ررررررر ر رر رررر ر ررررررر‬

‫لرمٌسوٍرا‪٢‬كيعوزيرا‪٢‬كرصيروفلَر‪ٝ‬كر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪1‬ر ٔبررتورا‬
‫ررر ٔلرصرررر رر ر ر رررر رر ر‬
‫‪2‬رِشخرَصَحرمس‪١‬كرر(‪):/;1‬رثفصًفرحماُضاثر‪.‬‬
‫رررر‪986‬رر)ر‪،‬رمعيفرؾحسراًصساقر(‪)28821‬ر‬
‫ررورًةر(‬
‫رَساقرجنرررزراُ‬ ‫رررر‪ 88:8‬ررررر‬
‫)ر‪،‬رمسررريسررر ٕار رر ررر‬ ‫)ر‪،‬رمسررريسررر ٔبرِبرؾ‬
‫ررروارهَر(‬ ‫‪3‬رررَصَحرمس‪١‬كر(‪2926‬ر)رور(‪6798‬ر)ر‪َ،‬صَحرجنرحدانر(‪ 6179‬ررررر‬
‫‪.‬‬
‫‪163‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كرؿََََ َِ َرو َس َ‪١‬كرر‪ .‬ر‬

‫سرظَل ُ‬ ‫مدحررِفررهصرمـصفةرتـغرنفازراّكاََُةرظسقرهحوتر ُم ّحم َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررو ٔبرهَرر رهيبررربرٓ ر رررر ررر ررررر ررر‬
‫دصراًزمانرونثريرمنررر‬ ‫فونراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررررررررصر ر ررررر رر رَ‬
‫وكسرَكنرنثريرمنرؾصةرراّكاََُةرًـ‬
‫رررررر ٕاررإلررر ٔبر ررر رر ررر‬
‫نرر‪ٛ‬كرإلرٌضفؽرهلمر‬
‫ررررررر‬ ‫ثَرودذامرزساًخَر‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر ر ررر ررر رررررررررررررررررر ر ر‬
‫ًضارًـَمونرر‪ٛ‬كرتعفذَر‪،‬رومؽرؿَمِمرتعسقررهحرروررررر رررررر‬ ‫اٍهيوذر‬
‫رر ر‬
‫رررررًيترتـرر‬ ‫ررررررًعرَحةرا‬ ‫ررربرًٔر رر ررررر‬
‫سًِتمرابًلكمةرا‬ ‫ررر ٕار ررررررر‬
‫ررار‪٠‬كرًيعلررورارت‬ ‫رسالمر‬ ‫منرانزروإلرًيجهيمرمنرؿشاةروإلرًسذَِمرِفررر ٕار ر‬
‫ر رررررر رررر ر رررر ررر رر ررر ررر ر ررررر‬
‫ارؿَلرر‪ٛ‬كررر‬
‫ررررررروثرورررر ررر‬
‫رررررواررٌَرروراسرمارومي‬
‫ررررورًيلاذ‬ ‫ارر‪ٛ‬كرمنرمصميركَوهبمر‬
‫ًـخلسرورررر ررر رر ر رررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررروررررر‬
‫خَِاراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رٔل رررررررر رر رَ‬
‫‪.‬ر‬
‫ًىٌَر‪٠‬كرًيلسرهلرفَُسرمبؤمنروإلرمس‪١‬كر‬ ‫رهَفررر ٔبر ررر ررر ر رر ر ر ررررر رررررررر ر‬
‫نرمنرؾصفرظسقراًييبرومارًلوهلرررور ررررررررر رر ررررر ررر رر ررر ررر ر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كرررر‬ ‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫هؼصرز‬
‫فرار ر رَ‬
‫فـالراًـحسررر‬ ‫رررر ٔلر ررررر ر رر رررر ر رر ررر‬
‫نراًخعسًقرابًصساٌكرمنررر ٔبرررر رررررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررروررر ررر رر ر‬
‫ًُسرمنرابةرررررراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬ ‫فذَرُشٍرمنرابةرا‬
‫رررررصرررررر رررر ررر‬ ‫‪،‬رومـ‬
‫مصٍرهبار‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬رر ر‬
‫رراًيتررر ٔبرر ررر ررر‬
‫ررر‪1‬ر‪:‬ررر ٔبر رنررارركٕرصررَازررر‬ ‫رررر ٔبر ررر ررر ر ررر ر رررررررررررررر ررر ر ررررررررر‬
‫نرمنرؾصفراْكقرو‪٠‬كرًددـَرفَُسرمبس‪١‬كرر‪:‬ر(روفهيار‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررمدررَيار‬ ‫ركرَار َلررار ررررر رَ‬
‫جنراًلميرز‬
‫ررر َخرَررر‬
‫ررررررررر ِزتر ْمرررظاؾ‬ ‫سالرمرمار‪٠‬كرًَ‬ ‫سذهلرىفراإلر ررَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررترربرٔهَرر ر رر‬
‫هىبرإلرررًر ُ ر ر رر ررر‬ ‫اىبرًصسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫رررر رِىذرَر ررر ر ر ر رر رر رَ‬ ‫اًاكُنراً‬ ‫رر رر‬
‫ر‬
‫رررْكر َرْرربر رٍِنرر ررررر‬
‫رهل‪،‬روكسررر‬ ‫هؼريرر َُر رَرشرررر ر‬
‫اركولرا‬ ‫رررررررور ر رُ‬
‫ازرإلرٍىونر رِرزررذررترمٌَ‪،‬ر‬
‫رررإلرركٕرصرررر ررر ر ر رُ‬ ‫مرتسًيَرتـسررر َُر َشرارا‬
‫ررارمتسر ررر ررررررر‬‫ررررررررررر ٕار رررر ر‬
‫ومذاتـخَ‪،‬رف‬
‫‪:‬رخنافررر‬ ‫نراثحاؾى"؟ررركرَررَاإلررر رر‬‫ررررِم ررررررر رر‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬ر"مفارميي‬
‫رررررررر ُـرىامر‬ ‫ضِسررررٔبرهمر رهىب‪،‬ر‬ ‫رررركرَررَاإلر‪:‬ر ور رر‬
‫خاهبام‪،‬ر‬ ‫إلٍرزالجررر َمر رَسرارئرِي‪،‬رفَامر‬
‫ررررررر ٔبر رر‬ ‫سربرٔ رررر ر‬
‫رررو ٔبر رنرر‬
‫هَرظاذق‪،‬ر‬ ‫ررربرٔررر ررر‬ ‫ررر ٔبر رر ررر رر‬
‫ىبرظاًةرهلرت‬ ‫ررررترُرررمعَر‬
‫رر‪ٛ‬كرررصِاذ‬ ‫هؼريررررِ رَ‬
‫رررور ر رُ‬ ‫سالرم‪،‬ر‬ ‫رمامرتش‪ٛ‬كراإلر ررَ‬
‫رررررًر َُرزررررر ر ررر‬ ‫ٔبرنرررثلرر ُذرَرَررررر ر‬
‫ياراٍهيور ُذرر‪،‬رو‪٠‬كر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫ررررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررىفراإلر رسالرم‪.‬ر)‬ ‫ررررًرضِاذ‬
‫ررررترُر ررر‬ ‫رُشٍرا‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررررثرُرسرذهلررر‬ ‫رررررررًا‪،‬رو‪٠‬كر‬
‫ررررربرًةرذًي‬ ‫ذًرريرََررررِم رر ر‬
‫نرذريررر ٔبر رر‬
‫ذَينراً‬
‫ر‬
‫ُيرراًررر ِىرذرَراةررروررر رر‬
‫ا‪٢‬كرشننيررر‬ ‫ددازراًثاتخةرمنرصِاذترنثريررر ِمرنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫يرمارىفراًسريررروار ٔلر رررررررررررررر رر رررررررر‬ ‫ررربرٔمر ررررر رررر ر‬ ‫وركرَار َلرر ٔبررًضار‪:‬ر(رو‬
‫رررررررر َمرنرث‬
‫روزاءرر‪ٛ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫سالرمررر ٔبرررٌمصرررررررر‬ ‫م‪،‬رؿ‪١‬كررر ٔبر رنرررراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬‫ضِاذترِفراإلر ررَ‬
‫ررررًر رررررر ررر‬ ‫رررو ٔبرررر ررر رررر ررر ر رررررر‬
‫هَرظاذق‪،‬رف‪١‬كرثسذَِمرُشٍرا‬ ‫هلرابًصساٌك‪،‬ر‬
‫رررر ر رر‬
‫ر‬ ‫ر‬

‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪.‬‬

‫انرؿىلرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬ ‫‪1‬ررر رررر رررررر رر‬
‫كعةركسومروفسرَنرصر ررر ررر ر ر رر رر رَ‬
‫‪2‬رررساذرا‪٢‬كـاذر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪88:‬ر)‬
‫‪164‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ُذرر‪،‬ررروراًررزتار ُمرررظاؾخَر‬

‫رررررر‬ ‫رررررصفررُةروارإلرركٕرصررُازرر‪،‬رو‬
‫رررالارهلِا‬ ‫ازرفلط‪،‬رتيرا‪٢‬كـ‬
‫ررروارإلرركٕرصرررررر رررر‬
‫رررررصرفةر‬
‫فةرفلط‪،‬روإلرا‪٢‬كـ‬
‫رررررصرررررر رررر‬ ‫و ٔبرررررر ررر‬
‫هَرًُسرُورا‪٢‬كـ‬
‫ررر ر‬
‫خحقر‪.‬‬ ‫روابظيرررًار)رررو ٔبر ر ررر ررر ر رر رر ررر رررر رر رر رررررر‬
‫ولرر‪ٛ‬كرثوحِسر‪ٝ‬كرؾزروخيرِفرلكرمارٌسررر ر‬ ‫رررص ًارررر‬
‫وذًيَرػاُ‬
‫رررررر‬
‫رررر ٔلر رر رر‬
‫ذًسر‬ ‫ررررحرمتؽرا‬‫َصاةراًسريررر ٔبرهَرا‬
‫نر‪،‬رًشهصررر ٔبر رر رررر ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر رر‬‫ررربرٔر رثصضمرابًل‬ ‫رررر‪٢‬كر رر ررررر ررر رر ررر ر‬
‫ضِوزتاًيترثشهصرمسىرث‬ ‫وثربرٔمَرروررر ررررر‬
‫ارِفراًلعةرا‬
‫ثونرِفررراررررٌََيرررًررُسرمتـرروراررر‬ ‫ررر‪-‬وضمرمنرظياذًسركصٌش‪-‬ر‪،‬ررروًربرٔر ر رر‬ ‫ًَسراجنرا‪٢‬كلريتر‬
‫رررررروررر رررر ررررر‬ ‫رررر ٔبرر رر ر‬
‫تورَجيروراً‬ ‫رراجنرررِشرًقرور‬
‫ررررر ٔلر ررررر ر‬
‫هنمرمَوكررر‬ ‫هَروفعاحذَ؛ر‬
‫رررررورتَررارررررر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر؛ررر ٔلررررر ر ر ر ررر ر ر ررررر‬
‫هَرٌسحصضمروجيشهبمرتحالقخَر‬ ‫نرمنراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررصبرٓ ررر ررررر رر رَ‬ ‫اًل‬
‫رررر َلرار َلرر‬
‫ارِفراًعرصرًق‪،‬رف‬ ‫رررو ٔبرثرورررر ررر ر ررررر‬
‫ارٌسمـون‪،‬رفذالكرروررر رررر‬ ‫حَانرررو ٔبر رر ر ررررر رر ررررر رررر ررر رر رر رررررر ر‬
‫ساظنيراًفعاحة‪،‬روضمرًخ‪ٚ‬كرونرابًالكمراًـؼمي‪،‬ر‬ ‫ارًرررر‬
‫هخـاُسررر‬
‫ررررررررر‬ ‫ذًسراجنرررِشرًقر‪:‬‬ ‫ررركرَار رَلرارر ٔلر رر رررر‬ ‫رررررررصر رررررررر ررر ر ر‬
‫ٌشرمفارارًعيـون؟!ر‬ ‫ررررررر ٕارررارررزبررٓ ررَكرسفِاءرك‬ ‫ررر ٔبر رررر‬
‫همتراًىداز‪،‬رف‬ ‫رر ررررررر‬
‫تـضِمرًحـغ‪:‬ر‬
‫اراًـِسررر‬ ‫رررر ٕار ررر ررررررررر ر ررررر‬
‫ررارهبمرًخلاتَون‪،‬روكسررررهلضروررررررر‬ ‫رررررارهَةر‬
‫ا‪،‬روِفررراررررٌٍََكراًث‬
‫ررروررررر‬ ‫ارؿىلررر ٔبر ررر‬
‫إلرٍصحـ‬ ‫رؿىلررر ٔبر ررر رررررررررر‬
‫إلرىصحؽ‪،‬رفذـاُسرورررر‬
‫َصاةرثشوقرِفررر َُر رَشاررر‬
‫ررر ٔبر رر ررر رر رر‬ ‫ررر رٔلهنمر‬
‫رررررررصبرٓن؛ر‬ ‫ررروراررر ٔبر ررر ر ررررر ررر‬
‫نرًعربوارؾنرتالكةراًل‬ ‫ررررررٌسرررخعَـ‬‫رررررصبرٓن‪،‬ر‪٠‬كر‬ ‫ررررورررر رر‬
‫ارًسامغراًل‬ ‫وخاء‬
‫وس‪١‬ك‪،‬رمارًرضانرًوررر ٔبر ررررر‬
‫سَميا؟ررر‬ ‫هخـاُسروخنَف‪،‬رفَامرارإلر ر ر ررررررر رررر‬
‫رررورررررر ررر رر ررررررررر‬ ‫رررررَلار رَلرار رٔل رر رررررررررررر ر رررررر‬
‫ذًسر‪:‬رمارذمٌارَننراًـلالءر‬ ‫ا‪٣‬كال‪،‬رف‬ ‫ر رر‬
‫ررركرَار رَل‪:‬رررورًِرَمر؟ررركرَار رَل‪:‬ررر‬ ‫خحق‪،‬رفصؾونررر َُر رِشرٍِرارر رلمررِةر‪-‬روركرَار رَلررر رر ررر ر‬
‫‪:‬رو‪ٝ‬كرإلروس‪١‬ك‪،‬ر‬ ‫تورَجيررر‪-‬رررررر رر رررررر‬
‫ؿَََرمنر‪ٝ‬كرمارٌسررر ر رررر رر ر‬ ‫ررررررٔبر رر ر‬
‫فلامر‬
‫مفىترًعريررر َُر رَرشررررررررر‬
‫ارمٌا‪،‬رو‪ٝ‬كررر‬ ‫ررر ر ررر ر‬ ‫ررارنيارنفصيسرزُانررركرَارًرَورا‪:‬رمٌا‬
‫رررررر رهيب‪،‬ر‬ ‫َننرساتلٌارتِنرُامشرِفرا‪٣‬كسرحىتررر ٕار ررررررررر ر ررررر‬
‫ر رر رررررررر رر رر رر ررر ر رر ر‬
‫إلرفِورررورررازقررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررروٕار رررر‬
‫افرتًدوتراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫هلِاذروالاؿرررتر ررررر رررررر رر رَ‬ ‫إلر ر ر رررررررررر ررررررررررر‬
‫وس‪١‬ك!!رمفيـَرنربٍروؾياذٍرمنرررالارررررررر‬
‫ٔبررررر ر ر ررر رررر رر‬
‫هَرزسولرمنرؾيسر‪ٝ‬ك‪.‬رر ر‬
‫ا‪ٙ‬كيرًَفغررر ٔبرررر رررر ررر رررر رررر رر‬
‫هفاسَرؿىلرمٍكرؾحسرا‪٢‬كعَةررر‬ ‫ررر‪-‬رر ر ررررر‬ ‫معراًييبر"رظَلر‪ٝ‬كرؿَلررر ُمر ّحرمرس"ر‬
‫تورظاًةررر‪-‬ر ررررر رررر ر رر ررر‬ ‫ررر ٔبرر رر ررر‬
‫ررونشار‬
‫ررررر‬ ‫ررررررررررور رًىنرررز ٔبر رررررر رررر رر رررر رررر رر‬
‫سَر(َيثس)روظَة‪،‬رؿىلراًىفصرمار‬ ‫ررررورًسافؽرؾيَ‪،‬ر‬ ‫رؿىلرًلنيرمنرظسكَر‬
‫ررر ُُررَروررر رررر ررر رر ر‬ ‫ًـصفراْكقرو‬
‫رر ر ررر ر َر‬
‫راًلائي‪:‬رر ر‬
‫رررررررر ُُررَروررررررر‬ ‫ررر ٔلر ررررررر ر رر ر‬
‫هنمرًـَمونرظسكَ‪،‬ر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫فِمرإلرٍىشتونراًصسول؛ر‬
‫حزحزخر‪-‬واًـَارراب‪ٞ‬ك‪-‬ررررر ررر ر رر ر رررر ر ر ر‬
‫ررررررر ر‬
‫ررررربرًةرذًيا‬
‫ذَينراً‬ ‫سر‪...‬رمنرذريررر ٔبر ر ر‬ ‫ررربرٔ رررر‬
‫نرذٍنررر ُمر ّحرمر ررررررر رر ر‬ ‫ًلسرؿَمترت‬
‫وررر ررررر‬

‫‪165‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫را‪ٟ‬كر‬ ‫راًؼرارًِرِم رَنيرر ِتربرٓ ََير رِثررر ررِ‬ ‫رمر رَروررًررَ رِى رنرررر ر‬
‫ررررفرَارر ُهنررْمرررإلرررٍرُ رَى ّرِشتر ُوهر َ رَ‬
‫ررررررررروًرِرَ رَرشراررركرَار رَلرر‪ٝ‬كر‪:‬ر{ر‬ ‫رررور رحىربروؾياذ‪،‬ر‬ ‫رىاكزروحجوذر‬
‫ررررارٕر رررر ر‬ ‫ورًىٌَر‬
‫ر‬
‫ررر‪ .1‬ر‬ ‫ونرر ر‬ ‫َررْجير َحرررُس ررَ‬
‫اًع َفاثر‪ :‬ر‬ ‫اءرو ّ ِ‬ ‫مدحررِفررهصرإكصازرمرشيكراًـصةرتحـغر َم َسائِيرال َمس َ‬
‫ررركرَار َلررر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلرر‬ ‫ارًَحسونرفهيار‬
‫رررَكهروررررر ر رر ررر‬ ‫اًعر َفرراثرررور رًىهنمر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫رتحـغرا‬ ‫هونرًلصونر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر‬
‫رررررشر ر رررر رر رر‬ ‫وكسرَكنرا‪٢‬ك‬ ‫رر رر ر‬
‫رررر‪2‬ر ر‬ ‫ونررر)‬ ‫ونرررِرِفررربرررْ َمسرار ِئررَِر رَرسر َُر ْجررَزررْور رَنرر َمررررَ‬
‫ارَكرهرُورارررًر َ ْـر َمرَرُ ر رَ‬ ‫ررر َررُزرررررر ِ‬
‫وارا‪ٙ‬كرر رٍَنررًرَُرْ ِحرررُس ررَ‬ ‫ررررررِررِ‪ٟ‬كرررْرالررْ َمسرار ُءرراررًرْ ُحر رْسررَىنررفرَار ْذر ُؾرور ٍُررررِرهبرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫‪:‬ر(رو‬
‫رَ‬
‫ررر ّمعرررارعمررر‬ ‫هنمرؿسًرَرورررارهبار‬ ‫ررر ٔبر ررررر‬ ‫سامءر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫رْكاذضمرِفررر ٔبر رررر‬ ‫رهَرًـِنرتَرا‪٢‬كرشننير‪،‬روَكنررر ٕار ررر رر‬
‫ررررارٕررررر ررررررر رر رررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ف‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار َلرررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ارمهنمرًِار‬
‫ررررررر‬ ‫رررركرًررر‬ ‫ارتـضِار"اًالث"راصر خلا‬
‫ا‪،‬رفسمرروررررر ررررررر ر رررر‬ ‫رررورررهلعروراررررِمهنرَرررر‬ ‫ارفهيار‬ ‫ررررررررورررر‬
‫وَثهنم‪،‬روساذ‬ ‫رررو ٔبر رر‬‫ررربرٓررًِِتمر‬ ‫ؿَََ‪،‬رفسمررورررارهبار‬ ‫ررررررر‬
‫ارًِارمنرامسر‪ٝ‬كرا‪ٙ‬كريرُور"اًـزٍز"‪.‬ر)ر‬ ‫رررركرًررررررر ررر رر ررر‬ ‫ى"راصر خلا‬ ‫ررررررر ُـررزر رررر‬‫ارتـضِار"اً‬ ‫منرامسر‪ٝ‬كرا‪ٙ‬كيرُور"‪ٝ‬ك"‪،‬رومسروررررر‬
‫ر ررر رر ررر ر ررر ررر ررررر‬
‫‪3‬ر‬
‫رررررَرُزروار‬
‫ررر‬ ‫‪:‬ر{و‬‫ررررررركرَار رَلراررًرْ َـررْوررِِفرررر َؾر رِنررارر ْجر رِنررؾررحَرررٍاشرررِرِفرركرَرْورِرِهلرثرَ َـرررَاىلر رَ‬ ‫رررلرٓ رَ‬
‫ًةر‪:‬ر(و‬ ‫ؾيسرثفسريرث‪ٜ‬كرا‬‫جنرنثريررزَحَر‪ٝ‬كر رر رررر ر ررر‬ ‫كرَار رَلرار رررر‬
‫رررركرَار رَلرا ْجر رُنرر ُحررَصًرْ رٍجر‪،‬ررر‬ ‫ار"اًالثرررِفررررٔب رررر رَ‬
‫سامءر‪ٝ‬ك‪.‬رو‬ ‫ررررْنرر َذر َؾررُورررررر ر رررر‬ ‫ونرررِرِفررربرررْ َمسراررِئرَِ ررركرَار رَل‪:‬را‬
‫رررًرْ َحرارذررراُررًرْ ُمرَرْ رِح رِسر رٍَنر‪:‬ررب‬ ‫رررِا‪ٙ‬كر رٍَنررًرَُرْ رِحررُس ررَ‬
‫ر‬
‫ررررًرْ ُـررزرى"ر‬
‫ررر‬ ‫رررررْاصر َخرلرورار"ا‬ ‫‪،‬رو‬ ‫ار"اًالر رَثر"ررررِم رَنررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬ك رَ‬ ‫‪:‬راصر َخرلروررررررر‬ ‫ونرررِرِفررربرررْ َمسراررِئرَِ ررركرَار رَلررررْ‬ ‫رررررَرُزرررررررِ‬
‫وارا‪ٙ‬كر رٍَنررًرَُرْ رِحررُس ررَ‬ ‫َؾر رْنرر ُمر َجراررُِ رٍس رَ‬
‫‪:‬ر{و‬
‫رررر‪ 4‬ر‬ ‫ونر‪.‬ر)‬ ‫ررشررُن ر رَ‬ ‫ونر رررٌر ُ رْ ِ‬ ‫ُرررًرَُرْ رِحررُس ررَ‬ ‫رِم رَنرراررًرْ َـر رِزٍر ِزر رَ‬
‫ررركرَار رَلركرَذرَار َذرترر‪:‬ر{‬
‫‪.‬رو‬
‫رنرراررًرْ َـر رِزررٍُزرراررًرْ َـر َِر ُمير ررر‬
‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررارلررْزررَطررًرَ ََر ُلروًرُ رنرر َذرَرَ َلرِرُ ر‬ ‫رررررررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُ ْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬
‫ارؾنرحاهلمر‪:‬ر{و‬
‫َر‬ ‫روركرَار َلررثرَ َـرررَاَلرررخمرربرررر رر‬
‫‪5‬ر‬

‫‪1‬رر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرهـامر(‬
‫رررررر‪)88‬ر‬
‫‪2‬ر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصرافر(ر‬
‫رررر‪ )2:0‬ر‬
‫‪3‬ررثفسريراًعربير(ر‪28‬ر‪/‬ر‪1:1‬ر)رتخحلِقر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر ررر ررر‬
‫سرصاهصرزَحَر‪ٝ‬ك‪.‬رر‬
‫‪4‬ررثفسريرجنرنثرير(ر‪8‬ر‪/‬ر‪727‬ر)ر‬
‫‪5‬ر[سوزتراًزدصف‪ ];:‬ر‬
‫‪166‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ُمر ّحرمر رر ر ر ررررر رر ررر ررر رر رررر رر‬

‫سرُؤإلءرا‪٢‬كرشننيرمنركومم‪:‬رمنر‬ ‫ًِئرسربرٔرًترَير‬ ‫ررررور رر‬ ‫‪:‬ر(ًلولرثـاىلررهصٍ‪:‬ر‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ر ررررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫كرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫اًعربيرز‬
‫ررروارهخلامَر‬
‫ررررررر‬ ‫ٍزرِفرسَعرارهَر‬ ‫ررررزر رر رر رر‬ ‫‪:‬رذَلِنرراًـ‬
‫رررررور رًّنررر رررر رّ‬ ‫ُن؟رًَل‬ ‫حسهثنرررورٔبروضربرٔ ر ر‬ ‫رررربرٔ ر ر ر‬ ‫زضني‪،‬رف‬ ‫رررروار ٔلر ر ر‬ ‫ذَقراًسمررور رررر‬
‫اثراًسر حؽر‬ ‫رر رررر‬
‫رررررر‪ 1‬ر‬ ‫َاء‪،‬رإلرخيفىرؿَََرشء‪.‬ر)‬‫ررر ٔلرصررررررر رر رر ررررررر‬ ‫رمنررر ٔبرر رررررررررر رر ر ررررررر ر رّ‬
‫ؿسائَ‪،‬راًـَميرهبنرومارفهينررررمنرا‬
‫ررر ِتر ِـر ّرِزرٍِ رَرورر ِؿرَرْ ِمررَِررُرمثرر َؾر َحرررُسوراررركرَرْرَرير ٍُر رَرورربر ْىر رَىرُصروار‬
‫ررركرُرْسررَزثرََرررُرؿرَرَىلرراررًرْ َحر ْـر رِررر ًِر َفررْصررِظرر رَ ْ‬
‫رَجررَِِررْرمِر‪.‬ررر‬ ‫رررربركرَرصروار‬
‫‪:‬ر(و‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر َر‬ ‫وركرَار َلرررررر ر رَ‬
‫راًحلويرز‬
‫)ر‪ 2‬ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪3‬‬
‫رَرذَقراًسامرروراثررروار رٔل رزط‪،‬ر‬
‫ررروٕارمنار‬
‫ررر‬ ‫ررررررررورٔبهر ّرر رر رررر‬ ‫ررربرٔ رّنرر رر‬
‫ر‪ٝ‬كرذاًلِم‪،‬ر‬ ‫ارًلصر رونرت‬
‫رّ‬‫رررر‬
‫و‬
‫ر‬ ‫ه‬
‫ر‬‫َك‬‫‪:‬ر(‬
‫ررر‬‫ر‬‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َح‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫وركرَار رَلرررر ر ر‬
‫راًلضرييرر رَ‬
‫ر‬
‫هخِاء‪،‬روحسًرراًحـرروحروراسٍر‪.‬ر)ر‪4‬ر ر‬
‫ررر رٔلررررررررر رر رررررر ررر‬ ‫ارحسًررا‬
‫رحجسروررر ر رر‬
‫همرًور{رسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬
‫راًسر َمر رَاوررر رِاثرر‬ ‫ررررٔبر ررر رررر رَ‬ ‫رر‪ٝ‬كررررر ر ررررر ررر رررر رر‬
‫‪:‬ر(خيربرثـاىلرؾنرا‪٢‬كرشنني‪،‬ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلررر رر ر رَ‬
‫راًسـسيرز‬
‫ثَرمجَؽرا‪٥‬كَوكاث‪،‬راًـَميرتؼروررراُصررر‬
‫ررررزرررر ررررر رر ررر ررررررر ررر‬ ‫رررارهترًـ‬
‫ٍزرا‪ٙ‬كيرذ‬
‫ررررررزر ررر ر‬
‫ًمرهل‪،‬راًـ‬ ‫رَوار رٔلرْزررَطررًرَ ََررُلوًرُ رنررررر رررر ررر‬
‫ر‪ٝ‬كروحسٍرإلرررِشر رر‬
‫رررَكهوارملصٍنرتش‪ٛ‬ك‪،‬رفىِفرجيـَونرهلراًوٗكرواًعاحدةر‬ ‫رررررر ٕارررار‬ ‫ررررررو ٔبرور ر‬
‫ادصُا‪،‬رف‬ ‫ررررو ٔبرورائَِار‬
‫اظهنا‪،‬ر‬ ‫ار رٔلرموزر‬
‫ررروترور ر‬
‫واًرشًم؟!روهَفرٌرشهونرتَرمنرإلرخيَقروإلرٍصسق‪،‬روإلرميَتروإلرحييي؟!ر)ر‪5‬روفَِرثرصحيرمنر‬
‫ررررر ر‬ ‫ارًلصونر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر رررر ررر‬
‫رتحـغراًعفاثررروار رٔلسامءر‪.‬‬ ‫رررَكهروررررر رر رر‬ ‫ررربرٔهنمر‬
‫اًضررَخرت‬ ‫رر ر‬
‫رررررورًنررر‪-‬ر‬ ‫معنرذَقراًسمرروراثررروار ٔلر ر ر‬
‫زط؟رًَل‬ ‫هياراًصسولررر‪-‬ر ر رر رر رررر‬ ‫رنرسربرٔر رررر‬
‫ًتراًاكفررصرٍنررر‪-‬ر ٔبر ررررر ر ر ر‬ ‫وِفرا‪٢‬كيخرةر‪:‬ر(ر‬
‫رررر ٕار رر‬
‫رررررر‪ 6‬ر‬ ‫ررروراًرررِـ ررر رر‬
‫‪١‬كرا‪٤‬كَطر‪.‬ر)ر‬ ‫ررررر ٔلرر ررررر‬
‫مصرابًـزتر‬ ‫‪:‬رذَلِنر‪ٝ‬كر‪،‬را‪٢‬كخعفرىفررروراكؽرا‬
‫ر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر‪-‬ررر رررر رر ررررررر ر رر‬ ‫حروار رًابر ر‬

‫)ر‪،‬رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر ررر ررر‬

‫سرصاهصرزَحَر‪ٝ‬كر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رررر‪12‬ر‪/‬ر‪791‬ر رررررر ررر‬ ‫رررررصبرٓنر(ر‬
‫ررربرٔورًيراًل‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪1‬ر رررررررررر رر‬
‫ر‬
‫ٍ‬
‫ررر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصص‬
‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬ ‫رررررر‪9‬ر‪/‬ر‪109‬ر رررررر ررر‬
‫)ر‪،‬رتخحلِقررر ُمر ّحرمر رررر رر‬ ‫رررررصبرٓنر"ر(ر‬ ‫‪2‬ررثفسريراًحلويرا‪٢‬كسمير"رمـا‪٠‬كراًخزنًير رررر ر‬
‫ِفرثفسريراًل‬
‫‪3‬ررؾحسراًىصميرجنرُواسنرجنرؾحسرا‪٢‬ك‪ٜ‬كراًلضريير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ687‬ؼ)‬
‫َوين‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫)رتخحلِقررراررجٕرصررر ررررر‬
‫اُميراًخسررر ر‬ ‫رررررر‪8‬ر‪/‬ر‪881‬ر رررر ررر‬ ‫ررر ٕإلررصاررزراثر"ر(ر‬ ‫‪4‬ررر ر ررررر ر ر رررر رر رررررر ررر‬
‫ثفسريراًلضرييرا‪٢‬كسمير"ررًعائفرا‬
‫‪5‬ررثفسريراًرسـسير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪988‬ر)ر‪،‬رتخحلِقرؾحسراًصَحنرجنرمـالراٌَوحيقر‪.‬‬
‫سُصر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫)ر‪،‬رّكيةرمنرررؿرَُرَ َمراءرا‬
‫رررر ٔلر رر‬ ‫‪6‬رثفسريرا‪٢‬كيخرةر(ر‪1‬ر‪/‬ر‪878‬ر رررر ررررر‬
‫‪167‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررصركارر رًانرر رر‬

‫رتنير‬ ‫ررررررور رِحر رررر رر ررر ر رر ر‬
‫ِسراًىدريرا‪ٙ‬كيرَكنرف‬ ‫‪:‬رخنَطرمنررر َُر رَرشراررر ٔبرنراًخ‬ ‫رررر ٕارررر ًاررر رر ررر‬ ‫َخراْكرورًِنرر‪1‬روفلَر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫راًضرر ررر‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫رررررًرَرِ رِْئرر‬
‫ررركرَار رَلرررر رَ‬
‫رثـاىل‪:‬ر{و‬ ‫سامءر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫هتراًـصةرثـصفرتـضررًارررمنررر ٔبر رررر‬
‫ررررررررررررَكر ررررر ر رررر ر رررر‬ ‫مرُورثوحِسراًـحاذت‪،‬رو‬ ‫سالر ررر ررر ر رر‬ ‫ررروراإلر ررَ‬ ‫اّكاَُرَةر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ىىصوارظفةراًصَحنرحجوذرررارً‬
‫ررر ٔبرر ر رررر رررررر ر ر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رنرراررً َـر رِزررٍُزرراررً َـرَ ُمير ر ر‪،‬ررروٕارمنار‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫راًسر َمررَوراثر رَروررارلرْزررَطررً ََر ُلروً رنرر َذرَ َلرِرُ ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رَسربرٍرْررَِترُ ْمرر َمر رْنرر َذرَ رَقرررر ر‬
‫اراًصر ْررََحر رُنر ررر‪3‬رهوغرمنراّكحوذ‪).‬ر‪4‬رر ر‬ ‫ررر َمرررررر‬ ‫راجسرررُسوار رٌِررَصر ْررََحر رِنرركرَارًرَور رَ‬
‫ارو‬ ‫رررررراررَ اررررِكِر َيررًرَِرُ ُمررررْ ُ‬ ‫رررزرًارر رَ‬
‫رمهنم‪:‬ر{و‬ ‫وارسرررخىدا‬
‫راًضر رٔ ر‬
‫ررررررررر‪5‬ر ر‬
‫هترؾلِستراًـصةرِفراّكاََُةر)ر‬ ‫ررررررراكر ررررر رررررر ر رر ررر‬ ‫مارهونر‪ٝ‬كرِفراًسامءر؛رف‬ ‫رررر ٔبررررر ر رر رر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ًحاينرز‬
‫رررلررر رَ‬ ‫وركرَار رَلررر ر رَخرا‬
‫‪6‬‬
‫انراجنررر ُحر رَعررْ رٍنيرر‬ ‫رمعرَصر رررر‬ ‫رررًرْ َحر رَسرنررر َؾر رْنرررِرْ‬ ‫رررر ْررََحرسررررِم رْنرر َحر رِسرًررا‬ ‫ىراًرترِم رِش رّير رَروررراإلر َمرامررب‬ ‫ررررررَزررَور رررر ِرّررْ‬ ‫‪:‬ر(رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ِفرؾونرا‪٢‬كـحوذ‬ ‫ر‬ ‫كرَار رَلر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫رَ رْ ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررَورارحسرررًرررارِفرر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رار؟ررركارلربرررِِبرر رَرسر ْحر َـر ررةرسرخر ررةرِفررررالرْزر رَ‬
‫طرو‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررًِرًرر‬‫رررً ََررْورمرا‬‫ررر ُحر رَعررْ رُنير رْرَكرررثرَ ْـر ُحرسرا‬ ‫كرَار رَلركرَار رَل رَرزرررُسر ر رر رررِ ر‬
‫ولر‪ٝ‬كرلرِِبر رَرَي‬
‫ر‬
‫رررهررمرررًرَرْورر‬ ‫ررر ُحر رَعررْ رُنيررربرر َمرارا‬ ‫ررررركرَار رَل رَرَي‬
‫راًسر َمراءر‪،‬ر‬ ‫ر‬ ‫يرِفرررر‬ ‫را‪ٙ‬ك رررِ‬ ‫ر‬
‫ررركرَار رَلرر رِ‬ ‫خمر؟رر‬ ‫ررررَزر ُْر َحرر رر‬ ‫مرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررركرَار رَلرفرَبرررّهي ْمررثرَ ُـرسرررّررًِرَصر ْقر َحررِخ‬ ‫اًسر َمراءر‪،‬ر‬ ‫ر‬ ‫رر‬
‫رْ ر‬
‫ر‬
‫ولرا‪ٟ‬كررؿرَ َِرّ ْمررِِنرراًررر رَ ِلكر َمر َخررْ رِنيررارٌَرر َخررْ رِنيرر‬ ‫رر رَرزرررُسر ر ررر ر‬ ‫ررررْسررَ َ‪١‬كرر ُحر رَعررْ رٌنيرركرَار َلر رَرَي‬ ‫مرلكر َمر َخررْ رِنيررًر َ ْير َفر َـرا ِهرمررركرَار َلررفرََرَمراررب‬ ‫بررْسرَرَ ْمرترررؿرََر ْمر ُخر رررَ ِ‬
‫ررر‪ 7‬ر‬ ‫رِشررهرَ ْفر رِيسرر)ر‬ ‫ررربر ِؿررْشررِينرر ِمر رْنرر رَ رّ‬
‫يرو‬‫رَورؿرَرْسرررِثِنرركرَار َلرركرُ رْيررارٌَرررِرررمُررربررًرِْرِ ْمررِِنر رُرزرررْصر ِسر رَ‬
‫رررََكرهرُوراررر‬ ‫ر‪ٞ‬كررثرَ َـرررَاَلررربرر َمسر رَاءرر ًار رَرورررِظر َفررررَرًاًت رَرو‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ُمر َلررّ ِصررَزر ًاررربرر رنرررُنفر رَازررراًررر َـررَصر رِةرررَرَكرهرُورارررًر َـر رِصفرُ ر رَ‬
‫ونرر رِ‬ ‫اينر رَرزرررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫راًضرر ررَُخراررلرًر َحرر ِرر‬ ‫رَوركرَار َلرررر ر‬
‫ونررتربِرر رنر رًِِرَ َشراررر‬ ‫رشررِن رَنيرررَرَكرهرُورارررًر َـر َخررِلررُس رَر‬ ‫ررر رنررارر‪٢‬كرُ ِ‬‫رررررركرَ ررُوهلرر‪8‬ر‪:‬را‬ ‫ررر َمسراررِءرٍِ رَرورررِظر َفراررِثرَِرر‪:‬ر(ر‬ ‫ونرر رَن رَشرِ رَ‪ٛ‬كرررِك رْسر َمررًاربرٓ َدررَرصرررِمنررب‬ ‫ًر ُير رِىرُصر ر رَ‬
‫ر‬
‫رررًررَ رِىٌرَرررربُرر ررَضررَافررارررَىلرررَرِ رَ‪ٛ‬كر رَروررظر َفررًا َررورررِظر َفررةرً‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫راًالكر ُمرر ُمر رَسرَرامرً‬‫ررررَ رَاكر رَنرررر َررَ‬
‫ررركرَرَفرراررىلررر ُُريرَارً‬ ‫ورو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ونررذرراَررًِ َلررًار ُمررسرِجرَررّرَص ًار‪،‬رررًرَ‬ ‫اًرر رَى ر رِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر َُر رِشرٍرِ‬ ‫ونرررِرِفرر رِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررًرىٌرَرررُرورَرَسر رَةرراررىلرراًرررىفر رِازرررربررر ُهنر ررمرَكرهرُورارررًر َـر َخرلررُس ررَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ِررررَك رَروررثرَ َـرراىلر‬‫راز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫عمرر رِرظر َفررُةر َحر رّ ِقرر‪ٞ‬كرررثرَحر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررِ‬‫ىرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫بر ْدررَرصر‬
‫ر‬
‫عمررربررهرَرررُر َحر رِى ٌمير‪.‬ر ر‬ ‫اًعر َفررِةرربررر ررًَضرًا رَرورررِ رَ‬ ‫رر ّرِ‬

‫ثصير‪،‬را‪٢‬كرصيررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬

‫رضـَفر‪،‬را‪٢‬كضاكتر(ر‬
‫ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر ررر رررررر ر‬
‫ًحاينرز‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫ررر ٔلرر ر رررررر ر‬
‫ًفراْكرورًِنرا‬ ‫‪1‬ر ٔبررتوررر ٕار رر رر ررر‬
‫رَساقرجحاسيررر ُمر ّحرمرسرررِشر ررر‬
‫‪2‬ر[سوزتراًزدصف‪ ];:‬ر‬
‫‪3‬ر[سوزتراًفصكان‪]80:‬‬
‫رَساقراْكرورًِنررر(ر‪7/222‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫‪4‬ر ررر‬
‫ذزوشررررٌَضرررَخررر ٔبررتوررر ٕار رر ررر‬
‫‪5‬راًسَسٍكراًعحَحةر(ر‪16‬ر‪/‬ر‪28‬ر)رىفراًصذرؿىلراًىوثصيرحسًرر‪8282‬ر‪.‬رر‪.‬‬
‫ررر;‪ُ281‬ؼ)‬ ‫تورؾحسراًصَحن‪،‬رِشفراْكق‪،‬راًعسًلي‪،‬راًـؼميررربرٓ رر رررررر ر‬
‫ابذير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررر ٔبرر رررر رررر ر ر ررر ر ررر ر ررررر ر ررر رررررر ر‬ ‫جنرحِسز‪،‬ر‬
‫جنرؿَلر ر رر رر‬ ‫‪6‬رر ُمر ّحرمرسررر ٔبر ر ررر‬
‫ِشفرجنررر ٔبررمرير ر ررر‬
‫ررر ٔلرررر رَ‬
‫رررررر‪28‬ر‪/‬ر‪27‬ر)ر‪،‬ررركالرا‬ ‫َةراجنراًلمي‪:‬رُتشًةرر رسننررر ٔبرِبرذاوذر‬
‫ررررررروٕارر رر رررر رررر ر‬
‫ًضاخرؿَهلرومضالكثَر(ر‬ ‫رِبرذاوذ‪،‬رومـَرحاصررررررر ررررر ررر ر رر‬ ‫‪7‬ر ر ر رررررر ررر ر رر ر‬
‫ؾونرا‪٢‬كـحوذرِشخرسننررر ٔبر ررررررررررررر رر‬
‫رررر ٔلر رذرير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪1698‬ر‪/‬راًخحلِقراًثاينر)ر‪،‬رضـَفراّكامؽراًعلرير(ر‪60;:‬ر ررررر‬
‫)راًلسمرا‬
‫‪8‬ررر ر ررررررر ر‬
‫ًلعسرتَراًضرر رررر ررررر‬
‫َخرؾَسرؾحايسر‬
‫‪168‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫نر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررررررر ٔبر رر‬

‫رررر‪-‬ر ٕاررنراؾخلاذر‬
‫اراًالكمر‪:‬‬ ‫رًََرِفررر َُر رَرشررررر‬ ‫ررررلرٓ ر ررر ر‬
‫دصرا‪ٙ‬كيررر ٔبر رزسمرررارٕرررر‬ ‫ارُوراًيشءرا‬‫منرا‪٢‬كؤسفررر ٔبرنررر ٔبرر ركولررر‪-‬ور َُر َشرررر رررر‬
‫ر رررر ر ر‬
‫رررلرًرُوررَُِر رررر ررر ر رر‬
‫ة‪،‬روِفرثوحِسررر‬ ‫ررررشر ر رر ررر ر رر‬
‫هونرِفرثوحِسرا‬ ‫هونرا‪ٙ‬كٍنرررَكهرورارٌ‬
‫ررررررشر ر ررر رر‬ ‫فلطرذمارإلرًـخلسٍرا‪٢‬ك‬
‫حىميرًُسررر ررررر رررررر‬
‫فونر‪ٝ‬كررر‬
‫ررررصر ر رر‬ ‫رررررشر ر ررر ر ررررر ر‬
‫هونرُؤإلءروحسضمرررَكهرورررارإلرًـ‬ ‫ررررًارر رررررر رر رر ررر ررررر‬
‫رمنراًخفعَيرِفرر‪ٛ‬ك‪،‬رًُسرا‪٢‬ك‬ ‫اًعفاثرنامرمسـمترصُئ‬
‫رر ررر ررررر رر رر‬
‫رررررر رٔل ر رررر ر رر‬
‫سفراًضسًسرررُياكر‬ ‫رررور رًىنرمؽرا‬ ‫هَرحىراميرًرررفال‪،‬ر‬ ‫رررررصفرورررر ر‬ ‫رررررًارمررصرتَرررًارمررسجرصرًا‪،‬ررر ٔبرمار‬
‫ررر ٔبرهنمرًـ‬ ‫هَرذاًل‬
‫ررررصفرورررر‬‫رحىراميرً‪،‬رًـ‬
‫رررًخرريخَِرؿَََ‪،‬ر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ررر َُر رَرشرارمار‬
‫ررررر ٔبر ررزذثرا‬ ‫حامُرير ر رررر ررر ررررر ررر رررررر رر ررر ررررر رررر ررر ررررررر‬
‫منرا‪٢‬كسَمنيراًَومرإلرًـخلسونرُشٍراًعفةر‪ٞ‬كرزةراًـا‪٢‬كني‪،‬ر‬
‫ررررررهـ‪١‬كررررٔب ررر رررر ر ررر رر رررر‬
‫نرُشٍراْكّكةرعمرِفرنثريررر‬ ‫نر‪ٝ‬كرحىميردعربرٔ؛ررر رٔلهيا‬
‫ررربرٔ رر رر ر ر رر ر‬ ‫ررربرٔ ررررررر رر‬
‫هنمرًـخلسونرت‬ ‫رر رررر ر رررر رر‬
‫ًـِن‪:‬روظفرا‪٢‬كرشننيرت‬
‫صونرتحـغررر َمر رَسرارئرِيررر‬
‫رررر رر ررررر‬ ‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارًل‬ ‫ررررررر‪1‬ر رر رر ر ر ررررر‬
‫ومنرذاللرمارسرررحقرررًرررخخنيررررٔب ررر ر ررررر ر‬ ‫ررر رٔلر رررر‬
‫موزراإلرميرَارهَة‪،‬ر)ر‬ ‫رمنرا‬
‫ر‬
‫ررررر ر‬
‫ًيىصونرتـضِار‪.‬‬ ‫اًعررَفراثررروررر ر رر رررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫ار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬

‫اًعر َفرراث‪.‬رر ر‬ ‫افِمرابًصتر ُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةررروارلر َمسر رَ‬

‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬ ‫رررررتررررررررر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررر ِرهر ِصرر ر ر ررر رررررر ررر ر ررررر ر رر‬
‫رظصفرمنرثياكغرمرشيكراًـصةرِفراؿ‬
‫ارتخ‪ٜ‬كرا‪٥‬كاًفاثرررِصحير‬
‫رررررورررهلضروررررر ررر ررررر‬ ‫ارىفرخماًفاثرنثريتر‪،‬ر‬
‫رررررررررروررر رر ررررر رررر‬ ‫اؿ‪١‬كرابزكر‪ٝ‬كرفِمررر ٔبر ررررر ر رر ررر‬
‫نراًـصةرىفراّكاََُةروكـ‬ ‫رر رررر رر رررر‬
‫فونرتـضارمنررر‬
‫ررررصر ر رررر رررر‬ ‫خجسضمرررَكهرورارًـ‬‫ًوَُةرسررر ر ر‬ ‫رررر ٔلرر ررررر‬ ‫رنرزحترثيؼصررر ٕار ررر‬
‫رىلركسمرا‬ ‫ررررررر ٕار رررر رررر ر‬
‫رميانرمنرمجَؽرحروارهحَر‪،‬رف‬
‫ارإلرٕرر ررر رر رررر‬
‫دصير‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررررر ٔلر ر ر‬
‫ررر ٔلررًوَُةرا‬ ‫ررررررَكهروررررر ر رر رررر ررر ررر‬
‫ارًيىصونرتـغرمسائيرا‬ ‫هونرفهيارمؽر‪ٝ‬كررررٔبرهساذارو‬
‫ررررشر ر ررر رررررر‬
‫رررَكهرورارٌ‬ ‫ر ررر‬
‫مسائهلرررور رًىهنمر‬
‫ونش‪ٛ‬كرثوحِسراًصتوتَةرَكهوارًلصونرتحـغرا‪٢‬كسائيراًؼاُصتراًىترإلرحمَطرؾنرالاؿرتافرهباروُياكر‬
‫ررر ٔلرسامءر‬
‫رررر‬ ‫ررررَكهرورررررر ر رر رررر ر ررر ررررررر ر ررر‬
‫ارًلـونرىفراًرشكرفهيار‪،‬رونش‪ٛ‬كرابةرا‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫ٔبرر ررررر رررر ررر رررر رررر رر رر ررر‬
‫ًضارتـغرا‪٢‬كسائيراًىترثيسزحرىفرابةراً‬
‫ارخماًفنيرىفررر‬
‫هلِارظافِار‪،‬رتيرررَكهروررر رررر رر‬
‫كسامراًخوحِسررررررر ررررررررر‬ ‫هنمر‪٠‬كرخيَطرهلمركسمرمنررر ٔبرر ررررررر ر رر‬
‫رررررررررسررريخنيررر ٔبر ررررر رر رررررر رررر‬‫اًعفاثر‪،‬روُيار‬ ‫وررر ررر‬
‫ررررر ر‬ ‫ار رٔلر ررررررر‬
‫كسامراًثالزةر‪.‬‬

‫رررررر‪8:‬ر‪/‬ر‪26‬ر)رترتكميراًضامهلر‪.‬رر‬ ‫حىةراإلر ررَ‬

‫سالرمِةر(ر‬ ‫ًلِارموكؽراًضررر رررر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررركامرتخف‬
‫رررررررررررصررررررر رررررر‬ ‫ررررررٌَضرررَخررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬
‫سرانِصراٗكٍنرا‬ ‫‪1‬رر ررر رر‬
‫ذزوشرظرورثَة‬
‫ر‬
‫‪169‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رمدحررِفرررهصرإكصازرتـغراًـصةرومـصفِتمرًحـغر ٔبهواغراًخو ِحِسراًثالزةر‪ .‬ر‬

‫ًىنرؿَلرذزخاثرخمخَفةر‬
‫رررررر‬ ‫ررررور ر ررر رررررر رر‬ ‫ِسراًثالزةر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ررربٔهروراغراًخ‬ ‫نرتـغراًـصةررر ٔبرركصوار‬
‫رررروراؿرررتفرورارت‬ ‫ارٕررؿ‪١‬كررر‪-‬ررَزررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪-‬ر ٔبر رررر ررررر ر‬
‫رررو ٔبر ر ررررر ررر‬
‫ِشكرمؽر‪ٝ‬كركريٍر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلهروراغرر‬
‫كصرتحـغرا‬ ‫رررربرٓ ر رررررر رررر‬
‫دصر‪،‬رومهنمرمنررر ٔبرر ررررر‬ ‫ثَر‪،‬رمفهنمرمنررر ٔبرر رررر رررر ر‬
‫كصرتيوغروحجسر رهوؿار‬ ‫ررررروررررررر رررر‬ ‫ومذفا‬
‫ررررور رًىهنمر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلهرور ررررر‬
‫اغراًثالزةر‬ ‫اؿَر‪،‬رومهنمرمنررر ٔبرركصراب‬
‫كاًةررر ٔبهروررررررررر رررر‬ ‫رررر ٔبر ر ر رررررر رررر رر ر‬
‫دصير‪،‬رومهنمرمنرحجسرر ررر‬ ‫ِفرتـضِاروحجسررررٔبهروراؿار‬
‫رررر ررررر ر‬
‫احسر‪،‬رفلكِمرنفصتراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررِفررر ٔبررًورُرَخَر‬
‫رررر‬ ‫‪٠‬كرجيـَوُار‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر رررررر ررررر رررررر ر رر ررر ر‬
‫رذاًعةر‪،‬رومجَؽرُشٍراًفصقرىفراْكُكرررور ر ررررر رررررر رررر‬ ‫رر ررر رررر‬
‫هلِاذروإلرًعَقرؿَهيمر‬
‫ررر‬ ‫متـةرمنركريرررارررررررر ررر رر رررر‬ ‫رررررر رٔلهروراغرررجمر ررررر ررر‬
‫ازضمرجبمَؽرا‬‫ررررررارركٕرصررر رر‬ ‫رررررورٔب رررررر ررررررررر‬
‫سامئَروظفاثَر‪،‬روإلرررًريفـِمر‬ ‫رررورتُذَر‬ ‫وزت‬
‫ررررررر ر‬
‫دصر؟!ر‪.‬ررر‬ ‫ررربرٓ ر رر‬ ‫رررورٔبر رررر‬
‫كصرتلسمر‬ ‫هنمرمؤرمرر رٌونررررٔب ررر رر رر ررر رر ررر رر ر ررر‬
‫ورموحسونرفىِفرمبنرحجسركسامر‬ ‫رٔب رررر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةرررورررراًصترُوتررَِرةررروارلر َمسرررر‬
‫اءر‬ ‫يرمنرا‬‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررر‬ ‫رزحاثرررارركٕرصرررررر ررر ر ررر رررررررررر‬
‫ازرتـغرمرشيكراّكاََُةرًحـغرا‬ ‫افصترِفرررارٕررر‬ ‫وار ٔلر رذٌكرمذ‬
‫رررروررر ررر‬
‫رررركرَار رَلراررر ررررررّ‬
‫جنراًلميرر‬ ‫افصُارِفررر ٔبرحرزرررررر رررر رررر ر رر‬
‫اءرنثريترمنراًصساٌكر‪،‬ر‬ ‫رررروررر رررر‬ ‫اذُارِفررر َُر رَشررررر ر‬
‫ارا‪٢‬كححررًخ‬ ‫رررإلررفٕرصرررررر‬ ‫اًعر َفرر ررررر رر رر‬
‫اثر‪،‬روإلرحاخةر‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫‪1‬‬
‫ُيرراًررر رِىذرَراةررروررر رر‬
‫ا‪٢‬كرشننيررر‬ ‫ددازراًثاتخةرمنرصِاذترنثريررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫يرمارىفراًسريررروار رٔل رررررررررررررر رر رررررررر‬
‫ررربرٔمر ررررر رررر ر‬‫ررر«ور َمرنرث‬ ‫ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‬
‫سالرمررررٔبررٌمصرررررررر‬
‫روزاءرر‪ٛ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫م‪،‬رؿ‪١‬كررررٔب رنرررراإلر ررَ‬
‫سالر رررر‬‫ضِاذترِفراإلر ررَ‬
‫ررررًر رررررر ررر‬ ‫رررورٔبررر ررر رررر ررر ر رررررر‬
‫هَرظاذق‪،‬رف‪١‬كرثسذَِمرُشٍرا‬ ‫هلرابًصساٌك‪،‬ر‬
‫رررر ر رر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رررر ُذرر‪،‬ررروراًررزتار ُمرررظاؾخَر‬
‫رررررر‬ ‫رررالارهلِا‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررررصفرةروارإلرركٕرصررُازرر‪،‬رو‬
‫لط‪،‬رتيرا‪٢‬كـ‬
‫ررررر رررر‬
‫ررروارإلرركٕرصرازرف‬
‫رررررصرفةر‬
‫فةرفلط‪،‬روإلرا‪٢‬كـ‬
‫رررررصرررررر رررر‬ ‫ورٔبررررر ررر‬
‫هَرًُسرُورا‪٢‬كـ‬
‫روابظيرررًا»ر‪2‬رر‪.‬ر ر‬ ‫رررصرًاررر‬
‫وذًيَرػاُ‬
‫رررررر‬
‫مدحررِفررتَانردعبٔرمنرًُع َِ ُقر‪3‬ر ٔبنراًـصةر ٔبكصوا‪4‬رتخوحِسراًصتُوتَِةروتَانروحوةرثلَِسُارتلوهلر‬
‫(رتحـغر َم َسائِير)ر‪ .‬ر‬
‫ة‪،‬روإلرجيحسونررر ٔبر رر ررر رررر ررر ررر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرؾزروخيرُورا‪ٙ‬كيررر‬ ‫ررررًاررر رر رررر ر رر ررررر‬
‫رًلصونرتخوحِسراًصترُوترَِرر رررر رر ر ر رر‬ ‫رررررر رٔل رررر رر رر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرمجَـ‬ ‫كرَار رَلرررر‬
‫ركائي‪:‬ر(رر‬
‫ررر ٕاررنررربرًِٓرررًةر‬ ‫ررررو ٔبررر ررر رر رررر ر رر ررر رر رررررررررررررر رررر رر ررر رررر ر‬
‫ماث‪،‬رإلرخياًفونرِفرر‪ٛ‬كرلكَ‪،‬رمارؿَميارمنرا‪٢‬كرشننيرمنرًلول‪:‬ر‬ ‫ذَقروزسقرررو ٔبرحِار‬
‫رر ررررر‬

‫رررر‪ُ972‬ؼ)‬ ‫جنرسـسرَشسراٗكٍنراجنركميراّكوسًةر(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬ ‫‪1‬ر ُمر ّحرمرسر رجنررر ٔبر ررر ر‬

‫ِبرجىصر رجنررر ٔبرر رًوةر ر رر رر رر ر ررر رر رررر ررر ررر ر ررررررررر ر‬
‫‪2‬رساذرا‪٢‬كـاذرِفرُسيرذريراًـحاذرر(ر‪8‬ر‪/‬ر;‪88‬ر) ر‬
‫ونرثلَِسرمبسربرٌٔكر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ررر ر رررررر ررر‬
‫رظالقرذ‬ ‫‪3‬ررمنرا‬
‫ررر ٕإلر ر ر‬
‫رررإلرركٕرصررررررر ررر‬
‫ازرتحـغرمسائَِا‪.‬‬
‫ررررررر‬ ‫ررررورتنيرا‬
‫تَةرلكِار‬
‫رررررصتروررررر‬
‫رررإلرركٕرصرازرابً‬ ‫ررررور رررررررررر ر ررر‬
‫ًعَلِار‪،‬روفصقرتنيرا‬ ‫ررررصترورتَةر‬
‫ًىذَرإلرًلِسراً‬ ‫رررر ٔبرركصوار"ر‬
‫ررررررور رررر ررررر‬ ‫هياكشرمنرًلولر"ر‬
‫رررررررر ررر رررر ر‬ ‫‪4‬رُيا‬
‫‪170‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ازضمر‬ ‫رررر‪1‬رررررر رر رر رررررررر‬

‫‪.‬ررفلسرحـيرراًلائيررر ٔبرنرررارركٕرصررر رر‬ ‫ارًلصونرتش‪ٛ‬كر)ر‬
‫زط‪،‬رتيرررَكهروررررر رر ررر ر‬ ‫هتر‪ٝ‬كرِفرذَقراًسمرروراثررروار ٔلر ر رررر‬ ‫صاررزر رر رر رر رر رررر‬
‫ارخماًفرررر ر رر رررررر‬
‫ٌَعحَحر‪،‬ررتيررر‬ ‫ررررر َُر رَ‬
‫رشررر ررر‬ ‫ضمرتخوحِسراًصترُوتررَِرةر‪،‬رو‬
‫رر رررر ر رر ررررر‬ ‫اًصسقرذًَيرؿَلرررارركٕرصراز‬
‫آكَقررروررر رر ررررر ررر‬ ‫ٕرررررور رر‬
‫ررررروارإلررماثَر‬
‫ابر ٕإلررحِاءر‬
‫ررر ٔبرر رررررر ر رر ررررر‬
‫كصوارتخوحِسراًصترُوتررَِرةر‪،‬رر‬
‫ررررر‬ ‫ررر ٔبرهنمر‬ ‫يراًيتررر ٔبرر رررر رررر ررر رر ررر رررررر‬
‫كصوارهباروإلرًعَقرؿَلراًـمومر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ رررر‬ ‫ار رٔلحصررر ٔبر ررررر‬
‫نرًلِسرررارركٕرصرررازضمراب‬
‫ررر َُر رَرشررر ر رر ررررر‬
‫ارِشكرىفراًصترُوتررَِرةرر‪.‬ر‬ ‫رررفررًسر حررورررار‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٕار ررررر ر‬
‫رَلراًـجزرو‬ ‫رررر ٔبررًضار‬
‫ارِفرظفاثررٌَررصترورتَةر‬ ‫إلرفِمركسرصىروررر رر ررر‬
‫وٕار ررررررر رر ر‬
‫رررر ٔبرهتر‪٠‬كر‬
‫رررر‬ ‫ارثوحِسراًصترُوتررَِر ررررررر ر‬
‫ةر!رفٌلولر‪:‬ر‬ ‫هنمراسرررخّكَررورررر ر رر ررررر‬ ‫هلعسررر ٔبر رررر‬
‫رررررر ر‬ ‫ارَننر‪٠‬ك‬
‫ررر‪-‬ركسر‪-‬رًلرروًروررر ر‬ ‫نرَكنراًلائيروكريٍر‬
‫وٕار رر ر ررررررر رررر‬
‫ررربرٔهنمر‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫ررررورٔبر ر ر رر رر‬
‫نسثرالكممرت‬ ‫رمنراظالكمررررٔب ررررر رر رررر ر رر ررررر‬
‫هنمرملصونرتخوحِسراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬ ‫ررررفرُِررَرمِررر ررر ر رر‬ ‫ثلعسرر‪ٛ‬كرررور رر رررر‬
‫ًىٌمركَِتارو‬ ‫رر ر ررر‬
‫ررر ٕاررنررربرًِٓرررًةررصاررزر رر رر رر رر‬
‫هتر‪ٝ‬كرِفرذَقررر‬ ‫ًلول‪:‬ر‬ ‫ارىفراًصترُوتررَِر رررر ر رررررررررررررررر رررر رر ررر‬
‫ةرتلو‪ٛ‬كر‪:‬ر(رمارؿَميارمنرا‪٢‬كرشننيرمنررررر ر‬ ‫ٌررشهروررر ررررر‬
‫رررر ر‬
‫ارًلصونرتش‪ٛ‬كر)ر‬
‫زط‪،‬رتيرررَكهروررررر رر ررر ر‬ ‫رراًسمرروراثررروار رٔل ر رررر‬
‫ررر َلرار َلرر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررر‪-‬ر ٔبرنرً‬ ‫لرؿَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررو ٔبر رر ررر ر ر رررر رررر رررر رررررر‬
‫نرإلرٍىونراًالكمرؿَلرتـغراًياشرررفرذيةرر‬ ‫حىترإلرررًر ُ َخر َلررور ررر رر‬
‫رفاًعحَحر‪-‬ر ر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ةر)رو‪ٝ‬كررر ٔبررؿ‪١‬كر‪.‬‬
‫ٍنرتخوحِسراًصترُوتررَِر ررررر‬
‫ررررصر رررر ر رر ررررر‬ ‫ررررورررًُسرمل‬ ‫ررررصرٍنرررمبر َ رَسرارئرِ ررر ررررر‬
‫يرمنراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬ ‫(ررر ٕار ررر ر ررررر ر‬
‫رنرمرشيكراًـصةرررَكهرورارمل‬
‫نرًُسرلكرمنررر ٔبرر ررر رررر‬
‫كصرثىشءرمنررر‬ ‫ةرووحضررر ٔبر رررر رر ررر‬ ‫رمـِنرثوحِسراًصترُوتررَِر رررر‬
‫رر‪ٝ‬كرررر ررر ر رر ررررر‬ ‫َخراْكاسسمررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬ ‫رر ررر رررر ر‬
‫وكسرتنيراًضرر ررر ررر‬
‫ازرتوحوذر‪ٝ‬كررر‬ ‫رررو ٔبرررر رر ررر رر‬
‫هَرإلتسرمنرالاكررصررررر ر ر ررر‬ ‫ررررررور رِحر رررررررر‬
‫ِسرو‪٠‬كرًيلضَر‬ ‫خّكيراًخ‬ ‫رراراسررر ر‬ ‫اًخررررور رِحر ررر رر ررر رر ررر ررر‬
‫ِسرٌسميرموحسارابًصتر ُوتررَِرةررر ٕاررإلررر ٕار رررر‬
‫اذٍرتش‪ٛ‬كرفالرذمازيرهلروإلرمـاونررر‬
‫رررابرهفررصرررررر ر ررر ررررر رر ررر رررررر‬ ‫فـالررروارإلرركٕرصرازر‬ ‫ررر ٔلرررر‬
‫حسرث‪ٜ‬كرا‬ ‫فـاهلرلكِارمنركريررهلررغررر ٔلر ر ررر‬‫ثرَ َـرررَاَلرروتربرٔررر رر ررررر ررر‬
‫رررررر َلرار رَلر‪-‬رتخرصفر‪-‬ر‪:‬ر‬ ‫رمعنررر ٔبرر رر ررر رر ررررر‬
‫كصر‪ٞ‬كرابٓكَقرابًصترُوتررَِرةرر‪،‬رف‬ ‫ررر َلرار رَلر ر‬
‫هَرإلرًعحررر ٔبرنرً‬ ‫ررربرٔررر ررر ر‬ ‫وإلرمٌاسغرررمثرِصخرت‬
‫ر رررررررررر رر ر‬
‫رررررر‪،‬را‪٤‬كيير‬ ‫ررررٓكرراَررًِقررٌَـا‪٠‬ك‬
‫رررررو ٔبرهَرا‬ ‫رررررربرٔ رر رررر رررر رر رر ررررررر‬
‫نر‪ٝ‬كروحسٍرزةرلكرشءرومََىَر‪،‬ر‬ ‫ازراّكاسمرت‬ ‫ررررإلرركٕرصررررر‬ ‫(ثوحِسراًصترُوتررَِر ررر‬
‫ةرُو‪:‬را‬ ‫رر ر رر ررررر‬
‫ا‪٢‬كمَتر‪،‬راًصساقرروراًلوترا‪٢‬كخنير‪،‬ر‪٠‬كرٍىنرهلرِشًمرِفرا‪٢‬ك‪ٜ‬كر‪،‬رو‪٠‬كرٍىنرهلروَلرمنرا‪ٙ‬كلر‪،‬رإلرزاذر‬
‫ر‪،‬روإلرمٌاسغرهلرِفرشءرمنرمـاينررر‬ ‫رٔلر رررررر ررررر رر ر رررررر ررر رررر ررررر ررررر ررررر رر ر رّ‬
‫مصٍر‪،‬روإلرمـلةرْكّكَر‪،‬روإلرمضاذرهلر‪،‬روإلرذمازير‪،‬روإلرمسيررررر رررررررر رر رر رررر ررررر‬
‫ررربرٔررر رررررر‬
‫فـاهلر‪،‬رًـِنررر‬ ‫اذر‪ٝ‬كرثـاىلرت‬
‫ةرُوررراررفٕرصرررر ررررر‬ ‫ررررٔب ررر ر رر ررررر‬
‫نرثوحِسراًصترُوترَِرر ررر‬ ‫ضِوزر‬ ‫رررررررروار‪٢‬كر رر‬
‫سامئَروظفاثَر‪.‬ر‬ ‫ذضَاثررررٔب رررررر‬ ‫زترورتُذَرومل‬
‫ررررررررر ررر‬

‫ررررررِصرٍنرر‪.‬‬
‫رررر‬ ‫اراًلولررر ٔبر رر رر ررر ررر رررر ررر‬
‫ورصخهيارهلرؾنرنثريرمنرا‪٢‬كـا‬ ‫رورهصررر َُر رَ‬
‫رشرررررر ر‬ ‫َخراْكرورًِنررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر‬ ‫‪1‬رُوررر ر‬
‫اًضرر ررر‬
‫‪171‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ٔلرررر ررررر ر‬

‫فـالر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر‬ ‫ررربرٔرررررر ررر ر رررر رر ررر‬
‫هَرمٌفصذرخيروؿالرِفرُشٍرا‬ ‫اًسريرةر‪،‬ر‬
‫رررروراإلرميرَرانرت‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ازذترِفراً‬ ‫ررررورررررر‬
‫فـاهلراً‬ ‫ررربرٔررر‬
‫راإلرميرَرانرت‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررررررر ر‬
‫رذَيرِفرالاؾخلاذر‪.‬‬ ‫رزحاُتاروإلرمثرر رر رر رر‬ ‫ررر ٔبرزررررر ررر ررر‬
‫تـةرإلرتسرمنرررارٕررر رررر رر‬ ‫متيرؿىلررر ٔبررموزر‬ ‫ر‬‫ٌض‬ ‫ر‬
‫نرثوحِسراًصتر ُوتررَِرةررر ر ررر‬ ‫ررررررر ٔبر ررر ر رر ررررر‬ ‫كَيار‪:‬ر‬
‫اًخسترير‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررررورررر رر‬‫ررررورررراًصر رسقر‪،‬ر‬ ‫ررربرٔررر رر ررررر ررررررررررررررر رر‬
‫فـالر‪ٝ‬كرثـاىلراًـامةرنؼر‪:‬رآكَقر‪،‬ر‬ ‫اثر‪.‬رراًثاينر‪:‬راإلرميرَرانرت‬
‫رزحاثرا‪ٙ‬كرر ررررررررر ررررر‬ ‫رررارٕررر ررر‬ ‫ٔبرور رًإلر‪:‬ر‬
‫ر‬
‫رررررر ٕار ررر ررر ررر ر رر‬
‫رررُورمنرثوحِسررر‬ ‫انرتلضاءر‪ٝ‬كروكسزٍر‪،‬ر‬
‫رار‪:‬راإلرميرَر رررر رررر رررر‬ ‫ماثةر‪،‬روَنورر‪ٛ‬كر‪.‬رَثًررثر ًررررر‬
‫ررررررروارإلرٕرررررررر ر ررر رررر‬ ‫رررروار ٕإلررحِاءر‪،‬ر‬ ‫ورررا‪٢‬ك‪ٜ‬كر‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫رررراررفٕرصرررررررر ررر رُ‬
‫ىىذفير‪،‬رُيررر َُر ررشرارررَ‬
‫رررور ررر ررررر‬ ‫ارُىشار‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫رزحاثرهونر‪ٝ‬كرثـاىلرررذاًرررلررر ر‬
‫هصر‪.‬رُيرررارٕررر ررر ر رر ررررر‬ ‫رررر ررررر‬ ‫اذٍرثـاىلرفاميرر‬ ‫ررراًصترُوتررَِرةر‪.‬ر‬
‫ررررزراترر ًـرار‪:‬ر‬
‫ةر‪،‬رًـِنر‪:‬ر‬
‫رررر‬ ‫اًسرير رررررر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫ررررٓكرراَررًِ ررر ررررر رررر‬
‫قرؿىلرمارخاءرِفراً‬ ‫اةر‪:‬رإلر‪،‬رإلرتسررررٔبنرررثرررثختررررٔبهَرا‬
‫ةر؟راّكرور رررر رررر ررر‬ ‫ثوحِسراًصترُوتررَِر رر ررر‬
‫ر ر رر ررررر‬
‫ًمرهلرِفررر‬
‫هَرإلرررِشر رر رر‬ ‫همرثـخلسررررٔبررر‬ ‫ًفر‪،‬رمثرثفصذٍر‪،‬رمبـىنررررٔبر رررررر‬
‫اذٍر‪ٝ‬كرؾزروخيرذونرَترصر رررر رررر رررررررر‬ ‫ؿىلرا‪٢‬كـىنرا‪ٙ‬كيررررٔبزررررر ررر رررر رررر رر‬ ‫ر ررررر ررر ر‬
‫رزحاثرر‬ ‫ررر ٕاررإلرررابرٕررر رٍ‬‫رررإلررفٕرصراذر‬ ‫اذر‪،‬رفالرًخحلقرا‬
‫رررإلررفٕرصررررررر رررر رر‬ ‫رررررٕارًرر ررر ررررررر‬
‫ارإلرتسرفَِرمنرا‬ ‫ُشٍراًعفةر‪،‬رُىشارِفرسائصراًعررفاثر‪،‬ر‬
‫إلرَكنرفَِر‬
‫رررررر‬ ‫ًذؼمِارثوحِسراًصترُوتررَِرةررروٕار رر ر‬
‫ررررر رررررر ر رر ررررر‬ ‫موزرإلرتسررر ٔبرنرً‬
‫رررر ٔبر ر ررر ررر‬ ‫ررر ٔبرزرتـةر‬
‫ارُشٍر‬ ‫رررررر ٕار ًررر ر‬
‫هفير‪،‬رإلرتسرمنراحامتؾِارلكِار‪،‬ر‬
‫وررر رررر ررر ررر ررر ر ررررر‬
‫ررر‪1‬ر ر‬ ‫ذَرر ًالرر)ر‬
‫دصيرمنررر‬ ‫ىاكزضمرر َمر رَسرارئرِيررر ٔبر ر ر ررر‬ ‫يراًصترُوتررَِرةررروٕارر رر‬ ‫ازضمرتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫ارفَِرمنرررارركٕرصررر ررررر‬ ‫رررررورررررررر‬ ‫رررًررررر ررر ر‬
‫خياكغرا‪ٙ‬كيروكـ‬ ‫وكسروحضرا‬ ‫رر ررر‬
‫ررررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُ ْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرر‬
‫رؾيسرثفسريٍرًلولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫رر‪:‬ر(و‬ ‫رر‪ٝ‬كرررر رررر ر ررررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ًسيرز‬
‫رررررررصر ر رَ‬
‫هفسراًحاةراإلر َمرامرا‪٢‬كاح‬
‫رر رررررر ررر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رْر‬
‫رذَقراًسامرروراثررر‬ ‫نرا‪ٟ‬كرر رر رررر‬ ‫رررر ٔبر ررر ر‬ ‫هلمروحروراهبم‪:‬ر‬ ‫ررروررررر‬‫‪:‬ر(ِفرك‬ ‫ررر ررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رنرراررً َـر رِزررٍُزرراررً َـرَ ُمير)رر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫اًسر َمر رَاوررر رِاثر رَرورررالررْزررَطررً ََر ُلروً رنرر َذرَ َلرِرُ ر‬
‫رر ر‬
‫ارإلرًؤمٌونررر‬
‫رررَكهروررر ررر ررر ر‬ ‫ُيرمىةر‬ ‫رررر ٔلرنررر ٔبر ر ررر‬ ‫راروماكجصت؛ر‬
‫ررررررذرًرررر رر‬ ‫رررصفروراررر ٔبررررر ر ر رررر ر ررر رر‬
‫هَرزسول‪،‬رًىنرنشتوٍرؾيا‬ ‫هنمركسرؾ‬‫ذإلٌكررر ٔبر رررر‬‫وار ٔلرزطر‪-‬ر ر ر‬
‫ًيىصونرزساًخَرذاظة؛رتيررر‬
‫ررررروررر ر رر ررر رررررر رر ررررر‬ ‫رررروهلم‪،‬ر‬ ‫رذَقراًسامرروراثررروار رٔل رزطرتل‬ ‫نرا‪ٟ‬كرر رر رررر‬ ‫رررر ٔبر ررر ر‬ ‫رررصرفٌار‬‫ابًصسيرحىترٍزمعروراررر ٔبرانرؾ‬
‫رر ر ر رر ر ررر ر‬
‫ررررُسروراررر‬ ‫رررضمرً‬ ‫ررر ٕار رر‬
‫رإلرابًصسري؛ر‬‫رُورذَقراًسامرروراثررروار رٔل رزطررر ٕار رررر ر‬ ‫نرا‪ٟ‬كررر رر رر رررر‬ ‫ررررررصفروراررر ٔبر ررر ر‬ ‫مجؽ‪،‬رمثرضمرمارؾ‬ ‫ًيىصونراًصسيررر ٔبر رررر رر‬
‫رر ر رر رررر ر ر‬
‫ارا‪ٟ‬كرر‪-‬رثـاىلر‪-‬رابٗكإلئيراًـلََة‪،‬رواًؼاُصرِفر‬ ‫ررررررصفرورررر ر‬ ‫اًيؼصرِفراٗكإلئي؛رًَـ‬
‫خسإللرررورررر ر رر ررر ر رر‬ ‫منرا‪ٙ‬كٍنرؿاذُتمرالاسررر ر ر‬
‫ر ررر رر ررررر ررر ر‬
‫رذَقراًسامرروراثررر‬ ‫نرا‪ٟ‬كرر رر رررر‬ ‫رررررٔب ررر ر‬ ‫ررررٔبنرمـ‬
‫ررررصرفِتم‪:‬ر‬ ‫سمـَة؛رفاكنراًؼاُصررر َُر رَرشرا‪:‬ر‬
‫رررًر رررررررر ر رررر رر ر‬ ‫فةرابٗكإلئيرا‬
‫رررررصررررر ر رر‬ ‫امرمجٍكرا‪٢‬كـ‬ ‫اًرر َـررَورررر ر‬
‫ررررررررررررصفروراررر‬
‫رارمهنمروماكجصت‪،‬رومارتَرؾ‬ ‫ررررررذرًررر ررررر رر‬ ‫راًسررَالرمررر‪-‬رًىهنمر ر رر ررررررر ر رر‬
‫نشتوٍرو‪٠‬كرًعسكوٍرؾيا‬ ‫زطرتلولراًصسيررر‪-‬رؿرََرَ ِهير ُمرررر ر‬
‫وار رٔل ر رررر ر رررر ر ر‬
‫ررر ر‬
‫اتؽر)رتخرصفر‪.‬‬ ‫ررررراًررشرًطراً‬
‫ررررصررررررررر ر‬ ‫رررررررٌَضرررَخررر ٔبر ر ررر رر ر ررر ررر‬
‫َحسرجنرمعصراْكاسسمر(رر‬ ‫ظولر‪،‬ر‬ ‫ررر ٔلر ر ر‬
‫رىلرؿ‪١‬كرا‬ ‫‪1‬ر ررررر ر رر ر رررر ر ر ر‬
‫صؼؼؼؼصخرس‪١‬كراًوظولررر ٕار ررر‬
‫رررررررر;ر‪/‬ر‪270‬ر)ر‪،‬رتخحلِقرذ‪.‬رجمسيرابسَومر‪.‬ر ر‬ ‫رررررربرٔور ر‬
‫ًالثررر ٔبر ر رررر ر‬
‫رُيراًسريرةر"ررر(ر‬ ‫ررررررصر ر رررر رر‬
‫ًسيرا‪٢‬كسمير"ررث‬ ‫‪2‬رررر ر‬
‫ثفسريرا‪٢‬كاح‬
‫‪172‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررصرفوٍر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪-‬ر ررر‬
‫إلرتسررر ٔبرنرًـ‬ ‫سائصراًصسيرمنرا‪٢‬كـجزاثرموحوذرمـاٍنرِفرحقرزسوًيار‪-‬ر رَظر رَلرر رُ‬
‫رررررررور را‪ٟ‬كرر ٔبررؿ‪١‬ك‪.‬رر‬
‫فِتمرجصساًخَ‪،‬ر‬ ‫ررررصر رررر ر‬ ‫رررر َُر رَرشرررررر ررر‬
‫ارذًَيرؿىلرمـ‬ ‫ررروهلمر‬ ‫را؛رفسلررر ٔبرنرك‬
‫ررررررذرًرررر ر‬
‫زسوإل‪،‬رًىهنمرنشتوٍرؾيا‬
‫ر ر ر رررر ر رررر رر‬
‫رررصرفمتررر‬ ‫زط‪،‬رفِالرؾ‬‫رُورذَقراًسامرروراثررروار رٔل ر ررررر‬ ‫نرا‪ٟ‬كررر رر رر رررر‬ ‫رررصرفمتررر ٔبر ررر ر‬ ‫ررر َلرار رَلرررررر‬
‫رهلم‪:‬ركسرؾ‬ ‫رنرمتامرالاحذجاحرررهبرَ رَشراررر ٔبرنرً‬
‫مثررر ٕار رررررر ر رر رر‬
‫اةروإلررر‬‫رررور ررر‬ ‫رررًورَكنرؿىلرمارٍزمعونررر ٔبر رر ررر ر ررر رررر ررر رر ر رر ررر‬
‫نرإلرزسيروإلرتـرروإلرحساةروإلرز‬ ‫ررر ٕار ررر رر ر ررر رررررر ر ر ر‬ ‫رارابظال؛ر‬ ‫ررررررررثر ًررر ر‬
‫هَر‪٠‬كرجيـَِامرؾح‬ ‫ٔبرررررر‬
‫ارٓكَلَرؿىلروخَراْكّكرة‪،‬روًنر‬
‫ررررارركٕرصررًازرررر رررررر ررررررر ر‬ ‫ررررر ٕاررَيُامر‬
‫ازضمرَِلَر‬ ‫ررررررثر ًررر ر رررر ر‬
‫رارابظال‪،‬رفاكنرررارركٕرصررر رر‬ ‫ررررر ٕاررَيُامرؾح‬ ‫ؾلاةرٍىونرذَلَر‬
‫ررر ررر ر ر رر‬
‫اًـلاة؛رؿىلرمارؾصفركريرمصت‪.‬ررر ر‬
‫اًحـرررروراًثررروراةرررورررررر رررر رررررر ر ررر ررر‬ ‫ازرابًصسيررروررررر‬
‫رررإلرركٕرصرررررر ر ر‬ ‫ررر ٕاررإلراب‬
‫خيصحرذَلَرؿىلراْكّكةر‬
‫ر ر رر رررررر ررر ر‬
‫زطروماررهصررر ٕاررىلررربرٓ ر ررررررررر رر‬
‫دصٍ‪.‬ر‪.‬ر‪.‬رفىِفررر‬ ‫ُورذَقراًسامرروراثررروار رٔل ر رررررررر‬ ‫نرا‪ٟ‬كرر‪-‬رثـاىلر‪-‬ر ر رر رر رررر‬ ‫ررررصرفمتررررٔب ررر ر‬ ‫ررررَلار رَل‪:‬رف‬
‫ررر ٕارررارؾ‬ ‫رٔبوررررٔبنرً‬
‫رررورٔبر رنَثررر‬
‫تةرِفرذَقراًسامرروراثررروار رٔل رزطررررٔب رؾؼمر‬ ‫ررروار رٔلجعرورررر رر رر رررر‬ ‫رؿاذترتـسرا‪٢‬كوث‪،‬ر‬
‫ثَرؿىلراًحـرررروارإلرٕررررررر رررر ر‬ ‫ىىصمتركسرزررررر رررررر‬ ‫رٔبر ر ر ررر‬
‫ررر ر‬‫رررروار ٔلرجعرورررتة؟ر)‬ ‫ىىصمترمارُوررر ٔبرر رر ررررر‬
‫كيرِفراًلسزتر‬ ‫ؿاذحُك‪،‬رفىِفررر ٔبرر ر ر رررررر‬
‫تةرِفرتـثُكررروٕار رررر رررر رر‬ ‫ررر ٔلرجعرورررر ررررر‬ ‫رمنرا‬
‫اًسالمةر‬
‫رررر‬ ‫ةر‪،‬رمعَلاراًلولرمنركريرررثلررررَِسر‪،‬ر‬
‫رررروررر ر‬ ‫ارابًصترُوتررَِر ررررر رررررررر ر ررر ررر‬ ‫ررربرٓمٌررورررررر‬
‫رزذرؿَلرمنرسمعررر ٔبرهنمر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررر ررر ررر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وِفرالكمَرز‬
‫ر رر رَ‬
‫يحَر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرٍصررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬‬ ‫ررررررفذرررررر ر ررررَ‬ ‫رررررر ر ررر رررر ررررررر‬
‫ِفراًخفعنرًلكرًفغرومارٌسررررخَزمَر‪،‬ر‬
‫ارًوحسونررر‬ ‫رررَكهرورررر رر رر‬ ‫الر‪،‬رُيرجيوسراًلولرؾنرا‪٢‬كرشننيررر ٔبرهنمر‬
‫ِفرزذٍرؿَلرسرؤر ررررر رر ر رررررر ر ررر رررر رر‬ ‫ررر‪1‬ر ررررررر رر‬ ‫تورسُصتر‬‫َخرمحمسررر ٔبرر رررر‬
‫كالراًضررر رر ر‬ ‫رر رررر‬
‫ررر ٔبر ررررر ررر رررر رر‬
‫نرًلالرؾنرا‪٢‬كرشننيررر‬ ‫(رإلرجيوسر‬ ‫رررر‪-‬رر رر رر ر‬‫تَةر‪ٝ‬كرثـاَلر؟ر‪:‬ر‬
‫رررصتروررررر ررررر رر‬ ‫تَةرتياءارؿَلرررارركٕرصرررازضمرج‬
‫ررررصترورررررررررررر‬ ‫‪ٝ‬كرثـاَلرِفراً‬
‫ررررر رر‬
‫ازر‪،‬رفاًخوحِسرُوررر‬
‫رررإلرركٕرصرررررررررر ر رر ررر‬ ‫ررربرٓ ر ررر‬
‫دصركريرا‬ ‫رررررر ٔلر ررررر ر رر رر‬
‫نراًخوحِسرشءر‬ ‫ررررصترورتَةر!ر‬ ‫ارًوحسونر‪ٝ‬كرثـاَلرِفراً‬
‫رررَكهرورررر رر رر رر ررررر رر‬ ‫ٔبرهنمر‬
‫ررررر ٔبرر رررررررر ر رر ررر‬
‫تسار‪،‬راًخوحِسرُوررررهفيررر‬ ‫تَةروإلرِفررر ٔبررًوَُةر‬ ‫ررررُسروررر رر ر رر ررررر رر رر‬
‫ارخمَعنير‪ٞ‬كرثـاَلرإلرِفرررزترورررررر رر‬ ‫ررررورا‪٢‬كرررشر رهونرً‬ ‫رذالضر‪،‬ر‬ ‫ار ٕإلر ر ر‬
‫نرًلالرؾهنمر‬
‫ررر‬ ‫َكءر‪،‬رفالرًعحررر ٔبر ررررر ررر‬
‫رررروراًرررشررررررر ررر ر‬ ‫ررر رٔلرهساذر‬ ‫ررررورا‪٢‬كرررشر رهونرررًرررر ر رر ررررر‬
‫ثخذونر‪ٞ‬كرثـاَلرا‬ ‫َكءرؾنر‪ٝ‬كر‪،‬ر‬ ‫رررروراًرررشررررر رر‬ ‫ار رٔلرهساذر‬
‫َكءرا‪ٙ‬كٍنرحـَوضمرمؽر‪ٝ‬كرًـخلسونررر ٔبرهنمر‬
‫ررر‬ ‫رررروراًرررشررررر رر رر ررر ر ررررر رررررر رر‬ ‫ررر رٔلرهساذر‬
‫رررررر ٕاررررا‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫ٔبر رررر رر رر رر ررررر رر‬
‫هنمرًوحسونر‪ٝ‬كرثـاَلرِفراً‬
‫ًخرصفونرمؽر‪ٝ‬كرثرصفراًيسرمؽرهسٍروثرصفراًرشًمرمؽرِشٍىَر‪،‬روُشاراًخرصفرحيسجرِفرهؼصر‬
‫تَةر)رحبَرررر‬
‫ررررصتروررررررر رر‬ ‫فـالراً‬ ‫ررربرٔررر‬
‫رررررٔبيرت‬ ‫ررربرٔررر رر‬
‫فـالر‪ٝ‬كر(ر‬ ‫رررررر ٕار رررررر ررر رر رر ررررر‬
‫رنراًـحسرًوحسر‪ٝ‬كرثـاَلرت‬ ‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫رر رر ررر رررررر‬
‫ا‪٢‬كرشننيرفاميرًخـَقرابً‬

‫رررر ر‬ ‫ٗكنخوزرمحمسررر ٔبرر رررر ررررر ر‬

‫تورسُصترا‪٢‬كرصيرر‪.‬‬ ‫ًُسرُوراًضرررَخرا‬
‫ررر ررر ررر ر‬ ‫رررر ٔبر ر ررر رررررررر ررر‬
‫حسراٗكؿاترا‪٢‬كـصوفنيررروررر ررر رررر‬ ‫َخرمحمسررر ٔبرر رررر رررررر ر‬
‫تورسُصترا‪٢‬كلصِبر‪،‬ر‬ ‫‪1‬ر ر رررر‬
‫ُوراًضررر رر ر‬
‫‪173‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫فـالررر‬‫احسارمنررر ٔبرررر‬ ‫ررررر ٕار رررر ر رررر‬

‫رراروسةرفـالرررور ر رررر‬ ‫سةرمهنارصُئارًلرير‪ٝ‬كر‪،‬رف‬ ‫جيـيررر ٔبرررر رر رر رررر رررر رررر‬
‫فـالر‪ٝ‬كرلكِار‪ٞ‬كروحسٍروإلرررًرًر ر ررر ررر ررررررر رر‬ ‫رر‬
‫رررررر ر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرثـاَلرر)ر‪.‬‬ ‫تَة)رًلرير‪ٝ‬كرفلسررر ٔبر ر ررررر ررر ررررر رر‬
‫ِشكرمؽر‪ٝ‬كرر‪ٛ‬كراًلريرِفرررزتروررررر ررررر‬ ‫ررررصترورررررررر رر رررر‬ ‫رررر ٔبرررر‬
‫فـالراً‬ ‫‪ٝ‬كر(ر‬
‫مدحررِفررتَانر ٔبنرهلسراإلٕكصازرابًصتوتَةرواكؽرابٕىاكزرظفةرواحسترمنرظفاُتارفضالرؾامرُوربٔنَثر‬
‫منرر‪ٛ‬كرر‪ .‬ر‬
‫كالراًض َخرؾحسرا‪٤‬كرسنراًـحاذرحفؼَر‪ٝ‬كرِفرمـصطرزذٍرؿَلراًض َخرحسنرا‪٢‬كاًًكرر‪:‬ر‪-‬ر(ثلس مير‬
‫ازرا‪ٙ‬كٍنرررترُرـرررر‬ ‫نراًىصميرِفررربرٓ ر رررر ررررر رررررر‬
‫َيثرنثريت‪،‬رفهيارتَانررررٔب رنررررراًىفررررررر رر‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر رر‬ ‫اًخوحِسررر ٕاررىلرررزترورترَررةرررورٔبر ررررر رررر‬
‫ًوَُةرخاءرِفراًل‬ ‫ررر ر رر‬
‫ررر رٔلرًوُرَ‬
‫رررةر‪،‬رورًرُررّ ِلصرزررر‬ ‫ومٌىصونرًخوحِسرا‬
‫ررر‪،‬ر ررر ر رر رررر ر رر‬ ‫ررررصترورتَة‬
‫ونرتخوحِسراً‬
‫فهيمرزسولر‪ٝ‬كرظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر ُمرررلصر ر رررر ر رر‬
‫رررر‪1‬ر)ر‪2‬رر‬ ‫ررر رٔلر رررررر ر رر ر‬
‫ًوَُةرا‪ٙ‬كيرحجسوٍ‪،‬‬ ‫ارممرتخوحِسرا‬
‫ررررررإلررًٕرزر ررررر ر رر‬ ‫ةرا‪ٙ‬كيررررٔبرركصررررررر‬
‫رتَراًىفاز؛ر‬ ‫ررررصترورترَرر ررر ر‬ ‫ررررلرٓ ر ررر ر رر‬
‫َيثرثوحِسراً‬ ‫‪ٝ‬كرِفرُشٍرا‬
‫رر ررر‬
‫اةر‪،‬رفِور‪٠‬كرًلير"رمؤمٌونر"رر‬
‫ررررر‬ ‫ًةرخسارمنراًعرور رررررر رررررر ررررر ررر ر‬ ‫ررررررررصر رر ر رررر رررر‬ ‫ورار رهؼصررر ٕار ررر ر رررررر رر رررررر ررر رر ر‬
‫رَلركوهلر"رملصونر"روُشارِفرحسرراثَرك‬
‫ًضارفِلولر"ر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٔبرر رررررر ر‬
‫رررإلرركٕرصرازر‬ ‫رررر ٔبرنررررٌسررر رر‬
‫خثِنرِفرر رر‪ٛ‬كرا‬ ‫ًىنرَكنرًَزمَر‬
‫ررررور ر رر ر رررر‬ ‫نامركالراًحـغرِفرررارركٕرصرررررر رر‬
‫ازرا‪٢‬كرشننير‪،‬ر‬ ‫ررررر رررررر رر‬
‫ررررصرًنيررر‬ ‫تَةرلكِار‪،‬رتيرررَكهرورارمل‬
‫رررررصتروررررر ررررررر‬ ‫ررررررررر ٔلر رر رررررر رررررررر ر‬
‫نرحلِلةرحاهلمر‪٠‬كرٍىنرررارركٕرصرازرابً‬ ‫ررررصترورتَةر"رر‪،‬ر‬ ‫رر رر ررررر ررر ررر‬
‫ملصونرتحـغرمسائيراً‬
‫ررر‪-‬رِفر‬ ‫ازضمرا‪٢‬كزؾومرُشار‬ ‫ررربرٔر ررررر ررررر ررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلرؿَلرررارركٕرصررر رررر رر رررر‬ ‫ررررررورارت‬
‫ررررورًورءامٌ‬‫رررررلرٓ ردصر‪،‬ر‬
‫رررررحـضِارا‬ ‫تحـغرمسائَِارمرشننيرت‬
‫ررر ررر رررررررر رر‬

‫ررررررررُاشرر‬ ‫رررررربرررهيرَاراًي‬ ‫ر‪:‬ر{َي‬

‫رررير رَ‬ ‫رؾزرروخ‬ ‫َيثركولر‪ٝ‬كرررر‬ ‫ررررلرٓ ر ررر ر رر‬ ‫ررر ٔلرر رررررر ر رر ر ررررررر ررر‬
‫ًوَُةرا‪ٙ‬كيرحجسوٍ‪،‬رومنرُشٍرا‬ ‫ارممرتخوحِسرا‬
‫ررررررإلررًٕرزر ررررر ر رر‬ ‫رتَراًىفاز؛ر‬ ‫ةرا‪ٙ‬كيررر ٔبررركصررررررر‬ ‫ررررصترورتَررر ررر ر‬ ‫َيثرثوحِسراً‬‫ررررلرٓ ر ررر ر رر‬ ‫‪1‬رمتامرالكمَر‪:‬ر(ررورًرُررّ ِلصر رر رر ررر‬
‫زر‪ٝ‬كرِفرُشٍرا‬
‫ار‪ٟ‬كر‬ ‫الرجتر َـرَرُوررررِررِ‬ ‫رررْسركررًارًرررَ ُررُْكررفرَ رررَ ْ‬‫ررررر َمررَصر رِاثر رِرز‬ ‫رربر ْىررَزررَلررِم رَنرراررًر رسر َمراررِءر َمرار ًءررفرَبر ْدررَرصررَحرر ِتررَِررِم رَنرراًث‬ ‫اًسر َمرار َءرر ِتريرَار ًءر رَرو‬
‫رررر ر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َحر َـريرررًَرررَ ُررُُكررررْرالررْزررَطرررِفرَصراصررًا رَرو‬ ‫ونرررررِ‬‫رررررِا‪ٙ‬كر رٍَنرررِم رْنرركرَ ْدررَِ ُررُْكررًرَ َـرَرر ُررُْكررثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َذرَرَ َلر ُررُْكر رَرو‬ ‫رررجر ُررُُكرررررِ‬
‫ار ْؾر ُحرررُسور رَارز‬
‫رررر ٔلررمصررر‬ ‫ر‪،‬رفدسر ٔبرُاراب‬ ‫ونر رررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رمتررثرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬‫ررربهرْرُ ْ‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫رَررا رَرو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ار‪ٟ‬كرربررهر ْررساذ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫الرجتر َـرَوررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫رررْسركرارًررُكررفرَ رر ْ‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررر َمررَصراثر رِرز‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًسر َمرارءر َمرار ًءررفرَبر ْدررَرصررَحرر ِترَرم رَنرراًث‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رربر ْىررَزرلرم رَنرررر ر‬ ‫اًسر َمرار َءرر ِتريرَار ًءر رَرو‬ ‫رررر ر‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونررررا‪ٙ‬كيررر َحر َـريرررًَررُكرراررلررْزررَطررفرَصراصرا رَرو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رمتررثرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬ ‫رَرررًا رَرو‬
‫ررربهرْرُ ْ‬ ‫ربهرْررساذ‬
‫خحقررلررْنرر‬ ‫زطرُورا‪٢‬كسررر ر ر‬ ‫رررلرٔ ر ررر رررر‬ ‫احراًصسقرمنرا‬ ‫الرا‪٢‬كعصررروٕاردرصر رررر رر ررر‬ ‫رررروٕارىرزر رررر ر‬ ‫ذرابٓكَقررروار ٕإلررجياذر‬ ‫نرثفصرررر رر‬ ‫تَة؛رًحَانررر ٔبر رنرر َمر ررررر‬ ‫ررررصترورررررررررر‬ ‫رتنيرر‪ٛ‬كرثوحِسراً‬
‫زرفاميررر ررر ررر ر رر‬ ‫رررر رررررر رر ررر رررر ر رررررر‬
‫متِارابٍهنييرؾنراًرشك‪،‬روكصر ررر‬ ‫د‬
‫ر‬ ‫تـحاذتر‪ٝ‬ك‪،‬رو‬ ‫ررررررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫رررركرُ رْيرر َمر رْنررٍرَرْصررُسركرُُكررم رَنرر‬ ‫ر‪،‬روكالرثـاىل‪:‬ر{‬‫ونر ررررررر ررررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ا‪ٟ‬كررفرَبررّنررًرُرْؤرفرَى ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررارً َلر َمررَصررً ََر ُلروً رنررر ررُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫راًضر ْمر رَسر رَرو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررارلررْزررَطر رَروررخسررَرصرررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررراثر رَرو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررًرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَرِتُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَقرررر ر‬
‫راًسر َمر رَاو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ًمرهل‪،‬روكالرثـاىل‪:‬ر{و‬
‫ـحسروحسٍرإلرررِشر رر رررررر ررررر رَ‬ ‫ًرُرر رررر ررر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رررركرُ رْير ً َمر رِنرر‬ ‫ر‪،‬روكالرثـاىل‪:‬ر{‬ ‫ونر ررررررر ررررر‬ ‫ا‪ٟ‬كررفرَ ُلر رْيررربررفرَالرررثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫ونررر ررُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رر َمر رْنررًرُررَس ِجرّرُرصرراررلر ْمررَصررفرَ رَسر ََر ُلروً ر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رر ُررْخير ِصررُحرراررً َمر َِرّرترررَررم رَنرراررً َحر رّ ِير رَرو‬ ‫رتر رَرو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رخير ِصررُحرراررً َحر ريررم رَنرراررً َمر َِرّ رِ‬ ‫رر َمر رْنرر ُررْ‬‫رر رَرو‬ ‫ررارلرترْرَعر رَاز‬ ‫‪ٜ‬كرررر ر‬
‫راًسر ْمر َؽر رَرو‬ ‫ررارلررْزررِطررربررمر رْنررًرَ ْمررِ رُ‬ ‫اًسر َمراررِء رَرو‬
‫رر ر‬
‫وثرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ونرركرُ رْيرر َمر رْنرر ِتر ََرسٍر َمرَرى ر رُ‬ ‫ونر رر‪ٟ‬كركرُ رْيررربررفرَالرررثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررَزر رةرراررً َـررْصررِصرراررً َـرؼر رِميرر رَرسر ََر ُلروً ر رَ‬ ‫اًسر ْحرؽر ِ رَرو‬‫ررراثرررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫راًسر َمر رَاو‬ ‫رر رةرررر ر‬‫ونرركرُ رْيرر َمر رْنر رَرز‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونر رر‪ٟ‬كركرُ رْيررربررفرَالرررثرَرشرنرُصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونرر رَرسر ََر ُلروً ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررررْنررن ْيررُ ْمتررثرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رر َمر رْنررفهيرَارا‬ ‫ارلررْزررُطر رَرو‬
‫راًسر َمراررِءر َمرار ًءررفرَبرهرْ َحردرٌْرَاررر ِتررَرِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رربر ْىررَزر َلررًررُكررم رَنرررر ر‬ ‫ررارلررْزررَطر رَرو‬ ‫ررر رِاثر رَرو‬ ‫رررررمر رْنرر َذرَرَقرررر ر‬
‫راًسر َمر رَاو‬ ‫وكالرثـاىل‪:‬ر{رب‬ ‫رررر ررر ررررر‬ ‫ونر ر‪،‬‬ ‫ونر رر‪ٟ‬كركرُ رْيررفرَبررّنررجرُرْسر َحررُصر ر رَ‬ ‫ونرر رَرسر ََر ُلروً ر رَ‬ ‫رازَرررؿرََ َْرَرارررْنررن ْيررُ ْمتررثرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬ ‫رر رررُ‬
‫إلرجير رُ‬ ‫ررير رَرو‬
‫رجير رُ‬ ‫رشررٍء رَرو‬
‫رر ُُررَرورررُ ِ‬ ‫لكرررَ رْ‬ ‫رُ رِ ّ‬
‫رر َحر َـريرررَرترَرْ رَنيرراررًرْ َحر ْحرَرصٍْر رِنرر َحرر ررِاحز ًاررربررارر ٌهلررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ايسر رَرو‬ ‫َررررَورررِ رَ‬ ‫َرررررْرهنَارز ًار رَرورر َحر َـريرررَرًِر رَ‬
‫رارز‬ ‫رر َحر َـريرررَرذالرًِرراررب‬ ‫ونررربررمر رْنرر َحر َـريررراَررلررْزررَطرركرَرَصارز ًار رَرو‬ ‫رضمرركرَرْور ٌمررًرَ ْـرسً ر رَ‬ ‫را‪ٟ‬كرترَ رْيرررُ ْ‬ ‫ارَشررَرصرُرراررب‬
‫َرررار ٌهلرر َمر َؽررر ر‬ ‫ارَكر رَنررًررُكررربرررْنررثرُ ْير ِخر ُذروررر َ‬ ‫رهب َجرةر َمررررَ‬ ‫َحررسارَرئرَقرر َرر رَاثررررَرْ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫رر َمر رْنرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫اثرراررًرَ ّرِربرررَوارً َحر ْحر ِصر رَرو‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رهيسرٍُكرررِرِفرر رُرػرَ َمرر رِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ونررربررمر رْنررررَرْ‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كركرَََر ًالرر َمرارررثرَرشرنرُصر ر رَ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫رر َررْجير َـرَرُكرر ُذرَ َفرار َءرراررلررْزررِطررربررار ٌهلرر َمر َؽررر ر‬ ‫راًسرور َءر رَرو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رَةرراررً ُمر ررْض رَعررصر ررارر َراررر َذرؿرَار ٍُر رَروررٍرَىضررُفرررر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ونررربررمر رْنرررُرجيرِر رُ‬ ‫را‪ٟ‬كرترَ رْير رربرررْنرَرَُثررُ ْضمرررإلرررًرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫َمر َؽررر ررِ‬
‫ر‬
‫را‪ٟ‬كركرُ رْيررُرراَرثرُورارررجرُرْصرُرراَرىرَ ُررُْكررارررْنرررُن ْيررُ ْمترر‬
‫ر‬
‫ررارلررْزررِطررربرراررَ ٌهلرر َمر َؽررر ررِ‬
‫ر‬ ‫ونررربررمر رْنررًرَ ْحرسبرررراررًرْ َزرَرْرَقرررُرمثررًرُرِـرررَُس ٍُر رَرورر َمر رْنررٍرَرْصررُسركرُ ُررُْكرر ِمر رَنرررر ر‬
‫راًسر َمراررِء رَرو‬ ‫ررشررُن ر رَ‬
‫رمعرارررٌر ُ رْ ِ‬‫را‪ٟ‬كرر َرر‬ ‫را‪ٟ‬كرثرَ َـرررَاىلررر ررُ‬ ‫رراًصررََير رَخر ثر ُ رْررش ًاررترَرْ رَنيررًرَررَس رْير رَرزرر ْررََحر ِخررَِرربرراررَ ٌهلرر َمر َؽررر ررِ‬
‫ر‬
‫ٍُررْصررِسريرُررررّ ِ‬
‫رَظراررِذرِك رَنير )‪.‬‬
‫ررر‬
‫ررررارًًكررر‪299‬ر‪،‬رٌَض َخرؾحسرا‪٤‬كسنراًـحاذر‪.‬‬ ‫ابظَيرحسنرا‪٢‬ك‬ ‫اْكسًررِفراًصذرؿَلررر ٔبر ر رر رر ر ر‬ ‫ررررور ر رر رر رررر رررر‬ ‫ُيراًسر يةر‬ ‫رررر ٔلر ر رررر‬ ‫‪2‬رالارررهخعازر‬
‫‪174‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ٔلررًوَُةر‬
‫ررررر‬ ‫رمياهنمراب‬
‫رررارٕرر‬
‫ًنرًلديرمهنمر‬
‫ررررررور ررررر ررر‬‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫اكـنيرِفرررر ررر ررر‬
‫رتـغرمسائيراً‬ ‫رررورررر رر‬ ‫ارمؤمٌنيررر ٔلرهنمر‬
‫رررَكهرورررر ررر‬‫اًصتوتَةر‪-‬رر‪٢‬كار‬
‫ررررر ر‬
‫ررررصترورتَةر‪.‬‬‫رميانرابً‬ ‫نرٌسرررخّكَررورارا‬
‫رررإلرٕرر‬ ‫رإلرتـسررر ٔبر ررر‬
‫ٕار رررر‬
‫نراًىصميرِفررربرٓ ر رررر ررررر‬
‫َيثرنثريتر"رإلررر‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر رر‬ ‫ميراًخوحِسررر ٕاررىلرررزترورترَررةرررو ٔبرر ررررر رررر‬
‫ًوَُةرخاءرِفراًل‬ ‫نر"رثلسر ررررر ر رر‬‫ررربرٔ رررررر‬ ‫رر ر رررر‬
‫وكولراًضرررَخرت‬
‫رررًرخرلس ميرراثَر!رحيترإلر‬ ‫ررررررخلسر رر‬
‫ميرإلرا‬ ‫رررررصبرٓ ررر ررر رر ر‬
‫نرُورمضمونراً‬ ‫ازذرِفراًل‬ ‫رررروررررر‬ ‫ررربرٔنراً‬
‫رررررَِسرت‬
‫رررًخل‬
‫خياًفرِفرر‪ٛ‬كرسويرا‬
‫ررر رر ررر رر ر ر‬
‫ررررورررًُسررر‬
‫هناروزذثرمبضموهنار‬ ‫ررربرٔ رر ررررر رررررررر ررر ر‬
‫سامهئاروؿسذُار!رتيراْكقررر ٔبر رررررر ررر رر‬ ‫ررر رٔلر رررررر رررررر‬
‫كسامرراُتاروزذثرت‬ ‫ررربرٔنرا‬
‫ًفِمِاركاِصرت‬
‫ررررررررر‬
‫سِمرخمخَفنيرثلسر ررررر ر رر ررر رررر رر رر ررر رر رررر‬
‫ميراًخوحِسرمفهنمرمنرجيـهلركسمنيرومهنمر‬
‫ررر‬ ‫رررررٔبهفرر رررر رررر رررر‬ ‫ُيراًسر يةر‬ ‫ررررررررٔب ر رررر‬ ‫تربرٔ رر رررررر ر رر ر‬
‫سامهئار‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرَنسرؿَامءر‬
‫ًلكروَجرَر‪،‬روآكالفرِفرمثيرُشارذمارإلر‬ ‫ررررور ررر‬‫رررزرًسر‪،‬ر‬ ‫منرجيـهلرزالزةرومهنمرمنرجيـهلررررٔبزررررررر رررر‬
‫تـَرومهنمرمنرٍ‬ ‫ر رر رر ررر رررررر رررر رر رر‬
‫رررر ر‬
‫ساسَر‪.‬‬ ‫ٌضلةرتَرؿَلرا‪٥‬كاًفروإلرًحسغرؿَلررررٔب رر‬
‫ر رر رررررر ررر ررر ررر رررر ر ررر‬
‫ةرزالزة‪:‬رثوحِسررر‬ ‫كسامراًخوحِسرؾيسررر ٔبر ر رررر‬
‫ُيراًسر يررر ررر رررررر ر رر‬ ‫ررررر ٔبرر ررررررر ر رر رررر‬ ‫َخرماركَياٍرِفرررر رررر ررر رررر ر‬
‫هفسراًىذاةرتلوهلر‪:‬ر(‬ ‫رر ررر رررر‬
‫وكسرتنيراًضررر ررررررررررر‬
‫رررررررخلسرميررر رٔلهرور ررررر ر رر‬
‫اغراًخوحِسررر‬ ‫مثركالر‪...‬رروُشاراً‬
‫ررررر‪-‬ر رررر ررررررررر‬ ‫اًعفاث‪...‬ر‬
‫رررروررر ررر‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ررر ٔلررًوَُة‪،‬ر‬
‫ررررررور ر رر‬ ‫ثوحِسرا‬
‫رررررور ر رر‬‫اًررصترورتَة‪،‬ر‬
‫دصرسوزت؛ر‬
‫ررررر‬ ‫رررررصبرٓنررروربرٓ ر رر ر‬ ‫ررربرٔرور رر ر رررر‬
‫لرسوزترِفراًل‬ ‫ضحرر‪ٛ‬كرت‬ ‫هعوضراًىذاةرررورراًسر يرررة‪،‬ر‬
‫رررورًخررر ر ررر‬ ‫اءرمنر ر ر ر رررر ررر‬ ‫رررصررررر‬ ‫صفرابإلسر خل‬
‫ُؾر ر ررر ر‬
‫هؼصرزَحمر‪ٝ‬كررر ٕار ررر ر ررر رررررر رررر ر‬
‫رَلركوهلرُشارا‪٢‬كحنيرًلوهلررر‬ ‫رررررر‪1‬ررفرار ر ررر ر رر‬ ‫ررررمضرمتر ٌٍكررررؿىلررررٔبهرور ررررر ر رر ررررر‬
‫اغراًخوحِسراًثالزة‪).‬ر‬ ‫رنررالكررررمهنامر‬‫فر ٕار ر‬
‫ررروررررر رررررر ر رر‬
‫ارتلسمراًخوحِسررَكمالرتيرَكهوار‬ ‫ررربرٔ ررر ر ررررر ر ررررر‬
‫نرمرشيكراًـصةر‪٠‬كرًؤمٌ‬ ‫هعيررر ٕار ررررر ر‬
‫رَلراًلولرت‬ ‫رررررررر ر ر‬ ‫رر ررر ررر ر ر‬
‫اًساتقرحصصسر‪.‬رؿَََ‬
‫ًنيرتحـغررر ٔبرحرزراءٍ‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫ملررصر ررررر‬

‫ررررارًًكررر‪2:2‬ر‪،‬رٌَض َخرؾحسرا‪٤‬كسنراًـحاذر‪.‬‬ ‫اْكسًررِفراًصذرؿَلررر ٔبر ر رر رر ر ر‬

‫ابظَيرحسنرا‪٢‬ك‬ ‫ُيراًسر يةر‬
‫ررررور ر رر رر رررر رررر‬ ‫‪1‬رالارررهخعازر‬
‫رررر ٔلر ر رررر‬
‫‪175‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفراًصذرؿَلرمنرسمعر ٔبنرا ٔلهخِاءرتـثوارمنر ٔبخيرثوحِسرا ٔلًوَُةرو‪٠‬كرًحـثوارمنر ٔبخيرثوحِسر‬

‫اًصتوتَةر‪ .1‬ر‬
‫ارمؤمٌنيررر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورررر ررر‬ ‫رررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬ ‫ررررارهيار‬
‫هفوشرنثريرمنرظَحةراًـ‪١‬كرِفرسم‬
‫خلصترِفرررر ر رررر ررر رر رررررررر رر‬ ‫وررر ررررررر ررررر‬
‫ًـيراًـلِسترا‪٢‬كسرررر ررر‬
‫ررربرٔهنمرَكهوارملصًنيرابًصتوتَةرتالراس خثٌاءروإلرثفعَير‪،‬روكسرتٌُارىفرظولر‬ ‫اًـاكيرمهنمرًلولرت‬
‫ررررررورررررر ررر ررررر ر‬ ‫ابًررصترورتَةر!ر‬
‫رررررررر ر‬
‫رُشاراًفِمروالاؾخلاذر‪.‬‬ ‫اًصساٌكردعربرٔرر رررررررررر‬ ‫رر ر رر رر ر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررر ٕاررَلررررٔبر ررررر‬ ‫ررررٔبكرورارممر‬ ‫ررروراررر ٕار رر رر‬
‫رإلرٗكؾوتر‬ ‫ررر رٔلهخِاءر‪٠‬كر‬
‫ررررررررًرحـث‬ ‫رررررٔبنرا‬ ‫ررر رٔلررررررررر ر ررررر رررررر ررر‬
‫فِامرا‪٢‬كلَوظةرؾيسراًحـغرسمعِمر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرمنرا‬ ‫رر ر ررر‬
‫نرتـثةراًصسيرررَكرهتررر‬ ‫ررررربرٔ ررررررررر ر ر‬ ‫رررصبرٓنرررورراًسر يةرت‬ ‫ررراًل‬ ‫ررررٔبر ررررر رر ررر ررر‬
‫ًضار‪،‬رحِرركسركصزر‬ ‫ثـاَلرإلررر ٕاررَلرررزترورررررررررر ررررررر رر ر‬
‫تُذَر!روُشارفِمرذاظىءر‬ ‫ررر رر‬
‫ًوَُةروُوررررٔب رؾؼمِار‬
‫ررررر‬ ‫رررررر رٔلر ررررررر‬ ‫ثوحِسر‪ٝ‬كرثـاَلرخامؽرً‬
‫رررررور ر رر رر ررررر رر‬ ‫تَانرثوحِسٍر‪،‬ر‬ ‫رَلر‪ٝ‬كرثـاَلرررورررر ررر ر رر‬ ‫رمنررررٔب ر رررر ررررررر‬
‫خيرذؾوتراًياشررر ٕار رر ررررر‬
‫رمارمعيررر‬
‫انر!رفِورررارٕررر ر‬ ‫ررررزير رررررر‬ ‫رررررر ٔلر ررررر ر رر رر ررر ررر رررر‬
‫نراًخوحِسرلكَرشءرإلرًخجرز ٔبرررِفرا‪٢‬ك‬ ‫اًعفاثررروراًررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫رررروررر ررر‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرا‬ ‫رر ر‬
‫ررر ٕار ررر ررررر رررر ررررر ر ررر ررررررر‬
‫رَلرا‪٥‬كاًفاثراًيترًلـونرفهيار‪،‬روكسررر‬ ‫ارًسؾونررر ٔبركرورارممر‬ ‫ررررررَكهرورررر رر ر‬ ‫ررر ٔلرهخِاءر‬ ‫رررررررر ٔبرنرا‬ ‫ملدولررر ٔبر ررر ررررررررر‬
‫ورمصذوذر‪،‬روكسرؿَميار‬ ‫ررر ر‬
‫ارمرشننيرِفررررٔبهرور ررررر ر رر رر ررررررررررر ررر‬
‫اغراًخوحِسرلكِارمؽرثفاوثرفهيار‬
‫ررر‬ ‫نرا‪٢‬كرشننيرررَكهرورررر رر رر‬ ‫يةرؿَلررر ٔبر رررر رر‬ ‫راسرررر ر رر ررررررررررر‬
‫خلصثرلكمةرؿَامءراًسرررررر‬
‫اغراًخوحِسرًـسرررارٕرررر ر ررررر‬
‫رميارتش‪ٛ‬كراًلسمر‬
‫ررر‬ ‫هوغرمنررررٔبهرور ررررر ر رر رررر‬ ‫رررررابررر رر رر رر ر رررر‬
‫ٌَسانرِفرحزءرمنر ر رررر‬ ‫رررررترافِمر‬ ‫ُسسرمـِنرررارركٕرصرررازضمررر ٔبروراؿ‬
‫ورًرر ر رررر‬
‫ررررر ٔلر ررر ر ررر ر ر‬
‫هنارحميرآكالفررر‬ ‫تَةرذاظةر‪،‬ر‬ ‫ررررصتروررررر رر‬ ‫هوزذرتـغررر ٔبركرور ررررررررر رررر رررر رررر رر ررر‬
‫الراًـَامءرِفرنفصرتـغراًىفصترِفراً‬ ‫ررررر ر رررررر‬ ‫رررررورًـَيا‬ ‫ٔبررتسار‪،‬ر‬
‫واًلَطر‪ .‬ر‬
‫ر‬
‫را‪ٙ‬كيررر َحرر راحرر‬ ‫ررررَىلرررررِ‬ ‫ررر ُمر َحرمرررُسر{ا‬ ‫ررر رْير‪:‬ررر ِتررَلَرْ ِحر رَ‬
‫رمر رَرَي‬ ‫كالرجنرنثرير‪2‬رزَحَر‪ٝ‬كرثـاَلر‪:‬ر‪-‬ر رَ(ورر َمر ْـررَىنرركرَرْوررِرِهل‪:‬ر{رب‬
‫ررررًرَرْمررحرَرَصر ررب‬
‫ر‬
‫ونرررَرمثررارررَ ٌهلرركرَرْرُرير ٍُرررَرَرْكركرَار رَلرترَ ْـرررَس ٍُرررِفرْصر َؾررْور رُنر رًِ َمرَرَرِئرَ‪:‬رررِ‬ ‫ررررَرِ رَ‪ٛ‬كررربررهرَرررربُرر ْىر رَىرَصررربرررْنررٍرَ رُى ر رَ‬
‫‪.‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر ُحروررِذ رَ ِرزررترّرَِ‬
‫]رو‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫‪:‬ر[ِفر‬ ‫ار ْجررَصاررُِ َميرررِرِفر رَ ِرزررترّرَِ ررب‬
‫ررر رْيرررررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬

‫تَةر‪،‬رونش‪ٛ‬كرمنرًلولرتلوهلرمنررؿامةرمنرًخخٌونرُشاراًلولر‬
‫ررررصتروررررررررر ر ررر رررر ر رررر ر ررر‬ ‫ررر ٔلرهخِاءر‪٠‬كرًحـث‬
‫رررررررررررروررررر ر رر رر ر‬
‫ارًخعحَحرِشكراً‬ ‫ررر ٔبرنرا‬
‫َخرؾحسرا‪٤‬كسنراًـحاذراًحسزرحفؼَر‪ٝ‬كررِفرسمعَر‬ ‫‪1‬رر ر رررررر‬
‫ُورمٌاكضةرررررٌَضررر رررر ررر ر ر رررررررررررر ررر رر ررر ررر ررر‬
‫‪.‬ر‬
‫ررر‪ُ996‬ؼ)‪ .‬ر‬ ‫رررر ٕار رررر ررر رر ر ررر رررر ررررر ر ررررر ر رر ررر رر رر رررررر ر‬
‫رسامؾَيرجنرمعصرجنرنثريراًلصشراًحرصيرمثراٗكمضلير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪2‬ر ٔبرر ررررر‬
‫توراًفساءر‬
‫‪176‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫راًضر رِسرررًَسرِترارررإلرر‬ ‫رروِررارًرْ ُمر َـراهررَرَرسرِتررر ر‬ ‫ر‬

‫َ‬ ‫اراًعر ْلر ََرر رِانر رَرورررْاًرر رُى ْفر ِصرراررًرْ َلررََِرغر‬ ‫ارَحررَهلرررُرؿرَرَىلرر َُر رَرشررررر ر‬ ‫{ر َمرارررؿرَرَِ ْمر رُتررًرررَرُرُْكررِم رْنررارر َررٍهلرركرَرْ ِريريرر‪1‬رررَور َمررر َررَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رررررْنرر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررًِرَرشراررركرَارل‪:‬ر{رب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررهرَرررُر َمرى رَرررربرررْزتر َ َـرمارئرَةر رَرسريرَةررِرِفرر ُمرَرىَ رَ‬
‫؛رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر رِ رَ‪ٛ‬كررربررهرَرررُرًر ُ َلرارل‪:‬را‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫؛رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪ٜ‬كر‬ ‫ررررُظروررُلر ُمرسررِثرَِررِرِفرراررً ُمر رِ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَ َجترررُربر ٍُر‬
‫ر‬
‫رررر ِرّررَِبرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررً َْرَرفرَ َلرارل ررارر ْجررَصارُ ُمير رَ‬
‫‪:‬ر{ز‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫راًصر ِرّةررررا‪ٙ‬كيرررًر َرْسر ُؾرورا‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ررظرَرَ رَةرررِم رْنررارر ْجررَصاررُِ َميرررَذرًِررًَالررؿرَىلر رُرورر ُحرورذررر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررَكرهرَرُر رَ‬ ‫‪ٜ‬كر رَرو‬ ‫را‪ٟ‬كرراررًرْ ُمررْ رَ‬‫برٓ رًَت ٍُررر ررُ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َررررؿرَررَس ُمرِررارَرر‬‫را‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫‪:‬راٗكرًَِر ُيررؿرَىلر رُرورر ُحرورذٍر ُحرررُس روجرر َُرشٍررالصر ََرارءراررً ُمر ررَضار َُرررَرسترترَ ْـرررَسرؿرَررَسمِر رَ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر رِيرررر ر‬ ‫َتر ررب‬ ‫يرحيررِيير رَروررًرُرِمر رُ‬ ‫رررِا‪ٙ‬ك رر ُررْ‬
‫رَتررُس رْجرر ِتريرَرْف رِسرِررارَررفرَرَالرترُسررررًرَِررارَرررِم رْنرر‬ ‫ر؛رلرهنرَارررًرَ ْمرررَرْ‬ ‫رُضر رَوزررترًرررِ ر‬ ‫َرررر َُر رَشاررررَذرًَِر رٌيرؿرَرَىلر رُرورر ُحروررِذراررًرْرَفاررِؿ رِيرراررًرْ ُمر ْرر َخر رِازررر رَ رُ‬ ‫ترَ ْـرررَس رُرورر ُحروررِذُر رَ‬
‫را‪.‬رو‬
‫ًمرررَرهلرر‪.‬رُررفرَرِـ ْيرررَسررَرِ رَ‪ٛ‬كرركرَار رَلراررًرْ ُمر َحرر راحررر‪-‬ررَور ُُررَرورر‬ ‫رِشر رَ‬ ‫رررررَىلرر رِؾ َحرار َذررِثرَِ رَرورر ْحرررَس ٍُرررَرإلرر رَ رِ‬ ‫ررر ْذر ُؾرورا‬ ‫را‪ٙ‬كيررب‬ ‫راًصر رةرررررِ‬ ‫ر‬ ‫َررر ُُررَرورررر‬ ‫رارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ُمر رِوخرر رٍسرربرررْور َخرررَسُر‬
‫ر‬
‫ررررَرِ رَ‪ٛ‬كررربرررِرّينررربرررُوررََترر‬ ‫اًسر ّرِس رير رَرورركرَرْرُرير رَروررار رِح رٍس رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫راقر رَرورررر ر‬ ‫ُرر ُمر َحرمرررُسر ْجر رُنررارررَْسرَررَ‬ ‫ررو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ِتر ررركرَار رَلركرَذرَار َذرتر‬ ‫ررررررَانرربرر ْحررِيير رَروررربرِمر رُ‬ ‫اًيرررر ْمررُصروررُ ‪:-‬ر{رب‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ررررِابرً َـررْف ِورر َؾر رِنررررالرٓ َدر ِصررفرَالررًرُ ْلرذرَ رُي‪.‬رررفرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرر َمر ْـررَىنرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رررًرْ َلر ْذر رَيرفرَبرٓ ُمررُصرر ِتر َلر ْذر رِيررربرر َحر رِسرِ َطمرارررفرَ ُِر ْلرذرَ رُي رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫راسر َخر َحرلرارا‬ ‫رِابرررًصر ُخرَرَرْ رِنيرركرَ رِسرررْ‬
‫رررَإلرررِرِفرر‬ ‫ررر ًِر َمراررركرَار َلررارر ْجررَصار ُِر ُمير رَرو‬ ‫ا؛رلرهرَرررُرًرَُرْ رَسرر َحررَوررًااب‬ ‫ررررَزارذرررَر َُر َشرررررِ‬ ‫ا‪ٟ‬كررربرر ْؿررَ ُ‪١‬كر‪-‬ربرهرَرررُر َمراررب‬ ‫اًؼرار ُِررُصرر‪-‬ررَور ررُ‬ ‫ررررر ر‬ ‫‪.‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررْاإلر ْحر َِرار ِءر رَروررررْاإلر َمرارثرَرِة‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫وضمررربررهرَرررُر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ًررًرُ ر ُ‬ ‫ررر ُمر رَاكرجررَرَصرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررً َمر َلرار َمررؾيرَار ًذر رَ‬
‫ارو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رؾيرررًيرَ ْفر رِسرَر َُر رَرشرارا‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررَزارذرررربَرر رنررًر َ ّسر ر‬ ‫رررارهر َمراررب‬ ‫راًعرا ِهرؽر ِ رَ‬
‫‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫؛رلرهرَرررُركرَرْرُريرر َمرا ِهرؽر ٍ ًرُور ُحرور ِذرررر ر‬ ‫َمر ْـريرَار ٍُر رررِ‬
‫ررر َمرارررؿرَرَِ ْمر رُتررًرررَرُرُْكررِم رْنررارر َررٍهلرر‬ ‫‪،‬رْكررارر ْكرذرَررَسىررر ِتررَِررِفرْصر َؾررْور رُنرررِرِفرركرَرْورِرِهل‪:‬ر{‬ ‫َتر رررَرَ‬ ‫يرحير ِرّيير رَروررًر ُ ِمررر رُ‬ ‫را‪ٙ‬كر رررُ َ‬ ‫ارًرْ َفرار ِؿر ُيرر ِررَر‪ٙ‬كرِ رَ‪ٛ‬كر رَرورربرهرَرررُر ُُررَرورررر ِ‬
‫ر‬
‫رشررِقررفرَبر رِثررررِرهبرَاررر‬ ‫ررر رًضر ْمر رِسرررِم رَنرراررًرْ َمر رْ ِ‬ ‫را‪ٟ‬كررًر َبررِِتر رِراب‬ ‫َرررفرَار رنررر ررَ‬ ‫رررر َؾرىررر َُر رِشرٍِراررًرْ ُمر رَاكرجررَرَصرترر‪:‬ر{‬ ‫رررررًِِرَ َشراررركرَار َلرررَرهلررراُرر ْجررَصاررُِ ُميررًرَمرارا رذ‬ ‫كرَرْ ِريري رَرو‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫َترر ُُررَرورر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫يرحيررِيير رَروررًرُمر رُ‬ ‫َتررفرَرا‪ٙ‬ك رر ُررْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ي]رَتررِيير رَروررثرُمر رُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رتررررا‪ٙ‬ك ررر ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رمرر[رب‬
‫رررهرْ رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررَ ارررن ْير رَترررْكررثرَسرؾيررم رْنرربررهر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ررر رْير‪:‬را‬ ‫رِم رَنرراررًرْ َمر ْلر ِصر رِةر ررب‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫راًضر ْمر رُسررثرَ ْحرررُس ررورلكررًر َرْور ٍمررم رَنرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رصررُفرررِرِفرراررًرُور ُحرورذررِرِفرر َذرَ رِقرر رَوارثَ رَروررجرَرْسرز ِريررنرَوارن ِحرَ رَرورر َحررَصَكرثَرفرَِرَشٍررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رررِا‪ٙ‬كيرررًر َ َخر رَ ر‬
‫رجعررَزر ٍُر رَروررارهرْرِل رَعرارؿرَ َُر رَ‬
‫ررربرهرَرررُر‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫َتررفرَبر رِثررررِرهبرَاررررِم رَنرراررًرْ َمر ْلر ِصر رِةر‪.‬رررفرََرَمرارررؿرَرِ َ‪١‬كرر رَ ْ‬ ‫رَتررِيير رَروررثرُرِمر رُ‬ ‫ررر َؾر َْر رَترررُ ْ‬ ‫رشررِقر‪،‬رررفرَاررْنرررُن ْير رَترراررًرَِررارًرررَرَْكررا رذ‬ ‫ارًرْ َمر رْ ِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫ررركار َمر رْتررؿرََ َْرَراررً ُحرجرة‪)..‬ر‪2‬روِفر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر ْدر ِصررَشررفالررًرَ َخرلك ُمر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررً َمرلار ِمررررُرِرهب رَتررربرر رْير‪:‬ررب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رَإلررًرَرْل رِسرُزررؿرَرَىلرراررً ُمراكجررَرَصتررِرِفرر َُرشارا‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رررصرارررًرُرر ر ررر رر ررررررر‬
‫خـجةرمنردفاءٍرؿَلررر‬ ‫ررر رٔل ر ررر ررر ر ر ررر ررررر رررر ر ررر‬
‫ذٌكرؿَلرتعالنرسمعراًلومرتعالانرػاُ‬ ‫جنرنثريرزَحَر‪ٝ‬كرمنرا‬
‫الكمرر رررر ررر ررر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫ُيراًـ‪١‬كر‪.‬‬ ‫مثاهلمرمنررررٔب ر ررررر‬ ‫رٔبررررررر‬

‫‪1‬رسوزتراًلعطر‪8:‬ر‪ .‬ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر رررر رر رررر رررررر ررر رر رر ررر رر ر رر ر‬
‫نراًـؼمير‪،‬رإلجنرنثرير‪،‬رتخحلِقرساسمرجنرمحمسرسالمةر‪.‬‬ ‫‪2‬رررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫‪177‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ُحروررِذر‬‫]رو‬
‫‪:‬ر[ِفر رُ‬ ‫ررر رْيرررررِ‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َحرر راحررارر ْجررَصاررُِ َميرررِرِفر رَ ِرزررتر ّرَِ ررب‬ ‫ررررَىلرررررِ‬ ‫ررر ُمر َحرمرررُسر{ا‬ ‫ررر رْير‪:‬ررر ِتر َلرَرْ ِحر رَ‬
‫رمر رَرَي‬ ‫رررًرَ ْمررحرَرَصر ررب‬
‫ررر‪-‬ر({رب‬ ‫رَلركوهلر‪:‬‬‫فرار رهؼصررر ٕار ررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫تُذَر؟!روِفركوهلرزَحَر‬
‫ررر‬ ‫رررررورررررر رررر ررر ر ررر‬ ‫ررررٌر ُ ر رر ررر ر ررر ررررر‬
‫رضمرِفروحوذر‪ٝ‬كرثـاَلروزت‬ ‫رررٍر رمنصورر‬ ‫جنرنثريرُشارِفررر ٔبرنرا‬
‫تـسركولرررر رررر ررر ررر‬ ‫ررر ٔبررر ررر ر‬ ‫رَ ِزتر ّرَِ)رر‬
‫هفوسِمرمنررر‬
‫خَلنرررر ر ررررر‬ ‫ٍنرًوحوذر‪ٝ‬كرثـاَلر‪،‬روإلرذذيرررًرررر‬
‫ارمٌىرصر ررر ر ر ررر ررررر ررررر ررر ر‬ ‫هنمر‪٠‬كرٍىروهروررررر‬ ‫ررراكرجصرررور رٍزمعررر ٔبر رررررر‬ ‫‪ٝ‬كرزذرؿَلرمنرٍ‬
‫رررررر ررر‬
‫رررررؾهنمر‬ ‫ررررر ٔبر ر ررر ررررر‬
‫ذربانر‪ٝ‬كرثـاَلرتَ‬ ‫رررر ٕاررإلرمار‬ ‫هفوسِمر‬ ‫رررررررر رٔل رررر ررر ررررررررر ر رررر رر ررر رررررر‬
‫نراًؼاُصرًيارملاإلُتمروإلرسخِيرًيارٗكرور راذيرررر ر‬ ‫وحوذٍرُيار‬ ‫رر‬
‫هَرًـصفررر ٔبرهنمر‬
‫ررر‬ ‫ررررربرٔررررر ر‬ ‫حسرؿَلرر‪ٛ‬كرررورٍصذٍرت‬ ‫ار‪،‬رفالرحيخجررر ٔبر ر ررر ررر‬ ‫رررورررررر رر رر‬ ‫ررررثرَلٌ‬
‫َيثرتـسمار‬ ‫رررلرٓ ر رررر‬ ‫رمنررر ٔبر ررر رر ر رر رررر‬
‫هنمرخاحسٍنرتخ‪ٜ‬كرا‬
‫نرِفرمسازر‬
‫رررر‬ ‫رررررلرٓ رر ررر‬ ‫رإلر‪ٝ‬كروُورمنررررٔبظَـيارؿَََر‪،‬ر‬
‫رررررررررررررورًىرٌيارا‬ ‫رررررررر ٕار رر رررر ررر‬ ‫نرُشارقَةرإلرًـَمَر‬ ‫رررر رٔل ررر ررررر رر‬ ‫دِلٌنيرتوحوذر‪ٝ‬كر!ر‬ ‫رمسررررر ررر ر ر ررر‬
‫رررومويسرؿَََراًسالمر‬ ‫اُميرؿَََراًسالمرررررهفسَر‬ ‫ررررررررررورٕاجرصررر ررررررررر ر‬ ‫ًخَراًيتركاًِار‪،‬ر‬ ‫رررررروررررررر‬ ‫اًححررؾنرصر رررررر رر ر ر‬
‫هبخَراًيترظصهحارومل‬ ‫ررر ر ررر رر‬
‫ارؿا‪٢‬كنيرمبارِفرذاذيررررٔبر ررر ررر ررر ررررررر‬
‫ؿساءضمرمنرُشاراًَلنيررر‬ ‫هباثرمنرنفصترسماهنمر‪٠‬كرٍىروهرورررررر ررررر رررر ر‬ ‫حِامنروزذثرهلمرث‪ٜ‬كراًضر رر ررر رررر رررررر رررررر‬ ‫رر ررررر رررررر رررر‬
‫ررررميريـِمرؿَمِمر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ررررررروراررر ٔبرور‪٠‬كرًـَم‬
‫ررررررررورار‪٠‬كر‬ ‫رررررر ٔبرررررررررررررر‬
‫ؿَميار‪،‬رومؽرهوهنمرؿَم‬ ‫ؿَمِمرهبارنامر‬ ‫نرٍىونر‪ٝ‬كرثـاَلررر ٔبررررررر‬ ‫ررررر ٕاررإلررر ٔبر ررر ر ر رر ررررر‬ ‫‪،‬رررارٌَِمر‬
‫منراًصذرؿَلرص هباُتمرومساٍصُتمرفهيارحيترثفصػرجحِتمر‪.‬رفََـليراًـاكيرمثيرُشاروإلرٍاكجصر‪ .‬ر‬
‫ررظرَرَ رَةرررِم رْنر ررارر ْجررَصاررُِ َميرررَذرًِررًَالررؿرَرَىلر رُرورر ُحروررِذرررر‬
‫راًصر رِ ّةرر‬ ‫ررررَكرهرَرُر رَ‬
‫‪ٜ‬كر رَرو‬ ‫را‪ٟ‬كرراررًرْ ُمررْ رَ‬
‫ررررْنرربر ٓررًَت ٍُررر ررُ‬ ‫ررر‪-‬ر({رب‬ ‫ورار رهؼصررر ٕار ررر ر ررر ررر‬
‫رَلركوهلرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬‬
‫ورمضىاكرِفروحوذر‪ٝ‬كررثـاَلر‪،‬ر‬ ‫نراًاكفصرَكنرمٌىرصراررر ٔبر ررر ر ر رر ررر ر ررر‬ ‫ٕررررربرٔ رررر رر رر ر رررر‬ ‫رررإلررمامرت‬ ‫دصرمنرا‬ ‫)رثرصحيررربرٓ ر ررر‬ ‫رررًرَ َْررَِ ررر ر‬ ‫رر ِا‪ٙ‬كريرررًر َرْسر ُؾرورا‬
‫ر‬
‫ررررإلرركٕرصرازر‬
‫ررر‬ ‫ررررررربرٔر ررر‬
‫ٍنرُشارا‬ ‫ررررصترورتَةر!رف‬ ‫ررررصرًنيرابً‬ ‫رررَكهرورارمل‬ ‫اًخىشًةر‪.‬رفالرًلالررر ٕاررهنمر‬
‫اغراًىفصرررورررر ر رر ررررر ررررر‬ ‫ِصخررر ٔبهرور رررر رر‬ ‫وُشارمنررر ٔبر ر‬ ‫رر رررر‬
‫ٍنرإلرًيرصمروإلررررٌسررر رر ررر ررررر رر رر رررر ررر ررررررر ررررررررر‬
‫خثِنر؟!رمثر‪،‬رُيردفيرمثيرُشارا‪٢‬كخفقرؿَََرؾيسررر‬ ‫ررررربرٔدرصر رر رررر ر رررر‬ ‫هوانرؾيسرا‪٢‬كخ‬ ‫رررررار ررررر‬ ‫ا‪ٙ‬كيرظازرك‬ ‫ر ر رر‬
‫تَةر؟!ر‬
‫ررر‬ ‫ررررصتروررررر‬ ‫هَر‪٠‬كرًيىصررر ٔبر رحسراً‬
‫رررر‪-‬رؿىلرحسرسمعِمر‪-‬رؿَلرمثيرجنرنثريرزَحَر‪ٝ‬كروكريٍرمنرهورررررررر ر‬ ‫ُيراًسر يةر‬ ‫ٔبر ر رررر‬
‫تَةر!رُيرسىتررراررجٕرصررراُميرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررصتروررررررر ر رر ر ر‬ ‫ررر رٔلر ررررر‬
‫ًوَُةرإلررر ٕاررَلراً‬ ‫ررر ٕاررَلرا‬ ‫ٌ٘كؾوتر‬ ‫حـثونر ر رر‬ ‫ررر رٔلهخِاءر‬
‫ررررررًرررر ر‬ ‫رررر ٔبرنرا‬
‫وؿَلرحسرسمعِمر‬ ‫رر رر ر ررر‬
‫ذٌكراًؼاُصترحيتررر ٔبرر ررر ر ررررررر‬
‫كغرمضجـَروفٌسررر‬ ‫رررروار رٔل ر رررر ررر ررر ر‬ ‫رررر ٔبر رر ررر ررر ر ررررررر‬
‫مرخاذهلرابْكجةراًلاظـةر‬ ‫ررررررصترورتَةر‬ ‫رررررررررٍر رمنصورراً‬ ‫اًسالمرؿَلراذؿاءرا‬ ‫رر ر رررر‬
‫ص هبخَر؟! ر‬
‫ا؛رلهرَرررُر‬ ‫ا‪ٟ‬كررربرر ْؿررَ ُ‪١‬كر‪-‬رربهرَرررُر َمراررب‬
‫ررررَزارذرررَر َُر رَرشرررررِ ر‬ ‫اًؼراررُِرُصرر‪-‬ررَور ررُ‬ ‫رَلركوهلررزَحَر‪ٝ‬كرر‪-:‬ر رَ(ورررر ر‬ ‫ررر‪-‬ر ٕار ررر ر‬ ‫زَحمر‪ٝ‬كررررٔبرًضار‬ ‫مثراهؼصر‪-‬ر ر ر رر‬
‫ررررَزارذرررربَرر رنررًر َررّس رؾيررررًِيرَ ْفر رِسررَِر‬ ‫رررارهر َمراررب‬
‫‪.‬رو‬ ‫؛رلرهرَرررُركرَرْرُريرر َمرا ِهرؽرٍر ًِررُور ُحرور ِذرررر ر‬
‫راًعرا ِهرؽر ِ رَ‬ ‫ررر ًِر َمراررركرَار َلررارر ْجررَصار ُِر ُمير رَرورررَإلرررِرِفرر َمر ْـريرَار ٍُر رررِ‬
‫ًرَُرْ رَسرر َحررَوررًااب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫‪178‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررٍر ر ررررر رر‬

‫منصورركرير‬ ‫رنرَكنرا‬ ‫رررر ٕار رر ر‬
‫َتر‪)،‬رف‬ ‫يرحير ِرّيير رَروررًرُرِمر رُ‬
‫را‪ٙ‬ك رررُ َ‬ ‫وضمررربررهرَررراُررًرْ َفراررِؿ ُيرر ِررَر‪ٙ‬كرِ رَ‪ٛ‬كر رَرورربرهرَرررُر ُُررَرورررررِ‬ ‫ًررًر ُ ررِ ُ‬
‫ررو‬ ‫رررًرْ َمر َلرار َمرر رِؾيرَارذر رَ‬
‫ًررر ُمر رَاكرجررَرَصرتر رَ‬
‫رارو‬ ‫َُر َشرارا‬
‫رررررررشر ررر ررر رررر رررررر رر رررررر‬
‫ًمرفةرث‪ٜ‬كراًعفةراًيترإلرثًدليررر‬ ‫اذرًيفسَراًد‬ ‫ررر ٔبرزررررررر‬ ‫رررر ٕاررإلررر ٔبرهَر‬ ‫ررر ٔبر رر ررررر ررر ررر‬
‫ير‪ٝ‬كرثـاَلرآكاًقر‪،‬ر‬ ‫هؽرًوحوذراًعرارهؽر‬
‫مراررررر ر ر ررررر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررصرتَةر‪.‬‬ ‫جبسَيثراًـ‬ ‫ررررررر ٔبر ر رر‬ ‫تَةر‪،‬روإلرخياًفرِفرر‪ٛ‬كرؿاكيرًفِمر‬
‫ررررصترورررررررر رر ررر رر ررر ررررر‬ ‫‪٥‬كَوقر!رؾياذاروماكجصتر!رفِورُياراذ رؾيراً‬
‫رررررررهفسَر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕاررػِاز‬ ‫تَةروحاولرخاُسار‬
‫ررررصتروررررررررر رر ررر‬ ‫رررٍر ر ررررررر رر ررر‬
‫منصورراذؾيرظفاثراً‬ ‫رررر ٔبرنرا‬ ‫ِبرحامترر‪1‬رزَحَر‪ٝ‬كرررملصزار‬ ‫وكالر رجنررر ٔبر رر رر‬ ‫ررر‬
‫رررررررر ٔبرسررررحاظ‪،‬ررر‬ ‫رجنرظَحة‪،‬رزيار‬ ‫رَحراررٍذرر رر رر‬ ‫ررررْزرؿرَرَةررررر َررْ‬
‫رزيارمعررُصروررر ْجر رُنرر َرر‬ ‫ورس‬
‫رررترُ رُ‬ ‫زابرظَحارًـحاذتراًياشرهلرر‪:‬ر‪-‬ر(‪1888‬ر‪-‬ر َحرسرزرَيرَاررب‬
‫رررًرَرْمررٍرَ رُى رْنرركرَ ْدر رَيررَرِ رَ‪ٛ‬كرر َذر َذر رَير‬ ‫‪،‬رو‬‫‪ٜ‬كر رَ‬ ‫رررررار ِزر‪-‬رفرَبر ْذر َذرَرُور ٍُررؿرَرَىلرراررًرْ َمررِ رِ‬ ‫ررر ْجررَصاررُِ َمير‪-‬رًرَ ْـررِِنرررِم رَنرراًي‬ ‫ررررب ْدررَرصر ُحرورارا‬ ‫‪:‬رو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ؾنراًسسيررركرَار رَل‬
‫ر رررر ر ر‬
‫ر‬
‫رررررَانربرٓ ُذررُرشرر‬‫ِتر‪،‬ررب‬ ‫ُرررررَانرربرر رْحررِيير رَروررربرِمر رُ‬
‫َتر‪.‬ررركرَار رَلرهرُ ْمررُصرورذرر‪:‬ررب‬ ‫يرحيررِيير رَروررًرُرِمر رُ‬ ‫را‪ٙ‬ك رر ُررْ‬ ‫ررر ِرّررَِبرررررِ‬
‫‪:‬رز‬‫ررتر رَمر؟ررركرَار رَل رَ‬ ‫ُرركرَار رَل‪:‬ررر َمر رْنر رَرز‬ ‫ؿرََرَ َْررَِ‪،‬رررفرَ رَلكر َمرَر رَ‬
‫ررو‬
‫ررر َحررىتررارررَ ارررُررََررَ رُىوراررررِم رَنرراررًرْ ُجرورغرِ‪،‬ررب‬
‫ررر رْظر َـر ْمر رُترراررزرْيرَرْ رِنيرر‬ ‫رررإلرررٌر ُ رْرسررَلرْورا‪،‬ر‬ ‫ارو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫رررفرَالرررًرُرْعر َـر ُمرور‬ ‫ربرْزترَ َـررَةرهرَرَف ٍصر‪،‬رررفرَبررْذ ِذرَرُِرُ ْمررتر َُرْذرًا‪،‬ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ًررجرَرْسر َِرر رًَعررررِارِفرر ُمرَر ِىرَرؿرَرَىلررربرررْنررًر َ ْفر َـر َيرر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررحرَرَصر َنر رُترررراإلرزرْيرَرْ رِنير‪،‬رررفرَ َمر رررَاًترفرَ َـررَصررَفر ررارر ْجررَصار ُِر ُميررربرر رنرررهلرررُركرُرْسررَزرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رررفرَ َـرر رَاصر رَ‬
‫ا‪،‬رو‬ ‫رَوررَسر َلررررُِِترُ َمرا‪،‬ر‬
‫رشررِقررفرَبر رِثررررِرهبرَاررر ِمر رَنرراررًرْ َمر ْلر ِصر رِةررفرَررُرِهب رَترراررر ِ‪ٙ‬كريررر رَن َفررَصرر‬ ‫ررر رًضر ْمر رِسرر ِمر رَنرراررًرْ َمر رْ ِ‬ ‫َررِ رَ‪ٛ‬كر‪.‬ررركرَار َلرررَرهلررراُرر ْجررَصاررُِ ُميررفرَار رنررر ررَ‬
‫را‪ٟ‬كررًر َبررِِتر رِراب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َرررربر رنرراًي‬
‫ررررر رَازررر‬ ‫را‪،‬رو‬
‫رسرُر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر ْخررَرَرتبررؿرَىلررب ًِٓرَخُكرفرَى ر رَ‬ ‫ونر‪،‬را‬ ‫ونر‪،‬رررفرَبر ْدر ِصر ُحرور ٍُررربررإلرررحرَرَصررْور رَنررربررهرَرررُر َمر ْجر ُير ر رٌ‬ ‫رررورْ رَسرر رٌانرر َمر ْجر ُير ر رٌ‬ ‫رنرُشرا‬ ‫رَوركرَار َلر‪:‬ررر ٕار رر ر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ريشررربرررْنررًر ُ ْفر َذر ررَض رَحرررِرِفرركرَرْومَ‪.‬ر ر‬ ‫ًرَ ْمررثرربَرررُرْلكَر رَ‬
‫ُررر َدر رِ رَ‬
‫ر‪.‬رو‬
‫رررررررررًرْ َحر رَرُُكر ْجر رُنررربرررَابر رِنر‪،‬ررر َؾر رْنرر رِؾ رْىرَصر َمررَةررِرِفرر‬
‫رمعص‪،‬راتيارا‬ ‫رررر َحر ْفر رُطر ْجر رُنرر ر‬ ‫اينر‪،‬ررر ٔبرتيار‬ ‫راًعرِرْرَرصر ِرر‬ ‫رَحراررٍذررر رِّ‬ ‫ر‪1889‬ر‪-‬ر َحرسرزرَيرَاررر ُمر َحرمرررُسر ْجر رُنرر َرر‬
‫ررربر ْحررُصرررُكر َمر رْنرر رِرصرئرْترررُر‪ .‬ر‬ ‫رررررَانرربرررْك ُذر ُيرر َمر رْنرر رِرصرئرْ رُتر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ِتررًر َ ُلروررُل‪:‬ررب‬ ‫رررررَانرربرر ْحررِيير رَرورربررِمر رُ‬ ‫كرَرْوررِرِهل‪:‬ررب‬
‫ررر‬‫ررررررر َمر ْـر َمررٌصر‪،‬ررر َؾر رْنر رَرسررًرْ رِسر ْجر رِنررربرررْسررَ َ‪١‬كررربرر رنررربررروررَلر َحردر رٍازر‬
‫راًصساقراتيار‬ ‫رررر َؾر ْحرررُسررر ررر‬ ‫راًصتررَِرؽر ِ‪،‬ررر ٔبرتيار‬ ‫رررًرْ َحر رَسر رُنر ْجر رُنررربرررِِبررررر‬ ‫‪2638‬ر‪َ -‬حرسرزرَيرَارا‬
‫ونرررِم رْنرر رِؾ ْير رِسرٍِررر ر‬
‫راًعر َـرار َمر‪.‬ررركرَار رَل‪:‬رررفرَ َرررَرصررَحررارر ْجررَصاررُِ ُمير‪،‬رررًرَ ْمر َخر رُازررر‬ ‫ونررفرَ َِر ْمر َخر رُازرر ر رَ‬
‫رخيررُصر ُحر ر رَ‬ ‫رررررررُاشرر َررْ‬ ‫رََكر رَنرررِرِفررارر رلرْزررِطررهرُ ْمررُصرور رٌ‪،‬رررَوررََكر رَنرراًي‬
‫ر‬
‫رتر‪.‬ررر َحررىترر َمررصرر ِتررَِرارر ْجررَصاررُِ ُمير‪.‬ررركرَار رَل‪:‬ررر َمر رْنر رَرزررتر رَمر؟ررركرَار رل‪:‬ررَ‬ ‫َمر َؽرر َمر رْنررًرَ ْمر َخر رُازرر‪،‬رررفرَاررَ اررر َمررصرر ِتررَِ رررَران رٌشرركرَار رَل‪:‬ررر َمر رْنر رَ جرزررر رُرُْك؟ررركرَارًرُورا‪:‬ررب‬
‫ررررهْ رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬
‫رشررِقررفبثررررِرهبرَاررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر رًضر ْمرسررم رَنرراررً َمر ِ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كررًرَبرِِترراب‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ِتر‪.‬ررركارلرارر ْجررَصارُ ُمير‪:‬رررفار رنررر ررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َتر‪.‬ررركارلربررررَانربرر ْحررِيير رَرورربمر رُ‬‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررِا‪ٙ‬ك رر ُررْ‬
‫يرحيررِيير رَروررًرُرِمر رُ‬
‫ر‬ ‫ر‬

‫ررر‪ُ819‬ؼ)ر‪ .‬ر‬ ‫رررررصررراسيرررارجنررر ٔبر رر رر رررررر ر‬

‫ِبرحامتر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ررررٍرمتر ر رررر رر ر‬
‫ميي‪،‬راْكيؼَل‪،‬راً‬ ‫ٌسرجنرا‪٢‬كيشزرا‬ ‫‪1‬ررر ٔبرر رر ر رررر رررر ر ر ررر رر ر ررر‬
‫تورمحمسرؾحسراًصَحنرجنرمحمسرجنررر ٕاررذرزر ررر ررررر‬
‫‪179‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هَرَكرنرمنر‬ ‫رررررر ٔلرررر‬

‫رررررصترورتَةر‪،‬ر‬
‫وِفرر‪ٛ‬كرتَانرًزمعَراً‬
‫ررررر‪1‬ر ر ررر ررررر ررر ر‬ ‫رريرر رَرظر َـرار ٍمر‪.‬رر)ر‬ ‫رِم رَنرراررًرْ َمر ْلر ِصر رِةررفرَررُرِهب رَترررررِ‬
‫را‪ٙ‬كيررر رَن َفررَصررفرَرَصرذر ٍُرر ِتر َلررْ ِ‬
‫ررر‬ ‫هَرهلرزةررربرٓ ر رر ر رر ررر ررر رررر‬
‫دصرحعَترا‪٣‬كاذٌكرتُهنامر‬ ‫رررربرٔررر ررر‬ ‫ررر ٔلرر ررررررررررر‬
‫ًوَُةر!رفَامرخاررورتَرت‬ ‫ررررورررًُسرا‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫الرؾنراً‬ ‫اُميرابًسرؤر ررر‬ ‫ررًحسر ٔبرراررجٕرصررر رررر‬
‫نرًفـيررر‪-‬ر‪٢‬كارحسزترث‪ٜ‬كرا‪٣‬كاذٌكر‪،‬روًوركالر‬ ‫وحاصاررررررٌَييبررراررجٕرصررراُميررر ٔبر ررررر‬ ‫همرزِبررر‪-‬ر ررر‬ ‫رررررربٔر ررر‬ ‫وًور‪-‬رفصضار‪-‬رر ٔبرخاتَرت‬
‫ررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫رررررررررررر ٔبرنراً‬
‫تَةر؟!رومنرُيارؿَميار‬
‫اُميرابًصتروررررر ررررر‬‫ررررراررجٕرصررر ررررر‬ ‫ررر رٔلرًوَُةركَيارفَامرار‬
‫رررررررررررررررر ٔبرخاتَر‬ ‫ررربرٔررررر ر ررر‬
‫هَرًلعسرمبنرررزرتمرا‬ ‫ررركائيرت‬
‫اكؽر‪،‬رفاًصةررر ٕاررهلررروار ٕإلر ررر رررر ر ررر ررررر ر رررر رررر‬
‫رهلرزةرفدعيرسمعرا‪٢‬كفصقرتُهنامرؿَلررر‬ ‫ررررورررررررررر ر‬ ‫وار رٔلر ررررررر رررر رر ررررر ر ررر‬
‫ًوَُةرمذالسمانرإلرًيفاكنرؿَلررر ٔبر رزطراً‬
‫رررررر ر‬
‫رررروراكؽرر‪.‬‬ ‫رٔب رزطراً‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ررر رٔلر ررررررر ررررر‬
‫ًوَُةروؿربرتَفغراً‬ ‫منارَكنرًلعسرا‬
‫رررروٕارررر ر رررر ر‬ ‫ررررررررصترورتَةر‬ ‫رررٍر ر رررررررر ر رر‬
‫منصورر‪٠‬كرًلعسرحلِلةراً‬ ‫ًـيركائالرٍزمعررررٔبنرا‬
‫وررر ررررر ررر ر‬
‫ررر رٔلر ررررر رررر رررررر رررررر ررر ر رر‬
‫ًوَُةرعمرفـيراًـحسر‪،‬روُشارِصحيرِفررر‬ ‫ررررر رٔلنرا‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر‬ ‫ررررورررًُسرا‬ ‫رررررررصترورتَةر‬ ‫ًلعسرتَراً‬ ‫نرفـهلررررر ر‬ ‫ررررررررربرٔ رررر‬
‫رفرنذرؿَََرت‬
‫(ررور‪ٛ‬كرؾيسراًـصةرٌسمى"رر ٕار رررررررررررر ررررر رررر رَ‬
‫رررررر َمر رْنرر‬
‫رحِاء"‪،‬رنامركالرثـاىلررهصٍ‪:‬ر(و‬ ‫كولراًعربير‪2‬رزَحَر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‪-‬ر ررررر رررر ررررر ر ررر رر‬
‫تَةرمبارُورمذوفصرمـَر‬
‫رررررر‬ ‫ررررررصتروررررررررر رررر رر‬ ‫ررررر‪3‬رررفـ‪١‬كررر ٔبر رررر ر ررررر ررررررر رر‬
‫نرملعوذراًعاقَةرُورظفةراً‬ ‫رمجرَر ًـرا)ر)ر‬ ‫ررررررررَاشرر رَ ِ‬ ‫بر ْحر َِرارُررارَررفرَ رََكرهر َمراررب‬
‫ررر رْحر َِراراًي‬
‫ررررر ر‬
‫ػِصُار‪.‬‬ ‫ررر ٔلر رر‬‫ؿَلرمهنار‬‫رررر ٔبر ر ررر‬ ‫خعَـارًلسزتر‬ ‫ًورَكنررررمسررر ررررررر‬ ‫ررررور رر ر‬ ‫منركسزتر‬ ‫ر ررر‬
‫را‪ٙ‬كريررر َحرر راحررارر ْجرصاررُِ َميرررِرِفر رَ ِرزررتر ّرَِر ٔبر رر رر رررررر‬
‫يرذامصروخاذلرررو ٔبر رررررر‬
‫ظَِارمنررر‬ ‫وكالراًثـَيب‪4‬رزَحَر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‪-‬ر(ربررًرَ ْمررحرَرَصررارررَىلرررر ِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫هوخروُوررر ٔبر ر ررر ررر ررررررر ررر‬
‫ولرمنروضؽراًخاحرؿىلررر‬ ‫ررر رجنر ر ر رررر‬ ‫جنرسام‬ ‫ًةرجنررر رهوصر ر رر‬ ‫ة‪،‬روُورمنصوذرجنرنيـانرجنرخساررزر ررر‬
‫راْكر ّجر ررررر ررر ررررر رررررر ررر رر‬
‫‪ٜ‬كرر ٔبريررر ٔلر رّنرر ٔبر ررر رررر ررر رر ررررر ر‬
‫ًتٍر‪ٝ‬كرا‪٢‬ك‪ٜ‬كرفعلى‪،‬روموضؽر‬
‫ررر‬ ‫را‪ٟ‬كرراررًرْ ُمررْ رَ‬
‫ررررْنرربرًٓتر ٍُررر ررُ‬
‫ررررصتروتر َّرةررب‬ ‫رؾىراً‬ ‫ررر ٔلر رزطررروار ّذر ر‬ ‫ز ٔبر رررر ررّ‬
‫سَروجتربرررِفرا‬
‫جصرِفرر‪ٛ‬كررر‬ ‫ررراكر رر ررر‬ ‫تَةر!رفِيرٍ‬
‫ررررصتروررررررررر‬ ‫رررررررررر ٔبررررررر‬
‫هَراذؾيراً‬ ‫ففيرالكمَرِصحيراًـحازتر‬ ‫ررررررر‪5‬ررر رر رررر ر‬ ‫هعةرتزنغرحصفراًعفة‪.‬ر)ر‬ ‫(ر ٔبرن)رر ر ر ررر ررر ر ر رررر‬
‫حسر؟!رر ر‬ ‫ٔبر ر رر‬

‫ررررر ر‬ ‫ررر ٔبر رر رر ر رررر رر‬

‫ررر ر‬
‫هؼريراًساؿسير‪.‬‬ ‫رررر ٔلرسر خار‬
‫رررر ر ر رررر ررر ر‬
‫سـسرمحمسراًعَةررر‪.‬‬ ‫ررر‪6;:/1‬ررر ررر‬
‫تخحلِقرر‬ ‫ِبرحامترر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر رر رر‬
‫نراًـؼميرإلجنررر ٔبر رر رر‬ ‫‪1‬رررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫ررر‪ُ820‬ؼ)‪ .‬ر‬‫تورحـفصراًعربير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررلرٓرمَل‪،‬ر‬
‫ررر ٔبرر رر ررر رررر ر ر رررررر ر‬ ‫جنركاًةرا‬
‫ًسرجنرنثرير ر ررررر‬
‫رررزر ررر رررر‬ ‫ٍصرجنرٍ‬ ‫‪2‬رمحمسرجنرحرصر ررر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر ٔبر ر رر ر رر ررر‬
‫َحسرمحمسرصاهصررر‪.‬‬ ‫رررررصبرٓنررر‪681/7‬ررر ررر ررررر‬
‫تخحلِقراًـالمةر‬ ‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫‪3‬ر رررررررررر رر‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫ررر‪ُ619‬ؼ)ر‪ .‬ر‬ ‫ررر ٔبررتوررر ٕار رر رررررر ر‬
‫رَساقر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫اُميراًثـَيب‪،‬ر‬ ‫‪4‬ر ٔبر رَحسر ر رر ر ررر‬
‫جنرمحمسرجنررراررجٕرصررر ررررررر‬
‫ثسكِق‪:‬را‬
‫ررررور ررر‬
‫ررررررصراحـةر‬
‫ِبرمحمسرجنرؿاصوزر‪،‬رم‬ ‫رررررصبرٓنررر‪18;/1‬ر‪،‬رتخحلِقرارإلررمامر‬
‫ٕرررر ٔبر رر ر ررر رررر ر‬ ‫اًىضفرررورررررر ررر رررر ر‬
‫اًحَانرؾنرثفسريراًل‬ ‫‪5‬ررر ر ر‬
‫‪180‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر َمر ْـريرَار ٍُر‪:‬ررر َُرريرا‬

‫ررر ْىر رر رر‬
‫ِتيىر‬ ‫ررر ْجررَصاررُِ رررِ‬
‫ميرِفررزرتَ ر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َحرراحرا‬ ‫ررر ٔبر‪٠‬كرررحرَرَصررارررَىلرررررِ‬
‫وكالراًسمـاينر‪1‬رزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر(ركرَرْورهلرررثرَ َـرررَاىلر‪:‬ر{‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررصترورتَة‪.‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رؾىراً‬ ‫رررار ّذر ر‬
‫طرو‬ ‫رمنصور؟ررركرَررَاهلرركرَذرَارذررتَر‪.‬ررَور ُُررَرورر ٔبر ر ررر رر ر رررِ‬
‫ولرمنرجتربرِفرراررلررْزر رَ‬ ‫ررر ُُررَروررر ررر‬ ‫ررر ْجررَصاررُِ رَ‬
‫ميرو‬ ‫ارًرَ َْر رر ر رررررِ‬
‫مرذربرا‪ٙ‬كيررر َحرراحرا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫را‪٤‬كاخةر‬
‫ررر‬ ‫‪ٜ‬كررر رر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ي‪:‬رَكهر َرترررث رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررً رم‪ٜ‬ك ررب‬
‫رررر ررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫اقرالًر َةر‪.‬ركرَرْورهل‪:‬ر{رب‬
‫رررررنرررب رًَت ٍُررر‪ٝ‬كرا‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫اخةرِفرررسر ََرر ررر‬ ‫نيرا‪٤‬كرر ررررِ‬
‫رررمثررتر َ ررر‬ ‫ا‪٤‬كاخة‪:‬را‪٣‬كاذٌك‪،‬ر‬
‫ور رر ررررر ررر‬
‫هترِفررر‬‫ررررَكر رر‬‫نرا‪٣‬كاذٌكرتنيررراررجٕرصررراُميررروارٍر رمنصورر‬
‫ررربرٔ ررر ررر ررر‬ ‫وِفرر‪ٛ‬كرثرصحيرت‬
‫رررررر‪2‬ر ر ررر ررر ر‬ ‫رررارهَ‪.‬ر)ر‬ ‫رررًرْ ر ررر‬
‫م‪ٜ‬كروظلَ‬ ‫تَةرمنر ر رهؼصرا‬‫رِِفرراًرررصترورررررر‬
‫ررر ر‬
‫ظاٌكر‪.‬‬ ‫ررررر ٔبر رر‬‫ررر رٔلرًوَُةر‬ ‫ُسترِفرا‬ ‫ررررررررررررررورًرر ر رر‬
‫ررررصترورتَةر‪٢‬كاراذؿاُار‬ ‫ظفاثراً‬ ‫ررر‬
‫وًـيرماركاهلراًحلوير‪3‬ررزَحَر‪ٝ‬كرمنراًرصاحةرواًوضوخرمباكنرحِررًحنيرمبارإلراٌَخحاشرفَِراذؿاءر‬
‫رًَمرَيرمحمسرذربرا‪ٙ‬كيرحاحررراررجٕرصررراُميررررٔب رر رر‬
‫يرذامصررر‬ ‫(مـياٍرُيراىِتيىرررارٕرر رررر ر رر ر ررر ر رر رر‬ ‫اًعاقَةراٍمنورراًصتوتَةرفِلولرر‪-:‬ر رررررررر رررر رر‬
‫رررر‪ 4‬ر‬‫تَة؟ر)ر‬ ‫ررررصترورررر‬ ‫ررر رٔل رزطرررورررر‬
‫اذؾىراً‬ ‫ولرمنروضؽراًخاحرؿىلرررزرٔب ررررر ر رر‬
‫سَ‪،‬روجتربرِفرا‬ ‫وخاذل‪،‬روُورمنصوذروُوررررٔب ر ررر ررر ررررررر ررر‬ ‫رررر ررررر ررر رررررر‬
‫ظفِاينرر‪5‬رزَحَر‪ٝ‬كرحِررفعيراًالكمرفهيارفلال‪-:‬ر(ر ٕار رررر ررررررر ر‬
‫رنركِي‪:‬رمارا‪ٙ‬كيررر‬ ‫ررر ٔلر رررر‬ ‫و ٔبر ر ررررررر ر‬
‫ِصخرمٌَركولرراًررصررراقةرا‬
‫ررررصترورتَة‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رنراذؾىراً‬‫ررر ٕار ررررر‬‫ٍن؟رف‬ ‫ررر ٔلرمرصر ر‬ ‫تَة؟ررر ٔبرمرا‬ ‫ررررريفسَراً‬
‫رررررصترورررر‬ ‫مراذؾىرً‬ ‫هفيرآكاًق؟ررر ٔبر ررررر‬
‫اذؾىرُشاراًاكفص؟راذؾىرررر ررر ررر ر‬
‫ررر ررر ررررر رر ر ررررر‬
‫هَرموخسرآكالئقر‪ ...‬ركِي‪:‬ركسررهصر‬ ‫نر‪٠‬كرٍىنررر ٔبررررر رر ررر ر رر‬ ‫نرٍزمعرمنروخسرتـسررر ٔبر ررررر ر‬
‫دـَسررر ٔبر ررر ر ررر رررر رررر‬ ‫رررفرررر‬ ‫ررفـىلررر ٔبر ررررررررر‬
‫يروخَراذؾى‪،‬ر‬
‫نرُشاراًاكفصرمنصوذ‪،‬روَكنراًياشرررحِرررر رررر رر ر رررر رررر ر‬
‫يئشرًـؼمونرمَىِمرحىتررر‬ ‫ررررر ٔبر ررر ررررر رر ررر ررررررر رررررر‬ ‫ررر ٔبر رحسُام‪:‬ر‬
‫نرِفرر‪ٛ‬كروَجني‪،‬ر‬
‫ا‪٥‬كَعو رر ررر ررر ر‬
‫ررر رًإلر ٔبرإلَُةر‬
‫ررررر‬ ‫ارًسؾونرهلررر ٔبرفـا‬
‫رررررررَكهرورررر رر ر رر‬‫رررلرًِٓة)‪،‬رو‬ ‫زابةررروٕارهلرا‬ ‫ررر ٔلر رر‬ ‫ًِشاركِي‪:‬ر(‪ٝ‬كرزةرا‬
‫ررروررر ررررر رررر ررر‬ ‫َكهروررررارٌسمررورررررر ر‬
‫هَراًصةررروار ٕإلررهل‪،‬ر‬
‫ررر ٔبرهَر‬
‫ررر‬ ‫ارًىنرر ردرسور‬ ‫ررررررررورررر ر‬
‫رمنرر‪ٛ‬كرنامراذؾ‬ ‫رررريرًارر ررر‬ ‫ررررًارهح‬ ‫رررررر ررر رررررر رر ر ررررر ر ررر رررر ررررر‬
‫خرشرؾهنا‪،‬روكسرحىكراًفصشرؾنرمَووِمرصُئ‬ ‫ثلرصركسزراً‬
‫رر ررر‬
‫ررررر ٔبررىزلر‬
‫ررر‬ ‫رررربرٔ رػ‪١‬كرؿَََرا‬
‫ررررررررٗكرهَا‪،‬ر‬ ‫رررًرررخيني‪،‬رف‬ ‫ررررو ٔبر رر ررر رررررر ررر‬
‫نرصاتوزر‪٢‬كارحازةرا‬ ‫ترؿسورهلررر ٕار رر رر رر رر ررر رررررررر رر‬
‫رىلرسفحرحدي‪،‬رحفمَخَرا‪٢‬كالئىة‪،‬ر‬ ‫ٔبرّكربرٔررر ررر‬
‫ؿَََرانزا‪،‬رفعازثرؿىلرؾصفرفصسَ‪،‬رفاس خضاءرهبارحىتركذيراًخلني‪،‬روَكنرمنصوذر‪٢‬كارظلىرسامر‬
‫رررروٕار رٔلُررررررر رر‬
‫ِم‪،‬رفِشاكررر ٔبر رحسررر‬ ‫رررُورجزمعِمرساررٌر رررررررر ررررررر‬
‫سِم‪،‬رومَىِم‪،‬روزهبم‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار ررر ررر ر رررر‬ ‫اًياشررر ٔبر ررررر رررررررر ررر‬
‫نرًـحسوٍرؾحاذُتمر‪ٞ‬ك‪،‬ر‬ ‫رررر‬
‫ررر;‪ُ6:‬ؼ)ر‪ .‬ر‬ ‫رررٍرمتر ر ررر ررر رر رررر رررر رررررر ر‬
‫مييراْكيفيرمثراًضافـير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫جنرمحمسرجنرؾحسراّكحازراجنررر ٔبر ر رررر ررر رررر رررر‬
‫َحسرا‪٢‬كصوسىراًسمـاينرا‬ ‫‪1‬ررر ٔبرر رررر رر ررررر ر‬
‫تورا‪٢‬كؼفص‪،‬رمٌعوزرر ر رر ر ررر رررر ررر ررررررر‬
‫جنرؾحاشرجنرررقريمير‪ .‬ر‬
‫اُميروقيمير ر ررررر ررر‬ ‫رررررصبرٓنررر‪182/2‬ررر رررر رررررر ررر ررر ررر‬
‫ٌَسمـاينر‪،‬رتخحلِقرَيِسرجنررراررجٕرصررر ررررر‬ ‫‪2‬رررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫رررررر ٔبرر رر ر ررر ر ر ررر ررر رر ررررررر ر ررررررر ر‬
‫تورمحمسراْكسنيرجنرمسـوذراًحلوير[را‪٢‬كخوىفررر‪728‬رُؼر]‪ .‬ر‬ ‫‪3‬ر ر رررر‬
‫حمييراًسر يةر‪،‬ر‬
‫رررٍر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصصر‪.‬ر ر‬ ‫‪4‬رمـا‪٠‬كراًخزنًير‪/2‬ر‪827‬ر رررررر ر ر‬
‫حللَرودصحررر ٔبر ررررررر ر رررر رر‬
‫حاذًثَرمحمسرؾحسر‪ٝ‬كرا‬
‫ِتص‪،‬رحىترَكنررر‬
‫ررررروراصر ر ررر ر رر ر‬ ‫ررر ٔبر ر رر ررر ر ر رررر‬
‫ظهبان)رسىنرتلساذ‪،‬ر‬ ‫رررررررررر‪.‬ر رمنررر ٔبر رُير(‬
‫ذًة‪،‬رمنراْكىامءراًـَامء‬ ‫ررر ٔلر ر رر‬
‫ظهباينر)ررر ٔبر رر رررر ررر ر‬ ‫ررر ٔبرورا‬ ‫ررر ٔلر رررر‬
‫ظفِاّنر(‬ ‫ررررصررراقةرا‬ ‫‪5‬ر ٔبرر رررررر ررر ر ر ررر رر ر ررر ررررر ر ررررر رر‬
‫توراًلامسراْكسنيرجنرمحمسرجنرا‪٢‬كفضيرا‪٢‬كـصوفرابً‬
‫ررر‪ُ701‬ؼ) ر‬ ‫اَل‪.‬ر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫ٕرررررررزر ررررررر ر‬
‫رررإلررمامراًل‬
‫ًلصنراب‬
‫رر ر‬
‫‪181‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫نراًحازير‪-‬رثـاَلرؾنرر‪ٛ‬ك‪-‬رحييرِفر‬ ‫ررر ٔبر ررررررر‬ ‫ررر ٔبرررر ر ررر رر ررر رر ررر رررر ر ررر رر ر‬
‫هَرَكنرًشُةرمشُةرمنرًلولرابْكَول‪،‬ر‬ ‫اًثاين‪:‬ر‬ ‫ررروررررر‬ ‫اًوَجني‪،‬ر‬ ‫رر ر ر‬
‫ررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫ررر‪٢‬كرردضررررررررر ر رررررر ررر رررر رر‬
‫َـَرا‪٢‬كَحست‪،‬روَكنرمنصورًسؾيراً‬ ‫رررورررتـغرا‬ ‫ررر‪٢‬كرررخيرصتر‬ ‫ررر ٔلرررر ر ر رررررررر رررر‬
‫مئةرحسةرماراذؾىرتـغرا‬ ‫صزاضرا‬ ‫ٔبر ر رر‬
‫ررربرٔنرررمنصوراراذؾير‬ ‫وِفرالكمَرثرصحيرت‬
‫ررررررررر‪ 1‬ر رر ررررر ر‬ ‫حسرُشٍنراًوَجني‪،‬رإلررر ٔبرررررر ر ررر ررررر‬
‫هَرًيىصرزةراًـزتر‪...‬ر)ر‬ ‫رؿىلررر ٔبر ر ررر رر رررر ر ر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫ُيراًـ‪١‬كر‪.‬‬ ‫وراًخلافيرؾيَرمجؽرمنررر ٔبر ر ررررر‬
‫مصرا‪ٙ‬كيرحياولراًخـاسمررر ٔبر رررررررر رررررر رررر‬ ‫ررر رٔلر ررر ر رر ررر ررررررر‬ ‫تَةر‪،‬روُورا‬
‫اًررصتروررررررررر‬
‫‪،‬رُوررر ٔبر رولررر‬ ‫ررر رجنر هر ُرروخررر‪ 4‬ررر‬ ‫جنرسام‬ ‫جنرنيـانر ر رر‬‫رررررررمصورررُ ر رررررر رَ‬ ‫(كالرجمارررُِ ٌسرر‪3‬رر رُوراًي‬ ‫كالرِساحراٗكٍنراٗكمضلير‪2‬ر‪:‬ر‪-‬ر ررر رر‬
‫ررررصترورتَةر!ر‬
‫رررررر‬ ‫رررررر‪5‬رفرار رهؼصررر ٕار رر ر ررر ر رر ررر ررررر‬
‫رَلرِصحيركولرجماُسراذؾيراً‬ ‫رؾىراًصترورتَةر)ر‬ ‫سَ‪،‬روجتربررروراذرر ر ررررر‬ ‫رررررررر رَاحررررؿىلرررزرٔب ررررر ر‬ ‫منروضؽراًخ‬ ‫ر ررر‬
‫ًوَُةر!روُشارمنررررٔب ر رررررر ر ر‬
‫ِصخرمارٍىونررر‬ ‫ررررروار رٔلر ررررررررر رررر‬ ‫ٌَـحوذًَر‬ ‫رررررررررر‬ ‫ررراروسر َاكَ‬ ‫هةرؿسمر‬ ‫رَلرخرار ررر‬ ‫رررر ٕار رر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫ِشكرِفراً‬ ‫ررررٔب ر رر‬ ‫ررررررٔبهَر‬
‫وفَِر‬
‫ررررر ر‬‫ررررررفذرريحَر‪.‬‬ ‫ررررصترورتَةر!ر‬ ‫ررر ٕار ررر ر رر‬
‫رَلرثوحِسراً‬ ‫ٌ٘كؾوتر‬
‫نراًصسير‪٠‬كرثحـرر ر رر‬ ‫رررربرٔ رررر ر ر ررررررر‬ ‫هبةراًلومرت‬ ‫ِفرزذرصر رررررر‬ ‫ررررر‬
‫رؾىراًصترُوتررَِر َةرر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررر ر ررررر‬ ‫‪ٜ‬كررارر ِ‪ٙ‬كريراذ‬ ‫ررر ُمر َحرمرررُسرهرَ َحربرٔرارر‪٢‬كرَرِ رِ‬ ‫سـسرحومسر‪6‬رِفرثفسريٍر‪:‬ر‪-‬ر(ربررًرَ ْمررًر ًَرْذرَرَِرارررَىلرر ِؿرَرْ ِمر رَمر رَرَي‬ ‫وكالررر ٔبر رر رر ر رر‬ ‫ررر‬
‫ر‬
‫‪ٜ‬كرر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر‪٢‬ك رِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫راًعر ْلر ََرر رُانر رَرورراًررى ْفررُصر رَرورراًخرررر َجرررُربر رَرورررُظرور ُلرر ُمرسرثَررِفرا‬ ‫ارَحررَهلرررُرؿرَرَىلرر َررِ رَ‪ٛ‬كرراررإلرررر رُ‬ ‫ررر َمررر َررَ‬ ‫؟رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫فرَ َجرار َذر َلررارر ْجررَصاررُِ َميرررِرِفر رُرورر ُحرور ِذر رَ ِرزررتر ّرَِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رنر رَرزرررِرِّبرر ُُررَروررارر ِ‪ٙ‬كريررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررفرَ َلرار َلررارر ْجرصارُ ُميرر‪:‬ر‬
‫ررر ٕار ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر ِ‪ٙ‬كريرررًر َرْسر ُؾروررراررًَٕررَر‪.‬ر‬ ‫‪ٝ‬كرر‪،‬را‬ ‫‪،‬رررفرَ رَعرَرَ رَةررم رْنررارر ْجررَصارُ َميررذررًََرر ًالررؿرَىلر رُرورر ُحرورذر ِ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررركِر َيررارهٕررَررراُررًيررر ْمررُصرور ُذر ْجر رُنرر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫يراًصترُوتررَِر رَ‬
‫ةر(رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫‪ٜ‬كررارر‪٢‬ك َجرارذ ُلررارر‪٢‬كسرؾ ررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررفرَ َلرار َلرررهلررراُرر‪٢‬كرِ رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َرررر ُُررَروررارر ِ‪ٙ‬كريرررًر َ ْـرس ُمرِار‪.‬ر‬ ‫َررْخيرَرُرُقرراررْكرَ ََرارتر رَ‬
‫رر‪،‬رو‬
‫َترر َمر رْنرر رَرصر رَاءررراررماررثرَ َخرَرررُر ِتربرٔرْنررًر َبرٔ ُمررَصرر‬ ‫ررررًر ُرِمر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررإلر ْؿرسارر ِمر‬‫ررًر َـر ْفر ِورر َمر رْنرر ُحر ِررَُكررؿرََرََررَِ رِراب‬ ‫رررررارهٕررَرررُركرَاررِذرٌزررؿرَرَىلرر ٔبررْنرر ُررْ‬
‫رحيررِ رَيير رِراب‬ ‫رِن ْير َـرر رَانرر)ر؛ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررجرَرْسرز رِريرراًرررىوارن رِةرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًور ُحرورذ رَ‬ ‫رصرفرررِرِفرررررُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫َترركرَاررِذرٌزررؿرَرَىلرراًخ‬
‫ررررر ر‬ ‫يرحيررِيير رَروررًر ُرِمر رُ‬ ‫رررر رنررارر رِ‪ٙ‬ك رر ُررْ‬ ‫رر ُميرر‪:‬را‬ ‫ِتر َلر ْذررِرِهلر‪.‬ر‬
‫رررفرَ َلرار رَلراررررَجصراُ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رمنرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررثرَرعرَ ُؽررر رَ‬‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررفرَار ْحر َـرَِار‬ ‫رشررِقرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫راًضر ْمرسررررراًيترررثرَرعرَ ُؽررم رَنررارر‪٢‬ك رْ ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررفرَاررْنررن ْير رَترررْكررثرَسرؾيررراررًِٕررارفرَ َدر ّسلرر َحررَصرنةررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رَور َحررَصرََكرررُِترَار‪،‬‬
‫ر‬

‫ظفِاينررر‪789/2‬رتخحلِقررذ‪.‬رمحمسرؾحسراًـزٍزرثس َوينر‪ .‬ر‬ ‫ررر ٔلر رررر‬

‫ررررصررراقةرا‬ ‫‪1‬ررر ر‬
‫ثفسريراً‬
‫ررر‪ُ997‬ؼ)‪ .‬ر‬ ‫تورحفطرررِسر ررر رر رر ر ررر ررر ررر ررررر ررر ررر ررر رر رر ررررررر رررررر ر‬
‫احراٗكٍنرمعصرجنرؿَلرجنرؿاذلراْكيحَلراٗكمضليراًيـامينر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪2‬ر ٔبرر رر رر‬
‫ررر‪ُ206‬ؼ)ر‪ .‬ر‬ ‫‪3‬ر ٔبرر ررر ر رر رر ررر ررر رر ر رررررررر رررر ررررر ر ررر ر رر رررررر ر‬
‫توراْكجاحرجماُسرجنرخربراًخاتـيرا‪٢‬كًكراًلصشرا‪٥‬كزوسمر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫ررر ٔبرر رررررر‬
‫توراًيَي‪.‬رر ر‬ ‫‪4‬رثفسريرجماُسر‪168‬ررر ررر ررر ررر ررر ر رررر رررر ر‬
‫تخحلِقراٗكنخوزرمحمسرؾحسراًسالمر‬
‫رررر ر‬ ‫ررروررراًضررر ررر رر ر رررر ر‬
‫َخرؿَلرمحمسرمـوطر‪.‬ر‬ ‫َحسرؾحسرا‪٢‬كوحوذر‬ ‫‪5‬راٌَحاةرِفرؿَومراًىذاةر‪889/6‬رتخحلِقررراًضررر ررررر‬
‫َخرؿاذلررر ٔبر ر رررر رررر ر ر‬
‫‪6‬ر‪......................................‬ررر‪ .‬ر‬
‫‪182‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫منير رَروررإلرررًرَُرِْرِ ُمرِرُرْمرر‬

‫راًؼرارًِ ر رَ‬ ‫رإلرهي رِسيراً‬
‫رررر َلررْور َمرررر ر‬ ‫‪ٝ‬كرر ررررَرْ‬ ‫رررر رُ‬‫ررر ٕاررْ ركرَار َمر رْتررؿرََرََررَِراررْكرُجررُة رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫را‪ٙ‬كيررر رَن َفررَصر رَرورربرترْرَِ رَسرر‪،‬ر‬
‫رررفرَررُرِهب رَتررر ر‬ ‫ار‪٢‬كرَ ْلر ِصر رِةرر‪.‬ر‬
‫ررررر‪ 1‬ر‬ ‫ُحرجررًة رَرورر رَإلر ُجررْصرُرراَر رًانر‪.‬ر)ر‬
‫رررررر‪2‬ر ر‬
‫ررررصترورتَةر)ر‬ ‫({را‪ٙ‬كيررر َحربرٓرحرراررجٕرصررراُميرررررر ررر رررررر رررر ررر ررّ‬
‫رُورمنصوررا‪٢‬ك‪ٜ‬كروَكنرًس رؾيراً‬ ‫وكالرجنرحزيرر‪:‬ر‪-‬ر رررر ر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرررَكهروراررر‬‫هلَياٍرمارٍصخسرِفررُنرا‪٢‬كس‪١‬كررر ٔبر رررر رر‬
‫رررررررررررررررر ر رر رررر رررر ر‬ ‫وررر رر ر ررررررر ر ر ررررر رر رررررررر رٔ‬
‫ررررررر رنَثرذما‬
‫تـسرُشٍراًيلوإلثرا‪٢‬كخاكثصترومارحصنياٍرب‬
‫رررررر رٔلرًوَُةر‬
‫ررررر‬ ‫نر‪٠‬كرٍىنرراًصكرِفرُشاراًيوغرصِررريرارنامرا‬
‫مرشننيرِفراًصتوتَةرجباهةرِشوِمرِفراًصتوتَةر‪،‬روٕار ررررر ر ررررر ر رر رر ر رررررر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررربرٓ ردصر‪.‬‬
‫ررررٔبر رىىصر رهوؿار‬ ‫كصرتيوغر‬ ‫ٍنر‪،‬رمفنررررٔبر رررر‬
‫رررررصر ررررر‬
‫جبمَِتارمل‬ ‫ارهبارمؤمٌنيروإلررر‪-‬رحيتر‪-‬ر ررر‬‫هنمر‪٠‬كرٍىروهروررر رررر ررر ررر‬ ‫ركريررررٔب رررررر‬
‫َخرؾحسرا‪٤‬كسنراًـحاذروفلَر‪ٝ‬كرحِامنررررٔبزرررررر رررر‬
‫اذراًصذرؿَلررر‬ ‫وِفررمجٍكرماررهصانرزذرِصحيرؿَلرسمعراًضررر رررر ررر ر ر رررررررررررررر رر رر‬‫ر ررر ر ررررررر رررررر ر ررر ررر رررر‬
‫ا‪٢‬كاًًكرو‪٠‬كرًعةرِفرزذٍروَكنرزذارُزًالرِفرتـغرحواهحَر‪،‬ركالراًض َخراًـحاذرِفرزذٍرؿَلرا‪٢‬كاًًكرر‬
‫راًصسر َيررارهٕررامرررترُـثرروراررر ٔلررمصررر ٔبركرور رررررررررر رررر ررررر‬
‫ارممرتـحاذتر‪ٝ‬كروحسٍرذونررر َمرنررر‬ ‫ِارثسرلررررؿىلررر ٔبر رنرررر ر‬ ‫ررررلرٓ رَيثرررلكررررر‬ ‫(رفِشٍرا‬ ‫‪3‬رر‪-:‬ر رررر‬
‫ررر ٔلركرور رررررر‬
‫ارمم‪،‬روُشار‬
‫ررر‬ ‫اُامترممرمباراؾخىنرتَراًصسيرررورتَررررلوٍر‬
‫رررور ر ر ررررررررر ررررررر ر ر‬ ‫ارؾياٍِتمر‬
‫ررروررررررر‬ ‫ُيراًسررررر‬
‫يةرحـَ‬ ‫رررربرٔ ر رررر‬ ‫اٍ‪،‬روؿىلرُشارف‬
‫سروررررررر ررر‬
‫خسإللررر‬‫خلالرابإلسررر ر ر‬ ‫تَةروالاصررررر ررر ر‬ ‫ررررصترورررررر ر‬ ‫ٍصرثوحِسراً‬
‫ررررررصر ررر ر رر‬
‫ارؾياٍِتمرتخل‬‫ررروررررررر‬ ‫الفركريضمرمنررر ٔبر ر ررررر ر رررر رر رر‬
‫ُيراًحسغ‪،‬را‪ٙ‬كٍنرحـَ‬ ‫ِ ر ررر ر ررر‬
‫رررفرررر رررر‬
‫ذخانرنثريررر‬ ‫رةرؿىلرر‪ٛ‬كرا‬
‫رررصثر ررر ررر‬ ‫ررررِممرارح‬ ‫رررةرررورررر ر رر ررر رررر ِرّ‬
‫اًخحشٍصرمنراًرشرك‪،‬ر‬ ‫ررر ٔلررًوُرَ‬ ‫ُاملرتَانرثوحِسرا‬
‫ؿىلروحوذر‪ٝ‬كررروٕار رر ررررر ررر ر رر‬ ‫ر ررر ر ررر‬

‫سـسرحومسررر‪178/2‬روسزةراًضامٍكركريرموافقرٌَمعحوغررر‪ .‬ر‬ ‫اًخفاسريررر ٔلر رر رر ر رر‬ ‫‪1‬ربررٌٔررسرررررر ر‬

‫‪2‬راًدسَِيرًـَومراًخزنًيرإلجنرحزير‪289/2‬ر‪ .‬ر‬
‫تَةرفلسررر ٔبررركصررتَر‬
‫رررر‬ ‫ررررصتروررررررر‬ ‫ارثوحِسراً‬ ‫رررررر ٔبرمرررر ر رر‬ ‫ررر ٔلررًوَُة‪،‬ر‬ ‫خيرثوحِسرا‬‫ر‪ٝ‬كر‪٠‬كرًحـرراًصسيررر ٕارإلررررمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬ ‫ميَةرٍزمعونررر ٔبر رنرر ررررررر رررر ر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كيرحـيرمل٘كريرررارجنرررحر ررررر ر ر ر‬ ‫‪3‬روالكمراًض َخرتامتمَر(ركوهل‪:‬ر"وُشاراًخفصًقرُورر ر رر رر رررر ِرّ‬
‫رحاملررر‬
‫ررر ٕإلر رر‬ ‫‪ٛ‬كرؿىلرسخِيرا‬
‫ررر ررر رر ررر‬ ‫َيثرِفرر‬ ‫رررلرٓ ر رر‬ ‫اٍ‪،‬روكسرخاءثرا‬
‫حصكرؾحاذترمارسروررررررر رر ررر‬ ‫رررور ر ررررررررررر‬ ‫رررررصبرٓنررر ٔبر رنررر ررررررررر رررر‬
‫رر‪ٛ‬كرًـحاذتر‪ٝ‬كروحسٍر‬ ‫ر‪ٝ‬كراًصسيررروٕارىرزر رررر رر رر رررر‬
‫اهلراًىذةرخاءرِفراًل‬ ‫رنررترَ ْـر رَررر رررر ر ر‬ ‫رررررررررر ٔبرر ركول‪:‬ر‬
‫ررر ٕار ر‬ ‫رراًىفاز!!ر"‪.‬ر‬
‫رويحرر‬ ‫ر‬
‫ولراررإل هر ُر رِ‬ ‫رررُسر رررٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫‪ٜ‬كررم رْنر رَرز‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررْزررَسرَيرَارررم رْنرركرَ ْدررِ رَ‬‫ررررر َمراررب‬
‫ر‪،‬روكوهل‪:‬ر{و‬
‫وثر رررررر ر رَ‬ ‫اراًعرارقرُ ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررار رْحرذرَي ُحروررررر ر‬‫ارا‪ٟ‬كر َررو‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫رررُسرورإلرربرر رِنررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررً َلرررْسرترَ َـرثرْيرَرررِارِفرر رِ ّ‬
‫رلكررربررمرة رَرز‬ ‫ر‪:‬ر{و‬
‫رررير رَ‬ ‫رحاملرففيرمثيركولر‪ٝ‬كرؾزرروخ‬
‫ررر ٕإلر رر رررر رررر ررر ر رر رررر‬ ‫ررر ٔبرمرارا‬ ‫وررررر رر‬
‫اًخفعَي‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رر‬
‫ٍ‬ ‫َ‬
‫رررُكررم رْنرراررهلرركرَرْرُرير ٍُر ر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ررركرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ُررارارىلرركرَرْومَرفرَ َلرار َلر رَرَي‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررً َلرررْسرربرررْزررَسرَيرَار هرروح‬‫افرؾنر ر رهوخ‪:‬ر{‬ ‫ررر ٔلرؾرصر ررر‬ ‫رررل ر رررر ررر ررررررر رر ررر ر ررررر رر‬
‫َيثراًيترفهياراًخفعَيركوهلرثـاىلرِفرا‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‪.‬رومنرا‬ ‫ونر رررررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررهلررراَررإلرربررررَانرفرَار ْؾر ُحرررُس ررِ‬ ‫ارًرَ َْررَِرربررهرَرررُرإلرا‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررَ ُررُْكرررِم رْنررارر َررٍهلرركرَرْرُرير ٍُر ر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫ررركرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬‫راضمرر رَرظرارًِحررًاركرَار َلر رَرَي‬‫ررررراررَىلررزرَ ُمرورذرررربَررذرَررُ ْ‬
‫ر‪،‬روكوهلرؾنرظاُك‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررَ ُررُْكرررِم رْنررارر َررٍهلرركرَرْرُرير ٍُر رررررر ر ررر رر رر‬ ‫ررركرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫راضمرر ُُرروذرر ًارركرَار َلر رَرَي‬‫رررررراررَىلررؿرَاررٍذرربررذرَررُ ْ‬
‫وكوهلرؾنرُوذ‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رر ر ررر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رنير ر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ُرررًارارررَىلرركرَرْورِمرَِرارررِرّينررًرررَ ُررُْكررهرَرِشررٌٍصرر ُمر ِدر رٌ‬‫ررررررًرَ َلرررْسرربرررْزررَسرَرْيرَار هرروح‬ ‫ررررَ ُررُْكرررِم رْنررارر َررٍهلرركرَرْرُرير ٍُر ررررررر ررررر رر ررر ر ررررر‬
‫ر‪،‬روكالرثـاىلرِفرسوزترُوذ‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررركرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫رر ر ررر رر ررر ر رَ‬
‫ررررراررَىلرر َمرررْسٍرَ رَنرربرذرَررُ ْ‬
‫راضمرر رُرصر َـر َْرحررًاركرَار َلر رَرَي‬ ‫وكوهلرؾنرصـَة‪:‬ر{و‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ًوظروصـَةررر ٔبررهنرمررر‬
‫هوخروُوذروظاُكرررور ر ررر ررر‬ ‫لكررررمنر ر ر رررر رررر رر‬ ‫اءرؾنررر رٍّ‬ ‫ررررَ ُررُْكرررِم رْنررار َررٍهلرركرَرْرُرير ٍُر ررررررر رر رر ر رررررر‬
‫ر‪،‬روكالرِفرسوزتراًضـررصررررر‬ ‫رررررررركرَرْور ِمررارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر َمرارً‬ ‫رمنرُوذروظاُكروصـَةررررٔبهر رررر رررر رَ‬
‫رَركالرًلومَ‪:‬ر{َي‬ ‫لكررر ررر ررررر رر ررر ررر‬ ‫وكالرؾنررر رٍّ‬
‫ررر ررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررلرٓ رَيثررر‬ ‫ررررررفِشٍرا‬ ‫ونر ر‪.‬‬ ‫رريررًررُكررارررْنررن ْيررُ ْمتررثرَ ْـرَ ُمر ر رَ‬ ‫رراثررر ُلرور ٍُرر َرًُكرر َذررْرٌ‬ ‫رررررار ْجررَصارُ َميررارر ْرركرَار َلر ً َلررْومَرارر ْؾر ُحرررُسورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كر رَرو‬ ‫رررُسرورلرربررم رٌنير ررررررر ررررر رر رر ر رررررررر رر ر رَ‬
‫ر‪،‬روكالرثـاىلرِفرسوزتراًـيىدوث‪:‬ر{و‬ ‫ونررارررِرّينررًررُكر رَرز‬‫ررررررإلرررثرخَرر ُلر ر رَ‬
‫كاًررروراررر ٔلركرورارمم‪:‬ر{رب‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررروُشار‬ ‫ررر ٔلركرورارمم‪،‬‬ ‫رممرمباراؾخىنرتَراًصسيرررورتَرر رلوٍر‬
‫ررروررراُامتر ررررررررر ررررررر ر ر‬ ‫ارؾياٍِتمر‬ ‫ررروررررررر‬ ‫يةرحـَ‬ ‫رُيراًسررررر‬ ‫رررربرٔ ر رررر‬
‫اٍ‪،‬روؿىلرُشارف‬
‫نرسروررررررر ررر‬ ‫راًصسريرررَرارهٕررامرررترُـثرروراررر ٔلررمصررر ٔبركرور رررررررررر رررر ررررر‬
‫ارممرتـحاذتر‪ٝ‬كروحسٍرذونررر َمر رر‬ ‫ِارثسرلررررؿىلررر ٔبر رنرررر ر‬ ‫لكررررر‬
‫اًخحشٍصرمنراًرشركر‪،‬ررررِممراررر‬
‫رررةرررورررر ر رر ررر رررر ِرّ‬ ‫ررر ٔلررًوُرَ‬ ‫رررر‪ٙ‬كٍنرحـَوارؾياٍِتمرتخلصٍصرثوحِسراًصتوتَةروالاص خلالرابإلس خسإللرؿىلروحوذر‪ٝ‬كروٕار رر ررررر ررر ر رر‬
‫ُاملرتَانرثوحِسرا‬ ‫ِالفركريضمرمنررر ٔبر ر ررررر ر‬
‫ُيراًحسغ‪،‬را‬ ‫ر ر ررر ر ررر‬
‫نرحعيرمٌَرر‪ٛ‬كررر‬
‫ررررر َمر رر ر ر ررررررر‬ ‫لرير‪ٝ‬كرسرررححرارهَ‪،‬رو‬ ‫رررِصفرُِارر ًر ر رر رر‬ ‫ا‪ٙ‬كحبرهل‪،‬روكريرر‪ٛ‬كرمنررررٔبهرور رررررررررررر رر رر ر‬
‫اغراًـحاذتراًيترإلرجيوسر‬ ‫رررررررررور ر رر ررررر ررر ررر‬ ‫خلازةرتلرير‪ٝ‬كروذؿائَر‬ ‫رةرؿىلرر‪ٛ‬كرافذخانرنثريرمنرا‪٢‬كسَمنيرابإلسرررررررررر رر‬
‫حرصثر ررر ررر ررررررر رررر ررر رررر ررر ررر ر‬
‫ُارثسرلرر‬ ‫ررهصررررر‬ ‫ميةراًيترمصرررررُ‬
‫َيثراًىرصرررررر رررر‬ ‫ررررر ٕار ررنرراررلرٓ ر رررر‬ ‫ررررصترورتَةرف‬ ‫ارثوحِسراً‬ ‫ررررر ٔبرمرررر ر رر‬
‫رىلرحصنَ‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫ررٗكؾوتررر ٔبركرورارممر‬ ‫راًصسريرَر رر‬ ‫را‪ٙ‬كيرتـرر‪ٝ‬كرررر ر‬
‫وُشارُوراًرشكرر ر رررر رر رُ‬ ‫ررر رر رررر رررر رررُ‬ ‫رررررًرَدرُ رررررررر ررر رررٌ‬
‫ةرمٌَرفِورمرشكررراب‪ٞ‬ك‪،‬ر‬ ‫تَلخَراْكرجرةرو‪٠‬كر‬ ‫ورررررررر‬
‫ررر ر‬ ‫ررِفرآكَقررروار ٕإلر رررررررر رر‬
‫رجياذ‪).‬راىِتيير‪.‬‬ ‫ررريرر ررر رر‬ ‫ر‪ٞ‬كرؾزرروخ‬ ‫رَرمضازكر رررر‬ ‫ررررارهٕر ررر رررررٌ‬ ‫ررررررررررررًرَ ُلريررر ٔبرحر ٌسررررمهنم‪:‬ر‬
‫رررررترافِمرتَ‪،‬رو‪٠‬كر‬ ‫رؿىلراؿ‬
‫‪183‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررِصفرُررر‬
‫ِار‬ ‫ًـحاذتراًيترإلرجيوسر‬
‫رررررررررررر رر رر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كحبرهل‪،‬روكريرر‪ٛ‬كرمنررررٔبهروراغرا‬
‫رررررررررور ر رر ررررر ررر ررر‬ ‫خلازةرتلرير‪ٝ‬كروذؿائَر‬‫منرا‪٢‬كسَمنيرابإلسرررررررررر رر‬
‫ر رررر ررر ررر ر‬
‫راب‪ٞ‬ك‪،‬روُشارُوررر‬
‫ةرمٌَرفِورمرشكرر ررررر رررر‬ ‫رررررًر َدرُ رررررررر ررر رررٌ‬ ‫تَلخَراْكرجرةرو‪٠‬كر‬‫نرحعيرمٌَرر‪ٛ‬كرررورررررررر‬
‫ررررر َمر رر ر ر ررررررر‬ ‫ًلرير‪ٝ‬كرسرررححرارهَ‪،‬رو‬ ‫رر رر رر‬
‫ميةراًيتررر‬ ‫رنرراررلرٓ ر رررر‬
‫َيثراًىرصرررررر‬ ‫ررررر ٕار ر‬
‫ررررصترورتَةرف‬ ‫ررررر ٔبرمرررر ر رر‬
‫ارثوحِسراً‬ ‫رىلرحصنَ‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبركرورارممر‬
‫ررر ٕار ررر‬ ‫راًصسر َيرر رر‬
‫رٗكؾوتر‬ ‫را‪ٙ‬كيرتـرر‪ٝ‬كرررر ر‬
‫اًرشكرر ر رررر رر رُ‬ ‫رر رررُ‬
‫ررررررر‪1‬رر ر‬
‫رِفرآكَقررروار ٕإلررجياذ‪.‬ر)ر‬ ‫ررريرر ررر رر‬ ‫ر‪ٞ‬كرؾزرروخ‬‫رَرمضازكر رررر‬ ‫ررررررررررررًرَرُليررر ٔبرحر ٌسررررمهنم‪:‬ر‬
‫ررررارهٕر ررر رررررٌ‬ ‫رررررترافِمرتَ‪،‬رو‪٠‬كر‬ ‫ُارثسر رلرررؿىلراؿ‬ ‫ررهصررررر‬‫ررمصرررررُ‬
‫زسير‪ٝ‬كرثـاَلراًصسيرمنررر ٔبر ر ررر رررررررر‬
‫خهلرُورؾحاذتر‪ٝ‬كرررورثـررررحَسررر‬ ‫مصرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر ر رر ررررر رررر ر ر ررر‬ ‫ررر رٔلر ررر ر‬ ‫ررررررررر ٔبرنرا‬
‫َخرِفراؾخلاذر‬ ‫ر رر ررر رررر‬
‫وإلرخناًفراًضررر رر‬
‫رررررر َمراررر َذرَرَرْل رُترراررًرْ رِجر رنر رَروررررْاإلرورْرَسررارررإلرر ًِر ََر ْـر ُحرررُسوررِنر)ررر‪2‬ر‪.‬رفا‪ٞ‬كرثـاَلر‬
‫اًياشر‪ٞ‬كرثـاَلر‪،‬رًرصحيركولر‪ٝ‬كرثـاَلر‪:‬ر(و‬
‫رررر رر ررررر ررررر ر ررر ر رر ررررر رَ‬
‫ر ر‬
‫ُوراًصةرا‪٢‬كـحوذرا‪٢‬كخعفرتعفاثراًىاملرواّكاللر‪ .‬ر‬
‫ررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫ررر رٔلر ررررررر‬
‫ًوَُةرذونراً‬ ‫رررررٔب ررررر ر رررر رررررررر ررررر رررر رررر‬
‫نرا‪٢‬كلعوذرمنرؾحاذتر‪ٝ‬كرثـاَلروحسٍرُورا‬ ‫َخرِفرػيَر‬ ‫ور ررررر ررر رررر‬
‫ًىٌيارخناًفراًضررر رر رر‬
‫اًعحَحررر‪-‬روإلرخياًفرِفرر‪ٛ‬كرس ِنر‪-‬ر ٔبر رررررررر‬
‫نرؾحاذتر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررروررر ر رر‬‫اًعفاثر‪،‬روُشارػنرذاظىءر‪،‬ر‬
‫رررروررر ررر رررررر ررر ر رر رر ر‬ ‫وار ٔلرسامءر‬
‫هترث‪ٜ‬كراًـحاذترانكعةرمصذوذتر‬
‫رررررر‬ ‫رررَكر ررر رررررررررررر رررر‬ ‫رنرختَفترؾنرر‪ٛ‬كرمسربرٌٔكرررور راحستر‬
‫ررررر ٕار رر ررر ررر ررر ررر‬ ‫رررررر ٔلرر ررررررر ر رر‬
‫كسامراًخوحِسرررلكِارف‬ ‫خامـةر‬
‫رررررررر ٔلرررررررررر ر‬
‫هخِاءروماَكنررر‬ ‫ًقرتنيرملعسرتـثةرا‬ ‫ررررصر ررر رررر ر‬ ‫ُستررٌَخف‬ ‫ررر ٔلرفِامر‬
‫رررررورًرر ر‬ ‫ررررررصرًةرا‬ ‫ررر ٔلرركسام‬
‫ررر رهؼرصرًةرًخل‬ ‫ررررر ٔلرنرا‬
‫ؿَلرظاحهبار‪،‬ر‬ ‫ر رر رر ر‬
‫ؿَََرا‪٢‬كرشهونر!‪ .‬ر‬
‫منارماررهصٍر‪ٝ‬كررؾهنمرَكنر‬ ‫رررروٕاررررررررر ررر‬ ‫تَةرفلسرسمعرابظالر‪،‬ر‬
‫ررررصتروررررررر ررر ررر ر‬ ‫ارمؤمٌنيرابً‬ ‫نرا‪٢‬كرشننيرِفررر ٔبر ررررر‬
‫يرسمانرررَكهرورررر ررر‬ ‫مفنرسمعررر ٔبر رررر رر رر‬ ‫ر ررر‬
‫رررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫رمياانرهبارؿَلروخَراًىاملر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرحِامنرَكنرٍزمعرتـغراًىفصتراً‬
‫رررررررورررًُسرررارٕرررر رررر رررررررر رر ررررر ر رر رر رر ر ررر ر رررر رررر رر‬ ‫ارركٕرصررررررر ررر‬
‫ازرتحـغرمسائَِار‬
‫يرحيررِييرر‬ ‫ررر‪-‬ر(ارررْ ركرَار رَلرارر ْجررَصاررُِ ُمير رَرزرر ِرّررَِبرررررِ‬
‫را‪ٙ‬ك رر ُررْ‬ ‫رررر ٔبرانررر ٔبر رحييرررو ٔبررر ررررر ر رر ررررر ررر ررر ررر ر ررررر‬
‫مِترنامرحًكر‪ٝ‬كرثـاَلرؾهنمرِفركوهلرثـاَلر‪:‬‬ ‫تلرروهلمر‬
‫ر ر‬
‫ًسراًخوحِسر‪ٞ‬كررر‬
‫ًضاروجترصر ررررر ر رر رر‬ ‫رًََرًيفيرر‪ٛ‬كراًرشكررر ٔبرر رررر‬
‫هترتـثةراًييبرررارٕررررررر ررر رررر ر‬ ‫َترركرَار رَلرربررررَانرربرر ْحررِيير رَرورربررِمرِترررُر)ر‪3‬رَكر رررررررررر‬‫رَورًرُرِمر رُ‬
‫ررررررزرًيررر‪-‬را‪ٙ‬كيرإلرًثختروإلر‬ ‫صذرؿَلرر‪ٛ‬كرابًصذراًِ‬ ‫ثـاَلرذمارٌضروررررر رر رر ر رررر ر رر ررررررر‬
‫تَرمنرظيوفراًرشكرلكِار‪،‬روإلررر ٍُر رررر ررر رر رر‬ ‫ررر رررررر‬
‫ررر َمرنررر‬ ‫مرًًسرررٔبُر رُيرررراًسر يررر ررررررر ررر ررر ررر رر ر‬
‫ةرماررهصٍر‪ٝ‬كرؾنرفصؾونرو‬ ‫رررًرَ رررر رَ‬
‫ررررررررررررٔبر ركول‪:‬ر‬ ‫ٌس خلمير‪-‬رر ر رررر ررررررر‬
‫ا‪ٙ‬كيركالرتَراًضرررَخراًـحاذر(ر‬

‫ررررر ٔبر ر رر رر ر ر رررررر‬

‫ابظَيرحسنرا‪٢‬كاًًكررر‪ 29;-29:‬ر‬ ‫ُيراًسريرةرررور ر رر رر‬
‫اْكسًررِفرزذر‬ ‫‪1‬رالارررهخعازر‬
‫رررر ٔلر ر رررر ر‬
‫‪2‬رسوزترا‪ٙ‬كازًتر‪ 78‬ر‬
‫‪3‬سوزتراًحلصتر‪ 17:‬ر‬
‫‪184‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررربرٔنررر‬
‫رررر ٔبركروار َمرِمرت‬
‫اررآكَق‪،‬رو‪٠‬كرًشهصر‪ٝ‬كرؾنرزسهلررر ٔبررهنرمررر ٔبررمصوار‬
‫امرمثاإلنرمنرصروررررر رر ررررررر رر رر ررر ررر ر‬ ‫ِررر ٔلررهنر ررررر ر ررر رر‬‫حاحرراررجٕرصررراُميرررِفرررزتر ّرَ؛ر‬ ‫رر ر‬
‫رررلرٓ رَيثررر‬ ‫احضرمنرا‬ ‫مني‪،‬رتيرررارهٕررامررر ٔبرر رر ررررررررر رررر رررررررر‬
‫مصوضمرتـحاذتر‪ٝ‬كروحسٍ‪،‬رنامرُورررور ررر‬ ‫ررررًرَر رررر‬
‫رررررورتُرررذَرررٌَـا‬
‫وارتوحوذر‪ٝ‬كروزت‬‫ًرُررلصر رررر ر ر ررر‬
‫ارمٌىصونرًِارؿَوراررر‬
‫ررروٕارمررررر ر رر ررررررررر‬ ‫تَةر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫رررصتروررررر‬ ‫ارملصر رونرج‬
‫ررراررمٕرررررر‬
‫ارفهيمر‬ ‫مة؛رور‪ٛ‬كررر رٔل رنررررراًىفررررررر رر‬
‫ازرا‪ٙ‬كٍنرررترُـثررورررر‬ ‫ا‪٢‬كخلسرررررر‬ ‫رررر ّرِ‬
‫رررر ٔبر ررورصاررزهروررر ررررر ررر رررررر ر‬
‫ار‪ٝ‬كرثـاَلرفهيار‪،‬روجمصذر‬
‫ررر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫ررررر ٔبر رررر‬
‫هنمرسمعروراراً‬ ‫رررزرًاررررر رر رررر ررر ر ررر ر ررررر‬
‫ر)رفا‪٤‬كَعةرمنركولرُؤإلءراًىفازر‬ ‫وارسرررخىدا‬
‫احةررر‬ ‫هفوسِمرًـسركاذحارِفرررارركٕرصارزر رررر ررررر ر‬
‫اضمروُشاراًرشكرررور ر‬ ‫ًنير‪ٞ‬كرثـاَلرهبارِفرررر ر رررررر ررررر ررر‬
‫ررررصر رر ررررر رر ررر‬ ‫ِشوِمرحيترررورًورررَكهرورارمل‬ ‫ررررر ر‬
‫اُميرهلر‪٠‬كرحىنررر‬
‫ررراررجٕرصررر رر ررررر ر‬ ‫نرذؾوتر‬ ‫ررربرٔ رررر‬ ‫وإلرًلسزراًضرررَخررررٔب رررر ر‬
‫نرًلولرت‬ ‫ررررر ر رررر ررررر‬ ‫مصٍروإلرهيونرصربرٔهَر‪،‬‬
‫ررررٔبر رررر رر ر ر رر‬ ‫اًررر ر رر رر ررر‬
‫خعحَحرإلرميصزر‬
‫تَةر‪،‬رومنررر‬
‫رررررصتروررررررررر‬ ‫هبةرسمعَراً‬ ‫ِياكررربرٓ رَيثرررِصررر رر رر ر رررررررر رررررر رر‬
‫حياثرِفرسوزتراًحلصترثفٌسرصر رررر‬ ‫ررررررفرررر‬
‫رررررصترورتَةر!ر‬ ‫رتعالرسمعَراً‬
‫إلرٕر رر ررر‬
‫رررربرٔنرررًرُررلصر رررر ر ر ررر‬
‫وارتوحوذر‪ٝ‬كررر‬ ‫رررررٔبكروار َمرِمرت‬
‫ًساتقر‪:‬ر(و‪٠‬كرًشهصر‪ٝ‬كرؾنرزسهلررررٔبرهنرمررررٔبرمصوار‬
‫اًـجَةركولراًضرررَخرررار ررر ررررررررر رر رر ررر ررر ر‬ ‫ررر رر ررر ر رررر‬
‫ررربرٔ رررر رر ررر رررر ر‬
‫ِترابًضمسرمنرا‪٢‬كرشقررر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرً‬ ‫ررررررر ٕار رر‬ ‫فىِفرًلولراًضررر رر ررر ر رر ررررر‬
‫َخرِفركولر‪ٝ‬كرثـاَلر‪:‬ر(رف‬ ‫رررررر رر رررر ر رررر‬ ‫ررررًرَرمني‪،‬ر)ر‬ ‫رررورتُرررذَرررٌَـا‬ ‫وزت‬
‫ُسترُشٍرحماخةرِفرابةررر ٔبرررر رر ررررر رر ررررر ررررر ر ررر رررر‬
‫فـالر‪ٝ‬كرثـاَلر؟!روهبشارًحعيرسمعراًضرررَخررر‬ ‫ررر ٔبررًرر ر ررر ررر رر ررر ررر‬ ‫فربرٔ رر رررر ررررر ر رررر‬
‫ثرهبارمنرا‪٢‬كلصةر)ر؟!ر‬
‫ررر ٔلررًوَُةر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫رررر ر رر‬
‫خعحَحرا‬ ‫رررررورارً‬
‫تَةرتيرتـث‬ ‫ررررصترورررررر‬
‫خعحَحراً‬‫رررر ر رر‬ ‫رررورارً‬ ‫ررر ٔلرهخِاءر‪٠‬كر‬
‫ررررررررًرحـث‬ ‫ررربرٔنرا‬
‫ومنركالرتلوهلرت‬
‫رر رررر رررر ر‬
‫رنرُشٍرالررٔنرَثرًةر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔلررًوَُةرف‬
‫رررررر ٕار رر ر رررر‬ ‫ٍصرثوحِسرا‬
‫رررررصر ررر ر رر‬ ‫رررررصبرٓنرًخل‬
‫ررر رنَثررربرٓ رَيثراًل‬‫ررربرٔ رٔ‬
‫نرب‬ ‫سمعُكرت‬
‫مثرهلولرؿَلرفصطرَصةر ر ر‬
‫رررر‪1‬ر"روظاحةر‬ ‫رررررٍر رمنصوذر‬
‫نرظاحةررراررجٕرصررراُمير"را‬ ‫ررربرٔ رر رر ر‬ ‫ًيلضِارموكفرواحسر‪-‬رِكثاًيارُشار‪-‬روررر رررررر ر ر ر‬
‫ًُسرنامرحزمعونرت‬
‫رررر ٔلرهخِاءر‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫ارحميرذؾوترُؤإلءرا‬
‫رررَكهروررر ر رررر ررر ر ر‬ ‫اررآكَقرُؤإلءر‬
‫اررآكَقر!رفضروررررر رر رر ر ر‬‫مويسر"رفصؾونر"رَكانرمنرصروررررر رر ررررر‬
‫ر ر ررررر رر ر رررر ر ررر رر‬
‫ررر ر‬ ‫َصاتمررروحراكرجصر‪.‬‬ ‫روإلرثًذرصرًلولررر ٔبر ررر‬
‫فذيحَر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرزَحمر‪ٝ‬كرر ررررر رررر ر‬
‫رررر ٕار ررر ررر‬
‫رَلرر‪ٛ‬كرمنررر‬ ‫رررر ٔبرورما‬
‫رررررمررردخسؿةر‬ ‫رررورافلةر‬ ‫رررر ٔبرورم‬
‫منرتسؿةر‬ ‫وًـيركائالرًخعاولرؿََياروٍصمِيارمبارَننرمٌَرجصاءر‪-‬رر ررر‬
‫الرتـغررر‬ ‫رررررر ٔبرنرررررهيليررر ٔبركرور رررر‬ ‫كامئةراٍِتمرا‪٢‬كَفلةرًلكرزاذرؿَلرمضاخيِمر‪-‬ر ر رررررررر رررر‬
‫‪٣‬كصذرزذانرؿَلراًضررر رررر ر ر‬
‫َخر‪،‬رحفسنرتيار‬
‫زطراًيتر روضربرٔرفهياراًض َخراًـحاذر‪،‬رفَ‪2‬ارص َزَر‪-‬روص َريار‪-‬رراًض َخر‬ ‫ررر رٔل ر رررر‬
‫درشرِفرا‬ ‫رررر‪٢‬كيرر رر‬ ‫ؿَامءرا‪٢‬كشُةرا‬
‫ررررررر رر‬
‫رررررْالرروررُلرر‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررررر ْجر رِنرر ررَرصارًِ ِخرر ْجر رِنررربرررْزرفرَ رْر ررَ‬
‫رض َشرر ْجر رِنرر رَرسرار ِمرر ْجر رِنر هرروُرخرٍ رَ‬ ‫فاِكرجنرؾحاز‬ ‫ررر ْجر رُنرررَن ْير َـرر رَانرر ْجر رِنرررُن ررِوصر ْجر رِنرر رَرسرار ِمر ْجر رِنر ر رهوخرررورررر ررر ررررر‬
‫ًلالرمنصوذرجنررررر ررر‬ ‫ررِترّرَِرر ررر رررر ررر‬
‫رُورم‪ٜ‬كرابتيرمنصوذ‬ ‫رشررررر ِ‬
‫ارا‪ٙ‬كريررر َحرر راحررارر ْجررَصاررُِ َميرررِرِفر رَرز‬ ‫‪1‬ر‪-‬ر َُر رَ‬
‫ر‬
‫ررر ْؿررَ ُ‪١‬كر‪.‬ررر‬ ‫ررررْاًرر رَاكر ِفررَصر رِانرررر ررررر ررر رررر‬
‫‪:‬رمنصوذروِخيرص‪،‬رو‪ٝ‬كررب‬ ‫‪،‬رو‬
‫رنير رَ‬ ‫رررًرْ َلررْ هصر َرْ رِ‬
‫ررر ُرورا‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررََكر ِفررَصر رِانر‪،‬رررفرَارًرْ ُمررْؤرِمٌرَر رِانرررُرسرَرَ َْر َمرررُانر ْجر رُنررذر رُ‬
‫راوَرر َذر رَ‬ ‫ررررْزترَ َـررٌة‪:‬ررر ُمررْؤرِمٌرَر رِانر رَرو‬
‫رازَررررَرهبَاررب‬ ‫رركرَِر رَ‬
‫َررر َمرلر رِ‬
‫رارو‬ ‫راٗكرهرْ ََراررر َمر ررَض رِاز‬ ‫ررر َمررَ رَ‬
‫‪ٜ‬كررر ر‬ ‫رركرَرْرِريرٍِ‪،‬ررركرَار َلرر ُمر َجراررُِ ٌسر رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫كرَرْوررُلرر ُمر َجراررُِ ٍسر َررو‬
‫ثفسريرجنرنثرير‪717/2‬ررتخحلِقرمحمسرحسنيرَشسراٗكٍنر‪،‬رظحـةرذازراًىذةراًـَمَة‪،‬رمًضوزاثرمحمسرؿَلرتَضونر‪-‬رتريوث‪.‬روفَِرمنصوذرابٗكالرا‪٢‬كِمٍكر‪.‬روِفروسزةررذازر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر(رهرُ ْمررُصرور ُررررر رر ررررر‬
‫ر)راب‪ٙ‬كالرا‪٢‬كـجمة‪.‬‬ ‫ررررررر ررر ررر رر ررر رر ر رر ر‬
‫ظَحةرتخحلِقررساسمرجنرمحمسرسالمةر‬
‫‪185‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ذشُاراًضررر ررررررررررر رررر ررر ررررر‬

‫َخراًـحاذرومنررُةرمشُحَر‬ ‫ررررربرٔ ر رررررر‬ ‫رررلرٓررررر‬
‫ًةراًيتر‪٠‬كرً‬ ‫ررررر ر ررر‬
‫خفسريرث‪ٜ‬كرا‬ ‫جنرسـسيرزَحَر‪ٝ‬كرحنيرثعصقرً‬
‫ر رر رر ر ررر ررر رر ر ررر ر ر‬
‫‪٠‬كرحصررر ٕار ررر ر رر رر‬
‫رىلرا‪ٙ‬كيرحاحررر‬ ‫رررر ٔبر ررر‬
‫تَةر‪:‬ر(رًلولرثـاىل‪:‬ر{‬
‫ررررصتروررررررررررر ر ررررر‬ ‫ارًخوحِسراً‬ ‫ررر ٔلرررررررررر‬
‫هخِاءر‪٠‬كرًسؾرروررررر ر رر‬ ‫خحازٍرحِامنركصزرروراررر ٔبرنرا‬
‫رررؾررررررر رر ررر‬ ‫ِفرا‬
‫ررر ٕاررىلرررحصائخَروجتاُهلروؾياذٍروحماحذَرفاميرإلرًلديراًدضىِم‪،‬رومارَحهلرؿىلرر‪ٛ‬كر‬ ‫رررر ٔبري‪:‬ر‬
‫اُميرِفرررزرتَ ر‬
‫اررجٕرصررر رر‬
‫نرحاحررر‬‫َخَ‪،‬رحفمهلرر‪ٛ‬كرؿىلررر ٔبر رر رر‬
‫رررؾرررررر رر ررر ررر‬ ‫رررر ٔبرىررررهفسَرم‬
‫رررررتر رررر‬
‫ئسارؿىلرز‬ ‫رفعلىرررورررتلىروز‬ ‫ررر ٔبرنررربرٓ ررر رررر‬
‫ًتٍر‪ٝ‬كرا‪٢‬ك‪ٜ‬كرررر رر‬ ‫ٕاررإلر{‬
‫ي‪:‬رُوررر‬ ‫ررر ٔبر رررر‬ ‫رررررميَت ر‬ ‫اُمير{زِبرا‪ٙ‬كيرحيييرو‬ ‫تَةر‪ٝ‬كرفزمعررر ٔبررررررر رررررررر رر رررررر‬
‫هَرًفـيرنامرًفـير‪ٝ‬ك‪،‬رفلالررراررجٕرصررر رررر ررر ر رر ر‬ ‫اُميرِفرررزتروررررر ررر ر‬ ‫اررجٕرصررر رر‬
‫رحِاءرمدسررٔبر‬
‫ررر ٕإلر ررررررر‬ ‫رررر رٔلنرا‬ ‫ررررٔبهرور ررررر ررر‬
‫اغراًخساتري‪،‬رو‬ ‫رررررٔب رؾؼمر‬
‫رماثةرًىوهنامر‬
‫ررررروارإلرٕرررررر ر‬
‫ررررررر ٕإلررحِاءر‬ ‫ا‪٢‬كيفصذرتبرٔهور ررررر ر رررر ر‬
‫اغراًخرصف‪،‬رودطرمٌَرا‬
‫رو‪٠‬كرًليررررٔبانررر‬
‫رررررٔبانررررٔب رحييرررورٔبررمِترررررررر‬ ‫رررلرٓ ر ررررررر ررر ررر رر‬
‫دصت‪،‬رفلالرر‪ٛ‬كرا‪٤‬كاح‪:‬ر{‬ ‫رماثةرمدسررٔبررررر ر ر رر‬
‫رمارٍىونرِفرا‬ ‫رررروارإلرٕررررررر‬
‫ررررررٗكرهَار‬
‫راْكَاترا‬
‫هَرًفـيرنفـير‪ٝ‬كررروًعيؽرظيـَ‪،‬ر‬ ‫منارسمعررررٔبرررررر ررررر رر‬ ‫ررروٕاررررر‬
‫خلاللرابًخرصف‪،‬ر‬ ‫ررر رٔلرررررر ر رر ر‬
‫هَر‪٠‬كرًسغرالاسرررر ر ررررر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كيررررٔب رحييرررورٔبررمِت‪،‬ر‬ ‫رر‬
‫ررررررررررزبرٍٓررراررجٕرصررر رررررر رر‬
‫اُميرًلاًطرِفررر‬ ‫سددليرخشعارفِىونركسررر ٔبرحِاٍ‪،‬رفَامر‬
‫رررررروٌر رررر رر ر ررررر ر ر ررر‬ ‫هَرًلذيرخشعارفِىونركسررر ٔبرماثَ‪،‬ر‬
‫فزمعررر ٔبررررررر رر ر ررررر ر ر ررر‬ ‫رر‬
‫هَرجحة‪،‬راظصذرمـَرِفراٗكًَيرفلالررر‬
‫رررورررر ررررر ر ررررررر ررر ررر ررررر‬ ‫هبةرفضالرؾنره‬
‫نرٍىونرصر رررر ر ررر‬‫ًخلكمرثيشءرإلرًعَحررر ٔبر ررر ر ر رر‬
‫ررررررروررر رررر ررر ررر رر‬ ‫جماذًخَر‬
‫ثرهبار‬
‫ررر‬ ‫رررربرٔ رر‬ ‫‪ٛ‬كراًاكفصر{ف‬
‫ررر رررر رر‬ ‫حسرحىترر‬ ‫ي‪:‬رؾَاانرًلصرتَرلكررر ٔبر ر رر ر‬
‫ررر ٔبر رررررر رررر ررررر‬ ‫ررربرٔ رر رر رر ررر رررر ر‬
‫ِترابًضمسرمنرا‪٢‬كرشق ر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرً‬
‫ررررر ٕار رر‬
‫اررجٕرصررراُمي‪:‬ر{ف‬
‫اٍ‪،‬رفَامركالرهلررر ٔبرمرصررر ررر ررر رر رر‬
‫ارإلركوترهلرِفرصرهبةر‬
‫ررر‬ ‫رررروررررررررررر رر‬ ‫امرهلرتعصذرذًَهلررر ٕار رر ر رر رررررر‬
‫رنرَكنرظاذكارِفرذؾ‬ ‫ررراررًٕرزرررر ررر ر رررررر‬‫روُشار‬
‫منرا‪٢‬كلصةررررر‬
‫ر ررررر ر‬
‫هلعـتررر‬ ‫رررواررر رر‬ ‫رًََرحروراابر‬
‫ررررارٕرررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ررر ررر‬
‫ي‪:‬رَتريرف‪١‬كرٍصحؽر‬ ‫ر ر ر ررررر رررر ررررر ررررر ر رر رر ررر ررر ر ررر ر رررر‬
‫جضوصرذًَهل‪،‬روإلركاذحارًلسخرِفرسخِهلر{هبترا‪ٙ‬كيرنفص ر‬
‫رهَرملَوةررر‬
‫رررررررررارٕرررررر ر‬ ‫رررصرًسررر ٔبرنررررررررر ر‬
‫ًلاومراْكقرررورًلاًحَ‪،‬رف‬ ‫هسرا‪ٙ‬كيرٍ‬
‫رررررار ررر ر‬ ‫جحخَروسلعترصر ررررررر ررر رر ررررر ر‬
‫هبخَ‪،‬روُشٍرحاٌكرا‪٢‬كحعيرا‪٢‬كـ‬ ‫ررررر رر ر رر‬
‫ملِوز‪،‬رف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كركالرثـاىل‪:‬ر{و‪ٝ‬كرإلرهيسيراًلومراًؼا‪٢‬كني رتيرًحلهيمرؿىلرنفصضمروضالهلم‪،‬روضمرا‪ٙ‬كٍنر‬
‫ررررر ٔبرسرررر رررر ر ر ر‬
‫حاةراًوظولررر‬ ‫ٕررررورٌرسرهلمر‬ ‫اًِساًةرًِساضمررراررًََر‬
‫إلرفَورَكنركعسضمراْكقرررورررر ررررررر رر‬
‫ررروٕار رررر رر ر ررر ر ر ررر ر‬ ‫سِمرر‪ٛ‬ك‪،‬ر‬ ‫ررررررر رٔلهفرر ررررر‬
‫رادذازوار‬
‫نرًفصذرابًـحاذتر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ًَزمرمنرر‪ٛ‬كررر ٔبر رررر‬
‫ررروررر رررر ررر‬ ‫اًخستري‪،‬ر‬
‫صةرابٓكَقرررورررر رر‬
‫ررررر ر ررر رر‬ ‫ررررلرًٓةرر ر ررر رررر رررر رررر‬
‫جصُانركاظؽرؿىلرثفصذراً‬ ‫رًََ‪،‬رففيرُشٍرا‬
‫ارٕررررررر ررر‬
‫ررررر رٔلحرورال‪).‬ر‬
‫رررر‪ 1‬ر‬ ‫اًخولكرؿَََرِفرمجَؽرا‬
‫ررررورررر ر ررررررر رر‬ ‫وار ٕإلررانتةر‬

‫‪1‬ررثُسريراًىصميراًصَحنرتخفسريرالكمرا‪٢‬كيانر‪221-222‬رٌَض َخرؾحسراًصَحنرجنرسـسير‪ .‬ر‬

‫‪186‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫تَةر‪ٝ‬كرفزمعررر‬
‫اُميرِفرررزتروررررر ررر ر‬ ‫"رحفمهلرر‪ٛ‬كرؿىلررر ٔبر رر رر‬
‫نرحاحررراررجٕرصررر رر‬ ‫روًـ‪ٜ‬كرثالحغرِفرثفسريٍرزَحَر‪ٝ‬كركوهل‪-:‬ر رر رر ررر ررر‬
‫ررررورًررُسروراررر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرثـاَلر‪،‬ر‬
‫هونرِفرررزتروررررر ررررر‬ ‫ررررشر ر رر‬ ‫رررررَكهرورارٌ‬
‫نراًىفازر‬‫هَرًفـيرنامرًفـير‪ٝ‬كر)روُشارِصحيرِفررر ٔبر رررر‬
‫ٔبررررررر رررررررر رر رررررر ررر ر رر‬
‫ررررلةررر ٔبر رُيررر‬ ‫ررررررر ٔبرمررر ٔبرنرً‬
‫دفيرؿَََر‬ ‫ذزيررر ٔبر رر‬
‫ًضارفالررر ٔبر رر‬
‫رررر ٔبرر رررر‬ ‫َخر!روُشارزخيرمنررر ٔبر ر رررر‬
‫ُيراًسر يةر‬ ‫صروررررررررر رررر‬
‫اررنامررهصراًضررر رررررر ررررر ررر‬
‫اًس يةرظازرؿَامرؿَلرمنرًوافقرمهنجراًاكثةر؟! ر‬
‫رررربرٔهور ررررر ر رررر ر‬
‫اغراًخرصف‪،‬رودطرمٌَر‬
‫رررررر‬ ‫ررر ٔبر رررر رررررر‬
‫ي‪:‬رُورا‪٢‬كيفصذرت‬ ‫رررررميَت ر‬‫اُمير{زِبرا‪ٙ‬كيرحيييرو‬
‫"رفلالررراررجٕرصررر رررر ررر ر رر ر‬
‫وكوهلر‪-:‬ر ررررر‬
‫رماثةرمدسررٔبررررر ر ر‬
‫رمارٍىونررر‬ ‫رررروارإلرٕررررررر‬‫ررررررٗكرهَار‬‫رحِاءرمدسررٔبررراْكَاترا‬ ‫رررر رٔلنرا‬
‫ررر ٕإلر ررررررر‬ ‫ررررٔبهور ررررر ررر‬
‫اغراًخساتري‪،‬رو‬ ‫رررررٔب رؾؼمر‬
‫رماثةرًىوهنامر‬
‫ررررروارإلرٕرررررر ر‬
‫ار ٕإلررحِاءر‬
‫رررر ر رر رر ر رررر ر رر‬
‫خعحَحرِشكرا‪٢‬كرشكرِفررر‬ ‫اُميرؾِنرت‬‫جصرِفررررٔبنررراررجٕرصررر ررر‬ ‫ررراكرجصررررٔبمامَرم‬
‫رررررراكر رر‬ ‫ثرصحيرإلرٍ‬
‫رررررررر ر رر‬ ‫رررلرٓ ر رررررررر‬
‫دصت‪،‬ر"روُشارفَِر‬ ‫ِفرا‬
‫خلصرِفررر‬ ‫رررراررجٕرصر ر رر رررررررر ررر‬
‫اُميرلكمَرمبارُورمسرررر رر‬ ‫ٌَـحاذتر‪.‬رحفَامنرلكمَر‬
‫خحقرررررررررررر رر رر‬ ‫ررربرٔ ررر رر رررر‬
‫نرزِبر‪ٝ‬كرا‪٢‬كسررر ر‬ ‫تَةر‪ٝ‬كر‪.‬رو‪٠‬كرًليرهلرت‬
‫زتروررررر ررررررررر رر‬
‫تَةراًيتركسررر‬
‫ررررصتروررررررر ررر‬ ‫ٕررررر ٕار رررر ر رررر ررر رر ررر‬
‫رَلراًصةرذونرابِقرظفاثراً‬ ‫ررررروارإلررماثةر‬
‫حةرآكَقررروار ٕإلررحِاءر‬ ‫ررررًعحرررررررر‬
‫َـَةرمنر روسرررررر رر‬ ‫اًيفوشرا‬
‫رررر ر‬
‫رررر ر‬‫رررررررًسَررميةر‪.‬‬
‫رررًريلِةرا‬ ‫ررررررررر ٕاررإلررر ٔبر رر ررررر ر‬
‫َصاةراًفعصرا‬ ‫ؿَلراٗكُامءروإلرًـلَِار‬
‫ختفير ر ررر رررررر‬
‫ررر ٔلرهَر‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫انرا‪ٙ‬كيررر ٔبر رحييرررو ٔبرررمِت‪،‬ر‬ ‫رو‪٠‬كرًليررر ٔبر ررر ر‬
‫رررر ٔبرانررر ٔبر رحييرررو ٔبرررمِترررررررر‬‫وكوهلرزَحَر‪ٝ‬كرر‪:‬ر"رفلالرر‪ٛ‬كرا‪٤‬كاح‪:‬ر{‬
‫رر ر ررر ررر رررررررررر ررر ررر رر‬
‫رررٍر رمنصورر‬
‫رررر‬ ‫ًعيؽرظيـَ‪،‬رر"ررًسلرؿَلررر ٔبرنرا‬
‫هَرًفـيرنفـير‪ٝ‬كرررور رررر ررررررررررر ر ررر‬ ‫منارسمعررر ٔبررررررر ررررر رر‬ ‫ررروٕاررررر‬ ‫ًسغرالاسرررر ر ررررر ر‬
‫خلاللرابًخرصف‪،‬ر‬ ‫ر ر رر ر‬
‫ررررررررررورتيررر‬ ‫ررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬
‫اُميرؿَََراًسالمر‪،‬رفَامرك‬ ‫ررررو ٔبر ررر ررررر ر رر ر رر ر رررر‬
‫نرُشاراًرشكرَكنرحميرذؾوتر‬ ‫ررر ررـاَلر‪،‬ر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرث‬ ‫ٔبر ر رر‬
‫ِشكرِفرررزتروررررر‬
‫رررروررر رررر ررر ررررررررررر ر ر ررر‬
‫اًصذرؿَلرابظَِمر‪،‬رو‪٠‬كرٌسىترؿَلررر‬ ‫رررررررررررتررررر رر‬
‫خفٌَسرصرهبِمر‬ ‫ررررصترورتَةركاتَِمر‬ ‫اررجٕرصررر رر ر ررررر ر رررر ر رر‬
‫اُميرهبشاراًرشكراًرصحيرِفراً‬
‫ررر رٔلررررررررر ر‬
‫هخِاءر‪٠‬كرٍىنررر‬ ‫ررربرٔنرا‬
‫امعونرت‬
‫رررررزر ر ر‬ ‫هسزيرمنررر ٔبررٍنررر ٔبر ررر ر‬
‫ِترُؤإلءراً‬ ‫ر‪ٛ‬كر‪،‬رتيررر ٔبرر ر رررر رررر ررررر ررررر‬
‫ىىصرؿَهيمرسمعِمرر‪ٛ‬كر‪،‬رفالر ر رر ررر‬ ‫ر ررررر‬
‫خيراًخوحِسراًاكميرآكاًطرإلررر رٔل رخيررر‬
‫رررَكرهتررر رٔل ر ررررر ر رر رررر رر ررر ررر رر‬ ‫اْكقررر ٔبر ررررر‬
‫نرتـثِتمر‬ ‫رررور ر‬
‫تَةر؟!ر‬ ‫ررر ٕاررَلراً‬
‫ررررصتروررررر‬ ‫ٗكؾوتر‬
‫ملعسرتـثِتمرا رر‬
‫ًقرتنيررر ٔبرر رر ررررر ر رر رر ر ر ر ر ررررر ررر‬
‫كساكراًخوحِسرالاظعالحِةروحماوٌكررر‬ ‫ررررررصر ررر‬ ‫هخجرُشارآكَطررر ٕار ررر‬
‫رإلرؾنراًخف‬ ‫رررررررررررر ررر رررر رر‬ ‫ٔبرر ررررررر‬
‫ًوَُةرذونرررزترورتَةر‪،‬روما‬
‫رذًَيرِصحيرؿَلرزذٍر‬
‫رررررر‬ ‫ثرهبارمنرا‪٢‬كلصةرررررر رر ر ررر‬ ‫ررررربرٔ رر رررر ررررر ر‬ ‫اكؽر‪.‬روكولررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬
‫اُميرؿَََراًسالمر{ف‬ ‫رررروررررررررر ر‬‫رسلاظِارؿَلررررٔب رزطراً‬
‫ٕار ررر ررررر‬
‫ؿَلرسمعَرزتوتَةر‪ٝ‬كرثـاَلر‪ .‬ر‬

‫‪187‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اًخستريرر‬ ‫ررررلرٓرررر ررر رررر رررر رررر ررررر ر رر ر رر‬

‫ًةرجصُانركاظؽرؿىلرثفصذراًصةرابٓكَقرررورررر رر ررر‬ ‫"رففيرُشٍرا‬
‫رررر‪-‬ر رررر رر ر‬ ‫هؼصرسَممر‪ٝ‬كررر ٕار ررر ر رررر‬
‫رَلركولراًضرررَخر‪:‬ر‬ ‫ورار ر رر ررر رر‬
‫تَةر‪ٝ‬كررر‬ ‫إلرًورررَكرهترررزتروررررر‬ ‫رررروٕار ررر‬
‫تَةر‪ٝ‬كر‪،‬ر‬‫رررصتروررررر‬
‫رزحاثرً‬ ‫ررر ٔبرهَر‬
‫رررارٕررر‬ ‫اُميرؿَََراًسالمر‬ ‫ررررررررسدرر رررررررر ر ر ررر‬
‫ضِاذرمبارحسجرمنررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬ ‫"رففَِرا‬
‫آكاًعةر‪-‬رهلروحسٍرذونرمٌاسؿةرومضازنةر‪-‬رمس خلصترِفرهفوشراًىفازر‪٢‬كارَكنرُشارالاس خًداظررار‬
‫امعرفِىونرر‪ٛ‬كرزذارصافِارؿَََرمفحامرهلرنامر‬
‫ررررر‬ ‫رررسر رررر ر ر ررر رررررر ررررررررررررر ررر‬ ‫َخرِصخرتَرحيتررر ٕار ررر‬
‫رنرسمعَر‬ ‫ًىنراًضررر رر ر ررررر ر‬ ‫رررررور ر رررر‬ ‫خسويروفائستر!ر‬
‫ر رر رررررر‬
‫رررر ر‬ ‫ٔبر ررر ررررررر رر‬
‫حفمرسَفَراًضالر‪.‬ر‬
‫وذالظةرماروس خًدعَرمنرالكمراًض َخرؾحسراًصَحنرجنرسـسيرزَحَر‪ٝ‬كرُوراًصذراًرصحيرؿَلرمنر‬
‫ررر ر‬ ‫ُيراًسررررررررر ر ررر ررر‬
‫يةرمذفلونرؿَلرر‪ٛ‬كر‪.‬‬ ‫ررررررورٔبنررررٔب ر رررر‬
‫ررررصترورتَةر!ر‬ ‫ارمنررررٔب ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسراً‬ ‫رررورررر‬ ‫ررر رٔلهخِاءر‪٠‬كر‬
‫ررررررررًرحـث‬ ‫رسمعررررٔبنرا‬
‫رنر‪ٝ‬كررر‬‫رررر ٕار رر‬
‫اذٍرفٌلولر‪،‬ر‬ ‫رررصرررررررر ر‬ ‫رررررررٔبنررررر رررر ررر ر رر رررررررر رررر رر ررر رررررر ر ررر ررر‬
‫هلِسراًالكمرحيترإلرًفِمرمنرتـغرضَليراًـلولرؿَلركريرم‬ ‫روإلررررهًيسرُيار‬
‫اًـحاذتراًاكمٍكرإلرحىونررر ٕاررإلرررابررفٕرصراذر‬
‫ررر‬ ‫رررررروررررررررررر رر رر ررر ر ر‬ ‫ررررر رررررر رر ررررر رررررررر‬
‫حَسراًياشر‪ٞ‬كرثـاَلرؾحاذترَكمةر‪،‬ر‬ ‫ثـاَلر‪٠‬كرًحـرراًصسيررر ٕاررإلرررًخـ‬
‫ررر ررررررر رررر ر ر‬
‫اغرلكِارمؽر‬
‫ررررررر‬ ‫ررر رٔلهرور رر‬ ‫ررر ٔلر رررر رررررر ررر‬
‫دمراًساتلةرِفرث‪ٜ‬كرا‬ ‫ررررو ٔبر رررررر رررررررررر رر ر رر ر‬
‫سامءٍروظفاثَر‪،‬روكسرَكنرِشكرا‬ ‫ررررو ٔبررًورُرَخَر‬ ‫‪ٝ‬كرثـاَلررِفرررزترورتَةر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕار ررر ررر‬
‫رَلركريرر‪ٛ‬كرر‬ ‫هوغرومهنمرمنرًلصرتيوغرذونر رهوغر‬
‫هوغرذونر ر ررررر رررر رررر رررر ررررر‬ ‫ر رر ر ررررر رررر رررر رررر ررر ر رر‬
‫ادذالفركََيرتُهنمرمفهنمرمنرٌرشكرِفر ر ررررر‬
‫رررر ٔلر رولرررار رر رررر ررررر ر ر‬
‫هعخترذؾوتراًصسيررر ٕاررَلرررَترلِلَر‬ ‫رررلرٓدرصرٍنررر ٔبر رر ررر ررررر‬
‫ػِصرمنراًلسمرا‬ ‫ررر ٔلرور رر ررررر رر‬
‫ًنيرِفراًلسمنيرا‬ ‫‪٢‬كارَكنرِشكرا‬
‫ورررر ر رر ر‬
‫ذمِمرمنرًلؽرِفررر ٔبرير ر رررر رررر ر ررر ر ر ر ررررر رررررر رررررر‬
‫هوغرمنراًرشكرًعححوٍروُشٍرؾلِسثياروعمررر‬ ‫ثعحَحَروحِامنرجيسونرمنررر ٔبر ررررر رررررر‬
‫ور ر رر رررر رر رر ر رر ررر‬
‫رررررررر ر‬
‫يةرمارخياًفِار‪.‬‬ ‫ًُسرِفراًىذاةرررورراًسرررررررر‬
‫رررروررر رر رررر ررر‬ ‫زةرِفراًىذاةرررورراًسر يةر‬
‫رررررر‪٢‬كرحثررورررر رررر ررر‬
‫ررررورأكاؿةرا‬ ‫ررر ٔبر ر رررر‬
‫ُيراًسر يةر‬ ‫ؾلِستر‬‫ررر‬
‫ٕرررررلرٓ رًويسر‪1‬ررزَحَر‪ٝ‬كرابذؿاءراٍمنصورراًصتوتَةرحِرركالر‪-:‬ر(روا‪٢‬كصاذراب‪٢‬ك روظولرمنصورر‬ ‫رررإلررمامرا‬
‫نامرِصخرا‬
‫ررر ر‬
‫ررررر‪2‬ر ر‬ ‫تَةر‪،‬رنامركاهلرجماُسروكريٍر)ر‬
‫ررررصترورررررررررررر رر ررر رررر‬ ‫اذؾىراً‬ ‫ًةروُوررر ٔبر ر ررر رر ر‬
‫ولرمنرجتربرررورررر‬ ‫جنرسررريجاررزر رررر‬ ‫جنرنيـانر ر رر‬
‫ر رررررر‬
‫رررررورتُذَر‬
‫ررررر‬ ‫تَرمنروحوذٍرثـاىلروزت‬ ‫({ِفر رَ ِرزررترّرَِ رررر رر‬
‫ر‪:‬رِفرصربرٔنرررزررررر ررر ر ررررررر‬ ‫وكالراًض َخراّكزائصير‪3‬رحفؼَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر رررِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرَ َْررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ر{ر‬
‫رررر‬ ‫رزسوهلرمحمسرظر رىلرر رُ‬
‫(فلالرثـاىلرخماظحرررًارر ر ر رر ر رر رَ‬
‫ررررر‪-‬ر رررر ررررر رر رر‬ ‫وكالررررٔبرًضار‪:‬ر‬‫ررررررر‪1‬ر ررر‬
‫ٌَزَقرلكِم‪.‬ر)ر‬ ‫رررررر رر رر‬‫ورٔبرًورُرَخَ‬

‫ررر ٔلرر رًويسررر ر‬ ‫‪1‬ر ررر ررر رر رر ر ررررر رررر ر ررر ر رر‬
‫صِاةراٗكٍنرمحموذراجنرؾحس‪ٝ‬كراْكسُِنرا‬
‫حؽرا‪٢‬كثاينررر‪818/1‬روسزةراًضامٍكركريرموافقرٌَمعحوغ‪ .‬ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر‬
‫نراًـؼميررروررراًسررررررررر‬ ‫‪2‬ر رر رررررر رر رررر ر‬
‫زوخرا‪٢‬كـاينرِفرثفسريراًل‬
‫ررررر ر‬
‫ًةرا‪٢‬كيوزتر‪.‬‬
‫ررررررررروررررررر‬
‫ًيرا‪٢‬كسًيةراًيح‬
‫رررزر رررر‬
‫ائصيرى‬
‫جنرخاجصراّكرزررر ر‬
‫رررررررر ر رر ررر ررر‬
‫جنرموَسرجنرؾحسراًلاذز‬ ‫‪3‬ر ٔبرر ررر ر رر‬
‫تورجىصرخرارجصر ر ررر ر ررر رررر‬
‫‪188‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررررررر ٕار ررررر رر رر رررر رررر ررررررر ر ررر‬

‫رىلرؿَممرجحاحرراكراًعاقَةرا‪ٙ‬كيرتعرصرثَرررررررر‬
‫هـمةر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َحرر راحررارر ْجررَصاررُِ َميرررِرِفر رَ ِرزررتر ّرَِ ررر ٔبري‪:‬ر‪٠‬كرًًذَر‬
‫برًرَ ْمررحرَرَصررارررَىلرررررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ٕار رررر رر‬
‫ررركالرهلررراررجٕرصررراُميررر‬ ‫مصرجعة‪.‬ر‬ ‫ٕررر ٔلرر رر ر‬ ‫تَةروحاحرررذَررررررررر‬
‫ََيارفدنيررراررهَر‬ ‫ررررصترورررررررر‬‫اذؾىراً‬‫رهلرفىفصرررورررر‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫ثٌُاٍرامذحاررانر ررر رر‬ ‫ا‪٢‬ك‪ٜ‬كرا‪ٙ‬كيررربرٓررررررررر‬
‫رر ررر ر‬
‫اُميرجحخَر‬
‫رررر‬ ‫رررررررراررجٕرصررر رر‬ ‫هترإلرَتييروإلرمتَت‪،‬رفلالررر ٔبرانررر ٔبر رحييرررو ٔبررر رررر‬
‫مِت‪،‬رفصذرؿَََر‬ ‫زِبرا‪ٙ‬كيرحييروميَت‪،‬رررور ٔبر رر رر ر ررر رررر رررررر‬
‫ًسر‪ٝ‬كررر‬ ‫رررو ٔبرر رر‬
‫هسُشروَتريررروارررهلعؽر‬
‫ررررار ر ر ررر ر‬ ‫ررررٔبر ررر ررررر ر‬
‫هترمنرا‪٢‬كلصة‪،‬رف‬ ‫ررربرٓ رر‬
‫ثرهبار‬ ‫ررربرٔ رررر رر ررر رررر ر‬
‫ِترابًضمسرمنرا‪٢‬كرشقرف‬ ‫‪:‬رزِبرً‬ ‫كائررر رًالررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررارررهخرصر)‬ ‫رررراررجٕرصررراُميرف‬
‫ورًََر‬
‫هياراًصسولر‪-‬ررٔب رجعةررررِم رر رر ررر رررر ر رر ررر‬
‫نرحالرُشارا‪ٙ‬كيرخاذلررراررجٕرصررراُميررؿَََر‬ ‫(ُيرررزرٔبرًتررر‪-‬رٔب ررررر ر ر ر‬ ‫وِفراًخفسريرا‪٢‬كُرس‪2‬ر‪-:‬ر رر‬
‫هبةرؿَلترِفررررٔب ررر رررر ررر‬
‫رُانرنثريرمنررر‬ ‫وهبشارىىونركسرفٌسانرصر رررررر رر‬
‫اًسالمرِفرثوحِسر‪ٝ‬كرثـاىلروزتوتُذَر)ر‪3‬ر رر رررر ر ر ررر رررر ررر‬
‫ررررررررر ٕار رر ررررر ررر رر ر ررر‬
‫رؾاملرًـليروإلرحبررؾنررر‬ ‫رررراررررررررر رررررر رررررر ررر رر‬
‫هيارا‪٢‬كـاِصرثلََسارًحـغرمضاخيِمرذومنار‬ ‫مٌررردسر ررر ر رررر رر رر‬
‫يبرمهنجراًسَفرِفرسم‬
‫درسغرِفراْكُكرؿَلرمنرذاًفمررر ٔبر رررررررر ررررررر‬
‫ورزذرؿََمر‪،‬رفَـيررلكمةر‬ ‫رررر ررر ررر ر ررر ررر رر رررر‬ ‫يحَرزَحمر‪ٝ‬كر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كروإلرث‬
‫ررررررررفذررررررر ر رر رر ر ررر‬ ‫حلِلةر‪،‬ر‬
‫ررررر ٔبرسربرٔلررر‬
‫رررًررريحوتر‪.‬ر‬
‫هترعمرمهناحرا‬
‫رررَكر رر ررر رر‬ ‫دفِترؿََمرثخىربرؾهنارعمراْكقرا‪ٙ‬كيررر ٔبرزررررر ررررر رررر ر ر‬
‫اذٍر‪ٝ‬كرثـاَلروزسوهلرو‬ ‫ررر ررررر رررر ر ررر ررر ررر ر ررر ر‬
‫‪ٝ‬كرثـاَلراًخوفِقرواًسساذر‪ .‬ر‬
‫ر‬
‫مدحررِفررهصراّكزءرا‪٢‬كصذوذرمنركولرا‪٢‬كخبٔدصٍنرووخَراًخوفِقرتنيراًلوًني‪ .‬ر‬
‫رميانرنفازراًـصةررر ٔبر ررر ر رر ر رر ررررر‬
‫ورثوحِسضمرِفراًصترُوتررَِر ررررر ررر ر‬
‫ةر‪.‬رتيراْكقررر‬ ‫ررررارٕرر رررررررررر ر‬ ‫رررر هررررررر رر رررر رر رَ‬
‫ررررر ُُررَروررررسمعِمر‬
‫خـلدَرىفرالكمرمضاخييارو‬ ‫هَرطرما‬ ‫وررر ر‬
‫ررررررور رِحرِسر‪٠‬كر‬
‫رررر‬ ‫اًعر َفرر ررررررررر رررر ررررر‬
‫اثر‪.‬رفِمركسرنفصوارجلكررررٔبهروراغراًخ‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررروار رل َمسر رَ‬
‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬ ‫ةروىفصضمراب‬ ‫ارابًصترُوتررَِر ررر رر ر‬ ‫رررررزرررررر‬
‫رررَكهرورارنفا‬ ‫ٔبرهنمر‬
‫رررررِرَ رَرشررر ررر ر ررررر‬
‫ارإلرًسذَِمرِفررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسراًثالزةرف‬ ‫هوغرمنررر ٔبهروراغراًخ‬
‫يرِفرلكر ر رررر‬ ‫ررررصرٍنرررمبرَ رَسرارئرِ رر رر‬ ‫ررررررررروٕارنرررَكهرورارمل‬ ‫ارتيوغرمٌَر‪،‬ر‬ ‫ررروررررر‬ ‫رًؤمٌ‬
‫رررررر‪ 4‬ر‬
‫ررر رٔلركسامر‪.‬ر‬ ‫مروإلرًعَقرؿَهيمرمسميرمؤمٌنيررر ٔبر ررر رر رر رررر رررر‬
‫ورموحسٍنرتلسمرمنرا‬ ‫سالر ررر ررر رر رررر رررر رر ررر ررر‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫‪1‬ربرٔر ررررررر ر ررر رررررر‬
‫ٌرسراًخفاسريرًالكمراًـَلررراًىدرير‪16:/2‬ر‪ .‬ر‬
‫رررررشرًف‪.‬رر ر‬ ‫افراٗكنخوزرؾحسر‪ٝ‬كرجنرؾحسرا‪٤‬كسنراًرتيكر‪،‬رظاذزرؾنرمجمؽرا‪٢‬ك‪ٜ‬كرفِسرًعحاؿةرا‪٢‬كعحفراً‬
‫ساثشتراًخفسريرَتتررر ٕارِشر ررر ررر ررررر رر ررر رررر ررر ر ر رررر ر رررر رررررر رر ررررر رررر ررر رررررررر ر ر‬ ‫‪2‬ر‪٣‬كموؿةرمنراًـَامءر‪-‬ر ر رررر‬
‫ؿسذرمنررر ٔبر ررر ررررررر ر رر ر‬
‫‪3‬راًخفسريرا‪٢‬كُرسر‪ .192/2‬ر‬
‫ؾَهنمرِكنرًلولررر‬ ‫نرثثختررر ٔلركرورامرت‬
‫رررربرٔ رر ررر ر رررر ر‬ ‫ررربرٔررزختررر ٔبررصرررررر رررررر‬
‫َاءرإلرًًدليررر ٔبر ررررر‬ ‫رررررِـَامر‬
‫ررر ٔبر ر ر رررر رررر رررر‬
‫ذذيرتـضِارِفرتـغرف‬ ‫ررررمنراً‬ ‫ٕررر ٔبرنررر َُر َشرررر ررر ر ر رررررر‬
‫ارمنرمضالكثراًخلسرميرررو ٔبر ررر ررر‬
‫نرمنركسمر‬ ‫رررررو ٔبرسرًسررراررمار‬ ‫‪4‬ررر رررر رررررر رررر ر‬
‫كالراتوراًلامسرا‪٢‬كسينر‪:‬ر(‬
‫رراركِيرَكنررر‬
‫ررر ٕار ررررر رر ر‬
‫ًُسرمنراًفاوِةراًـيةرف‬
‫رراركِيررررر ررر رررررررررررررر‬ ‫اًـىسررر ٕار ررررر‬ ‫رررررٔلكركثاءر‬
‫رررررررورررر ر‬ ‫مبارَكنرًب‬‫رررررر ٔبرهَرز‬
‫ررررررر ر‬ ‫رررررٔ ررررررررر‬
‫لكرفاوِةرفسر َفِمر‬ ‫رراركالرَكنرفالنرًب‬
‫رررارٕررررر رر ر ررر ر‬
‫اًلثاءرمثالرف‬
‫اًخفاخرررورررررررررر‬
‫ررروراًررربررررثلالرررورررررر‬ ‫ٕار رررررررررر رررر‬
‫رنراًفاوِةرعمرا‪٢‬كوسر‬
‫‪189‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ابًصترُوتررَِرةررر ٔبروررروحسوار‪ٝ‬كرثوحِسر‬ ‫ررر َلرار رَلربرٓمٌرروراررر ررر‬

‫ةرفالرً‬ ‫كصوارتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِر ررر‬ ‫رررررشر رهونررر‪-‬رركسررر ٔبرر ررررررر‬ ‫فِمر‪-‬ر ٔبرريرا‪٢‬ك‬
‫ررر‪-‬ر‬
‫يرفهيار‬‫رىاكزضمررر َمر رَسرارئرِ ررر‬ ‫ررر َلرار رَلررر ررررررر‬
‫رنفصوارابًصترُوتررَِرةررر ٔلرنرررارٕر رر‬ ‫ةروكسرً‬ ‫كصوارتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصتر ُوتررَِر رررر‬ ‫زتوتَةر‪،‬روًىنرًر َلرار رَلر ٔبرر ررررررر‬
‫رزحاثراًىفصرا‪٢‬كعَقررر‪-‬ر‬
‫رررررررارٕررر رررر رر رررر رر‬ ‫ررر ٕار رررر رر رررر ررررر ر رررر ررررر ر ررررر‬
‫رَلراًىفصررفهيار‪،‬رحفقرؿَهيمرنفصضمرابًصترُوتررَِر ررةرلكِار‪،‬رف‬ ‫ؿاذرهبمر‬ ‫رررر‪-‬رر رررر‬
‫ررررصترورتَةر‬‫يرِفراً‬‫ٔبر رر‬
‫رررر ٔبر رر رر ر رر ررررررررر ر رر ر رررر رر رر‬
‫ورِفرمجمهلرهلروخَرملدولرإلنراًىفصرِفررر‬ ‫ِفركسمرمنررر ٔبرر ررررررر ر رر رر ر ر ر ر‬
‫كسامراًخوحِسرالاظعالحِةر‬ ‫ًىفازركصٌشر‪-‬ر ررر رررر‬
‫رزحاثرالاميانرا‪٢‬كعَقرِفركسمرمنررر ٔبرركسامر‬
‫رررر‬ ‫ئَاثراًخوحِسرًيلغراًخوحِسرلكَر‪،‬رِالفرررارٕررر رر ررر رررر رر رر ررر رررر‬ ‫حزءرمنرحرزرررر ررررر ر رر ررررر ررررر ر رر رر ررررر ر ر‬ ‫ر رررر رر‬
‫رميانررر‪-‬رثزنإلر‪-‬رجبزءرمنراًخوحِسرإلرٍّكير‬ ‫ررررٔبورا‬
‫رررإلرٕرر‬ ‫ورِفرمجمهلررر رٔلنرا‬
‫رررإلرركٕرصرازر‬ ‫رررررٔب رر رر ر‬‫اًخوحِسرالاظعالحِةر‬
‫ررر ر رر رر ر ر ر ر‬
‫هَرمؤمنرهبا‪،‬رونش‪ٛ‬كررررٔبر ررررررر‬
‫كصوارتحـغررر‬ ‫ًيترسمعررررٔبرررر رر رر رررررر ر‬ ‫اًخوحِسروإلرًـسرمؤمٌاروإلرحيترِفرث‪ٜ‬كراّكزئَةرار ررر‬
‫ررررورًىرٌيار‬
‫رررر‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَرةررر‪-‬رور َُر رَشرررررر رررررر ر‬
‫ار‪٠‬كرًليرتَرمس‪١‬كر‪،‬ر‬ ‫وروحسرورررار‪ٝ‬كراب‬ ‫ررررٔب رررر‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَرةرر‬
‫ررررَلار رَلربرٓمٌرروراراب‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَر ررر‬
‫ةرفالرً‬ ‫َمر رَسرارئرِيرا‬
‫ررر َلرار َلرر‬ ‫ررررررر رررررررر‬
‫حـضِار‪،‬روكسرً‬ ‫ةرونفصوارت‬‫رررلرًرُوررَُِر ررررر‬ ‫كصوارتحـغررر َمر رَسرارئرِيرا‬‫ررر َلرار َلرر ٔبرر ررررررر‬ ‫رررررر‪-‬ررتيرً‬‫ٌكراًساتلةر‬‫ٌَمسربرٔ رررر‬‫ررررررر‬
‫كَياٍراسرررخعرصراذا‬
‫ررررررر‬
‫دصيررر ٕار رررر رر رر رر رررر‬
‫رَلراًىفصرحفلترؿَهيمر‬
‫ررر‬ ‫ازضمرِفررر َمر رَسرارئرِيررر ٔبر ر ر‬
‫ررررررررابرركٕرصررر رر‬ ‫رررررلرًرُوررَُِرةررر ٔلر رررر ر رر رررر‬
‫نرنفصضمرِفرتـغررر َمر رَسرارئرَِِارؿاذر‬ ‫ررنفصواراب‬
‫ررر ر‬‫اًعر َفرراثر‪.‬‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫ظالقراًىفصر‪.‬رونش‪ٛ‬كراًلولرِفرا‬
‫ررررروٕار ر ر رررر رر رررررر ر ررررر ر رر‬ ‫ارًدررسمَةر‬
‫ورثوضمررررٔب ررر ررررررر ر رر رررر رررر رررر رر‬
‫ورؿسمراًخفعنرٗككائقراًالكمروحـيررر‪-‬رثوحِسر‬ ‫رآكَطرِفرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسربرٔ رر رر ر‬
‫ٌكرعمرحرصررر‪-‬ررٔب ررر ر‬ ‫ومرررًضربرٔرر رر رر ررر رررر‬
‫ٕرررررررور رًىنررر‪-‬راًحعرير‪-‬رررًـ‪١‬كررررٔبنررر‬
‫ررررروارإلررماثةر‪،‬ر‬
‫اًخستريررروار ٕإلررحِاءر‬
‫اًصسقرررورررر رر‬ ‫ررراًصترُوتررَِرةرررمر ررمتثيررر‪-‬رفلطر‪-‬ر ررر رر‬
‫ِفرآكَقررروررر رر‬
‫ةر‪،‬رمفنررر‬ ‫ةرُورثوحِسر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔررر ررررر ررررر ر ررر‬
‫فـاهلر‪،‬رفلكرمارَكنرمنررر ٔبرررر رررر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫فـاهلرذاذيرِفرثوحِسراًصترُوتررَِر ررررر‬ ‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررر ررر ر رر رر‬
‫ر ر رر ررررر‬
‫ًعححررر‬‫رررور رر‬ ‫هلغرلكررر َُر رَرشرررررر‬
‫اراًيوغر‬ ‫ٌكرمنررر َمر رَسرارئرِ رررر‬
‫هلرفلسرررر رر‬ ‫هلغرمسربرٔ ررر‬
‫ةرومنرررر ررر‬ ‫ءامنرتش‪ٛ‬كرفِورموحسرابًصتر ُوتررَِر رررر‬
‫ررر ررر ر رررر ررر رر ررررر‬
‫رررر ر‬ ‫رررررجر ررررررر ررررر ررر‬
‫سمَةراًيشءرتلريرامسَر‪.‬‬ ‫رررًر رر ر‬
‫سفسعةرور‬ ‫انرؿَََرمنرابةرا‬ ‫ٕار ر ر ررر‬
‫رظالقراإلرميرَر رررررررر ررر‬
‫ر‬

‫رررررررور ررررر ر ررر رر ر ر‬

‫ًىٌيارَننرمنرَنحفررروىرزًسرمار‪٠‬كر‬
‫اراًلولررر ٔبريررر ٔبرنررر‬ ‫ىسرحِررًعاٍهبمرتخحلِقررر َُر رَ‬
‫رشرررررر ر‬
‫ررررتر ررر ررر رررر ررررررررر ر ررر‬
‫ثةرؿَلرؿسمراٗككةرفَِرمضلكةرحلِلِةر‬ ‫ميرَصَحرِفرمجمهلررر ٔبر روإلرً‬ ‫رررررو ٔبر رررررر‬
‫نراًخلسر رر رر رر رر ر‬ ‫رررررٔ رررررر رررر ر‬
‫لكراًـيةروُىشار‪،‬ر‬ ‫فالتسررر ٔبررررررر ر‬
‫هَر‪٠‬كرٍىنرًب‬ ‫رررررٔلكرفاوِة‬
‫ررررررررر رر‬ ‫فالنرًب‬
‫رر‬
‫ررررر ر رر رر ررر ررر ررررر ررر‬ ‫ررر ٔلرر ررر‬
‫مصرؿَلراًـ‬ ‫رررَكنرا‬ ‫ًنر‪ٝ‬كرتيروإلرمـِنررر َُر رَ‬
‫رشراررراررررٌَفغررر ٕار رر ر‬ ‫رررررررررور رر ررر ررر رررر‬
‫ٍِتمرمنرزهبمرًَل‬ ‫ٍزذٍر‪ٝ‬كروزسوهلرمفثالر‪٠‬كرًلير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررور رر‬
‫ًِئرسربرٔر رررر‬ ‫ر رررر رررر ر ر رررر رررررر رر‬
‫ًلوًوارزتيار‪ٝ‬ك)‪.‬‬

‫‪190‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫يرمنررررٔبهرور رر‬
‫اغر‬ ‫رظالقراإلرميرَرانررروراًخررررور رِحر رررر ررر‬
‫ِسرؿَهيمرِفررر ٔبر ررر‬ ‫ررر ٕار ر ر ررر‬ ‫وار ٔلر ر رررر رر ر ررر ررررررر رر رررر ررررر‬
‫حُكراًوكوفرؿَلرمارزخترِفراًرشغرتـسمر‬
‫ر‬
‫رميانرابًصتر ُوتررَِرةرر ٔبروررربرٓمٌرروررررر ر رر ررررر‬
‫ارتخوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٔبر ررر ررر رر‬
‫وركريرمرشننيررر‬ ‫ِسرالاظعررَالر رِحِرٌ ررررررررر ررر رر رررر‬
‫ةروؿَََرفالرًعَقرًفغرررارٕرر ررررر‬ ‫اًخررررور رِحر رر ر ر رِ‬
‫ررر ر‬
‫خـانر‪.‬‬ ‫رررضمر‪٠‬كرًلصوارجلكررر َمر رَسرارئرِ ررر رررر‬
‫هلرو‪ٝ‬كرا‪٢‬كسررررر‬ ‫ررر َلرار رَلر ٔبرر رررررر ر رر ررررر‬
‫كصوارتخوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٕار رر رررررر ررررر‬ ‫ابًصتر ُوتررَِر ررر‬
‫ةروإلرً‬ ‫ررر‬

‫‪191‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفراًصذرؿَلرسمعر ٔبنرمسًولرلكمةراإلميَانرخمخَفر‪،‬روتَانراإلميَانرا‪ٙ‬كير ٔبزاذٍر‪ٝ‬كرثَ َـ َاَلرمنر‬

‫ذَلَ ر‬
‫ررررصرًفَر‬
‫رررر‬ ‫مرُورثـ‬ ‫سالر ررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬ ‫ا‪ٙ‬كيرنامرًلولرصررر ررر‬
‫ُيراًسريرةرررور ر ررررررر ر رر‬ ‫انرؾيسررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ًفراإلرميرَر رررر‬
‫ررررصر ررر‬ ‫كرَار رَلركائيررررررر ر ررر‬
‫‪:‬ر(رففصقرتنيرثـ‬
‫را‪ٟ‬كرِ‬
‫رر ِتررِي ْـر َمررِةرر رر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رثـاىلر ‪ ":‬برفدرراِرً َحرارظ رِيررًرُرْؤمٌرُ ر رَ‬
‫ونر رَرو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررَِسرررفذرريحَر‬
‫رررركارلرررر‬ ‫رررًخل‬
‫ًفَرؾيسرا‬
‫ررررصررررررر‬
‫رظالقروفصقرتنيرثـ‬
‫ررر ٕإلر ر ر رررر ر ررر‬‫ررؾيسرا‬
‫ونر"ررر ‪)1‬ر‪ 2‬ر‬ ‫ٍرَ رْىرُفرُصر ر رَ‬
‫انرا‪٢‬كعَوةرمنراًـحاذر‪،‬رفالرًعحررر ٔبرنررر‬
‫رَلراإلرميرَر رررر رر ر ررر رررررررررررر ررر ر‬ ‫رميانرررفِررررررررر رر‬
‫خحاذزرا‪ٙ‬كُنررر ٕار ررر‬ ‫رررارٕرر‬ ‫ٔبرر ر رررر رر ررر رر رررررررر‬
‫كولر‪:‬رحِامنرًعَقرؿا‪٠‬كرًفؼةر‬
‫ر‬
‫ذيةرًحـغرا‪٢‬كسَمنير‪،‬رروؿَََرمفنرٍزمعررر ٔبرنررر‬
‫ررررررفرررررررر رررر ررر رررررررررررر ررر ر‬ ‫ًفؼةرٍىونرِفرسامؾِار‬
‫ًعَقرؿا‪٠‬كر‪-‬ررمامرؿالركسزٍر‪-‬ررر رررر ر ر رر رر‬
‫نرا‪٢‬كسربرٔرر رر‬
‫ًخنيرِفررر‬ ‫ررررر ٔبر رررر‬ ‫راإلرميرَر ررر ر رررر ر ررر ررر ر ررررر ر رررر ررر‬
‫انرا‪ٙ‬كيرًلوهلرؾنرمرشيكراًـصةرًُسراإلرميرَر ررر ر رررر ر ررر رررر ررر‬
‫انرا‪ٙ‬كيرًلوهلرؾنرا‪٢‬كسَمنيرمؽ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫احسرمنررر ٔبرتروراةراً‬
‫رررر َـرلرررَِسررتر؟!ر‬ ‫رابةرررور ر ررر‬
‫رررررر َلرار َلرر ررررر‬
‫رحللَر‬ ‫هلضَراًاكفصونر‪،‬رومنرحللَرً‬ ‫رررررررررور ر رررر ررررررر ررر ر‬
‫احسر‪،‬رحللَرا‪٢‬كسَمونررروررر ررررر رر رر رررررر رر‬ ‫انرا‪٢‬كعَوةرمنراًـحاذر‬
‫تيراإلرميرَر رررر رر ر ررر‬
‫ر ررر‬
‫ر‬
‫ررر َلرار َلرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررر َلرار َلرر رررررررررررررر ررررر‬
‫رحللَر‪،‬روؿَََرمفنرءامنرابًخ‬
‫ررررررورحرِسرً‬ ‫ررررررر َلرار َلرررر رررر‬
‫هلضَروإلرً‬ ‫ومنرحلقرخهلرررورررهلغررر َمر رَسرارئرِيرفَِرً‬
‫رر رر رر رر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر َلرار َلررر رر‬
‫رمؤمنر‪.‬‬ ‫ررررررر َلرار َلرر رر ررر‬
‫رَكفصروإلرً‬ ‫هلرونفصرررمبر َ رَسرارئرِ ررررر‬
‫يركٍََكرمٌَرً‬ ‫مؤمنرومنرءامنرجبيررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫ر رر رررر ررررر رر ر‬
‫ررر ٕالر ررميانررر‬
‫ررررصرًفرً‬ ‫رررررٔبنررر رٔل ر رررر ر‬
‫ُيراًسريرةرثـ‬ ‫انرؾيسررررٔب ر رررر ر‬
‫ُيراًسريرةر)ر‬ ‫ًفراإلرميرَر رررر‬
‫ررررصر ررر‬
‫هل‪ٜ‬كر‪:‬ر(ففصقرتنيرثـ‬ ‫رروكسررررٔبررررر‬
‫فِمرمنرررر ررررررر ر ررر‬
‫ر‬
‫نرُشٍر‬
‫ررر‬ ‫ررربرٔ رر ر‬
‫انرتالرررثلررررَِسرت‬
‫هفسرًفؼةراإلرميرَر ررر‬
‫‪،‬روإلرجتِهلرحفؼمر‪ٝ‬كر‪،‬رفَامرارحِامنرثشهصراًىفازرثشهصرررر رررر رررر‬
‫ررر رر رر رر رر ر رر رررررررررر رر ررر رر رررر رررررر رر‬
‫ر‬
‫ٌَترفهيار‬
‫ررر‬ ‫ُيراًسرير رر رررر رررر‬
‫ةر؟!رُشٍرسٌكرررسررر ررر‬ ‫انراًساتلةراًىترثشهصُارؾنررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ًِاركريرمسًولرًفؼةراإلرميرَر رررر رررررررر ررر رر ررررر‬
‫اٌَفؼةر رمسًررورررررر ررر رر ر رررر رررر‬
‫ر‬
‫تنير‪،‬رػنرا‪٢‬كس‪١‬كررر ٔبرنررر‬
‫ررررررزر رررر ر رررر ر‬ ‫ررراكرررهَنيرمذلا‬ ‫رررمـرررر رر‬
‫يَنيرِفرم‬ ‫احستركعسثرهبار‬
‫رررور ر رررر ر ر رر‬ ‫رررر ر ررر رررررر ررررر‬
‫خسترؿَلراًياشرتَفؼةر‬ ‫حِامنرً‬
‫رر‬
‫ررررر ر‬ ‫احسرمثرسمعتررر ٔبر ررر رررر رررر رررر‬
‫نرًلكرًفؼةرمهنامرمسًررورًِار‪.‬‬ ‫رررور ر رر ررر ر‬
‫اذرمنررراررررٌَفؼةر‬
‫ا‪٢‬كررصررررر‬

‫‪1‬رسوزتراًـيىدوثر‪ 89‬ر‬
‫رررررر ٔلر رررررر ر‬
‫دراًفاضيررر ُمر ّحرمرسررر ٔبرر رررر ر رررر‬
‫منيرا‪٢‬كرشِفراًوُررصراينررؿَلرراثرا‪٢‬كوضوغراًساتقررهصٍر‪ .‬ر‬ ‫‪2‬ر َُر رَ‬
‫رشرارزذرا‬
‫‪192‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررربرٔ ررر ر‬
‫نرمرشيكررر‬ ‫ررررر رررررر رررر رررر ر‬
‫َِسر!رًَزمرمنرًلولرت‬ ‫رظالقررروارًخل‬ ‫ررر ٕإلر ر ر‬‫انرؾيسرا‬
‫ًفراإلرميرَر رررر‬
‫ررررصر ررر‬ ‫نرُياكرفصقررررتنيرثـ‬ ‫ررررربرٔ ررررر ررر ر‬ ‫مثركو‪ٛ‬كرررت‬‫ررر ر‬
‫ر‬
‫ررررورًىٌَر‬
‫رررر‬ ‫رميانروإلرثوحِسر!ر‬
‫رمياهنمرًُسررر ٕابر رر ررر ررر ر رر‬
‫رررررارٕرر ررررر‬‫ًفعهلر!رف‬ ‫رررروررر ر‬
‫نرًلِسرالكمَر‬ ‫ررربرٔ ررررر رر‬ ‫ارمؤمٌنيرابًصترُوتررَِرةرت‬
‫اًـصةرررَكهرورررر ررر ررررر‬ ‫ررر ر‬
‫ررررررررررفرِرياكر‬
‫انرا‪ٙ‬كيرحللٌاٍرَننر!روؿَََر‬
‫رمياانرفَُسرا‪٢‬كلعوذرتَراإلرميرَر ررر ر رر ررررررر ر‬
‫نرسامٍر‪ٝ‬كرثـاىلرررارٕررررررر ررررر ر ررررررر‬ ‫ررروٕار رر رررر ررررر‬ ‫اؿرررترافررروٕاركرصرازر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ٔ‬
‫رررررلنررر‬ ‫انرمؤمنرابًصترُوتررَِرةرررو ٔبرر رر ر ررر رر ررررر‬
‫تورَجيرمؤمنرابًصترُوتررَِر رررررر رررررررر ررر ر رر رر‬
‫ةر!!!رظحـارُياكرفصقرصاسؽر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبر ررر رر ررررر‬ ‫فصقرتنيركوَلر‪:‬ر‬
‫ر ر ررر ررر ر‬
‫رميانررر ٔبر رر ر‬
‫ِبرَجيررر‬ ‫رررر ٔبرمار‬
‫رررارٕرر‬ ‫هلِاذرجبرورررازيحر‪،‬ر‬ ‫رررررارٕرر رررررررررررر رررر ر رررر رر‬
‫رمياينراؾخلاذرتلَىبروكولرتَساينرررواررررررر‬ ‫ىبرَجير!رف‬ ‫رميانررر ٔبر رر ر‬ ‫رمياينرًُسرررَكرٕرر‬
‫ارٕرر رررر‬
‫ررر ر‬ ‫رميانرر ٕاررإلررر ٕار رررر رر‬
‫ررارفعَتر‪،‬‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِ ررررررررررررر ررر‬
‫ير!روؿَََرفَُسرُوررر ٕابر رر‬ ‫ررررترافرررابررر رر رر رررر‬
‫ٌَسانرىفرتـغرا‬ ‫فاؿ‬
‫رررر ر‬ ‫ونر)ررر‪1‬رر ٔبركاررور رررر رررررررر رررر ر ررررر رر‬
‫ًيرمـصوفةرنامرِفرثفسريراًلصظيبر‪:‬ر‬ ‫رررررفرَدرراِرًرْ َحرار رِظ رِيررًرُرْؤرِمٌرُ ر رَ‬
‫مثرِفركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(رب‬
‫رر ررر ر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررررٔبفدررارٕررر‬
‫رتَُسر‪.‬‬ ‫ررررركرَار رَلر ر رررر رر ر‬
‫رحيىيراجنرسالمر‪:‬ر‬ ‫فداًرشكر‪.‬رو‬ ‫كرَار رَلركذاذتر‪:‬ر‬
‫رررررررررربٔرررر ر‬
‫ررررر ٔبرررر رررر‬
‫فدـعاءر‪ٝ‬كررروٕار رحسرارهَر‬
‫ررر‬ ‫ررررركرَار رَلررر رر‬
‫راجنرَشرصتر‪:‬ر‬ ‫فدـافِةر‪ٝ‬كر‪.‬رو‬ ‫رررر ٔبررررررررر‬ ‫ونر)ررر‪2‬ركرَار رَلرار ررررر‬
‫جنرؾحاشر‪:‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرٍرَ رْى ُفررُصر ر رَ‬
‫رَ(ورر ِتررِي ْـر َمررِةرر ررِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪.‬ر‬
‫ررر ٔبر‪ُ.‬ؼ‬
‫رررر ر‬ ‫فامبرخاءرتَراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررررر ٔبرر رر رررررررررر رر رَ‬‫جنرسالمر‪:‬ر‬ ‫وركرَار رَلرار رر ر‬
‫إلرفلسرثفذحررررؿَلرررر ر ررر ررر ر رر رررررر ررر ر ررر رر رر‬
‫هفسمرابةراّكسالراًـلميرا‪ٙ‬كيرًوذير‬ ‫رررروٕار رررر ررررر رُ‬ ‫رررر ٔبر رر رر رررر ررررر رررررر‬
‫يخرحِرروكفراًلومرثفَحر‪،‬ر‬ ‫ررفلفرَير‬
‫رررثرررر رر رر رررر رررررر‬
‫حٌُتر‪ٛ‬كرخماًفِتمر‪،‬رفلكررامصىءرجحَجرهفسَر‬ ‫تعاحدَرا‪٢‬كِا‪ٛ‬كر‪،‬روإلرؿََمرتلولرفالنررر ٔبر ررر ر‬
‫ورفالنررر ٕارررار‬ ‫ر رر رررررررر ررررر ررررر رررر ر ررر ر‬
‫‪.‬ررر ر‬
‫كونرتنيررر‬
‫ررررصر ر ررر‬ ‫ِتازٍرتنيرؿامةراًياشر‪،‬را‪ٙ‬كٍنرإلرًف‬
‫مصر‪،‬رُوراصر رررررر ررررررررررر ررررر رر رر‬ ‫ررر ٔلرر ررررر ررر‬ ‫هًدَرؿَلررر َُر َشرارا‬
‫رررررررررررر‬
‫سخةرا‪ٙ‬كيرحـَيا‬‫وارًر رر ررر ر رر‬
‫رررربرٔ رررر ررر ر ررررر‬
‫هنمرمؤمٌونرابًصترُوتررَِرةررر‬ ‫ارمهنمرٍصمونررر ٔبر رانسارت‬
‫رررريرررر رررر رر ر‬
‫ًتررنث‬ ‫ررر ٔبرهتررر‪-‬رفرص ٔبرر رُ‬
‫اًيترجتَسرمـاىهيار‬
‫ررررررر‪-‬ررر رر رر رررررر‬ ‫ٔبررررًفاعرررارٌَلةر!ر‬
‫رررر ٔلرنرنفازر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررررصرٌشر‪،‬ر‬ ‫ررررركرَارًرَورارررابرررر رررر ررر‬
‫ٌَفغر‪:‬رضمروىفازرك‬ ‫رررررا‪٢‬كسربرٌٔكر‪،‬رو‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررررر رررررررر رررر ررر‬
‫ةر!رؿَلرمارفِموٍرمنرُشٍر‬ ‫ومرررشر رهونراب‬
‫رررر‬ ‫حىفريررررر ررر رر ررر‬
‫ٌَمسَمنيرػاُصر‪،‬ر‬ ‫هلمرإلرصمردعربرٔرررر‬
‫رفاذخرررور رر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر!ر‪،‬روك‬
‫ررررررررورررر رر ر رر ر‬ ‫ارابًصتر ُوتررَِرةرررو ٔبرِشهروراراب‬
‫ررررررورررررر‬
‫كرصرٌشرءامٌ‬

‫‪1‬رسوزتراًـيىدوثر‪89‬‬
‫‪2‬رسوزتراًـيىدوثر‪89‬‬
‫‪193‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔلرر رر‬

‫مصر‬ ‫َودرحـيرا‬ ‫ررررورررر رر رر ر رررر رررر رررر‬
‫ثـَميرذاظىءرمنرتـغراًضررر ر رر رر‬ ‫ثلََسررر ٔبر ر ررررر رررر رر‬
‫معيرًحـغرا‪٢‬كضاخير‪،‬ر‬ ‫هخجرؾنرَجيرفاحضررروررررر‬
‫رر ررر رر ر رررر‬
‫ٕرررررررر ٔبر رر رر ررر‬
‫ورصِوترىفررر‬ ‫ررررإلررهخلاذر!ر‬
‫هخلاذار‪٣‬كصذرا‬ ‫ررر ٔلررمصر‪،‬ر‬
‫ررررارررررررر ر‬ ‫رًََر‪.‬رفَُسرا‬ ‫ررررررفذررررررررر رر‬
‫يحَر‪٢‬كارىهبخمرررارٕررررررررر‬ ‫رررر َـررَورامر‪،‬ر‬ ‫فرررررر رررر ررر‬
‫ذيةرؿىلرنثريرمنراً‬
‫ررر ر‬ ‫َيكرمنرر‪ٛ‬كر‪.‬‬
‫اًصذر‪،‬رؿافاانر‪ٝ‬كررروٕار ر ررر ررر‬
‫ررروررر ررررررررررر‬
‫ررراًخلكمر‬
‫تيرُياكرمعَحةرهحريترًلؽرفهيار‪-‬رابًفـير‪-‬رنثريرمنرؾوامرا‪٢‬كسَمنير‪،‬روعمرزسمر‪-‬رتـغر‪-‬را‪٢‬كسَمنير‬
‫ررررر ر ر‬
‫را‪٢‬كسىنيررر‬ ‫هيامرمؤمنرابًصتر ُوتررَِر رررررررر رِ‬
‫ةر‪،‬رو‪٠‬كرًسز‬ ‫نرلكر رررر رر ررررر‬ ‫ٌشر‪،‬رتسؾويررر ٔبر رر‬
‫ررررررصر ررررر رر ر‬ ‫رررروجر رر ررررر‬
‫ضخهيِمرجىفازرك‬ ‫ابًىفصراًرصحير‪،‬ر‬
‫رر رر رررر ر‬
‫اًحسغررر‪-‬ر‬ ‫نرفـيرا‪٤‬كصماثرووكؽرىفراًضر ررهباثررر ٔبر رررر ر رررر رررر‬
‫وراكرتفراًىدائصرررورررر ر‬ ‫رميانرا‪٢‬كس‪١‬كررر‪-‬ر رحىتررروٕار رررر ررر ر ررر ررررررر رررر‬ ‫اًفصقرتنيرررارٕرر رررر ر‬
‫ررر ر ررر‬
‫ررر ر‬‫ر‪٢‬كلزيرالكسمر‪.‬‬
‫ر‪ٝ‬كرررر ر رر ر‬ ‫ررررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫رررر ٔبر رَ‬
‫يخرز‬ ‫ررررررفذرريحَر‬ ‫ررر ٔبر رر ر رررر‬
‫ىبرَجيروكومَر!ر‬ ‫ررررررر ٔلرمةر‬ ‫وٕار ررميانرررز ٔبر رررر رر ررر‬
‫شراًىفصروظاقَةرا‬
‫مدحررِفررهصرملَ َاٌكرً ٔلدر ٔبِبرمعصراًسمصكٌسيرِفرثعحَحردعبٔرمضِوزراهدرشرتنيرظَحةراً ِـ‪١‬كر‪ .‬ر‬
‫‪1‬‬
‫رر‪ٝ‬كررمدَياردعئارمضِوزارًلؽرفَِرنثريرمنرظَحةر‬ ‫كٌسيرر ر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬ ‫تورمعصراًسمررصررر ر‬ ‫ررر ٔلر رررررر ر‬
‫دراًفاضيررر ٔبرر رر ر رررر‬ ‫ررنخةرا‬
‫ررر ٔلرهخِاءر‬
‫رررررر‬ ‫ِشفرا‬‫اًسالمرؿىلررر ٔبر ر‬
‫ررروررر ر رررر‬ ‫اًعالتر‬‫رررروررر ر‬ ‫ررررررر َلرار َلرررررر ر ر ررر ررررررر‬
‫ر‪:‬ر(إكس‪ٞ‬كرزةراًـا‪٢‬كنير‪،‬ر‬ ‫نرٌضـصوار‪،‬رف‬ ‫اًرررِـ رررر‬
‫‪١‬كرذونررر ٔبر ررر رر‬
‫رررررر ٔبر ررررر‬
‫مارتـسر ر‬ ‫مجـنير‪...‬ر‬‫رررر ٔبر رر‬ ‫ا‪٢‬كصسَنيروؿىلررربرٓ ررر‬
‫هلروَصحَر‬ ‫وررر ر رر رررر‬
‫رمنارَكنرِشروِمرِفرثوحِسر‬ ‫ررررررررِـ‪١‬كررررٔب رنررر ر ررررر ر‬
‫رمرشيكراًـصةرررارٕررر ر رر ر‬ ‫ررررررر‪٢‬كر رر ررررر رررر ررر رر‬
‫ضِوزترتنيرنثريرمنرظَحةراً‬ ‫ررر رٔلر رررر‬
‫موزرا‪ٙ‬كائـةرا‬ ‫•ر رمفنرا‬
‫ررر‪2‬ر‪ .‬ر‬
‫ارموحسٍنرفهيامر‬
‫ررراكهرورررر رر رر ررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعررَفراثرف‬ ‫مارثوحِسراًصترُوتررَِرةررروار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫رررورٔبرررر ر رر ررررر‬ ‫ار رلًرُوررَُِر رر ر ر رُ‬
‫ةرحفسةرر‪،‬ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسرير ررر رر ر‬
‫ةرؿىلرذالفَر‪.‬‬ ‫هعوضراً‬ ‫مصرؿىلررر ٕار ر ررررر ر رررر رر رر رر ر ر‬
‫رظالكَرُىشاركريرَصَحرٗكإلٌكر ر ر ر‬ ‫•رور َُر رَشارا‬
‫ررر ٔلرر ررر‬
‫ةرؿىلررر ٔبر رنررر ر ررررر ر ررررررر‬
‫رمرشيكراًـصةر(روكصرٌشرمهنمرذاظةر)رَكهوارواكـنيرِفر‬ ‫رررر ِىرذرَراةرررورر ر‬
‫اًسرير ررر‬ ‫ررررر ررر رر‬
‫ترذإلئيراً‬ ‫•رررفلسرذً‬
‫اًعر َفرراثر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫رمنرِشكراًصتر ُوتررَِرةررروارلر َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫مجيررر رر ر ررررر‬
‫ر رٍ‬

‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر ررر‬

‫ُيراْكسًرر‪.‬‬ ‫‪1‬ر ٔبر رحسررر ٕارردروارهيار‬
‫رررر ٔبر ر رررررررر‬
‫ررر‬ ‫يفصذرهلرفعالرررًررررررررر‬
‫خحَُِرفلطر‪.‬‬ ‫امعنيرؿسمروحوذرمنرًلولرتش‪ٛ‬كر‪،‬روسرررر ررر ررر ر‬
‫رررسر ر ررر رررر ر رررر رررر ر ررر ر ررررر‬
‫ردوتر‬ ‫ررر ٕإلر ر‬
‫ارتـغرا‬
‫رشررررر‬ ‫‪2‬ر ررر رر‬
‫جياذلرِفررر َُر رَ‬
‫‪194‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررًةر‬
‫ررررورافِ‬ ‫رررررًةرر رر‬
‫رًضمهلر‪،‬ر‬ ‫رخمخرصرٍترر ر ر رر‬
‫رحىونرخامـ‬ ‫رررر ٕاررىلررهحرر رٍشر رر‬ ‫رررروررر ِرّ‬
‫ًـَلرر ٔبر رصريرررُرِيار‬ ‫خسطر؛ر‬ ‫ا‪٢‬كوضوغرفَِرشر ٌءررررمنراً‬
‫ررررر ر‬ ‫•روررر ر ر ررررررر‬
‫مبلعوذٍر‪ .‬ر‬
‫ررررريرر ٔبر ر ررررررر ررر‬
‫ظهلرماررهصٍر‬ ‫تـغرآكاظةرِفررر َُر َشرارا‬
‫ررر ٔلررمصرفَـ‬ ‫حخسئنيررروررر ررر رر ررر‬ ‫ررر‪٢‬كررر رر‬ ‫•ر ٔبرررر رر رررر ر ررر ر رررر ررر رررر ررر‬
‫مارسخةراًوضمرا‪ٙ‬كيرًخساوهلرنثريرمنرا‬
‫ررررررر ِمرهنرَررر ر رررر‬
‫اروضفراًضر ررهباثر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررِفرتـغرررنرخحَر‪،‬رو‬ ‫رر‪ٝ‬كرررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫جنرؾحساًوُاةرز‬
‫رررر ُمر ّحرمرسرررار رررر ررر ررر رَ‬ ‫امرا‪٣‬كر ِّسرذر‪:‬ر‬
‫َخراإلر َمررررر‬ ‫رر ر‬
‫اًضرر ررر‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررر ِمرهنرَار‪:‬‬
‫رحاملر؛ر‬
‫ررر ٕإلر رر‬
‫منركضاَير‪،‬رَكنرفهيارشر ٌءررررمنرا‬
‫ر ررر رررررر ر ررر ررر‬
‫رررررٔبرًضررًاررررر‬
‫ر؛رور‪ٛ‬كررر‬ ‫ررررارهيا‬ ‫رررررِرََحَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرروسم‬ ‫هَرز‬
‫ررررار رَ‬ ‫حسنرحارر رًإلرر ررر ر‬
‫رمنرمرشيكرسم‬ ‫رمرشيكراًـصةررررٔب ر ر رر‬
‫رررررٔب رنررر ر ررررر ر‬ ‫ماررهصٍرمنر‪:‬ر‬
‫‪-2‬ر ررررر رررر‬
‫ررررشر ر ررررررر ررر رررر ر‬
‫هونرمـَركريٍرِفراًرسراءر‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫اءرتـسررررٔبنرررَكهرورارٌ‬
‫رررررضرررررر‬
‫روحسٍرِفراً‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرررر ررر‬
‫ارًسؾونر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رررَكهرورررر رر ر رر رررُ‬ ‫رٔلهنمر‬
‫ار‪ٝ‬كرخمَعنيرهلررر‬
‫رررروررر رر رر ر رر‬ ‫ارِفراًف‪ٜ‬كرذؾ‬ ‫رررزرهحرروررر ررررر‬‫ررررررروٕاررار‬ ‫اًسرير رررررر ر ررررر‬
‫ةر؛رنلوهلرثـاىلر‪:‬ر((ر‬ ‫رررر ِىرذرَراةرررورر ر‬ ‫اُسرمنراً‬‫وًرِرَ َشرررارصروررر ررر‬
‫رهنمرًسؾونراًحسويررر ٔبروررر‬
‫ررر ٕار رررر رر ر ررررر رر‬ ‫رررر َُر َشررررر ررر‬
‫اراًزمانرف‬ ‫ررررارهَرو‬‫ٔرررررشرهورسم‬
‫ررررررروبررمارم‬
‫ررررشرهورنر))ر‪،‬ر‬ ‫ررارضمرٌ‬ ‫اٗكٍنرفَامرَناضمررر ٕار رررررَرِّ‬
‫رىلراًربرر ٕار ررر‬ ‫ر رر رررررر رر‬
‫رررر ر‬ ‫رررررررر ٔبر ررر رررر ر رررر رررر ر‬
‫وركريُامرحىتروكتراًضستر‪.‬‬ ‫ررؾحساًلاذزر‬
‫ررررروًرِرَ رَرشرررارصروررر رر‬
‫اُسر‬ ‫رررررو ٔبرررر ررررر رر رر‬
‫فـاهلر‪،‬رموحسٍنررر ٕار رررر‬
‫رَيٍرفهيار؛ر‬ ‫رررصترورتُذَر‬
‫ٍنر‪ٞ‬كرج‬
‫ارملصر رر‬ ‫رررر ٔبر رنرررر رر‬
‫را‪٢‬كرشننيرررَكهروررررر ّرِ‬ ‫ماررهصٍرمنر‪:‬ر‬
‫‪-1‬ر ررررر رررر‬
‫رررررررورًِئررر‬ ‫رررررررررور رًنررر‪ٝ‬كرررفربرٔ ررر رر ر ر رررررررر ر ررررر‬
‫ّنرًؤفىونر))رونلوهلرثـاىلر‪:‬ر((ر‬ ‫ًِئرسربرٔ رررر رر‬
‫ٍِتمرمنرذَلِمرًَل‬ ‫رررررررور رر‬ ‫رِمهنرَررررر ر ررررر‬
‫ار‪:‬ركوهلرثـاىلر‪:‬ر((ر‬
‫رررلرٓ رَيثر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫ر))ر‪،‬روكريُارمنرا‬
‫ررررررررررررررر ررررر‬ ‫ٍِتمرمنرذَقراًسامرروراثررروار رٔل رزطرررورٔبر رررر رررر‬
‫ىزلرمنراًسامءرماء‬
‫رً‬ ‫سربرٔ رررر رر رر رررر‬
‫ررر ر ررررر ررٍ‬
‫هوغر)رِشكرررِفررر‬ ‫َخانرررَصرر ررر رر ررر ر ررررر ر رر ر رر رررر رر‬
‫َحخانرِفرأكٍكر؛رًىنرَكنرِفرا‪٢‬كرشننير(‬ ‫رررررًلضرررر‬ ‫•ركرَار رَلر ٔبرر رر ر رررررررر‬
‫تورمعصر‪:‬روُاًتنرا‬
‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫هوغرِشكرِفرثوحِسرا‬
‫اثر؛رنامرَكنرؾيسرضمر ر ررر ر رر ررر ر رر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر ررررررر ر رررر‬ ‫رررروار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫ررررررررررر ر‬ ‫•روررررتَانررر َُر َشررر ررررررر‬
‫ارِفراًيلاظراًخاًَةر‪:‬‬
‫ررررر‬ ‫رررر رٔل ررر رررررر‬
‫ظيارممر؛رتيرررَكرهترهلمر‬ ‫رررررَكهروررررارًور رِرّح رر رررررررررر‬
‫سونراًـحاذترلكِار‬ ‫رمرشيكراًـصةرمار‬ ‫رررر رٔل روىلر‪:‬ر‬
‫رررر ٔبر رنررر ر ررررر ر‬ ‫اًيلعةرا‬
‫‪-2‬ررررر‬
‫ررر ر‬
‫رظـامروكريرر‪ٛ‬كر‪.‬‬
‫ررروار ٕإلر ررررررر ررر‬
‫اًعومر‬
‫اْكجررروررر ر‬‫رررور ر‬ ‫اًعالتر‬
‫ررروررر ر‬
‫ؾحاذاثر‪ٞ‬كرثـاىلر؛رَك‪ٙ‬كحبرررورررراًيشزر‬
‫ررررر رر ررررر رررر ر ر‬

‫‪195‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ٕارِشررررررر رر ررررر ررر ررر رر ر ررر رر ررررر‬

‫اوِمركرير‪ٝ‬كر)رفاميرُورمنردعائطر‪ٝ‬كرثـاىلر؛ر‬
‫رررر‬ ‫ررررصروارتَر‪1‬رارٕررر ر رر‬
‫رمنارَكنرِفر(ر‬ ‫رِشوِمرا‪ٙ‬كيرنف‬
‫ًىنرر رررررر ر‬
‫•رر ر ر‬
‫رررر ر‬ ‫ور‪ٛ‬كرترصفرشررٍءرررمنررر ٔبهرور رررررررررررر‬
‫اغراًـحاذترًلريٍر‪.‬‬ ‫رر ررر ر رر‬
‫•رَك‪ٙ‬كحبر‪ٞ‬كروًلريٍر‪،‬روذؿاءر‪ٝ‬كروذؿاءركريٍر‪،‬روزخاءر‪ٝ‬كروزخاءركريٍر‪،‬روآكوفرمنر‪ٝ‬كروآكوفر‬
‫منركريٍروحمحةر‪ٝ‬كروحمحةركريٍر‪،‬رور‪...‬رور‪...‬راِكر‪ .‬ر‬
‫ررررورزًِةر؛ر‬
‫ررررررر‬ ‫كةرِفراً‬
‫ررررررزرررر‬
‫دمراًىفصراًلا‬ ‫ررررررِرَ رَشررررر ر ررررر رر رررر ررر‬
‫ار‪٠‬كرٍىنر؛روحالرنثريرمنررر ٔبر رررر رر‬ ‫ررررورزًِةرف‬ ‫رررَكهرورارررمرمتر رِرّح ر رر‬
‫ضنيرِفراً‬ ‫ررر ٔبرهنمر‬
‫•ر ٔبرمار‬
‫ررر ر‬ ‫ررر رٔلرررر ررررررررر‬
‫ماسونرور‪...‬راِكر‪.‬‬ ‫رررررورٔب ررر‬
‫ذكالرا‬ ‫خاثرمنرررورررزًييررررٔبفرصرًلِار‬
‫ررررورٔبصرررر ررر‬ ‫رررًررر رر‬
‫ِيسوشر‪،‬ر‬ ‫ائفرمنرا‬
‫روعروررر ررر‬
‫رىلركرير‪ٝ‬كر‪،‬رونثريرمهنمرإلرًـصفررر ٔبر رنرررهلررراررًِٕرررًاررِفررر‬
‫رررر ٕار ررر رر ررررررر ررر ررر رررر ر‬ ‫رررر ٔلردمررر‪-‬رفاميرحيىكرؾهنمر‪-‬رررثخو رخرر رررررررررر‬
‫َرابًـحاذترلكِار‬ ‫•رررفِشٍرا‬
‫رررر ٔبرظارر ًٌكرر‪.‬رر ر‬
‫رراًسامءر‬
‫ر‪:‬رثوحِسر‪ٝ‬كررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رَ‬
‫ررررر ُُررَروررررر ر رر رر‬
‫ةر‪،‬رو‬ ‫ررربرٔفرصار ٍذررر ررر ر رر‬
‫رمنرثوحِسرا‬ ‫ررررشر رهونرت‬ ‫ررارثحنيرر َُر َشرارررؿرُرِ َ‪١‬كرر ٔبر رنررر ر ررررر ر‬
‫رمرشيكراًـصةرررَكهرورارٌ‬ ‫•ر ٕار رررررر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬رر ر‬ ‫فـالراًـحاذر‪،‬رو‪٠‬كرٍىروهرورررر رر ررر ر رررررررررررر رررررررر رر رررُ‬
‫ارمرشننيرترصفراًـحاذتر(رلكِار)رًلرير‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫تربرٔررر ررررررررررررررر‬
‫رررر ٔبر ر ررررر ر رر رر‬
‫ظير)رثوحِسر‬ ‫ازضمرهلرسر ْحر َحرارهرََرُرر‬
‫رررِفر(ر‬ ‫رررررر ٔبر رنرر ر ر ررررر ر رررررر ر رر ر رر‬
‫مرشيكراًـصةرمؽرثوحِسضمر‪ٝ‬كررروٕاركرصررر رر رررُ‬ ‫ررررررارهَةر‪:‬ر‬
‫اًيلعةراًث‬ ‫‪-1‬ررررر‬
‫ررررررور رِحر رر‬
‫ِسٍنررر‬ ‫رررررٔبفرصررررررر رررر ر رر ررر رر‬
‫اذر)رمنراًرشكرِفرُشٍنراًخ‬ ‫اكـنيرِفر(ر‬ ‫ثوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٕارإلرررٔبهنمر‬
‫رررَكهرورارررورررر رر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعررَفراثرررور ر رر ررررر‬ ‫ار رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬
‫رٔبرًضررًار‪.‬رر ر‬
‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫اًسرير رررر‬
‫ةرنثريتررر‪ :‬ر‬ ‫ررر ٔلرر رر‬
‫مصرِفراً‬ ‫•ركرَار رَلر ٔبرر رر ر ررررر‬
‫تورمعصر‪:‬روصرور راُسررر َُر رَشارا‬
‫ىنر‬ ‫ررر ٔلر ررررر ر‬
‫سامءراْكسر رر‬ ‫اثرفلوهلرثـاىلر‪:‬ر((رو‪ٞ‬كرا‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر رررر ر ررررر رررررررر‬ ‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫•ر ٔبررررررر ر رر رر ر ررررر ر رر ررر ر رر‬
‫مارمارَكنرِفرِشكراًـصةرِفرثوحِسرا‬
‫اراًصَحنررر ٔبرررًَير‬ ‫رررررورررار‪ٝ‬كررر ٔبروراذؾ‬
‫ررررروررررر ر ر‬ ‫فاذؾوٍرهبارورزوارا‪ٙ‬كٍنرًَحسونرِفررر ٔبر رررررررررررر ر ررررر رررررررر‬
‫سامئَر))ر‪.‬روكوهلرثـاىلر‪:‬ر((ركيراذؾ‬ ‫رررر ررر رررررررررر رر رررر ر رر رر‬

‫ٌَخوحِسر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رررر َـر َمرَلررررر ر رر‬ ‫رررررررررر ٔلر رررر ر‬
‫هنارا‪٤‬كمراً‬ ‫ارفهيارعمرثوحِسراًـحاذتر‬
‫ررررورررر ررر ررر ر رر‬ ‫ػِصرمسربرٔ رر‬
‫ٌكرذاًف‬ ‫ارِشوِمرفلطر‪،‬رتيررر ٔبر رر ررر‬ ‫‪1‬رررًُسررر َُر رَ‬
‫رشررر ررررررر ررررر‬
‫‪196‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رُورؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ابًصَحنرُورزِبرإلررر ٕاررهلررر ٕارإلررر‬
‫ىنر))ر‪.‬روكوهلرثـاىلر‪:‬ر((روضمرٍىفصونرر رر ر ر ررر ررر رر‬
‫سامءراْكسر ررررررررر ر ررررر رررررررر ررر رر رر‬ ‫ررر ٔلر ررررر ر‬
‫ارفهلرا‬
‫مارثسؾررورررر‬
‫رررر‬
‫رررررر ر‬
‫ًََرمذاةر))ر‪.‬‬
‫ثولكتررروٕارررررررر‬
‫ررر‬
‫ونرتحـغررر ٔبر رررر ررررر رررر رر ر ر‬
‫سامءر‪ٝ‬كرثـاىلر؛رَكًصَحنررر‬ ‫ارإلرًلصر ر ررررر‬ ‫رررررر ٔبر رنرررر رر‬
‫را‪٢‬كرشننيرررَكهروررر ررررر‬ ‫ررررلرٓ ر ررررر‬
‫َيثراًثالزةر‪:‬ر‬ ‫•روررر ررر ررر ررر‬
‫اًضاُسرمنرُشٍرا‬
‫‪.‬ر‬
‫ظححرمنرؾحاذيرررمؤمنرِبر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪:‬ر((ر‬
‫رررررر ٔبر رر ررر رررررر‬ ‫ةرفلوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫•رو ٔبررررررر ر ررر رر ررررر ررررر‬
‫مارمارَكنرمنرِشوِمرِفراًصترُوتررَِر رررر ر رر رَ‬
‫ررر ِتررَف ر رِ‬
‫ضيرر‬ ‫مارمنررركرَار رَلرر ر‬
‫رمعصانر‬ ‫ررررورٔبرررر‬
‫رابًىرورهةر‪،‬ر‬
‫رِبرنرمؤمنرررر‬ ‫مارمنررركرَار رَلرر ر ررررر رررر رررر ر رر رررٌ‬
‫رمعصانرتيوءرنشارفش‪ٛ‬كرَكفصرر رر ررر رر رٌ‬ ‫ررررربرٔرررر‬
‫وَكفصر؛رف‬
‫ررر‬
‫رررررر ر‬
‫رابًىرورهةر))ر‪.‬‬ ‫رِبر‪،‬رَكفصرررر‬
‫‪ٝ‬كروزَحخَرفش‪ٛ‬كرمؤمنرر رررر رررٌ‬
‫رررر ررررر ر ررر رر رٌ‬
‫حةرىزولرا‪٢‬كعصررر ٔبر ررور‬
‫رررررر ُُررَرورررروسرررررر رر رررر ر‬
‫راًرشكرِفرالارسرر رررررررر ر رَ‬
‫دسلاءرابًيجومر(رو‬ ‫رررر ٔبر رنرررر ر رر رر‬ ‫اًضاُسرمنررر َُر رَشررر ر رر‬
‫اراْكسًرر‪:‬ر‬ ‫•روررر ررر ررر‬
‫ررررررررررربرٔرزريررر‬
‫رررر ٔبرهَراؾخلاذرث‬ ‫رررِشرَكرًر ررررر‬
‫رِفراًصترُوتررَِرةر‪:‬ر‬ ‫ررررورهَر‬ ‫رِفراًصتر ُوتررَِر رررررر‬
‫ةر‪.‬رووخَره‬ ‫رررررارٕرررر رر رررٌ‬
‫رمنارُورِشكر ررررر‬ ‫اًيجومر)ر‬ ‫ررر رٔلهروراءرررورررر ر‬
‫ررررر ٕاررىلرا‬
‫سخدَر‬
‫الرا‪٢‬كعصر‪ٞ‬كروحسٍر‪،‬روؿسمر‬
‫ررر‬ ‫رررراررىٕرزر رررر ر رر رررر ررررررر‬ ‫احةر روسر حةر‬
‫رررروراًررور ر‬ ‫ررررًارر رر‬
‫رًزنوهلر؛ر‬ ‫جىوهنارمزنر رًٌكرررر ر‬
‫ٌَمعصررر ٔبر ررورسخد‬ ‫ررر رٔلهروراءرر ر ر ررررر‬
‫ررتـغرا‬
‫ررررًررًسررررررررر ررر ر رر ررررر‬
‫حةرثياكغرثوحِسراًصترُ روتررَِر ررررر ر ررر ررر ر رر رر‬
‫ةر؛را‪ٙ‬كيرُورثوحِسر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررًاررر رر رر ررر ر رررررر‬
‫ر‪٠‬كرجيـهلر‪ٝ‬كرنش‪ٛ‬كر‪.‬روُشٍرا‬ ‫حـيرشررٍءررسخد‬ ‫رر رر‬
‫ررر ر‬
‫الرا‪٢‬كعصر‪.‬‬
‫رررراررىٕرزر رررر ر‬
‫فـاهلر‪:‬ر‬ ‫تربرٔررر رررررر‬
‫فـاهلر؛رومنررررٔبررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫رررَسرر َ‪١‬كرر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررررر ر ررر ر رررررر ر ررر ر رررررررر ر رر رَ‬
‫ر‪:‬ر(راًعريترِشكر‪،‬راًعريترِشكر)ر‪،‬روكوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫ار‪:‬ركوهلرظر رَلرر رُ‬
‫•رورِمهنرَررررر ر رر رَ‬
‫ررر‪-‬روعمر‬ ‫رررر ٔبر رنرررر ر‬
‫راًعريتر‬ ‫ررررروررر ررر ررر ررر رر ررر ر ررر‬
‫اًضاُسرمنرُشٍنراْكسًثنير‪:‬ر‬ ‫اًخوٌكررروررر ر ررر رررٌ‬
‫اًعريترِشكر)ر‪.‬ر‬ ‫اًامتمئرررورررر ر‬ ‫رررر ٕار رررر ر‬
‫رنراًصىقررروررر ر‬ ‫‪:‬ر(ر‬
‫سمانررر‬‫ررر رٔل ررر‬
‫ؾَانررر ٔبرورا‬ ‫ررر رٔل ررر‬
‫زريرتـغرا‬‫ررررررررررربرٔر رررر‬
‫رررر ٔبرهَراؾخلاذرث‬ ‫رررِشرَكرًر ررررر‬
‫رِفراًصتر ُوتررَِرةر‪:‬ر‬ ‫ررررورهَر‬ ‫رِفراًصتر ُوتررَِر رررررر‬
‫ةر‪.‬رووخَره‬ ‫ِشكر ررررر‬ ‫اًدضاؤمر‪-‬ر رررٌ‬
‫رًياكغرثوحِسراًصترُوتررَِر ررررر ر‬
‫ةر؛را‪ٙ‬كيررر‬ ‫احةر روسرررررر رر رر رررر رَ‬
‫رررررر ُُررَرورررررر ررر ر رر ررررر‬
‫حةرآكَقر‪ٞ‬كروحسٍر‪،‬رو‬ ‫رررروراًررور ر‬ ‫ررابًرشررروررر ر رررر رررررر‬
‫اًسوءرؿىلراًياشر؛ر‬
‫ررر ر‬‫فـاهلر‪.‬‬‫ررربرٔررر‬
‫ُورثوحِسر‪ٝ‬كرت‬
‫ر ررر ر رر رر‬

‫‪197‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هنارخاًحةر‬ ‫رررلرٓ ردصر)ر‬

‫رررر ٔبر ررر رررررر‬ ‫رمارًعيؽرمنراًصىقراًىترَتحةررر ٔبر ر رررر رر ر‬
‫حسراًزوخنيرً‬ ‫ررررر ُُررَرورررررر ررررر رررر ر رررر رر رر‬ ‫الاؾخلاذرِفراًخوٌكر(رو‬
‫•رونشار ررررررر ررررر ر رَ‬
‫رررررِرَ رَشرر رررر رررر ر رر ررر ر رر‬
‫ارلكَرمنراًرشكرِفرثوحِسررر‬ ‫اّكنر‪،‬رف‬ ‫ٌَرضر؛رَكًـنيررروررر ر ر‬
‫اًسحصرررور ر‬ ‫وراًصىقرمعومرررًار ٔبرهنارذافـة‬
‫ررررررررررر رررر ررر‬ ‫رررررررر ٔبر رررر ر رر ر‬
‫ٌَيفؽر‪،‬ر‬
‫ررراًصتر ُوتررَِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬
‫رِفراًصترُوتررَِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫ررررر ُُررَرورر رررٌ‬
‫رِشكر ررررر‬ ‫ٌ٘كُصر‪،‬رو‬
‫ررر ر رر رَ‬ ‫رررررررِرَ َشرار روسر حةرا‬
‫رررررإلررمٕراثة‬ ‫رررر ٕارإلررر رر‬
‫راٗكُصر)ر؛رف‬ ‫ررررورررررررررررر رر‬
‫هلمر‪:‬ر(رومارهيَىٌار‬ ‫•ر ررونشارك‬
‫رهلمرظر رَلرر‬
‫ررررررررَلار رَلرررر رَ‬
‫اظرنامرهلمرراثررر ٔبهروراظر)ر؛رف‬
‫كر‪:‬ر(راحـيرًيارراثررر ٔبهرور رررررررررر‬ ‫ررررورررر رررر ر ر رررررر ر‬
‫هلمرِفراًضجصترا‪٢‬كخربر ررررررر رر رررررررر‬ ‫•ر ررونشارك‬
‫رررررراررًِٕرررًارنامرهلمر‬
‫ررررررربرًِٓةر‬
‫رررر‬ ‫رررررركرَار رَلرر رررر ر ررر ر ررررررر رر‬
‫ركومرموَسر‪٢‬كوَسر‪:‬ر"راحـيرًيار‬ ‫هفيسرتَسٍرنامر‬
‫ا‪ٙ‬كيرررر رررر‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررررر‬
‫ر‪:‬ر(ركَمترررور ر‬ ‫رُ‬
‫رِشكرِفراًصترُوتررَِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ُُررَرورر ر رر ررررر‬
‫اؾخلاذرخَةراًيفؽرمنركرير‪ٝ‬كرو‬
‫"ر‪،‬رووَجَرررررررر رر ررررررررر ررر رر رَ‬
‫خـََير‪:‬ر(را‪٢‬كضاُاتر‪ٞ‬كرثـاىلرِفرآكَقر)ر‪،‬ررُورمنررر َُر رَرشررررررر رررررر‬
‫اراًحاةر‪،‬روَكنررر‬ ‫ررررتررررر رررررررر رر رررر ررررر رر ررر رر ررررررر ر ررر‬ ‫ونشارحصمةراًخعرورٍصر؛ر‬
‫•ر رر ررر ر ررررررر‬
‫ررر ر‬ ‫ا‪٢‬كرررشر رهونررر ٔبر رر رررررر‬
‫َصاةرمتازَيرررورثعاررورٍصر‪.‬‬
‫ررر ٔلررر ررر رر ر‬
‫مثٍكرآكاظصتررراًسائصترؿىلرا‪ٙ‬كُنر‪ .‬ر‬ ‫نَثرذماررهصثرمنرا‬ ‫رررررر رررر رٔ‬
‫ررر ر ررررررر ر ررر‬
‫ؽروخسرب‬ ‫كٌسير‪:‬رومنرثدد‬ ‫كرَار َلرر ٔبرر رر ر رررر‬
‫تورمعصراًسمررصررر ر رررررر‬
‫ررررررررور رِحرِسررر‪-‬ررَور ُُررَرورررروَجةرر ر رهؼصررر‪-‬ر‬ ‫ًورحـَيار(رثوحِسراْكاِكَةر)ركسرامرًرزراتـ‬
‫ررررًارررمنررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫ررررور رر ررررررررر ر رر ررر رر ررررررر‬ ‫•ركرَار رَلر ٔبرر رر ر‬
‫تورمعصر‪:‬ر‬
‫ررررررر‬ ‫ًورحـَياٍركسرامرًرزراتـ‬
‫ررررًارًلَيار‬ ‫ررررور رر رررررررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةر‪،‬رر‬
‫ررررررٔبر ركولر‪:‬ر‬ ‫رررُورفصذرمنررررٔبفرصررررر ر رر‬
‫اذرثوحِسرا‬ ‫ررر ٕار ررر ررر رررر‬ ‫ررر‪٢‬كر رر‬
‫ضِوزر‬ ‫ور رررر ر ر‬
‫ًىٌَرذالفرا‬
‫ررررر ر‬ ‫اكـنيررررٔبرًضررًار رر ر ررر رر‬
‫رِفرِشكراْكاِكَةر‪.‬‬ ‫رنررر ر ررررر ر‬
‫رمرشيكراًـصةررر‪-‬روكريضمرَكٍهيوذر‪-‬رَكهرورارررورررر‬ ‫ٕار ر‬
‫ررررررررور رِحرِسررر ٔبر رررر‬
‫ورًُسررر‬ ‫ٌكرهونراْكاِكَةركسرامرًرررمنررر ٔبرركسامراًخ‬
‫هلاصرساًفرِفرمسربرٔ ررر ر ررر رر ررررر‬
‫ررررسررمررررر رر ررر رر ررر‬ ‫•ركرَار رَلر ٔبرر رر ر ررررر‬
‫تورمعصر‪:‬ركسرثل‬
‫ررر ر‬ ‫ررررُرررررر رر ر رر‬
‫ِيارمنرخسًسر‪.‬‬ ‫رِمهنرَررررر ررررر ررر ر‬
‫ار؛رفالرذاؾيرًعصحَر‬
‫مؽرًنيرماررهصٍر‪ٝ‬كرِفرنخاتَرمنرررارركٕرصرررر‬
‫ازر‬ ‫ركائيررر‪-‬روكسركِير‪-‬رررر رر رررُ‬
‫‪:‬رفىِفرجير رررر ررررررر ررر رر ررررررررر‬ ‫ررررر ٕاررنررركرَار َلررررر‬ ‫•ركرَار َلرر ٔبرر رر ر‬
‫تورمعصر‪:‬رف‬
‫اةرسِرر ٌيرر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫صرمنروكوؾِمرِفررر ٔبر ررر ررر رررر ر ررررر ررررررر‬
‫حٌاشرمنراًرشكرتَر؟!ر‪.‬رفاّكرور رر‬ ‫اذراًصتر ُوتررَِرةرررور رُ‬
‫رررررررِن ررر رررر ررررر‬
‫تنيرمارر‬ ‫ررربرٔفرصررررررر‬ ‫رر رر‬
‫ا‪٢‬كرشننيرت‬

‫‪198‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ماراًرشكرا‪ٙ‬كيررر‬ ‫لكررارر ٔلرفرصراذر‪.‬ر‬

‫ررررروبرٔررررر ر ررر ر‬ ‫ًُسرِفررر رِ ّ‬
‫رررررروررر رر‬
‫ازرمنرحِرر(رأكٍكر)ر‪،‬ر‬
‫رررإلرركٕرصررررر رر رر ررررر ر‬ ‫رَور ُُررَرورر ٔبر رنرراررإلرركٕرصرررر ر ر ررر‬
‫ازرمحمولرؿىلرا‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٔلرفرصرررررر رررر‬
‫اذرذونرتـغر‪.‬‬ ‫اكـنيرفَِرفِورِفرتـغرا‬
‫َكهرورارررورررر رررررررر رر رررر‬
‫ررر ُمر ّحرمرسررر‬
‫َخراإلر َمرامر‬ ‫رررر ٔلررررر رر ررررررررررر ر رررر ر‬
‫مئةرا‪٣‬كميرؿَََر‪:‬رنلولراًضرر ررر‬ ‫ررررًرررر ررر ر رر‬
‫يدِجةرَحيرالكمرا‬ ‫ًًدليرؿىلرُشٍرا‬
‫رررروررررر ررر ررر‬ ‫•ركرَار َلرر ٔبررتورر رمعصر‪:‬ر‬
‫ر‬
‫ضِسونررر ٔبر رنررر‪ٝ‬كررر‬
‫هونرملصر رونرررٌر رر رر‬
‫ررررررشر ر ررررر‬ ‫رررررروٕارإلرررر ر‬
‫رفِؤإلءرا‪٢‬ك‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ررر ر رررر‬
‫رِفروضفراًضر ررهباثر‪:‬ر(ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫جنرؾحساًوُاةرز‬
‫ار رررر ررر ررر رَ‬
‫رُؤإلرءرا‪٢‬كرشننيرا‪ٙ‬كٍنركاثَِمر‬ ‫زذثراٗكًَيرؿىلررر ٔبر رنررر ر‬
‫ررر ٔبر رر ررر ررر ررر‬ ‫ررررررر ٕاررررر‬
‫ًمرهلر‪...‬رف‬
‫اسقروحسٍرإلرررِشر رر‬ ‫ررررصررر رررر ررر‬ ‫رررٓكرراَررًِقراً‬
‫رُورا‬
‫رررروراثررر‬ ‫ركوهلرررثرَ َـرررَاَلررررررر ررر ررر ررر ررر‬
‫ر‪:‬ر(ركيرمنرٍصسكُكرمنرا‪٢‬ك‬ ‫رررررص ٔبررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررٌر رر رر‬
‫ضِسونرررهبرَ َشرارفاك‬ ‫زسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ر ر ر رر رر رَ‬
‫هنمرملصر رونرررهبرَ رَشرارررو ٔبررررررر ر‬
‫هَر‪٠‬كرًسذَِمر‬
‫ررررر‬ ‫ررارَتلررررلتررر ٔبر رررررر‬
‫ررررررررر ٕار ررر‬ ‫رررر ٔبرر ررررر ر رر‬
‫فالرثخلونر؟ر)ر‪...‬رف‬ ‫ًنر‪ٝ‬كر‪،‬رفلير‪:‬ر‬
‫رررور رر رررررر‬ ‫وار ٔلر ر ررررررر‬
‫زطر‪...‬رفسر َل‬
‫رررررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫ررررررور رِحر ررررررررررر رر‬
‫ِسر‪...‬ر)ر‪.‬راِكرالكمَ‬ ‫ِفراًخ‬
‫ةرحفسةرر؛ر‬
‫ررر‬ ‫ررررررور ِحرر ررررر‬
‫ِسرابًصترُوتررَِر رر ر ر رُ‬ ‫هَرا‪ٙ‬كٍنرررَكهروررررر رر‬
‫ارًفرسونراًخ‬ ‫رررراررررر رر‬ ‫اذراًصذرررر ررر ر‬
‫ررؿىلرمرشيكرسم‬ ‫ٕررر ٔبرزرررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرراررمنار‬ ‫اًضرر رَ‬
‫َخرز‬ ‫•رورر ر‬
‫راختارضمراًوسائطررر‬
‫ررررررررر ُُررَروررر ررر رررر ر ررر‬
‫اكـنيرفَِر؛رو‬
‫رَ‬ ‫رررَكهرورارررورررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رَ‬
‫ررررر ُُررَروررما‬
‫ةر؛رو‬ ‫فدنيرر ٔبر رنرر ر ررررر ر رر ر رررررر رررررر‬
‫رِشكراًـصةرَكنر(رمـؼمَر)رِفرا‬ ‫ررر‬
‫ثيرِشكرمنركدَِمر؛رتيررر ٔبر رصسر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رررررمرر رر ر ررر ررررررررررر‬ ‫رىلر‪ٝ‬كر؛رفرشوِمر‬ ‫ٕار رر ررررر‬
‫رررروررىهبرترؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررًذَر‬ ‫رررررٔبتروار رًابرًفِمر‬
‫رررررررِمهنرَاررر َُر رَرشرررر ر‬
‫ارا‪ٙ‬كيرترَ‬ ‫ررررررررور رِحرِسر)ر‬
‫رررررررررلرٓ ردصر(راًخ‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرررِفرنخاتَرا‬ ‫وكسرؾيونرُورز‬
‫•ر رر رررر ر ررر رَ‬
‫ر‪،‬روابةرمارخاءرِفررر‬ ‫ورجحصررررٔب رر ر رررررررر ررررر رررر ررررر رر‬
‫ورَنوُامر‪،‬روابةرمارخاءرِفراًخعريرررررر ررررر رررر‬ ‫رررررٔب رر ر‬ ‫؛رهحاةرمنرثربر ررر ر ر‬
‫كرثضجصترر‬ ‫ررررر ررر ررر ر‬
‫رًَمر‪...‬ر)ر‪،‬روابةررر‬
‫رررارٕرر ررررررررررر ر‬ ‫ررربرٓمٌررورارمبار‬
‫ررررررٔبرىزلر‬ ‫رىلرا‪ٙ‬كٍنرٍزمعونررررٔبهنمر‬ ‫رررررررٔب ررر‬
‫‪٠‬كرحصررر ٕار ررر رر ررر ر ر ر‬ ‫رررررر رٔلهرورررررررر ررر ر‬
‫اءر‪،‬روابةركوهلر‪:‬ر(‬ ‫الارسرردسلاءراب‬
‫اًيعوضررر‬
‫رررررورررر ر ر‬ ‫اًعر َفرر ررررررر‬
‫اثر‪...‬راِكرر‪،‬ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬‫ررر ًاررررمنرا‬ ‫راٗكُصرفلسررربرٓر رر رررررر ررر رر ر رر‬
‫رىر‪ٝ‬كر‪،‬روابةرمنرحجسرصُئ‬ ‫منرسةررر رر رررر‬
‫ر رر ر ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررر ٔلرتروراةررر ٔبر ر ررررر ررر ررررررر ر‬
‫وحضرتَانرؿىلرماررهصثر‪.‬‬ ‫رراًيتررر ٔبر رررررر ر ررر‬
‫وزذُارَتترُشٍرا‬
‫رررررررور رًىنرررػررريًمتررررٔب رنرر‬
‫اذرِفراًعفاثر؛رنلوهلرثـاىلر‪:‬ر((ر‬
‫ررر ٕإلررْكرررر رررر ررر رررررر ر ررررر‬ ‫•روركرَار رَلررِفررر َمر رَسرارئرِ ررر رر ررررررررر‬
‫يراّكاََُةر‪:‬را‪٢‬كسربرٌٔكررر‪8:‬ر‪:‬را‬
‫رررررر ر‬ ‫ررررريرًارررررررر ر‬
‫رذمارثـمَونر))ر‪.‬‬ ‫‪ٝ‬كرإلرًـ‪١‬كرنث‬
‫رر رررر‬

‫‪199‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررر ر‬ ‫ررر ٔلر رررررررر ر رررررررر ررر رر رر رررر ر ر‬

‫سامءر؛رنلوهلر‪:‬ر((روضمرٍىفصونرابًصَحنر))ر‪.‬‬ ‫رْكاذرِفرا‬ ‫وِفرا‪٢‬كسربرٌٔكررر;‪8‬ر‪:‬را‬
‫ررر ٕإلر رررر‬ ‫•ر ر رررر‬
‫ةر‪:‬رفِورا‪ٙ‬كيررررٔبرركصرر‬ ‫ررررررررٔبرررر ر رر ررررر‬
‫مارثوحِسراًصترُوتررَِر رررررر ررر ر‬ ‫•ر رر رررر ررر رر ررر ر رر ررر ررررر ر‬
‫ونشارمنرا‪٣‬كميركولرحفِستراًضرر رررر ررر ر ر ررر رر ر ر‬
‫َخرؾحساًصَحنرجنرحسنر‪:‬ر((ر‬
‫ازرمجر ًٍكرر‪.‬رر ر‬
‫رتَراًىفرررررر‬
‫رررر ٔبررركصررررررر‬
‫رررررر ٔبرر ركولر‪:‬ر‬ ‫تَراًىفررررررر رررر ررررر رر ر رر ررررررر رر‬
‫ازرؿىلرسمنراًييبرظىلر‪ٝ‬كرًََروس‪١‬كرر))ر؛ر‬ ‫ررررر‬
‫ولرنخاتَر‪:‬رثعِريرالاؾخلاذر؛رَنوررر َُر رَرشرار‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫امراًعيـاينرِفررر ٔبر ر ررررررررررر رر رر ررررررررر ر‬ ‫ونلولراإلر َمرررررر رررر رر‬ ‫•ر ررر ر ررر‬
‫ر‬
‫رررر‬ ‫ررررر رررر رر‬
‫يُنيرتلرير‪ٝ‬كر)ر‬ ‫رررر‪٢‬كسرخـَ‬ ‫ونلولراًضررَخررر ٔبر رَحسرررارجنررراررجٕرصررراُميرررار رررر رر رررررررررررررر رررر رر‬
‫جنرؿُىسرِفرنخاتَر‪:‬ر(راًصذرؿىلرصر ررهباثرا‬ ‫•ر ررر ر رررر ر‬
‫ررررررشهرورررررر ر ررررررر رر ر رر رر ررر‬
‫اراًـصةر))رفِورمجميرحيميرؿىلررر‬ ‫ررررررر َُر َشرررررر رررر‬
‫اراًلسمركسررر ٔبررركصررتَرم‬ ‫رررر ٔلر ر ررررر ر رر ررررر‬
‫ولر‪:‬رثوحِسراًصتر ُوتررَِرةر‪...‬رو‬ ‫‪:‬ر((راررًلسمرا‬
‫ررر ر‬
‫خفعَير‪.‬‬ ‫رررررر رر‬ ‫ًذَرمنراً‬ ‫مارترَ‬
‫رررررررررر‬
‫ررررررررتررر‬ ‫رْكاذرِفررررٔب رررر ررر ررررررررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروظفاثَرتيفيرمارذً‬ ‫ررر ٕإلر رررر‬
‫ولرمارحسجرا‬ ‫رررر ِىرذرَراةررررهفسَر‪:‬ر(ر‬
‫ررررررررٔب ر ررررر ر ر‬ ‫ونشاركوهلروكرير ٍُرررِفراً‬
‫•ر رر رررر ر رررر رُ‬
‫را‪ٙ‬كيررر‬‫ررر ُُررَروررر ر‬
‫اةرو‬
‫رررروررراًعرور رَ‬ ‫ررؿىلررر ٕار رر‬
‫رحامهلر‪،‬ر‬ ‫رررررِرَ رَرشراركَ‬
‫ررررطرٌرر‬ ‫جنرذزضمر‪...‬راِكر)رف‬
‫رّكـسرررار رررر ررررررر‬ ‫ررر َلرررَاٌكرر رر‬
‫اًعر َفرراثرم‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫ررررررلر َمسر رَ‬
‫ؿَََرا‬
‫رمر؛رًىنررارر ٔلررورًَةر‬
‫رررر‬ ‫هفيرشر ٍءررمٌَرنامرثل‬
‫ررررررررررسر ررررر ر ر‬ ‫ررر ٔبررررر رر ر ر ررر رررر رر‬
‫هَركسرحعيرمنرا‪٢‬كرشننيرررر رر‬ ‫رر ررررررر ررررر ر‬
‫حيميرؿَََرالكمراًضرر رررر‬
‫َخروكريٍر‬
‫رررروررر ر رررررر رررر‬
‫اًسالمرؿََُكروزَحةر‬
‫ررر‬ ‫إكسر‪ٞ‬كرزةراًـا‪٢‬كنير‪،‬ر‬
‫ررررور ر رر ررر ررررررر‬ ‫هترتـسرػِوزراإلر ررَ‬
‫سالرمر‪.‬ر‬ ‫ٕرررَكر رررر رر رر رررر‬ ‫اًيترحعَترابّكـسررراررمنار‬
‫رر رر ر رر ررر رر‬
‫ر‬
‫اٍر‪ٝ‬كرذرريرا‪.‬رر‬ ‫رررو ٔبررررر‬
‫فاذرجفرزرررر رر‬ ‫رررررررررربرٔ رررر ررر ر‬
‫خاذرِفرؾصضَر‬ ‫‪ٝ‬كروجصَكثَر‪.‬ر)راىِتييرالكمَر‪1‬ررررر ررر رررررر‬
‫‪.‬روكسرتنيرمارحلكميارؾيَرف‬
‫ر‬
‫رر‬

‫رٓكعربرٔرر رر‬
‫رمضِوزر)ر‪.‬ر)ر‪.‬ر‬
‫ررررررررررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر ررررررر ر رر رٌ‬
‫ِسراًثالزةر(رثعحَحرر ر‬ ‫اكـنيرِفراًرشكرِفررررٔبهروراغراًخ‬
‫اراًـصةرررورررر رر رررر ر رر‬
‫ررررشهرورررررر ر‬
‫انر‪:‬ر(َكنرم‬
‫ررررور ررررر ر‬ ‫مَخليررر ٔبر ر ررر ر رر رر ر‬
‫ُيراْكسًررَتترؾي‬ ‫‪1‬ر ٔبر ر رر رررررر ر ررر‬
‫ظيرالكمَرمًضوزرِفرررررر‬
‫‪200‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ارمنررر ٔبر رخهلررر ر‬ ‫تعالنرسمعرمنرٍزمعررر ٔبرهنمر‪٠‬كر‬

‫رررررًرحـث‬
‫رررورررر‬ ‫رذؾوتراًصسيررر ٕار ررر ر رر ررررر‬
‫رَلرثوحِسراًصتر ُوتررَِرةرررور ر ر ررر ررر ررر ر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرررر ررررر ر ر‬
‫رررر ٔبريررر‬
‫ثوحِسرَكمير‪،‬ركريرمٌلوضر‪،‬ر‬
‫حَسرُورررر ر رر رر رر ررررر ررررر ر‬ ‫رررًـرررر ررر‬ ‫اذٍر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررمنرا‬
‫ِسرا‪ٙ‬كيررر ٔبرزررررر‬ ‫ررررررور رِحر ررر ر‬
‫ًَـ‪١‬كراًياشررر ٔبرنراًخ‬
‫ورررر رررررر‬
‫ررررر ٔبر رزسَِمر‬
‫ررررر‬ ‫زسيرزسهلررر ٕار رر‬
‫رَلرذَلَر‬ ‫سامئَروظفاثَر‪،‬رفا‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر رر‬
‫رحِامنررر ٔبر ر ر ررر ر‬ ‫ررررو ٔبر رررررر رررررررررر‬ ‫رررررو ٔبررًورُرَخَر‬‫ثوحِسر‪ٝ‬كرِفرررزترورتُذَر‬
‫ر ر رر رر رر‬
‫سرفَِرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‬
‫رررررًرُرَورحر رررررررُ‬
‫اٍرىفرلكرمار‬ ‫رررررور رِحر رررر رر ررررر‬
‫ِسرذونرلكرمارسرورررر رر‬ ‫رررررثرَ َـرررَاَلررابًخ‬
‫ررروررررًَفصذوٍر‬ ‫ِسر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪،‬ر‬
‫ررررررور رِحر رر‬
‫ًَجصذرروراراًخ‬
‫رر ر‬
‫خَِارفلطررر‬‫ارمنررر ٔبر ررررررر‬ ‫ررر ٔبر رزسَررورررر‬
‫رٍهيارفالرًـِنرر‪ٛ‬كررر ٔبرهنمر‬
‫رررارٕر رررر رررر ررر‬ ‫رررررر ٔبركرورارممر‬
‫ررررررالارهخِاءر‬‫صِصرمساٌكرذؿار‬‫رررررررررر ٔبر رر ررر رر‬‫‪،‬ررروٕارنرررَكرهتراًـحاذتر‬
‫اَشيرررورٔب رحُكرررورٔب ر ررر رررر رر ر ررر‬
‫س‪١‬كرمنراًوكوفرؿىلرمار‬
‫ررررر‬ ‫ثفعَالر‪.‬روإلررررٔبرؿ‪١‬كرررور ر‬
‫ِسرمجٍكررروررر رر ررررر‬ ‫ررررررور رِحر رر ر‬
‫ارمنررررٔب رخيراًخ‬ ‫‪،‬رتيررررٔب رزسَررورررر‬
‫ررر‬
‫ررر ر‬ ‫وكفرؿَََراًسرَرَ رررر رر‬
‫فراًعاُكر‪.‬‬ ‫رر ررررررررر ر‬
‫ررررور راحستر‬
‫ررر‬ ‫رررر ٕار رر‬
‫رَلرلكمةر‬ ‫ررررررور رِحر رررر ررر رررر‬
‫ِسراًيترحصحؽرلكِار‬ ‫ررررور ٔبهروراغراًخ‬
‫رررررريراررر‪-‬ر ٔبرركسامر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءرنث‬
‫ارفاميرسرررحقررر‪-‬رورتنيراً‬ ‫رروكسرتٌُ‬
‫ررررررررر رر‬
‫ٌكرمنررر َمر رَسرارئرِيررر‬
‫هلغرمسربرٔ ررر‬
‫رررروٕارنرررر ررر‬ ‫ررررررور رِحرِسر‪،‬ر‬
‫هَركسرحلقررر َُر رَشاراًخ‬
‫مرفالتسررر ٔبررررر رر رر‬ ‫سالر ررر رر‬ ‫مر‪.‬رمفنرسمعراإلر ررَ‬
‫سالر ررررر ررر ررر‬ ‫وعمراإلر ررَ‬
‫ر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُرر ر ررررر‬
‫رركوهلرًـمصر‪:‬ر(ر‬
‫رررررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر رَ‬ ‫رسالمَرتلسزُار‪،‬رنامرزخترؾنررر ٔبرىبر ر ر رررر ر رر رَ‬
‫جىصراًعسًقرز‬ ‫ِسرفلسررراررررهخلغررر ٕار ر رررررر رررررررررررر ررر‬ ‫اًخررررور رِحر رررر‬
‫ررررررر ر‬
‫رررررررزَكتر)ر‪.‬‬ ‫ٕار ررر رر‬
‫رنرمنرحلِاراً‬
‫رَلرثوحِسر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر رر ررررر‬
‫رىفرلكرمار‬ ‫رررنررررر رر ررررررر‬
‫خحَرٗكؾوتراًياشررر ٕار ررر ر رر رر‬ ‫رزسهلرررو ٔبررىزلر‬‫زسير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ر‬
‫وؿَََرررفلسررر ٔبر ر ر رر‬
‫ٍصرثوحِسررر‬ ‫زسَتررر ٕاررَلرثل‬
‫ررررصر ررر ر رر‬ ‫نراًصسيررر ٔبر ر رر‬
‫ًُسرنامرًؼنراًحـغررر ٔبر رررر ر ر‬
‫رررروررر رررررر ر رررررر‬ ‫ورٌسرررر ررررر ر رر رر‬
‫خَزمَرثوحِسر‪ٝ‬كر‪.‬ر‬ ‫ررررر ٔبر ررر‬
‫ًررخضميَر‬
‫ررررر َُر رَرشرررر رر رر‬
‫اركريرَصَحر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ارًلصونر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر‬
‫رابًصترُوترَِررةر‪،‬رو‬ ‫ةر!رتسؾوىررر ٔبر رررر ررررر ر‬
‫نرتـغراًـصةرررَكهروررررر رر رر‬ ‫ارلرًرُوررَُِر رر ررررر‬
‫ةرإلراًصتر ُوتررَِر ررررر رر ر‬
‫ؿَلركولرمنرًلولررر ٔبر ررررر رررر‬
‫نراًييبرتـرررر‬ ‫يراًصترُوتررَِرةررر‪-‬رر ررر ر ررر رررر ر‬ ‫هلولر‪:‬ر(رومارموكفرمنرًيىصررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫رررر ٔبرنرررر ر ررررررررررر رر ررر رررر ر‬ ‫ورجحرخيار‬
‫ٍصترا‪ٙ‬كٍنرًيىصونررر‬ ‫ررررررر ُحرروررر ررررر رررررر رر ررر رررر ررر ررر ر ررر‬
‫تر؟!ر‪،‬رمثرمارموكفرمنرًُسرمنرؾصةراّكرزر رررر رر رررر ر رر‬ ‫منرذؾوتراًي‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررر‪-‬ر ر رررر‬ ‫ًخوحِسرا‬
‫رر ر رر‬
‫نراًييبررر‬ ‫خخنيردعربرٔرر ررر ر‬
‫رمنرٍزمعررر ٔبر ررررر‬ ‫رررررررررررًررر رر ر‬
‫وكريضمر؟!ر)روؿَََر‬ ‫ررررررررر رر ر رر‬
‫ورؾحستراًياز‬ ‫ِيسوشررر ٔبر رررر‬
‫رررًررر رر‬ ‫ارٓكرراَررًِقررر ٔبر ر رر ررر ر رر‬
‫ظالرَك‪٢‬كَحسٍنررر ٔبرورا‬
‫ارمؤمٌنيرتخوحِسراًصترُوتررَِر رررررر‬
‫ةر‪،‬روكسرتٌُ‬
‫رررررراررر‪-‬ر‬ ‫رررررَكهرورررر ررر رررر ر رر ررررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررر رٔل رررر‬
‫نراًىفازر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر رررر ر رر‬
‫ررتـررتخوحِسرا‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬

‫‪201‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر َلرار رَلر‬ ‫ار‪ٝ‬كرىفراًصترُوتررَِر ررر‬

‫ةرتيرً‬ ‫وروحسروررر رر ررررر‬ ‫ررر َلرار رَلرررؾهنمرءامٌ‬
‫ررررررروراررر ٔبر رررر‬ ‫نفصضمرتخوحِسراًصترُوتررَِر ررر‬
‫ةرفالرً‬ ‫ىفررر َُر َشرررررر ر‬
‫اراًححرررر‪-‬ر رر ر رررر ر رر ررررر‬
‫ررر ر‬ ‫كصوارتحـغررر َمر رَسرارئرِررررررر رررررررر ررر ررر رر رررر رررر‬
‫َِارونفصوارابًحاِقرفالرًعَقرؿَهيمرر‪ٛ‬كر‪.‬‬ ‫ٔبرر ررررررر‬
‫ررررمئرًار ر ر ررررر رررر رررر ر ر‬
‫هعصحَرُيرذؾتراًصسيررر ٕار ررر ر رر ررررر‬
‫رىلرثوحِسراًصترُوتررَِر ررةر؟ررر ر‬ ‫ررررررحِرريئرر ٍشرررسرؤرالرذا‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫راًضرر ررر ررر‬
‫َخراْكاسسمر‪:‬ر(ر‬
‫رررررِـ‪١‬كر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫هـمر‪،‬رذالرفرًرررررر رررررررر ررر رر ر ر‬
‫ار‪٢‬كارًؼيَراًحـغرمنرظالةراً‬ ‫رررررررررر ر‬
‫راّكروراةر‪:‬‬
‫رررر‪ 1‬ر‬
‫اةر‪:‬رإلر‪.‬ر‬ ‫تـثتراًصسيرمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسرررررراًصترُوتررَِر رر ررر‬
‫ةر؟راّكرور رررر‬ ‫رُيررر ٔبر ر رر‬
‫زسَترررورررر رررر ر ر ررر‬
‫ُيرذؿاراًصسيررر ٕار ررر ر رر ررررر‬
‫رىلرثوحِسراًصترُوتررَِر ررةر؟ررر ر‬ ‫ر رررررررر ر ر‬
‫ررربٔهروررررر‬
‫اؿَر‬ ‫ررررررور رِحرِسرت‬ ‫رإلرمنررر ٔبر رخيراًخ‬
‫زسيراًصسيررر ٕار ررر‬ ‫رىلرثوحِسراًصتر ُوتررَِرةر‪،‬رماررب‬
‫رررررررر ر ر رررر ر ر‬ ‫ار‪،‬رذؾتراًصسيررر ٕار ررر ر رر ررررر‬
‫هـمركعر ًـررررررر رررر ر ر‬ ‫ررررر‬
‫رررًصسير‬ ‫زسَترا‬ ‫ررر رٔلهرور ررررر ررررررر ر ررر‬
‫اغراًثالزةر‪،‬رًىنرُيررر ٔبر ر رر‬ ‫اراْكجةرؿىلرآكَقرتخِانرا‬
‫رررورررر ر رررر ررر رر رررررر‬ ‫اراًياشرررو ٔبركام‬‫رررررررررر ُمروررررررر‬
‫ررراًثالزةر‪،‬رفـَ‬
‫رررررر‪ 2‬ر‬
‫رإلر‪ٝ‬كر‪.‬ر)ر‬ ‫ارمنررر ٔبر ر رر ررر رر‬
‫خيرَتلِقرإلررر ٕاررهلررر ٕار رر‬ ‫ررر ٔبر رزسَررورررر‬
‫رررروٕارمنار‬
‫اةر‪:‬رإلر‪،‬ر‬
‫ةر؟راّكرور رررر‬ ‫هخِاءرمنررر ٔبر ر ررر ر رر ررررر‬
‫خيرثوحِسراًصتر ُوتررَِر رر ررر‬ ‫وار رٔلررررررر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةررر‬ ‫ةرنامرذؾتررر ٕار ررر ر رر‬
‫رَلرثوحِسرا‬ ‫رَلرثوحِسراًصترُوتررَِر ررررررر‬ ‫ٕررررربرٔ رررر ر ر رررر‬
‫نراًصسيرذؾتررر ٕار ررر ر رر ررررر‬ ‫ررررراررًََرت‬
‫رررر رهوُيار‬ ‫رر ررر رررر ر‬
‫فلسرتنيراًضررَخرما‬
‫نراًصسيررر‪-‬رنامروحضيار‪-‬ر‬ ‫رررر ٔلر رررر ر ر‬
‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِرةر‪.‬ر‬ ‫ررربرٔ رررر ر ر ررررررر ررر‬
‫نراًصسير‪٠‬كرثحـررمنررر ٔبر رخيرررر ر رر ررررر‬ ‫‪،‬ركريررر ٔبرررر ررر رر ررر ر‬
‫هَرذاًفرِفركوهلرت‬ ‫ررر‬
‫ررروترُرِـ رَررررذامتِمر‬
‫رررررر‬ ‫ررررر‪-‬ر ٔلركرورارممر‬ ‫اؿَروفصوؿَر‬ ‫رررررورٔبهروررررررر‬
‫رررو ٔبرركسامَر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر‪-‬ررجلكررر ٔبرزرَكرهَر‬
‫زسَترمنررر ٔبر رخيراًخ‬ ‫تـثترررو ٔبر ر رر ررر‬ ‫ررر‬
‫رررروٕارَلركِامر‬
‫ررررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر ٔلرررررر ررررررر رر رر رررررررر ررر رر ر‬
‫مذَرآكامتةراًيترعمرَكفةراًياشرمنرٗكنرررتـررثخَر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررهبرَ َشراراًخ‬
‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ررر َلرار رَلر‪٠‬كر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرروٕار ررررررررر ررررررر ر رر‬
‫َلركِامراًساؿةر‪،‬رحىترإلرً‬ ‫منرٗكنراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر‪-‬ر ر رر ر ررررر رر رَ‬ ‫ررر ٔلرمةر‬ ‫اًساؿةر‪،‬روِفرررث‪ٜ‬كرا‬
‫ضُةررر‬ ‫رررررٌر رر‬
‫اًىفصرمار‬‫اًفصقررروررر رر‬ ‫اًيحيررروار رٔلُروراءر‬
‫رررورررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‪-‬ر ر ررررر‬
‫منرا‪٢‬كَيرررورررر ر‬ ‫ٍىنرر‪ٛ‬كرؿَلرؾِسٍرظر رَلرر رُ‬
‫ر ر ررر ررر رررر ررر رَ‬
‫حسرومهنمرمنرًـخلسررر ٔبر رررر ر ر‬
‫نراًىونررر‬ ‫رررر ر رررر رررر رررررر‬ ‫رررٓكرراَررًِ رررر رررر رررر ررررررر رررر‬
‫قرومهنمرمنرًلصرتَرومهنمرمنرًَ‬ ‫مٌَراًوٗكانر‪،‬رمفهنمرمنرًيىصرا‬
‫رررررر ر رر ررررر رررر رررر ر‬
‫ذَقرهفسَرومهنمرمنرًؤمنرابًخعوزرومهنمرمنرًـحسراًيازرومهنمرمنرًـحسراًوثنرومهنمرمنرًـحسرر‬
‫اراًسرؤر ررر رر رر ررررر رررررررررر رررررر رررررررررررر‬
‫الركريرَصَحةروكسرتٌُاٍرؾلةراًيلير‪.‬رفذفِمَر‪.‬‬ ‫رشررررر‬ ‫‪1‬رر ٕاررخاتةر‬
‫ررررر َُر رَ‬
‫ررررراًررشرًطراًصاتؽر)رتخرصفر‪ .‬ر‬ ‫رررررررٌَضرررَخررر ٔبر ر ررر رر ر ررر ررر‬
‫َحسرجنرمعصراْكاسسمر(رر‬ ‫ررر ٔلر ر ر‬
‫ظولر‪،‬ر‬ ‫‪2‬ر ررررر ر رر ر رررر ر ر ر‬
‫صؼؼؼؼصخرس‪١‬كراًوظولررر ٕار ررر‬
‫رىلرؿ‪١‬كرا‬
‫‪202‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬
‫هترموحوذترؿَلرؾِسراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫اءراًيترررَكر ررر ر ر ررررر رررر ررررر رر رَ‬ ‫ررر ٔلرُرورررررر‬
‫اًضجصر‪.‬روكريرر‪ٛ‬كرمنرا‬ ‫اًرررخرشرررور ر ر‬
‫اْكجصررروررر ر ر رررررر ررر ررر‬
‫خيرثوحِسراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررر َلرار رَلر ٔبر ررررر ررررررر ررر‬
‫نراًييبر‪٠‬كرًحـررمنررر ٔبر ر ررر ر رر ررررر‬ ‫ررر ٔلر ر ررررررر ررر ر رر‬
‫زطر‪،‬رفَُسرتعحَحررر ٔبرنرً‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كررر رر ررررر‬
‫ررىفرلكرتلاغرا‬
‫رًََر؟!ر)روُيار‬
‫رررررررررر‬ ‫ررررررور رِحرِسرفَامررذؿار‬
‫رررررررررررارٕرررر‬ ‫ررار‪٠‬كرًحـرراًييبرمنررر ٔبر رخيررر َُر رَرشراراًخ‬
‫رررررر ٕار رررررررر ررررر ررر‬ ‫رررررر َلرار رَلرر ررر ر ررر‬
‫ر‪٢‬كنرٍزمعرر‪ٛ‬كر‪:‬ر(ر‬ ‫وُيارً‬
‫رًََرفلسرررترُرِـ رَررررِمنررر ٔبر رخهلر‪.‬ر‬
‫رررر ر‬ ‫ررررر رٔل رر ررررررررررر ر ر ر‬
‫نرلكرمارذؿاراًصسولرررارٕرررررر‬ ‫ٍهبتروإلرجيَةر‪،‬رر‬
‫ر ر ررر رر رر‬
‫رررر ًارر ٔبر رر‬
‫نر‬ ‫رررررررر ًارررخاسم‬ ‫ررررررر ٔبر رررررر رررر ر‬
‫نرًـخلسرا‪٢‬كس‪١‬كراؾخلاذ‬ ‫ةرا‪٢‬كلعوذرمٌَر‬ ‫‪:‬ر(ثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررررر ر‬
‫رر‪ٝ‬كرررررر ر رر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ررر ٔلرررر رَ‬
‫ًحاينرز‬ ‫راًضررَخرا‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ًم‪،‬را‪٣‬كوشرًـخلسروراررر ٔبرهَرفَِر‬
‫ررررررر‬ ‫ًُسرهلرررِشر رررر ر ر رررررر‬ ‫رررررررروررر رر‬
‫احسرِفرراثَ‪،‬رًُسرهلر رهس‪،‬ر‪..‬ر‪،‬ر‬
‫رررررررررور ر رر رررررررررر رر‬ ‫اراًىونرمبارفَِر‬ ‫ذاًقررر َُر َشررررر ر ر‬ ‫ررر‬
‫رررر ٕارررار‬
‫ررر‬ ‫فترهَف؟‪،‬رف‬
‫ررررصر رررر ر‬ ‫هلرذاًقرآكري‪،‬رُشولررر ٔبرِشهروررر ررر ر رر ررررر‬
‫ارِفرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬رؾ‬ ‫ررروٕار رر ررر ررر ر ررر ر رر‬ ‫ررر ٕار رر ررر رررر‬
‫رهلرذاًقراًرش‪،‬ر‬ ‫رًِني‪،‬ر‬ ‫ارٕرر‬
‫رررررميَت‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ًيفؽ‪،‬روحيييرو‬
‫اًعاْكنيرمنرًرضرررورررررررر ر‬
‫ررررروررر رر ر ررر ررر‬ ‫ررر ٔلرورًَاءر‬ ‫اؾخلسررر ٔبر ررررر ررر‬
‫نرمؽر‪ٝ‬كرمنرا‬ ‫ا‪٢‬كس‪١‬كر‪-‬رإلرمسحر‪ٝ‬كر‪-‬ررررر‬
‫هَرحـيرذاًررر َلر ررر رررر رر ررر ر‬
‫ني‪،‬ر‪ٝ‬كرتَزَقرآكري‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلررر رر رر‬ ‫ِشك؛ر‬ ‫رررو ٔبر ر‬ ‫ررررررور رِحر رررر ر رر ررررر‬
‫ِس‪،‬رثوحِسراًصتر ُوتررَِرة‪،‬ر‬ ‫ٍصسق‪،‬رنفصرابًخ‬
‫ررررور رر ررررر‬ ‫ورًعـمر‬
‫رررريروحوارًـيسضم‪،‬رًعَحونر‬ ‫ا‪،‬ر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرت‬‫رررحبرََرروراررروجر ررّميوثرورررر ر‬
‫رررورارو‬
‫اًعاْكنيرررورتريسك‬ ‫ررر رٔلورًَاءر‬
‫ررررروررر رر ر‬ ‫رر رر رررر رررررر‬
‫تَزَقراًرش‪،‬رونامنرا‬
‫‪1‬‬
‫زسيراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫ةروكسررررٔب ر ر ررررر رر رَ‬ ‫ارمرشننيرِفراًصترُوتررَِر رررر‬
‫ر‬‫رررر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ه‬
‫ر‬ ‫َك‬‫نرُياكرمنر‬
‫رر‬ ‫ررر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ب‬ ‫ومنرر‪ٛ‬كرثـ‪١‬كر‬
‫رر‬ ‫رررر‬ ‫ررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫مهنمرجصَكث‪.‬ر)رر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررربرٔ ر رر‬
‫دصونر‪.‬‬ ‫اؿَراًيترًخـازفرؿَهيارا‪٢‬كخ‬
‫رررلكرررٔراهروررررررر ررررررر رررر‬ ‫ررررررور رِحرِسرج‬ ‫ررررررٔبر ررررر ررررر‬
‫ًضارًَسهلمرؿَلراًخ‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررهلمر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررارٕر ررررر رر ررر‬
‫رٍهيارفلسرذاًفررر‬ ‫ؿاراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ظولراٗكٍنررر‪-‬رررذ رررررر رر رَ‬ ‫ررر‪-‬ررمنررر ٔبر ر ر ررر رر‬‫رررور راحستر‬ ‫نرذاًفرصـريتر‬
‫ور َمر رر ررر رر رر‬
‫نراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫ررربرٔ ررررر رر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررمنررر ٔبر ر ررررررر ررررر رررر ر‬
‫خهلر‪.‬رفَُسرؿاكيرًلولرت‬ ‫مرا‪ٙ‬كيرتـرراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫سالر ررر ر رررر ررررر رر رَ‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫احسترذؿاراًييبررر‬
‫رررور ر رررررررررر‬ ‫نرصـريتر‬‫خهلر!روإلرؿاكيرٍزمعررر ٔبر رر رر‬
‫رَلرشءر‪٠‬كرًحـررمنررر ٔبر ر ررررر ررررر ررر ر‬
‫ررذؿاراًياشررر ٕار رر رررررررر ررر‬ ‫ؿرََرََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كررررررررررر‬
‫ر‬
‫رٍهيار‪٠‬كرًحـررمنررر ٔبرخَِارر!!!ر‪،‬رررر‬
‫ررررررررررررررر ر‬ ‫راًياشرررارٕر رررررررر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررر‬
‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬‫نراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ردوتررا‪ٙ‬كٍنرٍزمعونررر ٔبر ررررر رر رَ‬
‫ررر ٕإلر ر ررررر رر ررر ر ر ر‬ ‫وُيارإلتسرمنررهصر‪٤‬كةررممةروعمردعربرٔرررر ررر‬
‫ررنثريرمنرا‬ ‫رر ررررر رر ررر رررر رر ررر ررررر رر ر‬
‫لركائَِارؿَلر‪ٝ‬كررثرَ َـرررَاَلرر‬ ‫رررر رؾؼر رررررررر‬
‫ميةر‪،‬رثلور رررررررررر رر‬ ‫وَيًِارمنرلكمةر‬
‫رررر‪-‬ر ررررررر رر‬ ‫ررررررور رِحرِسر!ر‬
‫رإلرمنررر ٔبر رخيراًخ‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررررر‬
‫رر‪٠‬كرًحـرررر ٕار ررر‬
‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنرر‪.‬روعمرثفصًفر‪٢‬كاذتر‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررر ررررررر ررر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذير رجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر‪88‬ر‪-‬ر‪86‬ر)رت‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪1‬رر ر ر ر ررررررر ررررر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫ر‬ ‫ظوثَةر‪.‬‬
‫‪203‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر رر‬

‫ررتـرر‬ ‫نراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررررررررر ٔبر ررررر رر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررر ررر‬
‫رتلريرؿ‪١‬كررر‪-‬ررومارذزوار‬ ‫وؿَلرزسوهلرظر رَلرر رُ‬
‫رر ررر ر ر رر رَ‬
‫ررررر‪-‬رفلسرحصمرماهلروذمَر‬ ‫ررررر‪-‬ر ٔبريررر ٔبر رذيرمارتَلَرمٌَر‬
‫رررررررررررررروراسرررخعاؿَر‬ ‫مرَكمالركريرمٌلوضر‪،‬رمفنررر ٔبرذاٍرر‬
‫سالر رر رر ررر ررررر ر ررررر‬ ‫رابإلر ررَ‬
‫ر‬
‫رررارفِورؿَلركسزرحصنَروخماًفذَرمَومر‪ .‬ر‬ ‫ر‪،‬رومنرحصكررر ٔبر رر ر رررررر‬
‫ورحجسرمٌَرصُئ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر ر رررررر رر‬
‫وحساتَرؿَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرراَلرررررر ررر ر‬
‫رررورررر ررر‬
‫ارفهيار‬ ‫َكتروظمـ‬
‫ررررررزررررر‬ ‫ررر ٔلرهنمر‬
‫ررر ٔبرر رىىصواراً‬ ‫تورجىصراًعسًقررر ٔبر رانسار‬
‫؛رُيرًلاثيررر ٔبرر ررر ر رررر ر رر‬
‫ررر‪-‬ر ررر رررررر‬ ‫روَيحصير‪-‬ر ٔبرسررر ررر ررر‬
‫ئٍكراسدٌاكرزرًةر‬
‫ررر ٔبر ررررر‬
‫و‪٠‬كرًـ‪١‬كررر‬ ‫ررررررو ٔبرذروررر ررررررر ررر‬
‫ارلكرمارؿَهيمر؟!ر‬ ‫سامئَروظفاثَر‬ ‫رررررو ٔبر رررررر‬ ‫ار‪ٝ‬كرىفررر ٔبررًورُرَخَروزت‬
‫رررررررورتُذَر‬ ‫ررررررر ٔبر ررررر‬
‫هنمروحسروررر رر‬ ‫و‪٠‬كرخيصحوُارمؽر‬
‫ررر ر رر‬
‫رررلرًرُوررَُِر رر رررررر‬
‫ةر؟!رفِا‪ٞ‬كر!ر‬
‫رررر‬ ‫رإلرمنراخيرثوحِسرا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررررر‬
‫رر‪٠‬كرًحـرررر ٕار ررر ررر ر ررر ر رر‬ ‫نراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررربرٔ ررررر رر رَ‬
‫مارؿَمَراًلائَونرت‬
‫رررررررررررررر ر‬
‫ررررروربرٓدرصرثَر‪.‬ر‬
‫ررررر ر‬ ‫مبارُتويرتَرِفرَجمنررروثرورتقرررذرهَاٍر‬
‫رررررر ر ر ررررر رر ر‬ ‫ررررر َلرار َلرر ررررر رررررررر ر ررر‬
‫رإلرًَليرًِارا‪٢‬كس‪١‬كرابإلرز‬ ‫لكمةرث‬
‫ررر‪-‬رر‪:‬ر(رتيرلكرصـريترمنراٗكٍنرمعَوتَروذؿاراًييبر‬ ‫راًلائيررر‪-‬ر ٔبريراً‬
‫ررررزر ررررر ر رررر ررر‬
‫امعراًلولراًساتقرر‬ ‫فر ٕاررنررركرَار َلررررررر‬
‫صر؟!ر‪.‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رررربرٓ ِدر رر‬ ‫هلولرهلرومنررر ٔبرر رر رر ر رررر ر‬
‫ٍنر‪ٛ‬كرهبشراًزمعرَير‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررارٕر رررر ررررررررر ررر‬
‫رٍهيارًىٌَر‪٠‬كرًحـررمنررر ٔبرخَِار)‬
‫ررررررررر ر رر رررر‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫راًييبررر‬‫هتر؟!روماراٗكًَيرؿَلرالكممر‪،‬رُيررركرَار َلررررر‬
‫ررررررٔبر رر رررررررر ررر ررر رر رر ررررر‬ ‫ررررررررررر ٔلرر رر ر رر ر‬
‫كسمونرحيتررر ٔبرررثُترتَر‬ ‫ُيرَجهلررر ٔبرور‪٠‬كرًـَمَرا‬ ‫ر رر ر‬
‫ررررر‪-‬ر ٔبروررركرَار َلررمار‬
‫رررر‬ ‫ًىٌُكررمرربرٔر ررر‬
‫موزونرتَر‬ ‫رررور رر‬ ‫تـررمنررر ٔبر ر ررر‬
‫خيرنشار‬ ‫رررررر ٔبررر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررر ررر‬
‫ررتـثترمنررر ٔبر ر ررر‬
‫خيرنشارو‪٠‬كر‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ررر‪-‬ر؟!رالكر‪،‬ر‪٠‬كرًليرر‪ٛ‬كروإلرمارًلازتَر‪ .‬ر‬ ‫ررررزرتَر‬ ‫صاتَرر‪ٛ‬كررر ٔبروركا‬
‫رررررر‬
‫ررررركرَررَاهلرر‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُمرررَكهرورارررًرررر رر رر ررر‬
‫خـحسونر‪ٝ‬كرجلكرمار‬ ‫ِضرر رُ‬‫رررر رِ رَ‬ ‫ررررر ُُررَرورررٔب رَ‬
‫هنمرز‬ ‫تيروزذثراًسرير رر ر ر ررررررر ر رَ‬
‫ةرِالفرمارثلولر‪،‬رو‬ ‫ر ررررر رررر ر‬
‫امر‪،‬رتيرو‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫ررررر َُر رَرشرررارحرصررررررر‬ ‫ررر َُر رَشرررر ر‬
‫ارمىصوٍرو‬ ‫ررررر َُر رَرشرارررور ر‬
‫احةرو‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررررر‬
‫ررو‪٠‬كرًفعَرروراررر َُر رَرشرررارسر يةرو‬ ‫اًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر رر رَ‬
‫فِمَر‪.‬رومارارًضريكررر ٔبريخررر ٕاررنررر‬
‫رًعاهلررر ٔبروررر‪-‬رسمعر‪-‬ررررررررررررررر ر ر‬ ‫ٍىَثراٍِتاونرابٗكٍنررر ٕار رر رر ررر ر رررررر رررر‬
‫رإلرحِامنرنَثثراًفَسفةرِفرررارٕر رر‬ ‫ر ر رررر ررر ررر رر‬
‫وكفترؿَلرماروكفرؿَََرسَفمراًعاُكر؟رفلفرحِرروكفوارثفَحر‪ .‬ر‬
‫ػيَرًلعرسُاروًحنيرر‪ٛ‬كر‬ ‫اسمرلكمخَراًيتررركرَارًرَرررر‬
‫ِاروإلررررٔب رررررر‬ ‫ررروررررر ررررررر‬ ‫َخراْكاسسمررر‪1‬ر ررررر رررررر‬
‫وفلَر‪ٝ‬كررثـمسرً‬ ‫روإلررررٔب ر رررر ر‬
‫ػنراًضرر ررر ررر‬
‫ررر ٕإلرًرَِةر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ررررور ر رر‬ ‫رررررٔبهور ررررر ر رر ررررر‬
‫اغر‪:‬رثوحِسراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرزالزةر‬ ‫رررررًرَمررر ر‬
‫ارَكنراًخ‬ ‫ررررررور رِحرِسر‪:‬ر(‬
‫كوهلرِفرِشخرنخاةراًخ‬
‫ر ر رر رر ر ررررر‬
‫ررر ر‬
‫جنرمساؿسراْكاسسمر‪.‬‬ ‫ررر ٔبر ر ررر رر ر‬
‫َحسرجنرمعصر ر ررر ررر ررر ررر‬ ‫‪1‬ر ٔبرر رررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬
‫‪204‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬
‫ررررر ًـراررر‬ ‫انراب‪ٞ‬كرثـاىلررر ٕار رررر رر ررر رررررر‬
‫رإلرتخحلقرُشٍراًثالزةرم‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحرِسررر‬ ‫رإلرمنررر ٔبر رخيراًخ‬
‫رررتنيررر ٔبر رررر رر ر‬
‫نرا‪٢‬كعَوةررر‬
‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر‬
‫راًييبرظر رَلرر رُ‬
‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫رررر ٔبهرور رر رر ر ر ررر‬
‫اغرإلرحيعيراإلرميرَر ررر ررررر‬ ‫اًعر َفرر ررررر رررر‬
‫اثر‪.‬رُشٍرزالزةر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررلر َمسر‬
‫ثوحِسرا‬
‫ور ر رر‬
‫ر‬ ‫‪1‬‬
‫زسيراًصسيررر ٕار ررر‬ ‫رىلرثوحِسراًصتر ُوتررَِرة‪،‬رماررب‬
‫ررررررر ر ر رررر ر ر‬ ‫ر‬‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ٕ‬
‫ا‬
‫ر‬ ‫ير‬
‫رر‬ ‫ر‪:‬ر(ذؾتراًصس‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رررررر‬ ‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫وكوهلرحنير‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫)ر‬
‫رررررر‪2‬ر ٕار ررر‬ ‫ررر رٔلهرور ررررر‬
‫اغراًثالزةر)ر‬ ‫اراْكجةرؿىلرآكَقرتخِانرا‬
‫رررورررر ر رررر ررر رر رررررر‬ ‫ررررررررر ُمروررررررر‬
‫اراًياشرررو ٔبركام‬ ‫اؿَراًثالزة‪،‬رفـَ‬ ‫تربٔهرورررررررر‬
‫ررررر ررِزسر َيررررر رر رَ‬
‫ررررررر ُُررَروررماررب‬
‫ررربٔهرورررررررر رَ‬
‫اؿَراًثالزَر‪.‬رو‬ ‫ررررررور رِحرِسرت‬
‫انرَكمالروُوراًخ‬
‫وسانراإلرميرَر رر رر رررر‬ ‫رمنرررالار رر ررر‬
‫ر‬
‫ٕرررررر ر‬ ‫ٗكؾوتراًياشررراررًََر‪.‬‬
‫رر ررررررر‬
‫رر‬
‫رررراًررشر رررررر‬
‫ًطراًثاينررروراًررامثر رهونر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ررررررور رِحرِسررررٌَضرررَخررر ٔبر رَحسر ر رر ر ررر ررر‬
‫جنرمعصراْكاسسمر‪،‬ر‬ ‫‪1‬ر ر ررررر‬
‫ِشخرنخاةراًخ‬
‫رررر‪6‬ر–ر‪6‬ر)رٌَحاسسمر‪ .‬ر‬ ‫ررر ٔلر ر ر‬
‫ظولر(ر‬ ‫‪2‬ر ر رر ر رررر ر ر ر رر ررر‬
‫ِشخرس‪١‬كراًوظولرِفرؿ‪١‬كرا‬
‫‪205‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔلرررررررر‬
‫هخِاءرُوررر‬ ‫ثرشكراًصتر ُوترَِرر ررةرِفررر َُر رِشرٍِراررلرمررِةروررر رررر ررر ررر‬
‫اًصذرؿىلرمنرسمعررر ٔبر رررر ر‬
‫نرملعسرا‬ ‫فعيرِفررهصرمنررركرَار رَل ر ر ررررر‬
‫ر ر رر رررر ررر‬
‫ررررر ر‬
‫ررررصترورتَةر‪.‬‬ ‫ار ٔلرر ررررررر‬
‫ًوَُةرذونراً‬
‫ةرمنررر‬ ‫رررروفلَر‪ٝ‬كرمدرررررررر ررر رر ررر رر ررر ر رر ررررر‬
‫َيارتـغرمنرذاًفرِفرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر‬ ‫راًضررَخررر ُمر ّحرمرسرررار ررر ر ر ررر ررر‬
‫جنراْكسنروٗكراٗكذو‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫ررررواررًعحررررر ر ررر رر ررر رر‬
‫َـَونرا‪ٙ‬كٍنروسمهيمر‬
‫ررر‬ ‫ررصرًة‪،‬ر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر‪1‬ر ٔبر ررر رررر رررر‬
‫حٌاش‪،‬رمهنمراٗكُ‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنرخياًفونرِفررر َُر رَشاراًخ‬ ‫َُر رِشرٍِرارر رلمررِةر‪:‬ر(ر‬
‫رررررور رر رر رررر ر رر‬
‫رررررررررررو ٔبرنررر‬
‫نرُشٍراْكَاترماذت‪،‬ر‬ ‫ررر ٕاررهلررر ٔبرظر رًال‪،‬رررور ر ر ر‬
‫ٍزمعونررر ٔبر ررر رررر‬ ‫ارابًضررر ررر رررر رر رررر ر رر ررر ر‬
‫َوؾَني‪،‬را‪ٙ‬كٍنرًيىصونروحوذر‬ ‫رررر َُر رَشرررر‬
‫ررررارهيار‬
‫ِفرسم‬
‫رررروار رٔل رزط‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ذضترررالاررر ررررر رررر‬
‫هلسامرتنيراًسامءر‬ ‫ررركرر ر‬ ‫رررورٔب رررر رر ررررر رر ررررر‬
‫نراًعفصتراًىدريتراًيترا‬ ‫ظرررررررررررررر ررررر‬
‫حَـةراًـا‪٠‬كرثفصسراًعفررصراث‪،‬ر‬
‫ررررَكرهتررررتعرررر ررررر ر ررر رر‬
‫حَـِتارثخوٗكروَتخم‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر رٔلرموزرو‬
‫ارثلريثرا‬‫رررررررررررِمهنرَرررر ر‬
‫ررررًضربرٔر َُر رَشاراًـا‪٠‬ك‪،‬رو‬
‫اكذضترثوسغراًاكئياثرعمرم‬
‫ورررر ر ررر رر رررر رررر رر‬
‫والاحذاككراٗكامئرا‪ٙ‬كيرفهيارًلذيضرحعولرثيوغرصسًسر‪ .‬ر‬
‫ررررر‪:‬راًيوز‪،‬ر‬ ‫رررِرَ رَرشررررررررر رررر‬
‫اراًـا‪٠‬كرذاًلنيروُام‬ ‫ةرا‪ٙ‬كٍنرٍزمعونررر ٔبرنرً‬
‫نش‪ٛ‬كرمنرا‪ٙ‬كٍنرًيىصونرثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررر رر ررر ر ر ر‬
‫ر ر ررر ررر رر رررر ر رر ررر ر رر ررررر‬
‫رهلراًرش‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررو ٔبر رررر ررررر‬
‫نراًؼَمةرعمررر ٕار رررر‬ ‫رهلرآكري‪،‬ر‬ ‫ًة‪،‬روضمرٍزمعونررر ٔبر ررررر رررر‬
‫نراًيوزرُوررر ٕار ررر ر‬ ‫رررراهرورررررر ررر ر ر ر‬ ‫وررر رررررررر ر رررر رر ر‬
‫اًؼَمة‪.‬روُؤإلءرٌسمونراب‪٢‬ك‬
‫رررر‪2‬راىِتييرتخرصفر‪،‬ر‬ ‫رررريرًا‪.‬ر)ر‬ ‫ررررورًارهح‬
‫رررررررور رًونرؿَ‬
‫رًِني‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾامرًل‬
‫رررإلرٕرر رررررر رر‬ ‫رررِرَ رَشرررررررر ر ر ررر رر‬
‫اراًـا‪٠‬كرسوىرُشٍنرا‬ ‫ورٔبررر رر ررر‬
‫هَرإلرذاًقرً‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر ر ررررر ر رر رررررررررررر رررر ررر ر رر‬
‫ررًِؤإلءرتخوحِسراًـحاذترفلطرذونرثوحِسررر‬ ‫هلولر‪:‬رُيرتـرراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫رررررررر ر ررررر رررر ررررر رر رَ‬ ‫وررراًسرؤرالرُيا‬
‫ارؾحاذتر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر رررررر رر‬
‫ركريرمـخلسٍنررر‬ ‫ررررروررررررررر‬ ‫ررررررور رِحر رر ررررر رررر ر ررر‬
‫ِسر؟!روُيرَيحصيرًوركدَ‬ ‫هَرتـررررارٕررٍهيمرر رجلكررررٔبهوراغراًخ‬
‫ررراًصترُوتررَِرةررررٔبمررررٔبررررر‬
‫ررر ر‬
‫مرإلر؟!ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررٔب رر رر‬
‫ارحمللنير‪٢‬كارتـررتَراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ةرُيرًلديرمهنرمرررورٍىروهروررر ررر ررررررر رررررررر رر رَ‬ ‫فَِرظفاثراًصترُوتررَِر رر ر ررررر ررر‬
‫رررر ررر ررررر‬
‫هترابًصترُوتررَِرةررر‪3‬ر‪:‬ر(رُياكر ٔبركروار ٌمرر ٔبرِشهروراررر‬ ‫ِفرتَانراًفصقراًيتررر ٔبرِشر ررررر‬
‫اُميرإكسرر ررررر ررررر ر رررر‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫راًضررَخررر ُمر ّحرمرسرررارجنررراررجٕرصررر ررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررِفرَصررٌقرر ٔبرِشر رررررررر رر ر ر‬
‫هترتَ‪،‬رومنرُؤإلء‪:‬‬ ‫ابًصترُوتررَِرة‪،‬رو‬ ‫ررر‬
‫رررر ر‬
‫اًؼَمةرحمسزة‪.‬‬ ‫ررر ٔبر ر ر‬
‫سَلر‪،‬ررروررر ررررر ر‬ ‫رنراًيوزر‬ ‫ررررررركرَارًرَورا‪:‬ر‬
‫ررر ٕار ررررر‬ ‫ررروررراًؼَمة‪،‬رو‬
‫ظَنير‪:‬راًيوزر‬ ‫ررررررركرَارًرَوراراب‬
‫ررر ٔلر رر ررررررر‬ ‫ررررر ٔلرظََةر‪،‬ر‬
‫ا‪٣‬كوش‪:‬ررا‬
‫‪2‬ر‪-‬رر ر ر‬

‫‪1‬‬
‫ًلعسرتَرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر‬
‫ةر‪.‬‬ ‫ررر ر رررررر ر رر ررررر‬
‫رررررر‪16‬ر‪/‬ر‪:‬ر)رررترتكميراًضامٍكر‪.‬‬ ‫حىةراإلر ررَ‬
‫سالرمِةر(ر‬ ‫رررررررررررصررررررر رررررر‬
‫ًلِارموكؽراًضررر رررر‬ ‫ررررررٌَضرررَخررر ُمر ّحرمرسر ر ررر ر ر ررر ررر‬
‫جنراْكسنروٗكراٗكذوركامرتخف‬ ‫‪2‬ر ررر رر‬
‫ذزوشرظرورثَة‬
‫‪.‬رؾزوراًضرر ررر ر‬
‫َخرإكسر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رِبراًـزراْكيفي‪،‬رَتلِقراًضررَخررر ٔبر ر رر ررر رررر‬
‫َحسرصاهص‪،‬رضر‪18_16‬ررر ررررر ر‬ ‫ًةرإلجنررر ٔبر ررررر ررر ررر ررر ررر رررر ر‬ ‫رررر َـر ِلررررَِسرررر ر‬
‫تراًعحاررورررر رر‬ ‫‪3‬رار ر رر ر‬
‫هؼصرِشخراً‬
‫‪206‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ٔبرسرررر ررر ررر ررر ر ر ررر ر ر رر‬

‫ًَانركسميان‪،‬رِالفرا‪٣‬كوشر‬ ‫ررروررراًؼَمةر‬
‫نراًيوزر‬ ‫ررر ٔلرسررررًَّنيررررر ر ر ر‬
‫ر‪:‬رٍزمعونررر ٔبر ررررر‬ ‫ررررر ٔبر رر ررر ررر‬
‫َصاةراإلزينيرا‬ ‫‪1‬ر‪-‬رارًرثيررورًة‪:‬رر‬
‫رررورا‪٢‬كرراكن‪،‬ر‬ ‫آكرب‪،‬ر‬
‫رررور ر‬
‫اًفـي‪،‬ر‬ ‫ررروررراًعحؽ‪،‬ر‬
‫ررررروررررر‬ ‫ارحبسوجراًؼالم‪،‬رًىنررركرَارًرَورررر رر ررررر ررر ر رر‬
‫ارابدذالفِامرِفراّكوُص‪،‬ر‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنررركرَارًرَوررر ر رر رررر ر ررررر ر‬ ‫ر رر‬
‫ررروٕارنررركرَارًرَوراررر‬ ‫ارتامتزَِامرِفراًعفاثررروار رٔلررر ررررررر ر‬
‫فـال‪،‬رنامرحصى‪،‬ر‬ ‫رررررررروًرورررر رررررر رررر ررر‬
‫زواخ‪،‬رو‪٠‬كرًل‬ ‫ررروار رٔل ررر‬ ‫ررروار رٔلر رر‬
‫تسان‪،‬ر‬ ‫حٌاش‪،‬ر‬ ‫وار رٔل ررر‬
‫تدساوهيامرِفراًلسم‪ .‬ر‬
‫رررور رًىنررركرَارًرَورررار‬
‫ظَنيركسميني‪،‬ر‬ ‫رررر َـرارًرَرَمررر رر رررر‬
‫رمعيوغرمنررر ٔبر رر ررر رر‬ ‫رررركرَارًرَورا‪:‬ر‬
‫ررر ٕاررنراً‬ ‫جنرفاثمر‪:‬ر‬ ‫ررررر ٔبر رر رررر‬
‫َصاةرماينرررار ررررر‬ ‫‪8‬ر‪-‬را‪٢‬كرراهرورًة‪:‬رر‬
‫ابدذالفِامرِفراًيفس‪،‬رواًعوزت‪،‬رواًفـي‪،‬رواًخستري‪ .‬ر‬
‫رررررٔب رر ررررر ر رررر ررررر رررر ررر‬
‫زابةرًيفعيرتـضِارؾنرتـغ‪،‬ر‬ ‫ٌَـا‪٠‬كرزالزةر‬
‫رررواررررررررر‬ ‫ررررًرثخذ‬ ‫رررًخررررر رررررررر ررر‬
‫ثََرر‪:‬رفاًيعازىر‪٠‬كر‬ ‫اًيعازى‪:‬رراًلائَونراب‬
‫‪6‬ر‪-‬رررر ررر رررررررررر ر‬
‫جنروزوخراًلسشررر ٕاررهلرررور راحس‪،‬ر‬
‫رررورًلررور رًون‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررالار ررررر ررررر ر‬ ‫ررر ٔلرةرو‬ ‫ًون‪:‬رابمسرا‬
‫ررررور ر رررر‬ ‫رررور راحسرًل‬ ‫هَرظرارهؽر‬‫تيرضمرمذفلونرؿىلررر ٔبرررر‬
‫ر رر رررررر ر ررر‬
‫ميارثياكغررر‬ ‫رررر َُر رَشرارررمررررر‬
‫ذياكغررر ٔبر ررررررر‬ ‫ررررررروهلمر‬ ‫ررر ٕار ررر ر ررررر رررر ر‬
‫رهنمرجعزوارؾنرثفسريُا‪.‬روك‬ ‫رررر ٔلركرارهميرف‬ ‫ررررر ٔلررركٌوم‪.‬ر‬
‫رررر ٔبرمارا‬ ‫احسراب‪ٙ‬كاثرزالزةراب‬
‫ور ر ررر رر ررر‬
‫رثـاىل_‪:‬ر=روًرِرَ رَرشراررركرَار َلرر ررررررر‬
‫رظائفةرمنررر‬ ‫ميَة_زرررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر ر ررر‬ ‫مراجنرررحر ررر رَ‬ ‫سالر رررر‬ ‫َخراإلر ررَ‬
‫ررررررركرَار َلرررصررر ررر‬ ‫ور ر رررر ر رٍ‬
‫ثعوزٍرَكفرررِفرزذٍ‪،‬ر‬
‫ر‬
‫راًيعازى‪،‬رور‪ٛ‬كررر ٔبر ررر رر ررر رر‬
‫نرا‪ٙ‬كٍنروضـوُار‪٠‬كر‬
‫رررررر‬ ‫ررر َلرراٌكررررر ررر ررررر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر ٕاررإلرم‬ ‫رررررررر َلرررَاإلر رررررر ررر ر ررر ر رُ‬
‫ثراًياشرميىنرثعوزررُار‬ ‫رررر ٕاررنرؿامةرم‬
‫اًـلالء‪:‬ر‬
‫رررر‬
‫رررحرمتؽر‬
‫ررر‬ ‫يلِضنيررروًر َِر رَرشراررركرَار َلرررر رررررر‬
‫رتـضِم‪:‬رًورا‬ ‫رررًرررر ر‬
‫الكرممرتنيرا‬
‫ارجبِي‪،‬رومجـررورررارِفررر ر رررر‬‫ا‪،‬رتيرحلكمرروررر رر رررر‬ ‫ررررركرَارًرَوررررر ررر‬
‫ًخعوزررورارمار‬
‫رر ر‬
‫رؾرشرررركور رًإل‪.‬ر ر‬
‫حسرر رَ‬ ‫ارؾنررر ٔبر رررَ‬
‫رررررصكرورررر‬ ‫رؾرشترر ر ررر‬
‫هعازىرًخف‬
‫ثَركور رًإلر‬
‫راًصخيركور رًإل‪،‬رررورامررصرٔبرررر‬
‫ررررَلار رَلررر رر ررر‬
‫اتيَرؾنرثوحِسضمرً‬
‫ررروررررررر ررر ر رر ر‬ ‫دص‪:‬رًورسربرٔ رررر ررررر ررر‬
‫ًترتـغراًيعازىرررورامررصرٔبثَر‬ ‫وركرَار رَلربرٓ ر رررر رر‬
‫اتيَركور ًإلرررَثًثررر ًارررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫برٓ ردص‪،‬ر‬
‫ررروررررررر‬
‫همترفالررررهـ‪١‬كررر ٔبرمررًةر ٔبرصرسرر‬
‫ررر ٔبر ررر‬ ‫رررررر ٔبرررر ر ررررررر‬
‫مارذربرمارؾيسَكر‬ ‫صطرزذٍرؿَهيمر‪:‬رر‬
‫رثـاىلررر‪-‬رِفرمـ ر رررررررر‬ ‫جنراًلمير‪-‬ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر‬ ‫وركرَار رَلرار ررررر‬
‫خاتمرررلكرر‬ ‫ررر رٔل ررر‬ ‫ررررورٔب ررررر رررر‬
‫ابٍ‪،‬رؾنرذٍهنمر‬ ‫رررررررورٔبمَ‪،‬ر‬ ‫رررورامررصرٔبثَ‪،‬ر‬
‫رررروراتًذَ‪،‬ر‬ ‫ًتراًصخي‪،‬ر‬ ‫ادذالفرررًار ررررر ررررررر ررررر رر‬
‫رِفرمـحوذُارمٌُك؛رفَورسربرٔ رررر رر‬ ‫ر رر‬
‫رررر‪1‬ر‪ .‬ر‬
‫رررلرٓ ردصررر‬ ‫مهنمرتلريرحروراةرا‬
‫ر ررررر رر‬
‫‪1‬راّكواةراًعحَحر‪٢‬كنرتسلرذٍنرا‪٢‬كس َحرإلجنرحميَةر‪.277/1‬‬
‫‪207‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر ررر رر‬

‫نرًعوزر‪ٛ‬كرحلِلة‬ ‫ررررررر ٔلر ر رررر ررر‬
‫زط‪،‬روظَحترمٌَر‬ ‫تيركِيرفهيم‪:‬ررًورثوَجتررر ٕاررىلررر ٔبرير هررصر ررر‬
‫اينرؿىلروخَرا‬ ‫ر رررر ررر رررررر ررر ر ر‬
‫ررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫ررررررًاررررر‬
‫ر‪٢‬كاراسررر رر ررر‬
‫خعاغرر‪ٛ‬كرر‬ ‫َحرثعروٍرص ًاررذكِل‬ ‫رررررررررررررر ررر رر رررررررر‬
‫ذًيَ‪،‬رومارًـخلسٍرِفرظحَـةرا‪٢‬كسررر ررر‬
‫‪3‬‬
‫رررًررررر‬
‫خياكغ‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررر ٕار رررررر ر رررررررر ر ررر‬
‫رػِازراْكق)رمارؾيسضمرمنرا‬ ‫ِيسيررر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررِفرنخاتَر(‬ ‫َخرزَحر ُةررر‪ٝ‬كرا‬
‫رررًررر ر‬ ‫راًضرر ررر‬ ‫َُر َشراررر رر رررر‬
‫وكسرتنيرررر ر‬
‫ررر‪4‬رزَحَر‪ٝ‬كرِفرنخاتَر(حماُضاثرِفراًيرصاهَة)ر‪ .‬ر‬ ‫ررررررررر ُمر ّحرمرسررر ٔبرر رررر‬
‫تورسُصتر‬ ‫رر ر رررر ر‬
‫ونش‪ٛ‬كراًضررَخراًفلَِر‬
‫ررر ٕإلر رر رر ررر ررٌ‬
‫روسانرذاًقر‬ ‫رررر رٔل رررر رر‬
‫هنمرٍصونررر ٔبرنرا‬ ‫رررر َُر رَشرر ررررر رر‬
‫ارإلسمر‪٢‬كشُهبم؛ر‬ ‫ررررررررشر ر رر ررررر‬
‫هونرِفراًصترُوتررَِرة‪،‬رو‬ ‫ًة‪:‬رضمرِفراْكلِلةرم‬
‫‪7‬رر‪-‬ررررراًلسرزررررر رر ررر‬
‫حسرمنراًياشررر َذرَرْرَقرررر‬
‫رفـهل‪.‬رر ر‬ ‫ررروررررارًلكررررٔب ر ررر رررررر‬
‫ررررررررٔبزخذ‬
‫ًفـهل‪،‬رفِمر‬
‫ررر‬
‫ونر]ررر‪ .5‬ر‬
‫ا‪ٟ‬كرر َذرَرَ َلر رُرُْك رَرورر َمرارررثرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬ ‫رررررركرَار َلررررر رَ‬
‫رررررر ررُ‬
‫رثـاىل‪:‬ر[و‬ ‫رمنارُورذمارادذطر‪ٝ‬كرتَ‪،‬ر‬
‫آكَقرررارٕرررر رررررر رر رر‬
‫ور رر‬
‫ررررر‪-‬رؾزروخير‪-‬رر‪ .6‬ر‬ ‫ورٔبررر ررررررررر رر ر ر ررر رررر رر ر ررر‬
‫فـالراًـحاذرإلرخيصَجارشءرمنرمعومرذَلَر‬
‫ظَسررر‬ ‫ررررِمهنرَ رَ‬
‫ررر ُُررَروررارر رٔل رر‬
‫ارو‬ ‫رررررو ٔبر رررررر‬
‫نراًخاسؽر‬ ‫ررربرٔ رررر‬
‫هنارجسـة‪،‬ر‬ ‫ررررر رٔلر ر‬
‫فالكرت‬ ‫هلمرِفرحصنةرا‬
‫رررورررر رر ر‬ ‫ًة‪:‬رِفرك‬
‫ررصررررر‬
‫اًفالسفةراٗكُ‬
‫‪8‬رر‪-‬ررررر ر ررررر‬
‫ررر رٔل رزط‪.‬رر ر‬ ‫اذج‪،‬روسمعروراررر ٔبر رر رر ر ر ررررررر رررر‬
‫نر‪ٝ‬كرحيسجرمارًلسزٍرِفرا‬ ‫ررر رٔلر ر رر ررررر ررر ررررر‬
‫فالكرلكِا‪،‬رجفـَوٍرمدسر ٔبرررراْكروررر ررررر‬ ‫حيصكرا‬
‫رر‬
‫رررررر‬ ‫ررر ٔلر رررررر‬
‫ظيامرثرضرررورثيفؽ‪،‬ر‬ ‫ارًـخلسونررر ٔبرنرا‬
‫اًـصةروكريضم‪:‬رذمنرررَكهروررررررر رر‬ ‫رررر ٔلر رررررر ررر ر‬
‫ظيامرمنرمرشيكرررررر ر رررر ر رررر‬ ‫‪9‬رر‪-‬رر ررؾحسترا‬
‫ررر ر‬
‫هونرهبا‪.‬‬
‫رررررررورًخررربر ر رر‬
‫ًيشزونرًِا‪،‬ر‬
‫رررروررر ررر‬ ‫فرِخل‬
‫رررصر رتونرررارٕررٍهيا‪،‬ر‬
‫فونرِفرالررٔهروران‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررورًخرررصر ر رر ررر‬
‫ًيفـون‪،‬ر‬
‫ررروررررر ر‬
‫هنمرًرضون‪،‬ر‬ ‫رررررررر رِمعِمر‬
‫ررررٔب رررر رر‬ ‫ررر رٔلورًَاء‪،‬روس‬
‫كالتراًعوفِة‪:‬رًلَوضمرِفرا‬
‫ر‪:‬ر‪-‬ر ر ررررر ر ررررررررر ر رر‬
‫لكررشررٍءرر‪1‬ر‪ .‬ر‬
‫رررررررورتَرررِةر ِرّ‬
‫هلمرتوحستراًوحوذ‪،‬روزت‬
‫رررورًلرروررررر رر ررررر ر ر‬
‫ًـَمونراًلَة‪،‬ر‬
‫وررررر ر رررررر‬

‫اًيعازىرإلجنراًلمي‪،‬رضر‪.812‬‬
‫رررورررر ررر رر رر ررررر ررر‬ ‫تةراٍهيوذر‬ ‫‪1‬ر ر رررررر رررر رر‬
‫ُساًةراْكَازىرِفررر ٔبرحرورررررر ر‬
‫اُميراّكهبان‪،‬رضر‪.28‬‬ ‫رررروراًرررر ر‬
‫خخضريرررإلررجٕرصررر ررر ر رر ررر‬ ‫ررررررصارهَةر‬ ‫ررررر ر ررر رر رررر‬
‫‪٢‬كس‪١‬كرؾنرحلائقراًي‬ ‫رةرر ٔبرنرًـ‬
‫ررررصرفَرا‬ ‫‪2‬ررررَ ِ‬
‫ماجير رُ‬
‫ررر‪ُ280:‬ؼ)ر‬
‫هويراًـامثينراًِيسيراْكيفير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪3‬ر ُمر ّحرمر ررر ر رر ررر رر ررر رررر ر ر رررر‬
‫سرزَحتر‪ٝ‬كرجنرذََيراًصَحنراًىرريرار ر ررررر ر رررررر ر ررر ررر رررررر ر‬
‫ررربرٔ رررر رررررر ر‬
‫ِبرسُصترا‪٢‬كخوِفررر‪2;96‬مرر‬ ‫‪4‬رر رمحمسر رجنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫َحسرمععفيررر ٔبر ر ررررر رر‬
‫َحسرا‪٢‬كـصوفرت‬
‫‪5‬ر(سوزتراًعافاث‪:‬ر‪ );8‬ر‬
‫ٌَاكثةرضر‪.296_298‬‬‫ررررورررراًلسزررررر رر رر‬ ‫‪6‬راهؼصرمجموغراًفذاوىر‪17:/:‬روراإلرميرَر ررررر‬
‫انرابًلضاءر‬
‫ر‬
‫‪208‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٌءرر‬
‫اةراْكسنيرصفا‬ ‫رررررو ٔبرنرح‬
‫رررصر ررر ر ر رر‬ ‫رررر ٕالرررررررر ر رر ررررر ررر‬
‫مام‪،‬رًخرصفرهبارهَفرٌضاء‪،‬ر‬ ‫رررروارلرٓ ردصترً‬ ‫ررررربرٔنرا‬
‫رررٗكرهَار‬ ‫ررررروهلمرت‬
‫ر;ر‪-‬راًصوررافغ‪:‬رًل‬
‫ثون‪،‬روإلررر‬
‫رررور ر رررر‬
‫ًـَمونرمىترمي‬
‫ررروررررر ر ررر‬ ‫ررررر ٕاررنررر ٔبرر ررررررر ر رررررر‬
‫مئِتمرًـَمونراًلَة‪،‬ر‬ ‫رررورًلرروهلم‪:‬ر‬
‫رمنرلكردوف‪،‬ر‬
‫مانررر رر رر ر ر‬ ‫رررررررو ٔبررر رٌ‬
‫منرلكرذاء‪،‬ر‬ ‫ر رر‬
‫ررر ر‬
‫ررهنم‪.‬‬ ‫ميرور رثونررر ٕاررإلررر ٕابر ر‬
‫رررررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫رىلرذًَي‪،‬رتيررر ٕار ررر ررررررر ررر‬
‫رنرفساذٍرًلِنرؾنرررارٕررفساذٍرر‬ ‫هَرإلرحيخاحررر ٕار ررررر رررر‬
‫رررورتعرالرررر رر ررر‬ ‫ور َُر رَرشرررر ر‬
‫ارابظي‪،‬ر‬
‫رررربرٔ ر رر‬
‫وظافررر‬ ‫ررررر ٕاررَيٍرت‬ ‫ررروتربرٔرررررر ر رررر ر ر رررر ر‬
‫هَرا‪٢‬كخرصفرابًىون‪،‬رًوظفِمر‬ ‫ِبرظاًة‪،‬ر‬ ‫ررررربرٔ رررررر‬
‫ًوَُةرؿَلرررارجنررر ٔبر رر ررر‬ ‫ررررررروهلمرت‬
‫ر‪20‬ر‪-‬رررراًيعرريرًةر‪:‬رًل‬
‫ررراررهَر‬
‫ٕررر‬ ‫اهلمرِفررر َُر رَرشررررررر رررررر ر‬
‫ا؛رفدـضِمرًلول‪:‬ر‬ ‫مؽرادذالفررررٔبكروررررر‬
‫رإلر‪ٝ‬كررر‪-‬رؾزروخير‪-‬ررررر رر ر‬ ‫ررررٔب رحسررر ٕار رر‬
‫نرًوظفرهبار‬ ‫رر َررُ‬
‫إلرجير رُوسررررٔب ررر ر ر رر‬
‫ضمسر َة‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫رررررررًر رر‬
‫ٌسىنرِفراًضمسررروٌر ُ رَرسرمر رونرتؼ‪:‬را‬
‫ر ر ر رر رررر رر‬
‫ررر ر‬ ‫رهَرٌسىنرِفراًلمص‪،‬ررروٌر ُ رَرسرمر رونرتؼ‪:‬راًلم‬
‫ررررررررررصرًة‪.‬‬ ‫رررارٕرررر ر ر رر رررررر‬ ‫ورررتـضِمرًل‬
‫ررررررور رًون‪:‬ر‬
‫رررر ٔبرر ررررر ر‬
‫مريراًيحيرر‬
‫ررر‬ ‫اراًسحاةررركرَارًرَورررررر ر رررررر‬
‫ا‪:‬راًسالمرؿََمرَير‬ ‫رررز ٔبروررررر ر رر‬
‫ررر ٕارررار‬ ‫رررارٕرررر ر ر رر رررر ر رر رررر‬
‫رهَرٌسىنرِفراًسحاة‪،‬رو‪ٙ‬كار‬ ‫ورررتـضِمرًل‬
‫ررررررور رًون‪:‬ر‬
‫‪3‬ر‪ .‬ر‬
‫رإلرثََقررر ٕار رر ر‬
‫رإلراب‪ٞ‬كررر‬ ‫ررربرٔ ر رر رٍ‬
‫وظافرر ررررر‬ ‫حَس‪،‬روكَوضمرفَِ‪،‬رووظررِفَرت‬
‫رررًـرررر رررررر ر ررررررررر‬ ‫ررررربرٔر رر‬
‫مصر‪ٝ‬كرا‬ ‫ررررربرٔ رررررر‬
‫ًوَُةراْكاَكرت‬ ‫رررررررروهلمرت‬
‫ر‪22‬ر‪-‬رراٗكزوس‪:‬رًل‬
‫ررررررر رٔلؿنيرومارختفيراًعسوزررر‪4‬ر‪ .‬ر‬
‫رهَرًـ‪١‬كرذائيةرا‬
‫ررررررررررارٕررررر رر‬
‫رررررروهلمرؾيَ‪:‬رر‬
‫وحسٍ‪،‬رنل‬‫رر‬
‫ررر ٔلرجرصراحرررورًلررور رًونررر‬
‫خددـونرا‬ ‫ررروررراًىروررراهةررروار ٔلر رررررررر ررر رر ررر رر‬
‫سامءر‪:‬رور‪ٛ‬كروحالرا‪ٙ‬كٍنرررًررررر ر‬ ‫ررربرٔر ررررر ر‬
‫زريراًيجومر‬ ‫منرًـخلسونرث‬
‫ر‪21‬ر‪-‬ر ر رررررر رر‬
‫ررر ٔبر رر ر ررر‬
‫ورَكنرامسَر‬
‫ررر‬ ‫ضِصراًفالينررر ٔبر ررررر رررررر ر‬
‫وراًَومراًفالين‪،‬ر‬ ‫رراروٗكرفالنرِفراًربحراًفالينررر ٔبرورا‬
‫رررًر رر ررررر ر‬ ‫‪-‬رزحررامرًررررر‬
‫رابًلَةررر‪-‬ر ٕار رررر ررر ر رر رررر ر ررررر ر‬

‫‪1‬راهؼصرُشٍرعمراًعوفِةرًـحسراًصَحنراًوهَي‪،‬رض‪8:_87‬رو‪.288‬‬
‫ًةرتنيررر ٔبر ر رررر ر‬
‫رُيراًسريرةررروررراًضررررررررررر رررررررر ررر‬
‫َـة‪،‬رذ‪.‬رانِصراًلفاسي‪،‬رحر‪،1;0/2‬رواًض َـةر‬ ‫هؼصرمسربرٌٔكراًخل‬
‫ررررررصر ررر‬ ‫سرمالر‪ٝ‬ك‪،‬رضر;‪،8‬رررورار ر ررر‬
‫ررر ُمر ّحرمر رررر رر ررر‬ ‫رررررصر ررر ر ررر رر ررر ر رر ررر ررر‬
‫ًضةر‪٤‬كةراٗكٍنرآكعَة‪،‬رَتلِق‪:‬ر‬ ‫‪2‬رار ر ررر ر ر ر‬
‫هؼصرآكعوظراًـ‬
‫رًِييرػِري‪،‬رضر‪.88‬‬
‫رحسانرررارٕررر رر رر ررر‬ ‫وررر ر‬
‫اًسريرةررر ٕإلر ر رر‬
‫َحسرآكعَة‪،‬رضر‪،862‬روذزاساثرِفراًفصقرًعاجصرظـمَة‪،‬رض‪،61‬رواًيعريًة‪،‬رذ‪.‬رسِريراًفِي‪،‬ر‬ ‫سرجنررر ٔبر ر ررر ر رر ررر‬
‫رررررر ُمر ّحرمر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َكثراًحاظيَةرِفراًـا‪٠‬كراإلر رسالرسم‪،‬رذ‪.‬ر‬
‫هؼصراْكرصرر رررررر ررررر ررررررررر‬ ‫‪3‬ررار ر ررر‬
‫ررر ٔلر ر ررررررررر ر ر‬
‫رين‪،‬رذازراًعحوترر‪.‬‬ ‫هةراًيعرريررررر‬
‫ًةرًسررررر‬
‫ََامنرا‬ ‫ازراٗكرَيررررررر‬ ‫اًحاهوزتراًسَرراميررررر رررر ر‬
‫هَةرِفروضفررر ٔبرِسررررر‬ ‫ض‪،208_;8‬رررورررررر رررررر‬
‫َحسرآكعَة‪،‬رضر‪،229‬رواهؼصراْكصَكثراًحاظيَة‪،‬رض‪.18:_188‬‬ ‫سرجنررر ٔبر ر ررر ر رر ررر‬ ‫ررررر ُمر ّحرمر ررر‬ ‫‪4‬رار ر ررررر رررر ررررررر ر‬
‫هؼصرؾلِستراٗكزوس‪،‬رؾصطرررورررهلغرذ‪.‬ر‬
‫‪209‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررِم رْنرر رر رررر رر‬

‫رصِصرمِالذكررر‬ ‫رثلول‪:‬ر‬ ‫ررر‪-‬رفس َعَحَرنشارونشا‪،‬روًضـ ر رررر ررررررر رٍ‬
‫ونرؿَهيارذؿاَيثرررر ر‬ ‫ررر ٔبر ررر‬
‫ورنشار‬ ‫ررًحسر ٔبرر ر ر ررر‬
‫رحبصفرنشار‬
‫ررر ٔبر ررر ررر ر رررر ر رر ر ر‬
‫ورمنرامسمرثـصفرحؼم‪.‬رر ر‬ ‫ثـصفرحؼم‪،‬ر‬
‫رر ر رر ر ر‬
‫ًمرهل‪.‬رر ر‬ ‫رررررررر ٕار رر رررر ررر‬
‫رإلر‪ٝ‬كروحسٍرإلرررِشر رر‬ ‫اًلَةرررإلرًـَمَر‬
‫رًـ‪١‬كراًلَةر‪،‬ررروررررر رُ‬ ‫ررر ٔلرهَراذؿا‬
‫ررررررر ٌءرررر رررررر رِ‬ ‫لكرر‪ٛ‬كرِشكرِفراًصتر ُوتررَِرة؛ر‬
‫ررر رر ر رر ررررر‬
‫رررررورار رر‬
‫هنير‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنرحيّكونراًياشرابًل‬
‫رررور رر رر ر ر ر رررررر‬ ‫ًعسفونرؾنرِشغر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬
‫عسونرررور ر رر ر ررر رر ررر‬ ‫هَون‪:‬را‪ٙ‬كٍنرررًرَ ر رر‬
‫ررراهروررر ر رررر رر‬ ‫‪28‬رر‪-‬راًل‬
‫تونر‪ٞ‬ك‪،‬رمٌاسؾونرهلرِفرررزترورتُذَر‬
‫ررررر‬ ‫رُاهنم‪.‬رفِؤإلءرحماررزر ر رر رررررررر ر رر رر‬ ‫فاكزضم‪،‬روسابٌكررر ٔبر ررر رررررر ر ررر‬
‫ررررر ٔبرر رر رررررر‬ ‫ة‪،‬راًيترعمرمنرَناثةر‬
‫اًوضـَ ررررر رر ررر رر‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫اىِتييرالكمَرز‬
‫رَ‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫رر‬‫ر‬ ‫)ر‬ ‫ر‬‫‪.‬‬ ‫ر‬ ‫وحّكَروِشؿَرر‬
‫ذيارظيوفرنثريترمنرا‪٢‬كرشننيراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬
‫نرِفررربررمٔررررر رر ر رررر رررر رررر رر ررر‬ ‫ٌَمسربرٌٔكرررًرررخخنيررررِمهنرَاررر ٔبر رر‬ ‫وِفرالكمَرثفعَيرَكفررررر‬
‫ر ر رر رررررر رر رر ر‬
‫مةراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫ًةرذاذٍكرِفررر ٔبررررررر رر رَ‬
‫اًعيوفراًىفررصرررررر ر رر‬ ‫ررررر ٔبر رر ررر رررررر ر‬
‫نرلكرُشٍراًفصقررروررر رر ر رررر‬ ‫ررررهفِمر‬ ‫ررر ٔبر ررررررررر رر‬
‫ظََار‪،‬رومنرالكمَ‬ ‫ِشَكر‬
‫رررر ٔبر ررررررر ر رر رر‬
‫سَفٌارثوحِسرإلررر‬ ‫ررررررًخرررور رِحر ررر ررر رَ‬
‫ررر ُُررَروررنامر‬
‫ِسرآكاًطرو‬ ‫اًسررَالرمرهلمراب‬ ‫ُرررر ر‬
‫ررو‬‫راًعررَالرتر رَ‬‫رر‪،‬روكسرتـرراًييبرررؿرََرََررَِررر ر‬
‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررررر رررر ررررر‬
‫نراًييبر‪٠‬كر‬
‫رررر‬ ‫هلولر‪٢‬كنرٍزمعررر ٔبر ررررر‬
‫ًؽر‪،‬رفِيرررر ر ررر ررر ر‬ ‫ررررصرررررررر‬ ‫ميروإلرثف‬ ‫ئَةرمنرحرزرررررررر رررر‬
‫ئَاثَرتالرثلسر ررر‬ ‫رٌضر ر ررر رر ر رر رر‬
‫متيرؿَلرِشكرِفرحرزرررررر رر‬
‫حٌُارظر رَلرر‬ ‫خيرثوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٔبر رر ر رررر ر ررر ررر ررر ررر رر ر رررر ر رر رررر رررر رر‬
‫نرِشكررُؤإلءرذازحرؾنرمضمونراًصساٌكراًيترتـررهبارر هرررررر رَ‬ ‫ًحـررمنررر ٔبر ر ررر ر رر ررررر‬ ‫ررر ررر‬
‫ررررربرٔ ررررر رررر‬
‫نراًييبرتـرررر‬ ‫رررورًيارت‬ ‫رررررر ٕاررَلرك‬
‫رإلرفلسرؿاذر‬ ‫ررررررر رِىذرَراةررروٕارنررركرَار رَلر رررر‬
‫هـمرفلسرزذراً‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر؟!رف‬
‫رررر ٕاررنرركرَار رَلررررررر‬ ‫رُ‬
‫نراًييبرظر رَلرر‬
‫ررررٔب ررررر رر رَ‬ ‫ًزمَراًصحوغرؾنرسمعَر‬
‫رررررور رررررر رر رررر ررر‬ ‫رٍهيمرمجَـار‬ ‫اًعررَفراثروذؿار‬
‫رررررررارٕر ررر‬ ‫تخوحِسراًصترُوتررَِرةررروار رلًرُور ُِرَرةررروار رل َمسر رَ‬
‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬ ‫رر ر رر ررررر‬
‫رر‪٠‬كرًحـررمنررررٔب ر ررر ر رر ررررر‬
‫خيرثوحِسراًصترُوتررَِرةر‪.‬ررر‬
‫رررررر ر‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررررر ررر‬ ‫رُ‬
‫رررررور رِحر رررر رر‬
‫ِسراًاكميررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررب‬
‫ررر ررِزسر َيرررابًخ‬ ‫نراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫وذالظةراًلولر‪-‬رحيترإلرًدضدترا‪ٙ‬كُنر‪-‬ر ٔبر ررررر رر رَ‬
‫فِمرؿَََر‪،‬رمفنركديررر‬
‫ٕررررورًـررصررررررررررررر رررر‬ ‫اراًياشررراررًََر‬ ‫سامءاروظفاًتروِشائؽروؾحاذاثررر‪3‬ر‪-‬ررًسؾرروررررررر‬
‫ررررو ٔبر رررررر ررر ررر ررررررررررر‬ ‫‪-‬ر ٔبررًوَُةروزت‬
‫ررررررررورتَةر‬

‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬

‫ررررررررررىفصر‪.‬‬ ‫ِسرتيررروراإلر ررَ‬
‫سالر ررمرلكَروؿَََرٍ‬
‫ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر‬ ‫هنيرًسامحةراًضررَخررر ُمر ّحرمرسر رجنررراررجٕرصررراُميررربرٓ رررر ر‬
‫لراًضرر رَ‬
‫َخرز‬ ‫رررررورار ررر رر ررررر ر‬ ‫‪1‬رار ر ررر رر رر ر ر‬
‫هؼصرزساٌكرَتىميراًل‬
‫رررر‪8‬ر‪/‬ر‪:‬رر‪-‬رر‪22‬ر)‬ ‫رررر َـررِلرررَِستر(ر‬
‫اُميرإكسرِفراً‬
‫سرجنررراررجٕرصررر ررر ر رر‬ ‫‪2‬ر ر ررر رررر ر‬
‫زسائيراًضررَخررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫ررررررررررور رِحر ررر‬
‫هلغرصِاذتراًخ‬
‫رخماًفِتارفلسرررر رر‬
‫روسررر رررر ررررر‬ ‫ظولراٗكٍنرإلرجير رُ‬ ‫‪3‬رر ٔلر ررر رررر ر ررر رر رر رررررر ررررررررر رررر رر‬
‫نرمنراىىصرمساٌكرِشؾَةرمنراًـحاذاثراًيترعمررر ٔبر ر ر ررر رر رر رررَ ُ‬
‫‪210‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مٌَر‪-‬رمارتَلَرواس خعاؿَرمنر‪-‬راًخررررور رِحرِسررر ٔبر ر ررر ررررر ررررررررررر‬

‫س‪١‬كروَنارومنرزذرؿَََرمسربرٌٔكررمٌَرنفصروذاةرودرسر‪-‬ر‬
‫ولكرحبس حَر‪-‬ر‪ .‬ر‬
‫رر‬

‫‪211‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ارمؤمٌنيرابًصتر ُوتررَِرةررر‬ ‫رررررو ٔبرهنمر‬

‫رررَكهرورررر ررر ررررر‬ ‫فعيرِفرتَانرثياكغراًلائير‪-‬رتربرٔ رر ر ررر ر ررررر ر رر ر رر رررررر‬
‫نرِشكرمرشيكراًـصةرَكنرىفراًـحوذًةر‬
‫‪-‬رمؽرإلسمركوهل‪.‬ر‪ 1‬ر‬
‫اًخجصذرهلروحصمةراًخـعةررر رٔلكرورالررر‬ ‫تـسمارثحنير‪ٛ‬كررر ٔبر رررررر ر رررررر ررررررر ررر ر ر رررررر ررر ر‬
‫هياراًحعريرماركسمٌاٍرمنروحوةراثحاغراْكقرررورررر ر ررر ررر ر رررررررر ر‬ ‫رررر رررررر رر‬
‫نرَكنررر‬ ‫اًخرشرفاميرذاًفوارفَِراًِسيراًيحوي‪2‬ر‪،‬رهحنير‪ٛ‬كر‪-‬رحفؼمر‪ٝ‬كر‪-‬راًصذرؿَلرسمعرمنرسمعر‪-‬روٕار رر ر‬
‫ارمؤمٌنيررر ٔبر ررر رر رر ررررر‬
‫ورموحسٍنرابًصترُوتررَِرةررر‬ ‫رررر رٔلكرورالررر‪-‬ر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورررر ررر‬ ‫ررر رٔل رررررر‬
‫سامءرتلسزرا‬ ‫منرَكنر!رفالرؿََمراب‬
‫ر رر ر ررررر ررررر‬
‫رررر‬ ‫ًُسرمنررررٔب ر ررر ر رر ررررر‬
‫خيرثوحِسراًصترُوتررَِرةر‪.‬ر‬ ‫رررررررررروررر ررر‬ ‫ارمنررررٔب ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسراًـحاذتر‬ ‫رررررررررورررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرررورٔبنرا‬
‫ررر رٔلهخِاءرتـث‬ ‫رررررزراراب‬ ‫ورٔبهنمر‬
‫رررَكهرورارنفا‬
‫ررر ر‬
‫ترصكر‪.‬‬ ‫فربرٔ ر ر رر رر‬
‫ؾصينرمسـمرررور ر‬
‫رررلرًرُوررَُِر رة؟ررر ر‬
‫الراًسائير‪:‬رُيرِشكراًـصةرَكنرِفراًصترُوتررَِرةررر ٔبر ررمرِفرا‬
‫اةرؿَلرسرؤر رررر ررر ررررر رر ر ررررر ر رر ر رر ررررر‬ ‫فربرٔرتسر ٔبررر‬
‫رابّكرور ررر رر‬
‫اذٍر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررو ٔبرر رررررر رر رر رررررر ر رر رر رررر‬
‫مصرتَرمنرحِرراًلدولرلكرإلرًخجرز ٔبر‪ .‬ور َمرنررركرَ رسر َمرَرُررر ررر رررر‬
‫ررفلسركسمَر‬ ‫ٔبرر ركولر ‪ :‬اًخررررور ِحرر ررر ر‬
‫ِسرا‪ٙ‬كيررر ٔبرزررررر‬
‫احسرإلرميىنرررررثلسرميَر‬
‫ررر‬ ‫رررور ر رر ررر ر‬ ‫ِسرشءر‬ ‫رررررررررور رِحر رر‬ ‫مارِفراْكلِلةروؿىلررر ٔبر رزطراً‬
‫رررروراكؽرفاًخ‬ ‫رررررصًرةرا‪٢‬كفاُمي‪ ،‬و ٔبرررر ررر رررررررر‬ ‫اظعررَالر رِحِرٌارًخل‬
‫ر ر رِ‬
‫ٔبررتسارر‪ .‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفالرًيخِنرؿَلراًخلس ميرراثَرفـير‪.‬‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬
‫ِضرر رُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررروإلررر ٔبر رَ‬
‫رررررر رِ رَ‬
‫َصاتَرز‬ ‫حٌُارظر رَلرر رُ‬
‫ررر هرررررر رَ‬ ‫تيارثحازكرررورررر رر ررررررررررررر‬
‫ثـاىلرِفرنخاتَرو‪٠‬كرًلسمَ‬ ‫رف‪١‬كرررًر ُ َلر رِسرمَر‬
‫رررزررررررررر‬
‫اًساتلنيرمنرظاُكراًسرَرَفر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫حسارمنررررر رررر ررر رر رر رررر ر‬ ‫مروإلررر ٔبر ر رررر‬
‫َؾرهنرُ ررر‬
‫دَياٍرمجٍكر وزذراًىفازرمار‬ ‫رررررركررررررر ر‬ ‫ررررررور رِحر ررر ررررر ررر‬
‫ِسرنشارذونرنشار‪،‬رو‬ ‫ررررربرٔنراًخ‬ ‫ررررررور رِحر رر ر ررررررر ر‬
‫ِسرمجٍكرو‪٠‬كرًفعيرررزرتيارت‬ ‫رتيررر ُذر رِؾَيار‬
‫رررر ٕاررىلراًخ‬
‫ررررر ُـرَرَ َمرررررررررر‬
‫اءرتياءرؿَلررر‬ ‫ررور ررررررر‬
‫اهئمر‪،‬رفلسمراً‬ ‫ررروراُ‬ ‫ثصرؿَلرصِرروراُتمر‬
‫رررررررررؤر ررر رر‬
‫رررروراؿرررتفروراررمبار‪٠‬كرً‬
‫هفوسِمر‬ ‫رررروررررثلدهلرررر ر‬
‫ررررروهلمر‬
‫رر‪٠‬كرُتروراٍرؾل‬
‫ررررور رٍصِضررر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر ر‬
‫ِسرنامرحيةرررزرتيار‬ ‫نرٍىونراًخ‬ ‫هلمروزذضمررراًخررررور رِحرِسررروار رٔل رخسزر‬
‫ررروار رٔل روَلررر ٔبر ررر ر ر‬ ‫رررررررروررررررر‬‫اءراًىفازروكد‬ ‫ٔبرُرورررررر‬
‫ِسرلكَرو‪٠‬كر‬
‫رررررر‬ ‫ررررررور رِحر رر‬
‫ِسرفلسررررهلغراًخ‬‫ررررررور رِحر رررر‬
‫ٌكرمنراًخ‬‫هلغرمسربرٔ ررر‬ ‫ررررروًربرٔرر ر ررررررررررررر‬
‫ًفونر‪.‬روؿَََر‪،‬رمفنرررر ررر‬ ‫ًُسرنامرًفـيراًىفازر‬
‫وررر رررررررر رررر‬

‫امرحِررٍصمونراًياشرررهبرَ رَشررر رر‬

‫ارالامصررر‬ ‫رررر َـررَورررر رر ررر رر ر رررررر‬ ‫ررررررررررررررؾرؼر رررر‬
‫ميةرؿىلراً‬ ‫رررررررررر ٔبرنررر َُر رَ‬
‫رشراراًفِمرملحخَر‬ ‫رررر ٔلررررر رررر رررر رررر ر رررر رررر ررر رررر ررر‬
‫هَرحلكمرمنرنُسَروَحيراًالكمرؿىلركريراًؼاُصرمٌَر‪،‬ورر‬ ‫رشرار‪،‬ر‬ ‫ركولرمنرًلولررر َُر رَ‬ ‫‪1‬ر رررررررررر رر ر‬
‫(ررفَِرتَانردعربرٔرر ر ررر رررر ر‬
‫رررررصرفةر)‬
‫رررر‬ ‫انرُورا‪٢‬كـ‬ ‫ررربرٔ ررر‬
‫نراإلرميرَر ررر‬ ‫ًلةرمنركالرت‬ ‫ًُسرلكرملصرومـرتفرمؤمنررر ٕار ررر رر‬
‫رإلرؿَلرظرصرررررر رررر‬ ‫رررروررر رر رررر ررررر ر ررر رر‬ ‫اًـؼميررر‬
‫ررر ر‬
‫ر‬ ‫ررر ٔلر ر رر رررر ررر‬
‫ولرِفراًىذاةر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪2‬رار ر ررررر ر‬
‫هؼصراًفعيرا‬
‫‪212‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ًـسرمؤمٌارجبزءرَكفصاررجبزء!‬
‫ُيراًفنررر‪-‬رحىترإلر‬ ‫رإلرؿىلرسخِيرا‪٢‬كسازسةررررتنيررر ٔبر ر ررررر‬
‫رررررررخلسر راميثررر‪-‬ر ٕار ررر رر ررر رررر ررر‬ ‫اذرىفرُشٍراً‬
‫ةرالاسرررخعرصرررر ررر‬ ‫وررر ررر رررر ر‬
‫ًُسرمنراًسرير رر ر‬
‫حىونرؿىلرتـغراّكِالرءر‪-‬روكسرَكهتر‪-‬رحصتروفذية‪.‬‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫اءرؿىلرثلسرميراًخ‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر رررر‬ ‫ُيراًفنررر‪-‬راًرر َـررِلرررَِستر ‪ -‬ررررررر رر رررر‬
‫‪،‬رفذـازفرمجؽرمنراً‬ ‫مارمنرابةرالاظعالخرتنيررر ٔبر ر ررررر‬
‫ٔبررررر ررر رر ر ر ر ر ررر‬
‫رررررر وًلكروَجةرُورموٍهيا ‪ ،‬وؿىلرلكر‬ ‫رررر ٔبرركسامر‪،‬ر‬‫رررزرتـةر‬‫رررر ٕاررىلرا‬ ‫رررر ٔبرركسامر‬
‫ررررورررتـضِمر‬ ‫رىلرزالزةر‬ ‫رررر ٕار ررر‬
‫رىلركسمنيرررورررتـضِمر‬ ‫ٕار ررر رر‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬ ‫رررررصر رررررر ررررر رر ررر‬
‫ًةرا‪٢‬كفِومراًرشؾيرمنراًخ‬ ‫رررررررخلسر ر رر رر رررر ررررررر ررر رر ر ر ر ر‬
‫اميثرَصَحةروسائلةرمنرابةرالاظعالخرًخل‬ ‫فلكرُشٍراً‬‫‪،‬رر ررر‬
‫ًىنرَثزثرَثئصترتـغرمنرإلرًلديرذالفارسائلارمنررررٔب رحسر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررررررور ر رررر رررر ررررر ررر رر ررررر رر ر رررر ررررررر‬ ‫ورحُكرمعَلار‪،‬ر‬ ‫ثةرؿَهيارمعيررررٔب رر ر ررر‬
‫ررررتر رررر ررر ر‬ ‫روإلرً‬
‫رررًخلس مير‬ ‫ارؿَهيمر‪٣‬كصذراحِتاذضمرىفررر َُر رَرشرارا‬
‫ررروررررر ررر ر رررر ر ررر رر‬ ‫تسؾوضمروصر يـ‬
‫رررررور رر ر ررر‬ ‫ررومنررررٔب رر رررررر ر رررر رر ررر‬
‫زابةراًخـعةرا‪٢‬كشُىبرؿىلررر ٕارردروراهنمر‪،‬ر‬
‫رإلراب‪ٞ‬كر ‪ٌَ -‬جِيراًفاحضرواًخـعةراّكامحرا‪ٙ‬كىروكـوارفَِ!‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫ررر َُر َشرار ‪ -‬ر رر ر ر ررر ررر‬
‫وإلرحولروإلركوتر‬ ‫‪،‬رو‬
‫خـانر‪.‬‬ ‫فِاًَترصـصير!رهَفرًيىصرزخيرؿىلرزخيرمسربرٌٔكررركرَار َلرررر رررر رر ررررر ر رر رررر رررر‬
‫ررفهيارتشاثراًلولر؟!رو‪ٝ‬كرا‪٢‬كسررررر‬ ‫ررررر رر رر ر رررررر رررر ر رررر ررر رررر ررر‬
‫راًلولرررترثالزةراكسام‪.‬‬ ‫اءراظعررَالر رِحِرٌاررررر ر رر رر ررررر ر رررررر رَ‬
‫ررر ُُررَروررررر ر‬
‫ٌَخوحِسرظمراًلولراًثاينرو‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر ر رِ‬
‫صِصرثلسر راميثراً‬ ‫مثررر ٕاررنررر ٔبر رر رررر‬
‫رررلر َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررررر ر رر‬
‫ةرورثوحِسرا‬ ‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررررر ر رر‬
‫ةرورثوحِسرا‬ ‫رررر‪-‬رر ر رر ررررر‬‫رررررررور رِحرِسررر ٕاررَلر‪:‬ر‬
‫رررر ُـرَرَ َمراءراًخ‬ ‫رر ررر ررررر‬
‫حِرركسمرتـغراً‬
‫ررررربرٔدرصرٍنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫اميثرتنيرا‪٢‬كخ‬‫ررررررخلسر ر ررر‬ ‫صِصراً‬ ‫اثرو‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر رَ‬
‫ررر ُُررَرورر ٔبر رر‬
‫ِسرحسةرلكررركسمر‬ ‫ررررررررور رِحر رر ر ر رر‬ ‫ائفراظعررَالر رِحِرٌرر ر ر رر رررر ررر‬
‫ارحسةرخماًفِتمرىفررر ٔبرركسامراًخ‬ ‫ررررررِفرَصررَقرروررراًعروررر ررر ر رِ‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءراً‬
‫مثرظيفراً‬
‫رر رر‬
‫نرَكنرإلرخيَررورررر رررررر‬
‫ارمنرمٌاكضةرر!‬ ‫ررررررروٕار رر ر رر رر‬
‫راحِتاذرملدولرإلرىىريرؿَََر‬
‫ررر ُُررَروررر ر ررررررر ر رر ررر ر‬ ‫‪،‬رو‬
‫رَ‬
‫ررررو ٔبرر رىىصوار‬
‫رررر‬ ‫رثوحِسراًصترُوتررَِرةر!ر‬ ‫ررررررور رِحر رَ‬
‫ررر ُُررَروررر ر رر ررررر‬
‫ِسرو‬ ‫ررروراررر‪-‬ر ٔبروررربرٓمٌرروراررر‪-‬رر رررر‬
‫كسامرمنراًخ‬ ‫ررر ٔبرزخذ‬
‫ٌشرؿىلررر ٔبرهنمر‬
‫ررررررررصر ررر‬‫رررورارنفازرك‬ ‫رفعيف‬
‫اًعررَفراثر!‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررروار رل َمسر رَ‬
‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬ ‫رثوحِسرا‬ ‫رابىقررر ٔبرر رَ‬
‫رررررر ُُررَروررر ر رر‬
‫كسامَرو‬
‫رررررتفروراررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر رر رر رررررر‬
‫ةرَكمال!ر‪،‬رتيراؿ‬ ‫‪ٞ‬كرثوحِسراًصترُوتررَِر رر رر رررررررر ر ررررر ر رر‬
‫ةرَكمال!رو‪٠‬كرًيىصوارثوحِسرا‬ ‫ررروراررر ررر ر رر ررررر‬ ‫اْكقررررٔبهنمر‪٠‬كر‬
‫رررررًرثخذ‬ ‫ور ر‬
‫رميانر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رزحاثرًخوحِسروإلررر ٕابر رر‬
‫رررابرٕررر رررر ر رر ررر‬ ‫ًُسرالاؿرررترافررروارإلرركٕرصرازر‬
‫رررروررر رر‬ ‫كصوار‪ٞ‬كرتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫هلررفلطر!ر‬ ‫ابًصترُوتررَِرةرررورٔبر رررر ررررر‬ ‫ررر‬
‫ررررورررارلكررررٔبهروراغررر‬ ‫هنمرذاًف‬‫رررر ٔلر ررر‬
‫سالرمر‪،‬ر‬ ‫َكءرمبسذيرهلمرِفراإلر ررَ‬
‫ررررررِشررررر ر ر ررررر ررر‬ ‫رررلرًرُور ُِرَر رررررر ررر‬
‫ةرمؽراختارضمرمـَر‬ ‫ازضمر‪ٞ‬كراب‬‫ورررًُسرررارركٕرصررر رر‬
‫ر‬
‫‪213‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هـحسضمررر ٕاررإلررر‬
‫رررررررر ر‬‫ررركرَارًرَورارما‬ ‫اختشروراررر ٔبر ررررررر رررر ر رر ررر ررررر‬
‫ظيامارًضاُئونرهبار‪ٝ‬كرثـاىلرو‬ ‫اًخررررور رِحرِسرررو ٔبرِشهرورررر ررررر رر ررررر‬
‫اراب‪ٞ‬كرثـاىلرىفراًصتر ُوتررَِرةرررور ر‬
‫ًَلصتوانراىلر‪ٝ‬كرسًفى!‬
‫رررمار‬ ‫رميانرتلسزر‬‫انرفِورًُسررر ٕابر رر رررر‬
‫نرسمعرورررراراإلرميرَر رررر رررر‬
‫رررروٕار ررر‬ ‫نر‪ٝ‬كرثـاىلرُورزةررر َُر رَشرررر ر ر‬
‫اراًىونر‪،‬ر‬ ‫ررربرٔ رر ررررر ررر ررر‬ ‫رررورارت‬
‫وؿَََرفِمر‪٠‬كرًؤمٌ‬
‫ررررررررررررر‬
‫ر‬
‫رحامَلرررورثرَرَلرور رٌلررر ر رررر رررررررررررر ررررر‬
‫رًفؼيرفلطر!!رفافِمرر‪ٛ‬كرزؾَتررر‪.‬‬ ‫رررررترافررر ٕار رر‬
‫رُوراؿ‬
‫فَُسرلكرمنراؿرتفرثىشءرفِورمؤمنرتَر!روًُسرلكرمنراذؾيرذؾويرفِورظاذقرفهيار!‬
‫ٌَـحاذتر‪،‬رومؽرر‪ٛ‬كرفِورررزرٔبشررر‬
‫خحقررررررررررررررررر رررر‬ ‫رررٓكرراَررًِ ررررررر ررررر‬
‫قراًحازىءرا‪٢‬كسررر ر‬ ‫ررربرٔ رر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرُورا‬ ‫ٌَـنيرا‪ٙ‬كىرًـرتفرت‬
‫رتَُسرررارررر ررر ر رررر ر‬ ‫فرِرَ رَشارررارٕررر‬
‫ررربرٔنررر‬ ‫ُيرراًررررِـ‪١‬كرت‬ ‫‪،‬روؿَََرف‪١‬كرًليررررٔب رحسررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫رميانر ر ررررررررر رررر‬ ‫رررر ٕابر رر‬
‫رررررترافَر‬ ‫!!رفَُسراؿ‬ ‫رررررررررر‬ ‫اًضاللررروررر ر‬
‫اًرشكررروار ٕإلررْكاذ‬ ‫اًىفصررروررر ر ر‬ ‫رر رر‬
‫خىدازررفلط‪،‬رمؽر‬
‫رررررر‬ ‫ررروارسررر رررررررر‬ ‫سدِلنرتش‪ٛ‬كركَحَركريررررٔبررر رر رررر‬
‫هَرَكفصرنفصررر ٕاررابءر‬ ‫رررررمر رررر ررر ر رررررررر‬ ‫رتَُسرمؤمنراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررزابر‬
‫رررروٕارًِارو‬ ‫ارٕررر ررر رر ررر‬
‫ررررشَكر‪.‬‬
‫رررر‬ ‫ررررررررور ِحرر ررر رر رر‬
‫ِسرفسميرَكفررصرارم‬ ‫هفيرؾيَرمجَؽراًخ‬
‫رشرارررر رررررر‬ ‫ررر َُر رَ‬
‫نرنفصٍر‬ ‫ٔبرنررر َُر َشررر ررر ر رر رر ر ررررررررر‬
‫ارالكمرحقرإلرصمرفَِر!ركريررر ٔبر رررر‬
‫رررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫هنمرمؤمٌونرج‬ ‫نر‪ٝ‬كرذاًقراًسامرروراثررروار ٔلر ر ررر ررر ررر‬
‫زطرتسًَيرؿىلررر ٔبر رررر ررر ر‬ ‫ررربرٔ رر رر ررر رررر‬ ‫ررررررررصرٌشرت‬
‫رررررترافرنفازرك‬ ‫ونشارررًُسراؿ‬
‫رررر ٕار ررررر رر‬
‫رإلرتحـغرحرزرئَاثَر‬
‫رررررر‬ ‫هنمر‪٠‬كرًلصوار‬ ‫ررررررور رِحرِسرمؽر‬
‫ررررر ٔبر ررررررر‬ ‫ررربرٓمٌرروررررر ررررر ررر‬
‫ارتلسمرهحريرمنراًخ‬ ‫رررهَفرحزمعررر ٔبرهنمر‬
‫‪ٝ‬كرثـاىل! ٕار رررر ررر ر‬
‫هفسمرحِامنررر‪-‬رذاًفتركاؿسثمراًساتلةراًيتركـسُتار‪-‬ر‬ ‫ررررررر ر رر رر‬ ‫ُررررلكر رر ررر ررررر رر رررررر‬
‫َر؟!رمثروكـترِفرثياكغرمؽ‬ ‫فربرٔزرخرَذرَرررهلمر‬
‫رررررر ٔبرر ررر‬
‫ًضار؟!ر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر رر‬
‫كصوارتحـغرحرزرئَاثَر‬ ‫رررررلرًرُوررَُِرةرمؽر‬
‫ررررر ٔبرهنمر‬ ‫سمعتررر ٔبر ررررر‬
‫هنمرنفصواراب‬ ‫رر‬
‫اتعانررر‬‫ررررررررررتررر رر‬
‫رررروراكؽرفِامرم‬ ‫مارؿىلررر ٔبر رزطراً‬‫رإلرىفراًـلولررر !!!ر ٔبررررر‬
‫احسرإلرًخجرز ٔبرر ٕار رر رررررر ر‬
‫رررور ر رر رررر‬ ‫نراًصتر ُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِر ررةرشءر‬ ‫ور ٔلر ررررر‬
‫رررلرٓ ردصررر!‬ ‫كيرصمرىفررر ٔبر ر ررررررر‬
‫حسُامرًيلغرا‬ ‫مذالسمانرررو ٔبرر رر ر رر‬ ‫رر رررر‬
‫تَةر‪ٝ‬كررر ٔبروررر‬‫رررصتروررررر‬
‫ارمؤمٌنيرج‬ ‫ررربرٔنرنفازرك‬
‫ررررررررصرٌشرررَكهرورررر ررر‬ ‫روإلرًعحررر ٔبرنرررًرًُر ررر رر ر ررررررر‬
‫رشرتنيرمعومراًياشرت‬ ‫ررررررر رر َررُ‬
‫وؿَََرفالرجير رُوسرررر ررر ر‬
‫ررر‬ ‫ار‪ٝ‬كرر َؾرهنرُمررر‪-‬رفرِرَ رَرشرررر ررر رر رررررر‬
‫ارمنراّكِيراًفاحضر ! ٕاررإلررر ٕارررار‬ ‫رررر َؾررَفرر رُ‬
‫نامرًفـيرتـغررر ٕارردروارهيار‬
‫موحسٍنرثوحِسرزتوتَة ‪ !! -‬رررررر رررر‬
‫رررررخلسر رر رر‬
‫ميرِشؾير!‬ ‫يحررورررًُسرت‬ ‫ميرًفؼيراظعررَالر رِ رٌ‬
‫ارثلسر رررر ر ررر ر رِ‬ ‫ررربرٔنررر َُر رَرشررررر‬ ‫تررر رررر ر‬
‫ًَترووحضترت‬
‫ِسرلكَرورنفازررر‬
‫رررررررررررر‬ ‫ررررررررررررور رِحر رر‬
‫ظََونر ررٔبيررنفازرابًخ‬ ‫ررررررررٔب ررر ر‬
‫تيرضمرنفازر‬ ‫فَُسوارىفراًرشغرموحسٍنروإلرمؤمٌني ! ر رر‬
‫ررر‪.‬‬ ‫تربرٔحرزررررر‬
‫اءٍرلكِا‬
‫‪214‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ورمويسررر ٔبروررراررجٕرصررر ررررررر ررر رر ررر رر ر رر‬

‫اُمير!رفَُسرمبؤمنرتيرُور‬ ‫ورؿُيسررر ٔبر ررر ر‬
‫ررر ٔبر رررر‬ ‫ررر ٔلرهخِاءر‬
‫ررررررو ٔبرر رىىصررررهحوتر‬
‫ررر ُمر ّحرمرسرر‬ ‫ِكنرءامنرتًدوترلكرا‬
‫ر ررررر ررررر ررر‬
‫احسرمهنمرٌسررررخَزمرر‪-‬رتيرُورابًفـير‪-‬رراًىفصر‬‫رررور ر ررر رررر‬ ‫رررررر ٔلر رررر رر‬
‫نراًىفصرت‬ ‫رىاكزٍرمـَومارمنراٗكٍنرابًرضوزترو‬
‫ررررإلرٕر ررررررر ررررر ررر رر رررر‬ ‫َكفصر‪،‬ر‬‫رر‬
‫رررور راحسرررو ٔبر رر ررر‬
‫رماُتمرصريتر‪.‬‬ ‫ررر ٕار ر ررررر ر رررر‬
‫ردوترًـالثرذٍهنمر‬ ‫ررررر رٔلهنمر‬
‫ابًحاكنير‪،‬رو‬‫ررررر‬
‫ررررزَكترو‪٠‬كر‬
‫ررررررر‬ ‫ائـَرمثراىىصراً‬
‫ررررورجلكرررِشرررررر رررر ر‬ ‫رررررررررصبرٓ ررر‬
‫نرذسرررخوزار‬ ‫ررررررررمبرُ ّحرمرسررهخِاروابًل‬
‫سالرمرذًيارو‬ ‫وِكنرءامنراب‪ٞ‬كرزابروابإلر ررَ‬
‫ر ر ررررر ررر رررررر ر‬
‫ر‬
‫رؿىلروىلررر‬
‫رةررر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر ٕار ررررررر ررررر ِ‬
‫ررار‪٠‬كرًدةر‪،‬روجير رُ‬ ‫ثسرَكفصرحاللراٗكمر‬
‫رررصر رر رر رر ر ر ررر‬ ‫ر رررررر ر رررررررر رررر ررر ر ررررر ررر‬
‫ًؤذُاروجحسُار!رفِورًُسرمبس‪١‬كر‪،‬رتيرُورم‬
‫رررررررررزٍرصرررررررررر رر رررررررر ررر‬
‫ار‪،‬رنامرفـيرذََفةرا‪٢‬كسَمنيررر‬ ‫هعفرماهلرمـِارثـ‬
‫ررررررررور ر رررر‬
‫ررررزَكترمٌَر‬ ‫رررررٔبوررررٔب رذشراً‬ ‫رررر ٕار رر ر رر رر ر‬
‫رنرَكنرهلرصونةر‬ ‫ار رٔلر رر‬
‫مصرحماررزرتخَ‬
‫ررر! ر‬ ‫ررررزَكت‬
‫ررررررارررهـيراً‬ ‫ار رٔل رولررررٔبر ررر ر رررر ر رر‬
‫تورجىصراًعسًقرمؽرم‬
‫مارهونرا‪٢‬كرشننيررر ٔبرر ررررررر‬
‫كصوارابًصترُوتررَِرةرو‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررررررررررررر ٔبررررر ر رررر رر‬
‫رر‪ٝ‬كررررملصزارماركَياٍر‪:‬ر(ر‬ ‫َحسرمصسيررر َحررِف رَؼرَرُر رُ‬
‫ررر ٔبر ر رر ر ر‬ ‫راًضرر ررر‬
‫َخرزضار‬ ‫كرَار رَلررر ر‬
‫ررررر رلًرُوررَُِرةررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرررور ر رررررر رر‬
‫ًىهنمر‪٠‬كرًوحسوٍراب‬ ‫مفنرا‪٢‬كرشننيرمنررر ٔبرركصراب‬
‫ررررررار‪ ،‬ر رررر رر ررر‬ ‫ةرفَُسرذكِل‬‫ررررر رلًرُوررَُِر ررررر‬
‫ررًلصواراب‬
‫ررروررررارًلكررر‬ ‫ىىصواراًصترُوتررَِرةررر ٔبرر ررر‬
‫ًضارجفـَ‬ ‫نرمنرا‪٢‬كرشننيرمنررر ٔبرر ر ررررررر‬
‫ررر ٔبر ررر رررر رر ررر‬ ‫وابإلس خحلاق اًاكميرواًفصذرٌَـحاذت ‪ ...‬نامر‬
‫رررررصبرٓنررمنر‬‫ؿىلرماركطراًل‬
‫مرمدِنر ر رررررر‬ ‫سالر رررر‬‫َخراإلر ررَ‬
‫ًـيرثفعَيرصررر ررر‬
‫رررررروررر رررر رر رر‬‫ًخوىلررررٔبرمصٍر‪..‬ر‬ ‫ررررروررر ر‬
‫ِفرآكََلةرزابرخيَلَر‬
‫شء ررر ررررررررر‬
‫ر‬
‫ررررررب ررررر ررر رر ررر رر ررر‬
‫نرُياكرمرشننيرؿىلرظفاثررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ررررور رًىنررر َُر رَرشرررارإلرمييؽر‬ ‫رر ررر ر ررررر ر رررررر ررر ر ررر ررر رررر رر‬
‫حالرمرشيكراًـصةروكاٍهبمرَكنرؿىلرُشٍراْكالر‪،‬ر‬
‫‪1‬‬
‫رررر رر رررر‬
‫يعحقرؿَهيمرر‪) ..‬ر‬ ‫رررصبرٓنرً‬
‫ررررورهطر اًل‬ ‫دصىر‪،‬ر‬ ‫رٔب ر ر‬
‫فافِمرر‪ٛ‬كرابزكر‪ٝ‬كرفِمر‪،‬روإلرثًسقروزاءركولرلكركائيروفِمَرذونرمصاؿاترًيعوضراًرشغر‬
‫فِت‪ٜ‬كر‪،‬رفسوهمراًححصراًصائقرخفشرمٌَروذيراًلٌواثر‪....‬‬
‫رررررخلسر راميثررر‬‫ُسترت‬ ‫اميثر!رفِيىرً‬
‫رررر ر‬ ‫رررررررخلسر ر ررررررر‬ ‫رجضسًسراًيىريرؿىلرمنرذاًفرىفراحِتاذٍرُشٍراً‬
‫ونشارإلرجير رُوسرررر ر رر ررررر ر ررر ررر رر ررر رر ررر ر رررررر‬ ‫رر ررر رر َررُ‬
‫اًسريرةر !‬ ‫ٌَىذاةرررورر ر‬
‫رررصررراءضمرررر ررر‬ ‫احدةراإلثحاغر!روعمرحمغراحِتاذاثررٌَرر ُـرَرَ َمررررر ررر‬
‫اءرمنراسر خل‬ ‫ور ررررر رررر ررررر رر ر ررر ر رررر‬
‫رررررر‪-‬ر‬ ‫كيصراْكاإلثرررو ٔبر ر رررر‬
‫صسُارخماًفة‬ ‫رررر‪-‬رىفررر ٔبرر ررر رر ر‬ ‫ًخَر‪،‬روإلرًعحرثحسًؽر‬
‫رررزنرررررررر ررر ر رررر‬ ‫فالرًعحررر ٔبرنر ر رررر ر ررر رر ررر‬
‫هزنلراحِتاذضمرىفركريرم‬ ‫ر ررر ر‬
‫ةرالاظِازرومنرررثرحـِمر‬
‫ررررر‬ ‫رررررررخلسر ر ررررررررررررررر رررر رر ررررررر ر رررررر ررررر ر‬
‫اميثر‪،‬رمارذامرمـخلسارمضموهنار‪،‬را‪ٙ‬كىراؾخلسٍراًعر َحرارتر َ رر ر ررررررر‬ ‫منرًيىصرُشٍراً‬
‫ر رررر ر ررر‬
‫رمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪1‬رِفرزذرؿَلرموضوغر(ررر رر ررر ررر ر رر‬
‫اًفصوقرتنيرثوحِسررراررًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةرر)رٌَض َخرؾحس‪ٝ‬كرسكِير‪،‬رمًضوزارؿَلررررر‬
‫‪215‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رحسانر!ر‪،‬رفَُسررر َُر َشرررر رررر ر‬

‫ارمنراًسريرةر‪....‬‬ ‫ٕابر ر رر ررررررررر‬
‫مفنرًيىصروٌضسذراًيىريرؿىلرمنرًؤمنراب‪ٞ‬كرثـاىلرزابرومبارٌس خحلَرمنرظفاثراّكاللرواًىاملر‬
‫اميثر‪،‬رفلسرذذيررر‪-‬را‪ٙ‬كيرًيىصر‬ ‫فغرُشٍراً‬
‫رررررررخلسر ر رررررر ررر ر‬ ‫ارؿىلرفِمراًسرَرَفرررورًىٌَر‬
‫ررررزر ررر‬ ‫رررصرررر رررررررر ر‬ ‫مصرسائ‬ ‫ررررر ٔبرر رر‬
‫خـحسر‪ٝ‬كرمبار‬ ‫وًرررر رر‬
‫ارحاهلررر‪-‬رىفراًضاللرا‪٢‬كحنيرواًفِمراًسلميرواًفذيةراّكاحمةراًىترًنرثحلىروًنرثشز‪.‬‬ ‫ؿَلرمنررر َُر رَرشررر رر‬
‫ر ررر‬
‫ررررر ٔبر رحسررر ٕاررإلركَحَ‬
‫رررررر‪ .‬ر‬ ‫ًنرٌضاذٍر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر ررررر رر ررر‬
‫ورجضسذرفاٗكٍنرٌرسرررور ررر‬ ‫اتعَروإلرمتَؽر‬
‫افِمَرتضروررر رررر‬
‫فضؽرلكركولرىفرحمهلرررورررررررر‬
‫ر ررر ررر ر رر رر ر‬
‫مدحررِفراًصذرؿَلرمنرسمعر ٔبنراًصسير‪٠‬كرًحـثوارمنر ٔبخيرثوحِسراًصتوتَةر‪ .‬ر‬
‫رررررر‪-‬ر(وؾصفتر‬ ‫ررررصترورتَةر‪:‬ر‬ ‫مذحسَثرؾنرررارركٕرصررررر ر ررررر ر‬
‫ازرمرشيكراًـصةرابً‬ ‫كالراًض َخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةرزَحَر‪ٝ‬كر رر ر رررر‬
‫ررررررروار ٔلرورًَاء‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫رررروار ٔلرهخِاء‪،‬ر‬ ‫ررررو ٔبر ررر ر ر رررر رر‬
‫نركعسضمرا‪٢‬كالئىة‪،‬ر‬ ‫رسالم‪،‬ر‬ ‫ررر ٕإلر ر‬‫تَةر‪٠‬كرًسذَِمرِفرا‬
‫ررررصترورررررررر ر ررررر‬ ‫ٔبرنرررارركٕرصررر رررر ر رر‬
‫ازضمرتخوحِسراً‬
‫ررررررصرفترررحِرررر ررررر ر رر‬
‫يئشراًخوحِسررر‬ ‫حيرذماءضمرررو ٔبرمروراهلم‪.‬رؾ‬ ‫رىلر‪ٝ‬كرتش‪ٛ‬كرُورا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر رررررر‬ ‫اًخلصةررر ٕار رر ررر ر ررر ررر ر‬ ‫ررروررررر ر‬ ‫ٍصًسونرصفا رؾِتمر‬
‫ررررصترورتَةر‪٠‬كر‬
‫رررررر‬ ‫ررررارركٕرصررر ررررر ررر ررر‬
‫ازضمرتحـغرمسائيراً‬ ‫رررررررررشر ر ررررررر‬
‫هون‪.‬ر)رابًعحؽر‬ ‫رررإلرركٕرصرازرتَرا‪٢‬ك‬ ‫رًََراًصسيررو ٔبر ررر‬
‫ىبرؾنرا‬ ‫ا‪ٙ‬كيرذؾترررارٕرررررر ر ر‬ ‫ر ر رررر‬
‫رإلرمسربرٌٔكرر‬ ‫ررررر ٕار ررر‬ ‫رررروار رٔلرًوَُةر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫ررررٔبر ررررر ررر ررر‬
‫كصوارجلكرمسائيراً‬ ‫رررررررورًوررررٔبهنمر‬ ‫اكؽرحاهلمر‪،‬ر‬ ‫ًسذَِمرِفرالاسالمروُشارَكنررروررررر‬
‫ر ر ررررر رر ر ر ررررر ررر ر‬
‫ررررررور رررررر ر‬
‫ًىٌَرًيىصررر‬ ‫ررر رٔلهخِاءر‬ ‫رمياانرَكمالرجلكرا‬ ‫رسالمر‪،‬رحاهلمروحالرمنرًؤمنرررارٕرررر رر ررر‬
‫ررر ٕإلر ر ررررر رررررر رر ررر ررر رر‬ ‫ارنش‪ٛ‬كرِفرا‬ ‫احسترفَنرًسذَررورررر ر رر‬ ‫ور ر ررررر ررر ر‬
‫ررررراًض َخرجنرؾحسراًوُاةرزَحَر‪ٝ‬كرؿَلر‬ ‫احسرمهنمر!رفِورَكفصراب‪ٞ‬كرثـاَلررروتربرٔررررررررررر‬
‫هخِاءٍر!روكسرزذ‬ ‫ررهحوترر رهيبرررور ر ررر ررررررر رر رر ررر ررررر‬
‫ونررربرررْنررًرُ َفر ّرِصكرُورارررتر َرْ رَنيرر‬ ‫ررررر رنرررر ِ‬
‫را‪ٙ‬كرر رٍَنررٍرَ رْى ُفررُصرور رَنر رِرابر ر ِ‪ٟ‬كر رَرو‬
‫رررُزررُسررِ ِهلر رَرورر ٍُر رِصرررًُس ررَ‬ ‫ًحةرمنرُشارفلالر‪:‬ر"رنامركالرثـاىل‪:‬ر{ا‬
‫ررررصرررررر ررر رررررر ررررررررررر ررررر‬ ‫صرهبةرك‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫ونررربرررْنررًر َخر ِزررُشرورارررتر َرْ رَنيرر َررِ رَ‪ٛ‬كرر رَرسرخرِررِالرر‪-‬ربروً ِئر رَمرررُ ُ‬
‫رضمرر‬ ‫ونر هررْرؤُر ِمر رُنرر ِتر َحر ْـر رٍغر رَروررىرَ رْى ُفررُصرر ِتر َحر ْـر رٍغر رَروررٍرُ رِصرررًُس ررَ‬
‫ا‪ٟ‬ك رَرورررُزررُسررِرِهل رَروررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬
‫ر ررِ‬
‫منرتحـغررر‬ ‫نرمنررربرٓر ررررر‬ ‫رررررررر ٔبر ررر‬ ‫ررربر ْؾر َخررْسرررَان رٌِرَْر رَاكر ِفر رِصر رٍَنررؿرَ َشراررًابرر ُمرِررَِريرًارر‪1‬ررفر ٕار ررر ر رر ررر رر ر رر‬
‫ررارَكنر‪ٝ‬كركسرِصخرِفرنخاتَر‬ ‫ونرر َحرلر رَ‬
‫ارو‬ ‫رْاًرر رَاكر ِفررُصر ر رَ‬
‫هبة‪.‬روُشٍرعمراًيتررهصُارتـغررر ٔبر رُيررر‬
‫اًتراًضر رررررر ررر رررر رررر رررررر‬ ‫رررسررر رررر‬ ‫هَرٌسررر ر ررررررر‬
‫خحقرماررهص‪،‬ر‬ ‫رررررو ٔبررررر‬
‫ونفصرتحـغرفِوراًاكفصرحلا‪،‬ر‬
‫ررر ررررر رررر رررر رر رر‬
‫رنرنيترثلصررر ٔبر ررر رر ر ر رررر ر ر ر رر رر رر‬
‫نرمنرظسقراًصسولرِفرلكرشء‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررر ٕار رررر رررر‬ ‫ًلالررر ٔبررًضا‪:‬ر‬ ‫رررررورررر‬ ‫زسهلررراررًٕرَيا‪.‬ر‬ ‫رحساءرِفرنخاتَرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر ر‬
‫ار ٕإلر ر رررر ررررررررر ر‬
‫رإلراًحـر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕار رررررر‬ ‫كصرجلكرشءر‬ ‫ررر ٔبرر ررر رر‬ ‫رحامغ‪،‬رونش‪ٛ‬كررر ٕارررار‬
‫ررر ٕإلر رر ررررر ر‬ ‫رررورا‪٢‬كرررالراب‬ ‫ررر ٔبرررر رر رر ر ر ررر‬
‫هَرَكفصرحاللراٗكمر‬ ‫وحجسروحوةراًعالتر‬
‫ر ر ررر ر ر رررر ر‬
‫‪1‬رسوزتراًًساء‪:‬ر‪270‬ر–ر‪272‬ر ر‬
‫‪216‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ونش‪ٛ‬كرًورحجسروحوةرظومرزمضانروظسقرتش‪ٛ‬كرلكَرإلرختخَفرا‪٢‬كشاُةرفَِ‪،‬روكسرهعقرتَر‬
‫ًضةرخاءرهباراًييبررر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬روُور‬
‫ررررصر ررر رررر رررررر‬ ‫نراًخوحِسرُوررر ٔبر رؾؼمرف‬
‫ررر ٔبر ررررر ر رر ررر‬ ‫رررصبرٓ رررررر ررررررررر‬
‫نرنامركسمٌا‪.‬رمفـَومر‬ ‫اًل‬
‫رررورًوررر‬ ‫رررر رٔلر ررررر‬
‫موزرنفص‪،‬ر‬ ‫ررر ٕإلرر رر رر رررررر ررر‬
‫روسانرصُئارمنرُشٍرا‬ ‫اْكجرفىِفررر ٕارررررر ر‬
‫ارحجسرا‬ ‫رررور ر ررر رر‬ ‫اًعومر‬
‫رررروررر ر‬
‫ررروراًررزَكتر‬ ‫ٔبر ر رررر رررر ر‬
‫ؾؼمرمنراًعالتر‬
‫رارحجسراًخوحِسرا‪ٙ‬كيرُورذٍنراًصسيرلكِمرإلرٍىفص‪،‬رسررر رر رر‬
‫ححانر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررروٕار ررر ر ررررر ر رر ررر ر ررر رررر رررر ر ر رر رررر ررر رر ررر‬ ‫جلكرمارخاءرتَراًصسول‪،‬ر‬
‫رمعير ر ررررر ررررررررر ر ر ر‬
‫ررررر‪ 1‬ر‬ ‫ررر ٔبر ر ررر رررر رر‬
‫جعةرُشاراّكِي‪.‬ر"ر‬ ‫مار‬
‫رررررررررشر رهونر"ر‬
‫رررر‬ ‫رررإلرركٕرصرازرتَرا‪٢‬ك‬ ‫رًََراًصسيرررو ٔبر ررر‬
‫ىبرؾنرا‬ ‫فتررحِرررر ررررر ر رر ررر ر رررر‬
‫يئشراًخوحِسرا‪ٙ‬كيرذؾترررارٕرررررر ر ر‬ ‫ورررررر ر رررر‬
‫اماركولراًضرررَخر"رؾ‬
‫رررررصر رَ‬
‫ررر ٔلرر ررررررر ررررر ررر ررررر ر رر ررر‬
‫ًوَُةرفلطر!رتيرُوراًخوحِسرجلكررر‬ ‫هخِاءرُورا‬ ‫رررر ٔبر ررررر ر رر ررر ر رررررر‬
‫نراًخوحِسرا‪ٙ‬كيرذؿارهلرررالارررررررر‬ ‫فالرثؼنررر ٔبرنرم‬
‫رررصراذٍر‬ ‫ر ررر ر‬
‫رررررر ٔلر ررررر ر رر‬
‫نراًخوحِسررر‬ ‫ررررررمضر ر ررررر ر رر ر‬
‫متالثَرًاكنرخمعئار!ر‬ ‫ٔبرر ررررررر ررررررررر ررررر ر رررر ر رررر‬
‫كسامَروفصوؿَر!رفَور‪٠‬كرٍىنرًلعسراًضرررَخررراررر ر رر رر‬
‫ًخوحِسرجبمَؽر‬
‫رررررو ٔبرررر رر رررر رر‬
‫مارحاٌكرا‪٢‬كرشننيررر‪-‬رُيار‪-‬رِفركصٌشر‬ ‫احسرإلرًلديرحزءرمٌَرذونرحزءر‪،‬ر‬
‫رًََراًصسيرررور ر رر ررررر رر ر ررررررررر رر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كيرثسؾورررارٕرررررر ر ر‬
‫ر ر ررر رر‬
‫ررررصترورتَةرًلاثَِمر‬
‫رررررررررررر‬ ‫ٍنرِفراً‬ ‫ررر رٔلر رررررررر‬
‫ًوَُةرومٌىرصر رر‬ ‫ٍنرِفرا‬
‫ررررصر رر‬ ‫رررَكهرورارمل‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر!ر‬
‫رررررررورًوررر ٔبرهنمر‬ ‫وِمرِفرا‬
‫ِشرررر‬
‫َكهترػاُصترِفر ر‬
‫ررر ٔبررتسار‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫ًنرًخلريراًوضؽر‬
‫ررررررررررررررور ررررر رررر ر‬
‫زسولر‪ٝ‬كرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرنامرفـيرمـِمرمتامار!ر‬
‫ر ر ر رر رر ر رر رررررررر ر ررررررر‬
‫ررر ٔلررًوَُةر!رف‬
‫ررررررررر رر ررررر‬
‫ِحخجرؿََمررر‬ ‫رإلرمنررر ٔبر رخيرا‬
‫رررررررررررر ٕار ررر‬ ‫ثؼنررر ٔبرررر ر رر رررررررر ر‬
‫هَرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرماركاثَِمر‬ ‫فالرختَطرزَحمر‪ٝ‬كرررور ر‬
‫ر رر رر ررر ر رر‬
‫رررر‬ ‫ررر ٔبر رر ر‬
‫ورجيصذٍر‬ ‫رررر ر رر ررررر‬
‫ًسةر‪ٞ‬كرثـاَلررررهلعار‬ ‫تَةركرير‪ٝ‬كررر ٔبرورً‬ ‫ررررور رررررررر‬
‫ًىٌَرًـخلسرررزترورررررر رر‬ ‫ررر ٔلرر ررررر‬
‫ًوَُةرلكِار‬ ‫ررربرٔرررر‬
‫هَركسررررًلصراب‬ ‫ؾلالينرت‬
‫رر ر‬
‫ثلاثَِنرررورٔبر ررر ر‬
‫هترحزمعررر‬ ‫‪٠‬كرحىفصينرررورررررر‬
‫ررر‪-‬ر ررر رر ر‬
‫رنرزحترحىفصٍركالر‪ٛ‬كر‪:‬‬
‫ررررر ٕار رررر ررر رر ررررر رر‬
‫هـوثرخالهلر!رف‬
‫ثـاَلرؾنرظفاثرنامهلررروررر ر رر ر ر‬
‫ررر ررر رر ررر رررر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر رٔلر ررررررررررررر رر ر‬
‫ًوَُةر!ررفذلؽرِفرِشكر‪.‬‬ ‫ررر ٔبرركصراب‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر!روُار‬
‫ررررررررررررٔبرهشار‬ ‫رإلرمنررر ٔبر رخيرا‬ ‫ٔبر ررررر رررررررر رررر رر‬
‫نراًييبر‪٠‬كرًلاثيرا‪٢‬كرشننيررر ٕار ررر‬
‫ررر ٔلر رررر ررررر ررر ر‬
‫سامءر‪ٝ‬كرثـاَلراْكسر ررررر رر‬
‫ِنر!رف‪١‬كر‬ ‫ررر‪٢‬كررر ررررررر ر‬
‫حخسؿةرا‪٢‬كيىصتر‬ ‫ٌَفصقرا‬
‫ررررررر ر‬ ‫ًضارحىفريررر ٔبر ر رررر‬
‫ُيراًسر ية‬ ‫ومنرُشاراًحاةررر ٔبرر رررر رر‬
‫رر ررر ررررررر‬
‫ررر ٔلررًوَُةر‬
‫ررررر–رِفر‬ ‫حدنير‪ٞ‬كرثـاَلرا‬ ‫ررررررر ٔبرهنمر‬
‫رررمثرررر رر ررررر‬ ‫رسالمر!ررتيررر ٔبر ر رر ر ررر رررر‬
‫دصحوضمرمنرا‪٢‬كٍكر!رمؽر‬ ‫رررر ٕإلر ر ررررررر‬‫ًـسوضمرِفرذاذيرذائصترا‬
‫رر رر رر رررر ر ررررر‬
‫ررررررر ر‬ ‫رررر ٔبر رررررر‬
‫سامءٍروظفاثَر!‬ ‫ررر ٔبرر رىىصوار‬
‫سمعِمر–رور رًىهنمر‬

‫‪1‬روضفراًض هباثر‪-8:‬ر;‪ 8‬ر‬

‫‪217‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رَلراًخوحِسرلكرَر!رمفنركدهلرلكَرفِورمس‪١‬كرومنرزذرصُئارمٌَرَكنرِكنر‬ ‫اًعحَحررر ٔبر ررر رر رررر ر ر‬

‫نراٗكؾوترحىونررر ٕار ررررر ر رر رر‬ ‫وررر ر رر‬
‫زذٍرلكَرإلرًلديرمٌَرِصفاروإلرؿسإلر‪.‬رفافِمرر‪ٛ‬كرحصصسر‪ .‬ر‬
‫ررررررررررر رررر‬
‫هـمر‪.‬ركير‪:‬ر‬ ‫تَةر؟ررر ٔبررحرِحررورار‪:‬‬
‫ررررصتروررررر‬ ‫‪:‬ر(ررُيراًصسيرذؾتررر ٕار ررر ر رر‬
‫رىلرثوحِسراً‬ ‫وكالراًض َخراْكاسسمروفلَر‪ٝ‬كررررررر رررر ر ر رررر‬
‫رررررسنيرحمير‪.‬رورهصرتـضِمر‬ ‫ررررصراذر‪،‬‬
‫تَةر؟رإلر‪.‬رحسذر‪ٛ‬كرا‪٢‬ك‬
‫ررررصتروررررر رر رررر ر ررر‬ ‫هـمر‪.‬رُيراًصسيرتـثترمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسراً‬ ‫ررررررر رررر ر ر ررررر ررر‬
‫رًوَُةر‪،‬رمهنارالادذالفرِفررر‬
‫رررإلرٕر رررررررر ررر ر رر ر رر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ررر ٔلرسامءر‬
‫ررررور ر رر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫ررررور ر رر‬
‫ررررصترورتَةر‬ ‫رفصورركرًرررارتنير ر رر ررررر ر رر ررر ر رر‬
‫هوؾيراًخوحِسرثوحِسراً‬
‫رِفرُشاراًـرصروُورصر حرررٌةرر ررررر ر‬
‫ركسميةرًىنررر‬ ‫حَروذاظر ًةرر ررر رررررر رررر رر‬ ‫نرمنزيرتنيراًيوؿنيررر ٔلررررر رررر‬
‫هَرمنراًضرررررررر‬ ‫خلاقر‪،‬رإلرتسررر ٔبر ررر ررر ررررر رر‬
‫الاصررررر رررر ررر‬‫ر‬
‫ررر‬ ‫رررًررررررر ررر ر رررر رررررر ر‬
‫حخةر‪،‬رإلرفصقرتُهنامر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر ٕارررار‬ ‫ررررر رروؿنيرا‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ررر‬
‫إلرفصقرتنيراًي‬ ‫هبةرا‪٢‬كخلكمنيررروار ٔلر ررر‬
‫صاؾصتر‬ ‫ارلرٓنررر ٔبررحررر ررر رر‬
‫َِتروعمرصر رررررر رر‬
‫ًيارتنيرثوحِسررر‬ ‫رررررررررخلسر ررررر ر رررررررر‬
‫ميراًثاليثرمـياٍرسرورررررر ررر ر رر‬ ‫ررر ٔبررتعَياراً‬
‫رررر ٕارررار‬ ‫رررررررر ٕار ررر رررررر رررررر‬
‫رىلرُشارا‪٢‬كـىنر‪،‬رًـِنر‪:‬ر‬ ‫ررررررخلسرميرزحـيار‬ ‫تعيراً‬‫ٔبرر ر‬
‫ررررر‪1‬ر ٔبرر‪ُ.‬ؼرر‬
‫رررر ر‬ ‫ارتُهنامرِفراًرشغر‪).‬‬ ‫ررررررررر ر رررر رررَ ّ‬
‫هلولر‪:‬رإلرمثررررفصورركرًرررر ررر رررر‬ ‫رررإلرٕررًوَُةر‪.‬‬
‫ثوحِسرا‬
‫ررررور ر رر‬
‫اًررصترورتَةر‬
‫ررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫رَلرثوحِسراً‬ ‫رخاتخَرؿَلراًسرؤرالرررار ٔلر ر ررررر رررر رررر ر ر‬
‫ولر‪،‬رُيرذؾتراًصسيررر ٕار ررر ر رر‬ ‫ررررر ٕار ررررررر رررر‬
‫اضاثر‪،‬رف‬
‫رررررتر رر‬
‫ارالكمَرمنراؿ‬
‫وإلرخيَرروررر ررررر‬
‫ر رر‬
‫ث‪ٜ‬كرعمرا‪٥‬كاًفةراًيترإلررر‬
‫ررررور رر ررر رررررررر رر‬ ‫تَةر؟ركالرإلر!ر‬
‫ررررصتروررررر رررر رر‬ ‫هـمر‪.‬رمثركالر‪،‬رُيرتـثترمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسراً‬ ‫؟ركالرررررررر رررر رررر ر ررررر ررر‬
‫رررر‬
‫هوافلَرؿَهيار‪ .‬ر‬
‫ٌكرفَِرمنركريرثلسر رر‬
‫مير‬ ‫رررررر‪٢‬كضر ر ررر رر ررر‬
‫متيرؿَلرلكرمسربرٔ ررررررر ررر رررر‬ ‫رمنارتـثترمنررررٔب ر ررر ر رر رر ررررر رررر رر‬
‫خيرثوحِسر‪ٝ‬كرثـاَلراًاكمير‪،‬را‬ ‫فاًصسيرررارٕرررررر ررر‬
‫ررر ر ر‬
‫ررررٔبوررر‬
‫احسرًلديرلكَر‬
‫رررور ر ررررر رر‬‫حَسرشءر‬ ‫رررًـرررر رر‬
‫رنراًخوحِسرا‪ٙ‬كيرفصضَر‪ٝ‬كرؿَلرا‬ ‫ًىشءرنامرهلسمَرَننرِفرسمارهيار‪،‬رف‬
‫رررررر ٕار ررررر ر رر ررر ر ررر ر ررر ررر‬
‫ٕرررر‬ ‫رإلرَكمالرَكنرمصسالررر ٔبررررررررررر رر ررر رر ر‬
‫هخِاءٍرتَرَكمالرًسؾونررراررًََر‬ ‫رنرَكنر‪ٝ‬كرثـاَلرإلرًلديراًخوحِسررر ٕار رر رر رر ر ررر ر ر‬
‫رررررر ٕار رر ر رر ررررر رر ررررر ررررر ر رر‬
‫ٍصذرلكَر‪،‬رف‬
‫ر ررر‬
‫رررروار ٔلررًوَُةر‬
‫ررررر‬ ‫ررررصترورتَةر‬
‫رَلرثوحِسراً‬ ‫رررر ٔلرهخِاءر‬
‫رررررر ٕار ررر ر رر‬ ‫جعةراًـجةررر ٔبر رررر ر رر ررر ررر ررر رررر‬
‫نرًفصقرظاًةرؿ‪١‬كرتنيرذؾوترا‬ ‫َكمالر‪،‬رمفنررر ٔبر ر ررررر ر‬
‫رر ررررر‬
‫عفاثر!روُشارانجترؾنرذَيرِفراًخعوزراًـامر‪٢‬كسائيراًخوحِسرا‪ٙ‬كيررر ٔبر ر رررر ررر‬
‫وحدَر‪ٝ‬كرؿَلررر‬ ‫رررروراًرر ررر رررررر رررر ررر رر رر رر ررررر ر رررررررررر ررر ررررر ر رر ررر ر‬ ‫وار ٔلرسامءر‬
‫اًـحَسر! ر‬

‫‪1‬رِشخروضفراًض هباثرٌَض َخراْكاسسمراًرشًطراًثاينر‪.‬‬

‫‪218‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ٔلرر ررررررر‬

‫ًوَُةر!ر‬ ‫تَةروملصونراب‬ ‫ررررشر رهونرابً‬
‫ررررصترورررررررر رر‬ ‫رررررشر رهونرم‬
‫ررر‪-‬رر رَكنرا‪٢‬ك‬ ‫رررر ٔبرهَر‬
‫افرتضيار‬
‫وسؤالرًعصخرهفسَر‪:‬رُيرًور‪-‬ررر ر‬
‫تَةر‪ٝ‬كر؟!راّكروراةرابًعحؽر‬ ‫َرتوِمراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كروإلرًسؾوضمررر ٕاررَلررر ٕار ر ر ررر رر رر‬
‫رظالخرآكَيرِفرررزتروررررر رر رررر‬ ‫سررر رررررررر رر ر رر رررررررر ر ررر ررر رر ر‬
‫إلر‪ .‬ر‬
‫ررررر رررر‬
‫حـضِار‬ ‫ررررصرٍنرت‬
‫ارِفراًؼاُصرمل‬ ‫تَةر؟!راّكروراةررر ٔلرهنمر‬
‫رررَكهروررر رررر ررر‬ ‫ررررٌَررصتروررررر رررر‬
‫ارِفرذؾوُتم‬
‫ررررررريررر رررر‬
‫‪٢‬كارار‪٠‬كرًوَلراًييبراُامتمارهح‬
‫رررررررر ر ررررر رررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاَلرف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كررر ٔبر ر ر رر رٔ‬
‫رررر رنربررر‬
‫ذشثرجحامرب‬ ‫ثفعَالررر ٔلرر ررررر ررررر ررر ر‬ ‫ٍنروخاحسٍنرمجٍكررروررر رر‬
‫ارخماًفنيرومٌىرصر ررررر ر رر رر ر‬
‫رررَكهروررر رررر ررررر‬
‫ور رًىهنمر‬
‫منركريُار‪ .‬ر‬
‫رررررروٕاررر رررر رر‬
‫ًَمرثفعَيررر‬ ‫رررررررررراشررر ٕاررَلرررزتروررررر رر ررر‬
‫تَةر‪ٝ‬كر؟راّكروراةررهـمر‪،‬ر‬ ‫ُيرزختررررٔب ررررر رر ر رر رررررررر ر‬
‫نراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرذؿاراًي‬ ‫ر رررر‬
‫موكفرمنرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كواكفر‪.‬رر ر‬
‫اًصسقرررورررر رر رر‬
‫اًخسترير‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلررررر ررر رر‬
‫ر‪،‬رمنرآكَقررروررر رر‬ ‫ةرلكرمارخيخطرتفـيراًصةرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫هترظفاثراًصتر ُوتررَِر رر ررررر رر ررررر رررر ر رررُ‬ ‫رررَكر رر ررر ررررر‬ ‫‪٢‬كار‬
‫ر‪،‬رَكرنراًضمر‬ ‫ررررررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫اضمروكريرر‪ٛ‬كرمنرظفاثَر‬‫رماثةر‪،‬رروسامغرا‪٥‬كَوكنيروؿ‪١‬كرِسضمروَنرور رررر ررر ررر رر‬ ‫ررررروارإلرٕررررررررر رر ررر رر رر رررر رر ر ررر‬ ‫وار ٕإلررحِاءر‬
‫رررررصبرٓ رر ر ررررر رررر رر‬
‫نرحاكًةرؾنرا‪٢‬كرشننيررركرَرْورهلررر‬ ‫ثـاَل‪،‬رروكسروزذرِفراًل‬
‫تَةر‪ٝ‬كرثحازكرررورررر رررررر رررررر‬ ‫ِفرشءرمهنارصمرِفرررزتروررررر رررررر‬ ‫رر رررر ررر ر رر‬
‫را‪ٟ‬كرررَرإلرر‬ ‫رَك رَروررًررَ رِى رْنرر رَػريرًَرْرُ ْمتررربرر رنررر ررَ‬
‫رررترْ رَعر رُازرررُرَْك رَروررإلررر ُخرَرُور ُذررُرْ‬‫رمسر ُـر رُرُْك رَروررإلررب‬ ‫ررررر َمراررررُن ْيررُ ْمتررجرَرْسر َخر ِررُرتر ر رَ‬
‫ونررربرررْنررٌر َ رْرضرِرَررَرسرؿرََرَ َْر رُرُْكر رَ ْ‬ ‫ثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر{و‬
‫رررشار‬ ‫ررررورٔبنرُ‬ ‫رحفًكرػهنمرِفر‪ٝ‬كرثـاَلر!ر‬
‫راَكَرررررر ر رر ر ررر رر ررررر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر رَػريرًَرْرُ ْمتر رِجرَرِجصرّرُرُْكرربرررْزرذر رُرْ‬ ‫رررَرًِ رُرُْكر رَرػريررُرُُكررررِ‬ ‫ونر رَرو‬‫ًرَ ْـررَ ُ‪١‬كرر َنررِث رًريراررررِممرارررثرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬
‫اًؼنراًفاسسرِفر‪ٝ‬كرثـاَلرُورسخةرفساذضمرووكوؾِمر‪ .‬ر‬
‫را‪ٟ‬كرركرَار رَل‪:‬ررررُن ْير رُترر ُمر رْسر َخر ِررًرترارررتربِرررْسر َخر رِازرر رْراًررر رَى ْـر َحررِةرفرَ َجر رَاءرررزرَرَالرزرَرُةر‬ ‫رررر َؾر رْنرر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬ ‫رر‪ٝ‬كر‪-‬ررثسررريسٍرر‬ ‫رررر ْررََحرررُسر‪-‬رَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررراإلر َمرامررب‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫وهب ْمر‪،‬رررفذرَلك ُمروراررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٌ‬
‫وهنرْمرركََريرفلَرررُركَ رررِرِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رَشر ُمررترُعر رررِرِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رر َدرذرَيرَار ٍُرركرَصرصرَرر رِانرر‪-‬رنث ررٌرير ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر َدرذرَيرَار ٍُررزرَلفِرر رِانرر‪-‬ربررْوررزرَلف رير رَرو‬ ‫‪،‬رو‬
‫شر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫هرَ َفر ٍصر‪:‬ررركرُرَصر ر‬
‫ررررْظررَوارثرَيرَاررر‬ ‫ررررانررارررَ رَارز‬
‫رررفرَ ْـريرَاررب‬ ‫رالكر َمرٌرَاررر َُر رَرشررا؟رررفرَرَلار رَلرررْرالرٓ َدررُرصر‪:‬را‬ ‫را‪ٟ‬كررٌر َرْرسر َمر ُؽرررَرَ‬ ‫ِجر َررَالكر ٍمررًرَ ْمررربرررْ َمسر ْـر َُرر‪،‬رررفرَرَلار رَلرربرر َحرسرررُررُ ْضمر‪:‬ررب‬
‫رررحرَرَصررْور رَنررربرر رنررر ررَ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر ر‬
‫ررلكرَرر‪.‬رُرركرَار رَل‪:‬رررفرَشر رَنرْصر رُثرررَرِ رَ‪ٛ‬كرر‬ ‫ارمس َـرَرُررُ‬‫رمس َؽرررِمٌرَْرُر رَرصرُرْئرًرر رَرِ‬ ‫ررررْنرر رَرِ‬ ‫ُرررررراررَ ارررًرَ ْمررىرَرْصرفرَ ْـرَرررُرًرَ ْمررٌر َرْرسر َمر ْـر َُرر‪،‬رررفرَرَلار رَلرررْرالرٓ َدررُرصر‪:‬را‬
‫رررر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَرِمس َـرَر‬
‫ر‬ ‫ٌِرَ ر ر‬
‫ررإلررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رمسر ُـرُك رَرو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ؿ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ونرربرررْنرر َرضرِرَررَرسر َ َْرُكر ْ‬ ‫ٌ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫س‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ج‬ ‫ن‬
‫ر‬‫ُ‬
‫رررر َمراررر ْيررُ ْمترر رْ َخر ِررُرتر ر رَ‬ ‫‪:‬ر{و‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كرر َؾررزر رَرورر َخري رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬
‫رررَسر َ‪١‬كر‪،‬رررفب ْىررَزرلرر ررُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كرر َ َرَ رَرو‬‫ؿ‬
‫ر‬ ‫يررررِ ِرّيبرر رَرظرَلرر رُ‬
‫‪219‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫راًرترِم رِش ريرر َؾر رْنررُريَرراررٍذ‪،‬ررر َؾر رْنررربرررِِبرر ُمر َـراررِوًر َرَة رر‪،‬ر‬ ‫ررررَن َشر رَارز‬
‫ررررَورار ٍُرررر ِرّررْ‬ ‫راِسر رٍَنر رَرو‬‫ررررِم رَنرراررًرْزرَررِ رِ‬ ‫ررررَىلرركرَرْورِرِهل‪:‬ر{‬ ‫رَك را‬ ‫ررإلررر ُخرَرُور ُذررُرْ‬ ‫برترْ رَعر رُازرررُرَْك رَرو‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَر َُرر‪،‬ررر‬
‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫را‪ٟ‬كرررراجنررر َمر رْسر ُـرورذ رَ‬
‫‪،‬رز‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر َؾر رْنرر َؾر ْحرسرر ر‬ ‫اًرتمش ريررربررًرْ ررًضا‪،‬رر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررررربر ْدررَرصر َخرَرررربُرر ْررََحرررُس رَرورر ُمر رْسر ٌ‪١‬كر رَرورررر ِرّررْ‬
‫ررر‪.‬رو‬
‫رَنررَور ٍُر رَ‬ ‫رِابررْسريرَاررِذرٍِررَ ْ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ٍ‬
‫ررر َؾر رِنررارر ْجر رِنرر َمر رْسر ُـرورذر ِترَر‪.‬ر)راىِتييرتخرصفررر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َرر رير رَرورر ُمر رْسر ٌ‪١‬كررربررًرْ ررًضا‪،‬ر‬ ‫رررررررَزررَوار ٍُرراررً ُحرزر رِ‬
‫راز‬ ‫ِتريرَ ْحررِوٍ رَ‬
‫ررر‪.‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررربرٔحرزرررر‬
‫اءر‬ ‫ررررصرٍنرت‬ ‫اكـنيرىفرِشكراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رررروٕارنرررَكهرورارمل‬ ‫ذحنيرمنراًيليراًساتقررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارررورررر رر رر ر ررررر‬ ‫فررر ررر رررررر رررر ررر‬
‫رررررررر ٔبرِشهروراررر‬
‫اًلسزترؿَهيمرمنرظفاثراًصترُوتررَِرةر‪،‬رفَامر‬ ‫رررررر ٔلر ررر رررررر ررر ررررر‬
‫نرؿ‪١‬كراًلَةرمنراًصتر ُوتررَِر ررر رر ررر رر رر‬
‫ةروسامغرا‪٥‬كَوكنيرررورررر رررررر رررر رر ررر ررررر‬ ‫مٌَر‪،‬ر‬
‫ررررر ٕاررنررر‬ ‫رررر ٔبرر ر رر ررررر رررر رررر رررررر ررررر ررررر ر ر‬
‫ىىصر‪ٝ‬كرثـاَلرؿَهيمرر‪ٛ‬كر‪،‬روُشٍرذؾوتراًصسير‪،‬رف‬ ‫َرثـاَلر‪،‬ر‬
‫اب‪ٞ‬كرواؾخلسوارفَِرمارجيوسرِفرحل ررررر‬
‫تَةرمنررر‬
‫ررررصترورررررر‬ ‫ررر ٕاررَلررر ٕار ر ر رررررر ر رررر ررر ر رر‬
‫رظالخرماراخنصمرمنرثوحِسراً‬ ‫هتراٗكؾوتر‬
‫رررررراكر ررر رر‬ ‫اًرسلركسرتَلتررر ٔبركرور رررر رررر ر‬
‫ارمارر‪ٛ‬كروانَصِتمر‪،‬رف‬ ‫رر رررر ررررر‬
‫ررررر ر‬
‫ررررصترورتَةر‪.‬‬
‫خيرثوحِسراً‬ ‫ررر ٔلرررررررررر ر ررر‬
‫هخِاءر‪٠‬كرحصسَمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬ ‫تعيرسمعرمنرٍزمعررر ٔبرنرا‬
‫ذؾوترا‪٢‬كصرسَررَيررور ر ررر ررر ررر ر‬
‫رر ررررر‬
‫رنراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرمارنمتررر ٔبررررر‬
‫مذَر‬ ‫ررر ٔلررًوَُةر!ر‬
‫ررررررر ٕار ررررر رر ر رر رررررررر ر رررررر‬ ‫ثوحِسرا‬ ‫مثرهلولر‪٢‬كنرًفصقرتنيرثوحِسراًصتوترَةر‬
‫رررور ر رر‬
‫دََلَر!رمفارًيعقرؾنراًِويررر‬ ‫ررررررربرٔر ررر ررررر‬
‫مصٍر‪ٝ‬كرثـاَلرررتدررررررررررررررر ر ررر ررررر ر‬ ‫رررررر ٕار ر رررررررررررررر‬
‫رَيضمر‪،‬رومارتَلِمرصُئا‪٠‬كرً‬ ‫ررررر ٔبرر ررر ررررر‬
‫مصٍر‪ٝ‬كرثـاَلرررتدرردََلَر‬ ‫صُئار‬
‫ررر ر‬
‫تَرخيرخالهلر‪.‬‬ ‫ومارُوررر ٕار رررررررر‬
‫رإلرمدَفرؾنرررزرررر ر رر ر ر‬ ‫ررررر‬
‫ررررررلرٓ ررر ر ررر ررررررر‬
‫نرًاكنركريرمدَفر‬ ‫فصضيارخسإلررررٔبهَرر‪-‬رنمتراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرصُئارذمارُوررتنيررررٔبرًسًيارا‬
‫وٕارنررر‪-‬رر ر رررر ر ر‬
‫رررررررر ر‬
‫ثَرومنرظَةرزساًخَر‪.‬ر‬
‫ررررورررررر رر رر ررر‬ ‫هنارمنررررٔب رظيرذؾ‬
‫رررررررررررررررررررررٔب رررر‬
‫اًىاملر!رفَامرتَلِارؿَميار‬
‫ررروررر رر‬
‫تَرؿَلروخَراًامتمر‬
‫ًصساٌكرررزررررر رررررررر‬
‫ر ر رر‬
‫ررر ررررررر ررر رر رر رر‬
‫ميَرهلمرُورمنرظَةر‬ ‫رىاكزراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرؿَلرَصاتخَرا‪٢‬كسَمنيرا‪٢‬كؤمٌنيرررورثـَ‬
‫رررررررارٕر رررررر رر ر رر رررررررر ر ررر رر رررررررر ررر رررر ررر‬ ‫وؿَََرف‬
‫يرمهنمرخماًفةررو‪٠‬كر‬
‫رررررررررر‬ ‫رررررز ٔبر ررر ررر‬ ‫ررر ٔبرر ر رررر رررررر‬
‫ىىصرؿَهيمراًييبررر ٕاررإلر‪٢‬كار‬ ‫ررررر ٔبرر ر ررررر رررر ررررر‬
‫ىىصراًييبرؿَهيمررًىرورمار‬ ‫نر‪٠‬كرٍىنرنش‪ٛ‬كر‪٢‬كار‬‫اٗكٍنررروٕار ررررر ر ررر ر‬
‫ر رر‬
‫خعحَحرمارجيسٍرمنرخماًفاثرِفرلكراٗكٍنروعمرملعسرررتـررثخَر‬
‫رررر‬ ‫ررررر ر رر ررررر ر رررر رر ررررر رر رر ررر رر ررر رررر ر‬ ‫ًعححرهلمراًييبرر‪ٛ‬كررر ٕاررإلررر رٔلهَرم‬
‫رررربرٔرموزرت‬ ‫ر ر ر رررررررر ررر‬
‫ررررُنيراررر َمر َؽرر‬
‫رالرْصر َـر ِصر ِرّيرر‪-‬رزِضر‪ٝ‬كرؾيَر‪-‬ركرَار رَل‪:‬ر(‬ ‫وَسررررْر‬ ‫وكاًةرزساًخَر‪،‬رفلسرزويرِفراًعحَحررر َؾر رْنررربرررِِبرر ُمر ر رَ‬
‫ررررررر رررررررررر رررر رر رررر ر رر‬
‫‪1‬‬
‫‪:‬را‪ٟ‬كرر‬
‫رريرررر ررُ‬ ‫رررًخررر رْى ِدر رِ‬ ‫ِشفرٌْرَارررؿرَرَىلر رَرورراررٍذ)ررر رر رْ‬
‫رررثرَرَف َـر رْتررربرررْظررَوارثرُيرَ رِاراب‬
‫(از‬ ‫ررررْ رَ‬ ‫را‪ٟ‬كر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ر‪،‬رررفرَ رُىٌرارا‬
‫ررررَ اررب‬ ‫ولررر ررِ‬‫رَزررُسر ررِ‬
‫ر‬
‫‪1‬رراًحزازيرر‪1:80‬ر‪،‬رمس‪١‬كرر‪1906‬ر‬
‫‪220‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررتر َ ُـرورار‬
‫ررررررررُاشر رْراز‬ ‫‪:‬ر"رَيررربرررهيرَاراًي‬
‫رَ‬‫رررر‬‫‪-‬‬ ‫ظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‬ ‫ر‬‫‪-‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬ك‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ول‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫رز‬
‫رر‬
‫رَ رُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ل‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ل‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫(‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫‪1‬‬
‫را‪ٟ‬كر)ررر‬ ‫را‪ٟ‬كر رربرررْنرَرُربرررررَ‬
‫ر‪،‬رإلررارررَهلررراَرررإلررر ررُ‬ ‫ربررْنرَرُربررر ررُ‬
‫‪5 4‬‬ ‫رَ رِ ‪3‬‬ ‫ر ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ًةرر ر)ر رر(ر ُُررَروررتر َُرٌْرَُك رَروررتر َرْ رَنيرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررهرَرُر رَرمسَر ٌؽرركرَرِصر رٌ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونررربرر رَمصر رَروررإلرركرَارئ ًحراررر رارهرَرررُر َمر َـرُكر‪،‬را‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪2‬ررؿرَرَىلررربررهرْ ُفر رِسر رُرُْكر‪،‬ر‬
‫رررفرَارىر رُرُْكررإلررثرَرْرسر ُؾر رَر‬
‫‪ 8‬ر ‪ 10 9‬ر‬ ‫رِ رُ ‪ 6‬ر‪7‬‬
‫ُررثرَ َـرراىلرر َخرسر ٍُرر ر)ر رر"ر رفِيارجتسرآكَير‪-‬روانر‪٠‬كرٍىنرملعوذار‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررو‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رامسرَر رَ‬
‫ررررَكرر ُ‬ ‫رُزر ُءر ررِوشرر ِزر َحراً رُْكر ر)ر رر(رثرَ َحر رَاز‬
‫مجـنيررر‪-‬ررا‪ٙ‬كيروكؽرمنراًعحاتةركسروحضَروتٌَُراًييبراًىصمير‬ ‫ررر ٔبر رر‬
‫وُوراًؼنرهبمرزِضر‪ٝ‬كرؾهنمر‬
‫رر رررر ر رر رررر رر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررررر ٔبرررررر رر ررر ررررررررررر رر ررر رر ررررررر رر ررر رر ررررر‬
‫هَرًُسرِفرابةراًـحاذترتيرِفرابةرالاؾخلاذرِفرظفاثر‪ٝ‬كرثـاَلر‪.‬‬ ‫مداِشتر‪،‬رمؽر‬ ‫ررر‬
‫رإلر‬ ‫ررربرٔ ررررر ررررررر‬
‫نراًييبر‪٠‬كرًحـرررر ٕار رر‬ ‫معونرت‬ ‫رًََراًضررر رررر رررر رررر‬
‫َخروكريٍرذمنرٍزر ر ر‬ ‫منراْكسًرراًساتقرًخضحرخََاردعربرٔرررررر‬
‫رماررُةرررارٕرررررر‬ ‫ر ررر ر رر رررر ررر رررر ر رر ررررر ر‬
‫اًعحَحررر ٔبر ررررر رر ر رر‬
‫نراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََر‬
‫ررررررر‬ ‫رررررروررر ر رر‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫ًُسرمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسراً‬ ‫ررر ٔلرر ررررررر‬
‫ًوَُةرفلطررروررر ررر‬ ‫رمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسرا‬
‫خيراًخوحِسرَكمالر‪،‬رجلكررررمضر رمتالثَروذكائلَر‪.‬‬
‫ررررررررررررر ر‬ ‫زسيرمنررر ٔبر ر ررررر ر رر رر رر ررررر‬
‫وس‪١‬كركسررر ٔبر ر ر ررر‬
‫ر ر ررر‬
‫مدحررِفررهصراًصذرؿَلرمنرثـعةرًلوهلروسمعر ٔبنرا‪٢‬كرشننيرَكهوارمؤمٌنيرابًصتُوتَِةرتـسمارثحنيرهلر‬
‫نفصضمراب ٔلذٌكر‪.‬ر ر‬
‫ارًؤمٌونرابًصتر ُوتررَِر رررر رر ررررر ر ررر ررر ررر رررررر ررر ررررررر ر‬
‫ةروَكنرِشوِمرِشكروسائطروَحَِمرر‪ٛ‬كرؿىلرمارًلسخررر‬ ‫‪:‬ر(رراًـصةرررَكهرورررر ررر ر ررررر‬ ‫كرَار َلررررر‬
‫ركائيرررررررررر ر‬
‫امراًلصءانرهلمروكامترتش‪ٛ‬كراْكجةرؿَهيمرفىونررر‬
‫ُتمرلكَةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرحصررراررًٕرزررررررر ررر ررررررررر ررر ر ررر ر ررررر رررر ر ر‬ ‫ِفراًصتر ُوتررَِر ررر ر رررررر ر ررر‬
‫ةرًىنر‪٠‬كرثفسسرفعرصرررر رررر ر رر‬ ‫ررررر‬

‫‪1‬رراًحزازيرر‪8;8:‬ر‪،‬رمس‪١‬كرر‪1906‬‬
‫جنرجحصررر‪-‬ر(حر;ر‪/‬رضر;‪)2:‬‬ ‫‪.‬رفذحراًحازيرررإلر رر ر‬ ‫رررهرْ ُفر رسُكررررر ررررررر‬‫ْ‬ ‫رر‬‫ُ‬ ‫ررررَإلرررُ ْ‬
‫رجترِرِررُرسوراررب‬ ‫‪2‬رر(ررِارْزترَ ُـرورا)ررب‬
‫رررر رْير‪:‬ررررُارْزفرُ ُلرور رَ‬
‫ارو‬
‫َرربررْ ََشرير‬
‫ررو‬‫ونررربررترَْرَفر رَ‬‫ىرإلررِسر َمرَرررُررًِ ََر رُى ر رَ‬
‫مراًصرررْؤًرَةررهرَ َفر رررَ‬
‫ىرِفررؿرَررَس ررررر‬ ‫ةرَكررْلررْرَمع رررِ‬
‫ارَكر رَنرراررًرْلرراَرئرِ رررَ‬
‫‪3‬رررًرَمررررَ‬
‫رنرراررًرْ ُحرَرُ ر ررررر ررررررر رر رر‬
‫ول‪.‬رفذحراًحازيرإلجنررر‬ ‫ررسر ْحر َحرارهرََرررُر ُمررَزنر ٌٍرر َؾر رْ‬ ‫رررًرْ َمر رَسرارفرَ ررررِ‬
‫ة؛رلرهرَرُررُ‬ ‫ررركرُرْصرةرا‬ ‫رررًرَُرْ رَرسرراررًرْ ُمررَصراذر‬
‫ررررَإلررًرُ ْحررِرصر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررًرُ ْحررِرصررًرررَ رِىٌرَرررُررًِ ُحر ْـر رِسرٍِركرَررْسررَرإلررٌر َرْرسر َمر رَ‬
‫ؽرو‬ ‫ررراررْنرررَرَكر رَنرررِممر رْنررٌر َرْرسر َمر رَ‬
‫ؽرو‬ ‫ار"؛رلر رنرراررًرْ َحررِـر رَ‬
‫َسرو‬ ‫َررركرَرِصًر ًحرررررررِ‬‫‪4‬ررررَسارذررر"ر‬
‫جحصر‪-‬ر(حر‪10‬ر‪/‬رضر‪ )67:‬ر‬
‫‪5‬رراًحزازيرر‪1:80‬ر‪،‬رمس‪١‬كرر‪1906‬‬
‫ُرركرُررْسرَزثرََرر‪ُ.‬ر‬
‫ررو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رر ُءر ررِوشرر ِزر َحراًُكر)را‬
‫رررهر َمرارررًرَ ْـررِِنررؿَ َمرَر رَ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر َمر ْـررَىنرركرَرْورِهلر(رر ُُررَروررترَُرٌْرَُكر رَرو‬
‫ررترَرْ رَنير رُرز‬ ‫‪6‬ررُشٍرؾيسراًرتمشير‪8896‬ر‪،‬ررركرَار َلررربررترُ رررر رَ‬
‫ورؿُىس‪:‬رو‬
‫ر‬
‫‪7‬ررر(ث)ر‪8896‬ر‪،‬رمس‪١‬كر‪1906‬‬
‫‪.‬رفذحراًحازيرإلجنرجحصررر‪-‬ر(حر;ر‪/‬رضر;‪)2:‬‬ ‫ررراًخررررار ِترـ رَنيررررر ررررررر رر رر رر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ةرو‬
‫راًعر َحرارترَ رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫اًسرَفررر ِمر رْنرررر ر‬ ‫رررر ِترَركرَار َلررؿرَارمررةررررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ص‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر رِّا‪ٙ‬كرن رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر رٗكرؿرَارء رَرو‬ ‫ؽراًعررْور رِ‬
‫ثراب‬ ‫رررفرْ رررر ر‬ ‫راًعررَرِربر رير‪:‬ررررِفِررَِررَنرَصاررُِ ََر رَ‬
‫ةرز‬ ‫‪8‬ررركرَار َلرررر ر‬
‫‪9‬ررراًحزازيرر‪1:80‬ر‪،‬رمس‪١‬كرر‪1906‬ر‬
‫‪10‬رراّكامؽراًعحَحرٌَسننروا‪٢‬كساهَسرٌَض َخرظَِةرجنرؾحسراّكحازر(رؿُيسرا‪٢‬كَياويراًياتَيسرحفؼَر‪ٝ‬كر)ر(ر‪)2666/2‬‬
‫‪221‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رنر‪٠‬كر‬ ‫رررر رٔلهرور ررررر رر رررررررر رر ررررررررر‬

‫اغرفِييرِشؾَةر‪،‬رمنرذاًفِارفِورررمررر ر‬
‫دخسغررر ٕار رررر‬ ‫رررر ٔبرمارا‬ ‫ررر َُر َشرررارِفراًـحا‬
‫ررررررررزراثر‪،‬ر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحرر‪،‬ر‬ ‫اًررررخلسر ررر ر رِ‬
‫ًنر‪ٝ‬ك"رهَفروسميررر َُر َشرررراراإلرميرَر رر‬
‫انر؟ر ر‬ ‫رررررور رر ررررر ررر رر‬ ‫ٍِتمرمنرذَقراًسامرروراثررروار ٔلر رزطرًَل‬
‫ًِئرسربرٔر رررر رر رر رررر‬ ‫رررور رر‬ ‫ٍىنرَكفررصرار"‬
‫ر ر رر‬
‫ر‬
‫ةرُورثوحِسراًصترُوتررَِر رة؟ررر ر‬
‫انرابًصترُوتررَِر ررر ررر ر رر ررررر‬
‫‪٢‬كاراررهصٍرزةراًـزت؟روُيراإلرميرَر ررررر‬
‫ورررررررر رررر ررررر رر رررر ررر‬
‫ر‬
‫رررر رِىذرَراةرفِ‬
‫رررررَلار رَلر‬ ‫ارإلرًـِنردعربرٔراًررررِـ ررر ر ررر ر رر رررر‬
‫‪١‬كراْكقرا‪ٙ‬كيرخاءرِفراً‬ ‫رنرنياروػفٌارماررهصٍرؿَامؤانرثوػَفاردرعربرٔر َُر رَشرر رررر رر ر‬
‫ٕار ررررررر رررررررررر رررررررررر ر ررررر‬
‫ررر ر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحرر!ر‬ ‫ررثلسر ررر ر رِ‬
‫رر‪.‬رإلرؿىلررر ٔبر رر رر ررر ررر ررر رر‬
‫ساشرَتلِقرر‪ٛ‬كرمنر‬ ‫خحلَر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََرُررر ررر‬ ‫رررررررور رِحرِسررر ٔكر ررر ر ر ررر رررر رررررر‬
‫رهنارحصثرؿىلرمـىنرمارٌسررر رررر رررُ‬ ‫ورررًفؼةراًخ‬
‫رررَكهرورارررحيجونر‬ ‫ثـحسٍرؾحاذترا‪٢‬كرشننيرررو ٔبرهنمر‬
‫رميانرا‪٢‬كرشننيرررورررر ررررررررررر رر‬ ‫اًـصةر‪،‬رفىونراًـصةررر ٔبررررر رر ررر‬
‫مةرثؤمنراب‪ٞ‬كرررارٕرر رررر رر‬ ‫ررر ر ررررر ر ر ررررر ر‬
‫ررر َُر رَشرر رررر ر‬
‫ارإلرًيىصٍر‬
‫ررر‬ ‫ٍىصمونراْكجَجرثلصابر‪ٞ‬كرؿىلرمارسمعوٍرمٍكررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬
‫اُميرؿَََراًسالمر‬ ‫ًعوفونرررور ر رر ر ررر ر رر رررر ررر ررر رررررر ر رررر‬ ‫ور رر ر‬
‫ٌسـونرررور ر رر ر‬
‫رررر ر‬
‫ررراكرجصر‪..‬‬‫ٕاررإلرم‬
‫رمياهنمرابًصترُوتررَِر ررر‬
‫ةرتيررر‬ ‫احضةروِصحيةرِفرررارٕرر رررررر‬
‫اؾيرذإلٌكرررور رررر ر ررر‬
‫جنرْكيرآكرزررر ررر ر‬
‫رررار رر ر ررر‬ ‫رر رررررر رررررر ر ررر رررر رر ر‬
‫وكعةراتخساءراًرشكرفهيمرمنرمعصور‬
‫رررررارم‪ٜ‬ك" ر‬
‫ٍاكرُور‪ٛ‬كرمتَىَروم‬ ‫ثوحِسضمرتَرحِرررركرَارًرَورا"ر‬
‫ررر ٕاررإلرررِشر ررر رر رررر‬ ‫ور ر رر ر ررررر رر‬
‫رررررررور رِحرِسررر‬
‫حسةرؿا‪٠‬كرمنرررؿرَُرَ َمراءراًخ‬ ‫رررِرَ رَرشررررررر ررر‬
‫ار‪٠‬كرًلهلرفاميررررٔب ر ر ررررررر‬ ‫ارِفراًصترُوتررَِرةرف‬ ‫ررربرٔ ررررر‬
‫هنمروحسروررر ررررر‬ ‫ر رًىنررررٔب ررر ر ر رر ررررر ر‬
‫نرًوظفرلكراًـصةرت‬
‫ارِفراًصترُوتررَِرةررر‬
‫وروحسروررر ررررر‬ ‫ررربرٓمٌررورررررر‬
‫ارابًصترُوتررَِرةررررٔب رررر‬ ‫رظالقررررٔبهنمر‬
‫رررررر ٕار ر ر‬
‫منارًعفوهنمرتش‪ٛ‬كرِفراًلسزرا‪ٙ‬كيرًعسقرمـَر‬
‫وٕاررررر رر ررررر ر رر ررررر رررر ر ررر ر ر‬
‫خهلركِيررر ٔبرنررر‬ ‫رررر َُر رَرشرررررر رررر ررر ر‬
‫اراًلسزرُورا‪ٙ‬كيررر ٔلر ر رررر‬ ‫فـال‪،‬رو‬ ‫عفاثررروار ٔلرررر‬ ‫رررر ررر‬
‫رًِنيرمامتزَنيرمذاكفئنيرِفراً‬
‫رزحاثرررارٕرر ررر ررر رررر ررر رر‬ ‫ور‪ٛ‬كرِفرررارٕررر‬
‫رر رر‬
‫ردوترِفررر‬ ‫رررردرسغرا‬
‫رررر ٕإلر ر ررر‬ ‫َخاميررر َُر َشررررر ر رررر‬
‫ارا‪٢‬كوضؽروإلرً‬ ‫ةرمبارِفرر‪ٛ‬كراًـصةرررفَرررررر‬
‫ارؿىلرثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررررر ررر ررررر ر‬
‫رررررررورررر ررر ر رر ررررر‬ ‫اًـلالءراثفل‬‫رررر‬
‫رررر‪1‬راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫اكؽرو‪ٝ‬كروحسٍراًيعرير)ر‬
‫ررررصرررررر رررر رررررر ر‬ ‫ًسرآكصقرؿىلراً‬ ‫ررر ٔبرورررارٕررىاكزٍرف‬
‫رررررزير ررر ر ر ررر‬ ‫رزحاثرشءر‬ ‫ارٕررر رر‬

‫رررلرًرُوررَُِرةررر‬
‫انر‪:‬ر(رُيرِشكراًـصةرَكنرِفراًصترُوتررَِرةررر ٔبر ررمرِفرا‬
‫رررررور ررررررر رر ر ررررر ر رر ر رر ررررر‬ ‫رِفراًصذرؿَلرموضوغرِفرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًررتـي‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رررر رررر ررر ر ر ررر رررررر‬ ‫ا‪٢‬كرشِفراًوُررصراينررر َحر ِفر رَؼرَرُر رُ‬ ‫ررر ٔلر رررررر ر‬
‫دراًفاضيررر ُمر ّحرمرسررر ٔبررمنيررررر ر رررر‬ ‫‪1‬ر رر ررر‬
‫رهصرر‪ٛ‬كرا‬
‫رررررر رِىذرَاتَر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫ًحارمنرالكمَركريٍر‪.‬روكسرزذذانرتشاثراًصذرىفرا‪٢‬كَخليركريررر ٔبرررر ررر ر رررررر‬
‫رًفاعرٌسريتر‪٢‬كياسر حةراً‬ ‫رررصرررررر رر ررررر ررررررر رررررررر رر رررر ررر ررررررر ررر‬ ‫؟!ر)رر‪.‬روكالرك‬
‫ررررررررررر‬
‫‪222‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫وكسروزذرِفرِشخراًض َخرذاٗكرا‪٢‬كعَحر‪1‬ر روفلَر‪ٝ‬كرًىضفراًض هباثرؾيواانرهعَر‪:‬ر‪-‬ر(رارٕرر ررررررر‬

‫رميانرنفازر‬
‫ِتصرتنيرؿَامءرؾرصٍرمنرررارركٕرصررررر ر ررررر ر‬
‫ازرمرشيكراًـصةررر‬ ‫كصٌشرتخوحِسراًصتوتَةر)ر‪2‬ررر ررر ررررررر ررر‬
‫مثركصزرمارُورمضر ر ررر رررررررر رررر‬
‫رميانررر‬
‫ررررارٕرر‬
‫ررررررورانر"ر‬ ‫ررررر ٕار رر‬
‫رإلرِفراًـي‬ ‫ًىنرًُسرُيارمثةرثـلةرررارٌَِمر‬
‫ررررور ر رررر رررررررررررر‬ ‫تَةرمنركريرررثلرررر ررر ررر رررر ررر ررر‬
‫َِسرمبسائيرذونرمسائير‪.‬ر‬ ‫ابًررصترورررررر ررر‬
‫ِشظةرا‪٤‬كاررُضراثررر ٔبر ررر‬
‫مرمنررر‬ ‫ررر ٔبر ررررر‬
‫ررررصرًفر‬ ‫انرمنرثرصفرتـغرررظَرررررر‬
‫حخَرِفرثف‬ ‫رررررررور ررر ررر ر رررر‬ ‫ذزيررر ٔبر رُشاراًـي‬
‫ٌشر"ر!روإلررر ٔبر رر‬
‫ررررررصر ررررررر‬
‫نفازرك‬
‫ررررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫ارمؤمٌنيرابً‬ ‫ررربرٔهنمر‬
‫رررَكهرورررر ررر‬ ‫يخَِرؿَلررر ٔبرررر رر ر رررررر ر‬
‫هَرإلرجيوسراًلولرت‬ ‫رررًخرررررررر‬ ‫كولراًضررر ررررررر ررررر رر ررر ر‬
‫َخرراثَر؟!روؿَلرلكروحةرا‬ ‫ر ر رررر‬
‫معَلار!رفِشارنشةرؿَلر‪ٝ‬كروزسوهلر‪ .‬ر‬
‫ارًؤمٌونرابًصتر ُوتررَِر رررر رر ررررر ر ررر ررر ررر رررررر ررر ررررررر ر رر‬
‫ةروَكنرِشوِمرِشكروسائطروَحَِمرر‪ٛ‬كرؿىلرمارًلسخرِفررر‬ ‫فلو‪ٛ‬كر‪:‬ر(راًـصةرررَكهرورررر ررر ر ررررر‬
‫رر ر ررررررررر ر‬
‫امراًلصءانرهلمروكامترتش‪ٛ‬كراْكجةرؿَهيمرفىونررر‬
‫ُتمرلكَةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرحصررراررًٕرزررررررر ررر ررررررررر ررر ر ررر ر ررررر رررر ر ر‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِر ررر ر رررررر ر ررر‬
‫ةرًىنر‪٠‬كرثفسسرفعرصرررر رررر ر رر‬
‫دخسغررر ٕار ررررر ر رر‬
‫رنر‪٠‬كرٍىنرَكفررصراررر‬ ‫رررررررفررِورررمررر ر‬ ‫رررر رٔلهرور ررررر رر رررررر رر‬
‫اغرفِييرِشؾَةرمنرذاًفِار‬ ‫رررررررزراثررر ٔبرمارا‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحرر َُر رَشررارِفراًـحا‬ ‫اًررررخلسر ررر ر رِ‬
‫‪٢‬كاراررهصٍرزةررر‬
‫ررررررررررر رررر‬ ‫انر؟ررو‬ ‫هَفروسميررر َُر رَرشرررراراإلرميرَر رر‬
‫ًنر‪ٝ‬كر"رررر ررر رر‬ ‫ٍِتمرمنرذَقراًسامرروراثررروار رٔل رزطرًَل‬
‫رررررور رر‬ ‫ًِئرسربرٔر رررر رر رر رررر‬ ‫"ور رر‬
‫ر‬
‫ةرُورثوحِسراًصترُوتررَِر رة؟ررر)‬
‫ررررر ر‬ ‫انرابًصترُوتررَِر ررر ررر ر رر ررررر‬
‫اًـزت؟رروُيراإلرميرَر ررررر‬
‫ررر رر ررررر ررر‬
‫ر‬
‫رررر ٕار ررررر‬
‫ررراًصترُوتررَِرةررر‬ ‫مؤمٌارابًصترُوتررَِرةر!ر‬ ‫يرمنررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِرةررر ر رررررررر‬ ‫نرثعفرمنراؿرتفرررمبرَ رَسرارئرِ ررر‬
‫كولر‪:‬رإلرًعحررر ٔبر ررر ر ررر رررر ر‬ ‫ٔبرر ر رررر ررر ر‬
‫رررر ر‬
‫جلكرحرزررررئَاُتار‪.‬‬ ‫َمر رَسرارئرِ رررر ررر رر ررر ررر رر رررر‬
‫يرنثريترإلتسرًالميانرهباراإلرميرَرانر ر رر‬
‫ر‬
‫اكـونررر‬
‫رررورررر ر‬‫رررر رٔلهنمر‬ ‫رررابررر رر رر ر‬
‫ٌَسانرمجٍكر!ر‬ ‫رررررتفرورررارهبار‬ ‫مرمؤمٌنيرابًصترُوتررَِرةر!ر‬
‫رررروٕارنراؿ‬ ‫سالر ررر ررر ررررر‬ ‫وؿَََرف‪١‬كرٍىنراًـصةركديراإلر ررَ‬
‫ررررررر ررر ر ررررر ر رررر ررر‬
‫ر‬
‫ررربرٓ ردصر!‬
‫ررر ر‬ ‫انرشءر‬ ‫ررروراإلرميرَر رر‬‫افرشءر‬ ‫ُار‪.‬رفاإلؿرررتر رر‬
‫رررريرررررررر‬ ‫يراًصترُوتررَِر رررر رررر ر ررر‬
‫ةرراُتارفضالرؾنرك‬ ‫ر‬‫اكضِارمنررر َمر رَسرارئرِ رررر‬
‫ِفر هروررر ررررر‬
‫ر‬

‫‪1‬رذاٗكرجنرؾحسر‪ٝ‬كرجنرمحمسرا‪٢‬كعَحرحفؼَر‪ٝ‬كر‪.‬‬
‫‪2‬ررِشخروضفراًض هباثرٌَض َخرذاٗكرا‪٢‬كعَحر(‪)6/1‬روسزةراًضامٍكر‪.‬‬
‫‪223‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫انر‬ ‫رررر ٔبررررر‬

‫ماراإلرميرَر رر‬ ‫هَرمٌلاذركَحَر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كر‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبر رر ررر رررر ر رررر‬
‫نرلكرمنراؿرتفرتَسراررررررررررررررر ر‬ ‫افرٍىونرررابررر رر ررر رررر‬
‫ٌَسانروإلرًَزمر‬ ‫ٔلرنرا‬
‫رررإلررؿٕررتر ررر ر ر‬
‫ر‬
‫انرىفراًصترُوتررَِر ررررررررر‬
‫ةر!رو‪٠‬كرًليررر‬ ‫ازخر!روؿَََرفالرًعحررر ٔبر ررر رررررر‬
‫نرثعفِمرابإلرميرَر رر ررررر‬ ‫رهلِاذرابّكروررر ررررررررررر ررر ر‬ ‫ٌَسانررروارإلرٕرررررر ر‬‫فِىونرابًلَةرررواررر رر‬
‫رر ر ر رررررر‬
‫ر‬
‫ررر ر‬‫حسررمنراًعر َحرارتر َةر!‬ ‫اًسررَالر ررر‬
‫مروإلررر ٔبر ر رررر رررر ر‬ ‫ُرررر ر‬
‫ررو‬ ‫رررررؿرََرََررَِررر ر‬
‫راًعررَالرتر رَ‬ ‫َُر رَشارررزررررر ر رررر ررر‬
‫تيارخيروؿالروإلررهخَِر‬
‫رررررر ر‬ ‫ارمؤمٌنيرابًصترُوتررَِر ررر‬
‫ةرمعَلار‪،‬‬ ‫رررررررَكهرورررر ررر ررررر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر ررر‬
‫نرؾصةراّكاََُةر‬ ‫هـمر‪.‬ر‪٠‬كرًليررر ٔبر ر ررر‬
‫حسرمهنمر‬ ‫ٔبريرررررررررررر‬
‫ًِئرسربرٔ ررر‬
‫ٍِتمر‬ ‫رررررور رر‬
‫كولر‪ٝ‬كرثـاىلر‪:‬ر(‬
‫ةرنامررهصثررر‪-‬رحفؼمر‪ٝ‬كر‪-‬رر ر رر ررررر‬ ‫افِمرتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِر ررررررر ر‬ ‫رررررتررررررررر‬
‫تيرحىروراراؿ‬
‫ر رر ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررورررًُسررر َُر رَشررارالاؿرررترافرررارٕرر‬
‫رمياانر!!!‬ ‫ًنر‪ٝ‬ك"ر)ر‬ ‫منرذَقراًسامواثروار رٔل رزطرًَل‬
‫رررررور رر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر َُر رَرشررر ر‬
‫اردعربرٔررىفراًفِمرَير‬
‫رررررررررر ٔبريخر‪.‬‬ ‫رمياانرتَر؟!ر‬
‫افِمرثىشءرٍىونرررارٕررررررر‬
‫رررررتررررررر رررر ر ر‬ ‫ذزيرمنررر ٔبررٍنرررفرَِرِر رَ‬
‫رمترر‪-‬ر ٔبرهتررر‪-‬رر ٔبرنراؿ‬ ‫روإلررر ٔبر رر ررر‬
‫ةر‪،‬رفَامرار‪٠‬كرثـرتفر‬ ‫افِمرتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِر رررررررررررررر ر رر‬ ‫ررررررتررررررررر‬
‫تَةر‪ٝ‬كر‪٣‬كصذراؿ‬ ‫رنرنيترحصيررررٔب رررر ررر ر‬
‫هنمرمؤمٌونر جرصتروررررر رر ر‬ ‫مثررر ٕار رررر ررر ر‬
‫ررررًرررحَمررر‬
‫رررررًرررحَمر‪،‬ر‬
‫رررررررررررًرررحَمرررارٌَِمر‬
‫ثصرا‪ٙ‬كىررهلَخَر‪:‬ر("ر‬ ‫ررر ٔلرر ررر ر‬ ‫هَرنامررهصثررر ٔبر رر‬
‫هترىفرا‬ ‫ررر ٔلر رررر‬
‫هنمرًسؾرروررررررررر ر‬ ‫رررر ٔبررًضار‬
‫مرابًورُرَخَر‬
‫رمياهنر رررر‬
‫ٕابر رر‬
‫رررر ر‬ ‫رررر ٕاررإلرررِشر ررر رر رررر رررررررر ررررر‬
‫ٍاكرُور‪ٛ‬كرمتَىَرومارم‪ٜ‬ك"ر)ر؟!!!‬ ‫ًمر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬‫إلرررِشر رر‬
‫رررر ر‬ ‫رررررررر ٔبررًررُسروررررارًسؾررورررر رررر ررر‬
‫هَر؟!رتىلرًسؾررورهَر!‬ ‫منرذاللررررهل‪ٜ‬كررررٔبر ررر ر‬
‫هترا‪ٙ‬كيررهلَخَر‪،‬ر‬ ‫ر رر ر ر‬
‫ررر ر‬
‫حُذَر؟!رتىلرًعوفونر!‬ ‫ٔبررًررُسرورررر ر رر ر‬
‫ارًعوفونرررترررررر رررر ررر ر رر ر‬
‫ررر رلًرُوررَُِر ررةر؟!رر ر‬
‫رررررًصترُوتررَِرةررررٔبمراب‬ ‫رُيررر َُر رَرشراراؿ‬
‫رررررترافراب‬
‫ررر ر‬
‫ررنر‪،‬‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر!ر‬
‫رررر ٕار ر‬ ‫اؿرررترافراب‬
‫افِمرهبار؟!ر(ركِاسار‬
‫ررر‬ ‫رررررترررررر ررر رررررررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رررر ر‬
‫ةرفلسخراؿ‬ ‫رررَكهرورررر رر ررررر‬
‫ارمرشننيرتَرىفرا‬ ‫ررربرٔرًورُرَخَر‬
‫ررررور رًىهنمر‬ ‫‪٢‬كارار‪٠‬كرثليررر ٔبر رررر ررر ر‬
‫هنمرمؤمٌونرت‬ ‫ررررررررر‬
‫ؿىلركو‪ٛ‬كراًساتقر(وَكنرِشوِمرِشكروسائطروَحَِمرر‪ٛ‬كرؿىلرمارًلسخرِفراًصترُوتررَِرةر)‬
‫ررر ر‬ ‫ر ررر ر رررر ررر ررررر رر ررررر ر ررر ررر ررر رررررر ررر ررررررر ر رر ررررر‬
‫(ر‪..........‬راحصكراّكواةر‪ٛ‬كر‪..........‬ر) ر‬
‫‪224‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ارمؤمٌنيررر‬ ‫فنيرتحـغررر َمر رَسرارئرِيرررزتروررررر ررررر رررررر‬

‫تَةر‪ٝ‬كرثـاىلرو‪٠‬كرٍىروهرورررر ررر‬ ‫رررررتر ررررر‬ ‫رررَكهرورارمـ‬ ‫رررررررررر ٔبرهنمر‬
‫وذالظةراًلولرُياررر‪،‬ر‬
‫رر ر رررررر ر‬
‫رررر ر‬‫ابًصتر ُوتررَِرةرر‪.‬‬
‫ررر‬
‫رإلرؿَلرمنررر‬ ‫اؾخلاذرابّكيانرومعيرابّكرورررازخررروار ٔلرزرر ررررر ررر رر ررر‬
‫َكنر!روإلرًعَقراإلرميرَرانررر ٕار ررر ررر‬ ‫ٌَسانررروررررررررر ررر ررر ر ررر‬ ‫انركولرررابررر رر‬
‫ررفاإلرميرَر ررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررر ِمرهنرَرررررر ر ررر رر رررررررررررر ر رررر ررررر‬
‫ارو‪٠‬كرٌرشكراب‪ٞ‬كرصُئار‪،‬ررو‪٠‬كرٍىنراًىفازرىفررر‬ ‫اس خّكيراًثالزةرمـار‪،‬ررر ٔبر ررر رررر رررررر‬
‫ورمنرفـيرماراسرررخعاؿَر‬
‫ٕررررر ر‬ ‫ٌَسانرفلطر!روإلرًـسررر َُر رَ‬
‫رشراررراررمياانر‪.‬‬ ‫رررررترفنيرررابررر رر رررر ررررر رررر‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر‬
‫تسار!!رتيرررَكهرورارمـ‬ ‫رمسربرٔ ررررر‬
‫ٌكراًصتر ُوتررَِر ررر ر‬
‫ةرُىشار‬
‫رررر ر‬
‫‪٢‬كاراررهصٍرزةراًـزت؟رر)‬
‫ررررررررررر رررر ررررر رر‬ ‫انر؟ررو‬ ‫ماركو‪ٛ‬كر‪:‬ر(رهَفروسميررر َُر رَشررراراإلرميرَر رر‬
‫ورٔبرررر ر رررررررر ررر رر‬
‫ر‬
‫ررررروٕاركرصرررازضمررر‬
‫رررررترافِمر‬ ‫ف‪١‬كرًلير‪ٝ‬كررر ٔبر رررر ررر ر رررررر رر رررررر رررر‬
‫هنمرمؤمٌونرو‪٠‬كرًشهصٍر‪،‬رتيررهصراؿ‬ ‫ررررر رررر رر‬ ‫رميانر‪،‬‬ ‫رررررر ٔبرهَراؿ‬
‫ررررررترافرررورررًُسررر ٕابر رر‬ ‫فلَيار‬
‫ًفَركريررر‬
‫ررررصرررررر‬ ‫ررررر ٔبر ررر رر‬
‫سَفتر‪ٛ‬كرثـ‬ ‫رررروراإلرميرَرانرنامر‬ ‫نر‪ٝ‬كررركرَار رَلر ٔبر رررر ررر ر رر‬
‫هنمرمؤمٌونر؟ر‪.‬ر‬ ‫ررربرٔ رر‬ ‫ورررًُسررر َُر رَشاررر ٕابر رر ررررر‬
‫رميانر‪،‬رمفنررر ٔبررٍنررر ٔبرررثُترت‬
‫ر‬
‫ذافرؿََمر‪ .‬ر‬
‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسر‪،‬رمفنررر‬ ‫انرُوراًخ‬
‫‪.‬راإلرميرَر ررر‬
‫ررررررر‬
‫ررررهـمر‬ ‫ةرُورثوحِسراًصتر ُوتررَِر ر ررررر‬
‫ة؟رر)رجفروراتَ‬ ‫ر‬‫انرابًصترُوتررَِر ررر ررر ر رر رررر‬
‫ر‬‫ا‪ٛ‬كر‪:‬ر(وُيراإلرميرَر رررر‬
‫مارسرؤر ررررررر ررر‬ ‫و ٔبرررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫تُذَرَكنرِكنررربرٓرمنر جرصترورررررررررر رر رر ررر ررر ررررر‬
‫تُذَر‪،‬رفلفرحِرراٗكًَيرثفَحر‪.‬‬ ‫وحسر‪ٝ‬كر جرصترورررررر ر رر ر‬
‫رر رر‬
‫ارإلرًـِنردعربرٔراًررررِـ ررر ر ررر ر رر رررر رر‬
‫‪١‬كراْكقرا‪ٙ‬كيرخاءرِفر‬ ‫ررررِرَ رَرشررر رررر رر ر‬
‫رنرنياروػفٌارماررهصٍرؿَامؤانرثوػَفاردعربرٔر‪،‬رف‬
‫ررررر ٕار ررررررر رررررررررر رررررررررر ر ررررر ر‬ ‫وكو‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬‫رر ر‬
‫ٍرؿَامؤانرثوػَفاردعربرٔرفررِرَ رَشرررر‬
‫ارًـىنررر‬ ‫ررررررررررصرررررررررر ر ررررر ر‬
‫رنرنياروػفٌارمارره‬ ‫رررررٔبر ر ررررر‬
‫كولر‪:‬رتيررر ٕار ررررررر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحرر)رر‬ ‫رثلسر ررر ر رِ‬ ‫اًرر رِىذرَراةرفِ‬
‫رررررَلار رَلررر‬
‫رررر ر‬
‫هوػفرالكمَرثوػَفارَصَحار‪.‬‬
‫رىلراْكقرررور ر ر رر ررررر ر ررررر رر‬ ‫ررربرٔنررررهـوذر‬
‫ررر ٕار ررر ر‬ ‫رٔبرررررر رر ر‬
‫هيارمَزمونرت‬
‫ميردعربرٔر!!‬
‫ررر ر‬ ‫ررررررخلسر رر ر‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحررررؿىلررر َُر رَشاراً‬ ‫رظالقرًفغرثلسر ررر ر رِ‬
‫ررربرٔنررر ٕار ر ر رررر رررر‬
‫وكريرَصَحرمارثلوهلرت‬
‫رر رر رر ررررررر ر‬
‫رررر ٔبروررر‬
‫رررر ٔبرركسامر‬ ‫ررررررور رِحرِسرز‬
‫رررالزةر‬ ‫ررررربرٔنراًخ‬
‫ةر!رف‪١‬كرًليرررزرتيارت‬ ‫ٌَىذاةرررورر ر‬
‫اًسرير ررررر رررر‬ ‫رررصررراءضمرررر ررر‬ ‫ررررؿرَُرَ َمررررر ررر‬
‫اءرمنراسر خل‬ ‫ٔلرررررررر ررر ر‬
‫هَرابًفـيراحِتاذر‬
‫ةرر‪ٛ‬كر!رتيررررهليررر‬
‫حسراًعر َحرارتر َ ررر ررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ررررررررر‬
‫رر‪ٛ‬كر!رو‪٠‬كرًليررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫حٌُارظر رَلرر رُ‬ ‫رررازينيررر ٔبروررر ٔبرزرررررررررررر‬
‫تـَر!رو‪٠‬كرًلير هرررررر رَ‬
‫رررر ر‬ ‫رميانرر!‬ ‫ررررروراإلرميرَرانرررارٕرر‬ ‫ررررررور رِحر ررر ر رر‬
‫ِسرثوحِسرر!ر‬ ‫رررربرٔنراًخ‬
‫رؾهنمرت‬
‫ر‬
‫‪225‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫ررربرٔنراًخ‬ ‫اًسريرةرررو ٔبركرور رررر ر‬
‫الراًعر َحرارتر َةرت‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬
‫نرَكجصثرىفرث‪ٜ‬كراًيلعةرفَِزممراٗكًَيراًرصحيرمنراً‬
‫وٕار رر رر ر رر ررر رررررر رررررر رر ررر ررر رررر ر ررر‬
‫اًعر َفرراثر!‬
‫ررر ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬‫ثوحِسرا‬‫رررلرًرُوررَُِرةرررور ر رر‬ ‫رررر ٔبرر رررر ررر ر رر ررررر‬
‫كسامرضمرثوحِسراًصترُوتررَِرةرررور ر رر‬
‫ثوحِسرا‬ ‫رىلرزالزةر‬ ‫ًررريلسمر‬
‫ررر ٕار ررر‬
‫ررررربرٔنررر َُر رَ‬
‫رشراررر‬ ‫رررورًيارت‬‫ـترر ٕاررىلرك‬‫ررر َحر ر رَ‬
‫رررر‪-‬رررفلسرز‬
‫رًـسمروحوذٍر‬
‫رضر ٍُرررر رررر ر‬ ‫رثَانرابٗكًَيررر‪-‬ر ررر ررررر رررُ‬
‫وابًعحؽرًنرَتر رِ رَ‬ ‫رررإلرٕررر ررر ررر‬
‫نرجعزثررررؾنرا‬
‫وٕار رر ر ر رَ‬
‫خمر‪٢‬كنردعربرٔثَر‪.‬‬
‫رررر ر‬ ‫احؽرؾنررر رختعرئرر ررر رر ر‬ ‫ررررتر رررر‬ ‫ر‪،‬روحيسنرتمررر ٔبرنرث‬ ‫ميراظعررَالر رِ رٌ‬
‫يحررررر ر ر ررر‬ ‫اًررررخلسر ررر ر رِ‬
‫رر‪.‬رإلرؿىلررر ٔبر رر رر ررر رر‬
‫ساشرَتلِقر‬ ‫خحلَر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََرُررر ررر‬ ‫رررررررور رِحرِسررر ٔكر ررر ر ر ررر رررر رررررر‬
‫رهنارحصثرؿىلرمـىنرمارٌسررر رررر رررُ‬ ‫رررررورررًفؼةراًخ‬
‫وكو‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬
‫رر ر‬
‫رررررر ُـرَرَ َمررررر ررررر ر‬
‫اءرؾنراًـصةررر‬ ‫ةراًىترًشهصُاراً‬ ‫رررررررور رِحر رر ررررر‬
‫ِسرىفراًصترُوتررَِر رررر ررر رر‬ ‫نرًفؼةراًخ‬ ‫ررربرٔ رررر‬
‫رنرنيترثـرتفرت‬
‫ررررر ٕار رررر رررر ر‬
‫ر‪ٛ‬كرمنراًـصةر)رف‬
‫ر ررر ررررر ر‬
‫ةر‪.‬رإلرؿىلررررٔب رر رر ررر‬
‫ساشرَتلِقررر‬ ‫رررمنررراًخررررور رِحر رر ررررر‬
‫ِسرىفراًصترُوتررَِر رررر ررر‬ ‫خحلَر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََرُررر‬ ‫ٔكر ررر ر ر ررر رررر رررررر‬
‫رهنارحصثرؿىلرمـىنرمارٌسررر رررر رررُ‬
‫كصوارتَرمنررر َمر رَسرارئرِ ررررر رر ر‬
‫يركٍََكرُوررر‬ ‫ررررر ٔبرر رررررررر‬ ‫ًسةررر ٕار ررررر ر ررررررر ررر ررر رررررر‬
‫رىلراًـصةرمار‪٠‬كرحيللوٍر؟!رروُيرمار‬ ‫ر‪ٛ‬كرمنراًـصةر!رفَامررث‬
‫ررررررررررر ر‬ ‫ر ررر ررررر ر‬
‫ررررر َُر رَرشرررر رررر ررررر رر‬
‫ارُورتُتراًلعَسر‪.‬‬ ‫خحلَر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر‬
‫ر؟!رالكر‪.‬رو‬ ‫رررر‬
‫مارٌسررر رررر‬
‫تُذَر؟ررر ٔبر ررر ررر ر ررررر‬
‫ورمؤمٌونرابًصترُوتررَِرةررر‬ ‫‪ٝ‬كرىفرررزترورررررر‬ ‫ةر‪،‬رفَامرارثشهصررر ٔبر رررر رر رر‬
‫هنمرموحسونرر رر‬ ‫‪٠‬كرحيلقراًـصةرثوحِسراًصترُوتررَِر ررررررررررر رر‬
‫ر رر رر ررررر ر ررر ر رر ررررر‬
‫رحمغر؟ر !رتَلر‪ .‬ر‬ ‫رّ؟!ر ٔبرررًُسررر َُر رَشرر ر‬
‫اردعربرٔر ر رر‬
‫رررَكهروررر ر ر ر رر‬
‫ارحيجونر‬ ‫ثـحسٍرؾحاذترا‪٢‬كرشننيرررو ٔبرهنمر‬
‫رميانرا‪٢‬كرشننيرررورررر ررررررررررر رر‬ ‫وكو‪ٛ‬كر‪:‬ر(فىونراًـصةررر ٔبررررر رر ررر‬
‫مةرثؤمنراب‪ٞ‬كرررارٕرر رررر رر‬ ‫رر ر رررررر ر ر ررررر ر‬
‫ررر َُر رَرشرررارإلرًي‬
‫ررررىصٍر‬ ‫ٍىصمونراْكجَجرثلصابر‪ٞ‬كرؿىلرمارسمعوٍرمٍكررراررجٕرصررر ررررررررر ر‬
‫اُميرؿَََراًسالمر‬ ‫ًعوفونرررور ر رر ر ررر ر رر رررر ررر ررر رررررر ر رررر‬ ‫ور رر ر‬
‫ٌسـونرررور ر رر ر‬
‫رررر ر‬ ‫ٕاررإلرم‬
‫ررراكرجصر‪..‬‬
‫رمياهنمرابًصترُوتررَِر ررر‬
‫ةرتيررر‬ ‫احضةروِصحيةرِفرررارٕرر رررررر‬
‫اؾيرذإلٌكرررور رررر ر ررر‬
‫جنرْكيرآكرزررر ررر ر‬
‫رررار رر ر ررر‬ ‫رر رررررر رررررر ر ررر رررر رر ر‬
‫وكعةراتخساءراًرشكرفهيمرمنرمعصور‬
‫رررررررر ر‬
‫ٍاكرُور‪ٛ‬كرمتَىَرومارم‪ٜ‬ك"ر)ررر‪.‬‬ ‫ثوحِسضمرتَرحِرررركرَارًرَورا"ر‬
‫ررر ٕاررإلرررِشر ررر رر رررر رررررررر‬ ‫ور ر رر ر ررررر رر‬
‫هترثؤمنرررارٕرر رر‬
‫رميانر‬ ‫ررر ٔبرر رحزمعررر ٔبر ررررر ر‬
‫نراًـصةرررَكر ررر رر‬ ‫رميانرمسَمنيررروٕار رر ررر رر رر‬
‫ميانرمرشننير؟!ر‬ ‫ححانر‪ٝ‬كر‪،‬روُيرُياكرررارٕرر ررر ررر‬
‫فِارسررر رر رر رررررر ررررر‬
‫رررر‬
‫رميانرثلعسرَيررررٔب رر‬
‫يخر؟!رر ر‬ ‫ررررٔبيرررارٕرر رررر ر رر‬ ‫مرشننيررروثرررر رررررررررر رر رر رر رر ررر ر ررر ررر ررررر ررر رر‬
‫خـحسرؾحاذترا‪٢‬كرشننيرمثرَتخجرتش‪ٛ‬كرؿَلرهوهنمرمؤمٌنير؟!ر‬ ‫ر رر‬

‫‪226‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫احسر‪،‬رمنرفـهلرفِورمؤمنرومنرذاًفرفَِرفَُسرمبؤمنررر‬ ‫اذٍر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررمنرؾحاذٍر‬

‫ررررررررور ر ررررر رررر رررر ررر رر رررر رر ررر ررررررررر ررر رر‬ ‫انرا‪ٙ‬كيررر ٔبرزررررر‬
‫راإلرميرَر ررر ر‬
‫ر‬
‫ومسَرمارجضاءر‪ .‬ر‬
‫رررروراسرررر ر ررر ررر ررر ررر‬
‫خفسثرر‪ٛ‬كرمنركعةر‬ ‫ارابًصترُوتررَِرةر!ر‬
‫ررررررورررررر‬ ‫ررربرٔ ررررر ر‬
‫نراًـصةرءامٌ‬ ‫ررر ٔبر ر ر رررررر رر رر ررر ر‬
‫دصير!رمٌمرحِررسمعترت‬ ‫وُشٍرثياكضةر‬
‫رر ررررررر‬
‫‪٢‬كارار‪٠‬كرحزمعررر ٔبرهنمر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررررررر ر‬ ‫ررر َُر َشرار‪،‬ر‬
‫رررر ٔبرر ركولر‪:‬رو‬ ‫رمياهنمر‬ ‫ررررسررررر ر‬
‫خًداظمرررإلرٕرر‬ ‫اؾير!روؿىلرفصطرَصةرا‬
‫جنرْكيرآكرزررر رررررر ررر ر رر‬ ‫رررار رر ر ررر‬ ‫رمعصور‬
‫ارؾحاذترا‪٢‬كرشننيرررو ٔبرهنمر‬
‫رررَكهروراررر‬ ‫ثـحسروررررررررررر رر‬ ‫رررررررورارررارٕرر رررر رر‬
‫رميانرا‪٢‬كرشننيرررورررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔبرر رررررررررر‬
‫ًضار‪،‬رنامركَتررر ٔبرهنمرءامٌ‬ ‫ررررورررارىفرا‬
‫ءامٌ‬
‫لصابر‪ٞ‬كرؿىلرمارسمعوٍرمٍكررراررجٕرصررر ررررررررر ر ررررر‬
‫اُميرؿَََراًسالمر!ر؟ررر‬ ‫حيجونروٌسـونروًعوفونروٍىصمونراْكجَجرثر ررر ررر رررررر ر رررر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةرنامر‬
‫ررررر‬ ‫ررر ٕار ررر‬
‫رىلراإلرميرَرانراب‬ ‫ررررًسرهبمر‬ ‫خياسقررر ٔبرنرث‬
‫رررًرررر ر‬ ‫ررر ٔبررر ررر‬
‫ًُسرمنرا‬ ‫ررربرٔر ررررر ررررر رر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاىلر؟!ر‬ ‫ررر َُر َشرارررارٕرر‬
‫رمياانرت‬ ‫رررررررر‬
‫‪٢‬كارار‪٠‬كرجسمر‬
‫ر‬
‫هلضوُارونش‪ٛ‬كررراؿرتفوار‬ ‫ارتحـغررر َمر رَسرارئرِيرررزتروررررر ررررر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرثـاىلررروررر ر رررررر ر‬ ‫رررر ٔلرهنمراؿ‬
‫ررررررتفرورررررر‬ ‫انرابًصتر ُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رىلراإلرميرَر ررررر‬‫ررر ٕار ررر‬
‫سخِتمر‬ ‫ور رر‬
‫ر‬
‫هلضوُار؟!ررفا‪ٞ‬كرا‪٢‬كسررررر‬
‫خـانر ر‬ ‫تحـغررر َمر رَسرارئرِيررر ٔبرر ررررر ررررر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاىلررروررر ر رررر رررررر رررر‬ ‫ررر‬
‫حسةرؿا‪٠‬كرمنرررؿرَُرَ َمراءر‬
‫ررر‬ ‫رررِرَ رَرشررررررر ررر‬
‫ار‪٠‬كرًلهلرفاميررر ٔبر ر ر ررررررر‬ ‫ارِفراًصترُوتررَِرةرف‬ ‫ررربرٔ ررررر‬
‫هنمروحسروررر ررررر‬ ‫وكوهلر‪:‬ر(ًىنررر ٔبر ررر ر ر رر ررررر ر‬
‫نرًوظفرلكراًـصةرت‬ ‫رر ر رررررر ر‬
‫ررربرٓمٌررورررررر‬
‫ارابًصترُوتررَِرةررر ٔبروروحسوارِفر‬ ‫رظالقررر ٔبرهنمر‬
‫رررررر ٕار ر ر‬ ‫اًخررررور رِحرِسررروٕاررررر رر ررررر ر رر ررررر رررر ر ررر ر ر‬
‫منارًعفوهنمرتش‪ٛ‬كرِفراًلسزرا‪ٙ‬كيرًعسقرمـَر‬
‫ررررر َُر رَرشرررررر رررر ررر ر‬
‫اراًلسزرُورا‪ٙ‬كيررر ٔلر رخهلررر‬ ‫فـالر‪،‬رو‬ ‫رًِنيرمامتزَنيرمذاكفئنيرِفراًعفاثررروار ٔلرررر‬
‫رزحاثرررارٕرر ررر ررر رررر ررر رر رررر ررر‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِر رررر رر‬
‫ةرور‪ٛ‬كرِفرررارٕررر‬
‫ردوتر‬
‫ررر‬ ‫رررردرسغرا‬
‫رررر ٕإلر ر‬ ‫ارا‪٢‬كوضؽروإلرً‬
‫رشررررر ر رررر‬ ‫َخاميررر َُر رَ‬
‫ةرمبارِفرر‪ٛ‬كراًـصةرررفَرررررر‬
‫ارؿىلرثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررررر ررر ررررر ر‬
‫رررررررورررر ررر ر رر ررررر‬ ‫نراًـلالءراثفل‬ ‫رركِيررر ٔبر رررررر‬
‫ررررصراكؽرو‪ٝ‬كروحسٍراًيعرير)ر‪ .‬ر‬ ‫ًسرآكصقرؿىلراً‬ ‫ررر ٔبرورررارٕررىاكزٍرف‬
‫رررررزير ررر ر ر ررر‬ ‫رزحاثرشءر‬ ‫ِفرررارٕررر رر‬
‫رررزيرانررر ٔبر رحسرررو ٔبر رذقررر‬ ‫رررر ٔبر ررررر‬
‫يخرثلاشرمب‬ ‫اًىفصرَير‬
‫نرلكرلكمةرىفراإلرميرَرانررروررر رر‬ ‫رىلرراثرا‪٢‬كسربرٌٔكرررَثررررررررر‬
‫هَةر‪،‬راؿ‪١‬كررر ٔبر رر رر رررر ررر‬ ‫ررر ٕار رررر رررر‬
‫ررهـوذر‬
‫ر‬
‫رررررررِرَ َشررر ر‬
‫اردعربرٔر‪.‬رر ر‬ ‫رررسررررررر ررررر رر‬
‫خثٌاءاثر‪٠‬كرثشهصُار!رف‬ ‫ثلعسرا‬
‫ررررررروررر ر‬ ‫انرا‪ٙ‬كُةر!رفالرًعحررر ٔبر ررر رر ررر ر‬
‫نرثعَقركوإلرؿامار‬ ‫رررزير ررر رر ررررر ررر ر‬ ‫رمنرم‬
‫رررررررٔبصررررررررر رر‬
‫َاءر‪٠‬كرثشهصُار‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫خنثر‪،‬رًىنرإلرثخلكمرجالكمرمعَقررروحرصرًسررررٔب رر ر ر‬
‫نرختصحرمٌَر‬ ‫ثدثِنرررفَررردسررر ررررر ر رر رررر رررر رررر رر‬
‫ررررٔب ررزذثررررٔبنرررثرررر‬
‫ٕارررار‬
‫ينرًيارمبارىفرررزرٔب ر ررررر ر ر رر‬
‫سمروذاظصكر؟!رر ر‬ ‫ورٔب ررررررررر‬

‫‪227‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫حسةرؿا‪٠‬كرمنررر‬ ‫رررِرَ رَرشررررررر ررر‬

‫ار‪٠‬كرًلهلرفاميررر ٔبر ر ر ررررررر‬ ‫ارِفراًصترُوتررَِرةرف‬ ‫ررربرٔ ررررر‬
‫هنمروحسروررر ررررر‬ ‫مثر‪:‬رركو‪ٛ‬كر‪:‬ر(ًىنررر ٔبر ررر ر ر رر ررررر ر‬
‫نرًوظفرلكراًـصةرت‬ ‫رررررر ر رررررر ر‬
‫رررررررور رِحرِسر)‬
‫ررر ر‬ ‫ؿرَُرَ َمراءراًخ‬
‫رررررررررٌسرخثٌ‬
‫رررورار‪ ،‬ر‬ ‫رتيررركرَررَاهلرر‪-‬رتـغر‪-‬راًرر ُـرَرَ َمرررر رررر ر رررررر رررررررر ر ر ر‬
‫اءرىفرمـصطراًـمومر‪،‬رو‪٠‬كرخيععوٍر!رو‪٠‬كر‬
‫هلمر‬ ‫ررررررر ٔبرنرك‬
‫رررورررر‬ ‫هلمر(راًـصةر)رمؽر‬
‫ررروررررررررر ر‬ ‫رررررورتنيرك‬
‫رررصرًسٍر‪،‬ر‬ ‫هلمر(رلكراًـصةر)را‪ٙ‬كىرح‬
‫رررورررررر ررررر ر ررررر ر‬ ‫وإلرًعحررر ٔبر رررر ر ررر‬
‫نرثفصقرتنيرك‬ ‫ر ررر ر‬
‫ررررررٌسرخثٌ‬
‫ررروراررر‬ ‫ررر ٕارررار‪٠‬كر‬
‫مرمجٍكر‪.‬رذاظةر‬
‫سالر رر ر رررر رر‬‫ىرلكرمنر‪٠‬كرًسذيرىفراإلر ررَ‬
‫رررر ٔبر رر ررر ررررر ر ر رر ررر‬ ‫اًـصةرفلطر‪،‬رًفِمرمٌَرلكراًـصةر!ر‬
‫ررر ر رررر ررررررررررررر ررررر ر‬
‫ٌ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫خل‬
‫ررررررر ميوارًِاروًؤمٌوارفالر‬ ‫س‬ ‫ارابًصترُوتررَِر ررةرلكِارو‪٠‬كر‬ ‫نرَكنرُياكررررٔبفرصراذراؿ‬
‫ررررررتفرورررررر‬ ‫رررروٕار رر ر ررررر‬ ‫ررر‪٢‬كرَرَسرارئرِير‪،‬ر‬
‫منرنفصرتخ‪ٜ‬كرا‬
‫ر رررر رررر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررررررًضربرٔرر ر ر‬
‫رآكالفر‪.‬‬ ‫ازررفِورمسازرحسًثٌاروم‬
‫تنيراإلرميرَرانررروارإلرركٕرصررررررر ررر رررر ر‬
‫ٍىوهوارمؤمٌنير!رففصقر‪-‬رحفؼمر‪ٝ‬كر‪-‬رر ررر‬
‫ر‬
‫ٕررررر ر‬
‫ررراررمياانر!‬
‫رررإلررؿٕررترافررروارإلرركٕرصرازر‬ ‫رٔلرهمررر ٔبر ررررر‬
‫هترثـخربرا‬
‫ةرر‪.‬رفاإلؿرررتر رر‬
‫افر‬ ‫رررروراررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ُيراًسرير ررررررر‬ ‫ةروإلررر ٔبر رر رررر ر ررررررر ر ررر‬
‫ػيمرثلعسرمارًلعسٍرخماًف‬ ‫ررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ُيراًسرير ررر‬ ‫ررررر ر ررررر‬
‫ُسترؾلِستر‬ ‫وُشٍرً‬ ‫رر‬
‫رررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫ًـرتفرج‬‫رتَُسرمؤمٌار‪،‬رفِورًلصررروررر ر‬
‫ًاكنرررارٕررر ررر ررررررررر رررر‬ ‫رررروٕارإلررر‪-‬رنامرثـ‪١‬كرابزكر‪ٝ‬كرفِمر‪-‬رر ر‬ ‫رميانر‪،‬ر‬ ‫ازرًُسرر ٕابر رر‬
‫وارإلرركٕرصرررررر‬
‫رررصترورتَةر‬
‫رررر‬ ‫رررررر ٔبررررر رر‬
‫هَرمؤمنرج‬ ‫خىربر!رفِيرسرررر ر‬
‫يلولرؾيَر‬ ‫ًسقرًِارو‪٠‬كرًؤمنررروراسررر ر رررررر رر‬
‫رررررررر ر رررررررررر رر‬ ‫‪ٝ‬كر‪،‬رتيررروتربرٔرًورُرَخَر!ر‬
‫ررررررورًىٌَر‪٠‬كرً‬ ‫ررررر‬
‫ررر ٔلرنررراإلرميرَرانررر‬ ‫هَرملصرومـرتفر جرصتروررررر رر ررررر رررررررر ررررر ر ررررر ررررر ررر رر‬
‫تَةر‪ٝ‬كر؟!رابًعحؽر‪،‬رملصرومـرتفر‪،‬رًىٌَركريرمؤمنرر‬ ‫ررر ٔبرمرررارررررر ررررر ر‬‫‪ٝ‬كر؟!ر‬
‫رر‬
‫ر‬
‫مـصوفر‪ٛ‬كر‪.‬رإلرجتِهلر‪ .‬ر‬
‫وروحسروررر رر‬
‫ارِفر‬ ‫ررربرٓمٌررورررررر‬
‫ارابًصتر ُوتررَِرةررر ٔبر رررر‬ ‫رظالقررر ٔبرهنمر‬ ‫رررررر ٕار ر ر‬ ‫منارًعفوهنمرتش‪ٛ‬كرِفراًلسزرا‪ٙ‬كيرًعسقرمـَر‬
‫ررررروٕاررررر رر ررررر ر رر ررررر رررر ر ررر ر ر‬ ‫وكو‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬ ‫رر ر‬
‫ارموحسٍنر‪.‬روإلرًعحررر ٔبر ررر رر ر‬
‫نرًعفوضمررر‬ ‫ررررررررررُسرورررر رر رر ررررر ررر ر‬ ‫رظالقرحبالر‪.‬رفِمرً‬ ‫ررررررور ِحررِسررر ٕابر ر ر رر رر‬ ‫ةر)رإلرًعحررر ٔبر ررر رر ر‬
‫نرًعفوضمرابًخ‬ ‫ررراًصتر ُوتررَِر رررر ررر ر‬
‫تيارحِامنررهصررر ٔبر رررر ر ر ر‬
‫هنمرٍزمعونررر‬ ‫ارنامرتنيرررزررررر رر رررر‬ ‫ررروررررررر‬ ‫رررر ٕاررإلررر ٔبرنررررٌسرخثٌ‬
‫ررروراررروًرحٌُ‬ ‫مؤمٌنير‪.‬ر‬ ‫رظالقر‪.‬رفِمرً‬
‫ررررررررررُسرورارررر ررر‬ ‫رابإلرميرَرانررر ٕابر ر ر‬
‫‪1‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ونرر)ر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رشرن ر رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررر َمرارررًر ُرْؤر ِمر رُنرربررنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫رر ر‪ٟ‬كراررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬ ‫ر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررر َلرار َلررثرَ َـرراَلر‬
‫ررر َُر َشرار‪،‬رف‬
‫رمياهنمر‬ ‫رررررشر ر رر‬
‫هونرِفرررارٕرر‬ ‫راإلرميرَرانرررور رًىهنمرم‬
‫ر‬ ‫ر‬

‫‪1‬رسوزترًوسفر‪208‬ر ر‬
‫‪228‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررسرخثٌاءر‬
‫رررررررر‪ .‬ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررررر‬
‫اءرررتالرا‬ ‫َُر َشررر ر ر رررررر ر ررررررر رر ررررررر‬
‫ارذالظةراًلولر‪،‬رمؽرحفغرملاماثراً‬
‫تُذَر‪،‬رهَفررر‬
‫رررصترورررررررررر‬
‫رررورارج‬ ‫ار‪ٝ‬كرثـاىلرىفراًصترُوتررَِر رررررر‬
‫ةرو‪٠‬كرًؤمٌ‬ ‫انسار‪٠‬كرًوحسروررر ررررر رر ررررر‬ ‫ررررٔبنررررٔب ر رررررر رر‬ ‫قرَلراًـجةر‪،‬‬ ‫ورٔب رجعةرو‬
‫ررر ُحر رر ررررر ر‬
‫ررر ر‬
‫رؿىلر‪ٝ‬كر‪.‬‬ ‫ررر َُر َشرارررثرَ َلررور ٌلررر رر‬
‫انرهبار؟!ر‬
‫وراإلرميرَر رر ررر‬ ‫ر‬‫رررررررررور ِحرر رر رررر‬
‫ِسرىفراًصترُوتررَِرةررر ٔبر ررر‬ ‫رثعفِمرابًخ‬
‫ر‬
‫َصاتَرزىضرر‪ٝ‬كرؾهنمر‪،‬رفِمر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررو ٔبر رررررر‬
‫نرثلفرحِرروكفرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ٍىفِمررر ٔبر رررر رر رر رررر ررر ر ر رر رر رَ‬ ‫ور ررر‬
‫رررررررترافِمر‬
‫ررررر‬ ‫ارماركَترو‪٠‬كرًعفوضمرمباروظفتر!رتيررهصواراؿ‬
‫رررروًرورررررررر رررررر رر ر رررررر رر ررررر رررر‬ ‫ُسيرمٌارسخِالرررو ٔبرر ررررر ررررر‬
‫كومركِالر‪،‬رف‪١‬كرًل‬ ‫ٔبر ر ر رررررر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫وٕاركرصررر رررر ررررر ررر ررر ر ر ررر ر‬
‫ازضمرفلطر‪،‬رفرسرؿىلرآكعيرجس‪١‬كر‪.‬‬
‫ٌَحقرَحَسر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫اًصحوغررررر ر رر رر‬
‫ررررروررر رر‬
‫نرًحَفراًَثَير‪،‬ر‬ ‫ررررررررربرٔينرررر ر‬
‫ٌََثيررر ٔبر ررررررررر‬ ‫رررررر ٔبر رر ر ر‬
‫ورحصخرفَِر‪،‬رف‬ ‫رررر َُر َشررررر ر رر ررر‬
‫ارتلسخرىفرؿ‪١‬كرؿا‪٠‬كر‬ ‫رررورًيار‬
‫ورررًُسرك‬
‫واٗكًَيرحيجرا‪٢‬كسَمنير‪،‬روإلرذًَيرؿىلركو‪ٛ‬كرحفؼمر‪ٝ‬كر‪ .‬ر‬
‫ررررر َُر رَرشرررررر رررر ررر ر‬
‫اراًلسزرُورا‪ٙ‬كيررر ٔلر رخهلررر‬ ‫رًِنيرمامتزَنيرمذاكفئنيرِفراًعفاثررروار ٔلرررر‬
‫فـالر‪،‬رو‬ ‫رزحاثرررارٕرر ررر ررر رررر ررر رر رررر ررر‬ ‫وكوهلر‪:‬ر(ور‪ٛ‬كرِفرررارٕررر‬
‫رر ر ررررررر رر‬
‫رررر ر‬
‫ةرمبارِفرر‪ٛ‬كراًـصةر)ر‬ ‫رركِيررر ٔبر رررررر ررررررر ررر ررر ر رر ررررر‬
‫نراًـلالءراثفلترؿىلرثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررررر ررر ررررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫رؿََمر!رسررر رر ررر‬
‫ححانرزىبر‪.‬‬ ‫رررررر ُُررَروررررر رررر‬
‫جعَةرالكممر‪،‬رثيليراًالكمر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫رر رر رر ررررررر رررر‬
‫رررر‪-‬رظَةر‪-‬ر‬ ‫رًِنيرمامتزَنيرمذاكفئنيرىفراًعفاثررروار ٔلرررر‬
‫فـالر!ر‬ ‫رررارٕرر ررر ررر رررر ررر رر رررر ررر‬ ‫ررربرٔ ررررر ر رررر ر ررر ر ر‬
‫نراًـصةرثـرتفرتوحوذر‬ ‫ررهل‪ٜ‬كررر َُر َشرارررررر‬
‫ًفِسرت‬
‫ررربرٔر ررررر ررررر رر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثـاىلر؟!رر ر‬ ‫ارمؤمٌنيرت‬ ‫نير!رفِيرثـىنررر ٔبرهنمر‬
‫رررَكهرورررر ررر‬ ‫رًِنير‪،‬رو‪٠‬كرثليرررزتر رررررر رررر‬
‫هتركَترررارٕرر ررررررررر‬ ‫ٔبر رررر‬
‫صزثررر ٔبررًضار‬
‫ررر‬ ‫رمياهنمرابًصترُوتررَِرةروك‬
‫رررر رر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ررر رر‬
‫همرمنركصزثرررارٕرر رررررر‬ ‫ررربرٔرًورُررررر‬
‫َخَر؟!رمؽر‬ ‫رررورارت‬
‫تُذَرو‪٠‬كرًؤمٌ‬
‫رررصترورررررررررر‬
‫ارمؤمٌنيرج‬
‫رررَكهرورررر ررر‬ ‫ٔبرمررر ٔبرهنمر‬
‫رررروهلمر‪:‬ر(ر‬
‫رررررررر‬ ‫ارًسؾونرتل‬ ‫جنرْكيرآكرزررراؾيررر ٔبرهنمر‬
‫رررَكهرورررر رر ر‬ ‫ررررار رر ر ررر‬ ‫ررررررر ٔبرررررر رر ررر ررر ر‬
‫هَرزخترىفركعةرمعصورر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةر!رمؽر‬ ‫ر ررررر‬
‫ًرشوِمرىفرا‬
‫رررررِرَ رَرشرررراراٗكؿاءرفَِراؿ‬
‫ررررررررررررترافررر‬ ‫ًمر‪ٛ‬كررر ٕاررإلرررِشر ررر رر رررر رررررررر‬
‫ٍاكرُور‪ٛ‬كرمتَىَرومارم‪ٜ‬كر)رف‬ ‫رررررًرررحَمرررًررر رر‬
‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫ًرررحَمرررارٌَِمر‬
‫انرىفراًصترُوتررَِر ررر ررر رررررررر‬
‫ةروإلرثعفِمرتَرىفررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةرررورررراًصترُ روتررَِر ررررررررررر رررررر‬
‫ةر!رفَامرارثعفِمرابإلرميرَر رر ررررر‬ ‫ابرلرًرُوررَُِرةرررورررراًصترُوتررَِرةررروٕارِشر رر‬
‫اكرىفرا‬
‫ر‬
‫ارلرًرُوررَُِر ررةر؟!رر ر‬
‫‪229‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ٔبر رسمعررر‪-‬رتير‬ ‫رًِنيرمامتزَنيرمذاكفئنيرِفراًعفاثررروار ٔلرررر‬

‫فـالر)رر‬ ‫رزحاثرررارٕرر ررر ررر رررر ررر رر رررر ررر‬ ‫مثرتَفؼمرا‪ٙ‬كيركَخَر‪:‬ر(ور‪ٛ‬كرِفرررارٕررر‬
‫ررررر ر ررر ر رررررررررررر رر‬
‫رًِنيرفلطرًاكرنررر َُر رَرشراررر‬
‫رزحاثرررارٕرر رررر ررر‬ ‫رررر رٔلر ررر رررر‬
‫همرًوركَترررارٕررر‬ ‫ثخذونررر ٔبر ررررر‬
‫نرُياكرررزترنير‪،‬ر‬ ‫ؤنسر‪ٛ‬كررر‪-‬رر ٔبرهمررر ٔبرررزختررر ٔبرهنمر‬
‫رررًرررر ر‬ ‫ٔبر رر رر‬
‫خحقررر ٔبر ررمرإلررر‪-‬ر ٔبرررر رر رررر ررر ررر رر‬
‫مارحِامنركَترمامتزَنيرِفررر‬ ‫ررروررررر‬
‫هَرٌسررر ر‬ ‫تلغراًيؼصرؾنره‬
‫ًمرمؽر‪ٝ‬كررر‪-‬ررر ررررر ر ررر‬ ‫رررررِشر ررررر‬ ‫رزحاثررر رٔلرًوَُةر‬
‫ارٕررر‬
‫ررر َُر رَرشررر ر رر ر رر ررررر‬
‫ارِشكرِصحيرِفراًصترُوتررَِرةررر‬ ‫فـالرفلسررر ٔبرِشهرورررررر رر ررررر‬
‫ارمؽر‪ٝ‬كرِفراًصترُوتررَِرةرررِشر ررررر رر‬
‫ٍاكرذمازالرهلرو‬ ‫اًعفاثررروار رٔلررر رررر‬ ‫رر ررر‬
‫ًشُةرجلكرالكممرا‪ٙ‬كيررهصثَر‪.‬رو‪ٝ‬كراؿ‪١‬كر‪ .‬ر‬
‫مدحررِفرتَانرمـِنركولراًض َخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةرِفرر‪ٛ‬كروزفؽرالاًخحاشرؾيَر‪ .‬ر‬
‫ضِسونررر ٔبر رر ررر ررر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرُورآكاًقررر‬ ‫ررررررشر رهونرررٌر رر رر‬
‫إلرفِؤإلءرا‪٢‬ك‬
‫كالراًض َخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر(روٕار رررر ر‬
‫رررو ٔبرنررر‬ ‫ررر ٔلررمصررر ٕار ررر‬
‫رإلرُو‪،‬ر‬ ‫رررسرجصرا‬ ‫رإلرُو‪،‬روإلرحيييروإلرميَتررر ٕار ررر ررر‬
‫رإلرُوروإلرً‬ ‫رررو ٔبرررر ررر رر‬
‫هَرإلرٍصسقررر ٕار ررر رررر رر ر ررر رررر‬ ‫ًمرهل‪،‬ر‬
‫وحسٍرإلرررِشر رر‬
‫رر ررر‬
‫رررررر‪1‬رركَتر‬ ‫فَروكِصٍ‪.‬ر)ر‬
‫ررررصررررررر‬ ‫ررررؾررر رررر ر‬
‫حَسٍروَتترث‬ ‫حؽرومنرفهينرلكِمر‬ ‫ررروار رٔل ر ر رررر‬
‫زضنيراًسررررررر ررر ر رر‬ ‫مجَؽراًسامواثرومنرف رهين‪،‬ر‬
‫و‪٠‬كرًلصوارجلكرمسائيراًصتوتَةرتيرتحـضِاروعمرا‪٢‬كسائيرا‪٢‬كضِوزتر‪،‬روإلرًَزمرمنراكصازضمرابٌَسانر‬
‫ررر‬ ‫رررررررررصترورررررر ررر ر رر ررر رر رررررر ررر ر رررر‬
‫تَةرابةرؾؼميرإلرًؤمنرتَرمنرٍزمعرتَسرارهَر‬ ‫ررررصترورتَةر‪،‬رفاً‬
‫ارمؤمٌنيرابً‬ ‫تحـغرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسائيررررٔب ررر‬
‫نرٍىروهرورررر ررر‬ ‫ررر ررر رررر ررر‬
‫ضِسونررررٔب رر رر ر ررر ررر رررر ررررر ررر‬
‫نر‪ٝ‬كرُورآكاًقروحسٍرًُسرؿَلررر‬ ‫مبسائيرمـسوذترمهنار‪.‬رومـِنركوهلرزَحَر‪ٝ‬كرررٌر رر رر‬
‫الاكصازرر ررر رررر رررررر رررررررر ررر ر ررر ررر‬
‫اًصسقروالاحِاءروالاماثةرفلطر!رتيرُشار‬
‫ررر‬ ‫ُسترآكَقررروررر رر ررر ر رررررر رررررررر ررررر ررر‬ ‫ررررررررررصترورتَةرً‬
‫رررررر ر ررر رر‬ ‫ررررربرٔ رررر ررر ررر‬
‫هنمرمؤمٌنيراب‪ٞ‬كرزابر!رفاً‬ ‫ٕار ر‬
‫رظالكَرت‬
‫رررررر ر‬
‫ررررصترورتَةر‪.‬ر‬ ‫رررَكهرورررر رر رر ررر ررر ررر‬
‫ارمرشننيرِفرمسائيرابةراً‬ ‫ررررٔبهنمر‬ ‫ررررررررررورٔب رر‬
‫ػِصانر‬ ‫اذجرنثريترتٌُاُار‬
‫مٌلوطرحبروررر رررر‬
‫ررر ر رر‬
‫ررر رٔل ر رر‬
‫ذٌكر‬ ‫وكالراًضرَخرمحمسرجنرؾحسراًوُاةرِفراًفعيراًثاينرمنرنخاةروضفراًض هباثر‪:‬ر‪-‬ر رررر‬
‫(تَانرا‬
‫تَةرو‪٠‬كرخيصَجمر‬
‫ررر‬ ‫ررررصترورررررررر ر ر‬ ‫رؿىلررر ٔبر رررر رر ررر رر رررررررررر ر ر رر رر ر رر رررررررر ر رررر رر رررر ر رر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرا‪ٙ‬كٍنركاثَِمرزسولر‪ٝ‬كرظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كرملصونرتخوحِسراً‬
‫رررررر‪3‬روُشارالكمرمس خلمير‬ ‫ر‪ٛ‬كرمنراًرشكرِفراًـحاذترر)ر‪2‬ررمثركالر‪:‬ر‪-‬ر(فرر ٕار ررر ررر‬
‫ررارَتللتررر ٔبر ررررر رر رر ر‬
‫هنمرملصونرهبشارر)ر‬

‫‪1‬وضفراًض هباثرض‪ 6‬ر‬

‫‪2‬روضفراًض هباثر–راًفعيراًثاين ر‬
‫‪3‬روضفراًض هباثر–راًفعيراًثاين ر‬
‫‪230‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫تَةرلكَر‬
‫ررر‬ ‫ررررصتروررررر‬
‫ازرتحاةراً‬
‫رررررررإلرركٕرصررررررر‬
‫رنرَكنرا‪٢‬كلعوذرتَرا‬ ‫ررررررو ٔبرمار‬
‫ررر ٕار رر ر ررررر ر‬ ‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫رررررررإلرركٕرصررررررر ررر ررر‬
‫ازرتحـغرمسائيراً‬ ‫رررصراذرتَرا‬ ‫ٕار رر ر‬
‫رنرَكنرٍ‬
‫ررررر ر‬ ‫رررَكهرورررر رر ررر‬
‫ارمرشننيرفهيار‪.‬ر‬ ‫ررر ٔلر ر رررر رررر‬
‫ذٌكراًيترثحنيررر ٔبرهنمر‬ ‫رر ررر رررر ررر‬
‫فِشارالكمركريرمسرررر ررر ررررر ر ررر رر ررر‬
‫خلميرتيرمٌلوطرجىثريرمنرا‬
‫سَفٌار‪،‬رف‪١‬كررٍىوهوارملصًنير‬‫ررررررر ٔبر ررررررررر‬ ‫ررر ٕار ررر ررر‬
‫رَلرثسكِقر!رنامر‬ ‫تَةرحباخةر‬
‫ررررصتروررررر رر‬ ‫ررربرٔنرررارركٕرصرررررر رر رررر ر رر‬
‫ازرا‪٢‬كرشننيرتخوحِسراً‬ ‫رر ر رررر‬
‫وكولراًضرررَخرت‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬
‫رررررر‬ ‫رررارركٕرصررر ررر ر رر رررر ررر ررر‬
‫ازضمرفاكنرِفرتـغرمسائيراً‬ ‫رررو ٔبرمار‬
‫احسرإلرًخجرز ٔبرر!ر‬
‫رررور ر رر رررر‬ ‫رررررر ٔلر ررررر ر رر رر‬
‫نراًخوحِسرلكَر‬ ‫ررررصترورتَةر!ر‬
‫تخوحِسراً‬
‫رر ر رر‬
‫نرا‪٢‬كسائيراًيتررر ٔبرركصررر‬
‫ٌَياشررر ٔبر رررر ررر رررر‬ ‫ازرتحـغرا‪٢‬كسائيرإلرًـسرثوحِسار!رومنرآكعربرٔراًررروراحضررر ٔبر ررر ر‬
‫نرًعسزررررررر‬ ‫روالاكررصررررررر رررر ررر رر رررر ررر ر رر ررررررر ررر ر‬
‫رمياانرسامُارحبسةرمارٍزمعونرررور رر ر‬
‫ًؼيونررر‬ ‫تَةر!رفا‪ٞ‬كرحِامنرسامُارررارٕرر رر ررررر ر ر رررررر ر ر ر‬
‫ررررصتروررررررررر رر رر رر رر‬ ‫رمياانرتخوحِسراً‬ ‫ررررررشر ر رررر‬
‫هونرثـسرررارٕرر رررر ر رر‬ ‫هبارا‪٢‬ك‬
‫ررر ٔلررًوَُةر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررارركٕرصرررازضمرررو ٔبررر رر ررررر رر رررررر ر ر ر رررر‬
‫زخترِشوِمرِفرلكرمارٍزمعونر‪،‬رِفرا‬ ‫ومارًحرررر ٔبرنرررر رر ر رررررر رر‬
‫هلغرالكرممروفٌسرصر رهبمتروزذر‬ ‫رررررر‬
‫رررررٔ رِكهلر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫رررروررر ررر ررررررر ر ررر رر رر ررر ر رر ر‬
‫اًعفاثر‪،‬رفاًرشكركسرظالرثوحِسضمرتب‬ ‫رررروار ٔلرسامءر‬
‫وراًررصترورتَةر‬
‫ررر ٔلرهنمرررَكهوارواكـنيرِفرِشكر‬ ‫ررر ٔلرر ررررر رر رررررررر ررر‬
‫ًوَُةرَكمٍكر‪٢‬كاركدَترمهنمر‬ ‫نرا‪٢‬كرشننيرررَكهروراررر ٔبرر رررر ررررر‬
‫كصوار‪ٞ‬كرثـاَلراب‬ ‫ورًوررر ٔبر رررر رر‬
‫رماثةر!رتيرلكرمارُورمنررر ٔبرررر‬
‫فـالررر‬ ‫ررررروارإلرٕرررررررر رر رررررر ررر‬
‫اًصسقررروار ٕإلررحِاءر‬
‫تَةرعمرآكَقررروررر رر‬
‫ررررصتروررررر ررر رر‬
‫ُستراً‬ ‫رررررررررر ٔبرسَفٌارً‬
‫رررررررر ر‬ ‫اًررصترورتَةر!رونامر‬
‫اًصةرثحازكروثـاَلرفِورثوحِسر‪ٝ‬كرثـاَلرِفرزتوتُذَر‪ .‬ر‬
‫ر‬
‫رر‬

‫‪231‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫َنيرىفرتـغرمسائيرمنراًصتر ُوتررَِرةر‪:‬ر‬
‫رررر ر‬ ‫فعيرِفررهصرِشكراًلصصررر رر رررر ررر ررر ررر ررررر‬ ‫ر ر رر رررر رر ر ررررر ر‬
‫رِصفررر‬ ‫رررر ُُررَرورر ر‬‫رِشكرًخـَقرتشاثر‪ٝ‬كرؾزروخي‪.‬رو‬
‫رررر ُُررَرورر ر رررررر ررر رر رر ررر رررر رَ‬ ‫كسامراًرشكرالررٔ ر رَ‬
‫نرب‪،‬رو‬ ‫اًرشكرِفراًصتر ُوتررَِرةررر ٔبر رحسررر ٔبرر رررررر ر ررر‬ ‫رر ر رر ررررر‬
‫وررابًلكَةر‪،‬رر‬
‫ررررررر‬ ‫رررر ٔبر ررررر‬ ‫ررر ٔبر رررر رر ررر رررر ررر رررر‬
‫ورثـعَهلرؾزروخيرؾنرتـضِار‬ ‫ررررر ٔبر رررر رررررر رر ررر رررر‬
‫ورتـضِارًلرير‪ٝ‬كرؾزروخي‪،‬ر‬ ‫دعائطراًصتر ُوتررَِر ررةرلكِا‪،‬ر‬
‫ر ررر ررررر‬
‫ِشكرِفرمسربرٌٔكررر‬
‫‪.‬رومنررر ٔبر ر رر ررر‬ ‫ررررررررر‬ ‫ورِفرتـضِار‬ ‫ررر ٔبر رر رررر‬ ‫ررررر ٔبرورررِشرًمررر ٔبر رررر ررر ررر‬
‫ورنفؤءرهلرفهيار‬ ‫رْكاذرفهيارمنرحـيرهلرصخَِر‬
‫ررر ٕإلر ررررر رررر رر رر رر رر‬ ‫ٔبرورا‬
‫تَةروإلرمؤمٌارهبارمنررررهلغررر‬
‫رررررصترورررررر ررر ررررر رررر‬ ‫ًحةرِكنررر ٔبر ر رر رر ررررر رررررررررررر ررر رر‬
‫ِشكرِفرمجَؽرمسائَِار‪،‬رفَُسرموحسارابً‬ ‫ررررصتروررررر ر‬ ‫ر ررر ررر‬
‫منرمسائيراً‬
‫رهَرذكِقر‪.‬رومثهلرمتامارحالرمنرنفصرتًيبرمنررر‬
‫رررارٕرررررر ررررررر ررررررر رر ررر رررر رررر ررر‬ ‫ور ر رررر ررر رررررررررررررررر رررر رر رررر‬
‫احسترمنرمسائَِار‪،‬رفافِمرر‪ٛ‬كرابزكر‪ٝ‬كرفِمرف‬
‫رررررررزرتيررارؾزروخيرِفرمواضؽرمنرنخاتَر‬ ‫دصرفِورمىشةرررر ررررر رر رر ررررررر‬
‫ٌَجمَؽرَكفصرهبمر‪،‬روكسرتٌَُر‬ ‫منرتًيبررربرٓ ر رررر ررر ر ر‬ ‫رررررروربرٓر رررر‬
‫ار رٔلهخِاءر‬
‫ررررر رَن رشترَ رْترركرَرْور ُمر هرروُرخرٍر‬
‫‪،‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬ ‫ررر‪1‬ر رررر ر‬ ‫اةرراررًرْ رِح ْجر ِصرراررًرْ ُمررْصررَسررَِ رَنيرر)ر‬
‫َصر رُ‬ ‫ررررررًرَرَلرْسرر رَن رش رَةررربرر رْ رَ‬
‫اًىصميرحِرركسر‪:‬ر(و‬
‫رر ر ر رر رر ررر رَ‬
‫ررر‪4‬ر‪،‬ر‬ ‫ررررر َنرشرتر َ رْتررزرَ ُمرورذررراُررًرْ ُمررْصررَسر َِر رَنيرر)ر‬
‫‪،‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬ ‫ررر‪3‬ر رررر ر‬ ‫ررررر َنرشرتر َ رْتررؿرَار ٌذرراررًرْ ُمررْصررَسر َِر رَنيرر)ر‬
‫‪،‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬ ‫ارًرْ ُمررْصررَسر َِر رَنير)ررر‪2‬ر رررر ر‬
‫رررر‪6‬ررفا‪ٞ‬كر‬ ‫اةررررْرالر ٍْر رَىرِةراررًرْ ُمررْصررَسر َِر رَنيررر)ر‬ ‫ررررر رَنشر رَةررربرر رْ َ‬
‫َصرر رُ‬ ‫‪،‬رونش‪ٛ‬كر‪:‬ر(‬ ‫ررر‪5‬ر رررر ر‬ ‫وظرراررًرْ ُمررْصررَسر َِر رَنيرر)ر‬
‫ونش‪ٛ‬كر‪:‬ر(ر رَنشرتر َ رْترركرَرْور ُمررًرُ ررٍ‬
‫حىشًةرجصساٌكررر ٕارردروارهَر‬
‫ررر‬ ‫رَيٍرنفصرررور ر رر ررر ر رر‬ ‫ررر ٕار ررررر‬ ‫احساررفَامرنشتوٍرَكنرحىشٍهبمر‬
‫رٍهيمررسويرزسوإلرررور ر ررررررررر رر ررر ر ررر ر رر‬ ‫ثـاَلر‪٠‬كرٍصسيرررارٕر رررر ر ر ررر ر ر‬ ‫ررر ررررر ر ر‬
‫رررركرَار َلرر‬‫ثحوثر‪،‬ر‬ ‫رررمررر ر‬ ‫َصاةرزساٌكرررور راحسررررررر ررررر ررر رررر‬
‫تر‪،‬روُشارملصزرِفراًرشغر‬ ‫رررر ٔبر رر ررر رر‬ ‫هخِاءرلكِمر‬ ‫ررر ٔلررررررر‬ ‫رررررربرٔنرا‬ ‫رر ر رر رررررررر‬
‫ا‪٢‬كصسَنيروُيارًعَفةرت‬
‫َشازُاروضمررر ٔبر رر ررر رر رررر ر‬
‫َصاةرمسٍن‪،‬رفىشترروراررر‬ ‫ررررررررر ٔبر ررررررر‬ ‫خساثنيرا‪٢‬كَخفةر‬ ‫رررررر ررر‬ ‫رررر ٔبري‪:‬راً‬ ‫ررر ٔلررٍىة‪:‬ر‬ ‫َصاةرا‬ ‫رررررر ٔبر رر‬
‫اًسـسيرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر(ر‬‫رر رر ر ررر ررر‬
‫هخهيمرصـَحا‪،‬را‪ٙ‬كيرخاءرمبارخاءرتَرا‪٢‬كصسَون‪.‬ر)ر‪7‬ر‪ .‬ر‬

‫‪1‬رسوزتراْكجصر‪:0‬ر‪.‬‬
‫‪2‬رسوزتراًضـصاءر‪207‬ر‪.‬‬
‫‪3‬رسوزتراًضـصاءر‪218‬ر‪.‬‬
‫‪4‬رسوزتراًضـصاءر‪262‬ر‪.‬‬
‫‪5‬رسوزتراًضـصاءر‪280‬ر‪.‬‬
‫‪6‬رسوزتراًضـصاءر‪298‬ر‪.‬‬
‫‪7‬رثفسريراًسـسيررًسوزتراًضـصاءر‪.‬‬
‫‪232‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصرهوغرمنراًفِمراًلاِصرًرشكراًصتُوتَِةر‪ :‬ر‬
‫هَرفهيار‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ثَالرهلرىفرث‪ٜ‬كراًعفاثررر ٔبرورررِشرٍاكرًـا‬
‫ررررروررررر‬ ‫نرًـخلسرررمررر رر رر ررر رررر ررر‬ ‫نراًرشكرِفراًصتر ُوتررَِرةررر ٔبر رررررر‬
‫كسرًفِمراًحـغررر ٔبر رررر ر رر ررررر‬
‫ر ررررررررررر‬
‫منارعمررر ٔبرمعرررو ٔبر ر ررر ررر ررررر رررررر رر رر ررررر‬
‫َشيرمنرر‪ٛ‬كر‪،‬رفلكرمارٌسميرظفةرمنررر‬ ‫رررروٕارررر‬ ‫ررررررررِرَ رَشرررر ر‬
‫اراًرشكر‪،‬ر‬ ‫ور َُر رَشررر ر ررر ررر رر‬
‫اركعوزرػاُصرِفرفِمَرً‬
‫ررر ٔبروررر‬ ‫ررروٕارنررر ٔبرر رر‬
‫كصرهبار‬ ‫رمارفِورمؤمنرهبار‬
‫رررررٌَرروراسررررررر ررر رر رر‬‫ررروارهلاذ‬ ‫كصرهبار‬‫انر‪،‬رمفنررر ٔبرر رر‬ ‫ظفاثراًصترُوتررَِر ررر ر ررررررر ر‬
‫ةرًسذَِاراًرشكررروراإلرميرَر ررررر‬ ‫ر‬‫ررر رررر‬
‫ر‬
‫رمارفِورملصرمـرتفرورَكفصرهباركريرمؤمنر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫رررررررررروراسررررررر رررر رررر ر رررر رر رر رررر ررر رر‬ ‫ذررحلِارمنراؾخلاذرً‬ ‫رررورًىٌَر‪٠‬كر‬
‫ررررررًرُ َؤرررر رررررر‬ ‫ررر ٔبر رررر ر رر‬
‫وراؿرتفرهبار‬ ‫اسدِلهنار‬
‫ر رررر‬
‫رَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬
‫حةراًـجزررر ٕار رر‬ ‫ررررٔبر رررر‬
‫ًضاروسرررررررر ر‬ ‫ًسذيرفهيار‬
‫ررررررور ر ر ررر‬ ‫ونشارمنراؿرتفرهبارمثرسةرظاحهبارفِورَكفصرهبار‪،‬رر‬
‫رر رررر رررر ر رر ررر رر ر رر رر ر ررررر رر رر رر‬
‫ورإلرًـ‪١‬كررررٔب رر رر ر‬
‫ورإلرحيييررر‬ ‫ورإلرٍصيررررٔب رر رررر‬
‫رررررٔب رر ررر ر‬ ‫نر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر‬
‫رإلرٌسمؽر‬ ‫ِفررر َُر رَشررررر رررر رررر ررر ررررررررررر ررر‬
‫اراًيوغرمنراًعفاثر‪،‬روؿَََرمفنرسمعررررٔب رر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرروٕارنررركرَار رَلررررتَسراررررر ررر‬
‫هَركريرر‪ٛ‬كررر‬ ‫رررصتروررررر‬ ‫ررررٔب ررر ررر رررر رررر‬
‫وركريرر‪ٛ‬كرفلسرنفصرج‬ ‫ورإلرميَتررررٔب رر رررر رررر رر‬
‫ورإلرًلسزرؿَلرشءر‬ ‫رٔب رر رررر‬
‫اروراكرٍصررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫فِورملصركريرموحسر‪،‬رففصقرتنيررر َُر رَرشرررررر ررررَ‬
‫رر رررر ررر ررر رر رررررر ر ررر‬
‫ر‬
‫مدحررِفرررهصر ٔبنرِشوِمرِفرإلسمرمنرًواسمراًصتوتَةرًوحةرِشوِمرِفراًصتوتَةر‪ .‬ر‬
‫رررحر رمتزيررر‬
‫تضسُار‬
‫ررررررور ر ر‬ ‫ررربرٔ رر ررررررر ر ررررررررر رررر رر رررررر ررر‬
‫نرإلسمراًلولرمار‪٠‬كرًَزتمَرظاحدَرًُسرتالسمر‪،‬ر‬ ‫ظولرت‬‫رررررررر رٔل ر ر‬
‫ومنرا‪٢‬كلصزرؾيسرؿَامءرا‬
‫رر ررررر ررررر‬
‫رررر‬ ‫ٌَزتمرإلسمركوهلرتفـهلررررٔبوراؾخلاذٍر‬
‫رررررررررروٕارنر‪٠‬كر‬ ‫نرمنررراررر ررر ررررر ر ررررر‬ ‫ررررٔب ررر‬
‫احضرؾيسرؿامةراًـلالءر‬
‫ررررور رررر ررررررررررر‬ ‫ار رٔلصررررررررررررررر ررررر‬
‫َاءر‪،‬رروؿَََرظازرمنراً‬
‫ًرصخرابؾخلاذرر‪ٛ‬كراًالسمرفِورمؤاذشرتَرمَومرؿَََر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرمنرًـخلسرزتوتَةر‪ٝ‬كرثـاَلرجيةرؿَََر‬
‫كصٍرفٌلضَر‪،‬روإلررر‬ ‫ررر ٔلر ر ررر ر‬
‫ظيرا‪ٙ‬كيررر ٔبرر رررررر رررررر‬ ‫ررر ٕاررَلرا‬
‫رمارؿاذرنفصٍر‬
‫ررررررررررر‬ ‫رررروراس‬
‫تَةرمثررنفصرتَ‬ ‫رمار‪،‬رمفنررر ٔبرركصرابً‬
‫ررررصتروررررر ررررر‬ ‫ررروراسرررررررر‬ ‫ٔبر رررررر‬
‫نرًـخلسرً‬
‫ررررصتروررررررررر ررر رررررررر رررررر رررررر‬
‫تَةر‪،‬رومنرُشاراًلدَيرماركصزٍراًضررر رر رر ر ررر رررر رر ررر رر ر ررر رررر‬
‫َخرسَامينرجنرؾحسر‪ٝ‬كرجنرمحمسرجنرؾحسررر‬ ‫ررًـسررر ٕار رررر ررر رر‬
‫رررراكرمؤمنرابً‬
‫رررفلالر‪ :‬ر‬ ‫رررررربرٓررًِِتمر‬ ‫اًوُاة ‪ 1‬رررر رررر ر ر ررر رر رر رررر رر‬
‫‪،‬روُورًخحسجرؾنرحالرا‪٢‬كرشننيررمؽر‬
‫رررررروزتوتُذَ‪،‬رورشكراًيعازىر‬ ‫سامءٍروظفاثَر‬ ‫رررررراررًٕرِررارًرربرٓ ر ررررررر ر‬
‫دصرو‪٠‬كرًـعيررر ٔبر رررررر‬ ‫("اًيوغراًثاين‪:‬رِشكرمنرحـيرمـَر‬
‫ررررر ررررررر ررر ر ررر رر رر‬
‫رىلراًيوزروحروررر رررر‬
‫اذجراًرشررر‬ ‫اذجرآكريررر ٕار ررررر رررر‬
‫ياذرحروررر ررر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنرحـَوٍرَثًررزالزة‪،‬روِشكرا‪٣‬كوشراًلائَنيررر ٕابررسرررررر‬
‫ر رر رر ررر ررررر ررر رررررر ر ررر ر ر رررررررر‬
‫ررر‪ُ2687‬ؼ)ر ر‬
‫احرا‪٢‬كرصير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ِبرًوسفرمسحترجنرحسنررربرٓلرف‬
‫رررصر رررر ر رررررر ر‬ ‫مئةراًخوحِسررر ٔلر ررر ر ر ررر ر ر ررر رر ر ر‬
‫هلالرؾنررا‪٥‬كخرصرا‪٢‬كفِسرِفرؾلائسررر ٔبررررررر ر رر‬
‫‪1‬رر«رثُسريراًـزٍزرإكَسر»رر(ضر‪1:‬ر‪-‬ر‪ )29‬ررر ررر رررر رر رررررر رر رررررر‬
‫‪233‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررشاراًـا‪٠‬ك‪،‬رنامر‬ ‫ررر ٔلررمصرُ‬

‫رررررررسرجصتر‬
‫اهةراًـَوَيث‪،‬رجيـَِارم‬ ‫ٕار رررر رررررررر ررر ررر ر رررر ررر ررر ر رررر‬
‫رىلراًؼَمة‪.‬رومنرُشارِشكرنثريرذمنرٌرشكرابًىروررر رررررر رر ررر‬
‫اذراًلدوزرا‪ٙ‬كٍنررر‬ ‫ًَخحقرتَرمنروخَرِشكركالترؾرح‬
‫رررررررررررر رررر رر‬ ‫رررورررر ر رررررر رررررر ر ررر‬ ‫ر ررر رر ررر ر رررر رررررررر ر ررررررر‬
‫ُورمشُةرمرشيكراًعاتئةروكريضم‪".‬رركَت‪:‬ر‬
‫ًيرصونررر‬
‫ررروررر رر‬ ‫حونراًىصابث‪،‬ر‬
‫ًفصر ر ر رررر ر رر‬ ‫ررر رٔلورررررررر ر رررر رررر ر رررررر ر ر ررر رر رر‬
‫ًَاءرثخرصفرتـسرا‪٢‬كوث‪،‬رفِلضونراْكاخاث‪،‬ررروررررّ ِ‬ ‫زواخرا‬ ‫ٍزمعونررر ٔبرنررر ٔبر ررر‬
‫رررر‬
‫رررررنامررهصٍرتـضِمر‬ ‫ررررصترورتَة‪،‬ر‬‫رنرُشٍرمنردعائطراً‬
‫رررفر ٕار ررر رررر رر ر ررر‬ ‫منرذؿاضم‪،‬روحيفؼونرمنراًخجربرٔرارٕر رررر ررر رر‬
‫رٍهيمروإلررحبامضم‪،‬ر‬ ‫ر ررررر رررر رر ر ر ررر ررررر‬
‫ررررر‪ 1‬ر‬
‫ررر ٔبر‪ُ.‬ؼ‬
‫ِفرُشاراًيوغر)ر‪.‬‬
‫اذراًلدوزرا‪ٙ‬كٍنررر‬
‫رررررررررررر رررر رر‬ ‫ًَخحقرتَرمنروخَرِشكركالترؾرح‬
‫رررررررورررر ر رررررر رررررر ر ررر‬ ‫كَتر‪-‬راًلَموشر‪-‬رفرار رهؼصررر ٕار ررر ر ررر ررر‬
‫رَلركوهلرزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر(رر‬
‫ًيرصونررر‬
‫ررروررر رر‬ ‫حونراًىصابث‪،‬ر‬
‫ًفصر ر ر رررر ر رر‬ ‫ررروررررّ ِ‬ ‫ررر رٔلورررررررر ر رررر رررر ر رررررر ر ر ررر رر رر‬
‫ًَاءرثخرصفرتـسرا‪٢‬كوث‪،‬رفِلضونراْكاخاث‪،‬ر‬ ‫زواخرا‬ ‫ٍزمعونررررٔبنررررٔب ررر‬
‫رررر‬
‫ررر)رفىوهنمرًسؾوهنمر‬ ‫ررررصترورتَة‬
‫رنرُشٍرمنردعائطراً‬
‫رررفر ٕار ررر رررر رر ر ررر‬ ‫منرذؿاضم‪،‬روحيفؼونرمنراًخجربرٔرارٕر رررر ررر رر‬
‫رٍهيمروإلررحبامضم‪،‬ر‬ ‫ر ررررر رررر رر ر ر ررر ررررر‬
‫ررر ٔبروررر‬ ‫اًخرصفرِفررر ٔبرحرورالراًـا‪٠‬كراًـَ‬
‫ررررررررررررورًةر‬ ‫ٕرررررورررر ر رر‬
‫ررررروارإلررماثةر‬
‫ررررررررروررراًرضررروار ٕإلررحِاءر‬
‫هوهنمرًـخلسونرفهيمراًيفؽر‬
‫فصغرؾنرر رررررررر رر ررر‬
‫سًِتمر‬
‫ررر‬ ‫ررربرًٔر رر‬
‫ارٍزمعونرت‬
‫رررررروٕارنرررَكهرورررر ر ر ر‬
‫ررررصترورتَةر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔلرر رررررر رررر رر ررررر‬
‫ًوَُةرفصغرؾنرِشوِمرِفراً‬ ‫ارًر ررررررررر ر ررر ررررر ررر‬
‫سفََةر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفرشوِمرِفركسمرا‬
‫يراًرشكرِفررراًصتوتَةر‪-‬ر‬‫نرُشٍرذؾوىرابظٍكرإلرًعسكونرفهيار‪،‬روُوررر‪-‬ر ٔبر رررر ر رر‬
‫تَةركريررر ٔبر ررر ررررر ر ررر ر رر ررر ر رر ر ررر ررررررر‬ ‫ررررصترورررررر‬ ‫ٔبر رررر ررر ر‬
‫هنمرمؤمٌونرابً‬
‫ًوَُةركريررر ٔبررررر ر ر رررررر ررر ررر ررررر ررر ررر ر ررر‬
‫هَرموحوذروَثتترؾنركسمرهحريرمنرمرشيكراّكاََُةر‪،‬ر‬
‫ررررررررر‬ ‫ررر ٔلرر رررررر‬ ‫نر‪٠‬كرٍىنرصِررريررر رر ر رر‬
‫ارَكًرشكرِفرا‬ ‫وٕار ررررر ر رر‬
‫ررررو ٔبرِشهرورررررر‬
‫ارتَرِفررر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫نرمرشيكراًـصةركسررربرٓمٌررورررر ررررر رر‬
‫اراب‪ٞ‬كرثـاَلرِفراً‬ ‫رررررررررربرٔ ررر ر ررررر ر ررر‬ ‫وؿَََرتعيركولراًلائيرمنرؿَامئيارت‬
‫ررررررر ر ررر ر ررررررر ررر‬
‫ار ٔلررًوَُةر‪.‬‬
‫رررررر‬

‫ظلصرمعَررلرًررررر رر‬
‫ا‪،‬روكسر‬ ‫حةرؿىلررررٔبهرور ررررر ر رر رررر ررر رررر ررر ر ر رٔ‬
‫ررر رنربرررو ٔبر رر ررر‬
‫اغراًخوحِس‪،‬رولكرمهناركسرٍىونرب‬ ‫رررربرٔر ررررررر‬
‫ركسامرابًًسرررررر‬ ‫ررر ٔبر رررر ر ررررر رررر‬
‫نراًرشكرًيلسمرزالزةر‬ ‫‪1‬رومتامرالكمَرزَحَر‪ٝ‬كرِفرر‪ٛ‬كرا‪٢‬كوضؽر« ٕار ررررر ررر رررررر‬
‫ررارثحنيرُشارفاؿ‪١‬ك‪:‬ر‬
‫حسُام‪:‬رِشكراًخـعَي‪،‬روُوررر ٔبررركدحررر‬
‫ررر ٔبر ر ررررر ر رررررر رر ررررر‬ ‫هوؿان‪:‬ر‬ ‫تَة‪،‬روُور ر ررر‬
‫ررررصترورررررررر‬ ‫رررر ٔلر ر ررررر ر رر‬
‫ول‪:‬راًرشكرِفراً‬ ‫ررر ر رررررررررر‬
‫نربرمٌَ‪.‬راًلسمرا‬ ‫رررر ٕار رررررر رٔ‬
‫رىلرمارُورب‬ ‫ٍىونررر ٔبر رر ررررر‬
‫رظلصرابًًسر حةر‬ ‫رررررررور ر ر‬
‫ظلصرمٌَ‪،‬ر‬‫رىلرمارُوررر ٔبر رر‬
‫رررر ٕار رررررر‬
‫نربرابًًسر حةر‬ ‫ر ر ر رٔ‬
‫ررر ر ررررر‬
‫ٍىونرب‬
‫رر ًمراررر ٔبرظر ًالر‪،‬رتير‪٠‬كرٍزلروإلرٍزال‪،‬رواْكواذجر‬ ‫ررررررو ٔبررررررر ر رررر‬
‫هَر‪٠‬كرٍىنرمـسو‬ ‫رررررررررو ٔبررتسًخَ‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار ررررر رررررررر ررررررر ر رررر ررر ررر ر ررررر ر رررررررررر رررر‬
‫رراركال‪:‬رومارزةراًـا‪٢‬كني؟رومنرُشارِشكراًفالسفةراًلائَنيرتلسمراًـا‪٠‬كر‬ ‫رٔبهرور رررر ر رررر ر ررر رر ر‬
‫اغراًرشك‪،‬رورشكرفصؾون‪.‬ر‬
‫سامءٍروظفاثَر‬
‫رررررر‬ ‫رررررراررًٕرِررارًرربرٓ ر ررررررر ر‬
‫دصرو‪٠‬كرًـعيررر ٔبر رررررر‬ ‫ًيفوشر‪...‬راًيوغراًثاين‪:‬رِشكرمنرحـيرمـَر‬
‫ررروارررر ر ررررررررر ررررررر ررر ر ررر رر رر‬ ‫ررررررررٌسرمرر ررررررررر ر‬
‫وهنا‪:‬راًـلول‪،‬ر‬ ‫حاةرووسائطراكذضتررر ٕاررجياذُا‪،‬ر‬ ‫تربرٔ ررررر ررر ررررر ر‬
‫ِسُارمسدٌسترؾيسضمررر ٕاررىلررر ٔبررسرررر رررر ررر ررررر ر‬
‫رىلراًؼَمة‪.‬رومنرررُشارِشكرنثريرذمنرٌرشكر‬ ‫اذجراًرشررر ٕار رررر رررررررر‬ ‫رىلراًيوزروحروررر رررر‬
‫اذجرآكريررر ٕار ررررر رررر‬ ‫ًررزالزة‪،‬روِشكرا‪٣‬كوشراًلائَنيررر ٕابررسرررررر‬
‫ياذرحروررر ررر ر‬ ‫رررَثر ررر رررررر ر ررر ر ر رررررررر‬ ‫رررورررررررر ر ررررر ررر ررر رر رر ررر‬
‫تُذَ‪،‬رورشكراًيعازىرا‪ٙ‬كٍنرحـَوٍر‬ ‫وزت‬
‫زواخررر‬ ‫اذراًلدوزرا‪ٙ‬كٍنرٍزمعونررر ٔبرنررر ٔبر ررر‬ ‫ًَخحقرتَرمنروخَرِشكركالترؾرح‬
‫رررررررررررر رررر رر ررر ر ر ر‬ ‫رررورررر ر رررررر رررررر ر ررر‬ ‫ررر ٔلرر ررر رررررررررررررر ررر رر ررر ر رررر رررررررر ر ررررر‬
‫مصرُشاراًـا‪٠‬ك‪،‬رنامرُورمشُةرمرشيكراًعاتئةروكريضم‪.‬ركَت‪:‬ر‬ ‫ث‪،‬رجيـَِارمسجصتر‬
‫ابًىواهةراًـَوَي ررر ررررررر رر‬
‫رنرُشٍرررمنردعائطراًصتوتَة‪،‬رنامررهصٍر‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫ًيرصونرمنرذؿاضم‪،‬روحيفؼونرمنراًخجربرٔرارٕر رررر ررر رر‬
‫رٍهيمروإلررحبامضم‪،‬رف‬ ‫ررروررر رر ررر ررررر رررر رر ر ر ررر ررررر‬ ‫حونراًىصابث‪،‬ر‬
‫ًفصر ر ر رررر ر رر‬‫ررروررررّ ِ‬ ‫ار ٔلرورررررررر ر رررر رررر ر رررررر ر ر ررر رر رر‬
‫ًَاءرثخرصفرتـسرا‪٢‬كوث‪،‬رفِلضونراْكاخاث‪،‬ر‬
‫رررر«رثُسريراًـزٍزرإكَسر»رر(ضر‪1:‬ر‪-‬ر‪ )29‬ر ر‬ ‫ررررٔب‪ُ.‬ؼر‬ ‫رر رررر ررر رررررر‬
‫تـضِمرِفرُشاراًيوغ‪.‬‬

‫‪234‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رش ِيكراً َـ َص ِةراًيس ِء ِراب ِ‪ٞ‬كرثَ َـ َاَلر‪ .‬ر‬ ‫نرػ ِّنر ُم ِ‬ ‫مدحررِفرر ِر ُهص َرش ٍءر ِم َ‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلررررر ررر رر‬
‫ر‪،‬رمنرآكَقررر‬ ‫ةرعمرلكرمارخيخطرتفـيراًصةرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫نرظفاثراًصتر ُوتررَِر رر رر ررررر رر ررررر رررر ر رررُ‬ ‫ر‪ٝ‬كرر‪-‬ر ٔبر رر ررر ررررر‬ ‫اؿ‪١‬كر‪-‬ررَزررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫اضمروكريرر‪ٛ‬كرمنرظفاثَر‬
‫رررررر‬ ‫رماثةر‪،‬رروسامغرا‪٥‬كَوكنيروؿ‪١‬كرِسضمروَنرور رررر ررر ررر رر‬ ‫ررررروارإلرٕررررررررر رر ررر رر رر رررر رر ر ررر‬ ‫اًخستريررروار ٕإلررحِاءر‬ ‫اًصسقرررورررر رر‬ ‫وررر رر‬
‫ونررربرررْنررٌر َ رْرضرِرَررَرسرؿرََرَ َْر رُرُْكر‬ ‫ررررر َمراررررُن ْيررُ ْمتررجرَرْسر َخر ِررُرتر ر رَ‬
‫رؾيسرثفسريررركرَرْورهلرررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر{و‬ ‫رر‪ٝ‬كرررر رررر ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫جنرنثريرز‬
‫رررار رررر َر‬ ‫ثرَ َـرررَاَلررررررر ررر‬
‫ر‪،‬رررهصراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رُ رُرْ ‪1‬‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًضرِرراَر َذرترؿرََرْ ِهيررْمر‪:‬ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رضار ُءر رَروررارً ُجرَورذرررُرح رَنيررًرََور ُمر رررَوهنرَارررؿرَىلرررر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫رررترْ رَعر رُازررَك رَروررإلررر ُخرَور ُذررَك ررر رب رْير‪:‬رررثرَلورلرًِرُ ُمررررال ْؾر ررَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رَ ْمسر ُـر رُرُْك رَروررإلررب‬
‫ررِفرر‬ ‫ونرررِمٌرَْرُررِ‬ ‫ررررَإلررثرُ َحرارًرُ ر رَ‬ ‫رررًْر رُىرْف ِصر رَروررارًرْ َمر َـرر رِاِصر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫را‪ٟ‬كر رِراب‬
‫ونررر ررَ‬ ‫رجتاررُِرُصر ر رَ‬ ‫ارا‪ٙ‬كيررررُن ْيررُ ْمتررثرَرْف َـرَرُوهرََرررُرترَ رْيرررُن ْيررُ ْمترررُرَ‬ ‫ونرررِمٌررررررِ‬ ‫َمراررررُن ْيررُ ْمتررثرَ َخر رَىذر ُمر ر رَ‬
‫را‪ٟ‬كرررَرإلررًرَ ْـررَ ُ‪١‬كرر رَنرِث رًريراررر‬ ‫ررررًررَ رِى رْنرر رَػريرًَرْرُ ْمتررربرر رنررر ررَ‬ ‫ررررًِِرَ رَرشراررركرَار رَل َر‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫؛رو‬‫رمجَر َؽررربررفرْ َـرارًِ رُرُْك رَ‬ ‫ونررربررهرَرررُرًرَ ْـررَ ُ‪١‬كرر رَرِ‬ ‫؛رلىررُرُْكررُن ْيررُ ْمترررَرإلررثرَ ْـر َخررِلررُس ررَ‬ ‫رَسررْرِمع رُرُْك رررِ ر‬
‫را‪ٟ‬كرررَرإلرر‬ ‫رَكرربرر رنررر ررَ‬ ‫اراًؼر رنرراررًرْرَفر رِاسرررُسر‪-‬رَور ُُررَروررارر ْؾررِخرَلار ُذررُرْ‬ ‫رشررررر ر‬ ‫راَكَرر ررر‪2‬ررب رْير‪:‬ررر َُر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كيررر رَػريرًَرْرُ ْمتر رِجرَرِجصرّرُرُْكرربرررْزرذر رُرْ‬ ‫ونر رَرورررَرًِ رُرُْكر رَرػريررُرُُكررررِ‬ ‫رِممرارررثرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬
‫ررر رْيررررِ‪:‬رِفرر َمررَوار ِكررِفرر‬ ‫راِسر رٍَنر ررب‬ ‫رررفرَبررْظر َحر ْحررُ ْمترر ِمر رَنرراررًرْزرَررِ رِ‬ ‫رررثرَْرَ َفر رُ ُْكر رَرورربررْزرذر رُرْ‬
‫راَكَررر ِؾر ْيرررَس رَ ِجرزررررّرُ ُْكر‪،‬ر{‬ ‫ونر‪ُُ -‬ررَرورراررر ِ‪ٙ‬كريررب‬ ‫ًر َ ْـررَ ُ‪١‬كرر رَن ِثر رًريراررر ِمرمرارررثرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬
‫َُكر‪.‬ر ر‬ ‫رربر ُْررَِر رُ ْ‬ ‫ارًرْ ِلر َِرار َمررِةر َدر رِ رْ‬
‫ررسررُ ْمتررربررهرْ ُفر رَسر رُ ُْكر رَرو‬
‫را‪ٟ‬كر‪3‬كرَار رَل‪:‬ررررُن ْير رُترر ُمر رْسر َخر ِررًرترارررتربِرررْسر َخر رِازرر رْراًررر رَى ْـر َحررِةرفرَ َجر رَاءرررزرَرَالرزرَرُةر‬ ‫رررر َؾر رْنرر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬ ‫رر‪ٝ‬كر‪-‬ررثسررريسٍرر‬ ‫رررر ْررََحرررُسر‪-‬رَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررراإلر َمرامررب‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫وهب ْمر‪،‬رررفذرَلك ُمروراررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫وهنرْمرركََريرفلَرررُركَ رررِرِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رر َدرذرَيرَار ٍُرركرَصرصرَرر رِانرر‪-‬رنث ررٌريررَش ُمررترُعر رررِرِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررر َدرذرَيرَار ٍُررزلفِرر رِانرر‪-‬ربرْوررزلف رير رَرو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪،‬رو‬
‫شر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫هرَرَف ٍصر‪:‬ررركرُرَصر ر‬
‫ررررْظررَوارثرَيرَاررر‬ ‫رررفرَ ْـريرَاررب‬ ‫ررررانررارررَ رَارز‬ ‫رالكر َمرٌرَاررر َُر رَرشررا؟رررفرَرَلار رَلرررْرالرٓ َدررُرصر‪:‬را‬ ‫را‪ٟ‬كررٌر َرْرسر َمر ُؽرررَرَ‬ ‫رررحرَرَصررْور رَنرررب رنررر ررَ‬ ‫رِج َررَالكر ٍمررًرَ ْمررربرررْ َمسر ْـر َُرر‪،‬رررفرَرَلار رَلرربرر َحرررُسرُ ْضمر‪:‬ررب‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر ر‬
‫ررلكرَرر‪.‬رُرركرَار َلر‪:‬رررفرَشر َنررْصر رُثرر َررِ رَ‪ٛ‬كرر‬ ‫رمسر َؽرر ِمر ٌْرَرُر رَرصرُرْئرًرر رَ ِ‬
‫ارمسر َـرَرُررُ‬ ‫ررررْنرر رَ ِ‬ ‫ُررررررار َرارررًرَ ْمررىرَرْصرفرَ ْـرَرررُرًرَ ْمررٌر َرْرسر َمر ْـر َُرر‪،‬رررفرَ َلرار َلررررْرالرٓ َدررُرصر‪:‬را‬ ‫رررر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَ ِمسر َـرَر‬
‫ر‬ ‫رٌَِ ر ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫رمسر ُـر ُْكرررَورإلررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونررربرررْنررٌر َ رْرضرِرَررَرسرؿرََ َْر ُْكرر ر َْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررر َمرارررن ْيررُ ْمتررجرَرْسر َخر ِررُرتر رَر‬ ‫‪:‬ر{و‬
‫يررررِ رِ ّيبرر رَرظرَلر رُ َ رَ رَ َ ْرَ ررُ َر رَ َ رَ‬
‫ي‬
‫ر‬ ‫خ‬
‫ر‬ ‫رو‬
‫رر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬ك‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ل‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ى‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫‪،‬ر‬
‫رر‬ ‫‪١‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫رو‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ؿ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫راًرتر ِمر ِشر ريرر َؾر رْنررُريَررار ٍذر‪،‬ررر َؾر رْنررربرررِِبرر ُمر َـراررِوًر َ َةر‪،‬ررر‬ ‫ررررَورار ٍُرررر ِرّررْ‬‫ررررَن َشر رَارز‬ ‫راِسر رٍَنر رَرو‬ ‫ررر ِمر رَنرراررًرْزرَررِ رِ‬ ‫ررررَىلرركرَرْورِرِهل‪:‬ر{‬ ‫رَك را‬ ‫ررإلررر ُخرَرُور ُذررُرْ‬ ‫برترْ رَعر رُازرررُرَْك رَرو‬
‫ر‬

‫‪1‬ررسوزترفعَتر‪11‬‬
‫‪2‬رسوزترفعَتر‪11‬ر‪-‬ر‪18‬‬
‫‪3‬ر ٔبر رررر رر ررر ررر رر‬
‫يرؾحسر‪ٝ‬كرجنرمسـوذر‪.‬‬
‫رررر‬
‫‪235‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كررؾرريَر َُرر‪،‬ررر‬‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫‪،‬رز‬ ‫را‪ٟ‬كرررراجنررر َمر رْسر ُـروررٍذ رَ‬ ‫رررر َؾر رْنرر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬
‫اًرترِم رِش ريررربررًرْ ررًضا‪،‬رر‬ ‫رررررربر ْدررَرصر َخرَرررربُرر ْررََحرررُس رَرورر ُمر رْسررِ ٌ‪١‬كر رَرورررر ِرّررْ‬
‫ررر‪.‬رو‬
‫رَنررَور ٍُر رَ‬ ‫رِابررْسريرَاررِذرٍِررَ ْ‬
‫‪1‬‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‪.‬ر)راىِتييرتخرصفرر ر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫ررر َؾر رِنررارر ْجر رِنرر َمر رْسر ُـرورذر ِترَررررررر رر رررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َرر رير رَرورر ُمر رْسر ٌ‪١‬كررربررًرْ ررًضا‪،‬ر‬ ‫رررررررَزررَوار ٍُرراررً ُحرزر رِ‬
‫راز‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ِتريرَ ْحررِوٍ رَ‬
‫ررر‪.‬رو‬
‫‪2‬‬
‫رررر َإلررًر َ ْـررَ ُ‪١‬كرر رَن ِثرري ًارر ِّمرمراررر‬
‫ررررو ٔبرهَر{‬ ‫رررصراَك‪،‬ر‬ ‫هَرإلرٍ‬ ‫ررررر َر ًِر رُ ُْكرر رَرػرير رُ ُُكرررر ِ‬
‫را‪ٙ‬كريررر رَػريرَررًُمترر ِجررَ ِجصرّرُ ُْكر ررررمنررر ٔبرررر‬ ‫كوهلر‪{:‬و‬
‫وحضراًخفاسريرر رر ر رَ‬ ‫روِفررر ٔبر ر ررررررر ر‬
‫خعاؾخُكررر ٔبرنررر‬
‫روكسرَكنرِفراسررر رررر‬ ‫راِسر رٍَنر رررر رر ر رر ررر‬ ‫رررررررررفرَبررْظر َحر ْحررُ ْمترر ِ ّمر رَنرراررًرُزرَررِ رِ‬
‫وكـُكرِفراًيازر{‬ ‫رررو ٔبر ررر رر‬ ‫َُىُك‪،‬ر‬ ‫رررررْزرذر رُرْ‬
‫راَكَرر ررر ٔبر رر ر‬ ‫ونر ر{رب‬ ‫ثرَ ْـر َمرَرُ ر رَ‬
‫رررر ٔبر‪.‬رُؼر‪.‬‬
‫رررررر ر‬ ‫رررررررزرٍنر‪.‬ر‬‫مضنراًفائ‬ ‫حىوهوار ر‬
‫را‪ٙ‬كيررر رَػريرَررًُمترر ِجررَ ِجصرّرُرُْكرربرررْزرذر رُرْ‬ ‫‪3‬‬
‫ي‪:‬رور‪ٛ‬كررر‬‫راَكَرر ررر ٔبر ررررر‬ ‫ررررر َررًِ رُرُْكر رَرػرير رُرُُكرر ر‬
‫رثـاىل‪:‬ر{و‬
‫رَ‬ ‫رررر‬ ‫َ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪،‬ر(رر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫ررررر‬ ‫ررررر ٕار رررر ررررر‬
‫رىلرتَوػراٍهناًة‬ ‫وِفراًِساًةر‬‫ر ر ررررر‬
‫ررر‬ ‫هفسُكرمنرمـاِصر‪ٝ‬كرُورػيُكرا‪ٙ‬كيرررػررريًمتررر ٔبر رر رر رررر ررررررررر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرإلرًـ‪١‬كرمارثـمَون‪،‬ر‬ ‫هَارؿىلررر ٔبررر ر ررر ررررر رر ررر رر رر ررر ر‬ ‫رررٗكرررررر‬ ‫ٌَمترِفرا‬ ‫ا‪ٙ‬كيرررحررر رر‬ ‫رر‬
‫ررررررررر ٔبررر‪.‬رُؼر‪.‬ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررر ٔبرهفررسِم‪.‬ر)ر‪.‬ر‬ ‫دصترمنرا‪ٙ‬كٍنردرسوار‬ ‫رررلرٓ ر رررر ررر رر رر ر‬ ‫حرِفرا‬ ‫ررربرٔظحرر رر‬ ‫ٔبر رر ر رررر رررر ر‬
‫َُىُكررًُكراًؼنرف‬
‫ررربرٔحرزراءر‬
‫ررر‬ ‫ررررصرٍنرت‬ ‫اكـنيرىفرِشكراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رررروٕارنرررَكهرورارمل‬ ‫ذحنيرمنراًيليراًساتقررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارررورررر رر رر ر ررررر‬ ‫فررر ررر رررررر رررر ررر‬
‫اًلسزترؿَهيمرمنرظفاثراًصترُوتررَِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫ةروسامغرا‪٥‬كَوكنيرررورررر رررررر رررر رر ررر ررررر‬ ‫رررررر ٔلر ررر رررررر ررر ررررر‬
‫نرؿ‪١‬كراًلَةرمنراًصتر ُوتررَِر ررر رر ررر رر رر‬ ‫مٌَر‪،‬ر‬
‫مدحررِفرررهصرإىاكزضمراًحـرروا‪٢‬كـاذرر ر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬ ‫رررصتروررررر‬ ‫ترنفصرج‬ ‫ررررر َـررِلرررَِسرررر‬
‫تـضِمرصمرفَِر‪،‬روُشٍراً‬
‫ىىصواراًحـرررروررر رررر ر رررررررررر‬ ‫ررررٔبر ر رررررررر‬ ‫زخترؾنرتـغررمرشيكررررٔبهنمر‬
‫رر ررر رررر رررر ر‬
‫ٕررررررر ر‬ ‫ررربرٔ ر ر ررر رر ررر‬
‫ُونرؿَلر‪ٝ‬كرمنررراررؿاذثَر‪.‬‬ ‫رؿاذثةرآكَقر‪،‬رفَُسرتسءرآكَقرت‬
‫ثَرؿَلرررارٕررررررر رر ررررررر ررر رررر رر‬ ‫رروكسرزررررر‬
‫وثر رَرورررَ َْنر ََر رَ‬
‫ررر َمراررر‬
‫ارو‬ ‫ارعمررارررإلرر َحرِرَارثرُيرَررر ر‬
‫اراٗكرهرْ ََراررهرَ ُمر ر رُ‬ ‫ررررركرَارًرَوراررر َمررررِ ر رَ‬
‫امراجنرنثريرؾيسرثفسريٍرًلولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر رَ‬
‫‪:‬ر(رو‬ ‫ركرَار رَلررراإلر َمرررررر رررر رررر رررر ر ررررر ر رر‬
‫رُ ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪4‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫راٗكر ُْر رِصًرةر ِمر رَنرر‬
‫ررر ر(ر ُررْخير ِررُربررثرَ َـرراىلرر َؾر رْنرركرَرْوررِلررر ر‬
‫ونرر)ر‬ ‫رضمرراررإلررًر َرُؼرير ر رَ‬ ‫راٗكر ُْررُرصر رَرورر َمرارررًِرُ ْمرر ِتر رَرشرِ رَ‪ٛ‬كرر ِمر رْنرر ِؿر رٍ‪١‬كررارررْنرررُ ْ‬
‫رررإلررر ر‬ ‫ررُرْهي َِرىٌرَارا‬
‫ر ر‬ ‫رْ ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫وثر رَرورر َْنرَاررب‬
‫رررر رْيرر‬ ‫اراٗكرهرَْارررهرَ ُمر ر رُ‬ ‫ر‬
‫ارعمرراررإلرر َحرِاررثرُيرَررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫اًرر رُىفر رِازرر رَرورر َمر رْنر رَروررارفرَ َلرِررْرمُرر ِمر رْنرر ُمر رْ رِ‬
‫رشرِيكرراررً َـررَصر رِةرررِرِفر ررارر ْىر رَاكر ِزرراررً َمر َـرار ِذر رَرورركرَارًوراررر َمررررِ ر رَ‬

‫رروصرجنررر ُمر ّحرمرسررجنرخمخازراًلُيسراًلريواينر‬ ‫سرمًكرجنررر ٔبر رر ررر رر َ ّ‬
‫ِبرظاًةرَحر ر ررر‬
‫‪1‬رثفسريرجنرنثرير(ر‪/9‬ر‪290‬ر)‬
‫ررر‪ُ2601‬ؼ)‬ ‫ٌَعَفرجنرآكعَةر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪2‬رررٌَضرررَخررر ُمر ّحرمرسررر ُمر ّحرمر رررر‬
‫سرؾحسررراررر رر ررر ررر ر رر رررررر ر‬
‫رررررررر ٔبررتوررر ُمر ّحرمر ررر ررر‬ ‫ررررو ٔبر ر رررررر ر ررر رررر ر رررر‬
‫حاكمَ‪،‬رومجيرمنرفٌونرؿَومَر)ر‪،‬ر‬ ‫رررررصبرٓنررروررر ر‬
‫ثفسريٍ‪،‬ر‬ ‫‪3‬ر(راًِساًةر ٕار رررر ررررر ررررر ررر ررررر‬
‫رىلرتَوػراٍهناًةرِفرؿ‪١‬كرمـاينراًل‬
‫ررر‪ُ689‬ؼ)‬ ‫ررر رٔلر رر ررررر رر رررررر رررررر ر‬
‫هسًيسراًلصظيبرا‪٢‬كاًًكر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫مثرا‬
‫‪4‬رسوزتراّكازَةر‪16‬‬
‫‪236‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررًرْ َـررَصر رِةرر‬ ‫رشررُنورا‬‫ررر َُر رَرشرارررًر َ ُلر ررُوهلرررُر ُمر رْ ِ‬‫ارمثرر َمر َـرار ٌذر رَرورررَإلرررِك َِرار َمررٌة رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ررر َمررررَ‬ ‫‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫وثرركرَرْور ٌمر رَروررًر َرِـر رُُشرربرٓ َدررُرصر ر رَ‬ ‫راٗكر رُازرر‪،‬رررًر َ ُمر ر رُ‬‫ارمثررارررإلرر َُر رِشرٍِرر ر‬ ‫َمررررَ‬
‫ر‬
‫ثلوهلرررارًرْ َفررَالر رِسر َفررةرُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َررررراًصر ْحر َـرة‪،‬ررروررر ر‬ ‫ررو‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ونرراررً ُحررسارَر َءرتر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر ْضمررًرُ ْيرىرُصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ونررمرْهنرُرْمر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررً َفرالرسر َفرةررراإلرًِررَِر ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ثلوهلرا‬ ‫رررررررروررر ر‬‫ونررٌَمـاذ‪،‬ر‬ ‫ارًرْ ُمر ْير رِىرُصر ر رَ‬
‫رْر‬
‫رشررءرٍ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رلكرررسرخرة رَروررزرَالرز رَنيرربرًرَفرر رَرسريرَةرًر َ ُـرورذرُرررلكرر رَ رْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونررربرر رنرررِرِفرر رِ ّ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررً ُمر ْـر َخرلررُس ررَ‬‫ونر رٌِر رَعرارِهؽر ِ‪،‬را‬ ‫راٗكررْور ِزرًررُةراررًرْ ُمر ْير رِىرُصر ر رَ‬ ‫ر راٗكر ُْر رِصًررُةرر ر‬
‫ررررًرْ َمر ْـررُلوررَل رَرورررَن رشترُواررارًرْ َمر ْيررُلوررَل رَرورررًِِرَ رَرشراررر‬ ‫ررر رنرر َُر رَشاررركرَرْسررحرَ رَىرصر َزرر َمررصر رٍاثرررَرإلررثرَدرٌَرَررَاظمر‪،‬رررفرَ رَاكجررَرُصروارا‬ ‫ررررَسر َررُمعروراررب‬ ‫ارَكر رَنررؿرََرَ َْررَِ رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫اررَىلرر َمررررَ‬
‫ر‬
‫ونرر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ونرربرر رْيررًرَ َخررَور ُطمر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رضمرراررإلررًرَؼرير ر رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررًِرُ ْمرر ِتررش‪ٛ‬كررم رْنررؿ‪١‬كررارررْنرر ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررمار‬ ‫‪:‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرراىلر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راٗكر ُْررُرصرركارلرر ررُ‬ ‫ررررإلررر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫مارهيَىٌارا‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررررررُرْ‬ ‫ارو‬
‫كارًور رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رٍ ر ر‬ ‫ر‬
‫ونر‪.‬ر ر‬ ‫رَوًر َ َخررررََرَرُ ر رَ‬
‫ايئرررِم رْنرر ِزررَورارًرَرِةررُرسررْف َِرر رَانررارجنررر ُؾر ََرُرٌْرَرَةر َؾر رِنرر‬ ‫َرراًًرررررَسرر ِرر‬ ‫ررو‬‫راوَررذر رَ‬ ‫َحر رَروررربترُورررذر رُ‬ ‫اراًعر رِحر رِ‬ ‫ررظرار رِح َدررررر ر‬ ‫ررر ْدررَرصر َخرَرُر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كيررب‬ ‫ًررررررِ‬ ‫رررًرْ َحر رِسر رُ‬ ‫فرَبرمرارا‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫رررُسر ررُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُركرَار رَل‪:‬ررركرَار رَل رَرز‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫َرر رِ رَ‬ ‫ررراًزررُْ ِصر ِرّيرر َؾر رْنرر رَرسر ِـرَر رِسرررراجنررارًرْ ُمر رَسرُر رِةرر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرتر رَ‬
‫ررز‬
‫ُررررَهنرَ رَازرر ٍُر»رر‪1‬ر‬ ‫يرالر ْمررُصررربرركرَ َِرّ رُةررًرَ َْررَهلر رَ‬
‫ررو‬ ‫راٗكر ُْررُرصر‪،‬ررر ِتر ََر ِسر ررررْ‬ ‫راٗكر ُْررَرصر رَرورربرررَانرر ر‬ ‫ًلولرررثرَ َـرررَاىلررًر ُرْؤر ِرررًِِنررا ْجر رُنرربرٓ َذر َمر‪،‬رررٌر َ رُرسر رةررر ر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«رر ر‬
‫رخسار‬
‫ررر‬ ‫ًةرر ر‬ ‫راٗكر ُْررُرصر»ر‪2‬ررَوركرَرْسررربرررْوررَزر َذر ٍُررارر ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصررر‪3‬ر ِثر رِرسر ََرر رٍاقررقرَرِصر رٍ‬ ‫را‪ٟ‬كرر ُُررَروررر ر‬ ‫اراٗكر ُْررَرصررفرَار رنررر ررَ‬ ‫رَوررِِفرر ِزررَورارًر َرٍةر«رَإلررجرَ رُسرحرورررر ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رررً ُمر رَسرُر رِةرر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصر َترر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًزر ُْر ِصر ِرّيرر َؾر رْنرر رَرسرـَرسرررراجنرا‬ ‫ارسر ْفر َِرر رَانررارجنررر ُؾر ََرُرٌْرَ َةرر َؾر رِنررررر‬ ‫ررررررتر ُوررررُنرَصًرْ رٍةر‪،‬ررر َحرسرزرَيرَرررُ‬ ‫‪:‬رحسزياررب‬ ‫فر َلرار َلررر ر‬
‫ارهيرَِ رُىٌرَارررارٌَررر َْر ُيرر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرركرَار َلر‪:‬ررر«رََكر رَنررربرر ُْر ُيرراررًرْ َجراررُِرََِررِةرًر َ ُلروًرُ ر رَ‬
‫ونرراررهر َمرررررُرْ‬ ‫ررررررِ ِرّيبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُر َؾر رِنرراًي‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رَزر رِ رَ‬
‫ر‬
‫وثرر‬ ‫ارعمررارررإلرر َحرِاررثرُيرَررر ر‬
‫اراٗكرهرَْارررهرَ ُمر ر رُ‬ ‫ررركرَارًرَوراررر َمررررِ ر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كرثـاىلرِفرررِن َخرار ِتررَِ رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫رررررر َلرار رَلر ررررر رررِ‬ ‫ررررررحيرٌَُارف‬ ‫ررررميرَدٌارو‬ ‫يرهيَىٌار‬ ‫را‪ٙ‬ك رر رر‬ ‫رَورررراٍهنرَ رُازرر رَرورر ُُررَرورررررِ‬
‫رر َخرير‪:‬رررًرُرْؤررِررًِِنررا ْجر رُنرربرٓ َذر َمر‪،‬رررٌر َ رُرسر رةررر ر‬
‫راٗكر ُْررَرصر رَرورربرررَانر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َؾررزر رَرو‬ ‫راٗكر ُْررَرصررفرَ َلرار رَلرر ررُ‬ ‫ونررر ر‬ ‫راٗكر ُْررُرصر رَروررٌر َ رُرسرحر ر رَ‬ ‫رررررإلررر ر‬ ‫مارهيرَِ رُىٌارا‬ ‫رررررررررُرْ‬ ‫َارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَوررَ َْنر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫رِشًرْ رِحرر‬ ‫امترر َؾر رْنررربرر ْررََحرررَسرررراجنررر َمرٌرْ رُعر رٍوزررر َؾر رْنرررُ رَ‬ ‫ررررَورار ٍُررارر ْجر رُنرربررِِبرر َحرر ٍ‬ ‫رررنشر رَارز‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬
‫يرال ْمررُصررربرركرََ رُةررارٌَرر َْر َير رَروررررراٍهنرَ رَازرر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر راٗكر ُْررُرصر‪،‬ررر ِتر ََر رِس ررررْر‬
‫رررررر ْـر َمرر رِانرر َؾر رِنررارر ْجر رِنرر ُؾر ََرُرٌْرَرَةررِمثرْرَرهلرر‪ُ.‬ر ر‬ ‫ارجنراًي‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُركرَار رَل‪:‬ررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫َرر رِ رَ‬ ‫ررز‬‫راًزر ُْر ِصر ِرّيرر َؾر رْنررربرررِِبرر رَرسرَرَ َمررَةر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرتر رَ‬ ‫رةرر َؾر رِنررررر‬ ‫رُمثر رُرزرر ِور رَيرر َؾر رْنررًرُورورُرَسرر َؾر رِنررا ْجر رِنر رَرورر ُْر رٍ‬
‫راٗكر ُْررُرصرر ِتر ََر رِسيرررارٌَررر َْر رُير‬ ‫راٗكر ُْررَرصر رَروررربررَانرر ر‬ ‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرررَاىلر‪:‬رررٌر َ رُرسر رةررارر ْجر رُنرربرٓ َذر َمررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر«كرَار رَلرر ررُ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫كرَار رَل رَرزرررُسر ررُ‬
‫رَحسرِفرا‪٢‬كسررريسررر‪/1‬ر‪،18:‬ر‬ ‫ررر ٔلر ر ررر‬
‫ذةرابةررر;‪،28‬رررو ٔبر ر رر رررر‬ ‫ررر ٔلرررر رر ر رر‬
‫ًفاعرحسًرررر‪،1‬ر‪،8‬رررو ٔبرر ررررررر‬
‫تورذاوذرِفرا‬ ‫رررر‪،67‬رابةر‪،2‬ررروراًخررررور رِحر ررر‬
‫ِسرابةررر‪ 87‬رررر ر رر‬
‫‪،‬رومس‪١‬كرِفرا‬ ‫‪1‬رر ٔبر ر ررررررر ررر رر رررر ر رر ر‬
‫دصخَراًحزازيرِفرثفسريرسوزتر‬
‫‪ .191‬ر‬
‫‪2‬ر ٔبر ردصخَر‬
‫رررر ٔبر ر رر رررر‬
‫رَحسرِفرا‪٢‬كسررريسررر‪/7‬ر;;‪،1‬ر‪ .822‬ر‬
‫‪3‬رثفسريراًعربير‪/22‬ر‪.186‬‬
‫‪237‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫راقرر‬ ‫ررررَْسرَررَ‬ ‫ررركرَار رَلر ُمر ّحرمرسرررارجنرا‬ ‫‪.‬رو‬

‫ر‬
‫َ‬ ‫رررزرًسررر ِتررَِ‬
‫وسراجنرٍ‬ ‫رررور رررر‬ ‫رمنرحسًررً‬ ‫ايئررر رر ر رر‬ ‫اراًعر رِحَر ِحر رَرورراًًرررررَسرر ِرر‬ ‫ررظرار رِح َدررررر ر‬ ‫رَورررراٍهنرَ رُازررر»ررَوبر ْدررَرصر َخرَرُر رَ‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَرِ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رررُسروررَلرر ررِ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررربُرر رنر رَرز‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫َرر رِ رَ‬
‫ررز‬ ‫راًصر ْررََحر رِنرر َؾر رْنررربررتررَِررَِر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرتر رَ‬ ‫َؾر رِنرراررًرْ َـررَالررِءرارجنررر َؾر ْحر رِسرررر‬
‫رررربرررَانر‬
‫اٍرو‬
‫ررررصر رَ‬ ‫ولررورارذُ‬ ‫رثـاىل‪:‬راسر َخررْلرَصرررْض رُترر َؾر ْحر رِسيرررفرَرَ ْ‪١‬كررًر ُ ْـر رِعررِِنر رَرورررَسرخر ِِنرر َؾر ْحر رِسي‪،‬ر‬
‫رررًر َ ُلر ررُ‬ ‫را‪ٟ‬كررررر رررررْ‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررركرَار رَلر«ًر َ ُلروررُلرر ررُ‬
‫اًسررَالرمررر«رَإلررجرَ رُسرحروراررر‬ ‫ُرررر ر‬ ‫اًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رالئرِمررِةررِرِفررثرَرْف رِسر رِريرركرَرْوررِرِهلرؿرََرََررَِررر ر‬ ‫َرركرَرْرُريررُ َطمراررررِم رَنررررْر‬
‫ررو‬‫راًضراررِفرِـ رير رَرورربرترُوررر ُؾر َحر َْرررَستر رَ‬ ‫ر راٗكر ُْررُرصر»ركرَار رَلررر ر‬
‫رررردرِحةر‬
‫رررر‬ ‫ررر رَظررررَرُاهبرْمرر رِرصر رسررٌترربرررْوررترَرَالر ٌءررربرررْوررىرَ رْى َدررٌةركرَارًرَور رَارَي‬ ‫رترراررًرْ َـررَصر رُةرررِرِفرر َخراررُِرََِرررِِترَارا‬
‫ررررَ اررب‬ ‫راٗكر ُْررُرصر»ررََكهر َ رِ‬ ‫را‪ٟ‬كرر ُُررَروررر ر‬ ‫ر راٗكر ُْررَرصررفرَار رنررر ررَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ارسرحرورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رارُور‪ٝ‬كرثـاىلرررفَكر ُهنررْمر رراررهر َمررر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راٗكر ُْر ِصر رَرورر َ رُرسرحروهرَ َُرر‪،‬رررَوارهر َمرارررفارؿَِرَررر رر ررررر‬ ‫ٌ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر ًسررر رحونرررث‪ٜ‬كررررالف َـرارلراررىلررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫فِ‬
‫ررر‬ ‫اٗكُص‪،‬ر‬ ‫ر رر‬
‫ر رِ ر رَ رِ رُ رَرِ رَ رِ رْ رِ رَرِ رَرِ رَ ررُ ر‬ ‫ر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـاىلررر‬
‫ررررررل رر ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫رسةراٗكُصرررهبرَشرررارالار خحاز‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ارهنرَييرر َؾر رْنرر ر ررر رر‬ ‫َؾررزر رَرورر َخري رر‪،‬رلهرَرررُرفارؿير ‪ٛ‬كرررِفرراررً َحرلِرلة‪،‬رررفَِرَشرر رِ‬
‫ررر ْحر رَسر رُنرر َمراررر ِكرِر رَيررِرِفررثرَ ْفر رِسر رِريرٍِ رَرورر ُُررَرورراررًرْ ُمررَصار ُذرر‪،‬ررر‬ ‫رالفرْ َـرار رَل‪،‬ررر َُر رَشاررب‬ ‫‪ٜ‬كررررْر‬ ‫ونرراررًرَ َْررَِررِثرْ رَ‬ ‫ُررٌر ُ رْرسررِيررُس ررَ‬‫ررو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٙ‬كيرررًر َ ْـر ُيروهرََر‬‫راٗكر ُْررُرصرررررِ‬
‫ُُررَروررر ر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫راٗكر ُْررَرصرر ِمر رَنررررالررْ َمسرار ِءرراررً ُحر رْسررَىنررربرر ْذر ًشراررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًؼرار ُِر رِصًرةررِرِفررؿرَرِّسر ُضمررر ر‬ ‫ارَنررَور ٍُرر ِمر رَنرررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رَنررر ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررركرَرْسرركرَ َِرطرررَرا ْجر رُنرر َحررْزر ٍمر رَرورر َمر رْنرر َ‬ ‫ا‪ٟ‬كررربرر ْؿررَ ُ‪١‬كر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رَور ررُ‬
‫ررربرٔ رر ر رر ررر ر ررررر ر ررر رر ر ررر رر ررررر‬
‫نرَكنرِفرمرشيكراًـصةرمنرَكنرٍىفصرتحـغررر‬ ‫رررر‪1‬رررففيررر َُر َشرررررر ر ررر ر‬
‫اراًلولرثرصحيرت‬ ‫ًرر‪.‬ر)ر‬ ‫رررًرْ َحر ِسرر رِ‬‫ِمر رْنرر َُر َشرارا‬
‫رشرِيكرراررًرْ َـررَصر رِةرر‬ ‫راٗكر ُْر رِصًررِةررِم رَنر رْراًررر رُىفر رِازرر رَرورر َمر رْنر رَروررارفرَ َلرِررْرمُرررِم رْنرر ُمر رْ رِ‬ ‫ةرىفركوهلر‪:‬ر(خير ِررُربررثرَ َـرررَاىلرر َؾر رْنرركرَرْوررِلررر ر‬
‫يراًصتر ُوتررَِر رر ررر ر ررررر ُررْ‬ ‫َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫وثرركرَرْور ٌمرر‬ ‫راٗكر رُازرر‪،‬رررًر َ ُمر ر رُ‬‫ارمثررارررإلرر َُر رِشرٍِرر ر‬ ‫رررر رْيرر َمررررَ‬ ‫وثر رَرورررَ َْنرَاررب‬ ‫ارعمررارررإلرر َحرِاررثرُيرَررر ر‬
‫اراٗكرهرَْارررهرَ ُمر ر رُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رِِفررارر ْىر رَاكررِزرراررًرْ َمر َـراررِذ رَرورركرَارًرَوراررر َمررررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررررررررر ر‬
‫ونررٌَمـاذر)ر‪.‬‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررً َـررَصر رِةرراررً ُمر ْيرىرُصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رشرنورا‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر َُر رَرشرارررًر َ ُلر روهلرررُر ُمر رْ ِ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ٌ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررر َمرررارمثرر َمر َـرار ٌذر رَروررإلررك َِرار َمرة رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪،‬رو‬‫ونر رَ‬ ‫رَوًر َرِـر رُُشرربرٓ َدررُرصر ر رَ‬
‫‪2‬‬
‫رمرذربٍرؾهنم‪:‬رمار‬
‫ررررررر‬ ‫رررر ّسر رر ر رررر‬ ‫هونرا‪ٙ‬كٍنرثل‬ ‫ررررررشر ر ررر رر‬ ‫رُؤإلءرا‪٢‬ك‬ ‫رررررررركرَار َلررر ر‬‫ررررلرًٓةر‪:‬ر(رو‬ ‫رر‪ٝ‬كررؾيسرثفسريٍرًِشٍرا‬ ‫راًعربيرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار َلرررر ر ر‬
‫اُارحىشًحارمهنمرابًحـررتـسرا‪٢‬كامث‪.‬رر ر‬
‫هَاراًيترَننرفهيارإلرحِاترسرورررررر ر رررررر ررر رررر رررر ررررر‬ ‫ررررررررٗكررررررر رر ر ررر ررر رر ررررر‬ ‫رإلرحِاثيارا‬ ‫ررررر ٕار رر‬
‫حِاتر‬
‫ررررر ٔبريررر‬‫اراٗكرهرْ ََرا)ر‪:‬ر‬ ‫رررررررررركرَارًرَوراررر َمررررِ ر رَ‬
‫ارعمرراررإلررر َحر َِرارثرُيرَررر ر‬ ‫‪:‬رزيارسـَس‪،‬رؾنركذاذتر(و‬
‫رَ‬ ‫ررركرَار َلررررررر ررر رررر‬ ‫رررررررزرًس‪،‬ر‬ ‫ررركرَار َلر‪:‬رزيارٍ‬ ‫ررر ر رررررر‬
‫نامرحسزيارثرش‪،‬ر‬
‫ررررر‪ 3‬ر‬ ‫مصيررر َُر رَرشرررر ر ررر ر ررررر ر‬
‫اركولرمرشيكراًـصة‪.‬ر)‬ ‫ًـ ر ر‬

‫‪1‬ررجنرنثرير‪9‬ر‪/‬ر‪169‬‬
‫ررر‪ُ820‬ؼ)‬
‫تورحـفصراًعربير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررلرٓرمَل‪،‬ر‬
‫ررر ٔبرر رر ررر رررر ر ر رررررر ر‬ ‫رررارًةرا‬
‫ًسرجنرنثريرجنرك‬
‫رررزر ررر رررر ررر‬
‫ٍصرجنرٍ‬
‫جنرحرصر ررر‬
‫‪2‬ر ُمر ّحرمرسر ر رر‬
‫رررر‪11‬ر‪/‬ر‪ 99‬ر‬‫رررررصبرٓنر)ر‬
‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫‪3‬رررر ر رررر ر ر رررر رر ررر رررررررررر رر‬
‫ثفسريراًعربيرا‪٢‬كسمير(خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪238‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪1‬‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫َرر ر رَِ‬
‫ررز‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ص‬
‫ر‬ ‫ٍ‬
‫ر‬
‫رْ رَ ْرَ رَ‬‫رص‬ ‫ُ‬
‫ر‬ ‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ِب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫‪-‬‬ ‫ر‬ ‫;‪2:78‬‬ ‫ًةر‪:‬ر(ر‬
‫ررررررر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ل‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫ؾيسرثفسريرُشٍر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫ِبرحامترر رَ‬
‫ر‬ ‫وركرَار رَلرررراجنررر ٔبر رر رر‬
‫ررركرَارًرَوراررر َمررررِ ر رَ‬
‫ارعمرراررإلررر َحر َِرارثرُ َيراررر‬ ‫را‪ٟ‬كرررِرِفرررِن َخرار ِتررَِ رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫رررفرَ َلرار رَلرر ررُ‬ ‫ارهيرَِ رُىٌرَارررارٌَررر َْر ُير رَروررررراٍهنرَ رُاز‬
‫رررهر َمرررررُرْ‬ ‫‪:‬رَكر رَنررربرر ُْر ُيرراررًرْ َجراررُِرََِررِةرًر َ ُلروًرُ ر رَ‬
‫ونر‪:‬را‬
‫ر‬
‫كرَار رَلرررَ‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫راٗكر ُْررُرصرر ِتر ََرس رَيرر‬
‫راٗكر ُْررَرصر رَرورربرررَانرر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كر‪:‬ررر«ًرُرْؤر ًر َرِِنررارر ْجر رُنررب َذر َمررٌر َرسر رةررر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫إلراٗكر ُْررُرصر رَرورركرَارلرر ررُ‬ ‫ارهيرَِ رُىٌرَارا‬
‫ررر ررر ر‬ ‫ررر َمرررررُرْ‬‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫وثر رَرورررَ َْنر ََر‬ ‫ر راٗكرهرْ ََراررهرَ ُمر ر رُ‬
‫‪2‬ر ‪3‬‬
‫رر»ر ر)ر ر‪ .‬ر‬ ‫ررْرال ْمررُصررربرركرَ َِرّ رُةررارٌَررر َْر َير رَروررررراٍهنرَ رَازر‬
‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررارلررْزررَطرر‬ ‫ؾيسرثفسريٍرًلولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر رَ{وررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار َلرررررر ر رَ‬
‫اًحلويرز‬
‫‪4‬‬
‫رررِؿَرْ ِمررَِررُرمثرر َؾر َحرررُسوراررركرَرْرَرير ٍُر رَرورربر ْىر رَىرُصروار‬
‫ررركرُرْسررَزثرََرررُرؿرَرَىلرراررًرْ َحر ْـر رِرر رًِ َفررْصررِظرر‬ ‫ررر ِتررِـ ّرِزرٍِ رَرو‬ ‫رنرراررًرْ َـر رِزررٍُزرراررًرْ َـررَِ ُمير ررر رَ‬
‫ررررربركرَرصروار‬
‫‪:‬ر(رو‬ ‫ر‬ ‫ًرَ ََر ُلروًرُ رنرر َذرَرَ َلرِرُ ر‬
‫رررر‪5‬ر ر‬ ‫رَ َْجررَِِرِ ْمر‪.‬ر)ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪6‬‬
‫رَرذَقررر‬ ‫ررررررررور ٔبهر ّرر رر‬
‫ر‪ٝ‬كرذاًلِم‪،‬ر‬ ‫ررربرٔ رّنرر رر‬ ‫ارًلصر رونرت‬ ‫رّ‬ ‫رررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ه‬
‫ر‬ ‫َك‬ ‫ًةراًزدصفرر‪:‬ر(‬
‫رررررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ل‬ ‫ؾيسرثفسريٍر‬
‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫َح‬
‫ر‬ ‫ز‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫راًلضرييرر‬ ‫وركرَار َلررررر ر ر‬
‫رررررررر‪ 7‬ر‬ ‫ررر ٔلرررررررررر رر رررررر ررر‬
‫هخِاء‪،‬روحسًرراًحـرروحروراسٍر‪.‬ر)ر‬ ‫ارحسًررا‬ ‫منارحجسروررر ر رر‬‫ررروٕارررر ر‬ ‫رراًسامرروراثررروار ٔلر رزط‪،‬ر‬
‫رررررْنررًرَ رْنررًرُ ْحر َـرثرُوراررركرُ رْيرر‬ ‫ررررررررَرَمعررررِ‬
‫را‪ٙ‬كر رٍَنرر رَن َفررُصرواررب‬ ‫وثر‪:‬ر(رس‬
‫رَ‬ ‫رررر ر‬
‫ٌشرنفصضمرابًحـررتـسرا‪٢‬ك‬
‫ررررررررصر رررر ر رررررر رررر‬ ‫ارؾنرنفازرك‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرررخمرربرررر‬
‫را‪ٟ‬كرٌر َرِرسر ررٌرير)رررر‪ 8‬ر‬ ‫ترَرَىلر رَرورررَزررِرِّبررًرَ ُخر ْحر َـررُ رنثرررُرمثررًرَ ُخرًرَدر ُؤر رنرر ِتر َمررر رَرِ‬
‫ارمعَرْرُ ْمتر رَرورررَرِ رَ‪ٛ‬كررؿرَرَىلررر ررِ‬
‫رررارًرْ ُمرَرْ رِح رِسر رٍَنرر‬‫ررررروار‪٢‬كر رر رَ‬
‫رشننيرو‬ ‫رربراررر َؾر رِنررررراًىفازر‬ ‫ولررثرَ َـرررَاىلرر ُمر ْزر ِررً‬ ‫ررررلرًٓةرر‪:‬ر(‬
‫رررررررًرَرُل ررُ‬ ‫رر‪ٝ‬كررمفرررسررررر‬
‫ارًِشٍرا‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫رجبر ِمرَرؽر ِرربرررْرَمعارًِ رُرُْكر َخر َِرَررَِِررارَرر‬
‫رربر رنرررِ َ‬ ‫ررررَزررِرِّبررًرَ ُخر ْحر َـررُ رنثرررُرمثررًرَ ُخرًرَدر ُؤر رنررترِرر رَرِ‬
‫رامرمعَرْرُ ْمتررربرر رْيررًرَ ُخر ْزررَرُ‬ ‫رونرركرُ رْيررترَ رَ‬
‫ىلرو‬ ‫ونررربررر ُهنر ْمرررَرإلررًر ُ ْحر َـرثرُر رَ‬‫ربر ُهنر ْمررٍرَرْزررُرُمع ر رَ‬

‫ررر‪ُ819‬ؼ) ر‬ ‫رررررصررراسيرررارجنررر ٔبر رر رر رررررر ر‬

‫ِبرحامتر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ررررٍرمتر ر رررر رر ر‬
‫ميي‪،‬راْكيؼَل‪،‬راً‬ ‫سرجنررر ٕاررذرزر ررر ررررر‬
‫ٌسرجنرا‪٢‬كيشزرا‬ ‫‪1‬ر ٔبررتوررر ُمر ّحرمر رررر رررر ر ر ررر‬
‫سرؾحسراًصَحنرجنررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫‪2‬راٗكزر‪/9‬ر;‪.61‬‬
‫ِبرحامتررر‪20‬ر‪/‬ر‪81;1‬‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر رر رر‬
‫نراًـؼميرإلجنررر ٔبر رر رر‬ ‫ثفسريراًل‬‫‪3‬ررر ر‬
‫‪4‬ر[سوزتراًزدصف‪ ];:‬ر‬
‫ٍ‬
‫ر‬
‫ررر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصص‬
‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬ ‫رررررر‪9‬ر‪/‬ر‪109‬ر رررررر ررر‬
‫)ر‪،‬رتخحلِقررر ُمر ّحرمر رررر رر‬ ‫رررررصبرٓنر"ر(ر‬ ‫ررررررررررررزنر رر رررر ر‬
‫ًيرِفرثفسريراًل‬ ‫‪5‬رررر ر رررررر ر رررر رر‬
‫ثفسريراًحلويرا‪٢‬كسمير"رمـا‪٠‬كراًخ‬
‫‪6‬ررؾحسراًىصميرجنرُواسنرجنرؾحسرا‪٢‬ك‪ٜ‬كراًلضريير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ687‬ؼ)‬
‫َوين‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫)رتخحلِقررراررجٕرصررر ررررر‬
‫اُميراًخسررر ر‬ ‫رررررر‪8‬ر‪/‬ر‪881‬ر رررر ررر‬‫ررر ٕإلررصاررزراثر"ر(ر‬ ‫‪7‬ررر ر ررررر ر ر رررر رر رررررر ررر‬
‫ثفسريراًلضرييرا‪٢‬كسمير"ررًعائفرا‬
‫‪8‬رسوزتراًخلاجنر‪9‬ر‪.‬‬
‫‪239‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رعمررررْرالرًٓر َرُةراًث‬
‫رررررارًِثرَرُةراًرررررِيترر‬ ‫ررر َُر رِشرٍِررِ رَ‬ ‫رُك رَرورر ُمر َجر رَاسررارحرُ رُرُْك رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫را‪ٟ‬كرٌرَرِسر ررٌريرربرر رْيررتر َ ْـرثرُرُرْ‬ ‫ر‪ٛ‬كررؿرَرَىلررر ررِ‬ ‫َررر رِ رَ‬ ‫رارو‬
‫رريرُر رَ‬ ‫َررررَن ِحر رِ‬ ‫را‪،‬رظررِل رِريرُر رَ‬
‫رارو‬ ‫رَور َحررِل ِريرُرَررر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررربرررْنررًرُرْل رِسررَمر ِجررَ ِصتر ّرَِر َؾررزر رَرورر َخريررؿرَرَىلر رُرورركرُورغرِراررًرْ َمر َـراررِذ رَرورررُور ُحروررِذرٍِر)ر‪ 1‬ر‬ ‫ررظر رَلرر رُ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرزرررُسر ررَوهلرُر رَ‬ ‫بر َمررَصررر ررُ‬
‫ررركرَار رَلررِرِفرر« رْاًرر رَى رضرر رِافر»ر‪:‬رررراًزررْرُمعرارررِ ّذؿرَار ُءرراًررررِـ‪١‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫را‪ٙ‬كر رٍَنرر رَن َفررُصروار‬ ‫ررررَرَمعررررِ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رَوركرَرْوررُهلرررُرثرَ َـرررَاىلر رَ‬
‫‪:‬رس‬ ‫‪2‬‬
‫وركرَار رَلراًرررصررراسيرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«رَسر َررُمعروراررر َمر رِعرَررَة رْراًررر رَى رِشةرررِر» ر‬ ‫ررظر رَلرر رُ‬ ‫رَورِمٌرَْرررُركرَرْوررُهلرُر رَ‬
‫راًضرار رِؾرُصر‪:‬ر ر‬
‫ررركرَار رَلررر ر‬ ‫ررررررِـ‪١‬ك‪،‬ر‬ ‫ررررَىلرر َمررْف ُـروًرَرْ رِنير‪،‬رررثرَ َـر ّرِسي‪،‬راً‬ ‫ررررًرَ َخر َـرسررىرا‬ ‫ا‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رشررٍءررُن ْير ََررٌة رَرورررُن ْير ََررُة رْراًررر رَى رِش رِةر رَرسرر َررُمعرور‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫لكرر رَ‬‫رِشًرْ رٍحر رًِ رُ ِرّ‬ ‫رَور َؾر رْنرررُ رَ‬
‫ر‬
‫اثر رًِ َمرارررترَ ْـرررَسرربرررْنر رَرورر ُُررَرورراررًرْ َحر ْـر رُرر رَرورررِكِر رَي‪:‬ررر‬ ‫وارضمررربرر ُْر رُير َمرىررَةرترَىلرا‬
‫رررزرْ َحرر رٌ‬ ‫رررررررِا‪ٙ‬كر رٍَنرر رَنرَفرُصر ررررُ ْ‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَوًرَرْمررربرررْسر ُررْمعر رَمرر َؾر رْنرررَرِ رَ‪ٛ‬كرر َمر ْـررُزر ررَوإلر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر رْيررًرُ َـر َِرّ ُمرَررراُررًرَل رَسررَمرر‬‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪،‬ررب‬
‫ولرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ونررثرَ ْـررَِميرًار رٌِررَصررُسر ررِ‬ ‫رحير َخر َمر رُيرربرررْنررٍرَ رُى ر رَ‬ ‫ررررَزر ِرِّبرر ُررْ‬‫كرَرْوررُهلرررُرثرَ َـرررَاىلر‪:‬ررركرُ رْيررترَ رَ‬
‫ىلرو‬
‫ر‪ٛ‬كررؿرَرَىلررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كرٌر َرِرسر ررٌريرربرر رْيرر‬ ‫ررر رِ رَ‬‫رمجرَر ُؽرراررًرْ َلر رَسر ِمرررِرِفرراررًرْرُلرْصبرٓرِنر رَرورركرَرْوررُهلرررُرثرَ َـرررَاىلر رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫رخير ِررُربرر َؾر رِنرراررًرْ َحر ْـر رِرر رَرورررَن رَشرِ رَ‪ٛ‬كرر رَ ِ‬ ‫ارَكر رَنرر ُررْ‬ ‫ثرربَرر ِنرر رَسار‬
‫رًررًرَمررررَ‬
‫رر‪،‬ررر‬ ‫ررررًرْ َحر ْـر رَرررتر َ ْـرررَسرربرررْنرر رَرظر رُازرروار‬
‫رررحرُرَصررًااب‬ ‫‪،‬رلرر ُهنررْمررربرر ْىر َىررُصروارا‬‫را‪ٟ‬كررٌر َرِرسر ررٌري رررِ‬ ‫ررر رنررربرر ْمررَصرراررًرْ َحر ْـر رِرررؿرَرَىلررر ر‬ ‫ررر ِكرِر َير‪:‬را‬‫‪،‬رو‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ررظرار ِزررٌفر‬ ‫رصفرَُرُر رَ‬‫رَإلررًر َ رْ رِ‬
‫‪3‬‬ ‫ر‬
‫ولرر ِمر رْنرراررورْ ررَضرررِرِاهئ ْمرر)ر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رُترْمررربرر ُْررَرور رُنرررِرِفرراررً ُـر ُلر ررِ‬ ‫رربررربرر رنرراررؿرَار َذرررَرُ‬‫فرَبر ْذررَرَ‬
‫ر‬ ‫‪4‬‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫اثر ً َمراررر‬ ‫ررررزرْ َحرر رٌ‬
‫ررررورتىل‪:‬را‬ ‫ُيرمىة‪،‬ر‬ ‫ررررر ٔبر ر ررر‬ ‫رنفصوا‪:‬ر‬ ‫رررر ِا‪ٙ‬كرر رٍَنرررر‬ ‫ر‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ثرَ َلرسر َمررثرَ ْفرسر رُرير ٍُر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫هسًيسرر ررَزر ََحرَرُر رُ‬ ‫ررر رٔلر رر‬ ‫تورحِانرا‬ ‫وركرَار َلرر ٔبرر رر ررر‬
‫ر‬
‫ررؾيَرظازف‪.‬ررر)ر‪5‬ر ر‬ ‫رصفرَُرُررررر ررر‬ ‫رٌررر رْيرررَرإلررًر َ رْ رِ‬‫را‪ٟ‬كرٌر َرِرسر رري‪:‬ررب‬ ‫ر‪ٛ‬كررؿرَرَىلررر ررِ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫ررررر ْفر ِير رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫تر َ ْـرررَسر َحررْصررِفرراًي‬
‫رررررررر‪ 7‬ر‬
‫ٌشروسائصراًىفازرر)ر‬ ‫ررررصر ررر ررر رررر‬ ‫ردعاةرًل‬ ‫ررررًرَ ْمررًرَبررِح رُرُْكر ر رر‬ ‫رر‪ٝ‬كررر‪:‬ر(رب‬ ‫‪6‬‬
‫وركرَار رَلراجنرحزيراًلكيبر ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫‪8‬‬
‫رررررررررررِـ‪١‬كرررورررر ر رررر ر رر‬
‫ًخـسىرثـسير‬ ‫اًزمعراذؿاءراً‬ ‫ررروررر ر‬ ‫را‪ٙ‬كٍنررر رَن َفررُصروررْا ررر ٔبريررر ٔبر ر ررر‬
‫ُيرمىةر‬ ‫ًسفيرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر( رَ{سرررَرَمعرر رر‬ ‫وركرَار رَلراًرررر رر‬
‫ررركرُ رْيررررتىلرررر‬
‫رُوررر‬ ‫رررورار{‬ ‫ررر ٔبر رررر‬
‫هنمرًنرررًرحـث‬ ‫ثلسٍصٍر‬
‫رررررررررررورًنيررروررر رر‬ ‫ررررنرررًرُ ْحر َـرثرُورْا ررر ٔبر رررررررر رر ر ررررر‬
‫نرمؽرمارِفرحزيٍركامئرملامرا‪٢‬كفـ‬ ‫اًرررِـ‪١‬كر{رب‬
‫ررررنرً‬
‫سرحسنيرَشسراٗكٍنر‪.‬‬ ‫ررررررررِـررررررر ررر‬
‫َمَةرتخحلِقررر ُمر ّحرمر رر ر ر رر ر ررر رر ررر‬ ‫سرسالمةر‪،‬رونشاراًعحـَراً‬
‫)رتخحلِقررساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر رررررررر ررررر‬
‫‪1‬رثفسريرجنرنثرير(ر‪:‬ر‪/‬ر‪288‬ر رررر ررر ررر رر ررر‬
‫ررر‪ُ808‬ؼ)‬ ‫ررررصررر رر ر رر رررر ر رررررر ر‬
‫اسيردعَةراًصير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫اسيرا‪٢‬كَلةرتفرصراٗكٍنراً‬
‫ررررصررر رررررر رررر ر ررر رر‬ ‫ًخ‬
‫رر‬
‫ررر رمييراً‬ ‫جنرمعصرجنراْكسنر ر ررر ر ر‬
‫جنراْكسنيرا‬ ‫‪2‬ر ٔبرر رررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كرر ُمر ّحرمرسر ر رر ر ررر ررر ر ر‬
‫‪3‬ررمفاثَحراًلَةرا‪٢‬كسميرابًخفسريراًىدرير(ر‪80‬ر‪/‬ر‪778‬ر)رر‪.‬‬
‫ررر‪ُ967‬ؼ)‪.‬‬ ‫‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫رررررر ر‬
‫هسًيسر(ا‬ ‫ررر ٔلر رر‬ ‫جنرحِانررر ٔبرر ررر رر‬
‫زريراٗكٍنرا‬ ‫سرجنرًوسفرجنرؿَلرجنرًوسفر ر رر ررر‬ ‫‪4‬ررر ٔبرر رر ررر‬
‫تورحِانررر ُمر ّحرمر ررر ررر ر ر ررر ررر ررر ررر ر ر‬
‫سرمجَير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪5‬رررراًححصرا‪٤‬كَطرِفراًخفسرير(ر‪20‬ر‪/‬ر;‪2:‬ر رررر ررر رر ر ر‬
‫)رتخحلِقرظسِقررر ُمر ّحرمر رر رر‬
‫ررر‪ُ962‬ؼ)‪.‬‬ ‫جنرؾحسر‪ٝ‬ك‪،‬راجنرحزيراًلكيبراًلصانظير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫َحسرجنررر ُمر ّحرمرسر ر رررر رر ررررر رر ر ر رررر ر ررررر رر ر رررررر ر‬ ‫سرجنررر ٔبر ر ررر‬
‫ررر ُمر ّحرمر ررر‬ ‫‪6‬رررر ٔبرر رررررر‬
‫توراًلامس‪،‬ر‬
‫‪7‬رررراًدسَِيرًـَومراًخزنًير(ر‪1‬رر‪/‬رر‪)8:0‬رتخحلِقراٗكنخوزرؾحسر‪ٝ‬كرآكاٗكي‪.‬‬
‫ررر‪ُ920‬ؼ)‪.‬‬ ‫َكثرؾحسر‪ٝ‬كرجنررر ٔبر ر ررر رر ر ررر ررر ررر رر ررررر رر رررررر ر‬
‫َحسرجنرمحموذرحافغراٗكٍنراًًسفير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ررررربر ر رررر رر ررر‬ ‫‪8‬ررررر ٔبررتوراً‬
‫‪240‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررٍر ر ررر رر ررر‬

‫مينيرؿىلرشءر‬ ‫رنركَترمارمـىنرا‬
‫ررر ٕار رررر ررررررر‬ ‫ررررررٍر رمينيرف‬
‫ررر ٕإلررددازراب‬ ‫ررر رنسرا‬‫رررررَزر ِرّىبررًرَ ُخر ْحر َـررُ رنثر رٔرب‬
‫راًحـرر{و‬
‫ررر ُُررَرورررررر رَ‬ ‫رزحاثر‪٢‬كارتـسرًنرو‬
‫ارٕررر ررررررر ررر رَ‬
‫هَركِيرهلمرمارثيىصرورررر رر رر رر رر ررررُ‬
‫هَرَكئنرإلرحماٌكر{مثرر‬ ‫ررراكرررررر رررررررررر ر‬ ‫رررررر ٔبر ر ررررررر ررررر‬
‫ؾغروكـارِفراكَةرف‬ ‫نراٍِتسذرتَر‬ ‫ىىصوٍركَترُورخائزررر ٔلر رررر ر‬
‫ٔبرر ر رررررر ررر رر ررر‬
‫رُنير)ر‪ 1‬ر‬ ‫ر‪ٝ‬كرٌسريرررر‬ ‫رررؿرَرَىلرر ررر ر‬ ‫راًحـرر{‬ ‫ًرَ ُخرًرَدر ُؤر رنرر ِتر َمررر رَرِ‬
‫ارمعَرْرُ ْمتر رَرورررَرِ رَ‪ٛ‬كر رررررر‬
‫‪2‬‬
‫ررر‪-‬رٍصًسركصٌضارمثرعمرتـسرثـمرلكرَكفصر‬ ‫رررررَرَمعررررِ‬
‫را‪ٙ‬كر رٍَنرر رَن َفررُصروار‬ ‫‪:‬ر(وكوهلرثـاىل‪:‬رس‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ر ررررر رَ‬ ‫رررر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫راجنرؾعَة‬ ‫وركرَار رَلررر ررر‬
‫ابًحـرر)ر‪ 3‬ر‬
‫ررر‪-‬رمثر‬ ‫رًََرمنركدوزضمرتـسرذماُتمر‬
‫نرًنرًحـهثمر‪ٝ‬كرررارٕررررر رررر رر رررر رررر‬ ‫سمعرا‪ٙ‬كٍنرنفصواراب‪ٞ‬كررررٔب ررر ررررر ررر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر ر ررر رر رررر ررررر‬ ‫رررررِرََحَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيررز‬
‫زونرمنرتـسررر‬
‫رررررور ر ررر رررر‬ ‫ررررٔبرىُكرمدـ‬ ‫رررررر ٕاررَيَكر‬
‫رررور ٕابررددازٍر‬ ‫هونرا‪٢‬كىر رّشر ر رررررر‬
‫تونرابًحـر‪،‬ر‬ ‫ررررررشر ر رررر‬ ‫كرَار رَلر‪-‬ررفعرسركّرورررر رررر ر ر‬
‫اراب‪ٞ‬كروزسوهلررر ٔبررهيارا‪٢‬ك‬
‫رررررر‪ 4‬ر‬ ‫ًرشونرمنركدوزَكر)ر‬ ‫رررر رر ررر رررر‬ ‫رررورٔبر ررر رررر ررر رر‬
‫ىُكرمنرتـسرتالئُكرث‬ ‫ذماحُك‪،‬ر‬ ‫ررر‬
‫‪5‬‬
‫نرًنررر‬ ‫رررررْنررًرَ رْنررًرُ ْحر َـرثرُوررررر رررر ر ررررر ر رررر‬
‫ارًـِن‪:‬رمرشيكراًـصة‪،‬رسمعروراررر ٔبر ررر‬ ‫را‪ٙ‬كرر رٍَنرر َنر َفررُصرواررب‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رَسررَ َمعرررر ِ‬ ‫كٌسيرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار َلررررراًسمررصررر ر‬
‫حـثونرتـسرررر ر ررررُ‬
‫ا‪٢‬كوث‪.‬رمثررًرَ ُخرًرَدر ُؤر رنرر‬ ‫رررًرررر ر رررر‬ ‫ررر ٔبرهنمر‬
‫ررر ٔبرركسمر‬
‫اركسمر‬ ‫ررررَزر ِرِّبررًرَ ُخر ْحر َـررُ رنثر‪.‬رف‬
‫رررِرَ رَرشرررر‬ ‫ىلرو‬
‫ررر ُمر ّحرمرسرررتر َ رَ‬ ‫ررركرُ رْيررَير‬‫ارتـسرا‪٢‬كوث‪.‬ر‬
‫ررروررررر رررر ر‬ ‫ًرحـث‬
‫ر‪ٛ‬كررؿرَرَىلررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كرٌر َرِرسر ررٌرير‬ ‫هَا‪،‬روجيزونرؿىلرر‪ٛ‬ك‪.‬رمثررركرَار َلر رَ‬
‫ررر رِ رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫رررررررٗكررررررر ر رر ررر ررر ررر‬ ‫رامرمعرَرْرُ ْمترررر ررر ر رر ررررر رر رر‬
‫رًـِن‪:‬رختربونرمبارمعَمترِفرذازرا‬ ‫ترِرر رَ ِ‬
‫ًـِن‪:‬راًحـررواّكزاءرؿىلر‪ٝ‬كرُني‪).‬ر‪ 6‬ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(خيربرثـاىلرؾنرؾياذراًاكفصٍن‪،‬روسمعِمراًحاظي‪،‬روحىشٍهبمرابًحـررتلرير‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررر رر ر رَ‬
‫راًسـسيرز‬
‫رررربرٔؾامهلمر‬
‫ررررر‬ ‫تَرؿىلرتـهثم‪،‬روحرزراهئمرت‬
‫ررررصررررر رررر ررررر‬ ‫نرًلسمرج‬ ‫رررررر ٔبر رررر‬
‫ِشفرذَلَ‪،‬ر‬ ‫رررربرٔرمصررر ٔبر ر رر‬ ‫ؿ‪١‬كروإلرُسىروإلرنخاةرمٌري‪،‬رف‬
‫ر ررر ررر ر ررر ررررر رررر‬
‫ٌَحـرر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررربرٔ ررررر‬
‫هنمرمٌىرصرٍنرررررر‬ ‫ررررررررصرٌشرت‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر رررر‬
‫اءرؿَلررهصرنفازرك‬ ‫ًتراحامغراً‬ ‫رررز ٔبرر ررر رر‬ ‫آكحُثة‪،‬روحىشٍهبمرابْكقر)ر‪7‬ررفىامر‬

‫رررر‪8‬ر‪/‬ر‪6;1‬ر)رتخحلِقررًوسفرؿَلرتسًوي‪.‬‬ ‫ررررربرٔورًي)ر(‬
‫ًيروحلائقراًخ‬
‫رررررزنر ررر رررر‬ ‫‪1‬رررررر ر ررررر رر رررر ررر‬
‫ثفسريراًًسفير(مسازكراًخ‬
‫ررر‪ُ761‬ؼ)‪.‬‬ ‫ررررر رٔلر رر ررر ررر رررررر ر‬
‫هسًيسرا‪٤‬كازِبر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫سرؾحسراْكقر ر ررررر ررر رررر رررر ر ر ررر ررررررر ررر‬
‫جنركاًةرجنرؾحسراًصَحنرجنرمتامرجنرؾعَةرا‬ ‫‪2‬رررر ٔبررتوررر ُمر ّحرمر رررر ررر ر‬
‫رررر‪7‬ر‪/‬ر;‪82‬ر رررر ررر رررر رررر ر ررررر رررر رر‬
‫)رتخحلِقرؾحسراًسالمرؾحسراًضاِفررر ُمر ّحرمرس‪.‬رر‬ ‫رررررزرٍزر(ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررىذرَراةراًـ‬ ‫‪3‬ررررر ر ررررر رر رر رررر ر‬
‫ا‪٤‬كصزراًوخزيرِفرثفسريراً‬
‫)رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر رررر ر‬
‫سرصاهصرتخرصفر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫رررر‪18‬ر‪/‬ر‪62;-62:‬ر رررر ررر‬ ‫رررررصبرٓنر(ر‬
‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪4‬رررر رررررررررر رر‬
‫ررر‪ُ898‬ؼ)‪.‬‬
‫كٌسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫اُميراًسمررصررر ر رررررر ر‬ ‫هرصرجنررر ُمر ّحرمرسر رجنررر ٔبر ر ررر‬
‫َحسرجنررراررجٕرصررر رررر‬ ‫‪5‬ررررر ٔبررتوررراررررٌََرر ر ررر‬
‫‪6‬ررررحبصراًـَومر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪677‬ر–ر‪678‬ر)ررٌَسمصكٌسير‪..‬‬
‫‪7‬رثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر‪:88‬رتخحلِقرؾحسراًصَحنرجنرمـالراٌَوحيقر‪.‬‬
‫‪241‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ةرمنررر‬‫ةر‪،‬روؿَََرفِرعىءرمنرٍزمعراهنمرمؤمٌونرابًصترُوتررَِر ررر‬
‫يراًصتر ُوتررَِر رررررررررررر ر ر رررر ررر ر ررر رررر ررر ر ررررر‬ ‫ٌكرمنررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬ ‫حيرمبسربرٔ ررر‬ ‫ارنفصرِصر ررر‬ ‫ور َُر َشررررر رر‬
‫ررر ر‬ ‫يرذونررر َمر رَسرارئرِير‪.‬‬ ‫ررررررتر رفونرررمبرَ رَسرارئرِ رررر‬ ‫ررربرٔهنمرًـ‬ ‫ركريررر ٔبر رررر ر ررر ر‬
‫نرًفعيركوهلرت‬
‫يسر َذَْلََُ) ر‬ ‫ُض َةرًَيَار َمث ًَال َروو َ ِ َ‬ ‫ر‪:‬ر(و َ َ‬ ‫مدحررِفرراًالكمرؿَلركوهلرثَ َـ َاَل َ‬
‫ُضر رَةررًرَيرَاررر‬ ‫ررررر رَ رَ‬
‫رر‪،‬رو‬
‫رنير رَ‬ ‫ررررررررَوًرَ ْمررٍرَرَصررررْراإلرورْ رَسرر رُانررربرررانرر َذرَرَرْلٌرَار ٍُرررِم رْنر هر ُرْرعر َفررٍةرفرَاررَ اررر ُُررَرورر َدر رِ‬
‫رعر ٌميرر ُمر ِدر رٌ‬ ‫ونش‪ٛ‬كركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(رب‬ ‫رر ر ررر ر رر‬
‫رر‬ ‫رْ ر‬
‫ر‬
‫ْ‬
‫لكرر َذرَ رٍقرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َررررورلر َمررصتررَور ُُررَرورر ِجر ِرّ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررو ررَضبُررارب‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ارا‪ٙ‬كيرب‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫رررركيرررحير َِرهيرَررر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫عمر رَرزررم ٌميررر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫يسرر َذرَرْرَلَرررُركرَار رَلر َمر رْنرر ُررْ‬
‫رحير ِيرراررًرِـ رَؼرار َمر رَرورر رَ‬ ‫َمرثر َرًرالر رَروررورَرِ رَ‬
‫را‪ٙ‬كيررر َذرَرَرَقرر‬ ‫رررررَوًرَُرْ رَسرررررِ‬
‫ونرر‪،‬ررب‬ ‫رمترررِمٌرَْرررُرثرروُررِكررُس ررَ‬ ‫رررهرْرُ ْ‬‫ررضر رررَرانرًزرارررفرَاررَ اررب‬
‫رال ْدر رَ ِ‬ ‫راًضر َجر ِصررررْر‬‫ر‪،‬را‪ٙ‬كيررر َحر َـر رَيرًرررَرُرُْكررِم رَنرررر ر‬ ‫ؿرَرَِ ٌميرررررررِ‬
‫ر‬
‫ررررْنرر‬ ‫ر‬ ‫رص‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررَزارذرَر ُرْئرًارب‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ررر ْمررُصر ٍُرراررر ارب‬
‫ررررهر َمرارب‬ ‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رخيرَرُرَقرر ِمرثرَْرَِررْرمُررترَرَىلر رَرورر ُُررَرورراررً َزررالررُقرراررً َـرَ ُميرر‪،‬را‬
‫ر‬ ‫اًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْرالرْزررَطرر ِتررَلاررِذ ٍزررؿرَرَىلررربرررْنرر َررْ‬
‫رر ر‬
‫‪1‬ر‬ ‫ر‬
‫رررررر ر‬ ‫ونرررر)ر‪.‬‬ ‫رشررٍء رَروررارًرَ َْررَِرحرُرْصر َحر ُـر ر رَ‬
‫رلكر رَ رْ‬ ‫وثرررُ ِرّ‬ ‫را‪ٙ‬كيررر ِتر ََر رِسرٍِر َمرَررَ رُى ر رُ‬ ‫رررفرَ رُسر ْحر َحرر رَانرررررِ‬
‫ونرر‪،‬ر‬ ‫ًرَرُلوررَلررَرهلرررُررُن رْنررفرَِرَ رُى ر رُ‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررر ٔبر رررر ر رر رررررر رررر ررررر‬
‫ورًيىصونراًحـررتـسرا‪٢‬كامثر‪،‬‬ ‫ونررفَِرر‬ ‫ارٌضرىر ر رَ‬ ‫فَِرمارًسلرؿَلررر ٔبر ررررر ررر ررررر ر ررر‬
‫نرُياكرمنراًـصةرمنرررَكهرورررر رُ‬ ‫رررررررر ر ررر‬
‫ررر‪ 3‬ر‬ ‫ُضر رَةررًرَيرَاررر َمرثر َرًرالر ررر‬
‫رررركرَار َلر‪:‬ررر« ُُررَروررربرررَرِبررررراجنررر َذرَرَرٍفرر)ر‬ ‫رررررر رَ رَ‬
‫‪:‬ر(ر{و‬ ‫‪2‬‬
‫كرَار َلرر ررر‬
‫رجماُسرر رزَحَر‪ٝ‬كرر رَ‬
‫ولررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر‬ ‫ررررَىلر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫ررا‪ٟ‬كر‪،‬را‬ ‫ررررَرِبررررراجنررر َذرَرَرٍفر)رررًرَ َـريرََرُرر ررُ‬ ‫ررررر َخر رَاءررر(رب‬ ‫رررركرَار رَلر ررر رررر ر‬
‫رجماُسروؾىصمة‪:‬ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫جنرنثريرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫كرَار رَلرار رررر‬
‫ر‬
‫رررحرَرْزرررُمعرُ‬
‫رررر ُمر ّحرمرسررب‬ ‫ولر رَ‪:‬رَي‬ ‫ًشزوٍرِفرراررًرِْرَرَرواررِء‪،‬رررَور ُُررَروررًرَرُل ررُ‬ ‫ررررررور ررررررِ‬ ‫رررر ُُررَروررًفذَر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ررر رررر ررررر رَ‬
‫روِفرًسٍرؾؼمرزممي‪،‬رو‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫رشرررَكرارررَىلرر‬ ‫رمرررُرمثرر َررْ‬
‫رحير رُ رُ‬ ‫خَمرا‪ٟ‬كررثرَ َـرررَاىلرررُرمثررًر َ ْحر َـرثرُ رَ‬
‫رررررميررر ررر ررُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«هـم‪،‬ر‬ ‫نر‪ٝ‬كرًحـرررر َُر رَشرا؟ررركرَار رَلر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رٔب رر ررررر‬
‫ر‬
‫رررركرَار رَلر‬
‫دصُن‪،‬رو‬ ‫ررررررَوًرَ ْمررٍرَرَصررررْراإلرورْ رَسرر رُانررربررانرررر َذرَرَ ْلرٌرَار ٍُرررِمنر هر رْرعررَفرٍة ررر ٕاررىلررربرٓ ر رر‬ ‫رررىرَرَزًرَ رْترر َُر رِشرٍِرررْرالرٓرََير رُثرررِم رْنرربرٓ رِد ِصررررٌس‪:‬ر{رب‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫اًيررررار ِزر»‬
‫ر‬
‫رررارئرِ رٍيرربررر َذر رَرشرر‬
‫راجنرو‬
‫ررر رنرراررً َـرر رَاضرررر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمراررركرَار َلر‪:‬ررب‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫امتر‪،‬ررر َؾر رْنرر رَرسررِـَر ِسررارجنررر ُحر َدررْ ٍريرر َؾر رِنررا ْجر رِنررؾررحَرررٍاشر رَرزرر رِ رَ‬ ‫ا ْجر رُنررربرررِِبرر َحرررِ ٍ‬
‫ررررَزر رى؟ررر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َُر رَرشرارررتر َ ْـرررَسر َمراررب‬
‫ررر ُررْحيررِييررر ررُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررب‬‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫َؾررْؼر ًمراررر ِمر رَنرراررًرْ َحر رْعر َحراررِءرفرَ َفرذرَرررُر ِتر ََر ِسررٍِررُرمثرركرَار َلر رًِرَصررُسر ررِ‬
‫رررىرَرَزًرَ رِترر‬ ‫رَجرر َمنر»‪،‬ررركرَار َلر رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫‪ٜ‬كرر رَ َ‬ ‫رَمرررُرمثررًرُرْسر رِذرُ رَ‬ ‫را‪ٟ‬كرررُرمثرر ُررْحيرَرِر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«هرَ َـررْمر‪،‬رررًرُرِمَر ُخر رَمررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫فرَ َلرار َلر رَرزرررُسرور ُلررر ررِ‬

‫‪1‬رسوزترٌسر‪99‬ر‪-‬ر‪:8‬‬
‫ررر‪ُ206‬ؼ)‬ ‫‪2‬ر ٔبرر ررر ر رر رر ررر ررر رر ر رررررررر رررر ررررر ر ررر ر رر رررررر ر‬
‫توراْكجاحرجماُسرجنرخربراًخاتـيرا‪٢‬كًكراًلصشرا‪٥‬كزوسمر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫ررر ٔبرر رررررر‬
‫توراًيَير‬ ‫ررر ُمر ّحرمر رررر رررر ر‬
‫سرؾحسراًسالمر‬ ‫‪3‬ررر ر رر ررر رررررر ررر ررر ررر‬
‫ثفسريرجماُسر‪،‬رتخحلِقراٗكنخوزر‬
‫‪242‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررْورر‬‫رررِبرررارجنررر َذرَرَرٍفر)ررب‬ ‫رترر َُر رِشرٍِرررْرالرٓرََير رُثرركرَرْسررىرَرَزًرَ رْترررِرِفرر(رب‬ ‫رلكررثرَ ْلر رِسٍر ٍصرر رَرسررَور رًاءررررَرَكهر َ رْ‬ ‫ررررؿرَرَىلرررُ رِ ّ‬ ‫ررْالرٓرََير رُثررررمنررربرٓ ر ررر رَ‬
‫دصرٌس‪،‬رو‬
‫رررررْرالرًِرُفر رَروررررراًالر ُمرر ررر ر ررررر‬
‫رِفركوهلرثـاىلر‪:‬ر‬ ‫رلكرر َمر رْنررربرر ْىر رَىرَصرراررًرْ َحر ْـر رَرر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررفرَِرِررَرييررؿرَارمرررٌةررِرِفرررُ رِ ّ‬ ‫ررررْورررِف ِهير َمرا‪،‬ر‬ ‫رررارئرِ رٍير)ررب‬ ‫(اررًرْ َـرر رِاضررار رَ‬
‫جنرو‬
‫رنير ررر ٔبريررر‬ ‫رعر ٌميرررمرر ِدر رٌ‬‫رررررانرر َذرَرَرْلٌرَار ٍُرررِمنر هر رْرعر َفررٍةرفرَاررَ اررر ُُررَرورر َدر رِ‬ ‫{ربرررَوًرَ ْمررٍرَرَصررررْراإلرورْ رَسرر رُانر ر رٌَِرْ رِجرًرْرِسررًر َ ُـرمرررُرلكرر ُمرٌرْ رِى ٍصر رٌَِرْ َحر ْـر رِرر‪،‬ر{رب‬
‫رْ رْ ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫نرسر رَال َررٌٍكرررِم رْنرر َمراررءرٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫را‪ٟ‬كرراررترْ َخررسربرَرر َذرَ رَقرررراإلرو رَسرر رِانررم رررُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررً َحررْسرءرؿرَىلرررراإلرؿرَار َذرت‪،‬رررفار رنررر ررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررٌر َرْرسر َخر رِسلر َمر رْنررربرر ْىرىرَصرراررً َحر ْـررر رِراب‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ٔبرو‪٠‬كر‬
‫ر‬ ‫ر ر‬
‫ررررركرَار رلرَ‬
‫نرماءررمني ‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررًرْمرررخنَرلُكرر ّم رررررر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫رررير‪:‬ر{ب‬ ‫رؾزرروخ‬ ‫رررررركرَار رَلررر‬ ‫رضـَفررمني‪،‬رنامر‬ ‫رشررٍءر َحررِل ٍريرر ررر رر ر‬ ‫رنير‪،‬رررفرَ َزرَرَرَلَرررُررِم رْنرر رَ رْ‬ ‫َمرِرِ رٍ‬
‫ررر رْيرر َمر رْنر هر ُرْرعررَفرٍةررِم رْنررربرر ْذررَرالر رٍظرر ُمرذرَرَف ّرِصكرَرٍة‪،‬رررفرَرررِا‪ٙ‬كيررر َذرَرَرَلَرررُررِم رْنرر َُر رِشرٍِر‬ ‫اراإلرورْ رَسرر رَانرررِمنر هر رْرعررَفرٍةرربرر ْمر ررَضارحرٍ ررب‬ ‫ررررررانرر َذرَرَرْلٌرَررررْ‬‫ثـاىل‪:‬ر{ا‬ ‫ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر‬
‫َحسرِفرمسررر رررر رررر‬
‫يسٍرؾنرثرشراجنررر‬ ‫ر‬ ‫رررب ر رر رر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫؟رْكركارلررراإلر َمرامر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫اًيرررررْعررَفرِةرررراًضررررِـَررَفرِةرربررًرَُرْ رَسرر ِترلارذ ٍزررؿرَىلرراررؿرَار َذرثَرترَ ْـرررَسر َمررْوثَ رر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫رظحـَ‪،‬رمثرركرَار رَلر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََرَ رَرورررَسرر َ‪١‬كررترَرَعر رَقررًرَرْور ًمررررِارِفرر رَن ِفرَّرفرَرَور ررَض َؽررؿرََرَرْهيرَاررر ٕار رررررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر رنر رَرزرررُسروررَلرر ررِ‬ ‫حجاصررركرَار رَل‪:‬را‬ ‫رر‬
‫ر‬
‫ريرر َُر ِشر ٍِر‪،‬ررر‬ ‫را‪ٟ‬كررثرَ َـرررَاىلر‪:‬رررا ْجر رَنرربرٓ َذر َمرر ٔبر رّنررثرُ ْـر رِجررُزررِينر رَرورركرَرْسرر َذرَرَ ْلر ُذر رَمرر ِمر رْنرر ِمرثرْ رِ‬ ‫ررركرَار َلررر ررُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ر"‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رَزررُسرور ُلررر ررِ‬
‫رررًِرْلررْزررِطرر ِمر ٌْر رَمر رَروررئرَِر ٌسر‪،‬رررفرَ َجر َمر ْـر رَتر رَرورر َمرٌرَ ْـر رَتر‪،‬ررر َحررىترراررر َراررر‬ ‫ارسرروًرْ ُخر رَمر رَروررؿرَررَسًرْ ُخر رَمرر َمر ررَضُرْ رَتررتر َرْ رَنير جرُرْصر َذرًرْ رَمر رَرو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َحررىتررارر َررر‬
‫ر‬ ‫‪1‬‬ ‫ر‬
‫يسرر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ُضر رَةررًيرَاررر َمرثرَ ًالر رَروررورَرِ رَ‬ ‫رررر رَ رَ‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر روًرِرَ َشراررركرَار َلررثرَ َـرراىلر رَ‬ ‫راًعرررَسكرَة؟ر"ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررثرَرَرعرسررُرقررو ٔبر رّنررربرررَور رُانرررر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫راًرتررِاِقرركرَُ رَتر‪:‬ررب‬ ‫رتررررررَ‬ ‫تر ََرَ َلر رِ‬
‫رررررًِرْلر ْحر رَسراررِذر‬ ‫رررررررًـؼرمية‪،‬ر‬ ‫راسردرَ ْدر َـرررَسرارٕررررر ررررر ررر ررررر‬
‫رؿاذتر‪ٝ‬كرثـاىلرريراًلسزترا‬ ‫ررر رِيررررْ‬ ‫عمر رَرزرررِم ٌمير ر؟ررب‬ ‫نرحيررِييرراررًرْرِـ رَؼرار َمر رَرورررِ رَ‬ ‫َذرَرْ َلرَرررُركرَار َلرر َمر رررُ‬
‫ررررفرَ َـررِ َ‪١‬كرررِم رْنررهرَ ْفر رِسررَِر َمراررر ُُررَرورر‬‫رىلراًوحوذ‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار رررر ر ر‬ ‫رثـاىلرذَلَرمنراًـسمر‬
‫را‪ٟ‬كررررر رر رررررر ررررر‬ ‫ُرربر رنررر ررَ‬ ‫يسررهرَ ْفر رَسرَر رَ‬
‫ررو‬ ‫رررورَرِ رَ‬ ‫راًصررِمميرَرِة رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رَوارًرْرِـ رَؼرار ِمررررر‬
‫لكرر‬ ‫رر ُُررَرورر ِجر رُ ِرّ‬ ‫رررر ررَوضبر َُربرٓرربررروررَلر َمررصرٍت رَرو‬ ‫ارا‪ٙ‬كيررب‬ ‫رحير َِرهيرَرررررِ‬ ‫ررركرُ رْيرر ُررْ‬
‫رررير‪:‬ر{‬ ‫رؾزرروخ‬ ‫رررروًرِرَ رَشاررركرَار رَلررر‬ ‫ىىصٍروحجسٍ‪،‬ر‬ ‫رررو ٔبرر ر رررر ر‬ ‫رؼر ُمرررِممرررر رررر‬
‫اراسددـسٍر‬ ‫بر ْؾر رَ‬
‫ررررزركت‪.‬رر ر‬ ‫ررررصركترومت‬ ‫رررر ٍْر رَنرررَ َُر َحر رْتررو ٔبررٍنرثف‬ ‫رالرْزررِطر رَرورربررْزر َخررررِاهئرَا‪،‬ررب‬ ‫يرًـ‪١‬كراًـؼامرِفرر رَرسرارئرِ ِصررربرررْك رَعرار ِزررررْر‬
‫َذرَرْ رٍقر ررر ٔبر رررر ررررر رررررِ‬
‫ولررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر‬ ‫رررُسر ررِ‬ ‫ارمس ْـر رُترررِم رْنر رَرز‬ ‫رررررَإلرررُ َ‬
‫رَتر ّرِسزرُيرَاررر َمررر رَرِ‬ ‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرا‪:‬ررب‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رررررر رِ رَ‬‫جنرمعصورْكشًفةرز‬
‫ررررررار رر ر ررر ر رَ‬ ‫ررركرَار رَلرؾلدةر‬ ‫ررر ٔبر رَحس‪،‬ر‬ ‫كرَار رَلررراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررر ٌِر رَسرر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رضر ٍُرراررً َمررْور رُثررفَمرارب‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫رررررْنر رَرزرر ُخرالرر َحر رَ رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كررًرَل رولر‪:‬ر"ا‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫‪:‬رمسـخَرظرَلرر رُ‬ ‫رررلارلرر ررررر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كر؟رف‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررَرَلك رْترر‬ ‫ررر َحررىتررارررَ ارب‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫امجر ُـروررررِارَلرر َحر رَعر ًحراررر رَنرِث رًريراررر َحررْزررًإلر رر‪،‬رمثررربرررْورِكررُسوراررررِفِررَِ رررَرانرًزرا‪،‬ر‬ ‫رررررَانر ُمر رتررفرَر ْررَ‬ ‫رِم رَنرراررًرْ َحر ََراررِترربرررْور رََصررربرر ُْررَرهلررراُرررَ اررب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫رارِفرر‬ ‫رشرورُررارَررفرَرسكرُررورُررارَررفرَرَشرزرورُرَرررِ‬ ‫رررفرَ ُزررُ‬‫ي‪:‬رفاحررتركت)ر‬ ‫ذحضتررررٔب ررررر‬ ‫ررررررر ر ر‬ ‫ذحضتر(فام‬ ‫رىلرؾؼمي‪،‬رفام‬
‫ررررررر ر ر‬ ‫ررر َذرَرَرَعر رْترر ٕار ررر رر‬ ‫ًرَ ْحررِم رَ‬
‫يرو‬

‫ررررر;;‪20‬رور‪2268‬رحسنرَصَح‪ .‬ر‬ ‫ررر ٔلرررر رر رررر رر ر رررر ر رر‬

‫ًحاينرىفراًسَسٍكراًعحَحةر‪:‬ر‬ ‫اٍراجنرماخةرِفرسًٌَر‪،‬ركالرا‬ ‫ررر ٔبر رَحسروز‬
‫ررررورررررر رررر ررر رر ررررررررر‬ ‫‪1‬رر ٔبر ر ررررر‬
‫دصخَراإلر َمرامر‬
‫ر‬
‫‪243‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رضرُرَرِذ رَمر ررررر رر رررر‬

‫‪،‬رفلفصر‪ٝ‬كرؾزرر‬ ‫‪:‬رمنررر َدر رْ‬ ‫رًََ‪،‬رمثرركرَار رَلررَرهلرُررررررر ررر ر‬
‫ر‪:‬ر‪٠‬كرفـَترر‪ٛ‬ك؟ررركرَار رَلررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرثـاىلرررارٕررررررُ‬ ‫رررفرَ َجر َمر َـرَرُر ررررر‬ ‫ارًرْرَرِّمير‪،‬رررفرَ َفر َـرَرُورا‪،‬ر‬
‫ررِفرر‬ ‫ررِفرراررًرْرَ ّرِربر رَرورررِه رْعر َفرَرُررِ‬ ‫‪،‬رمثررٌر َرْرسر َحر ُلرور ٍُر رررُ‬
‫‪،‬رمثررًر َرَشررزررَورار رِه رْعر َفرَرُررِ‬ ‫رحيررُص ُكرور ٍُر رررُ‬ ‫رررر َمررَصررتر َرًِِر رَِرربرررْنرر َررْ‬
‫ررربرٔهَررب‬ ‫وخرريرر ررررر رررر ر رر ر‬
‫رهل"‪،‬روِفراًعحَحنيرت‬
‫رررًرْ َحر ْحررَصررفرَ َجر َمر َؽرر َمراررررِفِررَِ رَرورربر َمررَصررارًرْرَرربرر‬ ‫رررربرٔر رر ررررر‬
‫مصر‪ٝ‬كرثـاىلرا‬ ‫ارر‪ٛ‬ك‪،‬رف‬ ‫ررر رْيرر رَنرِث ِريرراررًرِْرَرَرواررِء‪،‬رررفرَ َفر َـرَرُورررر‬ ‫ارًرْ َحر ْحر ِصرررِرِفررًر َرْور ٍمر رَرزررارئرِ رٍحر‪،‬ررب‬
‫ارظريرَ ْـر رَتر؟ررركرَار رَل‪:‬ررر َمرزرراَرفرَ ُذر رَمرر‬ ‫‪ٜ‬كررؿرَرَىلرر َمررر رَ‬ ‫‪،‬رمثرركرَار رَلررَرهلرر‪:‬رُرررُن رْنررفرَاررَ اررر ُُررَرور رَرزرر ُخر رٌيركرَررِامئرر‪،‬رٌررفرَرَلار رَلررَرهلرر‪:‬رُرر َمررر َررَ‬
‫ارَحررَ رَ‬ ‫فرَ َجر َمر َؽرر َمراررررِفِررَِ رررُ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررضر رررَرانزارفار بربررررُهمترر‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫راًضر َجر ِصررررال ْدر رَ ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رهل‪.‬روكوهلرثـاىل‪:‬ر{ا‪ٙ‬كيررر َحر َـر َيررًررُكرم رَنرررر ر‬ ‫رتررربرر ْؿررَ ُ‪١‬كر‪،‬رررفرَ َمرارررثرَرَرالرفرَار ٍُررربرررْنررقرَرَفرَصرر ررررر ر ررررر ررررر‬ ‫رَوربهْ رَ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ررضراررررَ ارررزرَ َمر ٍصر رَروررًرَ ْيرؽر ٍرر‪،‬رمثرربررؿرَار َذر ٍُرر‬
‫ر‬ ‫ررضار هر َرِ رً‬‫اراًضر َجر ِصرررِم رْنرر َمراررٍء‪،‬ررر َحررىترر رَرظر رَازررر َدر رِ رً‬ ‫را‪ٙ‬كيرررترَرسربرَرر َذرَرْرَقرر َُر رَشرررر ر‬ ‫ررر رِيرررررِ‬ ‫ونر ررب‬ ‫رِ ّمٌرَْرررثرُورِكررُس ررَ‬
‫ررشر ٌءر‪،‬ررر‬ ‫رررررررررؿرَرَىلرر َمرارررٍرُ رِصرررًُسررَرإلررًرَ ْمريرَ ُـرَرُر رَ رْ‬ ‫رسرارررثرروُركرَررُسر ِتررَِررررررررر ر رر ر ررررر رررررر‬
‫راًياز‪،‬رنش‪ٛ‬كرُورفـالر‪٢‬كارٌضاءركازذر‬ ‫اررَىلررربرررْنرر رَرظر رَازررر َحر رَعر ًحر رَارَي‬
‫ررر ِثر رً‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ْ‬
‫رررً ُمررَصار ُذرر‬ ‫ررر ِكرِر رَي‪:‬را‬ ‫اراًضر َجر ِصرركرَاررِذرٌزررؿرَرَىلررربرررْنررًر َ ْحر َـرثرَ َُر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫ررررر رَازررررِم رْنرر َُر رَرشررررر ر‬ ‫ررر ْدررَرصررَحرر َُر رِشرٍِراًي‬ ‫ارا‪ٙ‬كيررب‬ ‫ر‬
‫ررر َُر رَشررر رِ‬ ‫كرَار رَلرررررررررر ر‬
‫ركذاذت‪:‬رًلول‪:‬ر‬
‫ُررررَان ٌذر‪،‬رررفرَ َِربر ُذررُرشرر‬ ‫رررفرَ َِربررِِترر َمر رْنررربرررَزارذرررَركرَرْسر رَخر رررَرانرٍزر رَروررًرَُرْ رَسرر َمر َـرَر رِ‬
‫ررس‬ ‫رررررررًر َ ْيرخرُ رُترررِرِفررربرررْزررِطرراررًرْ ِحر َجر رِاس‬‫رَشصرا‪٢‬كصدررروراًلفازر‬ ‫ِتر رَشرِ رَ‪ٛ‬كرر ر رررر ر‬
‫لكرررَ َ‬
‫رَشر ٍصرر‬ ‫رير‪:‬ررررًِ رُ ِرّ‬ ‫ررررررِِفرراررًرْ َمرثرَ رِ‬
‫اء‪،‬رو‬
‫رتُهنامرَكًزانذرسرور رَ‬ ‫ررررر رُازررررر ررر رر رررر‬ ‫ررررْلرٓ َدر ِصر‪،‬رررفرَذرَ َخررَورر ُٗكرراًي‬ ‫رررًر َ ْلرررَس رُخررربرر َحرررَسرُ َطمر رِاراب‬
‫‪،‬رو‬
‫ررضٍْر رِنر رَ‬ ‫ِمر ٌْرَرررُر ُؾرور َذر ٍْر رِنررربرر ْدر رَ رَ‬
‫رررررر‪1‬ر ر‬ ‫ررررررراة‪.‬رر)‬ ‫رَشر ٍصر رررَرانرٌزررارررإلرراًـي‬ ‫رلكرررَ َ‬ ‫ررررررررركرَار َلرراررًرْ ُحر رَّكرَار ُءررررِ‪:‬رِفرررُ رِ ّ‬
‫اًلفاز‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررَانرٌزر رَروررررْاسر َخر ْمر َجرررَسراررًرْ َمررْصرررُدرور‬
‫ر‬
‫اةرؾهنار‬
‫ررر‬ ‫ررروراّكرور ررر‬ ‫هبةرمٌىصيراًحـر‪،‬ر‬
‫مياث‪،‬رفهيار[رهص]رصر ررررر ر ر رررررر‬ ‫َيثراًىرصررر رررر رررررر ررر‬ ‫ررررلرٓ ر رررر‬ ‫(ررُشٍرا‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار َلرررر رر ر رَ‬
‫اًسـسيرز‬
‫ررررررر ٔبرمرصراررر‬
‫ٌَحـرروراًضاكرفَِ‪،‬ر‬ ‫را‪٢‬كيىصرررررر رررررر رر‬ ‫رررررررَوًرَرْمررٍرَرَصررارر ٕإلرورْ رَسرر رُانرررررررر ر‬ ‫رثـاىل‪:‬ر{ررب‬ ‫ررررر َلرار رَلرررر‬ ‫ررررو ٔبر روحضَ‪،‬رف‬ ‫مترحروراةرررو ٔبر رحسر يَر‬ ‫تربرٔ رر‬
‫ضُئا‪،‬رحىتررر‬ ‫رررررفر رررررر ر‬ ‫ازرصُئار‬ ‫ررر ٔلرظرورررر‬ ‫ررررررررِم رْنر هر ُرْرعر َفررٍةرررررمثرررررر رر‬
‫ثيلهلرِفرا‬ ‫راتخساءرذَلَر{ر‬ ‫رررررر ُُررَروررررر رررر‬ ‫ًفِسٍراًَلنيراًخامرتوكوؿَ‪،‬رو‬
‫ررر ررررررر ررررررررر رر رَ‬
‫نرَكنراتخساءرذَلَرمنر رهعفة‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رتـسررر ٔبر رر ر ررررر رررر رررررر‬ ‫رنيررررررر‬ ‫رعر ٌميرر ُمر ِدر رٌ‬ ‫رررررفرَاررَ اررر ُُررَرورر َدر رِ‬ ‫نربروصة‪،‬رومترؾلهلررروارسرررخدة‪،‬ر{ر‬ ‫ر ررر ر رررر رررر‬
‫ر‬
‫نرًـَسٍرتـسرمار‬
‫ررررر‬ ‫ٍرمنراًـسم‪،‬ركاذزرؿىلررر ٔبر ررررر ررررر‬ ‫نرا‪ٙ‬كيررررٔبروضربرٔررر ررررر رررررررررر‬ ‫ًَـ‪١‬كررر ٔبر ررر ر‬ ‫رررورررر‬ ‫فَرررر ر رررررررر ررر ررررر ررر رررر‬
‫َيؼصراًخفاوثرتنيرُاثنيراْكاًخني‪،‬ر‬
‫متزق‪،‬رمنرابةررر ٔبر روىل‪.‬رر ر‬ ‫رررر ر رررر ررر‬ ‫ثفصقرو‬ ‫رر ر‬
‫ررر رٔلرمصررر‬ ‫رررورٔبنرا‬ ‫رررررٓكرراَررًِ رررر ررررر رر ر‬
‫قرتلسزترا‪٥‬كَوق‪،‬ر‬ ‫ركِاشركسزترا‬ ‫ررررر ُُررَروررررر ررر‬ ‫تَ‪،‬رو‬
‫ررررضر رَ‬ ‫رإلرًًدليررر رٔل رحسررررٔبنرً‬ ‫ُضر رَةررًرَيرَارر َمرثر َرالررررر رررررر‬ ‫ررر رَ رَ‬
‫{رو‬
‫رَ‬
‫رررررركرَار رَلررررررر‪ٛ‬كررر‬ ‫ارا‪٢‬كثير[تلوهل]‪:‬ر{ر‬ ‫ق‪.‬رفرسررر َُر رَرشرررررر ررررر ر‬ ‫رررررٓكرراَررًِ رررر‬ ‫سددـسرؿىلركسزترا‪٥‬كَوقرررمر رررر ررر ررر‬
‫سددـسرؿىلركسزترا‬ ‫ار‪٢‬كر رررر ررر ررر ررررر رر ر‬

‫سرؿَلراًعاتوين‪.‬رر‬
‫ررر ُمر ّحرمر ررر رررر ررر ر‬ ‫‪1‬رخمخرصرثفسريراجنرنثرير(ر‪8‬ر‪/‬ر‪7;8‬ر)ر ررر رر ررررر ررر‬
‫‪،‬رادذعازروَتلِقرر‬
‫‪244‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ي‪:‬رإلررر ٔبر ر رر رر‬

‫حسرحيَهيار‬
‫ررر‬ ‫رررر ٔبر ررر‬
‫رررررراررىٕراكز‪،‬ر‬ ‫رررسرخفِامر‬ ‫ي‪:‬رُيررر ٔبر ر رر رر رر‬
‫حسرحيَهيا؟را‬ ‫عمر رَرزرررِم ٌميرر ر‬
‫ررر ٔبر ررر ر‬ ‫رحيررِييرراررًرْرِـ رَؼرار َمر رَرورررِ رَ‬
‫رررر َمر رْنرر ُررْ‬
‫روسانر{ر‬ ‫ار ٕإلر رر‬
‫تـسرمارتََتروثالصت‪ .‬ر‬
‫رررر َُر رَشررررر ر‬
‫اراًلولررر‬ ‫رررررررخرش‪،‬رو‬ ‫رررر ُُررَرورر ٔبرنررر َُر رَشاررر ٔبرر رر ررررررررررر ررر رررررررر ررر ررر‬
‫مصرِفركاًةراًحـسرؿىلرمارًـِسرمنركسزتراً‬ ‫ا‪٢‬كثي‪،‬رو‬
‫رررورررر رَ‬ ‫اروخَراًضرهبةر‬ ‫َُر رَشرررررررر‬
‫نر‪٠‬كرٍىنرصُئار‬
‫ررررر‬ ‫َانرإلتخساءرذَلَ‪،‬رفَورفعنرٓكَلَرتـسررر ٔبر ررررر ر رر‬
‫ررررررروروسرررر رر ررر رررر رررررررر ررر ر رر ررررررر‬ ‫روسانرقفٍكرمٌَ‪،‬ر‬ ‫ررر ٕإلر رر رررر‬ ‫ا‪ٙ‬كيرظسزرمنررر َُر رَشارا‬
‫ر ر رر ر رررر‬
‫رضةررر َُر رَرشرررررر‬
‫ارا‪٢‬كثي‪.‬رر ر‬ ‫مشهوزارفوخسرؾَاان‪،‬ر‪٠‬كرً ر‬
‫َرررروررَلر َمررصرٍتر ر‬
‫ررر‬ ‫رررورْ ررَضبرُرراررب‬ ‫رحير َِرهيرَرررررِ‬
‫ارا‪ٙ‬كيررب‬ ‫رررررَلار رَل‪:‬ر{ر‬
‫رررركرُ رْيرر ُررْ‬ ‫اةرصافرَكف‪،‬رف‬
‫ارالاسددـاذرجبرور رر رر رر ر‬ ‫خاةرثـاىلرؾنررر َُر رَشرر ر ررررررر‬ ‫فربرٔ رر ررررر ررر‬
‫رررإلررؿاذتر‬
‫ٕررررر‬ ‫ررررٔب ر ررر ررررررررررر‬
‫ولرمصتررركاذزرؿىلرا‬ ‫نرا‪ٙ‬كيررررٔبروضربرُٔار‬ ‫رررررررررٔب ررر ر‬
‫ِيارإلرصرهبةرفَِ‪،‬ر‬ ‫رررررررررًلرررررر رر‬ ‫ور َُر رَشررر ر رررر ر ررررررر‬
‫ارمبجصذرثعوزٍ‪،‬رًـ‪١‬كرتَرؿَامر‬
‫لكرر َذرَرْ رٍقررؿرَرَِ ٌميرررر ر‬ ‫ررررررر ُُررَرور رِج رُ ِرّ‬
‫رررر ٕارررارررر ر ررررررر ر رَ‬
‫ثعوزٍرا‪٢‬كخعوز‪،‬ر{رو‬ ‫ررررر ُُررَرورررٔب ر ر ررر ررررر‬
‫ُونرؿىلراًلسزتر‬ ‫َثينرمصت‪،‬رو‬
‫ر ررر رَ‬
‫رررر‬ ‫رررر ُُررَرورر ٔبر رررررررررر رر رر رر ررررر رر رررررر رر‬
‫نرؿَمَرثـاىلرحمَطرجبمَؽرخمَوكاثَرِفرمجَؽر‬ ‫رثـاىل‪،‬رو‬ ‫َُر َشراررر ٔبرر رررررر ررر ررر رر ررر ررر رّ‬
‫ًضارذًَيرَثنرمنرظفاثرا‪ٟ‬كررررر رَ‬
‫ًـ‪١‬كراًلَةررر‬
‫ررروررر رررررر‬ ‫ررررر ٔلرمرور ررررررررر‬
‫اثرومارًحلى‪،‬ر‬ ‫زطرمنررر ٔبر رحساذرا‬ ‫ررر ٔلر ر ررر‬ ‫ًـ‪١‬كرمارثيلطرا‬
‫ررروررر رررررررر‬ ‫وكاث‪،‬ر‬ ‫ررررر ٔلر ررر‬
‫اًِا‪،‬رِفرمجَؽرا‬‫ٔبرحروررررررر رر‬
‫را‪٢‬كوَترمنركدوزضم‪.‬رر ر‬
‫رحِاءرا‪ٟ‬كرررر ر ررر رررر رر‬ ‫خيرمنررر ٕار رررررر رّ‬ ‫رررو ٔبر ر ررر‬ ‫ررر ٔبر رؾؼمر‬ ‫كصراًـحسرررهبرَ َشرارراًرررِـ ررررر ر رررر‬
‫‪١‬كراًـؼمي‪،‬رؿ‪١‬كررر ٔبرهَر‬ ‫ررر ٔبرر رررررر‬ ‫وارًرضِاذت‪،‬رف‬
‫رررررررر ٕارررار‬
‫ررر ٔبر ر ر‬
‫دصحررر‬ ‫رررر ٕارررار‬
‫ونرر رف‬ ‫رمترررِم ٌْرَرررُرثرروُررِكررُس ررَ‬ ‫ررضر رررَرانرًزرارررفرَار َراررب‬
‫رررهرْرُ ْ‬ ‫مثررهصرذًَالرَثًثار{را‪ٙ‬كريررر َحر َـر َيررًرررَرُرُْكررِم رَنرررر ر‬
‫راًضر َجر ِصررارر ٔلر ْدر رَ ِ‬ ‫رررر ررررر ررررررررررر ِ‬
‫ر‬
‫رررررروصسترختاًفِام‪،‬ر‬ ‫تة‪،‬رمؽرثضاذُام‬ ‫ررر ٔلر ر رررر ر ررر رر ررررررررر‬
‫درض‪،‬را‪ٙ‬كيرُورِفركاًةراًصظرروررررررررر‬ ‫ررررررررررررر رررر رررر ر ر‬
‫[اًياز]راًَاثسةرمنراًضجصرا‬
‫اخَرا‪٢‬كوَترمنركدوزضمرمثيرر‪ٛ‬ك‪.‬رر ر‬
‫فر ٕارردرصر ررررر ر ررر رررر رر رررر ررر‬
‫ررررررر ِتر َلراررِذرٍزرر‬ ‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررار رٔلرْزررَطرررررر رر رر ررررر‬
‫رؿىلرسـِتامروؾؼمِامر{ر‬ ‫را‪ٙ‬كيررر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫ررررررَوًرَُرْ رَسرررررِ‬
‫رررررر َلرار رَل‪:‬ر{ررب‬ ‫مثررهصرذًَالرررزراتـارف‬
‫رررر ررررر‬
‫رنرذَقررراًسامواثر‬ ‫رررر ٕار رر رر‬
‫ركاذزرؿىلرر‪ٛ‬ك‪،‬رف‬ ‫رررررررترَرَىلررررررررررر ررر‬ ‫ؾَاهنم]‪.‬ر{ر‬ ‫رررربرٔ ررر‬ ‫رررر ٔبر رررررر ر‬
‫ن]رًـَسضمر[ت‬ ‫ررر ٔبري‪:‬ر[‬ ‫رخيرَرُرَقرررِمثرَْرَِرُ ْمرر ر‬‫ؿرَرَىلررربرررْنرر َررْ‬
‫رهَرثـاىلرآكالق‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررارٕرررررر ررر ر ر‬ ‫ارذًَيرذامس‪،‬رف‬ ‫رررر َُر رَشررررر رر ررر‬ ‫رالقرراررًرْ َـررَِ ُميرر رو‬
‫رررررر ُُررَرورراررًرْ َزر ررُ‬
‫نربرمنرذَقراًياش‪.‬ر{رو‬
‫ررر ر ررر رر رر رررررر رَ‬ ‫وار رٔل ر رٔ‬
‫زطرب‬
‫ررررورٔبررر‬
‫هَرإلررر‬ ‫ثصرمنررربرٓ ررر ررررررر‬
‫َثزرذَلَروكسرزرثَ‪،‬ر‬ ‫رررررٔبر ررر‬ ‫هحريُا‪،‬رلكِار‬‫رررروررر ررررر‬ ‫رررررربرٔ ر ررررر رر‬
‫دصُا‪،‬رظلريُار‬ ‫ا‪ٙ‬كيرمجَؽرا‪٥‬كَوكاث‪،‬رمذلسرمارومذ‬
‫ر ر رر ررررر رر ررر رررررر ر‬
‫ررررر ر‬
‫اذرذَلَ‪.‬‬ ‫خـيصرؿَََرخمَوقررررٔبزرررر‬
‫رٌسرررر ررررررر رر ر‬

‫‪245‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررَزارذرَر رَرصرُرْئرًارررررر ر ررر رر‬

‫رىىصترِفرسررررَاقررر‬ ‫ررر ْمررُصر ٍُررارررَ اررب‬ ‫رررررروًرِرَ َشراررركرَار رَل‪:‬ر{را‬
‫رررررهر َمراررب‬ ‫َثز]رذَلَ‪،‬ر‬ ‫ررر[ربرٓ رررر‬ ‫ٕررررررر ٔلرمرور رررر رررر‬
‫اث‪،‬رفصذرمنررر ٔبرفرصراذر‬ ‫فراررؿاذثَرً‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررارهؽ‪.‬‬ ‫ررر ٔبر ررر ررر رر ررر ررر‬
‫ي‪:‬رِفراْكالرمنركريرمت‬ ‫ونرر ر‬ ‫ررررررررْنررًر َ ُلروررَلررَرهلرررُررُن رْنررفرَ َِر رُى ر رُ‬
‫اًرشظ‪،‬رفذـمرلكرشء‪.‬ر{ررب‬ ‫رر ر رررررررر رر‬
‫رهَرثـاىلرُوررا‪٢‬ك‪ٜ‬كرا‪٢‬كا‪ٛ‬كرًلكر‬ ‫ررررارٕرررررر ررر‬ ‫رررر َُر رَرشرررررر رر ررر‬
‫ارذًَيرساذش‪،‬رف‬ ‫رشررٍءر رو‬ ‫وثرررُ رِ ّ‬
‫رلكرر رَ رْ‬ ‫را‪ٙ‬كيررر ِتر ََر رِسرٍِر َمرَررَ رُى ر رُ‬ ‫{رررفرَ رُسر ْحر َحرر رَانرررررِ‬
‫شء‪،‬را‪ٙ‬كيرمجَؽرمارسىنرِفراًـا‪٠‬كراًـَويرواًسفَلرم‪ٜ‬كرهل‪،‬روؾحَسرمسرصونرومسجصون‪،‬رًخرصفر‬
‫ررررر ر‬ ‫ررررررو ٔبر ر ررررر‬
‫حاكمَراّكرزرائَة‪.‬‬ ‫حاكمَراًرشؾَة‪،‬ر‬ ‫رررررو ٔبر ر رررررر‬ ‫كسازٍراْكّكَة‪،‬ر‬ ‫رررربرٔر رررررر ر‬ ‫رفهيمرت‬
‫ونرررررررمنررر‬ ‫رررررارًرَ َْررَِرحرُرْصر َحر ُـر ر رَ‬ ‫رررروًرِرَ رَرشراررركرَار رَل رَ‬
‫‪:‬ر{رو‬ ‫اء‪،‬رمنرمتامرمَىَ‪،‬ر‬
‫َيفشرفهيمرحُكراّكرزرررررر رررررررر‬ ‫رررررًرررر ررر ررر ر ررر‬ ‫رَيضمرتـسرموُتم‪،‬ر‬‫ٕرررررر ٕار ر رررر ررر‬ ‫فراررؿاذثَر‬
‫فر ر‬
‫ذحازكرا‪ٙ‬كيرحـيرِفررر‬
‫ررر رررر ررر ر رر رر رر‬ ‫رررروار رٔل ر رررر رر ررررر ررر‬
‫ذٌكراًساظـةرؿىلرر‪ٛ‬ك‪.‬ر‬ ‫اُنيراًلاظـةر‬ ‫ررررربررر رررررر‬ ‫ررررروررراحصراً‬ ‫اءروإلرصم‪،‬رًخ‬ ‫رررررتررررر رر ر‬ ‫ركريرام‬
‫الكمَراًِسىرواًضفاءرواًيوز‪).‬ر‪ 1‬ر‬
‫جنرمسفصررحفؼَر‪ٝ‬كر‪:‬ر(اًعيفراًثاين‪:‬ركومرًـرتفونرتوحوذر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬روًىهنمر‬ ‫َخرسـَسر ر ررر رر‬ ‫راًضرر رر ررر‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ررررر ٕاررهنمر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررفهيم‪،‬رف‬ ‫صةرا‪ٙ‬كٍنرتـرراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ٍىشتونرابًحـررتـسرا‪٢‬كوث‪،‬رومنرُؤإلءراًـ ر ررر رر رررر ررررر رر رَ‬
‫را‪ٟ‬كررررر‪2‬ر‬ ‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررَطررًرَ ََر ُلروًرُ رنررر ررُ‬ ‫ررررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬
‫ارًلصونرتوحوذر‪ٝ‬ك‪،‬رًلولرثـاىل‪:‬ر{رو‬
‫َكهروررررر رر ررر ر ر ررر ررررر ر ررررر رَ‬
‫ررررررار َراررررُنيرارررحرُرَصار رًاب رَرورربرٓ َابر ُؤرررَانرربرراررانرر‬
‫رررررور رًون‪:‬ر{ررب‬ ‫رررور رًىهنمرًل‬ ‫قرًِشٍراًسامرروراثررروار ٔلر رزط‪،‬ر‬ ‫ررررٓكرراَررًِ رررر ررررر‬ ‫ررربرٔهَرا‬ ‫رررررررتر رفونرت‬ ‫فِمرمـ‬
‫ر‬ ‫‪3‬‬ ‫ر‬
‫ارُوراًعيفررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررإلررربرر رَسرار رِظ رُريررررالرروً رَنيررررر ر َُر َشرررر رررر رر‬ ‫رررِؿرْسرررَانر َُر رَرشررررَ ْ‬
‫ارَنر رُنر رَرورربرٓ َابر ُؤرررَانررِم رْنرركرَ ْدر ُيررارررْنرر َُر َشرارا‬ ‫رررًرَ َلررْسر رُرو‬
‫ونرر*ر‬ ‫ًرَ ُمر ْرررَرصر ُحر ر رَ‬
‫ر ر‬
‫ًىهنمرًسؾونررر ٔبرنررر‬
‫هنمرًؤمٌونراب‪ٞ‬كرررور ر رررر رر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كيرًؤمنرتوحوذر‪ٝ‬كرًىٌَرٍىشةرتوحوذراًحـر؛رًسؾونررر ٔبر رررر ررر ر ررر‬
‫ر ر ررر رر ررر ر ر ررر ررر ررررر ر ر ررر ر ر ررررررر رررر رر ر‬
‫رررررر رٔلررمثٍكررروراًررربررراُنيررر‬ ‫رماحِتم‪،‬روُؤإلءرضمرا‪ٙ‬كٍنرُضةر‪ٝ‬كرهلمرا‬
‫حِاهئمرتـسرررارٕررر رررررر ر ررر ررر رر رر ر رر‬ ‫ررروٕار ررر ررررر‬ ‫رؿاذُتمر‬ ‫كسزتر‪ٝ‬كرؿاحزترؾنرررارٕررر‬
‫ر رررر رررر ر رررر‬
‫ررر رٔلزطروإلرِفراًسامء‪.‬ر)ر‪ 4‬ر‬ ‫رررر رٔلررر رررر ر ررر ررر‬
‫هَرإلرًـجزٍرشءرِفرا‬ ‫ًضوز؛ر‬ ‫رؿىلراًحـرررروراًررر ر‬
‫ررررررررر رررررر‬ ‫ررربرٔ رٌ‬
‫هَركاذز‬ ‫اْكججرت‬ ‫ور ر ر‬
‫رىاكزضمراًحـررررورا‪٢‬كـاذر‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫ررر ُُررَروررارٕر رر رررررر‬ ‫اكـنيرىفرِشكراًصترُوتررَِر رَ‬
‫ةرو‬ ‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورارررورررر رر رر ر ررررر‬ ‫فِخخنيرذمارسرررحقررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬ ‫ررررر ررررر‬
‫ررررررر َُر رَرشررررر رر ر‬
‫ارنفصرِصحيررر‬ ‫ٌَحـررررورا‪٢‬كـاذرو‬ ‫ارمٌىرصرٍنرررررر‬ ‫رررَكهروررررر‬ ‫ار‪٠‬كرٍىنرمنرمعورممركريررررٔب ررررر رر ررررررر‬
‫نرُياكرظائفةرمهنمر‬ ‫ور َُر رَشررررر ر ررر رر ر ررررر‬
‫‪1‬رثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر‪/2‬ر;;‪8‬‬
‫‪2‬ر[سوزترًلامن‪ ]17:‬ر‬
‫‪3‬ر[سوزتراٍمني‪]8:-89:‬‬
‫‪4‬رذزوشرٌَض َخرسـَسرجنرمسفصر(ر‪;9‬ر‪/‬ر‪6‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬
‫‪246‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫نرسمعرخسإلررر‬
‫ررروٕار ررر رر ر ر‬
‫رؿاذترفلسرنفصرابًحسءر‬
‫رررإلرٕررررررر رررر ررررر‬
‫صمرىفرا‬ ‫رررر ٔلر رررر ر ررر ر رر رر ررررر رررررر‬
‫نراًصةرا‪ٙ‬كيرخيَقرًـَسر!رومنرر ر رر‬ ‫ابًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫ررر‬
‫الاكصازرتَر‪ .‬ر‬
‫مدحررِفرررهصرالاسدسلاءراب ٔلهواءروتَانرمٌاكضخَرٌَصتوتَةر‪ .‬ر‬
‫رةرر‬ ‫رجير رُ‬ ‫فـالر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررَ ِ‬ ‫ةرُورثوحِسر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررترربرٔررر ررررر ررررر ر ررر‬
‫فـاهلر‪،‬رفلكرمارَكنرمنررر ٔبرررر رر‬ ‫نرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر ررر ر رر رر‬ ‫رررررر ٔبر ررر ر رر ررررر‬ ‫ررر ٔبرسَفٌار‬ ‫نامر‬
‫ررر ٔلرر ررررررررررررر‬
‫معازر‪،‬روؿَََرمفنررر‬ ‫ًمراًصَيخررروٕارىرزرالرا‬ ‫سر‪،‬رومنرر‪ٛ‬كرَترصر رررر رر‬ ‫رررررر ٔبرحر رررررر ررر رر‬ ‫هَروإلرٌرشكرمـَر‬ ‫نرًفصذرتَرخيرصربرٔرررر ررر ر‬ ‫ٔبر رررر رررررر ر رر‬
‫ر‪،‬روكسررر‬‫تَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررر‬ ‫ِشكرىفرررزتروررررر‬ ‫معازرفلسررر ٔبر ر رر‬ ‫ررر ٔلرر رررررر‬ ‫ررررررربرٔزرريرررارِفررراررىٕرزرالرا‬ ‫رررر ٔبرنرًِارث‬ ‫رررررسراؾامر‬ ‫ِشكرمؽر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررصُئار‬ ‫ٔبر ر ررررر‬
‫ررر ٔلرررررررر ر ررر رر ر ررر ر ررر ررررررر ررر ررررر‬
‫مةرمارًسلرؿَلرِشكرؾصةراّكاََُةرِفرُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫جرسَفرا‬ ‫ررر َمرهنرَ رر رر‬ ‫ةرومعومر‬‫اًسرير ررر ر‬ ‫رررررصبرٓنرررورر ر‬ ‫زخترىفراًل‬ ‫رر رر‬
‫رررركرَار رَلرتر َ ْـر ررُضِرُ ْمر‪:‬ررر‬‫ونر ر(ر‬ ‫ونر رِرزرررْسركرَ رُرُْكرربررىر رُرُْكرحرُ رَى ّرِشترُ ر رَ‬
‫ررررررَ ْجتر َـرَرُ ر رَ‬
‫ؾيسرثفسريٍرًلولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر{و‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلراجر رررر رَ‬
‫نرنثريرز‬
‫راًضر رْى ِصر‪.‬ررر‪1‬ر‬‫ونررتر َررَس رَلررر ر‬ ‫ررر رْير‪:‬رررحرُ رَى ّرِشتر ُ ر رَ‬‫ونر‪،‬ررب‬ ‫رررْسركرَ رُرُْكر ِتر َمر ْـررَىنرر رُرصر رْى ِصررُرَْكرربررىررُرُْكرحرُ رَى ّرِشترُ ر رَ‬
‫ونر رِرز‬ ‫ررررَ ْجتر َـرَرُ ر رَ‬
‫‪:‬رو‬
‫ًر َ ْـررِِنر رَ‬
‫ر‬
‫"رْكر رَرسر ََربررِِتر‪ .‬ر‬ ‫ونر رررَرَ‬‫ررررىررُرُْكرحرُ رَى ّرِشترُ ر رَ‬‫ونرر رُرصر رْىرَصررُرَْكررررب‬ ‫َررررررَرْجت َـرَرُ ر رَ‬
‫رررار ْجر رِنررؾررحَرررٍاشررربررر ُهنر َمراررركرَرَصبرُٓر رَ‬
‫را‪:‬ر"و‬ ‫رَوركرَرْسرررُزر ِور رَيرر َؾر رْنررؿرَرِ ٍرَّلر رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫ررر ِسررَقررفرُرَالر رٌنرر ِتر َمر ْـررَىنر‪:‬ررر َمراررر‬ ‫ررر رنرررِم رْنررًرُ َلررِةرربرررْسرِذر رَرصرريوءررترر‪:‬رَرر َمر رُ‬
‫ارز‬ ‫ررركرَرْسر رُرررِنرَصرر َؾر رِنرراررًرِْرَ َْررَرَِثررارجنرررؿرَ رِس ٍرّير‪:‬ررب‬ ‫رَوركرَار رَلرا ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصر رَ‬
‫‪:‬رو‬
‫رَصر رَىرَصررفرُرَالر رٌنر‪.‬ر ر‬
‫ؿىل‪،‬رؾنررر ٔبرِبررر َؾر ْحر ِسرر‬ ‫ِسارئرَِر ُير‪،‬ررر َؾر رْنرر َؾر ْحر ِسررارر ٔلرر رررر‬ ‫ررر َحر رسرزرَيرَارا‬
‫ررررْ رَ‬ ‫رُرر َحرسرزرَيرَاررر ُحر رَسررْ رُنيررارجنررر ُمر ّحرمرس‪،‬ر‬ ‫رررر ْررََحررس‪:‬ر‬‫رَوركرَار َلرررراإلر َمرامررب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫ونر رِرزرررْسركرَ ُْكر ر‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر ْجتر َـرَ ر رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كر رَ‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررُسرور ُلررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَر َُرر‪،‬ررركرَار َلر‪:‬ررركرَار َلر رَرز‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫ررراًصر ْررََحر رِنر‪،‬ررر َؾر رْنررؿرَرِرٍ َّلر رَ‬
‫‪،‬رز‬
‫ررررَن َشرا"ررر‪2‬رر‪ .‬ر‬ ‫ررر ِتريرَ ْجر ِمرر رَن رَشر رَ‬
‫ارو‬ ‫ررررَن رَشرا‪،‬ر‬
‫ارو‬ ‫ررر رَن َشر رَ‬ ‫ونر‪:‬ررر ُمر رِعررْصرررَانر ِتريرَوءر‬ ‫ررررثرَ ُلروًرُ ر رَ‬‫ونر ر‪،‬ر‬ ‫‪:‬ر"صر رْىرَصرُرَْكر{رب‬
‫رررىر رُرُْكرحرُ رَى ِّشرتر ُ ر رَ‬ ‫ًر َ ُلرور ُلرررر رُ‬
‫راٍهنر رِس ِرّيرر‪-‬رَوار ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصر‪،‬ررر َؾر رْنرر ُمر ّحرمرسرررارجنررر‬ ‫ررر ْجررَصاررُِ َميررررر ْ‬ ‫امتر‪،‬ررر َؾر رْنررربررتررَِررَِ‪،‬ررر َؾر رْنرر ُمر َررررورلرررارجنرا‬ ‫ٍ‬ ‫ررررَورار ٍُررا ْجر رُنررربرررِِبرر َحرررِ‬
‫رَور َُر رَى رَشر رَارز‬
‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررِِبررجرُىرْرير‪،‬رررزرَالرثرَررُرِترُرْمرر َؾر رْنرر‬ ‫رحيررَىيررررراجنررب‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر ْجررَصارُ َمير‪،‬ررر َؾر رْنرر َررْ‬ ‫وةررارجنرا‬ ‫ررر َؾر رْنررًر َ ْـر ُلر ر رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫وَسر‬ ‫را‪ٟ‬كرارجنررر ُمر ر رَ‬ ‫ارًرْ ُمرثرَررىنر‪،‬ررر َؾر رْنرر ُؾر َحر َْر رِسرر ررِ‬
‫ر‬
‫‪1‬‬
‫رررفصر‬
‫ارُورن‬ ‫ررر َُر رَ‬
‫رشرررر‬ ‫جصسَلرو‬
‫هـميترحىشًحُكرِبرررور ر ر‬
‫تشًُكرملاتيررررر ررر ر ررر رر‬
‫رررررور رر رررررر‬ ‫ررررررررر ٔبر ررر ررر ر ررر‬
‫يروجتـَونرؾعاءَكر‬ ‫مبـِنراًـعاءراًعاذزرمنراًـحاذر‬
‫ارا‪٢‬كـِنرفاًصسقررررر ررررر رررررر رررررر‬ ‫ررر‪-‬ر رر(ؿَلررر َُر رَ‬
‫رشرررررر ررررر رر‬ ‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‬ ‫ررركالررر ٔبرر رررررر رررر ر رَ‬
‫توراًلامسرا‪٢‬كسينرو‬
‫وحجوذرًعاحةراًيـمرخيروؿال)‬
‫‪2‬را‪٢‬كس يسر(‪)20:/2‬ر‪.‬‬
‫‪247‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫رررر َؾر رْنرر ُحر رَسررْ رِنيررررراجنررر ُمر ّحرمرسررر‪-‬رَور ُُررَرورر‬ ‫راًرترِم رِش رير‪،‬ررر َؾر رْنررربرر ْررََحرررَسرررراجنررر َمررٌَِؽ‪،‬ر‬ ‫ررررَن َشر رَارز‬
‫ررررَورار ٍُرررر ِرّررْ‬ ‫‪.‬رو‬ ‫ِسارئرَِر َير‪،‬ررر ِتررَِر َمررْصفرُورؿرًارر رَ‬
‫رر‬ ‫اررْ رَ‬
‫ر‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررًرْمررٍرَرْصرفرَ ْـر َُرر ررر‪ .‬ر‬ ‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررركرَرْسر رَرزرررَورار ٍُرررُرسر ْفر َِرر رُانر‪،‬ررر َؾر رْنرر َؾر ْحرسرررالر ْؿرىلر رَ‬ ‫"‪.‬رو‬
‫ًةر رَ‬ ‫ررر َحر رَسر ٌنررقرَرِصر رٌ‬ ‫ررركرَارل‪:‬ر"‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪.‬رو‬
‫ارً َمررْصررَوررِسر رير‪ِ -‬ترَ رَ‬
‫ررشر‪،‬ررر َؾر رْنرر‬ ‫ارصر ْـر َحررُة‪،‬ررر َؾر رْنررربرررِِبرر ِثر رْ ٍ‬ ‫سراجنررر َحر ْـر َفر ٍصر‪،‬ررر َحرسرزرَيرَرر رُ‬ ‫سراجنرررثرَ رضرار ٍزر‪،‬ررر َحرسرزرَيرَاررر ُمر ّحرمر رررر‬ ‫رَوركرَار رَلرا ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصر‪:‬ررر َحرسرزرَيرَاررر ُمر ّحرمر رررر‬
‫ونر‪:‬ررر ُمر رِعررْصرررَانر ِتريرَرْوررِءر‬ ‫رَسررِـَر رِسرارجنررر ُحر َدررْرير‪،‬ررر َؾر رِنررا ْجر رِنررؾررحَرررٍاشرركرَار رَل‪:‬ررر َمراررر ُمر رِعررَصرركرَرْور ٌمرركرَطرررارررإلررربرررْظر َحر رَحررترَ ْـر ررُضِررْرمُرررَرَكررِفرًصرارررًرَرُلوًرُ ر رَ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررررْسريرَار ٌذررررَصرر رٌَحرراررىلررارر ْجر رِنررؾررحَرراشر‪.‬ر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر َُررشرارا‬ ‫"‪.‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ونر‬‫ونرر رُرصر رْىرَصرُرَْكرربررىررُرُْكرحرُ رَى ّرِشترُ ر رَ‬ ‫رررررَرْجت َـرَرُ ر رَ‬
‫‪:‬ر"و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررركرَرَصربرارر ْجر رُنررؾررحَرررٍاشر‬ ‫ا‪.‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررَن رَش‬
‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رَن رَشر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كرررراجنررر ُؾر ْخر َحررَةراررجنررر َمر رْسر ُـروررٍذ‪،‬ررر‬ ‫را‪ٟ‬كرررراجنررر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬ ‫ررر َؾر رْنرر ُؾر َحر َْر رِسرر ررِ‬ ‫ا‪ٛ‬كرررِرِفرراررًرْ ُمررَوررظر ِبرٔ‪،‬ررر َؾر رْنرر رَرظرارًِ ِحررارجنرررنرُرْ رَرسرران‪،‬ر‬ ‫رَوركرَار رَلر َمر رِ رٌ‬
‫ررًرْ ُحرررَسًرْ ِخر َِررِةر‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كرر ر ررررر ر‬
‫رظالتراًعر ْحر رِحر رِراب‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬ ‫را‪ٟ‬كر رَظر رَلرر رُ‬ ‫ررررُسروررُلرر ررِ‬ ‫ارز‬ ‫‪:‬رظر رىلرر ِتريرَ رَ‬ ‫راٗكرراررّكرُِرَرّرِنررربررهرَرررُركرَار رَلرر رَ‬ ‫َؾر رْنر رَرسررًرْ رِسرارجنرررذرَر ِررٍ‬
‫ونرر َمراررَ اررركرَار رَل رَ جررزررررُرُْك؟ر"ر‬
‫رررر‬ ‫ريررثرَرْرسررُزرر رَ‬ ‫رررررررِاشررفرَرَلار رَل‪:‬ر"‬
‫ررر َُر رْ‬ ‫ررصررَفررربرر ْكر َدر رَيرؿرَرَىلرراًي‬ ‫رترررِم رَنررارٌَررر َْر رِير‪،‬رررفرََرَمراررراهرْ رَ رَ‬ ‫رمسراررٍءررَرَكهر َ رْ‬
‫رِِفررربررثرَ ِصرر رَ َ‬
‫ضيررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر‬ ‫ررررْظر َحر رَحرر ِمر رْنرر ِؾر َحرار ِذريررر ُمررْؤر ِمر ٌنرررِرِبر رَرورررََكر ِفررٌصر‪،‬رررفرَبرمراررر َمر رْنرركرَار َلر‪:‬ررر ُمر رِعررْصرررَانر ِتر َفر ر رِ‬ ‫ررركرَار َلر‪:‬ررب‬ ‫ا‪:‬را‪ٟ‬كر رَرورررَزررُسر ررُوهلرررربُرر ْؿررَ ُ‪١‬كر‪.‬ر"‬
‫كرَارًرَوررررر ررُ‬
‫رررفرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرررَرَكر ِفررٌصرررِرِبرر ُمررْؤر ِمر رٌنرر‬ ‫ررررَن َشرا‪.‬ر‬ ‫ررربرمراررر َمر رْنرركرَار َلر‪:‬ررر ُمر رِعررْصرررَانر ِتريرَرْوررِءر رَن رَشر رَ‬
‫ارو‬ ‫رررًْر رَىرَوار ِنر رِةر رَ‬
‫‪.‬رو‬ ‫رَوررَزر ْررََحر ِخررَِ‪،‬رررفرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرر ُمررْؤر ِمر ٌنرررِرِبرررَرَكر ِفررٌصر رِراب‬
‫ا‪ٛ‬كر‪،‬ررر ِتررَِر‪3‬رر‪ .‬ر‬ ‫ًررر َمر رِ رٍ‬ ‫‪،‬رلكرِرُ ْمرررِم رْنرر َحر رِسر رِ‬ ‫ايئر رررُ‬ ‫ررراًًرررررَسرر ِرر‬
‫ر‪،‬رو‬
‫راوَرر َذر رَ‬
‫ررربرترُورررذر رُ‬ ‫‪،‬رو‬ ‫راًعر رِحَر َحررْ رِنير رَ‬ ‫رررر ْدررَرصر َخرار ٍُرررِرِفرررر ر‬ ‫رِابررًْر رَىرَواررِن رِةر"‪.‬ررب‬
‫رةر‪،‬ررر َؾر رْنرر‬ ‫ررر ُْر رٍ‬
‫جنرو‬
‫را‪ٟ‬كرار رَ‬ ‫رررر َحرسرزرَيرَاررر َؾر ْحر رِسرر ررِ‬ ‫صوراجنرسررّوراذ‪،‬ر‬‫‪،‬رومعر ررررر رر رَ‬ ‫جنرسرَرَ َمر َةرراررًرْ ُمررَصاررِذ رير ررر َررْ‬ ‫رَوركرَار َلرر ُمر رْسررِ ٌ‪١‬كر‪:‬ررر َحرسرزرَيرَاررر ُمر ّحرمرسرررار رر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررربررهرَرررُر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫رررر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرترر‪،‬رَرر َؾر رْنر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫رررر رنررربرررَابررًر ُورورُرَسرر َحرسررزَ‪،‬ر‬ ‫رررًرْ َحرار ِزر رِجر؛رب‬ ‫َررْمعررُصرورررارجنرا‬
‫ارَكررِف رِصر رٍَنر‪،‬رررًر َرْرِزنررُلرراررًرْ َلر َْر رُرر‪،‬ررر‬
‫رررررررِاشررررِرهبرَرررَ‬ ‫راًسر َمراررِءررِم رْنررجرررَرَصررَنرٍةرارررإلررربرررْظر َحر رَحررفرَرِصر رًٌقرررِم رَنرراًي‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬كرررِم رَنرررر‬ ‫ررر ْىررَزررَلرر ررُ‬ ‫ررر َمراررب‬‫كرَار رَل‪:‬ر"‬
‫رْ رِ ‪4‬‬ ‫ر‬
‫رررًرَور ْخرَر رر‪ .‬ر‬ ‫ررررثرَ َفررصرذررر ِتررَِر ُمر رْسر ٌ‪١‬كررم رْنرر َُررشرارا‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ررررَن رَشرا"‪.‬ر‬ ‫فرَ َِررُلوًرُور رَنر‪:‬ر ِجر رَىرْوررَن رِةرر رَن رَش رَ‬
‫ارو‬

‫‪1‬رثفسريراًعربير(‪)22;/19‬ر‪.‬‬
‫‪2‬رسننراًرتمشيرجصمقر(‪)81;7‬ر‪.‬‬
‫رررر‪)8;08‬روسننراًًسايئر(‪)286/8‬ر‪ .‬ر‬ ‫)روسننررر ٔبر رررررررر‬
‫ِبرذاوذرجصمقر(‬ ‫‪3‬ررر ر‬
‫ا‪٢‬كوظربرٔر(رر‪)2;1/2‬روَصَحراًحزازيرجصمقر(‪):68‬روَصَحرمس‪١‬كرجصمقر(‪ 92‬ررر ر‬
‫‪4‬رَصَحرمس‪١‬كرجصمقر(‪)91‬ر‪.‬‬
‫‪248‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ْجررَصاررُِ َميرراجنر‬ ‫سراجنرا‬‫راقر‪،‬ررر َؾر رْنرر ُمر ّحرمر رررر‬ ‫ررررَْسرَررَ‬ ‫سراجنرا‬ ‫رربرررَانررُرسر ْفر َِرر رُانر‪،‬ررر َؾر رْنرر ُمر ّحرمر رررر‬ ‫ررر ْذررَرَ‬‫رَوركرَار رَلرا ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصر‪:‬ررر َحرسرزرَرِِنررًر ُورورُرُسر‪،‬ررب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كرر‬ ‫رررر رنررر ررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كرركرَارل‪:‬ر"ا‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرظرَلرر رُ‬ ‫ررررر َْررِم رّ ِير‪،‬ررر َؾر رْنررربرررِِبرر رَرسرَرَ َمررَة‪،‬ررر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرترررربَرر رنر رَرزرررُسروررَلرر ررِ‬ ‫ارًرْ َحرار ِزر رِجرراًخ‬
‫رَ ر ‪1‬‬
‫ررررر ر‬ ‫رررن رَشا"‪).‬‬ ‫ررر ِتريرَرْوررِءر رَن رَشر رَ‬
‫ارو‬ ‫ونر‪:‬ررر ُمر رِعرصانر‬ ‫هيمرهبرَارررفرَ ُِر رْعر ِحر رُرحررررِرهبرَاررركرَرْور ٌمرررَرَكررِف رِصر رٍَنررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬
‫ررًررِيرّ ْـر َمررِةرربرررْوررًرُرمسر رررررِ‬ ‫ًرَ َُر رْعر ِحر رُرحررررر‬
‫راًلور َمر رِراب‬
‫‪2‬‬
‫ررررىررُرُْكر‬
‫يرسلِمتر{رب‬ ‫ٌَمعصرا‪ٙ‬ك رر ررر‬ ‫ونررررر ر رررررِ‬ ‫ونر رِرزرررْسركرَ رُرُْك رررثررلَروًرُ ر رَ‬
‫رررررررَ ْجتر َـرَرُ ر رَ‬
‫‪:‬ر(ر{و‬
‫َ رَ‬ ‫ر‬ ‫ا‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫هن‬ ‫ؾ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬‫ِض‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫وهليرؾنراجنرؾحاشر رَ‬
‫ر‬
‫ررر‪ 3‬ر‬‫ررررًرْرُفرَالر ِررّينرر)ر‬ ‫ونررسلررررررررر‬
‫ِيارابًيوءرا‬ ‫ونر رررثررلَروًرُ ر رَ‬ ‫حرُ رَى ّرِشترُ ر رَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪4‬‬
‫ونرر ررررٔبي‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ونر رِرزرررْسركرَ رُرُْكرربررىررُرُْكرحرُ رَى ّرِشترُ ر رَ‬
‫رررررررَرْجت َـرَرُ ر رَ‬
‫(روكوهل‪:‬ر{رو‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫ر‬‫ًةر‪:‬‬
‫رررر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ل‬ ‫ؾيسرثـصضَرًِشٍرا‬
‫رررر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬ ‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َح‬ ‫ز‬
‫ر‬ ‫راًسـسيرر رَ‬
‫ر‬ ‫روركرَار رَلررر رر ر‬
‫جتـَونرملاتٍكرمٌةر‪ٝ‬كرؿََُكرابًصسقراًخىشًةرواًىفصرًيـمةر‪ٝ‬ك‪،‬رفذلوًون‪:‬رمعصانرتيوءرنشارونشا‪،‬ر‬
‫رًَُكررر‬ ‫ىزهلر‪ٝ‬كرررارٕرر‬ ‫رررر ٕارررررررٔبر ر رر‬ ‫رحسرارهَ‪،‬ر‬ ‫ٍهيا‪،‬رفِالرصىصمتر‪ٝ‬كرثـاىلرؿىلررر ٕار ر‬
‫رررررور رررررر رر ر ر ر رر ررررر ررر‬ ‫ور ررر ر ررررررررررر ررر ر ر‬
‫ثضَفونراًيـمةرًلريرمسسهياروم‬
‫ررررررررررر‪ 5‬ر‬
‫فؽراًيـمروحَولراًيلم‪.‬ر)‬ ‫رررصررررررررررررر ر‬ ‫اًىفصرذاغرً‬
‫رنراًخىشًةررروررر رر رررر‬ ‫رررر ٕار ررررر ر رر‬ ‫ًسَكرمنرفضهل‪،‬رف‬ ‫ًرزير رررر ررر ر‬
‫ررًرْ ُحرررَسًرْ ِخر َِررِةر‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كر‪-‬ر رَظر َالرترَررر ر‬
‫رراًعر ْحر رِحر رِراب‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬‫را‪ٟ‬كر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬ ‫ررررُسرور ُلررر ررِ‬ ‫ر‪:‬رظر رىلررًرَيرَ رَ‬
‫ارز‬ ‫رىنرركرَار َلرررر رَ‬ ‫راٗكرراررًرْ ُجرِرَرِ ِرّ‬
‫َؾر رْنر رَرسررًرْ ِسررارجنرررذرَر ِررٍ‬
‫ونرر َمرار َراررركرَار َلرر‬ ‫ريررثرَرْرسررُزرر رَ‬‫رررررررِاشرر ِتررَرور ْررَِجررَِرفرَ َلرار َلرر‪«:‬ر َُر رْ‬ ‫ررصررَفررربرر ْكر َدر َيررؿرَرَىلرراًي‬ ‫رررفرََرَمراررراهرْ رَ رَ‬ ‫رترررِم رَنررارٌَررر َْر رِيرر‪،‬ر‬ ‫رمسراررٍءررَرَكهر َ رْ‬
‫رِىفررارر ْثر ِصرر رَ َ‬
‫ر‬
‫رررفرَبرمراررر َمر رْنرركرَار َلرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررََكرفرٌصرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررررْظر َحر رَحررم رْنررؾ َحرارذىررر ُمررْؤم ٌنرررِرىبر رَرو‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ار‪:‬را‪ٟ‬كر رَرورررَزررُسر روهلرررربُرر ْؿر ُ‪١‬كر‪.‬ررركرَار َلرر‪«:‬ركرَار َلرر‪:‬ررب‬ ‫رَ جزرررُرُْك؟ررر»‪.‬ركرَارًورررررر ررُ‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ررررَن رَشراررر‬ ‫رررربرمراررر َمر رْنرركرَار رَلر ُمر رِعررْصرررَانر ِتريرَرْوررِءر رَن َشر رَ‬
‫ارو‬ ‫رررًْر رَىرْوررَن رِةر َر‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫را‪ٟ‬ك رَرورررَزر ْررََحررِخرَِرفرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرر ُمررْؤرِم ٌنرررِرىبر رَرورررََكررِفرٌصر رِراب‬ ‫ضيررر ررِ‬ ‫ُمر رِعررْصرررَانر ِتر َفر ر رِ‬
‫رررًْر رَىرْوررَن رِةرر»ر‪ .6‬ر‬ ‫فرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرررَرَكررِفرٌصرررِرىبر رَرورر ُمررْؤررِم ٌنر رِراب‬

‫ررر‪ُ996‬ؼ) ر‬ ‫رررر ٕار رررر ررر رر ر ررر رررر ررررر ر ررررر ر رر ررر رر رر رررررر ر‬
‫رسامؾَيرجنرمعصرجنرنثريراًلصشراًحرصيرمثراٗكمضلير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررررصبرٓنررراًـؼمير(‪9‬ر‪/‬ر‪767‬ر)ررر ٔلر ررررر‬
‫ِبراًفساءر‬ ‫‪1‬ررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫سرسالمةر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫رر ررر ررر رر ررر‬
‫تخحلِق‪:‬رساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر‬
‫‪2‬‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمراررر‪-‬ر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ8:‬ؼ)‬
‫ِضرر رُ‬ ‫راًعحاِبراّكََيرؾحسر‪ٝ‬كرجنرؾحاشر‪-‬ررَزر رِ رَ‬
‫ررر‪ُ:29‬ؼ)‬ ‫سرجنرًـلوةراًفريوررسبرٓ رر رررررر ر‬
‫ابذىر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫رررصررر ُمر ّحرمر ررر ررررر ر ررررر‬
‫تورظاُ‬ ‫‪3‬رثيررور ررررررر ررر رررر ر رررر ررررر رر ر ررر رر‬
‫ٍصرا‪٢‬كلداشرمنرثفسريراجنرؾحاشر‪٣‬كسراٗكٍنررر ٔبرر رر‬
‫‪4‬ررؾحسراًصَحنرجنرانِصرجنراًسـسير‬
‫‪5‬رثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر(‪2‬ر‪/‬ر‪:88‬ر)رٌَسـسير‪،‬رتخحلِقرؾحسراًصَحنرجنرمـالراٌَوحيقر‪.‬‬
‫دصخَر‪:‬راًحزازيررر‪126/2‬ر(‪):68‬ر‪،‬رومس‪١‬كر‪7;/2‬ر(‪)92‬ر(‪)217‬ر‪.‬‬ ‫‪6‬رمذفقرؿَََر‪.‬ر ٔبر ر ررررررررر ررر‬
‫‪249‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫اءرىفرنفصرمنررركرَار رَلرر ر ررررر رررر ررر‬
‫رمعصانرتيوءرنشار‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررر رررر ررر‬ ‫ررررو ٔبرررررر ررر ر رر رررر ررر‬
‫مارمـىنراْكسًررفادذَفراً‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬‫راًيوويرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلرررر رر‬
‫انرخمصحرمنرمٍكراإلر ررَ‬
‫سالرمررركرَارًرَوراررر‬ ‫ظيراإلرميرَر رر ر ر ررر ررر ررر‬ ‫ساًةررر ٔلر ر ررر‬‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر ررر‬
‫رررو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررورًنيررر ٔبر ر ررررر رررر ررر رررُ‬
‫حسُامرُورنفصراب‪ٞ‬كرسر ْحر َحرارهرََر‬ ‫رؿىلرك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٌَمعصرنامرَكنرتـغررر ٔبر ر ررر رررررررر ر‬
‫ُيراّكاََُةرٍزمعررر‬ ‫جصرمًىشءرررررر ر ررررر ر رررر‬ ‫رررسر رررر‬
‫هةرفاؿيرم‬ ‫نراًىرور ررررر‬ ‫ررر ٔبر رررر‬ ‫ور َُر رَشارررفر رمينررركرَار رَلرر رررررر‬
‫رر‪ٛ‬كرمـخلسار‬
‫ررروررر رررر ررر‬
‫اًضافـىرمهنمر‬
‫ررر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫رًََرحامُريراً‬ ‫رررر َُر رَشررررر ر ررر ررر ر رررر‬
‫اراًلولرُورا‪ٙ‬كىررُةرررارٕرررر ررر‬ ‫ؾخلسررر َُر رَشررر رر ر رر رررر‬
‫ارفالرصمرىفرنفصٍرو‬ ‫ررومنررر ٔبر ررر‬
‫رررر‪ 2‬ر‬
‫رػاُصراْكسًرر)‬
‫رَور ُُررَرورر ررر ررر ر رر‬
‫اراْكسًررؿىلررررٔبررر رر َررُ‬
‫هَرإلرجير رُوسررر‬ ‫كرَار رَلراًض َخرؾحسراًصَحنرجنرحسن‪3‬رزَحَر‪ٝ‬كرر رررر ررر رر ررررررر‬
‫ىفرفذحرا‪٣‬كَسر‪:‬ر(وذلررر َُر رَرشرررر ر رر ررر‬
‫اًصَحةرظفذانر‪ٞ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ر‪:‬ر(رفاًفضيررروررر ر ررر رررر رر‬ ‫رررررر‪4‬روركرَار رَلررررررررر ر‬
‫ًورؿىلرسخِيرا‪٣‬كاسر)‬
‫رررور ررر رر ررر ررر‬ ‫رىلركريٍر‬ ‫نرًضَفررررٔبررر رر‬
‫فـالر‪ٝ‬كررر ٕار ررر‬ ‫رٔل رحسررررٔب ررر رر‬
‫هفسَرووظفَرتَرزسورهلرمنرظفاثرا‪ٙ‬كاث‪:‬ر‬ ‫ررررررر ررررر رررررررر ر‬ ‫رررررررٔب رررررر ر رر‬
‫نرماروظفر‪ٝ‬كرتَ‬ ‫ُيراًسريرةرررورأكاؿة‪:‬ر‬ ‫ومشُةررررٔب ر رررر ر‬ ‫رر رر‬
‫ُستركامئةر‬
‫ررررررر‬ ‫ررر ٔلرررر ررر رر ر ررررر ررر ر رر رررررررررر رررر ررر رر رررررررر‬
‫فـال؛رَكًصَحةراًيترٍصمحرهبارؾحاذٍ‪،‬رلكِارظفاثر‪ٞ‬كركامئةرتشاثَرً‬
‫ررررررر ر‬ ‫ررررروراًرر ِـر رررر ررر‬
‫‪١‬ك‪،‬روظفاثرا‬ ‫رَكْكَاتر‬
‫رررِرَ رَرشررررر رررر رررررر‬
‫ارفلسركَطرفَِرظرورررائف‪.‬رر ر‬ ‫تلريٍ‪،‬رفذفعنرً‬
‫رر ررررررر ر‬
‫را‪ٙ‬كيرحيمسرؿَهيا‪،‬روُشٍرحالررر‬
‫ررررر ُُررَروررر ر رر رر رررر رررررر ررر رر‬ ‫نرثضافررر ٕاررإلرررارٕرررررر رَ‬
‫رًََروحسٍ‪،‬رو‬ ‫ررر ٕاررنرررررر رر رر َررُ‬
‫هـمر‪ٝ‬كرإلرجير رُوسررر ٔبر ررر رر‬ ‫اراْكسًر‪:‬ر‬ ‫روِفررر َُر َشرررر ر رر‬
‫ررررر‪ 5‬ر‬ ‫ٔبر رُيررراًخررررور رِحرِس‪.‬ر)ر‬
‫هتراًـصةررر ٕار ررر رررر رررر‬
‫ررارظَؽرَنمرمنررر‬ ‫ررررررَكر ررررر ر‬
‫جنرذاٗك‪:‬ر"رو‬ ‫رررررركرَار رَلرررر رر رر رر ر رر ر رر‬
‫راًلصظيبرِفرِشخرحسًررررسرًسرررار رر رر‬ ‫وركرَار رَلر ٔبررًضار‪:‬ر(‬
‫رررر ٕار رررر رررررررر‬
‫رىلراًعاًؽ‪،‬رومهنمر‬
‫ررر‬ ‫ورزحي‪،‬رمفهنمرمنرررًررًسر حَر‬ ‫اًرشق‪،‬روسلطررربرٓ ر ررر ررررر ر رر ر ر رررر ررر ررر ر‬
‫دصرمنرا‪٢‬كلصةرحفسجرؾيسرر‪ٛ‬كرمعصررر ٔبر ررر رررر رررر‬ ‫رر ر رررر رر‬
‫ًعَلونرر‪ٛ‬كراًلولرا‪٢‬كشهوزرِفررراْكسًر‪.‬رفهنيىراًضازغر‬ ‫رررور ررر ر ررر ررررر ر رررر رر ررر‬ ‫رررروراذررتراغ‪،‬ر‬ ‫رررر ٕاررجياذر‬ ‫رررر ٕار ررررررر ررر‬
‫رىلراًلازةروسر حةر‬ ‫رمنرررًررًسر حَر‬
‫حسراؾخلاذضمروإلرررًرردضررررر ررر‬
‫حَرهبمرِفر ر ررررررررر رر‬
‫هعلِم"‪.‬راىِتيى‪.‬رر ر‬ ‫رظالقرر‪ٛ‬ك؛رًئالرًـخلسررر ٔبر ر رررررررر ررر‬ ‫رؾنررر ٕار ر ر ررر ررررر رررررر‬

‫اسمراًيووي‪،‬را‪٢‬كخوِفرسر يةر‬
‫رررر‪898‬رُؼ‬ ‫ررر ٔبررتورررسر رررر‬
‫هصَيراْكرزر ررررر رر رررررر ر رر‬ ‫رررصرررر رر ر ر‬
‫ارجنرحسن‪،‬ر‬ ‫‪1‬ر ٔبررتورررسر ررر ر ررر رر رر ر ررر رر ر ررر‬
‫هصَيرحمييراٗكٍنرحيىيرجنرِشفرجنرم‬
‫‪2‬رار ِ‪٢‬كرهنرَر رر ر رر رر ررر ر ررر ررر ر رر‬
‫احرِشخرَصَحرمس‪١‬كرجنراْكجاحررر(ر‪1‬ر‪/‬ر‪80‬ر)‪.‬‬
‫ررر‪ُ21:7‬ؼ)‬ ‫رررٍرمتر ر رررررر ر‬
‫ميير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫جنرؾحسراًوُاةرجنرسَامينرا‬ ‫‪3‬ر رر رررر ر ر ررر رر ر ر ررر‬
‫ؾحسراًصَحنرجنرحسنرجنررر ُمر ّحرمرسر ر رررر رررر ررر ررر رر رر ر‬
‫ررررررور رِحرِسررر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪818‬ر)رتخحلِقرر ُمر ّحرمر رر ررر رررررر‬
‫سرحامسراًفلير‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪4‬رررر ررر رر رر ر ررررر‬
‫فذحرا‪٣‬كَسرِشخرنخاةراًخ‬
‫‪5‬ررا‪٢‬كعسزراًساتقر‪.‬‬
‫‪250‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررًرَرِ رِْئرر‬
‫رررررركرَار رَلرررر رَ‬
‫رثـاىل‪:‬ر{و‬ ‫رجياذ"رًسلرؿىلررر ٔبر رررر رررر ر رر رررررر ررر‬
‫نرتـضِمرَكنرإلرًـخلسرر‪ٛ‬ك‪،‬رنامر‬ ‫رررر ٕار رررررر ر ررر‬ ‫ررر روسر حةر‬ ‫كوهل‪:‬ر"رمفهنمرمنرررًررًسر حَ‬
‫ر ر رررررر رررر‬
‫ر‪ٟ‬كرتر َ رْير رربرررْنرَرَُثررُ ْضمرر‬ ‫راًسر َمراررِءر َمر رًاءرررفرَبر ْحر َِراررر ِتررَِراررلررْزررَطرررِم رْنررتر َ ْـر رِسر َمررْوررُِترَارررًرَ ََر ُلروًرُ رنررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كرركرُ رِيرراررًرْ َحر ْمرررُس رِررِ‬ ‫رَسربرٍرْررَِترُ ْمرر َمر رْنررىرَرزررَلررِم رَنرررر ر‬
‫نر‪ٝ‬كرُورا‪ٙ‬كيررر ٔبر رر رررر ر ررررر رررررر ررر ر‬
‫وخسرا‪٢‬كعص‪،‬روكسرًـخلسرُؤإلءر‬
‫ررر‬ ‫ررربرٔ رر ررر ررر ر‬ ‫ر‪.‬رفسلرؿىلررر ٔبر ررر رررر رررر ر‬
‫نرمهنمرمنرًـصفرررورررًلصرت‬ ‫ونر ررررر ر ررر‬ ‫إلرررًر َ ْـررِلَرُ ر رَ‬
‫نراًـصةرلكِمرًـخلسونرررر‪ٛ‬كرا‪٢‬كـخلسر‬ ‫اًلصظيبرِفرِشحَر‪٠‬كرًرصخررر ٔبر ررررر ر رر رررررررر رر‬ ‫رررورررر رر رر رر ررررررر ر‬ ‫ررررربرٔرزري‪،‬ر‬ ‫ٔبرنررررر ررررررر رررررر‬
‫ٌَيوءرفَِرصُئارمنراًخ‬
‫رررررر‪1‬ر ر‬ ‫ررررررررلرٓرررر ر ر ر رررر رر‬
‫ًةرًالحامتلرا‪٢‬كشهوز‪.‬ر)‬ ‫رررررتراطرؿَََراب‬ ‫ا‪ٙ‬كيررهصٍ‪.‬رفالراؿ‬
‫ر ر رررر ررررر‬
‫ًونرمعصانررر‬
‫ِعححونرمرشننيرررورًلررور ر ررر ر ر‬ ‫ررررر رر ر ر ررر رر‬ ‫جصسقرمنرؾيسٍرف‬ ‫حهيمر‪ٝ‬كر ر رر ررر رررر‬ ‫رررربرٔر ررر‬ ‫ررر ررررررر رر رررررر رر ر رر‬
‫وزوير‪:‬ر(رًعححراًياشرجمستنيرفِ‬
‫تيوءرنشارونشار)رر‪2‬ر ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬‫رزسولر‪ٝ‬كرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ررركرَار رَلرر ر ر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُر‪-‬ر‪:‬ررركرَار رَلر‪:‬ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫ِبرظاًةررر‪-‬ررَزر رِ رَ‬
‫ؾنرؿَلرررارجنررررٔب رر ررر‬ ‫ظولرر‪3‬ر ر ررر‬ ‫رررررر رٔل ر ر‬
‫وِفرخامؽرا‬ ‫ر رر‬
‫ارونشار‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫ررر ُمر رِعررْصرانررر ِتريرَرْور ِءررنرر رَشررررر‬
‫ونرر‪:‬ر‬ ‫ر‪:‬رصر ررَىصررَُكرر‪،‬رث‬
‫رررر ُلروًرُ ر رَ‬ ‫ررركرَار َلرررر رُ‬ ‫ونرر ر‬ ‫ـَونرر ِزر ْسركرَ رُ ُْكرر ٔبرىرُكرح‬
‫ررر َىر ِّشرتر ُ ر رَ‬ ‫ررر«{ ررَ ْ‬
‫وجتر رر ر رَ‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪:‬ر‬
‫رنشارونشار؟ر»‪.‬ر‪ 4‬ر‬‫و ِتريرَ ْجر ِمررر ررررر ررر‬
‫ررراررررٌََيثررركرَار َلرركرَار َلررر ر ر رر رر ر رر ررررررررر ر ررررررر ر ر رررررر رر ر رر رررر ررر‬
‫رزسولر‪ٝ‬كرظىلر‪ٝ‬كرؿَََرورس‪١‬كر‪:‬ر(رٍىونراًياشرجمستنيرفِزنلر‪ٝ‬كرر‬ ‫رررررورًةر‬‫وؾنرمـا‬ ‫رر‬
‫رررور رًونررر‬ ‫هَفرراكرَيرزسولر‪ٝ‬كررركرَار َلررًل‬
‫ِعححونرمرشننيرفلِيرهلررروررر رررر ررررر ر ر رر‬ ‫ررررررررر رر ر ر ررر رر ررررر رر‬ ‫ثـاىلرؿَهيمرزسكارمنرزسكَرف‬
‫ثحازكرررورررر رررر ررررررررر‬ ‫رررر‬
‫معصانرتيوءرنشارونشار)ر‪ 5‬ر‬
‫مناركَغراًييبررر‪ -‬رَظر رَلرر‬ ‫ررروٕارررررر ررررر‬ ‫ظولررؾيسرِشحَرْكسًرررر;‪7:0‬ر‪:‬ر(‬ ‫رررررر ٔلر ر ر ررررر رر رررر ر رر‬ ‫ىفرخامؽرا‬ ‫ررر ٔلررزريرر‪6‬رزَحَر‪ٝ‬كرر رر‬ ‫وركرَار رَل رجنرا‬
‫رررربرٔرررر رر رر رررر ر ررر رررر‬
‫مارمنرحـيرا‪٢‬كعصرمنرفـيررر‬ ‫رررر ر رررر ر‬
‫ًسةرا‪٢‬كعصرررارٕررٍهيارف‬ ‫نراًـصةرررَكرهترث‬ ‫ررررر رٔل ررررر ر‬ ‫ررر رٔلهروراءر‪،‬ر‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬رِفررر ٔبررمصرا‬ ‫رُ‬

‫‪1‬را‪٢‬كعسزراًساتقر‪.‬رفصاحـَرففَِرصفاءر‪٢‬كارِفراًعسوزر‪.‬‬
‫ررر‪2;7/1‬ر‪،‬رزمقر‪);60‬ر‪،‬رواًعرباّنر‬ ‫ا‪٢‬كثاّنر(‬ ‫رررلرٓحاذر‬
‫رررروررررر‬ ‫رررروررراجنررر ٔبر رررر رر‬
‫ىبرؿامصرىفرا‬ ‫ار‪:‬راًعَاًىسر(ضررر‪29:‬ر‪،‬رزمقر‪)2181‬ر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبرر ررًًضرررررر رررر ررر‬
‫ررررو ٔبر ردصخَر‬
‫ررر;‪680/2‬ر‪،‬رزمقر‪)2068‬ر‪.‬ر‬ ‫‪2‬ر ٔبر ر رررررر‬
‫دصخَراًعرربراّنر(‬
‫ررر‪98/8‬ر‪،‬رزمقر‪)171:‬ر‪.‬رمنرخامؽراّكوامؽرٌَس َوظير‪.‬‬ ‫وسطر(‬ ‫ررر ٔلر ر ر‬
‫ىفرا‬
‫رررررررررر ٔلرزر رر‬
‫هؤوظررر‬ ‫رررر‪ 808‬رررررر ررر رررررر‬
‫ُؼ)رتخحلِقر‪:‬رؾحسراًلاذزرا‬ ‫ررر ٔلرر رررررر ر‬
‫زرير(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‬ ‫سراّكززيراجنرا‬
‫ا‪٢‬كحازكرجنررر ُمر ّحرمر ررر ر رر رررر‬ ‫حاذًرراًصسولر‪٣‬كسراٗكٍنررر ٔبرر رررر ررررر‬
‫توراًسـاذاثررررررر ررر‬ ‫‪3‬رخامؽرا‬
‫رررررر ٔلر ر ر رر‬
‫ظولرِفررر ٔبر رررر رررر ر ر ر رر ر ررر رر‬
‫ررر‪)20:/2‬ر(‪):70‬ر‪.‬ر‬ ‫رررر ٔبر رَحسر(‬
‫رررر‪)282/2‬ر(‪)20:9‬رررو ٔبر ردصخَر‬ ‫)رر‪.‬رو(ؾحسر‪ٝ‬كر رجنررر ٔبر رَحس)ر(‬
‫ررر‪):;/2‬ر(‪)899‬ررروِفر(‪2‬ر‪)20:/‬ر(;‪):6‬رر‪.‬و(اًرتمشي)ر(‪ 81;7‬ررررررررر رر‬ ‫‪4‬ررر ٔبر ردصخَر‬
‫رررر ٔبر رَحسر(‬
‫ررر ر‬ ‫ختصجير ٔبرر رر رر رر رررر‬
‫مينرظاُكرصـحانر‪.‬‬
‫ررررررروررررررررر ررررر ررررر رررر ر رر‬
‫تلِةرزخاهلرزلاثرزخالراًعحَحر‬ ‫ررررر ُُررَروررررراجنرذاوزر‬
‫انراًلعانر‪:‬رو‬
‫خيرمعرصر ررررر رر رَ‬ ‫ياذٍرحسنرمنررر ٔبر ر رر‬
‫رررر ٕاررسررررررر ر ر ررر‬ ‫ررر ٔلرزر رر‬
‫هؤوظر‪:‬ر‬ ‫‪5‬رررمسررريسررر ٔبرَحرسر‪8‬ر‪/‬ر;‪61‬ر(‪27798‬ر)روكالر ررر‬
‫صـَةرا‬
‫ررر ٔلررزري‪.‬رر‬
‫سراّكززيراجنرا‬ ‫‪6‬ر ٔبر رررر ر ررر رر‬
‫ير‪:‬رجمسراٗكٍنررر ٔبرر رررر ررررر ررررررر ررر‬
‫توراًسـاذاثرا‪٢‬كحازكرجنررر ُمر ّحرمر ررر ر رر رررر‬
‫‪251‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ٕاررنررر‬‫اراًيوءراًفالينر‪،‬رف‬ ‫رررررر ُُررَرورر َُر رَرشرررررر رررررر ر‬ ‫ررررر ٔبر رررر رررر ررر رَ‬
‫ير‪:‬رِفروكترنشار‪،‬رو‬ ‫‪ٝ‬كرؾزروخيرررو ٔبرزرررررر ر ررررر ر ررررر رررر‬
‫اذرتلوهلر‪:‬رمعصانرتيوءرنشار‪،‬ر‬ ‫ررر رررر‬
‫ر‪ٛ‬كرخائزر)ر‪ 1‬ر‬
‫رتررارررَ ارررىرَرَزًرَ رْتررتربِرر َحر رِسرِ ْضمر رررَرانرِسررَرٌٌكر‪،‬ررب‬
‫رررررْوررربرر رَظرارتر َ ْخرَرررُر‬ ‫ًرررربرر رنرراررًرْ َـررَصر رَةرررَرَكهر َ رْ‬ ‫ررر َمر ْـررَىنرراررًرْ َحر رِسر رِ‬
‫‪:‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر(ركرَار رَلراررًرْ َحراررِفغررراُررًرْ ُمر ْير رِش ِزر ريرر‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راٗكر ُْر ِصرررْكرررَكهر َرترراررً َـررَصر رُةررج رْسر َخر ْمرعررُصرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر رَظرارترََرررُرف ْـر ُيررر ر‬ ‫را‪ٙ‬كيررب‬ ‫راٗكر ُْررَرصررارر ْؾررِخرَلارذررارًرررِمرْهنرُ ْمررربرر رنرررررِ‬
‫رررررْورر َمر رْىرُصرور ٌٍررٌر َ رُرسر رةررر ر‬ ‫ُمر رِعرَر َحررٌةر‪،‬ررب‬
‫لكرر‬ ‫رررر رَإلرفرَاررِؿ َير رًِ رُ ِرّ‬ ‫رشرار رٌَِرْرَفاررِؿ رِير رَ‬
‫ر‪،‬رور‬ ‫ًررر رنرررَرِ رَ‪ٛ‬كرررِف ْـر ُيررارر رلهررَروْراررِءرفرَ رَاكر رَنرر َُر رَ‬ ‫ررر ُمر رِعررْصرررَانر ِتر ُيروررِءر رَن رَشارا‬
‫ررر ْؾررِخرَلارذرراررب‬ ‫ررررثرَرُلوررُلر‪:‬ر‬ ‫رِابر رلهررَروْراررِء رَ‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر َؾر رْنرررَرِ رَ‪ٛ‬كرر)ررر‪ .2‬ر‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫اضمرراًي‬ ‫رشررٍء رَروررفرَاررِؿرُهلرررُرفرَررَهنرَررُ ُ‬ ‫رررذرراَررًِرُقرررُ ر‬
‫رلكر رَ رْ‬ ‫رررثرَ َـرررَاىلرر‪،‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرر‪،‬ر‬ ‫شررٍءراررإلررر ررُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رَ‬
‫ر‬
‫مدحررِفرررهصروسخِتمرإَلر‪ٝ‬كرثَ َـ َاَلراًوٗكر‪ .‬ر‬
‫رررر‪4‬رر‪:‬ر(اًضمرير‬ ‫راًصررَْحر رُنر رَرورررَٗكررًارر)‬
‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ش‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫اراخت‬‫ررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬‫‪:‬ر(و‬
‫رررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫اَل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫ـ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ؾيسرثفسريركولر‪ٝ‬كر‬
‫رر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رر‪ٝ‬ك‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ُر‬‫َ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َح‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ز‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬‫‪3‬‬
‫رررر‬ ‫وركرَار رَلرررر ررر‬
‫رراجنرؾعَة‬
‫ًلكرمنرنفصرررهبرَ َشرررررر رررر‬
‫اراًيوغرمنررر‬ ‫ٌَيعازىرررور ررر رررر‬ ‫ٌَمالئىةرتياثر‪ٝ‬كرررورررر ررر‬ ‫ررررررر رر رررررر رر‬ ‫ررروهلم‬ ‫اًـصةرِفرك‬ ‫ٌَىفازرمنرررررر ر رر‬ ‫ِفررركرَارًرَوارررر رررررر‬
‫اًىفص‪،‬ر)ر‪5‬ر ر‬
‫هسٍنراّكاحسٍن‪،‬را‪ٙ‬كٍنرسمعروراررر ٔبر رررر ر ر‬
‫نراًصَحنررر‬ ‫رررررار رر ررر رر ر رر رررر رر ررر‬ ‫ضًِؽرًلولرا‪٢‬كـ‬ ‫رررر َُر َشرارررثلرررردَحررروجر ررررررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(و‬ ‫راًسـسيررررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار َلرررر رر ر‬
‫اختشروٗكا‪،‬رنلولراًيعازى‪:‬را‪٢‬كس َحراجنر‪ٝ‬ك‪،‬رواٍهيوذ‪:‬رؾزٍصراجنر‪ٝ‬ك‪،‬روا‪٢‬كرشنني‪:‬را‪٢‬كالئىةرتياثر‬
‫‪ٝ‬ك‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾنركوهلمرؿَوارهحريا‪).‬ر‪ 6‬ر‬
‫ًىهنمر‪٠‬كرٍىروهروراررر‬ ‫رررور ر رررررر‬ ‫نر‪ٝ‬كرذاًلِمروذاًقراًسمرروراثررروار ٔلر رزط‪،‬ر‬ ‫ارًـَيونررر ٔبر رر رر ررررررررررر رررر‬ ‫رررَكهروررررررر ر‬ ‫وركرَار رَلر رررر ر ر ررررر ر‬
‫رىفرا‪٢‬كسذير"فِؤإلءر‬
‫ررروٕارمنار‬
‫ررر‬ ‫قرابًـحاذت‪،‬روِفررر ٕار ر ر ررر رر رر ررر ررر‬
‫رذالضراٗكٍنرلكَر‪ٞ‬كرتالرررِشرًم‪،‬ر‬ ‫ررررٓكرراَررًِ رررررررررررر‬ ‫ر ر رر ررررررر ر ررررر ر ررر‬
‫ٌسريونرمؽرمٌعقراًفعصترِفررراررفٕرصراذرا‬
‫ررررازَيرًـحسوهنا‪،‬رمثر‬ ‫ٌَمالئىةرمت‬ ‫رر‪،‬رمثرًعوقونررررر رر‬ ‫سعوزترتيوترا‪٢‬كالئىةر‪ٞ‬كرسر ْحر َحرارهرََرُررر ررر ر رر ر‬‫ارًخذسؾونررر ٔبر ر ر رررررر ررررر رر ررر رررُ‬ ‫َكهرورررررر رر ر‬
‫رررررررر‪-‬رًُستر‬ ‫اًـزىرومٌاتر‬ ‫مثالراًالثرررورررر ر‬ ‫رررر ٔبرررر رررر ر‬ ‫رررربرًِٓةر‬
‫وعمراًيترذؾوُار‬ ‫ررر‪-‬ر ر رررر رررر‬ ‫ٍزمعونررر ٔبر رررررر رررر ررر رررر رر‬
‫نرؾحاذُتمرًامتزَيرا‪٢‬كالئىةر‬ ‫رررر‬
‫ررر‪9‬ر‪/‬ر‪886‬‬ ‫ظولرر‬ ‫‪1‬رررخامؽرا‬
‫رررررر ٔلر ر ر‬
‫ِبرجىصرجنررر ٕار رررر ررررر ر ر ر رررر ر ررررر ر‬
‫رسامؾَيراًحوظرييرا‪٢‬كرصيرا‪٢‬كخوِفررر‪:60‬رُؼ‬ ‫ررررررشرتررر ٔلر ر ررر‬
‫َحسرجنررر ٔبر ررر ر ررر‬ ‫‪2‬ر ٕار رر ررر ر رررررر رررر رررر رررر‬
‫رَتافرآكريترا‪٢‬كِصترجزوائسرا‪٢‬كسرارررهَسراًـ‬
‫ررر‪ُ761‬ؼ) ر‬ ‫ررررر رٔلر رر ررر ررر رررررر ر‬
‫هسًيسرا‪٤‬كازِبر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ًصَحنر ر ررررررر ررر‬
‫جنرمتامرجنرؾعَةرا‬ ‫جنرؾحسرررار ر ر‬
‫رررارًةر ر رررر‬ ‫‪3‬ر ٔبررتوررر ُمر ّحرمر رررر ررر ر ررر‬
‫سرؾحسراْكقرجنرك‬
‫‪4‬رسوزترمصمير‪::‬‬
‫رررر رِىذرَراةراًـ‬
‫رررررزرٍزر‬ ‫‪5‬رر ر ررررر رر رر رررر ر‬
‫ا‪٤‬كصزراًوخزيرِفرثفسريراً‬
‫‪6‬رررثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪702‬ر)‬
‫‪252‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررسررررررررررر ررررر رر‬

‫كِمرومارًيوهبمرمنر‬ ‫هرصضمروز‬ ‫منارعمرررسررر رررر ر رر ررر ررر ررررررررر ررر‬
‫ًفىروكصىبر‪ٞ‬ك؛ريكرجضفؽرهلمرؾيسٍرِفر ر ر‬ ‫رررروٕارررر‬ ‫ؾحاذترًِارِفرراُتا‪،‬ر‬
‫رررررررررر رررر‬
‫ررر ٕاررىلررر َُر رَشارراًخـلِسرواًخرصًف‪،‬رفالرا‪٢‬كالئىةرتياثر‬ ‫خلامِتار‬‫ررروراسرررررر‬ ‫افرؾنراًفعصتر‬
‫رررررر ُُررَرورررراَنرصر ررر ررررر ر‬ ‫هَا‪.‬رو‬
‫ررررٗكر رَ‬ ‫ٔبررموزرا‬
‫اف‪،‬روإلرضمرًلديررر‬
‫ارالاَنرصر رررر رر ررررر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلر‪-‬رر رٍصىضرررهبرَ رَشررر ر‬ ‫رررو‬ ‫ررر رٔل ررررررررر رررر رر ررررر رر‬
‫ظيامرمتازَيرا‪٢‬كالئىة‪،‬روإلر‪ٝ‬كررر‪-‬رُسر ْحر َحرارهرََر رَ‬ ‫‪ٝ‬ك‪،‬روإلرا‬
‫رررر‬
‫ررر‪ 1‬ر‬
‫اراًعرصرًق‪.‬ر‬ ‫رًََرؾنررر َُر رَرشررررر‬
‫ررررارٕررررر‬ ‫ررررصهبمر‬ ‫فهيمرصفاؿة‪،‬روإلرُورًل‬
‫ر ررر رررررررر ررر‬
‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْرالرْزررَطرر‬ ‫ررر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫رررررًرَرِِئرر رَرسربرٍرْررَِترُمررم‬
‫‪:‬ر(ؾنرؾىصمةر‪:‬رُوركولر‪ٝ‬كر(رو‬
‫رر‪ٝ‬كرررررر ررر ر ررررررر ررر ر رر رَ‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ررررررر‪ 2‬ر‬‫رررورٔبِشهرورارتَر)ر‬ ‫ارهلروٗكار‬ ‫ررروررر ررر‬ ‫ارؾنر‪ٝ‬كروؾنرظفذَر‪،‬روظفوٍرتلريرظفذَروحـَ‬
‫رررورررر رر رررر رر رررررررر رر ررررر رر رررررر‬ ‫رارسر ئَ‬ ‫رررر ٕار ررر‬‫را‪ٟ‬كرر)رف‬ ‫ًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬
‫مدحررِفرررهصركوهلمر ٔبنرا‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬كروٕاىاكزر‪ٝ‬كرثَ َـ َاَلرؿَهيمرر‪ٛ‬كر‪ .‬ر‬
‫ررًرْ َحررِي رَنير رَرورررررَاخت رَشرر‬
‫ررررررررررررررفرَبررْظررَف رُرْاَكرر رَ جرزرررررُرُْك رِراب‬
‫منرا‪٢‬كالئىةرتياًتر‪:‬رر{ررب‬ ‫رررررر ر رررر رر‬ ‫رًََراختارثَر‬ ‫وسةرررارٕررررر‬ ‫ارؿَلرمنررر ر‬ ‫رمٌىرصرررر ررر‬ ‫وركرَار رَلرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫اًعر َفرراثر‪،‬ررر‬
‫رررررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬‫رررلر َمسر رَ‬ ‫ةروىفرا‬ ‫ررر َُر َشررر ر رر ررررر‬
‫ارِشكرىفراًصترُوتررَِر ررر‬ ‫ونرركرَرْورإلررر َؾر رِؼرمير ًاررررر‪.3‬رو‬ ‫ِمر رَنرراررًرْ َمرالرئرِ َىررِةراررررَانرًَثرراررىر رُ ُْكررًرَ َخر ُلروًرُ ر رَ‬
‫ر ر‬
‫رُوراًعمسرا‪ٙ‬كيرإلرً٘كررو‪٠‬كرًوٗكرر‪ .‬ر‬ ‫فاًصةرررثرَ َـرررَاَلررر رررر رر ررر ر رر ررر‬ ‫ررر ر‬
‫ٌ‪ٚ‬كٍنررركرَارًرَورررر ررر ر ررررر ر ررررر رر رررررر‬
‫ارمنرمرشيكراًـصة‪:‬را‪٢‬كالئىةرتياثررر‬ ‫‪:‬ر(ًلولرثـاىلررهصٍرر ر رر‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ر ررررر رررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار َلرررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ررررررر َاختر رَشرررِم رَنرراررًرْ َمرالرئرِ رَىرِةر‬ ‫ررر ٔلر ر رَ‬
‫وإلذ(رو‬ ‫جُكراب‪ٙ‬كهوزرمنرا‬
‫خفعُكرررزر ررر رر رررر‬ ‫ررر ٔبر ر ر‬ ‫)رًلول‪:‬ر‬
‫ينير رررر ر‬ ‫رررررُرُْكراب‬
‫ررًر َحرر رَ‬ ‫ررر)ررر ٔبر ررررررر رَ ج‬
‫هياراًياش(زر‬ ‫‪ٝ‬ك(رر ٔبرفربرٔرْظر رُرْ‬
‫فاَك‬
‫ررررىر رُرُْكر‬
‫هفسُك(را‬ ‫ررر ٔلررر ر‬ ‫ثلذَوهنن‪،‬رجفـَمتر‪ٞ‬كرمارإلرحصضرورهَر‬
‫ررروررررر رر ررر ررر رر ررررر ررر ر‬ ‫همترإلرحصضوهننررر ٔلرررهفسر رررر رررر ررر‬
‫ُك‪،‬رتيرثئسوهنن‪،‬ر‬ ‫رررور ٔبر رر ررر ر ر رر‬ ‫ارررَانرًَثرر)ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررررارٕررىُكررر‬
‫ًةرؿىلر‪ٝ‬كرماررهصان‪:‬ر‬
‫رررررصررررر رر ررررررر‬ ‫ارمنراًف‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ار)رًلولرثـاىلررهصٍرًِؤإلءرا‪٢‬كرشننيرا‪ٙ‬كٍنررركرَارًورررر‬
‫ونرركرَرْورإلررر ميرًرررررر ر ررررر رررر ررررر ر ررررر رر ررر رر‬ ‫ؼ‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬ ‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ً َخر ُلروً ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ثفرتونرؿىلر‪ٝ‬كررفصًةرمٌُك‪ .‬ر‬ ‫ررروررر رر ررر رر‬ ‫ًونرتلَُِك‪:‬را‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬ك‪،‬ركوإلرؾؼامي‪،‬ر‬
‫رررررور ر رررررر ررررر رر رررررر رر رررر ر ررر ر‬ ‫هياراًياشرًخل‬‫ٔبر ررررررر‬
‫رررررررررررر َاختر رَشرر‬
‫جنرزوز‪،‬رؾنرمـمص‪،‬رؾنركذاذت(رو‬
‫رَ‬ ‫رررررر ُمر ّحرمرسرررار ررر ررررر ررررر رررر‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬رزيار‬ ‫ررررر ُمر ّحرمرس‪،‬ر‬ ‫وَكنركذاذترًلولرِفرر‪ٛ‬كرمارحسزيار‬
‫رر رررررررررر ر رر ررر ررررر ر‬
‫رررر‪ 4‬ر‬ ‫ررركرَار رَل‪:‬ررركرَارًرَ رررر ر رررررر رر رررررر رر‬
‫تراٍهيوذ‪:‬را‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬ك‪).‬ر‬ ‫رِم رَنرراررًرْ َمرالرئرِ رَىرِةراررررَانرًَثرر)ر‬
‫ر‬

‫ررررررر‪2‬ر‪/‬رر;‪82‬ر)ر‬ ‫تراإلر ررَ‬

‫سالرمِةرر(ر‬ ‫ررررر َـررِلرررَِسررر‬ ‫‪1‬ررر ر ر رر‬
‫مسذيرٗكرزراسةراً‬
‫كميراًضامٍكر‪،‬رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫سرصاهصر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررررر ررر‬ ‫رررر‪28‬ر‪/‬ر‪1:9‬ر)رت‬ ‫رررررصبرٓرنرررر ر ر‬
‫ٌَعربير(ر‬ ‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫‪2‬ر رررررررررر رر‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪3‬ررسوزترالاِساءر‪60‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررررصبرٓنررر(ر‪29‬ر‪/‬ر‪671‬ر رررر ررر‬
‫)رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫سرصاهصر‪.‬‬ ‫ررربرٔورًيراًل‬ ‫‪4‬رررر رررررررررر رر‬
‫خامؽراًحَانرِفرث‬
‫‪253‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫َرررًِيرَ ْفر رِسررَِر‬

‫ررو‬‫ت‬
‫ر‬
‫ر رَ رَ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ْ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫راًع‬
‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ُك‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رً‬
‫رر‬ ‫ي‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ـ‬
‫ر‬ ‫ج‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫َك‬
‫رْ رَ رِ َ رَ َ َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫از‬
‫رر‬ ‫ذ‬
‫ر‬ ‫د‬
‫ر‬‫ْ‬ ‫‪:‬را‬
‫ررر‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ُك‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ج‬
‫رز‬
‫ر‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫اَك‬
‫رر‬ ‫َ‬
‫ف‬
‫ر‬ ‫ظ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ب‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫{‬ ‫‪:‬ر‬
‫رر‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫خ‬
‫ر‬ ‫رو‬
‫رر‬ ‫ز‬
‫ر‬
‫رْ ر رَ َ‬ ‫ؾ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫رر‬
‫ُر‬ ‫هل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫‪:‬ر(‬
‫ررر‬ ‫رر‬ ‫زَحَر‪ٝ‬ك‬ ‫ر‬ ‫‪1‬‬
‫كرَار رَلررررر ر‬
‫راًحلويرر‬
‫اثرر‬‫ونرراررًرْ َمررَالرئرِ رَىرُةرتر َيرَر رُ‬ ‫رررًرْ َحررِي رَنير رَرورررر َاختر رَشرررِم رَنرراررًرْ َمررَالرئرِ رَىرِةراررررَانرًَثر رررِرلرر ُهنر ْمرررَرَكرهرُورارررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬‫ررر ْدرذرَ رَازرررُرَْك رِ‬
‫ر{اب‬ ‫َمرارررًرَُرْ رَسرر ِتر رَرعر ْفررَوررٍترًر َ ْـررِِنر‪:‬را‬
‫‪2‬ر‬
‫رشرِيكرر َمرىررَة‪).‬ررر ر‬ ‫رخيرار رِظ رُةرر ُمر رْ رِ‬ ‫ونرركرَرْوررًإلرر َؾر رِؼرميرًاررررُ َ‬ ‫رررىررُرُْكرًرَ َخر ُلروًرُ ر رَ‬
‫ا‪ٟ‬كر{ا‬ ‫ر ررِ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫‪3‬‬ ‫ر‬
‫ًترِفررر‬ ‫ررررزر رر‬ ‫رملاثي‪:‬رى‬ ‫ررركارلررررر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررً َحري رَنيرر)ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر رَ جرزرررُك رِراب‬‫ر‬
‫ْ‬
‫ررررررفبرْظرفاَك‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫‪:‬ر(ركوهلرثـاىل‪:‬ر(ررب‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررر ر ررررر‬ ‫جنراّكوسيرر ررَزر ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلرار ررر ر رر‬
‫مرشيكراًـصةرا‪ٙ‬كٍنررركرَارًرَورا‪:‬رر ر‬
‫ر ر ررررر ر ررر رر‬
‫ذَعُك‪.‬رر ر‬ ‫ررررٔب رر ر‬ ‫را‪٢‬كفضي‪:‬ر‬ ‫رررركرَار رَلرررر ر‬ ‫‪:‬رادذعُك‪.‬رو‬ ‫رررررر رر ر‬ ‫رررفرَبررْظر رُرْ‬
‫فاَك‬ ‫رررركرَار رَلررٔبرتورررؾررر ررررررر‬
‫حَست‪:‬رومـىنررب‬ ‫ا‪٢‬كالئىةرتياثراًصَحن‪.‬رو‬
‫رر رر رررررر رررر ر ر‬
‫هَ‪،‬روحـيررر‬
‫رررورررررر رر‬ ‫رررًرررحينيرذ‬ ‫ا‪٢‬كـىن‪:‬رادذازرًُكرا‬
‫ررررررورررر رررر رررررر‬ ‫رررورررتَخررررٌَىفاز‪،‬ر‬ ‫ررررر َُر رَشارث‬
‫‪:‬رادذازرًُكرظفوتراًيشء‪،‬رو‬‫راًزخاحرررر رررررر رر رر ررررر‬ ‫وركرَار رَلررر ررر‬
‫ررررر‪ 4‬ر‬ ‫ذون؟!ر)ر‬ ‫رررر رٔل رر ر‬ ‫ررررريفسَرا‬ ‫ؿىلروحـيرً‬ ‫ررر رٔلر ررر رر‬ ‫تٌَُ‪،‬رفادذعُكراب‬
‫حياثرمضرتنةرتٌُُكررروررررررررر رر ر‬ ‫ارًرررر ررر ر ررررررر‬
‫امعنيررر‪-‬رؿَهيمرًـائنر‪ٝ‬كر‪ٔ -‬برنررر‬ ‫ررررررزر ر‬ ‫‪:‬ر(ًلولرثـاىلرررزارذرًررر رررر رر رررر ررر‬
‫رارؿىلرا‪٢‬كرشننيراًاكرتنيررراً‬ ‫رر‪ٝ‬كررررررر ر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬‫كرَار َلررار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫ررر ّذررؾروراررر ٔبر رررررر رر ررر رررر رر‬
‫هنمرتياثر‪ٝ‬ك‪،‬رمثرؾحسوضمررر‬ ‫رر رر‪،‬رمثرا‬ ‫ارا‪٢‬كالئىةرا‪ٙ‬كٍنرضمرؾحاذراًصَحنررر ٕار رً‬
‫رانَث‬ ‫ررروررررر رر رررر رر رر ررررررررر ر ر‬ ‫ر‪ٝ‬ك‪،‬رجفـَ‬
‫ا‪٢‬كالئىةرتياثرر ررر‬ ‫رر رر رررررر رُ‬
‫ررًرْ َحر ِير رَنيررررر‬
‫رررررررفرَبررْظر َفر رُرْاَكرر رَرزررجرررُرُْك رِراب‬
‫ارؿَهيم‪:‬ر{ررب‬ ‫ررركرَار َلررررر رررر ررً‬
‫رثـاىلرمٌىصررررر‬ ‫ارِفرلكرمنرا‪٢‬كلاماثراًثالجرردعربرٔر رؾؼرمير ًا‪،‬ر‬
‫فربرٔ ردعئرروررر رر ررر رررررررر ررررر ر ررر ر‬
‫رررًرررر ر رر رر ر‬
‫حياث؟رمثرصسذر‬
‫ررر‬ ‫رررررررر رررر ررر ر‬
‫يفسَرؿىلرسمعُكرا‬ ‫ي‪:‬رادذازرً‬ ‫ررر ٔبر رررر‬ ‫رررررررر َاختر َشرررِم رَنرراررًرْ َمرالرئرِ رَىرِةراررررَانرًَثرر ر‬ ‫ٔبر ررر ر ر ر ررر رر‬
‫ي‪:‬ردععُكراب‪ٙ‬كهوزر{رو‬
‫ر‬
‫َ‬
‫رِ ر‬
‫رانجراًيتررر‬
‫رررر ٕإلر ر رررر‬ ‫َُكروٗكٍرا‬ ‫ا‪،‬رمثرحر ْـرر ررر‬ ‫رررر ٔبر ررر ررر ر رر ررر ر‬
‫ي‪:‬رِفرسمعُكر‪ٞ‬كروٗكرًررر رر‬ ‫ونرركرَرْورإلررر َؾرؼرمير ًار ر‬ ‫رررررىر رُرُْكرًرَ َخر ُلروًرُ ر رَ‬
‫رررر َلرار رَل‪:‬ر{را‬‫رىاكزرؿَهيمرف‬ ‫ارإلرٕر ررررر‬
‫‪5‬‬ ‫ر‬
‫رررر ر‬ ‫مةرضر رَزيرى‪).‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رراركسر ررر‬ ‫ذ‪،‬رفذ‪ٜ‬كررر ٕار رررر رْ‬ ‫ررررو ٔبر ررررر‬ ‫رررررررر رمتور ُُررنرابً‬ ‫كذَ‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبرنرررٍرَ رُى رّنررررًُك‪،‬روزمبار‬ ‫هفونرر‬‫ثربرٔرر ر‬

‫‪1‬‬
‫ررر‪ُ720‬ؼ) ر‬ ‫ررر ٔبررتوررر ُمر ّحرمر ررر ر ر ررر ررر رر ررررررر ر رررررر ر‬
‫سراْكسنيرجنرمسـوذراًحلوير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ر ر رررر ر‬
‫حمييراًسريرة‪،‬ر‬
‫رررٍر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصص‬ ‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬ ‫حللَرودصحررر ٔبرحاذًثَر‬
‫ررررررر ُمر ّحرمر رررر رر‬ ‫رر رررررر ر ر‬
‫ٍ‬
‫ر‬
‫ررر رمنصررر‪-‬رؾامثنرمجـةرمضريًةر‪-‬رسَامينرمس‪١‬كراْكصص‬
‫سرؾحسر‪ٝ‬كرا‬
‫رررر ُمر ّحرمر رررر رر‬ ‫رررر‪7‬ر‪/‬ر‪;7‬ر رررر ررر‬
‫)رتخحلِقررر‬ ‫رررررصبرٓنر(ر‬ ‫ررررررررررزنر رر رررر ر‬
‫ًيرِفرثفسريراًل‬ ‫‪2‬ررر ر رررررر ر رررر رر‬
‫ثفسريراًحلويرا‪٢‬كسميرمـا‪٠‬كراًخ‬
‫ررر‪ُ7;9‬ؼ)‬ ‫سراّكوسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫توراًفصحرؾحسراًصَحنرجنرؿَلر رجنررر ُمر ّحرمر ررر ر رر رررررر ر‬ ‫‪3‬ر رر ررر رر‬
‫حاملراٗكٍنررر ٔبرر ررررر ر رررر رررر ر ر ررر ررر‬
‫‪4‬رساذرا‪٢‬كسريرِفرؿ‪١‬كراًخفسرير(ر‪8‬ر‪/‬ر‪18‬ر)رتخحلِقرؾحسراًصساقرا‪٢‬كِسي‬
‫سرسالمة‬
‫ررر‬ ‫ررررر‪7‬ر‪/‬ر‪99‬ر)ررر ررر رر رر ررر‬
‫تخحلِقرساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر‬
‫نراًـؼميرر(ر‬ ‫‪5‬رررررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫‪254‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر َلرار رَلرررر‬

‫‪:‬ر{ر‬ ‫رىاكزرصسًسرؿىلرمنرسمعررر ٔبر رر ررر ر ررر رر رررررررر‬
‫نر‪ٝ‬كراختشرمنرذَلَرتياثرف‬ ‫ررررر َُر َشرارررارٕر ررر ر رر ررر ررر ررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رو‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررر رر ر رَ‬
‫راًسـسيرز‬
‫رانَثرحِرررر‬ ‫ررر ٕار ررر رر‬ ‫اختشرررًريرر رررر رررر رر‬
‫فسَرمنرا‪٢‬كالئىةر‬ ‫رررورررر ررررررر رر‬
‫اًلسمررراًاكميرررور ر‬ ‫ررر ٔبر رررر رررررر رررر رر‬
‫ي‪:‬رادذازرًُكراًعفوتر‬ ‫ررًرْ َحررِي رَنيرر ر‬
‫برفرَبررْظر َفر رُرْاَكرر رَ جرزررر رُرُْك رِراب‬
‫ررررر‪ 1‬ر‬ ‫رسمعروراررر ٔبر رررر رر رررررر رر‬
‫نرا‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬ك‪.‬ر)‬
‫ونرر‬ ‫اثر رَروررًرَِرُ ُمرراررًرْ َحر ُير ر رَ‬
‫رمرراررًرْ َحريرَر رُ‬ ‫رررررفرَررْاسر َخررْفررِرِِترْمررربرررًِرَ ِصترّ رَ‬
‫اًعفاثر‪:‬ر(‬ ‫رمٌىرصرررر رررر رر رر ررررر ررررر‬
‫ارؿَلرا‪٢‬كرشننيرِشوِمرِفراًصترُوتررَِرةررروررر ررر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرررر‬
‫ونرر)رررر‪ .2‬ر‬ ‫رررًرْ َمررَالرئرِ رَىرَةراررررَانرًَثر رَرورررُ ْضمرر رَرصراررُِررُس ررَ‬
‫رررر ْمرر َذرَرَرْلٌرَارا‬ ‫‪،‬رررب‬
‫‪ 3‬ر‬
‫ددىِِتمر‬
‫ررر‬ ‫ررررررررر رر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررُِيارت‬ ‫مصٍرظر رَلرر رُ‬ ‫ررررلرٓرررررررر‬
‫ًةرر‪:‬ر(رمثررررٔبر ررر رَ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررررر‬
‫ؾيسرثفسريٍرًِشٍرا‬ ‫ركرَار رَلراررلرٓ رًويسرر ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫تعصًقرالاس خفذاءرؾنروخَرمارثيىصٍراًـلولرابًلكَةروعمراًلسمةراًحاظٍكراًالسمةر‪٢‬كارَكهوارؿَََرمنر‬
‫حٌاشراًـصةرررَجرَيةر‪.‬روسَمير‪.‬رودزاؿةر‪.‬روتِنرمََحر‪:‬ر‬ ‫ًونرهحـغررررٔب ررر ررررر ر‬ ‫ررررور ر ررررر‬ ‫ائفرحِررررَكهرورارًل‬ ‫رررررررررزررررر رر‬ ‫الاؾخلاذراً‬
‫رررررررر ررررررر ر رررر رر رررر‬
‫خضميَرنفصضمرا‪٢‬كشهوزرمنررر‬ ‫ددىِِتمرمبارً‬ ‫ررررر رر‬ ‫ر‪،‬رمثرت‬ ‫رررري ًارررر‬
‫ررررو ًاررهح‬
‫ررررررور رًونرؿَ‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلررؾامرًل‬ ‫رررو‬‫ا‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رر رر رررررر رر رررُ‬
‫تعيرسر ْحر َحرارهرََررررُرر ٔبر ر رررر ر ررررر ر ر ررر ررر رر‬
‫ظيرنفصضمرا‪٢‬كيعويرؿىلرُشٍنررر‬ ‫ر‪،‬رمثررر ٔبرر ر رررُ‬ ‫راًسررَالر ررمرجبـَِمر‬
‫رررررر ٕاررانر رًَثررر‬ ‫رررؿرََرَ ِهير ُمرررر ر‬
‫هةراب‪٢‬كالئىةر‬
‫الاسرِترارررررر رر‬ ‫ر‬
‫رررِفرس‪ٜ‬كررر‬ ‫ر‪،‬رو‪٠‬كرًيؼمَرسر ْحر َحرارهرََرُرر رر ر‬ ‫رررري ًاررررررررر رررررُ‬ ‫ررررو ًاررهح‬
‫رؾنرر‪ٛ‬كرؿَ‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلررر ررر‬ ‫رًََرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫حةراًوٗكرررارٕرررررُ‬ ‫اًىفصٍنررَور ُُررَرور روسررررررر ر‬
‫اًخحىِتر‪٢‬كضازنِتمراٍهيوذراًلائَنيرؾزٍزراجنر‪ٝ‬كرواًيعازىرا‪٢‬كـخلسٍنرؿُىسراجنر‪ٝ‬كرثـاىلر‪ٝ‬كرؾنر‬
‫ر‪ٛ‬كر‪،‬ر)ر‪ 4‬ر‬
‫ي‪:‬راسربرٔلررر‬ ‫ررر ٔبر رررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ر{ر‬
‫ررررفرَررْاسر َخر ْفرررِرِِترْمرر ر‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫‪:‬ر(ًلولرثـاىلرررًريخَِر‬
‫ررررر ُمر ّحرمر رر رَ‬ ‫رر‪ٝ‬كررررررر ر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررر رر ر رَ‬
‫راًسـسيرز‬
‫‪،‬رووظفَر‬
‫رررر‬ ‫رررورررر رررر ر ررر رّ‬
‫ارتنيراًرشكراب‪ٟ‬كر رررر‬ ‫هنارتياثرا‪ٟ‬كر رر‪،‬رجفمـ‬ ‫ارا‪٢‬كالئىة‪،‬روسمعروراررر ٔبر رررررر ررر رّ‬
‫ركريٍ‪،‬را‪ٙ‬كٍنرؾحسروررررر رر رررررر‬ ‫ا‪٢‬كرشننيراب‪ٟ‬كررر ررررر رر رررر‬ ‫رر رر ررر رّ‬
‫ي‪:‬رُشٍركسمةرضزيى‪،‬روكولررخائص‪،‬رمنرَجةر‬ ‫ررر ٔبر ررر ر رررر رررر ر ر ررررر ر‬ ‫ونرر ر‬‫اثر رَروررًرَِرُ ُمرراررًرْ َحر ُير ر رَ‬
‫رمرراررًرْ َحريرَر رُ‬
‫رررررررًِرَ ِصترّ رَ‬
‫مبارإلرًََقرجبالهل‪،‬ر{رب‬
‫ررر ررررر رر ر ر‬
‫ررر ُُررَرورراررًرررر رررر رر ررر ر ر رر‬
‫حياثراًيترإلرٍصضوهننررر‬ ‫راًلسمنيرررو ٔبرردر رررر رَ‬
‫سِامرهلرو‬ ‫رررررر ٔبرزذرر ٔبررررر رر‬ ‫رثـاىل‪،‬رومنرَجةرحـَِمر‬
‫حـَِمراًوٗكر‪ٟ‬كررررر ررررر رر ررر‬ ‫رررررررر ر رر رّ‬

‫‪1‬ررثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪67:‬ر)‬
‫‪2‬رسوزترراًعافاثر;‪26‬ر–ر‪270‬ر ر‬
‫ررر ٔلرر رًويسر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪3‬ر ررر ررر رر رر ر ررررر رررر ر ررر ر رر‬
‫صِاةراٗكٍنرمحموذراجنرؾحس‪ٝ‬كراْكسُِنرا‬
‫رررر‪29‬ر‪/‬ر‪169‬ر)ر‪.‬‬
‫حؽرا‪٢‬كثاينر(ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر‬
‫نراًـؼميررروررراًسررررررررر‬ ‫‪4‬رر رر رررررر رر رررر ر‬
‫زوخرا‪٢‬كـاينرِفرثفسريراًل‬
‫‪255‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رومنرَجةر‬
‫ررر‬ ‫ونررررررر رر‬ ‫ُرررًرَِررْرمُرر َمرارررٌر َ رْرضرررَِترُ ر رَ‬
‫اثرررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ر‪ٟ‬كراررًرْ َحريرَر رِ‬ ‫ونر رِررِ‬ ‫ررررر َررْجير َـرَرُ ر رَ‬
‫رررر ٔلر ر ر رَ‬
‫دصىر{رو‬ ‫رررلرًٓةرا‬ ‫رررررررركرَار رَلررِفرا‬ ‫ٔلرهفررسِم‪،‬رنامر‬
‫‪،‬روحّكِررمرتش‪ٛ‬ك‪.‬ر)ر‪ 1‬ر‬ ‫حـَِمرا‪٢‬كالئىةرتياثرا‪ٟ‬كر ررر ر‬
‫رررررررر رر رررررر ررر رّ‬
‫ررررررًرررر ررر رررر رر‬
‫حياثرمنرا‪٢‬كالئىةر‪:‬ر‬
‫ررررر‬ ‫اظعفاءرا‬ ‫راًوٗكرررور ر‬ ‫رَلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ر‬ ‫ررر ٕار رر‬‫سخِتمر‬ ‫ارؿَلرا‪٢‬كرشننير ور رر‬
‫ًضارمٌىرصرررر رررر رر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر ٔبرر ررررر‬
‫ونرراررًرْ َمرالرئرِ رَىرَةرجرَرْسررِم ََررَةرارر رٔلهرْرَرَثرررررررر ررر ر رر ررررر‬
‫ر)ر‪.‬روفهيارِشكرِفراًصترُوتررَِرةررروار رل َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫ررلرٓ رِدرَصرِترًرَُرُ رَسرمر ر رَ‬ ‫ونر رِراب‬ ‫را‪ٙ‬كر رٍَنرررإلرررًرُرْؤرِمٌرُ ر رَ‬ ‫(ارر رنرررررِ‬
‫ر‬
‫اًعرفارثر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رَوررر ّ‬
‫رالهرْرَرَثر‪،‬ررر‬‫رشررِن رَنيرررِرِفررجرَرْسررِم ََرررِرِِت ُمرراررًرْ َمررَالرئرِ رَىرَةرجرَرْسررِم ََررَةرررْر‬ ‫رررًرَرُلوررُلرثرَ َـرررَاىلرر ُمرٌرْ رِىرًصرارررؿرَرَىلرراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫رراًصررْرََح رِنرراررررَانرًَثررربرر رَصرِرِررُرسوراررر َذرَرْرَلِررْرمُرر‬
‫ر‬ ‫رضمرر رِؾ َحرارذرُررر‬ ‫رررًرْ َمرالرئرِ رَىرَةررررِ‬
‫را‪ٙ‬كر رٍَنرررُ ْ‬ ‫رررر َحر َـرَرُورارا‬ ‫‪:‬ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪،‬رْكرركرَار رَل‬‫را‪ٟ‬ك رررَرَ‬
‫اثررر ررِ‬ ‫َررررهنرَارررترَيرَر رُ‬‫رَور َحر ْـررَِِرِ ْمررًرَِرراررب‬
‫ر‬
‫ونر رر‪2‬ر)ر‪ 3‬ر‬ ‫رَسر ُخر رْىذرَ رُةرر رَرصرِرراَر َذرررُرُ‬
‫رُت ْمر رَروررٌر ُ رْرسربرًرُ ر رَ‬
‫هَرمنررر‬
‫مبارفهيارمنراًـلاةرؿىلرمارًخـاظروررررر‬
‫رررررررررر رررر ررررررر ررر ررررررررر‬ ‫رابإلدصتر رو‬ ‫ونررر ر ر‬ ‫را‪ٙ‬كٍنررر َإلررًر ُرْؤر ِمرٌرُ ر رَ‬ ‫رررررر رنررر رر‬‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر({را‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ًويسرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫كرَار َلرراررلرٓر ر‬
‫ر‬
‫ررررجرَرْسر ِمر ََر َةررالارهَثر ر‬
‫رررر‬ ‫رظالقر{ر‬ ‫ررر ٕإلر ر ر‬ ‫انرؿىلرا‬ ‫را‪٢‬كزنُنيرؾنرسامثراًيلعرر ررر‬
‫ررررررر رر ررر رر رر رررررر‬ ‫را‪٢‬كالئىةر‬
‫ونرررر رر‬ ‫ررررًرَُرُ رَسرمر ر رَ‬ ‫ا‪٢‬كـاِصر{ر‬ ‫اًىفصررروررررر‬ ‫رر رر‬
‫رررر‪ 4‬ر‬ ‫ررررررور رًونر)‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلررؾامرًل‬ ‫ًونرا‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ررررور ر رررر رر رررررر رر رررُ‬ ‫رررَكهرورارًل‬ ‫فر ٕاررهنمر‬
‫رررلرٓ ردصت‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫‪:‬ر(ًـِنررر ٔبر رررر رر رر ر رررر ر رر ررر ر ر رررر رر رر ررر ررر ر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيراب‪ٞ‬كرا‪٢‬كىشتنيرًصسهل‪،‬را‪ٙ‬كٍنرإلرًؤمٌونراب‬ ‫رر‪ٝ‬كررررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار َلرررر رر ر رَ‬
‫راًسـسيرز‬
‫ًصسوهل‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫فـالرا‪٤‬كاذتر‪ٞ‬كرررور ر ر ر‬ ‫ررروار ٔلرررر ررر ررررر‬ ‫ررر ٔلركرورال‪،‬ر‬ ‫ارؿىلرمارجترص ٔبرورارررررررررر‬
‫ؿَََ‪،‬رمنرا‬ ‫دصترجترص ٔبرورررر ررررر‬ ‫ررررلرٓ ر ررر‬ ‫رمياهنمراب‬ ‫رررارٕرر‬ ‫سخةرؿسمر‬ ‫وثر رر ررر‬
‫منركوهلم‪:‬ر"را‪٢‬كالئىةرتياثر‪ٝ‬كر"رف‪١‬كرًزنُوارزهبمرؾنراًوإلذت‪،‬رو‪٠‬كرٍىصموارا‪٢‬كالئىةروجيَوضمرؾنر‬
‫اْكالررر ٔبرررررر رررررر ر ررر ررر ررر رر رررر ررر ررر ر ر رررر رررر ررر ررر‬
‫هَرًُسرهلمرتش‪ٛ‬كرؿ‪١‬ك‪،‬رإلرؾنر‪ٝ‬ك‪،‬روإلرؾنرزسوهل‪،‬روإلرذًترؿىلرر‪ٛ‬كررر‬ ‫ررررور رر‬ ‫رَيضمررر ٕاررانَث‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار ر‬
‫سمَِتمر‬ ‫جر ررر‬
‫ررررر رٔلهَر‬
‫ررر‬ ‫اًعاحدة‪،‬ر‬ ‫ررروررر رر‬ ‫ررر رٔل روإلذر‬ ‫رررررو ٔبر رر ررر رررر‬
‫نر‪ٝ‬كرمزنٍرؾنرا‬ ‫ررروهلم‪،‬ر‬ ‫لكَرذالرؿىلرررررهلِغرك‬ ‫رررررِـ‪١‬كرر ررررر ررر‬ ‫اًـلول‪،‬رتيراً‬ ‫اًفعصررروررررر ر رررر‬ ‫ررر ر‬
‫رررررصر رتونررر‬
‫ررررصرامرمل‬ ‫نرا‪٢‬كالئىةره‬ ‫رررو ٔبر رررر رر‬ ‫رررروراررر ٔبر رحس‪،‬ر‬ ‫ررر رٔل ر رررررر ررررر رر رررر ر ررررر رررررر ر ررررررر ر رر‬
‫حس‪،‬راًفصذراًعمس‪،‬را‪ٙ‬كير‪٠‬كرً٘كرو‪٠‬كرًوٗك‪،‬رو‪٠‬كرٍىنرهلرنف‬ ‫اًررور راحسرا‬
‫رمنارًددـونرِفررر‬
‫رررارٕررررررر ر رر‬ ‫ررروار‪٢‬كررشر رهونرر‬ ‫ونرر ر‬ ‫ررر َمررَصررُ ْضمر رَروررًرَرْف َـرَرُ ر رَ‬
‫ونرر َمرارررًرُرْؤر َمررُصر ر رَ‬ ‫را‪ٟ‬كرر َمراررب‬ ‫ونررر ررَ‬ ‫ٕار رر رررررر ر رر ر ررررررر‬
‫رىلر‪ٝ‬ك‪،‬ركامئونرِسمذَر{رإلرررًرَ ْـر رُعر ر رَ‬
‫‪1‬ررثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانرر(ر‪2‬ر‪/‬ر‪90:‬ر)‬
‫‪2‬‬
‫[سوزتراًزر ْدررُرصررِفر‪:‬ررر;‪ ]2‬ر‬
‫ر ر ر ررررررر‬
‫‪3‬ررثفسريرجنرنثرير(ر‪9‬ر‪/‬ر;‪67‬ر)ر‬
‫رررر‪10‬ر‪/‬ر‪6‬ر)ر‬
‫حؽرا‪٢‬كثاينر(ر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر‬
‫نراًـؼميررروررراًسررررررررر‬ ‫رررلرٓر ر رررر رر‬
‫ًويسرا‪٢‬كسميررر رر رررررر رر رررر ر‬
‫زوخرا‪٢‬كـاينرِفرثفسريراًل‬ ‫‪4‬ررر ر‬
‫ثفسريرا‬
‫‪256‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رنراْكقرإلرتسرفَِرمنراًَلنيررر‬
‫ررررررر ٕار ررر ر رر ررر ررررررر رررررر‬ ‫ررراًؼنرا‪ٙ‬كيرإلرًلِنرمنراْكقرصُئا‪،‬رف‬
‫رررر ُُررَرورررررر ر ررر ر رر رررر ررر ررر ر رر‬ ‫رررًلرررر رَ‬
‫دَح‪،‬رو‬ ‫ر‪ٛ‬كراًلولرا‬
‫ر ررررر ر‬
‫ررررررر‪ 1‬ر‬‫اُنيراًساظـة‪.‬ر)‬ ‫رررروراًررربررر رررر رر‬ ‫ذٌكراًلاظـةر‬ ‫ررر ٔلر ر رررررر‬ ‫ررا‪٢‬كسرررررررر‬
‫خفاذرمنرا‬
‫رررر‪ 2‬ر‬ ‫ررالهرْرَرَثررر)ر‬ ‫رررررًررَرُرُُكرر ر‬
‫را‪ٙ‬كر رَنرُصر رَرورررَهلرُرررْر‬ ‫وركرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(رب‬
‫راًالر رَثر رَروررارًرْ ُـررزر ررررررررررر رر ررررر‬
‫ىرومٌاترتياثر‪ٝ‬كرثـاىلرؾامر‬
‫ررررر‬ ‫ونررربرر رنررررر‬ ‫اراًزررِرُ‬
‫امع ر رَ‬ ‫رربر رررَوانرربرررهيرَررررر‬ ‫ررررفرَرَصبرًرْرُ ْمترر‪:‬ررب‬
‫رررر ْذر ِررُ‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(رب‬ ‫كرَار رَلررررر ر رَ‬
‫راًحلويرز‬
‫ررررريرا‪.‬رر ر‬
‫ًلولراًؼا‪٢‬كونرؿَورارهح‬
‫رر ر رررر ررر ر رررررّ‬
‫ررررََكر رَنرراررررًصر ُخر رُيررِمرْهنرُ ْمررارررَ ارررثرُرِ ّ رَ‬
‫ررشرر‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٟ‬ك‬ ‫ونررررْر‬
‫رالرْظريرَار ُمر رَروررارًرْ َمررَالرئرِ رَىرُةرترَيرَر رُ‬
‫اثررر ررِ‬ ‫ونرر ِتر َمرىررَةرًرَرُلوًرُ ر رَ‬ ‫‪:‬رَكر رَنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬
‫رشررُن ر رَ‬ ‫وركرَار رَل رْراًررر رَرْلكرِ ريبررررَ‬
‫ر‬
‫ررررر‪ 3‬ر‬‫رهصٍرر‪ٛ‬ك‪.‬ر)ر‬ ‫رِابررْرلهرْرَرَثررر رررر‬
‫مدحررِفرررهصروسخِتمراًـجزرؾنرسامغرا‪٥‬كَوكاثرِفربٓنرواحسرٌَصةرخيروؿالر‪ :‬ر‬
‫رًرررر‪4‬ررر"ورركرَار َلررر ر ررررر رر رر‬
‫رُؤإلءراًاكفصونررر‬ ‫ررررررر َحر َـر َيررررْرالرٓ ًِرِرَ َةر رراررًرَِر رَ‬
‫ًرررار ِحر رسار"ر‬
‫رارو‬ ‫‪:‬ر(روكوهلرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬رر"ررب‬ ‫رر‪ٝ‬كرررررررر ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ًلولراًعربيرز‬
‫رر ر رررر ر ر رَ‬
‫ررررررورررًـ‪١‬كرؾحاذتر‬
‫رررررررر‬ ‫ررررررررررمجرَـيا‪،‬ر‬‫احست‪،‬رٌسمؽرذؿاءانر‬ ‫ررررور ر ررررر‬ ‫ررر ٔبر رر رررررر ررر رر‬
‫حـيرا‪٢‬كـحوذاثرلكِار‬ ‫ررر ّشرراة‪:‬ر‬ ‫سرساحصرن‬ ‫ررر ُمر ّحرمر رر رر ر‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنررركرَارًرَورا‪:‬ر‬ ‫ر رر‬
‫اةر]ررر‪5‬ر"راىِتيير‪ .‬ر‬ ‫رجعرر رٌ‬‫يشر ٌءرررُ َ‬
‫رررررررررر رنرر َُر رَرشرارررًرَ رَ رْ‬
‫لكرؿاتسرؾحسٍرمٌا‪:‬ر[ا‬ ‫ررررر رررر‬
‫ر‬
‫رررًررررر رر‬
‫خَمَحرىفررر‬ ‫ٍنرُورا‬ ‫ررربرٔر ررر‬ ‫رررر‪،‬رف‬ ‫نر‪٠‬كرٍىنركوإلرررِصحيار‬
‫ررروٕار ررررر ر ررر ر‬ ‫ةرفلطر؟!ر‬‫رررلرًورَُر رررر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ررربرٔ رر ر ررررر ر رر ر رر‬
‫نرِشكراًـصةرَكنرىفرا‬ ‫ٍنركوهلرت‬ ‫فربرٔر ررر ر‬
‫رررلرًرُوررَُِر رررر ررر‬
‫ةرفلطرر؟!رر ر‬ ‫ررررررر ٔبر رر ررررر ر رر‬
‫نرِشوِمرَكنرىفرا‬ ‫ورمنررر ٔبررٍنرًفِمر‬ ‫ررر ٔبر ررر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪،‬ر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫الكمَرز‬
‫رَ‬
‫تَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر!ر‬
‫ررر‬ ‫رررصتروررررر‬ ‫ررررررررصرٌشرررَكهرورررارَكفررصرٍنرج‬ ‫ررررررر ُُررَرورر ٔبرنرنفازرك‬ ‫ًيار‪،‬رو‬
‫ررررور رَ‬ ‫ٔبرر ر ررررر رر ررررر ر ر ررررر ررر رررر ر‬
‫كولر‪:‬رتيرالكمراًعربيرذًَير‪٢‬كنرًلولرتل‬
‫رررر ر‬
‫رررروراضؽر!‬ ‫ارهبارىفرتـغرا‪٢‬ك‬
‫رررررتفروررر ررر رررر‬ ‫وٕارنراؿ‬

‫‪1‬رثُسريراًىصميراًصَحنرِفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر(ر‪2‬ر‪/‬رر‪:10‬ر)ر‬
‫‪2‬رس روزتراًيجمر‪12‬ر‪ .‬ر‬
‫‪3‬رثفسريراًحلوير(ر‪6‬ر‪/‬ر;‪80‬ر)رتخحلِقرؾحسراًصساقرا‪٢‬كِسير‪ .‬ر‬
‫‪4‬رسوزترضر‪7‬‬
‫‪5‬رسوزترضر‪7‬‬
‫‪257‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررررررررتفرورار‪ٞ‬كرجصتوتُذَروعمرهوهَرٌسمؽرمجَؽرا‪٢‬كسموؿاثراًيترذَلِار‪،‬روًحرصرمجَؽر‬ ‫نرهونراًىفازر‪٠‬كرًـ‬ ‫ٔلر ررر ر رررر‬

‫رررررربرٔنررر‬
‫هلغرإلؿرررترافِمرت‬ ‫ررررررررر َُر رَرشرارررر رر‬
‫هَرذاًلِمرمجَـار!!رو‬ ‫ررررر ٔبرررر ررررررر‬ ‫ررررررصرًسرمؽر‬ ‫ًـاميرلكرؿاميرمبارٍ‬
‫رررررررروررررر رر ررررر‬ ‫اثراًيترذَلِار‪،‬ر‬ ‫ررررصر رررر رر‬ ‫ا‪٢‬كح‬
‫رررر ر‬ ‫‪ٝ‬كرزةررر َُر رَشرررر ر ر‬
‫اراًىونر!!‬ ‫ررر‬
‫ررر‪1‬ر ررررر رررررررر‬
‫ومؽرر‪ٛ‬كر‪٠‬كرًـخلسروراررر ٔبرنررر‬ ‫را‪ٟ‬كرر)ر‬‫ررررررررررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَلِررْرمُررًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬
‫نر‪ٝ‬كرذاًلِمر‪:‬ر(رو‬
‫رَ‬ ‫ررربرٔ رر رر‬ ‫رررررتفرورارت‬‫ررفلسراؿ‬
‫ررررررر ر‬ ‫هَركاذزرؿىلرذَلِمر!‬ ‫رررررربرٔررررررررر رر‬ ‫رررررترافِمرت‬ ‫اركاذزرؿىلرسامؾِمرىفررربرٓنرررور ر رررر ر ررررررر ر‬
‫احسرًـجزٍر‪،‬رفدعيراؿ‬ ‫ررررررر َُر رَشرررررررر رر رررررر‬ ‫ذاًلِمر‬
‫‪2‬‬
‫ررررررَؼر ِصر رَرورررِاإلررْسررِخرْسررَإلر رِلررترَ رْيرررَرَكهر َ رْ‬
‫رتررربرررْورُرراَر ُمرِررْرمرُررررًَت ِتر َـررًةر‬ ‫َصر رِاةرراًي‬ ‫ارَكرهرُوراررررِم رْنررربرر رْ رَ‬
‫رررررًرْرَلرْور َمرر َمررررَ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(را‬ ‫وركرَار رَلراًرررصررراسيرر ررَزررِرََحَرُر رُ‬
‫ثَرومعهلرحبررْفغررراِررًرْ َزرَرْ رِقرراررًرْ َـر رِؼر رِميرر‬
‫رثفيركسرزررررر ر رر ِررِ‬ ‫راًضراررُِ رِسرربرر رنرراررًرْرَفاررِؿ رَيراررًرْرَوار رِحررَسررَرإلرررر ررر‬ ‫اثررفرََرَمر رَ‬
‫ررر َخرررُسوررررِارِفرررر ر‬
‫ارو‬ ‫وسرر رِ‬ ‫رٌَِرْ َمر ْحر رُسر ررَ‬
‫رلك رَروررار رِح رٍسر‬‫رررًرْ َـرارًرَ ِمر رْراًررر َىررِث رِريرررِم رْنرربر ٓ ًِرِرَرٍةر َنررِث رَريرٍترًر َ َخر رَىفر رُيررُ ر‬
‫ررِفرر رِحرْفغرررِر َُر رَرشرارا‬ ‫رررًرْلرراَرئرِ رَةررؿرَرَىلرررر ر‬
‫راًضراررُِ رِس‪،‬رررفرَرَلارًرَوررررَارإلررترُسرررِ‬ ‫كرَررُاسرورارا‬
‫تَةر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررررصتروررررر‬ ‫رررررترافِمرج‬ ‫رر‪ٝ‬كررترربرٔهنمرررررهلضروراراؿ‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫اسيرز‬
‫رررررصررر رَ‬ ‫ررر‪3‬رفرِرَ َشرررر ر ررر ررر‬
‫ارثرصحيرمنراإلر َمرامراً‬ ‫ِمررْهنرُ ْمرر ِررِ‬
‫رحبر ْفرغرِ هررْروَرغرٍربرٓ َدررَرصرر)ر‬
‫ر‬
‫رررررررروررر رررر ر رر‬
‫ارىفراًرشكرىفررر‬ ‫رَلراًىفصر‪،‬رووكـ‬ ‫ررررر ٕار رررر رر‬ ‫اراًخـجةراٗكافؽر‬ ‫ررررهبرَ َشررررررر ر ررر‬ ‫ضِوزتر‬ ‫ررررمر رر‬ ‫ررر ٔبر ر ر ررررر‬
‫دصيرمـَومةر‬ ‫ررروراضؽر‬ ‫ثـاىلرِفرم‬
‫ررر رر‬
‫اثرحصرضمررر ٕار رررر ر رر‬
‫رَلراًرشكرِفررر‬ ‫اًعر َفرر رر رر‬ ‫رررررر ّرِ‬ ‫ةر‪.‬روإلرصمررر ٔبرنرررر ر رررر رر ر رر ر رر ررررر‬
‫ثـجهبمرر‪ٛ‬كرِشكرِصحيرِفراًصتر ُوتررَِرةررروارلر َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫ررراًصترُوتررَِر ررررر رر ر‬
‫ررر ر‬ ‫ارلرًرُوررَُِرةررروررررررررر‬
‫اًـَارراب‪ٞ‬كر‪.‬‬
‫مدحررِفرررهصرِشكراّكاََُةرِفراْكُكروتَانر ٔبهَرِشكرِفراًصتُوتَِةروالًُو َُِةرواًعفاثر‪ .‬ر‬
‫ا‪٢‬كخرصفرفَِر‪،‬ر‬
‫رررررررر‬ ‫ررررررورررر ر‬ ‫ِورزةررر َُر رَرشررررر ر ر رررر‬
‫اراًىونر‪،‬رذاًلَر‬ ‫رررررفرر ررر‬ ‫روحسٍر‪،‬ر‬ ‫نراْكُكر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‬‫ظولرذٍنرا‪٢‬كسَمنيررر ٔبر ررر ر رر‬
‫ررومنررر ٔبر ر ر رررر رررر ررر‬
‫را‪ٙ‬كيرحيُكرِفرذَلَرمبار‬
‫رررررررر‬ ‫ررررر ُُررَروررر ر رر ر رر رر‬ ‫اًىاملر‪،‬رو‬
‫أكالررروررر رر رَ‬ ‫رررررررررر ٕار ررر ررررررر ررر رر ررر ررر ر ر‬
‫رإلرُور‪،‬ر‪٢‬كارهلرمنرظفاثراّكاللرررور رر‬ ‫خحقراًـحاذتر‬ ‫وإلرٌسررر ر‬‫ر ررر‬
‫رررر ر‬ ‫رإلر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر‪.‬‬ ‫ذٌكرا‪٢‬كخاكثصترؿَلررر ٔبر ررر ر رر ررر ر ر‬
‫نراْكُكرإلرٍىونررر ٕار رر‬ ‫رررروار رٔل ر ررررر رر رررر‬ ‫ٍرصرًسر‪.‬ر‬

‫‪1‬رسوزتراًزدصفر‪:9‬ر‬
‫ررر‪ُ808‬ؼ)ر‬ ‫ررررصررر رر ر رر رررر ر رررررر ر‬
‫اسيردعَةراًصير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫اسيرا‪٢‬كَلةرتفرصراٗكٍنراً‬ ‫رررًخرر رمييراً‬
‫ررررصررر رررررر رررر ر ررر رر‬ ‫جنراْكسنر ر ررر ر ر‬
‫جنراْكسنيرا‬ ‫سرجنرمعصر ر ررر ر ر‬ ‫‪2‬رر ٔبرر رررر رر‬
‫تورؾحسر‪ٝ‬كررر ُمر ّحرمر ررر رر ر‬
‫وراًخفسريررراًىدرير(‪1:‬ر‪/‬ر‪88:‬ر)رٌَصاسير‪.‬‬ ‫‪3‬ررررررررر رررررر‬
‫مفاثَحراًلَةررر ٔبر رررررر ر‬
‫‪258‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫خحلاكَراًـحاذترفِلولرررثرَ َـرررَاَلرر‬ ‫ررررٓكرَارًِقرررًررُسررر ر رررررر ررر‬

‫خسلرتَرؿَلراسررر ررررررررررررررررر ر‬ ‫تيارثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرررِفرنخاتَر‬
‫رررررررر ٔبرهَرا‬ ‫ارمارًحنيرررزررررررررر‬ ‫رررريرررررررر‬ ‫ونث‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ٔلرر ررر رر‬
‫مصرجلكرشء‪.‬‬ ‫نرهلرا‬‫ررر‪1‬ر‪.‬رررفدنيررر ٔبر رر‬ ‫إلرهلررراُررًرْ َزرَرْرُقر رَروررررْالر ْمررُصرر)ر‬
‫ررر رررَ‬
‫‪:‬ر(ررب‬
‫ررر ر‬ ‫رررر ِـر‪١‬كر‪:‬‬ ‫كرَار َلرر ٔبر رُيراً‬
‫رررررشرًـة‬
‫ررر ر‬ ‫هلرآكَقررروار رٔلر ررر ر رر‬
‫مصرا‪ٙ‬كيرِفراً‬ ‫تيراْكقررر ٔبر ررر ر رر رررر‬
‫نراْكُكر‪ٞ‬كروحسٍرر‪...‬ر ررر رر‬ ‫ر ررر ر‬
‫راٗكرر رٍُنرراررًرْلرَرِ ّ ُمير)ر‪2‬رفاْكُكر‬
‫ررررإلررارررَير ٍُرر َررِ رَ‪ٛ‬كررر رّ ِ‬ ‫رررررررررررررار رِنرراررًرْ ُحر رْرُُكراررإلر رِررِ‬
‫ر‪ٟ‬كرربرر َمررَصررربرررإلررثرَ ْـر ُحرررُسورارا‬ ‫مثرتنير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٔبر رر‬
‫نرهلراًـحاذتر‪:‬ر(‬ ‫ررر رر‬
‫ر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫اذر‪،‬رمثرؾلةرررو ٔبرًرزررررررررررررر ررر‬
‫رممرؾحاذثَروحسٍرالكسمر‬
‫رررر‬ ‫رررررررر ٔبرزرررررر رررر‬ ‫نرحيُكرمارذَلَرمبار‬ ‫رررررٓكرراَررًِقررر ٔبر رر ر ررررر‬ ‫ررروراسمرا‬ ‫ررررٓكرراَررًِ رررررر‬
‫قر‪،‬رومنرً‬ ‫‪ٞ‬كررر ٔلرهَرا‬
‫منرًواسمرآكَقرواْكُكر‪ .‬ر‬
‫ررررررَلار رَلر‬
‫حاكرممرابإلر‪،‬رف‬ ‫ارتنيراًياشرحبُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررورٔب رر ررررر‬
‫نرإلرًَليررر رٔل ر ر رررر‬ ‫نرحيّكرورررر رررررر رر ر رر‬ ‫مصر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررلكررررٔبهخِاءٍر‬
‫ررررررررٔب رر ر‬ ‫مثررررٔبر رر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرورررَإلررثردَرر ِدر ْؽررربرر ُْررَرور رَاءرر رُ ْضمرر رَرمعراررر َخر رَاءرر ررَكر ِمر رَنرراررًرْ َحر ّرِقر)‪ 3‬ر‬ ‫ررررفرَار ْحر رُ ُْكررتر َُرْررَهنرُ ْمرر ِتر َمراررب‬
‫ررر ْىررَزر َلررر ررُ‬ ‫ثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫حسنرمنرحّكَروإلرفعيرر ٔبرر رررر‬
‫كومرمنررر‬ ‫نرإلرحُكررر ٔبر ر ر ررر رر ر رررر ررر ر‬ ‫رررر ٔبر رر رر ر‬ ‫ررررمدررَيار‬ ‫الرثـجيبراسدٌاكزير‪،‬ر‬
‫مثركصؾِمر‪ٝ‬كرثسرؤر رررر ر ررر ررر رر‬ ‫ررر ررررر ررر‬
‫ونر)ر‪ 4‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كر ُحر رّْكرًاررررًِرَلرْور ٍمررًرُورِكٌرُ ر رَ‬ ‫ررررربفرَ ُحر رْرَُكراررًرْ َجراررُِرََِررِةرًرَ ْحر ُلر ر رَ‬
‫رونر رَرورر َمر رْنررربرر ْحر رَسر رُنرررِم رَنررر ررِ‬ ‫ررررررَلار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫فعهلر‪،‬رف‬
‫رر‬
‫رحير رُرُُكر َمرارررٍرُ رِصرررًُسر)ر‬
‫ررر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َررْ‬ ‫ررررررر َلرار َلررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫ررررار رنررر ررَ‬ ‫ررررررصر رر رررررر ر ررر ررررررر‬
‫ًسرَِلَروحيُكرفهيمرمبارٌضاءر‪،‬رف‬ ‫قرًفـيرمارٍ‬ ‫رررٓكرراَررًِ ررررر‬‫رررر ٔبرنرا‬
‫مثرتنيرررزرتيار‬
‫ررر‬
‫ر‬
‫‪5‬ر‬
‫ا‪ٟ‬كرر‬ ‫رررررر َلرار َلررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫رررررَور ررُ‬ ‫ررررررررررر ٔبرررر ررررر ررر ر ررر رر‬
‫هَرإلرًـلةرموَلرؿَلرسرررَسٍر‪،‬رف‬ ‫‪٢‬كارًمترحّكَرإلرًـلةرخمَوقرؿَلرذاًلَر‪،‬رنامر‬
‫وررررر رر ر ررر ررررر رر رر ر ررر رر‬
‫خسزكرؿَََرتلولررر ٔبر رررررررررررر رررر‬
‫ورزذٍرو‪٠‬كرًلدهلرفِورر‬
‫ررر‬ ‫رررص ٔبريررر ٔبر ررر‬
‫وراسررر رر ررررررررر ر‬ ‫ررر‪1‬ر ر ررررر رر ر رر‬
‫مفنرثـلةرحُكر‪ٝ‬كرج‬ ‫َررْحير رُ ُُكرررَرإلرر ُمر َـر ِلرّ رَةرر ًِر ُحر رْ ِّكر رَِر)ر‬
‫‪1‬ر رسوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصراف‪:‬ر‬
‫ررر‪76‬‬
‫‪2‬رصوزترًوسفر‪ 60‬ر‬
‫‪3‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪ 6:‬ر‬
‫‪4‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪70‬‬
‫‪5‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪ 2‬ر‬
‫‪259‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رضمرر‬ ‫را‪ٟ‬كررفرَبروًرَئرِ رَمرر رُ ُ‬ ‫رحير رُرُْكر ِتر َمراررب‬

‫ررر ْىررَزررَلرر ررُ‬ ‫رررررَور َمر رْنررًرَرْمرر َررْ‬ ‫َكفصرتَركريرمبؤمنرمٌاوءرهلركريررر ُمر رَسرر‪١‬كرر‪،‬رف‬
‫رررر َلرار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬ ‫رر رررررر ررر رر رررررررر ررر‬
‫ررر‪ 2‬ر‬ ‫ونرر)ر‬ ‫اًرررْ رَاكررِفرُصر ر رَ‬
‫ررر ٔلرررر ررر رررر ر ر ررر ررررر رررر ررر ررررر رر ررر‬
‫هَرذاًقراًىونرمنراًـسمرؿَلركريرمثالرساتقررر‬ ‫دصٍرهل‪،‬ر‬ ‫رررروارلرٓ ر ررر‬ ‫رررٗكرهَار‬ ‫مثرتنيرسر ْحر َحرارهرََررررُرر ٔبر ررر ر رر‬
‫نراْكُكرِفرا‬ ‫ررر رررُ‬
‫ررررر َلرار َلررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫نامرذَقر‪،‬رف‬ ‫رررر ررر رر‬ ‫رررٓكرراَر ًِرقررر‪-‬ررَور ُُررَرورررررر رررررر‬
‫را‪٢‬كـَسرنامرتسر ٔبرررراْكاَكر‬ ‫هةرمنررر ٔبر رحسررر‪-‬رور َُر َشرررارصربرٔنرا‬ ‫رررروررررر‬ ‫ومنرذونرمـ‬ ‫رر رررر‬
‫ررر‪ 3‬ر‬
‫ونرر)ر‬ ‫رحير رُ ُُكررتر َُرٌْرَرُرُْكرًر َرْور َمرراررًرْ ِلر َِرار َمررِةر ِفرمير َاررررُن ْيررُ ْمترررِفِر رَِررَ ْ‬
‫رختر َخررَِ ُفر ر رَ‬ ‫ا‪ٟ‬كرر َررْ‬
‫(ر ررُ‬
‫حيارمنرذذيرِفرذٍنررر‬
‫نراًىصميرجتسٍررٍىفصرحىفررريرارررِصررررر ررر ر رر رررر‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر رر ر ررررر رر ررر‬ ‫هياراًحعريررر‪-‬رِفررربرٓيراًل‬ ‫نَثرمنرر‪ٛ‬كررر‪-‬ررٔب رررررر ر‬ ‫ورٔبر ر ررر ررر‬
‫رررورررر ررررر رر‬
‫ا‪٢‬كالر‪،‬رفىِفررر‬ ‫مرحاللراٗكمر‬
‫سالر رر ر ر ررر‬ ‫زخارؾنراإلر ررَ‬‫ًعريرتش‪ٛ‬كرذارر ررررر ررر‬ ‫رررررور ر ررر ر رر‬ ‫ورٍصطرتَر‬ ‫ررررٔب ررر ر‬ ‫ًسقرْكّكَر‬ ‫رررررر ر رر ر‬ ‫‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررو‪٠‬كرً‬
‫ر‬
‫مبنر‪٠‬كرًسذيرِفرذًيَرو‪٠‬كرًلديرحبّكَراتخساءار؟!‪ .‬ر‬
‫مدحررِفرررهصرحاكًةر‪ٝ‬كرثـاَلرًيوغرمنرِشوِمرِفراًصتوتَةر‪ .‬ر‬
‫رنيرراررزرْيرَرْ رِنيرراررهر َمراررر ُُررَروررارررَ ٌهلر رَروررار رِح ٌسررفرَاررَير رَيرر‬ ‫رررًرَِرَرْ رِ‬
‫را‪ٟ‬كرررَرإلررثرخَرر رِزرُشرورارا‬ ‫رررررركرَار رَلرر ررُ‬‫ر‬
‫َ‬ ‫رر رر ررررر رر ر ررر رر رر رررر رر‬
‫كالر‪ٝ‬كرثـاَلرحيًكرؾنرحالرا‪٢‬كرشننير‪:‬ر(و‬
‫ر‬ ‫ر ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررر َمراررر ِجرُكرم رْنر ه ْـر َمرةرفم رَنرر‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫را‪ٟ‬كرثرخَررل ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رريررر ر‬ ‫رررفرَ َلررْرَ‬ ‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْرالرْزررِطر رَرورررَهلرُرر ّرِ‬
‫رراٗكر رٍُنر رَروررر رِاظر ًحراررب‬ ‫رررررَهلرررُر َمررررِارِفرررر ر‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫فرَ رْازرر َُر ُحر ر رِ‬
‫ونرر)ررر‪4‬ر‬ ‫راًرضرر َؾر ْير رُرُْكرارررَ ارررفرَرِصر رًٌقرررِمٌرْ رُرُْك رِجرَص ِرّ ِهبر ْمررٌر ُ رْ ِ‬
‫ررشررُن ر رَ‬ ‫ر‪،‬رمثررارررَ اررر رَن ررَضرَفرررر ر ر‬ ‫ونرررررُ‬ ‫رجتبررُزرر رَ‬ ‫ا‪ٟ‬كررُرمثررارررَ اررر َمر رسر رُرُُكررر ر ر‬
‫راًرضررفرَارًرَ َْررَِررَرْ‬ ‫ر ررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ا‪ٟ‬كررَرِ رَ‪ٛ‬كرر‬ ‫رررررررَاشررؿرََرَرْهيرَرررَارإلررثرَ ْحر رِسًر رَي رًِ َزرَرْ رِقررر ررِ‬ ‫را‪ٟ‬كراًرررررِيتررفرَ رَعررَصرراًي‬ ‫رررررفرَبررِك ْمر رَرورررْرََج رَمر رٌِ ّرِ٘كر رٍِنرر َحر ٌِرَررًفاررررِف رْعررَصر رَثررر ررِ‬ ‫وكالرثـاَلر‪:‬ر(‬ ‫ررر ررررر‬
‫رشررِن رَنيرر‬‫َرررَإلررحرَ رُىوهرُوراررررِم رَنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫اراًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫ررر ُمر ٌِرَر ِخر رَنيرراررًرَ َْررَِ رَرورراثررررُلور ٍُر رَروررربرِكميرُوررررر ر‬
‫ونرر‪،‬ر‬ ‫رررررررِاشرررَرإلررًرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬ ‫ر ّرِاٗكر رٍُنرراررًرْرَلرِ ّ ُمير رَروررًررَ رِى رنر رربرررْنرَرََثرراًي‬
‫ر‬
‫رررر ُهبررْمرر‬ ‫رررررررَاشرر رُ ر‬
‫رُضرر َذر َؾررْور رَارز‬ ‫ررررار َراررر َمر رسرراًي‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫ارٗكرررْرِهيرْمررفرَ ِصر ُحر ر رَ‬‫ر‬
‫َ‬
‫ارلكرر ِحررْزر رٍةرر ِتر َمررر رَ‬ ‫ارصر ََر ًـررررُ‬ ‫را‪ٙ‬كرر رٍَنررفرَرصكرُوراررر ِذررررٍَهنرُ ْمر رَرورررََكرهرُوررر رِ‬ ‫‪،‬ررر ِمر رَنرررر ِ‬
‫ر‬
‫اضمررفرَذرَ َمرخر ُـرورارررفرَ رَسررْوررَفرر‬ ‫ررررًِ ََر رْى ُفررُصروار‬
‫ررر ِتر َمراررربرٓثرَُرٌْرَرر ُْ‬ ‫ونرر‪،‬ر‬ ‫ررشررُن ر رَ‬
‫ُرر ْررََحر ًةررارر َرارررفرَرِصر رًٌقرر ِمررْهنرُرْمرر ِجررَص ِرّ ِهبر ْمررٌرُ رْ ِ‬
‫ررز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر َراركرَِررْرمُرر ِمر ٌْرَر‬‫ُمررٌَِر ِخر رَنيرراررًرَ َْررَِررُرمثررارر َراررب‬
‫ر‬ ‫ر ر‬

‫‪1‬رسوزتراًصؿسر‪62‬‬
‫‪2‬رصوزترا‪٢‬كائستر‪66‬‬
‫‪3‬رسوزتراْكجر;‪8‬‬
‫‪4‬رررسوزتراًيحيرر‪76-72‬‬
‫‪260‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر‪1‬روِفرث‪ٜ‬كراْكاكًةرمَمحردفير‬ ‫ونرر)ر‬ ‫ررشررُن ر رَ‬ ‫رررر ْمررربرر ْىررَزًرْيرَارررؿرََرَرْ ِهير ْمرررُرسرَرْ رَعر رررًاانرفرَِرُرَروررًر َ َخر رَلكر ُمرر ِتر َمررررَ‬
‫ارَكرهرُوراررر ِتررَِرٌر ُ رْ ِ‬ ‫ونرر‪،‬ررب‬ ‫ثرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬
‫ررررررررررر ٔلر ررررر رررر رر ررررر‬
‫هنامرمذالسمانرإلرًيفمرررور راحسررر‬ ‫رررروار ٔلررًوَُةرمـار‪،‬ر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫وِمرِفراً‬ ‫وُوررر ٔبر رر ر رررر ررررر ر ررر ر ر‬
‫نرحاكًةرِشوِمرُشٍرَتويرررِشررررر‬ ‫رر‬
‫ررر‪-‬رايرالادصر‪-‬رمنرحِررإلر‬ ‫دصرفلسررررهلضَر‬ ‫رررلرٓ ر رررر‬ ‫رررور رحصكرا‬ ‫احسرمهنامر‬ ‫رررور ر ررر‬ ‫كصرثرشرت‬ ‫رررروٕارنررر ٔبرر ررر‬ ‫رررلرٓ ردصر‪،‬ر‬ ‫مهنامرؾنرا‬‫ر رررر‬
‫ٌَفؼنيررر ٕارررار‬
‫ررر‬ ‫رررربرٔنرررارررر ر‬ ‫رهلر‪،‬رومـَومرت‬
‫ررر ٕإلر رررررررر‬ ‫ًُسرتَفغرا‬ ‫ر رر رررررررررر رر ر رر ررررر ررر رررررررر رررر ر‬
‫ًسزير‪.‬روُياركسرِصخر‪ٝ‬كرثـاَلرثرشوِمرتَفغراًصةررروررر ررررر‬
‫ررر رٔلرًوَُةر‬
‫ررررر‬ ‫رررر‪2‬ر‪،‬رررفرررررر رر ررر ررررر‬
‫ِياركسرمجؽر‪ٝ‬كرثـاَلرا‬ ‫ررررحرمتـار‬ ‫ررررررتركارا‬ ‫يرِفرا‪٢‬كـِنررر‪-‬روٕارراراف‬ ‫يرِفررراررررٌَفغر‪-‬رافرتكار‪ٔ -‬بر رر ررررر‬ ‫احمتـار‪ٔ -‬بر رر‬
‫ررر رٔلرًوَُةر‬
‫ررررر‬ ‫ًُسرِفرا‬ ‫رررررروررر رر‬ ‫ًضاروفَِرذإلٌكرؿَلررررٔب رررر ر رر ررر ررر‬
‫نراًرشكرِفراإلزينيرمـار‬ ‫رررررٔبر ررررررررر ر ررر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫َيثرمثررهصراً‬ ‫رررلرٓ ر رر رررر‬ ‫ِفررررٔب رولرا‬
‫فلطرنامرٍزمعراًحـغر‪ .‬ر‬
‫‪3‬‬
‫رررًرَ َِررْ رِ‬
‫رنيرراررزرْيرَرْ رِنيرراررهر َمراررر ُُررَروررارررَرٌهلر‬ ‫را‪ٟ‬كرررَرإلررثرخَرر رِزرُشرورارا‬ ‫رمامرآكاسنرر ؾيسرثفسريٍرًلولر‪ٝ‬كرثـاَلر‪-:‬ر رَ(ورركرَار رَلرر ررُ‬ ‫رررإلرٕررررر ررر‬ ‫رركالرا‬
‫ر ر‬ ‫ر‬
‫رررر َمراررر ِجر رُ ُْكرر‬
‫ر‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫رريررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كرثرخَرر ُلر ر رَ‬ ‫رررفرَ َلررْرَ‬ ‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررِطر رَرورررَهلرُرر رّ ِ‬
‫رراٗكرر رٍُنر رَروررر رِاظر ًحراررب‬ ‫رررررَهلرررُر َمررررِارِفرررر ر‬‫ر‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫رَوار ِحر ٌسررفرَاررَير رَيررفرَ رْاز‬
‫رر َُر ُحر ر رِ‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫راًرضرر َؾر ْير ُْكررارر َرارررفرَرِصر ررًٌقر ِمر ٌْر ُْكرر ِجررَص ِرّ ِهبر ْمرر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪،‬رمثررارر َرارررن ررَضرَفرررر ر ر‬ ‫ونرررر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رجتربررُزر ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫راًرضررفرَارً َْرَر ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫را‪ٟ‬كررمثررارر َراررر َمر رسر ُُكرررر ر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫ِمر رْنر ِهر ْـر َمرةرفرَ ِمر رَنررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررروراررر ٕار رر ررررر ررر‬
‫رإلر‪ٝ‬كرثـاىلرتنيررر‬ ‫نرإلرخياف‬ ‫ررررررررررر ٔبر رر رر‬
‫هَرجيةرؿىلرمجَؽراًـحاذر‬ ‫رررر ٔبرررر ر ررر رر‬ ‫ًةرا‪٢‬كخلسمةر‬ ‫رررلرٓررررررر‬ ‫‪٢‬كارتنيرِفرا‬
‫ررررررر رر‬ ‫ونرر)ررر‪4‬ررر(رو‬ ‫ررشررُن ر رَ‬
‫ٌر ُ رْ ِ‬
‫ررر ٔلررررر رررررر ر رر رررر رررررررررر ر رررر‬
‫هَرُورا‪٢‬كخفضيرهبارؿىلرؾحاذٍرفِجةرؿَهيمر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕاررإلررر ٕاررَيرٍ‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبر رر رررررررررررررر ررر ر ر رررر‬
‫نرمجَؽراًيـمرمٌَرإلرٌضىصرؿَهيار‬ ‫ررررلرًٓةر‬ ‫ِفرُشٍرا‬ ‫ررر‬
‫َثون‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررر ر‬ ‫ٕرررررجسر خل‬
‫رًـِنررراررًََر‬ ‫ونرررر‬ ‫رررررفرَارًرَ َْررَِررَ ْ‬
‫رجتررَرُْئر ر رَ‬ ‫ررروار ٔلرمرصراطررروار ٔلرسلامر‬ ‫يراًضستر‬ ‫راًرضرر ٔبر رررر ر‬ ‫ررر َمر رسر رُرُُكررر ر ر‬ ‫ر ر ررررر ررررُ‬
‫صىصٍرؿَهيارمثررارررار‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ازرُورررزرفؽر‬
‫ررر‬ ‫ظيراّكرؤررررر‬ ‫رررو ٔبر ر ررر‬ ‫اًضستر‬ ‫ررروررر ر‬ ‫جُكرمنراًرضزر‬ ‫َىضفرؾيُكرمارىزلرر ر ررر رررر‬ ‫ررررررر ر ر رررر رررررر‬ ‫ثضجونرابٗكؿاءرً‬ ‫ثعَحونرررور ر ر ر رر ر‬ ‫ور رر ر ر‬
‫رنرحعيرصست‪،‬ر‬
‫رررر‬ ‫ررررررررر ٕار رر ر ر رر ر‬ ‫هترلكِاراتخساءرمٌَرف‬ ‫رررررررررررَكر رر ررررررر‬ ‫ا‪٢‬كـىنررر ٔبرنراًيـمر‪٢‬كار‬ ‫رررورررر‬ ‫ازراًحلص‪.‬ر‬ ‫اًعوثراًضسًس‪،‬رومٌَرحؤرررررررر‬
‫رهَرُوراًلاذزرؿىلرررورضفِار‬
‫ررررر‬ ‫رررررررارٕرررر رررررررررر‬ ‫رررررًَىرضفِا‪،‬رف‬ ‫وكاثرفالرًَجربرٔر ٕاررإلرررارٕررررر ررر رر‬
‫رًََروإلرًسؾيررر ٕاررإلررر ٕاررَيٍر‬ ‫ررر رٔل ررر ررر رررر‬ ‫وُضرِفرتـغرا‬ ‫ر رر رررر‬
‫رًـِنررر‬ ‫رررفرَرِصر ررًٌقررِمٌرْ رُرُْكررر‬ ‫ررررار‬‫اًحالءرؾيُكرا‬‫ررررورررر ررررر‬ ‫الراًضست‪،‬ر‬ ‫ررر ٔبرسر رررر ر‬ ‫راًرضرر َؾر ْير رُرُْكررر رر‬
‫رًـِنرمثررر ٕارررار‬ ‫ررر رَن ررَضرَفرررر ر ر‬ ‫رر ررر ر ررررر رررُ‬
‫وُوركوهلرثـاىلرمثررارررار‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫‪1‬رررسوزتراًصومرر‪87-80‬‬
‫ررررراررمنار‬
‫ٕررر‬ ‫ررررررر ٔبر رر ر رر رررر‬
‫ورحسًرروحسُارف‬ ‫ررر ٔبر رر ررر رر‬
‫ورالاميانرِفرءاًةر‬ ‫راروخسثرًفؼةرالاسالمر‬
‫رررروٕار ررررر ر رررر ررر ر ر‬
‫جلكرًفغرمهنامرمـِنرذاضر‪،‬ر‬
‫رمنارًلعسر ر رررر ررر ررررر رر رر‬ ‫رررارٕررررر ر‬ ‫ررررررر ٔبروررر ر رر‬
‫حسًررف‬ ‫ررررحر ررررر رر ر ر رررر ررر رر‬
‫متؽرًفغرالاسالمروالاميانرِفرءاًةر‬ ‫‪2‬رر ٔبريررر ٕارررارا‬
‫رررحر رررر ررررر‬
‫متـارِفرا‪٢‬كـِنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫كارِفررراررررٌَفغرا‬
‫ررررررترررر‬
‫رررروٕارراراف‬
‫كارِفرا‪٢‬كـِنر‪،‬ر‬
‫رررررترررر ررررر‬ ‫ررررحر رررر‬
‫متـارِفررراررررٌَفغراف‬ ‫ًلعسهبارمعومراٗكٍنر‪،‬روُشارمـِنررر ٕارررارا‬
‫رر ر ر ررر ر رررر رر رررررر ررررر‬
‫ررر‪ُ962‬ؼ)‬ ‫َحيررر ٔبرر ررر ر ر رررررر رر ررر ررر رررررر ر‬
‫توراْكسن‪،‬را‪٢‬كـصوفرابٓكاسنر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫جنرمعر رررر‬
‫صراًضررر ر‬ ‫‪3‬ر ر ررر رررر رر ررر ررر رر ر ررر‬
‫ُورؿالءراٗكٍنرؿَلرجنرمحمسرجنررراررجٕرصررراُمير ر رر‬
‫‪4‬رررسوزتراًيحيرر‪76-72‬‬
‫‪261‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررروار ٔلرسرررر ررر رر‬

‫حاةروإلر‬ ‫رررررورررائس‪،‬ر‬ ‫ونررررًـِنررر ٔبر رررر ررر ر ررر ر رررر‬
‫هنمرًضَفونروضفراًرضررر ٕاررىلراًـ‬ ‫ررشررُن ر رَ‬
‫ظائفةروحامؿةرمٌُكررر ِجررَص ِرّ ِهبررْمررٌر ُ رْ ِ‬
‫ررررررر ررررررر‬
‫رررصرًقررر‬ ‫ررررررصرررًلنيررر ٔلرنرف‬ ‫ررركرسمِمرف‬ ‫رررررر‪،‬ررروٕارمنار‬ ‫ررر ٕار رر ررر رررر رررر رررر رر ر رر رررررر ر‬
‫رىلر‪ٝ‬كرؾزروخيرفِشارمنرمجٍكرِشوِمرا‪ٙ‬كيرررَكهرورارؿَََ‬ ‫رررورهَر‬ ‫رًضَف‬
‫رزَحَر‪ٝ‬كر(ًـِنررر ٔبر رررر ررر ر‬
‫هنمرًضَفونررر‬ ‫رَلركوهلررر ررر ررررر‬ ‫ررر‪1‬رفرار رهؼصررر ٕار ررر ر‬ ‫ا‪٢‬كؤمٌنيرإلرٍصونروضفراًرضررر ٕار ررر رر ررررر‬
‫رإلرمنر‪ٝ‬كرثـاىلر)‬ ‫رر ررر رر ررر رر ررر ر رررر‬
‫ررر ٕار رر ررر رررر رررر رررر رر ر رر رررررر ر‬
‫رىلر‪ٝ‬كرؾزروخيرفِشارمنرمجٍكرِشوِمرا‪ٙ‬كيررر‬ ‫رررورهَر‬ ‫ررروار رٔلسرررر ررر ررر‬
‫حاةروإلرًضَف‬ ‫رررررورررائس‪،‬ر‬ ‫وضفراًرضررر ٕاررىلراًـ‬ ‫ر ر رررر‬
‫فـالر‪ٝ‬كرثـاَلررر ٕاررَلررر‬‫ارفـالرمنررر ٔبرررر رر ررررر‬ ‫ررررررر رٔلهنمرر روسر حرروررررر ررر‬ ‫ررر رٔلرًوَُةر‪،‬ر‬ ‫ًُسرِفرا‬ ‫رررروررر رر‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫ارؿَََ)روُشارِشكرِفراً‬
‫َكهروررررررررررر ررر ر رر‬
‫كريٍر‪.‬‬
‫مدحررِفرررهصرحىفرير‪ٝ‬كرثـاَلرلٔنَثرا‪٢‬كرشننيرإلٕىاكزضمرهـمةر‪ٝ‬كرتـسرمـصفِتا‪ .‬ر‬
‫نَثضمررر‪-‬رمؤمٌنيراب‪ٞ‬كرثـاَلرزابركوهلرثـاَلر‪-:‬ر‬ ‫ررر ر ر‬ ‫نرا‪٢‬كرشننير‪٠‬كرٍىروهروراررر‪-‬ررٔب رٔ‬
‫ورب‬ ‫ذٌكرؿَلررررٔب رررر رر ررررر‬ ‫ررر رٔل ر ررر‬ ‫ومنرِصحيرا‬
‫رر رر ر‬
‫فةرتيـمر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررصررررررررر‬ ‫هنمرؿَلرمـ‬ ‫فلسررهصر‪ٝ‬كرثـاَلررر ٔبر رررر‬‫رررر‪2‬ررر رررر رر ررررر‬ ‫ونررر)ر‬ ‫رررربررْنرَرَُثررُ ُضمر رْراًررر رَاكر ِفررُصر ر رَ‬
‫را‪ٟ‬كررُرمثررًرُ ْير ِىررُصر رررَوهنرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ونر ِهر ْـر َمر رَتررر ررِ‬
‫(رًر َ ْـر رِصفرُ ر رَ‬
‫اسقر؟ررر‬ ‫نر‪ٝ‬كرُورآكاًقررروراًررصررر رر‬ ‫ررربرٔ رر ررر ررر ررر‬ ‫ارِفركريرموظنرت‬
‫رررروراؿرررتفروررر ررر ررر ر ر‬ ‫هـمرهباروحسٍرؿَهيمرفُكركسررر ٔبرركصوار‬
‫ثـاَلراًيتررر ٔبررررر ررررر ررررر رررر ررر‬ ‫ررر رررر‬
‫ررر ٕاررَلررر‬
‫ذيرهبمر‬ ‫ررررإلرركٕرصرررازضمررر‪-‬راًزائفر‪-‬رفربرٔ ر رر‬ ‫رمارفاكنرررارٕررىاكرزرارررِصحيار‬ ‫هلِاذضمررٌَرروراسرررررر ر‬ ‫رررارررررر‬ ‫ًىهنمرًيىصونرر‪ٛ‬كرتـسمر‬
‫ور ر ررررر ر رر ررر رررر‬
‫ًىهنمرًيىصوهنار‬
‫ررر‬ ‫رررور ر ررررر ر رر‬ ‫هـمةر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫رررورًـررصر رفونررررررر‬ ‫رحسان‪،‬ر‬ ‫ررر ٕإلر ر رر‬ ‫رهنمرٍصونرا‬‫اًىفص‪.‬ركالراًسـسيرزَحَر‪ٝ‬كرر‪:‬ر‪-‬ر(فرر ٕار رررر رر‬
‫رررررر‪3‬ر‪.‬ر ر‬ ‫رإلرذريرفهيم‪،‬ر)ر‬ ‫ونر رر رر ر ررر‬ ‫ررررررررربررْنرَرَُثررُ ُضمر رْراًررر رَاكررِفرُصر ر رَ‬
‫وجيحسوهنا‪،‬ر{و‬
‫رَ‬ ‫ررر‬
‫‪4‬‬
‫ونررررِرهبرَار‪،‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كراررًرْ َمر ْـرررُسور َذرترررَرؿرََرَرْ ِهيررْمررفرَارر ُهنررْمرر ُمرٌرْ َخررِف ُـر رَر‬
‫ونر رِه ْـر َمررَةرر ررِ‬‫(ررضمررًر َ ْـرَرَ ُمر رَر‬
‫وكالراًعاُصرجنرؿاصوزر رزَحَر‪ٝ‬كر‪-:‬ر ررررُ ْ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ونرر رُرصر رْىرَصرُررارَررفرَار رنرراًررررِيرّ ْـر َمررَةرثرَرْلذرَ رِيضرربررْنررٌر َ رْرضرىرَصرراررً ُمر ْير َـر ُمرر‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫رررر رْيررًرَ ْير رَىرُصر ر رَ‬ ‫را‪ٟ‬كرًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنرَا‪،‬ررب‬ ‫رَترلررُلِرِ ْمررربرررهنرَار رِه ْـر َمررٌةررِم رَنررر ررِ‬ ‫رَور َمر َؽرررَ َ‬
‫ر‬
‫ونر»ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫َرررفلرْسررربررظرَ رَقررف ْـر ُيرر«ًرُ ْيرىرُصر ر رَ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ؿرََرَ َْررَِرررِرهبرَاررر َمر رْنررربررهرْ َـررَمررؿرََرَ َْررَِرفرََرَمراررر َؾر َحرررُسوراررر َمررررَارإلررًرُ ْيررِـ ُمررؿرََرَرْ ِهير ْمررفرَ رََكرر ُهنر ْمررربرر ْىر رَىرُصرورُررا‪،‬ر‬
‫ونرر‬ ‫ررر رْيررًرُ ْير رِىرُصر ر رَ‬ ‫ررر َؾررْلرِ رَلر‪،‬ررب‬ ‫ررررْورر ُُررَرورر َمر َجر رٌاس‬ ‫ِتر َمر ْـررَىنررارر ْىر رَاكر ِزرر َحر ّرِقرراًررررِيرّ ْـر َمررِة‪،‬رررفرَاررْسريرَارذررراُرر ْىر رَاكر ِزرراًررررِيرّ ْـر َمررِةراررٍرَرْ ِهير ْمرر َمر َجر رٌاسرررًرُ َلر ِور رير‪،‬ررب‬
‫ر‬ ‫ر ر‬ ‫ر‬
‫رطمرار ُؤررُ ْضمر‪،‬ررر‬ ‫رررر َذررْ َ‬
‫ررررً ُمر رْرشررننيررررٔبًرّر رَ‬
‫مِتمرو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رمجَؽرا‬ ‫رررررار ْىر رَاكررُزرراررًررِيرّ ْـر َمررِةرٌر َرْرسر َخر ِوريررررِفِررَِر رَرِ‬
‫‪...‬رو‬
‫رررر‪-‬رمثركالر‪-‬ر رَ‬ ‫راًضر رْىرُصر‪...‬ر‬ ‫ُمررَالر ِثر رَرسرِر رَ‬
‫َررر ُُررَرورررر ر‬
‫رارو‬
‫ر‬
‫ررر‪):2/8‬رٌَزاسنر‪،‬‬
‫رررررزنرًير(‬
‫ًيرِفرمـاينراًخ‬ ‫‪1‬ررررًحاةراًخ‬
‫ررررربرٔور رر ررررر‬
‫‪2‬رسوزتراًيحير‪:8‬ر‪.‬‬
‫‪3‬رثفسريراًسـسير‪667/2‬ر‪.‬‬
‫‪4‬رمحمسراًعاُصرجنرمحمسرجنرمحمسراًعاُصرجنرؿاصوزراًخوويسر(ا‪٢‬كخوىفر‪:‬ر‪ُ28;8‬ؼ)‪.‬‬
‫‪262‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رر ْكررَصر رِازرررِ ْضمر رِراب‬

‫ررًرْ ُمر ْيررِـ ِمر رَرورر ِتر َمرررار‬ ‫رررررِيرّ ْـر َمررَة رِراب‬
‫ررررر َـرلر ُير رَرورراًخرررربرمر ُيررفرَارر ُهنررْمرر َؾر رِصفرُوراراً‬ ‫ررررر رُى ْفر ِصرر رَرصربرررُرُهن ُمرراًخ‬ ‫ننيروضمررر ٔبرًر ّ رْ‬
‫مةراً‬ ‫فرَ َفر رِصر ررًٌقررِم رَنرراررًرْ ُمر رْرشرر ررر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫راًرشركر‪.‬ررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫مصر ُمرورارررؿرَىلرررر ّ رْ‬ ‫ررررر َرر‬‫راًرشررِكررمثررزهر ُحرورررررر رَ‬
‫ارزؤوسِمرو‬ ‫ررررَصرىروررررِارِفرررِذر رٍِنرررر رِ ّ رْ‬ ‫رَرِمس ُـروراررررِم رْنرر َذررَرإلرئرِ رِيرراررًرْ ُلررْصبرٓرِنرر َحررىتررحرَرَصرذر ُذرور رَ‬
‫ارو‬
‫رير رًِرْالررْكرَصر رِازرر‪).‬ررر‪1‬ر ر‬ ‫رررْإلر ْىر رَاكررِزرراررًرْ ُمر َلرار ِتر رِ‬
‫رَورًِِرَ رَشارررؿرَررَربرر َؾر رْنرررَرِ رَ‪ٛ‬كر رِراب‬
‫را‪ٟ‬كرِ‬
‫ونر رِه ْـر َمررَةرر رر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رَ رَ ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر رنرراًرررىفر رَازرررًرَ ْـر رِصف ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫وكالراًض يلِعيرزَحَر‪ٝ‬كر‪-:‬ر(رررنرَصرر‪-‬ر َخرير رَروررؿرَالرر‪-‬ررِِفرر َُرشٍرررالًرَةراًررررى ِصرميرَة‪:‬ررب‬
‫ونرر‬ ‫رررفرَ َِر ْـر ُحرررُس ررَ‬ ‫ونرر َُر رِشرٍِراًرررِيرّ ْـر َمررَةر؛ر‬ ‫وهنرْمر رررُ‬
‫‪،‬رمثررًرُ ْير رِىرُصر ر رَ‬ ‫را‪ٙ‬كيرررٍرَرْصررُسركرُِررْرمُر رَروررًرُ َـراررِف ِهير ْمر رَ‬
‫رررًرُررَس ِجرّرُصرر رُرصر ُؤر رررَرُ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ونررربررهرَرررُر ُُررَرورررررِ‬ ‫؛رلر ُهنر ْمررًرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬
‫رررِ ر‬
‫رررًرْ َمر ْـررَىنرررِرِفرر‬ ‫حضر‪-‬ر َخر ري رَروررؿرَرَالرر‪-‬ر َُر رَرشرارا‬ ‫رررركرَرْسررربرررْور رَ رَ‬‫ررررَإلررًرُ ْلررِرِنرر رَرصرُرْئرً رَ‬
‫ا‪.‬رو‬ ‫‪،‬رو‬
‫رضر رَ‬ ‫رررٌر ُ رَرسررورورهرََرررُر ِتر َمررررَارإلررًرَ ْيررَف ُؽر رَرورررَإلررًرَ رُ ر‬ ‫َمر َـرَرررُركرَرْرَرير ٍُر رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫ررر‪ 2‬ر‬ ‫برٓ ََير رٍثرر رَنرِث رَريرٍتر)ر‬
‫هونرا‪٢‬كاكجصونررر ٕارررررر‬
‫رررررشر ر رررر رر رر‬ ‫حونروإلرًـاكدونررررٔبورررًئمرا‪٢‬ك‬ ‫هَفرإلرحياسررر ر ررر ررررررر ر‬ ‫وكالراًض َخرؿَوانر‪3‬رزَحَر‪ٝ‬كرر‪-:‬ر(روررر رر رر رر‬
‫يسوُاراىلررر‬ ‫اظهنمرحبَرررر ٔبرسررر رررررر‬ ‫رررور ر ررر رر‬ ‫ارمنرددررت‬ ‫ُارهلمرمثررًرُ ْير ِىررُصر رررَوهنررر رر رر‬ ‫ررررربرٔ رررررررُ‬ ‫ررراروَُ‬ ‫راًيتركسرؿسذُ‬ ‫را‪ٟ‬كررر ررر ررر‬ ‫ونر ِهر ْـر َمر رَتررر ررِ‬ ‫ضمرررًر َ ْـر رِصفرُ ر رَ‬
‫ا‪٢‬كيـمرمثرًيىصونررر‬
‫ررررررررروررررررر رررر ر رر‬ ‫ررررصر رفونراًيـمةر‬ ‫فاؤضمروؾلالؤضمرا‪ٙ‬كٍنرًـ‬
‫رررصرررر ررررر رر ررر رر‬ ‫ررررْنرَرَُثررُ ُضمرررراىرؾ‬ ‫رررر ر ر ر‬
‫ابٔكٍكرب‬ ‫َكهئمروصفـاهئمرو‬
‫ِشرر رررر رررر رَ‬
‫ظالروفصؿارًتتـار‬
‫ررررررررر‬ ‫رررر ٔبر ر رررر‬ ‫متَزيرلكِمر‬ ‫َكهئمرونشاراثحاؾِمروضـفاؤضمرِفراًـليررروارٍر رر رر‬
‫يسوهناراىلرررِشرر ررررر رررررررررررر ررررر رر رررررر‬ ‫ررررررورٌسررر رررررر‬ ‫ارهـامَر‬
‫هـامَرا‪٢‬كلعوزونرؿىلراًىفصررروررر ررر رر رررر ررر‬
‫اًضلاقرجياسونرؿىلررر‬ ‫راّكاحسونرا‪٢‬كيىصونر‪ٝ‬كررروارررررررررر ر ررر ررر رررر رر‬ ‫ونررر رر ر رر ررررر ر رر رر‬ ‫ومررر رررر رْ‬
‫رررراكررِفرُصر ر رَ‬
‫ذحوؿارضمراً‬
‫ملذَضرحجوذضمرواىاكزضمر)ر‪ 4‬ر‬
‫رررربرٔنررر‬ ‫يرًـَمونررر ٔبر ررر ررر رررر رررر رررر رررر ر رر ررر‬
‫نرُشارلكَرمنرؾيسٍ‪،‬رمثرًيىصونرر‪ٛ‬ك‪،‬رت‬ ‫را‪ٟ‬كر ٔبر رررررر ر‬ ‫ونر رِه ْـر َمر رَتررر ررِ‬ ‫وكالرجنركذَحةر‪5‬ر‪-:‬ر(رًر َ ْـر رِصفرُ رَر‬
‫رررررر ر‬‫رررررربرًِٓررخيا‪).‬‬ ‫ًون‪:‬رُورصفاؿةر‬ ‫ًلررور ر رررر رر‬
‫‪1‬‬
‫ررر رْير‪:‬ررر‬ ‫ررررْسررِخئرٌْرَررٌافر رًِ َحر ََرر رِانررثررَروَرٍِرّ ِهيررْمر‪،‬ررب‬ ‫را‪ٟ‬كررُرمثررًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنارا‬ ‫ونر رِه ْـر َمر رَتررر ررِ‬ ‫ررر ُررْمجررَرٍُكرًرَ ْـر رِصفرُ ر رَ‬
‫(رو‬ ‫رَ‬ ‫رر‬ ‫‪-‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ر‬ ‫زَحَر‪ٝ‬ك‬ ‫ر‬ ‫وكالراًضوَكين‬
‫ر‪،‬رمثررًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنرَاررر ِتر َمرارررًرَرَل ُؽرررِم رْنرر‬ ‫را‪ٟ‬كررُرسر ْحر َحرارهرَ َُر رررُ‬
‫ونررتربِرررهنرَاررررِم رْنرر رِؾ ْير رِسرر ررِ‬ ‫را‪ٟ‬كراًرررررِيتررؿرَسر َذرُر رَ‬
‫َررررًرَ ْـررَرِرتفرُ ر رَ‬
‫را‪،‬رو‬ ‫ونر رِه ْـر َمررَةرر ررِ‬
‫رُ ْضمررًرَ ْـر رِصفرُ ر رَ‬

‫‪1‬راًخحصٍصرواًخيوٍصر«َتصٍصرا‪٢‬كـىنراًسسًسروثيوٍصراًـليراّكسًسرمنرثفسريراًىذاةرا‪٣‬كَس»‪161/26‬ر‪.‬‬
‫رررررصبرٓنررر‪610/1‬ر‪.‬‬ ‫رررررصبرٓنرابًل‬
‫رًضاخراًل‬ ‫‪2‬رر ٔبرضروررررررررر رر‬
‫اءراًحَانرِفرررارٕر رر‬
‫‪3‬رهـمةر‪ٝ‬كرجنرمحموذراًيرجواين‪،‬روًـصفرابًض َخرؿَوانر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ;10‬ؼ)ر‪.‬‬
‫اْكُكرراًفصكاهَةررر‪686/2‬ر‪.‬‬ ‫ررررررصبرٓهَةر‬
‫ررررور ر‬ ‫ا‪٢‬كفاحتراًلَخِةرا‪٢‬كوحضةرررررٌَلكمراًل‬
‫ٕررررروررررر رررررررررررر ر‬
‫رررإلررًَِةر‬ ‫‪4‬راًف‬
‫ررروراحترا‬
‫ررر‪ُ198‬ؼ)ر‪.‬‬‫ذَحةراٗكًيوزير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪5‬ر ٔبرر رر ر رررر رر ررر ررر ر ررر‬
‫تورمحمسرؾحسر‪ٝ‬كرجنرمس‪١‬كرجنررركررررررر ررر رر رررررر ر‬
‫‪263‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رض َفرارؿرَرِةر‬ ‫را‪ٟ‬كررَوًررَ رِىرهنرَاررر ِثر ررَ‬‫رعمرررِم رَنررر ررِ‬ ‫ونرررِ رَ‬ ‫را‪ٟ‬ك رَروررتربِرر ْكررَورارًِِرِ ُمرراررًرْ َحرار رِظ َررٍِكر‪،‬ررر َحر ِْر رُرررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬ ‫برفرْ َـرارًِِرِ ُمرراررًرْ َلردررَِر َحررِةررِم رْنرر رِؾ َحرار َذررِتركرَرْرِريررر ررِ‬
‫ونرر َُر رِشرٍِراًررررِيرّ َـررَمرررِرِفرر‬ ‫‪ٜ‬كرراًررررِيرّ َـررَمرررِم رْنرربرٓ َابرررِرِهئ ْمر‪،‬ررررَوبرًرْ ررًضاررر رَنرْوررِرِهن ْمرررَرإلررٌر َرْرسر َخر ْـررِمَرُ ر رَ‬ ‫رررر ُهنر ْمر رَرورر ِزرزرُوراررررِثرْ رَ‬
‫ونر‪:‬را‬ ‫ررر َحر ِْر رُرررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررْالررْظريرَار ِمر‬
‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫را‪ٟ‬كرهرُ ُحررورترررُر ُمر َحرمرسر رَرظرىلرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررركِر َير‪:‬ر ه ْـر َمرةرر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررصفِررارَررفهيرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رريرراًررررِيتررربرر َمررَصر ُضمررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كرر ِتر رَ رْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررِِفر رُرورر ُحروٍراررً َزررْرِ‬ ‫راًصر ِرّةرررُرسر ْحر َحرارهرَ َُر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫َمررْصرررَضاررِترررر‬
‫را‪ٟ‬كرربرر ِورر‬ ‫ونر رًِرِي َـر ِمررر ررِ‬ ‫رررًرْ َجرار رِحررُس ررَ‬‫ونررربرر رِير‪:‬را‬ ‫ُررربررْنرَرَُثررُ ُضمر رْراًررراكررِفرُصر ر رَ‬
‫ررو‬ ‫ونررهرُ ُحررورثرََر رَ‬ ‫ررمثررًرُ ْير رِىرُصر ر رَ‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كرررَرَكرهرُورارررًرَ ْـر رِصفرُوهرََرُررُ‬
‫ا‪ٟ‬كررؿرََرَ َْررَِ رَرو‬‫ر ررُ‬
‫ررررْوررربرَزارذرررَر‬‫رال رْظررَفر رِالر رَرورررَرَْن ِوررِ ْضمر‪،‬ررب‬ ‫رونررررْر‬ ‫َرررْ رلررْنرَ َِثرراررًرْ ُـررَلرَالر َءرر ُذر ررَ‬ ‫ررررْوررربرررَزارذر رِ‬
‫رراب‬ ‫لكر‪،‬ررب‬ ‫ررررْ رلررْنرَ َِثرر َؾر رِنر رْراًررر رُ ِرّ‬
‫رررؿرَررَربرر ُُريرَ رِاراب‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رْاًرر رَاكررِفرُصر ر رَ‬
‫ونر رِراب‬
‫ررررُنرْفرُصررترَ ْـر رِضرِرِ ْمرر ِثر رَرسرخرَ رِةرر‬ ‫‪،‬رو‬
‫رَج رٍير رَ‬ ‫رلكرِّرِ ْمرر رَن رَشرِ رَ‪ٛ‬كر‪،‬رررترَ رْيرررََكر رَنرررُنرْفرُصررترَ ْـر رِضرِرِ ْمرررُنرْفرَصرر رَرْ‬ ‫رُنرْفرَصرراررًرْ ُجر ُحروررِذ رَروررًرَ ْمررٍرَ رُى رْنرررُنرْفرُصرررُ ِ‬
‫ريرر َُر رِشرٍِرررْرالرًٓرَرِةر‬ ‫ررررِمثرْ رُ‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬ك رَروررؿرَررَس ِمرراررًرْ َجر ْحر رِس رًِرُصترُوترُِرررِذرَِ رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫را‪ٟ‬كررؿرََرَ َْررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر َمر َؽررارر ْؿر ِررَرتاررِفِرِ ْمر رِراب‬ ‫حىشًةرزسولر‪ٝ‬كرظر رىلررر ررُ‬
‫ر ر رر ررر ر ر رر رر رَ‬
‫ررر‪2‬ر)ر‪3‬ر‬ ‫ررر ِكر َدررُةراررًرْ ُمر ْفر رِسر رِسر رٍَنرر"ر‬ ‫رَكنررؿا‬ ‫رررهرْ ُفر رُسرِرُ ْمرر رُرػرَرْامرً رَروررؿرَُرُرورارررفرَاهرْرُرؼررْصرر َنر َْررَفرر ر رَ‬ ‫ررراررْسردرَ ِْر َلرٌرَرِْتراررب‬‫ررررر َحر َحرررُسورررررِارهب رَ‬
‫ارو‬ ‫كرَرْوررُهلرررُرثرَ َـرررَاىلر رَ‬
‫‪:‬ر"رو‬
‫ررررر ر‬
‫ررررصترورتَةر‪.‬‬ ‫رررررترفنيرابً‬ ‫َِسرالامامراًضروررَكينررر ٔبر رررر رررر رر ررررر‬
‫نرتـغرا‪٢‬كرشننير‪٠‬كرٍىروهرورارمـ‬ ‫فرار رهؼصررر ٕاررَلرررثلرررر رر ررررررر‬
‫‪4‬‬
‫ررررََترر‬‫ررر ْؾررَرصار ِتر ًَراررب‬
‫ُرررنررب‬ ‫ررر رِِضررر‪ٝ‬كرررؾرريَرَرر‪:‬ررب‬ ‫سرز‬ ‫دصحرررا ْجرنررر ٔبرِبررر َحرررِامترر َؾرنررر ُمر َجراررُِ رَ‬ ‫ررر ٔبر ر ر‬ ‫(رو‬‫وكالراًس َوظير رزَحَر‪ٝ‬كر‪:‬ر‪-‬ر رَ‬
‫‪ٝ‬كرحـيرًُكرمنررر‬
‫رررر رر رر ررر ررر‬ ‫س‪١‬كر{و‬
‫رر ر رَ‬ ‫ولر‪ٝ‬كرظىلر‪ٝ‬كرررؿرََرَ َْررَِ رَرو‬
‫رظىلر‪ٝ‬كرررؿرََرَ َْررَِ رَرورر رس‪١‬كرررفرَ رَسربررَهلرررُرفرَ َلررَصبررؿرََرَ َْررَِ رَرزرررُسر ر رر رر ر رر‬ ‫اًيرررررِيبرر ر رر‬
‫ررررركرَار َلررررْرالر ررَؾصررِاِبر‪:‬ررر‬ ‫خرفوهنا ر‬ ‫رررتر ُ َُر رررًوًترررجسررر رر‬ ‫حـيرًُكرمنررر ُخرَرُ رررررْ‬
‫وذرالرهرْ َـرامر‬ ‫رررر رر ررر ررر‬ ‫رررركرَار َلر رَ‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫رسىٌرررًا ررركرَار َلررررْرالر ررَؾصررِاِبر‪:‬ررهـمر‬ ‫حُكر ر‬ ‫تر ُ َُرور رُرْ‬
‫رجسَمونرررر ر ررررْ‬
‫رفوىلرالر ررَؾصررِاِبرر‬ ‫رررؿرََرَ َْر رُُكررًرَ َـرَرررُرُْكرر ررر ر‬ ‫رررررر رَن رَشرِ‪ٛ‬كررررًمتر هر ْـر َمرخَر‬ ‫رررر َحررىتررتَفر{‬ ‫ررررمثرركرَرَصبررؿرََرَ َْررَِررلكررررَرِ‪ٛ‬كررًر َ ُلر رولررهـمر‬ ‫هـمر‬
‫ونر ر ر‬ ‫رررربررْنرََثر رْ‬
‫رررر رَاكررِفرُصر ر رَ‬
‫ضمراً‬ ‫ارو‬‫ونر هر ْـر َمر ررةر‪ٝ‬كرررمثررًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنرَ رَ‬ ‫رررر ْـرصفرُ ر رَ‬
‫زلر‪ٝ‬كر{ً‬ ‫فرَبرٔ ْىر ررر‬
‫ررِفرركرَرْورهل‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر رِِضررر‪ٝ‬كرررؾرريَرَرُررِ‬ ‫ررررا ْجرنررر ٔبرِبررر َحرررِامترر َؾرنررر ُمر َجراررُِ رَ‬
‫سرز‬ ‫رررًرْ ُمر ْير رَ‬
‫شزرو‬ ‫رررا ْجرنرا‬ ‫ٍصرو‬
‫نرحرصر رَ‬ ‫رررار ْجر رر‬ ‫ِبرصُرر َدر رَ‬
‫ةرو‬ ‫دصحرررا ْجرنررر ٔبر رر‬ ‫رَو ٔبر ر ر‬
‫رررًرْ َحر رِسرًسررر‬‫اروِساتَيرمنرا‬ ‫ارحصسكونررررِمرْهنرَررر رررر ررر‬ ‫رررررر َمرررر ررر ر‬ ‫را‪٢‬كساهنررروار رٔل رَ‬
‫هـامرو‬ ‫‪:‬رعمرررر ررر‬ ‫ررركرَار رَلرررِ رَ‬ ‫ونر هر ْـر َمر ررةر‪ٝ‬كرررمثررًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنرَا ر‬ ‫{ًرر ْـرصفرُ ر رَ‬
‫رررررَيرٍر ر‬ ‫ارَكر رَنررلرٓ رررررر ررر‬
‫ابئيارفوززوانرا‬ ‫ررر َُر رَرشررررَ‬
‫رلول‪:‬ر‬ ‫رررتربِررنرررثرَر ر‬ ‫رثيىصٍر‬‫ررررررركرُرَصٌرْرشرررمثرررر ر‬ ‫اةرثـصفررر َُر رَشارنفازر‬ ‫رَوراًثررر ََرر رررر ر‬
‫ر‬

‫‪1‬رمحمسرجنرؿَلرجنرمحمسرجنرؾحسر‪ٝ‬كراًضوَكينراٍميِنرمثراًعيـاينرر(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‪ُ2170‬ؼ)‪.‬‬
‫‪2‬رسوزتراٍمنير‪26‬ر‪.‬‬
‫‪3‬رفذحراًلسٍصر‪8‬ر‪/‬ر‪.111‬‬
‫ررر‪ُ;22‬ؼ)‪.‬‬ ‫رِبرجىص‪،‬رخاللراٗكٍنراًسررر ر ر رررررر ر‬
‫َوظير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫‪4‬ررر رر رررر ر ر ررر‬
‫ؾحسراًصَحنرجنررر ٔبر ررر ر ررر ر ر ررر رر رررر‬
‫‪264‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رعرررُاضمرر‬ ‫ررر ْؾر رَ‬ ‫رعرررُ ْ‬

‫اضمررتر َ ْـرررَس َمراررب‬ ‫ررررر رَرورربر ْؾر رَ‬
‫ونررربرر رر رْ‬
‫نرذَلِم‬ ‫جنرنثريرِفررررْرالرًٓر َةررركرَار رَل‪:‬رًـَ‬
‫ررررر ُمر ر رَ‬ ‫نرؾحسر‪ٝ‬كر ر رررر رررِ‬ ‫نرحرصرٍصررر َؾر رررر رر‬ ‫دصحرررا ْجر رر‬ ‫رَو ٔبر ر ر‬
‫رارنفصضمرتـسر ر‬
‫رىاكزضمررراررَيرُرَرررر ر رررر‬ ‫رررمثررارٕر رر‬ ‫ررر هر ْـر َمرخَر‬ ‫رررصرفِم‬ ‫ٍىفصونرررفرَِرُرَروررمـ‬ ‫ر رر رر‬
‫ر‬
‫جنرؾحسر‪ٝ‬كرِفرركرَرْورهل‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫نرؾونر ر رررر رر رررِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررا ْجرنررر ٔبرِبررر َحررامترر َؾر ررر ر‬ ‫رررً ُمر ْير رَ‬
‫شزرو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رررا ْجرنرا‬
‫ٍصرو‬
‫نرحرصر رَ‬ ‫دصحرسـَسر رجنررر َمرٌرْ رُعر رَ‬
‫ررررا ْجر رر‬
‫وزرو‬ ‫رَو ٔبر ر ر رر ررر‬
‫ررررَن رَشاررر‬
‫ظاتِنررر رَن رَشر رَ‬
‫ارو‬ ‫رفالرنررر ٔبر ررر‬ ‫رررًرَرْوررَإلررررَ‬
‫ولراًصخي‪:‬ر‬‫َرررنرررًرَرُل ر رررر رر‬ ‫ررررَيرُرراررب‬ ‫‪:‬راىاكزضمرا‬ ‫ونر هر ْـر َمر ررةر‪ٝ‬كرررمثررًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنرَا ر‬
‫ررركرَار رَلرررر رر‬ ‫{ًرر ْـرصفرُ ر رَ‬
‫ر‬
‫ررررَن رَشار ر‬ ‫رررر ٔبر رظةررر رَن رَش رَ‬
‫ارو‬ ‫رَوًرَرْوررَإلررفرررَالرنر‪٠‬كر‬
‫ونر هر ْـر َمرةررر‬ ‫ررررر ْـرصفرُ ر رَ‬
‫سيرررِرِفرركرَرْورهل‪:‬ر{ً‬ ‫ررررار ْجرنررررٔبِبررر َحرررِامترر َؾر رررر رّ‬
‫نراًسر ر رّ‬ ‫رررًرْ ُمر ْير رَ‬
‫شزرو‬ ‫رررا ْجرنرا‬
‫ٍصرو‬
‫نرحرصر رَ‬ ‫رررار ْجر رر‬
‫ةرو‬‫ِبرصُرر َدر رَ‬ ‫دصحرررا ْجرنررررٔب رر‬ ‫رَورٔب ر ر‬
‫ذًسررر رِحنيررر‬ ‫ِبرَجيررروار رٔل رر‬ ‫ررررًرَرفغرررا ْجرنررررٔبِبررر َحرررِامترركرَار رَل‪:‬ررر َُر رَشرررِارِفرر َحر رِسرًرررررٔب رر ر‬ ‫ررركرَار رَلر ُمر َحرمر رَ‬
‫س‪:‬رو‬ ‫‪ٝ‬كرررمثررًرُ ْير رِىرُصر رررَوهنرَا ر‬
‫ررر‪ 1‬ر‬ ‫رررفرَرَلار رَل‪:‬ررر ُُررَرور هر َرِريبرر)ر‬
‫رَجيررر َؾرنررر ُمر َحرمرس‪:‬ر‬ ‫ررررَابرر ر‬‫رال ْذرًرَسررب‬ ‫رَسربر رَلرررْر‬
‫تَةر‪،‬رف‪ٚ‬ك‪ٛ‬كرإلرًعحررر ٔبرنررر‬
‫ار‪ٝ‬كرثـاَلرِفرظفةرمنرظفاثرررزترورررررررر ر رر ررر ر‬ ‫نرا‪٢‬كرشننيررر ٔبرِشهروررر ررررر رر رر ررررر رر ررر‬ ‫ررر ٔبر رررر رر‬ ‫مفنرجميرماررهصانر‬
‫ر رر ر ررررررر‬
‫ررررر رر ررر‬
‫دسَميروإلررر‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر ررر ررررررر ررر رر ررر‬
‫كصوارتحـغرمسائَِارإلرؿَلرسخِيراً‬ ‫ررربرٔهنمر‬ ‫تَةر‪،‬روكاًةرمارًلالرت‬
‫ررررصتروررررررررررررررررررر‬ ‫رررررررورارابً‬ ‫ررر ٔبرهنمرءامٌ‬ ‫ًلالرؿَهيمر‬ ‫ررر رررر‬
‫هلِاذر‪،‬رومثيرر‪ٛ‬كرإلرًلِنرمنراْكقررر‬
‫رررالارررررررررررر ررر رر رررر ررر ررر ر‬ ‫رررررًخعرررحَقرو‬ ‫ٌَسانرؾصيررررؾنرا‬ ‫رررابررر رر ررر ر ر‬ ‫ازرتيرُورررارركٕرصرازر‬ ‫رررررررإلرركٕرصررررر ررر‬ ‫رؿَلرمتامرا‬
‫صُئار‪ .‬ر‬
‫مدحررِفررتَانرِشكراّكاََُةرِفراًدرشًؽرو ٔبنرا ٔلًوَُةرمنر ٔبًزومرًواسمرراًصتوتَةر‪،‬روبٔنراًدرشًؽر‬
‫ِشكرِفراًصتوتَة‪ .‬ر‬
‫‪2‬‬
‫را‪ٟ‬ك رَروررارًرْ َمر رِسرر رََحررارر ْجر رَنرر‬
‫رونررر ررِ‬‫ررر رْحر َدر رَازرررُ ْضمر رَرورررُزر ُْر َحررررَرُاهنرْمررربرررْزررَابررًابرر رِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫ررر‪-‬ر ررر َ‬
‫(اختررُشروراررب‬ ‫رَورار رهؼصررر ٕار رر ر ررر ر رر ررررر‬
‫رَلرِصحيركولر‪ٝ‬كرثـاَلر‪:‬‬
‫ررر‪3‬رفمتـنرِفركوهلر"ر‬ ‫ونرر)ر‬ ‫ررشررُن ر رَ‬ ‫ًرررار رِح رسرًرررَارإلررارررَهلررراَرررإلرر ُُررَرورررُرسر ْحر َحرارهرََرُر رَر‬
‫ررمعارررٌر ُ رْ ِ‬ ‫رارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررإلر رًِ ََر ْـر ُحرررُسورارا‬
‫رررًرَِر‬ ‫ررررِمرُصروارا‬ ‫َمررْصررَ َمير رَرورر َمراررب‬
‫ر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رررررررفرِيار‬
‫رررر‬ ‫ررررصترورتَةر!‪.‬ر‬ ‫رررررورررًُسراً‬ ‫رررلرًوَُةر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫اذرُورا‬
‫ررررصررررر‬ ‫ررررررررر ٔبرنرا‪٢‬ك‬
‫ًِةرمنرذونر‪ٝ‬كر"ر!رمؽر‬ ‫ررربررررر رررر رر‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫هَر‪٠‬كرًلير"‬‫زابابر"روإلحغررر ٔبرررررررر‬ ‫ٔبر ررررررر ر ر‬

‫رررر‪ 278-277/7‬ر‬ ‫رررربرٔرزوزرر‬ ‫‪1‬ررر ررررررر ررر رررررر ر‬

‫رررروار ٔلركوالرا‪٢‬كيافِةرٗكٍنراًصسير‬
‫رررررشرائؽر‬
‫ٌرشؾونرهلمرمنراً‬
‫ررررور رر ر رررررر‬
‫حير‪ٝ‬كرفِحصمررورهَ‪،‬ر‬
‫اٗكزرا‪٢‬كيثوزرِفراًخفسريراب‪٢‬ك‬
‫رررررررر ٔبر ر رر رررر ر‬
‫هَ‪،‬روحيصمونرهلمرمار‬ ‫رحيرَر ر رررررررر ر ررر رررر‬
‫ونرهلمرمارحصمر‪ٝ‬كرفِحَررورررررر ر رر ر‬ ‫رونررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬ك رر ُررِ‬ ‫‪2‬رركالراًسـسير‪:‬ر‪-‬ر({رب‬
‫ررررْزررَابررًابرر ِمر رْنرر ُذر ررِ‬
‫فِخحـوهنمرؿَهيا‪.‬ر)رثُسريراًىصميراًصَحنر(‪.)886/2‬‬
‫‪3‬ر[اًخوتة‪]82/‬‬
‫‪265‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررور ر رر‬
‫ًىنر‬ ‫سِمرر‪ٛ‬كر‪،‬ر‬ ‫تيروإلرٍزمعونررر ٔلرهفرر ررررر‬ ‫فـالراًصةررر‪1‬رر ررر ررر ر ر ر‬ ‫هنمرًفـَونررر ٔبرررر رررر ر‬ ‫ررررررر ٔبر ررررررر ر‬ ‫ررررصراذرمٌَر‬ ‫ررررورررًُسرا‪٢‬ك‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫رهصرًفغراً‬ ‫رر رررر‬
‫ارِشؿارًضاعمرِشغر‪ٝ‬كرر‪،‬رواًدرشًؽرحقر‪ٞ‬كرثـاَلروُورمنر‬ ‫هنمرِشؾرروررر ررررر رر رر ررر‬ ‫تَةرمنررركررردَيررر ٔبر ررر‬ ‫ررررصترورررررر‬ ‫‪ٝ‬كركعسراً‬ ‫ررر ر‬
‫هلِاذرهلرفِورمنرمؼاُصررر‬
‫رررالاررررررر رررر ررر ررر ررر‬ ‫ررررر ٔبرمار‬
‫ذافرؿَهيمر‪،‬ر‬ ‫ررر–راهخحاهلمرظفةراًدرشًؽروهسٍِتار‪ٞ‬كر‪-‬ر رر رررر‬ ‫ٔبرررر رررررر‬
‫فـاهلر‪،‬روُشار‬
‫حدازضمررربرٓررررر رررر رر ررررر ر ررررررر ر‬
‫ًِةرمنرذونر‪ٝ‬كر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفِمرؿسيررر‬ ‫هنمرًخزشونررر ٔبر رررر‬ ‫رررر ٔبريررر ٔبر ررررر ر رر‬ ‫رإلر‪ٝ‬كر‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار رر‬ ‫ار رٔلر ررررررر رر رررر ررر‬
‫ًوَُةراًيترإلرًفصذرهبار‬
‫رررررور رررررررررر ر‬
‫ًىٌَر‪٢‬كار‪٠‬كرٍىنررر‬ ‫ررربرٓرررررررر رررررر رر‬
‫ًِةر!روَكنرفِامرَصَحار‪،‬ر‬ ‫ررررر ٔبر ررررر ر‬
‫نرا‪٢‬كلعوذر‬ ‫رررر ٔبرزاباب"ر‬ ‫جنرحامترمنرجمصذرسامغرًفغر"ر‬
‫ر رر رر ررر رر ر ررر رر رررر‬
‫هنمر‪٠‬كرٍىروهروراررر‬ ‫صلكرر‪ٛ‬كرِفرفِمرؿسيرزِضر‪ٝ‬كرؾيَرفاؿرتطرررورتنيرررررٌَييبررررٔب رررررر‬
‫رررر ر ررر رر ررررررر ر ررر رر ررررررررر ر‬ ‫ررررِصراحةررب‬ ‫ررررربرًِٓةر‬‫اختارضمرهلمر‬ ‫ر ررر‬
‫رررر ر‬ ‫صاكإلرررورٔبًروررررر ررر ررر رررر رر رررر ر رررررر ررررر‬
‫اانرمهنارظاؾِتمرفاميرخياًفونرفَِر‪ٝ‬كرثـاَلر‪.‬ر‬ ‫رررررررررٔب ر ر‬
‫ًـحسوهنمر‪،‬رفدنيرهلراًييبررررٔبنررٌَـحاذتر‬
‫ررر ررررررررر رر ررررر‬
‫َةرر‬ ‫يرظر َِرر رٌ‬ ‫ررررررِ ريبرر‪-‬رظىلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪-‬ررَوررِِفرر ُؾر ُيررِل رر رَ‬ ‫امترر‪-‬رزِضر‪ٝ‬كرؾيَر‪-‬ركرَار رَل‪:‬ررب‬
‫رررثرَُرْ رُترراًي‬ ‫فر َـر رْنررؿرَ رِس ِرّير ْجر رِنرر َحرررِ ٍ‬
‫ررررَ ِمسر ْـر ُخرَرررُرًر َ ْلررَصبرررِرِفرررُرسر رَوزرر ِتررجرررَرَصر رَاءرر ٌتر‪:‬ررر‬ ‫رررفرَ رَعررَصررْحر ُذر َُر رَ‬
‫ر‪،‬رو‬ ‫رررًرْرَوثرَ رَرنرر‪2‬رر"‪،‬ر‬ ‫راظررَصررْخرر َؾر ْير رَمرر َُر َشرارا‬‫‪:‬ر"رَيررؿرَ ِسر ريررر رْ‬ ‫رةر‪،‬رررفرَ َلرار َلررررررَ‬ ‫ِمر رْنرر َر َُر رٍ‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫رررررإلر رًِ ََر ْـر ُحرررُسورارا‬
‫رررًرَِررارًرر‬ ‫ررر ِمررُصروارا‬
‫ررر َمراررب‬ ‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٟ‬ك رَروررارًرْ َمر رِسرر رََحررارر ْجر رَنرر َمررْصررَ َمير‬
‫رونررر ررِ‬
‫ررر ْحر َدر رَازرررُ ْضمرر رررَوررُزر ُْر َحررررَرُاهن ْمرر رربررْزررَابررًابرر ِمر رْنرر ُذر ررِ‬ ‫ررر َ‬
‫{اختررُشروراررب‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ونرر َمراررر‬ ‫رررررًرَُرْ رَسرررُ َ‬
‫رحير ّرِصر ُمر رَر‬ ‫رررفرَ َلرار َلر‪:‬ر"ررب‬ ‫ررررانررًرَ رْسريرَاررهرَ ْـر ُحرررُسرُ ْضمرر‪،‬ر‬ ‫ونر ررر‪5‬ررفرَ ُلرَرْ رُتر‪:‬را‬ ‫ررشررُن ر رَ‬ ‫رَوار ِحر رسرًرررَارإلررارررَهلررراَرررإلرر ُُررَرورررُرسر ْحر َحرارهرََرُر رَ‬
‫ررمعرارررٌر ُ رْ ِ‬
‫‪6‬‬ ‫ر‬ ‫ر ر‬
‫رُترْمرر رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫‪ٜ‬كررؾ َحرار َذرررُرُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررركرَُ رُتر‪:‬رررتر َىلر‪،‬ررركرَار َلر‪:‬ر"ر‬
‫ررررفرَذ رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كررفرَدرَ رْسر َخرحَوهرَ َُرر؟ر"ر‪،‬ر‬ ‫ونرر َمراررر َحررصر َمررر ررُ‬ ‫ر‬
‫ررررر ُررِحيرَ ر رَ‬
‫را‪ٟ‬كررفرَ ُذر َحررّ ِصر ُمروهرَ َُر رَ‬
‫ر؟ر‪،‬رو‬ ‫بر َحريررر ررُ‬
‫"ر‪1‬ر‪ .‬ر‬

‫ررررروارإلرٕررررررر‬
‫رماثَر!ر‬ ‫اًخستريررروار ٕإلررحِاءر‬ ‫اًصسقرررورررر رر‬ ‫‪1‬رررر رر ررررر ررر رر‬
‫ا‪٢‬كضِوزترمنرآكَقررروررر رر‬
‫حوريررر‪-‬ر(حر‪9‬ر‪/‬رضر‪)62:‬‬ ‫ررررر ٔلر ر رر‬ ‫‪:‬راًعر رَوزررترررُر ِتررَرالرر ُحرثررٍةرر‪.‬رَتفةرا‬ ‫اًعررَ ُمنررررر ر‬ ‫ررررر ر‬‫ررارًرْ رِح َجر رَازرررِت‪،‬ررررَن رُعر رَوزرررِترررْرالرٓ َذررِم رّ ِير رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رض رِةر رَرو‬ ‫وٌكررِم رْنرر َحررَواررُِ ِصررررْرالررْزررِطررربرررْورررِم رْنرراررًرْ َرر ررَ‬ ‫ارهلرررُر ُحرثررٌةر َمر ْـر ُمر ررَرٌ‬ ‫)‪:‬رلكرررر َمررررَ‬ ‫‪2‬ر(اررًرْرَوثرَ رَرنر ررررُ‬
‫حوريررر‪-‬ر(حر‪9‬ر‪/‬رضر‪)62:‬‬ ‫ررررر ٔلر ر رر‬ ‫‪3‬ربر رْير‪:‬رررؿرَُرَ َمرار َءرراررٍرْررَرهيُوررِذرر‪.‬رَتفةرا‬
‫حوريررر‪-‬ر(حر‪9‬ر‪/‬رضر‪)62:‬‬ ‫ررررر ٔلر ر رر‬ ‫ى‪.‬رَتفةرا‬ ‫رر ررر‬ ‫‪4‬ربر رْير‪:‬رررؾرحرُرارذررراًي‬
‫َررررررَعر رَاز‬
‫‪5‬ر[اًخوتة‪]82/‬‬
‫ررالررْسررَالررُفررؿرَرَىلرر َمررررِارِفر رْراًررر رِىذرَراةرا‬
‫رررًرْ َـر رِزٍر ِزرر‬ ‫رررٕارًرثر رُرازَررر َمرارررًرَ ُلر ررُوهلرُرررْ‬
‫‪،‬رو‬
‫را‪ٟ‬ك رَ‬ ‫ررررر ْلررََِر رِسررِرِفرررِذر رٍِنررر ررِ‬ ‫رر ُُررَرورر ررَرصِررَِر ٌسرر َؾر رْنرراًخ‬ ‫ركرَار َلرررِرِفررفرَ ْذر ِحرراررًرْ َحر ََرر رِانررررِ‪:‬رِفرر َُر رِشرٍِرررْرالرًٓرَرِةر َمرارررٍرَرْزر ُحررُصرر َمر رْنرررَرَكر رَنرررَرهلرررُركرََرْ رٌةررربرررْوررربررًرْ َلر رررر ر‬
‫ىراًسر ْمر َؽر رَرو‬ ‫‪6‬‬

‫را‪ٟ‬ك رَروررجررَرَصاررَُِر ُيرَرررُر ُُررَرورررَرِ‬

‫رَك ِرّخترراَررِ ر‬ ‫رركرَار َمرترررْرر ِتررَِر رِح َجررُجررر ررِ‬ ‫وضر رَرو‬ ‫ررررررُعر ررُ‬ ‫ررررًِ َمراررر َخرار َءر رْثرر ِتررَِراًي‬ ‫ررٌر َرْرسررَ رنترر ِثر رُرسرًررِذرَِررِم رْنررؿرَُرَ َمراررِءر َُر رِشرٍِرررْرالرمررِةر َمر َؽرر ُمرزرراَرًرَ َفرذَر‬ ‫اًسريررِةراررًرْ ُمر رَعرِررَرصرِت‪،‬رررفرَار رنرر رَرظرارؿرَرَةراررًرْ ُمر َخر َمررْشررُِ رِةر رًِ َمر رْنررًرَ ْلرذرَ رِسيررر ِتر َلررْورِرِهل رَرو‬ ‫رَوررر ر‬
‫رشراررر ُُررَرورر رَرظررِيَر ُؽرراررًرْ ُمر َلر ِرّررِ٘كرر رٍَنرررِم رْنرر َُر رِشرٍرِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررَور َُر رَ‬
‫ررر َحرََوراررر َمراررر َحرََورا‪،‬ر‬ ‫ارو‬
‫رر َحررصر ُمروراررر َمراررر َحررصر ُمرور رَ‬ ‫رررترَ رْيررربرر رَظرار ُؾر ررُ ْ‬
‫روضمر رَرو‬ ‫را‪ٟ‬كر‪،‬رر ٌَ َلر رْعرؽرِرتربِررر ُهنررْمررًرْمررًرَ ْـر ُحرررُس ررُ ْ‬
‫وضمرر‪،‬ر‬ ‫رونررر ر‬ ‫ررررراًصر ُْر َحرر رِانررربرررْزررَابررًابررم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫رر رَرو‬‫ررىرررًلر رْحر َدر رِاز‬ ‫رراًيرررررَعر رَاز‬ ‫ارٍرْررَرهيُورذ رَرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كرًِررْرمُرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رر‬
‫ْ‬ ‫ُ‬
‫رضمررمثررَْرُكرررِرِفررثرَ َـرحرسرر ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫رررررَمعرررْسرُمتررراْررىلر رِرز‬
‫رر َخرر ررٍالررُ ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫اًسرير َةرر َخراه ًحر َر‬
‫ارو‬ ‫رررر ر‬ ‫اةر رَرو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫رر‬
‫ْ‬
‫رررًرُكررحرَرَصرنرُ ْمترراًرررىذرَر رَ‬‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررا‪ٟ‬كر َمر رَاراب‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررفرَِرَارررؾ َحرارذرَرر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررً َمرارءر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رررارً َمرارء رِراب‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررًخررر ْمررَصت رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررراًخرررر ْمررَصت رِراب‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررً َحر َْر ررَضة رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر ُُررَرورربرررْرصر َحرَرررُر ِترَرم رْنرر رَرصر َحرَراررً َحر َْر ررَضة رِراب‬ ‫ررْالرمررِة رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫اًسريررِة‪،‬رررثرُيرَاررِذيرررتربِررترَْرَفر ِرِهرسارَررٍء‪،‬ررر‬ ‫رررر ر‬ ‫وضر رْراًررر رِىذرَر رِاةر رَرو‬ ‫ررهر ُرُرعر ر رِ‬ ‫رررًرَرْمررثرُ ْـر ررَضررْسر ِتر َـر ررُض رِسرر رِّ‬
‫راٗكرر رٍِنر رَرو‬ ‫رررفرَ َـر ِمرَرْرُ ْمترر ِتر َمراررر َخرار ُءروراررر ِتررَِررِم رْنررررْرالرٓرَزاررِءراررًررِيتررًرَرْمررثرُ ْـر َمرررْسر ِتررِـ َمراررِذراررًرْ َحر ّرِقر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررررَظرَرَ ِحررَِ رٌَِرْ َـر َمر ررِيررِمررْرهنُرْمرر ِتر َمراررر َذرررإلررؿرََرَ َْررَِ رَرو‬
‫رربرفرَارذرراَر ٍُرر‪،‬ر‬ ‫ررِرِهب َمر رَ‬
‫ا‪،‬رو‬
‫رررررَانراررإلرر ِمر رْنررقرَرِزًر َةررارررْنررقرَرَور رْثرر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررربرورْ ررَضررْسرُ ْمترر ِترَ رَسرر رِانرراررً َحرر رال رَ‬
‫رِررر َمراررب‬
‫‪:‬رو‬ ‫‪،‬رو‬
‫ٍَكر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر َدررَروار ِظررَصررؿرََر ً‬ ‫‪،‬رو‬‫ٍَكر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬
‫ِ‬
‫راانر َرلكرر ً‬ ‫رررربر ْرُر رَررً‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررركرَُفرً رَ‬
‫ا‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫رررركرَُ رًواب‬ ‫ا‪،‬رو‬
‫رمصر رَ‬ ‫ررًرُ َحرار ًِر ُير َُرر‪،‬رررفرَبر َؾررْرصثرُ ُمرورُررارَرربرٓ َر رررًاانر ُرر‬‫ارخيرراَرًرُفرر َررِ رَ‪ٛ‬كر رَرو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رَوثرُ رَرعررِّور رُثررتربِرر ْؿرىلرر رَرظررْور رٍثرر ِتر َمررررُ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ثرمجرراَرؿرَ ًةررم رْنرر ُمر َلر ِرَ٘كرتراررً ُفر َلرِرراَرءركرُرِصئرَ رْترر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َؾر ْير َُر‪:‬ررركرَررْسر ررَرصار َُرررْرس رر رَ‬ ‫ِضررر ررُ‬ ‫ررر َمررْورإلرررَانرذرراَرث َمر ُةرراررً ُمر َحر ِلرّ ِلر رَنير رَرو‬
‫ررارً ُمر رْجرررَرِِتسر رٍَنر رَرزرر رِ رَ‬ ‫رر ريرررِرِفررثرَ ْفرسر رِريٍ‪:‬ررركرَار َلرر رَرصر َْر ُرريرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫راًصر رِاس‬ ‫ررراررْنررحرَرْصررُصرررْسرقرَرِزًر ُةررربرررْزررُصرررُسرا ْىرررَِتَر رَ‬
‫ررررركرَار َلررررر‬
‫يىر‪،‬رو‬ ‫قرَرَورًرْ رَ‬
‫ترو‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ونررارر رَلرررَرَكرً ُمر َخر َـر رِ ّجر رِةر‪،‬رررًرَ ْـررِِنرر‬ ‫رررترَ َلرورارررًرَ ْيررُؼرصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ررًرْمررًرََ َخر ِفر ُذرورارا‬
‫ررررٍررَرْهيرَارو‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫‪ٜ‬كررررالرٓرََير رِثر رَرو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫‪ٜ‬كررررالرٓرََير رِثر‪،‬رررفرَ ْ‪١‬كررًرَ ْلر َدرَورارررث رَ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رِرالرفررث رَ‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رترر َمر رَشرارُررُرهبُرْمرر ِررِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫را‪ٟ‬كرثرَ َـرراىلرررِرِفررترَ ْـر رِغرراررً َمر رَسرارئرِ ررِيرفرَ رَاكهر َ رْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ؿرََرَررْرِهيرْمرربر ٓرََير رٌثررن ِثر رَرير ٌترر ِمر رْنررن َخرر رِاةررر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ر رَ رْ رُ ر‬
‫‪266‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ِضرر‬ ‫ررر رِ رَ‬ ‫‪،‬رز‬

‫امتر رَ‬ ‫رررا ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصرررِم رْنرر رُرظررُصررٍقر‪،‬ررر َؾر رْنررؿرَ رِس ِرّيرر ْجر رِنرر َحرررِ ٍ‬ ‫اًرترِم رِش رير رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ررررر ِرّررْ‬‫ىراإلر َمرار ُمررربرر ْررََحرررُس رَ‬
‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫ركالرجنرنثرير‪-:‬ر رَ(زرررَور ررررْ‬
‫رصرررِرِفرر‬ ‫رررَكر رَنرركرَرْسررثرَيرَ ر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪،‬رو‬‫راًضرار ِمر رَ‬‫رفصرراررىلرررر ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كررؿرََ َْرَ رَرورررَسر َ‪١‬كررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرظرىلررر ررُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ُرررُسر ررِ‬
‫ولررر ر‬ ‫ررز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررهرَرررُرًرَمرارررتر ََرَ َلر ْخرَرررُر َذر ْؾررَرورتر‬‫ا‪ٟ‬كرر َؾر ْير َُرر‪،‬ررب‬ ‫ر ررُ‬
‫ر‬
‫را‪ٟ‬كررؿرََرَ َْررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررؿرَرَىلررربرر ْدررِذرَرِ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رىلررر ررُ‬ ‫رمنر رَرزرررُسروررِلررر ررِ‬ ‫ُرر َررَمجرارؿرَرٌةررِم رْنرركرَرْورِمرَِ‪،‬رررمثررر ر‬ ‫ررو‬‫ِسر رْثررربرر ْدر ُذرَر رَ‬ ‫ارًرْ َجراررُِرََِررِة‪،‬رررفرَبررِ رَ‬
‫را‪ٟ‬كررؿرََرَ َْررَِر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رىلررر ررُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫حخَرِفررررْراإلررْسررَالر ِمر رَرورررِِفرراررًرْرُلررُسور ِمررؿرَرَىلر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫رررررقررررررِ‬ ‫ا‪،‬روز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫َرررفرَرَصر َحر َـر رْتررارررَىلررربرر رِدهيرَ‬ ‫رعرارُررا‪،‬ر‬ ‫رَوبر ْؾر رَ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫‪،‬رفذحرسرجررر‬ ‫ررًرىرَصر ِمر رررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫روزرر رِراب‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ايئرراررً َمرضرِرُ رُ‬ ‫ر‬
‫رراًعرر ِرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررربترُور ٍُرر َحررامترٌررر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررَكر رَنر رَرزررئر رًُسررررِارِفرركرْورمَررظر ِرّررٍّير رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رَوررَسرر َ‪١‬كر‪،‬رررفرَرَل رِس َمررؿرَ رِس رّيرراررً َمرسًريرَة رَ‬
‫َةرررِم رْنرررِفضررررٍة‪،‬رررفرَرَلرَصربر‬ ‫را‪ٟ‬كررؿرََرَ َْررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رَرورررِِفرر ُؾر ُير رِقررؿرَ رِس رّيرر رَرظررَِر رٌ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رىلررر ررُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫اًيررررررُاشرر ِتررُلررُسورِمرَِ‪،‬رررفرَررَس َذر رَيرؿرَرَىلر رَرزرررُسر ررِ‬
‫را‪ٟ‬ك ررركرَار رَل‪:‬ررر‬ ‫رونررر ررِ‬ ‫ررر ْحر َدر رَازرررُ ْضمر رَرورررُزررُْ َحررررَرُاهنرْمررربرررْزررَابررًابرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫‪:‬ر{اخترُشروراررب‬ ‫را‪ٟ‬كررؿرََرَ َْررَِررَوررَسرر َ‪١‬كرر َُر رِشرٍِرررْرالرًٓرَرَةررررررَ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رىلررر ررُ‬ ‫رَزررُسروررُلرر ررِ‬
‫وضمر‪،‬رر‬ ‫رررًرَِرُ ُمرراررًرْ َحررَصار َمر‪،‬رررفرَاثررر َحر ُـر ررُ ْ‬
‫ررررب َحرَرورارر‬ ‫رررر ُهنررْمرر َحررصر ُمرورارررؿرََرَرْ ِهير ُمرراررًرْ َحررَالر رَل رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رررترَرَىلر‪،‬را‬ ‫وضمر‪.‬رررفرَرَلار رَل‪:‬ر"‬ ‫رررر ُهنر ْمررًرَ ْمررًر َ ْـر ُحرررُس ررُ ْ‬ ‫فرَرُلَرْ رُتر‪:‬را‬
‫‪2‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫‪:‬ر"َيررؿرَ ِسر رير‪،‬ررر َمرارررثرَ ُلرور ُلر؟ررر ٔبرًرُررّفصركررر رربررْنرر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫را‪ٟ‬كررؿرََ َْرَ رَرورررَسر َ‪١‬كرررررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رىلررر ررُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رررركرَار َلر رَرزرررُسرور ُلررر ر‬ ‫رُت ْمر ررارررَيررُ ْضمر رَ‬
‫"‪.‬رو‬ ‫فرَرَشرِ رَ‪ٛ‬كرر ِؾر َحرار َذرررُرُ‬
‫ريررثرَ ْـررَ ُ‪١‬كرر‬‫را‪ٟ‬كر؟رررفرَِرَ رْ‬ ‫‪3‬‬
‫رررًر ُ ِفررصرررَكرربرررْنررًرُ َلرار َلرر رررَإلرراررَهلررراَرررإلررر ررُ‬ ‫فصك؟ررب‬ ‫را‪ٟ‬ك؟ررر َمرارررًرُر ر ر‬ ‫ررررْنرَرَربرر ِمر رَنررر ررِ‬ ‫ريررثرَ ْـررَ ُ‪١‬كرر رَرصرُرْئرً رارب‬ ‫‪:‬را‪ٟ‬كر رربرررْنرَرُربر؟رررفرَِرَ رْ‬ ‫ًر ُ َلرار َلرررر ررُ‬
‫ر ر‬
‫رشرر‬ ‫ًترررَوررْ ََجرَررراُرررْسر َخرخرْ رَ رَ‬ ‫ررررَصرِرِررَرسر رَرصرِرراَر َذرتررراَررًرْ َحر رّ ِقر‪،‬ررركرَار َلر‪:‬رررفرََرَ َلررْسررز ٔبرر رُ‬ ‫‪،‬رو‬ ‫راإلررْسررَالر ِمررفرَبررْسررَ َ‪١‬كر رَ‬ ‫"؟رمثرر َذرؿرَار ٍُررارررَىلررررْ‬ ‫را‪ٟ‬كر ر رررُ‬ ‫رِم رْنررارر َررٍهلررارررإلررر ررُ‬
‫‪ 4‬ر‪5‬‬ ‫ر ر‬ ‫ر ر‬
‫ونر"ررر رر) ررواًضاُسرِفرُشارُوراس خـاملرًفؼةر‬ ‫ر‬
‫ىرضاًرر ر رَ‬ ‫ررراًيرررر رَعر رَازرر رر ررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫وةررؿرََرْ ِهيررْمر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رض ر رٌ‬ ‫رررر رنرراررٍرْررَهيرُورذرررَر َمر ْلر ررُ‬‫رُمثرركرَار َلر‪:‬ر"ا‬
‫ر‬
‫ُسترمٌفىةر‬
‫ررر‬ ‫ررررورًرر ر ررررر‬ ‫دطردعائعِار‬ ‫ررررو ٔبر ر رر ر ررر‬ ‫ررررررصترورتَةر‬ ‫رررروراسمراً‬ ‫ًوَُةرمنررر ٔبررًزمرً‬ ‫ررررررررر ٔلرر رررررر‬ ‫ررر ٔلررًوَُةر‪،‬ركا‬ ‫تَةرتيفسرمـِنرا‬
‫اًررصترورررررررر رررر‬
‫ررركرَرْرُريررُ َطمررررِارِفررثرَ ْفر رِسر رِريرررررر َ‬
‫‪:‬ر{اختررُشروراررربر ْحر َدر رَازرررُ ْضمرر‬ ‫را‪ٟ‬ك ْجر رُنررؾررحَرررٍاشر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ررر َؾر ْحرررُسرر ررِ‬ ‫رررركرَار رَلر ُحر رَشرًرْ َفررُة ْجر رُنرراررًرْ ََر َمرر رِانر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ؾهنار‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كر"ر‬ ‫ر رررررر ر‬
‫ررر‪6‬رر‪ .‬ر‬ ‫ررر َحررصر ُمرورار"‬ ‫ارو‬ ‫وضمرررِفميرَاررر َحرَرَرُور رَ‬ ‫رررر ُهنر ُمرراثرررر َحر ُـر ررُ ْ‬
‫را‪ٟ‬ك را‬
‫ر‬
‫رونررر ررِ‬ ‫رَوررُزر ُْر َحررررَرُاهن ْمررربرررْزررَابررًابرررِم رْنرر ُذر ررِ‬

‫راٗكرهرْ ََرررار‬
‫ريرر ر‬ ‫وقررررْر‬
‫رالررْنرَرَِثر رٍَنرررِم رْنررربرر ُْر ررِ‬ ‫رررًَيرررِرِفرر ُؾررُرصر ر رِ‬ ‫رررر َخرررْسثررر َُر رَ‬
‫رشرررر ر‬
‫اراٗكرار َءرر رَرسر رِاز‬ ‫ر‪،‬رو‬ ‫َررررًرَرْوررثربَررمرَرْ رَترر َحر رقرراًخ‬
‫ررررربرمر ررِي رَ‬ ‫رثر ررارررَىلرر رِذرَالررِفِر رَ‬
‫را‪،‬رو‬ ‫رنرر رَرسرَرَرِفٌرَ رَ‬
‫ررررَزر َذر رْ‬
‫ارو‬ ‫رَن َْررَفررًرُ ْمر رِى رُنرراررًرْ َـر َمريرررُر ِتر رَرؼررَواررُِ ِصرر َُر رِشرٍِرررْرالرٓرََير رِثرر َمر َؽررربرر رنرررررّ ِ‬
‫راًصررَورارًرَرَةر َؾر رْ‬
‫حوريررر‪-‬ر(حر‪9‬ر‪/‬رضر‪)62:‬‬ ‫ررررر ٔلر ر رر‬ ‫يى‪.‬رَتفةرا‬ ‫رِا ْىرررَِتَر ررر‬
‫ررر‪،80;7‬روحس يَرِفركاًةرا‪٢‬كصام‪:‬ر‪.8‬‬ ‫ررررر ٔلرررر رر رر رر رررر رر ر‬
‫ًحاينرِفرَصَحراًرتمشيرر‬ ‫‪1‬ر رحسر يَرا‬
‫ٌرسكر‬‫‪2‬ربرٔر ر‬
‫هلولررربرٔر ر‬
‫ٌرسكر‬ ‫‪3‬رماررررر ر‬
‫ِضرر‬ ‫رنررؿرَ رِس ِرّيرر ْجر رِنرر َحرررِ ٍ‬
‫امتر رَرزرر رِ رَ‬ ‫جنرسـسررر َؾر رْ‬
‫ؿنيرؾنرمعـةر ر رر رر‬ ‫جنرحصةرؾنرقعَفرجنررر ٔبرر ررر ررر رر‬‫ًقرؾحسراًسالمرر ر رر ر ر ررر ررر رر ررر‬ ‫)رمنرظرصر رررر رررر ر‬ ‫‪4‬رسننراًرتمشيرجصمقر(‪)80;7‬روثفسريراًعربير(‪/26‬ر;‪10‬ر‪-‬ر‪ 122‬ررر رر‬
‫وقعَفرجنررر ٔبرر رررر رررر رر رر ررر ر رر‬
‫ؿنيرًُسرمبـصوفرِفراْكسًر"‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪،‬رإلررهرَ ْـر رِصفرَُررراُرررإلرر ِمر رْنرر ر رر رررر رررر ر رررر رر ر ر‬
‫رحسًررؾحسراًسالمرجنرحصةررر رر رر ررر‬ ‫ًةر رررَ‬
‫ًرررقرَرِصر رٌ‬ ‫رشراررر َحر ِسرر رٌ‬ ‫ر‪،‬روكالراًرتر ِمر رِش رير‪:‬ر"‬
‫ررر َُر رَ‬ ‫ا‪ٟ‬كرر َؾر ْير َُر ررررر رررر ِرّررْ‬ ‫ر ررُ‬
‫ر‬
‫ررر‪)287/6‬ررتخحلِقرساسمرجنرمحمسرسالمةر‪.‬‬ ‫نراًـؼمير(‬‫رررررصبرٓ ررررر ر‬ ‫ثفسريراًل‬ ‫‪5‬ررر ر‬
‫ررر‪)287/6‬ررتخحلِقرساسمرجنرمحمسرسالمةر‪.‬‬ ‫نراًـؼمير(‬‫رررررصبرٓ ررررر ر‬ ‫ثفسريراًل‬ ‫‪6‬ررر ر‬
‫‪267‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررصر رر رررر ررر ررر رررررررر ررر‬

‫ًنيرهباروإلرمؤمٌنير‪.‬رومـَومر‬ ‫ررررورًررُسرورارمل‬ ‫ررررصترورتَةر‬ ‫رررررررَكهرورررر رر رر‬
‫ارمرشننيرِفراً‬ ‫ُيراّكاََُةر‬ ‫ومَرطرر‪ٛ‬كررر ٔبرنررر ٔبر ر ررر‬
‫ررر ر ررر‬
‫رررررر ٔبر رررر ررر ررررر رر ر ر‬
‫نرًفصذر‪ٝ‬كرثـاَلرابْكُكررر‬ ‫ررررورثَرهلمر‬ ‫و‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرَكنرمنرذؾ‬ ‫ٔبر ررررر ررر ر رررر رررررر رر ر رر رررررررر ر‬
‫نراًلومرحميرذؾوتراًييبرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كررر ر ر رر ر ررر‬
‫واًدرشًؽرا‪ٙ‬كيرُورمنراًصتوتَةر‪ .‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََر رَِ رَرورررَسر ر َ‪١‬كررر‪.‬‬ ‫ًسقرْكُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ر ررر ر ر رر رَ‬
‫روحُكرزسوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫رررررر ر رر ر رر‬ ‫رهصرنفصرمنر‪٠‬كرً‬
‫رر رررر ررر‬
‫رررررثرَ َـرررَاَلرر رٔل ررر ر ررر‬
‫نراْكُكرمنررر َمر رَسرارئرِيرررررراًصترُوتررَِرةررر‬ ‫ًسقرْكُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر رر رر‬
‫رفِورَكفصر جرصترورتُذَر‬ ‫رررررر ر رر ر رر‬ ‫نرمنر‪٠‬كرً‬ ‫وتُتراًلعسر ٔبر ررر‬
‫ًسقررر‬ ‫رررررر ر‬‫َلذَر‪،‬رمفىتر‪٠‬كرث‬ ‫ررررٓكرراَررًِ ررررررر رررررر ر رر‬
‫قراًحازىءرا‪٢‬كخرصفرِفرررذَرررررررررر‬ ‫رررر رٔلهَرا‬
‫ررر ُُررَرورررحلَر‬
‫ارمنراًصةرو‬
‫رررزرررر رررر ر رَ‬ ‫هَرظاذ‬ ‫ررررورررر‬
‫منرَجةره‬‫ر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ررر ر رر رر ررررر‬
‫هعلترهبارتَسرارهمر‪.‬‬ ‫ضِسثرو‬ ‫ررررٓكرراَررًِقررروٕارنرررجر رر ر‬
‫ررربرٔهَرا‬
‫ْكّكَرفلسرنفصثرت‬
‫ر ررررر رررر ر‬
‫هَةركسرزًةر‪،‬رمنر‬ ‫رررورررررر‬ ‫رررررَكرهتررر ٔبروره‬ ‫حاكمر؛رِشؾَةر‬ ‫ررررر ٔلر ر ررررر‬ ‫ررررررشرررررر‬
‫ًؽرورمجَؽرا‬ ‫‪:‬ر(ر‪٢‬كارَكنراًد‬
‫رر‪ٝ‬كرررررررررر ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫كرَار رَلرارررًضرررر ر رَ‬
‫يلِعيرز‬
‫ررررشرررر ررر‬
‫ًؽر‪ٝ‬كركسررر‬ ‫رررررررررشرًـرررًاررركريرج‬ ‫ررررررررلرٓ ر رررر رر رررررر ر رر ررر‬
‫َيثرا‪٢‬كشهوزتر‪،‬رَكنرلكرمنراثحؽرج‬ ‫ةر‪،‬رنامرذًترؿَََرا‬‫دعائطراًصتر ُوتررَِر ررررررررر‬
‫ر ررر ررررر‬
‫رررر‪ .1‬ر‬‫ِشنَرمؽر‪ٝ‬كر)‬ ‫ررررر ٔبر ررررررر‬‫ررر رًابر‪،‬رور‬ ‫ر ر ررر رررر رّ ِ‬
‫اختشرر‪ٛ‬كرا‪٢‬كرشرغرز‬
‫رإلر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرراررٓكرراَررًِقررر‬ ‫ًوَُةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ٔلر ررررر رررر ررر ر ر‬
‫نراًخحاَكرإلرٍىونررر ٕار رر‬ ‫ررربرٔر ررررر‬ ‫ونش‪ٛ‬كرمنرزذرحُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر رررر‬
‫رفلسرنفصرت‬ ‫رر ر ررر ررررر ر رر‬
‫اْكُكرمنررر ٔبرضمرررو ٔبر رؾؼمر‬
‫ررر‬ ‫ُررررور ر ررر‬ ‫هوغرمنررررٔبهرور رررررررررررر ررررُ‬
‫اغراًـحاذترًلريٍرسر ْحر َحرارهرََرررر‪،‬ر‬ ‫نرًرصفر ر رررر‬ ‫اراًىونرررور ر رر رر َررُ‬
‫ا‪ٙ‬كيرإلرجير رُوسررر ٔبر ررر ر‬ ‫ًرِرَ َشررررر ر ر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫َمر رَسرارئرِيرا‬
‫احسرإلررر‬
‫اكرتَرِفرؾحاذثَرلكِارمبـىنرررور ر رر‬
‫رررررر ٕإلرِشر ررررر ررررررررر رررررر‬ ‫اكراب‪ٞ‬كرِفرحّكَرورا‬
‫ررررر ٕإلرِشر ررر رر رر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كر‪:‬ر(را‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫كرَار رَلرارررًضرررر ر رَ‬
‫يلِعيرز‬
‫ررررشرررر ررررررر رر ر ررررر‬
‫ًؽر‪ٝ‬كر‪،‬رورمنرَكنرًـحسررر‬ ‫ررررررررشرًـرررًاررركريرج‬
‫هؼامر‪ٝ‬كر‪،‬رورج‬‫ررررًاررركرير ر رررر‬ ‫ررررررررهؼام‬
‫حخةر‪،‬رفا‪ٙ‬كيرًددؽر‬ ‫ررربررًٔررررررررر ر‬‫فصقرتُهنامر‬
‫ر ر رررر‬
‫رررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫ررررررررررور ر رررررر ررررر ر ررر‬
‫احسر‪،‬رورالكُامرمرشكراب‪ٞ‬كر)‬ ‫ررربررًٔرحخةر؛رفِامر‬ ‫ثنرإلرفصقرتُهنمر‬
‫اًعمنر‪،‬رورٌسجسررٌَررور رر ررر ر رررر‬ ‫رر ر ررررررر ر ر‬

‫رررر‪9‬ر‪/‬ر;‪28‬ر] ر‬
‫اءراًحَانر‪:‬ر‬ ‫‪1‬ر[ررر‬
‫رررر ٔبرضروررررررررر‬
‫رررر‪9‬ر‪/‬ر‪281‬ر]‬
‫اءراًحَانر‪:‬ر‬ ‫‪2‬ر[ررر‬
‫رررر ٔبرضروررررررررر‬
‫‪268‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اضِمرؾيَرنفازرِفرابتنيررر رؾؼر ر رررر ررر ررررر‬

‫مينير‪،‬رِفرابةراًصترُوتررَِرةررر ٔلر رر‬
‫نر‬ ‫جصذضمرحُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرروٕارؾرصر ررررررررررررر رررر‬ ‫ر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرررًرررخخنيررر ٔبرهنمرر ر رر رر ر رر‬
‫رررررزراررر‬
‫نرٍىروهرورارنفا‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررر ررررر‬
‫ةروإلرًحـسررر ٔبر ررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔلر ررر ر ررر‬
‫نراْكُكرمنررر َمر رَسرارئرِيرا‬ ‫يراًصتر ُوتررَِر رررررررر‬
‫ةرونفازرِفرا‬ ‫اْكُكرمنررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬ ‫ر ر ررر‬
‫نراْكُكرمنرظفاثر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬رر ر‬
‫ِفرابةراًعفاثررر رٔل ررر ر ررر رر ررر رر‬ ‫ررر رررر ررر‬
‫‪1‬‬
‫ارنفصررور‬ ‫رررررِرَ رَرشررررر‬ ‫ثُةرورختضَؽرف‬‫ررررتررر رررر ر‬ ‫رررورارهنيرت‬ ‫رررر ٔبررررر ر رر رر‬
‫مارا‪ٙ‬كيرحـيرك‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫سرجنررراررجٕرصررراُميرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫راًضررَخررر ُمر ّحرمر ررر‬ ‫ركرَار رَلررر ر‬
‫ررررر ر‬ ‫رررررِرَ رَرشررررر رررر ررر رررر‬
‫ارنفصرانكيرؾنرا‪٢‬كٍكر)ر‪.‬‬ ‫ؿسلر؛رف‬ ‫ررر ٔبرر ر‬ ‫ٕاررنررركرَارًرَوراررر ٔبر ردعربرٔ رررر ر رررر‬
‫انرورحُكراًرشغر‬
‫ررر‪-‬روسازر‬ ‫مرتَسرارهَر‬ ‫سالر رررر‬ ‫يراذؾيراإلر ررَ‬
‫سالرمررر‪-‬ررٔب ررررر ررر‬ ‫حاكمراًيترحىفصرمنرسمعراإلر ررَ‬
‫ررر رٔل ر ررررر ررر رر ررر ررر ررر‬ ‫رًَمررررٔب رررررر ر ررر‬
‫هياراًحعريرث‪ٜ‬كرا‬ ‫فرارٕرر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررررلهَر‪٠‬كر‬
‫ررررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ورًِويرِفرررر رررررررر رر ررر‬
‫هفسَر!ر‪،‬رفىِفرمبنرزذٍر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رمٌاوءترهلرررب رررر ر رر‬ ‫هلرًىٌَرزذرحُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررررررر‬
‫رؿَلررررٔبرركَةررر َمر رَسرارئرِ ررر ررررررر ر رر‬
‫ٌكرؿَلررر‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَرةرررورررراًصترُوتررَِرةررروررر ررر ررر رر ر ر ررر ررررر‬
‫اًعفاثرمنرذاللرُشٍرا‪٢‬كسربرٔ ررر‬ ‫مر؟!رإلرصمررررٔبررر رر رر‬
‫هَرَكفصرِفرا‬ ‫سالر رر ررر رر ر‬ ‫ًسذيرِفراإلر ررَ‬
‫ر ر ر رر ررر‬
‫ر‬
‫وخَراًخحسًسر‪ .‬ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرنفصترمنررر َُر َشراررر‬
‫ذٌكرؿَلرنفصرمنرزذرحُكر‪ٝ‬كروزسوهلررروررررتَانررر ٔبر ررر ر ررررر ر رررر رررر‬ ‫ررر ٔلر ر ررر رررر ررر ررررر ر رر رررر ر ر‬ ‫رهصرتـغرا‬ ‫رر رررر‬
‫اّكاهةر‪ .‬ر‬
‫رررر ر‬‫ةرنثريتر‪:‬‬ ‫ابًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِر رررر‬ ‫رررر ررر‬ ‫ذٌكرؿَلررر ٔبر رررر رر رر ر رر رررر‬
‫هنمرجصذضمرحُكر‪ٝ‬كرنفصوار‬ ‫وار ٔلر ر ررر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرورررَإلررثردَرر ِدر ْؽرر‬
‫ررر ْىررَزررَلرر ررُ‬‫راحر رُرُْكرتر َُرْررَهنرُرْمرر ِتر َمراررب‬ ‫ؾيسرثفسريركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ررررربر رِنررر رْ‬
‫ر‪:‬ر(و‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرررراًسمررصررر ر رَ‬
‫كٌسيرز‬
‫را‪ٟ‬كررربرررْنررًرُ رِعررررََهبرُرْمرر‬ ‫را‪ٟ‬كرراررًرَ َْر رَمررفرَاررْنررثررَروَرًررْورارررفرَار ْؿررَ ْ‪١‬كررربررهر َمرارررٍرُ رِصرررًُسرر ررُ‬
‫ررر ْىررَزررَلرر ررُ‬ ‫بر ُْررَرور رَاءرررُ ْضمر رَروررار ْحر رَشرْزررُ ْضمررربرررْنررًر َرْفرِذ ُير رررَ‬
‫وكر َؾر رْنررتر َ ْـر رِغرر َمراررب‬
‫ر ر‬
‫رررررر ٕاررىلررر‬
‫ررررررررورارتيار‬ ‫ارفاميرتُهنم‪:‬رارُح‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫نرهيوذرتِنراًيضريررركرَارًورررر رررر‬ ‫‪:‬ر(ور‪ٛ‬كررر ٔبر رر ر رررر ررررر ر‬ ‫روهب ْمر)ررر‪2‬رمارهعَر‪-‬رتخرصفر‪-‬رررررر‬ ‫ِتر َحر ْـر رِغرررُ هر رُررِرِ‬
‫رهمركسررر‬ ‫ررررر ُمر ّحرمرسرررارٕر ررر‬ ‫رررررَلارًرَورا‪:‬رَير‬ ‫ررربرٔثررْروَرٍ‪.‬رف‬‫منارُورثرشرف‬ ‫رررررررروٕاررررر ررر‬ ‫ذيَرؾنرذًيَ‪.‬ر‬ ‫رررررررهفررررررر‬ ‫رررَسرر َ‪١‬كررًـَيا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ُمر ّحرمر رر رَ‬
‫ررر ر‬ ‫ًنرخياًفوان‪.‬‬
‫ررررور رر رررر‬ ‫رررثررررر رررررر رررر ر‬
‫حـياكراثحـمراٍهيوذ‪،‬ر‬ ‫ررررو ٔبرررّانر ٕاررنرا‬
‫افِم‪،‬روساذُتم‪،‬ر‬‫ررررو ٔبرِشرررررررر ررر‬ ‫حدازراٍهيوذ‪،‬ر‬ ‫ؾرصرفتررر ٔبرررّانر ٔبر ررررررر ر‬

‫رمامراٗكؾوترحميراًسررررررر ررررر رررررر‬

‫يةرذمَتراًحسؿةراًضررر ررر ر‬
‫َخر(محمسررر‬
‫َخرحسنرجنرررارٕررررر رر ررر ر رررر‬
‫َخرؾحساًصَحنرجنراًضررر رر ر ر ررر‬
‫ٌَعَفرجنراًضررر رررر ررر ر ر ررر رررر‬
‫َخرؾحسراررر رر ررر رررر‬ ‫‪1‬رُوراًـالمةراّكََيراًض َخرمحمسرجنراًض َخراررجٕرصررر ررر رررر‬
‫اُميرجنراًضررر رررر‬
‫رررررر;‪ُ28:‬ؼر‪.‬‬
‫رسالمِةرا‪٢‬كخوِفرؿامر‬
‫ررر ٕإلر ر رررررررر ر‬ ‫رررروررر ر رر‬
‫اًضؤونرا‬ ‫ئُسراًلضاتر‬
‫ررررررر ررررر‬
‫جنرؾحساًوُاة)‪.‬رمفيترا‪٢‬كمَىةروز‬
‫ر رررر ررر ررر رررررر رررررر رَ‬
‫‪2‬رسوزترا‪٢‬كائستر;‪6‬‬
‫‪269‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫ىبراًييبرظر رَلرر رُ‬

‫رررربرٔ ررررر رر رَ‬ ‫رًَم‪،‬رفذليضرًيارؿَهيم‪،‬رفٌؤمنرتم‪،‬رف‬
‫ررررارٕرر رررررر رررررررر رررررر رر ررر‬ ‫تنيركومٌاردعومة‪،‬رفٌحاِكِمر‬
‫رررررور ررر ررررر ر ر ررررررر رر‬ ‫وٕار رّنررترًٌَار‬
‫ررررإلررر‬ ‫رررررصبرٓ رَ‬
‫ن‪،‬رو‬ ‫رتُهنمرمبارِفراًل‬
‫رًـِن‪:‬راكغرررر رررررر‬ ‫را‪ٟ‬كرررر ررررر رِ‬ ‫رررربر رِنررارر ْحر رُرُْكرتر َُرْررَرُهنرْمررتررامررب‬
‫ِررر ْىررَزررَلرر ررُ‬ ‫ررررلرٓ رَ‬
‫ًةرو‬ ‫ًترُشٍرا‬ ‫ررررزنر ررر‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر‪ٛ‬ك‪.‬رف‬
‫را‪ٟ‬كرراررًرَ َْر رَمر‪.‬ر ر‬
‫ررر َؾر رْنررتر َ ْـر رِغررمرربرٓرربرر ْىررَزررَلرر ررُ‬ ‫رررررصر رفوك‪،‬ر‬ ‫رًـِن‪:‬رً‬ ‫وكررر‬ ‫ررررار ْحر رَشرْزررُ ْضمررربرررْنررًرَرْفرِذ ُير رررَ‬
‫رِفراْكُك‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ثردَرر ِدر ْؽررربرر ُْروار َءررُ ْضمرر ررر ر‬
‫ر‬
‫مصر‪ٝ‬كررر‬ ‫ررررربرٔر رر‬
‫روظَحترررررهفلِتا‪،‬رف‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ررر‬ ‫رىلراًييبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫‪:‬رحزوحرجمويسراتًذَ‪،‬رجفاءثررر ٕار ررررر رّ‬
‫راًضحاكرررر رر رر ر ر ررررررررر ررر‬ ‫وركرَار رَلررر ر رر‬
‫را‪ٟ‬كر‪.‬ررر ر‬ ‫ِررر ْىررَزررَلرر ررُ‬‫راحر رُرُْكرترَُرْررَرهنُ ْمررتررامررب‬ ‫رررررب رِنررر رْ‬ ‫ثـاىلرزسوهلررر ٔبر رررر ر رررر ررررر ر رَ‬
‫نرًفصقرتُهنامرتلوهل‪:‬رو‬ ‫ررر ررر ر ر‬
‫راحر رُرُْكرترَُرْررَرهنُ ْمرر‬
‫رررررب رِنررر رْ‬
‫ارؿَََرِفراّكاََُةرفزنلرو‬
‫رررررَكهرورررررررر ررر رررررررر رَ‬ ‫ررررررربرٔ رر ر رررر ررر ررر رررررر‬
‫نرحيُكرتُهنمرِفراٗكماءرؿىلرمار‬ ‫رررورارمٌَرت‬ ‫راًلكيبررر‪:‬رظَح‬ ‫وركرَار رَلررر ر‬
‫وك‪.‬ررر ر‬ ‫ررإلرررثردَرر ِدر ْؽررربرر ُْرور رَاءرررُ ْضمر رَروررار ْحر رَشرْزررُ ْضمررربرررْنررًر َ ْفررِذ ُير رررَ‬
‫ِررر ْىررَزررَلرارر ررُ‪ٟ‬كر رَرو‬
‫تررامررب‬
‫رًـِن‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫را‪ٟ‬كررربرررْنررًر ُ رِعررررََهبرُ ْمرر ِتر َحر ْـر رِغرررُ هر رُررِ ِ‬
‫روهبر ْمرررر‬ ‫رررفرَار ْؿررَ ْ‪١‬كررربررهرامررر ٍُر رِصرررًُسرر ررُ‬
‫ارحبّكم‪،‬ر‬ ‫نرٍصضروررر ر ر‬ ‫ررررٔبترَرْوراررررٔب ررر ر‬ ‫ارًـِن‪:‬ر‬ ‫مثررركرَار رَل‪:‬رررفرَاررْنررثررَروَرًررْوررررر‬
‫ر‬
‫راًضحاك‪:‬رًـِن‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررركرَار َلرررر ر رر ررررر‬ ‫احرمنرذوزضم‪.‬رو‬ ‫رررروار ٕإلرردرصر ررر ررررر‬ ‫رىلراًضرام‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار رررر‬ ‫ررررركرَار َلرررر ر ررررر رررر ر‬
‫راًلكيب‪:‬رًـِن‪:‬رابّكالءر‬ ‫رررٗكرهَا‪.‬ر‬ ‫ًـشهبمرِفرا‬ ‫رر ر ررر‬
‫ررررررر‪ 1‬ر‬ ‫رررررررررشرهوهبم‪.‬ر)ر‬ ‫ررر ٕاررىلراًيازرت‬ ‫مصرهبمر‬ ‫ررربرٔر رر‬ ‫ًسر‪ٝ‬كررر ٔبرنرً‬ ‫ٍرصر رر‬
‫رر‪،‬روضمررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرررررر‬ ‫ارْكُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ررر رر ررر ر ر رر رَ‬
‫رؿَلرًسانرزسوهلرظر رَلرر رُ‬ ‫ررروررر ر رر‬ ‫رررررررًساك‬ ‫نراٍهيوذر‪٠‬كرً‬ ‫ومنرر‪ٛ‬كررررهـ‪١‬كررر ٔبر رررر ر‬ ‫رر ررر‬
‫اًعفاثر‪.‬روحالررر ٔبرُيرمىةروحاهلمر‪ .‬ر‬ ‫تش‪ٛ‬كرَكفصونرِفراًصترُوتررَِرةررروارلرًرُوررَُِرةررروررر ررر ررررررر‬ ‫ر ر رر رر رر رر ررررر‬
‫را‪ٟ‬كر‬‫رونر رَرورر َمر رْنررربرر رْحر رَسر رُنرررِم رَنررر ررِ‬ ‫ررررفرَ ُحر رْرَُكراررًرْ َجراررُِرََِررِةرًر َ ْحر ُلر ر رَ‬
‫ؾيسرثفسريٍركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلر‪:‬ر(رب‬ ‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر رررر ر رر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ارحبّكم‪،‬ررر‬
‫ررررر‬ ‫رًَم‪،‬رف‪١‬كرٍصضروررر ر ر‬ ‫ًحليرُؤإلءراٍهيوذرا‪ٙ‬كٍنراحذّكرورارررارٕرر رررر ررر ر‬‫رررررر ٔبرررر رر ر ر ررررر ر رررر رر ررر رر‬ ‫مارمَرعَر‪:‬ر(‬ ‫ررر‪2‬ر ررررر ر‬ ‫ونرر)ر‬ ‫ُحر رّْكرًاررررًِ َلررْور ٍمررًرُورِكٌرُ ر رَ‬
‫ُيرررر ر رررررر ر‬
‫راًرشك‪،‬روؾيسضمررر‬ ‫ررر ر رِ‬ ‫وَثنررررِمنررب‬ ‫رررر رٔل رر‬‫رررر َحرسترا‬ ‫ررر ٔبر رحاكمرؾ‬ ‫ررر ررر ر رررر ر ررر ررررررررررر‬
‫ابًلسطرر"حُكراّكاََُة"‪،‬رًـِن‪:‬ر‬ ‫ٕار رر ر ر ررر‬
‫رررحّكترفهيمر‬
‫رررر ر‬
‫رذالفَ‪.‬‬ ‫ررررو ٔبررررر ر ررر ر رر رر َررُ‬
‫هَراْكقرا‪ٙ‬كيرإلرجير رُوسررر ر‬ ‫نخاةر‪ٝ‬كرفَِرتَانرحلِلةراْكُكرا‪ٙ‬كيرحّكترتَرفهيم‪،‬ر‬
‫ررر رر ررررررررر رر ررررررر ر ررر ر رر ر ر رررررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررؿَهيمروهلمر‬ ‫ولرحُكرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ارًِؤإلءرا‪ٙ‬كٍنررر ٔبرتروراررركرَ ُدر ر رر ر ررر ر ر رر رر رَ‬ ‫موِررررر ر رررر رر‬ ‫ررر‪-‬ر ر ر ِرّ‬ ‫مثررركرَار رَلرررر رررر‬
‫رثـاىلررهصٍر‬
‫ررررٔب ررررر ر ررررر رر‬
‫هياراٍهيوذ‪،‬رمنر‪ٝ‬كررر‬ ‫حسنرحرّكرًا‪،‬ر‬ ‫ارا‪ٙ‬كيرُوررررٔب ر ر رر‬ ‫ررر َمر رْنرر َُر رَرشرررر ر ررر‬ ‫ررر‪-‬ر‪:‬رو‬ ‫ِمرر‪ٛ‬كرمهنمر‬ ‫ررررَرَرررر ررر‬ ‫خجِالرفـ‬ ‫ررررررمسررر رر‬ ‫منراٍهيوذ‪،‬رو‬ ‫ر رررر ر‬
‫حسنرمنررر‬ ‫رحُكررررٔب ر ر ررر‬ ‫رررررٔب رّيرر ر‬‫تُذَ؟رًلولرثـاىلررهصٍ‪:‬ر‬
‫ًلصررجررصتروررررر رررر ر ررررر رررر‬ ‫رررورررر‬ ‫هَةر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫ثـاىلررهصٍرؾيسرمنرَكنرًوكنرتوحسراررررر‬
‫ررر رررر ررررر ررر رر ر ررر رر ررر رر‬
‫‪1‬رحبصراًـَومرٌَسمصكٌسير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪8;8‬ر)رترتكميراًضامٍكر‪.‬‬
‫‪2‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪70‬‬
‫‪270‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫تيحورا‪ٙ‬كيركَيارِفرر‪ٛ‬كررركرَار رَلر‬
‫ازرتَ؟ررروررر ر ررر ر ررررررر ررر‬ ‫ُيرثوحِرر رٍسروٕاركرصرررررر‬ ‫‪،‬رونيمتررر ٔبر ر ررر ر‬‫رررر ررررر‬ ‫رنرنيمترموكٌنيررر ٔبر ررر ر‬
‫نرًُكرزاب‬ ‫ررر ٕار رررر ررر ررر‬ ‫حُكر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫ر رر‬
‫نرٍصذرحّكَرا‪ٙ‬كيررر ٔبرر رىزهلررر‬
‫ٕرررر ٔبر ررر ررر ر رررر ر‬ ‫انراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررزابر‬
‫رررر ٔبروررراررًِار‬ ‫سدٌىصر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررر ررر ررر ر ررر‬
‫رؿَلرمنرٍزمعراإلرميرَر ررر‬ ‫جماُس‪).‬ر‪1‬رٌر ررر ر رر‬
‫ر‬
‫رررررررر ر‬
‫ضمرر‪ٛ‬كرؿَََر‪.‬‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررر ّذ ررر‬ ‫رررورررًحنيررر ٔبر ررر رر رر رر ر‬
‫هنمرَكفصونرحنيرز‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررر ر ررر ر ررر ر رررر رررر رر ررررر ر رر‬
‫مؽرزسهلروخيرتغرحىامرثرشَيرًضاعمرتَرحُكر‪ٝ‬كرررثرَ َـرراَلرر‪،‬ر‬
‫رونر)ر‪3‬رمارمَرعَر‪:‬ر(رر‬ ‫رررربرفرَ ُحر رْرَُكررراّكاََُةر‬
‫رررررررًرَ ْحر ُلر ر رَ‬ ‫ؾيسرثفسريركولر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررر ر رر‬ ‫‪2‬‬
‫كرَار رَلراررلرٓ رًويسرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رًَمررر‬ ‫ررررر ٔبرر ررر ررررر‬
‫ىزلر‪ٝ‬كرثـاىلرررارٕرر‬ ‫ررررررر ٔبريررر ٔبرًخررور ر ررر رررر ر رر ر ر‬
‫ًونرؾنركدولرحّكمرمبار‬ ‫ررررروثرورررتَخرهلمر‪،‬ر‬ ‫ررروررر رر ررر رر‬
‫ثـجَةرمنرحاهلمر‬ ‫ارٕررىاكزر‬
‫رررَسرر َ‪١‬كرر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫نراًخوَلرؾنرحُكرزسولر‪ٝ‬كرر رَظر رَلرر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪-‬ر رٔل ررررر ر ررر رر ر ررر ر ر رر‬ ‫فِحلونرحُكراّكاََُة؟ر‪-...‬رمثررركرَار رَل رَرزرررِرََحَرُر رُ‬
‫ررررررر‬ ‫رررررار‪٢‬كرُرَصررررر ررررررررر ررر‬
‫اذرابّكاََُةرا‪٢‬كٍكراّكاََُةر‬ ‫ررررررررٔبرركدحرررورٔب ر رَ‬
‫جعةر‪،‬رو‬ ‫وظَةرحُكررربرٓ ر رررر ر رر رر ررررر رر رر ر ررر‬
‫دصرمٌىصرجعَةر‪،‬روظَةرحُكراّكاََُةر‬ ‫ر رر رر ر‬
‫رررررررررَكهروراررر‬ ‫ررر رٔلرررر رررررررررر ر‬
‫مةراّكاََُةر‪،‬روحّكِمر‪:‬رمار‬ ‫ررر رٔل رحاكمر‪،‬ر‬
‫ررررررٔبورا‬ ‫ا‪٢‬كساُيةرِفرا‬
‫ٌَمَيررروررر رررررر‬ ‫رررررررر‬ ‫اًيترعمرمذاتـةراًِوىرا‪٢‬كوحدة‬
‫رر رر رررررررررررر ر رررر ر‬
‫‪،‬رفلسرزويررر ٔبر ررر ررررر ر ررررر رر‬
‫نرتِنراًيضرير‪٢‬كارَتاِكروراررر ٕاررىلررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪ -‬رررر رررر‬ ‫رررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ؿَََرمنراًخفاضيرفاميرتنيراًلذىلر‪...‬ر‪-‬رمثررركرَار َلر رَرز‬
‫رررصر ررر رر رررر ررررر‬
‫ًؼةرظَةرتـضِمرمنررر‬ ‫تنيرتِنرك‬ ‫رررور ررر‬ ‫رررركررر ررررر رررر‬
‫ذَيروكـترتُهنمر‬ ‫رِفردعومةر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر رر ر ر‬‫زسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ر ر ر رر رر رَ‬
‫ررررر َلرار َلررؿرََرََررَِر‬ ‫ررررررر ٔبر ر ررر رررررررر ررررررر ر‬
‫ُيراّكاََُةرمنراًخفاضير‪،‬رف‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر ٔبر رر ر رررر رررررر ر‬
‫نرحيُكرتُهنمرمبارَكنرؿَََر‬ ‫زسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ر ر ر رر رر رَ‬
‫رررررزنرًتر)ر‪ 4‬ر‬ ‫رررر َلرار َلرررر ررررر ر رررر ر رر ررر ر ررر ر‬
‫رتيوراًيضرير‪:‬رَننرإلرىصىضرتش‪ٛ‬كر"رف‬ ‫ررروراءرف‬ ‫اًسررَالر رررررررررر‬
‫مر‪:‬ر"راًلذىلرت‬ ‫اًعررَالرتر رَ‬
‫ُرررر ر‬
‫ررو‬ ‫رر ر‬
‫رلكرحُكرذاًفررر‬
‫ررررررررر ُُررَرورر رر ر رر ررر‬‫اضِمرؾيمرحُكراّكاََُة‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫ررروٕارؾرصر رررررر رر ر ررر‬ ‫ررررورٍهيمر‬ ‫ِعَحونرتخ‬ ‫ررر ٔبررفرر ررر ر‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلررر رر ر رَ‬
‫راًسـسيرز‬
‫ولراتخَلررر‬ ‫ررر ٔلر ر ررررر‬ ‫ؾصطرؾنرا‬‫اََُة‪.‬رمفنررر ٔبر ر ر ررر‬
‫ورحُكراّكررررررررر‬ ‫رإلرحُكر‪ٝ‬كروزسوهلررر ٔبر رر ر ررر‬
‫ىزلر‪ٝ‬كرؿىلرزسوهل‪.‬رفالرمثررر ٕار رر ر رر رررر ر ر‬ ‫ررر ٔبرر ررر ررر ررر ر ر رررر رر‬ ‫مار‬
‫ررررررررو ٔبر ررر ر رر ررررر رررر ررر‬
‫مارحُكر‪ٝ‬كرثـاىلرمفحِنرؿىلررر‬ ‫ضافَر‪ٝ‬كررررٌَجاََُة‪،‬ر‬ ‫ررروًرِرَ رَشاررر ٔبر ررررر‬ ‫اًؼ‪١‬كرررورررراًلي‪،‬ر‬ ‫ابًثاينرا‪٢‬كحِنرؿىلراّكِيررروررر ر‬
‫رررر ررررر ررر ررر رر‬
‫ررررر‪ 5‬ر‬ ‫اًِسى‪.‬ر)ر‬ ‫رررورررر ر‬ ‫رررورررراًيوزر‬‫اًلسط‪،‬ر‬ ‫اًـسلرررورررر ر‬ ‫اًرررِـ‪١‬ك‪،‬ر‬
‫رررورررر ر‬

‫سرصاهصر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪1‬ررثفسريراًعربير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪8;6‬ر–ر‪8;7‬ر رررر ررر‬
‫)رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫ررر ٔلرر رًويسررر‬ ‫‪2‬ر ررر ررر رر رر ر ررررر رررر ر ررر ر رر‬
‫صِاةراٗكٍنرمحموذراجنرؾحس‪ٝ‬كراْكسُِنرا‬
‫‪3‬رسوزترا‪٢‬كائستر‪70‬‬
‫ررر‪7‬ر‪/‬ر‪26‬ر)‪.‬‬ ‫حؽرا‪٢‬كثاينر(‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر‬
‫نراًـؼميررروررراًسررررررررر‬ ‫‪4‬ر رر رررررر رر رررر ر‬
‫زوخرا‪٢‬كـاينرِفرثفسريراًل‬
‫‪5‬رثفسريراًسـسير(ر‪2‬ر‪/‬ر‪186‬ر)‬
‫‪271‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررَكنرمنر‪٠‬كرًًسقر‬ ‫رررثرَ َـرررَاَلرررررر ر رررررر رررر ررر‬

‫رو‪٠‬كرٍصطرتَرمنرا‪٢‬كسَمنير‪،‬‬ ‫ًسقرْكّكَر‬ ‫رررررر ر رر ر‬ ‫انرمعنر‪٠‬كرً‬ ‫هفير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررراإلرميرَر رر ر‬ ‫رررررر رر‬ ‫فَام‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫رررر ٔلرنررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررررورحرِسررر‪٢‬ك رَسرارئير‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ٍنرَكفصرِفرث‪ٜ‬كراًيلعةرؿَلرسخِيراًخفعَيرؾيسرمنرًفعَونراًخ‬
‫هلرمنراًاكفررصر رر رر رر ررر رررررر رررر رر ررر رررررر رر رررر ررر رررر رر ر‬ ‫ررر رررر‬
‫ررررركرَار رَلرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ر‬
‫ررررر‬ ‫رِفرث‪ٜ‬كراًيلعةر‪،‬ر‬ ‫تَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر ررر رررررر‬ ‫رمفيىصٍرَكفصر جرصتروررررر‬ ‫هَرحلار‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ر ررر رر‬ ‫ررررورررر رررر‬ ‫اْكُكرمنرَجةره‬ ‫ر ر ررر رر‬
‫رجيرررُرسوررررِارِفررربررهرْرُف رِسرِررْرمِرر َحررَصر ًخراررررِممراررركرَ ررَضُرْ رَتر رَروررٌر ُ رَرسر َِرّ ُمروراررر‬ ‫وكررِفميرَرررَ َ‬
‫ارَشررَرصررترَُرْررَهنرُرْمرررُرمثرررَرإلرررَ ِ‬ ‫رمرررَرإلررًرُرْؤرِمٌرُ ر رَ‬
‫ونرر َحررىترررُ َحير ِرّّكرررُ رررَ‬ ‫فرَرَالر رَرورررَزر ِترّ رَ‬
‫ررر ر‬ ‫جرَرْسررَِميرًا)ر‬
‫مؤنسارنفصضمراب‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪-‬ررمارمَرعَر‪-‬ر‪:‬ر(ًـِنرخيرزياؤٍرتلوهل‪":‬فال"ر‬ ‫رر‪ٝ‬كررر رر ررررر ر ررر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫ركرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫رونرؾيمررر‬‫ًعس ر رررر‬ ‫رررور ر رّ‬ ‫رًَم‪،‬روضمرًخحاِكونررر ٕار رررر ررر ر‬
‫رىلراًعاقوث‪،‬ر‬ ‫رررارٕرر رررر رررر رر ر ر‬ ‫ررررررٔبرىزلر‬‫ررر رونرمبار‬ ‫هنمرًؤمٌ‬ ‫ررررٔب رررر‬ ‫ررر رٔلر رررررر ر ر ر‬
‫مصرنامرٍزمعون‪:‬ر‬ ‫فَُسرا‬ ‫ررر‬
‫رررررر ُمر ّحرمرسررر‪-‬ر"إلرًؤمٌون"‪،‬ر‬ ‫‪":‬وزتم"‪،‬رَير‬ ‫رررررَلار رَلررررر‬ ‫رررر ُمر ّحرمرسررر‪-‬رروراسر خرربرٔ ررررر ررر ر رررر‬
‫هفراًلسمرخيررهصٍرف‬ ‫رًَمرَير‬ ‫ٕارررارذؾ‬
‫رررررورارررارٕرر‬
‫"حىترحيّكوكرفاميرَشصرتُهنم"‪،‬رًلول‪:‬رحىترجيـَوكرحرّكرًاررر‬
‫رًَمررر‪-‬ر ر ر رر ر ر ر ررر رر ر رررر ررررررر ر ررر ر رر ررر ر رر‬ ‫رررررر ٔبررىزلر‬
‫رررارٕرر‬ ‫ٔبر ررر ررر ر رر ر رر‬
‫ي‪:‬رإلرًعسكونرِبرررورتمرومبار‬
‫سِمرحصر ًخرارذمار‬
‫ررررر‬ ‫"مثرإلرجيسرورررارِفررربررهفٔرر رررر ر‬ ‫رررر‪-‬ر ر رر رر ر‬ ‫رررررًررر رررر ررر ر‬
‫خخسرؿَهيمرحّكَ‪.‬ر‬ ‫موزضم‪،‬رفا‬ ‫تُهنمرمنررر ٔبرر رر‬
‫تُهنمرفاميرادذَطررر رررر‬
‫منارمـياٍ‪:‬رمثرإلرَتصرحررربررهفٔرر رررررررر رر رر‬
‫سِمرذماركضُتر=ررر‬ ‫ررروٕاررررررررررر رر رر ررَ‬ ‫ارذماركضُت‪.‬ر‬ ‫سِمرضَررلرًرررررر رر‬ ‫كضُت"‪،‬رًلول‪:‬رإلرجيسرورررارِفررر ٔبرهفرر رررر‬
‫ر رر رررررر ر ررر رر ر‬
‫رإلرجير رُوسرررهلمر‬
‫رررر‬ ‫نرا‪ٙ‬كيركضُترتَرتُهنمرحقرر رر َررُ‬
‫رررو ٔبر ررر ر ررر رر ررررررر ررر ر ر‬ ‫ِارِفرظاؾخم‪،‬ر‬‫‪،‬روصرىرّررر رر رررر‬ ‫ررربرٔمثرررابرٕر ررررررررر رر رَ‬
‫رىاكزُارماركضُتر ررر‬ ‫ي‪:‬رإلرث‬ ‫ٔبر ررر‬
‫ذالفَرر)ر‪ 1‬ر‬

‫رررلرًرُوررَُِرةر‪.‬‬
‫ررر ر‬ ‫فعيرِفررهصرِشكررر ٔبر ر ررر ررررررر‬
‫ُيراّكاََُةرِفرا‬ ‫ر ر رر رررر رر ر‬
‫ًوَُةر‪ٝ‬كرثحازكرررورثرَ َـرررَاَلرررررر‬
‫ر‪،‬رور‪ٛ‬كررر‬ ‫هونرُورِشوِمرىفررر ٔبرر ررررر رررررر‬
‫ررررررشر ر ررر رر ررررر‬ ‫ػِصررر َمر رَسرارئرِ رررر ر رررر ررررررر‬
‫يراًرشكراًيتروكؽرفهيارا‪٢‬ك‬ ‫ررومنررر ٔبر رر‬
‫ا‪٢‬كىصورررٍِ واًيتر‪٠‬كرٌس خجَحوارًِار‬ ‫ررروررر ر‬‫ا‪٤‬كصر ِمرر‪،‬ر‬ ‫رررور ر‬‫احةرر‪،‬ر‬
‫ررررور ر رِ‬
‫اعمرمنراً‬ ‫مذـَقرابر رٔلورامرر ِصرروراًيرررور ررر‬
‫ررر رررر رر‬ ‫رٔلنررر َُر رَشررررر‬
‫اراًيوغر‬
‫ررررِءر‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررروار ٕإلررحِا‬ ‫ررر رٔلرمور ِزررررراًىرورهَرررِةرر ر رر رِ‬
‫ررَكٓكَقرر‪،‬ر‬ ‫رررررر ِالفر ررراًصترُوتررَِر رررررر‬
‫ةرمفخـَقراب‬ ‫رررر َـر َمرَلرهلمر‪،‬‬
‫ا‪٤‬كمراً‬
‫وَكهترعمرر ر‬

‫سرصاهصر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫‪1‬رثفسريراًعربير(ر‪:‬ر‪/‬ر‪72:‬رر رررر ررر‬
‫)رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫‪272‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫حـضِارظروررر ررر ررر ر‬

‫ائفرمنرمرشيكررر‬ ‫فـالر‪ٝ‬كرخيرزياؤٍرروكسررر ٔبرركصرت‬
‫ررررر رررر‬ ‫ررر رمنررر ٔبرررر رر رر ر ررررررررررر‬
‫اًخسترير‪،‬روَنوُا‬ ‫وراإلرماثررررِةروررر رر‬
‫اًصسقرررورررر رر ررررر ر‬
‫ر‬
‫اّكاََُةر‪.‬ر ر‬
‫رررررر ُُررَرورر رررررر رر رر ررر ر رر‬
‫رهناًةرمعافرلكرمسغر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ َررورررَسرر َ‪١‬كرررز ٔبر رَ‬
‫سار‪،‬رو‬ ‫رزحاثَراًييبرظر رَلرر رُ‬‫اراًيوغرُورا‪ٙ‬كيرتـررررإلرٕررررررررر رر رَ‬ ‫ور َُر رَرشرررررر رررر ررر ر رررر‬
‫نرسمعررر ٔبررررر رر ررررررر ر رر رر ررررر ر‬
‫هَرمؤمنر‪،‬رنامرَكنرحالراًلصصررر رررررر‬
‫َنير!رفلسررر‬ ‫إلرفَُسرمبؤمنررروٕار ررر‬
‫رنرحللَرفِورا‪٢‬كؤمنررروٕار ررررر ررر رر‬ ‫ررررر ٕار رر ررررررر رررر رر‬ ‫ًر ٕالر ررميانر‪،‬رف‬
‫ررررر َُر رَرشراررر‬ ‫ررررررروراررر ٕار رررر رر ررر رر رر ررر‬
‫رَلراًىفصرمنرحِررتسءررورار‪.‬رو‬ ‫ارمـَركريٍرفـاذ‬ ‫رررررو ٔبرِشهرورررررررر‬ ‫رررررترافِمر‬ ‫ررروراراؿ‬ ‫ةرو‪٠‬كرحيلل‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررررر‬ ‫اؿرررتفرورررار‪ٞ‬كراب‬
‫ررر‪ 1‬ر‬ ‫ونررر)‬‫رشررُن ر رَ‬ ‫رر ررِ‪ٟ‬كرارررإلر رَرورررُ ْضمرر ُمر رْ ِ‬ ‫ررررر َمرارررًرُرْؤررِم رُنر رربرررْنرَرَُثررُ ْضمر رِراب‬
‫ر‪:‬ر(و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫مارٍصاذرمنركولر‪ٝ‬كرثرَ َـرررَاَلر‬
‫ر‬
‫ررررررررُاشررارررْنرررُن ْيررُ ْمترر‬
‫رررربرررهيرَاراًي‬ ‫رررررركرُ رْير رَرَي‬
‫رررررررررررررررررشر رهونر‪:‬ر(ر‬
‫رمذَرابْكشزرذماروكؽرفَِرا‪٢‬ك‬ ‫هخَِرًَفـيررروًربرٔرمصررر ٔبرررررر ر‬ ‫كرَار رَلرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرربرٓمرصاررررررررررر‬
‫رُ ر‬
‫را‪ٙ‬كريرررًر َ َخررَورفر رْاَكرر رَرورربر ِمررْصر رُثررربرررْنرر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَروررًررَ ِىر رْنررربرر ْؾر ُحرررُسرر ررَ‬
‫را‪ٟ‬كرررر ِ‬ ‫رونررر ر ِ‬
‫ونرر ِمر رْنرر ُذر ررِ‬ ‫رِِفرر رَرصر ٍرّمرر ِمر رْنرر ِذرررًِِنررفرَرَالررربرر ْؾر ُحرررُسررر ِ‬
‫را‪ٙ‬كرر رٍَنررثرَ ْـر ُحرسرررُر ررَ‬
‫رونرر‬ ‫ررررررَإلررثرَرْرسر ُغرر ِمر رْنرر ُذر ررِ‬ ‫رشر ِنر رَنير رَ‬
‫رر‪،‬رو‬ ‫ررررَإلررحرَ رُىوىرَ رنرر ِمر رَنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫ررررربررْنررربرر ِكر ْمر رَرورررْ ََجر رَمر ٌِر رِّ٘كرر رٍِنرر َحررٌَِر ًفر رَ‬
‫ارو‬ ‫ونرر ِمر رَنررارر‪٢‬كرُؤر ِمر ٌِر رَ‬
‫نير‪،‬رو‬ ‫ربر ُنر ر رَ‬
‫رررر‪ 2‬ر‬ ‫راًؼرارًِ ِمر رَنيررر)ر‬ ‫رمررارر ًراررر ِمر رَنرررر ر‬ ‫رضرررَكرفرَاررْنررفرَ َـرَرْ رَتررفرَاهر رَ‬ ‫ا‪ٟ‬كر َمررررَارإلررًر َ ْير َفر ُـر رَمر رَرورررَإلررًر َ رُ ر‬
‫ر ررِ‬
‫ر ر‬ ‫ر‬
‫رر‬

‫‪1‬رسوزترًوسفر‪ 208‬ر‬
‫‪2‬رسوزترًووسر‪206‬ر‪-‬ر‪208‬‬
‫‪273‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصر ٔبولرمنرخَةرا ٔلظيامرإَلراّكزٍصتراًـصتَةروذؿاراًـصةرإىلرؾحاذُتا ر‬

‫ررررَهلرررُررَزر ِرريئرررِم رَنرر‬ ‫رمعصوراجنرررًرُ َحر رّيرررَرَكررُِيرً رَ‬
‫ارو‬ ‫ررررََكر رَنرر ر ررررر‬ ‫ررر رَنرَصر ٍُر رْراًررر رَرْلكرِ ريبرر َحر ِْر رُررركرَار رَل رَ‬
‫‪:‬رو‬ ‫ررروررررتَانررررَرِ رَ‪ٛ‬كرر َمر رَ‬
‫ارر‬ ‫جنرْكي‪،‬ر‬ ‫رررار رر ر‬ ‫ُورمعصور‬ ‫ر رر ر‬
‫ررررْظريرَار ًمراررر ُمر َـرسرترر‪،‬رًرر‬ ‫ر‪،‬رجتررْرسرررِفهيرَاررب‬‫رررئرْ رِترر ُخرسرترَرررَ ِ‬ ‫اًسررَالر َمررِة‪،‬را‬ ‫ر‬ ‫رررر رًسر ْـر رِس رَرورررر‬ ‫اًؼلنررررِم رْنررررِرُترَار َمررَة رِ‬
‫‪،‬راب‬ ‫رهل‪:‬رجعيراًسريررروررر رر‬ ‫ارًرْ رِجر ِرّنررفرَ َلرار رَلر ررر ر رررر ر‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫رارُترَار َمررَة رَرورررَإلررررَرُترَ رْةر رررُ‬
‫رَحرَِررارَرر َحررىترر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ُارمثرر َررَ‬ ‫رررررر‬ ‫رررررسرر ر‬
‫دضاز‬ ‫رهنصرخسترفا‬ ‫رررفرَبررََترر ر رر ر‬ ‫ارجترة‪.‬ر‬ ‫‪،‬رمثررارر ْذر ُغرراررًرْ َـررَصر رَةررارررَىلرر رِؾ َحرار َذرررِرُترَرررُ َ‬ ‫فرَبررْور ِزر ْذرُرَررررِ‬
‫ر‬
‫رررًرْ رِسراًررررالر رِثررفرَررَسفر َؽررَ‬ ‫رررًرْ َـررَصر رَةررارررَىلررؾ َحرار َذرررِرُترَاررركارظ َحرةرفب َخرارترََرررُر َؾررْورفررررراجنرررؿرَرْسر رِنرررر رَ‬
‫راجنرس‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رضرراررًرْ َحر رجررفرَررَسؿرَارا‬ ‫رر َحر رَ رَ‬ ‫ررُترَار َمررَة رَرو‬
‫رَوررَزرذرَرررِ‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫را‪ٟ‬كر‪-‬ر رَظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَر َُرركرَار رَل‪:‬ررركرَار رَل رَرزرررُسر ررُ‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫َرر رِ رَ‬ ‫َرر ِرّيرر َؾر رْنررربرررِِبرر ُُررَرصٍْررَصرتر رَ‬
‫ررز‬ ‫راز‬‫رَصرَر ِحرراررًرْ ُحرزر رِ‬ ‫رررررِِفرر رَ رِ‬ ‫ررررًار رر رَ‬
‫رحفمهل‪.‬رو‬ ‫ارًرَ َْررَِروذ‬
‫‪1‬‬ ‫ر‬
‫رررروررَلر َمر رْنرر رَرسرُر رَةرر‬ ‫ِفراًيازروَكنرمنررب‬
‫رررر رر رررررررررر ررر‬ ‫اؾيرجيصركعحَ‬ ‫ًترمعصوراجنرْكيرآكرزررر رر ر ررر‬ ‫رررزرٔبر رر ر ررررر رر ر ررر‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر‪:-‬ر(‬
‫ررر‪3‬رر‪ .‬ر‬ ‫رذٍنررراررجٕرصررراُمي)ر‬ ‫ٍرررركرَررَريرررر‬ ‫ر‪:‬ر(و‬ ‫‪2‬‬
‫اًسررَوارئرِ رَةر)رر رررَوررِِفررًرَرْفغر رَ‬ ‫رر ر‬
‫رازَررررِرِفررذرراَر ِزررِ ْضمرر رَرظر َير ًمراررر‬ ‫رلكررذر رٍ‬ ‫ررررر َاختر رَشررربرر ُْر ُيرررُ رِ ّ‬
‫‪:‬رو‬
‫راقر رَ‬ ‫ررركرَار َلررارر ْجر رُنرراررَْسرَررَ‬ ‫ررررررررر ٔلر رررررر ررررر ر‬
‫ظيامرتنيراًـصة‪.‬ر‬ ‫درشثرؾحاذترا‬ ‫رررارهرر ر‬ ‫ومنروكِتار‬‫رر رررر‬
‫ر‬
‫ررر‪-‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرر ُمر ّحرمرسار‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ونرربرٓ ِدررَصرر َؾرِرْ ِسرٍ رَرورربررور َلرر َؾرِرْ ِسرٍ‪،‬رررفرََمرارررتر َ َـر رَرررر ررُ‬ ‫َرر ُخر ٌيرر ِمررْهنرُ ْمرر رَرسر َفررًصرارررثرَ َمر رسر رَحرر ِتررَِرفرَ َِر رُى ر رُ‬ ‫ررز‬
‫ررررَزارذر رَ‬‫ًر َ ْـر ُحرررُسوهرََرررُرفرَار َراررب‬
‫‪4‬‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫اةر ر ررر‬ ‫رجعرر رٌ‬ ‫يشر ٌءرر َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رًررر رنرر َُر َشرارررً رَ رْ‬ ‫ًرررار ِحر رسارا‬ ‫رارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر َحر َـر َيررررالًِٓرَ َةرراررًِر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كرر‪ -‬رِابرًخرررورحرِسررركرَارً رْترركرُرَصٌرْ رٌرشر‪:‬ر{رب‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫رارسرررَسهرَرةرٌ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫وثررثرُ َـر ّؼر ُمرِررارَررن َخر ْـر رِؼر رِميرراًرررى ْـر َحرة‪،‬رررًِرَرر رَ‬ ‫عمررترُ َُر ر رٌ‬ ‫ررررِ رَ‬ ‫‪،‬رو‬
‫َتر رَ‬ ‫راختر رَشر رْثرر َمر َؽر رْراًررر رَى ْـر َحررِةر رَرظررَواررِقر رَ‬ ‫رترراررًرْ َـررَصر رُةرركرَ رِسررر َ‬ ‫رَوررََكهر َ رِ‬
‫رارْكررًر ُ ْير َحررُصرر رِؾ ْيرررَسر‬ ‫رررًْر رَى ْـر َحررِة رَروررًر ُ ْير َحررُصرر رِؾ ْيرررَسُرَرررَرَ‬
‫ارْكرًرُ رَعرررُافر رِراب‬ ‫رهيررَسىر رٌِرَْر رَى ْـر َحررِة رَروررًر ُ رَعرررُافررررِرهبرَرررَرَ‬ ‫اةر رَروررررُرْهيررَسىرررًرَِرَرررَرَ‬
‫رارْكرررُرْ‬ ‫رَور ُحرجرر رٌ‬
‫اختر رَشر ٍُر رَرزرررابر رَرورر َحر َـر َيرر‬ ‫ارسرارفرَرَصررفرَرَرَزنررَلر َمررْ ِزنررًإلررربرر َذر رَرشررربرررْزتر َ َـررَةرربرر ْحر َجرار ٍزررفرٌَرَرَؼررَصررارررَىلررربرر رْحر رَسرررِهنرَارررفرَرر َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫راًصر ُخر ُيررارررَرر‬ ‫ر‬‫ررررََكر رَنرررر‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رْاًرر رَى ْـر َحررِة‬
‫‪6‬‬ ‫ر ‪5‬‬ ‫ر‬
‫رررر ‪ .‬ر‬ ‫رفـيرمثيرر‪ٛ‬كرر ررر ٔبر‪ُ.‬ؼ‬ ‫ر‬
‫ٓ‬ ‫ر‬
‫ً‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررر ََتر َيررحرَرَصرنَرررُرفرَار ارررىرَرَزرلر َمررْرِزنرإلررب َدررَرصرررر رررر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫اًثررررَرالرزرَرَةرربرررََثررِِفررررًِرِلرْسررِزرٍِرفرَاررَ رْ‬
‫اراز‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ٔلرر رر‬
‫زري‪.‬‬ ‫رررررإلرجنرا‬ ‫ررر ٔلررررررررر‬
‫مـاء‪،‬راٍهناًةر‬ ‫مـاءرلكِا‪،‬روكِيرُورمارَكنررر ٔبر رر ررررر ر ررر‬
‫سفيراًحعنرمنرا‬ ‫ررر ٔلرررررر رررررررر ررر ررررر ر‬ ‫رررر ٔبرر رر رررررر ررررر ر ررر‬
‫كعاة‪،‬روكِيراًلعةرامسرً‬ ‫رررررِ‪٢‬ك َـر ررر‬
‫ىرومجـَر‬ ‫عةرابًضمرا‬‫‪1‬راًرر ُلر ر رررر‬
‫ررر ُُررَرورر‬
‫اةرو‬
‫َُةراٗكرور رَ‬ ‫رررصرهةررر‪...‬رو ٔبر ر ررر ررر‬
‫رظهلرمنرجسرررر ررر‬ ‫جصءرمنرمصطررر ٔبر ررر ررر رررر ررررر رر رررررررر ررررررر ررررررر ررر رر ررر رر رر ررر‬
‫وركريرر‪ٛ‬كركال‪:‬رانكيترسائحة‪،‬رفالرمتيؽرمنرماءروإلرمصؾىروإلرَتَةروإلرح‬ ‫هشزرًلسومرمنرسفصررر ٔبرور ر رررر ررر ر‬ ‫‪2‬ر ر رررر رر‬
‫َكنراًصخيررر ٕارررارر ر ررررر ررررر رر رر‬
‫ٕار ر ررررررر رر ررر ر ررررر رر ررر ررررر‬
‫رزساًِارثشُةروجتيءرهَفرصاءث‪،‬راٍهناًة‪.‬‬
‫ررررر‬
‫رَحسرِفرا‪٢‬كسررريسررر‪878/8‬رمنرزواًةرخاجصر‬‫ُؼ)رومـياٍرؾيسررر ٔبر ر رر رررر‬
‫رررًررا‪٢‬كـازحر(ذازراجنراًلميرظ‪ 2620‬ررررررررررررر‬ ‫حسُامروكالرمعصرجنرمحموذرخمصحررر ٔبرحاذ‬
‫ٌَفغرِفراًعحَحنيروإلررر ٔبر ر ررررررر رر ر ررر رر ر ررر ر ر‬
‫رشرارررارررر رر رررر ر رر ر ررر‬ ‫‪3‬رررًُسررر َُر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُر ٔبر‪.‬رُؼ‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رَزر رِ رَ‬
‫‪4‬رسوزترض‪:‬ر‪7‬ر‪ .‬ر‬
‫ررار‪٠‬كرَنسرجحرص ًارررمجـيار‬
‫ررررر‬ ‫رررارلرٓ ردص‪،‬ر‬
‫رررفر ٕار ررررر ر رر‬ ‫رررررررو ٔبر رذشان‬
‫رررررر ٔبرًلِياٍر‬ ‫رراروخسانرجحرصارًرر‬
‫رُوررر ٔبر رذريرمٌَر‬ ‫رررر ٕار ررررر ررر‬
‫هـحسراْكجص‪،‬رف‬
‫رررررررررر ررر ر ر‬ ‫‪5‬ر ررر ررررر ررر رر ررررررر رررر رررر ررر رر رررررررر‬
‫وزوىراًحزازيرِفرا‪٢‬كلاسي‪،‬رابةروفسرتِنرحٌَفة‪:‬رؾنررر ٔبر رررررررررر رررر‬
‫ِبرزخاءراًـعازذي‪:‬رنيا‬
‫هؼصراًفذحرحر‪9‬رض‪:‬ر‪.8;1‬‬
‫رررررررررار ر رررررر رر‬ ‫رررصر ررر رر ررررررر رررر رر ررررررررر رر‬
‫اة‪،‬رمثرحئيارابًضاترَنَهبارؿَََ‪،‬رمثرظفٌارتَ‪.‬ر‬ ‫ثوترمنرح‬ ‫ُحرر رررر‬
‫ررررر‪2‬ر‪/‬ر‪282-280‬ر)ر‪.‬‬ ‫رررررررر رجنررر ُمر ّحرمرسررربرٓ رررر‬
‫لرؾلستر(ر‬ ‫جنرؾحسراًلاذز‬
‫ررر ر رررر‬
‫ِبرؿامصرُضام‬ ‫‪6‬ر رر رررررر رررررر ر‬
‫خمخرصرمـازحراًلدولررر ٔلر رررر ررر‬
‫‪274‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مصر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررررررررر ر ر‬
‫رتخٌائَرًَىونرررمررررر‬
‫ٌحؽر‬ ‫ررررررر ٔلر ر ررر ر‬
‫زطرا‪ٙ‬كيررر ٔبرر رر‬ ‫ررومنررر َُر َشرررررر ر‬
‫اراًـصطرررًرررخخنيررر ٔبرنررر ٔبر رر ررر ر ررر‬
‫ظِصرماكنرؿَلروخَرا‬
‫رررر ٔلرظيامر‬
‫ررررر‬ ‫ررر رنربرررجمرمتؽرً‬ ‫رررربرٔ رر رٔ‬
‫ظححرب‬ ‫مصر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪،‬رف‬
‫ررررر ٔبرر رر‬ ‫ررررررررر ٔلر ر رر ر ررر رر ر ر‬
‫زطرَكنرؿَلرذالفرمار‬ ‫انرِفراًـا‪٠‬كرا‬ ‫اًخررررور رِحرِسررروراإلرميرَر رر‬
‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ٍصتراًـصةررحِررَكنرؿسذر‬ ‫ررررر ٔلر ررررر رر‬
‫ظيامرِفرحرزر رررررر ر‬ ‫ررررر رنربرررو ٔبرر ر رر‬
‫كسشرجتمؽرً‬ ‫اًيترثـحسرمنرذونر‪ٝ‬كر‪،‬رفعازرب‬
‫رر ررررر ررر رررر رر ررررر‬
‫خنيرظرامنرًرر‪1‬ر‬
‫زالمثائةروسررر رر‬
‫ررررر‪-‬راًيترهرسُارزسولر‪ٝ‬كر(رًومرفذحرمىةرِفرحوفراًىـحةروحوًِار‪-‬رر ررررررر‬ ‫ار رٔلظيامر‬
‫رظالقر(ُحي)ررر‪2‬ر‪،‬رو‪٠‬كرثحقركدٍَكرمنركدائير‬ ‫ررر ٕإلر ر ر ررررر‬ ‫ٌشرؿىلرا‬ ‫صِصررر ٔبرظيامرك‬
‫ررررررصر ررر‬ ‫ررررر ٔبر رر‬ ‫رررر ر رر رر ر ر رررر‬
‫‪،‬نامرَكنرِفرحوفراًىـحةر‬
‫ظححررر‬‫رررررر رٔلرمصررر ٕاررىلررررٔبنررررٔب رر‬ ‫سرهلررررٔبرررر ررررررر‬
‫تياءُارر‪،‬رتيررجتاوسرا‬ ‫رررررورثـرر ّحر رر‬
‫ثـصفرتَر‬
‫ررروررر ر‬ ‫ررررظر ررررر ر رررر ر رر‬
‫منِارا‪ٙ‬كيرًـصفرهبار‬ ‫اًـصةررر ٕاررإلرررورًِار‬
‫ررر ر‬
‫رإلرختريررررمنررررٔب ررررررررررر‬
‫جحازُارمارًـجحَر‬
‫رررر‬ ‫ررررررر ٕار رر ررّ‬
‫زياءرسفصٍرِفرتلـةر‬ ‫ًلكرتُترررظر رررر رر ررررررر ر رررر ررر رر رررر‬
‫منَرآكاضرتَ‪،‬روحىترا‪٢‬كسافصرإلرًلميررررٔبررررر رر ررر‬ ‫ر رررر‬
‫ررر ر‬
‫رزحاثرًحـغراًعفاثر‪.‬‬ ‫رهلر‪،‬رولكررر َُر رَشررر ر رر ر رررر ررر ررررررر رررررر‬
‫اركسخرِصحيررُةرجلكرمارًلصرتَرمنرررارٕررر ررررر رررر ررر‬ ‫رررراررًِٕرررًار ررررر‬
‫رفِرريعحَر‬
‫رر‬

‫رررررررر‪:‬ر‪/‬ر‪600‬ر)رمنرحسًرراجنرمسـوذررر‪.‬‬ ‫اءرابةر(روكيرخاءراْكقروسُقراًحاظيررر ٕار رررررر ر رر ر رررر‬

‫رنراًحاظيرَكنرسُوكار)ر(ر‬ ‫ررررر ٕإلرِسررررر رررررر رر ررررر ر ررررر رررررر ر‬ ‫‪1‬رررر ررر ررررر رررررر ر رر ر‬
‫اًحزازيرنخاةراًخفسريرسوزترا‬
‫رررر‪19‬ر)ر‪ .‬ر‬ ‫‪2‬رار ٔلر ررررر رر رررر ر رر‬
‫ظيامرإلجنراًلكيبرضر(ر‬
‫‪275‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر رررر ررررر ر‬

‫ةرؾيسراًـصةر‪.‬‬ ‫فعيرِفررهصرتـغررررٔبهرور رر ر‬
‫اغرِشكرا‬ ‫ر ر رر رررر رررر‬
‫ةرخماًفاثرا‪٢‬كرشننيرىفررر َُر رَرشراررر‬
‫نروَصَحراًسرير رر ررررر رررر رر رر‬ ‫رررررصبرٓ ررر رر رررر ر‬ ‫رررلرٓ رَيثراًل‬ ‫وكسرؾصفراًرر ُـرَرَ َمررررر رر ر ر ررر‬
‫اءرمنرذاللراسر خل‬
‫رررصراهئمر‬
‫رَلراًرشكرىفرؾحاذتر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررر ر رر‬
‫ر‪،‬رفذوحِسررر‬ ‫ررررر ٕار رررر ر رر رررررررر‬ ‫كسامراظعررَالر رِحِرٌ رررررر ررر رر‬
‫ةر‪،‬رثـوذرِفرمجمَِار‬ ‫رررر ٕاررَلررر ٔبرر ررررر ر رِ‬ ‫رررر رررر رر‬
‫اًحاةروكسموُار‬
‫مر"إلررر ٕاررهلررر ٕار رر رررررر‬
‫رإلر‪ٝ‬ك"رورُوررر‬ ‫سالر ررر‬ ‫هترلكمةراإلر ررَ‬
‫ا‪٢‬كرشننيررروًرِرَ رَشارررَكر رر ررررر‬ ‫ررر‪٢‬كرُؤررِمرٌِنيررروررر رر‬ ‫ار رلًرُوررَُِر رررر ر رررر ر ر ررر‬
‫ةرمفصقراًعصقرتنيرا‬
‫ر‬
‫ا‪٢‬كعَوةرمنراًـحاذ‪،‬ر‪ .‬ر‬
‫ررررٌ٘كنخوزرؾامثنرمجـةرمضريًةر‬ ‫سالرمِة‬ ‫تراإلر ررَ‬
‫ررررر َـررِلرررَِسررر‬ ‫ررركرررر رر ر رررر ررر ر ر رر‬
‫ذحاشرحزءرمنرمسذيرٗكرزراسةراً‬ ‫وزرررٔبر ررر رررررر ر‬
‫ًترمنرا‪٢‬كياسةرا‬
‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫اغراًرشكرالر رنرب‪:‬رر‬ ‫رررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫رجياسرًحـغررربهرور ر ررر‬ ‫رررررركرَار رَلررر رر رررررررر ررر‬
‫را‪٢‬كعيفر‪:‬ر(روفاميرًَلررر ٕار ررررررر‬ ‫ادذعازر‪،‬ر‬ ‫تخرصفرررور رر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررر ر‬‫رَورفرلرََرُر رُ‬
‫مدحررِفررهصرِشوِمرِفراٗكؿاءر‪ :‬ر‬
‫رػِازرالافذلازر‬
‫ررررررر‬ ‫رررررررر ٕار ررررر‬
‫هة‪.‬روحلِلذَ‪:‬ر‬‫ررررررورررررر‬ ‫ررررررررررروارسر رمتساذٍر‬
‫ررررر ٕاررَيٍرا‪٢‬كـ‬ ‫ثـاىلراًـياًة‪،‬ر‬ ‫تَرثحازكرررورررر‬
‫الراًـحسرررزرررررررر‬
‫ومـىنراٗكؿاء‪:‬رسرؤر رررررر‬
‫ررر ررر رررررر‬
‫رررررواسدضـازرا‪ٙ‬كٌكراًخرشًة‪،‬روفَِرمـىنراًثياءرؿىلر‬ ‫رمسةراًـحوذًة‬
‫ررررر ُُررَرورر ررررررر‬
‫اًلوت‪.‬رو‬
‫اًخربؤرمنراْكولرررورررر رَ‬
‫ٕرررررورررر رررر ررر ر ر‬ ‫اررًََ‪،‬ر‬
‫ررررررررررر‪1‬رر‬
‫‪:‬ر"اٗكؿاءرُوراًـحاذت"ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر رررررر‬
‫رًََ؛رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررركرَار َلرر رَظر رَلرر رُ‬
‫رررارٕرررررر ر‬
‫اًىصمر‬
‫ررروررر ر‬‫ضافةراّكوذر‬
‫‪ٝ‬كر‪-‬ؾزروخي‪-‬روٕار رررررر ر‬
‫‪.‬ر‬
‫نرجسمىرؾحاذت؛ر‬
‫ررررررررر‬ ‫فضيراًـحاذت‪،‬رتيرُوراًـحاذتراْكلِلِةراًيترجسر خرربرٔ رُيررر ٔبر ررر رر‬
‫رررررررررررر ٔبروررر ٔبرر ر رررررررررررر ررر ررررررررررر ررررررررر ررر‬ ‫هَرمـؼمراًـحاذت‪،‬ر‬ ‫رررررررر ٔبرررررر‬
‫ومـياٍ‪:‬ر‬
‫ررر‪2‬ر‪ .‬ر‬‫اطرؾامرسروراٍر‬ ‫ركدالرؿىلر‪ٝ‬كررر‪-‬ؾزروخي‪-‬روار ٕإلررؾرصر ررررر‬ ‫رررإلرٕررر ررر رر‬ ‫ٗكإلًخَرؿىلرا‬
‫ر رررررر‬
‫نراًىصميررر َُر رَشررارًتزت‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫رررررصبرٓ رررر ر ر‬
‫اذرهبامرِفراًل‬
‫ررروٍرصرررر ررر‬ ‫اًعَة؛ر‬ ‫ثياء‪،‬روذؿاءرا‪٢‬كسربرٌٔكررروررر رر‬
‫ررررررررررررررروراًرررررررررررررررر‬
‫اٗكؿاءرٌضميرذؿاءراًـحاذتر‬ ‫ور رررررر رر‬
‫اذرهبامرمجموؾِام‪،‬روُامرمذالسمان‪.‬رر ر‬
‫ررررررروٍرصرررر ررر ر رررررررررررر رررر‬ ‫ور َُر رَشارًتزت‪،‬ر‬
‫رررا‪ٙ‬كيرًسؾىرإلرتسررر ٔبر ررر ر ر‬
‫نرٍىونررر‬ ‫ررر ٕار ررر ر ررر رر رر ررر‬ ‫ورذفؽرُض‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبر رررررر‬ ‫فسؿاءرا‪٢‬كسربرٔ رررر رر رر ررررررررررر ررر ررر رر رر‬
‫ٌك‪:‬رُورظَةرمارًيفؽراٗكاؾيرمنرخَةررهفؽر‬ ‫ر ررررررر‬
‫ماًاكرٌَيفؽرواًرض‪ .‬ر‬
‫رررر‪/1‬ر‪،178‬رواجنرماخَ‪:‬ر‪/1‬ر‪،217:‬ر‬ ‫ررررورررر رر رر رررررر رررررر ر‬
‫اًًسايئرِفر"نخاةراًخفسري"‪:‬ر‬ ‫ارحسًررحسنرَصَح"‪،‬ر‬ ‫رررر َُر رَ‬
‫رشررر ر رر رر ر ر رر رر‬ ‫‪،‬روكال‪:‬ر"‬
‫رررررررر‪/1‬ر‪،262‬رواًرتمشي‪:‬ر;‪/‬ر‪،822‬ر‪ 821‬ررررر‬ ‫‪1‬ر ٔبر ردصخَر‬
‫رررر ٔبررتورذاوذ‪:‬ر‬
‫رررررر‪/20‬ر‪،100‬ر‬ ‫ررر‪/6‬ر‪،189‬رررورارجنررر ٔبر رر‬
‫ِبرصُدة‪:‬ر‬ ‫ررر ٔبر رَحس‪:‬ر‬ ‫ازذراًؼمرربرٓن"‪،‬ر‬
‫رررروراإلر َمرامر‬ ‫ررروررررررر‬
‫"ر"منرم‬
‫رررر‪ 18;8‬رررر‬
‫اجنرحدانرجصمقر"‬
‫ررروررر رر ررر ررر‬ ‫ررررارفرَ َلر ررر رر‬
‫َرا‪ٙ‬كُيب‪،‬ر‬ ‫‪،‬روو‬
‫واًعَاًيسرض‪،20:‬روَصحَراْكاَك‪:‬ر‪/2‬ر‪ 6;0‬رَ‬
‫ر‬ ‫واهؼص‪:‬ر"فذحراًحازي"‪:‬ر‪/22‬ر‪،;6‬ر"اًفذوحاثراًصابهَة"رإلجنرؿالن‪:‬ر‪/9‬ر‪.2;2‬‬
‫ٌَرعاِبرضر‪،6‬ر‪،7‬ر"اًفذوحاثراًصابهَة"‪:‬ر‪/9‬ر‪.2;1‬‬ ‫رررررررر ر رر رر‬
‫نراٗكؿاء"‬ ‫‪2‬رار ر رررر‬
‫هؼص‪:‬ر"صربرٔ ررر‬
‫‪276‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اىىساررزررررارتنيررر‬ ‫ررروررر ر‬ ‫‪ٝ‬كرثـاىلرمبارُوررر ٔبر ر رررر رر رر‬

‫ُهل‪،‬رثشًالرهل‪،‬ر‬ ‫وذؿاءراًـحاذترواًثياء‪:‬رُورمارًلعسرتَراًـحسرزياءرؿىلر ررررر رررررر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلر‪.‬ر ر‬ ‫ًسًَ‪،‬رسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ر ررررررُ‬
‫نرٗكؿاءراًـحاذت‪،‬روُامرمذالسمانرإلرتسرمنررر‬
‫ٌكرمذضر ّمر رر رررررررررررررررررررر رررر رر ررر ررر‬ ‫ٌك‪،‬روذؿاءرا‪٢‬كسربرٔ رررر‬
‫خَزمرٗكؿاءرا‪٢‬كسربرٔ ررررررررررر‬ ‫وذؿاءراًـحاذترمسرررر ررر ررررررر‬ ‫ررررررررررررررر‬
‫رررلرٓ ردصررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫احامتؾِام‪،‬روإلرٍىفيررر ٔبر ر ررررر‬
‫حسُامرؾنرا‬ ‫ر ر ررررررر ررر رر‬
‫ررررررررر ٔبروررر ٔبرنررر‬
‫رررر ٔبروركائحا‪،‬ر‬ ‫نرًسؾورررمرِخار‬ ‫ررر ٔكر ررر رر‬ ‫احسرمنرُشٍنراًيوؿنيررر رٔل ر ررر رر ررررر‬
‫حسركرير‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬ر‬ ‫رررور ر ررر ررر رر ررررر رر‬ ‫روسانرت‬ ‫ررررر ٕإلر رر‬
‫ررارثوخَرا‬ ‫فر ٕار رررر‬
‫ًورَكنرًيعقررر‬
‫انراًرشك‪،‬رحىترررور رر ر رررر ر‬ ‫ارلكَرًونرمنررررٔبًرور رررر ر ررر ر‬ ‫وراًلائة‪:‬راذغر‪ٝ‬كرَلررر‪...‬رفرِرَ رَشرر رررر ر ررر‬ ‫ٌَمَتررررٔب ررررررر ررررر رر رر‬ ‫ًلولرررررر‬ ‫رر ر‬
‫‪ٝ‬ك‪،‬رمفنررررٔبَتررر‬ ‫نرإلرًـحسررر ٕاررإلرر رررر‬ ‫سالرمررر‪-‬رمؽراًخَفغرابًضِاذثني‪-‬ررٔب رر ررررر‬ ‫رررِشظراإلر ررَ‬ ‫رررر ٕار رر ر ررر‬ ‫ًعوم‪،‬ر‬ ‫ًعَلرررور ر‬ ‫ضِاذثنيرررور ر‬ ‫ابرًر ررررر‬
‫ر‬
‫رررر َـر َمريررر‬
‫مرتسونراً‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررررٔب رر ررر رررررررر ر رررررررر رر ررر رر رر ررر‬
‫َترهبامرحلِلة‪،‬رمفجصذراًخَفغرإلرٍىفيرِفراإلر رسالر ررر رر‬ ‫ضِاذثنيروؾحسركرير‪ٝ‬ك‪،‬رمفار‬‫ابرًر ررررر ررررر ررر رر‬
‫ر‬
‫مبـياُامرر‪ .2‬ر‬
‫رونرر‬ ‫رررررإلرررثرَرْرسر ُغرر ِمر رْنرر ُذر ررِ‬
‫هَةراًىرصرررر رررر رر ررر رررررررر رر ررررر ررررر ر رَ‬
‫ميةرِفراٍهنييرؾنرذؿاءركرير‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬رنلوهل‪:‬ر{و‬ ‫رررررصبرٓرررررر‬ ‫رررلرٓ رَيثراًل‬ ‫ازذثرا‬ ‫رررورررر‬ ‫وًرِرَ َشرارث‬
‫الرَكر رِصررَفرر‬ ‫ررضررفرَ رررَ‬ ‫ررراررْنررًر َ ْمر رَسر رْسر رَمررر ررُ‬
‫را‪ٟ‬كرر ِتر رُ رّ ٍ‬ ‫راًؼرارًِ ِمر رَنير رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫رمررارر ًراررررِم رَنرررر ر‬ ‫رضرررَكرفرَاررْنررفرَ َـرَرْ رَتررفرَاهر رَ‬ ‫ر ررِ‬
‫ا‪ٟ‬كر َمرررارإلرررًر َ ْير َفر ُـر رَمر رَروررإلرررًر َ رُ ر‬
‫ر‬ ‫ر ر‬ ‫ر‬
‫رَهلررراُرررإلرر ُُررَرور ر‪ .3‬ر‬
‫ر‬
‫ونر‪،‬ررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫َةرررهلررراُررىلررًر َرْور ِمرراررًل َِرار َمرة رَرورر ْضمرر َؾر رْنرر ُذرؿرَرررِرِاهئرْمرركرَارفَ ر رَ‬‫را‪ٟ‬كر َمر رْنرررإلرررٌر َرْرسر َخر رِجرر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫رونررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رَ{ورر َمر رْنررربرر ررَضيررممر رْنررًر َرْسر ُؾرورررم رْنرر ُذر ررِ‬
‫‪4‬ر‬
‫رُترْمرررَرَكررِف رِصر رٍَنر ر ر‪ .‬ر‬ ‫رررررررُاشرررَرَكرهرُورارررًرَِرُ ْمررربرر ْؿررس رًاء‬
‫رَرر رَرورررََكرهرُوراررر ِتررِـ َحرار َذرررِرِ‬ ‫رشرراًي‬ ‫رَواررَ اررر ُحر رِ رَ‬
‫ٔر‬
‫رررررررراررَ اررر‬
‫ثياء‪:‬ر{و‬
‫رَ‬ ‫ً‬
‫ر‬‫ا‬
‫ر‬‫و‬ ‫خحقراٗكؿاءر‬
‫ررررر‬ ‫ررر‬ ‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬
‫خجَةراٗكؿاء؛رو‪ٙ‬كارفِوروحسٍرا‪ٙ‬كيرٌس‬
‫ر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رررر‬ ‫ررررر‬ ‫ررررررر‬ ‫ررر‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ٌس‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫مار‪ٝ‬كرثـاىلروحسٍرفِورا‪ٙ‬كير‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ررررر‬ ‫رررر‬ ‫ررررر‬ ‫ررر‬ ‫بر‬
‫فرََرُْرسرخر رِجرَر رِ ًرْ رِ رَ ر ر‬
‫رراٗكرررارغرِرارررَ اررر َذرؿرَر رِانرر َ رْ َ ُحرورررارَلر رَرورر َُررْؤمٌرُوررررِارِبررً َـرَِرُ ْمرر‬ ‫ِةرر َذر ْؾررَرورترَرر‬ ‫ًةررربرر رِحرر رُ‬ ‫رَسربررَ رَ‪ٛ‬كرر رِؾ َحراررِذيررر َؾر ِرِّنررفرَاررِرّينرركرَرِصر رٌ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ونر ر‪ .1‬ر‬ ‫ٍرَرْصررُصرررُس ررَ‬

‫رررر‪/2‬ر‪،168‬ر‪،166‬ر‪/:‬ر;‪،20‬ر"تسائؽراًفوائس"رإلجنراًلمي‪:‬ر‪/8‬ر‪.7-1‬‬
‫سالرم"‪:‬ر‬ ‫‪1‬رر"فذاوىرصرر ررر‬
‫َخراإلر ررَ‬
‫ررر ٔلرزررررر رر ر ر ررر ررررررر رر‬
‫تـةرِفرَتصميراٗكؿاءرًلرير‪ٝ‬كررر‬ ‫هلولرؾنرررؿرَُرَ َمرررررر ررر‬
‫اءرا‪٢‬كشاُةرا‬ ‫ررررررررر ر ررر‬ ‫ر‬
‫هؼص‪:‬ر"مجموغراًفذاوى"‪:‬ر‪/2‬ر‪،828‬ر‪،87:-870‬ر‪/19‬ر‪،:9-91‬ر"ثُسريراًـزٍزرإكَس"رض;‪،188-12‬روفَِ‬ ‫‪2‬را‬
‫رررربرٔرر رررر رر‬
‫ًَفرؾحسر‪ٝ‬كرراًلصين‪،‬رض‪.218-226‬‬ ‫اتطراًخىفري"رث‬
‫ثـاىل‪،‬ر"ضروررر ررررر رر‬
‫ررر رررر‬
‫‪3‬رر[سوزترًووس‪:‬ر‪،208‬ر‪ ]209‬ر‬
‫ررر‪،7‬ر‪ ]8‬ر‬ ‫حلاف‪:‬ر‬ ‫ررررر ٔلر ررر‬ ‫‪4‬رر ر ر‬
‫[سوزترا‬
‫‪277‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫رَجرر َمنررذرراَر رِد رِصر رٍَنر رر‬ ‫ونرر رَ َ‬ ‫ونرر َؾر رْنرر رِؾ َحرار َذررِرِترر رَرسر ََررْسر ُذرَرُ ر رَ‬ ‫رَ{ورركرَار رَل رَ جرزررر رُرُُكرارر ْذر ُؾر ررِوينررربرررْسر َخر رِجر رْةررًرررَرُرُْكرارر رنرررررِ‬
‫را‪ٙ‬كر رٍَنررٌر َرْرسر َخر رْى ِررُربر ر رَ‬
‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ررررصراررروٕار رررررر ررر رر رررر رررر ر رررر ر ر‬
‫ْكاذا‪،‬رإلرمي‪ٜ‬كرِفروكتراًضستروالاضعرصرازر‬
‫ررر‬ ‫نَثراًياشرنف‬ ‫ًورَكنرمنرربر ر رررررر‬ ‫ثَ‪،‬رحىترررور رر ر ررر‬ ‫روسانرتفعرصررررر ر‬ ‫وار ٕإلر رر رررر‬
‫رررر َحررىتررارررَ اررررُن ْيررُ ْمترررِرِفرراررًرْ ُفررْ رِ‬
‫‪ٜ‬كر رَرورر َحررَصٍْر رَنررررِرِرهبرْمرر ِجر ِصر ٍحيرر رَظر ِ َّر َحررٍة رَروررفرَ ِصر ُحرورررررِارهبرَار‬ ‫ًسؾو‪:‬رَيرزة‪:‬ر{‬ ‫ررررور رر رررررر‬ ‫ررررررٌَسامءر‬ ‫فؽرًسًَ‬ ‫رررصررررر‬‫ٕاررإلررر ٔبرنرٍ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫رراٗكر رٍَنرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ارا‪ٟ‬كرر ُمر ْزرَعر رَنيرررهلرُرر ّ‬ ‫ررهبرْمرر َذر َؾررُورررر ررَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر ُهنر ْمررربررحِرطرَرررِرِ‬ ‫رلكرر َمر رَاكر رٍنر رَروررػريروراررب‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫َخرار َءرررُْترَاررر ِزرحيرٌرؿرَر رِاظررٌفر رَرورر َخرار َءررُ ُضمرراررًرْ َمررْوررُحرررِم رْنرررُ رِ ّ‬
‫راًضراررِن رِصر رٍَنر ر‪3‬ر‪ .‬ر‬ ‫رَن َْردرٌَرَاررررِم رْنرر َُر رِشرٍِرًرَيرَ رُىوىرَ رنرررِم رَنرررر ر‬ ‫ًرَرِ رِْئرربرررْرَ‬
‫مدحررِفررهصرِشكراًـحاذترواًخلصة‪ :‬ر‬
‫ررررروار رٔلوَثنر‬ ‫ررررررررر رٔلظيامر‬ ‫ررررررِرَ رَشررررر رررر رررر ر رر ررررر ر رررر رررررر‬
‫اراًيوغرمنراًرشكرعمرمارَكنرمـصوفارمنرؾحاذترا‬ ‫احضةراّكََةرً‬ ‫ررررررور رررر‬ ‫اًعوزتراً‬ ‫وررر ر‬
‫ًشحبونرًِار‬
‫رررررر‬ ‫ررررور ر ر ر‬ ‫حونرهبا‪،‬ر‬ ‫متسر ر ر رر‬ ‫رررروٍر ر ر‬
‫ارًعوفونرحرورًِار‬ ‫ة؛رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرررَكهرورررر ر رر ر رر‬ ‫ررر رلًرُور ُِرَر رررر ر‬ ‫ؾعاهئارتـغردعائطرا‬
‫وٕار ر رر ررررر رر ر ررر‬
‫رىلرُشٍر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕار ررر‬ ‫هنمرًـخلسونررر ٔبر رر ررررر رر رر‬
‫نر‪ٝ‬كرثـاىلرحباخةر‬ ‫رررر ٔكر ررررررر رر‬ ‫هةرومزنٌك‪،‬رو‬ ‫ررراكرررررر ر‬ ‫رىلر‪ٝ‬كرثـاىلرم‬‫رررر ٕار رر ررررر‬ ‫ررررصهبمر‬ ‫ًيشزون‪،‬ريكرثل‬
‫وررر ررر ررر‬
‫وركضاءرحاخةرمنراْكاخراث‪ :‬ر‬‫رررررر ٔبر ررر رررر رر رررر ررر رر‬ ‫رررر ٔبر ررورصفاؿةر‬ ‫ورؾعاءر‬ ‫ررررررر ٔبر ررر‬
‫متسونرهبارمنر‪ٝ‬كرزسكار‬ ‫رررررٌسر ر رر رر رررر رر‬ ‫اسعة‪،‬ر‬ ‫اًررور ر‬
‫ارضمرررِفِررَِر‬ ‫را‪ٟ‬كرر َررْحير رُرُُكرتر َُرْررَهنرُرْمرررِرِفرر َمررررُ ْ‬ ‫ررر رنررر ررَ‬ ‫ررًرْ َفرىرا‬
‫را‪ٟ‬ك رُرس‬‫راختررُشروراررررِم رْنرر ُذرورِهرَِرربرررْورًِ ََر رَاءررر َمراررهرَ ْـر ُحرررُسرُ ْضمررارررإلر رًِ َُر َلر ّرِصترُ رررَوانرارررَىلررر ررِ‬
‫رَ{ورررر ِا‪ٙ‬كرر رٍَنرررر َ‬
‫ر‬ ‫ر ‪ 4‬ر‬
‫رإلرهي رِسيررر َمر رْنرر ُُررَرورررَرَكررِ رٌةرر رَنفر رٌازرر ر ر‪ .‬ر‬ ‫را‪ٟ‬كرر ررررَرْ‬ ‫َررْخير َخررَِ ُفر ر رَ‬
‫ونررارر رنررر ررَ‬
‫ر‬
‫مدحررِفرِشكراًضفاؿة‪ :‬ر‬
‫رمنارًفـيررر َُر رَرشراررر‪-‬‬ ‫رررررارٕرررررر‬ ‫ررررروار ٔلرورًَاءر‬ ‫ررر ٔلرظيامر‬ ‫ٌَونرمنراًرشكررررر ررر رررررر ر رررررر ر ررررر ر ررررر‬
‫هدِجةرإلسمةرًرشكراًخلصة‪،‬رفا‪ٙ‬كيرًـحسرا‬ ‫ور َُر رَشاررراررر ر ررر رررر ر‬
‫رررلرٓررمالررروررر ر ر ر‬
‫اًوظولررر‬ ‫نش‪ٛ‬ك‪-‬ريكرجضفؽرهلرؾيسر‪ٝ‬كرثـاىلرِفراًخجاوسرؾنرا‪ٙ‬كهوةرواّكصامئر‪5‬ر ررر رر ررر‬
‫‪،‬روِفرَتلِقرا‬
‫خجاةررر‬ ‫نرجسررر رر‬ ‫خحقررر ٔبر ررر‬ ‫رررررررورٌسررر ر‬ ‫وركريضمرمي‪ٜ‬كرُشٍراًضفاؿة‪،‬ر‬ ‫ررررر ٔبر ررر ر ررر ررر ررررر‬ ‫ررر رٔلورًَاءر‬ ‫ررررر ٔبرورا‬‫ررر رٔلظيامر‬ ‫رررررررر ٔبرنرا‬
‫رىلراًصقحاث؛رػيارمٌَر‬‫ٕار رررر رررر ررر‬
‫صفاؾخَروظَحَرمنر‪ٝ‬كرثـاىل! ر‬

‫‪1‬رر[سوزتراًحلصت‪:‬ر‪ ]2:8‬ر‬
‫‪2‬ر[سوزتركافص‪:‬ر‪ ]80‬ر‬
‫‪3‬رر[سوزترًووس‪:‬ر‪ ]11‬ر‬
‫‪4‬رر[سوزتراًزمص‪:‬ر‪ ]8‬ر‬
‫ررر ٔلررزري‪:‬ر‬
‫ررر‪/1‬ر‪،6:7‬رواهؼص‪:‬ر"مجموغراًفذاوى"‪:‬ر‪/2‬ر‪.216‬‬ ‫ًةراْكسًرررروار ٔلرر رررر رر‬
‫ثص"‪،‬رإلجنرا‬ ‫رررصر ررر ر رر‬ ‫‪5‬ر ررر ررررر‬
‫"اٍهناًةرِفرق‬
‫‪278‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رؾنرلكرمارسرورررررر ررررر‬
‫اٍ‪،‬رولكرمار‬ ‫قِنررر رر ررررر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلر‪-‬ر ر رّ‬ ‫ررر‪-‬رُسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ررررر ٔلرهَر‬ ‫ومنرًفـيرر‪ٛ‬كرمفاركسزر‪ٝ‬كرحقركسزٍ؛ر‬
‫رر ررررر ررر رررررر ررر رر ر ررر‬
‫ررررررر ر‬
‫َك‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾيَ‪:‬‬ ‫رررر َـر َمريرررِشررررررر رر‬ ‫ا‪.‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرَكنررر َُر رَرشراراً‬
‫هفـاروإلرررُضررررر ر رر ر‬ ‫احرإلرمي‪ٜ‬كرررررررر‬ ‫رًََروحمخررر رر ررر‬ ‫اٍرفلريرررارٕررررر‬ ‫سرورررررر‬
‫را‪ٟ‬كرر‬ ‫ونرر َُر ُؤرإلررِءر رُرصر َفر َـرار ُؤرررَانر رِؾ ْيرررَسرر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كركرُ رْيرربرثرُيرَ ِخرّئرُ ر رَ‬
‫ونررر ررَ‬ ‫رضررُ ْضمر رَروررإلرررًرَ ْير َفر ُـرِررْرمُر رَروررًر َ ُلروًرُ ر رَ‬ ‫رونررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬كر َمرررارإلرررًر َ رُ ر‬ ‫ونرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫رَ{وررًر َ ْـر ُحرررُس ررَ‬
‫ونر ررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫ررشررُن ر رَ‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر رَر‬
‫رمعارررٌر ُ رْ ِ‬ ‫رالرْزررِطرررُرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫إلرِفررررْر‬ ‫راًسر َمر رَاوررر رِاثرررَور رررِ‬ ‫ِتر َمرررارإلرررًرَ ْـررَ ُ‪١‬كرررِرِفرررر ر‬
‫ونر ررر‪2‬ر‪ .‬ر‬ ‫رررإلرررًرَ ْـررِلَرُ ر رَ‬‫ونرر رَرصرُرْئرً رَ‬
‫ارو‬ ‫را‪ٟ‬كر رُرصررَف َـرار َءرركرُ رْيررربرررَوًرَرْورررَرَكرهرُورررارإلرررًرَ ْمررَِ رُى ر رَ‬ ‫رونررر ررِ‬ ‫{ربرر ِمرررر َ‬
‫راختررُشروراررررِم رْنرر ُذر ررِ‬
‫ٕررررروررّتنيرررٔبنررر َُر رَشراررراررر ر ررر‬
‫ٌَونرمنررر‬ ‫ٌَخلصةررراررًََ‪،‬ر‬ ‫ًلارَصَحاررررررر ر‬ ‫نرٍىونرر‪ٛ‬كرظرصررررر رر‬ ‫رررررٔب ررر ر ر ررر رر‬ ‫هفِاركاظـار‬ ‫هفىر‪ٝ‬كرثـاىلررررررررر‬ ‫وًرِرَ رَشارررر رر ررررر‬
‫ركريرملدولرؾيسٍرسر ْحر َحرارهرََررر‪ُ:‬رر ر‬
‫اًضفاؿةرمٌفيررر ررررر ر رررر ررررُ‬ ‫رر ررررررررر رّ‬
‫ارصررَفارؿرَرٌة ر‪ .3‬ر‬ ‫رررإلرررًر ُ ْلر َدر رُيررِمهنرَرر رَ‬ ‫ارإلرجت ِزريررهرَرْف رٌسرر َؾر رْنررهرَرْف رٍسرر رَرصرُرْئرً رَ‬
‫ارو‬ ‫ررررراثررررُلورارررًرَرْور ًمررر رررَرْ‬
‫كرَار رَلرثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫ر‪:‬ر{و‬
‫إلرصر ِفرِر ٌؽر ررر‪4‬ر‪ .‬ر‬
‫رررررَىلر رَرزرر ِرّ ِهبررْمررًرَُرْ رَسررًرَِررْرمُرر ِمر رْنرر ُذروِهررَِ رَرورررِ رَلر رَرورر رر رَ‬
‫رشروارا‬ ‫رحير رَ رُ‬ ‫ونررربرررْنرر ُررْ‬ ‫رخيرارفرُ ر رَ‬ ‫ُررررروبرهرْ ِشررْزرر ِتررَِررر ِ‬
‫را‪ٙ‬كرر رٍَنرررَ َ‬ ‫وركرَار َلرررُرسر ْحر َحرارهرََرررر‪:‬ر{‬
‫‪ 5‬ر‬
‫إلرصر ِفرِرؽرٍرًرُ رَعرار ُغر ررر ر‪ .‬ر‬ ‫ررر َمرار رٌِر رَؼرارًِ ِمر رَنيرر ِمر رْنرر رَ ِ‬
‫رَحر رٍمير رَرورر رر رَ‬ ‫وركرَار َلرر‪{:‬‬
‫مدحررِفرِشكراًعاؿةرواإلثحاغ‪ :‬ر‬
‫رُوروحسٍر‬
‫ررر‬ ‫نر‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََررررُرررَورثرَ َـرررَاَلررر رررر‬
‫رررر ٕار رر رررُ‬ ‫ثةرؿىلرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬رف‬
‫ررررتر ررر ررر ر رر ررررر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةرم‬ ‫ثلسمرفاميرسرررحقررر ٔبر ررر ر رر‬
‫نرثوحِسرا‬ ‫رر رررر رر‬
‫يحليرنش‪ٛ‬كررر ٔبر ررر ر ر ررررر رررر ر ر‬
‫نرٍىونرمذفصذارابْكُك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررررفِررررر ررر ر‬ ‫ًرصفرصر ئررورهَ‪،‬ر‬ ‫را‪ٙ‬كيرٌسريرٍرررور ر رر‬ ‫ررررر ُُررَروررر ر ررر ررّ‬ ‫ذاًقراًىونروماًىَ‪،‬رو‬
‫ررر رررر ر ر رررررر رَ‬
‫نرًعَـوٍر‬
‫ررر‬ ‫ررررررو ٔبر ررر ررر‬ ‫ررررر ٔبرر ررر رررر ر‬
‫ىزلر‪ٝ‬ك‪،‬روحيّكرورارتَ‪،‬ر‬ ‫نرًخحاِكروراررر ٕاررىلرمار‬ ‫رررررخرشررر ٔبر رررر رر‬ ‫ًًدليرؿىلراً‬ ‫ررررروررررر ررر‬ ‫ٔبرمرصررررررررر ررر ررر‬
‫اروهنَا‪،‬رَتََالروَترصميا‪،‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررررررررر رو ٔبر رررررررررررررر رررر‬
‫ظَِارومـياُاروحلِلِتا‪.‬‬ ‫رنرر‪ٛ‬كرملذَضراًـحاذتر‬ ‫ررررررر ٕار ررر ررررر‬ ‫رررِفرلكرمارحُكرتَ‪،‬رف‬ ‫رُسر ْحر َحرارهرََرُرر رر ررررر ر‬
‫خحقررر ٔبر ررررر رر ر‬
‫نرًيفشرحّكَر‬
‫ررر‬ ‫حسرٌسررر ر‬ ‫هَرإلررر ٔبر ر ررر‬ ‫ُرررثرَ َـرررَاَلر‪،‬رررو ٔبرررر‬ ‫اءرؿىلررر ٔبر ررر ررررر رر رررُ‬
‫نراْكاَكرُور‪ٝ‬كرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫رررر ُـرَرَ َمررررر‬
‫و‪ٙ‬ك‪ٛ‬كراثفقراً‬
‫ر ر ررررر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلر‪-‬ر"فررارٕرررررررر رر ر ررررر ررر رررر رررررر‬
‫رمناراًيافشرحُكرا‪٢‬كا‪ٛ‬كرؿىلرذمَونَ‪،‬روإلررر‬ ‫رإلرمنرَكنرهلرآكَقررروار رٔلرمصررر‪-‬رُسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬ ‫ؿىلرآكَقررر ٕار ررر رر ر رر ررر رر‬ ‫ر ررر رر‬

‫‪1‬رر[سوزترًووس‪:‬ر‪]2:‬‬
‫‪2‬ر[سوزتراًزمص‪:‬ر‪ ]68‬ر‬
‫‪3‬رر[سوزتراًحلصت‪:‬ر‪ ]6:‬ر‬
‫ررررر ٔلرهـام‪:‬ر‬
‫رررررر‪ ]72‬ر‬ ‫‪4‬ر ر ر‬
‫[سوزترا‬
‫‪5‬ر[سوزتركافص‪:‬ر‪ ]2:‬ر‬
‫‪279‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬رواًسَعانرواًس َسر‬ ‫ماراًييبررر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬

‫ررر ٔبررررررر‬
‫رإلرهل‪.‬ر‬‫حُكروإلررر ٔبررمصررر ٕار رر‬
‫ق‪،‬رفالررر ر ررر‬ ‫رررٓكرراَررًِ رررر‬ ‫رإلر‪ٝ‬كرا‬ ‫ررما‪ٛ‬كررر ٕار رر‬
‫ررررور رًوإلررر‬ ‫رجياةر‪ٝ‬كرثـاىلرظاؾِتم‪،‬ر‬
‫رجياهبم‪،‬رتيررر ٕابر رر رر ررررر رر ررر‬ ‫ررر ٕابر رر ررررر‬ ‫رةرررشءر‬ ‫ررررو ٔبر روحدررورررررررَ ِ‬
‫ا‪،‬ر‪٠‬كرجير رُ‬ ‫ررر ٔبررمصوار‬
‫رررر ٕارررار‬
‫اًزوح‪،‬رف‬ ‫وار ٔلرةررروررر رر‬
‫رررًُسررر‬ ‫ررر ٕار رررر‬
‫رجياة؛ر‬
‫رررررررر ٕإلر رر‬
‫نرًلَةرؿَََرا‬ ‫ررررررر ٔبر ررررر‬
‫ٌَمور َحرةرؿَََر‬ ‫ر‪ٛ‬كرًاكنرلكرخمَوقررر ٔبر ر ر ررر ررر ررر ررررر ر‬
‫وحةرؿىلركريٍرصُئارَكنررررر‬ ‫ر ررر ر رر رر رر ر‬
‫ررررررر‪ .1‬ر‬ ‫وحةر‪ٝ‬كرثـاىلرظاؾخَ"ر‬ ‫احةرظاؿةر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬روظاؿةرمنررر ٔبر ر ر رر ررررر رر‬
‫رررررور ر رر ررررر ررررر رررر رررررر‬ ‫ررن‪:‬راً‬ ‫رررلرٓ ردص‪،‬رف‬
‫رررر ٕار ر‬ ‫وىلرمنرا‬ ‫رررر ٔبر ر ررر‬ ‫ٔبر رحسُامر‬
‫حاكم"رحِرررركرَار رَلررِفررر‬
‫ررر رٔل ر رررر رر‬ ‫رررروررراؿسرا‬
‫رر‪ٝ‬كر‪-‬رِفر"ك‬ ‫ارا‪٢‬كـىنرررِشحاراًـزراجنرؾحسراًسالمر‪-‬رَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫ررر َُر رَشررررر‬ ‫رروكسررر ٔبر روسؽر‬
‫ررررر رٔل رحسرررمنرا‪٥‬كَوكنير‬ ‫"إلرظاؿةر‬ ‫"كاؿست‪:‬رفمينرجتةرظاؾخَ‪،‬رومنرجتوسرظاؾخَ‪،‬رومنرإلرجتوسرظاؾخَ"‪:‬ر ر رر‬
‫اًساذاثررر‬ ‫رماثررروررر رررر‬ ‫ررروار رٔل رر‬ ‫رررروارلرٓابءر‬
‫اًوإلت‪،‬ر‬ ‫ررررروررر ر‬
‫رررورررراًلضات‪،‬ر‬ ‫رنر‪ٝ‬كرِفرظاؾخَرَكًصسيررروراًرر ُـرَرَ َمراء‪،‬ر‬
‫رررروار رٔلمئةر‬ ‫رإلر‪٢‬كنررررٔب ر رر رر رر رررررر رر ر ر‬ ‫ٕار ررر‬
‫ررررر رٔل ر رر رررر رررر ررر‬
‫حسرِفرمـعَةر‪ٝ‬كرؾزررر‬ ‫ؾاملررروررر ررررر رررر رر‬
‫اًعياؿاث‪.‬روإلرظاؿةر‬ ‫ررر رٔل رر‬‫اثرؿىلرا‬‫ررر ٕإلررخاررزر ررر‬ ‫ٍنرِفرا‬ ‫ررروررا‪٢‬كسر خرربرٔحرصر رر‬ ‫سواح‪،‬ر‬ ‫وار رٔل ررر‬
‫ررر‬ ‫‪،‬رمفنررر ٔبرر رررر ررررر رر رررر رر ررررر‬
‫مصرمبـعَةرفالرمسؽروإلرظاؿةرهل‪،‬ر‬ ‫رررر ررر‬
‫رحساُام‬ ‫تلةرِفراٗكاررزرٍنررر ٔبر رر‬
‫ورِفررر ٕار ر‬ ‫ررررروررررر ررر‬ ‫رر ررررررر رررر ررررر ر‬
‫وخي؛ر‪٢‬كارفهيارمنرا‪٢‬كفسسترا‪٢‬ك‬
‫ا‪،‬رتيررر‬ ‫ررربرٓمرصررررر‬ ‫اٍ‪،‬رفالررر ٕار ررر ررر رررررررر رر ر رر رررررر ررر‬
‫رمثرؿىلرمعَـَ‪.‬روكسرجتةرظاؾخَرإلرًىرورهَر‬ ‫ررررإلررهٕرصرررررر‬ ‫روساانرؿىلررر ٔبرر ررررر‬
‫مصرًخِحَرا‬ ‫رررارٕر ررررر‬ ‫نرٍىصٍر‬ ‫ٕاررإلررر ٔبر ررر ر‬
‫ررررارٕرروساانرمبار‬
‫ررررررر‬ ‫وراْكاَكر‬‫ررر ٔبر ررر‬ ‫ررررورًوررر ٔبرر ررر‬
‫مصراإلر َمرامر‬ ‫ررر ٔبر رر ررررررر‬
‫ورحٌاًةرؿىلرررتر ُضؽ‪،‬ر‬ ‫وركعؽر‬ ‫ذفـار‪٢‬كفسسترمارهيسذٍرتَرمنركذيررر ٔبر ررر‬
‫ررررررر ر رررررر ر رررررررر رررر‬
‫ر‬
‫موز؟ررر‬ ‫رررربرٔر رر‬ ‫ررر رهؼرصراررر ٕاررىلرررز ٔبريرا‪٢‬ك‬ ‫رررلرٓرمص‪،‬ر‬
‫ررر ٔبرورررميرخيؽ‬ ‫َ‪،‬رفِيرهلرفـهل‪،‬رر رهؼرصراررر ٕاررىلرررز ٔبريرا‬
‫موزرَترصميرر ررررر رر رررر‬ ‫مصرحهلرررورا‪٢‬كرربرٔر ررر‬ ‫رررلرٓر رر ر‬ ‫ًـخلسرا‬
‫رررر‬
‫ررارَكنرذمارًيلغرحّكَرتَرفالرمسؽروإلررر‬
‫ررررررر ٕار ررر ر رررررررر رر ر ررررررر رر رررر‬ ‫رررلرٓرمصرتَ‪.‬رف‬ ‫رررر َُر َشررر رر ررر رر ررررر رر ر‬
‫ارخمخطرفاميرإلرًيلغرحُكرا‬ ‫فَِرذالف‪،‬رو‬ ‫رررر ر ر‬
‫رررر ر‬
‫رونرِفراًرشغ"‪.‬‬ ‫رررربرٔ رر رر رررر‬ ‫رررربرٔرموزر‬
‫ررر ٔبرهَرم‬ ‫ررر ٕار ررر رررر‬
‫رإلرفاميرًـ‪١‬كرا‪٢‬ك‬ ‫را‪٢‬كَوكررروار ٔلرمرصراءر‬ ‫رررررّكرَِرَرَرٍكررررر ر‬
‫ظاؿة‪.‬رونش‪ٛ‬كرإلرظاؿةر‬
‫رررررررر ر رر رر‬
‫هَوي‪،‬رمفارمنررر‬
‫رظالخراٗكًِنررروارٗكررر ر ررررررر‬ ‫رررروار ٕإلر ر ر ررر رر‬ ‫اًخلشًةر‬
‫ٕررررروررررر‬
‫رررروارإلررتلاءر‬‫ررررررررر ٕإلرروضاءر‬
‫ًعاؿةرإلدذعاظَرتيـمرا‬
‫رررر ررررر ر رر رر‬ ‫رررر ٕإلررهلراب‬ ‫"رورررثفصذرا‬
‫رررررربرٔ ر ررر‬
‫وىلرمنررر‬ ‫نرٍىونرمعاؿارت‬ ‫رررررررررربرٔ ررر ر ر ررر‬
‫ًُسرتـغراًـحاذرت‬ ‫ررررررروررر رررر‬ ‫رإلرُورساًحَ‪،‬ر‬ ‫رإلرُورخاًحَرومارمنرضريررر ٕار ررر رر‬
‫رذريررر ٕار ررر رر ررررررررررر رر ر‬
‫رررررر رِنرراررًرْ ُحر رْرُُكر‬ ‫رهل‪.‬رونش‪ٛ‬كرإلرحُكررر ٕار رر‬
‫رإلرهل‪..‬ر{ا‬ ‫ررر ٕإلر ررررر ر رر رر ر‬ ‫ثَرِفرحقرا‬
‫ررررررررصرررر رر ر‬ ‫رهـامرثيشءرذمارره‬ ‫رررارٕرررررر‬
‫حسرمهنمر‬ ‫رررًُسررر رٔل ر ررر‬ ‫ررر ٕار رررر‬
‫اًحـغ؛ر‬ ‫رررر‬
‫ر‬
‫ررررر‪ .2‬ر‬‫ررررإلررارررَير ٍُر ر"رر‬ ‫اررإلر رِررِ‬
‫ر‪ٟ‬كرربرر َمررَصررربرررإلررثرَ ْـر ُحرررُسورارا‬
‫ر ر‬ ‫ر‬
‫راًثحوثرمؽرِشحَر‬
‫رررر‬ ‫ررر‪/2‬ر‪ 98‬رررر رر‬
‫‪،‬ر"مس‪١‬كرررررر ر ررررر‬ ‫مسي‪:‬ر‬ ‫ررر ًرلرٓر ر‬
‫رحاكم"‬
‫ررررر ٕإلر ر‬
‫رررررار رهؼص‪:‬ر"ا‬
‫ان‪:‬راْكاَك‪.‬ر‬
‫ررررور رررر‬
‫ظولرَتترؾي‬ ‫ررررؿرَُرَ َمراءرا‬
‫رررر ٔلر ر ر رر ر‬ ‫رررورررًححثَر‬
‫ارموضؽراثفاقرنامرسرررحق‪،‬ر‬
‫رشرررر ر ررررررر ررررر‬ ‫‪1‬رر"ا‪٢‬كس خعفى"رٌَلزاَل‪:‬ر‪/2‬ر‪.:8‬رو‬
‫ررر َُر رَ‬
‫ررررررررررررر‪."89-1:‬‬ ‫‪،‬ر"ا‪٢‬كرشوؾَةراإل ررَ‬
‫سالرمِةراًـََا"ر"‬ ‫ًَني"‪،‬رضر‪،281‬ر‪ 288‬ررررر ررررررر ر‬ ‫ررر ٔلرظروررر رررر‬
‫‪،‬ر"مداحرراْكُكرؾيسرا‬
‫فواحتراًصَحوث"‪:‬ر‪/2‬ر‪،17‬ر"ِشخراًىوهةرا‪٢‬كيري"‪:‬ر‪/2‬ر‪ 6:6‬رررررر ر ررر ر رررر‬
‫ر‬ ‫ررررر‪/2‬ر‪،279‬ر‪27:‬ر‪.‬‬ ‫‪2‬ر"كرروررراؿسرا‬
‫ررر ٔلر رحاكم"‪:‬ر‬
‫‪280‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررر رررررر ررررر ررررر‬

‫خرشرابثحاغرمارخاءرمنررر‬ ‫ررررِرَ َشرررررر ر رررر رر رررررر رررر‬
‫ارا‪٢‬كيعقراًسَمي‪،‬رفِييرثَزمراً‬ ‫رررررؤرًسترً‬ ‫هَةراًىرصميةرم‬ ‫رررررصبرٓرررررر‬ ‫ازذثراًيعوضراًل‬ ‫رررورررر ررررر ر ر‬ ‫رروكسرث‬
‫ؾيسر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬روَتصمرؿَهيمرَتصمياركاظـاراثحاغرمارخياًفَ‪ :‬ر‬
‫رشررِن رَنير ررر‪.1‬ر ر‬ ‫ررررَهلررراَرررإلرر ُُررَرور رَرورربر ْؾر ِصررْطرر َؾر رِنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬ ‫رمرررإلرا‬ ‫ويحرراررًرَ َْر رَمرررِم رْنر َر ِرزررتر ّ رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررر ر رِ‬ ‫{اثرررر ِحر ْؽرر َمراررب‬
‫‪2‬‬ ‫ر ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ررر ْىر ِزررَلراررً َْرُكرم رْنر رَ ِجرزرررُّك رَروررإلرررثردَر ِدر ُـرورارررم رْنرر ُذروهَرربرررْوً ََرار َءر ررر ر‪ .‬ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫{اثرررر ِحر ُـروراررر َمراررب‬
‫رِ ‪3‬‬ ‫ر‬
‫را‪ٟ‬ك ررر ر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رسىرررم رَنررر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونرربرر ُْررَروار َءر ْضمر رَرورر َمر رْنرربرر ررَضيررممر رِنرراثرررر َحر َؽرر َُررَروار ٍُرر ِتر َلر ِ‬
‫رريرر ُُر ررً‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫{رفرَاررْنررًرَ ْمررٌر َرْرسر َخر رِجرَر ُحرورررار‪ٛ‬كررفار ْؿر ْ‪١‬كرربررهر َمرارررًرَد ِدر ُـر ر رَ‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ٔ‬
‫رررررربوررر‬‫ررررررالارهلِاذر‬ ‫َكرِشكراًعاؿةرو‬ ‫رررررشررر ر رررر‬ ‫ورَتََيراْكرصرامرم‬ ‫ر‬
‫ٔ‬
‫ظاغرخمَوكارِفرَتصميراْكاللرررب رر ررر ررر‬
‫و‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرَكنرلكرمنرررب رر رر رر رررر رر ر ر ررر ر ر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر ر رر ر رر ررر‬
‫اختارضمررر‬‫اًصُحانرررور ررر‬ ‫ررررروررر رررر‬ ‫ررررررررر رٔلحدازر‬ ‫اًيعازىرابًرشك؛رإلثحاؾِمرا‬ ‫رررورررر ررر رررر ر ررر‬ ‫اإلثحاغ‪،‬روكسرحُكر‪ٝ‬كرثـاىلرؿىلراٍهيوذر‬
‫ر رررر ررررر رر ر رر ررررر ررر رررر ر‬
‫را‪ٟ‬ك رَروررارًرْ َمر رِسرر رََحررارر ْجر رَنرر َمررْصررَ َمير رَرورر َمراررر‬
‫رونررر ررِ‬ ‫ررر ْحر َدر رَازرررُ ْضمر رَرورررُزر ُْر َحررررَرُاهن ْمررربرررْزررَابررًابرررِم رْنرر ُذر ررِ‬
‫{اخترُشروراررب‬ ‫رررررَلار رَل‪:‬رر ررررَ‬ ‫زابابرمنرذونررر‪ٝ‬ك‪،‬رف‬ ‫رٔب ررررر رررر‬
‫‪4‬‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬ ‫ونر ررر ر‪.‬روكسرتنيراًييبر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬ ‫ررشر ُنر ر رَ‬ ‫ررررَهلررراَرررإلرر ُُررَرورررُرسر ْحر َحرارهرََرُرر رَ‬
‫رررمعرارررٌر ُ رْ ِ‬ ‫ًرررار ِحر رسرًررارإلرا‬ ‫رارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رررررإلر رًِ ََر ْـر ُحرررُسورارا‬
‫رررًرَِر‬ ‫بر ِمررُصروارا‬
‫ر ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ٔبر ررررر رررر‬
‫زابابرمنرذونررر‬ ‫احضارماَُةراًـحاذتراًيتروكؽرفهيارُؤإلءرا‪ٙ‬كٍنراختشروراررر ٔبر رررر ررررررر‬
‫حدازضمروزُحاهنمر‬ ‫رررررور ررررررررررررررررررر ررررررر رررر ر رررر رر ررر ر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كر‪-‬رتَاانر‬
‫ارمارحصموٍر‬
‫ررر‬ ‫ام‪،‬روحصمررورررررر ر رر‬ ‫حَوٍرهلمرمنراْكرصرررررر ر‬ ‫ررررر ٔبر رر ررررررر ررر‬ ‫ررروراسرررخحَررورارمار‬ ‫ظاؾوضمرِفرمـعَةر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬‫ررر ٔبر ررر ر رر رررر رررر‬ ‫رررربرٔهنمر‬
‫‪ٝ‬ك‪،‬روفرسرُارت‬ ‫ررررر رّ‬
‫ؿَهيمرمنراْكالل‪،‬رواسدٌعحواراًصخال‪،‬روهحشوارنخاةر‪ٝ‬كروزاءرػرِوزضمر‪ :‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬روِفرؾيليرظََةرمنررُة‪،‬ر‬ ‫ثُترزسولر‪ٝ‬كررر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬ ‫ؾنرؿسيراجنرحامتررركرَار رَل‪:‬ررر ٔبررر ررر ر ر رر‬ ‫ر ررر ر رررر رر رر‬
‫رِفر"سوزتر‬
‫رررر‬ ‫رررص ٔبرر ررر ر‬ ‫ٕررررر ُُررَروررًل‬
‫رًََرو‬
‫اىِتَترررار رَ‬ ‫رررررروررر رر‬ ‫‪:‬رفعصحذَ‪،‬ر‬ ‫ررررركرَار رَلررر ر‬ ‫ثنرمنرؾيلم!ر"ر‬ ‫ررررور ررر ررررر‬ ‫‪:‬ر"َيرؿسي‪،‬راظصخررر َُر رَشاراً‬ ‫فر َلرار رَلرررررر ر رررر ر ر‬
‫رررركرَار رَلررررر رررررر ر ر رر‬
‫‪:‬رفلَت‪:‬رَيرزسولر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫را‪ٟ‬ك ر‪،‬ر‬ ‫رونررر ررِ‬ ‫ررر رْحر َدر رَازرررُ ْضمر رَرورررُزر ُْر َحررررَ ُاهنر ْمررربرررْزررَابررًابرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫ررررلرٓررررررر َ‬
‫ًة‪:‬ر{اختررُشروراررب‬ ‫رُشٍرا‬ ‫رررررررص ٔبررر‬ ‫جرصراءت"رفل‬

‫ررررر ٔلرهـام‪:‬ر‬
‫رررررر‪]208‬‬ ‫‪1‬ر ر ر‬
‫[سوزترا‬
‫ررررر ٔلرؾرصراف‪:‬ر‬
‫ررر‪ ]8‬ر‬ ‫[سوزترا‬
‫‪2‬ر ر ر‬
‫‪3‬ر[سوزتراًلعط‪:‬ر‪]70‬‬
‫‪4‬ر[سوزتراًخوتة‪:‬ر‪]82‬‬
‫‪281‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫هَ‪،‬روحيَونرمارحصمر‪ٝ‬كرفذحَررورررهَ؟ر"ر‬
‫رررر‬ ‫حير‪ٝ‬كرفذحصمررورررررر رر ر ررررر ر ررر رررر‬ ‫ررررر ٔبر ر رر رررر ر‬ ‫مونرمار‬ ‫ررر ٔبررر رر ررّ ِ‬
‫ًُسرحيصرر ر‬ ‫رررر َلرار رَل‪:‬ر"‬‫هـحسضم!رف‬
‫ررررررر ر‬ ‫ٕار ررر‬
‫رانرًسر يا‬
‫ررررر‪.1‬ر ر‬ ‫ررركرَار رَلررررر رررررر‬
‫‪:‬ر"فذ‪ٜ‬كرؾحاذُتم"رر‬ ‫كرَار رَلرررر رررر‬
‫‪:‬ركَت‪:‬رتىل‪.‬ر‬
‫ررروررر ر ر‬
‫اًسجوذر‬
‫ررر‬ ‫ررررصرهوغر‬ ‫اًصُحانرابً‬ ‫ررررروررر رررر‬ ‫ررر رٔلحدازر‬ ‫ررررررصرةررر ٕاررىلرا‬ ‫ًؼنررر ٔبر رررررررررر‬
‫نراًـحاذترعمراًخل‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَر َُر‪-‬رر ر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫فلسرَكنرؿسير‪-‬رَزر رِ رَ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪-‬رمفِومر‬ ‫هـحسضم‪.‬رفعححرهلراًييبررر‪ -‬رَظر رَلرر رُ‬
‫ررررررر ر رررر ر ر رر ررررر‬ ‫رانرًسر يا‬ ‫رررررَلار رَل‪:‬ررر ٕار ررر‬
‫اًيشزروَنورر‪ٛ‬ك‪،‬رف‬
‫ا‪ٙ‬كحبرررورررر رررر ر ررر‬ ‫ور ر‬
‫ررروراررر ٔبرهفررسِمر‬
‫رررر‬ ‫تش‪ٛ‬كرحـَ‬‫رررررور ر رر‬ ‫رررررررربررهفٔررسِم‪،‬ر‬ ‫اًخحصميرمنرثَلاءر‬ ‫اًصُحانرِفراًخحََيرررورررر ر ر ررر‬
‫ررررروررر رررر رر ررررر ررر‬ ‫رررررر رٔلحدازر‬ ‫هنارظاؿةرا‬ ‫ررررررررربرٔ ررر‬
‫اًـحاذترت‬
‫ظاؾِمرِفرر‪ٛ‬كرَكنرؿاتسارهلمرمنرذونر‪ٝ‬كررر‪ .2‬ر‬
‫زابابرمنرذونر‪ٝ‬ك‪،‬رومنرررٔب رررررر ررر رر ر ررررر ررررررر رررر رر‬ ‫رٔب ررررر رررر رر ررررر‬
‫مدحررِفرِشكرا‪٤‬كحةرواًيرصتر ٔبوراًوإلء‪ :‬ر‬
‫رإلرهل‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫رررررررررررٔبنرررر ررر ررررر ررر ررررر رر ررررر رر ررر رر‬
‫هفصذر‪ٝ‬كرثـاىلراب‪٤‬كحةرآكاظةراًيترإلرثعَحررر ٕار رر‬ ‫ظولراًـحاذتر‬ ‫ررررررور ِحررِسرررورٔب ر ر‬ ‫ٕار ررر ررررر ررر‬
‫رنرمنرملذضَاثراًخ‬
‫رررر‪،3‬روعمرحمحةراًـحوذًةراًيترجس خَزمرا‪ٙ‬كلروآكضوغرواًخـؼمير‬ ‫رررررر ٔلررمصٍ"ر‬ ‫ررررررررالارهلِاذر‬ ‫وعمر"حةرظاؾخَ‪،‬رو‬ ‫ر ررر ر رر‬
‫ًثازٍرؿىلركريٍ‪.‬ررر ر‬
‫وناملراًعاؿةر‪ٞ‬كرثـاىلررروٕارررررررر ررر‬ ‫ررر رررر ررررر ررررر‬
‫ررررررررصرًؽرررررر رر‬
‫ٌَمرشننيررر‬ ‫ررررشررر ر ررر ررررررر رررررر‬
‫َكرِشكرا‪٤‬كحة‪.‬رومنرُيارخاءراًخل‬ ‫وسانرهبشٍرا‪٤‬كحةرًلرير‪ٝ‬كرثـاىلرَكنرم‬
‫ررررر رٕإلر رر رر ر رررر رررررر رر ررررر رر ر‬ ‫ررارثوخَرا‬ ‫فر ٕار رررر‬
‫ررررررررر ر‬
‫ًـحسوهنمرمـَ‪:‬‬ ‫رررررورررر‬
‫اءرحيحوهنمروححَ‪،‬ر‬ ‫رررررورهؼرصرررر رر ررررر‬ ‫ار‪ٞ‬كرثـاىلررررٔبرهساذار‬‫ررروررر ررررر‬ ‫ا‪ٙ‬كٍنرحـَ‬ ‫ر رر رر‬
‫ار‪ٟ‬ك ررر‪4‬ر‪.‬ر)ر‪5‬ر‬ ‫را‪ٟ‬ك رَرورررررِا‪ٙ‬كر رٍَنرربرٓ َمرٌرُوراررب‬
‫ررر رَصرسرررر ُحردررررِررِ‬ ‫وهنرْمرر رَن ُحر رِ ّةررر ررِ‬ ‫رونررارر ررِ‪ٟ‬كربررهرْررسارَرذرًرر ُررِ‬
‫ارحيرحر رررَرُ‬ ‫رررررررِاشرر َمر رْنررًر َخر رِزرُشرررِم رْنرر ُذر ررِ‬ ‫رَ{ورررِم رَنرراًي‬
‫اىِتييرتخرصفر‪ .‬ر‬
‫ررر ر‬
‫اراًـصةر‪.‬‬ ‫ررررررررررررشهرورررررر ر‬ ‫نَثرمنرموضؽرِشكراًـحاذترا‪ٙ‬كيروكؽرفَِرم‬
‫ررر ر ررر ررر ر ررر ر ررررررررررر ر‬ ‫تنير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر رٔ‬
‫رِفرب‬ ‫رور رر‬
‫رررإلررر‬
‫ارو‬
‫رُضر رَ‬ ‫ونر رَروررإلرررًرَ ْمررَِ رُى ر رَ‬
‫ونرر رٔلهررُف رِسرِرِ ْمرر رَ ر‬ ‫رخيرَرَرُل ر رَ‬
‫ررررُ ْضمرر ُررْ‬
‫ونرر رَرصرُرْئرً رَ‬
‫ارو‬ ‫ررررررر َاختررُشروراررررِمنررر ُذرورِهرَِرب ٓرًِِرَرًةر رر َررْ‬
‫رإلرخيرَرُرُل ر رَ‬ ‫ركرَار رَلر ررررر رَ‬
‫ر‪ٝ‬كرثـاىل‪:‬ر(و‬
‫ًررإلررورُ رُضر رًوزررا)ررر‪ .1‬ر‬ ‫ررإلررر َحر َِرارتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رررإلرررًرَ ْمررَِ رُى ر رَ‬
‫ونرر َمررْورررًًت رَرو‬ ‫هرَرْف ًـر رَ‬
‫ارو‬
‫رررر‪/6‬ر;‪،8‬رواًحهيليرِفر‬ ‫رررو ٔبر ر رررررررر ر رر ررررررر ر‬
‫دصخَراًحلويرِفر"اًخفسري"‪:‬ر‬ ‫رررصرًة‪،‬ر‬ ‫ررر َُر رَرشررر ر رر‬
‫ارحسًررق‬ ‫‪.‬روكال‪:‬ر‬
‫ررر‪/26‬ر‪،120‬ر‪،122‬روادذرصٍراًرتمشي‪:‬ر‪/:‬ر‪6;6-6;1‬ررررر‬ ‫‪1‬رر ٔبر ر رررررر ر ر ررر رر ر ر‬
‫دصخَراًعربيرمنرظصق‪:‬ر‬
‫‪١‬ك"رضر‪،689‬رواهؼص‪:‬ر"اٗكزرا‪٢‬كيثوز"رٌَس َوظي‪:‬ر‪/6‬ر‪،296‬ر"اًاكِفراًضاف"رإلجنرجحصرض‪.97‬‬ ‫رررررِـ ررر‬‫جنرؾحسراًربرِفر"خامؽرتَانراً‬
‫"اًسنن"‪:‬ر‪/20‬ر‪،228‬رررورار رررر رررر رر ررر رررررررر‬
‫ررر‬ ‫ررروراكررص ٔبررررر ر ررر رر ررر ررررر رررر‬
‫راًفعيرجاكمهلرؾنرمفِومر"إلررر ٕاررهلررر ٕار رر‬
‫رإلر‪ٝ‬ك"‪.‬‬ ‫نرثعحح"‪،‬رضر‪،220‬ر‪،"222‬ر‬ ‫‪2‬راهؼص‪:‬ر"ثُسريراًـزٍزرإكَس"رض‪ 772‬ررررررر رررررر‬
‫‪،‬ر"مفاُميرًًدليررر ٔبر ررر ر ر رررر‬
‫ررر‪/2‬ر‪.288‬‬ ‫احسي‪:‬ر‬ ‫رررررصبرٓن"‪،‬‬
‫ررررٌَررور ر ر‬ ‫َطرِفرثفسريراًل‬ ‫‪3‬ر ررر ر‬
‫"اًوسررر رر رررر ر‬
‫‪4‬ر[سوزتراًحلصت‪:‬ر‪ ]287‬ر‬
‫ررررررر‪2‬ر‪/‬ر‪828‬ر)ر‪.‬رٌ٘كنخوزرؾامثنرمجـةرمضريًةر‪.‬‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررر َـر ِلررررَِسررر‬
‫تراإلر رسالرمِةرر(ر‬ ‫‪5‬ررر ر ر ر رر‬
‫مسذيرٗكرزراسةراً‬
‫ر‬
‫‪282‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫إلرِفررارر ٔلررْزررِطرر‬ ‫راًسر َمررَور رِاثر رَرورر رررِ‬ ‫ررررٍتررِرِفرررر ر‬ ‫ونرررِمثرْ َلرار رَل ر‬
‫ررز‬ ‫را‪ٟ‬كررإلرررًر َ ْمررَِ رُى ر رَ‬‫ارا‪ٙ‬كر رٍَنر رَرسرر َررْمعررُمترررِّمنررر ُذروررِنررر ررِ‬ ‫رررركرُ رِيررارر ْذر ُؾروررررررِ‬ ‫رثـاىل‪:‬ر(‬ ‫وركرَار رَلرررر‬
‫راًضر َفرارؿرَرُةر رِؾرررَيس ٍُرراررإلررررًِ َمر رْنررربرررِ رَنرررَ ُرهلرر)رر‪2‬ر ر‬ ‫نرػرِرِ ٍريرر‪،‬ررررَورإلرررثرريَر َفر ُؽرررر ر‬ ‫رر َمررررَ‬
‫ارهلرررُررِمرْهنرُمررررِ ّم رر رَ‬ ‫رَور َمرارررًرَِرُ ْمرررِف ِهير َمراررررِم رررِ رْ‬
‫نرِشررٍكر رَرو‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫رررإلرربررهرف رَسرِرُ ْمرر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ارو‬
‫ررصر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررر رَإلرٌر َرْرسر َخر رِعرَر ُـر ر رَ‬
‫ونررًِرُ ْمر هر َ رْ رً‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫ونر رَ‬ ‫رخيرَرَ ُلر ر رَ‬ ‫رخيرَرُرُقرر رَرصرُرْئرً رَ‬
‫ررررُ ْضمرر ُررْ‬
‫ارو‬ ‫ونرر َمراررر رَإلر َررْ‬ ‫ررشررُن ر رَ‬ ‫رثـاىل‪:‬ر(رب‬
‫رررررٌر ُ رْ ِ‬ ‫وركرَار رَلرررر‬
‫ونر)رر‪ .3‬ر‬ ‫ًرَر رُ رُ‬
‫يرصر ر رَ‬
‫رلرِِبرر ُحر رَعررْ رٍنير رَرْ‬
‫رررررراررًرَِررارًررثرَ ْـر ُحرررُسر‬
‫‪:‬ر(رَك‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رِ ر‬
‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رمعرَصر رَانررارجنررر ُحر رَعررْ رٍنيرركرَار رَل‪:‬ررركرَار رَلراًي‬ ‫وزويررر َؾر رْنرررِرْ‬ ‫ررر‬
‫ر‬
‫راًسر َمراررِءركرَار رَل‪:‬رررفرَبرر ُهيررْمررثرَ ُـرسر ٍُر رًِرَصر ْقر َحررِخ رَمر رَرورررَزر ُْر َحررِخ رَمر؟ررركرَار رَل‪:‬ررر‬
‫ررررَورار رِح رٌسررِرِفرررر ر‬ ‫رالرْزررِطر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫‪،‬رسرخررٌةررِرِفررررْر‬ ‫ارًرْ ََررْور َمر؟ررركرَار رَلرر رَ‬
‫‪:‬رسر ْحر َـررًة رر رِ‬
‫اطمراراًي‬
‫رررررررِ ريبرر‬ ‫ررررْسررَ َ‪١‬كررثرَرَلر ررَاضررُ َ‬ ‫رمررارررْنررربرررْسرَرَ ْمر رَتررؿرََر ْمر ُخر رَمرررَرِ‬
‫رلك َمر َخررْ رِنيررًرَ ْيررَف َـرارِه رَمرركرَار رَل‪:‬رررفرََرَمراررب‬ ‫رررهر رَ‬
‫ررر َمرارا‬‫راًسر َمراررِءركرَار رَل‪:‬ررب‬‫ر‬ ‫يرِفرررر‬ ‫رررِا‪ٙ‬ك رررِ‬
‫ر ر‬
‫رررربرِؿ رِشرِينرررِم رْنرر‬ ‫ررراررُْ رِسرِينر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََرَ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررركرُ رِيررارٌَرررِرررمُررربرررْزررِصررْسررِينر رَ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪،‬رررفرَرَلار رَلررَرهلررراًي‬
‫ُررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رَظر رَلرر رُ‬
‫ِشررهرَ ْفر رِيسرر)ررر‪ 4‬ر‬ ‫رَ رّ ِ‬
‫فعيرِفررهصر ِف َصقر ِم َنرا‪٢‬كسَمنيرثَ ُـسراإلٕكصازرإمياانر‪ .‬ر‬
‫انرُوررر‬
‫نراإلرميرَر رر ر‬ ‫انرمنرًـخلسونررر ٔبر ررر‬
‫يراإلرميرَر ررر رررررر رر‬ ‫ِنرِفررر َمر رَسرارئرِ ررر‬ ‫ًقراًسر رر‬ ‫ررر ٔلرررررر رر رر رررر‬
‫مةراًيترضَتراًعرصر رررر‬ ‫وكسرَكنرمنرفصقرا‬
‫رر رر ر ررر ررر ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫اب‪٢‬كـصفةرا‪٣‬كصذتروكريرر‪ٛ‬كرذمارُورخماًفرًرصحيراًرشغر‪،‬رر ر‬
‫ررر ر‬ ‫الرا‪٥‬كاًفنيررر رٔل ر رررر ر‬
‫ُيراًسرير رر ررر‬
‫ةرِفراإلرميرَرانر‪:‬‬ ‫رررررٔبكرور ررر رررر‬ ‫رهصر‪5‬ر رر رر رررررر رررررر ر‬
‫ِفرخمخرصرمـازحراًلدولر‪:‬ر‬
‫ر‬
‫انرُورجمصذراًخعسًقرفلط‪،‬روؿىلررر‬
‫رنراإلرميرَر ررر رر ر رررررر ر رر رررر ررررر‬ ‫رررر ٕار ررر‬ ‫رررارفرَ َلر ررر ررررر ر رررر ر‬
‫َرمنرا‪٢‬كـزتٌكروكريضمر‪:‬ر‬ ‫هسيرومنرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررصارور ر رررر‬ ‫‪-2‬رركرَار رَلرارجنراً‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رررررًرْمررًرَد ِدر ُـرور ٍُرر‬
‫ِيوُارو‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرَََرَ رَرورررَسر َ‪١‬كرر‪-‬روارسر خل‬
‫ررررر رَ‬ ‫ونرراررٍرْررَهيرُورذرُررررِ‬
‫ررا‪ٙ‬كر رٍَنررربرركرَرصروارر ِجر ِصررَسرر َررِاٌكرر ُمر ّحرمرسررر‪-‬ر رَظر رَلرر رُ‬ ‫رررًرْ َلررْوررِلررٍرَ رُى ر رُ‬
‫َُر رَشارا‬
‫ىرا‪ٟ‬كرررراإلرميرَارنررر َؾررْهنرُرْمر‪.‬ر ر‬ ‫ررركرَرْسررهرَ َفر ررر ررُ‬‫‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ُمررْؤرِمرٌِ رَنيرر ِتر رَشرِ رَ‪ٛ‬كر‬
‫ر‬

‫‪1‬ر[سوزتراًفصكان‪:‬ر‪ ]8‬ر‬
‫‪2‬ر ر ر رررر‬
‫[سوزترسر حرربرٔ‪:‬ررر‪،11‬ر‪ ]18‬ر‬
‫ررر‪،2;2‬ر‪ ]2;1‬ر‬ ‫ررررر ٔلرؾرصراف‪:‬ر‬ ‫‪3‬ر ر ر‬
‫[سوزترا‬
‫رررر‪ .)8;0‬ر‬
‫هؼصر"ضـَفرسننراًرتمشي"ر(‬
‫رررار ر ررر ررر رر ر رررر رر ر‬ ‫ررر ٔلرررر ررر ررر‬
‫ًحاين‪:‬رضـَف‪.‬ر‬ ‫ًة‪،‬روكالرا‬
‫رررصر رررررر‬ ‫ارحسًررق‬ ‫ررر َُر رَرشررر ر رر‬ ‫‪4‬راًرتمشير(‪ 86:8‬رررررر‬
‫)‪،‬روكال‪:‬ر‬
‫جنرؾحسراًلاذزرجنررر ُمر ّحرمرسررربرٓ رررر‬
‫لرؾلستررر‪.‬‬ ‫ررر ر رررر رررررررررر‬ ‫‪5‬ر ٔبرر رررر ررر‬
‫تورؿامصرُضام‬
‫‪283‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫رررًرْ َلررْوررِلررًرَُرْ رَسررؿرَرَىلر رَرورر ْخررَِر‬ ‫ْرررؿرَرَىلرر َُر رَرشرارا‬ ‫ر‪،‬رو‬
‫رَ‬ ‫ط‬
‫ر‬ ‫َ‬
‫ل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫‪ٟ‬ك‬ ‫ر‬ ‫راب‬
‫رر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ة‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ف‬ ‫ص‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ـ‬
‫ر‬ ‫م‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررربرثرْ َحرارؿرَُرررُر رَ َ ْ‬
‫ً‬‫را‬
‫رر‬ ‫رو‬
‫ر‬ ‫ُ‬
‫ر‬‫ُ‬ ‫‪:‬ر‬
‫رر‬ ‫ر‬ ‫راجنرظر ْفررَور رَانر رَ‬
‫ررو‬ ‫رَجر ُمرررر رر رَ‬ ‫‪-1‬رَوركرَار رَلر رَ ْ‬
‫قرسر ْحر َحرارهرََررررُرر ٔبر رحس‪.‬رر ر‬ ‫رررٓكرراَررًِ رررُ‬ ‫رإلرجيِيرا‬ ‫رررًْر رُ ِلكرَّررِةرارررْ ر رر رر‬ ‫ررْالررْزررِطرررَرَكررِفرٌصر رِراب‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪2‬ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ونررؿرَىلرر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ونرراررً ُمريرَارف ُلر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رونرر َؾرلسراررً َلرَ رِةررفرَ َِرى ر رُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ررٌرَ رَسرر رِانرر ُذر ررَ‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬ ‫رر رِراب‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫‪:‬راإلرميرَرانررر ُُررَرورررراإلركرَصررُاز‬ ‫‪-8‬رَوركرَارًرَ رِترراررًرْ ُمررْصررِحرئرَرُةرر ررَوراًررىرصارمِرةررر‬
‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫رًرررإلررثرَل ْمررؿرَىلررك رِربٍراررر ُهنررْمررن َفررُصروار‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ارو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫اثررربررترَرس‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ٍ‬
‫رررإلررثرُ رَرعر رِ ّيررؿرَىلررربرر َحرسرمرْهنرُ ْمرر َمرر رَ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر{و‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ارمؤمٌني‪،‬روكسررركرَار رَلرر‪ٝ‬كررررِف ِهير ْمر‬ ‫َُر رَشررر ررر ررررر‬
‫ر‬
‫سِمروضمرَكفصونرررر‪3‬ر‪ .‬ر‬ ‫حزُقررربررهفٔرر ررررر رر رر رر‬ ‫رىلركوهلررر‪-‬رور رر‬ ‫رِابر ررِ‪ٟ‬كروزسوهلر‪-‬ر ٕار ررر ر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫‪4‬‬
‫سالرمررر‬ ‫رلرْزرََكر رِنرررراإلر ررَ‬ ‫رررًرْرَلرْوررُلرر ُمر ْرر ِصررٌحر رِ ر‬ ‫ررر َُر رَرشرارا‬
‫‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ان‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ٌ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راب‬
‫رر‬ ‫از‬
‫رر‬ ‫ص‬
‫ر‬
‫رَ رَ رُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ك‬ ‫اإل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫رو‬
‫رر‬ ‫ان‬
‫ر‬‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ي‬ ‫ج‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ً‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راب‬
‫رر‬ ‫ًق‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬‫س‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ع‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫خ‬ ‫‪:‬راً‬
‫ررررر‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ونررر‬ ‫‪-6‬رَوركرَار رَلربرٓ َدررُرصر ر رَ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررر ُُررَرورررػرارُرُصرراررً ُحرعرالر رِنر‪.‬ر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رحسًررخرربر ررررررررر ر رَ‬
‫ًيرؿَََراًسالمرو‬ ‫اًؼراررُِرَصرِتراررًرْ َمررْشررُن رَوزرررِتررِرِفرر ر رر رر‬ ‫رر ر‬
‫‪5‬‬
‫ررر َُر رَشاررر‬‫رتررربرررْوررهرَرْفرًالررر ر رَ‬
‫‪،‬رو‬ ‫ِسرُررارَررفرَرْصرررًضرررَ‬
‫ارَكهر َ رْ‬ ‫رراًعرارؿرَرُةرتربِرررْ ِ‬ ‫رررُحر رَروررارًرْ َـررالررُفر رَرورر َمر رْنر رَروررارفرَ َلرِرُ ْمررارررَىلررربررهرَرُررر ر‬ ‫رةرراررًرْ َرررَرور رِاز‬ ‫‪-7‬رَوررَ َُر رَ‬
‫ر‬
‫ان‪،‬رلكامر‬
‫ررر‬ ‫رؾنراإلر رسالرمررروراإلرميرَر ررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫راًسرارئرِ َِر رَنيررر ررر‬ ‫ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسر َ‪١‬كرر‪-‬ر ًِررُورفرُور ِذرراررً َـررَصر رِةرررر‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬ ‫ررررررِ رِ ّيبرر‪-‬ر رَظر رَلرر رُ‬ ‫ارًرْ َلررْور ُلرر ُمر رَعرار ِذر ٌمر رًِ َخر ْـر َِر رِميرراًي‬
‫ر‬ ‫‪ 6‬ر‬
‫ررر‪-‬رر ر‪ .‬ر‬ ‫ررصرُرْئرًا)ر‬ ‫‪:‬ر(إلررارررإلررربرررْنررثرَ رَرعررورغرَر رَ‬ ‫َررركرَار َلرررررَ‬ ‫ريررؿرَرَرَلرركرَرْرُريرُررا‪،‬ر‬ ‫رراًسرارئرِ ُيرررِرِفررفرَرِصر ررًَضرٍة‪:‬ررر َُر رْ‬ ‫ر‬ ‫ًر َ ُلرور ُلرررَرهلرُررر‬
‫ر‬
‫ايئر رَروررربررْنرَرَُثرراررًرْ ُمر ْـررَ ِزتر َررٌِكرراررًرْ َحر رْ رِ‬
‫‪7‬‬
‫رونرر‬
‫وكررر ر ُذر ررَ‬ ‫اًرتر ر رِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫وض ُةررم رَنررررالرفرْ َـرر رِالر رَروررررررُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫اثرراررً َمر ْفررُصر ر ررَ‬ ‫رراًعرارؿرَر رُ‬ ‫رصًررِةرارررَىلررربررهرَرُررر ر‬ ‫رةرراررًرْ ُجرحرر ِرر‬ ‫‪-8‬رَور َر َُر رَ‬
‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫هفاٍر‪ٝ‬كرؾهنم‪.‬‬ ‫انروكسررررررر ررر‬ ‫سذيرا‪٢‬كيافلنيرِفراإلرميرَر رررر‬ ‫ررر َُر َشراررر ٔبررًضررًارًرُ ر ر رررررررر رر ررر‬ ‫اًيرررررَواررِف رِيررر‪8‬ر‪،‬رو‬
‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ركولراًسرَفررب‬
‫ررر رنرر‬ ‫رررتر َرْ رَنيررر ر رررر ر‬ ‫ُرررارً َفررْصررُقررتر َرْ رَنيرر َُر َشر رَ‬
‫ارو‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ررراًيرررررْعررُقر رَرورراإلر ْؾرخ َلرارذر رَ‬
‫ر‪.‬رو‬ ‫يرو‬‫ررررر َـر َمر رَ‬ ‫‪-9‬روركرَار رَلرررررر ر ررر ررررر ر‬
‫راًحاكونرمنرا‪٢‬كـزتٌك‪:‬راً‬
‫‪.‬رْكرركرَار رَلررُرَ‬
‫رمعرُصرر‬ ‫ارِشررًظررررِارِفر رْراًررر رَّكرَر رِالررررَرَ‬ ‫راًعرحررِةرتر َ رْيرر َحر َـرَرُوراررر رَنرِث رًريراررررِمهنرَرر رَ رْ‬ ‫رِشررًظررررِارِفرررر ّرِ‬ ‫ارلكررررْرالررْرَمعر رِالرر رَ رْ‬ ‫رجير َـرَرُوررررُ‬ ‫اًسرَرَفرررًرَ ْمرررَ ْ‬ ‫رر ر‬
‫ررر‬ ‫رررررررر‪٢‬كرُ ّحرمرسر ر رررر رررر ر ر ررر رر‬
‫جنرؾحسراًصَحنراٖكُسر‪.‬‬ ‫ررر ٔبر رر‬
‫ِبرحٌَفةر)ر‬ ‫ررررررررر ٔبر ر ر ررر رر رررر ررر‬
‫ظولراٗكٍنرؾيسراإلر َمرامر‬ ‫مبصحئةراّكِمَةر(رر‬ ‫‪1‬رر ر ر ررررر ررر ر‬
‫ُؤإلءرمـصوفونرررر رررررر‬
‫هؼصراًفذاوىرحر‪9‬ررضر‪.2;7‬‬ ‫رررار ر رررررررر رر‬ ‫نَثضم‪،‬ر‬
‫ررر ر ر‬ ‫ررروررر رر ررررر رٔ‬
‫ًُسرلكِمروإلرب‬ ‫‪2‬رر رر ررر‬
‫ظيفرمهنمر‬
‫‪3‬رسوزتراًخوتة‪:‬ر‪،:6‬ر‪.:7‬‬
‫رررررر ٔبر رر رررررر ر ررر‬
‫ؾاملراًلَوةروضمررر‬ ‫انرمارِفراًلَة‪،‬رمثرمنرُؤإلءرمنرًسذيرفَِر‬
‫ًون‪:‬راإلرميرَر ررررر رررررر ررر ررر ررر ر رررر ررر ر ر‬ ‫ررررور ر رررر‬ ‫رررر ٔبر ررر رررر رر‬
‫ظياف‪:‬را‪ٙ‬كٍنرًل‬ ‫ا‪٢‬كصحئةرزالزةر‬ ‫ررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كر‪،‬ررررر رررررر‬ ‫ميَةرز‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ركولرفلِاهئم‪،‬ركالرررارجنرررحر‬
‫ررررررر ُُررَروررر ر رررررر رررررر‬ ‫‪4‬ر ٔبر ررر رررر‬
‫يرمنرا‪٢‬كصحئة‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬
‫ارإلرًـصفررر ٔلر رحسررركديراًىصامِة‪،‬رور(اًثاًر)رثعسًقر‬ ‫رررر َُر رَ‬
‫رشررر رررر ر‬ ‫رٔبر ر ررر ر رررر ررررررررررر رررر رر ررر ر رررررررر رررررر رررررررررررررررر ر رررررر رررر رررر ر رررر رر ر رررر رر‬
‫نَثرفصقرا‪٢‬كصحئةر‪...‬رومهنمرمنرإلرًسذَِا‪..‬روجِمرومنراثحـَ‪..‬رور(اًلولراًثاين)رمنرًلول‪:‬رُورجمصذركولررراررر رر‬
‫ٌَسان‪،‬رو‬
‫اًـحاذترمهنم‪.‬رمجموغراًفذاوىرحر‪9‬رض‪.2;7‬‬
‫ررررررررورررررررررر رررر ر ررررررررر رر‬ ‫ارُورا‪٢‬كضِوزرؾيسررر ٔبر رُيراًفلَر‬
‫رشرررر رررر رر ررررر‬ ‫ررر َُر رَ‬ ‫ًلَةروكولررراررر رر‬
‫ٌَسانرو‬ ‫اررر رررر ر‬
‫رراركرصراًـحسرِفرشءرمٌَرظازرَكرفرص ًار‪.‬ر‬
‫انرا‪ٙ‬كيررر ٕار رررر رررررر رر رر ررررررر رررر‬ ‫ائفرُيارِفرمعَقراإلرميرَر ررر ر‬
‫ًىنرالكمرُشٍراًعروررر رررررر ررر رر ررر‬
‫رررور ر رر رررر ررررر‬ ‫نراإلرميرَر رررر رر رررر رر ررر رر ررر رر‬
‫انرا‪٢‬كعَقراًاكميرٌضميرر‪ٛ‬كرلكَر‬ ‫‪5‬ر رر ر‬
‫إلرصمررر ٔبر ررر‬
‫هؼصراًفذحرحر‪2‬رض‪،280‬رومس‪١‬كرثرشخراًيوويرح‪2‬رض‪.288‬ر‬ ‫رررار رر رررررر رر‬
‫ان‪،‬رابةرتَانرررارًعَرروراث‪.‬ر‬ ‫سالر ررررر ر رر ررر‬
‫م‪،‬رومس‪١‬كرِفراإلرميرَر رررر ررررر‬ ‫َكترمنراإلر ررَ‬
‫ررررزررررر ررر‬
‫ان‪،‬رابةراً‬ ‫‪6‬ر رررررررر ررر ررر ررر‬
‫زواٍراًحزازيرِفراإلرميرَر رررر‬
‫انرمنرحصكرظاؿةرمنررراًعاؿاثر‬
‫رررإلرميرَر ررر ررر ر رر رررررر‬ ‫انرا‪ٙ‬كيرإلرًعحررر ٕار رررررررر ر ررر ر رر ر ررر‬
‫رإلرتَ‪،‬رفِؤإلءرخيصحونرمنرا‬ ‫رررررررررروٕارررررر ر ررررررر ررر رر ررر‬
‫مناراًالكمرُيارِفرمعَقراإلرميرَر ررر ر رر ررر ر‬ ‫نراإلرمير ررررر رر ررر رر رر رررررر ر‬
‫انرا‪٢‬كعَقرٌضميرمجَؽراًعاؿاثرنامركَيار‬
‫رررر‬ ‫‪7‬ر ر ر‬
‫إلصمررر ٔبر ررر رَ‬
‫ررررر ٔبر رر ر ر ررر‬ ‫رررًرررر ر‬ ‫ًعاؿاثرا‪٢‬كفصوضةرِشظرر ًارر رررر ر رررررر ر ر‬ ‫ررر ٔبرمار ر‬
‫ورخيصحرمنررر‬ ‫ًذلطرمنررراررميٕرارررررر ررررر‬
‫هَرتلسزرمـعَخَر‬ ‫ررر‬ ‫رررروٕارمنار‬ ‫ارمنركرصرفهيارمنراإلرميرَر رررر‬
‫انرابًلكَةر‬ ‫رِفراًعحةرو‪٠‬كرخيصحررورررر ررر ررر رررر ررر‬ ‫ةرف‪١‬كرًـخربوارلكرررار رررر ررررر رر ررر‬ ‫رُيراًسرير ررر ررررر رررر‬ ‫ررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ا‪٢‬كفصوضةر‬
‫ررر رر‬
‫ر‬ ‫ان‪،‬رو‪ٝ‬كررر ٔبررؿ‪١‬ك‪.‬رر‬ ‫انرا‪٢‬كعَقررر ٕار ررر رر ررر‬
‫رىلرمعَقراإلرميرَر رررر‬ ‫ذائصتراإلرميرَر رررر رر‬
‫ررر رررر‬
‫وذونرمعيراًلَةرواؾخلاذٍ‪ .‬ر‬ ‫‪8‬ر ر‬

‫‪284‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر َمر رْنررًرَرْمررٌر َرْرسر َخر رْرِّكَرِْررارَررًرَ ْمررٌر َرْرسر َخر رْرِّك رِيرررراإلرميرَران‪.‬ر‬
‫ررر‬ ‫ان‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫خّكَِارفلسراسر َخر رّْكرَ َيرررراإلرميرَر‬
‫رررسررر ررررررر ررررْ‬ ‫ٍزرفهيا‪:‬رمنرا‬
‫ررررزر ررر ررررر‬ ‫ارجنررر َؾر ْحر رِسراًـ‬
‫ر‬ ‫ر‪1‬‬
‫‪.‬رو‪ٝ‬كررر ٔبررؿ‪١‬كررر ‪.‬ر ر‬ ‫راًعرحررِةررر‬ ‫رَوارًرْ ُمر ْـررَ ِزتررَرٌُكر َحر َـرَرُورُرَرررُ‬
‫ارلكرِرَرر رَ رْ‬
‫رارِشررًظررررِارِفرررر ّرِ‬
‫رررر َلرار رَلررررر ر رررر رررررر رررررر ر‬
‫‪:‬ر(را‪ٙ‬كيرثفصذرتَرَجمراًلولررر‬ ‫انراًيترثفصذرهبارف‬
‫جنرظفررور رررر رررر ررر‬ ‫رررار رر‬ ‫اءرَجمر‬ ‫صـصيرربرٓزرررر‬
‫ررر رٔل رر ر‬ ‫وكسررهصررر ٔبرر ررر ر ر‬
‫توراْكسنرا‬ ‫رر رر رررر‬
‫رررر‪ 2‬ر‬
‫اًىفصرُوراّكِيراب‪ٞ‬كرفلطر)‬
‫ررروررر رر ررر ررر رر ررر رررر‬ ‫فةراب‪ٞ‬كرفلط‪،‬ر‬‫رررررصررررر رررر‬ ‫انرُورا‪٢‬كـ‬ ‫نراإلرميرَر ررر‬ ‫رررو ٔبر ررر‬
‫ٌَان‪،‬ر‬‫اًيازرثخِسانرررورثفررررر‬
‫ررررورررررررررر رر‬ ‫نراّكيةر‬ ‫تربرٔ ررر‬
‫ر‬
‫ٌَسانررروراؾخلاذر‬
‫ررررررر‬ ‫انركولرررابررر رر‬ ‫ررررروررراسنررر‪3‬ررحفؼَر‪ٝ‬كرِفراًخـََقرؿَلراًعحاوًةر‪:‬ر(ررررفاإلرميرَر ررر ر‬ ‫روركرَار رَلرررراًضرررَخراًف‬
‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬
‫ررررىذرَراةررر‬
‫دوررمنراً‬‫ررررب ر رررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ًفَراًعحَحرا‪٢‬ك‬‫ررررصررررررر ر رر‬ ‫ررر َُر رَرشرارثـ‬ ‫رررررورررر ررررر ررر‬
‫ًيلطرابًـعَان‪،‬ر‬ ‫ًسرابًعاؿةر‬‫رررزر رررر‬ ‫ررر رٔلزررَكنرٍ‬‫ابًلَةرومعيراب‬
‫رررر ررر ر‬
‫اًسريرة‪.‬رر ر‬ ‫ورر ر‬
‫فَُسرنامرثلوهلراْكيفِة‪:‬ركولرابٌَسانرواؾخلاذرابّكيانرفلط‪ .‬ر‬
‫وًُسرنامرثلوهلراًىصامِةر‪4‬ر‪:‬ركولرابٌَسانرفلط‪ .‬ر‬
‫ررر‪5‬ر‪:‬راؾخلاذراًلَةرفلط‪ .‬ر‬ ‫صاؾصتر‬ ‫ررر ٔلر ررر‬
‫ًُسرنامرثلوهلرا‬
‫وررر ررررررر ر‬
‫وًُسرنامرثلوهلراّكِمَةر‪6‬ر‪:‬رُورا‪٢‬كـصفةرابًلَةرفلط‪ .‬ر‬
‫تَُسرٍىونررر‬
‫ررروٕارررر ررر ر ر‬ ‫هَرؿازف‪،‬ر‬ ‫ررررًا؛ررر ٔلررررررر‬ ‫هلمرٍىونرفصؾونرمؤمٌ‬
‫ررروررررر ر ر ررر رر ر ررر‬ ‫ِمَة‪،‬روؿىلرك‬ ‫رررررّكررررررررر‬ ‫ررر ٔبرررتـسُارا‬ ‫تؽرظرورررائف‪،‬ر‬ ‫ررررر ٔبرزرررر‬
‫فا‪٢‬كصحئةر‬ ‫ررر‬
‫رررررررر ر‬
‫هَرؿازفرتلَحَ‪.‬‬ ‫ررررًا؛ررر ٔلررررررر‬ ‫رمؤمٌ‬

‫‪1‬راىِتييرمنرخمخرصرمـازحراًلدولر(ر‪2‬ر‪/‬ررر‪)2:2‬رتخرصفر‪.‬‬
‫‪2‬ررا‪٢‬كلاإلثر‪2‬ر‪.18:/‬‬
‫‪3‬رذر‪.‬رظاُكرجنرفوسانرجنرؾحسر‪ٝ‬كراًفوسانر‪ .‬ر‬
‫ررررر‪،‬رواًواحسًة‪.‬ر‬ ‫رررررررروار ٕإلررَساكِة‬
‫ررررروررراًززًًِة‪،‬ر‬
‫ررررروراًخرررورهَة‪،‬ر‬ ‫ررررو ٔبرظروررررر ر ررررررر‬
‫ًِارستراًـاتسًة‪،‬ر‬ ‫ررررصركة‪،‬ر‬ ‫)ر‪،‬ر(رتَفرؿسذضمررر ٕار ررررر ررر‬
‫رىلرازًيترؾرشترف‬ ‫رررر‪177‬ر ررررررررررر رر‬ ‫خاينر(رثوِفرسر يةر‬
‫امراًسجسرررر ررررر ر رر‬ ‫رررصرررررر ر ر‬ ‫سرجنره‬ ‫ِبرؾحسر‪ٝ‬كررر ُمر ّحرمر ررر‬ ‫‪4‬ر ٔبر رررر رر‬
‫ٌَضِصسررررخاينر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫اًيحيرررر رر ر‬ ‫رررز ٔبر ررررررر ررررر‬
‫ير)رنامرِفرا‪٢‬كَيرررورررر ر‬ ‫احسترمهنمر‬
‫ررررررورًلكرررور ر رررر‬ ‫ررررررررَِعمَة‪،‬ر‬ ‫و ٔبركرصهبمراً‬
‫ررر‪ُ816‬ؼ)‪،‬رركالرحمةراٗكٍنرآكعَةر‬ ‫ررر ٔلر رر ر رررررر ر‬
‫صـصير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫ِبرموَسرا‬ ‫ررر رجنررر ٔبر ررر ر‬ ‫رسامؾَيرجنرؾحسر‪ٝ‬كرجنرموَسرجنررر ٔبرِبر رجصذت‬
‫ررر رجنررر ٕار رررر ررر رررر رر ررر ررر ر ررر‬ ‫جنرسا‪٠‬ك‬ ‫رَساقر ر رر‬ ‫رسامؾَيرجنررر ٕار رر‬ ‫‪5‬ر ٔبرر ررر ر ر ررر ررر‬
‫توراْكسنرؿَلرجنررر ٕار رررر ررر‬
‫ررر ٔبرررر ر رررررررر ر رر ررررر رررررررر ررررر رررررر‬
‫هَرَكنرمؽرا‪٢‬كـزتٌكرِفراًحرصت‪.‬راًثاين‪:‬رًلؼخَرًفسراذرمشُهبم‪،‬رًىٌَر‬ ‫ررررر ٔلر رول‪:‬ر‬
‫هَرمصثرتَرزالجررر ٔبرذروراز‪:‬را‬
‫صـصيررر ٔبررررر ر رررررر ر‬ ‫ررر ٔلر رر ر‬ ‫ررررر ٔبر ررر ر ر‬
‫ِبراْكسنرا‬ ‫ـازحراًلدول‪:‬را‪٢‬كـصوفرمنرحِاتر‬
‫رررر ررر رررررر ر رررررر رر ررر رر‬ ‫رهبامضَرم‬ ‫رر‪ٝ‬كرر ررر‬ ‫رَزررِ ََحرَرُر رُ‬
‫ـزتٌكرومنرُشٍراًىذةروضربرٔررر رر‬
‫را‪٢‬كشُةررر‬ ‫ررررررر ر ر رررر ررر ررررر رر ررر‬ ‫اراّكسلرمؽرا‪٢‬ك‬ ‫نَثرنخحَ‪،‬رومنررر َُر رَرشرررر ر ر‬
‫رررر ر رررررررررر‬ ‫رررر ٔبرر ررر رٔ‬
‫ًفرفهيارب‬ ‫ٍنرسر يةر‬ ‫ررررشر رر‬ ‫رررسر ر ررر ررر رر ر‬
‫متصرؿىلرر‪ٛ‬كرَنورؾ‬ ‫ررروبرٔرركُسر رررررر‬
‫ِتم‪،‬روكسرا‬ ‫ساًَهبمر‬‫ررربرٔ رررر‬ ‫ذذيرمـِمرِفرخسلرظرورًيرت‬
‫ر ر ررررررر رر ر ر رر‬
‫رررررر ٔلر رر ر ررررر ررر ر‬
‫صـصي‪:‬رفِورا‪ٙ‬كيررر‬ ‫اًثاًررمنرحِاترا‬
‫ررررررررر ررر رر‬‫ماراٗكوزر‬ ‫ررر ٔبررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررروارًرررررررر ررررر ررر ررررررر رر رررر ر‬
‫خيخَِرؿىلرمارخياًفرمٌَرمشُةراًسرَف‪.‬ر‬ ‫رذحاضَر‬ ‫ثَمَشٍراجنراًلميررر ٕاررىلررر ٕار ر رر‬
‫َخراإلر رسالرمررروررررر ررررر ررررر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫را‪ٙ‬كيراضعصرصررر ررر‬
‫ٕرررررر ُُررَروررر ر ررر ر ر رر‬ ‫رًََ‪،‬رو‬
‫ا‪٢‬كًسوةرررار رَ‬ ‫ررر ر ر‬
‫هة)ر‪.‬روإلرصمررر‬
‫ررررررر ٕإلرابرررررررر رر ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ررررر ٔبرر رررررر ر ررر‬
‫ًفر(ملاإلثراإلر رسالرررمِني)رور(ا‬ ‫ررر ٔبر ر رررر ررر رررر‬
‫َحس‪،‬روِفرُشٍراْكلدةر‬ ‫ثحاغراإلر َمرامر‬ ‫ررربرٔ ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًررررو ٔبرررر ررر‬ ‫اثعاهلرت‬
‫رررروررر رر‬ ‫ررر ٕار رررر‬
‫رىلرتلساذر‬ ‫ر‬
‫هخلاهلرمنراًحرصتر‬
‫ىنرتـسررراررررر ررر ررررر‬ ‫ر رر ررررر ررررررر ر‬
‫دمتر‪ٝ‬كرتَرحِاثَرابْكسر رررر‬
‫ا‪ٙ‬كيررَكنرؿَََرِفراًحرصترُورا‪ٙ‬كير‬ ‫ر‬ ‫ررررررررور ر‬
‫نرًَلىر‪ٝ‬كرؿَََ‪.‬ر‬ ‫ررر ٔبر ررررر رر‬ ‫اتنيرمشُحَرا‪ٙ‬كيررر ٔبرزراذر‬ ‫ر‬
‫ررررىذرَرر ررر رررررر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫هطرؿَََرمرتمجوٍ‪،‬رففيرُشٍنراً‬
‫رررررر ر رررررررر ر ر رررررر ررر رر‬ ‫رنر‪٠‬كرحىنررربرٓ ردصُارنام‬
‫ررررررر ٕار ررررر ر‬‫دصرمعيفاثَر‬ ‫هة)رمنررربرٓ ر ررر‬ ‫رررر ٕإلرابرررررر‬ ‫ٔبرنر(ا‬
‫الرا‪ٙ‬كيرَكنرمنرزخاهلرِفرظسزرحِاثَ‪.‬‬
‫رررررر‬ ‫اءثَرمنرالاؿررزتر ررر ر رر ر ررر ررررر رر رر ر ررر‬ ‫رررربررررررر رر‬ ‫رجصيءرمنرن‬
‫ٕررررر ُُررَروررر ر رررر‬‫رًََرو‬ ‫ر‬
‫ً‬
‫تليرمًسورابرار رَ‬ ‫اص ِتصرؾيَررروررر رررر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫رربررُشرراررً َجرِرْ ِمرَرة رَرو‬
‫رربر رَسرررُاشرراررً ِحرررْرسؿرَة‪.‬ر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫راًضرارلر رَرز‬ ‫ر‬
‫ّ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررر‪21:‬رُؼ)رارً ُمر َخر رَ ِلك ُمرررر ر‬ ‫راًسر َمررْصكرٌَرْ ِسر رير‪.‬ر(‬ ‫راًصر رِاسررِ ريبرر َمررْور ررُ ُ‬
‫إلضمرررر ر‬ ‫‪6‬رارًرْ َجرِرْ ُمر ْجر رُنرر رَرظر ْفررَور رَانر‪،‬ررب‬
‫رررترُوررر ُمر ْحر ِصر ٍسررررر‬
‫‪285‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫تورظاًةرررو ٔبرر رر ر ررر ررر رررر رر رررر‬

‫تورَجيروسائصرا‪٢‬كرشننيررر‬ ‫تورًِةرررو ٔبرر رر ررر‬
‫رهَراًخعسًقرابًلَة‪،‬رٍىونررر ٔبرر رررر‬
‫ررررارٕرررررر ر رر رررررر رررر ر ر‬ ‫صاؾصت‪:‬ر‬‫ررر ٔلر ررر‬ ‫وؿىلركولرا‬
‫رر ررر ر‬
‫رررررور رًىنررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر رررر‬
‫رِفركَوهبم‪،‬ر‬ ‫هنمرموكٌونرتلَوهبمرومعسكون‪،‬رًعسكونراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر ٔلر رررر ررر ر ررررر رررررر ر رر ر رررر ر رر ر ررررر رر رَ‬ ‫مؤمٌني؛ر‬ ‫ر ررر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬
‫هَرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫ررررـررتر رفونررر ٔبررررر ر ر رر رر رَ‬ ‫اٍهيوذرً‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫رررَسرر َ‪١‬كر‪.‬ررروررر ر‬ ‫اْكسسرمنراثحاؿَرظر رَلرر رُ‬
‫مٌـِمراًىربرررور ر ر ررر ررررررررر رَ‬ ‫رررررررر ر‬
‫ررر‪1‬ر‪،‬رو‬
‫ررركرَار رَلر‬ ‫تياءضم)ر‬‫ررررررررصر رفونررر ٔبررررر‬
‫ررررصفرورهَرنامرًـ‬ ‫رررر رِىذرَراةرًـ‬‫ثٌُاضمراً‬ ‫اًىرب‪:‬ر(ا‪ٙ‬كٍنررربرٓرررر‬ ‫رررررور ر ررر ر ر‬
‫ًىنراْكسسررروررر ر ررررر رر‬ ‫رِفركَوهبم‪،‬ر‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كرر رررر‬
‫َيثر‪ٝ‬كررر‬‫ررربرٓ ر رر‬
‫ًىنراًؼا‪٢‬كنيرت‬
‫رهنمرإلرٍىشتررورهمرررور ر رررر ررر‬ ‫ررر ٕار ررر ررر ر‬ ‫ررررور رًونرف‬ ‫همرا‪ٙ‬كيرًل‬
‫رهَرًَحرزر ررر ر‬ ‫رررر رر ررررر‬
‫ِفرا‪٢‬كرشنني‪:‬ر(كسررررهـ‪١‬كرررارٕررررر‬
‫هنمرًعسكررورهم‪.‬رر ر‬ ‫ررررٔبيررررٔب رررر ر‬ ‫جيحسون)ر‪2‬ر رررر ررر ررر ر‬
‫‪،‬رمفـىنر(إلرٍىشتررورهم)ر‬
‫ررر ر‬ ‫ورٔبر رر ررر رررر ر‬
‫تورظاًةرًلول‪:‬ر‬
‫ررررررر ر‬
‫ررررربرًةرذًيا‬ ‫ذَينراً‬ ‫سر***رمنرذريررررٔب رر‬
‫نرذٍنررر ُمر ّحرمر ررررررر رر ر‬ ‫ًلسرؿَمتررررٔب رررر‬
‫وررر ررررر‬
‫َيار‪.‬راىِتييررر‪ 3‬ر‬
‫رتشاكررررمدررررررررر رر‬ ‫ًدِنرمسحر ًاررر رر‬ ‫ورحشازرمسر حرررٍةر***رً‬
‫ررررررص ٔبررر رر ر‬ ‫رررر ٔبر رر ر رررر ر‬ ‫ًوإلرا‪٢‬كالمةر‬
‫ر ر رررر‬
‫ررررررررور رِحرِسررر ٕاررإلررر‬
‫رَلرا‪٢‬كرشننيرِفركسمرمنررر ٔبرركسامراًخ‬
‫ٕرررر ٕار رررر رر رر ررر رررر‬ ‫نرإلرررًررًسر حرروراررراررمياانر‬
‫ُيراًسريرةررر ٔبر رر‬ ‫ررر ُـرَرَ َمراءر‬
‫ررر ٔبر ر رررر ر‬ ‫ررر ٔلر روَلرت‬
‫ررومنرا‬
‫نر‪٠‬كرٍىنررر‬
‫رميانررر‪-‬روٕار ررررر ر‬ ‫ررررارٕرر‬ ‫ار‪،‬رومنرفـيرر‪ٛ‬كرفلسرسمعررر ٔبر رر رررر‬
‫نرِفركَوهبمر‬ ‫ررروراؿرررتفروررررررر رررر ررر رررر ررر‬ ‫كصوارهبار‬ ‫ملِساراب‪٢‬كسربرٔ رررر‬
‫ٌكراًيتررر ٔبرر رررر‬ ‫ررر ررررر‬
‫رررًرحخَر‪.‬رر‬
‫ررررررر ر‬ ‫اركريرَصَحرا‬ ‫رررررٍر رمتوٍر‪،‬رو‬
‫رررررر َُر رَرشرررر رر رر‬ ‫رميانرَكمالررر‪-‬ر ركريررر ٔبرهنمر‪٠‬كر‬
‫ارٕرر رر رر‬
‫رر‬

‫‪1‬ر[سوزتراًحلصت‪:‬ر‪ ]268‬ر‬
‫‪2‬ر[سوزترار ٔلرهـام‪:‬ر‬
‫رررررر‪]88‬‬
‫رررر َـر ِلررررَِسرررر ر‬
‫تراًعحاررورًةرر‬ ‫‪3‬ررررررررر ررر رر رررر ررر‬
‫اًخـََلاثرا‪٥‬كخرصترؿىلرمنتراً‬
‫‪286‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اًعر َفرراثر‪:‬‬
‫ررر ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫فعيرِفررهصرظصفرمنرِشكررر ٔبر ر ررر رر ررررر‬
‫ُيراّكاََُةرِفرا‬ ‫ر ر رر رررر رر ر ر ررر رر ر‬
‫اثرؾلائسررر ٔبر ر ررررر ر‬
‫ُيراًحسغررر‬ ‫اًعر َفرر رررررر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫مِةرِفرابةرا‬
‫سالررررر ررر‬ ‫ٌَـلِستراإلر ررَ‬
‫ررررررررررر رررر‬ ‫رررررورا‪٥‬كاًفة‬ ‫ومنراًـلائسرا‪٢‬كضاذتر‬
‫ر رر رررررررر رررر‬
‫ر‬
‫ثـعَهلرسر ْحر َحرارهرََرُررر رر ررر‬
‫رررمنرظفاثررر‬ ‫ررروررر رر رررُ‬ ‫هفيرظفاثر‪ٝ‬كرؾزروخي‪،‬ر‬
‫خَِِمرِفرررر رر ررر رر ررر رررر‬ ‫ِمَةرومنرس‪ٜ‬كرررسررررررر‬ ‫ررررّكرررررررر رر ر‬ ‫وذاظةرا‬‫ررر‬
‫ارؿَلردعيررر ٔبر رسالرفرِمر‬ ‫خحَالثرسرريرررر رر ر ر‬ ‫أكاذاثررروارر‪٢‬كسررر رر ر رر‬ ‫اًىاملر‪،‬رووظفَرؾزروخيرتعفةرا‪٢‬كـسوماثرررور رررر‬
‫رر رر رررررر ررررر رررر ررر ررررررر رررر‬
‫ا‪٢‬كرشننير‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾنركوهلمرؿَوارهحريار‪ .‬ر‬
‫رررربرٔ رر رر رر‬
‫نرجيـير‪ٞ‬كررر‬ ‫ررررِمهنرَا؛رت‬ ‫آكَقرِفرشءر‬ ‫ضخَِرتنير‪ٝ‬كرررور رر رر رر‬ ‫رررًدرر رررررر رر‬ ‫ررررٔبورا‬‫ررررردسرورًةر‬ ‫اثرُوراً‬ ‫اًعررَفر ررر‬ ‫رررررر ّرِ‬‫ررر رل َمسر رَ‬
‫اءرو‬ ‫اًرشكرِفرا‬‫وررر ر رر‬
‫ررررررر ر‬
‫ورًعفَرتعفاثَر‪.‬‬ ‫ررررٔب ررر ررررر‬ ‫سامءر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬ ‫رررررربرٔ رررر‬
‫رررررررفُررسمََرت‬ ‫ررررررٔب روظفاثَ؛ر‬ ‫ؾزروخير رِهسررًاررِفررررٔبسامئَر‬ ‫ر رررر‬
‫ثفسريراًـزير ر‬
‫خلاق‪.‬رر ر‬ ‫رررر ر ررر ررر ر ررر ررررررر ر ررر‬
‫هوؿان؛رِشكرجضخَِ‪،‬روِشكراصررررر‬ ‫اًعر َفرراثر(ر‬ ‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬‫رررلر َمسر رَ‬ ‫اًرشكرِفرا‬‫وررر ر رر‬
‫‪-2‬رِشكراًدضخَِ‪ :‬ر‬
‫رررررًرررثختررررر رر ر ررر ررر‬
‫ٌَمزَوقرمنرر‪ٛ‬كررر‬ ‫ثختر‪ٞ‬كرثـاىلرِفررر ٔبر رررررر ررررررر ررر ر ررر ررررر‬
‫سامئَروظفاثَرمنرآكعائط‪،‬رمثيرمار‬ ‫ًفَ‪:‬رُوررر ٔبرنرررًررر رر ررررر رر‬ ‫ثـررصررررررر‬
‫ررر ر‬ ‫ٌَمزَوقر‪.‬‬ ‫رررٓكرراَررًِقررررر رر ر‬ ‫رزحاثرمارُورمنرظفاثرا‬
‫وراًـىسرمنرررارٕررر رررررر ررر رر ررر‬ ‫ٔبر ررررر ر ررر‬
‫ررروراسرخواءٍرؿىلرؾصصَرَكس خواهئم‪،‬ر‬ ‫رنرًسير‪ٝ‬كرمثيررر ٔبرر ر ررر رر رر‬
‫ًسيرا‪٥‬كَوكني‪،‬ر‬ ‫ررر ٕار ررر ر رر رررر‬ ‫ررر ٔلررر ررررررررر ر ررررررر‬
‫مثٍكرؿَََ‪:‬ركولراًلائي‪:‬ر‬ ‫ررومنرا‬
‫ررر ر‬ ‫رؿا‪٠‬كرابًلَةررر ٔبر رر رر ررررررررر ر ررر‬
‫ورحاُضرتـَمَروَنورر‪ٛ‬كر‪.‬‬ ‫نرا‪٥‬كَوقرمسَؽرتعريررررِمثر َيررر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررررر رررر‬ ‫وَنورر‪ٛ‬كررر ٔبروررر ٔبر ررر رر ر رر ررررر ر‬ ‫ر ر ررر‬
‫‪-1‬رِشكرالاص خلاق‪ :‬ر‬
‫رْكاذرِفررر‬
‫ررر ٕإلر رررر‬ ‫ارمنرا‬ ‫ررررر َُر رَرشرررر‬
‫ٌسمىرتَركريٍ‪.‬رو‬‫ررررور رر رررررر‬ ‫خقرمنررر ٔبر رررر ررر رررر ررر رر ررررررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كرؾزروخيرا‪٥‬كخعةرتَراسام‪،‬ر‬ ‫نرٌضررر ررر‬ ‫ورُوررر ٔبر ررر‬
‫ررر‬
‫ُرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬رر ر‬ ‫ٔبر ررررررُ‬
‫سامئَرسر ْحر َحرارهرََر رَ‬
‫رررو‬
‫هلراْكقرسر ْحر َحرارهرََررررُرر‬
‫ررررر ٕإلر ررر ر رررُ‬ ‫ررررلرٓرر ررررررر ر ررر‬
‫ًِِتمراًحاظٍكرمنررررٔبسامءرا‬ ‫خلاقررررٔبسامءر‬ ‫رررررشر ر ررر ررر‬
‫هونرمنراصررررر‬ ‫ومنرار رٔلرر ررررررررررررر‬
‫مثيرؿَََ‪:‬رمارفـهلرا‪٢‬ك‬
‫ونرررِرِفررربرررْ َمسرارئرِرَِر رَرسر َُر ْجررَزررْور رَنرر َمررررَ‬
‫ارَكرهرُوراررر‬ ‫وارا‪ٙ‬كر رٍَنررًرَُرْ رِحررُس ررَ‬ ‫رالرْ َمسرار ُءرراررًرْ ُحر رْسررَىنررفرَار ْذر ُؾرور ٍُررررِرهبرَ رَ‬
‫ررررَرُزر ررررررِ‬
‫ارو‬ ‫رررررِررِ‪ٟ‬كرررْر‬
‫رَورثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫‪:‬ر{و‬

‫‪287‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ر‪ٝ‬كرر َؾرهنرُ َمرار‪:-‬ر"اص خلواراًـزىرمنر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫جنرؾحاشررر‪-‬رَزر ر رَِ‬‫رررركرَار رَلرار ررررر‬ ‫ررررشر رهونر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبرريرٌ‬‫سون"‪:‬ر‬ ‫ونر رر‪1‬ر‪،‬رفؼر"ًَح رر‬ ‫ًر َ ْـر َمرَرُ ر رَ‬
‫اًـزٍز‪،‬رواص خلواراًالثرمنر‪ٝ‬ك"ر‪.‬ر)ر‪ 2‬ر‬
‫مدحررِفررهصرإْكاذرا‪٢‬كرشننيرىفراًعفاثرواص خلاكِمرلًِِٓتمر ٔبسامءررمضاُاتًر‪ٞ‬كر‪ :‬ر‬
‫رررر‪3‬ر ر‬
‫رال ْدررَرصرىر)ر‬ ‫ررررر َمرٌرَارتررراَررًثرررارًِثرَرَةرررْر‬
‫راًالر رَثر رَروررارًرْ ُـررزر رَ‬
‫ىر‪،‬رو‬ ‫ررررررفرَرَصبرًرْرُ ُمتررررر‬
‫كرَار رَلرثرَ َـرررَاَلرر‪:‬ر(ررب‬
‫رررررررررَلارًرَوراررر‬
‫رستررر ٔبرسامؤٍر‪،‬رف‬ ‫ررررورثلرر ّسر ر‬ ‫رررربرٔ رررر ررررر رررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كرثـاىلررهصٍ‪،‬ر‬ ‫وَثهنمرت‬ ‫رررررشر رهونررر ٔبر رر‬ ‫‪:‬ر(مسىرا‪٢‬ك‬ ‫رر‪ٝ‬كررررر ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫رررررر‪4‬ر ر‬ ‫رررررررور رًونرررورررافرتوار)ر‬ ‫ى؛روسمعروراررررٔب ر ررررر رر رررررر رر‬
‫هننرتياثر‪ٝ‬ك‪،‬رثـاىلر‪ٝ‬كرؾامرًل‬ ‫رررر ُـررزر ررررر‬
‫رررررزرٍزراً‬ ‫منر‪ٝ‬كراًالث‪،‬رومنراًـ‬
‫ر رر رررر ر ررررر‬
‫‪5‬‬
‫رررربرٔزراذرروراررر‬ ‫سامءراْكسرىن‪،‬رف‬ ‫ًِِتمرمنررررٔب ررررر ر‬ ‫ارمنررربرٓرر رررر‬ ‫رررورررر‬ ‫نرجيـَ‬ ‫رنرا‪٢‬كرشننيررررٔبزراذرروراررررٔب رر‬
‫ررر ٕار رررر رر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬ ‫كٌسيرر ررَزررِرََحَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرررراًسمررصررر ر‬
‫ٍز‪،‬رجفصىررر‬‫رررررزر ررر ر ر‬ ‫ررررور راحسررررِمهنرَاراًـ‬ ‫نرٌسمرروراراً‬ ‫ررررور راحسررررِمهنرَرر ررر ر ر ررر ررر رر رررررر‬
‫ار‪ٝ‬ك‪،‬رجفصىرؿىلرًساهنمراًالر رَثررورٔبزراذرروراررررٔب ررر‬ ‫نرٌسمرروراراً‬ ‫رٔب ررر‬
‫رررررررررررر‪6‬رر ر‬ ‫ررررور راحسررر ِمرهنرَرررررر رر ر ر ررر ررر رر‬
‫ارا‪٢‬كيانرجفصىرؿىلرًساهنمرمٌات‪.‬رر)ر‬ ‫رررو ٔبرزراذرروراررر ٔبر ررر‬
‫نرٌسمرروراراً‬ ‫ر ررر رر رررررر ر‬
‫ؿىلرًساهنمراًـزى‪،‬ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررمنررر‬
‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ررررررر ُمر ّحرمر رر رَ‬ ‫ررررلرٓررررررررررر ررررر ررررر‬
‫ًةر‪:‬ر(‪٢‬كاررهصرثـاىلرمارخاءرتَر‬ ‫كرَار َلرراًسـسير رر رررر ر ررررر‬
‫ؾيسرثفسريٍرًِشٍرا‬
‫رررررررررررررشر ر ررر ررررررررر رررر‬
‫هونرمنرؾحاذترمنرًُسررر‬ ‫ثوحِسٍ‪،‬ررهصرتعالنرمارؿَََرا‪٢‬ك‬
‫مصرتـحاذتر‪ٝ‬كرررور ر رر رررررر ررر ر ر‬ ‫ررروار ٔلرر ررررررررر‬ ‫اًِسىروذٍنراْكق‪،‬ر‬
‫ررر ر ررررر ررر ر‬
‫ررررـىن‪،‬رسامُارا‪٢‬كرشهونر‬ ‫منارعمررر ٔبر ررررررررررر‬
‫سامءرفازكةرؾنرا‪٢‬ك‬ ‫ررروٕارررر‬ ‫هلرمنررر ٔبر ر رر رررر رر رر ررررر رررررررر ررر‬
‫وظافراًىاملرشء‪،‬روإلرثيفؽروإلرثرض‪،‬ر‬ ‫ررر‬
‫ررر ٔبرهفررسِمر‬
‫رررر‬ ‫خحلِا‪،‬رخفسؾررورررارهبار‬ ‫ررر ٔلر رررررررر ر رررر رر‬
‫سامءراًحاظٍكراًيترإلررررجسررر رررررر ر‬ ‫ارًِارمنرا‬ ‫ضمررروربرٓ رر ررر ررر رررر ر ر رررررر‬
‫ابؤضمراّكِالراًضالل‪،‬راتخسؾررورررررررر‬
‫هساذراًيتررر‬‫رررر رٔلر رررررر‬ ‫رررر َلرار رَلرررررر ررررررررررررر‬
‫ررزترمنراًـحاذت‪،‬روُشٍرا‬ ‫خحقرمث‬ ‫رررررلرٓرررررر رر ر رررر رر ررر ررر‬
‫ًِةراًيترهبشٍراْكال‪،‬رإلرجسررر ر‬ ‫وكريضمرمنراًضالل‪،‬رفا‬
‫رر ر ررر رررر ر ر‬
‫رررر ٕإلررهل"ر‬
‫ررر‬ ‫ار"اًالث"رمنر"ا‬
‫مذعفةرهبا‪،‬رفسمررورررررر ر رررر‬ ‫وظافرعمررررر رررر ررررر‬ ‫خلةرمنررر ٔبر ر رر رر‬ ‫رررر رٔل رررررر‬
‫سامء‪،‬رسمعروراررر ٔبر رررر‬
‫هنارمضررررررر‬ ‫مسوُارهبشٍرا‬
‫ر رررر ر‬
‫رْكاذارِفررر ٔبر رررر ررر ر ر ررر‬
‫سامءر‪ٝ‬كروجتصَيرؿىلررر‬ ‫ررر ٕار ررررر‬
‫ٍز"رور"مٌات"رمنر"ا‪٢‬كيان"ر‬
‫ررررررزر ررررررررررررر ررررررر‬ ‫ٌَـحاذت‪،‬رو"اًـزى"رمنر"اًـ‬
‫خحقرررررررررررررررر ر رررر‬ ‫ررا‪٢‬كسررر ر‬

‫ررر‪ ]2:0‬ر‬ ‫‪1‬ر[سوزترار ٔلرؾرصراف‪:‬ر‬

‫رررررتخرصفر‪.‬‬
‫سرؾعارظوِفر‪،‬ر‬ ‫ررررررور رِحرِسررر‪2‬ر‪/‬ر‪226-228‬ر‪،‬ر ر ررر ررررر رررررررررر‬
‫ٌ٘كنخوزرؾحسراًلاذزرجنررر ُمر ّحرمر ررر ررر ر ر‬ ‫‪2‬ررررر رر رر رر‬
‫ا‪٢‬كفِسرِفررمامثراًخ‬
‫‪3‬رسوزتراًيجمر;‪2‬ر‪-‬ر‪10‬‬
‫ررر ر‬
‫سرصاهصر‪.‬‬ ‫‪4‬ررثفسريراًعربير(ر‪11‬ر‪/‬ر‪711‬ر رررر ررر‬
‫)رتخحلِقررر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫ررر‪ُ898‬ؼ)‬ ‫كٌسير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬
‫اُميراًسمررصررر ر رررررر ر‬ ‫سرجنررر ٔبر ر ررر‬
‫َحسرجنررراررجٕرصررر رررر‬ ‫‪5‬ر ٔبررتوررراررررٌََرر ر ررر‬
‫هرصرجنررر ُمر ّحرمر ررر‬
‫‪6‬رحبصراًـَومر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪882‬ر)رٌَسمصكٌسير‪.‬‬
‫‪288‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫سامءرمذجصذترررؾنرا‪٢‬كـاين‪،‬رفلكرمنرهلررر ٔبر ر ررر ر رررر رررر ررررر ررر ر ر رر ر‬

‫ذّنرمسىةرمنرؾلي‪،‬رًـ‪١‬كرتعالنرُشٍر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٔبر رررررر ر ررررررر رررررر رررر ررر رر‬ ‫رر ر رررررررر‬
‫اًرشكرتَ‪،‬روُشٍر‬
‫ررررر‪ 1‬ر‬ ‫ار ٔلر ر رر ررر‬
‫وظافرفهيا‪).‬‬
‫مدحررِفررهصرإىاكزضمرامسر‪ٝ‬كراًصَحنرونفصضمرتَرر‪ :‬ر‬
‫سمَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررر ر ر‬
‫رابًصَحنررر‬ ‫ررررجر ررررر‬ ‫ررر ٔبرر رىىصوار‬ ‫ررربرٔهنمر‬ ‫كرَار رَلرر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررخمرربرررر رر رر رررر رررررر ررر ر ررررر ر‬
‫ارؾنرحالراًىفازرمنرمرشيكراًـصةرت‬
‫سمَاثررر‪2‬ر‬ ‫رررر‪٢‬كر رررر‬ ‫رررر رٔل ررررر ر ررر رررر‬
‫سامءرثسلرؿىلرثـسذرا‬ ‫نرثـسذرا‬ ‫نَثرمنرامسرهلرفذوطمروراررر‪-‬رخاَُنير‪-‬رتربرٔ رررر‬
‫رررر ر ررر ررر رر رررر ر‬ ‫ور ررر ر ررررر ر رٔ‬
‫اسدٌىصواروحوذرب‬
‫رهلر‪،‬رفدنير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‬
‫نَثرمنررر ٕار رررررر رر‬ ‫ررر ر ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر رٔ‬
‫رًـحسرب‬ ‫سرظر رَلرر رُ‬ ‫ررررررًسلررميةر‬
‫ررررٔبنررر ُمر ّحرمر رر رَ‬ ‫ررررروهلمرا‬ ‫‪،‬رررفرديررورررر ررر‬
‫ارؿَلرر‪ٛ‬كرتـل‬
‫رررررر ٔبررًررُسروررر ررر ررر‬
‫ارضمرمنررمسروراررر‬ ‫ارر‪ٛ‬كر!ر‪،‬ر‬ ‫رررًررررر رر رر ررر‬
‫خياكغرحِامنرسمعرورررر‬ ‫رررررورررارىفرا‬
‫احستر‪،‬رمثرضمروكـ‬ ‫رٔب رررر ررر ر رررر رر‬
‫نرثـسذرالاسامءر‪ٙ‬كاثرررور ر ررررر رر‬
‫رررر رٔل رررررر‬
‫سامءرًـِنرر‬ ‫نرثـسذرا‬ ‫رررررربرٔ رررر‬ ‫ررر ٕار ر رررررررررر ر ررررر ررررر ر ررررر رررر‬
‫ررنر‪٢‬كارار‪٠‬كرٌسريوارؿَلركاؿسُتمراًيتركـسوُارت‬ ‫ٍزراًـَمير؟!ر‬
‫رررزر رررررر رر‬ ‫‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرررابًـ‬
‫ررر‪ 3‬ر‬ ‫ونر رِرابرررًصر ْررََحر رِنرر)ر‬‫رررررررُ ْضمررٍرَ رْى ُفررُصر ر رَ‬
‫رررركرَار َلررثرَ َـرررَاَلر رَ‬
‫رر‪:‬ر(و‬ ‫خياكغر‪.‬ر‬ ‫رررًررررر‬ ‫رررر‪٢‬كر رررر رر ررر رر‬
‫سمَاثر؟!رإلرحروراةررر ٕاررإلرا‬ ‫ررثـسذرا‬
‫رررررر ٔبرنررر‬
‫)ر‪.‬ررهصرًيار‬ ‫ررررًصر ْررََحر رِنر رررررر‬ ‫ررررررُ ْضمررٍرَ رْى ُفررُصر ر رَ‬
‫ونر رِراب‬ ‫ررررلرٓررررررر ررررررررر ر رَ‬
‫ًة‪:‬ر(رؾنركذاذتركوهل‪:‬ر(و‬ ‫ؾيسرثـصضَرًِشٍرا‬
‫رر‪ٝ‬كرر رر رررر ر ررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫كرَار َلرررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ررررررر ُمر ّحرمرسررر‬
‫ارمارظاُكرؿَََر‬ ‫ررر َُر رَرشرررررر رر‬ ‫ارنخة‪":‬‬ ‫رررصر ررًٌضرررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر رَرسرر َمر رَنررر ر رررررر ر رر رر‬
‫راْكسًخِةرحنيرظاُكرك‬ ‫ر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫هيبرر رر رَ‬ ‫رر‬
‫رررَسرر َ‪١‬كرر رررررررر رررر رر ررررر‬
‫رمثركاثَياكرًلسرػَمياك!ر‬
‫ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬ ‫ر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬‫ٌش‪:‬رًِئرنيترزسور َلرر رر رَ‬
‫رررصر رررر رررر ررر ر‬ ‫رررر َلرار َلررمرررشرهورك‬
‫زسولر‪ٝ‬ك‪.‬رف‬ ‫ر ر ر رر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬
‫َصاةرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫رررر َلرار رَلر ٔبر رر ررر ر ر رر رر رَ‬ ‫جنرؾحسر‪ٝ‬ك‪.‬رف‬
‫ررررررر ُمر ّحرمرسرررار رررر رر‬ ‫ارمارظاُكرؿَََر‬‫ررر َُر َشرررررر رر‬‫ًىنرانخة‪:‬ر‬‫ور ر ررررر‬
‫سراجنرؾحسر‪ٝ‬ك‪.‬رفَامر‬
‫ررررررر‬ ‫ًسونررر ٕاررّرينرر ُمر ّحرمر رررر رررر رر‬ ‫ررررررصر رر‬ ‫رررررررررر َلرار رَلرر‪:‬رإلرررور رًىنرا‬
‫رررنرخحررورارنامرٍ‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كررررررررررر ر ر رر‬
‫‪:‬رذؾيارَيرزسولر‪ٝ‬كررهلاثَِم!رف‬
‫ُيراّكاََُةر‬
‫ررررررر‬ ‫فَر؛روَكنررر ٔبر ر ررر‬
‫ما"اًصَحن"رفالررهـررصرررررررر‬ ‫ررر ٔبرررررر ر ر رررر‬ ‫رررصرٌش‪:‬ر‬ ‫رررركرَارًرَترك‬ ‫رر رررر رر رررر ررر رررر ر ر رررر رر‬
‫نخةراًاكثة‪":‬ثسمر‪ٝ‬كراًصَحنراًصحمي"‪،‬ر‬
‫رررنرخحررورارنامر‬
‫ررررر‬ ‫ررررررررركرَار رَلرر‪:‬رإلرررور رًىنرا‬ ‫ررررهلاثَِم!ر‬ ‫ررررؾيا‬ ‫رررررررررَلار رَلر ٔبر رررررررررر ر ر رر‬
‫َصاتَر‪:‬رَيرزسولر‪ٝ‬ك‪،‬رذ‬ ‫رٍىررر ر رررر ر‬
‫ذحون‪":‬ابمسمرررارٌَِم"‪،‬رف‬
‫ٍصًسون"‪ .‬ر‬

‫ررررر ٔبرنرًخـَم‬
‫ررررررروراررر‬ ‫رهَرًُسرُياكرثياكغرِفرالكضمرمفنرحلِمر‬
‫ورتـضِمرنشارمثرررارٕررررر ررررر رررررر رر رر ر ررر رر‬
‫رررررراًياشروحيمَونرالكمَرؿَلر‬
‫‪1‬رثُسريراًىصميراًصَحنرىفرثفسريرالكمرا‪٢‬كيانر(ر‪2‬ر‪/‬ر;‪:2‬ر)‬
‫نرًلالرفذوضمرفالنررر ٔبر رررر ررررر ررر‬
‫ارفِياكرثـممير‪ٙ‬كارًًدليررر ٔبر ررررر رررر ر ررر ر‬
‫رشررررررر ررررر رر ررررررر‬‫ددازرِفررر َُر رَ‬
‫ررر ٔلر ررررر‬ ‫‪2‬رررركالررر ٔبرر رررررر رررر ر ررررررر رر‬
‫توراًلامسرا‪٢‬كسينر‪:‬ر((ًورَصرترا‬
‫هَرحيترًيفغرؾيَ‬
‫رررررورٍِتمررورررر ر ررررر‬
‫تعونرتَر‬
‫ررررتر ر ر‬
‫ررروررررارتيرررَكهرورارً‬ ‫رررررور ر رررررر‬
‫ًىهنمر‪٠‬كرٌسر ئَ‬ ‫ًُسرابًرضوزتر‬ ‫رررر ٔلر ررررر ر ررر رررر ررررر رررر‬
‫سامءرًسلرؿَلرثـسذرا‪٢‬كسمَاثررروررر رررر‬ ‫رررر ٔلر رظيررر ٔبر رررر‬
‫نرثـسذرا‬ ‫ورٌسر ئَ‬
‫رررورارفا‬
‫ارحالرا‪٢‬كحعَنيركاًحا)ر)‬
‫رررررررررر‬ ‫رشررر رر ررررر رر‬ ‫رررر َُر رَ‬ ‫رررررب ٔبررر ررر‬
‫ٍر‪ٝ‬كرمهنمرو‬ ‫ٔبرسروٕاررر ررر رر رر رررر ر ر‬
‫را‪٤‬كاميرحلساروحسسارف‬
‫‪3‬رسوزتراًصؿسر‪80‬ر‪.‬‬
‫‪289‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررركرَار رَل‪:‬ررر َُر َشراررر‪٢‬كرّرر رر ررر ر ر‬

‫ارَكثةرزسولررر‬ ‫ررر‪1‬ر‪،‬رر‬ ‫رررررلرًٓةر‬ ‫ررررر رَن رَشرِ رَ‪ٛ‬كررربرررْزررَسرَرْيرَر ررَاكررِرِفررربررمررٍةركرَرْسرر َذرَرَ رْتررر)را‬ ‫ركوهل‪:‬ر(ر‬ ‫وؾنرجماُسركرَار رَلرر ر‬
‫رررإلر‬ ‫رررركرَارًرَورا‪:‬ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرركررصر ررًٌضرر ررر ر ررررررررر رررر ررر رررر ر ر رررر رر‬
‫ارِفراْكسًخِة‪،‬رنخة‪":‬ثسمر‪ٝ‬كراًصَحنراًصحمي"‪،‬ر‬ ‫‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬ ‫رر رَ‬
‫ونرر‬ ‫رررررررُ ْضمررٍرَ رْى ُفررُصر ر رَ‬
‫رررررركرَار رَلر رَ‬
‫ر‪ٝ‬ك‪:‬ر(رو‬ ‫رإل"ابمسمرررارٌَِم"‪.‬‬ ‫هسزيرما"اًصَحن"‪،‬روإلرحىذةررر ٕار ررر ر‬
‫ررررررر ر رر ررررررر ر ر ررررر ررر رر‬ ‫حىذة"اًصَحن"‪،‬روما‬ ‫ر رر رررر ر ر‬
‫رررررر‪ 3‬ر‬ ‫ررر‪2‬رارلرًٓةر‪).‬‬ ‫رِابرررًصر ْررََحر رِنرركرُ رْيرر ُُررَرور رَرزرررِرِّبرررَرإلررارررَهلررراَرررإلرر ُُررَرورر)ر‬
‫ر ر‬
‫ونرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ررر رْير‪:‬ررر َُرشٍراررلمرةراًررررِيتررترَ َـرثرْيرَر ررَاكرف ِهير ْمررٍرَىفرُصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ْ‬
‫ررررًصرررََحر رِنر رب‬‫ونر رِراب‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ُرررر ْضمررٍرَىفرُصر ر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‪:‬ر{و‬
‫ررررركرْورهلر رَ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫‪:‬ر(رو‬
‫رر‪ٝ‬كرر رَ‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫ررررِهرُفورارررًرَرْور َمرراررًرْ ُحرررَسًرْ ِخر َِررِةر‬
‫ررررًِِرَ رَشارب‬
‫راًصررِح رِمير رَ‬
‫؛رو‬ ‫ررررًصر ْررََحر رِنررررر‬ ‫رررْظررِفررر ررِ‬
‫را‪ٟ‬ك رِراب‬ ‫ونرررِم رْنر رَرو‬ ‫ونرر ِتررَِ رررِ ر‬
‫؛رلر ُهنر ْمرررَرَكرهرُورارررًرَبرهرَرُف ر رَ‬ ‫‪،‬رإلررًرُرِلرصر ر رَ‬‫رِابرررًصر ْررََحر رِنر رررَ‬
‫ًررررِرِفرر‬ ‫راًصررِح ُمير‪.‬ررركرَررَاهلرررُركرَذرَار َذر ُترر‪،‬رررَوارًرْ َحر رِسر رُ‬‫اراًصر ْررََحر رُنررررر‬
‫ررر َمرار هررْرسَر ِزريررر َمرررررر‬‫ررركرَارًرَورا‪:‬ر‬ ‫راًصررِح رِمير رَ‬
‫"رو‬ ‫راًصر ْررََحر رِنررررر‬
‫را‪ٟ‬كرررر‬ ‫ربرْنررٍرَ رْى ُذر ُحرورار"‬
‫ررر ِثر رْرسر ِمررر ررِ‬
‫‪4‬‬
‫اراًصررْرََح رَنررربرررَيرر َمرارررثرَرْرسر ُؾرورارررفرَرَهلررراُرر رٔلرْ َمسرار ُءرر‬
‫ر‬ ‫رررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬ ‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ذ‬ ‫را‬
‫رر‬ ‫و‬
‫ر‬‫ِ‬ ‫ر‬
‫ب‬
‫رر‬‫ر‬‫ارا‪ٟ‬ك‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ؾ‬
‫ر‬‫ُ‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ذ‬ ‫را‬
‫رر‬ ‫ي‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ك‬ ‫‪:‬ر{‬
‫ررر‬ ‫اىل‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ـ‬
‫ر‬‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ث‬ ‫ر‬ ‫را‪ٟ‬ك‬
‫ر‬‫رر‬
‫ُ‬ ‫رر‬ ‫ل‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ا‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫ر‬ ‫س‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ك‬ ‫و‬
‫ر‬‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬ ‫َحرراررًرْ ُحرزرراَر ِزر ِرّيرر‬
‫َصرر رِ‬‫رَ رِ‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫‪5‬‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫جنرمعررَصرركرَار َلر‪:‬ررركرَار َلر رَرزرررُسر ررُ‬‫را‪ٟ‬كرار رررُ َ‬ ‫َحرر ُمر رْسررِرٍ‪١‬كرر َؾر رْنرر َؾر ْحر ِسررر ررِ‬ ‫رِ‬ ‫ر‬ ‫رَص‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِف‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫و‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رر‬ ‫ارًرْ ُحر رْسررَىنر رر‬
‫راًصر ْررََحر رِنرر‪6‬ر)ر‪ .7‬ر‬ ‫را‪ٟ‬ك رَرورر َؾر ْحرررُسرررر‬ ‫را‪ٟ‬كر َؾر ْحرررُسرر ررِ‬ ‫"ارر رنررربرر َحر رةررررْرالررْ َمسراررِءرارررَىلررر ررِ‬
‫‪8‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررر ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬
‫ررالررْ َمسرار ُءرراررً ُحر رْسررَىنرر)ر‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫اراًصر ْررََحر رَنررربرررَيرر َمرارررثرَرْرسر ُؾرورارررفرَهلرُرر‬
‫ارا‪ٟ‬كررربرر ِوررارر ْذر ُؾرورررررر‬ ‫ررررركرُ رِيررارر ْذر ُؾرورررر ررَ‬ ‫ر‬
‫َ‬
‫وركرَار َلررثرَ َـرراَلرر‪:‬ر(ر‬
‫ررر رٔلسامءر‬
‫رررر‬ ‫احسا‪،‬روهلرا‬‫رمنارثسؾونرررور ر ررررر‬ ‫ررررارٕرررر رر ر‬ ‫رخالهلرثسؾونرررزرجُك‪،‬رف‬ ‫سامئَرخر رّير ر ر ررر رر ر‬ ‫رررررربرٔ رّيرررٔب ررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ررت‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررر ر ر رَ‬
‫راًعربيرز‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِر‬ ‫اراًييبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪،‬ررر رٔل رررر رر ررر رررر رر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرفاميررهصرمسـررورررررر رّ‬ ‫مناركِيرر‪ٛ‬كرهلرظر رَلرر رُ‬
‫ررروٕارررررر ررر رر رر رَ‬ ‫ارْكرُسرىن‪،‬ر‬
‫ىزلر‪ٝ‬كرؿىلررهخررِرَّرررؿرََرََررَِر‬ ‫ررربرٔر ررر ررر‬ ‫رًِنير‪،‬رف‬ ‫تياراًصَحن‪،‬رفؼيرروراررر ٔبررررر رر‬
‫هَرًسؾورررارٕرر‬ ‫تيار‪ٝ‬ك‪،‬روَيرررزررررررر ر ر رررر‬ ‫ررررررزررررر رررر‬ ‫رًسؾورررزرتَ‪:‬رَير‬ ‫رَوررَسرر َ‪١‬كررر رر‬
‫ررر ر‬‫َرؿَهيم‪.‬‬ ‫رررًريخررِرّ رررر‬ ‫ًةراحذجاخار‬ ‫ررررلرٓرررر رر رر‬ ‫مرُشٍرا‬ ‫اًسررَالر ررر‬ ‫ُرررر ر‬ ‫اًعررَالرتر رَ‬
‫ررو‬ ‫رر ر‬

‫‪1‬رسوزتراًصؿسر‪80‬ر‪ .‬ر‬
‫‪2‬رسوزتراًصؿسر‪80‬ر‪.‬‬
‫‪3‬رثفسريراًعربيرتخرصفر(ررر‪/‬ر‪668‬رر‪-‬ر‪668‬ر)رتخحلِقر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر‬
‫سرصاهصر‪.‬‬
‫ررر‬
‫‪4‬رَصَحراًحزازيرجصمقر(‪1982‬ر‪،‬ر‪)1981‬رؾنرمصوانرجنراْكُكروا‪٢‬كسوزرجنرخمصمةرِفركعةرقزوتراْكسًخِة‪.‬‬
‫رررر‪ ]220‬ر‬
‫ررررر ٕإلرِسراء‪:‬ر‬
‫[سوزترا‬ ‫‪5‬ر ر ر‬
‫‪6‬رَصَحرمس‪١‬كرجصمقر(‪.)1281‬‬
‫سرسالمةر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫‪7‬ررثفسريرجنرنثرير(ر‪6‬ر‪/‬ر‪680‬ر)رتخحلِقر رر ررر‬
‫ساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر‬
‫‪8‬‬
‫ِسار ُءرر‪)220-‬ر‬‫ر رررْ(اإلررْ رَ‬
‫ر‬
‫‪290‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررر َلرار رَلر‬

‫ررررحر ُمير‪،‬رف‬ ‫رَيرز‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كرر رر ر رررر رر رَ‬
‫رررررر ْررََحر رُنر رَ‬
‫رساخسارًسؾو‪:‬رَيرز‬ ‫‪:‬رَكنراًييبرر رَرظر رَلرر رُ‬
‫ررركرَار رَلرر ر ررررر رّ‬ ‫جنرؾحاش‪.‬ر‬ ‫وؾنرررار ررررر‬ ‫ر رر‬
‫ررركرُ رِيررارر ْذر ُؾرورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كررربرر ِورر‬ ‫رررربرٔىرزر رر ررررر‬
‫لر‪ٝ‬كرثـاىلر(‬ ‫رًسؾورمثىنرمثىن‪،‬رف‬
‫ررررر ُُررَروررر رر رررر رررر‬ ‫احسا‪،‬رو‬
‫هَرًسؾورررور ر رَ‬ ‫ارٍزمعررر ٔبررررر رر‬ ‫ررر َُر رَشررر ر‬ ‫ا‪٢‬كرررشر رهون‪:‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫اراًصر ْررََحر رَنررربرررَيرر َمرارررثرَرْرسر ُؾرورارررفرَرَهلررراُرر ٔلررْ َمسرار ُءرراررًرْ ُحر رْسررَىنر)ر‪....‬را‬
‫ررررررررلرًٓة‪.‬‬ ‫ار ْذر ُؾرورررررر‬
‫رررررررر ْررََحر رُنرر‬
‫سرمبىةرراثرًٍَك‪،‬رًلولرِفرجسوذٍ‪:‬رَيرز‬
‫رَ‬ ‫ر"َكنرٍِترجر ررر ررررر رررر ررررر ر رر رر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ر ررر‬
‫نراًييبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ررر ٔبر ررررر رّ‬ ‫وؾنرمىحول‪،‬ر‬
‫رر ررر ر ر ر‬
‫رررر ررررر رر‬
‫خضة‪،‬رًسؾوررر‬ ‫ررررررركرَار َلررارجنررر ٔبرِبرن‬ ‫ظححررركرَار َلرر ٔلرَصاتَ‪:‬ر‬
‫ررررررار رهؼصوارمار‬ ‫ررررررر ٔبر رر‬
‫رشنني‪،‬رفَامر‬ ‫ررر‪٢‬كر رر‬ ‫رررحر ُمير ررر ررررررر ررر‬
‫‪،‬رفسمـَرزخيرمنرا‬ ‫َيرز‬
‫رَ‬
‫ررركرُ رِيررارر ْذر ُؾرورررر ررَ‬
‫ارا‪ٟ‬كررربرر ِوررارر ْذر ُؾروراررر‬ ‫ررررزنرًتر(‬ ‫ررر َلرار َلرر رررر ر ر‬
‫رهلراًصَحن‪:‬رف‬ ‫ٌٍََكراًصَحنرا‪ٙ‬كيرابًاميمة‪،‬روَكنرابًاميمةرزخيرً‬
‫ارررر رررر ر ر ررر ر رررر ررررررر رررر رررررر‬
‫ررراًصر ْررََحر رَنررربرررَيرر َمرارررثرَرْرسر ُؾرورارررفرَرَهلررراُرر ٔلررْ َمسرار ُءرراررًرْ ُحر رْسررَىنر)ر‪".‬‬
‫رررر ر‬
‫رررررررر‪1‬راىِتييرتخرصفر‪ .‬ر‬
‫ا)رثيشءرمنررررٔبسامئَ‪.‬ر)ر‬ ‫وؾنرجماُس‪،‬ركوهلر(رب‬
‫رررررَيرر َمرارررثرَرْرسر ُؾروررررر رررر‬ ‫رر رر ررر رررر ر‬
‫‪2‬‬
‫رررًرْ ُحرررَسًرْ ِخر َِرةرررفرَار رر‬
‫نر‬ ‫ركعرةرا‬ ‫ةرِفررر ر‬ ‫ررركرَار رَلرا ْجر رر ر ر رررررْ‬
‫نرحصجي‪:‬رالرًٓر َةررر َمرررَسرِهَر رررِ‬ ‫ررر رحسر َطمرا‪:‬ر‬ ‫ررررِفِررَِركرَ ررَوإلر رِنر‪:‬ررب‬‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(‬ ‫راًسمـاينرر ررَزررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلررر رررر‬
‫ر‬
‫رسمر‪ٝ‬كررر‬‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرررُر ِثر ررر‬ ‫ِضرر رُ‬ ‫رررررةرررؿرَ رَّلر رَرزرر رِ رَ‬ ‫ارنخاةراًعرَرْح‪،‬رنخ‬ ‫رررنررررٍىرذحررورررررر رررر ر‬ ‫ارؿىلررب‬ ‫رررررر َخر رَاءرر رَرورراثررر َفررُلورررر‬
‫جنرمعرصور‪٢‬كار‬ ‫رُسرِرَ َْريرررار رر َررْ‬
‫رررفرَِرَ رَرشرارررمـىنر‬ ‫ررررررًرْرِل رعرة‪،‬ر‬
‫رررررْ رِمسمرررارٌَرررِرررمُرر‪...‬را‬ ‫رىىذةرَنر رِ‬
‫ن‪:‬راب‬ ‫رررررْن ُخر رْةرررَرَرْكررر رر رررَ‬ ‫فراًصر ْررََحرن‪،‬را‬ ‫ا‪:‬رإلررهرَ ْـر ِصر ررررر‬ ‫رررفرَرَلارًرَورررررَ‬ ‫نراًصررِحمي‪،‬ر‬ ‫ررراًصر ْررََحر ررررر‬
‫سخةرررىرُرُزروًررِرراررب‬
‫َرررنررر‬ ‫رررر رر‬ ‫نرالرًٓرَةررر َمر ِىرِّر رَ‬
‫ة‪،‬رو‬ ‫رررررررِراينرر‪-‬ررَور ُُررَرورراررًرْ َمر ْـررُصر روفررر‪-‬ررب ررررْ‬ ‫ررررررارًرْرَلرْورلراًث‬
‫ر‪.‬رو‬ ‫كرَرْور ررررر ررر رر رر رررر ر ر‬
‫هل‪:‬ر{وضمرٍىفصونرابًصَحن رَ‬
‫ررررررَىلرراررًرْ ُمر رْرشرر رَ‬
‫رررركرَار رَل‪:‬ررر‬
‫نني‪،‬رو‬ ‫رررررفرَصحؽرا‬
‫ر‬
‫رررر رَرزرر ْررََحرنر"‪.‬ر‬ ‫ر‪ٝ‬ك‪،‬رَي‬
‫ررررررر رَ‬ ‫رررًرَرُل ر رَ‬
‫ول‪:‬ر"رَي‬ ‫ورو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫حجصرررًرَرْسر ُؾر‬ ‫ررررررررِيبر رَرورر ُُررَرورررِرِفرراررًرْ ر ر‬ ‫رَجيرمسؽراًي‬ ‫ربرَابرر ر رر‬
‫ر‬
‫ْ‬
‫رررً ََر َمرار َمرة؛ر‬
‫ررر‬ ‫ررررإلر رَرزرر ْررََحرنرا‬‫فراًصر ْررََحرنرا‬‫ر‬ ‫ررررَإلررهرَ ْـر ِصر رررر‬ ‫نرو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫ررررًرَرْسر ُؾروررربرٓ ردصرررٌرُ رر رررر‬
‫رسمىراًصر ْررََحر‬ ‫ور‪ٝ‬ك‪،‬رو‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫رنيررًرَرْسر ُؾر رر‬ ‫رررًرَِرَرْ رِ‬
‫رررًرَرْسر ُؾرورا‬
‫ارنررر ُمر ّحرمرسار‬
‫‪3‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ررررررر ر‬‫اراًصر ْررََحرن ر‪.‬ر)ر‬ ‫رررررورررررر‬ ‫ررروراذؾ‬ ‫رررررورررار‪ٝ‬كررب‬ ‫‪:‬ر{كيراذؾ‬ ‫ررركرَرْورهلرررثرَ َـرررَاىلررررر‬
‫ررررًرْضار‬ ‫رررر ٔبررىزلررب‬ ‫ٍرالرًٓر َ رَ‬
‫ة‪،‬رو‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫زلر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاىلرر َُر ِشرررر‬‫فرَبرٔ ْىر ررر‬
‫ر‪ٟ‬ك‪،‬ررر‬ ‫ررررًِِرَ ُؤررَإلررِءراررًرْ ُمر رْ ِ‬
‫رشررِن رَنيرراررًرْ ُمر ْير رِى رِصر رٍَنرر رِرظر َفررَةراررررًصر ْررََحررِة رِررِ‬ ‫ررررًرَرُلوررُلرثرَ َـرررَاىلر‪:‬ررركرُ رْيرررَرَيرر ُمر ّحرمرس‪،‬ر‬ ‫رر‪ٝ‬كرر‪:‬ر(ر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫كرَار رَلرار رررر رَ‬
‫جنرنثريرز‬
‫اراًصر ْررََحر رَنررربرررَيرر َمرارررثرَرْرسر ُؾرورارررفرَرَهلررراُرر رٔلرْ َمسرار ُءرر‬
‫ارا‪ٟ‬كررربرر ِوررارر ْذر ُؾرورررررر‬ ‫ررررًصر ْررََحر رِنر‪:‬ر{ا‬
‫رررر ْذر ُؾرورررر ررَ‬ ‫رررًرْ َمرارِهرِـ رَنيرررِم رْنررجرَرْسررِم ََررِخرَِ رِراب‬‫َؾررزر رَرورر َخرير‪،‬را‬
‫‪1‬رتخرصفرمنرثفسريراًعربير(ر‪29‬رر‪/‬ر‪7:0‬ر_ر‪7:2‬ر)رتخحلِقرر ٔبر رَحسررر ُمر ّحرمر رر ررر ررر‬
‫سرصاهصر‪.‬‬
‫ررر;‪ُ6:‬ؼ)‬ ‫رررٍرمتر ر ررر ررر رر رررر رررر رررررر ر‬
‫مييراْكيفيرمثراًضافـير(ا‪٢‬كخوىف‪:‬ر‬ ‫سرجنرؾحسراّكحازراجنررر ٔبر ر رررر ررر رررر رررر‬
‫َحسرا‪٢‬كصوسىراًسمـاينرا‬ ‫‪2‬رر ٔبررتوررررر رر ررررر ر‬
‫ا‪٢‬كؼفص‪،‬رمٌعوزرر رجنررر ُمر ّحرمر ررر رررر ررر ررررررر‬
‫اُميروقيميرجنرؾحاشرجنرقيمير ر‬ ‫رررررصبرٓنرر(ر‪8‬ر‪/‬ر‪;8‬ر)رتخحلِقر ر ررر‬
‫َيِسرجنررراررجٕرصررر ررررر ررر ررررر ررر رررر‬ ‫‪3‬ررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫‪291‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ورالررْ َمسراررِءراررًرْ ُحر رْسررَىنر رر‪،‬ر‬ ‫ررررفرَارهرَرررُررُ ررررْ‬

‫ررر"راًصررْ ََحر رِنرر"‪،‬ر‬ ‫ر‬‫مسرررررررر‬ ‫ِ‬ ‫رررْ‬ ‫ر"ا‪ٟ‬ك"ررب‬
‫ررررْور رِراب‬ ‫مسرررر ررِ‬ ‫ِ‬ ‫ُرررْ‬
‫رراب‬ ‫ارًرْ ُحر رْسررَىنر ررب‬
‫ررر رْيررررَ‪:‬رإلررفرَرْصررَقررتر َرْ رَنيرر ُذرؿرَاررِئ رُرُْكررَرهلر رِ‬
‫ر‬
‫‪:‬ر{هلرررُرَ‬
‫ررررَىلررربرررْنرركرَار رَلرررر‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًصرح ُمير را‬ ‫ر‬ ‫راًصر ْررََحر رُنرررر‬
‫ر‬ ‫يرإلررارررَهلررراَررإلررر ُُررَروررؿرَارًِ ُمرراررًرْ َلر َْر رِةر رَرورررر ر‬
‫اًضرِرراَر َذررِتر ُُررَرورررر‬ ‫را‪ٙ‬ك رررَ‬ ‫را‪ٟ‬كرررررِ‬ ‫رَرَْكرركرَار رَلرثرَ َـرررَاىلر‪:‬ر{‬
‫ررر ُُررَروررر ررُ‬
‫ر‬ ‫‪1‬‬ ‫ر ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫راًسر َمر رَاوررراثرررَوار ٔلررْزرطر رَرورر ُُررَرورراررً َـر رِزررٍُزرراررً َحرى ُمير ررر ر‪ .‬ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ار ٔلررْ َمسرار ُءرراررًرْ ُحر رْسررَىنررٌر ُ رَرسر ِ ّحر رُرحرررَرهلرررُر َمررررِارِفرررر ر‬
‫‪2‬‬
‫رجسرور ِذررٍِ‪:‬ررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرو‬
‫رررَسرر َ‪١‬كر رَرورر ُُررَروررًر َ ُلرور ُلرررِرِفرررُ ُ‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫رمسر َؽرراًي‬‫رشر ِنر رَنيرر رَ ِ‬ ‫رَوركرَرْسر رَرزرررَورىررر َمر رْى ُحرور ٌلررر ربر رنر رَرزرر ُخررًالرر ِمر رَنرراررًرْ ُمر رْ ِ‬
‫را‪ٟ‬كرر َُر رِشرٍِرررْرالرًٓر َ َةر رَ‬
‫ررررَن رَشراررر‬
‫‪.‬رو‬ ‫رررزرْيرَرْ رِنير‪.‬رررفرَبر ْىررَزر َلررر ررُ‬ ‫رررار ِحر رس رَ‬
‫رًرررر ُُررَروررًر َرْسر ُؾرورا‬
‫ا‪،‬رو‬ ‫رررهرَرررُرٍرَرْزررُ ُمعررربررهرَرررُرًر َرْسر ُؾر َر‬
‫ورو‬ ‫رر رَرزرررِح ُمير"‪،‬ر‬
‫رررفرَ َلرار َلر‪:‬را‬ ‫رر رَرزرر ْررََحر رُنر رَرَي‬
‫رَ"َي‬
‫‪3‬‬ ‫ر‬
‫ررر ْجر رُنرر َحر رِصٍر ٍصر‪.‬ر)ر‬
‫رررر‬ ‫اطمرارا‬ ‫ررررَورررُ َ‬
‫‪،‬رز‬ ‫رُزر ِور رَيرر َؾر رِنررا ْجر رِنررؾررحَرررٍاشر رَ‬

‫ٌَمزَوقرمؽرؿسمراؾخلاذرظفاثراًصةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كراًيسررر‬
‫رررررررررررر رر ر رررررر رررررررررر ررر رررر ر رر ر ررررر‬ ‫ررصفرراًـحاذت‬ ‫راًىفصررر ِتر ررِ‬
‫رررررِفـر ُيرررر رر‬
‫فعيررهصرمسربرٌٔكر"ر‬
‫ر ر رررر ررر‬
‫ا‪٢‬كـحوذر"ر‪ .‬ر‬
‫رإلرًـخلسرفَِردعائطررر‬
‫ررر ُُررَرورر رررررر رررررر ر ررر‬
‫رجسسرًعمنرو‬ ‫‪:‬ر"ًوررر ٔبر رررررً‬
‫نرزخالرر ر ررر ر رَ‬ ‫ركائير‪:‬ر(روكسرسربرٔرًتررر ٔبر ر ر ررررررً‬
‫حسضمركائالررررر‬ ‫كرَار رَلرررر رررررررر رر‬
‫‪:‬ررَكفصررروررر ررر ر رررر رررر ررر ر رررر رر‬
‫ًُسرمبرشك‪،‬رُورمثيركولراًىفصررر‬ ‫ررربرٔ رر ررررررً‬
‫خاةركائالرررر رر‬ ‫ة‪،‬رمفارحّكَ؟‪،‬رُيرررًرُرـسررر ُمررشرًَكررر رررً‬
‫رَكفصرا؟رف‬ ‫ررراًصترُوتررَِر رررررر ر رر ررر ر‬
‫رررر ر‬ ‫إلرًـسرنفصررررررر رر‬
‫ار)راىِتيير‪.‬ر‬ ‫رررر رررررً‬
‫رسمىر(ؾحاذت)رثوحةررر ٔبر ررر ر ر ررررررر رر‬
‫نرٍىونراًـامير‬ ‫رررررررررر ٔبرظر ررررر‬
‫الر‪،‬روإلرررٌر ُ رر ررررررررررر ر ر‬ ‫يرإلرٍىونر(ؾحاذت)ر‬
‫ررررررر َـر َمر رر ررر ر ر‬
‫ومثهلركولراًلائير‪:‬ر(اً‬
‫ررر ررر ر ررررررر‬
‫هَرمي‪ٜ‬كرصُئارمنردعائطراًصترُوتررَِرةر‪ .‬ر)ر‪ 4‬ر‬
‫رًََرؿىلرمـىنررر ٔبررررر رر رررررر رر ر ررر ررررر‬
‫ررررارٕررررر رررر‬ ‫ٕرررررر ٕاررإلررر ٕارررار‬
‫رررِصرفِار‬ ‫رررراررًََر؛ر‬ ‫هباركسررر ٔبرًرّـَرَرر‬
‫ررمنرررِصرفِار‬ ‫رررر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررر ٕار رر رررر ر ررر ررررر‬
‫رررإلرًلولرر‪ٛ‬كرؿاكير‪.‬‬ ‫ُسوزر‪،‬ر‬ ‫انرا‪٢‬كحعيرم‬
‫رررر ر‬ ‫اًصذرؿَلرمثيررر َُر رَشرررر ر‬
‫اراًسىرصر ررررر ر‬ ‫وررر رررر رررر‬

‫رشر‪:‬ررر‪11‬ر‪ ]16-‬ر‬ ‫رررررًرْ َحر رْ ِ‬ ‫‪1‬ر ر ر‬

‫[سوزترا‬
‫رنراْكافغرجنرنثريرادذرصٍرُيا‪.‬‬
‫ررررررر‬ ‫‪2‬ررثفسريراًعربير(‪)212/27‬رو‬
‫ررر ٔكر ررر ررر ررر رررر ررر رر‬
‫ررررر ر‬
‫سرسالمةر‪.‬‬
‫ساسمرجنررر ُمر ّحرمر رر ر‬
‫نراًـؼميرر(ر‪7‬ر‪/‬ر‪21:‬ر)ر‪،‬رتخحلِقر رر ررر‬ ‫رررررصبرٓ ررررر ر‬ ‫‪3‬ررر ر‬
‫ثفسريراًل‬
‫رررر ر‬
‫َخرحامتراًـوينر‪.‬ر‬ ‫‪4‬ررر ررر ررررر ر‬
‫كالرر‪ٛ‬كرراًضرر رر رر ررررر ر‬
‫‪292‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررِرَ َشرررر رر ر ررررر ررر ر‬

‫ارا‪٥‬كَوقرمارإلرًرصفررر ٕار رر رر‬
‫رإلر‪ٞ‬كر‬ ‫ِصفرً‬ ‫ورَشصررر ٔبر ررر ررر رررر‬
‫وركريرر‪ٛ‬كرفلسرر ر‬ ‫ورجحصررر ٔبر رر ر‬
‫فٌلولرمنرجسسرًعمنررر ٔبر رر ر‬
‫ررر ر ررر رر ر ررر ر‬
‫اتَروعمرؾحاذتركرير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررررر ر رررر‬
‫ر‪،‬رو‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفِوررر‬ ‫ررر ٔبرترورررررر ررررررررر رر‬ ‫ِصخررر ٔبهرور رررر ر‬
‫اغراًرشكررروررراؾؼمر‬ ‫ثرَ َـرررَاَلرررررررررررر رررررر‬
‫ر‪،‬روؿَََرفلسروكؽرِفررر ٔبر ر‬
‫َكفصراب‪ٞ‬كرًتؿَلرمرشكرتَركريٍر‪ .‬ر‬
‫ةرفلسروكؽرِفراًىفصراًرصحيرمنرمسذيررربرٓ ردصرر‪،‬رونامر‬
‫هَرإلرًـخلسرفَِرردعائطراًصترُوتررَِر رررر رررررر رررر رر رررر ر ررر ررر ر ر‬
‫رررورررر رررررر ررررررر ر ررر ررررر‬ ‫ر ررر رررر‬
‫وإلرٌضفؽرهلره‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬
‫ئَاثَر‪.‬روإلرًلديررر ٕاررإلراًخ‬
‫ئَةرمنرحرزرررررررررر ررررر‬
‫احسر‪،‬رًيلضَرلكَرمارًيلغرحرزرررررر رر‬
‫رررور ر ررررررر ررر ررررررررر رر‬ ‫ِسرشءر‬‫ررررررور رِحر رر‬
‫ررررربرٔنراًخ‬
‫ركصزانرت‬
‫اًاكميرآكاَلرمنراًرشكر‪،‬رنامرِفراْكسًرراًلسيسرا‪٢‬كضِوزر‪1‬ر‪ .‬ر‬
‫ررر‪-‬راًفَسفير‪-‬را‪٢‬كشهوزرمنرهوهَرَكفصاروًُسرمبرشكر!رفٌلولروماراًفصقرتنيراًىفصرواًرشكر؟!ررر ر‬ ‫ورٔبررررر‬
‫ماراًصذر‬
‫رررررر‪-‬رخسإلر‪-‬رىفراًخـصًفروا‪٢‬كـِنراٌَفؼي‪.‬رفالكُامرمهنييرؾيَر‪،‬ر‬
‫نرادذَفار‬
‫رررروٕار ررر‬
‫تُهنامرثالسمر‬
‫ررررور راحسررروررر رررر‬
‫الكُامر‬
‫والكُامرخمصحرمنرا‪٢‬كٍكرومصذوذرؿىلرظاحدَرمعهلروخم٘كرىفراًيازر!!!ر‪ 2‬ر‬
‫رررر ٔلر رررر ررررررر‬
‫نرتـضِمر‪٠‬كرٍىروهروراررر‬ ‫ارمبرشننير!ر‬ ‫ررررررررصرٌشرً‬
‫ررررُسرورررر رر‬ ‫اتَر‪،‬رٍىونرتـغرنفازرك‬
‫مثر‪:‬رؿىلرفصطرَصةرحرورررررررر ر ر رررر‬
‫ررررر ررر ر رر ررر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررر َُر رَرشررررر رر ر‬
‫اركَطرِصحير‪.‬‬ ‫ثرظفاثراًصةر!رو‬
‫ًـخلسونرِفرا‪٥‬كَوكا رر ررر رررر ر‬
‫ار)رفؼنررررٔب رررر رر‬
‫نرانكير‬ ‫رررررررر رررر ررر ر رررررر رررر ررر ر رررر رر رر رررر رررررً‬
‫يفسَرمنركوهلر‪:‬ر(ُورمثيركولراًىفصرإلرًـسرنفصرررررر ر‬ ‫ضِسرتَرً‬ ‫ررررررسدرر رر‬
‫رذمارسرررحقرمارا‬ ‫ورٔبسرورٔبرررر‬
‫وركريرر‪ٛ‬كرِكنرًفـيراًىفصرا‪ٙ‬كيرهنيير‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلررؾيَر‬
‫ررررر‬ ‫رررررررٔب ررر ررر رر ر ررررر رررر رر ررر ر رر رر رر‬‫رررررررٔب ررورصِاذتر‬ ‫اًىفصرررًر رر رر رر رررر ر رر‬
‫سخةرِشؾيرنخحشٍصرمٌَر‬ ‫رر رر‬
‫ورمنررركرَررَاهلرر‬
‫رررررررر ٔبر ررر‬
‫رررًرضِاذتر‪،‬ر‬‫ررررررر ٔبرورا‬
‫ؿىلرسخِيراًخحشٍصرمٌَرر‬
‫اخرتياكيراًىفصررر ر رر ررر ررررر ر رر‬
‫رررررور رررررر رررر رر‬ ‫!!رومنرررٌر ُ رَرسررّ ٍوريررر َُر َشررررر رر‬
‫اراًىفصراًح‬ ‫ررررر‬
‫ٌَعمنررر ٔبروررر‬ ‫ورخماًطر‪.‬ر ررررررررر ررررر رررر رر ررر رررر ر ر‬
‫وؿَََر‪،‬رمفنرًفـيراًىفصرمنراًسجوذررررر ر‬ ‫رإلرخاُيررر ٔبر رر ررر‬
‫إلرًفـيرر‪ٛ‬كررر ٕار رر ررر‬
‫مضعصار‪ٙ‬ك‪ٛ‬كر؟!ر ررررر ررر‬

‫راًعر ْلررَرصرىرر‬ ‫ِشرررَكررررررْ‬

‫‪.‬ر)رالررْزتر َ ُـررْور رَنرررر ر‬
‫ررر‪11:;/6‬ر‪،‬ر‬ ‫دصخَرمس‪١‬كر(‬ ‫رررررر ٔبر ر ررررر ر‬‫حصنخَروِشنَر)ر‬
‫هَرإلتسررمنرظاؿةرًلرير‪ٝ‬كرؾزروخي)‬
‫رر ُُررَرور ٌِرر ِ‪ٚ‬كر رْيررربرررْ رَ‬ ‫ِشرررَكر ِفر ِْر َِرركرَرْرِريررْيررررفب‬
‫ررررررررَانر ِمر ٌْر َُر جررَ ِصررْير ٌءر رَرو‬ ‫رمعالررب‬
‫ررررْ رَ‬ ‫ًرشررِكررفرَ َمر رْنرر َررِ‬
‫رمعريرَررِرْ‬
‫ررَلرر ر‬ ‫ًرشرََكر ِءرر َؾر رِ‬
‫رنررار ِرّ رْ‬ ‫رررررَانرربرر ْقررَىنررار ر رَ‬ ‫ررررركرَار َلرر رُ‬
‫ر‪ٝ‬كرر َؾرررزررَور َخريرر‪:‬ررب‬ ‫‪1‬ررر رر ر رر رررررررر ر‬
‫كالرظَلر‪ٝ‬كرؿَََروس‪١‬كر‪:‬ر(‬
‫رررريىرر رررررر‬ ‫َكءرؾنراًرشكرمنرمعيرمعالررر ٔبر ر رررررررر‬
‫ِشكرفَِرمـىرك‬ ‫رررررشررررر رررر ر ررر رر ر رر ر‬ ‫رقىنراً‬ ‫ررررررررررر ٔبرانررر ٔبر ر‬
‫ر‪.‬روِفرزواًةر‪:‬ر(‬ ‫رررًرْ ُحررَوًرْرِ رِنررررْرالرثرَ ِصر ريررررر‬
‫ررررُِبررارررَْسرَرراقرا‬
‫ٌَحهيليرتخحلِقررب‬
‫ررر رر رررر ررر‬
‫ر‬
‫زمقر‪)1;:7‬ر‪،‬رواجنرماخَر(‪2607/1‬ر‪،‬رزمقر‪)6101‬ر‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ًرشكررر ٔلرررر رر‬ ‫ررربرٓهلررر ٕاررَلرررار ر‬ ‫ّيرمنراْكقرولكرنفصرم‬
‫ثلعَةروزذرًضر ررر ررر ر ررر رررر‬ ‫ررروررر ررررررررر‬ ‫هَرحجوذر‬‫ررررصراررر ٔلرررر ر‬ ‫رر‪ٝ‬كررررررر رر ر ررر رر‬
‫ر‪:‬ر(رفلكرِشكرٌسميرنف‬ ‫رررفر َلرَرُر رُ‬
‫ررركالررر ٔبرتروررررر رررر ر رَ‬
‫اًلامسرا‪٢‬كسينرو‬

‫‪293‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫اًىفصررر‬ ‫ورذؿاءراْكجصررر ٔبر ررر ر ر ررر ررررر ررررررر رررر رررررر رررر ر رررر ر‬
‫ورآكوفرمنرا‪٢‬كَتراًلائةرفلسروكؽرِفراًرشكراًرصحيررروررر رر‬ ‫افرابًلربررر ٔبر رررررررر ر ر‬
‫رراًعرور ررررر‬
‫ررر ٕار ررر ررررر‬
‫رإلراب‪ٞ‬كراًـَلرراًـؼمير‪ .‬ر‬ ‫اخروإلرحولروإلركوتر‬
‫اًحرررور ررر رر ر ر ررر ررر‬
‫ررر ٔلر ر ررر رر ر ر رررررر رررر رر ر رر ر ررر ررررر ر رررررر رررررر ررررررر‬
‫ذٌكرؿَلرَتصميراًفـيراًىفصيرحيترًور‪٠‬كرحىنرثـخلسرفَِرظفةراًصترُوتررَِر ررررررررر ررر رر‬
‫ةر‪،‬رمارزويرؾنر‬ ‫ِصخرا‬ ‫و ٔبر ر‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررربرررْنررًر َ ْير َحررَصرراررر ِتررًرالرر‬
‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ولررر ررِ‬ ‫رر ُخر ٌيررؿرَرَىلرر َؾرِرْ ِسر رَرزرررُسر ررِ‬ ‫جنراًضرحرر رِاكرررر‪،‬ر‬
‫ررررركرَار َلر‪:‬ررهرَ َشررَزر رَرز‬ ‫رتررار رررر ر‬ ‫رََثر ِتر رُ‬
‫ر‬
‫ر‪ٝ‬كرر‬ ‫ر‬
‫ررررررِ ريبرر رَرظرَلرر رُ‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪،‬رررفرَ َلرار َلر‪:‬را‬
‫ررر ِرّينر هر رَرشَررْزر رُثررربرررْنررربرررْ ََنررَصررارر ِتررًرالرر ِتر ُحررَوارهرَ َةر‪،‬رررفرَ َلرار َلرراًي‬ ‫ررررررِ ريبرر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ِتر ُحررَوارهرَ َةررفرَبررََترراًي‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫ريرررَرَكر رَنررفهيرَارررؾَر ٌسررم رْنرر‬ ‫ا‪:‬رإلر‪،‬ررركرَار َلر‪:‬ررر« َُر رْ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫رررثرَ رٌرنرررِم رْنررربرررْوررََثر رِنرراررًرْ َجرارََُرةرًر ُ ْـر َحرررُس؟ر»ركرَارًورررر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ريرررَرَكر رَنرررِفهيرَ رَ‬
‫ارو‬ ‫ؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر« َُر رْ‬
‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كر‪:‬ررر«بررْور رِفرر ِتريرَرْشررِزرررَك‪،‬رررفرَارهرَرُررَ‬
‫ررإلر رَروررفرَ رَاءرر رًِيرَرْشررٍزرررِرِفرر‬ ‫را‪ٟ‬كر رَرظر رَلرر رُ‬ ‫ا‪:‬رإلر‪،‬ررركرَار رَل رَرزرررُسروررُلرر ررِ‬ ‫بر ْؾر ََراررِذرِ ْضمر؟ر»‪،‬ررركرَارًرَورررررَ‬
‫ر‬
‫‪ٜ‬كررارر ْجر رُنرربرٓ َذر َمر»ر‪ 1‬ر‬ ‫ررررَإلرررِفميرَرررَارإلررًر َ ْمررِ رُ‬
‫‪،‬رو‬
‫را‪ٟ‬ك رَ‬‫َمر ْـر رِعر ََررِةرر ررِ‬
‫ررروٕار رررر رر رررررر رررررر رر‬
‫نرنيترإلرثـخلسٍر‪،‬رفىِفررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررررر ررر ر‬
‫رراًفـيرا‪٤‬كصمر‬ ‫هؼصرَيرزؿاكر‪ٝ‬كرهَفرمٌؽراًييبرظر رَلرر رُ‬
‫فرار ر ررررررر رر رررر ررررررررر رر رَ‬
‫ررر ر‬ ‫ررارنيترثـخلسٍر؟!رإلرصمررر ٔبرررر ررر رررر ررررر ر رررر‬
‫هَرػَامثرتـضِارفوقرتـغر‪.‬‬ ‫ٕار ررررر رررررر ررر ررر رر ر‬
‫مرًلكرمنرجسسرًعمنررر ٔبر رررر رر‬
‫ورؾحسرجحرصراررر‬ ‫سالر ررر ررر رر ر ررر ر‬ ‫هَرحيُكرابإلر ررَ‬
‫ررر‪-‬رر ٔبرررر ر ررر‬
‫ررررر ٔبروررر ٔبرر رىىصٍر‬
‫نر‪٠‬كرًليرتَر‬
‫وإلسمرالكمراًلائير‪-‬روٕار رررررر‬
‫ر‬
‫رررررشررررهَاثررر‬
‫روركريرر‪ٛ‬كرمنراً‬ ‫ٔ‬ ‫ورحُكرتلريراًرشغررِكنرحُكرابًَاسقررررٔبوررر ر رررررررر‬
‫حبُكراًلدائيررربر ررر ررر ررر‬ ‫رررررٔب رر ر رررر رررر رررر ر رر ر رررررر ر‬ ‫رٔبورذؿار‬
‫ررررررمرِخار‬
‫ررر ر‬
‫ررررر َـر َمرير‪.‬‬ ‫انركولرومعيررر‪2‬ر ررررررر ررر رررررررررر ررررر ر‬
‫ونامرًيلغرابإلؾخلاذرًيلغرابًلولروابً‬ ‫ًىنراإلرميرَر ررر ر ررر ر‬
‫اًياكٍكرؾنرا‪٢‬كٍكرررور ر ررر‬
‫ررررر ررر رررر‬
‫ر‬
‫رر‬
‫رر‬

‫رررررررر‪:)1:86‬رَصَح‪.‬‬ ‫ررر ٔلرررر رر رر رر‬

‫ًحاينرِفرَصَحررر ٔبرِبرذاوذر(‬ ‫)روكالرا‬
‫رررررررر‪.)8828‬راًسننراًىربيرٌَحهيلير(;‪ 1028‬ررررر‬ ‫‪1‬ر ٔبررتورذاوذر(‬
‫احةرومٌاراًيفيروُىرشارفَُسترلكِارانكضةرونثريرمهنار‬
‫رررررور ر ررررررررررر رررر‬
‫هنرومهناراً‬
‫رررررصر رررر‬
‫احسترمفهناراً‬
‫رررررررور ر رررر‬ ‫رميانرررور ر ررررر ر ررر‬
‫ًىهنارًُسترؿَلرذزخةر‬ ‫رررإلرٕرر‬ ‫ررر ٔلر رر ررر‬
‫ؾاملرمنرا‬ ‫ررر ٔبر رر‬
‫نرلكرا‬ ‫‪2‬ررركالررر ٔبرر رررررر رررر ر ررررررررر ر‬
‫توراًلامسرا‪٢‬كسينر‪:‬ر(را‪٢‬كلعوذر‬
‫مّكٍكروُشارذالفركولرآكوازحرا‪ٙ‬كٍنرحـَوارحصكرلكرواحةرانكضاروفـيرلكرهحريترانكضاروؿَلراًـىسرظوائفرنثريتر)‪.‬‬

‫‪294‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬
‫‪1‬‬
‫نرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر‬
‫رَ‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫ثَرؿىلر‬
‫رر‬ ‫رررر‬‫و‬
‫ر‬ ‫تىنرذؾ‬
‫رررر‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫َخراجنرؾحسراًوُاةررر‬ ‫فعيرِفراًصذرؿَلرذؾويررر ٔبر ررررررر‬
‫نر‪:‬ر(اًضررر رررر رررر رررر ررر‬ ‫ر ر رر رررر رررر رررر ر‬
‫ررر ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررررررررررررر ر رر ررررر‬
‫ة‪،‬رو‪٠‬كرًلؽرهلمرِشكرِفراًصترُوترَِررةر)‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََر رَِ رَرورررَسر ر َ‪١‬كررارٕرررررر ررر ر ررر رر رررررر ررررر‬
‫رمناركاثيرؾصةراّكاََُةرًرشوِمرِفرا‬ ‫رُ‬
‫ر‬
‫نرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر‬
‫رَ‬ ‫رر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫ثَرؿىلر‬
‫رر‬ ‫رررر‬‫و‬
‫ر‬ ‫تىنرذؾ‬
‫رررر‬ ‫ر‬ ‫ررررررر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر ٔبرهَر‪:‬ر(ر‬ ‫جنرؾحسراًوُاةرز‬ ‫كرَار رَلرررر ررر رررر ر‬
‫ركائيرؾنراًضررَخررر ُمر ّحرمرسرررار رررر رررر ررر رَ‬
‫رررر َُر رَرشراررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر ررررررررررررر ر رر ررررر‬
‫ة‪،‬رو‪٠‬كرًلؽرهلمرِشكرِفراًصترُوتررَِرة‪،‬رو‬ ‫‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررارٕرررررر ررر ر ررر رررررررر ررررر‬
‫رمناركاثيرؾصةراّكاََُةرًرشوِمرِفرا‬ ‫رُ‬
‫رررررًرُرَلار رَلر‬
‫رررربرٔركيرمار‬ ‫رررر ٔبر ررر ر ررررررر ررررررررررر رر‬
‫نرثعوزٍر‪٢‬كفِومراًـحاذترَصَح‪،‬رف‬ ‫ًورافرتضيار‬ ‫ررررررشر رهون‪،‬ر‬
‫رررور رررر ر‬ ‫رنردعومَرم‬ ‫رٔبر ر رر ررر ررر‬
‫نربرجحةرهلرؿىلررر ٔبر رر ر ر‬
‫ررررر ٕار ررر ررر ررر رر‬
‫رررُشٍرجحةرخمخٍكررر)‪ .‬ر‬ ‫ررررٔبررررر ر رررر رر ر‬
‫كامراْكجةرؿىلردعمَ‪،‬ر‬ ‫ررررٔبهَر‬ ‫ررررٔب ردعربرٔررِفرذؾ‬
‫رررروراٍر‬ ‫رٔبهَر‬
‫رررلرًرُوررَُِر ررر‬
‫ة‪،‬ر‬ ‫ررررارٕرررررر ررر ر ررر رررررررر ررررر‬
‫رمناركاثيرؾصةراّكاََُةرًرشوِمرِفرا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ٔبرهَر‬
‫ررر ‪:‬ر(ر‬ ‫ؾنرزسولر‪ٝ‬كرظر رَلرر رُ‬
‫فلوهل ر ر ررر ر ر رر رر رَ‬
‫يةر‪،‬روكسرثلولركائهلررر‬ ‫ةر)ررخفعربرٔر ر رررر ررررر رررررررر ررررر ررر رر‬
‫رحمغر‪،‬رإلرذًَيرؿَََرمنرنخاةروإلرسررررررررر رررر ر ررررر‬ ‫و‪٠‬كرًلؽرهلمرِشكرِفراًصتر ُوتررَِر ررررر ر‬
‫رررررررررر ر رر ررررر‬
‫رؾصةراّكاََُةر‬
‫ررررررر‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررر ر ررر‬
‫اًيىبرظر رَلرر رُ‬
‫ررررر ابًفـيركسركاثيرررر رر رَ‬ ‫ورًفـهلر‪،‬رو‬ ‫ؿَلراًصسولرمار‪٠‬كرًلهلررر ٔبر ررررر‬
‫ر رررر ر ر ر ررررررررر‬
‫ارمؤمٌنيراب‪ٞ‬كررر ٔبر ررر رر رر رر‬
‫ورموحسٍنر‪ٝ‬كررر‬ ‫رررَكهرورررر ررر ررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةررر ٔبر روإلر !! ر رررر‬
‫وإلرًـِنررر َُر رَرشراررر ٔبرهنمر‬ ‫وار رٔل رَحصررروار رٔلرر ررر ررررر‬
‫تَغرًرشوِمرىفرا‬
‫ررررررر!!‬
‫ارتحـغرمسائَِار‬‫رررررتفرورررررر ررر‬ ‫ثـاىلرثوحِسراًصترُوتررَِرةر روٕارنراؿ‬
‫ررر ررر ر رر ررررر‬
‫ًيىصوهنارىفرنثريررررِمهنرَار ! ومنراؿرتفرىفرموضؽر‬ ‫ررروررر ر رر ررر رررر‬ ‫رررروراضؽر‬ ‫ةرىفرتـغرا‪٢‬ك‬ ‫فونر‪ٞ‬كرابًصترُوتررَِر رر رررر‬
‫رررررتر ر رر ررررر‬ ‫رتيرررَكهرورارًـ‬
‫ررررَلار رَلررٔبنررر‬
‫وؿَََرفالرًعحررررٔبنرً‬
‫رىلراًرشكرفهيارر‪ .‬ر ررررررر ررر ر‬ ‫ررررررررررر ٕار رررر ر ررر‬ ‫روواكؽرحِاثَرفـاذر‬ ‫افرفـهلرررررررر‬ ‫هلغرر‪ٛ‬كرالاؿرررتر رررررَ‬ ‫ابًصترُوتررَِرةرررر ررر رر‬ ‫ررر‬
‫رررلر َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫خيرثوحِسراًصترُوتررَِرةررر ٔبرورا‬
‫ًُسرمنررر ٔبر ر ررر ر رر ررررر‬ ‫رررلرًرُور ُِرَرةررروررر ررر‬ ‫ركاثيرمنررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫خيرثوحِسرا‬ ‫ر‪ٝ‬كررؿرََرََررَِ رَرورررَسرر َ‪١‬كررررر ررر‬
‫اًييبرظر رَلرر رُ‬
‫ررر رر رَ‬
‫اءرمنرحِرردصوَجمرؾنررر‬
‫ِسر‪،‬رولكِمرِفرِشوِمرسروررررر رر رر رر ر رر رررر‬ ‫رررررررور ِحرر ررررر رررر رر ررررر‬ ‫اًعر َفرر ررررر ررررر ررررر ررر رر رررررر‬
‫اثر‪،‬رتيركاثيراًييبرمنرذاًفَرِفرراًخ‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫خحلاكِمرا‪٢‬كياتشترابًسرررَفرررورراًسرررريانر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫سالرمررروراسررر رررررررررررر ررر رر‬ ‫راإلر ررَ‬
‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ر‬
‫نربرجحةرهلررر‬
‫رررر ر رر ررر‬ ‫نرُشٍرب‬ ‫فَُسرتعحَحرؿىلررر ٔبر ررر‬
‫رررر ررر ررر ر رر ررر‬ ‫ررررررشر رهونر)ر‬ ‫رنردعومَرم‬ ‫نربرجحةرهلرؿىلررر ٔبر رر ر ر‬
‫ررر ر رر ررر ررر‬ ‫وكوهل ‪ :‬ر( ور َُر َشرارب‬
‫ررررروٕارنررر‬
‫هوغرذونر رهوغر‪،‬ر‬ ‫ًُسرِفر ر ررررر‬ ‫رررروررر رر‬ ‫ارِفراًرشكر رجلكررر ٔبهروراؿَر‬‫ررررروررر رررر ر‬ ‫هنمركسروكـ‬ ‫رررررشر رهونرر!ررر ٔلر رررر‬ ‫ررررربرٔهنمرم‬‫ؿىلردعومَرت‬
‫ر رر ر ر‬
‫ررر‬ ‫َلراًؼاُصر‪،‬روؿىلرفصطرَصةركوهلررر َُر َشررررر رررر ر‬
‫ارفِشٍراْكجةر‬ ‫رررر َـر َمر رررر ررر رررررر ررر ر رر رررر ر‬ ‫هَرا‪٤‬كمراً‬ ‫ػِصررر ٔلررررر ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرةررر ٔبر رر‬‫َكنرِشوِمرِفرا‬
‫ر رر ررررر‬
‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كرر‪.‬رر ر‬ ‫‪1‬ررر ر ررررررر ر‬
‫ًلعسرتَراًضررَخررر ُمر ّحرمرسر ر رررر رررر ررر ررررر ر ر رَ‬
‫جنرؾحسراًوُاةراًيجسيرز‬
‫‪295‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررررررر ٔبر ررر ر‬

‫إلرحصىررر‬ ‫ارجىثريرًوحةركذاهلمر‪،‬ر‬ ‫!!رتيررر ٔبرركيررررِمهنرَررر رر ررر ر ر‬ ‫هفصذثررر‪-‬رؿىلرحسرسمعَر‪-‬ررررر‬ ‫ررراررر رر‬ ‫وحسُارَكفِةر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كررر ٕارررار‬
‫رر رررر ررررر ر‬
‫رررلرًرُوررَُِرةرررورررراًصترُوتررَِرةررروارلر َمسراءر‬
‫ررر‬ ‫افِمر‪ٞ‬كرثـاىلراب‬
‫ررررررررررترررررر ررررر‬
‫ررررزَكترمؽراؿ‬ ‫رررارررهـيراً‬‫رركاثيرم‬ ‫ر‪ٝ‬كررؾرريَرَرُرررر‬ ‫اًعسًقررَزر رِ رَ‬
‫ِضرر رُ‬
‫رىاكزضمروحجوذضمررر‬
‫ثسٍنرررإلرٕر رر ررر ر رر‬ ‫رررصر رر‬ ‫ررربرٔ رررررررر ر ررررر‬
‫نركذاهلمرَكنركذالرم‬ ‫ررررررِـ‪١‬كرت‬
‫ررر‪-‬رمؽراً‬ ‫َكتر؟!ر‬‫رررررزرررر‬
‫رررصرًضةراً‬ ‫هنمرحجسرورارف‬ ‫رَوررر ّرِ‬
‫اًعر َفرر ررر‬
‫اثركريررر ٔبر ررر ر‬
‫‪-‬ر؟!ر‬
‫نرثعوزٍر‪٢‬كفِومراًـحاذترَصَررحرر (رومارا‪ٙ‬كيرمييؽرَصةرمفِومَرٌَـحاذتر‪،‬ر‬ ‫رررر ٔبر ررر ر ررررررر ررررررررررر‬ ‫ًورافرتضيار‬‫ررررررور رررر ر‬
‫وكوهلر‪:‬ر(ر‬ ‫رر ر‬
‫رررر ‪ .‬رمنرهونرنفازركصٌشر‬ ‫يةرمعَلا‬ ‫ررررررررررررٌَسرررررر‬
‫ترإلرخماًفةرفَِ‬ ‫ابًفـيرُورمفِومرَصَحررموارفرَرَقرررِ‪٢‬كهنرَراحراًي‬
‫رررررر ُحرروررر رر‬ ‫رررر ررر ررررر ررر رر رررررَ‬
‫ررر‬ ‫رًـخلسرر‪ٛ‬كرررور رررر ر رررر ررر‬
‫ًىٌَرَكنرًـربرؾنرررارركٕرصرازر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررررر ررر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬
‫َخرز‬ ‫ارمرشننيرىفراًصترُوتررَِرةررروار رلًرُوررَُِر رررر رر ر رررر ر‬
‫ةروكسرَكنراًضرر رَ‬ ‫َكهرورررر رر رر ررررر‬
‫ارثوحِسراًصترُوتررَِرةر‪.‬ر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫هنمراسرررخّكَررورررر ر رر ررررر‬ ‫ةرو‪٠‬كرٍزمعررررٔب رررر‬
‫يراًصترُوتررَِر رررررر ر‬ ‫زرتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬ ‫اًىفا ررررر‬
‫رررر ٔلرنر ر‬
‫فلريرَصَحر‪،‬ر‬
‫رررر ( رر رر رر‬ ‫ررر ٔبرررررر ر رررر رر ر‬
‫كامراْكجةرؿىلردعمَر‬ ‫ررر ٔبرهَر‬ ‫ررر ٔبر ردعربرٔررِفرذؾ‬
‫رررروراٍر‬ ‫رررررًرُ َلرار َلرر ٔبرهَر‬
‫وكوهل ‪ :‬ر( فربرٔركيرمار‬
‫ررررررررررررٌَسر ية‬
‫ررر‪.‬‬ ‫ثةرؿَهيارَصَحر‪.‬رإلرخماًفةرفَِ‬
‫رررررررصر رررر ررر رر رررر رر‬ ‫ركامِتارَصَحرومارح‬
‫ررررارٕررر ررر رر‬ ‫اْكجةررَصَحةروظرصرًلةر‬
‫ر ر رررر رر رررر‬
‫نروَصَحراًسريرةررر ٔلرنررر‬
‫رررررصبرٓ ررر رر رررر ر‬ ‫الكمرركريرَصَحررتيرخماًفرًرصحيراًل‬
‫رررُشٍرجحةرخمخٍكر ( ررررر رر رر رررر رر ررر ررر ر‬ ‫وكوهلر ‪ :‬ر( ٕار ررر ررر ررر رر‬
‫ررررصرثسررر ٔبروررر‬
‫رًامتشرؿشزر‪٢‬ك‬ ‫رررفر ر رر ررر‬
‫مينرحياولرررارٕر ر ررر‬ ‫آكَيرىفراًـلولرو‬
‫رررررور رر رر رررررر ر‬ ‫ررررمىر ر ررررر ررر رررر‬
‫متٍكر‪،‬روظمرؿىلرذزةراًي‬
‫رررررر ُحررورترررِصراحةر‪.‬ر‬ ‫اْكجةر‬ ‫رر‬
‫َكفصرتلريرجحةروإلرجصُان‪ .‬ر‬
‫رر‬

‫‪296‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ُـرَرَ َمراءرررِفرِشكراّكاََُةرورهصرا‪٢‬كؤاذشترؿَََر‪ 1.‬ر‬ ‫فرَرْعر ٌيرررِرِفررررِ هر ِصرر ر ر ررر‬

‫رظصفرمنررر ٔبركرور رررر‬
‫الرتـغراً‬
‫رررًريحررورررر‬
‫ًةرىفررر‬ ‫رررررررصبرٓ رررر ر ر‬
‫نراًىصميرررورر ر‬
‫اًسريرةرا‬ ‫ارفهيارماركصزٍراًل‬
‫رررررورررر ررررررر‬ ‫ُيرراًررررِـ رررر‬
‫‪١‬كراًيترتٌُ‬ ‫احصثرمجيرؾنرا‪٢‬كخلسمنيررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ثروررر ر رر ر ررر رررررر رر‬
‫ررر ر‬ ‫ررررررررزرًسرورررر رررررر ر ررررر ررررر رررر رررر‬
‫ارؿَلرماركعسٍراًرشغرًفؼاروإلرمـِنر‪.‬‬ ‫ُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكر‪،‬رو‪٠‬كرٍ‬ ‫ر ررررر‬
‫رحامإلررروٕار رر ر رررر رررر رر‬
‫نرَكنرتـضِمرإلر‬ ‫رررررررمبر َ رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصتر ُوتررَِرةررر ٕار رر‬ ‫از"راًـصةرىفراّكاََُةر‬
‫رررارركٕرصرررررررر ر رر ررر‬
‫اُتمرثسوزرحولر"‬
‫ررررصٍرصر رررر رررر ر ر‬
‫فراكرهترثل‬
‫ارًفِمرمنركوهلررر‬ ‫رررررر َُر رَ‬
‫رشررررررررر ررر ر‬ ‫هَرًخلكمرؿَلراًـمومر‪،‬رو‬
‫احؽرًىرورررررر رررر رررررر‬ ‫تَةرور‪ٛ‬كرررزر رررر‬ ‫رررر َمر رَسرارئرِيراً‬
‫ررررصتروررررررر‬ ‫ًرصخرتلوهلر"رتحـغر"ر‬
‫ر ر رررر ر ررررررر‬
‫(ررر ٔبرركصوار)ر‪.‬‬
‫ررررررر ر‬
‫اذرالكرممرِفراًحاةرمنرمؼرارررر ر رر ررر ر ر رررررررررررر‬
‫هَرحيترإلرًعولرتيارا‪٢‬كلامر‬ ‫ررراررٍٕرصرررر ر ررر رررررر ررر ررر‬ ‫ررر رٔلكاررور ررر ر ررر رررر‬
‫ًيرًعريرمنراًعـررورتةر‬ ‫ًىَثترث‪ٜ‬كرا‬
‫ور ر رررر‬
‫رررر ِـر رررر‬
‫‪١‬كرهَفررر‬ ‫خخنيرًعاًةراً‬ ‫رررررر َُر َشراررر ٔبرنر ر رر رررر رررر‬
‫هشهصرتـضارمنررر ٔبركروراهلمر‬
‫ررررًَرررر ررر ررر‬ ‫ًىنرإلرمييؽر‬
‫ررررررور ر رر‬
‫وخيصحراًححررؾنرملعوذٍر‪.‬ر‬
‫ةرإلرًخـسوهنار‪،‬روإلرًعَلونرلكامثرًِارثحـاثرررور ررررررررر ر رررررر‬
‫ًوسامر‪٠‬كرًلعسُاراًرشغرو‪٠‬كر‬
‫رررررر‬ ‫َكهرورررررر ر رر رر رررر ر‬
‫ارًلفونرحِرراًسرير رر ررررر رررررررر ررر ررر ر رر رر رررررررررر‬
‫رميانررر‬
‫رررررررإلرٕرر‬
‫ٌَفغرحلِلةرا‬
‫رررابرررر رر‬
‫تَةركاظسار‬
‫ررررصتروررررررر ر‬ ‫ارتخوحِسراً‬
‫رررررروررررر ر رر‬ ‫رٍهيارنلولراًحـغررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشىكراًـصةرءامٌ‬ ‫ًخعصقرررارٕر ررررر ر رررررر‬
‫رر ر ر‬
‫روُورًُسرنش‪ٛ‬كر‪ .‬ر‬
‫مدحررِفررهصراؿرتاطراًحـغرروٕاىاكزضمر ٔبنرتـغر ٔبُيراً ِـ‪١‬كرٍزمعرإميانر ٔبورثوحِسرمرشيكر‬
‫اًـصةرىفراًصتُوتَِةر‪ .‬ر‬
‫َةراًيترإلتسررررٔبنررر‬ ‫ررر رٔل رر‬
‫ساسررررررر رر رر‬ ‫ررررروررراؿسرا‬ ‫رررر رٔل ررر ر رر ررر ررر‬
‫َيمرحيترظازثرمنراًل‬ ‫ررررررررِـ رر ررر‬
‫‪١‬كرِفرُشٍرا‬ ‫ِتصثرُشٍرا‪٢‬كسربرٔ ررر رر‬
‫ٌكرتنيرظَحةراً‬ ‫راصر ر ر ررر ررررر‬
‫ررررررررٌَـ‪١‬كررر ٔبر ررورِفرررملذحيرُساًخَر‪ .‬ر‬
‫ًخَلهنارلكرظاًةرؿ‪١‬كرِفرتساًةرظَحَ‬
‫رررر ررر رر ررر ررر رر ررر ررررر‬
‫رررَكهرورارررمؤمٌنيرتخوحِسراًصتوتخِةر‪،‬رور‪ٛ‬كر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر رررر‬
‫ةرفلطرررو ٔبرهنمر‬ ‫روعمررر ٔبر رر ر ررر ر ررررر ر رر ر رر‬
‫نرِشكرمرشيكراًـصةرَكنرِفرا‬
‫رررررررتر رفون"ر‬
‫ررر‬ ‫رررروررر رررررر ر‬
‫تـضِمرًلولر"رًـ‬ ‫ررر رٔلررر ررررر رررررر ر رررررر رر ررررر‬
‫ًفاعرفدـضِمرًلولر"رًلصونرابًصترُوتررَِرةر"ر‬ ‫ًةرِفرا‬
‫رررصر رر‬
‫ؿَلرادذالفرك‬
‫ر ررر رر ر‬

‫رررربرٔ ررر ر‬
‫نرمرشيكررر‬ ‫ررر ٔبر رر‬
‫َصاهبارت‬ ‫ررررربرٔدرصر رررر رررر ر ررر‬
‫ٍنراًيترًلولرفهيار‬ ‫"ر‪،،‬رمثررهصراًيلوإلثرؾنرا‪٢‬كخ‬
‫ررر"رور"اؿرتفوا"رو‪٠‬كرًلوًوار"وحسوا"روإلر"ءامٌوا ررررر رررر رررررر ر ر ررر‬ ‫ررركرَارًرَورارر"‬
‫رررر ٔبرركصوا‬ ‫ررربرٔهنمر‬ ‫‪1‬ر ررررررر ررررر ر ر رررررر رر‬
‫(فَِررهصرًيلوإلثرا‪٢‬كخلسمنيرت‬
‫ارووحسرورارررورررًُسررررٔبركصوار‬
‫رررروراؿرررتفرورار)ر‪.‬‬
‫ررررر‬ ‫ررررررروررررر ر‬
‫رىاكزرؿَلرًفؼةرءامٌ‬
‫رررإلرٕر رررر رررر‬ ‫رررررررٔب ررررر ر رررر‬
‫نرا‪٢‬كلعوذرُورا‬ ‫ار‪ٝ‬كرىفراًصترُوترَرِرةررر‪،‬رر‬
‫رررورتًٌَار‬ ‫رررررروراررررٔبوررر رر‬
‫وحسروررر رر ررررر‬ ‫اًـصةرءامٌ‬
‫ررر ر‬

‫‪297‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررررررررورا‪٢‬كرربرٔ ر رررررررر ررر رر‬

‫ذشرُيارًُسرؿَلر‬ ‫رررروررر رررررر ر ررررر رر رر رر‬
‫تـضِمرًلولر"رًوحسونر‪ٝ‬كررجررصترورتُذَر"ر‪،‬ر‬ ‫تـضِمرًلولر"رًؤمٌونرابًصتر ُوتررَِرة"رر‬
‫وررر رررررر ر ررررر ررر ر ررررر‬
‫ذشرؿَلرمنررركرَار رَلرر ررر ر‬
‫رًؤمٌونررر ٔبروررر‬ ‫رررربرٔ ر ررر ررر‬
‫ررررور رًىنرا‪٢‬ك‬
‫ٌَفؼير‪،‬ر‬
‫رررارررر ر‬
‫ررررإلرركٕرصرازر‬
‫رنرَكنرًلعسجمصذرا‬ ‫رررر ٔبروراؿ‬
‫رررررتفروراررر ٕار رر ر رررر ر ر ر‬ ‫منرًلولررر ٔبرركصوار‬
‫ر رررر ر‬
‫ًوحسونر‪ .‬ر‬
‫رررر َُر رَرشرررار‬ ‫ررر ٕإلر ر ررررر ر رررررر ر ررر ررر‬
‫دوترًيىصرورًـرتطرؿَلروسر حةر‬ ‫ًىنرتـغرا‬ ‫ٍصرُشٍرا‪٢‬كسربرٌٔكر‪.‬ر‬
‫ررررور ر رررر‬ ‫رررررصر رر ر ررررر‬
‫هترُشٍراًصساٌكرًخل‬
‫و‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرررَكر ررر ررررر ر رر‬ ‫رر‬
‫ورموحسٍنر!ر‬
‫رررر‬ ‫ارمؤمٌنيررر ٔبر ررر رر رر‬
‫ررررصرٍنرررورًررُسرورررر ررر‬ ‫ررربرٔهنمر‬
‫رررَكهرورارمل‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءرًل‬
‫رررررور رًونرت‬ ‫امعنيرر ٔبر رر‬
‫نرلكراً‬ ‫رررر ُـرَرَ َمراءر‪،‬ر‬
‫رررررسر ر‬ ‫اًلولرًحـغراً‬
‫ررر ر ررررر‬
‫ررررر ُـرَرَ َمرررررر ر ر‬
‫اءرًخىونررر‬ ‫ارمنرراً‬ ‫الرمنررركرَار َلررهبرَ رَشرررر‬
‫ررر ٔبركرور ررر‬ ‫ُيرراًررررِـ ررررر‬
‫‪١‬كر‪.‬روسرررريفصذر‬ ‫اكؽرا‪ٙ‬كيرؿَََرنثريررررِمنررب‬
‫ررر ر رِ‬ ‫ررررورررررر ر ررررررررر‬ ‫ور َُر َشررر ر ر‬
‫ارذالفراً‬
‫ررر ر‬ ‫ٔبرررررر رررر ر ررر‬
‫مامرمنرًيىصرر‪ٛ‬كر‪.‬‬
‫كٌسيررر‪2‬ر‬ ‫رررر ٔلر رررر‬
‫دراًسمررصررر ر‬ ‫ررر‪1‬ر‪:‬ر(رمفرررر‬
‫اررهصٍرا‬ ‫ردوتر‬ ‫رررررركرَار َلرر ٔبر رحسرا‬
‫ررر ٕإلر ر‬ ‫الكمرتـضِمر‪،‬ر‬‫وٕارررًَمررر‪-‬رؿَلرسخِيرا‪٢‬كثالر‪-‬رر ررررر‬
‫رررررروار ٔلررمصررر‬
‫ضِوزار‪،‬ر‬ ‫ررررر ًاررمر رر‬
‫نرٍىونررر ٔبرمرص ًارررائـ‬‫َيرَكنر)رفضالررر ٔبر ررر ر ر‬
‫رررر ٔبر رر ر ررررر ر‬ ‫ررررر ٔلر رحسر(ر‬
‫رررروورسخذَر‬ ‫ر رررر رر ررر ر رر ر رر‬
‫سسذٍر‪ٝ‬كرإلرميىنرَتعَهلر‪،‬ر‬
‫ررررو ٔبرر ر ررررر‬
‫كولر‪:‬رتيررر‬ ‫اءرمنررر ٔبررررر رر ررررر ر‬
‫مئةراٗكؾوتروكريضمر‪،‬ر‬ ‫‪١‬كر‪،‬رسروررررر‬‫ُيرراًررررِـ رررر‬ ‫ررر ر رِ‬ ‫ِبرحامتررر‪3‬ر ٔبرررررر رر‬
‫هَرًُسرمثررر ِمرنررب‬ ‫ررررررررر ٔلردر رجنررر ٔبر رر رر‬
‫نامرتٌَُرا‬
‫ُيرراًررررِـ‪١‬كررر‪-‬رمنركريرثثختر‪-‬ر‬ ‫ررر ر رِ‬ ‫ررر ِمرنررب‬ ‫ررر ٔلردررر ٔبر ررر ر ر ررررر‬
‫نرٍىونرُياكررر ٔبر رحسار‬ ‫ررررررررِـ‪١‬كر‪!!.‬رر)ررف‬
‫ررررررررررربرٔر رىىصرا‬ ‫وإلرمنرؿامةرظَحةراً‬
‫ر ررر ررررررر‬
‫ررررر‬ ‫رررررورررًـهلررر ٕاررنرررز ٔبر ررر ررررررر‬
‫يرنَثترمارٍصذذٍر‬ ‫ضِوزر‪.‬ر‬ ‫رررررررمر رر‬
‫كٌسيررائؽر‬ ‫دراًسمررصررر ر‬ ‫ررر ٔلر رررر‬ ‫ررر ٔلرر ررررررر‬
‫مصرنامررهصرا‬ ‫ررررررر ٔبرنرا‬ ‫ًلولرررهبرَ َشرررررر ر‬
‫اراًلولر‪.‬رمؽر‬ ‫رر ر‬
‫ارمؤمٌنيرموحسٍنرتخوحِسراًصترُوتررَِر ررةر‪ٞ‬كرررثرَ َـرررَاَلررًرررتر رررر ررر ر‬
‫احؽرؾنركوهلررر‬ ‫نرنفازراًـصةرررَكهرورررر ررر ررر رر رر رررر ر رر ررررر‬ ‫رررررِـ ررر‬
‫‪١‬كرمنررر ٔبر رررررررررر ر‬ ‫ررتـغررر ٔبر رُيراً‬
‫منركريرثثختر‪ .‬ر‬
‫مدحررِفررهصرمنراٌَمتسرؿشزار‪٢‬كنر ٔبدعبٔرِفراًخـحريرؾنرإكصازرا‪٢‬كرشننيرابإلميَانرواًخو ِحِسر‪ .‬ر‬
‫ررررررر َُر رَرشرررر ررر رر ر ر رررر ر‬
‫ارمنرابةرحسنراًؼنررر‬ ‫رررررِـ ررر ررررررررر ر رر رر ررر‬
‫‪١‬كرؿَلروخَرملدولريكرإلرٍصذٍر‪،‬رو‬ ‫ررر ٔبر رُيراً‬ ‫ردوترحامالرالكمر‬ ‫كرَار َلرر ٔبر رحسرا‬
‫ررر ٕإلر ر ررر ررر رر‬
‫دمراًساتلةركدَِمر‬
‫رررررررررررر‬ ‫رررررررركرَارًرَوراررر ٕاررنرنفازرك‬
‫ررررررررصرٌشررروارلر رررر‬ ‫ررررررر ٔبرنررر ٔبر ر رررر ر‬
‫ُيراًسريرةرررورأكاؿةر‪٢‬كار‬ ‫اٍر‪ٝ‬كرذرريرار‪:‬ر(رر‬
‫‪١‬كرجفرزرررر رر‬‫رررررِـ رر‬
‫تربرٔ رُيراً‬

‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر ررر‬

‫رررررررر ر‬ ‫ررررررور رِحر ررررر‬
‫ِسراًثالزةر)رر‪.‬‬ ‫ًرشكرِفررررٔبهروراغراًخ‬
‫اكـنيرِفرررار ر رر‬
‫اراًـصةرررورررر رر‬
‫‪298‬‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬ ‫ِبرحامتر‪،‬رمنررر ٔبر ر رررررررر‬ ‫‪1‬ر ٔبر ررر ر رررر‬
‫درمىِنرابجنررر ٔبر رر رر ررررر‬
‫ررررشهرورررررر ر‬
‫كٌسيرظاحةرموضوغر(َكنرم‬ ‫دراًفاضيررر ٔبر رر ر رررر‬
‫ِبرمعصراًسمررصررر ر رر رر ر ررر ر ر رررر ر‬ ‫‪2‬رًلعسرتَرا‬
‫رررررر ٔلر رررررر ر‬
‫ؾضاءرمَخليررر ٔبر ر ررر ر رر‬
‫ُيراْكسًرر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫دورمنرظاغر‪ٝ‬كر)ر‪،‬رمنررر ٔبر ر رررررررر‬
‫رررر ٔبر ر ررر رر رر رر ررررررر‬ ‫‪3‬ر ٔبر رررر رر‬
‫دررمسمير(ر‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررررر ررر رر‬

‫رمارحمللنير‬‫رررروراس‬
‫اىهبارؿامَنيرتَ‬
‫خّكَنيرّكروررر ررررررر‬ ‫ارمسررر رر رر‬ ‫تَةر‪ٝ‬كرثـاىل‪،‬رإلرًـيونرتش‪ٛ‬كررر ٔبرهنمر‬
‫رررَكهرورررر‬ ‫رررصتروررررر ررررر ررر ررررر ر ررر ر‬ ‫ررررصرٍنرج‬‫َكهرورارمل‬
‫اكـونرِفرثياكغررر‬ ‫ررررر ٕاررإلررر ٔبرهنمر‬
‫رررورررر ر رر رررررر‬ ‫اكؽرمهنمرترصحيررر ٔبركروراهلم‪،‬ر‬
‫رررورررررر رررر ر‬
‫رررإلرركٕرصرازر‬ ‫منارا‪٢‬كـىنررر ٔبر ررر‬
‫نرر‪ٛ‬كرا‬ ‫رررروٕاررررررر‬
‫هخاجئِاراًيترثلذضهيا‪،‬ر‬
‫ررر رررررر ررررر ر‬
‫ررررر ٔبر‪ُ.‬ؼ‬
‫ررر ر‬ ‫رررإلرركٕرصرازر)ر‬
‫مؽرر‪ٛ‬كرا‬
‫رررر‬
‫رَحيروحَِر‬
‫رررر‬ ‫رررر ُُررَرورر ر ررر‬
‫رؿَلراًـمومرو‬ ‫ارحِسرحِررَحيرالكمرمنروكؽرِفررر َُر َشرررر ر‬
‫ارآكعربرٔرر رررررر رَ‬ ‫اٍر‪ٝ‬كرذرريررر رر رر رر رر ر رر رررر رررررر‬ ‫فالكمَرحرزرررر رر‬
‫ر رررر‬
‫ررررر ر‬
‫ررررورًخَر‪.‬‬ ‫ررررررر ٕاررإلررر ٕار ررر ر ررررررر رررررر‬
‫ررارَكنراًلائيرًـخلسرمل‬ ‫ًَرصحركائيراًلكمةرمنرخماًفذَر‬
‫رر ر ر ررررر رررر ررررر رر‬
‫ٍنرتخوحِسراًصترُوتررَِر ررررر‬
‫ةر)رؾنررر‬ ‫هَراؾخشزرمعنررركرَار رَلر(رمل‬
‫رررررصر رررر ر رر ررررر‬ ‫رررر رٔلرررررر ررر ر‬ ‫وِفراْكلِلةرمنرررارٌَرر ر رررررررر ررررر ر‬
‫متسرهلمراًـشزر‪٠‬كرخيعئررورار‪،‬ر‬ ‫ر ررر ررررررر‬
‫هناركسرررزررر رر‬
‫حدترِفررر‬ ‫رررر رٔل رررر‬
‫ررررررررصرٍنر)ر‬
‫ررروهلمر(رمل‬ ‫راؾخشازروحَِر‪،‬روإلردعربرٔررِفرك‬
‫ررر ُُررَروررررر ررررر ررررررر رر ر‬
‫ةرو‬ ‫ٕاررحامرر رر ررررر ر رر ررررر‬
‫لرلكمةرثوحِسراًصترُوتررَِر رَ‬
‫ارمنررر‬
‫نرخيصحررورررر‬ ‫ررررر ٔبر رر ر‬
‫ررررورررهَفرهلمر‬ ‫وَلرابإلؾخشازرمنررركرَارًرَورررررر ررر رررر رر رر‬
‫ار(رمؤمٌنيروموحسٍنر)ر‬ ‫ًىنرمنرضمررر ٔبر ر ررر ررر ررررر‬ ‫رررصبرٓنرر‪،‬ر‬
‫رررررور ر ررر رر‬ ‫اًل‬
‫ًواسمرلكمةر"رءامٌوا"؟ر‪ .‬ر‬
‫رررررةراٗككةرمبثيرُشاراًوزغراًحازذروإلرًخحسسر‬ ‫ورررًـَلررر ٔبرر ركولررر ٕار رر ر ررررررررر ر رررر ررر ررر ررر رر‬
‫رنرَكنراًـا‪٠‬كرا‪ٙ‬كيرًخلكمرِفرمسائيرِفركاً‬
‫احـةرفضالرؾنررر‬ ‫ررر ٕاررَلرم‬
‫رررصر ررررر ر ررر‬ ‫تَةر!رًِورحباخةر‬
‫ررررصتروررررررررر رر رر‬
‫ارمؤمٌنيرابً‬ ‫اضؽركسمَِرفزيمعررر ٔبر ررر ر ررررر ر‬
‫نرمرشيكراًـصةرررَكهرورررر ررر‬ ‫مرور رررر رررررر ر‬
‫ؿسمراًخعسزر‪٢‬كثيرث‪ٜ‬كرا‪٢‬كسائيراًِامةرِفراٗكٍنر‪ .‬ر‬
‫رميانر‬ ‫رررررربرٔنرررارٕرر ررررر‬
‫رمياهنمرمثيرررارٕرر رر‬ ‫رسالمِةرت‬
‫ررر ٕإلر ر‬
‫ٍنرًحـغرأكاؿاثرا‬ ‫ررررررررو ٔبرر رررر رررر رررر رر ررررر ر‬
‫فؼؽرزسمرتـغرا‪٢‬كضاخيرا‪٢‬كخعسرزر ررررر ررر رررر‬ ‫و ٔبرصر يؽرمٌَر‬
‫رررررر ٕإلر ر ررررررر رررر رر رر ر ررر ر ررر ررررر ررر ر ررررر رر رررر رر‬
‫رسالمر!روُشارحىفريرِصحيروَجيرمسكؽرمنرُؤإلءرا‪٢‬كضاخير!رحِرررر‬ ‫ٌشر‪٠‬كرًسذَِمرا‬
‫رررصر ررررر ر‬ ‫كرصرٌشررروٕار ررميانرك‬
‫رررعَلَرؿا‪٠‬كر!ر‬ ‫رميانرحِامنرً‬
‫رررإلرٕرر رر رر‬
‫تَةرومـَومرماَُةرًفغرا‬
‫ررررصتروررررررررر ررررررررررر‬ ‫ارمؤمٌنيرِفراً‬
‫رررررررَكهرورررر ررر رر‬ ‫ررربرٔ ررر ر ررر‬
‫نرمرشيكراّكاََُةر‬ ‫ِصحررورارت‬
‫ِبرًِةرررو ٔبر ررر رر رر رررر ر ررر‬
‫ِبرجنرذَفروكريضمرمنررر‬ ‫ِبرَجيرررو ٔبر رررر‬
‫رميانررر ٔبر رر ر‬ ‫رررررربرٔ ررر ررر رررر ررر‬
‫نرث‪ٜ‬كرأكاؿاثرؿَلرررارٕرر‬ ‫ررررصحيِمرت‬ ‫ونش‪ٛ‬كرث‬ ‫رر ر‬
‫ظياذًسراًىفصروزواذرَجمنر!رفِا‪ٞ‬كر!هَفرٍصسمرا‪٢‬كس‪١‬كرلكمةرختصحرمالًنيرمنرا‪٢‬كسَمنيرمنرذائصتر‬
‫رررلرٓ ر رررر رر‬
‫دصركالرلكرمرخَراًفاحصتر‬ ‫ٌَؼنرتَر؟!روُورا‬ ‫ررربرٔ ررررر رررررررر ر رر رر ر ر‬
‫ِترًـخشزررؾيَرحمةرهلرحمسنرررر ر ررررر ررررر‬ ‫رسالمرتسمرابزذرمثرً‬
‫ار ٕإلر ر رررر ررر رررر‬
‫رررر ر‬ ‫رررر رٔلر رررررررر رررررررر رر رررررر ررر‬
‫مرير!رؾفار‪ٝ‬كرؾياروؾنرمجَؽرا‪٢‬كسَمنير‪.‬ر‬ ‫رررروحرزرًفار‬ ‫ٕار ر ررررر‬
‫رزضاءارْكاَكر‬
‫‪299‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫مدحررِفررهصر ٔبكوالرا‪٢‬كخبٔدصٍنرِفرِشكراّكاََُةرِفراًصتُوتَِةروتَانرخماًفةرا‪٢‬كخلسمنيرىفراًخـحرير‬
‫ؾنراًفِمرا‪٢‬كخفقرؿَََرر‪ .‬ر‬
‫ةر‪،‬رثـ‪١‬كرخماًفةر‬
‫رررررر‬ ‫ٍنرتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصتر ُوتررَِر رررررر رر‬ ‫ررررصر ررررر‬ ‫رررررَكهرورارمل‬ ‫ررر رٔلر رر ر ررر ررر ر رررر‬
‫كسمونرمنرهونراًىفازر‬ ‫تـسمارثحنير‪ٛ‬كرمارًلوهلرا‬
‫رر رررررر رر ررررررر ر‬
‫ارمؤمٌنيررر ٔبر ررر رر رر رر ررررر‬
‫ورموحسٍنرىفراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫رررر ر‬ ‫حـِمروسمعررر ٔبر رررررررررر ر‬
‫نرنفازراًـصةرررَكهرورررر ررر‬ ‫رمنرررثرررررررر‬
‫ارمؤمٌنيررر ٔبروررر‬ ‫نرمنرًلولررر ٕار ررر ر ررررر ر‬
‫رنرمرشيكراًـصةرررَكهرورررر ررر‬ ‫رررررررر رٔل ررررر‬
‫طمَةروعمررر ٔبر ررر رررر ر‬ ‫وإلتسرمنرثوضَحرمسربرٔ رررررر‬
‫ٌكرُيارِفركاًةرا‬ ‫ر رر ررر ررر ر رر ررر‬
‫رررررررور رررررر ر‬
‫ًىٌَرًلعسررر‬ ‫ةرمعَلار‪،‬ر‬ ‫انرِفراًصترُوتررَِر ررر‬
‫هنمراسرررخّكَررورررارحرورارهةرررر راإلرميرَر رر ررررر‬ ‫ةرإلرًلعسررررٔب رررر‬
‫موحسٍنرتخوحِسراًصترُوتررَِر رر رررر ر‬
‫ر رر رر رررر ر رر ررررر‬
‫تسار‪،‬ركريرثـعحَر‬
‫رررر‬ ‫ررررٔبر رررررر رررر‬ ‫رررررر رر ررر ر ررر رر‬
‫خفعَيرا‪ٙ‬كيرثشهصٍر‬ ‫ٌكرؾيسراً‬ ‫كصوارتحـغررر َمر رَسرارئرِهلررر رٔلررر رر ررر رر ررر ررررر‬
‫هَرإلرخياًفرِفرُشٍرا‪٢‬كسربرٔ رررر‬ ‫ررررٔبر ررررررر‬ ‫رٔبهنمر‬
‫رررررر َُر رَشررر ر ر ررررر ر ر رر رررررررر رر ررر ررررر رررررررر ررررر ررر رر‬
‫ارمسذير‪٠‬كرًسذهلرسَفٌاراًعاُكروإلرذًَيرؿَََرمنرنخاةروإلرسر يةر‬
‫رررر‬ ‫انرؿَهيمر‪.‬رو‬ ‫رظالقرًفغراإلرميرَر رررر‬
‫ٕإلر ر ر رررر ررر‬
‫ر‬
‫ر‪،‬روإلرحيمَيمرحةرصرررَخررر ٔبر ررررر ررر رر ر ررررررر ِرّ‬
‫نرثياحفرؾنردعئَراًحنير‪.‬ر ر‬ ‫ر‪ٝ‬كررررر رر رررر رر ر رر‬ ‫ررررَصررِ ََحر رَمرر رُ‬
‫هعافرٍ‬ ‫‪،‬رفاحُكرتـسلرررورٕار رر‬
‫رررر ر رررر ر‬
‫رررر ٔبرركسام‪:‬‬
‫رررر ر‬ ‫ِسرزالزةر‬ ‫ررررررور رِحر ررر‬
‫ررروراراًخ‬
‫اءرحـَ‬‫ررررر ُـرَرَ َمرررر‬
‫‪:‬ر(ُؤإلءراً‬
‫رر‪ٝ‬كرررررر ر‬‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬‫ررر ٔلرررر رَ‬
‫ًحاينرز‬ ‫راًضررَخرا‬ ‫كرَار َلرررر ر‬
‫ساشرمار‬
‫ررررر‬ ‫را‪ٙ‬كيرُوررر ٔبر رر‬
‫ررر ُُررَروررر ر ررر‬ ‫ررر ٔلر ر رَ‬
‫ولرو‬ ‫ررررررور رِحرِسرا‬
‫ا‪ٙ‬كيرُوراًخ‬ ‫ثوحِسراًصتر ُوتررَِرةرررو ٔبر رررهصرررتربرٔ ررر ر رر ررررر‬
‫نرثوحِسراًصترُوتررَِرةرررر ر ررر‬ ‫‪2‬ر‪-‬رر ر رر ررررر‬
‫رررر‪ .‬ر‬ ‫ررر ٔلرور ر ررر ررر ر‬
‫ًونرًؤمٌونرتَ‬ ‫رررررشر رهونرا‬ ‫ررررررور رِحر رر ر‬
‫ِسرَكنرا‪٢‬ك‬ ‫ررر َُر َشراراًخ‬
‫اًثاًر‪،‬ر‬ ‫ررررررور رِحر رررررر‬
‫ِسراًثاينرررورررررر‬ ‫ِترمنراًخ‬ ‫سر َرربرٔ ررر‬
‫فِيرهفـِمرشءرمنرر‪ٛ‬ك؟‪.‬راّكواة‪:‬رإل‪.‬ر‪٢‬كارا؟ ر‬
‫رررر َمراررهرَ ْـر ُحرررُسرُ ْضمرر‬
‫ررررور رًون‪:‬ر{‬ ‫رهَفرررَكهرورارًل‬ ‫رثوحِسراًـحاذت‪،‬روكسرِشحترًُكررربرٓهفرررًاررر‬
‫ررر ُُررَروررر ر رر ررررررررررررر رر رر ررر‬ ‫ررررررررور رِحر رررررر رَ‬
‫ِسراًثاينرو‬ ‫هنمرنفصوارابًخ‬ ‫ٔلر ررررر‬
‫ررر‪1‬ر‪ .‬ر‬ ‫را‪ٟ‬ك رُرسررًرْ َفرى ر‬
‫اررإلر رًِ َُر َلر ّرِصترُ رررَوانراررررَىلررر ررِ‬
‫ر‬ ‫ر‬
‫هعوضرنثريترر‪،‬ر‬ ‫اًسريرةرررور ر ر رررر‬ ‫ررررىذرَراةرررورر ر‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫هعوضرمنراً‬ ‫ارًؤمٌونرتخوحِسراًصترُوتررَِرةررر ر ررر رر ررر‬
‫فش‪ٛ‬كرمشهوزرِفر ر ر ر ررر‬ ‫رررَكهرورررر ررر ر رررر ر رر ررررر‬ ‫ررر ٔبرهنمر‬ ‫ٔبرمار‬
‫راًسر َمررَور رِاثر رَروررار رلرْزررَطرر‬ ‫رررررًرَرِ رِْئرر رَرسربرٍرْررَِترُرْمرر َمر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬
‫رررر رًالر رررر ررر ررررر ر ر رَ‬
‫رِفرتـغرث‪ٜ‬كراًيعوض‪:‬ر{و‬ ‫ر‪ٝ‬كرثـاىلرمث‬‫ونثريترخسررًا‪.‬ررركرَار رَلر ررررر‬ ‫ررر ررر ر‬
‫را‪ٟ‬كر ‪ .2‬ر‬ ‫ًرَ ََررُلوًرُ رنررر ررُ‬

‫‪1‬ر(سوزتراًزمص‪:‬ر‪ )8‬ر‬
‫‪2‬ر(سوزترًلامن‪:‬ر‪ )17‬ر‬
‫‪300‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫ررروارلرٓ ر رر‬
‫َيثرِفررر َُر رَرشراررر‬ ‫ًمرهل‪.‬ر‬ ‫احسرإلرررِشر رر‬ ‫نرذاًقراًسمرروراثررروار ٔلر رزطرررارٕرررر رررر ر‬
‫رمنارُوراًصةرررور ر رر‬ ‫ررربرٔ رر ررر رررر‬ ‫ررررصر رفونرت‬ ‫ررنرضمرًـ‬ ‫ٕار ر رر‬
‫ا‪٢‬كـىنرنثريترومـصوفة‪ .‬ر‬
‫هَرثوحِسرررزترورتَة‪،‬ر‬
‫ررررر‬ ‫هنمرًوحسروررررر ر رر‬ ‫ررر ٔبر رررر رر‬
‫ارًرصحونرتـحاذتركرير‪ٝ‬كرؾزروخيررمؽر‬
‫‪:‬رهَفرررَكهرورررر رر ر رررررررررر رر ررر رررر‬ ‫ررررًارررر‬
‫هصزرًُكرحسًث‬
‫رررر رررر رر ر‬ ‫ر ر رٔ‬
‫ًىِنرب‬
‫ررراررجٕرصررراُميررروٕار رررر رررر رر ررررر ررر‬
‫سامؾَيرومنرسازرؿىلرمسرريُتمر‬
‫رررر‬ ‫حسضمررر ٕار ررر رر رر ر ر رررر ررررررر ررررر ر رر‬
‫ررارظافرحولراًىـحةرًَىبرنامرَكنرسرررَسانر‬ ‫رَكنررر ٔبر ر ر‬
‫حَةرا‪٢‬كوحسٍن‪،‬رًىنرمارار‬
‫ررررررر‬ ‫رررثَرررررررر رر رر رررر ر‬ ‫ررر ٕار ررررررر‬
‫رىلرُيارُشٍر‬ ‫ًمر‪ٛ‬ك؛ر‬ ‫حَمرإلرررِشر رر‬ ‫رررًررر رر‬ ‫رررررًرررحَم‪،‬ر‬‫رررًرررحَمرررارٌَِمر‬‫ررررررور رًون‪:‬ر‬‫ًَحون‪،‬رفِل‬ ‫ررر ر‬
‫‪1‬‬
‫رر‪ٝ‬كرر‬ ‫ررررِرََحَرُر رُ‬ ‫َخرز‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
‫ًترماركصزٍراًض‬
‫ررررر‬ ‫رررررر‬ ‫ر‬‫ر‬
‫ٔ‬
‫ب‬ ‫ز‬‫ِياركسر‬
‫رر‬ ‫ررررر‬ ‫ف‬
‫ر‬ ‫ر‬ ‫ًونرضمرمنرؾيسررررٔبهفرر ررررر رررررر ر ررر‬
‫سِمروِشوِمروضالهلم؟ر)ر‬
‫رررر‬ ‫ررررور ر رر ررر رررر‬ ‫َكهرورارًل‬
‫ررررَلار رَلرررؿَلرنفازر‬
‫ررررررر‬ ‫ًوحسونروُشٍرلكامثررر رؾؼر ررر‬
‫ميةرإلرث‬ ‫ؤمٌونرررور رر رر رررر ررر رر‬ ‫ررر ررر ر‬ ‫ررررربرٔ رررررررررر ر‬
‫نرنفازراًـصةرررَكهرورارً‬ ‫ررررصحيَرت‬ ‫كريرمصترمنرث‬
‫ر ررر رررر‬
‫ررررر ر‬
‫ور"روحسرورار"ر‪.‬‬ ‫ررررررٔب رررررر‬‫رررررررورار"رر‬
‫ررررررورررًُسر"ءامٌ‬ ‫ررربرٔهنمر‬
‫ررررٔبركصوار‪،‬ر‬ ‫ررررصرانرت‬ ‫ررررركرَار رَلراًل‬ ‫ررررررررررررَلار رَلرر رررر‬
‫رفهيمرُورنامر‬ ‫‪،‬رتيركاًةرمارً‬ ‫ررر‬
‫ررررررور ِحررِسررر ٕاررىلررر ٔبرركسام‪:‬‬
‫رررر ر‬ ‫رررر ُـرَرَ َمرررررر رر ر‬
‫اءرًلسمونراًخ‬ ‫‪:‬ر(ر‪ٙ‬ك‪ٛ‬كراً‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار َلرر ٔبرر رَ‬
‫ًضارز‬
‫ارمارَكنررا‪٢‬كرشهونرًؤمٌونرتَرنامررهصث‪ .‬ر‬ ‫رررور َُر رَ‬
‫رشرررررر ر‬ ‫ثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬
‫‪2‬ر‪-‬رر ر رر ررررر‬
‫رإلر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررر ٕار رر‬ ‫ررر ٔبر رر ررررر ررر ر رر رررر ر ر‬
‫يرإلرمـحوذرحبقرِفراًوحوذر‬ ‫يرإلررر ٕاررهل‪:‬ر‬ ‫رررلرًرُوررَُِرة‪:‬ر‬
‫ررر ٔبر رر‬ ‫‪1‬ر‪-‬رر ر رر ررررررررررررر ررر رر رررر ر رر‬
‫ثوحِسراًـحاذت‪،‬روكسرٌسمىرتخوحِسرا‬
‫رررررربرٓهفرررًا‪.‬ر ر‬ ‫ررررررور رِحرِسرررر رر رر ررررررررررر‬
‫كسرمسـمترمارفَِراًىفاًةر‬ ‫ارٍىفصونرررهبرَ َشراراًخ‬
‫َكهرورررر رر رر‬
‫نر‪ٝ‬كرررؾزروخيرواحسرِفرراثَرفِورواحسرِفر‬ ‫ررررر ٔبر رر‬ ‫ررر ٔبريرنامر‬‫اًعر َفرراث‪:‬ر‬‫رررررر ّرِ‬
‫اءرو‬
‫رررلر َمسر رَ‬ ‫‪8‬ر‪-‬راًخررررور رِحر ررررررر رررر ر رر‬
‫ِسراًثاًر‪:‬رثوحِسرا‬
‫رشر ٌءر رَرورر ُُررَرورر‬ ‫رهلر رَ رْ‬ ‫ررررررررًرَُرْ رَسرررَرِ‬
‫رِكثرْرِرِ‬ ‫احسرِفررر ٔبر رررررر‬
‫سامئَروظفاثَ‪،‬ر{‬ ‫اٍ‪،‬رنش‪ٛ‬كرُورررور ر رر‬ ‫ٔبررًورُرررررررر ررررررر ررررر رررررر‬
‫َخَروؾحوذًخَ‪،‬رإلرًـحسرمـَرسرورررررر ر ررر‬
‫‪3 2‬‬
‫رررروًرَخَر‬
‫رررر‬ ‫ارًؤمٌونرتخوحِسراًصترُوتررَِرةر‪،‬ر‬
‫ر‬ ‫رررر‬ ‫رر‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫ر‬ ‫ررر‬ ‫ررر‬‫و‬
‫ر‬ ‫ه‬
‫ر‬‫َك‬ ‫هنمر‬
‫ررر‬ ‫ر‬
‫ٔ‬ ‫ب‬ ‫رررر‬
‫وُيارِصخرنامرِفراًيليراًساتقرت‬
‫ررر‬ ‫ررر‬ ‫رررررر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫اًسررِمَر ُؽرراًررر َحر رِعر رُرير ر ‪.‬ر)ر‬
‫رر ر‬
‫كصوارتحـغررر‬ ‫ررر ٔبرر ررررررر‬ ‫رررررررررر ٔبرهنمر‬
‫ًىٌَرذاًفِارمؽر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرررور رررر‬ ‫ررربرٔهنمرءامٌ‬
‫ررررررروراراب‬ ‫رميانرًَلولرت‬ ‫ررررربرٔنرراؿرررترافِمر‬
‫رررررارٕرر ررررر ر‬ ‫سازرؿَلركاؿسثَرت‬
‫ررررر ررررر‬
‫كصوارتحـغررر َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫يراًصترُوتررَِرةرمتامار‪.‬‬
‫رررررررر ر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِرةرنامر‬
‫ررررر ٔبرر ررررررر‬ ‫َمر رَسرارئرِيرا‬

‫ررررر ٔلررررًحاينررروحرصرررررر رر‬

‫ازَرآكاٗكررر»ر(ر‪1‬ر‪/‬رر‪-68‬ر‬ ‫اسةرحولراًـالمةرا‬ ‫ررر‪ 70‬رر)رمعر ًالرروذ‬
‫رررزر ررر ر ر ررررر‬ ‫ررررٔ ر ررر‬
‫نَثرمنر(‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر«ر ر ر ر رررر رر ر ررر‬
‫موسوؿةرَتخويرؿىلرب‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪1‬رر ر ر ر ررررررر ررررر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬ ‫ررررتر رررر ررر ر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذيرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬
‫رررر ررررررر ررر ررر‬ ‫‪69‬ر)رت‬
‫‪2‬ر(سوزتراًضوزى‪:‬ر‪ )22‬ر‬
‫ررررر ٔلررررًحاينررروحرصرررررر رر‬
‫ازَرآكاٗكررر»ر(ر‪1‬ر‪/‬ررر‪6:‬ر)ر‬ ‫اسةرحولراًـالمةرا‬ ‫ررر‪ 70‬رر)رمعر ًالرروذ‬
‫رررزر ررر ر ر ررررر‬ ‫ررررٔ ر ررر‬
‫نَثرمنر(‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر«ر ر ر ر رررر رر ر ررر‬
‫موسوؿةرَتخويرؿىلرب‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪3‬رر ر ر ر ررررررر ررررر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫ررر‬ ‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬ ‫تررتر رررر ررر رررر ر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذيرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬
‫ررررررر ررر ررر‬
‫‪301‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رررر ٔبرركسام‪:‬‬
‫رررر ر‬ ‫رررررررررررور رِحر ررر‬
‫ِسرزالزةر‬ ‫ررررورارفَِ‪،‬راًخ‬ ‫‪:‬ر(‪ٙ‬ك‪ٛ‬كرفاحفؼروراررر َُر رَرشرارررورثفلِ‬
‫رر‪ٝ‬كررررر ر رررر رر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلر ٔبرر رَ‬
‫ًضارز‬
‫ررررررور رِحرِسررر ٕار رررررر‬
‫رإلرابًثاينررر‬ ‫ررررًا رر ررر‬
‫‪،‬رإلرًمتراًخ‬ ‫ررر ٔبرررر رر‬
‫فاذضمرصُئ‬ ‫ررررربرٓمٌررورارتَ‬
‫رررررمار‬ ‫رررررررر ر رررر رر‬
‫ًىنرا‪٢‬كرشننير‪٢‬كار‬ ‫ارإلرتسرمٌَ‪،‬ر‬ ‫رررر َُر رَرشررر ررر‬
‫ثوحِسراًصتر ُوترَِررة‪:‬رو‬
‫ر ر رر ررررر‬
‫واًثاًر‪ .‬ر‬
‫ررر ر‬ ‫اركرير‪ٝ‬ك‪.‬ر‬ ‫ررررررررررر ٔبر ررررر‬
‫إلرثـحسرورررر رر‬ ‫اًثاين‪:‬رثوحِسراًـحاذت؛ر‬ ‫رررر رررر ر رر‬
‫ررررشرًارر ررررر رر ررر رر‬
‫رتعفةرمنرظفاثر‪ٝ‬ك‪،‬ر‬
‫ررر‬ ‫ار‪ٝ‬كرِفررر ٔبر رررررر رر ررررررر ررر رر ر‬
‫رسامئَروِفرظفاثَرفالرثعفونرث‬ ‫نرثور رِرّحسروررر رر‬ ‫اًخررررور رِحر ررررررر رررر‬
‫ِسراًثاًر‪:‬رُوررر ٔبر ررر‬
‫ررررر‪1‬روفَِرثرصحير‬ ‫رإلر‪ٝ‬ك‪.‬ر)ر‬ ‫ررر رٔل ررررررر رررررر ررر رررر رررررر‬
‫دِازرًـ‪١‬كراًلَة‪،‬رإلرًـ‪١‬كراًلَةررر ٕار رر‬ ‫ررربرٔنررررٔب رحسررًارر رررر ر رر‬
‫رمنرا‪٢‬كععفنيرا‬ ‫رررؼريرورارت‬ ‫رِمهنرَا‪:‬ر‬
‫ررررٔبنرث‬
‫اًسريرةر‪.‬ر‬
‫رررر ر‬ ‫رررر رِىذرَراةرررورر ر‬ ‫رمار‪٠‬كرًرصخرتَراًسرَرَ رررررر ررر‬
‫فرو‪٠‬كرٍصذرِفراً‬ ‫ررر ُُررَرورررررررر ر ررررررر ر‬ ‫ٕابر رر رررر رر رررر ر رر ررررر‬
‫رميانرا‪٢‬كرشننيرتخوحِسراًصترُوتررَِر رَ‬
‫ةرو‬
‫ارسِيررر‬‫ررررررررر َُر رَشرر رر‬ ‫رةرررٔب ررر ر ر رررر ر ررر‬
‫نرٍىونرا‪٢‬كس‪١‬كرمؤمٌارتَرو‬ ‫‪:‬ر(ررفذوحِسراًصترُوتررَِرةررررٔب ر رر ررررَ ِ‬
‫ولرشءرجير رُ‬ ‫رر‪ٝ‬كررررررررر ر رر ررررر‬ ‫رررررِرََحَرُر رُ‬
‫وركرَار رَلررٔبر رَ‬
‫ًضارز‬
‫ارًوحسونر‪ٝ‬كرثوحِسراًصترُوتررَِرةررر)ر‪2‬رروُيار‬
‫حىتراًىفازرِفراّكاََُةرنامرمسـمترررَكهرورررر رر رر رر ررر ر رر ررررر‬
‫روسانررر ر رررر ررررر ررر رررررررررر رر‬ ‫ررررررررر ٕإلر رر‬
‫مفعوزرؿَََرا‬ ‫رر ر‬
‫تَةر‪ٝ‬كرررثرَ َـرررَاَلرر‪.‬رر ر‬
‫رررصتروررررر‬
‫ارمؤمٌنيرموحسٍنرج‬
‫رررررررَكهرورررر ررر ررر رر رر‬ ‫ررربرٔ رررر رر رر ررر‬
‫نرا‪٢‬كرشننيرِفراّكاََُةر‬ ‫ٔبرر رررر ر‬
‫ًضارثرصحيرت‬
‫ررررررور رِحرِسررر‬ ‫ررر َُر َشررررر ر ر رر رر ررر رررررررر ررر ر‬
‫اراًىونرهلرذاًق‪،‬رفِمرمؤمٌونرابًخ‬ ‫ررروارًريعازىرتَرربرٓمٌررورارت‬
‫ررربرٔهَر‬ ‫ر‪:‬ر(اٍهيوذر‬
‫رر‪ٝ‬كررررررر ر‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫وركرَار َلرر ٔبرر رَ‬
‫ًضارز‬
‫ررررِرَ َشررررر ر ر رر ررر‬
‫اراًىونرذاًق‪.‬رر ر‬ ‫ة‪،‬رًـِنررر ٔبرهَرً‬ ‫ررررررور رِحر ر ررر ر رر ررررر‬
‫ِس؟رثوحِسراًصتر ُوتررَِر ررررر‬ ‫ررر َُر َشراراًخ‬ ‫ار ٔلر رولر رر ر‬
‫‪،‬رصوررر ٕاررمسَر‬
‫ررر َُر َشررا؟!رر ر‬ ‫رر ررر ررررر ر رر رر ر رررر‬
‫اًسائي‪:‬رذُصيرظاحةراًالكمر‬
‫ًونر‪..‬رمارفَِرذاررًقروإلرِفرخمَوق‪،‬ر‬ ‫ررررور ر رررررررررررر‬ ‫ررررًعحررررر رررر رر‬
‫َـَني‪،‬را‪ٙ‬كٍنرًل‬ ‫ررر ٔبرورا‬‫ررصرًني‪،‬ر‬ ‫ارضمرتلىرؾنراٗكُ‬
‫رررروررر رررر ررر ررر‬ ‫رررررَرخَف‬ ‫اًضررَخ‪:‬رت‬‫رر ر‬
‫رررًـِنر‬ ‫ررررررر ٕارررررًارر رر رر رررر ر ررر ر رر ررررر‬
‫رموحسون‪،‬رًىنرثوحِسراًصترُوتررَِرة‪،‬ر‬ ‫ٌَلرذَقراًىون‪،‬رفِمر‬
‫ًون‪:‬ر‪ٝ‬كرُورررار رر رر رررر ر ر‬ ‫ررررور ر ررر ررر‬ ‫اًيعازىرًل‬
‫رررورررر ررر‬ ‫اٍهيوذر‬
‫رر ر‬
‫اًيعازىرؾحسروراررر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر ررر ر رر ررررررررررررر ر ررررر‬
‫ةرثوحِسراًـحاذت‪،‬راٍهيوذرؾحسروراررر ُؾرزٍرصرًارورررر ررر رررر‬ ‫رررٓكرراَررًِرررررر ر رررر ر ررر ر رر‬
‫لِة‪،‬رًىنرتَجيرثوحِسرا‬ ‫ثوحِسرا‬
‫ر ر رر‬
‫‪3‬‬
‫اًيعازيررر‬
‫رررورررر ررر‬ ‫نراٍهيوذر‬ ‫ررررررررِ ََحرَرُر رُ‬
‫رر‪ٝ‬كررترربرٔ رررر ر‬ ‫ًضارثرصحيرمٌَرز‬
‫رَ‬ ‫ر‬ ‫رررر‬ ‫ر‬‫ٔ‬
‫ب‬
‫ر‬ ‫وُيار‬
‫ررررر‬ ‫ر‬ ‫ؿُىس‪،‬رُسولرنفصوارتخوحِسراًـحاذت‪،‬رر)ر‬
‫ار‪ٞ‬كراًوٗكررروروسر حرروررر ررررر ر رررر ررررر رر‬
‫ارهلراًـجزروكيراًَسٍنررر‬ ‫هنمروسر حرروررر رررر ر‬ ‫رررررررررررٔب رررر‬
‫ةرمؤمٌنيرتَر‪،‬رمؽر‬ ‫ارموحسٍنرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر ررر‬
‫َكهرورررر رر رر ررر ر رر ررررر‬

‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررر ررررررر ررر ررر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذيرجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر;‪6‬ر–ر‪70‬ر)رت‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصرر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪1‬رر ر ر ر ررررررر ررررر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫جنرسا‪٠‬كر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررر ررررررر ررر ررر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذيرجنررر ُمر ّحرمرسر ر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر‪79‬ر)رت‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪2‬رر ر ر ر ررررررر ررررر ر‬
‫موسوؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫رررربرٓلررررر‬
‫هـامنر‪.‬‬
‫ررر‬ ‫سرجنرسا‪٠‬كر‬ ‫ررررتر رررر ررر رررر ررررررر ررر‬
‫كميراًضامهلر‪.‬رظيـَر‪/‬رصاذير رجنررر ُمر ّحرمر ررر رر‬ ‫ررر ٔلررررًحاينررر(ر‬
‫رررررر‪1‬ر‪/‬ر‪82‬ر‪-‬ر‪81‬ر)رت‬ ‫سرانِصراٗكٍنرا‬
‫امرجمسذراًـرصررر ُمر ّحرمر ررر ررر رر‬ ‫‪3‬ررموس رورررررر ررررر ر‬
‫ؿةراًـالمةراإلر َمرررر ر رررررر‬
‫ر‬
‫‪302‬‬
 ‫طه ابه إبراهيم القلموشى‬ ‫شرك الجاهلية بيه اإلقرار واإليمان‬

‫رر‪ٝ‬كررارركٕرصررر ررر رر ررر‬

‫ازضمرمبساٌكرمنرر‬ ‫ررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫َخرز‬ ‫رررلرًرُوررَُِر ررررر رر رر رر رررر ر‬
‫ةر‪،‬رفىِفرجيـيراًضرر رَ‬ ‫ولكرمهنامركسخرِفراًصتر ُوتررَِرةرررورررًُسرا‬
‫ر ررر رررر ر رر ررررر‬
‫تَةرنامرًفِمرمنرػاُصرالكمَرو‪٠‬كرًفعيرُوركريررر‬
‫رررررصترورررررررررررررر رر رر ر رر ررررررررر ر ررر ررر‬ ‫رميانر رجلكررر َمر رَسرارئرِيرارً‬ ‫يراًصتر ُوتررَِر ررررر ررر‬
‫ةرذًَالرؿَلرررارٕرر‬ ‫َمر رَسرارئرِ ررررر‬
‫ر‪ٛ‬كر‪ .‬ر‬
‫ًُسرتخوحِسراًصترُوتررَِرةررر‬
‫رررررررررروررر رررر ر رر ررررر‬ ‫ة‪،‬رتخوحِسراًـحاذتر‬ ‫ررر رلًرُوررَُِر ررررر ر رر‬ ‫ررررررشر ر رررر رررررر ر رر‬
‫هونرنفصوارتخوحِسرا‬ ‫ررر ٕارررررًا‪:‬رفا‪٢‬ك‬‫رر‪ٝ‬كر‪:‬ر(‬ ‫رررررِ ََحرَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلر ٔبرر رَ‬
‫ًضارز‬
‫)ر‪ 1‬ر‬
‫هَةر‪ٝ‬كرِفراًصترُوتررَِرةر‪،‬روًىهنمرَكهوارٍىفصونر‬ ‫ًؤمٌونرتوحسراررررر رر ررررر‬ ‫رر‪ٝ‬كر‪:‬ر(فا‪٢‬كرشهونرَكهوارر ررر ر ررر رر‬ ‫رررررِرََحَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررٔبر رَ‬
‫ًضارز‬
‫رررر‪ 2‬ر‬ ‫رررررررررروار رلًرُوررَُِرةر)ر‬
‫هَةر‪ٝ‬كرِفراًـحاذتر‬ ‫توحسراررررر رر‬ ‫ر رر‬
‫هلروس‪١‬كررر‬‫ررررررروربرٓ ررر ر‬ ‫ظىلر‪ٝ‬كرؿَََر‬ ‫رٍهيمرزسولر‪ٝ‬كررر‪-‬ر ر رر‬ ‫نرا‪٢‬كرشننيرا‪ٙ‬كٍنرتـررررارٕر رررر ر ر رر‬ ‫‪:‬ر(ر‪ٛ‬كررر رٔل رررر رر ررر رر رررر‬ ‫رر‪ٝ‬كرررررر‬ ‫رررررِرََحَرُر رُ‬ ‫وركرَار رَلررٔبر رَ‬
‫ًضارز‬
‫ررربرٔنررر‬‫ارًلذرصونرؿىلرر‪ٛ‬ك؛رفالرًؤمٌونرت‬
‫رررَكهرورررررر رر ررر ررر رررر ررر ررر ر‬ ‫رررررررور رًىهنمر‬ ‫ررررًرضِاذت‪،‬ر‬ ‫ارًـخلسونررر َُر َشرررررر ررر رر ر رررر‬
‫ارا‪٢‬كـىنرآكاظئرًِشٍرا‬ ‫‪-‬رَكهروررررررر رر‬
‫ررر ٕار رر ررررر‬
‫رإلر‪ٝ‬كرثـاىل‪.‬رر ر‬ ‫إلرمـحوذرحبقرِفراًوحوذر‬
‫ررررر ررر ر رر رررر ر ر‬
‫ِفرثوحِسراًصترُوتررَِر ررر رر رر رررر ر رر‬
‫ة‪،‬رَكفصونرتخوحِسررر‬ ‫دصى؛رموحسونرر ررر ر رر ررررر‬ ‫رررر ٔبر ر ر رررر رر رر‬ ‫هونرمنرانحِةر‬ ‫رررررررشر ر ررر ررر‬ ‫فِمرموحسونرمنرانحِة‪،‬رم‬
‫ررررر رر رر ررر ررر‬
‫رررر ر‬ ‫ررررررصحية‪.‬‬ ‫ررررررررررصبرٓ رررر ر ر رررر ر ر‬
‫نراًىصميرتيعوظَراً‬ ‫ارُورا‪ٙ‬كيرذلرؿَََراًل‬ ‫ارلرًرُوررَُِرة‪.‬ررر َُر َشرررر ررر ر ررر‬
‫ررر رْنرر َذرَرَ َلرِررْرمُررًرَ ََر ُلروًرُ رنرر‬
‫رررررًرَرِِئرر رَرسربرٍرْررَِترُمررم‬ ‫رررر َلرار رَلرررر رَ‬
‫رثـاىل‪:‬ر{و‬ ‫اًصسق؛رف‬ ‫رمياهنمرتخوحِسراًصترُوتررَِرةرررو ٔبررررررررر رررر رر‬
‫هَ‪:‬را‪٢‬كخفصذرابٓكَقررروررر رر‬ ‫رررارٕرر ررررر ر رر ررررر‬ ‫ٔبرمار‬
‫رثـاىل‪:‬ر‬
‫ررر‬ ‫ررركرَار رَلرررر‬ ‫رنرراررًرْ َـر رِزررٍُزرراررًرْ َـررَِ ُمير رو‬‫راًسر َمر رَاوررر رِاثر رَروررررْالررْزررَطررًرَ ََر ُلروًرُ رنرر َذرَرَ َلرِرُ ر‬ ‫ررر رْنرر َذرَرَرَقرررر ر‬ ‫ررررًرَرِِئرر رَرسربرٍرْررَِترُمررم‬
‫ررركرَار رَل رَ‬
‫‪:‬ر{و‬ ‫ا‪ٟ‬كر رو‬ ‫ر ررُ‬
‫ررر رةرر‬ ‫ررركرُ رْيرر َمر ر‬
‫نرز‬ ‫ونرر‪،‬ر‬ ‫ر‪ٟ‬كركرُ رْيررربررفرَرَالررثرَرَرشرنررُصر ر رَ‬ ‫ونر رِررِ‬ ‫ر‪،‬رسر ََررُلوًرُ ر رَ‬
‫ونرررر رَ‬ ‫رررنررررُنررُ ْ‬
‫يمتررثرَ ْـرَرَ ُمر ر رَ‬ ‫رالرْزررُطر رَرورر َمرنررررِفهيرَارا‬ ‫{ركرُيررر ًِرّ َمر رِنررررْر‬
‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ر‬
‫ُ‬
‫وثرر رِ ّ‬
‫رلكرر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬
‫رررك رْيرر َمرنررر ِتر ََرسٍر َمرَرى ر رُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ونرر‪،‬ر‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫َ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ونر رر‪ٟ‬كرك رْيررربررفالررثرخَررل ر رَ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ُ‬ ‫ر‬
‫ُ‬
‫ر‪،‬رسر ََرلوً ر رَ‬ ‫راًسر ْحرؽر ِ رَرورررَزر رةرراررًرْ َـررْصرصرراررً َـرؼر رِميرررر رَ‬
‫ر‬
‫ِ‬ ‫ر‬
‫ْ‬ ‫ر‬