Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Folklorun Yapısı

    Uploaded by

    Erkam Cömert
    7 views9 pages

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    7 views9 pages

    Folklorun Yapısı

    Uploaded by

    Erkam Cömert

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 9
    FOLKLORUN YAPISI * Viadimir PROPP. (eviren: Needet HASGOT FOLKLORUN TOPLUMSAL YAPISI Folklorun sorunlan, gonimisde giderek daha bit dem kazaniyor, Etnogratya, tart, dibilim, edebiyat tarthi vb. beget bililerin hibit fokior yapamyor.Vavag savag mane pire Kultura get fonomentrine sgn gdm elicorde pick aldopunte anliyorve, Bununla berabor flor, bene nesnelerins malzemesin veya bir high alam aarak Kendi eel knrateint taniaeyamseg durumda, Elimiede genet trie ran baa aigmalar arf Gsle hua adimlaniaileliyor hi, bu caoya varsayimlar, guneol araghrmalardsn pea agin Komplete tabloys ‘ayum gtstermiyor.Disiininin Konus ve Set tamualomal ger ilgili disiplinier arasindakiyerinibelivlemek ve malzemesinin Cael Jksraterini tammlamak haya oem agean bir kon hain glint Kullamian yontomlerin ve buna bagi olarak alan sonuglenn sez ep nt ean dr lana bape. Genel torinin srualannn formule eis yontem bilge ‘sel bir alam rahiptr ve endl sont somuglariy eter, ‘Avrupalnmn tock galigmalan yok dep ancak bu galsrnlar te Sovyet falfmatan kadar bile atin ed deiller, Pole idonaf Ue lisplindir:Yootemleri ve amaclan gagin genel gordsler larafinden ‘lier ve bu gorse Yanai Dir feel Gordy haybelduguna ns ‘ie Nature of thor Vani Pan “hey a ing HO ‘Ansty Literman, Unleash Mabe sles ‘yaralifyaraslrmanun keer de kaybelur Remntize, Aydnlanma ya da bagen bir alomin alimane goruglerigio yonlendieilmeye Ihiyaeimia yok. Kendigogimiaa ve skemize bakarak yen hi dsiplin yaratmamis gesekiyor ‘Bat, Avrupa ekolondn en son galigmalannda flklor* ne anlama gelmektodir? Bu toruys yantlamel in, uygun baslkh bir monogralh Semak yeterlair Tantam Alman flslorcusu John Mlerin ital (Deutsche Volkstunde 1921) ele aldigunieda, su hstalara karplagine ‘ey, binala, citikler, maleaneler, filler hurader(bablinanelan, {il-menkiblor, hale bilayers, hal grin ve bislogratya. Bu tablo Ingile ve Amerikan ekallerinden gale Bats Avropa ckolanun,Saelitle de Alman ve Fransiaekellerinin pik bit omegice. Dergler de aym ‘Konulan tartiniar, ama dana gone ayrntlorssnerck yaparlar baie ‘Senegin binalann en kuguk apnmfiarna inerle: pancurar,catlar, raklar, ev halkanin epyalan, bet ‘7b, gibs, Bunlars ek olarak ritoller, vel, ivayetler,garkilr,atasoeler, ‘vb. ineleir. Bu konlarin segs tesaduf dpi. Stzkoousu sepim, Ieonularnragtirma yintomise bel ir selama icin: yansitr Ba ‘holm Gzorinde inga eligi oncller ve Iker goylo wralanr: vlonmelo, bayeamiar, all 1, Nafusun inceletr. .dece bie tabakasinin, koylulogin kultura 2, Arogtismanin konusu hem madd hem manevi killed, 3. Aragirmansn konusy sadece bir dlkenen koylsddir, bu da ‘ou kez aragtrmacinn kend!Uikesinn kéylust our Bu Gneallerin highirini kabul edemeyiz, Maddi ve mancvi Adunyalar-birbinlriye sgh ve kargichtagimisalmalarna kargin birbirinden ayeimals ve aragtirma alamini fuekl kosular haline fotirimelicir. Madi ve manevi koy Kultdrontin bie tek araglirma {alta inclenebilecep gordga ancak asilaade fllloreuntn gdrug Slobilie, Fakat bunlar ogemen smifin kaltoranan incelenmest hakkinda aym geyidoguneder. Tle ve miman tanh le edcbiyat ve muriktarthint aragorrmanin iki farkl alan olarak gorurer,cunka Torada toplumun et katmant ie iigienile. Pakat koyigiake ‘ncelondifinde esktsabalarin we bocalarn yapie ile Krk garlarin Him! kesiniele boraber incelenebiic. Maddh ve manovi waltucler frasinda iginn ens is big oldugunu biz de ok ys blyoru, Faket bir uply Gal tabaklann wallurunde eldugu gba madd olan i ‘manevi olan biebinnden ayinyorus. Folklordeyine yalnaca manevi Uretim, steel ve manzum Uroaler geliyor skhmusa, Manzum Grualor vemizik her 2aman flklorlabaplani osa da mak flsoru,flktor slap igindeGzork bir disiplin lugtorr. Du folklr anlayigs Rus okold karakterize eilone degin sod Diaim fellioe deditimir gy balidaktdiger bonzerirt gibi radians pepuleries, tradition! popular, Volkdichtung. diye adlandvrr ura flldor aya bir bin alanine konusu dail. Ote yandan biz folkloru Datrda Vanimlandige gibi bel bir bilgi alont olarak ‘loganmeyie, en facia bir Uikenin pop bilisesl olarakeinceloneseet biglminde deperiendivci, Koylalerin gagdag kullusleri geemigin ogelorin hala koruyor olmasina korg hoyldlerin ve data gngday kéylulerin, manzum ‘rule! incolant. Kony “yegayan esk dr. u Rosyada da uzun sire favonulmugtue Boyles bir blag apm Kabul edomerta gunku bie (um Tnomeniergoligim sUrasler icade ele ale. Folder keyldlugun dopugundan Since de vara, Olaya Larihesl olarak bakacal alursak fratkdann batan yore fsigetorine lle diye Sma toplum fagamasina sloymy tam halelarda, az sanalt edabiyatia inesleme onusu olan egemen katman aisinda butun katmanlann yaratct EEaliyel faklordur Folkor dncelisie exten simian, yoni koslulenn selgglern, ays: zamanda da at loplumsal snilara dageu lon ota Inbaknnmn sanatiie, Alberta sit flkloronun Genelec her yorde ‘sesh, ama aisieraininflklonand sOsedabierte mimieun Sepia. Folklor, Rab'da bir halkan; oBunlukla araglirmacimn kendi haan kyla la antamina geliyor. Bu segiminiklerini nce ve ulusalikbgolertolugturur. Bir ballin kilt, bie big slansnia, {yn fldores konuse olarak ls alt kel hallat dahl, balun diget Brlklans klted bn dstlinlorin (antroplai,atnogeaya, elas) ‘Konus feline gotielie.Beligin bir terminal yoklue burada, Ulusal olloderin Lilimsel incclomesinin yapulabilecegint Uatandyle kabul olsck de yukarda belitionilkenia Kabul edimost ‘mdmkun degildie vo soz komusu ilke Kolaylikla absurd olarak hielendilaitie.Oyla ya, ofor bir Pransie ueman Pransie garslaniny Incelers folklor yapong olacak; oym kigi Arnavulluk garklaria inelerse yapugr iy otnogratya olacak. Doyles! bir dugunceden leondimisi anndiemal vo kena gbrdqdendas oraya koymely:eldor Dilimi botun halklarn sanatlarin Kapsar, onlar Kimin ineoledigi ‘inom depidir Folkir entornasyonal br fonomendi. ‘Aci Gnedllorimisi g2oUleyebilir vo folklordan ne anladifvss soyloyobilii: follor,goligmighk dorecolrs hesaba kaulmakste, Yorolan bitin halkiarin alt loplumsal tabakalarinin sanalche, Sinan olugumandan sneoki topluluklarda iso islikte Greilon Dulin sanalel urlr felkordur ‘Su sor dogal olarak gndeme galeektr: auf bir toplumd, sosyallzmée olkir nedie?Gorane gre, bir sim fenomen olan flat Sipifs toplumda yoleolmal. Ancak Fine Tonoment olan ‘debiyat yok olmuyor. Mader ki soryalit oplumda alt ve st tabalalar ‘ok, yaleea halk var, bir atten nt lara flor, eoealiemds tenet deoliklorint kapbodecektir. Ulvaal mul haline glocakr Halla yum iginde olmayan flllorie ogsler takenir ride kalaalar derinlemesine nitel degigimlere uprariar ve edebiyata dogeu yaklaprian, Bundan sonraidincelome bu degiginferia neler oldugus ‘istermeye yoneieolacak aneak quras ati ki kapitaliomdks ve ‘teyalemels flelelar ay apr even FOLKLOR VE EDEBIYAT ‘Tom bunlarolunun ylnae bi anim, yn alkane topos! ‘apn tag sneak robe sana ark ka ve ir i dat Mira tor bint sep agra gin ote olor Flor stg sanatarnun da i icininin Groat Bahia bir sir sanatder ve fold le edabiatn, dabas flor bl le ‘dchiyodelgtnisina bilnyl olan gern svg, boradan ‘silane Pallor edly annum nods binengl kamen ScigironSadeceedebiyts Sega taler (Orne roan) me aadece flrs tir rnin br lead, hem edbipt hem de flor na bir nde tnantiablitr be tarde manzumdr. Ral Et felklor ve edebiyatn qureview ve pontemier! arasinda Resin NonmetiNer var ollorua edi govevevinden bi tn kategorisi vo hr dsl tara sop Spal ve naam, As Snel ve sor an ey Sosa trae a apm ign wo. Setar bl Sncslemeiie Halk kayelerinin, epi gin, ileesern beydern ‘yap ghdnkurallar glazba Omnetin pi rier le Sica; prin gg gelqme've song bulmlarinden ag be ey ftvemeyt, Flvor ve edetiyat cxaleinin morloslernin tek Eidagura dha nce do sblemitc Bu ri det anal ay {eilananas ama hegideblir Sis ve manzum trslarda Ca dGrumtoyledie Vine erally bi fran Lenine gh ide tartan GogutieKan okroriey) wavdr've mana dil anlogelmiy ade {Grclormn Geebbler, meses, nfatan fllordald ier le debyatiaks erg tied, iby bu da aneaeedeb anise {altlonetlie Rasa fllior bayak oranda syrdedldt ital, endine ogtbirmancun a sabiprve bu manzom da ede eee teanumutwan far, bu mama inclnmest fram sahip janamar tigudelsaanataalgellklen gies Dolayinya, ylnizea fr ile edebiyatarasinda sa bir bak eldapunwaniemex ster dep Conk flier prensa tiriisomendie Tp edebv gb, birsbssansaae ene spun acts le na ra de ead in its aden camo Ssctu ee ant “cnt anmmas Rieter meee kesfedebititer, ama onan agihiamak la ase Saeon POR ae seer tire lon ea Sale, Pol eileen ce eng ein ns (eee a fa deed ar ak tn Steet caanemamanen, tok Ac eden ipa Ce eae ir scat opts Gur irr ep Se eliter Sra a aa eel rr lai etn En Gnemlifarkardan biti edebi ardnlern istisnasteolarl youaran nani Folorirlerino ins am tyne ae yon, Bt, odor te edbizat en temo! dalikernden bids Duce cok sik ya “halk sana” nen vaca halldrantoplumsal ve hte {etdinde bie fnomen aacok kabul edeceti, yada “hath coma” nin ‘arin eddediponun mansum yada ime br kung cdma ‘iit yalnaca bingpern ve guruplann yartablecpin ine sreeeie. Fotklorun bir kungu olmadhgina, gergekten var oldupuna ve fotki incelemesinin itinsel flkorun tome! nesnest eflupuns inamyorar, Bu Konuda F.1Buslaey! ve Orest Mille bi es) arama lay ee paagore ak araimenin fegddGael olarak hissctit sap, aemiee: ve duyguedl ota lt Ulngel do olmayan bir gekcide fade ell govt ark romantic ‘yankslardan tmisemelive on tua yentmnere, uygunlokntlers ahip olan modern aeagtrmanin dorupuna pkarmalyee debiyal glonekovinde yetign btle gu es manzum bie ceerin ortaya gq bell araindan yarn clone ir tsorinortaya qikiindan fark oldagunu kavrayamayre: Manor be fser bize her zaman ball bis taraindan Onceden yaratlany got frndr. Dahast mancum esererinertaya pk tamamen fae ‘Tylor anvie Bases (160) lore nga ea Ear ep 6, {kts eatin ve grein malar 5: Oret Fyedorove lle (1) mic shaun yondparndand Es em ‘sia Marorec 0860 urine Le opr lala gerekleebiir. Bu yollain incelenmes folldorun en temel ve Karmaniesorundur. Burada bu aorunun dasrine glimeyecepin ve sadece foiorun lokeninde, edebiyata deg, herhangt ie kil {eraindan heqodimemis ve bel hic yasan ya Se Yaariansayan dl falta ork yee zed, Dna {arihee glgimindek, kends ign uygun hopullann varhigina bot clea, alan dine bina nr ede rae pa ‘ve dlzent dogigimere ueramgur Burada evronsel benceriier bit {orn lustre. Bi daa gok evensel enzerigin yklugun apa ‘amar bir sey olarak girivue’ Benzerkik dozen bir sive belt Title Gronlerinin benseniitaibsl yeslann Gel bir daramund shustarar Bu arte! yoslararaliylaceey ret bginled madd Salford, onde yada boner toplméal Kerumlann, benzer araglann Yolecligine Geayak clurken, eeclgice de birimlerin ve dugence ategorlieriain, dinin, rtoeierin ier ve fiklorun yukesigine Says: Bin bir yar tbr ordi ele Folklorun kikenintampiri olarak kaveama sorununa diate alginenieda, folkiorun baglangita rldelin aynimas bir percan adugunu atplememi ytes olacaktr. Ritocin dgugo ve dene ‘lina bse fll elelden kop ve yaqanusi bapa lar frdordd, Bu sadece gene bir elm gostene. Kesin kantae ancak Eotneel bie aragtirma tonueanda gostenfebilir, ama flkloran ‘Usiden kaynalfandigi co apasik ortadadsr. Bu duremy A. N. Vesclorskijn® yagaminn son yillanndakieserlerindegorbiira Burada tartan @ylosine dnemlidis i, biti, flora 62 sanatlariin ea bir gil larak ve flkor bli do eal bir Gsiptin Olarak sep ayermaya mecbur eder, Bi aerinkokent ile illensa bit ‘lebiya targa onun yaranna bok, Folldveu ie sintae saya \arglatemal malzemenin de eblenmesivle, be dykiyu oraya plan ‘ogullan heqleder, Anca ohio ie edebiyat aranndal fer bat ayn sinirlandinlamas;flldor ve edebiyat yalaaea kokenlest Bakimindan degil varolug bisimleri bakimindan da farkllegmlardve éehiyabn yr soa, liar ee abmdan aba aang. uzun sre or ing Bu ay page cabin amen est ‘syns sok daerenairimitie yaa'o eyo fore aera ‘Niven smn on hak ai blue sb brn Ket crtye ktlaan sonra ath dim asta ese eneal . * Aaland Nave Vn (38350 lara ie inn Pitan qeeay rogue trafindnn sk me jana vasliinda vardr:yazar(eserin yaratis) ve okyueu, thst Srsnndais etm bogs hlap, ol yazoas ya da bir gost olugturur debit exer: hop ayo eeeken okuyucu sirekt dei. Aristo es ‘Ynanlar da, Aralar da, Hamanilor do oko, bie de olcuduk, ama hRorbsimis on fares ekilde okudul, fart geaide anladik. Ciddi ‘kuyuetlar her zaman yarata gekildeokr, Dir edebiyal eset onlara Sovk vereblir sin kaynags labile ya da onlan oe le dldurabiir Bayle ehurlar, yk kabramanlarni kaderlerina modahale stmeh, {nla covalandrfak ya de Odillendirmek, rik caalannt rout son Snuglirmek, éykide zafereulagm bie esti ldurmek (lu olarak formek) intoyebilie.Aneak okurlar, bir edosyat vert tarafiadan no fae detnden uyandmimg oluelaraa osunler, hse! zevelerine ya cesta abn gre urn depo ome lanab Folklr da yne i aja feat bu ke rks jam onvarsayar: feraa ve dinleyee: bunlar brglayle dagrudan karg kargyadiiar ve FRoshang! bir letim bapa sasipdeblieoe ‘ural olarak, feraclann eserleri Keni rnlsi depidir, ama Gaba onceden duyulurlar. Du yusdon ieraolar highirgakilde kondk scent kendo okuyen gatene hiyaslanaman Sade konugmoelar Daglalaninia esarerniexberden akdarmadillan gibi, onlan yenigen Yerauslan, Bunlar folllora Osgd Ggurlerde vo kel Koolardan halle Iikayest alata Kejukovayat kadar Wim yéneltigimis dikkati hheketmigtr. feraclar sllerindeki motni elimest.kelimesin fktaramaciay, meine ban depigikitier de gist Bu doBiidlder Becon ‘Gnemidie ama Snemeir olsalar, aya gexilde.folKlor totinlerindol bu degikiorin gercekiymest eolojik abreglerdela Fodar yavag da alsa burada demi sian edebiatin degipmeztigiyle Inyontandanda flkioran degieblirigi algesadur por bir edebiyat esrininckuyucusu gugsts br denetlevci ve ‘torteden yoksun bir clolirmen Konumunda iso, flor dnleyicst ‘lan heres, bling ya da ilingsizclarak asredepiiiergetiroeek Glan potansvel crane. Bu degigilikeresodufon dog bol yasalar ‘byanea gryaklogie Medas gepmis, yen! idol, yeni tlumlara ve yon sevidore aya dUgon hor fey Slack. Iba joni zovklr sadoce ‘tlscak clam dep, seniden ‘glonacsk ve cklonccok olaolan da ser. Anlatiolane Wsiliginin, zevklerinin, hayate bakiginin, “Mara Senponovna Kove (287 1050 Ruston halk kw) en sien si tg ao ee yeleneklerinin ve yaratet Kerf Kamera He Mirna ly aif Ber adece ir her kayemiee deri lara incleneres Hey lagen cok aka into, Be her San ‘raryant der Bu varyant, be we ayn kit tarfindan yaretins ‘cijalesrnin br vertvnunda far hi ej. Folklordatgum halindodir ve her saman deggie. Bu dlagim ve

    You might also like