GEED 10133

PANITIKANG FILIPINO

PANGHULING
PAGSUSULIT

DILLA, STEPHANIE
BAPR 4-1N
 1. IBIGAY ANG KAHULUGAN NG
MAIKLING KUWENTO AT
SANAYSAY AT IPALIWANAG ITO.
Ang kahulugan ng maikling kuwento na ating kinagisnan ay isang uri ng
ito ng panitikan. Ito’y madalas naglalaman ng isang masusing kuwenti
na kung saan mayroon itong isa o mahigit na tauhan, lugar at panahon,
at pangyayaring naglalarawan o sumasalamin sa isang karanasan o
tema ng kuwento. Ang maikling kuwento at sanaysay ay parehong mga
anyo ng pagsulat na naglalayong magbigay ng kahulugan, aliw,
inspirasyon, o kaalaman sa kanilang mambabasa. Gayunpaman, may
mga pagkakaiba sa kanilang estilo, anyo, at layunin ng pagsulat. Isa rin
itong masining na anyo ng pagsulat na karaniwang maikli lamang at
nakatuon sa pagpapalitaw ng mga karakter, pangyayari, at mensahe sa
loob ng limitadong espasyo. Karaniwang mayroon itong isang tiyak na
paksa o tema at naglalayong magbigay-buhay sa mga karakter at
pangyayari sa pamamagitan ng paglalarawan at paglalahad. Sa
pamamagitan ng mga kuwento ng pagnanakaw, pag-ibig, sakit, o
pangarap, nagbibigay ang mga maikling kuwento ng pinto sa kakaibang
mundo at karanasan ng mga tauhan, nagpapalawak sa ating pang-
unawa sa tao at kanyang karanasan.

Sa kabilang dako naman ay ang ating sanaysay, mas maluwag na anyo

ng pagsulat na naglalaman ng personal na pagpapahayag, opinyon,
obserbasyon, o pagsusuri ng isang manunulat tungkol sa isang
partikular na paksa. Ito ay maaaring tumalakay sa anumang bagay
mula sa mga pampulitikang isyu, panlipunan at kultural na isyu,
karanasan sa buhay, hanggang sa personal na opinyon ukol sa mga
pang-araw-araw na pangyayari. Ang sanaysay ay karaniwang malaya
ang anyo ng pagsulat, na nagbibigay-daan sa manunulat na
maipahayag ang kanyang sariling pananaw o damdamin nang
malayang-malaya. Sa pamamagitan ng mga salita, pangungusap, at
istruktura, ang sanaysay ay naglalayong magbigay-paliwanag,
magbigay-inspirasyon, magbigay-pagtuturo, o magbigay-daan sa mga
mambabasa upang maunawaan at makisangkot sa mga isyu o
karanasan na tinatalakay nito.

Kung pagsusumahin ang dalawa, pareho ang maikling kuwento at

sanaysay sa kanilang layunin na magbigay ng kahulugan, aliw,
inspirasyon, o kaalaman sa kanilang mambabasa, may mga pagkakaiba
sa kanilang estilo, anyo, at layunin ng pagsulat. Ang maikling kuwento ay
nakatuon sa pagpapalitaw ng mga karakter at pangyayari, habang ang
sanaysay ay nakatuon sa pagbibigay-liwanag sa isang partikular na
paksa o paksang pinag-uusapan ng manunulat.
 2. IBUOD ANG KASAYSAYAN NG
MAIKLING KUWENTO.
Ang maikling kuwento ay hindi lamang isang anyo ng panitikan
kundi isang sining at anyo ng panitikan na may malalim na
ugnayan sa kultura at lipunan. Sa pamamagitan ng pagtalakay sa
kasaysayan nito sa isang sanaysay, mabibigyan natin ng
paglilinaw ang mga mahahalagang yugto at pagbabago sa pag-
unlad ng maikling kuwento.

Unang yugto, ang mga kuwentong-bayan at mitolohiya ang

pangunahing anyo ng panitikan. Dito, ipinapasa ang mga kuwento
mula sa henerasyon hanggang sa susunod sa pamamagitan ng
salita at alingawngaw ng mga kwento-tellers. Ang mga kuwentong
ito ay naglalaman ng mga moralidad, aral, at pagnanais ng tao na
maunawaan ang kanilang sariling karanasan at mundo.

Sa pangalawang yugto, ito’y nagkaroon ng mataas na pag-unlad

ang maikling kuwento bilang isang nakasulat na anyo ng panitikan.
Nakita ang mga ito sa mga sinaunang teksto tulad ng mga alamat,
epiko, at kasaysayan. Sa panahon ng Renasimyento, nagsimula
ang paglalathala ng mga kuwentong kathang-isip sa sa bansang
Europa.

Ang pangatlong yugto, Lalo pang umusbong ang maikling kuwento

bilang isang sining. Ang mga kilalang manunulat tulad ni Edgar
Allan Poe, na nagbigay ng malaking kontribusyon dito. Ang mga
kuwentong ito ay nagtatampok ng mga karanasan ng mga tao,
kritikal sa lipunan, at mga moral na dilema.

Sa pang-apat na yugto, patuloy dito ang pag-unlad at pagbabago

ng maikling kuwento. Mga manunulat tulad nina Gabriel Garcia
Marquez, Alice Munro, Haruki Murakami, at iba pa. Ito’y nagbibigay-
buhay sa sining ng maikling kuwento sa iba't ibang anyo at istilo.
Dito, mas eksperimental ang pagtatampok ng iba't ibang paksa,
mula sa kahalagahan ng pamilya hanggang sa konsepto ng
pagkamakabago.

Ang kasaysayan ng maikling kuwento ay nagpapakita ng

pagbabago at pag-unlad ng sining at panitikan sa iba't ibang
kultura at panahon. Ito ay hindi lamang isang anyo ng panitikan
kundi pati na rin isang bintana sa karanasan at kaisipan ng
sangkatauhan.
 3. IPALIWANAG ANG KAIBAHAN NG
MAIKLING KUWENTO SA SANAYSAY.
Ang maikling kuwento at mahabang sanaysay ay parehong
anyo ng panitikan na naglalaman ng mga ideya, kwento, at
mensahe, ngunit mayroong mga pangunahing kaibahan sa
pagitan nila. Habang ang maikling kuwento ay maigsing
salaysay na karaniwang tumatalakay sa isang pangyayari,
tema, o karanasan sa buhay ng tauhan, ang mahabang
sanaysay ay karaniwang mas detalyado at malawak ang sakop.
Ang mahabang sanaysay ay maaaring magpaliwanag ng isang
komplikadong isyu, maglakip ng maraming mga punto, at
magbigay ng mas malalim na pagsusuri sa mga paksa.

Sa anyo, ang maikling kuwento ay karaniwang may isang

maikling plot na naglalaman ng pambungad, kasukdulan, at
wakas, samantalang ang mahabang sanaysay ay karaniwang
may mas komplikadong istraktura, na maaaring maglaman ng
mga seksyon o bahagi na nagpapakita ng iba't ibang aspeto ng
paksa.

Sa karamihan ng mga kaso, ang maikling kuwento ay

naglalaman ng isang solong tauhan o grupo ng mga tauhan at
nagfocus sa isang pangunahing isyu o tema, samantalang ang
mahabang sanaysay ay maaaring maglaman ng maraming
mga tauhan, mga subplot, at mga pagsasanay ng pag-iisip.

Ang haba ng mga ito ay isa pang pangunahing pagkakaiba.

Ang maikling kuwento ay karaniwang may habang nagtatagal
ng ilang pahina lamang o kahit ilang paragrafo lamang,
habang ang mahabang sanaysay ay maaaring magtagal ng
maraming pahina o maging buong libro.

Sa kabuuan, ang maikling kuwento at mahabang sanaysay ay

parehong mahahalagang anyo ng panitikan na nagpapahayag
ng kaisipan, damdamin, at karanasan ng tao. Subalit, ang mga
ito ay mayroong mga kaibahan sa lapad, haba, komplikasyon,
at istraktura na nagbibigay sa bawat isa ng kanilang sariling
pagkakakilanlan at gamit sa mundo ng panitikan.
 4. BAKIT MAHALAGA ANG SANAYSAY SA
ATING PANG-ARAW ARAW NA BUHAY.
Ang sanaysay ay isang mahalagang anyo ng komunikasyon
na naglalayong magbigay-linaw, magbigay-diin, at
magpahayag ng mga kuru-kuro, opinyon, at karanasan sa
iba't ibang aspeto ng buhay. Sa pang-araw-araw na buhay,
ito ay nagbibigay-diin sa pagninilay-nilay, pagtatalakay sa
mga isyu, at pagpapahayag ng sariling boses sa lipunan.

Una, ang sanaysay ay paraan upang maipahayag ang mga

kuru-kuro at damdamin ng tao. Ang pagsusulat nito ay
nagbibigay-daan sa mga indibidwal na mailabas ang
kanilang mga saloobin, opinyon, at pangarap.

Pangalawa, ito ay naglalayong magpalawak ng kaalaman

at pag-unawa ng mga mambabasa. Sa bawat sanaysay na
binabasa, natututo ang mga mambabasa ng mga bagong
impormasyon, pananaw, at karanasan.

Pangatlo, nagpapalakas ito sa kritikal na pag-iisip at

pagsusuri ng mga mambabasa. Hinahamon nito ang mga
mambabasa na mag-isip nang malalim at magtanong
tungkol sa mga bagay na hindi nila lubos na nauunawaan.

Pang-apat, ito ay isang paraan ng pagtatalakay at pag-

uusap sa mga kontrobersyal na isyu at mga hamon sa
lipunan.

Sa kabuuan, ang sanaysay ay isang napakahalagang

bahagi ng ating pang-araw-araw na buhay. Ito ay
nagbibigay-daan sa atin upang maipahayag ang ating
mga ideya at damdamin, palawakin ang ating kaalaman at
pag-unawa, palakasin ang ating kritikal na pag-iisip, at
makipag-ugnayan sa iba.
 5. PUMILI NG PAKSA AT GUMAWA NG SANAYSAY.
B. KALAGAYAN NG MAG-AARAL SA ONLINE CLASS.
Ang paglipat ng edukasyon sa online class ay nagdulot ng malaking
pagbabago at hamon sa kalagayan ng mga mag-aaral. Sa
pamamagitan ng sanaysay na ito, layon nitong suriin ang iba't ibang
aspeto ng sitwasyon ng mga mag-aaral sa online class at ang mga
epekto nito sa kanilang pag-aaral, kalusugan, at kagalingan.

Unang-una, ang mahalagang pag-aaral mula sa bahay sa ilalim ng

digital na klase. Napakaraming mag-aaral ang nakaranas ng hirap sa
pag-adjust sa bagong paraan ng pag-aaral. Ang paglipat sa online
class ay nagdulot ng mga hamon tulad ng teknikal na mga problema,
kakulangan sa access sa internet at kagamitan, at kawalan ng
interaksyon sa guro at kapwa mag-aaral. Ang mga hamong ito ay
maaaring magdulot ng stress o hindi magandang kalusugan sa mental
sa mga mag-aaral. Importanteng suriin ang epekto ng “online class” sa
kalusugan at kagalingan ng mga mag-aaral. Ang mahabang oras ng
pag-upo sa harap ng “computer o gadget” ay maaaring magdulot ng
mga problema sa iba’t-ibang bahagi ng katawan, katulad ng
pagkasakit ng likod, leeg, at mata. Ang labis na paggamit nito ay
maaaring magresulta sa pagkakaroon ng sakit ng estudyante. Isang
halimbawa rito ang pagkalabo ng kanilang mga mata.

Sa kabila ng mga hamon o problema, mayroon ding potensyal na

benepisyo ang online class para sa mga estudyante. Ang pag-aaral
mula sa bahay ay maaaring magbigay ng mas malaking kaginhawaan
sa oras para sa ilang mag-aaral. Ang teknolohiya rin ay maaaring
maging daan para sa mas malawak na pag-access sa edukasyon, lalo
na sa mga lugar na malayo sa mga institusyon ng pag-aaral.
Magkakaroon rin ng tipid sa pinansyal ang estudyante at kanilang mga
maglang, dahil ang iilan ay walang pambaon at pambayad ng
dormitoryo (para sa mga kolehiyo) dahil sa epekto ng dating
pandemya.

Bukod pa rito, dapat nating isaalang-alang o isipin ang papel din ng

ating mga guro at magulang sa pagtutok sa mga pangangailangan ng
mga mag-aaral sa online class. Ang kanilang gabay ay mahalaga
upang mapanatili ang pagiging positibo at pagtitiyaga ng mga mag-
aaral sa kanilang pag-aaral. Ang pagtutulungan ng bawat isa ay para
malunasan at malutasan ang mga hamon ng online class at kaakibat
nito ang pagbubukas ng mga bagong oportunidad para sa
pagpapaunlad ng edukasyon sa digital na mundo.