Pat a manga Onayan

Rki Shayk o Islam:

Imam Mohammad Bin Abdul Wahhab
(1115-1206 H.)

Initogalin sa Basa Mranaw i:

Abdullah “Abu Hanin” M. Edres
Bachelor of Shari’ah (Islamic Law)
Imam Muhammad Bin Saud Islamic University
Riyadh, Kingdom of Saudi Arabia

Inimpidan i:
Shaykh Abdul Jalil “Abu Mueen” Pidtailan Faker
Faculty of Shari’ah & Islamic Studies
Graduate of Higher Diploma in Islamic Propagation
Master Degree of Doctrine
Islamic University of Medina, KSA.

©
Copyright 2016
Pat a manga Onayan 2

So pagari niyo ago wata iyo a si:

Abdullah “Abu Hanin” M. Edres

Email:
abdedres99@gmail.com
aedres1990@gmail.com

Twitter:
@abdedres99

Instagram:
ibn_edres

Contact Number:
+639304828999
Pat a manga Onayan 3

Sii ko Ngaran o Allah a

Masalinggagaw a Makalimoon
Pat a manga Onayan 4

Pitowa
So langon o bantogan na matatangkd a rk o Allah, ago so sanang goso rinaw na
san ko Nabi tano a Mohammad ‫ ﷺ‬na taman ko manga tonganay niyan ago so manga
Sahabah niyan sa kasamasama iran.

Giyangkai a Kitab a mapontok a inisorat i Shaykh Mohammad Bin Abdul

Wahhab a bithowan iyan sa PAT A MANGA ONAYAN na aya a kinitogalinn
tano ron sa Basa Mranaw na sabap ko kipphamangndaon tano ron ko manga Masjid
ago sii ko manga Summer na samporna ko kababaloy niyan a pd a phagndodan ko
manga Madrasah na miyakhinanglan a kinitogalinn tano ron sa Basa Mranaw ka
aniran pkhatondog so gii tano ron kapamagosaya.

Panamaring ka i kasaboting ka sii ka an kaomani so andang a sabot ka ko

agamang ka na samporna ko kiphapantagn ka ko Kadnan ka a Kadnan o manga
Kaadn.

Pphamangnin tano ko Allah a mabaloy aya a tobohalos sii Rkaniyan ago

kanggonaan o manga pagari tano na aya a mala na so manga mori a taw tano, ago
pphamangnin tano ko Allaho Taala a mapdai ko manga timbangan o manga amal tano
a manga pipiya sa alongan a mawri.

Inisorat i:
Abdullah “Abu Hanin” M. Edres
Pat a manga Onayan 5

Makmpt a thotolan ko Kiyapagintaw i Shaykh Mohammad Bin Abdul Wahhab

ago so kiyapanolon iyan

So Ngaran iyan ago so Bangnsa niyan:

Skaniyan si Shaykh o Islam Imam Mohammad Bin Abdul Wahhab Bin

Solaiman . Aya a Bangnsa niyan na At Tamimi.

So Kinimbawataanon ago so Ingd iyan ago so kiyawapat iyan:

Inimbawata skaniyan ko ragon a 1115 H. ko Hijrah, sii sa ingd a Oyaynah a pd

anan sa Najd a matatago sa lupa a Arab, sii miyagintaw ko walay a mappno a kalbihan
ago ilmo.

Miyawapat skaniyan ko ragon a 1206 H. ko Hijrah, sii skaniyan kiyapantagi sa

Dir`iyyah ago ron skaniyan minikobor.

Pd sa karina sa kapakaoontol o panarima iyan ago so panolon iyan na da a

miyaadn a kapanongganoy ko kobor iyan ago so pd a manga kobor ko oriyan o
kiyawapat iyan, knaba sisimintowa ago knaba plawiya a pphamangniyan sa tabang odi
na so salakaw san a kapanakoto a pphanongganowin ko miyangawawapat.

So kiyapaganad iyan sa Ilmo:

Si Shaykh  na miyakalangag sa Qur-an ko da niyan pn kisampay sa sapolo

ragon a idad iyan, na miyakapangadi sa Fiqh ki ama iyan, ago skaniyan na mapasang i
kapamatiya.

So manga palokloksan i Shaykh na palaya manga ala a Olama, ka si ama iyan

a si Shaykh Abdul Wahhab ; na miya Mofti skaniyan sa Oyaynah, ago miya Cali
skaniyan sa Horaymila.

Somiyong si Shaykh sa Makkah ago sa Madinah ago sa Basrah ago sa Iraq

ago sii ko manga pd a ingd sa knaba matag miyakaisaisa, sa aya a sabap na pphaganad
sa ilmo.

Aya a kibibida i Shaykh ko salakaw ron a miyaganad sa ilmo na:

1. Tanto a mala i panagontaman ko kapaganad sa ilmo.

2. Mabagr so ilmo odi na sabot iyan.
Pat a manga Onayan 6

3. Mas mala so oras iyan ko kapaganad sa ilmo batabolabaw ron ko di

mipndowadowa a ilmo.
4. Mala i Brakah so ilmo iyan sabap sa miyailay so rarad iyan.

So Masa niyan:

Si Shaykh na so masa niyan na madakl a miyaadn on a makasosopak ko

Islam lagid o:

1. Kapanakoto.
2. Kakhapir.
3. Kambabago ko agama (Bid`ah).
4. Kainoranti ko agama.
5. Madakl a grupo a kadadagan.
6. Kambaradosa.
7. Miyapnas so manga ala a manga tanda o Islam, ago so salakaw san.

Na so kiyapakaoma i Shaykh na palaya niyan anan siyorang ago siyangka

iyan anan langon.

Minithoona iyan sa ingd a Dir`iyyah so Datu a si Mohammad Bin Saud na

mimbagaya siran sa kapasadan sa phagogopaan iran a kaphakadayamanga ko Tawhid
ago so kapakaphamondasa ko Kokoman o Allah sii ko liyawaw o lupa, na sii ko
oriyan o kiyapakambabid iran na miyada angkanan a miyaadn ko masa iran a
khipakasosopak ko agama.

Ininggolalan iyan so kipphanolonn ko kaparatiyayaa ko Allah (Tawhid), na

miyokit on sa margn, na pd sa kiyargni ron a kiyabogawa on sa Basrah sii ko oriyan o
kiyasangkaa niyan kiran ko manga okit iran a Bid`ah ago so manga kadadagan iran,
ago so kiyasangkaa niyan ko manga Olama iran sa diran kaptharo.

So miyamangisorat iyan a manga Kitab:

Madakl a minisorat iyan a manga Kitab a mala a kiyanggonai ron, na aya a di

ron mipndowaodwa na so: Kitab At Tawhid, ago so Al Qawaid Al Araba’, ago so Al
Osol Ath Thalathah (Tlo a manga Pakaasal ko Aqidah) ago so salakaw san a tanto
ko madakl a piyakandaklan o Allah sa mapiya sabap kiyatarimaa on o manga Olama.

So manga Kabokhagan a initmpo ki Shaykh :

Si Shaykh Mohammad Bin Abdul Wahhab na isa skaniyan ko madakl a

minitmpo ron a kabokhagan ko manga panolon iyan; sa aya a sabap na katii:
Pat a manga Onayan 7

1. Sabap ko tabiat o panolon iyan ago so kapakaoontol o okit iyan, sabnar a

minitalingoma niyan so Islam a linang a da a missmboron a manga kipang, ago sabnar
a miyasorang iyan so tabiat o manga taw ko masa niyan, na miyabaloy so okit iyan a
mananangga sangkoto a masa niyan, na timpowan iran sa manga kabokhagan so okit
iyan ago so panolon iyan.

2. Sabap ko kaito o bilangan o Ahlus Sunnah Wal Jamaah ago so kadakl i

bilangan o manga taw a gii mbabago. Pitharo o Sofiyan Ath Thawri :
‫السن َِّة‬
ُّ ‫الس ََل َم فَِإ َّن أ َْه ِل‬ ِ ‫ت ِِبلْغَر‬
َّ ُ‫ب فَاقْ َرأْه‬ ْ َ ‫ن‬
َْ‫أ‬
‫و‬ ‫ق‬ِ‫السن َِّة ِِبلشَّر‬
َ ْ ُّ ِ
‫ل‬ ‫َه‬
ْ ‫أ‬ ‫ن‬
ْ
ِ ‫"إِذَا ََِسعت بِرج ٍل‬
‫م‬ َُ َ ْ
."‫قَلِْيل‬
"Igira a adn a miyan`g ka a mama a pd ko Ahlus Sunnah sa sbangan a ska na sii
ka sa sdpan na salamang ka ka mataan a so Ahlus Sunnah na maito i bilangan".

Pitharo i Hasan Al Basri :

."‫السن َِّة تََربَطُْوا َرِِحَ ُك ُم هللاُ فَِإنَّ ُك ْم أَقَ ُّل‬
ُّ ‫"َي أ َْه َل‬
َ
"Hay Ahlus Sunnah na mbkbks kano -ikalimo kano o Allah- ka mataan a skano
i lbi a maito i bilangan".

Pitharo i Yunso Bin Obaid :

"‫ب ِمْن َها َم ْن يَ ْع ِرفُ َها‬ ِ ُّ ‫"لَيس َشي ئًا أَ ْغرب ِمن‬
ُ ‫ َوأَ ْغَر‬،‫السنَّة‬ َ َُ ْ َ ْ
"Da a nganin a phakalawan sa kikksaan ko Sunnah, na aya a da a lawan on a
ikksa na so matao ron".

3. Sabap ko kalbod o manga okit odi na lalan a kapkhabmbar o manga

kabokhagan a minitmpo ki Shaykh Mohammad Bin Abdul Wahhab .

4. So kiyaosara ko masa o kapnay-hajji a gii makathotoona so manga hajj a

makapopoon ko oman i darpa na ron piyakaokit so kabokhagan a initmpo ki Shaykh
ago so panolon iyan, na piyam`gan siran sa manga kitab a iniangkob ki Shaykh, na so
kiyan`ga on o manga taw na inisampay iran ko manga darpa iran, na giyanan i isa a
miyabaloy a okit a kiyasabapan sa kiyabmbar o manga kabokhagan a initmpo ki
Shaykh .

Aya dn a saksi sa kapakaoontol o Panolon i Shaykh na so kiyapakararad iyan

sa mapiya ago so kiyaonga niyan sa mapiya, sa taman imanto na gii kanggonaan o
manga taw so ilmo iyan ago so rarad o panolon iyan.
Pat a manga Onayan 8

Pphangnin tano ko Allah a ibgay niyan ki Shaykh so balas a da a taman iyan

ko kiyarasay niyan ago mapd skaniyan ko manga taw a inikalimo siran o Allah a pd ko
manga Nabi ago so manga Shahid ago so Mimamataan ago so manga Salih.

Inisorat i:
Abdullah “Abu Hanin” M. Edres
Shaykh Abu Elmie A. Salih
Pat a manga Onayan 9

ِ ‫الك ِِف الدُّنْيا و‬

َ َ‫ َوأَ ْن ََْي َعل‬،ِ‫اآلخَرة‬
‫ك ُمبَ َارًكا أَيْنَ َما‬ َ ‫ أَ ْن يَتَ َو‬،‫ب الْ َعْر ِش الْ َع ِظي ِم‬
َّ ‫َسأ َُل هللاَ الْ َك ِرميَ َر‬
َ َ ْ‫أ‬
‫ََّلث‬ ِ
ُ ‫ فَِإ َّن َه ُؤالء الث‬،‫استَ ْغ َفَر‬ ‫نب‬ ‫ذ‬
َ ‫أ‬ ‫ا‬ ‫ذ‬
َ ِ
‫إ‬‫و‬ ،‫ب‬ ‫ص‬ ‫ي‬ ِ‫ وإِ َذا اب تل‬،‫ وأَ ْن ََيعلَك ِِمَّن إِ َذا أُع ِطي ش َكر‬،‫ُكْنت‬
ْ َ َ َ َ َ ُْ َ َ َ َ ْ
َ ْ َ َْ َ َ
.ِ‫الس َع َادة‬
َّ ‫عُْن َوا ُن‬
Phangning ko ko Allah a Maginawa, a Khirk ko Arsh a mala a tabangan ka
Niyan ko doniya ago sa alongan a mawri, ago balowin ka Niyan a barakah (ndadaklan
a mapiya) sii ko apiya andaka matatago, ago balowin ka Niyan a igira a bigan na
mananalamat, ago igira a miyasogat a tpng na gii zabar, ago igira a miyadosa na
pphamakot mamangni sa rila, ka mataan a giyangkanan a tlo i katatagoan ko
kathagompiya.

ِ ِ ِ ِ ِ ْ ‫َن‬ َّ ‫ أ‬:-‫اعتِ ِه‬ ِ

ً ‫ أَ ْن تَ ْعبُ َد هللاَ َو ْح َدهُ ُمُْل‬:-‫ملَّةَ إِبْ َراه َيم‬- َ‫الَنيفيَّة‬
ُ‫صا لَه‬ َ َ‫أ َْر َش َد َك هللاُ لط‬- ‫ْاعلَ ْم‬
‫ [ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ‬:‫اَل‬ ِ ِ ِِّ
َ ‫ال تَ َع‬ ِ ‫يع الن‬
َ َ‫ َو َخلَ َق ُه ْم َلَا؛ َك َما ق‬،‫َّاس‬ َ ‫ك أ ََمَر هللاُ ََج‬ َ ‫ َوبِ َذل‬،‫ين‬
َ ‫الد‬
.]56 :‫ﭸ ﭹ ] [الذارَيت‬
Tangkdang ka -pangninta a nggonanaong ka o Allah ko onot Rkaniyan-: a
mataan a so kitaliyadok ko Agama na -okit o Ibrahim-: So kasimbaang ka ko Allah ko
kaisaisa Niyan a tolabos Rkaniyan so okita kapagintaw, giyanan i siyogo o Allah so
langon o manga taw, ago inadn Iyan siran a para ko simba; sa lagid o kiyatharoaon o
Allaho Taala: ﴾Na da a Kiyaadna Ko ko manga Jinn ago so manga Manosiya a
romowar sa ana Ko iran mazoasoat﴿ [Adh Dhariyat: 56].

ِ ‫َن الْعِباد َة ال تُس َّمى ِعباد ًة إِال مع التَّو ِح‬ ِ ‫َن هللا خلَ َق‬
‫ َك َما‬،‫يد‬ ْ ََ ََ َ َ َ َّ ‫اعلَ ْم أ‬ ْ َ‫ ف‬:‫ك لعِبَ َادتِِه‬ َ َ َ َّ ‫ت أ‬ َ ْ‫فَِإ َذا َعَرف‬
‫ث إِ َذا‬ِ ‫ال َد‬ ِ ِ ِِّ ‫ فَِإ َذا َد َخ َل‬.ِ‫صَل ًة إِال َم َع الطَّ َه َارة‬
َْ ‫ َك‬،‫ت‬ ْ ‫الشْرُك ِِف الْعبَ َادة فَ َس َد‬ َ ‫الصَل َة ال تُ َس َّمى‬ َّ ‫أ‬
َّ ‫َن‬
ِ ‫ وصاَر ص‬،‫ط الْعمل‬ ِ َ َ‫الشرَك إِ َذا خال‬ ِ َّ ‫دخل ِِف الطَّهاَ ِرة؛ فَِإ َذا عرفْت أ‬
،ُ‫احبُه‬ َ َ َ َ َ َ َ َ‫َحب‬ ْ ‫ َوأ‬،‫ط الْعبَ َاد َة أَفْ َس َد َها‬ َ ْ ِّ ‫َن‬ َ ََ َ َََ
،‫ك ِم ْن َه ِذهِ الشَّبَ َك ِة‬ َ‫ص‬
ِ ِ
َ ‫ك َم ْع ِرفَةُ َذل‬
َ ِّ‫ك لَ َع َّل هللاَ أَ ْن ُُيَل‬ َ ‫َن أ ََه َّم َما َعلَْي‬ َ ْ‫ َعَرف‬،‫ين ِِف النَّا ِر‬
َّ ‫ت أ‬ ِ ِ‫اْلال‬
َ َْ ‫م َن‬
‫د‬ ِ
‫ [ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ‬:‫اَل فيه‬ َ َ‫الشْرُك ِِبهللِ الَّذي ق‬
َ ‫ال هللا تَ َع‬ ِ
ِِّ ‫َوه َي‬
.‫اَل ِِف كِتَابِِه‬ ِ ‫ك ِِبَع ِرفَِة أَرب ِع قَو‬ ِ
َ ‫اع َد ذَ َكَرَها هللاُ تَ َع‬ َ َ ْ ْ َ ‫ َو َذل‬.]116 :‫ﮐ ﮑ ﮙ ] [النساء‬
Na pabila a katokawan ka a mataan a so Allah na aya a kiyaadna Niyan rka na
pantag sa simba Rkaniyan; na tangkdang ka a mataan a so simba na di khabthowan sa
simba inonta o misartaon so Tawhid (kapakaisaisaa ko Allah), lagid o sambayang a di
Pat a manga Onayan 10

khabthowan sa sambayang inonta o misartaon so kazoti1 na pabila a mikmbot so

kapanakoto ko simba na miyabinasa niyan (so simba), sa lagid o hadas2 igira a
minikmbot ko kazoti, Na pabila a katokawan ka a mataan a so kapanakoto na igira a
minikmbot ko simba na khabinasa niyan (so simba) ago khailang iyan so galbk, ago
pkhabaloy so gii ron nggalbk a pd ko manga tatap ko naraka. Na miyatangkd ka a
mataan a aya a kinanglan rka na maknal kanan ka kalokalo na so Allah na pokasn ka
niyan sangkanan a sarimpokt, a skaniyan so kisakoton ko Allah a so Allaho Taala na
pitharo Iyan makapantagon a: ﴾Mataan a so Allah na di Niyan iprila a
kiphanakoton on na iprila Iyan so salakaw roo ko taw a kabaya iyan﴿ [An Nisa: 116].
Giyoto so kapaganada ko Pat a manga Onayan a inaloy o Allaho Taala ko Kitab Iyan.

َ ُ‫الْ َقاع َدةُ األ‬

‫وَل‬
1. Mlagid san so kazoti sa hadas a mala ago so hadas a maito. So hadas a mala na gii nggolalan ko
kapphakaliyo o mapoti a rogo ko piyamalongan, mlagid o mokit sa kambabangonan sa walay antaa ka taginpn
odi na so salakaw san, Na aya a kazoti ko makapantag san na kaphaygo. So pman so hadas a maito na asara a
makapagabdas.
2. Giyanan so kajojonob o taw, mlagid o Jonob a mala lagid o: kambabangonan sa walay ago so salakaw ron
antaa ka Jonob a maito lagid kapasong sa ig.
Pat a manga Onayan 11

Paganay a Onayan

َّ ،‫اْلَالِ ُق‬
،‫الرا ِزق‬ ْ ‫اَل ُه ُو‬ َّ ‫ول هللاِ ﷺ ُم ِقُّرو َن ِِب‬
َ ‫َن هللاَ تَ َع‬ ُ ‫ين قَاتَلَ ُه ْم َر ُس‬ ِ َّ َّ ‫أَ ْن تَ ْعلَ َم أ‬
َ ‫َن الْ ُك َّف َار الذ‬
‫ [ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ‬:‫اَل‬ َ ‫يل قَ ْولُهُ تَ َع‬ َّ ‫ َو‬،‫َلم‬ِ ‫ك َل ي ْد ِخ ْلهم ِِف ا ِإلس‬ ِ َّ ‫ وأ‬،‫الْم َدبِر‬
ُ ‫الدل‬ ْ ْ ُ ُ ْ َ ‫َن َذل‬ َ ُِّ ُ
‫ﯟﯠﯡﯢﯣﯤﯥﯦﯧﯨﯩﯪﯫﯬﯭﯮﯯﯰ‬
.]31 :‫ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ] [يونس‬
So katokawing ka sa mataan a so manga kapir a miyakimbonoay kiran so
Rasolollah ‫ ﷺ‬na tatarimaan iran a mataan a so Allaho Taala na Skaniyan i Miyangadn
a Pphagpr a gii Nggiragiray, na mataan a giyanan na da iran misold ko Islam, Aya a
dalil na so kiyatharoaon o Allaho Taala: ﴾Tharoang ka Ya Mohammad a antawaa i
pphagpr rkano phoon ko kawang ago so lupa? ago ino anatwaa i phapaar ko kan`g
ago so manga kailay? ago antawaa i pphakagmaw ko oyagoyag phoon ko miyatay?
ago antawaa i pphakagmaw ko miyatay phoon ko oyagoyag? ago antawaa i gii
nggiragiray ko btad? Na ptharoon iran dn a so Allah, na tharoang ka a ino kano di
phananggila?﴿ [Al Maidah: 31].
Pat a manga Onayan 12

ُ‫الْ َقاع َدةُ الثَّانيَة‬

Ikadowa a Onayan

ُ‫يل الْ ُق ْربَة قَ ْولُه‬ ِ ‫الش َف‬ ِ ِ َ‫ َما َد َعو ََن ُهم وتَو َّج ْهنَا إِلَْي ِهم إِال لِطَل‬:‫أَ ََّّنُم يَ ُقولُو َن‬
ُ ‫ فَ َدل‬،‫اعة‬
َ َّ ‫ب الْ ُقْربَة َو‬ ْ ََ ْ ْ ْ
‫ [ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ‬:‫اَل‬
َ ‫تَ َع‬
.]3 :‫ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ] [الزمر‬
Mataan a siran na gii ran tharoon: Da a kapsimba ami kiran ago kiyapangadapa
ami kiran rowar sa iploloba ami sa okit a kapakarani ami (ko Allah) ago makasapaat
rkami (ko Allah), Na aya a Dalil ko kaploloba sa okit ko kapakarani (ko Allah) na
so Katharo o Allaho Taala: ﴾Na siran a miyamangowa sa salakaw ko Allah a
panarigan (na pitharo iran) a: Da a kapsimba ami kiran a rowar sa ang kami ran
mapakarani ko Allah sa samporna a kapakarani, mataan a so Allah na khokomn iyan
siran ko nganin a siran na di siran on phagayonayon, mataan a so Allah na di niyan
thoroon so taw a skaniyan na bokhag a miyongkir﴿ [Az Zomar: 3].

‫ [ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ‬:‫اَل‬
َ ‫اعة قَ ْولُهُ تَ َع‬ َّ ‫يل‬
َ ‫الش َف‬ ُ ‫َو َدل‬
.]18 :‫ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﯢ ] [يونس‬
Na aya a Dalil ko kapanapaat na so katharo o Allaho Taala: ﴾Na psimba
siran sa salakaw ko Allah, so di kiran phakabinasa ago di kiran phakaompiya, ago gii
ran tharoon: a siran aya na phakasapaat rkami sii ko Allah﴿ [Yunos: 18].

.‫اعة ُمثْبِتَة‬ ِ َّ ‫َو‬

َ ‫ َش َف‬:‫اعتَان‬
َ ‫ َو َش َف‬،‫اعة َمْنفيَّة‬ َ ‫اعةُ َش َف‬
َ ‫الش َف‬
Na so kapanapaat na Dowa: Kapanapaat a ilang, ago Kapanapaat a thatakna.

ُ‫يل قَ ْولُه‬ َّ ‫ َو‬،ُ‫يما ال يَ ْق ِد ُر َعلَْي ِه إَِّال هللا‬

ُ ‫الدل‬
ِ ِ ِ ِ َ‫ ما َكانَت تُطْل‬:ُ‫الش َفاعةُ الْم ْنفيَّة‬
َ ‫ب م ْن َغ ْْي هللا ف‬
ُ ْ َ َ َ َّ َ‫ف‬
‫ [ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ‬:‫اَل‬
َ ‫تَ َع‬
.]254 :‫ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ] [البقرة‬
Aya a kapanapaat a ilang na: So nganin a aya btad iyan na sii gii pamangnin
ko salakaw ko Allah sii ko nganin a da a phakagagaon a rowar ko Allah, Aya a Dalil
Pat a manga Onayan 13

na so katharo o Allaho Taala: ﴾Hay Miyamaratiyaya na pammgay kano ko inibgay

Ami rkano ko dapn kapakatalingoma o gawii a da a kaphasai ron, ago da a
kambobolayokaon, ago da a Kazasapaataon, na so da pamaratiyaya na siran so
manga darowaka﴿ [Al Baqarah: 254].

‫ َوالْ َم ْش ُفوعُ لَهُ َم ْن‬،‫اع ِة‬ َّ ‫ َوالشَّافِ ُع ُم َكَّرم ِِب‬،ِ‫ب ِم َن هللا‬

َ ‫لش َف‬ َّ ِ
ُ َ‫ ه َي ال ِِت تُطْل‬:ُ‫اعةُ ال ُْمثْبتَة‬ َّ ‫َو‬
َ ‫الش َف‬
] ‫ [ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯾ‬:‫اَل‬ َ َ‫َر ِض َي هللاُ قَ ْولَهُ َو َع َملَهُ بَ ْع َد ا ِإل ْذ ِن َك َما ق‬
َ ‫ال تَ َع‬
.]255 :‫[البقرة‬
Na so kapanapaat a thatakna na: Skaniyan so gii pamangnin a idin ko Allah,
ago so phanapaat na isslaon so kapanapaat, ago so zapaatn na masosoaton so Allah ko
katharo iyan ago so galbk iyan ko oriyan o kaidin o (Allah), Lagid o kiyatharoaon o
Allaho Taala: ﴾Na ba adn a taw a makaphanapaat sa hadapan Iyan a rowar sa idin
Iyan﴿ [Al Baqarah: 255].
Pat a manga Onayan 14

ُ‫الْ َقاع َدةُ الثَّالثَة‬

Ikatlo a Onayan

‫ َوِمْن ُه ْم َم ْن‬،َ‫ ِمْن ُه ْم َم ْن يَ ْعبُ ُد الْ َمَلئِ َكة‬،‫ني ِِف ِعبَ َاداِتِِ ْم‬ ِ
َ ‫َِّب ﷺ ظَ َهَر َعلَى أ ََُن ٍس ُمتَ َفِِّرق‬ َّ ‫أ‬
َّ ِ‫َن الن‬
ِ‫ و‬،‫ وِمْن هم من ي عب ُد األَ ْشجار واألَحجار‬،‫الصالِِني‬
،‫س َوالْ َق َمَر‬َ ‫َّم‬
ْ ‫الش‬ ‫د‬
ُ ‫ب‬
ُ ‫ع‬ْ ‫ي‬
َ ‫ن‬
ْ ‫م‬
َ ‫م‬ ‫ه‬
ُ ‫ن‬
ْ ‫م‬
ْ َ ََْ َ ََ ُ ْ َ ْ َ ْ ُ َ َ َّ ‫يَ ْعبُ ُد األَنْبِيَاءَ َو‬
‫ [ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ‬:‫اَل‬ َ ‫يل قَ ْولُهُ تَ َع‬ َّ ‫ َو‬،‫ول هللاِ ﷺ َوَلْ يُ َفِِّر ْق بَْي نَ ُه ْم‬
ُ ‫الدل‬ ُ ‫َوقَاتَلَ ُه ْم َر ُس‬
.]39 :‫ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯦ ] [األنفال‬
Mataan a so Nabi ‫ ﷺ‬na miyakambowat ko manga taw a mbidabida a phsimbaan
iran, so sabaad kiran na phsimba sa manga Malaikat, ago so sabaad kiran na psimba sa
manga Nabi ago so manga Shalih, ago so sabaad kiran na psimba sa manga kayo ago
manga ator, ago so sabaad kiran na phsimba sa alongan ago olan, na miyakimbonoay
kiran so Rasolollah ‫ ﷺ‬sa da niyan siran pakambidabidaa, Aya a dalil na so
kiyatharoaon o Allaho Taala: ﴾Na pakimbonoay kano kiran sa taman sa da a maadn
a kapanakoto, ago mabaloy so agama a langon rk o Allah﴿ [Al Anfal: 39].

‫ [ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ‬:‫اَل‬ َّ ‫يل‬
َ ‫الش ْمس َوالْ َق َمر قَ ْولُهُ تَ َع‬ ُ ‫َو َدل‬
] ‫ﯟﯠﯡﯢﯣﯤﯥﯦﯧﯨﯩﯪﯫ‬
.]37 :‫[فصلت‬
Ago aya a dalil ko alongan ago so olan na so katharo o Allaho Taala: ﴾Ago
pd sa manga tanda Iyan so gagawii ago so daondaw, ago so alongan ago so olan, Di
niyo zojodi so alongan ago so olan, na sojodi niyo so Allah a Miyadn kiran o skano na
Skaniyan bo i psimbaan iyo﴿ [Fossilat: 37].

‫[ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮚ ] [آل‬ :‫يل ال َْمالئ َكة قَ ْولُهُ تَ َع َاَل‬

ُ ‫َو َدل‬
.]80 :‫عمران‬
Ago aya a dalil ko manga malaikat na so katharo o Allaho Taala: ﴾Ago di
(patot) i ba Niyan rkano sogoon a kabaloya niyo ko manga malaikat ago so manga
Nabi a manga katohanan﴿ [Ali Imran: 80].
Pat a manga Onayan 15

‫ [ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ‬:‫اَل‬
َ ‫يل األَنْبيَاء قَ ْولُهُ تَ َع‬
ُ ‫َو َدل‬
‫ﮇﮈﮉﮊﮋﮌﮍﮎﮏﮐﮑﮒﮓﮔﮕﮖﮗﮘﮙﮚﮛﮜﮝﮞ‬
.]116 :‫ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ] [املائدة‬
Ago aya a dalil ko manga Nabi na so katharo o Allaho Taala: ﴾Gowani na
pitharo o Allah: a Hay Eysa a wata o Mariam! bang ka pitharo ko manga manosiya a
baloya ako niyo ago si ina a dowa a tohan a salakaw ko Allah? na pitharo iyan: a
Miyasotisoti Ka (Hay Kadnan ko) da rakn mapatot i ba akn tharoa so di rakn patot, o
sakn na pitharo akn na sabnar a katawan Ka skaniyan, katawan Ka so sisii ko ginawa
ko na di akn katawan so sisii ko ginawang Ka, mataan a Ska i Matao ko da mapayag﴿
[Al Maidah: 116].

‫ [ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ‬:‫اَل‬
َ ‫ني قَ ْولُهُ تَ َع‬
َ ‫الصاِل‬
َّ ‫يل‬
ُ ‫َو َدل‬
.]57 :‫ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯸ ] [اإلسراء‬
Ago aya a dalil ko manga Shalih na so katharo o Allaho Taala: ﴾Siran man
na so siran a pphanongganowin iran na gii ran mbabanogan sa okit i kapakarani ran
ko kadnan iran, (gii siran magoradorad) o antaa kiran i lbi ron a marani, ago aarapn
iran so limo Iyan, ago ikaalk iran so siksa Iyan﴿ [Al Isra: 57].

‫ [ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ‬:‫اَل‬
َ ‫يل األَ ْش َجار َواألَ ْح َجار قَ ْولُهُ تَ َع‬
ُ ‫َو َدل‬
.]20-19 :‫ﯕ ] [النجم‬
Ago aya a dalil ko manga kayo ago so manga ator na so katharo o Allaho
Taala: ﴾Ay dapat iyo ko (barahala) a Al Lat13ago so Ozza?24‫ ۝‬Ago so Manat35a
ikatlo a salakaw (baadn a kaphakagaga iran)?﴿ [ An Najm: 19-20].

1. Mama a Shalih.
2. Ator.
3. Kayo.
Pat a manga Onayan 16

‫ني َوََْن ُن ُح َد ََثءُ َع ْه ٍد‬

ٍ ْ َ‫َِّب ﷺ إِ ََل ُحن‬ َ َ‫ ق‬ ‫َو َح ِديُث أَِِب َواقِد اللَّْيثِ ِي‬
ِِّ ِ‫ " َخَر ْجنَا َم َع الن‬:‫ال‬
ٍ ‫ال َلا َذات أَنْو‬
‫ فَ َمَرْرََن‬،‫اط‬ َ ‫ق‬
َ ‫ي‬ ،‫م‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ح‬ ِ‫ ي ع ُك ُفو َن ِعْن َدها وي نوطُو َن ِِبا أَسل‬،‫ ولِلِم ْش ِركِني ِس ْدرة‬،‫بِ ُك ْف ٍر‬
َ ُ َ َ
ُ ُْ َ ْ َ َُ َ َ َْ َ َ ُ َ
‫يث‬ ِ ٍ ‫ول هللاِ اجعل لَنا َذات أَنْوا ٍط َكما َلم َذات أَنْو‬ َ ‫ ََي َر ُس‬:‫بِ ِس ْد َرةٍ فَ ُق ْلنَا‬
َ ‫اط" الَد‬ َ ُ ُْ َ َ َ َ ْ َ ْ
Ago so Hadith o Abo Waqid Al Laythiy  a pitharo iyan: "Lominiyo kami a pd
ami so Rasolollah ‫ ﷺ‬sii sa Honayn a skami na bago kami ko Islam, na adn (a kayo) o
manga moshrik a sidrah, a rrtkan ira ago ipsambir iranon so manga gomaan iran a
aya a ipmbtho ron na Dhato Anowat, na siyagadan ami so kayo a sidrah na pitharo
ami: a Ya Rasolallah! snggay kaming ka (sa kayo) a Dhato Anowat sa lagid iran a
adn a Dhato Anowat iran" Hadith.
Pat a manga Onayan 17

ُ‫الراب َعة‬
َّ ُ‫الْ َقاع َدة‬
Ikapat a Onayan

‫صو َن ِِف‬ ِ ِ َّ ‫َن األ ََّولِني ي ْش ِرُكو َن ِِف‬ ِ‫ظ ِشرًكا ِمن األ ََّول‬ ِ ِ َّ ‫أ‬
ُ ‫ َوُُيْل‬،‫الر َخاء‬ ُ َ َّ ‫أل‬ ،‫ني‬
َ َ ْ ُ َ‫َن ُم ْش ِركي َزَماننَا أَ ْغل‬
َّ ‫الشدَّةِ؛ َو‬ ِ َّ ‫ ومش ِرُكو زمانِنا ِشرُكهم دائِم ِِف‬،ِ‫الشدَّة‬
‫ [ﭣ ﭤ ﭥ‬:‫اَل‬ َ ‫يل قَ ْولُهُ تَ َع‬
ُ ‫الدل‬ ِِّ ‫الر َخاء َو‬ َ ْ ُ ْ َ ََ ْ ُ َ ِّ
ِ

.]65 :‫ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ] [العنكبوت‬

Mataan a so manga moshrik sa masa tano imanto na mas mitataralo i
kapanakoto adi so miyangaoona, kagiya a so miyangaoona na pphanakoto siran ko
masa kapakadadaya, na thotolabos siran ko masa a margn, na so manga moshrik sa
masa tano imanto na matatatap a pphanakoto siran ko masa a kapakadadaya ago sii ko
masa a margn, Aya a dalil na so katharo o Allaho Taala: ﴾Na igira a miyakada
siran ko kapal na mangni siran ko Allah sa totolabosn iran rkaniyan so kapagagama,
na kagiya a sabtn iyan siran a iraot siran ko kalupaan, na samawto na siran na
pphanakoto siran﴿ [Al Ankabot: 65].

.‫ص ْحبِ ِه َو َسلَّ َم‬ ٍ

َ ‫صلَّى هللاُ َعلَى ُُمَ َّمد َوعلى آله َو‬
َ ‫ َو‬،‫َوهللاُ أ َْعلَ ُم‬