You are on page 1of 194

Pablo Cazau

INTRODUCCIÓN A LA INVESTIGACIÓN EN
CIENCIAS SOCIALES
Tercera Edición
Buenos Aires, Marzo 2006
PRÓLOGO

CAPÍTULO 1. INVESTIGACIÓN E INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA

CAPÍTULO 2. TIPOS DE INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA

! ! "

CAPÍTULO 3. CAUSALIDAD Y EXPERIMENTO

! "

#
$ %
$ %
&
'

' (
) * *
% (
+ % (
, % %
' %
%

"

$
+ $
-
$

CAPÍTULO 4. LAS ETAPAS DE LA INVESTIGACIÓN TÍPICA

CAPÍTULO 5. PROBLEMA, BIBLIOGRAFÍA, TEORÍA Y OBJETIVOS

!
! ! "

!#

2
CAPÍTULO 6. HIPÓTESIS Y VARIABLES

#
+ -
+ - .

#
! %
%
+ %
+ * %
% *
! * *

CAPÍTULO 7. TÉCNICAS DE MUESTREO E INSTRUMENTOS DE MEDICIÓN

CAPÍTULO 8. EL DISEÑO DE INVESTIGACIÓN

# (
# ( -
# (

# (
# (
# ( /012 ( 3 4
# (

# (
# (
# (
# ( % " -
# ( 2 4
# (
# (
# (

) 5 -
) *6
) *
) & 7
) 8/

CAPÍTULO 9. EL PROCESAMIENTO DE LOS DATOS

'
'

, *
'

3
"

' *

CAPÍTULO 10. REDACCIÓN Y PUBLICACIÓN DE LOS RESULTADOS

'
%%
%

CAPÍTULO 11. INVESTIGACIONES ESPECIALES

! ! "

ANEXOS

$
#
#
!
$
& ' (()*

4
PRÓLOGO
' 9 ( ( * 9
%
:
' 9 . -
% 9 % : , 9
9 "
" " - " 2 4:
' " - % *
:' 9
;:
' % 9
9 :
% 2/ % 1<<14 %% %
2+ , : 9 :
, . : *4:
2= >??>4 %% %
2+ @ % 6 : 9 $ 6 :
, . : / ! A 49 2+
' : 9 B B :
, . : , % + * 4: @ % %
, & :

+,-. +/+0 !012.3 4513 +5/. 66

5
CAPÍTULO 1. INVESTIGACIÓN E INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA
C C
% 9 :
.
:
@ 9 9
9 " 9 9
:

1. QUÉ ES INVESTIGACIÓN

, 9 9 "
% 9
: ' % . D D9 D % D9
D D D D:

14 :C + - % " E 89 .
9 % 9 : '
9 9 .
" - 9 " " :
F " " 9 "
9 " : "
9 " * 9 - 9
9 " ( 9
:

>4 :C ' - % % G % G9 %
9 " % 9
6 @ 9 $ 9 " 9
9 - : , 9 % " % 9
9 % C " C9 9 - % :
% % 9
. % " 9
:
6 % 9- B % H
+- * @ 9 "
- 9 . " C 9
" :# %
" % 9 - % .
% D D: # 9
9 " 9
3 9 "
" : ' 9
9 : % 9 "
% :6 % 9 :
' 9 G G % 9 : ' 9 G -G9
G -G % : # 9 - 9 %3 "
:
' - % - " % : I
- " G G % : -
" G G % :
@ % 9
% 9 %
% : ' 9 - % 3 9 % * 9
" G * G :$ "
% " - % : , 9
% " * 9 "
/ 7 - % * . D % 9 9
% D2 C' '9 1<JK.1L<4:
- % 9 " % % " % 2 4
2 49 3 - - " % %
: % 9
" " " 9 9 " 3 "

6
: " G G % 9 "
% % 9 " - G " G:
' 9
% 9 6 *: '
% 9 7 9
" D - 9 % - D 2 $9
1<K?.1JM4: ' 9 " "
9 .D 0 % N D:
+ 9 - % % 9 9O - % %
P ! . - % 9 %
9 " 9
: % 2 C B % H 49
- % - " : I
" . D % 9 " - % P9 9 "
- % PD / % " % 9 "
. :

L4 :C ' .
9 " % :
, 9 G % G D " 9
" " 9 D 2 $9 1<K?.1<M4: '
" - % . :
4 ! :C % 9 " "
* 9 9 : ,
% . 9 :
' 9 % : 6
% 9 % % % 9 9 - G G
% % 2 9 9 4: 6 %
9 "
. # : ' -% .
9 - " % 3 :
% 9
: $ - . "
9 " 9 9 %
% 9 9 9 :
/ " G- G. %
: . " *
3 - 9 9
:
" - % * "
" 9 9 9 :
B 9 9
- % % :, % 9 :
" " - * % :
%4 ! :C + 9
. * 9 9 *
: + % 9 * G G % 9
" :
+ % %
9 G G9 - 9
" 9 9 * 9 * . % 9
9 9 *
9 :
9 9 " "
% :, - :
9 *9 * 9 *
. % *
9 - :
# % % * " - %
9 9 " - %
:
+ 2$ +9 1<JM4 9
" " " 3 :
G G ( % 9
% " :/ % %
- : 6 " % , 9 "

7
- - % 9 %
- :
9 9
% : 9! % - 9 "
% " : +
- % 9 9 %
% : 9 9 9
% " :
* % :
9 % % 2 "
" " 49 9 9
C % C9 9 %
% : # , ' . D % - * 9
% % % :
" D: ' % 9 "
% " 9 "
:
+ 9 % 9
% % :
9 " " * % :6 %
% " 9
=3 9 " % - :
% % % * 2 - 49 "
- " . % -
9 % " %
% : , 9 % "
1?? : 6 >??
9 " - :
4 :C + " 9
- % 3 % 9 9 - 9
% " : 6 % 9
% :
9 "
9 :
, 9 . ,
G * G - * : "
% % " - % % % 9
: ' * 9 " 9 + 9
Q Q. " % " % 9 " :'
" * 9 " %
3 % 9 % "
% " % :
' 9 "
9 " - - - .
9 % C * C :
# 9
% : $ 9 %
9 - 9
9
" " :

;4 :C 9 3 9 - : @
- 9 9 "
% : " 9 9
:) :

2. TIPOS DE INVESTIGACIÓN

" - : )
:

14 :C " -
. 9 9 9
% - % % G G9 G G 9 :
" : , 9
:

8
" " * 9 9
: 6 " 9
: ' " . -
% 2 49 - 2" 4 -
% . * 9
9 - " 9 9 :

>4 :C / " -
G % G ( 9 - - G G (
: ' ( 9 % 9 9
, B :
, , ( . " ( %
% 9 - . : /
9 % " ( 9 9
% * % *
:
B % - % ( - % G G9 9
% % : B
G G G G: 6 ( 9
: " (
9 9 - 9 9 9 % : ,
9 . 9 9
- " : ' -
: # 9 ( ( - C
" - % , - . -
* 9
" - % :

L4 :C ' % 2 %
" % 49
2 % " %
49 2 " 49
2 % 9
9 :49 2 G A G9
49 9 9 9 :

# 9 - - G G - % "
3 9 " - : ,
+ 21<K;.;<L4 *
" % 6- A + # :I
6 B * %
2B 69 1<?R4:

3. LA INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA

' % .
* % * 9
: ' 3 * "
9 - - 9 9 * 9
9 9 % 2 C' '9 1<JK.;L4: '
9 S 9
% % 9 " %
* - % * 9
% T2 C' '9 1<JK.LL4:
' 9 S 9 9 "
% - - 9
% T2 C' '9 1<JK.MK4:

' - % 9 "
- 9 9 9 "
- " 9
9 : 6 % 9
: , " 9 3
" - : , . 4 -
3 U %4 -
- : + B % 9 D
9 " - 7 D:

9
$ - % - 79 " -
9
: 6 % 9 %
% 3 % 9 9 9"
* % : ' 9 % - 9
G G9 - % :

:C / 9
- " :+ . 9
% 9 25 9 ' 9 ) $ 9 $ 9 &: $ & 9 + 9
A 9& * 9, * 9 9& 9@ @ 9 9) 9, 9 4: '
2@ 9 1<<<.1K?4.

37018+ 9:.;; 4 , % : 4@ % :
4 $ : 4& % :
4 : 4 :
4 # ( : 4 :
4 , : 4, % :
37018+ ./+3 4 , : 4' % :
4 ! : 4 :
37018+ 4 , : 4' % :
</701/= 4>+3 4 : 4 :
37018+ 4@ : 4! * ( % :
+5?42+3 4 % : 4+ :
4, % : 4 % :
4 : 4/ :
4# ( % : 4+ % :
37018+ ?1 4' 9 % :
!5.23 4B - :
4@ 9 * 9 :
4+ :
4+ - * - :
4, :
37018+ +8+@. 4' 2 4:
4B % 2 9 4
4# 2 9 4:
4, % 2 9 9 4:
4$ 2 9 % 9 - 9
* % 4:
4$ 2 % 9 9 9
% 4:
4 :
4, :

6 9 "
. S % 9
" " 9 %
% T2 * 9 1<J;.114:

4. EL MÉTODO EN LA INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA

' 2 9
9 :4
.
:
, % * * G G G G:
& * " 9 "
: 6 % " *
9 " % % G G
- % :
" - G G G G
9 9
" . 4 %
% U %4 %
U 4 "
:
, * 9 "
- 9 9 - : @ "
- % .D

10
DU D " (
D 2# 9 1<RJ4:
) - % .
- 9 " 9
9 " :, .-
9 " . 9 - 9 9 -
9 :
' 9
: & 7 ( 9 9 - %
9 " D 9
9
: 9 9
" D 2& 7 9 1<KL.1?R4: & 7 - "
9 9 % .
:
9 ( " D
%
D 2 9 1<R<.LR49 " D
% U " %
" D2 9 1<R<.LJ4:
' 21<R<.>;4 9
% 3 9 9
:
' 9 .D .
: , 9 9

- : 9 9 %
" %
% D2 9 1<R<.L14:
, 9 - 9 D
D9 D D2 3
3 4:
) % - .
' 1. :C . - % 9
9 9 : 9
2 " " 9
9 % 9 :4: ,
9 % 9 % * 9
,- RR 9 9 - 9 :
' >. :C * 9" %
:
, * . 9
9 9 % 9 :9 - " -
: 6 *
:
' L. :C # 9
* . 9 9 9 % 9 : @ % 9
- . 9
9 :
' ;. :C ' 9 % 9
. * 9 9 : '
% 9 % 9
9 9 :
9 %
: , 9
2 4 -
2 4: # 9 - *
9 %
2 " - 4:
% 9 9 9
- % :, 9 % % 9
- 9
- ' %
* :
' 3 : # "
- % 9 " * " 9 9

11
" 9 : + 9
" .
% 9 * " : + - - 9
*9 9 %
:
, 3 9 "
9 * - % : , 9
9 : 9 -
% 9
- * 2 9 % 9 % 9 :4
" 9 9- % :
# 9 %
9 .
- C 9 :

5. EL ENCUADRE EN LA INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA

' 9 " 9
9 " %
" " :

:C O# P O+ %
9 % P
' * % "
9 9 * " " :' 9
% 9 9 " :::
:
" 9 . " 2
* 49 " 2
49 9 " - G G2 4:
' % % 9 9 % "
" : I % %
* 9 : 6 9
:

! "! :C " % 3
." " 9 - " " 9
3 9 - : I
9 " " " : @ %
. " % " - 9 9 : ,
9 - - @
:
' 9 9 %
: / % " - "
9 % % " %
9 %
% :
' % 9 - % . - 9
9- 9 :+ 9 "
: , 9
- % 9 " % 9 9
9 - % " 9 "
- : ' 9
. - 9 :
% . % 9
9 " -
% " 9 %
:

! # :C 6 ( B + >J9 " S
% " * T: , %
" B 9 9 % * % 9 "
E % 8 " % 2 % 9 :49 2 % 9 :4 %
" % 9 - 9 9 " % * " -
% * % :
" *
: B 9 + >J 9 "

12
9 9
. S . ( T: '
" % %
" " :
B % 9
9 9
% 9 :
# : B " %
- 9" 9 " :#
* - 9
: 6 9 9
:
' % - .
9 9 :
' % % - : B - % - -
9 % 9 -
. 9 9
- % 9 % % 9 :
- - 9 "
:
' * - 9
* : :

' " 9
9 " %
% ( :

! $ :C '
: " - % 9 %
9 9
% :
G - "
" - % 9
:
6 " % 3 % 9 -
% 3 - 9
" % " % - % 9
:6 9 %
% % 3 :

! :C
:
* 9 % 9 9 :9 %
9 % 3
% * % : , %
9 " % 9
9 " - 3
9 %
" :
' " % : , 9
9 " % : /
D % 6 D D % / D9 D# % D: 6
" 9
: 9
9 "
9 : O, " P , " "
% 9 9 " " :
@ %
:6 *
9 %
" 9
:
# 9 %
9 %
9 % 9 % C :

! ! :C 6 9 3 .
: ' % "
D D9 % " : '

13
% 9 " 9 " 9
" - " " "
:
' 9 .
% 2D " 9
" D49
2DI " D49 :9 :
, 9- - 2 9
49 :
@ 9 :
" %
: 6 " " 9
9 9 " :
9 % % 9 "
" " " 9
" " " "
:
- - " % "
* : ' 9
- 9 9 : 3 "
% : 6 % 3
9 % "
9 - : %
- 9 :

6. LA FORMACIÓN DEL INVESTIGADOR CIENTÍFICO

" . 9
: $ - 9 % 9
9" :
' 2 $ 9 , 9 9
# - 9 9 :4: ' % , 2 , 49 -
:
+ - 9 +
# 9 3 9 - % "
3 $ 9 - "
% :
1V4 # 9
: ' % 9 +
9 9 %
:
>V4 ' # ( * : , - 9
% % 9 % " %
: ' % 9 %
9 " 9 9 3 9 *
: % 9
:
$ + " ( 9
+ ( 9 + *
:
+ " 9 % 9
.
4+ 2' W 7 9 W 9 ' " 9
%3 " %% 4: F 9
* ( (
:
%4 B . % 9 3
9 9 %
: & 9 " % % "
" 9 9 : / 9 9
- " G G % 9 " " 3
( 9 : '
%
. 9 9 9 9
9 :

14
' , '
$ + 9 " ( % %
: " % * " 9
- - 9 * 9 * :
' 9 % :
9 % :

$ '6@! '/ /)'6@ & + / + '/@ B + . 6 &/ @ ! 6

,! $'! + @! $'6@!' @'!+'! + @! $'6@!'


+ ' 2' 4
% @
' # $ '
6'& /# + @! $'6@!' + !@ + @! $'6@!'
' 2+ 4 $ B
' + '
@ $

4 + . "
9 :
" ( 9 " % "
:
%4 % . % 9 * %3 "
%% % " " 2G 7G49 "
% 9 % :
%% 9 9
9 %
% :
4 ' 2+ 4. , 2 % 9
- 9 9 4 % % 9 %
% % :
4 ' 2' 4. = 2 9
9 9 % 9 ( 9 49
* % :

9 : $ % - % %
" :
$: 9 D . D 2 9 9
1<K14: ' % ( 9
9 " %% % :
% M?? % :
4 . $ 9
% :'
% *
2 " % %% 4:
4 + ' . % - 6
9 - . 9 - 9
, 9 9 + 9 ! - % -9 , 9 B % 9 A 9 5 - 9 : + %%
* . =:9 D - D9 $ 9 * 9
1<K>9 . D6 D D D 9 5 - @:9 D
D9 B % ,:9 D@ D9 - &:9 D
D9 D, 5:9 D D D'
D9 :
4 @ . @ 6 21<;J49
" 9"
* % U " 9
* % U
: 9 % "
:
-4 $ ' .
:' 9 9 9% - 9 9
% : -
9 9 9 - 9
2 * 9 4:
9 " -
9 : 9 :

15
4 $ B . , 9 "
: @ + 9 @ , % % 9 @
= 9 @ 9 +% 9 9 @ & 6 9 $
+ 9+ + 9$ ' 9$ 9 :
4 . % " - 9
% 9 % -
.& 9 9$ 9$ 7 9B 9 :
6 3 * 9 % %
- 9 " 9 "
3 - 9 - 9 % " %
" : 6 "
9 9 :
A4 ' . -
, 9 6 9 ' 9 :9 "
" 9 9 - %
* % :6 - -
% 9 %
9- :

16
CAPÍTULO 2. TIPOS DE INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA
# - %
:' 9 9" - *
% . 4 9 9
U %4 9 9 U 4
U 4 U 4
%% :

1. INVESTIGACIÓN PURA, APLICADA Y PROFESIONAL

* U
G G
* % U %
% :
" - % % 9
" % % 9 9 "
2 % 4% * :

%& ' 9 :
% 9 * 9 % "
* :, 9 % %
9 : B 9
:, 9
% :
'& % " %
2 4U 9 * %
2 4U 9 -
% 2
4:
(& % % * 2 4U
9 % % 9 (
( % 2 4U 9
* ( % "
* 2 4:
)& % *
( " 2 % 9 9
( ( " 9
( * ( 9 9
( 4: ( (
( * 9
:

2>13A4B+94C2 D05+ 2>13A4B+94C2 +D-49+?+ 2>13A4B+94C2 D5.;134.2+-


F %
: % *
:
:
F - & * : & * : 6 * :

# D6 * & * %
% 9
% %
" :
9 :
D6 "
*
%
U 9 *

D
2 C' 9 1<JK.RJ4:

D
2 C' 9 1<JK.RJ4:

' ' % + %
: : :

17
' ' % ' ! %
: :
:

%* ! # :C % 9
% : 6 % * *
% 9 % " % 9
% * * 2- 9 9 4:
:
, C' 21<JK.RJ49 " *
9 %
U
:
, ! % ) 9 S *
% 9 9
- * : 6 % " "
T 2! % ) 9 1<<K.1>?4:
6 3 @ 9 % % % : @ %3 "
9 9
% U %
* % 2@ 9 1<<<.1><4:
" "
9 "
3 : - % B
9 ( " 9
. S6 ( 9O " ( PT:
9 9 " 9
" % 9 " *
% " 9 " %
9 % " ( 9
" 9 :

'* :C %
% 9 9 9 % 9
9 : ' % 9 " "
%
% : D' C $: C %
" % D2 9 1<R<.RJL4:
% S
% " : 6 "
* 9 * T
2 C' 9 1<JK.RJ4:

9
% . 9 9 :

& :C * % 9
" : ,
9 "
% 2 " - 49
% " " *
" - 9 :

& + :C % % " 9
" 9 " C- 9 9 :
" * - % 9 3
% 2" " 9 9 4:

& ," :C % % 9
: @
9 9 % * % :
9 " 9
: , %
2 : 49 " 2 : ! - -9 " *

18
49 - " 9 9 9
- 2 * 9 * - 4:
, " 9 % 9 : # 9
C C : ' 9
% 2 49 %
% 2 4:
@ 9 9 2 9 9
% 9 :4 " C C % : @
9 %
9 9 9
% 9 % C1; X 9 :' 9
9 9 9 9 "
* ( * :
9 "
9 9 3 9
% : ' 9 9 9 % % 9
% 9 % " "
( : ' 9 9 "
3 3 9 " %
% 9 : '
9 " % 9
% - " :
C - C 9 9
9 % 9 :
- 9
6 B 9 %
9 - 9 - 9 9 :
' 3 " Y
, B 9 "
- 9 %
" 2 49 % 2 4:
: 9 "
9 %
( :6 % 9 %
9 9 * . 9
9 " % 9 %
: G % % G9 " 9 9
G % % G: I 9 3 9
3 3 9 "
% 9 9 "
:
' - - " % C % C
9 : '
9 % C ( 9
9 % % :'
% 9 % " %
% % % 9 " " 9 2
4 % % 2 4:

. 4 % - " 9
" % * 9 "
% : ' 9 @ " (
" U %4 - "
- % :
, 9 " % 3
9 % % * :6 -
9 9 9 9
:
9 % " - %
% 9 :
, 3 9 "
.
14 . "
9
:' 9 9 9 9

19
" 9 "
" 9 U
>4 % " . " " - % 9
* % 9 % 9 : I
% 9 + @ " - -
( U
L4 " . %
9 : / * %
- : / - % " 9 9
- 9 % % 9 -
3 U
;4 . % " %
" - :+ 9
9 : /
" % 9 % .
" - % :, 9
% * 9 " %
9 9 9% * :

& - :C # " " % %


: , 9 9
% 9 9 9 :6 9
9 3 .
4' 9 :
" ( 9 %
9 9 *
* :
%4 ' 9 9 : "
C C % " % *
9 3 :'
" 9 % " %
% * 9 " :
4 ' 9 % % %
9 " % :
4 9 * :, 9 "
( 9 % % *
2 % 4:
' 9 - - 9 -
D % D 9" 9
" - % 9 " - " : @ %
. % ' ,
, 9 - % 9 9 9 % 9 :

(* :C 9
% 9 " %
: # - - 9
:, 9 9 C'
21<JK4 % " % D - 9
2 9 9 % 3 4:
% " : '
" * % U 9
% " %
Y % % % 3
D2 C' 9 1<JK.RJ4:

*
: + * " - %
G G2 9 % 9 9 9 :49 -
:
- 9 : 9
9 % % " : ' % 9
.
9 9 : # - - 9 -
9 :
- %

20
* 9 % - : ' % 9 9 %
* % - :
% 3 2 9 9
% * 9 9 :4 3 .
% * 9 " * % %
. 3
- 9 " * - % :
9 9 9 " %
9 % 9 % 9 " " %
. 9 9 %
* 9 9
% :
' 9
: ' 9
9 " " " 9
9- -
:' 9
9 " -
% . - 9 *
9 " % :
- 2"
4. 9
- 9 *
2 4 % 2 4: B 9
9 # 6 - % *
( 9 :
' 9 2 9 4 %
* 9 - %
9 - 9
: D % *
. % * G 9
G9 % " :::D 26 =9 1<<M.L>4:
@ :
9 -
% 9 - & / 7 A: ' % 9
. 9
9 :9 %
9 9 " *
:
9 %
. % - %% 9 % 9
% 9 :9
:
" - %
: , 9 % * 9 O % P
O * % 9 9
* PO * % 9
9 " "
P O@ * % " * G- G 2
4 " ( " J ( % 3
P@ 9 9 " -
:

" C
9 :
S C , " %
% 9
% T 2, *6 9 1<<?.1L;4:
C , % 9
. 9 % * % 9 : F
P 9 % 2 4: + ( P
% ( * : + % P 6 %
% 9* 9 9 2! % ) 9 1<<K.1>L4:

" * 9 %
% 9

21
9 * %
:
+ & 2>??;4 %
9 - " - %
: ! 1K; % ;L
( 9 - % % . 4 3 M ( 9
- % % % LJZ - %
U %4 - " E % 8U 4
9 .
9 * 9 9
9 9 :

6 % " % 9
9 :
, 9 3 - % %
.-* % :
@ % % : ' 9
- % - - 9
3 9 C - : I 9
% 2
" 49 * 9
:
. % % " %
9 9 * * %
9 " * 9 9 * "
:
" *
" - % * 9 - :
% - 9 "
:
@ % 9 9 "
% % % 9 " 9
9 , B % :
I 3 % : 6 % %
9
* G G 2 9 1<R<.RJM4: 9 9
9 :,
" - 9
: % 9
9 9 9 .
9
:

+ " % " "


9 " % 9
. 9 %
* % : # 9
9 "
% . 9 : 6
% 9 9 "
" 9 9 % :
' 9 % 9 % 9 "
9 " * :
- % - 9 % 9"
9 " % "
" :' 9 9 - % " -
/ A % : # - - 9
% % 9 3% :
' . " % "
% 9 " ( " - 9 9
:

22
% " * G G %
% 3 3 2 G G " "
: , 9
" " 9
" " 4: @ .
4 $ - %
% 9 * *
3 % - : ' 9
* %C %
" :
%4 + 9
" G G % : '
% - '
/ 7 A9 3 - 9 9 G 3
B 9 % G:
" " %
9 * 3% 9 " "
" 9 " % : , 9
9 9
% 9 :9 % 2 .
- 4 " 3 : '
3% 9
:
+ * 9 %
3% % . D' .
" D9 - 9 . D+ .
" D:

2 - ; M4: - 9
- 9 " G-
G 9 - - 9
: 9
9 " " % - 9 "
% :

2 - R4: % B % .
" 9 % % "
:
% 2 - 14:
, 9 % C1; X 9
9 % % 9
% 9 9 $ :'
9 % 9
" " - / 7
A:
* 2 - >49
( % % 9 %
% % " 9 %
:
B 9 % 2 - L4
" 9 9 3 *
% :

23
Investigación 1 Investigación
pura aplicada
2

4 5
6 3

Investigación
profesional

' 2+ * 9 1<<R.>?4 -
" : ' 9
9 " " :
:

.2A1EA.3 .-13 4D.3 ?1 42>13A4B+94C2 4D.3 ?1 941294+


# % , + ,

# @ Y! 6 % @
, , +

- ! %. 2 % 9 9 4
: #
3 : % . - : "
% - 9 " - "
2 % 4: % 9 -%
% 9 2 4: +
2 49 " * - 2 4:
' % : 9 % 9
: 4 '
% - . % " -
9 " 9 -
- % : , 9
" * 6A 9 %
: ' " - 6A - % "
: %4 ' 9 %
" * % 9 9 * :
' 9 " - " - "
9 - C "
9 % : 4 ' 9 ( ! %
- 2" - % 49 -
:' - " 9
:
- ! '. % % - - 9 % - 9
2 % 4 3 :
9 9 :9 - % % "
% : *
9 *
2 % - 4:
- ! (. C C 9
9 % :
% . 9 " "
9 " % 9
:
' G G:
9 - % - 9 "

24
( 2 $: 49 - - - -
: : / - 9
:
6 9 " 9
9 " U 9
- - % % 9
" " 2 4 9
" 9 9 : @ %
% 9 9" 9 9
- " " - % ' 9 9
- G - G: 9 "
9 9 " : B 9
" % :
B 9- 9 9"
" %
- 9 :
- ! ). " * 9
9 " - *
: " :

05+3 D-49+?+3
$ '
B
F B
$ 9) 9 9 :
, , 9 :
# - %

, % .
9 - %
:B % 9 % .
9 9 9
9 :
6 % 9 %
. % 3 2 % % 9
- 49 G G * -
9 G G % :B 9
% % %
( % ( 2+- 9 1<<K4:

2. INVESTIGACIÓN EXPLORATORIA, DESCRIPTIVA, CORRELACIONAL Y EXPLICATIVA

6 3 9 9 9
: ' 9
. G G 9
G % G % 9 G G % %
9 G G % %
:
2 9 1<MM.1??C1?14. 9
9 " :

21<MM4 9
E 8 -
:' %
9 " ( " 9 % 9 % 9 D - 3
% D 2 9 1<MM.>;4: 6 9
9- % :

$ .
9 % 9 3 9
9 9 : & # A-
21<JR4 " % * * 6
21<<14:
' 9 "
9 "
* : 9 "

25
9 " *
% : * 9
9 :
/ - 9 *
9 3 " - - -
: - 9 9 "
( - % " D D - " U
9 " 9
:
. %
% 9 % 9
% % :

$ . % % 3 %
9 : '
- % -
" 9 % 9 9 *
9 9 9 9 : ' %
9 -
- :,
3 9 % - 9 *
"
- * :

6 ( " D - * *
U * 9 "
9 9 "
* % % % D 2 9 1<MM.11RC
11K4: , 3 9 9
: ' 9 9
2 9 1<MM.1?>4:

' % 9 % 9
% " - % : , 9
* 9 9
% 9
:
9 % 26 *49
% % : ,
- 9 " % 9 9
: ' " %
9 %
" * 9 9 % :, 9
* 6 - % " - 9 " - %
: " 9
: % 9
" * 9 9 %
: % %% 9- % "
9 : A
% : ' "
% - - 9 " - %
:
* 6 21<<R.K14 " %
* : '
* :# - - 9
% 9 9 9 -
. 3 % :
' 9 % 6 9 %
- 26 B 49 %
% % 2' $ 49 :' 9 % % 9
G G - % :
' - 9 9
% " : ,
-
=3 9 U % % 2 "

26
49 % 9
:

' 9 %
9 9 9 % : '
% 9 9 "
:
D D 2 9
1<MM.1??49 % - % 9 %
3% - 9 % %
% % T: 6 % D %
9 % - % D 2 9 1<MM.1?>4:
D * * % "
D2 9 1<MM.1><4:
2 * 6 9 1<<R.K14 *
2 9 - 9
" 9 :4:
9 " %
. - % 9 9 9 :9
- 9 9
:
" " "
9 " % 9
- 9 % 9
" 9 : $
2- 9 9 % 9 :4 % :
$ % % % 9 % %
9 9 9 " % " % %
- :
% % - 9 "
:, 9 % - " @) ( Q9
% % " @) ( - :
. % 9 % 9 9
% % 9 :
6 3 9 % %
G G9 - 3 G G 2 9 1<MM.1?14: '
9 " ''
% " : 6
% % " %
( : % 9 " -
% 9 9 :9 " % * %
" % % 9 %
" % : %
% * . 4 % % %
% 9 %4 %
" % % 9
: ' 9
" % 9 " %
" - * :

@ "
% 9 : $ 9 % % -
9 " 2 4:
' 9
2 42 *6 9 1<<R.K14:
, 9 -
% 2 % % 49 -
- 3 % - 9
- " % :
+ 9
% % 9
9 :, 9 "

27
9 " % "
: / 9 "
9 % 9
:
6 ( * 6 21<<14 "
9 " : # " % G " G
9 9 " - - "
- % :
% % " D
D9 9 % " :
, 9 - 9 *
" G G 9 " %
:

9 " %
% : 9 % 9
9 % % 9 % 9 *
% %
:
9
9 9 9 "
9 9 " 9 " % : / "
9 "
C :
" 9
G G 9 9
% :
G G : * 6 21<<14
" % 9
" 9
D D:

9 9 "
9
G 2 9 1<MM.1??4: ' 9D %
% * 2 % 4
2 % 4D 2 9 1<MM.1??4:
* D % % %
% 9 9
% .- D2 9 1<MM.>><4: D
% 9 "
( :' * % -
" % 9 % " -
:$ 9 % % 9 9
: % (
% "
D2 9 1<MM.11K4:
- $ :C
9" .
4 ' :C " 9 D
G- G 9
D2 9 1<MM.1??4:
%4 ' :C 6 " D " G-
G "
% : " % 9 %
3 9 % %
: @ % . % 9 - *
%
% 9 : ' " %
[ \9
" " 3
% D2 9 1<MM.1??4:

28
4 ' :C D %3 " % %
D2 9 1<MM.1??4:
+ ! ! $ :C 14
9 % - %
G G 9 %
D G % G D2 9 1<MM.1??4:
>4 D- -
G G G G 2:::4: 9
G GD 2 9 1<MM.1?14: 9
" 9 K D
% % D: ' %
% . .9 % %
QCI: / " 9 "
9 - ( " 9 "
:

t t

X t Y X Y
X Y

t: Variable antecedente t: Variable interviniente t: Variable contextual


(t ocurre antes que x) (t ocurre después que x) (t ocurre al mismo tiempo que x)

EXPLICACIÓN INTERPRETACIÓN ESPECIFICACIÓN

' 9 % % 9 %
: ' % " 2 % 4
QCI 2 9 1<MM.LM>4: 6 %
% :
L4 3 " G %
* G9 "
* 9 % 9 G
GD 2 9 1<MM.1?14:
;4 D G % G9 "
* % G G9 %
* D2 9 1<MM.1?14:

1: O 9 P
$ - " 9 9 :9
" : 9
* :
. * "
9 9 : % " -
% 9 % 9
:
>: O# " " 9 9
P F 9 9
% 2 " %
49 " " :
% 9 9 " -
% 9 " % " " 9
:
' 9 " -
% 9 :'

29
% 9
: ' 3 9
" - % % 9 *
:
' " " % " %
" . % 9 9 %
9 :
L: O+ P
9 - % 9 " -
* :

# A-
: # - - 9 - %
" 9 "
% % % : , 9 %
% 9 9 9 9 3 - 9
: ' 9 3
" % % .
3 % % % 9 % "
9 9 : 9 * %
9
, 9 6 9 " %
9 " - % : , 9
%
" 9 9 :

/! 01, 2 3 4%560&

4D. ?1 37018+ 5.DC34A.3


42>13A4B+94C2
' Q I C %
Q CCCCCC I C 6 %
# Q I C # % C C %
Q CCCCCC I C , %
2 4
+ Q CCCCCC I C # % 2 4
' Q CCCCC] I C 6 % : 9%
" 2 %
Y 4

% " 9
9 % 9 % " "
% " . 9 " - 2 "
% 49 9 " " 9
9 " - % 9
" : 3
9 % :
6 3 9 "
G G9 " 3 9
" : 9
% 9 % :
, 9 3 G G 9
" "
:
# % " 9 3 9 % 9
* G G9 * : 6 3 9 %
G G9 " 9 %
9 9 :
9 G G " - " -
9 9 "
:

30
* 1<LJ
1<;R '' :' .
4@ ( . 3 9 2 9 1<MM.;M4:
%4 @ .6 9 % 9
* - 2 9 1<MM.MJ4:
4, % . 9 %
9 " 9 "
2 9 1<MM.K14:
4 @ % . 3 % 9
"
2 9 1<MM.<?4:

/! 71 8 4%599& $

29013A+ 0,=A4D. F18D-.3


# ! :; '. 3% % %
! :; (. %

! :; 9. +

' @ ! :; ). ,
! :; 0. +
# ! :; %.
# / -

! < %= +! ! :C + ''
- - * % 9
% " : 6 " %
% 9 % " * %
% : "
9 " % *% :
6 1J?? 21?? 1J % 49
% :
% 9 % "
9 :
% 9 %
:
! < '= < :C
% % 9
( :
L??? 9 R?? :
6 % " % % % 9 9
% 9 % 9 " 9
- : @ % %
9 / 9 ! :
! < (= :C !
- % "
% 3% 9 % :
6 " %
% 3% :
6 - >M?? 9 %
% % 9
: 6 % :
9
" - % 9 9 9 9* 9 :
! < )= ! :C % 9
" " - %
-% - - : '
* - 9 %
9 % -
:
" %
* 9 " % *
- : 6 "
% 9 * :
$ 9 >??? % 9 9

31
% : 9
" -% " 9
- - :
! < 9= - ! $! :C 5 % *
% %
" % : 6
5 % M:L?? % : 6 "
% " -
: B " 9
: 6 % % -
9 % : 6 % %
9 2 % 9 9
- - 9 9 9 4: 6 -
9 - 9
9 9 :
! < 0= - :C !: + % %
3
9 : 9
9 9
" 9 :
9 % %
- : +
% 9 % "
9 % :
6 1:>?? 9 % 9 9 9
" % . %
9 % 9 %
3 9 % :
(
:

3. INVESTIGACIÓN TEÓRICA Y EMPÍRICA

' % %
. 9 " 9 9 "
:
' %% 9
% : ' 9
9 % " . -
% - 9 - :
' 9 "
9 "
: I 9 C "
" 3 C9 . "
2 49 % * - - 2
4:

# 9
3 : '
9 % 9 9 - % : 6 " %
* % ( " 2 4
- : ( ( %
9 : # 9
- % % 2 "
9 4.
9 : @
% :
% 9 % 9G G 9 G G
9 % 9 " % * % :
% & 9 - %
% ( " 9 "
: %
" ( 9 " 9 9 "
% - % - % % - %
( : '
9 " % :
@ " % 9 9 "
* % : ! ) H 21<JR.R1<4 "

32
% : ' 3
: ' * 9
% :
+ % : 9
" % % 9 - . 4
9 % 9
% 2 % 4U %4
" - 9
2 4:

@ 9 " - B B
:' " 9 :
' % 9 B 9 9 - 9
9 " " %% 2
% 9 " % 9
4:
' B 9 % 9 "
% % - 9 9 %
- - :
, 9 B 2B 69 1<1R4 % ( 9
9 . -
: ' % B 2B 69 1<?<4 "
- % 9 % ( % :
' 3 9 %
. -
2 49 2 4:
+ % - - -
- 9 * 9
9 - C :
I 9 -
9 " "
9 9 % :

. - - 9
2 4 " %
% - : ' * " 9
* 2 4:
' " 9 4
- 9 9 -
9 %4
9 9 2
- % 4: , " 9 %
% * 9 "
%% :
9 9 E % 8
" % * % : , 2 9 >??M49
% 1<<? >??L "
% : ' -
" - *
9 " % *
" % : , 9 - "
% % 9 9
" - *
9 - %
:@ ' :

4. INVESTIGACIÓN CUALITATIVA Y CUANTITATIVA

+ A ! - - . :
.

4' " " :# - - 9


- * 9 :
" 2 "
" J4:
• # " % 9 9
9 % 9 :

33
• # 9 % 9 " % 9
- C 9 9 % 9
:

# 2! % = ) =9 1<<K.>LK49 S
. 14 2 9
% 9 - 9 4 9
: 9 2 - 9% 9 9
4 % % " : >4 , 9 *
T:

/! 6> ! ! 4- 3 ? &*

+5+?4B8+ 90+-4A+A4>. +5+?4B8+ 90+2A4A+A4>.


% : % :
B ) - 2 4. , .% - -
- 9
" % :
3 :
% : $ :
6 % : % :
, U G G: U G G:
B 9 / :
% 9 9 9 % 9 9 9
: - :
:
) . G G9 G G G G: B % . G G % :
/ * % . : & * % . 3 :
: , :
: % :

%4 % 9 %
! % : 6 *
% .
• % 3 9" % :
• * 9% " :
• + % 9 %
" - :
% % . 4 9 %4
9 4 % :

5. INVESTIGACIONES PRIMARIA Y BIBLIOGRÁFICA

3
: ' 9 :
" %
% 9 9 : !
% 2 9 9
9 4: % 9
. 4 " * %
9 %4 - % 9 4 9 *
% 9
:' " 9 - % " - *
:
, 9 -
9 * : ' % 9
- 9 %
9 * :
' 9 % 9 *
9 # 9 * 9
- % 2 % 9 9 4: '
9 % - 9 % *
: ' " % 2
49 % %
2 4:

34
6. CONCLUSIONES

'
9 " * 9
" % 3 * : 9 9
9 9 " % . 4 * % % 9
%4 % 9 4 % % 4 %
% *
:

, ' ' ,
%
@ ,
%
# ' ,
%
@ , G
% )
+ ' , (
% 6
@ ,
%
' ' ,
%
@ ,
%
' ' , G
% )
@ , (
% 6
# ' ,
%
@ ,
%
+ ' ,
%
@ , G
% )
' ' , (
% 6
@ ,
%

' " L> %


: ' - "
9 "
% : , 9
9 :
# % 9 3 9" E 8
. %
%% 9 - % "
% :6
" :

35
CAPÍTULO 3. CAUSALIDAD Y EXPERIMENTO
* % "
9 %
% :
@ %
% 9 9 : '
" 9 9
% " * %
* :6 - %
% ( - 6 $ 9
:

1. CAUSA Y CAUSALIDAD

! . 4
2 4U %4 % 9
U 4 % - 2 4:
' 3 - % : '
% D *
* D9 D % " -* D9 :9 % D
% " ( D: 6
3 % % % " 9 * 9
9
: 6 " " % 9
% % :
% :# ) " S - % * E
8 % : @
% % 9 % 9
* T 2# ) 9 1<J;4:

' ! ! * % 3%
: + "
E 8 : - " %
3 : / 3 9 " 9 : '
" 9 9 : , 9
9 9
9 % 9 : ' " "
9 " :
' % % " 9 % % " '
% 9 "
% : ' .
" % 9 "
:

6 % 9 * " *
% 9 :
( ( " % " "
" 9 " * 9 % - " 3
: 6 " .
: ' % % - * "
. 9 * 9 9 9 9
9 : :+ ( " - % 9
D" D: , % - % - 9 % 9
D" D:
' . % 9 % " "
" 9 9
: , 9 % " " 9
" -
% % " :
+ % 9 3 9 . O 9 " -
P ' % * . 4
% % % 2 "
49 " %
U %4 9 * 9

36
: 6 B 21<1M4 "
9 - :B 9
% 9 3 9 " 9 " 9 9
% " :

# ! % -
:
6 3 9 : "
% . - % 9 9 9
:' " 9Q 9 I .

Haber estudiado (X)

Tranquilidad (X) Aprobar (Y)

Profesor tolerante (X)

% " 9 3 % 9
" :
. 9
% - % :# 9
" 9 % 9 * : /
. 9
9 :
6 % 9 - * S T9
% 9 " % : @
9 " .
9 : #
- " :
' 9 ! /! ! !
:+ " " 9 :'
" 9 % : #
* 2 49 %
- % :
' % " " 9 :+
9 " 9
% : , % "
9 " % :
' 9 "
9 " :
6 *9 W - 9 # -9 + A 21<J?4 " 9 % 9
. 3
9 3 - -
9 9 - % " * : ,
% % % 2 49 "
% 9 : ) 9

' - -
. 9
" % 3
: % 2 49 2 - %
% 49 2 - 4:
+ % " " % % 9
- : % % " :
6 % 9 %
% - % 2 4: I 9
% : '
. * 2 49
2 % 49 % % %
" - - : # " E 8 % % - 1??Z

37
9 " % - % 2
4:
% 2 4 2
" - 4: ' 3 %
% % % % " - : "
9 3 9 " %
" % * 9 3
% % " % %
% :

! "

' " - % 9 % "


QCI % % " .
14 @ 4 &*1 Q 2 4 I 2 4 %
: 6 % 9 - - %
9 " % 9 : , 9
" Q I " %
H:
' - % - - "
>? - 9 9 - >> - 9 "
: ' 9 % % 9 "
* - :
# 9- - - S T S
+- T9 " *" 9 % +- :6
% 9 " : %
% 9 9 :
' - "
: 9 % " "
% 9 " - 9 "
- % C : %
9 " 9 % 9 -
" : I " - %
. - % " C
" % :

9 " Q I * 9
" 9 " % "
% 2 4: '
% - " - % . -
- - % 9 " % :

2 % 4 " -
9 3 9 " % " :
>4 :C , " Q I " Q
" I9 : /
: ! % 5 -9 % 9 % % " - %
9 :
L4 ! :C , " Q I - %
" - % I: 6 %
9 %
% :' 9
% % ( :

2. EL EXPERIMENTO

+ 9 % 9 . 4
- % % 2 % 4
% 2 % 49 %4
% 2 % ( 4: 6 9
" " -* 3 " -*
% :' . :
^ 21<RJ4 "
9 9 - Q I9
% ( :

38
9 3 9 : '
% 9 % - .
% - 9 "
% - :
6 3 21<J;.1??49 9
% 9 " " % 9 9
9 9 : '
. % - :
' 9 % " *
9 _ C -
: # - - 9 - % " 9
. 4 & ` aaaU %4 ! * "
" U 4 6 ,+ - .
:' % % %
% " . " * - A9
" :

+ % 6 21<<M.<4 " D
% [ % \ % %
[ % \D: ' % " %
% 3 2" % 49
* % " % % :B 9
" " *
% :
+ 9 % .
& @ $ . ) % " % :
+ % 6 % % 9
Q:
& @ . ) % % % 9
I: + % 6 * 9
% G G" % 2 9
" % 4:
, 9 " * ( 1CCQCC >9
" " % % 2 149
2Q49 % - % 3 % %
2 >4:
&@ $ =) % " 9 9 "
2+ % 6 9 1<<M.1K4: + % 6
% % - 2+ % 6 9 1<<M.>?49 "
6 * 21<RM4 - : 2 &
=9 1<J?4 % 9 % G ( G9 " " *
% :
$ % % 9
( : 6 " - % 9
9 %
: 6 % 9 " % * 9
" -* " " -
: - " " %
- " -
2" " % 4:
' 9 % 9 %
9 % : 6 -
3 % 9 " % %
:
@ 9 " % 2) 4 ! 9 %
2)#4 9 % ( 2)'4 :6 .
) - - 9 3 %
)#9 % : 9 )'9 9
:

$ %

' % %
9 - % :' 9 :'
9 % % 9
: , %
:

39
$ %

% .
% - 9 "
- $ 9 "
D - - D: ' % : $ - )
" :
@ % .
% * 9 "
* % :
' 14 , 9
% . :6
9 " % :
6 - - % * 9 - %
" - :
/ . - D D % 9 "
- D D :
' >4 C- %
% :' 3
C % C 2 4: '
9 % 9 C
2 49 %
% % 9 % :
' L4 + "
* 2 % 4 %
2 % 4: + 9 *
% % 9 % :
* 9 . 4 $ .
C - %
% 9 : %4 $ .
9 * 9 %
% 9 ( *
:
3 % 9 "
% " *
:
' ;4
D D % W 2 " - -
49 %
. % 9
% * : # -
" 9 " - - % : 6
% 2 4
9 9 % 9
% % 2 % 4 :

&

$ - : * % 9
* . :6
" % " 2Q49
% 9 "
- : % "
" % : ' . 9
9 :
% " 9
" % Q9
" % :
, 3 9 - * : ' 9
% Q9
% :

'

40
9
- : , 9 %
- 9 9 % " :
' " -
- 9 "
- 9
% ( :
' % " " % 9 "
- % "
9
9 9 : ' 3 9 9
9 "
:

' % "
9 % C C 2 - - 4:
/ % 9
2 4 %
9 3 :
! * . 4
- : *
- 9 " . - "
% % % - : # - - %
3 % 9 U %4
- 9 % "
% ( :

' (

' ( - 9 "
: 8 21<RJ4
9 % % ( : ' ! "
9 % 9 %
% % % 9 "
:
@ % 9 " - %
Q % % I: ' %
" " - % %
% ( 9 " - :

) * *

' % % - % " 2 *
49 9 O % "
2 * 4P
6 9 " D * D
% 9 % 9" Q I9 " I %
* % ( : 9 "
D * D 9 % % 9
* % 9 9 - "
" 9 9 3 % : ) *
9 9 9
" * 9 *9
- :

' + % 6 9 * D % 9 %
. O 9 9
P: [, \9 * D %
* . O " % 9 9 % %
* PD 2+ % 6 9 1<<M.1R4: , 9 + % 6
% G G *G G9 " - "
2 * % % ( 4:

& " D % % %
*: ' 9 " * *

41
* 9 9 " % 9
:
' 9 9 9 " - *9
% :6 3 + % 21<MK49 . %
* : 6 % - "
* D2 & =9 1<J?.LM?CLM>4:
/ % 9 % " + % 6 %
* ( *: D 9 9
% ( * 9 *
D 2+ % 6 9 1<<M.1K4:
B 9 O- " % * *
( P 9 + % 6 ( " D %
* %
% % 9 *
D 2+ % 6 9 1<<M.L<49 - % " 9 9 G
* G9 9
* % :
+ % 6 % * 9 "
2" % *
49 * G G
* : '
- $ * 9 "
+ % 6 % G G. D -
9 :::9 D 2+ %
6 9 1<<M.;?4:

% (

+ Q I - " -
% " % % I9
" I % Q: , 9
% E 8 ( % I %
Q: 6 2Q4 %
2I49 % (
9 % - " % :/ "

9 2 - - 9 ( 3 4:
% ( % - % 9 % 9 : -
% . ST 2 9 1<J;.L;R49 D*D 2 A
21<J>.>R49 9 :
% ( - 9 . 4
% 9 3 9
%4 % ( 2+ % 6 9 1<<M4
9 3 9 9 * *
:

4 ) % ( :C % "
9 % %
: 6 " 2Q4 %
* 2I49 " % % 2 %
( 4 * 9 % (
" ( : # 9 " 2Q4
% 2I49 " - %
9
% - % 2 % ( 4:
% " % :
% 9 " - %
% 9 %
2 % ( 49 " % %
% :
% % 9 "
- " " % I: C
" 9 E 89
- - : F * * "
9 % %
:' "

42
E 8 8 9 E C 8 6 *9 E
8 3 A9 9 :

" -
E- % 8: + % 9
% % " % 9
% -
% :
A 21<J>4: % % %
" - % - 9 % 9
9 :' % " *
. - % 9
:
% % .
%
% : %
% " 9 " % % 9
- " " 9 % - "
" :

%4 B % ( :C * "
G %
( G9 Q: , 9 % ( G
G: 6 " D % %
QD 2+ % 6 9 1<<M.LJ4:
# 9 * "
9 " 9 9 G G: '
* * D Q
% D 2+ % 6 9 1<<M.LJ4 9
" 9 % :
' " "
:' 9 % 9 (
9 : ' " > "
( 2
N49 " 2 C4:
+ % " 9 ( - 9 9
" 9 " -
: # - - 9 ( " " 2+ % 6 9
1<<M.L14:

+ % 6 : % 1> . J
9 3 ; 2 " >4:

14 8 :C 9
% 2+ % 6 9 1<<M.1K4: D+ % 9 %
* D 2 & =9 1<J?.LM?C
LM>4: % - " % % -
D D 2+ % 6 9 1<<M.K<4:

% ( E- 8 : 6 " "
% : 6 % " 9
9 9 9 * 9
( 2 " + % 6 4:
% E 8 :
9 " - (
2 4 9 :
6 " - ( : ' 9
" 9 9 9 %
% ( E- 8: ' 9 * %
2 49 - - "
9 " % ( " :

>4 ! :C , 9 "
9 " 9 - % 9 2+ % 6 9
1<<M.1K4: ' % 9 9 D " % "

D 2+ % 6 9 1<<M.>14:
L4 + :C " %
2+ % 6 9 1<<M.1K4: D

43
9 % % 9
9 D2 & =9 1<J?.LM?CLM>4:
;4 ! :C + % %
" " % 2+ % 6 9
1<<M.1K4: D
" 1C >D 2+ % 6 9 1<<M.>;4:
M4 ? :C - % %
2+ % 6 9 1<<M.1K4: ' 2 % 4-
% 9
% :
& 21<J?.LM?CLM>4.
" 9 - 2
9 JM4: 6 9 Q9
9 " % * - % 9
9 % :
- % % . 9
% 9 * - % 9 9
: * 9 % 9
:
9 9 "
9 "
% Q. - % 9 "
:' " 1 :

/! %> A $

1?? <? J? K? R? M? ;? L? >? 1? ? % M?:


! 1?? <? J? K? # % 9
JM:
<M JM KM RM $ 9 3 9 %
2J>9M49
% M?:
+ %
9 - % Q
+9 Q:

R4 B .
2+ % 6 9 1<<M.1K4: # & . D
- " %
9 " : 6 " % 9 9
*
9 9 9 " - %
" D2 & =9 1<J?.LM?CLM>4:
K4 $ :C
2+ % 6 9 1<<M.1K49 " 9
2+ % 6 9 1<<M.LR4: '
% % 2 & =9
1<J?.LM?CLM>4:
6 ( & " D % " "
: 9
D 2 & =9 1<J?.LM?CLM>4: " 9
9 " - G G 9 " -
:
J4 ! :C ' (
3 9 ( 1?9 % 2+ % 6 9
1<<M.1K4: & ( " D 9
- *
: , 9 9 " %
- 9 " -
9 * 9 %
" 9 D2 & =9 1<J?.LM?CLM>4:

/! ' > ! A $ < - 1B 4


- C !&

012A13 ?1 42>+-4?+94C2 D+5+ ?431H.3 012A13 ?1 012A13 ?1 42>+-4?+94C2


1ED154812A+-13 31BI2 +8D,1-- @ A+2-1@ 42>+-4?+94C2 42A152+ 1EA152+

44
2 , % + * 4 214 2<4 Q
2>4 $ 21?4 Q
' 9 2L4 @ 2114 #
E 3 8 2;4 21>4 Q 3
% :/ 3 2M4 !
N _ % 9 " 2R4 6
" - 2/ 2K4 $
+ % 6 4: 2J4

B . G ) ( 6
B .
B . %
.
431H.3 1: ' = = =
D51
1ED154812A+-13 >: # ( C = = = = J K K = = = J

L: + K J K K K = = = =

431H.3 ;: # ( K K K K K K K K = J J
1ED154812A+-13 C
D5.D4+812A1 M: # ( ; K K K K K K K K K J J
?49L.3 6
R: # ( K K K K K K K K K J J
3
431H.3 K: ' = K K J K K K K = J J
90+34
1ED154812A+-13 J: # ( K K K K K K K K = J = =
"
<: # ( K K K K K K K K = J J =
"
1?: # ( K K K K J K K = = J J
"
11: # ( K K K K K K K J J J J =
1>: # ( = = K J K K = = K K K
C
1> : ) ( 1> K = K J K K = K K K K
1>%: ) % ( 1> = K K J K K = J K K K
1> : ) ( 1> = = K J K K K = K K K
1L: # ( K K K K K K K = K K K
C

1L : ) ( 1L K K K K K K K K K K K
1;: # ( K K K K K K K K = = J
3
1M: # (

2 ( * 4
?> b ?1 ?M b ?;
K = K K J = J K J K
?> b ?L
?> b ?; = = = J J K K = J K
?R 0 ?K ?> 0 ?> = = K J J K J K J J
K =

1R: K K K J K K J K K = K K

<4 D:C + %
% 9 - " %
% %
2+ % 6 9
1<<M.1J4:
' % 9 D %
* :
% % :# - "
% " - % 9
% % " -
- % D2 & =9 1<J?.LM?CLM>4:
1?4 D:C ' -
% 2+ % 6 9 1<<M.1J4: 6 9 9
% 9 9 : #

45
& .D6 - * %
9 % : 6 %
% " 3
% D2 & =9 1<J?.LM?CLM>4:
114 2 :C 9" -
%
2+ % 6 9 1<<M.1J4:
' D " "
: ' "
" * ( 9 % 9
: % 9
9 : '
% % : # - " % "
% 9 % 9 9
D 2 & =9 1<J?.LM?CLM>4: '
% " 9 9 - - - 9
% : , 9 % 9
* 9 3 2+ %
6 9 1<<M.>;4:
1>4 D < :C , " 3
9 : ' %
( J < 2+ % 6 9 1<<M.1J4:
, & 9 : D 9 "
" 9 % "
3 9 "
" : 6 "
9 % * D 2
& =9 1<J?.LM?CLM>4:
% ( (
9 * :

+ % (

% (
" * % % 9 " *
% :
$ % ( .
4 ' :C + % " % ( "
9 2, A *9 1<<J4: 6 % 9
" % 9 % 9
: ' 9 " %
2 % 4 2 % 4:
%4 ' :C " % 9 * "
% ( 3 : 6 9
:
4+ :C 6 % ( 9
: 6 9
9 "
% :
' 2 8/ 9 1<RJ49 % 9
9
9 % 9 :9 % (
" % % % ( :
' % 9
9 E 8:
' 9
% ( % "
2 9 " 4 2+ % 6 9 1<<M.1K4
2& 7 9 1<KL.1?<4 2$ + 9 1<>L4 2B - 9 1<>M49 " 9
* 2@ 9
1<<<.M;4: # 3 % " %
% 9
% % :
9 9 . 9 "
% % U 9 *
U 9-

46
9 - : ' 9 % 9
% 9 - % % ( :
. " % ( * 9
9 9 * 9
. "
2 % ( " % % 4
: 6 - 9 : + 9
% - % " 9 "
9 9 :9 9 9 "
9 9 ( *
% ( :
4 :C + % (
% % % (
9 % :
% 2, A *9 1<<J49 "
: '
. 9 9 "
U 9 * 9 "
% :, % 9 %
% " Y * " :
' % % ( % (
2 % 4 "
% % 9 ( :
4 * :C + * 2+ % 6 9 1<<M.1K4
2& 7 9 1<KL.1?<4 2$ + 9 1<>L4 2B - 9 1<>M4: , B - $ +
G>?9 " D 9
9 D 2+ % 6 9 1<<M.1J4: '
S * 9 %
% :6 " %
- - * 9 " % ( 9
9 - % % * % 9 " T 2, A
*9 1<<J4:
, 9 " % 9
E 8 % E 8 9 " % (
E 8 E 8 % % :
' % * 2 9
49 " * -
9 " %
- % 9 " %
2 4
* * % "
% ( 9 " " :
+ % ( 9
* 9 %
9 " * % * :
+ % . O " * 9 % (
P 6 " C
2 % ( E
84 9 " " %
" 9 % " % 9
9 :
' % % ( " - " 9
- % - 9 % 9
9 9 - % ( :# - - 9

% :6 * . * 9 9
9 *
:
* 9 % "
- % ( 9 " "
: 6 - - % B - 9
$ + 9 ( " D
[:::\ % "
9 " 3 D 2$ + 9 1<>L4:
* " + % 6
" 2+ % 6 9 1<<M.1J4: ' % % % "

47
* % 9 G% " G
2+ % 6 9 1<<M.1?U LMYLR4:
4 # % :C % 2& 7 9 1<KL4
" 9
9" %
% :

, % %

# - - 9 9 9
. 9 - " 6c
U 9 " /
2 9 4: ' %
9 9 % :
4 6 " 9 -
! : % % - 9
" - 2 - * 49 %
( E 8 - :6 %
% - 9O " * P
%4 6 9 % 9"
% 9 ! ! 9
! ! 2 % 9 % % "
9 S T 4: %
9 % - %
" :
% 9 9 % -
9 - : - " -
9 % :
- * - 9
- " Q I H9 9 % :' %
% 9
" Q H:
6 % - -
9 % % "
" - :

' %

' % 9 9 % %
2 Q4 % 2 I4: @ % -
D D9 D % 3 % D9 :9
" " D -
- D D * D:
' % .

Q0' I0$ Q0 I0!


Q0/ I0 % Q0/ I0

Q0 I0# Q0+ I 0 /3
Q0$ I0! * Q0# I0#
( * *
Q0, I0) Q0B I0

Q0, I0# Q0# I06

6 % 9 3 % 9 %
% 9 - %
9 3 : @ %
" % ( :

+ + % 6 21<<M.1;49 ( " % *
* : # 8M?
* ( 9 " %
*9 " % 9 " %
: " B - 9
% :

48
, 9 % 2I4 9
3 " 3 % 2Q19 Q>9 QL9 49
" % % 9 %
% " - : '
9
% : 3 9 %
% " % % :
@ ( . 4
% 9 " " "
( 3 U %4
% - ( % 2 Q1CI9
Q>CI9 4: ' .

' 1 ' > ' L


) % Q1 0 /3 % Q1 0 ) Q1 0 $ ( *
Q> 0 @ Q> 0 ,
Q> 0 / QL 0 + QL 0 ,
) % I0$ I0) I0!

' .

X1
Experimento Experimento
X Y bivariado X2 Y multivariado

Xn

# " % 9 * 9 9
- % % % : 6 - 9
.

49
Esquemas lineales

1 X X 2 X Xn X

3 X 4 X

X X X

Xn Xn

X X X

5 X 6 X

Xn Xn Xn

X X

7 X X 8 X X

Xn Xn

9 X Y

Esquemas cibernéticos

10 X X 11 X 12 X X

X X X X
Xn significa “una X o más”

6 - " % : ' 3
% A .
2 " Q I49 " % %
2Q  I4:
/ " " * I9 " %
: ' " " Q I9
I E 8 - E 8 - : '
9 % 9 " % 9
% 9 :

50
' 14 ' " 9 "
% Q % % I: , 9
% :
$ " % 9 9
% % :
6 . - % 9 %
* 9 " % % "
: + 2 49
" " 2 9 9 9 :49
2 - 9 9 49 " " 2 9 9
9 ( 9 49 " " % 3 % :
* 9
2 % * 9 4: B 9
" % 9 9 " %
- % 2 9 + % 9 :49
"
:

' >4 ' " % 9 " E 8


" * :
, 9 3 " : 6 % 9
. 9 " - " % "
2 % 49 * % % :
21<J;.LMLCLMR4 % : 9
- - " 2Q4
" 2I4 9
9 " ( 9 "
% 2 9
" 4: ' - .

0+?5. 2A1294C2 ?1 >.A.


6 <>Z
, J>Z

, % " Q I % .
2*49 "
.

X z Y

Nivel de educación Interés en política Intención de voto

,
9" 2 4.

0+?5. 2A1294C2 ?1 >.A.


1902?+54. 548+54.
$ - <<Z <JZ
$ <LZ <?Z
, MRZ M<Z

6 " " % 9 " 9


:' % 9 % " "
I: '
"
:' %
: ' * 9 - %
* . - :
' 9 .

51
9 " - -
9 - 9 - % - 9
- % : :

' L4 " " %


( * 9
:, % *- 9
! :
* 9
" * % 9 " - : +
% " _
C - _- * C: , 9 9 +9 %
.

+
+
+

" * " - 9
+: * 9 % * 9
- 9 :
+ 9 9 % 2
49 3 - 3 %
3 : 6 " %
2 ( * 9 4 %
% 2 49 % 9
* % % .

E+812 -1F+2. E+812 42A1581?4. E+812 D5CE48.


, $1 $> $L
, $> $L $1
, + $L $1 $>

' " : ' 9 " -


9 "
9 9 * ( * $19
: % " 3 19 > L9
% ( * 9 - .
- :' " E * 8
% " -
: 9 - % -
- * $19 $> $L - % $19 $1 $19 - - %
( * 1 : ' % 9
" * :
% % % 9
9 ( * 1: ' %
9
% >K % 9
- * 9 :
' - - " * :6
9 -
( * 19 % %
( * 9 - % 9 % 9
:
* " - 9 -
- % % .

E+812 -1F+2. E+812 42A1581?4. E+812 D5CE48.


, < M >
, R 1 J
, + L J ;

' 9 "
: , 9 <
% 9 ( * 1:

52
O+ * P ' * %
2JCJC<49 "
( * 1: ' % %
21C>CL49 " ( * L: % %
" ( * 9
" % 9 " %
9
: 9 9
:
% - % .

M ; 1 R M R
; M 1 K R M
< ; > M R R
+ +

' . 9 "
% * % + " ( * L
2 <49 *
U 9 " %
9 % 21C1C>4
:
' " "
9 9 " - : '
" " 9 9
" 2MCRCK49 %
% . 9 "
:

' ;4 ' " % " 1 L:

' M4 @ % % %
2 4 3 : @ D %
- D9 - % -
2D D D - D4
% 9 " " 2 14: I % % %
% % 9 " -
* " % %
:
' " M % % 3 : A 21<J>.KJ4
9 "
" " % 3 :/ % 9 - "
9 % : '
" .

Tipo de ocupación

Religión X Y Preferencia política

" Q I - %
9 % 9 " 3 - %
.

5.A13A+2A13 +AC-49.3
! % R>Z LJZ
# LJZ R>Z

53
+ *
" - % .
% 9 :

8D-1+?.3 5.A13A+2A13 +AC-49.3


! % MRZ >;Z
# 1;Z RZ

,515.3 5.A13A+2A13 +AC-49.3


! % RZ 1;Z
# >;Z MRZ

' " QCI 3 9


% - : '
"
% 9 % :
% % " " QCI 9
* % " H I9
% 3 ( % %
3 % 9 % * % -
% H89 :
% 3 .
" " %
- : ' - " % 9
- "
2 % 4 2 % 4
2 % 49 " % "
% % 2 9
% % - 4: ' " .

Tipo de ocupación

Tiempo de ausencia X Y Estrés

' " - " H Q I9 -


" QCI 3 9 9 :
, 9O - P
Q I9 " - % - - "
9 .

M ?1 13A513+?.3
$ - J?Z
$ - R?Z

* " * "
2 3 49 " 9
9 *9 %
H 3 % .

M ?1 13A513+?.3
<3 A418D. ;015+ ?1- L.B+5 12.3 A418D. ;015+ ?1- L.B+5
' J1Z KJZ
/ R>Z R1Z

' _ C QCI: ' 9 "


" "
- 2J1Z KJZ9 % R>Z R1Z49

54
2J1Z R>Z9 %
KJZ R1Z49 " % -
:
$ 9 "
1<Z 2" J1Z R>Z49 "
"
- 9" LZ 2 J1Z KJZ4:
% 2*4 " E 8" Q I:
% : ' - - " -
* 2Q4 2I4 % " *
. * 2H49 .
" Q I - " 9
% " * 9
2 * 4 " :
- . " % * "
9 " - "
% %
:' % " Q I9
% " - 2*4:

' R K4 ' " % " :

' J4 ' A 21<J>.J>4


. 2Q 4 2Q 4 %
2Q *" Q - 4. :

' <4 ' " " % :


* 2 % 4 - " -
" 9 " - % %
- - .

z País

X Y

Sexo Carrera

6 " - - - 9 "
C 3 : , " * "
" 9 : 6 %
QCI % 2 49 " %
9 %
:
, % C : C
9 % .- R? K? (
" % % :

' 1?4 " % . %


" 9 *
: % - " 9 *
- " " - % : ' 3
9 " "
% % 9
% % . :' - -
" % E 8 2% "
49 % % " 9 % 9
9 " 9
9 % :

55
' B % :
" 2 4
- " * 2 C 4U
9 " * 2 C 4 %
" 2 9 4:

' 11 1>4 ' " * " 1?: '


3 " M9 1? L? %
: , . 3
- % % U
% 9 * : '
* - 3 - % 9 " * -
% 9 :

B 9 " .
4 > M " %
%4 M9 > < 9 3 21<J;.LM14 "
% ( 9" " % 2*49 .

z z

X z Y X Y
X Y

Variable antecedente Variable interviniente Variable contextual

EJEMPLO 5 EJEMPLO 2 EJEMPLO 9

" " * 3 %
QU " 3 % QU " 3
% 2 4" Q:

3. LOS CÁNONES DE STUART MILL

' 9 = - 6 $ %
% 9 % B : '
9 % 9
" - % 9 ( % -
%
- :
= - 6 $ 21J?RC1JKL49 9 % 9 "
( @ 9 %
: B 9 * 9 -
2
49 % * " 9 9
% % :

+ * 6 $ 9
" 1: 9 * -
9 :
' . * $ % %
% * ( 2 4: ' % 2
49 2 49 + 2 49 #2 4:
% 6: $ 9 - % % D
D" " 1:

56
' 9 G G 9"
. 14 9
" G G " 2+ 9 1<K;.;L14: , 9
" U >4 9
" " % G G 2 9
%
9 1<K<.1MJ4: , 9 % 9 %
:
$ G G 9 9 %
2B 9 1<R<.1RK4: ' - - " 9 9 $
D 2 4 :::D9 "
% 9 % 9 9 9
" " 2B 9 1<R<.1RK4:
' % $ 9 "
" G % G 9 -
% 9 - : B 9
3 : + "
" % : , 9
"
:

/! %= " B!

NA.?. +3.3 459023A+294+3 12C812. .29-034C2


2A191?12A13
+ /V1 + Q + 2 4
/V> + Q % % Q
/VL + Q
# /V1 Q 2 4
/V> CQ % % Q
+ /V1 + Q 2 4
/V> + Q % % Q
?/VL + CQ
! /V1 + QIH + 2 4
6 % " Q % % H
6 % " I
) /V1 Q 2 4
/V> > >Q % % Q

+= D= C
E= - F= ! !
-= G= !

%* " 4 ! &*1 HB # /!
! ! < ! ! 4 & ! H*
6 $ 21J;L4:

6 " 9 " ( %
* 2Q4: ' 3 . (
2 49 2 4 2+4:
, - * . "
% * : , * 9 9 %
:
' 9 ( % * 9 "
9 % 9 % 9
" ( : " 9
. 4" % * 9
- U %4 " % * "
+9 :
6 % 9 " % - - 9
$ 9 . " % " / 9
" % " 6 : " 9 "
% 9 3 %
% :
! . 2 %
+49 9 +9

57
" G % * G : - " +
Q9 " - G G. * " + Q9
:
) . D' ( "
% -% 9" *
- : 9 " *
- % : $ - * 9 % "
9 : *
9 % - "
D 2= - # = $ /9 D,
D9 + 9 1<K;.;>J4: ' " .

+3. 459023A+294+ 2A191?12A1 12C812.


+ 1 $ *
+ > + $ *
+ L # $ *

+= ! # *
E= *
-= ! *
2= ! ! # *

% 9 9 " * "
* . % 9 9 9 3
9 *. 9 %
G G:
. D6 % " - % % -
"
% : 6 - "
- . 9 9 9 : , - %
" 3 . 3
9 " % " - %
3 :6 " 3
%
3 9 9 - 2+ 9 1<K;.;>K4:

'* " *1 HB ! ! /! !
! ! ! $ ! #
" ! < !
! ! ! H*

' 9 - ( % * 2Q4 " 2 4 "


2 4:
' % 9 ( % * 2 CQ49
% " :
# % " % 9 "
2 " 9 "
G G 4:
' . D' 1JR19 , % : *
- - " "
% : ' % % - - "
" % 9 - " :
- " 9 %
: , % " %
" 9 2
, 9D 1M??D: + + 9 1<K;.;LL4:

(* " ! *1 HB # !
! ! < /! # !
< $ ! ! ! <
! ! ! !
H*

' : , .
4 1 >9 "
% * +: %4 , 9

58
- > L9 "
% :
' 3
" / - 2 CQ4:
' . D' A * % : @
: * :/
: *
9" % : %
:, * - 9- %
% - % :B
% % 9 " 2= 9 D *
D: + + 9 1<K;.;LR4:

)* " ! *1 H? ! ! !
/! !
H*

' ( 2 49 " 2 4
" 2+4: ' ( % * 2Q49 %
2I4 % - 9 9
% :
, 9 % " Q9 "
I: , 9+ H9 G G % G G:
+ 9
$ 9 - % " Q " I:
% / ) :
6 - % / 7 9 % "
% " 6 3 "
% :, % % :
6 "
% 9 - 2
49 % %
:' % 9 9 / :
# - % 2+ - / 9 1<K<.JKCJJ4:
' 3 "
% 9 %
:' % * 9 %
3 9 +:
B . D ( 9
9 " D
2B 9 1<R<.1RJ4:

9* " *1 H /! ! /! /!
! ! ! #
" < ! H*

' " 9 % * 2Q4 (


2 4 2 4:
9 " "
9 % % * :
' " . % 2> 4 %
* % % 2>Q49 " Q9 "
- G G Q. " 9
:
+ 9 3 "
% . % 9 9 G G
G G 9 % :
' . '
: 6 % 9 %
9 % : # 9
" :

+ $

59
$ % 9 9
D % D 2B $ 9 1<K<.>>>J4:
G G " % 9 % :
' 96 $ - % G % G
9 G % G : %
9 " :
2+ 9 1<K;.;M1C;M<4 2+ - / 9 1<K<.K>C<?4:

%* " ! ! $ ! :C " 9
% * 9
# 2 9
49 " - % % : ' 9
" .

+ 1 +# Q
+ > +# Q
+ L +# Q
+ ; # Q

6 " % * 2Q4 % #9
" # Q:
, 9 - %
9 - % " +9 % " - %
G G :'
G % G % 9 G G :
' % : + + 9 D
" : ,
" G G G G: % %
G G9 9 9 % - G G "
% $ : , 9 $ G G
% 9 %
D 2+ 9 1<K;.;MR4:
+ + - / 21<K<.J<49 " " $
% 9 % . D
- 9 % QD:
' % - % 9 " %
- % : ( +
21<K;.;ML4. 7- A % - 9 % - 9
% - 9 % % - : , 9 "
% - 9 " % - :
' % % - 9
" % $ % : '
9 " - % " - % -
% % :

'* " $ ! :C + 21<K;.;MKC;M<4


* $ :
4 , " 9 - 9
9 "
% : ' " % - %
% - :
%4 % 9
$ 9 9
- :, 2+ 9 1<K;.;MJ49 - - "
+- ( 9
" :
# 9 3 - 9 % %
" - 9 9 % 9
: @ " - + $
% . $ 9 9
:
' 9 / 2
Q )4 " %
" - % % 9
2 9 1<K<.M>4: '

60
% 21K11C1KKR4
2 9 1<K<.11?4:
@ 9 3 9 " " - 9
% % "
: 6 $ - %
- 2 9 1<K<.1R;4. 9 - % "
% 9 9
" " $ : '
% :

(* ! B! :C " - 9 9
" 6 $ 9 - %
:
$ - % % 9 D
9 % 9 % " "
D 2 9 1<K<.1RM4: 9 $ "
% 9 " 9 9
% 9" 2 9 1<K<.1MJC
1M<4: ' 9 -*
9 - %
:' % * 9 - - "
9
" :
' 3 9
: D$ "
D2 9 1<K<.1MJC1M<4: , 9 .

+3. 459023A+294+3 +2A191?12A13 12C812.3


1 'B %
> +#
L +'

% " G G 1 L9 " # G G >: # % "


% 9 " % % " G G:
' 9 6 $ % : ' 9 ,
9D % 3
: 9
" " G G * :
9 9 % % [" \ D 2B
$ 9 1<K<.>>>KC>>>J4:

)* ? " :C + $
% % 9 " 9 - "
9 % 9 9
9 2 $ 4: '
% * 9 " G3 G
% % * Q 9 +9 " +
:
9 $ D - :
6 % G G9 " %
D 2+ 9 1<K;.;R14: + 9 ( " %
% $ 9 %
G G [ \ 9 D %
% 9 % 9
- " D 2+ 9 1<K;.;R;4:
+ - / % % % 9
" 9 " % 9
: + . D $ D: ' %
* 9 " % * " + Q9
% * " :
+ - / ( 9 9 " $ D %
9 - 9
: I 3 9
% 2 4 "
" - " 9 9 % D
2+ - / 9 1<K<.<?4:

61
-

6 $ : 6 - % 9
* * B " 9 *9
9 "
9 ! % & 9 = # ' &
:
+ 9 * - - % $
Q Q. B 2 6 $ 9 #
- % - D * % D9 %
9 : ) 9 1<K<.11M4: , 9
" >:

/! '= + ! "

5.331A13A1 023 39.A. ?1 99+8 +-4-1. !+9.2


' )= * ' = 6)* ' )6= (* ' = * ' = *
+ B
# + &
+ #
):+ '

4 < ! $ &*

%* :C 4 & % %
: 6 % - %
. % - %
- % : 6 2 9 1<K<.;>4 "
% 6 $ :
4 # ' 9 .
" 9 * " % Q9
9 % * " G G Q9 "
G % G 2 9 1<K<.;L4: ' - % G G
9 9 " 9
9 :
+4 / .D
$ # : '
. " 9 " :6
" " 9
[:::\9 * " G
G D:
D " 9 9 %
% % % : 6 ( % 9 % 9 "
% " % :
% " 9 9
:, * 9 % - 9 * % "
* % D2 9 1<K<.;L4:
#4 + % 21<K<.LR4 " %
: $ - 9 " 9 "
9 - :
'4 ' D# % D 21RL>49 & - 6
2" & 4 6 2" 4: !
+ % 21<K<.1>RC1>K4 " & - %
6 $ 2 49
.D " " 9
- 9 " " %
9 % - % D: ,
9 & 9 " -
% % :
6 % 2 9 1<K<.RM49 & . - %
* %
9 " "
% * 9 " :

62
'* E :C G % G " *
- 9 %
: ' D/ D9 " D "
( 9"
" " U
9 3 3 - - " ( 9
- - " : , 3
- % 9
9 - * 9 - - U 9
- % % 3 9
3 D2 B9 D/ D9 9 1?M4:
, 9 % % *

% :
4 . ( 9 %
* U ( % % % * U
( :, 9 " % *
:
%4 % . 9 " (
9 + 9 " %
* : ' ( 9 % 9 (
% :, 9 "
+9 % % % * :'
" " : +
2 B 1<R<.1RM4 - " B:
9 "
:
' 9 %
: , 9 % * 9
9 :' % 9 % 19
<M D/ D9 - 9" 3 " - 2 0 49
( " % : ' %
. % % " 9 %
G " G: ' % " % *
% * - 2 G G49
G % G9 G G $ :
G % G . 9 9 9
9 9
2B9 & " >4:
D' % " U
9 " " "
" " U % 9 "
[:::\: % 9 " %
" . U U
9 :+ % 9 * "
- - D 2B 9 1<R<.1RR4:

6 $ 9 %
% - QQ: ' %
% $ 9 * 9 9 :
*
9 " "
:
* "
9 " .
% 9 * "
Q : *
9 :$ - %
% 9 "
- Q:
% :
' "
: - " * %
% :

63
' 9 3 9 %
:$ $ 9 % Q
- % :, 9 % C C+
Q: ' % 9 - - "
" 9 9 +: ' 9 + %
2 4 % ( 9 %
* : B - 9"
1<>M 2B - 9 1<M;4:

64
CAPÍTULO 4. LAS ETAPAS DE LA INVESTIGACIÓN TÍPICA
9 9
: ' 9
9 :
+ % .

A+D+3 ?1 -+ 42>13A4B+94C2 AOD49+ '>434C2 D+2.5<849+* +DOA0-.


14 , % + M
>4 ! %%
L4 ,
;4 , %
M4 B - + R
R4 9 * * %
K4 # % + K
J4 6
<4 6
1?4 6 ( + J
114 ! * + <
1>4
1L4 , + 1?

'
9 " - % "
% :
" % * 3 .
" # : @
" 9 9
9 % 9 % :

%& :C ' % 9 %
: , . SO'
PT:
# % % : ' % %
: ' 9 " % .
2 4
2 4: ' 9 9 %
% :, 9 :

'& ? # :C 6 % "
% % " :
' " *
9 % %% 9 9
: - * %
: @ * "
* 9 % .
9 * 9 :9
" * :' 9 "
9 " *
:

(& :C % - :,
9 E 8 + +
- 9 " E 8 #6$C ):
% 9 9
9 * 6A 9 : ' 9 *
* 9 " %

)& :C 6 " * 9
9 C :
6 % % : ' 9 %
E % 89
% E % 89 E

65
% 89 E
% 8:

9& ! :C - % 9
: S
T: - S
T: ' - 9 E 8 .
% 2 * E `T S` `T49
% 2 * E 8 E 849
% 2 * E 8 E
84: / 9 - " - :
6 - " 9 - *
% :
- " 9
% 9 - :

0& C C :C ! 9
" % . E 8 E 8:
6 9 3 . 9 9
9 : ' 9 " % .
2E 8 E 89 49
: ' 3 " "
: , 9 E 8 % 9 "
E 8 % : ' -
E 8 9 " S T9 S T S T:
! * 9 % 2 E 8
E 89 E 89 E - - 89 E 89 E 89 E 89 :9 E 8
E 89 E 89 E 8 E 84:
' * 9 %
: # E 8 E 8 E
" 89 9 E 8 E % 8: + E 8
% 9 : , 9 " "
:

7& 2 :C ' % " " : , 9


>? R? ( " ( : ,
9 2 4:
% 9 :

6& B " ! :C , % % .
* 3 : % "
9 " 2 9 9
9 4: '
* :
3 * : '
* 1??? % 9 : '
9 .
9 : @ %
% E 8:

5& B ! ! :C "
9 + # :6 - 3
% 9 % :' 9 %
E 8: , E 8 % "
3 .% :
. 4 6 9 9
% " :, 9 SO6
PT: %4 + * 9 9 %
% " : , 9 %
S T S T: 4 + : ,
% 3 1 " ? " : 9
9 % % 9 9 :
@ % " % : , 9 % >?
* S T9 % 1M 1< %
S T9 : 4 B * %
:

66
%I& B A :C + "
% 9 (
% " 6 *9 :

%%& ? C :C , 9
: @
: # 9 3
: @ *
% :
* 9 * *
9 % 9 % :
4- ! C :C * * %
*9 " 9 .

0F1A. 3A+?. 94>4- 3A+?. ?1 <248.


6 $
6
+ + #
' ' '

' % 9 *
% % 9 * Y : , 9 *
W 6+C ( 9 = - % % 1>19 11;
J>:
%4 , ! :C @ * * " % %
9 9 % " * % .

0@ ?1D5484?. 1D5484?. -1B51 0@ +-1B51


6 K P P P P
+ P P P P P
6 - - P P P P P
# P P P P P
= P P P P P
) P P P P P
@ @ '6 P P P P P

, 9- K " -
:
4 J :C : 6 %
% :
4 :C & %
% % : + " %
9 * : # %
% 9 2 49 : ,
9 " % E 8 E 89 E 8
: 9 9 *
% 2 9 4:

%'& + # :C ! 9 "
- 9 %
% % 9 % *9 :9 "
3 : @ % %
" - * - :
% : '
" % % : , 9
- E 8 E 8 " * /!
9 - :
- 3 % 9
9 " - " :

%(& ! :C $ 9 % %
" - - % :+ 9
% 9 9 9
% 2 4:

67
' . %
9 %% % 9
9 " %% :

' % 9
" .

A+D+3 ?1 -+ 42>13A4B+94C2 AOD49+ '>434C2 8<3 ?1A+--+?+* +DOA0-.


14 , % + M
>4 ! %%
L4 ,
;4 , %
M4 , - + R
R4 + -
K4 #
J4 # %
<4 + %
1?4 # %
114 + * %
1>4 # % + K
1L4 6
1;4 6
1M4 6 ( + J
1R4 ! + <
1K4 *
1J4 *
1<4
>?4 ! + 1?
>14 , %

68
CAPÍTULO 5. PROBLEMA, BIBLIOGRAFÍA, TEORÍA Y OBJETIVOS
' % .
% " % 9 %% 9
% :

1. PLANTEO DEL PROBLEMA

' % " " % 9 "


:' % % S 9
" T 2@ 9 1<<<.1R<49 " S %
" T 2 $ 9
1<<M.>>4: @ " % 9
" % " % T 2@ 9 1<<<.1R<4:

! :C 6 9 % % "
- - :, " - - - % 9 % 9
: 7 + 9 D D9 -
" D % 9
% D: ,
% : * + 9
" " % " % 9 "
:
% .
4' : " % :
%4 ' "
9 9 " % : 9 %
# - " 9
% % : 6 ( 6 * 21<J?4 " % %
% 3 %C 9 % %
:
4 ' % " % : 9
% 9 % 9
" D D D D
9 % " % . %
% ( : # 9 D
% D: ' % " %
% % " :
' % 9 % % . O" P9
O % % P 6 %
% % % :

:C + % " -
9 % " % :, 9
% " " 9 %
: ' %
% 9" % 9 :

! :C ' - "
% % : ' " %
9 " %
: 6 " %
9 % 3 % : 9 " %
9 * E
89 9 - "
:
" % 9"
% :
6 ( * 6 ! 21<<R.1K4 "
. 9 9 9
: " %
9 % % :

:C # % % :
9 " % "

69
O P O P
O- P + %
9 - % % :

:C $ " % 9 - :
6 ( 6 * 21<J?4 " - %
- - 9 9 %
% " % - : ' %
% 9 3 -
9
:
6 ( * 6 ! 9 21<<R.1K4 " %
9 . %
9 : %
% % : %
% : L: % % "
9 " %
" % - :

2. REVISIÓN BIBLIOGRÁFICA

6 % 9 * %
" : %%
" . 4 % - * % 9
: ' " %
* "
* - U %4 " -
% 9 : ,
9 " % - 9
:
, @ 9 %% S 9
% :,
% " T 2@ 9
1<<<.1JR4:

3. PLANTEO DEL MARCO TEÓRICO

' S 9 9
9 9 " -
- - % % " : @ % 9
* 9 " 3 - T
2 C' 9 1<JK.1M;4:
# * 6 21<<R.M;4 " %
9 % %
9 :
" . 4 "
" % 9 %4 " -
" % 9 4" - * " -
% 4 " 3
% : ' : +
.
4 9 9 %4 9 4 9 4
4 : J: ' % %
2 *6 ! 9 1<<R.M;4:
" % 9 9 4 U
%4 U 4 "
U 4' 2@ 9 1<<<.1L<4:
' % 9
9
+ 21<K;4 :
# 6 * 21<J?4 " % - 9 "
* * :
. *
: % 9
" 26 *

70
9 1<J?4: # % " 9 "
9 % :

4. PLANTEO DE OBJETIVOS

6 % 9 %
% : + % * 9 %
% 9 E 89 % 89 E 8 E % 8:
' % " * : O6
9 9 % P O6
%% P
% % : ' 3
%C 9 % -
% % " * -
:

71
CAPÍTULO 6. HIPÓTESIS Y VARIABLES
* - " % % :
9 %
. * "
- : " !
* ( " % :
6 3 * 6 9 21<<R.1?L49 9 - "
- " % 9
:
, % - 9 % 9 %
% . % :' 3 9 9
% * :
$ 9 " % .
14 , - :
>4 + - :
L4 # :
;4 # % :
M4 + % :
R4 # % :
K4 + * % :

1. HIPÓTESIS

- % % : 6 %
O " % % P9 - S % % " - % T9 S % %
" T9 : # 9 %
- :
' - .

14 - 9 % : ' 9
2 4 : + S * T
9 " S * T "
: " % 2S * T49
- % - :
$ % 9 -
:
# " - 9 9
- - 9 9 2 $ 9
1<<M.>>49 b6 ` `]: S % % "
- % T - S6 Q % % " 9 Q
- % T:
- % . " - %
2 9 " - %
4: ' % * U % 9 D=
D 9 - :
% - 2D * D4
% : ' "
" " " % %
" 9 9 :

' " E- 8 "


* : 6 9 % -
. - % - 9 9 " % 9 : 6
" :6 % 9 -
9 " % 2 " -
49 % :

- % % :#
A 2$ & 9 1<KJ.ML49 9 :
. D " 9 D9 D D9
: . D D9 D
D9 : "
9 " "

72
. % % " 9 "
:
6 2 4 * 2
49 % % 2 D D4
: , D * * D9 D D: , "
9 " 9 "
- :
, % 9 % 9 % :D
D % 9
% " % : + % "
- % 9 " % % %
% :D D % 9
% " % 9 :'
% %
:
, " - % 9 %
% - - : 9 - S
T % " % S T:

>4 - % : "
- " 9 % 9 :
9 O " % % - P9 -
- - :' -
9 :' 9
% " 9 - "
% 9
:
- " " % 9 *
" " :
- : - % - "
9 - S' T9
- " % " 9 9 "
9 " :

* 6 21<<R.1?L49 " -
% 9 :, 96 * 21<J?4 ( "
- . - 9
9 9 %
% :@ - 9 -
9 -
:' 3 . - 3
9 " 9"
% :

L4 - - 9 "
D % D % :'
- " D % " D: % 9
" - % - % 9
% : # 9 "
" % " " % :
% :

;4 @ 9 % 9
" - " : # - - 9 - "
% * 9 9 9 " "
9 " " 9
- " " % % :

M4 - % 2 49
- % % :
21<KK4 % "
% 9 - % - :

R4 - %
2 *6 9 1<<R.1?L49 " % - -
% 9 S T9
: ' 9 -

73
% 9
9 * :

+ -

# 9
:

14 - 9 9
3 9 9 :
- 9 9 % 9 S
- - T9 % - :
-
% 9 D - % D: ' - "
% 9 " -
. % :
2 % 9 % 49 2 9
4:
6 % 9 - " 2 "
49 " -
: % - D % - D9 D
- % D9 D D
C :
- . "
" " - 9
: -
2 - 49 " - %
9 % * %
- :
/ 9 -
9 " * -
" - % 9 " %
% :
+ 6 * 21<J?4 ( " -
- - 9 % %
- 9 - :

>4 - - - :
- " " % : + %
" 9 -
% % :
%
:
, 9 $ 21<K14 " S - .
: % " " :
* : - * %
% : -
% " : % "
- *T:
2 * 6 9 1<<R.1?L4 " - . 4
- 9 %4 - 9 4 - : *9 -
.

4 % " % :
%4 " %
% $
" %
% 2- 4 $
4 " % :
" " 9 " 9
:
4
$ % :
% :
%
:

74
% :
:

S, " - - 9
" * : -
- 9 % : 6
. 4 - 9 %4 - 9 4
- T2 *6 9 1<<R.1?L4:
' " - (
% - 9 "
- * $ 21<K14:

+ - .

#
* . 9 * :
, - 9 9
: ' 26 * 9 1<J?4 %
- - 9 " 9
* :

/ % " . 9 "
% :$ - * 9D D9
* .
9 * 9 !/ % :
D D9 " :

6 % 2D D9 D D49 - %
2D D9 D D49 " " " " 9
" :

! 9 & 21<J?4 " " %


% 9 % - - 3 "
% : , . 9 9 9 9 9 : ' !
% " 9 - 9
. 4 2 49 %4 %
2 4:
, & 21<J?.1><49 % 9
- 9 % %
D D:

, 9 - D 9 %
- % D9 " . D D9 D
% D9 D D9 S- % T S ` T:
- .

+ , ' .6 % % :
% @ .6 % % :
6 .6 % 2 4:
) % .6 % :
+ ! % :

4- :C + 9
2- % 4 2 49 "
- 2 ` 4: *
9 9 :
' . - S- T
% E 89 E 8 9 9E 8: +
E- `8:

%4 - :C % 9
E 8 E 8 % E 8 E 8.
% % 9 9
* :, 9 E 8 E- %
8: - % % :

75
- %
9 9 6 * 21<J?49 %
- :
' %
% . - %
9 % :

4 # :C "
: ' 9 9 9 9 9
- " 9 9 : + % %
" 9 9 9 % 9 9
9 E 8 E RM ( 9
" 89 % E >??M
# 8:
' % 9 9 9 : '
% 9 9 9 9 :
' % % % 9
:

2. VARIABLES

% 2)4 % 9 2 49
% : ' % %
9 9 9 9 9 9 *
9 9 9 % : '
% % ( :
% 2
" 49 2 4: 6
:

"
2 * " - 49 " %
2" * 4:
' 9 2 " -
% 4: " 3% 9
: 9 9 % "
: " 9 9 "
- % " " : *
" 9 % "
% 9 - % :

% . 9 9
9 2 8/
9 1<RJ4: , 9 % E 8
. 2 4 2 4: ' % % E - 8
. 19 >9 L9 ;9 :$ - % % 9 3
. % E - 8 9 9
% E - 82 4 E - 82 4:
B 9 6 * 21<J?4 " % 2 9 9 4
. 2 49 2
- - - 4: "
% : % 6 * "
* :

! %

6 % 9
" % % % :

14 # :C
% " - :
9 9 ( : 9
% : 9
: % 9
9 9 9 * 9 :

76
- % . 9 % 9
3 % 9 :
% 9 9 >?? 2>?? 4
% 2 4U % L? 2L?
4 % 2 9 ( * % 9 4U
:

>4 # :C "
9 % . E 8 9 E 8
% U E 8 9 E 8
% :# % 9 9
% : , 9
9 % : 6 % 9
+- 6 9 - 9
9 % 9
% 9 :
% :

S= 2 4 2)4T
S 2 4 % 2)4T
S % 2 4 % 2)4T:

% 2 S T
S T 4 9 % 9 : '
% :' 9
% D % D "
% :' 9 " % -
:' * :
3
% . G G % 2
49 G " G
2 9 % 4:

L4 ! ! ! ! # :C ' "
% " : ,
9 " 9 "
* :# 9 " % %
. - 9
* :' % .

24?+? ?1 +2<-4343 +54+,-13


' 9 9 9 9 :
, ' 9 9 9
9 9 - 9 :
& + - 9 ( 9 * 9 9 :
* + * 9 X 9 9 :

;4 , ! ! ! # ! # !
:C + D % D. - "
" 9 3 % %
- :
%
2 9 4:
9 % 2 9
- " 4:

, % - % " :
' 9 * * :
' - % % 9 : # - - 9 -
9 : 9
E 8 E 8 " - 89 E 8 E- %% 8:
' % X 9 9
% 9 9 " " %
:

77
% E % 8 E %
% - - 82 *6 9 1<<R.1?>4: ,
9 " % 9 "
* 2
4: , 9 % 3 "
, 9 W - & :
% 9 9
3 : 9 % E 8 E " - %
8: 9 % 3
9 " 9 "
% . 2 49
Q I 2 49 2 4
2 4 ' - " %
: @ % - "
% " 2E 8 E 8
9 E 89 E 89 E @ 89
E 5 89 E - 89 4: , 9
% " 9 * * :

+ %

% 3 .

54A154. 4D.3 ?1 >+54+,-13


6 3 Y# Y' (
6 3 + Y+ 2 4
6 3 % Y6
6 3 ' Y@
6 3 6 Y+
6 3 Y

& B < ! ! :C % 9
( : 6 % " %
:
% 2) 4 " - %
% 2)#4: ' 3 % "
) . % % 9 "
% : B 9 % ( 2)'4 " "
% - % " " - 9 9
9 %
:
' - 9 ) % )# % 9 "
- 9 " ) " - " 9
" - - :
' - " . % " " % 9
9 % "
% : ' - " " D
- % D " % - % %
:

8;? %
: 9 9
% " % 9 " %
3 : " % % 9 % 9 9
9 * %
" - % % 9 " "
:B 9 % "
% " - % 9
2 49 - "
- " :
' 9 " 9 9" E %
8 " % " 9 " 3 E %
8 " " E- 8 : E 8
" " % - Q I9 9
% - :

78
' 9 % 3 9 3 &
21<J?49 " * . 14 9
9 >4 9 9
3 9 L4 % 9 % %
9 " 9 ;4 9
" 9 M4 9 9 :
! % ( 9 9 - % "
:
+ % 9 9 " %
Q % I.
14 O+ % P ' 9
:+ "
9 2 49
9 9 % Q 9 % I
:
9 % 9 " % % :
9 9 " 9 % 9
9 " 2 9
9 9 4: % 9
- % 9 "
Q " I9 9 9 :
6 % % 2Q49 " %
* " - % % 9 9
% - 9 %
I9 :
+ 9 % 9 C 9
% 9 9 E
8: ' 9 % *
E 89 " % "
% % :
' 2 %
4: ' .
-
" - 9 " " % %
9 9 9 * :
>4 OF D DP + " 9" I Q
. : " % E
- % 8 " 2
49 " % 2 4:
' % " % .
9 % " %
:' " 9 "
. 9 % % E 8 9 -
9 :
' % 9 9 2
% 9 :49 - % .
- * E % 8 :
# - " % " -
: , " - % 9
9 9 2
4:
' :
! + % 6 " D % 9
" "
" " " :::D 2+ % 6 9 1<<M.1>;4:
L4 % " % " " 9 O "
* % P % %
. :
+ " " 9 9 % " %
% 3 % 9 "
" " 9 % 9 " % % 9
* % :
, 9 % E 8 % %
E 89 3 % % % E 8 2
" ( 49 %
E 8 2 " ( " 49 %

79
% " 2 "
49 :
@ % " % % E 8
9 9 2 4 " -
% : + 9 - % :
- "
% - % % 9
* :

&B < ! :C % 3 "


: % E 8 E 8 9 "
% E 8 E 8 : 6 % 9
% 9 3 :6 E 8
E 89 E 8 E% 8 U E19R? 89
E19K? 89 :6 9 % "
:
' % 9 3 % 9
" : % E 3% 8 E 89 E 89
E 89 9 % 3 1 119 "
% :
% * 3 :
, 9 3 9 % 2 E
- 849 3 -
9 % 2 E 89 " E
- 89 E - 1? 8 E - 9 1? >M 84: ' %
% " -
9 " - :

& B < ! # :C % :
2 9 9 49 "
% " 2 9 9
* 9 :4: 6 ( & 21<J?4 " %
9 * : "
% 9 : , - * 9
9 9 9 :
) % % 2 & 9 1<J?49
% % ( :

&B < ! :C % C C C
C: % 2 E 84
" % %
: E 8 % "
9 D D:

& B < ! :C % : '


. % 9 % :
% " " 9 9 " 2
% 9 % % 9 %
9 4: ' % % " 2
- 4:

& B < ! ! :C % 3 9
" * % :!
& 21<J?4 " % 2 9
4 % % : % % 9
% 9 % : 6
9
: 9 % 9 *
9 " - % :

& :C 4 * $ * 2 5 9 1<R<4 % 3
" : % "
2 49 "
: %4 & 21<J?4 * E C 8 3 %
9 % :
% " % % 9 9"

80
: % %
: % "
9 "
% :

' % % % - *
- : ' 9 % 9 % -
% - % . C
C :

+ * %

' % : *9
% " % : , 9 E
8 E 89 E 8 E% 89 E 8 E 89
E 89 :

6 % " " 9
% :@ 9 * 9
9 : ' % % 9 " -
: ' % 9 9 9 9
3 - 9 - 9 :

* % 9 %
" " * :
! * % 9 E 8 E 8
% E 8: ! % 9 ( 5 21<R<4 "
% 9 " %
- " "
: 6 -
9 : ! % 9
- 9 9
% E 8 E % 8:
' % % : / % 9
9 % " . 4 %
:/ " % E 8 E 8
E 8 " - U %4 % - 9 %
% 9 " %
E * 8 E% 8 E 8: " - " - % "
" 9 %
E 8:
' " " % "
" : 6 - " % , % E 8
E 89 " " % % "
" " % : ' % E 89
" E 8 E 89 %
2 8 84 " " "
:
# " 9 - " %
E% 8 E 8 - E 8U " " %
- % * " :

% *

# % " % *
:' 9 9
:
% * 9 " %
" :

4 C :C , 9 * % E 8
" * . 9
9 % 9 % *
9 % 9 :' :
# 9 * 9 " "
% % : / E % 89

81
% E 8: I *
9 % .E 8:

S " % " % %
* % 2 9 9 4 "
2! 9 1<K1.M>4:
9 % 9 9 "
% 9
X :
, . 4 % % "
9 " 9 % % "
" 2$ 9 1<K14U %4 " -
% % - 2@ 9 1<<<.1>R4U 4
% % " 25 9 1<RM4: , 9 *
6 21<<R.>;>4 % :

* % .

+54+,-1 348D-1 2?49+?.5


# % * 8
% $ 3 " *
2 *9 >???4:
' $ 2 *9 >???4:
% ! % 9 3
2 *6 9 1<<R.1?>4:
, , :
' - -
:
, % % * :
B @ :
& % * % % % % 25 9
1<RM4:

+ * 9 % 9 *
% % .

+54+,-1 348D-1 2?49+?.5 +A. +A1B.5O+


, % % * : J< 5 J?C<? 5

# * * % 9 %
2 * E 849
2 * E 849 2 *
E 849
2 * E 849
2 * E- % 849
2 * E 849 :

%4 C :C % 9 *
% 9 - : ,
9 % %
: E " % * 89
E " " % 89 E " -
89 :
# 9 % E
89 E * 89 E "
% 89 E 89 E 89 :
' %
9 % % "
9 9 9 : '
E 8 % 3 9 "
E % 8:
+ % 9 9
% : /
:
# % * % .
:

82
! 9 % % "
: " 9
3 % 9 3
2@ 9 1<<<.1>R4:
% " %
% : ' 9
9 % % 9 %
" 9 9 " "
9 - 2 * 9 1<J?4:
' 9 % 2$ 9 1<K149
% 2 * 9 1<J?4.
% 2 4 " %
2 4:
, 2 * 9 1<J?49 % % E 8
9 * % . 4 E %
" % ( 8: ' "
" % : ,
% E 8 E 89
" % " - % % U %4 E
- " 8:
' 9 C
. "
- :
* 21<J?4 9
% % : '
%
, % E 8 % U
E 89 E 8
2O * P9 O" * %
P49 E 89 % %
2O P49 : B % 2O"
P O % P9 4 2 * 9
1<J?4:
3 2$ 9 1<K14. 4
2 "
49 %4 %
% " 2
* 4:

! 9 - ( " 9
% 9 9 9
: $ " 2 * 6 9 1<<R.1??4
9 2@ 9 1<<<.1M<4 25 9 1<R<4
" * % 9
2 4 2 4: #
9 %
% % % 9 * :
' " .

Variable

Dimensión 1 Dimensión 2 Dimensión 3

Indicador 1 Indicador 2 Indicador 1 Indicador 2

Indicador 3

83
% : , 9
% 9 U
9 9 %
* * U C
U 9 :
, % % % 9 %
: +
% " % 9 :

- % : 6
- 9
9 9 "
% " : # 9
& 3 9
% 9 9 9 9 9A 9 :

* " - 9 3
% 9 *
3 % :
+ 9 " 9 -
* :, % E 8 9 9
E C 8 % E 89 "
E 8 E 89 "
" :

6 " % 9 - - %
9 % 9 9 - %
" U 9
% * % 9 - % 9 - %
9 % E" " - "
a8 E 9= 8:

+ % " : ,
E " 8 E 8
% E C 8:
+ % " " 9
% :, 9 % 9E 8
9 % 9
% :

! * *

9 % % *9 - % 9
% % 9 " % 3 : , 9
E 8 9 9
% : " %
9 - % * :
' " " % 9 9 %
* : , 9 % E 8
. 9 % : , % E - 8
% 9 E 82 9E
% % - % 849 - .
- % : + 2 E- % 84 " -
% :

84
ACTITUD DISCRIMINATORIA

A M B

SEXUAL RACIAL

HACIA SEXO OPUESTO HACIA HOMOSEXUALES

A M B

ELECCION PUESTO INTELIGENCIA

H M H M Operacionalización

Categorización

DATO 1
Elige hombre

6 9 %
.
4 2 9
% 9 9 49 "
2 C 9 9 4:
%4 % . 2E 84
2E 84: , % E 8 - % . % 9
- % C @ : ' E 8 9 E 8
:
4 # % -
9 % :
4 % % 9 "
% " % :

85
CAPÍTULO 7. TÉCNICAS DE MUESTREO E INSTRUMENTOS DE
MEDICIÓN
' . 4
% 9 %4 9 4
" :

1. DEFINICIÓN DE LA POBLACIÓN

% % 9
" " : ! #
" % " " :
2 9 9 9 9 9 49 *
2 9 % 9 - 9 9 49 9
9 : # % % : ,
9 % "
3% 2 4 2 4 ( >??M 2 4:

2. SELECCIÓN DE LA TÉCNICA DE MUESTREO

" ! % 9 "
! % " % 9 "
% :

? ! :C ' % - % "
% : + - %
9 " - % : F
" % " -
:
# @ 21<<<.1JM49 " *
. 4 % " % %
U %4 * " % % %
U 4 * %
% U 4 :
# 9 " . 4
( 9 %4 * : ' 3
9 % % % % % :

, A ! :C ' ( S "
% T 2) B9 1<<J4:
6 % ( 9
% % : *
6 21<<R.>>J4 (
: , 9 - % " % 2 4
* 1??? 9 " % 2
9 49 L?? K?? % 9
M?? 9 1?? %
:
6 ( @ 21<<<.1<J4 " ( " %
% : ' % 9
9 (
:
' 9 ( % 2 " 9 %
9 * 3 % 49 " ( 2 "
4: -
( " 9
- : ! @ 21<<<.1;K4 "
- % ( 9 % %
" :
' ( % * % * :
' 3 % % : * %
9 : + 9
( 2 *6 9 1<<R.>LL4:

86
," ! :C
.

4 B < < ! 9 9 %
3 2! 9 >??14 3 " 9 :
*
: , * " "
%
% 2@ 9 1<<<.1;J4: ' 9 S %
9 9 U
% 9 - * : 6
9 " 2! 9 >??14:
% 3 * 9 3 "
: 2@ 9 1<<<.1;J4
3 ! 9 "
9 9 :
% 3
9 "
% % :

%4 B < ! ! 9 .
2 * 49 2 * 4: '
9 " % % 9
: 9 * % "
:
' % % S . % 9 %
3 2 * 4 : @
9 - 9 9
9 9 : + %
" 9 *
: - 9 -
T2 *6 9 1<<R.>LL4:
% % .
! :C 6 * 9 9 % 3 :
! ! 2>??14 " % 9 % 9
9
:
! # :C + 3
:9 9 : 2@ 9 1<<<.1M?4: $ 9 S
% :
3 % (
: ' 3 % 9 9 3
: ' 9 9 %
: ' * : ,
9
% 9"
% * T 2! 9 >??14: '
% 2@ 9 1<<<.1;K4:
! :C 6 % 2 9 9 4
9 " - " % 9
:' 9 9 9
" 2) ! % = 9 1<<<.K?4 2 *
6 9 1<<R.>LL4 2! 9 >??14:
+
% 9 - % ! : ' 9 !
3
3 2@ 9 1<<<.1;<4:

! :C 6 % 9
% 9
9 :
6 % 3 % 2) ! % 9 1<<<.K?49
9 " 9 ( 2)
! % 9 1<<<.K?4: 6 % 9 S
" 9
% T 2! 9 >??14:

87
' - 2
4:
! # :C S' % *
: ' "
3 % T 2) ! % 9
1<<<.K?4:

54A154. 4D. ?1 8013A51.


6 3 3 6
# %
$3
6 3 , % % 6
6
'
,
,
/ % %

$ + % % % % % :

' ! % %
9 - % % 9 3
* : , 9 3 * 6
21<<R.>LL4 % ! 9 3 ! 2>??14 ! ! : #
) ! % 21<<<.K?49 !
% * :
% % ( " 9
% 9 % * % 9
* % % 2 *6 9 1<<R.>LL4:
% % .
! :C + - " 3 9
9 - " * ( 2@ 9 1<<<.1;K4: , 9
%
2 *6 9 1<<R.>LL4:
! :C 9 "
9 % "
" "
2@ 9 1<<<.1;J4: ,
9 C 2 * 6 9
1<<R.>LL4:
' 3 % % 9 9
2 *6 9 1<<R.>LL4:

B 9 ! $ % 9 % % % % U
9
2@ 9 1<<<.1;<4:
9 9
% : '
9 . 4 % 9
9 %4 %
% * 9 :

3. SELECCIÓN DEL INSTRUMENTO DE MEDICIÓN

@ : ' 3 9
- % % : + % 9
" % " - 9
% : '
% 2 49 % * 2 49 2 49
2 49 :
% 9
2 49 2
9 9 49 2 9
9 9 9 49 2
4: %

88
:, 9 % ( - 2
E- 84 % 9 9 :
* :,
9 2 * 6 9
1<<R.LLJ4: ' " (
% % * :
" 9 "
% :
" * .
% 9
"
: ' % " "
:
% * 9 % 9
- * % 9 - :
6 3 * 6 21<<R.LLJ49
. 14 % : >4 ! : L4
' : ;4 %
2 9 9 * 4: M4 - % : R4
% : K4 + : %
3 " ( % 2 9
4:

:C 4 #
. 3 "
9 % U %4
C . % 9 "
26 * 9 1<J?4: , 9
9 9
% % : '
% 9 % :
# 9
9 %
:
" "
9 - % "
9- :6 * 21<J?4
%
9 " .

1: ) " .
" % :6 3
:
>: ) % 9"
. % %
E 8:
L: # % 9 - 9 9 9 9
" :
;: # % .
:
M: # % . %
9 % 9 ( 9 :
R: # % .
% : ' ( % %
:
K: # % .
% :
J: # % 9 % 9
9 :
<: # % . "
% 9 * % :

& - 9 9
* % :6 ( $ 21<K14 "
% " - " % "
:

89
+ 9 % " . * % 2 * 4:
* % 9 %
% 26 * 9 1<J?4:

J C :C ) * % " " %
* 9 9 : *
% 9 " %
% :
+ * 9 % % % % :
' % % 9 %
: O, " % * * P O/
9 P ' %
9 " " " " " " :
+ 9 " " : 6
% * * 9 :
+ % - % 9 % %
- :+ % 9 +9
9 - % :
" % C * C " %
9 % ::: % 9 " : % - %
% 9 9- % * - 9
- % - %
2 " % % * - 4:
+ 9 " % 2 % 4
:
' " 9 -
* % 9 2+ 9
1<J?4:

@ C:C " : 6
9 D " ( + % D9
: / " "
: # % " % % " 9 * %
*9 21<KR4 " "
:
* % 9
* :' 9 - % *.
4 ) * :C 6 % * (
% % :, 9

: % 9 % 9 - % "
9 9 ( :
9 * 9 "
9 " "
" % :
%4 ) * :C 6 % *
" % : ' % 9 *
3 " G G :
, - 9 D * ' W -
% % % 6 D
2+ 9 1<J?4: + 9 *
- % * % " : + -
G G9 % % - %
:

* %
9 " % " : * 21<J?49
9 - % 9 " 9 2" %
49 % : ,
9 % G G % 9
G G9 D %
" % ( D:

4 ) * :C * "
2 % 9 9 :4 % "
: 6 % 2
% * 49 % * "

90
. % % %
9 - %
:
' 9 D % " % *
% " % "
% D 2+ 9 1<J?4: # 9 (
9 9 % "
#6$C ) % : ' 9
* :

* % 9
9 : * 21<J?4 ( "
% % % " - " 9 3
9 " " 9
- : 6 - 9 9 *
9 * 9 "
" C :

4 ) * :C @ % * 2+ 9 1<J?49 *
" % %
* 9 9 % " :
, 9 % "
7 - :
6 3 + 9 * % " % (
. D * % "
" 9 *
- % D 2+ 9 1<J?4:
+ %
9- % * :

- :C % %
9 9 2@ 9
1<<<.RJ4: $ 9 % 9
9 % :)
" . G G 9 G G 9
G G :
+ 9 % - % " G G
% : 6 9
:@ % % " G G
9 : ' %
% 9 " % 9
:
+ 9 " %
. 9 9
9 % 9 : 69
9 % 9
% : / % 9 % .
" % 9 " % "
% - 9 " %
9 " % % 9 9
" % :
+ ( + 9D "
% 9 % 9 9 9 9
" * " % D
2+ 9 1<J?4:
+ 9 "
9 9 - % G * G9 9 :' %
" ( " % 9
9 % % 9 9
% : ' % 21<KR49 %
" * *
: $ . % 9 9
% % "
% " % ( 9
9 9 : 6 ( + " D G G
- % %
D 2+ 9 1<J?49 " " % %

91
: % %
* G G "
* 9 " : * *
* : , % *
: ' 9 %
9 % :' - 9 - % % -
9 % % - 9 *
* % % " % :

, " 9 0 : 1 C
% 2 4 " % %
% 2 4
% 2 4: , 9 1M % M9
% M: ' " 11?9
" % % 1?M 11M 2 M
M4 RJZ 2RJZ " - 4:

' " % " % % :' 9


% 9 % 9 %
: ' " "
% 9 " :
) " % :
4 ! :C + % .
% : C .
% 2 49 9
9 % " 2 4: +
G G % 9 % % : / "
- % % %
% : , 9 %
9 - : - %
9 9 :9
% :
' 9 % 9
% 9
9 9 % % :
6 3 + 9 D % " %
9 * " ( D 2+ 9
1<J?49 %
:

' 9 D " % 2 C 4
" :' - % G % G %
:
+ " %
: % "
% " 2 * 9 4: '
% 9 . 4
9 %4 D
2+ 9 1<J?4:

%4 B " :C 6 % % %
9 " %
" " : , 9
% 9 9 9
9 :
' % U 9 "
9 9 " *
% " - % :
4 # :C 6 % %
" 2 " 9 :4 : 6 %
9 % %
: ' 3 C
" :
% 9 - 5 ! - 9
" - 2+ 9 1<J?4:
@ " - %
. %
:

92
CAPÍTULO 8. EL DISEÑO DE INVESTIGACIÓN
( % 9 "
% * 9 % : '
- % 9 " % -
" ( - .
( :
' %% "
( 9 %
:
$ - 9 - ( 9
9 ( : '
(
" % %
" % 2 * 9 9
4 " 2 9
9 4:
6 - + % 6 9
" : 6 % ( -
9 % % 9
" 9 % :

1. VERSIÓN CAMPBELL Y STANLEY

# + % = 6 1<RL * (
: % (
2 C 9 - *
C 49 *
" * :
1R ( + % 6 9
2 " 14:
4# ( . L9 :
%4 # ( - . L9
:
4 # ( . 1?9 + % 6 %
:

/! %>2 A $ - 1B 4 - C !&

!
431H.3 1: ' Q ?
D51
1ED154812A+-13 >: # ( C ?1 Q ?>

L: + Q ?1
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
?>
431H.3 ;: # ( ! ?1 Q ?>
1ED154812A+-13 C ! ?L ?;
D5.D4+812A1 M: # ( ; ! ?1 Q ?>
?49L.3 6 ! ?L ?;
! Q ?M
! ?R
R: # ( ! Q ?1
3 ! ?>
431H.3 K: ' ?1 ?> ?L ?; Q ?M ?R ?K ?J
90+34
1ED154812A+-13 J: # ( Q1 ? Q?? Q1? Q??
"
<: # ( $ Q1 ? $%Q?? $ Q1? $ Q??
"
1?: # ( ? Q ?
" CCCCCCCCCCCCCCCCCCC
? ?
11: # ( Q1? Q>? QL? Q;?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
Q>? Q;? Q1? QL?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC

93
QL? Q1? Q;? Q>?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
Q;? QL? Q>? Q1?
1>: # ( +
C ! ? 2Q4 ! ? 2Q4
! Q ? ! Q ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
! ? 2Q4
! Q ?
, 9
! ?1 2Q4 ! ?1 Q ?>
! ?> 2Q4 ! Q ?L
! Q ?L
1L: # ( +
C ! ? 2Q4 ! ? 2Q4
! Q ? ! ? Q ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC CCCCCCCCCCCCCCCCCCC
! ? ! ? 2Q4 !8
! ? ! ? Q ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCC
! ? 2Q4
! ? Q ?
! ?
! ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCC
! ? !8
! ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCC
! ?
! ?
1;: # ( ???? Q ????
3 ???? ????
1M: # ( + Q ?1 ' " .
2 ( * 4 + ?> Q ?L Q ?1
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
1 !?> Q ?L
> ! Q ?;
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
+ ?M Q
CC CC CC CC CC CC CC CC CC CCC
+&,+ ?R
+&,+ + ?K
1R: CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC

, * % !2 G * G49
( - 9 " * "
" ( : " : ' ( L9 "
9 * 9 * 9
" 2+ % 6 9 1<<M.1J4:

# (

6 ( " + % 6 9 " -
D * " " D 2+ % 6 9
1<<M.1L<4:

2 A %= ! ! ! :C ' (
*9 3 2Q4 " " 3
% 9 2 4:
' 9 D 3 9 9
% :
- % - % Q9 :D 2+ % 6 9
1<<M.1<4: 6 . G - 2 4 " -
2Q4G: + % 6 (
9 " 9 - %
9 - % -
" - % :
2 A '= 2 A 1 ! ! :C ' ( 9 9 %
2 14U 9 " 3 %
2Q4U 3 9 % 2 >4 - % Q9
% :

94
' % " ( 9 * D D9 "
% " % 9 Q: D@ %
- % " 1 CC > - " Q
D 2+ % 6 9 1<<M.>?4: @ - % - 9
- 9 9 9
9 9 :
' - 9 % " D 1 > - %
- % 9 Q
:
6 2 14 2 >4 9
- % : , - G % G9
% - % "
D 2+ % 6 9 1<<M.>?4: , 9 1<;? * 2Q4
: ' % 9 9 9
% % * - - " 1 >
B 2 G- G4:
' 9 D % % " 1 > -
9 9 9 % 9 :9 % % QD
2+ % 6 9 1<<M.>14: ' 9 % " 9
% 9 (
" 9 % ( %
Q:
' % 9+ % G G
1 >: , 9 %
9 % %
* 2 >49 9 - % % :
% 1 >9 %
% % Q:
, 3 9 9 D %
" - %
2 149 % "
9 > " 1: '
% % 3 Q9 3
9 :' % 1 >D 2+ %
6 9 1<<M.>;C>M4:
+ 1 >9 - :
( % C
D % D 2+ % 6 9 1<<M.>KC>J4:
2 A (= - ! ! # :C ' ( " -
Q9 " - Q 2 4: ' .
2Q49
U " % * 2Q49 "
% U " 2Q49 "
:
' * ( R 2 " 149 - .
( L - " %
* 9 " ( R: , 9
( L : 9 ( 9D -
1 >9 % % "
. - % QD 2+ % 6 9
1<<M.><4:
( L : 3 - %
9 % %
2 4:

# ( -

( - "
+ % 6 2+ % 6 9 1<<M.L14: 6 (
% 2 ( 4:

2 A )= 2 A ! 1 :C ' ( *
" * 2!49 - C % 2 1 L49 Q
9 - C % - %
Q:
+ ( :, .

95
4 - D " - "
- % 1C > % LC ;D
2+ % 6 9 1<<M.L>4: " % " -
G G "
- - " Q :
%4 D "
% D 2+ % 6 9 1<<M.L;4:
4 D -
9
9 % D 2+ % 6 9 1<<M.L;4: ' %
9 % 9 % 9 " "
:
4 D 9 " "
9 * 9
:' 9
D 2+ % 6 9 1<<M.L;CLM4:
4 * : + %
6 " 9 "
2+ % 6 9 1<<M.LR49 ( D3 D 9 %
% * 9
D% " D 2 9 " * %
4:
4 ! 9 D " ( ; % "
% 1C >D 2+ % 6 9 1<<M.LR49 "

Q: "
:' - " 9 ( ;9
* 9 " * *
Q % :
4 Q:C % 9
" ( R9 " :
D+ 9 ( 9
9 9 9 :9 (
[ ( R\ 3 9 " % D 2+ %
6 9 1<<M.;>4:
%4 Q:C ' C % C
% : 9 + % 6 " ( ;9
D % 9 "
9 " - 3% *
* 9 " " " : '
9 ( ; [ " >\: / % 9
3%
% ( ; D 2+ % 6 9 1<<M.;;4:
4 Q:C Q 2 9 9
9 - 9 9 " Q49 %
* * : ' % *
" >9 " D % ( D
2+ % 6 9 1<<M.;M4:
4 # :C ' - - 9
" 9
* :
6 % 9 % % 9 %
9 + % 6
2+ % 6 9 1<<M.;M4:
2 A 9= 2 A ! ! B :C " ( ; 9 ( M
* :
+ " L9 ( . ( ;
9 C C9 "
Q 2
G QG4: D# 9 % * 9
" Q . >] 19 >] ;9 M] R M] L:
% " 9 9
" D 2+ % 6 9 1<<M.ML4:
2 A 0= 2 A ! < :C ' ( * 9
" " * ! 9
( R % ; M9 % : 9 -

96
9 ( : + %
6 ( R ; M9 9 9
R 2+ % 6 9 1<<M.MM4:

( ( ;9 M R9
% Q: 9D % % ( 9
; R9 % ( B - 9
QD 2+ % 6 9 1<<M.MK4: ( %
9 * 9 9 9
:

# (

( ( - 9
( - 2+ % 6 9
1<<M.K? 1L<4:
D6 - (
2 9
" 49 " *
2 " * 49 "
* : ' 9
( D 2+ % 6 9 1<<M.K?4:
# % " 9 % " *
% " ( 9 + % 6
" " > 2+ % 6 9 1<<M.K?4:
/ % 9 * (
" - (
2+ % 6 9 1<<M.119 K1 1L<4: 9 (
9 % U " (
2+ % 6 9 1<<M.K14:
2 A 7= $ :C ' 9 D
% 3
D 2+ % 6 9 1<<M.KR4: B *
% 9 " % * 9
% " % 2+ % 6 9 1<<M.KK4:
' ( K % - 9 9
- " Q " %
2K + % 6 9 1<<M.<49 9 "
* C " C %
% % 9 %
9 9 : 2+ % 6 9 1<<M.J14:
" * 9 % 9 .
9 " % " %
- Q: . % "
* ; M:
, 9 D
9 * % M
" >9 L ;D 2+ % 6 9 1<<M.J>4: '
9 % " " D
D 2+ % 6 9 1<<M.J>49 " % ( >:
+ % 6 * ( 9 *
3 9 " : 3 * 9 "
( K - 2+ % 6 9 1<<M.JL4:
2 A 6= 2 A ! /! :C 6 ( "
* " 9 %
: ' " L9 " % 9
- " : ' (
( K9 " % 9
* 2+ % 6 9 1<<M.JR4:
' 9 ( : D - 9 "
9 Q
9 - % % "
:
( KD 2+ % 6 9 1<<M.JK4:
' * 9
( Q 3 2 9 - Q
G G :

97
, 9 Q1 3 " Q 2 Q?49
3 % % 9 ( J % Q1: I D 9
- - " * *
Q9 " - :' [ \9
- 7 % % %
3 9 " 3 G G D 2+ %
6 9 1<<M.JJ4:
2 A 5= 2 A /! :C ' ( D
% " 9
% D 2+ % 6 9 1<<M.<?4:
, 9 " * Q2 % 49
% :
9 % 9
% 9 " - % : , 9
G " G9 9 % " "
2 % 3 % 9 9 :4:
D * ( J9 ( < * 9
D 2+ % 6 9 1<<M.<>4: 6 % 9 (
* : , 9 Q 3 9 *
%
2+ % 6 9 1<<M.<>4:
2 A %I= 2 A ! /! :C ' (
9 D 9 % - %
9 [ ( ;\ "
D 2+ % 6 9 1<<M.<L4: 9 " % 3
9 "
2 49 "
:
D+
D 2+ % 6 9 1<<M.<;4 * :
' 9 % ( 1?. 9 %
( ; * 9 9 % " ( 1?
* % - ( ;9 M R 2<;4:
2 A %%= 2 A :C % " ( D
2 4
D 2+ % 6 9 1<<M.<<4:
: ' " L9 2
4 : % Q
2 4: ' % 9 2
4 :D % " 2 Q4
* D 2+ % 6 9 1<<M.1??4.
G G 2 4 2 49
" * " %
2Q19 Q>9 QL Q;4 % 9
- 9 :
2 A %'= 2 A ! 1 :C 6 ( + % 6 "
% 2 9 % 9 9 49 D " 9 "
% 9 %
% G G G G 9
* D 2+ % 6 9 1<<M.1?L4:
' % ( 1> " 9% 9
Q9 " Q: & * ( >9 9
( 1> Q:
( 21> 9 1>% 1> 9 " L4
: , 9 ( 1> - D
9 % " -
% % D 2+ % 6 9 1<<M.1?;4: 9 ( 1>% 9
( 1> :
' 9 ( 1> D * :::
- ( ;9 M R: ' ( "
9 " % 9 :9
" * % D
2+ % 6 9 1<<M.1?R4:
2 A %(= 2 A ! 1 ! :C 6 ( 1>
9 % 2 " " 4:
6 ( 1?9 D " 9

98
9 % QD 2+ % 6 9
1<<M.1?K4:
1L 9 3 ( 9 *
9 % ( - " 9 "
9 * : 6 " * 2 " L4
" 2! !G4 " 2+ % 6 9 1<<M.1?K4:
2 A %)= 2 A < :C 6 ( K " -
: D' %
9 % Q [ \9
d e 2 9 Q * 4D 21?<4:
, + % 6 9 ( 9
% 9 % 2+ %
6 9 1<<M.11?4:
2 A %9= 2 A ! ! 4 A C &*1 6 (
" 9 9
9 9 :
' ( ( > L 2 "
9 " >4: ' 9 (
1M D * Q " U 1
> ( L: + 9 9
( >D 2+ % 6 9 1<<M.11>4: # 9 % 9 ( 1M
% 2 4
2 4:
6 " ( 1 " > :
/ . " >
( 1M9
2+ % 6 9 1<<M.11R4:
2 A %0= + # ! :C + % 6 (
2+ % 6 9 1<<M.11J4 % 2
% 9 :4 ( 2 9 9 :4:
+ 9 % " "
"
( 9 3 9 % :
6 3 % % " 9 ( 1M
- : , 9
M ( M9 R ( R9
9 " C C " J
( J: 6 J % 9 (
1? * J9 - % 9 - %
:

2. VERSIÓN LEÓN Y MONTERO

$ 2 % 49
2 ( 49
2 ( 3 ( 4:

# % " * 9
% "
9 "
% 2 $ 9 1<<M.1M49 ( S %
* " - % % T 2 $ 9
1<<M.1;4: / ( 9 % " %
% 9 " (
9 9 % .

,F1A4>.3 ?1 -+ 42>13A4B+94C2 431H.3 ?1 42>13A4B+94C2 'D-+213 D+5+ -+ .,A1294C2 ?1 ?+A.3*


$ %
# (
$ # (
# ( /012 ( 3 4
# (

% % % : #
- - 9 - * - % *
% % - % % 2 $ 9 1<<M.1R4:

99
# (

6 S %
T2 $ 9 1<<M.<J4:

431H.3 A5+23>153+-13 , 9 -
# % % :
:
431H.3 -.2B4A0?42+-13 013A51.3 309134>.3 9.2 B50D.3 ?1 30F1A.3 ?43A42A.3
# % % * :6
9 :,
:, 9 % - % :
% 431H. ?1 D+21-
* :
( : 9 ( " -
% " 2
- % % % 4:
431H. ?1 9.L.5A1
6 9 3
" 9 9 - %
9- % - % 9 :, 9
9 9
:

# (

6 ( 9
: % E 8
26- - H - 9 1<<?49 $ % 9 "
( .

431H.3 348D-13 431H.3 9.2 431H. ?1 B50D.3 +-1+A.54.3


' B50D.3 ?1 *
% 30F1A.3 ?43A42A.3 2 $ 9 1<<M.1L;4:
2 2 4 431H. ?1 B50D.3 +-1+A.54.3 9.2 ,-.7013
$ 9 6 % " %
1<<M.1<>4: % 2
$ 9 1<<M.1LR91MM4 2%4:
431H.3 9.2 B50D.3 9.2 -.3 8438.3 30F1A.3 2 C 9
42 4
431H.3 9.8D-1F.3 431H.3 ;+9A.54+-13 2 4
' 6 ) 9 %
% ) 2 $ 9 1<<M.>>14:
2
$ 9
1<<M.1<>4

2 4 ( % "
9 - ( % 9 A
A 2
49 A 2 % " %
% 42 $ 9 1<<M.1;L4:

2%4 ( % " 2 $ 9
1<<M.1LJC1;L4.
1C ) % " :C # % %
9 % % ( : , 9
% " . 9 % : 9 % " *
" 2 -
% " 9 4: % ( - " E% " 8: ' (
" ( 9 " % % "
% " * % " ( :
>C % " :C ' 9 "
% " 9 % ( 9 *

100
: @ 9
% :
LC + :C % " 2 * 9 * 9
4: ' % "
;C & :C ' * 9" E 8" * %
:

2 4 ' ( %
9 9 2 $ 9
1<<M.1R;4:
6 % % 9 %
* 9 9
: ) 3 9 )# 3
2 $ 9 1<<M.1RK4:
' ( C * 9" *
. 4 % %
U %4
9 3 - % :
. * % " 2 49
" % 2 49 ( 2
4:

2 $
9 1<<M.1J<4.
+ C /! :C S+ *: 6 % % "
( 3 % ) : #
% " 9 9 T:
? /! :C S
:# - - T:
2 A ! :C ' %
% : 6 -
9 " " *
* T:

2 4 ( " ( )
% % % : , 9 ( > >
) 9 2 9 49
2 $ 9 1<<M.1<L4: ( %
% % 9 " - 9 9
( 9 " % 2 $ 9
1<<M.1<J4:
( - > >: , 9 -
K <9 " " - 9 - % " 1?
% - % 9 % K < 1? 0 RL? 2 $ 9
1<<M.1<J4:
' ( 9 9
" )# %
2 $ 9 1<<M.>?>4: ' 9 " %
9 *
2 $ 9 1<<M.>?J4:
9 :
! 2 - 49 " )#
% % % 2 49 )
2 $ 9 1<<M.>>14

," # A ! ! :C 4 ' (
9 *
9 * : %4 ' (
% " * 9 " % " *
% . - % " * % % % " 2 $ 9
1<<M.1ML4:

," # A ! ! :C *
* 9 *
9 " * * " %
: ' " " * %

101
:B 9 ) *
6 2 $ 9 1<<M.1JK4:

," # A :C 6 * * 9
% ) 9 " :6
9 * : 6
9 * 9
9 9 *
% 2 $ 9 1<<M.>>?4:

' ( * :6 % 9
% 9 " 2
4: ' ! C ! C 9 "
% ( 9 " 2 $ 9 1<<M.1;K4:

? /! A $ :C " %
% 9 % 9 * * :S %
% 9 " - " %
" % T 2 $ 9 1<<M.11<4: ! % 9
" 9 9 %
% 2 $ 9 1<<M.1>?4: *
" % 9 *
* % 2 $ 9 1<<M.1>14:

# ( /012 ( 3 4

6 ( 9 : '
9 %
: , 9
: ' ( % %
( 9 % - : B , 9 9 - *
2 $ 9 1<<M.>>J4:
$ ( ( %
2 %
49 ( 3 % 9 %
3 % "
: , 9 * 6A 2
$ 9 1<<M.>>R4:

431H. !
, % % 2 4 * % *
2 42 $ 9 1<<M.>L<4:
431H. ! !
, 9 : 9
:' ( E 89 9 * 9
- % % " 2 $ 9 1<<M.>;14:
431H.3 ?1 -O21+ ,+31 8I-A4D-1
,
:' *
2 $ 9 1<<M.>ML4 2 4:

2 4 2 $ 9 1<<M.>;R4: " " - "


9 : ' % %
% " L? :
* 9 9 "
- % "
% : 9
9- % :

( 3 * . 4 U %4
9 " ( 3
U 4 % % U 4
% % % % 2 "
* 9 " - 4 2 $ 9
1<<M.>L;4:

102
% ( 3 . % % 9
9 : 6 ( %
- 9 % % *
- % % 9"
2 $ 9 1<<M.>LR4:
( 3 ." )
)#9 " - % 9 " % )
2 $ 9 1<<M.>><4:

@ C A ! < :C * (
% ( 9 ( 9 " %
% - 9 9 9 : 6 % 9 %
" ( 3 9 "
:
' ( 9 - % ( 9 "
" : @ %
9 9 :
* 9 " %
: 6 % . 4 " ( % 9
% % % " 2 % 4U %4 %
" - % " *
2 $ 9 1<<M.>;K4:
' ( 3 . 4 *
( U %4 % % U 4
% * * U ;4
- " - 2
" " " 4 2 $ 9
1<<M.>;J4:

," # A ! < :C 6 % "


( 9 "
% 9 " % 3
% 2 49 % - % %
2 % 9 % 9 49 2 " 42
$ 9 1<<M.>;<4:

# (

( % * 9
% * : @ *
2 ( ) 4
:
$ ( .

54A154. 9-<349. 431H. D51=D.3A 9.2 02 3.-. B50D.


2+ A 6 9 1<K<4 # ( * 3 9
9
% 2 $ 9 1<<M.>J?4:
431H. D51=D.3A 9.2 B50D. ?1 9.2A5.- P2. 1704>+-12A1Q
# ( -
:' - " -
* * 2
$ 9 1<<M.>J?4:
431H. ?1 315413 A18D.5+-13 42A15508D4?+3 9.2 B50D. ?1 9.2A5.- P2.
1704>+-12A1Q
# ( *
9 :
9" %
: %
2 $ 9 1<<M.>J?4:
54A154. 1E D.3A ;+9A. 431H. 1E D.3A ;+9A. D5.3D19A4>.
2# - 9 1<JJ4 # (
) )# 2 $ 9 1<<M.>J?4:
431H. 1E D.3A ;+9A. 51A5.3D19A4>.
# ( 3 )#
9 9% ) )# 2

103
$ 9 1<<M.>J?4:

4- # :C ( * + % 6
21<RR4 + A + % 21<K<49 $ (
* 9% + A 6 :
' 3 1K ( % " .
( 9 ( " 9 (
9% " " 3 %
: $ % " :
S ( % %
) )#
) T2 $ 9 1<<M.>J?4:
S 9
9 % % %
" T2 $ 9 1<<M.>J?4:
) 9
" 3 - " * : ,
( 2 $ 9 1<<M.>MJC>R>4.

2 A 1 ! ! :C , 9 L? 9
" * "
* :
2 A 1 ! K /! L:C (
9 " -*
9 9 % * :
2 A ! ! K /! L:C + %
% : 9
% : "
" 9 (
9
% :

%4 - $ :C ' 9 % # - 21<JJ4 (
"
) 2 $ 9 1<<M.>J?4:
' % " 2 9
9 9 49 9E - - 8 - % " :' % 9
) "
- % : + % % 9 - %
E 8:

2 A $ :C 6 )
)#: , 9 S T
S T % %
:
2 A $ :C 6 3
)# 9 9 % % ) : , 9
" * 9 -
: ' % " "
9 % - - % " 9 "
9 9 9 " " *
2 $ 9 1<<R.>R;4:

@ C A ! $ :C 4 ) * . * "
)
: * * - 9 % 9
9 9 : %4 ) * :C 6 "
" - ( % : 6
% 9 % " * *
% 9 2 -
% 42 $ 9 1<<M.>K;4:

," # A ! $ :C
( * % :+
) % 9 * * :, 9
( * :+

104
% 9 ( 2
:C C 4 * : ' *
9 % 9 % : 9
9 * %
: * 9 ( 9 9
3 2 $ 9 1<<M.>KR4:

3. VERSIÓN ARNAU GRAS

& 21<J?4 ( 9 %
+ % 6 21<RR4.

# ( # ( % # ( * .
2) 4 4# ( :
2 4 %4 # ( :
4# ( 6 :
# ( # ( *
2) 4
# ( # ( ) $
$ *
$
# ( # (
# ( % % " 2 4
% " - # ( % " *

# ( 2 # (
4 # ( 2 (
4
# ( 2 4.
# ( %
# ( @ %

# ( # ( 3 # (
# (
# (
# ( # (
# ( "

# (

# " B - % ( 1<LM9 %
( 2 3 ) 4 ( 2
) 42 & 9 1<J?.LMR4:
6 3 3 9 & 21<J?.LM<4
( % 9 :
( 9 A ! C : ' 3 (
* 9
2 % ( 4:
' ( * ( % 9 2
& 9 1<J?.LR<4:
6 % + 21<KM49 " (
% % 9 3 " ) :9 " *
.

# ( % # ( % :
2' ) 4 # ( :
# ( % # ( % % :
2 ) 4 # ( :
# ( " :
# ( :

# (

105
9 3 9 : '
% 9 % 9
- - 9 " (
% 9 " % . 4 % " % %
" % 9 %4 - % 9 " *
( 2 & 9 1<J?.LMLCLM;4:
2 A :C " ) : @ 9
. 4 % % % . 3
) 9 U %4 *
:
' ( 3 % "
: % * 9
* 2 & 9 1<J?.LK?4: 6 2 9
6 49 2 & 9 1<J?.LK<CLKR4:
2 A ! :C , ) : 6 % (
: 6 " % ) C)#
% 2 & 9 1<J?.LR;4: ' 9 (
* )
2 & 9 1<J?.LKR4:

# (

( ) 9
% : 6 9 - % % %
: 6 - (
9 " ( 9
% 9 9
2 & 9 1<J?.LR; LJR4:
( > L: ' " ) 2 - 3 49 "
9 "
9 % % % 2
& 9 1<J?.LJK4:
! :C ' (
) 9 % 9 %
9 )
2 & 9 1<J?.LJJ4:
C $ :C ' -
) 9 " * 9 )
% 2 * 9
4: * %
2 & 9 1<J?.L<J4:
! :C + 9 (
: ' " " ) "
9 9 % ( %
2 4: , ) %
%
2 % ( 4 % )# 2
& 9 1<J?.;?>4:

# ( % " -

+ %
9 % * ( 9 % * 3
9 % * ( % " 2 & 9
1<J?.;?K4:
' - % " 9
" - % " : , % "
% 9 % 9 : ' % % " 2
& 9 1<J?.;?J4: % "
2 & 9 1<J?.;1L49 % " * ( (
2 & 9 1<J?.;L>4:
2 A ! :C " 9 "
* 9 9
)# 2 & 9 1<J?.;1M4:
' * 2 & 9 1<J?.;>?4.
)#9

106
9 9
2 & 9 1<J?.;>14 2 & 9 1<J?.;>>4:
2 A /! :C ' 3 9
9 9
( 2 & 9 1<J?.;>L4: ' ( :
* - % ( % " 9
% 2 " L L
- 4: 9 "
) 2 9 * % 49
)# 2 4: '
. ) 9 %
% % 2 & 9 1<J?.;L>4:
2 A /! C :C 6 - % " - %
( ( 2 & 9 1<J?.;LR4:

# ( 2 4

6 " " : 9
: + % " % "
- 3 9 - % "
% 2 & 9 1<J?.;LK4: 6
( 9 " - "
" 2 & 9 1<J?.;;R4:
( .
2 A ! :C # ( 2
) 4 9 *
: 2 & 9 1<J?.;LJ4: ' % * 2
& 9 1<J?.;;14:
2 A ! 4 A ! &:C # (
) % 9
: 6 ( " (
% " * :
2 A $ 4 ! &:C #
: )
2 % 4
) 9 2 % 4: ,
. 4 # ( % . % : '
9 * 9 3
6 * % * 2 & 9
1<J?.;;K4: %4 # ( .
% : , 9 ) 9 "
) : 6 9 ) 9
% 2 & 9 1<J?. ;M?4: 4 # (
% " . % ( ( % " * 2 & 9 1<J?.;M;4:
2 A :C 6 % & 21<J?.;R<4
( 9
( : ' % %
" 2 & 9 1<J?.;RM4:

# (

' ( - :'
" B - - 1<LM9 " (
: " #
$ ! 9 A 9 " %
- " 9
% 9 % - %
2 & 9 1<J?.;K?4:
( . 4 % U
%4 ( U 4 3 U 4
9 % 9 % % U 4
% % % %
% U 4 % 9 " 9
9 2 & 9 1<J?.;K>4:

# (

107
' ( 9 " 9 %
9 3 + % 6 21<RR4: ' .
2 A ! ! :C # ( 3 *
) 9 * 2 & 9 1<J?.;MK4:
2 A !" ! ! :C # ( 3 3
9 ) 9 2 & 9
1<J?.;MJ4:
2 A # :C , 9
) :+ 9 - "
) " 2 & 9 1<J?.;M<4:

# (

6 ( - % " " 9
% 9
% % 2 & 9 1<J?.;R?4:
6 ( .
2 A :C 2 * 49
9 ) 9
:
2 A !" ! /! :C 6
* . % 9 "
) :

4. VERSIÓN SELLTIZ ET AL

6 *9 = - 9 # -9 + A 21<J?4 % 9 9 ( 9
- 9 % % QCI :
+ - " - % ( * ( 9
% ( :
( 3 % 9 -
:
' " (
9 :@
* 9 " % (
. ( 9
:

2 A $ 4@ ! B C1M 1
2 ! 1- 3&

4D. ?1 ?431H. 50D.3 +8,4. '?* 2A15+994C2 F18D-.3


+2A13 ?13D0N3 ' *
:6 ' CCCC Q I> 0 I>CI8> CCCC Q0,
+ CCCC CCC I8>
C
I0
%
: ' I1 Q I> 0 I>CI1 CCCC Q0B
I0
+
3
: ' CCCC Q I> 0 I>CI81 CCCC Q0+ (
+ I81 CCC CCCC %
C I 0'
% % (
): ' I1 Q I> 0 I>CI1 CCCC Q0,
+ I81 CCC I8> 8 0 I8>CI81
C
I0
%
): ' I1 Q I> 0 I>CI1 0 _ Q0+
+ I81 CCC I8> 8 0 I8>CI81 2 8N 884
+ 2I8814 C I88> 88 0 I88>CI881
Q -
I0
%

108
-
) : ' I1 Q I> 0 I>CI1 0 _ CCCCC
+ I81 CCC I8> 8 0 I8>CI81 2 8N 88C 8884
+ 2I8814 C I88> 88 0 I88>CI881
+ 2I88814 Q I888> 888 0 I888>CI8881
CCC
C

' 6 *CW - C+ A ( 19 ; R: ' - 9 " ;


S ( T R S ( T S " 6 T: ' 3
% :

' " % SI T9 SQT SI T: 6


C 9 SF T 2
I49 SDT 9 SF !" T
- % - 2 I4: ' 3 % *
- % :
' - ( % . 4 !" 9
9 U %4
!" 9 :6 ( 9
" 9 :

14 2 A !" :C ' ( %
9 - % : " -
2Q4 9 % 2I> I8>4:
6 - % 9 % " Q
I: ' % 9 S T 2 E % 84 % : '
9 S T9 % % Q
:6 S T - % % 9 %
9 " : 6
.

50D. +2A13 ?13D0N3 +8,4.


' CCCC Q >? 0 >?C1M 0 M
+ CCCC CCCC 1M

' " >? 2 >?


49 " 1M:
9" M9 " :
+ ( 9 "
2 4 % "
1M9 % 9 -
* : # 9 - % 9
1M 9 : ' " 9
.

50D. +2A13 ?13D0N3 +8,4.


' 21M4 Q >? 0 >?C1M 0 M
+ 21M4 CCCC 1M

' 1M " - %
9 ( - : 6
* " 9
9 " 9 9 % "
% 9 - .

50D. +2A13 ?13D0N3 +8,4.


' 2>?4 Q >? 0 >?C1M 0 M
+ 21M4 CCCC 1M

6 9 - " " 9 "


: , 9
* - " 9 %
9 * ( 9 "
( :
' ( - % 9 - 9
. 4 /! ! 9 " % "

109
% I 2 4: B
% % U %4 /!
9 " -
9 : %
9 - %
:

( 9 ( 26 *4: '
% " % - " 2Q4
% % % 2I4:
9 % " % 2 4
% 9 I:
9 - %
% % . - % 9
% % 9 9 :

>4 2 A !" ! ! :C ' ( *


. : ' 9 2I149
2Q49 2I>4: 6 - I> I19
:

6 * ( >: 6 " 2Q4 %


( 9 % - %
% : ( * 9 3
" : 2
9 " 9 :4
% - % : '
% 3 :

( " " * "


% ( " % * %
* 9 : 6 % 9
- " % 9 % (
9 " : ' % ( - "
. : 6 " %
" 9 * 3 (
% % :

' ( " * ( : I % 21<K14


% * ( 9
( :
, % % - 9
-
9 % :
+ " 9 % . 14 ' : >4
" % 9 " : L4
* 9 " % % % "
9 " " * : ;4
% # :
% " 2 49
% % 2 4 - 2 " ( 49
" 9 3 "
% :' S T S T:
6 * % 9
" % ! % - . 14 ' : >4 '
* : L4 %
, * % 9 * %
:

L4 2 A !" ! :C 6 (
I: - -
- 2 4: , - % "
" . : 6 "
. :'
" ( % 9 9 "
. Q :
6 % 9 9
% . 2
49 9 - % " 9
" %

110
9 9 : ,
2I814 9
3 .
9 9 9 : 3 "
" :
/ % " ( E 8 %
9 ( % :

6 " " - ( % " :


6 " % - (
9 (
% :
, 9 - - - 2 4
" ( 9
( 2 %
4: , 9 -
% " ( % 9
2 4 ( 9
:' (
% % :

;4 2 A !" ! ! :C ' " 9


3 " " -
% : , " ( % " Q I9
% . " 9 " 8
:' .

50D. +2A13 ?13D0N3 +8,4.


' 1M Q >? 0 >?C1M 0 M
+ 1M CCCC 1M 8 0 1MC1M 0 ?

' ( 9 9
% 9 - 9
9 : , 9 *
" % ( :

( ) 6 *
" *" C - 2# * 9 1<JJ4: - "
% % " ( " *"
- 9 % ( "
*" - :
, >J ( . ( -*
% % *"
- 9 : %
" *" C - 9 9 9 % "
- % " " ( :

M4 2 A !" ! :C ' (
9 -
: ' ( % U 9 "
" ( L9
% ( :
: 6 " - % 2Q4 2I49
" : 6
E 89 " - % L: , 9
% " % .
3% : 6 " " 1: ' 3
" 9 - % 3 9
; 2L - % 1 4: ' " .

% L
B 1
% N ;

6 % 9 " : 6 - %
9 % % " - 9
% ?:M : F - P % - %

111
- 9 9 .
- 9 " "
9 " 9 %
- : ' ( % K 2 " 4
( % <U 9 % 3 9 ( % 1R L?:
# % 9 - -
% 9 % 9
9 : 6 % "
: : 9 9 "
% " %
E % 8 " " 9 9
% 3 2 ! - & 9 1<J?.L<>4:
: , 9 9
% " % 2 4
" :

A 21<J>.JM4 2"
E 84 : % 9 *
. >??? 9 >??? 9 >???
% :
6 % 9 9
% " ( % 9
: 9 % 9
% M?? 2
>???4: ' " % * %
:

@ - ( M: ' " "


- 2I14 % 2Q49 9
% 2I>4: , 9 -
93 % 3 :
, % 9 "
I1 Q9 9 3 9 " %
:) " ( M - %
% 9 3 - :
" 2
Q49 9
9 :
' " ( % 9 "
: + - . -
- :

-! +4 &

50D. +2A13 ?13D0N3 +8,4.


' 1M Q ;? 0 >M
+ 1M C 1M 80? 0 _ 2 8 N 884
+ 21M4 C ;? 88 0 >M 0 >M _ 2? N >M4 0 ?
C
C
Q

-! E4 &

50D. +2A13 ?13D0N3 +8,4.


' 1M Q ;? 0 >M
+ 1M C 1M 80? 0 _ 2 8 N 884
+ 21M4 C >? 88 0 M 0 >M _ 2? N M4 0 >?
C
C
Q

' - 2 -
4: 6 % "
2 49 "
% 2 4: '
9 % *

112
3 " % 2 "
" 9
* % % 4:
- " - % " -
2 Q 49 - %
2 (
% Q4: ' 9 %
" - % 9 " *
Q :
$ - % - %
9 "
2 % - 4. " 9
* :+ % 9 - :

6 * ( M9
- 2Q4 % % -
" - - :6 " - % 2
4 % 2 49 * . -*
2 49 -
2 49 :

R4 2 A !" ! *C
9 (
% ( 9 2 % 9 4
2 9 4" % :
' ( " 9 "
" % : '
9
:
- - "
888:
' * " % - . %
% 9 9
- : , 9 " " *
I8881 I888> % %
9 :

' ( ) % O " 9 9
888P % " 888 %
9 . 4 888 ?: ' - % 9
: %4 888 ?: ' " % (
: I 9 % - : , 9
9 8 88 % :

' . ( " % Q
I % : ' 3
9 9 % % " - % :
+ " % "
% 9 ( 1: +
" 9 ( > ;:
+ - " 9 ( L: +
" 9 ( M 9 "
" % 9
( R:
+ " ( P, %
. 9 ( 19
9 " ( > R: 6 %
( >9 ( M ( R: ! ( L ;9 %
: ! ( L 2
49 ( ; % :

5. OTRAS VERSIONES

' 9 " 9 9
: @ "
9 : ' 9 5 -
:

113
) 5 -

6 3 % 9 % . %
9 25 - 9 1<<;.LMKCLM<4:
14 ! :C % 3 %
% " :/ % 2) 4 % 2)#4:
3 " - % ( "
" ) )#:
>4 ! # :C 6 "
* 9 9 :'
: 6 " * "
9 % * %
:
L4 ! $ :C ' %
% % % ( "
:

, A :C ( S 9
%
T 25 - 9 1<<;.LM<4: ( .

'
' ' # ( * :
) # ( * :
% )#:
' :
# ( E C 8 :
# ( E C 8 % ( E C 8:

' # ( :
) # ( :

2 A $ :C / )
9 " ) - : ' * % )#
) * % % : ' 9
9 -
:' % . ) 9 * 9
25 - 9 1<<;.LR>CLRL4:

2 A $ :C 6 " " %
" :
) % )#
) : ' ( 9 5 - 21<<;.LRLCLKL4
" * .
2 A ! C :C ! " .
" * %
2 ) 4: 6 -
9 % * / A9 3 3 25 - 9 1<<;.LR;4:
2 A ! C :C 6 * * % " 9
* . )#
* % : % "
% A 25 - 9 1<<;.LR;4:
+ ! ! ! @2:C 6 * %
)#9 :' 9
( " ( % 9
3 25 - 9 1<<;.LRR4:
! ! :C "
% " 9
9 % % : ' %
" " 9 "
% .

114
* 9 : 6 % A
25 - 9 1<<;.LRK4:
2 A K 1 !" L ! :C 6
* % " % " % % : 6
% 9 *
" 9 " 3 : % A %
25 - 9 1<<;.LK?4:
2 A K 1 !" L A K 1 !" L:C ,
) 25 - 9 1<<;.LK14: " ( 6 : + %
* A 9" .
:
2 A :C ' % )# 3
E 8 ) 9 "
2 ( 4: ' 9 * (
- 9 % 9 *
25 - 9 1<<;.LK>4:
2 A :C ' %
) : 6 " % 9
25 - 9 1<<;.LKL4:

," :C * 9
. 9
9 * % 9 % 25 - 9
1<<;.LM<4: ' S % " ( 9 % "
% % T 25 - 9 1<<;.LMK4:

) *6

, :C % . 9
9 2 * 6 9 1<<R.MK4: '
- 9 - % 9
- 3 " "
9 3 - : %
- 2 *6 9 1<<R.<RC<K4:

2 A :C (
9 " (
% - * % * *
- : 6 (
2 * 6 9 1<<R.1?JC1?<4: (
+ % 6 21<RR49 ( 9 E 8
9 :! ( 9 *6
21<<R.1JK4 :$ .

# ( ,
2+ % 6 9 1<RR4 '
+
# ( @ #
2 4 + Y
# 2 4
2 4 # 2 - 4
#

2 A $ :C S14 ' 9
2 4 % 2 4
: ' % * :
' * b ]: >4 # "
% _ % " C
" - " 9 %
3 : L4 * .
% : ;4 ' *
9 " % : M4 * *
" "
" : R4 b ]
9 % U
_ C " T
2 *6 9 1<<R.1J>4:

115
2 A $ :C $ " " *
% % 9 % 9
* 2 * 6 9 1<<R.1J<4: 6 3 3
9 ( 9
:
S14 " * % %
9 % % "
: ' " : >4
% C 2 - - % 4 % %
: L4 (
: ;4 ( * %
3 : + %
:+ % % %
% Y : M4 ( *
% : 6 % (
9 * % % (
( : R4
" "
: , : K4 '
( % 9 "
9 - T 2 * 6 9
1<<R.>?;4:

- A :C
9 9 :'
- 9 (
2 *6 9 1<<R.>?>4: ' " .

2>13A4B+94C2 $4DCA1343 431H.


' / % 9 " @ :
: , :
# # :
+ # % : + :
+ : @ :
2 4:
' # % : ' :
+ : + 9
2 -
% 9

* 4:

) *

+ 9 *
$ * % 9 " % %
- 2 *9 >???4:
$ % % - 9 %
% - 9 "
% % :
' - . D' - - " " * " -
% % * 9 D:
% % 9
- 9 C :
$ 9 ( - % %
- 2 9 ( 4: '
% * 9
% 9 * :
% - 9 "
% % : %
- 9 % % 2 9 9 4: %
: / %
% % . :
% ( % .

116
14 # % - ) % )#:
>4 # % :
L4 # % % :

% * ( " % :

NA.?.3 -+34;49+94C2 ?1 ?431H.3


+ +
%

' 54815 954A154.


# ( 2) > 4:
- C7 # ( 2) > 4:
2 1B02?. 954A154.
) 4 # ( C :
# ( C C :
15915 954A154.
# ( :
# ( 2 4 % (
% :
# ( 2 4:
:
' 54815 954A154.
# ( 7 C7 2 >) 4' . > >9 L L9 ; >9 :' .> >
- ) :, 9 ; % % :
# ( - C7 2 L) 4' . > > >9 > > ;9 :
2 # ( " ; ) :
) 4 1B02?. 954A154.
# ( :
# ( * 9 % (
% :
# ( 2 4:
# ( 2 % 3 4 % ( C 2 C
4:
+ C # ( :
# ( 9 :
# ( 9 :
6 3 # ( :
# ( 3 ) :
# ( % 3 :

" :C ( " "


:
' % % 2 - 49
" " % -
2 % 9" % % % 4:
' - . DF " *
% % " - D:
' * % %
9 - 6 :
' ) :
' % :

:C , % :
% :C ' " 4 %
- 9 %4 % :
% :C , * * % 9 %
% :

# :C , % % 2 9
49 2 " % % 9
% 4:
' :C 9
% :
% 9 % -
:

117
, % . 4 3 9 %4
9 - : '
3 " 9 4 %
9 9 4 % - 9 :
? :C # - 2 9
" 49 % 2
9 : ,
9 ;? 1>? 9 ?:LL4:
, ! :C %
. 2 49 2 3
49 2 " 4 2 %
9 3
4:
9 % . 4
2 9 4 %4 2 9
9 9 4:
$ :C % 9 %
. 2" % 49 2
4:
2 "
49 2 %
49 2
49 2
" 4:

2 A $ 1N :C 6 " " ) :' .


# ( . 6/ % :
# ( . % :
# ( . * % :

) ( .
1: , " ) )#:
>: , * % :
L: @ % % ) :
' % * " :
* . 9
:

2 A $ 4 ! # @ &*1 (
% ) 2 49
:
6 " 9 9 -
( C7 9 ) 9 * :

:C % ) : 9
( ) :
% ) :
6 " - ) 9 - %
) : ' - - " ) - %
! :
6 " ! %
3 ) : 6 9
9 9 9 :
, 9" % % :

. ) 2 0 ( 0 ( * 49
% % 9
:

'+0-+ B5+2?1* '+0-+ 9L49+*


12 14 1 1 > 1
>2 >4 1 > > >

14 9 - :/ - " %
% 1 >9 % 1 >:

118
>4 - :,
19 " ( 9 " >9
:' 9 "
% 1 % >2 % >" % 14:
L4 9 -
: " 1 " > 2-
49 "
>: 19 % 19 % >9 9 3 % -
> 1: ' 9 9 " %
>: 6 % 9 % 9
" 1 % " > . 1 >:
;4 * . " : )
% )#9 3 ) : 6 % 19 >
" 1: 6 % >9 > " 1: # 9
. :
M4 / - ) - : 6 % 19
> " 1U % >9 > " 1: 6
% 19 > " 19 % >9
>" 1:

2 A ! $ :C # ( "
% ( 9 9 2
4:
( %
9 % 2"
% C 4:

( C % .
2 A ! :C 6 % 9
) 9 : , 9
:
& ( % ) %
% % % 9 * :
2 A ! ! :C 9 "
) 9 - )#
) : , % ( - : ,
- % 9 ) :' 9- %
( 3 :
' ( . ) U )
U ) % 9" %
% :
2 A ! ! :C 6 (
" 3 9 " * ( :

2 A ! < :C ' 9 :'


( C 9 9 9
3 % :6
:
6 % * ( 9
3 9 : 6A :' .
4) * . * ( %
" : *
9 " 9
" - :
%4 & * .6 " ( * :
6 % 9 ( "
3 :
4 + % . ( ) % 9 9
% : " 3 9
9 : ( 3 9 ) 9-
:
. 4 / 3 2 ) 4
U %4 / *
U 4 / % U 4 ! *
U 4 ' ( *
2 B4 " * :

119
( 3 .
2 A +E+:C ( : " ) 9 9
9 " : ) 3 9
3 : ' ( . 9 9 : '
9 ( % :
2 A < @ :C 9 )
9 ( ) 9 (
+ 9 + ) :
2 A < :C ) 2
( 4: ' (
% . 9 % %
9 ) " :
9 " ) :

" :C 6 .

NA.?. 170434A.3 ?1 9+03+-4?+?


.551-+94C2 2A191?1294+ A18D.5+- E9-034C2 ?1 >+54+,-13 1EA5+H+3
+ 6 / /
' 6 6 6
+ C 6 6 /

NA.?. 1.5O+ ?1 $4DCA1343 +54+,-13 +24D0-+94C2 .2A5.- ?1 +31


-+ 701 >+54+,-13
?1?0945 D15A4212A13
L4DCA1343
% / 6 + 6 '
) )#
):

' 6 ) C)# 6 , %
):

+ 6 ) C)# / / , %
):

+ / ) % / / '

) & 7

, & 7 21<KL49 "


- " : + %
. " 9 9
: " 9 % 9
" : 9
9 % :, 9- %
9 9 % 9 9 9
9 :
6 % : '
% . % 9
9
:

" $ :C ' 9
* % 9 * 9
% :
+ :C 4! " :C
9 2 4 2
49 9 9 % : %4
:C 6 % %

120
9 - % * : 6 -
% 9 % 9
" % : 9 % -
" % % % % 9
: . 4+ ( :C 6 %
" %
9 "
% " -* :
@ :C 4 :C +
% 9
% % : %4 # % :C +
% 3 9 9
% % : 4 ! * * :C
+ 3 3
* 9 " * " % % * :
9 % %
2 % " ( % %
% % " 9 9
49 " 3 *
@ :C : 4 ' % :C
6 * % % : ' 9 (
* 9 9 9 % 9 : 6 %
9 " % % : %4
' :C 6 * 9 9 % 9
" 9 3 %
: ' * 9 9 9
3 : 4' :C '
3 % - " "
:' % . " * "
- : % 9 9
" : " 9
% " * % 9
" " : 4'
:C ' % " %
- 9 % - "
% % : 9 - - 9
" - - - :
3
% 9 % % 9
% :

" ! :C + % 9 9 %
% % * :
9 Q Q:
+ :C 4 , % :C # * 9
9 : $ 9 %
* % : %4 # :C 9 %
9 Y :
4 :C %
* :
@ :C ' : %
% % 9 - - :
9 % 9 % * % 9
- - % :
$ - 9
: 9 % *
- 9 * - : ' 9
% : 9
- 9 % -
%
- 9 :

" ! :C + 9 9
2 9 9 9 9 9 4
% :6 % :
' :

121
+ :C 4 :C ' :
" % % 9 %
:, " -
: %4 :C '
% 9 % 9
" : ' %
% : 4 - :C #
9 " % 9
* :

! " :C / 9 *
9 :6 % 9
% :
$ :C 6 "
% 9
% % : ' %
- :
' * % 9 %
- - ( % " :
6 " 9
: 6 9 %
:@ 9 %
* " 3 % .
% :+ 9
9 " % :
$ :C + 9 % * %
% " : ' 9
% :
.
% : 6 9 - % *
: @ %
% % %
% : 2
% 49 % "
9 % 9 3
9 9 % :
$ :C 6 "
:' 9 :' % 9
" 9 9

:, 9 3 % 9 % .
* % 9 - % :

& 7
* .

NA.?. ED154812A+- 29013A+ 3A0?4. ?1 9+3.


+ ' : , % :
# : :
: : E 8. %
+ :
( - .
9 % :
* :
@ = # :
# % : ' :
# :
/ :
: =
' C :
) # : ! + :
% * % : + :
' : / :
) % :
# # : B : 6 :
6 % : 6 : / * % :

122
: / :
/ :
:

) 8/

8/ 21<RJ.>J4 " %
:' 9S %
" T9 "
:# 9 *9
2 4:
" " % - - 9 "
" - % - :9 9S
9 - % - - " % 2 4 "
- - T2 8 9 1<R?.M4:
4 " $ :C E 8
9 % -
% : S
T2 8 9 1<R?.L14:
% - 9 %
9 % "
" 2 8 9 1<R?.LL49
' % . 9
:, 9 "
% % : %
( 2 " %
% " % % ( 4 " : +
" * 9 9
" 9 " 9
9 " % %
% :6 % 9 " ( 9
* . " 9
9 % 9 % 9
% 2 8 9 1<R?.L<4:
%4 " $ = ! :C @ % %
9 : # %
9 " %
% 2 8 9 1<R?.M?4:
4 " $ = ! :C @ % % "
: 6 - 9 9
: S % % 9
- % U % 3 %
9 3 9 U % (
* - - 9 9 9 * 9
: 3 "
9 T2 8 9 1<R?.MJ4:

6. CONCLUSIONES

%
* % * %3 " ( :
+ * % * % 9 % (
% .
6 - - 9
.
4 O6 * 9 - - %
% P + % 9 "
% * 9 :' ( %
% % 9
* % ( + % 6 :
%4 O6 % %
P ' (
* *6 :
4 O6 % P
, & 7 8 :

123
( 3 9 % % * %
:
6 - - " % - %
9 - .
4 O6 3 P'
( 3 :
4 O+ % 2) 4 P 6 9
( 9 2 9 3 6 *49 9
( :
4 O6 " % ( P +
( - + % 6 : (
" % 9
* :
4 O6 " " - 9 P,
( ( 9 9 3 9 (
*6 :

124
CAPÍTULO 9. EL PROCESAMIENTO DE LOS DATOS
* 9 - 9
9 9 " :' 9
% . 9 * 9
: '
% % " %
% :
' 9 %
% % :
- % S= % J? T9
S KMT9 S
T9 :' 9
:
% %
% :' " 9 % % 9 9 :'
9 " % %
:

9 9 : , 9
:

1. RECOLECCIÓN DE LOS DATOS

% ! : ,
9 E= 8 % % 9 9
9 " 9 9
: '
9 9 9 % * :
@
* 9 % :
'
% % :6
- % 9 9 :

+ %

% " % " *
: 6 * " % 9 "
% % : '
% 9 % 9
:

! :C 6 9 % . %
- % 9 9
9 9 :
' % .
" % :
" % 9
- 9 : ' %
% 9 " "
9 :
, % % % "
" % 9 % % : ' " %
- * 9 " " -
9 " 9
" % :
' % . 9
% " % % : +
% * 9 %
:

:C % 9 % .
- 2 49
% - 9 2 49 :

125
# 5 " S % %3 " % 9 9
9 9 T 2 C' 9
1<JK.1<K4:
' % 9 % 9 % %
9 9 " % - : 9
9 $ " " % %
2 $ 9 1<<M49 " ( " % S
T 2! % = )
=9 1<<K.;?L4:
" % 9 "
% % 9 3 %
- 9 % 9 3
:, . % % "
% " 9 " %
% " "
9 :
' " % " % "
* : 6 * " %
9 " % % :
%
2 49 9
" - 9
26 !9 1<K<4:
% . " % 9 % 9
2 49 2 " 49
2" % 42 C' 9 1<JK.1<J4:
* 9 % !
! : , 9 % (
2S ( " T4 " %
2 9 . S T9
S T S T4: ' %
9 % " :

:C % 9 " % 9
% . :
3 " % 9
" % S 9
% S2 *6 9 1<<R.L1R4:
6 " % 9 % 9 9
% " % 9 "
% :+ % 9 % "
9 *
% :
6 % 9 9 % 9
. % 3% : / % "
9 3% " 3 %
: , 9 % " 3
" % 3% :, 9 % 9 " %
% :' * % 9 !
- % % :
. :
' 3 % 2! % = ) =9 1<<K.;>>4
% 2 $ 9 1<<M4:
' % " - %
: ' % * 9 . S/
( " - % : + 9
% 9 % * `T:
' 9 % - " S T
% 9 % : 9 9 - %
" % 9
9 % % S6 T9 S/ T S$ T
S " "
* PT9 : ' 3 9 % S T
" 9 9 S6 T9 T/ T S$ T: ' 9
% % > S6 T9
? S/ T9 1 S$ T:

126
' % * 2
9 4: ' % % %
% 2 $ 9
1<<M4: A & 21<JR4 %
% .

14 / % :
>4 6 % :
L4 %
% :
;4 , C 9 "
- :
M4 ' % - :
R4 ! * 9 9
" :

' 2 * 6 9 1<<R.L1R49
% 9
9 9 % :
+ 9 * 9
* " % 9 "
% :
% 9 "
% C . % :
, 2 $ 9 1<<M49 % % ( " ( 9
* , ) A: '
- % 2 , - % 9 - %
* - % 49
- % 2 ) A9 * - % 9 - %
9 - % *
% 4:
+ % 9 *
. 9 9 9
2 $ 9 1<<M4: %
% : 3 " %
: % % 9 "
:
% 9 * "
:, 9 :

, :C # 2 C' 9 1<JK.>?14 2! % = ) =9 1<<K.;?;4 2


$ 9 1<<M4 % : ' "
% " %
:

4 6 3 % 9 %
2 * 6 9 1<<R.L>14 2 $ 9 1<<M4: %
:
' % % 3 " % 9 9
% 9 " % 9 %
- : , 9 % % %
% 9" & :
% 9 %
" % : 6 % %
9 9 3
% : ' 9 % % 9
9 - :
' 9 % " % %
% 9 . 4 % %
" % 9 %4 " " :
% 2 $ 9 1<<M4 "
" % 9 :

" % :
S,
% % " 9 " T 2)
H =9 1<JR.R>L4:

127
S %
T 2W A9
1<<R.1;4:

' % 9 % % : ,
9 % 9 % "
% 9" E 8" " % " :'
% 2 $ 9 1<<M49 9 %
% % 9 "
% - %
% : 9 " * 9 " % % : 6
9 " % - % 3 % :

# 2 $ 9 1<<M49 3 " %
% 9 % . % 9 %
: , ! " %
9 "
% : 9
% :
' ! ! % % %
: , 9 % ( * : '
$ 9 - "
* % 2 - % E 84:
% 9 "
% % % % " :

%4 6 3 3 % 9 % ! ! 2 %
" 4:
% * 9 " %
% : ' 3 9 % 9 . 14
% % U >4
% 9 3
% % U L4 %
% :
, . % % :

46 3 * 9 % # #
2 9 3 9 4: 2! % = ) =9 1<<K4
% * 9 *
* :
' % % " % " % 9
" % :
2 4 % :
2& * * &9 1<<?4 %
9 " %
9 % % %
:
$ " " % " %
# 9 9 % - " % % _
C " : , * " -
" % "
% 2 - % 9 49 2 %
49 % 2 % ( ( " 49
% 2 " ( % 4: ' 9 % %
. " % 9 % 9 % " % 2
$ 9 1<<M4:
% % " %
" % % 9 9
- 9 % % %
:

46 3 % 9 % ! :
' 3 % % % :
$ % % " 9 "
9 %
% : / %

128
9 "
:' 3 9
9 " :
% % :, 9
( & 9
" 9 %
( :
+ % :, 9 $
% % % . %
" % 9 "
% : 9 9 9
% 2 $ 9
1<<M4:
, ) H 9 % ! %
: ' " %
9 " 9
% :
2& A 4 %
2) H 9 1<JR4:

46 3 " % 9 % ! ! :
% 9 *
9 : ' 3
% : % 9 % 9%
9
" 9 : '
% * :
, 9 % %
3 9 " % % -
% :
! % ) " % 9
% : ' %
% 9 % 2! % =
) =9 1<<K.;>>4:

3 9 3 %
* 9 3 9 9
2& * * &9 1<<?4:

! :C 4 @ % :C O+
% 9 " % - P ! " 9 !
9 % 9 % 9 9
% :! % 9- ! 9
9 " % 2 9 ( 9 :4: '
2 % 4 2 * 4:
* % 9 % %
- : I % 9 % * !
! 2 % 49 " % %
2 $ 9 1<<M4:
' % % :6
% % 9 *
% : 9 % 2! % = ) =9 1<<K.;L?49
3 9 9 % 9 :# 9 %
9 * " 9
* * :
%4 ) * % :C % 9 % " %
% : ) * % " % :
$ " % " -
% 9 9
" " :
' ! % :'
9 ! 2 " %
- % 4 O - 2 "
% * 4:
, * " - " :
* : *

129
: * " %
" % :I * % "
% % 2 % 4 2
$ 9 1<<M4:
4 ' :C - % : +
% 2 C'9 1<JK.1<J4:
4 :C * " ( : " 9
2 C' 9 1<JK.1<J4:
4 :C # % " % . 9
9 2 " 49
% 9 :' % % :, 9
- 9"
: ' % 9 9 %
9 " : ' 9 % 9
% " 9
* :

@ :C @
9 %
9 :

% 2 * 6 9 1<<R.L>14
2 C' 9 1<JK.>?R4.
14 / % 9 9
9 - :6 "
:
>4 :
L4 , % 3 :
;4 , % % :
M4 , % " :
R4 , % 9 E 89 :

' % 2 C' 9 1<JK.>?K4.


14 ' % % % : ' %
% % " 2
$ 9 1<<M4:
>4 / - - % - - :
L4 ' % % % 9 -% 9
-% 9 9 % :
;4 6 - * :

:C ' 9 " % 9 "


9 9 -
: 6 % %% 3 % 9
% . %
" - " " %% :' 9
% . % E% 8 % 2
49 % % - " %% 2 % 4:
, " % - - . %
- 9 % - % :

2 :C '
% :, 9
% " " : 6
9 9 - 9
9 C 9 :
@ 21<<<.<;4 * " -
% 9 " :
' >? -
- 9
: + " 9 "
% " " .
9 2 9 49 :

130
- :C # 3 9
2@ 9 1<<<.<;49 9
:
" " - U
% :
: 6
% 9 %
2@ 9 1<<<.<M4:
" "
: '
:/ % - 9
% 2@ 9 1<<<.<M4:
6 * 21<J?4 . %
2 49 2 49 2
49 2 49 2
4: ' .
" - % % 9 - % (
: ' % "
9 " % 2 Y 9
4:
" % "
: ' 9
:
" % * :

! :C E 8 %
: 6 % 9 % %
2 E % 84: 6 % 9 % 9
3 9 *
: 6 9 E 8 % 2H 9
1<JR4:

'

2 :C ' S
" % *
T 2@ 9 1<<<.K?4:
% 9 : / *
% E 8 ( 9 " % 9
" %
:
3 9 % . 4 3
9 %4 3 " % :
# 9 2 49
2 % 49 2 % 4: '
2& * *9 1<<?49 " -
% 9 9 % 9 9
9 :
# 9 % 9
9 - % 9 " :' 3
9 S %
T 2@ 9
1<<<.<;4: 9 ) H
21<JR.R1<49 " % :
. 9 9 2
- 9 49 2 9 4 2& * * &9 1<<?4:

- ! ! :C * " - %
S T9
% :' 9 %
- : ' % % "
9 " %
* :
.

131
14 6 :C ' % %
% :6 - O" * P89
* % 9 " *
% 9 " - " %
:, 9 % % 9 9
% . 9 9 9 %
EO P8 " %
: ' % %
9 - % % :
' % * " % % .
% 2 49 9 9 9 :'
% - :
>4 :C ' "
% " * " *
: 9 " "
% 9 - :
L4 + % :C % - - " %
3 3 :6 9 %
% 9 - *
:
6 EO % P89 % E 8 E 8: 6
EO" P8 % E 89
E 8 E 89 - 9 % 9 E 89
E 8 E 8: 6 EO"
P89 % E% 89 E 8 E 8: %
9 %
E 89 E 8 E 8:

6 + % 2 & * * &9 1<<?4 %


. 2 " 3
% " 4 % 2 "
%" % % " 4: '
.

' A 6 *
' @- 2 9 49
' :
' &
+ + C
% +
+ F
6
/ +
+ #
' 6

'
3 :C 6 2 E % 84
- 2 9
9 9 9 4: ' 9 E A 8
. E . 9 9 8 2 "
4:
, ! :C 6 9
: , 9 . E+ @)
8:
E ! :C ' % 9
: 9
: 9 % %
2 E 89 E 89 9 9
9% 9 - 9 * 4:

'
1 :C 6 % 2
4 " " 3 3 9 % 9 ( 9 9
4
- :C 6 % "
2 % 9 9 ( 9 9 9 4: , 9
% % ( % :
- P:C 6 * * 2L?C;?4
% 9 " 9 9 9 :6
% " " % 3

132
: ' . " 3
" . 9 9 9
:
B! :C 6 " % 9
1?? 2 4: ' % " % :
, 9 %
. 9 9 " 9 9 : % 1??:

'
" - %
9 9 3 :/ % 9 "
3 *: 9 9 % %
% :
- ! :C % %
% : # - 3
2 E % 8 E % 89 %
49 - : 9 *
% :
- :C 6 * : ,
6 :
2 # :C ' % 9 % % 9
E % 8 E % 89 3 % :6 ? 2 4
9 - % : & 3 K J
9 % :
B :C ' 9 % % %
M 9 % : ' %
% :

% % % % 9 "
" 9 %
: 9 EO % P89
" " 9 % % .
E 89 E 89 9 % E 89 E 89 :
;4 + % :C 2
3 4 % :, 9 "
M 9 9 1? : ' 9 3
9 :
M4 ' :C ' S "
% % %
% T 25 9 1<R<4: 9
" 2 3 4" *
% : 9 M 9 1?
L 9 9 9 1J:
% " : -
. % 9
:
% 9 9 9
W 6+ " 9 " 9
* :
- 9 -
% % .
9 "
% 9
% :
, " % %
:, 9 % MR9 %
E 8 % E 8: 9
% % " :
R4 % :C , % % 9
: ' " 9 9
% :
K4 ' % * % :C 6 "
9 %
* % :

-! :C % : , *
: 9 2
- 49 "
2 4:

133
! 6 * 21<J?4 " 9 " - %
9 * % 9
% : 9 9 %
% 9 9 % "
% 9 % :
" % "
9 % :

'

2 :C % % 9 9 9
- % : #
. 4 9
9 9 -
2 @ @ @! 4U %4 -
" * " 2 @
! - -4U 3 " " " %
" " " "
- % 2 " - % - 49
" U 4 %
" % % . * % 9 * 9
% 9 9 :
6 :
( 9 "
:@ %
% 2 % 49 2 % %
% 4 2 % 9 * 9 4:

:C *
: ' 9 % % 9 *
: ' 9 % %
" % : +
9
% % :' % 9
9 9
- 9
2 % 4 % * C % %
2 4:

- ! :C # " 9 %
* " 9 %
: 6 " 9 "
: ,
9 % %
% : , 9 W -
+ 2+ 4: 9 " 9
% - % : (
EO P89 " 9 % % 9
" % :

2. ORGANIZACIÓN DE LOS DATOS

+ 9
* 9 " 9 *
9 ( % :
* 9 * "
3 9 % - 9 *
3
9 9 :

, *

+ - % 9
9 (
* .

134
14 - ! ! C :C '
* :, 9 JM
* .

R 0F1A. ?+? 1E. ' .9412A1 42A1-19A0+-*


1 = L> $ 1?M
> $ >; B 1>?
L , 1J $ JM
; LM $ 11?
JM '

+ 9 *
% :

>4 - ! ! :C ' 3 %
: % % % 9 % +
.

; ';51901294+*
<? >M
<1C11? >?
111C1L? 1J
1L1 >>
@ JM

' % 2 % 49
" " % : ,
9- >M " % <? + :
% 3 9 "
% 9 9 %
% 9 9 "
% .

-A+ 1?4+ !+F+ .A+-


=(6 L? ;? K? 1;?
(6= 6 MM MM M? 1R?
K 6 J? M? >? 1M?
.A+- 1RM 1;M 1;? ;M?

' 9 9 " - L? " <? + "


: ' % + : 6
% 9 % - :
@ % % % * " %
% 9 :'
% * . S+ . 3
+ 9 ( 1<J?T:
@ % ! 9
3 :
:' 9 L?9 " " -
L? + <?U 1;M9 " - 1;M
U ;M?9 " 3 : '
9 9 9 :
* 9
: 9 >? 1M? :
, "
9 - * 2 1;?9 L?9 ;? K?4
2 1;M9 " ;?9 MM M?4: - * %
9 % "
2 ( 4:
% % %
2- * 49 2- * 4
2 % - * 4: ' "
.

$ @

135
C<? L? ;? K? 1;?
' <?C11? MM MM M? 1R?
N11? J? M? >? 1M?
@ 1RM 1;M 1;? ;M?
1. Frecuencias absolutas

$ @ $ @
C<? L? K? 1;? C C<? L? ;? K? 1;?
<?C11? MM 11? 1R? C <?C11? JM <M 1>? L??
N11? J? 1L? 1M? C N11? 1RM 1;M 1;? ;M?
@ 1RM L1? ;M? C @ C C C C
2. Frecuencias acumuladas horizontales 3. Frecuencias acumuladas verticales

$ @ $ @
C<? >1Z ><Z M?Z 1??Z C<? 1JZ >JZ M?Z C
<?C11? L;Z L;Z L>Z 1??Z <?C11? LLZ LJZ LRZ C
N11? MLZ LLZ 1;Z 1??Z N11? ;<Z L;Z 1;Z C
@ C C C C @ 1??Z 1??Z 1??Z C
4. Frecuencias porcentuales horizontales 5. Frecuencias porcentuales verticales

$ @ $ @
C<? >1Z M?Z 1??Z C C<? 1JZ >JZ M?Z C
<?C11? L;Z RJZ 1??Z C <?C11? M1Z RRZ JRZ C
N11? MLZ JRZ 1??Z C N11? 1??Z 1??Z 1??Z C
@ C C C C @ C C C C
6. Frecuencias porcentuales acumuladas horizontales 7. Frecuencias porcentuales acumuladas verticales

+ 9 1 9 3
9 : " -
% .
4 11? > " - 11? 11? + : '
% <M L " - <M + <? 11? "
: ' -* - *
:
%4 MLZ ; " % + 11?9 MLZ
:' % ;<Z M " % 9 ;<Z
+ 11?: @ % % - *
9 : " "
% 3 2 1??Z4.

' , 6 @ ' , 6 @
L? ( 1> 1;> 1M; L? ( >?Z J<Z C
;? ( 1J 1J LR ;? ( L?Z 11Z C
M? ( L? C L? M? ( M?Z C C
@ R? 1R? >>? @ 1??Z 1??Z C
Cuadro I – Frecuencias absolutas Cuadro II – Frecuencias porcentuales

' + - % 21J 1J49


9 1J % R? 2 4 %
1R? 2 4: 6 R? 1R? % 3 21??Z4
+ 9 " 1J L?Z 11Z
:' " ;? ( -
. % % 2 9 1<J;.LMLCLMR49 -
" :
4 M?Z R " M?Z + <?
: >JZ % 9 K9 " >JZ
+ <?: * - * 9
:
% " R " K9
: "
9 9 - " * % :
, 9 " " 9
" <?Z " 1?Z
9 " % :

L4 J :C " % % %
* 9 *

136
% :'
% .

?+? 51901294+ ';*


1K K?
1J 11?
1< 1;?
>? 1R?
.A+- )6

J #

160
150
140
130
120
110
100
090
080
070

17 18 19 20 Edad

;4 :C ' % 3
9 - : 6 "
% 9 : /
" = L? ( 2 49 "
>M ( 2 4:
% % 2
49 % % 2
4: ' 9
9 % % :

'

' *
- % : ' - % 9
* * 9 " *
% * % % :
'
* :
$ - %
- : ' "
- : ( %
9 +-
6 21JRLC1<;M49 " : 6 %
" 9 "
9 . 9
:' %
9 " % :

# :C 6 6 .
% : ' 9
" % 9
% % :, 9O P 6
9 "
: @

137
:' " - "
" 9 3 9 9
* 9 % 3 % 3 9
% * 9 9 % 9 :
@ " 9 G G 9
6 9 - % : , 9 % %
6 D - % - % D:
/ - - % 9
% - % " : , 9
% * 9 % * 9 %
% 9 : % * 9 "
:
* 9 9
* % % * 9
% : " * "
9 " : OF -
P 9 - %
- 3 :, 9 - %
- % - % 9- "
. " - %
% 9 " % - % 9 %
% :
' % % - % 9
- 9 : # - - 9 -
6 " >1 ( 2 1<?; - 1<>M49 - "
:
' , 2 49 "
C1 N1: 0? 9 0?9<?
9 " 01 9"
:' " - % :, 9
- % % 9-
?9<? 2 " 4:
6 * : " 9
- % % .
46 % 9 " :, .
- % % G G % :
* % % : ' 9 %
" - 9 3 9 9 %
: ' 9 % " - % %
% 9 " - % % *
% % : # - - 9 " % % *
" % : , 9 % "
% :
%4 % " 9 % - % 9
" " % 3 % 9
" 3 % : '
" 6 - % : 6 "
- % 9 " % 3
3 9 : - % 9
- % 2 4 " 2 4:
' " 19 " * 9
- - % 19 > L 2 4: ' 9
1C>9 >CL 1CL9 9 % 9 "
3 2&4: 6 % 9 9 "
- " % - 2'4 - % 9 " -
:

/! %

138
G
Correlación
Causalidad

G G G

E1 E2 E3 E1 = Buscar sinónimos &0B


E2 = Armar oraciones '0B
E3 = Manejar vocabulario

' - " . - % . 3 &9 "


" 3 - % 9 '9 3 - % :'
& " - - % 9 ' " -
: # 9 - % 9
" % " * - %
- :
' 96 % & '9
% : 6 % 9
6 9 + 3 9
% :+ 9 - %
* " " >:

/! '> C # B

Habilidades
G G G hipotéticas

C1 C2 C3

G G G G G G G G G
Habilidades
C1 C1 C1 C2 C2 C2 C3 C3 C3 observadas

E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8 E9

&0B 2 - % 4: ' . Correlación muy alta


+0B 3 2 - % 4: ' . B % Correlación no tan alta
'0B 2 - % 4: Causalidad

E1 = Buscar sinónimos E4 = Saber sumar E7 = Armar rompecabezas


E2 = Armar oraciones E5 = Calcular raíces E8 = Saber dibujar
E3 = Manejar vocabulario E6 = Resolver ecuaciones E9 = Etc

" % " 6 - %
1C>CL9 ;CMCR9
% - % % 9 1CM
>C;: ' " - % 9 - %
3 + " % : 9 - % 9

139
* % %
3 +19 % : - % 2 9
4" 3 +> 9
" % 9 %
:
6 % 9 % % - % 9
% 9 " -* " 9 9
% * 9 &9
- % :' & 9
- % % - - % % :
% 6 9 .
& 3 - % 9 +
- % 9 ' - % :+ 96
" % % .
" 2 3 49 " 2
49 " 2
% 3 - % 4: B "
* " &9 "
+9 " ':
' & % 9 3
" 9 " 9 "
C - % C % &: 9 &
% 2
49 ' % 2 3
- % 9 "
- % 4:
6 %
" 9 @- A @- 9
3 @- 2 9 1<K<.M1>4: @ % *
% 9 2 A9 1<K1.1?<C
11;4:

# ! :C
9 " 9 9 "
: , 9 - % 9 * %
: I % 9 * - % % : @
- A 21<K1.1?<C11;49 * -
6 :
6 " 9 * 9" .
2 " L4: + 1> 2 ,1 ,1>49
2B149 % 2B>49
2BL4: ' " 9 3
9 % G G: "
1> :, 9
DO' PD:
6 ,1:

/! (>+ # !

140
G

F1 F2 F3

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P1 P1 P1

&0B :' .+ : Correlación muy alta


B0B :, . Correlación no tan alta
B1 + Causalidad
B> %
BL !
,0 :

- % 9
: 6
% B19 B> BL 9 % %
. 4 ,1 ,;9 ,M
,J9 ,< ,1>: %4
9 " % B19 B> BL9 9 9
% : 6 %
9 %
" 9 " %
G G:
' 9 %9 - % %
9 :' *
9 9 % %
2 9 % 49
% " *:
# 9 " : , 9
"
: 9 - % %
" 3% 9
% :
' " " - - : 6
" 9 " .
" : , 9
% % % 9
% 2 49 2
4:

3. ANÁLISIS DE LOS DATOS

% % 9 9 "
: '
- * : @
21<<<.ML49 9 "
% - : 9 ( "
% * "
26 * 9 1<J?4:

6 ( 6 * 21<J?4 " % 3
9 * *
:/ 3 % " -
9 - % % - * % : 6
" - " :

* % 9 9
: , 9 % * % %

141
" <?Z
% MZ 9
* % : ' "
% :
6 % 9 9 "
:@ * * :

' *

* " %
: * " " %
% 9 " * %
( 9 " " : / % *
9" :
- " % 9
. 9
" :
$ % - % 9
: , 9 - "
9 " :
6 * % 9 9
" :6
% M9 M * :
6 % 9 :# - - 9 3
9 % %
" % ( :
' % * 9 3 %
% "
:
@ * . * "
% % 9 " %
% ( : , G * G * "
% % 9G * G * "
% ( 9 9 G * G *
:
" % * 9
" * * 9 "
" % % %
9 9 % 9 % - * -
2" G % G4:
' % G G ( " 9
9 9 * :
& 21<J?4 ( " %
% . 4 " . 9 9 - 9
9 % % U %4 " % U 4
" . 9
9 :
(
% ( 9 * : 6
* 9 * % " % %
* % ( 9 " % %
:
, " * 9 %
:
+ 9 % % 2 * 4 %
% :
' % 9 * 9" %
% : ' % 9 G * G %
% 9 9
" 9 " %
:
B 9 % " * *
* : 9 3 % 9 "
% * :
* 2>???4 * .

142
4D. ?1 >+54+2/+ 012A1 ?1 -+ >+54+2/+
6 , . " " ) 2) % 4

) 2 & 9 1<J?.1;J4:

6 . " " ) % :
% < .
( 2 49 U
2 4" - % U
9 9 U % *
* 2 * % C U- U U
" U % U
% % :
4:
/ # . B % * :
% % * 2 & 9 M .
1<J?.1;<4: U U
% U U
:

' .
% % % % *
:, * * 2 / ) 4" 9 9 % )
- * " % *
* :' / ) CB. *
* 9 B % % " ) "
2 *9 >???4:

4. INTERPRETACIÓN DE LOS DATOS

* 9 9
3 9
9 " - " :
,
% . "
% " ( 2- 9 9
49 " :
$ " % 9
% * 9 "
% :
# 6 * 21<J?4 " % %
% :! %
" .
9 %
: 6 9 % 9 9
* " - - % :
, 3 9 " - " % : 6 *
21<J?4 " % *
: ' %
. "
2 " "
% 49 2 *
% % 9 - 4:

143
CAPÍTULO 10. REDACCIÓN Y PUBLICACIÓN DE LOS RESULTADOS
* 9
9 3 9
9 " - % % *
9 3 9 9 * 9 % :
S "
9 %
% T2 $ 9 1<<M.>>4:
' % " " %
" " % 9 " *
- 9
% - :
. % 9 % :
. " %
9 " 9 9 "
% 9 " 9 :
6 % 9 - " E 89
% " 9
9 % :
! 3 9 % " % "
% 9 C
C " :' " 9
9 % :+
% %
9 % % "
* :
' 3 " % % %
9 9 % Y : ! 9 9
:

1. REDACCIÓN DE LOS RESULTADOS

' % - - : ' 9 "


" % U 9 U 9
U 9 - U
- " U .
" 9 * % " " %
% S % :::D:
, % % 9 - % : $ -
- % * % :I " .
4 $ - % . %
% % - - % A
2 4: " %
% % 9 % " % 9 "
:
%4 $ - 9 9 % " - %
9 % " " %
* " "
- % :
$ - % % *9 "
* : D U 9
U 9 D9 B :

@ :' E/!"L 9 "


E L 2 9 * 9 4:
% % :
% * 9 9 "
: ' " 9 " *
9 " E 8 : 9
% 9 :

144
:C % * % . 9
% 9 % % % 9
:

4 * :C $ - * 9
E 8: " %
9 " %
" :
' G G " * 92
49 2 49 % 9 9
% % 2 9 9
- 4:
21<<R4 - % . C 9 "
* 9 9 " *
: 9 9 9 9
D 9 9 : '
* * % 9
9 * D2 9 1<<R.>;4:
" : ' % 9
- % 2 4
% 2 % 4:

%4 * :C ' 9 - " - %
2 4 - 23
4: ' % 9 G- G. -
- 9 - 9 - 9 :
D' % - D 2 9 1<<R.>K49
9 9 "
" " * : "
* 9
9 " * : , 9
9 "
9 - %
9 C : ' 9 D D %
9 9 :
" -
9 " "
9 9 * :
, 9 " 9 *
- 9
* B 1J<? -
: ' % 9 -
:
% . - -
9 " 9
:

4 * % :C ' % % 9
G G * . 9 9 9 9 :
" 9 %
2 % 4 9
" " :

+ % % :C ' 9 9 %
% :' %
. :

14 $ :C ' " %
: .
4 .
9 :, 9 %
9 - % :
%4 % .
% 9 " - :6
* % - * :

145
' * - , * D# , D 9
9 D % D9 % %
" - : D# C C
% 9 9
:+ - % % .
% " % 9 9
- C D2 - , 9 1<J1.Q )4:

>4 $ :C ' - " %


9 :&
9 : '
" % * 2 4 *
2 % 4: ' " % 9 "
% % :
4 ' : 6 % *
9 " 9 9 * %
9 9 : 3 D
% $ 5 D 26 9 1<JK49 9 6 9
% * :
%4 * % 9 9
" * % % : @ % B
9 B 9 3
: - 21<K<4
21<KJ4:
4' D# , D - , 9
* % 9 % 9 "
" 9 9 " :
% 9 - % * 9 "
" % :
' & % # D@ & 6 D
* . * % 9
% 2 4: * 9 " 9
# 9 % 9 c & " - % - - 9
* : @ c & * 9
- % 9 " # : ' 9
9 " -
c & : 9
# 9 G G9 "
" % :

! :C ' 9
. 9
% 3 :F *
9 * :
9 9
:

" " " : '


/! : '
* - *
- 9
:' 9 " % 9
" * D :::D D " :::D9 : ' % 9
* 9 " % 2
4: , 9 9 9 D # D9 D /!
:::D9 :
+ 9 . 9
9 % 9 :, 9 . % 9" 9 %
9 9 * :
' " :6
3% 9 9 9
:

: ' " *
* * 3 : '
3 % 9 9 3 % * 9
% %
: 6 3 H 9 D * "

146
9 " % .
D 2H /9 1<<M.L1>4:
' % = 9
6 - % % ! :@ %
: 6 A9 9
% " " ( 9 * "
- * D 9 9 9
% " D
26 A9 1<<R.1;?4:
' % : # 3 9 "
" *
9 % 2 "
% G G4: ' %
* " 9 *
% :
.D % D2
49 D$ D9 D$ D 2 9 9
9
* 9 - 9 :49 D! D 2
% 9 % 9 :49 D# D 2
% 9
" 9 49 D+ D 2
* 9
9 :4: ' 9 D+ D D# D " 9 *
" : S " *
" % - T2
$ 9 1<<M.>>4:

' - % 9 -
- 9 %
9 % 9 "
9 ( 9 * 9
: " %
9 3% " 3% * : 9
" 9 "
9
:

8;?:
9 % '' 9
* % * -
: + % . ! 2O" P49 " 2O P49
? ! 2O - * P4 2 ! 2O" P4: ' "
$!I#: ' " % % 9 %
" " % % 9
" " * :, -
% " $!I#9 " % 9
%% :

' % S % % :' %
. % 9 %
% :' %
% 9 3 % %
% 2 4T 2# 9 >??>4:
/ ! 9 ! " .
4 - * 9 "
% " 9 " 9
9 % "
9 : %4 $ 9
:' "
9 % % :
9 : % %
E % 89 " % *
:

' " 9 * - :
, 9 , % %
* 9 " :
% :

147
/ " % 9
" * ( % - 9
* " D D9 D# D D+ D:
% % *
9 - % " % : , 9
;?? + 2$ C$ A &9 1<<<49
. % 9 ! 9 9 !
2" * 49 9 6 9 ) 2"
* - 49 ! 9
! + 9 :
6 %
9 " " -
D D 2H 9 1<<M.><M4:
6 , , % $ 2 * +9 1<JK49 " 9 3 H 9 -
%
: ( " , D
% 2 4 "
" % :
6 3 * 14 9 9
% U >4 9 U L4
U ;4
% * D 2H 9 1<<M.><R4:
9 " -
" - " - * %
- 9 - * :
, H 9 "
.D " %
[ \ 2 4: ' "
9 9 % *
D 2H 9 1<<M.><M4:
I .
D' - % % D D " 2 4D9 "
DB " %
D9 D) *
* D:
B 9 % " 9 %
%3 " "
%% : 9 " % %
9 % 9 : 6 %
L??? L??9 % :
3 9 L? 9
" :

! $ :C 9 " 9
9 9 " %
U 9 9 *
:
+ 9
" * : " *
9 9 9 *
:
* "
" " 9 % " " *
: * 9 % 9
.
" " 9 9 :9 G G9 G " G9
9 9 :
# - " 2 % 9
% 9 49 :
" 9 9
9 *
% :

! 9 .

148
4 % :C "
: ' 9
( * - .
" % 9 "
% :@ D D
" D' D9 " D! D D6 D
- :
%4 " % :C @
.

D' % : , :
/ 9 9 - " - : 6 "
% 9 9 %
: ' : ' 9 - *9 " :
# 9 : %
: : , 9 % 9
:' 9
% :+ - :
: '
:D

, % % - 9 % " - % 9 "
:
, - " 9 - D' D9
% - % 9 9 :
' % = - 21<KL9 #
) 9 1<J;4 :
, 9 9 G X G "
% X 9 :
' 9 * " % - % 9
* " D % - %
B % D9 9 :
/ 9 - % -
9 % " 9 "
: , 9 9 D -
D9 D - D9 3 " 9 9
:
4 :C "
- % " 9 G G9 G# G G+ G:
' "
" 2# ) 9 1<J;4 9
" 9 :

! 9 .

- %
9 " %
:' .

1C @ %
>C 6 % %
LC @
;C 6 % Y
MC " 2 4
RC + *

9 3 :
' ; % . 9 % %
% :' % 9 9- %
9% :
M - % 9 " 9
: , 9 "
" - %
:
+ - % 9 % % 9
* % : ' % -
* * 3 : + *

149
3 D' :::D9 D " % :::D9 D)
:::D9 D! " :::D9 :

! 9 3
% " *
:
4 ! ! ! $ :C
9 : " " %
- % 9 * % %
9 2 >? 4:
%4 ! $ :C
% 9 D
% " D " - % % 9 D * % D "
% % % : - "
9 D % " D9
D % D9 % % :
4 : ! ! ! :C " % % % :::9
( "
: ' " * % 9
9 % :' 1. * 3
9 : ' >. 3
9 3 :' L.
9 % :' ;.
- :
4 -! C # :C " *
D :::D 9 9 3 D D
D 3 D:
4 ! $ # :C @
% . 14 " 3
" " 3 - 2 9
-" 4: >4 " - : +
9 " -
: ' 9 " *
" 9 " 3 : ' 9
" % "
" : L4 ' " - % " :' "
9
" % * * * " % :
48 ! /! ! :C ' *
9 " % * % :

*1 " %
% 9 " % 3 9
%% 9 " -
: . D % X " 9 9
D:

:C % " 9 %
:
4 + * " % 9
" 9 " D D D D: +
* : +
% % % 9
:
%4 % 9 " % * :
& 9 * " ( 9
% :
4 % 9 * 9" %
" : , 9 E2148
" * E2148:
4 - % 9 % - 9
* 2f4 :
4 / % % : ' % 9 % *
: , 9
- .
:

150
- % :C 9
" - % :

F18D-. ?1 A1EA. 9.2 2.A+3 +- D41 .A+3 +- D41 ?1- A1EA.


- 2f4 2f4 '
, = , * 2ff4
/ , 9 %
% 1<JJ:
:+ ( 2ff4 $ :, : +
3 9D % $ B
$ :
+ D 214: :
, 9 D D9 % 214 3 $ 9 D' % D9
" D B + ' 9 : :9 1<<R9 :
D 2>49 " :6 % 9 >1:
D % " % 2>4 9 : >>:
D 2L4 " 2L4 :+ :
" 9 3 9% 2;4 + : 9D D9
2;4: 9 9 1<KJ9 ;V 9 : 1>;:
" " 2M4 '
9 "
% 9 3 : "
* % 2M4: D D :

' :
14 ! # ! :C @ E2148: ' 9 %
% 9 9 ( 9 "
%% 9 % :
E2>48 %% :' 9
* D D9 D :D9 D % D D % :D9 " D D:
E2L48 %% 9
% 9 " D : + :D9 D D9 D
D: 6 %% 9 9 9D 3 9
$: E' g % 89 : :D9 " " - :
6 % 9 D : :D9 " D D 2 % 49
%% : , . D 3
$:9 : :9 : ;<D:
@ 2
9 - 4:
>4 ? ! $ :C E2;48 *
D+ :D9 % D D D D: '
" - - " 9 "
9 " :
@ % * D+ :D D) D9
" 9
D2<4 ) % D9 D2<4 ) ;D:
L4 + :C @ E2M489
% * : ' 9
9 - %
: " .
D, % % 9 @ %% D9 D %
) . 9 9 9 9 9 3 9 9
" : + 2;<?CMJM :+:4 3 9
% D9 :
;4 + ! < ! /! $ :C '
. D/ + 9
:::D9 D' " - % :::D9 :
# 9 - 9
- % " 9 " :

'

' .
9 %% 9 : '
9 "
- - : %% % 9 %
:' " 9

151
Y " - % % 9 %
% 9 % 3 :
' %
* 9 " *
:

:C
9 9 "
9 :
%% 9 9
% * 9 9
9 9 9 " :
9
:

# :C %% "
" - % % :
6 %% 9
9 9 " * 9
* 9 - -
9 9 % 9
9 :

9 " - " 9 - :

& QP!" ! R*1 - % 9


%% 9 " ( . %% 3%
9 %% 9 %%
:
4 % 3% :C 6 " " 9
: ' G G9
9 9 " %
: # 9 - %
% . G G 9 % " %
9 G G " - %
:
%4 % :C + % " " (
( * 9 9 :, 9
% 9 % 9
% 9 %% 9 :
* 2 9 9 9 :4
( % :
4 % :C 6 "
* " = 9
% - - + 6 9 9 :
- % % 9 " 3 "
9 3 3% :
' 9 - " % 9 - % :
, 9 " % 9
" " - % :#
9 " 9 %
" : % *
G G :
9 - " % - % 9
%% " % :# - - 9 "
% " 9 * ( (
% 9 :
, O" % * %%
P ' 9 " %
. 9
% * :' G 3 G - %
- " 9 3 :
' . 9 " : '
9 " 9 " %%
:
& QP!" /! ! R*1 9 % .

152
4 + 9 " -
9 9 % : *
" "
9 " 9 "
" :+ :# - -
%
9 , # + 6 :6 9 9 "
%% " % 9 9 9 %
* :
%4 / % %% 9 " - G % G
9 " 9
- % G % G :
4 9 " 9 " 3
% : 6 G- G
9 " " % % %% :'
. 4 * % %% 9 %4
9 9 * %% %
G " G:
4 9 % " * % 9 "
% 9 % G G % 9 " D * "
% D: # 9 - " % % 9 " "
" * 9" % - % :
& Q- ! R*1 # A- 2 * 6 9 1<<1.>L4
%% 9 9
: % 9 :
9 %
" Y % 9 % 9 9 9 : %
: 9
*9 9 :
' 3 * %% : ' 9
- " % % "
U 9 * 9 9
:B 9 :
* 6 21<<1.>K4 % %% "
. 4 9 * %
* U %4 "
9 *
2" 3 4U 4 *
% 9
:
' D$ % + D / 7 I A 6 2777: : 4
% 9 : ' % 9
D , - 7 D9 D % - & , - D9 D, % D"
% 1<>K9 % - - (
9 :
D, % D 3 % %
: 6 % 3
% 9 % : $ 21<<L.><<4
9 % 9 " * %
D, - % D9 9 - 9 " % % 3
* ( % 9 " "
- % :/ % 9 % " "
% " " % % 9 9
% % :, 9
+#C! - %3 " :
D ! 7 , - D9
% 9 : 9
% " %% % * :
# - - 9 - - - ( % 9
% - " " -
- 9 :
* 2 % 9 " 49
* - %% - :
& Q- ! R*1 ' % " %
:' 9
9 " % *

153
* 9 % " % * *
2 9 1<JM4:
9 % 9 % " % :
" 9 " :
, 9 % 9
9 :' 9 "
- 9
:
+ % %% 9 *
2 4 : ' % 9

2 4: , 9 %% - %
9 9 %% " 3 : , .
' % 9 % 9 - 9 9 9 * 9 9 : '
" * 9 9 9 9 9 9 9
9 9 9 9 * 9 9 * 9 9 9 9
% * 9 : - % 9 % 9
. 9 9 9 9 % 9 - % 9 9 9 9 9
" * 9 9 9 :
# %% 9 .
: - % " 9
% % % % : " *
9 - 3 :
9 % 9 * 9 *
% :
9 9 9 "
: - %
:
* * 9 * :'
9 %
% : * 9 %
9 " . 9 O
* 9 9 9 9 9 9 * 9 9 " P
" % :

+ ! /! /! ! ! # :C "
%% : +
* %% .

/ H !# :' . 9 % :
+ @ !$ :
+ $, ! ! 6 ( * Y :+ :
+ /+ ! G G 9 -
9 9 9 % :
+! @ + ! + - * :' 9
* 9 9 :
#'# + ! ' :
#'B'/#'! :
# 9 9 9 9 :
#'B / ! ' % % :
#'6+! !' :
'='$, B + ! $ "
: 9 :
'Q, + ! # - - 9 9 9 9
9 9 :
6@ ! H ! @ * ( - :
/# + ! ' % % :& * :
, / !B :+ 9 :
,! '$ @ H ! B % 9
:
!'B'! ! ! :' . :
!'6 $ ! % :
6 /@'@ H ! , 9 3 9 9
:) ! + :
6 &'! ! " - :+ 9 :

& Q- ! R*1 " %% 9 %


: - - 9 " %
9 % - : ' 9 -

154
9 " 2 * 6 9 1<<1.L?CLK4: 6
% 9 9 % % "
9 9 9 9
:
%% 9 - - %
- * % * 9 9 " %
- :

B 9 3 " -
. O" P9 O" P9 O" P9 O" P9 O" P9 O"
P9 O" P9 O " P9 O" 3 P9 O" P9 O" P9 :

:C % : , 9
9 % 9 * 9 :
6 9 - %% 9 % " -
% : @ 9 * : + 9
:F 9 9 :
-
9 % 9 " " "
:
' - 9
9 % % Y
: " E - * 8 -
% :
! 9
: 3
. 4 $ . " % %
: %4 # % . *
9 E 8
E C 8: ' - E 8 " 9 % "
E 89 - :
4, % . " 9
" E 8 9
9 % :
, 9 9
- " 3
% 9
:
' 9 - 9 S -
9 - % - T 2# % 9
1<JM.1<L4: , 9 - . 9
- :
' - 9 * % .
- " :
* " %
% - *
- :6 - %
9 " "
" :
6 ( 3 :' 3 9 9"
% % - 9 * -
2 - 4: ' % 9 " " % % "
9 * - " .S -
: ,
9 - 9 * "
T 2# % 9 1<JM.1J<4:
/ " " - " %
: # - - : ' 9
:
6 " " 9 (
" 9
:6 * % 1?? 2
3 % :, 9 * % %
9 " 9 " - % - - * :'
% 9 1?? % 9 % * 4:
9 9 % .

155
14 M?Z :C 6 " " 9 "
" 9 -* * :
>4 1??Z :C # 9 a '
* : 2' % . " -
?Z 9 9" - :+ % " "
% * 9 " %
:::: " " h a4:
L4 KMZ :C % 9 " KMZ
M?Z 1??Z: ' 9 9 " . O
* % P
@ 9
. * KMZ 9 "
: 6 9 9 % 3 9
% : 9"
2 % 49
" : , 9 <?Z 2 1??Z 4 -
" " 2 9
% * 49 % % % "
2 % * 4:
6 - " - KMZ
* . KMZ 9 9 9
" * : + KMZ ( 9
- .
- .S T:
- .S T:
' 9 KMZ 9 -
- * - 2 9 KMZ 9 - * -
- 4:
6 % 9 " - - *
" 2 49 .
" - 9 - * " -
: 6 - * 9 " - - -
9 - * 9 " - -
:
' 9 %
:

:C + 9
" % 9 9 %
:I - % 9 % *
9 % :
9 * 9 " " :'
9 9 " "
% * :
' * : ' 9
D+ D9 - %
: 9 - % D 2 4
2 4D:
# 9 - - % 9 "
* :' 9
" " 9 9
% % *
:

%* ! :C ' % * 9
( * 9 9 " :
, % .
14 ' 9 9
9 9 9 : ' " "
" 9 " "
:
, 9 * % " " 9
9 9 - % 9 9 :9 " C
C " : " 9
" " 2 4.
" " D+- D " - " 9 "

156
9 " " - " " 9
" % :
# 9 "
9 % :@
" " 9 9# 9 :
>4 ' % 9 - % " %
- % - :# 9 - 3 9 % "
% :
' 9 " " *
: + 9 %
9 9 "
B ) +9 " + # 1K 2 9 1<J<.J49 "
+ 6 1< 2@ - 9 1<R<.1M4:
@ % " 9 , 9
% - 6A W 9
- % * 9
9 * 9 9 : @ "
B %
- % % - : D' D9 9
" D, D: @ * " 9
9 9 "
: B - % " "
' 9 , 9 :
- % : @ -
*9 "
% :
6 % 9 " 9
% 9 2 -
49 - 2
9 % % % 4:
' 9 " - % % % 9
% " : + Q Q
* % 9 * - "
G G " ( . : '
% G % G % % . %
3 % 2 0 9 0 49 *
" @- : / %
* 9
! - 9 - C6 9 9 : I 9 " -
% " 9 % 2
" ( - " 49 % 9
% % 2 4:
"
" % "
% - : + " 9
% " % 9 9 % 9
" " - " % 9 % :

'* *1
% % * 9 * 9
9 % 9 " . D
U
D D % * 9 D 2! *
9 1<<;.;4: / D D D D *: '
9 - % %
" % % :
9
9 % "
% : % 9 % 9 9
C % C 9
* 2 49
% 2 4: ' 9 %
" % " :
# 9 9 "
9 " - %
9 9 :# 9 - *

157
- 9 "
- :

%%

% " % .
" 9
" 9 *
:
' - - " "
. # # : $
E" 8 % 9
E 8 :

# :C %% "
" 9 %
: , 9 - % "
:

1: 6 % :C ' 9 %
" %
%% :

+ ! # 4 & ? 61%%. '


%% :
1 ' ( 1RL> % ? 6. % G % G
> D# % % :6 -
L D9 & - - % % 9 9
; .6 9 %
M 96 9 - 9 11:
R 9 6 9 ? %0. 6 -
K " % G2:::4G9 " " -
J 9 3 % 9D % :'
< :
1? d e ? %51'(. ' 9
11 [ % \Di: 9 " "
1> ' % 9 - 9
1L D * :
1; [ \ ? '). 6 "
1M 9 - % :
1R 2:::4 ? '9. 6 - G[ \G
1K " G G9 "
1J Dj: %
1< % " % % :6
>? 9 - - %
>1 % % 9 % % %
>> 9 " " % :
>L : ? '5. 6 - (
>; 6 ( % .D # 9 "
>M [ \ :' -
>R .& - :
>K 9 % ? %%1%61(I. '
>J 9 9 3
>< " ! [ 1RLL\ 9" 9
L? :::Dk: 9 :

14 + :C + % 9 %
" " * " "
% : ' %% JC119 1LC1J
>;CL?:
* 3 9 *
2 >;49 % 3 9 9 " % *
9 " 2 J4:
9 " % 9 % 9
: - " - * :
>4 + :C 9 9 "
: ' 9
- % 2 4
- :' 1<C>L 1CJ:

158
@ 9 - "
9 :
E 89 - %
" ( Y 2 % %
4: ' " :
L4 :C 6 % "
2 " 3 %
" 4: " % 2f4 " 9
3 2j4
: 119 1J L?:
9 % :
@ " %% 9
% :' 9 % 9
%% 9 E2+ 9 1<JL%48: # -
% " %% 2
%% 49 E%8 " %
2+ 4 - :
;4 ' :C
9 1R: ' *
" " 9
" 9
:
, * 9 % % 9
2 L?4:
M4 + :C , "
" : ' 9 %
:
' % 2 J >;49
2 1?49 % 9 9 9 : '
9 "
. " " - 9 " "
: % 2D de4:
R4 :C 9 " 9

9 - . "
" : '
119 1;9 >M ><:
1; >< " 9
" * : 11 9
: "
[ % \9 " - %
% % :
>M E 8 2" E 849 % *
" E 89 3 (
: ' 9 E 8 " %
E 8 9- % " -
:
K4 $ :C " 9 " 9
: J9
% % " % :
% 2 1149 " % 9
% 9 % :

>: 6 % :C %
%% 9 "
9 % :
14 %% :C '
%% 9 9 " % %%
%% 2 " %% " 4:
6 % - % " % % 2 "
49 % : "
9 * " 9
9 ( % ::: :
9 " % 9 "
- - " " - - %% : 6

159
% 9 . % % " 9
9 - - :
' % 9 9 "
9 3 :
" *
9 * % % " " :
6 %% 9 .
% " :
>4 %% :C @ " - %
" * 9 .
4 % 9 9 %
" " : 6 - " "
9 9 9 %
" :
%4 % 9 "
: * * %
2 9 - " " "
- * 49 E 8
9- " :
4 ' % 9 % * 9 " D "
" * :::D: 6 9 - " 9 9
" * :

B 9 %% * " :' %
* 9 3 9
%% " 9 " 9
- 9 :

# :C %% % %
9 " : '
" 9 :
@ % %% * 9
9 " %%
% 9 9 9
:
$ " - %% " % " 9
" 9 %% "
% % :
9 - % % 9 % 9
9 9 : @ "
: ' ; M
:

, % 9 .

4 Y . 6 % 9 : 6
9 % G G9 9 G G: '
3 % G :G: ' " % %
" % :
%4 B - % ., 9
% 9 9 " ( " %
*9 - :' -
- % 9 %
2 ( 9 4:
+ - % " - % 9 %
( 3 D D 2 $: 5 4:
' 9 " - % 2 1<JJ49
- % * - - : '
9 D % % 1K>LD:
, 3 . - % "
% :
4 @ . ' % % % % : 6
% 2 9 " 4 " "
% : %
%C 9 - :

160
4 .' % 9 : 9 %
2 , 9 $
4: ' % :
4 ' . 6 9 D' / ) D D D9
9 % : / + " %
2 9 + , , 4: @ %
S' T S' T:
4 B - % . ' - % % " - *
:@ " - 3 9 9 3
- % 9 - 3 :
" - % % % 9 " - %
9 " 9 % 3 %
2 9 % 4:
% :
9 3 - % 9 . 3 9 Y
: 6 * % G :G G G G :G
G G: ' 3 9 2 : LM KJ49
2 : LMC;?4:

'

& $ ! # 21<ML4 D.5A+94.213 + -+ A1.5O+ @ -+ AN9249+ D349.+2+-OA49+39 $ 9 , 9 1<R>:


5 $ 21<L> 4 L1 3@9L.+2+-@343 .; 9L4-?5129 / I A9 & , 9 1<R?:
5 $ 21<L>%4 -B02+3 9.29-034.213 A1C549+3 3.,51 -+ >4?+ 18.94.2+- ?1- -+9A+2A19 9/ 9
1<MM:
6 # / 21<JM9 4 - 802?. 42A15D153.2+- ?1- 42;+2A19 9, 9 1<<1:

, % 9 .

4 Y .) " :
%4 B - % . :+ % " -
% 9 % :
4@ .' - % :
4 Y % . G' G % % % :
+ % " 9 "
:' 9 % G :G G :G:
' % 2 %
+ 49 :
4@ % .' - % :
4 9 - % % .) " " % :
9 3 " % :
9 %%
: / " %
:

'

B 6 21<1;4 D D: ' - 9 9 9 1<<M9 Q )9 RMC<J:


5 $ 21<R<4 D6 % D: ' 9 9 9
1<R<9 : 1M;C1J?:
! + 21<<;4 D + , D: ' 6 - * :2 :49
+ 9 9 9 1<<;9 : 1<RC>LR:
6 - = D@- D9 E 9 1<MK9 ) : >L9 : 1<>:

, 9 .

) " % : @ "
- % 9 3
9 2 QQ)9 M4: @ % " - 9
" :6 9
:

'

& 21<RJ4 D' ( D: ' ! , 9 , 9


1<RJ9 QQ)9 19 <C>R:
& ' 21<L14 D@- @- . % - - D: ' : =:
, - 9 1<L19 Q 9 ;9 L<<C;11:

161
= 21<ML4 D % D: ' 2! $ , 49 1<<;C<M9 ;19 KC
>1:
! + D, D9 ' , 9$ 9 >M % 1<J;9 6 9 : 1;C1M:

, 9 .

" % " 3 2
G G49 %%
9 " % : '
* 9 " " 9 G G9
- - * :
G G9 " 9 *
9 C 3 :

'

+ $2 4 @- 9/ I A9 / 7 I A , :
& * = D@ /VK 1LYRYJKD9 $ . D@ ' , D9 +',C 9 9
1<JJ9 :
=D D9 + L? 1<RL9 :

' " 9
9 % 2 4 2 % 4 % :

:C / - % 9 %
9 % " %
" % 2 4 :

' :C / - 9 % " "


9 % 9 % :
2 - % 9
S T 4:

! 3 :C ! "
: ' * "
% :

' :C : %
- 9 - 9 :

' :C 9 " 9
% % : , % 9
" * :

! ' ( 21<<<4 .
14 % % 9 9 " 9 : + %
" 2+ 9 1<JJ4 " % 3 9 2 9
9 9 :4:
>4 % " D% D D D9 9 9
: ' % 9 % D D9 :
' D CD9 " % D D9
2+ 9 1<JJ4:
L4 D-D 9 % " * - - 2 -
- 49 " % % X X :
;4 + * ( 9 ) 2 ) 49 )/ 2
B 4: . % @ / / @ :
M4 6 /'6+ 9 / +'B9 ) , 2 49 +# +#C! $: 6
% 9 % 2l49 :

@ % :
2 #! # ! ! ! ! :C ' 9 C 3 : '
9 9 " : '
9 " C 9
9 2 G G4:
P! /! :C % 3 2O" - P49
2 - % " % 4: ' 2"
9 % U ( " 4:
P! :C ' 9 " % GA G:

162
P! C#:C , * 9 G" * G : '
G" * G % " * 9 G" * - G:
B :C 6 % G % G9 "
9 G % 9 - G:

' :C @ ( " ( 9
9 - 9 9
( 9 %% 9
%% 9 :

$ * :C , 9 S- :::T
S- T: * % 9
. 4 2S- :::T49 %4 2S-
:::T49 3 9 4 2S - :::T49
" * :

C :C ' % - 9
:' % % S 9 1<<1T:

+ :C ' % 9 3
* - 9 " : '
" 3 % - % :

' " :C *
:

2/ , " ( 9 1<R14.
+ 2# 4: G' * % G:
+ 2 9 4: D, - % - G:
+ 2 - % 4: G - G9
% :
+ 2 4: G# % G:
+ ! 2 % 4: G G:
+ 2+ * 4:
+ 2 , 4: # % :
+ 2 4:
2 2# - - 4: 6 G G2 - 4:
2 #! 2 4:
$ 2# 4: ' " : G % - G 2
4:
' - - 2 9 4: / - :
8 ! 2 " - 4: G$ - G:
% 2' % 4: G$ - % % %
- - G:
$ 2' 3 4: G G:
! ! 2' * 4: G - " % 9
G:
! 2' 4: G6 % 9 G:
2, - - 4: GF - " G:
! 2, 4: G G:
! ! 2+ % " - % 4: % : D!
9 G:
/ % 2 % 4: 6 % /: :
! ! ! ! 2 4: G# " - "
9 % % G:
2 4: G' G:
B 2 4: ' " " 9 " -
:
6 " 26 " 4: D' % " G:
! 2+ 4: B " : @ % )
6 2 % 4: ! 9 "
:

:C ' % 9 9 -
9 S
T S T: / -
% 9 9
% 2 S
T49 % 2S 9
T4:

163
:C / - % % 9 % -
" % %
: ' 9 * :
" :

B :C / - Y
% 9 - : , 9
% % % 9 %
% : , 9 9
9 %
:

# - :C ' % "
* - :I 3 - 9
- %% * :

B :C / % 9
" " " 9 % * %
: "
" %
:

B * :C ' .
9 2 S+ T
S# T49 % 9 %
9 : 9 - * 9
% *
:
' * 9 9 9
:

2+ 9 1<JJ4 .
! :C ' 9 9 3
:
! ! :C 6 % " 9 : @ % 9
:
! :C 6 9 * :
, 9 G - 9 U % 9 % G: @ %
G G9 G G9 G " G9 2G) U 9
9 " G4 - % 2G' - U
U 9 G4:
2 ! :C 6 " 9
2 3 3 4:
- :C 6 * 2G 9 9
* G4U 2G# " 9 - 9
- % G4U 2G' % 9 " 9
G4U % 2R4 2G@39 6 ( 9 " G4: '
" 9 % 9 9
:) :
" :C 6 "
:' . G' % 2 9 49 % G:
J! :C 6 " "
:' . G6 - C ( ( C G:

:C @ " %
. % % 9
9 9 :

/ % :C ' % - % 9
% 9 9
% 9 :' %
% " % % % :

, % :C " 9 9
% : . * % 9 "
* : , 9 "
9 % D D S
* T:

164
% 3 * 9 *
"
: % 9 "
9 * 9 " 9
:
" 9 9 % % % 9
% : 9 9 *
% 9 " 9 " 9 * 9
" % :
+ 9 " %
% :, 9 % % "
9 9 " 9
9 9 % :

, % 9 % 9
. 3 1 % %
9 3 > % -
% 2 4: 6 - " G G
:

1EA. 2I815. 1EA. 2I815.


# #

I - ( " 9 I - ( "
" :, 9 " !
" " - - % :, ! /!
% # 9
9 " " - - %
:' . 4 % 9
* :
:+ 9 ' /!
" . 4 ! *
% :+
: 4' 9 - 9
" " " "
:/ " % : 4'
- . - 9 /! - "
% :, - ! "
I :/ 9 ! ! 9 "
:' % - . 9
* 9 9 - % *, -
: 4,
- % : :' %
/ - *
% ( * 9 9
% ! ! : 4,
U C
9 % - % :
/ - 9 9
:! %- ! ! % ( ! /!
% 9 *
- % - * :, 9 A
% " - * ! % U
" ( " ! 9
% !
9 % 9
- : /!
9 9 ! :! %-
" % 9
: 9 - - * 9 - % - *
: " :, 9
9 9 % " - *
% 9 : " ( "

9 !
%
- :
9 9
"
: 9 ! *
9
: "
9 9

165
% 9 :
B . G W 21<RJ4 : .' % 9 >V :

:C B % "
9 % 9 9
% 9 9
" 9 9 9 %
% :
2W 9
>??14. B % " %
: , % 9 "
: + % E 8
: , % Y % : +
% % 2 4
% : + : + -
- 2 4:
# ( : , %
- % * : # %
( :

, "
9
9 3 9 9 9 9
%% 9 & :

2. PUBLICACIÓN DE LOS RESULTADOS

% *
: ,
% % C C
% 9 3 ( :
% % " % :
* *
" " 3 :
9 % % 9
9 9 9 9
- % % :
! 3 9 % " - % %
% 9 " - % - - D6 D9 D, @ D
D/ D9 C C 3
:
' % 9 " " %
% % : 1<<M9 ;?:???
* " % 9 %
:
+ " D 7 D 9
% :
9 % % - %
9 9 % G G 9
:
% % C - C9
- . % " " %
9 % " C C
% % :
6 9 % % "
% 9 % 9 % 9 :

) 2# 9 1<<;4:
14 D/ - - " = = % 9 + $ + 9
+ '' " >MZ %
" - :+ % " ' : 5:
% 9 " ( * " : 6
% %
% : -* 9
- " D:
>4 D@ " " %
- * :

166
- 3% :
C + - 21KJ<C1JMK49 "
% " D+ ! G 6 D
% D:

, % 3 " :@ %
" : , * $ 9 / @
' ( 2# 9 1<<;49 ( " -
3 " 9 "
" : , * $ "
" % 9 % :
% " "
% 9 9
2# 9 1<<;4. % 9 %
:
3 "
9 9 9 .
9 3 9
:

167
CAPÍTULO 11. INVESTIGACIONES ESPECIALES
6 % % "
9 - 9 9
9 % % : '
.
:

1. INVESTIGACIÓN MÉDICA

6 9
%
% 9 % E 8 9
% 9 9 :
" - % "
% 9
* % 9
: $ 9
* 3 : ' "
. 9 -
9 * - %
% 9 -
9
9 9
9 9 " 3
% 9 %
:

:C
. 4
2 9 ''&9 '+&9 9 49 %4 %
3 :' 3 9 % + ' 2+
' 4 3 * : ' " 9 %
9 " % 9
: ' 3 " %
9 "
:
% % * (
9 "
:

"! :C
9
% :
, * ( 3 ( 9
9 %
:, 9 " % 9
" % 3 9 " % % :
, 9 % (
% - % *
( * :

# :C @
9
% 9 " 9 % 9 %
: 6 * % . 9
" % : , 9
% - 9 % "
9 - % :
% 9 9
9 " * - : '
. % 9 %
3 9
:

168
2. INVESTIGACIÓN GRAFOLÓGICA

' - % 9 E 8 . 4
" 9 %4 * 9 % 9
:
" 9 "
:
$ - E 8" *
- - " : .

• S " % 9
9 9
T 2) 9 1<<1.L<4:
• S 9
* : '
- 9
" % T 2$ 9 1<K;.ML4:

" 9 % 9 " "


9 9 : 9 3
S C C KL ! C ! T
E 8 .

• " % *
- * % * " * : %
. % 9 9 :
• " S
" * - * 9 * T:
% . %
% * :
• " E 8
: % . % - %
9 9 :

6 3 9 9
% % 9 %
:
/ %
9 % 3
:

+ 42>13A4B+94C2 12 B5+;.-.BO+

@ . 9 % : '
9 - " %
: # - - 9 S - %
9 % % %
* - T 2$ 9 1<K;.1>4: , %
% 9 % % 9 " * :
, 9 % * - *
E8 * 9 % % % %
% - % " -
% * - * * :
" %
% % 9
% " % "
9 : ,
9 9 * +
* * %
9 % E 89 E 8 E
8:

169
! ! :C
% % " : ' %
.

/! %>@

PERSONA
(Variable independiente)
ESCRITURA
(Variable dependiente)
SITUACION
(Variable independiente)

' " " - 3 +


, % 9 " , - :
5 7 - + 0 B 2, 4: ) 7 59
: ., 9 1:

% " " E 8
9 " % : 9 9
- - " % % 2
- 9 4 % % 2 %
% 4: 9 - " 9 : ,
9 % 9
:
9 % :
' 9 QQ9 S
T 2' - 9 1<<>.LM49 " % %
% : # 9 % %
" " % % 9" 9 9
:
' 9 " % 9 %
: I 9 -
% : 5 9 9 Q Q9
9 9"
9 2 - "
% * 4 2$ 9 1<K;.1M4:
% 9 % :
# 9 %
% 9 9 : % 9
9 9 9 - 9
: % 9 9 9 9
9 9 9 % % 9 9
:+ % % % :
, 9 % :
9 % % :

14 :C $ " % 9
% % " - % 9 9 "
" 9" :
6 " 9
9 9 9 9 - 9 9 9
9 :
, % 2' - 9
1<<>.1R4: 9 9
% ( " 9 %
: 9 9 "
( 2' - 9 1<<>.1;4:
+ 9 :, 9S "

9 % 9 *
* 9 ( T 2$ 9 1<K;.<<4:

170
>4 B ! :C " % : ,
" 9 9
:
% % 3 : , 9
( % 9 9 ( 9
( * % : " " % 9
:
% :/
% " " " -* : # 9
9 9 - :
! 9 9
" " " . S
% 9
9 9 9
T 2$ 9 1<K;.1<4: + %
% 9
% 9 9 % 9 %
:

L4 ! :C 9 % 9 9
2) 9 1<<1.M14 % 2 9 9 49 2 9
9 49 2 9 9 49 2 9 " ( 9 49
2 - - 9 49 2 9 9 49 2 9 9 49
- 2 9 9 49 :
+ * % 9 9 "
:' " .

/! '>+ ! !

481234.213 +A1B.5O+3
# % 9 9
# ! 9 9
, , 9 9
& 9 " ( 9
- - 9
@ B 9 9
' ! 9 9
+ - 9 9
' '

6 % % : , . 14
- S 9
S 2) 9 1<<1.RM4U >4 9 S 9
9 9 T 2) 9 1<<1.RM4:
B 9 % " % %
% * : , 9 %
9 9 2' - 9 1<<>.1R49 "
% 9
:

:C ' - % "
% 9 9 %
E 8 E 8:
6 % 9 % % % % 9
* 9 9 " "
% 9 % 9
2 % 49 % % 9
% % * " :
+ " 9 % - 9
% " % "
% : ' 9 %
% 9 % :

/! (> !

171
+54+,-13 481234.213 . ;+9A.513 '1F18D-.3* .2?494C2
, , B %
2 4 @
+
'
6
6
' B %
6 '
2 4 + B %
'
B

% " " 9 "


% % 9 - 9 9
- : %
- % 9 " %
:
+ " 9 % 2
% * 9 4 2 %
" 9 4:
% % . S
" %
( " - %
T 2$ 9 1<K;.R;4:
# 9 5 "
" % 9
" 9 E
89 % % 9 " %
2$ 9 1<K;.1;4:
' % % % : 9
E 8 9 " 3
2 E 8 E 849 " 9 9 C
C :
6 % " 9 9 %
. % 9 9
% 9 :
# "
:, .

• , % . S 9 9
% * " 9 9
9 9 9
- % : , 9 " *
9 9 % T 2) 9 1<<1.;K4:
• , % .
2$ 9 1<K;.L<4 2 * 4
% * : ' 9
* 9
9 " :

' 9 *
% 9 % :
' " " %
* % 9 * :
' 9 *
% 2 - 49 " % *
% :
E % 8 + % 6 21<<M.1K4 "
- % ( 2+ 9 1<<;.LR?U @ 9 1<<<.>1L4 %
: ' 3 * E 8 ( *
9 * 9
9
9 * :

172
, 9 % S T
: 9 % % 9
% 2 4:

! :C , "
% 9 "
:
S *
1K + T 2$ 9
1<K;.114:
# - 9 -
9 9 % 9
% 9
:' " % .

/! )1?

Rasgo grafológico 2 Rasgo grafológico

1 1

Rasgo personal 3 Rasgo personal

! 1:C $ - 1< % " 9S *


- % * 3 9 E 8 %
9 * T 2$ 9 1<K;.1>4:
:
! >:C ' - %
: , - % E8 % E 8: 6
% 9 : @ % - % 9
- 2$ 9 1<K;.JK4:
! L:C " 9
9 - "
% * : 9 9 E 8
E 89 E - % 8 E
- % 8:
) - 1<L1
% % . " 9 "
2 9 9 9 4
9 "
2$ 9 1<K;.1R4:
' 9 % 9
9 9 : ' " * 2
49 " - % 9
:
I * % :$ -
9 3 S
9
9 " T 2$ 9
1<K;.1>4:
+ C= 9 $ - 9
S 9
" % T 2$ 9
1<K;.1L4:
' Q Q: , $
% " 9 S " %
3 9 9 * T
2$ 9 1<K;.1;4: % 9 Q) 9 " S

173
9 % * T 2$ 9
1<K;.114:

C :C , " % 9 "
* . * 9
* :
9 " * "
* * : ' 9
9" :

C :C ' %
: ' 9
% 9 9" %
% " 9 " 9 " -
% 9 " - ( 2 ;9 9 9 4 9
9 9 :
' * * %
" :# - - 9
@, 9 % 9 - *
* :

C # :C + *
- E 8 E " ( 89 : "
" " " " ( : +
3 9 - % "
: ) E
8 2) 9 1<<1.;M4: ' C . S "
>9M L T9 S 9
" T9 :# 9 " -
9 " 9 % 9
" E 8 E " ( 8:

' % - % * %
. 14 -
% 9 % % 9
U >4 % %
U L4
% *
:
, 9 9 " "
- 9 " %
: "
" : ' % 9
- * % : ,
% " 9 9 9 * "
9 " *
% :
" 9
* 9 *
:

174
REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS
, - 2 , 4 21<<;4: , % - , - 2; -
:4: W - 9 #: +: - .YY777: :
21<KR4 @ :$ . 9 LV :
C' ' 21<JK4 @ : . 9 >1V :
2>??M4 6 : 9# / 9 1M >??M:
& = 21<J?4 , : " :$ .@ :
A ' & = 21<JR4 % . :$ .$ :
6 9 D' D9 ! ' 9 /V 1>9 9
1<J<:
* + 21<JK4 D+ - . @- , , % $ % - - D9 =:
/ 9 :$ #: $ + A 9 :9 D@- - - . - -
% D2 : 1>MC;;49 $ 9 W , :
=9 .6 : % ' 21<K<4 , 6 QQ: .
, :
A 21<K14 : . :
A 21<J>4 : . :
9& 6: 6 - =9 D+ D: ' . 5: = - A
2' :49 D D9 : >>KC>;J: 9/ 7= 9 7 ' % 9 1<JM:
' . D' D9 %
, & B , 9 1<<J:
@ % + $ $ :
= 21<<R4 ! % : .& :
$ 21<R<C1<K?4 . : . :
+ % # 6 = 21<RR4 ' " C -: +- .! $ / :
+ % # 6 = 21<<M4 # ( : .
:
+ 21<KM4 # ( :$ .@ :
+ $ 21<J?4 @ : ., :
+ * , 21<<R4 ' : ., % 6
+ B , 2 4:
+ & + 9 . % :
' , : >??; # U L; 21?4.M>?_M>;:
+- I 21<<K4 . % % % ( : . " :
+ - $ / ' 21<K<4 2) : . 4:
. :
+ A@ + % # 21<K<4 F C - : . -
$ :
+ A ! - 9$ :
+ 21<K;4 : .' % 9 1MV :
+ B 21<JJ4 # :$ . :
+ % 21<K<4 + . 6 & 2@ >4: $ . * 9 >V :
# * + 21<JJ4 + - C *" : , / $
21<JJ49 :# : .$( # :
# B9 , % " : 9! $ /V 1??9 B % 1<<;:
# ) = 21<J;4 :$ . * :
# % 21<JM4 $ : ., :
# 21<RJ4: .! 6 :
# 2>??>49 , %
2! 4:
# - , 21<JJ4 ! - - - :/ I A. m ! 7:
' - $ ' 21<<>4 & :+ ( % :
$ . '# B:
B ) 21<R<4 : .5 *9 <V :
B $ = 21<K<4 # B :$ . * :
B - ! 21<>M4 6 - - 7 A : . m : 2
. D@ % T: $ . 9 1<M;9 >V 4:
B - ! 21<M;4 @ % :$ . 9 >V :
B 6 21<?R4 : % + 9@ Q: . 9 1<<L:
B 6 21<?<4 % ( ( 2+ = 4: ' % + : .
:
B 6 21<1M4 2+ >L4: ' % + 9@ Q) :
. 9 1<<M:
B 6 21<1R4 , " 2+ 1R4: % + : . :
& * * & 21<<?4 ' . >: , % ' :
. :
& 7 ' 21<KL4 $ : ., :
+ 21<KK4 B $ . * ' : LV :
*6 !B *+ + , 21<<R4 $ :$ . $ & 7C :
21<KJ4 : . 9 ;V :
% 21<J;49 # ( : . :
5 - / 21<<;4 # ( : .
' % :

175
5 B 21<RM4 F % : .B B
9 - ,BI /V ;KR:
5 B 21<R<4 ' % : 5 B 9 S+
% T9 9/ ) 9 1<R<:
9 @ [ :A: : \ 21<<J9 1M % 4: W % , - 6 2W' , 64
2! : 1:R4 [# WWW\ - .YY777:% : Y7 Y'
LC 2 , U 1<<;9 : 1J<C>>>49 ! 2 !
4 2& - 9 1<<M49 W W W % 2WWW4 2WL+9 1<<M4:
" 2 , 9 1<<;9 : >1J C >>?9 1<<JU # 7 9
1<<R4:
- = , = 21<J14 # , : . % : >V :
* , 21<J;4 , % 21<J;4 # ( : .
:
* , 21<J?4 % : 5 B 2 4 21<J?4
+ % T: ./ ) :
$ 21<<M4 # ( :
:$ .$ & 7 :
* $ 2>???4 $ $ 2+ $
9B , 9 4:
= 21<K<4 - :$ . * 9 >V :
$ 21<K;4 & :' : .& : >V
:
$ C$ A & 9D ' - - * 2 !4D9 +
@ - 9# 9+ 9= 1<<<:
$ + 21<JM4 , 9 % :+ .' :
$ + W 21<>L4 7 : / 7 I A. $ :
$ 21<K14 $ : ./ ) :
/ ) : + $ = ' 21<<L4: "
% % :
/ , " ( :, . % 9 1<R1:
8/ W 21<RJ49 : .' % 9 >V :
, *6 & 21<<?49 C : :$ .# A :
, A6 * 21<<J49 + : .@ :
! 21<K149 - : . @- %% C$ + :
! 2>??14 @ % :# % 777: : Y % 11
! * * 9, % 9 9 ! , ' /V RL9
$ 9 / $9 1<<;:
! % = ) = 21<<K49 ' 9 : $ :
$ .' ++6:
6 = 21<<M4 ' .' : .
' % 9 LV :
6 21<JK4 % $ 5 : ., :
6 *9 = - 9# - + A 21<J?4 $ :$ .! :'
9 6 *9 W - 9# - + A:
6- - = H - ' 21<<?4 ! - - , - :/ I A. $ & 7C 9> : :
6 ! 21<K<4 @ :$ ., :
6 A6 9@ : , 9!
B , 9 ( 1 _ /V 19 1<<R:
6 $ = - 21J;L4 6 : . & 9 1JRM:
@ $ 21<<<4 # :$ . :
@ - / - 21<R<4 :$ . B+'9 1<R<9 MV :
) B 21<<J4 + :& : ! & :
) ! % = 21<<<4 " : .$ 9 ;V :
) H = 21<JR4 $ , 6 : ., :
) 21<<14 # : . : ;V :
W + 2>??14 : . :
W A 21<<R4 , :$ ., C :
I % !9 : .! + / 9 ( 9 /V 1L9 / % 1<K1:
H 21<JR4 # 3 :$ . B+':
H / 21<<M4 9 $ '7 ' 52 4
21<<J4 ( * 9 * : . :

176
ANEXOS
ANEXO 1. PREGUNTAS MULTIPLE CHOICE
* S 0N 13 02+ >+54+,-1 1ED154812A+-J

4 " :
%4 " % % :
4 % :
4@ :
4/ :

*S 70N 31 --+8+ >+-4?1/ ?1 02 423A50812A1 ?1 81?4?+J

4' :
%4 ' :
4' " :
4@ :
4/ :

* 5.,+5 02+ L4DCA1343 9+03+- ?1 .,F1A4>. ?1T

4 :
%4 :
4 :
4 :
4/ :

* S 0<- ?1 -+3 34B0412A13 +;458+94.213 ?13954,1 81F.5 -+ 51-+94C2 701 L+@ 12A51 02 >O290-. ?1 9.551-+94C2
@ 02 >O290-. 9+03+-J

4 % :
%4 % :
46 - - % :
4 :
46 - - % :

* S 0<- ?1 13A.3 343A18+3 ?1 9+A1B.5O+3 2. 908D-1 9.2 1- 5170434A. ?1 -+ 1EL+03A4>4?+?J

4$ C 2 4:
%4 C C% 2 4
4 J? 1??9 1?1 1>?9 1>1 1;? 2 4:
4@ :
4 C 2 4:

* S 0<- ?1 13A+3 +;458+94.213 13 -+ 8<3 9.5519A+JT

4) :
%4 ) :
4) :
4) :
4) :

G* S +5+ 70N 345>1 02+ D501,+ ?1 13D0514?+?J

4, % " - Q I:
%4 , % " - - :
4, % " Q I % :
4, % " Q I- " * :
4 % :

)* S 0N >+54+,-13 D01?12 42;-045 3.,51 -+ >+54+,-1 42?1D12?412A1J

4 C :
%4 :
4+ % :
4@ :
4/ :

(* S 0<- 13 -+ +;458+94C2 9.5519A+J

4 :
%4 :

177
4 :
4/ :
4 :

6* D15+94.2+-4/+5 02+ >+54+,-1 34B24;49+T

4' % :
%4 ' % :
4' :
4 % :
4' " :

* - 8013A51. D5.,+,4-O3A49.T

4/ :
%4 " " % % :
4, % :
4 9% :
4 % :

* + 42A15+994C2 13T

4 % ( :
%4 % :
4 % :
4 % :
4 % :

* + >+54+,-1 UA.-15+294+ + -+ ;503A5+94C2V 13T

4 :
%4 :
4 :
4 :
4/ :

* 2 42?49+?.5 13T

4 % :
%4 :
4 " " :
4 :
4 :

* - .,F1A4>. ?1 02 13A0?4. 1ED-.5+A.54. D01?1 315T

4B * :
%4 :
4 % :
4@ :
46 % :

* !039+5 02+ +3.94+94C2 13A+?O3A49+ 12A51 -+3 >+54+,-13 13 02 .,F1A4>. ?1T

4' :
%4 :
4 :
4' :
4 % :

G* S 0N 954A154.3 31 03+2 D+5+ D5.,+5 02+ 9.21E4C2 9+03+-J

4) 9 % :
%4 + 9 :
4+ :
4+ % ( * :
4+ % ( 9 * :

)* - ?431H. ?1 +2A13 @ ?13D0N3 9.2 ?.3 B50D.3 ?1 9.2A5.- ' 1--A4/* 31 03+ 90+2?.T

46 " " % ( :
%4 6 " C :
46 " :
4@ :

178
4/ :

(* + .,315>+94C2 D+5A494D+2A1 13T

4 :
%4 :
4 :
4@ :
4 % :

6* 4 -+ L4DCA1343 ?1 02 ?431H. 1ED154812A+- A4121 >+54+,-13W

4 9 :
%4 6 :
4# :
4# :
4/ :

* S 2 70N A4D. ?1 137018+ 1ED154812A+- ' 1--A4/* 42A1513+ 9.2.915 -+ ?4;151294+ 12A51 -+ D51=81?4?+ ?1-
B50D. ?1 9.2A5.- @ -+ D.3A=81?4?+ ?1- B50D. 1ED154812A+-J

4' " :
%4 ' " :
4' " % % :
4 % :
4/ :

* S 0N +;458+94C2 13 8<3 9.5519A+J

4 ) 9 )# )' :
%4 ) 9 )# 9 )' :
4 ) 9 )# 9 )' :
4@ % :
4/ :

* 2 A13A 13 ><-4?. 90+2?.T

4 , :
%4 ' :
4 % :
4 + % 3 :
4 / :

* 2 1ED154812A. A4121 >+-4?1/ 42A152+ 90+2?.T

46 % :
%4 , % ( :
4 % ) :
4 % :
4 9% :

* S +5+ 70N 31 219134A+ 9.2.915 -+ D51=81?4?+J

4+ - " C :
%4 + - " C :
4+ - " :
4 :
4 % :

* S 0N 13 02+ 9.2?494C2 9.2A54,0@12A1J

4' :
%4 ' " % % " * 9 - :
4' % % % :
4 % :
4' :

G* 4 31 704151 D5.,+5 701 -+ 51-+94C2 = 13 9+03+-W

46 - % :
%4 6 ( :
46 % % :
4 :
4 % :

179
)* + D5181?4?+ 13T

4 % :
%4 % :
4 " * % :
4+ " :
4/ :

(* 2+ >+54+,-1 348D-1T

4/ :
%4 @ - :
4' % :
4@ :
4@ :

6* 2+ ;51901294+ 13T

4 3 " :
%4 3 ( :
4 :
4 3 " * :
4@ :

13D013A+3 + -.3 0-A4D-1 L.491

# ' ' +
+ G + ' G G '
# ) ' + ) + )
( ' ' ( # ( +
+ 6 # # 6 ' 6

ANEXO 2. EJERCITACIONES VARIAS


* 2+-4/+5 -.3 ?+A.3 ?1 -.3 34B0412A13 90+?5.3T

+ 1: + 3 , 21<<M4

$08+24?+?13 N9249+3 .A+-


) LM? >L?? >RM?
$ 1>?? >;? 1;;?
@ 1MM? >M;? ;?<?

+ >: 3 + B 21<<K4

4>1- ?1 423A50994C2 M +;4-4+?.3


, R? Z
6 >M Z
@ 1M Z
@ 1?? Z

+ L: # 3 $ * 1<J?C1<<M

131594C2 ?05+2A1 X+ X 131594C2 ?05+2A1 X + GX


+ >Z LZ
+ MZ ;Z
+ +1 RZ KZ
+ +> JZ KZ
+ +L 1? Z 1L Z
+ # 1< Z 1K Z
+ ' M? Z ;< Z
@ 1?? Z 1?? Z

+ ;: + % * M 9 3

6= =G )= .A+-
1? ( M? Z LL Z 1K Z 1?? Z
1M ( >? Z L? Z M? Z 1?? Z
>? ( 1? Z >M Z RM Z 1?? Z

+ M: , 3

180
4D. ?1 D5.B5+8+ 5+?4+- ?+?
#C>1213 41F.3
, 1KZ >RZ
, L;Z ;MZ
, 3 L?Z ><Z
@ 1??? 1L??

+ R: , 3 9

4D. ?1 D5.B5+8+ 5+?4+- ?09+94C2


-A+ !+F+
?+? ?+?
#C>1213 294+2.3 #C>1213 294+2.3
, <Z 11Z ><Z L>Z
, ;?Z MMZ >MZ ;?Z
, 3 L>Z M>Z >JZ 1<Z

* 1+ +A12A+812A1 9+?+ OA18 @ D+5+ 9+?+ 02. 513D.2?+ -+3 9.234B2+3 ?1 +,+F.

4 " %
:
%4 * '' 9 "
- ( :
4 ( % :
4 - " 2 9 4
% 9" :
4' % " - % % % :
6 % - - " - 3
9 % 2 - 4:
4 >?? % % 9 % "
LM 9" 3 " - %
2 - % % *4:

4 % Q % I:
%4 + * % % :
4, % :
4+ " - :
4 OF ( * * P

* 2+ 42>13A4B+94C2 D+5+ 42?+B+5 -+ 51-+94C2 12A51 1- 512?48412A. 139.-+5 @ 1- A4D. ?1 >O290-. 9.2@0B+- ?1
-.3 D+?513 +55.FC -.3 34B0412A13 5130-A+?.3T

+?513 9+3+?.3 +?513 31D+5+?.3 .A+-


JJ ;M 1LL
$ M1 LK JJ
>M KJ 1?L
@ 1R; 1R? L>;

4 O+ Q IP
%4 O+ ( P
4 O+ P
4' - * :
4 OF M1 1?LP
4 OF P

* 2+ 42>13A4B+94C2 +55.FC -.3 34B0412A13 5130-A+?.3T

M? + 1;<C1L?:
1L + 1?<C<?:
' ( LM?:
' + 1;<C1L? 1K?:
JM + 1?<C<?:
' 1<?:

4 O+ P
%4 O+ Q I9 P
4 O' " % P
4 9 :
4 OF % P

* - 90+?5. D+5191 8.3A5+5 701 1- 24>1- 1?09+94.2+- 42;-0@1 3.,51 -+ 42A1294C2 ?1 >.A+5

181
+

2A1294C2 ?1 >.A+5
6 <> Z
, J> Z

2A1294C2 ?1 >.A+5
1902?+54. 548+54.
$ - << Z <J Z
$ <L Z <? Z
, MR Z M< Z

O' PO " " %


P O, " P

* 1A15842+5 70N >+54+,-1 2. D51312A+ 9.551-+94C2 9.2 -+ >+54+,-1 ?1 31E.

M ?1 80F1513
+5515+3 L08+2O3A49+3 +5515+3 AN9249+3
1<L? ML Z M> Z
1<M? RR Z RM Z
1<K? KJ Z K< Z

G* 2 -.3 34B0412A13 9+3.3 42?49+5 90<- 13 -+ >+54+,-1 42?1D12?412A1 @ 90<- -+ ?1D12?412A1T

* _/ % :
_+ :
B * - _B :
, _+ :
@ _ :
_ :

)* 2 02 13A0?4. 31 ,039+5.2 9.551-+94.2+5-+3 >+54+,-13 ?131594C2 139.-+5 ?5.B+?4994C2 9-+31 3.94+- @


/.2+ B1.B5<;49+ @ 31 51308415.2 -.3 5130-A+?.3 12 >+54+3 90+?5.3 ,4>+54+?.3

4 O+ % 9 P
%4 O' 9 P

(* 2+ 42>13A4B+94C2 12 +55.FC -.3 34B0412A13 5130-A+?.3T

' R> Z %
' RM Z
' J? Z %
' J? Z %

4, % " - - % " % 9
" % :
%4 O+ % P

6* 1 ?131+ +>154B0+5 70N A4D. ?1 D5.B5+8+3 ?1 5+?4. '8I349+ 9-<349+ 51-4B4.3. ?1 ?439034C2* 13909L+2
-.3 +?0-A.3 31BI2 1- 31E.

4+ :
%4 >? :
%4 ) " % * :
4! * % :
4 % :

* .23A50@+ 02 90+?5. ,4>+54+?. 701 8013A51 701 1E43A1 02+ 9.551-+94C2 12 -+ 34B0412A1 L4DCA1343T
U 0+2A. 8<3 3+A43;19L. 13A< 1- .,515. 9.2 30 A5+,+F. 8+@.5 D+5A494D+94C2 A4121 12 +9A4>4?+?13
9.8024A+54+3V ,A12B+ D51>4+812A1 ?.3 9+A1B.5O+3 D+5+ 9+?+ >+54+,-1

ANEXO 3. EJERCITACIÓN CON INVESTIGACIONES


3 %
9 ( 9 ( 9 9
9 % :
1 1J , 9 1< >R :

182
%& 00 !

" 9 :
:' ' ( 9 > % :' 9 9
( 1L? :6 % 9 RR
% " % :
' ' ( 9 " > % 9 " "
>M ( : ' 9 - % : 6 % 9
9 RR % 9 " 9 -
9 9 3 3 :
d' % " 9 %
e9 ' (
6 @ 2 '6@49 ' % 6 - *: ' % - - "
9
- % : % 9 % %
- " - " ( d % e:
d' " ( 9 " %
9 " ( * * e9 d ! e9
I 9 % : " ( M
( % ( . d) * - % " e:
:& :! +9 $ :- .YY777: : Y Y 1?:-

'&

+ 9 . 9
- 9 % 3 " % :
6 3 9 " - -
" % :
% 9"
- ( 9
9 '' : :
" % M< % %
% 9 :
' * " % "
" % % D% D ( - :
9 D - % " 9 D
% 9 #:$ , C= A 9 :
B @ % 9 / I A9 "
% : ! - + ** 9 9 %
- % % " ( ( : ,
% % 9 % " % :
# : , C= A " " * %
% % :
6 :

(&

3 * % * %
:
-% %
* % : C ' C
%
:
' ! % #: ,
/ + , 9 % +- : 6
% 1<<; *
: , " @) ( 9 *
C D D ' C * % :
+ * :C ' , % "
- % " % @)
" * C *
C" % :
' " *
: , % % 6 &
$ 9 - 9 " " @): '
" 9 * 9 "
9 * " :
* - 6 / 6 7
: ' : '
KRZ " - %
3 : '
:6 % 9 % " 3
% & % 9 + :

183
( :C " ( 9 % % "
: 6 % 9 @) %
C M? R?ZC " "
% :
- , " @) *
% : " " %
" " : + & 9 +
9 . D " %
* : % 9 : @)
- % % D: '

W - 9 * 9 " + 9
% 9 - + : 9 * @- / 7 I A
@ + 6 / 7 " MMZ %
:# 9 % D % D:
- % %
3 : ' M<Z %
RZ % : ' K<Z " % %
" * % % :
% % ' % : 9 % 9
" , - % " % . @)
: D D :
# / 9 :

)& ! !

: :
: , 9
:
% % , +
6 9 B $ 7 9 % " % :
D - " " 9
" G# PG GOI " 9
PGD9 # : $ 7 : @ 9 " " " "
% " : "
% - 9 " " :
" 9 % " 3 :' " "
- " % :, 9
- - : 6 3 # :$ 7 - "
( " " 9 " % "
% " - :
6 :

9& + ! !

9
" % : # -
% : , %
:
< ! :C 3% -
9 " % 9
:
3% - 9 3 : ,
% 9 % % 9 :
6 % " G G 9
" % - % " " :
6 - 9
: 9 C . 9
% - :' 9 % 9 3% "
:
" 9 *
: % 3% :
% - %
- :, 9 %
% :
+ ! ! :C
% - " :
" 9 % " :
9 :
, % * 9
9 " - 3 % :
9 % -
% - % :

184
' 9 3 :
- 9
: % % 9
U 3 %
% :
- ! :C ' 9 3% % - % :
- % 9
% 3% :
B % 9S . 3% T:

0& ? ! A !

+ 3 ( 9 3
- I 9 ,- 5 *: @ K;K %
% 6 A + 1<KM9 5 * " ;R
" ( 9 KK : 6 J
: - 9
( " % * : ' " % 9 9
:
9 $ /V M<9 96 % 1<<?:

7& 8 "

% % % - 9
- :
' * /( W - 9 -9 M? (
% C- : ' , "
% " % % % : '
( % " % % 9 : * -
" % %
- :
, 9 % * 9 % % % : '
- - % :
# / 9 9 >JCLCJ<:

6&

" >? 9 +- 9 # :
' 5 C C * (
" - % 9 : '
( .
' - 9 %
9 9 9 9 U
- " % :
: * -
U 9
9 : @ ( 3
:
B :C ' ( 9 % 9
:' 9 3 9 - % - -
% :
" - 9 "
- % % :
, :C ' 9 " - % 9
: % 9
:
$ :C . * 6 +- 9 9
% 1?J? . - 2 9 9 49
2 49 9" 3
3 9 9 - 2 % 49
:
6 :C # 1?J? >K?. <? 9 <? <? % : 6 -*
" . 14 9% 9 U >4 9
9 : 9 :6 * % " * :
# :C % % . 2 9% 9
4U U U : 6 %
9 ( : . 2 3
9 % ( U ( 4U 2 9
:, 4U % ( U U
% - 2 4U U % ( U
- :
! :C + 3 .
9 % * 9 " % :

185
' 3 9 " - 9
:' " 3 -
% : %
# / 9 :

5& 2 !

% 9 # : = 9 * % (
9 " % % 9 6 %
* % % :
D/ 7 I A @ D9 /6 : - ( 9 9
% 9 " %
" :
9 C -% -9 9 " - *
% * " ( * %
9 : 9 -
( 9 " :
>; % * 9 % 9
9 % : %
% : % % " "
: .O P9 O
3 - - % 9 9 %
- @ P : '
9 9 : -
: ' - % 9
:
' ( " - * : '
- % 3
3 9 % - " % * % :
@ % % 9 -
% " 9 :
# , 9 9 1<J<:

%I& , !

? ! :C ' % % % : *
* % 2 49 %
" : "
9 " % " (
% * : 6
" : 6 % ;? L 1> 9
LK T
2 + 9 1<JK.<4:
@ + #9 @ : . ! 6 : # % 1<JK9
<C1M:

%%&

6 $ ( " % 9 % 9
9 "
*:
, % 9 $ * I "
:
' 9 . % "
" * : O
" P
. %
* * : D D D D: '
" D * D % * : D D
9 9 % *
( : " % % * "
% * D D: * - - " - %
% :
' D D: # % D D 9
D D
: % - * L? "
" 1M ;M? 9 1M : % "
D D D C - " D: D D " % *
D D % U D D
% 9 D D U D D 9
D D % * % 21M 4
*" D D 9 L? 9 ;M 9 :
' D D " - % :'
D D9 9 " % :

186
' % -
% * " :O " -
% P ' - % " % *
: KM - : KM9 D D ( : 1>? "
% U 1M? " " : " 9
3 * : >JM %
:
% % :, D D
. :, D D "
: , 9 " 9
" : + * " D D 9
% . D 9 D9 D " " D9
% " D9 D " D:
, 9 % - : ' %
:
) H =9 D$ , D9 9, 9 1<JR:

%'& B! A

+ - 9 9 9 %
: O, ( P , "
( % ( 9 % :
, 9 9 +- ) - 9 , % -9 %
" 9 9 ( :6 - %
9 ( % * " :
" % : ,
9 ''& " % :,
" 9 % % : '
. ( % : 9 " ) - :
+ 21<K;49 : .' % : 1Mn 9 M>J:

%(& ! C

% " " *
* 2 - 49
" : / % 9 . 4
" " %
3 % 9 9 -
U %4 "
3 % : 9 . S T
% 9 S T " :
$ .
' % _ C" -
9" S T % :' 9 %
" " * *
2 - 49 "
:
/ % 9 .
4 " " %
3 % 9 9 -
U2 S@ T S@ T9 % S@
T4:
%4 " 3
% : 9 . S T
% 9 S T " :
' :6 .
' @9 " :
' $9 " :
" 9 9
9 9 $ 9 %
% % :
$ 2
- % 4: $ % % %
3 % " :
' * S T: ,
9 % % " % 9 "
" % -3 :6
: % 9 " -
" :
+ = , 9B * 9 S %
T2 S6 T9 + , - 9 >9 1<K19 ;??C;1?4:

%)& $

187
6 - - " "
:
- % " 9 "
* : , 3 - %
" " - % - 9 %
* 9 9 " % ( 9 9
" % : ' 9 3
: " (
" 3 " * * 9
: 9
9 % :
% 9 1<RM: ' C : 6 :

%9& - ! ! !

' % %
: 9 2 -9 1<M<4
( %
9 3 9 % - : 6 KZ
% R>Z % %
% :
2$ & 9 1<RJ4 * " (
B 9 9
% % 9
:
D * %
9 "
- * 3 % 9 % "
% D2 9 1<J?4:
-6 21<M<4 6 , - :, :' 7 + 9/ = 9M : 2@
.' % 9 9 1<R;9 : MJMCMJK4:
$ & B9 , - - :, - 9 1<MJ9 ;:
, 21<J?4 , 9 ( * : .5 *:

%0& ! !

A 9 # % 7 21<;14 ( : ,
% ( M ( : + ( - % %
" - : # - %
% % G G: % * U
- % - - % : + ( - %
9 % ( % - %
- % 9 %
( :
' (
- :
"
% 9 " ( :

: * 9 (
" 9 % :
6 * 9 1<J?9 $ 9$ 9! 9 :1LJC1L<:

%7& -!

( " -
" " 9 "
:
' ( * :'
9 ;; ( "
9 :
* % * X ( 9 " %
% % % # 5 A9 " % ( : -
9 9
9" :
S' 9 * " 9
( " % T9 6 9
:
S " - * X (
" " % 9 - -
- 9 9
T9 * $ 9 :
B % + 9 :

188
%6&

" - % % % ( 9
% :' 3 %
9 *
* 9 % :+ % - - " ( 9
: % " 9% "
- % 9 9 % % :
% :
% 9 - "
% 9 E ( 8 E 8 - :' %
%
" "
9 9 % 2`4:
( " % ( 9
- % 2`4: #
9 " * " % 9
:
) % 9 9 9 "
* : I % % 9 %
9 9 :
# S' % T9 ! $ S' , 6 T9 $ :

%5& ! ! ! !

? ! :C ' % T S * % ,: : !: $: 2
% %% $ 4 %
. B % @++ LLR<L , $ @++ ;L<J>> , -
@++ LM;?R 6 - 9 6 6 & 9 ? MR
1 - ?:M Y :
6 :' ! 6 , : ( Q )9 / >J9 >MC><: >??1:

'I& + ! ! ! - ! , !
E! #$ *

? ! :C ' % * M??< 6
9 + @ $ B : :': : +: 6 = #
+ B / , 9 % 1<<K *
1<<<: ' - * " % %
9 L % % "
:
+ :' ! 6 , : ( Q )9 / >J9 >MC><: >??1:

'%& B = ! A *

? ! :C ' % % %
% ( : >; 3 % 9
JJ9LK Z J19<J Z
9 >M Z >>9?< Z : /
( % :
' " 6: ' ! 6 , : ( Q )9 / >J9 >MC><: >??1:

''& + ! * !

? ! :C ' % %

: ' % % %
9 "
% * :
B & :' ! :) <L9 / 1 Y ;MC;R: ' C$ * >??M:

'(& - $ = # ! !

? ! :C " * " " 9


* " % 9
* : ' % 9 *
>J? - 9 % " 1L9>1
Z % " % L19? :' % * *
% : 9
" % 9 9 %
% " %
:
H :' ! :) <L9 / 1 Y 1LC1R: ' C$ * >??M:

189
')& - !

? ! :C + 9
:' " :
' % LR ( +
- * 9 :
& ! :' ! :) <>9 / M Y ;>MC;>J: % C# % >??;:

'9& + # ! ! !
C , ! *B !

% % @- , %
*
% :
? ! :C 6 * % L;
9 " 6- , B ?9?; ?9?R:
1K 9 %
.& 1. - * @- , U& >.
- :' % 9 * C>R :'
9 @- , % %
9 % % % :
" % 9 %
% % %
9 " @- , 2 b?9?M4
% * :
H :' ! :) <?9 / L: = C= C >??>:

'0& - ! A -! "$

? ! :C ' " % % :

9 - :
:C ' %
( C % :
! :C 6 ;> ( MJ ( 9 ( :
" :C 6 * % 9 9 :
% *
6,66 % = * <M Z:
? ! :C K1 Z ( K; Z ( 9
% J1 Z ( R; Z ( : % KZ
( >> Z ( : % MK Z ( MM Z ( 9
% - * M> Z ( M< Z ( : +
JJ Z ( JM Z ( : ' K< Z ( J1 Z ( 9
% 1> Z ( 1R Z ( :
- ! :C %
" :
6 $ + 6 $ * 9 !: ' ! #$ >??MU Q 2>4. ;MCM1:

ANEXO 4. NORMAS DE PUBLICACIÓN DE LA APA Y COMPARACIÓN CON LAS NORMAS


DE VANCOUVER
6 " " " %
% , 2 , - 9 1<<;4: 6 %
% 9 9 ) %
% :

1: B %

' % 9 % ( # / ; 2>1> ><K 49


L:M % $C,+9
$ W W , 2 % * :, 9 SW >???T4:
2.58+3 ?1 +29.0>15 21<<L49 % 9 9 % "
% ;9 >M 9 % %
% : + * - 9 9
* % - :

>: ,

' 9 % 9 % 9
9 3 9 9 3 :
' % ( U 2
>M? % 4U % C :
, 9 2.58+3 ?1 +29.0>15 % :

190
. 4 9 U %4 % 9
( U 4 % Y
Y " % % % U 4 % 9
- U 4 % " U 4 %
" " U 4
% % 9 " :
+ 9 . 4
% " % " 9
U %4 % U 4 9
U 4 " :
2" 1M? %
>M? 4: ' U
% " - U 2 9 % 9
4U : -
% :
L 1? % "
:, D$ 6 % D 2$ 6 4 D
$ D:

L: ' *

, * % .

@ , #' @! = 'Q@'/6 / !& / H + / 2@ @ 64


@ % 9$ 9! 9
' >? 9 # Y+ 9/
% 9 : ! %% :
@ % , % 9#
>? 9 9# Y+
% 9 : ! %% :
+ M
9! 9 1?
/ %% :

, " % 9 %
2.58+3 ?1 +29.0>159 % % :
' % 9 9 "
% * . 9 $ 9 ! # 2 , 9 # +
4: '
% :, 9 ! % ' :

4 ! :C " : ! % :
$ 9 - : /
% " :
%4 " :C " % % "
: " 9 9 "
: , 9
: " " * 9
% 9 :
/ % 9 3 - 9
:
' :C # % " "
9 : 6 " % 9 "
% 2
* 4: / % % - 9
G G " : ,
* :
% : ' " 3 % : $
% : 6 " % 9 % (
% 9 % " % * :' "
" " - : 3
: * %
:# 9 % % :
4 ? ! :C " 9 % : /
. " % :
# % " - % %% :
42 ! :C - "
: / 9
:
' " % " 9
: ! % : ' % *
% 9 % -
" :, - - 9
:+ 9 :

191
;: ! %%

@ %% 2 4 3 2
4: @ % D! %% D:
@ % % , - 21<<;4
D, % $ D 2W - 9 1<<;4:
% % 9
.

4 :C 2 C 3 C9 9 % U
9 3 D D49 ( 2 4 9
2 4 U 9 :
' .
9 :9 9 : 9 : 21<<M4: @ % :+ .' :
@ 9 ,: 21<J<4: + / : .W :

%4 - ! :C ( 2 4U 9
U D' DU % % 2 9 9 4U D2' :49D9 D2# :49D9 D2+ :49DU
% U " 9 9 U 9 9 :
' .
2 ( 4: @ + :' : 9 : : 2' :49 @ % 2 : 1>MC1MK4:
+ .' :
6 9 $: 21<<;4: # : ' $: & % - 2' :49 % A , - 2 :
;M<CM1R4: / 7 I A. , :

4+ ! :C ( 2 4U 9 U %
9 U U 3 2 - %
3 4U 9 9 9 9 :
' .
2 ( 4: @ :/ % ! 9 J2L49 >1MC>L>:
& * + 9 $: ' A9 $:W: 21<<M4: 6 :
' 9 12149 MC>?:

4 ! :C ) >:

6 2.58+3 ?1 +29.0>15 %% :
% 9 " *
: ' 9 % 9 3 % 2
4 :
+ % * 3 9G % G G G9 "
" % :
9 ) 9
%% :

4D. ?1 8+A154+- ?1 F18D-.


51;151294+
4 :C 3 I + 9 5I9 +- !I9 $ !: ' -
% 7 - 9% :
U & 1<J?U K<2>4. L11CL1;:
9
%
D D:
%4 " - 5 % - I9 B 59 69 5 A I9 @
A 7 95 $:
% : 6 - - . - -
2 4: / - 1<JJU ;J. 1>C1K:
+ ./ - 1<J<U M1 >J<C<1:
4 % 2 + = 9 W=: 6 - :> :
4: . 6 , 9 1<JR:
4 % 2# # +9 W A $9 :# C - - : / 7 I A.
4: 6 C) 9 1<JJ:
4+ % : W 9 67 * $/: , -
:' .6 W 96 9 :, -
- . - : ,- - .6 9 1<K;. ;MKC
;K>:
4 : ) ) 9 : +- . %
:, - B $ / + +-
% / U 1<J; $ L?CL1U +- : +- .
$ 9 1<JM:
4@ # : I /$: 6 - - 7 - -
2@ # 4: , % - 2, 4. , % -9 1<JJ:
-4 @ % : 7- 9# = :, % 7 "
A :6 :' :

192
M: + 9 %

@ % 2 4 9 ( %
2 4 - 9 :
% 9 - " % :
9 - % 9 9 "
Y % :' % - :

ANEXO 5. NORMAS PARA HACER REFERENCIA A DOCUMENTOS CIENTÍFICOS DE


INTERNET EN EL ESTILO WEAPAS (LAND, 1998)
4 +! :C W W W % " " D D9
$ 2$ 49 " % ' 2# 4:
.
9 Y :
2 ! :C 9 % "
2 " D D9 D- D D % D4:
6 7 % - - "
9 :
6 % 2 7 % 9 9 :49 * "
2 % " 4
: ' * % %
9 :
" % %
:
+ " 9 % %
:
+ S ! ! :C @ % " 9 " " *
% % :
6 % 9
- % 9 : ' 9 % D :A: :D
2 5 7 4 % * " :
% 3 : 6 % 9
2 : '/ & 9 ' 49 %
2 9 4:
6 9 % " % - 9
9 - :

%4 :C @ " 9 % D D9
* " 9 " -
" :
9 " * " - % 9
( % : 6 % 2= 4 9
3 9 % ( :
% - 9 % - 9
:' D2 ( 9 $ # 9
&$@ .$ .6 4D9 " &$@ - $ & 7 -
>; - :
" %
C % % - % 2 , 9 1<<;9 : 1KL49 "
D2 : :Y ( 4 D ( " % :
+ - " % % % 2
7 %49 ( % 9 % 9 :
B - . ' 9 " - " %
9 * : @ %
9 D2 ( 9$ # 4D:

4 , ! :C & : 6 % 9 - "
.
6 % 9 " 6 % 2
@ 4: 6 - 9 % :
6 7 % 2 9 @$ 49
% 9 - 9 %
:6 "
% 9 % % 9
:

4 , ! :C - % : *
% - :
' - 9 % 9
: 9: 9 - 9 - B@,9 :

193
@ " % 3% " "
9 :

4 ! :C ' 9 % ! 2 9
7 %9 9 " * - .YY777:::::4:
+ ! 2 ! 9 * 4 % %
D ! D :
! : 9 ! % 9
% - 2DYD49 3 :

, %% % % 9
. , - 2 , 4 2 : Y1<<J4 7 -
- W W W % [# WWW\ D- .YY777: : Y Y7 % :- D

194

You might also like