Health LM Hiligaynon

HEALTH
Yunit 1
Kaugalingon Nga Ikaayong Lawas
Ang mga tawo palareho sa madamo nga pinaagi.

Magkapalareho kita sa aton dagway ukon sa pagginawi. May
yara man kita sang mga matalupangdan nga mga kinalain.
Ang pakipagbagay naton sa tagsa-tagsa amo ang makabulig
para sa kaugalingon nga pagkapagros kag ikaayong lawas.
/HEALTH/Hiligaynon/LM/04.02.13
1
Leksyon 1 - Pretest
A. Idrowing sa papel ang kon husto ang pamatasan nga
ginapakita sang bata kag kon indi husto:
1. Ginasunlog ni Karen ang iya kabutho nga

sungi.
2. Ginahagad ni Jennifer ang iya bag- o nga
kabutho sa paghampang.
3. Nagapanamyaw gid si Carlo sa iya
masugata ngamga kabutho.
4. Ginahambalan ni Rico ang iya kabutho
nga matamad kon wala naka-obra sang
homework.
5. Nagapahulam sang lapis si Olga sa iya mga
abyan.
/HEALTH/Hiligaynon/LM/
2
B. Lantawon ang mga laragway. Isulat sa papel kon
HUSTO ukon INDI HUSTO ang ginapakita nga mga
sitwasyon sa mga laragway.
1. 3.
2. 4.
5.
3
B. Idrowing sa inyo papel kon ano ang husto nga
balatyagon nga dapat ipakita sa mga masunod nga
sitwasyon.
malipayon naakig
masubo nakibot
1. Nagdaug kamo sa paindis-indis sa saot.

2. Ginkumos sang imo abyan ang imo gin
drowing.
3. Nasugata mo ang imo abyan nga dugay mo na nga
wala nakit-an.
4. Nagtaliwan na ang imo pinalangga nga lola.
5. Ginbaklan ka ni Tatay mo sang paborito mo nga
bisikleta.
4
Leksyon 2: Pinasahi kag May Kaanggid Ako
Tinguhaon Naton
Palanggaon ko ang akon kaugalingon kag ang mga
tawo nga yara sa akon palibot.
Hilikuton 1
Kilalahon ang mga butang nga imo luyag
pagahimu–on. Isulat sa papel ang mga
letra sang mga laragway nga nagapakita sang nagustuhan mo
pagahimu-on.
a. d. g.
e. h.
b.
c. f.
5
Hilikuton 2 Husto bala ang ginahimo sang bata nga
lalaki sa iya kabutho nga babaye?
Panumdumon Naton:
Pinasahi ang tagsa-tagsa sa aton.
Wala sang duha ka tawo nga magkapareho sa tanan nga bagay. Kinahanglan t
6
Leksyon 3: Makapakigbagay Ako!
Hilikuton 1 Pareho kag kinalain sang duha ka

laragway.
Lantawa ninyo ang laragway sang duha ka bata nga

babaye. Himutadi ang ila mga hitsura. Ano ang pareho kag
kinalain sang duha ka laragway?
Panumdumon Naton:
Ang pagpakigbagay sang mga kabataan sa bag – o nga palibot makahatag
7
Leksyon 4: Makapasakop Ako!
Tinguhaon Naton
Basahon naton ang istorya.
Ang Bag-o nga Kaingod
Isa ka adlaw, si Brenda kag ang iya mga abyan

malipayon nga nagahampang sa gwa sang ila balay.
Samtang sila nagahampang nakita nila ang isa ka bata
nga babaye nga nagatindog sa idalum sang puno sang
langka. Nagalantaw lang ini sa ila.
Ginpalapitan ini ni Brenda.”Hello, ako gali si
Brenda. Ano ang ngalan mo? Sa diin ka nagaistar?”
Nahuya pa ang bata nga babaye sa pagsabat.”Ako naman
si Cindy. Sang Sabado lang kami diri nagsaylo”.
Ginkaptan siya ni Brenda kag
ginpamangkot”Gusto mo maghampang upod sa amon?”
“Huo. Gusto ko gid”, sabat ni Cindy. “Dali ta! Ipakilala
ko ikaw sa mga abyan ko”.” Salamat, Brenda”,
malipayon nga hambal ni Cindy. “Wala sing
anuman,”sabat ni Brenda.
8
Hilikuton 1
Ano ang maayo nga pamatasan?
Magdrowing sang adlaw ( ) sa inyo papel kon ang bata

nagapakita sang maayo nga
pamatasan sa iban nga mga kabataan, kag bulan ( ) kon wala
nagapakita.
1. 3.
2. 4.
Panumdumon Naton:
Mas maayo kon makahibalo kita makigbagay sa iban nga mga tawo. Nagak
9
Leksyon 5: Masadya sa Bag-o nga Lugar!
[
Nakahibalo Bala Kamo?

Nakahibalo bala kamo nga ang mga abyan
mapuslanon? Nga-a
nagakinahanglan kita sang abyan?
Hilikuton 1
Magbasa sang malinong ang istorya ni Omar.
Sabton ang mga pamangkot sang
manunudlo.
Ang Bag-o nga Eskwela
Si Omar bag-o nga eskwela sa San Luis Elementary
School. Naka-eskwela na sya sang duha ka semana. Mahuluy-
on sya kag nabudlayan makigbagay sa iya mga kabutho.
Isa ka adlaw, sila may pagtilaw. Nalipatan ni Omar magdala
sang lapis. “Ano na lang ini?”, pamangkot nya sa kaugalingon.
Samtang naga- panumdum sang pagahimu-on, naglabay si
Heide. “Excuse me! May ara ka pa nga lapis? Nalipatan ko
magdala”, siling ni Omar. “Huo, ari hulama ang akon lapis”
siling sang bata nga si Heide. “Salamat gid!, sabat ni Omar.
Ibalik ko lang pagkatapos ko gamit”. “Wala problema a, hambal
ni Heidi. Pwede kita makahampang pagkatapos sang klase?”
pamangkot ni Omar. “Sige a”, sabat ni Heidi.
Panumdumon Naton:
Manami ang aton pamatyag kon makapakig-ambit kita sang maayo nga balatyagon
1
Leksyon 6: Luyag Ko Ini nga Sitwasyon
Hilikuton 1: Lantawon ang mga laragway Isulat sa

papel ang letra sang mga laragway nga nagapakita
sang husto nga
pagginawi.
a. d
b. e
c. f
11
Hilikuton 2
Sa diin nga sitwasyon sa balay ang husto para sa
mga bata? Isulat sa papel ang
numero sang inyo mga sabat.
Mga Sitwasyon sa Balay
1. 4.
2. 5.
3. 6.
1
Pagtilaw
Tsekan( / ) ang numero sa inyo nga papel kon ang
laragway nagapakita sang husto
nga sitwasyon kag ekis( X ) kon wala nagapakita sang husto.
2 4
.
3 5
Panumdumon Naton:
Magpili sang mga hilway nga sitwasyon kag magpalayo sa mga katalag
13
Leksyon 7: Makabulig Ako!
Pagtilaw
Butangan sang (∕) kon ang bata nagapakita sang pagbulig sa
mga tawo nga may kasablagan kag (×) kon wala.
1. Ginbuligan ni Toto sa pagtindog ang babaye

nga bulag.
2. Ginkuha ni Lara ang nahulog nga
sungkod sang bata nga piang kag ginbalik
sa iya.
3. Ginasunlog ni Aliyah ang bata nga buang.
4. Ginahampang ni Jocelyn ang bata nga
lupog.
5. Ginakadlawan ni Jessie ang panghambal
sang iya kabutho nga pitla.
Panumdumon Naton:
Ang pinakamaayo nga mabulig naton sa mga tawo nga may sablag amo ang pag
1
Leksyon 8: Makapakita Ako sang Akon
Balatyagon!
Tinguhaon Naton
Basahon ang istorya nanday Hannah kag Camille.
Ang Mag-abyan
Isa ka adlaw sa eskwelahan, nagsugataay sanday

Hannah kag Camille. “Nga-a masubo ikaw Hanna?”,
pamangkot ni Camille.
Nagsabat si Hannah nga may kasubo, “Camille, pasayluha
ako sang natabu sa monyika mo nga ginpahulam mo sa
akon. Nahukas ang ulo sini kay gin-agawan sang akon
mga utod.”
“Ano! Wala nimo ginhalungan ang ginpahulam ko
sa imo? Sugod subong, indi na kita mag-abyanay, hambal
ni Camille nga nagapangakig. Sa atubangan sang ila mga
kabutho ginbuklas ni Camille ang monyika dala haboy
kag gilayon nagtalikod. Nahuya si Hannah sang natabu
pero atubangon niya ini tungod kay sya nagpatumbaya.
15
Hilikuton 1
Nahangpan mo bala ang istorya? Pili-on ang mga
balatyagon nga ginapakita ni
Hannah kag ni Camille. Ibutang sa inyo papel ang masunod:
nahuya nakibot
naakig nasubuan
1. “Pasayluha ako sa natabo sa

monyika” hambal ni Hannah kay
Camille.
2. “Ano! Wala nimo ginhalungan?”
singgit ni Camille.
3. Nagduko lang si Camille sa atubang
sang iya classmates sang ginhimo ni
Hannah.
4. “Sugod subong indi na kita mag- amigahay”,
hambal ni Camille.
5. Naguba ang monyika nga ginhulam ni
Hannah kay Camille. Dali-dali nga
ginbuklas ni Camille ang Monyika. Ano
ang ginbatyag ni Hannah?
Panumdumon Naton:
Maayo nga ipakita ang aton balatyagon sa husto nga ti-on. Amo ini ang yabe sa m
1
Pagtilaw
Basahon sang maayo ang mga sitwasyon.
Ihambal ang inyo sabat.
1. Ginkadlawan ka sang imo nga kabutho kay sala ang
imo sabat sa pamangkot sang inyo manunudlo. Ano
ang himuon mo?
2. Ginlawag sang inyo manunudlo nga ang imo abyan
amo ang first honors sa inyo klase. Ano ang imo
pagabatyagon ?
Hilikuton sa Balay
Tapuson ang mga dinalan.

Malipayon ako kon .
Masubo ako kon .
Maakig ako kon .
17
Leksyon 9: Matinahuron Ako!
Hilikuton 1
Pangitaon ang mga tinaga paibabaw o paidalom. Amo ini
ang mabatyagan mo
kon ikaw ginpakahuy-an, gin-insultohan ukon nasakit ang imo
balatyagon. Ano ayhan ini nga mga tinaga? Isulat ang mga
tinaga sa papel.
N A I M P I T O X Q F C
A F Q H M Z Q Y S F N P
S X Y F Q N A H U Y A X
A K I G X F Q W B X I Z
K Y X K F K N A U G O T
I Q F L S N Y L A H I X
T C W P R V O A N G T H
A X F V E P S E W L X T
N A U G O T X Z A T G E
V X P C W K H P Z Y F L
1
Hilikuton 2
Nga-a nahuy-an si Raymond? Basahon naton ang
paghambalanay.
Gng Rosales: Kahapon, natun-an naton ang
multiplication. Tawgan ko ang inyo
ngalan. Ipakita ang card, basahon
ninyo kag sabton.
Raymond...
Raymond: (Sya nagtindog kag nagtinguha
magsabat) 4x6 equals (samtang
nagakalot sang ulo).
Justin: Pigado ikaw! (Hambal ni Justin
samtang nagatan-aw kay Raymond).
Gng Rosales: Justin, pwede makahipos ikaw.
Mahapos ini. Panumduma sang maayo.
Four times six (4x6), apat ka anum pila
tanan?
Justin: Pigado ina sya sa Math Ma’am. Gng
Rosales: Pwede nga mahipos ka anay
Justin? Taga-an naton si Raymond
sang kahigayunan.
Raymond: 24 Ma’am!
Gng Rosales: Husto. Sunod ikaw Justin.
Justin: Seven times eight =7x8 equals...equals...
(Nagpanumdum si Justin samtang
nagakadlaw sang matunog ang iya mga
kabutho.)
19
Pagtilaw
Basahon sang maayo ang mga sitwasyon.

Isulat ang letra sa inyo papel kon ang dinalan
nagapakita sang pagtahod sang balatyagon sang iban.
1. Nalutos kamo sa hampang kay ang isa ninyo ka upod
nasamaran samtang nagahampang. Ano ang ihambal mo
sa iya?
a. Ikaw gid ang nagpalutos sa aton hampang
b. Sige lang, sa dason tinguhaon ta nga
magdaug.
c. Wala ka gid pulos sa aton grupo!
2. Ginhatagan ka sang imo maninay sang isa ka monyika.

Wala mo ini nagustuhan. Ano ang ihambal mo kay
maninay mo?
a. Madamu gid nga salamat, maninay.
b. May ari naman ako sini, maninay
c. Mas daku pa gid diri ang gusto ko, maninay.
3. May kabutho kamo nga Cebuano. Ang iya

lingguwahe lain sang sa inyo. Ginakadlawan siya
sang inyo mga kabutho. Ano ang dapat mo himuon?
a. Papulion mo sya sa Cebu!
b. Tudlu-an siya maghambal sang Hiligaynon.
c. Pabay-an sya.
2

Health LM Hiligaynon

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Health LM Hiligaynon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HEALTH

Ang mga tawo palareho sa madamo nga pinaagi.

1. Ginasunlog ni Karen ang iya kabutho nga

1. Nagdaug kamo sa paindis-indis sa saot.

Hilikuton 1 Pareho kag kinalain sang duha ka

Lantawa ninyo ang laragway sang duha ka bata nga

Basahon naton ang istorya.

Ang Bag-o nga Kaingod

Isa ka adlaw, si Brenda kag ang iya mga abyan

Ano ang maayo nga pamatasan?

Magdrowing sang adlaw ( ) sa inyo papel kon ang bata

Nakahibalo Bala Kamo?

Hilikuton 1: Lantawon ang mga laragway Isulat sa

Mga Sitwasyon sa Balay

1. Ginbuligan ni Toto sa pagtindog ang babaye

Basahon ang istorya nanday Hannah kag Camille.

Isa ka adlaw sa eskwelahan, nagsugataay sanday

1. “Pasayluha ako sa natabo sa

Tapuson ang mga dinalan.

Basahon sang maayo ang mga sitwasyon.

2. Ginhatagan ka sang imo maninay sang isa ka monyika.

3. May kabutho kamo nga Cebuano. Ang iya

You might also like