Zachowanie wolności w państwie totalitarnym to trudne zadanie, które wymaga od jednostki

kreatywności, odwagi i strategii dostosowanych do specyfiki danego reżimu. Analiza powieści takich jak
"Rok 1984" George'a Orwella, "Zdążyć przed Panem Bogiem" Hanny Kral, "Inny świat" Gustawa Herlinga-
Grudzińskiego, oraz spojrzenie na wybrany kontekst historyczny pozwala na głębsze zrozumienie różnych
aspektów tego problemu.

W powieści "Rok 1984" George'a Orwella, główny bohater Winston Smith stara się zachować swoją
wolność w społeczeństwie poddawanym całkowitej kontroli. Jego prywatny bunt manifestuje się poprzez
prowadzenie tajnego dziennika, w którym wyraża swoje myśli i uczucia niezgodne z oficjalnymi
dogmatami Partii., co stanowi próbę zachowania własnej tożsamości w obliczu wszechogarniającej
manipulacji reżimu. Jednakże, choć próba ta wydaje się być formą oporu, ostatecznie zostaje złamana
przez totalitarną machinę. Jest to może mniejsza forma zachowania wolności, lecz jeszcze jakiś czas temu
można było ja zauważyć w Polsce, gdy podczas cenzury poeci pisali książki w ukryciu bądź na
emigracjach. Dodatkowo, analizując wybrany kontekst historyczny, warto sięgnąć do przykładów oporu
społecznego wobec totalitarnych reżimów. Przykłady takie mogą obejmować Solidarność w Polsce, gdzie
społeczeństwo masowo protestowało przeciwko komunistycznemu reżimowi, dążąc do przywrócenia
wolności i demokracji.

W "Innym świecie" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, czytelnik przenosi się do rzeczywistości sowieckich

łagrów. Bohater, stawiając opór wobec przemocy, utrzymuje swoją wolność poprzez zachowanie
godności i człowieczeństwa w warunkach ekstremalnej dehumanizacji. Za przykład możemy wziąć
Kostylewa który, aby zachować wolność zaczął przypalać rękę przed każdą wizytą w ambulatorium, by
ustrzec się przed koniecznością pracy. Jego historia ukazuje, że nawet w najbardziej opresyjnych
warunkach jednostka może obronić swoją wolność poprzez utrzymanie integralności osobistej. Bardzo
podobne próby zachowania wolności możemy zauważyć w powieści Hanny Kral, "Zdążyć przed Panem
Bogiem", autor przedstawia opór jednostek wobec okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej.
Bohaterowie starają się utrzymać wolność poprzez różne formy oporu, zarówno psychiczne, jak i fizyczne.
Przykładem może być postawa Lekarki, która mimo świadomości zagrożenia, decyduje się wstrzykiwać
truciznę dzieciom w getcie, aby te nie musiały jechać do obozów. Jej opór moralny wobec nazistowskich
prześladowań stanowi świadectwo tego, że utrzymanie integralności moralnej może być kluczowym
elementem walki o wolność w państwie totalitarnym. To potwierdza, że jednostka może zachować
autonomię poprzez upór wobec narzucanych norm moralnych.

Wnioski płynące z analizy tych dzieł literackich oraz kontekstu historycznego sugerują, że utrzymanie
wolności w państwie totalitarnym wymaga różnorodnych strategii. Prywatny bunt, opór moralny,
utrzymanie godności w warunkach ekstremalnych czy masowy opór społeczny to tylko niektóre z
możliwych dróg. Jednakże, każda z tych strategii niesie ze sobą ryzyko, a sukces zależy od specyfiki reżimu
oraz odwagi jednostki i społeczeństwa. W świecie totalitarnym, zachowanie wolności staje się sztuką
przetrwania, która wymaga zarówno indywidualnej odwagi, jak i solidarności społecznej.