Temat: Pisownia rozłączna przeczenia nie z różnymi częściami mowy.

Data: 28 kwietnia

NaCoBeZu:
- znam zasady rozłącznej pisowni przeczenia nie z różnymi częściami mowy m.in.: z czasownikiem, z
zaimkiem, z liczebnikiem, z przymiotnikiem i przysłówkiem odprzymiotnikowym w stopniu wyższym
i najwyższym, z wyrażeniem przyimkowym.

Notatka
„Nie” piszemy rozdzielnie:
· z osobowymi formami czasownika (nie jestem, nie czytaj, nie mieszkaliby),
· z bezokolicznikiem (nie kupić, nie znaleźć, nie biec)

UWAGA! Wyjątek stanowią czasowniki utworzone od rzeczowników z

przedrostkiem nie - niedomagać (‘nie być zupełnie zdrowym’), niedołężnieć, niedowidzieć,
niedosłyszeć (‘słabo słyszeć’), nienawidzić, niecierpliwić się, niepokoić,

· z osobowymi formami czasownika występującymi w funkcji bezosobowej (nie powinno się, nie
wypada, nie należało),
· z wyrazami, które występują w znaczeniu czasownikowym lub w funkcji orzecznika (nie
można, nie szkoda, nie żal),
· z bezosobowymi formami czasownika zakończonymi na –no, - to (nie zrobiono, nie rozpoczęto,
nie odszukano),
· z imiesłowami przysłówkowymi (nie zrobiwszy, nie śpiąc, nie doszedłszy),
· z imiesłowami przymiotnikowymi użytymi w znaczeniu czasownikowym (nie pracujący
mężczyzna, nie rosnące kwiaty, nie rozwiązane zadanie),
· z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym (nie łatwiejszy, nie większy, nie
najkrótszy),
· z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym (nie łatwiej, nie prędzej, nie najdoskonalej),
· z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników (np. nie bardzo, nie zawsze, nie teraz,
nie tylko),

UWAGA! nie raz (=wiele razy), nieraz (=często), np. Mówiłem mu to nie raz, a sto razy! Nieraz widywałem go
na przystanku.

· z liczebnikami (nie raz, nie dwa, nie czworo),

UWAGA! niejeden (=wielu), niewiele (=mało), np. W meczu padły nie trzy, a cztery gole! W meczu padł
niejeden gol.

· z zaimkami (nie mój, nie tamten, nie każdy) i z wyrażeniami przyimkowymi (nie przez las, nie dla
psa, nie ze mną),

Partykułę nie będącą zaprzeczeniem i przeciwstawieniem piszemy ROZŁĄCZNIE, np.:

a. z przysłówkami, np. Czułam się nie lepiej, a wspaniale!,

b. z rzeczownikami, np. Wynajęliśmy nie pokój, ale cały dom,

c. z przymiotnikami i imiesłowami przymiotnikowymi, np. Jej strój był nie elegancki, lecz wytworny. Podłoga jest nie
umyta, a wyszorowana!

Gra interaktywna:

https://wordwall.net/pl/resource/463060/pisownia-nie-z-r%C3%B3%C5%BCnymi-cz
%C4%99%C5%9Bciami-mowy-kl-4

https://wordwall.net/pl/resource/616135/polski/pisownia-nie-z-r%C3%B3%C5%BCnymi-cz
%C4%99%C5%9Bciami-mowy

Pisownia z liczebnikami https://wordwall.net/pl/resource/1633004/polski/pisownia-nie-z-liczebnikami

https://wordwall.net/pl/resource/1321211/polski/pisownia-nie-z-przymiotnikami-przys
%c5%82%c3%b3wkami-i Pisownia nie z czasownikami, przymiotnikami i przysłówkami

Karta pracy ph. Pisownia nie z różnymi częściami mowy

Zadanie I
Przepisz podane niżej wyrazy i dopisz odpowiadające im znaczeniem przymiotniki zaprzeczone z
ramki. Uzasadnij ustnie pisownię nie z przymiotnikami.

niedobry, nieładny, niedaleki, niełatwy, niebrzydki,

nieduży, niewysoki, niezdrowy, nieodważny, niegruby,
niegłęboki, niezwykły, niegęsty, niegorący, niewesoły,
nieśmiały, niemądry, nieczysty, niedługi, nieprosty.
brzydki – ……..……….., chudy – ……..…………,
trudny – ………..………, głupi – ……..………….,
bliski – ………..…...….., tchórzliwy – …..………,
zły – ……………..……., płytki – …….…………,
brudny – ……..………..., zimny – …….………...,
niski – …………..…….., wyjątkowy – .…………,
mały – ………..………., smutny – …….………..,
krótki – ………..………, rzadki – ……….…..…..,
 wstydliwy – …..………., chory – ………..……….,
krzywy – …………..….., ładny – ……..………….

Zadanie II
W podanych związkach wyrazowych uzupełnij luki przeczeniem nie pisanym łącznie lub rozdzielnie.

………… deptać trawników,

………… łamać gałęzi,
………… krzyczeć w parku,
………… ulec namowom,
………… poszanowanie prawa,
………… podjęcie tematu,
………… poprawność wypowiedzi,
………… posłuszeństwo syna,
………… pomyślność działania,
………… sprawiedliwość kolegi,
………… dojrzały owoc,
………… przypadkowe spotkanie,
………… gustowny strój,
………… dostateczny stopień,
………… łaskawe spojrzenie,
………… ciekawy film,
………… daleki krewny,
………… wysoki mężczyzna,
wpada ……… spodziewanie,
postąpił …….. słusznie,
Zadanie III
Uzupełnij luki w podanych niżej przysłowiach wyrazem nie pisanym łącznie lub rozdzielnie.

Żeby kózka ………. skakała, to by nóżki ……… złamała.

Powiedziały jaskółki, że ……… dobre są spółki.
……… ma dymu bez ognia.
……… czyń drugiemu, co tobie ……… miłe.
……… szczęścia chodzą po ludziach.
Zgoda buduje, ……… zgoda rujnuje.
Kto pyta, ……… błądzi.
Z pustego i Salomon ……… naleje.

Zadanie domowe – dokończenie zadań z lekcji.