Professional Documents
Culture Documents
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2023 2 Link
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2023 2 Link
Rocznik Statystyczny
Warszawa Warsaw 2023
Rzeczypospolitej Polskiej
Statistical Yearbook of the Republic of Poland
Rocznik Statistical
Statystyczny Yearbook
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ OF THE REPUBLIC OF POLAND
2023
Ministerstwo Edukacji i Nauki
zzakwalifikowało niniejszą publikację do bibliotek
iszkół ogólnokształcących i szkół branżowych
This publication was approved by
the Ministry of Education and Science
for school libraries
ISSN 1506-0632
2023
Rocznik Statystyczny
Rzeczypospolitej Polskiej
Statistical Yearbook of the Republic of Poland
Członkowie
Members
Ewa Adach-Stankiewicz, Agnieszka Ajdyn, Magdalena Ambroch, Emilia Andrzejczak, Renata Bielak, Monika Bieniek,
Mirosław Błażej, Wiesława Gierańczyk, Piotr Łysoń, Magdalena Mojsiewicz, Tadeusz Olechowski, Anita Perzyna,
Dominika Rogalińska, Dorota Szałtys, Katarzyna Walkowska, Małgorzata Węgłowska (sekretarz secretary),
Marta Wojciechowska, Anna Wróblewska
OPRACOWANIE MERYTORYCZNE
CONTENT-RELATED WORKS
Główny Urząd Statystyczny, Departament Opracowań Statystycznych
Statistics Poland, Statistical Products Department
Zespół autorski
Editorial team
Dominika Borek, Justyna Gustyn, Kamil Knol, Jakub Komorek, Anna Kozera, Joanna Kozłowska, Marcin Marikin,
Agata Zasztowt-Mroczek, Anna Zielkowska, Maciej Żelechowski
pod kierunkiem
supervised by
Renaty Bielak, Magdaleny Ambroch
PRACE WYDAWNICZO-POLIGRAFICZNE
EDITORIAL WORKS
Zakład Wydawnictw Statystycznych
Statistical Publishing Establishment
pod kierunkiem
supervised by
Macieja Adamowicza
Skład
Typesetting
pod kierunkiem
supervised by
Andrzeja Paluchowskiego
Dane zawarte w tej edycji Rocznika obejmują m.in. okres pandemii COVID-19. Aby
ułatwić Państwu analizę jej wpływu na sytuację społeczno-gospodarczą kraju, jako do-
datkowy okres odniesienia wprowadziliśmy rok 2019. Ponadto publikujemy statystyki
dotyczące wyborów parlamentarnych, które odbyły się jesienią 2023 r. Przedstawiamy
również dane opracowane na podstawie ostatecznych wyników Narodowego Spisu
Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021, w tym informacje o osobach z niepełno-
sprawnościami, o gospodarstwach domowych i aktywności ekonomicznej ludności.
Prezes
Głównego Urzędu Statystycznego
dr Dominik Rozkrut
I am pleased to present to you the eighty-third edition of the Statistical Yearbook of the
Republic of Poland, a regular source of knowledge about the society, economy and the
natural environment of the country.
The data introduced in this edition of the Yearbook also cover the period of the COVID-19
pandemic. We have included the year 2019 as an additional reference period to make
any analyses of the pandemic’s impact on the socio-economic situation of Poland easier.
Moreover, this edition presents the statistics on the 2023 parliamentary elections and
data based on the final results of the National Population and Housing Census 2021,
including information on persons with disabilities, households, and the economic activity
of the population.
This edition does not contain certain detailed information, which can still be accessed in a
convenient form through our databases, e.g. the Local Data Bank (bdl.stat.gov.pl) and the
modernised Knowledge Databases (dbw.stat.gov.pl). We have limited the level of detail
concerning the population breakdown by age, data on dwellings completed by the num-
ber of rooms is no longer presented, and instead of data on cities with over 20 thousand
inhabitants, we provided information on voivodship cities.
The release of the Yearbook is an excellent opportunity to thank all the respondents and
partners of official statistics for their cooperation and information they shared, which
makes the production of official statistical data possible. I would also like to thank our
Readers for their comments and suggestions which contribute to the improvement of our
publications and other products available at stat.gov.pl.
President
of Statistics Poland
Str.
Page
Przedmowa ................................................................ Preface ...................................................................... 5, 6
Spis tablic .................................................................. List of tables ............................................................. 8—26
Objaśnienia znaków umownych .............................. Symbols .................................................................... 27
Skróty ......................................................................... Abbreviations ........................................................... 28, 29
Uwagi ogólne ............................................................. General notes ........................................................... 30—37
DZIAŁY CHAPTERS
I. Geografia ......................................................... Geography .................................................................. 80— 88
II. Stan i ochrona środowiska .............................. Environmental protection ........................................... 89—117
III. Organizacja państwa ....................................... Organisation of the state ............................................ 118—143
IV. Wymiar sprawiedliwości .................................. Justice ........................................................................ 144—189
V. Organizacje społeczne i polityczne. Kościoły Social and political organisations. Churches and
i inne związki wyznaniowe .............................. other religious associations ........................................ 190—202
VI. Ludność ........................................................... Population .................................................................. 203—227
VII. Rynek pracy ..................................................... Labour market ............................................................ 228—270
VIII. Wynagrodzenia ............................................... Wages and salaries .................................................... 271—281
IX. Świadczenia społeczne ................................... Social benefits ............................................................ 282—295
X. Gospodarstwa domowe. Mieszkania .............. Households. Dwellings ............................................... 296—337
XI. Edukacja i wychowanie ................................... Education ................................................................... 338—372
XII. Ochrona zdrowia i pomoc społeczna .............. Health care and social welfare ................................... 373—397
XIII. Kultura. Turystyka. Sport ................................. Culture. Tourism. Sport .............................................. 398—421
XIV. Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Science and technology. Information society. Tele-
Telekomunikacja ................................................. communications ......................................................... 422—447
XV. Ceny ................................................................ Prices ......................................................................... 448—465
XVI. Rolnictwo. Rybołówstwo .................................. Agriculture. Fishing .................................................... 466—493
XVII. Leśnictwo i łowiectwo ...................................... Forestry and hunting .................................................. 494—508
XVIII. Przemysł i budownictwo .................................. Industry and construction ........................................... 509—536
XIX. Transport. Poczta ............................................ Transport. Post ........................................................... 537—556
XX. Handel i gastronomia ...................................... Trade and catering ..................................................... 557—563
XXI. Handel zagraniczny ......................................... Foreign trade .............................................................. 564—582
XXII. Finanse przedsiębiorstw .................................. Finances of enterprises .............................................. 583—602
XXIII. Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady Money and banks. The stock market. Insurance
ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne companies. Open pension funds ............................... 603—639
XXIV. Finanse publiczne ........................................... Public finance ............................................................. 640—659
XXV. Inwestycje. Środki trwałe ................................. Investments. Fixed assets ......................................... 660—678
XXVI. Rachunki narodowe ......................................... National accounts ....................................................... 679—731
XXVII. Podmioty gospodarki narodowej ..................... Entities of the national economy ................................ 732—736
XXVIII. Przegląd międzynarodowy .............................. International review .................................................... 737—765
Tabl. Str.
Table Page
Tabl. Str.
Table Page
Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Election of the President of the Republic of Poland
w 2020 r. ........................................................... in 2020 .............................................................. 1 (46) 118
Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Pol- Elections to the Sejm and Senate of the Republic
skiej ................................................................... of Poland ........................................................... 2 (47) 119
Wyniki wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Results of the election to the Sejm of the Republic
Polskiej w dniu 15 października 2023 r. według of Poland on 15 October 2023 by election
komitetów wyborczych ...................................... committees ........................................................ 3 (48) 119
Wyniki wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Results of the election to the Senate of the Re-
Polskiej w dniu 15 października 2023 r. według public of Poland on 15 October 2023 by election
komitetów wyborczych ...................................... committees ........................................................ 4 (49) 120
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Rzeczy- Elections to the European Parliament in the
pospolitej Polskiej .............................................. Republic of Poland ............................................ 5 (50) 120
Posłowie i senatorowie ......................................... Deputies and senators .......................................... 6 (51) 121
Kluby i koła poselskie IX kadencji Sejmu Rzeczy- Deputy clubs and groups of the term IX of the
pospolitej Polskiej w 2022 r. .............................. Sejm of the Republic of Poland in 2022 ............. 7 (52) 121
Kluby i koła senackie X kadencji Sejmu Rzeczy- Senate clubs and groups of the term X of the
pospolitej Polskiej w 2022 r. .............................. Senate of the Republic of Poland in 2022 ......... 8 (53) 122
Wybrane dane o działalności Sejmu Rzeczypo- Selected data on the activity of the Sejm of the
spolitej Polskiej .................................................. Republic of Poland ............................................ 9 (54) 122
Działalność stałych komisji sejmowych ................. Activity of standing committees of the Sejm .......... 10 (55) 123
Wybrane dane o działalności Senatu Rzeczypo- Selected data on the activity of the Senate of the
spolitej Polskiej .................................................. Republic of Poland ............................................ 11 (56) 124
Działalność stałych komisji senackich ................... Activity of standing committees of the Senate ....... 12 (57) 124
Wybory do organów jednostek samorządu teryto- Elections to organs of local government units in
rialnego w 2018 r. .............................................. 2018 .................................................................. 13 (58) 125
Radni organów jednostek samorządu terytorialne-
go ...................................................................... Councillors of organs of local government units .... 14 (59) 127
Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast Village mayors, mayors and presidents of cities in
w 2022 r. ........................................................... 2022 .................................................................. 15 (60) 129
Wyroki i postanowienia Trybunału Konstytucyjne- Verdicts and decisions of the Constitutional
go ...................................................................... Tribunal ............................................................. 16 (61) 129
Activity of the Commissioner for the Protection of
Działalność Rzecznika Praw Obywatelskich ......... Civil Rights ........................................................ 17 (62) 130
Wybrane dane o działalności Najwyższej Izby Selected data on the activity of the Supreme Audit
Kontroli .............................................................. Office ................................................................ 18 (63) 132
Wybrane dane o działalności regionalnych izb Selected data on the activity of the regional
obrachunkowych ............................................... chambers of audit .............................................. 19 (64) 133
Tabl. Str.
Table Page
Obrona narodowa i bezpieczeństwo publiczne National defence and public safety
Tabl. Str.
Table Page
Nieletni, wobec których prawomocnie orzeczono Juveniles towards whom educational or cor-
środki wychowawcze, poprawcze lub kary w są- rectional measures or penalties were validly
dach powszechnych w związku z czynami adjudicated by the common courts with respect
karalnymi ............................................................. to punishable acts ............................................. 21 (96) 170
Nieletni, wobec których prawomocnie orzeczono Juveniles towards whom educational or correc-
środki wychowawcze, poprawcze lub kary tional measures or penalties were validly adju-
w sądach powszechnych według rodzajów dicated by the common courts by type of meas-
środków ............................................................. ure ..................................................................... 22 (97) 172
Nieletni według wykonywanych środków wycho- Juveniles by adjudicated educational or correc-
wawczych lub poprawczych .............................. tional measures ................................................... 23 (98) 172
Zakłady poprawcze, młodzieżowe i okręgowe Correctional centres, youth and district educa-
ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki tional centres, youth sociotherapy centres and
socjoterapii i schroniska dla nieletnich ............... detention centres ............................................... 24 (99) 173
Szkoły w zakładach poprawczych, młodzieżowych
i okręgowych ośrodkach wychowawczych oraz Schools in correctional centres, youth and district
schroniskach dla nieletnich ................................ educational centres and detention centres ........ 25 (100) 174
Małoletni pod nadzorem sądów ............................ Juveniles under court supervision ......................... 26 (101) 175
Adopcje małoletnich orzeczone przez sądy ro- Adoptions of juveniles adjudicated by family
dzinne ............................................................... courts ................................................................ 27 (102) 175
Opiniodawcze zespoły sądowych specjalistów ..... Consultative staff of judicial specialists ................. 28 (103) 176
Orzeczenia sądów powszechnych pierwszej in- Adjudications of common courts of first instance in
stancji w sprawach karnych dorosłych ............... criminal cases involving adults .......................... 29 (104) 176
Dorośli skazani prawomocnie przez sądy po- Adults validly sentenced by common courts for
wszechne za przestępstwa ścigane z oskarże- crimes prosecuted by public accusation by type
nia publicznego według rodzajów przestępstw of crime ............................................................. 30 (105) 177
Dorośli skazani prawomocnie przez sądy po- Adults validly sentenced by common courts for
wszechne za przestępstwa ścigane z oskarże- crimes prosecuted by public accusation by sex
nia publicznego według płci i wieku ................... and age ............................................................. 31 (106) 179
Dorośli skazani prawomocnie przez sądy po- Adults validly sentenced by common courts for
wszechne za przestępstwa ścigane z oskarże- crimes prosecuted by public accusation by type
nia publicznego według wymiaru kary ............... of punishment ................................................... 32 (107) 180
Dorośli skazani prawomocnie przez sądy po-
wszechne za przestępstwa ścigane z oskarże- Adults validly sentenced by common courts for
nia publicznego według wymiaru kary pozba- crimes prosecuted by public accusation by type
wienia wolności w 2020 r. .................................. of imprisonment punishment in 2020 ................. 33 (108) 181
Orzeczenia sądów rejonowych pierwszej instancji Adjudications of district courts of first instance in
w sprawach o wykroczenia ................................ petty offences .................................................... 34 (109) 183
Osoby prawomocnie osądzone przez sądy wojskowe Persons validly judged by military courts .............. 35 (110) 183
Tymczasowo aresztowani i odbywający kary ........ Pretrial detainees and convicts serving punishment 36 (111) 184
Orzeczenia wykonywane wobec osób przebywa- Executing of adjudications towards persons staying
jących w zakładach karnych i aresztach śled- in prisons and remand prisons by type of pun-
czych według wymiaru kary ............................... ishment ................................................................ 37 (112) 185
Warunkowe przedterminowe zwolnienia skaza- Conditional releases from serving the full sen-
nych odbywających karę pozbawienia wolności tence ................................................................. 38 (113) 185
Zakłady karne i areszty śledcze ............................ Prisons and remand prisons ................................. 39 (114) 186
Pełnozatrudnieni w służbie więziennej .................. Full-time paid employees of penitentiary staff ....... 40 (115) 186
Paid employment and wages and salaries of
Zatrudnienie i wynagrodzenia służby więziennej ... penitentiary staff ................................................ 41 (116) 186
Ochrona zdrowia w zakładach karnych ................. Health care in prisons ........................................... 42 (117) 187
Biblioteki w zakładach karnych ............................. Libraries in prisons ................................................ 43 (118) 187
Szkoły w zakładach karnych ................................. Schools in prisons ................................................. 44 (119) 187
Sprawy załatwione przez komorników .................. Cases resolved by court receivers ........................ 45 (120) 188
Działalność notariuszy .......................................... Activity of notaries ................................................. 46 (121) 188
Adwokatura ........................................................... The bar ................................................................. 47 (122) 189
Ławnicy w sądach powszechnych ......................... Lay judges in the common courts ......................... 48 (123) 189
Tabl. Str.
Table Page
Wybrane organizacje społeczne według głównej Selected social organisations by main field of
dziedziny działalności ........................................ activity ............................................................... 2 (125) 195
Stowarzyszenia mniejszości narodowych i etnicz- Associations of national and ethnic minorities and
nych oraz cudzoziemców w Polsce ................... associations of foreigners in Poland .................. 3 (126) 196
Jednostki świadczące usługi reintegracji społecz- Social and professional reintegration services
no-zawodowej prowadzone przez organizacje providers run by social organisations and other
społeczne i inne podmioty ................................. entities .............................................................. 4 (127) 196
Niektóre kościoły i inne związki wyznaniowe Selected churches and other religious associ-
w Polsce ............................................................ ations in Poland ................................................ 5 (128) 198
Organizacja Kościoła Rzymskokatolickiego w Pol-
sce ........................................................................... Structure of the Roman Catholic Church in Poland 6 (129) 200
Organizacja Kościoła Greckokatolickiego w Pol-
sce ......................................................................... Structure of the Greek Catholic Church in Poland 7 (130) 201
Organizacja kościołów stowarzyszonych w Pol- Structure of churches associated in the Polish
skiej Radzie Ekumenicznej w 2022 r. ................. Ecumenical Council in 2022 .............................. 8 (131) 202
Tabl. Str.
Table Page
Migracje zagraniczne ludności na okres 12 mie- International migration of population for period
sięcy i więcej (długookresowe) według płci of 12 months and more (long-term migration)
i wieku migrantów .............................................. by sex and age of migrants ............................... 27 (158) 223
Migracje zagraniczne ludności na okres 12 mie- International migration of population for period
sięcy i więcej (długookresowe) według konty- of 12 months and more (long-term migration) by
nentów i krajów ................................................. continents and countries ................................... 28 (159) 224
Prognoza ludności ................................................ Population projection ............................................ 29 (160) 226
Rezydenci ............................................................. Resident population .............................................. 30 (161) 227
Rezydenci w wieku produkcyjnym i nieprodukcyj-
nym ................................................................... Working and non-working age resident population 31 (162) 227
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat Economic activity of population aged 15 and more
i więcej według wieku na podstawie spisu 2021 r. by age on the basis of the census 2021 ............ 1 (163) 238
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat Economic activity of population aged 15 and more
i więcej według poziomu wykształcenia na pod- by educational level on the basis of the census
stawie spisu w 2021 r. ....................................... in 2021 .............................................................. 2 (164) 239
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15— Economic activity of population aged 15―89 ―
―89 lat ― na podstawie BAEL ......................... on the LFS basis ............................................... 3 (165) 240
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15— Economic activity of population aged 15―89 by
―89 lat według wieku w 4 kwartale 2022 r. ― age in the 4th quarter of 2022 ― on the LFS
na podstawie BAEL ........................................... basis ................................................................. 4 (166) 242
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15―89 Economic activity of population aged 15—89 by
lat według poziomu wykształcenia w 4 kwartale educational level in the 4th quarter of 2022 ―
2022 r. ― na podstawie BAEL ............................... on the LFS basis ............................................... 5 (167) 243
Pracujący Employment
Pracujący .............................................................. Employed persons ................................................ 6 (168) 244
Pracujący według sektorów własności .................. Employed persons by ownership sectors .............. 7 (169) 245
Pracujący według sekcji i działów ......................... Employed persons by sections and divisions ........ 8 (170) 245
Przeciętne zatrudnienie ........................................ Average paid employment .................................... 9 (171) 247
Pracownicy najemni według wymiaru czasu pracy
w 2022 r. ........................................................... Employees by working time in 2022 ...................... 10 (172) 249
Pracujący w gospodarce narodowej emeryci Retirees and pensioners, disabled persons and
i renciści, niepełnosprawni oraz cudzoziemcy foreigners employed in the national economy in
w 2022 r. ........................................................... 2022 .................................................................. 11 (173) 249
Pracujący według czasu pracy 2022 r. .................. Employed persons by work time in 2022 ............... 12 (174) 250
Przyjęcia do pracy ................................................ Hires ..................................................................... 13 (175) 251
Zwolnienia z pracy ................................................ Terminations ......................................................... 14 (176) 252
Miejsca pracy wolne, nowo utworzone i zlikwido-
wane ................................................................. Job vacancies, newly created and liquidated jobs 15 (177) 253
Strajki .................................................................... Strikes ................................................................... 16 (178) 254
Koszty pracy ......................................................... Labour costs ......................................................... 17 (179) 255
Bezrobocie Unemployment
Tabl. Str.
Table Page
Przeciętna w roku stopa bezrobocia według wieku Annual average unemployment rate by age and
i poziomu wykształcenia bezrobotnych ― na educational level of unemployed persons ― on
podstawie BAEL ................................................ the LFS basis .................................................... 21 (183) 259
Bezrobotni według miejsca zamieszkania i czasu Unemployed persons by place of residence and
poszukiwania pracy w 4 kwartale 2022 r. — na duration of job search in the 4th quarter of 2022
podstawie BAEL ................................................ — on the LFS basis ........................................... 22 (184) 260
Bezrobotni w 4 kwartale 2022 r. poprzednio pra- Unemployed persons in the 4th quarter of 2022
cujący według wykonywanego zawodu w ostat- previously employed by performed occupation
nim miejscu pracy — na podstawie BAEL .......... in the last job — on the LFS basis ..................... 23 (185) 260
Bezrobotni zarejestrowani korzystający z aktyw-
nych form przeciwdziałania bezrobociu oraz Registered unemployed persons benefitting from
oferty pracy ....................................................... labour market programme as well as job offers 24 (186) 261
Poszkodowani w wypadkach przy pracy (poza Persons injured in accidents at work (excluding
gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie) ... private farms in agriculture) ............................... 25 (187) 262
Wydarzenia powodujące urazy i przyczyny wy- Contact-modes of injuries and causes of acci-
padków przy pracy (poza gospodarstwami in- dents at work (excluding private farms in agri-
dywidualnymi w rolnictwie) ................................ culture) .............................................................. 26 (188) 264
Poszkodowani w wypadkach przy pracy w gospo- Persons injured in accidents at work on private
darstwach indywidualnych w rolnictwie ............. farms in agriculture ............................................ 27 (189) 266
Zatrudnieni w warunkach zagrożenia .................... Exposure to risk factors at work ............................ 28 (190) 266
Choroby zawodowe .............................................. Occupational diseases .......................................... 29 (191) 268
Działalność Państwowej Inspekcji Pracy ............... Activity of the National Labour Inspectorate .......... 30 (192) 269
Tabl. Str.
Table Page
Gospodarstwa domowe według wielkości ............. Households by size ............................................... 1 (213) 306
Gospodarstwa domowe według składu rodzinne- Households by family composition and occurrence
go i występowania niepełnosprawności ............. of disability ........................................................ 2 (214) 306
Zasoby mieszkaniowe na podstawie spisów ......... Dwelling stocks based on census data ................. 14 (226) 328
Mieszkania według okresu wybudowania budynku Dwellings by the period of building construction
na podstawie spisów ......................................... based on census data ....................................... 15 (227) 329
Mieszkania według form własności na podstawie Dwellings by type of ownership based on census
spisu w 2021 r. .................................................. data in 2021 ...................................................... 16 (228) 329
Mieszkania wyposażone w instalacje na podsta- Dwellings fitted with installations based on census
wie spisów ......................................................... data ................................................................... 17 (229) 329
Zasoby mieszkaniowe ........................................... Dwelling stocks ..................................................... 18 (230) 330
Mieszkania, na budowę których wydano pozwole-
nia ..................................................................... Dwellings for which permits have been granted .... 19 (231) 331
16 Spis tablic
Tabl. Str.
Table Page
Mieszkania, których budowę rozpoczęto oraz Dwellings in which construction has begun and
mieszkania w budowie ...................................... under construction ............................................. 20 (232) 331
Mieszkania oddane do użytkowania ...................... Dwellings completed ............................................. 21 (233) 332
Miasta ogółem oraz obsługiwane przez urządze- Total number of towns as well as urban areas
nia komunalne ................................................... served by municipal installations ....................... 22 (234) 334
Ludność w miastach obsługiwanych przez sieć Population in urban areas served by water supply,
wodociągową, kanalizacyjną i gazową .............. sewage and gas supply systems ....................... 23 (235) 335
Wastewater treatment plants servicing urban
Oczyszczalnie ścieków obsługujące miasta .......... areas ................................................................. 24 (236) 335
Wodociągi i kanalizacja ......................................... Water supply and sewage systems ....................... 25 (237) 336
Przydomowe systemy do odprowadzania ścieków Independent systems for sewage removal ............ 26 (238) 336
Odbiorcy oraz zużycie energii elektrycznej w go- Consumers and consumption of electricity in
spodarstwach domowych .................................. households ........................................................ 27 (239) 337
Gas supply system as well as consumers and
Sieć gazowa oraz odbiorcy i zużycie gazu z sieci consumption of gas from gas supply system in
w gospodarstwach domowych ........................... households ........................................................ 28 (240) 337
Edukacja według szczebli kształcenia ................... Education by levels ............................................... 1 (241) 343
Szkoły według organów prowadzących ................. Schools by school governing authorities ............... 2 (242) 345
Współczynnik skolaryzacji .................................... Enrolment rate ...................................................... 3 (243) 347
Nauczanie języka mniejszości narodowych i et- Teaching national and ethnic minority language
nicznych oraz języka regionalnego w szkołach and regional language in schools for children
dla dzieci i młodzieży ......................................... and youth .......................................................... 4 (244) 348
Pupils and students learning foreign languages in
Uczący się języków obcych w szkołach dla dzieci schools for children and youth and in post-
i młodzieży oraz policealnych ............................ -secondary schools ........................................... 5 (245) 349
Uczący się nowożytnych języków obcych na Students studying modern foreign languages in
uczelniach ..................................................... higher education institutions .............................. 6 (246) 350
Kształcenie osób ze specjalnymi potrzebami edu- Education of persons with special educational
kacyjnymi .......................................................... needs ................................................................ 7 (247) 350
Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, mło-
dzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe Special education and care centres, youth educa-
ośrodki socjoterapii oraz ośrodki rewalidacyjno- tional centres, youth sociotherapy centres and
-wychowawcze .................................................. rehabilitation and education centres .................. 8 (248) 351
Wychowanie pozaszkolne ..................................... Out-of-school education ........................................ 9 (249) 351
Internaty i bursy szkół dla dzieci i młodzieży (bez Boarding schools and dormitories for children and
szkół specjalnych) ............................................. youth (excluding special schools) ...................... 10 (250) 352
Domy i stołówki studenckie ................................... Student dormitories and canteens ........................ 11 (251) 352
Studenci otrzymujący stypendia w roku akade- Students receiving scholarships in the 2022/23
mickim 2022/23 ................................................. academic year ................................................... 12 (252) 353
Doktoranci otrzymujący stypendia w roku akade- Doctoral students receiving scholarships in the
mickim 2022/23 ................................................. 2022/23 academic year ..................................... 13 (253) 354
Szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży ............ Primary schools for children and youth ................. 14 (254) 355
Branżowe szkoły I stopnia dla młodzieży .............. Stage I sectoral vocational schools for youth ........ 15 (255) 356
Uczniowie branżowych szkół I stopnia dla mło- Students of stage I sectoral vocational schools for
dzieży według podgrup kierunków kształcenia youth by narrow fields of education ................... 16 (256) 356
Branżowe szkoły II stopnia ................................... Stage II sectoral vocational schools ...................... 17 (257) 357
Uczniowie branżowych szkół II stopnia według Students of stage II sectoral vocational schools
podgrup kierunków kształcenia ......................... by narrow fields of education ............................. 18 (258) 357
Licea ogólnokształcące dla młodzieży .................. General secondary schools for youth .................... 19 (259) 358
Technika dla młodzieży ......................................... Technical secondary schools for youth ................. 20 (260) 358
Uczniowie i absolwenci techników dla młodzieży Students and graduates of technical secondary
według podgrup kierunków kształcenia ............. schools for youth by narrow fields of education 21 (261) 359
Ogólnokształcące szkoły artystyczne dla mło-
dzieży ................................................................ General art schools for youth ................................ 22 (262) 359
List of tables 17
Tabl. Str.
Table Page
Szkoły podstawowe dla dorosłych ........................ Primary schools for adults ..................................... 31 (271) 370
Licea ogólnokształcące dla dorosłych ................... General secondary schools for adults ................... 32 (272) 370
Tabl. Str.
Table Page
DZIAŁ XIII. KULTURA. TURYSTYKA. SPORT CHAPTER XIII. CULTURE. TOURISM. SPORT
Kultura Culture
Książki i broszury wydane ..................................... Books and pamphlets published ........................... 1 (301) 402
Książki i broszury wydane według działów klasy- Books and pamphlets published by UNESCO
fikacji UNESCO w 2022 r. ................................. classification divisions in 2022 ........................... 2 (302) 402
Gazety i czasopisma wydane ................................ Newspapers and magazines published ................. 3 (303) 403
Czasopisma wydane według działów klasyfikacji Magazines published by UNESCO classification
UNESCO w 2022 r. ........................................... divisions in 2022 ................................................ 4 (304) 404
Biblioteki publiczne (z filiami) ................................ Public libraries (with branches) ............................. 5 (305) 405
Muzea ................................................................... Museums .............................................................. 6 (306) 405
Galerie sztuki ........................................................ Art galleries ........................................................... 7 (307) 405
Teatry, instytucje muzyczne, przedsiębiorstwa Theatres, music institutions, entertainment enter-
estradowe ......................................................... prises ................................................................ 8 (308) 406
Centra kultury, domy i ośrodki kultury, kluby oraz Centres of culture, cultural centres and establish-
świetlice ............................................................ ments, clubs and community centres ................. 9 (309) 407
Kinematografia ...................................................... Cinematography .................................................... 10 (310) 408
Koncesje udzielone przez Krajową Radę Radiofo- Licences granted by the National Broadcasting
nii i Telewizji na rozpowszechnianie programów Council for broadcasting radio and television
radiowych i telewizyjnych .................................. programmes ...................................................... 11 (311) 409
Abonenci radiowi i telewizyjni ................................ Radio and television subscribers ........................... 12 (312) 409
Turystyka Tourism
Arrivals in and departures from Poland at the
Przyjazdy do Polski i wyjazdy z Polski na granicy Polish border with countries outside the
Polski z krajami spoza strefy Schengen ............ Schengen area .................................................. 13 (313) 410
Uczestnictwo mieszkańców Polski w wieku 15 lat Participation of Polish residents aged 15 or over
lub więcej w wyjazdach turystycznych ............... in tourist trips ..................................................... 14 (314) 410
Baza noclegowa turystyki ..................................... Tourist accommodation establishments ................ 15 (315) 411
Occupancy of tourist accommodation establish-
Wykorzystanie bazy noclegowej turystyki ............. ments ................................................................ 16 (316) 413
Placówki gastronomiczne w bazie noclegowej Catering establishments in tourist accommodation
turystyki ............................................................. establishments .................................................. 17 (317) 413
Turyści korzystający z noclegów w bazie nocle- Tourists accommodated in tourist accommodation
gowej turystyki ................................................... establishments .................................................. 18 (318) 414
Turyści zagraniczni korzystający z noclegów w ba- Foreign tourists accommodated in tourist accom-
zie noclegowej turystyki ......................................... modation establishments ................................... 19 (319) 415
Szlaki turystyczne ................................................. Tourist trails .......................................................... 20 (320) 415
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze The Polish Tourist and Sightseeing Society .......... 21 (321) 416
Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe i Ta- The Volunteer Mountain Rescue Service and the
trzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ..... Volunteer Tatra Mountains Rescue Service ....... 22 (322) 416
Sport Sport
Physical education organisations and sports
Organizacje kultury fizycznej i kluby sportowe ...... clubs .................................................................. 23 (323) 417
Wybrane dziedziny i rodzaje sportu w klubach Selected sports fields and kinds of sports in sports
sportowych w 2022 r. ........................................ clubs in 2022 ..................................................... 24 (324) 417
Udział Polski w igrzyskach olimpijskich ................. Participation of Poland in the Olympic Games ...... 25 (325) 419
Udział Polski w igrzyskach paraolimpijskich .......... Participation of Poland in the Paralympic Games 26 (326) 419
Medale zdobyte przez zawodników polskich w 2022 r. Medals won by Polish competitors in 2022 ........... 27 (327) 420
Tabl. Str.
Table Page
Telekomunikacja Telecommunications
Tabl. Str.
Table Page
Wskaźniki cen produkcji rolniczej .......................... Price indices of agricultural output ........................ 3 (359) 452
Wskaźniki cen produktów rolnych sprzedawanych Price indices of sold agricultural products and
oraz cen towarów i usług zakupywanych przez goods and services purchased by private farms
gospodarstwa indywidualne w rolnictwie ........... in agriculture ...................................................... 4 (360) 453
Przeciętne ceny skupu ważniejszych produktów Average procurement prices of major agricultural
rolnych .............................................................. products ............................................................ 5 (361) 453
Relacje cen detalicznych wybranych środków pro- Relations between retail prices of selected means
dukcji dla rolnictwa do cen skupu niektórych of production for agriculture and procurement
produktów rolnych ............................................. prices of some agricultural products .................. 6 (362) 454
Przeciętne ceny uzyskiwane przez rolników na
targowiskach ..................................................... Average marketplace prices received by farmers 7 (363) 456
Przeciętne ceny gruntów ornych w obrocie pry-
watnym .............................................................. Average prices of arable land in private turnover 8 (364) 456
Wskaźniki cen produkcji sprzedanej przemysłu .... Price indices of sold production of industry ........... 9 (365) 457
Wskaźniki cen produkcji budowlano-montażo- Price indices of construction and assembly pro-
wej .................................................................... duction ............................................................... 10 (366) 458
Wskaźniki cen lokali mieszkalnych ........................ Price indices of residential premises ..................... 11 (367) 458
Wskaźniki cen usług transportu, gospodarki maga- Price indices of transport, storage and telecom-
zynowej i telekomunikacji .................................. munications ....................................................... 12 (368) 458
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych ... Price indices of consumer goods and services ...... 13 (369) 458
Ceny ważniejszych towarów i usług konsumpcyj-
nych .................................................................. Prices of major consumer goods and services ...... 14 (370) 461
Ceny ważniejszych środków produkcji rolniczej .... Prices of major means of agricultural production ... 15 (371) 465
Rolnictwo Agriculture
Uwarunkowania i ważniejsze wyniki ekonomiczno- Trends and major economic and production res-
-produkcyjne w rolnictwie .................................. ults in agriculture ............................................... 1 (372) 471
Powierzchnia użytków rolnych według rodzajów
użytków ............................................................. Agricultural land area by land type ........................ 2 (373) 472
Gospodarstwa rolne według grup obszarowych ....... Farms by area groups ........................................... 3 (374) 473
Produkcja globalna, zużycie pośrednie i wartość Gross agricultural output, intermediate consump-
dodana brutto produkcji rolniczej ....................... tion and gross value added ............................... 4 (375) 473
Globalna, końcowa i towarowa produkcja rolnicza Gross, final and market agricultural output (cur-
(ceny bieżące) ................................................... rent prices) ........................................................ 5 (376) 474
Dynamika globalnej, końcowej i towarowej pro- Indices of gross, final and market agricultural
dukcji rolniczej (ceny stałe) ................................ output (constant prices) ..................................... 6 (377) 474
Globalna i towarowa produkcja rolnicza (ceny Gross and market agricultural output (current
bieżące) ............................................................ prices) ............................................................... 7 (378) 475
Powierzchnia zasiewów ........................................ Sown area ............................................................. 8 (379) 477
Zbiory i plony ziemiopłodów .................................. Crop production and yields ................................... 9 (380) 478
Zbiory i plony warzyw ............................................ Vegetable production and yields ........................... 10 (381) 480
Zbiory owoców w sadach ...................................... Fruit production in orchards .................................. 11 (382) 480
Bydło, trzoda chlewna i owce ................................ Cattle, pigs and sheep .......................................... 12 (383) 481
Drób ...................................................................... Poultry .................................................................. 13 (384) 481
Produkcja żywca rzeźnego ................................... Production of animals for slaughter ....................... 14 (385) 482
Produkcja, import, eksport i spożycie mięsa, Production, imports, exports and consumption of
tłuszczów i podrobów ........................................ meat, fats and pluck .......................................... 15 (386) 482
Produkcja mleka krowiego, jaj kurzych i wełny Production of cows’ milk, hen eggs and sheep’s
niepranej owczej ............................................... greasy wool ....................................................... 16 (387) 484
Bydło, owce i konie wpisane do ksiąg inwentarza
zarodowego ....................................................... Cattle, sheep and horses in breeding registers ..... 17 (388) 484
Bilans zbóż ........................................................... Cereals balance sheet .......................................... 18 (389) 484
Bilans ziemniaków ................................................ Potatoes balance sheet ......................................... 19 (390) 485
Bilans mleka krowiego świeżego .......................... Fresh cows’ milk balance sheet ............................ 20 (391) 485
Bilans jaj ............................................................... Eggs balance sheet .............................................. 21 (392) 485
Zużycie nawozów mineralnych lub chemicznych
oraz wapniowych w przeliczeniu na czysty Consumption of mineral or chemical and lime
składnik ............................................................. fertilizers in terms of pure ingredient .................. 22 (393) 486
Sprzedaż środków ochrony roślin ......................... Sales of plant protection products ......................... 23 (394) 486
Ciągniki rolnicze .................................................... Agricultural tractors ............................................... 24 (395) 487
List of tables 21
Tabl. Str.
Table Page
Rybołówstwo Fishing
Połowy ryb morskich i słodkowodnych .................. Sea and freshwater fish catches ........................... 31 (402) 493
Przemysł Industry
Produkcja sprzedana przemysłu ........................... Sold production of industry .................................... 1 (421) 513
Produkcja sprzedana przemysłu według sektorów Sold production of industry by ownership sectors
własności (ceny bieżące) .................................. (current prices) .................................................. 2 (422) 513
Produkcja sprzedana przemysłu według sekcji Sold production of industry by sections and di-
i działów (ceny bieżące) .................................... visions (current prices) ...................................... 3 (423) 514
Dynamika produkcji sprzedanej przemysłu (ceny Indices of sold production of industry (constant
stałe) ................................................................. prices) ............................................................... 4 (424) 516
Produkcja sprzedana przemysłu według głównych Sold production of industry by main industrial
grupowań przemysłowych ................................. groupings .......................................................... 5 (425) 517
Podstawowe dane o podmiotach gospodar-
czych w przemyśle według liczby zatrudnio- Basic data regarding economic entities in industry
nych w 2022 r. ....................................................... by number of paid employees in 2022 ............... 6 (426) 517
Produkcja ważniejszych wyrobów ......................... Production of major products ................................ 7 (427) 518
22 Spis tablic
Tabl. Str.
Table Page
Bilans węgla kamiennego ..................................... Balance of hard coal ............................................. 8 (428) 525
Bilans węgla brunatnego ....................................... Balance of lignite ................................................... 9 (429) 525
Bilans ropy naftowej .............................................. Balance of crude oil .............................................. 10 (430) 526
Bilans gazu ziemnego wysokometanowego .......... Balance of high-methane natural gas .................... 11 (431) 526
Bilans gazu ziemnego zaazotowanego ................. Balance of nitrified natural gas .............................. 12 (432) 526
Bilans benzyny silnikowej ..................................... Balance of motor gasoline ..................................... 13 (433) 527
Bilans olejów napędowych .................................... Balance of diesel oils ............................................ 14 (434) 527
Bilans energii elektrycznej .................................... Balance of electricity ............................................. 15 (435) 528
Syntetyczny bilans energii .................................... Synthetic balance of energy .................................. 16 (436) 528
Bilanse niektórych materiałów ............................... Balances of selected materials .............................. 17 (437) 529
Moc zainstalowana brutto w elektrowniach ........... Gross installed capacity in power plants ............... 18 (438) 531
Budownictwo Construction
Produkcja sprzedana budownictwa (ceny bieżące) Sold production of construction (current prices) .... 19 (439) 531
Produkcja budowlano-montażowa ........................ Construction and assembly production ................. 20 (440) 532
Produkcja budowlano-montażowa według działów Construction and assembly production by divi-
(ceny bieżące) ................................................... sions (current prices) ......................................... 21 (441) 532
Dynamika produkcji budowlano-montażowej we- Indices of construction and assembly production
dług działów (ceny stałe) ................................... by divisions (constant prices) ............................. 22 (442) 533
Podstawowe dane o podmiotach budowlanych Basic data regarding construction entities real-
realizujących produkcję budowlano-montażową ising construction and assembly production by
według liczby pracujących w 2022 r. ................. number of persons employed in 2022 ................ 23 (443) 533
Produkcja budowlano-montażowa według rodza- Construction and assembly production by types of
jów obiektów budowlanych (ceny bieżące) ........ constructions (current prices) ............................ 24 (444) 533
Budynki oddane do użytkowania ........................... Buildings completed .............................................. 25 (445) 535
Transport Transport
Tabl. Str.
Table Page
Pojazdy samochodowe i ciągniki zarejestrowane Registered road motor vehicles and tractors ......... 24 (469) 555
Wypadki drogowe ................................................. Road accidents ..................................................... 25 (470) 555
Poczta Post
Przychody operatorów pocztowych ....................... Revenues of postal operators ............................... 26 (471) 556
Placówki pocztowe ............................................... Post offices ........................................................... 27 (472) 556
Usługi pocztowe ................................................ Postal services ...................................................... 28 (473) 556
Tabl. Str.
Table Page
DZIAŁ XXIII. PIENIĄDZ I BANKI. RYNEK CHAPTER XXIII. MONEY AND BANKS.
GIEŁDOWY. ZAKŁADY THE STOCK MARKET.
UBEZPIECZEŃ. OTWARTE INSURANCE COMPANIES.
FUNDUSZE EMERYTALNE OPEN PENSION FUNDS
Tabl. Str.
Table Page
DZIAŁ XXV. INWESTYCJE. ŚRODKI TRWAŁE CHAPTER XXV. INVESTMENTS. FIXED ASSETS
Inwestycje Investments
Nakłady inwestycyjne ............................................ Investment outlays ................................................ 1 (545) 663
Nakłady inwestycyjne według sektorów własności Investment outlays by ownership sectors (current
(ceny bieżące) ................................................... prices) ............................................................... 2 (546) 664
Dynamika nakładów inwestycyjnych według sekcji Indices of investment outlays by sections and
i działów (ceny stałe) ......................................... divisions (constant prices) ................................. 3 (547) 664
Nakłady inwestycyjne według sekcji i działów Investment outlays by sections and divisions
(ceny bieżące) ................................................... (current prices) .................................................. 4 (548) 666
Nakłady inwestycyjne na środki trwałe w 2022 r. Investment outlays on fixed assets in 2022
(ceny bieżące) ................................................... (current prices) .................................................. 5 (549) 668
Tabl. Str.
Table Page
Dynamika (wartości, wolumenu i cen) produkcji Indices (value, volume and price) of output,
globalnej, zużycia pośredniego i produktu kra- intermediate consumption and gross domestic
jowego brutto ..................................................... product .............................................................. 4 (560) 695
Produkcja globalna (ceny bieżące) ....................... Output (current prices) .......................................... 5 (561) 696
Dynamika produkcji globalnej (ceny stałe) ............ Indices of output (constant prices) ........................ 6 (562) 697
Zużycie pośrednie (ceny bieżące) ......................... Intermediate consumption (current prices) ............ 7 (563) 698
Dynamika zużycia pośredniego (ceny stałe) ......... Indices of intermediate consumption (constant prices) 8 (564) 699
Produkt krajowy brutto (ceny bieżące) .................. Gross domestic product (current prices) ............... 9 (565) 700
Dynamika produktu krajowego brutto (ceny stałe) Indices of gross domestic product (constant prices) 10 (566) 702
Produkcja globalna, zużycie pośrednie i wartość Output, intermediate consumption and gross
dodana brutto według sektorów instytucjonal- value added by institutional sectors (current
nych (ceny bieżące) .......................................... prices) ............................................................... 11 (567) 704
Produkcja globalna, zużycie pośrednie oraz war- Output, intermediate consumption and gross
tość dodana brutto według wybranych sekcji value added by selected sections and divisions
i działów (ceny bieżące) .................................... (current prices) .................................................. 12 (568) 710
Niektóre czynniki tworzenia produktu krajowego Selected factors in the generation of gross do-
brutto ................................................................. mestic product ................................................... 13 (569) 712
Rachunek tworzenia dochodów (ceny bieżące) .... Generation of income account (current prices) ...... 14 (570) 714
Popyt krajowy (ceny bieżące) ............................... Domestic demand (current prices) ........................ 15 (571) 718
Relacja popytu krajowego do produktu krajowego Relation of domestic demand to gross domestic
brutto (ceny bieżące) ......................................... product (current prices) ..................................... 16 (572) 719
Dynamika (wartości, wolumenu i cen) popytu Indices (value, volume and price) of domestic
krajowego .......................................................... demand ............................................................. 17 (573) 719
Dochody, wydatki i nadwyżka (+)/deficyt (–) sek- Revenue, expenditure and surplus (+)/deficit (–) of
tora instytucji rządowych i samorządowych ....... the general government sector .......................... 18 (574) 721
Wydatki sektora instytucji rządowych i samorządo- Expenditure of the general government sector by
wych według funkcji ............................................... function .............................................................. 19 (575) 724
Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych Debt of the general government sector ................. 20 (576) 725
Relacja nadwyżki (+)/deficytu (–) oraz długu sek- Relation of surplus (+)/deficit (–) and debt of the
tora instytucji rządowych i samorządowych do general government sector to gross domestic
produktu krajowego brutto (ceny bieżące) ......... product (current prices) ..................................... 21 (577) 725
Nominalne dochody w sektorze gospodarstw do-
mowych ............................................................. Nominal income of the households sector ............. 22 (578) 726
Dynamika nominalnych i realnych dochodów do
dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw do- Indices of gross disposable income (nominal and
mowych ............................................................. real) of the households sector ........................... 23 (579) 728
Nominalne dochody do dyspozycji netto w sekto- Net nominal disposable income of the households
rze gospodarstw domowych .............................. sector ................................................................ 24 (580) 729
Rachunek wykorzystania nominalnych dochodów Use of nominal income account of the households
w sektorze gospodarstw domowych .................. sector ................................................................ 25 (581) 729
Spożycie indywidualne skorygowane (ceny bieżące) Actual individual consumption (current prices) ....... 26 (582) 730
Spożycie w sektorze gospodarstw domowych Households’ final consumption expenditure (current
(ceny bieżące) ................................................... prices) ............................................................... 27 (583) 730
Dynamika spożycia w sektorze gospodarstw Indices of households’ final consumption expendit-
domowych (ceny stałe) ...................................... ure (constant prices) .......................................... 28 (584) 731
Kropka (.) — oznacza: brak informacji, konieczność zachowania tajemnicy statystycznej lub że wypełnienie pozycji
jest niemożliwe albo niecelowe.
data not available, classified data (statistical confidentiality) or providing data is impossible or purposeless.
Znak Δ — oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązującej klasyfikacji; pełne nazwy podano
w uwagach ogólnych do Rocznika, ust. 16 na str. 33.
categories of applied classification presented in an abbreviated form; full names are given in the general
notes to the Yearbook, item 16 on page 33.
1. Prezentowane w Roczniku dane — jeśli nie 1. Data presented in the Yearbook — unless
zaznaczono inaczej — dotyczą całej gospodarki otherwise indicated — concern the entire na-
narodowej. tional economy.
2. Dane prezentuje się: 2. Data are presented:
1) w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności 1) according to the Polish Classification of Activ-
— PKD 2007, opracowanej na podstawie Staty- ities — PKD 2007, compiled on the basis of the
stycznej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej Statistical Classification of Economic Activ-
we Wspólnocie Europejskiej — Statistical Clas-
ities in the European Community — NACE Rev.
sification of Economic Activities in the European
2. PKD 2007 was introduced on 1 January 2008
Community — NACE Rev. 2. PKD 2007 wpro-
by the Regulation of the Council of Ministers of
wadzona została z dniem 1 stycznia 2008 r. roz-
porządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 24 December 2007 (Journal of Laws item 1885,
2007 r. (Dz. U. poz. 1885, z późn. zm.). as amended).
W ramach PKD 2007 wyodrębniono „Prze- The item ”Industry” was introduced as an
mysł” jako dodatkowe grupowanie, które obej- additional grouping, including: ”Mining and quar-
muje sekcje: „Górnictwo i wydobywanie”, „Prze- rying”, ”Manufacturing”, ”Electricity, gas, steam
twórstwo przemysłowe”, „Wytwarzanie i zaopa- and air conditioning supply” as well as ”Water
trywanie w energię elektryczną, gaz, parę wod- supply; sewerage, waste management and re-
ną, gorącą wodę i powietrze do układów klima- mediation activities” sections;
tyzacyjnych” oraz „Dostawa wody; gospodaro- 2) according to institutional sectors;
wanie ściekami i odpadami oraz działalność 3) according to ownership sectors:
związana z rekultywacją”; ― public sector — grouping state ownership (of
2) według sektorów instytucjonalnych; the State Treasury and state legal persons),
3) według sektorów własności: the ownership of local government units as
— sektor publiczny — grupujący własność pań- well as ”mixed ownership” with a predomin-
stwową (Skarbu Państwa i państwowych ance of capital (property) of public sector entit-
osób prawnych), własność jednostek samo-
ies,
rządu terytorialnego oraz „własność miesza-
― private sector — grouping private domestic
ną” z przewagą kapitału (mienia) podmiotów
ownership (of natural persons and other
sektora publicznego,
— sektor prywatny — grupujący własność pry- private units), foreign ownership (of foreign
watną krajową (osób fizycznych i pozostałych persons) as well as ”mixed ownership” with
jednostek prywatnych), własność zagraniczną a predominance of capital (property) of
(osób zagranicznych) oraz „własność miesza- private sector entities and lack of predomin-
ną” z przewagą kapitału (mienia) podmiotów ance of public or private sector in capital
sektora prywatnego i brakiem przewagi sekto- (property) of the entity.
rowej w kapitale (mieniu) podmiotu. ”Mixed ownership” is defined mainly for com-
„Własność mieszana” określana jest głównie panies and determined on the basis of the cap-
dla spółek i wyznaczana na podstawie struktury ital (property) structure as declared in a com-
kapitału (mienia) deklarowanego we wniosku re- pany’s registration application.
jestracyjnym spółki. 3. Information is presented in compliance with
3. Prezentowane informacje zostały przedsta- the scope of conducted surveys, considering en-
wione stosownie do zakresu prowadzonych badań, tities classified according to the criterion of the
uwzględniających podmioty klasyfikowane według number of persons employed, and — unless
kryterium liczby pracujących i — jeśli nie zazna-
otherwise indicated — include entities employing:
czono inaczej — obejmują podmioty o liczbie pra-
― up to 9 persons,
cujących:
― from 10 to 49 persons,
— do 9 osób,
— od 10 do 49 osób, ― 50 persons and more.
— 50 osób i więcej. 4. Data — unless otherwise indicated — are
4. Dane — jeśli nie zaznaczono inaczej — opra- compiled in accordance with the respective or-
cowano zgodnie z każdorazowym stanem orga- ganisational status of the national economy.
nizacyjnym gospodarki narodowej. 5. Data according to NACE Rev. 2 sections and
5. Dane w podziale według sekcji i działów PKD divisions, by institutional sectors as well as accord-
2007, według sektorów instytucjonalnych oraz w po- ing to administrative division, are compiled —
dziale administracyjnym opracowano — jeśli nie za- unless otherwise indicated — using the enterprise
znaczono inaczej — tzw. metodą przedsiębiorstw. method.
General notes 31
Metoda przedsiębiorstw (podmiotowa) ozna- In the enterprise (entity) method, the entire or-
cza przyjmowanie całych podmiotów gospodarki ganisational unit of entities in the national economy
narodowej za podstawę grupowania wszystkich is the basis for grouping all data describing their
danych charakteryzujących ich działalność według activity according to individual classification levels
poszczególnych poziomów klasyfikacyjnych i po- and territorial divisions.
działów terytorialnych. When statistical data grouped by the enterprise
W przypadku gdy dane statystyczne grupowane method include information concerning compon-
metodą przedsiębiorstw ujmują również informacje ent parts of entities of the national economy, estab-
dotyczące części składowych podmiotów gospo- lished in order to conduct activity other than con-
darki narodowej utworzonych w celu prowadzenia ducted by the parent unit, this fact is indicated in
działalności innej niż prowadzona w jednostce individual chapters of the Yearbook.
macierzystej, każdorazowo poinformowano o tym 6. The term entities of the national economy is
fakcie w poszczególnych działach Rocznika. understood as legal entities, i.e. legal persons, or-
6. Przez podmioty gospodarki narodowej ro- ganisational entities without legal personality as well
zumie się jednostki prawne, tj. osoby prawne, as natural persons conducting economic activity.
jednostki organizacyjne niemające osobowości The term economic entities is understood as
prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działal- entities conducting economic activity (production
ność gospodarczą. and services) on their own-account in order to earn
Pod pojęciem podmiotów gospodarczych ro- a profit.
zumie się podmioty prowadzące działalność go- 7. Other than NACE Rev. 2, among the more im-
spodarczą (produkcyjną i usługową) na własny portant classifications, according to which data are
rachunek w celu osiągnięcia zysku. presented in the Yearbook, the following should be
7. Do ważniejszych klasyfikacji, według których mentioned:
prezentuje się dane w Roczniku — obok PKD 2007 1) the Classification of Occupations and Spe-
— należą: cialisations (KZiS), on the basis of which coun-
1) Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (KZiS), cillors of organs of local government units, paid
na podstawie której dokonuje się grupowania employees and their wages and salaries as well
radnych organów jednostek samorządu teryto- as the unemployed are grouped; the classifica-
rialnego, zatrudnionych i ich wynagrodzeń oraz tion, compiled on the basis of the International
bezrobotnych; klasyfikacja opracowana na pod- Standard Classification of Occupations (ISCO-08)
stawie Międzynarodowej Standardowej Klasyfi- was introduced on 1 January 2015 by the Regula-
kacji Zawodów (ISCO-08) wprowadzona została tion of the Minister of Labour and Social Policy
z dniem 1 stycznia 2015 r. rozporządzeniem Mi- of 7 August 2014 (Journal of Laws 2021 item
nistra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sier- 2285, as amended) replacing the classification
pnia 2014 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 2285, z późn. which was in force until 31 December 2014;
zm.) w miejsce obowiązującej do 31 grudnia 2) the Polish Classification of Goods and Ser-
2014 r.;
vices — PKWiU 2015, on the basis of which
2) Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług —
products and goods are grouped; PKWiU 2015,
PKWiU 2015, na podstawie której dokonuje się
compiled on the basis of international classifica-
grupowania wyrobów i towarów; PKWiU 2015,
tions and nomenclatures, was introduced on
opracowana na podstawie międzynarodowych
1 January 2016 by the Regulation of the Council
klasyfikacji i nomenklatur, wprowadzona została
z dniem 1 stycznia 2016 r. rozporządzeniem Ra- of Ministers of 4 September 2015 (Journal of
dy Ministrów z dnia 4 września 2015 r. (Dz. U. Laws item 1676, as amended) replacing the
poz. 1676, z późn. zm.) w miejsce PKWiU 2008 PKWiU 2008 classification which was in force un-
obowiązującej do 31 grudnia 2015 r.; til 31 December 2015;
3) Nomenklatura Scalona CN oraz Międzynaro- 3) the Combined Nomenclature — CN and the
dowa Standardowa Klasyfikacja Handlu Standard International Trade Classification
(SITC), na podstawie których dokonuje się gru- (SITC), on the basis of which goods in foreign
powania towarów w handlu zagranicznym; trade are grouped;
4) Klasyfikacja Spożycia Indywidualnego we- 4) the Classification of Individual Consumption
dług Celu (COICOP), na podstawie której doko- by Purpose (COICOP), on the basis of which
nuje się grupowania spożycia produktów (wyro- final consumption expenditure of products
bów i usług) w sektorze gospodarstw domowych (goods and services) of the households sector as
oraz wydatków na towary i usługi konsumpcyjne well as expenditure on consumer goods and ser-
w gospodarstwach domowych (przyjętych rów- vices of households (also adopted for compiling
nież do opracowania wskaźników cen); price indices) are grouped;
5) Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych 5) the Polish Classification of Types of Con-
(PKOB), na podstawie której dokonuje się gru- struction (PKOB), on the basis of which types of
powania obiektów budowlanych; PKOB, opra- constructions are grouped; PKOB, compiled on
cowana na podstawie Klasyfikacji Obiektów Bu- the basis of the Classification of Types of Con-
dowlanych (CC), wprowadzona została z dniem structions (CC), was introduced on 1 January
1 stycznia 2000 r. rozporządzeniem Rady Mini- 2000 by the Regulation of the Council of Minis-
strów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz. U. poz. 1316, ters of 30 December 1999 (Journal of Laws item
z późn. zm.); 1316, as amended);
6) Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT), na 6) the Classification of Fixed Assets (KŚT), on the
podstawie której dokonuje się grupowania środ- basis of which fixed assets are grouped according
32 Uwagi ogólne
ków trwałych według rodzajów; KŚT 2016 wpro- to type; KŚT 2016 was introduced on 1 January
wadzona została z dniem 1 stycznia 2017 r. 2017 by the Regulation of the Council of Min-
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 paź- isters of 3 October 2016 (Journal of Laws item
dziernika 2016 r. (Dz. U. poz. 1864), w miejsce 1864) replacing the classification which was in
obowiązującej do 31 grudnia 2016 r. force until 31 December 2016.
8. Informacje w podziale według województw, 8. Information by voivodships, powiats and
powiatów i gmin oraz w podziale na miasta i wieś gminas as well as by urban and rural areas —
— jeśli nie zaznaczono inaczej — podano w każdo- unless otherwise indicated — is presented accord-
razowym podziale administracyjnym (terytorialnym). ing to administrative (territorial) division in a given
Przez miasta rozumie się gminy miejskie oraz period. The term urban area is understood as
miasta w gminach miejsko-wiejskich, przez wieś — urban gminas and towns in urban-rural gminas,
gminy wiejskie oraz obszary wiejskie w gminach while rural area — as rural gminas and rural areas
miejsko-wiejskich. in urban-rural gminas.
9. Dane w cenach bieżących odpowiadają uzy- 9. Data at current prices correspond to ob-
skanym dochodom, poniesionym wydatkom lub tained revenue, incurred expenditure or the value of
wartości wyrobów, usług itp. W tablicach, w których products, services, etc. In tables in which prices are
nie określono cen, dane liczbowe wyrażono w ce- not defined, data are expressed at current prices.
nach bieżących. In order to evaluate production and gross value
Do wyceny produkcji i wartości dodanej brutto added, the basic price category has been adopted
przyjęto od 1995 r. kategorię ceny bazowej, zastę- since 1995, replacing the producer’s price category.
pując nią cenę producenta. Basic price is defined as the amount of money
Cena bazowa definiowana jest jako kwota pienię- received by a producer (trade units included) from
dzy otrzymywana przez producenta (w tym także a buyer for a unit of product (good or service),
przez jednostkę handlową) od nabywcy za jednostkę decreased by the tax on the product as well as by
produktu (wyrobu lub usługi), pomniejszona o podat- applicable rebates and deductions, and increased
ki od produktu oraz o ewentualne rabaty i opusty, by subsidies received for the product.
powiększona o dotacje otrzymywane do produktu. Taxes on products include: value added tax —
Podatki od produktów obejmują: podatek od to- VAT (on domestic products and on imports), taxes
warów i usług — VAT (od produktów krajowych i z im- and customs duties on imports (including excise tax)
portu), podatki i cła od importu (łącznie z podatkiem as well as other taxes on products, such as excise
akcyzowym) oraz inne podatki od produktów, jak tax on domestic products and taxes on selected
podatek akcyzowy od produktów krajowych i podatki types of services (e.g. on games of chance and
od niektórych rodzajów usług (np. od gier losowych mutual betting and until 2010 lump sum tax on
i zakładów wzajemnych oraz do 2010 r. zryczałtowa- goods and services from occasional transport of
ny podatek od towarów i usług od okazjonalnych passengers in buses with foreign registration).
przewozów osób autobusami zarejestrowanymi za 10. Constant prices in 1995—2022 were adopted
granicą). as follows:
10. Jako ceny stałe w latach 1995—2022 przyję- 1) agricultural output, retail sales, imports and
to w przypadku: exports, investment outlays — since 1996, fixed
1) produkcji rolniczej, sprzedaży detalicznej, im- assets as well as output, intermediate consump-
portu i eksportu, nakładów inwestycyjnych — od tion and gross domestic product — current prices
1996 r., środków trwałych, produkcji globalnej, from the year preceding the surveyed year, with
zużycia pośredniego i produktu krajowego brutto the exception of potatoes, vegetables and fruit,
— ceny bieżące z roku poprzedzającego rok in the case of which average prices from two
badany, z wyjątkiem ziemniaków, warzyw i owo- consecutive years are adopted, i.e. from the
ców, w przypadku których przyjmuje się średnie year preceding the surveyed year and from the
ceny z dwóch kolejnych lat, tj. z roku poprzedza- surveyed year;
jącego rok badany i z roku badanego; 2) sold production of industry, construction and as-
2) produkcji sprzedanej przemysłu i produkcji bu- sembly production:
dowlano-montażowej: ― 2005 constant prices (2005 average current
― ceny stałe 2005 r. (średnie ceny bieżące prices) for 2006—2010,
2005 r.) dla lat 2006—2010, ― 2010 constant prices (2010 average current
― ceny stałe 2010 r. (średnie ceny bieżące prices) for 2011—2015,
2010 r.) dla lat 2011—2015, ― 2015 constant prices (2015 average current
― ceny stałe 2015 r. (średnie ceny bieżące prices) since 2016.
2015 r.) od 2016 r. 11. Relative numbers (indices, percentages)
11. Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obli- are, as a rule, calculated on the basis of absolute
czono z reguły na podstawie danych bezwzględ- data expressed with higher precision than that
nych wyrażonych z większą dokładnością niż po- presented in the tables.
dano w tablicach. Indices — in the case of methodological changes,
Wskaźniki dynamiki — w przypadku zmian me- changes in price categories used in the evalu-
todycznych, zmian kategorii ceny przyjmowanej do ation of production, changes in the system of con-
wyceny produkcji, zmian systemu cen stałych oraz stant prices as well as changes in the system
zmian systemu wag do obliczania wskaźników cen of weights for calculating price indices in individual
w poszczególnych okresach — obliczono w warun- periods — are calculated in comparable condi-
kach porównywalnych. tions.
Wskaźniki jednopodstawowe obliczono metodą Single base indices are calculated using the
nawiązania łańcuchowego. W celu umożliwienia chain-base index method. In order to assess the
General notes 33
oceny wpływu pandemii COVID-19 na sytuację impact of the COVID-19 pandemic on the country’s
społeczno-gospodarczą kraju, jako dodatkowy rok socio-economic situation, 2019 was introduced as
odniesienia wprowadzono 2019 r. an additional reference year.
12. Do przeliczeń danych według liczby ludności 12. For the purpose of calculating data by popu-
— jeśli nie zaznaczono inaczej — przyjęto liczbę lation number — unless otherwise indicated — the
ludności według krajowej definicji zamieszkania, population number according to the national defini-
opracowaną metodą bilansową. tion of residence, compiled using the balance
Przy przeliczaniu na 1 mieszkańca (1000 lud- method, was adopted.
ności itp.) danych według stanu w końcu roku (np. When computing data per capita (1000 popu-
łóżka w szpitalach, środki trwałe) przyjęto liczbę lation, etc.) as at the end of a year (e.g. beds in
ludności według stanu w dniu 31 grudnia, a przy
hospitals, fixed assets), the population as of 31
przeliczaniu danych charakteryzujących wielkość
zjawiska w ciągu roku (np. ruch naturalny ludności, December was adopted, whereas data describing
produkcja, spożycie) — według stanu w dniu 30 the magnitude of a phenomenon during a year (e.g.
czerwca. vital statistics, production, consumption) — as of
Przyjętą do przeliczeń liczbę ludności opracowa- 30 June.
no: The population number adopted for calculations
— dla lat 1989—2009 (w przypadku wskaźników was compiled:
dynamiki — lata 1990—2010) na bazie wyników ― for the years 1989—2009 (in the case of indices
Narodowego Spisu Powszechnego Ludności — for the years 1990—2010) on the basis of the
i Mieszkań 2002, przy czym dla lat 1999 (stan results of the National Population and Housing
w dniu 31 grudnia), 2000 i 2001 — według Census 2002, but for 1999 (as of 31 December),
podziału administracyjnego obowiązującego 2000 and 2001 — by the administrative division
w dniu 31 grudnia 2002 r.; in force as of 31 December 2002;
— dla lat 2010—2019 (w przypadku wskaźników ― for the years 2010—2019 (in the case of indices
dynamiki — lata 2011—2020) na bazie wyników — for the years 2011—2020) on the basis of the
Narodowego Spisu Powszechnego Ludności results of the National Population and Housing
i Mieszkań 2011, przy czym dla 2010 r. — we- Census 2011, and for 2010 — by the adminis-
dług podziału administracyjnego obowiązujące- trative division in force as of 31 December 2011;
go w dniu 31 grudnia 2011 r.; ― since 2020 (in the case of indices — since 2021)
— od 2020 r. (w przypadku wskaźników dynamiki — on the basis of the results of the National Popu-
od 2021 r.) na bazie wyników Narodowego Spisu lation and Housing Census 2021.
Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021. 13. Selected information for the recent year was
13. Niektóre informacje za ostatni rok zostały po- presented on the basis of preliminary data and may
dane na podstawie danych nieostatecznych i mogą change in subsequent publications of Statistics
ulec zmianie w następnych publikacjach Głównego
Poland.
Urzędu Statystycznego.
14. Ze względu na zaokrąglenia danych, w niektó- 14. Due to data rounding, in some cases sums of
rych przypadkach sumy składników mogą się nie- components may slightly differ from the amount
znacznie różnić od podanych wielkości „ogółem”. given in the ”total” item.
15. Informacje statystyczne pochodzące ze źródeł 15. Statistical information derived from other
spoza Głównego Urzędu Statystycznego opatrzono sources than Statistics Poland is indicated in the
odpowiednimi notami, zgodnie z zasadą, że jako appropriate note, with the institution providing the
źródłodawcę podaje się instytucję przekazującą in- information for the recent year presented given as
formacje prezentowane w tablicy za ostatni rok. the source.
16. W Roczniku zastosowano skróty nazw niektó- 16. The names of some classification levels used
rych poziomów klasyfikacyjnych; zestawienie zasto- in the Yearbook have been abbreviated; the list of ab-
sowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej: breviations used and their full names are given below:
Choroby krwi i narządów krwiotwór- Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz wybrane choroby
czych przebiegające z udziałem mechanizmów immunologicznych
Diseases of blood and blood-forming Diseases of the blood and blood-forming organs and certain
organs disorders involving the immune mechanism
Wady rozwojowe wrodzone Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia i aberracje chro-
Congenital anomalies mosomowe
Congenital malformations, deformations and chromosomal
abnormalities
Objawy i stany niedokładnie okre- Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań
ślone klinicznych i laboratoryjnych niesklasyfikowane gdzie indziej
Symptoms and ill-defined conditions Symptoms, signs and abnormal clinical and laboratory findings,
not elsewhere classified
sekcje
sections
Dostawa wody; gospodarowanie ście- Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz
kami i odpadami; rekultywacja działalność związana z rekultywacją
Handel; naprawa pojazdów samo- Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodo-
chodowych wych, włączając motocykle
Trade; repair of motor vehicles Wholesale and retail trade; repair of motor vehicles including
motorcycles
działy
divisions
Uprawy rolne, chów i hodowla zwie- Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając
rząt, łowiectwo działalność usługową
Crop and animal production, hunting Crop and animal production, hunting, including service activ-
ities
Produkcja wyrobów z drewna, korka, Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem
słomy i wikliny mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych
Manufacture of products of wood, do wyplatania
cork, straw and wicker Manufacture of products of wood and cork, except furniture;
manufacture of articles of straw and plaiting materials
Produkcja koksu i produktów rafinacji Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy
ropy naftowej naftowej
działy (dok.)
divisions (cont.)
Budowa obiektów inżynierii lądowej Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej
i wodnej
NOMENKLATURA SCALONA CN
COMBINED NOMENCLATURE — CN
Tworzywa sztuczne i kauczuk oraz Tworzywa sztuczne i artykuły z nich; kauczuk i artykuły
artykuły z nich z kauczuku
Plastics and rubber and articles Plastics and articles thereof; rubber and articles thereof
thereof
36 Uwagi ogólne
Skóry i artykuły z nich Skóry i skórki surowe, skóry wyprawione, skóry futerkowe
Raw hides and skins, articles thereof i artykuły z nich; wyroby siodlarskie i rymarskie; artykuły po-
dróżne, torebki i podobne pojemniki; artykuły z jelit zwierzęcych
(innych niż z jelit jedwabników)
Raw hides and skins, leather, furskins and articles thereof;
saddlery and harness; travel goods, handbags and similar
containers; articles of animal gut (other than silkworm gut)
Drewno i artykuły z drewna Drewno i artykuły z drewna; węgiel drzewny; korek i artykuły
Wood and articles of wood z korka; wyroby ze słomy, z esparto lub pozostałych materiałów
do wyplatania; wyroby koszykarskie i wyroby z wikliny
Wood and articles of wood; wood charcoal; cork and articles of
cork; manufactures of straw, of esparto or of other plaiting ma-
terials; basketware and wickerwork
Ścier drzewny, papier, tektura i ar- Masa włóknista z drewna lub z pozostałego włóknistego mate-
tykuły z nich riału celulozowego; papier lub tektura, z odzysku (makulatura
Pulp of wood, paper, paperboard and i odpady); papier i tektura oraz artykuły z nich
articles thereof Pulp of wood or of other fibrous cellulosic material; recovered
(waste and scrap) paper or paperboard; paper and paperboard
and articles thereof
Obuwie, nakrycia głowy itp. Obuwie, nakrycia głowy, parasole, parasole przeciwsłoneczne,
Footwear, headgear, etc. laski, stołki myśliwskie, bicze, szpicruty i ich części; pióra prepa-
rowane i artykuły z nich; kwiaty sztuczne; artykuły z włosów ludz-
kich
Footwear, headgear, umbrellas, sun umbrellas, walking sticks,
seat-sticks, whips, riding-crops and parts thereof; prepared
feathers and articles made therewith; artificial flowers; articles
of human hair
Artykuły z kamienia, wyroby cera- Artykuły z kamienia, gipsu, cementu, azbestu, miki lub po-
miczne, szkło dobnych materiałów; wyroby ceramiczne; szkło i wyroby ze
Articles of stone, ceramic products, szkła
glass Articles of stone, plaster, cement, asbestos, mica or similar ma-
terials; ceramic products; glass and glassware
Perły, kamienie szlachetne, metale Perły naturalne lub hodowlane, kamienie szlachetne lub pół-
szlachetne i artykuły z nich szlachetne, metale szlachetne, metale platerowane metalem
Pearls, precious stones, metals and szlachetnym i artykuły z nich; sztuczna biżuteria; monety
articles thereof Natural or cultured pearls, precious or semi-precious stones,
precious metals, metals clad with precious metal, and articles
thereof; imitation jewellery; coin
Metale nieszlachetne i artykuły z nich Metale nieszlachetne i artykuły z metali nieszlachetnych
Base metals and articles thereof Base metals and articles of base metal
Maszyny i urządzenia, sprzęt elek- Maszyny i urządzenia mechaniczne; sprzęt elektryczny; ich
tryczny i elektrotechniczny części; urządzenia do rejestracji i odtwarzania dźwięku, urzą-
Machinery and mechanical appli- dzenia telewizyjne do rejestracji i odtwarzania obrazu i dźwięku
ances, electrical and electrotechnical oraz części i wyposażenie dodatkowe do tych artykułów
equipment Machinery and mechanical appliances; electrical equipment;
parts thereof; sound recorders and reproducers, television
image and sound recorders and reproducers, and parts and
accessories of such articles
Sprzęt transportowy Pojazdy, statki powietrzne, jednostki pływające oraz współdzia-
Transport equipment łające urządzenia transportowe
Vehicles, aircraft, vessels and associated transport equipment
General notes 37
*
* *
Uwaga do tablic I—III. Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące zakresu prezentowanych danych zamieszczono w uwagach
Note to tables I—III. Detailed information concerning the scope of the presented data is found in the general notes to individual
STAN I OCHRONA
ENVIRONMENTAL
1 Użytki rolne wyłączone na cele nierolnicze b (w ciągu
roku) w ha ................................................................... . . . 8976 10549 5936 1501
2 Grunty zdewastowane i zdegradowane wymagające
rekultywacji i zagospodarowania (stan w dniu 31.12.)
w tys. ha ..................................................................... . . . 91,7 109 93,7 71,5
3 Grunty zrekultywowane (w ciągu roku) w tys. ha .......... . . . 4,5 4,4 2,7 2,2
4 Grunty zagospodarowane (w ciągu roku) w tys. ha ...... . . . 3,5 4,3 2,3 1,2
5 Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej
i ludnościc w hm3 ........................................................ . . . 12713 14184 14248 11049
6 Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do
wód lub do ziemi (do 1990 r. — do wód powierzch-
niowych) w hm3 ........................................................... . . . 10534 12011 11368 9161
7 w tym wymagające oczyszczania .............................. . . . 4278 4681 4115 2502
8 w tym nieoczyszczone ............................................ . . . 2017 1978 1343 301
9 Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w %
ludności ogółeme ........................................................ . . . . . . 53,6
Całkowita emisja głównych zanieczyszczeń powie-
trzafg w tys. t:
10 dwutlenek siarki .......................................................... . . . . . 2553 1325
11 tlenki azotu (wyrażone w NO2) ................................... . . . . . 1121 869
12 dwutlenek węgla ......................................................... . . . . . 376925 317934
13 tlenek węgla ............................................................... . . . . . 3659 3359
14 niemetanowe lotne związki organiczne ..................... . . . . . 1069 1059
15 amoniak ...................................................................... . . . . . 495 350
16 pyły ............................................................................. . . . . . 1402 572
Redukcja zanieczyszczeń powietrza z zakładów
szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza w %
zanieczyszczeń wytworzonych:
17 pyłowych ..................................................................... . . . 89,0 91,7 95,2 99,0
18 gazowych (bez dwutlenku węgla) .............................. . . . . 11,4 15,7 43,7
19 Powierzchnia o szczególnych walorach przyrodni-
czych prawnie chroniona w % powierzchni ogólnej
kraju (stan w dniu 31.12.) ........................................... . . . 0,6 3,5 19,4 32,5
Odpady (z wyłączeniem odpadów komunalnych)
w mln t:
20 wytworzone w ciągu roku ........................................... . . . . . . 126
21 dotychczas składowane (nagromadzone) na tere-
nach własnych zakładów (stan w końcu roku) ....... . . . 684 914 1638 2011
a W rubryce dla 1970 r. dane dotyczą 1975 r. b W trybie obowiązujących przepisów prawnych o ochronie gruntów rol
na potrzeby sieci przesyłowych w województwie śląskim. e Ludność korzystająca — na podstawie szacunków, ludność
sunku do opublikowanych w poprzedniej edycji Rocznika. h Od 2015 r. pozycja obejmuje odpady odebrane od wszystkich
a In the column for 1970, data concern 1975. b According to the existing legal regulations on the protection of agricul
suppliers in Śląskie Voivodship. e Population connected to — estimated data, total population — based on balances.
ous edition of the Yearbook. h Since 2015, includes waste collected from all inhabitants and is considered to be waste
Poland during 1946—2022 39
ŚRODOWISKAa
PROTECTION a
Agricultural land designated for non-agricultural pur- 1
2782 1831 2308 3231 3482 4475 3529 poses b (during the year) in ha
nych i leśnych. c Do 2018 r. łącznie z nawodnieniami w rolnictwie i leśnictwie. d Niepełne dane dla ujęć pracujących
ogółem — na podstawie bilansów. f Dane szacunkowe. g Dane za lata 1990—2020 zmieniono (zrekalkulowano) w sto-
mieszkańców i uznawana jest za odpady wytworzone.
tural and forest land. c Until 2018, including irrigation in agriculture and forestry. d Incomplete data on intakes of water
f Estimated data. g Data for 1990—2020 have been changed (re-calculated) in relation to the data published in the previ-
generated.
40 Polska w latach 1946—2022
LUD
POPU
1 Ludność a (stan w dniu 31.12.) w mln ........................... 23,6 25,0 29,8 32,7 35,7 38,1 38,3
2 miasta .................................................................... 8,0 9,2 14,4 17,1 21,0 23,6 23,7
3 wieś ........................................................................ 15,6 15,8 15,4 15,6 14,7 14,5 14,6
4 w tym kobiety ............................................................. 12,6 13,1 15,4 16,8 18,3 19,5 19,7
5 Kobiety na 100 mężczyzna (stan w dniu 31.12.) .......... 114 110 107 106 105 105 106
6 Ludnośća na 1 km2 powierzchni ogólnej (stan w dniu
31.12.) ........................................................................ 76 80 95 104 114 122 122
7 Ludność a (stan w dniu 30.06.) w mln ........................... 23,8b 24,8b 29,6 32,5 35,6 38,0b 38,3
8 miasta ........................................................................ 7,8 9,1 14,2 16,9 20,8 23,5 23,7
9 wieś ............................................................................ 16,0 15,7 15,4 15,6 14,8 14,5 14,6
10 Ludność w wieku produkcyjnym a (stan w dniu 31.12.)
w mln ......................................................................... . 14,5 16,3 18,3 21,2 22,1 23,3
11 Ludność w wieku nieprodukcyjnym a na 100 osób
w wieku produkcyjnym (stan w dniu 31.12.) ............. . 72,9 83,1 78,2 68,6 71,9 64,5
12 Małżeństwa w tys. ......................................................... 282 267 244 280 307 255 211
13 Rozwody w tys. ............................................................. 8,0 11,0 14,8 34,6 39,8 42,4 42,8
14 Urodzenia żywe w tys. .................................................. 623 763 669 548 696 548 378
15 Zgony w tys. .................................................................. 242 289 224 269 353 390 368
16 w tym niemowląt: w tysiącach ................................... 72,5 82,4 37,5 20,0 17,7 10,6 3,1
17 na 1000 urodzeń żywych ............. 116,5 108,0 56,1 36,4 25,4 19,4 8,1
18 Przyrost naturalny w tys. ............................................... 381 474 445 279 343 157 10,3
a Na podstawie bilansów, z wyjątkiem danych za 1990 r. — na podstawie szacunków. b Przeciętna liczba ludności
dzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego. Dla pracujących w gospodarstwach
cyjnych źródeł danych; patrz uwagi ogólne do działu „Rynek pracy”, ust. 6 na str. 231. d Od 2022 r. zmiana nazwy.
wyliczenia przyjęto liczbę pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie na podstawie wyników spisów:
(PSR) 1996, dla lat 2010—2019 — PSR 2010, dla 2020 r.: nad kreską — PSR 2010 (dane są porównywalne z danymi
danych. g Poza jednostkami budżetowymi prowadzącymi działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa
politycznych i związków zawodowych.
a Based on balances, except data for 1990 — based on estimates. b Average population during the year. c Since 1990,
the scope of national defence and public safety. For persons employed on private farms in agriculture until 2021 — estimated
chapter item 6 on page 231. d Since 2022, renamed. e Until 1980, excluding part-time paid employees in selected
on private farms in agriculture on the basis of the censuses: for 1990 — the Population Census 1988, for 2000 — the
rable to data for previous years), below the line — AC 2020, for 2021 — AC 2020, and from 2022 — data on the basis of
public safety. h Until 1990, data concern state entities, cooperatives as well as entities of social and political organisa
Poland during 1946—2022 41
NOŚĆ
LATION
38,2 38,5 38,4 38,4 38,1 37,9 37,8 Population a (as of 31.12.) in millions 1
23,4 23,4 23,2 23,0 22,8 22,6 22,5 urban areas 2
14,7 15,1 15,3 15,4 15,3 15,3 15,3 rural areas 3
19,7 19,9 19,8 19,8 19,7 19,6 19,5 of which females 4
107 107 107 107 107 107 107 Females per 100 malesa (as of 31.12.) 5
122 123 123 123 122 121 121 Population a per 1 km2 of total area (as of 31.12.) 6
38,2 38,5 38,5 38,4 38,2 38,0 37,8 Population a (as of 30.06.) in millions 7
23,5 23,4 23,2 23,1 22,9 22,7 22,6 urban areas 8
14,7 15,1 15,3 15,3 15,3 15,3 15,3 rural areas 9
24,4 24,8 24,0 23,0 22,6 22,4 22,2 Working age population a (as of 31.12.) in millions 10
Non-working age population a per 100 persons of 11
56,3 55,2 60,1 66,7 68,3 69,3 70,4 working age (as of 31.12.)
207 228 189 183 145 168 156 Marriages in thousands 12
67,6 61,3 67,3 65,3 51,2 60,7 60,2 Divorces in thousands 13
364 413 369 375 355 332 305 Live births in thousands 14
368 378 395 410 477 520 448 Deaths in thousands 15
2,3 2,1 1,5 1,4 1,3 1,3 1,2 of which infants: in thousands 16
6,4 5,0 4,0 3,8 3,6 3,9 3,8 per 1000 live births 17
–3,9 34,8 –25,6 –34,8 –122 –188 –143 Natural increase in thousands 18
International migration of population for permanent
residence in thousands:
9,3 15,2 . 16,9 13,3 15,4 15,6 immigration 19
22,2 17,4 . 10,7 8,8 12,0 13,6 emigration 20
PRACY
MARKET
Employed persons c in thousands:
12891 14107 14830 16121 14789 15003 15210 as of 31.12. 21
16,6 16,8 16,1 14,8 7,7 7,6 8,4 of which in %: agriculture, forestry and fishing 22
22,6 20,6 20,3 20,2 21,8 21,6 21,3 industry 23
4,8 6,1 5,7 6,2 6,9 6,9 7,0 construction 24
Employees cd:
9543 10410 10855 11964 11872 12058 11998 as of 31.12. in thousands 25
47,2 47,4 48,7 48,4 48,4 48,5 49,6 of which women in % 26
8787 9746 9823 10800 10701 10875 11032 annual averages e in thousands 27
Registered unemployed persons (as of 31.12.) in 28
2773 1955 1563 866 1046 895 812 thousands
6,3
–––
17,6 12,4 9,7 5,2 5,8 5,2 Registered unemployment rate f (as of 31.12.) in % 29
6,8
8 79 14 9835 27 7 29 Strikes: number 30
1,6 13,9 19,1 228,2 13,2 1,4 3,8 employees on strike in thousands 31
DZENIAg
SALARIES g
Index of average monthly gross wages and salaries —
1995=100:
278,0 379,3 460,1 579,0 614,9 668,4 748,6 nominal 32
133,4 160,2 180,4 215,6 221,9 229,2 225,1 real (until 1990 — net)h 33
w roku. c Dane od 1990 r. dotyczą całej gospodarki narodowej, natomiast do 1980 r. bez jednostek budżetowych prowa-
indywidualnych w rolnictwie do 2021 r. — dane szacunkowe. Od 2022 r. dane prezentowane są na podstawie administra-
e Do 1980 r. bez niepełnozatrudnionych w niektórych działach według Klasyfikacji Gospodarki Narodowej (KGN). f Do
dla 1990 r. — Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 1988, dla 2000 r. — Powszechnego Spisu Rolnego
za lata poprzednie), pod kreską — PSR 2020, dla 2021 r. — PSR 2020, a od 2022 r. — z administracyjnych źródeł
publicznego. h Do 1990 r. dane dotyczą jednostek państwowych, spółdzielni oraz jednostek organizacji społecznych,
the data refer to the entire national economy, while up to 1980, excluding budgetary units conducting activity within
data. Since 2022 data are presented on the basis of administrative data sources; see general notes to ”Labour market”
sections of the Classification of the National Economy (KGN). f For calculations, the number of persons employed
Agricultural Census 1996 (AC), for years 2010—2019 — AC 2010, for 2020: above the line — AC 2010 (data are compa-
administrative data sources. g Excluding budgetary units conducting activity within the scope of national defence and
tions and trade unions.
42 Polska w latach 1946—2022
ŚWIADCZENIA Z UBEZ
SOCIAL SECUR
Przeciętna liczba emerytów i rencistów pobierających
emerytury i renty w tys.:
1 z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych 529 987 1369 2321 4094 5598 7525
2 rolników indywidualnych ............................................ . . . 25 423 1506 1887
Wskaźnik przeciętnych miesięcznych emerytur i rent
brutto — 1995=100:
nominalnych:
3 z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecz-
nych .................................................................... . . . . . . 199,5
4 rolników indywidualnych ........................................ . . . . . . 202,0
realnych (do 1990 r. — netto):
5 z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecz-
nych .................................................................... . . . 55,0 99,9 88,0 110,8
6 rolników indywidualnych ........................................ . . . 49,2 114,3 102,5 112,2
Ubezpieczeni zarejestrowani (stan w dniu 31.12.)
w tys.:
7 w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych a (do 1990 r.
— przeciętne w roku) ............................................. 2509 5155 7524 11069 14029 14124 13060
8 w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznegob . . . . . . 1452
MIESZKANIA. INFRA
DWELLINGS. MUNI
Zasoby mieszkaniowe zamieszkane i niezamieszkane c
(do 2000 r. — zamieszkane; stan w dniu 31.12.):
9 mieszkania w tys. ...................................................... . 5851 7026 8081 9794 11022 11845
10 izby w tys. .................................................................. . 13672 17265 23213 31260 37582 41175
11 przeciętna liczba osób na 1 izbę ............................... . 1,75 1,66 1,37 1,11 1,00 0,92
12 powierzchnia użytkowa mieszkań w km2 .................. . . . 410 534 657 728
Mieszkania oddane do użytkowania:
13 mieszkania w tys. ...................................................... . 59,5 142 194 217 134 87,8
14 izby w tys. .................................................................. . 157 415 630 829 567 351
15 powierzchnia użytkowa mieszkań w km2 .................. . 3,0 8,1 10,6 13,9 10,4 7,9
Długość sieci (stan w dniu 31.12.) w tys. km:
16 wodociągowej rozdzielczej (od 2015 r. łącznie z sie-
cią przesyłową) ...................................................... . . 16,6 26,1 53,1 93,2 212
17 kanalizacyjnej (łącznie z kolektorami) ....................... . . 10,3 13,9 20,5 26,5 51,1
18 gazowej (od 2005 r. łącznie z siecią przesyłową) ..... . . . 11,8 22,4 45,8 96,4
Zużycie w gospodarstwach domowych:
19 wody z wodociągów w hm3 ........................................ . . 403 746 1504 1923 1360
20 w tym wieś ............................................................. . . 11,1 38,1 157 307 320
21 energii elektrycznejd w GWh ..................................... . 596 2004 4165 10701 20558 21037
22 w tym wieś ............................................................. . 112 335 722 2146 5273 5211
23 gazu z siecie w GWh ................................................. . . 909 1845 5054 9406 3751
24 w tym wieś ............................................................. . . 40,3 87,6 267 1103 608
a Pracujący (łącznie z żołnierzami zawodowymi i funkcjonariuszami bezpieczeństwa publicznego oraz służby więziennej,
kowe ubezpieczenia społeczne — emerytalne, rentowe i chorobowe), uczniowie, osoby pobierające: zasiłek dla bezrobotnych
kontynuujące ubezpieczenie; ubezpieczonych z tytułu zatrudnienia wykazuje się tyle razy, ile zakładów pracy opłaca za nich
i 1970 dane ze spisów powszechnych. d Do 2000 r. bez gospodarstw domowych, których głównym źródłem utrzymania
w przeliczeniu na jednostki umowne (1 m3 gazu o cieple spalania 16747 kJ).
a Employed persons (including professional soldiers and public safety functionaries as well as penitentiary staff functionar
social insurance contributions — retirement and other pensions, sickness insurance), apprentices, persons receiving:
1997—2009) as well as persons continuing to be insured; persons insured through employment are shown according to the
1960 and 1970 data from national censuses. d Until 2000, excluding households in which the main source of maintenance
of gas with a calorific value of 16747 kJ).
Poland during 1946—2022 43
PIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ITY BENEFITS
Average number of retirees and pensioners receiving
retirement and other pensions in thousands:
7524 7869 7676 8156 8237 8244 8261 from non-agricultural social security system 1
1645 1375 1203 1121 1083 1037 995 farmers 2
Index of average monthly gross retirement and other
pensions — 1995=100:
nominal:
266,5 373,7 465,6 528,6 557,7 596,2 652,2 from non-agricultural social security system 3
254,7 320,9 396,1 434,0 462,2 479,8 503,8 farmers 4
real (until 1990 — net):
127,3 152,1 173,1 184,6 187,4 191,0 182,0 from non-agricultural social security system 5
121,7 130,5 147,0 151,2 155,0 153,5 140,5 farmers 6
ies who began service from 1 January 1999 and whose wages and salaries until 30 September 2003 included compulsory
unemployment benefits (since 1990), scholarships financed from the Labour Fund (since 1996) and training allowances (in
number of workplaces that pay their insurance. b Farmers and members of their families. c Based on balances; for 1950,
was income from a private farm in agriculture. e Until 2010, in hm3, in 1960—1990, calculated in conventional units (1 m3
44 Polska w latach 1946—2022
EDUKACJA I WY
EDUCA
56,1
18 Absolwenci uczelnimn w tys. ......................................... 3,9 14,6 20,5 47,1 84,0 –––– 261
52,3
19 w tym studiów pierwszego stopnia (zawodowych)
i magisterskich jednolitych ..................................... 3,9 14,6 17,9 44,8 77,8 53,8 208
20 Uczniowie szkół dla dorosłych (stan na początku roku
szkolnego) w tys. ....................................................... 73,9 168 282 455 416 225 342
21 Absolwenci szkół dla dorosłych w tys. .......................... . 27,4 53,6 101 155 71,4 98,0
Wychowanie przedszkolne (stan na początku roku
szkolnego):
22 miejsca w przedszkolach w tys. ................................ . 336 342 452 706 897 715
23 dzieci w tys. ............................................................... 202 319 422 607 1223 1232 885
24 w tym: w przedszkolach ......................................... 202 319 396 492 872 857 689
25 w oddziałach przedszkolnych w szkołach
podstawowycho ....................................... . . 5,7 5,8 128 375 197
a Patrz uwagi ogólne do działu „Edukacja i wychowanie”, ust. 1 na str. 338. b Bez szkół dla dorosłych, z wyjątkiem szkół
program szkoły podstawowej. d Bez dzieci w wieku 6 lat objętych edukacją w placówkach wychowania przedszkolnego.
2005/06—2010/11 łącznie z: f — uzupełniającymi liceami ogólnokształcącymi i liceami profilowanymi, g — technikami.
kształcącymi oraz realizującymi wyłącznie kształcenie artystyczne). i Dające uprawnienia zawodowe. k Zwiększenie liczby
absolwenci klas VIII — 638 tys. i VI — 576 tys. l Zmniejszenie liczby absolwentów wynika z reformy szkolnej przeprowadzonej
narodowej i resortu spraw wewnętrznych i administracji. n W latach 1946—2000 oraz od 2019 r. absolwenci, którzy uzyskali
1980 r. bez ognisk przedszkolnych (przekształconych od 1982 r. w oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych).
a See general notes to the ”Education” chapter, item 1 on page 338. b Excluding schools for adults, except post-secondary
programme. d Excluding children aged 6 attending pre-primary education establishments. e Since the 2005/06 school year,
general secondary and specialised secondary, g — supplementary technical secondary. h Until the1990/91 school year,
professional certification. k The increase in the number of graduates results from the school reform conducted in 1999
l The decline in the number of graduates results from the school reform conducted in 1965 (transition from 7- to 8-grade
of the Interior and Administration. n In 1946—2000 and since 2019, graduates who obtained diplomas of higher education
division (which were transformed into pre-primary sections of primary schools in 1982).
Poland during 1946—2022 45
CHOWANIEa
TIONa
policealnych. c Do 1970 r. bez szkół przysposabiających do pracy oraz szkół artystycznych I stopnia realizujących jednocześnie
e Od roku szkolnego 2005/06 łącznie ze szkołami specjalnymi przysposabiającymi do pracy. f, g W latach szkolnych
uzupełniającymi. h Do roku szkolnego 1990/91 łącznie ze szkołami artystycznymi dającymi uprawnienia zawodowe (ogólno-
absolwentów wynika z reformy szkolnej przeprowadzonej w 1999 r. (przejście z 8- na 6-klasową szkołę podstawową);
w 1965 r. (przejście z 7- na 8-klasową szkołę podstawową). m Do 1990 r. (pod kreską) bez uczelni resortu obrony
dyplomy ukończenia studiów w roku kalendarzowym, a w latach 2005—2015 — w poprzednim roku akademickim. o Do
schools. c Until 1970, excluding job-training schools and first degree art schools, simultaneously conducting a primary school
including special job-training schools. f, g In the 2005/06—2010/11 school years, including schools: f — supplementary
including art schools leading to professional certification (general as well as providing art education only). i Leading to
(transition from 8- to 6-grade primary school); graduates of: grade 8 — 638 thousand and grade 6 — 576 thousand.
primary school). m Until 1990 (below the line), excluding higher schools of the Ministry of National Defence and the Ministry
in the calendar year, and in 2005—2015 — in the previous academic year. o Until 1980, excluding entities with pre-school
46 Polska w latach 1946—2022
OCHRONA
HEALTH
2 lekarze dentyści ......................................................... 1,6 2,4 9,3 13,0 16,8 18,2 11,8
8 Apteki ogólnodostępnee (stan w dniu 31.12.) ............... 1722 1962 1936 2567 3245 3957 8318
KUL
CUL
9 Biblioteki publiczne (łącznie z filiami; stan w dniu 31.12.) 934f 4193 7033 8621 9315 10269 8915
13 Kina (stan w dniu 31.12.) .............................................. 567 1376 3418 3285 2228 1435 687
15 Widzowie w kinach w mln ............................................. 68,0 123 202 138 97,5 32,8 20,9
TELEKOM
TELECOMMU
a Dane nie obejmują ochrony zdrowia w zakładach karnych oraz do 2005 r. (pod kreską) resortu obrony narodowej
tem; od 2010 r. łącznie z osobami, dla których głównym miejscem pracy jest praktyka zawodowa (lekarzy, lekarzy denty
lekarzach dentystach, farmaceutach, pielęgniarkach i położnych są nieporównywalne z danymi za lata wcześniejsze; patrz
w aptekach prywatnych. d Bez opieki dziennej; do 2005 r. bez łóżek i inkubatorów dla noworodków. e W latach 1946—
dostępne). f 1947 r. g Dane dotyczą profesjonalnych jednostek artystycznych prowadzących regularną działalność
z użytkownikami (usługi z przedpłatą).
a Data do not include health care in prisons and until 2005 (below the line), of the Ministry of National Defence and the
including persons for whom the primary workplace is a professional practice (doctors, dentists, nurses or midwives — new
wives are incomparable to those for previous years; see general notes to ”Health care and social welfare” chapter item 5 on
beds and incubators for newborns. e In 1946—1990, excluding pharmacies subordinate to the Polskie Koleje Państwowe
performances; until 1990 — state and municipal entities possessing the status of art institutions. h Including users (pre-
Poland during 1946—2022 47
ZDROWIAa
CARE a
81,6 90,9
–––– 83,2 88,4 ––––– 126,1 129,9 131,4 doctors 1
76,0 125,3
12,2 13,5
–––– 12,5 12,6 –––– 33,8 34,9 34,9 dentists 2
11,9 33,6
194 193
––– 201 197 ––– 211 215 214 nurses 4
179 214
21,0 22,9
–––– 22,6 22,5 –––– 27,6 28,4 28,4 midwives 5
20,8 27,7
187
––– 190 187 167 168 168 164 Beds in general hospitalsd (as of 31.12.) in thousands 6
179
10012 11297 12740 12286 12056 11866 11657 Generally available pharmacies e (as of 31.12.) 8
TURA
TURE
8591 8342 8050 7881 7782 7693 7638 Public libraries (with branches; as of 31.12.) 9
544 443 450 528 514 525 536 Cinemas (as of 31.12.) 13
24,9 37,7 45,8 61,9 19,5 27,5 41,5 Audience in cinemas in millions 15
8976 6939 6941 6789 6678 6545 4948 Radio subscribers (as of 31.12.) in thousands 16
8681 6707 6665 6508 6401 6272 4704 Television subscribers (as of 31.12.) in thousands 17
UNIKACJA
NICATIONS
29166 47477 56254 48393 49351 50589 52597 Mobile telephone subscribersh (as of 31.12.) in thousands 18
i resortu spraw wewnętrznych i administracji. b Do 1960 r. zarejestrowani, od 2005 r. pracujący bezpośrednio z pacjen-
stów, pielęgniarek lub położnych — nowa forma organizacyjna od 1996 r.); od 2019 r. (pod kreską) dane o lekarzach,
uwagi ogólne do działu „Ochrona zdrowia i pomoc społeczna”, ust. 5 na str. 374. c Bez części farmaceutów pracujących
1990 bez aptek podległych Polskim Kolejom Państwowym (przekształconych w latach późniejszych w apteki ogólno-
sceniczną; do 1990 r. — jednostek państwowych i komunalnych posiadających status instytucji artystycznych. h Łącznie
Ministry of the Interior and Administration. b Until 1960, registered; since 2005, working directly with a patient; since 2010,
organisational form since 1996); since 2019 (below the line), the data on doctors, dentists, pharmacists, nurses and mid-
page 374. c Excluding some pharmacists employed in private pharmacies. d Excluding day care; until 2005, excluding
(converted later into generally available pharmacies). f 1947. g Data concern professional artistic units conducting regular
paid services).
48 Polska w latach 1946—2022
CE
PRI
ROLNICTWO.
AGRICULTURE.
2005=100 ................................................................... . . . . . . .
8 Wartość brutto środków trwałych w rolnictwie (stan
w dniu 31.12.; ceny stałe)df — 2005=100 ................. . . . . . . .
9 Użytki rolnecgh (stan w czerwcu) w mln ha ................... 20,4 20,4 20,4 19,5 18,8 18,5 17,8
10 Powierzchnia zasiewów chi (stan w czerwcu) w mln ha 10,0 15,0 15,3 15,0 14,5 14,2 12,4
11 w tym w %: zboża ...................................................... 60,1k 63,6 60,2 55,8 54,1 59,9 71,0
12 w tym: pszenica .................................. 7,0 9,9 8,9 13,3 11,1 16,0 21,2
13 żyto ......................................... 30,8 33,8 33,4 22,8 20,9 16,3 17,2
14 ziemniaki ................................................ 16,6 17,4 18,8 18,3 16,1 12,9 10,1
15 przemysłowe .......................................... 2,8 l 4,1 4,7 6,2 6,6 7,2 6,5
16 w tym buraki cukrowe ......................... 1,7 1,9 2,6 2,7 3,2 3,1 2,7
Zbiory c w mln t:
17 ziarno zbóż podstawowychm (bez mieszanek zbo-
żowych) .................................................................. 5,1 11,6 14,3 15,4 16,4 24,1 18,3
18 w tym: pszenica ..................................................... 0,6 1,9 2,3 4,6 4,2 9,0 8,5
19 żyto ............................................................. 2,8 6,5 7,9 5,4 6,6 6,1 4,0
20 ziemniaki .................................................................... 18,7 36,1 37,9 50,3 26,4 36,3 24,2
21 buraki cukrowe ........................................................... 3,0 6,4 10,3 12,7 10,1 16,7 13,1
Plony c z 1 ha w dt:
22 ziarno zbóż podstawowychm (bez mieszanek zbo-
żowych) .................................................................. 9,0 12,7 16,1 19,6 23,5 33,2 25,6
23 w tym: pszenica ..................................................... 8,8 12,8 16,9 23,2 26,0 39,6 32,3
24 żyto ............................................................. 9,0 12,8 15,4 15,9 21,6 26,1 18,8
25 ziemniaki .................................................................... 112 138 132 184 113 198 194
26 buraki cukrowe ........................................................... 176 222 256 312 221 380 394
a, b Wskaźniki cen obliczono przyjmując system wag: a — do 1960 r. — z roku badanego, w 1970 r. — z 1965 r.,
od 2000 r. — z roku poprzedzającego rok badany. c Od 2010 r. bez posiadaczy użytków rolnych nieprowadzących działal
uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. e Grupowanie metodą rodzaju działalności. f Dotyczy, według
łącznie z gruntami niestanowiącymi gospodarstw rolnych. h W latach 2010 i 2020 dane Powszechnych Spisów
k Bez kukurydzy na ziarno. l 1947 r. m Do 1980 r. bez pszenżyta.
a, b Price indices were calculated using the weight system: a — until 1960 — from the surveyed year, in 1970 — from
— from 1985, since 2000 — from the year preceding the surveyed year. c Since 2010, excluding owners of agricultural land
on a small scale. d See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32. e Grouped using the kind-of-activity method.
including non-farm land. h In 2010 and 2020, data of the Agricultural Censuses. i Since 2010, excluding permanent crops,
excluding triticale.
Poland during 1946—2022 49
NY
CES
RYBOŁÓWSTWO
FISHING
21,0 21,7 22,5 22,7 26,6 24,8 25,7 basic cereal grainsm (excluding cereal mixed) 17
8,8 9,4 11,0 11,0 12,8 12,1 13,4 of which: wheat 18
3,4 2,9 2,0 2,5 3,0 2,5 2,4 rye 19
10,4 8,2 6,2 6,5 7,9 7,1 6,0 potatoes 20
11,9 10,0 9,4 13,8 14,9 15,3 14,2 sugar beet 21
Yields c per 1 ha in dt:
32,4 35,9 37,9 36,6 45,8 43,6 46,6 basic cereal grainsm (excluding cereal mixed) 22
39,5 44,3 45,7 43,9 53,3 50,7 53,4 of which: wheat 23
24,1 26,9 27,8 27,2 35,1 33,1 36,0 rye 24
176 219 210 214 348 300 308 potatoes 25
416 484 520 575 608 610 638 sugar beet 26
od 1980 r. — z roku poprzedzającego rok badany, b — w 1970 r. — z 1965 r., w 1980 r. — z 1975 r., w 1990 r. — z 1985 r.,
ności rolniczej oraz posiadaczy poniżej 1 ha użytków rolnych prowadzących działalność rolniczą o małej skali. d Patrz
PKD 2007, działu „Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową”. g Do 1970 r.
Rolnych. i Od 2010 r. bez powierzchni upraw trwałych, ogrodów przydomowych oraz upraw na przyoranie (nawozy zielone).
1965, since 1980 — from the year preceding the surveyed year, b — in 1970 — from 1965, in 1980 — from 1975, in 1990
who do not conduct agricultural activities and owners of less than 1 ha of agricultural land who conduct agricultural activities
f Concerns the division of NACE Rev. 2 ”Crop and animal production, hunting and related service activities”. g Until 1970,
kitchen gardens as well as area intended for ploughing (green fertilizer). k Excluding maize for grain. l 1947. m Until 1980,
ROLNICTWO.
AGRICULTURE.
8 mięso, tłuszcze i podroby z uboju eh w tys. t ............. . 1139 1665 2081 3032 3099 2995
9 w tym mięso ........................................................... . . . 1699 2563 2552 2539
10 w tym: wołowe .................................................... . . . 412 626 652 291
11 wieprzowe .............................................. . . . 1034 1418 1498 1602
12 drobiowe ................................................. . 33,0 61,0 115 419 311 579
13 mleko krowie w mld l ................................................. 3,3 7,8 12,1 14,5 16,0 15,4 11,5
14 jaja kurze w mld szt. .................................................. 1,1 3,4 5,6 6,9 8,9 7,6 7,6
15 Ciągniki rolnicze i (stan w czerwcu; do 2000 r. — stan
w dniu 31.12.) w tys. szt. ........................................... . 28,4 62,8 225 619 1185 1307
16 Zużycie nawozów mineralnych lub chemicznych
(w przeliczeniu na czysty składnik) na 1 ha użytków
rolnych adk w kg .......................................................... 4,3 17,8 36,5 124 193 164 85,8
18 Skup ziarna zbóż podstawowych m w tys. t ................... . 2398 2213 3843 3527 6063 6462
19 Skup żywca rzeźnego w przeliczeniu na mięso (łącz-
nie z tłuszczami) fn w tys. t ......................................... . 814 1063 1437 2538 1778 1916
20 Ryby morskie (połów)o w tys. t ..................................... 23,3 66,2 168 451 791 430 200
21 Ryby słodkowodne (połów) p w tys. t ............................. . 14,2r 18,7 21,6 26,7 48,9 38,7
22 Pracującys (stan w dniu 31.12.) w tys. .......................... . . . 5210 5143 4425 4305
LEŚNI
FORE
23 Powierzchnia lasów (stan w dniu 31.12.) w mln ha ...... 6,5 6,9 7,7 8,4 8,6 8,7 8,9
24 Lesistość (stan w dniu 31.12.) w % .............................. 20,8 22,2 24,6 27,0 27,6 27,8 28,4
25 Pozyskanie drewna (grubizny) w hm3 ........................... 11,3 13,7 15,9 18,5 20,8 17,6 26,0
26 Odnowienia i zalesienia w tys. ha ................................. 42,0 193 172 115 95,3 66,8 68,9
27 w tym zalesienia użytków rolnych i nieużytków t ....... . . . 23,8 13,6 6,8 23,4
a, d Patrz: a — notka c na str. 48 i 49, d — notka g na str. 48 i 49. b Od 2022 r. dane z Systemu Identyfikacji i Reje
wieprzowe, baranie, końskie, drobiowe, kozie, królicze i dziczyzna. f W wadze poubojowej ciepłej. g Dane nie są porówny
żywca rzeźnego na wagę poubojową. h W wadze poubojowej schłodzonej. i Do 1990 r. bez ciągników ogrodniczych.
m Do 1980 r. bez pszenżyta; bez ziarna siewnego; łącznie z mieszankami zbożowymi oraz w 1980 r. łącznie ze zbożami
n Wołowe, cielęce, wieprzowe, baranie, końskie i drobiowe. o Ryby łososiowate przeliczone na kilogramy. p Od 2000 r. bez
łowiectwo i rybactwo”. Dla pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie do 2021 r. — dane szacunkowe. Od
zagospodarowania przestrzennego.
a, d See: a — footnote c on pages 48 and 49, d — footnote g on pages 48 and 49. b Since 2022, data from the
the Agricultural Census. e Beef, veal, pork, mutton, horseflesh, poultry, goat, rabbit and game. f In post-slaughter warm
for slaughter in post-slaughter weight in 2018. h In post-slaughter cooled weight. i Until 1990, excluding horticultural trac
page 32. m Until 1980, excluding triticale; excluding cereals designated for sowing; including cereal mixed and in 1980,
veal, pork, mutton, horseflesh and poultry. o Salmonids converted to kilograms. p Since 2000, excluding production of
persons employed on private farms in agriculture until 2021 — estimated data. From 2022 data are presented on the basis
Poland during 1946—2022 51
RYBOŁÓWSTWO (dok.)
FISHING (cont.)
18,1 15,2c 11,6 10,8 11,4 11,0 9,6 pigs (in 2000 and 2005 — as of the end of July) 3
1,8 1,4c 0,9 0,8 0,8 0,7 0,6 of which sows 4
per 100 ha of agricultural land ad in heads:
34,5 38,6c 41,0 43,3 42,4 42,8 43,1 cattleb 5
114 103c 80,0 73,4 76,5 73,8 64,3 pigs (in 2000 and 2005 — as of the end of July) 6
a
Production of selected animal products :
animals for slaughter in terms of meat (including fats 7
g
3565 3909 4601 5481 5588 5371 5244 and pluck)ef in thousand tonnes
meat, fats and pluck from slaughter eh in thousand 8
3443 3881 4763 5676g 5778 5577 5813 tonnes
2927 3327 4088 4919 5017 4830 5053 of which meat 9
275 373 441 530 531 531 511 of which: beef 10
1596 1516 1581 1610 1605 1620 1632 pork 11
1013 1386 2021 2737 2837 2640 2879 poultry 12
11,6 11,9 12,9 14,1 14,4 14,5 14,8 cows’ milk in bn litres 13
9,6 11,1 10,5 12,1 11,7 11,0 11,9 hen eggs in bn units 14
Agricultural tractors i (as of June; until 2000 — as of 15
1437 1418c . . 1448c . . 31.12.) in thousand units
Consumption of mineral or chemical fertilizers (in 16
terms of pure ingredient) per 1 ha of agricultural
102 119c 123 130 131c . . land adk in kg
Procurement of agricultural products (constant prices l) 17
173,0 206,4 252,2 267,7 274,4 271,9 276,0 — 1995=100
Procurement of basic cereal grains m in thousand 18
6841 8221 9788 7980 10629 8906 8494 tonnes
Procurement of animals for slaughter in terms of meat 19
2713 3162 4083 4558 4678 4822 4998 (including fats) fn in thousand tonnes
136 171 184 203 192 186 163 Sea fish (catch)o in thousand tonnes 20
54,1 45,1 50,4 59,8 63,1 57,0 56,8 Freshwater fish (catch)p in thousand tonnes 21
2139 2376 2385 2378 1141 1138 1277 Employed personss (as of 31.12.) in thousands 22
CTWO
STRY
9,0 9,1 9,2 9,3 9,3 9,3 9,3 Forest area (as of 31.12.) in million ha 23
28,8 29,2 29,5 29,6 29,6 29,6 29,7 Forest cover (as of 31.12.) in % 24
29,7 33,6 38,3 40,6 38,1 40,7 42,7 Removals (timber) in hm3 25
62,0 51,9 58,7 64,2 65,1 66,4 66,0 Renewals and afforestation in thousand ha 26
of which afforestation of agricultural land and waste- 27
12,9 5,9 2,3 1,2 0,9 0,6 0,5 landt
stracji Zwierząt (IRZ) ARiMR uzupełnione szacunkami GUS. c Dane Powszechnego Spisu Rolnego. e Wołowe, cielęce,
walne z danymi zaprezentowanymi za lata poprzednie z uwagi na zmianę w 2018 r. współczynników przeliczeniowych
k Łącznie z nawozami wieloskładnikowymi; pod zbiory danego roku. l Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32.
dostarczonymi do mieszalni pasz państwowych gospodarstw rolnych Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.
produkcji materiału zarybieniowego w stawach; dane szacunkowe. r 1949 r. s Dotyczy sekcji PKD „Rolnictwo, leśnictwo,
2022 r. dane prezentowane są na podstawie administracyjnych źródeł danych. t Przeznaczonych do zalesienia w planie
Animal Identification and Registration System (AIRS) ARMA supplemented by Statistics Poland estimates. c Data of
weight. g Data are incomparable to those presented for previous years, due to the change of conversion rates of animals
tors. k Including mixed fertilizers; in crop production during a given year. l See general notes to the Yearbook, item 10 on
including cereals delivered to mixing plants of state farms owned by the Ministry of Agriculture and Food Economy. n Beef,
fishstocking in ponds; estimated data. r 1949. s Concerns the section of NACE Rev. 2 ”Agriculture, forestry and fishing”; for
of administrative data sources. t Designated for afforestation in a local spatial development plan.
52 Polska w latach 1946—2022
PRZE
INDU
1 Produkcja sprzedana (ceny stałea) — 2005=100 ......... . . . . . . .
2 Nakłady inwestycyjne (ceny stałea) — 2005=100 ........ . . . . . . .
3 Wartość brutto środków trwałych (stan w dniu 31.12.;
ceny stałea) — 2005=100 .......................................... . . . . . . .
Produkcja niektórych wyrobów b :
4 węgiel kamienny c w mln t .......................................... 47,3 78,0 104 140 193 148 103
5 siarka rodzimad (w przeliczeniu na 100%) w tys. t .... . 10,6 26,2 2683 5164 4660 1369
6 cukier (w przeliczeniu na cukier biały) w tys. t .......... 387 955 1365 1388 1067 1971 2009
7 obuwie z wierzchami wykonanymi ze skóry w mln par 3,6 11,5 39,0 62,2 72,4 43,3 19,6
8 tarcica w dam3 ........................................................... 1962 4319 6272 6818 7428 3995 3392
9 koks i półkoks z węgla kamiennego, brunatnego
(lignitu) lub torfu; węgiel retortowy w mln t ............ 3,6 6,0 11,9 16,5 19,8 13,7 9,1
10 kwas siarkowye (w przeliczeniu na 100%) w tys. t .... 124 285 685 1901 3019 1721 1975
nawozy mineralne lub chemicznef (w przeliczeniu
na czysty składnik) w tys. t:
11 azotowe .................................................................. 35,1 77,8 270 1030 1290 1303 1576
12 fosforowe ............................................................... 27,8 82,5 207 599 843 467 539
13 tworzywa sztuczne (w formach podstawowych)
w tys. t .................................................................... . . 55,4 224 549 627 1826
14 pestycydy w tys. t ...................................................... . . 69,3 59,9 34,5 19,7 30,1
15 włókna chemiczne syntetyczne w tys. t ..................... 8,7 24,8 77,8 138 256 150 110
16 cegła w mln ceg ......................................................... 506 1407 3463 3724 2058 1234 971
17 cement g w mln t ......................................................... 1,4 2,5 6,6 12,2 18,4 12,5 15,0
18 stal surowa w mln t .................................................... 1,2 2,5 6,7 11,8 19,5 13,6 10,5
19 wyroby walcowane na gorąco (bez półwyrobów)
w mln t .................................................................... 0,8 1,7 4,4 8,1 13,6 9,8 7,5
20 cynk technicznie czysty, niestopowy w tys. t ............. 46,0 114 176 209 217 132 162
odbiorniki w tys. szt.:
21 radiowe (łącznie z zestawami) ............................... 7,4 h 116 627 987 2695 1433 109
22 telewizyjnei ............................................................. — — 171 616 900 748 6287
23 obrabiarki do metali w tys. szt. .................................. 1,6 4,1 25,9 36,3 38,3 27,6 14,1
samochody w tys. szt.:
24 osobowek ............................................................... — — 12,2 64,2 351 266 532
25 ciężarowe i ciągniki drogowe do ciągnięcia na-
czep .................................................................... — 0,8 19,8 41,0 53,7 39,0 59,0
26 statki morskie (do 1990 r. — od 100 DWT) w tys. GT
(do 1990 r. — w tys. DWT) .................................... — 7,6 256 518 392 134 611
27 energia elektrycznal w TWh ...................................... 5,8 9,4 29,3 64,5 122 136 145
28 Zużycie krajowe ropy naftowej m w tys. t ....................... 137 356 988 7530 16154 12846 18026
29 Zużycie energii elektrycznej n w TWh ............................ . . . . . . 67,6
30 Pracującyo (stan w dniu 31.12.) w tys. .......................... . . . 4453 5245 4620 3134
BUDOW
CONSTR
31 Produkcja budowlano-montażowa (ceny stałea) —
2005=100 ................................................................... . . . . . . .
32 Nakłady inwestycyjne (ceny stałea) — 2005=100 ........ . . . . . . .
33 Wartość brutto środków trwałych (stan w dniu 31.12.;
ceny stałea) — 2005=100 .......................................... . . . . . . .
34 Kubatura budynków oddanych do użytkowania w hm3 . 43,3 76,2 149 146 106 80,8
35 w tym budynki mieszkalnep ....................................... . 15,7r 38,6 52,4 74,2 57,5 39,0
36 Pracującyo (stan w dniu 31.12.) w tys. .......................... . . . 1075 1337 1243 815
a Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. b Dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracu
e Łącznie z oleum; do 1990 r. kwas siarkowy kontaktowy łącznie z oleum. f Łącznie z wieloskładnikowymi. g Portlandzki,
stosowanych do komputerów. k Bez samochodów kempingowych, pojazdów śniegowych, do golfa i podobnych. l Łącznie
strat powstałych w sieciach elektroenergetycznych. o Od 2022 r. dane prezentowane są na podstawie administracyjnych
1990 r. — łącznie z budynkami plebanii, kurii biskupich oraz rezydencji prezydenckich i biskupich. r Łącznie z budynkami
a See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32. b Data concern economic entities employing more than 9
oleum; until 1990, contact sulphuric acid including oleum. f Including mixed fertilizers. g Portland, aluminous, slag and
snowmobiles, golf cars and similar vehicles. l Including producers from agriculture and service sectors. m Processing of
data are presented on the basis of administrative data sources. p Excluding buildings not adopted for permanent residence
residences. r Including residences for communities.
Poland during 1946—2022 53
MYSŁ
STRY
100,0 133,1 161,5 196,9 193,2 221,6 242,2 Sold production (constant pricesa) — 2005=100 1
100,0 133,8 199,4 216,1 193,2 199,4 218,7 Investment outlays (constant pricesa) — 2005=100 2
Gross value of fixed assets (as of 31.12.; constant 3
100,0 122,0 157,0 186,2 195,3 203,3 210,0 pricesa) — 2005=100
Production of selected productsb:
97,9 76,7 72,7 62,1 54,7 55,4 53,2 hard coal c in million tonnes 4
802 517 627 555 417 444 476 native sulphurd (in terms of 100%) in thousand tonnes 5
2033 1579 1670 2200 1992 2151 2146 sugar (in terms of white sugar) in thousand tonnes 6
14,9 11,8 12,4 9,8 6,7 5,8 4,6 footwear with leather uppers in million pairs 7
3360 4220 4835 4953 4666 5001 4698 sawnwood in dam3 8
coke and semi-coke obtained from coal, lignite or 9
8,5 9,7 9,8 8,8 7,8 9,3 8,5 peat, retort carbon in million tonnes
2029 1900 1917 1886 1800 1865 1674 sulphuric acide (in terms of 100%) in thousand tonnes 10
mineral or chemical fertilizers f (in terms of pure in-
gredient) in thousand tonnes:
1735 1637 2010 2006 2099 2102 1755 nitrogenous 11
596 486 475 474 452 449 325 phosphatic 12
2088 2547 3316 3627 3695 3693 3668 plastics (in primary forms) in thousand tonnes 13
37,7 29,0 43,9 72,4 96,8 109 115 pesticides in thousand tonnes 14
103 48,4 44,2 42,6 37,7 45,1 41,6 synthetic chemical fibres in thousand tonnes 15
616 480 506 668 577 592 575 bricks in million bricks 16
12,6 15,8 15,3 18,9 19,0 19,6 19,5 cement g in million tonnes 17
8,3 8,0 9,3 9,1 8,0 8,6 7,5 crude steel in million tonnes 18
hot rolled products (excluding semi-finished products) 19
6,2 6,7 8,3 9,3 8,5 9,2 7,7 in million tonnes
unwrought zinc, technically pure, non-alloy in thou- 20
114 97,9 115 108 102 101 96,3 sand tonnes
15,3 5,5 2744 2528 4290 6206 4025 radio receivers (including sets) in thousand units 21
6733 23909 17521 16963 16707 19326 17173 television receivers i in thousand units 22
7,2 3,8 5,1 5,4 4,7 5,3 . machine tools for metals in thousand units 23
vehicles in thousand units:
540 785 535 435 279 261 255 passenger cars k 24
67,7 79,9 121 208 166 173 224 lorries and road tractors for semi-trailers 25
maritime ships (until 1990 — from 100 DWT) 26
722 26,8 5,1 6,7 7,3 2,4 12,2 in thousand GT (until 1990 — in thousand DWT)
157 158 165 164 158 180 180 electricity l in TWh 27
18191 22839 26108 27276 25607 24761 26638 Domestic consumption of crude oilm in thousand tonnes 28
68,2 69,3 78,0 86,2 82,6 82,7 82,5 Consumption of electricity n in TWh 29
2912 2910 3004 3261 3223 3246 3243 Employed personso (as of 31.12.) in thousands 30
NICTWO
UCTION
Construction and assembly production (constant 31
100,0 160,7 172,1 222,8 221,0 239,3 270,9 pricesa) — 2005=100
100,0 216,0 243,5 304,4 331,2 265,0 292,3 Investment outlays (constant prices a) — 2005=100 32
Gross value of fixed assets (as of 31.12.; constant 33
100,0 154,3 222,4 277,8 288,4 302,2 314,6 pricesa) — 2005=100
120 140 180 213 208 210 236 Cubic volume of buildings completed in hm3 34
57,1 64,7 70,4 90,7 97,3 109 109 of which residential buildings p 35
623 865 840 998 1016 1031 1063 Employed personso (as of 31.12.) in thousands 36
jących przekracza 9 osób, do 1990 r. — 5 osób. c Z wyłączeniem brykietów i podobnych paliw stałych. d Z wydobycia.
glinowy, żużlowy i podobne rodzaje cementu hydraulicznego. h 1947 r. i Łącznie z monitorami ekranowymi, z wyjątkiem
z producentami z sektora rolnictwa i usług. m Przerób ropy w rafineriach, łącznie ze stratami i różnicami bilansowymi. n Bez
źródeł danych. p Bez budynków nieprzystosowanych do stałego zamieszkania i budynków zbiorowego zamieszkania; do
zbiorowego zamieszkania.
persons, until 1990 — more than 5 persons. c Excluding coal briquettes and similar solid fuels. d From mining. e Including
similar hydraulic cement. h 1947. i Including monitors, excluding monitors used for computers. k Excluding motor caravans,
crude oil in refineries, including losses and statistical differences. n Excluding electricity losses in power grid. o From 2022
and residences for communities; until 1990 — including presbyteries, episcopal curias and presidential and episcopal
54 Polska w latach 1946—2022
TRANSPORT.
TRANSPORT.
a Łącznie z szerokotorowymi. b Dane o sieci kolejowej od przedsiębiorstw będących zarządcami infrastruktury kolejowej
nego i linii wykorzystywanych wyłącznie do obsługi pociągów turystycznych i zabytkowych). c Przeciętne w roku. d Do 1990 r.
transportu przybrzeżnego. h Do 2005 r. (pod kreską) łącznie ze statkami o pojemności brutto (GT) mniejszej niż 100. i Dane
z przewozami manewrowymi. k Do 1990 r. (pod kreską) bez transportu prywatnego; dane częściowo szacunkowe. l Sta
wnątrzkrajowego, od 2005 r. (nad kreską) — międzynarodowego obrotu morskiego i kabotażu, bez statków o pojemności brutto
z bezpłatnych przejazdów. o Bez przewozów taborem komunikacji miejskiej oraz dokonywanych przez podmioty o liczbie
w 2000 r. placówki pocztowe i placówki usług telekomunikacyjnych; do 2010 r. dane dotyczą placówek operatora pocz
2007, sekcji „Transport i gospodarka magazynowa”. u Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. w Od 2022 r.
a Including broad gauge. b Data on the railway network from enterprises managing railway infrastructure (excluding lines
tourist and historic trains). c Annual averages. d Until 1990, excluding factory roads. e Excluding urban roads. f Until 1980,
less than 100. i Data concern entities which obtained licences for railway transport; in 2005 in the case of transport of
leased ships. m Until 2005 (below the line), data concern goods loaded and unloaded in international and national maritime
than 100 as well as the tare weight of ro-ro units and bunker. n Until 1990, excluding passengers transported free of
p Estimated data. r 1949. s Until 1990, data concern post and telecommunication offices; in 2000, post offices and
(alternative) postal operators. t Concerns the section of NACE Rev. 2 ”Transportation and storage”. u See general notes to
Poland during 1946—2022 55
POCZTA
POST
3,8 3,8 3,8 3,8 3,9 3,9 3,9 per 100 km2 of total area in km 4
Hard surface public roads (urban and non-urban; as of
31.12.) d:
254 274 291 307 314 316 318 in thousand km 5
81,2 87,6 93,0 98,2 100,3 100,9 101,5 per 100 km2 of total area in km 6
1080 1491 1506 1921 1919 1952 1976 road transport k: in million tonnes 13
(bez linii wykorzystywanych na wyłączny użytek przedsiębiorstw, w tym linii prywatnych niedostępnych dla ruchu publicz-
bez dróg zakładowych. e Bez dróg miejskich. f Do 1980 r. bez samochodów ciężarowo-osobowych. g Do 2000 r. bez
dotyczą podmiotów, które otrzymały licencje na transport kolejowy; w 2005 r. w przypadku przewozów ładunków — łącznie
tkami własnymi i dzierżawionymi. m Do 2005 r. (pod kreską) dane dotyczą przeładunku ładunków obrotu morskiego i we-
(GT) mniejszej niż 100 oraz wagi własnej jednostek ładunkowych i bunkru. n Do 1990 r. bez pasażerów korzystających
pracujących do 9 osób, do 1990 r. — 5 osób. p Dane szacunkowe. r 1949 r. s Do 1990 r. pocztowo-telekomunikacyjne;
towego wyznaczonego, od 2015 r. łącznie z pozostałymi (alternatywnymi) operatorami pocztowymi. t Dotyczy, według PKD
dane prezentowane są na podstawie administracyjnych źródeł danych.
used for the exclusive use of enterprises, of which private lines inaccessible to public traffic and lines used only for servicing
excluding vans. g Until 2000, excluding coastal transport. h Until 2005 (below the line), including ships of gross tonnage (GT)
goods — including shunting. k Until 1990 (below the line), excluding private transport; data partially estimated. l By owned or
traffic, since 2005 (over the line) — international maritime traffic and cabotage, excluding ships of gross tonnage (GT) less
charge. o Excluding transport by urban transport fleet and by entities employing up to 9 persons, until 1990 — 5 persons.
telecommunication service offices; until 2010, data concern designated postal operator and since 2015, including other
the Yearbook, item 10 on page 32. w From 2022 data are presented on the basis of administrative data sources.
56 Polska w latach 1946—2022
HAN
TRA
1 Sprzedaż detaliczna (ceny stałea ) — 1995=100 .......... 7,5b 12,5 27,1 48,3 93,1 79,3 120,3
2 Sklepy c (stan w dniu 31.12.; od 2000 r. łącznie z apte-
kami ogólnodostępnymi) w tys. ................................. 124b 90,1 118 124 130 237 432
3 Placówki gastronomiczne (stan w dniu 31.12.) w tys. 13,7b 6,6 10,2 14,3 25,0 33,2 84,3
Obroty handlu zagranicznegod:
ceny bieżące — mln USD:
4 import — cif (do 1990 r. — fob) ............................. . 668 1495 3608 19089 9528 48940
5 eksport ................................................................... . 634 1326 3548 16997 14322 31651
6 saldo ....................................................................... . –34 –170 –60 –2093 +4794 –17289
7 ceny stałea — 1995=100: import — cif ...................... 1,6 3,5 8,0 20,1 26,7 39,4 207,0
8 eksport ............................. 2,5 5,4 9,6 25,8 52,3 77,0 174,4
9 Pracującye (stan w dniu 31.12.) w tys. .......................... . . . 1046 1305 1386 2075
BUDŻET
THE STATE
INWESTYCJE.
INVESTMENTS.
13 Nakłady inwestycyjne (ceny stałea) — 1995=100 ......... 3,7 8,8 22,8 46,6 89,8 80,2 180,4
Udział w nakładach inwestycyjnych (ceny bieżące) w %:
14 rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa ................ . . . . . . .
15 przemysłu ................................................................... . . . . . . .
16 budownictwa .............................................................. . . . . . . .
17 Wartość brutto środków trwałych (stan w dniu 31.12.;
ceny stałea) — 1995=100 .......................................... 18,8 20,4 26,3 39,1 70,6 91,5 122,0
Udział w wartości brutto środków trwałych (stan
w dniu 31.12.; bieżące ceny ewidencyjne) w %:
18 rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa ................ . . . . . . .
19 przemysłu ................................................................... . . . . . . .
20 budownictwa .............................................................. . . . . . . .
RACHUNKI
NATIONAL
21 Produkcja globalna (ceny stałea) — 1995=100 ............ . . . . . . 135,3
22 Produkt krajowy brutto (ceny stałea) — 1995=100 ....... . . . . . . 129,4
23 w tym wartość dodana brutto ..................................... . . . . . . 127,0
Udział w wartości dodanej brutto (ceny bieżące) w %:
24 rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa ................ . . . . . . 3,5
25 przemysłu ................................................................... . . . . . . 24,3
26 budownictwa .............................................................. . . . . . . 8,2
27 Popyt krajowy (ceny stałea) — 1995=100 ..................... . . . . . . 137,2
28 spożycie ..................................................................... . . . . . . 130,0
29 w tym w sektorze gospodarstw domowych ........... . . . . . . 133,7
30 akumulacja brutto ...................................................... . . . . . . 167,2
31 w tym nakłady brutto na środki trwałe ................... . . . . . . 182,5
a Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. b 1947 r. c Od 2005 r. według zmienionej metody badania sklepów.
stawie danych wyrażonych w złotych. e Dotyczy, według PKD 2007, sekcji „Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
f Opracowano według zasad systemu rachunków narodowych, zgodnie z „Europejskim Systemem Rachunków Narodo
a See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32. b 1947. c Since 2005, according to the changed method
of data expressed in PLN. e Concerns the section of NACE Rev. 2 ”Wholesale and retail trade; repair of motor vehicles
the principles of ”The European System of National and Regional Accounts in the European Union (ESA 2010)”; preliminary
Poland during 1946—2022 57
DEL
DE
127,3 155,2 178,7 219,2 211,1 225,7 231,6 Retail sales (constant pricesa) — 1995=100 1
Shopsc (as of 31.12.; since 2000 including generally 2
386 346 361 333 320 331 326 available pharmacies) in thousands
92,1 70,5 68,3 72,4 64,4 74,2 83,9 Catering establishments (as of 31.12.) in thousands 3
Foreign trade turnover d:
current prices — in million USD:
101539 178063 197682 265759 260611 343492 386969 imports — cif (until 1990 — fob) 4
89378 159758 200343 267063 272655 342006 365751 exports 5
–12161 –18305 +2661 +1304 +12045 –1486 –21218 balance 6
306,0 435,0 544,4 706,0 707,4 817,0 852,9 constant pricesa — 1995=100: imports — cif 7
327,7 463,0 633,3 809,8 817,9 922,6 945,7 exports 8
2059 2189 2222 2377 2328 2342 2267 Employed personse (as of 31.12.) in thousands 9
PAŃSTWA
BUDGET
179772 250303 289137 400535 419796 494844 504821 Revenue in million PLN 10
208133 294894 331743 414273 504776 521217 517399 Expenditure in million PLN 11
–28361 –44591 –42607 –13738 –84980 –26373 –12578 Budget result in million PLN 12
ŚRODKI TRWAŁE
FIXED ASSETS
169,6 262,4 326,9 367,9 349,5 371,5 391,9 Investment outlays (constant pricesa) — 1995=100 13
Share in investment outlays (current prices) in %:
2,3 2,0 2,3 1,9 1,9 1,9 1,8 agriculture, forestry and fishing 14
36,6 31,7 38,7 36,8 34,3 33,1 34,2 industry 15
2,4 3,4 3,0 3,4 3,9 3,0 3,1 construction 16
Gross value of fixed assets (as of 31.12.; constant 17
136,6 161,7 199,8 231,4 239,7 247,8 256,5 pricesa) — 1995=100
Share in gross value of fixed assets (as of 31.12.;
current book-keeping prices) in %:
6,5 5,2 4,4 4,0 3,8 3,7 3,6 agriculture, forestry and fishing 18
31,9 32,3 32,4 33,1 33,5 33,5 33,3 industry 19
2,1 2,1 1,9 1,8 1,8 1,8 1,8 construction 20
NARODOWEf
ACCOUNTS f
159,9 204,2 235,9 287,6 282,1 308,9 328,7 Output (constant pricesa) — 1995=100 21
150,4 189,3 220,6 264,3 259,0 276,9 291,6 Gross domestic product (constant prices a) — 1995=100 22
147,8 186,1 216,4 258,0 252,8 269,5 284,3 of which gross value added 23
Share in gross value added (current prices) in %:
3,3 3,3 2,8 2,7 2,9 2,6 3,2 agriculture, forestry and fishing 24
25,0 25,5 26,3 24,9 24,7 25,8 25,0 industry 25
7,6 8,2 8,7 7,7 7,5 6,4 6,5 construction 26
153,4 196,3 221,8 262,4 255,3 277,0 291,4 Domestic demand (constant pricesa) — 1995=100 27
149,4 184,6 202,4 239,5 235,9 249,6 259,8 final consumption expenditure 28
152,3 188,4 209,1 248,7 239,7 254,6 267,8 of which households sector 29
169,5 247,9 313,4 372,2 344,3 411,1 448,9 gross capital formation 30
179,1 262,2 340,8 382,5 373,7 378,2 396,7 of which gross fixed capital formation 31
d Obroty w dolarach amerykańskich do 1980 r. przeliczono ze złotych dewizowych; wskaźniki dynamiki obliczono na pod-
samochodowych, włączając motocykle”; od 2022 r. dane prezentowane są na podstawie administracyjnych źródeł danych.
wych i Regionalnych w Unii Europejskiej (ESA 2010)"; za 2022 r. dane nieostateczne.
of shop survey. d Turnover in USD until 1980 calculated from hard currency PLN; indices were calculated on the basis
and motorcycles”; from 2022 data are presented on the basis of administrative data sources. f Compiled according to
data for 2022.
58 Polska w latach 1946—2022
U w a g a. Tablica — jeśli nie zaznaczono inaczej — zawiera informacje w przeliczeniu na 1 mieszkańca; patrz uwagi ogólne
N o t e. Calculated per capita unless otherwise noted; see general notes to the Yearbook, item 12 on page 33.
POWIERZCHNIA.
TOTAL AREA.
1 Powierzchnia ogólna kraju (stan w czerwcu) w ha ..... 1,316 1,260 1,053 0,961 0,879 0,822 0,817
2 w tym użytki rolnea .................................................. 0,860 0,823 0,687 0,601 0,527 0,487 0,466
3 Małżeństwa na 1000 ludności .................................... 11,9 10,8 8,2 8,5 8,6 6,7 5,5
4 miasta ...................................................................... 13,8 12,6 8,8 8,7 9,0 6,0 5,4
5 wieś ......................................................................... 10,9 9,7 7,7 8,4 8,1 7,9 5,7
6 Rozwody na 1000 ludności ......................................... 0,3 0,4 0,5 1,1 1,1 1,1 1,1
7 miasta ...................................................................... 0,8 0,9 0,9 1,7 1,6 1,5 1,5
8 wieś ......................................................................... 0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,5 0,5
9 Urodzenia żywe na 1000 ludności .............................. 26,2 30,7 22,6 16,8 19,5 14,3 9,9
10 miasta ...................................................................... 25,2 30,0 19,9 14,7 18,5 12,4 8,9
11 wieś ......................................................................... 26,7 31,2 24,9 19,2 21,1 17,5 11,6
12 Zgony na 1000 ludności .............................................. 10,2 11,6 7,6 8,3 9,9 10,2 9,6
13 miasta ...................................................................... 9,9 10,9 7,0 7,7 9,3 9,5 9,3
14 wieś ......................................................................... 10,3 12,1 8,0 8,8 10,8 11,4 10,2
15 Przyrost naturalny na 1000 ludności .......................... 16,0 19,1 15,0 8,5 9,6 4,1 0,3
16 miasta ...................................................................... 15,3 19,1 12,9 7,0 9,2 2,9 –0,4
17 wieś ......................................................................... 16,4 19,1 16,9 10,4 10,3 6,1 1,4
PRACU
EMPLOY
18 Pracującyb na 1000 ludności (stan w dniu 31.12.) ..... . . . 499 497 433 405
MIESZKANIA. INFRA
DWELLINGS. MUNI
a Do 1970 r. łącznie z gruntami niestanowiącymi gospodarstw rolnych; od 2010 r. bez posiadaczy użytków rolnych nie
o małej skali; w latach 2010 i 2020 dane Powszechnych Spisów Rolnych. b Dane od 1990 r. dotyczą całej gospodarki
i bezpieczeństwa publicznego. Dla pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie do 2021 r. — dane szacun
„Rynek pracy”, ust. 6 na str. 231. c Na podstawie bilansów; dla lat 1950, 1960 i 1970 dane ze spisów powszechnych. d Do
indywidualnego w rolnictwie. e Do 2010 r. w m3, w latach 1960—1990 w przeliczeniu na jednostki umowne (1 m3 gazu
a Until 1970, including non-farm land; since 2010, excluding owners of agricultural land who do not conduct agricultural
2020, data of the Agricultural Censuses. b Since 1990, the data refer to the entire national economy, while up to 1980,
on private farms in agriculture until 2021 — estimated data; since 2022 data are presented on the basis of administrative
and 1970 data from national censuses. d Until 2000, excluding households in which the main source of maintenance was
gas with a calorific value of 16747 kJ).
Poland during 1946—2022 59
LUDNOŚĆ
POPULATION
0,819 0,812 0,813 0,815 0,819 0,823 0,827 Total area of the country (as of June) in ha 1
0,417 0,386 0,378 0,383 0,392 . . of which agricultural land a 2
5,4 5,9 4,9 4,8 3,8 4,4 4,1 Marriages per 1000 population 3
5,4 5,9 4,8 4,8 3,8 4,4 4,2 urban areas 4
5,5 6,0 5,1 4,8 3,8 4,3 4,0 rural areas 5
1,8 1,6 1,8 1,7 1,3 1,6 1,6 Divorces per 1000 population 6
2,3 2,0 2,1 2,0 1,6 1,9 1,9 urban areas 7
0,9 0,9 1,2 1,2 0,9 1,1 1,0 rural areas 8
9,6 10,7 9,6 9,8 9,3 8,7 8,1 Live births per 1000 population 9
9,0 10,3 9,4 9,6 9,1 8,6 7,9 urban areas 10
10,4 11,4 10,0 10,1 9,6 9,0 8,3 rural areas 11
9,7 9,8 10,3 10,7 12,5 13,7 11,9 Deaths per 1000 population 12
9,4 9,7 10,4 11,0 12,9 14,2 12,3 urban areas 13
10,1 10,0 10,0 10,2 11,9 12,9 11,1 rural areas 14
–0,1 0,9 –0,7 –0,9 –3,2 –4,9 –3,8 Natural increase per 1000 population 15
–0,4 0,6 –1,1 –1,4 –3,8 –5,6 –4,4 urban areas 16
0,3 1,4 –0,1 –0,1 –2,3 –3,9 –2,8 rural areas 17
JĄCY
MENT
338 366 386 420 388 396 402 Employed persons b per 1000 population (as of 31.12.) 18
STRUKTURA KOMUNALNA
CIPAL INFRASTRUCTURE
prowadzących działalności rolniczej oraz posiadaczy poniżej 1 ha użytków rolnych prowadzących działalność rolniczą
narodowej, natomiast do 1980 r. bez jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej
kowe; od 2022 r. dane prezentowane są na podstawie administracyjnych źródeł danych; patrz uwagi ogólne do działu
2000 r. bez gospodarstw domowych, których głównym źródłem utrzymania był dochód z użytkowanego gospodarstwa
o cieple spalania 16747 kJ).
activities and owners of less than 1 ha of agricultural land who conduct agricultural activities on a small scale; in 2010 and
excluding budgetary units conducting activity within the scope of national defence and public safety. For persons employed
data sources; see general notes to ”Labour market” chapter item 6 on page 231. c Based on balances; for 1950, 1960
income from a private farm in agriculture. e Until 2010, in m3, in 1960—1990, calculated in conventional units (1 m3 of
60 Polska w latach 1946—2022
EDU
EDU
1 Uczniowie szkół branżowych I stopnia (do roku
szkolnego 2016/17 — zasadniczych zawodowych),
branżowych II stopnia, liceów ogólnokształcących,
techników oraz ogólnokształcących artystycznych
dających uprawnienia zawodowea (bez szkół dla
dorosłych; stan na początku roku szkolnego) na
10 tys. ludności ........................................................ 208 294 265 525 470 503 641
2 Studenci uczelnib (do 1990 r. i od 2018 r. stan w dniu
31.12., w latach 1991—2017 — 30.11.) na 10 tys. 105
ludności ................................................................... 36,5 50,0 55,6 101 127 413
102
Absolwenci na 10 tys. ludności:
3 szkół branżowych I stopnia (do roku szkolnego
2018/19 — zasadniczych zawodowych), bran-
żowych II stopnia (od 2021/22), liceów ogólno-
kształcących, techników oraz ogólnokształcą-
cych artystycznych dających uprawnienia zawo-
dowea (bez szkół dla dorosłych) .......................... 6,6 46,0 29,2 81,6 131 114 145
4 uczelnibc ................................................................... 1,6 5,8 6,9 14,4 23,5 14,6 68,0
13,6
OCHRONA
HEALTH
Pracownicy medyczni e (stan w dniu 31.12.) na 10 tys.
ludności:
5 lekarze ..................................................................... 3,2 3,7 9,6 14,2 17,8 21,4 22,2
6 lekarze dentyści ....................................................... 0,7 0,9 3,1 4,0 4,7 4,8 3,1
7 farmaceuci ............................................................... 1,0 1,5 2,7 3,6 4,3 4,0f 5,8
8 pielęgniarki .............................................................. 2,5 7,3 20,8 30,2 43,9 54,6 49,6
9 położne .................................................................... 2,6 2,8 3,1 3,5 4,5 6,3 5,8
10 Łóżka w szpitalach ogólnychg (stan w dniu 31.12.) na
10 tys. ludności ........................................................ 34,1 34,8 45,3 51,7 56,2 57,4 49,9
11 Leczeni w szpitalach ogólnychg (bez międzyoddzia-
łowego ruchu chorych) na 10 tys. ludności ............. 505 650 868 1003 1224 1209 1570
12 Porady udzielone w zakresie ambulatoryjnej opieki
zdrowotnej ............................................................... . . 4,5 6,2 8,0 7,4 6,1
KUL
CUL
13 Księgozbiór bibliotek publicznych (z filiami; stan
w dniu 31.12.) na 1000 ludności w wol. .................. 108 h 414 1042 1720 2646 3589 3549
14 Czytelnicy bibliotek publicznych (z filiami) na 1000
ludności ................................................................... . 69,0 121 204 208 195 193
15 Wypożyczenia księgozbioru z bibliotek publicznych
(z filiami) na 1000 ludności w wol. .......................... . 1167 2250 3904 4139 4076 3849
16 Miejsca w teatrach i instytucjach muzycznychi (stan
w dniu 31.12.) na 1000 ludności ............................. . 1,8 1,9 1,8 1,8 1,6 1,7
17 Widzowie i słuchacze w teatrach i instytucjach mu-
zycznychi na 1000 ludności .................................... . 463 595 566 500 338 275
18 Miejsca na widowni w kinach stałych (stan w dniu
31.12.) na 1000 ludności ......................................... 9,2 13,6 22,1 19,2 14,0 9,8 5,9
19 Widzowie w kinach na 1000 ludności ......................... 2859 4962 6820 4231 2742 862 546
Abonenci (stan w dniu 31.12.) na 1000 ludności:
20 radiowi ..................................................................... 20,1 58,5 176 173 243 287 244
21 telewizyjni ................................................................ — — 14,2 129 223 261 237
a Do roku szkolnego 1990/91 łącznie ze szkołami artystycznymi realizującymi wyłącznie kształcenie artystyczne; od roku
łącznie z liceami profilowanymi oraz uzupełniającymi: liceami ogólnokształcącymi, technikami (absolwenci techników uzupełnia
i administracji. c W latach 1946—2000 oraz od 2019 r. absolwenci, którzy uzyskali dyplomy ukończenia studiów w roku kalen
karnych oraz do 2005 r. (pod kreską) resortu obrony narodowej i resortu spraw wewnętrznych i administracji. e Do 1960 r.
pracy jest praktyka zawodowa (lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek lub położnych — nowa forma organizacyjna od
z danymi za lata wcześniejsze; patrz uwagi ogólne do działu „Ochrona zdrowia i pomoc społeczna”, ust. 5 na str. 374. f Bez
rodków. h 1947 r. i Dane dotyczą profesjonalnych jednostek artystycznych prowadzących regularną działalność sceniczną; do
a Until the 1990/91 school year, including art schools providing art education only; since the 2005/06 school year, including
mentary schools: general secondary and technical secondary (graduates of supplementary technical secondary schools).
of the Interior and Administration. c In 1946—2000 and since 2019, graduates who obtained diplomas of higher educa tion in
(below the line), of the Ministry of National Defence and the Ministry of the Interior and Administration. e Until 1960, registered,
practice (doctors, dentists, nursers or midwives — new organisational form since 1996); since 2019 (below the line), the data on
social welfare” chapter item 5 on page 374. f Excluding some pharmacists employed in private pharmacies. g Excluding day-
regular performances; until 1990 — state and municipal entities possessing the status of art institutions.
Poland during 1946—2022 61
(cd.)
KACJA
CATION
Students in stage I sectoral vocational (until 2016/17 1
school year — basic vocational), stage II sectoral
vocational, general and technical secondary as
well as general art schools leading to professional
certificationa (excluding schools for adults; as of
beginning of the school year) per 10 thousand
453 380 315 394 400 408 443 population
Students of higher education institutionsb (until 1990 2
and since 2018, as of 31.12., in the years 1991—
509 472 351 292 298 298 296 —2017 — 30.11.) per 10 thousand population
Graduates per 10 thousand population of:
stage I sectoral vocational (until the 2018/19 — 3
basic vocational), stage II sectoral vocational
(since 2021/22), general and technical second-
ary as well as general art schools leading to
professional certificationa (excluding schools for
145 113 90,3 78,0 79,2 80,1 95,8 adults)
102 124 101 78,0 73,2 74,3 73,3 higher education institutionsbc 4
d
ZDROWIA
CAREd
Medical personnel e (as of 31.12.) per 10 thousand
population:
21,4 23,7
19,9 21,6 23,0 32,7 33,1 34,3 34,8 doctors 5
3,2 3,5
3,1 3,3 3,3 8,8 8,9 9,2 9,2 dentists 6
5,8 6,5 7,3 7,3 7,4 7,5 7,5 pharmacists 7
50,9 50,3
46,9 52,1 51,4 55,8 55,4 56,6 56,8 nurses 8
235 180 181 177 175 173 131 Radio subscribers (as of 31.12.) per 1000 population 20
227 174 173 170 168 165 125 Television subscribers (as of 31.12.) per 1000 population 21
szkolnego 2005/06 łącznie ze szkołami specjalnymi przysposabiającymi do pracy; w latach szkolnych 2005/06—2010/11
jących. b Bez cudzoziemców; do 1990 r. (pod kreską) bez uczelni resortu obrony narodowej i resortu spraw wewnętrznych
darzowym, a w latach 2005—2015 — w poprzednim roku akademickim. d Dane nie obejmują ochrony zdrowia w zakładach
zarejestrowani, od 2005 r. pracujący bezpośrednio z pacjentem; od 2010 r. łącznie z osobami, dla których głównym miejscem
1996 r.); od 2019 r. (pod kreską) dane o lekarzach, lekarzach dentystach, pielęgniarkach i położnych są nieporównywalne
części farmaceutów pracujących w aptekach prywatnych. g Bez opieki dziennej; do 2005 r. bez łóżek i inkubatorów dla nowo-
1990 r. — jednostek państwowych i komunalnych posiadających status instytucji artystycznych.
special job-training schools; in the 2005/06—2010/11 school years, including specialised secondary schools and supple-
b Excluding foreigners; until 1990 (below the line), excluding higher schools of the Ministry of National Defence and the Ministry
calendar year, and in 2005—2015 — in the previous academic year. d Data do not include health care in prisons and until 2005
since 2005, working directly with a patient; since 2010, including persons for whom the primary workplace is a professional
doctors, dentists, nurses and midwives are incomparable to those for previous years; see general notes to ”Health care and
care; until 2005, excluding beds and incubators for newborns. h 1947. i Data concern professional artistic units conducting
62 Polska w latach 1946—2022
BAZA NOCLE
TOURIST ACCOMMO
1 Miejsca noclegowe (stan w dniu 31.07.) na 10 tys.
ludności .................................................................... . . . . . 178 170
2 Korzystający z noclegów na 1000 ludności ................. . . . . . 266 381
TELEKOMU
TELECOMMU
3 Abonenci telefonii ruchomejb (stan w dniu 31.12.) na
1000 ludności ........................................................... — — — — — — 176
ROLNICTWO.
AGRICULTURE.
4 Towarowa produkcja rolnicza (ceny stałe)cde —
1995=100 ................................................................. . . . . . . 109,0
Zbiory e w kg:
5 ziarno zbóż podstawowychf (bez mieszanek zbo-
żowych) ................................................................. 213 467 480 473 461 634 477
6 w tym: pszenica .................................................... 26,0 76,1 77,5 142 117 237 222
7 żyto ........................................................... 116 261 265 167 185 159 105
8 jęczmień .................................................... 28,3 43,5 44,1 66,1 96,1 111 72,8
9 owies ......................................................... 42,8 85,7 93,4 98,6 63,1 55,7 28,0
10 ziemniaki ................................................................... 787 1456 1275 1547 742 955 633
11 buraki cukrowe ......................................................... 126 257 346 392 285 440 343
Produkcja niektórych produktów pochodzenia zwie-
rzęcegoe:
12 żywiec rzeźny w przeliczeniu na mięso (łącznie
z tłuszczami i podrobami) gh w kg ......................... 14,2 53,3 59,1 67,2 88,5 87,4 81,5
13 mięso, tłuszcze i podroby z uboju gk w kg ................ . 45,9 56,3 64,0 85,2 81,5 78,3
14 mleko krowie w l ....................................................... 138 313 408 446 450 404 302
15 jaja kurze w szt. ........................................................ 46 137 188 213 250 200 199
16 wełna nieprana owcza w kg ..................................... 0,04 0,18 0,30 0,27 0,36 0,39 0,03
17 Ryby morskie (połów)l w kg ......................................... 1,0 2,7 5,7 13,9 22,2 11,3 5,2
18 Ryby słodkowodne (połów)m w kg ............................... . 0,6n 0,6 0,7 0,8 1,3 1,0
LEŚNI
FORE
19 Powierzchnia lasów (stan w dniu 31.12.) w ha ............ 0,274 0,276 0,258 0,263 0,241 0,228 0,232
20 Pozyskanie drewna (grubizny) w m3 ........................... 0,48 0,55 0,54 0,57 0,58 0,46 0,68
PRZE
INDU
21 Produkcja sprzedana (ceny stałec) — 2005=100 ........ . . . . . . .
Produkcja niektórych wyrobów o :
22 węgiel kamienny p w kg ............................................ 1974 3142 3516 4307 5428 3879 2701
23 siarka rodzimar (w przeliczeniu na 100%) w kg ....... — 0,4 0,9 82,5 145 123 35,8
24 masło i pozostałe tłuszcze do smarowania w kg ..... 0,2 1,3 3,2 3,9 7,1 7,1 3,6
25 cukier (w przeliczeniu na cukier biały) w kg ............. 16,2 38,5 46,0 42,7 30,0 51,8 52,5
26 obuwie (łącznie z gumowym) w parach ................... 0,2 1,2 2,8 4,4 4,6 2,7 1,3
27 kwas siarkowy s (w przeliczeniu na 100%) w kg ...... 5,2 11,5 23,1 58,5 84,9 45,2 51,6
28 nawozy mineralne lub chemiczne t (w przeliczeniu
na czysty składnik) w kg ....................................... 2,6 6,5 16,1 50,1 62,9 48,8 63,4
29 tworzywa sztuczne (w formach podstawowych) w kg . . 1,9 6,9 15,4 16,5 47,7
30 włókna chemiczne syntetyczne w kg ....................... 0,4 1,0 2,6 4,2 7,2 3,9 2,9
31 cement u w kg ........................................................... 58,4 101 222 374 518 329 393
32 stal surowa w kg ....................................................... 50,9 101 225 363 548 358 274
a Do 2010 r. dane nie obejmują pokoi gościnnych i kwater agroturystycznych; w 1990 r. bez obiektów resortu obrony
wych; od 2019 r. dane z uwzględnieniem imputacji dla jednostek, które odmówiły udziału w badaniu. b Łącznie z użytkowni
za 2022 r. dane nieostateczne. e Od 2010 r. bez posiadaczy użytków rolnych nieprowadzących działalności rolniczej oraz
g Wołowe, cielęce, wieprzowe, baranie, końskie, drobiowe, kozie, królicze i dziczyzna. h W wadze poubojowej ciepłej.
przeliczeniowych żywca rzeźnego na wagę poubojową. k W wadze poubojowej schłodzonej. l Ryby łososiowate przeliczo
dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób, do 1990 r. — 5 osób. p Z wyłącze
z oleum. t Łącznie z wieloskładnikowymi. u Portlandzki, glinowy, żużlowy i podobne rodzaje cementu hydraulicznego.
a Until 2010, data do not include rooms for rent and agrotourism lodgings; in 1990, excluding facilities of the Ministry of
since 2019, data including the imputation for units which refused to participate in the survey. b Including users (pre-paid
nary data for 2022. e Since 2010, excluding owners of agricultural land who do not conduct agricultural activities and
triticale. g Beef, veal, pork, mutton, horseflesh, poultry, goat, rabbit and game. h In post-slaughter warm weight. i Data are
-slaughter weight. k In post-slaughter cooled weight. l Salmonids converted to kilograms. m Since 2000, excluding produc
9 persons, until 1990 — more than 5 persons. p Excluding coal briquettes and similar solid fuels. r From mining. s Including
similar hydraulic cement.
Poland during 1946—2022 63
(cd.)
GOWA TURYSTYKI a
DATION ESTABLISHMENTS a
149 158 185 215 203 206 206 Bed places (as of 31.07.) per 10 thousand population 1
435 531 701 929 468 584 905 Tourists accommodated per 1000 population 2
NIKACJA
NICATIONS
Mobile telephone subscribersb (as of 31.12.) per 3
764 1232 1464 1261 1296 1335 1393 1000 population
RYBOŁÓWSTWO
FISHING
Market agricultural output (constant prices)cde — 4
121,4 136,8 157,4 182,3 186,3 183,3 191,4 1995=100
Crop productione in kg:
550 565 585 590 697 652 680 basic cereal grainsf (excluding cereal mixed) 5
230 244 285 287 334 319 355 of which: wheat 6
89,2 74,0 52,4 64,1 78,2 66,3 63,0 rye 7
93,8 88,2 77,0 87,9 78,7 79,4 74,9 barley 8
34,7 39,4 31,7 32,1 44,0 43,6 40,4 oats 9
272 213 160 169 206 186 159 potatoes 10
312 259 244 360 392 402 374 sugar beet 11
narodowej i resortu spraw wewnętrznych; od 2015 r. dane dotyczą obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclego-
kami (usługi z przedpłatą). c Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. d Grupowanie metodą rodzaju działalności;
posiadaczy poniżej 1 ha użytków rolnych prowadzących działalność rolniczą o małej skali. f Do 1980 r. bez pszenżyta.
i Dane nie są porównywalne z danymi zaprezentowanymi za lata poprzednie z uwagi na zmianę w 2018 r. współczynników
ne na kilogramy. m Od 2000 r. bez produkcji materiału zarybieniowego w stawach; dane szacunkowe. n 1949 r. o Dane
niem brykietów i podobnych paliw stałych. r Z wydobycia. s Łącznie z oleum; do 1990 r. kwas siarkowy kontaktowy łącznie
National Defence and the Ministry of the Interior; since 2015, data concern establishments with 10 or more bed places;
services). c See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32. d Grouped using the kind-of-activity method; prelimi-
owners of less than 1 ha of agricultural land who conduct agricultural activities on a small scale. f Until 1980, excluding
incomparable to those presented for previous years, due to the change in 2018 of conversion rates of animals for slaughter in post-
tion of fish-stocking materials in ponds; estimated data. n 1949. o Data concern economic entities employing more than
oleum; until 1990, contact sulphuric acid including oleum. t Including mixed fertilizers. u Portland, aluminous, slag and
64 Polska w latach 1946—2022
PRZE
INDU
1 radiowe (łącznie z zestawami) ............................ 0,3b 4,7 21,1 30,4 75,8 37,7 2,8
2 telewizyjnec .......................................................... — — 5,8 18,9 25,3 19,7 164
3 chłodziarki i zamrażarki typu domowego (łącznie
z chłodziarko-zamrażarkami) na 1000 ludności
w szt. .................................................................... — — 1,3 13,6 19,5 15,9 18,1
5 samochody osobowe d na 10 tys. ludności w szt. ... — — 4,1 19,7 98,7 70,1 139
6 energia elektrycznae w kWh .................................... 244 380 987 1984 3426 3585 3795
BUDOW
CONSTR
TRANSPORT.
TRANSPORT.
a Patrz notka n na str. 62 i 63. b 1947 r. c Łącznie z monitorami ekranowymi, z wyjątkiem stosowanych do komputerów.
rolnictwa i usług. f Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. g Bez budynków nieprzystosowanych do stałego
dencji prezydenckich i biskupich. h Łącznie z szerokotorowymi. i Dane o sieci kolejowej od przedsiębiorstw będących
niedostępnych dla ruchu publicznego i linii wykorzystywanych wyłącznie do obsługi pociągów turystycznych i zabytkowych).
licencje na transport kolejowy; w 2005 r. w przypadku przewozów ładunków — łącznie z przewozami manewrowymi. o Do
z bezpłatnych przejazdów. r Bez przewozów taborem komunikacji miejskiej oraz dokonywanych przez podmioty o liczbie
pocztowe i placówki usług telekomunikacyjnych. t Do 2010 r. dane dotyczą operatora pocztowego wyznaczonego, od
a See footnote n on pages 62 and 63. b 1947. c Including monitors, excluding monitors used for computers. d Excluding
f See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32. g Excluding buildings not adapted for permanent residence and
ences. h Including broad gauge. i Data on the railway network from enterprises managing railway infrastructure (excluding
servicing tourist and historic trains). k Annual averages. l Until 1990, excluding factory roads. m Excluding urban roads.
including shunting. o Until 1990 (below the line), excluding private transport; data partially estimated. p Until 1990, excluding
9 persons, until 1990 — 5 persons. s Until 1990, data concern post and telecommunication offices; in 2000, post offices
other (alternative) postal operators. u Estimated data.
Poland during 1946—2022 65
(cd.)
MYSŁ (dok.)
STRY (cont.)
NICTWO
UCTION
1,5 1,7 1,8 2,4 2,5 2,9 2,9 Cubic volume of residential buildings completed g in m3 8
POCZTA
POST
Standard gauge railway lines operatedhi (as of 9
5,2 5,2 5,0 5,1 5,1 5,1 5,1 31.12.) per 10 thousand population in km
d Bez samochodów kempingowych, pojazdów śniegowych, do golfa i podobnych. e Łącznie z producentami z sektora
zamieszkania i budynków zbiorowego zamieszkania; do 1990 r. — łącznie z budynkami plebanii, kurii biskupich oraz rezy-
zarządcami infrastruktury kolejowej (bez linii wykorzystywanych na wyłączny użytek przedsiębiorstw, w tym linii prywatnych
k Przeciętne w roku. l Do 1990 r. bez dróg zakładowych. m Bez dróg miejskich. n Dane dotyczą podmiotów, które otrzymały
1990 r. (pod kreską) bez transportu prywatnego; dane częściowo szacunkowe. p Do 1990 r. bez pasażerów korzystających
pracujących do 9 osób, do 1990 r.— 5 osób. s Do 1990 r. placówki pocztowo-telekomunikacyjne; w 2000 r. placówki
2015 r. łącznie z pozostałymi (alternatywnymi) operatorami pocztowymi. u Dane szacunkowe.
motor caravans, snowmobiles, golf cars and similar vehicles. e Including producers from agriculture and service sectors.
residences for communities; until 1990 — including presbyteries, episcopal curias and presidential and episcopal resid-
lines used for the exclusive use of enterprises, of which private lines inaccessible to public traffic and lines used only for
n Data concern entities which obtained licences for the railway transport; in 2005 in the case of transport of goods —
passengers transported free of charge. r Excluding transports by urban transport fleet and by entities employing up to
and telecommunication service offices. t Until 2010, data concern designated postal operator and since 2015, including
HAN
TRA
1 Sprzedaż detaliczna (ceny stałea) — 1995=100 ........ 12,1b 19,4 34,9 56,7 99,8 79,7 120,2
c
Obroty handlu zagranicznego (ceny bieżące) w USD :
2 import — cif (do 1990 r. — fob) ............................... . 26,9 50,5 111 537 251 1279
3 eksport ..................................................................... . 25,6 44,8 109 478 377 827
INWESTYCJE.
INVESTMENTS.
4 Nakłady inwestycyjne (ceny stałea) — 1995=100 ...... 5,9 13,5 29,4 54,6 96,4 80,8 180,3
5 Wartość brutto środków trwałych (stan w dniu 31.12.;
ceny stałea) — 1995=100 ........................................ 30,5 31,3 34,0 45,7 75,8 92,0 121,9
RACHUNKI
NATIONAL
12 ziarno 4 zbóż f w przeliczeniu na przetwory w kg ... 148 166 145 131 127 115 120
13 ziemniaki f w kg ........................................................ 310 270 223 190 158 144 134
14 warzywa w kg .......................................................... . . . 111 101 119 121
15 owoce w kg .............................................................. . . . 32,8 37,7 29,0 51,6
16 mięso i podroby g w kg ............................................ 15,8 36,5 42,5 53,0 74,0 68,8 66,1
17 w tym mięso ......................................................... . . . 48,7 69,1 63,7 62,0
18 tłuszcze jadalne zwierzęce w kg ............................. . 6,2 7,4 8,2 8,1 8,2 6,7
19 masło w kg .............................................................. . 3,3 4,7 6,0 8,9 7,8 4,2
20 mleko krowieh w l .................................................... 118 206 227 262 262 242 193
21 jaja kurze w szt. ....................................................... 50 116 143 186 223 190 188
22 cukier w kg .............................................................. 12,8 21,0 27,9 39,2 41,4 44,2 41,6
23 wódki, likiery, inne napoje alkoholowe w przeli-
czeniu na 100% w l .............................................. . 2,3 2,4 3,3 6,0 3,8i 2,0
24 wina i miody pitne w l .............................................. . 0,9 4,5 5,7 10,1 7,4 12,0
25 piwo otrzymywane ze słodu k w l ............................. . 13,9 22,8 31,6 30,4 30,5 66,9
26 papierosy z tytoniu lub mieszanek tytoniu z jego
namiastkami w szt. .............................................. 1000 1063 1539 2078 2679 2654 1954
a Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32. b 1947 r. c Do 1980 r. przeliczono ze złotych dewizowych. d Opraco
gionalnych w Unii Europejskiej (ESA 2010)”; za 2022 r. dane nieostateczne. e Opracowano metodą: produkcja powiększo
zmiany stanu zapasów w magazynach handlowych (hurtu i detalu) i u producentów. f Dane dotyczą lat gospodarczych, tzn.
mi na przetwory. h Łącznie z mlekiem przeznaczonym na przetwory; bez mleka przerobionego na masło. i Z produkcji
a See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32. b 1947. c Until 1980, calculated from hard currency PLN.
(ESA 2010)”; preliminary data for 2022. e Compiled using the method: production increased by imports, decreased by
inventories in trade warehouses (wholesale and retail) and at producers. f Data concern farming years, i.e. periods from
h Including milk intended for processed products; excluding milk used in the production of butter. i Domestic production.
Poland during 1946—2022 67
(dok.)
DEL
DE
127,4 155,4 179,4 220,3 213,5 229,3 236,2 Retail sales (constant pricesa) — 1995=100 1
c
Foreign trade turnover (current prices) in USD :
2661 4623 5141 6923 6826 9042 10230 imports — cif (until 1990 — fob) 2
2342 4148 5210 6957 7142 9003 9669 exports 3
ŚRODKI TRWAŁE
FIXED ASSETS
169,7 262,4 327,5 368,8 350,7 374,5 396,6 Investment outlays (constant pricesa) — 1995=100 4
Gross value of fixed assets (as of 31.12.; constant 5
136,7 161,8 200,3 232,4 241,7 251,1 260,9 pricesa) — 1995=100
NARODOWE
ACCOUNTS
wano według zasad systemu rachunków narodowych, zgodnie z „Europejskim Systemem Rachunków Narodowych i Re-
na o import, pomniejszona o eksport oraz o ubytki i straty produktów rolnych u producentów i w obrocie, z uwzględnieniem
obejmują okres od 1 lipca roku poprzedniego do 30 czerwca danego roku. g Łącznie z mięsem i podrobami przeznaczony-
krajowej. k Od 2000 r. o objętościowej mocy alkoholu powyżej 0,5%.
d Compiled according to the principles of ”The European System of National and Regional Accounts in the European Union
exports as well as by wastes and losses of agricultural products of producers and in turnover, and including changes in
1 July of a previous year to 30 June of the given year. g Including meat and edible offal intended for processed products.
k Since 2000, of an alcoholic strength of more than 0.5%.
68 Województwa w 2022 r.
1 Powierzchnia (geodezyjna) ogólna (stan w dniu 01.01.) w km2 .... 312720 19947 17972 25122 13988
Jednostki podziału terytorialnego (stan w dniu 31.12.):
2 gminya ........................................................................................ 2477 169 144 213 82
3 powiaty ....................................................................................... 314 26 19 20 12
4 miasta na prawach powiatu ....................................................... 66 4 4 4 2
5 Miasta (stan w dniu 31.12.) ........................................................... 964 92 53 51 43
6 Miejscowości wiejskie (stan w dniu 31.12.) ................................... 52363 2526 3566 4032 1294
Stan i ochrona środowiska
7 Grunty zdewastowane i zdegradowane wymagające rekultywa-
cji i zagospodarowania (stan w dniu 31.12.) w % powierzchni
ogólnej ........................................................................................ 0,2 0,3 0,2 0,1 0,1
Pobór wody — w % poboru ogółem — na cele:
8 produkcyjne b (poza rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i ry-
bactwem) ................................................................................ 68,6 22,1 39,0 33,4 12,1
9 napełniania i uzupełniania stawów rybnych ............................... 8,9 31,1 15,0 34,8 26,0
10 eksploatacji sieci wodociągowej c ............................................... 22,5 46,7 46,1 31,8 61,9
18218 15184 35559 9411 Total (geodetic) area (as of 01.01.) in km2 1
Units of territorial division (as of 31.12.):
177 182 314 71 gminasa 2
21 19 37 11 powiats 3
3 3 5 1 cities with powiat status 4
48 62 95 36 Towns (as of 31.12.) 5
4992 1951 8501 1152 Rural localities (as of 31.12.) 6
Environmental protection
33,8 50,8 86,9 34,3 production b (excluding agriculture, forestry and fishing) 8
19,1 10,2 1,9 28,2 filling and completing fish ponds 9
c
47,1 39,1 11,2 37,5 exploitation of water supply network 10
Population connected to wastewater treatment plants in % of
populationd:
71,1 67,9 74,2 79,7 total 11
96,8 92,0 95,7 95,2 urban areas 12
29,7 45,9 34,9 62,4 rural areas 13
drawal by intakes before entering the network. d Population connected to — estimated data, the total population as well as
vicing the extractive industries (of which heaps and settling ponds) own and others. f Estimated data; municipal waste collected
1 July 2013 all real-estate owners with municipal waste management system. g Population based on balance. h Including
2022 was 40.7 thousand. k Excluding wages and salaries of employees in budgetary units conducting activity within the
70 Województwa w 2022 r.
WOJEWÓDZTWA Pod-
Lp. Podlaskie Pomorskie Śląskie
karpackie
WYSZCZEGÓLNIENIE
1 Powierzchnia (geodezyjna) ogólna (stan w dniu 01.01.) w km2 .... 17845 20187 18336 12334
Jednostki podziału terytorialnego (stan w dniu 31.12.):
2 gminya ........................................................................................ 160 118 123 167
3 powiaty ....................................................................................... 21 14 16 17
4 miasta na prawach powiatu ....................................................... 4 3 4 19
5 Miasta (stan w dniu 31.12.) ........................................................... 52 40 42 72
6 Miejscowości wiejskie (stan w dniu 31.12.) ................................... 1654 3748 2867 1285
Stan i ochrona środowiska
7 Grunty zdewastowane i zdegradowane wymagające rekultywa-
cji i zagospodarowania (stan w dniu 31.12.) w % powierzchni
ogólnej ........................................................................................ 0,1 0,1 0,2 0,4
Pobór wody — w % poboru ogółem — na cele:
8 produkcyjne b (poza rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i ry-
bactwem) ................................................................................ 37,9 13,2 39,0 20,7
9 napełniania i uzupełniania stawów rybnych ............................... 22,0 23,4 1,4 22,4
10 eksploatacji sieci wodociągowej c .............................................. 40,1 63,4 59,7 56,9
a W tym gminy mające również status miast na prawach powiatu, wykazane w poz. 4. b Z ujęć własnych. c Pobór wody
i wsi — na podstawie bilansu. e We własnym zakresie przez wytwórcę; na składowiskach i w obiektach unieszkodliwiania
zebrane obejmują odpady odebrane od wszystkich mieszkańców i uznawane są za odpady wytworzone, ze względu na objęcie
g Ludność na podstawie bilansu. h Łącznie ze zgonami niemowląt. i Według miejsca zamieszkania; bez pracujących
budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego.
a Including gminas that are also cities with powiat status, which are given in item 4. b From own intakes. c Water with
population of urban and rural areas — based on balance. e By waste producer on its own; on landfills and in facilities ser
includes waste collected from all inhabitants and is considered to be waste generated because of covering by gminas since
infant deaths. i By place of residence; without employed persons working abroad, whose number at the end of December
scope of national defence and public safety.
Voivodships in 2022 71
90,7 21,0 74,8 88,3 production b (excluding agriculture, forestry and fishing) 8
4,9 15,9 7,2 1,2 filling and completing fish ponds 9
c
4,3 63,0 18,0 10,5 exploitation of water supply network 10
Population connected to wastewater treatment plants in % of
populationd:
68,2 78,4 74,8 84,5 total 11
96,7 96,8 95,2 95,4 urban areas 12
45,1 52,0 51,5 60,9 rural areas 13
na ujęciach przed wtłoczeniem do sieci. d Ludność korzystająca — dane szacunkowe, ludność ogółem oraz ludność miast
odpadów wydobywczych (w tym hałdach i stawach osadowych) własnych i innych. f Dane szacunkowe; odpady komunalne
od 1 lipca 2013 r. przez gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi wszystkich właścicieli nieruchomości.
za granicą, których liczba na koniec grudnia 2022 r. wyniosła 40,7 tys. osób. k Bez wynagrodzeń pracowników w jednostkach
drawal by intakes before entering the network. d Population connected to — estimated data, the total population as well as
vicing the extractive industries (of which heaps and settling ponds) own and others. f Estimated data; municipal waste collected
1 July 2013 all real-estate owners with municipal waste management system. g Population based on balance. h Including
2022 was 40.7 thousand. k Excluding wages and salaries of employees in budgetary units conducting activity within the
72 Województwa w 2022 r.
a Zamieszkane i niezamieszkane; opracowano na podstawie bilansu. b Bez szkół dla dorosłych, z wyjątkiem szkół poli
łami: d — specjalnymi przysposabiającymi do pracy, e — artystycznymi ogólnokształcącymi dającymi uprawnienia zawodo
i Łącznie ze środowiskowymi domami samopomocy. k Dotyczy obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych;
tyzacji środków trwałych. m Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 995/2012 z dnia 26 października
wie danych jednostek lokalnych. n W ekwiwalentach pełnego czasu pracy (EPC); do obliczenia relacji przyjęto za podstawę
micznej Ludności (BAEL). o Dane dotyczą operatorów telekomunikacyjnych sieci publicznej.
a Inhabited and unhabited; compiled on the basis of balance. b Excluding schools for adults, except post-secondary
schools, e — general art schools leading to professional certification. f For the 2021/22 school year. g Data do not include
more bed places; data were compiled with consideration of imputation for units which refused to participate in the survey.
of 26 October 2012, statistics on research and development at regional level have been compiled on the basis of local units
economically active persons aged 15—89 were adopted on the basis of the Labour Force Survey (LFS). o Data concern oper
Voivodships in 2022 73
19,2 16,0 16,9 18,9 Public library loans of collection per 1 active library user in vol. 28
883 1098 1394 739 Audience in indoor cinemas per 1000 population 29
Tourist accommodation establishments k in thousands:
20,5 97,9 63,6 6,8 bed places (as of 31.07.) 30
1213,0 5196,1 5893,7 336,8 tourists accommodated 31
Science and technology. Telecommunications
Expenditurelm on research and development in relation to gross 32
1,13 2,51 2,17 0,57 domestic product (current prices) in % in 2021
Researchersmn employed in research and development per 1000 33
4,4 12,3 14,3 3,3 economically active persons
50 74 99 77 Subscriber lineso (as of 31.12.) per 1000 population 34
cealnych. c Bez dzieci w wieku 6 lat objętych edukacją w placówkach wychowania przedszkolnego. d, e Łącznie ze szko-
we. f Z roku szkolnego 2021/22. g Dane nie obejmują ochrony zdrowia w zakładach karnych. h Bez opieki dziennej.
dane opracowano z uwzględnieniem imputacji dla jednostek, które odmówiły udziału w badaniu. l Wewnętrzne; bez amor-
2012 r., statystyki dotyczące działalności badawczej i rozwojowej na poziomie regionalnym zostały opracowane na podsta-
(mianownik) przeciętną w roku liczbę aktywnych zawodowo w wieku 15—89 lat na podstawie Badania Aktywności Ekono-
schools. c Excluding children aged 6 attending pre-primary education establishments. d, e Including: d — special job-training
health care in prisons. h Excluding day-care. i Including community self-help homes. k Concern establishments with 10 or
l Intramural; excluding depreciation of fixed assets. m According to Commission Implementing Regulation (EU) No 995/2012
data. n In full-time equivalents (FTE); for calculating the ratio, as the base (denominator), the annual average number of
ators of the public telecommunication network.
74 Województwa w 2022 r.
WOJEWÓDZTWA Pod-
Lp. Podlaskie Pomorskie Śląskie
karpackie
WYSZCZEGÓLNIENIE
a Zamieszkane i niezamieszkane; opracowano na podstawie bilansu. b Bez szkół dla dorosłych, z wyjątkiem szkół poli
łami: d — specjalnymi przysposabiającymi do pracy, e — artystycznymi ogólnokształcącymi dającymi uprawnienia zawodo
i Łącznie ze środowiskowymi domami samopomocy. k Dotyczy obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych;
tyzacji środków trwałych. m Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 995/2012 z dnia 26 października
wie danych jednostek lokalnych. n W ekwiwalentach pełnego czasu pracy (EPC); do obliczenia relacji przyjęto za podstawę
micznej Ludności (BAEL). o Dane dotyczą operatorów telekomunikacyjnych sieci publicznej.
a Inhabited and unhabited; compiled on the basis of balance. b Excluding schools for adults, except post-secondary
schools, e — general art schools leading to professional certification. f For the 2021/22 school year. g Data do not include
more bed places; data were compiled with consideration of imputation for units which refused to participate in the survey.
of 26 October 2012, statistics on research and development at regional level have been compiled on the basis of local units
economically active persons aged 15—89 were adopted on the basis of the Labour Force Survey (LFS). o Data concern oper
Voivodships in 2022 75
22,0 20,5 21,7 17,2 Public library loans of collection per 1 active library user in vol. 28
742 895 1183 992 Audience in indoor cinemas per 1000 population 29
Tourist accommodation establishments k in thousands:
17,3 39,3 40,1 143,3 bed places (as of 31.07.) 30
617,2 1204,6 1898,6 3258,4 tourists accommodated 31
Science and technology. Telecommunications
Expenditurelm on research and development in relation to gross 32
0,47 1,20 0,90 0,65 domestic product (current prices) in % in 2021
Researchersmn employed in research and development per 1000 33
1,7 3,3 4,1 3,2 economically active persons
48 50 43 64 Subscriber lineso (as of 31.12.) per 1000 population 34
cealnych. c Bez dzieci w wieku 6 lat objętych edukacją w placówkach wychowania przedszkolnego. d, e Łącznie ze szko-
we. f Z roku szkolnego 2021/22. g Dane nie obejmują ochrony zdrowia w zakładach karnych. h Bez opieki dziennej.
dane opracowano z uwzględnieniem imputacji dla jednostek, które odmówiły udziału w badaniu. l Wewnętrzne; bez amor-
2012 r., statystyki dotyczące działalności badawczej i rozwojowej na poziomie regionalnym zostały opracowane na podsta-
(mianownik) przeciętną w roku liczbę aktywnych zawodowo w wieku 15—89 lat na podstawie Badania Aktywności Ekono-
schools. c Excluding children aged 6 attending pre-primary education establishments. d, e Including: d — special job-training
health care in prisons. h Excluding day-care. i Including community self-help homes. k Concern establishments with 10 or
l Intramural; excluding depreciation of fixed assets. m According to Commission Implementing Regulation (EU) No 995/2012
data. n In full-time equivalents (FTE); for calculating the ratio, as the base (denominator), the annual average number of
ators of the public telecommunication network.
76 Województwa w 2022 r.
23 Produkcja budowlano-montażowaf (ceny bieżące) w mln zł ........ 304784 24369 14723 13098 6349
Transport, poczta
Linie kolejowe eksploatowane normalnotoroweg (stan w dniu 31.12.):
24 w kilometrach ............................................................................. 19394 1804 1199 1097 914
25 na 100 km2 powierzchni ogólnej w km ....................................... 6,2 9,0 6,7 4,4 6,5
Drogi publiczne o twardej nawierzchni (miejskie i zamiejskie;
stan w dniu 31.12.):
26 w kilometrach ............................................................................. 317529 21519 20013 23936 8976
27 na 100 km 2 powierzchni ogólnej w km ...................................... 101,5 107,9 111,4 95,3 64,2
28 Liczba ludności (stan w dniu 31.12.) na 1 placówkę pocztowąh ... 1249 1288 1161 1160 1233
Handel. Ceny
29 Sprzedaż detaliczna (ceny bieżące) w mln zł ............................... 1185525 73843 34049 44338 20525
30 Liczba ludności (stan w dniu 31.12.) na 1 sklep ........................... 116 119 108 107 109
31 Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych — 2021=100 .... 114,4 113,4 115,6 115,0 113,6
Inwestycje. Środki trwałe
32 Nakłady inwestycyjnei (ceny bieżące) w mln zł ............................ 400081 33665 17010 14202 8677
33 Wartość brutto środków trwałych k (bieżące ceny ewidencyjne;
stan w dniu 31.12.) w mln zł ...................................................... 5008070 416769 218728 224288 126297
Rachunki regionalne k w 2021 r.
34 Produkt krajowy brutto (ceny bieżące) w mln zł ............................ 2631302 222670 114909 97523 56102
35 w tym wartość dodana brutto ..................................................... 2289681 193761 99991 84861 48818
36 Produkt krajowy brutto (ceny stałe) — 2020=100 ......................... 106,9 108,0 107,4 106,9 107,2
37 Produkt krajowy brutto (ceny bieżące) na 1 mieszkańca w zł ...... 69263 76748 56774 47611 56701
38 Nominalne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospo-
darstw domowych na 1 mieszkańca w zł .................................. 39986 41309 36214 34625 35120
39 Realne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw
domowych — 2020=100 ............................................................ 98,3 98,8 99,0 98,8 98,6
a Dane nie obejmują posiadaczy użytków rolnych nieprowadzących działalności rolniczej oraz posiadaczy poniżej 1 ha
dane dotyczące pogłowia pochodzą ze źródeł administracyjnych IRZ ARiMR. d Mięso: wołowe, cielęce, wieprzowe, baranie
(system zleceniowy); według miejsca wykonywania robót. g Łącznie z szerokotorowymi; dane o sieci kolejowej od przed
w tym linii prywatnych niedostępnych dla ruchu publicznego i linii wykorzystywanych wyłącznie do obsługi pociągów turys
pocztowych. i Według lokalizacji inwestycji. k Grupowanie metodą jednostek lokalnych rodzaju działalności.
a Data excluding owners of agricultural land who do not conduct agricultural activities, and owners of less than 1 ha of
data on cattle numbers come from The Animal Identification and Registration System (AIRS) ARMA. d Meat: beef, veal,
to the change of conversion rates of animals for slaughter in post-slaughter weight in 2018. e In the 2019/20 farming year.
network from enterprises managing railway infrastructure (excluding lines used for the exclusive use of enterprises, of
the designated postal operator and other (alternative) postal operators. i By location of investments. k Grouping by the local
Voivodships in 2022 77
Agriculturea
981,3 557,4 1984,9 518,3 Agricultural land in 2020b (as of June) in thousand ha 1
98,7 97,4 98,5 99,4 of which area in good agricultural condition in % 2
Crop production in thousand tonnes:
1871,4 705,3 2289,2 1563,9 basic cereal grains (excluding cereal mixed) 3
706,3 517,5 662,1 166,4 potatoes 4
351,5 38,6 992,1 798,2 sugar beet 5
Yields per 1 ha in dt:
42,6 46,5 37,4 62,4 basic cereal grains (excluding cereal mixed) 6
302 330 318 343 potatoes 7
658 585 668 672 sugar beet 8
agricultural land who conduct agricultural activities on a small scale. b Data of the Agricultural Census 2020. c Since 2022
pork, mutton, horseflesh, poultry, goat, rabbit and game. Data are incomparable to those presented for previous years, due
f Realised by construction entities (contract system); by work-site-location. g Including broad gauge; data on the railway
which private lines inaccessible to public traffic and lines used only for servicing tourist and historic trains). h Data concern
kind-of-activity unit method.
78 Województwa w 2022 r.
WOJEWÓDZTWA Pod-
Lp. Podlaskie Pomorskie Śląskie
karpackie
WYSZCZEGÓLNIENIE
Rolnictwoa
1 Użytki rolne w 2020 r.b (stan w czerwcu) w tys. ha ...................... 573,1 1099,9 773,2 390,2
2 w tym w dobrej kulturze rolnej w % ........................................... 96,9 98,9 98,6 97,7
Zbiory w tys. t:
3 ziarno zbóż podstawowych (bez mieszanek zbożowych) ......... 656,5 981,1 1521,0 657,2
4 ziemniaki .................................................................................... 370,5 138,7 558,9 125,8
5 buraki cukrowe ........................................................................... 191,5 12,0 865,4 119,6
Plony z 1 ha w dt:
6 ziarno zbóż podstawowych (bez mieszanek zbożowych) ......... 40,4 39,0 48,5 43,8
7 ziemniaki .................................................................................... 268 266 320 283
8 buraki cukrowe ........................................................................... 594 687 740 770
Zwierzęta gospodarskie (stan w czerwcu) na 100 ha użytków
rolnych w szt.:
9 bydłoc ......................................................................................... 13,5 95,9 30,6 34,3
10 trzoda chlewna ........................................................................... 13,5 28,2 100,8 43,9
Produkcja:
żywca rzeźnego w przeliczeniu na mięso (łącznie z tłuszcza-
mi i podrobami) w wadze poubojowej ciepłej d:
11 w tysiącach ton ....................................................................... 37,6 336,2 301,5 161,0
12 na 1 ha użytków rolnych w kg ................................................ 66 306 390 413
mleka krowiego:
13 w milionach litrów ................................................................... 151,3 3363,8 417,8 292,3
14 na 1 ha użytków rolnych w litrach .......................................... 264 3058 540 749
Zużycie nawozów w przeliczeniu na czysty składnik na 1 ha
użytków rolnychbe w kg:
15 mineralnych lub chemicznych (łącznie z wieloskładnikowymi) 84,4 120,5 139,8 123,5
16 wapniowych ................................................................................ 69,8 65,8 99,6 80,3
17 Powierzchnia użytków rolnych na 1 ciągnik w 2020 r.b w ha ....... 6,3 10,2 16,0 8,7
Leśnictwo
18 Powierzchnia gruntów leśnych (stan w dniu 31.12.) w tys. ha ...... 693,4 640,6 686,1 406,6
19 Lesistość (stan w dniu 31.12.) w % ............................................... 38,3 31,2 36,5 32,2
20 Odnowienia i zalesienia w ha ........................................................ 3766,5 2896,9 7640,9 2763,1
21 Pozyskanie drewna (grubizny) w tys. m3 ....................................... 2717,1 1948,5 3228,9 1726,1
Przemysł i budownictwo
22 Produkcja sprzedana przemysłu (ceny bieżące) w mln zł ............ 88281 50441 148332 373594
23 Produkcja budowlano-montażowaf (ceny bieżące) w mln zł ........ 13563 8723 24762 32577
Transport, poczta
Linie kolejowe eksploatowane normalnotorowe g (stan w dniu 31.12.):
24 w kilometrach ............................................................................. 985 762 1214 1868
25 na 100 km2 powierzchni ogólnej w km ....................................... 5,5 3,8 6,6 15,1
Drogi publiczne o twardej nawierzchni (miejskie i zamiejskie;
stan w dniu 31.12.):
26 w kilometrach ............................................................................. 17959 14688 15316 21904
27 na 100 km 2 powierzchni ogólnej w km ...................................... 100,6 72,8 83,5 177,6
28 Liczba ludności (stan w dniu 31.12.) na 1 placówkę pocztowąh ... 1282 1292 1191 1339
Handel. Ceny
29 Sprzedaż detaliczna (ceny bieżące) w mln zł ............................... 32397 21800 65469 84380
30 Liczba ludności (stan w dniu 31.12.) na 1 sklep ........................... 150 126 120 118
31 Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych — 2021=100 .... 113,6 114,1 113,9 113,6
Inwestycje. Środki trwałe
32 Nakłady inwestycyjnei (ceny bieżące) w mln zł ............................ 15330 11503 22397 43566
33 Wartość brutto środków trwałych k (bieżące ceny ewidencyjne;
stan w dniu 31.12.) w mln zł ...................................................... 219229 131583 284211 562960
Rachunki regionalne k w 2021 r.
34 Produkt krajowy brutto (ceny bieżące) w mln zł ............................ 101498 58369 157785 314500
35 w tym wartość dodana brutto ..................................................... 88320 50791 137300 273668
36 Produkt krajowy brutto (ceny stałe) — 2020=100 ......................... 108,5 105,1 107,9 109,3
37 Produkt krajowy brutto (ceny bieżące) na 1 mieszkańca w zł ...... 48544 50628 66920 71595
38 Nominalne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospo-
darstw domowych na 1 mieszkańca w zł .................................. 31906 33531 38669 43566
39 Realne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw
domowych — 2020=100 ............................................................ 100,5 99,0 99,6 98,0
a Dane nie obejmują posiadaczy użytków rolnych nieprowadzących działalności rolniczej oraz posiadaczy poniżej 1 ha
dane dotyczące pogłowia pochodzą ze źródeł administracyjnych IRZ ARiMR. d Mięso: wołowe, cielęce, wieprzowe, baranie
(system zleceniowy); według miejsca wykonywania robót. g Łącznie z szerokotorowymi; dane o sieci kolejowej od przed
w tym linii prywatnych niedostępnych dla ruchu publicznego i linii wykorzystywanych wyłącznie do obsługi pociągów turys
pocztowych. i Według lokalizacji inwestycji. k Grupowanie metodą jednostek lokalnych rodzaju działalności.
a Data excluding owners of agricultural land who do not conduct agricultural activities, and owners of less than 1 ha of
data on cattle numbers come from The Animal Identification and Registration System (AIRS) ARMA. d Meat: beef, veal,
to the change of conversion rates of animals for slaughter in post-slaughter weight in 2018. e In the 2019/20 farming year.
network from enterprises managing railway infrastructure (excluding lines used for the exclusive use of enterprises, of
the designated postal operator and other (alternative) postal operators. i By location of investments. k Grouping by the local
Voivodships in 2022 79
Agriculturea
499,3 1073,2 1776,9 928,1 Agricultural land in 2020b (as of June) in thousand ha 1
97,9 98,9 99,3 98,8 of which area in good agricultural condition in % 2
Crop production in thousand tonnes:
789,0 1795,6 3509,1 1831,3 basic cereal grains (excluding cereal mixed) 3
277,6 163,5 861,6 328,4 potatoes 4
122,9 326,2 3329,8 1116,5 sugar beet 5
Yields per 1 ha in dt:
40,3 54,1 48,5 49,8 basic cereal grains (excluding cereal mixed) 6
321 312 315 303 potatoes 7
628 505 645 587 sugar beet 8
agricultural land who conduct agricultural activities on a small scale. b Data of the Agricultural Census 2020. c Since 2022
pork, mutton, horseflesh, poultry, goat, rabbit and game. Data are incomparable to those presented for previous years, due
f Realised by construction entities (contract system); by work-site-location. g Including broad gauge; data on the railway
which private lines inaccessible to public traffic and lines used only for servicing tourist and historic trains). h Data concern
kind-of-activity unit method.
DZIAŁ I CHAPTER I
GEOGRAFIA GEOGRAPHY
Najdalej wysunięte punkty granicy państwowej: Extreme points of the national border:
Rozciągłość: z południa na północ ...................... 5°50' 649 Extent: from south to north
Długość granicy państwowej w km ..................... 3572 100,0 Length of the national border in km
w tym na wodach granicznych ................. 1295 36,3 of which boundary of border waters
a Przebiega wzdłuż linii, której każdy punkt jest oddalony o 12 mil morskich od linii podstawowej morza terytorialnego
oraz po redzie portów w Świnoujściu i Szczecinie włączonej do morza terytorialnego. b W tym Mierzeja Helska — 79 km;
z wyłączeniem linii brzegu morskiego na Zalewie Szczecińskim, Zalewie Kamieńskim i Zalewie Wiślanym.
U w a g a. Według stanu w dniu 1 stycznia 2023 r. powierzchnia ogólna kraju przyjęta według podziału administracyjnego
wynosi 313931 km2 i obejmuje obszar lądowy (łącznie z wodami śródlądowymi) — 311895 km2 oraz część morskich wód
wewnętrznych — 2036 km2, tj.: część Jeziora Nowowarpieńskiego i część Zalewu Szczecińskiego wraz ze Świną i Dziwną
oraz Zalewem Kamieńskim, Odrę pomiędzy Zalewem Szczecińskim a wodami portu Szczecin, część Zatoki Gdańskiej,
część Zalewu Wiślanego, część wód portów oraz część wód znajdujących się pomiędzy linią brzegu morskiego a linią
podstawową morza terytorialnego.
Ź r ó d ł o: dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, Ministerstwa Infrastruktury oraz Komendy Głównej Straży Gra-
nicznej.
a Running along the line, each point of which is 12 nautical miles away from the baseline of territorial sea
and along road of the ports in Świnoujście and Szczecin included in territorial sea. b Of which the Hel Peninsula — 79 km;
excluding coastline in the Szczecin Lagoon, Kamieński Lagoon and Wisła Lagoon.
N o t e. As of 1 January 2023, the total area of the country according to the administrative division amounts to
313931 km2 and includes a land area (including inland waters) of 311895 km2 as well as a part of internal sea waters —
2036 km2, i.e.: a part of Lake Nowowarpieńskie and a part of Szczecin Lagoon including Świna and Dziwna as well as
Kamieński Lagoon, Odra between the Szczecin Lagoon and the waters of Szczecin port, a part of the Gdańsk Bay, a part
of the Wisła Lagoon, part of the port waters and part of the waters located between the seashore line and the baseline of
the territorial sea.
S o u r c e: data of the Head Office of Geodesy and Cartography, the Ministry of Infrastructure and the Polish Border
Guard Headquarters.
Łysogóry
Mędralowa (Beskidek) ................................... 1169
Zlewisko Morza Bałtyckiego ........ 1380,9 311,9 22,6 99,7 Baltic Sea drainage area
Dorzecze Odry ................................ 119,1 106,0 89,0 33,9 Odra drainage basin
Zlewisko Zalewu Szczecińskiegob ... 12,1 2,5 20,7 0,8 Szczecin Lagoon drainage areab
Bezpośrednie zlewisko Bałtykuc ..... . 17,3 . 5,5 Direct drainage area of Baltic Seac
Dorzecze Wisłyd .............................. 194,0 168,9 87,1 54,0 Wisła drainage basind
Zlewisko Zalewu Wiślanegoe .......... 24,2 14,8 61,2 4,7 Wisła Lagoon drainage areae
Dorzecze Niemna ............................ 98,1 2,5 2,5 0,8 Niemen drainage basin
Zlewisko Morza Północnego ........ 519,9 0,2 0,04 0,1 North Sea drainage area
Dorzecze Łaby ................................ 146,5 0,2 0,1 0,1 Łaba drainage basin
Zlewisko Morza Czarnego ............ 1838,5 0,6 0,03 0,2 Black Sea drainage area
Dorzecze Dunaju ............................. 817,0 0,4 0,05 0,1 Dunaj drainage basin
Dorzecze Dniestru ........................... 72,0 0,2 0,3 0,1 Dniestr drainage basin
a Powierzchnia lądów i wód śródlądowych. b Bez Odry. c Łącznie z Martwą Wisłą. d Bez delty. e Łącznie z prawostronną
częścią delty.
Ź r ó d ł o: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej — Państwowego Instytutu Badawczego.
a Land area and inland waters. b Excluding the Odra. c Including the Martwa Wisła. d Excluding the delta. e Including
the right side of the delta.
S o u r c e: data of the Institute of Meteorology and Water Management — National Research Institute.
WEDŁUG POWIERZCHNI
BY AREA
Śniardwy .......................................... Pisa warmińsko-mazurskie 113,4 23,4
Mamry b ............................................ Węgorapa warmińsko-mazurskie 102,8 43,8
Łebsko ............................................. Łeba pomorskie 71,4 6,3
Dąbie ............................................... u ujścia Odry zachodniopomorskie 56,0 4,2
Miedwie ........................................... Płonia zachodniopomorskie 35,3 43,8
Jeziorak ........................................... Drwęca warmińsko-mazurskie 32,2 12,0
Niegocin .......................................... Pisa warmińsko-mazurskie 26,0 39,7
Gardno ............................................ Łupawa pomorskie 24,7 2,6
Jamno .............................................. Morze Bałtyckie zachodniopomorskie 22,4 3,9
Gopło ............................................... Noteć kujawsko-pomorskie 21,5 16,6
Wigry ............................................... Czarna Hańcza podlaskie 21,2 73,0
Roś .................................................. Pisa warmińsko-mazurskie 18,9 31,8
Tałty (z Jeziorem Ryńskim) ............. Pisa warmińsko-mazurskie 18,3 50,8
Nidzkie ............................................. Pisa warmińsko-mazurskie 18,2 23,7
Drawsko .......................................... Drawa zachodniopomorskie 17,8 79,7
Bukowo ............................................ Grabowa zachodniopomorskie 17,5 2,8
Wielimie ........................................... Gwda zachodniopomorskie 17,5 5,5
a Zwierciadła wody i wysp na jeziorze. b System wodny jeziora Mamry: Mamry, Święcajty, Kirsajty, Dargin, Dobskie, Kisajno.
a Water and island lake level. b Water system of Lake Mamry: Mamry, Święcajty, Kirsajty, Dargin, Dobskie, Kisajno.
Geography 85
WEDŁUG GŁĘBOKOŚCI
BY DEPTH
a Uszeregowane malejąco według pojemności całkowitej (przy maksymalnym piętrzeniu). b Stopień wodny. c Zbiornik
powodziowy „suchy”. d Zbiornik w wyrobisku. e Zbiornik górny elektrowni pompowej.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Infrastruktury.
a Listed according to decreasing total capacity (at maximum accumulation). b Flow reservoir. c Flood reservoir ”dry”.
d Excavation reservoir. e Upper reservoir of a power plant.
S o u r c e: data of the Ministry of Infrastructure.
Geography 87
Uwaga do tablic 10 i 11
Według stanu w dniu 31 grudnia 2022 r. liczba stacji meteorologicznych (synoptycznych i klimatologicznych) dokonujących
pomiarów temperatury i opadów wynosiła 261 oraz stacji opadowych dokonujących wyłącznie pomiarów opadów — 654.
Note to tables 10 and 11
As of 31 December 2022, the number of meteorological (synoptic and climatological) stations taking temperature and
precipitation measurements totalled 261 and precipitation stations taking exclusively precipitation measurements — 654.
Wznie- Średnie
Średnia
sienie zachmu-
prędkość Usło-
stacji rzenie
wiatru necz-
nad w oktan-
Roczne sumy opadów w mm w m/s nienie
poziom tacha
Total annual precipitation in mm Average wh
morza Average
STACJE METEOROLOGICZNE wind Insolation
wm cloudi-
METEOROLOGICAL STATIONS velocity in h
Station ness in
in m/s
elevation octantsa
above
1971— 1991— 2011—
the sea
—2000 —2020 —2020 2022
level
in m średnieb averageb
4. Dane dotyczące opadów ustalono na podsta- 4. Data regarding precipitation were collected
wie pomiarów dobowych sum opadów, natomiast based on measurements of diurnal precipitation
odpływy wód — na podstawie codziennych sta- totals. Water outflow data were collected based on
nów wody w rzekach i pomiarów hydrometrycznych. daily water levels in rivers as well as hydrometric
5. Informacje o poborze wody dotyczą: measurements.
1) w pozycji „na cele produkcyjne (poza rolnic- 5. Information regarding water withdrawal con-
twem, leśnictwem, łowiectwem i rybactwem)” — cerns:
jednostek organizacyjnych (włączając fermy 1) in the ”for production purposes (excluding agri-
przemysłowego chowu zwierząt oraz zakłady culture, forestry, hunting and fishing)” item —
zajmujące się produkcją roślinną) wnoszących organisational units (including industrial live-
opłaty za pobór z ujęć własnych rocznie 5 dam3 stock farming and crop production plants)
i więcej wody podziemnej albo 20 dam3 i więcej making payments for the annual withdrawal
wody powierzchniowej lub odprowadzających of 5 dam3 or more of underground water, or
rocznie 20 dam3 i więcej ścieków; 20 dam3 or more of surface water from their own
2) w pozycji „napełnianie i uzupełnianie stawów sources, or discharging 20 dam3 or more of
rybnych” — jednostek organizacyjnych zuży- wastewater annually;
wających wodę na potrzeby eksploatacji sta- 2) in the ”filling and completing fish ponds” item —
wów rybnych o powierzchni od 10 ha; organisational entities, consuming water for the
3) w pozycji „eksploatacja sieci wodociągowej” — purpose of exploiting fish ponds of 10 ha or
wszystkich jednostek nadzorujących pracę sieci more in area;
wodociągowej (w tym również spółdzielni miesz- 3) in the ”exploitation of water supply network” item
kaniowych, spółek wodnych, zakładów usług — all entities supervising the work of the water
wodnych, zakładów pracy itd.). supply network (including housing cooperatives,
6. Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych water companies, water service plants, work-
to część zasobów, które z uwzględnieniem zasad places etc.).
ich ochrony i warunków technicznych mogą być 6. Exploitable underground water resources
pobierane z określonego poziomu wodonośnego are those resources that, in observing principles of
bez naruszania równowagi hydrogeologicznej. conservation and their technical condition, may be
Ocena jakości wód podziemnych jest oparta withdrawn from a given aquifer horizon without
na wynikach badań prowadzonych w ramach mo- disturbing the hydrogeological balance.
nitoringu jakości wód podziemnych w sieci krajo- Assessment of underground water quality is
wej. Monitoringiem objęto jednolite części wód based on research conducted within the under-
(o zwierciadle swobodnym lub napiętym). Jedno- ground water quality monitoring in domestic net-
lita część wód podziemnych oznacza określoną work. The monitoring included uniform water bodies
(with unconfined and confined water table). The
objętość wód podziemnych występującą w obrę-
uniform body of underground water means
bie warstwy wodonośnej lub zespołu warstw wo-
a distinct volume of underground waters within an
donośnych.
aquifer or aquifers.
Zwierciadło wód podziemnych to granica stref Underground water table is a border between
aeracji (napowietrzenia) i saturacji (nasycenia). aeration and saturation zones.
Zwierciadło swobodne to takie, które pozostaje Unconfined water table is under atmospheric
pod ciśnieniem atmosferycznym, co oznacza, że pressure, which means that there is a space without
nad zwierciadłem wody w tej samej warstwie prze- water in the same permeable layer above the water
puszczalnej występuje przestrzeń bez wody, umoż- table, which allows its elevation. Confined water
liwiająca jego podnoszenie się. Natomiast zwier- table, in turn, is under higher than atmospheric
ciadło napięte pozostaje pod ciśnieniem wyższym pressure. Its location is forced by impermeable
od atmosferycznego. Jego położenie jest wymu- formations lying above, which prevents the water
szone przez wyżej leżące utwory nieprzepuszczal- table from elevating. It is located at the border of
ne, które uniemożliwiają wzrost poziomu zwiercia- the aquifer and the impermeable layer.
dła wody. Występuje na granicy warstwy wodo- Classes of underground water quality were
nośnej i warstwy nieprzepuszczalnej. stated in Regulations of the Minister of the Climate
Klasy jakości wód podziemnych określono and Environment on the criteria and method of
w rozporządzeniach Ministra Klimatu i Środowiska evaluation of the status of underground waters
w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jedno- uniform bodies (the most recent of 11 October 2019,
litych części wód podziemnych (ostatnie z dnia Journal of Laws item 2148). There are 5 quality
11 października 2019 r., Dz. U. poz. 2148). Wyróżnia classes distinguished, indicating good or poor
się 5 klas jakości oznaczających dobry lub słaby stan status of these waters.
tych wód. The good status of underground waters
Dobrym stanem wód podziemnych (klasy ja- (quality classes I—III) is a water chemical status, in
kości I—III) jest taki stan chemiczny wód, w którym: which:
— stężenia substancji zanieczyszczających nie — pollutant concentrations do not result in the
wykazują efektów dopływu wód słonych ani in- inflow of salt waters and any other waters of
nych wód o jakości zagrażającej zanieczyszcze- pollution threatening quality and do not exceed
niem oraz nie przekraczają norm jakości ustalo- quality standards specified by separate regula-
nych w odrębnych przepisach, tions,
— zmiany w przewodności elektrolitycznej nie — changes in electrolytic conductivity do not indic-
wskazują na dopływ wód słonych ani innych wód ate the inflow of salt waters and any other
o jakości zagrażającej zanieczyszczeniem wód waters of quality threatening underground waters
podziemnych. with pollution.
Environmental protection 91
Słabym stanem wód podziemnych (klasy ja- The poor status of underground waters
kości IV i V) jest taki stan chemiczny wód, (IV and V quality classes) is a water chemical
w którym nie jest spełniony co najmniej jeden status, in which at least one condition specified for
z warunków określonych dla dobrego stanu wód the good status of underground waters is not met.
podziemnych. 7. Information on the status of uniform bodies
7. Informacje o stanie jednolitych części wód of river and lake waters is obtained under the
rzek i jezior pozyskiwane są w ramach monitorin- monitoring of surface water quality based on desig-
gu jakości wód powierzchniowych realizowanego nated uniform water bodies, which are basic units
w oparciu o wyznaczone jednolite części wód, sta- for water management.
nowiące podstawowe jednostki gospodarowania The uniform body of surface water means
wodami.
a discrete and significant element of surface
Jednolita część wód powierzchniowych ozna-
waters, such as: lake, reservoir, stream, river or
cza oddzielny i znaczący element wód powierzch-
niowych, taki jak: jezioro, zbiornik, strumień, rzeka canal, part of stream, river or canal, transitional
lub kanał, część strumienia, rzeki lub kanału, wody water or stretch of coastal water.
przejściowe lub pas wód przybrzeżnych. Assessment of uniform surface water bodies is
Ocena jednolitych części wód powierzchniowych performed on the basis of Regulations of the Minis-
wykonywana jest na podstawie rozporządzeń ter of the Climate and Environment on the method
Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie sposobu of classifying the status of uniform bodies of surface
klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzch- water and environmental standards for priority
niowych oraz środowiskowych norm jakości dla sub- substances (the most recent of 25 June 2021,
stancji priorytetowych (ostatnie z dnia 25 czerwca Journal of Laws item 1475). This assessment was
2021 r., Dz. U. poz. 1475). Ocena ta została opra- prepared according to the recommendations of
cowana według zaleceń Unii Europejskiej (dyrekty- the European Union (Directive 2000/60/EC called
wa 2000/60/WE zwana Ramową Dyrektywą Wod- Water Framework Directive), where a final assess-
ną), zgodnie z którymi o ocenie końcowej wód ment is determined by the worst ratio.
decyduje najgorszy wskaźnik. The status of rivers and lakes water bodies
Stan jednolitych części wód rzek i jezior oce- shall be assessed as good or bad by analysing
nia się jako dobry lub zły analizując wyniki kla- results concerning classifying their ecological status
syfikacji ich stanu lub potencjału ekologicznego or potential and chemical status. When a water
oraz stanu chemicznego. Sklasyfikowanie jednoli- body ecological status or potential is below good or
tej części wód do stanu lub potencjału ekologicz- if its chemical status is bad, such a water body is
nego poniżej dobrego bądź też do złego stanu classified as being in bad status.
chemicznego, wskazuje na zły stan wód.
8. Monitoring underground and surface water
8. Monitoring jakości wód podziemnych i po-
quality is a subsystem of the State Environmental
wierzchniowych jest podsystemem Państwowe-
go Monitoringu Środowiska. Prowadzi się go Monitoring. It is conducted in accordance with Reg-
zgodnie z rozporządzeniami Ministra Klimatu i Śro- ulations of the Minister of the Climate and Environ-
dowiska w sprawie form i sposobu prowadzenia ment on the form and method of monitoring of uni-
monitoringu jednolitych części wód powierzchnio- form bodies of surface and underground water (the
wych i podziemnych (ostatnie z dnia 13 lipca 2021 r., most recent of 13 July 2021, Journal of Laws item
Dz. U. poz. 1576). 1576).
Celem monitoringu diagnostycznego jest m.in. The purpose of surveillance monitoring is
ustalenie stanu jednolitych części wód, ocena among others to determine the status of water
wpływu działań antropogenicznych oraz dokonywa- bodies, evaluate the impact of anthropogenic
nie ocen długoterminowych zmian tego stanu. activities and assess long-term changes in this
Celem monitoringu operacyjnego jest m.in. status. The purpose of operational monitoring
ustalenie stanu jednolitych części wód uznanych za is among others to determine the status of water
zagrożone niespełnieniem określonych dla nich bodies to be at risk of failing to comply with en-
celów środowiskowych. Pełne definicje monitoringu vironmental objectives. Full definitions of surveil-
diagnostycznego i operacyjnego zawarte są w ww. lance and operational monitoring are included
rozporządzeniu. in the above mentioned Regulation.
9. Informacje o ocenie jakości wody dostar- 9. Information concerning the quality of water
czanej przez wodociągi opracowywane są zgod- drawn from waterworks is compiled in accord-
nie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia ance with the Regulation of the Minister of Health
7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przezna-
of 7 December 2017 on the quality of drinking water
czonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. poz. 2294),
intended for consumption (Journal of Laws item
na podstawie wyników badań przeprowadzanych
przez laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej 2294), on the basis of results of laboratory tests
lub inne laboratoria o udokumentowanym systemie conducted by the State Sanitary Inspection labor-
jakości prowadzonych badań zatwierdzonych przez atories or other laboratories with a documented
Państwową Inspekcję Sanitarną. quality system of water analyses recognised by
Kontrola wodociągów przeprowadzana jest w punk- the State Sanitary Inspection.
tach charakterystycznych dla danego wodociągu, Monitoring of waterworks is conducted in points
uzgodnionych między terenowo właściwym pań- characteristic for particular waterworks, agreed
stwowym inspektoratem sanitarnym a przedsiębior- between the territorially competent state sanitary
stwem wodociągowo-kanalizacyjnym. inspector and the water and sewage company.
92 Stan i ochrona środowiska
Wodę dostarczaną ludności do spożycia uzna- Water supplied to the population for consumption
je się za odpowiadającą lub nieodpowiadającą wy- is qualified as meeting or not meeting requirements
maganiom określonym w ww. rozporządzeniu na specified in the above mentioned Regulation on the
podstawie wyników badań mikrobiologicznych, fizy- basis of results of physicochemical, bacteriological
kochemicznych oraz organoleptycznych. and organoleptic tests.
10. Dane o ściekach dotyczą ścieków odprowa- 10. Data regarding wastewater concern wastewa-
dzonych do wód lub do ziemi przez jednostki okre- ter discharged into waters or into the ground by
ślone w ust. 5, pkt 1) i 3) na str. 90. entities described in item 5, points 1) and 3) on
Jako ścieki wymagające oczyszczania przyjęto page 90.
wody odprowadzane siecią kanałów lub rowów Wastewater requiring treatment is understood
otwartych bezpośrednio do wód lub do ziemi albo as water discharged by means of channel or open
do sieci kanalizacyjnej z jednostek produkcyjnych ditch systems directly into waters or into the
(łącznie z zanieczyszczonymi wodami z odwadnia- ground or to sewage network from production
nia zakładów górniczych i chłodniczymi), z innych entities (including contaminated drainage water
jednostek oraz z gospodarstw domowych. from mines and cooling water), other entities as
Wody chłodnicze są to wody używane w proce- well as households.
sach produkcyjnych, głównie w elektrowniach ciepl- Cooling water means water used in production
nych, do celów chłodzenia. Są one zwykle podgrza- processes, mainly in heat and power generating
ne i powodują tzw. zanieczyszczenie termiczne wód. plants, for cooling purposes. This is usually hot
Dane o ściekach oczyszczanych dotyczą ście- water which causes so-called thermal pollution of
ków oczyszczanych mechanicznie, chemicznie, bio- water.
logicznie oraz z podwyższonym usuwaniem bioge- Data regarding treated wastewater concern
nów i odprowadzonych do wód lub do ziemi. wastewater treated mechanically, chemically, bio-
Przez ścieki oczyszczane mechanicznie rozu- logically and with increased biogene removal,
mie się ścieki poddane procesowi usuwania jedynie discharged into waters or into the ground.
zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, tj. ciał stałych Mechanical treatment of wastewater is under-
i tłuszczów ulegających osadzaniu lub flotacji. stood as the process of removing only non-soluble
Chemiczne oczyszczanie ścieków polega na pollutants, i.e. solid bodies and fats subject to
wytrącaniu niektórych związków rozpuszczalnych settlement or floatation.
względnie ich neutralizacji metodami chemicznymi, Chemical treatment of wastewater consists in
takimi jak koagulacja, sorpcja na węglu aktywnym itp. precipitating certain soluble compounds, or their
Biologiczne oczyszczanie ścieków następuje neutralisation through chemical methods, such as
w procesie mineralizacji przez drobnoustroje w śro- coagulation, sorption on active carbon etc.
dowisku wodnym w sposób naturalny (np. poprzez Biological treatment of wastewater occurs
rolnicze wykorzystanie ścieków, zraszanie pól, sta- through mineralisation processes caused by
wy rybne) lub w urządzeniach sztucznych (złoża microorganisms in the natural water environment
biologiczne, osad czynny) i polega na usuwaniu ze (e.g. through agricultural use of wastewater,
ścieków zanieczyszczeń organicznych oraz związ- field irrigation, fish ponds) or in artificial facilities
ków biogennych i refrakcyjnych. (biofilters, activated sludge) and consists in the
Podwyższone usuwanie biogenów w ściekach
removal of organic pollutants or biogenous and
następuje w oczyszczalniach ścieków o wysoko-
refractive compounds from wastewater.
efektywnych technologiach oczyszczania (głównie
Increased biogene removal from sewage
biologicznych, a także chemicznych) umożliwiają-
occurs in treatment plants with highly efficient
cych zwiększoną redukcję azotu i fosforu.
treatment technologies (mostly biological, and also
Kilkustopniowe oczyszczanie odprowadzanych
ścieków, np. biologiczne z podwyższonym usuwa- chemical) allowing for an increased reduction in
niem biogenów lub mechaniczno-chemiczno-bio- nitrogen and phosphorus content.
logiczne, zakwalifikowano do najwyższego stopnia A few steps treatment of discharged wastewa-
oczyszczania (z podwyższonym usuwaniem bioge- ter, e.g. biological with increased biogene removal or
nów, biologicznego lub chemicznego). mechanical, chemical and biological, was classified
Przez osady ściekowe rozumie się pochodzące as the highest degree of the treatment process (with
z oczyszczalni ścieków osady z komór fermenta- increased biogene removal, biological or chemical).
cyjnych oraz innych instalacji służących do oczysz- Sewage sludge from wastewater treatment
czania ścieków. plants is understood as sludge from sludge di-
11. Dane o całkowitych emisjach zanieczyszczeń gesters and other installations, used for purifying
powietrza oraz gazów cieplarnianych są szacowane wastewater.
zgodnie z obowiązującymi metodologiami Między- 11. Data on total emission of air pollutants and
rządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC). greenhouse gases are esimated according to
Emisja głównych zanieczyszczeń powietrza to current methodologies of the Intergovernmental
emisja ze wszystkich źródeł wyliczana na podsta- Panel on Climate Change (IPCC). Emission of
wie zużycia paliw i wskaźników technologicznych. main air pollutants is emission from all sources
Emisje gazów cieplarnianych raportowane są compiled on the basis of fuel consumption and
według klasyfikacji i w formacie tzw. Tablic Wspól- technological indicators.
nego Raportowania (CRF) w pięciu głównych kate- Greenhouse gases emissions are reported in
goriach źródeł: energia; procesy przemysłowe i użyt- CRF tables, in five main categories: energy; indus-
kowanie produktów; rolnictwo; użytkowanie grun- trial processes and product use; agriculture; land
tów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo use, land use change and forestry (LULUCF) and
(LULUCF) oraz odpady. waste.
Environmental protection 93
waty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chro- parks, protected landscape areas, documentation
nionego krajobrazu, stanowiska dokumentacyjne, sites, ecological areas, landscape-nature complexes,
użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobra- Natura 2000 areas, monuments of nature, plant,
zowe, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, animal and fungi species protection.
ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. The legal basis regulating establishing forms of
Podstawą prawną regulującą ustanowienie form nature protection is the Act of 16 April 2004 on
ochrony przyrody jest ustawa z dnia 16 kwietnia Nature Protection (Journal of Laws 2021 item 1098,
2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. as amended); the forms are created by the Regula-
1098, z późn. zm.); formy te tworzone są w drodze tion of the Council of Ministers or the minister
rozporządzenia Rady Ministrów lub ministra wła- responsible for the environment, the regulation of
ściwego do spraw środowiska, zarządzenia regio- regional director for environmental protection, the
nalnego dyrektora ochrony środowiska, uchwały
resolution of voivodship regional council or gmina
sejmiku województwa lub rady gminy.
council.
Parki narodowe obejmują obszary wyróżniające
się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, na- National parks include protected areas distin-
ukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, guishing for particular natural, scientific, social,
o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na których cultural and educational values, of the area of at
ochronie podlega cała przyroda oraz walory kraj- least 1000 ha, where all nature elements and
obrazowe. Parki narodowe tworzy się w celu za- specific landscape features are protected. Na-
chowania różnorodności biologicznej, zasobów, tional parks are created to preserve biodiversity,
tworów i składników przyrody nieożywionej i walo- resources, formations and elements of inanimate
rów krajobrazowych, przywrócenia właściwego nature and landscape features, restore a proper
stanu zasobów i składników przyrody oraz odtwo- state of resources and elements of nature, recon-
rzenia zniekształconych siedlisk: przyrodniczych, struct distorted natural habitats of plants, animals
roślin, zwierząt lub grzybów. or fungi.
Rezerwaty przyrody obejmują obszary zacho- Nature reserves include areas in natural or
wane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, slightly changed state — ecosystems, refuges and
ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także natural sites. They also protect habitats of plants,
siedliska: roślin, zwierząt i grzybów oraz twory
animals, fungi and formations and elements of
i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się
inanimate nature having essential value for the
szczególnymi wartościami przyrodniczymi, nauko-
wymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. environmental, scientific, cultural and landscape
Parki krajobrazowe obejmują obszary chronione reasons.
ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne Landscape parks are areas protected for nat-
i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu za- ural, historical and cultural values, as well as for
chowania i popularyzacji tych wartości w warun- landscape features. The aim of landscape park’s
kach zrównoważonego rozwoju. creation is to preserve, popularize and disseminate
Obszary chronionego krajobrazu obejmują te- these values under conditions of sustainable devel-
reny chronione ze względu na wyróżniający się opment.
krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, warto- Protected landscape areas include areas pro-
ściowe ze względu na możliwość zaspokajania tected for the sake of distinguishing landscape
potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub characterised by various ecosystem types. These
pełnioną funkcję korytarzy ekologicznych. areas are valuable due to their functions satisfying
Stanowiska dokumentacyjne są to niewyod- the needs of tourism and recreation and functions
rębniające się na powierzchni lub możliwe do wyod- of ecological corridors.
rębnienia, ważne pod względem naukowym i dy- Documentation sites are scientific and educa-
daktycznym, miejsca występowania formacji geolo- tionally important, not emerging on the earth sur-
gicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów face or visible on the surface, places of occurrence
mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne of various geological formations, fossils accumula-
wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowa- tions, mineral objects, caverns, rock caves, ex-
nych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych
ploited and discarded opencast and underground
i podziemnych.
workings.
Użytki ekologiczne są to zasługujące na ochro-
Ecological areas are worth protecting fragments
nę pozostałości ekosystemów mających znaczenie
dla zachowania różnorodności biologicznej, jak: of ecosystems of significant importance for biod-
naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne iversity, such as: natural water reservoirs, field and
oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfo- forest ponds, groups of trees and shrubs, swamps,
wiska, wydmy, wychodnie skalne, skarpy itp. peat bogs, dunes, rock outcrops, scarps, etc.
Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są Landscape-nature complexes are fragments
fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego of natural and cultural landscape that are worth
zasługujące na ochronę ze względu na ich walory protecting due to their scenic or aesthetic fea-
widokowe lub estetyczne. tures.
Sieć Natura 2000 obejmuje obszary specjalnej Natura 2000 network includes Special Protection
ochrony ptaków (OSO) oraz specjalne obszary Areas (SPAs) and Special Areas of Conservation
ochrony siedlisk (SOO), które do czasu utworzenia (SACs) that until the creation by legal act are Sites
Environmental protection 95
w drodze aktu prawnego są obszarami mającymi of Community Importance (SCIs). The legal basis
znaczenie dla Wspólnoty (OZW). Podstawą prawną for its functioning are Directive 2009/147/EC of the
jej funkcjonowania są dyrektywa Parlamentu Euro- European Parliament and of the Council on the
pejskiego i Rady 2009/147/WE w sprawie ochrony conservation of wild birds, that specifies the criteria
dzikiego ptactwa, określająca kryteria do wyzna- to designate and manage special protection areas
czania ostoi dla gatunków ptaków zagrożonych wy-
for endangered bird species as well as the Council
ginięciem oraz dyrektywa Rady 92/43/EWG w spra-
Directive 92/43/EEC on the conservation of natural
wie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej
fauny i flory, określająca zasady ochrony pozosta- habitats and of wild fauna and flora, that specifies
łych gatunków zwierząt, a także roślin i siedlisk the rules of protection of the rest of the animal and
przyrodniczych oraz procedury ochrony obszarów plant species as well as natural habitats and the
szczególnie ważnych przyrodniczo. procedures of protection of especially important
Pomniki przyrody są to pojedyncze twory przy- natural areas.
rody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szcze- Monuments of nature are single objects of
gólnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, animate and inanimate nature of special envir-
historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające onmental, scientific, cultural, historical or landscape
się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je value and of distinctive individual features such as
wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, trees of impressive size, native and alien shrubs,
krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, sources, waterfalls, exsurgents, rocks, ravines,
wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzu- erratic boulders and caves.
towe oraz jaskinie. Strolling-recreational parks are green areas
Parki spacerowo-wypoczynkowe są to tereny with high and low growing plants, at least 2 ha in
zieleni z roślinnością wysoką i niską o powierzch- size, maintained for the recreational needs of the
ni co najmniej 2 ha, urządzone i konserwowane
population, featuring roads, walkways, benches,
z przeznaczeniem na cele wypoczynkowe ludności,
playgrounds, etc.
wyposażone w drogi, aleje spacerowe, ławki, place
Lawns are areas of less than 2 ha in size, in
zabaw itp.
Zieleńce są to obiekty o powierzchni poniżej which recreational activity dominates.
2 ha, w których funkcji dominuje wypoczynek. Green areas of housing estates are located
Tereny zieleni osiedlowej występują przy zabu- in residential areas and are used for the purposes
dowie mieszkaniowej, pełnią funkcję wypoczynko- of recreation, isolation and aesthetic visual appear-
wą, izolacyjną i estetyczną. ance.
Prezentowane dane dotyczące stanu liczebnego The presented data on the number of the more
ważniejszych zwierząt chronionych mają charak- important protected animals are estimated. The
ter szacunkowy. Dane pochodzą od regionalnych data come from the regional directorates of envir-
dyrekcji ochrony środowiska, które pozyskują je onmental protection, which obtain them, among
m.in. od jednostek organizacyjnych Lasów Pań- others from the organizational units of the State
stwowych i parków narodowych oraz na podstawie Forests or national parks and on the basis of natu-
inwentaryzacji przyrodniczych z lat ubiegłych i da- ral inventories from previous years and literature
nych literaturowych. Dane nie są poparte pracami data. The data are not supported by fieldwork
terenowymi wykonywanymi według jednej metody- performed according to a single methodology, but
ki, są jednak zbierane cyklicznie raz do roku z tych are collected cyclically once a year from the same
samych źródeł. Wyjątek stanowi żubr, którego sources. The exception is the bison, which numbers
liczebność podawana jest według danych pocho- are given according to data from the ”European
dzących z „Księgi Rodowodowej Żubrów”. Bison Pedigree Book”.
15. Dane dotyczą stężenia cezu Cs-137 pocho- 15. Data concern the concentration of artificial
dzenia sztucznego w artykułach spożywczych.
Cs-137 caesium in food products.
Promieniowanie jonizujące pochodzenia:
Ionizing radiation of:
— naturalnego to promieniowanie kosmiczne oraz
— natural origin is the cosmic radiation and radia-
promieniowanie emitowane przez radionuklidy
tion emitted by natural radionuclides in the envi-
naturalne obecne w środowisku,
— sztucznego — wynikające z działalności czło- ronment,
wieka — to promieniowanie związane ze stoso- — artificial origin — resulting from human activity
waniem urządzeń wytwarzających promieniowa- — is caused by the use of radioactive sources as
nie oraz próbnymi wybuchami jądrowymi i awa- well as nuclear test explosions and accidents of
riami obiektów techniki jądrowej. nuclear technology facilities.
Nuklid — atom określony liczbą masową i ato- Nuclide — species of atom characterised by its
mową. mass number and atomic number.
Radionuklid — nuklid o własnościach promie- Radionuclide — nuclide that emits ionizing radi-
niotwórczych. ation.
Stężenie radionuklidu — aktywność radionukli- Radionuclide concentration — radionuclide
du w jednostce objętości. activity in the unit of volume.
Aktywność radionuklidu (radioaktywność) — Radionuclide activity (radioactivity) refers
liczba samoistnych przemian jądrowych zachodzą- to the number of spontaneous nuclear changes
cych w jednostce czasu, w określonej masie dane- occurring within a time unit in a given mass of
96 Stan i ochrona środowiska
go nuklidu promieniotwórczego. Jednostką aktyw- a given radioactive nuclide. The unit of radioactivity
ności jest bekerel (Bq). 1 Bq oznacza jedną prze- is the becquerel (Bq). 1 Bq equals one change per
mianę w ciągu sekundy. second.
16. Odpady oznaczają każdą substancję lub 16. Waste means any substance or object which
przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamie- the holder discards or intends, or is required to
rza się pozbyć lub do pozbycia się których jest discard. Data on waste since 2013 have been com-
obowiązany. Dane o odpadach od 2013 r. są opra-
piled on the basis of the Act of 14 December 2012
cowywane w oparciu o ustawę z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, on Waste (Journal of Laws 2022 item 699, as
z późn. zm.). amended).
Prezentowane rodzaje odpadów są zgodne z ka- Presented types of waste are consistent with the
talogiem odpadów wprowadzonym rozporządze- waste catalogue introduced by the Regulation of
niem Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 2 stycz- the Minister of the Climate and Environment
nia 2020 r. (Dz. U. poz. 10). of 2 January 2020 (Journal of Laws item 10).
Informacje o ilości i rodzajach odpadów doty- Information regarding quantity and type of waste
czą zakładów, które wytworzyły w ciągu roku powy- concerns plants which generated over 1 thousand
żej 1 tys. t odpadów lub nagromadziły 1 mln t i wię-
tonnes of waste in the course of the year or accu-
cej odpadów (z wyłączeniem odpadów komunal-
nych). mulated 1 million tonnes of waste and more (ex-
Przez odzysk odpadów rozumie się jakikolwiek cluding municipal waste).
proces, którego głównym wynikiem jest to, aby Recovery of waste shall mean any operation the
odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez principal result of which is waste serving a useful
zastąpienie innych materiałów. Pełna definicja purpose by replacing other materials. Full definition
odzysku odpadów zawarta jest w ustawie z dnia of waste recovery is included in the Act of 14 Decem-
14 grudnia 2012 r. o odpadach. ber 2012 on Waste.
Przez unieszkodliwianie odpadów rozumie się Disposal of waste shall mean any operation
proces niebędący odzyskiem, nawet jeżeli wtórnym
which is not recovery even when the operation
skutkiem takiego procesu jest odzysk substancji lub
energii. has the reclamation of substances or energy as
Magazynowanie odpadów to czasowe prze- a secondary consequence.
chowywanie odpadów, które obejmuje: wstępne Waste storage means a temporary waste accu-
magazynowanie odpadów przez ich wytwórcę, mulation, which includes: preliminary storage of
tymczasowe magazynowanie odpadów przez pro- waste by its producer, temporary storage of waste
wadzącego zbieranie odpadów, magazynowanie by the unit collecting waste, storage of waste by the
odpadów przez prowadzącego przetwarzanie od- unit processing waste.
padów.
Data regarding landfilled up to now (accumu-
Dane o odpadach dotychczas składowanych
lated) waste concern the quantity of waste de-
(nagromadzonych) dotyczą ilości odpadów zdepo-
nowanych na terenach własnych zakładów w wyni- posited on the grounds of the plants generating
ku składowania w roku sprawozdawczym i w latach it as a result of depositing it during the reporting
poprzednich. and previous years.
17. Dane o odpadach komunalnych dotyczą 17. Data on municipal waste concern waste
odpadów powstających w gospodarstwach domo- generated by households (excluding discarded
wych (z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eks- vehicles) as well as waste not containing hazardous
ploatacji), a także odpadów niezawierających od- waste originating from other producers of waste,
padów niebezpiecznych pochodzących od innych which because of its character or composition is
wytwórców odpadów, które ze względu na swój
similar to waste from households.
charakter lub skład są podobne do odpadów po-
wstających w gospodarstwach domowych. Grouping of waste intended for recovery and dis-
Grupowanie odpadów przeznaczonych do proce- posal operations is given according to the system
sów odzysku i unieszkodliwiania podano w układzie functioning in international organisations (among
funkcjonującym w organizacjach międzynarodo- others EU, OECD).
wych (m.in. UE, OECD). 18. Data regarding outlays on fixed assets
18. Dane o nakładach na środki trwałe służą- and tangible effects of investments in envir-
ce ochronie środowiska i gospodarce wod- onmental protection and water management are
nej oraz ich efektach rzeczowych prezentuje presented in accordance with the Polish Statistical
się zgodnie z Polską Klasyfikacją Statystyczną
Classification of Environmental Protection and Fa-
dotyczącą Działalności i Urządzeń Związanych
cilities, introduced on the basis of the Regulation
z Ochroną Środowiska, wprowadzoną rozporzą-
dzeniem Rady Ministrów z dnia 2 marca 1999 r. of the Council of Ministers of 2 March 1999 (Journal
(Dz. U. Nr 25, poz. 218). Klasyfikacja ta opracowa- of Laws No 25, item 218). This classification was
na została na podstawie Międzynarodowej Stan- compiled on the basis of ECE/UN Single European
dardowej Statystycznej Klasyfikacji EKG/ONZ doty- Standard Statistical Classification of Environmental
Environmental protection 97
czącej Działalności i Urządzeń Związanych z Ochro- Protection Activities and Facilities as well as the
ną Środowiska oraz Europejskiego Systemu Zbie- European System for the Collection of Economic
rania Informacji Ekonomicznych dotyczących Śro- Information on the Environment (SERIEE), imple-
dowiska (SERIEE) wdrożonego przez Unię Euro- mented by the European Union.
pejską. 19. Ecological funds — environmental protec-
19. Fundusze ekologiczne — fundusze ochro- tion and water management funds (National and
ny środowiska i gospodarki wodnej (Narodowy voivodship) are funds created among others from:
i wojewódzkie) to fundusze tworzone m.in. z: opłat
environmental use fees (i.e. monetary amounts
za korzystanie ze środowiska (tj. kwot pieniężnych
pobieranych m.in. za emisję zanieczyszczeń powie- collected among others for emission of air pollutants
trza oraz umieszczanie odpadów na składowisku), as well as placement of waste on a landfill), other
innych opłat środowiskowych, kar za naruszenie envir-onmental fees, fines for violating environmental
wymagań w zakresie ochrony środowiska, spłat protection requirements, repayments of loans grant-
pożyczek udzielonych inwestorom. ed for investors.
Od 2010 r. część wpływów z tytułu opłat i kar Since 2010, a part of revenues from environ-
środowiskowych stanowi dochody budżetów powia- mental fees and fines constitutes incomes of powiat
tów i gmin, które mają za zadanie finansowanie
and gmina budgets whose task is to finance envir-
ochrony środowiska i gospodarki wodnej w wyso-
kości nie mniejszej niż kwota tych wpływów, po- onmental protection and water management in the
mniejszona o nadwyżkę przekazaną do funduszy amount at least equal to those revenues, reduced
wojewódzkich. by surplus transferred to voivodship funds.
Powierzchnia ogólnab ............. 31268 31271 31393 +121 0,81 0,83 Total areab
w tym: of which:
Użytki rolnec .............................. 18683 18742 18647 –49 0,49 0,49 Agricultural landc
w tym: of which:
grunty rolne zabudowane ...... 598 555 565 +14 0,02 0,01 built-up agricultural land
Grunty pod wodami ................... 645 658 766 +103 0,02 0,02 Lands under waters
w tym powierzchniowymi ....... 566 575 584 +3 0,01 0,02 of which surface waters
w tym: tereny mieszkaniowe 323 368 404 +11 0,01 0,01 of which: residential areas
tereny przemysłowe ... 117 127 137 +4 0,00 0,00 industrial areas
a Stan ludności w dniu 31 grudnia, odpowiednio dla lat 2014 i 2022; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
b Obszar lądowy (łącznie z wodami śródlądowymi) oraz część morskich wód wewnętrznych; patrz dział „Geografia”, uwaga
do tabl. 2 na str. 81; zwiększenie powierzchni w 2023 r. wynika z regulacji przebiegu linii podstawowej morza terytorialnego,
patrz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie szczegółowego przebiegu linii podstawowej, ze-
wnętrznej granicy morza terytorialnego oraz zewnętrznej granicy strefy przyległej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 183).
c Łącznie z gruntami zadrzewionymi i zakrzewionymi na użytkach rolnych, ujmowanymi do 2016 r. w pozycji „grunty leśne
oraz zadrzewione i zakrzewione”.
Ź r ó d ł o: dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.
a Population as of 31 December, respectively for 2014 and 2022; see general notes to the Yearbook, item 12 on page 33.
b Land area (including inland waters) as well as a part of internal waters; see the ”Geography” chapter, note to the table 2
on page 81; increase in the area in 2023 results from the regulation of the course of the primary line of territorial sea, see
the Regulation of the Council of Ministers of 13 January 2017 on the detailed course of the primary line, external border
of territorial sea and external border of contiguous zone of the Republic of Poland (Journal of Laws item 183). c Including
woody and bushy land on agricultural land, classified until 2016 in the ”forest land as well as woody and bushy land” item.
S o u r c e: data of the Head Office of Geodesy and Cartography.
Environmental protection 99
TABL. 2 (13). GRUNTY ROLNE WYŁĄCZONE NA CELE NIEROLNICZE I LEŚNE NA CELE NIELEŚNE a
AGRICULTURAL LAND DESIGNATED FOR NON-AGRICULTURAL PURPOSES
AND FOREST LAND DESIGNATED FOR NON-FOREST PURPOSES a
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w ha in ha
Inne grunty rolne .......................................... 805 1118 1337 1201 Other agricultural area
Pod drogi i szlaki komunikacyjne ................. 85 151 144 156 Roads and communication trails
Pod użytki kopalne ....................................... 742 534 388 479 Mining grounds
a W trybie obowiązujących przepisów prawnych o ochronie gruntów rolnych i leśnych. b—d Pochodzenia: b — mineral-
nego, c — mineralnego i organicznego, d — organicznego.
Ź r ó d ł o: w zakresie: gruntów rolnych — dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, gruntów leśnych — dane Mini-
sterstwa Klimatu i Środowiska.
a According to the existing legal regulations on the protection of agricultural and forest land. b—d Of: b — mineral origin,
c — mineral and organic origin, d — organic origin.
S o u r c e: in regard to: agricultural land — data of the Ministry of Agriculture and Rural Development, forest land — data
of the Ministry of Climate and Environment.
Zrekultywowane (w ciągu roku) ....... 1807 1633 1476 3219 Reclaimed (during the year)
Zagospodarowane (w ciągu roku) .... 855 483 511 897 Managed (during the year)
Rudy miedzi i srebra ............. 17 6 3562 1507 +351,4 Copper and silver ores
Kamienie łamane i bloczne 750 312 11727 6407 +111,8 Crushed and block stones
Piaski i żwiry .......................... 10999 3674 20664 6252 +471,8 Sand and gravel
a Łącznie z obszarami zlewni poza granicami kraju; dane obliczono metodą regionów. b Łącznie z dopływami z zagrani-
cy. c Powierzchni ogólnej kraju. d Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33. e Łącznie z nawodnieniami w rolnic-
twie i leśnictwie. f Niepełne dane dla ujęć pracujących na potrzeby sieci przesyłowych w woj. śląskim. g Pobór wody na
ujęciach przed wtłoczeniem do sieci.
Ź r ó d ł o: w zakresie opadów i odpływów — dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej — Państwowego Instytutu
Badawczego.
a Including catchment basins outside the borders of the country; data were compiled using the regional method. b Includ-
ing foreign tributaries. c Total area of the country. d See general notes to the Yearbook, item 12 on page 33. e Including
irrigation in agriculture and forestry. f Incomplete data on intakes of water suppliers in Śląskie Voivodship. g Water with-
drawal by intakes before entering the network.
S o u r c e: in regard to precipitation and outflow — data of the Institute of Meteorology and Water Management — Na-
tional Research Institute.
RZEKId
RIVERSd
a Wynika z porównania oceny stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, uzupełnionego o wyniki ekstrapolacji
lub oceny eksperckiej i jest wypadkową tych ocen. b, c Dotyczy jednolitych części wód: b — naturalnych, c — sztucznych
i silnie zmienionych. d Łącznie ze zbiornikami zaporowymi.
Ź r ó d ł o: dane Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
a Results from the comparison of the ecological status/potential and chemical status assessment, supplemented by res-
ults of extrapolation or expert assessment and is the resultant of those assessments. b, c Concerns uniform water bodies:
b — natural, c — artificial and heavily modified. d Including dam reservoirs.
S o u r c e: data of the Chief Inspectorate for Environmental Protection.
Environmental protection 103
a Prowadzące zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę. b Określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia
2017 r. c Na podstawie szacunków.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Zdrowia.
a Providing collective water supply of the population. b Specified in the Regulation of the Minister of Health of 7 December
2017. c Estimated data.
S o u r c e: data of the Ministry of Health.
a Pracujące na sieci kanalizacyjnej; patrz dział „Gospodarstwa domowe. Mieszkania”, tabl. 22 i 24 na str. 334 i 335.
b Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków — na podstawie szacunków, ludność ogółem — na podstawie bilansów;
patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
a On sewage network; see the ”Households. Dwellings” chapter, tables 22 and 24 on pages 334 and 335. b Population
connected to wastewater treatment plants — estimated data, total population — based on balances; see general notes
to the Yearbook, item 12 on page 33.
Environmental protection 105
z oczyszczalni: przemysłowych ... 383,5 474,0 420,6 431,8 from treatment plants: industrial
w tym: of which:
a
Stosowane w rolnictwie .................... 126,6 141,9 160,4 177,4 Applied in agriculturea
Z oczyszczalni: przemysłowych ......... 6237,0 5975,6 5932,7 5916,6 From treatment plants: industrial
a Do uprawy wszystkich płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, włączając w to uprawy przeznaczone
do produkcji pasz.
a To cultivation of all crops marketed, including crops intended for fodder production.
Niemetanowe lotne związki organiczne .... 1010 1009 1032 994 Volatile non-methane organic compounds
O G Ó Ł E M ...................... 639 385 392 721 605 591 515 510 510 T O T A L
Źródła stacjonarne: Stationary sources:
przemysły energetycznec 365 158 173 214 127 138 22 11 10 energy industriesc
spalanie paliw w prze- fuel combustion in in-
myśle .......................... 70 46 46 49 50 50 13 9 10 dustry
gospodarstwa domowe ... 148 135 127 61 62 62 241 262 250 households
procesy przemysłowe ..... 10 10 10 18 18 18 85 88 101 industrial processes
inne źródład .................... 46 37 36 136 134 135 135 118 117 other sourcesd
Transport ........................... 1 1 1 243 214 189 19 22 22 Transport
a Dane szacunkowe; dane za lata 2015—2020 zmieniono (zrekalkulowano) w stosunku do opublikowanych w poprzed-
niej edycji Rocznika. b Wyrażone w dwutlenku azotu. c Produkcja energii elektrycznej i ciepła w elektrowniach i elektrocie-
płowniach zawodowych i przemysłowych oraz ciepłownie, rafinerie, produkcja paliw stałych i inne przemysły energetyczne.
d Sektor rolnictwa, gospodarka odpadami, spalanie paliw w: instytucjach, handlu, usługach, rolnictwie, leśnictwie i rybołów-
stwie oraz emisja lotna.
Ź r ó d ł o: dane Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami — Instytutu Ochrony Środowiska — Pań-
stwowego Instytutu Badawczego.
a Estimated data; data for 2015—2020 were changed (recalculated) in relation to those published in the previous edition
of the Yearbook. b Expressed in nitrogen dioxide. c Public electricity and heat production, refineries, manufacture of solid
fuels and other energy industries. d Agriculture, waste, fuel combustion in: institutions, trade, agriculture, forestry and
fishing, fugitive emission.
S o u r c e: data of the National Centre for Emissions Management — Institute of Environmental Protection — National
Research Institute.
W TYSIĄCACH TON
IN THOUSAND TONNES
Dwutlenek węgla ................................. 313262 318167 303020 331576 Carbon dioxide
Metan .................................................. 1641 1555 1542 1525 Methane
Podtlenek azotu .................................. 72 75 77 78 Nitrous oxide
w tym: of which:
gazowych (bez dwutlenku węgla) .... 1605 1159 1127 1051 gases (excluding carbon dioxide)
w tym: dwutlenek siarki ................ 392 179 181 163 of which: sulphur dioxide
gazowe (bez dwutlenku węgla) .... 2275 2748 2680 3273 gases (excluding carbon dioxide)
gazowych (bez dwutlenku węgla) 58,6 70,3 70,4 75,7 gases (excluding carbon dioxide)
Zwiększenie (+) lub zmniejszenie (–) Increase (+) or decrease (–) in pollut-
zanieczyszczeńb w tys. t: antsb in thousand tonnes:
gazowych (bez dwutlenku węgla) .... +27 –165 –73 +2 gases (excluding carbon dioxide)
w tym dwutlenek siarki ................. –11 –42 –10 –14 of which sulphur dioxide
a Emitujące pyły, gazy lub równocześnie pyły i gazy. b W warunkach porównywalnych w stosunku do roku poprzedniego,
tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych według tych samych metod.
a Emitting particulates, gases or particulates and gases. b In comparable conditions in relation to the previous year,
i.e. for the same plants and pollutant types calculated according to the same methods.
108 Stan i ochrona środowiska
LATA 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
YEARS w dobsonach in dobsons
OGÓŁEM
TOTAL
2015 ......................................... 373 373 381 370 370 354 334 304 294 292 290 271
2019 ......................................... 335 346 378 355 371 328 344 313 292 274 271 295
2020 ......................................... 312 358 390 340 365 332 329 304 280 284 275 285
2022 ......................................... 353 363 356 375 368 337 335 312 323 287 290 297
a Pomiary wykonane w Centralnym Obserwatorium Geofizycznym Polskiej Akademii Nauk w Belsku k. Grójca.
Ź r ó d ł o: dane Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk uzyskane
w ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska.
a Measurements were made by the Central Geophysical Observatory of the Polish Academy of Sciences in Belsk
near Grójec.
S o u r c e: data of the Chief Inspectorate of Environmental Protection and Institute of Geophysics of the Polish Academy
of Sciences obtained from the State Environmental Monitoring system.
a Uszeregowane malejąco według powierzchni ogółem. b Powierzchnia, na której chroniona jest cała przyroda i jest
całkowicie zaniechana bezpośrednia ingerencja człowieka. c Bez wód przybrzeżnych M. Bałtyckiego.
a Listed according to the decreasing grand total area. b The area in which all forms of nature are protected and direct
human interference is entirely abandoned. c Excluding coastal water of the Baltic Sea.
110 Stan i ochrona środowiska
a Uszeregowane malejąco według powierzchni ogółem. b Powierzchnia, na której chroniona jest cała przyroda i jest
całkowicie zaniechana bezpośrednia ingerencja człowieka. c Bez wód przybrzeżnych M. Bałtyckiego.
a Listed according to the decreasing grand total area. b The area in which all forms of nature are protected and direct
human interference is entirely abandoned. c Excluding coastal water of the Baltic Sea.
a Powierzchnia, na której chroniona jest cała przyroda i jest całkowicie zaniechana bezpośrednia ingerencja człowieka.
a The area in which all forms of nature are protected and direct human interference is entirely abandoned.
Environmental protection 111
a Uszeregowane malejąco według powierzchni ogółem. b Łącznie z rezerwatami przyrody i innymi formami ochrony
przyrody położonymi na terenie parków. c Bez powierzchni w parkach krajobrazowych woj. małopolskiego.
a Listed according to the decreasing total area. b Including nature reserves and other forms of nature protection located
within parks. c Excluding area in landscape parks of Małopolskie Voivodship.
a, b W przypadku miast obliczono: a — w % powierzchni ogólnej miast, b — na 1 mieszkańca miast; patrz uwagi ogólne
do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
a, b For urban areas calculated: a — in % of total urban areas space, b — per capita in urban areas; see general notes
to the Yearbook, item 12 on page 33.
2015 ................................ 0,5 0,8 0,6 0,8 0,4 0,5 0,5 0,4 0,3
2019 ................................ 0,4 1,1 0,5 0,7 0,6 0,4 0,7 0,5 0,3
2020 ................................ 0,6 0,9 0,5 0,8 0,6 1,0 0,7 0,9 1,7
2022 ................................ 0,8 0,7 0,5 0,6 0,5 0,6 0,4 0,4 0,7
a Według uproszczonej metody pomiarowej.
Ź r ó d ł o: dane Państwowej Agencji Atomistyki.
a According to the simplified measurement method.
S o u r c e: data of the National Atomic Energy Agency.
w tym z gospodarstw domowych 8889 10776 11288 11584 of which from households
w tym sektor publiczny ....................... 4053 4962 5084 5256 of which public sector
kompostowania lub fermentacji .......... 661 1153 1578 1900 composting or fermentation
w tym sektor publiczny ....................... 1436 1255 1271 1207 of which public sector
a Pozycja obejmuje odpady odebrane od wszystkich mieszkańców i uznawana jest za odpady wytworzone ze względu
na objęcie od 1 lipca 2013 r. przez gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi wszystkich właścicieli nieru-
chomości.
a Waste collected from all inhabitants and is considered to be waste generated because of covering by gminas since
1 July 2013 all real-estate owners with municipal waste management system.
Environmental protection 115
TABL. 32 (43). NAKŁADY NA ŚRODKI TRWAŁE SŁUŻĄCE OCHRONIE ŚRODOWISKA I GOSPODARCE WODNEJa
(ceny bieżące)
OUTLAYS ON FIXED ASSETS FOR ENVIRONMENTAL PROTECTION AND WATER MANAGEMENTa
(current prices)
W MILIONACH ZŁOTYCH
IN MILLION PLN
w tym: of which:
w tym nakłady na nowe techniki i tech- of which outlays on modern fuel com-
nologie spalania paliwb ..................... 745,9 1210,9 886,9 1890,1 bustion technologiesb
oczyszczanie ścieków komunalnych .... 1445,4 1282,7 1182,1 1321,8 municipal wastewater treatment
systemy obiegowego zasilania wodą .... 7,3 8,5 10,8 20,0 circulation systems of water supply
Zmniejszanie hałasu i wibracji .................. 350,1 148,5 134,3 121,5 Noise and vibration reduction
Ujęcia i doprowadzenia wody ................... 1230,2 1434,7 1271,6 1692,2 Water intakes and systems
Zbiorniki i stopnie wodne ......................... 631,3 922,0 516,0 565,6 Water reservoirs and falls
z podwyższonym usuwaniem biogenów 28,6 12,2 8,2 7,2 with increased biogene removal
redukcji zanieczyszczeń: pyłowych ......... 58,6 80,8 5,7 37,9 reduce: particulate pollutants
Uzdatnianie wody w dam3/d ........................ 74,8 43,0 94,6 77,9 Water treatment in dam3/24 h
Sieć wodociągowa w km ............................. 4599 3023 2739 3092 Water supply network in km
Pojemność zbiorników wodnych w hm3 ....... 1,5 1,4 185,9 0,7 Capacity of water reservoirs in hm3
Regulacja i zabudowa rzek i potoków gór- Regulation and management of rivers and
skich w km ............................................... 232 38 52 116 mountain streams in km
ŚRODKI
FUNDS
Stan funduszy na początek roku ................ 23307,0 14902,1 8404,9 Funds at the beginning of the year
Stan funduszy na koniec roku .................... 28901,1 20221,7 8679,4 Funds at the end of the year
DZIEDZINY FINANSOWANIA
DOMAINS OF FINANCING
U w a g a. Ponadto urzędy marszałkowskie oraz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska przekazały do budżetów
powiatów 128,8 mln zł (w tym 121,7 mln zł z tytułu opłat środowiskowych) oraz do budżetów gmin — 612,4 mln zł (w tym
473,5 mln zł z tytułu opłat środowiskowych, z czego 60,8 mln zł z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew i krzewów).
Ź r ó d ł o: dane Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
N o t e. Moreover, marshals’ offices and the Chief Inspectorate for Environmental Protection transferred to powiats
budgets PLN 128.8 million (of which PLN 121.7 million from environmental fees) and to gminas budgets — PLN 612.4
million (of which PLN 473.5 million from environmental fees, whereof PLN 60.8 million from fees and fines for removal of
trees and bushes).
S o u r c e: data of the Management Board of the National Fund for Environmental Protection and Water Management.
DZIAŁ III CHAPTER III
ORGANIZACJA PAŃSTWA ORGANISATION OF THE STATE
Kadencje Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Terms of office of the Sejm and Senate of the Repub-
zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia lic of Poland according to the Constitution of the Republic
2 kwietnia 1997 r., art. 98, trwają po 4 lata. of Poland of 2 April 1997, Art. 98, last 4 years each.
VIII kadencja Sejmu i IX kadencja Senatu — od 12 listopada Term VIII of the Sejm and term IX of the Senate — from
2015 r. do 11 listopada 2019 r. 12 November 2015 to 11 November 2019.
IX kadencja Sejmu i X kadencja Senatu — od 12 listopada Term IX of the Sejm and term X of the Senate — from
2019 r. do 12 listopada 2023 r. 12 November 2019 to 12 November 2023.
X kadencja Sejmu i XI kadencja Senatu — od 13 listopada Term X of the Sejm and term XI of the Senate — since
2023 r. 13 November 2023.
Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wy- Term of office of the President of the Republic of
bieranego w wyborach powszechnych trwa 5 lat. Poland, elected in general election, lasts 5 years.
Lech Wałęsa — od 23 grudnia 1990 r. do 23 grudnia Lech Wałęsa — from 23 December 1990 to 23 December
1995 r. 1995.
Aleksander Kwaśniewski — od 23 grudnia 1995 r. do Aleksander Kwaśniewski — from 23 December 1995
23 grudnia 2000 r. oraz od 23 grudnia 2000 r. do to 23 December 2000 and from 23 December 2000
23 grudnia 2005 r. to 23 December 2005.
Lech Aleksander Kaczyński — od 23 grudnia 2005 r. do Lech Aleksander Kaczyński — from 23 December 2005
10 kwietnia 2010 r.a. to 10 April 2010a.
Bronisław Maria Komorowski — od 6 sierpnia 2010 r. do Bronisław Maria Komorowski — from 6 August 2010
6 sierpnia 2015 r. to 6 August 2015.
Andrzej Sebastian Duda — od 6 sierpnia 2015 r. do Andrzej Sebastian Duda — from 6 August 2015
6 sierpnia 2020 r. oraz od 6 sierpnia 2020 r. to 6 August 2020 and since 6 August 2020.
a Kadencja przerwana na skutek tragicznej śmierci Prezydenta w katastrofie lotniczej w Smoleńsku; zgodnie z art. 131
ust. 2 Konstytucji, do czasu wyboru nowego Prezydenta, Marszałek Sejmu tymczasowo wykonywał obowiązki Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej.
a The term of office interrupted due to the tragic death of the President in a plane crash in Smolensk; according to
Art. 131 par. 2 of the Constitution, until the election of a new President, the Marshal of the Sejm temporarily discharged
the duties of the President of the Republic of Poland.
U w a g a. W I turze wyborów brało udział 11 kandydatów, spośród których do II tury przeszło 2 — Andrzej Sebastian
Duda i Rafał Kazimierz Trzaskowski, którzy otrzymali odpowiednio: w I turze — 43,50% i 30,46%, a w II turze — 51,03%
i 48,97% ogółu głosów ważnych.
Ź r ó d ł o: dane Państwowej Komisji Wyborczej.
N o t e. 11 candidates participated in the first election round, among whom 2 candidates entered the second election
round — Andrzej Sebastian Duda and Rafał Kazimierz Trzaskowski, who received respectively: in the first round — 43.50%
and 30.46%, and in the second round — 51.03% and 48.97% of all valid votes.
S o u r c e: data of the National Electoral Commission.
Organisation of the state 119
Uprawnieni do głosowania w tys. ..... 30253,6 29532,6 Persons entitled to vote in thousands
Oddane głosy: w tysiącach .............. 18678,5 18677,9 21966,9 21944,9 Votes cast: in thousands
Prawo i Sprawiedliwość .................. 918 7640,9 35,38 194 Law and Justice
Polska Jest Jedna ........................... 579 351,1 1,63 — There is One Poland
U w a g a. Posłów wybierano spośród kandydatów zarejestrowanych przez 12 komitetów wyborczych na 303 listach kan-
dydatów w 41 okręgach wyborczych.
Ź r ó d ł o: dane Państwowej Komisji Wyborczej.
N o t e. Deputies were elected among candidates registered by 12 election committees on 303 candidate lists in 41 con-
stituencies.
S o u r c e: data of the National Electoral Commission.
120 Organizacja państwa
U w a g a. W wyniku wyborów wszystkie mandaty zostały obsadzone, w tym w dniu 25 maja 2014 r. wybrano 12 kobiet,
a w dniu 26 maja 2019 r. — 18 kobiet.
Ź r ó d ł o: dane Państwowej Komisji Wyborczej.
N o t e. As a result of elections all mandates were filled, of which on 25 May 2014, 12 women were elected and on 26 May
2019 — 18 women.
S o u r c e: data of the National Electoral Commission.
Organisation of the state 121
TABL. 7 (52). KLUBY I KOŁA POSELSKIE IX KADENCJI SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W 2022 R.
Stan w dniu 31 grudnia
DEPUTY CLUBS AND GROUPS OF THE TERM IX OF THE SEJM
OF THE REPUBLIC OF POLAND IN 2022
As of 31 December
Posłowie
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
Deputies
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ............ 228 Parliamentary Club Law and Justice
Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska — Plat-
forma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Pol- Parliamentary Club Civic Coalition — Civic Platform,
ska, Zieloni ............................................................ 126 Nowoczesna, Polish Initiative, Greens
Koalicyjny Klub Poselski Lewicy (Nowa Lewica, Coalitional Deputies’ Club of the Left (New Left,
Razem) ................................................................. 44 Together)
Klub Parlamentarny Koalicja Polska — PSL, UED, Parliamentary Club Polish Coalition — PSL, UED,
Konserwatyści ........................................................ 24 Conservatives
Koło Poselskie Konfederacja ..................................... 12 Deputies’ Group Confederation
Koło Parlamentarne Polska 2050 .............................. 7 Parliamentary Club Poland 2050
Koło Parlamentarne Porozumienie Jarosława
Gowina .................................................................. 5 Parliamentary Club Agreement of Jarosław Gowin
Koło Poselskie Kukiz’15 — Demokracja Bezpo-
średnia .................................................................. 3 Deputies’ Group Kukiz’15 — Direct Democracy
Koło Poselskie Polskie Sprawy ................................. 3 Deputies’ Group Polish Affairs
Koło Poselskie Polskiej Partii Socjalistycznej ............ 3 Deputies’ Group Polish Socialist Party
Posłowie niezrzeszeni .............................................. 5 Independent deputies
TABL. 8 (53). KLUBY I KOŁA SENACKIE X KADENCJI SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W 2022 R.
Stan w dniu 31 grudnia
SENATE CLUBS AND GROUPS OF THE TERM X OF THE SENATE
OF THE REPUBLIC OF POLAND IN 2022
As of 31 December
Senatorowie
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
Senators
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość .......... 46 Parliamentary Club Law and Justice
Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska —
Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Parliamentary Club Civic Coalition — Civic
Polska, Zieloni ..................................................... 41 Platform, Nowoczesna, Polish Initiative, Greens
Koło Senatorów Koalicja Polska — Polskie Stron- Senators’ Group Polish Coalition — Polish
nictwo Ludowe .................................................... 4 People’s Party
Koło Senatorów Niezależnych ................................ 3 Group of Independent Senators
Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej .... 2 Parliamentary Group Polish Socialist Party
Koło Parlamentarne Polska 2050 ............................ 1 Parliamentary Club Poland 2050
Koło Parlamentarne Porozumienie Jarosława
Gowina ................................................................ 1 Parliamentary Club Agreement of Jarosław Gowin
Senatorowie niezrzeszeni ....................................... 2 Independent senators
a Dane dotyczą okresu od 12 listopada 2019 r. do 31 grudnia 2022 r. b Dotyczy projektów, którym nadano numer druku,
a tym samym rozpoczęto procedowanie ścieżki legislacyjnej.
Ź r ó d ł o: dane Kancelarii Sejmu.
a Data concern the period from 12 November 2019 to 31 December 2022. b Concerns draft bills with assigned form
number which are considered in legislative procedure.
S o u r c e: data of the Chancellery of the Sejm.
Organisation of the state 123
a Dane dotyczą okresu od 12 listopada 2019 r. do 31 grudnia 2022 r. b Stan w końcu okresu. c Do 28 maja 2020 r. Ko-
misja do Spraw Energii i Skarbu Państwa.
U w a g a. W Sejmie działały również w VIII kadencji — 4 komisje nadzwyczajne i 2 komisje śledcze, w IX kadencji
— 2 komisje nadzwyczajne.
Ź r ó d ł o: dane Kancelarii Sejmu.
a Data concern the period from 12 November 2019 to 31 December 2022. b As of the end of the period. c Until 28 May
2020 Energy and State Treasury Committee.
N o t e. In the term VIII of the Sejm there were also 4 special committees and 2 investigative committees, in the term IX
— 2 special committees.
S o u r c e: data of the Chancellery of the Sejm.
124 Organizacja państwa
Budżetu i Finansów Publicznych ................ 8 185 9 169 Budget and Public Finance
Gospodarki Narodowej i Innowacyjności 12 180 13 141 National Economy and Innovativeness
Infrastruktury ............................................ 10 194 8 107 Infrastructure
Kultury i Środków Przekazu ..................... 14 141 8 72 Culture and Media
Nauki, Edukacji i Sportu ........................... 11 97 11 79 Science, Education and Sport
Obrony Narodowej ................................... 12 81 11 39 National Defence
Praw Człowieka, Praworządności i Pe- Human Rights, the Rule of Law and Pe-
tycji ........................................................ 11 341 13 225 titions
Regulaminowa, Etyki i Spraw Senator-
skich ...................................................... 11 93 12 47 Rules, Ethics and Senatorial Affairs
Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej 9 201 9 138 Family, Senior and Social Policy
Rolnictwa i Rozwoju Wsi ......................... 6 142 10 93 Agriculture and Rural Development
Samorządu Terytorialnego i Administracji Local Government and State Administra-
Państwowej .......................................... 10 227 9 203 tion
Spraw Emigracji i Łączności z Polakami Emigration Affairs and Contacts with
za Granicą ............................................ 15 98 14 48 Poles Abroad
Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej 13 244 8 126 Foreign and European Union Affairs
Środowiska ............................................... 9 156 18 95 Environment
Ustawodawcza ......................................... 19 358 31 290 Legislative
Zdrowia ..................................................... 9 113 9 109 Health
a Dane dotyczą okresu od 12 listopada 2019 r. do 31 grudnia 2022 r. b Stan w końcu okresu.
U w a g a. W Senacie X kadencji działały również 2 komisje nadzwyczajne.
Ź r ó d ł o: dane Kancelarii Senatu.
a Data concern the period from 12 November 2019 to 31 December 2022. b As of the end of the period.
N o t e. In the term X of the Senate there were also 2 special committees.
S o u r c e: data of the Chancellery of the Senate.
Organisation of the state 125
Liczba mandatów ....................... 37815 1711 6244 552 425 Number of mandates
Liczba obsadzonych mandatów 37813c 1711 6244 552 425 Number of filled mandates
a Bez rad miast na prawach powiatu; dane dotyczące uprawnionych do głosowania i oddanych głosów nie obejmują tych
okręgów wyborczych, w których nie przeprowadzono głosowania z uwagi na fakt, że liczba kandydatów była równa lub
mniejsza od liczby mandatów. b Zgodnie z ustawą z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U.
z 2018 r. poz. 1817) Warszawa jest gminą mającą status miasta na prawach powiatu, w skład której wchodzi 18 dzielnic.
c 2 mandaty zostały nieobsadzone, ponieważ w 2 okręgach wyborczych nie zarejestrowano żadnej listy kandydatów na
radnych (zarządzono wybory uzupełniające).
a Excluding city with powiat status councils; data concerning persons entitled to vote and votes cast do not include those
constituencies where voting was not conducted because the number of candidates was equal or lower than the number of
mandates. b In compliance with the Act of 15 March 2002 on the Administrative System of the Capital City of Warsaw
(Journal of Laws 2018 item 1817), Warszawa is a gmina which is also a city with powiat status, encompassing 18 city
districts. c 2 mandates were unfilled, because in 2 constituencies no list of candidates for councillors was registered
(by-elections were ordered).
126 Organizacja państwa
Uprawnieni do głosowania w tys. ........... 30115,9 8669,5 10027,5 11418,9 Persons entitled to vote in thousands
Oddane głosy: w tysiącach .................... 16534,1 4860,3 5395,2 6278,6 Votes cast: in thousands
Liczba obsadzonych mandatówd ........... 1826 1205 558 63 Number of filled mandatesd
Uprawnieni do głosowania w tys. ........... 9523,4 1952,8 3561,9 4008,7 Persons entitled to vote in thousands
Oddane głosy: w tysiącach .................... 4650,1 1033,6 1694,5 1922,1 Votes cast: in thousands
d Nie uwzględniono wyboru 1 wójta i 1 burmistrza, ponieważ jedyni zarejestrowani kandydaci nie otrzymali więcej niż
połowy ważnie oddanych głosów (wyboru dokonały rady gmin w grudniu 2018 r.).
Ź r ó d ł o: dane Państwowej Komisji Wyborczej.
d Data do not include election of 1 village mayor and 1 mayor, because the only registered candidates did not receive
more than a half of valid votes cast (elections were made by gmina councils in December 2018).
S o u r c e: data of the National Electoral Commission.
Organisation of the state 127
w wieku:
aged:
60 lat i więcej ................................. 7737 2056 464 147 1839 390 158 45
and more
Według wieku
By age
60 lat i więcej ................................. 11861 3405 666 251 2785 648 240 67
and more
Wyższe .......................................... 15111 5553 1773 600 4957 1314 513 153
Tertiary
a Bez radnych rad miast na prawach powiatu. b Łącznie z radnymi rad dzielnic m.st. Warszawy. c, d Łącznie z wykształ-
ceniem branżowym: c — średnim, d — zasadniczym.
a Excluding councillors of city with powiat status councils. b Including councillors of the Capital City of Warsaw district
councils. c, d Including sectoral education: c — secondary, d — vocational.
128 Organizacja państwa
a Bez radnych rad miast na prawach powiatu. b Łącznie z radnymi rad dzielnic m.st. Warszawy. e Bez radnych będących
bezrobotnymi, niepracującymi i uczącymi się; emeryci i renciści ujmowani są według zawodu wykonywanego przed przej-
ściem na emeryturę lub rentę.
Ź r ó d ł o: w zakresie radnych w dniu wyborów — dane Państwowej Komisji Wyborczej.
a Excluding councillors of city with powiat status councils. b Including councillors of the Capital City of Warsaw district
councils. e Excluding unemployed, not working and studying councillors; retirees and pensioners are classified by occupa-
tion performed before taking retirement or other pensions.
S o u r c e: in regard to councillors on election day — data of the National Electoral Commission.
Organisation of the state 129
WEDŁUG WIEKU
BY AGE
a Łącznie z 18 burmistrzami (w tym 3 kobiety) dzielnic m.st. Warszawy; bez prezydentów miast na prawach powiatu.
b, c Łącznie z wykształceniem branżowym: b — średnim, c — zasadniczym.
a Including 18 mayors (of which 3 women) of the Capital City of Warsaw districts; excluding presidents of cities with
powiat status. b, c Including sectoral education: b — secondary, c — vocational.
U w a g a. Trybunał Konstytucyjny działa na mocy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz
ustaw z dnia 30 listopada 2016 r.: o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r.
poz. 2393), o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1422) i przepisów wprowadzających
ww. ustawy (Dz. U. poz. 2074, z późn. zm.). W 2015 r. obowiązywały ustawy o Trybunale Konstytucyjnym: z dnia
1 sierpnia 1997 r. (Dz. U. poz. 643, z późn. zm.) i z dnia 25 czerwca 2015 r. (Dz. U. poz. 1064, z późn. zm.). Zgodnie
z Konstytucją Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów wybieranych indywidualnie przez Sejm na 9 lat.
Ź r ó d ł o: dane Trybunału Konstytucyjnego.
N o t e. The Constitutional Tribunal acts under the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 as well as the
Acts of 30 November 2016: on the Organisation and the Mode of Proceedings before the Constitutional Tribunal (Journal
of Laws 2019 item 2393), on the Status of the Judges of the Constitutional Tribunal (Journal of Laws 2018 item 1422)
and regulations introducing these acts (Journal of Laws item 2074, as amended). In 2015, the following Acts
on the Constitutional Tribunal had legal force: of 1 August 1997 (Journal of Laws item 643, as amended) and of 25 June
2015 (Journal of Laws item 1064, as amended). According to the Constitution the Constitutional Tribunal is composed of 15
judges chosen individually by the Sejm for 9 years.
S o u r c e: data of the Constitutional Tribunal.
WPŁYW SPRAW a
CASES RECEIVED a
O G Ó Ł E M ................................................. 57627 59524 72428 75239 T O T A L
W tym nowych spraw .................................... 27376 27113 31100 24418 Of which new cases
Wystąpienia o charakterze ogólnym ............. 286 184 349 254 Pronouncements of a general nature
w tym wnioski o podjęcie inicjatywy pra- of which motions for undertaking a legis-
wodawczej ............................................. 144 81 145 101 lative initiative
a Przez wpływ spraw rozumie się wszystkie pisma zarejestrowane w danym roku, tj.: listy od obywateli i innych
wnioskodawców, notatki z przyjęć interesantów oraz z kontroli terenowych dotyczące zarówno spraw będących w toku,
jak i spraw, którymi Rzecznik jeszcze się nie zajmował; przez nową sprawę rozumie się pierwsze pismo zarejestrowane
w danej sprawie.
a Cases received are all documents registered in a given year, i.e.: letters from citizens and other petitioners, notes from
meetings with petitioners as well as from local inspections, concerning both on-going cases and cases the Commissioner
has not yet initiated; a new case means the first letter registered in a given case.
Organisation of the state 131
Udzielo-
Przeka-
Podjęto no wy-
zano Nie
do pro- jaśnień
według podjęto
wadze- i infor-
właści- Not
Ogółemb nia
wości
macji
WYSZCZEGÓLNIENIE accept- SPECIFICATION
Total b Accept- Clarifica-
Directed ed for
ed for tion and
to com- consid-
consid- infor-
petent eration
eration mation
body
granted
KONTROLE JEDNOSTKOWE
INDIVIDUAL ENTITY AUDITS
Zbadane uchwały i zarządzenia ................. 178351 180648 178875 197095 Resolutions and directives investigated
w tym w sprawach: of which in matters of:
budżetu i jego zmian ............................... 106014 111287 110925 125844 budget and budget changes
wieloletniej prognozy finansowej i jej long-term financial forecast and its
zmian ................................................... 23479 27212 26308 32327 changes
zaciągania zobowiązań wpływających contracting liabilities affecting the
na wysokość długu publicznego oraz amount of public debt and granting
udzielania pożyczek ............................ 4487 4051 3113 2509 loans
podatków i opłat lokalnych ..................... 20573 14494 16370 11380 local taxes and charges
absolutorium ........................................... 2928 2937 2917 2899 vote of approval
Wydane opinie ............................................ 23884 24925 24552 24597 Opinions given
w tym w sprawach dotyczących: of which in matters of:
projektów budżetów ................................ 2987 2969 2942 2977 draft budgets
projektów uchwał o wieloletnich pro- draft resolutions on multi-year financial
gnozach finansowych ......................... 2983 2973 2941 2976 projections
możliwości sfinansowania deficytu oraz possibility of financing the deficit and cor-
prawidłowości planowanej kwoty długu 4592 7300 7440 8190 rectness of planned amount of debt
programów postępowań naprawczych 23 11 10 — rehabilitation programmes
możliwości spłaty kredytu, pożyczki lub possibility of paying back the credit,
wykupu papierów wartościowych ....... 2925 2767 2279a 1548 loan or redemption of securities
sprawozdań z wykonania budżetu ......... 2970 2967 2963 2962 budget execution reports
wniosków komisji rewizyjnych w sprawie conclusions of the review committees
absolutorium ....................................... 2966 2962 2961 2959 concerning the vote of approval
Przeprowadzone kontrole gospodarki fi-
nansowej ................................................. 1281 1120 982 960 Financial management audits
kompleksowe ...................................... 724 709 716 702 comprehensive
problemowe ........................................ 376 280 189 165 problem-focused
doraźne ............................................... 157 114 70 89 unscheduled
sprawdzające ...................................... 24 17 7 4 check-up
of:
b
gmin ...................................................... 776 710 668 638 gminasb
miast na prawach powiatu ...................... 29 36 27 28 cities with powiat status
powiatów ................................................. 56 37 69 100 powiats
województw ............................................ 5 4 1 2 voivodships
c
pozostałych podmiotów ......................... 415 333 217 192 other entitiesc
Skontrolowane sprawozdania z wykonania
budżetów ................................................ 119626 116697 115761 114901 Audited budget execution reports
Wnioski pokontrolned ................................. 631 554 496 364 Post-audit proposalsd
przekazane: transferred to:
ministrom i kierownikom urzędów cen- ministers and the directors of central
tralnych ................................................ 98 25 25 16 offices
wojewodom ............................................. 12 15 20 9 voivods
organom ścigania — prokuraturze i Policji 31 41 18 11 prosecutor’s offices and the Police
kierownikom innych jednostek ................ 35 40 11 21 directors of other entities
komisjom orzekającym i rzecznikom adjudicating committees and public fin-
dyscypliny finansów publicznych ........ 455 433 422 307 ance discipline violation ombudsmen
Raporty o stanie gospodarki finansowej .... 3 5 2 — Reports on financial management state
Przeprowadzone szkolenia ........................ 242 150 61 93 Organised trainings
a Wraz z możliwością spłaty innych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2
ustawy o finansach publicznych. b Bez miast na prawach powiatu. c Związki jednostek samorządu terytorialnego, samo-
rządowe osoby prawne, samorządowe jednostki niemające osobowości prawnej (jednostki i zakłady budżetowe). d Bez
wystąpień pokontrolnych przekazanych kierownikom skontrolowanych jednostek.
U w a g a. Regionalne izby obrachunkowe są państwowymi organami nadzoru i kontroli gospodarki finansowej jednostek
samorządu terytorialnego; działają na mocy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz ustawy
z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1668).
Ź r ó d ł o: dane Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych.
a Along with the possibility of repaying other liabilities included in the debt title referred to in Art. 72 item 1 point 2 of the
Public Finance Act. b Excluding cities with powiat status. c Unions of local government units, local government legal per-
sons, local government units without legal personality (budgetary units and establishments). d Excluding post-audit reports
transferred to directors of the audited units.
N o t e. Regional chambers of audit are state bodies of supervision and control of the financial management of local gov-
ernment units; they operate on the basis of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 and the Act
of 7 October 1992 on the Regional Chambers of Audit (Journal of Laws 2022 item 1668).
S o u r c e: data of the National Council of the Regional Chambers of Audit.
134 Organizacja państwa
Po II wojnie światowej obowiązywał w Polsce After the Second World War, Poland was divided
trójstopniowy podział administracyjny kraju, istnie- into the three-tier administrative structure, existing
jący również w okresie międzywojennym. W 1950 r. also during the interwar period. In 1950, the territory
terytorium Polski podzielone było na: 17 woje- of Poland was divided into: 17 voivodships and
wództw i 2 miasta wydzielone (Warszawa, Łódź) 2 separated cities (Warszawa, Łódź) as well as 330
oraz 330 powiatów, a na szczeblu podstawowym — powiats, and at primary level — 704 towns and
704 miasta i 2993 gminy. 2993 gminas.
Z dniem 1 stycznia 1955 r. zniesione zostały As of 1 January 1955, gminas were dissolved
gminy, a na ich miejsce utworzono 8790 gromad. and replaced by 8790 gromads.
W latach 1956—1972 stopniowo zmniejszano During 1956—1972 the number of gromads was
liczbę gromad, a jednocześnie tworzono nowe being reduced gradually with a trend of creating
powiaty. W rezultacie w końcu 1972 r. było w Pol- new powiats. As a result, at the end of 1972 there
sce 390 powiatów (w tym 75 miast mających status were 390 powiats (of which 75 were cities with
prawny powiatów) i 4315 gromad. powiat status) and 4315 gromads in Poland.
1 stycznia 1973 r. w miejsce zniesionych gromad On 1 January 1973, 2365 gminas were created,
utworzono 2365 gmin. replacing the liquidated gromads.
Z dniem 1 czerwca 1975 r. zniesiono powiaty, As of 1 June 1975, powiats were eliminated, and
a w miejsce 17 województw i 5 miast wydzielonych the existing 17 voivodships and 5 separated cities
(Warszawa, Kraków, Łódź, Poznań, Wrocław) utwo- (Warszawa, Kraków, Łódź, Poznań, Wrocław) were
rzono 49 województw. Na szczeblu podstawowym replaced by 49 voivodships. At primary level gmi-
jednostkami podziału administracyjnego były gminy nas, towns and districts in bigger cities were the
i miasta oraz dzielnice w większych miastach. units of administrative division.
Od 27 maja 1990 r. termin „gmina” stosuje się do Since 27 May 1990 the notion ”gmina” has been
każdej jednostki stopnia podstawowego obejmującej related to every unit of primary level of territorial
zarówno miasto (gmina miejska) lub teren wiejski division, i.e.: town (urban gmina) or rural area (rural
(gmina wiejska), jak i miasto wraz z otaczającym je gmina) as well as town with surrounding it rural
obszarem wiejskim (gmina miejsko-wiejska). area (urban-rural gmina).
Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadzono nowy As of 1 January 1999 a new fundamental three-
zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny pań- -tier territorial division of the country was introduced,
stwa, którego jednostkami są gminy, powiaty i woje- the units of which are gminas, powiats and voivod-
wództwa. Utworzono 308 powiatów i 65 miast na ships. There were created 308 powiats, 65 cities
prawach powiatu oraz 16 województw. Bez zmian with powiat status and 16 voivodships. This change
pozostał podział na gminy, których było 2489. did not affect gminas, of which there were 2489.
W dniu 31 grudnia 2022 r. było: 16 województw, On 31 December 2022 there were: 16 voivod-
314 powiatów, 66 miast na prawach powiatu oraz ships, 314 powiats, 66 cities with powiat status and
2477 gmin: 302 miejskie (w tym 66 gmin mających 2477 gminas: 302 urban (of which 66 gminas that
również status miasta na prawach powiatu), 1513 are also cities with powiat status), 1513 rural and
wiejskich i 662 miejsko-wiejskie. 662 urban-rural.
Jednostkami pomocniczymi w gminach są m.in. Auxiliary units in gminas are, among others, vil-
sołectwa. Według stanu w dniu 31 grudnia 2022 r. lage administrator’s offices. As of 31 December
było 40836 sołectw. 2022, there were 40836 such offices.
Dane o ludności w jednostkach podziału teryto- Data on population in territorial units as of 31
rialnego według stanu w dniu 31 grudnia 2022 r. December 2022 were prepared on the basis of
opracowano na podstawie bilansów opartych na balances based on the results of national census
wynikach spisu powszechnego z 2021 r. of 2021.
O G Ó Ł E M ............................................................. 66 2 14 24 23 2 1
TOTAL
Poniżej 50000 .......................................................... 7 2 3 1 1 — —
Below
50000— 74999 .................................................... 13 — 8 5 — — —
75000— 99999 .................................................... 9 — 2 5 2 — —
100000—149999 .................................................... 15 — 1 10 4 — —
150000—199999 .................................................... 9 — — 3 6 — —
200000—499999 .................................................... 8 — — — 7 1 —
500000—999999 .................................................... 4 — — — 3 1 —
1000000 i więcej ...................................................... 1 — — — — — 1
and more
Ź r ó d ł o: w zakresie powierzchni — dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.
S o u r c e: in regard to area — data of the Head Office of Geodesy and Cartography.
Policealne i średnie ....................... 87491 12843 66603 20888 Post-secondary and secondary
Gimnazjalne i podstawowe ........... 2716 390 1764 952 Lower secondary and primary
PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE
AVERAGE PAID EMPLOYMENT
Pracownicy cywilni wojska .............. 43083 44113 44550 45157 Civilian employees of the military
TABL. 27 (72). UDZIAŁ WOJSKA POLSKIEGO W MISJACH I OPERACJACH POKOJOWYCH WEDŁUG LOKALIZACJI
PARTICIPATION OF THE POLISH MILITARY IN PEACEKEEPING MISSIONS
AND OPERATIONS BY LOCATION
Pracownicy
Żołnierze
cywilni wojska
LATA Ogółem zawodowi YEARS
Civilian
LOKALIZACJE Total Professional LOCATIONS
employees
soldiers
of the military
U w a g a. Polska uczestniczy w misjach i operacjach pokojowych od 1953 r. W latach 1953—2022 Polska wzięła udział
w 107 misjach i operacjach pokojowych, w tym w 42 zorganizowanych pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Uczestniczyło w nich (łącznie z udziałem w Międzynarodowych Siłach Stabilizacyjnych w Iraku w latach 2003—2008)
137328 osób (żołnierzy i pracowników cywilnych wojska).
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Obrony Narodowej.
N o t e. Poland has participated in peacekeeping missions and operations since 1953. In 1953—2022, Poland particip-
ated in 107 peacekeeping missions and operations, of which 42 were organised under the auspices of the United Nations.
A total of 137328 persons (soldiers and civilian employees of the military) took part in these missions and operations
(including participation in the International Stabilisation Force in Iraq in 2003—2008).
S o u r c e: data of the Ministry of National Defence.
Policealne i średnie .................. 73880 12961 61909 41826 11971 9815 Post-secondary and secondary
Gimnazjalne i podstawowe ...... 761 552 — — 761 590 Lower secondary and primary
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wy-
wiadu oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
S o u r c e: data of the Ministry of the Interior and Administration, the Internal Security Agency, the Foreign Intelligence
Agency and the Central Anti-Corruption Bureau.
PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE
AVERAGE PAID EMPLOYMENT
w tym w Policji ................................. 97761 97083 95979 98916 of which in the Police
w tym w Policji ................................. 23373 22555 22357 22479 of which in the Police
w tym w Policji ................................. 4564,02 5857,28 6436,21 7149,67 of which in the Police
w tym w Policji ................................. 2961,16 3955,04 4369,54 5071,73 of which in the Police
Wyjazdy do fałszywych alarmów ............. 28,8 42,8 40,6 47,9 False alarms
a Łącznie z działalnością innych jednostek ochrony przeciwpożarowej (m.in. ochotniczych i zakładowych straży
pożarnych, zakładowych i terenowych służb ratowniczych). b, c Dotyczy głównie: b — budynków inwentarskich i gospo-
darczych, maszyn rolniczych, upraw, c — awarii chemicznych, budowlanych, ekologicznych, radiologicznych, infrastruktury
komunalnej. d Wypadki w komunikacji drogowej, kolejowej i lotniczej.
U w a g a. Według stanu w dniu 31 grudnia 2022 r. działało 15986 jednostek i 14441 strażnic (remiz) ochotniczych straży
pożarnych, w których zarejestrowanych było 500,8 tys. członków czynnych.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
a Including activity of other fire protection units (among others volunteer and company fire services, company and local
rescue services). b, c Primarily involve: b — livestock and farm buildings, agricultural machinery, crops, c — chemical,
building, environmental, radiological, municipal infrastructure failures. d Transportation accidents: road, rail and air.
N o t e. As of 31 December 2022, there were 15986 units and 14441 watch-towers (fire-stations) of volunteer fire services
operating with 500.8 thousand registered active members.
S o u r c e: data of the Ministry of the Interior and Administration.
DZIAŁ IV CHAPTER IV
WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI JUSTICE
8. Z dniem 3 kwietnia 2018 r. weszła w życie 8. On 3 April 2018, the Act of 8 December 2017
ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyż- on the Supreme Court entered into force (Journal of
szym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1093, zwana dalej Laws 2023 item 1093, hereinafter referred to as the
ustawą o SN), która wprowadziła zasadnicze zmia- Supreme Court Act) which fundamentally changed
ny w zakresie struktury organizacyjnej, właściwości the organisational structure, properties and func-
oraz funkcji Sądu Najwyższego. tions of the Supreme Court.
Izba Karna Sądu Najwyższego rozpoznaje kasa- Criminal Chamber of the Supreme Court exam-
cję, która jest nadzwyczajnym środkiem odwoław- ines a cassation case, which is an extraordin-
czym przysługującym od prawomocnego wyroku ary measure of appeal against a final and binding
sądu odwoławczego kończącego postępowanie verdict of the appeal court ending the proceedings
oraz od prawomocnego postanowienia sądu odwo- and against a final decision of the appeal court to
discontinue the proceedings and apply a protective
ławczego o umorzeniu postępowania i zastosowa-
measure specified in Art. 93a of the Criminal Code
niu środka zabezpieczającego, określonego (Code of Criminal Procedure, Journal of Laws 2022
w art. 93a Kodeksu karnego (Kodeks postępowania item 1375, Art. 519).
karnego, Dz. U. z 2022 r. poz. 1375, art. 519). The Prosecutor General and the Commissioner
Prokurator Generalny, a także Rzecznik Praw for the Protection of Civil Rights may file a cassa-
Obywatelskich może wnieść kasację od każdego tion against a final and binding verdict of the court
prawomocnego orzeczenia sądu kończącego po- ending the proceedings.
stępowanie. Ombudsman for Children may file a cassation
Rzecznik Praw Dziecka może wnieść kasację od against a final and binding verdict of the court
każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończą- ending the proceedings if the verdict was a violation
cego postępowanie, jeżeli przez wydanie orzeczenia of children’s rights (Code of Criminal Procedure,
doszło do naruszenia praw dziecka (Kodeks postę- Art. 521 § 1 and 2).
powania karnego, art. 521 § 1 i 2). Civil Chamber of the Supreme Court examines
Izba Cywilna Sądu Najwyższego rozstrzyga mostly cassational complaints, complaints for con-
przede wszystkim skargi kasacyjne, skargi sidering a valid court ruling as inconsistent with law,
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomoc- complaints, appeals and adopts resolutions explain-
nego orzeczenia, zażalenia, apelacje oraz podej- ing legal regulations. The competences of the Civil
muje uchwały wyjaśniające przepisy prawne. Do Chamber of the Supreme Court include cases
właściwości Izby Cywilnej SN należą sprawy in matters of civil, commercial, family and guardian-
z zakresu prawa cywilnego, gospodarczego, ro- ship law, intellectual property as well as matters
dzinnego i opiekuńczego, własności intelektualnej regarding the registration of entrepreneurs and
oraz sprawy dotyczące rejestracji przedsiębiorców registration of pledges (Supreme Court Act,
i rejestracji zastawów (ustawa o SN, art. 23). Art. 23).
Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Labour Law and Social Security Chamber of
Najwyższego rozstrzyga m.in. skargi kasacyjne, the Supreme Court decides, among others, on
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawo- cassational complaints, complaints for considering
mocnego orzeczenia, zażalenia oraz kwestie prawne. a valid court ruling as inconsistent with law, com-
Do właściwości Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecz- plaints and legal issues. The competences of the
nych SN należą sprawy z zakresu prawa pracy Labour Law and Social Security Chamber of the
i ubezpieczeń społecznych (ustawa o SN, art. 25). Supreme Court include cases in matters of labour
Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicz- law and social security (Supreme Court Act,
nych Sądu Najwyższego rozpoznaje m.in. protesty Art. 25).
wyborcze, protesty przeciwko ważności referendum Extraordinary Control and Public Affairs
ogólnokrajowego i konstytucyjnego oraz stwierdza Chamber of the Supreme Court recognises among
ważność wyborów i referendów, rozpatruje inne others electoral protests, protests against the valid-
sprawy z zakresu prawa publicznego, w tym: ity of a nationwide and constitutional referendum
ochronę konkurencji, regulację energetyki, teleko- and confirms the validity of elections and referenda,
munikacji i transportu kolejowego, skargi na prze- it considers matters in the areas of competition,
wlekłość postępowania przed sądami powszech- regulation of energy, telecommunications and
nymi i wojskowymi oraz Sądem Najwyższym, spra- railway transport, complaints about the excessive
wy z zakresu zamówień publicznych, odwołań od length of proceedings before common and military
uchwał Krajowej Rady Sądownictwa. Do kompe- courts and the Supreme Court, cases related to
tencji Izby należy również rozpatrywanie skargi public procurement, appeals against resolutions of
nadzwyczajnej, która jest szczególnym środkiem the National Council of the Judiciary. The Chamber
zaskarżenia i która może być wniesiona od prawo- responsibilities are also to handle the extraordinary
mocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu complaints including special appeal brought against
wojskowego kończącego postępowanie w sprawie the final decision of a common court or military
(ustawa o SN, art. 26 i 89). court ending the proceedings (Supreme Court Act,
Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Naj- Art. 26 and 89).
wyższego rozpoznaje sprawy dyscyplinarne sędziów Professional Responsibility Chamber of the
Sądu Najwyższego oraz rozpatrywane przez Sąd Supreme Court recognises the disciplinary cases of
Najwyższy w związku z postępowaniami dyscypli- the Supreme Court judges and issues at the Su-
narnymi prowadzonymi na podstawie niektórych preme Court, in relation to disciplinary proceedings
ustaw, sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń conducted pursuant to certain acts, labour law and
społecznych dotyczące sędziów Sądu Najwyższego social security regarding judges of the Supreme
oraz sprawy o zezwolenie na pociągnięcie do od- Court and cases for authorisation to prosecute
powiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowa- or remand judges, assistant judges, prosecutors
nie sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów and assistant prosecutors (Supreme Court Act,
i asesorów prokuratury (ustawa o SN, art. 27a). Art. 27a).
9. W sądownictwie administracyjnym skarga 9. In administrative courts, the cassational
kasacyjna może być wniesiona do Naczelnego complaint may be filed to the Supreme Administra-
Sądu Administracyjnego od wydanego przez tive Court against a sentence or adjudication end-
wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub po- ing the proceedings, as issued by the administrative
stanowienia kończącego postępowanie w sprawie, court of first instance, exclusive of adjudications
z wyjątkiem postanowień kończących postępowa- ending the proceedings which may be filed against
nie, od których przysługuje zażalenie na mocy complaint pursuant to Art. 194 § 1 points 1a and 1b
art. 194 § 1 pkt 1a i 1b ustawy z dnia 30 sierpnia of the Act of 30 August 2002, the Law on proceed-
2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami ings before administrative courts (Journal of Laws
administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, 2023 item 1634, as amended). A cassational com-
z późn. zm.). Skargę kasacyjną może wnieść stro- plaint may be filed by the party, prosecutor, Commis-
na, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, sioner for the Protection of Civil Rights, Ombuds-
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców lub man for Small and Medium Enterprises or Om-
Rzecznik Praw Dziecka po doręczeniu im odpisu budsman for Children after receiving a copy of the
orzeczenia z uzasadnieniem (art. 173 § 1 i 2). ruling with substantiation (Art. 173 § 1 and 2).
10. W procesie cywilnym skarga kasacyjna przy- 10. The cassational complaint in civil lawsuit may
sługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji be filed against a binding sentence or decision
prawomocnego wyroku lub postanowienia w przed- issued by the court of second instance in regard to
miocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępo- rejecting a petition or discontinuing legal proceed-
wania, kończących postępowanie w sprawie. Strona, ings ending the proceedings in the case. Party,
Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich Prosecutor General, Commissioner for the Protec-
lub Rzecznik Praw Dziecka mogą wnieść skargę tion of Civil Rights or Ombudsman for Children may
kasacyjną do Sądu Najwyższego, chyba że przepis file the cassational complaint to the Supreme Court,
szczególny stanowi inaczej (Kodeks postępowania unless a special regulation constitutes differently
cywilnego, Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, art. 3981 § 1). (Code of Civil Procedure, Journal of Laws 2023
Skarga o stwierdzenie niezgodności z pra- item 1550, Art. 3981 § 1).
wem prawomocnego orzeczenia przysługuje od Complaint for considering a valid court ruling
prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji koń- as inconsistent with the law may be filed against
czącego postępowanie w sprawie, gdy przez a valid sentence by the court of second instance
jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, ending the proceedings in a case, when the party in
a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze the proceedings was harmed by the decision, and
innych środków prawnych przysługujących stronie change or cassation of the sentence has not been
na podstawie Kodeksu nie była i nie jest możliwa attainable by means of other legal remedies avail-
(art. 4241 § 1 kpc). able to the party under the Code (Art. 4241 § 1 of
Skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie nie- the Code of Civil Procedure).
zgodności z prawem prawomocnego orzeczenia The cassational complaint and the complaint for
zostały wprowadzone ustawą z dnia 22 grudnia considering a valid court ruling as inconsistent with
2004 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania the law were introduced by the Act of 22 December
2004 amending the Code of Civil Procedure and
cywilnego oraz ustawy Prawo o ustroju sądów
the Law on the System of Common Courts (Journal
powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98).
of Laws 2005 No 13, item 98).
W sądach powszechnych i sądach administracyj- In common and administrative courts the com-
nych skarga na przewlekłość postępowania została plaint on the protraction of proceedings was intro-
wprowadzona ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. duced by the Act of 17 June 2004 on the complaint
o skardze na naruszenie prawa strony do rozpo- concerning violation of a party’s right to have
znania sprawy w postępowaniu przygotowawczym a case examined in preparatory proceedings con-
prowadzonym lub nadzorowanym przez prokurato- ducted or supervised by the public prosecutor or in
ra i w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej judicial proceedings without undue delay (Journal of
zwłoki (Dz. U. z 2023 r. poz. 1725). Skargę można Laws 2023 item 1725) A complaint can be filed
złożyć na przewlekłe postępowanie: cywilne, admi- against lengthy civil, administrative, criminal (includ-
nistracyjne, karne (w tym przygotowawcze) i egze- ing preparatory) and enforcement proceedings.
kucyjne. 11. Resolved case is:
11. Sprawą załatwioną jest: 1) in administrative courts — a case in regard to
1) w sądownictwie administracyjnym — sprawa, which a sentence or an order closing the pro-
w której wydano wyrok, postanowienie kończące ceedings has been issued, or combined with
postępowanie, połączono ją z inną sprawą do another case for joint examination and resolu-
wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, prze- tion, or which has been transferred to a different
kazano do innego sądu administracyjnego lub kind of administrative court or marked as re-
też zakreślono zgodnie z zasadami biurowości. solved according to office administration rules.
W przypadku występowania w sprawie kilku A case that involves a number of persons is
osób uważa się ją za załatwioną z chwilą wyda- considered resolved when an order closing the
nia rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, proceedings concerning the last of the persons
które dotyczy ostatniej z osób; in question is passed;
2) w sądownictwie powszechnym — sprawa, w któ- 2) in common courts — a case in regard to which
rej wydano wyrok, postanowienie lub połączono a sentence or an order has been issued or com-
ją z inną sprawą albo przekazano do innego ro- bined with another case, or which has been
dzaju sądu lub organu. W przypadku występo- transferred to a different kind of court or author-
wania w sprawie kilku osób uważa się ją za za- ity. A case that involves a number of persons is
łatwioną, gdy dotyczy to wszystkich osób wystę- considered resolved when this applies to all the
pujących w sprawie. persons.
Justice 147
Liczba spraw do załatwienia (w Sądzie Naj- The number of pending cases (in the Supreme
wyższym — do rozstrzygnięcia) jest sumą spraw Court — cases waiting for decision) is the sum of all
niezałatwionych w latach poprzednich i spraw, które unresolved cases from previous years and cases
wpłynęły w danym roku. that were brought in a given year.
Sprawy (postępowania) załatwione lub za- Resolved cases and completed proceedings
kończone w danym roku obejmują również sprawy in a given year also include the cases unresolved in
niezałatwione w latach poprzednich. previous years.
12. Sprawy rodzinne obejmują postępowanie: 12. Family cases include the following proceed-
1) z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego;
2) dotyczące nałożenia na alkoholików obowiązku ings:
poddania się leczeniu odwykowemu; 1) family and guardianship law;
3) wobec nieletnich w zakresie: 2) regarding enforcement of compulsory treatment
a) zapobiegania i zwalczania demoralizacji w sto- of alcoholics;
sunku do osób, które nie ukończyły 18 lat, 3) towards juveniles concerning:
b) postępowania w sprawach o czyny karalne a) prevention and counteraction the demoralisa-
w stosunku do osób, które dopuściły się ta- tion of persons up to the age of 18,
kiego czynu w wieku 13—16 lat, b) proceedings in cases concerning punishable
c) wykonywania środków wychowawczych lub acts committed by persons aged 13—16,
poprawczych w stosunku do osób, względem c) execution of educational and corrective
których środki te zostały orzeczone, nie dłu- measures concerning persons towards whom
żej jednak niż do ukończenia przez te osoby such measures have been adjudicated, but
21 lat; not longer than until the age of 21;
4) w związku z leczeniem narkomanów; 4) compulsory treatment of drug addicts;
5) w sprawie kontroli umieszczania w zakładach 5) supervising the placement of an individual in
lecznictwa psychiatrycznego. a psychiatric treatment facility.
Do dnia 31 sierpnia 2022 r. tryb postępowania
Until 31 August 2022 court proceedings towards
wobec nieletnich przed sądem (pkt 3a i 3b) wyni-
kał z ustawy z dnia 26 października 1982 r. o po- juveniles (points 3a and 3b) resulted from the
stępowaniu wobec nieletnich (Dz. U. z 2018 r. poz. Act of 26 October 1982 on Proceedings Involving
969). Od 2014 r. sąd prowadził postępowanie Juveniles (Journal of Laws 2018 item 969). From
i orzekał w sprawach, w których zachodziło podej- 2014, the court conducted the proceedings and
rzenie demoralizacji lub popełnienia czynu karalne- adjudged cases in which there was a suspicion of
go przez nieletniego. demoralisation or committing of punishable act by
Sąd mógł orzec środki wychowawcze, popraw- a juvenile.
cze lub załatwić sprawę w inny sposób. Środki, The court could adjudicate educational or correc-
jakie sąd rodzinny mógł zastosować wobec nie- tional measures or resolve the case in another way.
letniego, to m.in.: ustanowienie nadzoru (rodzi- The measures which the family court could apply to
ców, opiekuna, kuratora, organizacji udzielającej the juvenile include instituting supervision (by par-
poręczenia za nieletniego), udzielenie upomnie- ents, guardian, probation officer or organisation
nia, zobowiązanie do określonego postępowania, which provides warranty for the juvenile), issuing
umieszczenie w instytucji lub organizacji powoła- a reprimand, obligating the juvenile to behave in
nej do przygotowania zawodowego lub w innych a specific manner or placing in an institution of
instytucjach, orzeczenie umieszczenia nieletniego vocational training or other institutions, decision to
w: młodzieżowym ośrodku wychowawczym, mło-
dzieżowym ośrodku socjoterapii, ośrodku szkolno- place the juvenile in: youth educational centre, youth
-wychowawczym, podmiocie leczniczym, domu sociotherapy centre, school-educational centre,
pomocy społecznej, zakładzie poprawczym lub health care entity, social welfare home, correctional
skierowania do ośrodka kuratorskiego. centre or directing to probation officer’s centre.
Z dniem 1 września 2022 r. weszła w życie On 1 September 2022, the Act of 9 June 2022 on
ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu the support and social rehabilitation of juveniles
i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700). Ustawa (Journal of Laws item 1700) entered into force. The
reguluje: Act regulates:
— postępowanie w sprawach o demoralizację — proceedings in cases of demoralisation towards
wobec osób, które ukończyły 10 lat i nie są peł- persons who are over 10 years of age and are
noletnie, oraz w sprawach o czyny karalne wobec not adults and in cases of criminal acts against
osób, które dopuściły się takiego czynu po ukoń- persons who committed such an act after the
czeniu 13 lat, ale przed ukończeniem 17 lat, age of 13 but before the age of 17,
— wykonywanie środków wychowawczych, środka — implementation of educational measures, thera-
leczniczego lub środka poprawczego — wobec peutic measure or correctional measure — to-
osób, względem których środki te zostały orze- wards persons against whom these measures
czone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez were imposed, but no longer than until such per-
te osoby 21 lat. sons are 21 years old.
Zgodnie z ustawą wobec nieletniego mogą być
stosowane środki wychowawcze, środek leczniczy, Pursuant to the Act, educational measures, thera-
środek poprawczy. Środki wychowawcze to: upo- peutic measure and correctional measure may be
mnienie, zobowiązanie do określonego zachowa- applied to a juvenile. Educational measures are:
nia, nadzór odpowiedzialny rodziców, organizacji warning, obligation to perform specific behaviour,
społecznej, kuratora sądowego, skierowanie do responsible supervision of parents, social organisa-
ośrodka kuratorskiego, zakaz prowadzenia po- tion or probation officer, directing to probation
jazdów, przepadek przedmiotów, umieszczenie officer’s centre, revoking the right to operate
w rodzinie zastępczej zawodowej specjalistycznej, vehicles, forfeiture of items, placing in a profession-
młodzieżowym lub okręgowym ośrodku wycho- al foster family, youth or district educational centre.
148 Wymiar sprawiedliwości
w tym: of which:
w tym: of which:
Zabójstwo — art. 148 kk ................ 528 557 666 518 381 Homicide — Art. 148 Criminal Code
w tym: of which:
Zgwałcenie — art. 197 kk ............... 1226 1406 1100 1095 799 Rape — Art. 197 Criminal Code
a Znaczny wzrost liczby przestępstw w tej grupie wynika z doprecyzowania w 2017 r. przepisów dotyczących art. 209 kk
(uchylanie się od alimentów przez co najmniej 3 miesiące). b Łącznie z przestępstwami z art. 250a kk (korupcja wyborcza)
z rozdziału „Przeciwko wyborom i referendum” oraz z art. 296a (korupcja na stanowisku kierowniczym) i 296b (korupcja
sportowa) z rozdziału „Przeciwko obrotowi gospodarczemu”. c Ponadto stwierdzono przestępstwa z art. 119 kk (przemoc
i groźba bezprawna): w 2015 r. — 69, w 2019 r. — 162, w 2020 r. — 134, a w 2022 r. — 120 przestępstw.
a The significant increase in the number of crimes in this group results from the clarification of the provisions of Art. 209
of the Criminal Code in 2017 (avoidance of duty of alimony for at least 3 months). b Including offences under Art. 250a
(corruption concerning elections) in the ”Against election and referendum” section and Art. 296a (corruption on the manag-
ing post) and 296b (corruption in sport) in the ”Against economic activity” section of the Criminal Code. c Moreover, crimes
ascertained of Art. 119 of the Criminal Code (violence and unlawful threat): in 2015 — 69, in 2019 — 162, in 2020 — 134
and in 2022 — 120 crimes.
Justice 151
w tym: of which:
w tym kradzież samochodu ........ 12040 8672 8788 7379 5810 of which automobile theft
Rozbój — art. 280 kk ..................... 6082 3453 3091 2477 2163 Robbery — Art. 280 Criminal Code
W tym akcyza ................................ 1021 1015 955 890 602 Of which excise
a Wyłącznie w zakresie kradzieży samochodu poprzez włamanie. b, c Z wyłączeniem: b — kradzieży samochodu po-
przez włamanie, c — przestępstw korupcyjnych z art. 296a i 296b kk.
Ź r ó d ł o: dane Komendy Głównej Policji i Prokuratury Krajowej.
a Exclusively in regard to automobile theft by burglary. b, c Excluding: b — automobile theft by burglary, c — corruption
under Art. 296a and 296b of the Criminal Code.
S o u r c e: data of the National Police Headquarters and the National Prosecutor’s Office.
152 Wymiar sprawiedliwości
w tym: of which:
w tym: of which:
w tym: of which:
Zgwałcenie — art. 197 kk ............... 1034 1081 1064 86,3 88,0 87,5 Rape — Art. 197 Criminal Code
w tym: of which:
w tym: of which:
a Łącznie z przestępstwami z art. 250a kk (korupcja wyborcza) z rozdziału „Przeciwko wyborom i referendum” oraz
z art. 296a (korupcja na stanowisku kierowniczym) i 296b (korupcja sportowa) z rozdziału „Przeciwko obrotowi gospodar-
czemu”. b Ponadto stwierdzono przestępstwa z art. 119 kk (przemoc i groźba bezprawna): w 2020 r. — 134, w 2021 r. —
112, a w 2022 r. — 120 przestępstw.
a Including crimes of Art. 250a (corruption concerning elections) in the ”Against election and referendum” section and
Art. 296a (corruption on the managing post) and 296b (corruption in sport) in the ”Against economic activity” section of the
Criminal Code. b Moreover, crimes ascertained of Art. 119 of the Criminal Code (violence and unlawful threat): in 2020 —
134, in 2021 — 112 and in 2022 — 120 crimes.
154 Wymiar sprawiedliwości
w tym: of which:
Kradzież rzeczy — art. 275 § 1, 278 Property theft — Art. 275 § 1, 278
i 279a kk ....................................... 98886 109768 121417 37,5 38,7 41,2 and 279a Criminal Code
w tym kradzież samochodu ......... 8784 8383 7377 21,1 24,0 25,9 of which automobile theft
Rozbój — art. 280 kk ...................... 3051 2590 2462 74,9 76,1 75,8 Robbery — Art. 280 Criminal Code
O wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi On Sobriety and Alcohol Education
(Dz. U. z 2023 r. poz. 2151) ........ 449 182 2687 97,6 90,1 99,4 (Journal of Laws 2023 item 2151)
W tym akcyza ................................. 837 778 796 97,5 96,4 97,6 Of which excise
a Wyłącznie w zakresie kradzieży samochodu poprzez włamanie. b, c Z wyłączeniem: b — kradzieży samochodu po-
przez włamanie, c — przestępstw korupcyjnych z art. 296a i 296b kk.
Ź r ó d ł o: dane Komendy Głównej Policji.
a Exclusively in regard to automobile theft by burglary. b, c Excluding: b — automobile theft by burglary, c — corruption
under Art. 296a and 296b of the Criminal Code.
S o u r c e: data of the National Police Headquarters.
Justice 155
Sporządzenie aktu oskarżenia ............... 479722 543632 523227 575423 Preparing bill of indictment
Krajowa Administracja Skarbowaa ...... 17024 19738 6984 5634 National Revenue Administrationa
Straż Graniczna .................................. 5662 5298 2827 1826 Polish Border Guard
Straż Leśna Lasów Państwowych ....... 2555 2379 798 1581 Forest Guard of State Forests
a Skonsolidowaną Krajową Administrację Skarbową tworzą izby administracji skarbowej, urzędy skarbowe i urzędy
celno-skarbowe wraz z delegaturami i oddziałami celnymi; postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe i pospolite.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów, Komendy Głównej Straży Granicznej, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumen-
tów, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Państwowej Straży Łowieckiej, urzędów wojewódzkich.
a Revenue administrative chambers, revenue offices and customs offices with delegacies and customs branches form
consolidated National Revenue Administration; proceedings regarding fiscal and common offences.
S o u r c e: data of the Ministry of Finance, Polish Border Guard Headquarters, Office of Competition and Consumer
Protection, Ministry of Climate and Environment, State Hunting Guard, voivodship offices.
156 Wymiar sprawiedliwości
a W dalszym podziale jedno postępowanie może występować w więcej niż jednym obszarze w przypadku zbiegu kwalifi-
kacji prawnych przestępstw.
a In the further division one proceeding may be indicated in more than one area in the case of the concurrence of legal
qualifications of offences.
Justice 157
Nielegalna migracja — art. 264 Illegal migration — Art. 264 and 264a
i 264a kk ............................................. 1530 1319 951 276 Criminal Code
a W dalszym podziale jedno postępowanie może występować w więcej niż jednym obszarze w przypadku zbiegu kwalifi-
kacji prawnych przestępstw. b—d Dotyczy ustaw: b — z dnia 21 maja 1999 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 955) oraz z dnia
21 czerwca 2002 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 544), c — z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939), d — z dnia
30 czerwca 2000 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 2309, z późn. zm.).
Ź r ó d ł o: dane Komendy Głównej Straży Granicznej.
a In the further division one proceeding may be indicated in more than one area in the case of the concurrence of legal
qualifications of offences. b—d Concerns the Acts: b — of 21 May 1999 (Journal of Laws 2020 item 955) and of 21 June
2002 (Journal of Laws 2016 item 544), c — of 29 July 2005 (Journal of Laws 2023 item 1939), d — of 30 June 2000
(Journal of Laws 2019 item 2309, as amended).
S o u r c e: data of the Polish Border Guard Headquarters.
a Wynagrodzenia prokuratorów nie zawierają składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe
i chorobowe).
Ź r ó d ł o: dane Prokuratury Krajowej.
a Wages and salaries of prosecutors do not include compulsory social insurance contributions (retirement and other pen-
sions, sickness insurance).
S o u r c e: data of the National Prosecutor’s Office.
U w a g a. Prokuratury rejonowe i okręgowe zajmują się również sprawami cywilnymi dotyczącymi nieletnich — w 2022 r.
do prokuratur rejonowych wpłynęło 16880 spraw nieletnich, a do okręgowych — 282.
Ź r ó d ł o: dane Prokuratury Krajowej.
N o t e. District and regional prosecutor's offices also handle cases concerning juveniles — in 2022, 16880 juveniles
cases were submitted to district and 282 to regional prosecutor's offices.
S o u r c e: data of the National Prosecutor’s Office.
Justice 159
Uchwały wyjaśniające przepisy prawne ......... 156 67 Resolutions clarifying provisions of law
Skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem Complaints for considering a valid court ruling
prawomocnego orzeczenia ......................... 259 152 as inconsistent with law
Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpie- Cases related to labour and social security
czeń społecznych ...................................... 4367 2559 law
Skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem Complaints for considering a valid court ruling
prawomocnego orzeczenia ......................... 28 15 as inconsistent with law
Sprawy wyborcze dotyczące protestów wybor- Electoral cases regarding electoral protests
czych oraz protestów przeciwko ważności and protests against the validity of national
referendum ogólnokrajowego i konstytucyj- referendum, constitutional referendum and
nego oraz sprawy z zakresu stwierdzania matters on declaration of validity of elec-
ważności wyborów i referendum .................... 13 11 tions and referendum
Skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem Complaints for considering a valid court ruling
prawomocnego orzeczenia ......................... 3 3 as inconsistent with law
Wpływ uwzględ-
oddalenie
spraw nienie
skargi
RODZAJE SPRAW ogółem skargi TYPE OF CASE
Incoming kasacyjnej
total kasacyjnej
cases dismissing
accepting
the cassa-
the cassa-
tional
tional
complaint
complaint
Zobowiązań podatkowych —
spraw budżetowych ............... 5217 6326 1286 4518 Tax liabilities — budget cases
Zatrudnienia i spraw socjalnych 2013 1346 338 940 Employment and social issues
Zagospodarowania przestrzen-
nego ...................................... 747 624 154 448 Development planning
Gospodarki mieniem publicznym 1841 2087 772 775 Public property management
w tym
uwzględ-
w tym nione
wpływ w całości
spraw lub
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
ogółem w 2022 r. ogółem w części
total of which total of which
incoming recog-
cases nised
in 2022 complete-
ly or
partially
w tys. in thousands
a Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2019 r. poz. 2204, z późn. zm.).
a The Act of 6 July 1982 on Real Estate Register and Mortgages (Journal of Laws 2019 item 2204, as amended).
166 Wymiar sprawiedliwości
w tym
uwzględ-
w tym nione
wpływ w całości
spraw lub
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
ogółem w 2022 r. ogółem w części
total of which total of which
incoming recog-
cases nised
in 2022 complete-
ly or
partially
w tys. in thousands
a Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123). b Sprawy załatwione poprzez zmianę zaskarżonej
decyzji w całości lub w części.
a The Act of 19 August 1994 (Journal of Laws 2022 item 2123). b Cases resolved by amending the contested decision
in whole or in part.
Justice 167
w tym
uwzględ-
w tym nione
wpływ w całości
spraw lub
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
ogółem w 2022 r. ogółem w części
total of which total of which
incoming recog-
cases nised
in 2022 complete-
ly or
partially
w tys. in thousands
a Skargi kasacyjne, skargi na postępowanie sądowe, skargi nadzwyczajne oraz skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem. b Sprawy prowadzone w wydziałach cywilnych w zakresie rejestrów: dzienników i czasopism, partii, funduszy
emerytalnych i funduszy inwestycyjnych. c Sprawy załatwione poprzez ich oddalenie lub zmianę.
a Cassational complaints, complaints against court proceedings, extraordinary complaints and complaints for consider-
ing as inconsistent with the law. b Cases in civil departments concerning registers of: dailies and magazines, parties,
pension funds and investment funds. c Cases resolved by their dismissing or amending.
168 Wymiar sprawiedliwości
a, b Sprawy załatwione poprzez: a — zmianę zaskarżonej decyzji w całości lub w części, b — ich oddalenie lub zmianę.
c Skargi kasacyjne, skargi na postępowanie sądowe, skargi nadzwyczajne oraz skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem.
d Bez spraw karnych.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a, b Cases resolved by: a — amending the contested decision in whole or in part, b — their dismissing or amending.
c Cassational complaints, complaints against court proceedings, extraordinary complaints and complaints for considering
as inconsistent with the law. d Excluding criminal cases.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
Justice 169
a W tym umorzono, przekazano m.in.: szkołom, organizacjom społecznym, prokuraturom i innym sądom.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Of which discontinued, handed over among others to: schools, social organisations, prosecutor’s offices and other
courts.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
O G Ó Ł E M ............................
2015 14599 2787 1450 2181 2976 3153 2052
TOTAL
2019 13805 3483 1911 2295 2521 2410 1185
2020 10187 2400 1521 1571 1893 1860 942
Przeciwko życiu i zdrowiu — art. 148— Against life and health — Art. 148—
—162 kk ............................................. 3075 2108 1664 1383 —162 Criminal Code
w tym: of which:
Uszczerbek na zdrowiu — art. 156 Damage to health — Art. 156 and 157
i 157 kk ................................................ 831 603 454 393 Criminal Code
Udział w bójce lub pobiciu — art. 158 Participation in violence or assault — Art.
i 159 kk ................................................ 845 500 339 251 158 and 159 Criminal Code
w tym: of which:
a W czasie popełnienia czynu karalnego. b Dotyczy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939).
a At the time of committing a punishable act. b Concerns the Act of 29 July 2005 (Journal of Laws 2023 item 1939).
Justice 171
w tym: of which:
Nadzór: kuratora ....................................... 36966 28571 25674 22875 Supervision by: probation officer
rodziców ...................................... 6916 4535 4045 3378 parents
Umieszczenie w: Placement in:
zakładzie poprawczym .......................... 985 577 530 461 correctional centre
młodzieżowym ośrodku wychowawczym 5620 4114 3805 3518 youth educational centre
młodzieżowym ośrodku socjoterapii youth sociotherapy centre and school-
i ośrodku szkolno-wychowawczym .... 210 28 26 51 -educational centre
Skierowanie do ośrodka kuratorskiego ..... 1525 1471 1365 1590 Directed to probation officer’s centre
a Stan w dniu 30 września. b Działające od 1 września 2022 r.; patrz uwagi ogólne, ust. 12 na str. 147.
Ź r ó d ł o: w zakresie zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich i okręgowych ośrodków wychowawczych — dane
Ministerstwa Sprawiedliwości, w zakresie młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii —
dane Ministerstwa Edukacji Narodowej.
a As of 30 September. b Operating since 1 September 2022; see general notes, item 12 on page 147.
S o u r c e: in regard to correctional centres, detention centres and district educational centres — data of the Ministry
of Justice, in regard to youth educational centres and youth sociotherapy centres — data of the Ministry of National Education.
174 Wymiar sprawiedliwości
Szkoły podstawowe ......... 59 1201 159 5102 155 4478 142 4296 Primary schools
Licea ogólnokształcące .... 10 419 23 738 24 837 25 1038 General secondary schools
Technical secondary
Technika .......................... 3 44 3 69 3 91 5 96 schools
a Do roku szkolnego 2016/17 zasadnicze szkoły zawodowe. b Łącznie z młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii.
U w a g a. Szkoły prowadzone wspólnie przez zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich wykazano w zakładach po-
prawczych, natomiast uczniów — w poszczególnych placówkach.
Ź r ó d ł o: w zakresie zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich i okręgowych ośrodków wychowawczych — dane
Ministerstwa Sprawiedliwości, w zakresie młodzieżowych ośrodków wychowawczych — dane Ministerstwa Edukacji Naro-
dowej.
a Until the 2016/17 school year, basic vocational schools. b Including youth sociotherapy centres.
N o t e. Schools managed jointly by correctional centres and detention centres are shown in correctional centres, while
students are shown in the respective centres.
S o u r c e: in regard to correctional centres, detention centres and district educational centres — data of the Ministry of
Justice, in regard to youth educational centres — data of the Ministry of National Education.
Justice 175
w tym sieroty naturalne ................... 2818 2093 1913 1850 of which natural orphans
placówkach opiekuńczo-wychowaw-
czych ........................................... 18778 15065 14538 14593 care and education centres
U w a g a. Nadzór sądu sprawowany jest wobec osób małoletnich (poniżej 18 lat), które są sierotami naturalnymi lub
których rodziców sąd pozbawił władzy rodzicielskiej, ograniczył ją lub zawiesił.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
N o t e. Court’s supervision is exercised towards juveniles (below the age of 18) who are natural orphans or whose
parents have been deprived of parental rights, or whose rights have been restricted or suspended.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
a W tym 12 małoletnich przysposobionych przez osoby zamieszkałe za granicą. b Przedziały zostały domknięte prawo-
stronnie.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Of which 12 juveniles adopted by persons residing abroad. b Intervals were shifted upward.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
176 Wymiar sprawiedliwości
w sprawach:
in cases:
Z oskarżenia publicznego .................... 2015 320888 278402 7337 458 26153 8538
Involving public accusation
2019 317133 276308 6005 472 27770 6578
2020 276541 242389 4419 361 23282 6090
2022 313026 274049 6272 467 24984 7254
Z oskarżenia prywatnego ..................... 2015 7702 1409 1208 215 747 4123
Involving private accusation
2019 6877 1384 1002 206 804 3481
2020 5284 1114 625 131 617 2797
2022 6941 1543 980 191 851 3376
a Dotyczy powtórnego wydania przez prokuratora postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Concerns reissued prosecutor’s decision on refusal or discontinuance of proceedings.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
Justice 177
w tym: of which:
Sprzedajność — art. 228 kk .................... 219 233 133 115 Venality — Art. 228 Criminal Code
Przekupstwo — art. 229 kk ..................... 1213 834 676 555 Bribery — Art. 229 Criminal Code
w tym: of which:
Kradzież rzeczy — art. 278 kk ................ 24783 22711 22022 18016 Property theft — Art. 278 Criminal Code
Kradzież z włamaniem — art. 279 kk ...... 12771 9352 8014 7388 Burglary — Art. 279 Criminal Code
Rozbój — art. 280 kk .............................. 4170 3001 2457 2298 Robbery — Art. 280 Criminal Code
Justice 179
a Z wyłączeniem przestępstw korupcyjnych z art. 296a i 296b kk; łącznie z przestępstwami skarbowymi z kks.
U w a g a. W 2020 r. oprócz skazań za korupcję z art. 228—231 kk skazano: 22 osoby (w tym 18 mężczyzn) z art. 250a kk
— korupcja wyborcza, 8 mężczyzn z art. 296a kk — korupcja na stanowisku kierowniczym i 10 mężczyzn z art. 296b kk —
korupcja sportowa.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Excluding corruption under Art. 296a and 296b of the Criminal Code; including fiscal offences from the Fiscal Penal
Code.
N o t e. In 2020, except convictions under Art. 228—231 of the Criminal Code for corruption: 22 persons (of which
18 men) were sentenced under Art. 250a of the Criminal Code for corruption concerning elections, 8 men under Art. 296a
of the Criminal Code for corruption on the managing post and 10 men under Art. 296b of the Criminal Code for corruption
in sport.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
a W dalszym podziale skazany może być wykazany więcej niż jeden raz, ponieważ sąd może orzec kilka kar jedno-
cześnie; patrz uwagi ogólne, ust. 14 na str. 148. b Kara polegająca częściowo na pozbawieniu wolności, a częściowo
na ograniczeniu wolności.
a In further division a sentenced person may be indicated more than once, because the court may adjudicate several
forms of punishment at the same time; see general notes, item 14 on page 148. b Punishment consisting partially in impris-
onment and partially in restricting freedom.
Justice 181
Grzywna .......................................... 2015 61461 75 345 883 5385 10743 12267 19433 12330
Fine 2019 93843 48 209 577 4112 8707 16428 34583 29179
2020 84081 35 164 439 3024 6576 13934 32251 27658c
Grzywna orzeczona obok kary po- 2015 60512 344 1803 4093 14169 12348 11689 9762 6304
zbawienia wolności 2019 93843 48 209 577 4112 8707 16428 34583 29179
Fine in addition to imprisonment 2020 15588 20 69 159 1241 1370 3155 3914 5660d
TABL. 33 (108). DOROŚLI SKAZANI PRAWOMOCNIE PRZEZ SĄDY POWSZECHNE ZA PRZESTĘPSTWA ŚCIGANE
Z OSKARŻENIA PUBLICZNEGO WEDŁUG WYMIARU KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI W 2020 R.
ADULTS VALIDLY SENTENCED BY COMMON COURTS FOR CRIMES PROSECUTED
BY PUBLIC ACCUSATION BY TYPE OF IMPRISONMENT PUNISHMENT IN 2020
Wymiar kary pozbawienia wolności
Type of imprisonment punishment
powyżej
6 mie-
powyżej
RODZAJE PRZESTĘPSTW Ogółem do 3 4i5
6 mie-
sięcy powyżej
3 do
TYPE OF CRIME Total mie- mie- poniżej 1 roku
sięcy 1 rok 15 lat
sięcy sięcy 1 roku do 3 lat
6 1 year over
up to 3 4 and 5 over 6 over 1 to
months 3 to 15
months months months 3 years
years
below
1 year
TABL. 33 (108). DOROŚLI SKAZANI PRAWOMOCNIE PRZEZ SĄDY POWSZECHNE ZA PRZESTĘPSTWA ŚCIGANE
Z OSKARŻENIA PUBLICZNEGO WEDŁUG WYMIARU KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI W 2020 R. (dok.)
ADULTS VALIDLY SENTENCED BY COMMON COURTS FOR CRIMES PROSECUTED
BY PUBLIC ACCUSATION BY TYPE OF IMPRISONMENT PUNISHMENT IN 2020 (cont.)
Wymiar kary pozbawienia wolności
Type of imprisonment punishment
powyżej
6 mie- powyżej
powyżej
RODZAJE PRZESTĘPSTW Ogółem do 3 4i5
6 mie-
sięcy
1 roku
3 do
TYPE OF CRIME Total mie- mie- poniżej 15 lat
sięcy 1 rok do 3 lat
sięcy sięcy 1 roku over
6 1 year over 1
up to 3 4 and 5 over 6 3 years
months year to
months months months to 15
3 years
below years
1 year
a, b W tym orzeczeń: a — 16514 z art. 51 i 58 kw, b — 1571 z art. 70 § 2 kw. c Obok kary zasadniczej orzeczono dodat-
kowo środek karny — zakaz prowadzenia pojazdów w 48214 przypadkach.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a, b Of which adjudications: a — 16514 under Art. 51 and 58 of the Petty Offences Code, b — 1571 under Art. 70 § 2 of
the Petty Offences Code. c Additionally by the principal punishment the punitive measure has been adjudicated — 48214
cases of revoking the right to operate a vehicle.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
ZA PRZESTĘPSTWA
FOR CRIMES
O G Ó Ł E M ................................................ 267 304 256 344a T O T A L
Skazano ....................................................... 171 130 151 212 Sentenced
Pozbawienie wolności .................................. 67 41 37 36 Imprisonment
w tym z warunkowym zawieszeniem of which conditional suspension of pun-
wykonania kary .................................. 64 39 36 31 ishment
poniżej 6 miesięcy .................................... 7 4 5 3 below 6 months
6 miesięcy do 1 roku ................................. 39 35 28 27 6 months to 1 year
powyżej 1 roku do 2 lat ............................. 14 2 4 5 over 1 year to 2 years
powyżej 2 lat ............................................. 7 — — 1 over 2 years
Ograniczenie wolności ................................. 86 43 64 98 Restriction of freedom
w tym z warunkowym zawieszeniem of which conditional suspension of pun-
wykonania kary .................................. 53 — — 1 ishment
do 6 miesięcy ............................................ 62 27 39 64 up to 6 months
powyżej 6 miesięcy do 2 lat ..................... 24 16 25 34 over 6 months to 2 years
Grzywna ....................................................... 18 46 50 78 Fine
ZA PRZESTĘPSTWA (dok.)
FOR CRIMES (cont.)
ZA WYKROCZENIA
FOR PETTY OFFENCES
a W czasie odbywania kary lub trwania tymczasowego aresztowania. b W wieku 15—21 lat.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a During serving punishment or temporary arrest. b Aged 15—21.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
Justice 185
a Zastępcza kara pozbawienia wolności za grzywnę orzeczoną za wykroczenie skarbowe, kara aresztu, zastępcza kara
aresztu za grzywnę lub za ograniczenie wolności, kara porządkowa, środek przymusu orzeczony w postępowaniu cywilnym.
U w a g a. Wobec jednej osoby może być wykonywanych wiele orzeczeń, dlatego ich liczba nie może być porównywana
z liczbą osób odbywających karę (skazanych i ukaranych wykazanych w tabl. 36).
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Substitutive imprisonment for a fine adjudicated regarding fiscal offences, arrest, substitutive arrest for a fine or re-
striction of freedom, ordinal penalty, means of constraint adjudicated in civil proceedings.
N o t e. Towards one person many adjudications may be executed, therefore their number is not comparable with the
number of persons serving a punishment (convicts and punished presented in the table 36).
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
a Wynagrodzenia funkcjonariuszy nie zawierają składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe
i chorobowe).
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Wages and salaries of prison staff do not include compulsory social insurance contributions (retirement and other pen-
sions, sickness insurance).
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
Justice 187
Biblioteki (bez filii) ................................. 154 139 120 103a Libraries (without branches)
Księgozbiór w tys. wol. .......................... 1589 1404 1400 1349 Collection in thousand vol.
a Z filiami — 139.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Including branches — 139.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
SZKOŁY
SCHOOLS
a Ponadto w roku szkolnym 2015/16 funkcjonowało 8 gimnazjów z 246 uczniami i 1 szkoła policealna z 78 uczniami.
b W latach kalendarzowych: 2015, 2019, 2020 i 2022. c Liczba kursów.
a Moreover, in the 2015/16 school year there were 8 lower secondary schools with 246 students and 1 post-secondary
school with 78 students. b In the: 2015, 2019, 2020 and 2022 calendar years. c Number of courses.
188 Wymiar sprawiedliwości
UCZNIOWIE SZKÓŁ
STUDENTS OF SCHOOLS
Podstawowych ...................................... 9 148 113 145 Primary
Liceów ogólnokształcących ................... 1407 938 765 732 General secondary
Kursów zawodowychb (w ciągu roku) .... 6597 14545 8960 2331 Vocational coursesb (during the year)
Kwalifikacyjnych kursów zawodowychb 2399 3066 4017 3743 Qualifying vocational courses b
a Ponadto w roku szkolnym 2015/16 funkcjonowało 8 gimnazjów z 246 uczniami i 1 szkoła policealna z 78 uczniami.
b W latach kalendarzowych: 2015, 2019, 2020 i 2022.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Moreover, in the 2015/16 school year there were 8 lower secondary schools with 246 students and 1 post-secondary
school with 78 students. b In the: 2015, 2019, 2020 and 2022 calendar years.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
a Ponadto (według stanu w dniu 31 grudnia) 8302,1 tys. spraw było w trakcie załatwiania.
U w a g a. Komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym na obszarze swojego rewiru.
W końcu 2022 r. było 318 rewirów komorniczych.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Moreover (as of 31 December), 8302.1 thousand cases were being resolved.
N o t e. Court receiver is a public official working at a district court in his/her district. At the end of 2022, there were 318
court receivers' districts.
S o u r c e: data of the Ministry of Justice.
1. Informacje o Kościele katolickim opracowano 1. Information regarding the Catholic Church has
na podstawie danych Instytutu Statystyki Kościoła been developed on the basis of data obtained from
Katolickiego SAC (Societas Apostolatus Catholici) the ”Statistics on rites of Catholic Church in Poland”
pozyskiwanych w ramach badania „Statystyka ob- survey, collected by the Institute of Catholic Church
rządków Kościoła katolickiego w Polsce”. Kościół Statistics SAC (Societas Apostolatus Catholici).
katolicki posiada osobowość prawną uregulowaną Catholic Church in Poland has a legal personality
następującymi dokumentami: Konkordat między established by the following documents: Concordat
Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpi- between the Holy See and the Republic of Poland
sany 28 lipca 1993 r. i ratyfikowany 23 lutego 1998 r. signed on 28 July 1993 and ratified on 23 February
(Dz. U. poz. 318) oraz ustawa z dnia 17 maja 1989 r. 1998 (Journal of Laws item 318) and the Act of
o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego 17 May 1989 on Relations Between the State and
w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. the Catholic Church in the Republic of Poland
poz. 380). Uregulowania te dotyczą Kościoła kato- (Journal of Laws 2018 item 380). These regulations
lickiego w Polsce w czterech obrządkach: łaciń- apply to the four rites of the Catholic Church in
skim, bizantyjsko-ukraińskim, bizantyjsko-słowiań- Poland: Roman, Byzantine-Ukrainian, Byzantine-
skim oraz ormiańskim. -Slavic and Armenian.
2. Dane dla innych kościołów i związków wy- 2. Data on other churches and religious associ-
znaniowych opracowano na podstawie wyników ations were obtained from the ”Religious denomina-
badania „Wyznania religijne w Polsce”. Badanie tions in Poland” survey. The survey covered infor-
obejmuje kościoły i inne związki wyznaniowe mation on the churches and other religious associ-
w Polsce, działające na podstawie odrębnych ations in Poland operating on the basis of regula-
przepisów (ustaw) regulujących stosunek państwa tions (acts) governing the relation between the state
do poszczególnych kościołów oraz na podstawie and particular churches, as well as the entries to
wpisu do Rejestru kościołów i innych związków the Register of churches and other religious associ-
wyznaniowych. ations.
Aktywne organizacje (stan 2018 101,0 9,3 69,1 14,5 1,8 . 2,7 0,3 0,1 12,5
w dniu 31.12.) w tys. 2020 107,6 9,3 66,7 16,0 1,9 8,5 2,1 0,3 0,1 12,1
Active organisations (as of 2022 115,5 9,5 68,9 19,3 2,0 11,3 2,0 0,4 0,1 11,7
31.12.) in thousands
Członkostwa osób fizycznychb 2018 10707,9 1316,8 7429,4 68,6 61,2 . 1331,1 4,9 241,6 1571,1
(stan w dniu 31.12.) w tys. 2020 9816,2 1174,3 6506,4 71,3 72,9 234,3 1186,9 5,2 239,9 1499,2
Memberships of natural per- 2022 9903,8 1103,1 6595,0 78,0 70,1 316,7 1191,1 5,6 203,8 1443,4
sonsb (as of 31.12.) in
thousands
w tym kobiety w % ....................... 46,2 51,6 41,3 49,0 63,8 86,6 61,9 37,2 31,8 48,0
of which women in %
Pracujący społecznieb (w cią- 2018 3251,5 768,1 2470,9 466,9 55,3 . 49,1 2,2 62,6 144,4
gu roku) w tys. 2020 2674,3 551,6 1983,3 345,4 52,7 108,3 31,5 3,2 18,0 131,8
Volunteersb (during the year) 2022 3108,8 624,4 2204,9 468,1 65,8 198,9 30,9 4,3 16,7 119,2
in thousands
w tym kobiety w % ....................... 50,1 55,5 46,5 54,9 62,4 81,3 41,3 22,5 25,7 45,6
of which women in %
Zatrudnieni na podstawie sto- 2018 144,6 49,9 69,3 29,4 36,2 . 7,3 0,4 0,2 1,7
sunku pracyc (stan w dniu 2020 152,0 58,6 71,1 33,5 37,9 0,0 7,2 0,4 0,2 1,6
31.12.) w tys. 2022 157,6 59,4 72,0 37,8 38,7 0,0 7,0 0,4 0,2 1,5
Employees hired on the basis
c
of employment contract
(as of 31.12.) in thousands
w tym kobiety w % ....................... 77,8 79,1 75,6 77,9 83,9 100,0 71,3 68,8 50,8 64,8
of which women in %
Zatrudnieni na podstawie 2018 444,6 101,2 296,5 115,7 10,0 . 19,0 0,9 0,2 2,2
umów cywilnoprawnychb 2020 396,5 94,7 259,4 107,5 9,4 0,5 16,6 0,9 0,2 2,0
(w ciągu roku) w tys. 2022 442,0 114,7 274,8 131,7 13,4 0,4 18,6 0,8 0,3 1,9
Employees hired on the ba-
sis of a civil law con-
tractsb (during the year) in
thousands
w tym kobiety w % ....................... 51,6 61,9 46,7 59,2 73,6 78,7 54,6 56,2 35,3 47,7
of which women in %
Przychody w mln zł .............. 2018 32924,7 9040,0 16048,7 10218,5 3054,0 . 2365,9 231,9 120,6 885,1
Revenues in million PLN 2020 36261,5 11551,9 16353,2 12487,9 3739,4 44,8 2363,8 289,6 163,2 819,7
2022 48171,9 16222,7 21565,6 17403,7 4960,4 102,3 2956,2 347,3 82,1 754,2
Koszty działalności w mln zł 2018 30852,0 8462,2 15289,0 9333,3 2812,3 . 2271,7 215,7 106,9 823,2
Costs of activity in million 2020 33389,4 10553,5 15756,6 10670,1 3545,5 46,6 2233,1 266,3 94,8 776,3
PLN 2022 44704,6 14284,0 20569,0 15670,5 4447,8 86,1 2808,4 317,0 76,5 729,4
a W 2018 r. bez kół gospodyń wiejskich; w 2020 r. dane szacunkowe dla organizacji pracodawców i związków zawodowych.
b Jedna osoba może być wykazana więcej niż raz, jeśli jest: członkiem, pracuje społecznie lub jest zatrudniona na podstawie
umów cywilnoprawnych (umowy-zlecenia i umowy o dzieło) w więcej niż jednej organizacji. c W głównym miejscu pracy.
U w a g a. Dane na podstawie badania cyklicznego przeprowadzanego co dwa lata, z wyjątkiem organizacji pracodawców
i związków zawodowych — co cztery lata.
a In 2018 excluding rural housewives clubs; in 2020 estimates for employers organisations and trade unions. b One person
may be indicated more than once, if he/she is a member, a volunteer or a person employed on the basis of a civil law contract
(order agreement or contract work) in more than one organisation. c In main workplace.
N o t e. Data on the basis of periodic surveys conducted every two years, excluding employers’ organisations and trade
unions — every four years.
Social and political organisations. Churches and other religious associations 195
W ODSETKACH
IN PERCENT
O G Ó Ł E M ...................... 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 T O T A L
Ratownictwo ....................... 15,6 14,3 3,6 2,5 2,9 2,1 1,1 0,9 Rescue services
Kultura i sztuka ................... 12,7 13,4 11,0 10,9 5,8 7,1 2,0 2,5 Culture and arts
Ochrona zdrowia ................ 4,0 3,7 13,0 11,7 11,9 8,3 21,3 14,8 Health
Łowiectwo ........................... 2,8 2,5 0,1 0,5 1,3 1,2 0,0 0,1 Hunting
Philanthropic intermediaries
and voluntarism promo-
Wsparcie trzeciego sektora b 1,6 1,5 1,6 1,5 5,1 4,1 1,4 1,3 tionb
Ochrona środowiska .......... 3,1 2,9 5,1 5,6 2,9 3,0 2,2 2,7 Environment
Pozostałe c .......................... 3,6 1,8 2,0 1,6 4,9 3,1 3,2 2,8 Othersc
a Dane dotyczą stowarzyszeń i podobnych organizacji społecznych, fundacji, kół gospodyń wiejskich oraz społecznych
podmiotów wyznaniowych; patrz uwagi ogólne, ust. 7 na str. 191. b Obejmuje finansowe i szkoleniowe wspieranie innych
organizacji społecznych i inicjatyw obywatelskich, reprezentowanie interesów organizacji pozarządowych oraz promocję
i wspieranie wolontariatu. c W tym działalność międzynarodowa i religijna.
U w a g a. Dane na podstawie badania cyklicznego przeprowadzanego co dwa lata.
a Data concern associations and similar organisations, foundations, rural housewives clubs and faith-based charities; see
general notes, item 7 on page 191. b Includes activities such as financial and training support for other social organisations
and civic initiatives, representing the interests of non-governmental organisations as well as voluntarism promotion and
support. c Of which international and religious activity.
N o t e. Data on the basis of periodic surveys conducted every two years.
196 Organizacje społeczne i polityczne. Kościoły i inne związki wyznaniowe
a W podziale według grup dotkniętych wykluczeniem społecznym uczestnik mógł być wykazany więcej niż raz. b Dotyczy
m.in. zwalnianych z zakładów karnych oraz uchodźców. c Spółdzielnie socjalne, zakłady pracy chronionej i inne. d Jedna
osoba może być wykazana więcej niż raz, jeżeli jest zatrudniona w więcej niż jednym miejscu pracy.
a In the division by socially excluded groups, a participant may have been indicated more than once. b Concerns among
others released from penal institutions and refugees. c Social cooperatives, sheltered workshops and others. d One person
may be indicated more than once, if he/she is employed in more than one workplace.
198 Organizacje społeczne i polityczne. Kościoły i inne związki wyznaniowe
Kościół katolicki
Catholic Church
Kościół Rzymskokatolicki (obrządek łaciński) .... 10248 10256 10260 10266c 30925 30489 29927 29291d 31587211de
Kościół Greckokatolicki (obrządek bizantyjsko-
-ukraiński) ....................................................... 128 126 144 154 81 85 99 96 60000
Kościół Ormiański (obrządek ormiański) ........... 3 3 3 3 3 2 2 2 640
Kościół Neounicki (obrządek bizantyjsko-sło-
wiański) ........................................................... 1 1 1 1 2 1 1 1 117
Starokatolickie
Old Catholic
Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP f ........... 36 36 35 . 23 27 . . 22691g
Kościół Polskokatolicki w RP f ............................ 74 72 72 72 66 59 79 67 18140
Kościół Starokatolicki w RP ............................... 4 5 11 17 6 16 6 7 2697
Kościół Katolicki Mariawitów w RP ..................... 20 19 16 . 11 12 12 . 1805h
Polski Narodowy Katolicki Kościół w RP ............ 7 9 9 9 7 15 15 12 1185
Prawosławne
Orthodox
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny f ..... 243 249 249 257 473 494 486 473 503996
Wschodni Kościół Staroobrzędowców w RP ..... . . 3 3 5 . 3 3 1452h
Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowców 1 1 1 1 1 1 1 1 500
a Uszeregowane malejąco według liczby wiernych, wyznawców. b Obejmują m.in.: parafie, zbory, gminy wyznaniowe,
ośrodki. c W tym 668 parafii zakonnych. d W tym odpowiednio: 62 księży i 400000 wiernych Ordynariatu Polowego Wojska
Polskiego. e Ochrzczeni. f Kościół stowarzyszony w Polskiej Radzie Ekumenicznej. g 2019 r. h 2021 r. i 2020 r.
a Listed by the decreasing number of adherents and faithful. b Include, among others, parishes, congregations, reli-
gious communities, centres. c Of which 668 monastic parishes. d Including respectively: 62 priests and 400000 adher-
ents of the Military Ordinariate of Poland. e Baptised. f Church associated in the Polish Ecumenical Council. g 2019.
h 2021. i 2020.
Social and political organisations. Churches and other religious associations 199
Islamskie
Muslim
Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul Bayt ................. . 1 1 1 . 1 1 1 6053l
Muzułmański Związek Religijny w RP ............... 7 5 5 6 18 10 8 9 469
Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej .......... 3 3 3 3 3 3 3 3 52
Dalekiego Wschodu
Far Eastern Religions
Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości
Kryszny ........................................................... 24 22 22 22 311 376 392 552 3040
Związek Buddyjski Bencien Karma Kamtsang 11 12 10 10 19 10 13 18 2309
Związek Ajapa Yoga w Polsce ........................... 1 1 1 1 — — — — 350
„Kanzeon” Związek Buddyjski ............................ 1 4 4 1 11 7 7 8 260
Szkoła Zen Kwan Um w Polsce ......................... 11 . 10 9 34 . 45 38 154
Inne
Others
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich
w RP ............................................................... . 10 10 10 . 14 15 15 1594
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach
Ostatnich w Polsce (Mormoni) ....................... . 15 15 12 . 53 43 69 1733
Instytut Wiedzy o Tożsamości „Misja Czaitanii” 10 10 8 11 118 65 65 169 797
Lectorium Rosicrucianum Międzynarodowa
Szkoła Złotego Różokrzyża ............................ 5 5 5 5 — — — — 394
Karaimski Związek Religijny w RP ..................... 3 3 3 3 — — — — 155
Światowy Uniwersytet Duchowy „Brahma
Kumaris” w Polsce .......................................... 7 6 6 5 14 12 13 15 118
a Uszeregowane malejąco według liczby wiernych, wyznawców. b Obejmują m.in.: parafie, zbory, gminy wyznaniowe,
ośrodki. k Głosiciele. l Szacowana liczba szyitów w Polsce.
a Listed by the decreasing number of adherents and faithful. b Include, among others, parishes, congregations, religious
communities, centres. k Proclaimers. l Estimated number of Shiites in Poland.
200 Organizacje społeczne i polityczne. Kościoły i inne związki wyznaniowe
O G Ó Ł E M ............ 2015 1146 10234 30925 2545 20008 33214,8 94,3 3241 1074
TOTAL 2019 1149 10256 30489 1711 18715 32440,7 92,7 3163 1064
2020 1150 10260 29927 1603 18225 32346,4 92,6 3153 1081
2022 1151 10266 29291 1151 17097 31587,2 91,5 3077 1078
Krakowska ........................ 144 1417 5060 188 3800 4029,1 93,5 2843 796
Bielsko-żywiecka ................ 23 210 675 34 410 654,9 83,9 3118 970
Kielecka .............................. 33 304 754 25 278 723,2 89,8 2379 959
Krakowska .......................... 45 448 2041 45 2262 1540,0 95,7 3437 755
Tarnowska .......................... 43 455 1590 84 850 1111,1 99,8 2442 699
a Diecezjalni i zakonni. b Ochrzczeni. c Do obliczenia udziału jako liczbę ludności ogółem przyjęto sumę ludności diecezji
na podstawie ankiety diecezjalnej (według GUS liczba ludności Polski w końcu 2022 r. wyniosła 37766,3 tys.).
a Diocesan and monastic. b Baptised. c For calculating the share, the total population of dioceses based on the results of
a dioceses questionnaire was adopted as the total population of the country (according to Statistics Poland, the population
of Poland at the end of 2022 was 37766.3 thousand).
Social and political organisations. Churches and other religious associations 201
Przemyska ......................... 85 825 2436 101 1177 1570,4 96,1 1903 645
Przemyska .......................... 41 391 1150 44 807 698,0 97,3 1785 607
Rzeszowska ....................... 25 247 819 38 275 464,4 95,4 1880 567
Zamojsko-lubaczowska ...... 19 187 467 19 95 408,0 94,9 2182 874
Szczecińsko-kamieńska 90 765 1801 51 559 2619,5 89,6 3424 1454
Koszalińsko-kołobrzeska .... 24 220 556 24 231 812,0 90,0 3691 1460
Szczecińsko-kamieńska ..... 36 275 642 17 160 900,0 90,6 3273 1402
Zielonogórsko-gorzowska 30 270 603 10 168 907,5 88,3 3361 1505
Warmińska (olsztyńska) 76 572 1203 52 358 1447,1 94,0 2530 1203
Elbląska .............................. 21 158 336 23 90 400,0 94,1 2532 1190
Ełcka ................................... 22 152 343 17 112 397,1 87,4 2612 1158
Warmińska (olsztyńska) ..... 33 262 524 12 156 650,0 98,5 2481 1240
Warszawska ...................... 74 650 2676 150 2959 3348,8 88,8 5152 1251
Płocka ................................. 28 249 630 19 166 819,3 99,2 3291 1301
Warszawska ....................... 25 214 1427 94 1750 1425,0 92,5 6659 999
Warszawsko-praska ........... 21 187 619 37 1043 1104,5 78,5 5906 1784
Wrocławska ....................... 83 726 1822 61 1062 2101,1 80,4 2894 1153
Legnicka ............................. 26 238 491 15 141 723,9 90,6 3041 1474
Świdnicka ........................... 24 191 441 14 315 521,0 84,0 2728 1181
Wrocławska ........................ 33 297 890 32 606 856,3 71,7 2883 962
Ordynariat Polowy Wojska
Polskiegod ..................... 9 75 62 6 5 400,0 97,6 5333 6452
Military Ordinariate of
Polandd
a Diecezjalni i zakonni. b Ochrzczeni. c Do obliczenia udziału jako liczbę ludności ogółem przyjęto sumę ludności diecezji
na podstawie ankiety diecezjalnej (według GUS liczba ludności Polski w końcu 2022 r. wyniosła 37766,3 tys.). d Razem
z Dekanatem Duszpasterstwa Wojskowego Kościoła Greckokatolickiego będącego w strukturach Ordynariatu Polowego
Wojska Polskiego.
a Diocesan and monastic. b Baptised. c For calculating the share, the total population of dioceses based on the results
of a dioceses questionnaire was adopted as the total population of the country (according to Statistics Poland, the popula-
tion of Poland at the end of 2022 was 37766.3 thousand). d With the Decanate of Military of the Greek Catholic Church
which is in the structure of the Military Ordinariate of Poland.
LATA Siostry
Alumni
zakonne
YEARS Dekanaty Parafie Księżaa diecezjalni Wierni
Professed
DIECEZJE Decanates Parishes Priests a Diocese Adherents
women
DIOCESES alumnus
religious
a Uszeregowane malejąco według liczby wiernych. b W podziale na diecezje nie uwzględniono 49 księży emerytów.
c 2019 r. d Parafie: Bełchatów, Kleszczów, Łódź, Pstrążna, Strzelin, Warszawa, Zelów i Żychlin.
a Listed by the decreasing number of adherents. b Data by dioceses exclude 49 retired priests. c 2019. d Parishes:
Bełchatów, Kleszczów, Łódź, Pstrążna, Strzelin, Warszawa, Zelów and Żychlin.
DZIAŁ VI CHAPTER VI
LUDNOŚĆ POPULATION
Prezentowane w dziale dane o ludności i w za- Data presented in the chapter concerning
kresie współczynników demograficznych opra- population in terms of demographic rates are
cowano zgodnie z krajową definicją zamieszka- developed according to the national definition
nia — z wyjątkiem tabl. 30 i 31, które dotyczą of residence — with the exception of tables 30
rezydentów.
3. Dane o ludności (według stanu w dniu 30 and 31 which relate to the residents.
czerwca i 31 grudnia) oraz współczynniki demogra- 3. Data on population (as of 30 June and 31
ficzne, a także przeliczenia na 1 mieszkańca (1000 December) as well as demographic rates and
ludności itp.) opracowano — jeśli nie zaznaczono indicators per capita (per 1000 population, etc.)
inaczej — przyjmując jako bazę wyjściową: were compiled — unless otherwise stated — on the
— dla lat 1989—2009 — wyniki Narodowego Spisu basis:
Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002, z tym ― for 1989—2009 — of the results of the National
że dla lat 1999 (stan w dniu 31 grudnia), 2000 Population and Housing Census 2002, for
i 2001 według podziału administracyjnego obo-
wiązującego w dniu 31 grudnia 2002 r.; 1999 (as of 31 December), 2000 and 2001 by
— dla lat 2010—2019 — wyniki Narodowego Spisu the administrative division valid as of 31 De-
Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011, z tym cember 2002;
że dla 2010 r. według podziału administracyjne- ― for 2010—2019 — of the results of the National
go obowiązującego w dniu 31 grudnia 2011 r.; Population and Housing Census 2011, for 2010
— dla lat 2020 i 2022 — wyniki Narodowego Spisu by the administrative division valid as of 31 De-
Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021. cember 2011;
4. Przez ludność w wieku produkcyjnym rozu- ― for 2020 and 2022 — of the results of the Na-
mie się ludność w wieku zdolności do pracy. Dla
mężczyzn przyjęto wiek 18—64 lata, dla kobiet — tional Population and Housing Census 2021.
18—59 lat. Wśród ludności w wieku produkcyjnym 4. Working age population refers to males aged
wyróżnia się ludność w wieku mobilnym, tj. w wie- 18—64, and females aged 18—59. In this category
ku 18—44 lata i niemobilnym, tj. mężczyźni — the age groups of mobility (i.e. 18—44) and non-
45—64 lata, kobiety — 45—59 lat. Przez ludność mobility (i.e. 45—64 for males and 45—59 for
w wieku nieprodukcyjnym rozumie się ludność females) are distinguished. The non-working age
w wieku przedprodukcyjnym, tj. do 17 lat oraz population is defined as the pre-working age
ludność w wieku poprodukcyjnym, tj. mężczyźni
— 65 lat i więcej, kobiety — 60 lat i więcej. population, i.e. up to the age of 17 and the post-
5. Ze względu na przepisy prawa obowiązujące working age population, i.e. 65 and more for
w poszczególnych krajach — wyznaczające dolną males and 60 and more for females.
granicę wieku umożliwiającego zawieranie związ- 5. Due to national laws that set a lower age limit
ków małżeńskich — w spisach ludności przyjęto for marriage, censuses assume that marital status
określanie stanu cywilnego dla osób w wieku is defined for persons aged 15 and more.
15 lat i więcej. Under Polish law, there are four categories of
Zgodnie z polskim prawem występują cztery ka-
marital status:
tegorie stanu cywilnego:
— kawaler, panna — osoby, które nigdy nie pozo- ― single — persons who have never been legally
stawały w prawnym związku małżeńskim; married;
— żonaty, zamężna — osoby, których związek ― married — persons whose marriage was con-
małżeński został zawarty zgodnie z prawem tracted in accordance with secular law;
świeckim; ― widowed — persons whose legal marriage has
— wdowiec, wdowa — osoby, których prawne ceased to exist because of the death of
małżeństwo przestało istnieć z powodu śmierci a spouse;
współmałżonka;
— rozwiedziony, rozwiedziona — osoby, których ― divorced — persons whose marriage has been
małżeństwo zostało rozwiązane orzeczeniem dissolved by a court decision.
sądu. Persons whose marriage has been legally separ-
Osoby, w stosunku do małżeństwa których sąd ated by the court — continue to be married.
orzekł separację, z prawnego punktu widzenia 6. Educational level of population is defined by
w dalszym ciągu pozostają w stanie małżeńskim. the highest level of education completed at school
6. Poziom wykształcenia ludności określa naj- or trainings in other course or form, recognized
wyższy ukończony poziom kształcenia w szkole lub in accordance with the educational system in force.
szkolenia w innym trybie i formie, uznany zgodnie
z obowiązującym systemem szkolnictwa. Poziom Educational level is determined for persons aged
wykształcenia ustalany jest dla osób w wieku 13 or more. The basis for recognising education
13 lat i więcej. Podstawą zaliczania wykształcenia to be on the appropriate level was a certificate
do określonego poziomu było uzyskane świadectwo (diploma) obtained upon graduation from the ap-
(dyplom) ukończenia odpowiedniej szkoły. Zasto- propriate school. The following classification of
sowano następującą klasyfikację poziomu wy- educational level has been used: tertiary (including
kształcenia: wyższe (łącznie z dyplomem ukończe- college graduation diploma), secondary (including
nia kolegium), średnie (łącznie z policealnym), za- post-secondary), basic vocational/sectoral, lower
sadnicze zawodowe/branżowe, gimnazjalne, pod-
secondary, primary, primary not completed and
stawowe ukończone, podstawowe nieukończone
i bez wykształcenia szkolnego. without school education.
7. Zgodnie z międzynarodowymi zaleceniami 7. In accordance with international recommenda-
kraj urodzenia określono na podstawie granic tions, the country of birth had to be specified by
państw aktualnych w momencie spisów, tj. odpo- referring to the state borders valid at the moment of
Population 205
wiednio w dniu: 31 marca 2011 r. oraz 31 marca census, i.e. as of: 31 March 2011 and 31 March
2021 r., a nie w momencie urodzenia osoby. 2021, and not on the day of birth.
Rozstrzygnięcie takie zostało przyjęte z uwagi na Such a solution was applied with a view to en-
konieczność zabezpieczenia porównywalności, sure comparability, and especially to avoid data
a przede wszystkim niedublowania danych w skali duplication on the international scale.
międzynarodowej. Citizenship is defined as a particular connection
Obywatelstwo oznacza prawną więź pomiędzy (legal bond) between a person and the State. It
osobą a państwem. Nie wskazuje ono na pocho- does not show the ethnic origin and is not depend-
dzenie etniczne tej osoby i jest niezależne od jej ed on nationality.
narodowości. The person having Polish citizenship as well as
Osoba mająca obywatelstwo polskie, jak również Polish and non-Polish — in Poland always is
polskie i inne niż polskie jest w Polsce traktowana a person with Polish citizenship (not a foreigner).
zawsze jako obywatel polski (nie jest cudzoziemcem).
Foreigner is every person which does not pos-
Cudzoziemcem jest każda osoba, która nie po-
siada obywatelstwa polskiego. sess Polish citizenship.
Bezpaństwowiec to osoba nieposiadająca oby- Stateless person is a person not having any citi-
watelstwa żadnego kraju (bezpaństwowcy są zali- zenship (a stateless person is counted as a for-
czani do cudzoziemców). eigner).
8. Osobą niepełnosprawną jest osoba, która po- 8. Disabled person is such a person, who has
siada odpowiednie orzeczenie wydane przez organ appropriate judgement issued by a body, author-
do tego uprawniony (osoba niepełnosprawna praw- ized to this (a person legally disabled/with legal
nie/z orzeczeniem prawnym) lub osoba, która takie- confirmation) or a person, who does not have such
go orzeczenia nie posiada, lecz odczuwa ograni- judgement, but feels constrained in the ability of
czenie sprawności w wykonywaniu czynności pod- performing basic activities for his/her age (a person
stawowych dla swojego wieku (osoba niepełno- only biologically disabled). A criterion for qualifying
sprawna tylko biologicznie). a given person to the group of disabled persons
Kryterium do zakwalifikowania danej osoby do with legal confirmation was to have a decision on
zbiorowości osób niepełnosprawnych z orzeczeniem the degree of disability issued by an appropriate
prawnym było posiadanie orzeczenia o stopniu adjudicating body — in case of persons at the age
niepełnosprawności wydanego przez odpowiedni of 16 and more or certificate of disability issued to
organ — w przypadku osób w wieku 16 lat i więcej person under 16 years of age — without deciding
lub orzeczenia o niepełnosprawności wydawanego the degree. For the item ”disabled persons with
osobom do 16 roku życia — bez orzekania o stopniu degree of disability — persons aged 0—15” —
niepełnosprawności. Dla pozycji „osoby niepełno- including persons aged 16 to 17 years and 6
sprawne prawnie — osoby w wieku 0—15 lat” — months, whose disability certificates have been
łącznie z osobami w wieku od 16 lat do 17 lat extended due to law according the state of epidem-
i 6 miesięcy, których orzeczenia o niepełnospraw- ic or epidemic threat.
ności zostały wydłużone z mocy prawa ze względu 9. Data regarding the vital statistics according
na stan epidemii lub zagrożenia epidemicznego. to territorial division were compiled as follows:
9. Dane o ruchu naturalnym ludności w po- marriages — according to the husband’s place of
dziale terytorialnym opracowano: małżeństwa — permanent residence before the marriage, divorces
według miejsca zamieszkania męża przed ślubem, — according to the plaintiff’s place of residence,
rozwody — według miejsca zamieszkania osoby births — according to the mother’s place of perma-
wnoszącej powództwo, urodzenia — według miej- nent residence, deaths — according to the place of
sca zamieszkania matki noworodka, zgony — permanent residence of the deceased.
według miejsca zamieszkania osoby zmarłej. Reproduction rates:
Współczynniki reprodukcji ludności: — total fertility rate refers to the average number
— współczynnik dzietności oznacza liczbę dzie- of children who would be born by a woman dur-
ci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu ing the course of her entire reproductive period
całego okresu rozrodczego (15—49 lat) przy za- (15—49 years old), assuming that in particular
łożeniu, że w poszczególnych fazach tego okre-
phases of this period she would give birth with
su rodziłaby z intensywnością obserwowaną
an intensity observed during a given year, i.e.
w badanym roku, tzn. przy przyjęciu cząstko-
wych współczynników płodności z tego okresu assuming that age specific fertility rates for this
za niezmienne; period are constant;
— współczynnik reprodukcji brutto przedstawia — gross reproduction rate refers to the average
liczbę córek urodzonych przeciętnie przez ko- number of daughters who would be born by
bietę przy założeniu, że kobieta w wieku rozrod- a woman, assuming that the woman during her
czym będzie rodzić z częstością, jaką charakte- reproductive age will give birth with a frequency
ryzują się wszystkie kobiety rodzące w roku, dla which is characteristic for all women giving birth
którego oblicza się współczynnik reprodukcji in the year for which the reproduction rate is cal-
(niezmienne współczynniki płodności); culated (constant fertility rates);
— współczynnik reprodukcji netto przedstawia — net reproduction rate refers to the number of
liczbę córek przypadających na jedną kobietę — daughters per woman, with the assumptions, as
przy założeniach jak wyżej — z wyeliminowa- above, excluding daughters who, as results from
niem córek, które — jak wynika z aktualnych ta- current life expectancy tables, will not live to
blic trwania życia — nie dożyją wieku swoich reach their mother’s age. This rate expresses
matek. Współczynnik ten wyraża stopień zastę- the degree of the generations’ replacement
powania pokoleń matek przez córki. mothers with daughters.
Przyrost naturalny ludności stanowi różnicę Natural increase of the population means the
między liczbą urodzeń żywych i zgonów w danym difference between the number of live births and
okresie. deaths in a given period.
206 Ludność
Przyrost rzeczywisty ludności stanowi sumę Actual increase of the population means the
przyrostu naturalnego i salda migracji. sum of natural increase and net migration.
Przez niemowlęta rozumie się dzieci w wieku Infant is a child under the age of 1.
poniżej 1 roku. Information on births and deaths (including infant
Informacje o urodzeniach i zgonach (w tym zgo- deaths) is presented according to criteria of the
nach niemowląt) prezentowane są według kryteriów definition of infant births and deaths recommended
definicji urodzenia i zgonu noworodka rekomendo- by the World Health Organization (WHO).
wanej przez Światową Organizację Zdrowia. 10. Life expectancy is expressed by the average
10. Przeciętne dalsze trwanie życia wyraża number of years that a person at the exact age of x
średnią liczbę lat, jaką ma jeszcze do przeżycia still has to live, assuming a fixed mortality level from
osoba w wieku x lat, przy założeniu stałego pozio- the period for which life expectancy tables were
mu umieralności z okresu, dla którego opracowano compiled.
tablice trwania życia. 11. Healthy life expectancy is expressed by av-
11. Oczekiwane trwanie życia w zdrowiu wyra- erage number of years a person aged x will live
ża średnią liczbę lat, jaką ma jeszcze do przeżycia without a disability, provided that the current condi-
bez niepełnosprawności osoba w wieku ukończo- tions of mortality and loss of health of the popula-
nych x lat, pod warunkiem że aktualne warunki tion will remain at the current level.
umieralności i utraty zdrowia populacji utrzymają się 12. Internal migration of the population is under-
na obecnym poziomie. stood as changes in the place of residence within
12. Migracje wewnętrzne ludności są to zmiany the country; presented data come from the PESEL
miejsca zamieszkania w kraju; prezentowane dane register and in the case of migration:
pochodzą z rejestru PESEL i w przypadku migracji: ― for permanent residence — were compiled on
― na pobyt stały — zostały opracowane na pod- the basis of gmina documentation regarding the
stawie informacji ewidencyjnych gmin o zamel- registration of persons for permanent residence;
dowaniu osób na pobyt stały; ― for temporary stay — were compiled on the
― na pobyt czasowy — zostały opracowane na basis of gmina documentation regarding the
podstawie informacji ewidencyjnych gmin o za- registration of persons for temporary stay for
meldowaniu osób na pobyt czasowy ponad more than 3 months (until 2005 — more than
3 miesiące (do 2005 r. — ponad 2 miesiące). 2 months).
Informacje te nie uwzględniają zmian adresu This information does not include changes of ad-
w obrębie tej samej gminy, z wyjątkiem gmin miej- dress within the same gmina, with the exception of
sko-wiejskich, dla których został zachowany podział urban-rural gminas for which the division into urban
na tereny miejskie i wiejskie. and rural areas has been kept.
13. Migracje zagraniczne ludności to prze- 13. International migration of the population
mieszczenia ludności związane ze zmianą kraju is understood as movements of persons related to
zamieszkania. Obowiązujące w Unii Europejskiej the change of country of residence. The Regulation
(EC) No 862/2007 of the European Parliament and
rozporządzenie (WE) nr 862/2007 Parlamentu
of the Council of 11 July 2007 contains definition of
Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. zawie-
migration taking into account international period of
ra definicję migracji uwzględniającą zamierzony
residence in another country for at least 12 months.
okres zamieszkiwania w innym kraju wynoszący co
According to this definition:
najmniej 12 miesięcy. W rozumieniu tej definicji: ― immigration means arrival in the country of per-
― imigracja to przybycie do kraju osoby będącej son who previously was an usual resident of
uprzednio rezydentem innego kraju z zamiarem another country with intention to stay for at least
przebywania w nim przez co najmniej 12 mie- 12 months;
sięcy; ― emigration means departure from the country
― emigracja to opuszczenie kraju przez jego by its usual resident with intention to stay abroad
rezydenta z zamiarem przebywania za granicą for at least 12 months.
przez co najmniej 12 miesięcy. Usual resident of the country is a person who
Rezydentem kraju jest osoba, która przebywa lub resides or intends to reside in a given country for at
zamierza przebywać w danym kraju przez co naj- least 12 months.
mniej 12 miesięcy. This type of migration (related to the change of
Tego typu migracje (związane ze zmianą kraju country of residence for a period of 12 months and
zamieszkania na okres 12 miesięcy i więcej, w tym more, of which for permanent residence) is defined
na pobyt stały) określa się mianem zagranicznych as long-term international migration.
migracji długookresowych. Data presented in this chapter on registered
Prezentowane w dziale dane o zarejestrowanych long-term migration come from the PESEL register
migracjach długookresowych pochodzą z rejestru and are compiled on the basis of gmina documen-
PESEL i zostały opracowane na podstawie informacji tation regarding registrations/deregistrations for
ewidencyjnych gmin o zameldowaniach/wymeldowa- permanent residence (international migration for
niach na pobyt stały (migracje zagraniczne na pobyt permanent residence) and registrations/deregis-
stały) oraz zameldowaniach/wymeldowaniach na trations for temporary stay with declared period of
pobyt czasowy z deklarowanym okresem przebywa- stay/absence of at least 12 months (international
nia/nieobecności wynoszącym co najmniej 12 mie- migration for temporary stay).
sięcy (migracje zagraniczne na pobyt czasowy). 14. Rates concerning vital statistics and migra-
14. Współczynniki dotyczące ruchu naturalnego tion of the population according to territorial division
i migracji ludności w podziale terytorialnym obliczo- were calculated as the ratio of the number of
no jako iloraz liczby faktów określonego rodzaju defined events to the number of population (as of 30
i liczby ludności (według stanu w dniu 30 czerwca). June).
Population 207
O G Ó Ł E M: w tysiącach 23930a 25008b 29776c 32642 35061 37879 38230 38512 38036 T O T A L: in thousands
na 1 km2 ... 77 80 95 104 112 121 122 123 122 per 1 km2
mężczyźni w tysiącach 10954 11928 14404 15854 17079 18465 18516 18644 18389 males in thousands
kobiety: w tysiącach ...12976 13080 15372 16788 17982 19414 19714 19868 19647 females: in thousands
na 100 męż- per 100 ma-
czyzn ..........
118 110 107 106 105 105 106 107 107 les
Miasta: w tysiącach ........
7517 9605 14206 17064 20150 23175 23610 23406 22749 Urban areas: in thousands
w % ogółu lud- in % of total
ności ..............
31,8 39,0 48,3 52,3 57,5 61,2 61,8 60,8 59,8 population
Wieś: w tysiącach ..........
16109 15009 15200 15578 14911 14704 14620 15106 15287 Rural areas: in thousands
in % of total
w % ogółu ludności 68,2 61,0 51,7 47,7 42,5 38,8 38,2 39,2 40,2 population
a—c W podziale na miasta i wieś nie uwzględniono: a — 304 tys. osób, b — 394 tys. osób, c — 370 tys. osób.
a—c Data by urban and rural areas exclude: a — 304 thousand persons, b — 394 thousand persons, c — 370 thousand
persons.
OGÓŁEM
TOTAL
Stan w dniu 01.01. ... 23895 23895 25035 29795 32658 35735 38073 38254 38530 37908 As of 01.01.
Przyrost rzeczywisty 14439 1116 4884 2957 3157 2510 461 –54 –270 –141 Actual increase
przyrost naturalny 16580 2160 4983 3157 3366 2760 613 91 –220 –143 natural increase
urodzenia żywe 42186 3497 7623 5576 6382 6415 4463 3799 3791 305 live births
zgony ................. 25606 1337 2640 2419 3016 3655 3850 3708 4011 448 deaths
net of international
saldo migracji za- migration for per-
granicznych na manent resid-
pobyt stały ......... –2140 –1044 –99 –200 –209 –250 –152 –145 –45 2 ence
imigracja ............ 2190 1500 278 24 16 17 73 113 139 16 immigration
emigracja ........... 4331 2544 377 224 225 267 225 258 185 14 emigration
Stan w dniu 31.12.a 37766 25035 29795 32658 35735 38073 38254 38530 38089 37766 As of 31.12.a
MIASTA
URBAN AREAS
Stan w dniu 01.01. ... 7602 7602 9243 14401 17088 20979 23546 23670 23429 22624 As of 01.01.
Przyrost rzeczywisty 12101 1619 2977 2336 3556 2591 386 –473 –603 –134 Actual increase
przyrost naturalny 6909 744 2104 1263 1680 1451 157 –25 –236 –100 natural increase
urodzenia żywe 20669 1180 3160 2390 3257 3505 2393 2193 2218 178 live births
zgony ................. 13759 436 1056 1127 1577 2054 2236 2218 2453 278 deaths
net of migration for
saldo migracji na permanent resid-
pobyt stały ......... +5169 +875 +873 +1073 +1876 +1140 +229 –447 –350 –52 ence
wewnętrznych .... +6125 +1010 +955 +1201 +2005 +1344 +365 –338 –314 –53 internal
zagranicznych .... –956 –135 –82 –128 –129 –204 –136 –108 –36 +1 international
Saldo zmian admini- Net of administrative
b
stracyjnych ............ +2606 — +1540 +81 +393 +197 +103 +116 +122 +22 changes
Stan w dniu 31.12.a 22490 9243 14401 17088 20979 23546 23670 23429 22777 22490 As of 31.12.a
a W latach 1946, 1950, 1960, 1970, 1978, 1988—1999, 2010, 2020 i 2022 poza elementami bilansu ludności zostały
uwzględnione korekty liczby ludności wynikające z różnic między danymi spisów powszechnych i bieżącymi szacunkami
ludności, a od 1981 r. w miastach i na wsi — również różnice salda osób meldujących się na pobyt czasowy.
b Łącznie ze zmianami administracyjnymi z 2011 r.
a In 1946, 1950, 1960, 1970, 1978, 1988—1999, 2010, 2020 and 2022 apart from the components of the population
balance corrections in the population resulting from differences between censuses data and current estimates of the popu-
lation were included, and since 1981, in urban areas and rural areas, also balance differences in net persons registering for
temporary stay. b Including administrative changes from 2011.
208 Ludność
WIEŚ
RURAL AREAS
Stan w dniu 01.01. ... 16293 16293 15792 15394 15570 14756 14527 14584 15101 15284 As of 01.01.
Przyrost rzeczywisty 2338 –503 1907 621 –399 –81 75 419 333 –7 Actual increase
przyrost naturalny 9671 1416 2879 1894 1686 1309 456 116 16 –43 natural increase
urodzenia żywe 21517 2317 4463 3186 3125 2910 2070 1607 1574 127 live births
zgony ................. 11847 901 1584 1292 1439 1601 1614 1491 1558 170 deaths
net of migration for
saldo migracji na permanent resid-
pobyt stały ......... –7309 –1919 –972 –1273 –2085 –1390 –381 +303 +305 +54 ence
wewnętrznych .... –6125 –1010 –955 –1201 –2005 –1344 –365 +338 +314 +53 internal
zagranicznych .... –1183 –909 –17 –72 –80 –46 –16 –36 –9 +1 international
Saldo zmian admini- Net of administrative
stracyjnych ............ –2606 — –1540 –81 –393 –197 –103 –116b –122 –22 changes
a
Stan w dniu 31.12. 15276 15792 15394 15570 14756 14527 14584 15101 15311 15276 As of 31.12.a
a W latach 1946, 1950, 1960, 1970, 1978, 1988—1999, 2010, 2020 i 2022 poza elementami bilansu ludności zostały
uwzględnione korekty liczby ludności wynikające z różnic między danymi spisów powszechnych i bieżącymi szacunkami
ludności, a od 1981 r. w miastach i na wsi — również różnice salda osób meldujących się na pobyt czasowy.
b Łącznie ze zmianami administracyjnymi z 2011 r.
a In 1946, 1950, 1960, 1970, 1978, 1988—1999, 2010, 2020 and 2022 apart from the components of the population
balance corrections in the population resulting from differences between censuses data and current estimates of the popu-
lation were included, and since 1981, in urban areas and rural areas, also balance differences in net persons registering for
temporary stay. b Including administrative changes from 2011.
w tym w wieku mobilnym ................ 15153,1 14461,3 14131,5 13580,8 of which of mobility age
w tym w wieku mobilnym ................ 7688,6 7338,1 7171,1 6890,2 of which of mobility age
w tym w wieku mobilnym ................ 7464,5 7123,2 6960,4 6690,6 of which of mobility age
OGÓŁEM
TOTAL
MĘŻCZYŹNI
MALES
KOBIETY
FEMALES
a Patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 204. b Zgony i saldo migracji zagranicznych ludności na pobyt stały.
a See general notes, item 3 on page 204. b Deaths and net international migration for permanent residence.
Population 211
W TYSIĄCACH IN THOUSANDS
O G Ó Ł E M ...... 2011 33505,3 5735,6 10531,3 7260,8 1650,9 6133,7 457,0 1735,9
TOTAL 2021 32883,4 8050,1 11271,6 7000,9 925,0 3874,6 959,3 802,1
W ODSETKACH IN PERCENT
O G Ó Ł E M ...... 2011 100,0 17,1 31,4 21,7 4,9 18,3 1,4 5,2
TOTAL 2021 100,0 24,5 34,3 21,3 2,8 11,8 2,9 2,4
Mężczyźni ........... 2011 100,0 14,8 29,1 27,9 5,5 16,5 1,0 5,2
Males 2021 100,0 20,3 33,3 26,6 3,4 10,7 3,0 2,7
Kobiety ............... 2011 100,0 19,2 33,6 15,9 4,4 20,0 1,7 5,2
Females 2021 100,0 28,3 35,2 16,5 2,3 12,8 2,8 2,2
Miasta ................ 2011 100,0 21,6 35,2 18,6 4,3 13,7 0,9 5,7
Urban areas 2021 100,0 29,0 35,9 18,1 2,5 9,2 2,6 2,7
Mężczyźni ........... 2011 100,0 19,5 33,0 24,2 4,8 11,8 0,7 5,9
Males 2021 100,0 25,2 35,1 22,5 3,1 8,3 2,8 3,1
Kobiety ............... 2011 100,0 23,4 37,1 13,7 3,7 15,4 1,0 5,6
Females 2021 100,0 32,4 36,5 14,2 2,0 10,0 2,4 2,4
Wieś ................... 2011 100,0 10,0 25,4 26,5 6,0 25,6 2,1 4,3
Rural areas 2021 100,0 17,5 31,8 26,1 3,2 15,8 3,5 2,0
Mężczyźni ........... 2011 100,0 7,7 23,0 33,6 6,5 23,5 1,6 4,1
Males 2021 100,0 13,3 30,8 32,4 3,8 14,2 3,5 2,2
Kobiety ............... 2011 100,0 12,2 27,8 19,6 5,5 27,8 2,7 4,4
Females 2021 100,0 21,8 32,9 20,0 2,7 17,3 3,5 1,8
a Dane ze spisów powszechnych. b, c Łącznie z osobami: b — posiadającymi dyplom ukończenia kolegium, c — z wy-
kształceniem policealnym.
a Data of national censuses. b, c Including persons: b — holding a college graduation diploma, c — with post-secondary
education.
O G Ó Ł E M ......... 2011 38511,8 18643,9 19868,0 37820,7 18356,1 19464,6 674,9 277,8 397,2 16,2
TOTAL 2021 38036,1 18388,9 19647,2 37270,8 18040,3 19230,5 746,4 341,2 405,2 18,9
Polska .................... 2011 38445,6 18607,3 19838,2 37810,3 18350,7 19459,6 627,7 253,3 374,4 7,6
Poland 2021 37923,9 18329,2 19594,7 37262,2 18035,8 19226,4 643,2 286,2 357,0 18,6
Inny kraj .................. 2011 55,4 28,7 26,7 8,1 4,2 3,9 46,9 24,3 22,7 0,3
Other country 2021 111,8 59,5 52,3 8,6 4,5 4,1 103,1 55,0 48,2 0,0
Bezpaństwowcy ...... 2011 2,0 1,2 0,9 1,8 1,0 0,8 0,2 0,1 0,1 —
Stateless 2021 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 —
Nieustalony ............. 2011 8,8 6,6 2,2 0,5 0,1 0,3 0,1 0,1 0,0 8,2
Unknown 2021 0,3 0,2 0,2 0,0 — 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3
TABL. 9 (140). LUDNOŚĆ URODZONA ZA GRANICĄ ORAZ LUDNOŚĆ Z OBYWATELSTWEM INNEGO KRAJU
WEDŁUG PŁCI I KRAJÓWa
POPULATION BORN ABROAD AND POPULATION WITH FOREIGN CITIZENSHIP
BY SEX AND COUNTRIESa
2011 2021
razem mężczyźni kobiety razem mężczyźni kobiety
KRAJE COUNTRIES
total males females total males females
w tys. in thousands
O G Ó Ł E M ........................... 4697,0 2166,9 2530,1 3018,0 1679,0 5447,5 2456,6 2990,9 3357,4 2090,1
TOTAL
osoby w wieku 16 lat i więcej 2996,8 1465,9 1530,9 2010,3 986,5 3230,5 1522,5 1708,0 2061,2 1169,3
persons aged 16 and more
o stopniu niepełnospraw-
ności:
with of disability degree:
znacznym ..................... 893,6 412,0 481,6 575,2 318,4 983,0 434,6 548,5 584,4 398,7
considerable
umiarkowanym ............. 1189,4 586,2 603,1 819,0 370,3 1462,0 707,0 755,0 958,0 504,0
moderate
lekkim ........................... 802,7 409,3 393,5 550,7 252,0 785,4 380,9 404,5 518,8 266,6
minor
osoby w wieku 0—15 lat b .... 134,7 81,0 53,7 79,2 55,5 240,7 147,6 93,1 143,7 97,0
persons aged 0—15b
odczuwający ograniczenie
sprawności:
perceiving activity limitation:
całkowite .......................... 81,6 30,1 51,5 47,7 33,9 55,6 19,4 36,1 31,2 24,4
totally
poważne ........................... 384,5 144,3 240,2 228,8 155,8 327,7 130,5 197,1 187,4 140,3
severely
umiarkowane .................... 1099,5 445,5 653,9 652,1 447,4 1593,1 636,6 956,5 933,9 659,2
moderately
a Dane ze spisów powszechnych. b Łącznie z osobami w wieku od 16 lat do 17 lat i 6 m-cy, których orzeczenia o niepeł-
nosprawności zostały wydłużone z mocy prawa ze względu na stan epidemii lub zagrożenia epidemicznego wirusem
SARS-CoV-2 w 2021 r.
a Data of national censuses. b Including persons aged 16 to 17 years and 6 months whose disability certificates have been
extended by law due to the state of epidemic or epidemic threat of the SARS-CoV-2 virus in 2021 r.
Population 215
GRUPY GMIN WEDŁUG LICZBY 2015 2019 2020 2022 2015 2022
LUDNOŚCI WIEJSKIEJ 2022
ludność na wsib rural population b
GROUPS OF GMINAS gminy a
BY NUMBER OF RURAL gminasa w % ogółu ludności
POPULATION w tys. in thousands
in % of total population
a Wiejskie i miejsko-wiejskie. b Na podstawie bilansów; patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 204.
a Rural and urban-rural gminas. b Based on balances; see general notes, item 3 on page 204.
W TYSIĄCACH
IN THOUSANDS
NA 1000 LUDNOŚCIb
PER 1000 POPULATION b
a W podziale na miasta i wieś nie uwzględniono faktów, w których oboje małżonkowie w momencie wniesienia powódz-
twa mieszkali za granicą (w 2022 r. — 7 separacji i 829 rozwodów). b W przypadku zgonów niemowląt — na 1000 urodzeń
żywych; patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 204.
a Data by urban and rural areas exclude events in which both spouses were living abroad at the moment of filing petition
for divorce (in 2022 — 7 separations and 829 divorces). b Infant deaths are presented per 1000 live births; see general
notes, item 3 on page 204.
Population 217
O G Ó Ł E M ................ 2015 188832 205253 100479 37478 67296 22,9 7,5 –20385
TOTAL
2019 183371 225674 115879 44454 65341 25,5 7,4 –42328
2020 145045 241847 139290 51393 51164 27,6 5,8 –96879
2022 155817 230878 123527 47189 60162 26,9 7,0 –75488
Miasta ......................... 2015 111246 132034 59672 23466 48896 24,7 9,2 –31271
Urban areas
2019 110299 145782 70598 28486 46698 28,1 9,0 –44748
2020 86589 154631 84993 32683 36955 30,3 7,2 –80786
2022 94865 148862 75482 30052 43328 30,1 8,8 –69657
Wieś ............................ 2015 77586 72406 40807 14012 17587 19,9 4,8 +11699
Rural areas
2019 73072 78906 45281 15968 17657 21,5 4,8 +3406
2020 58456 86608 54297 18710 13601 23,7 3,7 –15485
2022 60952 81187 48045 17137 16005 22,3 4,4 –5002
a Po uwzględnieniu salda migracji zagranicznych na pobyt stały oraz — w przypadku miasta i wsi — również salda mi-
gracji wewnętrznych na pobyt stały osób pozostających w stanie małżeńskim. b W podziale na miasta i wieś nie uwzględ-
niono rozwodów, w których oboje małżonkowie w momencie wniesienia powództwa mieszkali za granicą.
a After considering net international migration for permanent residence and — in the case of urban and rural areas —
also net internal migration for permanent residence of married persons. b Data by urban and rural areas exclude divorces
in which both spouses were living abroad at the moment of filing petition for divorce.
2020 40 8 44 96 84 38 8 0,4
2022 35 6 37 89 79 34 7 0,4
2020 39 8 38 87 84 38 8 0,4
2022 34 7 35 80 78 35 7 0,4
a Patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 204. b, c Łącznie z urodzeniami z matek w wieku: b — poniżej 15 lat, c — 50 lat i więcej.
a See general notes, item 3 on page 204. b, c Including births from mothers aged: b — below 15, c — 50 and more.
Współczynnik dzietności ........................ 1,289 1,419 1,387 1,261 Total fertility rate
Współczynnik reprodukcji brutto ............ 0,627 0,690 0,675 0,614 Gross reproduction rate
Współczynnik reprodukcji netto ............. 0,622 0,684 0,670 0,608 Net reproduction rate
LATA
YEARS Ogółem Męż-
Kobiety
Grand czyźni miasta urban areas wieś rural areas
WIEK ZMARŁYCH Females
total Males
AGE OF DECEASED
męż- męż-
razem kobiety razem kobiety
czyźni czyźni
total females total females
males males
W TYSIĄCACH
IN THOUSANDS
O G Ó Ł E M ........................ 2015 394,9 204,5 190,5 242,1 123,2 118,8 152,9 81,2 71,6
TOTAL
2019 409,7 211,4 198,3 253,2 127,5 125,7 156,5 83,9 72,6
2020 477,4 249,7 227,6 295,4 151,6 143,7 182,0 98,1 83,9
2022 448,4 229,7 218,7 278,4 139,5 138,9 170,0 90,2 79,8
O G Ó Ł E M ........................ 2015 10,3 11,0 9,6 10,4 11,2 9,7 10,0 10,7 9,4
TOTAL
2019 10,7 11,4 10,0 11,0 11,7 10,4 10,2 11,0 9,5
2020 12,5 13,5 11,5 12,9 14,0 11,9 11,9 12,8 10,9
2022 11,9 12,6 11,2 12,3 13,1 11,7 11,1 11,9 10,4
0— 4 lata ...................................... 0,8 0,9 0,7 0,9 1,0 0,8 0,7 0,8 0,7
b
w tym 0 lat ................................... 3,8 4,3 3,4 3,9 4,4 3,4 3,7 4,1 3,4
of which 0b
5— 9 ............................................. 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
10—14 ............................................. 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
15—19 ............................................. 0,4 0,5 0,3 0,4 0,5 0,3 0,3 0,4 0,2
20—24 ............................................. 0,6 0,9 0,3 0,6 0,9 0,4 0,6 0,9 0,3
25—29 ............................................. 0,7 1,1 0,3 0,7 1,1 0,3 0,8 1,2 0,3
30—34 ............................................. 1,1 1,6 0,5 1,0 1,5 0,5 1,2 1,9 0,5
35—39 ............................................. 1,5 2,3 0,7 1,5 2,2 0,8 1,6 2,5 0,7
40—44 ............................................. 2,1 3,0 1,1 2,1 3,0 1,2 2,0 3,1 0,9
45—49 ............................................. 3,4 4,9 1,8 3,4 5,0 1,8 3,3 4,9 1,7
50—54 ............................................. 5,4 7,9 2,9 5,4 7,8 3,0 5,4 8,0 2,7
55—59 ............................................. 8,5 12,4 4,8 8,4 12,2 4,9 8,7 12,7 4,5
60—64 ............................................. 13,6 19,6 8,4 13,4 19,4 8,6 14,0 19,8 8,1
65—69 ............................................. 20,6 30,0 12,9 20,0 29,4 13,0 21,7 31,1 12,8
70—74 ............................................. 29,5 41,6 20,7 28,7 40,5 20,7 31,0 43,6 20,7
75—79 ............................................. 43,7 59,3 33,8 42,8 57,4 33,7 45,7 63,1 34,1
80—84 ............................................. 73,5 95,2 62,3 70,9 91,7 60,4 78,2 101,7 65,9
85 lat i więcej ................................... 168,9 189,8 161,0 160,5 181,2 152,4 184,4 206,7 176,4
and more
a Zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (X Rewizja). b Patrz uwagi
ogólne, ust. 3 na str. 204. c Nie uwzględniono 480 zgonów z uwagi na brak opisu przyczyny zgonu.
a In accordance with the International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-10
Revision). b See general notes, item 3 on page 204. c Excluding 480 deaths due to lack of description of causes of deaths.
Population 221
O G Ó Ł E M ................. 2015 9973 5688 6299 3674 80 558 1965 3679 2899 692
TOTAL 2019 11961 5255 7645 4316 225 931 2204 4813 2864 913
2020 12013 5165 7679 4334 188 881 2238 4884 2898 917
2022 14520 5108 9456 5064 525 1891 2646 5441 3007 1003
W tym mężczyźni .......... 2015 7972 4889 4838 3134 29 321 1601 3038 2358 541
Of which males 2019 8782 4497 5297 3485 58 358 676 3805 2268 685
2020 8796 4386 5316 3480 41 382 1672 3794 2238 663
2022 9381 5108 5727 3654 74 567 1665 4086 2263 719
a Usiłowane i dokonane; w podziale według wieku nie uwzględniono samobójców o nieustalonym wieku.
Ź r ó d ł o: dane Komendy Głównej Policji.
a Attempted and committed; data by age of suicidal persons exclude cases for which age is unknown.
S o u r c e: data of the National Police Headquarters.
222 Ludność
O G Ó Ł E M ................... 2015 73,6 72,9 59,0 44,7 30,8 19,0 81,6 80,9 67,0 52,2 37,6 24,1
TOTAL 2019 74,1 73,4 59,5 45,1 31,3 19,3 81,8 81,0 67,2 52,4 37,8 24,2
2020 72,6 71,9 58,0 43,6 29,9 17,9 80,7 80,0 66,1 51,3 36,8 23,2
2022 73,4 72,7 58,9 44,5 30,7 18,7 81,1 80,3 66,5 51,7 37,2 23,6
Miasta ........................................ 73,7 73,0 59,2 44,8 31,0 18,9 81,0 80,3 66,5 51,8 37,3 23,7
Urban areas
Wieś .......................................... 73,0 72,3 58,4 44,0 30,4 18,3 81,1 80,3 66,5 51,7 37,1 23,4
Rural areas
O G Ó Ł E M ................... 2015 59,0 58,3 45,0 31,5 19,2 9,5 62,4 61,7 48,3 34,3 21,4 10,8
TOTAL 2019 59,7 59,0 45,8 32,4 20,1 10,3 63,3 62,5 49,2 35,3 22,3 11,4
2020 59,2 58,5 45,3 31,8 19,6 9,8 63,1 62,4 49,1 35,1 22,1 11,2
2022 60,1 59,4 46,2 32,6 20,1 10,1 63,7 63,0 49,7 35,7 22,6 11,5
Miasta ........................................ 60,1 59,4 46,2 32,6 20,2 10,2 63,8 63,1 49,8 35,9 22,8 11,8
Urban areas
Wieś .......................................... 60,2 59,4 46,1 32,4 20,0 10,0 63,5 62,8 49,4 35,4 22,2 11,2
Rural areas
W TYSIĄCACH
IN THOUSANDS
O G Ó Ł E M .......................... 1696,6 468,3 385,0 409,1 100,8 275,7 32,6 T O T A L
mężczyźni ........................... 795,2 219,7 181,7 194,5 51,4 131,9 11,2 males
kobiety ................................ 901,4 248,6 203,3 214,6 49,4 143,8 21,4 females
Miasta: Urban areas:
napływ a ............................... 905,1 251,3 193,4 193,5 38,9 136,9 17,7 inflow a
mężczyźni ....................... 416,2 115,8 89,5 90,0 19,6 64,7 5,7 males
kobiety ............................. 488,9 135,5 103,9 103,5 19,3 72,2 12,0 females
odpływ b .............................. 1013,8 280,7 232,9 246,8 61,2 163,3 22,3 outflow b
mężczyźni ....................... 484,7 134,4 112,0 119,7 31,3 80,6 7,8 males
kobiety ............................. 529,1 146,3 120,9 127,1 29,9 82,7 14,5 females
Wieś: Rural areas:
napływ a .............................. 791,5 217,0 191,6 215,6 61,9 138,8 14,9 inflow a
mężczyźni ....................... 379,0 103,9 92,2 104,5 31,8 67,2 5,5 males
kobiety ............................. 412,5 113,1 99,4 111,1 30,1 71,6 9,4 females
odpływ b .............................. 682,9 187,6 152,1 162,3 39,5 112,4 10,3 outflow b
mężczyźni ....................... 310,5 85,3 69,7 74,8 20,1 51,3 3,4 males
kobiety ............................. 372,4 102,3 82,4 87,5 19,4 61,1 6,9 females
Saldo migracji w miastach –108,6 –29,4 –39,4 –53,3 –22,3 –26,4 –4,6 Net migration in urban areas
Mężczyźni ............................... –68,5 –18,6 –22,4 –29,7 –11,7 –15,9 –2,1 Males
Kobiety ................................... –40,1 –10,8 –17,0 –23,6 –10,6 –10,5 –2,5 Females
a Zameldowania. b Wymeldowania.
a Registrations. b Deregistrations.
Population 223
NA 1000 LUDNOŚCI
PER 1000 POPULATION
Saldo migracji w miastach –1,2 –1,3 –1,7 –2,4 –5,8 –2,0 –0,8 Net migration in urban areas
Mężczyźni ............................... –1,6 –1,7 –2,1 –2,8 –5,9 –2,3 –1,1 Males
Kobiety ................................... –0,8 –0,9 –1,4 –2,0 –5,7 –1,7 –0,7 Females
Zameldowani na pobyt czasowy ................ 593,9 485,1 422,5 403,7 Registered for temporary stay
miasta ..................................................... 397,4 323,3 278,6 267,0 urban areas
wieś ......................................................... 196,6 161,8 143,9 136,7 rural areas
Czasowo nieobecni w miejscu stałego Temporarily absent from place of per-
zameldowania ......................................... 593,9 485,1 422,5 403,7 manent residence
miasta ..................................................... 322,4 260,1 227,9 222,2 urban areas
wieś ......................................................... 271,6 225,0 194,6 181,5 rural areas
Saldo ludności czasowo obecnej w mia- Net population temporarily present in urban
stach ....................................................... +75,0 +26,7 +50,7 +44,8 areas
a Ponad 3 miesiące.
a More than 3 months.
OGÓŁEM
TOTAL
Imigranci ............................................... 73135 42671 30464 63509 36916 26593 84088 47854 36234
Immigrants
Poniżej 18 lat .......................................... 16446 8456 7990 13954 7116 6838 17729 9021 8708
Below the age of 18
18—24 .................................................... 6139 3297 2842 4965 2621 2344 5744 2925 2819
25—29 .................................................... 9781 5799 3982 8428 4821 3607 9909 5369 4540
30—44 .................................................... 26648 16548 10100 23675 14555 9120 32892 19675 13217
45—59 .................................................... 10454 6524 3930 9457 6027 3430 13832 8711 5121
60 lat i więcej .......................................... 3667 2047 1620 3030 1776 1254 3982 2153 1829
and more
Emigranci .............................................. 39138 22678 16460 40127 23663 16464 57584 35801 21783
Emigrants
Poniżej 18 lat .......................................... 5243 2758 2485 4789 2462 2327 6656 3485 3171
Below the age of 18
18—24 .................................................... 4062 2658 1404 3454 2089 1365 5345 3686 1659
25—29 .................................................... 4739 2587 2152 5483 3159 2324 7248 4298 2950
30—44 .................................................... 15785 9295 6490 16880 10228 6652 24675 15861 8814
45—59 .................................................... 6846 4071 2775 7292 4492 2800 10760 6882 3878
60 lat i więcej .......................................... 2463 1309 1154 2229 1233 996 2900 1589 1311
and more
Saldo migracji ....................................... +33997 +19993 +14004 +23382 +13253 +10129 +26504 +12053 +14451
Net migration
224 Ludność
W wieku przedprodukcyjnym 5666 5273 5180 5143 5051 4829 Pre-working age
W wieku produkcyjnym .......... 20959 19871 18325 16869 15772 15103 Working age
W wieku poprodukcyjnym ...... 9600 10115 10740 11188 11278 10993 Post-working age
a Na podstawie bilansów opracowanych w oparciu o spisy powszechne: dla lat 2015 i 2019 — NSP 2011, od 2020 r. —
NSP 2021; patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 203.
a Based on balances prepared on the National Population and Housing Censuses: for 2015 and 2019 — Census 2011,
since 2020 — Census 2021; see general notes, item 2 on page 203.
a Na podstawie bilansów opracowanych w oparciu o spisy powszechne: dla lat 2015 i 2019 — NSP 2011; od 2020 r. —
NSP 2021; patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 203.
a Based on balances prepared on the National Population and Housing Censuses: for 2015 and 2019 — Census 2011;
since 2020 — Census 2021; see general notes, item 2 on page 203.
DZIAŁ VII CHAPTER VII
RYNEK PRACY LABOUR MARKET
W tym wydaniu Rocznika Statystycznego Rzeczy- This issue of the Statistical Yearbook of the Re-
pospolitej Polskiej dane o aktywności ekonomicznej public of Poland presents the data on economic
ludności zaprezentowano na podstawie dwóch activity of population on the basis of the two
źródeł: Narodowego Spisu Powszechnego Ludności sources: the National Population and Housing
i Mieszkań 2021 oraz Badania Aktywności Ekono- Census 2021 and the Labour Force Survey differ-
micznej Ludności różniących się między sobą za- ent from each other in respect to subject and the
kresem podmiotowym i okresem odniesienia. reference period.
W obu przypadkach podstawowe kryterium po- In both cases, the main criterion for dividing the
działu na aktywnych (pracujących i bezrobotnych) population into economically active (employed and
oraz biernych zawodowo stanowi praca, tzn. fakt unemployed) and inactive is work, i.e. performing,
wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. holding or looking for work.
1. Dane zawarte w tabl. 1 i 2 opracowano na 1. Data in tables 1 and 2 were compiled on the
podstawie wyników Narodowego Spisu Powszech- basis of the National Population and Housing Census
nego Ludności i Mieszkań według stanu w dniu 31 as of 31 March 2021 for the population category by
marca 2021 r. dla kategorii ludności według definicji the national definition. The economic activity survey
krajowej. W ramach spisu badaniem aktywności covers persons aged 15 or more.
ekonomicznej objęto osoby w wieku 15 lat i więcej.
2. Do aktywnych zawodowo zaliczono osoby 2. The economically active persons include
pracujące i bezrobotne: employed and unemployed persons:
1) do pracujących zaliczono osoby, które w ba- 1) the employed are persons who during the refer-
danym tygodniu (25—31 marca): ence week (25—31 March):
― wykonywały, przez co najmniej 1 godzinę, ― performed, for at least 1 hour, any work
pracę przynoszącą zarobek lub dochód albo providing earnings or income, or assisted
pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadze- (without wages or salaries) in maintaining
niu rodzinnego gospodarstwa w rolnictwie lub a family-owned farm in agriculture or a fam-
rodzinnej działalności gospodarczej poza rol- ily-owned business outside agriculture,
nictwem, ― formally had work, but did not perform it (e.g.
― formalnie miały pracę, ale jej nie wykonywały due to sickness, vacation, a break in com-
(np. z powodu choroby, urlopu, przerwy pany activity, bad weather), if the break in
w działalności zakładu, trudnych warunków employment did not exceed 3 months;
atmosferycznych), jeżeli przerwa w pracy wy- 2) the unemployed are persons aged 15—74 who
nosiła mniej niż 3 miesiące; simultaneously fulfilled three conditions:
2) za bezrobotne uznano osoby w wieku 15—74
― during the reference week were not em-
lata, które spełniały jednocześnie trzy warunki:
― w okresie badanego tygodnia nie były oso- ployed,
bami pracującymi, ― within a 4-week period (the last week being
― w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni ty- the reference week) actively sought work,
dzień badany) aktywnie poszukiwały pracy, ― were ready (able) to take up work during
― były gotowe podjąć pracę w ciągu 2 tygodni 2 weeks following the reference week.
następujących po tygodniu badanym. The unemployed also include persons who
Do bezrobotnych zaliczono także osoby, któ- found a job and were waiting to begin it during
re znalazły pracę i oczekiwały na jej rozpoczęcie a 3-month period and were ready to take up this
w okresie 3 miesięcy oraz były gotowe tę pracę work.
podjąć. 3. The economically inactive are persons who
3. Do biernych zawodowo zaliczono osoby, któ- are not classified as employed or unemployed.
re nie zostały zakwalifikowane jako pracujące lub 4. The category of population with an un-
bezrobotne.
known (undetermined) status of economic
4. Kategoria ludności o nieustalonym statusie
aktywności ekonomicznej dotyczy tej części activity concerns the part of the population who did
populacji, która w spisie nie udzieliła odpowiedzi not provide answers in the Census and for whom
i dla której nie odnaleziono informacji w administra- no information was found in the administrative data
cyjnych źródłach danych pozwalających na jedno- sources which would allow unequivocal determining
znaczne określenie statusu na rynku pracy. of the labour market status.
Labour market 229
1. Dane na podstawie Badania Aktywności Eko- 1. Data on the basis of the Labour Force Survey
nomicznej Ludności (BAEL) — tabl. 3—5 oraz 12 (LFS) — tables 3—5 as well as 12 and 21—23
i 21—23 obejmują osoby w wieku 15—89 lat. include household members aged 15—89. The
Wyniki BAEL opracowane są dla kategorii ludności LFS results are compiled for the category of resid-
rezydującej i odnoszą się do osób przebywających ence population and refer to persons staying or
lub zamierzających przebywać na terenie kraju co intending to stay in the country for at least
najmniej 12 miesięcy, zamieszkałych w prywatnych 12 months, living in private households; the survey
gospodarstwach domowych; badanie nie obejmuje does not cover the homeless and persons absent
osób bezdomnych oraz nieobecnych w gospodar- from a household for 12 months and longer.
stwie domowym 12 miesięcy i więcej. W 2022 r. In 2022, the survey covered 30.4 thousand house-
zbadano po 30,4 tys. gospodarstw domowych
holds in each quarter, i.e. about 0.2% of the total
w każdym kwartale, tj. po ok. 0,2% ogólnej ich liczby.
Badanie prowadzone jest metodą obserwacji ciągłej, number. The survey has been carried out with the
tj. aktywność ekonomiczną ludności bada się appliance of the continuous observation method,
w każdym tygodniu w ciągu całego kwartału. Wyniki i.e. economic activity of population is observed in
BAEL zostały uogólnione w oparciu o bilanse ludno- each week during the whole quarter. The LFS
ści i opracowane na podstawie NSP 2011. results have been generalised based on population
Od 1 kwartału 2021 r. w BAEL wprowadzono balances compiled on the basis on the National
zmiany metodologiczne wynikające z wdrożenia Population and Housing Census 2011.
rozporządzenia ramowego dla statystyki społecz- Since the first quarter of 2021, methodological
nej, tj. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego changes have been introduced in the LFS resulting
i Rady (UE) 2019/1700 z dnia 10 października from the implementation of the framework regula-
2019 r. oraz jego aktów implementacyjnych. Zmia- tion for social statistics, i.e. Regulation (EU)
ny dotyczyły m.in. zakresu podmiotowego badania 2019/1700 of the European Parliament and of the
(badanie zasadnicze obejmuje osoby w wieku Council of 10 October 2019 and its implementing
15—89 lat, do 2020 r. włącznie były to osoby acts. Changes concerned, among others subjective
w wieku 15 lat i więcej) oraz definicji i sposobu range of the survey (the core survey covers per-
wyodrębniania poszczególnych populacji osób na sons aged 15―89, until 2020 inclusive, they were
rynku pracy, tj. pracujących, bezrobotnych i bier- persons aged 15 and more) and the definition and
nych zawodowo. the way of specification of particular populations on
Na potrzeby analiz porównawczych z okresami the labour market, i.e. the employed, the unem-
wcześniejszymi, w tabl. 3 i 21 zaprezentowano ployed and economically inactive persons.
przeliczone dane BAEL dla lat 2015, 2019 i 2020,
For the purposes of benchmarking with previous
z uwzględnieniem definicji obowiązujących od 2021 r.
2. Do aktywnych zawodowo zaliczono osoby periods, tables 3 and 21 present recalculated LFS
pracujące i bezrobotne: data for the years 2015, 2019 and 2020, taking into
1) do pracujących zaliczono wszystkie osoby account the definitions in force since 2021.
w wieku 15—89 lat, które w okresie badanego 2. The economically active persons include
tygodnia: employed and unemployed persons:
— wykonywały, przez co najmniej 1 godzinę, 1) the employed are all persons aged 15—89 who
pracę przynoszącą zarobek lub dochód, tzn. during the reference week:
były zatrudnione w firmie/instytucji publicznej — performed, for at least 1 hour, any work gen-
lub u prywatnego pracodawcy, pracowały we erating pay or income, i.e. were employed in
własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie a public company/institution or by a private
rolnym lub prowadziły własną działalność po- employer, worked on their own (or leased)
za rolnictwem, pomagały (bez wynagrodze- agricultural farm, or conducted their own
nia) w prowadzeniu rodzinnego gospodar- economic activity outside agriculture, as-
stwa rolnego lub rodzinnej działalności go- sisted (without pay) in work on family agricul-
spodarczej poza rolnictwem, tural farm or in conducting family economic
— miały pracę, ale jej nie wykonywały: activity outside agriculture,
a) z powodu choroby lub urlopu wypoczyn- — had work but did not perform it:
kowego, urlopu związanego z rodziciel- a) due to sickness, vacation, parent-
stwem (macierzyńskiego, rodzicielskiego, hood related leave (maternity leave,
ojcowskiego lub wychowawczego), orga- childcare leave, paternity leave or par-
nizacji czasu pracy (systemu pracy lub
ental leave), working time arrangement
odbioru nadgodzin), szkolenia związane-
(work system or compensation for over-
go z wykonywaną pracą,
b) z powodu sezonowego charakteru pracy, time hours), training related to the per-
jeśli w okresie poza sezonem nadal regu- formed work,
larnie wypełniały zadania i obowiązki b) due to a seasonal nature of work if they
związane z pracą lub prowadzeniem dzia- continue to regularly perform tasks and
łalności (z wyłączeniem obowiązków duties for the job or business off-season
prawnych lub administracyjnych), (excluding fulfilment of legal or adminis-
c) z innych powodów, jeśli przewidywany trative obligations),
okres nieobecności w pracy nie przekra- c) for other reasons if the break in employ-
cza 3 miesięcy. ment does not exceed 3 months.
230 Rynek pracy
Podziału na pracujących w pełnym i niepeł- Breakdown into full-time and part-time em-
nym wymiarze czasu pracy dokonano na pod- ployed persons was made on the basis of
stawie deklaracji osoby badanej w odniesieniu a declaration of the surveyed person in refer-
do głównego miejsca pracy; ence to the main workplace;
2) za bezrobotne uznano osoby w wieku 15—74 2) the unemployed are persons aged 15—74 who
lata, które spełniały jednocześnie trzy warunki:
— w okresie badanego tygodnia nie były oso- simultaneously fulfilled three conditions:
bami pracującymi (według powyższej defini- — in the reference week were not employed (as
cji), defined above),
— aktywnie poszukiwały pracy, tzn. podjęły — were looking for work, i.e. had carried out ac-
konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wli- tivities in the four-week period ending with the
czając jako ostatni tydzień badany), aby zna- reference week to seek paid employment,
leźć pracę, — were available to take up work within two
— były gotowe podjąć pracę w ciągu 2 tygodni weeks from the end of the reference week.
następujących po tygodniu badanym. Among the unemployed are also included per-
Do bezrobotnych zostały zaliczone także sons who were not seeking work because they
osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ
had already found a job and were waiting to start
już ją znalazły i oczekiwały na jej rozpoczęcie
przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były work during the period no longer that 3 months
gotowe tę pracę podjąć. and they were available to take up this work.
3. Ludność bierna zawodowo, tzn. pozostająca 3. The economically inactive population, i.e.
poza siłą roboczą, są to wszystkie osoby w wieku the population staying outside the labour force, are
15—89 lat, które nie zostały zaklasyfikowane jako all persons aged 15—89 who were not classified as
pracujące lub bezrobotne. employed or unemployed persons.
Pracujący Employment
1. Dane dotyczące pracujących pochodzą z róż- 1. Data on the employed come from a variety
nych źródeł, w tym: Narodowych Spisów Po- of sources, including: National Population and
wszechnych Ludności i Mieszkań, Badania Aktyw- Housing Censuses, Labour Force Survey, from
ności Ekonomicznej Ludności, ze sprawozdawczo-
ści i szacunków oraz administracyjnych źródeł reporting and estimates as well as administrative
danych. data sources.
2. Dane o pracujących, z wyjątkiem tabl. 6—8 2. Data regarding employed persons, excluding
i 10—12, nie obejmują jednostek budżetowych pro- tables 6—8 and 10—12, do not include budgetary
Labour market 231
wadzących działalność w zakresie obrony narodowej units conducting activity within the scope of the
i bezpieczeństwa publicznego. Informacje o pracu- national defence and public safety. Information on
jących w tych jednostkach według stanu w dniu 31 employed persons in these units as of 31 December
grudnia (tabl. 6—8, 10 i 11) ujmuje się w zatrudnio- (tables 6—8, 10 and 11) is given in item employees
nych na podstawie stosunku pracy oraz w sekcji
„Administracja publiczna i obrona narodowa; obo- hired on the basis of an employment contract as
wiązkowe zabezpieczenia społeczne”, a na pod- well as in the ”Public administration and defence;
stawie BAEL (tabl. 12) w kategorii zatrudnionych. compulsory social security” section and on the LFS
Szczegółowe informacje o zatrudnieniu żołnierzy basis (table 12) in the category of employees.
zawodowych, funkcjonariuszy i pracowników cywil- Detailed information on the employment of profes-
nych w tych jednostkach podano w dziale „Organi- sional soldiers as well as functionaries and civilian
zacja państwa”. employees in these entities is given in the ”Organ-
3. Dane według sekcji i działów PKD 2007 opra- isation of the state” chapter.
cowano metodą przedsiębiorstw, z wyjątkiem
danych dotyczących miejsc pracy: wolnych, nowo 3. Data according to sections and divisions of the
utworzonych, zlikwidowanych (tabl. 15) i kosztów NACE Rev. 2 were compiled using the enterprises
pracy (tabl. 17), które opracowano metodą jedno- method, excluding data concerning: job vacancies,
stek lokalnych rodzaju działalności. Definicję newly created and liquidated jobs (table 15) and
metody przedsiębiorstw podano w uwagach ogól- labour costs (table 17) which were compiled using
nych do Rocznika, ust. 5 na str. 30. the local kind-of-activity unit method. Definition
4. Dane o pracujących dotyczą osób wykonują-
of the enterprise method is given in the general
cych pracę przynoszącą im zarobek lub dochód; do
pracujących zalicza się: notes to the Yearbook, item 5 on page 30.
1) pracowników najemnych (od 2022 r. zmiana 4. Data regarding employment concern persons
nazwy), czyli osoby zatrudnione na podstawie performing work providing earnings or income and
stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, include:
mianowanie, wybór) lub stosunku służbowego 1) employees (since 2022, renaming), is that em-
na czas określony i nieokreślony, w pełnym ployees on the basis of an employment contract
i niepełnym wymiarze czasu pracy;
(labour contract, appointment, election) or ser-
2) pracodawców i pracujących na własny rachu-
nek, a mianowicie: vice relation on a fixed-term and indefinite term
a) właścicieli, współwłaścicieli i dzierżawców in full-time and part-time employed;
gospodarstw indywidualnych w rolnictwie — 2) employers and self-employed persons, i.e.:
patrz ust. 6, a) owners, co-owners, and leaseholders of
b) właścicieli i współwłaścicieli (łącznie z poma- private farms in agriculture — see item 6,
gającymi członkami ich rodzin; z wyłącze- b) owners and co-owners (including contributing
niem wspólników spółek, którzy nie pracują family workers; excluding partners in com-
w spółce) podmiotów prowadzących działal-
panies who do not work in them) of entities
ność gospodarczą poza gospodarstwami in-
dywidualnymi w rolnictwie, conducting economic activity excluding
c) inne osoby pracujące na własny rachunek, private farms in agriculture,
np. osoby wykonujące wolne zawody; c) other self-employed persons, e.g. persons
3) osoby wykonujące pracę nakładczą; practicing a free professions;
4) członków spółdzielni produkcji rolnej (rolniczych 3) outworkers;
spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni 4) members of agricultural production cooperatives
zajmujących się produkcją rolną oraz spółdzielni (agricultural producers’ cooperatives and other
kółek rolniczych);
cooperatives engaged in agricultural production
5) duchownych pełniących obowiązki duszpaster-
skie. as well as farmers’ cooperatives);
5. Pełnozatrudnieni są to osoby zatrudnione 5) clergy fulfilling priestly obligations.
w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym 5. Full-time paid employees are employed per-
w danym zakładzie pracy lub na danym stanowisku sons on a full-time basis, as defined by a given com-
pracy, w tym również osoby, które zgodnie z obo- pany or for a given position, as well as persons who,
wiązującymi przepisami pracują w skróconym in accordance with regulations, work a shortened
czasie pracy, np. z tytułu warunków szkodliwych dla work-time period, e.g. due to hazardous conditions,
zdrowia lub przedłużonym czasie pracy, np. dozor- or a longer work-time period, e.g. property caretaker;
cy mienia; niepełnozatrudnieni są to osoby, które
zgodnie z umową o pracę pracują stale w niepeł- part-time paid employees are persons who, in
nym wymiarze czasu pracy. Niepełnozatrudnieni accordance with labour contracts, regularly work on
w głównym miejscu pracy są to osoby, które a part-time basis. Part-time paid employees in the
oświadczyły, że dany zakład jest ich głównym main workplace are persons who declared that the
miejscem pracy. given workplace is their main workplace.
6. Dane dotyczące pracujących w gospodar- 6. Data concerning employed persons on
stwach indywidualnych w rolnictwie według private farms in agriculture as of 31 December
stanu w dniu 31 grudnia 2020 r. wyszacowano na
podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2020 were estimated on the basis of the Agricultural
2020 (dane dla lat poprzednich wyszacowane są Census 2020 (data for previous years were estim-
z wykorzystaniem ostatecznych wyników Po- ated on the basis of the final results of the Agricul-
wszechnego Spisu Rolnego 2010). Od 2022 r. dane tural Census 2010). Since 2022, data presented in
232 Rynek pracy
w tabl. 6—8 oraz 10, są prezentowane na podsta- tables 6—8 and 10, are presented on the basis of
wie administracyjnych źródeł danych. administrative data sources.
7. Dane o przeciętnym zatrudnieniu dotyczą 7. Data on average employment concern full-
pracowników pełnozatrudnionych (łącznie z sezo- -time employees (including seasonal and part-time
nowymi i zatrudnionymi dorywczo) oraz niepełnoza-
trudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych. employed workers) and part-time per full-time
8. Informacje o ruchu zatrudnionych obejmują employed.
pełnozatrudnionych (łącznie z sezonowymi i za- 8. Information regarding labour turnover con-
trudnionymi dorywczo). Dane te dotyczą liczby cerns full-time paid employees (including seasonal
przyjęć do pracy i zwolnień z pracy, a nie liczby and temporary employees). These data concern
osób. Liczba przyjęć do pracy oraz zwolnień the number of hires and the number of termin-
z pracy może być wyższa od liczby osób, ponieważ ations and not the number of persons. The number
jedna osoba może kilkakrotnie zmienić pracę of hires and terminations may be greater than the
w ciągu roku.
number of persons as one person may change
Do liczby przyjętych do pracy zaliczono osoby
podejmujące pracę po raz pierwszy i kolejny. Do work several times within a year.
liczby zwolnionych z pracy zaliczono osoby, Hired persons are persons starting work for the
z którymi rozwiązano umowę o pracę: w drodze first or a subsequent time. Terminated persons are
wypowiedzenia przez zakład pracy lub pracownika persons with whom work contracts have been
(łącznie ze zwolnieniami grupowymi), na mocy dissolved: upon the wish of either the employer or
porozumienia stron, z upływem czasu, na który była the employee (including group dismissals), by virtue
zawarta; osoby, które przeszły na emeryturę lub of mutual agreement of the parties, due to the
rentę z tytułu niezdolności do pracy; osoby, które expiration of the period they were employed for;
porzuciły pracę, a także — ze względów ewiden-
persons who have retired or been granted a disabil-
cyjnych — osoby zmarłe. Ponadto do liczby przyję-
tych do pracy lub zwolnionych z pracy zaliczono ity pension; persons who have left work as well as
osoby przeniesione służbowo lub przyjęte z innego — for record-keeping purposes — persons who
zakładu pracy na podstawie porozumienia między have died. Moreover, persons hired or terminated
podmiotami, a także osoby powracające do pracy include persons transferred on the basis of inter-
i odchodzące z pracy na urlopy wychowawcze, -entity agreements as well as persons returning to
bezpłatne i rehabilitację. and leaving work within the framework of child-
Współczynnik przyjęć (zwolnień) obliczono ja- care leaves unpaid vacations and rehabilitation.
ko stosunek liczby przyjęć pomniejszonej o liczbę Hire (termination) rate is calculated as the ratio
osób powracających do pracy z urlopów wycho-
wawczych (lub liczby zwolnień pomniejszonej of the number of hires less the number of persons
o liczbę osób, które otrzymały urlopy wychowaw- returning to work from childcare leaves (or the
cze) w roku badanym do liczby pełnozatrudnionych number of terminations less the number of persons
według stanu w dniu 31 grudnia z roku poprzedza- granted childcare leaves) during a surveyed year to
jącego rok badany. the number of full-time paid employees as of
9. Badanie popytu na pracę dotyczy podmiotów 31 December from the year preceding the surveyed
gospodarki narodowej oraz ich jednostek lokalnych year.
o liczbie zatrudnionych 1 i więcej osób, prowadzące 9. The Labour Demand Survey concerns entities
działalność gospodarczą w zakresie sekcji PKD od A
of the national economy and their local units with
(z wyłączeniem osób fizycznych prowadzących
indywidualne gospodarstwa rolne) do sekcji S 1 or more employees, conducting economic activity
(z wyłączeniem podmiotów prowadzących działal- in the scope of PKD/NACE sections from A (exclud-
ność gospodarczą w zakresie działalności organi- ing natural persons running individual agricultural
zacji członkowskich). holdings) to S (with the exception of activities of
Wolne miejsca pracy to miejsca pracy powstałe membership organisations).
w wyniku ruchu zatrudnionych bądź nowo utworzo- Job vacancies are positions or jobs unoccupied
ne, w stosunku do których spełnione zostały jedno- due to labour turnover or newly created ones that
cześnie trzy warunki: simultaneously meet the following three conditions:
1) w dniu sprawozdawczym miejsca pracy były
1) positions and jobs were actually unoccupied on
faktycznie nieobsadzone;
2) pracodawca czynił starania, aby znaleźć osoby the survey day;
chętne do podjęcia pracy; 2) the employer made efforts to find persons willing
3) w przypadku znalezienia właściwych kandyda- to take up the job;
tów, pracodawca byłby gotów do natychmiasto- 3) if adequate candidates were found to occupy the
wego przyjęcia tych osób. vacancies, the employer would be ready to hire
Wolne miejsca pracy zgłoszone przez praco- them immediately.
dawcę do urzędów pracy to miejsca pracy, które Job vacancies reported by the employer to
zostały zgłoszone przez pracodawcę do urzędu labour offices — are job vacancies that were
pracy w celu znalezienia odpowiedniego pracowni-
reported by the employer to the labour office in
ka i w dniu sprawozdawczym pozostają faktycznie
order to find a suitable employee, and remain
nieobsadzone.
Wskaźnik wolnych miejsc pracy jest to udział actually unoccupied on the reporting day.
wolnych miejsc pracy w sumie obsadzonych i wol- The job vacancy rate is the share of job vacan-
nych miejsc pracy. cies in the sum of occupied jobs and job vacancies.
Labour market 233
10. Koszty pracy stanowią sumę wynagrodzeń 10. Labour costs are defined as the sum of
brutto (tj. łącznie z zaliczkami na poczet podatku gross wages and salaries (i.e. including personal
dochodowego od osób fizycznych i ze składka- income tax advances and compulsory social insur-
mi na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ance contributions — retirement and other pen-
— emerytalne, rentowe i chorobowe, płaconymi sions, sickness insurance, paid by the insured
przez ubezpieczonego pracownika) oraz pozapła- person) as well as non-wage related expenditures
cowych wydatków (składki na ubezpieczenie eme- (contributions to retirement, other pensions and
rytalne, rentowe i wypadkowe opłacane przez accident insurance paid by the employer, contribu-
pracodawcę, składki na Fundusz Pracy i Fundusz
tions to the Labour Fund and to the Guaranteed
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
wydatki na doskonalenie, kształcenie i przekwalifi- Employee Benefits Fund, expenditures on improv-
kowanie kadr, bezpieczeństwo i higienę pracy, ing skills, training and retraining personnel, improv-
delegacje służbowe czy zakładowy fundusz świad- ing safety and health at work, business trips or
czeń socjalnych) oraz pozostałe wydatki, obejmu- company social benefit fund) as well as other ex-
jące m.in. wydatki przeznaczone na werbunek, penditures including, among others, expenditures
rekrutację i nabór kadr, wydatki na dojazdy do intended for recruitment of staff, expenditures on
pracy pracowników. employees’ commuting.
Bezrobocie Unemployment
W obliczeniach stopy bezrobocia uwzględniono The calculation of the unemployment rate takes
pracujących w gospodarstwach indywidualnych into account those working in individual farms in
w rolnictwie (jako składową cywilnej ludności ak- agriculture (as a component of the civilian working
tywnej zawodowo) wyszacowanych w oparciu population) estimated on the basis of the results of
the General Agricultural Censuses. For 2015 and
o wyniki Powszechnych Spisów Rolnych. Dla 2019, these estimates were based on the results of
2015 r. i 2019 r. szacunki te oparto o wyniki PSR PSR 2010. For 2020 (unless otherwise stated) and
2010. Za 2020 r. (jeśli nie zaznaczono inaczej) i lata subsequent years, the estimates are based on the
późniejsze szacunki oparto o wyniki PSR 2020, results of PSR 2020, as a result of which the data
w wyniku czego dane od 2020 r. nie są w pełni po- from 2020 onwards are not fully comparable with
równywalne z danymi za lata poprzednie. Od 2022 r. the data for previous years. From 2022, data on
dane na podstawie administracyjnych źródeł danych. basis of administrative data sources.
5. Informacje o bezrobotnych na podstawie 5. Information regarding unemployed persons
based on the National Population and Housing
NSP podano w części „Aktywność ekonomiczna Census is given in the part of ”Economic activity of
ludności na podstawie NSP 2021” na str. 238, population by National Population and Housing
natomiast na podstawie BAEL — w części „Ak- Census 2021” on page 238 while on the basis of
tywność ekonomiczna ludności na podstawie BAEL” the LFS is given in the part of ”Economic activity of
na str. 240. population by LFS” on page 240.
3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez dzia- 3) when performing tasks ordered by trade union
łające u pracodawcy organizacje związkowe. organisations operating at the employer’s.
Za wypadek przy pracy uważa się również na- Accident at work is also understood as a sud-
głe zdarzenie, powodujące uraz lub śmierć, które den incident, causing injury or death, which
nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego happened within the term of accident insurance in
podczas: the course of:
1) uprawiania sportu w trakcie zawodów i trenin- 1) practising sports during competitions and train-
gów przez osobę pobierającą stypendium ing by a person receiving sport scholarship;
sportowe;
2) performance of paid work while serving the
2) wykonywania odpłatnie pracy w czasie odby-
wania kary pozbawienia wolności lub tymcza- sentence of imprisonment or temporary deten-
sowego aresztowania; tion;
3) pełnienia mandatu posła lub senatora, pobiera- 3) exercising the Mandate of a Deputy or Senator
jącego uposażenie; who receives a salary;
4) odbywania — na podstawie skierowania wy- 4) doing — on the basis of appointment issued by
danego przez powiatowy urząd pracy lub inny powiat labour office or other supervising
podmiot kierujący — szkolenia lub stażu zwią- entity — training or internship connected with
zanego z pobieraniem przez absolwenta sty- a scholarship received by school leavers;
pendium; 5) performance of work by members of agricul-
5) wykonywania przez członka rolniczej spół- tural producers’ cooperatives, farmers’ cooper-
dzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolni- atives and by other persons considered
czych oraz przez inną osobę traktowaną na equivalent to members of cooperatives, for the
równi z członkiem spółdzielni, pracy na rzecz benefit of these cooperatives;
tych spółdzielni; 6) performance or cooperation in performance
6) wykonywania lub współpracy przy wykonywa- of work on the basis of agency agreements,
niu pracy na podstawie umowy agencyjnej, contracts of mandate or contracts of services;
umowy-zlecenia lub umowy o świadczenie 7) performance of typical activities related to
usług; running, or cooperation in running, a non-
7) wykonywania zwykłych czynności związanych -agricultural economic activity;
z prowadzeniem lub współpracą przy prowa-
8) performance of religious activities or activities
dzeniu działalności pozarolniczej;
8) wykonywania przez osobę duchowną czynno- connected with entrusted pastoral or monastic
ści religijnych lub czynności związanych z po- functions by clergymen;
wierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub za- 9) serving supplementary forms of military ser-
konnymi; vice;
9) odbywania zastępczych form służby wojskowej; 10) education of students receiving scholarship
10) nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicz- at the National School of Public Administration.
nej przez słuchaczy pobierających stypendium. 4. Serious accident at work is an accident
4. Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wy- which results in serious bodily harm, i.e. loss of
padek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszko- sight, hearing, speech, ability to procreate, other
dzenie ciała, a mianowicie: utrata wzroku, słuchu, bodily harm or health-related problems, which
mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenie disrupts primary bodily functions or results in incur-
ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawo- able and life-threatening diseases, permanent
we funkcje organizmu, a także choroba nieuleczal- mental illness, a permanent, total or significant
na lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychicz- incapacity for work in the occupation, or a perman-
na, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do ent significant disfigurement or distortion of the
pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpece- body.
nie lub zniekształcenie ciała. 5. Fatal accident at work is an accident which
5. Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa leads to the death of a victim at the site of the
się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć accident or within 6 months of the accident.
osoby poszkodowanej na miejscu wypadku lub
w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku. 6. Accidents at work are classified among others
6. Wypadki przy pracy klasyfikuje się m.in. według according to contact-modes of injury (describing
wydarzeń je powodujących (określających rodzaj the type of contact of the victim with the factor which
kontaktu człowieka z czynnikiem, który spowodował caused the accident) as well as according to their
wypadek) oraz przyczyn wypadków (wszelkich causes (all shortcomings and irregularities connect-
braków i nieprawidłowości związanych z czynnikami ed with material agents, organisation of work, em-
materialnymi, z organizacją pracy, z nieprawidłowym ployee’s incorrect action). Each accident at work is
zachowaniem się pracownika). Każdy wypadek przy the result of a single contact-mode, but most often of
pracy jest wynikiem jednego wydarzenia, ale naj- several causes, thus the sum of causes is greater
częściej kilku przyczyn, w związku z tym suma than the total number of accidents. Contact-modes
przyczyn jest większa od ogólnej liczby wypadków. of injuries have been grouped according to the
Wydarzenia powodujące urazy grupowane są Eurostat’s recommendations.
zgodnie z zaleceniami Eurostatu.
7. Incidence rate is the number of persons in-
7. Wskaźnik wypadkowości jest to liczba osób
poszkodowanych przypadających na 1000 pracu- jured per 1000 employed persons. The ratio was
jących; do obliczenia wskaźnika przyjęto przecięt- calculated using the average number of employed
ną liczbę pracujących obliczoną jako średnia persons expressed as an arithmetic mean for two
236 Rynek pracy
10. Zagrożenia związane z uciążliwością pra- 10. Risks arising from strenuous work mean
cy oznaczają szkodliwy wpływ na pracownika the adverse effect of the strenuous factor on the
czynnika uciążliwego i dotyczą czynności robo- employee and relates to the work performed, e.g. in
czych wykonywanych np. w wymuszonej pozycji an awkward working posture, excessive physical
ciała, w warunkach ciężkiego wysiłku fizycznego exertion or particularly arduous conditions.
lub w warunkach szczególnej uciążliwości. 11. Risks arising from mechanical factors as-
11. Przez zagrożenia czynnikami mechanicz- sociated with particularly dangerous machinery
nymi związanymi z maszynami szczególnie nie- mean work with machines listed in the Regulation
bezpiecznymi rozumie się pracę przy maszynach of the Minister of Economy of 21 October 2008 on
wymienionych przede wszystkim w rozporządzeniu essential requirements for machinery (Journal of
Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r.
Laws item 1228, as amended), Annex No 5.
w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn
(Dz. U. poz. 1228, z późn. zm.), załącznik nr 5. 12. A disease is recognized as an occupational
12. Za chorobę zawodową uważa się chorobę disease included in the list of occupational dis-
wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli eases, if the evaluation of working conditions can
w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić establish indisputably or with high probability that it
bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że was caused by factors harmful to health occurring
została ona spowodowana działaniem czynników in the work environment or by the way the work is
szkodliwych dla zdrowia występujących w środowi- performed referred to as ”an occupational expo-
sku pracy albo w związku ze sposobem wykonywa- sure”.
nia pracy, zwanym „narażeniem zawodowym”. Occupational diseases have been reported pur-
Choroby zawodowe podaje się zgodnie z rozpo- suant to the Regulation of the Council of Ministers
rządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca of 30 June 2009 regarding occupational diseases
2009 r. dotyczącym chorób zawodowych (Dz. U. (Journal of Laws 2022 item 1836).
z 2022 r. poz. 1836). The number of persons employed on the basis
Do obliczenia wskaźnika na 100 tys. zatrudnio- of an employment contract as of 31 December
nych przyjęto liczbę zatrudnionych na podstawie of the year preceding the surveyed year was
stosunku pracy według stanu w dniu 31 grudnia used to calculate the ratio per 100 thousand em-
z roku poprzedzającego rok badany. ployees.
238 Rynek pracy
Uwaga do tablic 1 i 2
Przy obliczaniu współczynnika aktywności zawodowej i wskaźnika zatrudnienia nie uwzględniono osób o nieustalonym
statusie na rynku pracy.
Note to tables 1 and 2
Persons of unknown status on the labour market were not included in calculating the activity rate and the employment rate.
O G Ó Ł E M ............................... 32098,3 17903,9 17164,2 739,7 12331,8 1862,6 59,2 56,8 4,1
TOTAL
w tym w wieku produkcyjnymb 22554,9 16808,6 16070,6 738,0 3984,4 1761,9 80,8 77,3 4,4
of which of working age b
15—24 lata ................................ 3690,4 1385,7 1289,2 96,5 2191,4 113,4 38,7 36,0 7,0
25—34 ....................................... 5139,9 4184,2 3987,9 196,3 557,7 398,0 88,2 84,1 4,7
35—44 ....................................... 6285,4 5027,7 4830,5 197,2 610,1 647,6 89,2 85,7 3,9
45—54 ....................................... 4985,5 3954,7 3804,5 150,3 629,4 401,4 86,3 83,0 3,8
55—64 ....................................... 4908,6 2715,6 2617,0 98,6 1954,8 238,1 58,1 56,0 3,6
65 lat i więcej ............................. 7088,4 636,0 635,2 0,8 6388,4 64,0 9,1 9,0 0,1
and more
Mężczyźni ................................. 15340,7 9558,4 9153,9 404,5 4816,2 966,1 66,5 63,7 4,2
Men
w tym w wieku produkcyjnymb 11965,6 9128,5 8724,6 403,9 1909,8 927,3 82,7 79,0 4,4
of which of working age b
15—24 lata ................................ 1886,3 776,4 723,1 53,3 1053,1 56,8 42,4 39,5 6,9
25—34 ....................................... 2611,4 2222,6 2123,8 98,8 185,1 203,7 92,3 88,2 4,4
35—44 ....................................... 3178,3 2633,1 2533,1 100,1 222,7 322,5 92,2 88,7 3,8
45—54 ....................................... 2489,9 1997,7 1917,2 80,5 286,1 206,2 87,5 83,9 4,0
55—64 ....................................... 2344,5 1552,5 1481,3 71,2 653,9 138,1 70,4 67,1 4,6
65 lat i więcej ............................. 2830,2 376,0 375,4 0,6 2415,4 38,8 13,5 13,4 0,2
and more
Kobiety ..................................... 16757,6 8345,5 8010,3 335,2 7515,7 896,5 52,6 50,5 4,0
Women
b
w tym w wieku produkcyjnym 10589,3 7680,1 7346,1 334,1 2074,6 834,6 78,7 75,3 4,3
of which of working age b
15—24 lata ................................ 1804,2 609,3 566,1 43,2 1138,4 56,5 34,9 32,4 7,1
25—34 ....................................... 2528,4 1961,5 1864,0 97,5 372,6 194,3 84,0 79,9 5,0
35—44 ....................................... 3107,1 2394,6 2297,4 97,2 387,4 325,1 86,1 82,6 4,1
45—54 ....................................... 2495,6 1957,0 1887,3 69,8 343,4 195,2 85,1 82,0 3,6
55—64 ....................................... 2564,1 1163,1 1135,7 27,4 1300,9 100,0 47,2 46,1 2,4
65 lat i więcej ............................. 4258,3 260,0 259,8 0,2 3973,0 25,2 6,1 6,1 0,1
and more
a Osoby w wieku 15—74 lata. b Mężczyźni w wieku 18—64 lata, kobiety w wieku 18—59 lat.
a Persons aged 15—74. b Men aged 18—64, women aged 18—59.
Labour market 239
Nieu-
Aktywni zawodowo Bierni stalony Współ-
Wskaź-
Economically active persons zawo- status czynnik Stopa
PŁEĆ aktyw- nik
Ogółem dowo na rynku zatrud-
bez-
SEX Eco- pracy ności robocia
Grand pra- bezro- nienia
POZIOM nomi- Unknown zawo- Unem-
total razem cujący botnia status dowej Em-
WYKSZTAŁCENIA cally ployment
total em- unem- inactive on the ployment rate
EDUCATIONAL LEVEL Activity rate
ployed ployeda persons labour rate
market
w tys. in thousands w % in %
O G Ó Ł E M .............................. 32098,3 17903,9 17164,2 739,7 12331,8 1862,6 59,2 56,8 4,1
TOTAL
Wyższe ...................................... 8050,1 6318,5 6190,0 128,5 1385,8 345,8 82,0 80,3 2,0
Tertiary
Policealne .................................. 1140,5 660,2 633,2 27,0 391,2 89,1 62,8 60,2 4,1
Post-secondary
Średnie zawodowe .................... 6354,2 3814,2 3672,6 141,7 2313,3 226,6 62,2 59,9 3,7
Vocational secondary
Średnie ogólnokształcące .......... 3776,9 2103,8 2000,0 103,8 1533,3 139,7 57,8 55,0 4,9
General secondary
Zasadnicze zawodowe/branżowe 7000,9 3691,6 3492,7 198,9 2906,1 403,3 56,0 52,9 5,4
Basic vocational or basic sectoral
vocational
Gimnazjalne i podstawowe ........ 4764,7 1102,0 967,6 134,4 3509,3 153,3 23,9 21,0 12,2
Lower secondary and primary
Podstawowe nieukończoneb ...... 209,0 21,2 16,8 4,4 174,5 13,4 10,8 8,6 20,5
Primary not completedb
Nieustalone ................................ 802,1 192,4 191,3 1,1 118,4 491,3 61,9 61,6 0,6
Unknown
Mężczyźni ................................. 15340,7 9558,4 9153,9 404,5 4816,2 966,1 66,5 63,7 4,2
Men
Wyższe ...................................... 3194,7 2569,4 2521,2 48,2 479,5 145,8 84,3 82,7 1,9
Tertiary
Policealne .................................. 338,3 230,5 222,0 8,5 71,3 36,4 76,4 73,6 3,7
Post-secondary
Średnie zawodowe .................... 3397,7 2327,7 2248,9 78,8 934,8 135,2 71,3 68,9 3,4
Vocational secondary
Średnie ogólnokształcące .......... 1509,3 1031,1 985,1 45,9 409,9 68,4 71,6 68,4 4,5
General secondary
Zasadnicze zawodowe/branżowe 4180,6 2535,7 2403,4 132,4 1417,2 227,7 64,1 60,8 5,2
Basic vocational or basic sectoral
vocational
Gimnazjalne i podstawowe ........ 2200,5 725,4 638,0 87,3 1387,0 88,1 34,3 30,2 12,0
Lower secondary and primary
Podstawowe nieukończoneb ...... 90,4 14,6 11,8 2,8 67,4 8,3 17,8 14,4 19,1
Primary not completedb
Nieustalone ................................ 429,2 124,0 123,4 0,6 49,0 256,1 71,7 71,3 0,5
Unknown
Kobiety ..................................... 16757,6 8345,5 8010,3 335,2 7515,7 896,5 52,6 50,5 4,0
Women
Wyższe ...................................... 4855,4 3749,1 3668,8 80,3 906,2 200,0 80,5 78,8 2,1
Tertiary
Policealne .................................. 802,2 429,6 411,2 18,5 319,9 52,7 57,3 54,9 4,3
Post-secondary
Średnie zawodowe .................... 2956,5 1486,5 1423,6 62,9 1378,6 91,4 51,9 49,7 4,2
Vocational secondary
Średnie ogólnokształcące .......... 2267,6 1072,8 1014,9 57,9 1123,5 71,3 48,8 46,2 5,4
General secondary
Zasadnicze zawodowe/branżowe 2820,3 1155,8 1089,3 66,5 1488,9 175,6 43,7 41,2 5,8
Basic vocational or basic sectoral
vocational
Gimnazjalne i podstawowe ........ 2564,2 376,7 329,6 47,1 2122,3 65,3 15,1 13,2 12,5
Lower secondary and primary
Podstawowe nieukończoneb ...... 118,7 6,5 5,0 1,6 107,0 5,1 5,8 4,4 23,9
Primary not completedb
Nieustalone ................................ 372,9 68,4 67,9 0,5 69,3 235,1 49,7 49,3 0,7
Unknown
a Osoby w wieku 15—74 lata. b Łącznie z osobami bez wykształcenia szkolnego.
a Persons aged 15—74. b Including persons without school education.
240 Rynek pracy
TABL. 3 (165). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15—89 LAT — na podstawie BAEL
ECONOMIC ACTIVITY OF POPULATION AGED 15—89 — on the LFS basis
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE
przeciętne w roku kwartały quarters
SPECIFICATION
annual averages 1 2 3 4
LUDNOŚĆ w tys. ............................................... 30795 30088 30069 29734 29761 29732 29724 29720
POPULATION in thousands
Mężczyźni ........................................................... 14775 14405 14395 14239 14253 14238 14234 14232
Men
Kobiety ................................................................ 16020 15683 15674 15495 15508 15494 15490 15487
Women
Aktywni zawodowo ........................................... 17027 16841 16765 17240 17250 17224 17192 17294
Economically active persons
mężczyźni ....................................................... 9342 9272 9254 9375 9425 9348 9350 9375
men
kobiety ............................................................. 7686 7569 7511 7865 7825 7875 7842 7919
women
Pracujący ............................................................ 15723 16283 16228 16742 16714 16770 16690 16796
Employed persons
mężczyźni ....................................................... 8640 8988 8966 9108 9127 9133 9074 9097
men
kobiety ............................................................. 7083 7295 7262 7634 7587 7637 7616 7698
women
Bezrobotnia ......................................................... 1304 558 537 498 536 454 502 499
Unemployed personsa
mężczyźni ....................................................... 701 284 288 267 297 215 276 278
men
kobiety ............................................................. 602 274 249 231 238 239 226 220
women
Bierni zawodowo .............................................. 13768 13247 13304 12494 12511 12508 12532 12426
Economically inactive persons
Mężczyźni ........................................................... 5433 5133 5141 4865 4828 4890 4884 4857
Men
Kobiety ................................................................ 8334 8114 8163 7629 7683 7618 7648 7569
Women
TABL. 3 (165). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15—89 LAT — na podstawie BAEL (dok.)
ECONOMIC ACTIVITY OF POPULATION AGED 15—89 — on the LFS basis (cont.)
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE
przeciętne w roku kwartały quarters
SPECIFICATION
annual averages 1 2 3 4
Kobiety .............................................................. 48,0 48,3 47,9 50,8 50,5 50,8 50,6 51,1
Women
Miasta ................................................................. 50,1 49,9 49,6 51,6 51,6 51,6 51,2 51,8
Urban areas
Wieś ................................................................... 44,5 45,7 45,3 49,5 48,6 49,6 49,8 50,1
Rural areas
WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA w % ..................... 51,1 54,1 54,0 56,3 56,2 56,4 56,1 56,5
EMPLOYMENT RATE in %
Miasta ................................................................. 52,5 55,0 54,6 56,3 56,3 56,4 56,0 56,5
Urban areas
Wieś ................................................................... 48,8 52,9 53,0 56,3 55,9 56,5 56,3 56,6
Rural areas
Mężczyźni .......................................................... 58,5 62,4 62,3 64,0 64,0 64,1 63,7 63,9
Men
Miasta ................................................................. 59,3 62,6 62,1 63,3 63,3 63,4 63,1 63,2
Urban areas
Wieś ................................................................... 57,2 62,1 62,5 64,9 65,1 65,1 64,7 64,9
Rural areas
Kobiety .............................................................. 44,2 46,5 46,3 49,3 48,9 49,3 49,2 49,7
Women
Miasta ................................................................. 46,5 48,2 48,0 50,2 50,2 50,2 49,9 50,6
Urban areas
Wieś ................................................................... 40,5 43,8 43,6 47,8 47,0 47,9 48,0 48,3
Rural areas
STOPA BEZROBOCIA w % ............................... 7,7 3,3 3,2 2,9 3,1 2,6 2,9 2,9
UNEMPLOYMENT RATE in %
Miasta ................................................................. 7,2 3,2 3,1 2,7 3,0 2,5 2,7 2,6
Urban areas
Wieś ................................................................... 8,4 3,5 3,4 3,1 3,2 2,8 3,2 3,3
Rural areas
Mężczyźni .......................................................... 7,5 3,1 3,1 2,8 3,2 2,3 3,0 3,0
Men
Miasta ................................................................. 7,2 3,1 3,1 2,8 3,2 2,3 2,9 2,9
Urban areas
Wieś ................................................................... 8,0 3,0 3,1 2,9 3,1 2,4 3,0 3,1
Rural areas
Kobiety .............................................................. 7,8 3,6 3,3 2,9 3,0 3,0 2,9 2,8
Women
Miasta ................................................................. 7,2 3,3 3,0 2,6 2,8 2,8 2,5 2,3
Urban areas
Wieś ................................................................... 9,0 4,3 3,8 3,5 3,4 3,4 3,5 3,6
Rural areas
w tys. in thousands w% in %
O G Ó Ł E M .............................. 29720 17294 16796 15763 499 12426 58,2 56,5 2,9 1,7
TOTAL
w tym w wieku produkcyjnymb 20451 16524 16032 15273 492 3927 80,8 78,4 3,0 2,4
of which of working age b
15—24 lata ............................... 3373 1046 920 790 127 2327 31,0 27,3 12,1 3,8
25—34 ...................................... 4439 3886 3761 3612 125 553 87,5 84,7 3,2 2,8
35—44 ...................................... 5634 5075 4968 4781 107 559 90,1 88,2 2,1 1,9
45—54 ...................................... 4880 4245 4156 3973 89 635 87,0 85,2 2,1 1,8
55—89 lat ................................. 11395 3043 2991 2608 52 8352 26,7 26,2 1,7 0,5
Mężczyźni ................................ 14232 9375 9097 8703 278 4857 65,9 63,9 3,0 2,0
Men
w tym w wieku produkcyjnymb 10846 9084 8807 8530 277 1762 83,8 81,2 3,0 2,6
of which of working age b
15—24 lata ............................... 1733 614 544 490 69 1120 35,4 31,4 11,2 4,0
25—34 ...................................... 2264 2116 2050 2006 66 148 93,5 90,5 3,1 2,9
35—44 ...................................... 2846 2676 2611 2559 64 170 94,0 91,7 2,4 2,2
45—54 ...................................... 2429 2167 2121 2059 47 262 89,2 87,3 2,2 1,9
55—89 lat ................................. 4960 1803 1770 1589 33 3157 36,4 35,7 1,8 0,7
Kobiety .................................... 15487 7919 7698 7060 220 7569 51,1 49,7 2,8 1,4
Women
w tym w wieku produkcyjnymb 9605 7440 7225 6743 216 2165 77,5 75,2 2,9 2,2
of which of working age b
15—24 lata ............................... 1639 433 375 300 58 1207 26,4 22,9 13,4 3,5
25—34 ...................................... 2175 1770 1711 1606 59 405 81,4 78,7 3,3 2,7
35—44 ...................................... 2788 2399 2357 2223 42 388 86,0 84,5 1,8 1,5
45—54 ...................................... 2451 2078 2035 1913 42 373 84,8 83,0 2,0 1,7
55—89 lat ................................. 6435 1240 1220 1019 19 5195 19,3 19,0 1,5 0,3
a Osoby w wieku 15—74 lata. b Mężczyźni w wieku 18—64 lata, kobiety w wieku 18—59 lat.
a Persons aged 15—74. b Men aged 18—64, women aged 18—59.
Labour market 243
w tys. in thousands w% in %
O G Ó Ł E M ............................. 29720 17294 16796 15763 499 12426 58,2 56,5 2,9 1,7
TOTAL
Wyższe ..................................... 8123 6608 6524 6181 84 1515 81,3 80,3 1,3 1,0
Tertiary
Policealne i średnie zawodoweb 7400 4551 4404 4135 147 2849 61,5 59,5 3,2 2,0
Post-secondary and vocational
b
secondary
Średnie ogólnokształcące ......... 3080 1695 1630 1517 65 1385 55,0 52,9 3,8 2,1
General secondary
Zasadnicze zawodowe/branżowe 6693 3685 3543 3333 141 3008 55,1 52,9 3,8 2,1
Basic vocational or basic secto-
ral vocational
Gimnazjalne, podstawowe, nie-
pełne podstawowe i bez wy-
kształcenia szkolnego ........... 4425 756 694 597 62 3669 17,1 15,7 8,2 1,4
Lower secondary, primary, in-
complete primary and without
school education
Mężczyźni ................................ 14232 9375 9097 8703 278 4857 65,9 63,9 3,0 2,0
Men
Wyższe ..................................... 3301 2792 2748 2630 44 509 84,6 83,2 1,6 1,3
Tertiary
Policealne i średnie zawodoweb 3719 2702 2633 2530 69 1017 72,7 70,8 2,6 1,9
Post-secondary and vocational
b
secondary
Średnie ogólnokształcące ......... 1188 844 820 790 24 344 71,0 69,0 2,8 2,0
General secondary
Zasadnicze zawodowe/branżowe 4003 2548 2443 2352 106 1454 63,7 61,0 4,2 2,6
Basic vocational or basic secto-
ral vocational
Gimnazjalne, podstawowe, nie-
pełne podstawowe i bez wy-
kształcenia szkolnego ........... 2022 489 453 402 36 1533 24,2 22,4 7,4 1,8
Lower secondary, primary, in-
complete primary and without
school education
Kobiety .................................... 15487 7919 7698 7060 220 7569 51,1 49,7 2,8 1,4
Women
Wyższe ..................................... 4822 3815 3776 3551 40 1006 79,1 78,3 1,0 0,8
Tertiary
Policealne i średnie zawodoweb 3681 1849 1771 1606 78 1832 50,2 48,1 4,2 2,1
Post-secondary and vocational
secondaryb
Średnie ogólnokształcące ......... 1892 851 810 727 41 1041 45,0 42,8 4,8 2,2
General secondary
Zasadnicze zawodowe/branżowe 2690 1136 1101 981 36 1554 42,2 40,9 3,2 1,3
Basic vocational or basic secto-
ral vocational
Gimnazjalne, podstawowe, nie-
pełne podstawowe i bez wy-
kształcenia szkolnego ........... 2402 267 241 195 25 2136 11,1 10,0 9,4 1,0
Lower secondary, primary, in-
complete primary and without
school education
a Osoby w wieku 15—74 lata. b Łącznie z wykształceniem średnim branżowym.
a Persons aged 15—74. b Including secondary sectoral vocational education.
244 Rynek pracy
Pracujący
Employment
WYSZCZEGÓLNIENIE
SPECIFICATION 2015 2019 20202 2022
o — ogółem total
k — w tym kobiety of which women w tys. in thousands
poza jednostkami budżetowymi prowadzącymi działalność w za- o 14504,3 15783,0 14449,9 14859,7
kresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego
excluding budgetary units conducting activity within the scope of k 6927,8 7461,3 6756,3 7080,5
the national defence and public safety
W tym:
Of which:
1 Dane obejmują jednostki budżetowe prowadzące działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicz-
nego; do roku 2020 opracowano na podstawie sprawozdawczości oraz szacunków, a od roku 2022 na podstawie admini-
stracyjnych źródeł danych. 2 Dane dotyczące pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie za rok 2020 nie
są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie — wyszacowano je na podstawie wyników Powszechnego Spisu
Rolnego 2020 (dane dla lat poprzednich obliczono z wykorzystaniem ostatecznych wyników Powszechnego Spisu Rolnego
2010). 3 Od 2022 r. zmiana nazwy. 4 W latach 2015, 2019 i 2020 dane szacunkowe.
1 Data include budgetary units conducting activity within the scope of the national defence and public safety; from 2022
were prepared on the basis of reporting and estimates and from 2022 the data are based on administrative data sources.
2 Data concerning employed persons on private farms in agriculture for years 2020 are not fully comparable to the data for
previous years — was estimated on the basis of the Agricultural Census 2020 (data for previous years were calculated on
the basis of the final results of the Agricultural Census 2010). 3 From 2022, a name change. 4 In 2015, 2019 and 2020
estimated data.
Labour market 245
a Dane obejmują jednostki budżetowe prowadzące działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicz-
nego; do roku 2020 opracowano na podstawie sprawozdawczości oraz szacunków, a od roku 2022 na podstawie admini-
stracyjnych źródeł danych. b Dane dotyczące pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie za rok 2020 nie
są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie — wyszacowano je na podstawie wyników Powszechnego Spisu
Rolnego 2020 (dane dla lat poprzednich obliczono z wykorzystaniem ostatecznych wyników Powszechnego Spisu Rolnego
2010).
a Data include budgetary units conducting activity within the scope of the national defence and public safety; from 2020
were prepared on the basis of reporting and estimates and from 2022 the data are based on administrative data sources.
b Data concerning employed persons on private farms in agriculture for years 2020 are not fully comparable to the data for
previous years — was estimated on the basis of the Agricultural Census 2020 (data for previous years were calculated on
the basis of the final results of the Agricultural Census 2010).
Labour market 247
a Dane zostały opracowane na podstawie sprawozdawczości oraz szacunków. b Dane dotyczące przeciętnego zatrud-
nienia w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie za lata 2020 i 2022 nie są w pełni porównywalne z danymi za lata
poprzednie — wyszacowano je na podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2020 (dane dla lat poprzednich
obliczono z wykorzystaniem ostatecznych wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2010). c Dla gospodarstw indywidual-
nych dane szacunkowe.
a Data were prepared on the basis of reporting and estimates. b Data concerning employed persons on private farms in
agriculture for years 2020 and 2022 are not fully comparable with the data for previous years — were calculated on the
basis of the Agricultural Census 2020 (data for previous years were estimated on the basis of the final results of the Agricul-
tural Census 2010). c For private farms estimated data.
248 Rynek pracy
w tym: of which:
pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody 40,7 41,5 40,8 39,5 water collection, treatment and supply
w tym: of which:
Δ
Handel hurtowy ....................................... 595,2 659,5 660,0 660,5 Wholesale tradeΔ
Transport i gospodarka magazynowa .... 609,6 745,4 748,9 788,2 Transportation and storage
Δ
W tym transport lądowy i rurociągowy .... 398,4 504,0 502,1 521,6 Of which land and pipeline transport Δ
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ ............ 172,0 208,3 195,5 215,9 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ....................... 229,2 283,1 288,1 346,3 Information and communication
Pozostała działalność usługowa ........... 129,7 150,9 155,4 164,5 Other service activities
a Dane zostały opracowane na podstawie sprawozdawczości oraz szacunków. b Dane dotyczące przeciętnego zatrud-
nienia w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie za lata 2020 i 2022 nie są w pełni porównywalne z danymi za lata
poprzednie — wyszacowano je na podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2020 (dane dla lat poprzednich
obliczono z wykorzystaniem ostatecznych wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2010).
a Data were prepared on the basis of reporting and estimates. b Data concerning employed persons on private farms in
agriculture for years 2020 and 2022 are not fully comparable with the data for previous years — were calculated on the
basis of the Agricultural Census 2020 (data for previous years were estimated on the basis of the final results of the Agricul-
tural Census 2010).
Labour market 249
a Dane nie zawierają informacji o ubezpieczonych w KRUS; opracowano na podstawie administracyjnych źródeł danych.
a Data do not include information on persons insured at KRUS; on the basis of administrative data sources.
PRZECIĘTNE W ROKU
ANNUAL AVERAGES
4 KWARTAŁ
4th QUARTER
Zatrudnienib ...................................... 13510 5,5 2,0 5,2 13,7 68,4 2,8 38,0
Employeesb
w tym pracodawcy ......................... 686 2,2 1,5 3,6 10,8 46,6 32,8 44,2
of which employers
Pomagający członkowie rodzin ......... 152 . 19,1 14,5 15,8 28,9 10,5 31,0
Contributing family workers
a Łącznie z osobami z nieustaloną liczbą godzin przepracowanych w badanym tygodniu. b Dane dotyczą zatrudnionych
na podstawie stosunku pracy, umowy ustnej, umowy cywilnoprawnej oraz osób wykonujących pracę nakładczą (dotych-
czasowa nazwa — pracownicy najemni). c Łącznie z agentami pracującymi na podstawie umów agencyjnych i umów-
-zleceń oraz członkami spółdzielni produkcji rolnej.
a Including persons with not specified number of hours worked during the reference week. b Data concern employees
hired on the basis of an employment contract, verbal agreement, civil law contract as well as outworkers (previous name —
paid employees). c Including agents working on the basis of agency and order agreements as well as members of agricul-
tural production cooperatives.
Labour market 251
a Dane dotyczą pełnozatrudnionych w podmiotach gospodarki narodowej o liczbie pracujących 10 osób i więcej oraz
w jednostkach sfery budżetowej niezależnie od liczby pracujących; opracowano na podstawie sprawozdawczości oraz
szacunków. b Z wykształceniem: wyższym, policealnym, średnim oraz zasadniczym zawodowym (do 2020 r.) i zasadni-
czym branżowym (od 2020 r.). c W tym 29,1 tys. kobiet.
a Data concern full-time paid employees in entities of the national economy employing 10 persons and more as well as in
budgetary sphere units regardless of the number of employed persons; prepared on the basis of reporting and estimates.
b With tertiary, post-secondary, secondary and basic vocational (until 2020) and basic sectoral vocational (since 2020)
education. c Of which 29.1 thousand women.
252 Rynek pracy
a Dane dotyczą pełnozatrudnionych w podmiotach gospodarki narodowej o liczbie pracujących 10 osób i więcej oraz
w jednostkach sfery budżetowej niezależnie od liczby pracujących; opracowano na podstawie sprawozdawczości oraz
szacunków.
a Data concern full-time paid employees in entities of the national economy employing 10 persons and more as well as in
budgetary sphere units regardless of the number of employed persons; prepared on the basis of reporting and estimates.
Labour market 253
a Opracowano na podstawie sprawozdawczości oraz szacunków. b Średnia ze stanów na koniec kwartałów. c W ciągu roku.
a Prepared on the basis of reporting and estimates. b Average of the end-of-quarter values. c During the year.
254 Rynek pracy
w % ogółu zatrudnionychb ............. 0,19 2,11 0,12 0,03 in % of total of paid employeesb
w % pracowników zatrudnionych
na stanowiskach robotniczych in % of paid employees in manual
w jednostkach, w których wystą- labour positions in entities in
piły strajki ................................... 75,0 21,5 25,3 55,5 which strikes occurred
a W tym odpowiednio 9673 strajki i 223,0 tys. strajkujących w sekcji „Edukacja”. b Opracowano na podstawie sprawoz-
dawczości oraz szacunków.
a Of which respectively 9673 strikes and 223.0 thousand employees on strike in the section ”Education”. b Prepared on
the basis of reporting and estimates.
Labour market 255
Bezrobocie
Unemployment
korzystający ze świad-
czeń pomocy społecz- benefitting from social as-
nej ............................... 33,3 17,5 15,1 11,8 sistance
posiadający co najmniej
jedno dzieckoc .............. 242,2 177,3 187,6 139,9 with at least one childc
Oferty pracy w tys. ............ 51,2 47,8 43,8 44,1 Job offers in thousands
a, b, d Patrz uwagi ogólne: a — ust. 2 na str. 233, b — ust. 3 na str. 234, d — ust. 4 na str. 234. Dane dla 2020 r.
uwzględniają szacunki pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie oparte o wyniki: nad kreską — Po-
wszechnego Spisu Rolnego 2010 (są porównywalne z danymi za lata poprzednie), pod kreską — Powszechnego Spisu
Rolnego 2020. c W wieku do 6 lat (138,2 tys. osób w 4 kwartale 2022 r.) lub dziecko niepełnosprawne w wieku do 18 lat
(1,7 tys. osób w 4 kwartale 2022 r.).
U w a g a. Według stanu w dniu 31 grudnia udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyj-
nym (mężczyźni w wieku 18—64 lata, kobiety w wieku 18—59 lat) wyniósł: w 2015 r. — 6,5% (5,9% i 7,2%) i odpowiednio:
w 2019 r. — 3,8% (3,2% i 4,4%), w 2020 r. — 4,6% (4,0% i 5,3%), a w 2022 r. — 3,7% (3,2% i 4,2%).
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
a, b, d See general notes: a — item 2 on page 233, b — item 3 on page 234, d — item 4 on page 234. Data for 2020
include estimates of people working on individual farms in agriculture based on the results of: above the line — of the
Agricultural Censusu 2010 (they are comparable to data for previous years), below the line — of the Agricultural Censusu
2020. c Aged up to 6 (138.2 thousand persons in the 4th quarter of 2022) or disabled child up to 18 (1.7 thousand persons
in the 4th quarter of 2022).
N o t e. As of 31 December the share of registered unemployed persons in the working age population (men aged
18—64, women aged 18—59) amounted to: 6.5% (5.9% and 7.2%) in 2015, and respectively: 3.8% (3.2% i 4.4%) in 2019,
4.6% (4.0% and 5.3%) in 2020 and 3.7% (3.2% and 4.2%) in 2022.
S o u r c e: data of the Ministry of Family and Social Policy.
Labour market 257
a W ciągu okresu.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
a During the period.
S o u r c e: data of the Ministry of Family and Social Policy.
OGÓŁEM
TOTAL
WEDŁUG WIEKU
BY AGE
24 lata i mniej ............... 236,8 128,7 106,1 63,5 130,8 73,8 100,4 54,8 24 and less
25—34 ......................... 429,8 260,2 236,6 161,2 283,9 184,7 198,3 130,8 25—34
35—44 ......................... 332,9 187,5 208,3 126,1 260,8 152,3 207,6 123,7 35—44
45—54 ......................... 287,9 143,7 157,9 80,9 196,0 98,9 165,5 84,1 45—54
55 lat i więcej ............... 275,9 96,0 157,4 47,7 174,9 51,9 140,5 43,0 55 and more
Wyższe ......................... 200,2 135,6 125,2 86,5 154,1 105,4 116,6 79,5 Tertiary
Średnie ogólnokształ-
cące .......................... 164,6 108,1 99,0 67,8 125,9 82,8 96,9 63,8 General secondary
b
Zasadnicze zawodowe 424,9 181,6 220,8 99,6 260,3 112,9 203,3 87,6 Basic vocationalb
3 miesiące i mniej ....... 459,0 211,5 268,2 127,7 249,8 121,3 243,3 117,9 3 months and less
6—12 .......................... 248,2 128,8 134,6 75,1 220,2 110,5 118,4 64,4 6—12
12—24 .......................... 241,4 132,0 127,7 77,4 191,1 107,0 108,0 60,7 12—24
Powyżej 24 miesięcy .... 379,4 218,1 201,2 124,6 224,4 138,4 220,6 128,5 More than 24 months
Bez stażu pracy ............ 250,1 145,8 110,2 68,8 130,5 76,5 106,9 64,3 No work seniority
1 rok i mniej ............ 278,5 160,2 171,4 104,9 211,6 123,8 165,4 97,8 1 year and less
5—10 ...................... 227,0 120,0 134,8 75,8 163,6 89,1 129,2 68,9 5—10
10—20 ...................... 238,1 118,3 130,6 64,3 155,9 76,1 120,4 57,7 10—20
20—30 ...................... 163,4 65,6 74,0 27,7 84,3 32,2 60,9 23,2 20—30
powyżej 30 lat ........... 62,3 19,8 27,4 7,6 31,8 8,9 21,8 5,8 more than 30 years
OGÓŁEM
TOTAL
mobilnym ........................ 8,8 9,0 3,9 4,5 3,9 4,2 3,5 3,7 mobile
niemobilnym ................... 6,1 6,4 2,5 2,4 2,3 2,2 2,2 2,1 non-mobile
WEDŁUG WIEKU
BY AGE
15―24 lata ........................ 20,9 21,1 9,9 10,3 10,9 11,6 10,8 11,3 15―24
25—34 ............................... 8,2 8,5 3,7 4,6 3,8 4,2 3,3 3,7 25—34
35—44 ............................... 5,7 6,4 2,6 3,1 2,5 2,7 2,1 2,2 35—44
45—54 ............................... 6,2 6,6 2,4 2,4 2,2 2,3 2,3 2,2 45—54
55—89 lat .......................... 5,3 4,7 2,2 1,9 2,0 1,5 1,7 1,5 55—89
Wyższe .............................. 3,9 4,3 2,0 2,1 1,9 2,0 1,3 1,3 Tertiary
Średnie ogólnokształcące ... 10,5 11,1 4,9 5,3 5,0 4,8 4,2 5,3 General secondary
Gimnazjalne, podstawowe,
niepełne podstawowe Lower secondary, primary,
i bez wykształcenia incomplete primary and
szkolnego ....................... 18,3 19,0 8,6 10,2 9,0 10,6 8,0 8,7 without school education
a Patrz uwagi ogólne dotyczące BAEL, na str. 229. b Mężczyźni w wieku 18—64 lata, kobiety w wieku 18—59 lat; osoby
w wieku mobilnym — 18—44 lata; niemobilnym: mężczyźni w wieku 45—64 lata, kobiety w wieku 45—59 lat. c Od 3 kwar-
tału 2022 r. łącznie z wykształceniem średnim branżowym. d Od 3 kwartału 2020 r. łącznie z wykształceniem zasadniczym
branżowym.
a See general notes concerning LFS, on page 229. b Men aged 18—64, women aged 18—59; mobile aged persons — 18—
—44; non-mobile: 45—64 for men, 45—59 for women. c Since the 3rd quarter of 2022, including secondary sectoral vocational
education. d Since the 3rd quarter of 2020, including basic sectoral vocational education.
260 Rynek pracy
O G Ó Ł E M ............................................... 499 278 220 266 154 113 233 125 108
TOTAL
2— 3 .................................................... 126 61 65 65 31 34 61 30 32
4— 6 .................................................... 100 58 42 52 28 23 49 30 19
7—12 .................................................... 87 49 37 51 32 19 36 18 18
13—24 .................................................... 53 30 22 23 14 . 29 16 13
a W przypadku osób, które miały przerwę w poszukiwaniu pracy wynoszącą co najmniej 4 tygodnie, czas poszukiwania
pracy liczony jest od momentu zakończenia tej przerwy.
U w a g a. Przeciętny czas poszukiwania pracy wyniósł dla: mężczyzn — 8,4 miesiąca, kobiet — 8,2 miesiąca.
a In the case of persons who have had a break in job search lasting at least 4 weeks, the period of job search is calcu-
lated from the moment of termination of that break.
N o t e. The average duration of job search was 8.4 months for men and 8.2 months for women.
w tym: of which:
Operatorzy i monterzy maszyn i urzą- Plant and machine operators, and as-
dzeń ............................................. 27 20 . 19 . semblers
a W ciągu okresu.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
a During the period.
S o u r c e: data of the Ministry of Family and Social Policy.
262 Rynek pracy
Warunki pracy
Working conditions
OGÓŁEM
TOTAL
O G Ó Ł E M ............................
2015 87622 304 502 86816 1507 33052 48828 T O T A L
2019 83205 184 396 82625 816 34672 46630
2020 62740 190 378 62172 269 26601 35547
2022 66606 180 369 66057 29 26921 39476
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo
i rybactwo .............................. 867 6 6 855 — 289 572 Agriculture, forestry and fishing
Przemysł ................................... 26948 76 208 26664 8 10283 16581 Industry
górnictwo i wydobywanie ...... 2150 24 11 2115 — 482 1644 mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe 22185 39 183 21963 6 8850 13290 manufacturing
wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną,
gaz, parę wodną i gorącą electricity, gas, steam and air
wodęΔ ................................ 544 3 5 536 1 178 362 conditioning supply
dostawa wody; gospodaro- water supply; sewerage,
wanie ściekami i odpada- waste management and
mi; rekultywacjaΔ ............... 2069 10 9 2050 1 773 1285 remediation activities
Budownictwo ............................ 3704 41 49 3614 1 1075 2587 Construction
Handel; naprawa pojazdów sa-
mochodowychΔ ..................... 8623 13 25 8585 2 3899 4709 Trade; repair of motor vehicles Δ
Transport i gospodarka maga-
zynowa .................................. 5630 19 29 5582 5 2246 3360 Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ 951 — — 951 1 496 454 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja .......... 321 — 1 320 1 185 135 Information and communication
Działalność finansowa i ubez- Financial and insurance activ-
pieczeniowa .......................... 432 — — 432 1 204 227 ities
Obsługa rynku nieruchomościΔ 576 2 6 568 — 221 353 Real estate activities
Działalność profesjonalna, na- Professional, scientific and
ukowa i techniczna ............... 922 3 3 916 1 409 509 technical activities
Administrowanie i działalność Administrative and support ser-
wspierającaΔ ......................... 2912 11 12 2889 2 1212 1687 vice activities
Administracja publiczna i obro- Public administration and de-
na narodowa; obowiązkowe fence; compulsory social se-
zabezpieczenia społeczne ... 2757 5 12 2740 1 1242 1509 curity
Edukacja ................................... 3928 2 6 3920 2 1746 2178 Education
Opieka zdrowotna i pomoc spo- Human health and social work
łeczna ................................... 6892 2 6 6884 4 2940 3946 activities
Działalność związana z kulturą, Arts, entertainment and recre-
rozrywką i rekreacją .............. 686 — 1 685 — 270 416 ation
Pozostała działalność usługowa 457 — 5 452 — 204 253 Other service activities
a Zgłoszonych w danym roku; liczba poszkodowanych w wypadkach zaistniałych wynosiła w 2015 r. — 86,2 tys., tj. 7,08
na 1000 pracujących i odpowiednio: w 2019 r. — 82,0 tys., tj. 5,94 i w 2020 r. — 61,9 tys., tj. 4,28. b Bez osób poszkodo-
wanych w wypadkach śmiertelnych; patrz uwagi ogólne, ust. 5 na str. 235.
a Registered in a given year; the number of persons injured in accidents amounted to 86.2 thousand in 2015, i.e. 7.08
per 1000 persons employed and respectively: 82.0 thousand in 2019, i.e. 5.94 and 61.9 thousand in 2020, i.e. 4.28.
b Excluding persons injured in fatal accidents; see general notes, item 5 on page 235.
Labour market 263
O G Ó Ł E M ...............................
2015 7,19 0,02 0,04 7,13 0,12 2,71 4,01 T O T A L
2019 6,06 0,01 0,03 6,02 0,06 2,53 3,40
2020 4,54 0,01 0,03 4,50 0,02 1,93 2,47
2022 4,76 0,01 0,03 4,72 0,00 1,93 2,83
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo
i rybactwo ............................... 4,89 0,03 0,03 4,83 — 1,63 3,23 Agriculture, forestry and fishing
Przemysł .................................... 8,35 0,02 0,06 8,27 0,00 3,19 5,14 Industry
górnictwo i wydobywanie ....... 18,79 0,21 0,10 18,48 — 4,21 14,37 mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe 7,84 0,01 0,06 7,77 0,00 3,13 4,70 manufacturing
wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną,
gaz, parę wodną i gorącą electricity, gas, steam and air
wodęΔ ................................. 4,67 0,03 0,04 4,60 0,01 1,53 3,11 conditioning supply
dostawa wody; gospodaro- water supply; sewerage,
wanie ściekami i odpada- waste management and
mi; rekultywacjaΔ ................ 12,39 0,06 0,05 12,28 0,01 4,63 7,69 remediation activities
Budownictwo ............................. 3,54 0,04 0,05 3,45 0,00 1,03 2,47 Construction
Handel; naprawa pojazdów sa-
mochodowychΔ ...................... 3,74 0,01 0,01 3,72 0,00 1,69 2,04 Trade; repair of motor vehiclesΔ
Transport i gospodarka maga-
zynowa ................................... 6,59 0,02 0,03 6,54 0,01 2,63 3,93 Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ 3,04 — — 3,04 0,00 1,59 1,45 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ........... 0,67 — 0,00 0,67 0,00 0,38 0,28 Information and communication
Działalność finansowa i ubez- Financial and insurance activ-
pieczeniowa ........................... 1,33 — — 1,33 0,00 0,63 0,70 ities
Obsługa rynku nieruchomościΔ 2,91 0,01 0,03 2,87 — 1,12 1,78 Real estate activities
Działalność profesjonalna, na- Professional, scientific and
ukowa i techniczna ................ 1,15 0,00 0,00 1,15 0,00 0,51 0,63 technical activities
Administrowanie i działalność Administrative and support ser-
wspierająca Δ .......................... 5,11 0,02 0,02 5,07 0,00 2,13 2,96 vice activities
Administracja publiczna i obro- Public administration and de-
na narodowa; obowiązkowe fence; compulsory social se-
zabezpieczenia społeczne .... 2,65 0,00 0,01 2,64 0,00 1,19 1,45 curity
Edukacja .................................... 3,27 0,00 0,00 3,27 0,00 1,45 1,81 Education
Opieka zdrowotna i pomoc spo- Human health and social work
łeczna .................................... 7,34 0,00 0,01 7,33 0,00 3,13 4,20 activities
Działalność związana z kulturą, Arts, entertainment and recre-
rozrywką i rekreacją ............... 4,23 — 0,01 4,22 — 1,66 2,56 ation
Pozostała działalność usługowa 1,29 — 0,01 1,28 — 0,57 0,71 Other service activities
a Zgłoszonych w danym roku; liczba poszkodowanych w wypadkach zaistniałych wynosiła w 2015 r. — 86,2 tys., tj. 7,08
na 1000 pracujących i odpowiednio: w 2019 r. — 82,0 tys., tj. 5,94 i w 2020 r. — 61,9 tys., tj. 4,28. b Bez osób poszkodo-
wanych w wypadkach śmiertelnych; patrz uwagi ogólne, ust. 5 na str. 235.
a Registered in a given year; the number of persons injured in accidents amounted to 86.2 thousand in 2015, i.e. 7.08
per 1000 persons employed and respectively: 82.0 thousand in 2019, i.e. 5.94 and 61.9 thousand in 2020, i.e. 4.28.
b Excluding persons injured in fatal accidents; see general notes, item 5 on page 235.
264 Rynek pracy
O G Ó Ł E M ............................... 2015 87622 1296 33545 2261 28351 5776 12006 6262 9312
TOTAL 2019 83205 1015 33435 2407 28121 4743 10492 7047 9027
2020 62740 862 26102 1994 21624 3872 8218 5146 6959
2022 66606 867 26948 2150 22185 3704 8623 5630 6892
Kontakt z prądem elektrycznym, tem-
peraturą, niebezpiecznymi substan-
cjami i preparatami chemicznymi ...... 2204 15 1100 69 957 104 177 84 187
Contact with electrical voltage, tem-
perature, hazardous substances and
chemicals
w tym z preparatami chemicznymi ..... 535 5 308 13 270 24 42 28 39
of which with chemicals
Tonięcie, zakopanie, zamknięcie .......... 67 1 39 12 10 13 2 5 3
Drowned, buried, enveloped
Zderzenie z/uderzenie w nieruchomy
obiekt ................................................ 21380 291 6915 438 5603 1171 2506 2152 2482
Horizontal or vertical impact with or
against a stationary object
Uderzenie przez obiekt w ruchu ............ 13376 169 6622 809 5274 921 1981 1099 556
Struck by object in motion, collision with
w tym przez:
of which by:
spadający obiekt ............................... 5652 56 3018 515 2307 438 854 351 203
falling object
obracający się, poruszający się,
transportowany obiekt, włączając
pojazdy .......................................... 2790 23 1308 73 1115 155 508 294 137
moving or transported object
Kontakt z przedmiotem ostrym, szorst-
kim, chropowatym ............................. 11915 103 5787 326 5139 572 1731 392 1706
Contact with sharp, pointed, rough,
coarse material agent
w tym kontakt z przedmiotem ostrym 7098 46 3515 30 3319 313 1345 160 793
of which contact with sharp material
agent
Uwięzienie, zmiażdżenie ....................... 5142 66 2986 174 2609 352 740 281 175
Trapped, crushed, etc.
Obciążenie psychiczne lub fizyczne ...... 10591 113 3335 309 2521 552 1401 1162 1298
Physical or mental stress
w tym obciążenie układu mięśniowo-
-szkieletowego ............................... 9305 87 2956 283 2230 489 1273 1064 1097
of which physical stress on the
musculoskeletal system
Przejaw agresji ze strony człowieka lub
zwierzęcia ......................................... 1931 109 164 13 72 19 85 455 485
Bite, kick, etc. (human or animal)
TABL. 26 (188). WYDARZENIA POWODUJĄCE URAZY I PRZYCZYNY WYPADKÓW PRZY PRACY a (dok.)
CONTACT-MODES OF INJURIES AND CAUSES OF ACCIDENTS AT WORK a (cont.)
W tym Of which
rolnic- przemysł industry handel; opieka
trans-
two, na- zdro-
w tym of which port
leś- prawa wotna
i gospo-
nictwo, pojaz- i pomoc
górnic- prze- budow- dów darka
Ogółem łowiec- ma-
spo-
WYSZCZEGÓLNIENIE two two twór- nictwo samo- łeczna
Grand i wy- stwo gazy-
SPECIFICATION
total i rybac- razem doby- prze- con- chodo-
Δ nowa human
two wych
total wanie mysło- struc- trans-
health
agricul- we tion trade; and
mining porta-
ture, repair of social
and manu- tion
forestry motor work
quar- factur- and
and vehi- activ-
rying ing storage
fishing clesΔ ities
PRZYCZYNY WYPADKÓW
CAUSES OF ACCIDENTS
O G Ó Ł E M ............................... 2015 173475 2583 71949 5285 60781 12499 24640 11606 15261
TOTAL
2019 165598 2032 72984 5505 61466 9736 21955 13175 14345
2020 127436 1805 57949 4373 48450 8104 17224 9756 11327
2022 134093 1739 59544 4930 49259 7716 17983 10763 11121
Niewłaściwa organizacja:
Inappropriate organisation of:
pracy ................................................. 5583 74 3272 261 2775 392 638 296 252
work
stanowiska pracy ............................... 7346 72 3847 428 3181 427 1198 447 388
workstation
Inne przyczyny ...................................... 5058 58 1604 306 1096 259 472 831 538
Other causes
a Zgłoszonych w danym roku. b Spowodowany m.in.: nagłym zachorowaniem, niedyspozycją fizyczną lub psychiczną,
nadużyciem alkoholu.
a Registered in a given year. b Caused by: sudden illness, physical or mental indisposition, alcohol abuse, etc.
266 Rynek pracy
O G Ó Ł E M ............................................ 2015 86,5 66,9 49,8 36,3 23,5 20,4 13,2 10,2
TOTAL 2019 72,9 56,0 42,6 30,8 18,3 15,5 12,0 9,8
2020 73,2 56,3 43,4 31,4 17,9 15,2 11,9 9,7
2022b 65,3 49,7 38,5 28,2 14,7 12,2 12,1 9,4
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ........ 59,7 36,6 35,4 21,5 8,6 5,7 15,6 9,5
Agriculture, forestry and fishing
a, b Patrz notki na str. 267.
a, b See footnotes on page 267.
Labour market 267
Przemysł ............................................................ 118,2 89,1 73,8 53,8 24,0 19,7 20,4 15,7
Industry
górnictwo i wydobywanie ................................ 421,3 251,4 305,9 166,4 77,1 56,2 38,3 28,8
mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe ............................ 104,0 81,5 64,5 49,8 20,8 17,5 18,8 14,2
manufacturing
wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elek-
tryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Δ ... 124,6 107,2 56,6 49,1 26,3 17,4 41,7 40,6
electricity, gas, steam and air conditioning
supply
dostawa wody; gospodarowanie ściekami
i odpadami; rekultywacja Δ .......................... 81,8 60,6 37,5 24,4 28,4 24,7 15,8 11,6
water supply; sewerage, waste management
and remediation activities
Budownictwo ...................................................... 46,1 30,9 25,2 15,3 11,4 7,5 9,5 8,0
Construction
Handel; naprawa pojazdów samochodowychΔ ... 19,7 16,7 7,0 6,2 4,0 3,6 8,8 6,8
Trade; repair of motor vehicles Δ
Transport i gospodarka magazynowa ................ 36,0 29,2 8,2 5,6 22,3 19,1 5,5 4,5
Transportation and storage
Informacja i komunikacja ................................... 2,7 2,4 2,2 1,9 0,1 0,0 0,4 0,4
Information and communication
Działalność profesjonalna, naukowa i tech-
niczna ............................................................. 24,1 18,6 18,0 12,9 4,9 4,9 1,1 0,8
Professional, scientific and technical activities
Administrowanie i działalność wspierająca ........ 37,1 18,8 21,1 10,5 6,3 4,0 9,7 4,3
Administrative and support service activities
Edukacja ............................................................ 7,4 6,1 2,5 1,7 3,0 2,8 1,9 1,6
Education
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ................ 27,3 22,7 23,7 19,4 3,2 3,0 0,4 0,3
Human health and social work activities
Pozostała działalność usługowa ........................ 13,0 4,2 10,1 1,8 0,4 0,2 2,5 2,2
Other service activities
a Liczeni raz w grupie czynnika przeważającego; patrz uwagi ogólne, ust. 8 na str. 236. b Dane nie są porównywalne
z danymi za lata poprzednie ze względu na wprowadzoną w 2021 r. zmianę metody badania z pełnej na reprezentacyjną.
a Employees listed once by predominant factor; see general notes, item 8 on page 236. b Data are incomparable with
those for the previous years due to the change in survey method from a full scale to a sampling method in 2021.
268 Rynek pracy
Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich na- Acute and chronic intoxications and their
stępstwa ...................................................... 6 0,0 sequels
Przewlekłe choroby narządu głosu spowodo- Chronic voice disorders due to excessive
wane nadmiernym wysiłkiem głosowym ...... 309 2,6 vocal effort
Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane Chronic diseases of locomotor system related
sposobem wykonywania pracy .................... 86 0,7 to the way the job is performed
Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich Infectious and parasitic diseases or their
następstwa .................................................. 1412 11,7 sequels
w tym:
of which:
przetwórstwo przemysłowe .............. 10005 53180 51746 745 445 2525 1434
manufacturing
O G Ó Ł E M ................................... 480524 663890 695986 877628 337,5 221,7 182,7 132,1 113,6
TOTAL
w tym:
of which:
Osobowe ......................................... 450545 625477 656239 822712 336,3 222,9 182,7 131,6 113,7
Personal
Wynagrodzenia bezosobowe .......... 21025 27251 27030 38423 374,0 202,8 182,8 141,0 115,8
Impersonal wages and salaries
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ...... 6852 8419 8635 11942 228,2 174,3 141,8 112,4
Agriculture, forestry and fishing
Przemysł .......................................................... 132848 181322 186990 230659 211,7 173,5 127,2 112,2
Industry
górnictwo i wydobywanie ............................. 12221 13389 13160 16701 137,7 136,7 124,7 121,3
mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe ......................... 104180 147880 152664 189228 233,1 181,6 128,0 111,7
manufacturing
Budownictwo ................................................... 24000 34135 36004 45124 194,7 188,2 132,2 112,7
Construction
Transport i gospodarka magazynowa ............. 26090 39021 40585 56448 268,1 216,3 144,6 125,3
Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ ..................... 5549 8936 8415 12045 267,7 217,3 134,9 126,8
Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ................................. 19837 30527 33455 47946 333,8 241,6 157,1 123,1
Information and communication
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ...... 21471 26292 26443 32364 169,5 150,8 123,1 116,2
Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomościΔ ....................... 7255 9068 9330 10908 189,7 150,3 120,3 110,5
Real estate activities
Administrowanie i działalność wspierającaΔ ..... 16625 26007 26534 33302 307,7 200,2 128,0 110,6
Administrative and support service activities
Edukacja .......................................................... 54309 66792 72428 83535 188,5 153,6 124,9 107,2
Education
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ............ 30374 43815 46934 62331 236,7 205,0 142,2 110,4
Human health and social work activities
Pozostała działalność usługowa ..................... 5208 6823 7440 10493 333,5 201,3 153,8 120,1
Other service activities
prywatna krajowa .............................. 3103,65 4066,62 4307,62 5318,44 private domestic ownership
a
w tym spółdzielnie ....................... 3456,31 4386,82 4655,11 5676,95 of which cooperatives a
O G Ó Ł E M ............................................ 3907,85 4920,09 5226,00 6362,90 6302,08 269,1 162,7 129,2 112,0
TOTAL
w tym w sferze budżetowej b ................. 4209,00 5113,76 5578,84 6432,94 6030,29 256,7 152,8 125,7 108,0
of which in the budget sphere b
Przemysł ................................................... 3983,49 4997,58 5249,16 6361,90 6358,43 269,2 159,7 127,2 111,9
Industry
górnictwo i wydobywanie ...................... 6837,41 8296,08 8471,35 11098,14 11098,14 255,4 162,2 133,8 122,6
mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe .................. 3669,29 4718,64 4969,50 6028,43 6026,64 287,2 164,3 127,8 111,3
manufacturing
Budownictwo ............................................ 3217,49 4108,93 4304,94 5302,05 5301,22 273,7 165,0 129,1 111,5
Construction
Transport i gospodarka magazynowa ...... 3469,75 4262,94 4423,87 5824,16 5820,75 250,5 168,1 136,7 122,6
Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ .............. 2459,59 3231,40 3324,35 4133,66 4125,50 274,6 168,0 127,9 113,0
Accommodation and cateringΔ
Informacja i komunikacja .......................... 6685,33 8441,14 9053,21 10962,07 10958,01 259,7 164,0 129,9 111,7
Information and communication
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 6511,17 7896,66 8281,77 10032,24 10030,38 236,6 154,3 127,1 113,8
Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomościΔ ................ 4075,46 4982,28 5222,51 6039,76 6006,09 234,4 148,3 121,3 109,9
Real estate activities
a Dotyczy wypłat z tytułu udziału w zysku i w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach oraz dodatkowych wynagrodzeń
rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej. b Dane dotyczą jednostek budżetowych oraz zakładów budżeto-
wych.
a Concerns payments from profit and balance surplus in cooperatives as well as annual extra wages and salaries for
employees of budgetary sphere units. b Data concern budgetary units as well as budgetary establishments.
Wages and salaries 275
a Dotyczy wypłat z tytułu udziału w zysku i w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach oraz dodatkowych wynagrodzeń
rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej.
a Concerns payments from profit and balance surplus in cooperatives as well as annual extra wages and salaries for
employees of budgetary sphere units.
a Wskaźniki łańcuchowe (rok poprzedni=100) obliczono jako iloraz wskaźnika przeciętnego miesięcznego wynagrodze-
nia nominalnego brutto oraz wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych pracowników (do
2005 r. łącznie z gospodarstwami pracowników użytkujących gospodarstwo rolne), wskaźniki jednopodstawowe — metodą
nawiązania łańcuchowego.
a Chain indices (previous year=100) are calculated as the ratio of the index of the average monthly gross nominal wages
and salaries and the price index of consumer goods and services for households of employees (until 2005 including house-
holds of employees — farmers) and single base indices — using the chain-base index method.
276 Wynagrodzenia
TABL. 6 (198). PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO WEDŁUG WYBRANYCH SEKCJI I DZIAŁÓW
AVERAGE MONTHLY GROSS WAGES AND SALARIES BY SELECTED SECTIONS AND DIVISIONS
2015 2019 2020 2022
SEKCJE I DZIAŁY SECTIONS AND DIVISIONS
w zł in PLN
25 Handel; naprawa pojazdów samo- a 0,0 21,3 15,5 14,9 11,3 7,7
26 chodowychΔ b 0,0 16,0 10,2 14,0 12,2 9,1
27 Trade; repair of motor vehiclesΔ c 0,0 26,2 20,4 15,7 10,4 6,4
TABL. 8 (200). ZATRUDNIENI1 WEDŁUG WYSOKOŚCI WYNAGRODZENIA BRUTTO ZA PAŹDZIERNIK 2022 R. (dok.)
PAID EMPLOYMENT1 BY AMOUNT OF GROSS WAGES AND SALARIES FOR OCTOBER 2022 (cont.)
Zatrudnieni — w od
Paid employees —
WYSZCZEGÓLNIENIE 2800,51 zł
SPECIFICATION i mniej 2800,52— 3500,65— 4200,78— 4900,91— 5601,03—
Lp.
a — ogółem total and less —3500,64 —4200,77 —4900,90 —5601,02 —6301,15
No
b — mężczyźni men PLN
c — kobiety women (40%
i mniej (40—50) (50—60) (60—70) (70—80) (80—90)
and less)
7 Obsługa rynku nieruchomościΔ .......... a 0,0 11,7 14,2 15,4 15,0 11,1
8 Real estate activities b 0,0 11,0 12,8 15,6 15,8 10,8
9 c — 12,3 15,5 15,3 14,3 11,4
22 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna a 0,0 3,7 8,3 13,8 12,8 10,3
23 Human health and social work activ- b 0,0 3,2 7,8 12,5 12,2 9,4
24 ities c 0,0 3,7 8,4 14,0 12,9 10,5
28 Pozostała działalność usługowa ........ a 0,1 34,0 18,0 12,7 9,7 6,7
29 Other service activities b — 24,2 10,7 13,3 10,2 8,2
30 c 0,1 40,4 22,5 12,3 9,4 5,7
czą świadczeń wypłacanych w ramach pozarol- are paid in regard to non-agricultural social security
niczego systemu ubezpieczeń społecznych przez: system by:
1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych ze środków 1) the Social Insurance Institution from the source
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, budżetu of the Social Insurance Fund, the state budget
państwa (w ramach dotacji celowej oraz od (within the scope of the targeted grant as well as
2007 r. także z odrębnego rozdziału wydatków since 2007 also from the separate division of the
budżetu państwa) oraz w okresie od 1 stycznia state budget expenditures) as well as in the
2009 r. do 30 czerwca 2014 r. — w przypadku period from 1 January 2009 to 30 June 2014 —
emerytur — ze środków zgromadzonych in the case of retirement pensions — from the
w otwartych funduszach emerytalnych (OFE); sources gathered in the open pension funds
2) Ministerstwo Obrony Narodowej w zakresie (OFE);
świadczeń wypłacanych byłym żołnierzom za- 2) the Ministry of National Defence, in regard to
wodowym i członkom ich rodzin — ze środków benefits for former professional soldiers and
budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej; members of their families — from the budget
3) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Admini- sources of the Ministry of National Defence;
stracji w zakresie świadczeń wypłacanych byłym 3) the Ministry of the Interior and Administration in
funkcjonariuszom bezpieczeństwa publicznego regard to benefits for former functionaries of
oraz członkom ich rodzin — ze środków budże- public safety and members of their families —
tu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Admini- from the budget sources of the Ministry of the
stracji; Interior and Administration;
4) Ministerstwo Sprawiedliwości w zakresie świad- 4) the Ministry of Justice, in regard to benefits for
czeń wypłacanych byłym funkcjonariuszom służ- former functionaries of penitentiary staff and
by więziennej i członkom ich rodzin — ze members of their families — from the budget
środków budżetu Ministerstwa Sprawiedliwości. sources of the Ministry of Justice.
Informacje o świadczeniach emerytalnych i ren- Information regarding retirement and other
towych rolników indywidualnych dotyczą świad- pension benefits of farmers concerns benefits
czeń wypłacanych przez Kasę Rolniczego Ubezpie- which are paid by the Agricultural Social Insurance
czenia Społecznego ze środków Funduszu Emery- Fund from the sources of the Pension Fund and the
talno-Rentowego i budżetu państwa (w ramach state budget (within the scope of the targeted grant
dotacji celowej oraz od 2007 r. także z odrębnego as well as since 2007 also from the separate di-
rozdziału wydatków budżetu państwa) oraz ze środ- vision of the state budget expenditures) and also
ków wypłacanych w ramach pozarolniczego systemu from the sources which are paid in regard to non-
ubezpieczeń społecznych, w przypadku gdy rolnicy -agricultural social security system, in the case of
posiadają uprawnienia do łącznego pobierania farmers authorised to receive benefits from those
świadczeń z obu systemów. systems simultaneously.
5. Świadczenia emerytalne i rentowe, w tym 5. Retirement and other pension benefits, of
renty wypłacane także z tytułu wypadków przy which pensions also paid due to accidents at work
pracy i chorób zawodowych ujmowane w pkt. 2) and job-related illnesses listed in points 2) and 3),
i 3), obejmują: include:
1) emerytury; 1) retirement pensions;
2) renty z tytułu niezdolności do pracy; 2) disability pensions;
3) renty rodzinne. 3) survivors pensions.
Świadczenia z pozarolniczego systemu ubezpie- Benefits from non-agricultural social security sys-
czeń społecznych wymienione w pkt. 1)—3) obej- tem listed in points 1)—3) include also retirement
mują również emerytury i renty przyznawane przez and other pensions granted by the President of the
Prezesa Rady Ministrów oraz przyznawane, w dro- Council of Ministers as well as benefits granted,
dze wyjątku, kombatantom i członkom ich rodzin exceptionally to combatants and members of their
przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. families by the President of the Social Insurance
6. Świadczenia emerytalne i rentowe obejmują Institution.
kwotę świadczeń należnych (bieżących i wyrów- 6. Retirement and other pension benefits in-
nawczych), uwzględniającą od 2007 r. zmniejszenia clude the amount of benefits due (current and
m.in. z tytułu osiągania przychodów z pracy. compensatory), taking into account since 2007 the
Dane dotyczące przeciętnej miesięcznej eme- deductions, among others, in respect of achieving
rytury i renty obliczono, dzieląc ogólną kwotę revenue from work.
świadczeń przez odpowiadającą im liczbę świad- Data regarding the average monthly retirement
czeniobiorców. and other pension are calculated by dividing the
7. Zasiłki, świadczenia rehabilitacyjne i jedno- total amount of benefits by the corresponding num-
razowe odszkodowania powypadkowe z tytułu ber of persons receiving these benefits.
ubezpieczenia społecznego osób pracujących 7. Allowances, rehabilitation benefits and
(poza rolnikami indywidualnymi) wypłacane przez one-off accident compensations from social
Zakład Ubezpieczeń Społecznych finansowane są security for employed persons (excluding farm-
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu ers) which are paid by the Social Insurance Institu-
państwa (w ramach dotacji celowej oraz od 2007 r. tion are financed from the Social Insurance Fund
także z odrębnego rozdziału wydatków budżetu and from the state budget (within the scope of the
państwa) i nie obejmują żołnierzy zawodowych, targeted grant as well as since 2007 also from the
284 Świadczenia społeczne
funkcjonariuszy bezpieczeństwa publicznego i służby separate division of the state budget expenditures)
więziennej wraz z członkami ich rodzin, z wyjątkiem excluding professional soldiers, public safety func-
zasiłku pogrzebowego po emerytach, rencistach tionaries and penitentiary staff functionaries with
i członkach ich rodzin. members of their families, excluding funeral allow-
W ramach budżetu państwa finansowane są: ance for retirees and pensioners and members of
1) zasiłki pogrzebowe (zlecone do wypłaty Zakłado- their families.
wi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego From the state budget there are financed:
Ubezpieczenia Społecznego) wypłacone m.in. po 1) funeral allowances (ordered to be paid by the
osobach pobierających świadczenia specjalne Social lnsurance lnstitution and Agricultural
i wyjątkowe, inwalidach wojennych i wojskowych, Social lnsurance Fund) which were paid out
osobach represjonowanych, kombatantach; among others for persons receiving the special
2) jednorazowe odszkodowania powypadkowe (zle- and exceptional benefits, war and military
cone do wypłaty Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
invalids, repressed persons, combatants;
łecznych) wypłacone z tytułu chorób zawodo-
2) one-off accident compensations (ordered to be
wych osób zatrudnionych przy produkcji wyro-
bów azbestowych, dla posłów i senatorów oraz paid by the Social lnsurance lnstitution) paid
z tytułu wypadku w szczególnych okolicznościach. out in respect of occupational diseases to
Od 1 stycznia 2003 r. jednorazowe odszkodowa- persons employed in manufacture of asbestos
nia powypadkowe dotyczą wypadków przy pracy products, to deputies and senators, and in re-
i chorób zawodowych. spect of accidents under specific circumstances.
Zasiłki i jednorazowe odszkodowanie powy- Since 1 January 2003 one-off accident com-
padkowe z tytułu ubezpieczenia społecznego rol- pensations have concerned accidents at work and
ników indywidualnych wypłacane przez Kasę occupational diseases.
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego finansowa- Allowances and one-off accident compensa-
ne są z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia tion from social security of farmers paid by the
Społecznego Rolników (z wyjątkiem zasiłku po- Agricultural Social Insurance Fund are financed from
grzebowego oraz od 2016 r. zasiłku macierzyńskie- the Contribution Fund of the Social Insurance of
go finansowanych z Funduszu Emerytalno-Rento- Farmers (excluding funeral allowance as well as
wego); jednorazowe odszkodowania powypadkowe maternity allowance — since 2016 financed from the
wypłacane są z tytułu doznania stałego lub długo- Pension Fund); one-off accident compensations are
trwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wsku-
paid for incurring permanent or long-term health
tek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
damage or death as a result of an accident at work or
8. Świadczenia rodzinne od 1 maja 2004 r. przy-
sługują osobom uprawnionym na mocy ustawy from an occupational disease.
z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzin- 8. Since 1 May 2004 family benefits have been
nich (Dz. U. z 2023 r. poz. 390, z późn. zm.). granted to persons authorised on the basis of
Świadczenia rodzinne obejmują: zasiłek rodzinny, the Act of 28 November 2003 on Family Benefits
dodatki do zasiłku rodzinnego (z tytułu: urodzenia (Journal of Laws 2023 item 390, as amended).
dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania Family benefits include: family allowance, sup-
z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywa- plements to the family allowance (due to: giving
nia dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka nie- birth to a child, taking care of child during child-care
pełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, pod- leave, single parenthood, education and rehabilita-
jęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem tion of a disabled child, beginning of a school year,
zamieszkania, wychowywania dziecka w rodzinie undertaking education outside the place of res-
wielodzietnej), jednorazową zapomogę z tytułu uro- idence by a child, multi-children parenthood), one-
dzenia się dziecka (od 2006 r.), świadczenie rodzi- -off subsidy due to giving birth to a child (since
cielskie (od 2016 r.), świadczenia opiekuńcze (zasi- 2006), parental benefit (since 2016), attendance
łek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy — benefits (nursing allowance, special attendance
od 2013 r. i świadczenie pielęgnacyjne). allowance — since 2013 and nursing benefit).
Świadczenia finansowane są z budżetu państwa. Family benefits are financed from the state budget.
9. Świadczenie wychowawcze z programu 9. Since 1 April 2016 the child-raising benefit
„Rodzina 500+” od 1 kwietnia 2016 r. przysługuje
from the ”Family 500+” programme has been
osobom uprawnionym na mocy ustawy z dnia 11
granted to persons authorised on the basis of the Act
lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu
of 11 February 2016 on State Aid in Raising Children
dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810). Od 1 lipca 2019 r.
świadczenie wychowawcze przysługuje na każde (Journal of Laws 2023 item 810). Since 1 July 2019
dziecko do ukończenia 18 roku życia, bez względu the child-raising benefit has been granted to every
na dochód osiągany przez rodzinę; również od tej child up to 18 years of age, regardless of family
daty nie są gromadzone informacje o liczbie pobiera- income; also since that date the information on the
jących to świadczenie rodzin. Od 1 czerwca 2022 r. number of families receiving the benefit is not col-
świadczenie wychowawcze otrzymują dzieci w lected. From 1 June 2022, foster care children
pieczy zastępczej (do 31 maja 2022 r. były to do- receive child-raising benefit (to 31 May 2022, these
datki w kwocie równej/odpowiadającej wysokości were supplements in the amount equal to child-
świadczenia wychowawczego). -raising benefit).
Świadczenie finansowane jest z budżetu państwa. The benefit is financed from the state budget.
Social benefits 285
10. Świadczenie z funduszu alimentacyjnego 10. The alimony fund benefit (since 1 October
(od 1 października 2008 r. zastąpiło zaliczkę ali- 2008 replaced alimony advance) has been granted
mentacyjną) przysługuje osobie uprawnionej na to a person authorised on the basis of the Act of
mocy ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomo- 7 September 2007 on Assistance to Persons en-
cy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. titled to Alimony (Journal of Laws 2023 item 1993).
z 2023 r. poz. 1993). Osobą uprawnioną do świad- The person authorised to the alimony fund benefits
czeń z funduszu alimentacyjnego jest dziecko is a child (whose parent does not have to live
(którego rodzic nie musi żyć samotnie), które ma alone) for whom alimony from the parent has been
zasądzone od rodzica alimenty, jeżeli ich egzekucja awarded, whenever enforcement thereof is deemed
jest bezskuteczna. ineffective.
Świadczenie z funduszu alimentacyjnego jest The alimony fund benefit is financed from the
finansowane z budżetu państwa (dłużnicy alimen- state budget (alimony debtors are obliged to return
tacyjni zobowiązani są do zwrotu należności
the dues in respect of the paid benefits).
z tytułu wypłaconych świadczeń).
11. Renta socjalna od 1 października 2003 r. 11. Since 1 October 2003 the social pension
przysługuje osobom uprawnionym na mocy ustawy has been granted to persons authorised on the
z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. basis of the Act of 27 June 2003 on Social Pension
z 2023 r. poz. 2194); do renty uprawniona jest (Journal of Laws 2023 item 2194); the pension is
osoba pełnoletnia całkowicie niezdolna do pracy granted to an adult incapable for work due to impair-
z powodu naruszenia sprawności organizmu, które ment of the body functions that occurred:
powstało: ― before the age of 18,
― przed ukończeniem 18 roku życia, ― during the school or tertiary school education
― w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej before the age of 25,
przed ukończeniem 25 roku życia, ― during doctorate studies or scientific post-
― w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury graduate studies.
naukowej. The pension is financed from the state budget.
Renta finansowana jest z budżetu państwa. 12. Unemployment benefits since 1 June 2004
12. Zasiłki dla bezrobotnych od 1 czerwca
have been granted to persons authorised on the
2004 r. przysługują osobom uprawnionym na mocy
basis of the Act of 20 April 2004 on Employment
ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Promotion and Labour Market Institutions (Journal
z 2023 r. poz. 735). of Laws 2023 item 735).
Zasiłki i świadczenia przedemerytalne od Pre-retirement allowances and benefits since
1 sierpnia 2004 r. przysługują osobom uprawnio- 1 August 2004 have been granted to persons
nym na mocy ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. authorised on the basis of the Act of 30 April 2004
o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2023 r. on Pre-retirement Benefits (Journal of Laws 2023
poz. 1999). item 1999).
Zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki i świadczenia Unemployment benefits, pre-retirement allow-
przedemerytalne finansowane są z Funduszu ances and benefits are financed from the Labour
Pracy. Fund.
286 Świadczenia społeczne
OGÓŁEM
GRAND TOTAL
Świadczenia w mln zł ............................................ 205804 245113 260558 302391 250,7 177,0 147,0 123,4 109,1
Benefits in million PLN
Z POZAROLNICZEGO SYSTEMU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
FROM NON-AGRICULTURAL SOCIAL SECURITY SYSTEM
Razem
Total
Świadczenia w mln zł ............................................ 188773 227740 242664 284484 269,3 183,6 150,7 124,9 109,6
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna emerytura i renta w zł ........ 2049,26 2327,07 2455,07 2869,65 244,5 174,6 140,0 123,4 109,4
Average monthly retirement and other pension
in PLN
Relacja do przeciętnego miesięcznego wyna-
grodzenia bruttoa w % — przeciętnej mie-
sięcznej:
Relation to average monthly gross wages and
salaries a in % — of average monthly:
emerytury i renty ................................................ 60,1 54,2 54,4 51,8 . . . . .
retirement and other pension
emerytury ........................................................... 63,7 56,4 56,4 53,7 . . . . .
retirement pension
Emerytury
Retirement pensions
Świadczenia w mln zł ............................................ 138316 177013 190427 227344 348,4 190,2 164,3 128,4 110,7
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna emerytura w zł ................... 2170,64 2421,17 2544,90 2976,50 228,2 169,7 137,1 123,0 109,4
Average monthly retirement pension in PLN
a Do obliczenia relacji przyjęto za podstawę (mianownik) przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto pomniejszone
o składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i chorobowe) płacone przez ubezpieczonego
pracownika.
a For calculating the ratio the average monthly gross wages and salaries less contributions to compulsory social
insurance (retirement and other pensions, sickness insurance) paid by the insured person were adopted as the base
(denominator).
Social benefits 287
Świadczenia w mln zł ............................................ 19954 17268 17244 17164 76,7 87,0 85,9 99,4 101,0
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna renta w zł ........................... 1636,32 1910,92 2042,02 2316,24 250,9 178,4 141,6 121,3 108,5
Average monthly pension in PLN
Renty rodzinne
Survivors pensions
Świadczenia w mln zł ............................................ 30503 33460 34992 39976 221,5 161,6 130,9 119,4 107,4
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna renta w zł .......................... 1882,67 2128,48 2247,35 2605,07 233,3 170,8 138,3 122,4 108,4
Average monthly pension in PLN
ROLNIKÓW INDYWIDUALNYCH
OF FARMERS
R a z e mb
T o t a lb
Świadczenia w mln zł ............................................ 17031 17372 17894 17907 119,9 113,8 105,2 103,1 100,8
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna emerytura i renta w zł ........ 1179,63 1291,86 1376,40 1500,52 197,9 157,2 127,1 116,0 105,0
Average monthly retirement and other pension
in PLN
w tym z tytułu przekazania gospodarstwa
rolnego:
of which for transferring the farm to:
1519,9
Skarbowi Państwa ......................................... 2 1831,58 1867,35 2117,87 221,8 174,9 139,4 115,7 107,3
the State Treasury
następcy ......................................................... 1480,36 1804,65 1836,09 2078,34 232,7 176,1 140,4 115,1 107,4
a successor
Emerytury
Retirement pensions
Świadczenia w mln zł ............................................ 13692 13843 14176 14021 115,7 106,8 102,3 101,3 100,3
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna emerytura w zł ................. 1209,81 1305,04 1383,58 1507,59 189,9 151,0 124,4 115,5 105,0
Average monthly retirement pension in PLN
Renty z tytułu niezdolności do pracy
Disability pensions
Świadczenia w mln zł ............................................ 2659 2705 2829 2906 119,6 137,5 109,4 107,5 101,4
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna renta w zł .......................... 1027,93 1161,66 1256,67 1359,80 219,8 181,3 132,3 117,2 104,7
Average monthly pension in PLN
Renty rodzinne
Survivors pensions
Świadczenia w mln zł ............................................ 680 824 889 980 241,5 186,9 144,2 119,0 105,5
Benefits in million PLN
Przeciętna miesięczna renta w zł .......................... 1277,75 1613,51 1765,22 1973,29 255,8 195,1 154,6 122,2 106,3
Average monthly pension in PLN
b Łącznie z wypłatami z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych, w przypadku łączenia uprawnień do świadczeń
z tego systemu z uprawnieniami do świadczeń z Funduszu Emerytalno-Rentowego.
Ź r ó d ł o: dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
b Including payments from non-agricultural social security system, in the case of a simultaneous right to benefits from this
system and to benefits from the Pension Fund.
S o u r c e: data of the Social Insurance Institution, the Ministry of National Defence, the Ministry of the Interior and
Administration, the Ministry of Justice as well as the Agricultural Social Insurance Fund.
288 Świadczenia społeczne
TABL. 3 (203). WSKAŹNIKI EMERYTUR I RENT NOMINALNYCH, CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH
ORAZ EMERYTUR I RENT REALNYCH
INDICES OF NOMINAL RETIREMENT AND OTHER PENSIONS, PRICES OF CONSUMER GOODS
AND SERVICES AND REAL RETIREMENT AND OTHER PENSIONS
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE
SPECIFICATION rok poprzedni=100 previous year=100 2005= 2010= 2015= 2019=
=100 =100 =100 =100
emerytura ................................................... 101,6 102,2 103,1 104,2 105,1 106,9 109,4 228,2 169,7 137,1 123,0
retirement pension
renta z tytułu niezdolności do pracy .......... 101,7 102,8 105,4 106,0 106,9 104,6 108,5 250,9 178,4 141,6 121,3
disability pension
renta rodzinna ............................................ 101,7 102,0 103,7 105,2 105,6 106,9 108,4 233,3 170,8 138,3 122,4
survivors pension
emerytura ................................................... 100,0 100,9 101,7 105,0 106,0 103,8 105,0 189,9 151,0 124,4 115,5
retirement pension
renta z tytułu niezdolności do pracy .......... 101,4 102,1 103,1 105,8 108,2 103,4 104,7 219,8 181,3 132,3 117,2
disability pension
renta rodzinna ............................................ 100,8 108,8 106,7 107,9 109,4 105,1 106,3 255,8 195,1 154,6 122,2
survivors pension
emerytura ................................................... 102,0 99,9 101,3 101,6 101,2 101,9 95,3 133,4 116,6 103,1 98,3
retirement pension
renta z tytułu niezdolności do pracy .......... 102,1 100,5 103,5 103,3 102,9 99,7 94,5 146,2 122,3 106,4 97,0
disability pension
renta rodzinna ............................................ 102,1 99,7 101,9 102,5 101,6 101,9 94,4 135,9 117,1 103,9 97,7
survivors pension
emerytura ................................................... 100,4 98,6 99,9 102,3 102,0 99,0 91,5 110,7 103,5 93,5 92,4
retirement pension
renta z tytułu niezdolności do pracy .......... 101,8 99,8 101,3 103,1 104,1 98,6 91,2 128,7 124,4 99,4 93,6
disability pension
renta rodzinna ............................................ 101,2 106,4 104,8 105,2 105,3 100,2 92,6 149,5 134,1 116,1 97,7
survivors pension
a Wskaźniki łańcuchowe (rok poprzedni=100) obliczono jako iloraz wskaźnika przeciętnej miesięcznej emerytury i renty
nominalnej brutto oraz wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów,
wskaźniki jednopodstawowe — metodą nawiązania łańcuchowego.
a Chain indices (previous year=100) are calculated as the ratio of the index of the average monthly gross nominal
retirement and other pension and the price index of consumer goods and services for households of retirees and
pensioners, and single base indices — using the chain-base index method.
Social benefits 289
OGÓŁEM
TOTAL
EMERYCI RENCIŚCI
RETIREES PENSIONERS
WYPŁATY w mln zł
PAYMENTS in million PLN
Poza rolnikami indywidualnymi
Excluding farmers
Zasiłki: Allowances:
chorobowy ......................................... 9826,9 12182,0b 14093,0 14582,0b sickness
macierzyński ...................................... 7555,7 8479,2 8954,6 9131,1 maternity
w tym z tytułu urlopu: of which due to leave:
ojcowskiego ................................... 253,4 357,1 350,2 402,1 father’s
rodzicielskiego ............................... 3085,6 4499,0 4824,9 4974,7 parental
opiekuńczyc ....................................... 701,3 1076,8 3723,3 1499,0 carec
pogrzebowy ....................................... 1369,2 1461,7 1616,1 1674,1 funeral
po ubezpieczonych i członkach ich for insured persons and
rodzin .......................................... 157,9 170,2 176,7 184,2 members of their families
po emerytach, rencistach i człon- for retirees, pensioners and
kach ich rodzin ........................... 1204,0 1285,3 1432,5 1484,5 members of their families
for persons receiving pre-
po pobierających zasiłki i świad- -retirement allowances and
czenia przedemerytalne ............. 2,4 1,3 1,2 0,8 benefits
for persons receiving social
po pobierających rentę socjalną .... 4,9 5,0 5,6 4,6 pension
wyrównawczy .................................... 0,6 0,5 0,6 1,4 compensatory
Świadczenia rehabilitacyjne .................. 1370,4 1853,9 2253,2 2499,0 Rehabilitation benefits
Jednorazowe odszkodowania powy-
padkowe ............................................ 307,9 329,1 292,0 326,0 One-off accident compensations
w tym z tytułu wypadków śmiertel-
nych ................................................ 31,8 41,8 36,4 45,1 of which for fatal accidents
Rolnicy indywidualni
Farmers
Zasiłki: Allowances:
chorobowy ......................................... 392,6 270,8 221,9 507,0 sickness
macierzyński ...................................... 101,4 188,1 172,5 133,6 maternity
dodatkowy opiekuńczyc ..................... . . 179,0 6,5 additional carec
pogrzebowy ....................................... 217,6 196,5 215,2 206,7 funeral
po ubezpieczonych i członkach ich for insured persons and
rodzin .......................................... 20,9 21,7 22,7 23,0 members of their families
po emerytach i rencistachd ............ 196,7 174,8 192,5 183,8 for retirees and pensionersd
Jednorazowe odszkodowania powy-
padkowe ............................................ 71,8 63,4 46,1 70,3 One-off accident compensations
w tym z tytułu wypadków śmiertel-
nych ................................................ 5,0 5,3 3,1 6,0 of which for fatal accidents
a Brutto; patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 282. b Ponadto za czas niewykonywania pracy z powodu absencji chorobowej
zostały wypłacone wynagrodzenia przez zakłady pracy w wysokości 10905,1 mln zł oraz z Funduszu Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,7 mln zł. c Od 8 marca 2020 r. do 27 lutego 2022 r. łącznie z dodatkowym
zasiłkiem opiekuńczym, wprowadzonym ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji
kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.). d Bez członków rodzin (uwzględnieni w pozycji „po ubezpieczonych
i członkach ich rodzin”).
a Gross; see general notes, item 2 on page 282. b Moreover, employers paid wages and salaries for health-related
absences from work in the amount of PLN 10905.1 million and from the Guaranteed Employee Benefit Fund in the amount
of PLN 0.7 million. c From 8 March 2020 to 27 February 2022, including an additional care allowance, introduced by the Act
of 2 March 2020 on specific solutions related to the prevention, counteracting and combating of COVID-19, other
communicable diseases and crisis situations caused by them (Journal of Laws item 374, as amended). d Excluding
members of the families (considered in the position ”for insured persons and members of their families”).
292 Świadczenia społeczne
Zasiłki: Allowances:
chorobowy — dziennie ...................... 70,91 85,28 91,07 103,44 sickness — daily
macierzyński — dziennie ................... 75,47 82,25 88,87 102,43 maternity — daily
w tym z tytułu urlopu: of which due to leave:
ojcowskiego ................................... 121,68 147,26 153,82 182,75 father’s
rodzicielskiego ............................... 69,22 77,32 84,24 97,22 parental
opiekuńczy — dziennie ..................... 77,24 93,18 86,10 108,41 care — daily
pogrzebowy — jednorazowo ............. 3993,88 3993,69 3994,57 3995,97 funeral — one-off
po ubezpieczonych i członkach ich for insured persons and members
rodzin .......................................... 3991,71 3991,60 3989,78 3992,90 of their families
po emerytach, rencistach i człon- for retirees, pensioners and mem-
kach ich rodzin ........................... 3994,49 3994,15 3995,34 3996,44 bers of their families
po pobierających zasiłki i świad- for persons receiving pre-retire-
czenia przedemerytalne ............. 3995,08 3997,42 4012,82 3989,91 ment allowances and benefits
for persons receiving social pen-
po pobierających rentę socjalną .... 3913,82 3946,47 3948,32 3967,75 sion
wyrównawczy — dziennie ................. 32,99 27,22 35,58 66,38 compensatory — daily
Świadczenie rehabilitacyjne — mie-
sięcznie .............................................. 1465,17 1796,11 1956,68 2204,74 Rehabilitation benefit — monthly
Jednorazowe odszkodowanie powy-
padkowe ............................................ 4591,58 5663,57 6255,91 7375,32 One-off accident compensation
w tym z tytułu wypadku śmiertelnego 64744,35 94423,46 99066,83 115055,17 of which for fatal accident
Rolnicy indywidualni
Farmers
Zasiłki: Allowances:
chorobowy — dziennie ...................... 10,00 10,00 10,01 20,02 sickness — daily
macierzyński — miesięcznie ............. . 978,97 989,16 985,28 maternity — monthly
dodatkowy zasiłek opiekuńczyc ......... . . 32,41 33,85 additional carec
pogrzebowy — jednorazowo ............. 3999,16 3998,98 3999,44 3999,30 funeral — one-off
po ubezpieczonych i członkach ich for insured persons and members
rodzin .......................................... 3998,92 3997,62 3998,52 3998,92 of their families
po emerytach i rencistachd ............ 3999,19 3999,14 3999,55 3999,35 for retirees and pensionersd
Jednorazowe odszkodowanie powy-
padkowe ............................................ 4881,28 6000,35 5768,54 7736,87 One-off accident compensation
w tym z tytułu wypadku śmiertelnego 62630,00 73949,44 76493,24 96045,48 of which for fatal accident
a Brutto; patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 282. c Od 8 marca 2020 r. do 27 lutego 2022 r. łącznie z dodatkowym za-
siłkiem opiekuńczym, wprowadzonym ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapo-
bieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzyso-
wych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.). d Bez członków rodzin (uwzględnieni w pozycji „po ubezpieczonych i członkach ich
rodzin”).
Ź r ó d ł o: dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a w zakresie zasiłku
pogrzebowego po emerytach, rencistach i członkach ich rodzin — łącznie z danymi Ministerstwa Obrony Narodowej,
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwa Sprawiedliwości.
a Gross; see general notes, item 2 on page 282. c From 8 March 2020 to 27 February 2022, including an additional care
allowance, introduced by the Act of 2 March 2020 on specific solutions related to the prevention, counteracting and com-
bating of COVID-19, other communicable diseases and crisis situations caused by them (Journal of Laws item 374, as
amended). d Excluding family members (considered in the position ”for insured persons and members of their families”).
S o u r c e: data of the Social Insurance Institution and the Agricultural Social Insurance Fund and in regard to funeral
allowance for retirees, pensioners and members of their families — including data of the Ministry of National Defence,
the Ministry of the Interior and Administration as well as the Ministry of Justice.
Social benefits 293
urodzenia dziecka .................................. 9,8 10,6 8,2 5,2 giving birth to a child
opieki nad dzieckiem w okresie korzy- taking care of a child during child-care
stania z urlopu wychowawczego ....... 42,2 49,3 39,0 25,7 leave
samotnego wychowywania dziecka ...... 96,5 90,0 80,4 64,1 single parenthood
rozpoczęcia roku szkolnego .................. 127,1 191,3 159,3 119,8 beginning of a school year
podjęcia przez dziecko nauki w szkole undertaking education by a child outside
poza miejscem zamieszkania ............ 204,3 178,2 186,7 136,2 the place of residence
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu: Supplement to the family allowance due to:
urodzenia dziecka .................................. 117,5 99,6 77,4 47,3 giving birth to a child
opieki nad dzieckiem w okresie korzy- taking care of a child during child-care
stania z urlopu wychowawczego ....... 196,6 221,9 176,6 114,1 leave
samotnego wychowywania dziecka ...... 205,6 203,7 182,7 146,9 single parenthood
rozpoczęcia roku szkolnego .................. 152,5 130,6 114,2 83,1 beginning of a school year
specjalny zasiłek opiekuńczy ................ 163,3 287,1 234,7 98,6 special attendance allowance
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu: Supplement to the family allowance due to:
urodzenia dziecka .................................. 999,95 784,90 786,47 763,14 giving birth to a child
opieki nad dzieckiem w okresie korzy- taking care of a child during child-care
stania z urlopu wychowawczego ....... 388,41 375,23 377,34 370,77 leave
samotnego wychowywania dziecka ...... 177,58 188,73 189,38 190,82 single parenthood
rozpoczęcia roku szkolnego .................. 100,00 56,88 59,76 57,82 beginning of a school year
specjalny zasiłek opiekuńczy ................ 507,89 611,94 615,15 614,59 special attendance allowance
Wypłaty świadczenia w mln zł .................. 17080,9 30505,2 39975,5 42043,7d Benefit payments in million PLN
a Patrz uwagi ogólne, ust. 9 na str. 284. b, c Dane dotyczą okresu: b — od 1 kwietnia do 31 grudnia, c — nad kreską —
od 1 stycznia do 30 czerwca, pod kreską — od 1 lipca do 31 grudnia. d Łącznie z dziećmi w pieczy zastępczej.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
a See general notes, item 9 on page 284. b, c Data concern the period: b — from 1 April to 31 December, c — over the
line — from 1 January to 30 June, below the line — from 1 July to 31 December. d Including foster care children.
S o u r c e: data of the Ministry of Family and Social Policy and Social Insurance Institution.
Social benefits 295
Wypłaty świadczeń w mln zł ..................... 1483,3 1136,1 1065,7 952,5 Benefit payments in million PLN
Przeciętne miesięczne świadczenie w zł ..... 383,08 406,17 411,76 419,02 Average monthly benefit in PLN
TABL. 12 (212). ZASIŁKI DLA BEZROBOTNYCH ORAZ ZASIŁKI I ŚWIADCZENIA PRZEDEMERYTALNE BRUTTO
GROSS UNEMPLOYMENT BENEFITS AS WELL AS PRE-RETIREMENT ALLOWANCES
AND BENEFITS
Zasiłek dla bezrobotnych ........................ 231,6 146,2 159,8 114,6 Unemployment benefit
Zasiłek przedemerytalny ......................... 19,1 1,5 0,7 0,1 Pre-retirement allowance
Świadczenie przedemerytalne ................ 168,4 89,1 72,4 48,6 Pre-retirement benefit
Zasiłek dla bezrobotnych ........................ 2069,8 1312,9 1590,4 1532,9 Unemployment benefit
Zasiłek przedemerytalny ......................... 222,7 1312,9 9,9 0,8 Pre-retirement allowance
Świadczenie przedemerytalne ................ 2069,8 1179,7 1020,6 766,5 Pre-retirement benefit
Zasiłek dla bezrobotnych ........................ 744,89 744,89 829,59 1114,54 Unemployment benefit
Zasiłek przedemerytalny ......................... 969,73 1069,94 1126,77 1095,03 Pre-retirement allowance
Świadczenie przedemerytalne ................ 1024,25 1103,77 1174,39 1315,19 Pre-retirement benefit
U w a g a. Ponadto w 2022 r. z Funduszu Pracy wypłacono zatrudnionym przy pracach interwencyjnych — 262,7 mln zł
i przy robotach publicznych — 306,2 mln zł, a także wypłacono bezrobotnym stypendia za okres: szkolenia — 46,5 mln zł,
stażu u pracodawcy — 1016,6 mln zł oraz przygotowania zawodowego dorosłych w miejscu pracy — 0,8 mln zł.
Ź r ó d ł o: dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
N o t e. Moreover, in 2022 from the Labour Fund the following amounts were paid to workers performing intervention
works — PLN 262.7 million and public works — PLN 306.2 million and also scholarships were paid to unemployed persons
for the time of: training ― PLN 46.5 million, employer sponsored traineeships ― PLN 1016.6 million and adult scholarships
for the time of vocational training of adults in the workplace ― PLN 0.8 million.
S o u r c e: data of the Social Insurance Institution and the Ministry of Family and Social Policy.
DZIAŁ X CHAPTER X
GOSPODARSTWA DOMOWE. HOUSEHOLDS. DWELLINGS
MIESZKANIA
W tabl. 1 i 2 zaprezentowano dane dotyczące go- In tables 1 and 2 data on households are pre-
spodarstw domowych opracowane w oparciu o wy- sented based on the results of the National Popula-
niki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności
i Mieszkań 2021 (NSP 2021). Dane zostały opraco- tion and Housing Census. Data were prepared ac-
wane według nowej, tzw. mieszkaniowej koncepcji cording to the new, household-dwelling concept,
gospodarstwa domowego, według której wszyst- in which all persons (related or unrelated) living in
kie osoby mieszkające w jednym mieszkaniu (spo- one dwelling are considered members of the same
krewnione lub niespokrewnione) są uważane za household. This concept differs from the one used in
członków tego samego gospodarstwa domowego.
Koncepcja ta jest odmienna od zastosowanej w NSP the National Census 2011, where an economic con-
2011, gdzie przyjęto kryterium ekonomiczne wyod- cept was adopted for separating households, i.e.
rębniania gospodarstw domowych, tj. wspólnego joint maintenance of people living together. In the ta-
utrzymywania się osób mieszkających razem. ble 1 also are presented data from the National Cen-
W tabl. 1 zaprezentowano również dane z NSP sus 2011, which, to ensure comparability, were recal-
2011, które dla zachowania porównywalności zo-
stały przeliczone zgodnie z definicją mieszkaniową culated in accordance with the household-dwelling
gospodarstwa domowego, w związku z tym różnią concept, thus they differ from those published in pre-
się od publikowanych we wcześniejszych edycjach vious editions of the Yearbook.
Rocznika. Due to the number of persons in the household
Ze względu na liczbę osób w gospodarstwie do- and their relationship, the following types of house-
mowym oraz ich stosunek pokrewieństwa wyróżnia
holds are distinguished:
się następujące typy gospodarstw domowych:
— rodzinne (jednorodzinne, dwurodzinne, trzyro- — family (one-family, two-family, three-family and
dzinne i większe), more),
— nierodzinne (jednoosobowe, wieloosobowe). — non-family (one person, multipersonal).
1. Podstawowym źródłem informacji o warun- 1. The basic source of information regarding the
kach bytu ludności, tj. poziomie i strukturze do- living conditions of the population, i.e. the level
chodu rozporządzalnego, wydatków, spożycia, wy- and structure of available income, expenditures,
posażeniu gospodarstw domowych w przedmioty consumption, equipment of households with dur-
trwałego użytkowania oraz zagrożeniu ubóstwem,
able goods as well as risk of poverty, is a repres-
jest reprezentacyjne badanie budżetów gospo-
darstw domowych. Badaniem są objęte wszystkie entative household budget survey. The survey
gospodarstwa domowe, z wyjątkiem zamieszku- covers all the households, with the exception of
jących obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz those living in institutional households as well as
gospodarstw członków korpusu dyplomatycznego households of members of the diplomatic corps of
państw obcych. Od 2004 r. gospodarstwa domowe foreign countries. Since 2004, the households of for-
obywateli obcego państwa zamieszkujące w Polsce eign citizens with permanent or long-lasting res-
stale lub przez dłuższy czas i posługujące się języ- idence in Poland and using Polish participate in the
kiem polskim biorą udział w badaniu. survey.
Jednostką badania jest gospodarstwo domowe The survey unit is a one- or a multi-person
jedno- lub wieloosobowe. Gospodarstwo domowe household. One-person household is understood
jednoosobowe to osoba utrzymująca się samodziel- as a self-sufficient person, i.e. not sharing his/her in-
nie, tzn. niełącząca swoich dochodów z dochodami in- come with any other person, whether living alone
nych osób bez względu na to, czy mieszka sama czy or not. Multi-person household is defined as
z innymi osobami. Przez gospodarstwo domowe wie-
loosobowe rozumie się zespół osób zamieszkują- a group of persons living together and maintaining
cych razem i wspólnie utrzymujących się. themselves jointly.
Wyniki badania oparte są na oświadczeniach Survey results are based on declarations made
osób biorących udział w badaniu budżetów gospo- by persons participating in the household budget
darstw domowych. W celu zachowania relacji mię- survey. In order to maintain the relation between the
dzy strukturą badanej zbiorowości a strukturą spo- structure of the surveyed population and the socio-
łeczno-demograficzną zbiorowości generalnej, dane -demographic structure of the total population, data
od 2021 r. uzyskane z badania budżetów go- since 2021 obtained from the household budget
spodarstw domowych zostały przeważone strukturą survey are weighted with the structure of households
Households. Dwellings 297
gospodarstw domowych według liczby osób i miej- by number of persons and class of locality coming
sca zamieszkania, pochodzącą z Narodowego Spi- from the National Population and Housing Census
su Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021. Z tego 2021. Therefore, data for 2021 differ from those pre-
względu dane za 2021 r. różnią się od wcześniej pu- viously published, weighted on the basis of the Na-
blikowanych, przeważonych w oparciu o wyniki Na-
tional Population and Housing Census 2011. Data
rodowego Spisu Powszechnego Ludności i Miesz-
kań 2011. Dane za lata 2021 i 2022 nie są w pełni for years 2021 and 2022 are not fully comparable
porównywalne z danymi za lata wcześniejsze. with those for preceding years.
W 2022 r. badaniem objęto 28383 gospodarstwa In 2022, the survey covered 28383 households,
domowe, tj. ok. 0,2% ogólnej liczby gospodarstw do- i.e. approximately 0.2% of the total number of house-
mowych. holds.
2. Badanie budżetów gospodarstw domowych 2. The household budget survey is conducted
prowadzone jest metodą rotacji miesięcznej w cy- using the method of monthly rotation with a quarterly
klu kwartalnym, co oznacza, że w każdym miesiącu
cycle, which means that each month different
w badaniu uczestniczą inne gospodarstwa domowe,
a po kwartale, wśród gospodarstw domowych, które households participate in the survey, and after
brały udział w badaniu miesięcznym danego kwar- each quarter an interview is conducted in house-
tału, przeprowadzany jest wywiad dotyczący niektó- holds which participated in the monthly survey of
rych wydatków, m.in. na zakup przedmiotów trwa- a given quarter concerning some expenditures,
łego użytkowania, opłat za usługi oraz wyposażenia among others on purchases of durable goods, on
gospodarstw domowych w przedmioty trwałego payments for services as well as on equipment of
użytkowania. the households with durable goods.
Badaniem objęto wszystkie gospodarstwa domo- The survey covered all the households within
we zamieszkałe w wylosowanych mieszkaniach, re-
randomly selected dwellings representing individual
prezentujące poszczególne społeczno-ekonomiczne
grupy ludności, tj. gospodarstwa domowe: pracowni- socio-economic groups of the population, i.e. house-
ków, rolników, pracujących na własny rachunek, eme- holds of: employees, farmers, self-employed, retir-
rytów i rencistów oraz utrzymujących się z niezarob- ees and pensioners as well as households main-
kowych źródeł (innych niż emerytura lub renta). tained from non-earned sources (other than retire-
3. Grupy gospodarstw domowych reprezentujące ment or other pension).
podstawowe grupy społeczno-ekonomiczne ludności 3. Household groups representing the basic socio-
ustalono na podstawie kryterium wyłącznego lub -economic groups of the population were estab-
głównego (przeważającego) źródła utrzymania,
lished on the basis of the exclusive or main (pre-
a mianowicie:
1) dochód z pracy najemnej — gospodarstwa pra- dominate) source of maintenance, i.e.:
cowników; 1) income from hired work — households of em-
2) dochód z użytkowanego przez siebie gospodar- ployees;
stwa indywidualnego w rolnictwie — gospodar- 2) income from the use of a private farm in agricul-
stwa rolników; ture — households of farmers;
3) dochód z pracy na własny rachunek, tj. z prowa- 3) income from self-employment, i.e. from conduct-
dzenia działalności gospodarczej poza użytkowa- ing economic activity other than farming, from
niem gospodarstwa indywidualnego w rolnictwie, practising a free profession (e.g. creators, artists,
z wykonywania wolnego zawodu (np. twórcy, arty-
lawyers) — households of the self-em-
ści, adwokaci) — gospodarstwa pracujących na
własny rachunek; ployed;
4) emerytura — gospodarstwa emerytów; 4) retirement pension — households of retirees;
5) renta — gospodarstwa rencistów; 5) other pension — households of pensioners;
6) źródło niezarobkowe inne niż emerytura lub renta 6) non-earned source other than retirement or other
— gospodarstwa utrzymujących się z nieza- pension — households maintained from non-
robkowych źródeł. -earned sources.
4. Kategorie osób wchodzących w skład gospo- 4. The categories of persons who are members of
darstw domowych (tabl. 4) ustalone zostały na pod-
households (table 4) were established on the basis
stawie ich głównego źródła utrzymania, czyli źródła
przynoszącego największy dochód: of their main source of maintenance, i.e. source de-
1) osoby pracujące, do których zalicza się: riving the greatest income:
a) pracujących najemnie, dla których głównym źró- 1) employed persons include:
dłem utrzymania jest dochód z pracy najemnej, a) hired employees whose main source of
niezależnie od rodzaju umowy zawartej z praco- maintenance is income from hired work, re-
dawcą (umowa o pracę na czas nieokreślony gardless of the type of contract concluded with
lub określony, mianowanie, powołanie, praca the employer (a labour contract for a specified
sezonowa, praca dorywcza, umowa o wykona- or unspecified period, postings, appointments,
nie pracy nakładczej, umowa z agentem,
seasonal work, odd jobs, outwork, contract
umowa-zlecenie, umowa ustna itd.),
b) pracujących w gospodarstwie indywidualnym with agent, order agreements, verbal con-
w rolnictwie (łącznie z pomagającymi człon- tracts, etc.),
kami ich rodzin), dla których głównym źródłem b) employees on a private farm in agriculture (in-
utrzymania jest dochód z pracy w użytkowa- cluding contributing family workers) whose
nym przez siebie gospodarstwie indywidual- main source of maintenance is income from
nym w rolnictwie, work in private farm in agriculture,
298 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
2) dochód z gospodarstwa indywidualnego w rol- 2) income from a private farm in agriculture, which
nictwie, który stanowi różnicę między wartością accounts for the difference in the value of agri-
produkcji rolniczej (łącznie ze spożyciem natural- cultural production (including own consumption)
nym) a poniesionymi na nią bieżącymi nakładami and current expenditures borne on it (i.e. pur-
(tj. zakup produktów i usług, wynagrodzenie chase of products and services, wages and salar-
i składki na obowiązkowe ubezpieczenie spo- ies as well as compulsory social insurance con-
łeczne pracowników najemnych). Dochód ten tributions of hired employees). It is reduced by
jest pomniejszony o podatki związane z prowa- taxes connected with tending a private farm in ag-
dzeniem gospodarstwa indywidualnego w rolnic- riculture and since 2004, increased by subsidies
twie oraz od 2004 r. powiększony o dopłaty dla for agriculture;
rolnictwa; 3) income from self-employment, which accounts
3) dochód z pracy na własny rachunek, który sta-
for a part of income obtained from conduct-
nowi część dochodu uzyskanego z prowadzonej
działalności gospodarczej na własny rachunek ing self-employed economic activity (excluding
(poza gospodarstwem indywidualnym w rolnic- a private farm in agriculture) and income from
twie) oraz dochód z wykonywania wolnego za- practising a learned profession, that was spent
wodu, jaki został przeznaczony na pozyskanie to- on consumer goods and services for household
warów i usług konsumpcyjnych na potrzeby go- needs as well as for investments with a residen-
spodarstwa domowego oraz na inwestycje o cha- tial character (purchasing, building, renovating or
rakterze mieszkaniowym (zakup, budowa, re- modernising a dwelling or a house);
mont lub modernizacja mieszkania lub domu 4) income from property (interests, shares in profits
mieszkalnego); from economic activity, dividends, balance sur-
4) dochód z własności (odsetki, udziały w zyskach plus in cooperatives) and income from rental of
z działalności gospodarczej, dywidendy, nad- real estate not connected with the conducted
wyżka bilansowa w spółdzielniach) i dochód economic activity (i.e. revenues minus invest-
z wynajmu nieruchomości — budynków, gruntów ments);
— niezwiązanych z prowadzoną działalnością 5) income from social benefits, i.e.:
gospodarczą (tj. przychody minus nakłady); a) income from social security benefits, which in-
5) dochód ze świadczeń społecznych, tj.: cludes: retirement pensions, other pensions,
a) dochód ze świadczeń z ubezpieczeń społecz- allowances (of which sickness allowances —
nych, który obejmuje: emerytury, renty, zasiłki after termination of employment), rehabilitation
(w tym chorobowy — po ustaniu stosunku benefits and one-off accident compensations
pracy), świadczenia rehabilitacyjne i jednora- as well as since 2005, structural pensions for
zowe odszkodowania powypadkowe oraz od farmers,
2005 r. renty strukturalne dla rolników indywidu- b) income from other social benefits, which in-
alnych, cludes among others: unemployment benefits,
b) dochód z pozostałych świadczeń społecznych,
pre-retirement allowances and benefits, family
który obejmuje m.in.: zasiłki dla bezrobotnych,
zasiłki i świadczenia przedemerytalne, świad- benefits, the child-raising benefit from the
czenia rodzinne, świadczenie wychowawcze ”Family 500+” programme — since the second
z programu „Rodzina 500+” — od 2 kwartału quarter of 2016, social pension, monetary and
2016 r., rentę socjalną, świadczenia pieniężne non-monetary assistance provided on the basis
i niepieniężne udzielane na podstawie ustawy of the Act on Social Assistance, scholarships
o pomocy społecznej, stypendia oraz pomoc and assistance from non-commercial institu-
od instytucji niekomercyjnych (w tym dary); tions (of which gifts);
6) pozostały dochód, który obejmuje m.in.: dary od 6) other income, which includes, among others: gifts
osób prywatnych (w tym alimenty), odszkodowa- from private persons (of which alimony), insur-
nia z tytułu ubezpieczeń w instytucjach ubezpie- ance indemnities, winnings from games of
czeniowych, wygrane w grach hazardowych chance and lotteries.
i loteryjnych. Available income is allocated to expenditures and
Dochód rozporządzalny przeznaczony jest na wy- savings increase.
datki oraz przyrost oszczędności. Disposable income is understood as available
Dochód do dyspozycji jest to dochód rozporzą- income less other expenditures. Disposable income
dzalny pomniejszony o pozostałe wydatki. Dochód do is allocated to purchasing consumer goods and ser-
dyspozycji przeznaczony jest na wydatki na towary vices and savings increase.
i usługi konsumpcyjne oraz przyrost oszczędności. 7. Expenditures include expenditures on con-
7. Wydatki obejmują wydatki na towary i usługi sumer goods and services as well as other expendit-
konsumpcyjne oraz pozostałe wydatki. ures.
Wydatki na towary i usługi konsumpcyjne
Expenditures on consumer goods and ser-
przeznaczone są na zaspokojenie potrzeb gospo-
vices are allocated to satisfy household’s needs.
darstwa domowego. Obejmują wydatki na towary
i usługi zakupione za gotówkę, jak również przy uży- They include expenditures on goods and services
ciu karty płatniczej lub kredytowej i na kredyt, war- purchased by cash, with the use of debt or credit
tość artykułów otrzymanych bezpłatnie oraz wartość card and on credit, the value of articles received free
spożycia naturalnego. Towary konsumpcyjne obej- of charge as well as the value of own consumption.
mują dobra nietrwałego użytkowania (np. żywność, Consumer goods include non-durable goods (e.g.
napoje, artykuły farmaceutyczne), półtrwałego użyt- food, beverages, pharmaceutical products), semi-
kowania (np. odzież, książki, zabawki) i trwałego -durable goods (e.g. clothing, books, toys) and dur-
użytkowania (np. samochody, pralki, lodówki, telewi- able goods (e.g. cars, washing machines, refriger-
zory). ators, television sets).
300 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
Pozostałe wydatki obejmują m.in.: kwoty przeka- Other expenditures include, among others:
zane innym gospodarstwom domowym i instytucjom amounts transferred to other households and non-
niekomercyjnym, w tym dary; koszty zakwaterowa- -commercial institutions, including gifts; boarding
nia młodzieży i studentów uczących się poza do- costs of youth and students studying away from
mem; alimenty dla osób prywatnych; niektóre po- home; private alimony; some taxes, e.g.: on real
datki, np.: od nieruchomości, od spadków i darowizn, estate, inheritance and donations, income from
od dochodów z własności, z wynajmu i sprzedaży property as well as renting and selling real estate;
nieruchomości; straty pieniężne.
monetary losses.
Wydatki na towary i usługi konsumpcyjne zagre-
gowano zgodnie z przyjętą w badaniu budżetów go- Expenditures on consumer goods and services
spodarstw domowych od 2013 r. nomenklaturą Kla- were aggregated in accordance with the nomen-
syfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu clature adopted in household budget survey since
(COICOP), włączając wydatki na ubezpieczenia 2013 on the basis of the Classification of Individual
na życie w pozycji „pozostałe wydatki na towary Consumption by Purpose (COICOP), including ex-
i usługi” oraz wydatki na usługi internetowe w pozycji penditures on life insurance in ”miscellaneous goods
„łączność”. and services” item and expenditures on Internet ser-
8. Spożycie artykułów żywnościowych (w ujęciu vices under ”communication” item.
ilościowym) w gospodarstwach domowych obejmuje 8. Consumption of foodstuffs (in terms of quant-
artykuły zakupione za gotówkę, jak również przy ity) in households covers products purchased by
użyciu karty płatniczej lub kredytowej i na kredyt, cash, with the use of debt or credit card and on
otrzymane nieodpłatnie oraz pobrane z gospodar- credit, received free of charge as well as taken from
stwa indywidualnego w rolnictwie bądź z prowadzo- a private farm in agriculture or from conducted self-
nej działalności gospodarczej na własny rachunek -employed economic activity (own consumption); ex-
(spożycie naturalne); bez spożycia w placówkach
cluding consumption in catering services.
gastronomicznych.
9. Dane o liczbie jednostek konsumpcyjnych 9. Data regarding the number of consumption
w gospodarstwie domowym ustalono na podstawie units in a household were established on the basis
wag określających zapotrzebowanie osoby fizycznej of the following weights, defining individual person’s
na wartości kaloryczne spożywanych pokarmów demand for the caloric values of food consumed
w zależności od wieku i płci. Wagi te wynoszą: dla depending on sex and age: for children below
dzieci w wieku poniżej 1 roku — 0,25, 1 roku — 0,30, the age of 1 — 0.25, 1 year — 0.30, 2 years — 0.40,
2 lat — 0,40, 3—7 lat — 0,50, 8—11 lat — 0,60, 12— 3—7 years — 0.50, 8—11 years — 0.60, 12—13 years
—13 lat — 0,70, dla dziewcząt w wieku 14—17 lat — 0.70, for girls aged 14—17 — 0.75, for boys aged
— 0,75, dla chłopców w wieku 14—17 lat — 0,85, 14—17 — 0.85, for women aged 18 and over — 0.85
dla kobiet w wieku 18 lat i więcej — 0,85 i dla męż- and for men aged 18 and over — 1.00.
czyzn w wieku 18 lat i więcej — 1,00. 10. Price indices of consumer goods and ser-
10. Wskaźniki cen towarów i usług konsump- vices by household groups illustrate changes in
cyjnych według grup gospodarstw domowych prices of consumer goods and services purchased by
obrazują dynamikę cen towarów i usług konsumpcyj- particular socio-economic groups of the population.
nych nabywanych przez poszczególne grupy spo- The basis for compiling the price indices for groups
łeczno-ekonomiczne ludności.
of households is price observation of represent-
Podstawę do opracowania wskaźników cen dla
grup gospodarstw domowych stanowi obserwacja atives of consumer goods and services (approx-
cen reprezentantów towarów i usług konsumpcyj- imately 1400—1800 in various years).
nych (ok. 1400—1800 w różnych latach). The consumer price indices have been calculated
Wskaźniki cen obliczono przy przyjęciu systemu applying the weight system based on the structure of
wag opracowanego na podstawie struktury wydatków expenditure (excluding own consumption and ex-
(bez spożycia naturalnego i wydatków na ubezpiecze- penditures on life insurance) of particular groups of
nie na życie) poszczególnych grup gospodarstw do- households on purchasing consumer goods and ser-
mowych na zakup towarów i usług konsumpcyjnych vices from the year preceding the surveyed year, de-
z roku poprzedzającego rok badany, uzyskanej z ba- rived from the household budget survey.
dania budżetów gospodarstw domowych. The grouping of consumer goods and services is
Grupowania towarów i usług konsumpcyjnych do- based on the European Classification of Individual
konano na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spo- Consumption by Purpose (ECOICOP, until 2013 —
życia Indywidualnego według Celu (ECOICOP, do
COICOP/HICP).
2013 r. — COICOP/HICP).
W latach 2020 i 2021 wpływ na badanie cen miała In 2020 and 2021, the COVID-19 pandemic had
pandemia COVID-19. W 2022 r. na ceny mogły czę- an impact on price survey. In 2022, the prices might
ściowo wpływać działania rządu w ramach tzw. have been partly influenced by the measures intro-
Tarcz (patrz uwagi ogólne do działu „Ceny”, ust. 13 duced by the government under the so-called
na str. 451). Shields (see general notes to the ”Prices” chapter,
11. Zasięg ubóstwa — gospodarstwo domowe item 13 on page 451).
(a tym samym wszystkie osoby wchodzące w jego 11. Poverty rates — a household and thus all its
skład) zostało uznane za ubogie, jeżeli poziom jego members are regarded as poor if the expenditure
wydatków (obejmujących także wartość artykułów level (including the value of products received free of
otrzymanych bezpłatnie oraz wartość spożycia na-
turalnego) był niższy od wartości przyjętej za gra- charge as well as the value of own consumption)
nicę ubóstwa. Poziom wydatków ustalany jest na falls below the adopted poverty threshold. The level
podstawie badania budżetów gospodarstw domo- of expenditures is arranged on the household budget
wych (patrz ust. 1 na str. 296). W celu wyelimino- survey (see item 1 on page 296). In order to elim-
Households. Dwellings 301
wania wpływu, jaki na koszty utrzymania gospo- inate the effect of the socio-demographic composi-
darstw domowych wywiera ich skład społeczno-de- tion of households on the maintenance costs, the so-
mograficzny, zarówno przy obliczaniu poziomu wy- -called original OECD equivalence scale has been
datków w gospodarstwach domowych, jak i ustala-
niu granic ubóstwa (relatywnego oraz skrajnego) used for the calculation of the households’ expendit-
zastosowano tzw. oryginalną skalę ekwiwalent- ure level and determination of poverty thresholds
ności OECD. Według tej skali wagę 1,0 przypisuje (relative and extreme). According to this scale,
się pierwszej osobie w gospodarstwie domowym weight 1.0 is attributed to the first person in the
w wieku 14 lat i więcej, wagę 0,7 — każdej następ- household at the age of 14 and over, weight 0.7 —
nej osobie w tym wieku oraz wagę 0,5 — każdemu to any other person at that age and weight 0.5 — to
dziecku w wieku poniżej 14 lat. Oznacza to np., every child under 14. And thus, for instance, the rel-
że granica ubóstwa relatywnego dla gospodarstwa
4-osobowego złożonego z 2 osób dorosłych ative poverty threshold for a 4-person household
i 2 dzieci w wieku poniżej 14 lat jest 2,7 razy wyż- consisting of 2 adult persons and 2 children at the
sza niż dla gospodarstwa 1-osobowego. age under 14 is 2.7 times as high as that for
Relatywna granica ubóstwa to 50% średnich a 1-person household.
miesięcznych wydatków ustalonych na poziomie Relative poverty threshold is 50% of the mean
wszystkich gospodarstw domowych z uwzględnie- monthly expenditure determined at the level of all
niem tzw. oryginalnej skali ekwiwalentności OECD. households estimated with the use of the so-called
Granice ubóstwa szacowane są dla poszczegól- original OECD equivalence scale. The poverty lines
nych kwartałów; w 4 kwartale 2015 r. relatywna gra- are estimated quarterly; in the fourth quarter of 2015
nica ubóstwa wynosiła dla gospodarstw 1-osobo- the relative poverty threshold was PLN 734 for 1-per-
wych 734 zł, a dla 4-osobowych (2 osoby dorosłe son households and PLN 1982 for 4-person house-
z 2 dzieci w wieku poniżej 14 lat) — 1982 zł, holds (2 adults with 2 children at the age under 14), in
w 4 kwartale 2021 r. było to 891 zł dla gospodarstw the fourth quarter of 2021 the threshold was PLN 891
1-osobowych oraz 2406 zł dla gospodarstw 4-oso- for 1-person households and PLN 2406 for 4-person
bowych, natomiast w 4 kwartale 2022 r. odpowied- households, while in the fourth quarter of 2022
nio 1006 zł oraz 2717 zł. PLN 1006 and PLN 2717, respectively.
„Ustawowa” granica ubóstwa to kwota, która ”Legal” poverty threshold is the amount which,
zgodnie z obowiązującą ustawą o pomocy społecznej according to the Act on Social Assistance (Journal of
(Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693 i 1938, z późn. zm.) Laws 2023 items 901, 693 and 1938, as amended),
uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia provides eligibility for a monetary benefit from social
pieniężnego z systemu pomocy społecznej. W 2015 r. assistance system. In 2015, the poverty threshold
obowiązywały następujące kwoty progowe — 634 zł amounted to PLN 634 for 1-person households and
dla gospodarstw 1-osobowych oraz 514 zł na 1 osobę PLN 514 per person for multi-person households; in
dla gospodarstw wieloosobowych; w 2021 r. odpo- 2021 PLN 701 and PLN 528, respectively. From the
wiednio 701 zł i 528 zł. Od 1 stycznia 2022 r. kwoty 1 January 2022 the poverty line remained at the level
te wynosiły 776 zł dla gospodarstw 1-osobowych
of PLN 776 for 1-person households and PLN 600
i 600 zł na 1 osobę dla gospodarstw wieloosobowych.
per person for multi-person households.
Granica ubóstwa skrajnego ustalana jest na
Extreme poverty threshold is set on the basis of
podstawie minimum egzystencji szacowanego
the subsistence minimum estimated by the Institute
przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych dla 1-oso-
of Labour and Social Studies for 1-person employ-
bowego gospodarstwa pracowniczego. Minimum
egzystencji wyznacza poziom zaspokojenia po- ees’ household. The subsistence minimum deter-
trzeb, poniżej którego występuje biologiczne zagro- mines the level of satisfaction of needs below which
żenie życia oraz rozwoju psychofizycznego czło- a biological threat to life and psycho-physical human
wieka. Granice ubóstwa szacowane są dla po- development occurs. Poverty thresholds are esti-
szczególnych kwartałów; w 4 kwartale 2015 r. gra- mated quarterly; in the fourth quarter of 2015 the ex-
nica ubóstwa skrajnego wyniosła dla gospodarstw treme poverty threshold was PLN 545 for 1-person
1-osobowych 545 zł, 4-osobowych (2 osoby doro- households and PLN 1472 for 4-person households
słe z 2 dzieci w wieku poniżej 14 lat) — 1472 zł, (2 adults with 2 children at the age under 14), in the
w 4 kwartale 2021 r. było to 692 zł dla gospodarstw fourth quarter of 2021 the threshold was PLN 692 for
1-osobowych oraz 1868 zł dla gospodarstw 4-oso- 1-person households and PLN 1868 for 4-person
bowych, natomiast w 4 kwartale 2022 r. odpowied- households, while in the fourth quarter of 2022
nio 835 zł oraz 2254 zł. PLN 835 and PLN 2254, respectively.
12. Ze względu na małą liczbę gospodarstw domo- 12. Due to the small number of households
wych objętych badaniem nie zamieszczono: covered by the survey:
— w tabl. 3 — wyników badań dotyczących przecięt- — table 3 does not include the results of the survey
nego miesięcznego dochodu rozporządzalnego concerning the average monthly available income
i przeciętnych miesięcznych wydatków na 1 oso- and average monthly expenditures per capita
bę dla gospodarstw: rolników, pracujących na for households of: farmers, the self-employed
własny rachunek, utrzymujących się z niezarob- and households maintained from non-earned
kowych źródeł, a także dla gospodarstw rencistów sources, as well as of pensioners with a spe-
o liczbie osób 5 i więcej; cified number of 5 and more persons;
— w tabl. 4—8 oraz 11 i 12 — wyników badań dla — tables 4—8, as well as 11 and 12 do not include
grupy gospodarstw domowych utrzymujących się the results for the group of households main-
z niezarobkowych źródeł. tained from non-earned sources.
302 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
13. Dane opracowane na podstawie wyników 13. Data compiled on the basis of the results of
reprezentacyjnego badania budżetów gospodarstw the sample survey of household budgets may differ
domowych mogą różnić się od wielkości „makro” from the ”macro” data presented in the ”National ac-
prezentowanych w dziale „Rachunki narodowe”. counts” chapter.
Powierzchnia użytkowa mieszkania jest to Useful floor area of a dwelling is the total useful
łączna powierzchnia pokoi, kuchni, przedpokoi, ła- floor area of the rooms, kitchens, foyers, bathrooms,
zienek i wszystkich innych pomieszczeń wchodzą- and all other spaces comprising the dwelling.
cych w skład mieszkania.
2. Dane o zasobach mieszkaniowych opraco- 2. Data regarding dwelling stocks have been
wano na podstawie: compiled on the basis of:
1) ostatecznych wyników Narodowego Spisu Po- 1) the final results of the National Population and
wszechnego Ludności i Mieszkań według stanu Housing Census as of 31 March 2011 and 2021
w dniu 31 marca 2011 r. oraz 2021 r. (dane za (data for 2021 have been changed in comparison
2021 r. zostały zmienione w stosunku do opubli- to the data published in the previous edition of
kowanych w poprzedniej edycji Rocznika); the Yearbook);
2) bilansu zasobów mieszkaniowych według stanu
2) the balance of dwelling stocks as of 31 Decem-
w dniu 31 grudnia, w każdorazowym podziale ad-
ministracyjnym. ber, in each administrative division.
3. W Narodowym Spisie Powszechnym Ludności 3. In the National Population and Housing Census
i Mieszkań 2011 i 2021 do zasobów mieszkaniowych 2011 and 2021 dwelling stocks include inhabited and
zaliczono mieszkania zamieszkane i niezamiesz- uninhabited dwellings, which in the future can
kane, które w przyszłości mogą stać się mieszka- become inhabited dwellings, i.e. dwellings for per-
niami zamieszkanymi, tj. mieszkania przeznaczone manent, temporary or seasonal residence (so-
do stałego, czasowego lub sezonowego zamieszka- -called second dwelling) as well as dwellings used
nia (tzw. drugie mieszkanie) oraz mieszkania wyko-
rzystywane do prowadzenia działalności gospodar- for conducting economic activity and without estab-
czej i o nieustalonym przeznaczeniu. lished purpose.
4. Bilanse zasobów mieszkaniowych sporzą- 4. Balances of dwelling stocks are estimated
dza się dla okresów międzyspisowych w oparciu for the periods between censuses on the basis of
o wyniki ostatniego spisu powszechnego (dla lat the last national census results (for the years
2010—2019 przyjęto jako bazę wyjściową wyniki 2010—2019 the basis constituted the results of
spisu 2011, od 2020 r. — wyniki spisu 2021), przyj- 2011 census, since 2020 — the results of 2021
mując za podstawę mieszkania zamieszkane i nie-
census), assuming inhabited and uninhabited
zamieszkane oraz uwzględniając przyrosty i ubytki
zasobów mieszkaniowych. dwellings as a basis and considering increases and
5. Mieszkania sklasyfikowane według form wła- decreases in dwelling stocks.
sności (tabl. 16) dotyczą: 5. Dwellings classified by type of ownership
1) osób fizycznych — mieszkania, do których (table 16) concern:
prawo własności posiada osoba fizyczna (jedna 1) natural persons — dwellings owned by a nat-
lub więcej), przy czym osoba ta: ural person (one or more), and this person:
― może być właścicielem całej nieruchomości,
― can be owner of whole real estate, for ex-
np. indywidualny dom jednorodzinny,
― może posiadać udział w nieruchomości ample individual detached house,
wspólnej jako właściciel lokalu mieszkalne- ― can have a share in the common real estate
go, np. znajdującego się w budynku wielo- as the owner of dwelling for example located
mieszkaniowym objętym wspólnotą mieszka- in a block of flats included in a condominium.
niową. Zaliczono tu również mieszkania Here are also included dwellings in buildings
w budynkach spółdzielni mieszkaniowych, dla of housing cooperatives, for which by the Act
których na mocy ustawy z dnia 15 grudnia of 15 December 2000 on Housing Coopera-
2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
(Dz. U. z 2021 r. poz. 1208) zostało ustano- tives (Journal of Laws 2021 item 1208)
wione odrębne prawo własności na rzecz a separate ownership right for the benefit of
osoby fizycznej (osób fizycznych) ujawnione a natural person (natural persons) was estab-
w księdze wieczystej; lished, exposed in a real estate register;
2) spółdzielni mieszkaniowych — mieszkania 2) housing cooperatives — member-owned
własnościowe (zajmowane na podstawie spół- dwellings (occupied on the basis of the cooper-
dzielczego własnościowego prawa do lokalu ative ownership right to a residential premise) and
mieszkalnego) lub lokatorskie (zajmowane na
tenant’s dwellings (occupied on the basis of
podstawie stosunku najmu);
3) gmin (komunalne) — mieszkania stanowiące a contract of tenancy);
własność gminy lub powiatu (lokalnej wspólnoty 3) gminas (municipal) — dwellings owned by
samorządowej), a także mieszkania przekazane gmina or powiat (local government community)
gminie, ale pozostające w dyspozycji jednostek and also dwellings transferred to gmina, but re-
użyteczności publicznej, takich jak: podmioty maining at the disposal of public utilities such as:
lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy spo- health care entities, social assistance organisa-
łecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy tional units, family support and foster care system
zastępczej, jednostki systemu oświaty, instytucje
units, units of education system, cultural institu-
kultury;
4) towarzystw budownictwa społecznego; tions;
5) zakładów pracy (sektora publicznego i prywat- 4) public building societies;
nego); 5) companies (of public and private sector);
304 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
6) Skarbu Państwa — mieszkania pozostające w za- 6) State Treasury — dwellings remaining in the
sobie lub zarządzie Krajowego Ośrodka Wsparcia stock or under the management of National
Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego oraz orga- Center for Agricultural Support, Military Prop-
nów administracji państwowej, np. ministerstw; erty Agency and organs of state administration,
7) innych podmiotów — mieszkania stanowiące e.g. ministries;
własność instytucji budujących dla zysku — prze-
7) other entities — dwellings owned by institu-
znaczone na sprzedaż (ale jeszcze niesprzedane
osobom fizycznym) lub na wynajem, mieszkania tions constructing for profit — intended for sale
stanowiące własność instytucji wyznaniowych, (but not yet sold to natural persons) or for rental,
stowarzyszeń, fundacji, partii, związków zawodo- dwellings owned by religious institutions, asso-
wych itp. ciations, foundations, political parties, labour
6. Dane o mieszkaniach, na których budowę wy- unions, etc.
dano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z pro- 6. Data on dwellings for which permits have
jektem budowlanym, mieszkaniach, których bu- been granted or which have been registered with
dowę rozpoczęto i w budowie, a także o mieszka- a construction project, dwellings in which con-
niach, powierzchni użytkowej mieszkań oraz struction has begun and under construction as
izbach oddanych do użytkowania dotyczą miesz- well as on dwellings, useful floor area of dwell-
kań: w nowych budynkach mieszkalnych, w budyn- ings and rooms completed concern dwellings:
kach niemieszkalnych, uzyskanych w wyniku rozbu- in new residential buildings, in non-residential build-
dowy budynków (w części stanowiącej rozbudowę)
ings, created as a result of enlarging buildings
oraz przebudowy pomieszczeń niemieszkalnych.
(the enlarged part) and adapting non-residential
7. Informacje o efektach budownictwa:
spaces.
― indywidualnego dotyczą mieszkań realizowa-
nych przez osoby fizyczne, fundacje, kościoły 7. Information on the effects of:
i związki wyznaniowe, z przeznaczeniem na ― private construction concerns dwellings realised
użytek własny inwestora; by natural persons, foundations, churches and re-
― przeznaczonego na sprzedaż lub wynajem do- ligious associations, intended for the own use of
tyczą mieszkań realizowanych przez różnych in- the investor;
westorów w celu osiągnięcia zysku z ich sprze- ― construction for sale or rent concerns dwellings
daży albo krótko- lub długoterminowego wy- realised by various investors in order to achieve
najmu, w tym na podstawie umów najmu instytu- a profit from their sale or short- or long-term rent,
cjonalnego z dojściem do własności; also on the basis of agreements for institutional
― spółdzielczego dotyczą mieszkań realizowa- lease leading to acquisition of property;
nych przez spółdzielnie mieszkaniowe, z prze-
― cooperative construction concerns dwellings
znaczeniem dla osób będących członkami tych
spółdzielni; realised by housing cooperatives, intended for
― komunalnego (gminnego) dotyczą mieszkań persons being members of these cooperatives;
realizowanych w całości z budżetu gminy (głów- ― municipal (gmina) construction concerns
nie o charakterze socjalnym lub interwencyjnym); dwellings realised entirely from the budget of
― społecznego czynszowego dotyczą mieszkań gmina (primarily with a public assistance or inter-
realizowanych przez towarzystwa budownictwa vention character);
społecznego (działające na zasadzie non profit), ― public building society construction concerns
z wykorzystaniem kredytu z Banku Gospodar- dwellings built by public building societies (operat-
stwa Krajowego; ing on a non-profit basis) using credit from the state
― zakładowego dotyczą mieszkań realizowanych bank BGK;
przez zakłady pracy (sektora publicznego i pry- ― company construction concerns dwellings real-
watnego), z przeznaczeniem na zaspokojenie
ised by companies (of the public and private sec-
potrzeb mieszkaniowych pracowników tych za-
kładów. tors), intended for meeting the residential needs
8. W związku ze zmianą metodologiczną, od of the employees of these companies.
2018 r. dane o efektach budownictwa „indywidual- 8. Due to methodological change, since 2018,
nego” realizowanego z przeznaczeniem na sprze- data regarding effects of ”private construction” real-
daż lub wynajem w celu osiągnięcia zysku zostały ised for sale or rent in order to achieve a profit are
włączone do formy budownictwa „przeznaczone na included into the form of construction ”for sale or
sprzedaż lub wynajem”. Dane o mieszkaniach, po- rent”. Data on dwellings, useful floor area and
wierzchni użytkowej oraz izbach oddanych do rooms completed are recalculated according to
użytkowania przeliczono zgodnie z nowo obowią- the new methodology. Data on dwellings in which
zującą metodologią. Dane o mieszkaniach, któ- construction has begun, due to the impossibility
rych budowę rozpoczęto, ze względu na brak of recalculating them back, according to the re-
możliwości dokonania przeliczeń wstecz zgodnie
vised scope of forms of construction (”private” and
ze zmienionym zakresem form budownictwa („indy-
widualne” oraz „na sprzedaż lub wynajem”), dla ”for sale or rent”), for 2015 are presented according
2015 r. zaprezentowano według metodologii obo- to methodology valid until 2017.
wiązującej do 2017 r. 9. Data regarding the population, which also
9. Dane o ludności, przyjęte również za podstawę constitute the basis for calculating the average
obliczenia przeciętnej liczby osób na 1 mieszkanie number of persons per dwelling and per room, in-
i 1 izbę, obejmują: clude:
Households. Dwellings 305
O G Ó Ł E M ..... 2011b 12517,6 3192,5 2614,8 2337,7 1987,3 1091,2 624,1 669,9 3,05
TOTAL
2021 12516,5 2824,6 3136,7 2382,9 2043,5 997,9 559,3 571,7 2,99
b
Miasta ................ 2011 8585,9 2472,8 2015,4 1726,7 1305,7 579,5 263,9 221,8 2,70
Urban areas
2021 8463,9 2275,5 2385,1 1646,4 1226,8 496,2 229,8 204,2 2,65
Wieś .................. 2011b 3931,7 719,6 599,4 611,0 681,6 511,7 360,2 448,1 3,80
Rural areas
2021 4052,5 549,1 751,6 736,5 816,7 501,7 329,5 367,5 3,71
a Dane ze spisów powszechnych. b Dla zachowania porównywalności, dane zostały przeliczone zgodnie z definicją
mieszkaniową gospodarstwa domowego, w związku z tym różnią się od publikowanych we wcześniejszych edycjach
Rocznika; patrz uwagi ogólne na str. 296.
a Data of national censuses. b To ensure comparability, the data have been recalculated in accordance with the house-
hold-dwelling concept, thus they differ from those published in previous editions of the Yearbook; see general notes on
page 296.
Bez osób niepełnosprawnych ..... 8381,4 5830,5 2550,9 Without disabled persons
Gospodarstwa domowe objęte badaniem 2015 37148 7455 12040 7446 6199 2487 1521
Households covered by the survey
2020 33529 7551 11454 6037 5228 2058 1201
2021 30867 7357 10600 5477 4768 1764 901
2022 28383 7388 9730 4949 4161 1481 674
Gospodarstwa pracowników ........................ 2015 18336 1768 4603 4912 4453 1692 908
Households of employees
2020 16269 2014 4334 3999 3781 1416 725
2021 15028 2017 4067 3632 3530 1235 547
2022 13624 2030 3718 3312 3115 1044 405
na stanowiskach robotniczych .................. 2015 9456 604 2107 2488 2441 1117 699
in manual labour positions
2020 7119 548 1794 1743 1724 811 499
2021 6388 572 1663 1580 1528 695 350
2022 5630 597 1487 1430 1294 575 247
na stanowiskach nierobotniczych ............. 2015 8880 1164 2496 2424 2012 575 209
in non-manual labour positions
2020 9150 1466 2540 2256 2057 605 226
2021 8640 1445 2404 2052 2002 540 197
2022 7994 1433 2231 1882 1821 469 158
Gospodarstwa rolników ................................ 2015 1681 80 310 350 385 282 274
Households of farmers
2020 1325 58 296 270 299 206 196
2021 1095 49 246 222 261 181 136
2022 865 50 204 186 193 131 101
Gospodarstwa pracujących na własny ra- 2015 2457 200 618 622 688 225 104
chunek
Households of the self-employed 2020 2557 251 654 602 713 232 105
2021 2412 263 655 566 622 207 99
2022 2256 274 614 530 570 196 72
Gospodarstwa emerytów i rencistów ........... 2015 13118 4765 6164 1314 504 205 166
Households of retirees and pensioners
2020 12403 4905 5977 1003 310 119 89
2021 11624 4804 5479 937 273 74 57
2022 10975 4797 5034 826 206 59 53
emerytów .................................................. 2015 10722 3617 5378 1054 381 164 128
of retirees
2020 10991 4067 5605 881 264 99 75
2021 10466 4127 5170 832 227 60 50
2022 9898 4133 4748 738 183 49 47
rencistów ................................................... 2015 2396 1148 786 260 123 41 38
of pensioners
2020 1412 838 372 122 46 20 14
2021 1158 677 309 105 46 14 7
2022 1077 664 286 88 23 10 6
Gospodarstwa utrzymujących się z nieza- 2015 1556 642 345 248 169 83 69
robkowych źródeł
Households maintained from non-earned 2020 975 323 193 163 125 85 86
sources 2021 708 224 153 120 82 67 62
2022 663 237 160 95 77 51 43
308 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
Przeciętny miesięczny dochód rozporzą- 2015 1386,16 2049,31 1831,59 1522,11 1245,23 999,29 829,78
dzalny na 1 osobę w zł
Average monthly available income per 2020 1919,21 2533,70 2386,86 2066,55 1799,59 1514,02 1327,37
capita in PLN
2021a 2019,75 2759,68 2517,10 2193,11 1930,33 1625,87 1496,63
w tym:
of which:
Gospodarstwa pracowników ........................ 2015 1386,87 2825,38 2090,48 1573,52 1249,75 1000,61 844,52
Households of employees
2020 1934,49 3562,37 2695,61 2120,44 1800,01 1493,93 1347,70
na stanowiskach robotniczych .................. 2015 1081,00 1924,31 1610,22 1291,54 1028,52 889,94 774,48
in manual labour positions
2020 1619,67 2780,24 2275,78 1874,00 1540,19 1338,82 1290,81
na stanowiskach nierobotniczych ............. 2015 1761,36 3261,15 2461,36 1835,34 1491,07 1197,74 1074,56
in non-manual labour positions
2020 2216,01 3853,93 2967,54 2290,55 2001,12 1683,72 1463,01
a
2021 2255,43 4063,07 3091,25 2402,66 2096,40 1746,66 1538,53
Gospodarstwa emerytów i rencistów ........... 2015 1438,04 1754,01 1604,00 1272,05 1012,91 871,67 706,43
Households of retirees and pensioners
2020 1894,38 2095,86 2035,94 1746,52 1500,97 1268,19 1017,11
a
2021 2037,94 2272,22 2188,79 1848,75 1603,12 1376,47 1294,52
emerytów .................................................. 2015 1509,50 1799,45 1670,91 1359,79 1100,94 924,91 774,23
of retirees
2020 1940,87 2122,79 2069,98 1810,75 1566,34 1346,67 1058,40
a
2021 2085,02 2294,79 2221,24 1904,89 1698,70 1481,48 1349,23
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296.
Households. Dwellings 309
Przeciętne miesięczne wydatki na 1 oso- 2015 1091,19 1778,00 1434,80 1179,04 968,91 775,83 622,65
bę w zł
Average monthly expenditures per cap- 2020 1209,58 1939,62 1527,82 1283,03 1102,25 886,27 749,54
ita in PLN
2021a 1280,64 2088,54 1652,30 1377,22 1208,06 1002,12 817,22
w tym:
of which:
Gospodarstwa pracowników ........................ 2015 1075,53 2368,34 1608,72 1203,76 970,00 786,32 639,39
Households of employees
2020 1186,38 2470,19 1675,66 1302,48 1093,91 890,17 780,38
a
2021 1254,47 2604,79 1822,49 1405,82 1199,09 1003,69 825,14
na stanowiskach robotniczych .................. 2015 842,18 1642,28 1276,56 1001,10 802,64 687,02 588,31
in manual labour positions
2020 976,34 1990,80 1425,64 1126,24 937,28 805,80 716,42
a
2021 1040,26 2029,42 1520,13 1235,53 1014,20 915,53 768,91
na stanowiskach nierobotniczych ............. 2015 1361,25 2719,48 1865,23 1391,95 1152,56 963,21 807,14
in non-manual labour positions
2020 1374,21 2648,89 1837,60 1424,14 1215,14 993,41 910,02
a
2021 1437,68 2824,24 2012,95 1521,13 1328,00 1101,94 913,67
Gospodarstwa emerytów i rencistów ........... 2015 1180,53 1547,37 1270,68 1028,20 831,13 668,43 551,29
Households of retirees and pensioners
2020 1320,82 1658,56 1372,69 1103,88 951,96 793,64 643,53
a
2021 1428,80 1828,57 1490,26 1151,88 1027,33 854,84 801,58
emerytów .................................................. 2015 1221,04 1571,25 1309,32 1086,66 888,50 689,85 593,62
of retirees
2020 1335,94 1663,89 1387,57 1126,70 974,48 816,49 667,43
a
2021 1444,75 1843,21 1504,86 1169,32 1063,40 876,98 779,57
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296.
310 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
Utrzymujących się z niezarobkowych źródeł ....... 2015 0,18 0,15 0,19 0,12
Maintained from non-earned sources 2021 0,15 0,16 0,22 0,12
2022 0,14 0,15 0,20 0,10
a, b W latach 2021 i 2022: a — bez dzieci w wieku 15—18 lat otrzymujących świadczenie wychowawcze z programu
„Rodzina 500+”, b — łącznie z dziećmi w wieku 15—18 lat otrzymującymi świadczenie wychowawcze z programu „Rodzina
500+” (program funkcjonuje od 2016 r.).
a, b In years 2021 and 2022: a — excluding children aged 15—18 receiving the child-raising benefit from the ”Family 500+”
programme, b — including children aged 15—18 receiving the child-raising benefit from the ”Family 500+” programme (which
has been operating since 2016).
Households. Dwellings 311
Przeciętna liczba osób ....................................... 2015 3,87 3,19 1,92 1,93 1,86
Average number of persons
2021 3,70 3,08 1,76 1,77 1,65
2022 3,60 3,02 1,71 1,73 1,56
w gospodarstwie indywidualnym w rolnictwie ... 2015 1,74 0,04 0,03 0,03 0,04
on private farm in agriculture
2021 1,74 0,03 0,02 0,01 0,04
2022 1,68 0,03 0,01 0,01 0,02
Utrzymujących się z niezarobkowych źródeł ........ 2015 0,07 0,10 0,08 0,06 0,12
Maintained from non-earned sources
2021 0,11 0,13 0,04 0,03 0,10
2022 0,10 0,13 0,04 0,03 0,07
w tym z pozostałych świadczeń społecznycha 2015 0,06 0,06 0,06 0,05 0,09
of which from other social benefitsa
2021 0,09 0,11 0,03 0,02 0,08
2022 0,07 0,11 0,03 0,02 0,06
Przeciętna liczba jednostek konsumpcyjnych 2015 3,32 2,63 1,73 1,75 1,64
Average number of consumption units
2021 3,17 2,56 1,59 1,61 1,46
2022 3,08 2,50 1,55 1,57 1,38
a, b W latach 2021 i 2022: a — bez dzieci w wieku 15—18 lat otrzymujących świadczenie wychowawcze z programu
„Rodzina 500+”, b — łącznie z dziećmi w wieku 15—18 lat otrzymującymi świadczenie wychowawcze z programu „Rodzina
500+” (program funkcjonuje od 2016 r.).
a, b In years 2021 and 2022: a — excluding children aged 15—18 receiving the child-raising benefit from the ”Family 500+”
programme, b — including children aged 15—18 receiving the child-raising benefit from the ”Family 500+” programme (which
has been operating since 2016).
312 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
Na 1 gospodarstwo domowe ...................... 2021 5913,00 6781,85 8960,90 8514,58 3699,94 3806,61 2781,52
Per household 2022 6594,03 7621,65 10460,29 8908,88 4101,55 4220,83 3018,08
Na 1 osobę w gospodarstwie domowym .... 2021 2019,75 1998,20 2013,05 2418,09 2037,94 2085,02 1609,68
Per capita in household 2022 2249,79 2251,26 2328,11 2539,89 2238,62 2281,26 1809,03
w tym dochód do dyspozycji ................... 2021 1975,06 1958,14 1994,61 2377,55 1966,81 2011,98 1555,92
of which disposable income 2022 2194,62 2200,36 2296,13 2478,23 2164,14 2205,51 1747,30
w tym:
of which:
Dochód z pracy najemnej ............................... 2021 1065,44 1594,28 214,95 398,94 181,73 187,55 128,77
Income from hired work 2022 1212,61 1819,86 244,72 452,33 192,97 196,34 159,00
Dochód z pracy na własny rachunek ............. 2021 202,38 32,80 20,47 1688,33 21,23 22,08 13,46
Income from self-employment 2022 216,91 39,66 24,61 1729,15 22,35 23,65 9,26
Dochód ze świadczeń społecznych ............... 2021 635,82 329,65 347,64 295,58 1786,70 1827,92 1411,67
Income from social benefits 2022 693,09 348,07 413,85 327,96 1974,47 2013,40 1582,22
z ubezpieczeń społecznych ........................ 2021 470,12 151,54 186,39 109,43 1738,11 1786,73 1295,84
from social security benefits 2022 518,68 166,09 233,67 128,32 1915,23 1961,56 1448,56
w tym emerytury i renty z tytułu niezdol- 2021 438,79 131,11 177,48 97,22 1657,44 1777,37 566,49
ności do pracy 2022 483,35 142,05 215,39 112,67 1830,04 1951,82 603,27
of which retirement and disability pen-
sions
emeryturyb ........................................... 2021 411,03 113,69 157,17 89,78 1586,96 1750,54 98,82
retirement pensionsb 2022 454,04 123,22 192,37 100,35 1759,14 1922,37 114,82
renty z tytułu niezdolności do pracy .... 2021 26,70 17,32 20,31 7,28 65,68 22,99 454,03
disability pensions 2022 27,85 18,56 23,02 12,31 64,47 24,11 471,04
z pozostałych świadczeń społecznych ....... 2021 165,70 178,11 161,25 186,15 48,58 41,19 115,83
from other social benefits 2022 174,41 181,98 180,18 199,63 59,24 51,85 133,66
Pozostały dochód ........................................... 2021 36,25 36,12 15,73 21,45 37,58 36,13 50,74
Other income 2022 39,61 36,41 25,26 24,91 42,77 40,98 60,77
w tym dary od osób prywatnych ................. 2021 28,88 26,64 11,29 17,98 33,53 32,10 46,61
of which gifts from individuals 2022 35,12 31,85 22,97 21,08 37,19 35,72 51,97
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296. b Krajo-
we i renty strukturalne za przekazane gospodarstwo rolne.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296. b National
retirement pensions and retirement pensions for transferring the farm.
Households. Dwellings 313
Na 1 gospodarstwo domowe ..................... 2021 3749,19 4257,63 4110,52 5082,24 2594,03 2637,66 2218,34
Per household 2022 4323,78 4885,56 5172,47 5754,91 2980,49 3029,22 2537,78
Na 1 osobę w gospodarstwie domowym 2021 1280,64 1254,47 923,42 1443,33 1428,80 1444,75 1283,76
Per capita in household 2022 1475,22 1443,08 1151,22 1640,71 1626,74 1637,23 1521,14
Towary i usługi konsumpcyjneb .................... 2021 1235,95 1214,40 904,98 1402,78 1357,67 1371,70 1230,01
Consumer goods and services b 2022 1420,04 1392,18 1119,24 1579,05 1552,26 1561,48 1459,41
żywność i napoje bezalkoholowe .............. 2021 339,68 322,84 298,94 345,01 410,00 412,43 387,87
food and non-alcoholic beverages 2022 394,34 374,82 369,61 385,95 475,80 476,84 465,35
żywność ................................................. 2021 309,31 292,72 272,49 313,17 377,86 380,33 355,30
food 2022 360,06 340,72 337,30 351,25 439,70 440,86 428,07
pieczywo i produkty zbożowe ............ 2021 52,82 50,58 45,89 50,75 64,00 64,21 62,08
bread and cereals 2022 63,17 60,19 58,54 59,49 76,66 76,77 75,59
w tym pieczywo c ............................. 2021 19,30 18,10 19,84 17,18 24,32 24,35 24,02
of which bread c 2022 23,07 21,44 25,90 19,82 29,37 29,38 29,26
mięso .................................................. 2021 77,92 72,11 77,42 72,07 101,23 101,89 95,19
meat 2022 91,34 84,66 95,02 82,21 118,49 118,67 116,63
w tym:
of which:
mięso surowe .................................. 2021 33,10 30,27 35,45 31,50 43,02 43,44 39,26
raw meat 2022 39,76 36,72 43,91 34,95 51,84 52,15 48,76
w tym drób ................................... 2021 14,20 13,37 13,47 13,82 17,48 17,51 17,14
of which poultry 2022 17,96 17,06 17,32 16,73 21,95 22,08 20,60
wędliny i inne przetwory mięsne d ... 2021 42,25 39,75 38,99 38,90 53,72 53,94 51,77
processed meat and other meat 2022 48,53 45,49 47,48 45,14 61,42 61,30 62,60
preparations d
ryby i owoce morza ............................ 2021 11,68 10,54 8,91 13,93 15,58 15,80 13,59
fish and seafood 2022 12,21 11,06 10,66 13,34 16,23 16,44 14,19
mleko, sery i jaja ................................. 2021 46,13 44,35 41,54 48,09 53,37 53,61 51,18
milk, cheese and eggs 2022 55,51 53,65 50,58 56,06 63,58 63,61 63,29
w tym:
of which:
mlekoe ............................................. 2021 7,32 6,93 8,00 7,20 8,48 8,44 8,86
milk e 2022 9,18 8,74 9,82 9,25 10,31 10,35 9,88
jogurty ............................................. 2021 4,80 4,86 3,99 5,17 4,88 4,88 4,87
yoghurt 2022 5,59 5,69 4,59 5,94 5,63 5,57 6,32
sery i twarogi ................................... 2021 17,95 17,54 13,35 19,88 20,29 20,53 18,10
cheese and curd 2022 21,73 21,40 17,15 23,02 24,06 24,17 23,00
jaja .................................................. 2021 7,37 6,66 8,37 6,77 9,78 9,82 9,40
eggs 2022 8,93 8,12 9,27 8,02 11,90 11,88 12,10
oleje i tłuszcze .................................... 2021 13,28 11,99 12,04 12,55 18,46 18,72 16,04
oils and fats 2022 17,97 16,13 17,24 16,55 25,19 25,36 23,44
w tym:
of which:
masło .............................................. 2021 7,20 6,45 6,04 7,43 10,11 10,37 7,77
butter 2022 9,15 8,18 7,95 9,15 13,05 13,31 10,39
tłuszcze roślinne ............................. 2021 5,51 5,11 5,31 4,77 7,25 7,23 7,44
vegetable fats 2022 8,05 7,37 8,50 6,95 10,66 10,57 11,61
owoce ................................................. 2021 25,25 23,50 16,54 29,57 32,10 32,54 28,06
fruit 2022 26,62 24,88 19,16 29,20 33,70 34,13 29,34
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296. b Łącz-
nie z wydatkami na kieszonkowe nieuwzględnionymi w podziale według rodzajów wydatków. c Bez pieczywa chrupkiego,
tostowego i cukierniczego. d Łącznie z wyrobami garmażeryjnymi, bez przetworów podrobowych. e Bez zagęszczonego
i w proszku.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296. b Including
expenditures on pocket money not considered in terms by types of expenditures. c Excluding crisp bread, toasted bread
and confectionery. d Including ready-to-serve meat products, excluding offal preparations. e Excluding condensed and
powdered milk.
314 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
b
Towary i usługi konsumpcyjne (cd.)
Consumer goods and services b (cont.)
żywność i napoje bezalkoholowe (dok.)
food and non-alcoholic beverages (cont.)
żywność (dok.)
food (cont.)
warzywa ............................................. 2021 41,10 38,99 32,17 43,15 50,12 50,44 47,26
vegetables 2022 45,44 43,19 38,55 45,69 55,51 55,74 53,21
w tym ziemniaki .............................. 2021 3,93 3,56 4,64 3,10 5,34 5,36 5,16
of which potatoes 2022 4,63 4,14 5,60 3,78 6,40 6,39 6,47
cukier, dżem, miód, czekolada i wy- 2021 22,90 22,25 22,08 23,55 25,45 25,63 23,85
roby cukiernicze 2022 26,59 25,64 27,46 26,51 29,88 29,95 29,13
sugar, jam, honey, chocolate and
confectionery
w tym cukier .................................... 2021 2,05 1,78 3,05 1,68 2,88 2,93 2,41
of which sugar 2022 3,30 2,78 5,79 2,66 4,65 4,68 4,42
wyroby żywnościowe, gdzie indziej 2021 18,22 18,42 15,89 19,50 17,53 17,48 18,05
niesklasyfikowane 2022 21,20 21,30 20,07 22,20 20,46 20,19 23,23
food products n.e.c.
napoje bezalkoholowe ........................... 2021 30,37 30,12 26,45 31,84 32,14 32,10 32,57
non-alcoholic beverages 2022 34,28 34,10 32,31 34,70 36,10 35,98 37,28
w tym:
of which:
kawa ................................................... 2021 7,50 6,91 6,08 7,33 10,13 10,15 9,99
coffee 2022 8,97 8,24 8,08 8,59 11,97 11,98 11,91
herbata ............................................... 2021 2,72 2,43 2,17 2,72 3,89 3,94 3,47
tea 2022 2,87 2,60 2,54 2,63 4,02 4,10 3,27
soki owocowe i warzywne .................. 2021 3,99 4,19 2,90 4,80 3,44 3,44 3,50
fruit and vegetable juices 2022 4,14 4,34 2,95 4,66 3,74 3,74 3,82
napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe ...... 2021 34,98 34,27 27,65 35,44 40,22 40,21 40,30
alcoholic beverages and tobacco 2022 37,46 36,73 30,09 35,74 43,74 43,50 46,16
odzież i obuwie .......................................... 2021 56,98 62,27 40,74 81,08 36,39 37,14 29,51
clothing and footwear 2022 62,04 66,96 53,66 80,61 42,70 43,28 36,92
użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki 2021 242,02 222,63 175,23 236,79 328,15 331,01 302,12
energii 2022 280,62 260,48 192,38 265,91 380,41 380,47 379,76
housing, water, electricity, gas and other
fuels
w tym:
of which:
zaopatrywanie w wodę i inne usługi 2021 77,58 71,90 45,23 76,42 105,84 106,57 99,20
związane z zamieszkiwaniem 2022 85,94 80,14 49,93 82,78 116,06 116,50 111,69
water supply and miscellaneous services
relating to the dwelling
nośniki energii ........................................ 2021 140,42 124,94 114,95 134,87 201,94 203,06 191,74
electricity, gas and other fuels 2022 167,63 149,28 137,13 157,98 243,88 243,32 249,50
energia elektryczna ............................ 2021 56,38 51,17 52,22 55,50 74,87 74,94 74,24
electricity 2022 60,57 54,90 54,71 61,48 80,85 80,02 89,16
gaz ...................................................... 2021 28,45 23,85 13,75 35,34 44,04 45,07 34,61
gas 2022 39,53 34,21 19,90 46,84 58,88 59,50 52,73
opał ..................................................... 2021 26,37 23,55 48,68 19,39 33,82 33,02 41,00
liquid and solid fuels 2022 35,86 31,34 61,92 25,00 51,27 50,59 58,17
energia cieplna ................................... 2021 29,22 26,37 0,30 24,63 49,21 50,02 41,89
heat energy 2022 31,67 28,82 0,60 24,68 52,87 53,21 49,45
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296. b Łącz-
nie z wydatkami na kieszonkowe nieuwzględnionymi w podziale według rodzajów wydatków.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296. b Including
expenditures on pocket money not considered in terms by types of expenditures.
Households. Dwellings 315
b
Towary i usługi konsumpcyjne (dok.)
Consumer goods and services b (cont.)
wyposażenie mieszkania i prowadzenie 2021 71,58 71,42 53,84 88,79 72,49 73,02 67,65
gospodarstwa domowego 2022 76,17 74,86 60,02 105,19 73,64 73,68 73,24
furnishings, household equipment and
routine household maintenance
zdrowie ...................................................... 2021 71,16 58,19 37,91 70,65 122,93 125,14 102,83
health 2022 81,42 67,50 59,21 78,72 135,16 137,64 110,19
w tym:
of which:
wyroby medyczno-farmaceutyczne, urzą- 2021 48,35 37,18 30,16 41,59 92,72 94,19 79,33
dzenia i sprzęt medyczny 2022 54,13 41,53 44,83 45,23 102,31 103,61 89,19
medical products, appliances and equip-
ment
w tym wyroby farmaceutyczne ........... 2021 42,22 31,76 28,00 33,91 83,84 85,02 73,06
of which pharmaceutical products 2022 48,23 36,70 35,11 38,42 94,10 95,30 81,98
usługi ambulatoryjne i inne usługi zwią- 2021 20,48 19,68 7,68 25,99 24,39 25,11 17,81
zane ze zdrowiem 2022 24,06 24,34 13,92 30,43 24,05 24,93 15,12
out-patient services
transport ..................................................... 2021 120,77 134,17 96,01 139,67 84,44 87,53 56,36
transport 2022 144,00 152,27 144,68 172,70 108,58 111,03 83,81
środki transportu .................................... 2021 21,75 25,39 13,67 30,85 7,94 8,15 5,98
purchase of vehicles 2022 21,11 17,42 38,74 34,44 14,86 14,35 20,00
eksploatacja prywatnych środków trans- 2021 92,50 101,71 80,96 102,32 70,14 73,05 43,69
portu 2022 113,34 124,41 102,08 128,70 85,62 88,85 53,08
operation of private transport equip-
ment
w tym paliwa ....................................... 2021 74,77 82,51 64,34 84,06 55,36 57,74 33,74
of which fuels 2022 94,40 103,91 83,02 107,77 70,68 73,36 43,54
usługi transportowe ................................ 2021 6,52 7,07 1,38 6,50 6,36 6,32 6,68
transport services 2022 9,55 10,44 3,86 9,55 8,10 7,84 10,73
łączność ..................................................... 2021 61,51 61,38 46,60 62,84 66,55 67,00 62,44
communication 2022 64,52 64,70 50,37 67,19 68,16 68,37 65,98
rekreacja i kultura ...................................... 2021 77,45 79,25 38,17 117,28 66,53 67,64 56,39
recreation and culture 2022 89,62 93,24 43,95 127,49 75,22 76,37 63,62
edukacja .................................................... 2021 14,88 17,46 3,20 34,35 1,56 1,37 3,28
education 2022 17,56 21,35 6,20 31,84 1,73 1,79 1,10
restauracje i hotele .................................... 2021 52,14 55,12 14,03 86,27 37,66 37,72 37,11
restaurants and hotels 2022 68,50 73,47 31,54 102,59 47,82 47,34 52,62
pozostałe towary i usługi ........................... 2021 76,51 76,87 50,12 92,31 79,06 79,66 73,60
miscellaneous goods and services 2022 86,79 86,66 57,76 107,51 88,53 89,66 77,13
w tym higiena osobista .......................... 2021 41,28 42,82 27,37 51,30 37,34 37,86 32,66
of which personal care 2022 47,86 49,97 31,97 57,21 42,73 43,19 38,12
Pozostałe wydatki ......................................... 2021 44,69 40,06 18,44 40,54 71,13 73,04 53,76
Other expenditures 2022 55,17 50,90 31,97 61,66 74,48 75,75 61,73
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296. b Łącz-
nie z wydatkami na kieszonkowe nieuwzględnionymi w podziale według rodzajów wydatków.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296. b Including
expenditures on pocket money not considered in terms by types of expenditures.
316 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
Pieczywo i produkty zbożowe w kg .............. 2021 5,09 4,77 5,45 4,44 6,36 6,36 6,43
Bread and cereals in kg 2022 5,11 4,78 5,49 4,50 6,40 6,38 6,59
w tym:
of which:
ryż .............................................................. 2021 0,14 0,13 0,11 0,14 0,17 0,18 0,14
rice 2022 0,15 0,14 0,12 0,15 0,17 0,18 0,17
pieczywob .................................................. 2021 2,62 2,44 3,04 2,17 3,32 3,31 3,47
bread b 2022 2,58 2,39 3,06 2,11 3,29 3,28 3,38
makaron i produkty makaronowe .............. 2021 0,40 0,39 0,37 0,40 0,47 0,46 0,52
pasta and pasta products 2022 0,42 0,41 0,36 0,41 0,48 0,48 0,53
mąkac ......................................................... 2021 0,63 0,57 0,84 0,52 0,81 0,82 0,72
flour c 2022 0,61 0,55 0,76 0,55 0,80 0,79 0,84
kasze i ziarna zbóż .................................... 2021 0,11 0,10 0,09 0,09 0,15 0,15 0,16
groats and cereal grains 2022 0,11 0,09 0,12 0,10 0,17 0,17 0,18
Mięso w kg .................................................... 2021 4,86 4,44 5,22 4,07 6,53 6,53 6,54
Meat in kg 2022 4,81 4,41 5,23 3,94 6,47 6,46 6,60
w tym:
of which:
mięso surowe ............................................ 2021 2,77 2,51 3,08 2,35 3,74 3,75 3,71
raw meat 2022 2,68 2,44 3,02 2,14 3,64 3,65 3,60
w tym drób ............................................. 2021 1,41 1,29 1,44 1,21 1,89 1,88 1,98
of which poultry 2022 1,36 1,26 1,36 1,13 1,80 1,81 1,77
wędliny i inne przetwory mięsned .............. 2021 1,87 1,75 1,88 1,57 2,41 2,40 2,47
processed meat and other meat prepara- 2022 1,92 1,79 1,97 1,65 2,45 2,43 2,60
tions d
Ryby i owoce morzae w kg ............................ 2021 0,27 0,24 0,23 0,28 0,41 0,41 0,35
Fish and seafoode in kg 2022 0,24 0,21 0,22 0,24 0,36 0,37 0,30
Mleko f w l ...................................................... 2021 2,87 2,74 3,25 2,75 3,27 3,25 3,49
Milk f in l 2022 2,85 2,73 3,14 2,82 3,13 3,13 3,10
Jogurty w kg .................................................. 2021 0,57 0,57 0,47 0,58 0,61 0,61 0,60
Yoghurt in kg 2022 0,58 0,59 0,46 0,59 0,61 0,60 0,70
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296.
b, c, e, f Bez: b — pieczywa chrupkiego, tostowego i cukierniczego, c — mąki ziemniaczanej, e — marynat, przetworów ze
zwierząt morskich i słodkowodnych, konserw rybnych oraz wyrobów garmażeryjnych i panierowanych, f — zagęszczonego
i w proszku. d Łącznie z wyrobami garmażeryjnymi, bez przetworów podrobowych.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296.
b, c, e, f Excluding: b — crisp bread, toasted bread and confectionery, c — potato flour, e — pickles, processed sea and
freshwater food and fish, canned fish and ready-to-serve food including coated food products, f — condensed and
powdered milk. d Including ready-to-serve food, excluding offal preparations.
Households. Dwellings 317
Sery i twarogi g w kg ....................................... 2021 0,95 0,91 0,75 0,96 1,13 1,14 1,03
Cheese and curd g in kg
2022 0,94 0,91 0,77 0,95 1,10 1,11 1,07
Śmietana w l ................................................... 2021 0,34 0,30 0,38 0,30 0,48 0,48 0,46
Cream in l
2022 0,34 0,31 0,36 0,28 0,49 0,49 0,48
Jaja w szt. ....................................................... 2021 10,60 9,63 11,54 9,50 14,04 14,04 13,97
Eggs in units
2022 10,50 9,60 10,44 9,28 13,95 13,88 14,64
Oleje i tłuszcze w kg ....................................... 2021 1,00 0,91 1,03 0,84 1,37 1,37 1,32
Oils and fats in kg
2022 1,00 0,91 1,06 0,85 1,38 1,38 1,44
w tym:
of which:
masło .......................................................... 2021 0,31 0,28 0,26 0,31 0,44 0,45 0,35
butter
2022 0,28 0,25 0,24 0,28 0,40 0,40 0,32
tłuszcze roślinne ......................................... 2021 0,63 0,58 0,69 0,49 0,81 0,81 0,88
vegetable fats
2022 0,66 0,60 0,75 0,54 0,86 0,84 0,99
Owoce w kg .................................................... 2021 3,84 3,52 2,91 3,99 5,15 5,20 4,66
Fruit in kg
2022 3,58 3,28 2,89 3,53 4,81 4,85 4,45
Warzywa w kg ................................................ 2021 7,27 6,62 7,74 6,42 9,71 9,75 9,34
Vegetables in kg
2022 7,13 6,48 7,66 6,22 9,62 9,63 9,54
w tym ziemniaki .......................................... 2021 2,44 2,18 3,30 1,79 3,33 3,34 3,32
of which potatoes
2022 2,42 2,15 3,23 1,87 3,34 3,33 3,45
Cukier, dżem, miód, czekolada i wyroby cu- 2021 1,62 1,50 2,07 1,43 2,02 2,04 1,84
kierniczeh w kg
Sugar, jam, honey, chocolate and confec- 2022 1,65 1,51 2,27 1,44 2,07 2,07 2,02
tioneryh in kg
w tym cukier ................................................ 2021 0,74 0,64 1,21 0,56 1,02 1,04 0,87
of which sugar
2022 0,76 0,64 1,38 0,60 1,06 1,06 1,01
Kawa w kg ...................................................... 2021 0,19 0,17 0,17 0,16 0,26 0,26 0,27
Coffee in kg
2022 0,19 0,17 0,18 0,16 0,26 0,25 0,27
Herbata w kg .................................................. 2021 0,05 0,04 0,04 0,04 0,07 0,07 0,06
Tea in kg
2022 0,05 0,04 0,04 0,04 0,06 0,07 0,06
Wody mineralne lub źródlane w l ................... 2021 5,83 5,83 4,80 5,74 6,32 6,40 5,61
Mineral or spring waters in l
2022 5,78 5,79 5,09 5,70 6,26 6,27 6,22
Soki owocowe i warzywne w l ........................ 2021 1,13 1,18 0,95 1,24 0,96 0,96 0,97
Fruit and vegetable juices in l
2022 1,08 1,15 0,85 1,12 0,94 0,93 1,02
a Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296. g Bez
serków słodkich. h Łącznie z lodami jadalnymi.
a Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years; see general notes, item 1 on page 296. g Excluding
sweet cottage cheese. h Including edible ice-cream.
318 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
a Łącznie ze stratami energii i składników odżywczych podczas przechowywania i przetwarzania żywności oraz odpad-
kami; bez napojów alkoholowych; łącznie z szacunkowo ustalonym spożyciem w placówkach gastronomicznych; wartość
energetyczną i składniki odżywcze obliczono według współczynników opracowanych przez Instytut Żywności i Żywienia.
b Dane od 2021 r. nie są w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie; patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 296.
a Including energy and nutrients losses due to storage, cooking and food waste; excluding alcoholic beverages; including
estimated food consumption in catering; energy and nutrients have been calculated with the use of the conversion factors
developed by the Institute of Food and Nutrition. b Data from 2021 are not fully comparable with those for previous years;
see general notes, item 1 on page 296.
Pracowników ..................................... 99,4 101,9 101,6 102,3 103,2 105,2 114,1 159,7 140,3 130,5 123,9
Of employees
Rolników ............................................ 99,1 102,1 101,7 102,0 103,3 105,7 117,8 163,2 144,3 135,1 128,6
Of farmers
Pracujących na własny rachunek ...... 99,4 101,9 101,6 102,3 103,1 105,2 113,7 156,6 139,3 129,8 123,4
Of the self-employed
Emerytów i rencistów ........................ 99,6 102,3 101,8 102,6 103,9 104,9 114,8 171,1 145,8 133,1 125,1
Of retirees and pensioners
emerytów ....................................... 99,5 102,3 101,8 102,6 103,9 104,9 114,8 170,5 145,5 132,9 125,1
of retirees
rencistów ....................................... 99,9 102,2 101,8 102,6 104,3 104,8 114,9 174,0 147,3 133,9 125,6
of pensioners
Utrzymujących się z niezarobkowych
źródeł ............................................. 99,5 101,9 101,7 102,6 103,8 104,9 114,3 166,2 143,6 131,7 124,5
Maintained from non-earned sources
Households. Dwellings 319
TABL. 10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS
2020 2021 2022
wskaźniki cen system
price indices
WYSZCZEGÓLNIENIE wag a SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
GOSPODARSTWA PRACOWNI-
KÓW .......................................... 103,2 105,2 114,1 159,7 130,5 123,9 100,00 HOUSEHOLDS OF EMPLOYEES
Żywność i napoje bezalkoholowe 104,7 103,3 115,3 183,6 140,7 124,8 25,13 Food and non-alcoholic beverages
żywność ..................................... 105,0 102,9 115,9 187,4 142,6 125,2 22,76 food
w tym: of which:
pieczywo i produkty zbożowe 105,2 104,0 117,3 211,6 144,6 128,3 3,97 bread and cereals
mięsob .................................... 106,7 102,2 117,5 180,5 144,4 128,1 5,60 meatb
ryby i owoce morza ................ 104,3 104,5 117,2 199,7 143,8 127,7 0,84 fish and seafood
mleko, sery i jaja .................... 103,3 103,5 118,7 179,2 138,9 126,9 3,41 milk, cheese and eggs
oleje i tłuszcze ........................ 99,2 104,8 132,1 212,2 164,7 137,4 0,94 oils and fats
owoce ..................................... 116,8 98,9 109,4 200,2 141,6 126,4 1,82 fruit
warzywac ................................ 100,5 103,9 110,9 201,3 152,4 115,8 2,98 vegetablesc
cukier, dżem, miód, czekola- sugar, jam, honey, chocolate
da i wyroby cukiernicze ...... 103,1 103,1 112,2 151,9 131,2 119,3 1,74 and confectionery
napoje bezalkoholowe ............... 101,9 106,8 109,8 153,7 124,0 119,5 2,37 non-alcoholic beverages
Napoje alkoholowe i wyroby tyto-
niowe ......................................... 104,3 102,2 107,6 175,8 119,7 114,7 7,23 Alcoholic beverages and tobacco
Odzież i obuwie ............................. 97,4 99,8 105,2 50,7 87,3 102,3 4,91 Clothing and footwear
Użytkowanie mieszkania lub domu Housing, water, electricity, gas
i nośniki energii .......................... 107,4 107,3 122,3 231,8 148,5 140,9 17,65 and other fuels
w tym: of which:
opłaty na rzecz właścicielid ........ 105,4 103,9 114,2 193,7 142,2 125,0 0,95 actual rentals for housingd
zaopatrywanie w wodę i inne water supply and miscellaneous
usługi związane z zamieszki- services relating to the dwell-
waniem ................................... 113,5 109,3 107,5 263,1 152,0 133,4 5,70 ing
nośniki energii ............................ 105,0 107,0 132,2 234,3 147,3 148,6 9,86 electricity, gas and other fuels
energia elektryczna ................ 111,7 109,9 104,9 187,8 122,0 128,8 4,03 electricity
gaz ......................................... 97,5 104,1 139,4 229,6 131,7 141,5 1,88 gas
opał ........................................ 101,1 110,1 204,7 414,7 249,7 227,8 1,79 liquid and solid fuels
energia cieplna ....................... 102,4 102,7 116,5 191,6 126,2 122,6 2,16 heat energy
Wyposażenie mieszkania i prowa- Furnishings, household equipment
dzenie gospodarstwa domowe- and routine household mainten-
go .................................................. 100,9 103,5 110,5 131,4 117,2 115,4 5,68 ance
Zdrowie ............................................. 105,2 103,6 107,7 161,4 124,9 117,4 4,59 Health
w tym: of which:
wyroby medyczno-farmaceutycz-
ne, urządzenia i sprzęt me- medical products, appliances
dyczny .................................... 103,3 101,8 103,6 132,6 111,0 109,0 2,93 and equipment
w tym wyroby farmaceutycz- of which pharmaceutical
ne ....................................... 103,4 101,6 103,0 133,1 109,3 108,3 2,50 products
usługi ambulatoryjne i inne usłu-
gi związane ze zdrowiem ....... 109,1 107,5 115,0 223,9 154,6 134,9 1,56 out-patient services
Transport ....................................... 94,4 114,2 119,8 147,4 133,2 129,1 10,60 Transport
Łącznośće ...................................... 103,6 105,3 104,0 99,4 109,9 113,5 4,85 Communicatione
Rekreacja i kultura ........................ 102,7 105,0 111,5 131,2 124,5 120,2 6,22 Recreation and culture
Edukacja ........................................ 105,5 105,1 108,6 154,0 130,3 120,4 1,37 Education
Restauracje i hotele ...................... 105,8 106,1 115,5 198,0 144,5 129,7 6,28 Restaurants and hotels
Inne towary i usługi ....................... 103,0 102,3 109,4 137,4 120,2 115,3 5,49 Miscellaneous goods and services
w tym higiena osobista .............. 103,4 102,3 109,3 133,8 117,1 115,6 3,40 of which personal care
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, e Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, e — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, e Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, e — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund.
320 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
TABL. 10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH (cd.)
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS (cont.)
2020 2021 2022
wskaźniki cen price indices
system
WYSZCZEGÓLNIENIE waga SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
GOSPODARSTWA ROLNIKÓW 103,3 105,7 117,8 163,2 135,1 128,6 100,00 HOUSEHOLDS OF FARMERS
Żywność i napoje bezalkoholowe 104,9 103,2 116,0 185,6 141,5 125,6 30,21 Food and non-alcoholic beverages
żywność ..................................... 105,2 102,8 116,6 188,7 143,2 126,0 27,22 food
w tym: of which:
pieczywo i produkty zbożowe 105,5 104,4 118,7 220,7 148,5 130,7 5,15 bread and cereals
mięsob .................................... 107,0 101,6 116,7 181,5 143,3 126,9 7,68 meatb
ryby i owoce morza ................ 104,7 104,0 116,0 201,6 142,4 126,3 1,02 fish and seafood
mleko, sery i jaja .................... 103,5 103,5 118,8 178,6 139,1 127,2 3,57 milk, cheese and eggs
oleje i tłuszcze ........................ 99,7 105,4 133,9 215,7 167,0 140,7 1,31 oils and fats
owoce ..................................... 117,8 97,8 109,5 195,3 139,8 126,1 1,63 fruit
warzywac ................................ 100,9 103,9 111,2 195,8 152,7 116,5 2,64 vegetablesc
cukier, dżem, miód, czekola- sugar, jam, honey, chocolate
da i wyroby cukiernicze ...... 103,4 103,3 115,5 148,1 137,0 123,4 2,43 and confectionery
napoje bezalkoholowe ............... 101,8 107,1 110,0 155,3 124,3 119,9 2,99 non-alcoholic beverages
Napoje alkoholowe i wyroby tyto-
niowe ......................................... 104,4 102,2 107,6 179,2 119,5 114,8 7,72 Alcoholic beverages and tobacco
Odzież i obuwie ............................. 97,4 99,8 105,4 50,2 87,5 102,4 4,50 Clothing and footwear
Użytkowanie mieszkania lub domu Housing, water, electricity, gas
i nośniki energii .......................... 110,0 110,6 138,3 271,1 177,2 168,3 19,73 and other fuels
w tym: of which:
opłaty na rzecz właścicielide ...... 105,4 103,9 113,9 . 141,7 124,7 0,08 actual rentals for housingde
zaopatrywanie w wodę i inne water supply and miscellaneous
usługi związane z zamieszki- services relating to the dwell-
waniem ................................... 121,2 113,0 107,1 343,7 172,2 146,7 5,08 ing
nośniki energii ............................ 106,6 110,1 153,4 288,2 181,8 180,1 12,89 electricity, gas and other fuels
energia elektryczna ................ 111,7 109,9 104,9 187,8 122,0 128,8 5,94 electricity
gaz ......................................... 98,7 110,1 156,2 258,2 170,7 169,8 1,57 gas
opał ........................................ 101,0 110,5 206,7 423,9 254,7 230,7 5,34 liquid and solid fuels
energia cieplna ....................... 102,5 102,7 116,5 190,9 126,1 122,7 0,04 heat energy
Wyposażenie mieszkania i prowa- Furnishings, household equipment
dzenie gospodarstwa domowe- and routine household mainten-
go .................................................. 101,0 103,4 110,4 128,6 116,9 115,3 6,10 ance
Zdrowie ............................................. 105,1 103,1 105,6 155,0 121,2 114,5 4,27 Health
w tym: of which:
wyroby medyczno-farmaceutycz-
ne, urządzenia i sprzęt me- medical products, appliances
dyczny .................................... 103,3 101,8 103,3 132,6 110,4 108,7 3,40 and equipment
w tym wyroby farmaceutycz- of which pharmaceutical
ne ....................................... 103,4 101,6 103,0 133,1 109,3 108,3 3,15 products
usługi ambulatoryjne i inne usłu-
gi związane ze zdrowiem ....... 109,4 107,3 114,5 223,5 154,5 134,4 0,86 out-patient services
Transport ....................................... 93,9 116,7 121,7 153,7 139,7 133,4 10,85 Transport
Łącznośćf ....................................... 103,5 105,2 103,9 100,3 109,2 113,1 5,23 Communicationf
Rekreacja i kultura ........................ 103,2 104,9 109,1 120,7 117,5 118,2 4,23 Recreation and culture
Edukacja ........................................ 104,9 104,5 106,7 148,0 125,6 116,9 0,34 Education
Restauracje i hotele ...................... 105,7 106,1 115,6 194,6 144,3 129,6 1,48 Restaurants and hotels
Inne towary i usługi ....................... 102,2 101,8 109,3 133,5 118,6 113,7 5,34 Miscellaneous goods and services
w tym higiena osobista .............. 103,0 102,0 109,1 131,0 115,4 114,7 3,03 of which personal care
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, f Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, f — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
e Brak informacji o wydatkach w 2009 r. uniemożliwił obliczenie wskaźnika cen przy podstawie 2005=100 metodą nawiązania
łańcuchowego.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, f Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, f — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund. e The calculation of the price index (2005=100) using the chain-base index
method was impossible due to lack of information on expenditures in 2009.
Households. Dwellings 321
TABL. 10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH (cd.)
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS (cont.)
2020 2021 2022
wskaźniki cen price indices
system
WYSZCZEGÓLNIENIE waga SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
GOSPODARSTWA PRACUJĄ-
CYCH NA WŁASNY RACHU- HOUSEHOLDS OF THE SELF-
NEK ........................................... 103,1 105,2 113,7 156,6 129,8 123,4 100,00 -EMPLOYED
Żywność i napoje bezalkoholowe 104,7 103,3 115,1 183,8 140,7 124,5 22,83 Food and non-alcoholic beverages
żywność ..................................... 105,0 102,9 115,6 187,2 142,3 124,8 20,69 food
w tym: of which:
pieczywo i produkty zbożowe 105,0 103,9 117,1 208,1 143,6 127,8 3,38 bread and cereals
mięsob .................................... 106,5 102,3 117,8 180,5 144,3 128,3 4,78 meatb
ryby i owoce morza ................ 104,0 104,8 117,8 200,5 144,9 128,4 0,94 fish and seafood
mleko, sery i jaja .................... 103,2 103,6 118,8 178,7 139,1 127,0 3,11 milk, cheese and eggs
oleje i tłuszcze ........................ 98,8 104,4 130,6 211,6 165,2 134,6 0,83 oils and fats
owoce ..................................... 116,4 99,2 109,3 201,3 141,5 126,2 1,96 fruit
warzywac ................................ 101,0 104,3 110,6 200,1 151,2 116,5 2,84 vegetablesc
cukier, dżem, miód, czekola- sugar, jam, honey, chocolate
da i wyroby cukiernicze ...... 103,1 103,1 111,7 153,8 130,5 118,7 1,55 and confectionery
napoje bezalkoholowe ............... 101,9 106,4 109,7 152,8 123,5 118,9 2,14 non-alcoholic beverages
Napoje alkoholowe i wyroby tyto-
niowe ......................................... 104,0 102,2 107,9 165,8 119,1 114,7 6,90 Alcoholic beverages and tobacco
Odzież i obuwie ............................. 97,3 99,7 105,2 50,6 87,0 102,0 5,36 Clothing and footwear
Użytkowanie mieszkania lub domu Housing, water, electricity, gas
i nośniki energii .......................... 107,2 107,2 120,8 226,4 144,5 138,8 15,97 and other fuels
w tym: of which:
opłaty na rzecz właścicielid ........ 105,4 103,9 114,2 192,9 142,2 125,0 1,05 actual rentals for housingd
zaopatrywanie w wodę i inne water supply and miscellaneous
usługi związane z zamieszki- services relating to the dwell-
waniem ................................... 113,0 109,2 107,5 268,0 151,1 132,7 5,16 ing
nośniki energii ............................ 104,8 106,8 129,5 227,0 141,7 144,9 9,06 electricity, gas and other fuels
energia elektryczna ................ 111,7 109,9 104,9 187,8 122,0 128,8 3,73 electricity
gaz ......................................... 97,3 103,0 136,1 223,7 125,5 136,4 2,36 gas
opał ........................................ 100,7 110,4 208,4 405,3 252,8 231,7 1,25 liquid and solid fuels
energia cieplna ....................... 102,5 102,8 116,6 191,9 126,6 122,9 1,72 heat energy
Wyposażenie mieszkania i prowa- Furnishings, household equipment
dzenie gospodarstwa domowe- and routine household mainten-
go .................................................. 101,1 103,6 110,5 132,9 117,9 115,7 6,00 ance
Zdrowie ............................................. 105,4 104,1 108,3 167,1 127,8 118,8 4,65 Health
w tym: of which:
wyroby medyczno-farmaceutycz-
ne, urządzenia i sprzęt me- medical products, appliances
dyczny .................................... 103,3 101,9 103,8 133,5 111,7 109,3 2,79 and equipment
w tym wyroby farmaceutycz- of which pharmaceutical
ne ....................................... 103,4 101,6 103,0 133,1 109,3 108,3 2,26 products
usługi ambulatoryjne i inne usłu-
gi związane ze zdrowiem ....... 108,8 107,4 115,2 222,8 154,1 134,7 1,72 out-patient services
Transport ....................................... 94,0 114,2 119,8 143,4 135,0 128,5 9,47 Transport
Łącznośće ...................................... 103,8 105,5 104,1 100,6 111,1 114,0 4,23 Communicatione
Rekreacja i kultura ........................ 102,5 104,9 112,6 139,8 127,6 121,0 7,82 Recreation and culture
Edukacja ........................................ 105,4 104,9 109,0 157,2 130,8 120,6 2,27 Education
Restauracje i hotele ...................... 105,7 106,0 115,4 194,8 143,8 129,2 8,96 Restaurants and hotels
Inne towary i usługi ....................... 103,0 102,3 109,4 137,5 120,7 115,3 5,54 Miscellaneous goods and services
w tym higiena osobista .............. 103,6 102,6 109,4 135,3 118,2 116,3 3,46 of which personal care
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, e Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, e — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, e Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, e — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund.
TABL. 10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH (cd.)
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS (cont.)
2020 2021 2022
wskaźniki cen price indices
system
WYSZCZEGÓLNIENIE wag a SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, e Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, e — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, e Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, e — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund.
Households. Dwellings 323
TABL. 10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH (cd.)
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS (cont.)
2020 2021 2022
wskaźniki cen price indices
system
WYSZCZEGÓLNIENIE wag a SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
Gospodarstwa emerytów ........... 103,9 104,9 114,8 170,5 132,9 125,1 100,00 Households of retirees
Żywność i napoje bezalkoholowe 104,9 102,9 115,8 187,0 142,7 124,9 30,76 Food and non-alcoholic beverages
żywność ..................................... 105,1 102,7 116,3 189,7 144,3 125,5 28,35 food
w tym: of which:
pieczywo i produkty zbożowe 105,2 104,1 117,8 214,2 145,7 129,0 4,84 bread and cereals
mięsob .................................... 106,7 101,8 117,4 180,8 143,9 127,5 7,66 meatb
ryby i owoce morza ................ 104,2 104,4 117,5 201,2 144,4 127,8 1,20 fish and seafood
mleko, sery i jaja .................... 103,3 103,6 118,6 180,9 139,5 126,9 3,95 milk, cheese and eggs
oleje i tłuszcze ........................ 99,5 104,7 132,5 214,9 167,1 138,1 1,42 oils and fats
owoce ..................................... 119,4 98,0 108,2 204,6 142,8 126,6 2,38 fruit
warzywac ................................ 99,6 103,6 111,2 205,9 156,3 114,8 3,67 vegetablesc
cukier, dżem, miód, czekola- sugar, jam, honey, chocolate
da i wyroby cukiernicze ...... 103,2 103,1 114,0 152,2 133,6 121,3 1,92 and confectionery
napoje bezalkoholowe ............... 101,8 105,2 110,3 155,5 123,2 118,1 2,41 non-alcoholic beverages
Napoje alkoholowe i wyroby tyto-
niowe ......................................... 105,0 101,7 106,2 212,4 120,0 113,4 3,38 Alcoholic beverages and tobacco
Odzież i obuwie ............................. 97,7 100,1 105,0 53,6 89,6 102,7 2,76 Clothing and footwear
Użytkowanie mieszkania lub domu Housing, water, electricity, gas
i nośniki energii .......................... 106,8 107,3 122,6 232,7 146,4 140,5 24,90 and other fuels
w tym: of which:
opłaty na rzecz właścicielid ........ 105,1 103,8 113,1 184,7 138,4 123,4 0,44 actual rentals for housingd
zaopatrywanie w wodę i inne water supply and miscellaneous
usługi związane z zamieszki- services relating to the dwell-
waniem ................................... 112,5 108,6 107,5 256,1 149,0 131,4 7,98 ing
nośniki energii ............................ 104,4 106,8 131,2 233,1 145,4 146,3 15,33 electricity, gas and other fuels
energia elektryczna ................ 111,7 109,9 104,9 187,8 122,0 128,8 5,65 electricity
gaz ......................................... 97,5 104,0 138,5 228,4 130,6 140,4 3,41 gas
opał ........................................ 100,9 110,3 202,1 411,3 247,0 224,9 2,52 liquid and solid fuels
energia cieplna ....................... 102,3 102,6 116,5 190,7 125,9 122,3 3,75 heat energy
Wyposażenie mieszkania i prowa- Furnishings, household equipment
dzenie gospodarstwa domowe- and routine household mainten-
go .................................................. 101,2 103,1 110,7 132,4 117,5 115,5 5,44 ance
Zdrowie ............................................. 104,2 102,8 106,1 148,3 118,5 113,6 9,43 Health
w tym: of which:
wyroby medyczno-farmaceutycz-
ne, urządzenia i sprzęt me- medical products, appliances
dyczny .................................... 103,3 101,7 103,3 132,2 110,0 108,6 7,10 and equipment
w tym wyroby farmaceutycz- of which pharmaceutical
ne ....................................... 103,4 101,6 103,0 133,1 109,3 108,3 6,45 products
usługi ambulatoryjne i inne usłu-
gi związane ze zdrowiem ....... 108,7 107,4 114,9 219,2 153,9 134,1 1,91 out-patient services
Transport ....................................... 94,7 114,9 120,6 157,1 137,7 131,2 6,51 Transport
Łącznośće ...................................... 103,8 105,8 104,3 103,9 113,4 114,5 4,97 Communicatione
Rekreacja i kultura ........................ 103,4 106,0 110,2 140,2 124,2 120,8 4,97 Recreation and culture
Edukacja ........................................ 104,8 104,2 107,1 148,1 125,7 117,0 0,10 Education
Restauracje i hotele ...................... 106,2 106,5 116,2 208,2 146,9 131,4 1,66 Restaurants and hotels
Inne towary i usługi ....................... 102,8 102,0 109,0 135,9 119,9 114,3 5,12 Miscellaneous goods and services
w tym higiena osobista .............. 103,5 102,4 109,3 135,4 117,7 115,9 2,81 of which personal care
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, e Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, e — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, e Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, e — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund.
324 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
TABL. 10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH (cd.)
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS (cont.)
2020 2021 2022
wskaźniki cen price indices
system
WYSZCZEGÓLNIENIE wag a SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
Gospodarstwa rencistów ........... 104,3 104,8 114,9 174,0 133,9 125,6 100,00 Households of pensioners
Żywność i napoje bezalkoholowe 104,8 103,0 115,8 186,4 142,3 124,9 32,46 Food and non-alcoholic beverages
żywność ..................................... 105,1 102,7 116,3 189,6 144,2 125,5 29,71 food
w tym: of which:
pieczywo i produkty zbożowe 105,2 104,1 117,8 215,8 146,0 129,0 5,29 bread and cereals
mięsob .................................... 106,8 101,9 117,4 181,0 144,2 127,7 8,07 meatb
ryby i owoce morza ................ 104,4 104,4 116,6 200,0 143,3 127,1 1,14 fish and seafood
mleko, sery i jaja .................... 103,3 103,6 118,7 181,0 139,4 127,0 4,20 milk, cheese and eggs
oleje i tłuszcze ........................ 99,9 105,0 133,5 214,3 165,9 140,0 1,37 oils and fats
owoce ..................................... 119,8 97,5 108,2 204,5 142,4 126,4 2,31 fruit
warzywac ................................ 99,6 103,5 111,2 205,8 156,9 114,6 3,82 vegetablesc
cukier, dżem, miód, czekola- sugar, jam, honey, chocolate
da i wyroby cukiernicze ...... 103,2 103,2 113,3 149,8 133,7 120,7 2,00 and confectionery
napoje bezalkoholowe ............... 101,8 106,1 110,4 157,2 124,3 119,2 2,75 non-alcoholic beverages
Napoje alkoholowe i wyroby tyto-
niowe ......................................... 105,2 101,6 105,6 229,4 120,0 112,9 3,70 Alcoholic beverages and tobacco
Odzież i obuwie ............................. 97,7 99,9 104,9 51,7 88,6 102,4 2,46 Clothing and footwear
Użytkowanie mieszkania lub domu Housing, water, electricity, gas
i nośniki energii .......................... 107,1 107,5 124,0 236,8 149,4 142,7 25,30 and other fuels
w tym: of which:
opłaty na rzecz właścicielid ........ 105,3 103,9 114,3 193,9 142,1 125,0 0,38 actual rentals for housingd
zaopatrywanie w wodę i inne water supply and miscellaneous
usługi związane z zamieszki- services relating to the dwell-
waniem ................................... 112,4 108,7 107,4 254,8 148,9 131,2 8,23 ing
nośniki energii ............................ 104,7 107,2 132,9 237,2 149,1 149,1 16,10 electricity, gas and other fuels
energia elektryczna ................ 111,7 109,9 104,9 187,8 122,0 128,8 6,36 electricity
gaz ......................................... 97,8 105,1 142,6 236,1 138,5 146,6 2,98 gas
opał ........................................ 101,1 110,0 195,2 392,4 237,0 217,1 3,30 liquid and solid fuels
energia cieplna ....................... 102,3 102,5 116,5 190,4 125,6 122,2 3,46 heat energy
Wyposażenie mieszkania i prowa- Furnishings, household equipment
dzenie gospodarstwa domowe- and routine household mainten-
go .................................................. 101,4 102,9 110,6 131,4 117,0 115,4 5,65 ance
Zdrowie ............................................. 104,0 102,8 105,9 146,6 117,7 113,2 8,73 Health
w tym: of which:
wyroby medyczno-farmaceutycz-
ne, urządzenia i sprzęt me- medical products, appliances
dyczny .................................... 103,2 101,7 103,4 132,4 110,0 108,6 6,80 and equipment
w tym wyroby farmaceutycz- of which pharmaceutical
ne ....................................... 103,4 101,6 103,0 133,1 109,3 108,3 6,25 products
usługi ambulatoryjne i inne usłu-
gi związane ze zdrowiem ....... 108,3 107,3 115,2 218,9 153,7 133,9 1,44 out-patient services
Transport ....................................... 95,1 114,9 120,1 162,4 138,0 131,3 4,58 Transport
Łącznośće ...................................... 103,2 106,1 104,4 103,7 112,3 114,3 5,19 Communicatione
Rekreacja i kultura ........................ 103,6 106,0 109,1 134,1 119,8 119,8 4,55 Recreation and culture
Edukacja ........................................ 105,0 104,5 107,5 150,0 126,6 117,9 0,26 Education
Restauracje i hotele ...................... 107,0 106,4 116,1 213,6 148,4 132,1 1,58 Restaurants and hotels
Inne towary i usługi ....................... 103,0 102,2 108,3 143,1 126,0 114,0 5,54 Miscellaneous goods and services
w tym higiena osobista .............. 103,5 102,1 109,0 132,9 116,6 115,2 2,75 of which personal care
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, e Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, e — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, e Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, e — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund.
Households. Dwellings 325
TABL.10 (222). WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ SYSTEM WAG
WEDŁUG GRUP GOSPODARSTW DOMOWYCH (dok.)
PRICE INDICES OF CONSUMER GOODS AND SERVICES AS WELL AS WEIGHT SYSTEM
BY HOUSEHOLD GROUPS (cont.)
2020 2021 2022
wskaźniki cen price indices
system
WYSZCZEGÓLNIENIE wag a SPECIFICATION
rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= weight
previous year=100 =100 =100 =100 sys-a
tem
a Opracowany na podstawie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w 2021 r. b, e Do 2013 r. bez:
b — boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”, e — niektórych opłat internetowych uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”. c, d Do 2005 r. łącznie z: c — nasionami i pestkami jadalnymi, d — funduszem remontowym.
a Based on the structure of households’ consumer expenditure in 2021. b, e Until 2013 excluding: b — raw bacon in-
cluded in item ”oils and fats”, e — some of the Internet fees included in the ”Recreation and culture” division. c, d Until 2005
including: c — edible seeds, d — renovation fund.
326 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
O G Ó Ł E M .......................................... 15,5 12,2 11,8 12,2 7,4 7,1 6,5 4,7 4,7
TOTAL
miasta .............................................. 10,0 7,4 7,6 7,4 4,0 3,8 3,5 2,4 2,3
urban areas
wieś ................................................. 24,0 19,5 18,1 19,8 12,5 12,1 11,3 8,3 8,3
rural areas
z 1 osobą w wieku 0—17 lat ........... 13,9 11,7 9,6 9,7 6,3 4,7 5,3 4,6 4,0
with 1 person aged 0—17
z 2 osobami w wieku 0—17 lat ....... 18,6 14,3 13,2 16,6 9,4 8,6 8,1 5,5 5,3
with 2 persons aged 0—17
W tym gospodarstwa:
Of which households of:
pracowników ....................................... 14,4 11,6 11,5 11,7 7,1 6,9 5,6 4,3 4,5
employees
rolników ............................................... 28,9 25,8 19,2 25,2 17,6 12,1 14,7 11,8 8,5
farmers
pracujących na własny rachunek ....... 8,9 9,6 9,5 7,0 6,2 6,8 3,1 2,6 2,9
the self-employed
emerytów ............................................ 11,4 9,1 9,3 7,3 3,8 4,5 5,0 3,4 4,0
retirees
rencistów ............................................. 23,2 16,8 15,1 15,9 6,9 6,5 10,7 6,7 5,8
pensioners
Pralka automatyczna ................................................. 2015 95,5 97,8 94,1 98,5 92,7 93,3 90,1
Automatic washing machine 2022 93,5 93,4 95,4 92,5 94,4 94,6 93,2
Zmywarka do naczyń ................................................ 2015 27,2 33,6 27,1 58,3 13,4 14,5 8,5
Dishwasher 2022 52,5 61,0 65,6 79,7 29,8 30,9 19,6
Kuchenka elektryczna z płytą ceramiczną, indukcyjną 2015 11,0 13,2 6,6 26,8 5,6 5,8 4,8
Electric cooker with ceramic or induction cooktop 2022 22,0 25,8 14,6 40,4 11,3 11,7 7,0
Kuchenka mikrofalowa .............................................. 2015 58,9 67,7 65,1 72,6 44,1 44,4 42,7
Microwave oven 2022 68,0 74,7 81,4 75,6 53,2 53,3 52,2
Samochód osobowy .................................................. 2015 62,8 75,9 91,7 91,8 39,2 42,0 26,8
Passenger car 2022 72,8 84,1 96,8 93,4 47,2 49,7 24,3
Motocykl, skuter, motorower ..................................... 2015 6,7 7,9 23,2 10,3 2,9 2,7 3,6
Motorcycle, scooter, motorbike 2022 4,4 5,2 10,5 6,0 1,9 1,9 2,0
Rower (bez dziecięcego) ........................................... 2015 62,2 70,0 88,8 72,3 47,6 47,9 46,3
Bicycle (excluding children’s) 2022 62,8 69,4 87,0 75,8 45,6 46,2 40,0
Telefon komórkowy ................................................... 2015 95,2 99,7 98,1 99,2 87,5 87,6 87,0
Mobile phone 2022 98,3 99,2 99,1 99,0 96,6 96,7 95,6
Smartfon .................................................................... 2015 45,4 62,2 43,4 69,2 16,3 16,1 16,9
Smartphone 2022 83,7 93,5 90,9 92,8 63,3 63,8 58,0
Sprzęt do odbioru, nagrywania i odtwarzania dźwię- 2015 75,2 73,2 82,5 75,5 78,8 79,6 75,3
kub 2022 56,8 52,6 71,3 56,9 63,8 64,4 58,9
Equipment for reception, recording and reproduction
of sound b
Odbiornik telewizyjny ................................................ 2015 96,8 96,5 98,7 96,0 98,7 98,8 98,1
Television set 2022 94,7 93,5 98,4 92,0 97,6 97,7 97,2
Odbiornik telewizyjny do odbioru naziemnej telewizji 2015 60,1 65,0 61,8 68,9 53,5 54,8 48,2
cyfrowej z MPEG-4 2022 72,1 72,1 78,1 69,7 73,3 73,7 69,9
Television set for receiving digital terrestrial televi-
sion with MPEG-4
Zestaw kina domowego ............................................ 2015 13,0 17,6 9,5 26,8 4,6 4,6 4,6
Home theatre system 2022 11,1 13,7 9,3 22,0 3,5 3,6 2,6
Urządzenie do odbioru telewizji satelitarnej lub 2015 66,5 71,3 52,4 75,5 61,7 62,5 58,1
kablowej 2022 59,8 62,4 52,5 62,6 56,3 57,0 49,8
Satellite or cable television equipment
Urządzenie do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej 2015 17,8 13,9 31,2 10,1 22,9 22,2 25,9
z MPEG-4 2022 10,9 9,7 15,7 9,5 12,3 12,0 15,0
Device for receiving digital terrestrial television with
MPEG-4
Komputer osobisty .................................................... 2015 74,2 92,2 83,1 96,0 43,1 43,8 39,9
Personal computer 2022 76,6 89,6 87,3 95,9 47,7 48,8 37,4
w tym laptop, tablet ................................................ 2015 60,3 76,8 60,9 87,3 30,9 31,6 28,1
of which laptop, tablet 2022 68,3 81,2 75,9 87,7 39,9 40,8 31,9
Urządzenie z dostępem do Internetuc ....................... 2018 75,6 91,3 87,9 95,1 47,9 48,6 43,3
Device with access to the Internetc 2022 87,9 97,0 94,3 98,1 68,5 69,2 61,8
Drukarka .................................................................... 2015 34,9 44,5 48,3 64,7 14,7 15,4 11,8
Printer 2022 39,5 47,9 58,4 70,4 14,4 15,0 8,9
Drukarka wielofunkcyjna ........................................... 2015 23,1 29,3 34,6 46,5 8,9 9,2 7,5
Multifunction printer 2022 28,4 34,2 43,4 55,4 9,1 9,6 4,5
a Opracowano na podstawie stanu w końcu poszczególnych kwartałów. b Obejmuje: radio, radiomagnetofon, radio
z odtwarzaczem płyt kompaktowych, radiomagnetofon z odtwarzaczem płyt kompaktowych, wieżę. c Obejmuje urządzenia
umożliwiające połączenie z Internetem poprzez np. komputer stacjonarny, laptop, telewizor, smartfon.
a Compiled on the basis of data at the end of individual quarters. b Includes: radio, radio tape recorder, radio with com-
pact disc player, radio tape recorder with compact disc player, stereo music system. c Includes devices enabling Internet
connection through e.g. desktop computer, laptop, TV, smartphone.
328 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
O G Ó Ł E M ................... 75,8 77,7 72,0 90,4 90,9 89,3 93,3 93,4 93,2 T O T A L
łącze mobilned ............ 28,2 29,8 24,9 66,7 65,9 68,3 70,6 69,9 72,0 mobile connections d
a Dane dotyczą gospodarstw domowych z co najmniej jedną osobą w wieku 16—74 lata, posiadających dostęp do Inter-
netu w miejscu zamieszkania przez: komputery — stacjonarne, przenośne (laptopy) lub podręczne (palmtopy i organizery),
telefony komórkowe, konsole do gier komputerowych i inne urządzenia. b W podziale według łączy gospodarstwo domowe
może być wykazane więcej niż raz, jeśli korzysta z więcej niż jednego rodzaju łącza. c, d Obejmują łącza: c — przewodowe
w technologii DSL, ADSL i VDSL, łącza w sieci telewizji kablowej, światłowodowe i satelitarne oraz publiczne radiowe
(WiFi), d — poprzez sieć telefonii komórkowej (co najmniej w technologii 3G, np. UMTS), za pomocą karty SIM lub mode-
mu USB, z wykorzystaniem telefonu komórkowego lub smartfona jako modemu.
a Data concern households with at least one person aged 16—74, having Internet access at home by means of: com-
puters — desktop, portable (laptops) or handheld (palmtops and organizers), mobile phones, game consoles or any other
devices. b In the breakdown by types of connections one household may be reported more than once, if it uses more than
one type of connection. c, d Include: c — wired connections in DSL, ADSL and VDSL technologies, cable television, optical
fibre and satellite as well as public WiFi connections, d — connections via mobile phone network (at least 3G, e.g. UMTS),
using SIM card or USB key, using a mobile phone or a smartphone as a modem.
Mieszkania w tys. .............. 13495 9106 4390 15228 10329 4899 Dwellings in thousands
w tym zamieszkane ....... 12525 8592 3933 13439 9108 4331 of which inhabited
Rooms in dwellings in
Izby w mieszkaniach w tys. 49684 31914 17770 58495 36271 22225 thousands
number of rooms in
liczba izb w mieszkaniu 3,80 3,50 4,05 3,84 3,51 4,54 a dwelling
O G Ó Ł E M ............. 2011 13495 2755 3241 2110 2193 1570 1120 — 506
TOTAL 2021 15228 2455 3213 1891 2218 1917 1417 1795 323
Powierzchnia użytkowa 2011 946342 176062 194817 132391 165282 142552 119308 — 15931
mieszkań w tys. m2 2021 1140962 158986 198634 117779 164234 174786 138188 164202 24152
Useful floor area of
dwellings in thou-
sand m2
Izby w mieszkaniach 2011 49684 9214 10801 7960 9018 6752 5213 — 726
w tys. 2021 58495 8398 11025 7080 9058 8428 6049 7226 1229
Rooms in dwellings in
thousands
a, b Łącznie z budynkami będącymi w budowie, ujętymi w danych za: a — 2011 r., b — 2021 r.
a, b Including buildings under construction, contained in the data for: a — 2011, b — 2021.
Izby w mieszkaniach w tys. ............... 53961 56612 58257 59728 Rooms in dwellings in thousands
liczba izb w mieszkaniu ................. 3,82 3,82 3,84 3,83 number of rooms in a dwelling
a Zamieszkane i niezamieszkane; opracowano na podstawie bilansów opartych na wynikach Narodowego Spisu Po-
wszechnego Ludności i Mieszkań 2011 (dla lat 2015 i 2019) oraz Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań
2021 (dla lat 2020 i 2022; dane za 2020 r. zostały zmienione w stosunku do opublikowanych w poprzedniej edycji Roczni-
ka).
a Inhabited and uninhabited; compiled on the basis of balances based on the results of the National Population and
Housing Census 2011 (for 2015 and 2019) and the National Population and Housing Census 2021 (for 2020 and 2022;
data for 2020 have been changed in comparison to the data published in the previous edition of the Yearbook).
Households. Dwellings 331
W nowych budynkach mieszkalnychb ........... 181,6 262,4 270,8 293,0 In new residential buildingsb
W nowych budynkach zbiorowego za- In new residences for communities and new
mieszkania i niemieszkalnych ................... 0,3 0,3 0,4 0,1 non-residential buildings
a Od lipca 2015 r. łącznie z mieszkaniami, na budowę których dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym. b Bez
budynków zbiorowego zamieszkania. c O jednym lub dwóch mieszkaniach. d O trzech lub więcej mieszkaniach.
e Budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. f Mieszkań i pomieszczeń niemieszkalnych.
a Since July 2015, including dwellings which have been registered with a construction project. b Excluding residences
for communities. c With one or two dwellings. d With three or more dwellings. e Of residential and non-residential buildings.
f Of dwellings and non-residential spaces.
Przeznaczone na sprzedaż lub wynajema 86,4 142,0 130,2 115,3 For sale or renta
Społeczne czynszowe ................................ 0,9 1,5 1,2 1,2 Public building society
a Zmiana metodologiczna od 2018 r.; patrz uwagi ogólne, ust. 8 na str. 304.
a Methodological change since 2018; see general notes, item 8 on page 304.
332 Gospodarstwa domowe. Mieszkania
Przeznaczone na sprzedaż lub wynajemb 116,6 131,4 142,7 144,0 For sale or rentb
Społeczne czynszowe ............................. 1,7 2,5 1,6 1,6 Public building society
Przeznaczone na sprzedaż lub wynajemb 339,2 384,2 417,2 425,2 For sale or rentb
Społeczne czynszowe ............................. 4,6 6,8 4,4 4,5 Public building society
Przeznaczone na sprzedaż lub wynajemb 7137 8092 8801 8988 For sale or rentb
Przeznaczone na sprzedaż lub wynajemb 61,2 61,6 61,7 62,4 For sale or rentb
Społeczne czynszowe ............................. 50,0 51,0 49,4 48,9 Public building society
O G Ó Ł E M .................. 2015 915 915 913 915 743 913 1 389 523
TOTAL
2019 940 940 938 940 789 938 1 400 537
Poniżej 5000 ............................. 390 390 387 390 274 387 — 283 104
Below
5000— 9999 ...................... 186 186 186 186 172 186 1 79 106
10000— 19999 ...................... 177 177 177 177 174 177 — 29 148
20000— 49999 ...................... 127 127 127 127 127 127 — 12 115
100000—199999 ...................... 24 24 24 24 24 24 — — 24
a Stan w dniu 31 grudnia. b Dane szacunkowe. c Łącznie z odbiorcami korzystającymi z gazomierzy zbiorczych.
d Na podstawie bilansów.
a As of 31 December. b Estimated data. c Including consumers using collective gas-meters. d Based on balances.
a W 2022 r. łącznie z siecią przesyłową (magistralną). b Dane dotyczą sieci i przyłączy zarządzanych lub administrowa-
nych przez jednostki sektora publicznego.
a In 2022, including transmission (main) network. b Data concern network and connections managed or administered
by public sector units.
Odbiorcy (stan w dniu 31.12.) w tys. 14468 15588 15799 16270 Consumers (as of 31.12.) in thousands
Miasta ..................................................... 9592 10399 10556 10828 Urban areas
Wieś ........................................................ 4876 5188 5243 5442 Rural areas
Zużycie (w ciągu roku) Consumption (during the year)
W GWh ................................................... 28315 30613 31535 30062 In GWh
miasta ................................................. 16883 17934 18499 17856 urban areas
wieś ..................................................... 11432 12679 13036 12206 rural areas
W kWh: In kWh:
miasta: na 1 mieszkańcaa .................. 728 778 809 791 urban areas: per capitaa
na 1 odbiorcęb ........................ 1760 1725 1752 1649 per consumer b
wieś — na 1 odbiorcęb ........................ 2344 2444 2486 2243 rural areas — per consumer b
a Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33. b Do przeliczeń przyjęto liczbę odbiorców według stanu w dniu
31 grudnia.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
a See general notes to the Yearbook, item 12 on page 33. b For calculations the number of consumers as of 31 Decem-
ber was used.
S o u r c e: data of the Ministry of Climate and Environment.
TABL. 28 (240). SIEĆ GAZOWA ORAZ ODBIORCY I ZUŻYCIE GAZU Z SIECI W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH
Stan w dniu 31 grudnia
GAS SUPPLY SYSTEM AS WELL AS CONSUMERS AND CONSUMPTION OF GAS
FROM GAS SUPPLY SYSTEM IN HOUSEHOLDS
As of 31 December
Sieć gazowa w km ................................ 145987 157868 162089 171179 Gas supply network in km
w tym sektor publicznya ...................... 139610 150726 154687 164145 of which public sectora
w tym jednostki samorządu teryto-
rialnego ........................................ 132 148 151 153 of which local government units
Sieć rozdzielczab .................................... 124847 136604 140434 159148 Distribution networkb
miasta ................................................. 56659 62296 63904 69254 urban areas
wieś ..................................................... 68188 74308 76530 89895 rural areas
Sieć przesyłowab .................................... 21140 21265 21655 12031 Transmission networkb
miasta ................................................. 3281 3255 3339 1656 urban areas
wieś ..................................................... 17859 18009 18316 10376 rural areas
Przyłącza prowadzące do budynków Connections leading to residential and
mieszkalnych i niemieszkalnych non-residential buildings in thousand
w tys. szt. ........................................... 2693,3 3048,1 3159,4 3398,8 pcs
a
w tym sektor publiczny ...................... 2646,6 2985,8 3091,1 3319,7 of which public sectora
w tym jednostki samorządu teryto-
rialnego ........................................ 1,0 1,1 1,1 1,2 of which local government units
Miasta ..................................................... 1611,1 1793,9 1850,4 1966,1 Urban areas
Wieś ........................................................ 1082,3 1254,2 1309,1 1432,6 Rural areas
Consumers of gas from gas supply
Odbiorcy gazu z siecic w tys. .............. 7374 7957 8340 8735 systemc in thousands
Miasta ..................................................... 6378 6799 7048 7284 Urban areas
Wieś ........................................................ 996 1158 1292 1451 Rural areas
Zużycie gazu z sieci (w ciągu roku) Consumption of gas from gas supply
w GWh ................................................ 40774 47855 50293 56414 system (during the year) in GWh
Miasta: Urban areas:
w GWh ................................................ 31779 35899 37067 39977 in GWh
na 1 mieszkańca w kWh ..................... 1370 1557 1621 1772 per capita in kWh
Wieś w GWh ........................................... 8995 11957 13226 16438 Rural areas in GWh
a Dane dotyczą sieci i przyłączy zarządzanych lub administrowanych przez jednostki sektora publicznego. b Do 2020 r. sieć
rozdzielcza o ciśnieniu wyższym niż 0,5 MPa podawana razem z siecią przesyłową. c Łącznie z odbiorcami korzystającymi
z gazomierzy zbiorczych.
a Data concern network and connections managed or administered by public sector units. b Until 2020, distribution net-
work with a pressure of more than 0.5 MPa given together with transmission network. c Including consumers using collect-
ive gas-meters.
Podział uczelni według typów instytucji systemu The division of higher education institutions (HEIs)
szkolnictwa wyższego i nauki, z wyjątkiem uczelni according to types of institutions of the system
prowadzonych przez kościoły i inne związki wyzna- of higher education and science, except for those
niowe, opracowano na podstawie ich organów run by churches and other religious associations,
nadzorujących. was developed on the basis of their supervisory
9. Szkoły doktorskie funkcjonujące od roku bodies.
akademickiego 2019/20 są zorganizowaną formą 9. Doctoral schools operating from the 2019/20
kształcenia doktorantów, prowadzoną przez upraw- academic year are an organised form of doctoral
nione uczelnie i instytuty w co najmniej dwóch education, provided by authorised higher education
dyscyplinach. Kształcenie przygotowuje uczestnika institutions and institutes in at least two disciplines.
do uzyskania stopnia doktora i kończy się złożeniem The education prepares students for doctoral de-
rozprawy doktorskiej.
gree and ends upon submitting the doctoral disser-
10. Szkoły dla dorosłych — kształcące w for-
mie stacjonarnej, zaocznej i na odległość — obej- tation.
mują: 10. Schools for adults — educating in full-time,
1) szkoły podstawowe dla dorosłych; extramural and in distance form — comprise:
2) gimnazja dla dorosłych (funkcjonujące do roku 1) primary schools for adults;
szkolnego 2019/20); 2) lower secondary schools for adults (functioning
3) szkoły ponadpodstawowe: until the 2019/20 school year);
a) 3- lub 4-letnie licea ogólnokształcące dla do- 3) post-primary schools:
rosłych, a) 3- or 4-year general secondary schools for
b) funkcjonujące do roku szkolnego: adults,
— 2013/14 — 2-letnie uzupełniające licea b) operating until the school year:
ogólnokształcące dla dorosłych dla ab-
― 2013/14 — 2-year supplementary sec-
solwentów zasadniczych szkół zawodo-
wych, ondary schools for adults for graduates of
— 2014/15 — 2—3-letnie zasadnicze szkoły basic vocational schools,
zawodowe dla dorosłych oraz 3-letnie li- ― 2014/15 — 2—3-year basic vocational
cea profilowane dla dorosłych, schools for adults and 3-year specialised
— 2015/16 — 3-letnie technika uzupełniają- secondary schools for adults,
ce dla dorosłych na podbudowie progra- ― 2015/16 — 3-year supplementary tech-
mowej zasadniczej szkoły zawodowej nical secondary schools for adults based
oraz 4-letnie technika dla dorosłych. on the basic vocational school curriculum,
11. Prezentowane dane o nauczaniu języka as well as 4-year technical secondary
mniejszości narodowych i etnicznych oraz języ-
schools for adults.
ka regionalnego obejmują samodzielne szkoły dla
11. Data on teaching a language of national
dzieci i młodzieży mniejszości narodowych i etnicz-
nych oraz posługujących się językiem regionalnym, and ethnic minorities as well as a regional lan-
jak również szkoły i zespoły międzyszkolne, guage include independently operating schools for
w których organizowane są dodatkowe zajęcia children and youth of national and ethnic minorities
z nauczania tych języków. as well as students speaking a regional language
12. Szkoły specjalne organizowane są dla dzie- and schools and interschool groups in which addi-
ci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami eduka- tional language classes are organised.
cyjnymi, w tym dla młodzieży z niepełnosprawno- 12. Special schools are organised for children
ściami. Kształcenie może być realizowane w syste- and youth with special educational needs including
mie szkolnym lub w formie indywidualnej. Kształce- youth with disabilities. Education may be conducted
nie specjalne odbywa się w szkołach ogólnodostęp-
within the school system or individually. Education
nych (w których tworzone są oddziały specjalne
lub klasy integracyjne i ogólnodostępne), w funkcjo- is provided in mainstream schools (in which special
nujących samodzielnie szkołach specjalnych oraz or integrated and mainstream sections are estab-
w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, lished), in special schools operating independently
innych placówkach oświatowo-wychowawczych lub as well as in special education and care centres,
w placówkach wykonujących działalność leczniczą other educational institutions or in the units per-
(łącznie z zakładami lecznictwa uzdrowiskowego). forming health care activity (including health resort
13. Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze treatment).
są to placówki dla dzieci i młodzieży niepełno- 13. Special education and care centres are
sprawnej w wieku 3 lat i więcej, które z racji niepeł- facilities for disabled children and youth aged
nosprawności nie mogą uczęszczać do przedszko-
3 years and more who cannot, due their disability,
la lub szkoły.
14. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze prze- attend a regular pre-school or a school.
znaczone są dla młodzieży niedostosowanej spo- 14. Youth educational centres are intended for
łecznie. Zadaniem ośrodków jest eliminowanie socially maladjusted youth. The task of the centres
przyczyn i przejawów niedostosowania społeczne- is to eliminate the causes and manifestations of
go oraz przygotowanie wychowanków do samo- social maladjustment as well as to prepare
Education 341
dzielnego życia, zgodnie z normami prawnymi the wards for independent life, compliant with legal
i społecznymi. and social norms.
15. Młodzieżowe ośrodki socjoterapii są pla- 15. Youth sociotherapy centres are facilities for
cówkami dla młodzieży niedostosowanej społecznie, socially maladjusted youth having behavioural
z zaburzeniami zachowania i zagrożonej uzależnie- disorders and susceptible to addiction to a degree
niem w stopniu utrudniającym realizację zadań affecting performance of life tasks without receiving
życiowych bez udzielenia specjalnej pomocy. special assistance.
16. Ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze są
16. Rehabilitation and education centres are
placówkami umożliwiającymi dzieciom i młodzieży
facilities enabling children and youth with a severe
z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu
intellectual disability to fulfil their schooling obliga-
głębokim realizację obowiązku szkolnego poprzez
tion by participating in rehabilitation and education
uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjno-wycho-
classes.
wawczych.
17. Data on teachers, excluding academic teach-
17. Dane o nauczycielach, poza nauczycielami
ers, concern teachers (including religion teachers)
akademickimi, dotyczą nauczycieli (łącznie z na-
uczycielami religii) zatrudnionych przy realizacji employed to implement compulsory educational
obowiązujących zajęć edukacyjnych, tj. bez wy- programmes, i.e. excluding day-room teachers and
chowawców świetlic, bibliotekarzy, prowadzących librarians, conducting only extracurricular activities,
wyłącznie zajęcia pozalekcyjne itp. etc.
Dane o nauczycielach akademickich dotyczą za- Data on academic teachers concern the posi-
trudnionych na stanowiskach: profesora, profesora tions of: professor, associate professor, assistant
uczelni, docenta, adiunkta, asystenta i innych. professor, assistant lecturer and others.
Dane o nauczycielach dotyczą pełnozatrudnio- Data on teachers concern full-time and part-time
nych i niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na paid employees converted into full-time equival-
pełnozatrudnionych. ents.
18. Dane dotyczące: 18. Data regarding:
1) wychowania przedszkolnego, szkół (poza uczel- 1) pre-primary education, schools (excluding higher
niami) oraz specjalnych ośrodków szkolno- education institutions) as well as special educa-
-wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wy- tion and care centres, youth educational centres,
chowawczych, młodzieżowych ośrodków so- youth sociotherapy centres and rehabilitation and
cjoterapii, ośrodków rewalidacyjno-wychowaw- education centres, out-of-school education as
czych, wychowania pozaszkolnego oraz interna- well as boarding schools and dormitories are
tów i burs podano według stanu na początku ro- given as of the beginning of the school year; data
ku szkolnego; dane o absolwentach — na ko- concerning graduates — as of the end of the
niec roku szkolnego; school year;
2) uczelni prezentuje się według stanu w dniu 2) higher education institutions are presented as of
31 grudnia; studenci są wykazywani tyle razy, 31 December; students are listed as many times
na ilu kierunkach studiują; dane o absolwentach as many courses they are enroled in; data re-
dotyczą osób, które uzyskały dyplomy ukończe- garding graduates concern persons who ob-
nia studiów w okresie od 1 stycznia do 31 grud-
tained higher education diplomas between
nia 2022 r.
1 January and 31 December 2022.
19. Absolwenci eksterni występują wyłącznie
19. Graduate externs occur only in schools for
w szkołach dla dorosłych.
adults.
20. Współczynnik skolaryzacji:
20. Enrolment rate:
1) brutto jest to relacja liczby osób uczących się
(stan na początku roku szkolnego) na danym 1) gross is the ratio of the number of pupils or
poziomie kształcenia (niezależnie od wieku) do students (as of the beginning of the school year)
liczby ludności (stan w dniu 31 grudnia) w grupie at a given level of education (regardless of age)
wieku określonej jako odpowiadająca temu po- to the population (as of 31 December) in the age
ziomowi nauczania; group defined as corresponding to this level of
2) netto jest to relacja liczby osób uczących się education;
(stan na początku roku szkolnego) na danym 2) net is the ratio of the number of pupils or stu-
poziomie kształcenia (w danej grupie wieku) do dents (as of the beginning of the school year) at
liczby ludności (stan w dniu 31 grudnia) w grupie a given level of education (within a given age
wieku określonej jako odpowiadająca temu po- group) to the population (as of 31 December) in
ziomowi nauczania. the age group defined as corresponding to this
21. Internat to placówka opiekuńczo-wychowaw- level of education.
cza przeznaczona dla młodzieży uczęszczającej do 21. Boarding school is a care and educational
szkół ogólnokształcących i zawodowych zlokali- facility designated for youth attending general and
zowanych poza stałym miejscem zamieszkania. vocational schools located outside their place of
342 Edukacja i wychowanie
Dane zbiorcze
Aggregated data
SZKOŁY
SCHOOLS
Szkoły: Schools:
Szkoły: Schools:
e
podstawowe ......................................... 190,5 270,7 273,0 264,8 primarye
branżowe I stopniaaef ............................. 16,0 17,8 18,5 18,0 stage I sectoral vocationalaef
a Do roku szkolnego 2015/16 zasadnicze szkoły zawodowe. b Dające uprawnienia zawodowe. c W roku szkolnym
2015/16 łącznie z technikami uzupełniającymi. d Pełnozatrudnieni i niepełnozatrudnieni w przeliczeniu na pełnozatrudnio-
nych. e—g Łącznie ze szkołami: e — dla dorosłych, f — specjalnymi przysposabiającymi do pracy, g — ogólnokształcący-
mi artystycznymi dającymi uprawnienia zawodowe. h Nauczyciele akademiccy.
a Until the 2015/16 school year, basic vocational schools. b Leading to professional certification. c In the 2015/16 school
year including supplementary technical secondary schools. d Full-time equivalent (FTE) paid employees. e—g Including:
e — schools for adults, f — special job-training schools, g — general art schools leading to professional certification. h Academic
teachers.
344 Edukacja i wychowanie
ABSOLWENCIk w tys.
GRADUATESk in thousands
Szkoły: Schools:
podstawowe .......................................... 347,7 339,0 355,1 502,9 primary
gimnazja ............................................... 350,2 — — — lower secondary
specjalne przysposabiające do pracy 2,5 2,4 2,2 2,5 special job-training
branżowe I stopniaa .............................. 55,6 39,6 38,6 83,0 stage I sectoral vocationala
branżowe II stopnia .............................. — — — 0,9 stage II sectoral vocational
licea ogólnokształcące ......................... 164,5 146,3 149,1 156,4 general secondary
technika ................................................. 112,5 111,1 111,4 116,7 technical secondary
ogólnokształcące artystyczneb ............. 2,0 2,3 2,5 2,5 general art b
policealne ............................................. 76,4 54,5 55,9 58,2 post-secondary
uczelnie ................................................. 364,6 293,4 297,4 292,6 higher education institutions
dla dorosłych ........................................ 49,3 35,7 34,7 27,7 for adults
podstawowe ...................................... 0,0 1,3 0,9 0,4 primary
gimnazja ............................................ 3,4 0,2 — — lower secondary
licea ogólnokształcące ...................... 45,9 34,1 33,8 27,2 general secondary
technikac ........................................... 0,1 — — — technical secondary c
a Do roku szkolnego 2015/16 zasadnicze szkoły zawodowe. b Dające uprawnienia zawodowe. c W roku szkolnym
2015/16 łącznie z technikami uzupełniającymi. i Dotyczy wszystkich dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego,
ujętych również w tabl. 33 na str. 371. k W roku 2022/23 dane dotyczą roku szkolnego/akademickiego 2021/22.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a Until the 2015/16 school year, basic vocational schools. b Leading to professional certification. c In the 2015/16 school
year including supplementary technical secondary schools. i Concerns all children in pre-primary education establishments,
also included in the table 33 on page 371. k In the year 2022/23 data concern 2021/22 school/academic year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
Education 345
w tys. in thousands
Szkoły podstawowea ............................ 14396 14073 3061,5 3122,8 502,9 Primary schoolsa
Jednostki samorządu terytorialnego ...... 12165 11835 2853,9 2883,1 470,8 Local government units
Organizacje wyznaniowe ....................... 173 168 32,6 33,5 5,0 Religious organisations
Branżowe szkoły I stopniab ................. 2208 2232 207,9 207,8 85,5 Stage I sectoral vocational schoolsb
Jednostki samorządu terytorialnego ...... 1831 1829 182,4 179,9 74,8 Local government units
Branżowe szkoły II stopnia ................. — 226 — 11,4 0,9 Stage II sectoral vocational schools
Jednostki samorządu terytorialnego ...... . 160 . 8,6 0,7 Local government units
Licea ogólnokształcące ....................... 2334 2398 642,3 726,4 156,4 General secondary schools
Jednostki samorządu terytorialnego ...... 1666 1649 570,3 629,3 136,2 Local government units
a Patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 338. b Łącznie ze szkołami specjalnymi przysposabiającymi do pracy.
a See general notes, item 1 on page 338. b Including special job-training schools.
346 Edukacja i wychowanie
Technikac ............................................... 2009 1963 662,6 725,6 119,2 Technical secondary schoolsc
Jednostki samorządu terytorialnego ...... 1613 1554 599,1 645,6 108,0 Local government units
Szkoły policealne ................................. 1638 1287 188,4 234,8 58,2 Post-secondary schools
Jednostki samorządu terytorialnego ...... 284 198 21,9 23,7 6,7 Local government units
Uczelnie ................................................. 353 341 1204,0 1223,6 292,6 Higher education institutions
Szkoły dla dorosłych ........................... 1231 816 118,3 88,6 27,7 Schools for adults
Jednostki samorządu terytorialnego ...... 438 262 29,3 21,8 5,3 Local government units
BRUTTO
GROSS
Szkoły: Schools:
podstawoweb ................... 7—14 90,9 90,6 91,3 96,0 96,5 95,4 primaryb
b
gimnazja ........................... 13—15
7—14 98,9
90,9 100,1
90,6 97,7
91,3 96,0
— 96,5
— 95,4
— lower
primary
secondary
licea ogólnokształcącec .... 15—18 56,8 47,1 64,0 54,8 41,8 68,5 general secondaryc
technikacfg ........................ 15—19 44,1 50,6 37,2 39,7 46,6 32,5 technical secondarycfg
policealneh ....................... 19—21 19,3 11,5 27,9 23,5 14,0 33,5 post-secondaryh
Wychowanie przedszkolnek 6 21,0 25,4 16,3 101,2 101,5 100,9 Pre-primary education k
Szkoły: Schools:
podstawoweb ................... 7—14 90,1 89,5 90,8 94,7 95,0 94,4 primary b
licea ogólnokształcącec .... 15—18 42,8 31,7 54,5 44,4 33,0 56,3 general secondaryc
technikacfg ....................... 15—19 32,8 37,9 27,5 35,2 41,7 28,5 technical secondarycfg
policealneh ....................... 19—21 9,8 9,2 10,4 5,6 3,8 7,5 post-secondaryh
TABL. 4 (244). NAUCZANIE JĘZYKA MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I ETNICZNYCH ORAZ JĘZYKA REGIONALNEGO
W SZKOŁACH DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
TEACHING NATIONAL AND ETHNIC MINORITY LANGUAGE AND REGIONAL LANGUAGE
IN SCHOOLS FOR CHILDREN AND YOUTH
Branżowe szkoły Licea
Szkoły Technika
LATA I stopniab ogólnokształcące
podstawowea Technical
YEARS Stage I sectoral General
Primary schoolsa secondary schools
vocational schoolsb secondary schools
JĘZYKI OJCZYSTE
NATIVE LANGUAGES szkoły uczniowie szkoły uczniowie szkoły uczniowie szkoły uczniowie
schools pupils schools students schools students schools students
w tym:
of which:
2020/21 30 273 — — 1 8 1 3
2022/23 26 194 — — 2 6 1 1
TABL. 5 (245). UCZĄCY SIĘ JĘZYKÓW OBCYCHa W SZKOŁACH DLA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ POLICEALNYCH
PUPILS AND STUDENTS LEARNING FOREIGN LANGUAGESa IN SCHOOLS FOR CHILDREN
AND YOUTH AND IN POST-SECONDARY SCHOOLS
W % ogółu uczniów w In % of total pupils and students in
szkołach podstawowych branżo-
primary schools wych
liceach
LATA Ogółem szkołach
ogólno- techni- szkołach
w tys. I i II stop-
YEARS niab
kształ- kachc policeal-
Grand total cących nych d
JĘZYKI OBCE in thou- miasta wieś stage I technical
FOREIGN LANGUAGES sands
razem and II
general secondary post-sec-
urban rural second- schoolsc ondary
total sectoral
areas areas ary schoolsd
voca-
schools
tional
schoolsb
Angielski .............. 2015/16 4961,0 96,5 96,5 96,6 63,4 99,4 98,5 53,3
English
2019/20 4592,5 98,0 97,6 98,5 72,7 99,2 99,6 82,3
2020/21 4614,3 97,7 97,3 98,5 75,2 95,9 99,7 80,0
2022/23 4828,8 97,9 97,4 98,8 80,1 95,8 99,6 79,9
Francuski ............. 2015/16 137,9 0,5 0,7 0,1 0,2 12,2 4,1 0,1
French
2019/20 142,6 0,9 1,2 0,3 0,2 14,4 3,4 0,1
2020/21 134,9 0,9 1,2 0,4 0,1 13,3 3,3 0,1
2022/23 143,0 0,9 1,2 0,3 0,0 12,8 3,2 0,1
Niemiecki ............. 2015/16 1910,2 10,2 9,3 11,6 30,5 63,4 81,0 3,7
German
2019/20 1771,5 24,9 24,1 26,3 26,2 62,4 83,0 3,6
2020/21 1855,1 27,2 26,5 28,5 25,0 62,1 83,6 4,6
2022/23 1862,1 24,1 23,8 24,7 20,9 61,1 84,5 3,8
Rosyjski ............... 2015/16 238,0 1,0 0,5 1,9 5,3 11,6 9,9 0,4
Russian
2019/20 220,8 2,0 1,4 2,9 3,5 13,3 10,3 0,3
2020/21 216,4 2,0 1,5 2,9 3,1 12,4 10,3 0,1
2022/23 201,7 1,6 1,2 2,3 2,1 10,7 9,5 0,0
Inne ...................... 2015/16 153,8 0,6 0,9 0,2 0,2 15,9 1,6 0,8
Others
2019/20 52,7 0,2 0,2 0,0 0,1 6,6 0,6 0,6
2020/21 51,0 0,2 0,3 0,1 0,1 6,1 0,6 0,5
2022/23 53,8 0,2 0,3 0,1 0,0 5,7 0,8 0,1
a Nauczanie obowiązkowe i dodatkowe; w podziale według języków obcych jedna osoba może być wykazana więcej niż
jeden raz. b W roku szkolnym 2015/16 zasadnicze szkoły zawodowe. c Łącznie ze szkołami ogólnokształcącymi artystycz-
nymi dającymi uprawnienia zawodowe. d Dane nie obejmują kolegiów nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów języków
obcych (funkcjonujących do roku szkolnego 2015/16) oraz kolegiów pracowników służb społecznych. e Dane za rok szkol-
ny 2015/16 dotyczą wyłącznie nauczania obowiązkowego.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Compulsory and additional education; in the breakdown by foreign languages, one person may be indicated more than
once. b In the 2015/16 school year, basic vocational schools. c Including general art schools leading to professional certi-
fication. d Data do not include teacher training colleges and foreign language teacher training colleges (operating until
the 2015/16 school year) and colleges of social work. e Data for the 2015/16 school year concern additional education
only.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
350 Edukacja i wychowanie
a W formie obowiązkowego lektoratu; bez studentów cudzoziemców; w podziale według języków obcych jedna osoba
może być wykazana więcej niż jeden raz.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a As an obligatory language course; excluding foreign students; in the breakdown by foreign languages, one person may
be indicated more than once.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
Branżowe szkoły I stopnia ............... 18131 18167 3455 6919 Stage I sectoral vocational schools
Licea ogólnokształcące ................... 9774 14766 2019 2701 General secondary schools
a Biorący systematyczny udział w pracy kół w okresie od 1 października roku poprzedzającego rok badany do 30 listopa-
da roku badanego.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Systematic participation in out-of-school activities in the period from 1 October of the year preceding the surveyed year
to 30 November of the surveyed year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
352 Edukacja i wychowanie
TABL. 10 (250). INTERNATY I BURSY SZKÓŁ DLA DZIECI I MŁODZIEŻY (bez szkół specjalnych)
BOARDING SCHOOLS AND DORMITORIES FOR CHILDREN AND YOUTH (excluding special schools)
2015/16 2019/20 2020/21 2022/23
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
ogółem total
Korzystający uczniowie szkół w tys. ......... 35,8 32,1 30,9 32,1 Boarders in thousands
liceów ogólnokształcących .................... 12,6 11,4 11,1 11,5 general secondary schools
Korzystający uczniowie szkół w tys. ......... 19,5 22,0 21,1 22,2 Boarders in thousands
DOMY STUDENCKIE
STUDENT DORMITORIES
Korzystający: Residents:
studenci: students:
w % ogółu doktorantów .................... 4,9 3,4 2,5 4,5 in % of total doctoral students
STOŁÓWKI STUDENCKIE
STUDENT CANTEENS
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
Education 353
w tym:
of which:
a Ze świadczeń dla studentów i doktorantów; w podziale według rodzajów stypendiów jedna osoba może być wykazana
więcej niż jeden raz.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a From financial support fund for students and doctoral students; in the breakdown by type of scholarship one person
may be indicated more than once.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
w tym:
of which:
a Ze świadczeń dla studentów i doktorantów na studiach doktoranckich; w podziale według rodzajów stypendiów jedna
osoba może być wykazana więcej niż jeden raz.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a From financial support fund for students and doctoral students in doctoral studies; in the breakdown by type of scholar-
ship one person may be indicated more than once.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
Education 355
Szkoły ..................................... 13560 4853 8707 14396 5815 8581 14219 5816 8403 14073 5883 8190
Schools
w tym szkoły specjalne ........ 792 637 155 956 748 208 953 749 204 951 751 200
of which special schools
Nauczyciele w tys. .................. 181,3 102,1 79,2 270,5 160,5 110,0 272,9 163,4 109,5 264,7 159,0 105,8
Teachers in thousands
Oddziały w tys. ........................ 136,0 74,8 61,1 184,4 105,2 79,2 185,5 106,8 78,7 184,1 107,2 76,9
Sections in thousands
Uczniowie w tys. ..................... 2480,8 1538,7 942,1 3061,5 1935,0 1126,4 3091,6 1960,2 1131,4 3122,8 2009,9 1112,9
Pupils in thousands
w tym kobiety ............... 1213,6 752,8 460,8 1481,8 936,9 544,9 1496,9 949,7 547,1 1510,8 973,6 537,2
of which females
w tym I klasa .................... 536,7 340,4 196,3 388,3 246,2 142,1 373,7 236,7 137,0 400,9 256,9 144,0
of which grade 1
w tym szkoły specjalne ........ 24,3 21,2 3,1 47,1 40,5 6,6 46,8 40,5 6,3 51,8 45,0 6,8
of which special schools
Absolwencib w tys. .................. 347,7 211,6 136,1 339,0 209,4 129,6 355,1 225,2 130,0 502,9 317,0 186,0
Graduatesb in thousands
w tym kobiety ................... 170,8 104,1 66,7 164,7 101,5 63,1 172,0 109,4 62,7 249,2 157,2 92,0
of which females
w tym szkoły specjalne ........ 4,5 3,7 0,8 6,9 5,5 1,4 6,4 5,3 1,1 6,5 5,3 1,1
of which special schools
a Dane dotyczą 6-letnich szkół podstawowych. b W roku 2022/23 dane dotyczą roku szkolnego 2021/22.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Data concern 6-year primary schools. b In the year 2022/23 data concern 2021/22 school year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
356 Edukacja i wychowanie
w tym kobiety ................... 57255 59954 63277 63930 4696 of which females
w tym I klasa ....................... 62749 108029 62770 89637 4746 of which grade 1
w tym kobiety ...................... 18000 12193 11921 26309 1641 of which females
a Zasadnicze szkoły zawodowe. b W roku 2022/23 dane dotyczą roku szkolnego 2021/22.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Basic vocational schools. b In the year 2022/23 data concern 2021/22 school year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
Biznesu i administracji .................... 17785 20167 3294 8015 Business and administration
Inżynieryjno-techniczna .................. 78765 76628 16123 33684 Engineering and engineering trades
Produkcji i przetwórstwa ................. 22280 22612 4707 9212 Manufacturing and processing
Architektury i budownictwa .............. 20433 17442 4378 8271 Architecture and construction
Usług dla ludności ........................... 51686 54553 10424 22300 Personal services
w tym kobiety ............ 311255 405213 405136 455213 2022 of which females
w tym I klasa ................ 164103 331091 158629 237074 1310 of which grade 1
w tym kobiety ............... 102670 92325 94557 98531 160 of which females
a Dane dotyczą 3-letnich liceów ogólnokształcących. b W roku 2022/23 dane dotyczą roku szkolnego 2021/22.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Data concern 3-year general secondary schools. b In the year 2022/23 data concern 2021/22 school year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
w tym kobiety ............ 204191 254346 252760 277608 325 of which females
w tym I klasa ................ 141239 283955 143281 211903 272 of which grade 1
a Dane dotyczą 4-letnich techników. b W roku 2022/23 dane dotyczą roku szkolnego 2021/22.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Data concern 4-year technical secondary schools. b In the year 2022/23 data concern 2021/22 school year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
Education 359
Społeczna ..................................... 46177 41257 9145 9158 Social and behavioural sciences
Biznesu i administracji .................. 91130 110542 14363 16727 Business and administration
Inżynieryjno-techniczna ................ 145926 161132 25003 25874 Engineering and engineering trade
Produkcji i przetwórstwa ............... 7397 7137 1276 1331 Manufacturing and processing
Architektury i budownictwa ............ 43938 49254 8049 7338 Architecture and construction
Usług dla ludności ......................... 123562 120829 22275 21338 Personal services
a Dające uprawnienia zawodowe. b W roku 2022/23 dane dotyczą roku szkolnego 2021/22.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki.
a Leading to professional certification. b In the year 2022/23 data concern 2021/22 school year.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science.
360 Edukacja i wychowanie
Szkoły policealne
Post-secondary schools
Społeczna ........................................... 7395 10719 2389 2389 Social and behavioural sciences
Dziennikarstwa i informacji .................. 1289 2258 249 218 Journalism and information
Biznesu i administracji ........................ 32512 32478 8163 8268 Business and administration
Usług dla ludności ............................... 31875 34229 7601 6938 Personal services
Uczelnie
Higher education institutions
O G Ó Ł E M .................. 2015/16 1405133 918952 486181 1030520 894952 135568 569072 345002 226562
TOTAL 2019/20 1203998 790688 413310 923755 761533 157030 511059 280243 182974
2020/21 1218046 798427 419619 939218 763239 171865 523673 278828 182392
2022/23 1223629 786245 437384 965474 751645 209289 546009 258155 165575
Pedagogiczna ................ 2019/20 76780 41607 35173 48484 42863 5567 38763 28296 24223
Education 2022/23 72125 36112 36013 51133 27604 23482 42507 20992 17445
Artystyczna .................... 2019/20 33496 26273 7223 26821 22469 4352 18042 6675 4581
Arts 2022/23 37659 28905 8754 30647 25941 4706 21075 7012 4785
Humanistyczna (z wyłą- 2019/20 20645 17397 3248 16110 10671 5347 6727 4535 2340
czeniem języków) 2022/23 19936 15930 4006 15775 12258 3429 6533 4161 1981
Humanities (except lan-
guages)
Językowa ....................... 2019/20 62012 51074 10938 47704 47704 — 36346 14308 11733
Languages 2022/23 61879 49450 12429 48268 48268 — 36257 13611 10896
Społeczna ...................... 2019/20 116755 78312 38443 92017 62475 29541 62331 24738 16135
Social and behavioural 2022/23 140576 86698 53878 115731 65945 49786 80298 24845 15208
sciences
Dziennikarstwa i informa- 2019/20 15821 11501 4320 11126 11126 — 7231 4695 3253
cji 2022/23 15361 10925 4436 11369 11369 — 7587 3992 2710
Journalism and information
Biznesu i administracji ... 2019/20 218234 97621 120613 144408 144407 1 84213 73826 48633
Business and adminis- 2022/23 224046 98889 125157 152697 152696 1 84979 71349 44833
tration
Prawna .......................... 2019/20 44835 26550 18285 42576 2931 39645 24907 2259 1628
Law 2022/23 46017 27565 18452 43365 5573 37792 26601 2652 1898
Biologiczna .................... 2019/20 11981 11702 279 8207 8207 — 6226 3774 3015
Biological and related 2022/23 11836 11430 406 8419 8152 267 6268 3417 2625
sciences
Nauk o środowisku ........ 2019/20 3840 3372 468 2778 2778 — 1722 1062 691
Environment 2022/23 2929 2782 147 2186 2186 — 1446 743 466
Fizyczna ........................ 2019/20 19274 18612 662 14313 14279 34 8853 4961 3273
Physical sciences 2022/23 15974 15480 494 11909 11834 75 7074 4065 2624
Matematyczna i staty- 2019/20 8878 8526 352 6825 6745 — 3541 2053 1234
styczna 2022/23 8702 8303 399 6874 6795 — 3310 1828 982
Mathematics and statistics
Technologii teleinforma- 2019/20 45000 32640 12360 39123 38958 165 4961 5877 996
cyjnych 2022/23 52879 36126 16753 46176 45618 558 6494 6703 1078
Information and Commu-
nication Technologies
(ICTs)
Inżynieryjno-techniczna 2019/20 107551 84616 22935 89060 88466 594 19775 18491 5466
Engineering and engin- 2022/23 94060 74296 19764 78535 76940 1595 16720 15525 4564
eering trades
Produkcji i przetwórstwa 2019/20 22950 16699 6251 18452 18452 — 9526 4498 2596
Manufacturing and pro- 2022/23 15880 11508 4372 12686 12686 — 6423 3194 1784
cessing
Architektury i budownic- 2019/20 50273 36867 13406 40142 40058 84 19378 10131 5330
twa 2022/23 45517 34181 11336 37000 36362 638 18750 8517 4565
Architecture and con-
struction
Rolnicza ......................... 2019/20 10159 7463 2696 8612 8612 — 4913 1547 813
Agriculture 2022/23 8707 6242 2465 7536 7536 — 4663 1171 624
Leśna ............................. 2019/20 4858 2548 2310 4059 4059 — 1317 799 261
Forestry 2022/23 3967 2072 1895 3242 3242 — 1132 725 249
Rybactwa ....................... 2019/20 42 42 — 36 36 — 7 6 1
Fisheries 2022/23 25 25 — 25 25 — 5 — —
Weterynaryjna ................ 2019/20 5799 4870 929 5799 89 5710 4530 — —
Veterinary 2022/23 6001 5504 497 5985 168 5817 4746 16 12
Medyczna ...................... 2019/20 131586 100057 31529 102372 39754 62618 72758 29214 24685
Health 2022/23 153609 117633 35976 125436 50736 74700 89410 28173 25759
Opieki społecznej ........... 2019/20 5521 4269 1252 3892 3837 55 3344 1629 1429
Welfare 2022/23 4615 3267 1348 3410 3246 164 2939 1205 1031
Usług dla ludności .......... 2019/20 36495 23825 12670 29547 29547 — 23492 6948 5529
Personal services 2022/23 36111 21656 14455 28952 28940 12 23026 7159 5876
Higieny i bezpieczeń- 2019/20 1990 921 1069 1810 1810 — 830 180 108
stwa pracy 2022/23 1781 638 1143 1575 1575 — 748 206 109
Hygiene and occupa-
tional health services
Ochrony i bezpieczeństwa 2019/20 40998 19296 21702 30696 30696 — 13008 10302 4309
Security services 2022/23 36873 16292 20581 28188 27019 1169 12494 8685 3791
Usług transportowych .... 2019/20 14346 9872 4474 12580 12580 — 3438 1766 576
Transport services 2022/23 12173 8245 3928 10546 10466 80 2922 1627 572
Interdyscyplinarne pro- 2019/20 42549 28506 14043 32638 31500 260 12778 9911 5368
gramy i kwalifikacje 2022/23 48824 32644 16180 37987 36622 499 17071 10837 5981
oraz programy i kwali-
fikacje nieokreślone
oraz gdzie indziej nie-
sklasyfikowane
Interdisciplinary pro-
grammes and qualifica-
tions and programmes
and qualifications not
further defined and not
elsewhere classified
Indywidualne studia mię- 2019/20 51330 25650 25680 43568 36424 3057 18102 7762 4768
dzyobszarowe 2022/23 45567 23447 22120 39822 31843 4519 14531 5745 3127
Individual interfield studies
O G Ó Ł E M ........................... 2015/16 364619 231734 132885 218759 197865 20894 135379 145860 97823
TOTAL 2019/20 293436 192163 101273 180040 160336 19704 96809 113396 75495
2020/21 297368 195411 101957 185401 164265 21136 98702 111967 73983
2021/22 292605 188443 104162 183784 159619 24165 94688 108821 72469
Pedagogiczna ......................... 2019/20 24023 12358 11665 12829 12827 2 10771 11194 9723
Education 2021/22 19073 9222 9851 7868 7128 740 5311 11205 9741
Artystyczna ............................. 2019/20 7347 5874 1473 5126 4589 537 3154 2221 1573
Arts 2021/22 8037 6416 1621 5725 5027 698 3457 2312 1609
Humanistyczna (z wyłącze- 2019/20 3484 3159 325 2371 1770 601 894 1113 597
niem języków) 2021/22 3573 3125 448 2508 1902 606 988 1065 489
Humanities (except languages)
Językowa ................................ 2019/20 13716 11666 2050 9020 9020 — 7401 4696 3947
Languages 2021/22 14087 11586 2501 9413 9413 — 7509 4674 3910
Społeczna ............................... 2019/20 26587 18424 8163 17485 13761 3724 9148 9102 6190
Social and behavioural sci- 2021/22 26913 17897 9016 18490 14004 4486 9198 8423 5718
ences
Dziennikarstwa i informacji ..... 2019/20 4125 3006 1119 2494 2494 — 1730 1631 1118
Journalism and information 2021/22 4079 2996 1083 2591 2591 — 1786 1488 1065
Biznesu i administracji ............ 2019/20 59640 27122 32518 31882 31882 — 20430 27758 19277
Business and administration 2021/22 61611 26267 35344 34945 34945 — 22328 26666 18403
Prawna ................................... 2019/20 7804 4794 3010 7265 582 6683 454 539 418
Law 2021/22 7615 4715 2900 6846 977 5869 733 769 612
Biologiczna ............................. 2019/20 3400 3337 63 1854 1854 — 1476 1546 1264
Biological and related sciences 2021/22 3287 3183 104 1830 1830 — 1428 1457 1182
Nauk o środowisku ................. 2019/20 1012 909 103 507 507 — 351 505 343
Environment 2021/22 813 767 46 461 461 — 318 352 258
Fizyczna ................................. 2019/20 5089 4926 163 2959 2956 3 2047 2130 1475
Physical sciences 2021/22 4471 4326 145 2589 2586 3 1786 1882 1326
Matematyczna i statystyczna 2019/20 2050 1984 66 1277 1277 — 799 773 502
Mathematics and statistics 2021/22 2045 1964 81 1298 1298 — 764 747 481
Technologii teleinformacyjnych 2019/20 8871 6870 2001 6160 6160 — 827 2711 452
Information and Communica- 2021/22 9822 7598 2224 6830 6830 — 897 2992 491
tion Technologies (ICTs)
Inżynieryjno-techniczna .......... 2019/20 27302 22131 5171 16679 16679 — 4409 10623 3497
Engineering and engineering 2021/22 25375 20563 4812 15766 15766 — 3805 9609 3085
trades
Produkcji i przetwórstwa ......... 2019/20 7055 5269 1786 4031 4031 — 2328 3024 1811
Manufacturing and pro- 2021/22 6126 4589 1537 3519 3519 — 1880 2607 1595
cessing
Architektury i budownictwa ... 2019/20 12663 9700 2963 7372 7372 — 3921 5291 3029
Architecture and construction 2021/22 11557 8955 2602 6873 6873 — 3697 4684 2672
Rolnicza ................................ 2019/20 2734 2112 622 1690 1690 — 930 1044 618
Agriculture 2021/22 2507 1876 631 1521 1521 — 877 986 570
Leśna .................................... 2019/20 1167 703 464 767 767 — 269 400 137
Forestry 2021/22 1185 656 529 754 754 — 271 431 148
Rybactwa .............................. 2019/20 10 10 — 6 6 — 1 4 1
Fisheries 2021/22 16 16 — 5 5 — — 11 4
Weterynaryjna ...................... 2019/20 803 756 47 801 3 798 3 2 2
Veterinary 2021/22 876 845 31 874 42 832 34 2 2
Medyczna ............................. 2019/20 30731 21182 9549 18368 11138 7230 9446 12363 10769
Health 2021/22 34424 24759 9665 23428 12800 10628 11064 10996 9717
Opieki społecznej .................. 2019/20 1679 1228 451 1056 1056 — 945 623 558
Welfare 2021/22 1592 1154 438 828 828 — 740 764 695
Usług dla ludności ................. 2019/20 9413 6081 3332 6777 6777 — 5659 2636 2175
Personal services 2021/22 10539 6270 4269 7810 7810 — 6718 2729 2326
Higieny i bezpieczeństwa pra- 2019/20 435 226 209 317 317 — 161 118 79
cy 2021/22 482 223 259 361 361 — 173 121 72
Hygiene and occupational
health services
Ochrony i bezpieczeństwa .... 2019/20 12216 5798 6418 7798 7798 — 3407 4418 1893
Security services 2021/22 11242 5108 6134 6998 6998 — 3260 4244 1862
Usług transportowych ........... 2019/20 3265 2337 928 2344 2344 — 703 921 311
Transport services 2021/22 3083 2172 911 2160 2160 — 654 923 318
Interdyscyplinarne programy 2019/20 9494 6582 2912 6003 5954 49 2974 3491 2160
i kwalifikacje oraz programy 2021/22 11128 7731 3397 6678 6590 88 3173 4450 2694
i kwalifikacje nieokreślone
oraz gdzie indziej nieskla-
syfikowane
Interdisciplinary programmes
and qualifications and pro-
grammes and qualifications
not further defined and not
elsewhere classified
Indywidualne studia między- 2019/20 7321 3619 3702 4802 4725 77 2171 2519 1576
obszarowe 2021/22 7047 3464 3583 4815 4600 215 1839 2232 1424
Individual interfield studies
a Nauczyciele zatrudnieni w pełnym wymiarze godzin na więcej niż jednej uczelni wykazani zostali w każdym miejscu
pracy.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a Teachers employed full-time in more than one institution have been listed in all workplaces.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
a Ujęci również w pozostałych tablicach dotyczących studentów i absolwentów; w podziale według krajów ujmuje się
te, z których pochodzi 100 i więcej studentów w ostatnim prezentowanym roku akademickim. b, c Dane dotyczą kraju:
b — obywatelstwa, c — urodzenia lub pochodzenia.
a Also listed in other tables regarding students and graduates; in the breakdown by country concerning the countries
of origin of 100 and more students in the last reported academic year. b, c Data concern the country of: b — citizenship,
c — birth or origin.
Education 367
Indie ................................ 896 3388 2563 2744 114 1015 722 545 India
Indonezja ........................ 19 180 215 211 4 62 89 60 Indonesia
Irak ................................. 189 303 319 251 27 55 57 48 Iraq
Iran ................................. 93 276 322 401 23 33 19 41 Iran
Irlandia ............................ 152 343 406 641 19 21 38 54 Ireland
Izrael ............................... 70 210 225 225 8 33 33 57 Israel
Japonia ........................... 67 128 81 126 13 23 12 24 Japan
Jordania .......................... 25 95 119 171 9 13 36 41 Jordan
Kamerun ......................... 465 90 341 155 8 11 27 33 Cameroon
Kanada ........................... 428 321 280 265 60 64 70 67 Canada
Kazachstan ..................... 773 1320 1554 1775 190 205 247 285 Kazakhstan
Kenia .............................. 46 128 133 196 12 33 24 35 Kenya
Kirgistan .......................... 55 331 375 553 5 34 46 58 Kyrgyzstan
Kolumbia ......................... 34 81 90 109 11 25 25 20 Colombia
Korea Południowa ........... 100 117 106 125 30 35 21 26 South Korea
Liban ............................... 64 135 202 241 2 22 36 44 Lebanon
Litwa ............................... 917 563 513 475 182 140 102 97 Lithuania
Malezja ........................... 182 136 133 110 33 21 11 24 Malaysia
Maroko ............................ 42 138 241 543 11 26 22 43 Morocco
Meksyk ........................... 45 84 101 101 10 17 34 31 Mexico
Mołdawia ........................ 116 137 148 117 18 25 32 21 Moldova
Mongolia ......................... 139 116 98 105 25 24 21 14 Mongolia
Mozambik ....................... 2 49 63 133 — 4 6 14 Mozambique
Niemcy ............................ 1040 1493 1435 1091 170 159 233 222 Germany
Nigeria ............................ 176 513 1107 1549 36 76 159 320 Nigeria
Norwegia ........................ 1581 1423 1321 1442 253 241 268 202 Norway
Pakistan .......................... 128 222 266 394 — 43 35 53 Pakistan
Portugalia ....................... 158 154 114 150 6 18 19 18 Portugal
Rosja .............................. 1042 1320 1597 1393 198 262 264 297 Russia
Rumunia ......................... 69 95 66 121 18 19 23 27 Romania
Rwanda ........................... 9 270 543 1023 1 17 44 114 Rwanda
Słowacja ......................... 309 133 179 211 115 24 24 26 Slovakia
Stany Zjednoczone ......... 717 727 692 587 142 126 149 141 United States
Syria ............................... 58 148 178 218 17 19 22 38 Syria
Szwecja .......................... 1291 852 753 649 202 128 143 141 Sweden
Tadżykistan ..................... 151 230 255 415 15 27 31 47 Tajikistan
Tajlandia ......................... 95 299 299 233 3 55 48 71 Thailand
Tajwan ............................ 505 1007 923 743 36 172 238 158 Taiwan
Tanzania ......................... 11 51 86 158 2 5 10 22 Tanzania
Tunezja ........................... 30 50 84 192 5 11 10 24 Tunisia
Turcja .............................. 1205 2203 1973 3789 108 265 346 351 Türkiye
Ukraina ........................... 30589 39017 38473 48056 4526 7641 7765 6892 Ukraine
Uzbekistan ...................... 242 1032 1546 2049 18 69 110 227 Uzbekistan
Węgry ............................. 76 68 135 465 8 11 22 13 Hungary
Wielka Brytania ............... 317 289 238 238 45 70 63 40 United Kingdom
Wietnam ......................... 234 500 554 458 38 86 107 133 Vietnam
Włochy ............................ 303 612 486 544 35 94 84 78 Italy
Zimbabwe ....................... 16 767 1258 3598 3 43 144 316 Zimbabwe
a Ujęci również w pozostałych tablicach dotyczących studentów i absolwentów; w podziale według krajów ujmuje się
te, z których pochodzi 100 i więcej studentów w ostatnim prezentowanym roku akademickim. b, c Dane dotyczą kraju:
b — obywatelstwa, c — urodzenia lub pochodzenia.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a Also listed in other tables regarding students and graduates; in the breakdown by country concerning the countries
of origin of 100 and more students in the last reported academic year. b, c Data concern the country of: b — citizenship,
c — birth or origin.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
368 Edukacja i wychowanie
a W poprzednim roku akademickim. b Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Kierunków Kształcenia (ISCED-F 2013).
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a In previous academic year. b According to the International Classification of Fields of Education and Training (ISCED-F
2013).
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
Education 369
Przyrodnicze i ścisłe ............... 6672 3839 5160 2879 1707 988 Natural sciences
w tym: of which:
biologiczne .......................... 2098 1439 1593 1075 553 380 biological sciences
fizyczne ............................... 1210 489 1107 446 364 159 physical sciences
chemiczne ........................... 1804 1201 1450 941 496 320 chemical sciences
Inżynieryjne i techniczne ......... 6925 2454 4884 1710 1475 523 Engineering and technology
Medyczne i nauk o zdrowiu ..... 4652 3179 4054 2824 1375 961 Medical and health sciences
w tym medyczne ................. 3030 2035 2699 1802 926 627 of which medical sciences
Agricultural and veterinary sci-
Rolnicze i weterynaryjne ......... 2096 1371 1321 853 358 233 ences
w tym rolnicze ..................... 1729 1172 1046 687 275 181 of which agriculture
Społeczne ............................... 11819 6630 7741 4491 2216 1351 Social sciences
ekonomiczne ....................... 3632 1872 2270 1202 631 337 economics
prawne ................................ 3668 1949 2529 1387 733 414 law
społeczne ............................ 4519 2809 2942 1902 852 600 social sciences
Humanistyczne i sztuka .......... 11013 6139 6561 3682 1715 983 Humanities and the arts
w tym humanistyczne .......... 8429 5205 4975 3110 1343 836 of which humanities
Studia interdyscyplinarne oraz
bez przyporządkowanej dys- Interdisciplinary studies and no
cypliny naukowei i arty- assigned scientific or artistic
stycznej ............................... . . 72 45 40 29 discipline
B. SZKOŁY DOKTORSKIE
DOCTORAL SCHOOLS
2019/20 2022/23
w tym w tym
DZIEDZINY NAUKb ogółem kobiety ogółem kobiety FIELDS OF SCIENCE b
total of which total of which
females females
a Łącznie z doktorantami Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, instytutów PAN i instytutów badawczych.
b Zgodnie z Klasyfikacją Dziedzin Nauki i Techniki OECD.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki (z wyjątkiem danych o części uczelni prowadzonych przez kościoły i inne
związki wyznaniowe).
a Including doctoral students in the Centre of Postgraduate Medical Education, scientific institutes of the Polish
Academy of Sciences as well as research institutes. b According to the Fields of Science and Technology Classification
of OECD.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science (excluding the data on a part of HEIs run by churches and other
religious associations).
w tym kobiety ................ 73485 51871 45613 40645 1968 38677 of which females
w tym I klasa .................... 43794 25242 20712 16220 1241 14979 of which grade 1
w tym kobiety ................... 21765 16529 16668 13355 599 12756 of which females
Wychowanie przedszkolne
Pre-primary education
8) ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu 8) the Act of 5 December 2008 on the Prevention
oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych and Control of Infections and Communicable Dis-
u ludzi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1284); eases in Humans (Journal of Laws 2023 item
9) ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farma- 1284);
ceutyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2301). 9) the Act of 6 September 2001, the Pharmaceut-
4. Dane o osobach posiadających prawo wyko- ical Law (Journal of Laws 2022 item 2301).
nywania zawodu medycznego podaje się na pod-
4. Data on persons entitled to practise med-
stawie centralnych rejestrów osób posiadających
prawo wykonywania zawodu medycznego prowa- ical profession are quoted on the basis of central
dzonych przez naczelne rady samorządów zawo- registers of persons entitled to practise medical pro-
dowych: lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarek fession conducted by supreme councils of the follow-
i położnych, farmaceutów, diagnostów laboratoryj- ing professional self-governments: doctors, dentists,
nych. nurses and midwives, pharmacists and laboratory dia-
5. Informacje o pracownikach medycznych do- gnosticians.
tyczą pracujących w: placówkach wykonujących 5. Information on medical personnel concerns
działalność leczniczą, praktykach zawodowych, ap- persons employed in: units engaged in health care
tekach oraz domach i zakładach pomocy społecznej, activities, professional practices, pharmacies and
żłobkach i klubach dziecięcych. since social welfare homes and facilities, nurseries
Od 2019 r. dane dotyczące lekarzy, lekarzy denty- and children’s clubs.
stów, pielęgniarek i położnych (tabl. 2—4) opraco-
Since 2019, data on doctors, dentists, nurses and
wywane są w oparciu o źródła administracyjne,
w tym rejestry: midwives (tables 2—4) have been compiled based on
— posiadających prawo wykonywania zawodu (le- administrative sources, including registers:
karzy i lekarzy dentystów, pielęgniarek i położ- — of licensed to practice (doctors and dentists,
nych), nurses and midwives),
— płatników składek ZUS, — of ZUS contribution payers,
— podmiotów wykonujących działalność leczniczą, — of entities performing medical activity,
— praktyk lekarskich, — of doctors’ practices,
— praktyk pielęgniarek i położnych. — of nurses and midwives practices.
Dane dotyczą pracujących bezpośrednio z pacjen- Data concern persons working directly with a pa-
tem, bez względu na główne miejsce pracy. tient, irrespective of the primary workplace. Due to the
W związku z przejściem na nowe źródło dane nie są transition to a new source, the data are incompar-
porównywalne z danymi opublikowanymi w po- able with the data published in the previous editions
przednich edycjach Rocznika, opartymi o metodę
of the Yearbook, based on reporting method.
sprawozdawczości.
Dane dotyczące farmaceutów, fizjoterapeutów Data on pharmacists, physiotherapists and labor-
i diagnostów laboratoryjnych (tabl. 5) opracowywane atory diagnosticians (table 5) have been compiled
są na podstawie sprawozdawczości. Dane prezen- based on reports. Data are presented according to the
towane są według głównego miejsca pracy. Dane primary workplace. Data concern persons working
dotyczą pracujących bezpośrednio z pacjentem, tj. directly with a patient, i.e. excluding persons for
bez osób, dla których głównym miejscem pracy jest whom the primary workplace is university, central or
uczelnia, jednostka administracji państwowej lub sa- local government administration unit and the Na-
morządu terytorialnego albo NFZ. tional Health Fund.
Dane obejmują osoby pracujące w wymiarze peł- Data include full-time employed persons, over-
nego etatu, w wymiarze przekraczającym pełny etat -time as well as part-time in relation to working time
oraz niepełnozatrudnione w stosunku do czasu
defined in the obligatory regulations for a given type
pracy określonego obowiązującymi przepisami dla
danego rodzaju pracy, w przypadku jeśli ta praca ma of work, when this work has a basic character, in-
dla nich charakter podstawowy, łącznie z osobami cluding trainees.
odbywającymi staż. A nurse should be understood also as a male
Przez pielęgniarkę należy rozumieć też pielęgnia- nurse and midwife — also as a male midwife.
rza, a przez położną — również położnego. Data on physicians authorised to provide health
Dane o lekarzach uprawnionych do sprawowania care services for employed persons (table 7 on oc-
opieki zdrowotnej nad pracującymi (tabl. 7 o medy- cupational medicine) are based on the records kept
cynie pracy) podano na podstawie rejestrów prowa- by voivodship occupational medicine centres, includ-
dzonych przez wojewódzkie ośrodki medycyny ing persons with qualifications described in § 7 of the
pracy; obejmują osoby, które posiadają kwalifikacje Regulation of the Minister of Health and Social
zgodne z § 7 rozporządzenia Ministra Zdrowia Welfare of 30 May 1996 (Journal of Laws 2016
i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. (Dz. U. item 2067).
z 2016 r. poz. 2067).
6. Data on doctor specialists and dental spe-
6. Dane o specjalistach dotyczą lekarzy i leka-
rzy dentystów ze specjalizacją II stopnia lub posia- cialists concern doctors with grade II specialisation
dających tytuł specjalisty w odpowiedniej dziedzinie or with specialists title in proper medicine domains in
medycyny, zgodnie z rozporządzeniem Ministra accordance with the Regulation of the Minister of
Zdrowia z dnia 29 marca 2019 r. w sprawie specjali- Health of 29 March 2019 on medical and dental spe-
zacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. z 2020 r. cialties (Journal of Laws 2020 item 1566, as
poz. 1566, z późn. zm.). amended).
Health care and social welfare 375
15. Dane dotyczące ratownictwa medycznego 15. Data on emergency medical services and
i pomocy doraźnej obejmują działalność jednostek first-aid concern units covered by the State Emer-
zgłoszonych do systemu Państwowe Ratownictwo gency Medical Services system (emergency rescue
Medyczne (zespoły ratownictwa medycznego, lotni-
cze zespoły ratownictwa medycznego, szpitalne od- teams, medical air rescue teams, hospital emer-
działy ratunkowe) oraz jednostek organizacyjnych gency wards) and organisational units of a hospital,
szpitala wyspecjalizowanych w zakresie udzielania specialised in providing emergency medical services
świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownic- (e.g. admission rooms).
twa medycznego (np. izby przyjęć). Hospital emergency wards operate on the basis of
Szpitalne oddziały ratunkowe funkcjonują na pod- Regulation of the Minister of Health of 27 June 2019
stawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27
czerwca 2019 r. w sprawie szpitalnego oddziału ra- on hospital emergency wards (Journal of Laws 2023
tunkowego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1225). item 1225).
16. Dane o aptekach ogólnodostępnych nie 16. Generally available pharmacies do not
obejmują aptek działających w strukturze i na po- include pharmacies, which operate in the structure
trzeby szpitali. and for needs of hospitals.
Punkty apteczne są to ogólnodostępne punkty Pharmaceutical outlets are sales outlets for
sprzedaży leków gotowych, których asortyment jest selling prepared medicines, the range of which is pre-
ściśle określony i są głównie usytuowane na tere-
nach wiejskich. cisely defined and which are mainly in rural areas.
17. Dane o zachorowaniach i szczepieniach są 17. Data on incidence and vaccinations are pre-
prezentowane w oparciu o ustawę z dnia 5 grudnia sented based on the Act of 5 December 2008 on
2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń preventing and combating infections and infectious
i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2023 r. diseases in humans (Journal of Laws 2023 item
poz. 1284). Dane o zachorowaniach są prezento- 1284). Data on incidence are presented in accor-
wane zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Kla-
dance with the International Statistical Classification
syfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych.
18. Dane dotyczące szczepień ochronnych in- of Diseases and Health Problems.
formują o odsetku dzieci i młodzieży, które zostały 18. Data concerning vaccinations indicate the
zaszczepione przeciw wybranej chorobie zakaźnej percentage of children and youth who have been
zgodnie z kalendarzem obowiązkowych szczepień vaccinated against selected infectious disease in ac-
ochronnych. cordance with the mandatory vaccination schedule.
19. Dane o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 19. Data on childcare for children up to the age
prezentowane są zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego of 3 are presented according to the Act of 4 February
2011 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 204, z późn. zm.), na
podstawie której opieka może być organizowana 2011 (Journal of Laws 2023 item 204, as amended),
w formie żłobka oraz od 2011 r. — klubu dziecięcego on the basis of which childcare can be organised in
albo sprawowana przez dziennego opiekuna lub the form of nurseries as well as since 2011 — chil-
nianię. dren’s clubs or provided by day carer or nanny.
20. Dane dotyczące wspierania rodziny oraz 20. Data concerning family support and foster
pieczy zastępczej prezentowane są zgodnie care are presented according to the Act of 9 June
z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu
2011 on Family Support and Foster Care System
rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2023 r.
poz. 1426, z późn. zm.). (Journal of Laws 2023 item 1426, as amended).
Wspieranie rodziny może być prowadzone w for- Family support shall be provided in the form of
mie usług asystenta rodziny, udzielającego pomocy family assistant’s services, who assists in: improve-
rodzinom m.in. w poprawie ich sytuacji życiowej, ment of family life situation, resolution of psycho-
w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psycholo- logical and social issues and problems with upbring-
gicznych, wychowawczych z dziećmi i w poszukiwa- ing children and searching for a job, as a supporting
niu pracy zarobkowej, przez rodzinę wspierającą,
placówkę wsparcia dziennego lub w formie porad- family, day-support centre or a specialists guidance.
nictwa specjalistycznego. 21. Supporting family is the family, whose task
21. Rodzina wspierająca to rodzina, której zada- is to help families experiencing difficulties in carry-
niem jest pomoc rodzinie przeżywającej trudności ing out their care and education functions. In coop-
w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. eration with a family assistant, it helps in the care
Przy współpracy asystenta rodziny pomaga ona and education of a child, running a household,
w opiece i wychowaniu dziecka, prowadzeniu go-
formulating and fulfilling the primary social roles.
spodarstwa domowego, kształtowaniu i wypełnianiu
podstawowych ról społecznych. 22. Large Family Card based on the Act of
22. Karta Dużej Rodziny na mocy ustawy z dnia 5 December 2014 on Large Family Card (Journal of
5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. Laws 2023 item 2424) can be obtained, regardless
z 2023 r. poz. 2424) przysługuje, niezależnie od do- of the received income, by families with at least three
chodów, rodzinom z co najmniej trójką dzieci: children:
1) poniżej 18 lat; 1) up to the age of 18;
2) poniżej 25 lat, w przypadku gdy dziecko uczy się
w szkole lub w szkole wyższej; 2) up to the age of 25 in the case when children
3) bez ograniczeń wiekowych w przypadku learn at school or higher education institution;
dziecka posiadającego orzeczenie o niepełno- 3) without age limits in the case of children with
sprawności. legal confirmation of disability.
Health care and social welfare 377
Karta wydawana jest bezpłatnie każdemu człon- The card is issued free of charge to each member
kowi rodziny (również rodziny zastępczej i rodzin- of the family (including foster family and foster home)
nego domu dziecka) spełniającej wymienione wa- meeting the conditions specified. The holders of the
runki. Posiadacze karty mają zapewnione zniżki, card can take advantage of discounts while purchas-
przede wszystkim przy zakupie towarów i usług kon- ing consumer goods and services.
sumpcyjnych. 23. Day-support centre supports the family in its
23. Placówka wsparcia dziennego wspiera funk- care and education functions. It may operate in the
cje opiekuńcze i wychowawcze rodziny. Może być form of:
prowadzona w formie:
1) general care centre — realised by interest circles,
1) opiekuńczej — realizowanej przez koła zaintere-
day-rooms, clubs, educational centres, provides
sowań, świetlice, kluby i ogniska wychowawcze;
a child with: care and education, assistance in
zapewnia dziecku: opiekę i wychowanie, pomoc
w nauce, organizację czasu wolnego, zabawę learning, organisation of leisure time, entertain-
i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań; ment and sport classes and development of in-
2) specjalistycznej — organizuje zajęcia socjotera- terests;
peutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompen- 2) specialised centre — organises sociotherapeutic,
sacyjne oraz logopedyczne; realizuje indywidu- therapeutic, corrective, compensating and speech
alny program korekcyjny, program psychokorek- therapy classes, implement an individual correct-
cyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności ive programme, a psychocorrective or psychop-
terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjote- reventive programme, in particular ped-
rapię; agogic, psychological and sociotherapy;
3) pracy podwórkowej (od 2012 r.) — realizowanej 3) street work (since 2012) — carries out motiv-
przez wychowawcę, polegającej na działaniach ating and sociotherapeutic activities conducted
animacyjnych i socjoterapeutycznych oraz w po- by a streetworker as well as in mixed forms, i.e.
łączonych formach, tj. łączących zadania pla- combining tasks of the general care, specialised
cówek opiekuńczych, specjalistycznych i pracy and street work centres.
podwórkowej. 24. Family foster care is exercised in the case
24. Rodzinna piecza zastępcza jest sprawowana when it is impossible for parents to provide care and
w przypadku niemożności zapewnienia dziecku education for a child. It guarantees a work with
opieki i wychowania przez rodziców. Zapewnia a family to make it possible for a child to return to the
pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do ro- family, or when it is impossible — efforts aimed at
dziny lub gdy jest to niemożliwe — dążenie do przy- child’s adoption, preparation of a child to live an in-
sposobienia dziecka, przygotowanie dziecka do sa-
dependent and responsible life, satisfaction of chil-
modzielnego i odpowiedzialnego życia, zaspokoje-
dren’s emotional needs, in particular the needs reli-
nie potrzeb emocjonalnych dzieci ze szczególnym
uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, gion to welfare, healthcare, education, culture, rec-
edukacyjnych, kulturalno-rekreacyjnych i religijnych. reation and religion.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są: The forms of family foster care are:
1) rodziny zastępcze: 1) foster families:
a) spokrewnione, a) related,
b) niezawodowe — umieszcza się w tym samym b) not professional — in which not more than
czasie nie więcej niż 3 dzieci (z wyjątkiem licz- 3 children may be placed at the same time
nego rodzeństwa), (except for numerous siblings),
c) zawodowe — umieszcza się w tym samym c) professional — in which not more than 3 chil-
czasie nie więcej niż 3 dzieci (z wyjątkiem licz- dren may be placed at the same time (except
nego rodzeństwa) — wśród których funkcjo- for numerous siblings) — among which there
nują również: are also:
― zawodowe specjalistyczne — umieszcza — professional specialised — shall receive in
się w nich w szczególności: dzieci legi- particular: children with a disability certific-
tymujące się orzeczeniem o niepełnospraw- ate or a certificate of high or moderate level
ności lub orzeczeniem o znacznym lub of disability, children on the basis of the
umiarkowanym stopniu niepełnosprawno- Act of 9 June 2022 on Support and Social
ści, dzieci na podstawie ustawy z dnia Rehabilitation of Juveniles (Journal of
9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjaliza- Laws 2022 item 1700, as amended) and
cji nieletnich (Dz. U. z 2022 r. poz. 1700,
underage mothers with children,
z późn. zm.) oraz małoletnie matki z dziećmi,
— professional performing the function of
― zawodowe pełniące funkcję pogotowia ro-
dzinnego — przyjmują dzieci na podstawie a family emergency house — shall receive
orzeczenia sądu, w przypadku gdy dziecko a child on the basis of a court ruling, in the
zostało doprowadzone przez Policję case when a child was escorted by the
lub Straż Graniczną, na wniosek rodzi- Police or the Border Guard, upon consent
ców, dziecka lub innej osoby w przypadku, of parents, child or another person in the
o którym mowa w art. 12a ustawy case referred to in Art. 12a of the Act of
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu 29 July 2005 on Counteracting Domestic
przemocy domowej (Dz. U. z 2021 r. poz. Violence (Journal of Laws 2021 item
1249); 1249);
378 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
2) rodzinne domy dziecka — w tym samym czasie 2) foster homes — in which not more than 8 chil-
może w nich przebywać nie więcej niż 8 dzieci dren may be placed at the same time (except for
(z wyjątkiem licznego rodzeństwa). numerous siblings).
25. Instytucjonalna piecza zastępcza jest spra- 25. Institutional foster care is exercised in the
wowana w formie:
form of:
1) placówki opiekuńczo-wychowawczej, która jest
prowadzona jako placówka typu: 1) care and education centre run as:
a) interwencyjnego — zapewnia doraźną opiekę a) an intervention — provides immediate care for
nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kry- a child in the crisis situation, especially if
zysowej, w szczególności placówka jest obo- it is required for the centre to place the child
wiązana przyjąć dziecko w przypadkach wy- under immediate care,
magających natychmiastowego zapewnienia b) a family — educates children of various age
mu opieki, groups (including adolescents and those be-
b) rodzinnego — wychowuje dzieci w różnym coming independent), enables common edu-
wieku (w tym dorastające i usamodzielniające cation and care for numerous siblings, co-
się), umożliwia wspólne wychowanie i opie-
kę licznemu rodzeństwu, współpracuje z koor- operates with a family foster care coordinator
dynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i asy- and a family assistant,
stentem rodziny, c) a socialisation — provides a child with full-
c) socjalizacyjnego — zapewnia dziecku całodo- -time care and education, and fulfils his or her
bową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja essential needs, especially emotional, devel-
jego niezbędne potrzeby, w szczególności opment, health, living, social and religious
emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, needs; implements a child assistance plan
społeczne i religijne; realizuje przygotowany prepared in cooperation with a family assist-
we współpracy z asystentem rodziny plan po- ant; enables contact with parents and other
mocy dziecku; umożliwia kontakt dziecka
close persons, unless otherwise decided
z rodzicami i innymi osobami bliskimi, podej-
muje działania w celu powrotu dziecka do ro- by a court, takes actions aimed at the child’s
dziny; zapewnia dziecku dostęp do kształce- return to a family; provides a child with access
nia dostosowanego do jego wieku i możliwo- to education adjusted to the age and develop-
ści rozwojowych; obejmuje dziecko działa- ment skills; provides a child with therapeutic
niami terapeutycznymi, zapewnia korzystanie actions, provides access to eligible health
z przysługujących świadczeń zdrowotnych, benefits,
d) specjalistyczno-terapeutycznego (od 2012 r.) d) a specialist therapy (since 2012) — provides
— sprawuje opiekę nad dzieckiem o indywidu- care for a child with individual needs, in partic-
alnych potrzebach, w szczególności: legity-
ular: a child with a legal confirmation of disab-
mującym się orzeczeniem o niepełnospraw-
ności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub ility or a legal confirmation of high or moderate
znacznym stopniu niepełnosprawności; wy- level of disability; a child requiring the applica-
magającym stosowania specjalnych metod tion of special education methods and special-
wychowawczych i specjalistycznej terapii; wy- ist therapy; a child requiring dealing with de-
magającym wyrównywania opóźnień rozwojo- velopmental and emotional retardation. The
wych i edukacyjnych. Placówka zapewnia za- centre provides educational, socio-thera-
jęcia wychowawcze, socjoterapeutyczne, ko- peutic, corrective, compensating, speech ther-
rekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, te- apy, and therapeutic activities compensating
rapeutyczne, rekompensujące braki w wycho- for lacks in upbringing in a family and prepar-
waniu w rodzinie i przygotowujące do życia
ing and revalidational activities for social life,
społecznego, a dzieciom niepełnosprawnym
także odpowiednią rehabilitację i zajęcia re- as well as proper rehabilitation for disabled
walidacyjne; children;
2) regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej 2) regional care and therapy centre (since 2012) —
(od 2012 r.) — umieszczane są w niej dzieci, a centre where children shall be placed, due to
które ze względu na stan zdrowia wymagają sto- their health condition requiring specialist care and
sowania specjalistycznej opieki i rehabilitacji rehabilitation and cannot be placed in family foster
i nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pie- care or a care and education centre. The total
czy zastępczej lub w placówce opiekuńczo- number of 30 children at most may be placed in
-wychowawczej. W tym samym czasie można
a regional care and therapy centre at the same
w niej umieścić nie więcej niż 30 dzieci;
time;
3) interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego (od
2012 r.) — umieszcza się w nim dzieci do ukoń- 3) pre-adoptive intervention centre (since 2012) —
czenia pierwszego roku życia, które wymagają a centre where children up to the 1 year old shall
specjalistycznej opieki i w okresie oczekiwania na be placed requiring special care who, waiting for
przysposobienie nie mogą zostać umieszczone adoption, cannot be covered by family foster
w rodzinnej pieczy zastępczej. W ośrodku w tym care. The total number of 20 children at most may
samym czasie można umieścić nie więcej niż 20 be placed in a pre-adoptive intervention centre at
dzieci. the same time.
Health care and social welfare 379
26. Dane o placówkach i świadczeniach pomocy 26. Data concerning social welfare facilities and
społecznej prezentuje się zgodnie z ustawą o po- social assistance benefits are presented according
mocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. to the Act of 12 March 2004 on Social Assistance
z 2023 r. poz. 901, z późn. zm.). Do placówek pu- (Journal of Laws 2023 item 901, as amended). Pub-
blicznych (tabl. 26) zaliczono te, dla których organem lic facilities (table 26) include those facilities for
prowadzącym jest samorząd wojewódzki, powiatowy
which the founding body is voivodship, powiat or
lub gminny.
27. Świadczeniami pomocy społecznej są: gmina government.
1) świadczenia pieniężne, m.in.: zasiłek stały, zasi- 27. Social assistance benefits are:
łek okresowy, zasiłek celowy, pomoc na ekono- 1) monetary benefits, among others: permanent
miczne usamodzielnienie oraz na kontynuowanie benefit, temporary benefit, appropriated benefit,
nauki. assistance to reach financial self-dependence
Zasiłek stały — przysługuje osobie całkowicie and continue education.
niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepeł- A person entirely incapable of working due to
nosprawności. age or disability is entitled to permanent benefit.
Zasiłek okresowy — przysługuje osobie lub ro-
A person or a family is entitled to a temporary
dzinie ze względu na długotrwałą chorobę, niepeł-
benefit due to the long illness, disability, un-
nosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania
lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych sys- employment, perspective of remaining or becom-
temów zabezpieczenia społecznego. ing entitled to benefits from other social security
Zasiłek celowy — przyznawany jest w celu systems.
m.in.: zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, Appropriated benefit is offered to fulfil a ne-
pokrycia części lub całości wydatków na świad- cessary livelihood need, covering part or whole
czenia zdrowotne, pokrycia kosztów pogrzebu. of expenditures on health treatment, covering
Może być przyznany osobie lub rodzinie, która burial costs. It may be given to a person or
poniosła straty w wyniku zdarzenia losowego, a family which incurred losses as a result
klęski żywiołowej lub ekologicznej; of fortuitous event, natural or ecological disaster;
2) świadczenia niepieniężne, m.in.: praca socjalna, 2) non-monetary benefits, among others: social
bilet kredytowany, schronienie, posiłek, ubranie,
work, credited ticked, shelter, meal, clothing, burial,
sprawienie pogrzebu, mieszkanie chronione.
Mieszkanie chronione jest formą pomocy dwelling protected.
przygotowującą, pod opieką specjalistów, osoby Dwelling protected is a form of social assist-
w nim przebywające do prowadzenia samodziel- ance preparing persons staying there, under the
nego życia lub wspomagającą te osoby w co- care of professionals, for independent living or
dziennym funkcjonowaniu. supporting them in their daily functioning.
380 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
a Dane dotyczące lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych nie obejmują osób mieszkających za granicą.
b Analitycy medyczni i inni pracownicy z wyższym wykształceniem, np. chemicy, fizycy, mikrobiolodzy.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Zdrowia, Naczelnej Izby Lekarskiej, Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych. Dla lekarzy,
lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych — rejestry osób posiadających prawo wykonywania zawodu.
a Data on doctors, dentists, nurses and midwives do not include persons living abroad. b Medical analysts and other
employees with tertiary education, i.e. chemists, physicists, microbiologists.
S o u r c e: data of the Ministry of Health, of The Polish Chamber of Physicians and Dentists as well as of the General
Chamber of Nurses and Midwives. For doctors, dentists, nurses and midwives — registers of licensed persons.
B. PORADY UDZIELONEb
CONSULTATIONS PROVIDED b
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w tys. in thousands
a Dane obejmują praktyki, które podpisały kontrakty z NFZ. b Łącznie z poradami opłacanymi w przychodniach przez pacjen-
tów. c Nieuwzględnione w specjalistycznej opiece lekarskiej. d Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33. e Nie
uwzględniono porad udzielonych w izbach przyjęć szpitali ogólnych.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Głównego Urzędu Statystycz-
nego.
a Data concern practices that have signed contract with the National Health Fund. b Including consultations paid by
patients in out-patient departments. c Not included in specialised doctors care. d See general notes to the Yearbook,
item 12 on page 33. e Excluding consultations provided in admission rooms of general hospitals.
S o u r c e: data of the Ministry of Health, the Ministry of the Interior and Administration and Statistics Poland.
Health care and social welfare 383
w tym praktyki lekarzy ......................... 2693 2580 2476 2331 of which doctors practices
Lekarze uprawnieni (stan w dniu 31.12.) 7050 6597 6349 5984 Physicians authorised (as of 31.12.)
Zakłady opiekuńczo-leczniczeb .............. 408 432 442 450 Chronic medical care homesb
Lecznictwo uzdrowiskowe ...................... 250 241 230 225 Health resort treatment
a Patrz uwagi ogólne, ust. 9 na str. 375. b Łącznie z zakładami typu psychiatrycznego. c Bez międzyoddziałowego ruchu
chorych.
Ź r ó d ł o: w zakresie szpitali ogólnych, zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych — dane Minister-
stwa Zdrowia oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w zakresie hospicjów i oddziałów opieki paliatywnej —
dane Ministerstwa Zdrowia, w zakresie szpitali psychiatrycznych i innych zakładów stacjonarnej opieki psychiatrycznej —
dane Instytutu Psychiatrii i Neurologii oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
a See general notes, item 9 on page 375. b Including psychiatric types facilities. c Excluding inter-ward patient transfer.
S o u r c e: in regard to general hospitals, chronic medical care homes and nursing homes — data of the Ministry of
Health and the Ministry of the Interior and Administration, in regard to hospices and palliative care wards — data of the
Ministry of Health, in regard to psychiatric hospitals and other in-patient psychiatric facilities — data of the Institute of
Psychiatry and Neurology and the Ministry of the Interior and Administration.
Health care and social welfare 385
Szpitale ogólne (stan w dniu 31.12.) 956 890 898 896 Hospitals (as of 31.12.)
Łóżka (stan w dniu 31.12.) ................ 186994 166828 167567 164155 Beds (as of 31.12.)
na 10 tys. ludnościb ....................... 48,6 43,5 44,0 43,5 per 10 thousand populationb
w tym na oddziałach: of which in specified wards:
Chorób wewnętrznych .......................... 24946 20545 22836 20548 Internal diseases
Kardiologicznychc ................................. 9047 8463 8420 8562 Cardiologicalc
Chirurgicznych ...................................... 41131 35258 34313 34984 Surgical
Pediatrycznych ..................................... 9985 7965 7452 7049 Paediatrical
Ginekologiczno-położniczych ............... 18091 15717 15060 14420 Gynaecological-obstetric
Onkologicznych .................................... 5985 5270 5167 5328 Oncological
Anestezjologii i intensywnej terapii ...... 3617 3795 4130 4149 Anesthesiology and intensive therapy
Zakaźnych ............................................ 3209 2534 3991 2814 Communicable
Gruźlicy i chorób płuc ........................... 7833 6413 6145 6237 Tubercular and pulmonary
Dermatologicznych ............................... 1612 1120 1029 943 Dermathological
Neurologicznych ................................... 8069 7708 7471 7374 Neurological
Psychiatrycznych ................................. 6799 6776 6255 6596 Psychiatric
w tym na oddziałach leczenia uza- of which in addiction treatment
leżnień ........................................... 1006 1050 946 1043 wards
Neonatologicznych ............................... 9277 8229 7967 7595 Neonatological
Rehabilitacyjnych ................................. 18001 18445 18727 18861 Rehabilitation
Geriatrycznych ..................................... 1001 1097 1045 1228 Geriatric
Ruch chorych Patients
Leczeni stacjonarnie w tys.: In-patients in thousands:
bez międzyoddziałowego ruchu cho-
rych ................................................ 7795 7464 5735 6896 excluding inter-ward patient transfer
z międzyoddziałowym ruchem cho-
rych ............................................... 8398 8079 6294 7407 including inter-ward patient transfer
w tym na oddziałach: of which in specific wards:
chorób wewnętrznych ................... 1078 903 690 739 internal diseases
kardiologicznychc .......................... 587 575 439 539 cardiologicalc
chirurgicznych ............................... 2053 2025 1554 1961 surgical
pediatrycznych .............................. 457 425 254 435 paediatrical
ginekologiczno-położniczych ........ 1110 1057 867 914 gynaecological-obstetric
onkologicznych ............................. 366 349 320 349 oncological
anesthesiology and intensive ther-
anestezjologii i intensywnej terapii 105 107 101 109 apy
zakaźnych ..................................... 132 112 91 95 communicable
gruźlicy i chorób płuc .................... 243 235 172 217 tubercular and pulmonary
dermatologicznych ........................ 61 57 35 53 dermathological
neurologicznych ............................ 331 359 259 290 neurological
psychiatrycznych ........................... 86 85 65 78 psychiatric
w tym na oddziałach leczenia of which in addiction treatment
uzależnień ............................. 18 17 12 14 wards
neonatologicznych ........................ 373 377 354 314 neonatological
rehabilitacyjnych ........................... 234 227 158 214 rehabilitation
geriatrycznych ............................... 26 32 22 27 geriatric
Wypisani w tys. ..................................... 7530 7195 5456 6604 Discharges in thousands
Zmarli w tys. ......................................... 181 190 207 207 Deaths in thousands
Leczeni stacjonarnie (bez międzyod- In-patient (excluding inter-ward patient
działowego ruchu chorych) na: transfer) per:
10 tys. ludnościb ............................... 2027 1945 1502 1823 10 thousand populationb
1 łóżkod ............................................. 41,7 44,2 34,6 41,8 bedd
Średni czas pobytu pacjenta ................ 5,4 5,3 5,3 5,3 Average patient stay in days
a, b Patrz uwagi ogólne: a — ust. 9 i 10 na str. 375, b — do Rocznika, ust. 12 na str. 33. c Łącznie z oddziałami inten-
sywnego nadzoru kardiologicznego. d Do obliczenia wskaźnika przyjęto przeciętną miesięczną liczbę łóżek w roku.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
a, b See general notes: a — items 9 and 10 on page 375, b — to the Yearbook, item 12 on page 33. c Including intensive
cardiological care wards. d The average monthly number of beds in a year was used to calculate the index.
S o u r c e: data of the Ministry of Health and the Ministry of the Interior and Administration.
Zespoły ratownictwa medycznego ............ 1486 1577 1581 1592 Emergency rescue teams
podstawowe ........................................... 898 1208 1238 1271 basic
specjalistyczne ...................................... 588 369 343 321 specialist
Ratownicy medycznia ................................ 11351 10344 10975 11095 Emergency medical techniciansa
Szpitalne oddziały ratunkowe ................... 219 237 239 244 Hospital emergency wards
Izby przyjęć b .............................................. 168 155 154 157 Admission roomsb
Lotnicze zespoły ratownictwa medyczne-
goc ......................................................... 17 21 21 21 Medical air rescue teamsc
Wyjazdy na miejsce zdarzenia (w ciągu Calls to the occurrence places (during the
roku): year):
w tys. ...................................................... 3149 3100 2759 3070 in thousands
w tym: of which:
w ruchu uliczno-drogowym ............... 166 150 113 96 in traffic road
w domu ............................................. 2220 2238 2148 2392 in home
na 1000 ludnościd .................................. 81,9 80,8 72,3 81,2 per 1000 populationd
Osoby, którym udzielono świadczeń zdro- Persons who received health care benefits
wotnych w miejscu zdarzenia (w ciągu in the place of occurrence (during the
roku): year):
w tys. ...................................................... 3168 3120 2764 3083 in thousands
w tym w wieku: do 18 lat .................. 202 188 126 205 of which aged: up to 18
65 lat i więcej .......... 1322 1415 1342 1497 65 and more
na 1000 ludnościd .................................. 82,4 81,3 72,4 81,5 per 1000 populationd
a Dotyczy ratowników medycznych pracujących w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne, bez względu na formę
zatrudnienia, dla których jest to główne miejsce pracy. b Jednostka organizacyjna szpitala wyspecjalizowana w zakresie
udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego. c Samolot lub śmigłowiec wraz z załogą —
co najmniej jeden pilot zawodowy, lekarz systemu oraz ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu. d Patrz uwagi ogólne
do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
a Concerns emergency medical technicians working in the State Emergency Medical Services, regardless of the form of
employment, for whom this is the main workplace. b Organisational unit of a hospital, specialised in providing emergency
medical services. c Airplane or helicopter, including crew — pilot, physician of the emergency medical services and emer-
gency medical technician or nurse of the emergency medical services. d See general notes to the Yearbook, item 12
on page 33.
a Bez danych resortu obrony narodowej oraz resortu spraw wewnętrznych i administracji. b Donacja to pobranie krwi lub
jej składnika do celów klinicznych, diagnostycznych lub produkcyjnych. c Jedna jednostka świeżo mrożonego osocza równa
się w przybliżeniu 200 ml, jeden litr osocza równa się w przybliżeniu 5 jednostkom.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Centrum Krwi oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
a Excluding data of the Ministry of National Defence and the Ministry of the Interior and Administration. b Donationis
collection of blood or blood components for clinical, diagnostic or manufacturing purposes. c One unit of fresh frozen plasma
equals approximately 200 ml, one litre of plasma equals approximately 5 units.
S o u r c e: data of the National Blood Centre and the Ministry of the Interior and Administration.
b Do 2017 r. dziewczęta szczepione po 10. roku życia, od 2018 r. dziewczęta, które otrzymały dwie dawki szczepionki.
U w a g a. W 2022 r. w zakładach opieki zdrowotnej prowadzących szczepienia karty uodpornienia posiadało: 98,3% ogółu
dzieci w 2. roku życia, 100,0% — w 3. roku życia, 97,1% — w 7. roku życia, 95,6% — w 11. roku życia, 94,9% — ogółu
młodzieży w 15. roku życia, 92,3% — w 20. roku życia oraz 94,1% — ogółu dziewcząt w 14. roku życia (różyczka).
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH — PIB.
b Until 2017, girls vaccinated after 10 years of age, since 2018 girls who received two doses of vaccine.
N o t e. In 2022, 98.3% of all 2-year-olds, 100.0% — of 3-year-olds, 97.1% — of 7-year-olds, 95.6% — of 11-year-olds,
94.9% — of 15-year-olds, 92.3% — of 20-year-olds and 94.1% — of girls aged 14 (rubella) possessed immunisation cards
in health care facilities.
S o u r c e: data of the National Institute of Public Health NIH — National Research Institute.
O G Ó Ł E M ..................... 2015 1753 1470 32 273 346 594 213 283 10 35 57 123 56
TOTAL 2019 2064 1807 26 241 372 894 269 257 — 37 62 80 68
2020 2000 1737 22 239 374 844 253 263 — 34 55 123 39
2022 2805 2479 42 348 522 1208 355 326 1 48 78 131 55
Kiła .............................................. 2244 1962 35 266 382 975 300 282 1 47 59 115 47
Syphilis
w tym wczesna ....................... 1369 1243 27 184 260 614 158 126 — 36 26 46 15
of which early syphilis
Rzeżączka .................................. 561 517 7 82 140 233 55 44 — 1 19 16 8
Gonococcal infections
NA 100 TYS. LUDNOŚCI b 2015 4,6 7,9 3,1 21,7 23,6 13,0 2,9 1,4 1,0 2,9 4,0 2,8 0,6
PER 100 THOUSAND PO- 2019 5,4 9,7 2,8 22,8 28,6 19,2 3,5 1,3 — 3,6 4,9 1,8 0,7
PULATION b 2020 5,2 9,4 2,4 23,8 30,1 18,3 3,3 1,3 — 3,5 4,6 2,7 0,4
2022 7,4 13,6 4,5 36,8 46,2 26,7 4,6 1,7 0,1 5,3 7,1 3,0 0,6
W tym kiła .......................... 2015 3,3 5,4 2,0 13,9 15,4 8,9 2,2 1,2 0,8 2,2 3,5 2,5 0,5
Of which syphilis 2019 4,2 7,4 1,6 16,5 20,3 14,7 3,0 1,2 — 3,3 4,6 1,6 0,7
2020 4,1 7,2 1,9 16,8 22,1 13,8 2,9 1,2 — 3,1 3,9 2,4 0,4
2022 5,9 10,7 3,8 28,1 33,8 21,5 3,9 1,4 0,1 5,2 5,4 2,6 0,5
a Dotyczy przypadków nowo zarejestrowanych pacjentów i objętych opieką w roku sprawozdawczym; bez danych resortu
spraw wewnętrznych i administracji. b W danej grupie wieku; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
Ź r ó d ł o: dane Centrum e-Zdrowia.
a Concerns newly registered patients and patients cases for whom the care was provided in the reporting year; excluding
data of the Ministry of the Interior and Administration. b In a given age group; see general notes to the Yearbook, item 12 on
page 33.
S o u r c e: data of the e-Health Centre.
Health care and social welfare 391
O G Ó Ł E M ................................... 2015 o 160097 503 504 1775 4698 9331 27723 55385 37781 22397
TOTAL m 80867 255 267 851 1641 3141 12867 30019 21085 10741
k 79230 248 237 924 3057 6190 14856 25366 16696 11656
2019 o 166624 563 546 1712 5104 10611 22512 56901 44824 23851
m 84233 298 277 759 1780 3511 10130 31047 25121 11310
k 82391 265 269 953 3324 7100 12382 25854 19703 12541
2020 o 142129 567 511 1458 4497 9589 19150 47770 39488 19099
m 71448 301 249 686 1584 3086 8671 25690 22117 9064
k 70681 266 262 772 2913 6503 10479 22080 17371 10035
w tym umiejscowienie:
of which site:
Warga, jama ustna i gardło ....................... o 3900 1 4 22 68 333 830 1490 804 348
Lip, oral cavity and pharynx m 2792 — 4 13 44 258 654 1093 544 182
k 1108 1 — 9 24 75 176 397 260 166
Narządy trawienne .................................... o 28526 19 16 60 364 1289 3636 9627 8733 4782
Digestive organs m 16111 14 7 34 182 689 2222 5778 5030 2155
k 12415 5 9 26 182 600 1414 3849 3703 2627
Narządy oddechowe i klatka piersiowa ..... o 21094 2 11 17 91 450 2581 9009 6891 2042
Respiratory and intrathoracic organs m 13318 2 6 11 54 291 1708 5667 4293 1286
k 7776 — 5 6 37 159 873 3342 2598 756
Kości i chrząstka stawowa ........................ o 312 11 29 34 26 35 47 65 49 16
Bone and articular cartilage m 167 5 20 17 13 19 25 35 27 6
k 145 6 9 17 13 16 22 30 22 10
Czerniak i inne nowotwory skóry .............. o 13837 1 12 125 485 929 1308 3159 3938 3880
Melanoma and other malignant neoplasms m 6702 — 4 40 178 368 642 1539 2065 1866
of skin k 7135 1 8 85 307 561 666 1620 1873 2014
Międzybłonek i tkanki miękkie ................... o 1471 61 28 43 103 146 169 390 365 166
Mesothelial and soft tissue m 792 36 13 25 52 67 89 213 204 93
k 679 25 15 18 51 79 80 177 161 73
Pierś .......................................................... o 17624 — — 70 927 2760 3528 5586 3198 1555
Breast m 113 — — — 4 6 22 44 26 11
k 17511 — — 70 923 2754 3506 5542 3172 1544
Narządy płciowe ........................................ o 26603 8 38 378 873 1431 3355 9893 8012 2615
Genital organs
męskie ................................................... m 15691 4 16 291 482 372 1264 6198 5526 1538
male
żeńskie ................................................... k 10912 4 22 87 391 1059 2091 3695 2486 1077
female
Układ moczowy ......................................... o 11292 49 11 21 126 459 1300 4054 3655 1617
Urinary tract m 7826 24 5 10 78 320 906 2893 2509 1081
k 3466 25 6 11 48 139 394 1161 1146 536
Oko, mózg i inne części centralnego ukła- o 3007 107 68 89 223 323 474 834 620 269
du nerwowego m 1559 59 38 47 125 187 260 435 302 106
Eye, brain and other parts of central k 1448 48 30 42 98 136 214 399 318 163
nervous system
Tarczyca i inne gruczoły wydzielania we- o 3436 45 62 302 691 698 628 618 317 75
wnętrznego m 648 18 16 41 97 106 119 152 73 26
Thyroid and other endocrine glands k 2788 27 46 261 594 592 509 466 244 49
Niedokładnie określone, wtórne i o nie- o 2896 5 4 7 34 118 305 884 847 692
określonym umiejscowieniu m 1494 — 1 4 15 64 188 494 462 266
III-defined, secondary and unspecified sites k 1402 5 3 3 19 54 117 390 385 426
Tkanka limfatyczna, krwiotwórcza i tkanki o 8131 258 228 290 486 618 989 2161 2059 1042
pokrewne m 4235 139 119 153 260 339 572 1149 1056 448
Lymphoid, haematopoietic and related tis- k 3896 119 109 137 226 279 417 1012 1003 594
sue
NA 100 TYS. LUDNOŚCIb .............. 2015 o 416,3 12,7 13,2 33,2 74,2 186,2 520,5 1162,2 1601,4 1450,9
PER 100 THOUSAND POPULA- m 434,6 12,6 13,7 31,3 51,1 124,6 495,3 1380,9 2273,6 2273,0
b
TION k 399,2 12,9 12,8 35,2 97,8 248,6 544,5 978,7 1166,0 1088,2
2019 o 434,1 14,5 14,4 37,0 82,5 191,0 476,4 1093,7 1646,4 1423,2
m 453,6 14,9 14,2 32,2 56,8 125,5 436,9 1299,8 2269,9 2171,9
k 415,8 14,0 14,5 42,0 108,8 257,3 514,4 918,8 1219,4 1085,6
2020 o 372,3 14,5 13,5 33,0 74,0 168,5 416,3 925,6 1385,4 1139,8
m 386,9 14,9 12,8 30,5 51,4 107,7 383,6 1084,0 1897,3 1741,1
k 358,6 14,0 14,2 35,6 97,3 230,1 447,9 791,2 1031,1 868,8
a Dotyczy przypadków nowo zarejestrowanych. b W danej grupie wieku; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie — PIB.
a Concerns newly registered cases. b In a given age group; see general notes to the Yearbook, item 12 on page 33.
S o u r c e: data of the Maria Sklodowska-Curie National Research Institute of Oncology — National Research Institute.
392 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
TABL. 23 (296). RODZINNA PIECZA ZASTĘPCZA ORAZ KOORDYNATORZY RODZINNEJ PIECZY ZASTĘPCZEJ
Stan w dniu 31 grudnia
FAMILY FOSTER CARE AND COORDINATORS OF FAMILY FOSTER CARE
As of 31 December
Domy i zakłady ........................................... 1655 1837 1851 2082 Homes and facilities
Miejsca (łącznie z filiami) ........................... 114015 118877 119344 131542 Places (including branches)
Mieszkańcy (łącznie z filiami) ..................... 106976 112460 105195 118775 Residents (including branches)
w tym do lat 18 ................................ 2887 1860 1606 1775 of which up to the age of 18
w tym umieszczeni w ciągu roku ........ 33589 33029 27610 37676 of which placed during the year
na 10 tys. ludnościa ................................ 27,8 29,3 27,6 31,4 per 10 thousand populationa
Osoby oczekujące na umieszczenie .......... 8022 10134 7373 6127 Persons awaiting a place
Osoby w podeszłym wieku ......................... 529 673 688 918 Aged persons
Przewlekle somatycznie chorzy ................. 290 322 319 368 Chronically ill with somatic disorders
Dorośli niepełnosprawni intelektualnie ....... 189 205 208 217 Mentally retarded
Przewlekle psychicznie chorzy .................. 215 220 222 223 Chronically mentally ill
a Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33. b W dalszym podziale placówki mogą być wykazane kilkakrotnie,
gdyż jedna placówka może być przeznaczona dla kilku grup mieszkańców.
a See general notes to the Yearbook, item 12 on page 33. b In further division facilities may be shown several times, as
one facility may be intended for several groups of residents.
Health care and social welfare 397
Mieszkańcy (łącznie z filiami) .............. 106976 112460 105195 118775 Residents (including branches)
w domach i zakładach dla: in homes and facilities for:
Osób w podeszłym wieku ....................... 21855 27499 25357 35339 Aged persons
Przewlekle somatycznie chorych ............ 20694 21852 20058 21589 Chronically ill with somatic disorders
Dorosłych niepełnosprawnych intelektu-
alnie ..................................................... 14999 16185 16098 16446 Mentally retarded
Dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
intelektualnie ........................................ 5310 4313 4005 3925 Children and youth mentally retarded
Przewlekle psychicznie chorych ............. 22673 23523 22841 23539 Chronically mentally ill
Niepełnosprawnych fizycznie .................. 2022 2118 1858 2402 Physically handicapped
Matek z małoletnimi dziećmi i kobiet Mothers with dependent children and
w ciąży ................................................. 1467 1018 879 900 pregnant women
Bezdomnych ............................................ 16992 14985 13366 13872 Homeless
Uzależnionych od alkoholu ..................... . 158 145 123 Alcohol addicted
Innych osób ............................................. 964 809 588 640 Other persons
Ź r ó d ł o: w zakresie dziennych domów pomocy i mieszkań chronionych — dane Ministerstwa Rodziny i Polityki Spo-
łecznej.
S o u r c e: in regard to day-care assistance houses and dwellings protected — data of the Ministry of Family and Social
Policy.
Kultura Culture
1. Książka jest to wydawnictwo zwarte o obję- 1. A book is a publication containing more than
tości powyżej 48 stron, broszura — o objętości 48 pages, while a pamphlet contains from 5 to 48
od 5 do 48 stron. Wydawnictwa te zaliczane są do pages. Such publications are considered as non-
wydawnictw nieperiodycznych. -periodic publications.
2. Gazety i czasopisma są to wydawnictwa pe- 2. Newspapers and magazines are periodic pub-
riodyczne. Gazety (periodyki informacji ogólnej) są
lications. Newspapers (general information period-
to wydawnictwa będące przede wszystkim źródłem
informacji o bieżących wydarzeniach krajowych icals) are publications serving as the basic source
i zagranicznych. Czasopisma (inne periodyki) są to of information on the current domestic and foreign
wydawnictwa omawiające problemowo zagadnienia events. Magazines (other periodicals) are public-
społeczne, polityczne i gospodarcze, specjalistycz- ations addressing social, political and economic,
ne — fachowe i naukowe, a także wydawnictwa specialised and scientific issues as well as govern-
urzędowe. ment publications.
3. Do księgozbioru bibliotek publicznych zali- 3. Books and pamphlets as well as newspapers
czono książki i broszury oraz gazety i czasopisma. and magazines constitute the collection of public
Czytelnicy (użytkownicy aktywnie wypożyczający)
libraries.
to użytkownicy zarejestrowani, którzy wypożyczyli na
zewnątrz co najmniej jedną pozycję w ciągu roku. Library users (users actively borrowing books)
4. Informacje dotyczące galerii sztuki obejmują mean persons registered in the library, who
jednostki, których podstawowym rodzajem działal- borrowed at least one volume in a reporting year.
ności jest wystawiennictwo. 4. Information concerning art galleries includes
5. Informacje o teatrach i instytucjach mu- units in which exhibiting is the basic type of activity.
zycznych oraz przedsiębiorstwach estradowych 5. Information regarding theatres and music in-
dotyczą profesjonalnych jednostek artystycznych stitutions as well as entertainment enterprises
i rozrywkowych prowadzących regularną działal- concerns professional, artistic and entertainment
ność sceniczną.
units conducting regular performances.
W liczbie teatrów uwzględniono jednostki wyod-
rębnione pod względem prawnym, organizacyjnym Theatres include units, distinguished in terms of
i ekonomiczno-finansowym, prowadzące jednorod- their legal, organisational, economic and financial
ną działalność sceniczną, niezależnie od liczby status, conducting uniform performing activity, re-
posiadanych scen. gardless of the number of stages possessed.
Jednostki pogrupowano wyodrębniając: Units are grouped, comprising:
― działalność teatrów dramatycznych i lalko- ― the activity of dramatic and puppet theatres,
wych, ― the activity of music theatres, including operet-
― działalność teatrów muzycznych, obejmującą tas and other music theatres,
działalność sceniczną oper, operetek, baletów,
― the concert activity of philharmonic halls,
teatrów tańca i innych teatrów muzycznych,
― działalność koncertową filharmonii, orkiestr orchestras and choirs,
i chórów, ― the performing activity of song and dance
― działalność sceniczną zespołów pieśni i tańca; ensembles; data include the ’’Mazowsze’’ and
dane dotyczą ludowych zespołów pieśni i tańca the ’’Śląsk’’ song and dance folk ensembles as
„Mazowsze” i „Śląsk” oraz Reprezentacyjnego well as the Representative Artistic Ensemble of
Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego, the Polish Armed Forces,
― działalność rozrywkową estradową. ― entertainment activities.
6. Informacje o kinach dotyczą działalności kin 6. Information regarding cinemas concerns the
ogólnie dostępnych, tj. powołanych do publicznego
activity of public cinemas, i.e. those established for
udostępniania filmów w formie projekcji na sean-
the purpose of public film screenings, regardless of
sach filmowych, bez względu na rodzaj stosowane-
go nośnika filmu (taśma światłoczuła, taśma ma- the film carrier used (light sensitive or magnetic
gnetyczna, nośnik cyfrowy). Wśród kin stałych tape or a digital carrier). Among indoor cinemas
wyróżnia się kina jednosalowe, dwusalowe, mini- one can distinguish single-screen cinemas, two-
pleksy — posiadające od 3 do 7 sal projekcyjnych -screen cinemas, miniplexes — equipped with
i multipleksy — posiadające 8 sal projekcyjnych 3 to 7 screens and multiplexes — equipped with
i więcej. 8 screens and more.
Culture. Tourism. Sport 399
Zwraca się uwagę, że do kin na wsi zalicza się Please pay attention that cinemas in rural areas
również mini- i multipleksy otwierane w centrach include also mini- and multiplexes opened in
handlowych zlokalizowanych na obrzeżach wielkich shopping centres located on the outskirts of large
miast. cities.
7. Na polskim rynku medialnym funkcjonuje 7. In the Polish media market there are 19 public
19 spółek mediów publicznych (spółki prawa
media companies (commercial companies) operat-
handlowego), które ustawa o radiofonii i telewizji
określa jako „jednostki radiofonii i telewizji”. Są to: ing, defined by the Broadcasting Act as ’’radio and
Polskie Radio S.A., Telewizja Polska S.A. i 17 television units’’. These are: Polskie Radio S.A.,
samodzielnie funkcjonujących (niezależne od Pol- Telewizja Polska S.A. and 17 regional radio compan-
skiego Radia S.A.) spółek radiofonii regionalnej, ies operating independently (independent from
a ich działalność reguluje ustawa z dnia 29 grudnia Polskie Radio S.A.), the activity of which is regulated
1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2017 r. poz. by the Broadcasting Act of 29 December 1992 on
1414, z późn. zm.); działalność ta nie wymaga kon- Radio and Television (Journal of Laws 2017 item
cesji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. 1414, as amended); such activity does not require
W 2022 r. regionalne programy radiowe roz- a licence from the National Broadcasting Council.
powszechniało 17 spółek radiofonii publicznej z sie- In 2022, regional radio programmes were dis-
dzibami w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, seminated by 17 public radio companies located in:
Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lubli- Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kielce,
nie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie,
Koszalin, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole,
Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze.
Regionalne programy telewizyjne tworzone Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Wrocław
przez spółkę Telewizja Polska S.A. rozpowszechnia- and Zielona Góra.
ło 16 oddziałów terenowych TVP S.A. zlokalizowa- Regional TV programmes created by Telewizja
nych w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Gorzo- Polska S.A. were disseminated by 16 local branches
wie Wielkopolskim, Katowicach, Kielcach, Krakowie, of TVP S.A. located in: Białystok, Bydgoszcz,
Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszo- Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Katowice, Kielce,
wie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu. Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań,
8. Dane o abonentach radiowych i telewizyj- Rzeszów, Szczecin, Warszawa and Wrocław.
nych dotyczą osób i instytucji, które uiściły opła- 8. Data regarding radio and television sub-
ty abonamentowe uprawniające do korzystania scribers concern persons and institutions which
z urządzeń odbiorczych radiofonii bezprzewodowej paid the subscription fee in order to use wireless
oraz z odbiorczych urządzeń telewizyjnych. Dane
radio and television receivers. The data also
dotyczą także osób korzystających — na mocy
szczególnych przepisów — z prawa do bezpłatnego concern persons exempt, on the basis of special
korzystania z urządzeń odbiorczych (np. inwalidów regulations, from paying the subscription fee
wojennych i wojskowych). (e.g. disabled war and military veterans).
Dane obejmują również instytucje opłacające Data also concern institutions paying the sub-
abonament za korzystanie z odbiorników radiowych scription for using radio and television receivers in
i telewizyjnych w samochodach. their vehicles.
Turystyka Tourism
stosują przepisów dorobku Schengen bądź stosują of the countries which either do not apply or only
je tylko częściowo; w przypadku obywateli państw partly apply the Schengen acquis; in the case of
członków UE lub stosujących w pełni przepisy citizens of EU Member States or countries fully
dorobku Schengen, kontrola i rejestracja ruchu implementing the Schengen acquis, the control and
dotyczy tylko tych, którzy przyjeżdżają lub wyjeż- registration of traffic concern only persons arriving
dżają poza granice obszaru Schengen. in or leaving the Schengen area.
W dniach od 15 marca do 12 czerwca 2020 r., Following the occurrence of a serious threat to pub-
w związku z wystąpieniem poważnego zagrożenia
lic health caused by the SARS-CoV-2 coronavirus,
dla zdrowia publicznego wywołanego koronawiru-
sem SARS-CoV-2, przywrócono tymczasowo border control was temporarily reintroduced, from
kontrolę graniczną osób przekraczających lądową 15 March to 12 June 2020, for persons crossing the
granicę państwową oraz w portach morskich national land border and at ports and airports which
i lotniczych stanowiących wewnętrzną granicę Unii is the European Union’s internal border in Poland.
Europejskiej na terenie Polski. Dane Straży Gra- The Polish Border Guard data on arrivals and de-
nicznej o przyjazdach i wyjazdach z Polski w tym partures from Poland during this period include
okresie obejmują ruch graniczny na granicy Polski border traffic on the Polish border with countries
zarówno z krajami spoza, jak i ze strefy Schengen. belonging and not belonging to the Schengen area.
Ponadto — w uwadze pod tabl. 13 — prezentuje Moreover — in note under the table 13 — on the
się przekroczenia osób na granicy Polski w ramach basis of the sample survey conducted since 2014,
obszaru Schengen na podstawie badania reprezen-
the border crossings of persons at the Polish border
tacyjnego przeprowadzanego od 2014 r.
2. Termin turystyka — zgodnie z rozporządze- within the Schengen area were included.
niem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2. Tourism — in accordance with the Regulation
Nr 692/2011 obowiązującym od 2012 r. — oznacza (EU) No 692/2011 of the European Parliament and
czynności odwiedzających, którzy podejmują po- of the Council in force since 2012 — means the
dróż do głównego miejsca docelowego położonego activity of visitors taking a trip to a main destination
poza ich zwykłym otoczeniem, na okres krótszy niż outside their usual environment, for less than
1 rok, w dowolnym głównym celu, w tym w celu a year, for any main purpose, including business,
służbowym, wypoczynkowym lub innym celu osobi- leisure or other personal purpose, other than
stym, innym niż zatrudnienie przez podmiot miej- to be employed by a resident entity in the place
scowy dla odwiedzanego miejsca. visited.
Wszystkie kategorie podróżnych, które mieszczą All categories of travellers within the term ”tour-
się w zakresie pojęcia „turystyka” są określane mia-
ism” are defined as visitors. This group comprises:
nem odwiedzających. W grupie tej wyróżnia się:
― turystów, tj. osoby, które spędziły co najmniej ― tourists, i.e. persons who spent at least one night
jedną noc poza miejscem stałego zamieszkania; away from their place of permanent residence;
― odwiedzających jednodniowych, tj. osoby, które ― one-day visitors, i.e. persons who did not spend
nie nocują w miejscu odwiedzanym. the night at the place visited.
Źródłem danych dotyczących uczestnictwa The source of data concerning participation of
mieszkańców Polski w wyjazdach turystycznych Polish residents in tourism (with at least one overnight
(przynajmniej z 1 noclegiem) są badania ankieto- stay) are research surveys: in 2010—2013
we: w latach 2010—2013 — Ministerstwa Sportu — Ministry of Sport and Tourism, since 2014 —
i Turystyki, od 2014 r. — Głównego Urzędu Staty- Statistics Poland; the research covers Polish res-
stycznego; badania obejmują mieszkańców Polski idents aged 15 or over. In 2022, more than
w wieku 15 lat lub więcej. W 2022 r. zbadano 58 thousand households were surveyed, of which
ponad 58 tys. gospodarstw domowych, z których
24 thousand members (i.e. about 0.07% of the
24 tys. członków (tj. ok. 0,07% badanej populacji)
uczestniczyło w podróżach z co najmniej jednym surveyed population) participated in trips with at
noclegiem. least one overnight stay.
3. Baza noclegowa turystyki dotyczy turystycz- 3. Tourist accommodation establishments in-
nych obiektów noclegowych, tj. obejmuje obiekty clude hotels and similar facilities and other facilities
hotelowe i pozostałe obiekty (posiadające 10 lub (with 10 or more bed places).
więcej miejsc noclegowych). Within:
W ramach: ― hotels and similar facilities, the group ”other
― obiektów hotelowych do grupy „inne obiekty hotel facilities” covered facilities which do not
hotelowe” zalicza się te, które nie spełniają wy- meet requirements for hotels, motels and board-
magań kategoryzacyjnych dla hoteli, moteli i pen- ing houses, but provide hotel services (e.g. road
sjonatów, ale świadczą usługi typowe dla hoteli houses, inns);
(np. zajazdy, gościńce);
― other facilities, the group ”miscellaneous facil-
― pozostałych obiektów do grupy „inne obiekty”
zalicza się te, które nie odpowiadają warunkom ities” includes facilities which do not correspond
przewidzianym dla poszczególnych rodzajów to conditions expected in particular facilities, and
obiektów oraz obiekty wykorzystywane dla po- other facilities used for tourism (e.g. student
trzeb turystyki (np. domy studenckie, internaty, dormitories, boarding schools, weekend and holi-
ośrodki do wypoczynku sobotnio-niedzielnego day accommodation establishments, sport and
i świątecznego, ośrodki sportowo-rekreacyjne, recreational centres, holiday youth centres as
ośrodki kolonijne, zakłady uzdrowiskowe). well as health establishments).
Culture. Tourism. Sport 401
Sport Sport
Kultura
Culture
w tym wydania pierwsze ................... 30533 33164 27694 29399 of which first editions
Podręczniki dla szkół wyższych ........... 864 1005 871 884 University textbooks
w tym dla dzieci ................................ 2144 3098 3002 3315 of which for children
TABL. 2 (302). KSIĄŻKI I BROSZURY WYDANE WEDŁUG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI UNESCO W 2022 R.
BOOKS AND PAMPHLETS PUBLISHED BY UNESCO CLASSIFICATION DIVISIONS IN 2022
Ogółem Książki Broszury
DZIAŁY Total Books Pamphlets DIVISIONS
liczba tytułów number of titles
Sztuka i nauka wojskowa ......................... 168 152 16 Military art and science
Nauki medyczne, zdrowie publiczne ........ 1281 1170 111 Medical sciences, public health
TABL. 2 (302). KSIĄŻKI I BROSZURY WYDANE WEDŁUG DZIAŁÓW KLASYFIKACJI UNESCO W 2022 R. (dok.)
BOOKS AND PAMPHLETS PUBLISHED BY UNESCO CLASSIFICATION DIVISIONS IN 2022 (cont.)
Ogółem Książki Broszury
DZIAŁY Total Books Pamphlets DIVISIONS
liczba tytułów number of titles
Sztuki plastyczne i grafika, fotografia ...... 1462 995 467 Plastic and graphic arts, photography
Historia literatury i krytyka literacka ......... 726 708 18 History of literature and literary criticism
6—1 raz w tygodniu ........................ 424 472 412 381 6—1 times a week
3—2 razy w miesiącu ..................... 222 180 160 140 3—2 times a month
Biblioteki (stan w dniu 31.12.) ................. 8050 7881 7782 7638 Libraries (as of 31.12.)
w tym na wsi ........................................ 5291 5132 5059 4953 of which in rural areas
Punkty biblioteczne (stan w dniu 31.12.) 1295 995 867 805 Library service points (as of 31.12.)
Księgozbiór (stan w dniu 31.12.) w tys.
wol. ...................................................... 129904 127550 125036 124371 Collection (as of 31.12.) in thousand vol.
w tym na wsi ........................................ 51334 49175 48049 47442 of which in rural areas
Czytelnicya w tys. .................................... 6233 5984 4919 5089 Library usersa in thousands
w tym na wsi ........................................ 1599 1502 1291 1328 of which in rural areas
Wypożyczenia a : Loans a:
w tysiącach wol. ................................... 112431b 102732 77539 94465 in thousand vol.
w tym na wsi .................................... 30000 25986 20404 23631 of which in rural areas
na 1 czytelnika w wol. .......................... 18,0 17,2 15,8 18,6 per library user in vol.
w tym na wsi .................................... 18,8 17,3 15,8 17,8 of which in rural areas
a Łącznie z punktami bibliotecznymi, przyporządkowanymi w podziale na miasta i wieś według siedziby jednostki macie-
rzystej. b Bez wypożyczeń międzybibliotecznych.
a Including library service points which were assigned with division into urban areas and rural areas according to the
parent entity’s registered office. b Excluding interlibrary lending.
Muzeaa (stan w dniu 31.12.) ................... 926 959 932 963 Museumsa (as of 31.12.)
Wystawy organizowane przez muzea .... 5159 4996 3000 4412 Exhibitions organised by museums
czasowe ............................................... 3498 4230 2558 3698 temporary
krajowe wypożyczoneb ........................ 1661 766 442 714 domestic borrowed b
Museum and exhibition visitors in thou-
Zwiedzający muzea i wystawy w tys. ...... 33271 40217 16629 36705 sands
of which primary and secondary
w tym młodzież szkolnac ..................... 5485 5030 621 3920 school studentsc
a Od 2020 r. do muzeów zaliczane są wyłącznie muzea działające w oparciu o uzgodniony z ministrem właściwym do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego statut bądź regulamin. b W 2015 r. dotyczy wystaw krajowych obcych.
c Zwiedzająca muzea w zorganizowanych grupach.
a Starting from 2020, only museums operating on the basis of a statute or regulation agreed with the minister responsible
for culture and protection of national heritage. b In 2015 concerns national external exhibitions. c Visiting museums
in organised groups.
Galerie (stan w dniu 31.12.) .................... 331 327 307 310 Galleries (as of 31.12.)
Teatry i instytucje muzyczne ............... 177 188 194 182 Theatres and music institutions
Teatry ...................................................... 103 110 114 105 Theatres
dramatyczne ........................................ 71 75 79 76 dramatic
lalkowe ................................................. 32 35 35 29 puppet
Teatry muzyczne ..................................... 30 29 30 28 Music theatres
opery .................................................... 11 12 12 12 operas
operetki ................................................ 19 17 18 16 operettas
Filharmonie, orkiestry, chóry ................... 41 46 47 46 Philharmonic halls, orchestras, choirs
Zespoły pieśni i tańca .............................. 3 3 3 3 Song and dance ensembles
Przedsiębiorstwa estradowe ................ 6 5 6 10 Entertainment enterprises
Teatry i instytucje muzyczne ............... 88654 101043 101100 98029 Theatres and music institutions
Teatry ...................................................... 42881 49047 48677 46750 Theatres
dramatyczne ........................................ 36675 42019 41489 39408 dramatic
lalkowe ................................................. 6206 7028 7188 7342 puppet
Teatry muzyczne ..................................... 19154 19612 19901 18815 Music theatres
opery .................................................... 10255 11198 11193 10180 operas
operetki ................................................ 8899 8414 8708 8635 operettas
Filharmonie, orkiestry, chóry ................... 25909 31674 31812 31774 Philharmonic halls, orchestras, choirs
Zespoły pieśni i tańca .............................. 710 710 710 690 Song and dance ensembles
PRZEDSTAWIENIA I KONCERTY b
PERFORMANCES AND CONCERTS b
Teatry i instytucje muzyczne ............... 56655 69505 24391 53018 Theatres and music institutions
Teatry ...................................................... 32321 38384 14619 29124 Theatres
dramatyczne ........................................ 22772 28152 11331 20239 dramatic
lalkowe ................................................. 9549 10232 3288 8885 puppet
Teatry muzyczne ..................................... 4997 5781 1981 4576 Music theatres
opery .................................................... 1679 2175 682 1600 operas
operetki ................................................ 3318 3606 1299 2976 operettas
Filharmonie, orkiestry, chóry ................... 18852 24782 7610 18778 Philharmonic halls, orchestras, choirs
Zespoły pieśni i tańca .............................. 485 558 181 540 Song and dance ensembles
Przedsiębiorstwa estradowe ................ 3009 3563 1204 2828 Entertainment enterprises
Teatry i instytucje muzyczne ............... 12031 14363 4502 9309 Theatres and music institutions
Teatry ...................................................... 5802 7428 2322 4352 Theatres
dramatyczne ........................................ 4534 6241 2009 3308 dramatic
lalkowe ................................................. 1268 1187 313 1044 puppet
Teatry muzyczne ..................................... 2097 2290 709 1736 Music theatres
opery .................................................... 917 1004 285 710 operas
operetki ................................................ 1180 1285 424 1027 operettas
Filharmonie, orkiestry, chóry ................... 3848 4147 1364 2921 Philharmonic halls, orchestras, choirs
Zespoły pieśni i tańca .............................. 284 499 107 300 Song and dance ensembles
Przedsiębiorstwa estradowe ................ 2730 2570 241 1435 Entertainment enterprises
TABL. 9 (309). CENTRA KULTURY, DOMY I OŚRODKI KULTURY, KLUBY ORAZ ŚWIETLICE
Stan w dniu 31 grudnia
CENTRES OF CULTURE, CULTURAL CENTRES AND ESTABLISHMENTS, CLUBS
AND COMMUNITY CENTRES
As of 31 December
Z liczby
Centra Domy
Ośrodki Świetlice ogółem
kultury kultury
WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem kultury Kluby Com- — na wsi
Centres Cultural
SPECIFICATION Total Cultural Clubs munity Of total
of cul- establish-
centres centres — in rural
ture ments
areas
Instytucje .................................................. 2015 4070 360 673 1408 327 1302 2573
Institutions 2019 4255 522 689 1339 337 1368 2689
2020 4040 538 684 1319 309 1190 2503
2022 3958 604 649 1310 287 1108 2416
Pracownie specjalistyczne ....................... 2015 7494 1020 1784 3478 537 675 3216
Specialised workshops 2019 7915 1532 1817 3353 577 636 3287
2020 7332 1437 1738 2944 574 639 3062
2022 7071 1619 1597 2883 494 478 2849
Imprezy (w ciągu roku) w tys. .................. 2015 217,4 38,7 50,6 87,9 16,9 23,4 73,1
Events (during the year) in thousands 2019 243,8 58,0 48,8 92,8 19,9 24,2 81,6
2020 120,9 33,5 23,2 45,7 9,0 9,5 41,7
2022 227,3 64,6 41,3 88,2 17,1 16,2 74,6
Uczestnicy imprez (w ciągu roku) w mln 2015 34,3 8,4 7,8 16,4 0,9 0,7 7,8
Event participants (during the year) 2019 37,5 12,6 7,4 15,7 1,0 0,7 7,9
in millions 2020 13,4 5,0 3,0 4,8 0,3 0,2 2,1
2022 27,3 9,7 4,7 11,9 0,7 0,3 5,5
Kursy (w ciągu roku) ................................ 2015 7071 1132 1885 2548 1037 469 2427
Courses (during the year) 2019 6598 1619 1339 2296 1121 223 2137
2020 4827 1254 1043 1573 821 136 1330
2022 4882 1230 813 1800 930 109 1461
Absolwenci kursów (w ciągu roku) w tys. 2015 115,8 15,2 37,9 41,0 12,8 8,7 39,1
Course graduates (during the year) 2019 101,0 22,7 22,6 38,0 14,7 3,1 33,1
in thousands 2020 64,9 16,1 12,9 24,6 9,8 1,4 20,0
2022 62,0 14,2 12,2 24,2 10,1 1,4 20,3
w tym dzieci i młodzież szkolna ............ 2015 69,7 10,0 21,2 25,1 7,6 5,8 26,0
of which primary and secondary school 2019 60,4 14,3 12,3 22,0 10,3 1,5 19,9
students 2020 42,6 11,0 8,2 15,7 6,7 1,0 14,1
2022 41,3 9,5 7,6 16,4 6,9 0,8 15,2
Grupy (zespoły) artystyczne .................... 2015 16774 2734 4108 8624 718 590 6552
Artistic groups (ensembles) 2019 16170 3544 3629 7804 725 468 6335
2020 14226 3216 3225 6816 545 424 5720
2022 14328 3501 3012 7035 501 279 5675
Członkowie grup (zespołów) w tys. .......... 2015 299,6 60,2 67,2 151,7 10,7 9,8 108,2
Members of groups (ensembles) in thou- 2019 276,0 64,0 60,9 133,1 10,7 7,3 106,0
sands 2020 230,6 53,9 50,9 112,2 7,3 6,2 91,6
2022 241,4 60,5 49,1 119,8 7,4 4,6 95,0
w tym dzieci i młodzież szkolna ............ 2015 194,6 36,9 46,2 98,4 7,0 6,1 68,2
of which primary and secondary school 2019 179,2 43,0 40,6 85,2 6,3 4,1 65,5
students 2020 148,7 35,5 34,0 71,6 4,4 3,3 55,9
2022 152,7 38,4 31,8 76,3 3,9 2,3 58,0
Instruktorzy/animatorzy ............................ 2015 6908 1343 1616 3744 161 44 2199
Instructors/animators 2019 7490 1945 1614 3654 254 23 2467
2020 6849 1833 1453 3324 214 25 2255
2022 6831 2027 1275 3307 206 16 2251
Koła (kluby) .............................................. 2015 22906 3266 5759 10314 2002 1565 8829
Groups (clubs) 2019 27389 5243 7171 11160 2382 1433 9964
2020 24125 4751 6213 9997 1933 1231 8911
2022 23348 5150 6311 8955 2150 782 7112
Członkowie kół w tys. ............................... 2015 496,2 77,3 128,2 221,7 40,3 28,6 167,3
Members of groups in thousands 2019 575,5 112,4 146,3 241,8 50,9 24,0 187,1
2020 466,3 93,3 112,6 204,5 34,6 21,3 159,6
2022 455,0 110,8 114,3 181,5 37,2 11,2 122,8
w tym dzieci i młodzież szkolna ............ 2015 242,4 39,9 66,8 104,5 17,2 14,1 76,2
of which primary and secondary school 2019 261,3 51,0 71,6 109,9 19,3 9,6 79,7
students 2020 216,6 42,7 56,5 96,1 13,4 7,9 63,2
2022 245,1 61,3 60,4 102,0 14,9 6,4 72,8
408 Kultura. Turystyka. Sport
Kina (stan w dniu 31.12.) ..................... 450 528 514 536 Cinemas (as of 31.12.)
Stałe ....................................................... 444 523 511 532 Indoor
w tym wieś ...................................... 7 19 18 20 of which rural areas
w tym: minipleksy ............................... 68 98 98 111 of which: miniplexes
multipleksy .............................. 57 61 62 61 multiplexes
Ruchome ................................................ 6 5 3 4 Mobile
Sale projekcyjne w kinach stałych Screens in indoor cinemas (as of
(stan w dniu 31.12.) .......................... 1276 1513 1511 1565 31.12.)
w tym wieś .......................................... 16 33 32 34 of which rural areas
W tym: minipleksy .................................. 331 466 466 520 Of which: miniplexes
multipleksy ................................. 588 639 647 637 multiplexes
Miejsca na widowni w kinach stałych Seats in indoor cinemas (as of
(stan w dniu 31.12.) w tys. ............... 271,0 293,6 290,7 296,9 31.12.) in thousands
w tym wieś .......................................... 2,8 4,3 4,2 4,5 of which rural areas
W tym: minipleksy .................................. 63,1 81,3 80,3 88,4 Of which: miniplexes
multipleksy ................................. 124,7 126,3 127,5 124,9 multiplexes
Seanse Screenings
W tysiącach ............................................ 1795,6 2209,7 1100,1 2132,3 In thousands
w kinach: in cinemas:
stałych ................................................. 1792,7 2204,0 1099,0 2131,0 indoor
w tym wieś ................................... 17,5 30,1 16,5 28,2 of which rural areas
w tym: minipleksy ............................ 549,1 810,0 381,7 805,5 of which: miniplexes
multipleksy .......................... 978,7 1103,5 573,0 1050,8 multiplexes
ruchomych .......................................... 2,9 5,7 1,2 1,3 mobile
w tym wieś ...................................... 1,5 2,0 0,0 0,1 of which rural areas
Na 1 kino ................................................ 3990 4185 2140 3978 Per cinema
stałe .................................................... 4038 4214 2151 4006 indoor
ruchome .............................................. 486 1143 384 314 mobile
Widzowie Audience
W tysiącach ............................................ 45785,6 61949,5 19536,0 41516,2 In thousands
w kinach: in cinemas:
stałych ................................................. 45681,5 61710,9 19491,0 41417,0 indoor
w tym wieś ................................... 450,4 706,6 228,3 518,1 of which rural areas
w tym: minipleksy ............................ 13751,9 21838,2 7090,6 15574,2 of which: miniplexes
multipleksy .......................... 24546,0 29310,0 8978,4 19716,3 multiplexes
ruchomych .......................................... 104,1 238,6 45,0 99,2 mobile
w tym wieś ...................................... 10,7 29,3 0,8 14,8 of which rural areas
Na 1 kino ................................................ 101746 117329 38008 77456 Per cinema
stałe .................................................... 102886 117994 38143 77851 indoor
w tym wieś ...................................... 64339 37189 12681 25905 of which rural areas
ruchome .............................................. 17342 47719 14995 24810 mobile
Na 1 seans ............................................. 25 28 18 19 Per screening
Produkcja filmów ― tytuły Film production ― titles
Filmy fabularne pełnometrażowea ......... 37 41 35 55 Full length feature filmsa
Filmy krótko- i średniometrażoweb ......... 140 207 205 255 Short and medium length filmsb
w tym dokumentalne .......................... 71 143 141 186 of which documentary
Abonenci radiowi w tys. ......................... 6941 6789 6678 4948 Radio subscribers in thousands
Abonenci telewizyjni w tys. .................... 6665 6508 6401 4704 Television subscribers in thousands
Turystyka
Tourism
Obiekty (stan w dniu 31.07.) ............... 10024 11251 10291 9766 Facilities (as of 31.07.)
w tym całoroczne ............................... 6845 7792 7219 6896 of which open all year round
Obiekty hotelowe ................................... 3723 4229 3990 3974 Hotels and similar facilities
hotele ................................................. 2316 2635 2498 2569 hotels
motele ................................................ 111 110 97 93 motels
pensjonaty ......................................... 356 420 412 379 boarding houses
inne obiekty hotelowe ........................ 940 1064 983 933 other hotel facilities
Pozostałe obiekty .................................. 6301 7022 6301 5792 Other facilities
domy wycieczkowe ............................ 44 36 33 26 excursion hostels
schroniska ......................................... 53 58 58 54 shelters
schroniska młodzieżowe ................... 322 298 249 233 youth shelters
w tym szkolne schroniska mło-
dzieżowe .................................... 287 262 215 204 of which school youth shelters
kempingi ............................................ 132 160 149 145 camping sites
pola biwakowe ................................... 177 164 151 136 tent camp sites
ośrodki wczasowe ............................. 1027 1095 1020 918 holiday centres
ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe 411 403 369 349 training-recreational centres
domy pracy twórczej .......................... 33 32 29 28 creative arts centres
zespoły domków turystycznych ......... 431 582 555 523 complexes of tourist cottages
hostele ............................................... 121 185 150 132 hostels
pokoje gościnne ................................. 1876 2418 2149 1937 rooms for rent
kwatery agroturystyczne .................... 811 742 645 583 agrotourism lodgings
inne obiekty ....................................... 863 849 744 728 miscellaneous facilities
a Dane dotyczą obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych. b Łącznie z miejscami kempingowymi, jeśli
występują na terenie zespołu domków turystycznych.
a Data concern establishments with 10 or more bed places. b Including camping sites if they exist on the territory of the
complex of tourist cottages.
412 Kultura. Turystyka. Sport
Korzystający z noclegów w tys. ......... 26942,1 35668,1 17879,0 34249,0 Tourists accommodated in thousands
w tym turyści zagraniczni ................... 5689,6 7470,5 2263,8 5846,6 of which foreign tourists
Obiekty hotelowe .................................... 20135,8 27222,9 13128,2 27175,3 Hotels and similar facilities
hotele .................................................. 17487,1 23511,6 11131,4 23780,2 hotels
motele ................................................. 233,3 225,3 106,6 186,2 motels
pensjonaty .......................................... 452,6 641,0 376,4 578,4 boarding houses
inne obiekty hotelowe ......................... 1962,9 2845,0 1513,8 2630,6 other hotel facilities
Pozostałe obiekty ................................... 6806,2 8445,2 4750,8 7073,7 Other facilities
domy wycieczkowe ............................. 90,9 95,6 42,4 47,1 excursion hostels
schroniska ........................................... 135,9 193,6 123,3 190,3 shelters
schroniska młodzieżowe .................... 457,8 391,9 144,1 217,7 youth shelters
w tym szkolne schroniska młodzie-
żowe ............................................ 380,4 310,8 113,3 169,3 of which school youth shelters
kempingi ............................................. 241,4 313,0 216,8 239,0 camping sites
pola biwakowe .................................... 102,0 102,7 104,8 102,8 tent camp sites
ośrodki wczasowe .............................. 1449,7 1898,2 1241,9 1826,0 holiday centres
ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe 1005,3 1095,5 544,4 864,9 training-recreational centres
domy pracy twórczej ........................... 43,4 42,3 20,4 43,3 creative arts centres
zespoły domków turystycznychb ........ 288,8 388,3 310,6 366,1 complexes of tourist cottagesb
hostele ................................................ 559,1 804,7 350,0 659,6 hostels
pokoje gościnne .................................. 558,0 1012,6 628,6 891,6 rooms for rent
kwatery agroturystyczne ..................... 127,1 156,6 99,9 128,4 agrotourism lodgings
inne obiekty ........................................ 1746,9 1950,2 923,5 1496,9 miscellaneous facilities
Udzielone noclegi w tys. ...................... 71234,4 93342,7 51377,2 89953,8 Overnight stays provided in thousands
w tym turystom zagranicznym ............ 13757,7 18683,6 6623,0 14759,2 of which to foreign tourists
Obiekty hotelowe .................................... 38804,8 53717,1 28295,3 55235,2 Hotels and similar facilities
hotele .................................................. 32674,8 44848,2 22973,4 46778,0 hotels
motele ................................................. 335,7 357,2 182,5 323,7 motels
pensjonaty .......................................... 1240,8 1711,3 1045,5 1498,7 boarding houses
inne obiekty hotelowe ......................... 4553,5 6800,5 4093,8 6634,9 other hotel facilities
Pozostałe obiekty ................................... 32429,6 39625,6 23081,9 34718,6 Other facilities
domy wycieczkowe ............................. 280,8 283,5 143,7 169,2 excursion hostels
schroniska ........................................... 219,5 296,3 205,3 301,2 shelters
schroniska młodzieżowe .................... 1134,1 1045,7 476,3 763,2 youth shelters
w tym szkolne schroniska młodzie-
żowe ............................................ 961,0 851,5 392,2 634,5 of which school youth shelters
kempingi ............................................. 678,0 955,1 692,0 762,0 camping sites
pola biwakowe .................................... 312,1 325,5 283,1 382,1 tent camp sites
ośrodki wczasowe .............................. 8224,6 10336,2 6650,4 9424,7 holiday centres
ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe 3542,5 3847,1 2155,5 3288,1 training-recreational centres
domy pracy twórczej ........................... 151,2 141,3 77,0 128,5 creative arts centres
zespoły domków turystycznychb ........ 1139,2 1488,1 1303,4 1492,1 complexes of tourist cottagesb
hostele ................................................ 1219,3 1795,4 987,4 1511,4 hostels
pokoje gościnne .................................. 1994,2 3537,3 2345,9 3068,6 rooms for rent
kwatery agroturystyczne ..................... 452,1 571,0 400,0 481,4 agrotourism lodgings
inne obiekty ........................................ 13082,1 15003,2 7361,9 12945,9 miscellaneous facilities
a Dane dotyczą obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych. b Łącznie z miejscami kempingowymi, jeśli
występują na terenie zespołu domków turystycznych.
a Data concern establishments with 10 or more bed places. b Including camping sites if they exist on the territory of the
complex of tourist cottages.
Culture. Tourism. Sport 413
Obiekty hotelowe ................ 36,6 41,7 25,5 41,3 45,3 50,7 30,1 49,5 Hotels and similar facilities
hotele .............................. 39,0 44,1 26,0 43,2 48,3 53,8 30,8 51,8 hotels
motele ............................. 22,5 25,4 16,1 27,4 28,0 30,7 20,3 33,5 motels
pensjonaty ...................... 27,4 30,9 22,3 28,9 31,1 34,6 25,4 34,4 boarding houses
inne obiekty hotelowe ..... 28,1 33,5 24,6 34,6 33,6 39,2 28,1 39,8 other hotel facilities
Obiekty hotelowe ............................... 4986 2759 1556 396 275 Hotels and similar facilities
inne obiekty hotelowe .................... 703 365 175 119 44 other hotel facilities
Pozostałe obiekty .............................. 2302 365 507 1206 224 Other facilities
ośrodki szkoleniowo-wypoczynko-
we ................................................ 348 68 74 177 29 training-recreational centres
Turyści krajowi ......................... 2015 78,9 73,1 83,3 92,0 85,2 96,8 94,6 73,7
Domestic tourists
2019 79,1 74,4 85,9 90,8 83,2 94,5 94,4 69,0
2020 87,3 84,3 89,7 93,3 89,1 95,5 96,4 85,4
2022 82,9 79,7 88,8 90,7 85,8 91,9 96,1 83,5
Turyści zagraniczni .................. 2015 21,1 26,9 16,7 8,0 14,8 3,2 5,4 26,3
Foreign tourists
2019 20,9 25,6 14,1 9,2 16,8 5,5 5,6 31,0
2020 12,7 15,7 10,3 6,7 10,9 4,5 3,6 14,6
2022 17,1 20,3 11,2 9,3 14,2 8,1 3,9 16,5
a Dane dotyczą obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych.
a Data concern establishments with 10 or more bed places.
Culture. Tourism. Sport 415
OGÓŁEM 2015 . 100,0 82,7 0,7 0,6 5,1 0,1 1,4 1,6 T O T A L
2019 . 100,0 80,5 0,4 0,8 6,4 0,1 1,4 1,7
2020 . 100,0 77,0 0,5 1,1 7,3 0,1 2,0 2,1
2022 100,0 100,0 82,4 0,4 0,9 6,4 0,1 1,2 1,0
w tym: of which:
Białoruś ................... 2,4 100,0 79,6 1,1 1,0 6,7 0,2 0,1 0,1 Belarus
Czechy .................... 3,9 100,0 78,3 0,2 2,0 7,8 0,1 1,7 3,1 Czechia
Dania ....................... 1,4 100,0 91,3 0,2 0,8 3,7 0,0 0,4 0,6 Denmark
Francja .................... 2,7 100,0 87,6 0,3 0,5 4,2 0,0 0,1 0,7 France
Hiszpania ................. 1,6 100,0 84,1 0,1 0,2 4,4 0,1 0,1 0,3 Spain
Holandia .................. 2,3 100,0 89,2 0,3 0,5 3,9 0,0 0,2 2,1 Netherlands
Izrael ........................ 2,1 100,0 93,3 0,0 0,2 2,6 0,0 0,1 0,0 Israel
Litwa ........................ 3,8 100,0 84,3 1,0 1,1 6,1 0,0 0,3 1,1 Lithuania
Niemcy .................... 24,0 100,0 74,8 0,3 1,8 8,0 0,0 4,2 2,2 Germany
Rosja ....................... 0,9 100,0 86,2 0,6 1,0 4,4 0,0 0,1 0,1 Russia
Słowacja .................. 2,0 100,0 83,4 0,1 2,6 6,9 0,0 0,5 0,4 Slovakia
Stany Zjednoczone 6,8 100,0 93,5 0,0 0,2 2,1 0,0 0,0 0,0 United States
Szwecja ................... 1,8 100,0 88,8 0,0 0,4 5,4 0,0 0,4 1,3 Sweden
Ukraina .................... 16,5 100,0 76,7 0,6 0,5 9,3 0,3 0,3 0,2 Ukraine
Wielka Brytania ....... 7,3 100,0 86,4 0,1 0,4 6,8 0,0 0,2 0,2 United Kingdom
Włochy ..................... 2,6 100,0 89,2 0,1 0,3 3,9 0,0 0,1 0,3 Italy
a Dane dotyczą obiektów posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych.
a Data concern establishments with 10 or more bed places.
Członkowie (stan w dniu 31.12.) ............ 65760 67856 56668 58329 Members (as of 31.12.)
w tym przewodnicy turystycznia ......... 8284 7040 6826 6391 of which tour guidesa
górscy .............................................. 3011 2430 2425 2214 mountain
terenowi .......................................... 3633 3170 3076 2875 field
miejscy ............................................ 1640 1440 1325 1302 city
Turystyka wycieczkowa: Tourist excursions:
wycieczki ............................................. 28669 26495 13410 19896 excursions
kwalifikowaneb ................................ 20891 19066 9806 14341 professionalb
zwykłe ............................................. 7778 7429 3604 5555 regular
uczestnicy wycieczek w tys. ............... 804 776 263 509 excursion participants in thousands
kwalifikowanychb ............................. 594 559 193 368 professionalb
zwykłych .......................................... 209 217 69 141 regular
a Przewodnik może być wykazany więcej niż jeden raz ze względu na posiadane uprawnienia. b Turystyka wymagająca
specjalnego przygotowania kondycyjnego i umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym.
Ź r ó d ł o: dane Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
a A guide may be indicated more than once due to qualifications possessed. b Tourism requiring special physical training
and skills in using tourist equipment.
S o u r c e: data of the Polish Tourist and Sightseeing Society.
Ratownicy (stan w dniu 31.12.) 1179 1107 1139 1017b 323 139 57 122 45 51 88 190
Rescuers (as of 31.12.)
etatowi .................................. 140 157 166 179b 22 19 15 24 15 20 17 45
full-time employees
ochotnicy ............................... 1039 950 973 838 301 120 42 98 30 31 71 145
volunteers
Interwencje i akcje ratunkowe 1715 2355 1931 2767 502 192 128 533 141 388 271 612
Rescue interventions and op-
erations
w tym wypadki śmiertelne .... 57 70 66 75 9 11 4 7 4 9 6 25
of which fatal accidents
Wyprawy ratunkowe ................. 630 620 586 721 96 43 39 115 19 50 33 326
Rescue expeditions
a W 2020 r. Grupa Wałbrzysko-Kłodzka GOPR zmieniła nazwę na Grupa Sudecka GOPR. b W tym 2 ratowników pracu-
jących w Zarządzie Głównym GOPR, nieuwzględnionych w podziale według grup ratowniczych.
Ź r ó d ł o: dane Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR) i Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratun-
kowego (TOPR).
a In 2020, the Wałbrzysko-Kłodzka GOPR Group changed its name to the Sudetic GOPR Group. b Of which 2 rescuers-
-employees of the Main Board of the GOPR not included in the division according to rescue services.
S o u r c e: data of the Volunteer Mountain Rescue Service (GOPR) and the Volunteer Tatra Mountains Rescue Service
(TOPR).
Culture. Tourism. Sport 417
Sport
Sport
KLUBY SPORTOWE
SPORTS CLUBS
a Patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 401. b Zarejestrowani w polskich związkach sportowych.
U w a g a. Dane uogólnione, z uwzględnieniem jednostek, które odmówiły udziału w badaniu.
a See general notes, item 2 on page 401. b Registered in the Polish sports associations.
N o t e. Generalized data, including units that refused to participate in the survey.
a Patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 401. b Dziedzina sportu (obejmuje kilka pokrewnych rodzajów sportu).
a See general notes, item 2 on page 401. b A sports field (consists of a number of related kinds of sports).
TABL. 24 (324). WYBRANE DZIEDZINY I RODZAJE SPORTU W KLUBACH SPORTOWYCHa W 2022 R. (dok.)
Stan w dniu 31 grudnia
SELECTED SPORTS FIELDS AND KINDS OF SPORTS IN SPORTS CLUBS a IN 2022 (cont.)
As of 31 December
Ćwiczący
Persons practising sports Instruk-
torzy
Sekcje z liczby ogółem spor-
DZIEDZINY Trenerzy SPORTS FIELDS
Sec- of total towi
I RODZAJE SPORTU ogółem Coaches AND KINDS OF SPORTS
tions Sports
total juniorzy instruct-
kobiety
i juniorki ors
females
juniors
a Patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 401. b Dziedzina sportu (obejmuje kilka pokrewnych rodzajów sportu).
a See general notes, item 2 on page 401. b A sports field (consists of a number of related kinds of sports).
Culture. Tourism. Sport 419
a W sportach nadzorowanych przez związki sportowe posiadające status polskiego związku sportowego. Wykaz polskich
związków sportowych ogłaszany jest przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej zgodnie z art. 11 § 5 ustawy
z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1599). b Dane obejmują młodzieżowców i juniorów.
a In sports supervised by sports associations with the status of a Polish sports association. The list of Polish sports asso-
ciations, announced by the Minister competent for Physical Education, pursuant to Art. 11 § 5 of the Act of 25 June 2010
on Sport (Journal of Laws 2022 item 1599). b Data include youths and juniors.
Culture. Tourism. Sport 421
c) pozostałe, tj. pozostałe podmioty zaklasyfi- c) others, i.e. other entities classified into
kowane według PKD 2007 do działu 72 „Ba- NACE Rev. 2 division 72 ”Scientific research
dania naukowe i prace rozwojowe” oraz inne and development” as well as other institu-
powiązane z nimi instytucjonalnie jednostki tionally linked auxiliary or supervising units,
pomocnicze lub nadzorujące, zaklasyfikowa- classified or unclassified into NACE Rev. 2
ne bądź niezaklasyfikowane do działu 72 division 72 ”Scientific research and develop-
„Badania naukowe i prace rozwojowe”; ment”;
2) podmioty gospodarcze (niezaklasyfikowane 2) economic entities (not classified into NACE
według PKD 2007 do działu 72 „Badania nau- Rev. 2 division 72 ”Scientific research and de-
kowe i prace rozwojowe”), które obok swojej
podstawowej działalności prowadzą lub finansu- velopment”) which apart from their main activity
ją prace badawczo-rozwojowe. perform or fund research and development.
2. Do pracujących w działalności B+R zaliczono: 2. Employed persons in R&D include:
1) badaczy, tj. osoby prowadzące badania nauko- 1) researchers (RSE), i.e. persons conducting
we oraz ulepszające lub rozwijające koncepcje, research and improving or developing concepts,
teorie, modele, techniki, oprzyrządowanie, opro- theories, models, techniques, instrumentation,
gramowanie lub metody operacyjne; software or operational methods;
2) techników i pracowników równorzędnych, 2) technicians and equivalent staff, i.e. persons
tj. pracowników, którzy uczestniczą w działalno- who participate in R&D by performing scientific
ści B+R wykonując zadania naukowe i technicz-
and technical tasks involving the application of
ne związane z zastosowaniem pojęć i metod
operacyjnych oraz wykorzystaniem sprzętu ba- concepts and operational methods and the use of
dawczego, zazwyczaj pod kierunkiem badaczy; research equipment, normally under the supervi-
3) pozostały personel pomocniczy, do którego sion of researchers;
należą wykwalifikowani i niewykwalifikowani 3) other supporting staff, including skilled and
pracownicy na stanowiskach robotniczych oraz unskilled craftsmen, as well as administrative,
pracownicy administracji, sekretariatów i biur, secretarial and clerical staff, participating in R&D
zaangażowani w projekty B+R lub bezpośrednio projects or directly associated with such pro-
związani z takimi projektami. jects.
3. Dane o personelu B+R dotyczą osób bezpo- 3. Data on R&D personnel cover personnel dir-
średnio zaangażowanych w prace B+R.
Dane o personelu wewnętrznym B+R obejmują ectly engaged in R&D.
pracujących w działalności B+R, tj. zatrudnionych Data on internal R&D personnel cover em-
w danej jednostce na podstawie stosunku pracy lub ployed persons in R&D, i.e. persons employed in
stosunku służbowego (tj. umowy o pracę, powoła- a given entity under employment relationship (i.e.
nia, wyboru lub mianowania) oraz pracodawców under a contract of employment, election or ap-
i pracujących na własny rachunek, agentów pracu- pointment) as well as employers and self-employed,
jących na podstawie umów agencyjnych, osoby agents employed under agency contracts, home
wykonujące pracę nakładczą i członków spółdzielni workers (outwork) and members of agricultural
produkcji rolniczej. Dane te prezentowane są production cooperatives. Data are presented in two
w dwóch ujęciach, tj. w osobach (tabl. 2) oraz w ekwi-
approaches, i.e. in persons (table 2) and in full-time
walentach pełnego czasu pracy (tabl. 1, 4, 5 i 10).
Ekwiwalenty pełnego czasu pracy (EPC) są to equivalents (tables 1, 4, 5 and 10).
jednostki przeliczeniowe służące do ustalenia liczby Full-time equivalent (FTE) is a conversion unit
osób faktycznie zaangażowanych w działalność used to determine the number of persons actually
B+R. Jeden EPC oznacza jeden osoborok poświę- engaged in research and development. One FTE
cony wyłącznie na działalność B+R. equals one person-year spent exclusively on R&D.
Osoby niezaliczone do pracujących w danej jed- Persons not employed in a given entity but en-
nostce, a zaangażowane w jej projekty B+R zali- gaged in its R&D projects are included in external
czane są do personelu zewnętrznego. personnel.
4. Statystyki dotyczące nakładów na B+R zazwy- 4. Statistics on R&D expenditure usually present
czaj przedstawiają nakłady wewnętrzne, tj. war-
tość prac badawczych i rozwojowych danej jed- intramural expenditure, i.e. the value of research
nostki wykonanych przez jej własne zaplecze ba- and development works of a given entity carried out
dawcze, niezależnie od źródeł ich finansowania. by its own research facilities, regardless of their
Dane o nakładach na działalność B+R w przy- sources of financing.
padku działalności innowacyjnej w przemyśle However, data on R&D expenditure in the case
i usługach (tabl. 16) uwzględniają również nakłady of innovation activities in industry and services
zewnętrzne, które określane są jako wartość prac (table 16) include also extramural expenditure,
badawczych i rozwojowych w danej jednostce which is defined as the value of research and
nabytych od innych jednostek (krajowych i zagra-
development works of a given entity purchased
nicznych).
Nakłady inwestycyjne na działalność B+R obej- from other (domestic and foreign) entities.
mują nakłady poniesione na środki trwałe, łącznie Capital R&D expenditure includes expenditure
z kosztami zakupu lub wytworzenia aparatury na- on fixed assets, together with costs of purchasing or
ukowo-badawczej, niezbędnej do wykonania okreś- manufacturing research equipment necessary for
lonych prac B+R, spełniającej kryteria zaliczania performing particular R&D projects, meeting the
do środków trwałych, lecz do czasu zakończenia criteria for inclusion in fixed assets, but not included
tych prac nieujętej w ewidencji środków trwałych. in records of fixed assets until completion of the
424 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
Od 2016 r. obejmują one także m.in. nakłady ponie- project. Since 2016 it has included also among
sione na wartości niematerialne i prawne oraz opro- others expenditure on intangible fixed assets and
gramowanie komputerowe wykorzystywane w dzia- computer software used in the performance of R&D
łalności B+R przez okres dłuższy niż 1 rok, które do for more than one year, which up to 2015 was
2015 r. zaliczano do nakładów bieżących. included in the current expenditure.
5. Dane o nakładach na działalność badawczą 5. Data on expenditure on research and develop-
i rozwojową (tabl. 6) prezentuje się w układzie sek- ment (table 6) are presented in a breakdown by
torów instytucjonalnych według kryteriów zasad-
institutional sectors on the basis of criteria coin-
niczo zbieżnych ze stosowanymi w systemie ra-
chunków narodowych. Dodatkowo wyodrębniono ciding with the ones used in the system of national
sektor szkolnictwa wyższego. Sektory instytucjo- accounts. Additionally, the higher education sector
nalne występują zarówno jako sektory wykonaw- was distinguished. Institutional sectors are distin-
cze, obejmujące krajowe grupy podmiotów prowa- guished as performance sectors, covering domestic
dzące B+R i wydatkujące środki na tę działalność, groups of entities conducting R&D and spending
jak i jako sektory finansujące, z których środki te funds on this activity, and also as financing sec-
pochodzą. Wyróżnia się następujące sektory insty- tors which provide outlays on R&D. The following
tucjonalne: institutional sectors are distinguished:
1) sektor rządowy — podmioty sektora instytucji 1) government sector — entities of general gov-
rządowych i samorządowych w systemie ra- ernment sector in the system of national ac-
chunków narodowych, z wyłączeniem publicz- counts, excluding public institutions included
nych instytucji wchodzących w skład sektora in the higher education sector;
szkolnictwa wyższego; 2) business enterprise sector — domestic eco-
2) sektor przedsiębiorstw — krajowe podmioty nomic entities classified in the system of nation-
gospodarcze, klasyfikowane w systemie rachun- al accounts into non-financial corporations, fin-
ków narodowych do sektorów przedsiębiorstw
ancial corporations or households sectors; ex-
niefinansowych, instytucji finansowych oraz go-
spodarstw domowych, z wyłączeniem prywat- cluding private institutions included in the higher
nych instytucji wchodzących w skład sektora education sector;
szkolnictwa wyższego; 3) higher education sector — domestic universit-
3) sektor szkolnictwa wyższego — krajowe ies and other institutions providing formal tertiary
uczelnie (publiczne i prywatne, w tym organizacji education programmes (public and private, in-
wyznaniowych) oraz podległe im instytuty, cen- cluding the ones of religious organisations) as
tra badawcze i kliniki; od 2016 r. do tego sektora well as institutes, research centres or clinics su-
zaliczane są również instytuty prowadzące stu- pervised by them; since 2016 this sector has in-
dia doktoranckie; cluded also institutes running doctoral studies;
4) sektor prywatnych instytucji niekomercyj- 4) private non-profit sector — domestic entities
nych — krajowe podmioty klasyfikowane w sys- classified in the system of national accounts into
temie rachunków narodowych do sektora insty- the non-profit institutions serving households
tucji niekomercyjnych działających na rzecz go- sector, excluding those classified in R&D statist-
spodarstw domowych, z wyłączeniem tych, które ics into the higher education sector (e.g. higher
w statystyce B+R są zaliczane do sektora szkol-
education institutions of religious organisations);
nictwa wyższego (np. uczelnie organizacji wy-
5) rest of the world — occurs only among finan-
znaniowych);
5) reszta świata (zagranica) — występuje wyłącz- cing sectors; covers non-resident units carrying
nie wśród sektorów finansujących; obejmuje out transactions with resident institutional units
jednostki będące nierezydentami, które dokonu- or units which have other economic connec-
ją transakcji z jednostkami instytucjonalnymi bę- tions with residents; also European Union insti-
dącymi rezydentami lub mającymi inne powią- tutions and bodies as well as international and
zania gospodarcze z rezydentami; włączone są transnational organisations are included in this
tu instytucje i organy Unii Europejskiej oraz or- sector.
ganizacje międzynarodowe i ponadnarodowe. 6. In the chapter tables, according to the classific-
6. W tablicach działu wyodrębniono, zgodnie ation of fields of research and development by
z klasyfikacją badań naukowych i prac rozwojowych OECD, six main fields of R&D were listed: natural
OECD, sześć podstawowych dziedzin B+R: nauki sciences, engineering and technology, medical and
przyrodnicze, nauki inżynieryjne i techniczne, nauki health sciences, agricultural and veterinary sci-
medyczne i nauki o zdrowiu, nauki rolnicze i wete- ences, social sciences as well as humanities and
rynaryjne, nauki społeczne oraz nauki humani- the arts.
styczne i sztukę.
7. Within the R&D activity, data on biotechnology
7. W ramach działalności B+R zaprezentowano
dane dotyczące biotechnologii oraz nanotechnologii as well as on nanotechnology were presented — in
— w zakresie liczby podmiotów, personelu i nakła- regard to the number of entities, personnel and
dów (tabl. 5). expenditure (table 5).
Biotechnologia — interdyscyplinarna dziedzina Biotechnology — an interdisciplinary field of
nauki i techniki zajmująca się zmianą materii żywej science and technology dealing with the application
i nieożywionej poprzez wykorzystanie organizmów of science and technology to living organisms, as
żywych, ich części bądź pochodzących od nich well as parts, products and models thereof, to alter
produktów, a także modeli procesów biologicznych living or non-living materials for the production of
w celu tworzenia wiedzy, dóbr i usług. knowledge, goods and services.
Science and technology. Information society. Telecommunications 425
1. Prezentowane informacje opracowano na pod- 1. The presented information has been compiled
stawie uogólnionych wyników badań dotyczących on the basis of the generalised results of repres-
wykorzystania technologii informacyjno-komunika- entative surveys on the ICT (Information and Com-
cyjnych (ICT), przeprowadzonych metodą reprezen- munication Technologies) usage conducted in
tacyjną, według zharmonizowanej metodologii sto- the European Union countries according to the har-
sowanej w krajach Unii Europejskiej. monised methodology.
2. Dane o osobach w wieku 16—74 lata korzy-
2. Data on individuals aged 16—74 using the
stających z Internetu (tabl. 23) obejmują wskaźniki
udziału osób korzystających z sieci, według celu Internet (table 23) include indicators of the share
korzystania na użytek prywatny, w ogólnej liczbie of network users, by purpose of private use, in the
osób w tej grupie wieku mieszkających w gospo- total number of persons from this age group living
darstwach domowych (z wyjątkiem zamieszkują- in households (excluding collective housing). The
cych obiekty zbiorowego zakwaterowania). Wyniki results are based on the information obtained from
oparte są na informacjach uzyskanych w badaniach persons taking part in the surveys through web
przeprowadzanych w formie samospisu przez based survey as well as through telephone and
Internet, wywiadu telefonicznego oraz bezpośred- face-to-face interviews. In 2022, the survey
niego. W 2022 r. badaniem objęto 9,9 tys. gospo- covered 9.9 thousand households (i.e. 0.07% of
darstw domowych (tj. 0,07% ich ogólnej liczby), their total number) in which 12.4 thousand res-
a w nich 12,4 tys. osób w wieku 16—74 lata idents aged 16—74 lived (i.e. 0.04% of the total
(tj. 0,04% ich całej populacji). population).
W przypadku wskaźnika dotyczącego korzystania As for the indicator showing the use of public
przez Internet z usług administracji publicznej — administration services via the Internet — data for
dane za 2022 r. nie są w pełni porównywalne
2022 are not fully comparable with those for earlier
z wcześniejszymi, ze względu na zmiany metodolo-
periods, due to methodological changes. Until
giczne. Do 2021 r. wskaźnik dotyczył korzystania
z e-administracji w celu pozyskiwania informacji 2021 the indicator concerned the use of e-admin-
oraz pobierania lub wysyłania wypełnionych formu- istration for the purpose of obtaining information
larzy, natomiast od 2022 r. obejmuje: uzyskiwanie and downloading or submitting completed forms,
spersonalizowanych danych ze stron internetowych while from 2022 it covers: accessing personal
lub aplikacji administracji publicznej, korzystanie information from websites or apps of public au-
z publicznych baz danych lub rejestrów, wyszuki- thorities, accessing public databases or registers,
wanie informacji na stronach administracji publicz- obtaining information from websites or apps of
nej, dokonanie rezerwacji lub umówienie wizyty, public authorities, making an appointment or
otrzymanie urzędowej korespondencji lub doku- a reservation, receiving official communication or
mentów na swoje konto na stronie internetowej lub documents via an own account on a website or
w aplikacji jednostek administracji publicznej, pobie- app of public authorities, downloading/printing
ranie lub drukowanie formularzy urzędowych, wysy- official forms, submitting filled in tax declarations,
łanie wypełnionych deklaracji podatkowych, złoże- requesting official documents or certificates, re-
nie wniosku o urzędowe dokumenty lub akty, złoże-
questing benefits or entitlements, making other
nie wniosku o świadczenia lub uprawnienia, złoże-
requests, claims or complaints.
nie innych wniosków, roszczeń lub skarg.
3. Dane o przedsiębiorstwach (tabl. 24—26) 3. Data on enterprises (tables 24—26) con-
dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracu- cern economic entities employing 10 persons or
jących 10 osób i więcej, zaliczanych według PKD more and included in the selected sections accord-
2007 do wybranych sekcji. W 2022 r. badaniem ing to the NACE Rev. 2. In 2022, the survey covered
objęto 20,1 tys. takich przedsiębiorstw (tj. 18,4% ich 20.1 thousand such enterprises (i.e. 18.4% of the
ogólnej liczby). total population).
4. Za specjalistów ICT (tabl. 25) uważa się pra- 4. The ICT specialists (table 25) are those
cowników, dla których praca w obszarze ICT jest employees whose main occupation is ICT; simul-
głównym zajęciem; posiadają oni specjalistyczne taneously they have mastered specialist skills in
umiejętności w tej dziedzinie — np. w zakresie this area — for example in the development, opera-
rozwoju, obsługi oraz utrzymania systemów lub tion and maintenance of ICT systems or applica-
aplikacji ICT. tions.
5. Sprzedaż prowadzona przez przedsiębiorstwa 5. Sales conducted by enterprises within the
w ramach handlu elektronicznego (tabl. 26) doty-
frames of e-commerce (table 26) concern orders
czy zamówień przyjmowanych za pośrednictwem
sklepu internetowego, formularzy elektronicznych received by the enterprise via web shop, web forms
na stronie internetowej przedsiębiorstwa, sieci on an enterprise’s website, an extranet of another
extranet innego przedsiębiorstwa lub wiadomości enterprise or via EDI-type messages (which means
typu EDI (wiadomości w uzgodnionym formacie, np. messages in an agreed format, e.g. EDIFACT,
EDIFACT, XML, posiadające strukturę umożliwiają- XML, with structure allowing for their automatic
cą ich automatyczne przetwarzanie). Nie uwzględ- processing). Orders received through normal (manu-
nia się zamówień przyjmowanych za pośrednic- ally typed) e-mail messages are not taken into
twem zwykłej poczty elektronicznej. account.
428 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
Telekomunikacja Telecommunications
1. Prezentowane informacje (tabl. 27—29) dotyczą 1. The information presented (tables 27—29)
podmiotów gospodarczych zaliczanych według PKD concerns economic entities included, in accordance
2007 do działu 61 „Telekomunikacja” (wchodzącego with NACE Rev. 2, in the division 61 ”Telecommu-
w skład sekcji „Informacja i komunikacja”). nications” (included in the ”Information and commu-
2. Przychody ze sprzedaży usług działalności nication” section).
telekomunikacyjnej obejmują: 2. Revenues from the sale of telecommunica-
1) usługi telefonii stacjonarnej — usługi telefonii tions services comprise:
przewodowej, a w szczególności przychody z ty- 1) fixed line telephone services — services of wire-
tułu opłat za połączenia telefoniczne i dzierżawę line (cable) telephony, in particular revenues from
łączy telefonicznych, abonament telefoniczny, the income for telephone calls and for leasing
instalację, remont i konserwację urządzeń tele-
telephone lines, telephone subscription, installa-
fonicznych i sieci telekomunikacyjnej;
tion, renovation and maintenance of telephone
2) współpracę międzyoperatorską — kooperację
przynajmniej dwóch podmiotów rynku telekomu- equipment and telecommunications network;
nikacyjnego polegającą na jednostronnym lub 2) inter-operator cooperation — cooperation of at
wzajemnym udostępnianiu infrastruktury tech- least two telecommunications market entities
nicznej tych podmiotów celem umożliwienia consisting in unilateral or mutual sharing of the
świadczenia usług telekomunikacyjnych lub po- technical infrastructure of these entities in order
prawy ich jakości; to enable the provision of telecommunications
3) usługi telefonii ruchomej — usługi telefonii ko- services or to improve their quality;
mórkowej, z wyłączeniem przychodów z usług 3) mobile telephony services — mobile telephony
łączności telefonicznej radiowej w stacjonarnej services excluding revenues from radio tele-
sieci telefonicznej; phone communication services in the fixed tele-
4) usługi udostępniania sieci Internet — usługi phone network;
udostępniania sieci internetowej świadczone 4) Internet provider services — Internet access
użytkownikom końcowym z przepływnością services provided to end users with a capacity
w stronę abonenta powyżej 144 kb/s; above 144 kb/s;
5) usługi wiązane — usługi złożone z dwóch lub 5) bundled services — services composed of two
więcej usług telekomunikacyjnych, które są pre- or more telecommunications services which are
zentowane na rynku jako jedna wspólna oferta presented on the market as one joint offer at one
oferowana po jednej cenie; price;
6) telefonię VOIP — usługi połączeń telefonicznych 6) VOIP telephony — telephone connection ser-
za pośrednictwem sieci Internet.
vices via the Internet.
Przychody prezentuje się w cenach bazowych.
Revenues are presented at basic prices. The defin-
Definicję ceny bazowej podano w uwagach ogól-
ition of basic price is given in the general notes to
nych do Rocznika, ust. 9 na str. 32.
the Yearbook, item 9 on page 32.
3. Informacje o telekomunikacji w ujęciu rzeczo-
3. Information regarding telecommunications in
wym dotyczą operatorów telekomunikacyjnych
sieci publicznej, tj. sieci służącej do świadczenia tangible terms concerns operators of the public
usług telekomunikacyjnych (z wyłączeniem sieci telecommunication network, i.e. the network used
wewnętrznej — sieci eksploatowanej przez podmio- for rendering telecommunications services (exclud-
ty wyłącznie na własne potrzeby lub założonej ing internal networks — networks used by entities
w budynkach niemieszkalnych usytuowanych na exclusively for their own needs or installed in non-
terenie jednej nieruchomości gruntowej). -residential buildings located on a single piece of
4. Usługi telekomunikacyjne obejmują usługi real estate).
opłacone, wolne od opłat i służbowe. 4. Telecommunications services include paid,
5. Łącza abonenckie obejmują łącza, do któ- free of charge and official services.
rych tytuł prawny posiada przedsiębiorca teleko- 5. Subscriber lines include lines to which the
munikacyjny (niedzierżawione od innego przed- telecommunications undertaking has the legal title
siębiorcy ani niebędące własnością abonenta), za (not leased from another undertaking or not owned
pomocą których świadczy on abonentom usługi by the subscriber), through which it provides sub-
telefoniczne w stacjonarnej publicznej sieci tele- scribers with telephone services in the fixed public
komunikacyjnej. telecommunications network.
Science and technology. Information society. Telecommunications 429
Nauka i technika
Science and technology
B. PERSONEL WEWNĘTRZNYd
INTERNAL PERSONNELd
2021 2022
technicy pozo-
i praco- stały
wnicy perso-
równo- nel
WYSZCZEGÓLNIENIE badacze SPECIFICATION
ogółem rzędni pomoc-
rese- niczy
total techni-
archers
cians other
and sup-
equiva- porting
lent staff staff
a Stan w dniu 31 grudnia. b Patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 422. c Pozostałe rodzaje działalności (sekcje G—U klasyfi-
kacji PKD 2007). d W ekwiwalentach pełnego czasu pracy (EPC).
U w a g a. Ponadto w 2022 r. w działalność badawczą i rozwojową zaangażowany był personel zewnętrzny, który liczył
30997 EPC.
a As of 31 December. b See general notes, item 1 on page 422. c Other kinds of activity (sections G—U of NACE Rev. 2
classification). d In full-time equivalents (FTE).
N o t e. Moreover, in 2022 the external personnel was engaged in research and development, which amounted to
30997 FTE.
430 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
w tym kobiety .................................................. 2021 93213 3070 9517 23662 49023 7941
of which women 2022 96954 3116 9703 24646 51670 7819
w tym podmioty wyspecjalizowane badawczo .............. 130171 10785 22475 45337 43248 8326
of which dedicated research entities
w tym przetwórstwo przemysłowe ............................... 50066 183 118 1413 35373 12979
of which manufacturing
a W osobach; uwzględniono wszystkie osoby, które w danym roku przeznaczyły na działalność B+R minimum 10%
całkowitego czasu pracy. c Patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 422. d Pozostałe rodzaje działalności (sekcje G—U klasyfika-
cji PKD 2007).
a In persons; taking into account all persons who in a given year allocated a minimum 10% of their total working time
to R&D. b The habilitated doctor’s degree (HD), which is higher than a doctorate (second doctorate), is peculiar to Poland.
The degree is awarded on the basis of an appropriate dissertation and necessary for obtaining the title of professor and
a professorial post in scientific institutions. c See general notes, item 1 on page 422. d Other kinds of activity (sections G—U of
NACE Rev. 2 classification).
Science and technology. Information society. Telecommunications 431
a Wewnętrzne; bez amortyzacji środków trwałych. b, d Patrz uwagi ogólne: b — ust. 4 na str. 423, d — ust. 1 na
str. 422. c Dotyczy maszyn i urządzeń technicznych, narzędzi, przyrządów, ruchomości, wyposażenia oraz środków trans-
portu (grupy 3—8 klasyfikacji KŚT). e Pozostałe rodzaje działalności (sekcje G—U klasyfikacji PKD 2007).
a Intramural; excluding depreciation of fixed assets. b, d See general notes: b — item 4 on page 423, d — item 1 on
page 422. c Concerns machinery and technical equipment, tools, instruments, movable properties, equipment not else-
where classified and means of transport (groups 3—8 according to the Classification of Fixed Assets). e Other kinds of
activity (sections G—U of NACE Rev. 2 classification).
BIOTECHNOLOGIA
BIOTECHNOLOGY
Podmioty (stan w dniu 31.12.) ........... 230 230 227 234 Entities (as of 31.12.)
Personelb ......................................... 5683,5 5249,5 5123,6 5851,0 Personnelb
Nakłady wewnętrznec (ceny bieżące) Intramural expenditurec (current
w mln zł ........................................ 850,1 976,8 1090,1 1432,4 prices) in million PLN
NANOTECHNOLOGIA
NANOTECHNOLOGY
Podmioty (stan w dniu 31.12.) .......... 170 148 130 125 Entities (as of 31.12.)
Personelb ......................................... 2116,5 1625,6 1539,8 1708,1 Personnelb
Nakłady wewnętrznec (ceny bieżące) Intramural expenditurec (current
w mln zł ........................................ 461,4 261,4 296,7 399,9 prices) in million PLN
a Ujęte również w pozostałych tablicach dotyczących podmiotów, personelu i nakładów w działalności B+R; patrz uwagi
ogólne, ust. 7 na str. 424. b W ekwiwalentach pełnego czasu pracy (EPC); personel wewnętrzny i zewnętrzny. c Bez amor-
tyzacji środków trwałych.
a Included also in other tables concerning entities, personnel and expenditure on R&D; see general notes, item 7 on page 424.
b In full-time equivalents (FTE); internal and external personnel. c Excluding depreciation of fixed assets.
LATA prywatnych
Ogółem przedsię- szkolnictwa instytucji nie- reszta
YEARS rządowy biorstw wyższego komercyj- świata
Total
SEKTORY WYKONAWCZE government business higher nych rest of the
SECTORS OF PERFORMANCE enterprise education private world
non-profit
w mln zł in million PLN
PROJEKTY KRAJOWE
DOMESTIC PROJECTS
wartość (ceny bieżące) w mln zł ............. 773,3 1153,0 1146,0 1361,0 value (current prices) in million PLN
wartość (ceny bieżące) w mln zł ............. 29,1 138,6 17,3 54,8 value (current prices) in million PLN
wartość (ceny bieżące) w mln zł ............. 1245,0 261,1 335,9 618,0 value (current prices) in million PLN
wartość (ceny bieżące) w mln zł ............. 265,4 402,2 418,3 319,2 value (current prices) in million PLN
PROJEKTY MIĘDZYNARODOWE
INTERNATIONAL PROJECTS
wartość (ceny bieżące) w mln zł ............. 127,3 81,9 119,4 228,9 value (current prices) in million PLN
wartość (ceny bieżące) w mln zł ......... 99,3 32,5 65,6 134,8 value (current prices) in million PLN
wartość (ceny bieżące) w mln zł ......... 532,5 60,9 48,6 70,1 value (current prices) in million PLN
a, b Dotyczy bezzwrotnych środków: a — Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Nor-
weskiego Mechanizmu Finansowego, b — będących częścią programów Unii Europejskiej lub innych programów między-
narodowych.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Edukacji i Nauki, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowego Centrum Nauki.
a, b Concerns non-returnable funds: a — of Financial Mechanism of European Economic Area or Norwegian Financial
Mechanism, b — which are the part of European Union programmes or other international programmes.
S o u r c e: data of the Ministry of Education and Science, the National Centre for Research and Development as well as
the National Science Centre.
a Wewnętrzne; bez amortyzacji środków trwałych. b Patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 422. c Pozostałe rodzaje działal-
ności (sekcje G—U klasyfikacji PKD 2007).
a Intramural; excluding depreciation of fixed assets. b See general notes, item 1 on page 422. c Other kinds of activity
(sections G—U of NACE Rev. 2 classification).
a Patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 422. b Pozostałe rodzaje działalności (sekcje G—U klasyfikacji PKD 2007).
a See general notes, item 1 on page 422. b Other kinds of activity (sections G—U of NACE Rev. 2 classification).
Science and technology. Information society. Telecommunications 435
na 1000 osób aktywnych zawodowo . 8,0 8,6 9,5 per 1000 economically active persons
na 1000 pracujących ......................... . 8,3 8,8 9,8 per 1000 employed persons
Nauk medycznych i nauk o zdrowiu ...... 75 179 232 142 Medical and health sciences
Nauk humanistycznych i sztuki ............. 187 121 156 114 Humanities and the arts
a Tytuły profesora nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie — Prawo
o szkolnictwie wyższym i nauce.
Ź r ó d ł o: dane Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
a Titles of professor are granted by the President of the Republic of Poland, according to the rules specified in the Law on
Higher Education and Science.
S o u r c e: data of the Chancellery of the President of the Republic of Poland.
436 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
a Według deklaracji członków PAN; niektórzy członkowie deklarują przynależność do dwóch dziedzin nauki, takie dekla-
racje uwzględniono w obu wskazanych dziedzinach w części ułamkowej (po 0,5 osoby). b Do 2018 r. łącznie z naukami
humanistycznymi i sztuką. c Od 2019 r. nauki humanistyczne i sztuka zostały wyłączone z dziedziny nauk społecznych.
Ź r ó d ł o: dane Polskiej Akademii Nauk.
a According to declarations of members of the Polish Academy of Sciences; some members declare belonging to two
fields of science, such declarations were taken into account in both indicated fields in the fractional part (0.5 persons each).
b Until 2018 including humanities and the arts. c Since 2019, humanities and the arts have been excluded from social
sciences.
S o u r c e: data of the Polish Academy of Sciences.
Science and technology. Information society. Telecommunications 437
O G Ó Ł E M ............................. 2015 1001 93471 72001 21470 21254 1422 13869 854 3218
TOTAL 2019 848 96553 74265 22288 21577 1118 11140 756 2648
2020 808 96380 74333 22047 21148 768 6438 626 1462
2022 771 96635 74619 22016 21022 724 7114 540 1664
Biblioteka Narodowa ........................... 1 6144 3520 2624 5108 1 5 82 83
National Library
Biblioteki:
Libraries:
uczelnic ............................................ 578 66782 53085 13696 10644 569 4911 402 1537
of higher education institutionsc
Polskiej Akademii Nauk ................... 64 4956 3022 1934 930 4 21 47 1
of the Polish Academy of Sciences
jednostek badawczo-rozwojowychd 78 2477 1689 788 628 4 13 6 8
of branch research-development
unitsd
publiczne ......................................... 15 10480 9050 1430 2139 137 2064 3 16
public
inne ................................................. 35 5796 4252 1544 1573 10 100 — 19
others
a Główne i podległe (zakładowe i oddziałowe). b Łącznie ze zbiorami specjalnymi. c Patrz uwagi ogólne, ust. 1 na str. 422.
d Zgodnie z ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 498, z późn. zm.) określane
jako instytuty badawcze.
a Main and subsidiary (division and branch). b Including special collections. c See general notes, item 1 on page 422.
d According to the Act of 30 April 2010 on Research Institutes (Journal of Laws 2022 item 498, as amended) defined as
research institutes.
438 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
w tym: of which:
Transport i gospodarka magazynowa .......... 2926,9 39,8 1707,9 Transportation and storage
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa .. 2880,0 938,2 533,2 Financial and insurance activities
a Dane dla przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych o liczbie pracujących 10 osób i więcej. b Nakłady wewnętrzne
i zewnętrzne. c Na środki trwałe (grupy 0—8 klasyfikacji KŚT), oprogramowanie, ochronę własności intelektualnej i zakup
wiedzy ze źródeł zewnętrznych.
U w a g a. Nakłady na działalność innowacyjną poniosło: w 2015 r. — 11,1%, w 2019 r. — 11,5%, w 2020 r. — 12,3%,
a w 2022 r. — 16,7% ogółu badanych przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych.
a Data for industrial and service enterprises with 10 or more persons employed. b Intramural and extramural expenditure.
c On tangible fixed assets (groups 0—8 according to the Classification of Fixed Assets), software, intellectual property
rights and acquisition of external knowledge.
N o t e. Entities with expenditure on innovation activity accounted for: in 2015 — 11.1%, in 2019 — 11.5%, in 2020 —
12.3%, and in 2022 — 16.7% of all surveyed industrial and service enterprises.
Science and technology. Information society. Telecommunications 439
TABL. 17 (344). UDZIAŁ PRZYCHODÓW NETTO ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW NOWYCH LUB ULEPSZONYCH
W PRZYCHODACH NETTO ZE SPRZEDAŻY W PRZEMYŚLE I USŁUGACHa
SHARE OF NET REVENUES FROM SALES OF NEW OR IMPROVED PRODUCTS
IN NET REVENUES FROM SALES IN INDUSTRY AND SERVICESa
2015b 2020c 2022d
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w% in %
w tym: of which:
Transport i gospodarka magazynowa ........... 2,2 1,9 0,8 Transportation and storage
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ... 5,4 3,9 3,8 Financial and insurance activities
a Dane dla przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych o liczbie pracujących 10 osób i więcej. b—d Wskaźniki pokazu-
ją udział (w przychodach netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ogółem) przychodów ze sprzedaży produk-
tów nowych lub ulepszonych wprowadzonych na rynek w latach: b — 2013—2015, c — 2018—2020, d — 2020—2022.
a Data for industrial and service enterprises with 10 or more persons employed. b—d Indicators show shares (in net
revenues from sales of products, goods and materials in total) the revenues from sales of new or improved products intro-
duced into the market during the years: b — 2013—2015, c — 2018—2020, d — 2020—2022.
440 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
Wynalazki:
zgłoszone .................................... 4679 3887 4010 3240 Patent applications
udzielone patenty ........................ 2404 2947 2260 2224 Patents granted
Wzory użytkowe:
zgłoszone .................................... 994 855 793 610 Utility model applications
udzielone prawa ochronne .......... 562 603 533 511 Rights of protection granted
W LICZBACH BEZWZGLĘDNYCH
IN ABSOLUTE NUMBERS
W ODSETKACH
IN PERCENT
a, b Wynalazki zgłoszone w Urzędzie Patentowym RP: a — bezpośrednio, b — w ramach Układu o Współpracy Paten-
towej — PCT (faza krajowa).
a, b Patent applications filed at the Patent Office of the Republic of Poland: a — directly, b — under the Patent Coopera-
tion Treaty — PCT (national phase).
Science and technology. Information society. Telecommunications 441
WYSZCZEGÓLNIENIE 2015 2019 2020 2022 2015 2019 2020 2022 SPECIFICATION
a — krajowe2 a — resident 2
zagraniczne zgłoszone w Polsce: wynalazki zgłoszone udzielone patenty non-resident filed in Poland:
b — w trybie krajowym 2 patent applications patents granted b — under national procedure 2
3
c — w trybie PCT c — under the PCT procedure 3
Patenty na wynalazki krajowe ............... 71 119 110 109 Patents granted for resident inventions
w tym: of which:
Społeczeństwo informacyjne
Information society
O G Ó Ł E M ............................................... 68,0 72,9 60,0 83,2 87,5 76,7 86,9 89,2 83,6
TOTAL
Korzystanie z poczty elektronicznej ............. 54,0 60,8 42,8 65,9 71,9 56,9 69,3 73,8 62,6
Sending/receiving e-mails
Zakup towarów i usługc ................................ 24,1 28,4 17,0 46,6 51,5 39,2 50,9 54,6 45,5
Purchase of goods or services c
Korzystanie z serwisów społecznościowych 41,4 43,6 37,8 54,8 55,9 53,1 60,6 61,5 59,3
Using social networking sites
Korzystanie z usług:
Using services of:
bankowych ............................................... 31,2 38,2 19,7 49,5 56,3 39,3 55,6 59,6 49,6
Internet banking
administracji publicznejd ........................... 26,6 32,3 17,1 41,9 47,4 33,7 55,4 60,3 48,1
public administrationd
a Dotyczy osób, które korzystały z Internetu w 1 kwartale roku badanego oraz w przypadku pozycji „Korzystanie z usług
administracji publicznej” również od 2 do 4 kwartału roku poprzedzającego rok badany. b W podziale według celu korzysta-
nia na użytek prywatny jedna osoba może być wykazana więcej niż raz, jeśli korzystała z Internetu w więcej niż jednym
celu. c Poprzez złożenie zamówienia na stronie internetowej sprzedawcy lub w portalu aukcyjnym. d Dane za 2022 r.
nie są w pełni porównywalne z latami wcześniejszymi, patrz uwagi ogólne, ust. 2 na str. 427.
a Concerns persons using the Internet in the 1st quarter of the surveyed year and also from the 2nd to the 4th quarter
of the year preceding a surveyed year for the item ”Using services of public administration”. b In the breakdown by
purpose of private use, one person may be indicated more than once if he or she used the Internet for more than
one purpose. c By placing an order on a seller’s website or an auction website. d Data for 2022 are not fully comparable
with those for earlier periods, see the general notes, note 2 on page 427.
444 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
Handel; naprawa pojazdów sa- 2015 91,8 7,6 59,3 24,8 7,0 .
mochodowychΔ
Trade; repair of motor vehicles Δ 2019 96,9 22,7 64,9 41,0 16,0 15,4
2020 99,0 43,6 67,2 . 23,6 16,2
2022 98,8 52,7 67,7d 51,8d 28,1d 18,0d
a Dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących 10 osób i więcej. b Serwisy społecznościowe, blogi,
strony umożliwiające udostępnianie multimediów i narzędzia wymiany informacji Wiki. c Dotyczy jedynie łącza stałego.
d 2021 r. (za 2022 r. dane nie były zbierane).
a Data concern economic entities employing 10 persons or more. b Social networks, blogs, multimedia content sharing
websites and Wiki based knowledge sharing tools. c Applies only to fixed link connection. d 2021 (for 2022 data were not
collected).
Science and technology. Information society. Telecommunications 445
a Dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących 10 osób i więcej. b Serwisy społecznościowe, blogi,
strony umożliwiające udostępnianie multimediów i narzędzia wymiany informacji Wiki. c Dotyczy jedynie łącza stałego.
d 2021 r. (za 2022 r. dane nie były zbierane).
a Data concern economic entities employing 10 persons or more. b Social networks, blogs, multimedia content sharing
websites and Wiki based knowledge sharing tools. c Applies only to fixed link connection. d 2021 (for 2022 data were not
collected).
446 Nauka i technika. Społeczeństwo informacyjne. Telekomunikacja
a Patrz uwagi ogólne, ust. 4 na str. 427; dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących 10 osób i więcej.
a See general notes, item 4 on page 427; data concern economic entities employing 10 persons or more.
a Przedsiębiorstwa przyjmujące zamówienia elektroniczne w ramach tzw. e-handlu; dane dotyczą podmiotów o liczbie
pracujących 10 osób i więcej.
a Enterprises receiving e-commerce electronic orders; data concern entities employing 10 persons or more.
Science and technology. Information society. Telecommunications 447
Telekomunikacja
Telecommunications
TABL. 27 (354). PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY USŁUG W DZIAŁALNOŚCI TELEKOMUNIKACYJNEJ
(ceny bieżące)
REVENUES FROM THE SALE OF TELECOMMUNICATIONS SERVICES
(current prices)
2021 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE w odsetkach SPECIFICATION
w mln zł in million PLN
in percent
TABL. 28 (355). ŁĄCZA ABONENCKIE, LINIE ŚWIATŁOWODOWE, ABONENCI ORAZ POŁĄCZENIA TELEFONICZNEa
Stan w dniu 31 grudnia
SUBSCRIBER LINES, FIBER OPTIC LINES, TELEPHONE SUBSCRIBERS AND CALLSa
As of 31 December
a Dane dotyczą operatorów telekomunikacyjnych sieci publicznej. b Własne. c Łącznie z użytkownikami (usługi z przed-
płatą).
Ź r ó d ł o: dane Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
a Data concern operators of public telecommunication network. b Own. c Including users (pre-paid services).
S o u r c e: data of the Office of Electronic Communications.
Radiofonia analogowa — emisja FMb .......... 936 1057 1079 1115 Analog broadcasting — FMb broadcast
Telewizja cyfrowa naziemna — emisja
DVB-T ...................................................... 397 492 559 579 Terrestrial digital TV — DVB-T broadcast
Telewizja cyfrowa mobilna ........................... 80 113 130 47 Mobile digital TV
a Na podstawie pozwoleń radiowych wydawanych przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. b Na przykład na
falach ultrakrótkich UKF.
a On the basis of radio permissions issued by the President of the Office of Electronic Communications. b For example
on ultra-short waves VHF.
DZIAŁ XV CHAPTER XV
CENY PRICES
Wskaźnik relacji cen („nożyce cen”) jest to Index of price relations (”price gap”) consti-
stosunek wskaźnika cen produktów rolnych sprze- tutes the ratio of price index of sold agricultural
dawanych do wskaźnika cen towarów i usług zaku- products to price index of purchased goods and
pywanych. services.
5. Dane o cenach skupu dotyczą cen produktów 5. Data on procurement prices concern prices
rolnych skupowanych przez podmioty gospodarcze of agricultural products purchased by economic
bezpośrednio od ich producentów.
entities directly from their producers.
Przeciętne ceny roczne obliczono jako iloraz war-
Average annual prices were calculated as
tości (bez podatku od towarów i usług — VAT)
i ilości poszczególnych produktów rolnych. the quotient of value (without value added tax —
6. Relacje cen detalicznych środków produk- VAT) and quantity of each agricultural product.
cji dla rolnictwa do cen skupu produktów rol- 6. Relations between retail prices of means of
nych informują, jaką ilość produktu rolnego należy production for agriculture and procurement
sprzedać, aby zakupić dany środek produkcji. prices of agricultural products inform about
Relacje cen obliczono przy przyjęciu przeciętnych the quantity of agricultural product that should be
cen rocznych. sold to buy the given mean of production. Relations
7. Źródłem informacji o cenach produktów rol- have been calculated with the use of average
nych i zwierząt gospodarskich uzyskiwanych annual prices.
przez rolników na targowiskach są miesięczne 7. The information on prices of agricultural
notowania cen dokonywane przez stałych ankieterów products and livestock received by farmers on
na celowo wytypowanych ok. 400 targowiskach. marketplaces comes from monthly price quota-
Przeciętne ceny roczne obliczono jako średnie tions of agricultural products conducted by a net-
arytmetyczne z przeciętnych cen w poszczególnych
work of interviewers on about 400 selected market-
miesiącach.
places.
8. Źródłem informacji o cenach gruntów ornych
w obrocie prywatnym jest kwartalne badanie Average annual prices were calculated as arith-
przeprowadzone w formie wywiadu przez ankietera metic mean of average monthly prices.
z użytkownikiem gospodarstwa indywidualnego wy- 8. The source of information on prices of arable
losowanego do reprezentacyjnych badań rolniczych land in private turnover is a quarterly interview
(metoda CATI). with holders of private farms selected for agricul-
Przeciętne ceny roczne obliczono jako średnie tural sample survey (CATI method).
arytmetyczne z przeciętnych cen kwartalnych. Average annual prices were calculated as arith-
Przeliczenia cen gruntów na żyto i żywiec rzeźny metic mean of average quarterly prices.
wieprzowy dokonano przy przyjęciu przeciętnych Recalculation of arable land prices into rye and
rocznych cen targowiskowych tych produktów. pigs for slaughter have been made using their
9. Wskaźniki cen, o których mowa w pkt 1)—3) average annual prices on marketplaces.
charakteryzują zmiany cen bazowych, przy czym 9. Price indices mentioned in points 1)—3)
w przypadku produkcji budowlano-montażowej nie characterise changes in basic prices, in the case of
występują dotacje do produktów i podatek akcyzo-
construction and assembly production subsides on
wy. Definicję ceny bazowej podano w uwagach
products and the excise tax do not occur. Defini-
ogólnych do Rocznika, ust. 9 na str. 32.
Do obliczeń przyjęto następujące założenia me- tion of basic price is given in general notes to the
todyczne: Yearbook, item 9 on page 32.
1) wskaźniki cen produkcji sprzedanej przemy- Calculations are based on the following method-
słu opracowano na podstawie miesięcznego ological assumptions:
badania cen reprezentantów wyrobów i usług 1) price indices of sold production of in-
(ok. 30 tys. w 2022 r.), uzyskiwanych przez dustry are calculated on the basis of a monthly
dobrane w sposób celowy podmioty gospodar- survey of prices of products and services repre-
cze (ok. 3,2 tys. w 2022 r.), zaliczone według sentatives (about 30 thousand in 2022) received
PKD 2007 do sekcji: „Górnictwo i wydobywanie”, by specifically selected economic entities (about
„Przetwórstwo przemysłowe”, „Wytwarzanie i za- 3.2 thousand in 2022), included in: ”Mining
opatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę and quarrying”, ”Manufacturing”, ”Electricity, gas,
wodną, gorącą wodę i powietrze do układów steam and air conditioning supply”, ”Water sup-
klimatyzacyjnych”, „Dostawa wody; gospodaro- ply; sewerage, waste management and remedia-
wanie ściekami i odpadami oraz działalność tion activities” sections of NACE Rev. 2, employ-
związana z rekultywacją”, w których liczba pra- ing more than 9 persons. Observation covers
cujących przekracza 9 osób. Obserwacją objęto
data on prices of representative items and value
dane dotyczące cen oraz wartości sprzedaży
of their sale. Price indices at the economic entity
reprezentantów. Wskaźniki cen na szczeblu
podmiotu gospodarczego obliczane są jako level are calculated as weighted averages of price
średnie ważone wskaźników cen reprezentan- indices of representative items using, as a weight
tów przy zastosowaniu, jako systemu wag, war- system, value of their sale in the surveyed month.
tości ich sprzedaży w badanym miesiącu. The weight system for calculation of the
System wag do obliczeń agregatowych wskaź- aggregated price indices of sold production of
ników cen produkcji sprzedanej przemysłu sta- industry is based on the sales structure car-
nowi struktura sprzedaży zrealizowanej w 2015 r. ried out in 2015 by economic entities employ-
przez podmioty gospodarcze, w których liczba ing more than 9 persons. This system regards
pracujących przekracza 9 osób. System ten the price and sales structure changes, occur-
uwzględnia zmiany cen i zmiany struktury sprze- ring in subsequent months of a year to which
daży zachodzące w kolejnych miesiącach roku, the price indices refer;
którego dotyczą wskaźniki cen; 2) price indices of construction and assembly
2) wskaźniki cen produkcji budowlano-monta- production are calculated on the basis of
żowej opracowano na podstawie miesięcznego
a monthly prices survey of works representatives
badania cen reprezentantów robót (ok. 3,5 tys.
w 2022 r.) realizowanych przez dobrane w spo- (about 3.5 thousand in 2022) realised by specific-
sób celowy podmioty gospodarcze (ok. 400 ally selected economic entities (about 400 in
w 2022 r.) zaliczone według PKD 2007 do sekcji 2022) included in the ”Construction” section of
„Budownictwo”, w których liczba pracujących prze- NACE Rev. 2 employing more than 9 persons.
kracza 9 osób. Obserwacją objęto ceny skalkulo- Observation covers prices calculated on a current
wane na podstawie aktualnej bazy kosztowo- cost-price basis in surveyed units according to
-cenowej badanych jednostek według powszech- generally applied rules of price calculation of con-
nie stosowanych zasad kalkulacji cen produkcji struction and assembly production. Price indices
budowlano-montażowej. Wskaźniki cen na szcze- at the economic entity level are calculated as
blu podmiotu gospodarczego obliczane są jako weighted averages of price indices of representat-
średnie ważone wskaźników cen reprezentantów ive items using, as a weight system, value of their
przy zastosowaniu, jako systemu wag, wartości
sale in the surveyed month.
ich sprzedaży w badanym miesiącu.
System wag do obliczeń agregatowych wskaź- The weight system for calculation of the ag-
ników cen produkcji budowlano-montażowej sta- gregated price indices of construction and as-
nowi struktura sprzedaży zrealizowanej w 2015 r. sembly production is based on the sales struc-
przez podmioty gospodarcze, w których liczba ture carried out in 2015 by economic entities
pracujących przekracza 9 osób. System ten employing more than 9 persons. This system
uwzględnia zmiany cen i zmiany struktury regards the price and sales structure changes,
sprzedaży zachodzące w kolejnych miesiącach occurring in subsequent months of a year, to
roku, którego dotyczą wskaźniki cen; which the price indices refer;
3) wskaźniki cen usług transportu, gospodarki 3) price indices of transport, storage and tele-
magazynowej i telekomunikacji opracowano na communications are calculated on the basis of
podstawie kwartalnego badania cen reprezentan-
a quarterly prices survey of services repres-
tów usług (ok. 2,1 tys. w 2022 r.) świadczonych
przez dobrane w sposób celowy podmioty go- entatives (about 2.1 thousand in 2022) rendered
spodarcze (ok. 580 w 2022 r.), w których liczba by purposively selected economic entities (about
pracujących przekracza 9 osób, prowadzące 580 in 2022), employing more than 9 persons,
przeważającą lub drugorzędną działalność w za- with primary and secondary activity in the field
kresie: transportu lądowego oraz rurociągowego, of: land transport and transport via pipelines,
transportu wodnego, transportu lotniczego, ma- water transport, air transport, warehousing
gazynowania i działalności usługowej wspomaga- and support activities for transportation, postal
jącej transport, działalności pocztowej i kurierskiej and courier activities and telecommunications.
oraz telekomunikacji. Obserwacją objęto ceny The observation covers producers prices of se-
producentów wybranych usług świadczonych na lected services rendered in the country and
terenie kraju oraz poza granicami kraju przedsię- outside the country to enterprises or persons
biorstwom lub osobom reprezentującym przed- representing the enterprise, public institutions as
siębiorstwo, instytucjom publicznym, a także kon-
well as individual consumers. Price indices at
sumentom indywidualnym. Wskaźniki cen na
szczeblu podmiotu gospodarczego obliczane są the economic entity level are calculated as geo-
jako średnie geometryczne wskaźników cen re- metric means of price indices for representative
prezentantów. items.
System wag do obliczeń agregatowych wskaź- The weighting system for calculation of the ag-
ników cen opracowywany jest na podstawie da- gregated price indices is based on the turnover
nych dotyczących obrotów zrealizowanych w roku generated in the base year and it is changed
bazowym i zmieniany jest raz na pięć lat. once every five years.
Począwszy od danych za styczeń 2015 r. Starting from the data for January 2015, price
wskaźniki cen usług transportu, gospodarki ma- indices for transport, storage and telecommu-
gazynowej i telekomunikacji są obliczane przy nication services are calculated using a weighting
wykorzystaniu systemu wagowego przygotowa-
system based on turnover in 2015.
nego w oparciu o obroty w 2015 r.
10. Price indices of residential premises are
10. Wskaźniki cen lokali mieszkalnych są opra-
cowywane z częstotliwością kwartalną i odzwier- compiled quarterly and reflect changes in prices
ciedlają zmiany cen zachodzące na rynku lokali on residential premises market. They are based
mieszkalnych. Obserwacją objęto ceny mieszkań on data concerning dwellings in blocks of flats
w budynkach wielomieszkaniowych nabywanych purchased by households. They are compiled
przez gospodarstwa domowe. Wskaźniki obliczane using stratification method that consists in dividing
są przy zastosowaniu metody stratyfikacji, która transactions into possibly homogeneous groups.
Prices 451
Produkcja globalnab .................................. 99,8 102,3 101,8 102,3 101,8 106,2 116,8 166,4 144,5 134,2 126,3
Output b
Zużycie pośrednieb .................................... 99,9 102,9 102,5 101,3 99,8 107,8 119,5 167,9 146,4 137,3 128,6
Intermediate consumption b
Produkt krajowy brutto b ............................. 100,0 101,8 101,2 103,0 104,2 105,3 110,7 160,0 138,6 129,0 121,4
Gross domestic product b
Popyt krajowy b .......................................... 99,9 101,7 101,7 102,4 102,9 106,4 112,9 159,5 138,9 130,9 123,6
Domestic demand b
spożycie ................................................. 99,5 102,0 101,9 102,4 103,5 105,5 113,8 165,0 142,0 131,6 124,3
final consumption expenditure
w tym spożycie w sektorze gospo-
darstw domowych .......................... 99,2 101,8 101,4 102,1 103,4 105,4 114,1 158,3 139,8 130,1 124,4
of which households’ final consump-
tion expenditure
akumulacja brutto .................................. 101,0 100,3 101,0 102,3 101,1 109,3 110,0 137,4 126,0 127,3 121,6
gross capital formation
w tym nakłady brutto na środki trwałe 100,9 100,2 101,6 102,4 101,2 102,1 111,2 130,1 120,8 120,9 114,9
of which gross fixed capital formation
Nakłady inwestycyjne ................................ 101,1 99,4 101,6 102,9 101,6 104,0 111,2 132,9 124,2 123,5 117,5
Investment outlays
w tym budynki i budowle ....................... 99,8 100,6 102,6 103,4 102,5 103,9 112,2 146,4 126,0 127,3 119,5
of which buildings and structures
Import Imports ........................ 99,7 101,3 103,0 101,8 99,5 112,8 123,9 186,6 162,6 147,3 139,0
Eksport Exports ..................... 100,3 101,5 101,6 103,1 102,8 109,8 120,0 194,2 164,8 144,4 135,5
Terms of trade ........................... 100,6 100,2 98,6 101,3 103,3 97,3 96,9 104,1 101,4 98,0 97,5
Produkcja globalna ................. 97,9 108,5 96,0 109,9 104,0 112,3 139,5 248,4 200,9 182,6 162,9
Gross output
Roślinna Crop ......................... 96,2 106,3 93,8 115,6 112,5 110,6 135,7 282,4 202,1 187,4 168,8
Zwierzęca Animal ................... 99,6 110,7 98,1 105,2 96,3 114,1 144,1 227,7 204,9 180,3 158,4
Produkcja towarowa ............... 97,6 108,0 97,8 108,7 101,9 110,8 137,0 235,6 194,4 173,3 154,7
Market output
w tym skup ............................. 98,4 108,7 96,0 106,2 100,1 112,9 144,5 223,8 199,8 178,2 163,3
of which procurement
Roślinna Crop ......................... 94,8 104,8 96,8 114,4 111,5 109,1 127,7 263,2 188,7 171,1 155,3
Zwierzęca Animal ................... 99,6 110,2 98,5 105,4 96,0 112,1 144,2 225,2 203,0 176,8 155,2
a Patrz uwagi ogólne działu „Rolnictwo. Rybołówstwo”, ust. 6 na str. 467; dane od 2005 r., z wyjątkiem skupu, uwzględ-
niają płatności uzupełniające do powierzchni upraw naliczone za dany rok.
a See general notes to the ”Agriculture. Fishing” chapter, item 6 on page 467; data since 2005, with the exception of pro-
curement, include supplementary area payments calculated for a particular year.
Prices 453
TABL. 4 (360). WSKAŹNIKI CEN PRODUKTÓW ROLNYCH SPRZEDAWANYCH ORAZ CEN TOWARÓW I USŁUG
ZAKUPYWANYCH PRZEZ GOSPODARSTWA INDYWIDUALNE W ROLNICTWIE
PRICE INDICES OF SOLD AGRICULTURAL PRODUCTS AND GOODS AND SERVICES
PURCHASED BY PRIVATE FARMS IN AGRICULTURE
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE
SPECIFICATION rok poprzedni=100 previous year=100 2005= 2010= 2015= 2019=
=100 =100 =100 =100
Produkty rolne sprzedawane .................... 97,9 112,0 97,2 115,7 97,7 111,8 156,5 308,6 236,8 210,6 170,9
Sold agricultural products
roślinne .................................................. 94,3 103,7 96,2 132,5 97,1 109,0 125,6 272,6 175,1 165,8 132,9
crop
zwierzęce ............................................... 100,3 117,5 97,8 105,7 98,0 113,6 176,9 327,4 281,8 240,2 196,9
animal
Towary i usługi zakupywane ..................... 98,8 101,9 102,9 103,2 100,8 109,9 135,6 224,8 182,2 160,7 150,2
Purchased goods and services
na cele:
for:
konsumpcyjne ........................................ 99,4 102,0 101,6 102,3 103,4 105,1 105,1 147,6 130,8 120,4 114,2
consumption
bieżącej produkcji rolniczej .................... 98,5 101,8 103,3 103,3 99,8 111,0 139,4 237,8 190,1 165,2 154,4
current agricultural production
inwestycyjne .......................................... 101,0 101,7 103,8 104,5 104,0 110,5 123,4 205,6 174,5 158,1 141,8
investment
Wskaźnik relacji cen („nożyce cen”):
Index of price relations (”price gap”):
produktów rolnych sprzedawanych do
towarów i usług zakupywanych ......... 99,0 110,0 94,4 112,1 96,9 101,7 115,4 137,1 129,6 131,0 113,7
sold agricultural products to purchased
goods and services
produktów rolnych sprzedawanych do
towarów i usług zakupywanych na
cele bieżącej produkcji rolniczej i in-
westycyjne ......................................... 99,1 110,0 94,1 111,7 97,5 100,7 112,3 129,3 123,9 126,3 110,3
sold agricultural products to goods and
services purchased for current agri-
cultural production and investment
purposes
Ziarno zbóż konsumpcyjnych i paszowych Consumer and for feeds cereal grain
— za 1 dt: — per dt:
pszenicy ................................................. 66,83 72,26 74,86 151,99 wheat
żyta ........................................................ 51,42 60,38 55,97 120,79 rye
jęczmienia .............................................. 61,04 67,37 63,63 129,96 barley
owsa i mieszanek zbożowych ............... 48,35 61,65 57,27 113,15 oats and cereal mixed
pszenżyta .............................................. 56,23 64,86 62,63 135,40 triticale
kukurydzy .............................................. 56,58 59,81 59,90 116,95 maize
Ziemniaki — za 1 dt .................................. 39,92 58,33 44,82 69,85 Potatoes — per dt
w tym: jadalne (bez wczesnych) ........... 51,15 84,54 64,59 90,34 of which: edible (excluding early kinds)
przemysłowe .............................. 23,37 30,16 25,59 43,56 industrial
Buraki cukrowe — za 1 dt ......................... 11,95 10,67 10,19 19,50 Sugar beet — per dt
Rzepak i rzepik przemysłowy — za 1 dt ... 150,51 155,81 163,90 314,36 Industrial rape and turnip rape — per dt
Liście tytoniu — za 1 dt ............................. 793,64 1016,64 1035,99 1768,83 Raw tobacco — per dt
Chmiel surowy — za 1 dt .......................... 1453,33 1891,62 1663,87 1724,31 Raw hop — per dt
Żywiec rzeźny — za 1 kg: Animals for slaughter — per kg:
bydło (bez cieląt) ................................... 6,02 6,33 6,40 10,48 cattle (excluding calves)
cielęta .................................................... 9,65 10,31 10,21 12,36 calves
trzoda chlewna ...................................... 4,30 5,39 5,13 6,73 pigs
drób ........................................................ 3,94 3,90 3,52 6,16 poultry
Mleko krowie — za 1 l ............................... 1,13 1,35 1,38 2,31 Cows’ milk — per l
Jaja kurze konsumpcyjne — za 1 szt. ...... 0,23 0,23 0,23 0,44 Consumer hen eggs — per piece
454 Ceny
TABL. 6 (362). RELACJE CEN DETALICZNYCH WYBRANYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI DLA ROLNICTWA
DO CEN SKUPU NIEKTÓRYCH PRODUKTÓW ROLNYCH
RELATIONS BETWEEN RETAIL PRICES OF SELECTED MEANS OF PRODUCTION FOR AGRICULTURE
AND PROCUREMENT PRICES OF SOME AGRICULTURAL PRODUCTS
2015 2019 2020 2022
ceny środków
WYSZCZEGÓLNIENIE produkcji wyrażone SPECIFICATION
prices of means
of production expressed
W dt PSZENICY
IN dt OF WHEAT
Pszenica (ziarno siewne) — dt ................... 2,7 2,8 2,6 1,9 Wheat (sowing seed) — dt
Koncentrat dla loch — dt ............................. 3,9 3,6 3,5 2,4 Concentrate for sows — dt
saletra amonowa 34% N ......................... 2,1 1,8 1,7 2,6 ammonium nitrate, nutritive content 34% N
Chwastobójczy środek ochrony roślin — l 0,53 0,54 0,51 0,50 Herbicide plant protection product — l
Brona ciągnikowa, zawieszana ................... 34,1 43,6 45,1 31,0 Tractor mounted harrow
Siewnik zbożowy ciągnikowy, zawieszany 331 286 285 208 Tractor mounted grain seeder
Pszenica (ziarno siewne) — dt ................... 42,0 37,9 38,2 41,8 Wheat (sowing seed) — dt
Koncentrat dla loch — dt ............................. 60,8 48,2 50,8 53,6 Concentrate for sows — dt
TABL. 6 (362). RELACJE CEN DETALICZNYCH WYBRANYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI DLA ROLNICTWA
DO CEN SKUPU NIEKTÓRYCH PRODUKTÓW ROLNYCH (dok.)
RELATIONS BETWEEN RETAIL PRICES OF SELECTED MEANS OF PRODUCTION FOR AGRICULTURE
AND PROCUREMENT PRICES OF SOME AGRICULTURAL PRODUCTS (cont.)
2015 2019 2020 2022
ceny środków
WYSZCZEGÓLNIENIE produkcji wyrażone SPECIFICATION
prices of means
of production expressed
W l MLEKA KROWIEGO
IN I OF COWS' MILK
Pszenica (ziarno siewne) — dt ................... 160 151 142 122 Wheat (sowing seed) — dt
Ziemniaki (sadzeniaki) — dt ........................ 121 159 206 104 Seed-potatoes — dt
Węgiel kamienny — t .................................. 699 656 643 1008 Hard coal — t
Mieszanki paszowe — dt: Compound feedingstuffs — dt:
dla bydła .................................................. 147 138 139 115 for cattle
dla tuczników ........................................... 121 110 110 99,3 for porkers
Koncentrat dla loch — dt ............................. 231 192 189 156 Concentrate for sows — dt
Olej napędowy — hl .................................... 403 378 327 313 Diesel oil — hl
Nawozy mineralne lub chemiczne — dt: Mineral or chemical fertilizers — dt:
saletra amonowa 34% N ......................... 127 98,7 91,4 174 ammonium nitrate, nutritive content 34% N
granulated superphosphate, nutritive
superfosfat granulowany ok. 20% P2O5 82,9 67,3 69,0 80,6 content about 20% P2O5
ammonium phosphate, nutritive content
fosforan amonu 18% N i 46% P2O5 ......... 194 160 146 194 18% N and 46% P2O5
polifoska, nutritive content 8% N, 24%
polifoska 8% N, 24% P2O5 i 24% K2O ..... 171 137 132 169 P2O5 and 24% K2O
Chwastobójczy środek ochrony roślin — l 31,1 28,8 27,5 32,6 Herbicide plant protection product — l
Cement portlandzki — t .............................. 382 346 363 284 Portland cement — t
Ciągnik rolniczy ........................................... 184341 178071 180915 142016 Farm tractor
Kopaczka do ziemniaków ciągnikowa, za-
wieszana .................................................. 13648 13449 13621 11709 Tractor mounted potato digger
Brona ciągnikowa, zawieszana ................... 2015 2335 2444 2038 Tractor mounted harrow
Siewnik zbożowy ciągnikowy, zawieszany 19594 15287 15444 13674 Tractor mounted grain seeder
456 Ceny
a Nabywanych przez gospodarstwa domowe w budynkach wielomieszkaniowych; dane dotyczą transakcji o charakterze
rynkowym, tj. sprzedaży na wolnym rynku (z pewnymi wyłączeniami, np. sprzedaży między stronami spokrewnionymi) oraz
sprzedaży przetargowej.
a Purchased by households in multi-dwelling buildings; data refer to market transactions, i.e. free market sales (with
some exclusions, e.g. sales between related parties) and sales under tender procedure.
Żywność i napoje bezalkoholowe ....... 104,7 103,2 115,4 183,9 140,9 124,7 Food and non-alcoholic beverages
żywność ........................................... 105,0 102,8 116,0 187,9 143,1 125,2 food
w tym: of which:
pieczywo i produkty zbożowe ...... 105,2 104,1 117,5 213,4 145,3 128,7 bread and cereals
w tym pieczywo ........................ 108,1 107,6 125,5 267,3 172,9 146,0 of which bread
mięsoa .......................................... 106,7 102,0 117,5 180,2 143,9 127,8 meata
w tym: of which:
mięso surowea .......................... 103,4 103,6 125,0 180,8 150,6 133,9 fresh, chilled or frozen meata
w tym: of which:
wołowe .................................. 102,0 106,1 127,6 236,6 148,5 138,1 beef
wieprzowea ........................... 107,2 94,6 116,1 159,2 139,6 117,7 porka
drobiowe ............................... 99,0 114,4 134,9 192,5 161,7 152,8 poultry
wędliny i pozostałe przetwory processed meat and other meat
mięsneb ................................. 109,1 100,8 111,8 180,7 138,7 123,0 preparationsb
ryby i owoce morza ...................... 104,2 104,5 117,3 200,5 144,0 127,7 fish and seafood
mleko, sery i jaja .......................... 103,3 103,5 118,7 179,4 139,1 126,9 milk, cheese and eggs
w tym: of which:
mleko ........................................ 106,7 103,9 123,1 181,4 136,5 136,5 milk
yoghurt, cream, milk-based
desserts, milk-based bever-
jogurt, śmietana, napoje i dese- ages and other similar milk-
ry mleczne ............................ 103,2 103,0 115,4 175,6 139,4 122,7 -based products
sery i twarogi ............................ 102,8 103,6 120,1 163,5 136,7 127,9 cheese and curd
jaja ............................................ 100,5 104,1 117,3 223,8 149,4 122,7 eggs
oleje i tłuszcze .............................. 99,3 104,8 132,2 212,8 165,4 137,6 oils and fats
w tym: of which:
masło ........................................ 96,6 102,5 127,5 221,2 176,7 126,2 butter
margaryna i inne tłuszcze ro- margarine and other vegetable
ślinne .................................... 99,0 107,4 150,0 212,9 164,1 159,5 fats
owoce ........................................... 117,6 98,6 109,1 201,5 142,2 126,6 fruit
warzywac ...................................... 100,3 103,8 111,0 203,7 153,4 115,6 vegetablesc
w tym ziemniaki ........................ 81,5 86,2 119,8 253,0 199,9 84,2 of which potatoes
cukier, dżem, miód, czekolada sugar, jam, honey, chocolate and
i wyroby cukiernicze ................. 103,2 103,1 112,7 151,9 132,0 119,9 confectionery
w tym cukier ............................. 106,2 105,2 161,3 157,4 200,3 180,2 of which sugar
napoje bezalkoholowe ..................... 101,9 106,5 109,9 154,6 123,9 119,2 non-alcoholic beverages
kawa, herbata i kakao .................. 101,1 100,2 112,9 168,7 121,5 114,4 coffee, tea and cocoa
wody mineralne, soki owocowe
i warzywne, napoje bezalkoho-
lowe, gdzie indziej niesklasyfi- mineral waters, soft drinks, fruit
kowane ..................................... 102,3 110,0 108,3 143,8 124,9 121,8 and vegetable juices
Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe 104,4 102,1 107,4 181,0 119,6 114,5 Alcoholic beverages and tobacco
napoje alkoholowe ........................... 103,6 102,4 108,9 139,0 118,4 115,5 alcoholic beverages
wyroby tytoniowe ............................. 106,3 101,0 103,1 280,0 120,3 110,7 tobacco
Odzież i obuwie ................................... 97,4 99,8 105,2 50,9 87,5 102,3 Clothing and footwear
odzież i materiały odzieżowe ........... 97,2 99,5 105,1 51,8 85,6 101,6 clothing
w tym odzież ................................ 97,0 99,2 104,8 49,2 83,9 100,8 of which garments
obuwie ............................................. 98,2 100,8 105,6 49,6 93,7 104,5 footwear
a Do 2013 r. bez boczku surowego uwzględnianego w pozycji „oleje i tłuszcze”. b Łącznie z wyrobami garmażeryjnymi.
c Do 2005 r. łącznie z nasionami i pestkami jadalnymi.
a Until 2013 excluding raw bacon included in ”oils and fats” item. b Including ready-to-serve food. c Until 2005 including
edible seeds.
460 Ceny
a Do 2005 r. łącznie z funduszem remontowym. b Do 2013 r. bez niektórych opłat internetowych, uwzględnianych
w dziale „Rekreacja i kultura”.
a Until 2005 including renovation fund. b Until 2013 excluding some of the Internet fees included in the ”Recre-
ation and culture” division.
Prices 461
Bułka pszenna — za 50 g .......................... 0,41 0,48 0,53 0,70 Wheat roll — per 50 g
Chleb pszenno-żytni — za 0,5 kg .............. 2,20 2,66 2,91 4,16 Wheat-rye bread — per 0.5 kg
Makaron jajeczny — za 400 g .................... 3,82 4,26 4,48 5,49 Egg pasta — per 400 g
Mąka pszenna — za 1 kg ........................... 2,42 2,73 2,97 4,20 Wheat flour — per kg
Kasza jęczmienna — za 0,5 kg .................. 2,19 2,38 2,53 3,31 Pearl-barley groats — per 0.5 kg
wołowe: z kością — rostbef .................... 25,95 28,59 29,24 39,34 beef: bone-in — roast beef
bez kości — z udźca ................. 32,27 33,97 34,24 44,32 boneless — gammon
wieprzowe bez kości — schab (do 2015 r. pork, boneless — loin (until 2015 —
— z kością) ......................................... 13,98 18,99 19,17 21,84 bone-in)
Kurczęta patroszone — za 1 kg ................. 6,99 7,46 7,35 11,69 Disembowelled chicken — per kg
Szynka wieprzowa gotowana — za 1 kg 24,25 28,44 31,74 35,52 Pork ham, boiled — per kg
Kiełbasa sucha — za 1 kg ......................... 29,34 33,35 37,01 42,43 Dry sausage — per kg
Polędwica drobiowa — za 1 kg .................. 18,45 20,39 21,66 26,17 Poultry sirloin — per kg
Konserwa mięsna, wieprzowa — za 300 g 3,94 4,31 4,76 5,96 Can of pork meat — per 300 g
Filety z morszczuka mrożone — za 1 kg 22,58 25,26 26,53 32,68 Fillets of hake, frozen — per kg
Karp świeży — za 1 kg ............................... 14,18 15,58 16,31 29,57 Fresh carp — per kg
Mleko krowie spożywcze o zawartości Cows’ milk, fat content 3—3.5%, UHT —
tłuszczu 3—3,5%, UHT — za 1 l .............. 2,87 2,71 2,94 3,80 per l
Jogurt owocowy — za 150 g ...................... 1,23 1,40 1,44 1,70 Fruit yoghurt — per 150 g
twarogowy półtłusty ................................ 13,25 13,71 14,28 16,99 semi-fat cottage cheese
Jaja kurze świeże — za 1 szt. ................... 0,51 0,64a 0,64 0,81 Hen eggs, fresh — per piece
Masło świeże o zawartości tłuszczu Fresh butter, fat content about 82.5% —
ok. 82,5% — za 200 g ............................ 4,13 5,91 5,53 7,87 per 200 g
a Dane nie w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie z uwagi na zmianę w 2019 r. reprezentanta objętego ba-
daniem cen.
a Data not fully comparable to those for previous years due to the change in 2019 of the representative item covered by
the price survey.
462 Ceny
Kapusta biała świeża — za 1 kg ................ 1,64 3,29 2,21 2,86 White cabbage, fresh — per kg
Groch żółty, łuskany — za 1 kg ................. 4,57 4,63 4,85 6,86 Yellow peas, shelled — per kg
Cukier biały kryształ — za 1 kg .................. 2,23 2,53 2,71 4,75 White sugar, crystallized — per kg
Dżem — za 360 g ...................................... 4,82 5,05 5,13 5,65 Jam — per 360 g
Miód pszczeli — za 400 g .......................... 11,16 12,68 13,02 13,96 Natural honey — per 400 g
Czekolada mleczna — za 100 g ................ 3,69 3,97 4,02 4,14 Milk chocolate — per 100 g
Sól warzona — za 1 kg .............................. 1,09 1,22 1,36 1,78 Evaporated salt — per kg
Kawa naturalna, mielona — za 250 g ........ 10,31 11,03 11,10 13,73 Natural coffee, ground — per 250 g
Herbata czarna, liściasta — za 100 g ........ 3,93 7,61a 7,98 8,32 Black tea, leaf — per 100 g
Kakao naturalne — za 100 g ..................... 4,61 4,77 4,98 5,79 Natural cocoa — per 100 g
Sok jabłkowy — za 1 l ................................ 3,69 3,89 4,02 4,15 Apple juice — per l
Sok wieloowocowy — za 300 ml .................. 4,14 5,01 5,56 6,22 Multi-fruit juice — per 300 ml
Wino białe gronowe (do 2020 r. — wy- White grape wine (until 2020 — dry) —
trawne) — za 0,75 l ................................ 9,70 25,11b 24,50 23,62c per 0.75 l
Piwo jasne pełne, butelkowane — za 0,5 l 2,81 2,99 3,09 3,36 Beer, full light, bottled — per 0.5 l
Papierosy — za 20 szt. .............................. 14,10 15,15 16,42 16,50 Cigarettes — per 20 pcs
Koszula męska, bawełna z udziałem Men’s shirt, cotton and other fibers, long
innych włókien, długi rękaw .................... 98,48 108,18 114,46 133,06 sleeve
Spodnie dziecięce (6—11 lat) z tkaniny Trousers for children aged 6—11, jeans
typu jeans ............................................... 66,91 67,16d 66,39 69,01 type
a—d Dane nie w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie z uwagi na zmianę reprezentanta objętego badaniem
cen: a — w 2019 r., b — w 2017 r., c — w 2021 r., d — w 2018 r.
a—d Data not fully comparable to those for previous years due to the change of the representative item covered by the
price survey: a — in 2019, b — in 2017, c — in 2021, d — in 2018.
Prices 463
Rajstopy dziecięce (2—6 lat), bawełna Tights for children aged 2—6, cotton and
z udziałem innych włókien ...................... 15,64 16,55a 16,34 18,58 other fibres
Półbuty skórzane na podeszwie nieskó- Leather low shoes with non-leather sole
rzanej — za 1 parę: — per pair:
Wanna kąpielowa akrylowa, dł. ok. 1,5 m 502,54 511,04 517,71 632,20 Acrylic bathtub, length about 1.5 m
Zimna woda z miejskiej sieci wodociągo- Cold water by municipal water supply
wej — za 1 m3 ......................................... 3,73 4,04 4,19 4,49 system — per m3
Węgiel kamienny — za 1 t ......................... 789,33 885,40 887,95 2329,03 Hard coal — per t
Kuchnia mikrofalowa, poj. 16—20 l ............ 302,71 316,72 321,16 381,65 Microwave oven, capacity 16—20 l
Odkurzacz typu domowego ....................... 363,36 397,24 402,43 470,51 Vacuum cleaner
Mikser elektryczny ...................................... 143,49 138,07 157,87 172,52 Food mixer, electric
Żelazko z nawilżaczem .............................. 199,56 216,81 221,41 269,07 Iron with duschsystem
a Dane nie w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie z uwagi na zmianę reprezentanta objętego badaniem cen
w 2018 r. b, c Łącznie z opłatami stałymi i zmiennymi przy zużyciu miesięcznym: b — 150 kWh (100 kWh do 2016 r.),
c — 100 kWh (280 kWh do 2019 r.).
a Data not fully comparable to those for previous years due to the change of the representative item covered by the price
survey in 2018. b, c Including standing and variable charges with the monthly use of: b — 150 kWh (100 kWh up to 2016),
c — 100 kWh (280 kWh up to 2019).
464 Ceny
Termometr lekarski, elektroniczny ............. 13,78 16,53 21,04 27,80 Electronic clinical thermometer
Wizyta u lekarza specjalisty ....................... 89,19 112,45 126,37 163,96 Consultation of a specialist doctor
Rower dla dorosłych ................................... 1174 1370a 1403 1850 Adults bicycle
Kurs samochodowy kat. „B” ....................... 1311 1532 1684 2354 Driving lessons, ”B” category
Bilet normalny jednorazowy na przejazd: Regular single ticket for travelling by:
Odbiornik telewizyjny LCD/LED 32 cale .... 1127 1027 947,32 1042 LCD/LED TV set, 32 inches
Bilet normalny do kina ................................ 18,23 20,02 19,34 20,82 Regular cinema ticket
Abonament za radio i telewizję .................. 21,50 22,70 22,70 24,50 Radio and TV subscription
Strzyżenie włosów męskich ....................... 17,16 21,00 25,22 34,07 Men’s hair-cutting
Mydło toaletowe — za 90 g (do 2017 r. — Toilet soap — per 90 g (until 2017 — per
za 100 g) ................................................. 1,96 2,05 2,20 2,59b 100 g)
Pasta do zębów — za 100 ml .................... 8,07 10,26 10,60 10,89 Tooth-paste — per 100 ml
a, b Dane nie w pełni porównywalne z danymi za lata poprzednie z uwagi na zmianę reprezentanta objętego badaniem
cen: a — w 2019 r., b — w 2021 r.
a, b Data not fully comparable to those for previous years due to the change of the representative item covered by the
price survey: a — in 2019, b — in 2021.
Prices 465
Cegła budowlana pełna palona, kl. 15 ....... 1,15 1,29 1,37 1,95 Building burnt brick, full, class 15
Cement portlandzki — za 25 kg .................. 10,79 11,69 12,54 16,42 Portland cement — per 25 kg
Brona ciągnikowa, zawieszana ................... 2277 3152 3372 4709 Tractor mounted harrow
Siewnik zbożowy ciągnikowy, zawieszany 22142 20637 21313 31588 Tractor mounted grain seeder
mocznik nawozowy 46% N ..................... 40,21 40,33 38,93 119,18 urea, nutritive content 46% N
Olej napędowy — za 1 l .............................. 4,55 5,10 4,52 7,22 Diesel oil — per l
Przemiał pszenicy — za 1 dt ...................... 25,49 27,78 28,42 38,91 Grinding of wheat — per dt
Badanie kliniczne krowy ............................. 34,28 41,26 44,38 60,43 Clinical examination of a cow
Rolnictwo Agriculture
1. Prezentowane informacje opracowano meto- 1. The information presented was compiled using
dą rodzaju działalności i dotyczą działalności rolni- the kind-of-activity method and concerns agricul-
czej w zakresie produkcji roślinnej i zwierzę- tural activity in the area of crop and animal produc-
cej prowadzonej przez podmioty gospodarcze nieza- tion conducted by economic entities regardless of
leżnie od sekcji PKD 2007, do której są zaliczane. the section of the NACE Rev. 2 in which they are
2. Gospodarstwo rolne to jednostka wyodręb- included.
niona pod względem technicznym i ekonomicznym, 2. Agricultural holding is a single unit, both tech-
posiadająca odrębne kierownictwo (użytkownik lub nically and economically, which has a single man-
zarządzający) i prowadząca działalność rolniczą. agement (holder or manager) and conducts agri-
Gospodarstwo indywidualne to gospodarstwo cultural activity.
rolne użytkowane przez osobę fizyczną. Private farm is an agricultural holding used by
Gospodarstwa indywidualne obejmują: a natural person.
1) gospodarstwa o powierzchni 1 ha i więcej użyt- Private farms include:
ków rolnych; 1) holdings with an area of 1 ha or more of agricul-
2) gospodarstwa o powierzchni poniżej 1 ha użyt- tural land;
ków rolnych (w tym nieposiadające użytków rol- 2) holdings with an area of less than 1 ha of agricul-
nych) prowadzące produkcję rolną (roślinną tural land (including holdings without agricultural
i zwierzęcą) o znaczącej (określonej odpowied- land) conducting agricultural production (crop and
nimi progami) skali, w tym działy specjalne pro- animal output) of significant (determined by the
appropriate thresholds) scale, of which special
dukcji rolnej.
branches of agricultural activities.
Ze względu na zmiany w metodologii badań dane
Due to changes in the survey methodology data
w rolnictwie od 2021 r. są prezentowane bez wy-
in agriculture from 2021 were presented without
szczególnienia gospodarstw indywidualnych.
specyfying private farms.
Do działalności rolniczej zaliczamy działalność
Agricultural activity includes activity related to
związaną z uprawą roślin, która obejmuje: wszystkie
the cultivation of plants, which covers: all field crops
uprawy rolne (w tym grzyby jadalne), warzywnictwo (including mushrooms), vegetable gardening and
i ogrodnictwo, szkółkarstwo, hodowlę i nasiennictwo horticulture, nursery, cultivation and seed produc-
roślin rolniczych i ogrodniczych oraz chów i hodowlę tion of agricultural and horticultural crops as well as
zwierząt gospodarskich, tj. bydła, owiec, kóz, koni, activity related to rearing and breeding of livestock,
trzody chlewnej, drobiu, królików, pozostałych zwie- such as cattle, sheep, goats, horses, pigs, poultry,
rząt futerkowych, dzikich zwierząt utrzymywanych rabbits, other fur-covered animals, wild animals kept
w gospodarstwie dla produkcji mięsa (np. dziki, for slaughter (such as wild boar, roe deer, fallow
sarny, daniele) i pszczół, a także działalność polega- deer) and bees, as well as activity of maintaining ag-
jącą na utrzymaniu użytków rolnych według zasad ricultural land in accordance with cultivation prin-
dobrej kultury rolnej (zgodnie z normami). ciples with respects to environment protection re-
3. Zgodnie z definicjami w ust. 2, od 2010 r. quirements (according to the norms).
w badaniach rolniczych nie ujmuje się posiadaczy 3. According to the definitions in item 2, since
użytków rolnych nieprowadzących działalności rolni- 2010 agricultural surveys have not included owners
czej oraz posiadaczy poniżej 1 ha użytków rolnych of agricultural land who do not conduct agricultural
prowadzących działalność rolniczą o małej skali activities, and owners of less than 1 ha of agricul-
(poniżej określonych progów). tural land who conduct agricultural activities on
4. Powierzchnia użytków rolnych obejmuje po- a small scale (below the specified thresholds).
wierzchnię użytków rolnych w dobrej kulturze 4. The agricultural land area includes an area of
i użytków rolnych pozostałych (nieużytkowanych agricultural land in a good agricultural condition and
i nieutrzymywanych w dobrej kulturze). other agricultural land (which is not used and not
Dane o powierzchni użytków rolnych i liczbie go- maintained in a good condition).
spodarstw rolnych będą dostępne z badania cyklicz- Data on the agricultural land area and the number
nego przeprowadzanego co trzy lata, kolejne — za of agricultural holdings will be available every three
2023 r. Do przeliczeń za 2022 r. wykorzystano użytki years, the next ones — for 2023. For calculations in
rolne z 2020 r., na podstawie Powszechnego Spisu 2022 agricultural land for 2020 was used, based on
Rolnego. the Agricultural Census.
Agriculture. Fishing 467
Użytki rolne w dobrej kulturze — utrzymywane Agricultural land in a good agricultural condi-
zgodnie z normami spełniającymi wymogi ustawy tion — maintained in accordance with norms meet-
z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach sys- ing requirements of the Act of 5 February 2015 on
temów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2022 r. Payments under Direct Support Schemes (Journal
poz. 1775) — prezentuje się w podziale na: po- of Laws 2022 item 1775) — is presented on the
wierzchnię pod zasiewami, grunty ugorowane,
basis of a division into sown area, fallow land, per-
uprawy trwałe (w tym sady), ogrody przydomowe,
łąki trwałe i pastwiska trwałe. manent crops (including orchards), kitchen gardens,
Użytki rolne pozostałe to użytki rolne nieużytko- permanent meadows and permanent pastures.
wane i nieutrzymywane w dobrej kulturze. Other agricultural land is agricultural land which
Powierzchnia zasiewów to powierzchnia wszyst- is not used and not maintained in a good condition.
kich upraw zasianych i zasadzonych w gospodar- Sown area is the area of all crops sown and
stwie rolnym, od 2010 r. z wyłączeniem powierzchni planted in the agricultural holding, since 2010 except
upraw zaliczonych do upraw trwałych, a także po- for the area of crops which were included to perman-
wierzchni ogrodów przydomowych i upraw na przy- ent crops, as well as the area of kitchen gardens and
oranie uprawianych jako plon główny. crop area intended for ploughing of plants cultivated
Grunty ugorowane to grunty orne niewykorzysty- as major crops.
wane do celów produkcyjnych, ale utrzymane we- Fallow land is the arable land not used for pro-
dług zasad dobrej kultury rolnej, przy zachowaniu duction purposes but maintained in a good agricul-
wymogów ochrony środowiska, łącznie z powierzch-
tural condition, in compliance with the environ-
nią upraw na przyoranie uprawianych jako plon
główny (nawozy zielone). mental protection requirements, as well as the crop
Uprawy trwałe to łączna powierzchnia plantacji area intended for ploughing of plants cultivated as
drzew i krzewów owocowych oraz ich szkółek major crops (green fertilizers).
(sady), szkółek drzew i krzewów ozdobnych, szkó- Permanent crops cover the total plantation area
łek drzew leśnych do celów handlowych, innych of fruit-bearing trees and shrubs, and their nurser-
upraw trwałych, w tym wikliny oraz drzew i krzewów ies (orchards), nurseries of ornamental trees and
owocowych rosnących poza plantacjami, a także shrubs, and nurseries of forest trees for commercial
upraw trwałych pod osłonami. purposes, as well as other permanent crops, of which
Ogrody przydomowe to powierzchnia upraw wicker, fruit-bearing trees and shrubs grown outside
przeznaczonych przede wszystkim na samozaopa- plantations, as well as other permanent crops cultiv-
trzenie. Do ogrodów przydomowych nie zalicza się ated under covers.
powierzchni trawników i ogrodów ozdobnych oraz
Kitchen gardens cover the area of crops which
powierzchni przeznaczonej na rekreację.
Łąki i pastwiska są to łąki i pastwiska trwałe, do mainly serve as self-supplies. The area of lawns and
których nie zalicza się gruntów ornych obsianych tra- ornamental gardens, as well as recreation area,
wami w ramach płodozmianu. should not be treated as a part of kitchen gardens.
5. Produkcję rolniczą scharakteryzowano za po- Meadows and pastures are permanent meadows
mocą podstawowych mierników, tj.: produkcji global- and pastures, and do not include arable land sown
nej (w tym także końcowej i towarowej produkcji rol- with grass as a part of crop rotation.
niczej), zużycia pośredniego i wartości dodanej 5. Agricultural production is characterised by
brutto, opracowanych według zasad systemu ra- basic indicators, i.e.: gross output (including final
chunków narodowych. and market output), intermediate consumption and
6. Globalna produkcja rolnicza obejmuje: gross value added, calculated in accordance with
1) produkcję roślinną, tj. surowe (nieprzetworzo- the system of national accounts.
ne) produkty pochodzenia roślinnego (zbiory da- 6. Gross agricultural output includes:
nego roku);
1) crop output, i.e. raw (not processed) products of
2) produkcję zwierzęcą, tj. produkcję żywca rzeź-
nego oraz surowych (nieprzetworzonych) pro- plant origin (production for a given year);
duktów pochodzenia zwierzęcego i przyrost po- 2) animal output, i.e. production of animals for
głowia zwierząt gospodarskich (inwentarza ży- slaughter, raw (not processed) products of animal
wego — stada podstawowego i obrotowego), do origin as well as the increase in farm animal
którego zaliczono: bydło, trzodę chlewną, owce, stocks (livestock — the basic and working herd),
konie i drób. Od 2022 r. dane dotyczące pogłowia which include: cattle, pigs, sheep, horses and
bydła i owiec pochodzą z systemu Identyfikacji poultry. Since 2022 data on the cattle and sheep
i Rejestracji Zwierząt (IRZ) Agencji Restruktury- population come from the Animal Identification
zacji i Modernizacji Rolnictwa. and Registration System (AIRS) of the Agency for
Końcowa produkcja rolnicza stanowi sumę war- Restructuring and Modernization of Agriculture.
tości: produkcji towarowej, spożycia naturalnego Final agricultural output is the sum of the follow-
produktów rolnych pochodzących z własnej pro-
ing values: market output, own consumption of agri-
dukcji, przyrostu zapasów produktów roślinnych
i zwierzęcych oraz przyrostu wartości pogłowia zwie- cultural products from own production, increase in
rząt gospodarskich (inwentarza żywego — stada inventory products of plant and animal origin and the
podstawowego i obrotowego). Produkcja końcowa, increase in farm animal stocks (livestock —
w odróżnieniu od produkcji globalnej, nie obejmuje the basic and working herd). Final output, as
tych produktów pochodzących z własnej produkcji, opposed to gross output, does not include those
które zostały zużyte na cele produkcyjne, np. pasz, products from own output that were utilised for pro-
materiału siewnego, obornika. duction purposes, e.g. feed, sown material, manure.
468 Rolnictwo. Rybołówstwo
Towarowa produkcja rolnicza stanowi sumę Agricultural market output is the sum of agri-
sprzedaży produktów rolnych do skupu i na targowi- cultural product sales at procurement centres and on
skach. Produkcja towarowa w poszczególnych gru- marketplaces. The value of agricultural market out-
pach podmiotów jest pomniejszana o wartość pro- put in the various entity groups is decreased by the
duktów rolnych zakupionych bezpośrednio od innych value of agricultural products purchased directly
grup podmiotów gospodarczych, równocześnie pro- from other groups of economic entities and simultan-
dukcja towarowa podmiotów gospodarczych, które do- eously the market output of economic entities
konują sprzedaży, jest powiększona o tę wartość. which conduct the sale is increased by this value.
Produkcja towarowa nie obejmuje obrotów między Market output does not include turnover between in-
poszczególnymi podmiotami gospodarczymi zaliczo- dividual economic entities included in the same en-
nymi do tej samej grupy podmiotów i sprzedaży pro- tity group and agricultural product sales by agricul-
duktów rolnych przez spółdzielnie produkcji rolnej — tural production cooperatives to their members.
członkom tych spółdzielni. Net final agricultural output and net agricul-
Przez produkcję rolniczą końcową netto i to- tural market output is final agricultural output and
warową netto rozumie się końcową i towarową pro- agricultural market output decreased by the value of
dukcję rolniczą pomniejszoną o wartość produktów agricultural products (protein feeds, seeds, farm an-
pochodzenia rolniczego (pasz treściwych, nasion, imals and milk) purchased by agricultural produ-
zwierząt hodowlanych i mleka) zakupionych przez cers on the market.
producentów rolnych w handlu. Agricultural output (gross, final and market) data
W produkcji rolniczej (globalnej, końcowej i towa- since 2004 include supplementary crop area pay-
rowej) od 2004 r. naliczono za dany rok płatności ments calculated for particular year (among others:
uzupełniające do powierzchni upraw (m.in.: chmielu, hop, tobacco, cereals, oilseeds crops, pulses and
tytoniu, zbóż, oleistych, strączkowych i roślin prze- plants intended for seeds and feed).
znaczonych na nasiona oraz na paszę). 7. Intermediate consumption includes the value
7. Zużycie pośrednie obejmuje wartość zużytych of agricultural products from own production, util-
na cele produkcyjne produktów rolnych pochodzą- ised for production purposes, as well as the pur-
cych z własnej produkcji, a także z zakupu materiałów chase of materials (including fuels), energy, outside
(łącznie z paliwami), energii, usług obcych (obróbka services (external processing, agricultural, veterin-
obca, usługi rolnicze, weterynaryjne, inseminacyjne ary, insemination and transport services, current re-
i transportowe, naprawy bieżące, usługi telekomuni- pairs, telecommunications services, commissions
kacyjne, prowizje płacone za usługi bankowe), usługi paid for banking services), financial intermediation
pośrednictwa finansowego mierzone pośrednio
services indirectly measured (FISIM), costs of busi-
(FISIM), koszty podróży służbowych (z wyjątkiem da-
ness trips (excluding data regarding private farms)
nych dla gospodarstw indywidualnych) oraz inne
and other costs (e.g. insurance, rentals and leasing).
koszty (np. ubezpieczenia, dzierżawy i wynajmu). Wy-
The valuation of materials used in production was
ceny zużytych w produkcji materiałów dokonano
performed using annual average purchase prices.
w średniorocznej cenie nabycia.
8. Wartość dodana brutto produkcji rolniczej 8. Gross value added of agricultural output is
stanowi różnicę między globalną produkcją rolniczą the difference between gross output and intermedi-
a zużyciem pośrednim. ate consumption.
9. Przy ustalaniu produkcji rolniczej przyjęto: 9. The following prices were assumed in calculat-
1) w cenach bieżących: ing agricultural output:
a) dla skupu, spożycia naturalnego oraz przyro- 1) current prices:
stu pogłowia zwierząt gospodarskich — ceny a) for procurement of agricultural products, own
skupu płacone przez podmioty gospodarcze consumption and increase in farm animal
skupujące produkty rolne bezpośrednio od stocks — procurement prices paid by eco-
producentów rolnych (bez podatku od towa- nomic entities purchasing agricultural prod-
rów i usług — VAT), ucts directly from agricultural producers
b) dla sprzedaży targowiskowej — ceny uzyski- (excluding value added tax — VAT),
wane przez rolników na targowiskach, b) for market sales — prices received by farm-
c) dla zużycia produkcyjnego i zapasów produk- ers at marketplaces,
tów roślinnych — ceny skupu pomniejszone c) for production consumption and stocks of plant
o 5%; origin products — purchase prices less 5%;
2) w cenach stałych od 1993 r. — ceny bieżące 2) constant prices since 1993 — current prices for
z roku poprzedzającego rok badany (dla sprze- the year preceding the surveyed year (for market
daży targowiskowej — ceny uzyskiwane przez sales — prices received by farmers at market-
rolników na targowiskach, dla pozostałych ele- places, for other elements of production — aver-
mentów produkcji — średnie ceny skupu), z wy- age procurement prices), excluding potatoes,
jątkiem ziemniaków, warzyw i owoców, w przy- vegetables and fruit, for which the average prices
padku których przyjmuje się średnie ceny from two consecutive years, i.e. from the year
z dwóch kolejnych lat, tj. z roku poprzedzającego preceding the surveyed year and from the sur-
rok badany i z roku badanego, np. dla 2020 r. — veyed year, e.g. for 2020 — the prices from 2019
z lat 2019 i 2020. and 2020, are assumed.
Agriculture. Fishing 469
10. Dane o produkcji, plonach i skupie: zbóż, 10. Data regarding production, yields and pro-
strączkowych i oleistych dotyczą ziarna, tytoniu — curement of: cereals, pulses and oilseeds plants con-
liści tytoniu, chmielu — chmielu surowego. Dane do- cern grain, tobacco — tobacco leaves, hop — raw
tyczące zbóż podstawowych, tj. pszenicy, żyta, hop. Data on basic cereals, i.e. wheat, rye, barley,
jęczmienia, owsa i pszenżyta — jeśli nie zaznaczono oats and triticale, unless otherwise indicated, do not
inaczej — nie obejmują mieszanek zbożowych. Ku- include cereal mixed. Maize for grain was included
kurydzę na ziarno zaliczono do zbóż. among cereals.
Strączkowe na ziarno obejmują konsumpcyjne Pulses for grain include consumer (peas, beans,
(groch, fasola, bób oraz pozostałe) i pastewne (pe-
broad beans and others) and feed pulses (field peas,
luszka, wyka, łubin, bobik oraz pozostałe, np. mie-
szanki strączkowe). vetch, lupine, field beans and others, e.g. pulses
Do upraw przemysłowych zalicza się: buraki cu- mixed).
krowe, uprawy roślin oleistych (rzepak, rzepik, mak, Industrial crops include: sugar beet, oilseeds
słonecznik, soja, gorczyca i od 2003 r. — len oleisty), crops (rape, turnip rape, poppy, sunflower, soya,
włóknistych (len, konopie) i innych przemysłowych mustard and since 2003 — oil flax), fibrous plants
(tj. tytoń, chmiel, cykorię). (flax, hemp) and other industrial plants (i.e. tobacco,
Uprawy pastewne obejmują: okopowe pastewne hop, chicory).
(buraki pastewne, brukiew, marchew pastewna, ka- Feed plants include: fodder root plants (fodder
pusta pastewna, rzepa itp.), motylkowe drobnona- beet, rutabaga, fodder carrot, fodder cabbage, turnip),
sienne (w tym wieloletnie, tj. koniczyna, lucerna, pulses, small-seed legumes (of which perennial
esparceta, seradela, komornica, nostrzyk i inne na legumes: clover, lucerne sainfoin, serradella, trefoil,
zielonkę) z innymi pastewnymi i trawami, a także ku- melilot and others for green forage) with other legumes
kurydzę na zielonkę oraz strączkowe pastewne na for fodder and fodder grass, as well as maize for
zielonkę. green forage and pulses for green forage.
Dane o produkcji żywca rzeźnego obejmują: skup Data regarding the production of animals for
zwierząt rzeźnych (pomniejszony o zwierzęta wyse- slaughter concern the purchase of animals for
lekcjonowane do dalszego chowu), ubój przemysłowy
slaughter (excluding animals selected for further
oraz ubój z przeznaczeniem na sprzedaż i samozao-
patrzenie. Produkcja żywca rzeźnego zbilansowana breeding), livestock slaughter in slaughterhouses
jest importem i eksportem zwierząt żywych. and slaughter intended for sale and own consump-
11. Dane o ciągnikach rolniczych dotyczą ciąg- tion. Production of animals for slaughter is balanced
ników 4-kołowych i gąsienicowych. by import and export of live animals.
12. Sprzedaż środków ochrony roślin na zao- 11. Data regarding agricultural tractors concern
patrzenie rolnictwa obejmuje sprzedaż przez przed- 4-wheeled and tracked tractors.
siębiorstwa produkcyjne odbiorcom krajowym po- 12. Sales of plant protection products for agri-
większoną o import. Zgodnie z wymogami Euro- cultural provision cover sale by production enter-
statu badaniami objęte są wszystkie środki ochro- prises for domestic buyers exceeded by imports. Ac-
ny roślin dopuszczone do obrotu w Polsce — od cording to Eurostat requirements there are surveyed
2005 r. od producentów i importerów, od 2018 r. — all plant protection products allowed for using in Po-
od posiadaczy zezwolenia Ministra Rolnictwa i Roz- land — since 2005 from producers and importers,
woju Wsi na dopuszczenie do obrotu. W 2010 r. było since 2018 — from permit holders of the Ministry of
ich 957, w 2015 r. — 1405, w 2020 r. — 2521, Agriculture and Rural Development. In 2010, there
a w 2022 r. — 2714.
were 957 of them, in 2015 — 1405, in 2020 — 2521,
13. Skup produktów rolnych dotyczy ilości
and in 2022 — 2714.
i wartości produktów rolnych (roślinnych i zwierzę-
cych) skupionych przez podmioty gospodarcze bez- 13. Procurement of agricultural products in-
pośrednio od producentów. cludes the quantity and value of agricultural products
14. Lata gospodarcze obejmują okres od 1 lipca (crop and animal origin) purchased by economic en-
do 30 czerwca (np. rok gospodarczy 2021/22 ozna- tities directly from producers.
cza okres od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r.). 14. Farming years cover the period from 1 July to
Dane zebrane w Powszechnym Spisie Rolnym 2020 30 June (e.g. the 2021/22 farming year covers the
dotyczą okresu ostatnich 12 miesięcy kończącego period from 1 July 2021 to 30 June 2022). The data
się w dniu referencyjnym badania, tj. okresu od collected in the Agricultural Census 2020 refer to the
2 czerwca 2019 r. do 1 czerwca 2020 r. włącznie. period of the last 12 months ending on the reference
15. Do wyliczeń wskaźników natężenia przyjęto date of the survey, i.e. the period from 2 June 2019
— jeśli nie zaznaczono inaczej — użytki rolne, po- to 1 June 2020, inclusive.
wierzchnię zasiewów według stanu w czerwcu, 15. Intensity ratios were calculated on the basis of
a w 2010 r. oraz w 2020 r. na podstawie powszech- agricultural land, sown area as of June, unless oth-
nych spisów rolnych (w 2010 r. — według stanu
erwise indicated, in 2010 and 2020 on the basis of
w dniu 30 czerwca, w 2020 r. — według stanu w dniu
1 czerwca). the agricultural censuses (in 2010 — as of 30 June,
16. Dane o użytkowaniu gruntów, powierzchni za- in 2020 — as of 1 June).
siewów, zbiorach i plonach ziemiopłodów, zwierzę- 16. Data regarding land use, sown area, crop pro-
tach gospodarskich i produkcji zwierzęcej oraz duction and yields, livestock and animal-based pro-
o ciągnikach opracowano na podstawie sprawo- duction, as well as tractors were compiled on the basis
zdawczości, wyników badań reprezentacyjnych, wy- of reports, results of sample surveys, agricultural
ników spisów rolnych, danych ze źródeł administra- censuses results, data from administrative sources
cyjnych i szacunków. and estimates.
470 Rolnictwo. Rybołówstwo
17. Dane o nakładach pracy w gospodarstwach 17. Data on labour input in agricultural holdings
rolnych (tabl. 30) opracowano na podstawie Po- (table 30) were compiled on the basis of the Agricultural
wszechnych Spisów Rolnych z lat 2010 i 2020. Pre- Censuses in 2010 and 2020. The presented data in-
zentowane dane uwzględniają osoby wykonujące clude persons performing any work on a farm in the
pracę w gospodarstwie w ciągu 12 miesięcy poprze- period of 12 months preceding the survey,
dzających badanie, tj. w okresie od 1 lipca 2009 r. do i.e. between 1 July 2009 and 30 June 2010 (Agricul-
30 czerwca 2010 r. (PSR 2010) oraz od 2 czerwca tural Census 2010) as well as between 2 June 2019
2019 r. do 1 czerwca 2020 r. (PSR 2020), nawet jeżeli and 1 June 2020 (Agricultural Census 2020), even if it
była to praca w minimalnym wymiarze godzin. was minimal volume of work.
Nakłady pracy ogółem dla całego rolnictwa The total labour input for the whole agriculture in-
uwzględniają: clude:
1) w gospodarstwach indywidualnych: właścicieli, 1) on private farms in agriculture: owners, co-owners
współwłaścicieli i dzierżawców, łącznie z pomaga- and leaseholders, including contributing family
jącymi członkami ich rodzin (rodzinna siła robocza), workers (family labour force), permanent employ-
pracowników najemnych stałych i dorywczych, pra- ees and temporary employees, contracted work-
cowników kontraktowych, pomoc sąsiedzką; ers, mutual aid;
2) w gospodarstwach osób prawnych: pracowników
2) on farms of legal persons: permanent employees
najemnych stałych i dorywczych, pracowników kon-
and temporary employees, contracted workers as
traktowych oraz pozostałe osoby (tj. członków rolni-
well as other persons (i.e.: members of agricultural
czych spółdzielni produkcyjnych, uczniów pracują-
cych w szkolnych gospodarstwach rolnych, osoby producers’ co-operatives, students working on
pracujące, w tym osoby duchowne w gospodar- school agricultural holdings, persons working, in-
stwach prowadzonych przez zakony). cluding clergymen working in holdings run by mon-
Ze względu na duży udział pracy w niepełnym wy- asteries).
miarze godzin oraz sezonowego zatrudnienia pracow- Because of the high share of part-time and sea-
ników dorywczych, nakłady pracy w rolnictwie zostały sonal employment of temporary employees, the la-
wyrażone w umownych rocznych jednostkach bour input in agriculture was expressed in conven-
pracy (AWU). Umowna jednostka pracy (AWU) jest tional Annual Work Unit (AWU). The conventional
ekwiwalentem czasu przepracowanego w ciągu roku Annual Work Unit means the equivalent of working
w gospodarstwie rolnym przez 1 osobę pełnozatrud- time over a year on agricultural holdings by 1 full-
nioną w rolnictwie. W Polsce przyjęto 2120 godzin -time employee in agriculture. In Poland, 2120 work-
przepracowanych w ciągu roku jako równoważnik peł- ing hours over a year equal an equivalent of full-time
nego etatu (roczną jednostkę pracy). Jednocześnie employment (Annual Work Unit). In accordance with
zgodnie z metodologią Eurostatu zachowano waru- the Eurostat methodology the assumption is made
nek, że na 1 osobę nie może przypadać więcej niż that more than 1 AWU cannot be attributed to 1 per-
1 roczna jednostka pracy, nawet jeżeli w rzeczywisto- son, even if the actual amount of work per person
ści pracuje ona dłużej. was higher.
Agriculture. Fishing 471
Rolnictwo
Agriculture
Gospodarstwa rolnea w tys. .................. 1409,6 1409,4 1317,4 . Agricultural holdingsa in thousands
Powierzchnia zasiewówa w tys. ha ....... 10753,0 10897,7 10961,8 10977,1 Sown areaa in thousand hectares
Udział w ogólnej powierzchni zasiewów Share in total sown area (as of June)a
(stan w czerwcu)a w %: in %:
d
Udział krów w pogłowiu bydła (stan Share of cows in cattle stocksd (as of
w czerwcu) w % ................................. 41,0 38,7 38,9 34,3 June) in %
Udział loch w pogłowiu trzody chlewnej Share of sows in pig stocks (as of June)
(stan w czerwcu) w % ........................ 8,1 7,0 7,0 6,3 in %
na 1 ha użytków rolnych ..................... 884 959 963 988 per 1 ha of agricultural land
a W 2020 r. dane Powszechnego Spisu Rolnego. b Według normatywnych współczynników (dzielników) przyjęto dla:
zbóż — 1, ziemniaków — 7, buraków cukrowych — 12. c W 2015 r. do przeliczeń przyjęto stan koni z 2013 r., w 2022 r. —
stan koni z 2020 r. d Od 2022 r. dane pochodzą z systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa. e Dotyczy mięsa: wołowego, cielęcego, wieprzowego, baraniego, końskiego, drobiowego, kozie-
go, króliczego i dziczyzny; w wadze poubojowej ciepłej. f Dane nie są porównywalne z danymi zaprezentowanymi za lata
poprzednie, z uwagi na zmianę w 2018 r. współczynników przeliczeniowych żywca rzeźnego na wagę poubojową ciepłą.
a In 2020 data of the Agricultural Census. b According to standardisation factors (dividers) the following values were
assumed for: cereals — 1, potatoes — 7, sugar beet — 12. c In 2015 for calculations horses stocks of 2013 were adopted,
in 2022 — horses stocks of 2020. d Since 2022, data are derived from the Animal Identification and Registration System
(AIRS) of the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture. e Concerns meat: beef, veal, pork, mutton, horse-
flesh, poultry, goat, rabbit and game; in post-slaughter warm weight. f Data are incomparable to those presented for previ-
ous years, due to the change of conversion rates of animals for slaughter in post-slaughter warm weight in 2018.
472 Rolnictwo. Rybołówstwo
a W 2020 r. dane Powszechnego Spisu Rolnego. g Dotyczy odpowiednio lat gospodarczych 2014/15, 2018/19, 2019/20
i 2021/22.
a In 2020 data of the Agricultural Census. g Concerns respectively the 2014/15, 2018/19, 2019/20 and 2021/22 farming
years.
W tym gospodarstwa indywidualne ....... 13241,5 13599,0 13652,1 Of which private farms
W dobrej kulturze rolnej ..................... 14398,2 14550,3 14754,9 In good agricultural condition
w tym gospodarstwa indywidualne .... 13127,0 13492,8 13474,7 of which private farms
w tym gospodarstwa indywidualne .... 9679,1 9978,7 9895,5 of which private farms
w tym gospodarstwa indywidualne .... 112,8 143,3 162,0 of which private farms
w tym gospodarstwa indywidualne .... 27,2 28,0 22,2 of which private farms
w tym gospodarstwa indywidualne .... 2537,2 2669,1 2650,7 of which private farms
w tym gospodarstwa indywidualne .... 396,7 339,2 373,8 of which private farms
W tym gospodarstwa indywidualne ....... 114,6 106,2 177,5 Of which private farms
OGÓŁEM
TOTAL
2015 .......... 1409,6 2,0 18,0 32,2 22,9 10,3 5,1 7,2 2,3 11,6 10,3
2019 .......... 1409,4 2,0 20,3 31,3 21,7 9,8 4,8 7,6 2,6 11,6 10,4
2020a ........ 1317,4 1,9 16,7 33,4 21,9 9,9 4,9 8,1 3,1 12,7 11,4
2019 .......... 1378,2 . 20,7 32,0 22,0 10,0 4,9 7,8 2,5 11,0 9,9
2020a ........ 1284,9 . 17,1 34,1 22,4 10,1 5,0 8,2 2,9 11,8 10,6
Produkcja globalna ........ 98638 119645 126572 200112 13383 107,1 103,1 101,5 96,6 101,7 95,5 105,7 126,8
Gross output
Zużycie pośrednie ............ 64365 68205 70850 120089 8031 98,2 102,1 97,3 103,7 103,9 101,4 104,8 126,9
Intermediate consumption
Wartość dodana brutto ..... 34273 51440 55722 80022 5352 110,6 103,8 116,6 94,8 108,3 80,4 143,1 155,4
Gross value added
Produkcja globalna ................... 98638 119645 126572 200112 6782 13383 Gross output
Produkcja roślinna ....................... 49436 56832 64699 105967 3399 7087 Crop output
Produkcja zwierzęca ................... 49202 62813 61873 94144 3383 6296 Animal output
Produkcja końcowa .................. 81227 100138 104420 163341 5585 10924 Final output
Produkcja roślinna ....................... 33800 39409 44580 72007 2324 4816 Crop output
Produkcja zwierzęca ................... 47427 60729 59839 91333 3261 6108 Animal output
Produkcja końcowa netto ........ 66934 84046 88274 135776 4926 9080 Final net output
Produkcja towarowa ................. 74203 89293 92499 143050 5102 9567 Market output
Produkcja roślinna ....................... 30816 33963 37671 58037 2119 3882 Crop output
Produkcja zwierzęca ................... 43387 55330 54829 85013 2983 5685 Animal output
Produkcja towarowa netto ....... 59910 73200 76354 115485 3615 7723 Net market output
TABL. 6 (377). DYNAMIKA GLOBALNEJ, KOŃCOWEJ I TOWAROWEJ PRODUKCJI ROLNICZEJa (ceny stałe)
INDICES OF GROSS, FINAL AND MARKET AGRICULTURAL OUTPUT a (constant prices)
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE
SPECIFICATION 2005= 2010= 2015= 2019=
rok poprzedni=100 previous year=100
=100 =100 =100 =100
Produkcja globalna ............................ 107,1 103,1 101,5 96,6 101,7 95,5 105,7 126,8 118,1 111,1 102,6
Gross output
Produkcja roślinna ................................ 110,3 100,6 100,3 93,2 101,2 99,2 110,0 121,9 116,7 114,5 110,4
Crop output
Produkcja zwierzęca ............................ 103,8 105,7 102,6 99,8 102,3 91,7 100,9 127,0 116,1 106,4 94,6
Animal output
Produkcja końcowa ............................. 107,9 103,5 101,8 96,4 101,5 95,9 106,2 135,9 123,8 113,2 103,3
Final output
Produkcja roślinna .................................. 113,6 100,5 100,5 91,4 100,5 100,1 112,3 135,8 126,3 118,5 113,0
Crop output
Produkcja zwierzęca .............................. 104,0 105,8 102,7 99,8 102,3 92,7 101,4 130,1 118,7 108,5 96,1
Animal output
Produkcja towarowa ............................ 105,7 102,9 103,3 95,7 101,7 97,9 104,0 141,3 123,9 111,4 103,6
Market output
Produkcja roślinna .................................. 109,5 99,8 100,5 91,2 99,5 100,4 110,1 132,7 118,0 110,1 110,0
Crop output
Produkcja zwierzęca .............................. 103,1 105,1 104,9 98,5 103,2 96,2 99,7 143,1 125,8 110,9 99,0
Animal output
PRODUKCJA GLOBALNA
GROSS OUTPUT
Produkcja roślinna .................... 49436 56832 64699 105967 50,1 53,0 Crop output
w tym zboża podstawowe ....... 13381 15329 17520 35413 13,6 17,7 of which basic
w tym: of which:
buraki cukrowe ........................ 1734 1872 2103 3744 1,8 1,9 sugar beet
Siano łąkowe ............................... 1457 1629 1781 1875 1,5 0,9 Meadow hay
Produkcja zwierzęca ................. 49202 62813 61873 94144 49,9 47,0 Animal output
Żywiec rzeźny a ............................ 27981 35644 33969 48728 28,4 24,4 Animals for slaughter a
w tym: of which:
bydło (bez cieląt) ..................... 5540 7049 6767 9950 5,6 5,0 cattle (excluding calves)
cielęta ...................................... 133 63,4 47,1 53,8 0,2 0,0 calves
trzoda chlewna ........................ 10837 14041 13368 16001 11,0 8,0 pigs
owce ........................................ 16,7 22,9 23,7 25,2 0,0 0,0 sheep
drób .......................................... 11236 14271 13584 22570 11,4 11,3 poultry
Przyrost stada (podstawowego Increase in herd (basic and
i obrotowego) ........................... –89,9 146 74,2 379 –0,1 0,2 working)
Mleko krowie ............................... 14652 19082 19935 34116 14,9 17,0 Cows᾿ milk
Jaja kurze .................................... 5176 6371 6378 9036 5,2 4,4 Hen eggs
Wełna nieprana owcza ................ 3,1 8,6 8,0 4,5 0,0 0,0 Sheep᾿s greasy wool
Obornik ........................................ 904 1048 947 1147 0,9 0,6 Manure
Pozostałe ..................................... 576 513 562 734 0,6 0,4 Others
PRODUKCJA TOWAROWA
MARKET OUTPUT
a Dane Powszechnego Spisu Rolnego. b Warzywa, truskawki, uprawy na nawozy zielone, wysadki okopowych oraz inne
wcześniej niewymienione.
a Data of the Agricultural Census. b Vegetables, strawberries, green fertilizer crops, root plant planting and others not else-
where classified.
478 Rolnictwo. Rybołówstwo
2011—
WARZYWA 2015 2019 2020 2022 VEGETABLES
—2015a
Production in thousand
Zbiory w tys. t ....................... 5279 4795 5019 5155 5443 tonnes
Warzywa gruntowe ................. 4358 3793 3850 4108 3985 Ground vegetables
w tym: of which:
kapusta ............................... 1076 875 837 718 644 cabbages
cebula ................................. 614 548 535 667 650 onions
marchew ............................. 793 678 678 681 620 carrots
buraki .................................. 334 297 281 271 242 beetroots
ogórki .................................. 264 221 222 193 144 cucumbers
pomidory ............................. 262 236 241 195 171 tomatoes
Warzywa z upraw pod osło- Vegetables cultivated under
nami .................................... 921 1002 1169 1047 1458 covers
Plony warzyw gruntowych Yields of ground veget-
z 1 ha w dt ables per 1 ha in dt
Kapusta .................................. 457 372 400 523 461 Cabbages
Cebula .................................... 253 219 216 289 286 Onions
Marchew ................................. 361 306 306 384 370 Carrots
Buraki ..................................... 320 272 269 362 332 Beetroots
Ogórki ..................................... 174 147 147 351 242 Cucumbers
Pomidory ................................ 250 222 240 310 310 Tomatoes
a Przeciętne roczne.
a Annual averages.
Zbiory owoców z drzew ....... 3379 3582 3456 3949 4763 Tree fruit production
w tym: of which:
Jabłka ..................................... 2964 3169 3081 3555 4265 Apples
Gruszki ................................... 69,3 69,6 67,6 61,0 80,6 Pears
Śliwki ...................................... 99,5 94,9 95,0 112 133 Plums
Wiśnie ..................................... 179 179 152 156 184 Sour cherries
Czereśnie ............................... 44,6 48,1 44,4 51,3 76,6 Sweet cherries
Zbiory owoców jagodowych 556 518 476 570 600 Berry fruit production
w tym: of which:
Truskawki ............................... 183 205 177 146 185 Strawberries
Maliny ..................................... 114 79,9 75,7 123 105 Raspberries
Porzeczki ................................ 177 160 126 146 146 Currants
Agrest ..................................... 14,1 12,1 9,6 9,6 9,8 Gooseberries
a Od 2015 r. z wyłączeniem produkcji poza sadami (w tym także w ogrodach przydomowych); zbiory truskawek dla każdego
roku łącznie z ogrodami przydomowymi. b Przeciętne roczne (łącznie z produkcją poza sadami, w tym także w ogrodach
przydomowych).
a Since 2015 excluding production outside orchards (also from kitchen gardens); production of strawberries in each year
including kitchen gardens. b Annual averages (including production outside orchards, in kitchen gardens as well).
Agriculture. Fishing 481
W TYSIĄCACH SZTUK
IN THOUSAND HEADS
a Od 2022 r. dane dotyczące pogłowia bydła i owiec pochodzą z systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. b W 2015 r. do przeliczeń przyjęto stan koni z 2013 r., w 2022 r. — stan koni z 2020 r.
U w a g a. Przeliczenia pogłowia zwierząt ze sztuk fizycznych na przeliczeniowe sztuki duże dokonuje się przy przyjęciu
współczynników (mnożników) dla: bydła — 0,8, trzody chlewnej — 0,15, owiec — 0,08, koni — 1,0.
a Since 2022 data on the cattle and sheep population come from the Animal Identyfication and Registration System (AIRS)
of the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture. b In 2015 for calculations horses stocks of 2013 were
adopted, in 2022 — horses stocks of 2020.
N o t e. The following ratios (multipliers) are used in calculating livestock in physical units per head in terms of large heads
for: cattle — 0.8, pigs — 0.15, sheep — 0.08, horses — 1.0.
Drób kurzy w tys. szt. ....... 139588 178342 182473 176580 Hens in thousand heads
w tym kury nioski .......... 49536 53190 48738 44101 of which laying hens
Gęsi w tys. szt. ................. 1213 1061 1003 978 Geese in thousand heads
Indyki w tys. szt. ............... 9008 15939 15892 14967 Turkeys in thousand heads
Kaczkib w tys. szt. ............ 3401 5704 6406 6381 Ducksb in thousand heads
Drób kurzy na 100 ha użyt- Hens per 100 ha of agri-
ków rolnych w szt. ........ 960 1214 1220 1181 cultural land in heads
w tym kury nioski .......... 341 362 326 295 of which laying hens
na 100 ha użytków
WYSZCZEGÓLNIENIE rolnych w szt. SPECIFICATION
w tys. szt. in thousand heads per 100 ha
of agricultural land
in heads
Bydło (bez cieląt) .............. 1569 1768 1774 1672 10,8 11,2 Cattle (excluding calves)
Cielęta .............................. 149 –19 7 –92 1,0 –0,6 Calves
Trzoda chlewna ................ 15773 14584 14024 12496 108,4 83,6 Pigs
Owce ................................ 78 109 92 85 0,5 0,6 Sheep
Konie ................................ 41 27 26 16 0,3 0,1 Horses
W WADZE ŻYWEJ
IN LIVE WEIGHT
TABL. 15 (386). PRODUKCJA, IMPORT, EKSPORT I SPOŻYCIE MIĘSA, TŁUSZCZÓW I PODROBÓW (dok.)
PRODUCTION, IMPORTS, EXPORTS AND CONSUMPTION OF MEAT, FATS AND PLUCK (cont.)
2015 2019a 2020 2022 2015 2022 2015 2022
na 1 ha użyt-
ków rolnych na 1
WYSZCZEGÓLNIENIE w tys. t per 1 ha of mieszkańcab SPECIFICATION
in thousand tonnes agricultural per capitab
land
w kg in kg
Ubytki ..................................... 60,7 70,0 70,9 71,4 4,2 4,8 1,5 1,9 Losses
a Dane w wadze poubojowej nie są porównywalne z danymi zaprezentowanymi za lata poprzednie, z uwagi na zmianę
w 2018 r. współczynników przeliczeniowych żywca rzeźnego na tę wagę. b Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
c Łącznie z dziczyzną. d Różnice wagi między produkcją żywca w przeliczeniu na mięso a produkcją mięsa, tłuszczów
i podrobów uzyskanych z uboju; łącznie z ubytkami wagi w obrocie zwierzętami rzeźnymi. e Mięso surowe, podroby
i tłuszcze oraz przetwory w przeliczeniu na mięso. f Łącznie z mięsem i podrobami przeznaczonymi na przetwory.
a Data in post-slaughter weight are incomparable to those presented for previous years, due to the change of conversion
rates of animals for slaughter into this weight in 2018. b See general notes to the Yearbook, item 12 on page 33. c Including
game. d Weight differences between the production of animals for slaughter in terms of meat and the production of meat,
fats and pluck obtained from slaughter; including weight losses in the turnover of animals for slaughter. e Raw meat, pluck
and fats as well as products in terms of meat. f Including meat and pluck intended for processing.
484 Rolnictwo. Rybołówstwo
TABL. 16 (387). PRODUKCJA MLEKA KROWIEGO, JAJ KURZYCH I WEŁNY NIEPRANEJ OWCZEJ
PRODUCTION OF COWS’ MILK, HEN EGGS AND SHEEP’S GREASY WOOL
2011—
WYSZCZEGÓLNIENIE 2015 2019 2020 2022 SPECIFICATION
—2015a
Produkcja mleka w mln l ................... 12433 12859 14090 14400 14776 Milk production in million litres
Przeciętny roczny udój mleka od Average annual quantity of milk
1 krowy w l ..................................... 5000 5395 5803 5946 6647 per cow in l
Produkcja jaj w mln szt. .................... 10136 10474 12056 11740 11925 Egg production in million units
Przeciętna roczna liczba jaj od 1 kury Average annual number of eggs
nioski w szt. ................................... 213 223 220 230 249 per laying hen in units
Produkcja wełny w t .......................... 707 701 891 926 930 Wool production in t
Przeciętna roczna ilość wełny od Average annual quantity of wool
1 owcy w kg ................................... 3,2 3,2 3,3 3,6 3,4 per sheep in kg
a Przeciętne roczne.
a Annual averages.
Ź r ó d ł o: dane Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Polskiego Związku Owczarskiego oraz Polskiego
Związku Hodowców Koni.
S o u r c e: data of the Polish Federation of Cattle Breeders and Dairy Farmers, the Polish Union of Sheep-Farmers and
the Polish Horse Breeders Association.
a Pszenica, żyto, jęczmień, owies i mieszanki zbożowe, pszenżyto, kukurydza na ziarno, zboża pozostałe (proso, gryka).
b Zapasy w przetwórstwie przemysłowym i w handlu. c Bez przemiału zbóż.
a Wheat, rye, barley, oats and cereal mixed, triticale, maize for grain, other cereals (millet, buckwheat). b Stocks in industrial
processing and trade. c Excluding grain milling.
Agriculture. Fishing 485
W TYSIĄCACH TON
IN THOUSAND TONNES
Nawozy mineralne lub chemiczneb 1792 1905 1951 1728 Mineral or chemical fertilizersb
NA 1 ha UŻYTKÓW ROLNYCH w kg
PER 1 ha OF AGRICULTURAL LAND in kg
Nawozy mineralne lub chemiczneb 123,2 129,7 130,5 126,6 Mineral or chemical fertilizersb
Grzybobójcze i zaprawy nasienne ......... 18268 17858 22710 21255 Fungicides and seed treatments
Regulatory wzrostu ................................ 4293 4737 2954 4816 Plant growth regulators
OGÓŁEM
TOTAL
2010 2020
w tym w gospodarstwach o powierzchni użytków rolnych
WYSZCZEGÓLNIENIE of which in farms with agricultural land area of
SPECIFICATION ogółem
total do 1 ha 50,00 ha
włącznie 1,01— 2,00— 5,00— 10,00— 15,00— 20,00— i więcej
—1,99 —4,99 —9,99 —14,99 —19,99 —49,99
up to and more
W TYSIĄCACH SZTUK
IN THOUSAND UNITS
Ciągniki rolnicze .......... 1418,4 1447,7 9,6 81,5 290,7 332,6 216,5 131,2 260,8 124,7
Agricultural tractors
Kombajny:
Combine harvesters for:
zbożowe ................... 151,7 167,1 0,4 1,6 11,6 28,1 28,4 21,4 50,1 25,5
cereals
ziemniaczane ........... 79,5 59,7 0,2 0,8 5,5 14,0 12,2 8,0 14,5 4,5
potatoes
buraczane ................ 27,7 10,5 0,0 0,0 0,2 1,2 2,1 1,7 4,0 1,3
beet
Silosokombajny ........... 11,8 3,7 0,0 0,0 0,2 0,3 0,5 0,4 1,4 1,0
Forage harvesters
Opryskiwacze polowe 490,8 462,4 1,7 14,7 85,8 125,6 78,3 43,9 80,1 32,2
Field crop sprayers
Opryskiwacze sadowni-
cze ........................... 51,1 51,8 0,4 4,0 14,7 16,5 8,0 3,4 3,7 1,1
Orchard sprayers
2010 2020
w tym w gospodarstwach o powierzchni użytków rolnych
WYSZCZEGÓLNIENIE of which in farms with agricultural land area of
SPECIFICATION ogółem
total do 1 ha 50,00 ha
włącznie 1,01— 2,00— 5,00— 10,00— 15,00— 20,00— i więcej
—1,99 —4,99 —9,99 —14,99 —19,99 —49,99
up to and more
CENY BIEŻĄCE
CURRENT PRICES
W milionach złotych
In million PLN
O G Ó Ł E M ......................................... 57040,2 65594,6 67114,0 110716,3 T O T A L
Produkty roślinne ................................ 18600,1 19152,1 21124,7 33766,9 Crop products
w tym: of which:
Zboża .................................................... 7492,6 7185,5 9370,0 16638,4 Cereals
w tym: of which:
zboża podstawowea ....................... 6287,0 5592,1 7473,0 12377,9 basic cerealsa
pszenica ..................................... 4541,1 3923,7 5124,3 8752,6 wheat
żyto ............................................. 458,2 522,3 710,5 795,5 rye
jęczmień ..................................... 536,9 492,9 633,0 1166,4 barley
owies i mieszanki zbożowe ........ 57,6 63,6 90,8 118,7 oats and cereal mixed
pszenżyto ................................... 693,2 589,6 914,4 1544,7 triticale
kukurydza na ziarno ....................... 1190,6 1573,7 1873,1 4213,5 maize for grain
w tym zboża konsumpcyjne i pa- of which consumer and for feeds cer-
szowe ............................................. 7406,9 7139,0 9293,7 16528,1 eals
w tym: of which:
zboża podstawowea ....................... 6208,0 5552,8 7408,0 12285,8 basic cerealsa
pszenica ..................................... 4503,8 3908,5 5093,7 8704,0 wheat
żyto ............................................. 450,7 518,7 700,4 787,0 rye
jęczmień ..................................... 523,0 484,6 622,6 1150,7 barley
owies i mieszanki zbożowe ........ 53,5 60,4 87,5 114,9 oats and cereal mixed
pszenżyto ................................... 677,0 580,6 903,8 1529,3 triticale
kukurydza na ziarno ....................... 1184,2 1566,7 1862,1 4198,3 maize for grain
a Łącznie z mieszankami zbożowymi.
a Including cereal mixed.
Agriculture. Fishing 489
Rzepak i rzepik ...................................... 2857,0 2582,6 3103,2 3677,0 Rape and turnip rape
Słoma zbóż podstawowych ................... 24,5 24,5 11,6 21,9 Straw from basic cereals
w tym: of which:
Bydło (bez cieląt) ................................... 5008,0 5064,8 4968,0 7800,8 Cattle (excluding calves)
Jaja kurze konsumpcyjne ...................... 246,6 188,3 120,4 423,5 Consumer hen eggs
Wełna nieprana owcza .......................... 1,0 0,5 0,3 0,1 Sheep’s greasy wool
Na 1 ha użytków rolnych w dt
Per 1 ha of agricultural land in dt
O G Ó Ł E M ............................. 102,8 104,7 102,8 95,9 102,5 99,1 101,5 159,5 133,7 109,4 103,1
TOTAL
Produkty roślinne ...................... 105,2 99,7 105,8 93,0 101,2 98,3 103,3 163,3 129,2 106,0 102,8
Crop products
Produkty zwierzęce ................... 101,7 107,0 101,6 97,1 103,1 99,5 100,7 155,3 134,3 110,8 103,3
Animal products
OGÓŁEM
TOTAL
Zboża w tys. t ......................................... 12005,0 10669,2 13826,7 12166,0 Cereals in thousand tonnes
w tym: of which:
owies i mieszanki zbożowe ......... 117,3 101,7 157,2 104,6 oats and cereal mixed
kukurydza na ziarno ........................ 2098,9 2624,3 3116,3 3597,5 maize for grain
w tym: of which:
a
zboża podstawowe ........................ 9787,5 7980,2 10629,5 8494,5 basic cerealsa
owies i mieszanki zbożowe ......... 110,7 97,9 152,8 101,5 oats and cereal mixed
kukurydza na ziarno ........................ 2092,9 2619,2 3108,9 3589,8 maize for grain
Strączkowe konsumpcyjneb w tys. t ....... 9,6 11,9 12,8 12,4 Consumer pulsesb in thousand tonnes
Ziemniaki w tys. t .................................... 1530,4 1559,0 1938,6 1631,4 Potatoes in thousand tonnes
Buraki cukrowe w tys. t .......................... 10687,4 14419,8 14240,1 14746,8 Sugar beet in thousand tonnes
Warzywa w tys. t .................................... 1652,0 1606,3 1524,6 1841,2 Vegetables in thousand tonnes
Owoce w tys. t ........................................ 2554,7 2745,7 2462,5 3391,2 Fruit in thousand tonnes
Siano łąkowe w tys. t .............................. 35,2 7,0 2,1 0,8 Meadow hay in thousand tonnes
O G Ó Ł E M (dok.)
T O T A L (cont.)
c W wadze żywej. d Wołowe, cielęce, wieprzowe, baranie, końskie i drobiowe; w wadze poubojowej ciepłej. e Dane nie są
porównywalne z danymi zaprezentowanymi za lata poprzednie, z uwagi na zmianę w 2018 r. współczynników przeliczenio-
wych żywca rzeźnego na wagę poubojową ciepłą. f Łącznie z mieszankami zbożowymi.
c In live weight. d Beef, veal, pork, mutton, horseflesh and poultry; in post-slaughter warm weight. e Data are incomparable
to those presented for previous years, due to the change of conversion rates of animals for slaughter in post-slaughter warm
weight in 2018. f Including cereal mixed.
W TYSIĄCACH
IN THOUSANDS
O G Ó Ł E M ...... 2009/10 1914,8 801,3 1866,0 1797,6 35,3 25,1 48,8 38,7 2,7
TOTAL 2019/20 1427,5 539,2 1381,6 1274,6 55,4 29,7 45,9 33,7 3,1
W ODSETKACH
IN PERCENT
O G Ó Ł E M ...... 2019/20 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
TOTAL
W tym w gospodarstwach
o powierzchni powyżej
1 ha użytków rolnych .... 98,2 98,0 98,3 98,5 94,1 97,7 96,6 95,7 98,9
Of which on farms exceed-
ing 1 ha of agricultural
land
1,01— 4,99 ha ........... 33,6 37,3 34,6 36,0 11,6 15,4 3,4 3,4 2,7
5,00— 9,99 ................. 22,7 22,9 23,3 23,7 14,7 21,4 3,2 3,4 9,0
10,00—14,99 ................. 12,8 12,4 13,1 13,3 7,2 17,3 2,4 2,8 1,1
15,00—19,99 ................. 7,1 6,8 7,3 7,4 4,8 9,9 1,8 2,1 1,5
20,00—49,99 ................ 13,3 12,4 13,5 13,3 14,1 19,3 7,5 8,1 12,8
50,00 ha i więcej ........... 8,8 6,2 6,5 4,7 41,6 14,3 78,2 76,0 71,8
and more
a Patrz uwagi ogólne, ust. 17 na str. 470. b Na podstawie umowy o pracę (pisemnej lub ustnej). c Dotyczy właścicieli,
współwłaścicieli i dzierżawców, łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin.
a See general notes, item 17 on page 470. b On the basis of employment agreement (written or verbal). c Concern owners,
co-owners and leaseholders, including contributing family workers.
Rybołówstwo
Fishing
a Przeciętne roczne. b Ryby łososiowate przeliczone na kilogramy. c Do ryb dorszowatych zalicza się: dorsze, czarniaki,
mintaje, błękitki, morszczuki, plamiaki. d Bez materiału zarybieniowego; dane szacunkowe.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
a Annual averages. b Salmonids converted to kilograms. c Codfishes include: cod, coalfishes, pollocks, blue whiting,
hakes, haddocks. d Excluding fish-stocking materials; estimated data.
S o u r c e: data of the Ministry of Agriculture and Rural Development.
DZIAŁ XVII CHAPTER XVII
LEŚNICTWO I ŁOWIECTWO FORESTRY AND HUNTING
Drzewostany w klasie odnowienia są to drze- Tree stands in the restocking class are tree
wostany rębne i przeszłorębne podlegające jed- stands which have reached or passed felling maturity
nocześnie użytkowaniu i odnowieniu (pod osłoną), being simultaneously utilised and renewed (under
w których co najmniej 50% powierzchni (w drzewo- shelterwood), in which at least 50% of the area
stanach użytkowanych rębniami gniazdowymi co (in tree stands utilised through group (shelter-
najmniej 30% powierzchni) zostało odnowione wood) cutting of at least 30% of the area) was
sztucznie lub naturalnie oraz drzewostany młod- renewed artificially or naturally as well as tree
szych klas wieku wymagające przebudowy za stands in the lower age classes requiring recon-
pomocą rębni złożonych, z uwagi na złe efekty struction through polycycling harvesting in view of
produkcyjne. poor production results.
Drzewostany w klasie do odnowienia obejmują Tree stands in the class for restocking include
drzewostany rębne i przeszłorębne użytkowane tree stands that have reached or passed felling
rębniami złożonymi, które wymagają uprzedniego maturity, that are utilised through polycycling har-
odnowienia jako bezwzględnego warunku kontynu- vesting and that require prior renewal as the neces-
acji cięć tymi rębniami. sary condition for continuation of these fellings.
Drzewostany o budowie przerębowej są to Tree stands with a selection structure are tree
drzewostany składające się z grup i kęp drzew stands consisting of groups and clumps of trees of
o różnym wieku i wysokości, przenikające się na- various ages and heights, intermingled throughout
wzajem na całej powierzchni, w których prowadzo- the entire stand, in which activity connected with
ne są jednocześnie zabiegi związane z użytkowa- the utilisation, renewal and tending of the forest is
niem, odnowieniem i pielęgnowaniem lasu. conducted simultaneously.
Przez odnowienia rozumie się powstawanie Renewals are new tree stand formed in place
młodego drzewostanu w miejsce drzewostanu of the ones that are being removed or already
usuwanego lub usuniętego: removed ones:
1) odnowienia sztuczne są to uprawy leśne zakła- 1) artificial renewals are young forest cultures
dane przez sadzenie lub siew; established through planting or sowing;
2) odnowienia naturalne są to uprawy leśne po- 2) natural renewals are young forest cultures
wstałe na gruntach leśnych z samosiewu i od- formed on forest land through self-seeding and
rośli, uznane za pełnowartościowe i pokrywają- offshoots, considered full-value and covering at
ce co najmniej 50% terenu. least 50% of the area.
Zalesienia polegają na zakładaniu upraw leśnych Afforestation consists in establishing young forest
na gruntach pozostających poprzednio poza uprawą cultures on land previously outside forest area.
leśną (niezaliczonych do powierzchni lasów). Trees and shrubs outside the forest are pro-
Zadrzewienia są to produkcyjne i ochronne na- ductive and protective plantings of trees and shrubs
sadzenia drzew i krzewów na terenach publicznych in public and private areas excluding forests and
i prywatnych poza lasami i terenami zieleni w mia- green areas within cities and rural areas. The term
stach i na wsiach. Do zadrzewień nie zalicza się: does not include forests, forest land and land des-
lasów i gruntów leśnych, gruntów przeznaczonych ignated for afforestation in accordance with final
prawomocnymi decyzjami do zalesienia, sadów, decisions, orchards, plantations, forest tree and
plantacji oraz szkółek drzew i krzewów, cmentarzy, shrub nurseries, cemeteries, estate green belts
urządzonej zieleni w miastach i na wsiach (parki within cities and rural areas (city and rural parks,
miejskie i wiejskie, lasy komunalne, zieleńce uży- municipal forests, public utility lawns), coastal belt
teczności publicznej), obszaru morskiego pasa zones, allotment gardens, and trees and shrubs
nadbrzeżnego, ogrodów działkowych, nieruchomo- surrounding historical sites.
ści otaczających obiekty zabytkowe. 3. Forest cover (forest cover indicator) is the
3. Lesistość (wskaźnik lesistości) obliczono jako percentage ratio of the forest area to the total area
stosunek procentowy powierzchni lasów do ogólnej of the country.
powierzchni kraju. Share of forest land in land area of the coun-
Udział powierzchni gruntów leśnych w po- try is calculated as the percentage ratio of forest
wierzchni lądowej kraju obliczono jako stosunek area (including land related to forest management)
powierzchni lasów i gruntów związanych z gospo- to the total area of the country without lands under
darką leśną do powierzchni ogólnej kraju pomniej- waters (i.e. internal waters, surface flowing and
szonej o grunty pod wodami (obejmujące morskie surface standing waters). According to the Regula-
wody wewnętrzne, powierzchniowe wody płynące tion of the Minister of Regional Development and
oraz stojące); od 2002 r. — zgodnie z rozporządze- Construction of 29 March 2001 on the register of
niem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownic- land and buildings (Journal of Laws 2021 item
twa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji 1390), since 2002 land under ponds as well as
gruntów i budynków (Dz. U. z 2021 r. poz. 1390) — ditches used for agricultural purposes have been
do powierzchni lądowej kraju zalicza się grunty pod qualified as land area.
stawami oraz rowy użytkowane rolniczo. 4. Information on national forest resources and
4. Informacje o krajowych zasobach leśnych growing stock of standing wood comes from
i drzewnych na pniu pochodzą z Wielkoobsza- the National Forest Inventory (NFI, abbreviated
rowej inwentaryzacji stanu lasów (WISL) reali- to WISL in Polish) carried out by the Bureau for
zowanej przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Forest Management and Geodesy, by virtue of
496 Leśnictwo i łowiectwo
Leśnej na podstawie umowy zawartej z Dyrekcją a contract with the General Directorate of the State
Generalną Lasów Państwowych. Forests.
Celem wielkoobszarowej inwentaryzacji jest oce- The aim of the inventorying process in the NFI
na stanu lasów i kierunku zmian tego stanu context is to assess the condition of Polish forests
w skali wielkoobszarowej poprzez cykliczne dostar- and the trends for any large-scale changes that
czanie informacji o lesie dotyczących w szczegól- may be taking place in it. The inventorying is to
ności danych z zakresu struktury gatunkowej, provide information on forests, in particular as
wiekowej, stanu zdrowotnego oraz występowania regards the species composition and age structure,
szkód w lasach. forest condition, and damage in forests.
Inwentaryzacja prowadzona w sposób ciągły Inventory is carried out continuously (in a full
(w pełnym cyklu trwającym 5 lat) na wyznaczonych cycle lasting 5 years) in the designated permanent
stałych powierzchniach próbnych obejmuje lasy sample plots, covers all ownership forms and the
wszystkich własności, a wyniki zostają odniesione results are related to physical and geographical
do jednostek fizyczno-geograficznych (krainy przy- units (natural-forest regions), forest administration
rodniczo-leśne), administracji leśnej (regionalne ones (regional directorates of the State Forests) as
dyrekcje Lasów Państwowych) oraz jednostek well as the territorial units (voivodships).
terytorialnych (województwa). 5. According to the Act of 7 June 2001 on
5. Zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. Forest Reproductive Material (Journal of Laws 2019
o leśnym materiale rozmnożeniowym (Dz. U. item 1097, as amended) forest genetic resources
z 2019 r. poz. 1097, z późn. zm.) leśne zasoby include: parents of family, seed tree stands as well
genetyczne obejmują: drzewa mateczne, drzewo-
as seed orchards. They are registered in the Na-
stany nasienne oraz plantacje nasienne. Podlegają
tional Register of the Forest Basic Material
one rejestracji w Krajowym Rejestrze Leśnego
(KRLMP).
Materiału Podstawowego (KRLMP).
Drzewa mateczne — drzewa wybrane w drzewo- Parents of family are trees chosen among the
stanach nasiennych spośród drzew najlepszej jako- best quality trees in seed stands. Graft saplings,
ści. Z drzew matecznych pozyskuje się pędy do used in the production of vegetative planting ma-
szczepień, które wykorzystuje się do produkcji wege- terial (grafts) planted on clonal seed orchards as
tatywnego materiału sadzeniowego (szczepów) wy- well as seeds for the production of seedlings used
sadzanego na plantacjach nasiennych klonowych in establishing ancestral seed orchards are
oraz nasiona do produkcji sadzonek używanych do obtained from selected parents of family.
zakładania plantacji nasiennych rodowych. Seed tree stands registered in KRLMP part II
Drzewostany nasienne rejestrowane w II części are selected and acknowledged, highly productive
KRLMP są to wybrane i uznane drzewostany o wy- tree stands of high silvicultural value and good
sokiej produkcyjności, jakości hodowlanej i zdrowot- health condition, forming the base for obtaining
ności, tworzące bazę pozyskiwania nasion do zakła- seeds used in establishing registered progeny
dania rejestrowanych upraw pochodnych. Uprawy plantations. These plantations, upon reaching
te po osiągnięciu dojrzałości będą stanowić podsta- maturity, form the basis for obtaining seeds consti-
wę pozyskiwania nasion jako drzewostany o ulep- tuting tree stands of improved genetic
szonej jakości genetycznej. W okresie spełniania quality. During the period when the stands perform
przez drzewostany roli nasiennej są one wyłączone their seeding function, they are excluded from
z wyrębu i innego użytkowania, a ich zagospodaro- felling and other utilisation, and their management
wanie zmierza do wzmożenia obradzania drzew is aimed at increasing crops of trees with the
o największej wartości genetycznej i hodowlanej. highest genetic and silvicultural value.
Drzewostany nasienne rejestrowane w I części Seed tree stands registered in KRLMP part I
KRLMP są to drzewostany korzystnie wyróżniające are tree stands favourably distinguished by their
się swoją jakością hodowlaną i użytkowane rębnie silvicultural value and utilised for felling in years
w latach dobrego urodzaju nasion danego gatunku.
with high seed yields of a given species. Cones and
W drzewostanach tej kategorii dokonuje się zbioru
seeds, which are used in establishing young forest
szyszek i nasion, które są wykorzystywane do
production cultures are collected in stands of this
zakładania upraw gospodarczych.
category.
Plantacje nasienne są obiektami hodowlanymi
służącymi do produkcji nasion. Nasiona pozyskiwa- Seed orchards are silviculture areas used for
ne z plantacji są wykorzystywane do produkcji the production of seeds. Seeds obtained from
materiału sadzeniowego przeznaczonego do zakła- orchards are used in the production of planting
dania upraw pochodnych oraz plantacji gatunków material intended for establishing progeny planta-
drzew szybko rosnących. tions and orchards of fast-growing tree species.
6. Stan zdrowotny lasu jest pojęciem biologicz- 6. Forest condition is a biological term which
nym, określającym stopień sprawności fizjologicznej refers to the level of physiological efficiency and
i naturalnej odporności drzew, będący wypadkową natural resistance of trees that is the result of internal
czynników wewnętrznych (genetycznych) oraz ze- (genetic) and external (environmental) factors.
wnętrznych (środowiskowych). O stanie zdrowotnym Forest condition is determined on the basis of the
lasu decyduje udział drzew żywych o różnym stop- share of living trees with a varied degree (class) of
niu (klasie) uszkodzenia, ustalonym na podstawie damage, established on the basis of the estimate of
Forestry and hunting 497
szacunku defoliacji (ubytku) i odbarwienia aparatu the defoliation (loss) and discolouration of needles
asymilacyjnego według metodologii obowiązującej and leaves in accordance with the methodology
w Międzynarodowym Programie Koordynacyjnym of the International Cooperative Programme on
Oceny i Monitorowania Wpływu Zanieczyszczeń Assessment and Monitoring of Air Pollution Effects
Powietrza na Lasy (ICP-Forests), a mianowicie: on Forests (ICP-Forests), namely:
klasy defoliacja/odbarwienie health classes defoliation/discolouration
zdrowotności aparatu asymilacyjnego of needles and leaves
0 — klasa drzew zdrowych 0—10% 0 — healthy trees 0—10%
1 — klasa ostrzegawcza 11—25% 1 — early-warning class 11—25%
2 — klasa lekkiego i śred- 2 — slight and moderate
niego obniżenia stanu health deficiencies 26—60%
zdrowotnego 26—60%
3 — klasa silnego obniżenia 3 — severe health defi-
stanu zdrowotnego powyżej 60% ciencies above 60%
4 — drzewa martwe 4 — dead trees
7. Dane w podziale według sortymentów drzew- 7. Data broken down by wood assortments
nych (tabl. 7 i 13) opracowano na podstawie klasy- (tables 7 and 13) were compiled on the basis of the
fikacji jakościowo-wymiarowej określonej Polskimi quality-size classification defined by the Polish
Normami. Norms.
8. Obowiązek sprawozdawczy w zakresie danych 8. The reporting obligation in data on the pro-
o skupie owoców, grzybów leśnych i zwierzyny curement of forest fruit, mushrooms and game
łownej dotyczy osób prawnych i jednostek organi- animals is imposed on both legal persons and
zacyjnych bez osobowości prawnej prowadzących organisational units without legal personality carry-
w ramach działalności gospodarczej skup produk- ing out the procurement of forest products within
tów leśnych, nie dotyczy natomiast osób fizycznych. their economic activity. This obligation does not
Dane o skupie owoców leśnych obejmują nastę- refer to natural persons.
pujące gatunki: borówkę czernicę, borówkę bru- Data on the procurement of forest fruit cover
sznicę, żurawinę, jeżynę, poziomkę, malinę leśną, the following species: the Bilberry, the Lingonberry,
inne jagody leśne, bez czarny, jarzębinę, różę dziką, the Cranberry, the Rubus, the Wild Strawberry,
głóg, tarninę, jabłka dzikie i inne owoce leśne. the Forest Raspberry, other forest berries, the Elder-
Dane o skupie grzybów leśnych obejmują na- berry, the European Rowan, the Rosa Canine,
stępujące gatunki: kurki, podgrzybki, borowiki, the Hawthorn, the Blackthorn, as well as wild apples
maślaki i inne grzyby leśne. and other forest fruit.
Dane o skupie zwierzyny łownej (tusz) obej- Data on the procurement of forest mushrooms
mują następujące gatunki: jelenie, sarny, dziki cover the following species: the Chanterelle,
i inne (daniele, muflony, zające, kuropatwy, ba- the Xerocomus, the Bolete, the Suillus and other
żanty, kaczki oraz gęsi). forest mushrooms.
9. Obwód łowiecki stanowi obszar gruntów o ciąg- Data on the procurement of game animals (car-
łej powierzchni, zamkniętej jego granicami, nie casses) cover the following game species: deer, roe
mniejszy niż 3 tys. ha, na którego obszarze istnieją deer, wild boars and other species (fallow deer, mouf-
warunki do prowadzenia łowiectwa (w szczególnych lons, hares, partridges, pheasants, ducks and geese).
przypadkach mogą być tworzone obwody łowieckie 9. Hunting district is an area of contiguous land
o mniejszej powierzchni). W skład obwodów ło- of at least 3 thousand ha on the territory where
wieckich nie wchodzą: there are conditions for carrying out hunting (in
1) parki narodowe i rezerwaty przyrody, z wyjąt- specific cases hunting districts can cover a smaller
kiem rezerwatów lub ich części, w których na area). Areas of hunting districts do not include:
obszarach wyznaczonych w planie ochrony lub 1) national parks and nature reserves, excluding
zadaniach ochronnych nie zabroniono wykony- reserves, or parts thereof, in which hunting
wania polowania; is not forbidden on areas designated in the plan
2) tereny w granicach administracyjnych miast; of protection or conservation tasks;
jeżeli jednak granice te obejmują większe 2) areas within the administrative boundaries of
obszary leśne lub rolne, z obszarów tych może cities; if, however, these areas include larger
być utworzony obwód łowiecki lub mogą być one forest or agricultural areas, hunting districts can
włączone do innych obwodów łowieckich; be created of these areas or they can be incor-
3) tereny zajęte przez miejscowości niezaliczane porated into existing hunting districts;
do miast, w granicach obejmujących zabudowa- 3) the areas of villages and towns which are not
nia mieszkalne i gospodarcze z podwórzami, classified as cities, within the boundaries cover-
placami i ulicami oraz drogami wewnątrz tych ing residential buildings and outbuildings with
miejscowości; budowle, zakłady i urządzenia, te- courtyards, squares, streets and roads within
reny przeznaczone na cele społeczne, kultu reli- the village or town; buildings, plants and equip-
gijnego, przemysłowe, handlowe, składowe, ment, areas intended for social, religious, indus-
transportowe i inne cele gospodarcze oraz trial, commercial, storage, transport and other
obiekty o charakterze zabytkowym i specjalnym, economic purposes and objects of historic and
w granicach ich ogrodzeń. special values, within their fences.
32 Rocznik Statystyczny 2023
498 Leśnictwo i łowiectwo
własność Skarbu Państwa ................... 7344,7 7366,5 7369,4 7385,6 owned by the State Treasury
w tym: of which:
w zarządzie Lasów Państwowych .... 7099,6 7118,3 7121,4 7134,4 managed by the State Forests
Grunty związane z gospodarką leśną 205,2 204,0 203,9 202,1 Land related to forest management
Lasy publiczne ............................... 7478,8 97,6 11,8 13,7 19,3 20,8 26,9 5,1
Public forests
Lasy prywatne ............................... 1785,9 96,1 9,0 16,3 26,8 27,9 14,4 1,7
Private forests
O G Ó Ł E M ............................ 2678,4 99,9 1,0 7,9 21,4 27,4 36,2 4,9 1,1
TOTAL
Lasy publiczne .......................... 2200,4 99,9 0,8 7,4 19,8 25,6 39,6 5,6 1,1
Public forests
w tym w zarządzie Lasów
Państwowych .................... 2068,1 99,9 0,8 7,7 20,3 25,8 38,8 5,4 1,1
of which managed by the
State Forests
Lasy prywatne .......................... 478,0 99,8 2,0 9,8 28,9 35,1 20,8 2,0 1,2
Private forests
a W korze. b Łącznie z klasą do odnowienia. c Drzewa niewycięte w terminie przewidzianym koleją rębności.
a Over bark. b Including class for restocking. c Trees not felled in the assumed rotation order.
500 Leśnictwo i łowiectwo
Drzewa iglaste .............. 1944,9 72,7 73,4 74,7 69,3 Coniferous trees
w tym: of which:
Drzewa liściaste ........... 733,4 27,3 26,6 25,3 30,7 Broadleaved trees
w tym: of which:
a W korze.
Ź r ó d ł o: dane opracowano na podstawie Wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasów przeprowadzonej w latach
2018—2022 przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
a Over bark.
S o u r c e: data prepared on the basis of the National Forest Inventory conducted in 2018—2022 by the Bureau for
Forest Management and Geodesy, to the order of the General Directorate of the State Forests.
Forestry and hunting 501
w tym:
of which:
w tym:
of which:
Drzewa mateczne c .............................. 7946 2638 346 416 544 942 542
Parents of family c
Drzewostany nasienne rejestrowane:
Seed tree stands registered:
w II części KRLMPd .......................... 14949 6384 993 1254 1871 3035 368
in KRLMP part II d
w I części KRLMPd ........................... 153219 92345 5067 6280 14416 22889 4540
in KRLMP part I d
Plantacje nasienne klonowe ................ 1061 341 75 16 30 77 67
Clonal seed orchards
Plantacje nasienne rodowe .................. 541 181 12 15 28 44 —
Ancestral seed orchards
Uprawy pochodne ................................ 73612 51870 2648 2753 4968 6375 1073
Progeny plantations
a W lasach w zarządzie Lasów Państwowych. b Dąb szypułkowy, bezszypułkowy i czerwony; źródła nasion — wyłącznie
dąb czerwony. c W sztukach. d Krajowy Rejestr Leśnego Materiału Podstawowego.
Ź r ó d ł o: dane Biura Nasiennictwa Leśnego i Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
a In forests managed by the State Forests. b European oak, sessile oak and Eastern red oak; seed source — only East-
ern red oak. c In units. d The National Register of the Forest Basic Material.
S o u r c e: data of the Forest Reproductive Material Office and the General Directorate of the State Forests.
a Bez pozyskania drewna (grubizny) z zadrzewień; patrz tabl. 11 na str. 504. b Bez karpiny. c Wyłącznie w lasach pu-
blicznych. d Wyłącznie w lasach w zarządzie Lasów Państwowych.
a Excluding removals (timber) from trees and shrubs outside the forest; see table 11 on page 504. b Excluding stump
wood. c Exclusively in public forests. d Exclusively in forests managed by the State Forests.
Forestry and hunting 503
a Bez pozyskania drewna (grubizny) z zadrzewień. b Bez karpiny. c Wyłącznie w lasach publicznych. d Wyłącznie w la-
sach w zarządzie Lasów Państwowych.
a Excluding removals (timber) from trees and shrubs outside the forest. b Excluding stump wood. c Exclusively in public
forests. d Exclusively in forests managed by the State Forests.
a Dane szacunkowe. b Łącznie z odnowieniami pod osłoną drzewostanów. c Użytków rolnych i nieużytków przeznaczo-
nych do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. d Dodatkowe wprowadzanie sadzonek
w uprawach i młodnikach, w powstałych lukach i przerzedzeniach. e Prace hodowlane związane z pielęgnowaniem gleby
i drzewostanu w wieku do 20 lat; bez cięć trzebieżowych. f Sadzenie krzewów lub drzew stale znajdujących się w dolnej
warstwie drzewostanu, spełniających rolę pielęgnacyjną.
a Estimated data. b Including renewals under shelterwood. c Agricultural land and wasteland designated for afforestation
in a local spatial development plan. d Additional introduction of seedlings into young forest cultures and young stands as
well as into gaps and areas of reduced density. e Silviculture treatment operations connected with tending soils and tree
stands up to the age of 20 years; excluding thinning cuts. f Planting of bushes or trees remaining permanently in lower
layers of a tree stand and serving a tending role.
504 Leśnictwo i łowiectwo
a Przy użyciu środków chemicznych, biologicznych i mechanicznych. b W lasach w zarządzie Lasów Państwowych.
c Dane nie obejmują powierzchni upraw grodzonych.
Ź r ó d ł o: dane Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
a Using chemical, biological and mechanical agents. b In forests managed by the State Forests. c Data do not include
the area of fenced young forest cultures.
S o u r c e: data of the General Directorate of the State Forests.
Ź r ó d ł o: dane z Krajowego Systemu Informacji o Pożarach Lasów prowadzonego przez Instytut Badawczy Leśnictwa.
S o u r c e: data of the National Forest Fire Information System of the Forest Research Institute.
Sadzenie w tys. szt.: drzew ....................... 1468 583 332 559 Plantings in thousand units of: trees
krzewów .................. 798 799 421 501 bushes
Pozyskanie drewna (grubizny)a w tys. m3 1127 874 895 1046 Removals (timber)a in thousand m3
grubizna iglasta ..................................... 272 253 283 345 coniferous
w tym drewno wielkowymiarowe ogól- of which large-size general purpose
nego przeznaczenia ....................... 141 128 142 183 wood
grubizna liściasta ................................... 856 620 612 700 non-coniferous
w tym drewno wielkowymiarowe ogól- of which large-size general purpose
nego przeznaczenia ....................... 298 192 204 242 wood
a Dane szacunkowe.
a Estimated data.
Forestry and hunting 505
O G Ó Ł E M ................................................. 37971 41076 38065 41690 7205,0 7981,4 7553,7 13559,7 325,25
TOTAL
w tym drewno:
of which:
Wielkowymiarowe ogólnego przeznaczenia
iglaste ........................................................ 12117 13489 13170 14312 3085,0 3449,7 3389,2 5991,9 418,67
Large-size general purpose coniferous wood
Wielkowymiarowe specjalne iglaste ............. 80 72 79 72 32,7 30,8 32,5 46,8 645,97
Large-size special purpose coniferous wood
Średniowymiarowe dłużycowe iglaste .......... 302 169 157 127 62,1 38,3 36,6 42,8 335,97
Medium-size long coniferous wood
Średniowymiarowe stosowe do przerobu
przemysłowego iglaste .............................. 13183 15599 13759 14722 2119,1 2508,2 2170,5 4303,7 292,33
Medium-size stacked coniferous wood for
industrial uses
Opałowe iglaste ............................................. 1414 1287 1137 2085 143,2 124,1 106,7 214,3 102,77
Coniferous fuelwood
Wielkowymiarowe ogólnego przeznaczenia
liściaste ...................................................... 2295 2100 2103 2096 670,5 713,5 779,3 1239,3 591,34
Large-size general purpose non-coniferous
wood
Wielkowymiarowe specjalne liściaste ........... 280 256 261 256 90,6 104,6 107,5 167,4 653,48
Large-size special purpose non-coniferous
wood
Średniowymiarowe stosowe do przerobu
przemysłowego liściaste ............................ 4459 4629 4215 3811 641,0 710,0 663,6 1036,2 271,90
Medium-size stacked non-coniferous wood
for industrial uses
Opałowe liściaste .......................................... 1724 1629 1463 2193 221,9 207,7 185,4 298,7 136,23
Non-coniferous fuelwood
Małowymiarowe do przerobu przemysłowe-
go ............................................................... 408 274 173 134 48,9 32,4 20,1 26,3 196,26
Slash for industrial uses
Małowymiarowe opałowe .............................. 1517 1465 1450 1806 52,3 42,9 41,8 171,1 94,74
Slash for fuel
a
TABL. 14 (416). SKUP OWOCÓW I GRZYBÓW LEŚNYCH ORAZ ZWIERZYNY ŁOWNEJ
a
PROCUREMENT OF FOREST FRUIT AND MUSHROOMS AND GAME ANIMALS
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
wt in t
a Dane dotyczą łowieckiego roku gospodarczego, tzn. obejmują okres od 1 kwietnia do 31 marca (np. łowiecki rok go-
spodarczy 2022/23 oznacza okres od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r.). b Wprowadzanie do łowiska w celu urozma-
icenia struktury gatunkowej zwierząt łownych; dane dotyczą wyłącznie obwodów wydzierżawionych kołom łowieckim
Polskiego Związku Łowieckiego.
Ź r ó d ł o: dane Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Polskiego Związku Łowieckiego oraz innych jednostek prowa-
dzących ośrodki hodowli zwierzyny.
a Data concern the hunting economic year, i.e. cover the period from 1 April to 31 March (e.g. the 2022/23 hunting eco-
nomic year covers the period from 1 April 2022 to 31 March 2023). b Introduced into hunting grounds in order to diversify
the species composition of game animals; data concern exclusively districts leased to hunting clubs of the Polish Hunting
Association.
S o u r c e: data of the General Directorate of the State Forests, the Polish Hunting Association and other units running
game breeding centres.
TABL. 18 (420). KOŁA, CZŁONKOWIE ORAZ OBWODY ŁOWIECKIE POLSKIEGO ZWIĄZKU ŁOWIECKIEGO
Stan w dniu 31 marca
CLUBS, MEMBERS, AND HUNTING DISTRICTS OF THE POLISH HUNTING ASSOCIATION
As of 31 March
w tym na gruntach leśnych ...... 7786 7918 7861 7933 of which on forest land
Przemysł Industry
1. Informacje w zakresie przemysłu dotyczą pod- 1. Information within the scope of industry con-
miotów gospodarczych zaliczonych według PKD cerns economic entities included in accordance with
2007 do sekcji: „Górnictwo i wydobywanie”, „Prze- NACE Rev. 2 in the sections: ”Mining and quarrying”,
twórstwo przemysłowe”, „Wytwarzanie i zaopatrywa- ”Manufacturing”, ”Electricity, gas, steam and air con-
nie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą ditioning supply” as well as ”Water supply; sewer-
wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych” oraz age, waste management and remediation activities”,
„Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpa-
as an additional grouping.
dami oraz działalność związana z rekultywacją”.
Data including the activity of budgetary units and
Dane obejmujące działalność jednostek i zakła-
dów budżetowych (w 2010 r. także gospodarstw po- establishments (in 2010 also auxiliary units of
mocniczych jednostek budżetowych) zaliczonych do budgetary units) included in the above mentioned
wyżej wymienionych sekcji prezentuje się wyłącznie sections are presented exclusively in tables 1—4,
w tabl. 1—4, 6 i 7. Ponadto w tabl. 7 dane 6 and 7. Moreover, data in table 7 show industrial
o produkcji wyrobów dotyczą podmiotów produkują- products manufactured by entities, irrespective of
cych wyroby przemysłowe, niezależnie od rodzaju their kind of activity as classified according to NACE
prowadzonej działalności sklasyfikowanej według Rev. 2.
PKD 2007. 2. Data according to NACE Rev. 2 sections and
2. Dane według sekcji i działów PKD 2007 opra- divisions were compiled using the enterprise
cowano metodą przedsiębiorstw. Definicję metody method. The definition of the enterprise method is
przedsiębiorstw podano w uwagach ogólnych do given in general notes to the Yearbook, item 5
Rocznika, ust. 5 na str. 30. on page 30.
3. Przedstawione w tabl. 7 wyroby prezentuje się 3. Products in table 7 are presented according
zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług — to the Polish Classification of Goods and Services —
PKWiU 2015 oraz nomenklaturą PRODPOL (stoso-
PKWiU 2015 and PRODPOL nomenclature (used in
waną w badaniach produkcji wyrobów przemysło-
surveys of manufacturing industrial products) which
wych) zharmonizowaną z Listą PRODCOM, reko-
mendowaną przez Eurostat do badań produktowych is harmonised with PRODCOM List, recommended
w krajach członkowskich UE. W niektórych przypad- by the Eurostat for product surveys in EU member
kach wyroby prezentuje się według dodatkowych states. In some cases products are presented ac-
grupowań, stanowiących sumę niektórych pozycji cording to additional groupings comprising the sum
PKWiU/PRODPOL. Ponadto w przypadku niektó- of some PKWiU/PRODPOL headings. Moreover, for
rych wyrobów zastosowano skrócone nazwy. some products abbreviated names are used.
Prezentowane dane obejmują całkowitą produk- The data presented cover the total production
cję wyrobów przemysłowych wytworzonych w roku of industrial products manufactured during the ref-
sprawozdawczym, przeznaczonych do sprzedaży erence year, intended for sale outside the reporting
na zewnątrz przedsiębiorstwa, przekazanych do in- unit or transferred to other plants of the same un-
nych zakładów tego samego przedsiębiorstwa oraz dertaking as well as used for further processing.
zużywanych wewnątrz zakładu na cele produkcyjne
4. Sold production concerns the total activity of
(tj. na potrzeby własne).
an economic entity, i.e. both industrial and non-
4. Produkcja sprzedana dotyczy całokształtu
-industrial production. Sold production of industry in-
działalności podmiotu gospodarczego, tj. zarówno
działalności przemysłowej, jak i nieprzemysłowej. cludes:
Produkcja sprzedana przemysłu obejmuje: 1) the value of finished products sold (regardless of
1) wartość sprzedanych wyrobów gotowych (nie- whether payments due were received for them or
zależnie od tego, czy otrzymano za nie należne not), semi-finished products and parts of own pro-
opłaty), półfabrykatów i części własnej produkcji; duction;
2) wartość robót i usług świadczonych odpłatnie, za- 2) the value of paid work and services rendered,
równo przemysłowych jak i nieprzemysłowych; both industrial and non-industrial;
3) zryczałtowaną odpłatność agenta w przypadku 3) flat agent’s fee in the case of concluding an
zawarcia umowy na warunkach zlecenia lub agreement on commission terms and full agent’s
pełne przychody agenta w przypadku zawarcia fee in the case of concluding an agency agree-
umowy agencyjnej; ment;
510 Przemysł i budownictwo
4) wartość produktów w formie rozliczeń w naturze; 4) the value of products in the form of settlements in
5) produkty przeznaczone na powiększenie warto- kind;
ści własnych środków trwałych. 5) products intended for increasing the value of own
Produkcję sprzedaną przemysłu prezentuje się fixed assets.
w cenach bazowych. Definicję ceny bazowej po- Sold production of industry is presented at basic
dano w uwagach ogólnych do Rocznika, ust. 9 na prices. The definition of the basic price is given in
str. 32. general notes to the Yearbook, item 9 on page 32.
5. W danych dotyczących produkcji uwzględniono 5. Data concerning production include the value of
wartość pracy nakładczej. outwork.
Praca nakładcza w przemyśle jest to zarobkowe Outwork in industry is the paid execution, by nat-
wykonywanie przez osoby fizyczne — na zlecenie ural persons — on the order of and for the benefit of
i na rachunek podmiotów gospodarczych (nakładców) economic entities (work providers) — of activ-
— czynności polegających na wytwarzaniu wyrobów ities consisting in the manufacturing of products or
lub ich części z materiałów powierzonych przez na- their parts from materials supplied by the work pro-
kładców oraz z surowców własnych lokalnego pocho- vider as well as from raw materials of local origin,
dzenia, np.: słoma, wiklina, trzcina, glina, a także na e.g.: straw, wicker, reed, clay, and in the finishing,
wykończaniu, uszlachetnianiu, naprawie i konserwacji refining, repairing and conserving products or their
wyrobów lub ich części oraz świadczeniu innych usług parts as well as in the rendering of other services
zleconych przez nakładców. ordered by the work provider.
6. Sold production of industry has been divided
6. Podziału produkcji sprzedanej przemysłu według
into the Main Industrial Groupings (MIGs), i.e. in-
głównych grupowań przemysłowych (MIGs), tj. po-
termediate goods, capital goods, consumer dur-
działu na dobra zaopatrzeniowe, inwestycyjne, kon-
ables, consumer non-durables and energy, on the
sumpcyjne trwałe i nietrwałe oraz związane z energią,
basis of Commission Regulation (EC) No 656/2007
dokonano zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE)
of 14 June 2007 amending Commission Regulation
nr 656/2007 z dnia 14 czerwca 2007 r. zmieniającym
(EC) No 586/2001 on implementing Council Regula-
rozporządzenie Komisji (WE) nr 586/2001 dotyczące
tion (EC) No 1165/98 concerning short-term statist-
przepisów wykonawczych do rozporządzenia Rady
ics.
(WE) nr 1165/98 w sprawie statystyki krótkookresowej.
7. Data on sold production of industry were com-
7. Dane o produkcji sprzedanej przemysłu opraco- piled on the basis of statistical reports, wherein data
wano na podstawie sprawozdawczości, przy czym regarding the production of economic entities em-
dane o produkcji podmiotów gospodarczych o liczbie ploying up to 9 persons were established on the
pracujących do 9 osób ustalono w oparciu o wyniki basis of results of a survey conducted on a sample
badania reprezentacyjnego przeprowadzonego na of approximately 6% of these entities.
ok. 6% próbie tych podmiotów. 8. Balances characterise the management of
8. Bilanse charakteryzują gospodarowanie pali- fuels and materials, i.e. they define the level and
wami i materiałami, tj. określają poziom i źródła sources of supply of fuels and materials as well as
przychodów paliw i materiałów oraz główne kie- the main directions of their use (management).
runki ich wykorzystania (zagospodarowania). Supply includes domestic extraction or produc-
Przychód obejmuje wydobycie lub produkcję kra- tion, decrease in stocks and imports.
jową, zmniejszenie zapasów i import. Use includes domestic consumption, increases in
Rozchód obejmuje zużycie krajowe, zwiększenie stocks and exports as well as in some energy com-
zapasów, eksport oraz w niektórych nośnikach ener- modities also losses and statistical differences.
gii również straty i różnice bilansowe. Imports and exports concern arrivals and dis-
Import i eksport obejmuje przywóz i wywóz za patches of a given commodity (regardless of the form
granicę danego towaru (bez względu na formę płat- of payment), except that imports do not include
ności), z tym że import nie obejmuje m.in. przywozu among others arrivals of commodities for further pro-
towarów w celu uszlachetniania (patrz uwagi ogólne cessing (see general notes in the ”Foreign trade”
działu „Handel zagraniczny”, ust. 1 i 2 na str. 564). chapter, items 1 and 2 on page 564).
Zmiana zapasów jest to różnica (saldo) po- Change in stocks is the difference (balance) of
między stanem zapasów w ostatnim i pierwszym stocks on the last and first day of a given year.
dniu danego roku. Zmniejszenie zapasów oznacza A decrease in stocks corresponds to an increase in
zwiększenie przychodów, natomiast zwiększenie za- supply, while an increase in stocks corresponds to
pasów oznacza zwiększenie rozchodów. an increase in use.
Przez zużycie krajowe rozumie się zużycie paliw Domestic consumption is the consumption of
i materiałów w procesie produkcyjnym na wytworze- fuels and materials in the production process for
nie produktów (wyrobów i usług) oraz bezpośrednio manufacturing goods and services as well as dir-
przez gospodarstwa domowe. ectly by households.
Zużycie krajowe wyliczono w oparciu o układ bi- Domestic consumption is calculated on the basis
lansowy (przychód minus eksport i zwiększenie za- of the net balance (supply minus exports and in-
pasów, a w niektórych nośnikach energii również crease in stocks, and in some energy commodities
straty i różnice bilansowe). losses and statistical differences as well).
Industry and construction 511
W bilansach paliw zużycie krajowe obejmuje prze- In balances of fuels, domestic consumption in-
twarzanie na inne nośniki energii oraz zużycie cludes transformation into other energy commod-
bezpośrednie. Dane dotyczące zużycia paliw na ities as well as direct consumption. Data concerning
przetwarzanie na inne nośniki energii oraz zużycia the consumption of fuels for transformation into other
bezpośredniego w ciepłowniach niezawodowych energy commodities as well as direct consumption in
i elektrociepłowniach przemysłowych prezentuje się autoproducing (non-public) thermal and heating
zgodnie z zasadami stosowanymi przez kraje UE plants are presented in accordance with principles
i OECD. used by EU and OECD countries.
Natural gas balance (for high-methane and nitri-
Bilans gazu ziemnego (wysokometanowego i za-
fied natural gas — tables 11 and 12) was prepared
azotowanego — tabl. 11 i 12) opracowano przy przy-
assuming the specified temperature (0°C) and pres-
jęciu dla gazu określonej temperatury (0°C) oraz ci- sure (760 mmHg).
śnienia (760 mmHg).
In the synthetic energy balance, global con-
W syntetycznym bilansie energii zużycie globalne sumption accounts for the sum of direct consump-
stanowi sumę zużycia bezpośredniego (tj. zużycia no- tion (i.e. the consumption of primary energy com-
śników energii pierwotnej i pochodnej bez dalszego modities as well as commodities of derived energy
przetwarzania ich na inne nośniki energii), a także without further processing into other energy com-
strat przemian oraz strat i różnic bilansowych. Straty modities), transformation losses as well as losses
przemian stanowią różnicę między zużyciem na wsad and statistical differences. Transformation losses ac-
przemian energetycznych a uzyskiem z procesu prze- count for the difference between transformation in-
mian. put and transformation output.
Budownictwo Construction
tacje do produktów oraz podatek akcyzowy. Defini- well as excise tax do not occur. The definition of the
cję ceny bazowej podano w uwagach ogólnych do basic price is given in general notes to the Yearbook,
Rocznika, ust. 9 na str. 32. item 9 on page 32.
6. Dane o produkcji sprzedanej budownictwa 6. Data on sold production of construction as well
oraz o produkcji budowlano-montażowej zrealizo- as on construction and assembly production realised
wanej systemem zleceniowym opracowano na in frames of the contract system were compiled on
podstawie sprawozdawczości, przy czym dane the basis of statistical reports, wherein data regard-
o produkcji podmiotów budowlanych o liczbie pra- ing the production of construction entities employing
cujących do 9 osób ustalono w oparciu o wyniki ba- up to 9 persons are based on the results of a sample
dania reprezentacyjnego przeprowadzonego na ok. survey conducted on an approx 6% sample of these
6% próbie tych podmiotów. Dane o produk- entities. Data regarding construction and assembly
cji budowlano-montażowej zrealizowanej syste- production realised in frames of the own-account
mem gospodarczym są szacowane. construction are estimated.
7. Podziału produkcji budowlano-montażowej we- 7. The division of construction and assembly pro-
dług rodzajów obiektów budowlanych (tabl. 24) oraz duction by types of constructions (table 24) as well
podziału budynków oddanych do użytkowania we- as the division of buildings completed by types of
dług rodzajów budynków (tabl. 25) dokonano na buildings (table 25) were carried out according to the
podstawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowla- Polish Classification of Types of Constructions
nych (PKOB). (PKOB).
8. Informacje o budynkach oddanych do użyt- 8. Information regarding buildings completed
kowania (przez wszystkich inwestorów): (by all types of investors):
― w zakresie liczby budynków obejmują tylko bu- ― within the scope of the number of buildings in-
dynki nowe, oddane do użytkowania w całości lub cludes only new buildings, completed in full or as
jako część pierwsza; a first part;
― w zakresie kubatury budynków, jeśli nie zazna- ― within the scope of the cubic volume of buildings,
czono inaczej, obejmują zarówno budynki nowe, unless otherwise indicated, includes both new
jak i budynki rozbudowane (tylko w części po- and expanded buildings (only the part formed as
wstałej w wyniku rozbudowy). a result of expansion).
Industry and construction 513
Przemysł
Industry
TABL. 2 (422). PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU WEDŁUG SEKTORÓW WŁASNOŚCI (ceny bieżące)
SOLD PRODUCTION OF INDUSTRY BY OWNERSHIP SECTORS (current prices)
W MILIONACH ZŁOTYCH
IN MILLION PLN
O G Ó Ł E M ....................................... 1255516 1615203 1579860 2542289 T O T A L
Sektor publiczny ............................... 124262 148024 138838 193668 Public sector
Sektor prywatny ................................ 1131254 1467178 1441022 2348621 Private sector
w tym własność: of which:
Prywatna krajowa ............................... 578341 780709 771087 1174895 Private domestic ownership
w tym spółdzielniea .......................... 18299 22756 23647 36537 of which cooperativesa
Zagraniczna ........................................ 478942 602047 596903 920584 Foreign ownership
a Bez spółdzielni o liczbie pracujących do 9 osób.
a Excluding cooperatives employing up to 9 persons.
W % OGÓŁEM
IN % OF TOTAL
Górnictwo i wydobywanie ..................... 1,7 1,5 1,3 1,6 Mining and quarrying
Górnictwo i wydobywanie ..................... 2,2 2,0 2,1 1,9 Mining and quarrying
TABL. 3 (423). PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU WEDŁUG SEKCJI I DZIAŁÓW (ceny bieżące)
SOLD PRODUCTION OF INDUSTRY BY SECTIONS AND DIVISIONS (current prices)
2015 2019 2020 2022 2015 2022
SEKCJE I DZIAŁY w odsetkach SECTIONS AND DIVISIONS
w mln zł in million PLN
in percent
Górnictwo i wydobywanie ....... 49034 55586 53007 88299 3,9 3,5 Mining and quarrying
Przetwórstwo przemysłowe .... 1073948 1398652 1356748 2126256 85,5 83,6 Manufacturing
Produkcja napojów ..................... 19751 22595 22196 28907 1,6 1,1 Manufacture of beverages
Produkcja wyrobów tytoniowych 4542 7159 7597 8318 0,4 0,3 Manufacture of tobacco products
Produkcja wyrobów tekstylnych 12440 16175 16188 20147 1,0 0,8 Manufacture of textiles
Produkcja odzieży ...................... 9034 10294 10144 11209 0,7 0,4 Manufacture of wearing apparel
Przetwórstwo przemysłowe
(dok.) Manufacturing (cont.)
Produkcja metali ......................... 44541 56714 48698 96931 3,5 3,8 Manufacture of basic metals
Produkcja wyrobów z metali Δ ..... 90779 129434 125128 198710 7,2 7,8 Manufacture of metal products Δ
Produkcja mebli .......................... 39103 50479 50645 69002 3,1 2,7 Manufacture of furniture
Pozostała produkcja wyrobów ... 11166 17174 15760 22863 0,9 0,9 Other manufacturing
Wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną, gaz, Electricity, gas, steam and air
parę wodną i gorącą wodę Δ 98578 114642 117590 260584 7,9 10,3 conditioning supply
w tym: of which:
O G Ó Ł E M ............................ 1145125 1448359 1408398 2307433 100,0 97,8 115,4 109,7 239,7 148,1 123,9
TOTAL
Dobra zaopatrzeniowe ............. 395103 511981 515343 858161 37,2 101,5 118,4 109,1 275,9 160,9 131,1
Intermediate goods
Dobra inwestycyjne .................. 260168 333744 308149 445784 19,3 90,7 114,8 114,9 305,7 150,4 119,6
Capital goods
Dobra konsumpcyjne trwałe ..... 68596 84348 88242 121066 5,2 104,5 122,2 98,4 404,4 153,7 125,7
Consumer durables
Dobra konsumpcyjne nietrwałe 237988 298981 303182 432791 18,8 99,9 108,0 108,4 214,7 139,9 117,0
Consumer non-durables
Dobra związane z energią ....... 183270 219305 193482 449630 19,5 94,5 116,4 110,7 120,2 126,0 121,8
Energy
a Dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących 10 osób i więcej; w przypadku sekcji „Dostawa wody;
gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją” dane dotyczą wyłącznie działu „Pobór,
uzdatnianie i dostarczanie wody”. b Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32.
a Data concern economic entities employing 10 persons or more; in the case of ”Water supply, sewerage, waste man-
agement and remediation activities” section data concern exclusively the ”Water collection, treatment and supply” division.
b See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32.
NAPOJE
BEVERAGES
Wódka czystac (w przeliczeniu na 100%)
w mln l .......................................................... 96,1 106 98,4 102 Vodkac (in terms of 100%) in million litres
Wina owocowe w tys. hl .................................. 1241 946 900 978 Fruit wines in thousand hectolitres
Miody pitne w tys. hl ........................................ 8,6 7,1 6,3 7,2 Mead in thousand hectolitres
Piwo otrzymywane ze słodu d w mln hl ........... 40,9 40,4 39,1 38,0 Beer from malt d in million hectolitres
Mineral waters and aerated waters, unsweet-
Wody mineralne i wody gazowane, niesło- ened and non-flavoured in million hecto-
dzone i niearomatyzowane w mln hl ........... 39,0 47,6 46,1 50,3 litres
Wody z dodatkiem cukru i innych substancji Waters with added sugar and other sweeten-
słodzących lub aromatyzujących (włącza- ing matter or flavoured (including mineral
jąc mineralne i gazowane) w mln hl ............ 29,9 36,1 37,1 34,8 and aerated) in million hectolitres
WYROBY TYTONIOWE
TOBACCO PRODUCTS
Wyroby tytoniowe w tys. t ................................ 148 212 226 220 Tobacco products in thousand tonnes
of which cigarettes containing tobacco or
w tym papierosy z tytoniu lub mieszanek mixtures of tobacco and tobacco substi-
tytoniu z jego namiastkami w mld szt. ..... 171 213 223 232 tutes in billion units
WYROBY TEKSTYLNE
TEXTILE PRODUCTS
Przędza lnianae (pojedyncza, wieloskładniko-
wa lub kablowana) w t ................................. 5616 4727 3285 4771 Flax yarne (single, multiple or cabled) in tonnes
Tkaniny z przędzy z syntetycznych i sztucz- Woven fabrics of synthetic filament yarns
nych włókien ciągłych w km2 ....................... 121 88,5 65,1 48,1 and artificial filament yarn in km2
Wykładzinyf w tys. m2 ...................................... 1465 1265 983 1141 Floor coveringf in thousand m2
ODZIEŻ
WEARING APPAREL
Okrycia i ubiory z tkanin w tys. szt.: Clothes and garments in thousand units:
płaszcze męskie lub chłopięce, różnego men’s or boys’ overcoats, various types of
typu wiatrówki i podobne artykuły ............ 544 363 273 456 wind-cheaters and other similar articles
garnitury i komplety męskie lub chłopięce ... 1450 1085 517 441 men’s or boys’ suits and ensembles
women’s or girls’ overcoats, various types
płaszcze damskie lub dziewczęce, różnego of wind-cheaters and other similar art-
typu wiatrówki i podobne artykuły ............ 545 401 263 196 icles
kostiumy i komplety damskie lub dziew-
częce ........................................................ 588 367 356 344 women’s or girls’ suits and ensembles
Underwear of textile fabrics, not knitted
Bielizna inna niż z dzianin w tys. szt.: in thousand units:
koszule męskie lub chłopięce ...................... 3827 3640 2217 1937 men’s or boys’ shirts
bluzki, bluzki koszulowe damskie lub dziew- women’s or girls’ blouses, shirts and shirt-
częce ........................................................ 2697 1999 1395 944 -blouses
Rajstopy i trykoty w mln szt. ............................ 124 76,0 57,7 43,0 Panty hose and tights in million units
a Dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących 10 osób i więcej. b Łącznie z cukrem produkowanym
z surowca pochodzącego z importu. c, d O objętościowej mocy alkoholu: c — 45,4% i mniej, d — powyżej 0,5%. e Niepa-
kowana do sprzedaży detalicznej. f Wiązane, tkane, igłowe oraz gdzie indziej niesklasyfikowane.
a Data concern economic entities employing 10 persons or more. b Including sugar produced of imported raw mater-
ial. c, d Of an alcoholic strength of: c — 45.4% and less, d — more than 0.5%. e Not packaged for retail sale. f Knotted,
woven, needlefelt and others.
520 Przemysł i budownictwo
METALE
BASIC METALS
Stal surowa w tys. t ......................................... 9336 9122 7958 7521 Crude steel in thousand tonnes
Wyroby walcowane na gorąco (bez półwy- Hot rolled products (excluding semi-
robów) w tys. t ............................................. 8345 9280 8490 7713 -finished products) in thousand tonnes
Blachy stalowe w tys. t: Steel sheets in thousand tonnes:
walcowane na zimno ................................... 1705 2188 1998 1357 cold rolled
pokrywane cynkieme .................................... 755 1208 1094 981 zinc coatede
Rury stalowe w tys. t ....................................... 686 790 806 1030 Steel tubes in thousand tonnes
rury bez szwu .............................................. 126 116 107 105 seamless tubes
rury ze szwem ............................................. 561 675 699 925 seamed tubes
Srebro o wysokiej czystości w t ...................... 1283 1400 1323 1298 Silver, high purity in tonnes
Aluminium nieobrobione plastycznie niesto- Unwrought non-alloy aluminiumf in thousand
powef w tys. t ............................................... 7,6 13,5 17,3 23,5 tonnes
Unwrought zinc, technically pure, non-alloy
Cynk technicznie czysty, niestopowy w tys. t 115 108 102 96,3 in thousand tonnes
Cynk stopowy nieobrobiony plastycznie, tech- Unwrought zinc alloys, technically pure, elec-
nicznie czysty, elektrolityczny w tys. t ......... 50,0 37,4 38,4 44,2 trolytic in thousand tonnes
Miedź rafinowana nieobrobiona plastycznie, Unwrought, unalloyed refined copper g
niestopowag w tys. t ..................................... 589 582 562 588 in thousand tonnes
w tym katody i części katod z miedzi rafi- of which cathodes and parts of cathodes
nowanej .................................................... 574 566 560 586 of refined copper
URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE
ELECTRICAL EQUIPMENT
Silniki elektryczne i prądnicee: Electric motors and generatorse:
w tysiącach szt. ........................................... 37802 43385 31973 48086 in thousand units
w tysiącach MW ........................................... 19,0 18,9 13,4 17,2 in thousand MW
Transformatory z chłodzeniem powietrznym
(suche) w tys. szt. ........................................ 5418 5647 5113 7224 Air-cooled transformers in thousand units
Akumulatory kwasowo-ołowiowe stosowane Lead-acid accumulators used for starting
do uruchamiania silników tłokowych w po- piston engines for motor vehicles in thou-
jazdach samochodowych w tys. szt. ........... 6986 6168 6410 5819 sand units
Insulated wires and conductors in thou-
Druty i przewody izolowane w tys. t ................ 361 470 424 451 sand tonnes
w tym kable elektroenergetyczne ................ 63,2 65,3 64,0 76,0 of which heavy electric conductors
Żarówki żarowe do ogólnych celów oświetle- Filament light bulbs for general use in mil-
niowych w mln szt. ....................................... 76,4 33,1 81,7 23,5 lion units
Chłodziarki i zamrażarki typu domowe- Household refrigerators and freezers,
go, łącznie z chłodziarko-zamrażarkami including combined refrigerators-freezers
w tys. szt. ..................................................... 3349 3462 3519 3508 in thousand units
w tym zamrażarki ......................................... 105 3,0 2,6 2,7 of which freezers
Zmywarki do naczyń typu domowego Household dish washing machines in thou-
w tys. szt. ..................................................... 4309 4704 4944 5581 sand units
Household automatic washing machines,
Pralki automatyczne typu domowego, łącznie including machines which both wash and
z pralko-suszarkami w tys. szt. .................... 6510 6555 6773 6329 dry in thousand units
Odkurzacze typu domowego w tys. szt. ......... 729 949 1024 831 Household vacuum cleaners in thousand units
Kuchnie elektryczne z piekarnikiem typu do- Household electric cookers with an oven,
mowego, łącznie z gazowo-elektrycznymi including gas-electric cookers in thou-
w tys. szt. ..................................................... 1361 1392 1411 1076 sand units
Elektryczne płyty do wbudowania w tys. szt. 511 340 376 289 Electric hobs for building-in in thousand units
Elektryczne piekarniki domowe do wbudowa- Household electric ovens for building-in
nia w tys. szt. ............................................... 2210 3132 3066 2812 in thousand units
Kuchnie gazowe z piekarnikiem typu domo- Household gas stoves with an oven in thou-
wego w tys. szt. ........................................... 456 314 264 125 sand units
Ze źródeł krajowych .................................... 72823 62080 55279 53145 From domestic sources
Straty i różnice bilansowe ........................... –822 –46 604 –125 Losses and statistical differences
Ze źródeł krajowych .................................... 63128 50329 46010 54621 From domestic sources
Przychód — ze źródeł krajowych ............... 3828 3839 3768 3597 Supply — from domestic sources
Wydobycie ................................................... 3748 3708 3608 3461 Production
Produkcja w mieszalniach gazów ............... 71 131 139 136 Production in gas blending plants
Zmniejszenie zapasów ................................ 9 — 21 — Decrease in stocks
a Patrz uwagi ogólne, ust. 8 na str. 510.
a See general notes, item 8 on page 510.
Industry and construction 527
Ze źródeł krajowych — produkcja .......... 164944 163990 158043 179748 From domestic sources — generation
cieplne zawodowe .............................. 142804 129006 120513 134657 public thermal power plants
Straty i różnice bilansowe ...................... 10534 8951 9995 8811 Losses and statistical differences
a Obejmują elektrownie szczytowo-pompowe i przepływowe. b Łącznie z nieodpłatną wymianą z zagranicą. c Dotyczy
zużycia na cele komunalno-bytowe.
Ź r ó d ł o: w zakresie produkcji energii elektrycznej — dane Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Urzędu Regulacji
Energetyki.
a Include pumped-storage hydroelectric power plants, run-of-river hydroelectric power plants. b Including barter transac-
tions. c Concerns consumption for community.
S o u r c e: in regard to production of electricity — data of the Ministry of Climate and Environment and the Energy Reg-
ulatory Office.
Straty i różnice bilansowe .................... –9463 36076 45381 20946 Losses and statistical differences
Industry and construction 529
Płyty wiórowe i podobne płyty 2015 6493 5014 11 1468 6493 5831 — 662
z drewna lub materiałów drew-
nopochodnych w dam3 2019 8305 6588 18 1700 8305 7443 — 862
Particle board and similar board of
wood or ligneous materials 2020 8356 6571 31 1754 8356 7311 — 1045
in dam 3
2022 7371 5875 — 1496 7371 6336 15 1020
Papier i tektura w tys. t ................... 2015 8581 4357 — 4224 8581 5601 19 2961
Paper and paperboard in thou-
sand tonnes 2019 9669 4880 — 4789 9669 6058 5 3606
Tworzywa sztuczne w formach 2015 3246 1316 10 1920 3246 2473 — 773
podstawowych b w tys. t
Plastics in primary forms b in thou- 2019 3926 1336 — 2590 3926 3148 6 772
sand tonnes
2020 4136 1344 27 2765 4136 3316 — 820
Kauczuk syntetyczny w formach 2015 478 193 1 284 478 237 — 241
podstawowych w tys. t
Synthetic rubber in primary forms 2019 591 281 — 309 591 271 2 317
in thousand tonnes
2020 571 282 5 284 571 235 — 336
Włókna chemiczne w tys. t ............. 2015 222 44 0,2 178 222 178 — 44
Chemical fibres in thousand tonnes
2019 242 44 — 198 242 197 1 43
Cement c w tys. t ............................. 2015 16086 15265 54 767 16086 15601 — 485
Cement c in thousand tonnes
2019 20202 18946 13 1242 20202 19896 — 306
a Łącznie ze stratami i różnicami bilansowymi. b Polimery etylenu, polichlorek winylu z kopolimerami niezmieszany z innymi
substancjami, polipropylen z kopolimerami, polimery styrenu; w latach 2015—2020 łącznie z polistyrenem do spieniania.
c Portlandzki, glinowy, żużlowy i podobne rodzaje cementu hydraulicznego.
a Including losses and statistical differences. b Polymers of ethylene, polyvinyl chloride with copolymers not mixed with
any other substances, polypropylene with copolymers, polymers of styrene; in 2015—2020 including expansible poly-
styrene. c Portland, aluminous, slag and other hydraulic cement.
Wyroby walcowane na gorąco (bez 2015 12477 8345 — 4132 12477 9536 4 2937
półwyrobów) w tys. t
2019 14185 9280 13 4892 14185 11017 — 3169
Hot rolled products (excluding semi-
-finished products) in thou- 2020 13323 8490 163 4670 13323 10400 — 2923
sand tonnes 2022 12775 7713 2 5060 12775 9498 — 3277
Blachy stalowe walcowane na zim- 2015 2733 1705 — 1028 2733 2430 23 280
no w tys. t
2019 3411 2188 — 1223 3411 3162 6 243
Cold rolled steel sheets in thou-
sand tonnes 2020 3254 2002 7 1245 3254 3010 — 244
2022 2553 1371 6 1177 2553 2311 — 242
Blachy i taśmy stalowe pokrywane 2015 2166 755 — 1411 2166 2013 16 137
cynkiem w tys. t
2019 2766 1208 0 1558 2766 2485 — 281
Zinc coated steel sheets and strips
in thousand tonnes 2020 2587 1094 22 1471 2587 2340 — 247
2022 2671 981 33 1657 2671 2467 — 205
Rury stalowe w tys. t ...................... 2015 1290 686 4 600 1290 916 — 374
Steel tubes in thousand tonnes 2019 1587 792 — 795 1587 1112 3 473
2020 1560 808 — 752 1560 1079 4 477
2022 1655 1030 — 625 1655 1112 177 367
a Łącznie ze stratami i różnicami bilansowymi. d Bez aluminium w postaci proszku i płatków. e Z wyłączeniem spiekanych
wyrobów walcowanych, wytłaczanych, kutych.
a Including losses and statistical differences. d Excluding aluminium powders and flakes. e Excluding rolled, extruded or
forged sintered products.
Industry and construction 531
zawodowe ............................................. 30719 34043 35480 33646 public thermal power plants
w tym na węglu: kamiennym ............ 19867 22956 23820 21563 of which using: hard coal
przemysłowe (niezawodowe)b .............. 2329 3549 3576 3820 non-public thermal power plantsb
c
Elektrownie wodne .................................. 2306 2384 2386 2390 Hydroelectric power plantsc
Elektrownie wiatrowe i słoneczne ............ 5030 7461 10351 20567 Wind and solar PV power plants
a Bez elektrowni o mocy 0,5 MW i mniej. b Z uwzględnieniem elektrowni biogazowych; w latach 2015—2020 łącznie
z małą generacją rozproszoną. c Obejmują elektrownie szczytowo-pompowe i przepływowe.
a Excluding power plants with capacity 0.5 MW and less. b Including biogas power plants; in 2015—2020 including small
dispersed generation. c Include pumped-storage hydroelectric power plants and run-of-river hydroelectric power plants.
Budownictwo
Construction
OGÓŁEM
TOTAL
Sektor publiczny ....................... 3615 4425 4211 6946 1,3 1,3 Public sector
Sektor prywatny ........................ 273135 383694 389791 531721 98,7 98,7 Private sector
Prywatna krajowa ........................ 224556 324985 328317 443817 81,1 82,4 Private domestic ownership
Zagraniczna ................................. 43530 55845 57757 71520 15,7 13,3 Foreign ownership
Sektor publiczny ....................... 1528 1917 1927 2541 1,0 0,8 Public sector
Sektor prywatny ........................ 169774 228292 223733 302243 99,0 99,2 Private sector
Prywatna krajowa ........................ 155235 211267 205342 282400 90,3 92,7 Private domestic ownership
Zagraniczna ................................. 12951 15337 15597 17445 5,2 5,7 Foreign ownership
a Zrealizowana przez podmioty budowlane (system zleceniowy).
a Realised by construction entities (contract system).
532 Przemysł i budownictwo
CENY STAŁE a
CONSTANT PRICES a
2005=100
2010=100
2015=100
2019=100
Rok poprzedni=100
Previous year =100
Roboty budowlane specjalistyczne 69872 105006 99589 144549 40,8 47,4 Specialised construction activities
a Zrealizowana przez podmioty budowlane (system zleceniowy).
a Realised by construction entities (contract system).
Industry and construction 533
budynki zbiorowego zamieszkania ...... 726,6 751,7 580,7 459,9 residences for communities
budynki handlowo-usługowe ............... 6676,9 7180,0 6162,1 8606,5 wholesale and retail trade buildings
budynki transportu i łączności ............. 1020,8 552,6 668,9 820,8 traffic and communication buildings
budynki przemysłowe i magazynowe 11102,4 14303,0 12901,4 21139,9 industrial buildings and warehouses
pozostałe budynki niemieszkalne ........ 1644,3 1442,9 1060,4 1098,6 other non-residential buildings
Obiekty inżynierii lądowej i wodnej .... 46897,4 55619,6 57633,1 72353,6 Civil engineering works
a Zrealizowana (system zleceniowy) przez podmioty budowlane o liczbie pracujących 10 osób i więcej.
a Realised (contract system) by construction entities employing 10 persons or more.
Industry and construction 535
a Nowo wybudowane. b Budynki o jednym lub dwóch mieszkaniach; bez budynków nieprzystosowanych do stałego za-
mieszkania. c Budynki o trzech lub więcej mieszkaniach. d Domy letnie, domki wypoczynkowe itp. (budynki te są zaliczane
do mieszkalnych, jednak nie ma w nich mieszkań, tj. lokali przeznaczonych na stały pobyt ludzi). e Budynków nowo wybu-
dowanych i rozbudowanych (tylko w części dotyczącej rozbudowy).
a Newly built. b Buildings with one or two dwellings; excluding buildings not adapted for permanent residence. c Buildings
with three or more dwellings. d Summer homes, holiday cottages, etc. (these buildings are classified as residential, how-
ever there are no dwellings, i.e. premises for permanent residence of persons, in them). e Of newly built and expanded
buildings (only concerning the expanded part).
536 Przemysł i budownictwo
budynki handlowo-usługowe ................... 18503 13528 12114 11446 wholesale and retail trade buildings
budynki łączności, dworców i terminali ... 1615 285 208 766 terminals and associated buildings
zbiorniki, silosy i budynki magazynowe .... 26947 41484 38485 53366 reservoirs, silos and warehouses
ogólnodostępne obiekty kulturalne .......... 1786 471 495 402 public entertainment buildings
budynki muzeów i bibliotek ...................... 228 196 307 179 museums and libraries
budynki szkół i instytucji badawczych ..... 2785 2676 1965 2190 school, university and research buildings
budynki kultury fizycznej .......................... 2232 1164 1923 1598 sports halls
budynki gospodarstw rolnych .................. 17220 15976 16587 13178 non-residential farm buildings
obiekty budowlane wpisane do rejestru buildings entered into the register of his-
zabytków i objęte indywidualną ochro- torical monuments and subject to indi-
ną konserwatorską oraz nieruchome, vidual protection, immovable archae-
archeologiczne dobra kultury ............... 14 1 — — ological cultural goods
Transport Transport
nieczynną, jedynie infrastrukturą prywatną (tj. wyko- structure, only private infrastructure (i.e. used
rzystywaną wyłącznie do realizacji własnych po- exclusively for the owner’s or its manager’s own
trzeb jej właściciela lub jej zarządcy innych niż needs, other than passenger transport) or only
przewóz osób) lub jedynie infrastrukturą kolejową harbour railway infrastructure are excluded. Enter-
na terenie portów. Wyłącza się przedsiębiorstwa prises which are only managers of railway sidings
będące zarządcami jedynie bocznic kolejowych (so-called users of railway sidings) are excluded,
(tzw. użytkowników bocznic kolejowych). Wyłącza and enterprises that manage heritage railways or
się również przedsiębiorstwa, które zarządzają those operated solely for the purpose of tourist
drogami kolejowymi zabytkowymi lub eksploatowa- transport are also excluded. Data on transportation
nymi jedynie w celach wykonywania przewozów
cover the entities of the national economy author-
turystycznych. Dane o przewozach pochodzą od
ised to perform rail transport services, including
podmiotów gospodarki narodowej uprawnionych do
wykonywania przewozów kolejowych na podstawie those providing solely traction service, on the basis
licencji i jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa, of a licence and a single safety certificate, or the
w tym przedsiębiorców świadczących wyłącznie undertakings authorised to perform rail transport
usługę trakcyjną, lub przedsiębiorców uprawnio- services on the basis of a safety attestation (or
nych do wykonywania przewozów kolejowych na other documents appropriate for the reporting
podstawie świadectwa bezpieczeństwa (lub innych period for which the data are presented). The en-
dokumentów właściwych dla okresu sprawozdaw- terprises which offer passenger transport services
czego, dla którego prezentowane są dane). Wyłą- only by metro or tram, or those being mainly
cza się przedsiębiorstwa, które dostarczają usługi a tourist service providers, e.g. local transport by
przewozu pasażerów jedynie metrem lub tramwa- heritage railways, steam train or funicular railways,
jem, lub są głównie dostawcą usług turystycznych, are excluded. Data concerning transport of goods
np. lokalne przewozy zabytkową kolejką, parowo- do not include transport of baggage and express
zem, kolejami linowymi. Dane dotyczące transportu mail by passenger trains. Data on transport of
ładunków nie obejmują przewozów bagażu i prze- passengers by passenger trains include those who
syłek ekspresowych dokonywanych pociągami travel on the basis of free tickets.
pasażerskimi. Dane o przewozach pasażerów 6. Data within the scope of road transport con-
pociągami pasażerskimi podano łącznie z korzysta- cern transport for hire or reward and in the case of
jącymi z bezpłatnych biletów.
transport of goods (tables 3 and 4), also transport
6. Dane w zakresie transportu samochodowego
dotyczą transportu samochodowego zarobkowego on own account:
oraz w przypadku przewozów ładunków (tabl. 3 i 4) 1) road transport for hire or reward includes
również transportu gospodarczego: services for remuneration carried out both by
1) transport samochodowy zarobkowy obejmuje entities for which road transport is the basic
usługi świadczone odpłatnie zarówno przez economic activity (road transport enterprises
podmioty, w których transport samochodowy included in accordance with NACE Rev. 2 in the
stanowi podstawową działalność (przedsię- ”Transportation and storage” section, excluding
biorstwa transportu samochodowego zali- ”Postal and courier activities” division), as well
czane według PKD 2007 do sekcji „Transport as entities with basic economic activity
i gospodarka magazynowa”, z wyłączeniem other than road transport (e.g. industrial, trade
działu „Działalność pocztowa i kurierska”), jak activity);
i podmioty, których podstawowa działalność 2) road transport on own account since 2004 is
jest inna niż transport samochodowy (np. dzia-
entity’s own-account non-profit-making trans-
łalność przemysłowa, handlowa);
2) transport samochodowy gospodarczy od 2004 r. port, irrespective of the entity’s kind of activity.
to transport wykonywany niezarobkowo na włas- 7. Data regarding urban transport concern ground
ne potrzeby podmiotu bez względu na rodzaj and underground (metro) transport.
prowadzonej podstawowej działalności. Information regarding urban ground transport
7. Dane o komunikacji miejskiej dotyczą komu- concerns bus, tram and trolley bus communica-
nikacji naziemnej i podziemnej (metro). tion and includes the activity of public and private
Informacje o komunikacji miejskiej naziemnej urban transport enterprises and companies.
dotyczą komunikacji autobusowej, tramwajowej Urban transport — gmina transport of passen-
i trolejbusowej i obejmują działalność przedsię- gers carried out within the administrative borders of
biorstw i zakładów komunikacji miejskiej publicz- city or city and gmina or neighbouring cities and
nych i prywatnych. gminas (if they signed agreement or association
Komunikacja miejska — gminne przewozy pasa- between gminas in order to implement together
żerskie wykonywane w granicach administracyj-
collective public transport); including service for
nych miasta albo miasta i gminy lub miast i gmin
sąsiadujących (jeśli zawarły porozumienie lub utwo- rural area in urban-rural gminas; data do not in-
rzyły związek międzygminny w celu wspólnej reali- clude the activity of enterprises operating mainly in
zacji publicznego transportu zbiorowego); w przy- the scope of non-urban transport, but rendering
padku gmin miejsko-wiejskich łącznie z obsługą also the services in the scope of urban transport in
strefy wiejskiej w tych gminach; dane nie obejmują some cities as well as transport lines exclusively
działalności przedsiębiorstw prowadzących głównie servicing work places.
Transport. Post 539
komunikację zamiejską, a świadczących również Transport line is a route connecting the extreme
usługi komunikacji miejskiej w niektórych miastach points of the route of vehicles marked with the
oraz linii komunikacyjnych obsługujących wyłącznie same number or letter. The length of the transport
zakłady pracy. lines is the sum of the length of all of the scheduled
Przez linię komunikacyjną rozumie się trasę daytime bus, tram and trolley bus lines over which
łączącą krańcowe punkty przebiegu wozów ozna- vehicles marked with separate numbers or letters
czonych tym samym numerem lub znakiem litero- travel.
wym. Jako długość linii komunikacyjnych przyjęto Information on urban underground transport
sumę długości wszystkich stałych dziennych linii
concerns two lines of the metro in Warsaw; the first
autobusowych, tramwajowych i trolejbusowych, po
one was launched in April 1995 and the second —
których kursują wozy oznaczone odrębnymi nume-
in March 2015.
rami lub znakami literowymi.
Informacje o komunikacji miejskiej podziemnej 8. Data concerning transport of goods and
dotyczą dwóch linii metra w Warszawie; urucho- passengers by maritime transport include the
mienie pierwszej z nich nastąpiło w kwietniu 1995 r., goods and passengers carried with maritime trans-
a drugiej — w marcu 2015 r. port ships (cargo-carrying, passenger ships, ferries
8. Dane dotyczące przewozów ładunków i pa- and since 2016 commercial sea-going yachts) —
sażerów transportem morskim obejmują przewozy owned or leased from other ship owners — as part of
statkami morskiej floty transportowej (towarowymi, completed voyages, and the freight data include
pasażerskimi, promami oraz od 2016 r. komercyj- also cargo transported by the companies: Chińsko-
nymi jachtami morskimi) — własnymi i dzierżawio- -Polskie Towarzystwo Okrętowe S.A. (Chinese-
nymi od innych armatorów — w rejsach zakończo- -Polish Ship Joint Stock Shipping Company) and
nych, przy czym dane dotyczące przewozów ładun- Koreańsko-Polskie Towarzystwo Żeglugowe Spółka
ków obejmują również przewozy dokonane przez z o.o. (Korean-Polish Shipping Ltd. Co.) that corres-
Chińsko-Polskie Towarzystwo Okrętowe S.A. i Kore- pond to the shares of the Polish party in accord-
ańsko-Polskie Towarzystwo Żeglugowe Spółka z o.o. ance with the valid agreement in this regard.
w części przypadającej na rzecz strony polskiej, European transport includes transport by ships
zgodnie z obowiązującą umową w tym zakresie. sailing on lines or routes which encompass Euro-
Do przewozów w zasięgu europejskim zali- pean ports (excluding Baltic Sea basin ports), Asian
czono przewozy statkami kursującymi na liniach lub ports of the Mediterranean Sea basin and the Black
trasach obejmujących porty europejskie (z wyjąt-
Sea basin as well as ports of North Africa located
kiem portów basenu Morza Bałtyckiego), azjatyckie
porty basenu Morza Śródziemnego i basenu Morza on the Mediterranean Sea and the Atlantic Ocean
Czarnego oraz porty Afryki Północnej leżące nad up to the latitude of the port of Casablanca inclus-
Morzem Śródziemnym i nad Oceanem Atlantyckim ive.
do szerokości portu Casablanca włącznie. Baltic transport includes transport by ships sail-
Do przewozów w zasięgu bałtyckim zalicza się ing on lines or routes which encompass ports of the
przewozy statkami kursującymi na liniach lub tra- Baltic Sea basin to the Kristiansand (Norway)—
sach obejmujących porty basenu Morza Bałtyckiego —Skagen (Denmark) line.
do linii Kristiansand (Norwegia)—Skagen (Dania). Ocean transport includes transport by ships
Do przewozów w zasięgu oceanicznym zali-
sailing on lines or routes outside European ports,
czono przewozy statkami kursującymi na liniach lub
trasach wykraczających poza porty europejskie, ports of Asia Minor as well as ports of North Africa
porty Małej Azji oraz porty Afryki Północnej leżące located on the Mediterranean Sea and the Atlantic
nad Morzem Śródziemnym i nad Oceanem Atlan- Ocean up to the latitude of the port of Casablanca.
tyckim do szerokości portu Casablanca. 9. Data concerning seaports include the ports
9. Dane dotyczące portów morskich obejmują of: Darłowo, Elbląg, Frombork, Gdańsk, Gdynia,
porty: Darłowo, Elbląg, Frombork, Gdańsk, Gdynia, Hel, Kołobrzeg, Krynica Morska, Międzyzdroje
Hel, Kołobrzeg, Krynica Morska, Międzyzdroje (od (since 2006), Nowe Warpno, Police, Sopot (since
2006 r.), Nowe Warpno, Police, Sopot (od 2007 r.), 2007), Stepnica, Szczecin, Świnoujście, Trzebież,
Stepnica, Szczecin, Świnoujście, Trzebież, Ustka
Ustka and Władysławowo (since 2001).
i Władysławowo (od 2001 r.).
10. Dane o ładunkach załadowanych i wyła- 10. Data on loaded and unloaded goods in
dowanych w portach morskich (tabl. 17) obejmu- seaports (table 17) include cargos carried to and
ją ładunki przywiezione do i wywiezione z portów from seaports by Polish and foreign ships under
morskich statkami polskimi i obcymi w ramach international maritime traffic and cabotage (i.e.
międzynarodowego obrotu morskiego i kabotażu seaborne cargo traffic between Polish seaports).
(tj. ładunków przewożonych drogą morską w obro- The weight of loaded and unloaded cargos is indic-
cie pomiędzy polskimi portami morskimi). Waga ated excluding the tare weight of ro-ro units
ładunków załadowanych i wyładowanych podawa-
(i.e. excluding the weight of containers, motor
na jest bez wagi własnej jednostek ładunkowych
(tj. bez wagi kontenerów, pojazdów samochodowych, vehicles and wagons, on which the cargos are
wagonów, na których znajdują się ładunki itp.). placed, etc.).
11. Dane dotyczące ruchu statków w portach 11. Data concerning ship traffic at seaports
morskich obejmują transportowe statki towarowe, include cargo ships, ferries and passenger ships,
540 Transport. Poczta
promy i statki pasażerskie, które weszły do mor- entering ports both with freight or passengers
skich portów zarówno z ładunkiem lub z pasa- as well as empty ones, with commodity transport
żerami, jak i pustych, przy czym do transportowych ships also including sea-going barges.
statków towarowych zalicza się również barki peł-
12. Data on maritime transport of loaded and un-
nomorskie.
loaded goods, on ship traffic at seaports and on
12. Dane o ładunkach załadowanych i wyłado-
wanych, ruchu statków oraz ruchu pasażerów passenger movements in seaports (tables 17—19)
w portach morskich (tabl. 17—19) podano zgodnie are presented in accordance with the European
z metodologią Unii Europejskiej (dyrektywa Union methodology (Directive 2009/42/EC).
2009/42/WE). 13. Data concerning transport of goods and
13. Dane dotyczące przewozów ładunków i pa- passengers by inland waterways transport in-
sażerów śródlądowym transportem wodnym clude transport by inland waterways vessels on
obejmują przewozy taborem żeglugi śródlądowej na inland waterways and on the open sea. Data re-
drogach wodnych śródlądowych i na wodach mor- garding the transport of goods in international
skich. Dane o przewozach ładunków w transporcie transport concern freight brought into the country
międzynarodowym dotyczą ładunków przywiezio- and taken out of the country directly by the inland
nych do kraju i wywiezionych z kraju bezpośrednio
waterways vessels. These data also include the
taborem śródlądowego transportu wodnego. Dane te
transport of transit goods and the transport of
obejmują również transport towarów przewożonych
tranzytem oraz pomiędzy portami zagranicznymi. goods between foreign ports.
Dane obejmują podmioty, w których przewozy ła- Data include entities in which transports of goods
dunków i pasażerów żeglugą śródlądową stanowią and passengers by inland waterways account for
podstawową działalność gospodarczą oraz jednostki, the basic economic activity as well as entities, the
których podstawowa działalność jest inna niż świad- basic activity of which is not the rendering of these
czenie tych usług (np. działalność hotelarska). services (e.g. hotel activity).
14. Dane dotyczące transportu lotniczego obej- 14. Data on air transport concern Polish carriers
mują polskich przewoźników transportu lotniczego of scheduled air transport (i.e. carriers which have
rozkładowego (tj. posiadających koncesję na prze- been granted a concession for regular air transport
wóz lotniczy regularny oraz certyfikat przewoźnika and an AOC certificate issued by the President of
lotniczego wydawane przez Prezesa Urzędu Lotnic- the Civil Aviation Authority in Poland), whereas in
twa Cywilnego w Polsce), a w tabl. 3 i 5 dane obej-
tables 3 and 5 the data also concern other Polish
mują również innych polskich przewoźników dokonu-
jących zarobkowo przewozów pasażerów i ładunków carriers transporting passengers and cargo com-
samolotami. Transport lotniczy rozkładowy (regular- mercially by airplanes. The scheduled (regular) air
ny) to odpłatne usługi lotnicze, których celem jest transport is a commercial air service aimed at the
transport publiczny pasażerów i/lub ładunków, a wy- public transport of passengers and/or freight and
konywane są w oparciu o publikowany rozkład lotów mail, it operates according to a published timetable,
lub z taką częstotliwością, że tworzą łatwo rozpo- or with such a regular frequency that it constitutes
znawalną systematyczną serię lotów. Informacje an easily recognisable systematic series of flights.
o przewozach ładunków transportem lotniczym Information on transport of cargo by air includes
obejmują przewozy przesyłek towarowych i poczto- transport of freight and mail. Passenger traffic at
wych. Ruch pasażerów w portach lotniczych obejmu- airports includes arriving passengers (for whom the
je pasażerów przybyłych (dla których określony port given national airport is the final destination point of
krajowy jest portem zakończenia podróży rozpoczę-
a journey initiated at a national or foreign airport)
tej w porcie krajowym lub zagranicznym) i odprawio-
nych (dla których określony port krajowy jest portem and departing passengers (for whom the given
rozpoczęcia podróży kończącej się w porcie krajo- national airport is the starting point of a journey
wym lub zagranicznym), przewożonych przez pol- terminating at a national or foreign airport), trans-
skich i obcych przewoźników lotniczych w rozkłado- ported by Polish and foreign air carriers in sched-
wych i pozarozkładowych usługach lotniczych. uled (regular) and non-scheduled air service.
15. Dane o wypadkach drogowych obejmują 15. Data regarding road accidents cover events
zdarzenia mające związek z ruchem pojazdów na connected with the movement of vehicles on public
drogach publicznych, w wyniku których nastąpiła roads as a result of which death or injury occurred.
śmierć lub uszkodzenie ciała osób. Każdy wypadek Every traffic accident has usually several causes
drogowy jest wynikiem najczęściej kilku przyczyn (a maximum of 5 was adopted) in connection with
(przyjęto maksymalnie 5), w związku z czym suma which the sum of causes can be greater than the
przyczyn może być większa od liczby wypadków.
number of accidents.
Za śmiertelną ofiarę wypadku drogowego
uznano osobę zmarłą (w wyniku doznanych obra- Road accident fatality is a person who died (as
żeń) na miejscu wypadku lub w ciągu 30 dni. a result of injuries incurred) at the scene of the
Za ranną ofiarę wypadku drogowego uznano accident or within the course of 30 days.
osobę, która doznała obrażeń ciała i otrzymała Road accident injury is a person who incurred
pomoc lekarską. injuries and received medical attention.
16. Prezentowane dane opracowano na podsta- 16. Presented data are compiled on the basis of
wie sprawozdawczości, przy czym dane dotyczące reports, in which data on economic entities employ-
Transport. Post 541
podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do ing up to 9 persons are established on the basis of
9 osób ustalono w oparciu o wyniki badania repre- the results of a sample survey conducted on a 5%
zentacyjnego przeprowadzonego na 5% próbie sample of these entities within the scope of rev-
tych podmiotów w zakresie przychodów ze sprze- enues from sale of products and services (table 2).
daży wyrobów i usług (tabl. 2). Wyniki badania The results of the sample survey were generalised
reprezentacyjnego uogólniono dla przychodów ze for revenues from sale of products and services on
sprzedaży wyrobów i usług w oparciu o wynikającą the basis of the amount of revenues per company
z badania wielkość przychodów przypadających na obtained in the survey.
1 zakład. Data on road transport of goods (tables 3 and 4)
Dane o przewozach ładunków transportem sa-
mochodowym (tabl. 3 i 4) ustalono w oparciu o wy- are established on the basis of the results from
niki badania reprezentacyjnego przeprowadzonego a sample survey conducted on a 7.5% (until 2012
na 7,5% (do 2012 r. — 10%) próbie pojazdów — 10%) sample of road motor vehicles (lorries
ciężarowych (samochody ciężarowe i ciągniki and road tractors) with maximum permissible weight
siodłowe) o dopuszczalnej masie całkowitej powy- of above 3.5 tonnes and not older than 25 years,
żej 3,5 t i w wieku do 25 lat, przy czym w tabl. 3 while in table 3 data for vehicles not included in the
doszacowano dane dla pojazdów nieobjętych ba- sample survey are estimated.
daniem reprezentacyjnym. Data on goods loaded and unloaded as well as
Dane o ładunkach załadowanych i wyładowanych
on ship traffic in seaports (tables 17 and 18) have
oraz o ruchu statków w portach morskich (tabl. 17
i 18) opracowano na podstawie informacji z urzędów been compiled on the basis of information from
morskich, z wyjątkiem ładunków tranzytowych opra- maritime offices, excluding transit cargo compiled
cowanych na podstawie informacji od podmiotów on the basis of information from entities carrying out
dokonujących przeładunków w portach morskich. transshipment in seaports.
Poczta Post
Transport
Transport
Linie kolejowe eksploatowanea ................... 19231 19398 19422 19394 Railway lines operateda
w tym zelektryfikowane .................... 11865 12018 12149 12174 of which electrified
w tym jednotorowe ............................... 10505 10598 10478 10473 of which single track
Drogi publiczne (miejskie i zamiejskie) ....... 419636 424915 430267 427580 Public roads (urban and non-urban)
w tym o twardej nawierzchni ................... 290919 307066 313549 317529 of which hard surface
w tym ulepszone .............................. 268366 285259 291794 296381 of which improved
w tym: ekspresowe .............................. 1492 2432 2549 3070 of which: expressways
autostrady ................................ 1559 1676 1712 1802 motorways
Linie komunikacji miejskiejb: Urban transport linesb:
naziemnej ................................................ 56763 60077 60092 58094 ground transport
autobusowe .......................................... 53952 57293 57269 55459 bus
tramwajowe .......................................... 2425 2305 2315 2090 tram
trolejbusowe ......................................... 386 479 508 545 trolley bus
metro ........................................................ 29 33 36 42 metro
Rurociągi magistralne do przetłaczania ro- Main pipelines for crude petroleum and
py naftowej i produktów naftowych ......... 2483 2483 2483 2483 petroleum products
Drogi wodne śródlądowe żeglowne ............ 3655 3722 3768 3768 Navigable inland waterways
a Normalnotorowe i szerokotorowe. b Dane dotyczą przedsiębiorstw i zakładów komunikacji miejskiej, w których liczba
pracujących przekracza 9 osób.
Ź r ó d ł o: w zakresie dróg publicznych — dane Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
a Standard and broad gauge. b Data concern urban transport enterprises and companies employing more than 9 per-
sons.
S o u r c e: in regard to public roads — data of the General Directorate for National Roads and Motorways.
OGÓŁEM
TOTAL
W tym:
Of which:
PRZEWOZY ŁADUNKÓW
TRANSPORT OF GOODS
a Dane nie obejmują podmiotów zaliczanych według PKD 2007 do działu „Działalność pocztowa i kurierska”. b Dane
nieostateczne.
a Data exclude entities included according to NACE Rev. 2 in the ”Postal and courier activities” division. b Preliminary
data.
Przewozy w tys. t ..................... 1803818 2220678 2201252 2277093 100,0 100,0 Transport in thousand tonnes
Transport kolejowya ................... 224320 233744 218381 237587 12,4 10,4 Railway transporta
b
Transport samochodowy ......... 1505719 1921073 1919193 1976278 83,5 86,8 Road transportb
zarobkowy .............................. 891978 1206218 1203395 1182613 49,4 51,9 transport for hire or reward
w tym przedsiębiorstwa
transportu samochodo- of which road transport en-
wego .............................. 705025 926786 928395 888705 39,1 39,0 tities
gospodarczy .......................... 613741 714855 715798 793665 34,0 34,9 transport on own account
Transport rurociągowy .............. 54850 52376 51489 52591 3,0 2,3 Pipeline transport
Transport morski ....................... 6963 8727 8135 8442 0,4 0,4 Maritime transport
Transport wodny śródlądowy .... 11928 4681 3991 2076 0,7 0,1 Inland waterways transport
Transport lotniczyc ..................... 38 77 63 119 0,0 0,0 Air transportc
a Normalnotorowy i szerokotorowy; bez przewozów manewrowych. b Dane częściowo szacunkowe. c Rozkładowy i po-
zarozkładowy; polscy przewoźnicy.
a Standard and broad gauge; excluding shunting. b Data partially estimated. c Scheduled and non-scheduled; Polish
carriers.
544 Transport. Poczta
a Normalnotorowy i szerokotorowy; bez przewozów manewrowych. b Dane częściowo szacunkowe. c Rozkładowy i po-
zarozkładowy; polscy przewoźnicy.
a Standard and broad gauge; excluding shunting. b Data partially estimated. c Scheduled and non-scheduled; Polish
carriers.
Produkty rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybac- 2015 3904 92497 5174 363 236 286
twa 2020 2943 106500 247 371 242 374
Products of agriculture, hunting, forestry, fish and
fishing products 2022 6522 118509 308 282 227 389
Węgiel kamienny, brunatny, ropa naftowa i gaz 2015 91613 27192 1078 170 121 151
ziemny 2020 81666 23515 599 152 162 36
Coal and lignite, crude petroleum and natural gas
2022 86778 21964 251 188 195 134
Rudy metali i pozostałe produkty górnictwa i ko- 2015 61876 326397 1969 220 47 111
palnictwa 2020 55248 354922 1533 234 59 72
Metal ores and other mining and quarrying products
2022 57609 377992 616 237 56 129
a Normalnotorowy i szerokotorowy; bez przewozów manewrowych. b Dane dotyczą przewozów ładunków pojazdami
o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t i w wieku do 25 lat.
a Standard and broad gauge; excluding shunting. b Data concern transport of goods by vehicles with maximum permis-
sible weight of above 3.5 tonnes and not older than 25 years.
Transport. Post 545
Produkty spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe ... 2015 1939 140160 134 279 289 248
Food products, beverages and tobacco 2020 1628 178505 122 234 315 274
2022 2143 186849 110 218 318 289
Drewno, wyroby z drewna i korka (bez mebli), 2015 2092 79557 174 249 343 100
wyroby ze słomy, papier i wyroby z papieru, 2020 1984 92618 140 265 351 93
wyroby poligraficzne oraz nagrania dźwiękowe
Wood and products of wood and cork (except 2022 1748 82744 57 328 390 215
furniture), articles of straw, paper and paper
products, printed matter and recorded media
Koks i produkty rafinacji ropy naftowej .................. 2015 25606 37234 64 312 181 141
Coke and refined petroleum products 2020 25705 47480 463 362 113 75
2022 30464 46631 234 355 146 102
Chemikalia, produkty chemiczne, włókna sztucz- 2015 9642 61357 158 312 450 249
ne, wyroby z gumy i z tworzyw sztucznych, 2020 10520 76923 84 314 445 273
paliwo jądrowe
Chemicals, chemical products, and man-made 2022 10054 79650 75 324 444 357
fibres, rubber and plastic products, nuclear fuel
Wyroby z pozostałych surowców niemetalicznych 2015 2843 161794 275 285 130 297
Other non-metallic mineral products 2020 3247 178554 373 242 161 285
2022 3006 205144 206 247 164 338
Metale, wyroby metalowe gotowe (z wyłączeniem 2015 8849 60479 129 246 392 352
maszyn i urządzeń) 2020 9048 74911 197 219 425 251
Basic metals, fabricated metal products (except
machinery and equipment) 2022 10914 85349 53 233 403 250
Maszyny, urządzenia, sprzęt elektryczny i elek- 2015 162 20436 2 303 438 543
troniczny 2020 336 24298 5 182 447 407
Machinery, equipment, electrical and electronic
equipment 2022 288 27535 39 161 531 288
Surowce wtórne, odpady komunalne ..................... 2015 3689 108908 915 241 51 146
Secondary raw materials, municipal waste 2020 2907 115144 225 237 78 133
2022 3104 112394 128 248 86 182
a Normalnotorowy i szerokotorowy; bez przewozów manewrowych. b Dane dotyczą przewozów ładunków pojazdami
o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t i w wieku do 25 lat.
a Standard and broad gauge; excluding shunting. b Data concern transport of goods by vehicles with maximum permis-
sible weight of above 3.5 tonnes and not older than 25 years.
Transport in thousands of
Przewozy w tys. pasażerów ..... 4547157 4720132 2751311 3796844 100,0 100,0 passengers
Komunikacja miejskaa ................. 3843415 4032452 2377501 3224796 84,5 84,9 Urban transport a
15,5 15,1
Bez komunikacji miejskiej ........... 703742 687680 373810 572048 ——– ——– Excluding urban transport
100,0 100,0
transport kolejowy normalnoto- standard gauge railway trans-
rowy ...................................... 277321 335264 208651 342139b 39,4 59,8 port
transport samochodowya ......... 416774 327494 159700 214443 59,2 37,5 road transport a
transport morskicd .................... 1262 1677 1148 1472 0,2 0,3 maritime transportcd
d
w tym promy ....................... 577 632 496 610 0,1 0,1 of which ferriesd
transport wodny śródlądowy ... 1097 1362 682 1101 0,2 0,2 inland waterways transport
transport lotniczye .................... 7288 21883 3629 12893 1,0 2,3 air transport e
Praca przewozowa w mln Transportation volume in mil-
pas∙kmf .................................... 52584 82711 27602 63393 100,0 100,0 lion pass∙kmf
Transport kolejowy normalnoto-
rowy .......................................... 17367 22055 12557 23827b 33,0 37,6 Standard gauge railway transport
a
Transport samochodowy ........... 21570 19914 7176 11623 41,0 18,3 Road transport a
Transport morskicd ...................... 146 183 139 167 0,3 0,3 Maritime transportcd
d
w tym promy ........................... 135 161 130 157 0,3 0,2 of which ferriesd
Transport wodny śródlądowy ...... 14 18 10 14 0,0 0,0 Inland waterways transport
Transport lotniczye ...................... 13486 40541 7720 27762 25,6 43,8 Air transport e
a Bez przewozów dokonywanych przez podmioty o liczbie pracujących do 9 osób; w przypadku komunikacji miejskiej —
dane szacunkowe. b W tym ewidencjonowane przejazdy bezpłatne zrealizowane przez polskich przewoźników w ramach
specjalnej oferty skierowanej do obywateli Ukrainy po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium Ukrainy; bez przewo-
zów pociągami humanitarnymi. c Łącznie z transportem przybrzeżnym. d Bez kierowców samochodów ciężarowych prze-
wożonych promami. e Rozkładowy i pozarozkładowy; polscy przewoźnicy. f Bez komunikacji miejskiej.
a Excluding transports by entities employing up to 9 persons; in the case of urban transport — estimated data. b Including re-
gistered free transportation performed by Polish railway undertakings within a special offer addressed to the citizens of Ukraine
after martial law was introduced on the territory of Ukraine; excluding humanitarian transport. c Including coastal transport.
d Excluding truck drivers on board ferries. e Scheduled and non-scheduled; Polish carriers. f Excluding urban transport.
Lokomotywy: Locomotives:
elektryczne ......................................... 1816 1762 1730 1610 electric
spalinowe ............................................ 2217 2098 1941 1616 diesel
Elektryczne zespoły trakcyjne ................ 1330 1173 1202 1213 Electric railcars
Wagony towarowe .................................. 86364 86796 83011 80734 Freight wagons
Wagony do przewozu podróżnychb ....... 2589 2218 2217 3643 Rail coaches b
a Normalnotorowy i szerokotorowy. b Wagony z miejscami do siedzenia, sypialne i kuszetki; od 2021 r. dane nieporów-
nywalne z danymi za lata poprzednie ze względu na zmianę metodologii (dane obejmują wagony do przewozu podróżnych
bez napędu).
a Standard and broad gauge. b Coaches with places for sitting, sleeping cars and couchette coaches; since 2021, data
are not comparable with the data for previous years due to changes in the methodology (data cover non-tractive vehicles,
i.e. rail coaches and railcar trailers).
Transport. Post 547
w tym sektor publiczny ..................... 10337 10845 10928 10849 of which public sector
tramwaje — sektor publiczny .............. 3373 3163 3106 3070 trams — public sector
Miejsca w pojazdach w tys. ..................... 1784 1774 1790 1801 Seats in vehicles in thousands
w tym sektor publiczny ..................... 1148 1147 1155 1143 of which public sector
tramwaje — sektor publiczny .............. 481 477 481 496 trams — public sector
Miejsca w wagonach w tys. ..................... 117 117 117 126 Seats in wagons in thousands
a Dane dotyczą przedsiębiorstw i zakładów komunikacji miejskiej, w których liczba pracujących przekracza 9 osób.
b Występuje tylko sektor publiczny — własność jednostek samorządu terytorialnego.
a Data concern urban transport enterprises and companies employing more than 9 persons. b Operate exclusively within
the public sector — local government units ownership.
w ciągu roku .................................. 3672,2 3864,9 2270,8 3059,8 during the year
Metro: Metro:
w ciągu roku .................................. 171,3 167,6 106,7 165,0 during the year
a Dane dotyczą przedsiębiorstw i zakładów komunikacji miejskiej, w których liczba pracujących przekracza 9 osób; dane
szacunkowe. b Autobusowa, tramwajowa i trolejbusowa.
a Data concern urban transport enterprises and companies employing more than 9 persons; estimated data. b Bus, tram
and trolley bus transport.
Transport. Post 549
statki do przewozu ładunków stałych ..... 80 74 74 68 ships for dry bulk transport
Nośność (DWT) w tys. t ........................... 2517 2669 2662 2740 DWT in thousand tonnes
statki do przewozu ładunków stałych ..... 2453 2597 2592 2670 ships for dry bulk transport
w tym masowce .................................. 2135 2311 2299 2180 of which bulk cargo ships
Jachty morskie komercyjne ........................ — 0,2 0,2 0,2 Commercial sea-going yachts
2019 ..................................................................... s 96 13 33 14 4 8 24
n 2656 486 1323 524 103 162 58
2020 ..................................................................... s 95 13 24 20 7 7 24
n 2650 486 884 812 220 183 65
2022 ..................................................................... s 88 9 10 35 6 6 22
n 2728 389 548 1315 215 181 80
Przewozy w tys. t ................................... 6963 8727 8135 8442 Transport in thousand tonnes
Żegluga regularna ................................... 6212 8430 7812 8234 Liner shipping
bliskiego zasięgu ................................. 5614 7848 7251 7713 short range
zasięg: europejski ............................ — 135 80 117 Europe
bałtycki ................................ 5614 7713 7172 7595 Baltic
oceanicznego zasięgu ......................... 598 582 561 522 ocean range
Żegluga nieregularna .............................. 751 297 323 207 Tramp shipping
bliskiego zasięgu ................................. 706 297 323 207 short range
zasięg: europejski ............................ 464 — — — Europe
bałtycki ................................ 242 297 323 207 Baltic
oceanicznego zasięgu ......................... 45 — — — ocean range
Praca przewozowa w mln t∙km ............ 12739 6830 6658 11602 Transportation volume in million tkm
Żegluga regularna ................................... 11044 6701 6490 11430 Liner shipping
bliskiego zasięgu ................................. 1076 1684 1664 1730 short range
zasięg: europejski ............................ — 93 172 166 Europe
bałtycki ................................ 1076 1591 1492 1564 Baltic
oceanicznego zasięgu ......................... 9968 5017 4826 9700 ocean range
Żegluga nieregularna .............................. 1695 129 168 172 Tramp shipping
bliskiego zasięgu ................................. 1073 129 168 172 short range
zasięg: europejski ............................ 964 — — — Europe
bałtycki ................................ 109 129 168 172 Baltic
oceanicznego zasięgu ......................... 622 — — — ocean range
w tym ropa i przetwory naftowe .................. 276 275 319 200 of which crude petroleum and oil products
Pozostałe ładunki ........................................... 1893 2487 2315 2505 Other general cargo
w tym:
of which:
Gdańsk ............................................................. 31685 45522 40575 63153 7063 10669 9038 12877
Gdynia .............................................................. 15391 20548 21220 23075 244 1161 906 1009
Szczecin ........................................................... 8276 9582 9581 11209 932 2005 1592 1414
Świnoujście ....................................................... 11759 15936 15097 19998 2145 1418 987 941
Masowe ciekłe ...................................................... 18856 26844 22461 38825 2691 1299 866 5417
Liquid bulk
w tym ropa i przetwory naftowe ........................ 16694 22108 17307 32033 2673 1247 784 5245
of which crude petroleum and oil products
Masowe suche ..................................................... 25744 29708 30420 41694 1331 2863 2344 2655
Dry bulk
w tym węgiel i koks ........................................... 8139 12758 10014 22444 538 1448 936 1227
of which coal and coke
Kontenery ............................................................. 13576 23085 21656 22756 4426 9091 7537 6528
Containers
Ładunki toczne ..................................................... 7760 8926 8747 9717 1184 860 751 123
Roll-on, roll-off
Pozostałe ładunki ................................................. 3593 5301 5236 5981 793 1187 1044 1517
Other general cargo
a Dane dotyczą ładunków przewiezionych statkami o pojemności brutto (GT) 100 i więcej w ramach międzynarodowego
obrotu morskiego i kabotażu; bez wagi własnej jednostek ładunkowych i bunkru.
a Data concern transport of goods by ships with gross tonnage (GT) 100 and more under international maritime traffic
and cabotage; excluding the tare weight of ro-ro units and bunker.
552 Transport. Poczta
Statki ................................ 2015 18169 3106 3678 165 275 2823 5354
Ships 2019 20800 3927 4283 202 277 2891 6233
2020 17648 3610 3847 82 290 2682 5238
2022 19939 4276 4146 71 227 3173 6265
Pojemność netto (NT) 2015 83909 20904 26853 80 773 5445 29266
w tys. 2019 106037 31336 32840 132 708 5720 34769
Net tonnage (NT) in thou-
sands 2020 96943 28121 29259 71 722 5679 32676
2022 122499 40608 36323 73 559 6435 38117
Przyjazdy pasażerów do krajua .......... 919666 1057440 780543 885794 Passenger arrivals in Polanda
w tym przez port: of which through the port of:
Gdańsk .................................................. 52840 87243 77323 74323 Gdańsk
Gdynia ................................................... 301365 357048 196346 264272 Gdynia
Szczecin ................................................ 1139 845 685 298 Szczecin
Świnoujście ........................................... 519066 567854 487209 546900 Świnoujście
Wyjazdy pasażerów z krajub .............. 931632 1026283 773182 929215 Passenger departures from Polandb
w tym przez port: of which through the port of:
Gdańsk .................................................. 55136 79054 70690 92005 Gdańsk
Gdynia ................................................... 302885 334228 199085 282419 Gdynia
Szczecin ................................................ 90 148 167 235 Szczecin
Świnoujście ........................................... 527341 567844 483971 554555 Świnoujście
a Tona wymierzona — tona nośności ładunkowej barki ustalanej przez tzw. pomierzanie statku.
a Measured tonne — the tonne of load capacity of a barge established through so-called ship measurements.
Transport. Post 553
Przewozy w tys. t ......................................... 8091 2333 1888 1409 Transport in thousand tonnes
Przywóz ......................................................... 86 127 134 46 Imports
Wywóz ........................................................... 981 300 280 203 Exports
Przewozy ładunków tranzytowych ................ 3 4 0,3 1 Transport of transit goods
Przewozy ładunków pomiędzy portami za-
granicznymi ............................................... 7021 1902 1474 1158 Transport of goods between foreign ports
Praca przewozowa w mln t∙km .................. 2142 590 456 415 Transportation volume in million tkm
Przywóz ......................................................... 16 28 25 12 Imports
Wywóz ........................................................... 191 66 63 59 Exports
Przewozy ładunków tranzytowych ................ 2 1 0,1 0,3 Transport of transit goods
Przewozy ładunków pomiędzy portami za-
granicznymi ............................................... 1933 495 368 344 Transport of goods between foreign ports
Samoloty: Aircraft:
liczba .......................................................... 53 149 97 99 number
miejsca pasażerskie .................................. 4837 20090 10962 11925 passenger seats
Liczba tras lotniczych .................................... 108 246 142 175 Number of air routes
w tym międzynarodowych ......................... 97 220 120 152 of which international
Liczba państw, z którymi utrzymywana jest Number of countries with which scheduled
komunikacja regularna .............................. 32 47 32 42 air connections are maintained
Liczba miast, z którymi utrzymywana jest Number of cities with which scheduled air
komunikacja regularna .............................. 51 99 56 69 connections are maintained
w tym za granicą ........................................ 41 87 45 58 of which foreign
Transport of passengers (during the year)
Przewozy pasażerów (w ciągu roku) w tys. 4441 17845 3163 8002 in thousands
w ruchu regularnym ................................... 4351 16361 2738 7185 on scheduled flights
na trasach: krajowych ............................ 1165 1920 635 1315 on domestic routes
międzynarodowych ............. 3186 14442 2104 5870 on international routes
w ruchu nieregularnym .............................. 90 1484 425 817 on non-scheduled flights
w tym loty międzynarodowe .................. 89 1483 425 816 of which international flights
Współczynnik wykorzystania miejsc pasa-
żerskich (w ciągu roku) w % — w trans-
porcie: Passenger load factor (during the year) in %:
krajowym ................................................... 67,0 74,3 36,8 67,1 domestic flights
międzynarodowym .................................... 84,5 81,8 27,7 81,7 international flights
Transport of freight/mail (during the year)
Przewozy ładunków (w ciągu roku) w t ......... 36992 68897 52342 75885 in tonnes
w transporcie: krajowym ............................ 3205 448 176 215 domestic flights
międzynarodowym ............. 33787 68449 52167 75669 international flights
554 Transport. Poczta
w tym:
of which:
Bydgoszcz .................... 3,8 3,5 4,0 12,0 3,3 3,7 4,3 12,8
Gdańsk ......................... 225,6 213,1 78,1 200,0 230,8 216,1 77,0 198,6
Katowice ....................... 28,6 75,7 21,3 46,7 31,0 75,8 21,1 46,4
Kraków ......................... 170,6 256,6 84,9 230,6 175,0 269,0 87,9 235,6
Lublin ............................ 0,4 18,3 5,1 20,3 0,3 18,9 5,5 21,5
Łódź .............................. 0,2 0,1 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1
Poznań ......................... 46,9 99,3 30,8 60,5 46,1 101,6 31,4 62,6
Rzeszów ....................... 77,1 106,6 40,0 90,1 79,4 110,6 41,2 94,5
Szczecin ....................... 33,5 107,7 36,8 90,9 34,2 109,2 36,1 94,6
Warszawa ..................... 598,2 892,3 308,7 658,2 580,1 865,8 303,8 638,5
Warszawa — Modlin .... 175,6 0,5 0,3 18,9 172,4 0,1 0,1 17,1
Wrocław ........................ 213,0 172,3 58,1 148,6 221,9 172,7 59,9 151,4
w tym:
of which:
Bydgoszcz .................... 166,1 209,7 58,5 113,4 167,2 208,1 60,0 115,0
Gdańsk ......................... 1618,8 2471,0 767,2 2075,5 1620,2 2462,7 775,6 2085,1
Katowice ....................... 1482,8 2336,2 700,9 2154,0 1505,6 2347,9 696,6 2159,0
Kraków ......................... 1926,2 3934,5 1184,3 3424,5 1942,0 3942,8 1231,9 3495,3
Lublin ............................ 131,2 159,2 56,0 140,0 132,2 160,0 56,9 144,6
Łódź .............................. 142,4 120,7 37,8 90,0 145,8 121,4 37,7 90,7
Poznań ......................... 685,0 1082,1 316,2 1033,9 705,8 1089,1 299,9 1045,4
Rzeszów ....................... 244,0 278,5 75,8 242,5 244,8 275,2 77,3 255,5
Szczecin ....................... 171,4 183,1 55,2 118,7 173,4 183,7 56,6 115,6
Warszawa ..................... 5020,4 8531,7 2454,4 6466,0 5018,9 8554,6 2406,4 6628,4
Warszawa — Modlin .... 1123,1 1558,3 434,1 1516,2 1120,6 1547,2 437,5 1539,1
Wrocław ........................ 916,9 1577,6 442,0 1282,1 917,4 1577,2 443,1 1285,9
a, b Pasażerowie, dla których określony port krajowy jest: a — portem zakończenia podróży rozpoczętej w porcie krajo-
wym lub zagranicznym, b — portem rozpoczęcia podróży kończącej się w porcie krajowym lub zagranicznym.
a, b Passengers for whom the indicated domestic airport is: a — the final destination of a journey which begun at a do-
mestic or foreign airport, b — the point of departure for a journey terminating at a domestic or foreign airport.
Transport. Post 555
a Zarejestrowane przez Policję. b Pojazdy według stanu w dniu 31 grudnia; pojazdy zarejestrowane według Centralnej
Ewidencji Pojazdów i Kierowców.
Ź r ó d ł o: dane Komendy Głównej Policji.
a Registered by the Police. b Vehicles as of 31 December; vehicles registered according to the Central Register of
Vehicles and Drivers.
S o u r c e: data of the National Police Headquarters.
556 Transport. Poczta
Poczta
Post
Placówki pocztowe (stan w dniu 31.12.) 24295 24714 27904 30237 Post offices (as of 31.12.)
operator wyznaczony .......................... 7387 7627 7627 7620 designated operator
operatorzy pozostali (alternatywni) ..... 16908 17087 20277 22617 other (alternative) operators
a Własne i agentów pocztowych.
Ź r ó d ł o: dane Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
a Own and of postal agents.
S o u r c e: data of the Office of Electronic Communications.
5. Magazyny handlowe hurtu i rozdzielcze deta- 5. Trade warehouses of wholesale and retail
lu są jednostkami organizacyjno-funkcjonalnymi pod- distribution are the organisational and functional
miotów gospodarczych zajmujących się obrotem units of economic entities engaged in the turnover
towarów. Magazynem jest jednostka przeznaczo- of commodities. A warehouse is an entity intended
na do magazynowania towarów, zajmująca wyod- for storing commodities, occupying separate stor-
rębnioną przestrzeń magazynową, wyposażona age area, equipped with technical and organisa-
w środki techniczne i organizacyjne, dysponująca tional means as well as with service personnel and,
personelem do obsługi tych środków oraz prowa-
in addition, registrating the amount and changes in
dząca ewidencję stanu i ruchu zapasów.
6. Dane o działalności handlowej i gastronomicz- stocks.
nej, w tym informacje o sklepach i stacjach paliw 6. Data regarding trade and catering activity
opracowano na podstawie sprawozdawczości. Dla including information about shops and petrol sta-
jednostek o liczbie pracujących do 9 osób dane tions are compiled on the basis of reporting. For
uogólniono w oparciu o wyniki badania reprezenta- entities employing up to 9 persons data have been
cyjnego. generalised on the basis of the result of a sample
7. Dane o dostawach wybranych towarów kon- survey.
sumpcyjnych (tabl. 10) w zakresie: 7. Data on deliveries of selected consumer goods
― produkcji wyrobów — dotyczą podmiotów go- (table 10) within the scope of:
spodarczych, w których liczba pracujących ― production of products — concern economic
przekracza 9 osób, entities employing more than 9 persons,
― zapasów u producentów — dotyczą podmiotów ― stocks at producers — concern economic en-
gospodarczych, w których liczba pracujących tities employing more than 49 persons.
przekracza 49 osób.
Since 2017, data on exports and imports in-
Od 2017 r. dane o eksporcie i imporcie obejmują,
oprócz dotychczas stosowanej transakcji „bezwa- clude in addition to previously used ”uncondi-
runkowe kupno/sprzedaż”, również pozostałe tional purchase/sale” transaction, other transac-
transakcje (np. dostawy humanitarne), z wyjątkiem tions (e.g. humanitarian deliveries), with the ex-
operacji w celu przetwarzania i operacji następują- ception of operations for processing and post-
cych po przetworzeniu. -processing.
Trade and catering 559
O G Ó Ł E M .................................. 106,2 105,5 104,6 104,7 96,3 106,9 102,6 181,7 129,7 105,6
TOTAL
W punktach sprzedaży detalicznej 105,9 105,4 104,4 104,3 97,9 106,3 102,0 181,8 128,9 106,2
In retail sales outlets
żywność i napoje bezalkoholowe 103,5 100,5 100,2 102,0 101,7 99,8 100,6 108,9 108,5 102,1
food and non-alcoholic bever-
ages
napoje alkoholowe i wyroby tyto-
niowe ....................................... 104,2 101,4 103,6 105,6 105,1 101,9 99,7 115,5 123,4 106,8
alcoholic beverages, tobacco
towary nieżywnościowe .............. 106,9 107,6 106,0 104,9 95,8 109,2 102,7 234,8 137,4 107,4
non-foodstuffs
W placówkach gastronomicznych 112,1 107,3 107,0 113,0 69,6 121,8 114,9 188,2 141,7 97,4
In catering establishments
NA 1 MIESZKAŃCAb ..................... 106,2 105,5 104,6 104,8 96,9 107,4 103,0 185,0 131,6 107,2
PER CAPITAb
a, b Patrz uwagi ogólne do Rocznika: a — ust. 10 na str. 32, b — ust. 12 na str. 33.
a, b See general notes to the Yearbook: a — item 10 on page 32, b — item 12 on page 33.
sektor publiczny ..................... 432,9 591,8 301,9 683,7 1,2 1,1 public sector
sektor prywatny ..................... 30954,2 50312,3 37343,8 63959,8 98,8 98,9 private sector
Z produkcji gastronomicznej ..... 25154,0 43310,7 32596,4 56107,2 85,1 86,8 From catering production
Z pozostałej działalności ........... 445,5 607,5 457,1 688,0 1,2 1,1 From other activity
sektor publiczny ..................... 1144 1040 840 936 1,4 1,1 public sector
sektor prywatny ..................... 67198 71315 63609 83001 98,6 98,9 private sector
Punkty gastronomiczne ............. 23080 28167 26086 33402 38,9 39,8 Food stands
a Konsumpcyjne i niekonsumpcyjne.
a Consumer and non-consumer goods.
w tym sektor prywatny ...................... 24833 25665 22011 of which private sector
powierzchnia składowa w tys. m2 ......... 23956 27947 25447 storage area in thousand m2
w tym sektor prywatny ...................... 23492 27691 25097 of which private sector
w tym sektor prywatny ...................... 4187 4669 2937 of which private sector
2
powierzchnia składowa w tys. m ......... 3289 3091 2762 storage area in thousand m2
w tym sektor prywatny ...................... 3247 3051 2739 of which private sector
w tym sektor prywatny ...................... 4532 4707 4169 of which private sector
powierzchnia składowa w tys. m2 ......... 14206 15011 15365 storage area in thousand m2
w tym sektor prywatny ...................... 13615 14245 14293 of which private sector
w tym sektor prywatny ...................... 7624 10299 10707 of which private sector
w tym sektor prywatny ...................... 8241 6491 6786 of which private sector
a Hurtu i rozdzielcze detalu; dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących działalność hurtową, w których licz-
ba pracujących przekracza 9 osób.
U w a g a. Dane na podstawie badania cyklicznego przeprowadzanego co trzy lata.
a Wholesale and retail distribution; data concern economic entities conducting wholesale activity and employing more
than 9 persons.
N o t e. Data on the basis of periodic surveys conducted every three years.
Trade and catering 563
ŻYWNOŚĆ w tys. t
FOOD in thousand tonnes
Wódki, likiery, inne napoje alkoholowe Vodkas, liqueurs, other alcoholic beverages
w przeliczeniu na 100% ............................. 1194 1467 1378 1391 in terms of 100%
Wina gronowe f .............................................. 1293 1586 1666 1719 Grape winesf
Piwo otrzymywane ze słodug ........................ 37967 37187 35904 35347 Beer from malt g
a Ilość wytworzonych w kraju wyrobów pomniejszona o ich eksport i powiększona o import, skorygowana o saldo
zmian stanu zapasów u producentów; patrz uwagi ogólne, ust. 7 na str. 558. b Obejmują: konserwy, wędliny, wyroby
wędliniarskie i pozostałe przetwory. c W tym kiełbasy; bez drobiowych. d O obniżonej lub niskiej zawartości tłuszczu.
e, f, i, l Łącznie z: e — czekoladkami i wyrobami czekoladowymi, f — wermutem, i — monitorami ekranowymi,
z wyjątkiem stosowanych do komputerów, l — dziecięcymi. g O objętościowej mocy alkoholu powyżej 0,5%.
h W tysiącach ton. k Bez samochodów kempingowych, pojazdów śniegowych, do golfa i podobnych.
U w a g a. Przedstawione towary prezentuje się zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług — PKWiU 2015 i no-
menklaturą PRODPOL; patrz uwagi ogólne do działu „Przemysł i budownictwo”, ust. 3 na str. 509.
a Quantity of products produced domestically, minus their exports and plus their imports corrected by the balance of
changes of stocks at producers; see general notes, item 7 on page 558. b Include: tinned food, cured meat products and
other products. c Of which sausages; excluding cured poultry meat. d Reduced and low fat. e, f, i, l Including: e — sweet
and chocolate goods, f — vermouth, i — monitors, excluding used for computers, l — children bicycles. g Of an alcoholic
strength of more than 0.5%. h In thousand tonnes. k Excluding motor caravans, snowmobiles, golf cars and similar vehicles.
N o t e. Goods are presented according to the Polish Classification of Products and Services — PKWiU 2015 and
PRODPOL nomenclature; see general notes in the ”Industry and construction” chapter, item 3 on page 509.
DZIAŁ XXI CHAPTER XXI
HANDEL ZAGRANICZNY FOREIGN TRADE
Wartość eksportu została podana na bazie fob, of exports is presented on the fob basis, i.e.
tj. na warunkach franco granica lub fob port kraju in terms of franco border or fob port of the country
dostawcy. of supplier.
5. Od 1992 r. dane dotyczące obrotów według 5. Since 1992 data on turnover by groups of
grup krajów oraz krajów wykazywane są w imporcie countries as well as individual countries are presen-
według kraju pochodzenia (do 1991 r. — kraju ted in imports by country of origin (until 1991 — by
zakupu), w eksporcie — według kraju przeznacze- country of purchase) and in exports — by country
nia (do 1991 r. — kraju sprzedaży). Za kraj pocho- of destination (until 1991 — by country of sale).
dzenia uważa się kraj, w którym towar został wy- Country of origin is the country in which the com-
tworzony, obrobiony lub przerobiony i w tym stanie modity was produced, manufactured or processed
nadszedł do polskiego obszaru celnego. Za kraj and in this form entered the Polish customs zone.
przeznaczenia przyjmuje się kraj konsumpcji, Country of destination is the country in which the
tj. kraj, w którym towar zostanie ostatecznie zużyty commodity will be finally consumed, manufactured
lub poddany obróbce lub przetworzeniu. or processed.
6. Obroty handlu zagranicznego przedstawia się 6. Foreign trade turnover is presented according
według następujących grup krajów: to the groups of countries:
— kraje OECD obejmują obroty z: Austrią, Belgią, — OECD countries — turnover with: Austria, Bel-
Danią, Finlandią, Francją, Grecją, Hiszpanią, Ho- gium, Denmark, Finland, France, Greece, Spain,
landią, Irlandią, Litwą, Luksemburgiem, Łotwą, the Netherlands, Ireland, Lithuania, Luxembourg,
Niemcami, Portugalią, Szwecją, Wielką Brytanią Latvia, Germany, Portugal, Sweden, the United
i Włochami oraz z: Australią, Chile, Czechami, Kingdom and Italy as well as with: Australia,
Estonią, Islandią, Izraelem, Japonią, Kanadą, Chile, Czechia, Estonia, Iceland, Israel, Japan,
Kolumbią, Koreą Południową, Kostaryką, Mek- Canada, Colombia, South Korea, Costa Rica,
sykiem, Norwegią, Nową Zelandią, Słowacją, Mexico, Norway, New Zealand, Slovakia, Slove-
Słowenią, Stanami Zjednoczonymi, Szwajcarią, nia, the United States, Switzerland, Türkiye and
Turcją i Węgrami;
Hungary;
— kraje rozwinięte gospodarczo obejmują obroty
— developed countries — turnover with:
z krajami:
the European Union members: Austria, Bel-
Unii Europejskiej: Austrią, Belgią, Bułgarią,
gium, Bulgaria, Croatia, Cyprus, Czechia, Den-
Chorwacją, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią,
mark, Estonia, Finland, France including Monaco
Finlandią, Francją wraz z Monako i departamen-
and the French overseas departments (French
tami zamorskimi (Gujaną Francuską, Gwadelupą,
Guiana, Guadeloupe, Martinique and Reunion),
Martyniką i Reunion), Grecją, Hiszpanią, Holan-
Greece, Spain, the Netherlands, Ireland, Lithuania,
dią, Irlandią, Litwą, Luksemburgiem, Łotwą, Mal-
Luxembourg, Latvia, Malta, Germany, Portugal,
tą, Niemcami, Portugalią, Rumunią, Słowacją,
Romania, Slovakia, Slovenia, Sweden, Hungary,
Słowenią, Szwecją, Węgrami, Wielką Brytanią
the United Kingdom (by 2020) and Italy,
(do 2020 r.) i Włochami,
EFTA: Iceland, Liechtenstein, Norway including
EFTA: Islandią, Liechtensteinem, Norwegią wraz
Svalbard Archipelago and Jan Mayen Island,
ze Svalbard i Jan Mayen, Szwajcarią oraz z: Au-
Switzerland and with: Australia, Israel, Japan,
stralią, Izraelem, Japonią, Kanadą, Nową Zelan-
dią, Południową Afryką i Stanami Zjednoczony- Canada, New Zealand, South Africa and the United
mi (wraz z Portoryko) oraz pozostałymi (poza States (with Puerto Rico) and other (besides EU
UE i EFTA) krajami przemysłowymi Europy Za- and EFTA countries) industrial countries of West-
chodniej; ern Europe;
— kraje rozwijające się gospodarczo obejmują — developing countries — turnover with: Asian
obroty z krajami: Azji (oprócz Cypru), Afryki (except Cyprus), African (except Reunion), South
(oprócz Reunion), Ameryki Południowej i Środ- and Central American countries (except French
kowej (oprócz Gujany Francuskiej, Gwadelupy Guiana, Guadeloupe and Martinique), Oceania
i Martyniki), Oceanii (oprócz określonych jako (except countries described as economically de-
kraje rozwinięte gospodarczo), z krajami b. Jugo- veloped countries), countries of former Yugosla-
sławii, z wyjątkiem Chorwacji i Słowenii, z azja- via, except Croatia and Slovenia, Asian countries
tyckimi republikami b. ZSRR, tj. z: Armenią, of the former USSR, i.e.: Armenia, Azerbaijan,
Azerbejdżanem, Gruzją, Kazachstanem, Kirgi- Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan,
stanem, Tadżykistanem, Turkmenistanem i Uz- Turkmenistan and Uzbekistan;
bekistanem; — Central and Eastern European countries —
— kraje Europy Środkowo-Wschodniej obejmują turnover with: Albania, Belarus, Moldova, Russia
obroty z: Albanią, Białorusią, Mołdawią, Rosją and Ukraine.
i Ukrainą. 7. Recalculations:
7. Przeliczenia: 1) until 2003 from foreign currencies into zlotys
1) z walut obcych na złote do 2003 r. dokonywano were made according to the current exchange
według aktualnej tabeli kursowej Narodowego rates of the National Bank of Poland (NBP).
Banku Polskiego (NBP). Od 2004 r. do przeli- Since 2004 the recalculations are based on:
czeń przyjęto: a) the INTRASTAT arrivals and dispatches de-
a) dla obrotów rejestrowanych na zgłoszeniach claration for turnover registered on the basis
przywozu i wywozu INTRASTAT — kurs walu- of currency exchange rate specified accord-
ty ustalony według zasad określonych dla ce- ing to the rules established for purposes of
lów podatku od towarów i usług (VAT) lub za- Value Added Tax (VAT) or rules specified for
sad określonych dla celów związanych z cłem, customs purposes,
566 Handel zagraniczny
TABL. 1 (484). OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO WEDŁUG GŁÓWNYCH PARTNERÓW (ceny bieżące)
FOREIGN TRADE TURNOVER MAIN TRADING PARTNERS (current prices)
W% W%
W mln zł W mln zł
GŁÓWNI PARTNERZY ogółem GŁÓWNI PARTNERZY ogółem
In milion In milion
MAIN TRADING PARTNERS In % MAIN TRADING PARTNERS In %
PLN PLN
of total of total
2015 2015
OGÓŁEM T O T A L ............... 750835,8 100,0 O G Ó Ł E M T O T A L ............... 740973,3 100,0
Niemcy Germany ......................... 203544,3 27,1 Niemcy Germany .......................... 169612,1 22,9
Wielka Brytania United Kingdom 50608,8 6,7 Chiny China ................................. 85748,4 11,6
Czechy Czechia ........................... 49834,1 6,6 Rosja Russia ................................ 53735,3 7,3
Francja France ............................. 41595,1 5,5 Włochy Italy ................................. 39906,1 5,4
Włochy Italy ................................. 36303,3 4,8 Holandia Netherlands .................. 28526,9 3,8
Holandia Netherlands .................. 33236,7 4,4 Francja France ............................. 27792,8 3,8
Rosja Russia ................................ 21418,4 2,9 Czechy Czechia ........................... 25805,5 3,5
2019 2019
OGÓŁEM T O T A L ............... 1023591,4 100,0 O G Ó Ł E M T O T A L ............... 1018479,0 100,0
Niemcy Germany ......................... 283851,4 27,7 Niemcy Germany ......................... 222795,6 21,9
Czechy Czechia ........................... 62678,8 6,1 Chiny China ................................. 125723,8 12,3
Wielka Brytania United Kingdom 61232,9 6,0 Rosja Russia ................................ 62112,8 6,1
Francja France ............................. 59949,4 5,9 Włochy Italy ................................. 51234,3 5,0
Włochy Italy ................................. 46308,7 4,5 Holandia Netherlands .................. 38602,1 3,8
Holandia Netherlands .................. 44818,6 4,4 Francja France ............................. 37138,4 3,6
Rosja Russia ................................ 31941,9 3,1 Czechy Czechia ........................... 33938,7 3,3
2020 2020
OGÓŁEM T O T A L ............... 1062513,5 100,0 O G Ó Ł E M T O T A L ............... 1015359,5 100,0
Niemcy Germany ......................... 307675,8 29,0 Niemcy Germany ......................... 222124,8 21,9
Czechy Czechia ........................... 62256,1 5,9 Chiny China ................................. 146564,0 14,4
Wielka Brytania United Kingdom 60727,6 5,7 Włochy Italy ................................. 52175,7 5,1
Francja France ............................. 59542,9 5,6 Rosja Russia ................................ 45059,9 4,4
Włochy Italy ................................. 45957,1 4,3 Holandia Netherlands .................. 40421,1 4,0
Holandia Netherlands .................. 45315,0 4,3 Francja France ............................. 35034,6 3,5
Rosja Russia ................................ 31712,8 3,0 Czechy Czechia ........................... 32297,8 3,2
568 Handel zagraniczny
TABL. 1 (484). OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO WEDŁUG GŁÓWNYCH PARTNERÓW (ceny bieżące) (dok.)
FOREIGN TRADE TURNOVER MAIN TRADING PARTNERS (current prices) (cont.)
W% W%
W mln zł W mln zł
GŁÓWNI PARTNERZY ogółem GŁÓWNI PARTNERZY ogółem
In milion In milion
MAIN TRADING PARTNERS In % MAIN TRADING PARTNERS In %
PLN PLN
of total of total
2022 2022
OGÓŁEM T O T A L ............... 1618559,2 100,0 O G Ó Ł E M T O T A L ............... 1711761,3 100,0
Niemcy Germany ......................... 450896,1 27,9 Niemcy Germany ......................... 345322,6 20,2
Czechy Czechia ........................... 107040,8 6,6 Chiny China ................................. 252290,1 14,7
Francja France ............................. 92838,6 5,7 Włochy Italy ................................. 80069,0 4,7
Wielka Brytania United Kingdom 78542,7 4,9 Stany Zjednoczone United States 73444,6 4,3
Holandia Netherlands .................. 74611,0 4,6 Rosja Russia ................................ 72031,6 4,2
Włochy Italy ................................. 74003,3 4,6 Holandia Netherlands .................. 64940,2 3,8
Stany Zjednoczone United States 48020,5 3,0 Czechy Czechia ........................... 52369,2 3,1
O G Ó Ł E M w mln zł
T O T A L in million PLN
Import ........................... 106,4 110,5 107,1 103,0 100,2 115,5 104,4 278,5 196,0 156,8 124,4
Imports
Eksport ......................... 106,7 108,2 106,1 104,4 101,0 112,8 102,5 288,7 204,5 149,2 121,9
Exports
TABL. 4 (487). OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO WEDŁUG GRUP KRAJÓW1 (ceny bieżące)
FOREIGN TRADE TURNOVER BY GROUPS OF COUNTRIES1 (current prices)
Kraje rozwijające się gospodarczo ........................ a 182003 269018 292589 540651 121714
Developing countries
b 67529 73565 81423 127497 28783
TABL. 5 (488). OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO Z KRAJAMI OECDa WEDŁUG SEKCJI SITC (ceny bieżące)
FOREIGN TRADE TURNOVER WITH OECD COUNTRIES a BY SITC SECTIONS (current prices)
2015 2019 2020 2022
SEKCJE import eksport import eksport import eksport import eksport
SECTIONS imports exports imports exports imports exports imports exports
w mln zł in million PLN
Żywność i zwierzęta żywe ............ 41261 62837 58274 88978 63498 96041 87009 151176
Food and live animals
Napoje i tytoń ............................... 3603 10481 5355 17713 6416 20533 9009 21899
Beverages and tobacco
Chemikalia i produkty pokrewne ..... 88986 49204 119081 71917 128503 79865 202853 129095
Chemicals and related products
Różne wyroby przemysłowe ......... 50811 101784 72504 156537 75867 169007 97494 236071
Miscellaneous manufactured art-
icles
TABL. 6 (489). IMPORT I EKSPORT WEDŁUG SEKCJI NOMENKLATURY SCALONEJ CN (ceny bieżące)
IMPORTS AND EXPORTS BY SECTIONS OF COMBINED NOMENCLATURE CN (current prices)
2015 2019 2020 2022
SEKCJE w mln USD SECTIONS
w mln zł in million PLN in million
USD
w tym: of which:
Tłuszcze i olejeΔ .................. 3069 4251 5184 12591 2837 Fats and oils Δ
Przetwory spożywczeΔ ......... 28150 37773 43777 60918 13722 Prepared foodstuffs Δ
Produkty mineralne .............. 59446 84524 59597 178698 40081 Mineral products
Drewno i artykuły z drewna Δ 5677 8163 8600 14413 3291 Wood and articles of wood Δ
Sprzęt transportowyΔ ........... 82924 121465 96310 147728 33385 Transport equipment Δ
Broń i amunicjaΔ .................. 580 735 927 6274 1376 Arms and ammunition Δ
Miscellaneous manufactured
Artykuły przemysłowe różnea 18304 31890 33453 45804 10351 articlesa
w tym: of which:
Δ
Tłuszcze i oleje .................. 2567 2016 2556 7354 1648 Fats and oils Δ
Przetwory spożywcze Δ ........ 46998 71481 81387 110190 24848 Prepared foodstuffs Δ
Produkty mineralne .............. 25566 23033 17039 62881 14161 Mineral products
Drewno i artykuły z drewna Δ 15463 20807 21890 35710 8124 Wood and articles of wood Δ
Obuwie, nakrycia głowy itp.Δ 4578 10327 11293 15099 3398 Footwear, headgear, etc.Δ
Δ
Sprzęt transportowy .......... 108729 138377 125368 174920 39486 Transport equipment Δ
Broń i amunicja Δ ................. 431 433 265 4308 934 Arms and ammunition Δ
Miscellaneous manufactured
Artykuły przemysłowe różne a 52127 74372 76559 99918 22611 articles a
TABL. 7 (490). DYNAMIKA IMPORTU I EKSPORTU WEDŁUG SEKCJI NOMENKLATURY SCALONEJ CNa (ceny stałe)
INDICES OF IMPORTS AND EXPORTS BY SECTIONS OF COMBINED NOMENCLATURE CNa
(constant prices)
2020 2021 2022
SEKCJE rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= SECTIONS
previous year=100 =100 =100 =100
w tym: of which:
Produkty pochodzenia roślinnego ... 106,5 106,1 116,7 310,9 181,8 138,3 Vegetable products
Tłuszcze i olejeΔ ............................. 114,1 101,6 127,5 421,4 227,1 167,9 Fats and oilsΔ
Przetwory spożywczeΔ .................... 111,3 105,6 105,5 388,8 166,1 133,0 Prepared foodstuffsΔ
Produkty mineralne ......................... 94,5 104,5 119,5 165,5 139,1 114,5 Mineral products
Produkty przemysłu chemicznegoΔ 107,5 117,9 106,6 302,2 175,7 141,6 Products of the chemical industry Δ
Skóry i artykuły z nichΔ ................... 88,9 114,4 104,7 157,8 130,8 107,3 Raw hides and skins, articles thereof Δ
Drewno i artykuły z drewnaΔ ........... 106,8 118,1 98,8 201,1 195,7 128,6 Wood and articles of woodΔ
Materiały i artykuły włókiennicze ..... 110,9 114,7 116,5 363,8 208,1 154,6 Textiles and textile articles
Obuwie, nakrycia głowy itp.Δ ........... 96,9 108,5 103,3 341,0 195,4 122,2 Footwear, headgear, etc.Δ
Sprzęt transportowyΔ ....................... 76,6 123,2 108,9 245,1 134,4 106,4 Transport equipment Δ
Broń i amunicjaΔ ............................. 173,7 182,4 429,0 2369,4 1870,0 1129,5 Arms and ammunitionΔ
a Wskaźniki dynamiki obliczono na podstawie danych wyrażonych w złotych; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10
na str. 32. b Dane obejmują m.in. meble, prefabrykaty budynków, zabawki.
a Indices calculated on the basis of data expressed in PLN; see general notes to the Yearbook, item 10 on page 32.
b Data include i.a. furniture, prefabricated buildings, toys.
574 Handel zagraniczny
TABL. 7 (490). DYNAMIKA IMPORTU I EKSPORTU WEDŁUG SEKCJI NOMENKLATURY SCALONEJ CNa (dok.)
INDICES OF IMPORTS AND EXPORTS BY SECTIONS OF COMBINED NOMENCLATURE CNa (cont.)
2020 2021 2022
SEKCJE rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= SECTIONS
previous year=100 =100 =100 =100
w tym: of which:
Produkty pochodzenia roślinnego ... 117,4 104,3 98,9 253,4 117,1 125,7 Vegetable products
Tłuszcze i olejeΔ ............................. 123,6 122,2 134,7 618,1 140,2 242,5 Fats and oilsΔ
Przetwory spożywczeΔ .................... 107,9 107,6 106,4 490,4 180,9 131,7 Prepared foodstuffsΔ
Produkty mineralne ......................... 95,4 116,1 103,1 97,2 71,6 98,2 Mineral products
Produkty przemysłu chemicznegoΔ 109,4 111,7 100,8 387,1 163,4 125,8 Products of the chemical industryΔ
Skóry i artykuły z nichΔ ................... 89,5 120,5 100,9 252,9 125,3 111,5 Raw hides and skins, articles thereof Δ
Drewno i artykuły z drewnaΔ ........... 103,4 108,4 96,2 144,5 136,6 104,6 Wood and articles of woodΔ
Materiały i artykuły włókiennicze ..... 109,0 120,3 112,1 381,3 222,6 155,5 Textiles and textile articles
Obuwie, nakrycia głowy itp.Δ ........... 103,7 111,6 101,6 502,5 230,5 135,5 Footwear, headgear, etc.Δ
Sprzęt transportowyΔ ...................... 84,2 110,7 107,4 178,9 113,5 101,5 Transport equipment Δ
Broń i amunicjaΔ ............................. 61,3 187,6 586,4 669,7 655,6 832,8 Arms and ammunitionΔ
a Wskaźniki dynamiki obliczono na podstawie danych wyrażonych w złotych; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10
na str. 32. b Dane obejmują m.in. meble, prefabrykaty budynków, zabawki.
a Indices calculated on the basis of data expressed in PLN; see general notes to the Yearbook, item 10 on page 32.
b Data include i.a. furniture, prefabricated buildings, toys.
Foreign trade 575
IMPORT
IMPORTS
Mięso (bez drobiu) świeże, schłodzone Meat (excluding poultry) fresh, chilled
lub zamrożone ................................... 751,0 775,0 6254,2 8210,8 or frozen
Filety i inne mięso z ryb, świeże, schło- Fish fillets and other fish meat, fresh,
dzone lub zamrożone ........................ 218,6 208,6 3170,2 4059,4 chilled or frozen
Owoce świeże lub suszone ................... 1736,8 1655,2 7330,5 8284,6 Fresh or dried fruit
banany świeże lub suszone 523,2 488,2 1309,5 1594,0 bananas, fresh or dried
Pszenica i meslin .................................. 610,2 952,8 626,5 1271,0 Wheat and meslin
Rudy żelaza i koncentraty ..................... 5582,1 4722,7 3176,9 2465,6 Iron ores and concentrates
a a
Ropa naftowa ........................................ 23,3 25,1 43816,9 74032,2 Petroleum oils
Węglowodory i ich pochodne ................ 954,7 765,5 3891,2 4054,1 Hydrocarbons and their derivatives
Nawozy mineralne i chemiczne ............. 3541,7 3233,4 5118,4 9937,1 Mineral or chemical fertilizers
TABL. 8 (491). IMPORT I EKSPORT WAŻNIEJSZYCH TOWARÓW WEDŁUG NOMENKLATURY SCALONEJ CN (cd.)
IMPORTS AND EXPORTS OF MAJOR COMMODITIES BY COMBINED NOMENCLATURE CN (cont.)
2021 2022 2021 2022
w mln zł
TOWARY w tys. t COMMODITIES
(ceny bieżące)
in thousand
in million PLN
tonnes
(current prices)
IMPORT (dok.)
IMPORTS (cont.)
Papier, tektura, bibułka papierosowa .... 5410,7 5046,3 18718,1 24491,6 Paper, paperboard, cigarette paper
Tkaniny bawełniane .............................. 31,1 27,5 852,6 901,2 Woven fabrics of cotton
Włókna chemiczne ciągłe ..................... 181,5 167,1 3351,6 3646,6 Man-made filaments
Włókna chemiczne cięte ....................... 208,5 205,5 2185,1 2741,6 Man-made staple fibres
Szkło i wyroby ze szkła ......................... 1467,3 1407,3 6872,4 8176,6 Glass and glassware
Stal nierdzewna i wyroby z niej ............. 597,9 574,6 6729,5 9590,2 Stainless steel and articles thereof
Rury, przewody rurowe i profile drążone Tubes, pipes and hollow profiles of iron
z żeliwa lub stali ................................ 921,7 873,6 5707,4 7251,4 or steel
Aluminium i artykuły z aluminium ........... 1807,8 1803,9 25104,7 33655,0 Aluminium and articles thereof
Armatura do rur, kotłów, zbiorników, Appliances for pipes, boilers, vats, pres-
zawory redukcyjne i sterowane ter- sure-reducing valves and thermostat-
mostatycznie ..................................... 98,3 93,4 7497,3 8200,2 ically controlled valves
b b
Samochody osobowe ............................ 537,8 536,9 39755,0 50340,6 Motor cars
TABL. 8 (491). IMPORT I EKSPORT WAŻNIEJSZYCH TOWARÓW WEDŁUG NOMENKLATURY SCALONEJ CN (cd.)
IMPORTS AND EXPORTS OF MAJOR COMMODITIES BY COMBINED NOMENCLATURE CN (cont.)
2021 2022 2021 2022
w mln zł
TOWARY w tys. t COMMODITIES
(ceny bieżące)
in thousand
in million PLN
tonnes
(current prices)
EKSPORT
EXPORTS
Mięso (bez drobiu) świeże, schłodzone Meat (excluding poultry) fresh, chilled
lub zamrożone ................................... 811,7 736,7 11183,5 14059,6 or frozen
Mięso i jadalne podroby z drobiu świe- Meat and edible offal of poultry, fresh,
że, schłodzone lub zamrożone ........... 1481,5 1592,3 12484,1 20108,5 chilled or frozen
Mleko i śmietana ................................... 1017,2 988,8 3920,3 5737,4 Milk and cream
Ziemniaki świeże lub schłodzone ........... 105,9 39,2 76,5 64,3 Potatoes fresh or chilled
Warzywa świeże lub schłodzone ........... 737,1 889,0 3529,1 4487,9 Fresh or chilled vegetables
Owoce świeże lub suszone ................... 1294,3 1059,9 3336,1 3289,4 Fresh or dried fruit
Melasy powstałe z ekstrakcji lub rafina- Molasses resulting from the extraction
cji cukru ............................................. 260,2 219,4 163,3 220,8 or refining of sugar
Węgiel, brykiety, brykietki, paliwa stałe Coal, briquettes, ovoids and similar
wytwarzane z węgla .......................... 6,6a 5,5a 3242,8 7042,6 solid fuels manufactured from coal
Koks i półkoks; węgiel retortowy ........... 7272,0 6539,7 9133,1 15038,1 Coke and semi-coke; retort coal
Alkohole alifatyczne i cykliczne i ich Acyclic and cyclic alcohols and their
pochodne .......................................... 373,9 603,5 1333,8 2076,9 derivatives
Nawozy mineralne i chemiczne ............. 3008,3 2469,9 4600,3 8539,4 Mineral or chemical fertilizers
a W milionach ton.
a In million tonnes.
TABL. 8 (491). IMPORT I EKSPORT WAŻNIEJSZYCH TOWARÓW WEDŁUG NOMENKLATURY SCALONEJ CN (dok.)
IMPORTS AND EXPORTS OF MAJOR COMMODITIES BY COMBINED NOMENCLATURE CN (cont.)
2021 2022 2021 2022
w mln zł
TOWARY w tys. t COMMODITIES
(ceny bieżące)
in thousand
in million PLN
tonnes
(current prices)
EKSPORT (dok.)
EXPORTS (cont.)
Papier, tektura, bibułka papierosowa .... 2823,5 2818,8 12742,1 16716,6 Paper, paperboard, cigarette paper
Włókna chemiczne ciągłe ..................... 52,4 51,8 1193,7 1351,1 Man-made filaments
Włókna chemiczne cięte ....................... 37,4 41,7 491,1 572,1 Man-made staple fibres
b b
Obuwie ................................................. 131,9 135,5 11636,6 12902,6 Footwear
Szkło i wyroby ze szkła ......................... 899,6 1922,7 4347,0 13197,1 Glass and glassware
Srebro (włącznie z pokrywanym złotem Silver (including silver plated with gold
lub platyną) ....................................... 1285,0a 1948,0a 4007,1 4154,2 or platinum)
Rury, przewody rurowe i profile drążone Tubes, pipes and hollow profiles of iron
z żeliwa lub stali ................................ 547,8 486,8 3327,5 4010,2 or steel
Miedź i stopy miedzi ............................. 297,2 289,1 10666,8 11224,5 Copper and copper alloys
Artykuły z miedzi i stopów miedzi ........... 238,4 227,4 9807,7 10577,0 Articles of copper and copper alloys
Aluminium i artykuły z aluminium ............ 1179,6 1169,1 19688,7 26073,3 Aluminium and articles thereof
Maszyny i urządzenia do prac dro- Machinery and equipment for road and
gowych i ziemnych oraz części ......... 340,5 340,3 6215,6 7945,1 earth working and parts
w tym: of which:
Żywność i zwierzęta żywe .......... 53996 72615 78897 113513 25607 Food and live animals
Napoje i tytoń ............................. 5497 7882 9446 12120 2729 Beverages and tobacco
Chemikalia i produkty pokrewne 103805 137770 148063 244889 55452 Chemicals and related products
w tym: of which:
Żywność i zwierzęta żywe .......... 81419 109776 120393 182685 41169 Food and live animals
Napoje i tytoń ............................. 12201 19918 23662 26176 5911 Beverages and tobacco
Chemikalia i produkty pokrewne 66268 92955 102372 158929 36034 Chemicals and related products
TABL. 10 (493). DYNAMIKA IMPORTU I EKSPORTU WEDŁUG SEKCJI SITCa (ceny stałe)
INDICES OF IMPORTS AND EXPORTS BY SITC SECTIONS a (constant prices)
2020 2021 2022
SEKCJE rok poprzedni=100 2005= 2015= 2019= SECTIONS
previous year=100 =100 =100 =100
w tym: of which:
Żywność i zwierzęta żywe ............... 107,5 108,1 106,6 351,6 158,0 127,6 Food and live animals
Napoje i tytoń .................................. 117,3 102,3 105,4 415,9 181,8 153,4 Beverages and tobacco
Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce Animal and vegetable oils, fats and
i roślinne ...................................... 116,8 100,8 128,9 373,2 236,0 170,9 waxes
Chemikalia i produkty pokrewne ..... 106,8 116,3 102,9 296,1 164,5 132,7 Chemicals and related products
w tym: of which:
Żywność i zwierzęta żywe ............... 107,0 106,9 103,5 374,8 154,1 124,5 Food and live animals
Napoje i tytoń .................................. 112,8 100,7 106,2 603,1 175,5 123,4 Beverages and tobacco
Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce Animal and vegetable oils, fats and
i roślinne ...................................... 118,2 122,4 138,1 387,9 102,9 234,4 waxes
Chemikalia i produkty pokrewne ..... 108,2 110,5 100,9 392,8 159,2 122,6 Chemicals and related products
a Wskaźniki dynamiki obliczono na podstawie danych wyrażonych w złotych; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10
na str. 32.
a Indices calculated on the basis of data expressed in PLN; see general notes to the Yearbook, item 10 on page 32.
Foreign trade 581
Żywność i napoje ....................... 53131 72505 78193 116966 26370 Food and beverages
głównie dla przemysłu ........ 5122 6888 7216 12912 2893 mainly for industry
głównie dla przemysłu ........ 6323 8320 9829 17128 3861 mainly for industry
Paliwa i smary ............................ 62923 90657 60008 238321 53595 Fuels and lubricants
części i akcesoria ................... 74844 94835 103024 137759 31158 parts and accessories
samochody osobowe .............. 20982 43886 34412 50298 11398 passenger motor cars
części i akcesoria ................... 52242 76177 70819 109045 24563 parts and accessories
Żywność i napoje ....................... 84423 108600 118354 177141 39900 Food and beverages
głównie dla przemysłu ........ 6621 3995 7815 11336 2521 mainly for industry
głównie dla przemysłu ........ 5611 6666 7782 13456 3030 mainly for industry
Paliwa i smary ............................ 23269 20753 13878 55648 12540 Fuels and lubricants
części i akcesoria ................... 46655 59392 60530 84320 19069 parts and accessories
samochody osobowe .............. 24860 26645 22229 25685 5765 passenger motor cars
części i akcesoria ................... 86510 127141 124692 193422 43557 parts and accessories
2) pozostałe koszty operacyjne, tj. koszty związane 2) other operating costs, i.e. costs indirectly related
pośrednio z działalnością jednostki, a w szcze- to the unit’s operating activity, in particular: loss
gólności: strata ze zbycia niefinansowych akty- on disposal of non-financial fixed assets and
wów trwałych i środków trwałych w budowie, fixed assets under construction, depreciation of
amortyzacja oddanych w dzierżawę lub najem
środków trwałych, nieplanowane odpisy amorty- leased or rented fixed assets, unplanned depre-
zacyjne (odpisy z tytułu trwałej utraty wartości), ciation (impairment charges), penalties, fines,
poniesione kary, grzywny, odszkodowania, od- damages, receivables written off partially or fully
pisane w części lub w całości wierzytelności as a result of bankruptcy, composition or re-
w związku z postępowaniem upadłościowym, structuring proceedings, provisions created for
układowym i naprawczym, utworzone rezerwy certain or highly probable future liabilities (loss
na pewne lub o dużym stopniu prawdopodo- on economic transactions in progress), write-offs
bieństwa przyszłe zobowiązania (straty z trans-
akcji gospodarczych w toku), odpisy aktualizują- revaluing non-financial assets, costs of main-
ce wartość aktywów niefinansowych, koszty taining social facilities, donations or free of
utrzymania obiektów działalności socjalnej, da- charge transferred fixed assets, losses from ex-
rowizny lub nieodpłatnie przekazane aktywa traordinary events since 2016;
trwałe, straty związane ze zdarzeniami losowymi 3) financial costs, i.e. among others: interest on
od 2016 r.; bank credits and loans, interest and discount on
3) koszty finansowe, tj. m.in.: odsetki od zaciągnię- bonds issued by the unit, default interest, loss
tych kredytów i pożyczek, odsetki i dyskonto od on disposal of investments, revaluation write-
wyemitowanych przez jednostkę obligacji, od-
setki za zwłokę, strata ze zbycia inwestycji, od- -offs of investment, negative surplus exchange
pisy z tytułu aktualizacji wartości inwestycji, differences.
nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad do- 4. Revenues and costs of revenues from
datnimi. the sale of products, goods and materials which
4. Przychody i koszty uzyskania przychodów have an influence on the financial result are ex-
ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów pressed in actual sales prices including discounts,
wpływające na wynik finansowy ustala się w warto- rebates and reductions, excluding the value added
ści wyrażonej w rzeczywistych cenach sprzedaży, tax (VAT).
z uwzględnieniem opustów, rabatów i bonifikat, bez
podatku od towarów i usług (VAT). 5. The gross financial result is calculated as
5. Wynik finansowy brutto oblicza się jako róż- the difference of total revenues and total costs — in
nicę przychodów ogółem i kosztów ogółem — the case of surplus of total costs over total rev-
w przypadku nadwyżki kosztów ogółem nad przy- enues, the financial result is recorded with the sign
chodami ogółem wynik finansowy zapisuje się ze (–), until 2015 corrected by result on extraordinary
znakiem (–), do 2015 r. był korygowany o wynik events of which since 2016 are classified as other
zdarzeń nadzwyczajnych, który od 2016 r. zalicza- operating revenues/costs.
ny jest do pozostałych przychodów/kosztów opera- 6. Obligatory encumbrances on gross finan-
cyjnych.
6. Obowiązkowe obciążenia wyniku finanso- cial result include corporate income tax and
wego brutto obejmują podatek dochodowy od personal income tax and other payments under
osób prawnych i fizycznych oraz inne płatności separate regulations. The income tax affecting the
wynikające z odrębnych przepisów. Wpływający na financial result includes:
wynik finansowy podatek dochodowy obejmuje: ― the current part, i.e. the tax presented in the tax
― część bieżącą, tj. podatek wykazany w deklara- declaration for a given reporting period,
cji podatkowej za dany okres sprawozdawczy, ― the deferred part, i.e. a difference between the
― część odroczoną, tj. różnicę między stanem state of provisions and assets, by virtue of de-
rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego
(w związku z przejściowymi różnicami między ferred tax (because of the temporary differences
wynikiem finansowym brutto a podstawą opo- between gross financial result and taxable base
datkowania, wynikającymi z odmienności mo- resulting from differences in the time of recogni-
mentu ujęcia przychodu i kosztu zgodnie tion of revenue and cost in accordance with ac-
z przepisami o rachunkowości a przepisami po- counting regulations and tax provisions) as of
datkowymi) na koniec i początek okresu spra- the end and beginning of the reporting period.
wozdawczego. 7. The net financial result (profit or loss) is de-
7. Wynik finansowy netto (zysk lub strata) rived after reducing the gross financial result by
otrzymuje się po pomniejszeniu wyniku finansowe- obligatory encumbrances.
go brutto o obowiązkowe obciążenia.
8. Relacje ekonomiczne przedstawione w tabl. 2 8. The economic relations presented in table 2
obliczono następująco: were calculated as follows:
1) wskaźnik poziomu kosztów jako relację kosz- 1) cost level indicator as the relation of the total
tów ogółem do przychodów ogółem; costs to total revenues;
2) wskaźnik rentowności obrotu: 2) turnover profitability indicator:
― brutto jako relację wyniku finansowego brut- ― gross as the relation of the gross financial
to do przychodów ogółem, result to total revenues,
― netto jako relację wyniku finansowego netto ― net as the relation of the net financial result
do przychodów ogółem.
9. Aktywa obrotowe obejmują zapasy oraz krót- to total revenues.
koterminowe: należności, inwestycje (środki pie- 9. Current assets include stocks and short-
niężne i papiery wartościowe), rozliczenia między- -term receivables: investments (cash equivalents,
okresowe. short-term securities), prepayments and accruals.
Finances of enterprises 585
Należności z tytułu dostaw i usług są zaliczane Receivables from deliveries and services are in-
do należności krótkoterminowych (bez względu na cluded in short-term receivables (irrespective of
okres wymagalności zapłaty). their due date).
10. Kapitał (fundusz) własny wykazywany we-
dług zasad określonych przepisami prawa, po- 10. Equity (fund) accounted in accordance with
stanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu the law, the articles of association or the founding
jednostki obejmuje: kapitał (fundusz) podstawowy, deed of the entity, includes: share capital (fund),
kapitał (fundusz) zapasowy, kapitał z aktualizacji supplementary capital (fund), revaluation reserve
wyceny, pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe, (fund), other capital reserves (funds), undistrib-
niepodzielony (nierozliczony) wynik finansowy z lat uted earnings for previous years, net financial result
ubiegłych, wynik finansowy netto roku obrotowego
for the financial year and write-off of net profit for
oraz odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego.
Kapitał (fundusz) podstawowy w spółkach akcyj- the financial year.
nych, spółkach z o.o. i w spółdzielniach, ujęty Share capital (fund) in joint stock companies, lim-
w wysokości określonej w umowie (statucie) wpisa- ited liability companies and in cooperatives, re-
nej w rejestrze handlowym, jest pomniejszany gistered in the amount defined in the agreement
o zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapita- (statute) recorded in the trade register, is reduced
łowe. by the declared but not transferred capital contribu-
Kapitał zagraniczny to kapitał wniesiony do jed-
tion.
nostki w postaci środków finansowych (gotówka,
akcje, obligacje), rzeczowych aktywów trwałych Foreign capital is the capital contributed to the
(maszyny, urządzenia, środki transportu, nierucho- unit in the form of financial resources (cash, shares,
mości) oraz wartości niematerialnych i prawnych bonds), tangible fixed assets (machines, equip-
(patenty, licencje itp.) przez jednostkę zagraniczną. ment, means of transport, real estate) and intan-
Jednostką zagraniczną może być: osoba fizyczna gible assets (patents, licences, etc.) by a foreign
nieposiadająca obywatelstwa polskiego, osoba praw- entity. A foreign entity may be: a natural person
na z siedzibą za granicą, jednostka organizacyjna
without Polish citizenship, a legal person located
niebędąca osobą prawną z siedzibą za granicą.
11. Zobowiązania przedsiębiorstw obejmują abroad, an organisational unit without legal person-
wszystkie zobowiązania z wszelkich tytułów, w tym ality located abroad.
również z tytułu kredytów i pożyczek. Ogół zobo- 11. Liabilities of enterprises include all liabil-
wiązań przedsiębiorstw dzieli się na zobowiązania ities, including liabilities from credits and loans.
długoterminowe i krótkoterminowe. Zobowiązania They are divided into long-term liabilities and short-
długoterminowe powstałe z innych tytułów niż
-term liabilities. Long-term liabilities other than
dostawy i usługi obejmują zobowiązania, których
termin płatności w całości lub części przypada liabilities from deliveries and services, include
powyżej 12 miesięcy po dniu bilansowym. Zobo- liabilities which become due fully or partially more
wiązania krótkoterminowe obejmują ogół zobowią- than 12 months after the balance sheet date. Short-
zań z tytułu dostaw i usług, a także całość lub tę -term liabilities include all liabilities from deliveries
część pozostałych zobowiązań, które stają się and services and all or part of other liabilities due
wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilanso- within 12 months after the balance sheet date.
wego. 12. Data concerning finances of enterprises are
12. Dane dotyczące finansów przedsiębiorstw
podano na podstawie rocznej sprawozdawczości presented on the basis of annual financial reports
finansowej (przed weryfikacją bilansu) łącznie z wy- (before balance verification) together with the res-
nikami przedsiębiorstw, które zawiesiły działalność ults of enterprises which suspended their activity or
lub zostały zlikwidowane w ciągu roku. were liquidated within the course of the year.
586 Finanse przedsiębiorstw
w tym: of which:
Przychody netto ze sprzedaży towarów Net revenues from sale of goods and
i materiałów ........................................ 1297717 1594767 1563650 2407307 materials
w tym: of which:
Koszt własny sprzedanych produktów Cost of products sold (goods and ser-
(wyrobów i usług) ............................... 1844877 2325561 2273409 3461859 vices)
W tym podatek dochodowy ................... 19775 30007 31950 57902 Of which income tax
Wynik finansowy netto ....................... 101860 139353 135838 305567 Net financial result
przetwór-
w tym wy- stwo
dobywanie przemy-
WYSZCZEGÓLNIENIE w tym razem węgla ka- słowe
SPECIFICATION rybactwo total miennego razem
razem of which i węgla manufac-
fishing razem
total brunatnego turing
and total (lignitu) total
aquacul- of which
ture mining
of coal
and lignite
Przychody ogółem ............................. 2015 29863 237 1425763 55312 28420 1135918
Total revenues 2019 30008 212 1744044 56166 26324 1412707
2020 29548 247 1706646 53267 21874 1365965
2022 44039 297 2874020 92861 47933 2191874
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 34915 255 2209135 78394 37990 1814771
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 6938 16,8 558879 9619 8104 321845
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 532 3,5 49745 2260 279 24582
Financial revenues
Koszty ogółem ...................................... 2015 26269 216 1374023 62974 33294 1076761
Total costs 2019 28121 203 1667947 56268 28642 1339404
2020 27802 237 1631970 57884 28693 1299582
2022 39599 258 2683507 75459 36205 2047083
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 32252 239 2096467 61774 26716 1727984
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 6143 10,3 483780 9028 7711 255642
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 389 7,5 54203 1763 996 30566
Financial costs
Wynik finansowy brutto .................... 2015a 3595 21,0 51764 –7681 –4903 59201
Gross financial result 2019 1887 9,0 76097 –102 –2318 73303
2020 1746 10,4 74676 –4617 –6819 66383
2022 4440 38,5 190513 17402 11728 144791
Zysk brutto ......................................................... 4858 51,9 213495 19171 12295 157396
Gross profit
Strata brutto ....................................................... 418 13,4 22982 1769 567 12605
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 1591 3,4 8319 522 –384 7487
finansowego brutto 2019 132 0,3 13812 960 130 11886
Obligatory encumbrances on gross 2020 122 0,5 15188 946 –210 10486
financial result 2022 219 0,6 29334 3516 1805 21927
Wynik finansowy netto ..................... 2015 2004 17,6 43445 –8203 –4519 51714
Net financial result 2019 1755 8,7 62285 –1062 –2448 61417
2020 1624 9,8 59488 –5563 –6609 55897
2022 4221 37,9 161179 13886 9923 122864
Zysk netto ........................................................... 4646 51,3 182682 15526 10364 135170
Net profit
Strata netto ......................................................... 425 13,5 21503 1640 441 12306
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
588 Finanse przedsiębiorstw
produkcja
produkcja produkcja skór
WYSZCZEGÓLNIENIE produkcja produkcja
artykułów produkcja wyrobów i wyrobów
wyrobów odzieży
SPECIFICATION spożyw- napojów tytoniowych skórzanychΔ
tekstylnych manufac-
czych manufac- manufac- manufac-
manufac- ture of
manufac- ture of ture of ture of
ture of wearing
ture of food beverages tobacco leather and
textiles apparel
products products related
products
Przychody ogółem ............................ 2015 187556 32647 12232 10427 4894 3908
Total revenues 2019 232347 34816 16250 13237 4703 3847
2020 236038 34591 18508 13127 4880 3412
2022 357418 43808 21919 16563 5485 3791
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 307014 37836 11160 14993 4543 3028
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 44262 4899 10537 1080 776 667
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 3394 521 106 249 31,9 29,4
Financial revenues
Koszty ogółem ...................................... 2015 179470 30658 11992 9833 4559 3488
Total costs 2019 223044 32237 15607 12741 4359 3588
2020 225109 31966 17886 12292 4445 3195
2022 340594 41447 21308 15894 5082 3639
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 297670 37502 18732 14624 4352 3051
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 36522 2677 2179 859 582 511
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 3957 825 155 275 70,7 27,4
Financial costs
Wynik finansowy brutto..................... 2015a 8089 1988 241 598 335 419
Gross financial result 2019 9303 2579 642 496 344 259
2020 10929 2625 622 835 435 217
2022 16824 2361 611 669 403 152
Zysk brutto ......................................................... 17796 2540 650 955 467 287
Gross profit
Strata brutto ....................................................... 972 179 38,6 286 63,9 135
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 1206 19,9 69,4 81,5 40,3 60,7
finansowego brutto 2019 1450 543 119 68,7 41,4 48,7
Obligatory encumbrances on gross 2020 1618 526 90,9 97,5 40,8 39,9
financial result 2022 2633 354 126 98,3 63,2 52,0
Wynik finansowy netto ..................... 2015 6883 1968 171 516 295 359
Net financial result 2019 7853 2036 523 428 303 210
2020 9311 2099 531 738 394 177
2022 14191 2007 485 571 340 100
Zysk netto ........................................................... 15146 2182 524 838 408 246
Net profit
Strata netto ......................................................... 955 175 38,3 267 68,5 146
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
Finances of enterprises 589
produkcja
poligrafia produkcja
wyrobów produkcja
i reproduk- chemika-
z drewna, produkcja koksu produkcja
cja zapisa- liów i wy-
korka, papieru i produktów wyrobów
nych robów
WYSZCZEGÓLNIENIE słomy i wyrobów rafinacji farmaceu-
nośników chemicz-
SPECIFICATION i wiklinyΔ z papieru ropy nafto- tycznychΔ
informacji nych
manufac- manufac- wejΔ manufac-
printing manufac-
ture of ture of manufac- ture of
and ture of
products paper ture of coke pharma-
reproduc- chemicals
of wood, and paper and refined ceutical
tion of and chem-
cork, products petroleum productsΔ
recorded ical
straw and products
media products
wicker Δ
Przychody ogółem ............................ 2015 28084 35374 10979 114339 64210 17390
Total revenues 2019 31235 44461 12264 162774 69032 15685
2020 31789 44118 11384 119350 69260 17970
2022 52366 71039 15695 292243 124793 23283
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 45674 66258 14366 164223 112822 15258
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 5360 3504 940 115661 9114 6881
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 292 502 99,7 4872 1861 906
Financial revenues
Koszty ogółem ...................................... 2015 26211 32374 10129 113286 58910 16357
Total costs 2019 29614 39997 11532 155553 64175 14160
2020 29769 39478 10599 122055 64138 14622
2022 46572 64209 14645 261092 115665 19915
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 41130 59879 13539 155213 104546 13751
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 4350 2639 755 92376 7247 5088
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 513 716 164 3506 1738 447
Financial costs
Wynik finansowy brutto .................... 2015a 1878 3003 850 1056 5300 1033
Gross financial result 2019 1621 4464 732 7221 4857 1525
2020 2020 4640 785 –2705 5122 3348
2022 5794 6830 1050 31151 9128 3368
Zysk brutto ...................................................... 6025 7108 1114 31928 9695 3402
Gross profit
Strata brutto .................................................... 231 278 63,9 777 567 33,6
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 192 338 107 228 810 239
finansowego brutto 2019 230 717 111 1062 831 329
Obligatory encumbrances on gross 2020 200 654 121 77,2 859 354
financial result 2022 525 927 152 4576 1401 437
Wynik finansowy netto ..................... 2015 1686 2665 743 828 4490 794
Net financial result 2019 1391 3747 621 6159 4026 1196
2020 1820 3986 664 –2783 4263 2994
2022 5269 5903 898 26575 7727 2931
Zysk netto ....................................................... 5447 6187 974 27210 8275 2966
Net profit
Strata netto ..................................................... 178 284 76,2 635 548 35,2
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
590 Finanse przedsiębiorstw
produkcja
wyrobów produkcja
kompute-
produkcja z pozosta-
rów, wyro-
wyrobów łych mine- produkcja
ralnych produkcja bów elek-
WYSZCZEGÓLNIENIE z gumy produkcja urządzeń
wyrobów tronicznych
i tworzyw surowców metali elektrycz-
SPECIFICATION niemeta- z metaliΔ i optycz-
sztucznych manufac- nych
licznych manufac- nych
manufac- ture of manufac-
manufac- ture of manufac-
ture of basic ture of
ture of metal ture of
rubber and metals electrical
other non- productsΔ computer,
plastic equipment
-metallic electronic
products
mineral and optical
products products
Przychody ogółem ............................ 2015 75555 46829 46817 77702 37607 60199
Total revenues 2019 96824 62624 57922 100186 41516 80543
2020 96013 62656 53604 100489 44469 91988
2022 143916 91723 110086 167073 66379 144075
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 129438 79380 91567 141028 59516 126898
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 11263 8952 14483 22769 5906 15665
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 1154 1788 1307 1362 415 646
Financial revenues
Koszty ogółem ...................................... 2015 70493 43076 45815 71802 36125 57024
Total costs 2019 90518 56188 56702 93619 39944 78827
2020 88323 56669 53480 93384 42629 89853
2022 134167 83622 102171 154890 63392 137104
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 121169 73309 87001 130250 56865 119687
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 9198 7428 12110 19697 5338 13340
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 1885 1814 1409 2866 735 2012
Financial costs
Wynik finansowy brutto .................... 2015a 5055 3763 1002 5906 1482 3174
Gross financial result 2019 6307 6436 1220 6567 1572 1716
2020 7690 5987 124 7105 1840 2135
2022 9749 8101 7915 12183 2987 6971
Zysk brutto ...................................................... 10516 9075 8042 13575 3302 7503
Gross profit
Strata brutto .................................................... 767 974 127 1392 315 532
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 598 494 193 840 52,6 129
finansowego brutto 2019 844 1107 311 957 324 455
Obligatory encumbrances on gross 2020 997 921 58,8 958 375 592
financial result 2022 1172 1336 1255 1848 565 1112
Wynik finansowy netto ..................... 2015 4457 3269 809 5066 1430 3045
Net financial result 2019 5463 5329 909 5610 1248 1260
2020 6693 5066 65,1 6147 1465 1543
2022 8577 6765 6660 10335 2422 5859
Zysk netto ....................................................... 9329 7751 6794 11733 2735 6372
Net profit
Strata netto ..................................................... 752 986 134 1398 313 513
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
Finances of enterprises 591
Przychody ogółem .............................. 2015 42163 134884 21130 35107 9204 26681
Total revenues 2019 51534 170375 29522 42380 12503 26127
2020 45996 153276 28581 42977 13071 28418
2022 69191 218587 36243 55913 19230 41055
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 58849 195399 32913 50198 15463 36947
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 8572 17450 1768 4884 3358 3094
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 823 2418 945 341 101 418
Financial revenues
Koszty ogółem ....................................... 2015 39429 128709 20476 32877 8565 25103
Total costs 2019 48274 163512 28276 40149 11823 24965
2020 42812 149900 27748 39821 12163 27246
2022 64042 212260 35044 53068 17847 39414
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 55115 190435 31849 48080 14735 35500
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 6972 15480 1000 3954 2587 2753
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 971 3288 1682 600 285 625
Financial costs
Wynik finansowy brutto .................... 2015a 2751 6176 654 2232 638 1578
Gross financial result 2019 3260 6863 1246 2231 680 1162
2020 3184 3376 833 3156 908 1172
2022 5149 6327 1199 2845 1383 1641
Zysk brutto ...................................................... 5842 8711 1843 3439 1480 2101
Gross profit
Strata brutto .................................................... 693 2384 644 594 97,2 460
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 474 619 94,2 249 84,6 268
finansowego brutto 2019 535 947 332 182 91,2 250
Obligatory encumbrances on gross 2020 579 469 179 284 119 275
financial result 2022 850 1302 206 422 222 293
Wynik finansowy netto ..................... 2015 2277 5557 560 1983 553 1310
Net financial result 2019 2725 5916 914 2049 589 912
2020 2605 2907 654 2872 789 897
2022 4299 5025 993 2423 1161 1348
Zysk netto ....................................................... 4979 7440 1579 3008 1275 1772
Net profit
Strata netto ..................................................... 680 2415 586 585 114 424
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
592 Finanse przedsiębiorstw
Transport
Handel; naprawa pojazdów
i gospodarka
samochodowychΔ
magazynowa
Trade; repair of motor
Transportation
vehicles Δ
and storage
w tym of which Zakwate- Infor-
rowanie macja
i gastro- i komuni-
w tym nomiaΔ kacja
WYSZCZEGÓLNIENIE transport
lądowy Accom- Informa-
SPECIFICATION handel handel moda- tion and
i rurocią-
razem hurtowyΔ detali- razem gowy Δ tion and communi-
total whole- czny Δ total catering Δ cation
of which
sale retail land and
trade Δ trade Δ pipeline
transportΔ
Przychody ogółem .............................. 2015 1059451 647158 306007 138045 81803 15773 105776
Total revenues 2019 1315714 762279 378309 191348 105246 22425 129173
2020 1310301 764044 386795 184846 104193 15484 135527
2022 1913968 1143335 541169 281757 152872 29688 182233
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 122596 84346 21616 256222 137113 25556 157170
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 1766625 1044815 512346 13646 9693 2189 16926
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 12683 7973 3234 2834 1201 559 4322
Financial revenues
Koszty ogółem ....................................... 2015 1032862 629300 299626 132266 78263 14653 98496
Total costs 2019 1275842 739273 365131 182720 100918 20548 117367
2020 1265182 735463 373842 180404 99501 16746 121713
2022 1834256 1092200 520825 266540 145784 26865 167383
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 353719 197068 126217 246013 132725 24475 141313
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 1449346 877454 384888 11899 8580 1245 15174
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 16926 10335 4330 5032 2693 803 8009
Financial costs
Wynik finansowy brutto .................... 2015a 26663 17926 6384 5780 3541 1120 7281
Gross financial result 2019 39872 23006 13178 8628 4328 1877 11806
2020 45119 28581 12953 4442 4692 –1262 13814
2022 79712 51135 20344 15217 7088 2823 14850
Zysk brutto ...................................................... 85282 53536 23132 17193 8232 3252 19070
Gross profit
Strata brutto .................................................... 5570 2401 2788 1976 1144 429 4220
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 4189 2773 1101 1029 603 147 949
finansowego brutto 2019 7097 3977 2542 1480 732 252 2251
Obligatory encumbrances on gross 2020 7703 4598 2484 1097 828 –7,5 2605
financial result 2022 13598 8191 4045 2568 1159 377 3133
Wynik finansowy netto ..................... 2015 22474 15153 5283 4751 2938 973 6332
Net financial result 2019 32775 19029 10636 7148 3596 1625 9555
2020 37416 23983 10469 3345 3864 –1254 11209
2022 66114 42944 16299 12649 5929 2446 11717
Zysk netto ....................................................... 71794 45420 19066 14450 7006 2884 16175
Net profit
Strata netto ..................................................... 5680 2476 2767 1801 1077 438 4458
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
Działalność Adminis-
Działalność profesjonal- trowanie Opieka
finansowa Obsługa na, nauko- i działalność zdrowotna
i ubezpie- rynku wa i tech- wspiera- i pomoc
czeniowa nierucho- niczna jącaΔ Edukacja społeczna
WYSZCZEGÓLNIENIE mości Δ
Financial Profession- Administra- Education Human
SPECIFICATION and insur- Real estate al, scien- tive and health and
ance activ- activities tific and support social work
ities technical service activities
activities activities
Przychody ogółem .............................. 2015 51005 36717 70933 49276 2308 23287
Total revenues 2019 54892 39292 89638 73861 3105 32156
2020 54178 41635 90547 64679 2547 35015
2022 85876 47822 124276 96658 3048 49595
w tym:
of which:
Przychody netto ze sprzedaży produktów
(wyrobów i usług) ........................................ 48586 42455 107288 84662 2124 47021
Net revenues from sale of products (goods
and services)
Przychody netto ze sprzedaży towarów i ma-
teriałów ....................................................... 20419 1423 5616 5789 53,9 307
Net revenues from sale of goods and materials
Przychody finansowe ..................................... 10802 2298 5876 2610 18,4 415
Financial revenues
Koszty ogółem ....................................... 2015 45913 33907 67419 47589 2250 22487
Total costs 2019 52311 36064 82564 70294 2943 31348
2020 51773 38881 83097 61388 2378 33384
2022 73692 44566 113286 89778 2771 47561
w tym:
of which:
Koszt własny sprzedanych produktów (wyro-
bów i usług) ................................................. 28307 40339 103284 79874 2601 45851
Cost of products sold (goods and services)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów 25482 1012 4889 5364 38,9 213
Value of goods and materials sold
Koszty finansowe ........................................... 16332 1899 2629 2844 25,5 778
Financial costs
Wynik finansowy brutto .................... 2015a 5092 2817 3596 1687 58,0 803
Gross financial result 2019 2581 3228 7074 3567 162 808
2020 2405 2754 7450 3291 169 1631
2022 12184 3256 10990 6880 277 2034
Zysk brutto ...................................................... 13927 4389 13519 7337 324 3142
Gross profit
Strata brutto .................................................... 1743 1133 2529 457 46,8 1108
Gross loss
Obowiązkowe obciążenia wyniku 2015 468 476 602 397 16,5 178
finansowego brutto 2019 780 610 850 611 19,6 196
Obligatory encumbrances on gross 2020 810 534 831 792 26,9 388
financial result 2022 1453 669 1593 1120 28,9 405
Wynik finansowy netto ..................... 2015 4624 2341 2994 1290 41,5 625
Net financial result 2019 1801 2618 6224 2956 142 612
2020 1595 2220 6619 2499 142 1243
2022 10731 2587 9397 5760 248 1629
Zysk netto ....................................................... 12479 3734 11988 6213 295 2692
Net profit
Strata netto ..................................................... 1748 1147 2591 453 47,1 1063
Net loss
a Skorygowany o wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
a Corrected by result on extraordinary events.
Finances of enterprises 595
O G Ó Ł E M ................................................... 96,2 95,7 95,7 94,0 3,8 4,3 4,3 6,0 3,2 3,5 3,5 5,1
TOTAL
sektor publiczny ....................................... 95,9 97,1 98,7 92,0 4,1 2,9 1,3 8,0 2,9 2,1 0,5 6,8
public sector
sektor prywatny ........................................ 96,2 95,6 95,4 94,2 3,8 4,4 4,6 5,8 3,2 3,7 3,8 4,9
private sector
w tym:
of which:
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo .... 88,0 93,7 94,1 89,9 12,0 6,3 5,9 10,1 6,7 5,8 5,5 9,6
Agriculture, forestry and fishing
Przemysł .......................................................... 96,4 95,6 95,6 93,4 3,6 4,4 4,4 6,6 3,0 3,6 3,5 5,6
Industry
górnictwo i wydobywanie ............................. 113,9 100,2 108,7 81,3 –13,9 –0,2 –8,7 18,7 –14,8 –1,9 –10,4 15,0
mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe ......................... 94,8 94,8 95,1 93,4 5,2 5,2 4,9 6,6 4,6 4,3 4,1 5,6
manufacturing
Budownictwo ................................................... 93,1 93,8 93,4 91,9 7,0 6,2 6,6 8,1 6,1 5,2 5,6 6,8
Construction
Handel; naprawa pojazdów samochodowychΔ 97,5 97,0 96,6 95,8 2,5 3,0 3,4 4,2 2,1 2,5 2,9 3,5
Trade; repair of motor vehiclesΔ
Transport i gospodarka magazynowa ............. 95,8 95,5 97,6 94,6 4,2 4,5 2,4 5,4 3,4 3,7 1,8 4,5
Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomia Δ ..................... 92,9 91,6 108,1 90,5 7,1 8,4 –8,1 9,5 6,2 7,2 –8,1 8,2
Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ................................ 93,1 90,9 89,8 91,9 6,9 9,1 10,2 8,1 6,0 7,4 8,3 6,4
Information and communication
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ...... 90,0 95,3 95,6 85,8 10,0 4,7 4,4 14,2 9,1 3,3 2,9 12,5
Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomości Δ ...................... 92,3 91,8 93,4 93,2 7,7 8,2 6,6 6,8 6,4 6,7 5,3 5,4
Real estate activities
Administrowanie i działalność wspierająca Δ 96,6 95,2 94,9 92,9 3,4 4,8 5,1 7,1 2,6 4,0 3,9 6,0
Administrative and support service activities
Edukacja .......................................................... 97,5 94,8 93,4 90,9 2,5 5,2 6,6 9,1 1,8 4,6 5,6 8,1
Education
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ............ 96,6 97,5 95,3 95,9 3,4 2,5 4,7 4,1 2,7 1,9 3,5 3,3
Human health and social work activities
596 Finanse przedsiębiorstw
O G Ó Ł E M ...................... 2015 1091538 285077 43852 119363 472330 378042 304011 30120
TOTAL 2019 1430407 383075 55863 158111 599063 479800 408661 39608
2020 1499206 390614 55636 156550 597799 471066 469849 40944
2022 2266568 637632 86842 241114 957302 672925 615096 56538
sektor publiczny .......... 2015 121839 17290 3440 2372 39771 28837 61756 3022
public sector 2019 164270 27771 4657 3303 43534 27204 89020 3945
2020 176784 26609 4348 3491 46052 27751 100616 3507
2022 319062 32883 4726 6819 110170 41129 171713 4296
sektor prywatny ........... 2015 969699 267787 40412 116991 432559 349205 242255 27098
private sector 2019 1266137 355304 51206 154808 555529 452596 319641 35663
2020 1322422 364005 51288 153059 551747 443315 369233 37437
2022 1947506 604749 82116 234295 847132 631796 443383 52242
w tym:
of which:
Rolnictwo, leśnictwo, ło- 2015 20743 4267 1979 348 10613 9488 5675 188
wiectwo i rybactwo 2019 12832 4678 2035 248 4100 2978 3881 173
Agriculture, forestry and
fishing 2020 13371 4450 1941 270 3725 2618 5031 165
2022 20119 7266 2692 550 5023 3757 7602 228
Przemysł ............................. 2015 477966 142746 36670 13500 207482 167345 116077 11661
Industry 2019 602314 191419 48108 16756 252140 203016 146373 12382
2020 639455 196279 46713 17083 258500 205969 170287 14389
2022 1032066 342398 75821 25974 437327 311450 232693 19648
górnictwo i wydobywanie 2015 14447 4686 1742 222 5883 4461 3367 511
mining and quarrying 2019 17898 6349 2266 314 5427 3547 5818 304
2020 19363 6228 2268 244 5020 3751 7759 356
2022 30272 10103 2621 381 8604 6556 11070 495
przetwórstwo przemysło- 2015 391025 127151 34115 10841 170064 140215 86476 7334
we 2019 488773 170414 45271 12981 204383 169887 103983 9993
manufacturing
2020 516485 175754 43999 12816 209522 171495 119917 11292
2022 775281 298735 72761 22489 322986 243402 140345 13215
wytwarzanie i zaopatry- 2015 61289 10040 707 2231 26752 19349 21033 3464
wanie w energię elek- 2019 80664 13580 408 3216 35797 25047 29633 1654
tryczną, gaz, parę wod-
ną i gorącą wodęΔ 2020 86722 13230 313 3795 36557 25809 34685 2250
electricity, gas, steam 2022 207158 31779 184 2729 97509 55713 72475 5395
and air conditioning
supply
dostawa wody; gospoda- 2015 11205 869 106 206 4783 3320 5201 352
rowanie ściekami i od- 2019 14979 1076 163 245 6533 4535 6939 431
padami; rekultywacjaΔ
water supply; sewerage, 2020 16885 1067 133 228 7401 4914 7926 491
waste management and 2022 19355 1781 255 375 8228 5779 8803 543
remediation activities
Finances of enterprises 597
Budownictwo ...................... 2015 82378 17773 2239 3454 30869 25821 27788 5948
Construction 2019 101467 24233 2174 3741 42014 34061 27154 8066
2020 104309 24954 2684 3666 39356 31621 32326 7673
2022 142593 37866 3099 5502 52518 42099 39267 12942
Handel; naprawa pojazdów 2015 267443 105346 1630 96905 109542 93565 48883 3672
samochodowychΔ 2019 351746 139590 1796 129548 134771 115173 72423 4962
Trade; repair of motor
vehiclesΔ 2020 360919 140726 2283 128247 129615 108354 85581 4997
2022 501209 217427 2863 200819 183091 149447 95280 5411
Transport i gospodarka ma- 2015 46659 2225 21,8 877 23248 17049 20048 1138
gazynowa 2019 66599 3844 39,4 1764 32562 25535 28283 1910
Transportation and storage
2020 70938 3754 39,2 1657 31751 24279 33584 1849
2022 96470 4433 40,4 1128 46302 34741 43132 2603
Zakwaterowanie i gastrono- 2015 3698 268 9,0 101 1282 736 2022 126
miaΔ 2019 7038 498 35,6 155 1874 1076 4535 131
Accommodation and cater-
ingΔ 2020 5461 432 33,7 177 1401 777 3506 122
2022 7554 538 7,8 167 2137 1410 4726 153
Informacja i komunikacja ... 2015 40790 2737 665 1126 20630 17207 15348 2075
Information and communic- 2019 51667 3652 801 1118 29228 25579 15654 3133
ation
2020 58905 3926 867 1035 30320 25776 21500 3159
2022 76613 5708 1163 1753 41409 33556 25075 4421
Działalność finansowa i ubez- 2015 62355 909 1,6 328 30404 19838 30165 877
pieczeniowa 2019 107533 2289 1,0 829 51416 35032 52756 1072
Financial and insurance
activities 2020 108502 2314 1,4 935 53046 36310 52230 912
2022 148848 4270 128 1293 75581 46413 68053 944
Obsługa rynku nieruchomo- 2015 24548 4242 471 1599 5475 4152 13429 1402
ściΔ 2019 31662 6828 665 2025 4821 3428 17127 2886
Real estate activities
2020 34902 7722 857 1793 4814 3355 19201 3165
2022 36895 7457 616 1840 5022 3350 20230 4186
Działalność profesjonalna, 2015 34746 2738 103 391 16065 12237 14160 1783
naukowa i techniczna 2019 48531 3660 109 860 21281 16840 20623 2967
Professional, scientific and
technical activities 2020 53260 3584 163 701 22658 17129 24202 2816
2022 151145 6929 328 811 80338 26735 59832 4046
Administrowanie i działal- 2015 20141 1187 45,8 566 12186 6802 5865 903
ność wspierającaΔ 2019 35826 1609 78,2 910 19341 12763 13396 1480
Administrative and support
service activities 2020 34249 1473 40,6 843 16695 10202 14778 1303
2022 34399 2142 67,2 1118 20619 13670 10195 1443
Edukacja ............................. 2015 688 21,0 2,9 8,7 266 183 362 38,5
Education 2019 909 36,2 5,4 7,3 292 211 540 40,1
2020 888 36,7 4,4 2,8 295 150 521 35,4
2022 994 27,8 2,9 4,3 320 182 607 39,3
Opieka zdrowotna i pomoc 2015 5878 314 4,3 49,8 3119 2804 2237 208
społeczna 2019 7378 431 3,7 46,6 3839 3171 2867 241
Human health and social
work activities 2020 9119 683 4,9 60,6 4271 3707 3926 239
2022 11431 774 8,1 43,1 5662 4790 4659 336
598 Finanse przedsiębiorstw
Handel; naprawa pojazdów sa- 2015 190547 77418 41536 74443 –10134 21749
mochodowychΔ 2019 230227 77053 39440 100311 –8741 33326
Trade; repair of motor vehiclesΔ 2020 240442 77089 40507 104774 –9841 38247
2022 302375 78025 39770 123429 5839 64172
Transport i gospodarka magazy- 2015 65343 47400 2913 16748 –10194 4766
nowa 2019 81473 55244 4983 24912 –13790 7138
Transportation and storage 2020 87744 59904 5107 26267 –12771 3359
2022 111116 71007 5461 32178 –15495 12586
Informacja i komunikacja ............ 2015 68786 19063 9411 33968 –47,3 6006
Information and communication 2019 98116 19029 7488 50339 6197 9241
2020 105368 19207 7665 54042 7249 11130
2022 118488 20777 7561 64820 4556 11509
Działalność finansowa i ubezpie- 2015 52217 35630 3098 10529 –2640 4437
czeniowa 2019 59618 40621 3889 15964 –2296 1791
Financial and insurance activities 2020 70390 44179 3812 24164 –3316 1606
2022 88064 45311 3819 29222 –2391 10611
Obsługa rynku nieruchomościΔ 2015 98318 65301 3064 25937 –1774 2349
Real estate activities 2019 99764 64654 5916 27680 –2892 2620
2020 104090 67107 7516 29621 –2941 2216
2022 103006 65736 7034 28753 –2733 2569
Działalność profesjonalna, nauko- 2015 53542 31485 5028 21382 –5325 2888
wa i techniczna 2019 69550 36908 5903 29342 –6733 6084
Professional, scientific and tech- 2020 73658 39792 6894 32381 –8801 6402
nical activities
2022 111879 51728 9102 53761 –9941 9315
Opieka zdrowotna i pomoc spo- 2015 10471 6335 877 4620 –1465 634
łeczna 2019 13365 7780 1092 6152 –2665 673
Human health and social work 2020
14286 7980 1075 6848 –3189 1250
activities
2022 17446 9042 1284 9420 –3771 1620
w tym: of which:
Korea Południowa ................ 2299 8299 8349 9796 1,1 4,2 South Korea
Stany Zjednoczone .............. 7515 4451 3917 3155 3,7 1,4 United States
Wielka Brytania .................... 6527 8342 8058 8851 3,2 3,8 United Kingdom
a Łącznie z przedsiębiorstwami o liczbie pracujących do 9 osób oraz spółkami, które zaangażowały kapitał, a nie rozpo-
częły działalności podstawowej.
U w a g a. Kapitał zagraniczny w przedsiębiorstwach, w których liczba pracujących przekracza 9 osób, wyniósł: w 2015 r.
— 156677 mln zł, w 2019 r. — 161672 mln zł, w 2020 r. — 167358 mln zł, w 2022 r. — 178020 mln zł.
a Including enterprises employing 9 and less persons and companies which have committed capital but not begun basic
activity yet.
N o t e. Foreign capital in enterprises employing more than 9 persons amounted to: in 2015 — PLN 156677 million,
in 2019 — PLN 161672 million, in 2020 — PLN 167358 million, in 2022 — PLN 178020 million.
Finances of enterprises 601
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 2015 10434 3802 3178 6632 1407 2227 1728
i rybactwo 2019 9701 3673 3004 6028 1455 2577 569
Agriculture, forestry and fishing 2020 9460 3493 2946 5967 1468 2567 603
2022 11595 3208 2659 8387 1573 3439 791
Przemysł .................................... 2015 500111 177966 119823 322145 73952 149449 26854
Industry 2019 634396 216016 143621 418380 94122 191869 29139
2020 664856 234527 163154 430329 94012 193010 31851
2022 955422 263569 190682 691853 136659 307265 43285
górnictwo i wydobywanie ....... 2015 31917 10716 7307 21201 3670 5937 2663
mining and quarrying 2019 31439 14641 6093 16798 2190 6939 2108
2020 35822 12879 7629 22943 4687 7525 3079
2022 33995 10096 5105 23899 3438 7689 5614
przetwórstwo przemysłowe ... 2015 350883 97592 78499 253291 62435 127216 19231
manufacturing 2019 446503 116633 91489 329870 76433 163474 21492
2020 472078 134000 105934 338078 72200 164388 22380
2022 647230 149425 113250 497805 103599 247437 32453
wytwarzanie i zaopatrywanie 2015 99919 58882 24939 41037 6004 14260 4056
w energię elektryczną, gaz, 2019 138075 75452 38886 62623 13250 18464 4326
parę wodną i gorącą wodę Δ 2020 138261 78420 42528 59841 14979 17957 4963
electricity, gas, steam and air 2022 252395 93517 64561 158878 27270 48014 3690
conditioning supply
dostawa wody; gospodarowa- 2015 17392 10776 9078 6616 1843 2036 904
nie ściekami i odpadami; 2019 18379 9290 7153 9089 2249 2992 1213
rekultywacjaΔ 2020 18695 9228 7063 9467 2146 3140 1429
water supply; sewerage, waste 2022 21802 10531 7766 11271 2352 4125 1528
management and remedi-
ation activities
602 Finanse przedsiębiorstw
Budownictwo ............................. 2015 70888 20116 14564 50772 8317 25237 3583
Construction 2019 74724 13335 6311 61389 9077 29299 4374
2020 78299 14100 7952 64199 6611 27087 4081
2022 94581 16497 9760 78084 8366 36551 4948
Handel; naprawa pojazdów sa- 2015 238688 43471 31028 195217 42169 122038 10354
mochodowychΔ 2019 305058 52947 35100 252111 47594 158644 13690
Trade; repair of motor vehiclesΔ 2020 300833 55990 35805 244843 43443 154386 14493
2022 406600 65317 41501 341283 54243 219521 19410
Transport i gospodarka maga- 2015 75192 44462 23637 30730 4506 12061 2278
zynowa 2019 92912 48181 26521 44731 6445 19504 2883
Transportation and storage 2020 100182 55386 33873 44796 5589 19897 3105
2022 127661 64854 41488 62807 8469 27524 4398
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ 2015 12246 8652 7608 3594 1566 1105 324
Accommodation and cateringΔ 2019 13518 8908 7144 4610 1233 1509 536
2020 14648 9910 8021 4738 1718 1437 370
2022 15654 9915 8617 5739 1513 2019 662
Informacja i komunikacja .......... 2015 70046 37480 24140 32566 6175 12490 2150
Information and communication 2019 75473 43683 33369 31790 6346 13981 2660
2020 76413 41429 28040 34984 8065 14343 3035
2022 102732 55904 39768 46828 7649 23453 4100
Działalność finansowa i ubez- 2015 85981 45493 36502 40488 28274 2787 535
pieczeniowa 2019 166105 77981 61833 88124 59439 5484 702
Financial and insurance activ- 2020 165362 75729 59491 89633 55327 5725 624
ities
2022 227301 97958 80551 129343 81399 7967 1291
Obsługa rynku nieruchomościΔ 2015 35803 21424 17453 14379 3424 4448 812
Real estate activities 2019 44343 25731 18965 18612 2792 4864 898
2020 47539 27996 21189 19543 2961 5109 829
2022 51394 30678 23927 20716 2764 5798 840
Działalność profesjonalna, na- 2015 35668 14905 10244 20763 3376 8695 3132
ukowa i techniczna 2019 47287 16218 11749 31069 6558 11208 3651
Professional, scientific and tech- 2020 110066 80208 11154 29858 7876 10804 3296
nical activities 2022 131770 84532 7716 47238 7892 16508 4729
Administrowanie i działalność 2015 33689 16110 13541 17579 8416 3677 1965
wspierającaΔ 2019 69669 37761 31053 31908 18124 6111 2295
Administrative and support ser- 2020 68488 29430 26124 39058 23963 6114 2433
vice activities 2022 65071 27993 23284 37078 18248 7532 2929
Edukacja .................................... 2015 691 256 238 435 119 115 60,4
Education 2019 789 225 184 564 153 130 67,5
2020 780 280 242 500 96,9 104 74,4
2022 732 207 172 525 88,8 122 61,9
Opieka zdrowotna i pomoc spo- 2015 10559 6308 5469 4251 901 1960 508
łeczna 2019 12146 6334 4729 5812 1042 2662 736
Human health and social work 2020 13197 6387 4523 6810 1394 2851 944
activities 2022 14843 6279 4141 8564 1518 3553 1248
DZIAŁ XXIII CHAPTER XXIII
PIENIĄDZ I BANKI. MONEY AND BANKS.
RYNEK GIEŁDOWY. THE STOCK MARKET.
ZAKŁADY UBEZPIECZEŃ. INSURANCE COMPANIES.
OTWARTE FUNDUSZE EMERYTALNE OPEN PENSION FUNDS
1. Prezentowane dane zestawiane są zgodnie 1. Presented data are compiled in line with re-
z zaleceniami Europejskiego Banku Centralnego, commendations of the European Central Bank, and
na podstawie informacji od podmiotów sektora derived from information submitted by monetary
monetarnych instytucji finansowych (MIF), do financial institutions (MFIs) sector. The sector
którego zalicza się bank centralny — Narodowy comprises the central bank — National Bank of
Bank Polski (NBP) i pozostałe monetarne instytucje Poland (NBP) and other monetary financial insti-
finansowe, tj. banki działające w Polsce jako banki tutions, including banks operating in Poland as
komercyjne (w tym rezydujące w naszym kraju commercial banks (of which branches of credit in-
oddziały zagranicznych instytucji kredytowych i od- stitutions with registered office in Poland, branches
działy banków zagranicznych) oraz banki spółdziel- of foreign banks) and cooperative banks, and from
cze, a także w latach 2006—2011 fundusze rynku 2006 to 2011 money market funds, which since
pieniężnego, które od 2012 r. nie spełniają definicji 2012 no longer have met definition of money mar-
funduszu rynku pieniężnego. Od 2005 r. wyłączone ket funds. Since 2005 monetary institutions in
zostały instytucje będące w stanie likwidacji, upadło-
liquidation, under bankruptcy proceeding and under
ści lub będące w fazie organizacji.
organisation were excluded from the MFIs popula-
Od 2018 r. dane dotyczące banków komer-
tion.
cyjnych i spółdzielczych, z uwagi na zmiany spra-
Since 2018 data for commercial and cooperative
wozdawczości, w tym wejście nowego międzynaro-
dowego standardu sprawozdawczości finansowej banks, due to reporting modification, including
(MSSF9), nie są porównywalne z danymi za lata changes resulting from implementation of Interna-
poprzednie. tional Financial Reporting Standard No 9, are not
2. Pieniądz jest kreowany w systemie monetar- comparable with those for previous years.
nych instytucji finansowych, a zmiany stanu i struk- 2. Money is created in monetary financial institu-
tury pieniądza są rejestrowane w bilansie monetar- tions system, while changes in the value and struc-
nych instytucji finansowych. ture of money are registered in balance of monetary
Bilans skonsolidowany monetarnych instytu- financial institutions.
cji finansowych zawiera zagregowane (po wyeli- The consolidated balance sheet of monetary
minowaniu należności wzajemnych) informacje do- financial institutions includes aggregated (net of
tyczące operacji NBP i pozostałych monetarnych inter-MFIs positions) information concerning the
instytucji finansowych. operations of the NBP and other monetary financial
3. Do głównych pozycji aktywów bilansu skonso- institutions.
lidowanego monetarnych instytucji finansowych 3. The main items of assets in the consolidated
zalicza się: balance sheet of monetary financial institutions
1) aktywa zagraniczne, tj. wszystkie aktywa w zło- include:
tych i walutach obcych od nierezydentów; 1) external assets, i.e. all PLN and foreign cur-
2) kredyty i inne należności od podmiotów krajo- rency assets related to non-residents;
wych, tj.: kredyty i pożyczki, skupione wierzytel- 2) loans to domestic residents, i.e.: loans and
ności, zrealizowane gwarancje i poręczenia, na- credits, purchased debts, claims arising on the
leżności z tytułu innych operacji: performance of guarantees and endorsements,
— od sektora instytucji rządowych i samorzą- claims on other operations from:
dowych, do którego zalicza się m.in.: insty- — general government, which includes among
tucje rządowe szczebla centralnego (np. ad- others: central government institutions
ministracja zespolona, agencje wykonawcze), combined administration, executive agencies),
604 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
instytucje samorządowe (np. samorządowe in- local government (e.g. local cultural institu-
stytucje kultury), fundusze zabezpieczenia tions), social security funds (the Social Insur-
społecznego (Zakład Ubezpieczeń Społecz- ance Institution, the Agricultural Social Insur-
nych — ZUS, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia
ance Fund and funds managed by them, the
Społecznego — KRUS oraz zarządzane przez
nie fundusze, Fundusz Pracy, Fundusz Gwa- Labour Fund, the Guaranteed Employee
rantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Benefits Fund as well as the National Health
Narodowy Fundusz Zdrowia), Fund),
— od pozostałych sektorów krajowych, do — other domestic residents which include:
których zalicza się: pozostałe instytucje fi-
other financial institutions, among others:
nansowe, m.in.: instytucje ubezpieczeniowe
i fundusze emerytalne, pozostałe instytucje insurance companies and pension funds,
pośrednictwa finansowego, pomocnicze in- other financial intermediaries and financial
stytucje finansowe (np. Krajowa Spółdzielcza auxiliaries (e.g. National Association of Co-
Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, brokerzy operative Savings and Credit Unions, insur-
i agenci ubezpieczeniowi), przedsiębiorstwa ance brokers and agents), non-financial
niefinansowe — przedsiębiorstwa i spółki
państwowe, przedsiębiorstwa i spółki prywat- corporations — state-owned enterprises,
ne oraz spółdzielnie, gospodarstwa domo- private enterprises as well as cooperatives,
we — osoby prywatne, rolnicy indywidualni households — private persons, farmers and
i przedsiębiorcy indywidualni zatrudniający do individual entrepreneurs employing up to
9 osób włącznie oraz instytucje niekomer- 9 persons as well as non-profit institutions
cyjne działające na rzecz gospodarstw
serving households, among others: non-
domowych, tj. podmioty nienastawione na
zysk (m.in.: instytucje dobroczynne, związki -profit entities (among others: charities, trade
zawodowe, towarzystwa naukowe, partie po- unions, scientific societies, political parties,
lityczne, kościoły); churches);
3) dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez 3) debt securities issued by residents and held by
podmioty krajowe i będące w posiadaniu mone-
domestic monetary financial institutions;
tarnych instytucji finansowych;
4) akcje i pozostałe udziały kapitałowe oraz udzia- 4) holdings of shares and other equity and
ły/jednostki uczestnictwa w funduszach inwesty- shares/participation units in investment funds
cyjnych niebędących funduszami rynku pienięż- (without money market funds);
nego; 5) shares in money market funds acquired by
5) jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pie- other monetary financial institutions (until
niężnego nabyte przez pozostałe monetarne in-
stytucje finansowe (do 2011 r.); 2011);
6) aktywa trwałe, tj. całość aktywów trwałych, z wy- 6) fixed assets, among others: the whole of fixed
łączeniem aktywów trwałych finansowych; assets, excluding financial fixed assets;
7) pozostałe aktywa, m.in.: pozostałe należności i od- 7) remaining assets, among others: other claims
setki zapadłe i niezapadłe od kredytów i innych and due and accrued interest from credits and
należności, konta rozliczeniowe, należności od
other claims, settlement accounts, settlements
dłużników różnych, koszty i przychody rozliczane
w czasie, korekty wartości bilansowej aktywów. with miscellaneous debtors, accrued income
Aktywa w tabl. 1 i 4 prezentowane są bez po- and prepaid expense, adjustments of balance
mniejszania należności o utworzone rezerwy, value of assets.
umorzenia i odpisy aktualizacyjne (wyjątek stano- Assets in tables 1 and 4 are presented with no
wią papiery wartościowe, które wykazano w warto- deduction of established provisions, accumulated
ści bilansowej), natomiast w tabl. 2 i 3 — w ujęciu
netto. depreciation or valuation allowances (with the
Do głównych pozycji pasywów bilansu skonsoli- exception of securities, which are presented at
dowanego monetarnych instytucji finansowych za- balance sheet value), in tables 2 and 3 — in net
licza się: terms.
1) pasywa zagraniczne, tj. wszystkie zobowiązania The main items of liabilities in the consolidated
w złotych i w walutach obcych od nierezydentów;
balance sheet of monetary financial institutions
2) depozyty i inne zobowiązania wobec instytucji
rządowych szczebla centralnego; include:
3) depozyty i inne zobowiązania wobec pozostałych 1) external liabilities, i.e. all PLN and foreign cur-
sektorów krajowych, tj.: depozyty bieżące, termi- rency liabilities related to non-residents;
nowe, kredyty i pożyczki otrzymane, zobowiąza- 2) deposits of central government;
nia z tytułu zabezpieczeń pieniężnych oraz zobo- 3) deposits of other domestic residents, i.e.:
wiązania z tytułu sprzedanych papierów warto-
ściowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu. overnight, term, loans and advances received,
Ta pozycja dotyczy: pozostałych instytucji finan- liabilities on monetary security and liabilities on
sowych, instytucji samorządowych, funduszy za- securities sold within repurchase agreements.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 605
bezpieczenia społecznego, przedsiębiorstw niefi- This item concerns: other financial institutions,
nansowych, gospodarstw domowych oraz insty- local government, social security funds, non-
tucji niekomercyjnych działających na rzecz go- -financial corporations, households and non-
spodarstw domowych;
-profit institutions serving households;
4) pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami
banków); 4) currency in circulation (excluding bank vault
5) jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pie- cash);
niężnego (do 2011 r.); 5) money market fund units (until 2011);
6) emisję dłużnych papierów wartościowych, tj. zo- 6) debt securities issued, i.e. liabilities on own
bowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych debt securities issued by other monetary finan-
papierów wartościowych monetarnych instytucji
cial institutions and subordinated liabilities as
finansowych oraz zobowiązania podporządko-
wane w formie wyemitowanych papierów war- issued securities;
tościowych; 7) capital and reserves, among others: basic fund,
7) kapitał i rezerwy, m.in.: fundusz podstawowy, reserve fund, previous years’ earning/loss, re-
fundusz rezerwowy, wynik z lat ubiegłych, fun- valuation fund, accumulated depreciation and
dusz z aktualizacji wyceny, odpisy z tytułu utraty valuation allowances, specific reserves;
wartości, rezerwy celowe;
8) remaining liabilities include, among others: due
8) pozostałe pasywa obejmują m.in.: odsetki nieza-
padłe od depozytów i innych zobowiązań, konta interest from deposits and other liabilities, set-
rozliczeniowe, pozycje przejściowe, zobowiąza- tlement account, transitional positions, liabili-
nia wobec wierzycieli różnych, koszty i przychody ties to miscellaneous debtors, accrued ex-
rozliczane w czasie, przychody zastrzeżone, ko- pense and deferred income, reserved income,
rekty wartości bilansowej pasywów; adjustments of balance value of liabilities;
9) saldo operacji wzajemnych monetarnych insty-
9) excess of inter-monetary financial institutions
tucji finansowych obliczono jako różnicę pomię-
dzy depozytami a kredytami, pożyczkami i in- liabilities was calculated as the difference
nymi należnościami monetarnych instytucji fi- between deposits and loans of monetary finan-
nansowych. cial institutions.
4. W systemie monetarnych instytucji finanso- 4. In the monetary financial institutions system,
wych pojęcia sektorów są zgodne z metodologią sectors are defined in accordance with the meth-
stosowaną przez NBP.
odology used by the NBP.
5. Czynniki kreacji podaży pieniądza M3:
Aktywa zagraniczne netto stanowią różnicę 5. Counterparts of M3 money supply:
pomiędzy całością należności sektora monetarnych External net assets constitute the difference
instytucji finansowych od nierezydentów a całością between total monetary financial institutions sec-
zobowiązań tego sektora wobec nierezydentów, tor receivables from non-residents and total liabil-
z wyłączeniem kapitału (fundusze własne podsta- ities towards non-residents, excluding capital
wowe i uzupełniające) wniesionego przez podmioty
(basic and supplementary own funds) deposited
zagraniczne do polskich monetarnych instytucji
finansowych. by foreign entities in the Polish monetary financial
Należności obejmują należności od gospo- institutions.
darstw domowych, pozostałych instytucji finan- Claims comprise claims on households, other
sowych, przedsiębiorstw niefinansowych, instytu- financial institutions, non-financial corporations,
cji niekomercyjnych działających na rzecz gospo- non-profit institutions serving households, local
darstw domowych, instytucji samorządowych, fun-
government, social security funds which comprise
duszy zabezpieczenia społecznego z tytułu kredy-
tów, pożyczek, skupionych wierzytelności, zreali- loans, purchased debts, claims arising from the
zowanych gwarancji i poręczeń, należności ban- performance of guarantees and endorsements,
ków z tytułu zakupionych papierów wartościowych banks’ claims on securities purchased within
z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, dłużnych repurchase agreements, shares and other equity
papierów wartościowych, akcji i pozostałych udzia- interests and others.
łów kapitałowych i innych należności.
Credit to central government, net, i.e. the bal-
Zadłużenie netto instytucji rządowych szcze-
bla centralnego, tj. saldo należności i zobowiązań ance of monetary financial institutions’ dues and
systemu monetarnych instytucji finansowych wo- liabilities towards the entities which are included in
bec podmiotów zaliczanych do instytucji rządowych central government institutions (except institutions
szczebla centralnego (z wyłączeniem jednostek dzia- acting in social security area).
łających w sferze ubezpieczeń społecznych). Other items (net) comprise assets and liabil-
Saldo pozostałych pozycji (netto), na które skła-
ities of the NBP and other monetary financial
dają się niezaliczone do innych kategorii należności
i zobowiązania NBP i pozostałych monetarnych in- institutions (MFIs) not included elsewhere (among
stytucji finansowych (m.in.: aktywa trwałe, odsetki od others: fixed assets, accrued interest on loans and
należności i zobowiązań, dochody i koszty, kapitał deposits, amounts receivable and payable, capital
606 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
i rezerwy, rozliczenia międzybankowe i międzyod- and reserves, inter- and intra-MFIs positions, long-
działowe, zobowiązania długoterminowe o terminie -term financial liabilities with agreed maturity over
pierwotnym dłuższym niż 2 lata). 2 years).
6. Podaż pieniądza M3 obejmuje: 6. The M3 money supply includes:
1) zasoby pieniądza gotówkowego w obiegu (poza
kasami banków); 1) supply of currency in circulation (excluding bank
2) depozyty i inne zobowiązania złotowe i walutowe vault cash);
monetarnych instytucji finansowych wobec: go- 2) PLN and foreign currency deposits and other
spodarstw domowych, pozostałych instytucji fi- liabilities of monetary financial institutions to:
nansowych, przedsiębiorstw niefinansowych, in- households, other financial institutions, non-
stytucji niekomercyjnych działających na rzecz
-financial corporations, non-profit institutions
gospodarstw domowych, instytucji samorządo-
wych oraz funduszy zabezpieczenia społecznego: serving households, local government and so-
— bieżące (depozyty jednodniowe typu over- cial security funds:
night oraz depozyty bezterminowe), — current (overnight deposits and deposits
— terminowe z terminem pierwotnym do 2 lat without an agreed term),
włącznie; — term with agreed maturity up to 2 years;
3) pozostałe składniki, czyli dłużne papiery warto-
3) other components, i.e. debt securities up to
ściowe z terminem pierwotnym do 2 lat włącznie
wyemitowane przez monetarne instytucje finan- 2 years issued by monetary financial institutions
sowe, a zakupione przez instytucje inne niż mo- and held by entities other than MIF’s as well as
netarne instytucje finansowe, zobowiązania mo- liabilities of monetary financial institutions re-
netarnych instytucji finansowych z tytułu operacji lated to repurchase agreements and until 2011
z przyrzeczeniem odkupu oraz do 2011 r. jed- money market fund units.
nostki uczestnictwa w funduszach rynku pie-
7. Data in Poland’s balance of payments
niężnego.
7. Dane bilansu płatniczego Polski prezentuje are presented in accordance with International
się zgodnie ze standardami Międzynarodowego Monetary Fund standards, published in Balance of
Funduszu Walutowego obowiązującymi od 2014 r., Payments and International Investment Position
zawartymi w Podręczniku do Bilansu Płatniczego Manual BPM6, valid since 2014. This balance is
i Międzynarodowej Pozycji Inwestycyjnej BPM6 a statistical statement that systematically sum-
opublikowanym przez Międzynarodowy Fundusz
marises the economic transactions of the Polish
Walutowy. Bilans jest zestawieniem statystycznym,
które prezentuje dane o finansowych i niefinanso- economy with the rest of the world.
wych transakcjach między podmiotami polskimi The balance of payments turnover is given in
i zagranicznymi. US dollars. For other currencies they are con-
Obroty bilansu płatniczego podawane są w dola- verted into US dollars.
rach amerykańskich. W przypadku innych walut Balance items include:
przeliczane są na dolary amerykańskie.
Current account — the settlement of receipts
Pozycje bilansu obejmują:
Rachunek bieżący — rozliczenia wpływów from exports and payments for imports of goods
z eksportu i wypłat za import towarów i usług oraz and services, and receipts from primary income
wpływów z tytułu dochodów pierwotnych i wtór- and secondary income.
nych. Capital account — settlements of receipts and
Rachunek kapitałowy — rozliczenia wpływów payments concerning capital transfers (donations
i wypłat dotyczące transferów kapitałowych (darów
and grants to finance fixed assets, debt forgive-
i środków z tytułu pomocy bezzwrotnej z wyraźnym
przeznaczeniem na finansowanie aktywów trwałych, ness) as well as acquisition or disposal of non-
umorzeń długu) oraz rozliczenia operacji nabywania -produced, non-financial assets (purchases and
i zbywania aktywów niefinansowych i nieprodukowa- sales of patents, copyrights, trademarks, etc.).
nych (zakup i sprzedaż praw własności, patentów, Financial account — financial assets and liabil-
praw autorskich, znaków handlowych itp.). ities that cover direct investment, portfolio invest-
Rachunek finansowy — aktywa i pasywa finan-
ment, other investment, financial derivatives and
sowe obejmujące inwestycje bezpośrednie, portfe-
lowe, pozostałe inwestycje, pochodne instrumenty official reserve assets.
finansowe oraz oficjalne aktywa rezerwowe. Direct investment reflects long-term investment
Inwestycje bezpośrednie odzwierciedlają długo- of an organisation owned by a resident of one
trwałe udziały jednostki rezydenta jednej gospodarki economy (direct investor) in an organisation owned
(inwestor bezpośredni) w jednostce rezydenta innej by a resident of other economy (direct investment
gospodarki (przedsiębiorstwo inwestycji bezpośred-
company) and includes transactions between the
nich) i obejmują transakcje zawarte między nimi.
Transakcje związane z inwestycjami bezpośrednimi two of them. Direct investment transactions (Polish
(polskie za granicą i zagraniczne w Polsce) dzielą abroad and foreign in Poland) are divided into two
się na kapitał akcyjny oraz pozostały kapitał. groups — equity capital and other capital.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 607
Inwestycje portfelowe obejmują transakcje udzia- Portfolio investment covers transactions in equit-
łowymi (akcjami) i dłużnymi papierami wartościowy- ies and debt securities. Debt securities are di-
mi. Dłużne papiery wartościowe dzielą się na obliga- vided into bonds, notes and money market instru-
cje, skrypty dłużne i instrumenty rynku pieniężnego. ments.
Pozostałe inwestycje obejmują polskie należno- Other investment includes Polish foreign assets
ści za granicą (aktywa) oraz polskie zobowiązania and Polish foreign liabilities covering all financial
wobec zagranicy (pasywa) z tytułu transakcji finan- transactions which are not included into direct in-
sowych niewłączonych do inwestycji bezpośrednich,
vestment, portfolio investment or reserve assets,
portfelowych i aktywów rezerwowych, tj. kredyty
udzielone i otrzymane oraz zmiany aktywów i pasy- i.e. credits extended and received as well as
wów z tytułu transakcji w zakresie: gotówki w kasach changes in assets and liabilities arising from
banków, rachunków bieżących, lokat i depozytów transactions in foreign currency held in bank
(w tym transakcji zakupu i sprzedaży papierów war- vaults, current accounts, deposits (including re-
tościowych z przyrzeczeniem odkupu) oraz pozosta- purchase agreements) and other foreign assets
łych należności i zobowiązań zagranicznych. and liabilities.
Pochodne instrumenty finansowe obejmują trans- Financial derivatives include transactions: futures,
akcje: futures, forward, swap oraz opcje, a także
forward, swap and option as well as all gains and
wszystkie straty i zyski z tytułu transakcji dotyczą-
cych pochodnych instrumentów finansowych. losses from financial derivatives.
Oficjalne aktywa rezerwowe obejmują transakcje Official reserve assets cover transactions con-
w zakresie: złota monetarnego, specjalnych praw cerning: monetary gold, special drawing rights
ciągnienia (SDR), transzy rezerwowej w Międzyna- (SDR), reserve position in the International Mon-
rodowym Funduszu Walutowym, foreign exchange etary Fund, foreign exchange and other claims with
(gotówka i lokaty w walutach wymienialnych) oraz non-residents in convertible currency.
pozostałych należności dokonanych z nierezyden-
Net errors and omissions — transactions,
tami w walutach wymienialnych.
Saldo błędów i opuszczeń — transakcje, które which are not included in the balance of payments
nie zostały włączone do komponentów bilansu components.
płatniczego. 8. Gross foreign debt (i.e. including assets)
8. Zadłużenie zagraniczne brutto (czyli nie- at the end of a given period is the sum of as-
pomniejszone o aktywa) na koniec danego okresu sumed and unsettled liabilities, resulting from
jest sumą podjętych i nieuregulowanych, wynikają- concluded agreements, of residents of a given
cych z zawartych umów, zobowiązań rezydentów country to non-residents for the repayment
danego kraju wobec nierezydentów do spłacenia
of capital together with or without interest or for
kapitału wraz z odsetkami lub bez albo do spłace-
nia odsetek wraz z kapitałem lub bez. Spośród the repayment of interest with or without capital.
instrumentów finansowych do pojęcia zadłużenia The following categories were included among
zagranicznego zaliczono następujące kategorie: financial instruments necessary to assume foreign
kredyty inwestorów bezpośrednich, środki na debt: credits of direct investors, funds of non-
rachunkach bieżących i depozytowych nierezyden- -residents in current and term accounts deposited
tów w bankach polskich, dłużne papiery warto- in Polish banks, debt securities issued on the
ściowe wyemitowane na rynku krajowym w posia- domestic market and held by non-residents, trade
daniu nierezydentów, kredyty handlowe, pozostałe
credits, other credits and loans (including financial
kredyty i pożyczki (w tym leasing finansowy) oraz
zadłużenie zagraniczne samorządów terytorial- leasing) as well as external debt of local govern-
nych. ment.
9. Dane o napływie kapitału do Polski z ty- 9. The data on foreign direct investment in-
tułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich flows to Poland and on foreign direct invest-
oraz o zobowiązaniach z tytułu zagranicznych ment positions in Poland by origin country of
inwestycji bezpośrednich w Polsce według shareholder (tables 8 and 9) are based on the
kraju pochodzenia udziałowca (tabl. 8 i 9) ze-
standards of OECD valid since 2013, in accord-
stawione są według standardów OECD obowiązu-
jących od 2013 r., zgodnie z Benchmark Definition ance with Benchmark Definition of Foreign Direct
of Foreign Direct Investment, Fourth Edition. Investment, Fourth Edition.
Napływ kapitału i zobowiązania z tytułu inwestycji Foreign direct investment inflows and positions
bezpośrednich obejmują akcje i inne formy udziałów cover shares and other forms of equity and debt
kapitałowych oraz instrumenty dłużne, a w przy- instruments, and for foreign direct investment
padku napływu kapitału — również reinwestycje inflows — also reinvested earnings.
zysków.
In implemented since 2013 method of determ-
W przyjętym od 2013 r. sposobie określania kie-
runku inwestycji bezpośrednich w przypadku grup ining the direct investment direction in the case of
podmiotów powiązanych kapitałowo decydująca dla groups of equity-related entities a residence
określenia kierunku inwestycji jest rezydencja pod- of parent entity is conclusive when determining
miotu dominującego w tej grupie podmiotów. Wyni- the investment direction. The result of this method
608 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
kiem takiego ujęcia inwestycji jest przesunięcie of classification of investments is a shift between
pomiędzy inwestycjami zagranicznymi w Polsce direct investment in Poland and Polish direct in-
a inwestycjami polskimi za granicą, co ma istotny
vestment abroad, which has a significant impact on
wpływ na wielkość napływu środków z tytułu zagra-
nicznych inwestycji bezpośrednich według kraju the value of foreign direct investment inflows to
pochodzenia. Poland by origin country of shareholder.
1. Giełda Papierów Wartościowych w Warsza- 1. The Warsaw Stock Exchange S.A. (WSE)
wie S.A. (GPW) działa od 16 kwietnia 1991 r. jako has been operating since 16 April 1991 as a joint
spółka akcyjna z udziałem Skarbu Państwa; do stock company with participation of the State
2009 r. — dominującym, a od 2010 r. — z zacho- Treasury; until 2009 — controlling, since 2010 —
waniem kontrolnego pakietu akcji (w 2010 r. Skarb maintaining controlling interest (in 2010 the State
Państwa przeprowadził ofertę publiczną akcji Treasury made a public offering of the WSE
GPW). Giełda została powołana do organizowania shares). The WSE was established to guarantee
bezpiecznego obrotu instrumentami finansowymi reliable turnover of financial instruments on the
na rynku kapitałowym, z zapewnieniem jednakowe- capital market, ensuring at the same time uniform
go i jednoczesnego dostępu do informacji, przy and simultaneous access to information, and main-
zachowaniu równych warunków zbywania i naby- taining uniform conditions for the sale and purchase
wania instrumentów finansowych. of financial instruments.
Głównymi instytucjami polskiego rynku kapitało- The main institutions of the Polish capital market
wego są: are:
— GPW w Warszawie, która organizuje giełdowy — the WSE, which organises trading of financial
obrót instrumentami finansowymi; instruments;
— Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, który — the National Depository for Securities, which
dokonuje rozliczeń transakcji, realizuje zobowią- handles clearing and settlement of transactions,
zania emitentów wobec właścicieli papierów war- processes corporate actions and provides safe-
tościowych i przechowuje instrumenty finanso- keeping of financial instruments;
we; — brokerage houses, which serve as intermedi-
— biura maklerskie, które pośredniczą w zawiera- aries in transactions.
niu transakcji. The market is supervised by the Polish Financial
Nadzór nad rynkiem sprawuje Komisja Nadzoru Supervision Authority.
Finansowego. Any stock exchange orders and transactions
Zlecenia i transakcje giełdowe są obsługiwane have been handled in real time through the UTP
w czasie rzeczywistym przez system informatyczny (Universal Trading Platform) information system
UTP (Universal Trading Platform) od 15 kwietnia since 15 April 2013 (until 14 April 2013 — through
2013 r. (do 14 kwietnia 2013 r. — przez system WARSET information system).
informatyczny WARSET). 2. The Warsaw Stock Exchange deals with the
2. Giełda Papierów Wartościowych prowadzi ob- turnover of financial instruments on the regulated
rót instrumentami finansowymi na rynku regulo- market (the main market) and within the alternat-
wanym (główny rynek) oraz w formie alternatyw- ive trading system. The main market is divided
nego systemu obrotu. Główny rynek dzieli się na into the cash market and the derivatives market.
rynek kasowy i terminowy. Transakcje na rynku On the cash market the subject of transaction is
kasowym polegają na dostawie przedmiotu trans- delivered directly after the conclusion and settle-
akcji bezpośrednio po jej zawarciu i rozliczeniu; ment of the transaction; among the securities
notowane są na nim papiery wartościowe, takie jak: quoted on the cash market there are: shares, rights
akcje, prawa do akcji, prawa poboru, certyfikaty in- to shares, pre-emptive rights, investment certific-
westycyjne, produkty strukturyzowane, ETF-y oraz ates, structured products, ETFs and warrants.
warranty. Natomiast na rynku terminowym nastę- In turn, on the derivatives market there is a shift in
puje odsunięcie w czasie właściwej dostawy in- time of the delivery of the underlying instrument or
strumentu bazowego lub rozliczenia pieniężnego. financial settlement. Transactions involving deriv-
Na rynku tym realizowane są transakcje instrumen- atives are concluded on the derivatives market, and
tami pochodnymi (derywatami), do których zalicza include futures contracts, options and index parti-
się kontrakty terminowe, opcje oraz jednostki in- cipation units (until 2014).
deksowe (do 2014 r.). The WSE has been running the NewConnect
W formule alternatywnego systemu obrotu GPW market in the form of alternative trading system
prowadzi od 30 sierpnia 2007 r. rynek NewCon- since 30 August 2007. The market was designed
nect, stworzony z myślą o młodych i rozwijających mainly for start-ups and developing companies
się firmach, na którym przedmiotem obrotu są and deals with the trade of shares, rights to shares
akcje, prawa do akcji oraz prawa poboru. and pre-emptive rights.
30 września 2009 r. rozpoczął działalność zinte- The integrated Catalyst market of debt instru-
growany rynek instrumentów dłużnych Catalyst, ments, created on the basis of previously function-
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 609
zbudowany w oparciu o funkcjonujące wcześniej na ing within the WSE and BondSpot debt securities
GPW i BondSpot rynki instrumentów dłużnych (treasury, corporate, cooperative, municipal and
(obligacji skarbowych, korporacyjnych, spółdziel- mortgage bonds) markets, has been operating
czych, komunalnych oraz listów zastawnych), since 30 September 2009, run jointly by WSE and
prowadzony wspólnie przez GPW i BondSpot w for- BondSpot within the formula of a regulated market
mule rynku regulowanego i alternatywnego syste- and alternative trading system. Two markets for
mu obrotu. Dwa rynki przeznaczone dla klientów retail customers are run by WSE, and two for
detalicznych prowadzi GPW, a dwa dla klientów wholesale customers — by BondSpot.
hurtowych — BondSpot. 3. The turnover of securities provided by Bond-
3. Obrót papierami wartościowymi realizowany Spot S.A. (until 17 September 2009 — MTS-
przez BondSpot S.A. (do 17 września 2009 r. — -CeTO S.A.), the company belonging to the WSE
przez MTS-CeTO S.A.), spółkę należącą do grupy equity group, includes the following markets:
kapitałowej GPW, obejmuje rynki: ― Treasury BondSpot Poland (until 17 September
― Treasury BondSpot Poland (do 17 września 2009 — MTS Poland), a wholesale market on
2009 r. — MTS Poland), hurtowy rynek obrotu which treasury bonds and until 2013 treasury
obligacjami skarbowymi i do 2013 r. bonami bills are traded and which is an integral part of
skarbowymi, który jest integralną częścią pro-
the System of Treasury Securities Market Deal-
wadzonego przez Ministerstwo Finansów Sys-
temu Dealerów Skarbowych Papierów Warto- ers conducted by the Ministry of Finance;
ściowych; ― Regulated Market BondSpot (until 17 Septem-
― Regulowany Rynek BondSpot (do 17 września ber 2009 — CeTO), a wholesale market for trad-
2009 r. — CeTO), hurtowy rynek, na którym ing treasury, corporate, cooperative, municipal
przedmiotem obrotu są obligacje skarbowe, kor- and mortgage bonds, and until 2010 — shares.
poracyjne, spółdzielcze i komunalne, listy za- Since 30 September 2009 operates within the
stawne oraz do 2010 r. — akcje. Od 30 wrześ- Catalyst market;
nia 2009 r. działający w ramach rynku Catalyst; ― Alternative Trading System (ASO), launched on
― uruchomiony 11 stycznia 2010 r. Alternatywny
11 January 2010, market for trading treasury,
System Obrotu (ASO), na którym przedmiotem
obrotu są obligacje skarbowe, korporacyjne, corporate, cooperative, municipal and mortgage
spółdzielcze i komunalne oraz listy zastawne, bonds, operating within the Catalyst market.
działający w ramach rynku Catalyst. 4. The following financial instruments are the
4. Do obrotu kasowego na giełdowym i poza- subject transactions on cash market of stock
giełdowym rynku regulowanym dopuszczane są exchange and regulated off-exchange market:
następujące instrumenty finansowe: A share is a security confirming participation of
Akcja jest papierem wartościowym potwierdzają- its owner (shareholder) in the initial capital of the
cym udział jej posiadacza (akcjonariusza) w kapita- joint stock company; only certificated, ordin-
le podstawowym spółki akcyjnej; do obrotu na ary and bearer shares may be traded on regu-
rynkach regulowanych są dopuszczone tylko akcje
lated markets.
zdematerializowane, zwykłe oraz na okaziciela.
Prawo do akcji jest to papier wartościowy będą- A right to share is a security which is subject to
cy przedmiotem obrotu giełdowego, otrzymywany trading, received upon paying in a certain amount
po wpłaceniu określonej kwoty pieniężnej na akcje of money for new issue shares.
nowej emisji. A pre-emptive right is a priority right applicable
Prawo poboru jest to prawo pierwszeństwa to existing shareholders for assuming shares of
przysługujące dotychczasowym akcjonariuszom do new issues.
objęcia akcji z nowych emisji. An investment certificate is a bearer security
Certyfikat inwestycyjny jest papierem warto- issued by closed investment funds operating for
ściowym na okaziciela emitowanym przez zamknię- a specified period.
te fundusze inwestycyjne działające przez określo-
ny czas. A structured product creates an obligation on
Produkt strukturyzowany stanowi zobowiąza- the issuer, in respect of the investor, to pay the
nie emitenta w stosunku do inwestora, że w termi- value of settlement (calculated on the basis of
nie wykupu wypłaci mu (obliczoną według zdefi- a defined algorithm), dependent on the market
niowanego algorytmu) kwotę rozliczenia zależną index of the base instrument (share or currency
od zmian wskaźnika rynkowego instrumentu ba- exchange rates, stock indices values) at the re-
zowego (np. kursu akcji lub waluty, indeksu gieł- demption date.
dowego). ETF (Exchange Traded Fund) is an open invest-
ETF (Exchange Traded Fund) to otwarty fundusz ment fund (quoted on the WSE since 22 November
inwestycyjny (notowany na GPW od 22 listopada
2010) representing a specific stock exchange
2010 r.), który odzwierciedla wyniki określonego
indeksu giełdowego, a jego tytuły uczestnictwa są index, whereas the ETF certificates are quoted
notowane na takich samych zasadach jak akcje. according to the same rules as shares.
Warrant to bezwarunkowe i nieodwołalne zobo- A warrant is an unconditional and irrevocable
wiązanie stron do rozliczenia wynikającego z trans- obligation of the parties to repay the settlement
akcji kupna-sprzedaży instrumentu bazowego lub amount resulting from purchase-sell transactions of
pakietu instrumentów. the base instrument or the instruments portfolio.
39 Rocznik Statystyczny 2023
610 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
Obligacja jest dłużnym papierem wartościowym, A bond is a debt security issued in series by
emitowanym w seriach przez podmioty mające oso- entities with legal personality — the State Treas-
bowość prawną — Skarb Państwa (obligacje skar- ury (treasury bonds), enterprises (corporate
bowe), przedsiębiorstwa (obligacje korporacyjne), bonds), cooperatives (cooperative bonds) and
spółdzielnie (obligacje spółdzielcze) i samorządy local government units (municipal bonds) — in
(obligacje komunalne) — w którym emitent zobo- which the issuer is obliged to repay the amount of
wiązuje się do zapłaty kwoty pieniężnej w sposób money in the manner and within the period
i w terminach w niej określonych. defined on it.
Bon skarbowy jest to krótkoterminowy (do 52 A treasury bill is a short-term (up to 52 weeks)
tygodni) dłużny papier wartościowy, oferowany wy- debt security, offered exclusively within Poland, and
łącznie w kraju, emitowany przez Ministra Finansów. issued by the Minister of Finance.
List zastawny upoważnia do zwrotu kwoty nomi- A mortgage bond entitles to return the nominal
nalnej wraz z obligatoryjnymi świadczeniami odset- value, together with obligatory interest, payable
kowymi, płatnymi w terminach wskazanych w wa- within the periods indicated in the conditions of the
runkach emisji. Wystawia go bank hipoteczny. issue. It may be issued by a mortgage bank.
Na rynku terminowym GPW zawierane są trans- Transactions on the WSE derivatives market
akcje następującymi derywatami: involve the following derivatives:
Kontrakt terminowy jest umową między sprze- A futures contract is an agreement between
dającym prawo na termin a kupującym to prawo na the seller of the right and its purchaser, in which the
termin, strony w ramach określonego przez giełdę parties define the value of the base instrument,
standardu ustalają wartość instrumentu bazowego, within the standards strictly defined by the stock
po której nastąpi wykonanie umowy przez świad- exchange, in which the contract will be fulfilled
czenie pieniężne. through monetary benefit.
Opcja to prawo przysługujące nabywcy opcji wo- An option is the right vested applicable to the
bec jej wystawcy do żądania w ustalonym terminie purchaser, in respect of the issuer, to require within
przyjęcia dostawy instrumentu bazowego po określo- a set period the acceptance of the supply of the
nej z góry cenie zwanej ceną wykonania (opcja base instrument at the price defined in advance,
referred to as the strike price (the sales option with
sprzedaży z dostawą), zapłaty kwoty zależnej od
delivery), or the payment of the amount dependent
różnicy między ceną rynkową instrumentu bazowe-
on the difference between the market price of the
go a ceną wykonania (opcja kupna) lub zapłaty
base instrument and the strike price (the purchase
kwoty zależnej od różnicy między ceną wykonania
option), or the amount dependent on the strike price
a ceną rynkową (opcja sprzedaży).
and the market price (the sales option).
Jednostka indeksowa reprezentuje wszystkie
An index participation unit represents all shares
akcje tworzące dany indeks, jej nabycie jest więc forming the index, thus being equivalent to purchas-
równoważne zakupowi całego koszyka akcji wcho- ing an investment portfolio comprising this index.
dzących w skład danego indeksu. 5. Electronic order book session transactions
5. Transakcje sesyjne zawierane są, na każdy are concluded in respect of each security, in one of
papier wartościowy, w jednym z dwóch systemów: two systems — continuous trading and single-price
notowań ciągłych oraz notowań jednolitych z po- quotation with double fixing.
dwójnym fixingiem. Transactions within continuous trading are
W systemie notowań ciągłych transakcje zawie- concluded on the basis of currently-received orders,
rane są na podstawie przyjmowanych na bieżąco and are executed upon reaching an agreement
zleceń i realizowane po uzgodnieniu oferty kupują- between the purchaser’s and the seller’s offers until
cego i sprzedającego do czasu ogłoszenia kursu the quotation closing date.
zamknięcia. Within single price quotation with double
W systemie notowań jednolitych z podwójnym fixing (single price two auctions), the quotation
fixingiem (kurs jednolity dwukrotny) kurs jest during a given session is adjusted through the
w określonym czasie trwania sesji korygowany Stock Exchange intervention.
poprzez interwencję Giełdy. Block trades involve securities operations, on
Transakcje pakietowe polegają na operacjach condition that the transaction value corresponds to
papierami wartościowymi, pod warunkiem że war- or is higher than the minimum amount defined in
tość transakcji jest równa lub wyższa od minimalnej the WSE regulations, and the financial instrument
kwoty określonej w regulaminie GPW, a cena in- price does not exceed the maximum difference
strumentu finansowego nie przekracza maksymal- between the quotation agreed upon by investors
nej różnicy między kursem uzgodnionym między and the quotation for a given instrument during the
inwestorami a kursem danego instrumentu na sesji market session. These transactions are defined as
giełdowej. Transakcje te określa się jako pozase- negotiated deals session transactions, since the
syjne, gdyż treść umowy jest wcześniej uzgadnia- agreement content is subject to prior arrangement
na między stronami. between the parties.
Wartość obrotów dotyczy wartości transakcji The value of turnover concerns the value of pur-
kupna-sprzedaży danego instrumentu finanso- chase-sell transactions of a given financial instru-
wego. ment.
6. Giełdowa kapitalizacja spółki jest to jej war- 6. Market capitalisation of company is the mar-
tość rynkowa stanowiąca iloczyn zarejestrowanych ket value of the company and is accounted as the
w sądowym rejestrze akcji danej spółki i kursu product of the shares of a given company entered in
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 611
ustalonego w momencie zamknięcia sesji giełdo- the court register and the quotation defined upon the
wej. Analogicznie oblicza się kapitalizację spółek na market session closing. Capitalisation of companies
regulowanym rynku pozagiełdowym. on the regulated off-exchange market is calculated
Wolumen obrotu to łączna liczba instrumentów analogically.
finansowych, które zmieniły w badanym okresie The volume of turnover is the total number of
właściciela. financial instruments whose owners have changed
7. Zmiany wartości rynkowej spółek odzwier- within the surveyed period.
ciedlają indeksy giełdowe, m.in.: 7. Changes in the market value of stock ex-
change companies are reflected by market in-
Warszawski Indeks Giełdowy WIG jest najstar-
dices, among others:
szym indeksem giełdowym, obliczanym od pierw- The Warsaw Stock Exchange Index WIG is
szej sesji giełdowej. Podstawowe wartości indeksu the oldest stock exchange index, calculated since
obliczane są na podstawie cen akcji wszystkich the first market session. The basic index values are
spółek giełdowych, notowanych na głównym rynku calculated on the basis of the prices of shares of all
GPW, jeśli w wolnym obrocie znajduje się co naj- stock exchange companies listed on the main
mniej 10% akcji o równowartości 1 mln euro. WIG market of GPW, with at least 10% of freely-traded
jest indeksem dochodowym i przy jego obliczaniu shares with a value equivalent to 1 million euro.
uwzględnia się dochód z tytułu dywidend i praw WIG is a total-return index, and the revenues from
poboru. Początkowy poziom indeksu z dnia both dividends and pre-emptive rights are taken
16 kwietnia 1991 r. wyniósł 1000 punktów. into account in its calculation. The initial level of the
Warszawski Indeks Giełdowy Spółek Krajo- index on 16 April 1991 was 1000 points.
wych WIG Poland — od 2003 r. — wyliczany według The Warsaw Stock Exchange Index of Do-
metodologii stosowanej do indeksu WIG, na podsta- mestic Companies WIG Poland — since 2003 —
wie portfela akcji krajowych spółek giełdowych. is calculated according to the WIG index method-
Warszawski Indeks Giełdowy WIG20 jest in- ology, on the basis of the shares portfolio of do-
deksem cenowym największych spółek giełdowych. mestic companies.
Wartość indeksu obliczana jest na podstawie obro- The Warsaw Stock Exchange Index WIG20
tów i cen akcji 20 spółek giełdowych. Początkowy is a price index of the largest companies quoted on
poziom indeksu z dnia 16 kwietnia 1994 r. wyniósł the Stock Exchange. It is calculated on the basis of
1000 punktów. stock exchange turnover and the prices of shares in
Warszawski Indeks Giełdowy WIG30 jest in- the 20 leading companies. The initial level of the
deksem cenowym; wartość indeksu obliczona jest index on 16 April 1994 was 1000 points.
na podstawie wartości portfela akcji 30 najwięk- The Warsaw Stock Exchange Index WIG30
szych i najbardziej płynnych spółek z głównego is a price index calculated on the basis of the value
rynku GPW. Wartość bazowa indeksu została of portfolio of 30 major and most liquid companies
ustalona na dzień 28 grudnia 2012 r. i wynosiła on the Warsaw Stock Exchange main market.
2583 punkty. The base value of WIG30 index was set at
Warszawski Indeks Giełdowy mWIG40 jest 28 December 2012 at the level of 2583 points.
indeksem cenowym; zastąpił on indeks MIDWIG The Warsaw Stock Exchange Index mWIG40
(do 2006 r.), pokrywa średnie pod względem warto- is a price index, replacing the Warsaw Stock
ści rynkowej i obrotów spółki giełdowe. Wartość Exchange Index MIDWIG (existing until 2006),
indeksu obliczana jest na podstawie obrotów i cen which covers medium-sized companies in terms of
the stock exchange value and turnover. It is calcu-
akcji 40 spółek giełdowych. Początkowy poziom
lated on the basis of the turnover value and the
indeksu z dnia 31 grudnia 1997 r. wyniósł 1000
prices of shares of 40 companies. The initial level of
punktów.
the index on 31 December 1997 was 1000 points.
Warszawski Indeks Giełdowy sWIG80 jest
The Warsaw Stock Exchange Index sWIG80
indeksem cenowym; zastąpił on indeks WIRR (do is a price index, replacing Warsaw Stock Exchange
2006 r.). Swoim portfelem pokrywa on mniejsze Index WIRR (existing until 2006). It covers with
niż WIG20 i mWIG40 spółki giełdowe. Wartości its portfolio listed companies smaller than WIG20
indeksu obliczane są na podstawie obrotów i cen and mWIG40. It is calculated on the basis of the
akcji 80 spółek giełdowych. Początkowy poziom turnover value and the prices of shares of 80 com-
indeksu z dnia 29 grudnia 1994 r. wyniósł 1000 panies. The initial level of the index on 29 Decem-
punktów. ber 1994 was 1000 points.
Indeksy WIG20short i WIG20lev są to indeksy WIG20short and WIG20lev indices are indices
pochodne od indeksu WIG20; obliczane od 4 maja based on the WIG20 index values, calculated since
2009 r. według metodologii WIG20. Początko- 4 May 2009 according to the methodology of WIG20.
wy poziom indeksów wyniósł 2655 punktów i był The initial level of indices was 2655 points and
równy wartości zamknięcia indeksu WIG20 w dniu equalled the WIG20 closing value on 31 Decem-
31 grudnia 2005 r. ber 2005.
NCIndex jest indeksem dochodowym, oblicza- The NCIndex is a total-return index, calculated
nym na podstawie portfela wszystkich spółek noto- on the basis of the shares of portfolio of all
wanych na rynku NewConnect. Początkowy poziom companies quoted on the NewConnect market.
indeksu z dnia 30 sierpnia 2007 r. wyniósł 100 The initial level of the index on 30 August 2007 was
punktów. W 2013 r. zmieniono wartość bazową 100 points. In 2013 the first value of index was
indeksu na 1000 punktów. changed for 1000 points.
612 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
1. Otwarte fundusze emerytalne (OFE) zosta- 1. The open pension funds (OFE) were estab-
ły powołane ustawą z dnia 28 sierpnia 1997 r. lished by the Act of 28 August 1997 on Organisation
o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emery- and Operation of Pension Funds (Journal of Laws
talnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 105, z późn. zm.);
2020 item 105, as amended); their activity is regu-
ich działalność reguluje także ustawa z dnia
6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw lated by the Act of 6 December 2013 amending other
w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur acts in connection with the determination of rules
ze środków zgromadzonych w otwartych fundu- of pension payments from the funds collected in
szach emerytalnych (Dz. U. poz. 1717). OFE roz- open pension funds (Journal of Laws item 1717).
poczęły działalność w dniu 1 marca 1999 r. The activity of OFE was started on 1 March 1999.
Otwarte fundusze emerytalne mają osobowość
Open pension funds have legal personality and
prawną, a czas ich trwania jest nieograniczony.
Przedmiotem ich działalności jest gromadzenie their period of operation is unlimited. The scope of
i lokowanie środków pieniężnych z przeznacze- their activity is accumulating and investing monet-
niem na wypłatę członkom funduszu po osiągnię- ary funds for disbursement to fund members upon
ciu przez nich wieku emerytalnego. Zgodnie reaching retirement age. According to the Act of
z ustawą z dnia 6 grudnia 2013 r. oraz rozporzą- 6 December 2013 and the Regulation of the
dzeniem Rady Ministrów z dnia 1 października
Council of Ministers of 1 October 2014 (Journal of
2014 r. (Dz. U. poz. 1418) Zakład Ubezpieczeń
Społecznych (ZUS) zaprzestaje przekazywania Laws item 1418) the Social Insurance Institution
składek do OFE na 10 lat przed osiągnieciem (ZUS) ceases to transfer contributions to OFE 10
przez ubezpieczonego wieku emerytalnego. Od years before the insured reaches retirement age.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 613
tego momentu OFE przekazuje stopniowo środki From this moment OFE gradually transfer contri-
zgromadzone przez ubezpieczonego do ZUS. bution collected by the insured to the ZUS.
Każdy otwarty fundusz emerytalny jest zarzą- Each open pension fund is managed and repre-
dzany i reprezentowany w stosunkach z osobami sented in relation to third parties by General Pen-
trzecimi przez Powszechne Towarzystwo Emery- sion Societies (PTE), operating as a joint stock
talne (PTE), zorganizowane w formie spółki akcyj- company. Each PTE establishes a fund and man-
nej. Towarzystwo tworzy fundusz i zarządza nim ages it on a non-gratuitous basis.
odpłatnie. 2. According to the regulation of 1997, persons
2. Zgodnie z regulacją ustawową z 1997 r. osoby born between 1 January 1949 and 31 December
urodzone między 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 (who selected capital and repartition pension
1968 r. (które wybrały repartycyjno-kapitałowy sys- system) and, obligatorily, persons born since 1 Janu-
tem emerytalny) i obligatoryjnie, osoby urodzone ary 1969 save for their pension in two pillars. Pillar I
od 1 stycznia 1969 r. oszczędzają na emeryturę consists of the contribution collected in the individual
w dwóch filarach. Filar I tworzy składka gromadzo- account in the ZUS. Pillar II results from a part of the
na na indywidualnym koncie w ZUS. Filar II powsta- pension contribution (amounting until 30 April 2011
je z części składki na ubezpieczenie emerytalne to 7.3%, from 1 May 2011 to 31 December 2012
(wynoszącej do 30 kwietnia 2011 r. 7,3%, od ― to 2.3%, from 1 January to 31 December 2013
1 maja 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. ― 2,3%, od — to 2.8% and from 1 to 31 January 2014 — 3.1%
1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. — 2,8%, a od 1 do of the contribution assessment base), which is
31 stycznia 2014 r. ― 3,1% podstawy wymiaru transferred from the ZUS to OFE.
składki), która jest przekazywana z ZUS do OFE. According to the Act of 6 December 2013 in force
Zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2013 r. obo-
since 1 February 2014 for the members of OFE
wiązującą od 1 lutego 2014 r. członkom OFE
(including the new ones), the ZUS on the basis
(w tym nowym) ZUS na podstawie oświadczenia
of a declaration of intent transmits 2.92% contribu-
woli przekazuje 2,92% składki do OFE, natomiast
tion to pension funds, while the remaining part (i.e.
pozostała jej część (tj. 4,38%) jest zapisywana na
4.38%) is recorded on the sub-accounts in the ZUS.
subkoncie w ZUS. Dla pozostałych osób, które nie
For other persons, who have not submitted their
złożyły oświadczenia woli, całość składki (7,30%)
declaration of intent, the entire contribution (7.30%)
jest zapisywana na subkoncie w ZUS.
is recorded on the sub-accounts in the ZUS.
3. Składka przekazywana z ZUS do OFE jest
3. Contributions transferred from the ZUS to OFE
przekształcana w jednostki rozrachunkowe da-
nego funduszu i księgowana na indywidualnych are converted into clearance units of the given
rachunkach ubezpieczonych. Przyrost wartości fund and booked into the individual accounts of the
zgromadzonych środków (składek) następuje w wy- insured. The increase in the value of accumulated
niku zwiększenia liczby jednostek (poprzez wpłaty funds (contributions) occurs as a result of increas-
kolejnych składek) oraz wzrostu wartości jednostki ing the number of clearance units (through the
w efekcie prowadzonej przez fundusz polityki payment of subsequent contributions) as well as
inwestycyjnej. Wartość jednostki, liczona jako sto- the growth in the value of a single clearance unit
sunek aktywów netto funduszu (aktywów ogółem resulting from the investment policy conducted by
pomniejszonych o zobowiązania ogółem) i liczby the selected OFE. The value of a clearance unit,
wyemitowanych jednostek, stanowi bazę do wyli- calculated as the relation of OFE’s net assets (total
czenia stopy zwrotu każdego funduszu i średniej assets less total liabilities) and the number of
ważonej stopy zwrotu wszystkich funduszy issued clearance units, is the basis for calculating
łącznie. the return rate of each OFE and the combined
Fundusz lokuje swoje aktywa dążąc do osiągnię- weighted average return rate of all OFEs.
cia maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i ren- OFE invest their assets seeking to maximise the
towności dokonywanych lokat. security and profitability on funds invested.
Limity inwestycyjne określają politykę inwesty- Investment limits determine the investment
cyjną otwartych funduszy emerytalnych i kategorie policy of open pension funds as well as the types
lokat, w które mogą inwestować. of investments.
614 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
Pieniądz i banki
Money and banks
AKTYWA
ASSETS
AKTYWA
ASSETS
Kasa, środki w bankach centralnych i inne Cash, cash balances at central banks and
depozyty płatne na żądanie .................... 103888 98699 120261 other demand deposits
Inne aktywa finansowe ............................... 39205 56221 81476 Other financial assets
PASYWA
LIABILITIES
AKTYWA
ASSETS
Kasa, środki w bankach centralnych i inne Cash, cash balances at central banks and
depozyty płatne na żądanie .................... 10833 13476 13902 other demand deposits
Inne aktywa finansowe ............................... 1586 1575 1781 Other financial assets
PASYWA
LIABILITIES
PODAŻ PIENIĄDZA (M3) ......... 1154993 1565575 1822728 2091255 100,0 100,0 M3 MONEY SUPPLY
Aktywa zagraniczne netto ...... 187103 344825 428689 639095 16,2 30,6 External assets, net
Należności ................................ 1089011 1324871 1385186 1470517 94,3 70,3 Claims
Gospodarstwa domowe ............ 632523 766334 789087 794280 54,8 38,0 Households
Pozostałe instytucje finansowe 71084 102778 159821 191498 6,2 9,2 Other financial institutions
Przedsiębiorstwa niefinansowe 326305 388278 367041 416366 28,3 19,9 Non-financial corporations
Instytucje niekomercyjne działa-
jące na rzecz gospodarstw Non-profit institutions serving
domowych .............................. 6068 7621 7995 8496 0,5 0,4 households
Instytucje samorządowe ............ 53030 59859 61241 59876 4,6 2,9 Local government
Fundusze zabezpieczenia spo-
łecznego ................................. 0,2 — — — — — Social security funds
Zadłużenie netto instytucji
rządowych szczebla cen- Credit to central government,
tralnego ................................. 201343 310283 411635 341747 17,4 16,3 net
Saldo pozostałych pozycji
(netto) .................................... –322464 –414405 –402781 –360103 . . Other items, net
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Banku Polskiego.
S o u r c e: data of the National Bank of Poland.
a Terminowe i zablokowane oraz w przypadku gospodarstw domowych i przedsiębiorstw niefinansowych również z ter-
minem wypowiedzenia do 3 miesięcy włącznie.
a Term and blocked and in the case of households and non-financial corporations also redeemable at notice up to
3 months.
618 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
Przedsiębiorstwa niefinanso-
we Non-financial corporations
Depozyty i inne zobowiązania ... 249341 316239 376437 463299 21,6 22,2 Deposits and other liabilities
bieżące .................................. 145975 233409 311223 325017 12,6 15,5 overnight
terminowe z terminem pier- term with agreed maturity up
a
wotnym do 2 lat włącznie ... 103365 82830 65214 138282 8,9 6,6 to 2 years
Instytucje niekomercyjne dzia-
łające na rzecz gospo- Non-profit institutions serving
darstw domowych households
Depozyty i inne zobowiązania ... 19540 26845 29603 35461 1,7 1,7 Deposits and other liabilities
bieżące .................................. 12518 19471 25717 28174 1,1 1,3 overnight
terminowe z terminem pier- term with agreed maturity up
a
wotnym do 2 lat włącznie ... 7022 7373 3886 7287 0,6 0,3 to 2 years
Instytucje samorządowe Local government
Depozyty i inne zobowiązania ... 24501 37181 54271 67093 2,1 3,2 Deposits and other liabilities
bieżące .................................. 18868 33936 50999 57903 1,6 2,8 overnight
terminowe z terminem pier- term with agreed maturity up
wotnym do 2 lat włącznie ... 5633a 3244 3272 9190 0,5 0,4 to 2 years
Fundusze zabezpieczenia spo-
łecznego Social security funds
Depozyty i inne zobowiązania ... 5354 14634 19780 15336 0,5 0,7 Deposits and other liabilities
bieżące .................................. 3630 14093 18926 10018 0,3 0,5 overnight
terminowe z terminem pier- term with agreed maturity up
wotnym do 2 lat włącznie ... 1724a 540 853 5317 0,1 0,3 to 2 years
a Terminowe i zablokowane oraz w przypadku gospodarstw domowych i przedsiębiorstw niefinansowych również z ter-
minem wypowiedzenia do 3 miesięcy włącznie.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Banku Polskiego.
a Term and blocked and in the case of households and non-financial corporations also redeemable at notice up to
3 months.
S o u r c e: data of the National Bank of Poland.
Inwestycje bezpośrednie — aktywa 5020 5366 5007 11248 Direct investment — assets
Inwestycje bezpośrednie — pasywa 15598 17619 19151 36900 Direct investment — liabilities
Inwestycje portfelowe — aktywa ....... 13337 –283 –4275 3086 Portfolio investment — assets
Udziałowe papiery wartościowe ............ 10143 –772 –7300 –1039 Equity securities
Dłużne papiery wartościowe ................. 3194 489 3025 4125 Debt securities
Inwestycje portfelowe — pasywa ...... 8899 –12381 –11086 5769 Portfolio investment — liabilities
Udziałowe papiery wartościowe ............ 5413 346 –3628 –1154 Equity securities
Dłużne papiery wartościowe ................. 3486 –12727 –7458 6923 Debt securities
Pozostałe inwestycje — aktywa ........ 5988 1441 15307 20429 Other investment — assets
Pozostałe inwestycje — pasywa ....... –2209 4259 5118 17498 Other investment — liabilities
Narodowy Bank Polski (NBP) ............... –50 1583 868 3889 National Bank of Poland (NBP)
Pochodne instrumenty finansowe .... –981 –1397 –1067 –614 Financial derivatives
Oficjalne aktywa rezerwowe .............. 1135 10175 18743 12789 Official reserve assets
SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEŃ ....... –4001 –2661 –4887 155 NET ERRORS AND OMISSIONS
b Dotyczy sektorów: gospodarstw domowych, pozostałych instytucji finansowych, przedsiębiorstw niefinansowych i insty-
tucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Banku Polskiego.
b Concerns sectors: households, other financial institutions, non-financial corporations and non-profit institutions serving
households.
S o u r c e: data of the National Bank of Poland.
620 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
a Dane nieostateczne.
U w a g a. Znak (–) oznacza wycofanie (odpływ) kapitału z Polski.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Banku Polskiego.
a Preliminary data.
N o t e. (–) signifies the withdrawal (outflow) of capital from Poland.
S o u r c e: data of the National Bank of Poland.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 621
w tym: of which:
Belgia i Luksemburg .......................... 116817 147664 161102 207213 Belgium and Luxembourg
a Dane nieostateczne.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Banku Polskiego.
a Preliminary data.
S o u r c e: data of the National Bank of Poland.
622 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
2015 ............ 377,01 367,39 367,66 381,38 373,47 365,20 371,03 377,34 376,85 375,13 378,07 395,71 394,17
2019 ............ 383,95 376,17 380,23 380,52 381,45 383,93 378,11 379,59 390,67 395,35 389,35 387,45 384,43
2020 ............ 389,93 382,87 392,01 401,26 418,56 415,69 394,53 389,43 371,90 379,26 386,05 380,35 367,78
2022 ............ 446,07 402,39 401,56 432,07 428,99 439,87 438,76 468,31 465,78 477,84 489,39 462,26 442,09
100 EURO
100 EUROS
2015 ............ 418,39 427,97 417,76 412,78 402,91 407,83 415,97 415,40 419,36 421,69 424,60 425,03 429,05
2019 ............ 429,80 429,54 431,57 429,96 428,74 429,65 426,60 425,98 434,37 435,47 430,25 428,43 427,21
2020 ............ 444,48 425,04 427,89 443,56 454,50 452,91 444,50 445,28 440,21 447,40 454,11 450,23 447,66
2022 ............ 468,69 455,48 455,39 476,03 464,65 465,03 464,57 477,12 472,16 473,90 480,88 469,77 467,98
2015 ............ 576,37 557,58 563,30 571,14 557,07 565,54 577,40 587,09 587,47 576,26 579,93 601,44 591,19
2019 ............ 489,95 484,40 493,78 500,93 497,07 493,60 479,00 473,81 474,47 488,12 491,57 499,18 503,94
2020 ............ 500,03 500,33 508,68 497,06 519,22 511,25 494,34 492,11 488,86 491,79 501,11 502,23 494,24
2022 ............ 549,86 545,53 543,55 569,05 555,87 547,24 541,93 561,63 558,82 542,89 552,03 540,54 538,02
2015 ............ 392,00 392,73 392,22 389,12 388,12 392,11 398,17 396,27 389,29 386,05 390,37 392,36 396,23
2019 ............ 386,34 380,33 379,75 380,19 378,60 379,78 382,00 384,42 398,44 399,19 391,80 390,20 390,87
2020 ............ 415,32 394,51 401,66 418,92 431,07 428,38 414,74 416,11 408,82 414,87 422,82 417,83 413,83
2022 ............ 466,93 438,18 435,06 464,98 454,75 449,48 452,90 483,37 487,14 491,37 491,70 477,04 474,41
a Kursy urzędowe.
Ź r ó d ł o: dane Narodowego Banku Polskiego.
a Official rates.
S o u r c e: data of the National Bank of Poland.
Stopa: redyskonta weksli ............... 1,75 1,75 0,11 6,80 Rediscount rate
lombardowa ........................ 2,50 2,50 0,50 7,25 Lombard rate
referencyjnaa ...................... 1,50 1,50 0,10 6,75 Reference ratea
depozytowa ........................ 0,50 0,50 0,00 6,25 Deposit rate
Przychody z działalności operacyjnej ........ 125507,0 109279,6 224473,2 Revenues from operating activity
w tym: of which:
przychody z tytułu aktywów i zobowią- revenues from assets and liabilities and
zań oraz różnic kursowych ................. 41345,9 33267,0 86772,2 exchange differences
pozostałe przychody operacyjne ............ 4170,0 4134,8 5667,0 other operating income
Koszty działalności operacyjnej ................. 107041,1 106331,0 209544,1 Costs of operating activity
w tym: of which:
koszty z tytułu aktywów i zobowiązań costs of assets and liabilities and ex-
oraz różnic kursowych ........................ 36988,4 29441,0 83971,6 change differences
w tym koszty pracownicze .................. 15447,7 15211,6 17607,1 of which staff expenses
rezerwy lub odwrócenie rezerw .............. 2334,4 5437,4 7713,5 provisions or reversal of provisions
Wynik finansowy działalności operacyjnej 18465,9 2948,6 14929,1 Financial result from operating activity
Wynik finansowy przed opodatkowaniem Financial result before tax from continuing
z tytułu działalności kontynuowanej ....... 18416,9 3066,1 14922,4 operations
Wynik finansowy netto ............................... 13187,5 –813,3 7528,9 Net financial result
Przychody z działalności operacyjnej ........ 6432,5 5359,6 12574,2 Revenues from operating activity
w tym: of which:
przychody z tytułu aktywów i zobowią- revenues from assets and liabilities and
zań oraz różnic kursowych ................. 86,8 75,8 144,3 exchange differences
pozostałe przychody operacyjne ............ 260,6 363,4 255,0 other operating income
Koszty działalności operacyjnej ................. 5557,4 4702,5 8470,8 Costs of operating activity
w tym: of which:
koszty z tytułu aktywów i zobowiązań costs of assets and liabilities and ex-
oraz różnic kursowych ........................ 5,4 7,7 23,5 change differences
w tym koszty pracownicze .................. 2228,4 2157,7 2768,4 of which staff expenses
rezerwy lub odwrócenie rezerw .............. 72,2 56,9 127,8 provisions or reversal of provisions
Wynik finansowy działalności operacyjnej 875,1 657,2 4103,4 Financial result from operating activity
Wynik finansowy przed opodatkowaniem Financial result before tax from continuing
z tytułu działalności kontynuowanej ....... 875,1 656,9 4107,3 operations
Wynik finansowy netto ............................... 617,6 473,4 3164,4 Net financial result
Rynek giełdowy
The stock market
RYNEK KASOWY
CASH MARKET
Akcje i prawa do akcji .................... 225287 198178 324773 294265 Shares and rights to shares
akcje ........................................... 224686 198127 324454 294234 shares
prawa do akcji ............................. 601 51,3 319 30,8 rights to shares
Prawa poboru ................................. 2,6 0,1 5,4 0,0 Pre-emptive rights
Certyfikaty inwestycyjne ................. 82,9 55,7 54,7 46,0 Investment certificates
Produkty strukturyzowane .............. 722 1310 2776 3251 Structured products
ETF-y .............................................. 275 175 768 1028 Exchange Traded Funds
Warranty ......................................... 0,5 ― ― ― Warrants
RYNEK TERMINOWY
DERIVATIVES MARKET
TABL. 15 (515). AKCJE I PRAWA DO AKCJI NA GŁÓWNYM RYNKU GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
SHARES AND RIGHTS TO SHARES ON THE MAIN MARKET
OF THE WARSAW STOCK EXCHANGE
Liczba sesji (w ciągu roku) ....................... 251 248 252 251 Number of sessions (during the year)
a, b Dotyczy transakcji: a — zawieranych w systemie notowań ciągłych oraz kursu jednolitego dwukrotnego, b — pakie-
towych.
a, b Concerns transactions: a — concluded according to continuous trading and single price two auctions system,
b — block trades.
TABL. 15 (515). AKCJE I PRAWA DO AKCJI NA GŁÓWNYM RYNKU GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH (dok.)
SHARES AND RIGHTS TO SHARES ON THE MAIN MARKET
OF THE WARSAW STOCK EXCHANGE (cont.)
Liczba serii kontraktów (stan na koniec Number of futures contracts series (end
roku) ...................................................... 144 183 165 163 of the year)
Wartość obrotów w mln zł ........................ 216746 191808 241680 365282 Value of turnover in million PLN
sesyjnea ................................................ 210745 184300 234664 356792 electronic order book sessiona
b
pozasesyjne ........................................ 6001 7508 7015 8490 negotiated deals sessionb
Liczba otwartych pozycji (stan na koniec
roku) ...................................................... 92646 155515 271034 317271 Number of open interest (end of the year)
Wartość otwartych pozycji w mln zł ......... 2086 2459 2511 3138 Open interest value in million PLN
Number of concluded transactions
Liczba zawartych transakcji w tys. ........... 2800,6 2918,7 4633,8 5939,6 in thousands
sesyjnea ................................................ 2800,2 2918,4 4633,5 5939,4 electronic order book sessiona
pozasesyjneb ........................................ 0,4 0,3 0,3 0,3 negotiated deals session b
Average volume per sessionc in thou-
Średni wolumen obrotuc na 1 sesję w tys. 30,9 27,1 44,1 60,9 sands
sesyjnea ................................................ 30,4 26,0 40,5 57,6 electronic order book sessiona
b
pozasesyjne ........................................ 0,6 1,1 3,6 3,3 negotiated deals session b
a, b Dotyczy transakcji: a — zawieranych w systemie notowań ciągłych, b — pakietowych. c Obliczono jako iloraz liczby
kontraktów będących przedmiotem obrotu na sesji oraz liczby sesji.
Ź r ó d ł o: dane Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
a, b Concerns transactions: a — concluded according to continuous trading, b — block trades. c Calculated as the ratio
of the number of contracts which are subject of turnover on session and number of sessions.
S o u r c e: data of the Warsaw Stock Exchange.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 627
Liczba sesji (w ciągu roku) ...................... 251 248 252 251 Number of sessions (during the year)
Wartość obrotów a w mln zł .................... 1949,0 1534,0 14942,0 2585,1 Value of turnover a in million PLN
akcje i prawa do akcji .......................... 1948,6 1534,0 14942,0 2585,1 shares and rights to shares
akcje i prawa do akcji .......................... 4381 3296 20020 6722 shares and rights to shares
NCIndex (stan na koniec roku) ............... 278,4 237,1 495,1 313,3 NCIndex (end of the year)
a Dotyczy transakcji zawieranych w systemie notowań ciągłych, kursu jednolitego dwukrotnego oraz transakcji pakieto-
wych.
Ź r ó d ł o: dane Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
a Concerns transactions concluded according to continuous trading, single price two auctions system and block trades.
S o u r c e: data of the Warsaw Stock Exchange.
Liczba zawartych transakcji ........... 16462 5518 2431 5050 Number of concluded transactions
Wartość obrotów b w mln zł ............ 260687 85864 36179 68992 Value of turnover b in million PLN
Liczba zawartych transakcji ........... 3135 1872 1480 3732 Number of concluded transactions
Wartość obrotów b w mln zł ............ 338733 196576 132936 399693 Value of turnover b in million PLN
a Dotyczy obligacji skarbowych. b Dotyczy transakcji zawieranych w systemie notowań ciągłych; wartość obrotów dla
segmentu kasowego jest obliczana jednostronnie, tj. według wartości transakcji, dla segmentu Repo jest sumą wartości
transakcji otwierającej i zamykającej.
Ź r ó d ł o: dane BondSpot S.A.
a Concerns treasury bonds. b Concerns transactions concluded according to continuous trading system; value of
turnover for cash segment is calculated one-sidedly, i.e. by the value of the transaction, for Repo segment it is given as the
sum of the opening and closing transactions.
S o u r c e: data of the BondSpot S.A.
628 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
Wartość obrotów w mln zł ....................... 909,0 1601,4 1656,5 5919,8 Value of turnover in million PLN
sesyjnych b ........................................... 883,9 1525,6 1576,5 5854,0 electronic order book session b
c
pozasesyjnych ................................... 25,1 75,8 79,9 65,8 negotiated deals session c
Liczba zawartych transakcji .................... 18548 36756 41539 94981 Number of concluded transactions
b
sesyjnych ........................................... 18519 36746 41521 94889 electronic order book session b
Wartość obrotów w mln zł ....................... 1016,3 1271,8 1123,3 2170,8 Value of turnover in million PLN
sesyjnych b ........................................... 807,3 1179,6 1084,8 2052,8 electronic order book session b
c
pozasesyjnych ................................... 209,0 92,2 38,5 117,9 negotiated deals session c
Liczba zawartych transakcji .................... 47012 43905 39902 48664 Number of concluded transactions
sesyjnych b ........................................... 46886 43867 39866 48630 electronic order book session b
BONDSPOT
BONDSPOT
Wartość obrotów w mln zł ....................... 537,5 20,0 12,2 0,6 Value of turnover in million PLN
sesyjnych b ........................................... 404,6 19,0 12,2 0,6 electronic order book session b
c
pozasesyjnych ................................... 132,9 1,0 — — negotiated deals session c
a Dotyczy obligacji i listów zastawnych. b, c Dotyczy transakcji: b — zawieranych w systemie notowań ciągłych, c — pa-
kietowych.
Ź r ó d ł o: dane Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
a Concerns bonds and mortgage bonds. b, c Concerns transactions: b — concluded according to continuous trading,
c — block trades.
S o u r c e: data of the Warsaw Stock Exchange.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 629
Zakłady ubezpieczeń
Insurance companies
AKTYWA
ASSETS
PASYWA
LIABILITIES
PASYWA (dok.)
LIABILITIES (cont.)
Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe 86520,6 78940,2 78814,5 69129,8 50652,8 70307,5 73988,6 86211,9
Technical provisions
w tym:
of which:
rezerwa składek i rezerwa na po-
krycie ryzyka niewygasłego ......... 1690,5 1210,5 1194,3 1010,9 19168,4 28370,8 29154,5 34031,8
provision for unearned premiums
and provision for unexpired risk
rezerwa ubezpieczeń na życie ........ 27235,5 25943,7 26247,2 27421,4 . . . .
life insurance provision
rezerwy na niewypłacone odszko-
dowania i świadczenia ................. 1670,0 2382,3 2248,5 2939,3 30215,3 40660,5 43793,0 50981,8
provision for claims outstanding
rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy
ryzyko lokaty (inwestycyjne) po-
nosi ubezpieczający ..................... 55420,4 49021,7 48541,0 37397,3 . . . .
provision for life insurance policies
where the investment risk is
borne by the policyholders
DZIAŁ I
DIVISION I
DZIAŁ I (dok.)
DIVISION I (cont.)
DZIAŁ II
DIVISION II
DZIAŁ I
DIVISION I
3. Pozostałe przychody operacyjne ...... 118,1 153,6 90,1 49,4 3. Other operating income
4. Pozostałe koszty operacyjne ............ 103,9 458,4 469,6 361,8 4. Other operating expenses
7. Wynik finansowy brutto (5+6) ........... 3541,2 3268,6 2831,9 2650,2 7. Gross financial result (5+6)
10. Wynik finansowy netto (7–8–9) ........ 3046,2 2573,1 2202,2 2155,8 10. Net financial result (7–8–9)
DZIAŁ II
DIVISION II
1. Wynik techniczny ubezpieczeń ma- 1. Balance on technical non-life insur-
jątkowych i osobowycha ................... 246,2 2926,3 3115,2 2826,0 ance account a
3. Niezrealizowane zyski z lokat .......... 319,2 249,3 555,3 564,4 3. Unrealised gains on investments
4. Koszty działalności lokacyjnej .......... 638,6 495,7 1230,3 889,3 4. Investments charges
5. Niezrealizowane straty na lokatach 363,2 155,5 376,1 752,3 5. Unrealised losses on investments
7. Pozostałe przychody operacyjne ...... 556,2 645,6 664,4 588,7 7. Other operating income
8. Pozostałe koszty operacyjne ............ 511,8 1162,5 998,3 1218,3 8. Other operating expenses
10. Saldo zysków i strat nadzwyczaj- 10. Balance of extraordinary profits and
nych ................................................. 0,0 0,0 0,0 0,0 losses
11. Wynik finansowy brutto (9+10) ......... 2865,1 5357,2 4726,3 4387,3 11. Gross financial result (9+10)
12. Podatek dochodowy ......................... 290,9 719,2 802,3 852,4 12. Income tax
13. Pozostałe obowiązkowe obciążenia 13. Other mandatory gross financial res-
wyniku finansowego brutto ............... — — — — ult reductions
14. Wynik finansowy netto (11–12–13) 2574,2 4638,0 3924,0 3535,0 14. Net financial result (11–12–13)
DZIAŁ I
DIVISION I
Ubezpieczenia na życie ...................................... 8562 9697 10006 10210 8847,8 7854,6 7963,6 9726,2
Life insurance
Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe ............. 15781 19181 20378 22895 5412,2 6320,8 6636,8 7520,8
Accident and sickness insurance
DZIAŁ II
DIVISION II
Ubezpieczenia wypadku ..................................... 12316 18424 19018 20515 1512,3 1686,3 1738,3 1722,3
Accident insurance
Ubezpieczenia choroby ....................................... 367 1955 2004 3055 611,4 1017,8 779,5 1076,8
Sickness insurance
Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie ......... 39 97 125 167 116,0 168,1 170,9 233,7
Goods-in-transit insurance
Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami 10987 12904 13660 11835 2925,8 3547,1 3934,7 5103,3
Insurance against fire and natural forces
DZIAŁ II (dok.)
DIVISION II (cont.)
Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych ... 11281 15188 16129 16650 2468,6 3688,4 3663,6 5374,0
Insurance against other damage and loss of
property
w tym obowiązkowe rolników .......................... 1500 1497 1521 1514 62,0 70,1 72,8 75,0
of which compulsory third-party liability insur-
ance of farmers
Ubezpieczenia ochrony prawnej ......................... 1907 1422 1295 1301 176,4 83,5 88,4 80,3
Legal protection insurance
Ubezpieczenia świadczenia pomocy c ................. 19072 27357 28190 29195 625,0 1293,3 1344,4 1875,1
Insurance of assistance c
a Z działalności bezpośredniej. b Czynnych na koniec danego roku. c Dla osób, które popadły w trudności w czasie po-
dróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.
a From direct business. b In force as of the end of the year. c For persons who had problems while travelling or while
being away from their place of residence.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 635
DZIAŁ I
DIVISION I
Ubezpieczenia na życie ...................................... 1528 1375 1495 1406 8068,3 5803,5 6396,5 6759,0
Life insurance
Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe ............. 1881 2313 1926 2382 2105,0 2665,7 2464,0 2967,6
Accident and sickness insurance
DZIAŁ II
DIVISION II
Ubezpieczenia wypadku ..................................... 442 476 368 431 287,6 358,7 302,9 336,3
Accident insurance
Ubezpieczenia choroby ....................................... 1011 1979 2156 3197 165,7 311,4 291,0 401,2
Sickness insurance
Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami 323 464 481 595 1355,6 1671,8 1697,7 2364,1
Insurance against fire and natural forces
a Z działalności bezpośredniej.
a From direct business.
636 Pieniądz i banki. Rynek giełdowy. Zakłady ubezpieczeń. Otwarte fundusze emerytalne
DZIAŁ II (dok.)
DIVISION II (cont.)
Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych ... 360 482 502 503 975,4 1461,8 1710,2 1827,1
Insurance against other damage and loss of
property
Ubezpieczenia świadczenia pomocy b ................. 415 723 695 877 299,0 564,5 568,1 872,9
Insurance of assistance b
a Z działalności bezpośredniej. b Dla osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności
w miejscu zamieszkania.
Ź r ó d ł o: dane Komisji Nadzoru Finansowego.
a From direct business. b For persons who had problems while travelling or while being away from their place of resid-
ence.
S o u r c e: data of the Polish Financial Supervision Authority.
Money and banks. The stock market. Insurance companies. Open pension funds 637
a Obejmuje bezpośrednie inwestycje zagraniczne, tj. wartość akcji/udziałów objętych przez nierezydentów i dotyczy za-
kładów ubezpieczeń, które posiadają zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego, bez względu na to, czy rozpoczęły dzia-
łalność czy jeszcze nie.
Ź r ó d ł o: dane Komisji Nadzoru Finansowego.
a Includes foreign direct investments, i.e. the value of shares/other equity taken up by non-residents, and concerns in-
surance companies which have a license of the Polish Financial Supervision Authority, irrespective whether they had or
had not yet begun their activity.
S o u r c e: data of the Polish Financial Supervision Authority.
TABL. 25 (525). PRZYCHODY, KOSZTY I WYNIK FINANSOWY POWSZECHNYCH TOWARZYSTW EMERYTALNYCH (dok.)
REVENUES, COSTS AND FINANCIAL RESULT OF GENERAL PENSION SOCIETIES (cont.)
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w mln zł in million PLN
w tym: of which:
Depozyty bankowe ................ 9155 11068 6089 5147 6,5 3,3 Bank deposits
Inne lokaty ............................. 1584 3274 3177 2100 1,1 1,3 Other investments
Średnia ważona stopa zwrotu za 36 miesięcy ................ 1,885 21,724 16,417 –8,292
Weighted average rate of return for 36 months
Dochody i wydatki budżetu państwa określane są Revenue and expenditure of the state budget are
w ustawie budżetowej uchwalanej przez Sejm na determined in the budgetary act passed by the
okres roku kalendarzowego (zwanego rokiem bu- Sejm for a period of one calendar year (referred to
dżetowym); dochody i wydatki budżetów jednostek as a budgetary year); revenue and expenditure of
samorządu terytorialnego są określane w uchwale the budgets of local government units are determ-
budżetowej przez właściwe organy stanowiące na ined in the budgetary law passed by relevant coun-
rok kalendarzowy (budżetowy), w terminach i na cils for a period of one calendar year (a budget-
zasadach określonych w ustawach ustrojowych ary year) within the periods and in accordance with
oraz ustawie o finansach publicznych. the principles set forth in statutory acts and in the
Dochody i wydatki budżetu państwa i budżetów
Act on the Public Finance.
jednostek samorządu terytorialnego grupuje się
Revenue and expenditure of the state budget and
zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o finan-
sach publicznych, tj. w podziale na działy i rozdziały of the budgets of local governments are grouped in
— określające rodzaj działalności oraz paragrafy — accordance with the provisions in the Act on the
określające rodzaj dochodu, przychodu lub wydat- Public Finance, i.e. they are grouped into divisions
ku. Prezentowane dane opracowano zgodnie ze and chapters — defining types of activity, and into
szczegółową klasyfikacją dochodów, wydatków, paragraphs — defining types of revenue, income or
przychodów i rozchodów oraz środków pochodzą- expenditure. The presented data were compiled in
cych ze źródeł zagranicznych, ustalaną przez Mi- accordance with the detailed classification of in-
nistra Finansów na mocy rozporządzenia Ministra come, expense, revenue and expenditure, and
Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szcze- funds from foreign sources, specified by the Minister
gółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przycho- of Finance in the Regulation of the Minister of Fin-
dów i rozchodów oraz środków pochodzących ze ance of 2 March 2010 on the detailed classification
źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 513, of income, expense, revenue and expenditure, and
z późn. zm.). funds from foreign sources (Journal of Laws 2022
4. Na dochody budżetu państwa składają się: item 513, as amended).
1) dochody podatkowe: 4. Revenue of the state budget comprise:
a) podatki pośrednie, tj.: 1) tax revenue:
— podatek od towarów i usług (VAT); opodat- a) indirect taxes, i.e.:
kowaniu tym podatkiem podlega odpłatna — value added tax (VAT); any paid de-
dostawa towarów i odpłatne świadczenie livery of goods and paid rendering of ser-
usług na terytorium kraju, eksport vices as well as exports and imports of
i import towarów, wewnątrzwspólnotowe goods, intra-community acquisition of
nabycie towarów za wynagrodzeniem na goods for remuneration on territory of the
terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnoto- country, and intra-community delivery of
wa dostawa towarów, goods are subject to the value added tax,
— podatek akcyzowy; obejmuje wpływy z ty- — excise tax includes receipts from taxation
tułu opodatkowania wyrobów akcyzowych
on excise goods in the country,
w kraju, nabycia wewnątrzwspólnotowego,
intra-community acquisition, imports of
importu wyrobów akcyzowych, ponadto od
2012 r. eksportu i wewnątrzwspólnotowej excise goods, moreover, since 2012 ex-
dostawy węgla i wyrobów węglowych, ports and intra-community supply of coal
— podatek od gier losowych i zakładów wza- and coal products,
jemnych, — tax on games of chance and mutual bet-
b) podatek dochodowy (z wyjątkiem części, któ- ting,
ra stanowi dochody jednostek samorządu te- b) income tax (with the exception of the part
rytorialnego): which is the local government revenue):
— od osób prawnych, — corporate income tax,
— od osób fizycznych, — personal income tax,
c) inne dochody podatkowe, obejmujące poda- c) other tax revenue, includes the tonnage tax
tek tonażowy (od 2008 r.), podatek od wy- (since 2008), tax on extraction of certain min-
dobycia niektórych kopalin (od 2012 r.), po- erals (since 2012), taxes on certain financial
datek od niektórych instytucji finansowych institutions (since 2016) and arrears of abol-
(od 2016 r.) oraz zaległości z tytułu podatków ished taxes and fees;
i opłat zniesionych; 2) non-tax revenue:
2) dochody niepodatkowe: a) dividends — payments from the State Treas-
a) dywidendy — wpłaty z tytułu udziałów Skar- ury holdings in companies,
bu Państwa w spółkach, b) payments from profit of state owned enter-
b) wpłaty z zysku od przedsiębiorstw państwo-
prises and sole shareholder companies of
wych i jednoosobowych spółek Skarbu Pań-
stwa, the State Treasury,
c) wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego, c) payments from profits of the National Bank of
d) wpływy z cła, Poland,
e) dochody państwowych jednostek budżeto- d) receipts from customs duties,
wych i inne dochody niepodatkowe, w tym e) revenue of state budgetary units and other
dochody zagraniczne obejmujące wpływy z od- non-tax revenue, of which foreign revenue,
setek od kredytów i pożyczek zagranicznych including receipts from the interest on foreign
udzielonych przez rząd Rzeczypospolitej loans and credits granted by the government
41 Rocznik Statystyczny 2023
642 Finanse publiczne
Polskiej oraz prowizje z tytułu gwarantowania of the Republic of Poland, and any fees from
(poręczenia) przez rząd otrzymanych kredy- government guarantees (letters of support) of
tów zagranicznych, foreign credits received,
f) wpłaty jednostek samorządu terytorialnego; f) payments of local government units;
3) środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepod- 3) non-refundable funds from the European Union
legające zwrotowi. and other sources.
5. Budżet środków europejskich funkcjonuje od 5. The European funds budget has been oper-
2010 r. Zawarte w nim dochody i podlegające
ating since 2010. Revenue and reimbursable ex-
refundacji wydatki przeznaczone na realizację
programów finansowanych z udziałem środków penditure, allocated to the implementation of pro-
europejskich (z wyłączeniem środków przeznaczo- grammes financed with European funds (exclud-
nych na realizację projektów pomocy technicznej) ing funds for technical assistance projects), are
określone zostały w ustawie z dnia 27 sierpnia determined in the Act of 27 August 2009 on the
2009 r. o finansach publicznych; według ustawy Public Finance. In accordance with the Act of
z dnia 30 czerwca 2005 r. środki te do 2009 r. 30 June 2005 these funds until 2009 were included
ujmowane były w budżecie państwa. in the state budget.
Na dochody budżetu środków europejskich The European funds budget revenue comprise:
składają się: 1) resources from the structural funds, the Cohe-
1) środki pochodzące z funduszy strukturalnych, sion Fund and European Maritime and Fisheries
Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Fund;
Morskiego i Rybackiego;
2) non-refundable funds from the aid granted by
2) niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzie-
lanej przez państwa członkowskie Europejskiego Member States of the European Free Trade
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA): Szwaj- Association (EFTA): the Swiss-Polish Coopera-
carsko-Polskiego Programu Współpracy, Mecha- tion Programme, Financial Mechanism of the
nizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Go- European Economic Area 2009—2014, 2014—
spodarczego 2009—2014, 2014—2021, Norwe- —2021, Norwegian Financial Mechanism
skiego Mechanizmu Finansowego 2009—2014, 2009—2014, 2014—2021;
2014—2021; 3) measures for the implementation of the Com-
3) środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej. mon Agricultural Policy.
6. Przez państwowy dług publiczny rozumie 6. Public debt is understood as the nominal in-
się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finan- debtedness of the public finance sector units, de-
sów publicznych ustalone po wyeliminowaniu prze- termined after eliminating any financial flows
pływów finansowych pomiędzy podmiotami należą- between units belonging to this sector; it consists of
cymi do tego sektora i obejmuje zobowiązania z na-
the following liabilities:
stępujących tytułów:
1) wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych; 1) outstanding debt securities;
2) zaciągniętych kredytów i pożyczek; 2) drawn credits and loans;
3) przyjętych depozytów; 3) accepted deposits;
4) zobowiązań wymagalnych. 4) matured payables.
Na wielkość państwowego długu publicznego The volume of public debt comprises the in-
składa się zadłużenie: debtedness of:
1) podsektora rządowego, tj.: 1) the central government sub-sector, i.e.:
a) Skarbu Państwa, a) of the State Treasury,
b) pozostały dług (dług pozostałych instytucji b) other debt (debt of other institutions belong-
podsektora rządowego); ing to the central government sub-sector);
2) podsektora samorządowego; 2) the local government sub-sector;
3) podsektora ubezpieczeń społecznych.
3) the social security sub-sector.
Przez dług Skarbu Państwa rozumie się nomi-
nalne zadłużenie Skarbu Państwa. Dane o zadłu- Debt of the State Treasury is understood as
żeniu Skarbu Państwa, w podziale na dług krajowy the nominal indebtedness of the State Treasury.
i zagraniczny, prezentowane są w dwóch ujęciach The data on the State Treasury debt, divided into
— według kryterium miejsca emisji oraz kryterium domestic and foreign debt, are presented according
rezydenta. to the place of issue criterion and the residency
Zadłużenie według kryterium miejsca emisji criterion.
uwzględnia miejsce zaciągania zobowiązań (krajo- Debt according to the place of issue criterion
wy lub zagraniczny rynek finansowy) niezależnie od takes into consideration the place of contracting
tego, kto jest wierzycielem. debt (domestic or foreign financial market), irre-
Dług krajowy Skarbu Państwa (według kryte- spective of the creditor.
rium miejsca emisji) obejmuje: Domestic debt of the State Treasury (according
1) zobowiązania Skarbu Państwa z tytułu skarbo- to the place of issue criterion) includes:
wych papierów wartościowych wyemitowanych
1) liabilities of the State Treasury due to treasury
na rynek krajowy;
2) pozostały dług krajowy Skarbu Państwa z tytułu: securities issued on the domestic market;
a) zobowiązań wymagalnych państwowych jed- 2) other domestic debt of the State Treasury from:
nostek budżetowych, państwowych funduszy a) matured payables of state budgetary units,
celowych nieposiadających osobowości praw- state appropriated funds without legal person-
nej oraz do 2010 r. państwowych zakładów ality as well as budgetary establishments and
budżetowych i gospodarstw pomocniczych, auxiliary units until 2010,
Public finance 643
b) przyjętych w depozyt wolnych środków jedno- b) accepted deposits of free funds of public sec-
stek sektora finansów publicznych (od 2011 r.), tor units (since 2011),
c) środków przyjętych do depozytu sądowego c) funds accepted for a judicial deposits on the
składanych na rachunku Ministra Finansów account of the Minister of Finance (since
(od 2015 r.), 2015),
d) przedpłat na samochody. d) prepayments for passenger vehicles.
Dług zagraniczny Skarbu Państwa (według kry-
Foreign debt of the State Treasury (according to
terium miejsca emisji) obejmuje:
1) zobowiązania Skarbu Państwa z tytułu skarbo- the place of issue criterion) includes:
wych papierów wartościowych wyemitowanych 1) liabilities of the State Treasury due to treasury
na międzynarodowy rynek kapitałowy, tj.: securities issued on the international capital
a) obligacje zagraniczne: market, i.e.:
— obligacje nominowane w walutach obcych, a) foreign bonds:
sprzedawane na rynkach zagranicznych, — bonds denominated in foreign currencies,
— obligacje emitowane na rynkach zagra- sold on foreign markets,
nicznych nominowane w walucie kraju, — bonds issued on foreign markets, denom-
w którym są sprzedawane,
inated in the currency of the country
b) obligacje typu Brady do września 2012 r. —
obligacje wyemitowane w październiku 1994 r. where they are sold,
w ramach redukcji i restrukturyzacji zadłużenia b) Brady bonds until September 2012 — bonds
wobec banków komercyjnych zrzeszonych issued in October 1994 within the framework
w Klubie Londyńskim; of a reduction and restructuring of debt to
2) kredyty i pożyczki zaciągnięte w Europejskim commercial banks associated in the London
Banku Inwestycyjnym, Banku Światowym, Ban- Club;
ku Rozwoju Rady Europy oraz pozostałych mię- 2) drawn credits and loans from European Invest-
dzynarodowych instytucjach finansowych (m.in. ment Bank, the World Bank, Council of Europe
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju oraz — Development Bank and from other international
do lutego 2014 r. — Klub Paryski);
financial institutions (among others European
3) pozostały dług zagraniczny, tj. zobowiązania
wymagalne wobec nierezydentów. Bank for Reconstruction and Development and
Dług Skarbu Państwa według kryterium rezy- — until February 2014 — Paris Club);
denta uwzględnia podmiot (rezydent lub nierezy- 3) other foreign debt, i.e. matured payables to non-
dent), który jest w posiadaniu wierzytelności. Ter- -residents.
min rezydent odnosi się do osób fizycznych mają- Debt of the State Treasury according to the res-
cych miejsce zamieszkania w Polsce oraz osób idency criterion takes into consideration the unit
prawnych, a także innych podmiotów posiadają- (resident or non-resident) which is a creditor. The
cych zdolność zaciągania zobowiązań i nabywa- term resident refers to individuals, companies and
nia praw we własnym imieniu, mających siedzibę any other institutions who reside in Poland, includ-
w Polsce. Rezydentami są również znajdujące się
ing representative offices, branches or companies
w kraju oddziały, przedstawicielstwa i przedsię-
biorstwa utworzone przez nierezydentów. set up by non-resident.
7. Dług gwarantowany (poręczony) przez rząd 7. Debt guaranteed (secured) by the govern-
Rzeczypospolitej Polskiej jest to potencjalne zadłu- ment of the Republic of Poland is a potential debt of
żenie Skarbu Państwa. the State Treasury.
8. Na dochody budżetów jednostek samorzą- 8. Budget revenue of local government units
du terytorialnego składają się: comprise:
1) dochody własne, tj.: 1) own revenue, i.e.:
a) dochody z tytułu udziałów we wpływach a) revenue from shares in receipts from corpor-
z podatku dochodowego od osób prawnych ate and personal income taxes,
i osób fizycznych,
b) receipts from taxes and fees established and
b) wpływy z podatków oraz opłat ustalanych
i pobieranych na podstawie odrębnych collected on the basis of separate acts, of
ustaw, w tym podatek od nieruchomości, po- which the tax on real estate, the agricultural
datek rolny, podatek od środków transporto- tax, the tax on means of transport, the tax on
wych, podatek od czynności cywilnopraw- civil law transactions, stamp duty,
nych, opłata skarbowa, c) revenue from property, e.g. revenue from
c) dochody z majątku, np. dochody z najmu renting and leasing as well as agreements
i dzierżawy oraz innych umów o podobnym with a similar character,
charakterze, d) funds for additional financing of own tasks
d) środki na dofinansowanie własnych zadań
from other sources;
pozyskane z innych źródeł;
2) dotacje: 2) grants:
a) z budżetu państwa na zadania: z zakresu a) grants from the state budget for: government
administracji rządowej, własne, realizowane administration-related tasks, own tasks, and
na podstawie porozumień z organami admi- tasks realised on the basis of agreements
nistracji rządowej, with government administration bodies,
644 Finanse publiczne
DOCHODY
REVENUE
Dochody podatkowe ................. 259674 367291 370262 465456 92,2 102,6 Tax revenue
Podatki pośrednie ....................... 187267 255624 258677 314050 62,2 98,2 Indirect taxes
podatek akcyzowy ................... 62809 72396 71787 79773 15,8 100,9 excise tax
paliw silnikowych .................. 27899 33891 32573 33846 6,7 96,8 motor fuels
wyrobów tytoniowych ........... 17790 20893 21460 25574 5,1 107,5 tobacco products
Podatek dochodowy .................... 70853 105430 105090 138244 27,4 112,1 Income tax
od osób prawnych ................... 25813 39985 41293 70137 13,9 130,1 corporate income tax
od osób fizycznych .................. 45040 65445 63797 68107 13,5 98,1 personal income tax
Inne dochody podatkowe ............ 1554 6237 6494 13163 2,6 123,0 Other tax revenue
Dochody niepodatkowe ............ 27710 31379 47402 36782 7,3 104,2 Non-tax revenue
Wpływy z cła ................................ 2929 4409 4558 8272 1,6 131,7 Receipts from customs duties
a Ogłoszonej w Dz. U. z 2021 r. poz. 190, z późn. zm. b Dotyczy wyrobów spirytusowych, piwa i wina. c Wpłaty od Banku
Gospodarstwa Krajowego. d Środki przeznaczone na realizację projektów pomocy technicznej.
a Published in Journal of Laws 2021 item 190, as amended. b Concerns spirits, beer and wine. c Payments from Bank
Gospodarstwa Krajowego. d Funds for the implementation of technical assistance projects.
646 Finanse publiczne
WYDATKI
EXPENDITURE
O G Ó Ł E M ............................... 331743 414273 504776 517399 100,0 99,1 T O T A L
Dotacje i subwencje .................. 169049 233329 295768 256143 49,5 99,3 Grants and subventions
w tym: of which:
Dotacje podmiotowe .................... 21239 9484 14576 7668 1,5 98,3 Entity-defined grants
Dotacje przedmiotowe ................. 570 669 436 875 0,2 99,5 Product grants
Dotacje do: Grants to:
Funduszu Ubezpieczeń Spo-
łecznych ............................... 42066 38925 45522 38663 7,5 100,0 Social Insurance Fund
Funduszu Emerytalno-Rento-
wego ..................................... 17037 18511 18430 18658 3,6 100,0 Pension Fund
Dotacje celowe dla: Targeted grants for:
gmin ......................................... 17944 48791 92053 41047 7,9 98,5 gminas
powiatów .................................. 5471 5660 6625 6712 1,3 98,8 powiats
local government of voivod-
samorządów województw ........ 1788 1039 708 902 0,2 98,6 ships
Subwencja ogólna dla jednostek General subvention for local gov-
samorządu terytorialnego ........ 51049 61477 66738 74645 14,4 100,0 ernment units
w tym część oświatowa ........... 40377 46907 50157 55942 10,8 100,0 of which educational part
Świadczenia na rzecz osób fi-
zycznych ................................. 24650 28365 26413 58952 11,4 99,6 Benefits for natural persons
Wydatki bieżące jednostek Current expenditure of budget-
budżetowych .......................... 61944 78197 85438 100296 19,4 99,1 ary units
w tym: of which:
Wynagrodzenia ........................... 34703 39238 48987 57366 11,1 Wages and salaries
99,7 Wages and salaries related
Pochodne od wynagrodzeńe ....... 5899 7114 7706 8739 1,7 expenditurese
Wydatki majątkowef .................. 20056 18610 33396 25238 4,9 98,3 Property expendituref
Obsługa długu Skarbu Pań- State Treasury debt service
stwa ......................................... 29169 27336 29300 32718 6,3 99,8 cost
Krajowego ................................... 19433 19739 22376 27684 5,4 99,8 Domestic
Zagranicznego ............................. 9735 7597 6924 5034 1,0 99,3 Foreign
Środki własne Unii Europej- European Union own re-
skiejg ....................................... 18196 21720 24828 34294 6,6 99,8 sourcesg
Współfinansowanie projektów Co-financing of projects with
z udziałem środków Unii the participation of the
Europejskiej ........................... 8679 6714 9634 9759 1,9 92,1 European Union funds
WYNIK BUDŻETU
BUDGET RESULT
Nadwyżka (+)/deficyt (–) budżetu: Surplus (+)/deficit (–) of:
państwa ................................... –42607 –13738 –84980 –12578 . 42,1 state budget
środków europejskich .............. –3232 +2643 –1773 –1386 . 13,6 European funds budget
Finansowanie deficytu budżetu
państwa i budżetu środków State budget and European
europejskich: funds budget deficit financing:
źródła krajowe ......................... 34438 33037 113123 –906 . . domestic sources
w tym przychody z prywaty- of which receipts from privat-
zacji .................................. 43,6 — — — — — isation
źródła zagraniczne .................. 11401 –21942 –26369 14870 . 979,1 foreign sources
a Ogłoszonej w Dz. U. z 2021 r. poz. 190, z późn. zm. e Obejmują: składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne,
Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych. f Łącznie z dotacjami na
finansowanie zadań inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego. g Wpłaty do UE pochodzące m.in. z: opłat cel-
nych i rolnych oraz środków obliczonych na podstawie podatku od towarów i usług (VAT) i dochodu narodowego brutto.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów.
a Published in Journal of Laws 2021 item 190, as amended. e These include: social security, the Labour Fund, the Solid-
arity Fund and contribution to the Bridging Pension Fund. f Including grants for financing investment tasks of local gov-
ernment units. g Payments to EU from among others: customs duties, agriculture duties and resources calculated on the
basis of value added tax (VAT) and gross national income.
S o u r c e: data of the Ministry of Finance.
Public finance 647
DOCHODY
REVENUE
O G Ó Ł E M ........................... 79036,6 73548,0 72716,3 100,0 84,6 T O T A L
Instrument Łącząc Europę ...... 3255,6 2967,1 2223,8 3,1 168,6 Connecting Europe Facility
Wspólna Polityka Rolna .......... 20440,1 21415,7 21848,8 30,0 100,0 Common Agricultural Policy
WYDATKI
EXPENDITURE
a Według wartości nominalnej, po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do sekto-
ra finansów publicznych (dług skonsolidowany). b Według kryterium miejsca emisji.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów.
a According to the face value, excluding financial flows between public finance sector units (consolidated debt). b Accord-
ing to the place of issue criterion.
S o u r c e: data of the Ministry of Finance.
a Według wartości nominalnej. b Przeliczone na złote według średnich kursów walut obcych Narodowego Banku
Polskiego na koniec roku.
a According to the face value. b Calculated in PLN using middle exchange rates of foreign currencies of the National
Bank of Poland at the end of the year.
650 Finanse publiczne
TABL. 4 (534). DŁUG SKARBU PAŃSTWA WEDŁUG KRYTERIUM MIEJSCA EMISJIa (dok.)
Stan w dniu 31 grudnia
STATE TREASURY DEBT ACCORDING TO THE PLACE OF ISSUE CRITERIONa (cont.)
As of 31 December
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w mln zł in million PLN
Dochody budżetu państwa ............................ 16,1 17,5 18,0 16,5 Revenue of the state budget
Wydatki budżetu państwa ............................. 18,4 18,1 21,6 16,9 Expenditure of the state budget
Wynik budżetu państwa — deficyt (–) .......... –2,4 –0,6 –3,6 –0,4 State budget result — deficit (–)
Wynik budżetu środków europejskich — European funds budget result — surplus (+)/
nadwyżka (+)/deficyt (–) ............................ –0,2 +0,1 –0,1 –0,0 /deficit (–)
Państwowy dług publicznya ........................... 48,8 43,3 47,6 39,4 Public debt a
Dług Skarbu Państwab .................................. 46,4 42,5 46,9 40,4 Debt of the State Treasuryb
a, b Według wartości nominalnej: a — po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do
sektora finansów publicznych (dług skonsolidowany), b — według kryterium miejsca emisji.
a, b According to the face value: a — excluding financial flows between public finance sector units (consolidated debt),
b — according to the place of issue criterion.
Public finance 651
w tym: of which:
Rolnictwo i łowiectwo .................. 7857 8372 10952 11713 2,3 0,4 Agriculture and hunting
Górnictwo i kopalnictwo .............. 933 910 2045 960 0,2 0,0 Mining and quarrying
Przetwórstwo przemysłowe ........ 1437 816 583 757 0,1 0,0 Manufacturing
Transport i łączność .................... 10738 12012 29549 11535 2,2 0,4 Transport and communication
Gospodarka mieszkaniowa ......... 2205 768 885 1302 0,3 0,0 Dwelling economy
Działalność usługowa .................. 1258 475 493 593 0,1 0,0 Service activity
c
Szkolnictwo wyższe i nauka ...... . 24008 25741 27792 5,4 0,9 Higher education and sciencec
Administracja publiczna .............. 12771 15401 26303 34180 6,6 1,1 Public administration
Obrona narodowa ....................... 29377 35741 43675 47317 9,1 1,5 National defence
Wymiar sprawiedliwości .............. 11000 13556 14839 17059 3,3 0,6 Administration of justice
Obsługa długu Skarbu Państwa 29169 27336 29300 32718 6,3 1,1 State Treasury debt service cost
Oświata i wychowanie ................. 3686 3976 4394 5049 1,0 0,2 Education
Ochrona zdrowia ......................... 7325 — 9938 20285 3,9 0,7 Health care
Kultura fizyczna ........................... 261 2543 286 1017 0,2 0,0 Physical education
a Patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 640. b W cenach bieżących. c W 2015 r. obowiązywały działy: „Nauka” oraz „Szkol-
nictwo wyższe”, wydatki odpowiednio 5415 mln zł i 15478 mln zł.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów.
a See general notes, item 3 on page 640. b At current prices. c In 2015 there were valid: ”Science” division and ”Higher
education” division, expenses PLN 5415 million and PLN 15478 million respectively.
S o u r c e: data of the Ministry of Finance.
652 Finanse publiczne
dla: for:
b
Szkół wyższych .................................... 14881,4 Higher education institutionsb
2450,2 2578,2 2768,2
Jednostek naukowychb ......................... 1312,7 Scientific unitsb
a Patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 640. b Od 2019 r. obowiązuje jeden dział „Szkolnictwo wyższe i nauka”. c W tym
dotacje dla infrastruktury kolejowej — 7893,4 mln zł.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów.
a See general notes, item 3 on page 640. b Since 2019, one division is valid — ”Higher education and science”.
c Of which grants for railway infrastructure — PLN 7893.4 million.
S o u r c e: data of the Ministry of Finance.
AGENCJE WYKONAWCZE
EXECUTIVE AGENCIES
a Bez pozostałości z roku ubiegłego. b Po wyeliminowaniu przepływów między funduszami. c Obejmuje dotacje
(58812 mln zł) i wpłaty z budżetu (41700 mln zł).
a Excluding balances from the previous year. b Excluding flows between funds. c It includes grants (PLN 58812 million)
and payments from the budget (PLN 41700 million).
654 Finanse publiczne
a Bez pozostałości z roku ubiegłego. b Po wyeliminowaniu przepływów między funduszami. c Bez świadczeń dla komba-
tantów finansowanych z budżetu państwa. d Finansowane z budżetu państwa.
Ź r ó d ł o: dane Ministerstwa Finansów.
a Excluding balances from the previous year. b Excluding flows between funds. c Excluding benefits for combatants fi-
nanced from the state budget. d Financed from the state budget.
S o u r c e: data of the Ministry of Finance.
Public finance 655
DOCHODY
REVENUE
a Bez dochodów i wydatków gmin mających również status miasta na prawach powiatu.
a Excluding revenue and expenditure of gminas which are also cities with powiat status.
656 Finanse publiczne
DOCHODY (dok.)
REVENUE (cont.)
a Bez dochodów i wydatków gmin mających również status miasta na prawach powiatu. b Patrz uwagi ogólne, ust. 8, pkt
2b) na str. 644.
a Excluding revenue and expenditure of gminas which are also cities with powiat status. b See general notes, item 8,
point 2b) on page 644.
Public finance 657
WYDATKI
EXPENDITURE
O G Ó Ł E M ..................................................................... 2015 196415 85944 69824 23444 17203
TOTAL 2019 280209 135317 96885 29631 18376
2020 299241 143717 103502 32314 19708
2022 353853 175501 114568 40003 23781
Wydatki bieżące .............................................................. 2015 157839 71455 56928 20017 9440
Current expenditure 2019 229157 112420 80988 24341 11408
2020 250489 122465 88276 27028 12720
2022 288950 143541 97310 32261 15839
w tym:
of which:
Dotacje ............................................................................. 2015 16459 5417 5860 1394 3788
Grants 2019 23983 8104 9086 1858 4935
2020 26234 8497 9750 2064 5923
2022 31710 10754 11962 2425 6569
w tym dotacje dla samorządowych zakładów budże- 2015 550 312 229 7,4 2,1
towych 2019 589 315 258 13,3 2,9
of which grants for local government budgetary es- 2020 603 322 254 22,4 4,2
tablishments 2022 590 357 213 14,0 6,0
Świadczenia na rzecz osób fizycznych ............................ 2015 16948 11667 4343 846 91,4
Benefits for natural persons 2019 50839 35426 14163 1116 134
2020 60729 41825 17615 1176 112
2022 56192 41773 13101 1158 160
Wydatki bieżące jednostek budżetowych ........................ 2015 119538 52987 44203 17354 4993
Current expenditure of budgetary units 2019 149322 67607 55174 20894 5647
2020 158516 70957 58278 23325 5957
2022 196684 89197 70307 28342 8837
w tym:
of which:
wynagrodzenia .............................................................. 2015 60309 27675 19902 10531 2202
wages and salaries 2019 75992 34961 25578 12900 2554
2020 81702 36828 27616 14581 2678
2022 95347 43528 31672 16853 3295
pochodne od wynagrodzeńb ......................................... 2015 11129 5379 3581 1771 397
wages and salaries related expenditures b 2019 13880 6732 4553 2133 463
2020 14754 6990 4893 2387 484
2022 17775 8603 5745 2815 612
zakup materiałów i usług .............................................. 2015 38821 15918 17559 3438 1906
purchase of materials and services 2019 49589 21420 21578 4495 2095
2020 51397 22542 21765 4857 2233
2022 67779 31240 27046 6648 2845
Wydatki majątkowe ........................................................ 2015 38576 14489 12897 3427 7763
Property expenditure 2019 51052 22897 15898 5289 6968
2020 48752 21252 15226 5286 6988
2022 64902 31960 17258 7743 7942
c
W tym inwestycyjne ......................................................... 2015 37220 14209 12212 3384 7415
Of which investment expenditure c 2019 48974 22426 14663 5216 6669
2020 46633 20715 14059 5196 6663
2022 60306 30517 14720 7659 7410
WYNIK BUDŻETÓW
BUDGETS RESULT
Nadwyżka (+)/deficyt (–) .................................................. 2015 +2604 +1723 +736 +237 –92,5
Surplus (+)/deficit (–) 2019 –1702 –155 –2991 +1066 +379
2020 +5689 +5374 –3188 +2255 +1249
2022 –8180 –3687 –4372 –983 +862
a Bez dochodów i wydatków gmin mających również status miasta na prawach powiatu. b Obejmują składki na: ubezpiecze-
nia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych. c Łącznie
z dotacjami na finansowanie zadań inwestycyjnych samorządowych zakładów budżetowych.
a Excluding revenue and expenditure of gminas which are also cities with powiat status. b Include: social security
contributions, the Labour Fund and the Solidarity Fund and the contribution to the Bridging Pension Fund. c Including
grants for financing investment tasks of local government budgetary establishments.
a Patrz uwagi ogólne, ust. 3 na str. 640. b Bez wydatków gmin mających również status miasta na prawach powiatu.
a See general notes, item 3 on page 640. b Excluding expenditure of gminas which are also cities with powiat status.
Public finance 659
w tym:
of which:
Przychody ze sprzedaży wyrobów, składników mająt- 2015 2773,4 1792,1 930,4 25,4 25,4
kowych i usług 2019 2616,3 1704,1 849,4 33,9 29,0
Revenue from the sale of products, asset components
and services 2020 2401,0 1649,1 696,9 26,2 28,8
2022 2776,8 1913,6 773,0 56,0 34,3
Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnegob 2015 549,7 307,1 229,2 10,9 2,3
Grants from local government unit budgetsb 2019 603,5 315,6 262,1 22,9 2,9
2020 602,7 322,0 254,1 22,4 4,2
2022 604,0 358,7 218,7 20,5 6,0
w tym:
of which:
Podatek dochodowy od osób prawnych .......................... 2015 25,2 13,9 11,1 0,0 0,2
Corporate income tax 2019 17,6 9,7 7,7 0,0 0,2
2020 18,6 7,4 11,0 0,0 0,1
2022 14,2 5,9 8,1 0,1 0,0
Wpłata nadwyżek do budżetów jednostek samorządu 2015 23,4 17,0 6,4 0,0 —
terytorialnego 2019 29,4 16,2 12,8 0,0 0,3
Surplus payments to local government unit budgets
2020 41,2 17,3 23,4 0,1 0,4
2022 34,3 19,6 14,1 0,3 0,3
a Bez przychodów i kosztów zakładów budżetowych gmin mających również status miasta na prawach powiatu. b Łącz-
nie z dotacjami z budżetu państwa oraz płatnościami w ramach budżetu środków europejskich.
a Excluding revenue and costs of budgetary establishments of gminas which are also cities with powiat status. b Includ-
ing grants from the state budget as well as payments from the European funds budget.
DZIAŁ XXV CHAPTER XXV
INWESTYCJE. ŚRODKI TRWAŁE INVESTMENTS. FIXED ASSETS
Inwestycje Investments
1. Nakłady inwestycyjne to nakłady finansowe 1. Investment outlays are financial or material
lub rzeczowe, których celem jest stworzenie no- expenditures, aimed at creating new fixed assets or
wych środków trwałych lub ulepszenie (przebudo- improving (rebuilding, enlargement, reconstruction
wa, rozbudowa, rekonstrukcja lub modernizacja) or modernisation) existing fixed capital items as
istniejących obiektów majątku trwałego, a także well as outlays on so-called initial equipment for the
nakłady na tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji. investment.
Nakłady inwestycyjne dzielą się na nakłady na Investment outlays are divided into outlays on
środki trwałe oraz pozostałe nakłady. fixed assets and other outlays.
Nakłady na środki trwałe to nakłady na: Outlays on fixed assets include expenditures on:
― budynki i budowle (obejmują budynki i lokale ― buildings and structures (include buildings and
oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej), w tym premises as well as civil and water engineering
m.in. roboty budowlano-montażowe, dokumen- structures), including, among others, construction
tacje projektowo-kosztorysowe, and assembly works, design-cost-estimate docu-
― maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia mentations,
― machinery, technical equipment and tools (in-
(łącznie z przyrządami, ruchomościami i wypo- cluding instruments, movables and equipment),
sażeniem), ― transport equipment,
― środki transportu, ― others, i.e.: irrigation and drainage, land quality
― inne, tj.: melioracje wodne, poprawę walorów improvements, livestock (basic herd), long-term
(ulepszenie) gruntów, inwentarz żywy (stado plantings and interest on investment credits and
podstawowe) i zasadzenia wieloletnie oraz od- loans for the period of investment implementa-
setki od kredytów i pożyczek inwestycyjnych za tion.
okres realizacji inwestycji. In the case of foreign exchange losses of curren-
W przypadku ujemnych różnic kursowych walut cies, the sum of outlays on particular groups of
suma nakładów na poszczególne grupy rodzajowe assets may exceed the total value of outlays on
może być większa od nakładów na środki trwałe fixed assets.
ogółem. Other outlays are expenditures on so-called ini-
Pozostałe nakłady to nakłady na tzw. pierwsze tial equipment for the investment and other costs
wyposażenie inwestycji oraz inne koszty związane related to the implementation of the investment.
z realizacją inwestycji. Nakłady te nie zwiększają Those outlays do not increase the value of fixed
wartości środków trwałych. assets.
2. Nakłady inwestycyjne zaliczono do odpowied- 2. Investment outlays are included into the ap-
nich sekcji i działów PKD 2007 zgodnie z zaklasyfi- propriate sections and divisions of the NACE Rev. 2
kowaniem działalności inwestora (podmiotu gospo- in accordance with the classification of the invest-
darki narodowej), z wyjątkiem nakładów na obiekty or’s activity (entity of the national economy), with
niezwiązane z jego podstawową działalnością, the exception of outlays on structures not connec-
które zaliczono do odpowiednich sekcji i działów ted with its basic activity, which were included into
według kryterium przeznaczenia obiektu (dotyczy the appropriate sections and divisions according
np.: budynków i lokali mieszkalnych, obiektów to the criteria of structure destination (concerning
przeznaczonych dla potrzeb edukacji, ochrony e.g.: residential buildings and premises, buildings
zdrowia, sportu i rekreacji). for education, health care, sport and recreational
purposes).
Nakłady inwestycyjne na drogi publiczne, ulice Investment outlays on public roads, streets and
i place zalicza się do sekcji „Transport i gospodarka squares are included in the ”Transportation and
magazynowa”. storage” section.
3. Wartość nakładów inwestycyjnych od 1999 r. 3. The value of investment outlays since 1999
poniesionych przez: incurred by:
― osoby prawne i jednostki organizacyjne niemają- ― legal persons and organisational units without
ce osobowości prawnej z liczbą pracujących po- legal personality employing more than 9 persons
wyżej 9 osób (do 1998 r. — niezależnie od licz- (until 1998 — regardless of the number of em-
by pracujących) oraz osoby fizyczne prowadzące ployees) as well as natural persons conduct-
działalność gospodarczą (z wyjątkiem gospo- ing economic activity (excluding private farms in
darstw indywidualnych w rolnictwie) i spółki agriculture) and civil law partnerships employing
cywilne z liczbą pracujących powyżej 9 osób more than 9 persons (until 1998 — more than
(do 1998 r. — powyżej 5 osób) — opracowano 5 persons), was compiled on the basis of statist-
na podstawie sprawozdawczości, ical reports,
― osoby prawne i jednostki organizacyjne niema- ― legal persons and organisational units without
jące osobowości prawnej z liczbą pracujących legal personality employing up to 9 persons,
do 9 osób, osoby fizyczne prowadzące działal- natural persons conducting economic activity
ność gospodarczą i spółki cywilne z liczbą pra- and civil law partnerships employing up to 9 per-
cujących do 9 osób (do 1998 r. — do 5 osób), sons (until 1998 — up to 5 persons), private
gospodarstwa indywidualne w rolnictwie, a także farms in agriculture as well as the value of outlays
Investments. Fixed assets 661
1. Do środków trwałych zalicza się kompletne 1. Fixed assets include asset components and
i nadające się do użytku składniki majątkowe other objects completed and ready for usage with
o przewidywanym okresie używania dłuższym niż an expected period of utility exceeding one year, of
rok, w tym również: drogi publiczne, ulice i place which also: public roads, streets and squares to-
łącznie z poboczami i podbudową, uzbrojenie te- gether with shoulders and foundations, develop-
renu, zasadzenia wieloletnie, melioracje, budowle ment of land tracts, long-term plantings, irrigation
wodne, grunty, inwentarz żywy (stado podstawowe) and drainage, water structures, land, livestock
oraz od 1 stycznia 2002 r. spółdzielcze własno- (basic herd) as well as since 1 January 2002 co-
ściowe prawo do lokalu mieszkalnego i spółdzielcze operative ownership right to residential premises
prawo do lokalu niemieszkalnego (użytkowego). and cooperative right to non-residential (of utility
Dane o środkach trwałych nie obejmują: character) premises.
— wartości gruntów, uznanych od 1 stycznia Data regarding fixed assets do not include:
1991 r. za środki trwałe zgodnie z rozporządze- — value of land recognised, since 1 January 1991,
niem Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1990 r. as fixed assets, in accordance with the Regula-
(Dz. U. Nr 90, poz. 529), tion of the Council of Ministers of 12 December
— prawa użytkowania wieczystego gruntu, uzna- 1990 (Journal of Laws No 90, item 529),
nego od 1 stycznia 2002 r. za środki trwałe — right of perpetual usufruct of land, regarded as
zgodnie z ustawą o rachunkowości z dnia fixed assets since 1 January 2002, in accord-
29 września 1994 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, ance with the Act of 29 September 1994 on Ac-
z późn. zm.). counting (Journal of Laws 2023 item 120, as
2. Wartość brutto środków trwałych jest to amended).
wartość równa nakładom poniesionym na ich zakup 2. The gross value of fixed assets is the value
lub wytworzenie, bez potrącenia wartości zużycia equal to the outlays incurred on their purchase or
(umorzenia). manufacturing them, without deducting consump-
Przez wartość brutto środków trwałych w bie- tion value (depreciation).
żących cenach ewidencyjnych według stanu The gross value of fixed assets at current
w dniu 31 grudnia od 1995 r. należy rozumieć: book-keeping prices is understood as of 31
― w zakresie środków trwałych przekazanych do December since 1995:
eksploatacji: ― within the scope of fixed assets designated for
— przed 1 stycznia 1995 r. — wartość w cenach exploitation:
odtworzenia z września 1994 r., — before 1 January 1995 — as the value at re-
— po 1 stycznia 1995 r. — wartość w cenach placement prices of September 1994,
bieżących nabycia lub wytworzenia; — after 1 January 1995 — as the purchase or
― w podmiotach stosujących Międzynarodowe manufacturing value at current prices;
Standardy Rachunkowości (MSR), wprowadzo- ― in units that use International Accounting Stand-
ne od 1 stycznia 2005 r. — również wycenę we- ards (IAS) implemented since 1 January 2005
dług wartości godziwej. — also revaluation according to fair value.
Wartość brutto w cenach odtworzenia została The gross value at replacement prices was
ustalona w wyniku aktualizacji (wyceny) środków established as a result of the revaluation of fixed
trwałych w gospodarce narodowej dokonanej we- assets in the national economy as of 1 January
dług stanu w dniu 1 stycznia 1995 r. zgodnie 1995, in accordance with the decisions of the Regu-
z postanowieniami rozporządzenia Ministra Finan- lation of the Minister of Finance of 20 January
sów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie amorty- 1995, regarding the depreciation of fixed assets
zacji środków trwałych oraz wartości niematerial- and intangible fixed assets, as well as the revalu-
nych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środ- ation of fixed assets (Journal of Laws No 7,
ków trwałych (Dz. U. Nr 7, poz. 34). item 34).
3. Wartość netto środków trwałych odpowiada 3. The net value of fixed assets corresponds to
wartości brutto pomniejszonej o wartość zużycia. the gross value of fixed assets decreased by the
4. Wartość zużycia środków trwałych odpo- value of consumption.
wiada wielkości odpisów amortyzacyjnych (umo- 4. The value of consumption of fixed assets
rzeniowych) dokonanych od chwili oddania środków corresponds to the value of depreciation since the
trwałych do eksploatacji. utilisation of the fixed assets.
662 Inwestycje. Środki trwałe
Stopień zużycia określa stosunek procentowy The degree of consumption of fixed assets
wartości zużycia do wartości brutto środków trwa- is understood as the percentage relation of the
łych. value of consumption to the gross value of fixed
5. Dane według sekcji i działów PKD 2007 opra- assets.
cowano metodą przedsiębiorstw, co oznacza, 5. Data by sections and divisions of the NACE
że wszystkie środki trwałe danego podmiotu go- Rev. 2 were compiled using the enterprise
spodarki narodowej zalicza się do tego poziomu method, i.e. all fixed assets of a given entity of the
klasyfikacyjnego, do którego zaliczono podmiot na national economy are included in that classification
podstawie przeważającego rodzaju działalności, level to which the entity was included on the basis
np. w przedsiębiorstwie zaliczonym do sekcji „Prze- of the superior kind of activity, e.g. in an enterprise
twórstwo przemysłowe” wszystkie środki trwałe classified in the ”Manufacturing” section all fixed
użytkowane zarówno w tym rodzaju działalności, assets used in manufacturing and outside this
jak i poza tą działalnością (budynki i lokale miesz- activity (residential buildings and places, buildings
kalne, obiekty służące edukacji, ochronie zdrowia for education, health care, etc.) are included in the
itp.) zalicza się do sekcji „Przetwórstwo przemysło- ”Manufacturing” section. The exceptions are resid-
we”. Wyjątek stanowią budynki mieszkalne w go- ential buildings on private farms in agriculture which
spodarstwach indywidualnych w rolnictwie, które
were classified in the ”Real estate activities” sec-
ujęto w sekcji „Działalność związana z obsługą
rynku nieruchomości”. tion.
Wartość dróg publicznych, ulic i placów zaliczo- The value of public roads, streets and squares
no do sekcji „Transport i gospodarka magazynowa”. was included in the ”Transportation and storage”
6. Wartość brutto środków trwałych od 1999 r.: section.
― osób prawnych i jednostek organizacyjnych 6. The gross value of fixed assets since 1999:
niemających osobowości prawnej z liczbą pra- ― of legal persons and organisational units without
cujących powyżej 9 osób (do 1998 r. — nie- legal personality employing more than 9 persons
zależnie od liczby pracujących) oraz osób fi- (until 1998 — regardless of the number of em-
zycznych prowadzących działalność gospodar- ployees) as well as natural persons conducting
czą (z wyjątkiem gospodarstw indywidualnych economic activity (excluding private farms in agri-
w rolnictwie) i spółek cywilnych z liczbą pracu- culture) and civil law partnerships employing
jących powyżej 9 osób (do 1998 r. — powyżej more than 9 persons (until 1998 — more than
5 osób) — opracowano na podstawie spra- 5 persons), was compiled on the basis of statist-
wozdawczości, ical reports,
― osób prawnych i jednostek organizacyjnych ― of legal persons and organisational units without
niemających osobowości prawnej z liczbą pra- legal personality employing up to 9 persons,
cujących do 9 osób, osób fizycznych prowa- natural persons conducting economic activity
dzących działalność gospodarczą i spółek and civil law partnerships employing up to
cywilnych z liczbą pracujących do 9 osób 9 persons (until 1998 — up to 5 persons), private
(do 1998 r. — do 5 osób), gospodarstw indywi- farms in agriculture as well as the value of
dualnych w rolnictwie, a także wartość indy- private residential buildings (natural persons)
widualnych budynków mieszkalnych (osób and recreational buildings not adapted for per-
fizycznych) i rekreacyjnych nieprzystosowa- manent residence, the value of public roads,
nych do stałego zamieszkania, wartość dróg streets and squares, irrigation and drainage and
publicznych, ulic i placów, melioracji oraz water structures, was estimated.
urządzeń wodnych — ustalono szacunkowo. 7. The value of fixed assets by groups was
7. Wartość środków trwałych według grup compiled in accordance with Classification of
opracowano zgodnie z Klasyfikacją Środków Fixed Assets. The grouping includes:
Trwałych. Grupowanie obejmuje: 1) buildings and structures:
1) budynki i budowle: a) buildings and premises, since 1 January
a) budynki i lokale, od 1 stycznia 2002 r. spół- 2002 cooperative ownership right to res-
dzielcze własnościowe prawo do lokalu idential premises as well as cooperative
mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lo-
right to non-residential (of utility character)
kalu niemieszkalnego (użytkowego),
b) obiekty inżynierii lądowej i wodnej (bez me- premises,
lioracji wodnych); b) civil engineering works (excluding irrigation
2) maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia: and drainage);
a) kotły i maszyny energetyczne, 2) machinery, technical equipment and tools:
b) maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego za- a) boilers and power industry machinery,
stosowania, b) general usage machinery, equipment and
c) specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty, apparatus,
d) urządzenia techniczne, c) special purpose machinery, equipment and
e) narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposa- apparatus,
żenie; d) technical equipment,
3) środki transportu; e) tools, instruments, movables and equipment;
4) pozostałe środki trwałe, tj.: zasadzenia wielolet- 3) transport equipment;
nie, melioracje wodne i inwentarz żywy (stado 4) other fixed assets, i.e.: long-term plantings, ir-
podstawowe). rigation and drainage and livestock (basic herd).
Investments. Fixed assets 663
Inwestycje
Investments
2010=100
2022 ............................................ 149,3 151,2 149,4 130,5 186,7 162,5 63,5
2015=100
2022 ........................................... 120,0 121,3 120,0 115,5 127,5 124,0 12,6
2019=100
2022 ........................................... 106,6 107,6 106,4 105,2 112,3 98,5 79,1
Rok poprzedni=100
Previous year=100
a, c Patrz uwagi ogólne do Rocznika: a — ust. 12 na str. 33, c — ust. 10 na str. 32. b Na mieszkańca — w zł.
a, c See general notes to the Yearbook: a — item 12 on page 33, c — item 10 on page 32. b Per capita — in PLN.
664 Inwestycje. Środki trwałe
TABL. 3 (547). DYNAMIKA NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH WEDŁUG SEKCJI I DZIAŁÓW (ceny stałea)
INDICES OF INVESTMENT OUTLAYS BY SECTIONS AND DIVISIONS (constant pricesa)
2020 2021 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE rok poprzedni = 100 2005= 2015= 2019= SPECIFICATION
previous year = 100 =100 =100 =100
Wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną, gaz, parę Electricity, gas, steam and air
wodną i gorącą wodęΔ .............. 30573 24813 23301 26182 11,3 6,5 conditioning supply
w tym: of which:
w tym: of which:
Δ
Handel hurtowy ............................ 8375 11429 9498 14026 3,1 3,5 Wholesale tradeΔ
Handel detalicznyΔ ........................ 7388 9900 9446 14055 2,7 3,5 Retail tradeΔ
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ 2450 3162 2813 3829 0,9 1,0 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ........... 7813 9112 8965 13112 2,9 3,3 Information and communication
Obsługa rynku nieruchomościΔ 31496 35560 37997 50509 11,6 12,6 Real estate activities
W tym budownictwo mieszkaniowe 29722 34165 36751 48817 10,9 12,2 Of which residential construction
Pozostała działalność usługowa 774 829 659 770 0,3 0,2 Other service activities
668 Inwestycje. Środki trwałe
w tym: of which:
w tym: of which:
Transport i gospodarka magazynowa 72965 55176 6236 11334 Transportation and storage
W tym transport lądowy i rurociągowyΔ 20034 7225 2596 10043 Of which land and pipeline transport Δ
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ ........ 3829 2424 1202 197 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ................... 13112 3555 9004 550 Information and communication
Obsługa rynku nieruchomościΔ ........ 50505 47275 2876 333 Real estate activities
W tym budownictwo mieszkaniowe ...... 48817 46819 1904 73,7 Of which residential construction
Opieka zdrowotna i pomoc społecz- Human health and social work activ-
na ....................................................... 10510 4669 5321 512 ities
Pozostała działalność usługowa ....... 770 294 325 151 Other service activities
670 Inwestycje. Środki trwałe
Środki trwałe
Fixed assets
CENY STAŁEc
CONSTANT PRICES c
2005=100
2010=100
2015=100
2019=100
a, c Patrz uwagi ogólne do Rocznika: a — ust. 12 na str. 33, c — ust. 10 na str. 32; do obliczenia wskaźników dynamiki
przyjęto za podstawę (mianownik) wartość brutto środków trwałych według stanu w dniu 1 stycznia. b Na mieszkańca —
w zł.
a, c See general notes to the Yearbook: a —- item 12 on page 33, c — item 10 on page 32; the gross value of fixed assets,
as of 1 January, was used as the base (denominator) for calculating indices. b Per capita — in PLN.
Investments. Fixed assets 671
a Patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32; do obliczenia wskaźników dynamiki przyjęto za podstawę (mianow-
nik) wartość brutto środków trwałych według stanu w dniu 1 stycznia.
a See general notes to the Yearbook, item 10 on page 32; the gross value of fixed assets, as of 1 January, was used
as the base (denominator) for calculating indices.
672 Inwestycje. Środki trwałe
a Patrz uwagi ogólne, ust. 5 na str. 662. b Bez wartości inwentarza żywego (stada podstawowego).
a See general notes, item 5 on page 662. b Excluding the value of livestock (basic herd).
Investments. Fixed assets 673
TABL. 9 (553). WARTOŚĆ BRUTTO, NETTO I STOPIEŃ ZUŻYCIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH (dok.)
Stan w dniu 31 grudnia
GROSS AND NET VALUE AND DEGREE OF CONSUMPTION OF FIXED ASSETS (cont.)
As of 31 December
2015 2019 2020 2022
wartość stopień
wartość brutto nettob zużycia
WYSZCZEGÓLNIENIE gross value net w% SPECIFICATION
valueb degree
of con-
bieżące ceny ewidencyjne w mln zł sumption
current book-keeping prices in million PLN in %
a Patrz uwagi ogólne, ust. 5 na str. 662. b Bez wartości inwentarza żywego (stada podstawowego).
a See general notes, item 5 on page 662. b Excluding the value of livestock (basic herd).
TABL. 10 (554). WARTOŚĆ BRUTTO I STOPIEŃ ZUŻYCIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH WEDŁUG GRUP W 2022 R.
Stan w dniu 31 grudnia
GROSS VALUE AND DEGREE OF CONSUMPTION OF FIXED ASSETS BY GROUPS IN 2022
As of 31 December
Wartość brutto
(bieżące ceny Stopień zużycia
ewidencyjne) w mln zł w%
Gross value (current Degree of
book-keeping prices) consumption in %
in million PLN
ma- ma-
szyny, szyny,
urzą- urzą-
dzenia dzenia
WYSZCZEGÓLNIENIE budynki tech- budynki tech- SPECIFICATION
środki środki
i bu- niczne i bu- niczne
trans- trans-
dowle i narzę- dowle i narzę-
portu portu
build- dzia build- dzia
trans- trans-
ings ma- ings ma-
port port
and chinery, and chinery,
equip- equip-
struc- tech- struc- tech-
ment ment
tures nical tures nical
equip- equip-
ment ment
and and
tools tools
Przetwórstwo przemysłowe ........ 296672 620588 37083 36,4 63,1 62,9 Manufacturing
produkcja napojów .................. 5654 13599 461 44,9 64,1 61,2 manufacture of beverages
produkcja wyrobów tytonio- manufacture of tobacco
wych ................................... 1752 10134 32,8 38,4 57,3 60,1 products
produkcja wyrobów tekstylnych 2861 6064 433 35,0 70,7 64,2 manufacture of textiles
manufacture of wearing ap-
produkcja odzieży .................... 1200 1621 320 41,5 78,6 68,6 parel
produkcja skór i wyrobów skó- manufacture of leather and re-
rzanychΔ ............................... 811 1091 143 34,7 63,7 73,3 lated products
manufacture of products of
produkcja wyrobów z drewna, wood, cork, straw and
korka, słomy i wiklinyΔ ......... 9044 24527 2543 30,8 58,0 62,0 wickerΔ
produkcja papieru i wyrobów manufacture of paper and
z papieru .............................. 12164 34691 909 35,6 63,1 64,9 paper products
poligrafia i reprodukcja zapisa- printing and reproduction of
nych nośników informacji ..... 2695 9100 732 36,4 70,1 67,0 recorded media
produkcja koksu i produktów manufacture of coke and re-
rafinacji ropy naftowejΔ ........ 24973 29243 1059 48,4 65,3 57,7 fined petroleum products
produkcja chemikaliów i wyro- manufacture of chemicals and
bów chemicznych ................ 22522 39373 1551 42,7 62,6 64,5 chemical products
Investments. Fixed assets 675
TABL. 10 (554). WARTOŚĆ BRUTTO I STOPIEŃ ZUŻYCIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH WEDŁUG GRUP W 2022 R. (cd.)
Stan w dniu 31 grudnia
GROSS VALUE AND DEGREE OF CONSUMPTION OF FIXED ASSETS BY GROUPS IN 2022 (cont.)
As of 31 December
Wartość brutto
(bieżące ceny Stopień zużycia
ewidencyjne) w mln zł w%
Gross value (current Degree of
book-keeping prices) consumption in %
in million PLN
ma- ma-
szyny, szyny,
urzą- urzą-
dzenia dzenia
WYSZCZEGÓLNIENIE budynki tech- budynki tech- SPECIFICATION
środki środki
i bu- niczne i bu- niczne
trans- trans-
dowle i narzę- dowle i narzę-
portu portu
build- dzia build- dzia
trans- trans-
ings ma- ings ma-
port port
and chinery, and chinery,
equip- equip-
struc- tech- struc- tech-
ment ment
tures nical tures nical
equip- equip-
ment ment
and and
tools tools
TABL. 10 (554). WARTOŚĆ BRUTTO I STOPIEŃ ZUŻYCIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH WEDŁUG GRUP W 2022 R. (dok.)
Stan w dniu 31 grudnia
GROSS VALUE AND DEGREE OF CONSUMPTION OF FIXED ASSETS BY GROUPS IN 2022 (cont.)
As of 31 December
Wartość brutto
(bieżące ceny Stopień zużycia
ewidencyjne) w mln zł w%
Gross value (current Degree of
book-keeping prices) consumption in %
in million PLN
ma- ma-
szyny, szyny,
urzą- urzą-
dzenia dzenia
WYSZCZEGÓLNIENIE budynki tech- budynki tech- SPECIFICATION
środki środki
i bu- niczne i bu- niczne
trans- trans-
dowle i narzę- dowle i narzę-
portu portu
build- dzia build- dzia
trans- trans-
ings ma- ings ma-
port port
and chinery, and chinery,
equip- equip-
struc- tech- struc- tech-
ment ment
tures nical tures nical
equip- equip-
ment ment
and and
tools tools
w tym: of which:
Handel hurtowy Δ ......................... 52033 46062 28387 33,3 59,6 57,5 Wholesale tradeΔ
Handel detaliczny Δ ...................... 79005 46645 13771 41,8 60,6 63,1 Retail tradeΔ
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ 38116 10317 1889 33,5 68,8 62,6 Accommodation and cateringΔ
Pozostała działalność usługowa 8890 3572 1629 28,6 61,7 74,1 Other service activities
Investments. Fixed assets 677
górnictwo i wydobywanie ............ 5530 6967 6428 7034 6898 mining and quarrying
wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną, gaz, electricity, gas, steam and air
parę wodną i gorącą wodęΔ 26351 24404 25320 24105 23053 conditioning supply
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ .... 2860 3075 2841 4124 3776 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja ............... 7949 8966 9108 12752 12540 Information and communication
Obsługa rynku nieruchomościΔ ...... 32749 38212 39388 53532 50026 Real estate activities
Pozostała działalność usługowa .... 817 910 662 816 740 Other service activities
678 Inwestycje. Środki trwałe
TABL. 12 (556). WARTOŚĆ BRUTTO ŚRODKÓW TRWAŁYCH ZLIKWIDOWANYCH (bieżące ceny ewidencyjne)
GROSS VALUE OF LIQUIDATED FIXED ASSETS (current book-keeping prices)
2015 2019 2020 2022
SEKCJE SECTIONS
w mln zł in million PLN
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo .... 1712 1603 1663 1780 Agriculture, forestry and fishing
górnictwo i wydobywanie ........................... 2005 1425 1950 2534 mining and quarrying
Transport i gospodarka magazynowa ........... 1115 1689 1256 3293 Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ ................... 227 166 321 276 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja .............................. 2787 2337 2112 2656 Information and communication
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa .... 1789 1214 986 1108 Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomościΔ ..................... 2268 2977 3060 3274 Real estate activities
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna .......... 750 1044 945 1498 Human health and social work activities
Pozostała działalność usługowa ................... 93,4 173 386 342 Other service activities
DZIAŁ XXVI CHAPTER XXVI
RACHUNKI NARODOWE NATIONAL ACCOUNTS
2) sektor instytucji finansowych, do którego zali- 2) financial corporations sector, which includes
czono podmioty gospodarcze zajmujące się po- economic entities engaged in financial intermedi-
średnictwem finansowym (Narodowy Bank Polski,
ation (National Bank of Poland, commercial
banki komercyjne, banki spółdzielcze, spółdziel-
cze kasy oszczędnościowo-kredytowe, domy ma- banks, cooperative banks, cooperative saving
klerskie, fundusze inwestycyjne, przedsiębior- and credit unions, brokerage houses, invest-
stwa zajmujące się leasingiem finansowym i dzia- ment funds, financial leasing and factoring en-
łalnością faktoringową) i pomocniczą działalno- terprises), auxiliary financial activity (the stock
ścią finansową (giełda papierów wartościowych, exchange, currency exchange offices, invest-
kantory wymiany walut, towarzystwa funduszy
ment funds management companies and pen-
inwestycyjnych, powszechne towarzystwa emery-
talne i pracownicze towarzystwa emerytalne), sion societies and employees’ pension man-
z wyłączeniem Bankowego Funduszu Gwaran- agement companies), excluding the Bank Guar-
cyjnego (ujętego w sektorze instytucji rządowych antee Fund (included in the general government
i samorządowych), podmioty zajmujące się ubez- sector), as well as entities engaged in insurance
pieczeniami (instytucje ubezpieczeniowe i fundu- activity (insurance companies and pension
sze emerytalno-rentowe, bez gwarantowanej
funds, except compulsory social security, i.e.
prawnie opieki społecznej, tj. otwarte fundusze
emerytalne — OFE, pracownicze fundusze eme- open pension funds — OFE, employees’ pen-
rytalne oraz dobrowolne fundusze emerytalne) sion funds and voluntary pension funds) and
oraz jednostki niekomercyjne spełniające kryteria non-profit units that meet ESA 2010 classifica-
ESA 2010 w zakresie klasyfikacji do sektora in- tion criteria to financial corporations sector;
stytucji finansowych; 3) general government sector, which includes
3) sektor instytucji rządowych i samorządo-
wych, do którego zaliczono podmioty gospodar- entities of the national economy:
ki narodowej: a) operating according to the principles described
a) działające na zasadach określonych w ustawie in the Act on Public Finance (budgetary units,
o finansach publicznych (jednostki budżetowe, appropriated funds and since 2010 also local
fundusze celowe, a od 2010 r. także samo- budgetary establishments, executive agencies
rządowe zakłady budżetowe, agencje wyko- and budget institutions as well as until 2005
nawcze i instytucje gospodarki budżetowej
oraz działające do 2005 r. środki specjalne special funds of budgetary units, in 2005—
jednostek budżetowych, w latach 2005— —2010 — own income account of budgetary
—2010 — rachunek dochodów własnych jed- units and until 2010 — budgetary establish-
nostek budżetowych oraz do 2010 r. — zakła- ments and auxiliary units of budgetary units in-
dy budżetowe i gospodarstwa pomocnicze cluding conducting economic activity ones as
jednostek budżetowych łącznie z prowadzą-
well as motivation funds),
cymi działalność gospodarczą oraz fundusze
motywacyjne), b) entities for which the financial system was de-
b) podmioty, których system finansowy został fined by special regulations, and for which the
określony odrębnymi ustawami, a których pod- subsidies from the state budget are the main
stawowym źródłem finansowania są dotacje source of financing (public higher education
z budżetu państwa (publiczne szkoły wyższe, institutions, the Polish Academy of Sciences
Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią
and its organisational units, the National Road
jednostki organizacyjne, Krajowy Fundusz
Drogowy oraz inne fundusze zarządzane przez Fund and other funds managed by Bank Gos-
Bank Gospodarstwa Krajowego, jednostki do- podarstwa Krajowego, agriculture advisory
radztwa rolniczego oraz agencje rządowe), units and state agencies),
c) samodzielne publiczne zakłady opieki zdro- c) independent public self-government health
wotnej, care facilities,
d) państwowe i samorządowe instytucje kultury
d) state and local government institutions of cul-
oraz państwowe instytucje filmowe,
e) fundusze mające osobowość prawną, któ- ture and national film institutions,
re są powiązane z budżetem państwa lub e) funds with the legal personality which are
z budżetami jednostek samorządu teryto- connected with state or local government
rialnego, units budgets,
f) instytucje obsługujące fundusze ubezpieczeń f) institutions managing the social security
społecznych (ZUS, KRUS) wraz z zarządza-
nymi przez nie funduszami oraz Narodowy funds (SII, ASIF) and these funds as well
Fundusz Zdrowia, as the National Health Fund,
g) szpitale publiczne działające w formie spółek g) public hospitals with status of limited compan-
kapitałowych oraz w formie instytutów ba- ies and of research institutes,
dawczych, h) Bank Guarantee Fund,
h) Bankowy Fundusz Gwarancyjny,
i) other units, including public corporations and
i) inne jednostki, w tym przedsiębiorstwa publicz-
ne oraz instytucje niekomercyjne spełniające non-commercial institutions that meet ESA
kryteria ESA 2010 w zakresie klasyfikacji do 2010 classification criteria to general gov-
sektora instytucji rządowych i samorządowych. ernment sector.
682 Rachunki narodowe
Szczegółowa lista jednostek sektora instytucji A detailed list of the general government sec-
rządowych i samorządowych znajduje się na stro- tor units is published on Statistics Poland website
nie GUS https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne https://stat.gov.pl/en/topics/national-accounts/;
/rachunki-narodowe/; 4) households sector, which includes self-em-
4) sektor gospodarstw domowych, który tworzą ployed persons in private farms in agriculture
osoby fizyczne pracujące na własny rachunek
as well as natural persons working outside
w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie
private farms in agriculture, employing up to
oraz osoby fizyczne pracujące na własny ra-
chunek poza gospodarstwami indywidualnymi 9 persons and keeping simplified accounting
w rolnictwie z liczbą pracujących do 9 osób books, as well as natural persons obtaining
i prowadzące uproszczoną ewidencję księgową, income from hired work and non-earned
a także osoby fizyczne uzyskujące dochód sources;
z pracy najemnej i niezarobkowych źródeł; 5) non-profit institutions serving households
5) sektor instytucji niekomercyjnych działających sector, which includes: social organisations,
na rzecz gospodarstw domowych obejmujący: political parties, trade unions, associations,
organizacje społeczne, partie polityczne, organiza- foundations and units of religious organisations;
cje związków zawodowych, stowarzyszenia, fun- 6) rest of the world sector, which includes eco-
dacje oraz jednostki organizacji wyznaniowych; nomic entities owned by foreign entities; it is an
6) sektor zagranica, który tworzą podmioty go- institutional sector for which the system of na-
spodarcze będące własnością jednostek zagra-
tional accounts does not require presenting
nicznych; jest to sektor instytucjonalny, dla któ-
a complete sequence of accounts.
rego system rachunków narodowych nie przewi-
duje zestawiania pełnej sekwencji rachunków. 7. Detailed information regarding income and
7. Szczegółowe informacje o dochodach i spo- final consumption expenditure in households
życiu w sektorze gospodarstw domowych za- sector is presented according to the main functions
prezentowano w aspekcie podstawowych funkcji fulfilled by these households, i.e. consumption, sup-
pełnionych przez gospodarstwa, tj. konsumpcji, ply of the labour force and manufacturing products
dostarczania siły roboczej oraz wytwarzania pro- (goods and non-financial services), in the case of
duktów (wyrobów i usług niefinansowych) w przy- conducting economic activity.
padku prowadzenia działalności gospodarczej. The institutional sector of households includes
Sektor instytucjonalny gospodarstw domowych households, i.e. natural persons or groups of nat-
obejmuje gospodarstwa domowe, tj. osoby fizyczne ural persons living together and jointly maintaining
lub grupy osób fizycznych wspólnie zamieszkujące
themselves (sharing income, expenditures and
i wspólnie utrzymujące się (łączące dochody, wy-
datki i majątek) oraz gospodarstwa zbiorowe (np. property) as well as collective households (e.g.
mieszkańcy domów pomocy społecznej, placówek residents of social welfare homes, care and educa-
opiekuńczo-wychowawczych, klasztorów, więzień). tion centres, convents, prisons).
Jako kryterium podziału na podsektory przyjmuje się Subsectors were established on the basis of the
wyłączne lub główne (przeważające) źródło do- exclusive or main (predominant) source of main-
chodów gospodarstwa domowego. Zgodnie z przy- tenance. According to the adopted criterion the
jętym kryterium wyodrębniono następujących 6 pod- following 6 subsectors were differentiated:
sektorów: 1) employers and self-employed persons in private
1) pracodawców i pracujących na własny rachunek farms in agriculture — income (gross operating
w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie surplus, including gross mixed income) from the
— dochód (nadwyżka operacyjna brutto, łącznie use of private farm in agriculture;
z dochodem mieszanym brutto) z użytkowanego
2) employers and self-employed persons outside
gospodarstwa indywidualnego;
2) pracodawców i pracujących na własny rachunek private farms in agriculture — income (gross op-
poza gospodarstwami indywidualnymi w rolnic- erating surplus, including gross mixed income)
twie — dochód (nadwyżka operacyjna brutto, of natural persons conducting economic activity
łącznie z dochodem mieszanym brutto) osób employing up to 9 persons and practising
fizycznych prowadzących działalność gospodar- learned professions;
czą z liczbą pracujących do 9 osób lub z wy- 3) natural persons — employees — income from
konywania wolnego zawodu; hired work;
3) osób fizycznych pracujących najemnie — do- 4) natural persons recipients of retirement and
chód z pracy najemnej; other pensions — income from retirement and
4) osób fizycznych otrzymujących emeryturę i rentę other pensions;
— dochód z emerytury i renty; 5) natural persons recipients of non-earned income
5) osób fizycznych utrzymujących się z niezarob-
sources other than retirement or other pensions
kowych źródeł innych niż emerytura i renta —
dochód z tytułu własności lub pozostałych świad- — property income or income from other social
czeń społecznych; benefits;
6) pozostałych osób fizycznych — dochód z innych 6) other natural persons — income from other non-
niezarobkowych źródeł — dotyczy osób przeby- -earned sources — concerning persons per-
wających na stałe w instytucjach zbiorowego za- manently living in collective accommodation in-
mieszkania, bez względu na rodzaj dochodu. stitutions, regardless of the kind of income.
National accounts 683
8. Rachunek produktów (wyrobów i usług) 8. Goods and services account presents the
stanowi syntetyczne ujęcie efektów uzyskanych results of the production processes in general
w procesie produkcji i z importu oraz wykorzysta- and imports as well as the use of manufactured
nie wytworzonych produktów (wyrobów i usług) products (goods and services) in the national eco-
w gospodarce narodowej i obejmuje:
nomy, and includes:
1) ogółem przychody, po stronie których uwzględ-
nia się produkcję globalną, podatki od produk- 1) total resources, including output, taxes on
tów pomniejszone o dotacje do produktów oraz products less subsidies on products as well as
import towarów i usług; imports of goods and services;
2) ogółem rozchody, po stronie których uwzględ- 2) total uses, including intermediate consumption,
nia się zużycie pośrednie, spożycie, akumulację final consumption expenditure, gross capital
brutto oraz eksport towarów i usług. formation as well as exports of goods and ser-
9. Produkcja globalna równa się sumie produk- vices.
cji globalnej produktów (wyrobów i usług) wszyst- 9. Output is equal to the sum of the output of
kich sektorów własności albo wszystkich krajowych products (goods and services) of all ownership
sektorów instytucjonalnych lub sumie produkcji
sectors or all domestic institutional sectors, or to the
globalnej produktów (wyrobów i usług) wszystkich
sekcji i działów. Produkcja globalna obejmuje: sum of the output of products (goods and services)
1) w sektorze przedsiębiorstw niefinansowych — of all sections and divisions. Output includes:
przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów 1) in non-financial corporations sector — revenues
i usług niefinansowych) własnej produkcji oraz from the sale of self-manufactured products
marżę (przychód ze sprzedaży towarów pomniej- (goods and non-financial services) as well as
szony o wartość sprzedanych towarów w cenie margins (the revenue from the sale of goods for
zakupu oraz wartość strat w towarach handlo- resale less the value of goods sold at the pur-
wych, nieujętych w drodze inwentaryzacji w zmia- chase price and the losses in trading goods not
nie stanu zapasów) realizowaną na sprzedaży included in the change of stocks of inventories)
towarów zakupionych z przeznaczeniem do od-
realised on the sale of commodities purchased
sprzedaży, wartość produktów w formie rozliczeń
w naturze, produkty przeznaczone na powiększe- for re-sale, value of products in the form of set-
nie wartości własnych środków trwałych, przyrost tlements in kind, products intended for increasing
zapasów wyrobów gotowych i produkcji nieza- the value of own fixed assets, changes in invent-
kończonej; ories of finished goods and work in progress;
2) w sektorze instytucji finansowych w zakresie: 2) in financial corporations sector, within the scope
a) pośrednictwa finansowego: of:
― bank centralny — suma kosztów poniesio- a) financial intermediation:
nych przez Narodowy Bank Polski, ― central bank — a sum of costs incurred by
― banki — przychody z opłat i prowizji the Narodowy Bank Polski,
z działalności operacyjnej banków, marże
― banks — fees and commission revenues
na aktywach finansowych przeznaczonych
do obrotu oraz usługi pośrednictwa finan- from the operating activity of banks, mar-
sowego mierzone pośrednio (FISIM), gins on trading financial assets as well as
tj. usługi, za które opłaty nie są pobierane financial intermediation services indirectly
w sposób bezpośredni i wynikają z różnicy measured (FISIM), i.e. financial services
między oprocentowaniem kredytów, poży- for which fees are not charged directly and
czek i depozytów a obliczoną stopą pro- result from the difference between the in-
centową (niezawierającą premii za ryzyko) terest of loans as well as deposits and
stosowaną w transakcjach pomiędzy po- calculated interest rate (not including risk
średnikami finansowymi,
premium) used in transactions between
― spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredy-
towe — przychody z tytułu prowizji oraz financial intermediaries,
usługi pośrednictwa finansowego mierzo- ― cooperative savings and credit unions —
ne pośrednio (FISIM), commission revenues and financial inter-
― domy maklerskie — przychody z działalno- mediation services indirectly measured
ści maklerskiej, w tym z tytułu przyjmowa- (FISIM),
nia i przekazywania zleceń nabycia lub ― brokerage houses — revenues from bro-
zbycia instrumentów finansowych, z tytułu kerage activities, in which for accepting
wykonywania zleceń nabycia lub zbycia in- and transmitting orders to buy or sell fi-
strumentów finansowych na rachunek da-
nancial instruments, for performing orders
jącego zlecenie, z tytułu zarządzania port-
felami, w skład których wchodzi jeden lub of buying or selling financial instruments
większa liczba instrumentów finansowych, on behalf of the client, for the manage-
z tytułu doradztwa inwestycyjnego, z tytułu ment of portfolios that include one or more
oferowania instrumentów finansowych, financial instruments, for investment ad-
z tytułu świadczenia usług w wykonywaniu vice, for offering financial instruments, for
zawartych umów o subemisje inwestycyjne the provision of services in the perfor-
684 Rachunki narodowe
b) wartość produkcji w gospodarstwach indywi- b) the value of production of private farms in agri-
dualnych w rolnictwie (w tym wartość produk- culture (including the value of products in-
tów przeznaczonych na spożycie naturalne), tended for own consumption), since 2004
od 2004 r. łącznie z naliczonymi za dany rok including supplementary area payments cal-
płatnościami uzupełniającymi do powierzchni culated for particular year (so-called sub-
upraw (tzw. dopłaty do produktów), sidies on products),
c) wartość m.in.: marży handlowej z tytułu c) the value of among others: trade margin on
sprzedaży produktów żywnościowych na tar- the sale of foodstuff articles at marketplaces,
gowiskach, sprzedaży drewna z lasów będą- the sale of timber originating from forests
cych własnością osób fizycznych oraz runa owned by natural persons, forest under-
leśnego, przychodów z wynajmu i dzierżawy, growth, revenues from renting and leasing
czynszów umownych w odniesieniu do mie- as well as imputed rents referring to the
szkań użytkowanych przez właścicieli i na- dwellings occupied by householders (owners
jemców oszacowaną przy wykorzystaniu me-
and others) estimated by the user cost
tody kosztów użytkownika,
method,
d) wartość usług świadczonych przez osoby za-
d) the value of services rendered by persons
trudnione do prac domowych w gospodar-
employed to perform houseworks in house-
stwach domowych oraz napiwki za świad-
holds as well as tips for services rendered,
czone usługi,
e) wartość usług związanych z wykorzystywa- e) the value of services connected with the
niem samochodów służbowych do celów pry- private use of company cars,
watnych, f) the value of goods and services produced as
f) wartość wyrobów i usług wytworzonych w ra- a result of illegal activities — see item 2 on
mach działalności nielegalnej — patrz ust. 2 page 679,
na str. 679, g) the value of processed agricultural products
g) wartość przetworzonych produktów rolnych from own production and for own final use,
pochodzących z własnej produkcji i przezna- h) the value of own-account construction output
czonych na własne cele finalne, by households;
h) wartość produkcji budowlanej wytworzonej 5) in the non-profit institutions serving households
przez gospodarstwa domowe na własne cele sector — estimated costs of current activity in-
finalne; cluding depreciation of fixed assets.
5) w sektorze instytucji niekomercyjnych działają- 10. Intermediate consumption includes: the
cych na rzecz gospodarstw domowych — osza- value of consumed materials (including fuels) in net
cowane koszty bieżącej działalności łącznie terms (after subtracting the value of recyclable
z amortyzacją środków trwałych. wastes), raw materials (including packaging), energy,
10. Zużycie pośrednie obejmuje: wartość zuży- technological gases, outside services (outside
tych materiałów (łącznie z paliwami) netto (po od- processing, transport services, equipment rental,
jęciu wartości odpadków użytkowych), surowców telecommunication and accounting services, com-
(łącznie z opakowaniami), energii, gazów technicz- missions paid for banking services), financial inter-
nych i usług obcych (obróbka obca, usługi trans- mediation services indirectly measured (FISIM),
portowe, najem sprzętu, usługi telekomunikacyjne costs of business trips (excluding travelling allow-
i obliczeniowe, prowizje płacone za usługi ban- ances) as well as other costs (e.g. advertising,
kowe), usługi pośrednictwa finansowego mierzone representation, rental and leasing costs, ticket costs
pośrednio (FISIM) oraz koszty podróży służbowych for official business, costs of lump-sum payments
(bez diet) i inne koszty (np. koszty reklamy, repre- for using personal vehicles for official business,
zentacji, dzierżawy i najmu, koszty biletów służbo-
fees payable to the financial market supervisory
wych, koszty ryczałtów za używanie własnych pojaz-
authority, stock exchange payments as well as
dów do celów służbowych, opłaty na rzecz organu
payments from participating in the National Deposit-
nadzoru nad rynkiem finansowym, opłaty giełdowe
ory for Securities). Intermediate consumption also
i opłaty z tytułu uczestnictwa w Krajowym Depozy-
includes allocation of central bank output and do-
cie Papierów Wartościowych). W zużyciu pośred-
nim uwzględnia się alokację produkcji banku cen- mestic insurance companies output as well as
tralnego oraz produkcji globalnej krajowych zakła- output of foreign insurance units operating in Po-
dów ubezpieczeń oraz oddziałów zagranicznych land.
firm ubezpieczeniowych działających w Polsce. The valuation of materials consumed during pro-
Wyceny zużytych w produkcji materiałów doko- duction was conducted according to the average
nano według średniorocznych cen nabycia. annual purchasers’ prices.
Cena nabycia definiowana jest jako kwota pienię- Purchasers’ price is defined as the monetary
dzy należna sprzedającemu (bez naliczonego podat- sum due to a seller (excluding the deductible value
ku od towarów i usług — VAT w przypadku płatnika added tax — VAT in the case of unit obligated to
tego podatku), powiększona o wszelkie opłaty trans- pay this tax) increased by any transport fees ad-
portowe poniesione dodatkowo przez nabywcę i po- ditionally borne by the purchaser and decreased by
mniejszona o ewentualne rabaty i opusty. relevant rebates and deductions.
686 Rachunki narodowe
11. Import i eksport obejmuje wartość towarów 11. Imports and exports include the value of
przywiezionych z zagranicy i wywiezionych za grani- goods entering and leaving the country within the
cę w ramach transakcji handlowych (bez wartości framework of trade transactions (excluding the
towarów przywiezionych i wywiezionych w celu
uszlachetnienia) oraz wartość usług transporto- value of goods imported and exported for pro-
wych, budowlanych, łączności, obrotu uszlachetnia- cessing) as well as the value of transport, construc-
jącego netto, usług poligraficznych, usług pośred- tion and communication services, net processing
nictwa finansowego mierzonych pośrednio (FISIM) turnover, printing services, financial intermediation
i innych. W wartości eksportu uwzględnia się sza- services indirectly measured (FISIM) and others.
cunki salda zakupów dokonywanych przez miesz- The value of exports includes estimated balance of
kańców Polski (rezydentów) za granicą oraz zaku-
purchases made by Polish citizens (residents)
pów dokonywanych przez cudzoziemców (nierezy-
dentów) na terenie Polski. abroad as well as purchases made by foreigners
12. Produkt krajowy brutto obrazuje końcowy (non-residents) in Poland.
rezultat działalności wszystkich podmiotów gospo- 12. Gross domestic product illustrates the final
darki narodowej. Produkt krajowy brutto równa się result of the activity of all entities of the national
sumie wartości dodanej brutto wszystkich sektorów economy. Gross domestic product is equal to the
własności albo wszystkich krajowych sektorów in- sum of gross value added of all ownership sectors
stytucjonalnych lub sumie wartości dodanej brutto
wszystkich sekcji i działów powiększonej o podatki od or all domestic institutional sectors or to the sum of
produktów i pomniejszonej o dotacje do produktów. gross value added of all sections and divisions,
Wartość dodana brutto stanowi różnicę między increased by taxes on products less subsidies on
produkcją globalną a zużyciem pośrednim. products.
13. Dochód narodowy brutto równa się sumie Gross value added is the difference between
dochodów pierwotnych brutto wszystkich sektorów output and intermediate consumption.
własności albo wszystkich krajowych sektorów in- 13. Gross national income is equal to the sum
stytucjonalnych; stanowi on również sumę produktu of gross primary income of all ownership sectors or
krajowego brutto i dochodu z zagranicy (saldo). all domestic institutional sectors; it is also the sum
Dochód z zagranicy (saldo) stanowi różnicę mię- of gross domestic product and foreign income
dzy wartością dochodów pierwotnych brutto, będą- (balance).
cych należnościami jednostek krajowych od pod- Foreign income (balance) is the difference be-
miotów zagranicznych a zobowiązaniami jednostek tween the value of gross primary income (accounts
krajowych wobec podmiotów zagranicznych albo
receivable due from foreign entities to domestic
sumę salda: wynagrodzeń, dochodów z inwestycji
entities) and the accounts payable of domestic enti-
bezpośrednich i portfelowych oraz pozostałych
ties to foreign entities or the sum balance of wages
dochodów i odsetek.
and salaries, income from direct and port-folio in-
Dochód narodowy oraz produkt krajowy, za-
równo w ujęciu brutto, jak i netto, liczone są za- vestments as well as other income and interest.
wsze w cenach rynkowych. National income and domestic product are al-
14. Rachunek tworzenia dochodów obejmuje ways calculated at market prices for both gross
transakcje bezpośrednio związane z procesem and net categories.
produkcji. Są to: 14. The generation of income account includes
1) koszty związane z zatrudnieniem, tj. wynagrodze- transactions directly connected with the production
nia, składki na ubezpieczenia społeczne płacone process. These include:
przez pracodawców powiększone o składki na 1) compensation of employees, i.e. wages and
Fundusz Pracy oraz inne koszty związane z za- salaries, contributions to social security paid by
trudnieniem, np.: nagrody, stypendia fundowane employers increased by contributions for the
oraz premie niezaliczone do wynagrodzeń, a tak- Labour Fund as well as other costs connected
że odpisy na zakładowy fundusz świadczeń so- with employment, e.g.: prises, funded scholar-
cjalnych, diety delegacji służbowych, diety posel- ships, bonuses not included in wages and salar-
skie i senatorskie — w przypadku dochodów ies as well as company social benefit fund,
w sektorze gospodarstw domowych określone travelling allowances, parliamentary allowances,
jako „inne dochody związane z pracą najemną”. which in the case of households sector are
Wynagrodzenia dotyczą kwot zarachowanych
defined as ”other income connected with hired
w koszty działalności danego okresu, nie ujmują
work”. Wages and salaries concern amounts
zatem wypłat z tytułu udziału w zysku i w nad-
booked in activity costs for a given period and,
wyżce bilansowej w spółdzielniach;
2) podatki pomniejszone o dotacje związane z pro- therefore, do not include payments from profit
dukcją i importem, które obejmują: podatki od and balance surplus in cooperatives;
produktów, tj. podatek od towarów i usług — 2) taxes less subsidies on production and imports,
VAT (od produktów krajowych i od importu), po- which include: taxes on products, i.e. the value
datki i cła od importu (łącznie z podatkiem akcy- added tax — VAT (on domestic and imported
zowym) oraz inne podatki od produktów, jak po- products), taxes and customs duties on imports
datek akcyzowy od produktów krajowych i po- (including the excise tax) as well as other
National accounts 687
datki od niektórych rodzajów usług (np. gier lo- taxes on products, such as the excise tax on
sowych i zakładów wzajemnych oraz do 2010 r. domestic products and some types of services
zryczałtowany podatek od towarów i usług od (e.g. on games of chance and mutual betting
okazjonalnych przewozów osób autobusami za- and until 2010 lump sum tax on goods and ser-
rejestrowanymi za granicą) pomniejszone o do- vices from occasional transport of passengers in
tacje do produktów (transakcja rozliczana w go- buses with foreign registration) less sub-
spodarce narodowej ogółem) oraz pozostałe sidies on products (a transaction settled in the
podatki związane z produkcją, tj. podatek od total national economy) as well as other taxes
środków transportowych i od nieruchomości
on production, i.e. tax on means of transport
pomniejszony o pozostałe dotacje związane
and on real estate less other subsidies on
z produkcją, od 2004 r. łącznie z naliczoną za
production, since 2004 including single area
dany rok jednolitą płatnością obszarową
(transakcja rozliczana w sektorach własności payments calculated for particular year (a trans-
albo w sektorach instytucjonalnych lub sek- action settled in ownership sectors, institutional
cjach i działach); sectors or in sections and divisions);
3) nadwyżka operacyjna brutto (a w przypadku 3) gross operating surplus (in the case of the
sektora gospodarstw domowych również dochód households sector also gross mixed income,
mieszany brutto, który zawiera w sobie elementy which contains an element of remuneration for
wynagrodzenia za pracę wykonywaną przez work done by the owner or other members of the
właściciela czy też innych członków gospodar-
household that cannot be reliably identified from
stwa domowego, które nie mogą być w sposób
wiarygodny odszacowane od zysku właściciela the return to the owner as an entrepreneur; and
lub przedsiębiorcy; nie zawiera natomiast nad- this excludes the operating surplus coming from
wyżki operacyjnej pochodzącej z czynszów owner-occupied dwellings) which is the balan-
umownych właścicieli mieszkań), będąca pozy- cing item in the generation of income account,
cją bilansującą w rachunku tworzenia docho- and is created as a result of correcting gross
dów, powstaje w wyniku skorygowania produktu domestic product with transactions directly
krajowego brutto o transakcje związane bezpo-
connected with the production process, men-
średnio z procesem produkcji — wymienione
w pkt 1) i 2). Kategoria ta odpowiada dochodom tioned in points 1) and 2). This category corre-
uzyskanym z prowadzonej działalności gospo- sponds to income obtained from conducted eco-
darczej. Ponadto w sektorze gospodarstw do- nomic activity. Moreover, in households sector,
mowych, poza dochodem uzyskanym z działal- apart from income obtained from conducting
ności gospodarczej, ujęto dochody wymienione economic activity, income mentioned in item 9,
w ust. 9, pkt 4c)—4f) na str. 685. points 4c)—4f) on page 685 was included.
15. Dochody pierwotne brutto i dochody do dys-
pozycji brutto stanowią pozycję bilansującą odpo- 15. Gross primary income and gross disposable
wiednio w rachunku podziału pierwotnego i wtórne- income are balancing items in the primary distribu-
go dochodów. Rachunki te ujmują transakcje opisu- tion of income account and the secondary distribu-
jące przepływy dochodów między sektorami insty- tion of income account respectively. These ac-
tucjonalnymi. counts comprise transactions relative to transfers of
Dochody pierwotne brutto w sektorze gospo-
income between institutional sectors.
darstw domowych składają się z: nadwyżki opera-
cyjnej brutto (łącznie z dochodem mieszanym brut- Gross primary income in the households sec-
to), wynagrodzeń (łącznie ze składkami na ubez- tor comprises: gross operating surplus (including
pieczenia społeczne płaconymi przez ubezpieczo- gross mixed income), wages, salaries (including
nych pracowników), innych dochodów związanych employees’ contributions to social security) and
z pracą najemną (łącznie z odpisami na zakładowy other income connected with hired work (including
fundusz świadczeń socjalnych), składek na ubez- company social benefit fund), employers’ social
pieczenia społeczne płaconych przez pracodawców
contributions as well as property income.
oraz dochodów z tytułu własności.
Dochody z tytułu własności obejmują m.in.: sal- Property income includes among others: the bal-
do odsetek, dochody przypisane posiadaczom ance of interest, income attributed to insurance
polis ubezpieczeniowych (łącznie z zyskiem z in- policy holders (including benefits from investing of
westowania składek otwartych funduszy emerytal- insurance premiums of open pension funds —
nych — OFE), wypłaty z tytułu udziału w zysku OFE), payments from profit and balance surplus in
i w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach, dywi-
cooperatives, dividends for shareholders as well as
dendy akcjonariuszy oraz wykorzystaną na cele
własne część dochodów pracodawców i pracują- used for own purposes part of income of employers
cych na własny rachunek z liczbą pracujących and self-employed persons, employing more than
powyżej 9 osób. 9 persons.
688 Rachunki narodowe
Dochody do dyspozycji brutto w sektorze go- Gross disposable income in the households
spodarstw domowych uzyskuje się w wyniku sko- sector is obtained as a result of correcting gross
rygowania dochodów pierwotnych brutto o: podatki primary income by: current taxes on income,
bieżące od dochodów, majątku itp., składki netto na
wealth etc., net social contributions, social benefits
ubezpieczenia społeczne, świadczenia społeczne
(tj. świadczenia z ubezpieczeń społecznych i pozo- (i.e. social security benefits and other social bene-
stałe świadczenia społeczne) oraz transfery. fits) as well as transfers.
W procesie tym dochody pierwotne brutto w sek- During this process, gross primary income in the
torze gospodarstw domowych są: households sector is:
1) pomniejszane o: 1) decreased by:
― podatki bieżące od dochodów, majątku itp. ― current taxes on income, wealth etc. (income
(podatek dochodowy — od 1999 r. po odli- tax — since 1999 after deduction of contribu-
czeniu składki na powszechne ubezpieczenie tions to the general health security, agricul-
zdrowotne, podatek rolny, podatek od nieru-
chomości i od środków transportu, opłaty: tural tax, real estate tax and tax on means of
skarbowe, paszportowe, komunikacyjne, miej- transport, fees: treasury, passport, communic-
scowe itp.), ations, local etc.),
― składki netto na ubezpieczenia społeczne ― net social contributions paid on own behalf
płacone w swoim imieniu przez pracodawców by employers and self-employed persons as
i pracujących na własny rachunek oraz pła- well as paid (from hired work) by employers
cone (z tytułu pracy najemnej) przez praco- and insured employees, since 1999 including
dawców i ubezpieczonych pracowników, od contributions to general health security and
1999 r. łącznie ze składką na powszechne
calculated contribution for health security of
ubezpieczenie zdrowotne oraz z naliczoną
składką na ubezpieczenie zdrowotne rolni- farmers insurance financed from state budget;
ków finansowaną z budżetu państwa; 2) increased by social benefits:
2) powiększane o świadczenia społeczne: ― social security benefits, i.e.: retirement and
― świadczenia z ubezpieczeń społecznych, tj.: other pensions, allowances, rehabilitation
emerytury, renty, zasiłki, świadczenia rehabi- benefits as well as one-off accident compens-
litacyjne oraz jednorazowe odszkodowania ations from social security,
powypadkowe z tytułu ubezpieczenia spo- ― other social benefits, i.e. since 1 May 2004
łecznego,
family benefits including family allowance
― pozostałe świadczenia społeczne, tj. od 1 ma-
ja 2004 r. świadczenia rodzinne, które obej- and supplements to the family allowance,
mują zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku ro- attendance benefits, i.e.: nursing benefit and
dzinnego, świadczenia opiekuńcze, tj.: świad- nursing allowance and since 2013 special
czenie pielęgnacyjne, zasiłek pielęgnacyjny attendance allowance, since 1 January 2016
oraz od 2013 r. specjalny zasiłek opiekuńczy, — parental benefit (until 30 April 2004 —
od 1 stycznia 2016 r. — świadczenie rodzi- family, child-care and nursing benefits), since
cielskie (do 30 kwietnia 2004 r. — zasiłki ro- 9 February 2006 — one-off subsidy due to
dzinne, wychowawcze i pielęgnacyjne), od giving birth to a child, since 1 April 2016 —
9 lutego 2006 r. — jednorazową zapomogę
child-raising benefit from the ”Family 500+”
z tytułu urodzenia się dziecka, od 1 kwietnia
2016 r. — świadczenie wychowawcze z pro- programme, benefits from the Labour Fund
gramu „Rodzina 500+”, świadczenia z Fun- (unemployment benefits, training allowances
duszu Pracy (zasiłki dla bezrobotnych, until 2009, scholarships for training, voca-
dodatki szkoleniowe do 2009 r., stypendia za tional training or employer sponsored train-
szkolenie, przygotowanie do zawodu lub staż eeships and until 31 July 2004 and since
u pracodawcy oraz do 31 lipca 2004 r. i od 1 January 2009 — pre-retirement allowances
1 stycznia 2009 r. — zasiłki i świadczenia and benefits which from 1 August 2004 to
przedemerytalne, które od 1 sierpnia 2004 r.
31 September 2008 were financed from the
do 31 grudnia 2008 r. finansowane były z bu-
dżetu państwa), stypendia dla uczniów, stu- state budget), scholarships for pupils,
dentów i absolwentów szkół wyższych (bez students and graduates of higher education
stypendiów pracowniczych i fundowanych institutions (excluding employee and funded
wypłacanych ze środków zakładów pracy) scholarships paid from company funds) as
oraz nagrody dla studentów i absolwentów well as awards for students and graduates of
szkół wyższych, od 1 października 2008 r. higher education institutions, since 1 October
świadczenie z funduszu alimentacyjnego (do 2008 alimony fund benefit (until 30 Septem-
30 września 2008 r. — zaliczka alimentacyj- ber 2008 — alimony advance and until
na, a do 30 kwietnia 2004 r. — wypłaty z fun-
30 April 2004 — payments from the alimony
duszu alimentacyjnego), rentę socjalną (do
30 września 2003 r. ujmowana w ustawie fund), social pension (until 30 September
o pomocy społecznej) i pozostałe świadcze- 2003 included in the Act on Social Assist-
nia społeczne realizowane na podstawie ance) and other social benefits granted on
ustawy o pomocy społecznej; the basis of the Act on Social Assistance;
National accounts 689
3) korygowane o pozostałe transfery bieżące, tj.: 3) corrected by other current transfers, i.e.: foreign
emerytury i renty zagraniczne, saldo bieżących retirement and other pensions, the balance of
przelewów zagranicznych związanych z pro- current foreign transfers connected with con-
wadzeniem działalności gospodarczej oraz po- ducting economic activity, as well as other for-
zostałe transfery zagraniczne, saldo ubezpie- eign transfers, the balance of property and per-
czeń majątkowych i osobowych, opłaty admini-
sonal insurance, administrative fees (e.g. pen-
stracyjne (np. kary, grzywny), naliczoną skład-
kę na ubezpieczenie zdrowotne rolników finan- alties, fines), calculated contribution for health
sowaną z budżetu państwa, wpłaty gospo- security of farmers financed from the state
darstw domowych na rzecz sektora instytucji budget, payments of households to the non-profit
niekomercyjnych działających na rzecz gospo- institutions serving households sector (e.g.
darstw domowych (np. darowizny na cele spo- donations for social goals, membership dues to
łeczne, składki członkowskie na rzecz orga- social organisations, trade unions and political
nizacji społecznych, związków zawodowych parties), since 2004 structural pensions carried
i partii politycznych), od 2004 r. renty struktu- out in a frame of a plan of developing rural
ralne realizowane w ramach planu rozwoju ob- areas, payments into preferential credits for ag-
szarów wiejskich, dopłaty do kredytów prefe- riculture as well as regarding the balance of gifts
rencyjnych dla rolnictwa oraz o saldo darowizn
(received and given) transferred between sub-
(otrzymanych i przekazanych) transferowanych
sectors within this sector (this balance has no
między podsektorami w ramach tego sektora
(saldo to nie wpływa zatem na poziom dochodu influence on the level of total gross disposable
do dyspozycji brutto ogółem w sektorze gospo- income in the households sector).
darstw domowych). In the use of nominal income account of the
W rachunku wykorzystania nominalnych do- households sector adjustment for the change in
chodów w sektorze gospodarstw domowych pension entitlements is presented. It is a difference
podaje się korektę z tytułu zmian w uprawnieniach between value of the social contributions — in
emerytalno-rentowych. Stanowi ona różnicę między respect of pensions — payable into private funded
wartością składek na ubezpieczenie społeczne — pension schemes increased by value of contribution
w odniesieniu do płatności emerytalnych — wpła- supplements payable out of income attributed to
conych do prywatnych kapitałowych systemów insurance policy holders, and the value of the
ubezpieczeń społecznych powiększoną o uzupeł-
associated service charges.
nienia do składek płaconych od dochodów przypi-
sanych posiadaczom polis ubezpieczeniowych Since 2004 data have been compiled according
a opłatą za usługi ubezpieczeniowe. to the Act of 29 September 1994 on Accounting
Dane od 2004 r. opracowano w dostosowaniu (Journal of Laws 2021 item 217) and according to
do ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunko- the Regulation of the Minister of Finance of 12 April
wości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217) oraz rozporzą- 2016 on the special accounting rules of the insur-
dzenia Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2016 r. ance and reinsurance companies.
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości Gross nominal disposable income of the house-
zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. holds sector was converted into real values using
Nominalne dochody do dyspozycji brutto w sekto- the consumer price indices of goods and services
rze gospodarstw domowych przeliczono na warto- by household groups.
ści realne przy zastosowaniu wskaźników cen
16. Gross disposable income in the national
towarów i usług konsumpcyjnych według grup
economy is intended for financing of final consump-
gospodarstw domowych.
16. Dochody do dyspozycji brutto w gospodarce tion expenditure and gross saving.
narodowej przeznaczone są na finansowanie spo- Domestic demand consists of the sum of the
życia oraz oszczędności brutto. final consumption expenditure and gross capital
Sumaryczne ujęcie spożycia i akumulacji brutto formation (the part of gross saving).
(część oszczędności brutto) stanowi popyt krajowy. 17. Final consumption expenditure is the value
17. Spożycie stanowi wartość produktów (wyro- of products (goods and services) used to satisfy
bów i usług) zużytych na zaspokojenie potrzeb lud- the needs of the total population and includes:
ności ogółem i obejmuje: spożycie prywatne, private consumption expenditure, i.e. consump-
tj. spożycie w sektorze gospodarstw domowych tion expenditure of households sector and con-
i spożycie w sektorze instytucji niekomercyjnych sumption of non-profit institutions serving house-
działających na rzecz gospodarstw domowych
holds sector (concerning goods and services sup-
(dotyczące wyrobów i usług dostarczonych gospo-
plied to households as social transfers in kind)
darstwom domowym jako transfery socjalne
w naturze) oraz spożycie publiczne w sektorze as well as public consumption expenditure in the
instytucji rządowych i samorządowych, tj. spożycie general government sector, i.e. individual consump-
indywidualne (dotyczące wyrobów i usług dostar- tion expenditure (concerning goods and services
czonych gospodarstwom domowym jako transfery supplied to households as social transfers in kind)
socjalne w naturze) i spożycie ogólnospołeczne. and collective consumption expenditure.
44 Rocznik Statystyczny 2023
690 Rachunki narodowe
W spożyciu uwzględniono wartość usług pośred- Final consumption expenditure includes the value
nictwa finansowego mierzonych pośrednio (FISIM). of financial intermediation services indirectly meas-
Do spożycia prywatnego zaliczono: ured (FISIM).
1) spożycie w sektorze gospodarstw domowych, Private consumption expenditure comprises:
które obejmuje: 1) consumption expenditure of the households
― wydatki poniesione przez ludność na zakup sector which includes:
produktów (wyrobów i usług) wycenianych ― expenditure borne by the population on the
w cenach płaconych przez konsumentów purchases of products (goods and services)
(w tym wydatki na zakupy w szarej gospodar- valuated at prices paid by consumers (includ-
ce), wartość oszustw na podatku od towarów ing expenditure on the purchases of products
i usług (tzw. VAT fraud), wartość spożycia na-
in the hidden economy), value of VAT fraud,
turalnego produktów rolnych nieprzetworzo-
the value of own consumption of non-pro-
nych pochodzących z własnej produkcji wyce-
nianego w cenach skupu surowych (nieprze- cessed agricultural products originating from
tworzonych) produktów oraz wartość spożycia own production valuated at procurement
naturalnego przetworzonych produktów rolnych prices of raw (not processed) products, as
pochodzących z własnej produkcji, wartość ko- well as value of own consumption of pro-
rzyści z wykorzystywania samochodów służ- cessed agricultural products from own pro-
bowych do celów prywatnych, wartość samo- duction, the value of benefits from the private
chodów używanych importowanych z UE, use of company cars, the value of used cars
― wartość usług mieszkaniowych, tj. czynsze imported from the EU,
umowne w odniesieniu do mieszkań użytko- ― the value of dwelling services, i.e. imputed
wanych przez właścicieli i najemców, osza- rents referring to the dwellings occupied by
cowane przy wykorzystaniu metody kosztów householders (owners and others) estimated
użytkownika oraz czynsze najmu dla miesz- by the user cost method as well as actual
kań w budynkach czynszowych (towarzystw rents for the dwellings in rental buildings
budownictwa społecznego i wynajętych w ce- (public building societies and dwellings rent
lu osiągnięcia zysku); wycena tych usług do- for profit); valuation of these services con-
tyczy m.in. kosztów utrzymania i remontów cerns among others costs of maintenance
bieżących łącznie z amortyzacją i odpowied- and repair including the depreciation and ap-
nim zyskiem, propriate profit,
― opłaty za usługi związane z systemem ubez- ― social insurance scheme services charges,
pieczeń społecznych, ― expenditure on goods and services related to
― wydatki na wyroby i usługi związane z dzia-
illegal activities;
łalnością nielegalną;
2) spożycie w sektorze instytucji niekomercyjnych 2) consumption expenditure of non-profit institu-
działających na rzecz gospodarstw domowych tions serving households sector was assumed to
przyjęte na poziomie produkcji globalnej tego be on the level of the output of this sector less
sektora, pomniejszonej o odpłatność ludności payments of the population plus social transfers
i powiększonej o transfery socjalne w naturze od in kind from market producers. It was assumed
producentów rynkowych. Założono, że wartość that the value of this consumption expenditure is
tego spożycia w całości przekazywana jest na fully transferred to the population.
rzecz ludności. Public consumption expenditure includes con-
Spożycie publiczne obejmuje spożycie w sek- sumption expenditure of the general government
torze instytucji rządowych i samorządowych przy- sector, assumed to be on the level of the output of
jęte na poziomie produkcji globalnej tego sektora, this sector less market output and by payments of
pomniejszonej o produkcję rynkową tego sektora the population for non-market services rendered,
oraz o odpłatność ludności za świadczone usługi increased by the value of social transfers in kind
nierynkowe, powiększonej o wartość transferów supplied to households sector via market produ-
socjalnych w naturze przekazanych przez produ- cers. Consumption expenditure of this sector in-
centów rynkowych na rzecz gospodarstw domo- cludes individual consumption expenditure and
wych. Spożycie w tym sektorze obejmuje spożycie collective consumption expenditure:
indywidualne i spożycie ogólnospołeczne: 1) individual consumption expenditure is the value of
1) spożycie indywidualne stanowi wartość wyrobów
non-market goods and services transferred free of
i usług nierynkowych przekazanych nieodpłatnie
charge to households sector. This category in-
na rzecz sektora gospodarstw domowych. Do
kategorii tej zalicza się: wartość usług oświaty cludes: the value of services in education, culture
i wychowania, kultury i ochrony dziedzictwa na- and national heritage, health care, social assis-
rodowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, tance, physical education and sport, tourism;
kultury fizycznej i sportu, turystyki; 2) collective consumption expenditure includes con-
2) spożycie ogólnospołeczne obejmuje spożycie sumption expenditure of non-market goods and
wyrobów i usług nierynkowych, które nie po- services which do not possess specific indi-
siadają konkretnych indywidualnych odbiorców. vidual recipients. This category includes among
W kategorii tej uwzględniono m.in. koszty ponie- others expenditures borne on public administra-
sione na administrację publiczną, obronę naro- tion, national defence, scientific and research
dową i działalność naukowo-badawczą. activity.
National accounts 691
Ponadto w dziale przedstawiono spożycie indy- Moreover, in the chapter actual individual con-
widualne skorygowane stanowiące sumę spoży- sumption is presented as the sum of private con-
cia prywatnego w sektorze gospodarstw domowych sumption expenditure (in households sector and in
i sektorze instytucji niekomercyjnych działających non-profit institutions serving households sector)
na rzecz gospodarstw domowych oraz spożycia
and individual consumption expenditure in the gen-
indywidualnego w sektorze instytucji rządowych
i samorządowych. eral government sector.
Spożycie w sektorze gospodarstw domowych Households’ final consumption expenditure as
i spożycie indywidualne skorygowane zaprezento- well as actual individual consumption are presented
wano w układzie Klasyfikacji Spożycia Indywidual- according to the Classification of Individual Con-
nego według Celu (COICOP). sumption by Purpose (COICOP).
18. Oszczędności brutto (pozycja bilansująca 18. Gross saving (a balance item in the use of
w rachunku wykorzystania dochodów) stanowią disposable income account) is a part of national
część dochodów do dyspozycji, która nie jest wyko- disposable income that is not used for final con-
rzystywana na spożycie. Oszczędności narodowe sumption expenditure. Gross national saving is the
brutto stanowią sumę oszczędności brutto po- sum of gross saving of the various institutional
szczególnych sektorów instytucjonalnych. Jeżeli
sectors. If savings are positive — not expended
oszczędności są dodatnie — niewydatkowany
dochód wykorzystany jest na nabycie aktywów lub income is used for purchasing assets or repayment
na spłatę zobowiązań. Jeśli oszczędności są ujem- of liabilities. If savings are negative — some assets
ne — pewne aktywa są likwidowane lub pewne are liquidated or the liabilities increase.
zobowiązania narastają. 19. Gross capital formation includes:
19. Akumulacja brutto obejmuje: 1) gross fixed capital formation, i.e. expenditures
1) nakłady brutto na środki trwałe, tj. nakłady, które which increase the value of tangible fixed as-
zwiększają wartość majątku trwałego (w tym sets (including increase in livestock — basic
także przyrost inwentarza żywego — stada pod- herd), excluding expenditures comprising the
stawowego), bez nakładów będących pierwszym initial investments as well as interest on in-
wyposażeniem inwestycji oraz odsetek od kre-
vestment credits and loans for the period of in-
dytów i pożyczek inwestycyjnych za okres reali-
zacji inwestycji. W nakładach brutto na środki vestment realisation. Gross fixed capital form-
trwałe ujmuje się także szacunki nakładów ation also includes the estimation of hidden
w szarej gospodarce. economy.
W rachunku uwzględnia się również: The account includes also:
a) nakłady ponoszone na systemy uzbrojenia a) expenditure borne on weapons systems (e.g.
(np. czołgi, pojazdy opancerzone, okręty wo- tanks, armored vehicles, warships, submar-
jenne, łodzie podwodne) oraz małe narzędzia, ines) and small tools that are used in the
które są wykorzystywane w procesie produkcji production longer than 1 year regardless of
dłużej niż 1 rok bez względu na ich wartość, their value,
b) wydatki na produkty własności intelektualnej,
b) expenditure on intellectual property products,
przeznaczone do użytkowania przez okres
dłuższy niż 1 rok, które obejmują w szcze- intended for use for a period longer than
gólności: 1 year, which include, in particular:
― wydatki na prace badawczo-rozwojowe, ― expenditure on research and develop-
― wydatki na oryginały przedsięwzięć kultu- ment,
ralnych, dzieł literackich lub artystycznych, ― expenditure on entertainment, literary and
― wydatki na oprogramowanie komputerowe artistic originals,
(zakupione i wytworzone na własne po- ― expenditure on computer software (pur-
trzeby), chased and produced for own final
c) wartość nakładów inwestycyjnych gospo- use),
darstw domowych na budownictwo, na wła-
c) value of investment outlays on own account
sne cele finalne.
W związku z powyższym dane o nakładach construction by households.
brutto na środki trwałe różnią się od danych In connection with the above, data regarding
o nakładach inwestycyjnych prezentowanych gross fixed capital formation differ from data
w dziale „Inwestycje. Środki trwałe”, w części presented in the ”Investments. Fixed assets”
„Inwestycje”; chapter, ”Investments” part;
2) przyrost rzeczowych środków obrotowych, tj. war- 2) changes in inventories, i.e. the value of the
tość przyrostu zapasów materiałów (łącznie growth in inventories of materials (including
z paliwami), produkcji niezakończonej, wyrobów fuels), work in progress, finished goods, com-
gotowych, towarów oraz materialnej części roz- modities as well as the material part of in-
liczeń międzyokresowych kosztów własnych. terperiod settlements of own costs. In private
W gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie
wartość przyrostu rzeczowych środków obroto- farms in agriculture the value of the growth in
wych stanowi przyrost produkcji roślinnej i zwie- tangible current assets is the growth in plant
rzęcej oraz inwentarza żywego (stada obroto- and animal production as well as livestock
wego). Poszczególne elementy przyrostu rze- (working herd). Individual elements of the
czowych środków obrotowych wyceniono w ce- changes in inventories were valuated using
nie średniorocznej; average annual prices;
692 Rachunki narodowe
3) nabycie pomniejszone o rozdysponowanie ak- 3) acquisitions less disposals of valuables, i.e. the
tywów o wyjątkowej wartości, tj. wartość kamieni value of precious stones and metals, antiques
i metali szlachetnych, antyków i dzieł sztuki, bi-
and other art objects, jewellery fashioned out of
żuterii z kamieni i metali szlachetnych, pozycji
kolekcjonerskich, które są nabywane jako lokata precious stones and metals, collectors’ items
kapitału. that are purchased as stores of value.
20. Nabycie pomniejszone o rozdyspono- 20. Acquisitions less disposals of non-pro-
wanie aktywów nieprodukowanych obejmu- duced assets consist of assets that have not been
je aktywa, które nie zostały wyprodukowane
produced within the production boundary, and that
w ramach przyjętych granic produkcji i które mogą
być wykorzystane do produkcji wyrobów i usług may be used in the production of goods and ser-
(np. grunty). vices (e.g. lands).
21. Dane dotyczące dochodów i wydatków oraz 21. Data concerning revenue, expenditure and
nadwyżki/deficytu sektora instytucji rządowych surplus/deficit of the general government sector
i samorządowych (podsektory: instytucji rządo- (subsectors: central government, local government
wych na szczeblu centralnym, instytucji samorzą-
and social security funds) were compiled according
dowych na szczeblu lokalnym, funduszy zabezpie-
czenia społecznego) opracowano zgodnie z meto- to ESA 2010 methodology, including consolidation
dologią ESA 2010, uwzględniając konsolidację within each subsector and between subsectors.
w ramach podsektorów oraz pomiędzy podsekto- Consolidation is carried out through elimination of the
rami. Konsolidacja prowadzona jest poprzez elimi- following transactions: other current transfers, capital
nowanie następujących transakcji: pozostałe trans- transfers and property income.
fery bieżące, transfery kapitałowe oraz dochody
Surplus/deficit of the sector is the net lending/net
z tytułu własności.
Nadwyżka/deficyt sektora stanowi jego wierzytel- borrowing.
ności lub zadłużenie netto. Moreover, expenditure of the general government
Ponadto wydatki sektora instytucji rządowych sector by function are presented according to the
i samorządowych prezentowane są według funkcji Classification of the Functions of Government
w układzie Klasyfikacji Funkcji Sektora Instytucji (COFOG).
Rządowych i Samorządowych (COFOG).
General government debt (Maastricht debt) is
Dług sektora instytucji rządowych i samo-
rządowych (dług Maastricht) to skonsolidowany the total consolidated gross debt including liabilities
dług brutto obejmujący zobowiązania w gotówce in currency and deposits, loans and debt securities,
i depozytach, kredytach i pożyczkach oraz w for- at nominal value.
mie dłużnych papierów wartościowych, wycenione Information about general government deficit and
w wartości nominalnej. debt is consistent with data compiled according to
Informacje o deficycie i długu sektora instytucji
Council Regulation (EC) No 479/2009 of 25 May
rządowych i samorządowych są spójne z danymi
opracowanymi zgodnie z rozporządzeniem Rady 2009 on the application of the Protocol on the
(WE) nr 479/2009 z dnia 25 maja 2009 r. o stoso- excessive deficit procedure annexed to the Treaty
waniu Protokołu w sprawie procedury dotyczącej establishing the European Community (EDP), as
nadmiernego deficytu załączonego do Traktatu amended.
ustanawiającego Wspólnotę Europejską (EDP),
22. Data concerning employment as well as fixed
z późniejszymi zmianami.
22. Dane dotyczące pracujących oraz środków assets were compiled on the basis of the principles
trwałych opracowano według niżej podanych zasad. presented below.
Pracujący według definicji ESA 2010 to The employment according to ESA 2010 defi-
wszystkie osoby zaangażowane w działalność nition are all persons engaged in a productive
produkcyjną w ramach granic produkcji przyjętych activity within the production boundary used in the
w rachunkach narodowych. Osoby pracujące to
national accounts. Persons in employment are
zarówno pracownicy najemni, jak i osoby pracują-
ce na własny rachunek. Osoby wykonujące więcej employees or self-employed persons. Persons
niż jedną pracę klasyfikowane są jako pracownicy holding more than one job are classified as em-
najemni lub osoby pracujące na własny rachunek, ployees or self-employed according to their main
w zależności od ich głównego miejsca pracy. job. The base source for this data is Labour Force
Podstawowym źródłem dla tych danych jest Bada- Survey described in general notes in ”Labour mar-
nie Aktywności Ekonomicznej Ludności opisane
ket” chapter on page 229.
w uwagach ogólnych działu „Rynek pracy” na
str. 229. Data regarding employment differ from the num-
Dane o pracujących różnią się od liczby pracują- ber of employed persons given in ”Labour market”
cych prezentowanej w dziale „Rynek pracy”. chapter.
National accounts 693
Jako wartość środków trwałych przyjęto prze- The value of fixed assets was assumed as the
ciętną w roku wartość netto środków trwałych average annual net value of fixed assets in the
w gospodarce narodowej. Wartość środków trwałych national economy. Fixed assets, including non-
obejmuje aktywa niefinansowe opisane w ust. 19, -financial assets described in item 19, point 1) on
page 691, were valued at market prices (or at basic
pkt 1) na str. 691, wycenione w cenach rynkowych
price in the case of the manufacturing of new fixed
(lub cenie bazowej w przypadku produkcji nowych assets for own account).
środków trwałych na potrzeby własnej działalności). For methodological explanations concerning
Wyjaśnienia metodologiczne dotyczące środków fixed assets see general notes to ”Investments.
trwałych, patrz uwagi ogólne działu „Inwestycje. Fixed assets” chapter, ”Fixed assets” part on
Środki trwałe”, część „Środki trwałe” na str. 661. page 661.
694 Rachunki narodowe
1. Produkcja globalna ............ 3587572 4648369 4642286 6712224 77,9 75,2 1. Output
2. Podatki od produktów po-
mniejszone o dotacje do 2. Taxes less subsidies on
produktów .......................... 203084 277136 278616 334604 4,4 3,7 products
cła i inne opłaty importowe 11014 9191 8501 13951 0,2 0,2 taxes and duties on imports
podatek od towarów i usług
(VAT) .............................. 125894 182147 185964 223395 2,7 2,5 value added tax (VAT)
pozostałe podatki od pro- taxes on products except
duktów ............................ 67882 86940 85457 111397 1,5 1,2 VAT and import taxes
dotacje do produktów ......... –1706 –1142 –1306 –14139 0,0 –0,2 subsidies on products
3. Imports of goods and ser-
3. Import towarów i usług ....... 815939 1132652 1106497 1878823 17,7 21,1 vices
4. Ogółem przychody (1+2+3) 4606595 6058157 6027399 8925651 100,0 100,0 4. Total resources (1+2+3)
5. Zużycie pośrednie .............. 1992185 2637013 2583230 3979333 43,2 44,6 5. Intermediate consumption
6. Final consumption expendit-
6. Spożycie ............................ 1383647 1734712 1766884 2335889 30,0 26,2 ure
7. Akumulacja brutto .............. 377383 469061 438531 687566 8,2 7,7 7. Gross capital formation
8. Exports of goods and ser-
8. Eksport towarów i usług ..... 853380 1217371 1238754 1922863 18,6 21,5 vices
9. Ogółem rozchody (5+6+7+8) 4606595 6058157 6027399 8925651 100,0 100,0 9. Total uses (5+6+7+8)
Gross domestic product (1+2
Produkt krajowy brutto (1+2–5) 1798471 2288492 2337672 3067495 100,0 100,0 –5)
w tym wartość dodana brut- of which gross value added
to (1–5) ........................... 1595387 2011356 2059056 2732891 88,7 89,1 (1–5)
Na 1 mieszkańcaa: Per capitaa:
produkt krajowy brutto ........ 46768 59618 61231 81093 . . gross domestic product
final consumption expendit-
spożycie ............................. 35981 45191 46280 61752 . . ure
akumulacja brutto ............... 9814 12220 11486 18177 . . gross capital formation
a W złotych; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 12 na str. 33.
a In PLN; see general notes to the Yearbook, item 12 on page 33.
National accounts 695
1. Produkcja globalna ............................ 103,9 105,3 106,0 105,1 98,1 109,5 106,4 205,6 161,0 139,4 114,3
Output
2. Podatki od produktów pomniejszone
o dotacje do produktów ...................... 104,0 106,3 106,1 105,2 98,2 109,2 103,4 204,6 163,0 136,9 110,8
Taxes less subsidies on products
3. Import towarów i usług ....................... 107,7 109,9 107,5 103,2 97,6 116,1 106,8 291,1 195,1 158,9 121,0
Imports of goods and services
4. Ogółem przychody (1+2+3) ................ 104,6 106,2 106,3 104,8 98,0 110,7 106,3 217,4 166,9 142,8 115,3
Total resources
5. Zużycie pośrednie .............................. 104,8 105,6 106,1 105,7 98,2 111,7 107,0 216,5 167,1 145,8 117,4
Intermediate consumption
6. Spożycie ............................................ 103,3 105,4 104,4 104,1 98,5 105,8 104,1 174,2 140,8 128,5 108,5
Final consumption expenditure
7. Akumulacja brutto .............................. 98,3 105,6 113,8 100,5 92,5 119,4 109,2 264,7 180,9 143,2 120,6
Gross capital formation
8. Eksport towarów i usług ..................... 109,0 109,0 106,8 105,3 98,9 112,3 106,7 302,3 209,7 158,2 118,5
Exports of goods and services
9. Ogółem rozchody (5+6+7+8) ............. 104,6 106,2 106,3 104,8 98,0 110,7 106,3 217,4 166,9 142,8 115,3
Total uses
Produkt krajowy brutto (1+2–5) .............. 103,0 105,1 105,9 104,5 98,0 106,9 105,3 193,9 153,9 132,3 110,4
Gross domestic product
w tym wartość dodana brutto (1–5) .... 102,8 105,0 105,9 104,3 98,0 106,6 105,5 192,4 153,0 131,3 110,2
of which gross value added
Na 1 mieszkańcab:
Per capitab:
produkt krajowy brutto ........................ 103,0 105,2 106,0 104,5 98,1 107,5 105,7 196,5 156,2 133,8 111,5
gross domestic product
spożycie ............................................. 103,4 105,4 104,4 104,2 98,6 106,3 104,5 176,2 142,5 129,9 109,5
final consumption expenditure
akumulacja brutto ............................... 98,4 105,6 113,8 100,6 92,6 120,0 109,7 268,1 183,7 144,9 121,9
gross capital formation
a, b Patrz uwagi ogólne do Rocznika: a — ust. 10 na str. 32, b — ust. 12 na str. 33.
a, b See general notes to the Yearbook: a — item 10 on page 32, b — item 12 on page 33.
TABL. 4 (560). DYNAMIKA (wartości, wolumenu i cen) PRODUKCJI GLOBALNEJ, ZUŻYCIA POŚREDNIEGO
I PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO
INDICES (value, volume and price) OF OUTPUT, INTERMEDIATE CONSUMPTION
AND GROSS DOMESTIC PRODUCT
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE
SPECIFICATION rok poprzedni=100 previous year=100 2005= 2010= 2015= 2019=
=100 =100 =100 =100
W tym wartość dodana brutto ............................... 1595387 2011356 2059056 2732891 72247 88,7 89,1
Of which gross value added
sektor publiczny ............................................ 316530 401311 428370 549236 14520 17,6 17,9
public sector
sektor prywatny ............................................. 1278857 1610045 1630686 2183655 57727 71,1 71,2
private sector
w tym własność:
of which:
prywatna krajowa ....................................... 989699 1230605 1231926 1440760 38088 55,0 47,0
private domestic ownership
w tym spółdzielniea ................................ 14028 15803 17663 21187 560 0,8 0,7
of which cooperativesa
sektor:
sector:
przedsiębiorstw niefinansowych ........................... 805495 1048146 1074580 1516316 40086 44,8 49,4
non-financial corporations
instytucji finansowych ........................................... 63030 86464 86315 142245 3760 3,5 4,7
financial corporations
instytucji rządowych i samorządowych ................. 233049 293519 313665 376872 9963 12,9 12,3
general government
gospodarstw domowych ....................................... 484868 571500 570983 678790 17945 27,0 22,1
households
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo .............. 45017 54225 60051 87118 2303 2,5 2,8
Agriculture, forestry and fishing
górnictwo i wydobywanie ...................................... 27956 32966 30682 55171 1458 1,6 1,8
mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe .................................. 321370 387327 385068 536302 14178 17,9 17,5
manufacturing
Handel; naprawa pojazdów samochodowychΔ ........ 262666 323025 328740 442153 11689 14,6 14,4
Trade; repair of motor vehiclesΔ
Transport i gospodarka magazynowa ...................... 107935 144386 137987 188565 4985 6,0 6,1
Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ .............................. 20315 29954 23356 38516 1018 1,1 1,3
Accommodation and cateringΔ
Informacja i komunikacja ......................................... 62196 84861 93983 134383 3552 3,5 4,4
Information and communication
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ............... 63371 86805 86756 142716 3773 3,5 4,7
Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomościΔ ................................ 78063 113612 118922 146228 3866 4,3 4,8
Real estate activities
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna .... 92286 118615 123135 154988 4097 5,1 5,1
Professional, scientific and technical activities
Administrowanie i działalność wspierającaΔ ............. 40399 65031 64970 82991 2194 2,2 2,7
Administrative and support service activities
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ...................... 68103 93708 98552 137430 3633 3,8 4,5
Human health and social work activities
Pozostała działalność usługowa .............................. 17592 20826 22208 31102 822 1,0 1,0
Other service activities
O G Ó Ł E M ......................................... 103,0 105,1 105,9 104,5 98,0 106,9 105,3 193,9 132,3 110,4
TOTAL
W tym wartość dodana brutto ............ 102,8 105,0 105,9 104,3 98,0 106,6 105,5 192,4 131,3 110,2
Of which gross value added
sektor:
sector:
przedsiębiorstw niefinansowych ........ 103,8 107,3 107,3 106,7 97,2 112,3 106,7 252,3 148,4 116,5
non-financial corporations
instytucji finansowych ........................ 103,9 102,8 122,3 110,2 86,9 91,5 142,0 262,1 162,4 112,9
financial corporations
gospodarstw domowych .................... 102,0 103,2 102,9 99,2 97,9 100,4 101,3 139,2 107,0 99,6
households
Przemysł ............................................... 104,5 101,9 105,0 104,7 96,5 100,0 107,6 205,5 121,6 103,8
Industry
górnictwo i wydobywanie ................... 97,1 93,1 97,3 98,2 89,9 102,3 121,0 78,8 96,2 111,3
mining and quarrying
przetwórstwo przemysłowe ............... 105,3 101,9 105,8 106,2 94,5 97,8 113,0 250,4 125,9 104,4
manufacturing
Budownictwo ......................................... 95,0 98,8 108,5 99,2 92,0 108,7 105,1 185,6 106,3 105,1
Construction
Transport i gospodarka magazynowa ... 102,3 112,3 109,4 102,6 90,3 115,3 106,9 171,4 143,6 111,3
Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ ........... 100,4 122,0 96,7 100,8 74,2 120,9 106,6 166,3 114,2 95,6
Accommodation and cateringΔ
Informacja i komunikacja ...................... 113,0 110,7 109,6 106,6 107,9 121,2 103,7 352,1 198,1 135,6
Information and communication
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 103,9 102,7 122,2 110,1 87,0 91,4 141,8 263,2 161,9 112,7
Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomościΔ ............. 106,3 100,5 102,2 118,2 104,2 102,5 104,8 175,1 144,4 111,9
Real estate activities
Edukacja ............................................... 100,5 103,3 104,9 103,8 104,2 102,6 94,6 127,4 114,3 101,1
Education
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ... 103,1 105,8 112,9 98,7 102,5 123,3 96,7 210,4 148,5 122,2
Human health and social work activities
Pozostała działalność usługowa ........... 93,6 110,4 105,9 97,9 99,9 108,1 106,2 227,9 122,9 114,7
Other service activities
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ...................... 2015 125025 24474 2868 97683
Agriculture, forestry and fishing 2019 148485 26594 1446 120445
2020 156306 26356 1201 128749
2022 239944 40716 1756 197472
dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; 2015 39097 32052 4055 2990
rekultywacjaΔ 2019 52322 43278 5513 3531
water supply; sewerage, waste management and re-
mediation activities 2020 58742 50118 5608 3016
2022 76460 63850 6999 5611
Handel; naprawa pojazdów samochodowychΔ ................ 2015 445025 287980 150 156895
Trade; repair of motor vehicles Δ 2019 583133 403396 36,5 179701
2020 584641 419025 391 165225
2022 753517 570316 52,2 183149
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna ............ 2015 151147 86061 9051 56035
Professional, scientific and technical activities 2019 210213 125991 10385 73837
2020 215494 132090 10592 72812
2022 278413 179319 15782 83312
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna .............................. 2015 117842 27037 56393 29124
Human health and social work activities 2019 161222 36340 77122 40252
2020 169103 38899 85080 36114
2022 234760 53706 112399 56498
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją ....... 2015 25154 6352 11097 3848
Arts, entertainment and recreation 2019 36129 10912 14276 4885
2020 33075 9372 13441 5035
2022 45315 14065 18037 5403
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ...................... 2015 80008 15507 1504 62997
Agriculture, forestry and fishing 2019 94260 18116 888 75256
2020 96255 17574 682 77999
2022 152826 28897 1154 122775
dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; 2015 19188 16515 1248 1425
rekultywacjaΔ 2019 26877 23260 2033 1584
water supply; sewerage, waste management and re-
mediation activities 2020 30045 26879 1909 1257
2022 41223 36221 2289 2713
Handel; naprawa pojazdów samochodowychΔ ................ 2015 182359 154587 84,9 27687
Trade; repair of motor vehicles Δ 2019 260108 217187 17,8 42903
2020 255901 223084 371 32446
2022 311364 273317 29,8 38017
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna ............ 2015 58861 42264 2922 13675
Professional, scientific and technical activities 2019 91598 70260 3710 17628
2020 92359 72370 3856 16133
2022 123425 94750 6846 21829
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna .............................. 2015 49739 13425 25456 7853
Human health and social work activities 2019 67514 21769 34838 6442
2020 70551 21277 39308 4547
2022 97330 26793 54879 8290
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją ....... 2015 12591 3720 4700 1355
Arts, entertainment and recreation 2019 20269 8095 6042 1747
2020 16468 6243 5036 1761
2022 23503 8449 7630 2287
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ...................... 2015 45017 8967 1364 34686
Agriculture, forestry and fishing 2019 54225 8478 558 45189
2020 60051 8782 519 50750
2022 87118 11819 602 74697
dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; 2015 19909 15537 2807 1565
rekultywacja Δ 2019 25445 20018 3480 1947
water supply; sewerage, waste management and re-
2020 28697 23239 3699 1759
mediation activities
2022 35237 27629 4710 2898
Handel; naprawa pojazdów samochodowych Δ ................. 2015 262666 133393 65,1 129208
Trade; repair of motor vehicles Δ 2019 323025 186209 18,7 136798
2020 328740 195941 19,7 132779
2022 442153 296999 22,4 145132
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna ............ 2015 92286 43797 6129 42360
Professional, scientific and technical activities 2019 118615 55731 6675 56209
2020 123135 59720 6736 56679
2022 154988 84569 8936 61483
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna .............................. 2015 68103 13612 30937 21271
Human health and social work activities 2019 93708 14571 42284 33810
2020 98552 17622 45772 31567
2022 137430 26913 57520 48208
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją ....... 2015 12563 2632 6397 2493
Arts, entertainment and recreation 2019 15860 2817 8234 3138
2020 16607 3129 8405 3274
2022 21812 5616 10407 3116
TABL. 12 (568). PRODUKCJA GLOBALNA, ZUŻYCIE POŚREDNIE ORAZ WARTOŚĆ DODANA BRUTTO
WEDŁUG WYBRANYCH SEKCJI I DZIAŁÓW (ceny bieżące)
OUTPUT, INTERMEDIATE CONSUMPTION AND GROSS VALUE ADDED
BY SELECTED SECTIONS AND DIVISIONS (current prices)
W tym:
Of which:
TABL. 12 (568). PRODUKCJA GLOBALNA, ZUŻYCIE POŚREDNIE ORAZ WARTOŚĆ DODANA BRUTTO
WEDŁUG WYBRANYCH SEKCJI I DZIAŁÓW (dok.)
OUTPUT, INTERMEDIATE CONSUMPTION AND GROSS VALUE ADDED
BY SELECTED SECTIONS AND DIVISIONS (cont.)
Przemysł (dok.)
Industry (cont.)
w tym:
of which:
górnictwo i wydobywanie ................. 230 216 209 172 mining and quarrying
Transport i gospodarka magazynowa 930 1041 1091 1119 Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomia Δ ......... 341 409 356 403 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja .................... 375 440 456 501 Information and communication
Obsługa rynku nieruchomości Δ .......... 172 161 143 163 Real estate activities
Pozostała działalność usługowa ......... 247 267 395 380 Other service activities
górnictwo i wydobywanie ................. 37439 45207 46948 55843 mining and quarrying
Transport i gospodarka magazynowa 363874 448004 470626 590303 Transportation and storage
Zakwaterowanie i gastronomia Δ ......... 28274 35624 37904 45672 Accommodation and catering Δ
Informacja i komunikacja .................... 79688 76171 79062 93590 Information and communication
Obsługa rynku nieruchomości Δ .......... 718911 848160 893208 1108654 Real estate activities
Pozostała działalność usługowa ......... 10370 12618 13186 27915 Other service activities
1 Rocznik Statystyczny
714 Rachunki narodowe
sektor:
sector:
gospodarstw domowych ............................ 1046356 1303144 1299737 1745350 46140 59,4 57,7
households
spożycie:
consumption expenditure:
Akumulacja brutto ....................................... 377383 469061 438531 687566 18177 21,4 22,7
Gross capital formation
nakłady brutto na środki trwałe .............. 367238 432916 428090 515574 13630 20,8 17,0
gross fixed capital formation
w tym sektor:
of which sector:
Przedsiębiorstw niefinansowych ................... 201865 271011 241419 430677 11385 11,5 14,2
Non-financial corporations
Instytucji finansowych ................................... 6728 9051 10582 10056 266 0,4 0,3
Financial corporations
Instytucji rządowych i samorządowych ......... 82787 100598 109393 129597 3426 4,7 4,3
General government
Gospodarstw domowych ............................... 85147 87549 76537 115802 3061 4,8 3,9
Households
National accounts 719
TABL. 16 (572). RELACJA POPYTU KRAJOWEGO DO PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO (ceny bieżące)
RELATION OF DOMESTIC DEMAND TO GROSS DOMESTIC PRODUCT (current prices)
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w% in %
sektor: sector:
Akumulacja brutto ............................... 21,0 20,5 18,7 22,4 Gross capital formation
w tym: of which:
Nakłady brutto na środki trwałe .............. 20,4 18,9 18,3 16,8 Gross fixed capital formation
WSKAŹNIKI WARTOŚCI
VALUE INDICES
O G Ó Ł E M ............................................. 102,1 107,2 108,1 105,8 100,1 115,4 118,8 302,7 206,0 171,9 137,2
TOTAL
Spożycie ................................................. 102,8 107,5 106,4 106,6 101,9 111,6 118,5 287,5 199,9 169,0 134,7
Final consumption expenditure
Prywatne .................................................. 102,9 108,1 106,2 105,7 99,9 111,9 120,1 281,2 199,1 167,5 134,3
Private
sektor:
sector:
gospodarstw domowych ....................... 102,8 108,2 105,9 105,7 99,7 111,9 120,0 279,1 198,8 166,7 133,9
households
Akumulacja brutto ................................. 99,3 105,9 114,9 102,8 93,5 130,5 120,1 364,9 228,6 182,1 146,5
Gross capital formation
W tym nakłady brutto na środki trwałe ..... 93,2 101,8 114,4 108,7 98,9 103,3 116,6 287,9 182,7 140,6 119,2
Of which gross fixed capital formation
720 Rachunki narodowe
WSKAŹNIKI WOLUMENU
VOLUME INDICES
O G Ó Ł E M ............................................. 102,2 105,4 106,3 103,3 97,3 108,5 105,2 190,1 148,5 131,4 111,1
TOTAL
Spożycie ................................................. 103,3 105,4 104,4 104,1 98,5 105,8 104,1 174,2 140,8 128,5 108,5
Final consumption expenditure
Prywatne .................................................. 103,7 106,2 104,6 103,4 96,6 106,1 105,3 176,5 142,0 128,6 107,9
Private
sektor:
sector:
gospodarstw domowych ....................... 103,6 106,3 104,4 103,5 96,4 106,2 105,2 175,8 142,2 128,0 107,7
households
Akumulacja brutto ................................. 98,3 105,6 113,8 100,5 92,5 119,4 109,2 264,7 180,9 143,2 120,6
Gross capital formation
W tym nakłady brutto na środki trwałe ..... 92,4 101,6 112,6 106,2 97,7 101,2 104,9 221,5 151,2 116,4 103,7
Of which gross fixed capital formation
WSKAŹNIKI CEN
PRICE INDICES
O G Ó Ł E M ............................................. 99,9 101,7 101,7 102,4 102,9 106,4 112,9 159,5 138,9 130,9 123,6
TOTAL
Spożycie ................................................. 99,5 102,0 101,9 102,4 103,5 105,5 113,8 165,0 142,0 131,6 124,3
Final consumption expenditure
Prywatne .................................................. 99,2 101,8 101,5 102,2 103,4 105,5 114,1 159,2 140,0 130,5 124,5
Private
sektor:
sector:
gospodarstw domowych ....................... 99,2 101,8 101,4 102,1 103,4 105,4 114,1 158,3 139,8 130,1 124,4
households
Akumulacja brutto ................................. 101,0 100,3 101,0 102,3 101,1 109,3 110,0 137,4 126,0 127,3 121,6
Gross capital formation
W tym nakłady brutto na środki trwałe ..... 100,9 100,2 101,6 102,4 101,2 102,1 111,2 130,1 120,8 120,9 114,9
Of which gross fixed capital formation
U w a g a. Wskaźniki wartości obliczono na podstawie danych wyrażonych w cenach bieżących, a wskaźniki wolumenu
— w cenach stałych; patrz uwagi ogólne do Rocznika, ust. 10 na str. 32.
N o t e. Value indices are calculated on the basis of data expressed at current prices, while volume indices — at constant
prices; see general notes to the Yearbook, item 10 on page 32.
National accounts 721
TABL. 18 (574). DOCHODY, WYDATKI I NADWYŻKA (+)/DEFICYT (–) SEKTORA INSTYTUCJI RZĄDOWYCH
I SAMORZĄDOWYCHa
REVENUE, EXPENDITURE AND SURPLUS (+)/DEFICIT (–) OF THE GENERAL GOVERNMENT
SECTOR a
Podsektor Subsector
instytucji funduszy
instytucji
samorządo- zabezpie-
WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem rządowych
wych na czenia
SPECIFICATION Total na szczeblu
szczeblu społecznego
centralnym
lokalnym social
central
local security
government
government funds
W MILIONACH ZŁOTYCH
IN MILLION PLN
Produkcja globalna rynkowa oraz na własne cele finalne 2015 30344 14222 16121 1
Market output and output for own final use 2019 32964 16597 16366 1
2020 31537 16463 15073 1
2022 42327 21901 20424 2
Podatki bieżące od dochodów, majątku itp. ...................... 2015 124634 71651 52983 —
Current taxes on income, wealth etc. 2019 181571 105396 76175 —
2020 184979 108395 76584 —
2022 234944 140664 94280 —
Składki netto na ubezpieczenia społeczne ........................ 2015 243183 16505 887 225792
Net social contributions 2019 324864 18108 1305 305451
2020 339114 18964 1410 318740
2022 421704 22964 2104 396636
TABL. 18 (574). DOCHODY, WYDATKI I NADWYŻKA (+)/DEFICYT (–) SEKTORA INSTYTUCJI RZĄDOWYCH
I SAMORZĄDOWYCHa (cd.)
REVENUE, EXPENDITURE AND SURPLUS (+)/DEFICIT (–) OF THE GENERAL GOVERNMENT
SECTOR a (cont.)
Podsektor Subsector
instytucji funduszy
instytucji
samorządo- zabezpie-
WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem rządowych
wych na czenia
SPECIFICATION Total na szczeblu
szczeblu społecznego
centralnym
lokalnym social
central
local security
government
government funds
Wydatki (dok.)
Expenditure (cont.)
Pozostałe podatki związane z produkcją .......................... 2015 2630 1214 1380 36
Other taxes on production 2019 2978 1701 1243 34
2020 3574 2041 1489 44
2022 5608 2745 2790 73
Dotacje ............................................................................ 2015 8642 6826 411 1405
Subsidies 2019 11964 10698 709 557
2020 83208 71877 783 10548
2022 26821 24141 992 1688
Dochody z tytułu własności .............................................. 2015 31664 31060 1884 8
Property income 2019 31427 30208 2241 7
2020 30479 29655 1680 5
2022 47330 44234 5031 1
Podatki bieżące od dochodów, majątku itp. ..................... 2015 256 130 126 —
Current taxes on income, wealth etc. 2019 110 30 80 —
2020 297 178 119 —
2022 946 845 101 —
Świadczenia społeczne inne niż transfery socjalne w na- 2015 258601 24358 15592 218651
turze 2019 353446 29247 52605 271594
Social benefits other than social transfers in kind 2020 390882 45510 61748 283624
2022 459690 80781 55046 323863
Transfery socjalne w naturze ........................................... 2015 33265 598 4466 28202
Social transfers in kind 2019 41432 895 4543 35994
2020 44181 1026 4752 38403
2022 58856 1170 7804 49882
Pozostałe transfery bieżące ............................................. 2015 37081 170902 9722 44435
Other current transfers 2019 42826 235279 13436 59056
2020 51787 293593 14658 70069
2022 71738 281517 18071 92101
Transfery kapitałowe ........................................................ 2015 10810 11511 3587 652
Capital transfers 2019 8582 9189 4322 126
2020 27332 27332 5091 9370
2022 53417 51457 12105 367
Akumulacja brutto ............................................................ 2015 82787 42272 40073 442
Gross capital formation 2019 100598 49547 50655 396
2020 109393 59735 49257 401
2022 129597 70649 58451 497
w tym nakłady brutto na środki trwałe ........................... 2015 81674 41265 39964 445
of which gross fixed capital formation 2019 98624 47946 50281 397
2020 104349 55770 48180 399
2022 125519 66498 58546 475
Nabycie pomniejszone o rozdysponowanie aktywów nie- 2015 –4410 –2051 –2359 0
produkowanych 2019 –1201 1027 –2228 0
Acquisitions less disposals of non-produced assets 2020 –2635 395 –3030 0
2022 –4439 –426 –4013 0
Nadwyżka (+)/deficyt (–) ................................................ 2015 –46761 –37888 –992 –7881
Surplus (+)/deficit (–) 2019 –17009 –25208 –4686 +12885
2020 –161834 –183725 +4463 +17428
2022 –112833 –98693 –12989 –1151
a Opracowano z uwzględnieniem konsolidacji w ramach podsektorów oraz pomiędzy podsektorami; patrz uwagi ogólne,
ust. 21 na str. 692.
a Compiled including consolidation within each subsector and between subsectors; see general notes, item 21 on page 692.
National accounts 723
TABL. 18 (574). DOCHODY, WYDATKI I NADWYŻKA (+)/DEFICYT (–) SEKTORA INSTYTUCJI RZĄDOWYCH
I SAMORZĄDOWYCHa (dok.)
REVENUE, EXPENDITURE AND SURPLUS (+)/DEFICIT (–) OF THE GENERAL GOVERNMENT
SECTOR a (cont.)
Podsektor Subsector
instytucji funduszy
instytucji
samorządo- zabezpie-
WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem rządowych
wych na czenia
SPECIFICATION Total na szczeblu
szczeblu społecznego
centralnym
lokalnym social
central
local security
government
government funds
W ODSETKACH
IN PERCENT
W MILIONACH ZŁOTYCH
IN MILLION PLN
a Opracowano z uwzględnieniem konsolidacji w ramach podsektorów oraz pomiędzy podsektorami; patrz uwagi ogólne,
ust. 21 na str. 692.
a Compiled including consolidation within each subsector and between subsectors; see general notes, item 21 on page 692.
National accounts 725
TABL. 19 (575). WYDATKI SEKTORA INSTYTUCJI RZĄDOWYCH I SAMORZĄDOWYCH WEDŁUG FUNKCJI a (dok.)
EXPENDITURE OF THE GENERAL GOVERNMENT SECTOR BY FUNCTION a (cont.)
Podsektor Subsector
instytucji funduszy
instytucji
samorządo- zabezpie-
WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem rządowych
wych na czenia
SPECIFICATION Total na szczeblu
szczeblu społecznego
centralnym
lokalnym social
central
local security
government
government funds
W ODSETKACH
IN PERCENT
TABL. 21 (577). RELACJA NADWYŻKI (+)/DEFICYTU (–) ORAZ DŁUGU SEKTORA INSTYTUCJI RZĄDOWYCH
I SAMORZĄDOWYCH DO PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO (ceny bieżące)
RELATION OF SURPLUS (+)/DEFICIT (–) AND DEBT OF THE GENERAL GOVERNMENT SECTOR
TO GROSS DOMESTIC PRODUCT (current prices)
2015 2019 2020 2022
WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION
w% in %
Nadwyżka (+)/deficyt (–) sektora instytucji rzą- Surplus (+)/deficit (–) of the general govern-
dowych i samorządowych ............................ –2,6 –0,7 –6,9 –3,7 ment sector
podsektor: subsector:
instytucji rządowych na szczeblu centralnym –2,1 –1,1 –7,9 –3,2 central government
instytucji samorządowych na szczeblu lokal-
nym .......................................................... –0,1 –0,2 +0,2 –0,4 local government
funduszy zabezpieczenia społecznego ........ –0,4 +0,6 +0,7 0,0 social security funds
Dług sektora instytucji rządowych i samorzą-
dowych ......................................................... 51,3 45,7 57,2 49,3 Debt of the general government sector
726 Rachunki narodowe
W MILIONACH ZŁOTYCH
IN MILLION PLN
1. Nadwyżka operacyjna brutto ......... 2015 433999 36893 302431 61222 28553 4483 417
Gross operating surplus 2019 510032 49471 358293 66965 29999 4869 435
2020 547207 60387 378162 70804 32292 5107 455
2022 613078 65985 438713 70693 32036 5168 483
2. Wynagrodzenia i inne dochody zwią- 2015 569351 16554 18523 481976 44938 6864 496
zane z pracą najemną 2019 756365 21628 26122 643186 56396 8422 611
Wages, salaries and other income 2020 793078 21859 26985 676088 58711 8810 625
connected with hired work 2022 970710 29425 33295 827305 69626 10313 746
3. Składki na ubezpieczenia społecz- 2015 112627 3312 3707 95144 8991 1373 100
ne płacone przez pracodawców 2019 144541 4133 4992 122913 10777 1609 117
Employers’ social contributions 2020 150262 4142 5113 128096 11124 1669 118
2022 180580 5474 6194 153903 12952 1918 139
4. Dochody z tytułu własności (saldo) 2015 51216 812 25207 20890 3887 408 12
Property income (balance) 2019 51831 755 26936 20277 3449 404 10
2020 43808 618 24459 15501 2911 312 7
2022 82067 1401 39814 35462 4810 565 15
5. Dochody pierwotne brutto (1+2+3 2015 1167193 57571 349868 659232 86369 13128 1025
+4) 2019 1462769 75987 416343 853341 100621 15304 1173
Gross primary income 2020 1534355 87006 434719 890489 105038 15898 1205
2022 1846435 102285 518016 1087363 119424 17964 1383
6. Podatki bieżące od dochodów, ma- 2015 85825 3147 24258 41069 14608 2273 470
jątku itp. 2019 118500 4080 31800 60196 18742 3021 661
Current taxes on income, wealth 2020 121553 4185 32415 61784 19391 3099 679
etc. 2022 134801 4718 35195 70358 20659 3096 775
7. Składki netto na ubezpieczenia spo- 2015 259558 9995 21656 191490 32048 4183 186
łeczne 2019 345502 12907 28238 259649 39313 5174 221
Net social contributions 2020 359936 13318 29983 270170 40843 5395 227
2022 451901 15984 38733 339284 50929 6691 280
8. Świadczenia społeczne ................. 2015 264986 12596 5153 60813 162339 20963 3122
Social benefits 2019 363186 16784 7496 96534 210809 27348 4215
2020 401032 18065 8528 110589 229455 29779 4616
2022 472741 22353 9455 130320 269756 35471 5386
z ubezpieczeń społecznych .......... 2015 219322 10942 4307 48578 135630 17257 2608
social security benefits 2019 273631 13566 5132 61520 168601 21570 3242
2020 285823 14023 5460 64841 175600 22528 3371
2022 326684 16575 5957 75340 198762 26200 3850
pozostałe świadczenia społeczne 2015 45664 1654 846 12235 26709 3706 514
other social benefits 2019 89555 3218 2364 35014 42208 5778 973
2020 115209 4042 3068 45748 53855 7251 1245
2022 146057 5778 3498 54980 70994 9271 1536
9. Pozostałe transfery bieżące (saldo) 2015 9827 1208 1068 5984 1290 125 152
Other current transfers (balance) 2019 7829 1114 664 4924 910 87 130
2020 14882 1599 3745 7803 1483 119 133
2022 –49 82 –75 –111 13 41 1
10. Dochody do dyspozycji brutto (5–6 2015 1096623 58233 310175 493470 203342 27760 3643
–7+8+9) 2019 1369782 76898 364465 634954 254285 34544 4636
Gross disposable income 2020 1468780 89167 384594 676927 275742 37302 5048
2022 1732425 104018 453468 807930 317605 43689 5715
a Patrz uwagi ogólne, ust. 15 na str. 687.
a See general notes, item 15 on page 687.
National accounts 727
1. Nadwyżka operacyjna brutto ......... 2015 30,1 51,7 85,0 8,4 11,4 13,1 9,7
Gross operating surplus 2022 26,4 52,9 83,2 5,8 8,3 9,6 7,1
2. Wynagrodzenia i inne dochody zwią- 2015 39,5 23,2 5,2 66,4 17,9 20,1 11,5
zane z pracą najemną 2022 41,9 23,6 6,3 68,0 17,9 19,3 11,0
Wages, salaries and other income
connected with hired work
3. Składki na ubezpieczenia społecz- 2015 7,8 4,7 1,0 13,1 3,6 4,0 2,3
ne płacone przez pracodawców 2022 7,8 4,4 1,2 12,6 3,3 3,6 2,1
Employers’ social contributions
4. Dochody z tytułu własności (saldo) 2015 3,5 1,1 7,1 2,9 1,6 1,2 0,3
Property income (balance) 2022 3,5 1,1 7,5 2,9 1,2 1,1 0,2
5. Dochody pierwotne brutto (1+2+3 2015 80,9 80,7 98,3 90,8 34,5 38,4 23,8
+4) 2022 79,6 82,0 98,2 89,3 30,7 33,6 20,4
Gross primary income
6. Podatki bieżące od dochodów, ma- 2015 6,0 4,4 6,8 5,6 5,9 6,7 11,0
jątku itp. 2022 5,8 3,8 6,7 5,8 5,3 5,8 11,5
Current taxes on income, wealth
etc.
7. Składki netto na ubezpieczenia spo- 2015 18,0 14,0 6,1 26,4 12,8 12,2 4,3
łeczne 2022 19,5 12,8 7,3 27,8 13,1 12,5 4,1
Net social contributions
8. Świadczenia społeczne ................. 2015 18,4 17,6 1,4 8,4 65,0 61,2 72,7
Social benefits 2022 20,4 17,9 1,8 10,7 69,3 66,3 79,6
z ubezpieczeń społecznych ........... 2015 15,2 15,3 1,2 6,7 54,3 50,4 60,7
social security benefits 2022 14,1 13,3 1,1 6,2 51,1 49,0 56,9
pozostałe świadczenia społeczne 2015 3,2 2,3 0,2 1,7 10,7 10,8 12,0
other social benefits 2022 6,3 4,6 0,7 4,5 18,2 17,3 22,7
9. Pozostałe transfery bieżące (saldo) 2015 0,7 1,7 0,3 0,8 0,5 0,4 3,5
Other current transfers (balance) 2022 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0
10. Dochody do dyspozycji brutto (5–6 2015 76,0 81,6 87,1 68,0 81,3 81,1 84,7
–7+8+9) 2022 74,7 83,4 86,0 66,4 81,6 81,7 84,4
Gross disposable income
DOCHODY NOMINALNE
NOMINAL INCOME
O G Ó Ł E M ............................................ 105,2 105,5 105,5 106,8 107,2 103,4 114,0 267,0 158,1 126,3
TOTAL
Podsektor pracodawców i pracujących na
własny rachunek:
Subsector of employers and own-account
workers:
w gospodarstwach indywidualnych w rol-
nictwie .............................................. 109,8 111,0 102,8 105,5 116,0 98,8 118,1 323,5 179,0 135,3
in private farms in agriculture
poza gospodarstwami indywidualnymi
w rolnictwie ....................................... 102,7 105,0 106,0 102,9 105,5 102,2 115,4 239,9 146,3 124,4
outside private farms in agriculture
Podsektor osób fizycznych:
Subsector of natural persons:
pracujących najemnie ........................... 107,0 105,7 105,9 107,5 106,6 104,4 114,3 286,6 163,8 127,2
employees
otrzymujących emeryturę i rentę .......... 103,5 104,2 104,8 110,7 108,4 104,2 110,5 249,5 156,1 124,9
recipients of retirement and other pen-
sions
utrzymujących się z niezarobkowych
źródeł dochodów .............................. 103,7 104,4 104,6 109,8 108,0 103,9 112,7 262,9 157,3 126,4
recipients of non-earned income sources
pozostałych .......................................... 106,4 105,0 105,9 107,6 108,9 104,2 108,6 270,8 156,8 123,3
others
NA 1 MIESZKAŃCAa .............................. 105,3 105,5 105,5 106,8 107,3 103,9 114,5 269,3 159,7 127,7
PER CAPITAa
DOCHODY REALNE
REAL INCOME
O G Ó Ł E M ............................................ 105,8 103,4 103,8 104,3 103,8 98,3 99,7 165,2 120,5 101,7
TOTAL
Podsektor pracodawców i pracujących na
własny rachunek:
Subsector of employers and own-account
workers:
w gospodarstwach indywidualnych w rol-
nictwie .............................................. 110,8 108,7 101,1 103,4 112,3 93,4 100,3 198,2 132,4 105,2
in private farms in agriculture
poza gospodarstwami indywidualnymi
w rolnictwie ....................................... 103,3 103,0 104,3 100,5 102,4 97,1 101,5 153,0 112,7 100,9
outside private farms in agriculture
Podsektor osób fizycznych:
Subsector of natural persons:
pracujących najemnie ........................... 107,6 103,7 104,2 105,1 103,3 99,2 100,2 179,8 125,5 102,7
employees
otrzymujących emeryturę i rentę .......... 103,9 101,8 102,9 107,9 104,4 99,3 96,2 145,2 117,2 99,8
recipients of retirement and other pen-
sions
utrzymujących się z niezarobkowych
źródeł dochodów .............................. 104,2 102,5 102,8 107,1 104,0 99,1 98,6 158,4 119,5 101,7
recipients of non-earned income sources
pozostałych .......................................... 106,9 103,0 104,2 104,9 104,9 99,3 95,0 163,2 119,0 99,0
others
NA 1 MIESZKAŃCAa .............................. 105,9 103,4 103,8 104,4 103,9 98,8 100,2 167,4 122,0 102,9
PER CAPITAa
pracujących najemnie ....... 489385 630715 672677 802838 45,8 47,3 employees
1. Dochody do dyspozycji brutto ..................................... 1096623 1369782 1468780 1732425 99,2 99,0
Gross disposable income
3. Ogółem przychody (1+2) ............................................. 1104992 1380505 1478473 1749948 100,0 100,0
Total resources
4. Spożycie w sektorze gospodarstw domowych ............ 1046356 1303144 1299737 1745350 94,7 99,7
Households’ final consumption expenditure
5. Oszczędności brutto (3–4) .......................................... 58636 77361 178736 4598 5,3 0,3
Gross saving
6. Ogółem rozchody (4+5) .............................................. 1104992 1380505 1478473 1749948 100,0 100,0
Total uses
a Stanowi sumę spożycia prywatnego (tj. spożycia w sektorze gospodarstw domowych i sektorze instytucji niekomercyj-
nych działających na rzecz gospodarstw domowych) oraz spożycia indywidualnego w sektorze instytucji rządowych
i samorządowych.
a The sum of private consumption expenditure (i.e. in the households sector and in non-profit institutions serving house-
holds sector) and individual consumption expenditure in the general government sector.
O G Ó Ł E M ............................................ 103,6 106,3 104,4 103,5 96,4 106,2 105,2 175,8 142,2 128,0 107,7
TOTAL
Żywność i napoje bezalkoholowe ............. 104,2 103,8 100,5 100,6 106,2 105,0 100,7 133,2 114,7 122,9 112,3
Food and non-alcoholic beverages
Napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe
i narkotyki ............................................. 104,9 102,7 104,1 103,2 106,1 105,3 104,0 130,2 113,2 134,5 116,2
Alcoholic beverages, tobacco and narcot-
ics
Odzież i obuwie ....................................... 109,9 113,5 107,7 112,4 88,4 113,4 115,2 505,4 333,0 174,4 115,4
Clothing and footwear
Użytkowanie mieszkania lub domu i no-
śniki energii .......................................... 97,8 101,4 100,0 104,0 101,1 105,4 98,3 115,1 108,0 108,0 104,8
Housing, water, electricity, gas and other
fuels
Wyposażenie mieszkania i prowadzenie
gospodarstwa domowego .................... 107,6 107,7 103,8 106,1 100,7 101,2 108,5 238,6 206,2 141,1 110,6
Furnishings, household equipment and
routine household maintenance
Zdrowie .................................................... 109,9 105,1 108,5 100,3 108,3 111,4 109,7 296,5 212,7 166,3 132,3
Health
Transport ................................................. 102,2 113,9 103,5 104,7 92,2 105,8 101,4 247,9 133,5 124,9 98,9
Transport
Łączność ................................................. 99,4 114,2 100,4 101,6 105,1 98,3 100,2 173,1 142,8 119,8 103,5
Communication
Rekreacja i kultura ................................... 105,3 107,1 107,5 100,1 84,6 110,0 110,3 178,7 162,1 124,6 102,7
Recreation and culture
Edukacja .................................................. 93,2 93,7 108,8 96,4 89,4 106,8 106,2 109,6 83,6 92,9 101,4
Education
Restauracje i hotele ................................. 105,3 117,7 107,9 107,4 67,7 121,4 111,5 230,1 194,8 131,6 91,7
Restaurants and hotels
Inne towary i usługi .................................. 106,6 103,1 112,1 103,4 88,8 101,8 116,9 229,4 170,0 134,6 105,7
Miscellaneous goods and services
NA 1 MIESZKAŃCA b .............................. 103,7 106,3 104,4 103,5 96,5 106,7 105,7 176,6 144,2 129,5 108,9
PER CAPITAb
a, b Patrz uwagi ogólne do Rocznika: a — ust. 10 na str. 32, b — ust. 12 na str. 33.
a, b See general notes to the Yearbook: a — item 10 on page 32, b — item 12 on page 33.
DZIAŁ XXVII CHAPTER XXVII
PODMIOTY GOSPODARKI ENTITIES OF THE NATIONAL
NARODOWEJ ECONOMY
O G Ó Ł E M ............................................ 2015 4184409 151 456910 350 314681 85552 17561 2972144
TOTAL 2019 4509916 55 521073 298 347260 77343 11472 3213641
2020 4663378 50 552091 281 365218 78645 11203 3326791
2021 4836214 48 593791 281 389870 81888 11029 3446578
2022 4995042 41 631670 286 412277 85475 11015 3556851
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybac- 2021 70718 2 6964 21 4663 1268 1244 55027
two 2022 71322 2 7044 23 4740 1240 1213 55568
Agriculture, forestry and fishing
przetwórstwo przemysłowe .................. 2021 394186 22 60991 49 41091 9804 809 297377
manufacturing 2022 399486 16 63640 46 42989 9814 786 300308
dostawa wody; gospodarowanie ście- 2021 14387 2 5162 7 2966 429 53 7159
kami i odpadami; rekultywacjaΔ 2022 14427 2 5309 8 3066 412 52 7070
water supply; sewerage, waste man-
agement and remediation activities
Handel; naprawa pojazdów samochodo- 2021 1004843 3 127998 17 81485 24852 2173 755039
wychΔ 2022 1005572 3 133629 20 84601 25354 2231 750842
Trade; repair of motor vehiclesΔ
Transport i gospodarka magazynowa ...... 2021 285774 2 30798 29 19187 5328 61 242762
Transportation and storage 2022 290042 2 34676 27 21063 6280 61 243245
Zakwaterowanie i gastronomia Δ ............... 2021 158725 — 21167 10 13055 3143 331 116240
Accommodation and catering Δ 2022 161144 — 22806 12 13956 3362 335 117084
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 2021 123878 — 18394 15 12516 1493 571 98599
Financial and insurance activities 2022 123436 — 18776 14 12697 1505 548 96834
Obsługa rynku nieruchomościΔ ................ 2021 286004 5 40155 25 25779 5106 4030 52365
Real estate activities 2022 293374 5 42666 27 27460 5212 4015 53241
Działalność profesjonalna, naukowa i tech- 2021 516634 2 81788 30 57265 7449 212 406032
niczna 2022 537748 2 86715 31 60691 7632 204 422353
Professional, scientific and technical activit-
ies
Administrowanie i działalność wspiera- 2021 165115 — 33852 6 21186 4787 406 120399
jącaΔ 2022 174820 — 36263 6 22330 5061 405 127387
Administrative and support service activit-
ies
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ...... 2021 284140 — 14259 5 10748 506 222 253451
Human health and social work activities 2022 294476 — 15320 7 11482 522 225 262693
Działalność związana z kulturą, rozrywką 2021 88297 — 5948 6 4004 518 76 42896
i rekreacją 2022 89903 — 6385 6 4302 516 74 43560
Arts, entertainment and recreation
Pozostała działalność usługowa .............. 2021 327480 — 6916 — 4081 1126 83 165292
Other service activities 2022 341356 — 7795 — 4488 1233 85 175382
O G Ó Ł E M ....................................... 2015 746038 456910 11380 382394 35896 20391 6849 286759 2369
TOTAL 2019 814655 521073 10021 429136 35229 40578 6109 291012 2570
2020 846622 552091 9880 457557 35004 43741 5909 291923 2608
2021 889300 593791 10350 499983 36929 40618 5911 292843 2666
2022 926125 631670 11136 539811 35337 38757 6629b 291752 2703
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i ry- 2021 10948 6964 75 6295 334 223 37 2863 1121
bactwo 2022 11022 7044 86 6375 344 205 34 2851 1127
Agriculture, forestry and fishing
Przemysł ............................................. 2021 116316 79642 2294 66423 5710 4977 238 36243 431
Industry 2022 120279 83876 2405 70946 5374 4814 337 35971 432
górnictwo i wydobywanie ................. 2021 2284 1908 86 1578 103 124 17 376 —
mining and quarrying 2022 2301 1933 88 1606 99 121 19 368 —
przetwórstwo przemysłowe ............. 2021 95610 60991 1856 49376 5312 4267 180 34611 8
manufacturing 2022 98001 63640 1938 52288 4987 4156 271 34353 8
wytwarzanie i zaopatrywanie w ener- 2021 11961 11581 213 10879 136 329 24 380 —
gię elektryczną, gaz, parę wodną 2022 13376 12994 232 12300 135 303 24 382 —
i gorącą wodęΔ
electricity, gas, steam and air condi-
tioning supply
dostawa wody; gospodarowanie ście- 2021 6461 5162 139 4590 159 257 17 876 423
kami i odpadami; rekultywacjaΔ 2022 6601 5309 147 4752 153 234 23 868 424
water supply; sewerage, waste man-
agement and remediation activ-
ities
Budownictwo ....................................... 2021 101411 73973 941 60754 3374 8459 445 27002 436
Construction 2022 107326 79862 996 67218 3202 7946 500 27015 449
Handel; naprawa pojazdów samocho- 2021 246480 127998 1355 105459 13342 7442 400 118481 1
dowychΔ 2022 251325 133629 1478 111790 12663 7150 548 117696 —
Trade; repair of motor vehicles Δ
Transport i gospodarka magazynowa 2021 42532 30798 247 26768 1842 1887 54 11734 —
Transportation and storage 2022 46320 34676 261 30712 1783 1834 86 11643 1
Zakwaterowanie i gastronomiaΔ .......... 2021 41184 21167 145 17848 1559 1544 71 20017 —
Accommodation and catering Δ 2022 42768 22806 156 19523 1536 1504 87 19962 —
a Powołane odrębnymi ustawami lub umowami międzynarodowymi, do których stosuje się określone przepisy. b W tym
spółki partnerskie — 2482.
a Established on the basis of separate acts or international agreements for which specific provisions are used. b Of which
professional partnerships —2482.
736 Podmioty gospodarki narodowej
TABL. 2 (586). SPÓŁKI ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WEDŁUG FORM PRAWNYCH (dok.)
Stan w dniu 31 grudnia
COMPANIES RECORDED IN THE REGON REGISTER BY LEGAL STATUS (cont.)
As of 31 December
Handlowe Commercial
part-
ner-
skie
i ko-
z ogra- man- Cywil-
niczo- ko- dyto- ne
Ogó- jawne
ną man- wo-ak- Civil
WYSZCZEGÓLNIENIE łem akcyj- unli- dytowe Innea
odpo- cyjne law
SPECIFICATION Grand razem ne mited a
wie- limited profes- part- Others
total total joint dzial- part-
part- sional ner-
stock nością ner-
ner- and ships
ships
limited ships joint
liability stock-
-limited
part-
ner-
ships
Informacja i komunikacja .................... 2021 50047 42462 1266 38518 973 1607 98 7585 —
Information and communication 2022 52942 45418 1480 41426 933 1441 138 7523 1
Działalność finansowa i ubezpiecze- 2021 22186 18394 1212 14810 698 1117 557 3791 1
niowa 2022 22552 18776 1217 15285 654 1027 593 3775 1
Financial and insurance activities
Obsługa rynku nieruchomościΔ ........... 2021 46897 40155 663 32279 2543 3976 694 6223 519
Real estate activities 2022 49364 42666 703 35038 2481 3745 699 6164 534
Działalność profesjonalna, naukowa 2021 107268 81788 1352 70670 2518 5120 2128 25475 5
i techniczna 2022 112060 86715 1498 75503 2397 4947 2370 25339 6
Professional, scientific and technical
activities
Administrowanie i działalność wspie- 2021 43926 33852 290 30231 1105 2111 115 9934 140
rającaΔ 2022 46628 36263 320 32713 1049 2038 143 10227 138
Administrative and support service
activities
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 2021 21971 14259 134 10122 1922 1059 1022 7712 —
Human health and social work activ- 2022 22954 15320 144 11200 1897 1066 1013 7634 —
ities
Działalność związana z kulturą, roz- 2021 10212 5948 281 5084 228 344 11 4264 —
rywką i rekreacją 2022 10625 6385 278 5535 235 322 15 4238 2
Arts, entertainment and recreation
Pozostała działalność usługowa ......... 2021 13661 6916 45 6208 322 320 21 6734 11
Other service activities 2022 14638 7795 49 7074 331 309 32 6832 11
a Powołane odrębnymi ustawami lub umowami międzynarodowymi, do których stosuje się określone przepisy.
a Established on the basis of separate acts or international agreements for which specific provisions are used.
DZIAŁ XXVIII CHAPTER XXVIII
PRZEGLĄD MIĘDZYNARODOWY INTERNATIONAL REVIEW
4. Do Unii Europejskiej (UE) należy 27 krajów: 4. The European Union (EU) consists of 27
Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, countries: Austria, Belgium, Denmark, Finland,
Hiszpania, Holandia i Irlandia, Luksemburg, Niem- France, Greece, Spain, the Netherlands, Ireland,
cy, Portugalia, Szwecja, Włochy, od 1 maja 2004 r. Luxembourg, Germany, Portugal, Sweden, Italy,
— Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, since 1 May 2004 — Cyprus, Czechia, Estonia,
Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry, od 1 stycznia Lithuania, Latvia, Malta, Poland, Slovakia, Slovenia
2007 r. — Bułgaria i Rumunia, od 1 lipca 2013 r. — and Hungary, since 1 January 2007 — Bulgaria and
Chorwacja. Od 1 lutego 2020 r. Wielka Brytania nie Romania, since 1 July 2013 — Croatia. Since
jest już członkiem UE. 1 February 2020 the United Kingdom is no longer
Euro, jako jednostka walutowa UE, zostało wpro- the EU member.
wadzone do obiegu gospodarczego z dniem 1 sty- Euro, as the currency unit of the EU, was intro-
cznia 1999 r. Do strefy euro należy 20 krajów: duced on 1 January 1999. The euro area consists
Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, of 20 countries: Austria, Belgium, Finland, France,
Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Spain, the Netherlands, Ireland, Luxembourg,
Włochy, od 1 stycznia 2001 r. — Grecja, Germany, Portugal, Italy, since 1 January 2001 —
od 1 stycznia 2007 r. — Słowenia, od 1 stycznia Greece, since 1 January 2007 — Slovenia, since
2008 r. — Cypr i Malta, od 1 stycznia 2009 r. — 1 January 2008 — Cyprus and Malta, since 1 Janu-
Słowacja, od 1 stycznia 2011 r. — Estonia, od ary 2009 — Slovakia, since 1 January 2011 —
1 stycznia 2014 r. — Łotwa, od 1 stycznia 2015 r. Estonia, since 1 January 2014 — Latvia, since
— Litwa, od 1 stycznia 2023 r. — Chorwacja. 1 January 2015 — Lithuania, since 1 January 2023
Podstawowym źródłem danych do tabl. 6, pre- — Croatia.
zentującej wybrane wskaźniki dla Polski na tle UE The main source of data in table 6, presenting
i strefy euro, jest baza danych Eurostatu (Urząd selected indicators for Poland against the back-
Statystyczny Unii Europejskiej). Dane pobrano ground of the EU and the euro area, is Eurostat’s
z bazy w dniach 30 i 31 października 2023 r. (the Statistical Office of the European Union) data-
5. Dane w zakresie wskaźników społeczno-gos- base. The data were extracted from the database
podarczych świata (tabl. 1) dotyczące: on 30 and 31 October 2023.
5. Data on the socio-economic indicators of the
1) ludności — grupowane są według kontynentów
world (table 1) concerning:
oraz zgodnie ze stosowanym przez ONZ podzia-
1) population — are grouped by continents as well
łem świata na:
as according to the UN division of the world into:
a) regiony bardziej rozwinięte, do których zali-
a) more developed regions, to which the coun-
czono kraje Ameryki Północnej i Europy oraz
tries of North America and Europe as well as
Australię, Japonię i Nową Zelandię,
Australia, Japan and New Zealand have
b) regiony mniej rozwinięte, do których zaliczo-
been included,
no pozostałe kraje;
b) less developed regions, which include the
2) ludności aktywnej zawodowo — grupowane
countries not mentioned above;
są zgodnie ze stosowanym przez Międzynaro- 2) economically active population — are
dową Organizację Pracy (MOP) podziałem geo- grouped according to the geographical division
graficznym świata na: of the world adopted by the International Labour
a) Afrykę, Organization (ILO), i.e.:
b) Amerykę Północną, a) Africa,
c) Amerykę Środkową i Południową, b) Northern America,
d) Azję (z wyłączeniem Azji Środkowej i krajów c) Central and South America,
arabskich) i kraje Pacyfiku, d) Asia (excluding Central Asia and Arab states)
e) kraje Europy i Azji Środkowej — Armenia, and the Pacific,
Azerbejdżan, Cypr, Gruzja, Izrael, Kazach- e) Europe and Central Asia — Armenia,
stan, Kirgistan, Tadżykistan, Turcja, Turkme- Azerbaijan, Cyprus, Georgia, Israel, Kazakh-
nistan, Uzbekistan, stan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Türkiye (Tur-
f) kraje arabskie, do których zaliczono: Arabię key), Turkmenistan, Uzbekistan,
Saudyjską, Bahrajn, Irak, Jemen, Jordanię, f) Arab states, which include: Saudi Arabia,
Katar, Kuwejt, Liban, Oman, Palestynę, Sy- Bahrain, Iraq, Yemen, Jordan, Qatar, Kuwait,
rię, Zjednoczone Emiraty Arabskie; Lebanon, Oman, Palestine, Syria, the United
3) rozwoju społeczeństwa informacyjnego (w tym Arab Emirates;
telefonów, Internetu) — przedstawiono według 3) development of information society (i.a. tele-
stosowanego przez Bank Światowy podziału phones, the Internet) — are shown according to
świata na kraje i terytoria o wysokim oraz the division of the world by the World Bank into
o średnim i niskim poziomie rozwoju gospodar- the countries and territories with high and with
czego, według wartości dochodu narodowego middle or low income, based on the gross na-
brutto (DNB) na 1 mieszkańca w poprzednim ro- tional income (GNI) per capita in preceding year
ku (co może powodować różnice w ich przypo- (which can cause differences in assigning them
rządkowaniu do danej grupy w poszczególnych to a specific group in respective years). In 2022
latach). W 2022 r. do krajów i terytoriów o: the countries and territories with:
International review 739
a) wysokim poziomie rozwoju gospodarcze- a) high income included those, where GNI per
go zaliczano te, w których wartość DNB na capita in 2021 exceeded USD 13205, that is
1 mieszkańca w 2021 r. wyniosła powyżej the following countries or territories: Andorra,
13205 USD, tj. następujące kraje i terytoria: Antigua and Barbuda, Saudi Arabia, Aruba,
Andora, Antigua i Barbuda, Arabia Saudyj- Australia, Austria, the Bahamas, Bahrain,
ska, Aruba, Australia, Austria, Bahamy, Bah- Barbados, Belgium, Bermuda, Brunei, British
rajn, Barbados, Belgia, Bermudy, Brunei, Virgin Islands, Chile, China — Hong Kong
Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Chile, Chiny — Special Administrative Region, China —
Specjalny Region Administracyjny Hongkong, Macao Special Administrative Region, China
Chiny — Specjalny Region Administracyjny — Taiwan, Croatia, Curaçao, Cyprus,
Makau, Chiny — Tajwan, Chorwacja, Cu- Czechia, Denmark, Estonia, Finland, France,
raçao, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlan- Gibraltar, Greece, Greenland, Guam, Equa-
dia, Francja, Gibraltar, Grecja, Grenlandia, torial Guinea, Spain, the Netherlands, Ire-
Guam, Gwinea Równikowa, Hiszpania, Ho- land, Iceland, Israel, Japan, the Cayman Is-
landia, Irlandia, Islandia, Izrael, Japonia, lands, Canada, Qatar, South Korea, Kuwait,
Kajmany, Kanada, Katar, Korea Południowa, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Latvia,
Kuwejt, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Malta, the Northern Mariana Islands, Mona-
Łotwa, Malta, Mariany Północne, Monako, co, Nauru, Germany, Norway, New Caledo-
Nauru, Niemcy, Norwegia, Nowa Kaledonia, nia, New Zealand, Oman, Panama, French
Nowa Zelandia, Oman, Panama, Polinezja
Polynesia, Poland, Puerto Rico, Portugal,
Francuska, Polska, Portoryko, Portugalia,
Romania, Saint Kitts and Nevis, Saint-Martin,
Rumunia, Saint Kitts and Nevis, Saint-Martin,
San Marino, the Seychelles, Singapore,
San Marino, Seszele, Singapur, Sint Maar-
Sint Maarten, Slovakia, Slovenia, the United
ten, Słowacja, Słowenia, Stany Zjednoczone,
States, Switzerland, Sweden, Trinidad and
Szwajcaria, Szwecja, Trynidad i Tobago,
Tobago, Uruguay, Hungary, the United King-
Urugwaj, Węgry, Wielka Brytania, Włochy,
dom, Italy, the Isle of Man, the Virgin Islands,
Wyspa Man, Wyspy Dziewicze Stanów Zjed-
the Channel Islands, the Faroe Islands, the
noczonych, Wyspy Normandzkie, Wyspy
Owcze, Wyspy Turks i Caicos, Zjednoczone Turks and Caicos Islands, the United Arab
Emiraty Arabskie, Emirates,
b) średnim i niskim poziomie rozwoju gospo- b) middle or low income included countries or
darczego zaliczano kraje lub terytoria z war- territories with GNI per capita amounting in
tością DNB na 1 mieszkańca w 2021 r. wy- 2021 to USD 13205 or less, that is all coun-
noszącą 13205 USD lub mniej, tj. wszystkie tries and territories other than those listed
inne niż wymienione wyżej kraje i terytoria, above, additionally divided geographically
dla których zastosowano dodatkowo podział into countries and territories of:
geograficzny na kraje i terytoria: ― Sub-Saharan Africa,
― Afryki Subsaharyjskiej, ― Latin America and Caribbean,
― Ameryki Środkowej i Południowej, ― South Asia — Afghanistan, Bangladesh,
― Azji Południowej — Afganistan, Bangla- Bhutan, India, the Maldives, Nepal,
desz, Bhutan, Indie, Malediwy, Nepal, Pa- Pakistan, Sri Lanka,
kistan, Sri Lanka, ― East Asia and the Pacific — China, Fiji,
― Azji Wschodniej oraz Pacyfiku — Chiny, the Philippines, Indonesia, Cambodia,
Fidżi, Filipiny, Indonezja, Kambodża, Kiribati, North Korea, Laos, Malaysia,
Kiribati, Korea Północna, Laos, Malezja, Micronesia, Myanmar (Burma), Mongolia,
Mikronezja, Mjanma (Birma), Mongolia, Palau, Papua New Guinea, Samoa,
Palau, Papua-Nowa Gwinea, Samoa, American Samoa, Thailand, Timor-Leste
Samoa Amerykańskie, Tajlandia, Timor (East Timor), Tonga, Tuvalu, Vanuatu, Vi-
Wschodni, Tonga, Tuvalu, Vanuatu, Wiet- etnam, the Marshall Islands, the Solomon
nam, Wyspy Marshalla, Wyspy Salomona, Islands,
― Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej — ― Middle East and North Africa — Algeria,
Algieria, Dżibuti, Egipt, Irak, Iran, Jemen, Djibouti, Egypt, Iraq, Iran, Yemen,
Jordania, Liban, Libia, Maroko, Syria, Jordan, Lebanon, Libya, Morocco, Syria,
Tunezja, Zachodni Brzeg i Strefa Gazy Tunisia, the West Bank and Gaza Strip
(Palestyna), (Palestine),
― Europy i Azji Środkowej — Albania, ― Europe and Central Asia — Albania,
Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Bośnia Armenia, Azerbaijan, Belarus, Bosnia
i Hercegowina, Bułgaria, Czarnogóra, and Herzegovina, Bulgaria, Montenegro,
Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Kosowo, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan,
Macedonia Północna, Mołdawia, Rosja, Kosovo, North Macedonia, Moldova,
Serbia, Tadżykistan, Turcja, Turkmeni- Russia, Serbia, Tajikistan, Türkiye (Tur-
stan, Ukraina, Uzbekistan; key), Turkmenistan, Ukraine, Uzbekistan;
740 Przegląd międzynarodowy
4) rolnictwa oraz przemysłu, w tym energii i pro- 4) agriculture and industry, including energy,
dukcji ważniejszych wyrobów przemysłowych manufacture of main industrial products and
oraz wartości dodanej brutto w przetwórstwie value added in manufacturing, as well as gross
przemysłowym, a także produktu krajowego domestic product — are grouped by con-
brutto — grupowane są według kontynentów; tinents;
5) handlu zagranicznego — zgodnie z podziałem 5) foreign trade — are grouped according to
geograficznym świata stosowanym przez Mię- the geographical division of the world adopted
dzynarodową Organizację Handlu — WTO by the World Trade Organization — WTO
(szczegółowy wykaz grupowań krajów zawiera (the detailed country groups definitions and
Podręcznik Użytkownika dostępny pod adresem composition are included in the User Guide
internetowym: https://stats.wto.org/assets/User available at the Internet address: https://stats
Guide/UserGuide_en.pdf), przedstawiono w po- .wto.org/assets/UserGuide/UserGuide_en.pdf)
dziale na: as follows:
― Afrykę, ― Africa,
― Amerykę Północną (do której zaliczono: ― North America (comprising: Bermuda,
Bermudy, Kanadę, Meksyk, Portoryko, Saint- Canada, Mexico, Puerto Rico, Saint Pierre
-Pierre i Miquelon, Stany Zjednoczone oraz and Miquelon, the United States and Virgin
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych), Islands of the United States),
― Amerykę Środkową i Południową, ― Central and South America,
― Azję (w tym Australię i Nową Zelandię), ― Asia (including Australia and New Zealand),
― Europę (w tym Turcję), ― Europe (including Türkiye),
― Bliski Wschód, ― Middle East,
― Kraje Wspólnoty Niepodległych Państw — ― Commonwealth of Independent States —
WNP (do których zaliczono: Armenię, Azer- CIS (comprising: Armenia, Azerbaijan, Be-
bejdżan, Białoruś, Gruzję, Kazachstan, Kirgi- larus, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan,
stan, Rosję, Tadżykistan, Turkmenistan oraz Russia, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbek-
Uzbekistan). istan).
6. Dane o powierzchni kontynentów podano na 6. Data concerning the area of continents are
podstawie szacunków ONZ. presented on the basis of the UN estimates.
Dane o powierzchni krajów i terytoriów niesamo- Data on the area of countries and non-self-
dzielnych obejmują powierzchnię lądów oraz wód -governing territories include the land areas as well
śródlądowych, bez niektórych niezamieszkanych as the inland waters, excluding some uninhabited
terenów podbiegunowych i wysp. polar areas and islands.
7. Dane o ludności oraz przeliczenia na 1 mie- 7. Data on population and computations per
szkańca (1000 ludności itp.) odnoszą się, jeśli nie capita (1000 population etc.) refer to, unless other-
zaznaczono inaczej, do ludności rezydującej (obli- wise stated, residents (the population calculated
czonej według międzynarodowej definicji zamiesz- according to the international definition of res-
kania). idence).
Dane o ludności kontynentów podano na pod- Data concerning the population of continents are
stawie szacunków ONZ. presented on the basis of the UN estimates.
Dane o ludności krajów i terytoriów niesamo- Data on the population of countries and non-self-
dzielnych, jeśli nie zaznaczono inaczej, dotyczą -governing territories, unless otherwise stated, are
szacunku na środek danego roku. the mid-year estimates.
8. Ludność aktywna zawodowo obejmuje 8. Economically active population includes all
wszystkie osoby uznane za pracujące lub bezro- persons acknowledged as employed or as unem-
botne zgodnie definicjami z przyjętymi przez MOP. ployed according to the ILO definitions.
9. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem, ustalany 9. At-risk-of-poverty rate, based on results of
na podstawie wyników Europejskiego Badania the European Union Statistics on Income and Living
Dochodów i Warunków Życia (EU-SILC), obliczono Conditions (EU-SILC), is calculated as a percent-
jako udział osób, których roczny ekwiwalentny age of persons with an annual equivalised dispos-
dochód do dyspozycji jest niższy od granicy ubó- able income below the at-risk-of-poverty threshold
stwa w ogólnej liczbie ludności. Granica ubóstwa in the total population. The at-risk-of-poverty
ustalona jest na poziomie 60% mediany rocznych threshold is set at 60% of the median of the annual
ekwiwalentnych dochodów do dyspozycji w danym equivalised disposable income in a given country.
kraju. Zgodnie z metodologią Eurostatu, wskaźnik According to the Eurostat’s methodology, this rate
jest oparty o dane dotyczące dochodu za rok po- is calculated on the basis of income from the year
przedzający rok realizacji badania. preceding the one under the survey.
10. Zharmonizowany wskaźnik cen konsump- 10. Harmonised Index of Consumer Prices
cyjnych (HICP) obliczany jest według ujednoliconej (HICP) is computed according to the unified meth-
metodologii Unii Europejskiej. Przy obliczaniu tego odology of the European Union. In compilation of
wskaźnika stosowana jest Klasyfikacja Spożycia this index the Classification of Individual Consump-
Indywidualnego według Celu (COICOP). tion by Purpose (COICOP) is applied.
International review 741
11. Dane o pogłowiu bydła i trzody chlewnej 11. Data regarding stocks of cattle and pigs
dotyczą okresów rocznych kończących się 30 wrze- concern annual periods ending on 30 September,
śnia, tj. obejmują okres od 1 października roku i.e. they cover the period between 1 October of the
poprzedniego do 30 września danego roku. preceding year to 30 September of the given year.
Produkcję mięsa z uboju podano w wadze Production of meat from slaughtered animals
poubojowej ciepłej. Dane nie obejmują podrobów is given in post-slaughter warm weight. Data do not
i tłuszczów poubojowych; dotyczą one mięsa: include post-slaughter pluck and fats; they concern
wołowego, cielęcego, bawolego, wieprzowego, meat of the following species: beef, veal, buffalo,
baraniego, jagnięcego, koziego, końskiego, króli- pork, mutton, lamb, goat, horse, rabbit, poultry and
czego, drobiowego i dziczyzny. game.
12. Dane o produkcji wyrobów przemysło- 12. Data concerning manufacture of industrial
wych podano w oparciu o Międzynarodową Stan- goods are presented pursuant to the International
dardową Klasyfikację Rodzajów Działalności Go- Standard Industrial Classification of All Economic
spodarczej (ISIC — Rev. 4) lub o Centralną Klasyfi- Activities (ISIC — Rev. 4) or Central Product Classi-
kację Produktów (CPC — Ver. 2.1). fication (CPC — Ver. 2.1).
Dane o wydobyciu gazu ziemnego dotyczą pro- Data on production of natural gas concern the
dukcji gazu z pól naftowych i kopalni węgla, zużyte- production of gas from oil fields and coal mines,
go jako paliwo lub do dalszej przeróbki; nie obejmu- used as a fuel or for further processing; they do not
ją one gazu zużytego do utrzymania ciśnienia oraz include gas used to maintain pressure and extrac-
gazu wytwarzanego z odpadów przemysłowych lub tion losses as well as gas produced from industrial
komunalnych.
or municipal waste.
Dane o produkcji miedzi rafinowanej oraz cyn-
Data on production of refined copper as well as
ku dotyczą produkcji pierwotnej i wtórnej.
zinc concern primary and secondary production.
Dane o produkcji energii elektrycznej dotyczą
Data on production of electricity concern the
produkcji brutto elektrowni zawodowych i nieza-
gross production of public and non-public power
wodowych.
plants.
13. Energia pierwotna jest to suma energii za-
13. Primary energy covers the sum of energy
wartej w pierwotnych nośnikach energii, takich jak:
from the primary energy commodities, such as:
węgiel kamienny i brunatny, torf, łupki bitumiczne,
hard coal, brown coal, peat, oil shale, solid biofuels
biopaliwa i odpady stałe, ropa naftowa, kondensat
gazowy, biopaliwa ciekłe i gazowe, gaz ziemny, and waste, crude petroleum, natural gas liquids,
a także energia wodna, pływów i fal morskich, wia- liquid biofuels and biogas, natural gas, as well as
trowa, słoneczna, jądrowa i geotermalna. hydro, tidal, wave, wind, solar, nuclear and geo-
Całkowita podaż energii obejmuje sumę ilości thermal energy.
energii z poszczególnych nośników (pozyskiwanie Total energy supply equals the sum of energy
energii pierwotnej + import – eksport – bunkier), po- quantities from individual commodities (production
mniejszoną/powiększoną o saldo zapasów. of primary energy + imports – exports – bunker) de-
14. Dane o wartości importu podano na bazie creased/increased by the stock balance.
cif (zgodnie z międzynarodową regułą handlu: ”Cost 14. Data regarding the value of imports are presen-
Insurance and Freight” — CIF), a dane o wartości ted on the basis of cif (international commerce
eksportu — na bazie fob (zgodnie z międzynaro- terms: ”Cost Insurance and Freight” — CIF) and
dową regułą handlu: ”Free On Board” — FOB). those regarding the value of exports — on the
Reeksport i reimport nie zostały wyłączone basis of fob (international commerce terms: ”Free
z handlu zagranicznego ogółem (o ile nie zazna- on Board” — FOB).
czono inaczej). Re-exports and re-imports are included in total
15. Dane dotyczące produktu krajowego brutto merchandise trade (unless otherwise stated).
(PKB) — jeśli nie zaznaczono inaczej — dla krajów 15. Data concerning gross domestic product
Unii Europejskiej, jak również dla krajów spoza UE, (GDP) — unless otherwise stated — for European
które przyjęły unijną metodologię, prezentuje się na Union countries, as well as for non-EU countries
podstawie „Europejskiego Systemu Rachunków that have adopted the EU methodology, are presen-
Narodowych i Regionalnych w Unii Europejskiej” ted according to ”The European System of National
(ESA 2010), a dla pozostałych krajów — według and Regional Accounts in the European Union”
metodologii „Systemu Rachunków Narodowych” (ESA 2010) and for other countries — according to
(SNA 2008). the methodology of ”The System of National Ac-
W tabl. 6 zaprezentowano produkt krajowy counts” (2008 SNA).
brutto według parytetu siły nabywczej (PKB In table 6 gross domestic product has been
według PPP). Parytety siły nabywczej stanowią presented according to purchasing power parity
rodzaj przeliczników walutowych, które stosuje się (GDP at PPP). Purchasing power parities are types
w celu przeliczenia wartości ekonomicznych wyra- of currency conversion rates that are used to con-
żonych w walutach krajowych na wspólną umowną vert economic values expressed in local currencies
walutę. Eliminują one wpływ różnic w poziomach to a common conventional currency. Through the
742 Przegląd międzynarodowy
cen między państwami uczestniczącymi w badaniu, elimination of differences in price level between all
a tym samym umożliwiają bezpośrednie porównanie countries taking part in the survey, they enable
wolumenu PKB i jego składowych. Parytety siły direct comparisons of GDP and its main elements.
nabywczej wylicza się m.in. w ramach programów Purchasing power parities are computed, among
porównań międzynarodowych prowadzonych przez others, within the international comparisons pro-
UE i OECD, a także przez Bank Światowy, stosując grammes carried out by the EU, the OECD and also
koszyk porównywalnych towarów i usług. Wspólną by the World Bank, using a basket of comparable
umowną walutą przyjętą w UE jest standard siły goods and services. Purchasing Power Standard
nabywczej (PPS — Purchasing Power Standard), (PPS) is a common conventional currency adopted
natomiast umowną walutą stosowaną przez Bank by the EU, whereas international dollar is used
Światowy jest dolar międzynarodowy. Wartość by the World Bank. The value of 1 PPS or 1 inter-
1 PPS lub 1 dolara międzynarodowego równa się national dollar is equal to the number of units of
liczbie jednostek waluty danego kraju odpowiadającej currency of a given country corresponding to
1 euro lub 1 dolarowi międzynarodowemu na rynku 1 euro or 1 international dollar on the domestic
krajowym, przy uwzględnieniu relacji cen danego market, taking into account the ratio of prices in
kraju do cen pozostałych krajów biorących udział a given country to prices in all other countries par-
w porównaniu. ticipating in the comparisons.
16. Wykaz źródeł wykorzystanych przy opraco- 16. List of sources used in the compilation of
waniu tablic: the tables:
[1] „Calendario Atlante de Agostini 2023”, Istituto Geografico de Agostini, Novara 2022.
[2] „DataBank”, The World Bank Database, World Bank Group, https://databank.worldbank.org/.
[3] „Encyclopaedia Britannica”, Encyclopaedia Britannica Inc., https://www.britannica.com/.
[4] „Energy Statistics Yearbook 2020”, UN Statistics Division, New York 2022, https://unstats.un.org/unsd
/energystats/pubs/yearbook/.
[5] „EU Transport in Figures – Statistical Pocketbook 2023”, Publications Office of the European Union,
Luxembourg 2023, https://transport.ec.europa.eu/facts-funding/studies-data/eu-transport-figures-
statistical-pocketbook/statistical-pocketbook-2023_en.
[6] „Eurostat’s Database”, European Commission, Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat.
[7] „FAOSTAT”, Statistical Databases of UN Food and Agriculture Organization (FAO),
https://www.fao.org/faostat/en/#home.
[8] „IEA Data and statistics”, Databases of the International Energy Agency (IEA), https://www.iea
.org/data-and-statistics.
[9] „ILOSTAT”, Statistical Database of the International Labour Organization (ILO), https://ilostat.ilo.org/.
[10] „Industrial Commodity Statistics Database”, UN Statistics Division, https://unstats.un.org/unsd/industry.
[11] „ITU Statistics”, Statistical Database of the International Telecommunication Union (ITU), https://www
.itu.int/itu-d/sites/statistics/.
[12] „Mineral Commodity Summaries 2023”, U.S. Geological Survey (USGS), Reston 2023,
https://pubs.usgs.gov/publication/mcs2023.
[13] „Minerals Yearbook 2020. Volume I. Metals and Minerals”, U.S. Geological Survey (USGS), Reston
2022, https://pubs.er.usgs.gov/publication/70048194.
[14] „Monthly Bulletin of Statistics Online (MBS)”, UN Statistics Division, https://unstats.un.org/unsd/mbs
/app/DataSearchTable.aspx.
[15] „National Accounts Main Aggregates Database”, UN Statistics Division, https://unstats.un.org/unsd
/snaama.
[16] „OECD Data Explorer”, Statistical Databases of Organisation for Economic Co-operation and Devel-
opment (OECD), https://data-explorer.oecd.org/.
[17] „Statista – The Statistics Portal for Market Data. Market Research and Market Studies”, Statista Inc.,
https://www.statista.com/.
[18] „Statistical Review of World Energy 2023”, Energy Institute, London 2023, https://www.energyinst.org
/statistical-review.
[19] „The Automobile Industry Pocket Guide 2023/2024”, European Automobile Manufacturers’ Associa-
tion, Brussels 2023, https://www.acea.auto/publication/the-automobile-industry-pocket-guide-2023-
2024/.
International review 743
[20] „The World Copper Factbook 2023”, International Copper Study Group, Lisbon 2023, https://
icsg.org/copper-factbook/.
[21] „UNECE Data Portal”, Statistical Database of UN Economic Commission for Europe (UNECE),
https://w3.unece.org/PXWeb/en.
[22] „UNIDO Statistics Data Portal”, Statistical Databases of UN Industrial Development Organization
(UNIDO), https://stat.unido.org/.
[23] „United Nations Demographic Yearbook 2022”, UN Statistics Division, New York 2023,
https://unstats.un.org/unsd/demographic-social/products/dyb/.
[24] „World Energy & Climate Statistics — Yearbook 2023”, Enerdata Enterprise, Grenoble 2023,
https://yearbook.enerdata.net/.
[25] „World Population Prospects. The 2022 Revision Population Database”, UN Department of Economic
and Social Affairs (DESA)/Population Division, https://population.un.org/wpp/.
[26] „World Steel in Figures 2023”, World Steel Association, Brussels 2023, https://worldsteel.org/steel-
topics/statistics/world-steel-in-figures/.
[27] „WTO Stats”, Statistical Data Portal of the World Trade Organization (WTO), https://stats.wto.org/.
[28] „Yearly Electricity Data”, Ember Enterprise, https://ember-climate.org/data-catalogue/yearly-electricity-
data/.
[29] „Yearly Report — Sugar: World Markets and Trade”, U.S. Department of Agriculture, Washington D.C.
2023, https://fas.usda.gov/data/sugar-world-markets-and-trade.
744 Przegląd międzynarodowy
a Patrz uwagi ogólne, ust. 5 na str. 738. b, d, e Łącznie z: b — Bermudami, Grenlandią oraz Saint-Pierre i Miquelon,
d — europejską częścią Turcji, e — azjatycką częścią Rosji. c Bez Hawajów, zaliczonych do Ameryki Północnej.
a See general notes, item 5 on page 738. b, d, e Including: b — Bermuda, Greenland and Saint Pierre and Miquelon,
d — the European part of Türkiye (Turkey), e — the Asian part of Russia. c Excluding Hawaii which is included in the North
America.
International review 745
w tym Ameryka Północna .................. 485 482 499 499b of which North America
b
Australia i Oceania ................................ 38,3 30,3 27,7 52,1 Australia and Oceania
b
Azja ........................................................ 1385 1424 1455 1475 Asia
w tym Ameryka Północna .................. 47,8 53,2 53,9 54,2b of which North America
b
Australia i Oceania ................................ 7,0 6,8 6,8 6,5 Australia and Oceania
b
Azja ........................................................ 142 138 139 152 Asia
Ś W I A T ............................................... 74 75 72 . WORLD
Afryka .................................................... 26 26 25 . Africa
be
Ameryka Północna ................................ 286 284 261 267 North America
Australia i Oceania ................................ 163 156 154 203bf Australia and Oceania
Ameryka Środkowa i Południowa ......... 2632 2555 2456 . Central and South America
Australia i Oceania ................................ 7627 7437 7323 9504bf Australia and Oceania
IMPORT b
IMPORTSb
Ceny bieżące — mld USD
Current prices — bn USD
EKSPORT b
EXPORTSb
Ceny bieżące — mld USD
Current prices — bn USD
a, b Patrz uwagi ogólne: a — ust. 5 na str. 738, b — ust. 14 na str. 741. c Z wyłączeniem importu Hongkongu przezna-
czonego do ponownego wywozu (na reeksport). d Z wyłączeniem reeksportu z Hongkongu.
a See general notes: a — item 5 on page 738, b — item 14 on page 741. c Excludes Hong Kong's imports for re-exports.
d Excluding Hong Kong's re-exports.
748 Przegląd międzynarodowy
Na 1 mieszkańca w USD
Per capita in USD
C e n y s t a ł e — 2015=100
C o n s t a n t p r i c e s — 2015=100
Len (włókno) .............................................. 0,7 1,0 0,9 Flax fibre and tow
Warzywa (bez melonów) ........................... 1086 1139 1155 Vegetables (excluding melons)
Mięso z uboju a .......................................... 329 343 357 Meat from slaughtered animals a
Energia pierwotnab w tys. PJ ............................. 570 587 610c Primary energy b in thousand PJ
Węgield w mln t: Coald in million tonnes:
kamienny ........................................................ 6608 6800 7045c hard
brunatny .......................................................... 824 639 1015c lignite
Ropa naftowa w mln t ......................................... 3854 3604 4407e Crude petroleum in million tonnes
Gaz ziemny w tys. PJ ......................................... 140 158 147 Natural gas in thousand PJ
Rudy (w przeliczeniu na zawartość czystego
metalu): Ores (in terms of pure ingredient):
miedzi w mln t ................................................. 19,2 20,8 22,0 copper in million tonnes
ołowiu w tys. t ................................................. 4940 4380 4500 lead in thousand tonnes
cynku w mln t .................................................. 13,3 12,1 13,0 zinc in million tonnes
srebra w tys. t ................................................. 27,6 24,1 26,0 silver in thousand tonnes
złota w t ........................................................... 3100 3030 3100 gold in tonnes
Boksyty w mln t .................................................. 294 391 380 Bauxites in million tonnes
Masło w mln t ..................................................... 10,8 12,5 . Butter in million tonnes
Cukier surowyf w mln t ....................................... 175 173 175 Raw sugar f in million tonnes
Wino w mln t ....................................................... 28,5 26,7 . Wine in million tonnes
Piwog w mln t ...................................................... 190 175 . Beer g in million tonnes
Tarcicah w hm3 ................................................... 448 487 489 Sawnwood h in hm3
Masa celulozowai w mln t .................................. 137 151 160 Wood pulp i in million tonnes
Papier i tektura w mln t ....................................... 407 400 415 Paper and paperboard in million tonnes
Nawozy mineralne lub chemiczne (w przelicze- Mineral or chemical fertilizers (in terms of pure
niu na czysty składnik) w mln t: ingredient) in million tonnes:
azotowe .......................................................... 121 121 119c nitrogenous
fosforowe ........................................................ 47,2 47,4 48,3c phosphatic
Włókna chemiczne w mln t: Chemical fibres in million tonnes:
niecelulozowe ................................................. 60,7 74,1 80,4 non-cellulosic
celulozowe ...................................................... 6,1 6,8 7,3 cellulosic
Cement w mln t .................................................. 4070 4210 4100 Cement in million tonnes
Surówka żelaza w mln t ..................................... 1160 1320 1301 Pig iron in million tonnes
Stal surowa w mln t ............................................ 1625 1882 1886 Crude steel in million tonnes
Miedź rafinowana w mln t ................................... 22,8 24,7 25,7 Refined copper in million tonnes
Aluminium pierwotne w mln t ............................. 57,8 65,0 69,0 Primary aluminium in million tonnes
Ołów w mln t ....................................................... 10,5 11,5 12,3 Refined lead in million tonnes
Cynk w mln t ....................................................... 13,7 13,8 13,5 Zinc in million tonnes
Cyna w tys. t ....................................................... 357 363 . Tin in thousand tonnes
Energia elektryczna w TWh ............................... 24363 26816 28661 Electricity in TWh
z elektrowni: from power plants:
cieplnych ......................................................... 16615 17132 17560 thermal
wodnych .......................................................... 3978 4448 4289 hydro
jądrowych ........................................................ 2571 2674 2632 nuclear
innychk ............................................................ 1199 2562 4180 other k
Całkowita podaż energii pierwotnej w Mtoe ....... 13591 14004 14759c Total primary energy supply in Mtoe
w tym ze źródeł odnawialnych ........................ 1756 2053 . of which renewables
a Niektóre dane za 2022 r. (lub inny ostatni dostępny rok) wstępne lub szacunkowe. b Patrz uwagi ogólne, ust. 13
na str. 741. c 2021 r. d Węgiel podbitumiczny zaliczono do węgla kamiennego; dane dla ostatniego prezentowanego roku
(2021 r.) łącznie z węglem odzyskanym z hałd. e Razem z kondensatem gazowym (NGL), ropą syntetyczną i podobnymi
surowcami. f Cukier z buraków cukrowych i trzciny cukrowej; dane dla ostatniego prezentowanego roku (2022 r.) dotyczą
roku gospodarczego 2022/23. g Tylko piwo z jęczmienia. h Łącznie z podkładami kolejowymi. i Masa celulozowa drzewna
inna niż do przerobu chemicznego (sodowa, siarczanowa i siarczynowa). k Łącznie z energią wiatrową, słoneczną, geo-
termalną oraz energią pływów i fal morskich.
a Some data for 2022 (or other most recent year available) provisional or estimated. b See general notes, item 13
on page 741. c 2021. d Sub-bituminuous coal was classified as hard coal; data for the last year presented (2021) include
also coal recovered from mine dumps. e Together with natural gas liquids (NGL), synthetic oil and similar fuels. f Sugar
from sugar beet and sugar cane; data for the last year presented (2022) refer to the 2022/23 marketing year. g Beer of
barley only. h Including sleepers. i Wood pulp other than this for chemical processing (sodium, sulphate or sulphite).
k Including wind, solar, geothermal, tide and wave electricity production.
Ź r ó d ł o — S o u r c e: [4], [5], [7], [8], [10], [12], [13], [16]—[18], [20]—[22], [24], [26], [28], [29].
International review 751
Zbiory: pszenicy .................................. 1,5 1,6 1,5a 16 15 14a Production of: wheat
a a
jęczmienia ............................... 2,0 1,9 2,0 14 15 12 barley
a a
ziemniaków .............................. 1,7 2,2 1,9 10 9 9 potatoes
Pogłowie: bydła ................................... 0,4 0,4 0,4a 44 44 43a Livestock of: cattle
Pozyskiwanie energii pierwotnej c ....... 0,5 0,4 0,4a 34 33 . Production of primary energy c
a
cement ............................................. 0,4 0,4 0,5 26 25 25 cement
Import — cif (ceny bieżące) ................ 1,2 1,5 1,5 21 18 17 Imports — cif (current prices)
Eksport — fob (ceny bieżące) ............. 1,2 1,6 1,4 22 20 22 Exports — fob (current prices)
a 2021 r. b, c Patrz uwagi ogólne na str. 741: b — ust. 11, c — ust. 13. d Węgiel podbitumiczny zaliczono do węgla ka-
miennego; dane dla ostatniego prezentowanego roku (2021 r.) łącznie z węglem odzyskanym z hałd. e Cukier z buraków
cukrowych i trzciny cukrowej; dane dla ostatniego prezentowanego roku (2022 r.) dotyczą roku gospodarczego 2022/23.
a 2021. b, c See general notes on page 741: b — item 11, c — item 13. d Sub-bituminuous coal was classified as hard
coal; data for the last year presented (2021) include also coal recovered from mine dumps. e Sugar from sugar beet and
sugar cane; data for the last year presented (2022) refer to the 2022/23 marketing year.
Ź r ó d ł o — S o u r c e: [4], [6]—[8], [12], [13], [15], [18], [20], [23]—[29].
752 Przegląd międzynarodowy
a a
Zbiory: pszenicy .................................. 4,3 4,9 4,4 6 5 6 Production of: wheat
a a
jęczmienia ............................... 3,2 3,1 3,3 8 8 8 barley
a a
buraków cukrowych ................ 5,9 9,0 8,5 5 4 4 sugar beet
Pozyskiwanie energii pierwotnejc ........ 2,8 2,4 2,5a 6 6 . Production of primary energyc
d a a
węgiel : kamienny ............................ 17,8 13,2 12,8 2 2 2 coald: hard
e
cukier surowy ................................. 6,7 9,4 . 4 4 . raw sugar e
a
stal surowa ....................................... 3,4 3,3 3,2 8 7 7 crude steel
Import — cif (ceny bieżące) ................ 3,3 4,0 4,1 10 9 8 Imports — cif (current prices)
Eksport — fob (ceny bieżące) ............. 3,3 4,2 4,1 9 9 9 Exports — fob (current prices)
a 2021 r. b, c Patrz uwagi ogólne na str. 741: b — ust. 11, c — ust. 13. d Węgiel podbitumiczny zaliczono do węgla ka-
miennego; dane dla ostatniego prezentowanego roku (2021 r.) łącznie z węglem odzyskanym z hałd. e Cukier z buraków
cukrowych i trzciny cukrowej.
a 2021. b, c See general notes on page 741: b — item 11, c — item 13. d Sub-bituminuous coal was classified as hard
coal; data for the last year presented (2021) include also coal recovered from mine dumps. e Sugar from sugar beet and
sugar cane.
Ź r ó d ł o — S o u r c e: [4], [6]—[8], [12], [13], [15], [18], [20], [23]—[28].
International review 753
Powierzchniaa w tys. km2 .......................... 4225,1 2901,6 311,9 Total areaa in thousand km2
Ludność (średnioroczna): Average population:
w milionach ............................................ 447,0 348,0 36,8 in millions
na 1 km2 ................................................. 106 120 118 per 1 km 2
Kobiety na 100 mężczyzn (stan w dniu
01.01.) .................................................... 105 104 107 Females per 100 males (as of 01.01.)
Urodzenia żywe na 1000 ludności ............ 8,7 8,6 8,3 Live births per 1000 population
Zgony na 1000 ludności ............................ 11,5 11,2 12,2 Deaths per 1000 population
Przyrost naturalny na 1000 ludności ......... –2,8 –2,6 –3,9 Natural increase per 1000 population
Odpady komunalne wytworzoneb: Municipal waste generatedb:
w milionach ton ...................................... 235,4 . 13,7 in million tonnes
na 1 mieszkańca w kg ........................... 527 . 362 per capita in kg
Emisja gazów cieplarnianychb (w ekwiwa- Greenhouse gas emission b (in CO2
lencie CO2) w mln t ................................ 3471,7 . 399,9 equivalent) in million tonnes
Współczynnik aktywności zawodowejcd
(przeciętne w roku) w % ........................ 74,5 74,5 73,5 Activity ratecd (annual averages) in %
cd
Wskaźnik zatrudnienia (przeciętne w ro- Employment ratecd (annual averages)
ku) w % .................................................. 69,8 69,4 71,3 in %
Employment cd (annual averages) in mil-
Pracujący cd (przeciętne w roku) w mln ..... 197,1 152,6 16,3 lions
w tym kobiety ......................................... 91,6 71,3 7,5 of which women
Pracującye (przeciętne w roku) według ro- Employmente (annual averages) by eco-
dzajów działalności w %: nomic activity in %:
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 4,3 2,9 8,8 agriculture, forestry and fishing
przemysł i budownictwo ........................ 22,3 20,6 30,1 industry and construction
usługi f .................................................... 73,4 76,5 61,1 services f
g
Wydajność pracy — UE-27=100 ............. 100,0 103,9 84,2 Labour productivity g — EU-27=100
Indeks kosztów zatrudnienia — 2021=100 105,1 104,8 111,6 Labour costs index — 2021=100
Stopa bezrobociach (przeciętne w roku) Unemployment ratech (annual averages)
w % ........................................................ 6,2 6,8 2,9 in %
mężczyźni .............................................. 5,9 6,4 2,9 men
kobiety ................................................... 6,5 7,2 2,9 women
Stopa bezrobocia długotrwałegochi (prze- Long-term unemployment ratechi (annual
ciętne w roku) w % ................................. 2,4 2,7 0,9 averages) in %
Wskaźnik zagrożenia ubóstwemk w %: At-risk-of-poverty rate k in %:
po uwzględnieniu w dochodach transfe-
rów społecznych ................................. 16,5 16,8 13,7 after social transfers
bez uwzględnienia w dochodach trans-
ferów społecznychl ............................. 25,4 26,0 22,3 before social transfersl
a Obszar lądowy łącznie z wodami śródlądowymi. b 2021 r. c Dane na podstawie badania siły roboczej. d, h Dane doty-
czą osób w wieku: d — 15—64 lata, h — 15—74 lata. e Na podstawie rachunków narodowych. f Obejmują pozostałe
rodzaje działalności. g Mierzona produktem krajowym brutto według parytetu siły nabywczej na 1 pracującego w PPS.
i Dotyczy bezrobotnych poszukujących pracy przez 12 miesięcy i więcej. k Na podstawie wyników Europejskiego Badania
Dochodów i Warunków Życia (EU-SILC); patrz uwagi ogólne, ust. 9 na str. 740. l Nie obejmuje transferów społecznych
innych niż emerytury i renty rodzinne.
a Land area including inland waters. b 2021. c Data based on the Labour Force Survey (LFS). d, h Data concern popula-
tion aged: d — 15—64, h — 15—74. e According to the national accounts. f Including other kinds of activity. g Gross
domestic product according to purchasing power parity per person employed in PPS. i Data concern unemployed persons
looking for a job for 12 months or more. k Data based on the results of the European Union Statistics on Income and Living
Conditions (EU-SILC); see general notes, item 9 on page 740. l Do not include social transfers other than retirement and
survivor pensions.
w tym: of which:
Zużycie finalne energii (wyrażone w oleju Final energy consumption in oil equival-
ekwiwalentnym)bcd: entbcd:
Autostradyb (stan w końcu roku) Total length of motorwaysb (at the end of
w tys. km ................................................ 74,9 64,6 1,8 the year) in thousand km
Import — cif (ceny bieżące) w mld euro: Imports — cif (current prices) in bn euro:
z krajów spoza UE ................................. 3004,1 . 131,1 from non-EU countries (extra EU)
a Dane wyrównane dniami roboczymi. b 2021 r. c Patrz uwagi ogólne, ust. 13 na str. 741. d Tona oleju ekwiwalentnego
jest konwencjonalnie ujednoliconą jednostką zdefiniowaną na bazie tony ropy naftowej o wartości opałowej wynoszącej
41868 kJ/kg. e Dane dotyczą gospodarstw domowych z co najmniej jedną osobą w wieku 16—74 lata. f Bez Chorwacji
(19 krajów). g Dane dotyczą przedsiębiorstw (niefinansowych) o liczbie pracujących 10 osób i więcej. h Według kraju
wysyłki.
a Data adjusted by working days. b 2021. c See general notes, item 13 on page 741. d The tonne of oil equivalent is
a conventional standardised unit defined on the basis of a tonne of oil with a net calorific value of 41868 kJ/kg. e Data
concern households with at least one person aged 16—74. f Excluding Croatia (19 countries). g Data concern enterprises
(without financial sector) with 10 persons employed or more. h By country of consignment.
756 Przegląd międzynarodowy
Eksport — fob (ceny bieżące) w mld euro: Exports — fob (current prices) in bn euro:
Deficyt (–) sektora instytucji rządowych Deficit (–) of the general government
i samorządowych w % produktu krajo- sector in % of gross domestic product
wego brutto (ceny bieżące) ................... –3,3 –3,6 –3,7 (current prices)
Dług sektora instytucji rządowych i samo- Debt of the general government sector
rządowych w % produktu krajowego in % of gross domestic product (current
brutto (ceny bieżące) ............................ 83,5 90,9 49,3 prices)
produktu krajowego brutto ..................... 103,4 103,4 105,3 gross domestic product
nakładów brutto na środki trwałe ........... 102,9 102,6 104,9 gross fixed capital formation
Wartość dodana brutto (ceny bieżące) Gross value added (current prices) by
według rodzajów działalności w %: economic activity in %:
nakładów brutto na środki trwałe ........... 22,5 22,4 16,8 gross fixed capital formation
a Dotyczy następujących grup produktów: sprzęt lotniczy, komputery — maszyny biurowe, elektronika — telekomunika-
cja, środki farmaceutyczne, aparatura naukowo-badawcza, maszyny elektryczne, maszyny nieelektryczne, chemikalia,
uzbrojenie. b 2021 r. c Dane dotyczą eksportu do krajów spoza UE. d Intensywność bezpośrednich inwestycji zagranicz-
nych obliczona jako udział średniej z sumy napływu oraz odpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w produkcie
krajowym brutto. e Patrz uwagi ogólne, ust. 15 na str. 741. f Obejmują pozostałe rodzaje działalności.
a Data concern the following groups of products: aerospace, computers — office machines, electronics — telecommuni-
cations, pharmacy, scientific instruments, electrical machinery, non-electrical machinery, chemistry, armament. b 2021.
c Data concern only extra EU exports. d Foreign direct investment intensity computed as a share of average of inward and
outward flows in gross domestic product. e See general notes, item 15 on page 741. f Including other kinds of activity.
Ź r ó d ł o — S o u r c e: [2], [5]—[7], [11], [19].
International review 757
a Powierzchnia obejmująca łącznie obszar lądowy i wody śródlądowe; bez stref podbiegunowych i niezamieszkałych
wysp. b Bez Hawajów, zaliczonych do Ameryki Północnej. c, d Łącznie z: c — europejską częścią Turcji, d — azjatycką
częścią Rosji.
a Total surface area, comprising land area and inland waters; excluding Polar Regions and uninhabited islands. b Exclud-
ing Hawaii which is included in North America. c, d Including: c — the European part of Türkiye (Turkey), d — the Asian part
of Russia.
Ź r ó d ł o — S o u r c e: [23], [25].
AFRYKA AFRICA
Algieria Algeria .................................... 2381,7 44903 18,9 Algier El Djazaïr (Algiers)
Angola Angola ..................................... 1246,7 35589 28,5 Luanda Luanda
Benin Benin ......................................... 114,8 13353 118,4 Porto-Novoa Porto-Novoa
Botswana Botswana ............................ 582,0 2630 4,6 Gaborone Gaborone
Burkina Faso Burkina Faso ................. 270,8 22674 82,9 Wagadugu Ouagadougou
Burundi Burundi .................................. 27,8 12890 496,7 Gitegab Gitegab
Czad Chad .......................................... 1284,0 17723 14,1 Ndżamena N’Djamena
Demokratyczna Republika Konga
Democratic Republic of the Congo .... 2345,4 99010 43,7 Kinszasa Kinshasa
Dżibuti Djibouti .................................... 23,2 1121 48,4 Dżibuti Djibouti
Egipt Egypt .......................................... 1002,0 110990 111,5 Kair Cairo
Erytrea Eritrea ..................................... 121,1 3684 30,4 Asmara Asmara
Eswatini (Suazi) Eswatini (Swaziland) 17,4 1202 69,2 Mbabanec Mbabanec
Etiopia Ethiopia ................................... 1104,3 123380 123,4 Addis Abeba Addis Ababa
Gabon Gabon ...................................... 267,7 2389 9,3 Libreville Libreville
Gambia Gambia (The Gambia) .......... 11,3 2706 267,4 Bandżul Banjul
Ghana Ghana ...................................... 238,5 33476 147,1 Akra Accra
Gwinea Guinea ................................... 245,8 13859 56,4 Konakry Conakry
Gwinea Bissau Guinea-Bissau ........... 36,1 2106 74,9 Bissau Bissau
Gwinea Równikowa Equatorial Guinea 28,1 1675 59,7 Malabo Malabo
a Rzeczywistą stolicą jest Kotonu. b Siedzibą rządu jest Bużumbura. c Stolica administracyjna; siedzibą parlamentu
i króla jest Lobamba.
a De facto capital is Cotonou. b The seat of the government is Bujumbura. c The administrative capital; the legislative
and royal capital is Lobamba.
758 Przegląd międzynarodowy
a Stolicą sądowniczą jest Blanyre. b Bez Sahary Zachodniej. c Łącznie z wyspami Agalega, Rodrigues i Saint Brandon.
d Stolicą legislacyjną jest Kapsztad, a sądowniczą — Bloemfontein. e Obecnie jest wymieniona na liście terytoriów
niesamodzielnych ONZ; przez Polskę traktowana jako terytorium o nierozstrzygniętym statusie międzynarodowym. f Obej-
muje Region Północny (dawniej Saguia el Hamra) i Region Południowy (dawniej Rio de Oro). g Łącznie z Zanzibarem.
h, i Siedzibą rządu jest: h — Dar es Salaam, i — Abidżan.
a The judicial capital is Blanyre. b Excluding Western Sahara. c Including Agalega, Rodrigues and Saint Brandon.
d The legislative capital is Cape Town and the judicial capital is Bloemfontein. e It is currently placed on the UN list
of Non-Self-Governing Territories; treated by Poland as territory with undetermined international status. f Comprising
the Northern Region (former Saguia el Hamra) and Southern Region (former Rio de Oro). g Including Zanzibar. h, i The exec-
utive capital is: h — Dar es Salaam, i — Abidjan.
International review 759
AMERYKA POŁUDNIOWA
SOUTH AMERICA
Argentyna Argentina ........................... 2796,4 45510 16,3 Buenos Aires Buenos Aires
Boliwia Bolivia ..................................... 1098,6 12224 11,3 Sucrea Sucrea
Brazylia Brazil ...................................... 8510,3 215313 25,8 Brasília Brasília
Chile Chile ........................................... 756,1 19604 26,0 Santiago Santiago
Ekwador Ecuador ................................ 257,2 18001 72,5 Quito Quito
Gujana Guyana ................................... 215,0 809 4,1 Georgetown Georgetown
Kolumbia Colombia ............................. 1141,7 51874 46,2 Bogota Bogotá
Paragwaj Paraguay ............................. 406,8 6781 16,8 Asunción Asunción
Peru Peru ............................................ 1285,2 34050 26,6 Lima Lima
Surinam Suriname .............................. 163,8 618 4,0 Paramaribo Paramaribo
Urugwaj Uruguay ................................ 173,6 3423 19,8 Montevideo Montevideo
Wenezuela Venezuela ........................ 929,7 28302 30,9 Caracas Caracas
a Siedzibą rządu i parlamentu jest La Paz. b Łącznie z wodami śródlądowymi (221,8 tys. km2) i Wielkimi Jeziorami
(155,6 tys. km2); bez wód przybrzeżnych (109,7 tys. km2) i wód terytorialnych (198,9 tys. km2).
a The administrative capital is La Paz. b Including inland water (area 221.8 thousand km2) and the Great Lakes (area
155.6 thousand km2); excluding coastal water (area 109.7 thousand km2) and territorial water (area 198.9 thousand km2).
760 Przegląd międzynarodowy
AUSTRALIA I OCEANIA
AUSTRALIA AND OCEANIA
Australia Australia ............................... 7692,0 26177a 3,4a Canberra Canberra
Fidżi Fiji ............................................... 18,3 930 50,9 Suva Suva
Bairiki na atolu Tarawa Bairiki on
Kiribati Kiribati ...................................... 0,7b 131 180,8b Tarawa Atoll
Mikronezja Micronesia ........................ 0,7 114 163,1 Palikir Palikir
Nauru Nauru ........................................ 0,02 13 633,4 Yaren Yaren
Nowa Zelandia New Zealand .............. 268,1 5185 19,6 Wellington Wellington
Palau Palau ......................................... 0,5 18 39,2 Ngerulmudc Ngerulmudc
Papua-Nowa Gwinea Papua New
Guinea ................................................ 462,8 10143 22,4 Port Moresby Port Moresby
Samoa Samoa .................................... 2,8 222 78,6 Apia Apia
Tonga Tonga ....................................... 0,7 107 164,4 Nuku’alofa Nuku’alofa
Vaiaku na atolu Funafuti Vaiaku on
Tuvalu Tuvalu ...................................... 0,03 11 377,1 Funafuti Atoll
Vanuatu Vanuatu ................................ 12,2 327 26,8 Port Vila Vila (Port-Vila)
Delap na atolu Majuro Delap-Uliga-
Wyspy Marshalla Marshall Islands ..... 0,2 42 230,9 -Djarrit on Majuro Atoll
Wyspy Salomona Solomon Islands .... 28,9 724 25,2 Honiara Honiara
AZJA ASIA
Afganistan Afghanistan ....................... 652,9 41129 63,3 Kabul Kabul
Arabia Saudyjska Saudi Arabia .......... 2206,7 36409 16,9 Rijad Riyadh (Al-Riyād)
Armenia Armenia ................................ 29,7 2780 97,7 Erywań Yerevan
Azerbejdżand Azerbaijand ................... 86,6 10358 125,3 Baku Baku (Baky)
Bahrajn Bahrain .................................. 0,8 1472 1880,2 Manama Manama
Bangladesz Bangladesh ..................... 148,5 171186 1315,1 Dhaka Dhaka (Dacca)
Bhutan Bhutan .................................... 38,4 782 20,4 Thimphu Thimphu
Bandar Seri Begawan Bandar Seri
Brunei Brunei (Brunei Darussalam) .... 5,8 449 77,9 Begwan
Chiny China ......................................... 9600,0 1425887 148,5 Pekin Beijing (Peking)
Chiny — Specjalny Region Administra-
cyjny Hongkong China — Hong
Kong Special Administrative Region 1,1 7489 6814,3 Hongkong Hong Kong
Chiny — Specjalny Region Administra-
cyjny Makau China — Macau Spe-
cial Administrative Region .................. 0,03 695 21724,0 Makau Macau
Chiny — Tajwan China — Taiwan ...... 36,2 23893 674,8 Tajpej Taipei (T’ai-pei)
Cypr e Cyprus e ...................................... 9,3 1251 135,4 Nikozja Nicosia
Filipiny Philippines ............................... 300,0 115559 385,2 Manila Manila
Gruzjaf Georgiaf .................................. 69,7 3744 53,9 Tbilisi Tbilisi
Indie India ............................................ 3287,3 1417173 476,7 Nowe Delhi New Delhi
Indonezja Indonesia ............................ 1910,9 275501 144,2 Dżakarta Jakarta
Irak Iraq ............................................... 435,1 44496 102,5 Bagdad Baghdad
Iran Iran ............................................... 1630,8 88551 54,4 Teheran Tehrān
a Łącznie z Wyspą Bożego Narodzenia, Wyspami Kokosowymi i Norfolk. b Tylko obszar lądowy, bez 84 km2 nieza-
mieszkałych wysp. c Miejscowość w stanie Melekeok, do której w 2006 r. przeniesiono stolicę państwa. d Łącznie z Gór-
skim Karabachem. e Dane dotyczą całego Cypru. f Łącznie z Abchazją i Osetią Południową.
a Including Christmas Island, Cocos (Keeling) Islands and Norfolk Island. b Land area only, excluding 84 km2 of uninhab-
ited islands. c City in State of Melekeok to which in 2006 the capital of the country was moved. d Including Nagorno-
-Karabakh. e Data concern the whole Cyprus. f Including Abkhazia and South Ossetia.
International review 761
EUROPA EUROPE
Albania Albania ................................... 28,7 2842 103,7 Tirana Tiranë
Andora Andorra ................................... 0,5 80 169,8 Andora Andorra la Vella
Austria Austria ..................................... 83,9 8940 108,3 Wiedeń Vienna
Belgia Belgium .................................... 30,5 11656 385,0 Bruksela Brussels
a Bez Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy. b ONZ nie uznaje Jerozolimy za stolicę Izraela; siedziby niemal wszystkich
przedstawicielstw dyplomatycznych znajdują się w Tel Awiwie, części miasta Tel Awiw-Jafa. c Łącznie z Sabahem i Sara-
wakiem. d, f Siedzibą rządu jest: d — Putrajaya, f — Kolombo. e Stolica oficjalnie proklamowana w 2006 r.
a Excluding the West Bank and Gaza Strip. b The UN does not recognize Jerusalem as the capital of Israel; almost all
diplomatic missions have their premises in Tel Aviv, a part of the city of Tel Aviv-Yafo. c Including Sabah and Sarawak.
d, f The seat of the government is: d — Putrajaya, f — Colombo. e Officially proclaimed capital in 2006.
762 Przegląd międzynarodowy
Australia Australia
Australijskie Terytorium Antark-
tyczne Australian Antarctic
Territory .................................... Antarktyda Antarctica 5897 2021 0,1 0,0 .
Australia i Oceania
Norfolk Norfolk Island ................ Australia and Oceania 0,04 2021 2,2 64 Kingston Kingston
Wyspa Bożego Narodzenia Christ- Flying Fish Coveb Flying
mas Island ................................ 0,14 2021 1,7 13 Fish Coveb
Wyspy Ashmore i Cartiera Ash-
more and Cartier Islands .......... Ocean Indyjski 0,005 . . . .
Wyspy Heard i McDonalda Heard Indian Ocean
and McDonald Islands .............. 0,37 . . . .
Wyspy Kokosowe Cocos (Keel-
ing) Islands ............................... 0,01 2021 0,6 44 West Island West Island
Wyspy Morza Koralowego Coral Australia i Oceania
Sea Islands ............................... Australia and Oceania 0,003 . . . .
Dania Denmark
Ameryka Północna
Grenlandia Greenland ............... North America 2166 2022 56,5 0,0 Nuuk Nuuk (Godthåb)
Wyspy Owcze Faroe Islands .... Europa Europe 1,4 2022 53,1 38 Thorshavn Thorshavn
Francja France
Ocean Indyjski i An-
tarktyda
Francuskie Terytoria Południowe
i Antarktycznec French South- Indian Ocean and An-
ern and Antarctic Landsc .......... tarctica 440 2021 0,1 0,0 .
Gujana Francuska French Ameryka Południowa
Guiana ...................................... South America 83,5 2022 305 4 Kajenna Cayenne
Ameryka Północna
Gwadelupa Guadeloupe ........... North America 1,6 2022 396 243 Basse-Terre Basse-Terre
Majotta Mayotte ........................ Afryka Africa 0,4 2022 326 870 Mamoudzou Mamoudzou
Ameryka Północna Fort-de-France Fort-de-
Martynika Martinique ................. North America 1,1 2022 368 347 -France
Nowa Kaledonia New Caledonia 19,1 2022 290 16 Numea Noumea
Australia i Oceania
Polinezja Francuska French Australia and Oceania
Polynesia .................................. 3,7 2022 306 83 Papeete Papeete
Reunion Reunion ...................... Afryka Africa 2,5 2022 974 390 Saint Denis Saint Denis
Saint-Barthélemyd Saint Barthe-
lemyd ......................................... 0,02 2022 11,0 499 Gustavia Gustavia
Ameryka Północna
Saint-Martind Saint Martin d ....... North America 0,05 2022 31,8 600 Marigot Marigot
Saint-Pierre i Miquelon Saint
Pierre and Miquelon ................. 0,2 2022 5,9 26 Saint-Pierre Saint-Pierre
Wallis i Futuna Wallis and Futuna 0,1 2022 11,6 83 Mata Utu Mata Utu
Australia i Oceania
Wyspa Clippertona Clipperton Australia and Oceania
Island ........................................ 0,01 . . . .
a Uszeregowane alfabetycznie; dane dotyczą krajów, do których przynależą politycznie poszczególne terytoria niesamo-
dzielne. b Niektóre publikacje podają dla tej miejscowości nazwę The Settlement. c Obejmują wyspę Amsterdam, Wyspę
Świętego Pawła, Wyspy Crozeta, Wyspy Kerguelena, Wyspy Rozproszone (Bassas da India, Europa, Glorieuses, Juan da
Nova, Tromelin) oraz Ziemię Adeli na Antarktydzie. d Terytorium utworzono w 2007 r.
a In alphabetical order; data concern countries with politically dependent territories. b Some publications give the name
The Settlement for this locality. c Comprises Amsterdam Island, Saint Paul Island, the Crozet Islands, the Kerguelen Is-
lands, the Scattered Islands in the Indian Ocean (Bassas da India, Europa Island, Glorieuses, Juan da Nova Island, Trome-
lin Island) and Adélie Land in Antarctica. d Territory established in 2007.
764 Przegląd międzynarodowy
Holandia Netherlands
Aruba Aruba .............................. 0,2 2022 106 591 Oranjestad Oranjestad
Ameryka Południowa
Bonaire b Bonaire b ..................... South America 0,3 2021 22,6 78 Kralendijk Kralendijk
Curaçao b Curaçao b ................. 0,4 2022 191 451 Willemstad Willemstad
Saba b Saba b ............................. 0,01 2021 1,9 147 The Bottom The Bottom
b b Ameryka Północna
Sint Eustatius Sint Eustatius North America 0,02 2021 3,2 154 Oranjestad Oranjestad
Sint Maarten b Sint Maarten b .... 0,03 2022 44,2 1299 Philipsburg Philipsburg
Norwegia Norway
Jan Mayen Jan Mayen .............. 0,4 2021 0,02 0,0 .
Europa Europe Longyearbyen Long-
Svalbard Svalbard ..................... 61,0 2022 2,5 0,0 yearbyen
Ocean Atlantycki
Wyspa Bouveta Bouvet Island ... Atlantic Ocean 0,05 . . . .
Ocean Spokojny
Wyspa Piotra I Peter I Island .... Pacific Ocean 0,2 . . . .
Ziemia Królowej Maud Queen
Maud Land ................................ Antarktyda Antarctica 2300 2021 0,04 0,0 .
A Areszt wojskowy 183 Budownictwo 40, 41, 52, 53, 56, 57,
Aresztowani 184 64, 65, 76—79, 246, 248, 249,
Abonament za radio i telewizję 464 Areszty śledcze 186 251—253, 255, 262—265, 267,
Armatura 576 269, 272, 274, 278, 279, 429—431,
Abonenci radiowi 46, 47, 60, 61, 409 434, 444, 446, 531—536, 592, 595,
— telefonii ruchomej 46, 47, 62, 63, Artykuły dla gospodarstwa domowe-
go (patrz Towary) 597, 598, 602, 665, 667, 669, 671,
447, 745, 755 676—678, 696—699, 701, 703,
— z kamienia 571—574
— telewizyjni 46, 47, 60, 61, 409 — z kauczuku 576, 577 704, 706, 708, 712, 713, 715, 733,
Absolwenci 44, 45, 60, 61, 72—75, — konsumpcyjne (patrz Towary) 735, 753, 755, 756
251, 256, 344—346, 350, 355— — z miedzi 578 — mieszkaniowe 331—333, 665, 667,
361, 364—367, 370, 407 669
— nieżywnościowe (patrz Towary)
Adiunkci 366 Budynki i budowle 452, 532—536,
— spożywcze, 113, 518, 519 663, 668—670, 674—676
Administracja państwowa 135 — żywnościowe (patrz Towary) — gospodarstw rolnych 535, 536
— publiczna 135, 651, 658 Asesorzy 158, 159, 164 —, kubatura 52, 53, 64, 65, 535, 536
— — i obrona narodowa; obowiąz- Asystenci 366 — mieszkalne 52, 53, 64, 65, 331,
kowe zabezpieczenia społeczne — rodziny 393 336, 337, 533—536, 672, 673
246, 248, 249, 251, 252—253, 255, — sędziów 164 — niemieszkalne 331, 337, 534—536
262, 263, 270, 273, 275, 280, 281, Autobusy 464, 542, 548, 555 Budżet państwa 56, 57, 645, 646,
665, 667, 669, 671, 673, 676—678, Autostrady 542, 755 650—653
696—699, 701, 703, 705, 707, 709, — środków europejskich 647, 648
Budżety gospodarstw domowych
712, 713, 717, 734, 736 B 306—327
— samorządu terytorialnego 135
— jednostek samorządu terytorialne-
Administrowanie i działalność wspie- Badacze (w działalności B+R) 72— go 655—657
rająca 246, 248, 249, 251—253, 75, 429 Buhaje 484
255, 262, 263, 267, 270, 273, 275, Badania profilaktyczne 383 Bułka 461
280, 281, 445, 446, 594, 595, 597, — i rozwój 429, 435 Buraki 48, 49, 62, 63, 76—79, 453,
599, 602, 665, 667, 669, 671, 673, Banki 614—616, 622—624 461, 471, 475—477, 479, 480, 489,
676—678, 696—699, 701, 703, 705, Barki 552 491, 749
707, 709, 712, 713, 717, 734, 736 — morskie 549 Butadien 521
Adopcja 175, 395 Barwniki 575 Bydło 50, 51, 76—79, 453, 456, 471,
Adwokaci 189 Bary 413, 414, 561 476, 481, 482, 484, 489, 492, 751,
Bataty 749 752
Agenci 250
Bateria zlewozmywakowa 463
Agencje wykonawcze 652, 653
Akcje 625—627 Bawełna 576, 749 C
Akt oskarżenia 155—157, 159 Baza noclegowa turystyki 62, 63,
72—75, 411—415 Cebula 462, 480
Akta 437 Cegła 52, 53, 465, 522
Benzyna 464, 520, 527
Akty notarialne 188, 189 Bezdomni 197, 396, 397 Cement 52, 53, 62, 63, 454, 455,
Aktywa 614—617, 619, 620, 629, 465, 522, 529, 750—752
Bezpieczeństwo publiczne 141, 142, Centra integracji społecznej 196, 197
638 651, 724, 725
— nieprodukowane, nabycie po- — krwiodawstwa i krwiolecznictwa
Bezrobocie 256—261 387
mniejszone o rozdysponowanie Bezrobotni 40, 41, 68—71, 197, — kultury 407
722, 723 238—240, 242, 243, 256—258, 260, Centralne ogrzewanie 329
— obrotowe przedsiębiorstw 596, 261 Ceny 452—465
597 — w szczególnej sytuacji na rynku — detaliczne towarów i usług 461—
— trwałe 614—616 pracy 256, 261 465
— o wyjątkowej wartości, nabycie — zarejestrowani 40, 41, 68—71, — gruntów ornych 456
pomniejszone o rozdysponowanie 256—258, 261 —, relacje 48, 49
718 —, zasiłki 68—71, 256, 295 — skupu 453
Aktywni zawodowo 238—240, 242, Białko, wartość energetyczna 318 — środków produkcji rolniczej 465
Biblioteki 46, 47, 60, 61, 187, 405, — targowiskowe 456
243, 435 —, wskaźniki cen 48, 49, 76—79, 275,
437
Aktywność ekonomiczna ludności
—, czytelnicy 60, 61, 405, 437 288, 318—325, 452, 453, 457—460,
238—243 —, księgozbiór 46, 47, 60, 61, 187, 695
Akumulacja brutto 56, 57, 66, 67, 405, 437 Cez, stężenie 113
452, 694, 695, 718—720, 722, 723 — naukowe 437 Chemikalia 520, 521, 545, 570, 579,
— —, relacja do produktu krajowego —, wypożyczenia 60, 61, 72—75, 580
brutto 719 405, 437 Chleb 459, 461
Akumulatory 523 Bierni zawodowo 238—243 Chlor 520
Alimenty 166, 295 Bilans energii, syntetyczny 528 Chłodziarki i zamrażarki 64, 65, 523,
— monetarnych instytucji finanso- 563
Alkohole 577 Chłopcy 169—171, 173
Aluminium 522, 530, 576, 578, 750 wych 614—616
Chmiel 453, 477, 479
Alumni 200, 201 — płatniczy 618, 619 Choroby 220, 221, 268, 388—392
Ambulatoria 187 Bilanse materiałowe 529, 530 — nowotworowe 220, 391
Ambulatoryjna opieka zdrowotna 60, — produktów rolniczych 484, 485 — psychiczne 220, 392
61, 72—75, 382 Bilety 464, 547 — układu oddechowego 220, 221,
Amoniak 38, 39, 105, 521 Biotechnologia 432 389, 390
Blachy stalowe 522, 530 — weneryczne 220, 221, 390
Aparatura naukowo-badawcza 434
Boksyty 750 — zakaźne 220, 221, 388—390
Aparaty telefoniczne 523 Brona ciągnikowa, zawieszana 454, — zawodowe 268
Apelacje 160, 167, 168 455, 465 Chóry 406
Aplikanci 189 Broń i amunicja 571—574 Ciągniki 50—55, 76—79, 454, 455,
Apteki 46, 47, 187, 386 Broszury 402, 403 465, 487, 488, 524, 555
Archiwa (państwowe) 437 Brulion 464 Cielęta 453, 456, 476, 482, 489, 492
Skorowidz alfabetyczny 767
Ciepło w parze lub gorącej wodzie Dostawa wody; gospodarowanie Eksport, rozdysponowanie według
524 ściekami i odpadami; rekultywacja głównych kategorii ekonomicznych
Cło 645 246, 248, 249, 251—253, 255, 582
— i inne opłaty importowe 694 262, 263, 267, 269, 272, 274, 276, — wyrobów wysokiej techniki 756
Cudzoziemcy 196, 366, 367, 410 278, 279, 438, 439, 444, 446, 457, Ekspozycje 405
Cukier 52, 53, 62, 63, 314, 317, 319— 513—517, 592, 595, 596, 598, Ekwiwalenty pełnego czasu pracy
325, 459, 462, 560, 750—752 601, 665, 667, 669, 671, 673, 675, (ECP) 429, 431, 432, 435
Cyna 750 677, 678, 696—700, 702, 704, Elektrownie 525, 528, 531
Cynk 52, 53, 522, 530, 750 706, 708, 711—713, 715, 733, 735 Elektryczne zespoły trakcyjne 546
Czas pracy 250 Dotacje 117, 646, 652, 653, 656, Elementy dachowe ceramiczne 522
Czasopisma 403, 404, 437, 460, 464 657, 659, 694, 714—717, 722, 723 Emeryci 307—318, 323
Czekolada 314, 317, 319—325, 459, — do produktów 694, 714 — i renciści 42, 43, 250, 286—290,
462, 563, 577 — związane z produkcją, pozostałe 307—318, 322
Czyny karalne 169—172 714—717 Emerytury i renty 42, 43, 286—290,
Drewno 502—504, 506, 507, 520, 312, 654
Ć 524, 545, 571—574, 578
—, pozyskanie 50, 51, 62, 63, 76—
— —, relacje do wynagrodzeń 286
Emigracja 40, 41, 207
Ćwiczący 417, 418 79, 502—504, 507 Emigranci 223—225
Drogi ekspresowe 542 Emisja gazów cieplarnianych 106,
D — publiczne 54, 55, 64, 65, 76—79, 753
542 — zanieczyszczeń powietrza 38, 39,
Dachówki ceramiczne 522 — i szlaki komunikacyjne 99 105, 106
Darowizny nieruchomości 189 — wodne śródlądowe 542 Energia cieplna 314, 319—325, 460,
Deficyt sektora instytucji rządowych Drób 313, 316, 113, 453, 459, 461, 524
i samorządowych 722, 725, 756 476, 481, 482, 489, 492 — elektryczna 52, 53, 64, 65, 314,
Dekanaty 200, 201 Drukarka 327 319—325, 334, 337, 460, 463,
Demoralizacja 169, 172 Druty i przewody izolowane 523 524, 528, 750—752
Dentyści 46, 47, 60, 61, 380, 381 Drzewa 112, 117, 499—502 — —, odbiorcy 337, 528
Depozyty 725 Drzewostany 498—502 — —, zużycie 42, 43, 52, 53, 58, 59,
Diagności laboratoryjni 380, 381 Duchowni 198—202 72—75, 337, 528, 746
Diecezje 200—202 Dywidendy 638, 645 — pierwotna (pozyskanie) 750—752,
Dług gwarantowany 650 Działalność badawcza i rozwojowa 755
— państwowy publiczny 649, 650 429—435 Etylen 521
— — —, relacja do produktu krajo- — finansowa i ubezpieczeniowa 246,
wego brutto 650 248, 249, 251—253, 255, 262, F
— sektora instytucji rządowych i sa- 263, 267, 270, 273, 274, 280, 281, Farby 521
morządowych 725, 756 594, 595, 597, 599, 602, 665, 667, Farmaceuci 46, 47, 60, 61, 380, 381,
— Skarbu Państwa 649, 650 669, 671, 673, 676—678, 696— 386
— zagraniczny 649, 650 699, 701, 703, 705, 707, 709, 712, Fenol 521
Dobra inwestycyjne 517, 581, 582 713, 716, 734, 736 Filharmonie 406
— konsumpcyjne 517 — innowacyjna (patrz Innowacje Filmy 408
— — nietrwałe 517 w przemyśle) Finanse przedsiębiorstw 586—602
— — trwałe 517 — ogólnopaństwowa 724, 725 — publiczne 645—659
— zaopatrzeniowe 517 — profesjonalna, naukowa i technicz- Fizjoterapeuci 381
Docenci 366 na 246, 248, 249, 251—253, 255, Flota morska transportowa 54, 55,
Dochody budżetów jednostek samo- 262, 263, 267, 270, 273, 274, 280, 549
rządu terytorialnego 655, 656 281, 445, 446, 594, 595, 597, 599, Fosforany 454, 455, 465, 575
— budżetu państwa 56, 57, 645 602, 665, 667, 669, 671, 673, 676— Fundacje 194, 195
— — —, relacja do produktu krajo- 678, 696—699, 701, 703, 705, 707, Fundusze 117, 598, 599, 617, 618,
wego brutto 650 709, 712, 713, 716, 734, 736 637—639, 646, 653, 654, 656
— do dyspozycji brutto w sektorze — związana z kulturą, rozrywką i re- — ekologiczne 117
gospodarstw domowych 76—79, kreacją 246, 248, 249, 251—253, Funkcjonariusze 141, 142
726—729 255, 262, 263, 270, 273, 275, 280, — służby więziennej 186
281, 665, 667, 669, 671, 673, 676—
— z gospodarstwa indywidualnego
w rolnictwie 312
678, 696—699, 701, 703, 705, 707, G
709, 712, 713, 717, 734, 736
— pierwotne brutto 726, 727 Działy techniki 441 Gabinety stomatologiczne 187
— z pracy najemnej 312, 726—729 Dzieci 44, 45, 72—75, 214, 217, 372, Galerie sztuki 405
— — na własny rachunek 312, 726— 393—397 Gastronomia 561
729 Dziedziny B+R 431 Gaz 42, 43, 58, 59, 100, 314, 319—
— sektora instytucji rządowych i sa- — nauk 369, 431, 435, 436 325, 331, 334, 335, 337, 460, 463,
morządowych 721, 723 — i rodzaje sportu 417—421 518, 526, 527, 544, 750
— ze świadczeń społecznych 312 Dzienni opiekunowie dzieci 393 —, odbiorcy 337
— z tytułu własności 721—723, 726, Dżem 314, 317, 319—325, 459, 462 —, zużycie 42, 43, 58, 59, 72—75,
727 337, 526, 527
Dochód gospodarstw domowych Gazety i czasopisma 403, 404, 460,
308, 312 E 462, 560
— narodowy brutto 694 Gazomierze 523
— — netto 694 E-handel (handel elektroniczny) 446
Edukacja 44, 45, 60, 61, 246, 248, Geografia 80—88
— z zagranicy 694 249, 251—255, 262, 263, 267, Geograficzna długość, szerokość 80
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy 291, 270, 273, 275, 280, 281, 343, 344, Gęstość zaludnienia 40, 41, 68—71,
292 460, 594, 595, 597, 599, 602, 665, 207, 208, 744, 753, 757—765
Doktoranci 352, 354, 369 667, 669, 671, 673, 676—678, Główne grupowania przemysłowe
Domy modlitwy 202 696—699, 701, 703, 705, 707, 517
— i ośrodki kultury 407 709, 712, 713, 717, 724, 754, 725, Gminy 68—71, 125, 127, 128, 135—
— pracy twórczej 411, 412, 414 730, 731, 734, 736 137, 216, 655—659
— studenckie 352 — i wychowanie 44, 45, 72—75, 195, — i miasta na prawach powiatu 68—
— wycieczkowe 411—415 344—372 71, 135—137
— i zakłady pomocy społecznej 396, Egzekucje komornicze 188 Gospodarka komunalna 651, 658
397 Eksport 56, 57, 66, 67, 452, 482— — leśna 502—504, 507
Donacja krwi 387 485, 525—530, 567—570, 572, — mieszkaniowa 651, 658
Dorośli skazani 175—183 574, 577—580, 582, 694, 695, — rolnicza 470—484
Dorzecza 83—85, 102 747, 751, 752, 756 — wodna 101, 115—117
Gospodarstwa domowe 42, 43, 56— Import, rozdysponowanie według głó- Języki, nauczanie 348—350
59, 66, 67, 72—75, 106, 306— wnych kategorii ekonomicznych 581 Jogurty 313, 316, 459, 461
328, 336, 337, 526, 528, 617, 755 Indeks kosztów zatrudnienia 753
— —. Mieszkania 306—337 Indeksy giełdowe 626, 627 K
— — posiadające dostęp do Interne- Informacja i komunikacja 246, 248, Kadencje ławników sądowych 189
tu 328, 755 249, 251—253, 255, 262, 263, — Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
— —, udział w rezerwach funduszy 267, 270, 273, 274, 280, 281, 445, skiej 118
emerytalnych 729 446, 593, 595, 597, 599, 602, 665, — Sejmu i Senatu 119—124
— —, wyposażenie 327 667, 669, 671, 673, 676—678, Kakao 459, 462, 560
— — zatrudniające pracowników oraz 696—699, 701, 703, 705, 707, Kanalizacja 334—336
wytwarzające produkty na własne 709, 712, 713, 716, 734, 736 Kanały 85
potrzeby 696—699, 701, 703, 705, Infrastruktura komunalna 42, 43, 58, Kapitały przedsiębiorstw 598—600
707, 709, 712, 717 59, 72—75, 334—337 — zakładów ubezpieczeń 629, 637
— indywidualne w rolnictwie 466, — transportu 534, 542 Kaplice 202
472, 473, 487, 493, 726—729 Innowacje (w przemyśle i usługach) Kaprolaktam 521
— osób prawnych w rolnictwie 493 438, 439 Kapusta 462, 480
— — z dziećmi w wieku 0—17 326 Instruktorzy (animatorzy) 407 Karpina 502, 503
Gotówka 725 — sportowi 417, 418 Karta Dużej Rodziny 393
Górnictwo i wydobywanie 245, 247, Instytucje gospodarki budżetowej Kary 117, 170—172, 180—185
249, 251—253, 255, 262—265, 653 Kasacje 131, 160
267, 269 ,272, 274, 276, 278, 279, — muzyczne 46, 47, 60, 61, 406 Kasy rejestrujące 523
438, 439, 457, 513, 514, 516, 517, Instytuty badawcze 429—431, 434, Kasza 461, 563
587, 595, 596, 598, 601, 651, 664, 437 Kauczuk 571—576, 749
666, 668, 671, 672, 674, 677, 678, — naukowe Polskiej Akademii Nauk — syntetyczny 521, 529
696—700, 702, 704, 706, 755, 429—431, 434 Kawa 314, 317, 459, 462, 560, 575,
708, 710, 712—714, 733, 735 — naukowo-badawcze 164 749
Góry, szczyty 82 Internaty i bursy 352 Kempingi 411, 412, 414, 415
Granice Polski 80, 81 Internet 328, 443—447, 745, 755 Kierunki kształcenia 360—365, 368
Groch 462 —, bankowość internetowa 443 Kina 46, 47, 60, 61, 72—75, 408,
Grubizna 50, 51, 62, 63, 76—79, —, dostęp, w tym przez łącza szero- 464
499—504, 507 kopasmowe 328, 444, 445, 447, Klacze 484
Grunty 38, 39, 68—71, 76—79, 98, Klasy bonitacyjne 99
745
99 —, szkolnictwo 355—359, 370
—, komunikatory internetowe 443
— leśne 76—79, 98, 99, 498 —, media (serwisy) społecznościowe
Klinkier cementowy 522
— orne 98, 456 Kluby (koła) 407
443—445 — dziecięce 393
— rolne 98, 99
—, korzystanie 443—446, 745 — i koła poselskie 121
— zagospodarowane 38, 39, 99
—, telefonowanie, odbywanie wideo- — — senackie 122
— zdewastowane i zdegradowane
38, 39, 68—71, 99 konferencji 443 — sportowe, ćwiczący, sekcje 417,
— zrekultywowane 38, 39, 99, 116 —, usługi e-administracji 443 418
Gryka 477, 478 —, wyszukiwanie informacji 443 Kobiety 40, 41, 68—71, 121, 127—
Grzyby leśne 506 —, zakupy przez Internet 443 129, 139, 141, 158, 160, 183, 185,
Grzywny 180, 181, 183, 184 Interwencyjne ośrodki preadopcyjne 188, 194, 197, 207—214, 218—
395 220, 222—227, 238—243, 249—
Inwestycje 56, 57, 66, 67, 76—79,
H 663—669
252, 256—261, 277—281, 289,
290, 355—366, 368—370, 380,
Handel 56, 57, 66, 67, 76—79, 651 — krótkoterminowe 596, 597 381, 390, 391, 396, 397, 417, 418,
— detaliczny 593, 665, 667, 669, — portfelowe 619, 639 430, 435, 436, 753
673, 676 — zagraniczne, bezpośrednie 619, Koks i półkoks 52, 53, 520, 545, 551,
— elektroniczny (patrz E-handel) 620, 756 577
— hurtowy 593, 665, 667, 669, 673, Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Koła łowieckie 508
676 Publicznych, sprawy 161 Komisje sejmowe 123
— i gastronomia 559—563 Izby chorych 187 — senackie 124
—; naprawa pojazdów samochodo- — mieszkalne 42, 43, 58, 59, 328— Komornicy sądowi, działalność 188
wych 246, 248, 249, 251—253, 330, 332 Komputery 327, 328, 523
255, 262—265, 267, 269,272, 274, — — oddane do użytkowania 42, 43, Komunikacja krajowa 553
276, 278, 279, 444, 446, 593, 595, 58, 59, 332, 333 — miejska 542, 546, 548
597, 599, 602, 665, 667, 669, 671, — przyjęć, szpitale 386 — międzynarodowa 547, 553
673, 676—678, 696—699, 701, — nieregularna 547, 553
703, 704, 706, 708, 712, 713, 715, J — regularna 547, 553
733, 735 Koncentrat paszowy 454, 455
Jaja 50, 51, 62, 63, 66, 67, 313, 317, Koncentraty metali 518
— zagraniczny 56, 57, 66, 67, 452,
319—325, 453, 456, 459, 461, Koncerty 406, 460
567—582, 747
476, 484, 485, 489, 492, 560, 749, Koncesje radiowe i telewizyjne 409
Herbata 314, 317, 459, 462, 560, Konie 470, 480—482, 484, 489, 492
575, 749 751, 752
Jakość wody dostarczanej ludności Konserwy 461, 518, 563
HIV, zakażenia 388 Konstrukcje stalowe 576, 578
Holowniki 552 103
Jałówki 456 Kontenery 524, 551
Hospicja 383, 384 Kontrakty terminowe 625, 626
Hostele 411, 412, 414 Jednostki administracji centralnej
(rządowej) 345, 346 Kontynenty 224, 225, 744—748, 757
Hotele 411—415, 534—536 Koordynatorzy rodzinnej pieczy za-
— badawczo-rozwojowe 437
stępczej 394
I — kościelne 198, 199
— naukowe Polskiej Akademii Nauk
Kopaczka do ziemniaków 454, 455,
465
Igrzyska olimpijskie 419, 420 440 Korzystający z noclegów 62, 63,
— paraolimpijskie 419, 421 — samorządu terytorialnego 125— 72—75, 412, 414, 415
Imigracja 40, 41, 207 128, 135—137, 196, 197, 336, Kosiarki 465, 524
Imigranci 223—225 337, 345, 346, 655—658 Kosmetyki i wyroby toaletowe 560
Import 56, 57, 66, 67, 452, 482— — zbożowe 490 Koszty 194, 195, 586—594, 623,
485, 525—530, 567—571, 573, Jeziora 84, 85, 102 624, 631, 632, 637, 638, 652, 653
575, 576, 579—581, 617, 694, Jęczmień 62, 63, 453, 456, 475— — banków 623, 624
695, 747, 751, 752, 755 478, 488, 491, 749, 751, 752 — finansowe 586—594, 638
Skorowidz alfabetyczny 769
Koszty otwartych funduszy emerytal- Lokomotywy, typy 546 Meble 460, 524, 560
nych 638 Lotnicze zespoły ratownictwa me- Medale zdobyte 419—421
— powszechnych towarzystw emery- dycznego 386 Medycyna pracy 383
talnych 637, 638 Ludność 40, 41, 58, 59, 68—71, Melasy 577
— pracy 255 76—79, 136, 137, 207—227, 330, Melioracje 503
— własne 586—594 334, 335, 560, 744, 751—753, Metale 522, 530, 545, 571—574
— zakładów ubezpieczeń 631, 632 757—765 — nieszlachetne i wyroby 571—574
— związane z zatrudnieniem 714— — aktywna zawodowo 238—243, Metan 100, 106
717, 721, 723, 753 744, 753 Metro 542, 548
Kościoły i związki wyznaniowe 198— — korzystająca z gazu 335 Metropolie 200, 201
202 — — z kanalizacji 335 Mężczyźni 68—71, 177—180, 184,
Kraje 80, 81, 140, 141, 213, 224, — — z oczyszczalni ścieków 38, 39, 207—214, 217, 219—227, 238—
225, 366, 367, 415, 440—442, 68—71, 104, 335 243, 260, 261, 277—281, 290,
567—570, 600, 620, 621, 637, — — z wodociągów 335 347, 389—391, 753
757—765 — krajów 757—765 Miasta 40, 41, 58, 59, 68—71, 207—
Krajowa Administracja Skarbowa, — miast 40, 41, 68—71, 137, 207— 209, 211, 212, 214—223, 227,
postępowania 155, 156 212, 214—223, 227, 306, 334, 335 241, 260, 261, 306, 326, 328, 330,
Kredyty 601, 614—616, 650, 725 —, miejsce urodzenia 212, 213 332—337, 349, 355, 371, 372,
Krew 387 —, obywatelstwo 212, 213 409, 443, 535, 757—765
Krowy 50, 51, 456, 470, 481, 484 — na podstawie bilansów 40, 41, — na prawach powiatu 68—71, 125,
Krwiodawstwo (krwiodawcy) 387 68—71, 207—210, 215, 216, 227, 127—129, 135, 137, 655—659
Książki i broszury wydane 402, 403 306 — świata 757—765
Księgi wieczyste 165 — — spisów 207, 211—214 Miedź 100, 518, 522, 530, 578,
Księgozbiór (patrz Biblioteki, księgo- —, poziom wykształcenia 212 750—752
zbiór) —, prognoza 226
Miejsca, domy studenckie 352
Księża 198—202 —, stan cywilny 211
—, — i zakłady pomocy społecznej
Kuchenka elektryczna z płytą cera- — świata 757
miczną, indukcyjną 327 — wsi 40, 41, 207—212, 214, 216— 396
— mikrofalowa 327, 463 223, 227, 306 —, kina 60, 61, 408
Kuchnie (elektryczne, gazowe) 523 —, kluby dziecięce 393
Kukurydza 453, 477, 478, 488, 491, —, komunikacja miejska 548
749, 751, 752 Ł —, młodzieżowe ośrodki socjoterapii
Kultura 46, 47, 60, 61, 72—75, 194, 351
402—409 Ładunki 54, 55, 64, 65, 543—545, —, — — wychowawcze 351
— fizyczna 651, 658 547, 550, 551, 553 — noclegowe 62, 63, 72—75, 411,
— i ochrona dziedzictwa narodowe- —, grupy i kategorie 544, 545, 551 413
go 651, 658 Ławnicy 189 —, ośrodki rewalidacyjno-wychowaw-
Kultywatory 524 Łazienka 329 cze 351
Kuracjusze 384 Łącza abonenckie 72—75, 447 — pasażerskie 548, 552, 553
Kuratorski nadzór 172 Łączność 315, 319—325, 460, 730, —, przedszkola 44, 45, 372
— ośrodek 172 731 —, specjalne ośrodki szkolno-wycho-
Kuratorzy 164 Łąki 98, 472 wawcze 350
Kursy 187, 407 Łodzie wypoczynkowe i sportowe 524 —, stołówki studenckie 352
— samochodowe 464 Łowiectwo 195, 507, 508 —, teatry i instytucje muzyczne 46,
— walut 622 Łożyska (toczne) 523 47, 60, 61, 406
— zawodowe 187, 188 Łóżka, hospicja 384 —, żłobki 393
Kwas azotowy 521 —, sanatoria 384 Miejscowe zagrożenia 143
— siarkowy 52, 53, 62, 63, 520 —, szpitale 46, 47, 60, 61, 72—75, Miejscowości wiejskie 68—71
Kwatery agroturystyczne 411, 412, 187, 384, 385 Mieszanki paszowe 454, 455, 465
414 — zbożowe 477, 478, 488, 491
Kwerendy (w archiwach) 437
M Mieszkania 42, 43, 58, 59, 72—75,
328—333
L Maciorki owcze 481, 484
Magazyny handlowe 562
— w budowie 331
— chronione 396
Laptop, tablet 327
Majątkowe umowy małżeńskie 189 —, formy własności 329
Makaron 461 —, instalacje 329
Lasy 50, 51, 62, 63, 108—111, — i produkty makaronowe 316, 519,
498—507 —, oddane do użytkowania 42, 43,
563 58, 59, 72—75, 332, 333
— ochronne 108 Makuchy 575
—, zdrowotność 505 —, pozwolenia na budowę 331
Małoletni 175 —, użytkowanie mieszkania lub
Leczeni 46, 47, 60, 61, 72—75, 384, Małżeństwa 40, 41, 58, 59, 211, 216,
385 domu i nośniki energii 314, 319—
217 325, 730, 731
Lecznictwo specjalistyczne 382, 385 Mandaty poselskie 119, 120
— uzdrowiskowe 383, 384 —, wyposażenie mieszkania i pro-
— radnych 125, 126 wadzenie gospodarstwa domowe-
Lekarze 46, 47, 60, 61, 187, 380, Maniok 749
383 go 315, 319—325, 730, 731, 754
Marchew 462, 480 —, zaludnienie 330
Leki i pozostałe wyroby farmaceu- Margaryna 459, 518, 563
tyczne 521 — zamieszkane 42, 43, 58, 59
Masa celulozowa 520, 740 —, zasoby 42, 43, 58, 59, 72—75,
Len 477, 479, 484, 749 Masło 62, 63, 66, 67, 313, 317, 459,
Lesistość 50, 51, 76—79, 498 461, 518, 563, 750 328—330
Leśne zasoby genetyczne 502 Masowce 549 Mieszkańcy domów i zakładów po-
Leśnictwo 50, 51, 62, 63, 76—79, Maszyny rolnicze 454, 455, 465, 487, mocy społecznej 396, 397
498—505, 651 488, 524 — mieszkań chronionych 396
— i pozyskiwanie drewna 245, 247, — i urządzenia 524, 545, 571—574, Międzyszkolne ośrodki sportowe 351
664, 666, 668, 672, 674, 710 576, 578—580 Mięso 50, 51, 62, 63, 66, 67, 313,
Liczniki energii elektrycznej 523 — — budowlane 524 316, 319—325, 459, 461, 471,
Likiery 66, 67, 563 — — papiernicze 524 482, 483, 492, 518, 560, 575, 577,
Linie energetyczne 534 — — techniczne i narzędzia 663, 746, 749, 751, 752, 754
— kolejowe eksploatowane 54, 55, 668—670, 674—676 — drobiowe 458, 563
64, 65, 76—79, 542 Materiał siewny 454, 455 Migracje ludności 40, 41, 68—71,
— komunikacji miejskiej 542 Materiały i artykuły włókiennicze 560, 207, 208, 222—225
— światłowodowe 447 571—574, 576 — —, saldo 68—71, 207, 208, 222—
Lochy 50, 51, 471, 481 Mąka 316, 461, 563 224
Migracje ludności wewnętrzne 68— Niepełnozatrudnieni 249 Oficjalne aktywa rezerwowe 619, 620
71, 207, 208, 222, 223 Nieużytki 50, 51, 98, 503 Ogiery 484
— —, zagraniczne 40, 41, 68—71, Noclegi 62, 63, 72—75, 412 Ogniska pracy pozaszkolnej 351
207, 208, 223—225 Nośniki energii 314, 319—325, 460, Ogórki 480
— nielegalne 157 525—528 Ograniczenie wolności 180, 183
Mikser elektryczny 463 Notariusze, działalność 188, 189 Ogrody jordanowskie 351
Miody pitne 66, 67, 519 Nożyce cen 48, 49, 453 Okleiny 520
Miód 314, 317, 319—325, 459, 462 Okna 520, 521
Okręgi kościelne 202
Misje i operacje pokojowe Wojska
Polskiego 140, 141
O Okrycia i ubiory 519
Mistrzostwa świata i Europy 420, 421 Oleiste (rośliny) 472, 479
Obciążenia 586—594, 624 Olej rzepakowy 462
Mleko 50, 51, 62, 63, 66, 67, 76—79, Obiekty budowlane 533, 534
313, 316, 319—325, 453, 459, Oleje napędowe 454, 455, 465, 520,
— hotelowe 411—415, 534—536 527, 575, 577
461, 471, 476, 484, 485, 489, 518, — inżynierii lądowej i wodnej 534 — opałowe 520, 575, 577
560, 577, 749, 751, 752, 754 — noclegowe turystyki 72—75, — roślinne 459, 575, 579, 580
Młodociani 184 411—415 — i tłuszcze 313, 317, 319—325,
Młodzież niekontynuująca nauki 754 Obligacje 627, 628, 639, 649 459, 461, 570—574, 579, 580
Młodzieżowe domy kultury 351 Obornik 476 Oleum 520
— ośrodki socjoterapii 172, 173, 351 Obrabiarki 52, 53, 578
Oliwki 749
— — wychowawcze 172, 173, 351 Obrączka 464
Obrona narodowa 138—141, 651, Ołów 750
Mniejszości narodowe i etniczne 196, Opady atmosferyczne 88, 101
348 724, 725
Obroty handlu zagranicznego 56, 57, Opakowania 522, 578
Moc elektrowni 531 Opał 314, 319—325, 460
Morskie wody wewnętrzne 80, 81 66, 67, 567—570
Obsługa długu Skarbu Państwa 646, Opery i operetki 406
Motele 410—415 651 Opieka nad dziećmi 393—395
Motocykl, skuter, motorower 327, — rynku nieruchomości 246, 248, — zdrowotna, ambulatoryjna 72—75,
555 249, 251—253, 255, 262, 263, 382
Musli zbożowe 461 270, 273, 274, 280, 281, 445, 446, — — i pomoc społeczna 72—75,
Muzea, wystawy, zwiedzający 405 594, 595, 597, 599, 602, 665, 667, 246, 248, 249, 251—253, 255,
Mydło 464, 521, 563, 575 669, 671, 673, 676—678, 696— 262—265, 267, 270, 273, 275,
699, 701, 703, 705, 707, 709, 712, 280, 281, 594, 595, 597, 599, 602,
N 713, 716, 734, 736
Obszary o szczególnych walorach
665, 667, 669, 671, 673, 676—
678, 696—699, 701, 703, 705,
przyrodniczych 38, 39, 68—71, 707, 709, 712, 713, 716, 734, 736
Nabiał 313, 316, 317, 319—325, 459, 109—111 — —, stacjonarna 72—75, 383—385
461 Obuwie 52, 53, 62, 63, 314, 319— Opiniodawcze zespoły sądowych
Nadwyżka operacyjna brutto 714— 325, 459, 462, 520, 560, 571— specjalistów 164
717, 726, 727 574, 578 Opłata skarbowa 655
— — netto 694 Obwody łowieckie 508 Opłaty 117, 623, 624, 645, 655
— sektora instytucji rządowych Ochrona lasów 504 — na rzecz właścicieli mieszkań
i samorządowych 722, 725 — środowiska 38, 39, 68—71, 98— 319—325, 460
Najwyższa Izba Kontroli, działalność 117, 195, 651, 658, 724, 725 Opony 521
132 — wód 111, 115—117 Opróżnienie lokali mieszkalnych 188
Nakładcy 250 — zdrowia 46, 47, 60, 61, 72—75, Opryskiwacze polowe, ciągnikowe
Nakłady bieżące 431 187, 195, 380—392, 651, 658 524
— brutto na środki trwałe 56, 57, 66, Oczyszczalnie ścieków 68—71, 104, Organizacje kultury fizycznej 417
67, 452, 718—720, 722, 723, 756 116, 334—336 — pożytku publicznego 194, 195
— na działalność badawczą 72—75, — —, przepustowość 104, 116
— pracodawców 194
431, 432, 434, 435, 438, 754 Oczyszczanie ścieków 38, 39, 103,
— — innowacyjną 438 — społeczne i polityczne 194—197
104, 115
— inwestycyjne 48, 49, 52—57, 66, Odbiorniki radiowe 52, 53, 64, 65, — wyznaniowe 345
67, 76—79, 431, 438, 663—669 523, 563 — i zespoły eksterytorialne 734, 736
— — na środki trwałe 115, 438, 452, — telewizyjne 52, 53, 64, 65, 327, Organy Inspekcji Handlowej, postę-
663, 668, 669 464, 523, 563 powania 155
— pracy w gospodarstwach rolnych Oddziały opieki paliatywnej 383, 384 Orkiestry 406
493 — przedszkolne 44, 45, 371, 372 Orzeczenia lekarskie 383
Należności 596, 597, 614, 617 — szpitalne 385 — sądów 170—172, 175—184
Nanotechnologia 432 — —, ratunkowe 386 — wykonywane w zakładach karnych
Napoje alkoholowe 48, 49, 66, 67, — terenowe krwiodawstwa 387 185
459, 462, 519, 559—563 Odkurzacze 463, 523, 563 Orzeszki ziemne 749
— — i wyroby tytoniowe 48, 49, 314, Odłów zwierząt 508 Osady ściekowe 105
319—325, 459, 545, 559—561, Odnowienia i zalesienia 50, 51, 76— Osądzenia 176, 183, 184
730, 731, 754 79, 503, 507 Osoby dorosłe uczestniczące w kształ-
— bezalkoholowe 48, 49, 314, 319— Odpady 38, 39, 68—71, 113—117 ceniu i szkoleniu 754
325, 459, 559, 560, 562 — komunalne 38, 39, 68—71, 114, — fizyczne prowadzące działalność
— i tytoń 545, 570, 579, 580 545, 753 gospodarczą 733, 734
Natura 2000, obszary 110 — składowane (nagromadzone) 38, — ze specjalnymi potrzebami eduka-
Nauczyciele 186, 343, 355, 366, 372 cyjnymi 350
Nauka 72—75 39, 113
— wytworzone 38, 39, 68—71, 113, Osocze 387
— i technika 429—442 Oszczędności brutto 729
Nawozy mineralne lub chemiczne 753
Odpływy wód 101 Ośrodki interwencyjne 395
50—53, 62, 63, 76—79, 454, 455,
465, 472, 486, 521, 575, 577, 750 Odstrzał zwierząt łownych 508 — leczenia odwykowego 383, 384
— wapniowe 76—79, 486 Odszkodowania 291, 292, 630, 631, — rewalidacyjno-wychowawcze 351
Nianie 393 635, 636 — szkoleniowo-wypoczynkowe 411,
Nieczystości ciekłe 104, 336 Odzież 459, 462, 519, 560 412, 414
Nieletni 169—174 — i obuwie 314, 319—325, 459, 730, — wczasowe 411—413, 415
Niemowlęta 216, 221 731, 754 Oświata i wychowanie 72—75, 651,
Niepełnosprawni 197, 250, 256, 306, Oferty pracy 256, 261 658
350, 351, 355—358, 372, 395— Ofiary śmiertelne 143, 262, 263, 266, Otwarte dane publiczne 444, 445
397 555 — fundusze emerytalne 637—639
—, sport 419, 421 — wypadków 262—266, 555 Owce 471, 476, 484, 489, 492
Skorowidz alfabetyczny 771
Owies 62, 63, 453, 456, 477, 478, Płodność kobiet 218 Postępowanie przygotowawcze Pań-
488, 491, 749 Pługi 524 stwowej Straży Łowieckiej 155
Owoce 66, 67, 113, 313, 317, 319— Płyty pilśniowe 520 — — Policji 152—154
325, 459, 462, 475, 476, 480, 489, — wiórowe 520, 529 — — — i prokuratury 149—151, 155
491, 506, 560, 575, 577, 749 Pobierający emeryturę lub rentę 286, — — Straży Granicznej 155—157
— cytrusowe 462, 575, 749 289—291, 310, 311 — — — Leśnej Lasów Państwowych
— leśne 506 Pobór wody 38, 39, 68—71, 101 155
Ozon, zawartość w atmosferze 108 Poczta 54, 55, 64, 65, 76—79, 556 — w sprawach o przestępstwa
— elektroniczna, korzystanie 443 i wykroczenia skarbowe 155, 156
P Podatek akcyzowy 645
— dochodowy 632, 638, 645, 655
Poszkodowani w wypadkach przy
pracy 262—266
Paczki pocztowe 556 — od nieruchomości 655 Powiaty 68—71, 125, 127—129,
Paliwa 100, 454, 455, 460, 464, 465, — rolny 655 137, 655—659
518, 520, 525—527, 560, 570, — od towarów i usług 645, 694 Powierzchnia gruntów 98, 99, 498
579—582 Podatki bieżące od dochodu, mająt- — — ornych 98
Pałace młodzieży 351 ku itp. 721—723, 726, 727 — krajów 757—765
Państwowa Inspekcja Pracy, działal- — pomniejszone o dotacje związane — lasów 50, 51, 62, 63, 108—111,
ność 269, 270 z produkcją i importem 714, 721,
498, 499, 504, 507
— Straż Łowiecka, postępowania 155 723
— — Pożarna, działalność 143 — pośrednie 645 — miast 215
Państwowe osoby prawne 652 — od produktów 694, 714 — mieszkań oddanych do użytkowa-
Papa 522 — — pomniejszone o dotacje do nia 42, 43, 58, 59, 72—75, 332,
Papier, 520, 529, 545, 576, 578, produktów 694, 695 333
750—752 — związane z produkcją, pozostałe — nieużytków 98
Papierosy 66, 67, 462, 519 714—717, 722, 723 — parków 109—112, 507
Papiery wartościowe 614, 619, 626— Podaż energii 528, 746, 750 — Polski 58, 59, 68, 80, 81, 98,
628, 649, 725 — pieniądza 617, 618 751—753, 762
Parafie 198—202 Podmioty budowlane 531—536 — rezerwatów 109, 110
Parki krajobrazowe 111 — w działalności badawczej i rozwo- — składowa 562
— narodowe 109, 110, 507 jowej 429—432, 434 — składowisk 114
Partie polityczne 194 — gospodarcze 440, 517, 533, 559, — o szczególnych walorach przyrod-
Pasażerowie 54, 55, 64, 65, 546— 561, 733—736 niczych 38, 39, 68—71, 109—111
548, 552—554 — — w przemyśle 517 — świata 757
Pasta do zębów 464 — gospodarki narodowej 733—736 — terytoriów niesamodzielnych 763—
Pastewne (rośliny) 477—479 Podręczniki szkolne 402 765
Pastwiska 98, 472 Podroby 50, 51, 62, 63, 66, 67, 482, — użytkowa mieszkań 42, 43, 58,
Pasywa 614—616, 619, 629, 630, 638 483 59, 72—75, 328—330, 333
Pasze 454, 455, 465 Pogłowie zwierząt 50, 51, 471, 481 — użytków rolnych 38, 39, 48, 49,
Patenty 440—442 Pogotowie ratunkowe, Górskie i Ta- 58, 59, 76—79, 98, 99, 111, 471—
Pchacze 552 trzańskie Ochotnicze 416 473
Pedagodzy 164 Pogrzeb, sprawienie 397 — województw 68—71
Pełnozatrudnieni 141, 142, 186, 251, Pojazdy do transportu publicznego — wód 80, 81, 83—86, 98, 111
252 524, 548 — zasiewów 48, 49, 477
Pensjonaty 411—415 — mechaniczne 524, 560 Powietrze, ochrona 107, 115—117
Perły i kamienie szlachetne 571— — zarejestrowane 555 —, temperatura 87
574 Pokoje gościnne 411, 412, 414 —, zanieczyszczenia 38, 39, 68—71,
Personel służby zdrowia (patrz Pola biwakowe 411, 412, 414, 415 105—107
Pracownicy medyczni) Polichlorek winylu 521 Pozbawienie wolności 180—185
Pestycydy 52, 53, 521 Policja 141, 142, 149—155 Pozostający na utrzymaniu 310, 311
Piaski i żwiry 100 Polietylen 521 Pozostała działalność usługowa 246,
Pieczywo 313, 316, 459, 519 Polifoska 454, 455, 465 248, 249, 251—253, 255, 262, 263,
— i produkty zbożowe 313, 316, Polimery styrenu 521 267, 270, 273, 275, 280, 281, 665,
319—325, 459, 461, 560 Polipropylen 521 667, 669, 671, 673, 676—678,
Pielęgniarki 46, 47, 60, 61, 380, 381 Polska Akademia Nauk 429—431,
Pieniądz gotówkowy w obiegu 614, 434, 436, 437, 440 696—699, 701, 703, 705, 707, 709,
617 — — —, członkowie 436 712, 713, 716, 734, 736
Piwo 66, 67, 462, 519, 563, 750 — — —, instytuty naukowe 429—431, Pozyskanie drewna (grubizny) 50,
Place składowe 562 434 51, 62, 63, 76—79, 502—504, 507
Placówki gastronomiczne 56, 57, 413, — — —, jednostki naukowe 440 Pożary 143, 504
414, 559, 561 Połączenia telefoniczne 447 Pożyczki 601, 602
— interwencyjne 395 Połowy 50, 51, 62, 63, 493 Praca, czas pozostawania bez pracy
— opiekuńcze 394 Położenie geograficzne Polski 80 257, 258
— opiekuńczo-terapeutyczne 395 Położne 46, 47, 60, 61, 380, 381 —, miejsca 253
— opiekuńczo-wychowawcze 172, Pomagający członkowie rodzin 250 —, staż 257, 258
173, 395 Pomidory 480 —, warunki 262—270
— pocztowe 54, 55, 76—79, 556 Pomniki przyrody 112 —, wypadki 262—266
— pomocy społecznej 72—75, 396 Pomoc doraźna 386 Pracodawcy i pracujący na własny
— pracy podwórkowej 394 — społeczna 72—75, 195, 393— rachunek 244, 250, 726—729
— socjalizacyjne 395 397, 651, 658 Pracownicy cywilni 139, 140, 142, 186
— wsparcia dziennego 394 Popyt krajowy 56, 57, 66, 67, 452, — medyczni 46, 47, 60, 61, 380,
— wychowania pozaszkolnego 351 718—720 381, 383, 386
— — przedszkolnego 72—75 — —, relacja do produktu krajowego — najemni 244, 249
Plantacje nasienne 502 brutto 719 — na stanowiskach nierobotniczych
Plony ziemiopłodów 48, 49, 76—79, Poradnictwo specjalistyczne dla 307—310, 318
471, 478—480 rodzin 393 — — robotniczych 307—310, 318
Płaszcze 462, 519 Pracujący 40, 41, 50—59, 68—71,
Płeć 40, 41, 68—71, 121, 127—129, Porady ambulatoryjne 60, 61, 72—
139, 141, 170—171, 173, 177— 75, 382 238—250, 712, 753
180, 184, 187, 189, 194, 197, Porty lotnicze 554 — w działalności badawczej i rozwo-
207—214, 217—227, 238—243, — morskie 551, 552 jowej 429—432, 435
249—252, 257—260, 277—281, Posiłek 397 — w gospodarstwach indywidual-
289, 290, 347, 355—366, 368— Posłowie 119—122 nych 244—247, 310, 311
370, 380, 381, 389—391, 396, 417, Postępowania przygotowawcze orga- — poza gospodarstwami indywidual-
418, 430, 435, 436, 753 nów Inspekcji Handlowej 155 nymi 244
Pracujący najemnie 310, 311 Przedsiębiorstwa prowadzące sprze- Punkty apteczne 386
— w rolnictwie 50, 51, 244 daż w ramach e-handlu (handlu — biblioteczne 405
— na własny rachunek 245, 246, elektronicznego) 446 — gastronomiczne 413, 414, 561
250, 307, 310—318, 321, 327, — wykorzystujące wybrane techno- — przedszkolne 371, 372
726—729 logie informacyjno-komunikacyjne — sprzedaży detalicznej 559
Praktyki lekarskie 382, 383 (ICT) 444—446 Pyły i gazy 38, 39, 68—71, 106
Pralki i pralko-suszarki 64, 65, 327, — zatrudniające specjalistów ICT
463, 523, 563 446
Przedstawienia i koncerty 406
R
Prawa do akcji 625—627
— poboru 625—627 Przedszkola 44, 45, 371, 372 Rachunek bieżący 618
Prawo pracy, sprawy 161, 166, 167 — specjalne 371, 372 — finansowy 619
—, jego ochrona, prawa człowieka Przegląd międzynarodowy 744—765 — kapitałowy 619
195 Przejścia graniczne 410 — produktów (wyrobów i usług) 694,
Produkcja budowlano-montażowa Przekazy pocztowe 556 695
52, 53, 64, 65, 76—79, 458, 531— Przemysł 40, 41, 52, 53, 56, 57, 62— — tworzenia dochodów 714—717
534 65, 76—79, 245—249, 251—253, — wykorzystania dochodów w sek-
— energii elektrycznej 52, 53, 64, 65, 255, 262—265, 267, 269, 272, torze gospodarstw domowych 729
524, 528, 750—752 274, 278, 279, 429—431, 434, Rachunki narodowe 56, 57, 66, 67,
— filmowa 408 438, 439, 457, 513—531, 587— 694—731
— globalna 56, 57, 452, 694—697, 592, 595, 596, 599, 601, 664— — regionalne 76—79
704, 705, 710, 711, 721, 723 669, 671—675, 677, 678, 696— Radiofonia 447
— mleka 50, 51, 62, 63, 76—79, 700, 702, 704, 706, 708, 710— — analogowa (emisja FM) 447
471, 476, 484, 485, 489, 492, 749, 715, 733, 735, 753, 756 Ratownictwo 195
751, 752, 754, 518 Przemysłowe (rośliny) 471, 475— — medyczne 386
— produktów pochodzenia zwierzę- 477 Ratownicy 143, 386, 416
cego 50, 51, 62, 63, 471, 476, Przemyt 157 Recypient 83, 84
482—484 Przestępstwa 149—157, 170, 171, Redukcja pyłów i gazów 38, 39, 68—
— przemysłowa 513—524, 529, 530, 177—179, 181, 182 71, 107, 116
755 Przesyłki kurierskie 556 Referendarze sądowi 164
— rolnicza 48, 49, 62, 63, 452, 471— — listowe 64, 65, 556 Regionalne izby obrachunkowe,
476, 478—480, 482—485, 745, Przetwory mięsne 313, 316, 459, działalność 133
749 518, 560, 563, 577 — ośrodki psychiatrii sądowej 383,
— — globalna 452, 472—476 — owocowe, warzywne, orzechowe 384
— — końcowa 48, 49, 472, 474, 475 518, 577 Regulacja i zabudowa rzek i potoków
— — towarowa 48, 49, 62, 63, 452, — rybne 560 115, 116
— spożywcze 518, 571—574 Rejestry sądowe, sprawy 166
472, 474—476
Przetwórstwo przemysłowe 245— Rekreacja i kultura 72—75, 195, 315,
— sprzedana budownictwa 531, 755 247, 249, 251—253, 255, 262—
— — przemysłu 52, 53, 62, 63, 76— 319—325, 460, 730, 731, 754
265, 267, 269, 272, 274, 276, 278, —, kultura i religia 724, 725
79, 457, 513—517 279, 446, 457, 513—517, 587— Relacje ekonomiczne 595
— wyrobów przemysłowych 52, 53, 591, 595, 596, 599, 601, 651, Renciści 286, 290, 291, 307—318,
62, 63, 457, 518—524, 529, 530, 664—666, 668, 671—675, 677, 326
750—752 678, 696—700, 702, 704, 706, Renta socjalna 295
— żywca rzeźnego 50, 51, 62, 63, 708, 710—713, 715, 733, 735, Restauracje 413, 414, 561
76—79, 471, 476, 482 748, 755 — i hotele 315, 319—325, 460, 730,
— żywności 745 Przewodnicy turystyczni 416 731, 754
Produkt krajowy brutto 56, 57, 66, Przewody gołe (nieizolowane) 522 Rezerwaty przyrody 109, 110
67, 72—79, 115, 435, 452, 694, Przewozy ładunków 54, 55, 64, 65, Rezydenci 227
695, 700—703, 714, 719, 725, 543—545, 547, 550, 551, 553 Robotnicy (patrz Pracownicy na
748, 751, 756 — pasażerów 54, 55, 64, 65, 460, stanowiskach robotniczych)
— — — według parytetu siły nabyw- 462, 543, 546—548, 552—554 Roboty budowlano-montażowe (patrz
czej 756 Przędza 519 Produkcja budowlano-montażowa)
— — netto 694 Przychodnie lekarskie 382 Rodzinne domy dziecka 394
Produkty ceramiczne 522, 576, 578 Przychody 117, 194, 447, 484, 485, Rodziny 393
— leśnictwa 544 525—530, 542, 543, 556, 586— — zastępcze 394
— mineralne 571—574 594, 623, 624, 630—632, 637, Rolnictwo 48—51, 62, 63, 76—79,
— nowe i ulepszone 439 638, 653—654, 659, 694, 695, 729 471—493
— pochodzenia roślinnego 571—574 — banków 623, 624 —, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
— przemysłu chemicznego 520, 521, — z działalności gastronomicznej 561 40, 41, 56, 57, 245, 247, 249,
571—574 — finansowe 638 251—253, 255, 262—266, 269,
— rolne 50, 51, 62, 63, 76—79, — otwartych funduszy emerytalnych 272, 274, 278, 279, 429—431,
453—456, 471, 472, 475, 476, 638 434, 587, 595, 596, 599, 601, 664,
478—480, 544, 746, 749, 751, — powszechnych towarzystw emery- 666, 668, 671, 672, 674, 677, 678,
752, 754 talnych 638, 639 696—700, 702, 704, 706, 708,
— spożywcze 518, 519, 545 — zakładów ubezpieczeń 630—632 710, 712—714, 733, 735, 753, 756
— uboju 518 Przyjazdy cudzoziemców 410 — i łowiectwo 651, 658
Programy radiowe i telewizyjne 409 Przyjęcia do pracy 251 Rolnicy indywidualni 286—288, 291,
Profesorowie 366, 430, 435 Przyłącza wodociągowe, kanaliza- 292
Projekty badawcze 433 cyjne, gazowe 336, 337 Ropa naftowa 52, 53, 100, 518, 526,
Prokuratorzy 158 Przyrost naturalny 40, 41, 58, 59, 544, 545, 551, 575, 750
Prokuratura 157—159 68—71, 207, 208, 216, 744, 753 Rowery 327, 464, 524, 563
Promy 546, 549 — rzeczowych środków obrotowych Rozchody 484, 485, 525—530, 694,
Propylen 521 718, 719 695, 729
Prosięta 456 — rzeczywisty 207, 208 Rozliczenia międzyokresowe 596,
Proso 477, 478, 484 — stada 476 597
Prowadzenie pojazdu w stanie nie- Przyrządy i aparatura, optyczne Rozwody 40, 41, 58, 59, 167, 216, 217
trzeźwym 149, 152, 177, 181, 555 571—574 Ruch chorych w szpitalach 385
Przedmioty trwałego użytkowania Psychicznie chorzy 392, 397 — pasażerów 552, 554
327 Pszenica 48, 49, 62, 63, 452—456, Rudy metali 100, 518, 544, 575, 750
Przedsiębiorstwa estradowe 406 475—478, 488, 491, 492, 749, — miedzi 100, 518
— państwowe 733, 734 751, 752 — żelaza 575
— posiadające szerokopasmowy do- Pszenżyto 453, 477, 478, 488, 491, Rurociągi 534, 542
stęp do Internetu 444, 445 492 Rury stalowe 522, 530, 576, 578
Skorowidz alfabetyczny 773
Rybactwo 245, 247, 662, 664, 668, Siarka 52, 53, 62, 63, 100, 518, 577 Stacje meteorologiczne 87, 88
672, 674, 710 Sieć elektryczna 334 — nadawcze w zakresie radiofonii
Rybołówstwo 48—51, 62, 63, 493 — gazowa 42, 43, 58, 59, 72—75, i telewizji 447
Ryby 50, 51, 62, 63, 113, 459, 461, 334, 335, 337 — paliw 560
493, 518, 560, 563, 575 — kanalizacyjna 42, 43, 103, 115, — uzdatniania wody 115, 116
— i owoce morza 313, 316, 319— 116, 334—336 Stacjonarna opieka zdrowotna 383—
325, 459 — komunikacyjna 542 385
Rynek giełdowy 626—629 — wodociągowa 42, 43, 68—75, Stal 52, 53, 62, 63, 522, 576, 750—
— pracy 40, 41, 68—71, 195, 238— 101, 116, 334—336 752
270 Sieroty 174, 395 Stan (jakość) wód 102, 103
Ryż 316, 461, 749 Siewniki 454, 455, 465, 524 Starostwa powiatowe 132
Rzecznik Praw Obywatelskich, dzia- Silniki elektryczne 523 Statki, nośność, pojemność i wiek
łalność 130, 131 — spalinowe 523, 576, 578 52—55, 524, 549, 552
Rzeki 83—86, 102 Silosy i zbiorniki, pojemność 562 Stolice państw 757—765
Rzepak i rzepik 453, 477, 479, 489, Siostry zakonne 200, 201 — terytoriów niesamodzielnych 763—
491, 749 Sizal (włókno agawy) 749 765
Skargi kasacyjne 131, 160, 161, 168 Stołówki 352, 413, 414, 561
Skazani za przestępstwa 176—185
S Sklepy 56, 57, 76—79, 560, 561
Stopa bezrobocia 40, 41, 68—71,
238, 239, 241—243, 256, 259, 753
Składowiska 114 — zwrotu otwartych funduszy emery-
Sady 98, 472 Skóry 520, 571—574, 578
Saldo obrotów handlu zagranicznego talnych 639, 749
Skup jaj 453, 489, 492 Stopnie naukowe 366, 430, 436
56, 57, 567—570 — mleka 453, 489, 492
— usług 618 Stopy procentowe 622
— owoców leśnych 506 Stowarzyszenia 194—197
Sale projekcyjne w kinach 408 — produktów rolnych 50, 51, 453,
Saletra 454, 455 — i inne organizacje społeczne 196,
454, 488—492 197, 345, 346
Samobójstwa 220, 221 — zbóż 50, 51, 453, 488, 491
Samochody ciężarowe 52—55, 524, Strajki, strajkujący 40, 41, 254
— zwierzyny leśnej 506 Straty 525—528, 586—594, 623,
555 — żywca rzeźnego 50, 51, 492
— osobowe 52—55, 64, 65, 327, 624, 631, 632, 638
Słoma 456, 479, 489, 491 Straż Graniczna, postępowania 155—
524, 555, 563, 576, 578, 581, 582, Słonecznik 749
755 157
Służba celna, działalność 156, 157 — Leśna Lasów Państwowych, po-
Samoloty 553 — więzienna 186
Samorządowe kolegia odwoławcze stępowania 155—157
Smartfon 327 — Łowiecka Państwowa, postępo-
132, 135 Smoła 520
— zakłady budżetowe 659 Soja 749
wania 155
Samorządy gospodarcze i zawodowe — pożarna, państwowa, ochotnicza
Soki owocowe i warzywne 314, 317,
194 459, 462, 518 143
Sanatoria 383, 384 Sorgo 749 Strączkowe (rośliny) 477—479, 489,
Sądy, działalność 160, 161, 164— Sól 100, 462, 518 491
169, 183, 184 — potasowa 465 Strefa euro 753—756
Schizofrenia 392 Specjaliści ICT, zatrudnienie w przed- Strona internetowa (przedsiębior-
Schroniska 411—414 siębiorstwach 446 stwa) 444, 445
— dla nieletnich 173 Specjalne ośrodki szkolno-wychowaw- Studenci 44, 45, 60, 61, 344—350,
Seanse w kinach 408 cze 351 352—355, 361—363, 366—369,
Sejm i Senat 118—124 Spoiwa gipsowe 522 754
Sekcje sportowe 417, 418 Społeczeństwo informacyjne 328, — cudzoziemcy 366, 367
Sektory instytucjonalne 432, 694, 443—446 Studia doktoranckie 369
696—700, 702, 704—709, 714, Społeczne podmioty wyznaniowe — podyplomowe 368
718—731 194—197 —, systemy, rodzaje, kierunki 361—
— —, prywatny 244, 245, 273, 513, Sport 195, 417—421 365, 368, 369
514, 531, 542, 559—562, 586, Spożycie 56, 57, 66, 67, 316—318, Stypendia 295, 353, 354
595, 596, 598, 601, 664, 671, , 452, 694, 695, 718—720, 729— Subwencja 646, 656
696, 697, 700 731, 754, 756 Superfosfat 454, 455, 465
— —, publiczny 244, 245, 273, 336, — indywidualne skorygowane 730 Surowce chemiczne 100, 518, 750
337, 513, 514, 531, 542, 559— — prywatne 718—720, 756 — energetyczne 100, 518, 525—
562, 586, 595, 596, 598, 601, 664, — publiczne 718—720 527, 750—752
671, 696, 697, 700 —, relacja do produktu krajowego — metaliczne 100, 518, 750
— —, sektor gospodarstw domowych brutto 719 — skalne 100
76—79, 694, 696—700, 702, — w sektorze gospodarstw domo- Surówka żelaza 750
704—709, 714, 718—720, 726— wych 56, 57, 66, 67, 452, 696, Szczepienia ochronne 387
731 698, 700, 718—720, 729—731, Szkło 522, 576, 578
— —,— instytucji finansowych 694, 754 Szkoły 44, 45, 60, 61, 72—75, 174,
696—700, 702, 714, 718 Spółdzielnie 245, 273, 513, 542, 696, 187, 188, 343—350, 355—360, 370
— —,— — niekomercyjnych działa- — branżowe I stopnia 44, 45, 60, 61,
698, 700, 733, 734
jących na rzecz gospodarstw do- 72—75, 174, 187, 188, 343—345,
mowych 694, 696—700, 702, 714, — mieszkaniowe 329, 331—333
— socjalne 196, 197 347—350, 356
718—720 — — II stopnia 44, 45, 60, 61, 72—
— —,— — rządowych i samorządo- Spółki 733—736
Sprawy w prokuraturze 158 75, 174, 187, 188, 343—345,
wych 694, 696—700, 702, 704— 347—350, 357
709, 714, 718—725 — sądowe 160—163, 165—168
Sprzedaż detaliczna towarów 56, 57, — doktorskie 369
— —,— przedsiębiorstw niefinanso- —, gimnazja 44, 45, 174, 187, 188,
wych 694, 696—700, 702, 704— 66, 67, 76—79, 559, 560
— hurtowa towarów 562 343—345, 350
709, 714, 718 —, licea ogólnokształcące 44, 45, 60,
— własności 244, 246, 247, 273, — w placówkach gastronomicznych
559, 561 61, 72—75, 174, 187, 188, 343—
513, 514, 531, 542, 586, 595, 596, 345, 347—350, 352, 358, 370
598, 601, 664, 671, 696, 697, 700 Sprzęt audiowizualny 460
— gospodarstwa domowego 327, — ogólnokształcące artystyczne 44,
Senatorowie 119, 122—124
Separacja 167, 216 460, 560 45, 60, 61, 72—75, 343, 344, 359
Sery 313, 317, 319—325, 459, 461, — do odbioru, nagrywania i odtwa- — dla osób ze specjalnymi potrze-
519, 560, 563 rzania dźwięku 327 bami edukacyjnymi (specjalne)
Sędziowie 159, 164 — transportowy 524, 545, 546, 548, 343, 344, 350, 351, 355—358
— sportowi 417 549, 552, 553, 555, 571—574 — podstawowe 44, 45, 72—75, 174,
Sfera budżetowa 245, 274 — i usługi telekomunikacyjne 460 187, 188, 343—345, 347—350,
Siano 456, 475, 476, 479, 488, 491 Srebro 100, 522, 578, 750 352, 355, 370
Szkoły policealne 44, 45, 72—75, Tłuszcze zwierzęce 50, 51, 62, 63, Uczniowie, szkoły 44, 45, 60, 61,
187, 188, 343, 344, 346, 347, 349, 66, 67, 482, 483, 518 72—75, 343—350, 355—361, 370
350, 351, 360, 361 Toluen 521 Ugrupowania gospodarcze 568, 569,
— specjalne przysposabiające do Towary 458—462, 559—563, 570, 753—756
pracy 343, 344, 350 575—578 Ukarani 184
—, technika 44, 45, 60, 61, 72—75, — konsumpcyjne 459—462, 562, Układ pionowy powierzchni 81
174, 343, 344, 346—350, 352, 581, 582 Umorzenia 155—157, 159, 176, 183,
358, 359 — niekonsumpcyjne 562 184
Szlaki turystyczne 415 — nieżywnościowe 559, 562, 563 Umowy notarialne 188, 189
Szpitale 72—75, 187 — i usługi konsumpcyjne 48, 49, Uniewinnienia sądowe 176, 183, 184
Szpitalne oddziały ratunkowe 386 76—79, 313—315, 319—325, Upomnienie 172
458—462 Upośledzenie umysłowe 392
Ś — zaopatrzeniowe dla przemysłu Uprawy rolne, chów i hodowla zwie-
581, 582 rząt, łowiectwo 245, 247, 664, 666,
Ścieki 38, 39, 103—105, 115—117 Tramwaje 542, 548 668, 672, 674, 710
Ścier drzewny 571—574 Transfery bieżące, pozostałe 721—
Śmietana 317, 459, 461, 577 Urodzenia żywe 40, 41, 58, 59, 68—
723, 726, 727 71, 207, 208, 216, 218, 753
Środki lecznicze (orzeczone przez — kapitałowe 721—723
sąd) 169 Urządzenia komunalne 334
— socjalne w naturze 722, 723 — do redukcji zanieczyszczeń 107, 116
— ochrony roślin 454, 455, 483 Transformatory 523
— transportu 460, 524, 546, 548, Urządzenie z dostępem do Internetu
Transport 54, 55, 64, 65, 76—79, 327
549, 552, 553, 555, 581, 582, 663, 315, 319—325, 458, 460, 542—
668—670, 674—676 — do odbioru telewizji naziemnej
555, 730, 731 cyfrowej z MPEG-4 327
— trwałe 48, 49, 52—57, 66, 67, — i gospodarka magazynowa 246,
76—79, 670—678 — — — satelitarnej lub kablowej 327
248, 249, 251—253, 255, 262—
— wychowawcze lub poprawcze 265, 267, 269, 273, 274, 276, 278.
Urzędnicy 158, 164
169—172 Urzędy celne, działalność 156, 157
279, 445, 446, 458, 542, 543, 593,
Świadczenia emerytalne i rentowe 595, 597, 599, 602, 665, 667, 669, — gmin 132, 135
286—290 671, 673, 676—678, 696—699, — marszałkowskie 132, 135
— z funduszu alimentacyjnego 295 701, 703, 704, 706, 708, 711—713, — miast na prawach powiatu 132,
— rodzinne 293, 294, 397 716, 734, 735 135
— społeczne 286—294, 310—312, — kolejowy 54, 55, 64, 65, 460, — wojewódzkie 132, 135
722, 723, 726, 727 543—547 Usłonecznienie 88
— — pozostałe 293—295, 310— Usługi 313—315, 319—325, 429—
— lądowy i rurociągowy 246, 248,
312, 723, 726, 727 431, 434, 438, 439, 444—447,
276, 458, 542—544, 593, 665, 667,
— z ubezpieczeń społecznych 42, 458—462, 542, 543, 556, 753, 754,
669, 673, 676, 711
43, 286—294, 312, 726, 727 756
— lotniczy 458, 542—544, 546, 553,
— zdrowotne ratownictwa medycz- — ambulatoryjne i inne związane ze
nego 386 554
— i łączność 651, 658, 754 zdrowiem 315, 319—325, 460
Świadczenie wychowawcze z pro- —, ceny 319—325, 458—462
gramu „Rodzina 500+” 294 — morski 54, 55, 64, 65, 542—544,
546, 549—552 — pocztowe 556
Świat 744—750, 757 — telekomunikacyjne 447
Świetlice 407 —, poczta 54, 55, 76—79, 542—556
— rurociągowy 542—544 — transportowe 458, 460, 542—548,
— samochodowy 54, 55, 64, 65, 550—554, 556
T 542—547 — w chmurze obliczeniowej 444, 445
Tabor kolejowy 546 — wodny 458, 542—546, 552, 553 Ustęp 329
— komunikacji miejskiej 548 — — śródlądowy 542—545, 552, Uszkodzenia drzew 505
— śródlądowego transportu wodne- 553 Utrzymujący się z niezarobkowych
go 552 Tranzyt 550, 551 źródeł 310, 311
— transportu morskiego 549 Trasy lotnicze 553, 554 Uzależnienia 392
Tarcica 52, 53, 520, 750 Trenerzy 417, 418 Użytki ekologiczne 98, 109
Teatry 46, 47, 60, 61, 406 Trolejbusy 542, 548 — kopalne 98, 99
Technologie informacyjno-komunika- Trwanie życia 68—71, 222 — rolne 38, 39, 48, 49, 58, 59, 76—
kacyjne (ICT), wykorzystanie Trybunał Konstytucyjny, wyroki i po- 79, 98, 99, 111, 471—474
w przedsiębiorstwach 444—446 stanowienia 129, 130
Trzcina cukrowa 749
Tektura 520, 529, 750—752
Trzoda chlewna 50, 51, 76—79, 453, W
Telefon komórkowy 327, 745, 755
Telefonia ruchoma 447, 745, 755 456, 471, 476, 482, 489, 492, 751,
752 Wagony kolejowe, rodzaje 524, 546
— stacjonarna 447 —, metro 548
— VoIP 447 Turystyka 72—75, 195, 410—416,
651, 658 Waluty państw 622
Telekomunikacja 46, 47, 62, 63, 72— Wanna 463
75, 447, 458 Turyści 412, 414, 415
Tworzywa sztuczne 52, 53, 62, 63, Wapno 522
Telewizja cyfrowa 447 Warsztaty terapii zajęciowej 197
— — mobilna 447 571—574, 577
Tytoń 453, 459, 477, 479 Wartość dodana brutto 56, 57, 76—
— — naziemna (emisja DVB-T) 447
Tytuły naukowe 366, 430, 435 79, 482, 694, 695, 700, 702, 708—
Tereny komunikacyjne 98, 99
— mieszkaniowe (osiedlowe) 98, 99 711, 714—717, 748, 756
— przemysłowe 98, 99 U — — netto 694
— rekultywowane 116 — energetyczna 318
— zieleni ogólnodostępnej 112 Ubezpieczeni 42, 43 — środków trwałych, brutto 48, 49,
Termometr 464 Ubezpieczenia 629—637 52—57, 66, 67, 76—79, 670—678
Terms of trade 452 —, polisy 633, 634 — — —, netto 672, 673, 713
Terytoria niesamodzielne 763—765 —, składki 630, 631, 633, 634 Warunki pracy 262—270
Terytorialna struktura kraju 136, 137 — społeczne 42, 43, 651, 653, 654 Warzywa 66, 67, 113, 314, 317,
Terytorium 80, 81 — —, składki 654, 721, 723, 726, 319—325, 459, 462, 475, 480, 489,
Testament 189 727 560, 575, 577, 749
Tkaniny 519, 576 — —, sprawy sądowe 161, 166, 168 —, uprawa pod osłonami 480
Tlenek, tlenki 38, 39, 105, 106 — —, świadczenia 286—295, 654 Wełna 62, 63, 476, 484, 489, 492,
Tłuszcze jadalne 66, 67, 313, 317, Uchwały sądowe 161 749
319—325, 459, 461 Uczelnie 44, 45, 60, 61, 343, 344, Weterynaria, usługi 465
— roślinne 313, 317, 459, 461 346, 347, 350, 353, 354, 361—368, Wędliny 313, 316, 459, 461, 518,
—, wartość energetyczna 318 429—431, 434, 437 563
Skorowidz alfabetyczny 775
Węgiel 52, 53, 62, 63, 454, 455, 463, Wskaźnik poziomu kosztów 595 Wynagrodzenia 40, 41, 68—71, 135,
518, 525, 544, 551, 750—752 — rentowności obrotu 595 140, 142, 158, 164, 186, 271—281,
— brunatny 100, 518, 525, 544, — wartości 695, 719 646, 657
750—752 — wolumenu 695, 720 Wynagrodzenia i inne dochody
— kamienny 52, 53, 62, 63, 454, — wykrywalności sprawców prze- związane z pracą najemną 726,
455, 463, 518, 525, 544, 750—752 stępstw 152—154 727
Węglowodany, wartość energetyczna — wynagrodzeń 40, 41, 275 Wynagrodzenia przeciętne miesięcz-
318 — wypadkowości 263 ne (nominalne
Węglowodory 575 — zasięgu ubóstwa 326, 753 i realne) 40, 41, 68—71, 135, 140,
Wiatr, prędkość 88 — zatrudnienia 238, 239, 241—243, 142, 158, 164, 186, 274—276
Widzowie w kinach 46, 47, 60, 61, 753 Wynalazki, wzory użytkowe 440, 441
72—75, 408 Wskaźniki cen (patrz Ceny) Wynik finansowy 586—594, 598,
— w teatrach i instytucjach muzycz- — — lokali mieszkalnych 458 599, 623, 624, 632, 637, 638, 652,
nych 46, 47, 60, 61, 406 — — produkcji rolniczej 452 653
Wiek bezrobotnych 238, 242, 257, Wspieranie rodziny 393, 394 Wypadki drogowe 555
258 Współczynnik aktywności zawodowej —, ofiary śmiertelne 143, 262, 263,
— drzewostanów 499, 501 238, 239, 241—243, 753 416, 555
— ludności 40, 41, 169, 170, 175, 179, — dzietności 218 — przy pożarach 143
209, 210, 214, 218, 219, 221—224, — przyjęć do pracy 251 — przy pracy 262—266
226, 227, 372, 386—388, 390, 391, — reprodukcji 218 Wypisani ze szpitali 385
393—397 — skolaryzacji 347 Wyroby ceramiczne (patrz Produkty)
— zwolnień z pracy 252 — cukiernicze 314, 317, 319—325,
— —, nieprodukcyjny 40, 41, 209,
Wybory do organów jednostek 459, 560
226, 227
— —, poprodukcyjny 209, 210, 222,
samorządu terytorialnego 125, 126 — farmaceutyczne 315, 319—325,
— do Parlamentu Europejskiego 120 460, 463, 521, 560
226, 227 — Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
— —, produkcyjny 40, 41, 209, 210, — z gumy 521, 545
skiej 118 — medyczno-farmaceutyczne, urzą-
222, 226, 227 — do Sejmu i Senatu 119, 120
— —, przedprodukcyjny 209, 222, dzenia i sprzęt medyczny 315,
Wychowanie pozaszkolne 351 319—325, 460
226, 227 — przedszkolne 44, 45, 72—75, 344, — przemysłowe 52, 53, 62, 63,
— posłów i senatorów 121 347, 371, 372 518—524, 529, 530, 750—752
— pracujących 238, 242 Wychowankowie 44, 45, 72—75, — sanitarne z porcelany 522
— radnych 127 344, 347, 371, 372 — stołowe, kuchenne lub do użytku
— sędziów 160 —, młodzieżowe ośrodki socjoterapii w gospodarstwie domowym ze
— wójtów, burmistrzów i prezyden- 173, 174, 351 stali, emaliowane 522
tów miast 129 —, — — wychowawcze 173, 174, 351 — tytoniowe 48, 49, 314, 319—325,
Wierni (wyznawcy) 198—202 —, ośrodki rewalidacyjno-wychowaw- 459, 519, 545, 560
Wieś 68—71, 207—209, 211, 212, cze 351 — walcowane 52, 53, 522, 576, 578
214, 216—223, 227, 241, 260, 261, —, placówki opiekuńczo-wychowaw- Wytwarzanie i zaopatrywanie w ener-
306, 326, 328, 330, 332, 333, 336, cze 395 gię elektryczną, gaz, parę wodną
337, 349, 355, 371, 372, 382, 386, —, — wsparcia dziennego 394 i gorącą wodę 246, 248, 249, 251—
405, 407—409, 443, 535 —, specjalne ośrodki szkolno-wycho- 253, 255, 262, 263, 267, 269, 272,
Wino 66, 67, 462, 519, 563, 750 wawcze 351 274, 278, 279, 438, 439, 444, 446,
Wizyta u lekarza 464 —, zakłady poprawcze 173, 174 457, 513—517, 592, 595, 596, 599,
Własność jednostek samorządu te- Wycieczki turystyczne 416 601, 665, 667, 669, 671, 673, 675,
rytorialnego 114 Wydajność pracy 753 677, 678, 696—700, 702, 704, 706,
— prywatna krajowa 245, 273, 513, Wydatki 646, 648, 650, 651, 653, 708, 711—713, 715, 733, 735, 755
542, 664, 671, 696, 698, 700 654, 657, 721—725 Wzory użytkowe (patrz Wynalazki,
— — —, spółdzielnie 245, 273, 513, — budżetów jednostek samorządu wzory użytkowe)
542, 664, 671, 696, 698, 700 terytorialnego 657, 658
— — zagraniczna 245, 273, 513, — budżetu państwa 56, 57, 646,
531, 542, 696, 698, 700 650, 651 Z
— Skarbu Państwa 329, 498, 502 — — —, relacja do produktu krajo-
wego brutto 650 Zaburzenia psychiczne 220, 392
Włókna chemiczne 52, 53, 62, 63, Zachmurzenie 88
521, 529, 576, 578, 750 — gospodarstw domowych 309, 313—
315 Zachorowania 388—392
Woda 463 Zadłużenie 617, 620
—, zużycie 42, 43, 58, 59, 72—75, — majątkowe 646, 657
— sektora instytucji rządowych Zadrzewienia 504
336 Zagrożenie ubóstwem 326
i samorządowych 721—725
Wodociągi 42, 43, 58, 59, 68—75, Wydawnictwa 402 Zakłady aktywności zawodowej 197
103, 331, 334—336 Wydziały sądowe 163, 164 — karne 186—188
—, dostawa zimnej wody 463 Wyjazdy do fałszywych alarmów 143 — dla nieletnich 164, 173
Wodomierze 523 — za granicę 410 — opiekuńczo-lecznicze 383, 384
Wodorotlenek sodu 520 — zespołów ratownictwa medyczne- — pielęgnacyjno-opiekuńcze 383, 384
Wody z dodatkiem cukru i innych go 386 — pomocy społecznej 72—75, 397
substancji słodzących lub aromaty- Wykładziny 519, 521 — poprawcze 173
zujących 519 Wykorzystanie bazy noclegowej — psychiatryczne 383, 384
— mineralne i gazowane 519 turystyki 72—75, 413 — ubezpieczeń 629—637
— — lub źródlane 317, 459, 519 Wykroczenia 156, 165, 183, 184 — uciążliwe dla czystości powietrza
Województwa 68—79, 84, 85, 109— Wykrywalność przestępstw 152— 68—71, 107
111, 133, 135, 215, 655—659 154 Zakwaterowanie i gastronomia 246,
Wojsko Polskie 138—141 Wykształcenie bezrobotnych 243, 248, 249, 251—253, 255, 262, 263,
Wolontariusze 194, 395, 416 257—259 270, 273, 274, 278, 279, 445, 446,
Wódka 66, 67, 519, 563 — osób młodych 754 593, 595, 597, 599, 602, 665, 667,
Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci — posłów i senatorów 121 669, 671, 673, 676—678, 696—
miast 126, 129 — pracujących 238, 240 699, 701, 703, 704, 706, 708, 712,
Wskaźnik cen towarów i usług kon- — radnych 127 713, 715, 734, 735
sumpcyjnych 48, 49, 76—79, 275, — służby więziennej 185 Zamrażarki (patrz Chłodziarki i za-
288, 318—325, 458—462 — wójtów, burmistrzów i prezyden- mrażarki)
— — transakcyjnych 452 tów miast 129 Zapałki 521
— działalności badawczej i rozwojo- — zatrudnionych 139, 141 Zapasy 483—485, 525—530, 596,
wej 435 Wymiar sprawiedliwości 149—189, 597
— emerytur i rent 42, 43, 288 651 Zaprawa klejąca 465
Zasiedlenie zwierząt łownych 508 Zboża podstawowe 48, 49, 62, 63, Zużycie przemysłowe 484, 485
Zasiłki 292—295, 397, 654 76—79, 471, 475—478, 488, 491, 492 — ropy naftowej 52, 53, 526
— dla bezrobotnych 295 Zdrowie 72—75, 315, 319—325, — środków trwałych (amortyzacja)
— i świadczenia przedemerytalne 295 460, 724, 725, 730, 731, 754 672—676
Zasoby drzewne 499—502 Zespoły adwokackie 189 — węgla 525
— kopalin 100 — domków turystycznych 411, 412, — wody 42, 43, 58, 59, 72—75, 336
— mieszkaniowe (zamieszkane i nie- 414 Zwalczanie szkodników lasów 504
zamieszkane) 42, 43, 58, 59, 72— — pieśni i tańca 406 Związki organiczne 38, 39
75, 328—330 — ratownictwa medycznego 386 — zawodowe 194
— wodne 101 — trakcyjne elektryczne 546 Zwierzęta chronione 112
Zastawy stołowe i naczynia kuchen- — wychowania przedszkolnego 371, — gospodarskie 50, 51, 76—79, 456,
ne z porcelany 522 372
Zestaw kina domowego 327 471, 481
Zatrucia 388, 392 — łowne 507, 508
Zatrudnieni na podstawie stosunku Zgony 40, 41, 58, 59, 68—71, 207,
208, 216, 219—221, 385, 753 — żywe; produkty pochodzenia zwie-
pracy 40, 41, 194, 250 rzęcego 571—574
— — umów cywilnoprawnych 194, — niemowląt 40, 41, 68—71, 216,
221 Zwolnienia z pracy 252
250 — z zakładów karnych, warunkowe 185
— według płci i wieku zmarłych 219
— — umów ustnych 250 Zysk 586—594, 623, 624, 630—632,
— według przyczyn 220, 221
— w prokuraturze 158 Zharmonizowany wskaźnik cen kon- 638
— w sądach 160, 164 sumpcyjnych 754
— w zakładach karnych 184 Ziarno kakaowe 749
Zatrudnienie przeciętne 40, 41, 135, Ziemiopłody 76—79, 453—457, Ź
140, 142, 186, 247, 248, 517, 533 475—480, 488, 491, 492, 746, 749,
— — według wysokości wynagro- 751, 752, 754 Źródła finansowania deficytu budżetu
dzenia 278—281 Ziemniaki 48, 49, 62, 63, 66, 67, państwa 646
— — według zawodów 277 76—79, 113, 314, 317, 453—457, — — działalności badawczej i rozwo-
— według stanu 40, 41, 139, 141, 459, 462, 475—477, 479, 485, 489, jowej 432
142, 244—246, 249, 250 491, 492, 577, 749, 751, 752 — zanieczyszczeń 105
— w warunkach zagrożenia 266, 267 Zlewiska 83
Zawodnicy sportowi 419 Złoto 751
Zażalenia sądowe 160, 167, 168
Zbiorniki bezodpływowe 336
Zmarli 385 Ż
Zmywarka (zmywarki) do naczyń
— i stopnie wodne 86, 115 327, 523, 563 Żarówki 523
Zbiornikowce 549 Zobowiązania 601, 602, 614—618, Żegluga, rodzaje, zasięg 550
Zbiory owoców 480, 749 621, 638 Żelazko 463
— specjalne bibliotek 437 Zużycie energii elektrycznej 42, 43,
— warzyw 480, 749 52, 53, 58, 59, 72—75, 337, 528, Żłobki 72—75, 393
— zbóż 48, 49, 62, 63, 76—79, 746, 746 Żołnierze 138—141
749, 751, 752 — gazu 42, 43, 58, 59, 72—75, 337, Żyto 48, 49, 62, 63, 453, 456, 475—
— ziemiopłodów 48, 49, 62, 63, 76— 526, 527 478, 488, 491, 749, 751, 752
79, 478—480, 746, 749, 751, 752, — materiałów 529, 530 Żywiec rzeźny 50, 51, 62, 63, 76—
754 — nawozów mineralnych lub che- 79, 452, 455, 471, 476, 482, 492
Zbory 202 micznych 50, 51, 76—79, 486 Żywność 48, 49, 313, 314, 316—
Zboża 48, 49, 62, 63, 66, 67, 76—79, — — wapniowych 76—79, 486 325, 459, 461, 462, 563, 579—582
113, 453—456, 471, 475—478, — paliw 525—527 — i napoje bezalkoholowe 48, 49,
484, 491, 492, 746, 749, 751, 752, — pośrednie 452, 694, 695, 697, 313, 314, 319—325, 459, 462, 559,
754 698, 706, 707, 710, 711, 721, 723 562, 730, 731, 754
INDEX
Buildings, residential 52, 53, 64, 65, Cheese 313, 317, 319—325, 459, Construction 40, 41, 52, 53, 56, 57,
331, 333, 336, 337, 533, 536, 671, 461, 519, 560, 563 64, 65, 76—79, 246, 248, 249,
673 Chemical fibres 52, 53, 62, 63, 521, 251—253, 255, 262—265, 267,
Bulbs 523 529, 576, 578, 750 269, 272, 274, 278, 279, 429—431,
Bulk cargo ships 549 Chemical industry products 520, 521, 434, 444, 446, 592, 531—536, 595,
Bulls 484 571—574 597, 598, 602, 665, 667, 669, 671,
Buses 464, 542, 548, 555 Chemical raw materials 100, 518 673, 676—678, 696—699, 701,
Business and professional associa- Chemicals 520, 521, 545, 570, 579, 703, 704, 706, 708, 712, 713, 715,
tions 194 580 733, 735, 753, 755, 756
Butadiene 521 Child care establishments (see Care Construction and assembly produc-
Butter 62, 63, 66, 67, 313, 317, 459, and education centres) tion 52, 53, 64, 65, 76—79, 458,
461, 518, 563, 750 Child-raising benefit from the ”Family 531—534
500+” programme 294 Construction entities 531—534
Children 44, 45, 72—75, 214, 217, Consultative staff of judicial special-
C 372, 393—397 ists 164
Children’s clubs 393 Consumer goods (durable, non-dur-
Cabbage 462, 480 Chlorine 520 able) 517, 562, 581, 582
Caesium, concentration 113 Chocolate 314, 317, 319—325, 459, Consumer goods and services 48, 49,
Calves 453, 456, 476, 482, 489, 492 462, 563, 577 76—79, 313—315, 318—325, 458—464
Camping sites 411, 412, 414, 415 Choirs 406 Consumption 52, 53, 56, 57, 66, 67,
Canals 85 Chronic medical care homes 383, 384 316—319
Canned food 461, 518, 563 Church units 198, 199 Consumption of coal 525
Canteens 352, 413, 414, 561 Churches and religious associations Consumption of crude oil 52, 53, 526
Capacity of power plants 531 198—202 Consumption of fixed assets 672—
Capacity of wastewater treatment Cigarettes 66, 67, 462, 519 678
plants 104, 116 Cinemas 46, 47, 60, 61, 72—75, 408, Consumption of materials 529, 530
Capital account 619 464 Consumption of mineral or chemical
Capital cities (of states, of dependend Cities of the world 757—765 fertilizers 50, 51, 76—79
teritorries) 757—765 Cities with powiat status 68—71, 125, Containers 524, 551
Capital expenditure (on R&D) 431, 438 127—129, 135, 137, 655—659 Continents 224, 225, 744—748, 757
Capital (fund) of enterprises 598, 599 Citrus fruit 462, 575, 749 Contributing family workers 250
Capital goods 517, 581, 582 City with powiat status offices 135 Contributions to social security 654
Civil engineering works 534 Convicts 176—185
Capital transfers 721—723
Civilian employees 139, 140, 142, Cooperatives 245, 274, 513, 542,
Caprolactam 521
186 664, 671, 696, 698, 700, 733, 734
Carbohydrates, caloric value 318
Claims 617, 630, 631, 635, 636 Cooperatives, housing 330—333
Care and education centres 395 Coordinators of family foster care 394
Carrots 462, 480 Clergy 198—202
Clothes and garments 519 Copper 100, 518, 522, 530, 578, 750—752
Cars, passenger (motor) 52—55, 64, Copper ores 518
65, 327, 464, 524, 555, 576, 578, Clothing 459, 462, 519, 560
Clothing and footwear 314, 317, Correctional and educational
581, 582, 755 measures 169—172
Cases in courts 160—163, 165—168 319—325, 459, 462, 730, 731, 754
Cloudiness 88 Correctional centres 173
Cases in prosecutor’s offices 158 Cosmetics and toilet goods 560
Cash registers 523 Clubs 407
Coaches 417, 418 Cost level indicator 595
Cassational complaints 131, 160— Costs 194, 195, 586—594, 623, 624,
162, 167, 168 Coal 52, 53, 62, 63, 100, 454, 455,
463, 518, 525, 544, 551, 750—752 637, 638, 652, 653
Cassations 131, 160 Costs, labour 255
Cassava 749 Cocoa 459, 462, 560
Cocoa beans 749 Costs of banks 623, 624
Casualties during fires 142 Costs of general pension societies
Catering 561 Coffee 314, 317, 459, 462, 560, 575,
749 637, 638
Catering establishments 56, 57, 413, Costs of open pension funds 638
Coke and semi-coke 52, 53, 520, 545,
414, 559, 561 Cotton 576, 749
551, 577
Catering outlets 413, 414 Councillors of organs of local govern-
Colouring matters 575
Cattle 50, 51, 76—79, 453, 456, 471, ment 127, 128
Commissioner for the Protection of
476, 481, 482, 484, 489, 492, 751, Countries 80, 81, 140, 141, 213, 224,
Civil Rights 130, 131
752 225, 366, 367, 415, 440—442,
Committees of the Sejm 123
Cement 52, 53, 62, 63, 454, 455, 465, 567—570, 600, 620, 621, 637,
Committees of the Senate 124
522, 529, 577, 750—752 757—765
Commodities (see Goods) Countries, total area 757—763
Cement clinker 522 Communications 315, 319—325, 730,
Central (government) administration Courier consignments 556
731 Courses 407
units 345, 346 Community centres 407
Central heating 329 Court division officials 164
Companies 733—736 Court receivers, activity 188
Centres of culture 407 Compensation of employees 714—
Ceramic products 522, 576, 578 Court receivers, districts 188
717, 718, 723, 753 Court registers 165
Ceramic roof tiles 522 Compensations 291, 292
Cereal mixed 477, 478, 488, 491 Courts, activity 159—169, 183, 184
Competitors 419 Courts complaints 160, 161, 167, 168
Cereal muesli 461 Complexes of tourist cottages 411,
Cereal units 490 Coverings 519, 521
412, 414 Cows 50, 51, 456, 471, 481, 484
Cereals 48, 49, 62, 63, 66, 67, 76— Compound feedingstuffs 454, 455,
79, 113, 453, 455, 456, 471, 475— Cream 317
465 Creative arts centres 411, 412, 414
478, 484, 488, 491, 492, 746, 749, Computers 327, 328, 523 Credits 601, 602, 614
751, 752, 754 Concentrate feedingstuffs 454, 455 Crimes 149—157, 170, 171, 177—
Cereals, basic 48, 49, 62, 63, 76—79, Concerts 406, 460 179, 181, 182
471, 475—478, 488, 491, 492 Conductors not electrically insulated Crop and animal production, hunting
Cereals, production 48, 49, 62, 63, 522, 523 245, 247, 664, 666, 668, 672, 674,
76—79, 478, 746, 749, 751, 752, Confectionery 316, 319—325, 459, 710
754 560 Crop production 48, 49, 62, 63, 76—
Championships, world and European Connections, water supply, sewage, 79, 452, 478—480, 746, 749, 751,
420, 421 gas supply 336, 337 752, 754
Changes in inventories 718, 719 Constitutional Tribunal, verdicts and Crop yields 48, 49, 76—79, 471,
Chapels 202 decisions 129, 130 478—480
Index 779
Crops 76—79, 452, 453, 475—480, Diseases 220, 221, 268, 388—392 Election of the President of the Re-
488, 490, 746, 749, 751, 752, 754 Dishswashers (dish washing ma- public of Poland 118
Crude oil (petroleum) 52, 53, 100, chines) 327, 523, 563 Elections to organs of local govern-
518, 526, 545, 551, 575, 750 Distribution of exports by broad eco- ment units 125, 126
Cucumbers 480 nomic categories 852 Elections to the European Parliament
Cultivators 524 Distribution of imports by broad eco- 120
Cultural centres and establishments nomic categories 581 Elections to the Sejm and Senate 119
407 Dividend 638, 645 Electric cooker(s) 327, 523
Cultural establishments for youth (see Divorces 40, 41, 58, 59, 167, 216, 217 Electric motors 523
Youth cultural centres) Doctoral programmes 369 Electric railcars 546
Culture 46, 47, 60, 61, 72—75, 195, Doctoral students 354, 369 Electricity 42, 43, 52, 53, 58, 59, 64,
402—409 Doctors 46, 47, 60, 61, 187, 380, 383 65, 314, 319—325, 460, 463, 524,
Culture and national heritage 651, Domestic demand 56, 57, 66, 67, 452, 528, 746, 750—752
658 718—720 Electricity, consumers 337
Cured meat products 518 Domestic demand, relation to gross Electricity, consumption 42, 43, 52,
Currency 622 domestic product 719 53, 58, 59, 72—75, 337, 746
Currency in circulation 614, 617 Donation of blood 387 Electricity, gas and other fuels 314,
Current account 618 Donations of property 189 319—325, 460
Current assets of enterprises 596, Dormitories 352 Electricity, gas, steam and air condi-
597 Drainage 503 tioning supply 246, 248, 249, 251—
Current expenditure (on R&D) 431 Drainage areas 83 253, 255, 262, 263, 267, 269, 272,
Current taxes on income, wealth, etc. Drainage basins 83—85, 102 274, 278, 279, 439, 444, 446, 457,
721—723, 726, 727 Driving lessons 464 513—517, 592, 595, 596, 598, 601,
Current transfers 721—723, 726, 727 Dues 596, 597 665, 667, 669, 671, 673, 675, 677,
Customs duties 645 Durable goods 327 678, 696—700, 702, 704, 706, 708,
Dwelling economy 651, 658 711—713, 715, 733, 735, 754
Dwelling stocks (inhabited and unin- Electricity meters 523
D habited) 42, 43, 58, 59, 72—75, Electricity power lines 534
328—330 Electricity system 334
Dairy products 313, 316, 319—325, Dwellings 42, 43, 58, 59, 72—75, Elevations 81
459, 461 328—333 Emergency child care centres (see
Day carers for children 393 Dwellings completed 42, 43, 58, 59, Care and education centres)
Day-support centres 394 72—75, 332, 333 Emergency medical services 386
Deaths 40, 41, 58, 59, 68—71, 207, Dwellings inhabited 42, 43, 58, 59 Emigrants 223—225
208, 216, 219—221, 385, 753 Dwellings, installations 329 Emigration 40, 41, 207
Deaths by causes 220, 221 Dwellings, permits 331 Emission of air pollutants 38, 39, 105,
Deaths by sex and age of deceased Dwellings protected 396 106
219 Dwellings, type of ownership 329 Employed hired 310, 311
Debt guaranteed 650 Dwellings under construction 331 Employed in prisons 186
Debt of State Treasury 649, 650 Dwellings, useful floor area 42, 43, 58, Employed persons 40, 41, 50—59,
Debt of the general government sec- 59, 72—75, 328—330, 332, 333 68—71, 238—253, 307—319
tor 725, 756 Employed persons, educational level
Debt, public 649, 650
Debt, public in relation to gross do-
E 243
Employed persons in agriculture 50,
mestic product 650 E-commerce 446 51
Decanates 200, 201 E-mails, sending/receiving 443 Employed persons, private farms
Deficit of the general government sec- Early leavers from education and 244—246, 248, 310, 311
tor 722, 725, 756 training 754 Employees hired on the basis of a civil
Demoralisation 169, 172 Ecological areas 98, 109 law contract 194, 250
Dentists 46, 47, 60, 61, 380, 381 Economic activity of population 238— Employees hired on the basis of an
Departments of courts 163, 164 243 employment contract 194, 250
Departures from Poland 410 Economic entities 440, 517, 559, 561, Employees hired on the basis of a
Dependence syndrome 392 733—737 verbal agreement 250
Dependents 310, 311 Economic groupings 568, 569, 752— Employees in manual labour positions
Deposits 725 756 307—310, 318
Deputies 119—122 Economic relations 595 Employees in non-manual labour po-
Deputies and senators, educational Economically active persons 238— sitions 307—310, 318
level 121 240, 242, 243, 435, 744, 753 Employees of courts 160, 164
Deputy clubs and group 121 Economically inactive persons 238— Employees of prosecutor’s office 158
Detectability of crimes 152—154 240, 242, 243 Employers and self-employed per-
Detention centres 173 Edible animal fats 66, 67, 518 sons 244, 250, 726—729
Detoxification centres 383, 384 Edible fats 313, 316, 319—325, 459, Employers’ organisations 194
Devastated and degraded land 38, 461, 518 Employment 40, 41, 58, 59, 238—
39, 68—71, 99 Education 44, 45, 60, 61, 72—75, 253, 753
Device for receiving digital terrestrial 195, 246, 248, 249, 251—253, 255, Employment assistance 195
television with MPEG-4 327 262, 263, 267, 270, 273, 275, 280, Employment, average paid 40, 41,
Device with access to the Internet 327 281, 315, 319—325, 344—372, 135, 140, 142, 247, 248
Diesel oils 454, 455, 465, 520, 527, 460, 594, 595, 597, 599, 602, 651, Employment, full-time paid 141, 142,
575, 577 658, 665, 667, 669, 671, 673, 186, 251, 252
Digital TV 447 676—678, 696—699, 701, 703, Employment rates 238, 239, 241—
Digital TV, mobile 447 705, 707, 709, 712, 713, 716, 724, 243, 753
Digital TV, terrestrial (DVB-T broad- 725, 730, 731, 734, 736, 754 Enamelled steel tableware 522
cast) 447 Education by level (see Schools) Encumbrances 586—594, 624
Dioceses 200—202 Education, out-of-school 351 Energy 318, 517, 528
Directed to probation officer’s centre Education, pre-primary 44, 45, 72— Energy balance (synthetic) 528
172 75, 344, 347, 371, 372 Energy supply 528
Disabled persons 197, 250, 256, 306, Educational level 121, 127, 129, 139, Engines 523, 576, 578
350, 351, 355—358, 371, 372, 419, 141, 186, 212, 257—259 Enrolment rate 347
421 Eggs 50, 51, 62, 63, 66, 67, 313, 317, Enterprises conducting sales within
Discharges from hospitals 385 319—325, 453, 456, 459, 461, 476, the frames of e-commerce 446
Discontinuances 155, 159, 176, 183, 484, 485, 489, 492, 560, 749, 751, Enterprises employing ICT specialists
184 752 446
780 Index
Enterprises having broadband Inter- Fertilizers, lime 76—79, 486 Forest condition 505
net access 444, 445 Fertilizers, mineral or chemical 50— Forest cover 50, 51, 76—79, 498
Enterprises using selected infor- 53, 62, 63, 76—79, 454, 455, 465, Forest fruits 506
mation and communication technol- 472, 486, 521, 575, 577, 750 Forest Guard of State Forests, pro-
ogies (ICT) 444—446 Fiber optic lines 447 ceedings 155
Entertainment enterprises 406 Fibreboards 520 Forest land 76—79, 98, 99, 498
Entities in research and development Fields of education 361—365, 368 Forest management 502—504, 507
429—432, 434 Fields of R&D 431 Forest mushrooms 506
Entities of the national economy Fields of science 369, 431, 432, 435, Forest protection 504
733—736 436 Forestry 50, 51, 62, 63, 76—79,
Environmental protection 38, 39, 68— Fields of technology 441 498—507, 651
71, 195, 651, 658, 724, 725 Films 408 Forestry and logging 245, 247, 664,
Equipment for reception, recording Final agricultural output 48, 49, 472, 666, 668, 672, 674, 710
and reproduction of sound 327 474, 475 Forests 50, 51, 62, 63, 108—111,
Ethylene 521 Final consumption expenditure 56, 498—507
Euro area 753—756 57, 66, 67, 452, 694, 695, 718— Forests, protective 108
Ewe 481, 484 720, 729—731, 754, 756 Foster families 394
Exchange rate 622 Final consumption expenditure, rela- Foster homes 394
Excise tax 645 tion to gross domestic product 719 Foundations 194, 195
Excursion hostels 411—415 Finances of enterprises 586—602 Freezers (see Refrigerators and
Executing of adjudications in prisons Financial account 619 freezers)
185 Financial and insurance activities Fruit 66, 67, 113, 313, 317, 319—325,
Executive agencies 657 246, 248, 249, 251—253, 255, 262, 459, 461, 475, 476, 480, 489, 491,
Exhibitions, museums 405 263, 270, 273, 274, 280, 281, 594, 506, 560, 575, 577, 749
Expenditure 646, 648, 650, 651, 653, 595, 597, 599, 602, 665, 667, 669, Fruit production 480, 749
654, 657, 721—725 671, 673, 676—678, 696—699, Fruit, vegetables, nuts and their prod-
Expenditure of households 309, 701, 703, 705, 707, 709, 712, 713, ucts 518, 577
313—315 716, 734, 736 Fuel oils 520, 577
Expenditure of local government units Financial corporations sector 694, Fuels 100, 454—455, 460, 464, 465,
budgets 657, 658 696—700, 702, 714, 718 518, 520, 525—527, 560, 570,
Expenditure of state budget 56, 57, Financial results 623, 624, 632, 637, 579—582
646, 650, 651 638, 652, 653 Fuels, consumption 525—527
Expenditure of the general govern- Financial result, reductions 632 Full-time equivalents (FTE) 429, 431,
ment sector 721—725 Financial revenues 638 432, 435
Expenditure on innovation activity 438 Fines 117, 180, 181, 183, 184 Functionaries 141, 142
Expenditure on research and devel- Fire services, state, volunteer 143
Funds 117, 598, 599, 617, 618, 625,
opment (R&D) 72—75, 431, 432, Fires 143, 504
638, 639, 646, 653, 654, 656
434, 435, 438 First-aid 386
Fish 50, 51, 62, 63, 113, 461, 493, Funds, ecological 117
Expenses of insurance companies Furnishings, household equipment
631, 632 518, 560, 575
Fish and seafood 313, 316, 319— and routine household mainten-
Exports 56, 57, 66, 67, 452, 482— ance 315, 319—325, 460, 730,
485, 525—530, 567—570, 572, 325, 459
Fish catches 50, 51, 62, 63, 493 731, 754
574, 577—580, 582, 694, 695, 747, Furniture 460, 524, 560
751, 752, 756 Fish products 560
Fishing 48—51, 62, 63, 493 Futures contracts 625, 626
Expositions 405
Expressways 542 Fishing and aquaculture 245, 247,
Extermination of forest insects 504 664, 666, 668, 672, 674, 710 G
Fixed assets 48, 49, 52—57, 66, 67,
76—79, 614, 670—678 Game animals 506
F Flax 477, 479, 749 Game shot 508
Flour 316, 461, 563 Game species 507, 508
Fabrics 519, 576 Food 48, 49, 313, 314, 316—325, Game stocked 508
Faith-based charities 194—197 459, 461, 462, 563, 579—582 Game trapped 508
False alarms 143 Food and non-alcoholic beverages Gas 42, 43, 58, 59, 72—75, 100, 314,
Families 393 48, 49, 313, 314, 319—325, 459, 319—325, 329, 334, 335, 337, 459,
Family assistants 393 462, 559, 562, 730, 731, 754 462, 518, 526, 527, 544, 750
Family benefits 293, 294 Food cans 522 Gas, consumers 337
Family centres 395 Food mixers 463 Gas, consumption 42, 43, 58, 59,
Family diagnostic and advisory cen- Food production 745 72—75, 337, 526, 527
tres (see Consultative staff of judi- Food products 113, 459, 461, 462, Gas meters 523
cial specialists) 518, 519 Gas supply system 42, 43, 58, 59,
Family support 393, 394 Food stands 561 72—75, 334, 335, 337
Farm buildings 535, 536 Footwear 52, 53, 62, 63, 314, 319— Gasoline (see Petrol)
Farmers 244, 245, 247, 249, 286— 325, 459, 462, 520, 560, 571—574, General government 614, 619
288, 291, 292 578 General government sector 694,
Fatalities 143, 262, 263, 266, 415, Foreign debt 620 697—700, 702, 704—709, 714,
555 Foreign direct investments 620, 621 718—725
Fats, caloric value 318 Foreign income (balance) 694 General public services 724, 725
Feed (plants) 477—479 Foreign languages (education) 348— Generally accessible green areas 112
Feedingstuffs 454, 455, 465 350 Generation of income account 714—
Fees 117, 623, 624, 637, 645, 655 Foreign ownership 245, 273, 513, 717
Female fertility 218 531, 542 Genetic forest resources 502
Females (women) 40, 41, 68—71, 121, Foreign students 366, 367 Geographic longitude and latitude 80
127—129, 139, 141, 158, 160, 184, Foreign trade 56, 57, 66, 67, 452, Geography 80—88
186, 187, 189, 194, 197, 207—214, 567—582, 747 Glass 522, 576, 578
218—220, 222—227, 238—244, Foreign trade turnover 56, 57, 66, 67, Gmina offices 132
249—252, 256—261, 277—281, 567—570 Gminas 68—71, 125, 127, 128, 135—
289, 290, 347, 355—366, 368—370, Foreign trade turnover, balance 56, 137, 216, 655—659
380, 381, 390, 391, 396, 397, 417, 57, 567—570 Gminas and cities with powiat status
418, 430, 435, 436, 753 Foreigners 196, 366, 367, 410 68—71, 135—137
Ferries 546, 549 Forest area 50, 51, 62, 63, 108—111, Gold 750
Fertility rate 218 498, 499, 504, 507 Goods and services 453, 458—464
Index 781
Goods and services account 694, 695 Hires 251 Industrial products 52, 53, 62, 63,
Goods by groups (type of cargo) 544, HIV infection 388 518—524, 529, 530, 750—752
545, 551 Holiday centres 411, 412, 414, 415 Industrial supplies 581, 582
Goods (commodities) 48, 49, 66, 67, Home theatre system 327 Industrial uses 484, 485
313—315, 318—325, 453, 458— Homeless persons 197, 396, 397 Industry 40, 41, 52, 53, 56, 57, 62—65,
464, 543—545, 547, 550, 551, 553, Homes and facilities, social welfare 76—79, 245—249, 251—253, 255,
559—563, 570, 575—578 396, 397 262—265, 267, 269, 272, 274, 278,
Goods loaded and unloaded 54, 55, Honey 314, 317, 319—325, 459, 279, 429—431, 434, 438, 439, 457,
64, 65, 551 462 513—531, 587—592, 595, 596, 598,
Grade, schools 355—359, 370 Hop 453, 477, 479 601, 664—669, 671—675, 677, 678,
Graduates 44, 45, 60, 61, 72—75, Horses 471, 481, 482, 484, 489, 492 696—700, 702, 704, 706, 708,
344—346, 350, 355—361, 364— Hospice 383, 384 710—715, 733, 735, 753, 756
367, 370, 407 Hospital emergency wards 386 Infant deaths 40, 41, 68—71, 216,
Grain seeders 454, 455, 465 Hospitals 187, 383—385 221
Grants 117, 646, 652—654, 656, 657, Hostels 411, 412, 414 Infants 216, 221
659 Hotels 411—415, 534—536 Infectious diseases 220, 221, 388—
Greenhouse gases, emission 106, Households 42, 43, 56—59, 66, 67, 390
753 72—75, 106, 306—328, 526, 528, Infirmaries 187
Groats 461, 563 617, 755 Information and communication 246,
Gross agricultural output 452, 472— Households equipped with durable 248, 249, 251—253, 255, 262, 263,
476 goods 327 267, 270, 273, 274, 280, 281, 445,
Gross capital formation 56, 57, 66, 67, Households’ final consumption ex- 446, 593, 595, 597, 599, 602, 665,
452, 694, 695, 718—720, 722, 723 penditure 56, 57, 66, 67, 452, 667, 669, 671, 673, 676—678,
Gross capital formation, relation to 718—720, 729—731, 754 696—699, 701, 703, 705, 707, 709,
gross domestic product 719 Households sector 76—79, 694, 712, 713, 716, 734, 736
Gross disposable income of the 696—700, 702, 704—709, 714, Information and communication
household sector 76—79, 726— 718—720, 726—731 technologies (ICT), use in
729 Households with children (aged 0— enterprises 444—446
Gross domestic expenditure on R&D 17) 326 Information society 328, 443—446
72—75, 431, 432, 434, 435, 754 Housing, water, electricity, gas and Inland waterways 542
Gross domestic product (GDP) 56, other fuels 460, 730, 731, 754 Inland waterways transport 542—
57, 66, 67, 72—79, 115, 435, 452, Human health and social work activi- 546, 552, 553
694, 695, 700—703, 714, 719, 725, ties 246, 248, 249, 251—253, 255, Inland waterways transport fleet 552
748, 751, 752, 754, 756 262—265, 267, 270, 273, 275, 280, Innovation activity (in industry and
Gross domestic product, purchasing 281, 594, 595, 597, 599, 602, 665, services) 438, 439
power parity 756 667, 669, 671, 673, 676—678, In-patients 46, 47, 60, 61, 72—75,
Gross fixed capital formation 56, 57, 696—699, 701, 703, 705, 707, 709, 383—385
66, 67, 452, 718—720, 722, 723, 712, 713, 717, 734, 736 Institutional sectors 432, 694, 696—
756 Hunting 195, 507, 508 700, 702, 704—709, 714, 718—
Gross national income 694 Hunting clubs 508 731
Gross nominal disposable income Hunting districts 508 Instructors, animators 407
76—79 Hydrocarbons 575 Insurance 629—637
Gross operating surplus 714—717, Insurance companies 629—632
726, 727 Insurance policies 633, 634
Gross primary income 726, 727 I Insured persons 42, 43
Gross real disposable income 728 Interest rates 622
Gross saving 729 ICT specialists, employment in Intermediate consumption 452, 473,
Gross turnover profitability rate 595 enterprises 446 694, 695, 698, 699, 706, 707, 710,
Gross value added 56, 57, 76—79, Immigrants 223—225 711, 721, 723
473, 694, 695, 700, 702, 708—711, Immigration 40, 41, 207 Intermediate goods 517
714—717, 748, 756 Imports 56, 57, 66, 67, 452, 482— Internal combustion engines 523,
Gross value of fixed assets 48, 49, 485, 525—530, 567—571, 573, 576, 578
52—57, 66, 67, 76—79, 670—678 575, 576, 579—581, 618, 694, 695, Internal waters 80, 81
Groundnuts in shell 749 747, 751, 752, 755 International review 744—765
Growing stock 499—502 Imprisonment 180—185 International transport 547, 553
Incidence rate 263 Internet 328, 443—447, 745, 755
Income, available of households 308, Internet access, including broadband
H 312 internet access 328, 444, 445, 447,
Income from a private farm in 745
Handicapped 396, 397 agriculture 312 Internet banking 443
Hard coal 52, 53, 62, 63, 100, 454, Income from hired work 312 Internet, e-administration 443
455, 463, 518, 525, 544, 750—752 Income from self-employment 312 Internet, finding (seeking) information
Harmonized consumer price indices Income from social benefits 312 443
754 Income of employees 312, 726—729 Internet, instant messaging 443
Hay 456, 475, 476, 479, 489, 491 Income of own-account workers Internet, purchase of goods and
Health 72—75, 315, 319—325, 460, 726—729 services (e-shoping) 443
724, 725, 730, 731, 754 Income tax 632, 638, 645, 655, 659 Internet, social media (social
Health care 46, 47, 60, 61, 72—75, Increase in herd 476 networking sites) 443—445
187, 195, 380—392, 651, 658 Indices of price relation 452, 453, Internet, using 443—446, 745
Health care, in-patient 72—75, 383— 457—460 Internet, telephoning or video calls
385 Indices of retirement and other 443
Health care, out-patient 72—75, 382 pensions 42, 43, 288 Inter-school sport centres 351
Heat energy 314, 319—325, 460, Indices of wages and salaries 40, 41, Intervention centres 395
524 275 Intoxications 388, 392
Heifers 456 Indictment, motion 155—157, 159 Investment outlays 48, 49, 52—57,
Higher education institutions 44, 45, Indirect taxes 645 66, 67, 76—79, 452, 663—669
60, 61, 343, 344, 346, 347, 350, Industrial areas 98, 99 Investment outlays on fixed assets
352—354, 361—369, 429—431, Industrial crop (plants) 48, 49, 62, 63, 115, 663, 668, 669
434, 435 471, 475—477 Investments 56, 57, 66, 67, 663—669
High-temperature tar (see Tar) Industrial production 513—524, 529, Iron 463
Hire rate 251 530, 755 Iron ores 575
782 Index
Residents, youth sociotherapy cen- Sanitary fixtures of porcelain 522 Sex 40, 41, 68—71, 121, 127—129,
tres 173, 351 Satellite or cable television equip- 139, 141, 158—160, 169—171, 173,
Resource 484, 485, 694, 695, 729 ment 327 177—180, 184, 186, 189, 194, 197,
Respiratory system diseases 220, Sawnwood 52, 53, 520, 750 207—214, 217—227, 238—243,
221 Scheduled service (flights) 547, 553 249—252, 257—260, 278—280,
Restaurants 413, 414, 561 Scholarships 295, 353, 354 347, 355—366, 368—370, 380, 381,
Restaurants and hotels 315, 319— School leavers 251, 256 389—391, 396, 417, 418, 430, 435,
325, 460, 730, 731, 754 School textbooks 402 436, 753
Restriction of freedom 180—185 Schools 44, 45, 60, 61, 72—75, 174, Shares 625—627
Retail prices of major means of agri- 187, 188, 343, 345—350, 355— Sheep 471, 476, 481, 482, 484, 489,
cultural production 465 360, 370 492
Retail sales 56, 57, 66, 67, 76—79, Schools, doctoral 369 Shelters 411—414
559, 560 Schools for persons with special edu- Ships (age, capacity, production)
Retail sales outlets 559 cational needs 343, 344, 350, 351, 52—55, 524, 549, 552
Retail trade 593, 665, 667, 669, 673, 355—358 Shops 56, 57, 76—79, 560, 561
676 Schools, general art 44, 45, 60, 61, Short-term investments 596, 597
Retirees 286, 289, 290, 307—318, 72—75, 343, 344, 359 Silos and reservoirs, capacity 562
322, 323, 326 Schools, general secondary 44, 45, Silver 100, 522, 578, 750
Retirees and pensioners 42, 43, 250, 60, 61, 72—75, 343—345, 347— Sink fixture 463
286—290, 307—318, 322, 323, 350, 352, 358, 370 Sisal 749
326 Schools, lower secondary 44, 45, Slaughter products 518
Retirement and other pension, rela- 343—345, 350, 352 Smartphone 327
tion to wages and salaries 286
Schools, post-secondary 44, 45, 72— Smuggling 157
Retirement and other 42, 43, 286—
290, 654 75, 343, 344, 346, 347, 350, 352, Soap 464, 521, 563, 575
Retirement pension 286—290, 312 359, 361 Social and political organisations
Retirement pension, relation to wages Schools, primary 44, 45, 72—75, 194—197
and salaries 286 343—345, 347—350, 352, 355, Social assistance 651, 658
Revenue of local government units 370 Social assistance benefits 397
budgets 655, 656 Schools, sections 355—360, 370, 371 Social benefits 286—295, 312, 654,
Revenue of state budget 56, 57, 645 Schools, special job-training 343, 722, 723, 726, 727
Revenue of the general government 344, 350 Social contributions 654, 721, 723,
sector 721, 723 Schools, stage I sectoral vocational 726, 727
Revenues 117, 194, 447, 542, 543, 44, 45, 60, 61, 72—75, 343—345, Social cooperatives 196, 197
556, 561, 586—594, 623, 624, 637, 347—350, 352, 356 Social integration centres 196, 197
638, 647, 652—656, 659 Schools, stage II sectoral vocational Social pension 295
Revenues of banks 623, 624 44, 45, 60, 61, 72—75, 343—345, Social security benefits 42, 43, 286—
Revenues of insurance companies 347—350, 357 292
630—632 Schools, technical secondary 44, 45, Social security, cases in courts 161,
Revenues of open pension funds 637, 60, 61, 72—75, 343, 344, 346— 166, 168
638 350, 352, 358, 359 Social services 195
Revenues of pension societies 638, Science and technology 72—75, Social transfers in kind 722, 723
639 429—442 Social welfare 72—75, 393—397
Revoking the right to operate a vehi- Scientific degrees and titles 366, 430, Social welfare, facilities 72—75, 396,
cle 183 435, 436 397
Rice 316, 461, 749 Scientific institutes of the Polish Acad- Socialisation centres 395
Rights to shares 625—627 emy of Sciences 429—431, 434 Sodium hydroxide 520
Rivers 83—86, 102 Scientific libraries 437 Sold production 52, 53, 62, 63, 76—
Road accidents 555 Scientific publications 402 79, 457, 513—517, 531
Road casualties 555 Scientific units of the Polish Acade- Soldiers 138—141
Road motor vehicles registered 555 my of Sciences 440 Song and dance ensembles 406
Road transport 54, 55, 64, 65, 542— Screenings in cinemas 408 Sorghum 749
547 Screens in cinemas 408 Sour cream 577
Roads and communication trails 99 Seaports 551, 552 Sown area 48, 49, 471, 477
Roads, public 54, 55, 64, 65, 76—79, Seats, cinemas 60, 61 Sows 50, 51, 471, 477
542 Seats, theatres and music institu- Soybeans 749
Roll 461 tions 46, 47, 60, 61, 406 Special collections (see Libraries, col-
Rolled products 52, 53, 522, 576, 578 Seats, urban transport 548 lection)
Rolling stock 546 Sectors funding R&D expenditure 431 Special education and care centres
Rooms completed 42, 43, 58, 59, 332, Securities 614, 619, 626—628, 649, 351
333 725 Special nature value area 68—71
Rooms for rent 411, 412, 414 Seeders 454, 455, 465, 524 Special nursery schools 371, 372
Rooms in dwellings 42, 43, 58, 59, Sejm and Senate 118—124 Specialists guidance for families 393
328—330, 332, 333 Self-employed persons 307, 310— Sport 195, 417—421
Roundwood, removals 50, 51, 62, 63 318, 321, 326 Sports clubs 417, 418
Rubber 521, 529, 571—576, 749 Self-employed persons on private Sports fields, kinds of sports 417—
Rubber products 521 farms 244, 245, 247, 249, 726— 418
Rural areas 40—43, 46, 47, 58, 59, 729 Sports instructors 417, 418
68—71, 207—209, 211, 212, 214, Senate clubs and groups 122 Sports judges 417
216—223, 227, 241, 260, 261, 326, Senators 119, 122—124 Sports sections 417, 418
328, 330, 332, 333, 336, 337, 355,
Sentenced for crimes 178—185 Stallions 484
371, 372, 382, 386, 405, 407—409,
443, 535 Separation 167, 216 Stamp duty 655
Rural localities 68—71 Services 313—315, 318—325, 429— State administration 134
Rye 48, 49, 62, 63, 453, 475—478, 431, 434, 445—447, 458—464, State budget 56, 57, 645, 646, 650—
488, 491, 749, 751, 752 542, 543, 556, 618, 753, 754, 756 653
Services in computing cloud 444, 445 State budget deficit financing sources
Services of postal and courier active- 646
S ities 457, 459, 556 State budget expenditure, relation to
Services, prices 318—325, 458—464 gross domestic product 650
Salt 100, 462, 518 Sewage sludge 105 State budget revenue, relation to
Sanatoria 383, 384 Sewage system (network) 42, 43, gross domestic product 650
Sand and gravel 100 103, 115, 116, 334—336 State Fire Service, activity 143
State Hunting Guard 155 Telephony, fixed line technology 447 Transport and communications 651,
State legal persons 652 Telephony, mobile 447, 745, 755 658, 754
State owned enterprises 733, 734 Telephony, VoIP 447 Transport areas 98, 99
State Treasury debt service 646, 651 Television, broadcasting (see Broad- Transport equipment, 524, 546, 548,
State Treasury ownership 329 casting, radio and television) 549, 552, 553, 555, 571—574, 581,
Steel 52, 53, 62, 63, 522, 576, 750— Television, digital (see Digital TV) 582, 663, 668—670, 674—676
752 Television programmes 409 Transport infrastructure 534, 542
Steel constructions 576, 578 Television receivers (sets) 52, 53, 64, Transport of goods 54, 55, 64, 65,
Steel or iron pipes, tubes 522, 530, 65, 327, 523, 563 465, 543—545, 547, 550, 551, 553
576, 578 Tent camp sites 411, 412, 414, 415 Transport of passengers 54, 55, 64,
Steel sheets 522, 530 Termination rate 252 65, 460, 464, 543, 546—548, 552—
Stock exchange indices 626, 627 Terminations 252 554
Stock market 625—628 Terms of office of the President of the Transport, post 54, 55, 64, 65, 76—
Stocks 483—485, 525—530, 596, Republic of Poland 118 79, 542—556
597 Terms of office of the Sejm and Sen- Transport services 458, 460, 542—
Stomatological offices 187 ate 119, 120, 121—124 548, 550—554, 556
Storage sites, area 562 Terms of trade 452 Transportation and storage 246, 248,
Stoves (gas) 523 Territorial structure of the country 249, 251—253, 255, 262—265,
Straw 456, 479, 489, 491 136, 137 267, 269, 273, 274, 276, 278—279,
Strikes, employees on strike 40, 41, Territories, dependent 763—765 445, 446, 542, 543, 593, 597, 599,
254 Territory 80, 81 602, 665, 667, 669, 671, 673,
Students 44, 45, 60, 61, 72—75, 174, Textiles and textile articles 560, 571— 676—678, 696—699, 701, 703,
187, 188, 344—346, 350, 352— 574, 576 704, 706, 708, 711—713, 716, 734,
363, 366—370, 754 Theatres and music institutions 46, 735
Studies, systems 361—365, 368, 370 47, 60, 61, 406 Treatment, patients 384
Stump wood 502, 503 Therapy centres 395 Tree stands 499—502
Subscriber lines 72—75, 447 Thermal energy from steam or hot wa- Trees 112, 117, 499—502
Subscribers, fixed line telephone 447 ter 524 Trees damaged 505
Subscribers, mobile telephone 46, 47, Thermometer 464 Triticale 453, 477, 478, 488, 492
62, 63, 447, 745, 755 Tickets 464, 547 Trolley buses 542, 548
Subscribers, radio and television 46, Timber 50, 51, 62, 63, 76—79, 499— Tubes (see Steel or iron pipes, tubes)
47, 60, 61, 409 504, 507 Tugs 552
Subscription, radio and television 464 Tin 750 Turnover profitability indicator 595
Subsidies 117, 694, 714—717, 722, Tobacco 48, 49, 453, 459, 477, 479,
Tutors 366
723 560, 749
Tyres 521
Subsidies on production, other 714— Tobacco products 314, 319—325,
717 459, 462, 519
Subsidies on products 694, 695, Toluene 521 U
714—717 Tomatoes 480
Subvention 646, 656 Tooth-paste 464 Unemployed persons 40, 41, 68—71,
Sugar 52, 53, 62, 63, 66, 67, 314, 317, Total area of Poland 58, 59, 68, 80, 197, 238, 239, 240, 242, 243,
319—325, 459, 462, 519, 560, 81, 98, 751—753 256—258, 260, 261
749—752 Total area of the world 757 Unemployed persons, educational
Sugar cane 749 Tour guides 416 level 243, 257, 258
Suicides 220, 221 Tourism 72—75, 195, 410—416, 651, Unemployed persons possessing
Sulphate of potash 465 658 benefit rights 68—71, 256
Sulphur 52, 53, 62, 63, 100, 518, 577 Tourist accommodation establish- Unemployed persons, registered 40,
Sulphuric acid 52, 53, 62, 63, 520 ments 62, 63, 72—75, 411—415
41, 68—71, 256—258, 261
Sunflower seeds 749 Tourist excursions 416
Unemployment 256—261
Sunshine duration 88 Tourist trails 415
Unemployment benefits 295
Superphosphate 454, 455, 465 Tourists 72—75, 412, 414, 415
Towns (see Urban areas) Unemployment rate 40, 41, 68—71,
Supply 525—530 238, 239, 241—243, 256, 259, 753
Supreme Audit Office, activity 132 Tractor field sprayers 524
Tractor mounted harrow 454, 455, Units of the prosecutor’s office 157,
Surplus of the general government 158
sector 722, 725, 756 465
Tractor rotary mower 465 Urban areas 40, 41, 58, 59, 68—71,
Sweet potatoes 749 207—209, 211, 212, 214—223,
Synthetic materials 575, 577 Tractors 50—55, 76—79, 454, 455,
465, 486, 487, 524, 555 227, 240, 260, 306, 326, 328, 330,
Trade 56, 57, 66, 67, 76—79, 651 332—337, 349, 355, 371, 409, 443,
535, 757—765
T Trade and catering 559—563
Urban transport 542, 546, 548
Trade Inspection organs, proceed-
Tankers 549 ings 156 Urban transport lines 542
Tar 520 Trade; repair of motor vehicles 246, Use 484, 485, 525—530, 694, 695,
Tax on real estate 655 248, 249, 251—253, 255, 262— 729
Taxes and duties on imports 694 265, 267, 269, 272, 274, 276, 278, Use of income account of the house-
Taxes less subsidies on production 279, 444, 446, 593, 595, 597, 599, holds sector 729
and imports 714, 721, 723 602, 665, 667, 669, 671, 673, Utility models (see Patent applica-
Taxes less subsidies on products 694 676—678, 696—699, 701, 703, tions, utility models)
Taxes on production, other 714—717, 704, 706, 708, 712, 713, 715, 733,
735
722, 723
Taxes on products 694, 714 Trade unions 193 V
Tea 314, 317, 459, 462, 560, 575, 749 Trade warehouses 562
Teachers 343, 355, 366, 372 Training-recreational centres 411, Vacancies 253
Teams of attorneys 189 412, 414 Vaccinations 387
Telecommunications 46, 47, 62, 63, Trains, transport of passengers 460 Vacuum cleaners 463, 523, 563
72—75, 447, 458 Trams 542, 548 Value added tax (VAT) 645, 694
Telecommunication services 447 Transformers 523 Value indices 695, 719
Telephone and telefax equipment and Transit 550, 551 Vegetable fats 313, 317
telephone and telefax services 460 Transport 54, 55, 64, 65, 76—79, Vegetable oils 459, 575, 579, 580
Telephone calls 447 315, 319—325, 458, 460, 542— Vegetable production 480, 749
Telephone sets 523 555, 730, 731 Vegetable products 571—574
Index 787
Vegetables 66, 67, 113, 317, 319— Waste generated 38, 39, 68—71, Wearing apparel (see Clothing)
325, 459, 461, 462, 475, 476, 480, 113, 754 Wedding ring 464
488, 491, 560, 575, 577, 749 Waste 38, 39, 68—71, 113—117 Wheat 48, 49, 62, 63, 453—456, 475—
Vegetables cultivated under covers Waste landfilled (accumulated) 38, 478, 488, 491, 492, 749, 751, 752
480 39, 113 Wholesale 559, 562
Veneers 520 Wasteland 50, 51, 98, 503 Wholesale trade 593, 665, 667, 669,
Veterinary services 465 Wastewater 38, 39, 103, 104, 115— 673, 676
Village administrator’s offices 136 117 Wills 189
Village mayors, mayors and presi- Wastewater treatment plants 68— Wind, velocity 88
dents of cities 126, 129 71, 104, 115, 116, 334—336 Windows 520, 521
Visitors, museums and exhibitions Water area 80, 81, 83—86, 98, 110 Wine 66, 67, 462, 519, 563, 750
405 Water, consumption 42, 43, 58, 59, Wires and conductors, insulated 523
Vocational activity establishments 72—75, 336 Women (see Females)
197 Water management 101, 115—117 Wood 502—504, 520, 524, 545,
Vocational courses 187, 188 Water meters 523 571—574, 578
Vodka 66, 67, 519, 563 Wool 62, 63, 476, 484, 489, 492, 749
Water outflow 101
Workers (see Employees in manual
Voivodship offices 132, 135 Water resources 101 labour positions)
Voivodships 68—79, 84, 85, 109— Water status (quality) 102, 103 Working conditions 262—270
111, 133, 135, 215, 655—659 Water supply; sewerage, waste Work-time 250
Voivodships, total area 68—71 management and remediation World 744—748, 757
Volume indices 695, 720 activities 246, 248, 249, 251—
Volunteer Mountain and Tatra Moun- 253, 255, 262, 263, 267, 269, 272,
tains Rescue Services 416 274, 276, 278, 279, 439, 444, 446, Y
Volunteers 194, 416 457, 513—517, 592, 595, 596,
Yarn 519
598, 601, 665, 667, 669, 671, 673, Yields 48, 49, 76—79, 471, 478—480
675, 677, 678, 696—699, 702,
W 704, 706, 708, 711—713, 715,
Yoghurt 313, 316, 459, 461
Yoghurt and milk-based beverages
733, 735 459, 461
Wages and salaries 40, 41, 68—71, Water supply system (network) 42, Young prisoners 184
135, 140, 142, 272—281, 646, 657 43, 58, 59, 68—71, 101, 116, 329, Youth centres 351
Wages and salaries, average 334—336, 460 Youth educational attainment level
monthly (nominal and real) 40, 41, Water system, cold water supply 463 754
68—71, 135, 140, 142, 158, 164, Water transport 542—546, 552, 553 Youth educational centres 173, 174,
186, 273—281 Water treatment plants 115, 116 351
Wages, salaries and other income Water withdrawal 38, 39, 68—71, Youth hostels 411, 412, 414
connected with hired work 726, 101 Youth sociotherapy centres 173, 174,
727 Waters with added sugar and other 351
Wagons (railway), types 524, 546, sweetening matter or flavoured
548
Washing machines and washer-
(soft drinks) 519
Waterworks 103
Z
dryer 64, 65, 463, 523, 563 Website (of enterprise) 444, 445 Zinc 52, 53, 100, 522, 530, 750