Professional Documents
Culture Documents
Trieets Neu
Trieets Neu
ĐỀ 1: Phân tích định nghĩa vật chất của Lenin và chỉ ra tiêu chuẩn phân biệt vật chất
và ý thức. Chứng minh năng lượng là vật chất
Họ và tên :
Mã sinh viên :
Lớp :
Hà Nội/ 2023
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
NỘI DUNG
PHẦN I: PHÂN TÍCH ĐỊNH NGHĨA VẬT CHẤT CỦA
LENIN & CHỈ RA TIÊU CHUẨN PHÂN BIỆT VẬT CHẤT
VÀ Ý THỨC
1. Khái quát quan điểm trước Mác về vật chất
2. Phân tích định nghĩa vật chất của Lenin
a. Hoàn cảnh ra đời định nghĩa về vật chất của Lenin
b. Nội dung định nghĩa vật chất của Lenin
c. Ý nghĩa thế giới quan và phương pháp luận của định
nghĩa vật chất Lenin
PHẦN II: CHỨNG MINH NĂNG LƯỢNG LÀ VẬT CHẤT
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
LỜI MỞ ĐẦU
Trong lịch sử triết học Mác- Lênin khái niệm vật chất được hiểu là tất cả nhưng
gì tồn tại khách quan tức là những sự tồn tại của nó không phụ thuộc vào ý thức của
con người, không phụ thuộc vào quan niệm của con người. Theo đó vật chất là vô
cùng vô tận, là không có giới hạn, nó tồn tại giữa vô lượng các hình thức khác nhau,
có thể là những tồn tại mà con người đã biết hoặc có thẻ là những tồn tại mà con người
chưa biết. Đấy là những vật chất tự nhiên hoặc là những tồn tại của vật chất trong đời
sống xã hội. Vật chất tồn tại vô cùng lớn ví dụ: như thiên hà, hoặc vô cùng bé là
những hạt cơ bản. Đó có thể là những tồn tại mà người ta trực tiếp giác quan được
hoặc đó có thể là những tồn tại mà không thể trực tiếp giác quan được nhưng nó là tồn
tại khách quan. Vật chất với tư cách tồn tại khách quan thì không tồn tại cảm tính có
nghĩa là con người thể dùng giác quan để nhận biết nhưng vật chất khi biểu hiện tồn
tại cụ thể dưới những hình thức nhất định thì nó tồn tại cảm tính. Thông qua đó thì con
người mới có thể nhận thức được về nó. Khi nhắc tới vật chất ta không thể nhắc tới
vận động, thời gian và không gian là các phạm trù liên quan tới sự tồn tại của vật chất.
Với quan điểm trước Mác thì cho rằng vật chất là sự dịch chuyển vị trí các vật thể
trong không gian và thời gian. Đó là một quan niệm rất hạn chế vì nó chưa bao quát
mọi hình hình thức của thế giới. Còn trong triết học Mác thì khái niệm vận động thấy
được sự bao quát hơn: vận động là tất cả những sự thay đổi nói chung. Thế giới vật
chất là vô cùng, vô tận, do đó có sự vận dộng của vật chất cũng biểu hiện dưới vô
lượng các hình thức, phương thức khác nhau. Cho đến tận ngày nay trình độ khoa học
học phát triển thì con người đã khám phá và vận dụng 5 hình thức vận dụng sau: Vận
động vật lý, vận động cơ giới, vận động sinh vật, vận động xá hội, vận động hóa. 5
hình thức vận động trên không tồn tại biệt lập mà nó có mối quan hệ ảnh hưởng lẫn
nhau, chuyển hóa cho nhau vì vậy vận động có vai trò là phương thức của vật chất, để
vật chất không ngừng phát triển. Còn không gian và thời gian thì lại là hai hình thức
tồn tại cơ bản của mỗi tồn tại vật chất. Vậy “vật chất là gì? Nó có ý nghĩa phương
pháp ra sao?” chúng ta sẽ đi sâu vào phân tích để hiểu rõ vẫn đề này.
NỘI DUNG
Cuộc khủng hoảng về thế giới quan trong lĩnh vực khám phá Vật lý học. Chủ
nghĩa duy tâm đã xuyên tạc rằng vật chất bị “tiêu tan” chỉ còn lại ý thức, duy vật “mất
đi” chỉ còn lại duy tâm. Triết học duy vật lúc này cần phải đưa ra được một quan niệm
chính xác, khoa học về phạm trù vật chất. Trong tác phẩm “Chủ nghĩa duy vật và chủ
nghĩa kinh nghiệm phê phán” Lenin đã đưa ra một định nghĩa đúng đắn, khoa học và
sâu sắc nhất về phạm trù vật chất.
Với những nội dung cơ bản trên phạm trù vật chất trong định nghĩa của Lênin
có nhiều ý nghĩa to lớn. Khi khẳng định vật chất là “thực tại khách quan”, “tồn tại
không lệ thuộc vào cảm giác”. Có thể hiểu là vật chất là tất cả những gì tồn tại thực,
khách quan ở bên ngoài, độc lập với ý thức con người và không lệ thuộc vào cảm giác,
ý thúc. Đây chính là thuộc tính quan trọng nhất của vật chất, là tiêu chuẩn để phân biệt
cái gì là vật chất. Điều đó khẳng định vật chất có trước, cảm giác ý thức có sau, vật
chất là nguồn gốc khách quan của cảm giác, ý thức. Và khi khẳng định vật chất tồn tại
không huyền bí mà nó là “thực tại của khách quan được đem lại cho con người trong
cảm giác, được cảm giác chép lại, chụp lại, phản ánh”. Điều này khẳng định con người
có khả năng nhận thức về thế giới vật chất, chỉ có những điều chưa biết chứ không thể
có những điều không biết. Đồng thời định nghĩa vật chất của Lenin còn có ý nghĩa
định hướng đối với khoa học cụ thể trong việc tìm kiếm các dạng hoặc các hình thức
mới của vật thể trong thế giới.
Nhận thức được hiện tượng đời sống xã hội, định nghĩa vật chất của Lenin có
thể xác định cái gì là vật chất trong lĩnh vực xã hội, từ đó giúp các nhà khoa học có cơ
sở để lý giải những nguyên nhân cuối cùng của biến cố xã hội, những nguyên nhân
thuộc về sự vận dộng của phương thức sản xuất trên cơ sở ấy người ta có thể tìm ra
các phương án tối ưu để thúc đẩy xã hội phát triển.
PHẦN II: CHỨNG MINH NĂNG LƯỢNG LÀ VẬT CHẤT
Quá trình nhận thức của loài người về vật chất đã chuyển dần từ đơn giản đến
sâu sắc hơn và đúng đắn hơn. Từ xưa con người đã cho rằng vật chất là gồm các vật
thể và các chất. Nhận thức về các vật thể không có nhiều sự thay đổi, nhưng nhận thức
về chất đã có nhiều sự chuyển biến, từ chỗ cho rằng các chất bao gồm lửa, nước, đất
đá, gỗ, kim loại đến chỗ xác định được các chất là các nguyên tố hoá học có cấu tạo từ
các nguyên tử. Hay các nguyên tử là các cấu trúc vật chất nhỏ nhất không thể phân
chia đến chỗ xác định được rằng nguyên tử lại được hình thành từ các cấu trúc nhỏ
hơn nữa. Nội dung của khái niệm vật chất đã được chứa đựng những ý nghĩa mới.
Khái niệm vật chất không chỉ còn là các vật thể và các chất, nó bao hàm một ý nghĩa
lớn lao hơn, sâu sắc hơn, vật chất là một bản thể của vũ trụ. Những cái mà chúng ta
vẫn gọi là vật chất từ xưa đến nay là các vật thể và các chất, đều là những dạng tồn tại
của vật chất được gọi chung là các cấu trúc vật chất. Cấu trúc vật chất là hình thức
biểu thị cho sự tồn tại của vật chất. Và để tồn tại ở hình thức biểu thị này, vật chất cần
một yếu tố có quan hệ với nó đó là năng lượng.
Khái niệm lượng Phương Tây có nhiều thay đổi, trước hết phải khẳng định thực
khách quan, đo lường lượng hóa Theo nhà vật lý thiên văn học Morvan Salez, “năng
lượng, giống tiền bạc, tích trữ được, quy luật vật lý học, thay đổi hình thức : từ vũ trụ
đời đến nay, lượng không thêm vào, mà thay hình đổi dạng” Đầu kỷ XX, nhà bác học
Einstein phát vật chất, khối lượng, hình thức lượng Vật chất chuyển hóa thành tia
lượng chuyển thành vật chất, ví dụ chuyển hóa diễn Với việc Einstein đưa lý thuyết
tương đối vào năm 1905, hầu hết thứ cổ điển tan vỡ. Gọi đối ngẫu sóng-hạt Nó dẫn
đến hợp khối lượng lượng; hai đại lượng hai dạng vật chất. Trong vũ trụ, lượng vật
chất bảo toàn Hơn nữa, phản ứng mặt trời dẫn đến phản ứng tổng hợp hạt nhân khối
lượng biến đổi thành lượng. Vật chất lượng tách rời, đâu có vật chất có lượng Ẩn sau
hình (vật chất) nhìn thấy mắt lượng vơ hình Nhìn vào vật chất mà ta thấy lượng tiềm
ẩn giống nhìn vào củi ta thấy khả cung cập nhiệt lượng - thân gỗ nặng trắc cháy lâu
cho nhiều nhiệt Mỗi vật chất có mức lượng tiềm ẩn khác Vật chất trạng thái biểu
lượng dạng hữu hình cịn lượng biểu vật chất dạng vơ hình Nhưng nhìn thấy mắt hình
(cái thấy biết mắt thường) nên lấy hình đại diện cho vật chất lượng vật chất biểu thị
cho lượng Khi nói đến hình có nghĩa nói vật chất mức lượng tiềm ẩn sau vật chất Khi
vật chất hay lượng gom nén lại (hướng tâm), chuyển động vật chất lượng chậm lại,
tĩnh lại, lạnh (trạng thái âm) Khi vật chất hay lượng bung (li tâm), giải phóng cơng
chuyển động vật chất lượng nhanh lên, hoạt hóa, nóng (trạng thái dương) Trạng thái
âm (chậm, tĩnh, lạnh) trạng thái dương (nhanh, hoạt, nóng) tính chất lượng hay vật
chất gọi khí Cái nhìn hình nhìn bề ngồi người ta bối rối nhầm lẫn chưa thấy bên khí
Và thực chất q trình tương tác âm dương q trình khí (năng lượng) Nhưng khơng nhìn
thấy khí (năng lượng) mắt thường nên người ta phải mượn hình (vật chất) để diễn đạt
biểu Như vậy, ta hiểu: Khí tính chất (nóng lạnh, nhanh chậm) vật chất hay lượng, âm
dương để nói lên chiều hướng vật chất hay lượng.
Căn cứ vào những ý trên cũng như định nghĩa của vật chất, có thể nói rằng năng
lượng là vật chất bởi vì vật chất có trước và ý thức có sau. Vật chất chính là nguồn gốc
khách quan của cảm giác, ý thức con người. Ý thức con người lại chính là sự phản ánh
của thực tại khách quan đó. Con người có khả năng nhận thức được thế giới.
KẾT LUẬN
Tóm lại, ta thấy từ lúc xuất hiện phạm trù vật chất diễn đấu tranh không khoan
nhượng chủ nghĩa vật chất, chủ nghĩa duy tâm. Phạm trùu vật chất có quá trình phát
triển gắn liền với người quan niệm vật vật chất thời cận đại cổ đại Tây âu triết học
Mác- Lenin khác. Ở thời kỳ cận đại Tây âu đặc biệt là thế kỉ 17- 18 khoa học châu Âu
phát triển mạnh. Do chủ nghĩa duy vật nói chung và phạm trù vật chất nói riêng. Có
bước phát triển chứa đựng nhiều yếu tố biện chứng. Theo quan niệm của Lenin thì vật
chất có phạm trù rộng lớn, định nghĩa phạm trù vật chất có mối quan hệ đặc biệt với ý
thức. Như ta thấy vật chất phạm trù tồn tại từ lâu đời, luôn phát triển với yếu tố người
phát triển khoa học tự nhiên. Mở đường cổ vũ cho khoa học sâu khám phá kết cấu
phức tạp giới vật chất. Đồng thời, định nghĩa vật chất của Lenin là tiêu chuẩn để phân
biệt giới quan vật và giới quan tâm. Do thời gian quá trình nhận thức về kỹ năng còn
hạn chế, nên em viết không thể tránh khỏi những sai sót. Em mong cô xem xét gốp ý
để em hoàn thiện hơn ạ. Em xin chân thành cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Triết học Mác- Lênin (NXB Chính trị Quốc Gia Sự Thật, 2023)
2. Giáo trình Những Nguyên Lý cơ Bản Của Chủ Nghĩa Mác- Lênin (NXB Chính
trị Quốc Gia, 2008)
3. Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ đô hộ lên CNXH (NXB Chính trị Quốc
Gia Sự thật, 1991)
4. Một số tài liệu trên Internet:
- Ý nghĩa và mối quan hệ của vật chất và năng lượng
(https://voer.edu.vn/public/m/y-nghia-triet-hoc-cua-moi-quan-he-dac-biet-
giua-vat-chat-va-nang-luong/c0ac12b0)
- Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về phạm trù vật chất
(https://123docz.net/document/2785510-quan-diem-cua-chu-nghia-duy-vat-
bien-chung-ve-pham-tru-vat-chat-y-nghia-phuong-phap-luan.htm)
- .....