LUCA EDUCATIEVE

SCHOOL
OF
ARTS
MASTER
IN MUZIEK EN
PODIUMKUNSTEN

Toets Nieuwe
Opleiding

OKTOBER 2018
3 0 Basisgegevens van de opleiding 7
0.1 Administratieve gegevens van de instelling 7
0.2 Administratieve gegevens van de opleiding 7

1 GKW 1: beoogd eindniveau 9

1.1 Profiel van de opleiding 9
1.2 Leerresultaten 10
1.2.1 Domeinspecifieke leerresultaten 10
1.2.2 Opleidingsspecifieke leerresultaten 11

2 GKW 2: onderwijsleeromgeving 15
2.1 Curriculum 15
2.1.1 Een LUCA -brede curriculumstructuur 15
2.1.2 Modeltraject 15
2.1.3 Verkort traject 24
2.2 Personeel 26
2.3 Voorzieningen 27
2.4 Externe contacten 29

3 GKW 3: te realiseren eindniveau 33

3.1 Visie op evalueren binnen LUCA 33
3.2 Evaluatiebeleid van de opleiding 33

Bijlagen 37
Verifieerbare feiten 37
Andere bijlagen 37

Voor alle afkortingen verwijzen we naar:

docs.google.com/spreadsheets/d/1LWitYqFmsO66uEVBCs1e2vq4MjShz6A5gMeRibCRQu8/edit?usp=sharing

Inhoudstafel
 Voorwoord “To be a teacher
4 5

is my greatest work of art”

— Joseph Beuys

LUCA School of Arts heeft een lange traditie in het opleiden van excellente leraren in de kunsten
en dit zowel in Muziek en Drama als in de Beeldende en Audiovisuele kunsten. Via de huidige
Specifieke Lerarenopleidingen op onze campussen in Leuven en in Gent staat LUCA momenteel
in voor de opleiding van meer dan 40% van de Vlaamse leraren in de kunsten. In beide SLO’s (en
vanzelfsprekend ook in de afstudeerrichting muziekpedagogie) was de blik traditioneel ruimer dan
het strikte leraarschap en werd het veld opengegooid naar kunsteducatie in een bredere context.

De keuze om in Vlaanderen af te stappen van het format van de specifieke lerarenopleiding, en de weg
naar het leraarschap vorm te geven via educatieve masters, waarin het artistieke en het educatieve in
elkaar verstrengeld worden, sluit naadloos aan bij de visie van LUCA op kunst en maatschappij, met
daarin een prominente rol voor de leraar-kunstenaar. De keuze voor een geïntegreerd traject van 120
studiepunten, is dan ook een logische ontplooiing van het eigen DNA. Bovendien wordt deze ont-
wikkeling aangegrepen om de educatieve component uit te breiden naar alle campussen waar LUCA
academische opleidingen aanbiedt, als volwaardig traject naast de bestaande domeinmasters.

Ook in het kunstenveld zelf detecteren we steeds meer aandacht voor artistiek-educatieve projecten,
kunstparticipatieve projecten en het gebruik van educatieve strategieën in de kunstpraktijk.

De LUCA-visie en de evolutie in het werkveld vertaalt zich in een educatieve master die maatschap-
pelijk betrokken kunstenaars vormt die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van leer- en ontwik-
kelingsprocessen in kunsteducatie of deze inzetten in de ontwikkeling van de eigen kunstpraktijk.
Hierbij streeft LUCA naar een sterke integratie van de artistieke en de educatieve vorming, vanuit
de overtuiging dat de artistieke en educatieve ontwikkeling elkaar binnen en buiten de opleiding
wederzijds en positief beïnvloeden. Door het accent van de opleiding op de maatschappelijke be-
trokkenheid te leggen zijn we ervan overtuigd dat ook nieuwe profielen van studenten zullen aan-
gesproken worden om voor een academisch artistiek traject te kiezen.

Er werd een curriculum ontwikkeld dat voor beide LUCA-opleidingen (Audiovisuele en Beeldende
kunsten / Muziek en Podiumkunsten) analoog is. Hierbij zijn sommige vakken gemeenschappelijke
plichtvakken (bv. Inleiding kunsteducatie, LIMBO), waarbij vanwege het multicampusgegeven van
de opleidingen ingezet wordt op vernieuwende blended onderwijsvormen, terwijl andere vakken
vanuit eenzelfde visie ontwikkeld werden, maar vanuit de verschillende media anders ingevuld
(bv. Artistieke ontwikkeling en Labo). De ontwikkeling van het curriculum werd door de bestaande
docententeams getrokken en kan dan ook rekenen op een ruime gedragenheid.

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding Voorwoord

 Basisgegevens 0.1 Administratieve gegevens van de instelling
6 7

van de opleiding
1. Naam: LUCA School of Arts vzw
2. Status (ambtshalve geregistreerd): ambtshalve geregistreerde instelling
3. Adres: Paleizenstraat 70, 1030 Brussel
Telefoon: +32 2 447 10 00
E-mailadres: info@luca-arts.be
Website: www.luca-arts.be
4. Contactpersoon: Hellen van Berlo, diensthoofd dienst Onderwijs & kwaliteit
Telefoon: +32 2 447 10 37
E-mailadres: hellen.vanberlo@luca-arts.be

0.2 Administratieve gegevens van de opleiding

1. De graad en de kwalificatie van de graad: Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten,
0 kwalificatieniveau 7
2. De eventuele afstudeerrichtingen:
• Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Drama
• Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Muziek
3. De vestiging(en) waar de opleiding wordt aangeboden:
LUCA School of Arts
Campus Lemmens
Lemmensberg 3
3000 Leuven
4. De onderwijstaal: Nederlands
5. De studieomvang uitgedrukt in studiepunten: 120
6. De opleidingsspecifieke leerresultaten: bijlage 2, gebaseerd op de domeinspecifieke
leerresultaten (DLR) Educatieve master Muziek en Podiumkunsten in bijlage 1
7. Het studiegebied, een deel van een studiegebied of studiegebieden waarbinnen de opleiding
wordt gerangschikt: Muziek en Podiumkunsten
8. De ISCED benaming van het studiegebied waarin de opleiding gerangschikt wordt:
0114 Teacher training with subject specialisation (05.2, 05.3, 05.4, 05.5 - 144, 145, 146).
9. In voorkomend geval de titel die houders van de graad van deze opleiding kunnen voeren:
Master of Arts
10. De vereiste vooropleidingen en toelatingsvoorwaarden:
• Studenten met diploma van Bachelor of Arts in Drama kunnen rechtstreeks instromen in de
Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten, afstudeerrichting Drama. Studenten met een
Master of Arts in Drama kunnen instromen in het verkorte traject van de afstudeerrichting
Drama.
• Studenten met diploma van Bachelor of Arts in Muziek
kunnen rechtstreeks instromen in de Educatieve master
in Muziek en Podiumkunsten, afstudeerrichting Muziek.
Studenten met een Master of Arts in Muziek kunnen in-
stromen in het verkorte traject van de Educatieve master,
afstudeerrichting Muziek.

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 0 Basisgegevens van de opleiding
 GKW 1: 1.1 Profiel van de opleiding
8 9

beoogd De opleiding Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten van LUCA School of Arts vormt maat-
schappelijk betrokken podiumkunstenaars, gespecialiseerd in het begeleiden van leer- en ont-
eindniveau wikkelingsprocessen in kunsteducatie1.

De opleiding streeft naar een sterke integratie van artistieke en educatieve vorming, vanuit de
overtuiging dat de artistieke en educatieve ontwikkeling elkaar binnen en buiten de opleiding weder-
zijds en positief beïnvloeden. De afgestudeerde Educatieve master Muziek en Podiumkunsten is
een integrale kunsteducator die zijn artistieke en educatieve competenties op een authentieke wij-
ze met elkaar verbindt in zijn professionele denken en handelen. De artistieke en educatieve leerlijn
monden samen uit in een geïntegreerde masterproef. Om de realiteit van kunsteducatie en reflec-
tie over kunsteducatie optimaal te verbinden, wil de opleiding sterk inzetten op praktijkonderzoek.

Meesterschap binnen de eigen artistieke hoofddiscipline heeft een groot belang binnen de oplei-

1
ding. De student krijgt volop ruimte om zich artistiek, uitvoerend en technisch te ontplooien. Met
een generieke aanpak van de vakdidactiek wil de opleiding een leeromgeving creëren waarin de
student een polyvalente didactische bagage opbouwt, waarbij hij bewust leert schakelen tussen
doelgroepen en leercontexten.

De opleiding vormt ambassadeurs van kunsteducatie die kwaliteit kunnen definiëren, nastreven
en realiseren. De afgestudeerde is een reflectief kunsteducator die zijn professionele praktijk inter-
preteert en bijstuurt. Hij kan omgaan met veranderingsprocessen en is gericht op innovatie binnen
de kunsteducatieve praktijk. De opleiding is onderzoeksgebaseerd en -gericht en ontwikkelt zo
academisch gevormde professionals met een attitude van levenslang leren.

De afgestudeerde Educatieve master Muziek en Podiumkunsten is breed inzetbaar in zowel de

artistieke als de educatieve praktijk. In de opleiding ontwikkelt de student basiscompetenties als
leraar in het leerplichtonderwijs en het deeltijds kunstonderwijs, die hij ook kan inzetten binnen de
non-formele kunsteducatie.

De opleiding zet sterk in op het uitbouwen van samenwerkingsverbanden en partnerschappen

tussen studenten, onderwijzend personeel, professionals en instellingen in het artistiek-educatieve
en socio-culturele werkveld. De opleiding verwelkomt studenten, vormt hen in en bereidt hen voor
op een open, duurzame, pluralistische en cultureel diverse samenleving waarin zij zich met een
eigen profiel kunnen engageren. Centraal in een leeromgeving die tot ver buiten haar muren reikt,
biedt Campus Lemmens een veilige ruimte voor ontmoeting, experiment en kritische reflectie.

De opleiding wil zich profileren als een kenniscentrum waar onderzoek en praktijkervaring elkaar
versterken. De opleiding wil expertise clusteren en ontwikkelen rond drie speerpunten: (1) de po-
diumkunsten in de samenleving, (2) de geïntegreerde ontwikkeling van artistieke en educatieve
competenties in specifieke artistiek-educatieve contexten, en (3) onderwijsinnovatie, gericht op
het realiseren van kwaliteitsvolle kunsteducatie. De opleiding wil deze speerpunten als leidraad

1 Met het begrip kunsteducatie verwijzen we in dit dossier naar het brede kunsteducatieve veld,
m.a.w. zowel het leerplichtonderwijs, het deeltijds kunstonderwijs als het non-formele kunsteducatieve werkveld.

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 1 GKW 1: beoogd eindniveau
10 hanteren binnen het curriculum, voor de inhoudelijke afbake-
ning van artistiek-educatieve masterproeven en binnen de on-
derzoeksagenda van het personeel.
Interdisciplinaire samenwerking en internationale uitwisse-
ling worden bij de realisatie van de speerpunten als kwaliteits-
dimensies nagestreefd. LUCA biedt talrijke mogelijkheden tot
co-creatie. Daarnaast staat de inbedding in een internationaal
netwerk met Europese partnerinstellingen toe om kruisbe-
stuivingen te realiseren met internationale good practices,
onderzoeksresultaten, projecten en sprekers.
© KRISTOF VAN PERRE
1.2 Leerresultaten
1.2.1 Domeinspecifieke leerresultaten
De opleidingsspecifieke leerresultaten die LUCA in de Educatieve masteropleiding Muziek en
Podiumkunsten nastreeft, zijn een synthese van meerdere domeinspecifieke referentiekaders.
In de eerste plaats gaat het om de nieuw ontwikkelde domeinspecifieke leerresultaten (DLR) van
de Educatieve masteropleiding Muziek en Podiumkunsten ( bijlage 1 ). De vakinhoudelijke kennis en
vaardigheden met betrekking tot het artistieke domein (Drama, Muziek of Dans) worden hierin ech-
ter niet beschreven. Aangezien we kiezen voor een geïntegreerde Educatieve master, moeten de
hierboven vermelde DLR steeds samen worden gelezen met de DLR van de masteropleiding Drama
(bijlage 8) en masteropleiding Muziek (bijlage 9).
De DLR van de Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten werden door de NVAO gevalideerd
op niveau 7 (masterniveau) van de Vlaamse kwalificatiestructuur (VKS), afgestemd met het werkveld
en afgetoetst aan de Dublin descriptoren. Ook beide andere sets DLR (Drama en Muziek) tonen in
een concordantietabel hun positie op dit niveau van de VKS aan. De drie reeksen DLR vormen daar-
om een sterke achtergrond waartegen het masterniveau 7 in de Educatieve masteropleiding Muziek
en Podiumkunsten zowel binnen het artistieke als het educatieve domein kan worden gerealiseerd.
Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding
11 1.2.2 Opleidingsspecifieke leerresultaten
De combinatie van de hierboven beschreven referentiekaders leidt tot een uitgebreide verzameling
van leerresultaten en basiscompetenties die telkens met het oog op hetzij artistieke, hetzij educa-
tieve vorming zijn geformuleerd. Zoals reeds vermeld in het profiel van de opleiding, wil LUCA het
kunstenaarschap en het leraarschap van haar studenten in symbiose vormen. Om deze integratie
te realiseren, creëerde de opleiding een set van twintig opleidingsspecifieke leerresultaten (OLR).
Daarin komt veelvuldig de term ‘artistiek-educatief’ voor. Hiermee wordt steeds verwezen naar een
toekomstige praktijk die eventueel uitsluitend artistiek of educatief kan zijn, maar in veel gevallen
een combinatie van de twee, waarbij beide componenten in mindere of meerdere mate aanwezig zijn.
De OLR van de Educatieve masteropleiding Muziek en Podiumkunsten zijn gegroepeerd rond de
vier leerlijnen van LUCA, die specifiek voor deze opleiding met twee woorden werden aangevuld,
namelijk ‘innovatie’ en ‘organisatie’. We komen zo tot de leerlijnen:
1. Creatie & realisatie
2. Onderzoek, reflectie & innovatie
3. Communicatie, organisatie & ondernemingszin
4. Maatschappij & engagement
De OLR werden besproken en bijgestuurd tijdens denkdagen binnen de opleiding en tijdens een
bevraging van het werkveld (bijlage 5) en de studenten (bijlage 10). Zo garanderen we dat ze aan-
sluiten bij de actuele eisen vanuit het vakgebied en het werkveld en door zowel de opleiding als de
arbeidsmarkt worden gedragen. Voor Muziek werden onze OLR mee geïnspireerd door de Europese
meNet Learning Outcomes in Music Teacher Training en de AEC Learning Outcomes (voor master-
opleidingen muziek).
De OLR bieden een homogeen en opleidingseigen kader van waaruit het curriculum zal worden
vormgegeven. Ze integreren zowel kennis, vaardigheden als attitudes in een aantoonbaar leerresul-
taat. Vormingsdoelen zoals een innovatieve ingesteldheid en maatschappelijk bewustzijn worden
doelbewust geïntegreerd in de set met leerresultaten. De opleidingsspecifieke leerresultaten zijn
voor een goed overzicht genummerd. Hun nummer of lengte drukt geen hiërarchie uit.
In tabel 1 worden de OLR weergegeven. In bijlage 2 bevindt zich een concordantietabel waarin de
concordantie met de DLR van de Educatieve master Muziek en Podiumkunsten, de DLR van de mas-
teropleiding Drama en de DLR van de masteropleiding Muziek wordt weergegeven. Deze concor-
dantie garandeert dat de OLR eveneens beantwoorden aan de vereisten met betrekking tot niveau
7 van de Vlaamse Kwalificatiestructuur. Verder heeft de educatieve master een sterke beroepsvoor-
bereidende functie op het lerarenberoep. In de tabel tonen we daarom aan dat de recent aangepaste
set basiscompetenties voor de leraar (BVR 27 oktober 2017) in de opleidingsspecifieke leerresulta-
ten eveneens volledig aan bod komt.
1 GKW 1: beoogd eindniveau
12 TABEL 1: OPLEIDINGSSPECIFIEKE LEERRESULTATEN 13

LEERLIJN 1: CREATIE & REALISATIE LEERLIJN 3: COMMUNICATIE, ORGANISATIE & ONDERNEMINGSZIN

1 ARTISTIEKE
HOOFDDISCIPLINE
2 BREDE ARTISTIEKE
EXPERTISE
3 CONCIPIËREN
4 POSITIEF KLIMAAT
EN BIJDRAGEN AAN
ONTWIKKELING
De educatieve master beschikt over een gevorderde expertise in zijn artistieke 11
hoofddiscipline en kan deze in de artistiek-educatieve praktijk inzetten.
De educatieve master beschikt over een brede expertise binnen zijn artistieke
domein en kan deze in de artistiek-educatieve praktijk inzetten. Hij kan werken 12
vanuit een domeinoverschrijdende invalshoek.
De educatieve master kan met verbeeldingskracht, autonoom en op een
persoonlijke manier artistieke en artistiek-educatieve concepten en projecten
(mee) bedenken en realiseren.
13
De educatieve master kan een positief en motiverend werk-, leer- en
leefklimaat creëren. Hij kan door middel van doelgerichte activiteiten
en interacties bijdragen aan de persoonlijke, artistieke, intellectuele en 14
maatschappelijke ontwikkeling van alle betrokkenen. Hij heeft aandacht
voor fysieke en geestelijke gezondheid.
ARTISTIEK WERK De educatieve master communiceert, documenteert en presenteert artistiek
COMMUNICEREN werk op een adequate en overtuigende wijze aan specifieke doelpublieken,
ook in internationale contexten.
TAAL EN De educatieve master kan correct en gepast Standaardnederlands gebruiken.
COMMUNICATIE Hij kan op een adequate manier communiceren met lerenden en ouders of
verzorgers met diverse taalachtergronden in diverse talige situaties. Hij kan
leerlingen sensibiliseren en laten openstaan voor andere talen. Hij kan ouders of
verzorgers betrekken in de ondersteuning van het leerproces van de leerlingen.
VERANTWOORDE- De educatieve master kan een sturende en verantwoordelijke rol opnemen
LIJKHEID EN PLANNEN en zijn activiteiten efficiënt plannen, op korte en lange termijn.
ORGANISEREN De educatieve master heeft kennis en inzicht in de organisatorische aspecten
van de beroepspraktijk en kan deze aanwenden bij de vormgeving van zijn
praktijk.

5 LEEROMGEVING De educatieve master kan een (gestructureerde, creatieve, veilige en 15
CREËREN stimulerende) artistieke leeromgeving creëren die in al haar didactische
componenten (leerdoelen, leerinhouden, leer- en ontwikkelingsmaterialen, werk-
en groeperingsvormen, evaluatie en feedback) aansluit bij de beginsituatie van
een leergroep en individuele lerenden, proactief is ten aanzien van de diversiteit 16
in de leergroep en streeft naar de inclusie van alle lerenden.
SAMENWERKEN EN De educatieve master kan constructief en in teamverband samenwerken met
LEIDING GEVEN collega’s. Hij kan initiatief nemen, deelnemen en leiding geven aan disciplinair
en interdisciplinair teamoverleg.
EXTERNE PARTNERS De educatieve master kan constructief samenwerken met externe partners en
kan de interactie tussen kunstenveld, onderwijs en arbeidsmarkt faciliteren.

LEERLIJN 2: ONDERZOEK, REFLECTIE & INNOVATIE 17 PROFESSIONELE De educatieve master kan over onderwijskundige en artistieke thema’s, het
DIALOOG beroep, de eigen visie en zelf ontwikkelde strategieën voor de praktijk in
dialoog treden met collega’s en andere stakeholders. Hij kan als professional
6 REFLECTEREN De educatieve master is zich bewust van de essentie van het eigen
deelnemen aan het maatschappelijk debat.
werk(proces) en kan daarover reflecteren. Hij ontwikkelt kritisch een eigen
visie en discours op basis van verschillende theoretische paradigma’s in het
onderzoek in de kunsten, pedagogische wetenschappen en (vak)didactiek. LEERLIJN 4: MAATSCHAPPIJ & ENGAGEMENT

7 EIGEN De educatieve master kan zelfstandig en continu zijn functioneren situeren, 18 MAATSCHAPPELIJKE De educatieve master verhoudt zich in zijn professionele denken en handelen
FUNCTIONEREN richting geven, bijsturen en vernieuwen vanuit werkethiek en methodiek, THEMA’S tot actuele maatschappelijke thema’s en ontwikkelingen.
STUREN probleemoplossend vermogen, kritische zelfevaluatie en -reflectie,
onderzoekend leren en professionalisering. 19 PRAKTIJK IN De educatieve master kan reflecteren over de maatschappelijke, culturele,
CONTEXT artistieke, lokale en internationale, actuele en historische context van de
8 INZICHTEN De educatieve master kan zelfstandig, kritisch en reflectief (inter)nationale artistieke en artistiek-educatieve praktijk.
TOEPASSEN ontwikkelingen en onderzoek in zijn artistieke domein en het domein van
het leraarschap ontsluiten en deze inzichten toepassen in functie van de 20 BETROKKENHEID De educatieve master beschikt over verantwoordelijkheidszin en een
ontplooiing van zijn artistieke persoonlijkheid en de ontwikkeling van zijn geëngageerd burgerschap vanuit een maatschappelijke betrokkenheid.
artistieke en educatieve praktijk. Hij kan zich informeren over en discreet omgaan met persoonlijke gegevens.

9 ONDERZOEKS- De educatieve master hanteert gevorderde onderzoeksvaardigheden

CYCLUS DOORLOPEN en kan een onderzoekscyclus doorlopen, relevant voor de artistieke praktijk,
het (kunst)onderwijs en/of de (kunst)educatieve sector.

10 INNOVEREN De educatieve master kan op basis van een actieve en onderzoekende houding
innoveren en creatief bijdragen aan beleid en ontwikkeling van een school,
culturele instelling of kunsteducatieve organisatie.

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 1 GKW 1: beoogd eindniveau
 GKW 2: 2.1 Curriculum
14 15

onderwijs- 2.1.1 Een LUCA-brede curriculumstructuur

leeromgeving Om studenten de kans te bieden les te volgen op de verschillende campussen van LUCA en om hen
deels zelf hun programma te laten invullen, wordt een LUCA-brede curriculumstructuur opgezet.
Dat houdt in dat de curricula van alle opleidingen geënt zijn op dezelfde leerlijnen en op dezelfde
basisstructuur. De opleidingen verschillen wel in hun onderwijs en onderzoek op basis van een spe-
cialisatie die ze in de opleiding centraal plaatsen (zie bijlage 11 , beleidsnota i.v.m. curriculumhervor-
ming academische opleidingen).

Het LUCA-brede curriculum bestaat uit:

(1) een domeinspecifiek blok (respectievelijk Drama of Muziek),
(2) een blok dat vormgegeven wordt vanuit campuseigen speerpunten,

2
(3) een vrij blok met keuzevakken, en
(4) een blok met gemeenschappelijke algemene vakken
(enkel van toepassing binnen de bacheloropleidingen).

Binnen het curriculum van de Educatieve master Muziek en Podiumkunsten is het, omwille van de
geïntegreerde gedachte van het artistieke en het educatieve, moeilijk om (1) en (2) van elkaar te
onderscheiden en worden ze dus met elkaar verweven (totaal van 96 ECTS). Het keuzepakket (3)
bestaat, zoals in alle LUCA-masteropleidingen, uit 24 studiepunten (12 in elke opleidingsfase).

LUCA investeert in doorstroommogelijkheden voor studenten en zal dus ook schakelprogramma’s

en modelprogramma’s voor verkorte academische bachelors ontwikkelen met oog op doorstroom
naar de educatieve master. Afhankelijk van het voortraject van de betrokken student zal het pro-
gramma vooral inzetten op artistieke en/of academische competenties.

LUCA wil maatwerk leveren voor haar studenten. In deze flexibele aanpak is er ruimte voor aange-
paste onderwijs- en leervormen zoals afstandsonderwijs en blended learning. Specifiek voor de
educatieve master denken we hier vooral aan het profiel van de leraar-in-opleiding.

2.1.2 Modeltraject

2.1.2.1 Inleidend pakket

Zoals beschreven in het Vlaamse Decreet omtrent de lerarenopleidingen zal een student die de ge-
ïntegreerde Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten volgt ten minste 45 studiepunten op-
nemen wat betreft de component leraarschap in de educatieve masteropleiding. De 15 resterende
studiepunten voor de component leraarschap zullen binnen LUCA in de drie bestaande mogelijk-
heden (zie figuur 1) worden aangeboden:
1. als een pakket van keuzevakken in de academische bacheloropleidingen Drama of Muziek;
2. als voorbereidingsprogramma (VP) vooraf of samen met de educatieve masteropleiding;
3. als een pakket van keuzevakken in de educatieve masteropleiding.

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

16 ➀ ➁ ➂ 17 Masterproef (30 ECTS)
In de Masterproef voert de student een praktijkonderzoek uit in een artistiek-educatieve
context naar keuze. De masterproef bestaat uit drie luiken: een Stage (6 ECTS), Scriptie (6
Educatieve Master Educatieve Master
ECTS) en een Kunsteducatieve creatie (18 ECTS). De drie luiken zijn onlosmakelijk met el-
kaar verbonden. De stage vindt plaats in het eerste semester en vormt de context voor een
Educatieve Master Inleidend pakket Inleidend pakket systematisch vormgegeven onderzoek. De resultaten worden vervolgens geïmplementeerd
als VP in de EM
in de artistiek-educatieve creatie, het slotstuk van het praktijkonderzoek. Die creatie is in de
Inleidend pakket regel uitvoerend. Voorbeelden van deze artistiek-educatieve creatie zijn een lecture perfor-
in de bachelor
mance, een voorstelling met voor- en natraject, een open workshop of een documentaire.
Academische bachelor Academische bachelor Academische bachelor

Vakdidactiek en stage (27 ECTS)

FIG. 1: MOGELIJKHEDEN INLEIDEND PAKKET VAN 15 STUDIEPUNTEN
(BRON: KU LEUVEN)
Het inleidende pakket ziet er als volgt uit:
• Kunsteducatief project (6 ECTS)
• Verkennende stage (3 ECTS)
• Inleiding kunsteducatie (6 ECTS)
In het inleidende pakket, dat naar verwachting doorgaans al in de bachelor Drama of Muziek zal wor-
den opgenomen (mogelijkheid 1), willen we de studenten enthousiasmeren voor het volgen van een
educatieve master, hen confronteren met zichzelf en hen inwijden in de theorie en de praktijk van het
leraarschap. Binnen het Kunsteducatief project (6 ECTS) staat een zelfonderzoek centraal waarbij de
student kan ervaren of het leraarschap aansluit bij zijn interesses, talenten en ontwikkelingskansen.
In de Verkennende stage (3 ECTS) maakt de student kennis met het werkveld en ontdekt hij diverse
praktijken binnen de kunsteducatie, voornamelijk aan de hand van observatie en participatie. In het
opleidingsonderdeel Inleiding kunsteducatie (6 ECTS) krijgt de student een eerste theoretische in-
leiding in het academische domein van de kunstpedagogiek. Dit laatste opleidingsonderdeel wordt
LUCA-breed aangeboden, dus ook binnen de Educatieve master in de Audiovisuele en Beeldende
Kunsten van LUCA. Dit opleidingsonderdeel wordt in het huidige academiejaar ontwikkeld binnen het
project ‘Ontwikkeling van een horizontaal curriculummodel’, in de schoot van het onderwijsontwikke-
lingsfonds (OOF) van de Associatie KU Leuven.
2.1.2.2 Masteropleiding
De Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten is een opleiding van 120 studiepunten. Ze be-
staat uit twee afstudeerrichtingen: Drama en Muziek. Bij het vastleggen van de afstudeerrichtingen
koos LUCA voor een onderscheid op niveau van de kunstdiscipline en niet per subdomein. In de
domeinmaster Drama bestaan er bij LUCA immers geen specifieke afstudeerrichtingen, en binnen
de afstudeerrichting Muziek bieden we alle studenten een sterk vergelijkbaar curriculum aan. In
tabellen 2 en 3 worden de beide curricula weergegeven. Het verschil tussen beide afstudeerrichtin-
gen bedraagt meer dan 30 studiepunten en wordt onder meer gerealiseerd binnen de opleidings-
onderdelen Artistieke ontwikkeling (Drama of Muziek) (18 ECTS) en Artistiek-educatieve uitdieping
(Drama of Muziek) (een totaal van 12 ECTS). Het programma van beide afstudeerrichtingen wordt
opgebouwd vanuit vier inhoudelijke categorieën:
We kiezen in de educatieve master voor een simultaan aanbieden van de opleidingsonderde-
len vakdidactiek en stage. De vakdidactische opleidingsonderdelen verschillen per afstudeer-
richting en traject. In de stagepraktijk maken we een onderscheid tussen de Verkennende
stage (in het inleidende pakket), een Stage algemene vakdidactiek (gekoppeld aan de
Algemene vakdidactiek Drama of Muziek) en een Stage specifieke vakdidactiek (gekoppeld
aan de opleidingsonderdelen Specifieke vakdidactiek per traject). De stage vindt hoofdza-
kelijk plaats in het deeltijds kunstonderwijs of het leerplichtonderwijs, maar we bieden de
studenten ook veel kansen binnen de non-formele kunsteducatie. De stage kan zowel pre-
service als inservice (a.d.h.v. een leraar-in-opleidingsbaan) worden uitgevoerd.
KU Leuven biedt een pakket Leren in maatschappelijk betrokken onderwijs (LIMBO) aan.
Het totaalpakket bestaat uit drie delen en omvat 12 studiepunten. LIMBO deel 1 (6 ECTS)
maakt deel uit van het verplichte pakket en heeft als doelstelling om alle toekomstige lera-
ren de kans te bieden een gedeeld referentiekader op te bouwen m.b.t. leren en onderwijzen
(micro), schoolorganisatie en -beleid (meso) en onderwijsorganisatie en pedagogische visie
(macro). Studenten kunnen het verdiepende LIMBO deel 2 (6 ECTS) als keuzevak opnemen.
Artistiek-educatieve ontwikkeling (39 ECTS)
Binnen het luik Artistiek-educatieve ontwikkeling onderscheiden we twee centrale op-
leidingsonderdelen. Ten eerste is er de Artistieke ontwikkeling (18 ECTS in MA1), waarin
een inhoudelijk onderscheid gemaakt wordt per afstudeerrichting of traject. Ten tweede
is er het opleidingsonderdeel Artistiek-educatieve ontwikkeling (6 ECTS in MA1, 6 ECTS
in MA2): het centrale labo waarin de student actief zijn educatieve en artistieke com-
petenties ontwikkelt en met elkaar verbindt. Binnen deze opleidingsonderdelen wordt
een onderscheid gemaakt tussen beide afstudeerrichtingen. Daarnaast bestaat dit luik
ook uit Onderzoek in kunsteducatie (6 ECTS) waarin we de studenten voorbereiden op
hun praktijkonderzoek in de masterproef, en Kunsteducatie en ondernemen (3 ECTS)
waarin we hen oriënteren op het professionele leven.
Keuzeluik (24 ECTS)
In het keuzeluik (12 ECTS in elke opleidingsfase) bieden we studenten de kans om specifieke
educatieve, artistieke of kunsttheoretische onderwerpen uit te diepen. Studenten kunnen
opleidingsonderdelen kiezen uit een rijk en divers keuzepakket binnen alle opleidingen van
LUCA. Het is ook mogelijk om het inleidende pakket (dat in de bachelor is gesitueerd) op
te nemen in het keuzepakket van de master. In dat geval worden de opleidingsonderdelen
Kunsteducatief project (6 ECTS), Inleiding kunsteducatie (6 ECTS), Verkennende stage (3

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

18 ECTS) verplicht opgenomen in de eerste opleidingsfase. Het hieronder gepresenteerde keuze- 19 TABEL 2: CURRICULUM AFSTUDEERRICHTING DRAMA
pakket is nog niet gefinaliseerd en zal na de indiening van de Toets Nieuwe Opleiding ver-
der worden uitgewerkt. Ook het opleidingsonderdeel Domeinoverschrijdende vakdidactiek
INLEIDEND PAKKET IN DE BACHELOR
Kunsten (6 ECTS) maakt deel uit van het keuzepakket en wordt ontwikkeld en ingericht in sa-
menwerking met de Educatieve master in de Audiovisuele en Beeldende Kunsten van LUCA. OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2

Kunsteducatief project 6 ×
Meer informatie per opleidingsonderdeel (inclusief de werkvormen) is terug te vinden in de ECTS-
fiches in bijlage 3. In dit dossier zijn enkel ECTS-fiches uitgewerkt voor opleidingsonderdelen die Verkennende stage 3 ×
deel uitmaken van de component leraarschap of waarin een sterke integratie tussen de artistieke
en educatieve ontwikkeling wordt gerealiseerd. De concordantie tussen de OLR en de opleidings- Inleiding kunsteducatie 6 ×

onderdelen is terug te vinden in bijlage 12.

MASTER 1
De specifieke regelingen voor de alternatieve invulling van de praktijkcomponent voor de leraar-
in-opleidingsbaan zijn nog niet in de ECTS-fiches uitgewerkt, maar zullen conform de huidige OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2
afspraken binnen de Specifieke Lerarenopleiding worden toegepast.
Vakdidactiek en stage

Vanuit een fundamentele visie op de integratie van de artistieke en educatieve competenties, wordt LIMBO (Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs) deel 1 6 ×
de component leraarschap (van 60 ECTS) niet beperkt tot een van de hierboven vermelde catego-
rieën, maar verspreid en geïntegreerd in de diverse categorieën. In de onderstaande curricula wordt Algemene vakdidactiek Drama 6 ×
de praktijkcomponent (30 ECTS) ingekleurd in het donkergrijs, de theoriecomponent (30 ECTS) in
Stage Algemene vakdidactiek 6 × ×
het groen. De vakdidactische opleidingsonderdelen worden vormgegeven op het snijvlak tussen de
praktijk- en de theoriecomponent en zijn bijgevolg zowel in grijs als groen ingekleurd (12 ECTS). In Artistieke-educatieve ontwikkeling
het curriculum worden de contactmomenten vakdidactiek immers opgevat als labo’s waarin theo-
retische vorming en praktijkoefeningen elkaar constant afwisselen en kruisbestuiven. Indien we de Artistieke ontwikkeling 18 × ×

studiepunten van alle ingekleurde opleidingsonderdelen optellen, bekomen we een resultaat van Artistiek-educatieve uitdieping Drama 1 6 ×
60 studiepunten die samen de totale component leraarschap vormen.
Onderzoek in kunsteducatie 6 × ×

Keuzeluik

Keuzevak LUCA 6

Keuzevak LUCA 6

TOTAAL 60

MASTER 2

OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2

Masterproef

Masterproef 30

• OLA Onderzoek luik 1: stage 6 ×

• OLA Onderzoek luik 2: scriptie 6 × ×

• OLA Ontwikkeling: artistiek-educatieve creatie 18 × ×

© TOM DE VISSCHER

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

20 21 TABEL 3: CURRICULUM AFSTUDEERRICHTING MUZIEK
Vakdidactiek en stage

Specifieke vakdidactiek Drama: spel 3 ×

INLEIDEND PAKKET IN DE BACHELOR
Specifieke vakdidactiek Drama: tekst en creatie 3 ×
OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2

Stage Specifieke vakdidactiek 3 × ×

Kunsteducatief project 6 ×

Artistieke-educatieve ontwikkeling
Verkennende stage 3 ×

Artistiek-educatieve uitdieping Drama 2 6 ×

Inleiding kunsteducatie 6 ×

Kunsteducatie en ondernemen 3 ×

Keuzeluik MASTER 1

Keuzevak LUCA 6 OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2

Keuzevak LUCA 6 Vakdidactiek en stage

TOTAAL 60 LIMBO (Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs) deel 1 6 ×

Algemene vakdidactiek Muziek 6 ×

Praktijkcomponent leraarschap Totaal praktijkcomponent leraarschap: 30 ECTS
Theoriecomponent leraarschap Totaal theoriecomponent leraarschap: 30 ECTS Stage Algemene vakdidactiek 6 × ×
Gemengd: praktijk- en theoriecomponent leraarschap
Artistieke-educatieve ontwikkeling

Artistieke ontwikkeling 18 × ×
Binnen de afstudeerrichting Drama is er slechts één modeltraject ( zie tabel 2 ). Het opleidingsonder-
deel Artistieke ontwikkeling wordt in de eerste opleidingsfase als volgt ingevuld: Artistiek-educatieve uitdieping Muziek 1 6 ×
• Eigen project (6 ECTS)
Onderzoek in kunsteducatie 6 × ×
• Masterclasses 1 en Masterclasses 2 (6 ECTS)
• Writers’ room (6 ECTS) Keuzeluik

De opleidingsonderdelen vakdidactiek Drama werden vastgelegd bij ‘Besluit van de Vlaamse Regering Keuzevak LUCA 6

houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen’: Keuzevak LUCA 6

• Algemene vakdidactiek Drama
• Specifieke vakdidactiek Drama: spel TOTAAL 60
• Specifieke vakdidactiek Drama: tekst en creatie

Het keuzepakket voor de afstudeerrichting Drama bestaat o.m. uit: © TOM DE VISSCHER

• Domeinoverschrijdende vakdidactiek kunsten

• LIMBO (Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs) deel 2 i.s.m. KU Leuven
• Camera-acteren
• Stage Spelen en Maken
• Taalcursus i.s.m. het Centrum voor Levende Talen, voor studenten die zich sterker
internationaal willen oriënteren
• Aangepast kunstonderwijs
• Community arts
• Extra artistieke of educatieve stage
• De opleidingsonderdelen uit het Inleidend pakket (15 ECTS) (cf. mogelijkheid 3)
• ...

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding

22 23 Binnen de afstudeerrichting Muziek (tabel 3) zijn er vier trajecten voorzien die voortbouwen op de
MASTER 2
diverse afstudeerrichtingen in de bacheloropleiding Muziek:
OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2 • een traject compositie, als vervolg op de bachelor Muziek, afstudeerrichting Compositie
• een traject directie, als vervolg op de bachelor Muziek, afstudeerrichting Directie
Masterproef • een traject instrument/zang, als vervolg op de bachelor Muziek, afstudeerrichting
Masterproef 30
Instrument/Zang of Jazz/Lichte muziek
• een breed muzikaal traject, als vervolg op de bachelor Muziek, afstudeerrichting
• OLA Onderzoek luik 1: stage 6 × Muziekpedagogie of Muziektherapie
Voor elk traject is op het niveau van de eerste opleidingsfase master een specifieke invulling voor-
• OLA Onderzoek luik 2: scriptie 6 × ×
zien voor het opleidingsonderdeel Artistieke ontwikkeling. Ook de in het curriculum voorziene op-
• OLA Ontwikkeling: artistiek-educatieve creatie 18 × × leidingsonderdelen Specifieke vakdidactiek verschillen per traject (tabel 4). De opleidingsonder-
delen vakdidactiek Muziek werden vastgelegd bij ‘Besluit van de Vlaamse Regering houdende de
Vakdidactiek en stage vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen’.
Keuzeluik Specifieke vakdidactiek (totaal 6 studiepunten)

• Specifieke vakdidactiek Muziek: creatie 3 × TABEL 4: TRAJECTEN BINNEN DE AFSTUDEERRICHTING MUZIEK

• Specifieke vakdidactiek Muziek: directie 3 ×

TRAJECT TRAJECT TRAJECT TRAJECT
• Specifieke vakdidactiek Muziek: groepsmusiceren 3 × COMPOSITIE DIRECTIE INSTRUMENT/ZANG MUZIEK BREED

• Specifieke vakdidactiek Muziek: instrument / zang 3 × Compositie Directie (18 ECTS) Hoofdinstrument Hoofdinstrument
ARTISTIEKE (12 ECTS) m.i.v. ensembles (12 ECTS)
ONTWIKKELING Schriftuur (6 ECTS) (18 ECTS) Compositie &
Stage Specifieke vakdidactiek 3 × ×
arrangement (6 ECTS)
Artistieke-educatieve ontwikkeling
Groepsmusiceren Groepsmusiceren Groepsmusiceren Groepsmusiceren
SPECIFIEKE
Creatie Directie Instrument/Zang Creatie
Artistiek-educatieve uitdieping Muziek 2 6 × VAKDIDACTIEK
Creatie (voor jazz)

Kunsteducatie en ondernemen 3 ×
Het keuzepakket voor de afstudeerrichting Muziek bestaat o.m. uit:
Keuzeluik
• Domeinoverschrijdende vakdidactiek kunsten
Keuzevak LUCA 6 • LIMBO (Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs) deel 2 (i.s.m. KU Leuven)
• Inleiding tot de muziekpedagogiek
Keuzevak LUCA 6
• Piano en begeleiding, voor studenten met weinig voorkennis van harmonie aan de piano
TOTAAL 60 • Koor
• Kamermuziek
• Bijzonder artistiek project
Praktijkcomponent leraarschap Totaal praktijkcomponent leraarschap: 30 ECTS
Theoriecomponent leraarschap Totaal theoriecomponent leraarschap: 30 ECTS
• Taalcursus i.s.m. het Centrum voor Levende Talen, voor studenten die zich sterker
Gemengd: praktijk- en theoriecomponent leraarschap internationaal willen oriënteren
• Aangepast kunstonderwijs
• Community arts
• Extra artistieke of educatieve stage
• De opleidingsonderdelen uit het Inleidend pakket (15 ECTS) (cf. mogelijkheid 3)
• ...

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

24 2.1.3 Verkort traject 25 TABEL 6: CURRICULUM VERKORT TRAJECT AFSTUDEERRICHTING MUZIEK

De verkorte Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten is een opleiding die bestaat uit 60 studie- MASTER
punten. Het programma is uit twee inhoudelijke categorieën opgebouwd:
OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2
• Masterproef (12 ECTS)
• Vakdidactiek en stage (48 ECTS) Masterproef

Masterproef 12
Aangezien de studenten zich reeds in hun behaalde masteropleiding uitgebreid artistiek ontwikkeld
hebben, verdwijnt de categorie Artistiek-educatieve ontwikkeling die wel is opgenomen in het ge- • OLA Onderzoek luik 1: stage 6 ×
ïntegreerde traject van 120 studiepunten. Ook het keuzeluik vervalt. De masterproef bestaat hier
slechts uit twee delen: de stage en de scriptie. Het curriculum voor de afstudeerrichting Drama is • OLA Onderzoek luik 2: scriptie 6 × ×
weergegeven in tabel 5, voor Muziek in tabel 6.
Vakdidactiek en stage

Kunsteducatief project (inleidend pakket) 6 ×

TABEL 5: CURRICULUM VERKORT TRAJECT AFSTUDEERRICHTING DRAMA
Verkennende stage (inleidend pakket) 3 ×

MASTER Inleiding kunsteducatie (inleidend pakket) 6 ×

OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM 1 SEM 2 Onderzoek in kunsteducatie 6 × ×

Masterproef LIMBO (Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs) deel 1 6 ×

Masterproef 12 Algemene vakdidactiek Muziek 6 ×

• OLA Onderzoek luik 1: stage 6 × Stage Algemene vakdidactiek 6 × ×

• OLA Onderzoek luik 2: scriptie 6 × × Keuzeluik Specifieke vakdidactiek (totaal 6 studiepunten)

Vakdidactiek en stage • Specifieke vakdidactiek Muziek: creatie 3 ×

Kunsteducatief project (inleidend pakket) 6 × • Specifieke vakdidactiek Muziek: directie 3 ×

Verkennende stage (inleidend pakket) 3 × • Specifieke vakdidactiek Muziek: groepsmusiceren 3 ×

Inleiding kunsteducatie (inleidend pakket) 6 × • Specifieke vakdidactiek Muziek: instrument / zang 3 ×

Onderzoek in kunsteducatie 6 × × Stage Specifieke vakdidactiek 3 × ×

LIMBO (Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs) deel 1 6 × TOTAAL 60

Algemene vakdidactiek Drama 6 ×

Praktijkcomponent leraarschap Totaal praktijkcomponent leraarschap: 30 ECTS
Stage Algemene vakdidactiek 6 × × Theoriecomponent leraarschap Totaal theoriecomponent leraarschap: 30 ECTS
Gemengd: praktijk- en theoriecomponent leraarschap
Specifieke vakdidactiek Drama: spel 3 ×

Specifieke vakdidactiek Drama: tekst en creatie 3 ×

Stage Specifieke vakdidactiek 3 × ×

TOTAAL 60

Praktijkcomponent leraarschap Totaal praktijkcomponent leraarschap: 30 ECTS

Theoriecomponent leraarschap Totaal theoriecomponent leraarschap: 30 ECTS
Gemengd: praktijk- en theoriecomponent leraarschap

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

26 2.2 Personeel
De opleiding heeft als uitgangspunt dat het personeel gekwalificeerd is voor de inhoudelijke, onder-
wijskundige en organisatorische realisaties van het programma. De nieuwe opleiding kan in eigen huis
waardevolle expertise rekruteren binnen de opleidingen Drama, Muziek (o.a. de afstudeerrichting
Muziekpedagogie) en de Specifieke Lerarenopleiding Muziek en Podiumkunsten. Een groot deel van
deze personeelsleden zal een opdracht opnemen binnen de nieuwe educatieve master. Eventueel
kan ontbrekende expertise aangevuld worden met nieuwe vacatures. Bijlage 4 bevat een overzicht
met korte curricula van huidige personeelsleden met een uitgesproken kunsteducatief profiel.
In haar toekomstgericht personeelsbeleid richt de opleiding zich naar academische standaarden en
onderscheidt in die zin twee grote groepen: een groep docenten (docenten, hoofddocenten, hoog-
leraars, (buiten)gewoon hoogleraars) en een groep assistenten (praktijkassistenten, assistenten en
doctor-assistenten). Het minimale bekwaamheidsbewijs voor docenten en voor doctor-assistenten
is in regel het diploma van doctor op proefschrift. Voor assistenten is dat de graad van master. We
volgen hier de officiële regelgeving van de Codex Hoger Onderwijs.
27 ontwikkeling. De opleiding faciliteert dit, o.a. door het aanbieden van nascholing en deelname aan
congressen (in binnen- en buitenland), het organiseren van intervisiegroepen (mogelijk gekoppeld aan
observatiemomenten in elkaars lespraktijk) en het in team doornemen van academische literatuur.
In het organogram van LUCA wordt de Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten ingebed
in de groep Performing Arts. De bachelor- en masteropleidingen Drama en Muziek, de Educatieve
master Muziek en Podiumkunsten en de onderzoekseenheid Music & Drama zijn in een kerngroep
Performing Arts vertegenwoordigd. Via het Groepshoofd Performing Arts is de groep vertegen-
woordigd in het Directiecomité. Het onderwijzend personeel van de opleiding ontmoet elkaar (via
vertegenwoordiging) in een vakgroep educatie die maandelijks vergadert. Daarnaast sluit elke colle-
ga ook aan bij de vergaderingen van de permanente onderwijscommissies (POC).

In het personeelskader is er specifiek in het domein van de kunsteducatie momenteel één gedoc-
toreerd docent, die ook is aangesteld als lid van het zelfstandig academisch personeel aan de KU
Leuven (prof. dr. Thomas De Baets, Muziek), en lopen er drie doctoraatsprojecten met een kunste-
ducatieve finaliteit (Tine Castelein, Muziek; Filip Verneert, Muziek; Carl von Winckelmann, Drama).
Ook buiten het specifieke domein van de kunsteducatie zijn er gedoctoreerde docenten, docto-
raatsonderzoekers en onderzoeksmedewerkers actief.

Een deel van de personeelsleden neemt, naast hun opdracht binnen onderwijs of onderzoek, co-
ördinerende en/of administratieve taken op. Binnen het personeelskader voorzien we ook in tra-
jectbegeleiding, studiebegeleiding, zorgcoördinatie en de bestaffing van een productiebureau, in
nauwe samenwerking met de opleidingen Drama en Muziek. De opleiding wordt organisatorisch
omkaderd en ondersteund vanuit gecentraliseerde diensten die via antennes of aanspreekpunten
de opleiding op elke campus bedienen (bv. voor studentenadministratie, opmaak uurroosters en
examenplanning). De dienst Onderwijs & Kwaliteit helpt expliciet bij de curriculumontwikkeling, het
evaluatiebeleid en de kwaliteitszorg van de opleiding. De dienst biedt ook diverse professionalise- © ALAIN QUATEAU
ringsinitiatieven aan.

Het onderwijs is erop gericht studenten voor te bereiden op het werkveld. De praktijkassistenten
die belast zijn met het doceren van vakdidactiek of stagebegeleiding combineren dan ook een op-
dracht binnen LUCA met een opdracht in het leerplichtonderwijs, deeltijds kunstonderwijs of de
non-formele kunsteducatieve sector. Hierdoor houden we de vinger aan de pols: we kunnen de
studenten inzichten geven in de didactische en organisatorische werking en ontwikkeling van ver-
schillende sectoren en we faciliteren het opbouwen van een professioneel netwerk door de student.
Naast de inzet van het eigen personeel kunnen gastdocenten uitgenodigd worden om hun experti-
se te delen. Daarnaast heeft de opleiding heel wat internationale contacten.
Het personeelsbeleid is gericht op samenwerking en kennisdeling. Er wordt voldoende ruimte voor-
zien voor ontmoeting en uitwisseling. De samenwerking wordt ook gerealiseerd door het inzetten
van complementaire teams bij verschillende opleidingsonderdelen, bijvoorbeeld team teaching in
de opleidingsonderdelen vakdidactiek. Het personeel wordt actief gestimuleerd tot professionele
2.3 Voorzieningen
De Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten zal zowel ingericht worden op Campus Lemmens
als in het Openbaar Entrepot voor de Kunsten (OPEK). Campus Lemmens ligt in een groene zone
aan de ring van Leuven vlakbij Gasthuisberg. Weg van het drukke stadsverkeer, op een boogscheut
van het historisch, cultureel en academisch stadscentrum, bevordert die inplanting de campusge-
dachte en stimuleert ze studie en onderzoek. OPEK is een bruisende culturele site aan de Vaartkom
in Leuven waar verschillende kunstdisciplines elkaar ontmoeten in dans, theater, beeldende kun-
sten, literatuur en fotografie. Verschillende belangrijke kunsteducatieve partners (Mooss, Wisper,
Artforum) hebben er hun uitvalsbasis.

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

28
© LENNERT DEPRETTERE
Campus Lemmens beschikt over verschillende zalen met ruime capaciteit (een theaterzaal, een con-
certzaal, een kamermuziekzaal, een bewegingszaal en een concertkapel). Daarnaast zijn er specifieke
leslokalen voor Drama, slagwerk, orgel, Jazz, Muziekpedagogie, Muziektherapie, klavecimbel en pia-
noforte. Een groot deel van de leslokalen is uitgerust met een geluidsinstallatie en een interactieve
beamer. Kleinere lokalen voor individuele lessen dienen tevens als studieruimte voor de studenten.
In de meeste lokalen is een piano voorhanden.
De inkomhal fungeert als ontmoetingsplaats en infoplek met actuele berichten op de flatscreens.
De receptie zorgt voor informatie en diensten allerhande, zoals verkoop van badges en verhuur van
lockers. De cafetaria is een ontmoetingsplaats voor studenten en docenten.
De bibliotheek met stille leesruimte is ondergebracht in een ruime en lichtrijke locatie op de gelijk-
vloerse verdieping. De beschrijving van de collectie is ondergebracht in de LIMO-catalogus, via
limo.libis.be/index.html raadpleegbaar. Naast de 60.000 boeken en partituren is er ook een uitge-
breide verzameling tijdschriften.
LUCA investeert op Campus Lemmens niet enkel in goed uitgeruste gebouwen en infrastructuur,
maar vooral ook in de aankoop en het onderhoud van theaterapparatuur en muziekinstrumenten (38
vleugelpiano’s, 132 buffetpiano’s, 1 pianoforte, 7 orgels, 2 harpen, 4 klavecimbels en een heel arse-
naal slagwerk in de verschillende slagwerklokalen).
In OPEK heeft LUCA een eigen theaterstudio inclusief balletvloer en opbergruimte ter beschikking.
Het fungeert als repetitieplek en als uitvalsbasis voor de samenwerking met de aanwezige theater-
gezelschappen en kunsteducatieve organisaties. Voor voorstellingen/events kan LUCA ook gebruik
maken van één grote theaterzaal en twee kleinere voorstellingszalen.
Momenteel wordt er met betrekking tot de infrastructuur van Campus Lemmens gewerkt aan een
masterplan, waarbij er een visie uitgewerkt wordt voor de toekomst van de campus. Het masterplan
wil inspelen op zowel de huidige als de toekomstige noden van de verschillende opleidingen. In
dit masterplan zal ook rekening gehouden worden met de specifieke infrastructuurnoden voor de
educatieve master.
Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding
29 2.4 Externe contacten
De opleiding is ingebed in een uitgebreid netwerk, dat zowel onderwijsinstellingen in binnen- en
buitenland als (educatieve) organisaties in de kunstensector omvat. Deze instellingen zijn een klank-
bord bij het vormgeven van de opleiding en vormen een expertisepool bij het opzetten van projecten
en nascholing. Het netwerk staat bovendien toe om een groot aanbod van stages en podiumkansen
te realiseren. De samenwerking met sterke partners verdiept de opleiding en vormt voor studenten
een toegangspoort tot het werkveld.
De opleiding Muziek biedt podiumkansen in samenwerking met de Leuvense instellingen M-Museum,
cultuurcentrum 30CC en Festival 20/21. Daarnaast wordt er samengewerkt met ensembles zoals
de Studentenfilharmonie (Antwerpen) en De Munt te Brussel. De hogeschool heeft bovendien een
eigen Concertvereniging die elk jaar enkele tientallen concerten van eigen studenten en externe
uitvoerders organiseert in de concertzalen van de campus of extra muros.
In het Deeltijds Kunstonderwijs is er voor Drama en Muziek een stagenetwerk uitgebouwd met
daarin Academie De Vonk Oud-Heverlee, Academie Haspengouw [Podium], ARTienen, Stedelijke
Academie voor Muziek, Woord en Dans Lier, Conservatorium Hasselt, De Academie Londerzeel, de
Hagelandse Academie voor Muziek en Woord en SLAC Leuven. De contacten met het secundair on-
derwijs zullen de komende academiejaren worden uitgebreid. In de kunsteducatieve sector werkt
de opleiding samen met partners uit heel Vlaanderen, zoals aifoon, Amaj, Artforum, Jeugd&Muziek
Brussel, Koor&Stem, MATRIX, MET-X, het MiM, Mooss, Musica, Muziekmozaiek, het opMaatorkest,
bibliotheek Sans Souci en Wisper. Enkele van deze organisaties bieden contact met de grootste-
delijke context van Brussel. Omwille van onze ligging in provinciestad Leuven is het uitbouwen van
contacten met educatieve spelers in Brussel een prioriteit voor de komende jaren. Voor de afstu-
deerrichting Drama willen we de bestaande partnerschappen uitbreiden met gezelschappen als
fABULEUS en Cie Tartaren, kunstenorganisatie DeFIGURANTEN en theaterhuis hetpaleis.
LUCA groeit elk jaar in haar rol als dienstverlener ten aanzien van haar alumni en het gehele werkveld.
Elk academiejaar worden een aantal impulsdagen georganiseerd als nascholing voor het werkveld,
die ook voor de eigen studenten toegankelijk zijn. In het academiejaar 2018-2019 zijn er impulsda-
gen voorzien rond zingen in cultureel gemengde groepen (15 september 2018, i.s.m. Koor&Stem
vzw), groepsmusiceren (16 november 2018) en oefenstrategieën (8 maart 2019). Dit aanbod wordt
aangevuld met impulsdagen rond drama-educatie. Deze dagen worden vormgegeven in samenwer-
king met interne, externe en internationale sprekers. Daarnaast willen we in de toekomst ook een
rol spelen in de aanvangsbegeleiding van alumni en ontwikkelingstrajecten binnen het educatieve
werkveld.
© TOM DE VISSCHER
30 De opleiding onderhoudt uitstekende contacten met de educatieve afdeling van het Koninklijk 31
Conservatorium Den Haag (NL), de Malmö Music Academy van Lund University (SE) en de Hochschule
für Musik und Theater te Rostock (DE). De opleidingen organiseren samen een jaarlijks Joint Seminar
on Practitioner Research in Music Education en een Summer School, die openstaat voor alle stu-
denten en docenten. De opleiding verwelkomt buitenlandse studenten via Erasmus en biedt eigen
studenten de mogelijkheid om een deel van de opleiding in het buitenland te volgen. LUCA is daar-
naast lid van de Association of European Conservatories (AEC). Het hoofd van de opleiding Muziek
is bovendien ondervoorzitter van de European Association for Music in Schools (EAS).

In het ontwikkelproces van de nieuwe opleiding Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten

werd het werkveld op twee momenten formeel bevraagd aan de hand van een focusgesprek op
22/06/18 en op 14/09/18. Tijdens de eerste bevraging werd in dialoog gegaan over het ontwerp
van de opleidingsspecifieke leerresultaten en van het curriculum. In de tweede bevraging kwam de
concrete inhoudelijke invulling en onderwijsaanpak aan bod. De deelnemersgroep was telkens een
mix van leraren en directeurs uit het deeltijds kunstonderwijs, het kunst- en algemeen secundair
onderwijs en kunsteducatieve organisaties. Bijlage 5 bevat de verslagen van deze bevragingen.

© TOM DE VISSCHER

© ALEXANDRA BERTELS

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 2 GKW 2: onderwijsleeromgeving

 GKW 3: 3.1 Visie op evalueren binnen LUCA
32 33

te realiseren Een van de operationele doelen van LUCA is het afstemmen van het evaluatiebeleid op de eigenheid
van haar (kunst)onderwijs. De Dienst Onderwijs & Kwaliteit formuleerde een evaluatiebeleid waarin

eindniveau de algemene beleidsdoelstellingen verder worden uitgewerkt (bijlage 13). De beleidstekst omvat een
kader met betrekking tot kwaliteitsvol evalueren, een visie op kwaliteitsborging, een visie op evalue-
ren gelinkt aan de onderwijsvisie en kwaliteitseisen waaraan een opleiding moet voldoen.

Centraal in de visie van LUCA staat de evaluatie en beoordeling van de artistieke en ontwerpmatige
praktijk. Bij het beoordelen van de kunst- en ontwerppraktijk is het beoordelen van output, proces
en persoon van belang. Het werk- en leerproces naar een eindresultaat toe, de persoonlijkheid van
de student en zijn artistieke ontwikkeling zijn zeker zo belangrijk als het uiteindelijke eindresultaat.
Het evalueren van de artistieke en ontwerpmatige praktijk is een samenspel van subjectief-objec-
tief-intersubjectief evalueren. Hoewel objectiviteit een van de belangrijke criteria van evalueren is,
speelt bij het beoordelen van artistieke output en processen het persoonlijke referentiekader een rol.
De dialoog over de prestaties en het ontwikkelingsproces van een lerende leidt tot een gezamenlijk

3 onderbouwde intersubjectieve beoordeling of waardering.

Naast het evalueren van de artistieke en ontwerpmatige praktijk is het ook belangrijk dat kennis
en vaardigheden die deze praktijk ondersteunen adequaat worden getoetst. Heel wat van deze
doelstellingen kunnen wel objectief vastgesteld worden en dienen dus objectief, betrouwbaar en
valide getoetst te worden. Een ander belangrijk element in de visie van LUCA over evalueren is dat
er bij de keuze van werk- en evaluatievormen aandacht is voor reflectie (o.a. via een reflectieverslag,
een logboek, video diary, portfolio assessment, self en peer assessment, enz.) en vakoverschrijden-
de samenwerking.

3.2 Evaluatiebeleid van de opleiding

Uitgaande van de visie op evalueren van LUCA werden een aantal kwaliteitseisen geformuleerd (zie
bijlage 13 ). In onderstaande tekst wordt per kwaliteitseis (afgekort als KW) vermeld hoe de nieuwe
opleiding Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten daaraan tegemoet zal komen.

Deze paragraaf expliciteert de visie van de opleiding in verband met evalueren (KW1). In deze visie
staan de volgende principes centraal: transparantie, eenvormigheid over opleidingsonderdelen
heen, alsook het principe van een correcte afstemming van evaluatievormen op leerdoelen en werk-
vormen. Evaluatie en beoordeling gebeuren doordacht: we weten waarom we evalueren, wat we
evalueren, wanneer we evalueren, hoe we dat doen en door wie dat gebeurt. Deze principes werden
reeds sterk meegenomen in de uitwerking van de ECTS-fiches.

De kwaliteit van de evaluatie wordt op een systematische manier opgevolgd en bijgestuurd. Daarbij
zijn de verantwoordelijkheden van het onderwijzend personeel en de diverse adviesorganen geëx-
pliciteerd (KW2). In het jaarlijkse actieplan van de opleiding zullen daarom telkens verbeterpunten
met betrekking tot evalueren worden geformuleerd en opgevolgd. Er is een gemeenschappelijke
evaluatiecultuur waarbij er openheid en bereidheid is om gezamenlijk te werken aan de kwaliteit

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 3 GKW 3: te realiseren eindniveau
34 van de evaluatie en de evaluatiemethodes (KW 11). De opleiding zal haar docenten stimuleren om
hun onderwijsaanpak en de gekozen evaluatievorm aan elkaar toe te lichten zodat peer feedback
mogelijk wordt. Daarnaast streeft de opleiding ernaar dat docenten zich professionaliseren in toet-
sing en evaluatie (KW 12). De opleiding organiseert teamdagen waarop de docenten zich in een
specifieke thematiek (bv. self en peer assessment) kunnen verdiepen aan de hand van workshops,
lezingen en discussies. Hierbij kunnen gastsprekers uitgenodigd worden, mogelijk in samenwerking
met de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. De opleiding kan
ook rekenen op de steun van de dienst Onderwijs & Kwaliteit wat betreft professionaliseringsiniti-
atieven inzake evaluatie.
De praktische en organisatorische regelingen van evaluatiemomenten zijn voorzien (KW 10). De
opleiding kan rekenen op administratieve ondersteuning bij het plannen van examenperiodes, het
uitnodigen van externe juryleden, het voorbereiden van de evaluatiedocumenten en dergelijke.
Hiervoor worden de nodige afspraken gemaakt met de campusmanager.
In de opleiding hanteren we een mix van evaluatievormen die aangepast is aan de inhoud en on-
derwijsmethoden van elk opleidingsonderdeel (KW3). Er wordt hierbij gestreefd naar gelijke eva-
luatievormen voor gelijkaardige opleidingsonderdelen zodat de evaluatie transparant, consequent
en herkenbaar is. Zo worden alle stages aan de hand van dezelfde evaluatievormen geëvalueerd:
procesevaluatie en/of medewerking tijdens contactmomenten, gecombineerd met een portfolio.
Op die manier kunnen zowel het ontwikkelingsproces van de student als zijn vermogen om zelf te
reflecteren over de eigen praktijk beoordeeld worden. Het sluitstuk van de opleiding, de master-
proef, bestaat uit drie luiken die elk op andere leerresultaten focussen en daarom telkens aangepast
worden geëvalueerd. Voor het eerste luik (stage) wordt er, net zoals bij de andere stages, gewerkt
met procesevaluatie, medewerking tijdens contactmomenten en een portfolio. Het tweede luik
(scriptie) wordt geëvalueerd aan de hand van een scriptie en een mondelinge presentatie (incl. ver-
dediging). De evaluatie van het derde luik (artistiek-educatieve creatie) kan diverse artistiek-educa-
tieve presentatievormen aannemen (workshop, voorstelling, documentaire, e.d.).
35 hand van goed omschreven evaluatiecriteria. Op die manier gebeurt de evaluatie zo objectief en
transparant mogelijk en kan er nadien duidelijke feedback geformuleerd worden aan de student.
Indien er procesevaluatie gehanteerd wordt, is er naast mondelinge feedback ook schriftelijke te-
rugkoppeling die via mail aan de student wordt bezorgd. Portfolio’s, verslagen en scripties worden
steeds door minstens twee lezers beoordeeld. Beraadslaging tussen juryleden leidt steeds tot een
collegiaal vastgesteld examenresultaat.
Om de betrouwbaarheid van de evaluatie en de kwaliteit van de feedback te garanderen, is het ge-
bruik van heldere evaluatiecriteria van cruciaal belang (KW 9). De evaluatiecriteria worden, op basis
van de doelstellingen van het opleidingsonderdeel, zo helder en consequent mogelijk geformuleerd
zodat ze zowel voor de student als de evaluator duidelijk zijn. Daarnaast moet de opleiding zich
verzekeren van de validiteit van de evaluatie (KW 7). De evaluatie moet betekenisvol, bruikbaar en
geldig zijn om een uitspraak te kunnen doen over het al dan niet bereiken van de vooropgestelde
leerresultaten. De evaluatie is erop gericht om het verwerven van de competenties op het Vlaams
kwalificatieniveau 7 te ondersteunen en te meten. De evaluatie is daarnaast ook goed afgestemd op
de andere componenten van de leeromgeving: inhouden, aangeboden materialen en werkvormen.
Transparantie en communicatie van de evaluatie zijn essentieel (KW 8). Docenten verduidelijken hun
evaluatie in de ECTS-fiche, die gepubliceerd wordt in de online studiegids (onderwijsaanbod.luca-arts.be).
De inhoud van elke ECTS-fiche wordt ook toegelicht tijdens het eerste contactmoment van het be-
treffende opleidingsonderdeel. Daarnaast dragen ook het inzagerecht en het bespreken van de exa-
menresultaten bij tot een transparante evaluatie. Ook het evaluatieproces zelf wordt geëvalueerd:
we bevragen we onze studenten op regelmatige basis over hun ervaringen met de evaluaties in de
opleiding (in het algemeen) en/of over de evaluatie van specifieke opleidingsonderdelen.
De concrete uitwerking van de evaluatievormen is te vinden in de inhoudsbeschrijving van de pro-
gramma-onderdelen (bijlage 3).

In de evaluatie staat de kunstpraktijk centraal, en ook de ondersteunende kennis en vaardigheden

worden adequaat getoetst (KW 4). Het opzet van de masterproef ondersteunt dit principe door de
kunstpraktijk, in de vorm van een artistiek-educatieve creatie, bewust als sluitstuk van de opleiding
naar voren te schuiven, waarin de bevindingen van stage en scriptie worden meegenomen. In de
opleidingsonderdelen vakdidactiek toetsen we de ondersteunende pedagogisch-didactische com-
petenties die de student nodig heeft in zijn artistiek-educatieve praktijk. Bij het beoordelen van de
artistieke praktijk zowel het proces naar een eindresultaat als de persoonlijke ontwikkeling van
de student als onderscheiden elementen behouden (KW 6). Zo wordt er in de evaluatie van oplei-
dingsonderdelen waarin de student zijn eigen educatief-artistiek profiel kan ontwikkelen rekening
gehouden met de mate waarin hij valabele persoonlijke keuzes weldoordacht en adequaat in zijn
praktijk weet te realiseren. Voorbeelden van dergelijke opleidingsonderdelen zijn Artistieke ontwik-
keling, Artistiek-educatieve uitdieping en de Masterproef.

In kunsteducatie is het evaluatieproces doordrongen van subjectiviteit, objectiviteit en inter-

subjectiviteit (KW 5). Subjectieve beoordelingen komen zo geobjectiveerd mogelijk tot stand. Zo
ontvangen juryleden voor aanvang van praktijkexamens een infobundel waarin de doelstellingen,
evaluatievormen en evaluatiecriteria toegelicht worden. Op het examenmoment worden voor alle
juryleden evaluatieformulieren voorzien waarmee zij een eindoordeel kunnen opbouwen aan de

© KRISTOF VAN PERRE

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding 3 GKW 3: te realiseren eindniveau
 Bijlagen Verifieerbare feiten
36 37

1. Domeinspecifieke leerresultaten Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten (DLR)

2. Opleidingsspecifieke leerresultaten Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten (OLR),
m.i.v. concordantietabel DLR en OLR
3. Inhoudsbeschrijving van programma-onderdelen (ECTS-fiches)
4. Overzicht met korte curricula vitae van beschikbare personeelsleden
5. Overzicht van contacten met het werkveld
6. Onderwijs- en examenreglement van LUCA School of Arts
7. Engagementsverklaring i.v.m. de beschikbaarheid van de benodigde financiële middelen
voor de opleiding

Andere bijlagen

8. Domeinspecifieke leerresultaten masteropleiding Drama

9. Domeinspecifieke leerresultaten masteropleiding Muziek
10. Overzicht van contacten met studenten
11. Beleidsnota i.v.m. curriculumhervorming academische opleidingen
12. Concordantietabel OLR en opleidingsonderdelen
13. Evaluatiebeleid LUCA

Educatieve master in Muziek en Podiumkunsten: Toets Nieuwe Opleiding Bijlagen