MİGROS

Tedarikçi
Etik Uygunluk
Eğitimi
 Eğitim Konu Başlıkları

A. Yönetim Sistemi, Çalışma Koşulları, Ayrımcılık

B. İş Sağlığı ve Güvenliği
C. Çevresel Gereklilikler
D. İç Denetimler
E. Uluslararası etik ve sosyal uygunluk standartları
F. En Çok Tespit Edilen Uygunsuzluklar
Yönetim Sistemi,
Çalışma Koşulları,
Ayrımcılık
A
1. Dokümantasyon Gereklilikleri
Etik, İSG ve Çevre ile ilgili dokümanların mevcut doküman kayıt ve
arşivleme sisteminde tanımlı olması sağlanmalıdır.

Bu kapsamda dokümanların saklama/arşivleme süreleri de

tanımlanmalıdır.

Personellerin şahsı ile ilgili dökümanların (izin, puantaj, disiplin vb.

kayıtlar vb.) personelin işten ayrılmasından sonra en az 10 yıl
arşivlenmesi gerekmektedir.

Personellerin kişisel sağlık dosyaları personel işten ayrıldıktan sonra

en az 15 yıl arşivlenmelidir.

(https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16924&MevzuatT
ur=7&MevzuatTertip=5 (madde 7)
2. Sosyal Sorumluluk Politikası

Sosyal sorumluluk, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre konularını

kapsayan bir politika oluşturulması gerekmektedir.

Politika; hesap verebilirlik, şeffaflık, etik davranış, tarafların

çıkarlarına saygı, hukuk kurallarına saygı, uluslararası davranış
normlarına saygı ve insan haklarına saygı prensiplerini
içermelidir.
 3. Hedefleme

Sosyal sorumluluk, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre konularında

belirlenmiş, ölçülebilir hedefler bulunmalı, söz konusu hedefler
ve gelişim durumları en az yılda bir kez gözden geçirilmelidir.

Hedefler için örnekler; iş kazası sayısı, doğal kaynak tüketim

miktarı, enerji tasarrufu, personel için sosyal organizasyon
düzenlenmesi, denetimlerden majör uygunsuzluk alınmaması
vb.
4. Yasal ve Diğer Gereklilikler

Sosyal sorumluluk, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre

konularındaki dış kaynaklı dökümanların (mevzuatlar, tabi
olunan standartlar vb.) takip edildiği sistem bulunmalıdır.

Güncel mevzuatların farkında olunup olunmadığı

sorgulanmalı, mevzuatların güncelliği dış kaynaklı doküman
listesi vb. bir sistemde kayıt altına alınarak takip edilmelidir.

www.mevzuat.gov.tr sayfasının kullanımı önerilmektedir.

5. Yönetimin Gözden Geçirmesi

Sosyal Sorumluluk, iş sağlığı güvenliği ve çevre konularında

etkinliğin ve uygunluğun sürdürülebilirliğini garanti altına
almak için planlanan aralıklarla (en az yılda bir kez) üst yönetim
tarafından değerlendirme yapılmalıdır.

Yönetim gözden geçirme toplantılarında bu konular

işlenmelidir.
 6. Eğitim

Eğitim planlarında sosyal sorumluluk, iş sağlığı güvenliği ve

çevre konularında eğitimler yer almalıdır.

Düzenlenen eğitimler sonrasında eğitim etkinliği herhangi bir

yöntemle değerlendirilmelidir. Değerlendirme yapıldığına dair
kayıt alınmalıdır.
7. Performans Değerlendirme

Personelin periyodik olarak performans değerlendirmesi

yapılmalıdır.

Performans kriterleri açısından örnek konular şunlardır;

- Ekip çalışmasına yatkınlık,

- Çalışma arkadaşları ile olan ilişkisi,
- Verilen görevi yerine getirmesi,
- Kurallara uyum,
- Eğitimlerdeki performansı vb.
 8. Ayrımcılık

Çalışanlar, cinsiyet, dini inanış, dil, ırk, etnik köken, engellilik,

yaş, hamilelik vb nedenlerden dolayı farklı muameleye,
ayrımcılığa maruz kalmamalıdır.

İşe alınma, terfi, yan haklar, diğer imkanlardan faydalanma

vb. durumlarda ayrımcı muamele yapılmaması
gerekmektedir.
 9. Disiplin Uygulamaları
Personelin hangi davranışları neticesinde ne gibi yaptırımlara maruz
kalacağı hususlarını içeren bir prosedür, talimat vb. bir doküman
hazırlanmalı ve tüm personelin bu dokümandan haberdar olması
sağlanmalıdır.

Prosedür, talimat vb. bir dokümanla belirlenmiş olan disiplin kuralları

şiddet içermemelidir.

Disiplin prosedürü, talimatı vb. bir doküman ile belirlenmiş

yaptırımların hatalı davranış ile orantılı olması gerekmektedir.

Disiplin prosedürü, talimatı vb kapsamında uygulanan yaptırımlar

kayıt altına alınmalıdır.

Yaşanan durumla ilgili araştırma ve soruşturma etkin ve objektif

şekilde yapılmalıdır.
 10. Şikayet – Geri Bildirim
Etkin bir dilek, öneri ve şikayet mekanizması oluşturulmalıdır.

Bu mekanizma bildirim yapanın bilgilerini gizleyerek bildirim

yapabilmesine imkan sağlamalıdır.

Bildirilen dilek, öneri ve şikayetler değerlendirilmelidir.

Dilek, öneri ve şikayetler için kutuların kullanılması

durumunda;

● kutular kamera görüş açısında olmamalı,

● kutular kilitli tutulmalı,
● kutular personelin rahatça ulaşabileceği ve kullanabileceği
lokasyonda olmalıdır.
 11. Eşit İşe Eşit Ücret
Aynı görevde aynı miktarda iş yapılmasına rağmen sebebi makul
sebeplerle açıklanamayan ücret farklılıkları olmamalıdır.

Yapılan iş, yüklenilen sorumluluklar ve görev alınan pozisyon

gereğince farklı dereceler arasında makul ücret farklılıkları olmalıdır.

Örneğin; üretim müdürü olarak görev yapan personel ile üretim

elemanı pozisyonunda görev alan personelin farklı ücret alması
beklenmektedir.

Eşit değerde iş için kadın ve erkek personel arasında ücret eşitliği

ilkesi uygulanmalıdır.

Sırf kadın olduğu için personel erkeklere göre daha düşük ücret
almamalıdır. Cinsiyete dayalı ücret farklılığı olmamalıdır.
 12. Sendika

Sendika faaliyetleri kapsamında seçilen işçi temsilcileri

ayrımcılığa maruz bırakılmamalıdır. İşyerinde temsilcilik
işlevlerini rahatça yerine getirebilmeleri sağlanmalı, işçi
temsilcisi üzerinde aşırı disiplin veya taciz uygulanmamalıdır.

İşveren, çalışanlara sendika kurma, kurmama veya herhangi

bir sendikaya üye olma, ya da olmama konusunda müdahale
etmemelidir. Sendikalılık durumu nedeniyle ayrımcılık
yapmamalıdır.
 13. Çocuk ve Genç İşçilik

On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır.

Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını

tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve
ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına
devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

Firmalar gerek kendi bünyesinde, gerek hizmet aldığı

firmalarda gerek ise tedarikçilerinde çocuk işçiliğe müsaade
edilmemesi ile ilgili çalışmalar yapmalıdır.
 13. Çocuk ve Genç İşçilik

15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış kişi

‘’genç işçi’’ olarak tanımlanır.

Genç işçilerin sadece ilgili mevzuatın müsaade ettiği işlerde

çalıştırılabilirler.
(https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5457&Me
vzuatTur=7&MevzuatTertip=5)

Gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işlerde 18 yaşını

doldurmayan işçiler çalıştırılamaz.
 13. Çocuk ve Genç İşçilik

Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların

çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuzbeş saatten fazla
olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde
sekiz ve haftada kırk saate kadar arttırılabilir.

Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri, yirmidört saatlik

zaman diliminde, kesintisiz ondört saat dinlenme süresi dikkate
alınarak uygulanır.

İki saatten fazla dört saatten az süren işlerde otuz dakika, dört
saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin
ortasında bir saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi
zorunludur.
 13. Çocuk ve Genç İşçilik
Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten
az olamaz. Ayrıca hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın
ödenir.

Çocuk ve genç işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde

çalıştırılamazlar. Ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı
olmaksızın ödenir.

Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20

günden az olamaz. Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması
esastır. Ancak, yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin
isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.

Çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi ile yazılı iş sözleşmesi

yapılmak zorundadır.
 14. Doğum İzni
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra
sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için
çalıştırılmamaları esastır.

Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için

ücretli izin verilir.

Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın

işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde
işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.

İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin

tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz
haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir.
 15. Süt İzni

Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için

günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin
hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi
kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
 16. Yıllık Ücretli İzin

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört
günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
Az olamaz.

Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha

yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi
günden az olamaz.
 16. Yıllık Ücretli İzin

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

İşçi hesaplanacak her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini

gelecek hizmet yılı içinde kullanır.

İşçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren

vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere
toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur.
 16. Yıllık Ücretli İzin

İşçi sayısı yüzden az olan işyerlerinde; izin kurulunun

görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların
görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında
seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilir.

İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin

dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından
önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek
zorundadır.

İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini

gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.
 17. Özel Durum İzinleri

Çalışanlara; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya

babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç
gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin
verilmelidir.
 18. Zorla Çalıştırma
Çalışan işçinin parasının bir kısmı zorla depozito olarak alınarak
çalıştırılmamalı, zorla maaşının bir kısmı veya tamamı
alıkonulmamalıdır.

İstihdam için bir koşul olarak şirket tarafından çalışanların kimlik

kartları veya pasaport vb evraklarının asılları alıkonulmamalıdır.

İşçilerin zorla işte kalmaları için güvenlik görevlileri yada diğer

personeller baskı unsuru/tehdit olarak kullanılmamalıdır.

İşveren tarafından personellerin rızası olmadan fazla çalışma

yaptırılmamalıdır.

Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırmak için işçinin yazılı

onayı alınmalı veya bu duruma ilişkin iş sözleşmelerinde madde
bulunmalıdır.
 19. Yeni İş Arama İzni

Fesih bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması

için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret
kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.

İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi

isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir.

İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o

süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.
 20. Kıdem Tazminatı

Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren

bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30
günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmelidir.

Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil

edilmektedir.

Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen

ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para
ve para ile ölçülebilen menfaatler (yol parası, yemek parası,
düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) de dikkate
alınmaktadır.
21. Süreli Fesih - İhbar Tazminatı
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer
tarafa bildirilmesi gerekir.

İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa
yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için,
bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta
sonra,
c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için,
bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta
sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından
başlayarak sekiz hafta sonra, feshedilmiş sayılır.
21. Süreli Fesih - İhbar Tazminatı

Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin

ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş

sözleşmesini feshedebilir.
 22. Bordro Düzenleme

İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye

ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini
taşıyan bir pusula (bordro) vermelidir.

Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile

fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi
asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi,
sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit
kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.
 23. Ücretten Kesme Cezası
İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan
sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.

İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal

sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu
yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça
başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin
iki günlük kazancından fazla olamaz.

Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp

harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına
Bakanlıkça belirtilecek Türkiye'de kurulu bulunan ve mevduat
kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten
itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların
ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur.
 24. Elden Ödeme

Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakın

bankalar aracılığıyla ödenmesine dair yönetmeliğin 10.
maddesi gereğince Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısı
en az beş olması halinde işveren ödemeleri banka üzerinden
yapmak zorundadır.

İşveren tarafından personele ödenen ücret ile işveren

tarafından sosyal güvenlik kurumuna aylık olarak bildirimi
yapılan ücret farklı olmamalıdır.
 25. Maaş Ödeme

Çalışanın hakettiği ücretler işveren tarafından en geç ayda bir

ödenmelidir.

İşveren tarafından belirlenen ücret ödeme gününden

itibaren 20 gün içerisinde ücretler ödenmelidir.

İlan edilen asgari ücrete uygun ödeme yapılmalıdır.

 26. Kayıt Dışı İstihdam

Sigortasız personel çalıştırılmamalıdır.

Yabancı çalışanlar için gerekli çalışma izinleri bulunmalıdır.

 27. Hamile-Emziren Çalışan
Çalışan, gebelik ve emzirmeye başlama halinde işverenini
bilgilendirmelidir.

İşveren, gebe veya emziren çalışanın sağlık ve güvenliği için tehlikeli

sayılan kimyasal, fiziksel, biyolojik etkenlerin ve çalışma süreçlerinin
çalışanlar üzerindeki etkilerini değerlendirmeli, bu değerlendirme
sonucuna göre genel ve özel önlemleri almalıdır.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18728&MevzuatTur
=7&MevzuatTertip=5

Değerlendirme sonuçları, gebe veya emziren çalışan için sağlık ve

güvenlik riskini veya çalışanın gebeliği veya emzirmesi üzerindeki bir
etkiyi ortaya çıkardığında işveren, ilgili çalışanın çalışma koşullarını
ve/veya çalışma saatlerini, çalışanın bu risklere maruz kalmasını
önleyecek bir biçimde geçici olarak değiştirmelidir.
27. Hamile-Emziren Çalışan
Çalışma koşullarının ve/veya çalışma saatlerinin uyarlanması
mümkün değilse, işveren ilgili çalışanı başka bir işe aktarmak
için gerekli önlemleri almalıdır.

Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan,

sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde
çalışanın ücretinde bir kesinti yapılmaz.

Başka bir işe aktarılması mümkün değilse, çalışanın sağlık ve

güvenliğinin korunması için gerekli süre içinde, isteği halinde
çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak
kaydıyla ücretsiz izinli sayılması sağlanır.
27. Hamile-Emziren Çalışan

Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla

tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece
çalışmaya zorlanamazlar.

Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca

gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve
güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile
belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılmaz.

Gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla

çalıştırılamaz.
 28. Oda ve Yurtlar
Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın
çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını
emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı
ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta mevzuatta belirtilen
şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur.

Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın

çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması,
bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için
işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın
mevzuatta belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması
zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren
taşıt sağlamakla yükümlüdür.
 28. Oda ve Yurtlar
İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve
yurt açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca
yetkilendirilmiş yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine
getirebilirler.

Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde,

işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan
tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate
alınır.

Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın

çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından
çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş
olanlar da dâhil edilir.
 29. Engelli Çalışan

İşverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları, özel sektör

işyerlerinde yüzde üç engelli işçiyi meslek, beden ve ruhi
durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

Özel sektör işvereni, engelli açığını yükümlülüğün doğduğu

andan itibaren otuz gün içinde karşılamak zorundadır.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13013&Mevzua
tTur=7&MevzuatTertip=5
 29. Engelli Çalışan
Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu
kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam
işçi sayısına göre hesaplanır.

Oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate

alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür.

İşverenler, işyerlerini engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak

ve işin engelli çalışana uygunluğunu sağlayacak şekilde
hazırlamak, sağlıkları için gerekli tedbirleri almak,
mesleklerinde veya mesleklerine yakın işlerde çalıştırmak,
işleriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini geliştirmek, çalışmaları için
gerekli araç ve gereçleri sağlamak zorundadırlar.
 30. Taciz - Şiddet

Çalışanların dayak, küfür, taciz, şiddet, fiziksel ve psikolojik

baskı vb. durumlara maruz kalmaması sağlanmalıdır.

Çalışanların kendi aralarında veya yöneticileri ile aralarında

oluşabilecek bu tür durumların önüne geçilmek üzere
işveren tarafından gerekli denetim ve kontrol mekanizmaları
sağlanmalıdır.
31. Çalışma Öncesi Bilgilendirme
İşveren; işe başlatmadan önce çalışanı aşağıdaki konularda
bilgilendirmelidir.

● Genel ve özel çalışma koşulları,

● Günlük ya da haftalık çalışma süresi,
● Temel ücreti ve varsa ücret ekleri,
● Ücret ödeme dönemi,
● Süresi belirli ise sözleşmenin süresi,
● Fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümler.

Yazılı sözleşme yapılması durumunda; bu bilgilendirmeler iş

sözleşmeleri aracılığıyla yapılır. Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde
işveren işçiye en geç iki ay içinde bu bilgilerin yer aldığı yazılı bir belge
vermekle yükümlüdür.
 32. Taşeron Çalışan

Acenta kanalıyla veya taşeron firma (bakım işleri, inşaat işleri,

yemek hizmetleri, güvenlik hizmetleri vb.) üzerinden
çalıştırılan personelin gerekli evrakları (mesleki yeterlilik, işe
giriş bildirgesi, izin kağıtları vb.) temin edilmiş olmalıdır.

Söz konusu evraklar çalışanın işletmeye girişinden önce

temin edilmeli, kontrol edilmeli, uygunluk durumunda
çalışan işletmeye kabul edilmelidir.
 33. Çalışma Saatleri
İş kanununa ilişkin çalışma süreleri yönetmeliğin 9. maddesi
gereğince işveren, işçilerin çalışma sürelerini uygun araçlarla
belgelemek zorundadır.

Personelin giriş – çıkış saatleri manuel veya dijital sistemlerle kayıt

altına alınabilir.

Manuel alınan kayıtlarda giriş çıkış saati bilgisinin personel tarafından

doldurulması ve imzalanması sağlanmalıdır.

Dijital sistemlerin ise sürekli olarak sorunsuz kayıt aldığından emin

olunmalıdır.

Kayıtlar, işe gelmeme, izin durumları, erken giriş, geç çıkış, fazla
çalışma gibi durumları yansıtan türden kayıtlar olmalıdır.
 33. Çalışma Saatleri

Çalışanlar günlük (fazla çalışma dahil, mola süreleri hariç) 11 saati aşan
sürelerde çalıştırılmamalıdır.

İki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal
haftalık çalışma süresini (en çok 45 saat) aşamaz. Denkleştirme süresi
toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir.

Denkleştirme esasına göre çalışma süresi belirleme uygulaması

mevzuata uygun şekilde yapılmalıdır.

4857 sayılı Kanunun 63. maddesi ve iş kanununa ilişkin çalışma

süreleri yönetmeliğinde belirtilen şartlar kapsamında çalışma süreleri
belirlenmelidir.
 34. Gece Çalışması
Gece çalışması yapılıyor ise (20:00 - 06:00 saatleri arasında) 7,5 saati
aşan gece çalışma süresi olmamalıdır. Not: Çalışma süresinin
yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece
çalışması sayılır.

İki haftadan daha fazla, ard arda gece çalışması yaptırılan çalışan
bulunmamalıdır.

Gece postalarında çalıştırılan kadınların ikametgahlarına ulaşmaları

için gerekli destek sağlanmalıdır.

Gece çalışmaları, 4857 sayılı Kanunun 69. maddesi ve Postalar halinde

işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde çalışmalara ilişkin özel usul ve
esaslar hakkında yönetmelik ve Kadın çalışanların gece postalarında
çalıştırılma koşulları hakkında yönetmelik kapsamında
değerlendirilmelidir.
 35. Mola Süreleri/Dinlenme
Çalışanlara 4857 sayılı Kanunun 68. maddesi ve Postalar halinde işçi
çalıştırılarak yürütülen işlerde çalışmalara ilişkin özel usul ve esaslar
hakkında yönetmeliğin 9. maddesinde belirtilen şartlar gereğince ara
dinlenmesi/dinlenme sağlanmalıdır.

Ara dinlenme süreleri;

a) Dört saat veya daha kısa süreli işlerde onbeş dakika,
b) Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil)
süreli işlerde yarım saat,
c) Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat.

Posta değişiminde işçiler sürekli olarak en az onbir saat

dinlendirilmeden çalıştırılamaz. Bu hüküm, postası değiştirilen işçilere
de uygulanır.
 36. Hafta Tatili

4857 sayılı Kanunun 46. maddesinde belirtilen şartlar gereğince

çalışanlara yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az
yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilmelidir.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4857&MevzuatTur=
1&MevzuatTertip=5
 37. Fazla Çalışma

Fazla çalışma ile ilgili düzenlemeler ve ödemeler; 4857 sayılı Kanunun

41 inci ve iş kanununa ilişkin fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma
yönetmeliğinde belirtilen şartlar çevrevesinde yapılmalıdır.

Fazla çalışma ücretleri mevzuatlara uygun miktarlarda ödenmelidir.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin
saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek
ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde
yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.
 37. Fazla Çalışma

Kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen

günlerde işçiler çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün
ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her
gün için bir günlük ücreti ödenir.

Çalışanın istemesi şartı ile; fazla çalışma karşılığında ücret ödemek

yerine çalışana serbest zaman veriliyorsa serbest zaman miktarları
mevzuata uygun olmalıdır. (Fazla çalışma için: 1’e 1,5 saat, fazla
sürelerle çalışma için: 1’e 1 saat 15 dk.)

Fazla çalışma süresinin toplamı bir çalışan için bir yılda 270 saati
aşmamalıdır.
İş Sağlığı ve
Güvenliği B
 1. Risk Analizi

6331 sayılı Kanunun 4 üncü ve 10 uncu maddelerine ve iş

sağlığı ve güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliğine
uygun olarak risk değerlendirmesi yapılmış veya yaptırılmış
olmalıdır.
2. İSG Uzmanı ve İşyeri Hekimi
6331 sayılı Kanunun 6. maddesi ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri
yönetmeliği kapsamında işveren tarafından gerekli görevlendirmeler
yapılmalıdır.

İşletmeler; çalışanları arasından veya hizmet alımı ile iş güvenliği

uzmanı, işyeri hekimi görevlendirir. Ayrıca, on ve daha fazla çalışanı
olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli
görevlendirilir. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde,
diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

Çok tehlikeli sınıf işyerlerinde A ve B sınıfı,

Tehlikeli sınıf işyerlerinde B ve C sınıfı iş güvenliği uzmanı
görevlendirilebilir.

50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler için

görevlendirme aranmaz.
 3. Çalışan Temsilcisi

İşveren; 6331 sayılı Kanun'un 20. maddesine uygun olarak çalışanlar

arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda
atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisi
görevlendirmelidir.

a) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir,

b) Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki,
c) Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç,
ç) Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört,
d) Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş,
e) İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı, çalışan temsilcisi
görevlendirilir.
 4. Eğitimler
İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, her çalışan
için en az iki saat olacak şekilde işe başlama eğitimi almasını
sağlar.

Temel eğitimler;
a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa,
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa,
c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir
defa, tekrarlanır.

Temel eğitim süreleri (her çalışan için);

a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat, düzenlenir.
 5. Sağlık Gözetimi
İşveren, aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin
yapılmasını sağlamak zorundadır:

1) İşe girişlerinde.
2) İş değişikliğinde.
3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten
uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.
4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike
sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

Az tehlikeli sınıftaki işlerde en geç beş yılda bir,

Tehlikeli sınıftaki işlerde en geç üç yılda bir,
Çok tehlikeli sınıftaki işlerde en geç yılda bir, özel politika gerektiren
grupta yer alanlardan çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı
ayda bir defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır.
 6. İSG Kurulu

50 ve daha fazla çalışanı bulunan işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği

ile ilgili çalışma yapmak üzere kurul oluşturulmalıdır. İşverenler, iş
sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygulamalıdır.

İş sağlığı ve güvenliği kurullarına ilişkin yönetmelik gereğince işveren

tarafından gerekli çalışmalar yapılmalıdır.

Tehlikeli işyerlerinde en az 2 ay bir kez, az tehlikeli işyerlerinde ise en

az 3 ay bir kez kurul toplantısı yapılmalıdır.

Kurulun üyelerine ve yedeklerine iş sağlığı ve güvenliği konularında

eğitim verilmesi sağlanmalıdır.
7. İş Kazaları/Meslek Hastalıkları

6331 sayılı Kanunun 14. maddesi, 5510 sayılı Kanunun 13. ve 14. ve
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin usul ve esasları
hakkında yönetmeliğin 6. maddelerinde belirtilen koşullar
kapsamında işveren tarafından iş kazaları/meslek hastalıkları
durumları ile ilgili işlemler yapılmalıdır.

İşveren, iş kazası/meslek hastalıkları kayıtlarını muhafaza edilmelidir.

İş kazaları; kazadan sonraki 3 iş günü içinde SGK'ya bildirilmelidir.

7. İş Kazaları/Meslek Hastalıkları

İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana

işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya
meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli
çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilmelidir.

İşveren, bütün iş kazalarının ve meslek hastalıkları hakkında

gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporlar
düzenlemelidir.
 8. Saha Koşulları

İşveren, çalışanlarının zarar görmemesi açısından sahada

gerekli İSG önlemlerini almış olmalıdır.
9. Kişisel Koruyucu Donanım

Yeterli sayıda kişisel koruyucu donanım mevcut olmalı ve

ilgili çalışanlar tarafından kullanılmalıdır.

Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanılması

hakkında yönetmelik kapsamında işveren tarafından gerekli
çalışmalar yapılmalıdır.
 10. Mesleki Yeterlilik

Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok

tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki
eğitim aldığını belgeleyemeyen personel çalıştırılmamalıdır.

Mesleki yeterlilik kurumu tarafından ilan edilen belge alma

zorunluluğu kapsamındaki meslekler kapsamında çalışan
personelin mesleki eğitim aldığına dair eğitimlerini
belgelendirmeleri beklenmektedir.

https://portal.myk.gov.tr/index.php?option=com_yeterlilik&vi
ew=arama&belge_zorunlu=1
 11. Acil Durum Eylem Planı

İşyerlerinde acil durumlar hakkında yönetmelikte belirtilen

şartlara uygun olarak acil durum planı hazırlanması
gerekmektedir.
 12. Acil Durum Ekipleri

İşveren, yaşanabilecek acil durumlarda görev yapmak üzere

arama, kurtarma, tahliye, yangınla mücadele ve ilk
yardım konularında uygun donanıma sahip ve özel eğitimli
yeterli sayıda personel belirlenmeli ve belirlenen personeller
tüm çalışanlara duyurulmalıdır.

İşyerlerinde acil durumlar hakkında yönetmeliğin 11.

maddesinde belirtilen şartlarda görevlendirmelerin yapılması
gerekmektedir.
 13. İlkyardımcı

İşyerlerinde acil durumlar hakkında yönetmeliğin 11. maddesi

ve ilkyardım yönetmeliğinin 19. maddesinde belirtilen
şartlarda görevlendirmelerin yapılması gerekmektedir.

İlkyardımcı olarak görevlendirilen çalışanların geçerli

ilkyardımcı belgeleri bulunmalıdır.

- Az tehlikeli işyerlerinde, her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı,

- Tehlikeli işyerlerinde, her 15 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,
- Çok tehlikeli işyerlerinde, her 10 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,
bulundurulmak zorundadır.
 14. Tatbikat

En az yılda bir defa acil durum tatbikatı yapılmalı ve tatbikat

raporu düzenlenmelidir.

Acil durum ekiplerinde görevlendirilen çalışanların tatbikata

katılması sağlanmalıdır.

6331 sayılı Kanun'un 11. maddesi ve İşyerinde acil durumlar

hakkında yönetmeliğin 13. maddesi kapsamında acil durum
tatbikatı ve raporlaması yapılmalıdır.
 15. Acil Çıkışlar

Acil çıkış yolları, kapıları ve yönlendirmeleri mevzuata uygun

düzenlenmelidir.

Acil durumlar için toplanma yeri/yerleri belirlenmeli, personel

toplanma yerinin nerede olduğunu bilmelidir.

İşyeri bina ve eklentilerinde alınacak sağlık ve güvenlik

önlemlerine ilişkin yönetmeliğin Ek-1 ve Binaların yangından
korunması hakkında yönetmeliğin 39 uncu, 73 üncü ve 150
nci maddelerine uygun şartlar sağlanmalıdır.
16. Yangın Söndürme Sistemleri

Yangın tehlikesine karşı yeterli miktarda yangın tüpü, yangın

söndürme sistemleri vb. önlemler bulunmalıdır.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmelikte

belirtilen koşullar kapsamında gerekli imkanlar
sağlanmalıdır.
17. Periyodik Ölçümler/Raporlar

Elektirik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner, kaldırma

iletme ekipmanları (asansör, vinç, caraskal, forklift, transpalet)
ve basınçlı kaplar (kazan, kompresör, hidrofor) periyodik
olarak en az yılda 1 kez kontrol edilmeli/ettirilmelidir.
Kontrollere ve ölçümlere dair raporlar ulaşılabilir olmalıdır.

İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları

yönetmeliği kapsamında periyodik kontroller yaptırılmalıdır.
17. Periyodik Ölçümler/Raporlar

İşveren, gerekli olduğu durumlarda iş hijyeni ile ilgili ölçüm,

test ve analizleri yaptırmalıdır. (aydınlatma, ortam gürültü,
kişisel maruziyet gürültü, termal konfor, titreşim, toz vb.)

İş hijyeni ölçüm, test ve analiz laboratuvarları hakkında

yönetmelik kapsamında işveren tarafından gerekli ölçümler
yaptırılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
 18. Tespit ve Öneri Defteri
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan tespit ve
tavsiyeler ile gerekli görülen diğer hususlar ''onaylı deftere''
yazılmalıdır.

Onaylı defterin her sayfası ilgili kurum/kuruluşlarca mühürlenmelidir.

Onaylı defterin düzenli olarak doldurulması, imzalanması

sağlanmalıdır.

İş güvenliği uzmanı ve/veya işyeri hekimi tarafından onaylı deftere

yazılan tespitler/öneriler ile ilgili gerekli çalışmalar yapılmalıdır.

İş sağlığı ve güvenliği kanununun 8. maddesi, İş sağlığı ve güvenliği

hizmetleri yönetmeliğinin 7. maddesi kapsamında gerekli çalışmalar
işveren tarafından yapılmalıdır.
 Çevresel
Gereklilikler C
 1. Çevre İzin Belgesi

Çevre izin belgesi veya çevre izninden muaf olunduğuna dair resmi
yazı mevcut olmalıdır.

Çevre izin ve lisans yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 sinde bulunan

işletmeler çevre izin veya çevre izin ve lisansı almak zorundadırlar.
İşletmenin özelliğine göre çevre izin konuları ''hava emisyonu, çevresel
gürültü ve atık su deşarjı'' olarak değişmektedir.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20033&MevzuatTur
=7&MevzuatTertip=5
 2. ÇED

Çevre etkinlik değerlendirme raporu veya muafiyet yazısı mevcut

olmalıdır.

Çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 sinde yer

alan işletmeler ilgili bakanlıktan veya il müdürlüğünde çevresel etki
değerlendirme ile ilgili gerekli yasal işlemleri yapmakta ve resmi izin
belgelerini almak zorundadır. EK-1 ve EK-2 de yer almayan işletmeler
ise ilgili kurumlardan çevresel etki değerlendirmesi konusunda
kapsam dışı olduklarına dair resmi yazı almak zorundadır.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=39647&MevzuatTur
=7&MevzuatTertip=5
 3. Beyanlar

Bir önceki yıl piyasaya sürülen, ithal edilen, ihraç edilen ürünlerin
ambalajları için ambalaj bilgi sistemi üzerinden her yıl Mart ayı sonuna
kadar bildirim yapılmalıdır.

Atık beyan formu bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde her yıl
Ocak ayı itibariyle başlamak üzere en geç Mart ayı sonuna kadar
Bakanlıkça hazırlanan çevrimiçi uygulamalar kullanarak doldurulmuş,
onaylatılmış, çıktısı alınmış olmalı, beş yıl boyunca bir nüshası
saklanmalıdır.

Geri kazanım katılım payı beyannameleri süresi içerisinde verilmelidir.

 3. Beyanlar

Ambalaj atıklarının kontrolü yönetmeliği'nin 9. ve 11. maddeleri, Atık

yönetimi yönetmeliğinin 9. maddesi, 2872 sayılı Çevre Kanununun Ek
madde 11'i, Geri kazanım katılım payına ilişkin yönetmelik ve Geri
kazanım katılım payı beyannamesi genel tebliği kapsamında
çalışmalar yapılmalıdır.

Geri kazanım katılım payı beyannamesi için 2021 yılından itibaren üç

aylık beyan dönemleri aşağıda belirtildiği gibi olacaktır:
a) Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart.
b) İkinci dönem; Nisan-Mayıs-Haziran.
c) Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül.
ç) Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık.
 4. Atık Yönetim Planı

Atık yönetimi yönetmeliğinin 9. maddesi gereğince atık

yönetim planı hazırlanmalı ve İl Çevre ve Şehircilik
Müdürlüğüne onaylatılmalıdır. (Sadece ÇİLY’nin EK-1 ‘inde yer
alan işletmeler onaya sunmak zorundadır-12.01.2023)

Proses kaynaklı atığı olmayan ve sadece yönetim binası ve

idari faaliyetleri sonucu flüoresan lamba, kartuş, toner gibi
atık oluşturan tesisler için atık yönetim planı hazırlanır; ancak,
hazırlanan yönetim planı için il müdürlüğü onayı alınması
zorunlu değildir.
 5. Çevrenin Kirletilmemesi

Çalışma alanlarında çevre kirliliğine neden olabilecek

problem olmamalı, işveren tarafından gerekli tüm önlemler
alınmalıdır.
 6. Atıkların Teslimi

İşletmede oluşan atıklar Bakanlıktan izin/çevre lisansı almış

atık toplama/işleme firmalarına teslim edilmelidir.

Yapılan teslimatlara dair evrak, doküman veya online sistem

üzerinden bilgilere ulaşılabiliyor olmalıdır. Teslimi yapılan
Tehlikeli atıklar MoTAT (Mobil Atık Takip Sistemi) ile teslim
edilmelidir.

Atık yönetimi yönetmeliğinin 9. maddesi, Atıkların

karayolunda taşınmasına ilişkin tebliğin 5., 8. ve 12. maddeleri
gereğince gerekli çalışmalar işveren tarafından yapılmalıdır.
 6.1 Atıkların Azaltılması

Tesis faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan atık miktarı

(tehlikeli ve tehlikesiz atıklar) takip edilmeli, atık miktarını
azaltmak için hedefler ve aksiyonlar belirlenmeli ve
uygulanmalıdır.

Atık yönetimine ilişkin firma içi bilgilendirmeler yapılmalıdır.

(afiş, bilgilendirme panosu, eğitim vb.)
 7. Çevre Görevlisi

Çevre görevlisi, çevre yönetim birimi ve çevre danışmanlık

firmaları hakkında yönetmeliğin 5. maddesi gereğince çevre
izin ve lisans yönetmeliğinin Ek-1 ve Ek-2'sindeki faaliyet
kollarında yer alan işletmelerde çevre yönetim birimi, çevre
görevlisi istihdam edilmesi veya çevre danışmanlık hizmeti
alınmak zorundadır.
 8. Raporlar/İç tetkik

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer

alan firmalar;

Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği ek-1 listesindeki işletmeler

için ayda en az iki adet, Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği ek-2
listesindeki işletmeler için ayda en az bir adet aylık faaliyet
raporunu düzenlenmelidir.

Her 12 ay içinde en az bir adet olmak üzere işletmenin genel

durumunu kapsayacak şekilde iç tetkik raporunu
hazırlanmalıdır.
 9. Çevre Kazası

İşletmede çevre kazası yaşanması durumunda kaza ile ilgili

kayıtlar tutulmalı ve kaza hakkında ilgili kurum ve kuruluşlar
hızlıca bilgilendirilmelidir.

Çevre kazası yaşanması durumunda düzeltici/önleyici faaliyet

kaydı açılıp kök sebep analizi yapılmalıdır.
 10. Atık Depolama Alanı
Atık yönetimi yönetmeliğinin 13. maddesine uygun olarak geçici
depolama yapılmalıdır.

Özelliğine göre sınıflandırılarak geçici depolanan atığın üzerinde

tehlikeli ya da tehlikesiz atık ibaresi, atık kodu, depolanan atık miktarı
ve depolama tarihi bulunur.

Atıklar birbirleriyle reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolanır.

Tıbbi atıklar hariç olmak üzere, tehlikeli atıklar geçici depolama
alanında en fazla 6 ay, tehlikesiz atıklar ise en fazla 1 yıl süreyle geçici
depolanır.

Ayda bin kilogram veya daha fazla tehlikeli atık üreten atık üreticileri
tehlikeli atıklarını geçici depoladığı alanları/konteynerleri için il
müdürlüğünden geçici depolama izni almalıdır.
10. Atık Depolama Alanı
 11. Atık Su Deşarjı

İşletmede endüstriyel faaliyet neticesinde ortaya çıkan atık suyun

bertarafı için gerekli önlemler ve gerekli izinler alınmış olmalıdır.

Su kirliliği kontrolü yönetmeliğinde belirtilen şartlar çerçevesinde

gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
12. Su Tüketimi ve Su Ayak İzi
İşletmede su tüketimine ilişkin veri takibi yapılmalıdır. (m3 bilgisi )

Su verimli tüketimine /kaynakların verimli kullanımına ilişkin firma içi

bilgilendirmeler yapılmalıdır. (Afiş, bilgilendirme panosu, eğitim,
tüketimi azaltmaya yönelik ölçülebilir yönetimsel hedefler vb.)

Su ayak izi hesaplanması yapılması, su ayak izinin azaltılmasına

yönelik çalışmalar planlanmalıdır. Tesiste üretilen bir ürün/hizmet için
tüketilen su miktarının üretimde ve tesisteki diğer tüketim noktaları
ayrımı sağlanarak ve baz alınarak hesaplanması gerekmektedir.
Ayrıca, tespit edilen su ayak izinin azaltılmasına yönelik çalışmalar
yapılması beklenmektedir.
 12.1 Su Stresi
İşletme için su riski değerlendirmesi yapılmalıdır. İşletme yer aldığı
bölgedeki su stresi seviyesini bilmelidir. Değerlendirme sonrası
işletme su stresi seviyesi yüksek veya çok yüksek ise işletme için su
tasarrufu ile ilgili aksiyonlar planlanmalıdır.

Su stres seviyesi: tatlı su tüketiminin mevcut tatlı su kaynaklarına

oranı olarak tanımlamaktadır.
 13. Sera Gazı Emisyonları

Sera gazı emisyonlarının hesaplanmasına yönelik çalışmalar

yapılmalıdır. Tedarikçiler mevcut sera gazı emisyon miktarlarını
azaltmaya yönelik faaliyet planlamalıdırlar.

Tedarikçiler tesiste yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına

yönelik planlamalar yapmalıdırlar. (güneş enerjisi, rüzgar enerjisi,
termal enerji vb.)
 14. Çevresel Acil Durumlar

Çevre ile ilgili acil durumların oluşması ihtimaline karşın

çevresel şartların tanımlandığı acil durum eylem planı
mevcut olmalıdır.
 15. Çevre Tatbikatı

Yılda 1 defa çevre konulu acil durum tatbikatı yapılmalıdır.

Tatbikata özellikle çevreye etkisi olan personelin katılımı

sağlanmalıdır.
 16. Çevre Eğitimi

Çalışanlara, yılda 1 defa çevre eğitimi verilmelidir.

Özellikle çevre üzerinde etkisi olan personelin çevrenin

korunması konusundaki farkındalığı artırılmalıdır.
 17. Farkındalık Yaratma

İşletme; yerel/bölgesel/ulusal kamuoyunda farkındalık

yaratacak, çevreye ve atık yönetimine ilişkin duyarlılığı
geliştirecek; sosyal sorumluluk projelerine ve çevre eğitim
projelerine katkı sağlamalıdır.
 18. Sıfır Atık

Sıfır Atık Yönetmeliği Ek-1 listesinde yer alan bir tesis; Sıfır atık
yönetim sisteminin kurulması ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
Uygulama takvimi doğrultusunda sıfır atık başvurusu
yapılmalıdır.

Sıfır Atık Yönetmeliği'nin Ek-1 listesinde yer alan bir

kurum/kuruluş aynı yönetmeliğin 10.maddesi uyarınca
belirtilen ilgili yükümlülükleri yerine getirmekle yükümlüdür.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=32659&Me
vzuatTur=7&MevzuatTertip=5
İç Denetimler D
İç denetimler; sosyal sorumluluk, çalışma koşulları, iş sağlığı
ve güvenliği ve çevre konularını kapsamalıdır.

Söz konusu iç denetimler en az yılda bir kez yapılmalıdır.

İç denetimlerde uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda

gerekli DÖF süreç işletilmelidir.

İç denetimlerde Migros etik uygunluk denetimleri soru listesi

kullanılabilir.
Uluslararası Etik
ve Sosyal
Uygunluk E
Standartları
Smeta (sedex),
WCA (Workplace Condition Assesment),
SA 8000,
RBA,
BSCI, standartları etik ve sosyal uygunluk konularında
dünyada kabul görmüş standartlardır.
 En Çok Tespit
Edilen
Uygunsuzluklar
F
Sosyal sorumluluk, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre konularında belirlenmiş, ölçülebilir hedefler var mıdır? 126
Personelin periyodik olarak performans ölçümü yapılıyor ve kayıt altına alınıyor mu? 105
İşletmeye ait çalışma alanlarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak eksiklikler bulunmakta mı? 178
Acil çıkış yolları, kapıları ve yönlendirmeleri mevzuata uygun mudur?
171
Acil durumlar için toplanma yeri/yerleri belirlenmiş mi? Personel toplanma yerinin nerede olduğunu biliyor mu?

Yangın tehlikesine karşı yeterli miktarda yangın tüpü, yangın söndürme sistemleri vb. önlemler bulunmakta mı? 124
İşletmede su tüketimine ilişkin veri takibi yapılıyor mu ? (m3 bilgisi )
Su tüketimi /kaynakların verimli kullanımına ilişkin firma içi bilgilendirmeler yapılıyor mu ? Bu konuda uygulanan
118
herhangi bir önlem var mı?(afiş, bilgilendirme panosu, eğitim, tüketimi azaltmaya yönelik ölçülebilir yönetimsel
hedefler vb.)
Yılda 1 defa çevre konulu acil durum tatbikatı yapılmakta mı? Veya iş sağlığı ve güvenliği konusunda yapılmış
116
olan acil durum tatbikatında çevresel faktörlerde değerlendirilmiş mi?

İşletme; yerel/bölgesel/ulusal kamuoyunda farkındalık yaratacak, çevreye ve atık yönetimine ilişkin duyarlılığı
geliştirecek;
128
sosyal sorumluluk projelerine ve çevre eğitim projelerine katkı sağlıyor mu? Yazılı ve görsel basında spot
yayınlar yapıyor mu? veya bu amaçla yapılan çalışmalara katkı sağlıyor mu?
İç denetimler; sosyal sorumluluk, çalışma koşulları, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre konularını kapsıyor mu? Söz
133
konusu iç denetimler en az yılda bir kez yapılıyor mu?

Su ayak izi hesaplanmakta mıdır? Su ayak izinin azaltılmasına yönelik herhangi bir çalışma yapılmakta mıdır?
230
TEŞEKKÜRLER