You are on page 1of 13
pan a ee es eer eee is peeearmiemary peer pone intent entrees ety eee rete SEGA ae Penaen ye ee eet ey ree een ay Cee ieee enn (Shetictecmertna Geared incon on tae caimeancntan oT ee Tidncsdnim en iiemmenian —|inpenosnen cette se Nin eee ale at sna nag ON ‘sumério poresetaa Petco Wine Fortes 2 stunlidace da Reo Sovitca 3 questo do tao Moir io 0m Revolt Russe Mary oe. Vieona Aisin Lien Seco tenis at pea scisame hoe agate Boncore ‘Ania gopalte a ltemacaral aruniste Morte Del Ra Outubro eo solo nese coments ion Pr Emanépaioe rete “bonpartisa navel ssa cenouvasrvlizes Heasque Canera ‘eebrarauubo pobemoszando ” 2 ms 1s Revolucao russa, estado e mercado 205 Renildo Souza O movimento comunista internacional pés-1917 e o PCB: os descaminhos da luta antiimperialista 241 Ricardo Costa Refletindo alguns ensinamentos acerca da experiéncia do socialismo real 283 Ricardo Moreno Apresentacdo Em novembro de 2007, nos marcos das comemoragées dos 90 anos da Revolucao Russa, o CEMARX da universidade do Estado da Bahia, através do DEDC Il, realizou um seminario sobre os 90 Anos da Revolugao Bolchevique, ja que esse movimento tornou-se um marco decisivo para 0 que ocorreu no século XX e contribuiu para mudancas profundas na vida do povo russo e lancou bases para a expansdo do socialismo em varias partes do mundo. O primeiro ciclo do socialismo compreendeu 72 anos de constru¢ao de um amplo campo socialista, marcado nao apenas pela revolucdo russa de 1917, mas também pela instalagdo de governos no Leste Europeu, no pds-guerra, e as revolucées na China, Vietna, em Cuba e em outros paises. Esse amplo movimento que foium divisor de dguas, no campo da politica, no século XX, constituiu um bloco de partidos comunistas que lutavam em seus paises, para transformar a realidade social, impulsionando as lutas dos trabalhadores, incentivando o florescimento da cultura e da ciéncia e indicando a necessidade historica da emancipagdo humana. Durante a Segunda Guerra Mundial, a URSS foi decisiva para a derrota dos nazistas, o que contribuiu em muito para a possibilidade da democracia no planeta. Até a década de 1960, a economia do socialismo cresceu significativamente, mais do que o chamado bloco capitalista. A URSS chegou a apresentar taxas de crescimento anual do PIB de 18%. Tornou-se a primeira nacdo a lancar o homem para fora da orbita terres- tre, melhorou significativamente a vida de seus cidaddos. Foram feitos inimaginaveis se levarmos em consideracao a situagdo de pobreza e fome que passava aquela nacdo durante os anos pré-revoluciondrios. Anos marcados pelo monopodlio da terra em mos de aristocratas fundiarios, N @utubro o-as experiéncias sacialistas da séeulo D "Neem em queso busca destirconcutse eae socks obtbs pr mel de rela eves populares, eo se uma revisit nemo de pies fndadores das ela maces = dercraia Gtonsarsm planet rata ple gover dos {staostnie pete rasta, manten ious ese, Censuaevid otto inlormgaoe rvacidee manapln omen de comanigdo appl eles Osmemosnatnd: se sicamrumaesalaplanetricommala fs ou meee cores em 24 Pais, mas de floma espa ente ‘yutaina Ria derutnede Macey comogenoctia na Chachi, ariplgbe evisu e asst, a6 mesmo com lemenas ‘aactos mtg patss ounces erica epitica da deecrc. mee als cee Qu nese das eos do ste stoma, quertoredswextipoacs Dia dos erecesi, 8 20s pws retomare 0 fo de conti histo ue fun 2 leis de represecaghoeuta "a ured ona ontempornes Pra fer eraser odie undo ment sue ranay tan vs ontstas soc: oct eel 184 Celebrar outubro, problematizando Mun Fee Antes mesmo que 0 movimento dos Annoles desencedeasse uma proiusrenovaréohistriogrtc através da cia ao carter factual, desriti, est epersonasta vgente na Hstorigrei dos fins do seul XK eprncipos do séclo WX al abordagem JS hava sido colocada em cheque pela todo marta, Desde 0s ebogos 4 intrpotago histrieaensclads polos jens Marx e Engls om ‘rts como A IdeologieAlema eo Mento Comune, passando por obras macs come 0 Desoto Brumdra de us Bonaparte w 0: ‘studs engalianas sobre ae Guerras Campanesas na Aleman, ur perspective metodolgica eanalica perpasou tad a tadido em seus primelostenpes: a que assnalave as classes sociale suas lutas como motores fundamentas dos processes histriosepotics © as ‘cases revolulonias como protagonists dss andes tansorma- es econimcas e soca. Tal perspective nfo nega ov neutralize a lmportncia das personaldadesndduals nos procesosstios, apenas conlsonava 20 dos inevduos nomarcode uma ezldede histricosocilpreestabelcida pele agdo de outros fatres objets, Sobre 05 uns, 0s etos india exerci ume inure relat ‘Uma carateriato sinttica desta proposito pode se encontradana cdlebre éeigdo marina, segundo 3 qual, 185 shanens en 2 pasa, mast 3fazen cre ‘sab ogee com ave se detract, legadas ¢ ‘rnin sl pasa. ei de asso gees Isao cono um eso crbe cs vos? “al premissa metodlégicsincorprads, desde long data, 30 ‘estore ntrpretativo dos Nsteriacores marusts edema analsts adeptos das abordagens histéico-dlétas, tem consttuldo uma ‘itematia fre compreenséo da stra come emanaco do geno os grandes prsonagens ou o rested atbitéio dos dsignios de Indiidus pviepados. Entendo que » adogio de um enfoque analiico apoio no _métoda desenoliéo por Mare Engels deve nos condi a busca da ‘compreensio de grandes processshistrcos, como aquelesnuceados pelo outubro russo de 1917, a parte do papel desempenhado pels ‘ores soca ccletvos ao iniés daperformanceIdvdual daseranaes liderangas revolucondis.O que ni impli vale der, em eliinar ‘reso da partispagodestesnaquele grande drama histo, mas simplesmenteiser:os no Smbito geal do movimento des grandes, force poisas sci eneoeides, ocrente com tal concep eu tor como ponte de pada ‘uma premissa fundamental: os grandes protagonists do outubro reeluconriorusso foram as masasrevluconrias daquce pow, cue suporte central ol a alancaoperri-camporesa,expressa oF {aricamente no papel desempenhado pelos conslhos (sovetes) de ‘perils, camponess esclados. -Aémitsignifia recuperar pra a andlse hse, um compe- ‘nents hbitusknent elsidonahistoriograa ofl souldcs também Gi Dent omit espa So a7 9.585 Fedo 186 as nace hstricas produnias por certastendénlas marias atematias, a seber, 0 peso da espontaneldale popular no processo revoluiongto uso. Eecar tal ciensio nos rent as primorlos 6 Insurgncia ds mass rusas no skeuo X, as emblems jor ‘nadas de 1905, nesperados e imprevistas peas princi formogBes policopartdis da esquorda daquele pls, mas sabre 2 qual ets se aim aslosamente, buscando apreener e lider povidade ‘evolucionriinventad poo povo da Riss, a organza dos con: selhos. st espontanedade primordial encontrou suas manitstgses lscusvas mas signiicativas nos discos voaliados pelas mass pooulres ea iderancasrevalucionias nos momentos fundamentals ta crise que precede a rupturarevluconria de outubro de 1917 “pan, p30 tra” e "todo pode aos sovetes” Pereba-se que a5 palavas de adem que mals empolearan © ‘operaiado © o pov no se encontravam inserts nos programas © nem integravam orepertroprogramatica da exquerda soil rss, or esta ratio no aludiam exressarente a syperagio istic do ‘apltaismo, 0 desencadeamanta da enio soilta mundial ou ‘oviramodalidade de exerci co poder revolciondrio que nao fesse emocratia ds consthos. Coma nto perce nesta rca experi, ‘ostraos dos projets de atogesie das masta e rganiar2o pli federalitaeautinama, to cractriicos d primers revougt po letica da historia, a Comuna de Paris? Como na reaconta bs po psig liberia, pr sina, efetvamert presetes na conselas0 revoluciostarussa de 197, como ns apontam os relates de Vola? Woe ian eben 60 9) e mle nei, ‘teint oneness Wh ee, ‘on ge not ss anin geese as 9 fonestonessiseteta mrcape neat ere ‘tse tows avec Hct eer en ha ‘Simpevewn nies ep eevee detent op ‘Set ince wean esos be cme 17 f Makhn6" Cabe a observaso de que 0 mesmo espitoauto-ges ‘soir, autonomstaeliberteo gue levou Mars, com su auidege nalts, 0 requalifear eu coneito de casi do proetoiodo er 1871 taribém contribu pra que o Lenin de 1917, ainda que de forma conjuntual, também redefnise o seu, como pode ser romprovade través da letra de O est ea evolu, Com a asiilao a original experénia dos sovietes pla es- querdasoilta russ, suas principals formagBes se perflaiam, com 0 temo, enre os grandes consrutores deste novo sistema de poder ‘4 conrspoder revoluonsio,poduzindo, destare, a cmbinacio do lmpuls espontineo das massas com o atiiménio organizatve «© conta-hegerdnico dos partidos socialists. Faloconsciente mente ‘Sean neumesreconeontsyrtaoeran de cdo mam ‘SSetretan rans ent an ores ngear dsr tant euaors can Sree ia eerie «Nore in Ome ane once ra ‘muon ans lemlacngona stesso uate spurs ‘iin npn ttecnan etn teens ‘inne aet coats fescue caneot nts ree ‘srt eis pepta om 1 Un ros ta ee de \cceodes) mura cine nl oelon oder opie ign mans grit ae ‘ous tan eens supe sae te morn ‘Seats hensive tate ‘Sintering te tarhareaeas ‘Spud pres ans nena eat s ea ‘Teale abn ode de ul estes ‘Moteoepenseasmagidnowehcpetre arom ares ees ‘ies itr op out pemii rsw Ee vendo therm oo nae Seis erase spo ‘enon pee 198 em porto, no plural, em lugar de porte, no salar, de modo a enfatizar a contribigdocomum, embers, nde consensual nem con vergente,aportada por bocheviues, essrstas'e mencheigues* ~ pasclarmente as alas esquerdasdestas das ultimasformagbes polieas~ trasformacio dos sovets em uma alternative de poder nafsia 423917, Lembremo-nos que os atributosrevoluciont is os sovites nos temas antes mencionads receberaoreconhecmento ‘de Lenin, que hes concedera um post central em suas teraagies Sobre a cemocraiaevluconii ¢aditaduradopoletarido. Tare: ‘eoneclmentoantecedeu o exerci liderang plea blehevgue oe ree ass mann sts kos ees, arts feementenodmriegnp scp saat cnc ry et “Schur cntoleorpsea ns rerscemathenm snes ee ‘SRlaoaninoensadonsrtcncesesueese shina pne ea ‘ese smin aa nares man ee ep eater ws mena cnn ‘Shae corn acne oo ns rane ea “Pecisopnt ny ops oor 0c ese ‘ae reve rts ccna Porson, in Pei ei ens mtn or eo set ‘Snoveuan? et teat nanpanas to mas aes ‘Heamtrinnn an ara ae SEEeiepisandoot tances Dipti gunna tesa peta ema mem Sem ose patos arson ‘Seo am on sbcaen tot mt ea pr as se avers gence, ae 0 POD hen so ee Re) sy ‘Seen Casun ests, on le mene rym feiecmen smerezseem sa Sop peta tern psc Sete 19 ‘bros conslhos. Recordeme-nos também que os bolchevigues 56 alcangaram ua pose majctria no Congress Pn Russo dos So- vietes is vspers a insureigho de outubro atravts de calito com mencheviques eesserstas de exquerda, Recuperermosofto de que 3 derrubada do governo proviso ea tomads do Palco de Invemo, conguantoefevada pela comisso ilar blehevque e arevela de decisie do Congress Pan Russo dos sovetes,foirealzada em nome estes, © novo poder polio crstalizado em seguida foi ajetivat ‘oma sovétcoem lugar de socialist ou boicheviaue cme vis de ésmosacostumamos a imagiay, ‘Outubro ne , portant, um empreendimento puremente bol: chevique comes convencionou dizer, porémsovdticos desta mane também uma realzagio dos socialists revlucioniise scial-de Imocrata de esquerda(menchevques, ara nfo dizer da contribuigGo os libertrios quel tint, parcularmente na Vern ‘Conretiza a vita ds sublevacSo revolucondia com grande apoio de massa e sanconada pelos sovietes, augureuse uma nova onjuntura hse. Neste novo momento, @ deseo da contnuidade ® aprofundomente do process revolucionsio devia equaclonar as ‘iculdades decorrentesdaintervencio esangera ea guerra chi lm da tarefa de consid e preserva a alngaoperro Flin teren cu haere ao Feanesnicsr2oposetamanersecnus nines $i mo stores cea coated eto osu Emseusentdo geal ratave-ede combinaraconstrsio doen. senen coi teetado na NEP com caneeso poids “ormnngso democrtea do esate’ Arecosrusbo dbloca de asses, ervovendo clase opera, apequena burgess eacampesinto teria sucexpressio ‘aconivénla pola “peti, ainda que confit, enteos partidos bolchevaue, mencheviqu e esses. O aravarento da enfemiiade older d2rewolyto deoutubrosevafastaento da diego do partio ‘co estado seuprecceflciment em 1924 etiam qualquer ia bleade aqueeprojeto. runt ina do programs de industaliarso ‘sclera de economia ecletiafdoforgada do argo, em detriment ‘aspropostasce nin Bukhari, no poder produ outro resultado ‘endo af das tenindascoeretias auton as no sle do ‘estado sovdtico ena repulcio das relabes deste com esocedade. Friados do possibile da representacto poltico-patrrentar ‘coma dsslugh da pss ble Consttulnte nino ge 1818 explsos ossevietsjntament comes ssersas) eacometios pelo emor 33 ‘egenerago bonapartta do regime bolehevgue (Marty), alierarga mencheiquejamaisderu poses corr revluonérs, chegando, ‘en decor dito, aproperum governade craic com os bolchev- ‘ues, Segundo rae Getler, namacida emaque se aciravam os confit: fertea govern bocheuque es frgas contre revolisodris interns externas os menchavgus, com eame sesso reunion de ae {tn enon se dentro seins 9 oe Ties pela v7 eee deveria ‘passar sobre o cadaver do movimento proletdrio der- rotado’ e, portanto, traria vantagens ‘somente para a contra- revolugio", Segundo o mesmo autor, orientados por esta avaliagdo, os men- cheviques teriam adotado, ao longo de todo o ano de 1918 uma postura de mediacao, procurando evitar o choque aberto entre socialistas revo- lucionarios (esseristas) e os bolcheviques. Tal posicionamento “colabo- racionista” teria atingido seu apice, [...] no perfodo 1919-1920, quando os mencheviques apoiaram lealmente o regime bolchevique ‘defensor da revolucao’, em face dos ataques da contra-revolu¢ao branca e das interven- Ges estrangeiras, denunciando, porém, ‘implacavelmente’ o despotismo e o terrorismo dos bolcheviques, na vi tentativa de induzi-los a uma democratizago. A historia se concluiu tragi- camente em 1921, quando, terminada a emergéncia da guerra civil e com o rigor do regime bolchevique mais intransigente do que nunca, os mencheviques foram lancados definitivamente no exilio ou na clandestinidade™. Mencheviques e esseristas, no entanto, cometeram erros gravissi- mos. Suas vacilagdes ante a necessidade de aprofundamento da demo- cracia revolucionaria dos sovietes, as atitudes conciliatorias do governo provisOrio, sua incapacidade de retirar a Russia da guerra e avancar na resolucaa da questao da terra, ou seja, seu comportamento nao revolu- ciondrio em uma conjuntura revoluciondria, de certa forma, alimentou o reerguimento da contra-revolucao. Por isto, nao obstante a necessidade de recuperacao dos componentes efetivos de sua contribuigdo a historia da esquerda socialista russa, sua destituicdo do poder pelos bolcheviques em outubro de 17 foi uma resposta revoluciondria e historicamente va- 3 Getzler, grael, Martov e os mencheviques antes e depois da revoluco. In: HOBSBAWN, Eric J. (Org.). Histéria do Marxismo, Tradugao de C. N. Coutinho, L. S. Henriques e A. R. Coutinho. Rio de Janeiro: Paz e Terra, 1985, vol. 5. Idem, ibidem. ee 198 Qutub was expritncias socialites do sical WX lida as limitagdes de sua politica. O mesmo ja nao se pode dizer de sua violenta eliminagao das etapas subsequentes do processo revolucionario e sua erradicacdo das narrativas historicas. Como ja se disse, foi uma época, na qual as forcas dirigentes da revolu¢do procuraram empregar todos os meios para resistir ao assédio hostil das forcas intervencionistas externas e da reacdo interior. Porém, foi também uma época marcada pela pouca ou nenhuma consideracao, pelos bolcheviques, da legitimidade da oposi¢do politica e do valor positivo do pluralismo partiddrio no processo de efetivacao das transformacées revolucionérias. 0 fato de 0 estado soviético, constituido com base no triunfo de praticas autoritdrias e do movimento comunista internacional que nele se referenciou ter desempenhado papéis relevantes na animacdo e no apoio de lutas democraticas, antifascistas e de liberta¢do nacional revela a complexidade dialética destas objetivagSes historicas, irredutiveis e incompreensiveis a luz de abordagens reducionistas e unilaterais. Porém, pode ser também a manifestac¢do daquilo que Hegel definiu em sua obra como “aastticia da razdo”. E, sobretudo, a meu ver, a confirmagao da ideia de que a experiéncia historica da transi¢do socialista e do movimento comunista mundial no século XX, embora fortemente condicionada, em certos momentos, pelo fendmeno estalinista, nao pode ser reduzida a ele. Mesmo no interior da Unido Soviética e conquanto represadas e engessadas pelo sistema de poder estaliniano, a energia e a criativi- dade revolucionarias soviéticas conseguiram se manifestar ainda que marginalmente e sob formas de coacao que, por vezes, ndo poupou seus expoentes. E 0 que podemos constatar através da observacaio das obras de intelectuais, cientistas, artistas e criadores culturais como Ver- tov, Meyerhold, Essenin e Maikovsky. Eisenstein, Shostakovitch, Gorky e Makarenko. Vigostky, Bakhtin, Babel, Blok e Pasternak. Ehrenburg e €Colelrav autubro, problematicanda 199 ‘Manic Forseira Tarkovsky. Oparin, Luria, Rubinstein e Landau. Excluido da politica, o es- pirito revoluciondrio soviético se refugiou na arte, na ciéncia e na cultura, subsistindo tortuosamente no periodo da autocracia estaliniana e rea- parecendo fugazmente nas épocas de interregnos liberalizantes, como o foram o degelo Khruschoviano e a Perestroika abortada de Gorbatchov. Encerrada a experiéncia historica da transi¢&o socialista na Unido Soviética, nada mais pode justificar a subordina¢ao do estudo do outubro russo as contrafagdes discursivas oficialistas ou as falsificacdes tendencio- sas em nome da defesa da revolucao. Creio, por isto, que uma necessaria releitura de outubro deveria reexaminar os aspectos problematicos e controvertidos do processo revolucionario a luz das novas fontes re- centemente disponiveis nos arquivos soviéticos e em didlogo constante com as tendéncias renovadoras da historiografia contemporanea. Uma recolocaco da trajetdria soviética ante o tribunal da histéria poderia, entre outros temas, avaliar: 1. A justificagao de outubro como alternativa revolucionaria ao avanco da contrarrevolugao. 2. O exercicio da ditadura revoluciondria do partido como res- posta bolchevique a intervengao e a guerra civil. 3. As origens, natureza e substrato social do fendmeno estali- nista. 4. Acontribuigéo positiva do estado soviético a derrota do na- zifascismo, seU apoio as lutas democraticas e de libertacéo nacional nos paises periféricos, a luta em defesa da paz e na contencao dos impulsos agressivos do imperialismo. Cultivo a compreensao de que a tarefa que se nos coloca nao é, em primeira instancia, 2 de proferir sentengas ou veredictos, mas de reabrir o julgamento histdrico com novas evidéncias, novas testemunhas e novos argumentos. Porém, acima de tudo, creio que é preciso com- 200 Duusbro eas experiéncias sacialistas da séculy LC preender antes de julgar. Nunca 6 demais lembrar que a pretensdo ao monopdlio da verdade revolucionaria foi um fator fundamental para o desencadeamento das praticas de coercao, perseguicao e eliminacao das correntes revolucionarias de esquerda adversarias e/ou concorrentes dos bolcheviques apds a Revolugao de Outubro. Isto nos alerta para o fato de que todos aqueles que padecem da vertigem da detenc3o do monopédlio de tal verdade se apresentem como fortes candidatos a repetirem, em circunstancias evidentemente diversas, aquela dolorosa experiéncia. Acombinagao da demanda pelo monopdlio da verdade revolucio- naria com a aceitacao acritica da contrafactualidade como fator explicativo e nao de questionamento (0 que teria acontecido se, por exemplo, Lénin nao tivesse morrido em 1924, ou se Bukharin fosse o sucessor de Lénin em lugar de Stalin, etc.) transforma a aptidao ficcional em critério paraa andlise histdrica. Ainda que tal inclinacdo seja orientada pelo propésito de refutar as impostacdes oficiais da historiografia soviética dos periodos estaliniano e brejnievniano e impugnar as mirabolantes contrafagdes tedricas estalinianas, pode também preparar o terreno para desonestas e arbitrarias manipulagées historicas colocadas a servico da legitimacdo de projetos politicos “alternativos” porque, via de regra, derrotados na URSS posterior a Outubro. Por fim, reclamar Outubro hoje, sem se esquivar de seus aspec- tos problematicos exige coragem e sinceridade a altura da magnitude historica do proprio processo reivindicado. Sao necessdrias franqueza e integridade para se repropor uma das grandes questdes nao respondidas pelos protagonistas e atores das transfor mages revoluciondrias do século XX: como proceder para superar o divorcio, ha tanto tempo estabelecido, entre a democracia e a revolugao? Para o enfrentamento de tal desafio sera estimulante recordar que estes dois temas, que a historia do século XX dissociou, encontravam-se organicamente ligados no pensamento e nos projetos dos precursores da tradicdo marxista no século XIX. Tanto Coledrav autubro, problematizanda 207 ‘Munie Ferreira or oso das jomacasrevolucondras de 184, quanto no momento "asa aos edu" polos comunardos de 1871 ass lgum veredicto sver 6 er proferdo, entando que ee ‘deve condenar cetasinterpretacos striae narratives discuss ‘ue poresqueratsmo, edulonismo cu desorestidde terconnibido por 2 misfcaio hist revluconsta rss, exproprando par Certols gral) oe dvidends uma das mais vasa criagSescoletvas as masa evlucondrias de toe astra humana Rofertndas GETAE, trae Martow #0 menehevques arose deol a resi. n HOBSEAWN Ere Org), Marin do Morano, Tadao Ge N-Coutnho, US hanaquare AR Couto nar Pz Tera, 585, 0.5 ‘cRUP, uclne. opezament de Lia. Tate de Cros Non outiho Rode anero:Gral,197 Hiv tos. ©camniznadeequet,k:HOSSBAWN, (O18). Mtr do Marimo Tabu de Coste, 5,Heiquese AR. Coutnh, Ro fe an: Pate Te, SBS, yoh 6 oi, ar: MATIC, au PRMNENOEK Aton. Citadel boli. Ta ago rancioFersnde ue Rarclns Era Anagram, 1976 {AUT Har camino do pad. Tadeo de Meni anda, So Pauls: uses 157, AUIS, aA toda do rt. atu ado Sut Fhe ‘Si Paulo ar ator de cieacas Mayans, 578. AUIS a. Terao y eomuatine. Tauro 6 1 Pre Bares Ma cane dics, 977 202 eM, acim ih, Duds esd Soc emer mo Rewueo Oe tract Obras Ecaidar, Mose: ear Progreso Ube: Es Fame, 197, NEN, Vici tn € td a Reece. Nexon Eta Progreso, ENN, Vin iteh rot prairie reneged aus. Wade esses tobe Si Fal: Uva toa de Clas Humana, 1979 U1 And Cs mecha. lantedacontragioda RSS. HOBSSAWN, Ere (org) Histor do Maro. de. Cuno 5 Meigs {EAR Cou. Ri dean: a Te, 185, ol 7 Wks, Gore. it sore stan I emare Cn Humana. 0 Foul LEH 01 197,028 UKs, Gore Tze lm ero -a tad erecta Temas e (Gene Hamano 580 Paula LECH, 7, 1980p. 1830. UAC, Gao Notas eras sobre a cri da Revo Rs de os embury in Hastie consincia de ese, Taso elma Cota. Porc: bess Eri, 58 LWxeBURG, os, Sefoma,resioasme e optus. Tabu de Lio aves ane Eto Laermer #1572 \UEMBURG, Ros Loerie de a socltemocadia, True de Armando Eco Fer acl Eterna, 1976 ATTA, Sih tauty eo aussie, A fuga ela na soc: fecerca lat pres gra muna In: VA ar Kou € © ‘montina, Blo Heron: ana de LNs, 138. 203

You might also like