PRORAČUN SILE REZANJA U ZAVISNOSTI

OD REŽIMA OBRADE PROCESA

Student: Profesor,
Darijo Božičković Prof.dr Hamza Šehović
Cilj rada je usmjeren na optimizaciji parametara procesa kod uzdužnog
rezanja (dubina rezanja, brzina obrade i korak obrade) kako bi se utvrdilo
koji su parametri opimalni za efikasan, i dugovječan rad alata ne ulazeći
u područije triboloskih vrijednosti.

Predmet rada je obradak kružnog poprečnog presjeka Hrom-Nikl čelik

za poboljšanje 34CrNiMo6 tvrdoće 300 HB i zatezne čvrstoće 1000-1200
N/mm^2 kao i Youngovog modula elastičnosti 210 GPa.
Metodologija rada
- Proučavanje dostupne literature.
- Proučavanje dosadašnjih istraživanja.
- Eksperimentalno istraživanje uticaja tehnoloških parametara uzdužnog
rezanja na komponente sile rezanja, rezultantu i postojanost alata.

Doprinos rada je naučnog i privrednog karatera.

Naučnog zato što su dobivene matematičke jednačine za određivanje
rezultante sile rezanja i njenih komponenti, a privrednog zato što se na brz i
efikasan način pomoću jednačina unapred dobijaju sile rezanja i postojanost
alata.
Tokarenje je veoma važan proces uklanjanja materijala u savremenoj
industriji. Najmanje jedna petina svih primjena u rezanju metala su operacije
tokarenja.
Odabir parametara obrade za operaciju tokarenja je vrlo važan zadatak
kako bi se postigle visoke performanse.
Optimizacija je nauka o postizanju najboljih rezultata u smislu kvaliteta
proizvoda sa ograničenjem resursa proizvodnog procesa.
Pretjerano zagrijavanje, vibracije i ostala bitna ograničenja su neka
ograničenja CNC mašina i drugih proizvodnih mašina. Ove varijable
smanjuju performanse proizvodnje i doprinose dužem vremenskom ciklusa.
Postavka eksperimenta

Ulazne (nezavisne) veličine tehnološkog procesa uzete su: dubina rezanja,

brzina obrade i korak obrade, koji su se tokom eksperimenta.
• Dubina rezanja, ap (mm): 1,5 ; 2,0 ; 2,5.
• Brzina rezanja, vc (m/min): 100.
• Posmak, f (mm/obr): 0,224 ; 0,28 ; 0,355; 0,4.

Materijal obratka odabran je Hrom-Nikl čelik za poboljšanje 34CrNiMo6

Izlazna - mjerna veličina je glavna sila rezanja Fc.
Za ovo eksperimentalno istraživanje je izabran držač oznake
DDJNL2525M15 (λ = -6°).

Držač i rezna pločica proizvođača Mitsubishi materials Geometrija rezne ploče

 Postojnosti alata (T)

Gdje je:
Brzina rezanja (vc) = 280 m/min
Vrijeme (T) = 40 min (preporuka proizvođača)
n=0,25 – za alate sa karbidnom presvlakom

C = 704,16

T = 7,41 min
Proračun glavne sile rezanja (𝑭𝒄)
Fc = b‧h1-m‧ki‧ kr
Vrijednosti ki i 1-m i za proračun glavne sile rezanja Fc, sile prodiranja Fp i sile
pomoćnog kretanja Ff na osnovu Kienzle-ove jednačine

Vrijednost širine i debljine režućeg sloja

Pregled korektivnih faktora za proračun komponenti sila/otpora rezanja prema
Kienzle-ovoj jednačini
Rezultati istraživanja
Vrijednost glavne sile rezanja Fc za ulazne parametre

Zavisnost glavne sile rezanja od koraka i dubine rezanja

Vrijednost posmične sile rezanja Ff za ulazne parametre

Posmična sila Ff u funkciji od koraka i dubine rezanja

Vrijednost sile prodiranja Fp za ulazne parametre

Zavisnost sile prodiranja od koraka i dubine rezanja

Vrijednost rezultirajuće Fr sile rezanja za
ulazne parametre

Zavisnost rezultirajuće silerezanja u funkciji

koraka i dubine rezanja
 DISKUSIJA I ANALIZA REZULTATA
Matematičke jednačine komponenti sile rezanja i rezultujuće komponente
sile rezanja prikazane su u donjoj tabeli.
Komponenti sile rezanja i rezultujuće komponente sile rezanja
Da bi se dobile
sile rezanja
prema tabeli,
potrebno je u
navedenim
jednačinama
umjesto
promjenljive „x“
uvrstiti
odgovarajući
posmak alata.
ZAKLJUČAK
Računskim proračunom u kojem se matematički predvidjela glavna sila
rezanja (Fc) u zavisnosti od posmaka (f) i dubine rezanja (a), došlo se do
zapažanja da porastom dubine rezanja kao i posmaka dolazi do porasta
sila rezanja.
Rezultantna sila i njene komponente se mogu opisati linearnom funkcijom.
U prethodnoj tabeli su date jednačine koje jednoznačno opisuju
rezultantnu silu i njene komponenta sa stepenom vjerovatnoće 99 %
(R2 = 0,99).