ពះ ច កកមុ

តិ ស ពះម ក ត
__________________________
កសួងអប់រ ំ យុវជន និងកី

រអនុវតវិធី សបេ ង ន

ម ទឹសអ
ី ប់រ ំែបប ប និយម

េលមុខវិ ែផនដីវិទ

និងវិទ ស

េ បី ស់ថវ ិ េ យគេ ងអភវិ ឌ ន៍

វស័
ិ យអប់រ ំមធ មសក
ិ ទុតយ
ិ ភូម(
ិ USESDP)

___________________________
២
ំ ០២០
 រមក
កល វូបនយ
ី កមេលីវ ិស័យេសដកច
ិ បេចកវ ិទ នេ យ នង
ិ វ ិទ ស នេធីឲ ពិភពេ ក
ន់ែត ន រ បកួត បែជង េហយ
ី េពលខះក៏សហ រ េដីម ី នេ សេ មចេ លេ អភិវឌ សហស វត រ ៍
នង
ិ អភវិ ឌ បកបេ យចរី ព។ សប ់ ុជ
មកំែណទ មងស ី េ កុ ងវ ិស័យអប់រ ំ មួយ រអភវិ ឌ ធន នមនុស
បកបេ យវ ិ សម បំណិនសម ចរ ិ សម នង
ិ យសម ក កំណត់េ គជ័យៃន រអភវិ ឌ
េលច
ី ំេណះដង
ឹ របស់សស
ិ ឲ ន ររកចេ
ី មន
ី លំ ប់។ េ យេ ងេលប
ី េនះ េទប
ី កម គឧេទសមុ ខវ ិ
ែផនដី នង
ិ បរ ិ នវ ិទ ែដល ី យកខម
គបេ ល ក់ តិ នសេ មចេលក ឹ រ “វ ិធី សបេ ង ន នង
ិ េរ នែផនដី
មែបបេ ះ យប របេ ង ន និងេរ ន មែបបរះរក
ិ និង មគំរូ 5Es និងែផនទគ
ី ំនិត ” ក់ចូលកុ ងកម
វ ិធីវ ិ កិត រ គបេ ង នែផនដី និងបរ ិ នវ ិទ ក់ តិ េដីម េី ធីឲ សិ ម ចប បខឹម រវ ិធី ស ង
ំ
េនះ ដល់ គបេ ង នេ មប លវ ិទ ល័យ េ ទូ ង
ំ ជ នីេខតៃន ពះ ច កកមុ ។

រេ បី ស់វ ិធី សបេ ង ន មែបបេ ះ យប របេ ង ន នង

ិ េរ ន មែបបរះរក
ិ និង មគំរូ
5Es និងែផនទគ
ី ំនិត និងបេ ង នែផនដវី ិទ ចំែណកមួយកុ ង រព ងឹង និងព ងក
ី ចំេណះដឹងរបស់សស
ិ នង
ិ េធី
ឱ គុណ ពៃន របេ ង ន នង
ិ េរ ន ន់ែត ន បសទ
ិ ពខស់បែនមមួយក មិតេទ ត។ រេ បី ស់វ ិធី សៃន
របេ ង ន មែបបេ ះ យប នចំណុចសំ ន់ៗដូច ៖ ១. រយល់ប ២. របេងីតែផន រ ៣.
រអនុវតែផន រ និង ៤. រពិនិត េឡង
ី វ ិញ។ របេ ង ន និងេរ ន មែបបរះរក
ិ ន ៥ ជំ នសំ ន់ គឺ
១. រកំណត់ប ២. របេងីតសមតក
ិ ម ៣. រេធេី តសសមតក
ិ ម/ពេិ ធ ៤. រ ស់ែវងលទផល នង
ិ
៥. រសនិ ន។ របេ ង ន នង
ិ េរ ន មគំរូ 5Es រួម ន ១. ក់ ញ ២. រុករក ៣. ពន ល់ ៤. ព ងីកបែនម
៥. យតៃម។ រេ បី ស់វ ិធៃី ន របេ ង ន នង
ិ េរ នែផនទគ
ី ន
ំ ត
ិ គឺ របណុ ះគំនត
ិ ឲ សស
ិ េចះគត
ិ េចះ
ពិ ក នង
ិ េចះេលក ី ប
ី ចំណុចសំ ន់ៗ េដម ី េងត
ី ែផនទគ ិ កុ ង
ី ំនត រសេងប ខម
ឹ រេមេរ ន។ ចំណុចសំ
ន់ៗ ង
ំ េនះ ចលករស ិ កុ ង
ប់សស រេរ នែផនដវី ិទ េដម ី ទួល នចំេណះដង
ី ទ ឹ មួយេពញេលញ នង
ិ ន
គុណ ពកុ ង រេ បី ស់កុ ង ររស់េ ប ៃំ ថ។

ី ខុ ំសង ម
េយង ឹ សិ ម ង
ំ អស់ែដល គែផនដីវ ិទ ែដលកំពុងបេ ង នេ ក មឹតអនុវ ិទ ល័យ
េឡង
ី េ នង
ឹ ព ម ប់ រពន ល់របស់ គឧេទសេ យយកចត
ិ ទុក ក់ នង
ិ សក
ិ ែសងយល់អតន័យ េ យ
ខួ នឯងពី របេ ង ន និងេរ ន មែបបេ ះ យប មែបបរះរក
ិ និង មគំរូ 5Es និងែផនទីគំនត
ិ េនះ េដីម ី
េ កបជ ក់យកខឹម រ និងគំរូៃន របេ ង នថីៗ ទុក ទុនកុ ង របណុ ះប ល គបេ ង ន េ មវ ិទ ល័
ិ បណុ ះប
យបន នង លដល់សិស របស់ខួ ន ឲ យ សស
ិ ែដលចូលចត
ិ េរ នមុខវ ិ ែផនដីវ ិទ នង
ិ េរ នពូែក
េលីមុខវ ិ េនះែថមេទ តផង។
ី ខុ ំែដល
េយង គឧេទសែផនដីវ ិទ ង
ំ អស់ៃនវ ិទ ន តិអប់រ ំ ន ររក
ី យ នឹងទទួលយកនូវ ររះិ
គន់ ង
ំ យ េដីម ែី កលមពស
ី ំ ក់េ ក គអក គ ពេិ សសសិ ម ចំេ ះចំណុចខះ ត នង
ិ កំហុសឆង
កុ ង រេរ បចំឯក រេនះេឡង ី ខុ ំ។
ី េ យអេចត របស់ កមេយង
ៃថពុធ ៤េ ច ែខកតក
ិ ជ
ំ ូត េ ស័ក ព.ស. ២៥៦៤
ជ នភ
ី ំេពញ, ៃថទ០
ី ៤ ែខវ ិចិ ២
ំ ០២០
គឧេទសែផនដីវ ិទ NIE និង គបេ ង នNGS
ខ្យល់មូសុង វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

ខ�ឹមសរេមេរៀនសេង�ប

មុខវិជា�៖ ែផនដីវិទ្យោ

ថា�ក់ទ១
ី ០ េមេរៀនទី២ ខ្យល់មូសង
ុ

• ខ្យល់បក់្របចំទជា
ី ខ្យល់ែដលបក់កុ ងរយៈចមា
� � យខ�។
ី
វេកត
 េឡង
 េដយសរកេម�មន
ិ េស�គា�ៃនៃផ�ែផនដីកុ �ងតំបន់ តូចមួយ ។

• ខ្យល់ជំេនារសមុ្រទ េនេពល្រពះអទិត្យកេម�ៃផ�ែផនដីេនេពលៃថ�ៃផ�ទីប
� ្រស�បយកកេម�

្រពះអទិត្យេលឿនជាងៃផ� ទឹក េធ�ឱ្យខ្យល់េនេលៃផ�ទី�បេក�ជាងខ្យល់េនេលៃផ�ទឹក ។

ខ្យល់េក�រកមាឌ
ី ្រសល និងស�ុះេឡង
 េល បេង�ត បានជាតំបន់សមា�ធេខ្សោយ ។ ខ្យល់្រតជាក់
បក់េចញពេី លៃផ�ទក
ឹ េទកន់ទប
�ី នង ី េី ្រកម ខ្យល់េក� បេង�ត បានជាខ្យល់ជំេនារសមុ្រទ ។
ិ ផា�ស់ទព
ខ្យល់ជំេនារសមុ្រទខ្យល់ជំេនារបង
ឹ (បង
ឹ មានទំហំដូច បង
ឹ ទេន�សប) ជាខ្យល់បក់ ្របចំទី
ែដលបក់េចញពីមហសមុ្រទបង
ឹ ។
• ដំេណរខ្យល់បក់េនេពលយប់ ផ�ុយពដ
ី ំេណរខ្យល់បក់េនេពលៃថ� ខ្យល់េលៃផ�ទប
ី� ឆាប់្រតជាក់
ជាងខ្យល់េនេល ៃផ�ទក
ឹ ខ្យល់េនេលទក
ឹ េក� រកមាឌ
ី ្រសល នង
ិ ស�ុះេឡង
 េលខ្យល់្រតជាក់ែដល
។ បក់ពៃី ផ�ទប ី កជំនួស វញ។
ី� ផា�ស់ទម ិ
ដំេណរខ្យល់ែដលបក់េចញពៃី ផ�ទប ឹ េហថា ខ្យល់ជំេនារទ�ីប ។
�ី េឆា�ះេទកន់ៃផ�ទក

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សែផនដីវ ិទ្យោ ទំព័រទី1

ខ្យល់មូសុង វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

កិច�ែតងករបេ្រងៀនគំរ ូទី១ ៃនេមេរៀនថា�ក់ទី១០

កលបរេច�
ិ ទ ៖ៃថ� ែខ ឆា� ំ ព.ស. ២៥……
្រត�វនឹងៃថ�ទី ែខ ឆា�២
ំ ០២០
មុខវ ិជា� ៖ ែផនដីវ ិទ្យោ
ថា�ក់ទី ៖ ១០
ជំពូកទី៣ ៖ ធាតុអកស និងអកសធាតុ
េមេរៀនទី២ ៖ ខ្យល់មូសុង
២. ខ្យល់បក់្របចំទី
រយៈេពល ៖៥០នាទី
I. វត��បណ
ំ ង ៖េ្រកយពីបានសិក្សោេមេរៀនេនះចប់
១.វជា
ិ � សម្បទ
សិស្សេរៀបរប់បានពខ
ី ្យល់បក់្របចំទីបាន្រតម
ឹ ្រត�វ តមរយៈករសេង�តេមល
 រូបភាព នង
ិ កិច�ករផ�ះ
២.បំណិនសម្បទ
ី លនាខ្យល់ជំេនារទ�ប
សិស្សេ្រប�បេធៀបពច ិ ខ្យល់ជំេនារ បានច្បោស់លស់ តមរយៈករសេង�តវេដអូ
ី នង ី នងិ
ករពភា
ិ ក្សោ្រក�ម។
៣.ចរយាសម្បទ
ិ
បណុ � ះស�រតស
ី ិ ស្សេចះពភា
ិ ក្សោ្រក�ម នង
ិ ករសេង�តវេដអូ
ី
II. ស��រឧបេទស
- េសៀវេភសិក្សោេគាល ទំពរ័ ទី ៦២ដល់ ៦៣ និងេសៀវេភ្រគ� ទំពរ័ ១០៣-១០៥
- សន�ក
ឹ កច
ិ �ករ, ្រកដស Eo, ស�យ( Projector)
- វេដអូ ី លនាខ្យល់ជំេនារទ�ប
ី អំពច ិ ជំេនារសមុ្រទ
ី នង
III. វិធ�
ី �ស�បេ�ងៀន៖វិធប
ី េ�ងៀន�មែបបរ�ះរក
VI. ដំេណើរ�របេ�ងៀន

សកម��ព�គ� ខ�ឹម�រេមេរៀន សកម��ពសិស��

ជំ�នទី១៖ លំ នឹងថា�ក់ ( ៣នាទី )

-្រត�តពនត
ិ ្យវន័
ិ យ សណា
� ប់ ធា�ប់ សំ -សិស្សឈរយា៉ងស�ត់
េលៀកបំពក់ អនាម័យ េស��ម និងស�ប់ ករ
-្រត�តពន
ិ ត
ិ ្យវត�មាន ែណនាំ
-្របធានថា�ក់រយ
ករណ៍

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សែផនដីវ ិទ្យោ ទំព័រទី2

 ខ្យល់មូសុង វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

ជំ�នទី២៖ រ ំលឹកេមេរៀនចស់ ( ៥នាទី )

+ េហតុអ�បា
ី នជាមានចរន�ខ្យល់បក់? + ខ្យល់បក់េកតេឡង
 េដយសរករ ែ្រប + សិស្សេឆ�យ

្រប�លៃនសមា�ធខ្យល់។ សមា�ធ ខ្យល់
ែ្រប្រប�លជាទូេទគប
ឺ ណា
� លមក ពក
ី េម�
មន
ិ េស�គា�េនេលែផនដី។ + សិស្សេឆ�យ៖ ខ្យល់មូ
+ សំ ណួរបំផុស៖ េតបូ �នស�ល់ សុ ង ខ្យល់ ព្យះុ ខ្យល់កួច
្របេភទខ្យល់អ�ីខ�ះ? ខ្យល់បក់្របចំទី ...។
ជំ�នទី៣៖ េមេរៀន្របចំៃថ� (៣៥នាទី)

+ សរេសរចំណងេជងេលក�រេខៀន េមេរៀនទី២៖ ខ្យល់ មូសុង + កត់្រតចូលេសៀវេភ

២. ខ្យល់បក់្របចំទី
្រគ�បង�ញរូបភាព៖ + សិស្សសេង�តេមល


េតខ្យល់បក់្របចំទីមាន្របេភទខ្យល់ + មានខ្យល់ជំេនារទ�ីប និងខ្យល់ជំេនារ + សិស្សេឆ�យ

្របេភទខ្យល់អ�ីខ�ះ? សមុ្រទ។
+ េស�ឲ្យសិស្សបេង�តសំ ណួរ + សិស្សបេង�តសំ ណួរ

សំណួរគន�ឹះ៖ ចូ រេ្របៀបេធៀបខ្យល់ជំេនារទ�ីប និងខ្យល់ជំេនារសមុ្រទ។

+ េស�ឪ្យសិស្សបេង�តសម�តិកម� ឲ្យសិស្សេឡងេឆ�យសំ ណួរឲ្យបាន ២ + េឆ�យពីអ�ីែដលពួកេគ

េទ ៣ នាក់ បានដឹង សិស្សអចេឆ�យ

៖ ខ្យល់ជំេនារទ�ីប ជាខ្យល់
ែដលេកត
 េនេលៃផ�ទប
ី�
ខ្យល់ជំេនារសមុ្រទ ជា
+ ែចកសិស្សជា ៥្រក�ម េដយមាន ខ្យល់ ែដលេកតេនេលៃផ�
(្របធាន្រក�ម េលខ អ�ករយករណ៍ សមុ្រទ។
និងសមាជិក) + សិស្សចូល្រក�ម និង
+ ្រគ�ែចកសន�ឹកកិច�ករេទករ្រក�ម ែចកតួនាទីគា�
នម
ី យ
ួ ៗ

+ សិស្សទទួលសន�ក
ឹ កច
ិ �
ករ

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សែផនដីវ ិទ្យោ ទំព័រទី3

 ខ្យល់មូសុង វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

+ ្រគ�បង�ញពីវេដអូ
ី អំពី ចលនាខ្យល់ + វេដអូ
ី ខ្យល់អំពី ចលនាខ្យល់ជំេនារ ស
ជំេនារសមុ្រទ នង
ិ ខ្យល់ជំេនារទ�ប
ី ។ ិ ខ្យល់ជំេនារទ�ីប។
មុ្រទ នង
Link:
+្រគ�ផ�ល់ឱកសឲ្យសិស្សគិតពភា
ិ ក្សោ https://www.youtube.com/watch?v
គា� េហយ
 េ្រជសេរសយកគំ
 នត
ិ មួយ =y986-h3dfCk&feature=youtu.be
េដម្បប
ី ក្រសយ្របកបេដយមាន + សិស្សសេង�តេមល
 វេដអូ
ី
េហតុផល។

+េហតំណាង្រក�មនីមយ
ួ ៗ េឡង + សិស្សគិតគា�ជា្រក�ម
ពន្យល់ បក្រសយលទ�ផលរបស់ េដម្បេី ្រជស េរសយកគំ
 នត
ិ
ពួកេគ មួយមកបក្រសយរក
េហតុផល។
+្រគ�ស្រមបស្រម�លចេម�យ
 សិស្ស

+ េស�ឲ្យសិស្សទញេសចក�ស
ី ន�ដ
ិ �ន ិ � ន៖ េ្រប�បេធៀបខ្យល់ ជំេនារទ�ប
សន�ដ ី + តំណាង្រក�មេឡង
 បក
និងខ្យល់ ជំេនារសមុ្រទ៖ ្រសយលទ� ផល
+ លក�ណៈដូចគា�៖
-ជា្របេភទខ្យល់បក់្របចំទីែតមួយ
-កេកតេឡងេនតំបន់តូចមួយ + សិស្សស�ប់
-កេកតេឡង
 ពក
ី រទទួលកេម�មន
ិ េស�គា�
+ លក�ណៈខុសគា� +
• ខ្យល់ជំេនារទ�ីប៖ ទញេសចក�ីសន�ិដ�នែផ�ក
-េកត
 េឡង
 េនេពលយប់ េទេល លទ�ផលរកេឃញ

-ខ្យល់បក់ពីទីប
� េទសមុ្រទ
-ខ្យល់ៃផ�ទប
ី� ្រតជាក់ជាងខ្យល់េនេលៃផ�
ទក
ឹ
• ខ្យល់ជំេនារសមុ្រទ៖
- េកតេឡង
 េនេពលៃថ�
- ខ្យល់បក់ពីសមុ្រទេទទ�ីប
- ខ្យល់ៃផ�ទឹក្រតជាក់ជាងខ្យល់េនេល
ៃផ�ដី

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សែផនដីវ ិទ្យោ ទំព័រទី4

 ខ្យល់មូសុង វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

ជំ�នទី៤៖ ព្រងឹងពុ ទិ� ( ៥នាទី)

+ ្រគ�បទ
ិ ែចកសន�ឹកកច
ិ �ករេទករ + សិស្សទទួលសន�ក
ឹ កច
ិ �
្រក�ម នីមយ
ួ ៗ រួចឲ្យសិស្សបំេពញ ករទំងេនាះ
និងអនុ វត�តម

ជំ�នទី៥៖ កិចក
� រផ�ះ (២នាទី)

+ ឲ្យសិស្សកត់សំណួរកិច�ករផ�ះ -សិស្សស�ប់ និង កត់កិច�

១. េហតុអបា
�ី នជាៃផ�ដីឆាប់ទទួល ករផ�ះ
កេម� ជាងៃផ�ទឹកេនេពលៃថ�?
២. ដូចេម�ចែដលេហថាខ្យល់បក់

្របចំទី?

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សែផនដីវ ិទ្យោ ទំព័រទី5

សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

េមេរៀនឯកេទសែផនដី និងបរ ិស�វិទ្យោ ថា�ក់ទី ១១

េមេរៀនទី ៤ សកម�ភាពមនុស្ស និងករែ្រប្រប�លបរ ិស�ន

កររកចេ្រម
ី ីនៃនវ ិទ្យោស�ស�បានផ�ល់្របេយាជន៍យា៉ងេ្រចន
ី ក�ុងវ ិស័យេសដ�កិច� នង
ិ សង�មដល់្របជាជាតិេន
ទូទង
ំ ពភ
ិ ពេលក។ ទនម
ឹ� នឹងេនាះ ករែ្រប្រប�លទំងអស់កបា
៏ នបង�ឲ្យមានប��បរស
ិ � នជាហូរែហទំងេនក�ុង
ពិភពេលក ក៏ដូចជាេនក�ុង្របេទសដៃទេទៀតែដរ។
១. សកម�ភាពមនុស្សមកេលបរ ិស�ន
មនុស្សជាែផ�កមួយៃនបរស
ិ � ន សកម�ភាពរបស់េយង
ី អចមានឥទ�ិពលយា៉ងខ�ង
ំ ក�ុងករែកែ្របពិភពធម�ជាត។
ិ
សកម�ភាពរបស់មនុស្សមានឥទ�ិពលេទេលីបរស
ិ � ន ៣យា៉ងគឺ (១) មនុស្សទញយកធនធានពីបរស
ិ � នធម�ជាតិ (២)
មនុស្សបេ�� ញេចលរបស់ខះ� េទក�ុងបរស ិ (៣) មនុស្សជំនួសបរស
ិ � នវ ិញ នង ិ � នធម�ជាតិេដយអ�ីមយ
ួ េផ្សងេទៀត។
េនេពលមនុស្សរប់ពន់លននាក់េនេលព
ី ិភពេលកទញយកធនធានពប
ី រស
ិ � ន េហយ
ី បេ�� ញេចលរបស់
ខ�ះេទក�ុងបរស ិ ជំនស
ិ � នវ ិញ នង ួ បរស
ិ � នធម�ជាតិេដយរបស់េផ្សងេទៀតេនាះ ពិភពធម�ជាតិនឹងអចែ្រប្រប�លយា៉ងខ�ង
ំ
េហយ
ី ធនធានធម�ជាតិេនាះនង
ឹ អស់េនៃថ�ណាមួយ។
ក. មនុស្សទញយកធនធានធម�ជាតិពីបរ ិស�ន
េដយសរត្រម�វកររបស់មនុស្សមានករេកន
ី េឡង
ី ពម
ី ួយៃថ�េទមួយៃថ� ស្រមាប់បេ្រមីករដល់ត្រម�វករក�ុង
ជីវភាព្របចំៃថ�េនាះ មនុស្ស្រគប់គា�ចប់េផ�ីមទញយកធនធនាធម�ជាតនា
ិ នាមកេ្រប្រី បាស់តមមេធ្យោបាយែដលមាន។
្របសន
ិ េបេី យង
ី េនសទ្រតេី ្រចន
ី េពកពប
ី ង
ឹ នង
ិ សមុ្រទ េនាះ្រតន
ី ង
ឹ េនសល់តច
ិ តួចប៉ុេណា�ះែដលអចបេង�ីតកូនេច
េហយ
ី េទអនាគតនង
ឹ មាន្រតត
ី ច
ិ តួចែដលេនក�ុងបង
ឹ ឬសមុ្រទ។ េដីម្បទ
ី ទួលបាន្របាក់កៃ្រម នង
ិ បេង�ីនកំេនន
ី េសដ�កច
ិ �
េនាះមនុស្សនាំគា�កប់ៃ្រពេឈេី នតមតំបន់ៃ្រពភ�ំ នង ិ ជីកយកែរនានាតមទ
៉ ត
ី ង ំ ែដលមានដូចជាែរមាស
៉ ែរត្ប
៉ ូង ...
េដីម្បផ
ី �ត់ផង ់ ្រម�វករេនក�ុងទផ
� ត ី ្សោរ។ ករណីខ�ះ េគបេង�តី ជា្រក�មហ៊ុនធំៗក�ុងរុករកឥន�នៈផូសុល
ី េដីម្បែី កៃឆ�យកជា
េ្របងសំង េ្របងកត មា៉ស៊ូត ជាេដីម ស្រមាប់បេ្រមដ
ី ល់េរចច្រកនានាេនក�ុងវ ិស័យឧស្សោហកម� នង
ិ ករទញយកថ� ពី
ករវយកំេទចភ�ំ េដីម្បប
ី េ្រមក � ិស័យសំណង់ ដូចជាករសងសង់ផ�ះ ស�ន ផ�ូវថ�ល់ ជាេដីម។
ី ុ ងវ

ករកប់ៃ្រពេឈី ករវយកេម�ចភ�យ
ំ កថ� ករបេង�ត
ី ទំបន់វរអគ�
ី ស ិ នី

កររុករកឥន�នៈផូសុល
ី ករជីកយកែរមាស/ែរ
៉ ត្ប
៉ ូង

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 6
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

ខ. មនុស្សបេ�� ញេចលេទក�ងបរ
ុ ិស�នវិញ
ករបេ�� ញកកសំណល់េ្រចន
ី េពកេទក�ុងបរស
ិ � ន ក៏បណា
� លឲ្យមានឥទ�ព
ិ លអវ ិជ�មានែដរ។ េនក�ុងបរមាណ
ិ
តិចតួច សំណល់ពុេំ ចទជាប��ធ�ន់ធ�រេទ េ្រពះបរស
ិ � នធម�ជាតិអច្រស�បយកសំណល់ទង
ំ េនាះបានខ�ះៗ។ ប៉ុែន�
បរស
ិ � នធម�ជាតិអចទទួលយកសំណល់ែតក�ុងក្រមិតណាមួយប៉ុេណា�ះ។ េបីេយង
ី បេ�� ញកកសំណល់េ្រចីនេពកចូល
េទក�ុងបរស
ិ � នធម�ជាតិ េនាះទឹក ខ្យល់ និងដីក៏ែ្របក�យេទកខ�កព
់ ុំអចេ្របី្របាស់េកីតែដរ។ ករេ្របី្របាស់ចំេហះេ្របង
ឥន�នៈេនក�ុងរថយន�តូចធំ នង ិ េរចច្រកធំៗ បណា � លឲ្យមានកំេណីនករបំពុលខ្យល់ េហយ ី ករ្របមូលផ�ុំមនុស្សរប់រយ
លននាក់ែដលេ្របី្របាស់យានយន�ទង
ំ េនាះ នង
ឹ អចផា�ស់បូ រអកសធាតុ
� េលីពិភពេលក។ ក�ុងជីវភាពរស់េន្របចំ
មនុស្ស្រគប់គា�ក�ុងសហគមន៍នីមួយៗ ែតងមានករបេ�� ញកកសំណល់ដូចជា សំរម ករេ្របី្របាស់ថា�ស
ំ មា�ប់សត�
ល�ិតេនក�ុងវ ិស័យកសិកម� ជាមួយនឹងករបង�ូរទឹកកង�ក់ចូលេទក�ុងស�ឹង បឹង ទេន� ជាេដីម ែដលជា្របភពបំពុលដ៏
ខ�ង
ំ ក�ចំេពះជីវច្រម�ះេនក�ុងទឹក។

ករបេ�� ញកកសំណល់(សំរម) ករបេ�� ញែផ្សងពីេរងច្រក ករបាញ់ ថា�ស

ំ មា�ប់សត�លិត
�

ករបេ�� ញទឹកកខ�ក់ ករបេ�� ញែផ្សងពីយានយន�

គ. មនុស្សជំនួសបរ ិស�នធម�ជាតិេដយអ�ីមួយេផ្សងេទៀត
េដយសរែតកំេនន
ី ្របជាជនមានករេកីនេឡង
ី ឥតឈប់ឈរេនក�ុងតំបន់ ក៏ដូចជាពិភពេលក ត្រម�វករនានា
ក៏មានករេកន
ី េឡង
ី ផងែដរ។ ដូចេនះ បរស
ិ � នធម�ជាតិមយ ំ ួសេដយករសងសងល
ួ ចំនួន្រត�វបានមនុស្សជន ់ ំេនដ�ន
និងអគារខ�ស់ៗជាេ្រចន
ី ស្រមាប់្របជាជនរស់េនជាសហគមន៍តូចធំ េទតមចំនន
ួ ជាក់ែស�ង។ ទន�ឹមនឹងេនាះ ត្រម�វករ
ី េដយជំនស
េហដ�រចនាសម�័ន�ផូ វ� ថ�ល់ ស�ននានា ក៏្រត�វបានបេង�ីតេឡង ួ េទេលទ
ី ីតង
ំ បរស
ិ � នធម�ជាតិទង
ំ េនាះ។ ជា
ពិេសស េរចច្រក និងសហ្រគាសខ�តតូច និងធំ ក៏្រត�វបានសងសង់ េដីម្បប
ី េ្រមីដល់វ ិស័យឧស្សោហកម� ក�ុងករផលិត
ផលិតផលនានាក�ុងករបំេពញត្រម�វកររស់េន្របចំៃថ�របស់្របជាជន ដូចជាេរងច្រកវយយនភ័ណ� និងែស្បកេជីង
េរងច្រកផលត
ិ រថយន�តូចធំ និងេ្រគឿងច្រកនានា ជាេដីម។

ករជំនូសេដយសង់លំេនឋន ករជំនស
ួ េដយកសិកម�

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 7
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

ករជំនស
ួ េដយេហដ�រចនាសម�័ន� ករជំនួសេដយេរងច្រកធំៗ ករជំនួសេដយអគារខ�ស់ៗ

េនឆា�២
ំ ០២០ ្របេទសកម�ុជាបានបេ�� ញកកសំណល់្របមាណជា ១មុន
ឺ េតនក�ុងមួយៃថ�ៗ ឬជាង ៣លន
៦ែសនេតនេនក�ុងមួយឆា�។
ំ កកសំណល់ទង
ំ អស់េនាះ មានដូចជា កកសំណល់រងក�
ឹ ុ ងទី្រក�ងរបស់េ្របី្របាស់ និង
់ ណ
ចំណីអហរ កកសំណល់ឧស្សោហកម� កកសំណល់េវជ�ស�ស� កកសំណល់សងស ំ ង់ ជាេដីម។ េនរជធានី
ភ�ំេពញបានបេង�ត
ី ឲ្យមានកកសំណល់កុ ងបរ
� មាណចេនា
ិ � ះពី ២,000 េទដល់ ៣,000េតន ជាេរៀងរល់ៃថ� ែដលក�ុង
េនាះមាន ៦00េតន គឺជាកកសំណល់បា�ស�ិក។ កំេណីនៃនករបង�កកសំណល់សំរមេនះ បណា
� លមកពីកំេណីន
េសដ�កច
ិ � ករព្រងីកទ្រី ក�ងយា៉ងឆាប់រហ័ស នង
ិ ករអភវិ ឌ្ឍវ ិស័យឧស្សោហកម� នង
ិ ករេកន
ី េឡង
ី នូវករេ្រប្រី បាស់របស់
្របជាជនែដលមានក្រមិតជីវភាពមធ្យម និងខ�ស។
់ ្របសន
ិ េបីកុ ងករណ
� ី កកសំណល់េនរជធានីភ�ំេពញ្របមាណជាង
២០០០េតន មន
ិ បានដឹកយកេចញទន់េពលេវល ក�ុងរយៈេពល ៣ េទ៥ៃថ� េតីវនង
ឹ មានប��អ�ីេកីតេឡង
ី ?

សំណួរទក់ទងនឹងខ�ឹមសរេមេរៀន
១. េតស
ី កម�ភាពមនុស្សមានឥទ�ព
ិ លប៉ុនា�នយា៉ង េទេលប
ី រស
ិ � ន េហយ
ី មានអ�ខ
ី �ះ ?
២. ចូរេលីកឧទហរណ៍នានាពីសកម�ភាពមនុស្សេទេលប
ី រស
ិ � ន ទក់ទងនឹងករទញយកធនធានធម�ជាតិ
ិ � ន និងករជំនួសបរស
ពីបរស ិ � នធម�ជាតិេដយអ�ីេផ្សងវ ិញ។
៣. ករបេ�� ញកកសំណល់េដយសកម�ភាពមនុស្សយា៉ងេ្រចីនេទេលប
ី រស
ិ �ន េតីវនឹងមានប��អ�ីេកត
ី
េឡង
ី ចំេពះបរស
ិ � ន និងមនុស្សខ�ួនឯង ? េដយេលីកឧទហរណ៍យា៉ងតិច ចំនន
ួ ២ មកបក្រសយប��ក់ ។

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 8
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

កិច�ែតងករបេ្រងៀន

កលបរេច�
ិ ទ ៖ៃថ� ចន� ២ េរច ែខ កត�ិក ឆា� ំ ជូត េទស័ក ព.ស. ២៥៦៤
្រត�វនឹងៃថ�ទី ០២ ែខ វ ិចក
ិ� ឆា�២
ំ ០២០
មុខវ ិជា� ៖ ែផនដីវ ិទ្យោ នង
ិ បរស
ិ �ន
ថា�ក់ទី ៖ ១១
ជំពូកទ៤
ី ៖ បរស
ិ �ន
េមេរៀនទី៤ ៖ សកម�ភាពមនុស្សនិងករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន
១. សកម�ភាពមនុស្សមកេលប
ី រស
ិ �ន
រយៈេពល ៖៥០នាទី

ុ ណង ៖ េ្រកយពបា
I. វត�បំ ី នសក
ិ ្សោេមេរៀនេនះចប់ សស
ិ ្សនង
ឹ ៖
១. វ ិជា�សម្បទ៖
• េរៀបរប់ពីសកម�ភាពមនុស្សេទេលីបរស
ិ � នបានច្បោស់លស់តមរយៈរូបភាព។
២. បំណិនសម្បទ៖
• បេង�ីតែផនទីគំនត
ិ អំពឥ
ី ទ�ិពលទំង៣ៃនសកម�ភាពមនុស្សេទេលីបរស
ិ � នបាន្រតម
ឹ ្រត�វតមរយៈ
្រក�មពភា
ិ ក្សោ។
៣. ចរយាសម្បទ៖
ិ
• ចូលរួមកត់បន�យសកម�ភាពមនុស្សមនុស្សេទេលីបរស
ិ � នក�ុងសហគមន៍តមរយៈករងរ្របចំៃថ�។

II. សមា�រ្រត�វករ៖
- េសៀវេភសក
ិ ្សោេគាល នង
ិ េសៀវេភ្រគ� ទំព័រ១៩៤ ដល់១៩៦
- ្រកដស ហ�ត
ឺ បនា�ត់
- បណ�រូបភាពអំពប
ី រស
ិ �ន

III. វិធីស�ស�បេ្រងៀន៖ វិធស

ី �ស�បេ្រងៀនតមែបប៥ E និងែផនទីគន
ំ ិត

VI. ដំេណរករបេ្រងៀន៖

សកម�ភាព្រគ� ខ�ម
ឹ សរេមេរៀន សកម�ភាពសស
ិ ្ស

ជំហនទី ១៖ លំនង
ឹ ថា�ក់ (២ នាទី )

-្រត�តពនិត្យវ ិន័យ ្រត�តពិនត

ិ ្យវត�មាន សណា
� ប់ធា�ប់ អនាម័យ -សិស្សឈរយា៉ងស�ត់េស��ម និងស�ប់
សណា
� ប់ ធា�ប់ សំេលៀក ករែណនាំ
បំពក់ អនាម័យ -្របធានថា�ក់រយករណ៍
-្រត�តពន
ិ ិត្យវត�មាន -សិស្សស�ប់

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 9
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

ជំហនទី ២៖ រ ំលក
ឹ េមេរៀនចស់ (៥ នាទី )

១. �េតីបរស
ិ � នគឺជាអ�?
ី ១. បរស
ិ � ន គឺជាអ�ីៗែបលមានេនេលីែផនដី ១. បរស
ិ � ន គឺជាអ�ីៗែបលមានេនេលី
រួមមាន មនុស្ស សត� ធេម�ជាតិ ែដលេន ែផនដីរម
ួ មាន មនុស្ស សត� ធេម�ជាតិ
ជុំវ ិញខ�ួនេយង
ី រួមទំងករសិក្សោពីឥទ�ិពល ែដលេនជុំវ ិញខ�ួនេយង
ី ។
ៃនសកម�ភាពមនុស្សេនក�ុងកររស់េន្របចំ
ៃថ�។
២. េតីបរស
ិ � នែចកេចញ ២. បរស
ិ � នែចកេចញជា២គ៖
ឺ ២ .បរស
ិ � នែចកេចញជា២គ៖
ឺ
ជាប៉ុនា�ន? អ�ីខ�ះ ? - បរស ិ � នរូប (ទឹក ដី -បរស
ិ � នធម�ជាតិ ៖ មានបរស ិ � នធម�ជាតិ ៖ មានបរស
ិ � នរូប
ចូរពន្យល់ពីបរស
ិ �ន អកស ធាតុ) បរស
ិ � នជីវៈ (មនុស្ស សត� បរស
ិ � នជីវៈ។
នីមួយៗ ។ រុក�ជាតិ)។ -បរស
ិ � នវប្បធម៌ - សង�ម ៖ មានអគារ
- បរស
ិ � នវប្បធម៌ - សង�ម ៖ មានអគារ េហដ�រចនា សម�័ន� ទ្រី ក�ង។
េហដ�រចនា សម�័ន� ទ្រី ក�ង្របព័ន�េ្រសច
ំ
្រសព េរងច្រក ចំករ ដណា ំ សង�មមនុស្ស
ជំហនទី ៣៖ េមេរៀន្របចំៃថ� (៣៥ នាទ)
ី
ជំពូកទ៤
ី ៖ បរស
ិ �ន
េមេរៀនទី៤៖សកម�ភាពមនុស្សនិងករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន
+ ចូលរួម ១. សកម�ភាពមនុស្សមកេលប
ី រស
ិ �ន

- ្រគ�បង�ញរូបភាពរួចសួរ - សស
ិ ្សពន
ិ ត
ិ ្យេមល
ី រូបភាព
- សស
ិ ្សចូលរួមេឆ�យ
ី , សស
ិ ្សដៃទស�ប់
សំណួរ
នង
ិ ស�ត់
េតីរូបភាពេនះបង�ញពី
អ�ី? - រូបភាពេនះបង�ញពក
ី រែ្រប្រប�ល
េតីសកម�ភាពមនុស្ស បរស
ិ �ន
មានឥទ�ព
ិ លេទេលីបរស
ិ � - សកម�ភាពមនុស្សមានឥទ�ព
ិ លេទ
នែដរឬេទ? េលប
ី រស
ិ �ន

សំណួរគន�ឹះ

េតីសកម�ភាពមនុស្សមានឥទ�ិពលអ�ីខ�ះេទេលីបរស
ិ � ន?
+ រុករក
- ែចកសិស្សជា្រក�មតូចៗ
េដីម្បព
ី ិភាក្សោនិង្របគល់ - សស
ិ ្សចូល្រក�មពិភាក្សោ និងទទូល
សន�ឹកកច
ិ �ករ សន�ឹកកច
ិ �ករេដីម្បែី ស�ងរកចេម�ីយ
- ឲ្យសស
ិ ្សេរៀបចំរូបភាព - សស
ិ ្សេធ�ីចំែណកថា�ក់សកម�ភាព
េទតម្រក�មសកម�ភាព នីមួយៗ
នីមួយៗ

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 10
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

-្រក�មទ១
ី ៖

-្រក�មទ២
ី ៖

-្រក�មទ៣
ី ៖

+ ពន្យល់

- េហតំណាង្រក�ម
នីមួយៗឱ្យេឡង
ី េធ�ីបទ
- សស
ិ ្សេឡង
ី បង�ញលទ�ផល នង
ិ

បង�ញលទ�ផលអំពី ទញេសចក�ីសន�ដ
ិ � នេទរកេឈ�ះ
ចំែណកថា�ក់សកម�ភាព សកម�ភាព
នីមួយៗ នង
ិ េធ�ីេសចក�ី
សន�ិដ�ន ថាេតីចណា
ំ ត់
ថា�ក់នីមួយៗស�ិតេនក�ុង
សកម�ភាពអ�ី

េសចក�ស
ី ន�ដ
ិ �ន

សកម�ភាពមនុស្សមានឥទ�ព
ិ ល ៣យា៉ង
េទេលប
ី រស
ិ � នដូចជា៖

- មនុស្សទញយកធនធានពប
ី រស
ិ � នធម�
ជាត៖
ិ ករកប់ៃ្រពេឈី (េធ�អ
ី ុស ធ្យូង

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 11
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

លំេនឋន េរងច្រក ឪសថ អនុផលៃ្រព

េឈ)
ី ែរ ៉ (មាន ត្បូង េព្រជ) េ្របងកត ទឹក
(ថាមពលវរអគ�
ី ស ិ នី) ពន�ឺ្រពះអទិត្យ។

- មនុស្សបេ�� ញេចលរបស់ខ�ះេទក�ុង
បរស
ិ � នវ ិញ៖ កកសំណល់ (ផ�ះបាយ
េភាជនយ
ី ដ�ន េរងច្រក មន�េី ពទ្យ) េផ្សង
ពុល (េរងច្រក យានយន� េ្រគឿងច្រក)
សំណល់រវ (លូទក
ឹ ស�ុយ)។

- មនុស្សជំនស
ួ បរស
ិ � នធម�ជាតិេដយអ�ីមយ
ួ
េផ្សងេទៀត៖ មនុស្សកប់ៃ្រពេដីម្បយ
ី កដីេធ�ី
កសក ិ សង់ផូ វ�
ិ ម� លំេនដ�ន េរងច្រក នង
គមនាគមន៍។

+ ព្រងក
ី គំនត
ិ ១. េនឆា�២
ំ ០២០្របេទសកម�ុជាបាន
១. េនឆា�២
ំ ០២០េតី បេ�� ញកកសំណល់្របមាណជា ១មុន
ឺ ១. េនឆា�២
ំ ០២០្របេទសកម�ុជាបាន
្របេទសកម�ុជាបាន
េតនក�ុងមួយៃថ�ៗ ឬជាង ៣លន ៦ែសន បេ�� ញកកសំណល់្របមាណជា ១
បេ�� ញកកសំណល់
េតនេនក�ុងមួយឆា�។
ំ កកសំណល់ទង
ំ មុឺនេតនក�ុងមួយៃថ�ៗ កកសំណល់
ប៉ុនា�នក�ុងមួយៃថ�? េហយ
ី
អស់េនាះមានដូចជា កកសំណល់រងក�
ឹ ុ ងទី ទំងអស់េនាះមានដូចជា ចំណីអហរ
កកសំណល់ទង
ំ េនាះ
្រក�ងរបស់េ្រប្រី បាស់ នង
ិ ចំណីអហរ កក កកសំណល់ឧស្សោហកម� កកសំណ
មានអ�ីខះ� ?
សំណល់ឧស្សោហកម� កកសំណល់េវជ�ស ល់េវជ�ស�ស�។
�ស� កកសំណល់សង់សណ
ំ ង់ ជាេដីម។

២. េនរជធានភ
ី �ំេពញបានបេង�ត
ី ឱ្យមាន
២. េតីេនរជធានភ
ី �ំេពញ កកសំណល់កុ ងបរ
� មាណចេនា
� ះពី ២,000
ិ ២. េនរជធានីភ�ំេពញបានបេង�ីតឱ្យ
បានបេ�� ញកកសំណល់ េទដល់ ៣,000េតនជាេរៀងរល់ៃថ� ែដល មានកកសំណល់កុ ងបរ
� មាណចេនា
ិ �ះ
្របែហលប៉ុនា�នក�ុងមួយ ក�ុងេនាះមាន ៦00េតន គឺជាកកសំណល់ ពី ២,000 េទដល់ ៣,000េតនជា
ៃថ�? បា�ស�ិក។ េរៀងរល់ៃថ�។

៣. កំេណីនៃនករបង�កកសំណល់សំរម
៣. េហតុអបា
�ី នជាមាន េនះ បណា
� លមកពក
ី ំេណីនេសដ�កិច� ករ
៣. កំេណីនៃនករបង�កកសំណល់
កំេណីនៃនករបង�កក ព្រងក
ី ទ្រី ក�ងយា៉ងឆាប់រហ័ស នង
ិ ករអភវិ ឌ្ឍ
សំរមេនះ បណា
� លមកពីកំេណីន
សំណល់? វ ិស័យឧស្សោហកម� និងករេកន
ី េឡង
ី នូវករ
េសដ�កច
ិ � ករព្រងក
ី ទ្រី ក�ងយា៉ង

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 12
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

េ្រប្រី បាស់របស់្របជាជនែដលមានក្រមត
ិ ឆាប់រហ័ស នង
ិ ករអភវិ ឌ្ឍវ ិស័យ
ជីវភាពមធ្យម នង
ិ ខ�ស។
់ ឧស្សោហកម� និងករេកីនេឡង
ី នូវករ
េ្របី្របាស់។

ជំហនទី ៤៖ ព្រងឹងពុទិ� (៥ នាទ)

ី
+ វយតៃម�
១. ចូរប�ូនេរៀបរប់ពីឥទ�ិ ១. ឥទ�ិពលរបស់មនុស្សក�ុងករទញយក ១. ឥទ�ិពលរបស់មនុស្សក�ុងករទញ
ពលរបស់មនុស្សក�ុងករ ធនធានធម�ជាតព
ិ ីបរស
ិ � នមានដូចជា៖ យកធនធានធម�ជាតិពប
ី រស
ិ � នមាន
ទញយកធនធានធម�ជាតិ - ករកប់ៃ្រពេឈ៖
ី េធ�ីអុស ធ្យូង លំេន ដូចជា៖ ករកប់ៃ្រពេឈ៖
ី េធ�អ
ី ុស ធ្យូង
ពីបរស
ិ � ន។ ឋន េរងច្រក ឪសថ អនុផលៃ្រពេឈី លំេនឋន េរងច្រក ឪសថ អនុផល
- ែរ ៉ ៖ មាន ត្បូង េព្រជ‘ ៃ្រពេឈី េ្របងកត ថាមពលវរ ី
- េ្របងកត អគ�ិសនី និងពន�ឺ្រពះអទត
ិ ្យ។
- ទឹក៖ ថាមពលវរអគ�
ី ិសនី
- ពន�ឺ្រពះអទិត្យ។

២. េតម
ី នុស្សបានបេ�� ញ ២.មនុស្សបានបេ�� ញកកសំណល់េទក�ុង ២.មនុស្សបានបេ�� ញកកសំណល់
កកសំណល់អខ
�ី ះ� េទក�ុង បរស
ិ � នវ ិញដូចជា៖ កកសំណល់ (ផ�ះ េទក�ុងបរស
ិ � នវ ិញដូចជា៖ កក
បរស
ិ � នវ ិញ។ បាយ េភាជនយ
ី ដ�ន េរងច្រក មន�េី ពទ្យ) សំណល់ (ផ�ះបាយ េភាជនយ
ី ដ�ន
េផ្សងពុល (េរងច្រក យានយន� េ្រគឿង េរងច្រក មន�ីេពទ្យ) េផ្សងពុល។

ច្រក) សំណល់រវ (លូទឹកស�ុយ) ។

៣. េតីមនុស្សបានជំនស
ួ ៣.មនុស្សជំនស
ួ បរស
ិ � នធម�ជាតេិ ដយអ�ី ៣.មនុស្សជំនស
ួ បរស
ិ � នធម�ជាតិ
បរស
ិ � នធម�ជាតិេដយអ�ី មួយេផ្សងេទៀតេនាះគ៖
ឺ មនុស្សកប់ៃ្រព េដយអ�ម
ី ួយេផ្សងេទៀតេនាះគ៖
ឺ
ខ�ះ? េដីម្បយ
ី កដីេធ�ក ិ ម� លំេនដ�ន េរងច្រក មនុស្សកប់ៃ្រពេដីម្បយ
ី សក ី កដីេធ�ក
ី សិកម�
់ ូ វគមនាគមន៍
និងសងផ � ។ លំេនដ�ន េរងច្រក នង ់ ូ វ�
ិ សងផ
គមនាគមន៍។

ជំហនទី ៥៖ កច
ិ �ករផ�ះ (២ នាទី)

េបីេយង
ី បំផា�ញធម�ជាតិ ឬ បណា
� េំ ផ�ី និងកច
ិ �ករផ�ះ -សិស្សកត់្រតចូលក�ុងេសៀវេភ
ទញយកផល្របេយាជន៍
ពីបរស
ិ � នេ្រចន
ី ហួសេហតុ
េតីវនឹងផ�ល់ផលប៉ះពល់
អ�ីខ�ះដល់េយង
ី នាេពល
អនាគត។

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 13
សកម�ភាពមនុស្ស នង
ិ ករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន វ ិទ្យោស�នជាតអ
ិ ប់រ ំ

សន�ឹកកិច�ករ

ចូរប�ូនៗេធ�ច
ី ំណាត់ថា�ក់សកម�ភាពេទតម្រក�មនីមួយៗ។

-្រក�មទី ១៖

-្រក�មទី ២៖

-្រក�មទី ៣៖

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី និងបរស

ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 14
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

ខ�ឹមសរេមេរៀន
េមេរៀនទី១ ភពែផនដី
២.៣ គន�ង្រពះអទិត្យ
េយង
ី អចេមល ី ែខ្សបនា�ត់មួយរត់កត់ជុំវ ិញែស�៊េមឃ េហយ
ី េឃញ ី ែខ្សបនា�ត់េនាះតរវ ិទូេហថា គន�ង្រពះ
អទត
ិ ្យ។ ្របសន
ិ េបេី យង
ី សេង�តេមល
ី តរមុនេពល្រពះអទត
ិ ្យរះ នង
ិ លច
ិ ជាេ្រចន
ី សបា�ហ៍ េយង
ី នង
ឹ កំណត់
បានពក
ី រែ្រប្រប�លទត
ី ងំ របស់្រពះអទត
ិ ្យ។ ្របែវងនង
ិ ទត
ី ងំ ្រពះអទត
ិ ្យែ្រប្រប�លេទតមរដូវ នង
ិ រយៈទទង
ឹ ។ ទី
តំងៃនគន�ង្រពះអទត
ិ ្យកំណត់បាននូវមុច
ំ ងំ ប៉ះ។
េនៃថ�ខុសៗគា�ៃនឆា�េំ គសេង�តេឃញ
ី ្រពះអទត
ិ ្យេដីរតមគន�ងេផ្សងៗគា�េនេលេី មឃ។ េនែខមថ
ិ ុនា ្រពះ
អទត
ិ ្យរះេនខងេជីងពទ
ី ស
ិ ខងេកត
ី លច
ិ េនខងេជីងពទ
ី ស
ិ ខងលច
ិ នង
ិ រះេនរយៈកម�ស់ខស
� ់។
េនេពលសមរ្រតែី ខមនា
ី នង
ិ ែខក��្រពះអទត
ិ ្យរះេនទស
ិ ខងេកត
ី នង
ិ លច
ិ េនទស
ិ ខង លច
ិ េដយ
សែតគន�ងរបស់្រពះអទត
ិ ្យេធ�ឱ
ី ្យយប់នង
ិ ៃថ�េស�គា
ី � ។ ចប់ពែី ខធ�ូដល់ែខមថ
ិ ុនា គន�ង្រពះអទត
ិ ្យចប់េផ�ីមែវងបន�ច
ិ
ម�ងៗរល់ៃថ� េហយ
ី រយៈកម�ស់្រពះអទត ់ ប់េផ�ីមេកន
ិ ្យេនេពលៃថ�្រតងច ី េឡង
ី ។ េនៃថ�ទ២
ី ១ ែខមថ
ិ ុនា រយៈកម�ស់
្រពះអទត ់ ប់េកន
ិ ្យេនេពលៃថ�្រតងឈ ី េឡង
ី ដូេច�ះេនៃថ�េនះេហថា ស៊ុលស�ស
ី វស្សោនរដូវ។ េនៃថ�ទ២
ី ១ ែខធ�ូ រយៈ
ិ ្យេនេពលៃថ�្រតង់ឈប់ថយចុះ ដូចេនះៃថ�េនះេហថា ស៊ុលស�ស
កម�ស់្រពះអទត ី សស
ិ រិ ដូវ។
េនៃថ�ទី២១ ែខមនា
ី នង
ិ ២៣ ែខក�� េន រយៈេពលៃថ�
និង រយៈេពលយប់េស�ីគា�េហថាសមរ្រតន
ី ិទឃរដូវ
និងសមរ្រតីសរទរដូវ។
បាតុភូតស៊ុលស�ីសគជា
ឺ េពលែដលៃថ� ឬយប់យូរបំផុត
ចំែណកឯសមរ្រតីគឺជាេពលែដលៃថ� និងយប់េស�ីគា�។
គន�ង្រពះអទត
ិ ្យកន់ែតែវង រយៈេពលៃនៃថ�កន់ែតយូរ
េហយ
ី ្រពះអទិត្យស�ត
ិ េនកន់ែតខ�ស់េនេលី េមឃ។
បាតុភូតស៊ុលស�ីសនង
ិ សមរ្រតីសមា�ល់ៃថ�ចប់េផ�ីមៃនរដូវនម
ី ួយៗែដលមានសរៈសំខន់ចេំ ពះកសិកម�
ី ំេណីរ...។ល។
េទសចរណ៍ ករេធ�ដ
រយៈកម�ស់្រពះអទិត្យេនេពលៃថ�្រតង់េនទីតង
ំ ណាមួយអច្រត�វបានេគកំណត់បានេដយងយ្រស�ល
្របសិនេបីេគដឹងពីរយៈទទឹងរបស់ទីតង
ំ េនាះ នង
ិ រយៈទទឹងែដលបន�ឺ្រពះអទិត្យកត់ែកងចំពិេលីក្បោលេនៃថ�
េនាះ។ េដីម្បរី ករយៈកម�សរ់ បស់្រពះអទិត្យេនេពលៃថ�្រតង់ ចូររកភាពខុសគា�រវងរយៈទទឹងែដល្រពះអទិត្យស�ិត
o
េនចំពីេលក
ី ្បោល។ បនា�ប់មកចូរដកចំនួនេនះនឹង 90 ។

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 15
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

កិច�ែតងករបេ្រងៀនគំរ ូទី៣
មុខវ ិជា�៖ ែផនដី និង បរ ិស�នវិទ្យោ
កលបរេច�
ិ ទ ៖ៃថ� ចន� ២ េរច ែខ កត�ិក ឆា� ំ ជូត េទស័ក ព.ស. ២៥៦៤

្រត�វនឹងៃថ�ទី ០២ ែខ វ ិចក
ិ� ឆា�២
ំ ០២០

មុខវ ិជា� ៖ ែផនដីវ ិទ្យោ និងបរស

ិ �ន
ថា�ក់ទី ៖ ១២

ជំពូកទ៤
ី ៖ បរស
ិ �ន
េមេរៀនទី៤ ៖ សកម�ភាពមនុស្សនិងករែ្រប្រប�លបរស
ិ �ន
១. សកម�ភាពមនុស្សមកេលប
ី រស
ិ �ន
រយៈេពល ៖៥០នាទី

ជំពូកទី ២
េមេរៀនទី១ ភពែផនដី

ុ ណង៖ េនេពលចប់េមេរៀនេនះ សស
១. វត�បំ ិ ្សអច៖
- វ ិជា�សម្បទ៖ ពណ៌នាពីករែ្រប្រប�លគន�ង្រពះអទិត្យតមរដូវ និងតមរយៈទទឹង បាន្រតឹម
្រត�វតមរយៈករពភា
ិ ក្សោ្រក�ម។
- បំណិនសម្បទ៖ គណនារយៈកម�ស់្រពះអទិត្យ និងគូ សគន�ង្រពះអទិត្យតមរដូវ បាន្រតឹម
្រត�វតមរយៈវ ិធស
ី �ស�េដះ្រសយប��។
- ចរយាសម្បទ៖
ិ បណុ � ះទមា�ប់សេង�ត និងទញយកផល្របេយាជន៍ពីដំេណីររបស់្រពះអទិត្យ
ក�ុងជីវភាពរស់េន្របចំៃថ� ដូចជាករដំដុះ ករសងសង់ ឬករេធ�ដ
ី ំេណីរ។
២. ខ�ម
ឹ សរ៖
២.៣ គន�ង្រពះអទិត្យ
៣. សមា�រ្រត�ករ៖
- េសៀវេភសស
ិ ្សថា�ក់ទ១
ី ២ ែដកឈន រ៉ ប់ព័រទ័រ និងបនា�ត់្រកត
ិ ភូេគាលបួន បាល់េបាះ។
- សន�ឹកកិច�ករ
៤. លំនា ំៃនករបេ្រងៀន៖
វិធីស�ស�បេ្រងៀន៖ វ ិធស
ី �ស�បេ្រងៀនតមែបបេដះ្រសយប��
សកម�ភាព្រគ� ខ�ឹមសរេមេរៀន សកម�ភាពសិស្ស
ជំហនទី ១៖ លំនង
ឹ ថា�ក់ (៣នាទ)
ី
o ្រត�តពិនិត្យសណា
� ប់ធា�ប់សិស្ស ព្រងឹងរដ�បាលថា�ក់  សិស្សអង�ុយតមកែន�ង
េដយេស��មស�ត់
o ្រត�តពិនិត្យវត�មាន  សិស្សរយករណ៍វត�មាន

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 16
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

ជំហនទី ២៖ រ ំលឹកេមេរៀនចស់ (៥នាទី)

o េតែី ផនដីមានចលនាអ�ខ
ី � ះ? រ ំលក
ឹ សស
ិ ្សអំពច
ី ំេណះដឹងែដល  រង�ិលជុំ នង
ិ រង�ិខ�ល់
o េតីលទ�ផលៃនរង�ិលជុំ និង មានេរៀនកលពីេពលមុន។  វង�ិលខ�ល់េធ�ីឱ្យមានៃថ�
រង�ិលខ�ល់មានអ�ីខ�ះ? និងយប់ និងឥទ�ិពលកូរយ៉
ី ូ
លីស ចំែណកឯរង�ិលជុំ
បេង�ីតឱ្យមានរដូវេផ្សង។
o េតីបូ នសេង�
� តេឃញ
ី ្រពះ  រដូវ្របាំង្រពះអទិត្យស�ិត
អទិត្យេនក�ុងរដូវេនះេធ�ី េនអឌ្ឍេគាលខងត្បូង
ដំេណីរដូចេម�ច? នង
ិ រដូវវស្សោេនអឌ្ឍេគាល
ខងេជីង។
ជំហនទី ៣៖ េមេរៀនថ�ី (៣៥នាទី)
្រគ�ដក់ប��
្របសន
ិ េបប
ី ូ នរស់
� េនេខត�កំពង់ចម េតេី នៃថ�សុល
៊ ស�ស
ី នង
ិ សមរ្រតី ្រពះអទត
ិ ្យមានរយៈកម�សខ
់ �ស់
បំផុតប៉ុនា�នដឺេ្រក?

o ដំបូង្រគ�ែណនាំសស
ិ ្សឲ្យែស�ង  សស
ិ ្សែស�ងយល់អំពី
យល់ពីចលនារបស់ែផនដីជុំ បាតុភូតស៊ុលស�ីស សម
វ ិញ្រពះអទត
ិ ្យែដលបេង�ីតឱ្យ រ្រតី និងរដូវេផ្សងៗ។
មានបាតុភូត ស៊ុលស�ីស សម
រ្រតី និងរដូវេផ្សងៗ តមរយៈ
ករេ្របី្របាស់ភូេគាល។

o ឱ្យសិស្សសេង�តគន�ង្រពះ  សិស្សសេង�តដំេណីរះ និង

អទិត្យតមៃថ� ស៊ុលស�ីស និង លិចរបស់្រពះអទិត្យតម
សមរ្រត។
ី ៃថ�សុល
៊ ស�ស
ី នង
ិ សមរ
o បនា�ប់មក ែបងែចកសិស្សជា ្រតី។
្រក�មេដីម្បេី ដះ្រសយប��៖

១. ករយល់ប��

(Understanding Problem)

ក. អនប�� ្របសិនេបីបូ �នរស់េនេខត�កំពង់

ចម េតេី នៃថ�សុល
៊ ស�ស
ី និងសម  សស
ិ ្សអនប��
្រគ�្របាប់ឲ្យសស
ិ ្សអនប��

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 17
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

ខ. គូសបនា�ត់ពក្យគន�ឹះ រ្រតី ្រពះអទិត្យមានរយៈកម�ស់

្រគ�ែណនាំឲ្យសិស្សគូស ខ�ស់បំផុតប៉ុនា�នដឺេ្រក?  សិស្សែស�ងរកពក្យគន�ឹះ
បនា�ត់ពេី ្រកមពក្យគន�ះឹ េហយ
ី គូសបនា�ត់ពេី ្រកម
ែដលចំបាច់កុ ងករេដះ
�
្រសយប��។

គ. បក្រសយពក្យ
្របាប់សិស្សឲ្យពន្យល់ន័យ  េខត�កំពង់ចម មានរយៈទទឹង
ពក្យគន�ះឹ ៖ រយៈទទឹងេខត� ប៉ុនា�នដឺេ្រកពេី អក�ទ័រ?  សស
ិ ្សបក្រសយពក្យគន�ះឹ
កំពង់ចម បាតុភូតស៊ុសស�ី  ស៊ុលស�ីស៖េពលអឌ្ឍេគាល
ស នង
ិ សមរ្រត។
ី ខងេជីងរបស់ែផនដីងកេទរក
្រពះអទិត្យបំផុត េហថាស៊ុល
ស�ស
ី វស្សោនរដូវ(២១មថ
ិ ុនា)
និងេពលអឌ្ឍេគាលខងេជីង
របស់ែផនដីងកេចញព្រី ពះ
អទិត្យបំផុតេហថា ស៊ុលស�ី
សសស
ិ រិ ដូវ (២១ធ�ូ)។
 សមរ្រតី៖គឺជារយៈេពលៃថ�និង
យប់េស�ីគា� រួមមានសមរ្រតី
និទឃរដូវ (២១មីនា)និងសរ
ទរដូវ (២៣ក��)។
ឃ. សរេសរជាេលខ ករសរេសរជាេលខ
ឲ្យសិស្ស្របាប់ពីរយៈទទឹង • រយៈទទឹងេខត�កំពង់ចមគឺ
េខត�កំពង់ចម នង
ិ រយៈ 12.12o N។  សស
ិ ្សកំណត់រយៈទទង
ឹ
ទទឹងែដលកំរស�ី្រពះអទិត្យ • ស៊ុលស�ីសវស្សោនរដូវ៖ កំរស�ី េខត�កំពង់ចម និងរយៈ
កត់ែកងនឹងៃផ�ែផនដីេនៃថ� ្រពះអទត
ិ ្យកត់ែកងេន ទទង
ឹ ែដលកំរស�្រី ពះ
ស៊ុលស�ីស និងសមរ្រតី។ 23.5O N។ អទិត្យកត់ែកងនឹងៃផ�
• ស៊ុលស�ស
ី នទ
ិ ឃរដូវ៖ កំរស�ី ែផនដី េនៃថ�សុល
៊ ស�ស
ី
្រពះអទិត្យកត់ែកងេន និងសមរ្រតីតមវ ិធី
23.5O S។ េផ្សងៗែដលអចេធ�បា
ី ន
• សមរ្រតី៖ កំរស�ី្រពះអទិត្យ ដូចជាតមអុិនធឺែណត
កត់ែកងេន 0O េអក�ទ័រ។ អនេលែី ផនទី ឬតមកម�
វ ិធីេលីទូរស័ព�ជាេដីម។

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 18
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

២. ករបេង�ីតែផនករ (Diving

Plan)

o ែបងែចកសិស្សជា៣្រក�ម  សិស្សែស�ងរកសមាជិក
េហយ
ី ឱ្យសស
ិ ្សបេង�ីត ្រក�ម នង
ិ ពភា
ិ ក្សោពែី ផន
ែផនករេដីម្បក
ី ំណត់រយៈ ករកំណត់រយៈកម�ស់្រពះ ករមួយែដល្រគ�ដក់ឱ្យ
កម�ស់្រពះអទិត្យខ�ស់បំផុត អទត
ិ ្យេពលស៊ុលស�ស
ី វស្សោន
េនៃថ�សុល
៊ ស�ីសវស្សោនរដូវ រដូវ
ស៊ុលស�ីសសិសិររដូវ និង • តមរយៈករគូររូបតង៖ េ្របី
សមរ្រតី ្របាស់រ៉ព័រទ័រ និងបនា�ត់េដីម្បគ
ី ូរ
o ែណនាំ្របាប់សិស្សឲ្យគិតពី នង
ិ វស់រកមុំរយៈកម�ស់ រយៈ  សស
ិ ្សពភា
ិ ក្សោ ឬែស�ងរក
វ ិធេី ដះ្រសយប��តមវ ិធី ទទឹងេដយផា�ល់។ សមា�រែដល្រត�វករដូចជា៖
េផ្សងៗគា�៖ រូបតំណាងរយៈកម�ស់្រពះអទត
ិ ្យ ែដកឈន រ៉ ព័រត័រ នង
ិ
១. ករគូររូបតង េដយេ្របី េនៃថ�សុ៊លស�ីសវស្សោនរដូវ បនា�ត់។
្របាស់ែដកឈនេដីម្បគ
ី ូស  សស
ិ ្សគូសដ្យោ្រកម នង
ិ
រង�ង់តំណាងឲ្យែផនដី បនា�ប់ គិតអំពីវ ិធីគណនារករយៈ
មកគូរបនា�ត់បង�ញពីរយៈ កម�ស្រ់ ពះអទិត្យេនេពល
ទទង
ឹ ែដល្រពះអទត
ិ ្យកត់ ស៊ុលស�ីស និងសមរ្រតី។
ែកងនឹងៃផ�ែផនដី។ រួចេហយ
ី
គូរបង�ញទត
ី ងំ រយៈទទឹង
េខត�កំពង់ចម និងទិសេដ • តមរយៈករ្រសយប��ក់៖
េឆា�ះេទ្រពះអទត
ិ ្យេដយេ្របី • តងមុំ α ជាមុំរយៈកម�ស់របស់្រពះ
្របាស់បនា�ត់ រ៉ ព័រត័រនិងែដក អទត
ិ ្យ
ឈន។ • α = 90o- β
េដយ β = 23.5o-12.12o= 11.38o

២. ករ្រសយប��ក់េដយ  α = 90o - 11.38o= 78.62o N

ករគណនាមុំតមធរណីមា
្រត។ ករកំណត់រយៈកម�ស់្រពះ

o េហសស អទត
ិ ្យេពលស៊ុលស�ស
ី សស
ិ រិ
ិ ្សឱ្យេឡង
ី បក្រសយ  សិស្សេឡង
ី បក្រសយែផន
ពីែផនករគណនា រដូវ
ករ។
៣. ករអនុវត�ែផនករ • តមរយៈករគូររូបតង៖ េ្របី
្របាស់រ៉ព័រទ័រ និងបនា�ត់េដីម្បគ
ី ូរ
(Carrying Out Plan)
នង
ិ វស់រកមុំរយៈកម�ស់ រយៈ

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 19
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

្របាប់សិស្សឲ្យគណនារក ទទឹងេដយផា�ល់។  សិស្សគណនារកចេម�ីយ

មុំរយៈកម�ស់របស់កម�ស់្រពះ រូបតំណាងរយៈកម�ស់្រពះអទិត្យ តមែផនករែដលបាន
អទត
ិ ្យតមវ ិធីស�ស�ែដលបាន េនៃថ�សុ៊លស�ស
ី សស
ិ រិ រដូវ េ្រគាងទុក។
បេង�ីតេឡង
ី ខងេលី។

៤. ករពិនត
ិ ្យេឡង
ី វ ិញ
(Looking Back)

 សស
ិ ្សពន
ិ ត
ិ ្យេមល
ី ចេម�យ
ី
្របាប់សស
ិ ្សឲ្យពន
ិ ត
ិ ្យេមល
ី
• តមរយៈករ្រសយប��ក់៖ េឡង
ី វ ិញ។
ចេម�ីយេឡង
ី វ ិញ។
• តងមុំ α ជាមុំរយៈកម�ស់របស់្រពះ  សស
ិ ្សេឡង
ី បក្រសយ
េហសស
ិ ្សឲ្យេឡង
ី បក
អទិត្យ ចេម�ីយេលីក�េខៀន។
្រសយចេម�ីយេលីក�េខៀន។ o
• α = 90 - β
េដយ β = 23.5o+12.12o= 35.62o
 α = 90o – 35.62o= 54.38o S

ករកំណត់រយៈកម�ស់្រពះ
អទិត្យេពលសមរ្រតី
• តមរយៈករគូររូបតង៖ េ្របី
្របាស់រ៉ព័រទ័រ និងបនា�ត់េដីម្បគ
ី ូរ
នង
ិ វស់រកមុំរយៈកម�ស់ រយៈ
ទទឹងេដយផា�ល់។
រូបតំណាងរយៈកម�ស់្រពះអទត
ិ ្យ
េនេពលសមរ្រតី

• តមរយៈករ្រសយប��ក់៖
• តងមុំ α ជាមុំរយៈកម�ស់របស់្រពះ
អទិត្យ

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 20
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

• α = 90o- β
េដយ β = 12.12o
 α = 90o – 12.12o= 77.88o S
ជំហនទី ៤៖ ព្រងឹងពុ ទិ� (៥នាទី)
o ចូរេ្របៀបេធៀបបាតុភូតស៊ុល រ ំលក
ឹ សស
ិ ្សនូវចំណុចសំខន់ៗ  បាតុភូតស៊ុលស�ស
ី គជា
ឺ
ស�ីស និងសមរ្រតី។ ែដលបានេរៀនៃថ�េនះ។ េពលែដលៃថ� ឬយប់យូរ
បំផុត ចំែណកឯសមរ្រតគ
ី ឺ
ជាេពលែដលៃថ� និងយប់
េស�គា
ី �។
o េតីគន�ង្រពះអទិត្យមានទំនាក់  គន�ង្រពះអទិត្យកន់ែត
ទំនងដូចេម�ចជាមួយនឹងរយៈ ែវង រយៈេពលៃនៃថ�កន់ែត
េពលៃថ� និងយប់ និងកម�ស់ យូរ េហយ
ី ្រពះអទិត្យស�ិត
្រពះអទត
ិ ្យេនេលេី មឃ? េនកន់ែតខ�ស់េនេលី
េមឃ។
o េតីករដឹងពីេពលេវលស៊ុលស�ី  បាតុភូតស៊ុលស�ីស និង
សនិងសមរ្រតីមានសរៈ សមរ្រតស
ី មា�ល់ៃថ�ចប់េផ�ី
សំខន់ដូចេម�ចខ�ះស្រមាប់ មៃនរដូវនីមយ
ួ ៗែដលមាន
ជីវភាពរស់េន្របចំៃថ�? សរៈសំខន់ចំេពះកសក
ិ ម�
េទសចរណ៍ ករេធ�ីដំេណីរ
...។ល។
ជំហនទី ៥៖ បណា
� េំ ផ�ី ឬកិច�ករផ�ះ (២នាទី)
o ្រគ�ដក់កិច�ករផ�ះ៖  សិស្សកក់្រតកិច�ករេដីម្បី
្របសន
ិ េបប
ី ូ នរស់
� េនទ្រី ក�ងសុដ
ី េធ�េី នផ�ះ។
នី្របេទសអូ�ស�លី េតីេនៃថ�
ស៊ុលស�ីស និងសមរ្រតី ្រពះ
អទត
ិ ្យមានរយៈកម�ស់ខ�ស់
បំផុតប៉ុនា�នដឺេ្រក?

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 21
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

សន�ឹកកិច�ករ
ប��៖ ្របសិនេបីបូ �នរស់េនេខត�កំពង់ចម េតីេនៃថ�សុល
៊ ស�ីស និងសមរ្រតី ្រពះអទិត្យមានរយៈកម�ស់

ខ�ស់បំផុតប៉ុនា�នដឺេ្រក?

១. ករយល់ប��៖
 ចូរអនប��
 ចូរគូសបនា�ត់ពក្យគន�ះឹ
 ចូរបក្រសយពក្យគន�ឹះែដលប�ូនបានគូសបនា�ត់ពីេ្រកម៖
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………
 ចូរសរេសរជាេលខ៖…………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 22
ភពែផនដី វ ិទ្យោស�នជាតិអប់រ ំ

២. ចូរបេង�ត
ី ែផនករេដម
ី ្បេី ដះ្រសយប��
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

៣. ចូរអនុវត�ែផនករេដីម្បេី ដះ្រសយប��
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

៤. ករពិនិត្យេឡង
ី វ ិញ
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………

េរៀបេរៀងេដយ្រក�ម្រគ�ឧេទ�សមុខវ ិជា�ែផនដី នង
ិ បរស
ិ � នវ ិទ្យោ ទំព័រទី 23