Betonarme Yaplarda atlak Tipleri

A) Yapsal atlaklar Bu tip atlaklar, yapnn ilevi gerei tamas zorunlu gerilmelerden kaynaklanr. Bunlar, projesi olmayan, zemin problemi zlmemi yaplarda meydana gelirler ve ok tehlikelidirler; beton dkm ve dkm koullar ile ilgileri yoktur. Bu durumlarda mutlaka yetkili mercilere (mhendislik brosu, niversite vb) bavurulmaldr. Yap doru projelendirildii ve ar ykleme olmad durumlarda byle bir sorun yaanmaz. Bu tip atlaklar, betonarme eleman iinde ekme gerilmelerine dik ynde oluur. Basit bir kiriin aklk ortasnda oluan veya bir konsol mesnetin stnde grlebilen atlaklar bu tiptendir. B) Uygulama Kkenli atlaklar Bu tip atlaklar taze veya yalanm betonlarda grlr. 1-Taze Beton atlaklar Taze beton atlaklar, betonun kalba yerletirilmesini izleyen ilk 30 dakika ile 5 saat arasnda, genelde deme gibi geni yzeye uygulanan betonlarda grlr. Bu atlaklar, 10 cm 'ye erien derinlikte ve birka cm 'den balayarak, 2 m'ye varan uzunluklar olabilir. Derin ve uzun atlaklar betonun mukavemeti ve dayankll asndan son derece zararl olabilir. Taze beton atlaklarnn en nemli iki nedeni olarak oturma farkllklar ve plastik rtre (bzlme) saylabilir. a.Oturma atlaklar Bu atlaklar, yeni dklm, pas pay braklmam, kr uygulanmam, gereinden fazla su ile karlm betonlarda, boluklu betonarme elemanlarda, donatnn fazla olduu blgelerde ve betonun uygun yerletirilmedii durumlarda, st yzeye yakn donatlarn hemen zerinde oluurlar. Taze betonda iri agrega taneleri dibe doru kerken, imento partikllerini ieren su yzeye kar. Yzeye yakn kiri ve deme donatlar bu yer deiimine kar koyar ve taze beton bu blgelerde tam olarak oturamaz. Oturmasn yapamayan beton demir boyunca atlar. Demeler ince olduu iin oturma azdr, pek atlama grlmez. Kiriler daha derin olduu iin oturma ok olabilir ve demirlerin haritas beton yzeyine kar, atlaklar donatlarn yerini belli eder. Betonun suyu arttka oturma artar. Beton iyi yerletirilmez, sklanmaz, vibrasyon uygulanmazsa oturma yine artar. Dolaysyla atlama da. Bu atlaklar nlemenin yolu normal kvamda (-12 cm kme) beton kullanp, yksek kvaml ar sulu betonlardan kanmak ve betona iyi vibrasyon uygulamaktr.

b.Plastik Rtre (Bzlme) atlaklar Bu tip atlaklar, zellikle scak, kuru, rzgarl gnlerde dkm yaplan betonlarda (deme, yer, yol, pist,... betonlar) grlen; rastgele dalm, eitli boylarda ve geniliklerdeki atlaklardr. Genelde atlak genilii 1 mm' den azdr ve yzeyseldir, derine gitmez, yap gvenlii asndan tehlikesi yoktur. Deme betonu dklnce st yzeyindeki su buharlamaya balar, betonu terk ederek havaya karr, bu suyun yerine betonun bnyesindeki su yukar, st yze doru gelir (kusulan su). Buharlama hz, su kusma hzndan yksekse betonun yzeyi kurumaya, dolaysyla bzlmeye ve atlamaya balar. Ayn atlaklar, yeni dklen betonun altndaki eski, slatlmam betonun veya asmolen tabliyelerindeki briket gibi dier malzemelerin beton suyunu emmesi sonucu da oluabilir. Buharlama hzn artran faktrler bellidir : Hava Scakl: Hava scakl arttka buharlama artar. Scakln 10 C artmas buharlamay yaklak 2 kat artrr. Beton havadan daha scaksa buharlama daha da hzlanr. Havann Rutubeti: Havadaki rutubet azaldka (hava kuruduka) buharlama kolaylar ve hzlanr. Nispi rutubet %90'dan %5' e indiinde buharlama be kat artar. Rzgarn Hz: Rzgar arttka buharlama hz artar. Rzgarn hz sfrdan saatte 20 km 'ye ktnda buharlama 4 kat artar. Gne Inlar: Beton yzeyi gne nlarna aksa betonun yzey scakl artar ve buharlama hzlanr. Betonun su kusma hzn etkileyen iki temel faktr, Betonun Doluluu ve Agrega Granlometrisi'dir. Agregann granlometrisi ne kadar az boluklu ise betonun mukavemeti o kadar yksek olur, ama boluk olmadndan kusma suyunun yukar kmas zorlar, gecikir; su kusma hz azalr. Buharlama suyunun yerine kusma suyu gelemeyince betonun yzeyi kurur ve atlar. Hazr betonda granlometri iyi ayarlandndan su kusma zorlar, plastik rotre atlaklar artar. Plastik rtreyi ve buna bal atlaklar azaltmak iin alnacak nlemler unlardr: Beton dklecei kalb ve donat demirlerini nemlendirerek, kalp elemanlarnn, betonun suyunu emerek kurumasn hzlandrmalarna engel olun. Betonu gneten (glgelik yaparak veya akam dkerek), scaktan (akam dkerek) ve rzgardan (rzgarlk yaparak) koruyun. Suyun buharlamasn nleyin (slak uval, naylon rt rterek veya kr maddesi srerek veya pskrterek)

Yeterli sayda ve beceride ii kullanarak betonu hzl dkn, mastarlayn ve hemen kre balayn, en az 3 gn boyunca kr srdrn. Plastik rtre atlaklar yarm saat - krk be dakika iinde, yani daha betonlama ii tamamlanmadan ok nce balayabilir. 0 nedenle betonlama ii devam ederken bitirilen blmlerde koruma nlemlerinin alnmas gerekebilir. Mastarlanlan blgelere naylon rtlerek, nemli rt rtlerek, kr maddesi srlerek bu nlemler peyderpey alnm olur. nlem alnmad takdirde, beton scaklk, rutubet ve rzgar durumuna gre az veya ok atlar. Bu atlaklar azaltarak asgariye indirmek sizin elinizdedir. 2. Yalanm Beton atlaklar Bu tip atlaklar, deiik ya gruplarndaki (birka haftadan 30 yla kadar) betonlarda grlebilir. atlaklar, fiziksel veya kimyasal kkenlidir. Bunlar, nce klcal grnmde, ardndan byyen ve birleen atlaklardr. atlaklar takiben beton yzeyinde soyulma, dklme ve patlamalar grlr. nlem alnmad takdirde, betonarme elemanlar zamanla tamamen tahrip olabilir. Bu atlamalarn nedenleri arasnda donma - zlme, alkali - aktif silis reaksiyonu, karbonatlama, donatnn korozyonu/paslanmas, slfat - asit -tuz gibi beton iin zararl maddelerin yol at reaksiyonlar saylabilir. ONARIM YNTEMLER Bu blmde betonarme, yma ve krsal konutlardaki hasarn onarm ve yapnn glendirilmesinde kullanlacak yntemler ile ilgili ayrntlar ele alnacaktr. nce genel olarak atlak onarm verilecek daha sonra betonarme yap onarmnda eski ve yeni betonun kaynatrlmas, yeni donatnn mevcut donat ile balanmas ile yeni donatnn ankraj konular incelenecektir. Betonarme kiri ve kolonlarn en kesit geniletme yntemi ile onarm ve glendirilmesi ile betonarme erevelerin dolgu elemanlar ile doldurulup glendirilmesi yntemi de bunlar izleyecektir. Betonarme yap temellerinin glendirilmesi ile ilgili ayrntlar da verilecektir. Daha sonra yma ve krsal konutlarn onarm ve glendirme yntemleri verilecektir. ATLAKLARIN ONARIMI atlaklar durmu ise onarlabilir. atlak onarm, kendi bana bir olay deildir. atlak etkiyen bir kuvvetin ya da bir dayanm yetersizliinin ifadesidir. atlaa yol aan etki ortadan kaldrldktan sonra atlak onarm yaplmaldr. atlak onarm bir bakma bir "makyaj" grn dzeltilmesi olarak dnlmelidir. te yandan genellikle durmu atlak yoktur. Btn atlaklar alr ve kapanr. atlaklarn genleebilen stropor gibi esnek malzeme ile doldurulmas oynamay nleyebilir. Ancak bu malzemenin zerine konulan sva bu harekete uymayabilir. Dolgu ve rt iin mastik gibi

daha elastik malzeme daha uygun olacaktr. Ancak atlaklarn "dikilmesi" baka yerlerde yeni atlaklarn olumasna engel olamayabilir. atlaklarn onarmnda geniliklerine gre deien yntemler kullanlabilir. Klcal atlaklar gzle ancak ayrt edilen atlak ile 1-2 mm'ye kadar olan atlaklardr. Bunlarn rtlmesinin nedeni zamanla bu atlaklardan szan nemin betonarme donatsnda paslanmaya yol aabilmesi ve atlam kesitli betonarme elemanlarn rijitliklerinin azalmas ve dolays ile yapnn dinamik zelliklerinin deimesini nlemektir. atlaklar, zellikle d hava koullarna ak tayc elemanlarn ksa zamanda glerini yitirmelerine yol amaktadrlar. atlaklarn doldurulmasnda imento erbeti, epoksi reineleri, ok ince kumlu yksek imento oranl harlar ve baka zel katk maddeli harlar kullanlabilir. imento erbeti ve epoksi reinelerinin ok derinlere giden ince atlaklara tam olarak iirilmeleri iin basn altnda uygulanmalar gerekir. Genellikle uygulanmas zor, zaman alc ve masrafl ilemlerdir. Gereken zen gsterilmezse istenilen ama salanmayabilir. Klcal atlaklarn iine balayc maddelerin iirilmesi olduka gtr. Epoksi Reineleri Epoksi reineleri yaptrma zellikleri ok iyi olan sentetik reinelerdir. Bunlarn ekme gerilmeleri 50-110 kg/cm2 arasnda deiir. Kopma birim uzamalar % 15-50 arasnda olabilmektedir. Suya, aside ve alkaliye direnleri ok iyidir. Zamanla zellikleri yitirmezler. atlaa doldurulmu epoksi yaptrcs, atlan yaratt sreksizlik ortamn srekli duruma dntrr. atlan her iki yzn atlak boyunca srekli olarak birbirlerine balar ve gerilme birikimlerini nler. Sentetik reineler kimyasal molekler yapma salarlar. Kimyasal molekler yapma yzeylerin przll ile artar, nk kuvvet aktarmada daha byk bir alan almaktadr. Genellikle ince bir tabaka yaptrc madde daha gl yapma salamaktadr. Epoksi reinelerine polislfit eklenmesi ile daha elastik bir yaptrc olumaktadr. Polislfitli epoksi reinelerinin ekme dayanmlar 200 kg/cm'ye kadar kabilmektedir. Epoksi reinelerinin yksek slara dayanm gc azdr. Epoksinin basn dayanm 700-800 kg/cm2'ye kadar ulaabilmektedir. ekme dayanm da 300 kg/cm2 kadar olabilmektedir. Epoksilerin basn dayanm 15x15x40 mm boyutundaki kpler yaplarak llmektedir. ekme dayanm iin ise [ ekil-1 ] 'de grlen deney elemanlar kullanlmaktadr. Epoksi ile onarmn etkinliini belirlemek iin yaplm bir dizi deneylerde (Tasai ve Akino 1991) kullanlan epoksi reine ve harcnn mekanik zellikleri [ Tablo - 1 ]'de verilmektedir. Kullanlan epoksi harc ya da reinesinin basn dayanm istenilen biimde deitirilebilir. Beton basn dayanmna daha yakn dayanmlarda, dk dayanml, epoksi reinesi ya da harc kullanlmas daha uygundur. Epoksi reinesi ve harcnn elastik modlnn betona gre daha dk olmas daha elastik bir malzeme olduunu gstermektedir. Epoksinin elastisite modl de katk maddeleri ile azaltlp oaltlmaktadr.

Tablo - 1 . EPOKS VE HARCININ MEKANK ZELLKLER Reine Har Basn Dayanm (kg/cm2) ekme Dayanm (kg/cm2) Basn Altnda Birim Ksalma Basn Elastisite Modl (kg/cm2) ekme Altnda Birim Uzama 650 340 0.047 790 290 0.022

23 000 73 000 0.0039

Piyasada

eitli

ticari

markalar

altnda

satlan

sentetik

yaptrma

maddeleri

bulunmaktadr. Bunlarn kullan yerleri eski ve yeni beton arasnda balant salama, yeni betonda delik, atlak ve kelerin onarmdr. Bu arada baz katk maddeleri ince kumlu harca katlarak ekme dayanm yksek har yaplmaktadr. Genellikle 5 mm'ye kadar olan atlaklara yalnz epoksi, daha geni atlaklarda ise dolgu maddesi katlm epoksi harc kullanlmaktadr. Epoksi le Onarm Yntemleri Epoksi onarm iki biimde kullanlmaktadr. 1- Epoksi enjeksiyon yntemi 0.2-0.3 mm geniliindeki atlaklarn onarm iin uygundur. Dk viskositeli epoksi reinesi srekli bir dk basn altnda iirilmektedir. Bu yntemle betondaki ince ve klcal eilme atlaklar kapatlmakta ve atlak yzeyinden ekme kuvveti aktarm gerekletirmektedir. Ayn zamanda epoksi reinesi donat ile beton arasnda almalar doldurarak donat ile beton arasndaki yapmay (aderans) artrmaktadr. 2- Epoksi harc ile doldurma ezilmi ve paralanm ve de dklm betonlar doldurmak iin kullanlr. Epoksinin iine ok ince agrega katlarak bir tr "beton" elde edilir ve tahrip edilmi betonun yerine konulmaktadr. Dk basn altnda epoksi enjeksiyonunda dk viskositeli epoksi kullanlmaktadr. Enjeksiyon da dk bir basn altnda yaplmakta ve uzun sre beklenmektedir. Bu ilemde nce atlak zerine belirli aralklarla borular yerletirilmekte ve atlak ve borularn evresi epoksi harc ile kapatlmaktadr. Daha sonra epoksi ile doldurulmu tpler borulara taklmakta. Tplere dier bilyal ularndan basn uygulanmakta ve bu basn altnda tpteki epoksinin atlan iine doru yavaa akmas beklenmektedir. Epoksi ile Onarmda Tama Gc Art Epoksi doldurulmu atlak ara yzeyinde olduka yksek bir ekme dayanm

salanmaktadr. Ancak onarlm elemann tekrar yklenmesi ile, eski atlaklarn hemen

yannda yada onarlm iki atlak arasnda bir yerde yeniden atlak olduu ve elemann dayanmnn hasar ncesi dayanm dzeyinde kald grlmektedir (Penzien ve elebi 1973 ve Tasai ve Akino 1991). Bunun nedeni epoksi doldurulmu iki atlak arasndaki betonun dayanmnn onarm ncesi dayanmnn dzeyinde kalmas ve en dk dayanml kesit olduu iin yeniden yklemede krlmann burada olmasdr. Ayrca epoksi ile kiri onarm ile dayanm art olmamaktadr. nk onarm ncesinde atlak yaknndaki donatlarda akma gerilmesi almtr. ki atlak arasnda ise donatda gerilme akma gerilmesinin altndadr. Onarmdan sonraki yklemede ise tama gcnn artmas iin daha nce akm donatnn pekleme blgesine daha ok girmesi gerekmektedir. Ya da donatdaki peklemenin ilk yklemede elastik kalan blgede de olmas gerekir. Ancak bu blge epoksi ile onarlmad iin yine ayn dayanmdadr. Bu nedenle de burada dayanm art olamaz. Kirilerde ekme blgesindeki atlaklarn onarm ayn zamanda dz donat ile beton arasndaki yapmay (aderans) da artrmaktadr. Bu durum ise donatda daha yksek akma ve pekleme gerilmelerine ulalmasn salamaktadr. Kesitin bu yolla daha ok moment tayabilmesi, ancak bu artan moment altnda oluan daha byk kesme kuvvetini tama gcnn de bulunmasna baldr. Yoksa artan moment tama gc sonucu eilme krlmas yerine kesme krlmas oluur. Epoksi harc yada enjeksiyonu ile beton ile donat arasndaki yapmada byk artlar olabilmektedir: 27 kg/cm2'den 98 kg/cm2'ye (Tasai - 1991). imento erbeti imento standard (TS-24)'e gre imento tanelerinin % 95'i 200 ile 325 nolu eleklerden gemelidir. Bu koula gre imento taneciklerinin 0.074 mm'den daha byk olmamas gerekir. Dier bir deyile imento erbetinin O. l mm ve daha byk atlaklara girebilmesi olanakl grnmemektedir. Ancak klcal atlaklara imento erbeti ancak basn altnda doldurulabilir. imento erbeti ya da har yapmnda ilk dayanm yksek portland imentosu (IP) ve genleen (ekspansif) imento kullanm, onarmn hzl yaplmasn salar. Genleen imento ise atlaklarn iine giren harcn ya da erbetin genileyip btn boluklar doldurmasn salar. Genleen imento iine slfoalminat konulmu bir imentodur. Normal portland imentosuna da ok ince tlm alminyum tozu katlmas ile genleen imento elde edilmektedir. imento Enjeksiyonu imento enjeksiyonu zellikle tama gc zayf olan moloz ta duvarlarda dk basnlar altnda uygulanr. Bunun iin duvarn iine kadar uzanan borular yerletirilir. Duvarn i ve d yzeyi 2-3 cm, kalnlnda sva ile kaplanr ( [ ekil-3 ] ). Daha sonra altlardaki deliklerden balayarak dk basn altnda imento erbeti enjeksiyonu yaplr. Herhangi bir borudan imento pompalama, yandaki borulardan imento erbeti tamaya

balayncaya kadar srdrlr. imento iirimi yaplm delik kapatlr. Bu ilem her bir sradaki delikler doluncaya kadar srdrlr. Daha sonra ayn ilemler bir st sradaki enjeksiyon deliklerine uygulanr. Delikler arasnda 30-40 cm kadar aralk olabilir. Bu deliklerin duvardaki ta ya da tula ve benzeri malzeme arasndaki derz durumlarna gre yerletirilmesi gerekir. Deliklere taklacak borular kullanlacak pompann hortum ucu boyutuna gre seilir. imento enjeksiyonu yntemi ile ok zayf ve dk direnli moloz ta duvarlarn direncinin ykseltildii ve daha salam bir duvar oluturulduu gzlemlenmitir. Salam ve normal dayanml olan imento ve kire harl duvarlarda ise imento iiriminin duvar dayanmnda gze arpc bir art yapmad da bilinmektedir. imento iirimi kt ve zayf duvarlar iyi duvar dzeyine karmaktadr. Yntem yava, zaman alc ve imento pompalama donanm gerektirmektedir. Kullanlan imento genleen ve ilk direnci yksek imento olmaldr. Bu yntemin ok eski yllarda yaplm tarihsel ve kltrel deeri olan krsal alan yaplarnn moloz ta duvarl amur harl duvarlarnda kullanlmasnn etkili olaca sanlmaktadr. Talar arasndaki amur harcn zamanla dklm olduu bu tip yaplarda talar arasndaki boluklara iinde az miktarda ince kum da bulunan imentolu erbetin iirimi ile glendirme ok etkili olacaktr. Mekanik Balayclar atlaklarn epoksi reinesi, imento erbeti ya da harla onarm genellikle artk genilemeyen, durmu atlaklarn doldurulmas amac ile yaplmaktadr. atlakta genileme sryorsa atlan mekanik balayclarla "dikilmesi" gerekir. Bu dikiler atla kesen ubuklar ve ubuklarn ularnn uygun bir biimde balanmas ile oluur. Bu tr mekanik balayclar sreksiz olduklarndan gerilim birikimi yapabilir. Ularndaki sktrlm somunlar dayandklar yerlerde yerel ezilme ve krlmalara yol aabilir. Mekanik balayclar baladklar yzeyler arasnda oluturduklar srtnme kuvveti ile kuvvet aktarm yaparlar. Mekanik balayclar ile atlak yzeylerine dik ynde bir kuvvet uyguland zaman, dier bir deyile vidalar sktrld zaman etkili olarak almaya balarlar. Eer atlan genileme eilimi varsa, atlaa dik yndeki ubuklarda ek gerilmeler olumaa balar. atlak, ubuklarda oluan ek gerilmelere karlk olan birim uzama miktarlar kadar alabilir. atlaklarn dikilmesinde farkl yntemler kullanlabilir. Bu onarm ynteminde kolon ya da kiriin hasarl blgesindeki paralanm ve ezilmi beton temizlenmekte, bu blmler epoksi harc ile doldurularak eksilmi beton hacim doldurulmaktadr. Burkulmu ya da deforme olmu donatlara dokunulmamaktadr. Daha sonra epoksi ile yamanm blge en az 5 mm kalnlnda ve 50 mm geniliinde metal eritlerle sarlmaktadr. eritlerin altna betona yapmas iin epoksi reinesi srlmekte ve metal eritlere epoksi sertleinceye kadar bask uygulanmaktadr. Bu onarm yntemi 1992 Erzincan depremi sonrasnda perde duvarlarla takviye edilen kooperatif konutlarndaki hasar onarmak iin kullanlmtr (TU-1992).

ESK VE YEN BETONU KAYNATIRMA YNTEMLER Betonarme yap elemanlarnn onarm ya da glendirilmesinde eer beton en kesitinin bytlmesi gerekiyorsa daha nce dklm beton ile yeni dklen betonun birlikte monolitik tek para olarak almas gerekir. Bu bir anlamda eski ve yeni beton arasnda sreklilik, kuvvet aktarm salanmas demektir. Eski ve yeni beton arasnda kesme, basn ve ekme kuvvetlerinin aktarlmasnn gerektii durumlar vardr. Basn Kuvvetlerinin Aktarm Bu aktarmn tam olarak salanmas iin eski betonun yznn przl bir duruma getirilmesi, yeni dklen betonun eski betona iyi yapmas iin taze betona hafif bir basn (10 kg/cm2) uygulanmas ya da zel balayc maddelerin kullanlmas nerilmektedir (Chronopoulos-1989). Pskrtme beton ya da zel beton kullanlmas ile hemen hemen tam sreklilik salanabilmektedir. Basn kuvvetleri altnda eski ve yeni betonun kaynamasnn, zellikle antiye koullar altnda tam olamayaca ileri srlmektedir. Betonun basn dayanmnn biraz daha kk olaca, elastisite modlnn daha kk, en az % 50 kadar daha az ve birim ksalmann da % 25 kadar daha fazla olabilecei ileri srlmektedir (Chronopoulos-1989). Basn etkisi altnda eski ve yeni betonun kaynamasnn verimlilik orannn % 90 gibi alnabilecei sanlmaktadr, basn dayanm % 10 kadar daha dk gibi. Kesme Kuvvetleri Etkisi Altnda Kaynama Eski ve yeni betonun kesme kuvvetleri etkisi altnda kaynamas ok daha nemlidir. Farkl zamanlarda dklm iki betonun ara yzeyinin kesme etkisi altnda kuvvet aktarm betonlarn birbirine yapmas (adhezyon) ve srtnme ile gereklemektedir. Uygulanan kaynatrma yntemleri bu iki ilevi salayacak zelliklerde olmaldr. Eski betona yeni beton yapmal ve eski betonla yeni beton arasnda srtnme olabildiince yksek olmaldr. te yandan bir nceki blmde anlatld gibi atlaklar balamada kullanlan mekanik balayclar da bu amala kullanlabilirler. Eski beton ile yeni betonun ara yzeyleri, tpk betondaki atlaklar gibi betonda bir sreksizliktir. Bu nedenle eski ve yeni betonda uzanan filiz donats kama etkisi ile kesme kuvveti aktarma ilevi grebilir. Betondan betona kesme kuvveti aktarlmasnda etkili olan faktrler ve etkinlikleri aada Tablo-2'de verilmektedir (Chronopoulos-1989). Eski ve yeni betonu kaynatrmada yzey przllnn artrlmas yzeyde en az >=3 mm'lik przlerin olmas ile gerekletirilir. Bir dier kaynatrma yntemi ise betonda kesme kamalar oluturacak yuvalar ve diler yaplmasdr. Eski ve yeni beton arasndaki srtnme katsaylar yzeyin dzgn, przl ve dili olmasna gre nerilen adhezyon ve srtnme deerleri aadaki gibidir (Chronopoulos-1989):

Adhezyon Dzgn Przl Dili Burada ft betonun ekme dayanmdr. 0.0- 0.25 ft 0.75- 1.00 ft 0.75 - 1.00 ft

Srtnme Katsays 0.66 1.00 1.50

Eski ve yeni beton arasnda kaynatrma yeni yaplan inaatlarda da bir sorundur. Birok betonarme yapda zellikle kolonlarda dkm derzleri kolon u momentlerinin en byk olduu yerlerde yaplmaktadr. En ok birka hafta gibi farkl zamanlarda dklm betonlarn tam kaynamam olmas nedeni ile bu ara yzeylerde en hafif depremlerde bile kolayca atlak ve alma oluabilmektedir. TABLO 2. ADHEZYON VE SRTNMEYE ETKYEN FAKTRLER Adhezyon Srtnme Not Yzey Przll Agregalarn Biim ve Boyutlar + 0 + + Keli ve kk boyutlu agrega srtnmeyi artrr Yzeyin nceden cilalanmas ve Yzeyin lenmesi zel Yaptrma Maddeleri Sktrma Dtan Dik Ynde Yk + + + 0 + + + ? Betonlama Eski ve Yeni Betonun Ya Fark 0 Beton Basn Dayanm Tersinir ve Devresel Ykler 0 0 0 0 0 Adhezyonu ve srtnmeyi azaltr ve yok edebilir olur arasnda geen srenin 7 gnden az olmas iyi Ara yzeye dik ynde az miktarda basn olumludur temizlenmi olumludur olmasnn katks

Kama Donats ile Kaynatrma Eski ve yeni betonun ara yzeyine dik ynde yerletirilmi filiz demirlerinin kama etkisi ile kesme kuvvetleri aktarabilecei bilinmektedir. Park vc Paulay (1975)'e gre donatnn kama etkisi ile kesme kuvveti aktarmas ile olumaktadr. Yalnz bu ilem iin eski ve yeni beton arasnda telenme olumas ve kama donatsnn deformasyonu gerekmektedir. Bu ise istenilen bir durum deildir. Ancak ok yksek ykler altnda olumas ve enerji tketimi ile birlikte olumas durumunda olumlu grlebilir.

Kama etkisinden yararlanlacak filiz demirlerinin eski betonda ankraj iin alacak yuvalara yksek dayanml ve genleen imentolu har ile yerletirilmesi gerekir Ankraj boylarnn yeterli olmas da gerekmektedir. Donatlarn betona ankraj bir sonraki blmde incelenecektir. Eski beton ile yeni beton arasnda kama donatlar ile kesme kuvveti aktarma yntemi ereve aklklarna perde duvar yerletirme ile glendirme ynteminde kullanlabilir. Kolonlarn mantolanmasnda ise kolonda alacak yuvalara kanca donats yerletirerek kama donatsndan kesme kuvveti aktarma ileminde yararlanlabilir . Epoksi Reineleri le Kaynatrma Basn altnda eski ve yeni beton arasndaki yzeyde kaynama hemen hemen yzde yz etkilidir. Eer uygulanan basn kuvveti ile ara yzey arasndaki a 90 dereceden kk ise ulalabilen basn dayanm, beton basn dayanmnn % 25-50'si kadar daha dk olabilmektedir. Eer epoksi ile yaptrlm ara yzeye dik ynde ekme kuvveti uygulanrsa, epoksi reinelerinin ekme dayanm her zaman betonun ekme dayanmndan yksek olduu iin krlma betonda olmaktadr. Ara yzeye konulan epoksi tabakasnn 2 mm'den ince olmasnn dayanm artrd gzlenmitir. Ara yzeye kesme kuvveti geldii zaman dayanm beton ekme dayanm olarak alnabilir. Srtnme katsays olarak da kuru ve przsz yzeyler iin nerilen katsay alnabilir. Bu srtnme deeri, kk kaymalar, 0.02 mm'den az, iin geerlidir.