ALBANIA IN POST-COMMUNIST

TRAVEL WRITING (1990 - )/SHQIPËRIA

NË SHKRIMET E UDHËTIMIT TË
PERIUDHËS PASKOMUNISTE (1990 - )
International Conference/Konferencë ndërkombëtare

Organized by the Department of Foreign Languages and the Department of

Albanian Language and Literature, Faculty of Humanities and Law,
University of Vlora “Ismail Qemali” in the framework of the project
“Albania in post-communist travel writing (1990-)” funded by
NASRI/Organizuar nga Departamenti i Gjuhëve të Huaja dhe Departamenti
i Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë, Fakulteti i Shkencave Humane dhe
Drejtësisë, Universiteti “Ismail Qemali”, Vlorë, në kuadër të projektit
“Shqipëria në shkrimet e udhëtimit të periudhës paskomuniste (1990 - )” të
financuar nga AKKSHI

30 qershor 2023, Vlorë, Shqipëri/30 June 2023, Vlora, Albania

BOOK OF ABSTRACTS/LIBRI I ABSTRAKTEVE

Printed by Triptik, Vlora, Albania, 2023

ISBN:

AKKSHI's support for the production of this publication does not constitute an endorsement
of the contents, which reflect the views only of the authors, and the agency cannot be held
responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Academic committee:

Prof. Dr. Roland Zisi, University of Vlora “Ismail Qemali”,

Albania
Assoc. Prof. Armela Panajoti, University of Vlora “Ismail
Qemali”, Albania
Assoc. prof. Veneranda Hajrulla, University of Vlora “Ismail
Qemali”, Albania
Assoc. prof. Monika Hasani (Hoshafi), University of Vlora
“Ismail Qemali”, Albania
Assoc. Prof. Bledar Toska, University of Vlora “Ismail
Qemali”, Albania
Dr. Ermir Xhindi, University of Vlora “Ismail Qemali”,
Albania
Dr. Elonora Hodaj, University of Vlora “Ismail Qemali”,
Albania
Dr. Mariglena Meminaj, University of Vlora “Ismail Qemali”,
Albania
Dr. Edlira Çerkezi, University of Vlora “Ismail Qemali”,
Albania
Dr. Elvana Shtepani, University of Tirana, Albania
Table of Contents

Keynote speeches ...................................................................... 1

Olimpia Gargano ................................................................... 1
Parallel sessions ....................................................................... 3
Albania in pre-communist and post-communist travel
writing ............................................................................................ 3
Albania “Under Western Eyes” ................................................. 7
Albania in the media/social media .......................................... 11
Albania in blog posts ................................................................. 15
Travel and culture in Albanian writers’ works ....................... 19
Travel literature and writing: Implications for tourism and
ELT .............................................................................................. 25
 KEYNOTE SPEECHES

Olimpia Gargano,
Université Nice Côte d’Azur, France
e-mail: olimpia.gargano@yahoo.it

The image of Albania in European culture in the 16th - 20th

centuries

At the beginning of the 20th century, the English diplomat

Wadham Peacock referred to Albania as a country “in Europe,
and yet not of it.” A hundred years earlier, Lord Byron had called
Albania “rugged nurse of savage men” (1809). His verses opened
the way to innumerable travel writers and artists who visited these
regions taking Childe Harold for their guide. In their eyes, this
country which had remained under Ottoman rule for almost five
hundred years, was a mysterious outpost of Islam in the heart of
Europe. Their representations were saturated with expressions of
wonder and feelings of discovery facing places that were always
defined as ‘mysterious,’ ‘unknown,’ utterly ‘unexplored.’
If this is the frame in which travel literature and art approached
the country, it is no different regarding comparative studies down
to the present day, where there remains a sort of representational
void in terms of the Balkan space, and in particular of Albania,
which is always perceived in the light of a sort of marginality, a
double liminality in relation to the rest of Europe.
In our days, the perception of the image of Albania seems to
have stabilized not only within the framework of the travelogues
themselves, but also in critical studies. This leads to the
representation of a second level, where the epistemological
reflection arising from the practice of writing retains the same

1
characterizing features. It is precisely such continuity that appears
to us as the structural framework contouring the image of the
country. This sort of fixity of perception could be due, among
other things, to its minuscule territorial extension, which together
with the homogeneity and persistence of the representation
would make Albania a “mechanical” model (in Lévi Strauss’
sense) of long-lasting imagological analysis.
My research, carried out within the framework of comparative
studies, focuses on detecting the typologies of the representation
by which European intellectuals and artists of the 16th to 20th
centuries described the country, its customs and its people,
producing those that were to become the “images” by which
Albania was conceived abroad.

Keywords: Albania, Albanian studies, Imagology, Comparative

literature, Geocriticism

2
 PARALLEL SESSIONS

ALBANIA IN PRE-COMMUNIST AND POST-

COMMUNIST TRAVEL WRITING

Mariglena Meminaj, Roland Zisi,

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: mariglena.meminaj@univlora.edu.al;
roland.zisi@univlora.edu.al

Albania in the eyes of the Hebrew women who survived

during the World War 2

Some of the most interesting testimonial writings ever done for

Albania are the autobiographies of the Hebrew women who
survived during World War II: Johanna Jutta Neuman, Trude
Scarlet Epstein, and Irene Grünbaum. Because of the wonderful
stories of welcome and protection that the Albanians offered to
the Jews, these witness works reveal an incomparable experience
of particular interest not only for the personal histories but also
for the historical and cultural context. They offer to the public
another dimension of the Holocaust, the one that shows the
values of human society, even in the darkest times.
The aim of this paper is to analyse, through these witnesses, the
contact points among them, the approach to the features and
values of ‘the other’, as well as their experience of war as
compared to other ‘holocaust’ narratives. The testifying literature
of the Hebrews who survived in Albania should have been, in the
Albanian perspective, a narration of ‘the other’ about ‘the self’,
whereas in the Hebrews’ viewpoint, a narration of ‘the self’ about
‘the other’; however, it is in sooth a story in which the Jews see

3
‘the other’ with all their features (language, culture, religion), and
where they read ‘the self’, that part of ‘the self’ and ‘the other’
that is simply human.

Keyword: testifying literature, autobiographies, holocaust, the other, self,

Albania

Adriana Gjika, Dorjana Klosi,

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: adriana.gjika@univlora.edu.al;
dorjana.klosi@univlora.edu.al

Shqipëria në shkrimet e udhëtareve që e vizituan atë

Shqipëria është një vend që për një kohë të gjatë ka qenë i izoluar
nga komuniteti ndërkombëtar për shkak të regjimit komunist. Që
nga rënia e këtij regjimi në vitin 1991, Shqipëria është bërë
destinacion popullor udhëtimi për turistët. Por, kohë më parë,
gjatë shekujve XVIII, XIX, XX, shumë shkrimtarë udhëtuan në
Shqipëri dhe shkruan për përvojën e tyre në këtë vend.
Ne ndërmorëm këtë studim teorik mbi shkrimet e udhëtarëve dhe
në veçanti të udhëtareve të huaja që vizituan Shqipërinë në
shekujt e kaluar për të parë këndvështrimet dhe motivimet e tyre
për të udhëtuar në Shqipëri. Shkrimtare si Edith Durham-i, Lady
Mary Wortley Montagu-ja, Viskontesha Strangford e të tjera e
dokumentuan udhëtimin e tyre në Shqipëri në libra, revista
udhëtimi dhe letra. Këto histori ofruan një pasqyrë unike për
Shqipërinë, kulturën, popullin dhe historinë e saj në një kohë kur
pak njerëz hynë në këtë pjesë të largët të Ballkanit.
Ky material sjell shkrimet e disa prej grave udhëtare, duke
analizuar temat e trajtuara në shkrimet e tyre, ndjesitë dhe
përshkrimet e tyre për këtë vend në Evropë, por me influencë
orientale, sfidat me të cilat u përballën këto gra gjatë udhëtimeve
4
në Shqipëri, të tilla si: pengesat gjuhësore, dallimet kulturore,
kushtet e vështira të udhëtimit, etj.

Fjalë çelës: shkrimtare-udhëtare, Shqipëri, shkrim, popull, traditë,

kulturë

Elonora Hodaj, Artemida Luçaj,

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: elonora.hodaj@univlora.edu.al;
artemida.lucaj@univlora.edu.al

Behind stereotypes and preconceptions: “The other” in

“Land of Eagles”

The present paper focuses on Robin Hanbury-Tenison’s (2009)

travel book entitled Land of Eagles: Riding through Europe’s Forgotten
Country. Centering on the notion of nationhood, the book depicts
the Albanian national identity and stereotypes that construct the
collective memory of the country after it emerged from half a
century of isolation to find itself a third-world country
economically and structurally. The present study suggests that
reading the book with the perspective of a postmodernist concept
of nation in mind would make us critically alert for the literary
representations of nationalism tending toward the generalizations
of individuals’ ordinary routines on the one hand and of an
ethnocentric viewpoint on the clear-cut contrasted confrontation
between “self” and “the other,” although the author attempts to
look behind the existing stereotypes and preconceptions of the
country.

Keywords: nationhood, stereotypes, self, other, ethnocentric

5
 Enkelejda Billa,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: enkelejda.billa@univlora.edu.al

Post-communist Albania in Robert Carver’s book

There have been several writers who have visited Albania since
the fall of communism in 1990.
Robert Carver, British travel writer and journalist, has written
extensively about Albania since the 1990s. He has published
several books and articles on the country, including The Accursed
Mountains: Journeys in Albania (1998), Where the Devil Can’t Go:
Traveling the Balkans (2004).
Carver first visited Albania in the early 1990s, just after the fall of
the communist regime. He was struck by the country's natural
beauty and the warmth and hospitality of its people. Over the
years, he has traveled extensively throughout Albania, exploring
its history, culture, and landscapes.
In The Accursed Mountains, Carver recounts his travels through the
remote and rugged north of Albania, where he encounters
shepherds, bandits, and isolated villages. He also delves into the
country’s turbulent past, including its occupation by the Nazi and
the Communist forces.
In Where the Devil Can't Go, Carver expands his focus beyond
Albania to explore the wider Balkan region. He travels through
Serbia, Bosnia, Croatia, and Kosovo, documenting the effects of
war and political upheaval on the people and landscapes.
Carver’s writing is marked by his deep curiosity and love for the
places he visits, as well as his commitment to understanding the
complex histories and cultures of the regions he explores. He
continues to write and travel, and his work remains a valuable
resource for anyone interested in Albania and the Balkans.

6
Keywords: Carver, Albania, the Balkan region

ALBANIA “UNDER WESTERN EYES”

Albana Shijaku,
University of Tirana, Albania
e-mail: albana_shijaku@yahoo.com

Albanian cultural codes and traditions in the BBC’s latest

travel publications

Foreign literary works have always given Albania and Albanians a

peculiar place. Both its geographical position and history directly
influence that. Long years of totalitarian isolation have only
increased their interest, leading them to explore the nation from
all angles. While some provided historical, political, and economic
analyses, others concentrated more on other resources of the
country without ignoring the most crucial ones, Albanian cultural
features and traditions. This paper aims to focus on the Albanian
cultural perspective in the BBC's latest travel publications
(podcasts) to understand the most significant cultural codes that
draw foreigners’ attention, how they see Albanians from this
perspective, and whether their choice is accurate.
The analysis will be based on both Brooks’ (1960) definition of
“culture with a small c” and “culture with a capital C” as well.
Traditional cultural concepts are discussed in the former, whereas
ordinary people’s behavioural patterns and lives are examined in
the latter. These ideas will make it easier to understand how
minor but crucial cultural components impact how outsiders view
Albania and Albanians and how Albanians communicate these
components to them.

7
Keywords: publication, podcast, culture, Albania, cultural codes

Ina Arapi,
University of Vienna, Austria
e-mail: ina.arapi@univie.ac.at

Ekspeditat shkencore të studiuesve austriakë në Shqipërinë

e pas viteve ʾ90 dhe rezultatet e tyre

Rënia e Perdes së Hekurt dhe mbarimi i izolimit 45-veçar të

Shqipërisë shënoi një etapë të re edhe në studimet albanologjike.
Tani u krijua mundësia që studiues nga fusha të ndryshme të
kryenin hulumtime në terren pa mbikëqyrje nga institucionet
shtetërore. Në këtë kumtesë do të prezantohen disa vepra
shkencore të studiuesve austriakë, të cilat mbështeten në kërkimet
dhe udhëtimet e tyre me karakter shkencor sidomos në
Shqipërinë veriore. Kështu, grupi rreth historianit Karl Kaser në
Universitetin e Gracit ndërmori disa udhëtime me karakter
studimor për të hulumtuar jetën tradicionale në veriun e
Shqipërisë. Rezultatet u pasqyruan në disa vepra. Universiteti i
Muzikës në Vjenë organizoi në periudhën 6-14 qershor të vitit
2002 një ekskursion etnomuzikologjik, gjatë të cilit u hulumtua në
terren muzika popullore shqiptare. Kumtesat e ndryshme u
përmblodhën në një vëllim të pajisur edhe me një CD. Gjuhëtari,
ballkanologu dhe antropologu Thede Kahl ka ndërmarrë gjatë
viteve udhëtime të shumta në Ballkanin perëndimor për të
studiuar lëvizjet e barinjve. Vepra e tij kryesore titullohet Hirten in
Kontakt.

Fjalë çelës: ekspeditë shkencore, studiues austriakë, Shqipëria e veriut,

rënia e Perdes së Hekurt

8
 Eraldo Hatija,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: eraldo.hatija@yahoo.com

“Kaleidoskopi Shqipëni” në syrin dhe përshtypjet

fragmentare të një vizite rrufe të një të hueji në Shqipëni
(Si paraqitej Shqipëria e sapodalë nga mbyllja përpara
vizitorëve të huajve)

Në këtë studim kemi zgjedhur të shkojmë në syrin e analizës

përshtypjet e ardhjes së parë në Shqipëri të përkthyesit të shquar
të letërsisë shqipe në Gjermani, Hans Joakim Lankshit.
Përshtypjet e përkthyesit vijnë bruto e të pafiltruara përkundër
ndodhive që hasen në shkrimet lavdizuese të kalimtarëve. I
mbetur nga individët e fundit që quhen udhëtarë e jo turistë, ai e
sjell Shqipërinë si bashkim antipodesh: një vend me histori të
madhe dhe kujtesë të vogël, me një gjuhë të lashtë që përdor fjalët
e huaja për t’u ndjerë europianë, etj.
Në shkrimin e tij dallohet vlerësimi për pasuritë kulturore,
historike dhe gjuhësore të Shqipërisë, sikurse vërehet edhe kritika
(e habia?) për mungesën e kujdesit të vetë shqiptarëve për vendin
e tyre: infrastruktura, gjuha, pasuritë e ndryshme kulturore,
mikpritja, zhvillimi i turizmit për të huajt, kultura e njerëzve të
thjeshtë dhe pakultura e atyre që merren me kulturë etj.
Shpesh, shkrimet nëpër sloganet turistike në Shqipëri, ftesë për të
huajt, e pasqyrojnë vendin tonë si do donin të ishin dhe si e
shohin veten në sytë e të tjerëve, në pjesën dërrmuese të rasteve
mjaft larg nga realiteti. Mirëpo si ishim vërtet ne, shqiptarët, në
sytë e një të huaji që vjen duke e injoruar opinionin e keq që e
rrethon Shqipërinë jashtë kufijve të saj, por që edhe e shfryn
tollumbacen e sublimimit të vendit tonë në sytë tanë për t’ua
paraqitur të huajve?

9
I shtyrë nga një tjetër shkrimtar shqiptar, sikurse e përmend vetë
në krye të shkrimit të tij, për të shkruar një shkrim vlerësues për
Shqipërinë, duke synuar pastrimin sadopak të emrit dhe vlerësimit
të keq që vendi ynë gëzon në arenën ndërkombëtare “për hir të
korrigjimit të imazhit negativ të Shqipënisë”, Lankshi i këshillon
shqiptarët të mos e varin shpresën tek askush veç vetes jo vetëm
për ta pastruar, por për ta lartësuar emrin e tyre në arenën
ndërkombëtare.

Fjalë çelës: Lankshi, turizmi, përkthyes

Çlirim Duro,
University of Tirana, Albania
Alba Kreka,
University of Korça “Fan S. Noli”, Albania
e-mail: clirim.duro@unitir.edu.al; albakreka@yahoo.com

Perceptimet e shqiptarëve të sotëm mbi jetesën gjatë

periudhës komuniste

Vendosja e regjimit totalitar në Shqipëri u shoqërua me

diferencime të mëdha në mënyrën e jetesës së elitës komuniste
dhe pjesës tjetër të shoqërisë. Standardi i jetesës në vend ishte
shumë i ulët krahasuar me shtetet e Evropës Lindore, duke u
reflektuar në cdo aspekt të jetës.
Studimi ynë mbështetet pikërisht në perceptimet e shqiptarëve të
sotëm rreth miteve të krijuara gjatë viteve të komunizmit. Ata
janë shprehur mbi këtë periudhë nëpërmjet një pyetësori të
shpërndarë elektronikisht në rrjete sociale. Mbledhja e të dhënave
ka pasur dy momente të rëndësishme: së pari, pyetësori është
dërguar në adresat e email-ve të të anketuarve; së dyti, janë
përdorur bloger-ë shqiptarë për të shpërndarë të njëjtin pyetësor.
Në rastin e parë, plotësimet kanë qënë minimale, gati të
10
papërfillshme, ndërsa në rastin e dytë, kemi siguruar një kampion
prej 851 individësh.
Metodologjia e përdorur në këtë punim integron analizën cilësore
dhe atë sasiore duke iu referuar informacioneve të mbledhura në
blog-et shqiptare, si dhe perceptimeve të shqiptarëve të sotëm
mbi një periudhë të idealizuar nga propaganda e kohës.
Nëpërmjet pyetësorit kemi dashur të nxjerrim në pah ndikimin e
indoktrinimit komunist te brezat e rinj, të cilët nuk e kanë jetuar
këtë periudhë, por mund të ndikohen nga shkrime joprofesionale,
të cilat lehtësisht mund të gjenden në blog-e të ndryshme.
Në ditët e sotme është shumë e rëndësishme të flasim për të
shkuarën, duke çmitizuar aspekte të caktuara të jetesës së
përditshme gjatë komunizmit. Në këtë mënyrë ndihmojnë në
ruajtjen e memories historike të brezave të ardhshëm.

Fjalë çelës: komunizëm, jetesë e përditshme, blog, perceptime, kujtesë

kolektive

ALBANIA IN THE MEDIA/SOCIAL MEDIA

Ermir Xhindi,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
Erjona Xhindi,
Secondary school “Reshat Hoxha”, Albania
e-mail: ermir.xhindi@univlora.edu.al

‘C-Adventures and Tours Albania’ dhe kalërimi: përvoja të

udhëtimit sipas shkrimeve në rrjetet sociale

Udhëtimi me kalë nëpër viset e Shqipërisë së Jugut, përkatësisht

ne rajonin e Gjirokastrës, të rrethinave deri në Sarandë, tashmë
prej vitesh është një nga joshjet më tërheqëse për te huajt,
11
veçanërisht nga Evropa veriore. Kjo tipologji e biznesit turistik,
relativisht e re, më pak se dhjetëvjeçare, ka shfrytëzuar
komunikimin ne rrjetet sociale, veçanërisht në Facebook dhe në
Instagram. Nga kjo pikëpamje, është me interes hulumtimi i
“ofertës komunikative” mbi elemente të tekstit, fotove e videove
shoqëruese, të parapërcaktuara për të huajt kryesisht, si dëshmi e
njëlloj vetëpërcaktimi mbi “të veçantën shqiptare”, natyrore,
kulturore, gastronomike, psikologjike e sociale. Të huajt që ftohen
të udhëtojnë/kalërojnë nëpër Shqipëri, në këtë rast, janë pasqyra
mbi të cilën ndërtohet një “identitet”, pra njëlloj lexuesi i
mundshëm i interesuar, perballë një “teksti” që përmbush pritjet
e tyre.
Qëllimi i kësaj kumtese është që, mbi të dhëna të siguara ky
biznes, C-Adventures and Tours Albania dhe nga rrjetet sociale
mbi veprimtarinë e tij, te kryhet ravijëzimi i këtij entiteti identitar,
i strukturës e i dinamikave të tij, në një kontekst të disa klisheve
mbi Ballkanin në tërësi e mbi Shqipërinë, në mënyrë të veçantë,
marrëdhënia e këtij identiteti me një identitet perëndimor,
përputhshmëria mes tyre, e ardhmja e kësaj marrëdhënieje në një
botë gjithnjë e më të hapur.

Fjalë çelës: rrjete sociale, udhëtim, identitet, Shqipëri, Ballkan, Perëndim,

turizëm, kalërim

Xhuljeta Kasmollari,
Università Cattolica “Nostra Signora del Buon Consiglio”,
Albania/University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: xhuljeta.kasmollari@univlora.edu.al

I Voracius Traveler a lungo raggio in Albania

Il comportamento dei viaggiatori sta cambiando. Dopo la

pandemia la tendenza dei consumatori dimostra l’orientamento
12
dei turisti verso il viaggio sostenibile. Secondo World Travel &
Tourism Council, più della metà dei viaggiatori hanno preferito
qualche forma di viaggio sostenibile negli ultimi anni. Tra questi il
67% si sono espressi che questo ha avuto motivo i cambiamenti
di abitudine in seguito alla pandemia. Mentre in cerca di nuove
destinazioni, l’Albania presenta sempre di più una meta da
raggiungere e tutta da scoprire. In quest’ambito, il turismo
d'avventura è un mercato emergente distinto, che rappresenta
uno dei segmenti in rapida crescita con il potenziale per diventare
molto popolare e altamente redditizio. Il termine “avventura” è
un tipo di esperienza personale, che può essere definita come
“Impresa rischiosa ma attraente e piena di fascino per ciò che vi è
in essa d'ignoto o d'inaspettato.” In tale contesto, i viaggiatori in
cerca del turismo d'avventura sono sempre più orientati verso tipi
di sport d'avventura e attività all'aria aperta. Nelle testimonianze
scritte di questi viaggiatori stranieri si cercherà di individuare
alcune delle forme più diffuse di turismo d'avventura in Albania.
Tra questi i più menzionati sono: hikking, trekking, alpinismo,
mountain bike, rafting, canoe, kayak, equitazione, paracadutismo,
immersioni subacquee, esplorazione delle grotte. Inoltre, si
individueranno aspetti commodificati della cultura albanese, e la
differenza tra le aspettative e la realtà trovata in loco in queste
destinazioni turistiche d'avventura. Il paper chiuderà con le
raccomandazioni rilasciate per un turismo eco-friendly.

Parole chiave: turismo di avventura, viaggio sostenibile, attività in natura

Deniz Çupi,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: dxhoga@yahoo.com

Udhëtimet në Shqipëri, botuar në mediat e huaja,

marketingu i turizmit shqiptar
13
Mediat e huaja shkruajnë gjithnjë e më tepër për Shqipërinë, duke
e quajtur vendin “Perla” e Mesdheut, Porto Palermon “Kalifornia
e virgjër shqiptare”, Llogaranë “Amazona shqiptare”, Ksamilin
“Maldivet e Europës”, Alpet “Parajsa e Alpinistëve”, Lumin e
Shalës “Tajlanda shqiptare”, etj. Marketingu i turizmit shqiptar
bëhet jo vetëm nëpërmjet reportazheve-udhëtime nga mediat e
huaja, por dhe nga mediat e reja, si nga blogerë të ndryshëm të
cilët nxjerrin videot e tyre në rrjetet sociale, instagram, facebook
dhe tik-tok. Gjenerata Z nuk nguron të promovojë resurset
natyrore dhe kulturore në mediat e reja. Shumëçka po bëhet për
të ftuar turistët e huaj në Shqipëri. Po a është gati Shqipëria të
presë një fluks të rritur turistësh? Po përballemi me një migracion
në rritje, mungesë të krahëve të punës, inflacion të lartë.
Potenciali turistik është i lartë, por pritshmëritë vihen ende në
pikëpyetje, sfidat janë të mëdha, por nevojiten investime dhe
strategjji të qarta.

Fjalë çelës: udhëtime, mediat e huaja, mediat e reja, flukse, potencial

turistik, sfida

Denisa Celami,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: denisa.celami@univlora.edu.al

Udhëtimet në Shqipëri, botuar në mediat e huaja,

marketingu i turizmit shqiptar

Letërsia e udhëtimit, një zhanër letrar pjesërisht i njohur dhe i

trajtuar në Shqipëri, ka pasur dhe ka një rol domethënës në
letërsinë shqiptare dhe promovimin e imazhit të Shqipërisë në
nivel ndërkombëtar. Ndër vite, letërsia e udhëtimit ka krijuar një
lidhje të rëndësishme me gazetarinë, e cila vazhdon edhe në ditët
14
e sotme edhe pse zhanret e stilit gazetaresk shpesh klasifikohen si
inferiore ndaj atyre më letrare. Michel Le Bris-i, në mënyrë të
veçantë, bën dallimin midis letërsisë së udhëtimit dhe gazetarisë.
Megjithatë, shprehja e përshtypjeve në çfarëdolloj zhanri krijon
mundësinë të kuptojmë mënyrat e paraqitjes së Shqipërisë dhe
kulturës shqiptare përmes syrit të udhëtarit të huaj, pra tjetrit.
Ky punim hulumton se si udhëtarët e huaj kanë dhënë një
kontribut të vlefshëm për promovimin e Shqipërisë nëpërmjet
artikujve të thelluar, duke eksploruar traditat, bukuritë natyrore
dhe turizmin. Fokusi i këtij punimi qëndron te analiza e medias
presitgjoze New York Times, e cila ka kujtesë të gjatë dhe të pasur
me artikuj mbi Shqipërinë. Kjo na jep mundësinë për të analizuar
përmes një qasjeje krahasuese gjuhën dhe rrëfimin e përdorur nga
autorët për të përshkruar Shqipërinë, para dhe pas viteve '90.
Përpara viteve '90, Shqipëria përshkruhet si një vend me sharm,
malor, parajsë e ambientalistëve, me ajër të pastër, parqe dhe dete
të pastra dhe ushqim të freskët. Megjithatë, në secilin artikull të
analizuar, përmendet edhe konteksti politik i vendit si një element
i kundërt, duke e paraqitur atë si një vend të kontrolluar nga
regjimi. Ndërsa pas viteve '90, artikujt përqendrohen në
promovimin e së bukurës në Shqipëri që duhet eksploruar, duke
larguar tërësisht fokusin nga mjedisi politik i vendit.

Fjalë çelës: letërsia e udhëtimit, letërsia paskomuniste, identitet kulturor,

identitet letrar

ALBANIA IN BLOG POSTS

Asime Feraj, Monika Hasani (Hoshafi),

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: asime.feraj@univlora.edu.al;
monika.hasani@univlora.edu.al
15
 Aspekte semiotike në artikujt e blogerëve të huaj për
Shqipërinë

Letërsia e udhëtimit nuk është as e re as e panjohur për ne

shqiptarët, madje mund të themi se ajo ka luajtur një rol të
rëndësishëm në historinë tonë kombëtare. Janë shënimet e
udhëtimit të Arnold von Harfit (1497) që shënojnë edhe etapën e
parë të shkencave albanologjike, ndjekur nga Bajroni, Liku, apo
Edith Durhami me udhëtimet në trojet shqiptare (1900-1920) që
u bënë udhërrëfyese të kulturës dhe traditave shqiptare në botë.
Edhe në këtë realitet të ri, atë të pas viteve ‘90, letërsia e
udhëpërshkrimit, sidomos me artikujt e blogerëve edhe pse
shkrime joformale (dokumentim i kujtimeve, ngjarjeve, njerëzve
dhe vendeve), të nisur nga interesi i tyre për të vizituar e mësuar
mbi vende e kultura të reja, dhe me popullaritet të madh, shpesh
me miliona ndjekës, luajnë një rol të rëndësishëm, pasi kthehen
në promovues të vlerave tona historike dhe njerëzore.
Për të shqyrtuar vlerësimin që vizitorët e huaj kanë mbi
Shqipërisë, do të gjurmojmë faktet komunikuese në internet, pasi
masmedia, kohët e fundit shërben edhe si fushë e gjerë për
kërkime semiotike, dhe përmes analizës semiotike do të dallojmë
vlerat, problemet dhe sugjerimet që përcjellin këto tekste, pasi për
ne, artikujt, por një akt komunikimi, një mjet që përdoret për
ndërtimin dhe përcjelljen e mesazhit.
Komunikime të tilla nuk janë vetëm një mënyrë për të shkëmbyer
informacionet, mendimet apo përvojat personale, por, mbi të
gjitha, një mënyrë për të vendosur e për të bërë të vendosen
kontakte ndërsubjektore e të polemizuara mbi realitetin, ndaj ne
do të marrim në shqyrtim edhe efektet që këta artikuj kanë mbi
marrësit, të cilat do t’i analizojmë, do t’i grupojmë sipas origjinës
dhe qëndrimit të komentuesve, duke nxjerrë edhe statistika në
lidhje me këto elemente.
16
Fjalë çelës: artikuj, blog, blogerë, analizë semiotike, komunikim, mesazh

Bledar Toska, Armela Panajoti,

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: bledar.toska@univlora.edu.al;
armela.panajoti@univlora.edu.al

Food in travel writing blogs: A multimodal analysis

In a globally mobile twenty-first-century context, the need and

desire to explore new destinations, check out untrodden paths,
and experience new cultural ways and traditions have made travel
not simply a physical activity with millions of people moving
from one place to another all around the year but, most
importantly, a driving force for the economies of many countries
in the world. It is customary nowadays to come across travel
invitations in the form of advertisements, boosting posts on
social media, blogs, and vlogs to promote destinations, both old
and new. In this contemporary market trend, it is not only those
destinations that enjoy a favourable geographical position,
fascinating natural attractions and resorts, rich cultural heritage,
nice weather, and exceptional cuisine that strive to capture the
tourist's attention, but all world destinations that seek to prove
themselves worth visiting.
Most of this advertising campaign is carried out by visitors,
travellers, or tourists who record their travel experiences online,
either by reviewing or commenting on social media or, more
intricately, by starting travel blogs or writing extended pieces in
the form of stories or essays about the places they have visited.
This habit of recording one’s experience online in a fast and
immediate way seems to have greatly contributed to destination
inclusivity in the world tourism industry.
17
Quite often, one comes across posts about destinations boasting
well-preserved traditional roots, like the Balkans, for instance.
One particularity of blogs and other promotional online
resources about the Balkans and Albania in particular is the focus
on food. Albanians take pride in their traditional food recipes,
and tourists and visitors play their part by reporting positive
feedback about food in Albania.
In this paper, we will focus on food and how food travel
experiences are reported in travel writing blogs. For this purpose,
we will conduct a multimodal analysis, that is, use multimodal
data, verbal and visual, from travel writing blogs, for the analysis.
The aim will be to highlight the role food plays not only as a
traditional attraction but also as a cultural event that brings
people together and thus promotes Albania as a tourist
destination.

Keywords: travel writing blogs, blogs, Albania, multimodal analysis

Armela Panajoti,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: armela.panajoti@univlora.edu.al

The commodification of culinary heritage in travel writing

blog posts

The Balkans in general and Albania in particular are renowned

among tourists and visitors for their good and fresh food, to the
point that in many travel writing blogs, references to the culinary
experience in Albania cannot go unnoticed.
In this paper, we draw on this observation in order to study
culinary heritage, herein referred to as the food preparation
practices and traditions that define the uniqueness of foodways as
18
important cultural markers of identity, in travel writing blogs
about Albania. The aim is to see how, in a global tourist trend,
the emphasis on culinary heritage in these writings works towards
commodification, that is, to put it simply, the use of food as an
attraction for generating more profits for local economies.

Keywords: commodification, travel writing, blog posts, culinary heritage

TRAVEL AND CULTURE IN ALBANIAN WRITERS’

WORKS

Monika Hasani (Hoshafi), Asime Feraj,

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: monika.hasani@univlora.edu.al;
asime.feraj@univlora.edu.al;

Pasqyrime gjuhësore dhe kulturore në romanin

“Amerikani” të Odise Kotes

“Amerikani” është roman, i cili pasqyron realitetin më të hidhur

të shoqërisë shqiptare, diktaturën komuniste. Odise Kote shpalos
përpara nesh një personazh të ri me një histori që i përket të
gjithë popullit tonë. Nelson Andrea fluturon nga “Toka e
Premtuar,” në atdheun e tij “të harruar,” të panjohur.
Stili i veçantë gjuhësor i autorit, i jep formë veprës dhe na servir
një gosti të larmishme. Pasazhe me përshkrime të gjalla dhe reale,
e ftojnë lexuesin të ndezë pishtarin e imagjinatës.
Narracioni i Odise Kotes na kujton një histori të treguar pranë
vatrës, me një ton përralltar, ku ne joshemi dhe shpirtplagosur
duam të mësojmë më shumë për heroin tonë. Gjuha shqipe në
penën e Kotes riformësohet nga goja e njërit personazh tek tjetri.
Nga gjuha standarde zbresim në regjistrin e ulët kur flasin
19
hetuesit. E folmja e Gjirokastrës me veçoritë e saj dialektore, e
pasuruar me frazeologjizmat popullore e fjalë të urta, na shfaqet
kudo në vepër duke pikturuar mjedisin qytetar që e rrethon
heroin tonë.
Artikulimet ideo-emocionale shpalosin Shqipërinë dhe shqiptarët
e asaj kohe, që nga rekuizita, mendimet, përballjet, por, mbi të
gjitha, mënyrën e jetesës nën një absurd. Një vend ku kultura
zakonore e rrënjëve tona, përballet me gijotinën e saj.

Puna për shoshitjen, mbledhjen, grumullimin, përpunimin dhe

rikrijimin e njësive gjuhësore, shoqëruar edhe me përtëritjen dhe
shndërrimin e kuptimeve, nuk është vetëm punë stili, por një
qëllim i mirëfilltë gjuhësor i autorit.

Fjalë çelës: stil gjuhësor, kulturë zakonore, njësi gjuhësore, narracion,

rrënim kulturor

Edlira Çerkezi, Ana Çano,

University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: edlira.cerkezi@univlora.edu.al; ana.cano@univlora.edu.al

Journey and permanent changes as an inseparable

metonymic metaphor in Dritëro Agolli’s poetry

The road trip constitutes an inseparable metonymic metaphor

that is characteristic of Dritro Agolli's poetry. Movement is the
cause of inspiration, the way of being, and the perfection of
man—the metaphorical and metonymic benefit of selling lyrics.
Change is caused without interruption, either by circumstances or
by the self of everything, be it consciousness or human activity, as
a permanent variability.

20
Change starts within itself, from birth to death. A movement of
variability where from each point reached it returns to the
beginning and from there again to the previous end to the end.
Hence the start-return, the proximity-ddistance, longing-longing,
love-loss of love-contempt, joy-suffering-pain, hope-
disappointment, life-death, everyday life-eternity, and earth-sky
are metonymic metaphors that pave the way for passing from one
end to the other of this continuous movement. The personal life
of each one is thus the continuous journey, while the verse that
leaves behind in time and space is the path of his being in
motion. Even life as an abstraction is a journey, jointly and
individually, a daily walk or run of the human crowd towards its
end. The metaphor of the road trip is enriched by its approximate
ramifications: departure, waiting, longing, stopping, getting stuck,
home, etc.
In “The Delayed Pilgrim,” the travel metaphor creates a more
universal image through the Latin word pilgrim. The eternal
pilgrim, headed for the holy place, is delayed because he lost his
pole or others confused his way, the way of truth. Delayed, in
addition to the meaning of delay in time, also marks the lost, the
failed, the fruitless in their mission, in their ideal, already
disappointed.

Keywords: road-journey, travel metaphor, movement of variability, poetic

image

Meral Shehabi-Veseli,
SEEU, Republic of North Macedonia,
e-mail: m.shehabi@seeu.edu.mk

Intertekstualiteti në dramat e Sami Frashërit në gjuhën

turke

21
Teoria e intertekstualitetit është një nga teoritë më të njohura të
shekullit XX, që ka dhënë një kontribut shumë të rëndësishëm në
studimet letrare. Duke u mbështetur në këtë teori, vepra letrare
nuk vrojtohet si e veҫuar, por si strukturë, të cilat përfshinë tekste
tjera, që paraqiten si hipotekste. Autorë të ndryshëm, japin
përkufizime të ndryshme të këtij nocioni kompleks letrar, duke
hapur kështu mundësinë e shumdimensionalitetit të tij.
Kompleksiteti i nocionit mundëson, që shumë autorë të njohur,
të merren me përkufizimin e kësaj teorie, duke filluar nga
dialogëzimi i M. Bahtinit, intertekstualiteti i J.Kristevës,
transtekstualiteti i Zh.Zhenetit, me teorinë e lexuesit të M.
Riffaterri, për të vazhduar me postmodernistët si, Rolan Bart,
Xhonatan Kaler, Klaus Ulih etj. Kjo teori do të aplikohet edhe te
ky punim, në dramat e Samiut në gjuhë turke duke vënë
komparacione me elementet me të cilat krijohen raporte
intertekstualiteti. Këto elemente mund të hasen në forma të
ndryshme, aluzion, citati se edhe marker të ndryshëm me të cilat
veprat në fjalë fitojnë më tepër vlerë dhe bëhen më të konceptuar
për lexuesin. Kështu, kuptimi i një fjale specifike në një tekst
letrar, për shembull, formohet nga një dialog mes kontekstit
aktual dhe konteksteve në të cilat është përdorur më parë. Në
punim do të përdoret metoda e analizës dhe krahasimit me të
cilën do të sjellim rezultatet e analizës letrare.

Fjalë çelës: intertekstualiteti, Sami Frashëri, lexuesi, transtekstualiteti,

dramat

Gladiola Durmishi (Elezi),

Università "Ismail Qemali", Valona, Albania
e-mail: gladiola.elezi@univlora.edu.al

Leksiku socio-politik dhe ndikimi i sistemit në veprën e

shkrimitarit Dritëro Agolli
22
Në të gjitha kohërat, në çdo epokë dhe etapë të zhvillimit të
shoqërisë njerëzore në tërësi, si dhe asaj shqiptare në veçanti,
pothuaj në çdo shtet të botës, dihet që politikat e keqorganizuara,
të keqtrajtuara, zhvilluar në qasje me një tërësi argumentesh e
ligjësish të paligjëruara, si dhe kundërshtish, që prekin e cënojnë
lirinë dhe të drejtën e individit e fjalës së lirë, kanë qenë mbytëse,
aspak të drejta e racionale, si në zhvillimin evolutiv të shoqërisë,
ashtu edhe në pasqyrimin e dokumentimin artistik, të
shkallëshkallshëm të vet realitetit me të cilin përballet e ku jeton
kjo shoqëri, me pak fjalë, krijimin e artit letrar.
E tillë situatë paraqitet edhe me politikat shqiptare që nga fillimet
e letërsisë. Letërsia buron prej shpirtit të lirë, të frymëzuar, shpesh
të metamorfizuar, duke krijuar kështu një organizim dytësor
gjuhësor, nëntekstin aq të domosdoshëm për veprën artistike, por
pa harruar funksionin e vet primar, pasqyrimin e realitetit, gjuhën
e së vërtetës. Nga mënyra se si pasqyron realitetin shoqëror dhe
tendencat e zhvillimit, letërsia shfaqet si një mision dhe shkrimtari
si një misionar fisnik, që me veprën e tij mundohet të emancipojë
shoqërinë njerëzore. Shkrimtari flet me gjuhën e njerëzve dhe
sado të përpiqet për ta fshehur me mjete stilistike atë që dëshiron
të thotë, përsëri kuptohet, mbetet i zbuluar dhe i rrezikuar në
realitetin ku jeton. Parë në këtë qasje, në cakun e hapësirës që na
lejon kumtesa, do të trajtojmë rastin e fenomentit letrar agollian.
Ndonëse Agolli nuk i shpëtoi plotësisht ndikimeve të realizmit
socialist, vepra e tij nuk iu nënshtrua asnjëherë rregullave e
normave të artit të kontrolluar. Arti dhe propaganda ishin një, pa
njërin nuk mund të ekzistonte tjetra, ndonëse pati nga ata që u
përpoqën, ndoshta edhe ia dolën, të kapërcenin këtë pengesë e të
çelnin sadopak shtigjet e krijimtarisë së re, thellësisht personale,
vetjake e individuale siç ndodh me personalitetin krijues agollian.
Në çdo fjalë a fjali, në çdo personazh a rrethanë, Agolli ishte
“poeti diellor” që qëndronte kundrejt zymtësisë së artit të kësaj
23
periudhe. “Disa prej veprave të shkrimtarit tonë të madh u
zhdukën përgjatë disa dekadave gati pa gjurmë. Disa të tjera, për
ribotimin e të cilave kërkohej ndërhyrje shfytyruese, vetë autori, i
lënduar në shenjtërinë e autorit bëri sikur i harroi, i nxori nga
mendja, ashtu siç e kishin urdhëruar. Ndonjë tjetër u përpoq ta
ringjallte përmes transmodelimit gjinor, duke i shndërruar në
skenarë filmash etj.” (Sinani 2020)
Veprimtaria e këtij shkrimtari të madh brenda një populli të vogël
e të burgosur, siç ishte ai i asaj kohe, është e shtrirë në dy epoka
politike, në atë të monizmit dhe të pluralizmit, por heroi agollian,
i ndërtuar me anë të një gjuhe të veçantë, pa të cilën ndoshta nuk
do të kishte të njëjtën peshë, pavarësisht nga rëndësia motivore,
është pothuajse i njëjtë në të gjitha kohët.

Fjalë çelës: leksik socio-politik, pluralizëm, epokë politike, mjet stilistik,

art i kontrolluar, stil vetjak

Rudina Alimerko,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: rudi_alimerko@yahoo.it

Udha e zhvillimit të prozës në letërsinë e pas viteve ’90

Ky studim synon të hulumtojë historinë e zhvillimit të prozës, si

një nga gjinitë që ka pasur arritje jo vetëm nga ana sasiore, por
edhe cilësore në letërsinë shqipe për fëmijë. Në këtë prodhimtari
letrare, shkrimtarët kanë bërë përpjekje për të sjellë një fond të
pasur të tregimit, novelës dhe në tërësi të prozës së shkurtër duke
formuar edhe individualitetin e tyre krijues. Është një përpjekje
për të trajtuar në një vështrim panoramik, zhvillimin e zhanrit të
përrallës së kultivuar në letërsinë e pas viteve ’90. Qëllimi i këtij
hulumtimi është të pasqyrojë se përralla e kultivuar, zanafillën e

24
saj e ka nga letërsia popullore dhe se në letërsinë e Rilindjes sonë
Kombëtare u bënë përpjekje për kultivimin e përrallës për fëmijë,
traditë që u vijua dhe u zhvillua deri në ditët e sotme. Në
studimin tonë do të përfshijmë autorë që me shkrimet e tyre
zgjeruan subjektet e përrallave, u dhanë frymë aktuale, thelluan
anë të veçanta të përmbajtjes shoqërore dhe historike, i
përshtatën ato me elemente të reja alegorike, gjuhë të pasur, duke
ua shtuar vlerat ideoartistike. Si përfundim mund të themi që
përralla e kultivuar për fëmijë njohu zhvillimet e veta, duke
ndërthurur raporte të drejta midis fantastikes dhe reales; duke
nxitur tek të vegjëlit fantazinë e imagjinatën, si dhe duke ushqyer
me vlera estetike; duke krijuar tipe interesante të përrallës me
prirje moderniste.

Fjalë çelës: prozë e shkurtër, përrallë e kultivuar, traditë, vlera estetike

TRAVEL LITERATURE AND WRITING:

IMPLICATIONS FOR TOURISM AND ELT

Elvana Shtepani,
University of Tirana, Albania
e-mail: elvana.shtepani@unitir.edu.al

Integrating travel writing about post-communist Albania

into EFL lessons to strengthen cultural awareness and
develop EFL skills

Cultural awareness and foreign language acquisition are essential

for effective communication and understanding across cultures.
This paper explores the potential of travel writing about post-
communist Albania for enhancing these skills in EFL classes. By
analysing how Albania is portrayed in different genres and
25
registers of travel writing, the paper demonstrates that these
narratives can be used as authentic material to enhance learners'
linguistic and cultural competence, critical thinking, and
communicative skills. The paper provides examples of classroom
activities with third-year students at the Faculty of Foreign
Languages, University of Tirana, Albania. Travel narratives
mainly aim to promote learners’ engagement with Albania's
cultural and linguistic diversity and enhance their ability to reflect
on their cultural and linguistic backgrounds. The paper also
discusses the challenges and opportunities of using travel
narratives in EFL classes and provides recommendations for
teachers and curriculum designers. This paper demonstrates the
potential of travel writing in post-communist Albania as a rich
and stimulating resource for intercultural learning and foreign
language development.

Keywords: travel writing, cultural awareness, resource, language

development

Veneranda Hajrulla,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: veneranda.hajrulla@univlora.edu.al

Using travel literary texts in ELT classroom

In the teaching of foreign languages, literary texts have been

regarded as a key instrument and trend. They offer versatile
options for foreign language instruction and may be interesting to
students with different learning styles. Literary texts can help
students practice the four abilities of speaking, listening, reading,
and writing. They are genuine sources of linguistic input. But how
can a teacher incorporate literature, especially travel literature
about home and host countries, into his or her language
26
instruction? What makes travel literature different? What are
some reasons for teaching (travel) literature? How can we raise
students’ cultural awareness in the classroom? Use intensive or
extensive reading? What are some problems when teaching a
foreign language through travel literature? These are some issues
of concern for many language instructors and teachers. In this
paper, we’ll try to address these teachers’ concerns and share our
perspectives on how to make the most of using travel literary
texts in ELT classes and how to embody them in the language
curriculum. This will help our student teachers develop their
sense of self, their moral code, and their understanding of the
world.

Keywords: travel literature, language skills, foreign language teaching,

target language, concerns

Irena Skëndo,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: irena.skendo@univlora.edu.al

Tourists in post-communist Albania

This paper outlines the development of tourism in Albania since

the 1990s, when Albania and the Albanian people had the
opportunity to set themselves free from the brutal Communist
regime. Among the measures that influenced the development of
tourism were the abolition of visas, opening contact between
Albanians and foreigners, and the promotion of the private sector
in the field of tourism. During the communist years, Albania
accounted for less than 1.6% of foreign tourists travelling to the
Balkans, but by 1992, 20,000 foreigners were visiting Albania, a
figure ten times higher than that recorded during the period. In

27
1994, this figure rose to 31,900 tourists, 25% of whom were from
Italy and 16% from Greece.

Keywords: tourism, post communism, Albania, travellers

Irena Cani,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: irena.cani@univlora.edu.al

Cultural globalization and its impact on Albania: Challenges

and opportunities

The economic, political, and cultural landscapes of contemporary

societies have all been significantly altered by the prevalent
phenomenon known as globalization. The forces of globalization
have had an impact on Albania, like they have on many other
emerging nations, presenting both opportunities and difficulties
to its economy, society, and culture. This essay offers a thorough
examination of how globalization has affected Albania, as well as
the difficulties and possibilities that have resulted. In the
introduction, the term “globalization” and its numerous
manifestations, such as “economic, political, and cultural
globalization,” are defined. The historical background of
globalization in Albania is then covered, along with its effects on
the nation's politics, economy, and culture. The country's cultural
globalization has also been significantly influenced by the
expansion of tourism in Albania. The tourism sector in Albania
has changed as a result of the increasing number of visitors who
bring their own cultural habits and expectations. In order to
promote Albanian culture and customs, this has led to the
creation of new cultural experiences including culinary tours,
heritage trails, and eco-tourism. The study finishes with
suggestions for policymakers and stakeholders on how to deal
28
with the opportunities and difficulties that globalization provides
for Albania.

Keywords: globalization, cultural globalization, tourism industry,

travelogues, multilingualism

Ilira Llupa,
University of Vlora “Ismail Qemali”, Albania
e-mail: ilira.llupa@univlora.edu.al

Turizmi në Shqipëri: Zhvillimi, cilësia e burimeve

turistike njerëzore pas viteve 90’

Shqipëria, vend i magjishëm i pellgut të mesdheut, për

panoramën fantastike që ka, me një larmi të jashtëzakonshme
atraksionesh historike, kulturore, natyrore, që ka rritur ndjeshëm
interesin kombëtar dhe ndërkombëtar pas viteve ’90. Shqipëria,
në përgjithësi, dhe shumë zona të jugut, në veçanti, mbeten
të paprekura nga ndikimet e huaja, duke mbetur unike, e për
rrjedhojë duke ofruar potencial të lartë turistik. Megjithë vlerat e
padiskutueshme që ka, përsëri Shqipëria mbetet me një realitet
turistik kompleks dhe herë-herë të mjegullt. Panorama mal-det
brenda një qyteti si Vlora e veçojnë nga të gjitha vendet e
tjera turistike, duke mbetur guri i themelit të ekonomisë
shqiptare. Në këtë punim, paraqiten dhe problematikat që ka
hasur dhe has turizmi shqiptar që nga infrastruktura e deri tek
shfrytëzimi dhe bashkëpunimi. Këtu do të theksojmë dhe
mungesën e të dhënave të sakta mbi turizmin pas viteve ‘90
dhe hap pas hapi në vazhdimësi për shënjestrimin e duhur të
çështjes turistike, duke mos harruar dhe strategjitë që do të
përdoren për një turizëm dinjitoz dhe më të veçantin.

Fjalë çelës: atraksion, produkt turistik, vlera

29