ANSWER

Form 4
Physics Booster
(Road to Final)
NAME : Chapter 6
CLASS :
LIGHT & OPTICS

Physics Unit
MRSM Kuala Terengganu
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

BAB 6: CAHAYA DAN OPTIK

CHAPTER 6: LIGHTS AND OPTICS

KONSTRUK MENGINGAT / REMEMBERING

6.1 Apakah maksud sudut tuju?

What is meant by incident angle?

sudut tuju ialah sudut di antara sinar tuju dan garis normal
.…………………………………………………………………………………………..…………….
[1 markah]
6.2 Apakah maksud imej maya?
What is meant by virtual image?
imej maya ialah imej yang tidak terbentuk pada skrin
.………………………………………………………………………………………………………...
[1 markah]
6.3 Apakah maksud imej nyata?
What is meant by real image?
imej nyata ialah imej yang boleh terbentuk pada skrin
.………………………………………………………………………………………………………...
[1 markah]
6.4 Apakah maksud jarak fokus bagi suatu kanta?
What is meant by focal length for a lens?

Jarak fokus kanta ialah jarak antara titik fokus dan pusat optik
.………………………………………………………………………………………..……………….
[1 markah]
6.5 Apakah maksud jarak fokus bagi suatu cermin?
What is meant by focal length for a mirror?
Jarak fokus cermin ialah jarak antara titik fokus dan kutub cermin
.………………………………………………………………………………………………………..
[1 markah]
6.6 Apakah yang dimaksudkan dengan pembiasan cahaya?
What is meant by refraction of light?

Pembiasan cahaya ialah perubahan halaju cahaya apabila merambat melalui medium
.………………………………………………………………………………………………..……….
yang berbeza ketumpatan optik [1 markah]
6.7 Nyatakan definisi Hukum Snell
State the definition of Snell’s Law

Hukum Snell didefinisikan nilai (sin i) / (sin r) adalah sentiasa malar

.………………………………………………………………………………………..……………….
[1 markah]
6.8 Apakah yang dimaksudkan dengan pantulan dalam penuh?
What is meant by total internal reflection?
Pantulan dalam penuh ialah fenomena cahaya dipantulkan apabila sinar cahaya
merambat dari medium lebih tumpat ke kurang tumpat dan sudut tuju melebihi sudut
.………………………………………………………………………………………………..……….
genting [1 markah]

52
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

6.9 Apakah maksud sudut genting?

What is meant by critical angle?
Sudut genting, c ialah sudut tuju dalam medium yang berketumpatan optik tinggi
apabila sudut biasan dalam medium yang berketumpatan optik rendah sama dengan 90°.
.…………………………………………………………………………………………..…………….
[1 markah]
6.10 Apakah maksud indeks biasan?
What is meant by refractive angle?
nisbah laju cahaya di dalam vakum kepada laju cahaya di dalam medium
.…………………………………………………………………………………………..…………….
[1 markah]
KONSTRUK MEMAHAMI / UNDERSTANDING

6.11 Apakah yang terjadi kepada indeks biasan apabila bongkah kaca digantikan dengan
medium yang berketumpatan lebih tinggi?
What happens to the refractive index when a block of glass is replaced with a medium of
higher density?
the refractive index increases
.…………………………………………………………………………………………..……………
[1 markah]
6.12 Semasa Roshada dalam perjalanan dengan sebuah bas pada suatu hari yang panas, dia
melihat sebuah lopak air di atas jalan raya di hadapannya. Namun apabila dia mendekati
lokasi itu dia mendapati lopak air itu tidak wujud.
Terangkan bagaimana situasi ini berlaku.
While Roshada was traveling by a bus on a hot day, she saw a puddle of water on the
road in front of her. Yet when he approached the location he found the puddle of water did
not exist. Explain how this situation occurs.

-.………………………………………………………………………………………………………...
Udara di permukaan tanah lebih panas
- Cahaya dari langit bergerak dari kawasan sejuk ke kawasan panas
-.………………………………………………………………………………………………………...
Cahaya bergerak dari medium yang lebih tumpat ke medium yang kurang tumpat.
- Cahaya terbias menjauhi normal
-.………………………………………………………………………………………………………...
Pada titik tertentu, sudut tuju lebih besar daripada sudut genting
- Pantulan dalaman penuh berlaku [4 markah]
6.13 Terangkan bagaimana kuasa suatu kanta dapat dianggarkan dalam makmal.
Explain how the power of the lens M can be estimated in the laboratory.

1. Kanta cembung difokuskan kepada objek jauh

.………………………………………………………………………………………………………...
2. Skrin dilaraskan sehingga imej tajam terbentuk diatasnya
3. Jarak antara skrin dan kanta diukur
.………………………………………………………………………………………………………...
4. Panjang fokus, f = jarak antara skrin dengan kanta
5. Kuasa kanta diperolehi dengan menggunakan P = 1/f
.………………………………………………………………………………………………………...
[4 markah]
6.14 Lukiskan satu rajah sinar untuk menunjukkan pembentukan imej oleh satu kanta
pembesar.
Draw a ray diagram to show the formation of image by a magnifying glass.
ms [4 markah]

Imy
53
 1. Menggunakan kanta cembung
2. Jarak objek kurang dari panjang fokus
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 3. Cahaya dari objek selari dengan paksi utama dibias ke titik focus
Fizik
4. Cahaya dari objek lurus melalui pusat optik
5. Persilangan ekstrapolasi dua sinar membentuk imej
6. Imej maya dan tegak
6.15 Suatu kanta digunakan sebagai kanta pembesar untuk memerhatikan objek kecil. Dengan
berbantukan gambarajah, terangkan bagaimana anda dapat memerhatikan imej yang
besar. Nyatakan ciri-ciri imej yang terhasil.
A lens is used as a magnifying glass to observe small objects. With the help of diagrams,
explain how you can observe a large image. State the characteristics of the image formed.
[4 markah]

KONSTRUK MENGAPLIKASI / APPLICATIONS

n
6.16 Indeks biasan air ialah 1.33. Hitungkan dalam ketara H suatu kolam
h jika dalam sebenar 2m
ialah 2 meter.
The water refractive index is 1.33. Calculate the apparent depth if the real depth of a pond
is 2 meters. i som
15991H 84
i
[2 markah]
Power
6.17 Satu objek diletakkan 30 cm di depan kanta berkuasa +5 D. inmeter
An object is placed 30 cm in front of a lens with a power of +5 D.
(a) Hitungkan panjang fokus kanta.
Calculate the focal length of the lens
P 5D
Power
f cm

p f 0.2M 20 CM
[1 markah]
(b) Hitungkan jarak imej.
Calculate the image distance
0 to
(c)
f It
Hitungkan pembesaran bagi imej. to [2 markah]

i v 60cm
Calculate the magnification of the image
M m
Y 2
[2 markah]

6.18 (a) Dalam Rajah 6.18, lukis gambar rajah sinar dari titik P ke mata untuk menunjukkan
bagaimana kaki kelihatan lebih pendek.
In Diagram 6.18, draw a ray diagram from point P to the eye to show how the legs
appear shorter.

Rajah 6.18
Diagram 6.18
[2 markah]

54
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

(b) Kedalaman air ialah 0.4 m. Hitung jarak imej kaki di titik P dari permukaan air.
[ Indeks biasan air = 1.33 ]
The depth of water is 0.4 m. Calculate the distance of the image of the foot at point
P from the surface of the water. n dalamsebenar.lt
[ Refractive index of water = 1.33] daiamketara.hr
1.33 [2 markah]
0,4
h 0.3m
6.19 Rajah 6.19 (a) dan Rajah 6.19 (b) masing-masing menunjukkan satu sinar cahaya melalui
kaca dan intan.
[Indeks biasan: Kaca = 1.50; Intan = 2.42]
Diagram 6.19 (a) and Diagram 6.19 (b) show a ray of light through glass and diamond,
respectively.
[Refractive index: Glass = 1.50; Diamond = 2.42]

5
i a
no
YER
0 24.410
Rajah 6.19 (a) 2 41.810 Rajah 6.19 (b)
Diagram 6.19 (a) Diagram 6.19 (b)

(a) Hitung sudut genting bagi intan dan bagi kaca.

Calculate the critical angle for diamond and for glass.
intan a [4 markah]
(b)
she hits
Lengkapkan lintasan sinar cahaya dalam kaca dan dalam intan pada Rajah 6.19 (a)
dan Rajah 6.19 (b) sehingga cahaya itu akhirnya keluar dari setiap objek.
Complete the trajectory of the light ray in the glass and in the diamond in Diagram
6.19 (a) and Diagram 6.19 (b) until the light finally exits each object.
[3 markah]

6.20 Rajah 6.20 di bawah menunjukkan satu objek, O, diletakkan di hadapan sebuah kanta.
Diagram 6.20 below shows an object, O, is placed in front of a lens.
I

objek Ime
2

Rajah 6.20
Diagram 6.20

55
 Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

(a) Lukiskan gambarajah sinar dari objek O, untuk menunjukkan bagaimana imej
terbentuk.
Imagining Draw ray diagram from the object O, to show how the image of the object is formed.
[3 markah]
(b)
4 f 20cm
Satu objek diletakkan 30 cm di hadapan kanta tersebut dan panjang fokus kanta itu
adalah 20 cm. Kirakan jarak imej yang terhasil daripada kanta itu.
An object is placed 30 cm in front of that lens and the focal length 20 cm. Calculate
the image distance formed by the lens.
0 [2 markah]
0
KONSTRUK MENGANALISIS / ANALYSING
y 0 0
6.21 Rajah 6.21 (a) dan Rajah 6.21 (b) masing-masing menunjukkan satu sinar cahaya melalui
prisma P dan prisma Q masing-masing.
Diagram 6.21 (a) and Diagram 6.21 (b) show a ray of light passing through a prism P and
a prism Q respectively.

Prisma P diperbuat daripada plastik Prisma Q diperbuat daripada kaca

mempunyai sudut genting 47 ° mempunyai sudut genting 44 °
The P prism made of plastic has a critical The Q prism made of glass has a critical
angle of 47 ° angle of 44 °
Rajah 6.21 (a) Rajah 6.21 (b)
Diagram 6.21 (a) Diagram 6.21 (b)

(a) Berdasarkan Rajah 6.21 (a) dan Rajah 6.21 (b), bandingkan
Based on Diagram 6.21 (a) and Diagram 6.21 (b), compare
(i) sudut tuju di titik B dalam prisma P dan Q.
the angle of incidence at point B in prisms P and Q.

sudut tuju di titik B dalam prisma P sama dengan Q // 45°

.………………………………………………………………………………………
[1 markah]
(ii) sudut genting prisma P dan Q.
critical angles of prisms P and Q.
sudut genting prisma P > Q // P > 45° and Q < 45°
.………………………………………………………………………………………
[1 markah]

56
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

(b) Hubungkaitkan jawapan anda di (a) (i) dan (a) (ii) dan seterusnya namakan
fenomena cahaya terlibat dalam
Relate your answers in (a) (i) and (a) (ii) and then name the light phenomena
involved in
(i) Prisma P / Prism P.

Sudut tuju < sudut genting → pembiasan menjauhi normal

.………………………………………………………………………………………….

.………………………………………………………………………………………….
[1 markah]
(ii) Prisma Q / Prism Q.
Sudut tuju > sudut genting → pantulan dalam penuh
.………………………………………………………………………………………….

.………………………………………………………………………………………….
[1 markah]

6.22 Rajah 6.22 (a) dan Rajah 6.22 (b) menunjukkan sinaran cahaya daripada dua objek yang
serupa melalui kanta cembung, J dan K. Kedua-dua kanta itu menghasilkan imej maya.
F ialah titik fokus bagi setiap kanta.
Diagram 6.22 (a) and Diagram 6.22 (b) show the light rays from two identical objects
passing through the convex lenses, J and K. Both the lenses produce virtual images.
F is the focal point for each lens.

-Kanta tebal
-f pendek
-u < f : Imej lebih besar
iiiaiani
Rajah 6.22 (a)
Diagram 6.22 (a)

-Kanta nipis
-f panjang
-u < f : Imej lebih kecil

retina
and

Rajah 6.22 (b)

Diagram 6.

57
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

Dengan merujuk kepada Rajah 6.22 (a) dan Rajah 6.22 (b), bandingkan ketebalan
kanta, jarak fokus dan imej saiz yang dihasilkan oleh kanta J dan K.
Hubungkaitkan ketebalan kanta dengan panjang fokus seterusnya deduksikan hubungan
antara panjang fokus dan saiz imej.
With reference to the Diagram 6.22 (a) and Diagram 6.22 (b), compare the thickness of
the lenses, the focal length and the size of image produced by the lenses J and K.
Relate the thickness of the lenses with focal length then make a deduction the relationship
between the focal length and the size of image. -ketebalan kanta : J > K
-jarak fokus : J < K [5 markah]
-saiz imej : J > K
-semakin bertambah ketebalan kanta, semakin
berkurang panjang fokus
KONSTRUK MENILAI / EVALUATING -semakin bertambah panjang fokus, semakin
berkurang saiz imej.
6.23 Kabel gentian optik digunakan dalam bidang perubatan dan komunikasi.
Anda diminta untuk mengkaji ciri-ciri gentian optik yang digunakan dalam bidang-bidang
ini seperti ditunjukkan dalam Jadual 6.23.
Fiber optic cables used in medicine and communications.
You are asked to study the characteristics of optical fibers used in these fields as shown in
Table 6.23.
Perbandingan antara
indeks biasan lapisan
Gentian dalam, ni dan lapisan
optik Sifat gentian optik Kelenturan Ketebalan luar, no
Optical Properties of optical fibers Flexibility Thickness Comparison between
fiber the refractive index of
the inner layer, ni and
the outer layer, no
Gentian optik tunggal yang halus Tinggi Tebal
R & ni > no &
Fine single optical fiber High Thick
Seberkas gentian optik halus Rendah Nipis
S ni < no
A bundle of fine optical fibers & Low Thin &
Seberkas gentian optik halus Tinggi Nipis
T & & & ni > no &
A bundle of fine optical fibers & High Thin
Gentian optik tunggal yang halus Rendah Tebal
U ni < no
Fine single optical fiber Low Thick
Jadual 6.23
Table 6.23

Terangkan kesesuaian setiap sifat gentian optik dalam Jadual 6.23.

Tentukan gentian optik yang paling sesuai untuk digunakan dalam bidang komunikasi dan
perubatan dengan berkesan.
Berikan sebab-sebab untuk pilihan anda.
Explain the suitability of each property of optical fiber in Table 6.23.
Determine the most suitable optical fiber for effective use in communication and medicine.
Give reasons for your choice.
[10 markah]

58
6.23

Aspek Ciri-ciri Penerangan

Sifat gentian Seberkas gentian Lebih banyak data/ isyarat dapat dihantar
optik optik halus

Kelenturan Tinggi Boleh dibengkok

Ketebalan Nipis Lebih ringan /boleh digunakan di kawasan kecil

Perbandingan antara indek ni > no Lebih banyak pantulan dalam penuh berlaku
biasan lapisan dalam, ni dan
lapisan luar no

Pilihan : T
Sebab : Ia mempunyai seberkas gentian optik halus, kelenturan tinggi, ketebalan adalah nipis, dan indek
biasan lapisan dalam lebih tinggi dari lapisan luar.

6.24

Aspek Ciri-ciri Penerangan

Panjang fokus kanta objek, fo > fe Hasilkan imej nyata, songsang dan lebih kecil //
berbanding panjang fokus Pembesaran imej yang lebih besar
kanta mata, fe

Pembesaran imej Tinggi // M > 1 Hasilkan imej lebih besar

Jarak di antara kanta objek fo + fe Jarak pelarasan normal yang menghasilkan imej
dengan kanta mara, D yang tajam

Diameter kanta objek besar Lebih banyak cahaya dapat masuk//lebih cerah

Pilihan : P
Sebab : Ia mempunyai fo > fe, pembesaran imej tinggi, D = fo + fe, dan diameter kanta objek besar.
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

6.24 Anda ditugaskan untuk menyiasat susunan kanta dan sifat-sifat kanta bagi membina
sebuah teleskop astronomi ringkas seperti dalam Jadual 6.24.
You are asked to investigate the arrangement and the characteristics of the lenses in
constructing the simple astronomical telescope as in Table 6.24.
Diameter
Panjang fokus kanta objek, Jarak antara kanta
Susunan Pembesaran kanta objek,
f0 berbanding panjang fokus objek dengan kanta
kanta imej, m d / cm
kanta mata, fe mata, D / cm
Arrangement Magnification Diameter of
Focal length of objective Distance between
of lenses of image, m objective
lens, fo compare to focal objective lens and
lens, d /cm
length of eyepiece, fe eyepiece, D / cm

& & Besar &

P & fo > fe >1 & fo + fe
Bigger
Kecil
Q fo > fe & <1 & > fo + fe
Smaller
Besar
R fe > fo >1 & fo + fe & &
Bigger
Kecil
S fe > fo <1 > fo + fe
Smaller
Jadual 6.24
Table 6.24
Anda diminta untuk menerangkan kesesuaian susunan dan sifat-sifat kanta dan tentukan
susunan yang dapat menghasilkan imej yang paling terang dan besar.
You are asked to explain the suitability of the arrangements and each characteristic of the
lenses and determine the arrangement which can produce the brightest and larger image.
[10 markah]

6.25 Jadual 6.25 menunjukkan ciri-ciri bagi empat mikroskop ringkas.

Anda dikehendaki menentukan mikroskop yang paling sesuai untuk melihat objek halus
dengan jelas.
Kaji spesifikasi keempat-empat mikroskop itu daripada Jadual 6.25 dibawah:
Table 6.25 shows the characteristics of four different simple microscope.
You are required to determine the most suitable microscope to see tiny object clearly.
Study the specifications of all the four microscopes from Table 6.25 below:
Jarak fokus kanta objek,
Jarak antara dua
Jenis fo / Jarak fokus kanta Kuasa
kanta, L (cm)
Mikroskop kanta mata fe kanta mata
Distance
Microscope Type of Focal length of objective Power of
between two
lenses lens, fo / Focal length of eyepiece
lenses, L (cm)
eyepiece lens, fe
Cekung Tinggi
P 60 cm /10 cm L > fo + fe &
Concave High &
Cekung& Rendah
Q 10 cm / 60 cm L = fo + fe
Concave Low
Cembung Tinggi
R & 4 cm / 6 cm & L> fo + fe & &
Convex& High

59
 Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

Cembung Rendah
S 6 cm / 4 cm & L = fo + fe
Convex Low
Jadual 6.25
Table 6.25
Terangkan kesesuaian setiap ciri dan seterusnya tentukan mikroskop yang paling sesuai
untuk membolehkan objek halus dilihat dengan jelas.
Beri sebab bagi pilihan anda.
Explain the suitability of each characteristic and then determine the most suitable
microscope to enable tiny object seen clearly.
Give reason for your choice.
[10 markah]

KONSTRUK MENCIPTA / CREATING

Aspek 6.26 Rajah 6.26 menunjukkan sebuah pemantul

Ciri-ciri cermin satah
Penerangan
untuk memanaskan air dalam takungan silinder.
Jenis kanta Beberapa pengubahsuaian
Cembungperlu dilakukan kepada cermin
-Menumpukan cahaya
untuk meningkatkan suhu air. -Menghasilkan imej lebih besar
Nyatakan pengubahsuaian yang sesuai dan berikan satu
sebabobjek,fo/
Jarak fokus kanta bagi setiap pengubahsuaian
4 cm/6 cm itu: -Menghasilkan imej nyata dan besar
Jarak fokus kanta mata,
Diagram feshows a plane mirror reflector that is used
6.26
to heat water in a cylindrical reservoir.
Jarak di antara dua modifications
Some kanta, L L > foto+be
need fe made to-Jarak pelarasan
the mirrors to normal yang menghasilkan imej tajam
increase the water temperature. -Menghasilkan imej besar
-M >one
State the appropriate modification and give 1 reason Rajah 6.26
for each such modification: Diagram 6.26
Kuasa kanta Tinggi -Imej yang besar
(i) Jenis cermin / Type of mirror: -Pembesaran tinggi
-M > 1
…………………………………………………………………………………………………………….
Pilihan : MikroskopSebab
R / Reason:
Sebab : Ia terdiri daripada jenis kanta cembung, jarak fokus kanta objek, fo/ jarak fokus kanta mata, fe
…………………………………………………………………………………………………………….
adalah 4 cm/6 cm, jarak di antara dua kanta, L > fo + fe dan kuasa kanta tinggi. [2 markah]
(ii) Diameter cermin / Diameter of mirror:

…………………………………………………………………………………………………
Sebab / Reason:

…………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
(iii) Permukaan cermin / Surface of mirror:

…………………………………………………………………………………………………
Sebab / Reason:

…………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

60
Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

Cembung Rendah
S 6 cm / 4 cm & L = fo + fe
Convex Low
Jadual 6.25
Table 6.25
Terangkan kesesuaian setiap ciri dan seterusnya tentukan mikroskop yang paling sesuai
untuk membolehkan objek halus dilihat dengan jelas.
Beri sebab bagi pilihan anda.
Explain the suitability of each characteristic and then determine the most suitable
microscope to enable tiny object seen clearly.
Give reason for your choice.
[10 markah]

KONSTRUK MENCIPTA / CREATING

6.26 Rajah 6.26 menunjukkan sebuah pemantul cermin satah

untuk memanaskan air dalam takungan silinder.
Beberapa pengubahsuaian perlu dilakukan kepada cermin
untuk meningkatkan suhu air.
Nyatakan pengubahsuaian yang sesuai dan berikan satu
sebab bagi setiap pengubahsuaian itu:
Diagram 6.26 shows a plane mirror reflector that is used
to heat water in a cylindrical reservoir.
Some modifications need to be made to the mirrors to
increase the water temperature.
State the appropriate modification and give one reason Rajah 6.26
for each such modification: Diagram 6.26
(i) Jenis cermin / Type of mirror:

Cermin cekung
…………………………………………………………………………………………………………….
Sebab / Reason:
Untuk menumpukan sinar cahaya
…………………………………………………………………………………………………………….
[2 markah]
(ii) Diameter cermin / Diameter of mirror:
Lebih besar
…………………………………………………………………………………………………
Sebab / Reason:

Untuk memantulkan lebih banyak cahaya

…………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
(iii) Permukaan cermin / Surface of mirror:
Berkilat
…………………………………………………………………………………………………
Sebab / Reason:
supaya pantulan dalam penuh berlaku dengann sempurna
…………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

60
 Modul Intervensi Pembelajaran SPM 2023 Fizik

6.27 Menggunakan 2 kanta, anda dikehendaki merekacipta sebuah mikroskop majmuk yang
boleh memerhatikan objek yang sangat kecil.
Nyatakan dan terangkan pengubahsuaian anda berdasarkan aspek-aspek berikut:
Using 2 lenses, you are required to create a compound microscope that can observe very
small objects.
State and explain your modifications based on the following aspects:
- kanta yang akan dipilih sebagai kanta objektif dan kanta mata.
lens to be chosen as objective lens and eyepiece lens.
- jarak objek bagi kanta objektif.
the object distance of the objective lens.
- jarak objek bagi kanta mata.
the object distance of the eyepiece lens.
- jarak antara kanta objektif dan kanta mata.
the distance between the objective lens and the eyepiece lens.
Jawapan anda juga boleh menggunakan gambarajah.
Your answer can also use diagrams.
[10 markah]

Aspek Ciri-ciri Penerangan

Kanta objektif tebal Panjang fokus lebih pendek // kuasa kanta tinggi

Kanta mata nipis Panjang fokus lebih panjang // kuasa kanta rendah

Jarak objek bagi objek antara fo dan 2 fo Imej nyata dan besar
kanta objektif // fo < u < 2fo

Jarak objek bagi kurang dari panjang fokus Imej besar // pembesaran tinggi // M>1
kanta mata kanta mata // u < fm

jarak antara kanta melebihi hasil tambah Jarak pelarasan normal yang menghasilkan imej
objektif dan kanta panjang fokus dua kanta tajam//imej besar//
mata // L> fo + fe Pembesaran tinggi//M > 1

61