Giriş

GÜÇLÜ BİR HAFIZA GELİŞTİRMEK

Ama bu kitaptaki teknikleri öğrenmeden,
hafızanızın iyi bir performans vermesini
bekleyemezsiniz.
Bağlantı tekniği sayesinde artık insanların
isimlerini unutma gibi bir sorun kalmayacak. Bilgi
Indekslerne metoduyla artık önemli bilgilerin kaybolması
sona erecek. Rakamlar ve tarihler? Sayı Dönüştürme
metoduyla bunlar çocuk oyuncağı haline gelecektir.
GİRİŞ
KOLAYCA HIZLI OKUMAK

Birçok insan zihninin ancak yüzde onunu Bunun yerine çok daha iyi bir şey
kullanabilir, geriye kalan kısımlarındansa öğreneceksiniz: Yüksek verimli okuma. Sayfalar
faydalanamazlar. Bu kitap sizlere bu kısımları arasında hızla ilerlemek tek karınız olmayacak. Aynı
kullanarak, zekanızı katlamanın yollannı anlatacaktır. zamanda daha fazla bilgi absorbe edeceksiniz.
Zatensahip olduğunuz potansiyelin tamamını
kullanarak, şu özelliklerinizi güçlendireceksiniz. KİM HESAP MAKİNESİ İSTER?
.. Hafıza
. işlem yeteneği
Verimli okuma

.. Problem .

çözme yeteneği
Burada yapacağınız ilk şey, matematikle ilgili
öğrenmiş olduğunuz nerdeyse herşeyi unutmak.
Sayılarla işlem yapmak için yeni bir teknik

.. Yaratacılık
Hızlı öğrenme öğreneceksiniz. Bu sayede toplama, çıkarma, çarpma
ve bölme gibi işlemleri, hesap makinasından daha

.. Diğer insanlarla olan ilişkiler

Yazı teknikleri .
Diğer rakiplerinizin önüne geçebilme
hızlı bir şekilde yapacaksınız.
ÇÖZÜMSÜZÜ ÇÖZMEK

Burada çözümsüz derken gerçekten zor

Aslında kitaptaki teknikler sayesinde bu sorunlardan bahsediyoruz. Bu sorunlar, buradaki
yeteneklerinizi çok daha iyiye götÜfebilirsiniz, ama iki teknikler kullanılmadan çözülemezler. Başkalarının
katına çıkarmak da başlangıç için fena sayılmaz., bilmediği, beyninizin keşfedilmemiş bir yanını
Şimdi Beyin Gücü'nün yardımıyla ilerleme kullanacaksınız: Altbeyin. Altbeyninizi devreye
kaydedeceğiniz alanlara yakından bir göz atalım. sokarak, başkalarının hayal dahi edemeyeceği
çözümler bulacaksınız.
1O II
Giriş Giriş

HIZLI ÖGRENEN BİRİ HALİNE GELMEK
İnsanlar zamanlarının çoğunu çalışarak
geçirirler. Aslında yapmaları gereken hızlı öğrenme
metodlarını kavramaktır. Bu kitapta Zihinsel
Aktivasyon, Toplam Katılım ve Programlı Öğrenme
gibi gizli tekniklerle, bunların nasıl başarıldığını
göreceksiniz.
DAHİYANE YENİ FİKİRLER ÜRETİN
Beynimizde birçok insanda olduğu gibi çok
sayıda yaratıcı yetenek mevcuttur. Malesef çoğu
insan bunları kullanmayı bilmez. Yaratıcı
yeteneklerinizi açığa çıkaracak ve dahilik, merak
bilinçaltınızı harekete geçirecek metodları
öğreneceksiniz.
FİKİRLER VE ÇÖZÜMLER ÜRETEBİLMEK
İÇİN MUHTEŞEM BİR YOL
Bu konu çok önemlidir ve dinamik fıkirler oluştur-
makla ilgili bu konu için bir bölüm ayrılmıştır. Fikirler
ve çözümler için sıradışı düşünceler geliştirmeyi
eğlenceli bulacaksınız. Mesleğinizde ya da iş
hayatınızda işleri kolay yoldan yürütebileceğinizden
çok daha verimli biri olacaksınız .
ANLAMA YETENEGİNİZİ GELİŞTİRİN
Bunların hepsi kolayca kavrayabileceğiniz, Beyin
Gücü metodlarıdır.
İNSAN GÜCÜ: EN ÖNEMLİ
ZİHİNSEL YETENEK
Başarılı bir insan beyin gücünden fazlasına
ihtiyaç duyar. Başka insanların gücüne de ihtiyaç
duyacaktır. Diğer insanlar kendi fıkrine ikna etmek ve
söylediğini onlara yaptırmak. Başkaları üzerinde
hakimiyet kurmanızısağlayacak söz tekniklerini
öğrenecek ve başarı için çok önemli bir anahtara
sahip olacaksınız. Anlaşmazlıkları kendi lehinize
çevirmeyi ve size en çok yardım edecek insanları
etkilerneyi öğrenmeyi bu kitapta bulacaksınız.
YAZDIKLARINIZLA İNSANLARI
NASIL ETKİLERSİNİZ
İster bir mektup, iş başvurusu, rapor ya da bildiri
olsun amacımız okuyucunun dikkatini çekebilmek ve
yazılanları uygulamasını sağlamaktır. Yazdıklarınızın
çoğunun bir karşılık gördüğünü söyleyebilir misiniz?
Yazılan kelimenin istediğinizi yaptırmasını sağlayacak
bir teknik vardır ve bunu sizinle paylaşacağım.
SÜPER-PERFORMANS İÇİN SİMÜLASYON
TEKNİKLERİ

Başkalarının kaçırdığı bilgileri alabilmek size çok
şey kazandıracaktır. Mesela: Sözlerin arkasında
yatan gizli anlamlar. Size yardım etmek istemeyecek
birinden nasıl yardım alırsınız, ve bazı kişisel işaretleri
alabilmek.
Şimdi bireyler, fen, sanayi ve devlet tarafından
geliştirilmiş olan bir teknikle karşılaşacaklardır.
Bununla beraber, kullandıkları cihazlara gerek
duymayacaksınız. 250.000 $'lık bir makineyle aynı işi
görecek ve size

12 13
Giriş Giriş

sürede, bütün bir kitabı okuyabilmek.

öğrenme deneyimi sağlayacak 2 $'lık bir düzeneği
keşfedeceksiniz ve bir şirketin bu 2 $'lık seçeneği . Başkalarının takılıp kaldığı sorunların üstesin-
seçtiğini göreceksiniz. Onlar için faydalı olan şey, sizin
de işinize yarayacaktır. .
den gelebilmek.
Size en çok yardımı dokunabilecek insanları
kazanabilmek.
GRUP ÇALIŞMASI .elde etmek.
Kendinize yüksek hedefler koymak ve bunları

Her ne kadar zeki ve yaratıcı olursanız olun,

birçok kişinin vereceği performans kadar etkili Bunların her birini gerçekleştirmek için size tek
olamazsınız. Eğer iki beyin bir beyinden üstünse bir gereken şey, Beyin Gücüdür. Bunun nasıl yapılacağı
düzine ya da daha fazlasının bir araya geldiğinde bölümleride adım adım anlatılmıştır.
neler yapabileceğini düşünün. Bu kişisel bilgi ağı
metodunun faydasıdır. Günümüzün bu en yeni Scott Witt
metodu, bireylerin dünyanın en iyi beyinlerine
ulaşmasını sağlar. Hayatınızda büyük değişiklik
yaratabilecek bir bilgi ağına katılmanın tüm
detaylarını bulacaksınız.
BEYiN GÜCÜNÜZÜN ŞİZİN İÇİN
ÇALIŞMASINI SAĞLAYIN

Günümüzde her alanda, dünyanın önde gelen

insanları, bu başarılarını bizden zeki olmalarına değil,
zekalannı kullanmalarını bilmelerine borçludurlar. Bu
metodları kullanmayı öğrendiğinizde anında sonuç
alacaksınız. İşte Beyin Gücü ile kazançlarınız:

.Bir işe harcadığınız zamanı yar,ıya indirmek.

.kamları
. Karşılaştığınız herkesin ismini hatırlayabilmek.
Ansiklopedik hafızanız ile olayları, tarihleri, ra-

.yapabilmek.
akılda tutabilmek.
Bir hesapmakinası kadar hızlı zihinden hesap

.Sıradan bir insanın bir bölümünü okuyabileceği

14 15

I. BÖLÜM
KULLANILMAYAN
BEYİN GÜCÜNÜZÜ NASIL
KAZANABİLİRSİNİZ
Yaşamımızı kolaylaştıran birçok kaşif ve bilim ada-
mına çok şey borçluyuz. Ama önemli bir alanda
başarısız oldukları çok üzücüdür. Fizİksel olarak
harikalar yarattılar, bizlere yemeklerimizi pişiren
makineler verdiler, kısa zamanlarda bir yerden başka
bir yere gitmemizi sağladılar. Ama şimdiye kadar
zekamızı geliştirecek buluşlarla uğraşmadılar.
Evet, sizinle satranç oynayan bilgisayarlar, bir
saniyeden daha kısa sürede bir sayının karekökünü
veren hesap makineleri var, peki ya hepimizin yapmak
zorunda olduğu günlük, öğrenme, hatırlarna, problem
çözme gibi işlemler? Bir iş ya da terfi için
başvurduğunuzda, karşınızdaki kişi, hesap
makinenizin değil, sizin ne yapabileceğinizle ilgilenir.
Doğrusu bilim adamlan ve mucitlerden yardım
almadan da gayet iyi idare edebileceginizi ögrenince,
çok
16
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
memnun olacaksınız. Aslında, şu anki seviyeniz ne olursa
olsun, çok daha iyisini yapabilirsiniz.
ZİHİNSEL GÜCÜNÜZÜ ARTTIRMAK İÇİN
DENENMİŞ TEKNİKLER
Karşınızdaki bu, Beyin Gücü adlı sistemi ilk
görüşünüzse memnuniyet verici bir şaşkınlık içine
düşeceksiniz. Aşağıda verilenler için çok heyecanlı bir'
yol keşfetmek üzeresiniz:
.. Daha hızh okumak ve akılda tutabilmek.
. Hafızanızı kuvvetlendirmek.
Daha hızlı öğrenmek.
. Çok daha basit işlem yapabilmek.
.. Değişik problemleri süratli çözebilmek.
Yaratıcılığınızı arttırmak
.sahibi .
Diğer insanlar üzerinde daha fazla kontrol
olabilmek.
.şeyiOkuduğunuz ya da duyduğunuz herhangi bir
. Daha bilinçli bir insan haline gelmek.
daha iyi anlamak.
ARACIN YENİ ANLAMI
Beyin gücü hayatınız boyunca kullanıyor
olduğunuz diğer araçlara çok benzer. Kendi başlarına
hareket edemeyen nesneleri, kaslarınız yardımıyla
hareket ettirebilirsiniz. Finansal güç, sizin için önemsiz
bir parayla ev, araba gibi pahalı !3şyalara sahip
olmanızı sağlar. Bu çeşit araçlarda, önemli olan ne
kadar adaleniz ya da paranız olduğu değil, onları
nerede ve nasıl kullandığınızdır.
17
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
Beyin gücü de aynıdır. Ne kadar düşündüğünüz,
çalıştığınız ya da ezberlediğiniz değil, bunları nasıl
yaptığınız önemlidir. Bu kitap, Beyin Gücü'nüzü
arttırmak için, zirvedeki birçok insanın kullandığı,
denenmiş teknik metodları açıklamaktadır.
Bu teknikler size:
.. Yüksek
ücret ve daha iyi işler.
.. Yeni
Başarılı bir iş hayatı.
satış rekorları.
. Zor insanları kontrol etmek.
.konularında
Politikada başı çekmek.
Birçok alanda işinin ehli biri olarak tanınmak
fayda sağ!ar.
Beyin Gücü metodunu henüz öğrenmemiş
insanlar, çoğunlukla gerekli bilgileri hatırlamakta
güçlük çekerler ve birçoksorun çözmekte zorluk
yaşarlar. Kendi limitlerini, kariyerlerini ve başkalarıyla
olan ilişkilerini gereksiz yere. zorlarlar ve tehlikeye
atarlar. Zekalarının aslında nekadar muhteşem
olduğunun farkında değillerdir.
EN MUHTEŞEM ARAÇ ZEKADIR
Beyin Gücü teknikleri, iş hayatında başanya
ulaşmış birçok, insan tarafından iyi bilinir. Neden
bilinmesin ki?Tecrübe onlara görünmeyen bir şeyi
öğretti. Girişimlerini başarmanın yolunu, on dolarla
yapılacak bir İşi bir dolarla yapmayı öğrendiler.
İş hayatlannın başlangıcında başarı için gerekli
olan potansiyelin, kendi yaratıcılıkları ve problem
çözme kabiliyetleri ile sınırlI olduğunu anlarlar. Ve
Daniel Webster'in
18
Kullanılmavan Bevin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
"en muhteşem araç zekadır" felsefesine inanarak, beyin
güçlerini geliştirerek aynı zamanda finansal güçlerini de
arttırma fikrini kendilerine amaç edinirler.
Bu kitaptaki birçok teknik, işte bu liderlerin geliştirdiği
eşi bulunmaz "araçlar" temel alınarak hazITlanmıştır. Sizin
de göreceğiniz gibi bu iş adamları ve iş kadınları
kendilerine en çok gereken konulara eğitilmişlerdir. Bir
satış temsilcisi isimler, ürünler, fiyatlar hakkında hafızasını
geliştirmek isterken, bir elektronik firma sorumlusu, en son
yenilikleri öğrenmek için okuma hızını arttırmak iste-
yecektir. Ve her ikisi de iş hakkında yeni fikirler ortaya
atabilmek için, yaratıcılıklarını geliştirmek isterler.
İş hayatının gerçek galipleri, ihtiyaç duydukları ve
gerekli olan beyin performansını geliştirmek için, etkin
bazı metodları geliştirmişlerdir. Bu kitapta sözü edilen
metodların en iyilerini bulacaksınız.
SİZDEN DAHA ZEKİ İNSANLARI
NASIL GEÇEBİLİRSİNİZ?
Araştırmalar, oturup bir grup insanla zeka testine
tutulduğunuzda, bazılarının sizden daha yüksekpuan
alacaklarını gösteriyor. Ama bunun, sizi üzmesine izin
vermeyin, çünkü gerçek hayat koşullarına
gelindiğinde, herhangi birini yenebilirsiniz. İşte sebebi:
ı. Hiç kimse zekasını, seviyesi ölçüsünde
kullanamaz.
2. Tek yapacağınız şey kendinizin Beyin Perfor-
mans Oranı'nı arttırarak, diğer kişinin perfor-
mansını geride bırakmak (sizden zeki olsa bile).
19
Kullanılmayan BeyinGücünüzü Nasıl Kazanabiiirsiniz
KulIanılmllyan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
Beyin Performans Oranı, kısaca BPO, basitçe
toplam zihin kapasitenizin kullanmakta olduğunuz Şu anda öğrenme gücünüz John Jones'tan daha
yüzdesidir. Eğer herkes gibiyseniz, beyninizin ancak fazla.Onu kolaylıkla saf dışı bırakabilirsiniz.
yüzde onunu kullanmaktasınızdır. Ama Beyin
Gücü'nüzü kullanabildiğiniz 'zaman zihniniz çok daha
BAŞARIYI GETİREN REKABET
yüksek yüzdeyle çalışacaktır.
Örneğin eğer hafızanız ancak yüzde on Kısa bir süre önce New York Şehir bankası personel
müdürü, BPO ile ilgili maka1emi okuduktan sonra bana bir
kadarıyla çalışabiliyorsa, hafızanızı kuvvetlendimıek
teşekkür mektubu yazdı. Bu yazı BPO' nuzdaki, küçük bir
için kullandığınız Beyin Gücü Metodları Beyin artışın, iş hayatınızda size ne gibi önemli kazançlar sağla-
Perfonnans Oram'nızıyüzde onun üzerineçıkaracaktır. yacağını göstermektedir.Banka müdürünün yazdıkları
Olayları ve sayıları hatırlama yeteneğinizi şunlardı:
arttırdığınızda (birçok insanın BPO ile yaptığı gibi)
BPO'nuz yüzde on yerin~ yüzde 'yinni olacaktır. Sizi Makalenizle kişiselolarak ilgilendim, çünkü yaz-
IQ testinde geçen kişi ise hala yüzde ondadır, işte dıklanmzın ne kadar doğru olduğunu
şimdi Beyin Gücünüzü kullanarak onu geride yaşayarak gönnekteyim. Banka personeli ile
bıraktınız. içinde bulunduğum ilişkiden ötürü, tüm
Biraz gerçekçi olalım. Kapasitenizi iki kata çıkar- çalışanlaon iş hayatlanyla, çalışmalarıyla
mak yerine, yalnızca beşte bir oranında arttırdığımızı ilgilikayıtlara sahibim. Geçen gün eski bir okul
düşünelim. Örneğimiz öğrenmekle ilgili olsun. Yeni aıkadaşıma rastladim Irv ve ben bankaya aynı
bilgileri beştebir oranında daha fazla yılda girmiştik. İşe aIınana kadar girdiğimiz
öğrenebiliyorsunuz. Böylece BPO oranınızi yüzde seviye tespit sınavlarında benzer neticeler
ondan yüzde onikiye çıkardınız. elde etmiştik.
Şimdi, John Jones'un 140 IQ'su olduğunu Bankadaki ilk yıllarımızda Irv ve ben aynı durum-
kabul edelim. Sizinki ise 120 nonnal şartlarda sizden daydık..Aynı kasabada yaşadığımızdan irtibatımız.
daha hızlı öğ:renecektir. Ama şu anda normal şartlar vardı. Irv, akşamları ve hafta sonlan hep eve iş
altında değilsiniz, çünkü öğrenmek için Beyin Gücü götürüyordu, ikimiz de çok hırslıydık. Ben
metodunu kullanıyorsunuz. Bu metod sizi Mr değişik biryol izledim. Boş zamanlarımı
Jones'dan daha "zeki" kılacaktır. bankanın işleriyle geçireceğime, zekamı
Basit bir işlemle bunun nasıl olduğunu görelim: geliştirecek bazı metodlar öğrenmeğe ayırdım.
siz IQ'NUZ 120 Böylece iş sırasında performansımı arttıracak,
masamda geçirdiğim sekiz saatte daha fazla
BPO'NUZ x 0.12
ve daha kaliteli iş çıkaracaktım.
Oğrenme Gücünüz 14.44
Irv'ın evde yapmış olduğu iş o an için bazı
sorunları ortadan kaldırdı, ama bu kesin bir
IQ'su 140 çözüm değildi
JOHN
BPO'nı
JONES xO.l
Öğrenme Gücü
20
14 21
 Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl Kazanabilirsiniz
ve bankadaki kariyerini arttırmaya yetmedi. Ertesi
gün yine bir yığın ekstra işle karşı karşıyaydı. Diğer
taraftan daha hızlı okumak sorunları daha kolay
çözmek, belleğimi geliştinne gibi teknikleri öğrenmek
için harcadığıffi zaman sayesinde birçok karlar
edindim. Perfonnansımın daha iyi ve hızlı olduğu
fark edildikçe devamlı terfiler ve işimde başarılar
kazandım.
lrv'de fark edildi. Boş zamanlarında yapmış olduğu
işler sayesinde bazı terfiler ve mükafatlar kazandı.
Ama geriye dönüp baktığımda bankaınızın ikimize
nasıl değişik baktığını fark ettim. Irv çok çalışkan biri
olarak tanımyordu. Ben ise zeki biri ve çok yetenekli
bir bankacı olarak biliniyordum.
Ertesi günü denediğim zeka testi Benim 'Irv'den
daha zeki olmadığımı gösterdi. Ben zekamı
nasıl etkin kullanabileceğimi öğrenmiştim. Mr.
Witt sizin makalenizi okuyana kadar Beyin
Perfonnans Oranı hakkında hiçbir şey
duymamıştım, ama şimdi kariyerimi BPO'mı
arttırarak sağladığımı biliyorum.
Irv'ın hala yeni memur sıralarında, benim ise
banka müdürü olmamın sırrı budur. O hala
eskisi gibi çok çalışıyor, hala eve iş götürüyor.
Hala arkadaşım ve arkadaşlık adına ona sizin
eserinızı gostennek istiyorum.
Mektupda da görüldüğü gibi bu banka çalışanı,
arkadaşının sekiz saatte ve evde ekstra zaman
ayırarak yaptığı işten, sekiz saatte, çok daha fazlasını
yapabildiği görülüyor. Üstleri, keskin zekasını fark
etmişler ve hızlı bir biçimde işinde yükselmış.
22
Kullanılmavan Bevin Gücünüzü Nasıl Kazanabilirsiniz
Siz bu bankacı arkadaşımıza göre çok daha iyi -
durumdasınız. O yeteneklerini geliştirmek için tek
başınaydı. Siz ise Beyin Performans Oranı'nızı
arttırmak için bu kitap sayesinde etkili bir klavuza
sahipsiniz.
KESKİN ZEKALARI YARATAN
ZİHİN EGZERSİZLERİ
Bu kitaptaki egzersizleri zihin için isometrik
egzersizler olarak kabul edebilirsiniz. Tabiiki izometrik
egzersizlerin ne olduğunu biliyorsunuz. Bu yöntem,
kas hareketleri üzerinde çalışmış olan araştırmacı bir
Alman bilim adamı tarafından keşfedilmiştir.
Laboratuvarında bir gün, kurbağayı bir ayağından
masaya bağlar. Diğer bacağı serbesttir. Kurbağa
kurtulamayacağını anlamadan, tek bacağını sürekli
çırparak kurtulmaya çalışır.
Fazla zaman geçmeden bilim adamı önemli bir
noktayı keşfeder. Bağlanan bacakta fazladan ekstra
kaslar oluştuğunu gördü. Hareket etmeyen objeye
bağlı olan bacağın kasları defalarca kasılmıştı. Ve
bilim adamı aynıprensipi neden insan kaslanna
uygulanmasın diye düşündü. İşte böylece isometrik
egzersizler ortaya çıktı.
Kol kaslarını geliştirmek isteyen insanlar on
saniyelik süre zarfında ellerini ters istikamette tüm
güçleriyle çekerler. Karınlannın düz görünmesini
isteyenler, karınlannıaynı zaman zarfında içeri
çekerler. Bacaklar daha kas lı yapıya kavuşmaları için
masalara dayanır. İsometrik egzersizler yüz için bile
yapılabilir!
23
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
DAHA HIZLI ÖGRENMENİN ve
HATIRLAMANIN YOLLARI
İsometrik egzersizlerin kaynağı, kendi gücünüzü
arttırmak için kaslarınızdan faydalanmanız gerçeğidir.
Kaslarınızı hareket edemeyecekleri halde
yüklendiğinizde sınırları zorluyorsunuz. Bu aynı süre
zarfında ağırlık kaldırmaktan çok daha etkilidir. Ağırlık
kaldırmada, yük fazla olabilir, ama hareket ettirilebilir
bir ağırlıktır bu. Ağırlık kaslarınıza basınç yaptığı
halde, hiç hareket etmeyen duruma göre kaslara daha
az iş yaptırır.
Yani, insan kaslarını, günde yarım saat düzenli
egzersiz yapacağına birkaçsaniye içersinde
geliştirebilir.
Oğrenme ve hatırlama yeteneklerinizde, aynı
şekilde geliştirilebilir. Hızlı öğrenme ve hatırlama
metodlarını öğrenmenin sırrı bu kitapta söz konusu
konularla ilgili kısımları ciddi olarak çalışmaktan
geçer. Tıpkı bir vücut geliştiricinin yaptığı gibi bu
metodları her gün pratik etmelisiniz. Her bir egzersiz
için birkaç saniye yeterlidir.
Şimdi Beyin Gücü metoduyla zekanızı
geliştirmekle isometri ile vücut geliştirme arasındaki
benzerliklere bakalım:
. Normal yolla yapılan birkaç saatlik egzersizle,
isometriyle yapılan günde birkaç dakika yapılan
egzersiz aynı etkiye sahiptir.
. Başka işlerle uğraşırken de bu pratiğinizi
yapabilirsiniz.
. İsometrenin kaslarınızın kendi kendine
gelişmesini sağladığı gibi Beyin Gücü de,
zekanızın kendisini çok daha güçlü yapmasını
sağlar.
24
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilininiz
BİRKAÇ DAKİKA AYıRıN, ZEKA
GELİŞTİRMENİz İÇİN SANİYELER YETERLİ
Bir arkadaşım zihinsel güçlerinin onda birini
kullanabildiğinden güncelişlerini takip edemiyordu.
Gene R. yüksek teknoloji alanında çalışıyordu ve
öğrenmesi gereken yeni teknik bilgilerden bunalmıştı.
Gene şikayet ediyordu: "
" Her gün bana bir yığın yeni bilgi geliyor, ama
tüm bunları okuyacak ve anlayacak zamanım
yok."
Gene'ye okuma hızını iki katına çıkarmak isteyip
istemeyeceğini sordum.
"Eğer olabilirse harika bir şeyolur" diye yanıtladı.
Peki yeni materyali yarı yarıya kısa zamanda
öğrenmesi nasıl olurdu?"
"Tabiki çok daha iyi olurdu" diye cevapladı.
Peki bir meteryali harcadığı zamanın yarısında
öğrenmesi nasıl olurdu?
"Bu daha da iyi olurdu."
Gene'ye okumasını ve anlamasını hızlandıracak
teknikler olduğunu söylediğimde bir an İçin dikkat
kesildi. Ama birkaç saniye düşündükten sonra:"
"Çok yoğunum, yeni teknikleri öğrenmeye ve
hızlı okuma kursları almaya vaktim yok."
Ve Gene'ye size anlattıklarımı açıkladım. Bu
kitaptaki tüm teknikler günde yalnızca birkaç dakika
çalışarak öğrenilebilir. Ve bu egzersizlerin büyük
çoğunluğu zaten günlük iş yaşantınızda uyguladığınız
işlemleri içerir. "
25
Kullanılmavan Bevin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
KOLAY ZİHİN GELİŞTİRME
EGZERSİZLERİ
Gene'ye haftada bir gün, birkaç hafta süreyle
öğlen yemeklerini beraber yememizi önerdim. "Her
hafta sonu hızlı okuma ve anlama için yeni bir metod
vereceğim" dedim. "Vehaftanın diğer günleri sen bu
teknikleri pratik yapacaksın. Günlük çalışmaların
haricinde zaman ayırman gerekmeyecek, yaptığın iş
her neyse bu pratikleri onunla beraber yapabileceksin.
Bunu yapabilirsin değil mi?"
Gene yapabileceğini söyledi. Bir araya
geldiğimiz yemeklerde, sizin 2.3.6. bölümlerde
öğreneceklerinizi anlattım. Doğrusu Beyin Gücü'nün
tüm olanaklarını anı ayamadı, çünkü birçok önemli
noktaya değinmedik. İçinde bulunduğu kötü durumdan
kurtulmak için, çok etkili bir yardım alması
gerekiyordu, ve de bu yardımı aldı.
Gene'ye ikinci buluşmamızda ilk buluşmamızın
nasıl gittiğini sordum.
"Muhteşem" diye cevapladı, "bana öğrettiğin on
saniyelik egzersizleri yalnızca öğrenmekle
kalmadım,onlarıişimde de uyguladım. Ve harika sonuç
verdiler!"
Birkaç hafta içinde Gene, içinde bulunduğu can
sıkıcı durumdan kurtuldu. Hızlı okuma metodlarını
öğrenmişve çabuk öğrenme metodunu kullanmaya
başlamıştı. Ondan sonra işiyle ilgili bir sorunu
kalmadı.
Gene, bir gün şöyle dedi: "Doğrusu bu iş çok
eğlenceli bir hale geldi. Şimdiye kadar yapamadığım
işlerin üstesinden geliyorum."
Doğrusu çevresindeki insanlar tavrındaki ve
performansındaki değişikliği hemen fark ettiler. Beyin
Gücü'nün 3 ana konusunu öğrendikten sonra iki kez
terfi etti. Öğrendiği teknikler yalnızca işini iyi
yapmasını değil aynı za-
26
Kullanılmayan Beyin Giiciinüzii Nasıl Kazanabilirsiniz
manda yeni ek sorumluluklar almasını da sağladı. Şirketinde
gerçek bir "gelecek" olarak görüldü.
HIZLI MUHAKEMENİN GÜCÜ
Gerçekçi olmak gerekirse tam olarak başarılı
olabilmeniz için hızlı okuma, çabuk kavrama ya da
kuvvetli bir ezbere sahip olmak gibi üstün vasıflardan
daha fazlasını bilmelisiniz.
Beyin Gücü'nü öğrendiğiniz süre zarfında bu
yeteneklerin her birini kazanacaksınız ve hepsinin size
önemli faydaları olacak. Peki ya birden karşınıza çıkan
problemlerin üstesinden nasıl geleceksiniz? Herkes
güncel hayatında değişik güçlüklerde sorunlarla
karşılaşırlar ve bu sorunlar zamanımızı ve enerjimizi
alırlar. Canımızı sıkarlar. Birçok insan sorunları
çözmek için düşünürler ve kaygıya kapılırlar. Bu
yüzden sorunları çözecek enerjileri kalmaz.
Hızlı Muhakeme tek çözümdür. Bu kitapta da anla
tıldığı gibi, Hızlı Muhakeme, karşılaşacağınız ani prob-
lemlerle uğraşmanızda ve onları çözmenizde etkili
olacaktır. Ve bu durum yaşamınızda harikalar
yaratacaktır.
Hızlı Muhakeme tekniğini kullananlar birçok itibar
kazanırlar ve karar verebilen kişiler olarak tanınırlar. Bir
problemi ya da durumu bir anda analiz ederler ve kısa
bir süre içinde sorunu doğru değerlendirip doğru
çözümler getirirler.
İş hayatında ve politikada nasıl başarılı
olduklarını anlatan karar verme gücüne sahip birçok
insan duymuşsunuzdur. Sizler karar vericileri hep
tepedekiler olarak bilirsiniz, aslında onlar bu
mevkilere gelmeden önce de birer karar vericiydiler.
Katılmakta olduğum bir konferansda, büyük bir şir-
27
 Kullandmayan Beyin Gücünüzü Nasıl Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl Kazanabilirsiniz
Kazanabilirsiniz

Arkadaşı akıl için üstlerine gideceğine, bazı kararları

ket başkanıyla karar vericiler hakkında kendisinin veırlıesi gerektiğini söyledı.
konuşuyorduk. Adamın ani cevabı, bazı önemli konuları üstlerine
,

Jim, "tıpkı tavuk ve yumurta hikayesine benziyor"
dedi. "Üst düzey yöneticilerinin, bulundukları konuma
iyi birer karar verici olduktan, önce mi yoksa sonra mı
geldikleri, ciddi bir tartışma konusudur. Bence çoğu
yönetici 'karar verme' yetenekleri sayesinde
bulundukları mevkiye gelebiliyorlar. Öncelikle
kendilerinin doğru kararları nasıl verdiklerini ispat
ediyorlar ve daha fazla sorumluluk verilerek
ödüllendiriliyorlar'" diye ekledi.
Jim, karar verme yeteneklerini işlerinin başında
ispatlayan insanların tanındığını ama "karar verebilen"
biri olarak tanınniak için hiçbir zaman geç olmadığını
söyledi.
HızLı MUHAKEME KARİYERİNİzİ
NASIL ETKİLER
Jim bu hikayeyi defalarca anlattı ve
dinlemektenıhiç bıkmadım. Sizin de-diğer insanların
nasıl başarıya ulaştıklarını öğrenmek isteyeceğinize
inandığımdan, Jim'den tecrübelerini yazmak için izin
aldım.
Jim'in anlattığına göre çalıştığı iş yerinde, orta
yaşlı, pek fazla terfı edemeyen bir adam varmış. İş'
yerine ondan sonra giren genç bay ve bayanları ondan
daha yüksek mevkidelermiş. Birkaç Qlayda emri
altında çalışan insanlardanbile dah~ yetersiz olduğunu
hissettmiş.
Tabiki bu beyin iş yerinde belli bir pozisyonu
vardı,ama bu pozisyon şirketin çok alt
kademelerindeydi. O hiç,bir geleceği olmayan bir
çalışandı sadece. Bir gün yemek sırasında neden bir
türlü. yükselemediğinden dert yandı. Ve arkadaşının
cevabı sonrası hayrete düştü.
Arkadaşı ona, birçok önemli işte yeterli olduğu
halde, birnoktada yetersiz olduğunu söyledi,kararsızlık.
28
danıştığını çünkü üstleri böyle yapmasını istedikleri oldu.
Arkadaşı ise üstlerinin, daha öncehiçbir kararı kendinin
almadığı için kendilerine danışmasını istediğini belirtti.
Arkadaşının söylediklerini dinledikten sonra, adam,
bu konuda bir şeyler yapmak gerektiğine karar verdi.
Karar verme, sorun çözme ve kişisel yaratıcılıkla ilgili
okuyabildiği tüm kaynakları okudu. "Hızlı
Muhakeme"yi öğrenmeye karar verdi:, Bunun
herkesin geliştirebileceği bir teknik olduğunu,
doğuştan bir yetenek olmadığını keş fetti.
Orta yaşlı adamın iş hayatı yeni bir boyut
kazandı. Daha önceki yıllarda, kendine verilmeyen
terfıleri almaya başladı. Şimdi onun üzerinde olanları
geride bırakıyordu.
Hatta kendi sektörüJideki diğer şirketler
tarafından da tanındı. Ve bu şirketlerden bir tanesi
tarafından başkan olarak işe alındı.
"Belki de kiril hakkında konuştuğumu
anlamışsınızdır. 'Hızlı Muhakerne' sayesinde hayatı
değişen insan benim.
Jim gibi büyük bir şirketin yönetim kurulu
başkanı olamayabilirsiniz, ama eminim ki,
başarısındaki bu önemli faktörün sizinde
Jıayatınız boyunca kazanacağınız çeşitli
başarılarda etkisi olacağı konusunda benimle
aynı fikirdesiniz..
HızLı MUHAKEMENİN ELEMANLARI
Bu kitabın hiçbir bölümünde "Hızlı Muhakeme"
adıyla bir başlık göremeyeceksiniz. çünkü Hızlı
Muhake-
29
 Kullamlmayanı Beyin Gücünüzü Nasıl Kazanabilirsiııiz Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl Kazaııabilirsiniz

me'nin birçok ögeleri vardır. Bu nedenle Hızlı YARATICI YETENEGİNİZİ NASIL

Muhakeme'yi birkaç bölümde kavrayacaksınız. AÇIGA ÇlKARIRSINIZ

.
Mesela:
V. Bölüm, zor problemleri çözmek için kolay
yollar keşfetmek.
Kimsenin, beynin vücudun en ilginç kısmı
olduğuna itiraz edeceğini sanmıyorum. Yalnızca bir
. VII. Bölüm, yaratıcı gücünüzü ortaya çıkart-
mak.
kilo kadar gelir ve bir karmaşa, bir minyatür
şaheseridir. Aslında elektro- kimyasal bir bilgisayardır.
. VIII. Bölüm, dinamik fikirler ve etkili çözümler
bulabilmek.
Elektronik bilgisayarların bilgileri kablolar ve devreler
aracılığıyla taşıdıkları gibi, beyin de elektro-kimyasal
. IX. Bölüm, başka ları OL n ele geçiremediği,
değerli bilgileri elde etmek.
ağı ile bilgiyi alır, depolar ve kullanır.
Ama hiçbir bilgisayar (ağırlığı ve boyu ne olursa
olsun) beynin gizemli sırlarını ortaya çıkarmayı
i
başaramamıştır. Yaşamınız boyunca beyin,
Hızlı Muhakeme yeteneği başarının en önemli gözlerinizle, kulaklarınızla, burnunuzIa,
elemanlarından biridir. Sizin bu kitap bedeli karşılığı parmaklarınızIa ve diğer duyu organlarınızla, devamlı
öğrenecekleriniz için, büyük şirketler elemanlarını bu olarak elektrik sinyalleri şeklinde, bilgi alır, depolar ve
konuda yetiştirebilmek için, milyarlar gönderir. Beyninizden geçen, milyarlarca gerçek ve
harcamaktadırlar. hayal, doksan milyon kalın kitabı doldururdu.
Ama tabiki portakal suyunun yalnız kahvaltıda Bilgisayarla beyin ilişkisine devam edelim. İnsan
içilmediği gibi Hızlı Muhakeme yeteneği de, yalnızca beyni bir bilgi işlemcidir. Ve muhteşem
iş hayatıyla sınırlı değildir. Her çeşit insanın yeteneklerinden biri, gerçek olayları ve düşünceleri

.
faydalanacağı değerleri kazançları vardır. Mesela:
Kişisel hayatlarında daha güvenli kararlar
hafıza bankasından geri çağırabil.mesi, onları
birleştirebilmesi ve tamamen yeni, başka bir sonuca
..
alma
Aniden karşılarına çıkan sorunları -çözebilme.
ulaşabilmesidir. Çocukken bu yeteneğiniz hayal gücü
olarak adlandırılırdı. Erişkinler ise, bu yeteneğe
.Zor insanları kontrol edebilme.
Dini gruplarda ve toplumda etkin lider konu-
yaratıcılık demeyi tercih, ederler. Çocukluk yaşlarında
bu yetenek. oyun oynamaya, hayal kurmaya, yetişkin

.
muna gelebilme.
Tavla ve satranç gibi zeka oyunlarında
başarılı olabilme.
yaşlarda sorunları çözmeye, şans yaratmaya,
hastalıkları tedavi etmeye ve her çeşit mücadele ve
yarışıkazanmaya yarar.
YARATICILIK İÇİN KENDİNİZİ
PROGRAMLAYıN
Birçok insan yaratıcılığın doğuştan gelen bir
yetenek
30 31
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
olduğunu ve eğer onla beraber doğmamışsanız,
geliştirmenin bir yolu olmadığına inanırlar. Ama benim
topladığım bilgiler bunun böyle olmadığını ispatlıyor.
Beyinlerini yaratıcı çözümler bulmaya programlayan
kişilere tanık oldum. Sonuç, birçok olayda tam bir U
dönüşü ile sonuçlandı. Hayata küskün, bezmiş şekilde
yaşamlannı sürdüren insanların yaratıcılıklarını
keşfederek başanya ulaşmalarıydı.
İşte size programlanmış yaratıcılık tekniğiyle
başanlan birkaç örnek:
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl Kazanabilirsiniz
aldığı maaşın üç katı kadar ücret önerilerek,
şehir başkanlığına aday gösterildi.
Bu insanların hiçbirisi düşündüğünüz gibi özel bir
yeteneğe sahip kişiler değildiler. Ama yaratıcı
sonuçlar s~yesinde tatmin edici çözümler bulmasını
bilmişlerdi. Uygulamış oldukları teknikleri bu kitapta
bulacaksınız. Özellikle VII. bölüme dikkat etmenizi
öneririm.
ÖGRENMEKLE İLGİLİ BİR DERS

.dolandırıcılığım
Bir banka veznedarı bilgisayar
engelleyen bir sistem icat etti ve
Howard V. "şaşırdım" diyerek. anımsadı.
Yetişkin erkek ve bayanlar (çeşitli büyük bir şirketlerde
.nucu,
şu anda çok büyük paraların sahibi. .

Kocasının devamlı başka görevlere verilmesi so-

taşınmaktan bıkan bir ev hanımı, kocası mn i
çalışan işarkadaşlarım), önlerine bir kutu koyduğumda
korkuyorlardı.
Howard'ın deneyimi, düşündüğünün harika bir
şu an bulunduğu konumda çok önemli olduğunu
fikir olduğuna inandıktan sonra gerçekleşti. Çalıştığı
ispatlayarak, son taşındıkları yerde kalmalarını şirkette çok sayıda parasal hesap yapılıyor, yıllardan
sağladı.
.farkına
Bir senatör adayı, kendi yaratıcı göcünün
varana kadar, düşük oy yüzdelerinde
beri insanlar tablolar, grafikler, sayfalarca kağıtlarla
uğraşıyorlardı. Her saat kalemle, silgiyle, hesap
makinesiyle, rakamlarla boğuşuyorlardı. .
geziniyordu ve sonra oy vereceklerin dikkatini Bir gün magazin dergisinde çalışanların saatler
çekti ve şimdi senatoda.
.tilosunu bıraktıktan sonra, patronlarına yaratıcı-
Kendi gücünün farkın{la olan bir sekreter, dak-
boyunca yaptıkları işi, birkaç dakikada yapabilen bir
programı gördüm. Bu program çok kullanışlıydı ve
ülkede bir fırtına estirmişti. Program, birçok satır ve
lık gücünü ispat etti ve mesleğinde terfi ettirildi.
.giliBiryeniambulans sürücüsü, sermaye arttırımı ile il-
bir metod keşfederek, menkul kıymetler-
sütundan oluşuyor ve ticari hesapları yapmaya
yarıyordu.gerekiyorsa, yalnız onu değiştirerek yeni
Böylece değerlerinizdeki herhangi bir değişikliğin,
le ilgili bir şirkette' başkanlığa aday gösterildi ve şirketinizi nasıl etkileyebileceğini görebiliyordunuz.
şirkete daha önceki yıllarda hiç kazanamadıkları Mesela, hesaplarınızı yıllık % 9 enflasyona göre
kadar para kazandırdı. Başarısı onu ilk kez
duyan insanlarda ilgi uyandırdı. Bir sonraki sene

32 33
Kullanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl
Kazanabilirsiniz
yaptıysanız ve % 12 enflasyonun şirketinizi nasıl
etkileyeceğini gönnek istiyorsanız, klavye ile yalnızca
bir-iki girişyaparak sonucu elde edebiliyordunuz. Bu
program olmadan' önce, tablolarınızdaki sayıları
değiştirerek tekrar tekrar çeşitli hesaplar yapmak,
üstüne üstlük hataları da düşünmek zorundaydık.
Bilgisayarları, iktisatçıların önlerine koymadan
önce ben denedim. Hafta sonları evde pratik yaptım
ve programın iyi çalıştığını, işimize yarayacağını tespit
ettim. Programı test ettikten sonra oniki yaşındaki
oğluma kullandırdım. Doğrusu kısa zamanda
programı öğrendi ve kullanabilir hale geldi. Onu
kullanarak beni kendine daha çok haftalık venneye
ikna etti!
İktisatçılar için yarım düzine bilgisayar aldıktan
sonra hayatımın sÜf>rizini yaşadım. Tüm çalışanlar
öleceklennişçesine korktular. Programı onlara
öğretebilmek için çok uğraştım.
HATA YAPMAKORKUSU YETİŞKİNLERİ
NASIL ETKİLER
Bir haftalık çalışmadan sonraHoward, birden,
çalışanlarının sorunlarının ne olduğunu buldu. Hata
yapmaktan korkuyorlardı. Aslında tüm yetişkinlerde bu
vardı.
Oğlumun bilgisayarı nasıl çabucak
kullanabildiğini, erişkin bay ve bayanlara bu işin ne
kadar zor görüldüğünü düşünüyordum. Ve nedenini
buldum. Çocuklar hata yapmaktan korkmuyorlardı.
Henüz, hatalarının nasıl olumsuz sonuçlar
doğurabileceklerini öğrenmemişlerdi. Erişkinler,
özellikle de çalışanlar yaptıklarından emin olmak
istiyorlardı. Hata yapmanın bir yetersizlik işareti
olacağını düşünüyorlardı.
34
KuIIanılmayan Beyin Gücünüzü Nasıl Kazanabilirsiniz
Ama yeni bir şey öğrenmenin hata yaparak olabile-
ceği bir gerçektir. Hatalar sizlere değerli deneyimler ka-
zandırır. Tıpkı araba kullanmak gibidir, araba sola doğru
kaydığında, yolda tutabilmek için, direksiyonu
hafifçe sağa çevirirsiniz. Aslında otomobili yolda
tutabilrnek için bazı ufak müdahaleleri
öğreniyorsunuzdur.
Peki çalışanlarımın hata yapma korkusunu nasıl
yenebilirim? Onlan çağırdım ve bilgisayarımda hata
yapmalarını beklediğimi söyledim, aslında istiyordum
da. Aynca makineleri alarak evde pratik yapmalarını
istedim. Aslında, onlara söylemedim ama, bunu
istememin arkasındaki sebep, evde üzerlerinde baskı
olmadan, daha rahat çalışabileceklerini düşünmemdi.
Tüm denemelerini ve hata1annı, yaptıklan yanlıŞı
göstermeden tecrübe edebileceklerdi.
Peki ya sonuç? Bir hafta içinde tüm çalışanlanm
programı kullanmaya başladılar. Birçok kez, program
olmadan nasıl çalışılabilecekler sorduklarını duydum.
HATA YAPMAKTAN KORKMANıN sİzİ
ENGELLEMESİNE İZİN VERMEYİN
Biz yetişkinlerin hata yapmak istemeyişleri
anlaşılabilir. Biz bu şekilde büyüdük. Okullardaki
öğretmenlerimiz, bizleri doğru cevap verdiğimizde
yüksek notla ödüllendirir, yanlış cevap verdiğimizde
düşük not vererek cezalandınrlardl. Anne-babalanmız
ve birçok işverenlerimiz de bize aynı şekilde
davrandılar. Ama anlaşılabileceği gibi, bu tutum pek
doğru bir şey değildir.
Doğru değildi çünkü, Howard her yeni öğrenişin
deneme ve hatayla olabileceğinin farkına vardı.
Yalnızca yeni bir aracı kullanmasını öğrenmek değil,
aynı zamanda yeni bir tekniği öğrenmek de bunun
içinegirer.
35
KaNanılmayan Bevin Gücünlizii Nasıl Kazanabilirsiniz
Eğer şimdi ve burada kendinize ciddi bir söz
verirseniz (ve bu sözü gelecekte ne olursa olsun
tutarsanız), size garanti ederim ki, daha hızlı ve daha
çok öğreneceksiniz. Sözünüz ise, yapaqığınız
hatalann sizi yeni tekniğinizden caydmnamak içindir.
Hataları, öğrenmenin bir parçası olarak algılayın.
Bunu yaptıkça hatalannızın gitgide azaldığını
göreceksiniz. Yeni başlayanların hataları zamanla
yerlerini .ancak daha ileri düzeydeki hatalara
bırakacak. Tıpkı araba kullanmak gibi. İlk önce yolun
ortasında gidiyorsunuz ve çıkmamak için direksiyonu
kırıyorsunuz. Ama bir süre sonra. direksiyon
hareketlerini düşünmeden yapıyorsunuz ve bu
hareketler otomatik hale geliyor.
BAŞARININ SıRLARı
Bundan yıllar önce, kişisel başan konusunda
yazmaya ve konuşmaya başlamışken. bugüne kadar
gelişen bir araştırma materyali geliştirdim. Bu.
çalışmamda kendi alanlarında başanya ulaşmış bir
grup İnsanı ele aldım. Bu alanlar:
- Ticaret
- Politika
- Eğlence
- Şehireilik
- Kamu hizmeti
- Din
- Eğitim
Bu insanlarla görüşürken. yazarken ve çalışırken
başanmn birçok benzeri olmayan elemanlanm
keşfettim.
36
Kullanılımıyaıı Beyiıı Gücünmü Nasıl Kazanabilirsiniz
Ama birçok genel başlık hepsini içine almaktadır. A iş
adamı başarısını, ikna yeteneğine bağlarken. B iş adamı
başarısını kendini iyi reklam ederek, cazip göstermesine
bağlamaktadır. Ama her çeşit başarılı insanın arkasında iki
adet genel benzer özelliği yatar.
- Güçlü bir başarma hırsı.
- Beyin gücünü mümkün olduğunca fazla kulla
nabilmek.
Bu insanlar, diğer İnsanlardan daha zeki oldukları
için başarılı değiller, birçoğu zaten daha zeki değil. Başar-
ma hırslarından ötürü. en değerli silahları olan beyinlerini
nasıl daha verimli kullanabileceklerini öğrendiler.
Bu kitabı okumaya karar vererek. sizler de başarmak
için içinizde güçlü bir istek olduğunu gösterdiniz. Şimdi
başarmak içİn gerekli. ikinci önemli konuyu öğreneceksi
niz. Beyin gücünüzü arttırmak.
O zaman. önce hafızanızı kuvvetlendirerek
işe başlayalım.
37

,
II. BÖLÜM
ZİHNİNİZDEN
İKİ MİSLİ VERiM ALIN
Bazen, dünyanın en kötü hafızasıyla doğmuş
olduğunuzu düşünmüşsünüzdür. Gerektiğinde, bazı
bilgiler aklınıza gelmez. Rakamların ve tarihlerin
hatırlanınası zor
\ dur. İsimler? Belki sizi isminizi e çağıran insanların
isimlerini hatırlayamadığınızdan zor anlar
yaşamışsınızdır.
Peki bir kelimeyi hatırlamanız gerektiğinde
aklınıza gelmemesi ve size gerekli olmadığı halde
yarım saat soma. birden aklınıza gelmesine ne demeli?
Üzülmeyin. Hafızanız sandığınızdan çok daha
iYi. Yalnızca milyonlarca insan gibi sizde onu nasıl
verimli kullanacağınızı bilmiyorsunuz. Bu bilgiler,
isimler, kelimeler onlara ihtiyacınız olduğunuz zaman
ulaşılabilir bir hale gelebilir. Yapılacak ilk şey onları
hafızanıza nasıl aldığınızla ilgili küçqk bir değişiklik
yapmaktır.
38
Zihninizden İki Misli Verim Alın
İYİ BİR HAFIZA İçİN DOGRU ANAHTAR
Bu bölümde hafızanızı verimli kullanmanızı, şimdi-
ye kadar hatırlayabildiğinizdençok daha fazlasını hatırla-
manızı sağlayacak dört değişik metod buluOlnaktadır.
Bu metodlar:
1 Genel bilgi
2 Sayısal bilgi
3 Kişilerin isimleri
4 Yeni kelimeler
Doğalolarak hafızanızı bu dört hayati önemi olan
kavramlar için kuvvedendirmek istersiniz. Bunu
yaptığınız zaman diğer insanlarla olan ilişkilerinizde
daha başanlıolacak ve daha zeki görüneceksiniz.
Doğru veya yanlış, insanlar diğerlerinin zekalannı
değerlendirirken, muhakeme yeteneklerinden çok
hafızalarını göz önüne alırlar.
Her bir metodumuz diğerinden farklıdır. ve her
biri başka bir çeşit bilgiyi hafızaya almaya yarar. Ama
hepsinin ortak olduğu bir yan vardır: Hepsi bağlantı
kurma ilkesiyle hareket ederler. Yeni öğrendiğiniz bir
bilgiyi hatırla'rken daha önceden çok iyi bildiğiniz bir
başka bilgiyle iliştirmeniz gerekir.
Metodlann iyi anlaşılabilmesi için iki önemli nokta
nın bilinmesi gerekmektedir.
1 Hatırlamak istediğiniz bilgi, daha önce açık ola-
rakanlaşılmış olmalı.
2 Kendi kendinize hatırlamak istediğinizi belirt-
melisiniz.
39
Zihninizden İki Misli VerimAlın
Bilmediğiniz bir şeyi nasıl hatırlayabilirsiniz?
Cevap, hatırlayamayacağınızdır. Bu tanışmış
olduğunuz insanların isimlerini hatırlayamamamızın
nedenlerinden biridir. İlk olarak, asla isimleri
öğrenmediniz. Eğer bir ismi sonradan hatırl<1;manız
konusunda bir çaba harcamadıysanız, önce
hatırlasanız bile, bir süre sonra unutmayacağınızı
garanti edemezsiniz. Çevirdiğiniz en son üç telefon
numarasını hatırlıyor musunuz? Tabi ki, hayır,
çünkünumaraları çevirirken daha sonrası için
hatırlama gereği duymadınız.
Sadece bilgi ve istek yeterli değildir. Bir olayı ya
da olaylar grubunu hatırlamak istiyorsanız bir
metodunuz olmalıdır. Bu metod kolay ve kalıcı
olmalıdır. Bu bölümdeki dört metod, iki kriteri de
içermektedir.
BİLGİYİ DEPOLAMA ve HATıRLAMAK İçİN
BİLGİ İNDEKSLEME METODU
Önceomuzlarınızdan büyük bir yükü atalım.
Aslında düşündüğünüz kadar fazlasını hatırlamak
zorunda değilsiniz. Çoğu zaman gerekli olan
hatırlamanız, gereken bilgiyi nasıl ve nereden
bulmanızdır.
Ünlü matematikçi Einstein kendisine bir mil kaç
feet eder diye sorulduğunda, cevap verememiştir.
Cevap olarak herhangi bir kitapta bulabileceği bir bilgi
için, kafasında yer ayınımayacağını söylemiştir.
Chicago Tribune bir yazısında Henry Ford'u
aptallıkla itham edince, kendisi yazıyı alıp
mahkemeye başvurdu. Yayıncı yazısında belirtmiş
olduğu gibi Henry Ford'un biraptal olduğunu ispat
etmek zorunda kaldı. Yayıncının avukatları kendisine,
herkesin bildiği bazı başkan isimlerini,Amerikan
tarıhındekı onemli olayları, tarihler gibi bir grup
Zihninizden İki Misli Verim Alın
Sorusordular.
Henry Ford birçok soruya cevap veremedi, ama
iyi bir sebebi vardı. Mahkemeye bu bilgileri bilmediğini
ama gerektiğinde çevresindekilerden kolayca
öğrenebileceğini söyledi.
Einstein ve Ford aslında birbirlerine pek fazla
benzemiyorlardı, ama birçok insanın atladığı noktayı
biliyorlardı. Beyin Gücü'nun şu kuralının
farkındaydılar:
Bilgiyi nereden alabileceğinizi hatırlayabilmek,
bilginin kendisini hatırlamaktan çok daha ko-
laydır.
İşte bu, tasarlanan güçlü hafıza metodlarının en
basit ve en temel kuralıdır. Banka müdürleri, iş
adamları ve politikacılar, bunu kullanırlar. Başarısız
insanların bunu KULLANMADıKLARıNI söyleyebiliriz.
Bu metoda (bilgi depolama ve hatırlamak için) Bilgi
İndeksleme Metod'u denir.
Bir televizyon, Amerikan banka dünyasının
önemli isimlerinden birinin, bir haftalık iş hayatını,
şehirden şehire seyahatlerini, önemli iş ve devlet
adamlarıyla görüşmelerini konu alan bir program
hazırladı. Görüştüğü herkesin kendisine yalnızca
konumundan ötürü saygı duymadığı açıktı.
Beklenmeyen bir şekilde televizyona sırrını açıkla&. .
Seyahate çıkmadan önce, elemanları,
görüşeceği kişilerin geçmişiyle ilgili, zengin bir
dökümanı kendisine hazır1amışlardı. Uçakta, bir
sonraki şehre giderken, görüşeceği insanlarla ilgili
dökümanları okuyordu. İşte bu kendisi için oldukça
önemliydi. Eğer görüştüğü insanların, kendileriyle ilgili
nasıl bu kadar çok şey hatırladığına şa-

40 41
Zihninizdm İki Misli Verim Ahn
şırdıklannı düşünüyorsanız, haklısınız. Veeğer bankasının
bu kişilerden, öncekine nispeten daha fazla iş aldığını dü-
şünüyorsanız yine haklısınız.
BİR SATIŞ TEMSİLCİsİ MÜŞTERİLERİNİN
İSİMLERİNİ NASIL HATIRLIYOR
Ron R. çalıştığı sigorta şirketinin en iyi satış
elemanıdır. Hiçbir eleman onun satış rakamlarına
ulaşamıyor. Onunla seyahat eden bir iş arkadaşı,
başarısının sırrını "kalıcı hafızası"na bağlıyor.
İş arkadaşlanndan biri bana "Ron'un insanlar,
aileleri, kişisel hobileriyle ilgili hafızası gerçekten
olağanüstü. Bir gün içinde bir düzineden fazla
müşteriyle görüşüyor ve her biriyle aileleri (tek tek aile
fertlerinin isimleriyle), hobileri, iş hayatı hakkında
konuşuyor. Müşterilerinin onu sevdiğine hiç şüphe
yok."
Ron'u gördüğümde ona bu hafıza sistemini
sordum
ve şu yanıtı aldım: . sayfasını mı? Cevap elbetteki indeks sayfasıdır ve bQ,
"Her günün sonunda, o gün görüştüğüm kişilerle
ilgili bir kart düzenlerim. Bir dahaki görüşmemizde dile
getirebileceğim bilgileri o karta yazanm. Ertesİ sabah,
görüşmelerime başlamadan önce, görüşeceğim
müşterilerimle ilgili kartlanmı çıkartınm. Her
görüşmeden önce, kartlanm sayesinde müşterinin
kendisiyle ilgilendiğimi ve bana daha önce
söylediklerine .önem verdiğimi ve unutmadığımı
gösteren bilgilere sahibimdir. Satış yapmanın bundan
daha iyi bir yolu yoktur."
42
Zihninizden İki Misli Veriııı Ahn
BİLGİ İNDEKS METODUNU NASIL
KULLANABİLİRSİNİz
Lütfen banka müdürü gibi dosya, ya 9a Ron gibi
kartlar yapmak zorunda olduğunuzu düşünmeyin.
YalnlZ-'ca tecrübelerini Einstein'ın haklılığını
göstermek için sizlere aktardım. Arada bir
kullanacağınız bilgiler için, kafanızıkanştırmanıza
gerek yok.
Aslında ezberlenmesi gerekmeyen bilgileri,
ezberleme metodlarını anlatan kitaplar yazıldı.
Hafızanızı, gereken bilgiyi nereden bulabileceğinizi
gösteren bir indeks olarak kullanmanız çok daha iyidir.
Bu size aksi halde elde edemeyeceğiniz, geniş bir bilgi
hazinesine erişmenizi sağlar.
Konuya şöyle bakabilirsiniz: Herhangi bir kitapta
indeks kısmı toplam sayfa sayısının yüzde üçü kadar
yer tutar. Böylece her bir indeks sayfası otuzüç sayfa
bilgiye erişmenizi sağlar. Bilinen en etkili hafıza
metodlarını kullansanız bile, hangisi daha kolayolurdu,
otuzüç sayfalık kısmı ezberlernek mi, yoksa bir indeks
neden günümüzün ticaret, eğitim ve fen alanındaki
lider kişilerin Bilgi İndeksleme Metodu'na
güvenmelerini açıklıyor. Hatırlama yeteneklerini
otuzüç kat daha fazla arttırarak, haflZalannı iyi
kullanmalarmı sağlıyor.
HAFIZANıZıN İHTİYAÇLARINI NASIL
KARŞILARSlNIZ
Ron'un aksine, birçok insan hatırlamak istedikleri
insanlar için kartlar düzenlemezler. Şansınızdan her
hafta düzinelerce insanla görüşmek zorunda olan bir
satış ele
43
 Zihninizden İki Misli VerimAlın
manı değilsiniz ve onlan etkilemek için dosya
tutmanıza da gerek yok.
Size gerekli olan, eğer siz de her insan
gibiyseniz, gündelik okuma sırasında kaptığınız önemli
bilgileri hatırlama yeteneğinizi arttırmak.
Eğer siz de herkes gibiyseniz, büyük ihtimalle
istediğiniz şey, günlük okumalannız sırasında
edindiğiniz önemli bilgileri hatırlama yeteneğinizi
iyileştirmektir.
Şimdisize anlatacağım metod, devamlı rapor,
biyografi, profesyonel yayın, kitap, ilan okuyan
dünyanın en başarılı insanlan tarafından tarif
edilmiştir. Okuduklan her şeyi ezberlediler mi? Tabi ki
hayır. Ama gereken .bilgiyi bulmalan istendiği anda,
sistemli bir şekilde nereye bakacaklarını bilirler.
Sizin durumunuzda olabileceği gibi, bu İnsanlar
ender de olsa bir anda gereken bir bilgiyi çıkarma
ihtiyacı hissedebilirler. Bu bilgi bir, iki ya da daha
önceki yıllara ait olabilir ve acilolarak kullanılmalan
gerekebilir. Bilgi İndeksleme Metodu'na teşekkür
etmelidir ki, bu insanlar hafıza kapasitelerini büyük
oranda arttırabilmektedir.
Lütfen bu metodun tamamen yeni konulan
öğrenmek için olmadığına dikkat edin. VI. bölümde
tamamen yeni bilgileri ve mükemmel bir anlayış
yeteneği kazandıracak olan hızlı öğrenme yöntemlerini
göreceksiniz.
I
Burada hakkında konuştuğumuz Bilgi
İndeksleme Metodu, gelecekte lazım olabilecek
birtakım bilgileri yerleştirme işlemidir. Bu bilgiler iş,
özel ya da ilginizi çekebilecek herhangi bir konuda
olabilir.
İşte aşağıda Bilgi İndeks Metodu'nu kullanan
.
bazı kişiler:
Bir fizikçi her hafta aldığı tıbbi literatürü bu şe
44
Zihninizden iki Misli Verim Alın
.
kilde saklamakta.
Düzinelerce para-piyasa dergisi okuyan bir
borsacı, gerektiğinde iyi kazanan herhangi bir
şirketi nerede okuduğunu bulmak için.'
. Yemek tarifleri toplayan bir ev hanımı, hangi
.
tarifin hahgi dergide olduğunu bulmak için.
Değişen kanunları takip etmek zorunda olan
bir yönetici, gerektiğinde söz konusu kanunları
bulmak için.
. Peki insan beyni çok sayıda bilgiyi bir indeks
halinde akılda tutabilir mi? Cevap evettir, ama bu
indeks, bilinen A'dan başlayıp Z'de biten indekslerden
değildir. Data (bilgi) İndeks Metodu'yla doğru harften
doğru kelimeye ulaşamazsınız. Beyin böyle çalışmaz.
İşte beynin bir çalışma şekli:
Yeni öğrendiğiniz bir bilgiyi ilginç ya da benzeri
olmayan bir şeyle ilişkilendirerek hatırlayabilir-
siniz.
iIkokuldayken okulu yönetenin müdür mü yoksa
prensip mi olduğunu bir türlü hatırlayamazdım. Bir gün
öğretmenim bana müdürün öğrenciye bir arkadaş gibi
yaklaşması gerektiğini söyledi. Ben de o günden
sonra bu arkadaş-müdür ilişkisini kullanarak bu
kelimeyi hiç kanştırmadım.
Müzik dersleri almaya başlaciığınızdamüzik tablosu
üzerindeki çizgileri 'Every Good Boy Deserves Fun'
cüm
lesiyle öğrendiniz.
Amerika'da okullarda göllerin isimlerini "HOMES"
diye öğretirler. Bu HOMES, Huron, Ontario, Michigan,
45
 Zihninizden İki Misli Verim Alın
Erie ve Superior adlı göl isimlerinin kısaltılmışıdır.
Her bir örnekte, hatırlanması gereken bilgi, ilginç
ya da sıra dışı bir ilişkiyle verilmiştir: Müdür için
arkadaş,. göller için HOMES müzik satırları için bir
cümle. Her bir olayda hatırlamayı sağlayan durum,
kelimeleri ilginç bir ilişki kurarak tanımanızdır.
Ve bu örnekler, sizlere karşılaştığınız her yazılı
bilgi için, zihninizi nasıl genişleyen bir indeks haline
getireceğiniz konusunda önemli bir ipucudur. Sizin,
yani Beyin Gücü'nüzün ustalıkla yaptığı, söz konusu
bilgiyi ilginç ve görülmemiş başka bir kavramla
iliştirmektir. O zaman, bilgiyi ne zaman hatırlamak
isterseniz, hemen bilgiyi çağnştıran kavram sayesinde
kolayca hatırlayacaksınız.
Diyelim ki, 'Automatic Wealth-Building Formulas
That Pile up Riches fast' kitabımda, posta siparişiyle
zengin olmanın yolunun anlatıldığı, "Çabuk Zengin
Olmanın Formülleri" adlı kısmı okudunuz. Burada
i
'
sonra hatırlamak isteyeceğiniz birtakım önemli bilgiler
var. ,Ama birçok kitabınız var ve posta siparişinin
hangisinde bulunduğunu karıştırabilirsiniz. .
işte Bilgi indekslerne Metodu'nun bir uygulama
alanı:
İndekslemek istediğiniz konuya bir sembol verin
,
(burada sembol Posta Siparişi olabilir.)
2 Bilgiyi tammlayan bir şifre seçin (bu şifre kitap
isminde bulunan formüller olabilir.)
3 İlginç bir şekilde bu şifreyle sembol arasında. i bir
ilişki kurun (burada "Posta Siparişi" ile ''for
müller" arasında bir ilişki gerekiyor.)i
46
Zihninizden İki Misli Verim Ahn
Yukarıdaki örnekte kendinizi posta siparişi
konusuyla ilgili birtakım formüllerle uğraşırken
düşünün. Birçok insan bağlantının ne kadar' komikse,
hatırlamanın o kadar kolayolduğunu keşfetmişlerdir.
Bu yüzden posta ile sipariş işinin bebek reçeteleri
sattığını düşünün. Bu resmi zihninizde kalıcı hale
getirin. Kendinizi bir ya da birkaç dakika bebek
reçeteleri uğraşırken düşünün. Hatta bu formülleri
bebekler tarafından yendiğini bile düşünebilirsinız.
Eğer bunu yaparsanız, bir dahaki sefere posta
ile sipariş konusunda bilgi edinmek istediğinizde,
hemen'başlığında formüllyr adlı kitabı düşüneceksiniz.
GÜÇLÜ BİR HAF IZA SİSTEMİ
Bebek reçeteleriyle posta ile sipariş işinin
aralanndaki ilişkinin ne kadar gülünç olduğunu
görebiliyorsunuz. Bu ilişkiyi posta ile siparişe ilgi
duyduğunuz sürece hatırlayacaksınız. ilginç ve sıra
dışı olmasının yanında aynı zamanda size anlam
ifade eder. Ve bu da, gerektiğinde onu hatırlamanızı
sağlar.
Peki ya, aynı başlık altında birden çok bilgiye
sahipsem ne olacak?
Bu güçlü hafıza sistemi, kolayolduğu kadar,
doğrusu istediğiniz her bilgiye ulaşmanızı sağlar.
Diyelim ki, posta siparişiyle ilgili bir başka kitabıma da
hafıza indeksinize almak istiyorsunuz. Kitabın başlığı
ise şöyledir. Boş Zamanlarınızda Ticaret ;1500$ la
Başlayabilirsiniz"
I 1.500 $'ı Kaynak Tanımlayıcı'sı olarak kullanalım
(bu tanımlayıcıyla ilgili başka bir kitabınız yoksa). Tek
yapacağınız her biri 1.500 $ olan formülleri posta
siparişi ile sattığınızı göz önüne getirin. Saçma değil
mi? Tabiki. Ça-
47
 Zihninizde n İki Misli Veriııı Alın
lışmasının sebebi de bu.
Eğer aynı başlık altında değişik bilgi kaynaklarınız
varsa ve hepsini hatırlamak istiyorsanız, yapacağınız ya
zılmış bir indeksi yazanın yaptığını yapmak. Ana başlık
altında alt başlıklar da var. Örneğin posta siparişi ililgili
birkaç kayıt tutabilirsiniz. Eğer bu kayıtlar akılda
tutulmayacak kadar çoksa, bu bilgileri sınıflandırırsınız.
"Posta sipariş reklamı" ve "katologlar" adı altında konu
başlıkları oluşturabilirsiniz. Sonra bu başlıklann her
biriyle ilgili kaynak tanımlayıçıları bularak bunları
zihninizde görüntüleyerek, istediğiniz an kullanabilirsiniz.
Bu sistemin en güzelözelliklerinden biri de, bilinçli
olarak hiçbir şeyi ezberlemiyor olmamanızdır. Buna
gerek yoktur.
Yeni tıbbi dökümanları takip etmek zorunda olan
doktor arkadaşım, "o ilginç ilişkileri kurmak bana
eğlenceli geliyor" demişti. Yeni bir bilgiyi zihnime
aldıktan sonra, arkama yaslanınm, birkaç saniyeliğine
gözlerimi kapatınm ve olayı zihnimde canlandırınm.
Bilgi zihnimde ayrıbir yer tutar ve onu gerektiği zaman
aradığımda nerede bulacağımı bilirim.
RAKAM ve TARİHLERi HATıRLAMAK İçiN SAYı
DÖNÜŞTÜRME METODUNDAN YARARLANMAK
Mutlaka zihin sihirbazlarının uzun sayıları seslerdider.
akıllannda tutabildiklerine tanık olmuşsunuzdur (en
azından duymuşsunuzdur). Ayrıca yüzlerct:( değişik
telefon numarasınıakıllarında tutabilen insanlan .da
biliyor olmalısınız. Belki de kendisinin, karısının
sigorta, kredi kartı, banka hesap,
otomobil ve ehliyet numaralarını ezbere bilen biriyle çalı-
şıyorsunuzdur.
48
Zihninizden İki Misli Verim Alın
Bu insanların hepsinin konuştuğumuz metodu
kullandıkları kesindir. Hatırlamak istedikleri
sayıları kelimelere çevirirler ve
kelimelerihatırlarlar. Sayılar özellikle fazla
olduklarında hatırlanmaları zordur. Rakamları
kelimeler gibi zihninizde canlandıramazsınız.
Mesela şu aşağıdakilerden hangisini daha kolay
hatırlayabilirsiniz:
i
32155846 Mental Leverage
Tabi ki, kelimeyi hatırlamak daha kolaydır. Sayı
çevrimlerini uygulayan insanların 3215S846'yı Mental
Leverage (Beyin Gücü) olarak bildiklerini söyleyince
çok şaşıracaksınız. Ve bu iki kelimelik cümleyle sekiz
basa
'maklı sayıyı hatırlatmak,ta kullandıklarını da...
Peki bunu nasıl yapıyorlar? Şu anda birçok
sayıyı ezberlernek durumunda olmasanız dahi, yine
de bu işin nasıl yapıldığına bir göz atalım. İlk bakışta
teknik karmaşık görünsede aslında öyle değildir.
Bildiğiniz gibi, ondalık sistemde on tane rakam
vardır. Sayıları hatırlatmakta kullanılan bu metodda her
bir rakam bir sessiz harfe ya da benzer harflere karşılık
gelir. Mesela 1 rakamı t ya da d harflerine denk düşer. T
ya da d harfleri aynı sesi vermeseler de, yakın
Neden sayıları, sabitlere çeviriyorsunuz? Basitçe
şöyle, o sessiz harfleri alarak, onlardan bir kelime
veya cümle yapabilmek için (kolayca hatırlanabilecek
bir kelime ya' da cümle). Ve sayıların kelimeye ya da
cümleye çevrildi ği gibi, sonra bu kelime ya da cümle
de sayıya çevrilebilir.
Şimdi örnek olarak Mental Leverage adındaki
cümleyi ele alalım. İşte cümlenin sessiz harfleri denk
düşen sayılarla:
49
 Zihninizden İki Misli Verim Alın Zihninizden iki Misli Verim Ahn

M N T L L V R G lir, ama hatırladığınız gibi ilişki ya da örnek ne kadar

saçma ve komik olursa, hatırlaması o kadar kolaydır.
3 2 1 5 5 8 4 6
1 t veya d küçük t'de birtek düşey çizgi
Hatırlayacak olursanız t ve d harflerinin l'e karşılık var.
geleceğini söylemiştik. Yukarıda bunu görebilirsiniz. 2 n n' de iki düşey çizgi var.
Tek yapacağınız on sessiz harfe karşılık gelen 3 m m'de üç düşey çizgi var.
on rakamı belirlemek. Mesela, 32155846'yı 4 r four (4) rakamının son harfi
ezberlemek istiyorsanız, bunun karşılığının MNTLL r' dir.
VRG olduğunu bilmelısiniz. Bti harf grubu anlamsızdır,
5 i baş parmağınız açıkken, beş
ama yine de Mental Leverage cümlesine
dönüştürülebilir. Bu sayı aynı anda: parmğınız bir L harfi oluştu-
Mentallove rage rur.
My nightly ale average 6 j, ch, sh, SHucks kelimesinde 6 harf
yumuşak g vardır.
Cümlelerden ikincisine daha yakından 7 k, sert c, sert g iki tane 7' den k harfi oluşur.
bakalım: 8 f, ph, v el yazısıyla f yazdığınızda bu
ilk kelimede bir sessiz harf vardır: M sekize benzer.
İkinci kelimede üç sessiz harf vardır: N, T, ve L 9 p veya b 9'a aynada baktığınızda, p'gibi
Üçüncü kelimede bir sessiz harf vardır: L görürsünüz.
,
Dördüncü kelimede üç sessiz harf vardır: V, R, O yumuşak c, s, z son rakamımız O ve alfabenin
ve G son harfi de Z
Böylece MNTLLVRG'yi elde etmiş olduk. Ve
harfleri sayılara çevirerek aynı zamanda 32155846 Bu tabloyu birkaç kez okuyup, bu bağlantıların
I sayısını da elde ettik. gerekli olduğuna kendinizi ikna ettiğinizde onları
Şimdi geri dönelim, rakamlar ve harfler arasında kolayca öğreneceksiniz. Boş zamanlannızda bir sayıyı
.,

nasıl eşleştirme yaptığımıza tekrar bakalım. Aşağıdaki
Hste, sayıları onları temsil eden harfleri ve hafızanızda
yer etmesi için bir açıklama içermektedir. Unutmayın
ki, alfabede ondan fazla harf olmasına rağmen benzer
sesler çıkaran harfler aynı sayıyla eşleştirilmiştir.
Bazı hatırlatma notları saçma ya da anlamsız
olabi-
50
ve onu temsil eden harfi düşünün. Bir süre sonra
hatırlatma notlarına ihtiyaç duymadan rakamların
karşılığını harf olarak tanıdığınızı fark edeceksiniz. Hiç
düşünmeden 1 'in t ya da d'ye,8'in f ya da v'ye karşılık
geldiğini bileceksiniz.
Sayı karşılığı bulma sisteminde son olarak sayıları
cümlelere, cümleleri sayılara çevirmekonusunda prati
yapmalısınız. İlk kısım en uzun olan kısmıydı. Düşünebi
51
Zihninizden iki Misli Verim Alın
leceğiniz gibi MNTLLVRG kelimesinden birçok cümle
çıkanlaoilir, ama bu kelime tek bir rakamadenk gelir,
oda 32155846'dır. Bu yüzdeneğer, "Mental Leverage,
mental love rage veya my nightly ale average"
cümlelerinden her 'hangi birini şeçerseniz, yine
elinjzde aynı sessiz harfler olacak ve bu sessiz
harflerin her biri bir sayıyı temsil edecektir.
Şimdi rastgele bir sayı seçelim: 3845912 Bu sayı
~ bize şu sessiz harfleri verir:
MFRLPTN
Bu bize "myfor-real put-on" gibisinde pek de
anlam içermeye)} bir cümle veriyor. Yalnızca for-real
(gerçek, için) ve put-on (giyin) kelimelerini
birleştirdiğimizde komik biI: anlam çıkıyor ki, bu da
bizlere hatırlamakta kolaylık sağlar.
Şimdi sistemin çalıştığını görebilmek amacıyla,
cümleyi alalım ve her bir sessizharfin karşıhğını
tablodan bulalım. Hangi sayıyı elde ettiniz.
Sayı eşleştirme Cmetodu, birçok telefon numarası
akılda tutmak ya da bazı durumlarda
insanlarınçalıştıkları ürün numaralarını akılda tutmak
isteyenler tarafından kullamiır. Mesela, değişik
zamanlarda aramak zorunda olduğunuz 1OO'ün
üzerinde telefon numaranız var ve her birini ararken,
pumaraları bulmak için vakit kaybetmek istemi-
yorsunuz. 100 numarayı gerektiğindehatırlamak
gerçekten muhteşem bir şey olniaz mıydı? Şimdi bir
numara alalım ve onu basamak basamak hafızamza
yerleştirelim.
Diyelim ki, avukatınızın numarasım aklınızda tutmak
istiyorsunuz.
52
Zihninizden ikiMisli Veri,Ahn
1 Önce sayıları sessizharflere dönüştürün. Diye-
lim ,ki, avukatmızm numarası 786-4372. Sessiz
harfler KF JRMKN'dir.
2 Bu sessiz harfleri kullanarak, avukatımzla ilgili
bir kelime ya da cümle oluşturun. Unutmayın sa-
yıya çevrilenler yalnızca sessiz harflerdir. Yuka-
rıdaki örnekte ilk sessiz olan k, sert c ya da seri
g olarak alınabilir. KFJRMKN kelimesi içindeki
harfler şu üç kelimeyi oluştururlar: CouGH,
GeRM, CaN (sessiz harfler büyük yazılmışlar-
dır.) İlk kelimede GH,F gibi okunur.
3 Saçma ve komik bağlantılar, kOlay
hatırlan,abilir olduklarmdan bu üç kelimeyi şöyle
bağdaştırabilirsiniz. Avukat, bürosunda etrafa
mikrop (GERM)saçmamak için öksürmemeğe
(COUGH) çalışıyor, ama kendini tutamayarak
çöpkutusuna (CAN) doğru öksürjjyor.
Öksürükten (COUGH) mikrop (GERM) ve ondan
çöpkutusuna gidiyor. Şimdikendi kendinize
avukatımZl göz önüne getirin, öksürüyor ve
mikrop içeren öksürüğü çöp tenekeSine gidiyor.
Bunu gözümüzde canlandırdığımızda, bu resim
belleğimizde kalıcıolacaktır.
Tüm bunlar size karmaşık kavramlar olarak
görünebilirler, görünineleride normaldir. Bu metodlar
ancak gönülden isteyen ve çalışan kimselere faydalı
olur" Metodu kulllanan insanlar şu noktaları 'önemle
vurgulamışlardır.
. Bir süre pratik yaptıktan,sonra, sayıları harflere
'
çevirmek zihinde otomatik olarak gelişmektedir.
.Beyin 362 sayısını MJN olarak algılar.
Sessiz sayılarıkelime veya cümlelere
çevirmekte
53

Zihninizden İki Misli VerimAhn
bir süre çalıştıktan sonra otomatik hale gelir.
MJN harfleri bir ya da iki saniye içersinde, MO-
.
TION (hareket) çevrilir.
Saydan geri dönüştürmek çok kolaydır. Eliniz-
de bir cümle ya da kelime varsa, kolaylıkla bunu
sessiz harflere indirgeyebilir ve denk düşen ra~
kamIa.ra çevirebilirsiniz. (J, SH olarakta düşünü-
lebilir.)
. Rakamlara geri çevirim ise en kolayıdır. Bir
kere elinizde bir kelime ya da cümle varsa, yal-
mzca sessiz harfleri alacak ve onları çevireceksi-
niz. MO TION kelimesindeki sesler M, SH ve
N'dirler ve bunlar 362 sayısına denk düşerler.
(Kısa sayılar söz konusu olduğunda, bazı
insanlar sessiz harfleri cümle içerisinde herbir
kelimenin ilk harfi olarak alırlar. MJN=My Jiving
Niece.)
. Hatırlamamz gereken çok sayıda rakam
varsa,onları aklınızda resimlemeye zaman
harcayacaksımz, ama bu zamana karşılık olarak
onları aramak için zaman kaybetmeyeceksiniz.
Her ne kadar listeler dolusu numara ezberlemek
zorunda olmasanız da, bunun mümkün
olabildiğini öğrendiniz. Eğer bu çeşit bir hafıza
yeteneğine gerek duyarsanız, en iyi metodun
nerede olduğunu biliyorsunuz (bu metod
yüzyıllardan beri iihin ustaları tarafından
kullanılmıştır). Sayılar ve sayı-kelime
bağlantılanyla ilgili pratik yaptıkça, dünyanın ileri
-
gelen zihin ustaları tarafından geliştirilen diğer
metodları da kolaylıkla uygulayabilirsiniz.
54
Zihninizden İki Misli Veriııı Aluı
HALKA TEKNİGİYLE İsİM HATıRLAMAK
Eğer başka insanların isimlerini
hatırlayamıyorsanız, kendinize sandığınızdan çok
daha fazla zarar veriyorsunuz demektir. İnsanlar
isimlerinin seslendirilmesinden hoşlanıdar. Bir insanın
dikkatini çekmek istiyorsanız, onun ismini sıkça
kullanın. Diğer taraftan bir kimsenin ilgi ve güyenini
kaybetmenin en kolay yolu ismini hatırlamamaktır.
Bir insanın ismini unutmak o insana yapacağınız
en büyük kabaIıklardan birisine. eşdeğerdir. Bu o
kişiyi umursamadığınızı gösterir ve size şunlara
.. İş ilişkileri
malolur:
Arkadaşlıklar
.. Saygı
Yeni iş fırsatları
. İşinizde terfi veödüller
Peki neden birçok insan isimleri unutur? çünkü
şu gerçekten haberleri yoktur:
Beyin gücü sizi bir insanın ismini hatırlarnama,
ya da daha kötüsü yanlış isimkullanma sonucu
içine düşüceğiniz kötü durumdan uzaklaştırır.
Hiç böyle bir durumla karşılaştınız mı? Belki de
birinin ismi tam dilinizin ucunda olduğu halde, bir türlü,
hatırlayamadınız ve sıkıntilı anlar yaşadınız. Şimdi
öğrenmekte olduğunuz beş basamaklı sistemi
öğrendiğiniz de, bir daha bu tip bir sorunla karşı
.
karşıya kalmayacaksınız.
BİRİNcİ ADıM: Kendinize şu andan itibaren
tanıştığınız herkesin ismini hatırlayacağlnlza dair
55
 Zihninizden Iki Misli Verim Alın
söz verin. Bu sözü hergün ve biriyle tanışmak
.
üzereyken kendi kendinize hatırlayın.
İKİNcİ ADıM: Tanıştığınız anda kişi'nin ismini
doğru duyduğunuzdan emin olun. Eğer uygunsa
tekrar ettirhı, mümkünse hecelettirin.
. ÜÇÜNCÜ ADıM: Sohbet sırasında ismi tekrar,
.
tekrar kullanın.
DÖRDÜNCÜ ADıM: İsmi, o kişiyi hatırlatacak.
şekilde fiziksel bir metayla bağdaştırın. Bu bağ
lantıya" Halka Tekniği" denir. Bu bağlantıların
sıra dışı olması hatırlama açısından kolaylık
sağlar. Mesela Mr. Everett adında biriyle
tanıştınız. AklınızdaMr. Everett'in "I aint ever et"
(Ben yemek yemem) dediğini düşleyin. Bu
çoksaçma gelebilir, ama ismi asla unutmazsınız.
. BEŞİNcİ ADıM: Günün sonunda tanıştığmız
kişilerin ismini bir yere not alın. Listeye yeni
isimler eklediğiniz,sürece, ara sıra listeyi bir kez
daha elden geçirin. Halka Metoduyla kişilerin
isimleriyle, canlandırdığınız olayları birlikte dü
şünün.
Peki, bu beş adımdan en önemlisi hangisidir?
Tekniği kullanan tecrübeler, hepsinin eşit değerde
olduğunu söyleyeceklerdir. Hepsini kullanın ve
böylece başarmanız garanti olur. Eğer birini atlarsanız
hatırlama yeteneğinizinazaldığını hissedeceksiniz.
Şimdi neden herbirinin önemliolduğuna bakalım.
.mizİsmileri öğrenirken ve hatırlarken dikkat etme-
gereken bir nokta var: Unutmayalım ki,
isim hatırlamamız gerektiğinde, isimleri
sözümüzün
56
Zihninizden iki Misli Verim Alın
başında kullandığımız nedeniyle, ilk önce
hatırlamalıyız. Kişiye rastladığımızda
yanımızdan'geçip gitmeden, ismini hatırlayıp
söylemeliyiz. Bu yüzden, birinci adım olan ismi
.
öğrenmek hayati önem taşır.
Kişinin ismini yanlış öğrenmek, hiç bilmemek-
ten daha kötüdür. Ikinci kısımda yaptığınız,
ismin doğru öğrenildiğini sağlama bu yüzden çok
.
önemlidir.
Bir okul çocuğu bile kelimeyi tekrar etmenin
etkili bir öğrenme yolu.olduğunu söyleyebilir. Ko-
nuşurken ismi tekrarlamak ve bu sırada o kişiye
.
bakmak, kalıcı bir ilişki kurmaya yarar.
Halka Metodu hayret edici bir biçimde etkilidir,
daha önceki kısımlarda gördüğünüz gibi aynı ha-
fıza metodunukullanır. Kafalardaki resimlerle,
olaylar, sayılar ya da isimler arasındabağlantı
kurar. Eğer biraz d.İşünecek olursanız, bu meto-
du her isme uygulayabileceğinizi görürsünüz.
Travalini? Her, zaman yatarak seyehat (travel
lean) eden birini düşünün. Rosenburg? Bir ice-
berg üzerinde gül (Roses) yetiştiren birini düşle-
.
yin.
Günün sonunda tanıştığınız kişilerin isimlerini
not almanızın iki faydası vardır; hafızanızdaki
resimleri test ederek. kuvvetlendirir ve periodik
olarak tekrar etmenizi sağlar.
ARTAN KELİME ve DENEYİMLERDEN
OLUŞAN BİR KELİME BANKASI KURMAK
İnsanların sizi değerlendirmelerinin bir yolu da
keli-
57
Zihninizden İki Misli Verim Alın
meleri nasıl ve nerede kullanmanızdan geçer. Bu
yüzden kelime bilginiz ve daha önemlisi cümle
kuruşunuz hayatınızda başarınızı olumlu yönde
etkileyecek unsurlardan biridir.
Şimdi bilmeniz gereken önemli noktalar
.
var:
Diğer insanların dikkatini çekebilmek için çok
.
fazla kelime bilmenize gerek yoktur.
şu anki kelime hazneniz sınırlı olsa dahi, buna
100-200 kelime eklemek yeterli olacaktır.
. 100 veya 200 kelimeden doğru olanları doğru
yerde kullanabilirseniz, bunlar 1000 hatta daha
fazla kelimenin yapacağı işi yapabilirler.
Bu beyin gücünün nasıl çalıştığının bir başka
göstergesidir. İş çevreleri, pahalı ve zaman alan
kelime bilgisini arttırmaya yönelik kursların gereksiz
olduğu konusunda hemfIkirdirIer. Yeni ve çok sayıda
kelime ezberlemenin bir faydası yoktur. Aslında bu
karmaşık ve uzun kelimeleri (genelolarak kullanılan
terimler hariç) kullanmaya hiç gerek yoktur.
Yapmanız gereken tek şey, kelime haznenizi
etkin terim ve deyimlerle kuvvetlendirerek, insanların
sizi; konusuna hakim, bilgili biri olarak tanımalarını
sağlamaktır.
Bu metod Alan V. (yüksek öğrenim görmemiş bir
genç) tarafından kullanılmış ve ancak üniversite
mezunlannın alabileceği bir terfiyi elde etmiştir. Alan,
saha servis teknisyeni olarak çalışıyordu.
Alan, "Saha Servis Teknisyeni" tanımlamasını ta-
mircinin kibarca söylenmesi olarak adlandırıyordu. Bir
matbaacının yanında daktilo ve fotokopi makineleri
tamir ediyor ve "saha"nın anlamını da işi müşterilerinin
ofisinde
58
Zihninizden İki Misli Verim Ahn
yapıyor olmasıyla açıklıyordu.
"İşimden memnundum, ta ki, bir gün bir olayı
anlayana kadar. Hizmetlerim karşılığı, şirket
müşterilerden elli dolar alıyordu, ama bana on
dolardan daha az veriyorlardı. Tabi ki, şirket yaptığım
işten belli bir oranda kar edecekti, ama kalan para
nereye gidiyordu? Birden benim ve iş arkadaşlanmın
alın terlerinin, ofiste oturup dışarda iş yapmayan ofis
çalışanlarına gittiğini fark ettim.
Kullandıkları arabalardan ve yaşadıkları evlerden
bu insanlann saatte on dolardan fazla kazandıklarını
biliyordum. Aynca onların yerlerinde çalışabilsem,
saati on dolar olan bir işçiden çok daha zeki olduğumu
gösterebilirdim. Bunu yapabilmenin tek yolunun
konuşmak ve yazmak, seçtiğim kelimeler ve onları en
uygun şekilde kullanmak olduğunu anladım."
Alan, güzel bir konuşma kursunun doğru bir
cevap olmadığını biliyordu. Ezberlenen bilgiler kolayca
unutulabilirdi. Bunun yerine bir dergide çıkan
yöntemlerimden birini seçti. Büyük bir hızla, dergide de
belirtildiği gibi, metodun kolay ve etkili olduğunu
kavradı.
Gerekli olan her şey:
1 Her zaman için cebinizde bir not defteri taşıyın,
böylece tam olarak anlamadığınız bir kelime
duyar ya da görürseniz, onu not alabilirsiiıiz.
2 Elinize son geçen bu kelimelere bir göz atın.
Ne anlama geldiklerini bulduktan sonra
okuduğunuz ya da duyduğunuz zamanki
anlamlarıyla hatırlamaya çalışın. Onları o andaki
anlamlarıyla ve diğer anlamlarıyla düşünün.
Hangi anlamlarını hafızanıza alacağınıza karar
verin.
3 Bu kelimeleri kendi konuşmalarınızda kullan
59
Zihninizden iki Misli Verim Ahn

maya başlayın. Onlarla konuşurken rahat olun.

Bu aklınızda kalmasına yardımcı olacaktır.
4 Zaman geçtikçe not defterinizin eski sayfaları-
na ara sıra bir göz atın. Günlük yaşamınızda kul-
lanmadığInız kelimelerin üzerinde tekrar durun.

Alan, "kısa bir süre sonra metodun işlediğini gör-

düm" djyor. "Her hafta bir düzine ya da daha fazla
kelimeyi topluyor ve konuşmalanında kullanıyordum.
Ve bir şey daha keşfettim: yalnız kelime dağarcığım
değil, cümle kurmam da gelişmişti. İnsanların
kelimeleri nasıl ve nerede kullandıklarına dikkat
etmem, kendi.kelimelerimi kullanmamda etkili oldu. III. BÖLÜM
Bu çevremdeki insanlar tarafından fark edilmişti,
çünkü bir yönetici kadrosu açıldığındaben seçildim.
Altı sene içinde ilk defa teknik elemanlardan bir YÜKSEK VERİMLİ OKUMANIN
yönetici seçmişlerdi. Genelde üniversite mezunlarını ANAHTARı
alırlardı. Bana göre, tıpkı bir, üniversite mezunu gibi
konuştuğumdan, yöneticilik için doğal bir aday haline Yüksek Verimli Okuma'nın anahtarı tek kelimeyle
gelmiştirn." güçtür. Şu an da harcadığınız zaman ve enerji ile
Yükselrnek isteseniz de, istemeseniz de, şu en azından iki misli kadar yazı okuyabilir ve
anda sahip olduğunuz kelime dağarcığına bakmadan, okuduğunuzu daha iyi hatırlayabilirsiniz. Ayrıca
Alan'ın işine yarayan kelime geliştirme programını Yüksek Verimli Okuma metodunu kulananlar
uygulayalabilirsiniz. Çok az bir zaman alır ve okuduklarından büyük keyif aldıklarınısöylüyorlar.
neredeyse hiç çaba göstermenize gerek yoktur, buna
Tabiki, başkalarının bir paragraf okuduğu sürede
rağmen tüm hayat boyu pekçok kazanç sağlar. En
onlar bir sayfa okuyabiliyorlar ve yavaş okuyanlardan
azından okuduğunuz her yazıyı çok daha iyi
anlamanıza yardımcı olur. daha çok eğlenip, daha çok bilgi edinebiliyorlar.
,Ve bu da bizi Yüksek Verimli Okuma Yüksek Verimli Okuma tekniklerini öğrendikçe,
konusuna getİriyor. Bunu önümüzdeki bölümde sizde bu teknikleri eğlenceli bulacaksınız.
göreceğiz.

60 61

Yüksek Verimli OkumanmAnahtan
NASIL DAHA FAZLA OKUR VE
OKUDUĞUNUZU DAHA İYİ NASIL ANLARSıNıZ
Dakikada 1200 natta 1800 kelime okuyabiten hızlı
okuyucular hakkında bir şeylerduymuşsunuzdur. Belki de
hızlı okuma konusunda bir yazı okudunuz ve kendi üzeri-
nizde denemişsinizdir.
Birçok insan;doğuştan hızlı okuma konusunda yete-
nekli görünse bile bunu sevmezler. Delicesine rekor kır-
mak için 4ızlı okuyup, sonra da atladıkları noktaları tekrar
anlamak için geri dönmek zorunda kalırlar.
Bu sizin için iyi bir haber olmalı:
Yüksek Verimli Okuma metodu hızlı okuyucuy-
la yarışmadan, önemli yazıları en az onun
kadar hızlı okurnayı ve anlamayı mümkün
kılar.
Bir başka deyişle hızlı okumanın faydalanndan isti-
fade edebilmek için, hızlı bir okuyucu' olmanıza gerek
yoktur: İştesebeplen:
.misline
Okuma hızınızı beş, altı kat arttıracağımza iki
çıkarmanız çok daha kolay ve eğlenceli-
dir. Hızlı okuma özel verimlilik metodlarıyla tak-
viye edildiğinde, toplam, okuma performansınız
önemli ölçüde artar
.
.
Şu anki okuma çabamzın yarısı boşunadır.
Kaybettiğiniz zamanı ,kazanca çevirdiğinizde
aynızaman zarfında okuduğuDuzun 'iki katı
.paragraf
yazı okuyabileceksiniz.
Görsel Resimlerne metoduyla gereken
ya da cümleleri nerede oIursa
olsunbulup çıkarabilirsiniz. Diğer kısımlara
bakmak bilginize hiç
62
Yüksek Verimli Okumanın
Anahtani
bir katkı sağlamaz.
Bu yüzden Yüksek Verimli Okuma, okuma
verimliliğinizi birkaç yönden arttırır:
1. Ufak bir, çaba göstermeniz okuma hızınızı
yüzde yüz arttırmanızı sağlar. Ve daha önce
dakikada1500 kelime okumayarışından sizi
vazgeçirir:
2. Okuma zamanınızı düzenleyerek, dakikada
1500 kelime okuyan, biri kadar okuduklarınızı
anlamanızı sağlar ~
3. Sizi yazının en önemli yerlerine,yöneltir, böyle-
ce kuru lafkalabalığıyla vakit harcamanızı engel~
ler.
Hızlı, bir okuyucu iki saat içinde sıradan bir
kitabı okuyabilir. Bir hafta içersinde toplam onsaat
harcayarak beş kitap bitirebilir. Ama bunu başarmak
için çok çalışmalıdır. Diğer taraftan Yüksek 'Verimli
Okuma tekniğini kullanan bir
okuduğundançok daha fazlasını anlayarak, aynı
başkası,
zamanda bundan keyif alır.
Bir haftadan daha kısa bir süre içersinde yirmi
diyet kitabınıokqyan Veronica D. Yüksek Verimli
Okuma metodunu kullananlardan biridir.
Veronica şunları söylijyor: "Diyet yapmaya karar
verdiğimde, yapacağım diyetin en az birkaç ay sıkı bir
bi-, çimde uygulayabileceğim türden bir diyet
olduğundan emin olmalıydım. Aslında en çok satan
'listeleri yar, ama. bu diyetlerin beş, on, onbeş sene
Öncekilerden daha iyi olduğunu kim garanti edebilir?"
Veronica kütüphaneye giderek raflarda diyetle
ilgili
63
 Yüksek Verimli Okumanm Anahtarı
yirmi kadar kitabı elden geçirmeye karar verdi. Hızlı
okuyucuların okuyabilecekleri süreden daha kısa
zamanda ve herhangi birinin anlayabileceği kadar iyi
anlayarak yirmi diyet kitabını okuyabildi.
Veronica Yüksek Verimli Okuma'yı yıllar önce öğ
renmiş ve çok okuması gereken çalışanlara tekniği
öğreterek bir kariyer yapmıştı. Birçok şirket,
çalışanlarına seminer yermesi için Veronica'ya teklif
götürüyorlardı.Başarısının kanıtı (ve tabi Yüksek
Verimli Okuma'nın da) bu şirketlerin ertesi senede,
daha çok çalışanlarına bu eğitimin verilmesi için
Veronica'ya başvurmalarıdır.
Bu bölümde verilen Yüksek Verimli Okuma
teknikleri Veronica'nın anlattıklarıyla aynıdır. Bu
metodlar onunve kurslar sonucu okuma verimlilikle
katlayan binlerce çalışan gibi, sizin de çok işinize
yarayacaktır.
BAG KURMANıN sıRRı
İki şeyi bir arada düşündüğünüz zaman onlar
arasında bir bağ kurmuş oluyorsunuz. "to" kelimesi "t"
ile"o"nin bağlanması sonucu oluşmuştur. Kağıt
üzerinde"to" kelimesini gördüğünüzde onu oluşturan
harfleri değil,bir bütünün anlamına düşüriürsünüz. Bu
uzun kelimeler için de böyledir. Onlara bir kez
alıştığınızda, onları harf grubu olarak değil, bir bütün
kelime olarak görürsünüz.
Belli bir dereceye kadar bunu size yeni olan
kelimeler için de yaparsınız. Mesela "concatenation"
kelimesinde her bir onüç harfi ayn ayrı
düşünmezsiniz. Daha çok heceleri incelersiniz: con-
cat-e-na-tion Tabi ki, her bir hece harflerden meydana
gelmiştir.
Birçok okuyucunun içine düştüğü zorluk, kelime
ve heceleri birleştirebilirken, bunun bir sonraki adımı
olan
64
YÜksek Verimli Okumanın Aııahtarı
kelimeleri birleştirme işini yapamamaktır. Okullarda
hep kelimeleri yalın halde öğrendik, hayatımızda da
öyle okuyoruz.
Diğer taraftan Yüksek Verimli Okuma, yalm
kelimeler yerine, düşünce ve cümleleri okumanızı
sağlar.
Basit bir örnek:
Hızlı Okuyun
İki kelimeden oluşmaktadır. Eğer Yüksek Verimli
Okuma tekniklerinden haberiniz yoksa bu cümleyi iki
kelime ("Hızlı" ve "Okuyun") olarak düşüneceksiniz ve
öyle okuyacaksmız. Biraz pratik yaparak onu iki parça
yerine tek parça olarak görebilirsiniz.
Kelimeler yerine cümle ve düşünceleri göz
önüne alıp, bunları okuduğunuzda, memnuniyet verici
bir şaşkınlık içine düşeceksiniz. Bu kolayca
öğrenebileceğiniz bir tekniktir. Pratik yapmaya hemen
şimdi, bu bölümü okurken başlayabilirsiniz.
Her birimiz, hayatlarımız boyunca bir yazı
okurken her kelimeden sonraduraklardık. Beynimize
her bir kelimenin anlaminın girilebilmesi. için süre
veriyorduk. Peki neden her kelime yerine her cümle
sonunda duraksamıyoruz?
Şimdi en son paragrafı ele alalım. Bunu böyle
okuyacağınıza:
Peki
neden
her
kelime
yerine
65
 Yüksek Verimli OkumanınAnahtarı
her
cümle
sonunda
duraksamıyoruz?
Böyle Peki neden
her kelime yerine
okuyun:
her cümle
sonunda
duraksamıyoruz?
Her kelime sonunda durmanız açıkça
anlamsızdır. Her ne kadar bundan daha önce
haberiniz yoksa da kelimeler yerine, kelime grupları ya
da cümleleri okumak,okuma hızınızı ne kadar
arttudığını basit bir işlemle yukarıda ispatlıyor.
Okurken, yazılı fikirleri düşünün, bu ,anlamlı
kelime grupları iki, üç hatta daha fazla dört, beş, altı
kelimeden oluşabilir. Bir andane kadar çok kelime
okursanız, okuma hızınız da o kadar artar.
Bazen insanlar "duraklama" kelimesinin tam
olarak ne anlama geldiğini soruyorlar. Söyledikleri, bir
yazıyı zaten bir seferde okudukları yönünde. Doğru,
çok sayıdaparagraf ya da sayfayı gözünüzü kağıttan
hiç kaldırmadan okuyabilirsıniz. Ama bunu yaparken
onlarca belki de yüzlerce kez duraklıyorsunuz. Bu,
kelime üzerinde kaç kez durakladığınızdır. Yeni bilgiyi
almak için gözlerinizin her duruşuna "duraklama"
denir.
Yüksek Verimli Okuma tekniklerini uygularken ilk
kazancınız bu duraklamaları mümkün olduğunca aza
indirmek olacak.Doğal olarak çalışmaya yeni
başladığınızda
66
Yüksek Verimli OkumanınAnahtan
her bir duraklama iki kelime olarak kendini.
gösterecek. Ama çalışmaya devam ettikçe bu
duraklamalar Yüksek Verimli Okuma tekniği sayesinde
azalacak 've okuma hızınız buna bağlı olarak artacak.
Unutmayın ki, kazancınız bir hızlı okuyucu olmak
DEGİL. Dakikada 1000 ya da 1500 kelimeokuma
zorunluluğunuz yok. Daha sonra öğreneceğhıiz
verimlilik teknikleriyle uItra yüksek hızlarla sizin
durumunuz arasındaki farkı anlayacaksınız.
AGATHA CHRlSTIE BELKİ, AMA
DiGERLERi?... HAYıR,
Polisiye romanlar yazan Agatha Christie,
romanlannı kimisi önemli, kimisi sizi oyuna getinnek
amacı güden birçok ipucuyla doldurur. Bütün
ipuçlarını okuyup, hepsini bir araya getirdiğinizde;
yazarla, cinayeti kimin işlediği konusunda aynı
sonuca gelebilirsiniz. Ama genellikle doğru
kişiyibulamazsınız.
Aslında birçok kitabı kısa zamanlarda okumak
zorunda kalan okuyucular bu tiptuzaklarda uğraşmak
zorunda değildirler. Elinize gelecek olan raporlar, öz
geçmişler, ticari yayınlar ve bunun gibİ yazılar aklınızı
kanştırmak amacıyla yazılmamıştu. Her birkelimeye
bakıp, aklınızda tutmak için bir güç harcamanız
gerekmez.
Okuduğunuz eserleri yazan Agatha Christie
kadar kabiliyetli olmasalar dahi, yazılarındaki ana fIkri
vurgulamaya özen gösterirler. Christie'nin romanlarını
her bir kelimeye dikkat ederek okumak
gerekirken,herhangi bir eseri okurken bu kadar yavaş
gitmeye gerek yoktur.
O zaman yapacağınız iş, kelimeler yerine fıkir ve
67
 Yüksek Verimli Okumanın Anahtarı Yüksek Verimli Okumanın Ana1ıtaTı

düşünceleri aramak olmalıdır. Yazar ne anlatmak daha fazla okumak ya da başka işlere ayırabileceğipiz
istiyor? Vermek istediği bilgi ve sizin için önemli olan kazandığınız zamandır. Bu yüzden:
nedir? Bir yazıyı okurken aklınızda hep bu olmalıdır.
Okuma işlemine devam ederken kelimeleri hatta bir EGER HAFTALIGINIZ şu ANDA
grup kelimeyi atlıyor olabilirsiniz, ama genel anlamı
çıkaracak yeterli bilgiyi edinmiş olursunuz. Ve yazının 200$ 233$
sonuna geldiğinizde, yazarın. her bir kelimesini 300 350
hatırlamasanız bile ana fıkrini, yazının amacını 400 466
anlamış olursunuz. 500 583
Verimli okuyucular, pasif değil aktif 600 700
okuyuculardır. Akıp giden kelime ya da cümlelerin, 7()0 816
onlan engellemelerine izin vermezler. Onun yerine 800 933
anlamlı, önemli ve tanımlayıcı fikirlere dikkat ederler. 900 1049
Tabi ki okumaları sırasında dikkat edecekleri husus 1000 1166
kendileri için önemli. kısımlara ağırlık vermektir. Eğer
okuma eğlence amacıyla yapılıyorsa, o zaman da
yazının size eğlenceli gelen kısımlarına dikkat hakkediyorsunuz
etmelisiniz.
Sıradan bir okuyucu. dakikada 250 kelimeden az Veronica D. binlerce kişiye Yüksek Verimli
okur. Bağlantı ilişkisini kullanarak ve aktif bir okuyucu Okumatekniğini öğrettikten sonra öğrencilerinin
olmak sizlere bu sayıyı iki katına çıkarma şansını verir. Yüksek Verimlive hızlı okumalan sayesinde işlerinde
Ve bunu bir, iki hafta içinde çalışarak elde edebilirsiniz. terfılere varan birçok kazanım elde ettiklerini söylüyor.
Tek yapacağınız şeyokurken bu yöntemleri Doğalolarak terfileriyle birlikte maaşlan da yükseldi
kullanmaktır. (yukandaki tablodançok daha yüksek oranda) ve
Okuma hızınızı arttırmak işinizde de size birçok kendilerine daha fazla yetki ve sorumluluk verildi.
kazançlar sağlayacaktır. Masa başı veya ofis Calışan ve sistemi uygulayan çeşitli insanlarla
çalışanlarının büyük kısmı zamanlannın üçte birini görüşmelerimden ben de aynı şeyleri öğrendim.
okuyarak geçirirler. Bu 2.6 saate denk düşer. Okuma
hızınızı ikiye katladığınız zaman: Yönetici durumundaki çalışanlarla olan
konuşmalarımda,hızlı okuyabilmenin aynı zamanda
(a) öncekinin iki misli okuma yapacaksınız, veya,
iyi bir yönetici olmayısağladığını, bunun da çevreden
(b) aynı oranda okumayı yarı yarıya kısa zaman-
da yapabileceksiniz fark edilerek kısa zamanda ödüllendirildiğini
öğrendim.
Doğal olarak işinizde kullandığınız Yüksek
Her iki halde de değeriniz yüzde 16.6 artmıştır. Bu
Verimli Okuma teknikleri kişisel hayatınızda da size
etkin kazançlar sağlar. Veronica'nm okruyabildiği yirmi
68 diyet kitabı 69

Yüksek Verimli Okumanın Anahtan
buna en güzel örnektir. Başka bir kişi, bu zaman
zarfında ancak üç adet kitap okuyabilirken, Veronica
hepsini bitirmiş ve hangi diyete başlayacağını
düşünmeye başlamıştı.
Belki de diyet kitapları sizi pek ilgilendirmiyor,
ama tarih kitapları ya da magazin dergileri olqıyor
olmalısınız.Kariyerinizde size birçok artı>kazandıran
bu teknikler, kişisel okumalanrnz sırasında da sizlere
kolaylık ve avantajsağlayacaktır.
HızLı OKUMANIN ÖDÜLÜ
Sizlere, hızlı okumanızı sağlayacak tekniklere geç-
meden önce, fazla çaba göstermeden nasıl hızlı okuyucu
olacağınız hakkında biraz konuşalım. Aslında bu çaba,
şuan gösterdiğiniz çabadan daha da az olacak.
Daha az çaba gösrererek daha hızlı okumak? Müm-
kün. Önceleri aşağıda vereceğim kuralı tam olarak uygula-
mayabilirsiniz, ama yine de okumalarınız sırasında dikkat
etmeye çalışın, okuma hızınızın arttığını göreceksiniz.
.
Eğer bir noktayı ya da kelimeyi kaçırdıysanız
durmayın ve geri dönmeyin
okuma hızlarından ve bunların aslında ,sizin hedefiniz
olmadığından bahsettik. Bunun birkaç sebebi vardır:
da
Bu kadar basit Farkına varsanız da varmasanız
okuduğunuz yerlere geri dönerek vakit
kaybediyorsunuz.Belki de okumakta olduğunuz yazıda,
tekrar etmek istediğiniz, atladığımz, tam olarak
anlamadığınız yerler çıkacak ama bu metod sayesinde
dikkatinizi dağıtmadan istenensonuca ulaşacaksınız.
Okuma uzmanları, yazıyı tekrar okumanın yüzde
doksandokuz etkili olmadığı konusunda birleşiyorlar.
Bunun yerine.ilerlemek sizin yararınızadır. Bir
makele, bir bildiri, rapor, mektup ya da herhangibir
yazı okurken atla- 70
Yüksek Verimli OkumanınAnahtan
dığınız nokta; çok önemliyse sonradan tekrar
edebilirsiniz. Yalnızca, eser bittikten sonra, hala o
noktada tereddütünüz varsa, geri dönüp tekrar
bakabilirsiniz. Bu da çok nadir olur.
Yazıları tekrar tekrar okuma huyunuzdan
vazgeçmeye kalktığınızda bazı zorluklarla
karşılaşacaksınız. Tahmin ettiğinizden daha zor
olacak. Her ne kadar tekrar etmeden okumak eski
metoda göre daha kolayolsada, yıllardan beri alışmış
olduğunuz stili bırakmanız kolay değildir. Aslında size
yardım edecek bir hilemiz var. Küçük bir kağıt parçası
ya da bir kart işirnizi görecek: Eğer geriye dönmekten
kendinizi alamıyorsanız, okuduğunuz yerleri, bu
kağıt,parçasıyla kapatın. Gözlerinizin duraksamalarına
izin vermeyın.
Tekrar okuma alışkanlığınızdan kurtulduğunuz
zaman, okuma hızınız yüzde yirmi artmış olacak.
GÖRSEL TASLAK TEKNİGİNİ UYGULAYıN
Bu bölümde birçok kereler dakikada 1500 kelime
. Dakikada sayılan kelimeler değil, fikirler önem-
lidir. Özel kelimeleri aramak, bulmak amacıyla
yazıyı okumuyorsanız, bu her bir kelimeyi say-
manın bir anlamı yoktur. Unutmayın, kelime öğ-
renmek için değil, bilgi alabilmek amacıyla oku
.
yorsunuz.
Okuma hızını amaç edindiğinizde, okumanız
gerekenden daha fazlasını okursunuz. Yazarın
size anlatmak istediği fikri almak için, tek tek her
ke-
71
 YÜksek Verimli Okumamn Anahtarı
.
limeyi okumanız gerekmez.
Hızlı okuyuculargenelde okuduklarını iyi anla-
mazlar. Hızlı okurlar, ama bir noktaya geri
dönüp, onu anlatmak, tartışmak istediklerinde,
bocalarlar. Diğer taraftan fikiredinmek amacıyla
yazıyı okuyanlar, nereyi okuyacaklarını bilirler
,
ve okuduklarını, gördüklerini öğrenirler.
Bu yüzden veriinli okuyucular okuma hızlarını
dakikada DENK düşen kelime olarak ölçerler.
Dakikada 2000 kelimeye denkkelime okuyanlar, 2000
kelimelik bilgi içeren kelime okuyorlar demektir.
Gözleriniz 2000 kelime okumamıştır, ama 2000
kelimelik ve yazar tarafından okuyucuya verilmek
istenen fikirleri almıştır.
Yukarıda anlattığım bilgiyi bir grup hükümet
yetkilisiyle görüştüğümde, bir tanesi bana şu soruyu
sordu: "Gerçekten böyle okuyan biri yazıya bir göz
gezdirmiş olmuyor mu? , ,
Ben bu tekniği göz gezdirmekten çok Görsel Taslak
tekniği olarak adlandırıyorum. Bu tekniği kullanan bir ki-.
şininönemli bir özelliği vardır. Bu kişi SABIRSIZdır okuyucu
yazarın bir an önce sonuca gelmesini ister, eğer gelmezse
kendi ilerleyerek sonucu elde eder.
Aynı zamanda Görsel Taslak tekniğini kullanan oku
yucu iyi organize olmuş okuyucudur. Ve bu iki önemli
anahtar,sabırsız ve iyi organize olması, başarının sırlarıdır.
Gözden geçirme işlemiyle, Görsel Taslak tekniği
arasındaki fark, gazete okumak ile ansiklopedi okumak
arasındaki farka benzer.
Gazeteyi ana başlıklarıyla ve aradığınız fikri, ha
72
YÜksek Verimli OkumamnAnahtarı
beri bulmak amacıyla "okursunuz"
Ansiklopedi okurken, aradığınız bilginin yerini
tespit eder,daha sonra, direkt ,olarak bu bilginin
olduğu yere giderek, onu eIde eder\siniz.
Ama benimle şunu tartışabilirsiniz. "Ben bir kitap
alıp okuduğumda o, bir ansiklopedi gibi hangi bilginin
nerede olduğunu göstermez, üstelik ben bir okur
olarak belli bir bilgiyi değil, yazarın bana vermek
istediği her şeyi almak istiyorum."
'Bu bir hatadır. Neden yazarın size vermek
istediği her şeyi almak istiyorsunuz? Büyük ihtirrialle
anlatımı güzelleştirmek için, aynı kelimeyi iki, belki üç
kez kullanmıştır. Çok daha az vakit harcayarak, çok
daha fazlasınıöğrenebilirsiniz. Şu adımlara dikkat
etmelisiniz.
ı. Bir kitap, makale ya da herhangi bir yazı oku-
madan önce onu neden okuyacağınızı düşünün.
2. Bir parça yazının nasıl düzenlendiğini
öğrenin. İçindekiler kısmına bir göz atın.
Bölümlere bakarak aradığınızın nerede
olduğunu, çalışmanın neleri içerdiğini ve'nasıl
duzenlenmiş olduğuna dikkat edin.
3. Bilgi kaybetmeden şöyle bir göz atmakla yeti-
nebileceğiniz kısım bölüm olup, olmadığına bir
bakın. Eğer kitaba fazladan zaman ayırmak iste-
miyorsanız"gereken bilgiyi özümsedikten sonra,
ayrıntıları uyguıı bir zamanda tekrar okunmak
üzere gözden geçirmekle yetinin.
4. .Eğer özel bir bilgi aramıyorsanız, ama tüm
eseri değerlendirmek istiyorsanız, 'giriş kısımları
na, başlıklara, ara başlıklara ve özetlere dikkati
73
i
f~
~1
':
"
Yüksek
Anahtar
Verimli Okumanın
ri nizi verin. Sizin için önemli olan bölüme gelene
; kadar yazı üzerinde hızlı hareket edin.
~i
5. Sizin için önemli olan bölümü okurken,
~.. kelime ve cümle yerine paragrafı esas alarak
okuyun. Bu metodu. öğrenmek kolaydır. Şimdi
bunu ele alalım.
PARAGRAFLA NASIL OKUNUR
Yazılı olan eserle ilgili ön söz, giriş, bölüm ve
kısım başlıkları gibi ön bilgileri okuduktan sonra,
eserin içerdiği bilgi ve bu bilginin nerelerde nasıl
verildiği konusunda önemli bilgilere sahip olacaksınız.
Şimdi, laf kalabalığı arasından size gerekli olan öz
bilgiyi almalısınız.
Bunun en verimli yolu, yazının paragraftardan oluş paragraf örneği alalım: Control Dynamics for Mastery
tuğunu düşünmektir. Her bir paragrafı içinde
mesaj olan ayrı bir birim olarak düşünün. Mümkün
olduğunca hızlı bir şekilde ö paragraftaki bilgiyi alın
ve aynı hızla bir sonraki paragrafageçin. Başka bir
paragrafta öğrenmiş ya da görmüş olduğunuz bir
bilgiyi, o paragrafta gördüğünüzde üzerinde durmayın.
Eğer paragraflar yoluyla okuma tekniğini
geliştirirseniz, kazançlarınız:
. Birçok paragrafın vermek istediği mesajı,
.
hemen alacaksınız.
Okuduğunuz paragrafın önemli bilgi içerip
içermediğini anlayacak, eğer içermiyorsa
.
birsonraki paragrafa atlayacaksınız.
Bazı paragraflara göz atarak, dikkatinizi
önemli paragraflara vermek, size çok daha hızlı
okuma olanağı sağlayacak.
74
.nasılEğerbulacağınızı
Yüksek Verimli Okumanın Anahtar
özel bir bilgi arıyorsanız ve bunu nerede,
bilmiyorsanız, paragraflar
.
halinde okuma tekniği sizin için çok faydalı
olacaktır. Birçok insanın yaptığı gibi göz
gezdirmek yerine, paragrafların vermek istediği
mesajlarıhızlıca alarak, istenileQ bilgiye
paragraftan paragrafa hızlıca geçerek
ulaşabilirsiniz.
Neyse ki, yeni paragraf okuyucularının lehine,
birçok paragrafta mesaj erken verilir. Yazarın
anlatmak istediğini kavramak için birçok satır
gitmenize gerek yoktur. Ana Fikir verildikten
sonra, ardından gelen cümleler genelde bu fikir
açıklamaya ve ispata yöneliktir.
Şimdi yeni çıkmış kitaplarımıli birinden bir
Over People
İstediğiniz hemen hemen her şey sizlere başkalan
tarafından verilir. Eğer biraz düşünecek olursanız
istekleriniz karşısında, aslında dışa ne kadar
bağımlı olduğunuzu görürsünüz.Terfiler, iş
hayatınızda başanlı olabilme iyi' arkadaşlıklar,
toplum içerisindeki durumunuz, bunlar hep
başkalarıyla iyi ilişkiler kurarakelde edebileceğiniz
kazançlardır.
Birçok paragrafta olduğu gibi ana fikir, burada da
ilk cümlededir. Bu ana fikirdir ve diğerleri ayrıntı ve
açıklamadır. ilk cümleyi okuyup, ana fikri aldıktan
sonra, diğer satırları, sadece başka bir mesaj içerip
içermediklerini görmek için hızlıca okuyun. Birçok
paragrafta sonlara doğru ekstra mesaj yoktur.
Elbetteki değişik yazarlar olacaktır. Bazen ayrıntı
ve açıklamaları paşa koyarlar, ana fikri,
bilmemizgerekeni sona eklerler. Yine, burada da,
pratik yapmak size çok fay
75

Y iiksek Verünü Okumanın Anahtar
dalı olacaktır. Bu tip paragraflan hemen tanıyacak ve
laf kalabalığı olan kısımlan atlayarak, ana 'fıkrin
bulunduğu yerlere hızla gelmesini öğreneceksiniz.
Unutulmaması gereken nokta:
Bir paragrafı ancak mesajını alana' kadar
okuyun, ondan sonra hemen bir sonraki
paragrara geçin.
Bu şekilde çok kazançlı çıkacaksınız. çoğu
zaman paragrafınortasında, ana fikri bulacak ve
böylece okuma hızınızı bir başka yolla da, arttIrmış
olacaksınız.
OKUDUĞUNUZU PEKİŞTİRİN
Birçok insan belli bir zaman içinde
okuyabildiğinin iki, uç hatta daha fazla katım
okuyamadığından şikayet eder. Genelde bana şöyle
diyorlar:
"Evet,okumam eskisine göre daha iyi, daha hızlı
okuyabiliyorum. Ama sohradan bu okuduklarımın ne
kadarını hatITlayabileceğim?' Gözlerimi", önunden
geçen' o kadar bilgi, sanki silinip gidecekmiş gibi
geliyor."
Eğer okuduğunuzu pekiştirirseniz,
unutmazsınız. Bildiğiniz gibi pekiştirme demek,
destekleme ve kuvvetlendirrne anlamindadIr ve
okuduktan sonra hafızanızı güçlendirecek basit ve
etkili bir yol vardır. Yapacağınız tek şey
okuduğunuzu, belli bir noktaya geldikten sonra, zihni-
nizde tekrar etmektir.
Herkesin, geçen bir gününde, zihninde bir şey
olmayan anlar vardIr. Bu ölü zamanlar, araba
kullanırken, yolda yürürken, doktoru beklerken, yemek
yerken, duşalırken vb. Bu zamanlarda zihniniz boştur.
çoğumuz bu zamanlarda gereksiz işler düşünüp,
hayaller kuranz. Ama 76
Yüksek Verimli OkumanınAnahtar
bu zamanın bir kismını, okuduklanmızı pekiştirrnek
için kullanabiliriz.
Basit bir iştir. Sadece son okumanızdaki
öğrendiklerinizi düşünün. Önemli noktaları ve yazar
tarafından vurgulanan yerleri tekrar edin. Bunu
kolaylaştırmak için, öğ
rendiğinizi kontrol etmeye yarayan beş adet soru vardı.
Bunlar: Yazı ne hakkındadir?
Konu: Hangi önemli bilgiler verilmiştir?
Biigi:
Yazarın konuyla ilgili yorumu var
Yorum: mıdır, varsa nedir?
Yazı hakkında sizin yorumunuz nedir'?
Tepki: Yazıyı diğerlerinden ayıran bir yönü
Fark: var mıdır?
Bu tip zihin hatITlama yönteıni, bir sınıfiaki
öğrencilerin Qkuduklan parça hakkında tartışmalanna
benzer.Böyle bir tartışmada okuduklanndan başka bir
şey olmamasına rağmen, bilgi, hafızalanna yerleşmiş
olur.
Evet, kendi kendinize tekrar yaparken, öğretmen
yada tartışabileceğiniz kimse yoktur. Buna rağmen
zihniniztekrar ettiğinde etkisi aynıdır. Son okuduğunuz
yazıyı hatırlamaruz ve hakkında düşünmeniz, o yazıyı
hafızanızaeklernenizi sağlar.
SiZE HiçBiR YÜKÜ YOK
Bu metodu aşağıdaki hallerde uyguluyorsanız en
avantajlı şekilde kullanıyorsunuz demektir:
(a) vakit öldürdüğünüz zamanlarda
77
 Yüksek Verinıli Okıımanın Anahtar
(b) zihninizi meşgul etmeyen işler yaptığınızda
Bu zamanları en son okuduğunuz yazıyı,
zihninizdetekrar ederek kullanabilirsiniz. Üstelik bu iş
sadece bir, iki dakikanızı alacak. Böylece Yüksek
Verimli Okuma tekniğinin son aşamasını da
uygulayarak okuduğunuz bilgininkalıcı olmasını
sağlamış oluyorsunuz.
Tabi ki, bunu yaparken, her hafta birçok
konferans ve seminere katılmak zorunda olan bir
arkadaşım gibi değişik yollara başvurmak zorunda
kalmayacaksınız.
İşte Ashley S. 'nin söyledikleri:
Bir konuşmacı lafı uzatmaya başlayınca, salondaki
ler uyuklamaya başlarıar. Ama ben uyuklamam.
Bunun yerine Yüksek VerirnH, Okuma tekniği ile
okuduğum yazılan1ekrar ederim. Bu en sıkıcı tpp
lamıyı bile işe yarar hale getiriyor.
YÜKSEK VERİMLİ OKUMANIN BEŞ ADIMI
Bu bölümde 'gördüğünüz konu, verimli okuma
tekniğini geliştirmiş okuyucular tarafından derlenen,
beş adımdan oluşan bir okuma programıdır. Bu
okuyucular, tekniğin, hızlı okuma tekniklerinden daha
iyi olduğunuhatırlamışlardır. Çünkü bu teknikle da az
zamanda dahaçok bilgi edinilebilir ve bu bilgilerin
kalıcı olmaları sağlanabilir. Adım adım- ilerleyin.
Üzerinde çalıştığınız basamağı iyi öğrenmeden
ötekine geçmeyin. Teknikleri zannettiğinizden çok
daha kısa sürede öğreneceksiniz.
İşte beş basamak:
1. Gruplandırarak okumaya alışın. Tek bir keli
meyi tek başına okumaktan vazgeçin ve
kelimele 78
Yüksek Verimli OkiımanınAnahtar
ri birleştirerek tek bir birim olarak okuyun.
2. Pasif okuyucu olmayın. Kelimeleri teker teker
okuyacağımza, önemli, tammlayıcı ve anlam
ifade eden kısırnlara dikkat edin. Diğer kısımları
hızlı geçin
3. Duraksamayın ve geri dönmeyin. Birçok insan
okudukları kısırnlara bir daha geri dönerek, şaşı-
lacak kadar fazla zaman kaybederler. Bu
kötüalışkanlığı bıraktığımzda, okuma hızımzda
akıl almaz bir artış olacak. Bunu başarabiirnek
için, okuduğunuz kısımları kapatmamza
yarayacak, küçük bir kağıt parçası
kullanabilirsiniz.
4. Yazıyı paragraflar halinde okuyun. Önce giriş,
ön söz, başlıklar ve diğer yol gösterici kısımları
inceleyin. Sonra yazımn paragraftardan oluştu-
ğunu, bu her bir paragrafın bir diğerinden
farklıolduğunu ve her birinin kendi içinde bir
anlam içerdiğini unutmayın. Paragrafın ana fikrini
alır almaz vakit kaybetmede.n bir sonrakine
geçin.
5. Okuduklarımzı pekiştirin. Yüksek Verimli'
Okuma tekniğini yeni uygulamaya başladıysamz
size daha önce verdiğim soruları kullanarak
(Konu, Bilgi, Yorum, Tepki, Fark) okuduklarımzı
hatırlayabilir, öğrendiklerinizin kalıcı olmasım
sağla yab ilirsiniz.
YAVAŞ OKUMA SONA ERDİGİNDE
Tam profesyonel Yüksek Verimlinin okuyucuları
bile arada bir mola verirler. Veronica D. şöyle diyor:
Yüksek Verirnli Okuma tekniği iş ve bilgi
edinmek içindir. Eğlence ya da keyif için koltuğa
yaslanıp
79
.

YÜksek Verimli Okumanın Anahtar

bir şiir kitabı, ya da bir filozofun eski bir eserini

her bir kelimeyi yavaşça sindirerek okumaktan
daha iyi bir şey düşünemiyorum. Tabiki"qkudu-
ğum eserlerin yüzde doksanını Yüksek Verimli
Okuma tekniği ile yapıyorum. Ama bazen,
acelem olmadığında dinlenrnek için bu hızlı
okuma tekniklerini bir kenara koyup yavaş
yavaş sindirerek okurum ve üstelik bunu çok
rahatlatlcıda buluyorum.
Evet, Veronica'nın yaptığı gibi. Her ne kadar bu
yavaş okuma alışkanlığınızı terk etmeniz gerekiyorsa ıv. B ÖL Ü M
'da onu tamamen unutmak zorunda değilsiniz.
Kendinizi ödüllendirmek içinara sıra kullanabilirsiniz.
Ama bunu yüksek kalorili bir tatlı olarak gönnelisiniz. HESAP MAKİNESİZ HIZLI
Eski okuma adetlerini çok özel durumlarda kullanın. HESAP
Böylece geliştirdiğiniz yeteneğe zarar vermemiş
olursunuz.

Hesap makineleri muhteşem araçlardır. Bizim

elle dakikalar süren hesaplarımızı birkaç saniye içinde
yapabilirler. Herkesin satın alabileceği kadar
ucuzdurlar. Bir zamanlar 100 $'a alınabilen bir hesap
makinesinin depgi bugün 15 $'3. satın alınabilmekte
ve cebinize sıW'ilmektedir.
Ama eğer yanınızda bir hesap makinesi yoksa,
ya da ona ulaşacak zamanınız yoksa, işte o zaman
hesap makineleri hiçbir işe yaramaz. Eğer bu
bölümde anlatılan geliştirilmiş Hızlı Işlem tekniklerini
bilmezseniz, böyle durumlarda zor anlar
yaşayabilirsiniz. Neyse ki bu metodlar çokbasittirler.
Eğer patronunuz size gelir, ve yıllık maaşmızı
yüzde dokuz artışla 17.300 $'dan 18.455 $'a
yükselttiğini söylerse ona teşekkür eder miydiniz?
Yoksa,hemen, artışın aslında 6 2/3 gibi olduğunu mu
fark ederdiniz?

80 81
r~~
:1
Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
Belkide patronunuz siıe bazı satış mukayeseleri
gösteriyor. Değişimin yüzde kaç olduğu hakkında
hemen bir fıkir yürütebilir miydiniz?
Bu durumlann hiçbirinde bir hesap makinesi
çıkaramazsınız. Diğer taraftan yüzde rakamlarını doğru
olara söyleyebilirseniz, büyük puanlar kazanırsınız.
Hızlı İşlem'in ticaret dışı faydaları da vardır. Bir ar-
kadaşım otobanda araba kullanırken sürat göstergesinin
birden yükseldiğini söyledi. Çok yüksek gösteriyormuş.
Durup tamir ettirecek vakti yoktu, ama hız limitin i aşmak
da istemiyordu.
Biiçok otobanda km. işaretleri vardır, böylece
kolaylıkla hız ibresini sabit tutarak bir sonraki km.
göstergesine kadar geçen zamanı ölçtü (gösterge
saatte 100 km. gösteriyordu). Bir kilometreyi 40
saniyede aldı. Kafasında yaptığı hızlı bir hesapla
bunun saatte 90 km. olduğunu anladı.
Ve böylece 100 km. gösterge hızıyla giderek, polise
yakalanmadı.
Hesap makinesiz çaresiz kaldığınız, hızlı işlem
yapmanız gereken çok çeşitli durumlar vardır.
.. Mesela:
Süpermarkette alış veriş.
Bir iş için gereken malzeme dökümünün
yapılması.
.hesaplamak.
. Reçetelerin yazılması.
Benzinin daha ne kadar götüreceğini
.saplamak.
Alış verişte taksitlerin tutarım ve faizlerini he-
82'
Hesap MakinesizHızlı Hesap
Hepsinden öte, eğer masa işi yapmıyorsanız ve
işiniz doğrudan parayla ilgili değilse kendi işinizde
birçok hesap yaparsınız. Bir dahaki iş yapışınızda
kafadan kısa sürede hesap yapabilecekken, gün boyu
karşınıza çıkan bu hesaplan bir sayın. Bence bu sayı
sizi şaşırtacaktır.
şİMDİYE KADAR SAYILAR HAKKINDA Kİ
ÖGRENDİKLERİNİzİN HEPsİNİ UNUTUN
Çocukluk yıllarınızdan beri, tüm hayatıniz
boyunca sayılarla çalışıyordunuz. Aslında yaptığınız
sayıları bir şekilde birleştirip yenilerini y~atrnaktı.
Hemen hemen işlemlerinizin hepsi dört ana
kategoriye dayanıyordu, toplama, çıkarma, çarpma,
bölme.
Doğru yolda olmadığınızı öğrenince şok
olabilirsiniz. Okullarda size verimsiz metodlan
öğrettiler. Bunların öğretilmesi kolaydır ama yıllar
boyunca büyük bir zaman kaybına yol açarlar.
Doğrusu, okulda öğretilen metodlar,en basit hesapları
dahi, akıldan yapmayı imkansız hale getirir. Örnek
olarak sağdan sola doğru tpplama kağıt kalemi
mecburiyet haline getirir.4783
6925
Yukandaki sayılan toplamak gerektiğinde
alışılmış metodla, 3 ve5, 8 ve 2, 7 ve 9 ve son olarak
4 ve 6 toplanIr. Eğer bunu akıldan yapmayı
denerseniz, doğru rakamlara ulaşabilirsiniz ama
rakamlann sıralaması ters olacaktır.
Şimdisoldan sağa çok daha hızlı toplama ve
bazı diğer tekniklerile bir ömür boyu size önemli
faydalar sağ-
83
 Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
layacak olan Hızlı İşlem'i öğreneceksiniz. Başlamadan
önce şunlara dikkat etmelisiniz:
1. Günlük hesaplarınmn büyük bir çoğunluğu bir
hesap makinesinin hatta bir kağıt ve kalemin
yardımı olmaksızıo akıldan yapılabilecek kadar
basittir.
2. Karışık işlemlerin birçoğu yine akıldan yapıla-
bilir, çünkü göreceğiniz üzere yaklaşımlar, sonu-
cu bulmada gereken her şeydir.
3. Hesap, kağıt ve kalemi gerektirecek kadar
karmaşık olsa dahi, Hızh işlem hesabı çok daha
kısaltacakbr.
Şimdiye kadar okullarda hiç gösterilmemiş
birçok şeyle, okulda sizlere söylenmiş birkaç metoqu
öğreniyor olaciksınız.
Eğer şüphe duyuyorsanız, sonuçlan izleyin. Eğer
tüm metodları hemen kullanmayı düşünmüyorsanız,
en azından onları tanımış olursunuz ve ihtiyacınız
olduğunda bu bölümde'nereye bakacağınlZı bilirsiniz.
HızLı TOPLAMA
Şimdi toplamanızı hızlandırmak için birkaç etkili
metod vereceğim. Bazıları o kadar basit görünür ki,
sizi şaşırtabilir. Örneğin aşağıda verilen temel metodu
öğrenirseniz; bundan sonraki metodlan bilrneseniz
bile, hızınız bir hayli artacaktır:
İki basamağı bir basamak olarak düşünün
Şöyleki,kolondaki rakamlar, 6 ve 3 iki ayrı
basamak
84
Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
olarak değilde tek basamak 9 olarak düşünülür. Bu
ancak geçen bölümdeki hızlı 'okuma tekniğinin bir
uzantısıdır, sadece geçen bölümde kelimeler ile
uğraşırken burada rakamlarla işlem yapıyorsunuz.
Aşağıda sol kolondaki rakamlar kağıt üzerinde
görülenler, sağ kolondakiler ise onları nasıl görmeniz
gerektiğini gösterir.
6
3
4 9
2
6
Biraz pratikle 6 ve 3'ü iki basamak yerine 9
olarak görmeyi öğrenebilirsiniz. Benzer şekilde 4 ve
2'yi 6 olarak görebilirsiniz. Şimdi bunu kolaylıkla
öğrenebilrnek için beni dinleyin. Hangisini toplamak
daha kolaydır, sol kolondaki dört basamağımı, yoksa
sağ kolondaki iki basamağı mı? Ve uzun sütunlardaki
rakamları toplamanın ne kadar kolayolacağını
düşünün. Bu metodu kullanarak toplama süresini
neredeyse yarıya indirebilirsiniz.
Birkaç basamağı bir basamak gibi görmek
nasıl? Deneyin ve kendiniz görün. Aşağıda verilen
sütunlarla pratik yapmaya başlayın. Başlangıçta sizin
için yeni bir şey olduğundan biraz alışılmadık
görünecektir. Uzun zaman geçmeden basamak
sıralamasınıiı zihninizde otomatik- bir hale geldiğini
göreceksiniz. Onun hakkında düşünüyor bile ol-
mayacaksınız. Yalmzca yapıyor olacaksınız '
Aşağıdaki rakamlar üzerinde çalışalım. Bu
aşamada msayıları toplamayalım yalnızca rakamları
eşleştirelim:
85
rf

Hesap Ma~inesiz Hızlı Hesap

Hesap Makin.esiz HıZlı Hesap
372546
sizin gördüğünüz rakamlar ve sağ, tarafta her
221313
işlemden sonra aklınızda olması gereken artan
84 9 5 7 1
14O312 toplamlar görülüyor.
7 5 824 6 Yazılmış Olan Gördüğünüz Artan Toplamlar
1 1 1 442 3
162533 2 5
4 13 132 8
1 9
14
7
Böylece sol kolonda 5, 9, 8, 5 rakamlarını 1 8
"göreceksiniz." Aslında altı sütunu nasıl "görmeniz" ge- 22
1 27
rektiğini şöyle yazabiliriz.
4 5
593859 Yukarıdaki kolonlarda çalışırken, toplamı dokuzu
989883 aşan basamaklarla işlem yapma zorunluluğunuz
86968 8 yok idi.Ama basamakları çiftleştirmede ustalık
575 665 kazandığınızda, iki basamaklı bir sayının (lO ya da
Bu tekniği otomatik hale gelene kadar daha fazla) toplamının sizin için bir farklılık
uygulamaya devam edin hayatınızın kalan kısmında
bunun faydasım göreceksiniz. Bu kısmı tam olarak yaratmadığını göreceksiniz. Aşağıdaki kolonlar ile
kavradıktan sonra, eşleme tekniğinin ikinci kısmına bunun alıştırması size yardımcı olacaktır.
bakalım. 9347 6
İkinci kısım:
3 7 7 4 4
Sayılardan ibaret olan bir sütun da 2 4 6 7 3
yukardan aşağı doğru hareket ettikçe 2 5 9 4 3 4
yeni basamağı topIayarak artan bir toplam 9 7 5 3 2
elde edin. O 2 6 5 8
Aşağıda ilk "gördüğünüz" sayı 5'dir. Gördüğünüz 1 9 '8 5 3
ikinci sayı 9 olduğundan, 5 ve 9'u toplayarak 14'ü elde 9 1 3 5 9
ediyorsunuz. Sonra 8'i ekliyor sun uz ve size 22 Çiftlenen basamakların iki basamağın bir gibi
sayısını veriyor ve sonuç olarak da 5'i ekleyin ce görüleceğini bilerek işlem sürenizi yarıya indirebilir,
toplam sonuç 27 oluyor. Aşağıda. solsütunda başka böylece bu basit tekniğe yeterli motivasyonu ve
birine görünen, ortada gereken pratiği
86 87

Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
vermiş olursunuz. Uzun süre geçmeden,
otomatik olarak, düşünmeden yapıyor olacaksınız.
PEKİ YA BÜYÜK SAY/LAR?
"İyi" diyorsunuz, "basamakları çiftlemek tek bir
kolon olduğunda kolay. Peki ama her bir sayı iki
ya da daha fazla basarnaklıysa ne olacak?"
Onları yine çiftleyebilirsiriiz. Teknik biraz değişik
olsa da sonuç yine aynıdır. Şu problemi göz önüne
alalım: " 37864
+51123
Soldan sağa çalışarak, üst ve alt basamakları
çiftIeyin böylece her kolonda bir basamak
"göreceksiniz." 8,8,9, 8, 7 sayıları elde edilecektir. Bu
sayılar ise üstteki iki grupsayının toplamıdır.
Kafanızda birsoru belirecek. "Eğer bir sayı basa-
maktan taşınırsa ne olur?' Soldan sağa işlem sayıları
taşmanıza izin vermez."
Neyse ki bu sorurlUn çÖzümü vardır: Şu
problemi ele alalım: 49
t.31
Bu problemde açıkça taşınma görülmektedir.
Eskimoda yöntemle, sağdansola, 9 ve I'in toplamının
10 olduğunu, ve I'in taşınması gerektiğini görürsünüz.
Eğer yeni yÖntemle, soldan sağa, işlem yaparsanız 7
ve LO sayılarınıelde edersiniz. Tabiki 49 ve 31, 710
yapmaz. Ama bir sa-
88
Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
niye düşünün ve basit bir ayarlama ile:
bunu
ı. Soldan sağa toplamamzı mümkün kılar
2. Taşınan sayıyla ilgili düzenlemeyi yapar
İşte sizin için düzenlemeyi yapan kural:
Kolondaki sayıların toplamı birden fazla
basamakh olduğu durumlarda, bu fazla
basamağı al ve bir önceki 'kolona ekle.
Bu 49 ve 31 toplarken yapılan işlemdir: Soldan
sağa giderek (üst ve alt basamakları toplayarak) 7
ve 10 rakamlarını "görüyorsunuz;" İkinci kolon
ekstra bir basamak verlnce bu fazla sayıyı alıp, ilk
kolona ekleyin. Böylece toplam 80 olur.
Bu size yeni olduğundan ne kadar k;olay ve hızlı ol
duğunu fark etmemiş olabilirsiniz.
Aşağıda verilen sorularla biraz pratik yapınca tekni
ği çabuk kavrayacaksınız:
67 55 49 61 83
28
+29 +46 +54 +38 +19
.
+34
Ilk soruda 6 ve 11 "gördünüz" Ve sadece ll'den 1’i
alarak 6'ya eklediniz ve bu size 7'yi, kalan 1 'le yan
yana 71'i verdi. İkinCi sorudaS ve 16'yı gördünüz. Bu
size 96'yı verdi. Bunun en güzel yanı, işlemleri
akıldan yaptınız, kalem ve kağıda ihtiyacınız olmadı
ve sağğan sola gitmediniz.
Üçüncü soruda daha değişik bir oıayla karşılaşıyorsunuz.9
ve 11'i görüyorsunuz. Ikinci kolondan l'i alıp ilk
kolona eklediğinizde 10 sayısını elde edersiniz.
Toplamı-
89
i~
ı"
L
,~
i~,
Hesap Makinesiz Hızlı Hesap llesap Makinesiz Hızlı Hesap

nız 1O ile geride kalan 1, yani lOl'dir. Bu diğer bir sayının ilk üç basamağını 772 ve 142 toplanır.
ikisinden daha zor olmakla birlikte, eski metodla, kağıt Buna göre istenilen hassasiyet ölçüsünde toplam
kMem kullanarak yapılan çözümden çok daha kısadır. 77 .
772
Kendiniz sayılan toplayarak pratik yapın. Asla hayal
edemeyeceğiniz ustalığa ulaşacaksınız.. -
+ 14 +14.2
91 91.40
Bu metod sizden istenen birçok toplama
işleminde faydalı olacaktır, çünkü birçoğu bir, iki ya da
Her iki durumda da toplamda, yüzdeyle ifade
,üç basamak uzunluğunda olacaktır. Peki ya daha
uzun sayılar? çoğunu aynı şekilde çözebilirsiniz. edilebilecek küçük farklılıklar görülür. Belli sayıda
Sadece iki ya da üç önemli basamağı ekleyin seçilen basamak ile kullanılan yaklaşım metodu
(soldakiler). Bunu birçok durumda yapabilirsiniz, sizlere birçok yerde sıklıkla yardım edecektir.
çünkü kesin yanıılara nadiren ihtiyaç duyarsınız. - Örneğin CD satışı yapılan bir promosyon
Yaklaşık hesaplar genellikle tatmin edicidir. reyonundasınız. Promosyon 30 $ vererek sekiz adet
CD alabilmenize imkan veriyor. CD'lerin üzerinde şu
HIZLI YAKLAŞıMLAR NASIL YAPıLıR
etiketler var.
Şimdi soldan sağa toplamanın diğer bir 3.65 $
avantajını görüyorsunuz: en önemli pasamaklar 4.29
soldadır Mesela: 2.98
77.23 $ 4.95
4.50
7.10
Burada 77 dolar 23 cent'ten çok daha önemlidir.
4.98
(Unutulmamalıdır ki Hızlı İşlem hesap makineniz
3.10
olmadığı ya da kullanmak istemediğiniz durumlar
içindir. Hesap Makineleri hesapları kontrol ederken
Her bir fiyatın sentler eklenmediği halde yalnızca
veya ticari değerler ıçin her zamankullanılmalıdır.)
Yaklaşık hesaplar için, genellikle ilk iki ya da üç rakam soldaki değerlerin toplanmasıyla 30 $'ı geçtiği 31
kullanılır. Böylece problemde: $'ı bulduğu görülüyor. Toplama daha yakın bir
77.23$ $ yaklaşım istiyorsanız ilk iki basamağı toplarsınız ki, bu
+ 14.21 da 35.2 $'a karşılık gelir. Bu rakamdan alış verişinizin
karlı olduğunu anlıyorsunuz.
İşte birkaç iyi haber: Şu ana kadar Hızlı İşlem tek
Sadece 77 ve 14'ü veya daha yakın bir sonuç
niklerinin her birini öğrendiyseniz, yukandaki
için her
toplama iş
90 91
 Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
lemiini, bir hesap mekinesinden daha hızlı
yapabilecek seviyeye gelmişsiniz demektir! Hesap
makinesiyle çalışmak,sayıIar elle girmeyi
gerektirirken, Hızlı Toplama metodları yalnızca
rakamlara bakarak onları seri halde toplama imkanı
verir.
KAGIT ve KALEMLE TOPLAMA
DAHA KOLAY OLDU
Elbette, hesap makinenizin olmadığı ve her biri
çok basarnaklI birçok sayının toplamının tam olarak
gerektiği bazı ender durumlar olabilir. Her ne kadar
kağıt ve kalem kullanımı zorunluluk olsa dahi, bu
işlemi eski metodla yapmanız gerektiğini göstermez~
Hala şoldan sağa toplayabilir ve bunu, okulda size
öğretilenden çok daha hızlı yapabilirsiniz.
Bunu sağlayan kural ise:
.
Her bir sütundaki sayıları eklerken,
toplamın 10 'u her geçişindeküçük bir
işaret koy ve toplam 10’dan küçükmüşgibi
toplamaya devam et.
Bu yüzden 9 ve 7'yi ekleyince 16 sayısı elde
ediliyor. Kağıda küçük bir işaret koyun ve
toplamı 16 yerine 6'ya eşitle. Daha iyi anlamak
için, tek bir sütunla yapalım.10 ya da Üstüne'her
gelişte O sayısın1n soluna hemen bir işaret
koyun.Basit bir örnek vernek için, tavsiye
edilenin aksıne, her bır sayıyı bırbınnden
bagımsız olarak ekleyeceğiz.
9
7 noktaların sayısını toplama ekliyorsunuz:
3
92
Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
.4
1
2
Yukarıdaki örnekte .9+7= 16. 7’nin yanına bir
işaret koy ve toplamının 6 olduğunu farzet. 6+3= 9.
9+4= 13. 4'ün yanına bir işaret koy ve toplarnın 3
olduğunu düşün.3+1= 4. 4+2= 6. 6 sonucu iki nokta
ile bulundu. Bu şu anlama gelir sonuç 26'dır.,
Basamaklar teker teker açıklandığında işlem
karışık gibi görünse de, aslında değildir. Alıştırına
yaparak eski metoddan çok daha hızlı çözüme
ulaşabilirsiniz.
Aşağıda aynı metodu büyük sayılarla gorüyorsunuz.
4378
24.9.3
1 0.9 2
.7.8 1 1
.630.9
2.4.9 3
2256
İlk basamakta; yukarıga her bir kolondaki
sayılan, toplamlail 10 ve daha büyük olanların yanına
bir nokta koyarak topladınız; ve toplama esnasında
tophımın ikinci terimini aldınız (örneğin 14 yerine' 4)
İkinci basamakta, her bir kolon için noktaların
adedini yazıyorsunuz, bunu yaparken ,bir basamak
sola kaydırmayı unutmuyorsumiz. Ve kolayca
93

Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
4378
24.9.3
1 0.9 2
.7.8 1 1
.6 3 0.9
2.4.93
2256 Ön Toplam
2232 Nokta Sayısı
24576 Büyük Toplam
Rakamların hızlı toplanması için bazı etkili
zamankurtarıcılar gördünüz. Bunlar, anlamanız ve
alıştırına yapabilmeniz içinmantıklı bir sıra takip
ederek sizlere sunuldular. Belki de şu andan itibaren
aklınız yeni öğrendiğiniz bilgilerle biraz karıştı. O
zaman Hızlı İşlem yapmanızı sağlayan teknikleri şöyle
bir tekrar edelim.
1. Her zaman soldan sağa toplama yapın, en
soldan sağadoğru hareket edin.
2. Bir sütundaki sayıbırı toplarken, iki sayıyı
bir düşünerek onları çiftleyin.
3. Sütunda aşağı doğru inerken yeni sayı
çiftlerini sırayla toplayarak bir toplam bulun.
4. Eğerbir sütundaki sayılarıo toplamı bir
basamaktan fazlaysa 10'lu sayıyıalın ve onu
bir önceki kolona ekleyin.
5. Kesin toplamların istenmediği durumlarda
çabuk yaklaşımlar yapmayı benimseyin.
İstenilen hassasiyeti dikkate alarak soldan 1,
2 ya da 3 basamak alın.
6. Kesin cevaplar istendiğinde kalem kağıt ile
nokta yöntemini kullanın.
94
Hesao Makinesiz Hızlı Hesao
Hızlı Toplama ile ilgili hala çok önemli bir nokta
var. Yalnızca tophima ile ilgili olmadığından sonraya
bırakıldı. İçinde cevaplarınızı kontrol edecek hızlıbir
yol bulunduruyor.
HızLı ÇıKARMA
Hesap makinesinin yardımı olmadan çıkarma
yapmak kolaydır ve yine soldan sağa doğru yapılır.
Toplama işlemindeki esas zorluğun sayıları
taşımak olduğunu gördünüz. Çıkarmada ise tam
tersidir:sayı alımı. Sayı alınması gerekmediği
durumlarda çıkarma çocuk oyuncağıdır.
Aşağıda örneklerde görüldüğü gibi:
78 54976489
-23 - 41753126
Yalnızca soldan başlayarak her bir sayıyı
üstünden çıkarmak sonucu vermektedir. Ne yazık ki
her sorun bu kadar kolay değildir. Şuna bir göz atalım:
62
-48
6'dan 4'ü çıkarmak kolaydı, ama 2'den 8ri
çıkarmak gibi bir durumla karşılaştık. Bu sorunu
halletmenin iki kolay yolu olduğunu öğrenince
şaşıracaksınız. Biri akıldan uygulanırken, diğeri kağıt
ve kalem gerektirir. İkisi de okulda öğrendiğiniz
metodlardan çok daha kısadır.
Akıldan yapılan metod: Alttaki sayıyı O'la sonuçla
nacak şekilde gereken sayıyla topla. Sonra bu sayıyı
üstte
95
.
 Hesap. Makinesiz Hızlı Hesaıı

ki sayıya ekle. Bu sizi sayı almaktan kurtaracak ve Hesap Makinesiz Hızlı Hesap

oldan sağa çıkarına yapmanızı sağlayacaktır. Yukarıdaki miş 2'yi 1, 8'i 7 olarak görüyorlar.
rnekte 4850 olur, 62'de 64 olur. Aşağıda alıştırma yapmanız İçin birkaç problem
Aşağıda iki türlü yazılmış bir kaç alıştırma var. Herb veriliyor. Alıştırma yaptıkça sOf!Jlar okuldakine göre
çok daha hızlı (hatta çok daha doğru) çözebildiğinizi
r örnekte orjinal soru solda, düzenlenmiş olanı sağdadır. göreceksiniz. Unutmamalısınız, ıd, sorularla alıştırına
-52 -54 -84 –85 yaparken sayı almanız gerektiği zaman hemen soldaki
-73 -73 -63 –65
19 20 28 30 38 40 29 30 sayıya bir çizgi atarak işaretleyin. Bu sayı üzerinde
çizgi olduğu için sizi uyaracaktır.
Bu metod zihinden yapılabildiğinden akıldan 7845 6382 7295 9923 7711
5932 -4293 7186 8947 1485
yapılan metod olarak adlandırılır ve çok basittir;
2913
Uğraştığımız sayılar en fazla iki basamaklı
olduğundan veya bizden istenilen hassasiyet iki 8320 5936 6021 -8246
5603 5441 6739
basamağı aşmayacağından bu metod sıkça
,

3677
kullanabileceğimiz bir metoddur. Akıldan yapılan
metod çoğunlukla üç basamaklı sayılarda da Tabi bir de tam sonuca ulaşabilmek için 2'nin
üzerinde işaret olduğundan onu 1 olarak okumalısınız.
iii

geçerlidir.Yalnız daha uzunsayılar için kalem kağıt

metodu en iyisidir.
HIZ FAKTÖRÜ
ij

Kalem kağıt metodu: Önceden olduğu gibi i

soldan sağa çıkarın. Bir sayı almanız gerektiğinde Kendilerini Hızlı Toplama, Hızlı. Çıkarma
(mesela, 5'den 8'i çıkarırken), her zaman yaptığınızı metoduna alıştıran kimselerin ( sizin de yakında
olacağınıza inanıyorum) hesap makinesi
yapın. 8'i 15'den çıkarın. Cevabı yazdıktan sonra kullanmadan, işlemlerini daha hızlıyapmalarının iyi bir
(burada 7) sola geçen numaraya hemen bir çizik atın. sebebi vardır., Hesap makinesinin tuşlarına .basarken
Aşağıdaki gibi: kaybettikleri zamanı, kazanca çevirirler.
Işlemi akıldan yaparken uygulanan basamak
sayısı çoğu zaman elle makine tuşlanna basma
557
sayısından daha azdır. Basit bir örnek olarak 3+2
-384 toplama işlemini ele alalım. Yalnızca akıldan hesap
273 gerekiyor, ama hesap makinesınde dört
tuşabasmalısınız (3, +, 2, =).

Üzeri çizilerek işaretlenmiş rakam, aslında

gerçek değerinin bir eksiğidir. O zaman yukarıdaki
sonuç,273 değil 173'dür. Bir başka deyişle çizilerek
işaretlenmiş her sayıdan 1 çıkartın. Bu metodla evde
çalışan çoğu kimse düzeltilmiş rakamları yazmıyorlar
bile, çizilerek işaretlen

97
96
 HesaD Makinesiz Hrzh HesaD
Hesav Makinesiz Hızlı Hesaıı

2 Sadeleşen sayıları çarpmak

Çarpma ve bölmeye gelindiğinde her ne kadar
akıldan yapılar işlem sayısı artsa da hesap
makinesine yine de gerek yok. Örnek olarak basit bir
çarpma işlemi veriliyor.
40
x32
80
120
1280
Bu problemi çözmek için hesap makinesine altı
kez basılmalıdır (her bir sayı, çarpma ve eşittir
sembolleri).Hesap makinesiz yaparsanız işlemi
çözmek sekiz basamak gerektirir ve de bu kalem ve
kağıda zorunlu kılar.
Peki bu, bölme ve çarpmayı, hesap makinesi olma
dan yapmanın daha hızlı bir yolu yok mu demektir?
Elbette hayır. Her gün karşılaşmakta olduğunuz birçok
sorunun bazı hızlı Çözüm teknikleri vardır.
HızLı ÇARPMA
Kalem ve kağıt olmadan, akıldan, çok sayıda
çarpmaproblemini çözecek iki adet hızlı ve kolay
metod öğreneceksiniz, bir tanesi O'ları yok etmek ve
tekrar yerleştirmek. Mesela, 400x700'ün kaç ettiğini
bana birkaç saniyede söyleyebilir misiniz? Eğer, çoğu
insan gibiyseniz,söyleyemezsiniz.
Ama tabiki 4x7= 28 ettiğini biliyorsunuz. Ve de bu
400x700'ün çözümunün anahtarıdır.
Yapacak1arınız:
3 Alınmış olan O'larl sayının sonunaeklemek
Sorunun asil hali, 400x700, dört tane sıfıra
sahiptir. Yani 4x7'yi çarpıp 28'i elde ettiğinizde size
280.000 sonucunu veren, dört sıfın 28'in sonuna
ekliyorsunuz. Yalnız dikkat edilecek bir nokta var.
Eğer çarptığınız sayıların sonucunda, ilk olarak
karışımza sıfırla biten bir sayı çıktığında ekliyeceğiniz
sıfırları bu sıfınn sağ tarafına eklemelisiniz. Başka bir
deyişle 40x50 probleminde önFe sıfırlarıatıyorsunuz,
4x5 işlemiyle 20' sayısını elde ediyorsunuz ve
çıkarmış olduğunuz 20'ye ekleyerek 2.000 sonucunu
buluyorsunuz.
Aşağıdaki sorularla alıştırma yapın:
20 450 3000 120 x130
x 40 x20 x300 x20 x300
1500 2000 700 1100
x 3000 x 400 x70 x30
Bu tip çarpmaya alışmanın çok fazla pratik
gerektirmediğini görüyorsunuz. Fazla geçmeden, bu
tip problemleri kağıtta görür görmez, yapabiliyor
olacaksınız. Eğer' biri size 2000x400 kaçtır diye
sorarsa cevabın 800.000 olduğunu bileceksiniz.
Eğer sayıların hiçbirinin sonu O ile bitmiyorsa ne
olacak? 43x11 gibi sayılarla ne yapacağız? Sayılardan
birini sonu O olacak biçimde değiştirirsiniz.
Sonu sıfıra en yakın olan sayıyı seçin. Yukardaki
örnekte 11 sonu sıfıra en yakın olan sayıdır. 10'dan
yaInızca 1 sayı farklıdır. Bir sonraki adım ,diğer sayıyı
sonu O ile

1 O’ları atmak

98 99
 Hesao Makinesiz Hızlı Hesaıı
biten sayı ile çarpmaktır. Bu durumda 10x43= 430. 10 ye-
rine 11 ile çarpmamız gerektiğinden elimizdeki sonuca bir
43 daha ekleyeceğiz. 430+43= 473. Ve bu sorunun
cevabıdır. Burada işlem sırası:
1.Sonu sıfıra en yakın sayıyı seçin ve toplayarak ya da
çıkararak onu sıfır yapın (11,10 oldu).
2. Diğer sayı ile bu ,değiştirilmiş sayıyı çarpın
(10x43)
3. Toplama ve çıkarma ile yapılmış olan değişikli
ği gidermek için gerekli düzeltmeyi yapın
(430+43= 473).
Bir sayının sonunu O yapmak için onu azalttığınızda
probleminsonunda ekleme yapmak zorunda
kalacağınızı göreceksimz. Sonu O yapmak için sayıyı
ii büyülttüğünüzde, sonradan çıkarma yapmalısınız.
Örnek olarak: 9x34 işlemini ele alalım, 9'u 10
yaparak 340 sonucuna ulaşıyoruz.Ama sonra 34
sayısını sonuçtan çıkararak 306 cevabını buluyoruz.
Eğer soru 8x38 ise, başlangıç sonucumuz 380'dir.
Dengelemek amacıyla 38x2'yi çıkartırız. 380-76= 304.
Şu tipik örneklere bir göz atalım.
44 56 31 17 29
x11 x 9 x25 x29 x15
45 66 84 75 88
x19 x78 x11 x21 x12
Böylece sonu sıfırla biten, ya da sonu sıfır yapılabi
len sayılarda akıldan hesap yalnız mümkün değil, aynı za
\
Hesap Makinesiz Hızlı Hesap
manda kolaylıkla yapılabilen bir işlemdir. Tabiki bu
metodlara uyum göstermeyen sorular çıkabilir, ama
öğrendiğiniz etkili teknikler birçokçarpma işlemİnde
yardımcıolacaktır.
HIZLI BÖLME
Bir saniye düşünün, çok daha hızlı bölme
yapmayı öğrendiğinizi fark edeceksiniz. Şöyle bir
problemi çözerken kullandığınız basamakları biraz
düşünün.
168
43)7224 43
292
258
344
344
Uzun bölme işlemleri 1) Tahmin 2) Çıkarma
bölümlerini içerirler. Yukardaki örnekte önce kaç kere
43, 72 eder diye bir tahriıin yürütüyorsunuz. Ve sonra
72'den 43'ü çıkararak 292 sayısını elde ediyorsunuz.
Tahmin ve çıkar- ma işlemleri sonuca gidene kadar
devam eder.
Tahmin etmenin sırrının, sayıları basitleştirmek
olduğunu zaten biliyorsunuz. Yukardaki örneğe tekrar
bakalım. Kaç kere 43'ün 258 olduğunu bulmak, her
bir sayıdan bir basamak keserek daha kolay bulunur.
4 ve 25 ile 6 sonucunu bulabiliriz (6x24= 24)
Hızlı Çıkarma ile ilgili öğrenriıiş olduğ~nuz
teknikler bölme için gereken işlemlerde size yardımcı
olacaktır. Soldan sağa giderek292'den 258'i hızlı bir
şekilde çıkara
101
 Hesap Makinesiz Hızlı Hesae...

HesaD Makinesız Hrzlı HesaD Sayı toplama metodu o kadar hızlıdır ki,. çoğu insan
bilir, veya karşılaştığınız başka çıkarma işlemleri hesap makinelerinden elde ettikleri sonuçları kontrol
yapabilirsiniz. etmek için, bu metodu kullanırlar.
Hızlı Bölme için gerekenleri bu bölümde şimdiye Bir hesap makinesinde tüm sayılan doğru
kadar öğrendiniz. Tahmin ve Hızlı Çıkarma ile ilgili
bölümlere geri dönerek bunlar hakkında girdiğinizi gösterecek bir yol hemen hemen yoktur. Tek
ustalaştığınızda, Hızlı Bölme'yi rahatlıkla geçerli belirleme, işlemi tekrar yapmak, ya da şimdi
yapabileceksiniz.
göreceğiniz Sayı Toplama metodunu kullanmaktır.
İŞLEM SÜRENİzİN YARISıNı NASIL İlk önce sayı toplamlannın, çabuk ve kolayca,
KURTARABİLİRSİNIZ
nasıldoğrulandığını göreceksiniz. Ve Sonra metodun
Okullarda bizlere kağıt, kalemle İşlem
yaptığımızda sonuçları kontrol etn;ıemiz gerektiği herhangi bir probleme nasıl uygulandığını
öğretildi. Mesela, eğer bir sütun sayıyı topladıysanız, anlayacaksınız.
aynı sayıları, aynı sonucu elde etmek için bir de
SAYı TOPLAMLARı NASIL BELİRLENİR
tersten toplamalıydınız. Eğer bir bölme işlemi Sayı toplamının en basit tanımı, bir sayıdaki tüm
yapıyorsanız, sonucu bölenle çarpmalıydınız.
Çarpmada, üstteki sayıyı alta, alttaki sayıyı üste basamaklann toplanmasıdır. 3+1: 4 olduğunda 31
yazarak tekrar çarparsınız. sayısının sayı toplamı 4'dür.
Doğal olarak bu işlem süreYi iki misline çıkarır.
Bu yüzden kontrol süresini çıkartırsak problemi Ama bundan biraz daha fazlasını bilmelisiniz. Eğer
çözmek için gereken süreyi bir hayli azaltmış oluruz.
Ve ne mutlu ki, bunu yapabiliriz. sayı toplamı birden çok basamaklıysa (mesela 12) o
Bunu yapmanın yolu, kontrol edilmesi gereken zaman son toplam bu sayının basamakları toplamıdır
sayıları kısaltmaktır. On sayıdan oluşan bir sütun
düşünelim, bunların her biri beş basamaklı olsun. Eski (1+2: 37). Örnek olarak, 343214 sayısını ele alalım.
kontrol metodu ile elli sayıyı tekrar toplayacaktık. Ama Basamaklar toplamı 17, Ve de bu 8 eder. Böylece
şimdi öğreneceğiniz metodla, sadece on sayıyı
toplayacaksınız. 343214 sayısının sayı toplamı 8'dir (1+7: 8).
Herbir satırdaki sayıların toplamını topluyor
olacaksınız. Ve bu orjinal beşten yalnızca bir basamak Biraz alıştırmayla sayı toplamını çok daha hızlı
fazla olacak. Sayı toplamını uygulayabildiğiniz zaman,
ister toplama, ister çıkarma çarpma ya da bölme olsun yapabilirsiniz. Size daha hızlı gitmeniz için bir ipucu:
her türlü işlemde bu kontrol metodunu 9'larıdikkate almayın. Sayıda 9 gördüğünüzde
kullanabileceksiniz.
Bilmeniz gereken bir şey var: ilgilenmeyin, toplamınız 9'a ulaştığında, O da
olduğunuzu düşünün.
102 Bunun açıklaması şöyledir. 94 sayısın,ı ele
alalım.Sayıların toplamı 4'dür. Çünkü 9+4: 13 ve 1+3:
4'ü verir.Eger baştaki 9'u dikkate almasaydınız, yine
aynı sonucu verecekti. Şimdi bunun daha Uzun bir
sayıda işlemini görelım. 457'de toplamı 7'dir. (4+5=
9, 9+7= 16, 1+6= 7)Toplamı 9 olan 4 ve 5'i dikkate
almayarak yine aynı sonu
103
Hesao Makinesiz HızlıBesal!..
Hesao Makinesiz Hızlı Hesao

ca ulaşıyoruz. Kalan sayı 7'dir.

Peki ya sayıların toplamı sonuçta 9'u verirse ne lemler şöyle olmalı: 4+3= 7; 7+7= 14= 5; 5+2= 7;
olacak? Yine sıfır olarak alın. 7+8= 15= 6; 6+5=11= 2; 2+1= 3; 3+6= 9= O; 0+4= 4.
Kağıt üzerinde karmaşik gelebilir. Ama akıldan yap
Şimdi lütfen sayılann toplamıyla ilgili biraz alı Ş tır mak çok kolaydır. Deneyin!, Birçok satırdan oluşan
sayılann toplamını ne kadar hızlıkontrol edebildiğinize
ma yapın. Basitçe bir kağıda birkaç sayı ve onların şaşıraksınız.
Peki bu yöntem yüzde yüz sağlıklı mıdır? Tam
sayıtoplamlannı yazın. Ne kadar hızlı ve kazançlı olarak değil. Bazı hatalan tespit edemeyebilir. Mesela
olduğunu göreceksiniz. bir satırda yer değiştiren iki sayı buna örnektir. Bir de
O yerine 9 yazdığınızda bunu tespit edemez. Ama
Şimdi sayı toplamıni bulmasını anladığınızı kabul sistem yüzde 99.44 güvenlidir ve birçok bilgili insan
tarafından değerli ve doğru bir zaman-kazandırıcı
ederek, matematik hesaplannda nasıl sağlama olarak kullanılmaktadır.
yapacağınıza geçelim. .
HIZLI TOPLAMA SAĞLAMASI
Bir toplama işlemini sağlamak için bütün rakamların
HızLı ÇIKARMA SAGLAMASI
toplamının sayı toplamına eşit olup olmadığına
Bildiğiniz gibi, okullarda öğretilen çıkarmanın
bakılmalıdır. Şu örneği inceleyelim: sağlaması sonuç ile çıkanın toplanmasıydı: Bu
Sayılar Sayı5Toplamları
437 çıkarılan sayıya eşit olmalıydı.
285 6 Sayı toplama metodu aynı işi yapar. Sonucun ra-
+164 2 kamlarının toplamını, çıkan sayının toplamına eklenir.
886 6 Bu çıkarılan sayının toplamına eşit olmalıdır.
Örnek:

Sayılar Sayı Toplamları

Cevabın gösterdiği üzere "sayı" toplamlarının sonucu 537 6
"sayıların toplamına" eşittir. Aslında sayı toplamLarını -241 -7
269 8
yukarıdaki gibi yazmak zorunda değilsiniz. Aşağı
doğrusayıları birbirlerine ekledikçe, toplamları aklınızda
tutabılirsiniz. Tabi sayı toplamı 9 olduğunda onu O
Gördüğünüz gibi işlem sağlanıyor, çünkü sayı
almanız gerektiğini unutmamalısınız. top
Böylece yukarıdaki sayıları toplarken, aklınızdaki iş 105
104
 Hesap Makinesiz Hızlı Hesali Hesap Makinesiz Hızh Hesap

lamları sağlanıyor. "Sayı Toplamları" 8'i veriyor.
Buna7'yi eklerseniz I5'i verir, bu da 6'ya eşittir. Ve de
6 çıkanrılan sayının Sayı Toplamıdır.
HızLı ÇARPMA SAGLAMASI
Çarptığınız iki sayının, sayı toplamlarını çarpın. Bu
tek basamağa indirgendiğinde, bu, cevabın sayı
toplamına eşıt olmalıdır.
İşte bir örnek:
.
81x4= 324 olduğundan işlem sağlanmış oldu.
Sayı toplama metodu buna benzerdir.Tek farkı
sayılarla değil sayı toplamlanyla işlem
yapmanızdır. 4'ün sayıtoplamı olan (4) ile 81'in
sayı toplamı olan (0,"9, O'a gider") çarpıldığında
O sonucu bulunur. Bu da bölünen sayının sayı
toplamına eşittir. (3+2+4= 9 bu da O)
Tabi ki, bölme işleminde bazen "kalan"lar
olacaktır. Mesela 325'i 4'le böldüğümüzü düşünelim.
O zaman 1 kalan sayıdır. Daha önce yapıığınız gibi;
bölen sayı ile sonucun sayı toplamını çarpın ve buna
kalanı ekleyin. Bu bölünen sayının rakamlan

Sayı Toplamları toplamına eşit olmalıdır.

Sayılar Sayı Toplamlan metoduna alışmak için üzerinde
437 5
x6 biraz çalışın. Birçok insan gibi:
x24
10.488
3 ı. Anlatması sayfalar sürmesine rağmen, Sayı
Toplama metodunun şaşılacak kadar basit oldu-
Örnekte sayı toplamlannın çarpımıyla elde ğunu.
'ı; edilen sonuç 30, yani 3, ve bu da sayılarınçarpımıyla 2. Sayıyı okur okumaz, sayının sayı toplamını he-
4!
bulunan sonucun rakam toplamına eşittir. Böylelikle saplar hale geleceğinizi.
3. Sayı Toplama metodu ile sağlamayı, soruyu
işlem sağlanmış olmaktadır. çözmeye ayırdığınız vaktin onda biriyle yapabile-
cek olduğunuzu göreceksiniz.
HızLı BÖLMENİN SAGLAMASI
Şimdi size birkaç hatırlatma yapacağım: Bölüm
Okullarda, bölme işlemini sağlarken bölen sayı başındaki Hızlı Matematik metodlarını çalışmamış
ile sonucu çarpmanız gerektiğini öğrenmiştiniz. Bu olsanız bile, onları istediğiniz an öğrenepilirsiniz. Bu
bölüm,size bunu nasıl yapacağınızı anlatmak için hep
bölünen sayıya eşitlenmişse bölme işlemi doğrudur. burda olacak.
Onemli olan nokta, artık hesap yapmanın daha
81 hızlı ve iyi yolları olduğunu artık biliyorsunuz. Onlar
4)324
için hazır oldugunuzda, burada sizi bekliyor olacaklar.

106 107
 Başka1annm Çöumediği Sorunlan Nasıl Çözebi1irsiniz

PROBLEM ÇÖZMEK SİZE NE KAZANDıRıR

Bu bölümde ve sonraki bölümlerde anlatılacak

olan problem çözme teknikleri, hayatın her alanında
başarılı insanlar tarafından uygulanmış ve sonuç
verdiği tespit edilmiştir. Yıllar yılı dünyanın en başarılı
insanlannın sırlannıçözebilmek için uğraştım ve sizi
temin ederim ki, baş'arılannın en önemli anahtarı,
problemlerin üstesinden gelebilme yetenekleriydi.
Bu insanların kariyerleri ve hayat şekillerini
v. BÖLÜM araştırmak, beni bu tekniği kitabıma koymaya zorladı.
Bu teknikler diğerleri için çalıştıysa, pekala sizin de
BAŞKALARININ ÇÖZEMEDiĞİ işinize yarayacaktır. Bunlar:
SORUNLARI NASIL
ÇÖZEBİLİRSİNİZ . Sorunlarla yüzleşebilmek ve onları kolayca alt

Şimdi problem çözmenin genelde pek .

edebilmenizi.
Diğerleri, düşünmek ve üzülmekle meşguiken
sizin sorunu çözmenizi ve lider konumuna
bilinmeyen yollarını öğreneceksiniz. Bu herkesin
uyguladığı yollardan farklıdır. Aslındaçoğu insan şu .
gelmenizi.
Işinizde hızlı bir biçimde yükselmenizi, ödül ve
anki problem çözme durumIarından çok daha iyi .
maaş artışım.
Rakiplerinizi durduran ya da yavaşlatan
sorunların üstesinden gelerek, ticarette de
durumda olabilirler.
başarılı olmanızı sağlar.
Dünyanın en başarılı insanları, başarılarını,
rakiplerinin üstesinden gelemediği sorunları BiRÇOK İNSANI DURDURAN iKi ENGELİ AŞIN
çözebilmelerine borçludurlar. ' İnsanlara sorunlann üstesinden gelmenin çok daha
iyi yollan olduğunu söylediğimde bana tipik bir cevap
Burada bu tip problem çözme tekniklerini veriyorlar. "Neden değişik problem çözme metodlarını
kullanayım ki? Zaten şimdi de sorunların üstesinden
bulabilceksiniz. Iş arkadaşlarınizın çözemediği geliyorum. "
sorunları çözebilecek ve bu sayede işinizde
yükseleceksiniz.
109
108
 Başkalannm Çözemediği Sorunlan Nasıl Çözebilirsiniz
Onların fark etmediği, belki sizin de fark etmemiş
olduğunuz bir şey var. Bilinen metodlarla, sorunların
üzerine gittiğinizde karşınıza sizi durduracak bazı
engeller çıkacaktır .
Yolunuzun üstünde iki engel var:
1. Yanlış bilgilendirme
2. Konuya yanlış bakış
Bu iki engel hakkında bilgi edineceksiniz. Her
birini ayrı ayrı anlatacak ve onları nasıl
geçeceğinizi bildireceğiz. Daha sonra karşınıza
çıkacak her sorunu çözebileceksiniz.
İLK ENGELİ AŞ/N: YANLIŞ BİLGİYİ
DUZELTIN ve ÇOZULEMEYENI ÇOZUN
Hiçbir insan bir matematik problemini oylama
yaparak çözmeye kalkmaz, ama ne ilginçtir ki, birçok
sorunu çözebilmek için oylamaya başvururlar. Eğer
birkaç sayının toplamını öğrenmek isterken, dört kişi
size toplamın 4.397, bir diğeri ise 4.398 olduğunu
söylüyorsa, siz hiçbirine inanmayıp toplamayı
kendiniz yaparsınız.
Ama başka tip sorunlarla karşılaştığımızda
sonucu kontrol etme şansından yoksun olarak, başka
insanlar tarafından bize verilen 'bilgileri kabul ederiz.
Eğer elinizdeki veriler yanlışsa, sorunu çözemez ya da
uzun sürede çözebilirsiniz.
Bir pazar dergisinde, bir satranç bulmacası
gözüme çarptı. Burada yazar iki hamle içinde doğru
taşları,oynatarak mat olacağııll belirtmişti. Okuyucu
bu hamleleri bulmakla yükümlüydü.
110
Başkalannın Çözemediği Sorunlan Nasıl Çözebilirsiniz
Bu hamleleri bulabilmek için bir saatten fazla
uğraştım. Bütün olası hamleleri denemerne rağmen
sonuca varamadım. Hatta satranç masarnı çıkartıp,
taşları konumlarına göre dizip denemem bile işe
yaramadı.
Sonunda sayfanın altındaki çözüm kısmına
baktım. Ve sorudaki yerleştirmenin yanlış olduğunu
gördüm. Taşlardan biri yanlış kareye konmuştu. Yanlış
bilgi soruyu çözmeyi imkansız hale getirmişti.
Gerçek yaşam koşullarında karşımıza çıkan
sorunlarda, sorunun çözümü satranç bulmacasındaki
gibi sayfanın altında yer almaz. Bazı insanlar, ellerinde
ki yanlış bilgilerle sorunu çözebilmek için saatler,
günler hatta haftalarca uğraşırlar.
üç PROBLEM ÇÖZME ÖRNEGİ
İnsanlar bir şeyin olanaksız olduğunu
söylediklerinde bunu ellerindeki 'bilgilere göre
söylerler. Bazı, belki de bütün bildikleri yanlış olabilir.
Başkalarının imkansız dedikleri bir sorunu, elinde
doğru bilgiler olan biri kolaylıkla çözebilir.
Zor ya da çözülmesi imkansız olan bir problemi
yanlış bilgileri düzelterek çözüme ulaştıran inşanlar
hayatlannda ve kariyerlerinde önemli atılımlar
yaparlar. İşte bu tip problem çözümlerinin doğurduğu
sonuçlar:
. Stan E. kışın yolları devamlı buzlanmaya karşı
tuzlanan birbölgede oturuyordu. Bu tuzlama
işlemi otomobil ve kamyonlarda pasıanmaya
sebep oluyordu. Tüm insanlar pasıanmayı
olağan bir şeyolarak görüyorlardı. Ama bir taksi
sahibi olan Stan'in paslanma problemi yoktu.
Peki Nasıl? Stan diğer insanları yan
111
 Başkalarının Çözemediği Sorıınları Nasıl Çözebilirsilıiz
Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
nın diğer şirketlere günlük ya da haftalık olarak
lış yönlendiren bu hatalı bilgiyi kullanmıyordu. Diğer
alamayı önerdi. Bu da şirketin para sıkıntısını
insanların, paslanmanın kışları olduğu fikrine
katılmıyordu. O, donma noktası üzennde her on de- adan kaldırdı ve Roger'u genel müdürlüğe yükseltti.
recede bir oksidasyonun iki katına çıktığını biliyordu. Bu insanların her biri, başka insanların Çözüm
Bu çok önemlidir, çünkü pas oksidasyon sonucu
oluşur. Tuzlu bölgelerde yaşayan insanlar kışları ara- bulamadığı, çözülemeyecekmiş gibi görünen sorunları
balarını nadiren yıkarlar, ama diğer zamanlarda pek
dikkat etmiyorlardı. Stan'da yazın ve ilkbaharda ara- Çözmeyi başardılar. çözümlerin hiçbirinde olağanüstü
basım, az suyla, seyrek yıkayarak, bu sorundan ko- bir buluş yok. Yalnızca, diğer insanların görüşlerini
runmuş oluyordu.
.apartmanlarda
Bir zamanlar evlerin pahalılığı nedeniyle çiftler
yaşamak zorundaydılar. Ama Joel ve Grace N
engelleyen bir yanlış anlama sorunu var.
'
YANLıŞ BİLGİLENMENİN
buna bir çözüm buldular. Birçok genç çift, kurnaz ticaret KAYNAKLARıNı BİLMEK
tekniklerinin sadece profesyoneller tarafından yapılacağı gibi Bu kitaptaki tekniklerin birçoğu başarılı iş adamları ya
yanlış bir bilgi edinmişlerdi. Ama Joel ve Grace büyük
mütahitlerle yapılan anlaşmaların, ev satın almak isteyen kişi ı da iş kadınları tarafından geliştirilmiştir. İş dünyası acı-
tarafındanda uygulanabileceğini biliyorlardı. Ev alabilme so-
runlarını çözebilecekler ve iki dönüm üzerinde sevimli bir eve masızdır ve bu insanlar ayakta durabilmek için beyin
sahip olabileceklerdi. Ev ise dört dönümlük bir arazi üzerinde güçlerini kullanırlar. Bu sıkı mücadelede küçük hatalar
bulunuyordu. Joel ve Grace bu dört dönümlük arsayı alabilme
için pazarlığa giriştiler. Arsayı ikiye bölen çift bir yarısından olabilir ama yanlış bilgilere hiç yer yoktur.
aldıkları parayla, kendi paylarına düşen parayı ödediler. Joel
Grace ekstra topraktan aldıkları parayla, evleri için gereken Bizim haklarında konuştuğumuz insanların genel

.
parayı karşılamış oldular.
Roger W. yeni bir para kaynağı bularak çalıştığı
şirketi borç batağından kurtardı. Şirketin işe yarama
birözellikleri vardır. Olaylan kendi açılarından
değerlendirirler. Tecrübe onlara yanlış bir bilginin
yan, ancak oldukça yüklü bir para bağlanmış olan
ekipmanları vardı. Şirket sahibi elindeki araçların bir nelere malolacağını öğretmiştir. Alet üreten bir fırma
işe yaramayacağı gibi yanlış bir bilgiye sahipti. Şir-
ketin sahibine bu şu an için işlevi olmayan ekipma müdürü, geçenlerde katıldığı m bir seminerde yanlış
bilgilenme ve yanlış bilgilenmenin kaynakları hakkında
konuştu.

. Olayda kişisel çıkan olan kişilerden alınan bilgiler.

. Konu hakkında az bir tecrübesi ve bilgisi
olanlardan alınanlar
.Acele hazırlanmış, sayısal ve grafik hataları bu
lunabilecek dökümanlar.

112 113
 Başkalannın çözemediği Sorunlan Nasıl çözebiUrsiniz
.Konuyu derinlemesine ele almayan yüzeysel raporlar
.Başından beri yanlış olan önyargılı fikirler.
Bu şirket yöneticisi, bir sorunla karşılaştığında ilk
yaptığı işin elindeki bilgileri kontrol etmek olduğunu
söyıedi. Hangi bilgiler tam olarak güvenilir değil?
Hangisi sorgulanabilir? Hangi bilgi eksik?
"Gerçekte hiçbir sorun olmadığını görünce
şaşırabilirsiniz" dedi. "Aslında bütün problem yanlış
anlama... Vebu yanlış anlama size bir problem
olduğunu düşünmenizi sağlıyor. Aslında yok."
Belki de,kredi durumunuzu kontrol ederken, bu
j
~ tipbir durumla karşılaşmışsınızdır. iık bakışta limiti aştığınızı
görüyorsunuz, ama rakamlara dikkatli baktığınızda, bir
girdiyi atladığınızı ve limitinİzi aşmadığınızı görüyorsunuz.
Eğer gerçekten bir sorun olsa bile, yine de bilgilerin
doğruluğu faktörünü bildiğinizden bir adım ilerdesiniz. Bu
konunun devamında göreceğiniz gibi, olayları doğın olarak
bilmek, sizleri sorundan çözüme götürecektir.
Bu yüzden problem çözmekle ilgili birinci kuralımız.
Elinizdeki bilgileri a) gerçekten bir sorun olup
olmadığını belirlemek için b) sorunu çözmek için ciddi
bir adım atmak amacıyla" kontrol edin.Her gün birçok
problemle karşılaşan insanlar bunları çözmek için bir
teknik geliştinuişler. Bu tekniğin ilk kuralı eldeki yanlış
bilgiyi elimine etmektir.
114
Başkalannuı çöumediği Sorunları Nasıl Çöubilininiz
iKiNCi ENGELİ KALDıRıN:
iSTENEN ÇÖZÜME DOGRU BAKIŞ
Önümüzde aniden bir sorun çıktığında,
insanların doğasından ötürü çözümü unutup,'
problemin kendisine takılır kalırız. Soruna öyle kilitlenir
kalırız ki bu çözümü düşünmemizi engeller.
Usta sorun çözücüler, bir problemle
karşılaştığında, kendilerine bir hedef belirlerler ve bu
çözüme giden hedefi elde etmek için çeşitli yollar
ararlar. Birçok zaman. gerçekten ciddi bir sorun
olmadığını ve sorunım kolayca çözülebileceğini fark
ederler.
Sadece, finİıalanıiın yeterince finansman
sağlayamadığı için heba olan nice ticari atılım fikirlerini
düşünün. Bu daha yeni filizlenen bir atıbmın önündeki
en önemli bir engeldir.
Ticaretteki en iyi bilinen para kaynağı tabiki
bankadır. Ne yazık ki, binlerce insan. para ıstemeye
gittiklerinde bankaların ne kadar hoşgörüsüz
davrandıklarına şahit olmuşlardır.
Bankacılar denenmemiş yatınmlara para vermek
istemezler. Eğer projeniz daha önce denenmiş ve
başarılı olduğunu ispat edebiliryorsanız, parayı
alabilirsiniz. Ama para olmadan projenizin başarılı
olacağını nasıl ispatlarsınız! Birçok insan için bu bir
kısır döngüdür ve birçok Insan bu projesinden
vazgeçer. Ama şimdi anlatacağım bayan onlardan biri
değil.
HER ZAMANKi YOL işE YARAMAZSA
Pamela S. fikir sahibi genç bir duldu. Sorım
fikrinin 20.000$ gerektirmesi ve Pamela'nm bu kadar
parası olma
115
 Baıkalannın çözetnediği Sorunlan NasdCözebilirsiniz
masıdır. Pamela'nın fıkri, profesyonel insanlara, data
bankları aracılığıyla bağlanabilecekleri bilgisayarlan
kiralamaktı. Bu bilgisayarlar mesela avukatlar için
olabilecektİ.
Avukatlar bii bilgısayarlara bağlanarak, sahip
olduklanndan çok daha geniş hukuk dökümanlarına
erişebileceklerdi. Piyasa araştırıcılan ve iş sahipleri
dakika başınaücret ödeyerek bu imkanlardan
faydalanabileceklerdi.
Pam şöyle anlatıyor: "Müşterilerim başka türlü
çokzor bulabilecekleri bilgileri, klavyeyle birkaç harf
yazarak alabileceklerdi. Bu işe başlamak için bana
gereken birkaç bilgisayar, reklam ve diğer giderler için
bir miktar paraydı.Bilgi işlem ve programcılıkta
profesyonel bir geçmişim olduğundan kredi almakta
bir sorun çıkacağını zannetmiyordum. Ama pek öyle
olmadı."
Pam, bütün bankalardan eli boş döndü. Bayan
olduğu için mi, yoksa profesyonel programcı
olmasına rağmendaha önce işin ticaretini yapm~diğı -
İçin mi kabul edilmiyordu? Her ne olursa olsun, klasik
yollapara aramanın işeyaramayacağını anladı.
Pam şöyle devam ediyor: "Birden aklıma geldi.
Bir iş kurmak için 20.000 $ arayıp bulmam gerekir~en,
ben kendimi bankadan kredi almaya şartlamıştım.
Amacım buparayı bulmak olduğuna göre, nereden
bulacağım önemlİdeğildi."
Pam değişik alternatifleri düşünürken birden
aklına men kolayolanı geldi. Evi ipotek ettirmek. Evin
ipotek değeri yeterince yüksekti ve bankadan
istediğinden çok daha fazla para aldı.
116
Başkalannın Çözemediği Sorunlan Nasıl Çözebilirsiniz
OLAYLARA GENiŞ AÇıDAN BAKıN
Bu deneyim Pam'a iş hayatında başannın
kapılarınıaçan bir anahtar vermiş oldu.
Ne zaman bir sorunla karşılaşsam hemen her
şeyi gösteren lenslerimi takıyorum. Tabi ki
bunlargerçek lensler değil. Anlatmak istediğim, o anki
sorundan çok, olaya geniş kapsamlı bir pencereden
bakıyorum. Sonuçta problemi nasıl çözebileceğimi
buluyorum.
Hayatın her aşamasındaki başarılı İnsanların
olaylara böyle baktıklanna tanık oldum. Başansız
insanlar ise sorunu çözecelderine durmadan şikayet
edip dururlar. Şİmdi sorunlan çözmekte kullanacağımız
ikinci kuralı yazabiliriz.
Olaylara geniş pencereden bakın, sorunu çöz
mek için birçok değişik alternatifterebaşvurun.
Bu sanki sorundan kaçıyonnuşsunuz gibi bir
izlenİim verebilir. Ama unutmayalım ki dünyanın
en başanh insanları, sorunlan herhangi bir
şekilde aşmasını becermiş insanlardır .
ZİHİNSEL KAYNAKLARıNIZI
KULLANABİLMEK
Eğer üstesinden gelemediğiniz bir sorunla karşı
karşıya kalırsanız, onu çözebilmek için tüm zihinsel
özelliklerinizi kullanmalısınız. Bu Beyin Gücü'nü
kullanabilen insanlar için büyük bir avantajdır. Diğer
'insanlara göre daha, etkin kaynakları vardır.
Bu bölümde anlatılan teknikler beyin gücünüze şu
katkıları sağlar:
117
 Başkalarının çözemediği Sorunlan Nasıl Çözebilirsiniz
..Sorun
Muhakeme yeteneğinizi.
un çözümünü bulabilme kabiliyetinizi.
. Sorunu gözünüzde canlandırarak çözme duyu
nuzu
Bu üç silahı kullanarak. kolaylıkla sorundan-
çözüme uIaşacaksımz. Ama bunu nasıl yapacağınızı
öğrenmeden önce, sistemin nasıl çalıştığını bilmeniz
gereklidir.
MUHAKEME GÜCÜNÜZÜ
ARTTıRAN ARAÇLAR
Bir sorunla karşılaştığımzda, büyük bir olasılıkla
aşağıdakilerden birini yada birkaçım yapıyor,olmalısınız.
1. Aklınızla düşünürsünüz.
2. Benzer sorunlarla kıyaslarsınız.
3. Deneme yanılma yoluyla sonuca gitmeyi
denersiniz.
'
Bunlar standart problem çözme teknikleridir ve
bazen işe yararlar. Bunlar çalıştıkları sürece işe
yaranialaona rağmen, muhakeme gücünüzü fazla
geliştinnezler. Kalem, kağıt, teyp gibi basit araçlar
muhakeme gücünüzü çok daha fazla arttırırlar.
Anlamış olduğunuz gibi, bu bölümdeki problem
çözme metodlarından biri de çözümleri kağıt üzerinde
tasarlamaktır. Sorunu bir liste halinde kağıda
dökersiniz ve bu sorunu aşmanın yollarını teker teker
sıralarsınız. Birçok insan bilgileri unutmamak
amacıyla kağıda yazarlar. Ama sizin amacımız farklı
olacak. '
Psikologlar (ve tabi başaralı iş adamları), beynin an-
laşılır işlerle uğraştığında çok daha iyi çalıştığını tespi et
118
mişler. Beyniniz bir sorunla karşılaştığında, binlerce
değişik olayı düşünerek bir çıkmaza girer. Oysa
sorunu kağıda döktüğünüzde beyin yalnızca sorunu
düşünür hale gelir.Ve size anlatmakta olduğum
metodu öğrendikçe; düzenli muhakeme işlemini daha
iyi anlayacak ve daha verimli kullanacaksınız.
' Devamlı sorunlarla uğraşan insanlar küçük bir tey
bin sorunlan çözmede ne kadar işe yaradığını tespit
etmişlerdir. Bir reklam şirketinde yönetici olan Ed j.
bunu kullananlardan biriydi.
"İşlerim gerçekten çok yoğun ve ne zaman bir
sorunu ele alsam mutlaka başka bir iş çıkıyor ve
Çözüm yarım kalıyor. Sorunu bir yana bırakarak,
başka bir işle uğraşmak zorunda kalıyorum. Sonra
saatlerhatta bazen günler geçtiğinde, problem aklıma
geliyor. Belimde kayıt yapabilen küçük bir teyp
taşıyorum, böylece aklıma iyi bir fikir geldiğinde,
hemen unutmadan onu kaydediyorum."
"Teybi mektupları dikte ettirrnek için almıştım,
ama o işten çok, fikirlerimi unutmadan' kayıt etmek
için kullanıyorum. Ofise döndüğümde yeni fikirlerimi
teypten dinliyor ve uygulama şansı buluyorum."
BİLİNÇALTINIZ SORUNLARıN
ÇOZUMUNE NASIL YARDIM EDER
Bir sorunu kağıda aktardığınızda aynı zamanda
bilinçaltınıza da bir mesaj göndermiş olursunuz.
Böylece bilınçaltınıza bu sorunla uğraşmadığınız
zamanlar bile, onu çözmek çabasıyla' araştırma
çalışması yapması konusunda kOmut verirsiniz.
Bilinçaltı gizli ve pek bilinmeyen bir yer olduğundan,
bu hepimizin sahip olduğu kısmı kullanmayı pek bil-
119
 depolayabilir. Bir yerlerde, mutlaka her karşıla
şacağınız sorunun Çözümü mevcuttur. Ne yazık
ki bu bilgilerin ancak küç,ük bir kısmı bilinciniz ta
rafından kullanabilir.

Başkalannın Çözemediği SorunlanNasıl Çözebilirsiniz

.Bir soruna saplanıp kaldığınızda, bilinçaltınıza
Çözümü arayıp bulmasını söyleyebilirsiniz. Daha
meyiz. Bilinçaltımızı kullanamadığımızdan sorunları
ı
çözmekte ondan faydalanamayız. Ve çoğu insan bu sonra başka işlerle meşgul Olurken, o, benzer
gizli gücükullanmasını pek bilmez.
Psikoloji profesörü olan bir arkadaşım beyni bir olay ya da bilgilerden sonucu bulmaya
buz dağına benzetiyor. Arkadaşım bunu şöyle
çalışacaktır.Başka türlü asla bulamayacağınız
açıkladı.
"Bir buz dağının dörttebiri su üzerindeyken dörtte Çözümleri bu yolla bilincinize iletmiş olursunuz.
üçü suyun altındadır. Suyun üzerindeki kısmı
muhakeme' yapmaya yarayan bilinciniz olarak Bilinçaltınızın bu şekilde kullanılması tıpkı "dilimin
düşünün ve suyun altındaki bölümüde bilinçaltı olarak
ucunda, tam söyleyecektim ama aklıma gelmiyor"
kabul edin. Ve bilinçaltınız üç misli büyük, belki de üç
misli önemli olabilir." durumu gibidir. Bİr süre düşünüp durduktan sonra,
Birçok insan bilinçaltının yapabildiği olağanüstü
şeyleri duymuştur. Ama pek azı onun sorun hatırlamaktan vazgeçersİniz. Aradan saatler hatta günler
çözebilmedeki rolünü bilir. Beyin Gücü metodunu
kullanan insanlar, bilinçaltlarını sorunları çözmede geçtikten sonra, o hatırlamaya çalıştığınız kelime ya da
verimli bir araç gibi kullanarak, ancak başanya
ulaşabilmişlerdir. İSİm birden aklınıza gelİr. İşte bu bilinçaltınızın yaptığı bİr
Bilinçaltınız hakkında bilmeniz gereken birkaç
nokta var: İştir. Bilginİn beyninizin bir yerlerinde olduğunu biliyor,

,. Her türlü fikre açıktır. Yani nerdeyse

verdiğiniz her şeyi alır. Bilincinizin aksine,
ama ona ulaşamıyorsunuz. Ve böylece bilinçaltınız Onu

muhakeme özelliği plmadığından, verdiğiniz sizin İçin buluyor.

bilgilere itiraz etmez. Mesela kendi kendinize
birçok kere" "ben' çok zenginim" derseniz, Lütfen bu aşamada şunu hatırlayalım.Ben sİzlere bi-
bilinciniz bunun doğru olmadığim bilsede,
bilinçaltımz sizin zengin biri olduğunuza linçalımızı problemleri çözmede NASIL kUllanabileceğinizi
inanacaktır. Hipnotizma sırasında bu görülebilir:
ve bunun NEDEN işe yaradığını anIatıyorum. Şimdi biraz
Hipnotizmayı yapan, kişiye çok soğuk olduğunu
söylediğinde, kişi titremeye başlar. Hipnotizma konunun derinlerine İnelim.
bilinçaltımzı etkiler, ama bilinçaltımzı
kullanabilmek için ipnotizma edilmenize gerek BOŞA HARCADIGINIZ ZAMANI
yoktur. KURTARıN
Beyniniz doksan milyon kitabm içerdiği Elektronik ürünleriyle ilgili bir fırmanın müdürü
bilgiyi
olan Walter M. bilinçaltını işinde kullananlardan

biri."Burada işler kötüye gitmeye başladığında, arkası

gelıııez.Elimizdeki ürünler birçok küçük parçadan

120 oluş-
121
Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz^
makta. Eğer bu parçalardan oluşan bir koli, gemide düşe-
cek ve zarar gelecek olursa tüm işlerimiz aksar."
"Benim işim işlerin yolunda gitmesini sağlamak.
Peki bir düşünün, montaja girecek bazı parçalar kayıpsa ne
yapabilirim? Ya başka parçalar uydurmayı deneyeceğim,
ya da teslim planında değişiklikler yapmak zorunda kala-
cağım. Bu arada spariş aldığımız insanlarda garanti ettiği-
miz malların zamanında ellerine geçmesini bekleyecek-
ler."
"Bu bir yap-boz oyununa benziyor. Fabrikayı çalış-
tırmak, müşterilerinizi memnun etmek ve işlerin zamanın-
da bitmesini sağlamak için, tüm parçaları yerli yerine
oturtmalısınız. Çoğu zaman parçaları doğru yerlere oturt-
mak zordur."
"İşte böyle zamanlarda bilinçaltını yardımıma koşar.
Etrafımda o kadar sorun varken, hepsini çözemeyeceğimi
biliyorum. Her parçayı doğru yerlere oturtmak için, dene-
me yanılma yoluyla saatlerce uğraşmak, sayfalarca kağıt
tüketmek gerekir. Bunun yerine bilinçaltımım konuyla uğ-
raşmasını ve sonucu bulmasını sağlıyorum."
"Bir problem eğer içinden çıkılmaz hale gelmişse,
onun bir çözümünün olduğunu bilerek, bu çözümün bana
kendiliğinden gelmesini beklerim. Ve zihnimi rahatlatıp,
başka bir işle uğraşırım. Aynı gün içinde, genelde birkaç
saat sonra çözümler kafamda bir bir belirmeye başlarlar.
Genelde onları hiç beklemediğim anda gelirler."
"Her bir çözüm bana geldiğinde onu ya teybe kayıt
eder ya da bir yere not alırım. Ve sonra iş planımı çıkarta-
rak sonuçlan nasıl yerleştireceğime bakarım. Çoğunlukla
aradığım cevaplar bulunmuştur ve işler yoluna girer."
122
Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
SORUNLARI GÖRSEL OLARAÇ
ÇÖZME YETENEĞİNİZ
Görsel yetenek, beynin her iki kısmının da en iyi
yanlarım kullanır. Bilincinizin ve bilinçaltımzın en verimli
yanlarım bir araya getirir. Bir problemi göz önünde can-
landırdığınız zaman, bunu bilinçli olarak yaparsınız, ama
aklınıza gelen birçok düşünce ve fikir bilinçaltınızdan gel-
mektedir.
Burada size anlatılacak olan problem çözme tekniği
kusursuz değildir. Yani sonuç alamadığınız durumlar ola-
bilir. Ama uygulaması kolaydır, fazla zaman almaz ve ke-
sinlikle denemeye değerdir. Yapmanız gerekenler:
l.Rahatsız edilmeyeceğiniz sessiz ve sakin bir
yere gidin.
2. Sorunun, olabilecek en iyi çözümünü düşünün.
Hala çözümü bilmiyorsunuz, ama hakkında dü
şündünüz ve çözmek istiyorsunuz. Bu düşlediği
niz çözümü zihninizde, unutamayacağınız bir şe
kilde resimleyin.
3. Şimdi adım adım geriye gidin. İlk önce çözümü
düşündünüz, onu resimlediniz ve problem çözül
meden hemen önce ne olduğunu görüntülediniz.
Sonucu getiren son adım nedir? Ve ondan hemen
önce ne oldu? Zamanda geriye gidin, çözümün
her aşamasını göz önüne getirin. Fazla zaman
geçmeden sonuç gözünüzün önüne gelecektir.
Bu tip görsel denemelerin çalışmaları, bilinçaltının
ani hareketi düşünceleri zorlanmasıyla gerçekleşir. Nor-
malde bilinçaltı aranılan bilgiyi belli bir zaman sonra
123
 Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz___________
verir. Metodun faydası ise beyni rahatlatarak, diğer konu-
lardan soyutlaması ve daha kısa zamanda sonucun buluna-
bilmesidir.
Geriye Giderek Canlandırma Tekniği hayal gücünüzü
çalıştırır ve hayal gücü de bilinçaltıyla yakından ilgilidir.
İnsanlar olayları geriye doğru gözlerinde canlandırdıkları
vakit, bilinçaltlannın bu gidişe ayak uyduran ve
destekleyen bir durum içine girdiklerini fark ederler. Fazla
zaman geçmeden tüm sorun çözülmüş olur.
Bunu daha iyi anlamak için bir örnek verelim. Diye-
lim ki, bu akşam patronunuz eve gelecek ve daha önceden
haberiniz olmadığından hazırlık yapacak zaman bulamadı-
nız. Evde sadece rostoluk et var ve bunu pişirecek vaktiniz
yok.
Şimdi sessiz ve sakin bir yerde oturun, Geriye Gi-
derek Canlandırma Tekniği ile patronunuzun sa-
londa güzel bir rosto yiyerek eğlendiğini düşleyin.
Ve yavaş yavaş zamanda geriye gidin. Rosto oraya
nasıl geldi? Onu masaya taşıdınız. Ama eğer pişir-
mek için vakit yoksa, nasıl oldu da oraya gelebildi?
Tabiki finnda değil. Ama mikrodalga fırına ne de-
meli? Onun için zaman olmalı... Tamam mikrodalga
fırında pişti, ama bu fırın nereden geldi? Dışarı
çıkıp bir tane satın mı aldınız? Hayır, bunun için de
vakit yoktu... Ödünç aldınız! Komşunuz Sally
mikrodalga fırınının ne kadar iyi olduğundan bah-
sedip duruyordu. Sally'den ödünç aldınız ve size
nasıl kullanacağınızı memnuniyetle anlattı.
İşte sorununuza pratik bir çözüm. Bunu bulmak yak-
laşık beş dakikanızı alır. Bunu eğer başlangıçtan sona
doğru, klasik metodla yapmış olsaydınız, büyük ihtimalle
sonuca ulaşamayacaktınız. Geri Giderek Canlandırma me-,
124
_________Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
todu bilinç ve bilinçaltı kuvvetlerini yönlendirerek sizi za-
fere götürdü.
Teknik bir sorunla karşılaştığınız zaman, söz konusu
teknik size kendini belli bir zaman zarfında ispatlayabilir.
Eğer hala sorunu çözemediyseniz bir plan yapmak işinizi
kolaylaştıracaktır. Göreceğiniz gibi hala bilinçaltınızı kul-
lanabileceğiniz seçenekler olacaktır.
ZOR BİR SORUN NASIL
BASİTLEŞTİRİLEBİLİR
Barry R. zor bir durumu basitleştirmenin yolunu keş-
fedenlerden biri. Diğer insanların hayal bile edemeyecek-
leri bir şeyi başardı. Sıfırdan bir banka kurdu. Barry'nin
başarısını daha önce yayınlanmış olan kitabım Control
Dynamics for Mastery Över People (Parker Publishing
CO. Inc. West Nyack, NY) adlı eserimde anlatmıştım.
Barry yaşadığı kasabada, gelişen ekonomiye rağmen
bir banka olmadığım fark etti. Banka deneyimi bir süre
veznedarlık ve üniversiteyi bitirdikten sonrada bir süre
şeflikten ibaretti. Bir magazin dergisinde sizin de birazdan
öğreneceğiniz planlama metodunu okuduktan sonra aklına
bu fikir geldi.
Barry'nin yapmak istediği iş, yani banka kurmak
daha önce hiç yapmadığı bir işti ve insanlar başaramayaca-
ğına inanıyorlardı. Aslında bu işleri bilen kişiler için bile
zordu bu iş. Bu zorluklan üstesinden gelinebilir küçük
gruplara ayırarak başardı. Karmaşık bir programı adım
adım yaptığında daha basit olacağını düşünerek, kağıt
kalem aldı ve bir banka kurulması için hangi aşamaların
gerekeceğini yazdı.
125
 Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
Barry'nin yaptığı ilk şey problemi kağıt üzerine dök-
mek oldu.
Yerel bir banka kurmak istiyorum. Buna burada ih-
tiyaç var. Ama bankacılık konusunda yeterli dene-
yimim yok. Gerekli yasal izin ve düzenlemeleri
yapmak ve gerekli finansmanı bulmak zorundayım.
Problemi yazıya dökmek önemlidir, zira bu sayede
sorun daha iyi anlaşılır ve çözüm daha kolay bulunabilir.
Gördüğünüz gibi Barry'nin problemi sadece banka kurmak
değil, aynı zamanda, iş hakkında deneyim edinmek, çevre
desteği ve finansmanı içermektedir.
Bütün bu gereksinimleri karşılamak için Barry dört
adımdan oluşan bir plan hazırladı:
1. Bir bankanın kurulabilmesi için bilinmesi gere
ken eyalet kanunlarını ve genel prosedürü öğren;
kütüphaneden yararlan ve bankacılık baklanda
bir meslek kursuna git.
2. Kasabada yaşayan zenginlerden ve iş adamla-
rından oluşan bir liste yap ve bu listedekileri
teker teker arayarak, banka hakkındaki fikirleri
ni sor. Böylece bir yatırıma kimlerin girebileceği
ni araştırmaya çalış.
3. Projeye sıcak bakanlardan bir komite oluştur
maya çalış.
4. İlk elde ettiğin paralarla banka işlerini yürüte
bilmek için bir avukat tut
Elbette, bir bankanın kurulması aşamasında, bunlar-
dan çok daha fazla yapılacak işler vardır. Ama bunları sı-
rayla yapıyor olmak bu işi çok daha kolaylaştıracaktır.
126
Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
Bu kitaptan aşağıdaki cümle haricinde hiçbir şey öğ
renmemiş olsanız da, yine de çok şey becermiş olacaksı
nız. __
Hiçbir şey, daha basit, anlaması, çözülmesi
daha kolay parçalara ayrılamayacak kadar zor
değildir.
Yukarıdaki öneri çok basit görünmesine rağmen, bir-
çok insan, büyük problemlerin, çözülmesi mümkün olan
küçük parçalara ayrılabileceğinin farkında değildirler. Bi-
rinci adımı aşmak sizi ikinci adıma götürür ve son adıma
geldiğinizde sorun çözülmüş olur. Barry, bankasının ku-
rulması sırasında ve çalışma hayatında karşılaştığı tüm so-
runları böyle aşmıştır.
BİR AKIŞ ŞEMASI SİZE NASIL
YARDIM EDEBİLİR?
Belkide yukarıdaki yöntemi anlatırken neden şema
değil de liste dediğimi merak etmişsinizdir. Bunun önemli
bir sebebi var. Bir liste yukarıdan aşağıya, adım adım, hiç-
bir bölünmeye izin vermeyecek şekilde ilerler. Bir şemay-
sa ana adımların yarımda, sağda ve solda başka elemanlar
barındırır.
Bilgisayar programcıları Akış Şeması adım verdikle-
ri bir şema hazırlarlar. Eğer bilgisayar programcısı önce-
den her bir adımı bilebilseydi bu şema yerine bir liste ha-
zırlardı. Ama bilgisayar programcılığında bir adım,
genelde bir önceki adımdan yola çıkılarak bulunur.
Diyelim ki bir bilgisayar, John Smith'in üyeliğini ye-
nileyip yenilemediğini bulmak istiyor. Bulduğu her neyse
bir sonraki adım iki alternatif içerir.
127
Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
Birinci Adım: John Smith'in üyeliği yenilendi mi,
yenilenmedi mi?
Eğer cevap EVET ise,
O zaman 2A kısmına geçin
Eğer cevap Hayır ise,
O zaman 2B kısmına geçin
2A Kısmı 2B Kısmı
John Smith'e bu yıla John Smith'e bir mesaj
ait bir üyelik kartı gönder. göndererek üyeliğinin bitmiş
Ve isminin üye listesinde olduğunu ve yeni bir üyelik
olup olmadığına bak. için tekrar başvuruda bulunması
gerektiğini belirt.
Programcı, programı yazarken birinci adımdan sonra
ne olacağını bilmediğinden, ikinci adım için iki ayrı alter-
natif yazmıştır. Siz de böyle bir şema yaptığınızda, soru-
nun sonraki aşamalarını bilmeyebilirsiniz. Bu durumda
sonraki aşamalar için alternatifler hazırlamalısınız.
Kendi başına zengin olmayı başarabilen Keith T.
şöyle diyor. "Sorunlarımı çözmek için kullandığım şema
metodu bana oldukça önemli kazançlar sağladı. Çözüm al-
ternatiflerini kağıda sıralayarak incelemem doğru çözümü
bulmamda bana çok yardım etti."
Keith bir müşavir. Dev alış veriş merkezleri, büyük
projeler olan tatil köyleriyle çalışıyor. Tahmin edeceğiniz
gibi bu kadar işi planlamak, anlaşmalar yapmak ve yürüt-
mek beraberinde büyük sorunları da getiriyor. Keith bu so-
runları çözebilmek için, onları şema halinde bir kağıt üze-
rine aktarıyor.
128
_________ Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
"İlk önce sorunu ortaya koyan bir iki cümle ile işe
başlıyorum. Soruna dikkatimi böyle yansıtarak, sonra ola-
yın nasıl gelişeceğini ve alternatif çözüm yollarını düşünü-
yorum. Bunları adım adım sırayla yazıyorum. Eğer değişik
sonuçlanabilecek bir alternatife rastlarsam, olabilecek al-
ternatifleri de sıralıyorum."
Keith bu metodla çalışan diğerleri gibi önemli bir
noktayı vurguluyor.
Olayları akışına göre adım adım yazarak ve
şema haline getirmek, tüm Beyin Gücü'nüzü
sorun üzerinde konsantre etmenize yarar. Böy-
lece başka bir şekilde kazanamayacağınız mu-
hakeme gücünü elde etmiş olursunuz.
Keith anlatmaya devam ediyor. "Problemi yazmaya
başlayınca her çeşit faydalı çözümün aklıma geldiğini fark
ettim. İşe yaramayacağını düşündüğüm fikirleri dahi yaz-
dım. Düşünürken aklınıza çok çeşitli fikirler gelir. Hatta
bazıları anlamsız bile olabilirler. Ama bunları kağıda
döküp, ayrıca düşündüğünüzde ayn bir anlam taşıyabilir-
ler. Nihayetinde sonuca giderken, bu çok sayıda fikirden
bir kısmını birlikte düşünerek daha sıhhatli sonuca ulaşır-
sınız."
PROBLEMDEN ÇÖZÜME
GİDEN KOLAY YOL
Sizi problemden çözüme götürecek şemanın taslağı-
nın oluşturulmasında karşılaşacağınız beş aşama vardır.
1. Problemi açıklayan bir iki cümle yazın.
2. İstenen sonucu olabildiğince net bir şekilde or-
taya koyun.
129
Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz __________
3. O anda size makul gelen ya da gelmeyen her
türlü çözüm yolunu yazın.
4. Listelediğiniz olasılıkları kağıt üzerinde test
edin. Mantıklı ve kesin olan basamaklardan itiba
ren her bir adımı yazın. Bilgisayar örneğinde ol
duğu gibi, değişik alternatifler söz konusu oldu
ğunda bunları belirtin.
5. Eğer sorundan çözüme giden adımlar sizi tat
min etmiyorsa, listeden diğer seçenekleri ve yolla
rı deneyin.
Her ne kadar problemi ve onu sonuca götürecek
adımlan kağıda aktarmak pek de mucizevi bir olay olmasa
da sonuç mucizevi olacaktır. Bu tekniği uyguladığınız
zaman, problemlere çok daha değişik bakış açıları getire-
bileceğinizi göreceksiniz. Problem çok daha iyi açığa çıka-
cak ve daha önce hiç düşünmediğiniz çözümler bulacaksı-
nız.
Bu tekniği uygulayan birçok insanla konuşma imka-
nım oldu. Ve bir çokları bana tekniğin daha verimli olabil-
mesi için bazı ipuçlan verdiler. Bunlardan sizlerin de fay-
dalanacağınızı umduğum en önemlilerini vereceğim:
• Bir rock grubunun menejeri çözüm şemasını yapar
ken en iyi sonucun şemanın yansında ara vermek ol
duğunu söylüyor: "Başka işlerle uğraşırken sorunun
'pişmesi'ni bekliyorum. Ve sonra şemaya geri dön
düğümde soruna farklı ve taze bir bakış açısıyla yak
laşıyorum.
• New York'lu bir borsacı ulaşım için harcadığı za
manı sonınlan çözmekte kullanıyor. Sabah ve akşam
trende geçirdiği bir saat bu iş için ideal. Gün boyun-
130
_________ Başkalarının Çözemediği Sorunları Nasıl Çözebilirsiniz
ca karşılaştığı problemleri bir kağıda not alıyor ve
trende bunları şema halinde kağıda döküyor. Böyle-
ce iş zamanım daha üretken hale getiriyor.
• Minneapolis'li bir satış müdürü aklına gelen her
fikri yazmanın kendisine birçok şey kazandırdığını
söylüyor ve ekliyor: "Bu harika bir şey, bir fikir ar
dından bir başkasını getiriyor ve her birinin arkasın
dan da sayısız heyecan verici fikirler oluşuyor."
• California'lı bir senatör şöyle diyor: "Bir problemi
ve olası çözümleri kağıda aktarma fikri, ilk duydu
ğumda bana saçma gelmişti. Ama kendimi buna zor
ladığımda, hiç aklıma gelmeyen çözüm yollarını bu
labildiğimi fark ettim. Yani anlamlı, etkili ve çalışan
çözümlerden bahsediyorum. Bu basit metodun onları
nasıl ortaya çıkardığına hayretle tanık oldum." Sena
tör ne zaman bu metodu atlayacak olsa, şemanın
daha önce kendisine nasıl yardımcı olduğunu hatırla
yarak, tekrar metoda geri dönüyor.
Bu metodu en azından bir sorunu halletmek amacıy-
la kullanmayı deneyin. Bu deneyim sonınlan, yaşam boyu
şema yaparak çözmenizi sağlayacaktır. Şundan emin ola-
bilirsiniz. Şema yaparak problem çözmeyi bilmeyen insan-
ların çözemedikleri sorunlan, çözebileceksiniz.
Şema metodu ile bu bölümdeki diğer metodları ve 7.
bölümdeki yaratıcı fikirleri beraber düşünün. Bunlan ba-
şardığınızda dışan çıkın ve dünyaya meydan okuyun.
131

VI. BOLUM
HEMEN ÖĞRENMEK: YENİ BİR
KONUDA NASIL USTA OLUNUR
Dünya hızlı öğrenebilenleri sever ve onları ödüllen-
dirir. Üst kademedeki kişiler bu tip insanları tanırlar ve on-
lara önemli görevler ve yetkiler verirler.
Size hızlı öğrenme konusunda az bilinen iki şey söy-
leyeceğim:
1. Her ne kadar hızlı öğrenebilme, beyin IQ'suyIa
ilgili görünse de aslında bu IQ'nuzu nasıl kullan
dığınızla ilişkilidir.
2. Eğer bir başkası tarafından bunun yolu göste-
rilmediyse, bu bölümdeki bilgileri almak, ancak
deneme yanılma yoluyla yıllar süren bir tecrübe
den sonra elde edilebilir.
132
Hemen Öğrenmek:Yenibir Konuda Nasıl Usta Olunur
Elinizde bu kitap olduğu için kendinizi şanslı sayabi-
lirsiniz. Bu hızlı öğrenme tekniklerini en verimli şekilde
uygulamış kişilerin tecrübelerini öğreneceksiniz. Buradaki
metodlar, normal zamanda alınabilecek bilgileri, çok daha
az zamanda öğrenmeniz için geliştirilmiştir.
Peki, en etkili hızlı öğrenme metodları hangileridir?
Bu bölümde öğreneceklerinizden bazıları şunlardır:
• Zihinsel Aktiviasyon
• Uygulama
■ Programlanmış Öğrenme
■Kişisel Özet
• Konsantrasyonu Yoğunlaştırmak
Cebinizde bu teknikler varken, yeni bilgiler öğrenecek,
yeni teklifler alacak ve yeni basanlara imza atacaksınız.
Sadece siz değil, etrafınızdakiler de zihinsel hızınızı ve ba-
şarınızı fark edecekler. Bu bölümde, gerçek hayattan alın-
mış örneklerle hayatta nasıl başarılı olabileceğinizi göre-
ceksiniz.
ZİHİNSEL AKTİVİASYON: HIZLI
ÖĞRENMENİN BİR YOLU
Kendi dallarında başanyı arayan her atletin, satranç oyun-
cusunun, öğrencinin ve hayatın çeşitli gruplarındaki her
insanın yaptıkları şeydir. Nedir bu? Ne zaman pratik ve
tekrar gerektiren yeni bir şey öğrenseler, Zihinsel Aktivi-
asyon'a başvururlar.
Zihinsel Aktiviasyon'nun tam olarak ne olduğunu
anlatabilmek için size bir bowling takımından örnek vere-
ceğim. Bu takım oyunculan Zihinsel Aktiviasyon ile puan
133
 Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
larını arttırıp arttıramayacaklannı merak ettiler. Bunu ta-
kımdakileri üç gruba ayırarak test ettiler:
• A grubundaki oyuncular yirmi gün boyun-
ca,günde yarım saat antreman yaptılar. Elde et
tikleri puanlar yirmi günün başında ve sonunda
kayıt edildi.
• B grubu üyeleri test süresinin yalnızca ilk günü
ve son günü oynadılar. Aradaki ondokuz gün sa-
halardan uzak durdular. Bu ondokuz günde, yine
günde yarım saat Zihinsel Aktiviasyon yaptılar.
Kendilerini bowling sahasında arkadaşları gibi
çalışırken, çeşitli bowling tekniklerini uygularken
düşündüler. Yani zihinlerinde bowling oynadılar.
• C grubundakilerse yine yalnızca birinci ve yir
minci günler pratik yaptılar. Ama aradaki ondo
kuz günde ne zihinsel ne de fiziksel hiçbir çalış
mada bulunmadılar. Puanları ilk ve son günlerde
kayıt edildi.
İşte sonuç:
• Yirmi gün boyunca normal çalışmalarını sürdü
ren A grubu puanlarını yüzde yirmiüç arttırdı.
• Çalışmalarının çoğunu zihinsel olarak gerçek
leştiren B grubunda yüzde yirmi iki artış görüldü.
• Günlerin çoğunda çalışma uygulamayan C gru
bunda hiçbir ilerleme görülmedi.
Takım üyeleri bu testten, çalışmanın mutlaka fiziksel
çalışma olması gerekmediği sonucunu çıkardı. Zihinsel ça-
lışma ya da Zihinsel Aktivasyon, fiziksel çalışma kadar
134
Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
verimli olabiliyordu.
Belki de, madem Zihinsel Aktiviasyon sadece fizik-
sel çalışma 'kadar' etkili, neden onu kullanmanızı tavsiye
ettiğimi merak ediyorsunuz?
Şöyle: Zihinsel Aktivasyon ile daha çok çalışabilirsi-
niz, çünkü bu teknik hemen hemen her yerde kullanılabi-
lir. Mesela:
• Evde dinlenirken
• Bekleme odasında
• Yürürken ya da koşarken
• Arabada, otobüste, trende, uçakta
• Yemek yerken
• Sıkıcı bir konuşmayı dinlerken
• Konsantre olmanızı gerektirmeyen herhangi bir
işi yaparken
Zihinsel Aktiviasyon metodunu kullanan insanlar,
rakiplerine nazaran çok daha fazla çalışma fırsatı bulabil-
diklerinden önemli bir avantaj elde ederler. Ama şunu da
merak ettiğinizi hissedebiliyorum:
"Zihinsel Aktivasyon yalnızca fiziksel yetenekleri
geliştirmek için mi kullanılır?"
Hayır. Hiçbir limiti, sınırlaması yoktur. Öğrenme
gücünüzü önemli ölçülerde arttırabilir. Alexander Alekhi-,
ne bu tekniği uygulamış bir satranç ustasıdır. Zihinsel Ak-
tivasyon ile aklında hamleleri düşünmüş ve oyunu zihnin-
de oynamıştır. Bu şekilde, üç aylık bir çalışma sonucunda,
dünya şampiyonunu yenebilmiş ve adını 20. yüzyılın sat-
ranç dehaları arasına sokmayı başarabilmiştir.
Zihinsel Aktiviasyon aynı zamanda yabancı dilleri
öğrenmede de kullanılır. Öğrenciler, zihinlerinde gerçek
135
Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
hayatta karşılaşabilecekleri durumları göz önüne alarak
bazı konuşmalar gerçekleştirirler. Bu kendi kendilerine
yaptıkları sohbet ve diyaloglar, bir sınıfta, kitaplarla yapı-
labilecek pratiklerden çok daha verimli olur.
Zihinsel Aktiviasyon aşağıdaki şekillerde yetenekle-
rinizi etkiler:
1. Fiziksel ya da zihinsel her türlü durumlarda
yeteneklerinizi geliştirir.
2. Bu yeteneklerinizi mükemmel hale getirir.
Bu tekniğin önemli avantajlarından biri de, zihninizi,
olabilecek ani durumlara kısa sürede tepki verebilecek
hale getirmesidir. Tekne yarışlarıyla ilgilenen bir arkada-
şım, Zihinsel Aktivasyon'la yarış tekniklerini geliştiriyor.
Bir tekne yarışı sırasında olabilecek aksilikleri düşünüyor
ve zihninden o anda nasıl müdahale etmesi gerektiğini bu-
luyor.
Sharon şöyle anlatıyor: "Olayları zihnimde canlandı-
rıyorum. Doğrusu, gerçek hayatta zihnimde canlandırdı-
ğım zaferlerden daha fazlasını kazandım! Zihnimde tasar-
ladığım olası akıntı ve dalgaları nasıl aşacağımı
bulduğumdan, bu olaylar gerçekleştiğinde ne yapmam ge-
rektiğini önceden biliyorum. Bu da, her olaya önceden
. hazır olmamı sağlıyor.
ZİHİNSEL AKTİVİASYON NASIL
KULLANILIR
Birkaç denemeden sonra metodu kullanmak için
kendi yollarınızı belirleyeceksiniz. Ama başlangıç için şu
yollan kullanabilirsiniz:
136
Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
1. Metodu yalnızca zihniniz iyi çalışırken ve tam
olarak uyanıkken uygulayın, eğer böyle yapmaz
sanız, yaptığınız egzersiz çitten atlayan koyunları
saymaya benzer. Eğer düzenli egzersiz yapan bi
riyseniz, zihinsel aktivasyonu kullanacağınız en
iyi zaman, egzersiz süresinin hemen sonrasıdır.
2. Rahatsız edilmeyeceğiniz bir zaman ve yer
seçin.
3. Başlangıçtan sona kadar sıralamayı izleyin. İş
lemler sırasında kendinizi olayların içinde bizzat
faaliyet halinde düşleyen. Yaptığınız her hareketi
hissetmeye çalışın. Eğer işlem sırasında kaslarını
zı kullanıyorsanız, kaslarınızın kasıldığını hisset
melisiniz. Eğer işlem zihinsel bir işlem ise, tüm
duyguları hissetmelisiniz.
4. Her zaman zihninizde canlandırdığınız işi, ba
şarılı şekilde sonuçlandırın. Mesela basket oynar
ken potaya attığınız her şutun sayı olduğunu düş-
leyin. Bu pozitif düşünce size ekstra başarma
azmi verecektir. Bu güven başarı için hayati
önem taşır.
5. Çalışma süreleriniz 15 ila 30 dakika arası
olsun. 15 dakikadan kısa süren egzersizler kalıcı
olmazken, 30 dakikadan uzun sürenlerse, yorucu
olup verimi düşürürler. Ama bir günde, birden
çok çalışma yapabilirsiniz.
Biraz önce okuduğunuz Bowling takımındaki oyun-
culardan biri fiziksel çalışmayla, zihinsel çalışmayı bera-
ber uyguladığını ve bunu birkaç gün böyle çalıştığını söy-
lüyor ve ekliyor:
"Sık sık, özellikle akşama doğru bowling salonuna
137
 Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur_
giderim. Günde yarım saat egzersiz yaparım. Ordan
çıktıktan sonra bu kez de zihnimde yaparım aynı
egzersizleri.Böylece iki misli egzersiz yapmış
oluyorum. Sonunda salonda bowling oynamakla zihinde
oynamanın, hiçbir fark ediğini gördüm."
Psikologlar Zihinsel Aktivasyon'un nasıl bu kadar iyi
çalıştığına cevap veremiyorlar. Ama pozitif düşüncenin
Önemli bir rol oynadığını söylüyorlar. Her ne kadar
,zihinde de olsa bu işi sürekli olarak başarmanın, kişiye,
onu gerçek hayatta yapabilecek inancı ve güveni verdiğini
anlatıyorlar.
Tabi reflekslerinizin de bu teknikle güçlendiğini söy-
leyebilirim. Zihinsel Aktivasyon tıpkı fiziksel çalışmalar gibi
reflekslerini kuvvetlendirir. Daha önceden düşünmüş
olduğunuz birçok ani olaya önceden hazırlıklı hale gelirsiniz.
Olaylar cereyan ettiğinde ise hızlı bir şekilde, reflekslerinizi
kullanarak, sofunu çözersiniz.
Bowling oyuncumuz Ray, Zihinsel Aktivasyon'u
yalnızca oyunda kullanmadı. Çalıştığı şirket başka bir i
kente taşındığında, o taşınmadı ve kendi şehrinde bir lo-
kantaaçtı.
Ray şöyle diyor: "Lokantacılık hakkındaki bilgim, 3
herhangi birinin Einstein'ın İzafiyet Teorisi'ni bilmesi ka-
dardı. Ama öğrenebileceğimi anladım. Zihinsel Aktivasyon
çok işe yaradı.
Ray her ne kadar kendini amatör bir ahçı olarak i
görse de, bu işi hiçbir zaman ticari amaçla yapmamıştı ve
şimdi bu işin üstesinden gelmek zorundaydı.
"Yapılacak işleri biliyordum, ama iş birçok çeşitli
yemeği hazırlamaya geldiğinde, bunda yeniydim. Mutfağa
gidip biraz pratik yapmaya kalktığımda birçok eksiğim ol-
duğunu gördüm. Ve Zihinsel Aktivasyon metoduyla pratik
138
_________ Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
yapmaya karar verdim.
"Ne zaman onbeş dakikalık bir vaktim olsa, hemen çok
çeşitli yemekler yapmayı düşündüm. Tıpkı lokantadaki gibi.
Yapılacak her hareketi zihnimde canlandırdım. Böylece de,
hızımı ve kendime olan güvenimi arttırmış oldum.
"Lokantanın açıldığı gün, işleri kolayca idare ettim.
Daha ilk günden lokantamı başarılı kılan Zihinsel Aktivas-
yon'a teşekkürler."
BİR KONUYU UYGULAYARAK
ÖĞRENMEK
"Suya girmeyinceye kadar yüzme öğrenemezsiniz."
Bu sözü küçükken yaz okulu döneminde duymuştum.
Daha sonra bu sözün sadece yüzmeyle ilgili olmadığını
yaşayarak öğrendim. Bir konuyla ilgili her ne. kadar teorik
yazı, kitap, klavuz okusanız bile, o işi bizzat yapmadan onu
hiçbir zaman öğrenmiş olamazsınız.
Uygulayarak öğrenme çalışmaktan çok uygulamaktır.
Böylece yeni öğrendiğiniz bilgi pekişir ve çok daha anlamlı
hale gelir. Öğrenme oranınız, teorik bilgiye eklediğiniz
uygulama oranında artar. Bu yüzden bir grup ile herhangi
bir ders veya kurs alıyorsanız uygulama yaparak
arkadaşlarınızdan çok daha hızlı ve kalıcı öğrenebilirsiniz.
İlk bakışta uygulama metodunu her alanda kullana-
maya bilirmişsiniz gibi bir fikir aklınıza gelebilir. Yüzme,
bowling gibi fiziksel aktivitelerde uygulamayı tanımlamak
kolaydır, peki ya matematik ve psikoloji gibi konularda ne
yapacaksınız.
Bu tip durumlarda uygulama metodu biraz değişik bir
hal alır. Ama yine de öğrendiğiniz bilgiyi pratik olarak
139
Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur __________
uygulamanızı sağladığından öğrenme hızınızı arttırır. Bi-
razdan göreceğiniz metodlar sayesinde çok daha hızlı bir
öğrenme gücüne kavuşacaksınız. Hangi metodu seçerseniz
seçin şunları uygulamalısınız:
1. Zihninizde pekiştirmeniz gerektiğini hissettiği-
niz, yeni bir bilgiyi gördüğünüz ya da duyduğunuz
zaman uygulama metodunu devreye sokun. * 2.
Uygulama metodunu sıradan okuma ya da dinleme
işlemlerinden ayrı yapın. Başka bir deyişle yeni
bir bilgi duyduğunuz ya da okuduğunuzda, bu
yeni bilginin zihninizde yerleşebilmesi için ona süre
verin.
3. Uzun bir uygulama çalışmasından çok iki ya
da daha çok kısa çalışma süreleri belirleyin. Bu
zihninize dinlenme fırsatı verir. Eğitimcilere göre
de beynin aldığı bilgileri toplayarak sindirmesine
imkan tanır. Çalışma süreleri arasındaki zaman
birkaç dakika olabildiği gibi, bir gün hatta daha
uzun bir süre de olabilir.
UYGULAMA METODUNUN İKİ ÇEŞİDİ
Yüzme gibi pratik uygulamaların egzersizlerle öğre-
nilebileceği ve geliştirilebileceği açıktır. Ama fiziksel ol-
mayan aktivitelerde, uygulama yapmanın ne gibi faydası
olabileceği çoğu kimse için bir soru işaretinden ibarettir.
Fiziksel olmayan konularda uygulama yapmak, tıpkı fizik-
sel alanlardaki gibi olumlu sonuçlar verir. Aşağıdaki iki
örneğe bakalım:
• Yabancı ülkelerdeki müşterileriyle kendi konuş-
140
_________ Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
mak isteyen bir iş adamı uygulama yöntemiyle bu
sorunun üstesinden geldi. Nasıl mı? 1) Bu dilin ko-
nuşulduğu etnik lokantalarda yemek yiyerek. 2) Bu
dilin konuşulduğu dükkanlardan alış veriş yaparak. 3)
Kısa dalga yayın yapan radyo istasyonlarını dinleyerek.
Özellikle Amerikanın Sesi adlı radyo istasyonunu
tercih etti. Bu istasyonun sade ve yavaş yayın yapması
iş adamımıza bu dili öğrenmesinde çok yardımcı oldu.
• Üniversitede bilgisayar programcılığı bölümünde
okuyan bir santral memuru, ekstra uygulama yaparak
işinde ilerleyebileceğini düşündü. Ucuz bir bilgisayar
alarak evine kurdu ve üzerinde pratik yapmaya başladı.
Okulunda iyi dereceler elde etti ve birincilikle bitirdi.
Şimdi eski işinin iki katı maaşla ATT adlı dev bir
Amerikan şirketinde çalışıyor.
Uygulama metodu, öğrendiklerinizi, gerçek hayatta
pratik hale getirmenizi sağlar. Bu havuzda yüzerken, lo-
kantada sipariş verirken* bilgisayar programlarken ya da
herhangi bir alanda olabilir.
Büyük bir ihtimalle uygulama metodunu kullanama-
yacağınız durumlarda da ne yapacağınızı merak ediyorsu-
nuzdur. Mesela bir hukuk sınavına hazırlanırken kanunları ve
anlaşmaları pratik etmek imkansızdır. Bu gibi durumlarda
uygulama metodunun ikinci halini kullanırsınız. Metodun ne
kadar kolay olduğunu görünce şaşıracaksınız:
Çalıştığınız bölümlerden öğrendiklerinizi aklı-
nızdan kendi kelimelerinizle yazın
Yazılı bir tekrar belli bir zaman geçtikten sonra ya-
pılmalıdır. Bunun sebebi yine, beyni dinlendirmek ve öğ-
141
 Hemen öğrenmek: Yeni Bir Konuda Nasıl Usta Olunur
renilenleri tam olarak sindirmek içindir. Peki bu tekniği
bu etkili yapan nedir? Çok önemli bir prensip:
"Bilgiyi zihinden çağırmak ve onu yazıya geçir
mek, tıpkı fiziksel alanlardaki pratik uygulama
lar gibidir
Her iki durumda da yeni öğrendiğinizi kullanıyor
oluyorsunuz. Zihninizi bilgiyi hatırlamak için zorluyor,
konsantrasyonunuzu bir noktada topluyor ve bilgiyi olabi-
lecek en iyi şekilde pratiğe döküyorsunuz. Bir bilgiyi öğ-
renmenin iyi yolunun, hatırladıklarınızı bir süre sonra
pratiğe dökmek olduğu ispatlanmıştır. Bu da tam olarak
uygulama metodunun ta kendisidir.Şimdi sizlere iş
arkadaşlarımdan, yazarak tekrar metodu uygulayanlardan
iki örnek vereceğim:
Bir reklam şirketinde çalışan arkadaşım, her gün çok
sayıda konferans ve seminere katılıyordu. Bu
toplantılardan çıktıktan sonra, akşamleyin herbirinde
öğrendiğini ana başlıklar altında yazarak tekrar
ediyordu. Şöyle diyor: "Bu okulda ders notlarını
tutmakla aynı şey değil. Ders notlan sadece
öğretmenin söylediklerini kağıda aktarmaktan
ibarettir. Akıldan çıkarmak ise, zihni çalıştırır, sade
ve basittir.Bilgiyi kendi sözlerimle kağıda aktararak
zihnimde yapmış oluyorum. Böylece kazandığım
bilgi uzun süreler aklımda kalıyor."
İş alanında çok sayıda çıkan yeni yayınlan takip
etmek zorunda olan bir elektronik mühendisi, şöyle
diyor."Sabahleyin işe geldiğimde yaptığım ilk şey
bir kağıt ve kalem çıkanp, bir önceki gün
okuduklarımın bir özetini çıkarmaktır. Tecrübelerim
sonucun-
142
_ _________ Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
da bilgilerin kalıcı olmasını sağlamak ve uzun süre-
ler kullanabilmenin, bundan daha iyi bir yolunun ol-
madığım keşfettim."
Bu insanlann her biri iş hayatlannda uygulama me-
todunun, yazarak tekrar şeklini uygulayıp, alanlarında iyi
bir şöhret edinmişler ve başarıya ulaşmışlardır. Basit oldu-
ğu kadar etkili de olan bu metod herkes tarafından uygula-
nabilir. Birçok insanlar bu metodu bilmezler. Öğrendikle-
rinde ise ne kadar kolay ve etkili olduğunu görüp
şaşıracaklardır.
Ama şu andan itibaren bu metodu biliyorsunuz. De-
neyin ve ne kadar etkili olduğunu görün. Ben, sizlerin uy-
gulama metodunun bu tekniği sayesinde birçok kazançlar
elde edeceğinize eminim.
PROGRAMLANMIŞ ÖĞRENMEDEN NASIL
FAYDALANABİLİRSİNİZ?
Kendi-kendine çalışma kurslarının çok tutulmasının
sebebi, içlerinde yer verdikleri Programlı Öğrenme meto-
dudur. Bu metodlann anlatıldığı 15 $'lık bir kitapla,
350|$'lık bir kursun tek farkı, usluplannm farklı oluşudur.
Kurs İve kitap aynı bilgileri barındırmasına rağmen, kurs bu
bilgileri okumak ve öğrenmek için çok daha basit ve
pratik hale getirir.
Her ne kadar sizden tek bir kuruş çıkmayacak olsa
ile Programlı Öğrenme, kendisine ödenecek her parayı
hakkeden bir metotdur. İnsanlar kitap yerine kursa giderek
fazladan 335 $ para öderler. Çünkü Programlı Öğrenme:
143
Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur ___________
• Öğrenme hızınızı arttırır ve öğrendiklerinizin
akılda kalmasını sağlar.
• Uzun sayfalar dolusu metin okumanıza gerek
kalmadan, bilgileri tekrar etme olanağı sunar.
• Bilinen çalışma şekillerinden daha eğlencelidir.
• Soru-Cevap tekniğini kullanarak, okuduklarını
zı tam olarak anlayıp anlamadığınızı belirler.
Uzun ve sıkıcı sayfalar dolusu yazıyı okumaktansa
Programlı Öğrenme metodu bazı tekrar niteliğinde sorular
sorarak konuyu kavramanızı sağlar. Böylece aldığınız yeni
fikirleri öğrenmeden yeni bir konuya geçmemiş olursunuz.
Bu işlem öğrenmeyi, eğlenceli ve verimli bir hale getirir.
Şimdi size vereceğim teknikle kendi Programlı Öğ-
renme metodunuzu geliştirecek ve kurslara yüzlerce dolar
ödemek zorunda kalmayacaksınız. Çalışma metniniz her-
hangi bir şey olabilir;
•Bir kitap
• Bir magazin dergisi
•Bir roman
• Bir ders notu
• Bir kullanım klavuzu
Kullanacağınız kaynak her ne olursa olsun Programlı
Öğrenme'yi kullanabilirsiniz. Programlı Öğrenme'nin
(PÖ) etkili olmasının üç sebebi var.
1. Hafızanın kalıcı olması, öğrendiğiniz bilginin
duyularınızla ilişki içine girmesine bağlıdır.
PÖ'de bir duyunuzla öğrenirken, başka bir duyu-
nuzla tekrar edersiniz. Eğer bilgiyi gözlerinizle
144
___________ Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur.
okuyarak öğrendiyseniz, kulaklarınızla tekrar
edeceksiniz.
2. Tekrar etmenin, bilgilerin zihinde pekişmesini
sağladığından, başka bir şekilde de olsa tekrar
etmiş olacaksınız.
3. Programlanmış Öğrenme, (PÖ) 'Aktif Hatırla
ma' adı verilen bir işlemi devreye sokar. Bu da
bilgiyi aktif olarak düşünmenizi sağlar. Bu geç
mişteki bilgileri çağırdığı gibi, neyi öğrenip neyi
öğrenmediğinizi açığa çıkarır.
Programlanmış Öğrenme ile çalışan ticari kurslar,
genelde öğrencilerine birkaç paragraf yazıdan sonra bir
tekrar bölümü verirler. Bu tekrar bölümünde, metinle ilgili
beş-altı satır yazı bulunur. Bu tekrar kısımlarında cümle-
lerde boşluklar vardır. Bu boşluklar bir ya da birden çok
kelimeyi temsil eder ve sizin tarafınızdan doldurulmaları
gereklidir.
Bunu daha iyi anlamak için, bunu bir Programlanmış
Öğrenme kursu ve aşağıda verilen kısmı da bir Program-
lanmış Öğrenme tekrar örneği olarak düşünün:
1. Kendi kendine çalışma kurslarında, Program
lanmış Öğrenme sonunda................ / ................ /
olan birkaç paragraftan oluşur,
(tekrar/kısmı)
2. Tekrar bölümündeki cümleler ............. .
(eksiktir)
3. Bir ya da birden çok kelime ............../ için
............. belirlenir.
(doldurmanız/boşluklarla)
145
"Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur __________
Öğrenci cümleleri okur ve boşlukları doldurur.
Bunun zihinden ya da kağıt üzerinde yapılmış olmasının
ayrıca bir önemi yoktur. Önemli olan daha önce okumuş
olduklarınızı, zihninizden geri çağırarak hatırlamanızdır.
Boşluklar içeren bu cümleler bu amaca hizmet ederler.
GELİŞMİŞ KALİTE VE HIZ
Şu anda öğrenmek üzere olduğunuz metod bana
uluslararası, profesyonel bir araştırma şirketi tarafından
aktarıldı. Bu şirketin çok sayıda üyesi olması nedeniyle,
bu üyelerine olayları takip edebilmeleri için sürekli yeni
yayınlar gönderiyorlardı. Şirket müdürü, üyelerin aldıkları
bilgileri öğrenmekte ve hatırlamakta güçlük çektiklerini
fark etti ve onlara kendi geliştirmiş olduğu ve bana aktarı-
lan bu metodu önerdi.
Ülke bazında seminerler vererek Programlı Öğrenme
metodunu onlara anlattı. Ve yıllar boyunca metodunu uy-
gulayıp, başarıya ulaşan insanlardan, teşekkür mesajları
aldı.
Birçoğu öğrenme hızlarının iki misline çıktığından
bahsettiler. Artık diğer faaliyetlerine zaman ayırabiliyor-
lardı. Aslında metodun en iyi yanı, öğrenme hızını arttırdı-
ğı gibi aynı zamanda iyi ve kalıcı öğrenmeyi sağlamasıydı.
Ben bu metodu bir seminerde dinledim. Diğerleri
gibi ben de bu metodun basitliği karşısında hayrete
düştüm. Ve de diğer insanların da bu teknikten
faydalanabilmeleri amacıyla, kitaptan yayınlamak için izin
aldım.
146
__________ Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
KENDİ ÖĞRENME PROGRAMINIZI
NASIL YAPABİLİRSİNİZ
Eğer öğreneceğiniz bilgi kitap, dergi türünde yazı
formunda ise, size gereken tek şey, basitçe kayıt yapabilen
bir teyp olacaktır. Yapacaklarınızı şöyle sıralayalım:
1. Size yeni olan bir yazıyı okurken, önemli nok-
talara geldiğinizde, orda durun ve onları hemen
teybe kaydedin. Ama kayıt sırasında cümleler
arasında önemli kelimeleri sembolize etmek ama-
cıyla BOŞLUK kelimesini kullanın. Mesela şu
cümleyi kaydediyorsunuz:
"Eğer öğreneceğiniz bilgi kitap, dergi türünde yazı
formunda ise, size gereken tek şey basitçe BOŞLUK.
BOŞLUK bir teyp olacaktır."
Cümle bittikten sonra teyp kaydına iki-üç saniye
aralık koyun. Bu aralık geçtikten sonra boşluğu
temsil eden kelimeleri söyleyin (yukarıdaki ör-
nekte bu: "kaset çalar" olacaktır). Diğer önemli
cümleler içinde işlemi tekrarlayın.
2. Beş ya da on adet Programlı Öğrenme cümlesi
kaydettikten, ya da bölüm sonu gibi mantıklı bir
sona yaklaştığınızda, kaseti geri sarın ve dinleyin.
Her cümlede, cümle ve doğru kelime arasındaki
boşlukta teybi durdurun. Kelimeyi hatırlamaya
çalışın. Eğer doğru kelimeyi bulduğunuza inanı-
yorsanız, teybi ileri alarak, bunu karşılaştırın.
Eğer doğru kelimeyi bulduysanız, bir sonraki
cümleyi seçin. Eğer kelimeyi bilemediyseniz orji-
147
Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
nal metne geri dönerek, daha dikkatli inceleyin.
Sonra bir sonraki cümleye geçin.
Genelde bana sorulan bir soru var. "Neden metodu
uygulayan kişi doğru cevabı bulmak zorunda." Çünkü bu
metodun bir parçası. Tekrar kısmı, bir kısa sınavı temsil
etmiyor. Aktif Hatırlama sayesinde zihin bu kelimeleri arı-
yor ve tekrar ederek, öğrenmeyi çok daha verimli hale ge-
tiriyor. Doğru kelimeleri bulamadığınızda, bu metni iyice
öğrenmediğinizi gösterir ve geri dönerek tekrar üzerinde
durmanız gerekir.
Öğrenmek istediğiniz metni, tam olarak işi bitmeden
teypten silmemek iyi bir fikir olsa gerek. Tüm kısımlar bit-
tiğinde kaseti en başa alarak genel bir tekrar yaparsınız.
Böylece tüm metni en iyi şekilde anladığınızı garanti altı-
na almış olursunuz.
PROGRAMLI ÖĞRENME'NİN BİR
BAŞKA ÇEŞİTİ
Hatırlayacağınız gibi Programlı Öğrenme'nin etkin
olmasının bir nedeni, değişik duyulara hitap etmesiydi. Bu
yüzden, okunan yazıyı, teypten dinletiyordu. Ama, ya öğ-
renmeniz gereken bilgi size kulaklarınız yoluyla geliyorsa,
mesela sınıfta anlatılan ders gibi, o zaman ne yapacaksı-
nız? O zaman size kulakla geleni gözle tekrar etmelisiniz.
Bu sefer teyp yerine, kağıt ve kalem kullanacaksınız.
Ders bittikten bir süre sonra, aklınızda kalanları ya da tut-
tuğunuz ders notlarını kullanarak, bir özet hazırlayın. Bu
özette gerçekten önemli bilgiler olsun. Ve de bu önemli
cümleleri yazarken tıpkı teyp örneğinde olduğu gibi, can
alıcı yerlere boşluklar koyun. Her cümlenin sonuna , pa-
148
__________ Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
rantez içinde bu kelimeleri yazmayı unutmayın.
Bu işlem diğerlerinden iki misli daha etkilidir. Önce
özet çıkararak bir tekrar yaptırır, sonra söz konusu boşlukları
doldurduğunuzda, ikinci bir tekrar şansı verir.
ÖĞRENDİKLERİNİZİ DAHA İYİ
KULLANIN
Belki uzun tekrar satırları oluşturmanın, size nasıl
vakit kazandıracağını merak ediyorsunuzdur. Bu, tekrarların
öğrenme veriminizi artırmasıyla olur. İnsanlar Programlı
Öğrenme metodunun daha hızlı öğrenmelerine ve bilgilerin
daha kalıcı olmasına neden olduğunu söylüyorlar. Böylece
yaptıktan işi daha hızlı, daha az hata yaparak, yüksek
performans göstererek başarıyorlar.
İlk kez Programlı Öğrenme metodunu kullandığımda,
bilgisayarıma yeni bir kelime işlem programı almıştım. Daha
sonra bu programın ihtiyaçlarıma cevap veremediğini
gördüm. Sonunda kendi yazılım programımı yapmaya karar
verdim.
Programlı Öğrenme metodu sayesinde kendi yazılım
programımı çalıştırmayı başardım. Ayrıca, program sadece
benim tarafımdan değil, profesyonel iş adamları ve diğer
kullanıcılar taraf nidan benden satın alınarak bilgisayarlarına
yüklediler.
NOT ALMA HIZINIZI İKİYE
KATLAYIN
Not almak bir şeyi öğrenebilmek için etkili bir yön-
temdir. Ama çoğu kimse bilinçsiz ve yanlış bir şekilde not
tutar. Duydukları her şeyi yazmaya çaba harcarken, konuş-
149
Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
maçının söylediği önemli noktalan kaçırırlar.
Aşağıda belirttiğim iki basit teknik not alma verimi-
nizi büyük ölçüde sağlamlaştırmaktır.
1. Kişisel Kısaltma
2. Zihinsel Hazırlama
Bu teknikleri birkaç dakikalık çalışmayla öğrenebilir
ve bir ömür boyu kullanabilirsiniz. Teknikleri bizzat dene-
diğimde sonuçlar karşısında şaşkınlık içinde kaldım. Yal-
nız ben değil, etrafımdakiler de buna şaşırdılar. Telefonda
birinden herhangi bir bilgi aldığımda bunu o kadar hızlı
yapabiliyordum ki, karşımdaki insan şüpheyle şunu soru-
yordu:
"Söylediklerimi teybe mi kaydediyorsun?"
Bu soruyu bana ne kadar çok sorduklarını sayama-
dım bile. Ama cevabım hep aynı oldu. "Hayır söyledikleri-
ni kısaltarak yazıyorum."
Bu kısaltmalar stenografların tuttuğu cinsten değil-
dir. Gazetecilerin, araştırmacıların kullandığı ve bu
insanların işlerinin bir parçası olan kısaltmalardır. Hangi
kelimeleri yazacağınızı belirleyen ve bir zihinsel
hazırlamayı içeren bir kısaltma türüdür.
Şimdi bu teknikleri inceleyerek onları da Beyin
Gücü tekniklerinize ekleyelim.
BİRİNCİ ARAÇ: KİŞİSEL
ÖZET
Kişisel Kısaltma, alanlarında başarılı birçok avukat,
gazeteci, araştırmacı ve yaşamın diğer kesimlerindeki in-
sanlar tarafından kullanılmıştır. Bu Kişisel Kısaltma'nın
150
Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
diğer özetlerden tek farkı, kelimelerde daha az harf kulla-
nılmasıdır.
Metod şöyledir: Sesli harflerin çoğunu atın. Örnek
olarak bu cümleyi inceleyelim:
Sesli harflerin çoğunu atın
Bu cümleyi yukarıdaki gibi yazacağınıza şöyle
yazın:
Ssl hrflrn çğn tn
Bu metodla yazdığınız harfleri, yüzde yirmibeşten
fazla azaltmış olursunuz. Orjinal cümlede yirmidört harf
varken, kısaltılmış cümlede bu ondört harfe indi. Bir başka
örnek:
Bu tekniğin en önemli faydası daha az hırfle
okuma olanağı sağlamasıdır.
Benim kullandığım Kişisel Kısaltma'yla bu cümle,
şu hale dönüşür.
Bu tknnğn en önml fyds dh az hrfl okm olnğ
sğlmsdr.
Bu Kişisel Kısaltmalar, adı üstünde yazan kişiye
kolaylık sağlar. Bir başkası bu kısaltmalı yazıyı okumaya
çalıştığında, birçok yerinde zorluklarla karşılaşabilir. Ama
yazıyı siz yazmış olduğunuzdan, okurken zorluk çekmeye-
ceksiniz, üstelik yazının bütünlüğü, anlamın ortaya çık-
masında yardımcı olacaktır. Mesela örnekteki dördüncü
kelime olan 'önml' önemli, önemle, dahi gibi düşünülece
151
Hemen öğrenmek: YeniBjr Konuda Nasıl Usta Olunur___________
ği halde, siz onun 'önemli' kelimesi yerine kullanıldığını
biliyorsunuz.
Herkes kendi için bir kısaltma tekniği geliştirebilir.
Ama ben size kısaltmalarımdan birkaç örnek vereceğim.
1. The yerine, her zaman sadece 1 adet 't' harfi
kullanırım.
2. Bazı kısa kelimeleri kelimeleri kargaşaya yol
açmamak amacıyla aynen yazarım.
3. Bir kelime içinde aynı harf birden fazla tekrar
ediyorsa, sadece bir kez yazarım, (full'daki L bir-
kez yazılır)
Bu kuralları kullanabilirsiniz. Aslında bu teknikte
tek yapmanız gereken sesli harfleri düşürmektir. Belli bir
süre bu kısaltmaları yaptıktan sonra sizler de size özgü bir
kısaltma tekniği geliştireceksiniz. Yine de sizlere başkaları
tarafından kullanılmış bazı yollar ve kısaltmalar verece-
ğim:
• Yanlış anlaşılabilecek kısaltmalardan kaçının.
• Yine kullanılan bazı semboller yanlış anlaşılabi
lir.
• Sık sık kullandığınız ve işinizle ilgili kelimeler
için özel kısaltmalar geliştirin. (Mahkeme için M,
davalı için D, davacı için DC gibi kısaltmalar kul
lanan bir avukat tanıyorum.)
• Y ve J gibi birbirine benzer seslerin olması du
rumunda birini eleyin ve onları tek bir harfle gös
terin.
• Ve, ile gibi bağlaçları temsil eden kısaltmalar
- belirleyin
152
__________ Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
Son bir ipucu: Kısaltılmış kelimelerinizi yazarken
normal olarak yazıldıkları değil okundukları şekilde kısalt-
manızı yapın. Şimdi güncel İngilizce'de ve kişisel kısalt-
manızda görünecek bir cümleye bakalım.
Günlük İngilizcede:
I had rough time getting him to come to the
phone quickly.
(Onu telefona çabucak getirmek için zor anlar
yaşadım.)
Kişisel Kısaltmada:
I hd a rf tm gtng hm to km to t fn kwkly.
"rough" kelimesindeki "gh" m ve telefondaki "ph"
in "f' harfine, "come" kelimesindeki kalın "c" nin "k" ve
"quickly" nin de "q" ya çevrildiğini görebiliyorsunuz.
(Burada İngilizce'de yazılan bir kelimenin, yazıldığından
farklı okunduğuna dikkat edilmelidir.)
Kişisel Kısaltmayla ilgili pratik yapmanın en iyi
yolu yazılı bir meteryali kısaltarak çevirmektir. Herhangi
bir kitap, dergi, gazete veya okuduğunuz bu kitaptan bazı
cümleler seçin ve bunları kısaltarak özetleyin. Bu teknikle,
söylediğim şekilde pratik yapmadan ve birazdan anlataca-
ğım Zihinsel Hazırlama metodunu öğrenmeden , bir ko-
nuşmacının sözlerini kısaltarak not almayı denemeyin. Zi-
hinsel Hazırlama metodunu öğrendiğinizde en hızlı
|konuşmacıyı bile takip edebilecek yeteneğe kavuşacaksı-
nız.
153
 Hemen Öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur ___________
İKİNCİ ARAÇ: ZİHİNSEL HAZIRLAMA
Kişisel Kısaltma metodunu kullanırken, hatırlamanız
gereken şey, sizin bir katip olmadığınızdır. Bir katip söyle-
nen her şeyi aynen yazar, siz ise, kimi durumlarda bazı
ana noktalan dahi görmezden gelebilirsiniz. Sizin yazma-
nız gereken aradığınız bilgidir. Böylece konuşmacıdan çok
daha az kelime kullanmış olursunuz.
Birçok insan, gün boyunca birçok gereksiz ve laf ka-
labalığı niteliğinde sözler kullanırlar. Siz bunları eleyerek
sizin için önemli olan yanlan alırsınız. Böylece duydukla-
rınızın onda dokuzunu elemiş olursunuz.
Profesyonel insanlar size bir bilgi iletirken, şu
hususlara dikkat ederler:
1. Açıklayacakları bilginin önemini belirtirler.
2. Sonra bilgiyi açıklarlar.
3. Sonunda da söylemiş oldukları bilginin anlam
ve önemini hatırlatırlar.
Başka bir deyişle önce ne söyleyeceklerini kısaca^
anlatırlar, sonra bu bilgiyi aktarırlar ve en sonunda ne söy-
lediklerini tekrar ederler. Bir katip bu sözlerin hepsini yaz-;
inak zorundadır. Sizi ise sadece orta kısmı ilgilendirir.'
Giriş ve tekrar bölümleriyle vakit kaybetmemelisiniz.
İnsanlar anlatmak istediklerini vermek amacıyla sa -
yısız kereler tekrara başvururlar. Bu tekrarların tek amacı
dinleyiciye konuyu tam olarak anlatabilmektir. Siz not
alırken bu tekrarlan yazmak zorunda değilsiniz. Konuşmanın
ana fikrini yazmanız sizin için yeterlidir.
Peki Zihinsel Hazırlama tekniğini kullanabilmek için ne
kadar çalışmak gereklidir? Çok az. Bir dahaki sefere, te-
154
__________ Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur
levizyon izlediğinizde, duyduğunuz herhangi bir haberi,
kağıda aktarmaya çalışın. Bunu yaparken yukanda anlatmış
olduğum kuralları uygulayın. Spikerin söylediğinin ancak
üçte birini yazmış olacaksınız.
Şimdi biraz hesap yapalım. Zihinsel Hazırlama me-
toduyla söylenenin üçte birini yazıyorsunuz. Kişisel Kısaltma
ile de, yüzde yirmibeş oranında azaltıyorsunuz. Bölümün
başmda da not alma hızınızın iki misline çıkacağı
söylenmişti. Gördüğünüz gibi söylendiğinden çok daha
iyisini yapabileceksiniz.
KONSANTRASYONU NASIL
ARTTIRABİLİRSİNİZ
Bir profesyonelin başarılarının sırlarından belki de en
önemlisi konsantrasyonudur. Onu iş başında izleyin,
dikkatinin hep işinin üzerinde olduğunu göreceksiniz.
Eğer dikkatini dağıtmaya çalışırsanız; ki bu oldukça zor bir
iştir, bu kişinin size kızmasıyla sonuçlanır. Çünkü kon-
santrasyonun kendi başarisı için hayati önem taşıdığını bilir.
Beyin Gücü metodlannı kullanan insanlar, konsant-
rasyonun ne kadar önemli olduğunu bilirler. Çalışmalannın
hızlı ve etkili olabilmesi için bazı şartlar hazırlarlar. Bu
şartlar başarı için gereklidir.
İlk şart istektir. Eğer çalıştığınız konuya ilgi duymu-
yorsanız, konsantre olamazsınız. Peki, eğer söz konusu
bilgiye karşı bir istek duymuyorsanız n'olcak? O zaman
neden o bilgiyi öğrenmeniz gerektiğinden yola çıkarak,
kendinize bir sebep yaratmalısınız. Çalışmak istemediğiniz
zaman kendinize şu sorulan sorun:
155
Hemen öğrenmek: YeniBir Konuda Nasıl Usta Olunur __________

1. Bunu öğrenmekle ne gibi bir kazancım olacak?

2. Bunu öğrenmezsem ne kaybederim?

Bu fayda ve kazançları göz önüne getirmek ilginizi

arttıracak ve konuya konsantre olmanızı sağlayacaktır.
ikinci bir husus, bilgiyi anlayabilmeniz için uyanık
obuanız gerektiğidir. Bunun bir yolu oda sıcaklığını 20" ve
altında tutun. Organizasyon sorumluları izleyici kitlesinin
uyanık kalmaları gerektiğini bilir ve buna göre davranır.
Aksi halde ne olacağını tahmin edebilirsiniz. Sıcak bir or-
tamda bulunup da uykusu gelmeyen var mıdır acaba? Ay-
rıca dolu bir mideyle çalışmaya başlamak da uykunuzu ge-
tirir. VII. B Ö L Û M
Üçüncü önemli nokta, siz bir gündüz insanı mı
yoksa bir gece insanı mısınız? Araştırmalar kimi insanla- ZİHNİNİZİN YARATICILIK
rın gündüz, kimilerinin ise, gece daha iyi çalışabildiklerini YETENEĞİNİ ORTAYA ÇIKARIN
göstermiştir. Her insan bu iki kategoriden birine girmekte-
dir. Günün çalışabildiğiniz en iyi kısmını kullanınız. Böy-
lece çalışma veriminiz artacaktır. Yaratıcılık, sadece sanatçılara özgü değildir. Her
Dördüncü husus, çalışmanızdan sonra, yüksek kon- alanda başarıya önemli katkılar sağlar. Sorunlara yaratıcı
santrasyon gereken işlerden kaçının. Yine araştırmalar bu çözümler bulabilmesini beceren insanlar aynı zamanda
gibi durumlarda yeni öğrenilen bilginin büyük ölçüde mesleklerinde en hızlı tırmanışı yapabilenlerdir. Bu insan-
kayba uğradığım açığa çıkarmıştır. Bu yüzden, eğer gece lar daha karlı işler yaparlar, en zeki insanların dahi ilgisini
çalışıyorsanız bunu yatağa gitmeden önce, gündüz çalışı- çekerler ve yaşamları boyunca sorunsuz bir hayat sürerler.
yorsanız bunu duştan ya da işten çıkmadan önce yapın. Yaratıcılık hepimizde vardır. Ne yazık ki bir çoğu-
Bu dört tekniği uyguladığınızda konsantrasyonunuz muz bu özelliğimizi kullanmasını bilmeyiz. Bazı sebepler-
hissedilir derecede artacaktır. Ve de konsantrasyonun öğ- den dolayı bu yeteneğimizi, beynimizin derinliklerine
renme işlemindeki önemini, daha iyi anlayacaksınız. gömer, günlük yaşamımızda kullanmayız. Bu bölümde bu
sırları açığa çıkaracak ve tüm potansiyelinizi problemleri
çözmek için nasıl kullanacağınızı göreceksiniz.

156 157
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın ___________
YARATICILIK: NASIL ORTAYA
ÇIKARILIR
"Gee, bu nerden aklına geldi?"
Biri çözemediğiniz sorunun, değişik bir yolla üste-
sinden geldiğinde böyle demez misiniz? Yaratıcı insanlar,
sorunları bilinen yollarla çözemedikleri durumlarda, deği-
şik yollarla sonuca ulaşmakta tereddüt etmezler.
Örnek olarak Ulysses S. Grant'ı ele alalım. Abraham
Lincoln, Grant'ın çocukken hiç kimsenin binmeyi cesaret
edemediği bir eşeğe nasıl bindiğini anlatmayı çok severdi.
Eşek o kadar hırçındı ki, bir sirk ustası ona belli bir süre
binebilene para vaat ediyordu.
Grant eşeğe binmeyi deneyip başaramayan birçok
yetişkin gördü. Hatta kendisi de binmeyi denedi, ama
onunda sonu diğerlerinden farklı olmadı. Derken genç dü-
şünür bunun için bir yol buldu. O yoldan başarıya ulaşa-
madığını görünce olaya farklı bir açıdan bakmayı denedi.
Eşeğe alışılan şekilde binmek yerine, arkasından
bindi. Yani önden eşeğin yüzüne bakarak değil de, arka-
dan yaklaştı. Bacaklarım hayvanın midesine bastırdı ve iki
eliyle kuyruğundan tuttu. Eşek onu üzerinden atmak için
ne kadar tepindiyse başarılı olamadı. Böylece huysuz eşek
kaybetti.
Grant büyüyüp, iç savaşı kazandıktan sonra, bir
başka Amerikalı olan James Ritty, Avrupa'ya giden bir bu-
harlı gemiye pervanenin dönmesini sayan bir araç yerleş-
tirdi. Bu araç geminin hızım ölçmeye yarıyordu.
Ritty aynı cihazı tüccar ve esnaflar için geliştirdi.
Tüm girdileri ayn ayn yazacağma, gün sonunda hepsinin
toplamını veren bir araç yaptı. Böylece yazar kasayı icat
etmiş oldu.
158
___________ Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
Grant ve Ritty'nin deneyimleri yaratıcılık ile ilgili iki
noktayı açığa çıkanyor.
1. Sorunlara akla gelmeyen çözümler bulma
(Grant'ın eşeğe ters binmesi gibi)
2. Yeni keşiflerde bulunmak (Ritty'nin yazar ka
sayı bulması gibi)
Beyin Gücü bu her iki konuyu da başarmanızı sağla-
yacaktır. Yalnız bunlan anlatmadan önce sizinle bazı ko-
nular hakkında konuşmak istiyorum.
YARATICILIK İÇİN HAZIRLANIN
Zacharias adlı düşünür, "İnsan doğanın en mükem-
mel yaratığıdır, ama bu doğanın onun için her şeyi yapmış
olmasından değil, ona kendisi için her şeyi yapabilecek
gücü verdiğindendir" diyor.
Güven, yaratıcılık için gereken en önemli şeydir. So-
runun çözümünü bilmeseniz dahi, çözüm için bir yol oldu-
ğunu bilmek, çözümü bulmada size yardım edecektir. Bir-
biri ardına yaratıcı fikirler bulan insanlar, aslında bizden
\ daha yaratıcı değildirler. Tek farkları kendilerine olan gü-
denleridir.
Peki bu tür bir güveni nasıl sağlayabilirsiniz? Tabi
İki, onlann bildiklerini bilerek:
Her sorunu çözecek bir yol ve her ihtiyacı karşı-
layacak bir fikir vardır.
Tecrübe ve denemeleri bu fikir içine almıyoruz. Bu
İbölümde, daha önce hiç karşılaşmadığınız zor durumlan,
159
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın_________________
yaratıcı dehanızla nasıl aşabileceğinizi konuşacağız. Her
sorunun üstesinden gelinebileceğine, her ihtiyacı karşıla-
yabilecek bir fikir mutlaka olacağına kendinizi inandırın.
Ve böyle düşündükçe sorunların nasıl kolayca çözüme
ulaştığına şahit olacaksınız.
O zaman kendine güvenmenin, dehanın ilk şartı ol-
duğunu öğrendiniz. İkinci şart ise, hür düşüncedir. Alexan-
der Graham Bell şöyle diyor:
Herkesin gittiği ana yoldan gitmeyin, o yolu
terk edip ara yollara sapın. Mutlaka daha Önce
görmediğiniz yeni şeyler keşfedeceksiniz, bu
yeni keşifleri daha başkaları izleyecek. Unutma-
yın ki, tüm yeni buluşların arkasında düşünce
vardır.
Bu hür düşünür, herkesin düşündüğü gibi düşünmü-
yor. O kendisine nasıl düşünmesi gerektiğini söyleyenlere
kulak asmıyor. "Uzman'ların söylemlerine rağmen her so-
runun bir çözümü ve her ihtiyacın bir cevabı olduğunu bi-
liyor ve aynı zamanda olağan dışı olasılıkları da düşünebi-
liyor.
Hiç kimse eşeğe ters binmesini düşünemezken ,
Grant bunu denedi ve ödülü aldı. Bunun gibi örnekler ço-
ğaltılabilir:
• Giyim mağazaları soyan bir çeteye karşı, polisin
olağan taktikleri bir işe yaramamıştı. Hırsızlar, polis
olay yerine gelmeden kaçıyor, alarm ve diğer önlem-
ler işe yaramıyordu. Derken bir dedektif mağaza sa-
hiplerine giyisileri karışık olarak dizmelerini önerdi.
Böylece bazı giyisiler duvara doğru bakarken, kimi-
leri de mağazanın ortasına bakıyordu. Bir sonraki
160
_____________ Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
soygunda alarm çaldıktan sonra, hırsızlar yeterince
hızlı hareket edemediklerinden, polis tarafından ya-
kalandılar.
• Yerel radyo kurma isteğiyle tutuşan bir adam, ka-
sabadaki bir grup iş adamının karşı çıkması nedeniyle
bir türlü başarılı olamıyordu. Bu iş adamları da aynı
frekans üzerinden yayın yapan bir radyo kurma
amacındaydılar. Birkaç ay sonra bir başka firma da
aynı frekanstan yayın yapmak için başvurdu. Adam
ise, ne yapmak gerektiğini düşünürken yaratıcı zekası
yardımına koştu. Neden aynı frekans? Pekala
başka bir frekans kullanarak bu rekabetten kurtulabi-
lirdi. Ve öyle de yaptı. Kullandığı yeni frekansla tüm
ülkeye yayın yapabilir duruma geldi. Diğer rakipleri
ise birbirleriyle uzun süre mücadele ettikten sonra
başarısızlığa uğradılar.
Eğer her sorunun bir çözümü ve her ihtiyaca karşı
bir fikir olduğunu bilirseniz ve korkmadan her sorunun
üzerine gider, herkesin kullandığı işe yaramayan yollan
terk ederseniz, sorunları çözebilen yaratıcı düşünce gücü-
ne sahip olabilirsiniz.
YARATICILIKLA SORUNLARI ÇÖZMEK
Size, en sıkıcı sorunları dahi yaratıcılığınızı kullana-
rak çözebilmeniz için bir yol vereceğim. Önce şunu öğren-
melisiniz.
Eğer bir sorun her zamanki yollarla çözülemi-
yorsa, bunun sebebi eksikliktir.
Peki nçdir bu eksiklik? Grant'ın problemi, ilk kez
161
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
eşeğin üstüne bindiğinde sıkıca tutunabileceği bir yer ol-
mamasıydı. Eksiklik buydu: Polislerin eksikliği ise, hırsız-
ların soygunu bitirip, yeterli zamanı bularak kaçmalarıydı.
Bu yüzden yapmamız gereken şey, sorunun köküne
inip, eksikliğin ne olduğunu bulmaktır. Yapmamız gere-
ken "eğer olsaydı sorun çözülürdü" denen şeyi tespit et-
mektir. Eğer bu gerekli şeyi hemen bulamadıysanız üzül-
meyin. Ve üzerinde düşünmeye devam edin, onu
tanımlamaya çalışın.
Bazen, Grant örneğinde olduğu gibi bu eksikliği bul-
mak kolay olabilir. Kimi zamansa daha zordur. Böyle du-
rumlarda pes etmeyin. Düşündükçe yaratıcı zekanız geli-
şecektir.
Radyo istasyonu kurmak isteyen kişiye dönelim.
Orada aynı frekansı kullanmak isteyen üç ayrı grup vardı.
Yani rekabet, Oradaki sorun rekabetti. Çözüm ise, rekabe-
tin olmadığı başka bir frekans seçmekti.
KAYIP BAĞLANTI TEKNİĞİ NASIL
KULLANILIR
Size Kayıp Bağlantı tekniği ile zor sorunları aşmanız
için iki basamaktan oluşan bir metod yereceğim:
1. Soru ve çözüm arasındaki Kayıp Bağı araştı
rın. Eğer şu olsaydı çözüme ulaşılabilirdi denen
öğeyi arayın. Bu aşamada belli kavramlara takı-
Iıp kalmayın, olayları geniş düşünün (Grant atın
kuyruğunu tutmadan önce, tutunmak için bir
şeye ihtiyaç olduğunu keşfetti).
2. Bu Kayıp Bağı bulmak için, aklınıza gelen fi
kirler saçma dahi olsa her türlü fikri değerlendi
162
________________ Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
rin. Aklınıza gelen fikirleri not alın. Anlamsız ge-
lenleri hemen elemeyin. Bunun yerine bu fikirleri
kullanılır hale getirmeyi çalışın. Sonunda en
avantajlı gelen fikri uygulamaya koyun.
1930'lu yıllarda 'Aramco' Arap-Amerikan Petrol
Şirketi, Suudi Arabistan çöllerinde hizmet verebilecek
araçlar arıyordu. Problem çöl şartlarıydı ve- çoğu araç
kumda gitmekte zorlanıyordu. Özellikle petrol şirketleri
için zaman para demekti ve her tekerleğin kuma saplanma-
sıyla şirket zarar ediyordu.
Şirket mühendisi Richard Kerr, kumda patinajı en-
gellemek için gerekli lastik dizaynını yapmakta yetersiz
kalmıştı. Çünkü mühendislik bilgisi buna yetmiyordu. Bu-
radaki kayıp halka eksik mühendislik bilgisiydi. (Birinci
Adım)
ikinci basamak tüm olasılıkları göz önüne getirmek-
tir. Deneme yanılma bir yoldur ama oldukça çok zaman
alır. Zihninde sorunu çözmeye çalışırken, aklına develer
geldi. Dev cüsselerine ve ağırlıklarına rağmen develer
kumda batmadan yürüyebiliyorlardı.
İlk başta çılgınca gibi gelen bu fikir, Richard'ın ilgi-
sini çekti ve üzerinde çalışmaya başladı. Aynı prensibi
motorlu taşıtlar üzerinde de uygulayabilirdi. Develerin
ayak ölçülerini ve ağırlıklarını ölçtü. Böylece çölde kulla-
nılabilecek lastiklerin yapısı ve şekli hakkında gereken
mühendislik bilgisini sahip oldu.
Aramco mühendisinin yapmış olduğu buluş günü-
müzde de kullanılmaktadır. Günümüzün jipleri yalnız Orta
Doğu çöllerinde değil, tüm dünyada aynı prensiple çahşan
lastikler kullanmaktadırlar.
Kayıp Bağlantı metodu, basitliğine rağmen çok etki-
163
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarttı___________
lidir. Kişisel yeteneğinizi ortaya koyar. Her türlü soruna
yaratıcı ve etkin çözümler sunmaktadır.
Bir dahaki sefer, bir sorunla karşılaştığınızda onu de-
neyin. Sorunla çözüm arasındaki boşluğu doldurmaya çalı-
şın. Ve sonra bu aradaki bilinmeyeni bulmak için, olasılık-
ları gözden geçirin. A. Graham Bell'in dediği gibi, daha
önce hiç karşılaşmadığınız şeylere tanık olacaksınız.
YARATICI ve YENİ FİKİRLER
NASIL ÜRETİLİR
Şimdiye kadar yaratıcılık gücümüzü, sorunları çöz-
mede nasıl kullanabileceğimizden bahsettik. Ya bu özelli-
ğimizi yeni fikirler üretmek amacıyla kullanmaya ne de-
meli?
Dünyadaki birçok keşif sizin de bildiğiniz gibi, rast-
lantılar ve kazalar sonucu oluşmuştur. İsaac Newton, bir
ağacın altında otururken, basma düşen bir elma, onun yer
çekimi kanununu bulmasına sebep olmuştur. Birçok araş-
tırmacı bir konu üzerinde çalışırken, rastlantı sonucu bir
başka olaya şahit olmuşlar çalışmalarını o tarafa yönlendi-
rerek, çok daha önemli ve değişik konularda keşifler yap-
mışlardır.
Mesela William H. Mason taze keresteden neftyağı
elde etmek istiyordu. Gezmiş olduğu birçok biçkihanede,
büyük miktarlarda atık kereste olduğunu gördü. Neftyağı
projesine başladı ve bu atık kereste parçalarını nasıl fayda—
lı hale getirebileceğini düşündü. Böylece Masonitle benzeri
bir fikir olan, bu parçalan liflere ayırarak, daha sonra
panellerde sıkıştırma fikri doğmuş oldu.
Birçok keşif bu şekillerde olur. Bir fikirden bir baş-
kasına geçilir. Böylece farklı bir sonuç, farklı bir buluş-
164
________________Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya
Çıkarın
elde edilmiş olur.
Bu saptama bizi şu sonuca getiriyor. Yeni fikirler
eski fikirlerden meydana gelir. Bunlar eski fikirlerin kom-
binasyonları ve değişikliğe uğramış, uydurulmuş halleri-
dir. James Ritty develerin kum üzerinde yürüyebilme yete-
neklerinden esinlenerek, kumda hareket edebilen ilk
araçları dizayn etti. Hatta Grant'ın atin kuyruğundan tutma
fikri de aslında dizginleri tutmayı çağrıştırıyordu.
Büyük bir Avrupa araştırma şirketinde çalışan mü-
hendis ve bilim adamları her gün işlerine geldiklerinde gi-
rişte bir yazıya rastlarlar. Bu yazı Dr. George Grier tarafın-
dan söylenmiş bir sözdür:
Herhangi birinin tamamen kendine ait orjinal
bir fikre sahip olması pek olası değildir. Başka
düşünceleri bir araya getirip yeni düzenlemeler
yapmıştır, ama bu temel fikirler başkalarından
alıntıdır. Eğer önceki fikirlerden faydalanma
olanağı olmasaydı, hiçbir yeni buluş, yeni atalım
ya da başka bir şey olmazdı.
Oliver Weiidell Holmes ise olaya başka bir açından
yaklaşıyor. Ona göre değişik fikirler, farklı insanların zi-
hinlerinde bir araya geldiklerinde, ortaya daha farklı dü-
şünceler çıkıyor. Bundan şöyle bir sonuç çıkarabiliriz: İh-
tiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla, kendi kendine
düşüneceğine, bunu daha önce yapmış diğer insanların, ça-
lışmalarından faydalanmak daha akıllıcadır.
165
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
NEDEN BİR KOPYA ÇEKEN
YARATICI OLMALI
İş, bilim ve sanat dünyasında yaratıcı fikirleriyle
ünlü kişilere ben kopyacı adını veriyorum. Bu kişisel is-
patlanmış ürün, formül ve sistemleri alarak kendilerine
adapte ediyorlar ve kullanıyorlar.
Buna en iyi örnekse kitapları yılda 40.000'nin üze-
rinde basılan başarılı bir yazardır. Bu başarıyı elde etmen-
den önce altı ay boyunca, en çok satan kitapları okumuş ve
yazarlarının üsluplarını anlamaya çalışmıştır. Bundan
sonra Robin Cook "Koma" adlı kitabım yazarak zirveye
yükseldi.
Ben de "Milyarderler Servetlerini Nasıl Kazandılar"
adlı kitabımı yazarken, birçok insan bu "sihirli fikrin" ne
zaman kendilerine geleceğini bekleyip duruyorlardı. As-
lında bu fikirler ve yollar hayatın çeşitli kademelerinde
karşılarına çıkmaktaydı. Mesela:
• Mağazada yürürken
• Bir ilan okurken
• Bir ürün kullanırken
• Çek imzalarken
• Bir afişin yanından geçerken
• Gazete okurken
•Bir makine operatörünü seyrederken
Peki King Gillete'nin atılabilir traş bıçaklarını nasıl
keşfettiğini biliyor musunuz? Hayır, dünyanın daha iyi bı-
çaklara ihtiyacı olduğunu düşünerek yapmadı bunu. Ona
bu fikri bir şişe mantarı verdi. Bu mantar şişeye takılıp çı-
karılabiliyordu.Bunu ticarette kullanmayı düşündü.
166
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
Gilette bu fikri başka alanlarda kullanmak istedi.
Düşündü ve sonunda traş bıçağında karar kıldı. O zamanki
traş bıçakları sabitti ve sık sık bileylenmeleri gerekiyordu.
Ucuz ve atılabilir traş bıçaklarının ne kadar kullanılışlı
olacağını düşündü. Böylece müşterileri çok rahat edecek,
aynı zamanda kendisine sınırsız bir para kaynağı doğacaktı.
Matbaa da havadan gelmedi. Ağaca yazı kazayan bir
çocuk sayesinde keşfedildi. Teleskop ise, bir çocuğun iki
cam merceği beraber kullanmasıyla keşfedildi.
McDonald's restoranları da çok taklit edildiler. Aynı
servis ilkesiyle çalışan çok sayıda restoran türedi.Yaratıcı
taklitçiler, bu prensibi birçok iş sahasında kullandılar.
Bu self-servis hizmet ürünleri daha da çeşitlendi.
Self-servis bankalar, fotoğrafçılar, kuru temizleyiciler,
araba yıkayıcıları, kitap kulüpleri gibi alanlara yayıldı. Bu-
ralarda tüketiciye hızlı ve ucuz hizmet verildi
Aynı şekilde yol üzerindeki bankalar alışveriş mer-
kezlerindeki fotoğraf kulübeleri, şelf servis kuru temizle-
meciler, şelf servis araba yıkayıcılığı, başarılı kitap klüpleri
ve kaset klüpleri de oluşmuştur.
MERAK: EN DEĞERLİ YARATICILIK
GÜCÜNÜZ
Beynimizin sağ yarım küresi düşünce merkezimiz-
dir. Çocuklar sağ yanm kürelerini erişkinlerden daha iyi
kullanabilirler. Bu yüzden daha yaratıcıdırlar. Mantığın
bulunduğu sol yanm küresi onlann düşünmelerine engel
olmaz.
Çocuk erişkinliğe doğru adım attıkça, beyninin sol
yanm küresi daha baskın olmaya başlar. Ne zaman beyni
167
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın _________________
nin sağ tarafında bir fikir ortaya çıksa, sol taraf ona, yasa-
lara aykırı, uygun değil, yapılamaz diyerek karşı çıkar.
Ne mutlu ki her yetişkin, beyninin sol yarım küresini
kullanmayı tamamen terk etmez. Bu tip insanlar çocuksu
bir merak içersindedirler. "Merak kediyi öldürür" diye bir
laf olsa da, merak olmadan yaratıcılık da olmaz.
Ve tabi, bu yeteneklerini kaybetmiş erişkinler, bunu
yeniden kazanabilirler. Beyin Gücü metodları beynin sağ
tarafında da etkili ve verimli olduğunu ispatlar. Tek yap-
manız gereken kendinizi, onu kullanmak için hazırlamak-
tır.
YARATICILIK İÇİN KENDİNİZİ NASIL
PROGRAMLARSINIZ
Şimdi sizlere beş adımdan oluşan bir program vere-
ceğim. Bu programla zihninizin yaratıcı yönünü ortaya çı-
karacak ve bunun gündelik hayatta faydalarım göreceksi-
niz. Böylece iş hayatınızda ya da özel yaşantınızda büyük
başarılar kazanabileceksiniz.
Başlamanız için her bir adımla ilgili bir örnek vere-
ceğim:
1. Yaptığınız işleri değişik yollarla yapmayı dene-
yin. Bu belki size daha iyi çözümler vermeyebilir,
ama olayları çözmede size bir esneklik sağlayaca-
ğı kesindir. Böylece olaylara daha değişik açılar-
dan bakmasını öğrenirsiniz. ÖRNEKLER: İşe ya
da okula giderken farklı bir yoldan gitmeyi deneyin,
notlarınızı ya da mektuplarınızı farklı şekilde
düzenleyin, golf, tenis, ya da satranç oyunları için
farklı statejiler belirleyin, lokanta
168
_________Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
ya gittiğinizde farklı ve denemediğiniz yemeklerden
ısmarlayın.
2. Yeni fikirlere yaşama şansı tanıyın. Birçok
insan yeni fikirlere şans tanımazlar. Her fikir,
üzerinde çalışıldığı zaman değerli olabilir. Kendi
fikrinize güvenmeyip başkasının fikrini kullan
maya çalışmayın. Her durumda fikrinizi uygula
maya koymaya çalışın, işe yaramasa bile bu ko
nuda alıştırma yapmış olursunuz.
ÖRNEK: Birçok kereler aklımıza gelen yeni fikirleri
uygulayıp uygulamamakta tereddüte düşeriz. Ve
onları çabucak unuturuz. Ya aklımıza başka bir şey
gelir, ya da beynimizin sol yarım küresi onun yanlış
olduğunu söyler. Yapılacak tek şey, yanımıza bir
kalem ya da küçük bir teyp alarak aklımıza gelen bu
fikirleri kaydetmektir. Uygun bir zamanda bu fikirleri
gözden geçirerek, üzerlerinde düşünebiliriz.
3. Başka fikirlerden her zaman faydalanın. Unut
mayın ki, her yeni fikir diğer fikirleri farklı yo
rumlamaları ve uyarlamaları sonucu ortaya
çıkar. Bu uyarlamaları yapmak, üzerlerinde
biraz çalışarak yapılabilir. Bu işlem zevkli olduğu
kadar çok da kazançlıdır. Bu işe günde on daki
kanızı ayırın. Hayatta benzer olan işlemleri olay
ları düşünün. Aklınıza gelen tüm benzerlikleri sı
ralayın. Ertesi gün başka konuları düşünün ve
yine aralarındaki benzerlikleri bulmaya çalışın.
Pratik yaptıkça, karşılaştığınız bir soruna çözüm
bulmakta zorluk çekmediğinizi göreceksiniz. Zih
niniz, soruna benzer başka olaylardan otomatik
olarak ilişkiler kurarak sizleri sonuca götürecek
tir.
169
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın _________________
ÖRNEK: Mesela otomobil ile televizyon ilk bakışta
pek alakalı gözükmez. Ama biraz düşündüğünüzde
birçok ortak nokta bulabilirsiniz. Bu dallarda ürün
veren birçok Japon firması vardır, her biri elektrik
kabloları, antenlerden, civata ve somunlardan oluşur.
Her ikisi de Amerikan ailesinin vazgeçilmez araçla-
rıdır. Yine her ikisi için geniş servis ve yedek parça
ağlan vardır.
4. Yaratıcılığınızı eğlence için de kullanın. Eğlen
ce için aklınızdan geçenleri değerlendirin. Yaratı
cılık yalnız iş hayatınız değil, aynı zamanda özel
yaşantınızda da işinize yarar. Nasıl vücut geliştir
me çalışarak, ağırlık kaldırabiliyorsanız, özel ya
şantınız için kullandığınız yaratıcı gücünüz, işi
nizde de daha iyi performans verecektir.
ÖRNEKLER: Bulmacalar üzerinde çalışmak, oyun
lar, resim yapmak, yazı yazmak, fotoğrafçılık, maket
yapmak ve tiyatro gibi toplumsal faaliyetler. Arka
daşlarının bozulan araçlarım tamir eden birini tanı
yorum. Bu kişinin kırılan ya da bozulan parçalarla
uğraştıkça yaratıcılığı inanılmaz bir şekilde arttı.
5. Araştırıcı olun. Hiçbir zaman bilinenle yetin
meyin, sebeplerini irdeleyin. Konu önemli olmasa
dahi kendinize ve başkalarına sorular sorun. Sa
dece bilginizin artmasıyla kalmayacak aynı za
manda merak etme duyunuzu da geliştireceksi
niz. Merak birçok erişkinde körelmiş bir histir.
Onu uyandırmanızın zamanı gelmedi mi?
ÖRNEKLER: Bundan sonra gazete okuduğunuzda,
kendi kendinize neden bu yazılan okurken diğer ya
zıları atladığınızı sorun. Manavınıza dükkanını
neden oraya kurduğunu, başkan adayınıza neden
170
________________ Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
diğer partilerden aday olmadığını, size bir şeyin ol-
mayacağını söyleyen birine neden olmayacağını
sorun. Eğer cevap sizi tatmin etmediyse aynı soruyu
tekrar sorun. Bir aracınızı tamir ettirdiğinizde soru-
nun ne olduğunu ve neden çıktığını sorun.
GERİYE DOĞRU MÜCADELE
Yaratıcılığı geliştirmenin bir başka yolu da, önce bir
çözüm bulup, sonra bu çözüme ait olabilecek bir problem
tasarlamaktır. Bunu biraz açıklayalım.
Bu bölümde okuduğunuz ve birçok yerde gördüğü-
nüz gibi yaratıcılık, olaylara farklı açılardan bakarak geli-
şir. Mesela kendinizi bir şirket müdürü olarak düşünün. İş
yaptığınız firmalardan biri size yüklü miktarda tesisat bo-
rusu sipariş etti ve sonra da bankada bir sorun çıktığını
söyleyerek mallan teslim almadı. Elinizde bir depo dolusu
tesisat borusu var. Bu bir problemdir. Ama bu problem
başka problemlerinizin çözümü de olabilir.
Elinizdeki bu tesisat borulan aslında evler için di-
zayn edilmişti. Ama elbette başka alanlarda da kullanılabi-
lir. Böylece yeni bir pazar oluşturmuş olursunuz.
Aslında bu olay gerçekten yaşanmıştır. Ve bu sorunla
karşı karşıya kalan üretim müdürü, bulunduğu kurumun
personel genel müdürlüğüne, yükseldi. Bunun sebebi,
plastik üretimi yapan firmasının, plastik borulannı, bunlan
kullanan bir mobilyacıya satmasını sağlamaktı. Mobilyacı
bu borulardan çerçeveler elde ediyordu. Uygun bir fiyat
verilerek, mobilyacının tüm dükkanını bu borularla dol-
durması sağlandı. Bu da iki kurum arasında düzenli bir iş
ilişkisi doğmasını sağladı.
Ergeç çalıştığı şirketteki biri, bu parlak fikri ortaya
171
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
atacaktı. Ama ilk atan kendisi oldu ve tabiki ödülü de o
aldı.
Beklenmeyen olayları, olası çözümler haline getire-
rek atılım yapmanın ödüllerini siz de alabilirsiniz. Merak
ettikçe ve düşündükçe aklınıza gelen çözümleri, iyi irdele-
yerek* gerçekten çözüm olup, olmadığına bakın. Çözümü
bulamamış dahi olsanız, yine 4e diğerlerinden önce aklını-
za bazı çözümler gelecektir. Zaten yaratıcılık denen şey de
budur.
BİLİNÇALTI: FİKİRLER ve ÇÖZÜMLER
KAYNAĞI
Bu bölümde birçok kereler her sorunun bir çözüm
yolu ve her ihtiyacın mutlaka bir cevabı olduğunu belirt-
miştim. Şimdi bunu biraz daha açacağım. Unutmayalım ki
soruların cevabı ve problemlerin çözümü beyinde gizlidir.
Bilim adamları insan ömrü boyunca beyne 15 trilyon
değişik bilginin girdiğini söylüyorlar. İnsan yaşadıkça
bunlar zihne giriyor ve bellekte kaydediliyor. Eğer bu
kadar çok bilgi beyne giriyorsa bunların değişik şekillerde
birleştirilmesinden oluşabilecek kombinasyonları bir düşü-
nün. İşte sorunların çözümü buradadır.
Bu işin iyi yönüydü. Bir de kötü yanı var. O da bu
bilgilerin yüzde doksanı alt beyinde muhafaza edilir. Alt
beyninizi, üst beyninizi kullandığınız gibi kullanamazsı-
nız. Bu bilgiler istedikleri anda ortaya çıkarlar. Aradığınız
sorunun cevabını hemen alamazsınız. Bu bilgilere kolayca
ulaşılmaz. Alt beynin çalışması zaman ister. Belki bu
zaman sonrası aradığınızı bulabilirsiniz.
Bunun nasıl ve neden çalıştığına gelince:
172
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın
• Bilinçli olarak bir fikir üretiyor ya da bir fikir
üzerinde düşündüğünüz zaman, alt beyinde bu
konuyla ilgilenir.
• Alt beyniniz siz uyurken dahi, asla durmaz. De
vamlı milyarlarca bilgiyi düzenleyerek kontrol
eder.
• Dakikalar, saatler hatta günler sonra, o konu
üzerinde hiç düşünmediğiniz bir anda, birdenbire
aradığınız cevap aklınızda beliriverir. Başka bir
şey hakkında düşünürken nasıl olupda birden ak
lınıza geldiğine şaşırıp kalırsınız.
Birçok parlak fikir ya da buluş, belli bir period uyku-
dan sonra gelir. Uykudan kalkan kişi, yastığını düzeltirken
birden çözüm karşısında belirir. Bunu yapan alt beyindir.
Sir Walter Scott'da bunu bilenlerdendi. Sorunların
onu sıkıntıya sokmasına hiç izin vermedi. Cevapların ge-
nelde sabah kalktığında belirdiğini biliyordu. Einstein'da
aynı şeyleri söylemişti. Onun da en iyi fikirlerinin sabah
traş olurken geldiğini söylüyordu. Thomas Edison, çetin
bir sorunla karşılaştığında, sorunu ertesi güne bırakıyordu.
Yirmidört saat geçip uykudan kalktıktan sonra çözümler
kendiliğinden geliyorlardı. Mozart, arkadaşlarına en iyi ça-
lışmalarından bir kısmının şekerleme yaptıktan sonra oluş-
tuğunu söylemişti. Uykudan uyandıktan sonra, uykuday-
ken kulağına gelen ezgileri notaya döküyordu.
Yalnız dikkat etmeniz gereken bir nokta var. Bu ör-
neklerin her biri kendi alanlarında birer uzman idiler. Bu
insanlar uykudan uyandıklarında o ana kadar hiç duyma-
dıktan, bilmedikleri konulan karşılarında bulmuyorlardı.
Alt beyin yalnızca o ana kadar kendine verilmiş olan bilg
leri dile getirebilir.
173
Zihninizin Yaratıcılık Yeteneğini Ortaya Çıkarın_________________

Bu sebepten dolayı, yaratıcı güçlerini kullanan in-

sanlar, alt beyinlerini bir değnek olarak değil, zaten beyin-
lerinde olan bilgileri ve becerileri açığa çıkarmak için bir
araç olarak kullanırlar. Bu insanlar alt beyinlerinin gücü
ve yapabileceklerinin farkındadırlar (sizin şimdi olduğu-
nuz gibi) ve bunun olanaklarından faydalanmasını bilirler.
Gördüğünüz gibi genel işleyiş; önce eldeki bilgileri
ve olası çözümleri tekrar ederek alt beyni uyarmak, eğer o
anda sonuç vermediyse gerekli bilginin gelmesi amacıyla
beyne zaman vermektir. Bir noktadan sonra, aradığınız
cevap, hiç beklemediğiniz bir anda karşınıza çıkacaktır.
Eğer bu konuda şüpheleriniz varsa, bir deneme
yapın. Karşınıza çıkan ilk sorunun üzerinde metodu dene-
yin. Sorunu çözemediğinizde bir iki saat düşünmeye ara
verin. Bu ara sırasında zihni fazla yoracak işlerden kaçı- VIII. B Ö L Ü M
nın. Süre sonunda probleme tekrar eğildiğinizde, daha
önce göremediğiniz birçok fikir ve olasılıklar olduğunu SIRA DIŞI FİKİRLER
göreceksiniz.
Her ne kadar siz problemle uğraşmayı bırakmış olsa-
VE
nız dahi, alt beyniniz onunla uğraşmaya devam eder. Bir- ÇÖZÜMLER
çok sorunu alt beyninize çözdürebilir, burda öğrendiğiniz
teknikleri uyguladığınız taktirde bulamayacağınız pekçok
cevap ve yaratıcı fikirleri elde edebilirsiniz. Bildiğiniz gibi sıra dışı insanlar petrol çıkmayan yer-
lerde petrol arayanlardır. Bu uğraşıya petrol bulana ya da I
paralan biten kadar devam ederler. Şartlar aleyhlerindedir
İfama petrolü bulduklarında bu efsanevi bir olay hâline
gelir.
Bu bölümde bir başka tür Sıra Dışı'lık üzerinde dura-
cağız. Burada incelenecek olan petrol değil, düşüncelerdir.
Petrol örneğindeki gibi para harcamanızda gerekmeyecek-
tir. Tüm harcayacağınız birkaç dakikadan ibarettir. Zihnini
bu şekillerde kullanan insanlar nerdeyse karşılaştıkları tüm
sorunları çözebilmektedirler.

174 175
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
Olaya şöyle bakalım: Eğer sıra dışı bir petrol arayıcısı
her yere bir delik açabilseydi, eninde sonunda bir petrol
kaynağına rastlayacaktı. Bunu beyne adapte ettiğinizde,
petrol yerine bilgileri ve çözümleri aramaktasınız. Bu daha
kolaydır çünkü nereye bakacağınızı biraz da olsa bilmek-
tesiniz. "Kaynağınız" çok daha hızlı ortaya çıkacak ve
maddi açıdan da hiçbir külfete gerek kalmayacaktır.
SIRA DIŞI DÜŞÜNMEK: BEYİNSEL GÜCÜN
GÜÇLÜ BİR FORMU
Beyni kullanmanın birçok değişik yollarını öğrendi-
niz. Öğrenmeye de devam ediyorsunuz. Sıra Dışı Düşün-
ce'de bunlardan biridir. Uygulaması kolay ve etkilidir. Ay-
rıca zevklidir de.
Daha önceki bölümlerde gördüğünüz gibi Beyin
Gücü'nü kullanmak, bir çaba harcamayı gerektirir. Sıra;
Dışı Düşünce şekli günler hatta haftalar alabilecek bir
beyin uğraşısını saf dışı bırakarak, çok daha hızlı çözüm
ve önerileri kullanıma sunar.
Peki Sıra Dışı Düşünce nasıl çalışır? Şöyle: bir
sorun|hakkında düşünürken, bir kağıt kalem alır ve olası
çözümleri sıralarsınız. Bu listeyi doldururken fikirlerin
saçma yal da mantıklı olmalarına aldırmayın, hepsini yazın.
Imkansız gibi görünen fikirler yalnız gerek değil aynı
zamanda şarttırlar. Yazabildiğiniz kadar fikri yazın ve
kağıdı bir kenara koyun. Sonra başka bir kağıt alarak, ekstra
fikirleri de ekleyin. Hatta duruma göre iş arkadaşlarınızın
fikirlerine de burada yer verin.
Ve sonra sıra eleme yapmaya gelecek. Bu kısımda
bazı süprizlerle karşılaşacaksınız. Listenizdeki sayısız fi-
kirden yalnızca yüzde altısının akla yatkın, onların arasın-
176
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
dan da bir ikisinin iyi fikirler ve hedef olduğunu görecek-
siniz.
Sıra Dışı Düşünce metoduyla çalışan insanlar diğer
metodlara nazaran bu metodun şu üstünlüklerini sıralıyor-
lar:
• Tamamen beklenmeyen
• Etkili
• Süper
İnsanlar, günlük yaşantılarında orjinal fikirlere ihti-
yaç duydukları durumlarda hemen bu metodu uygulamaya
koyarlar. Size bu metod sayesinde birçok kazançlar elde
etmiş insanlardan bazı örnekler vereceğim.
• Bir televizyon programcısı her yıl vizyona koydu
ğu yeni şov programlan için bu tekniği kullanıyor.
• Bir fast-food lokantalar zincirinin genel müdürü
kapılarını kapatıyor, sekreterine telefon bağlamama
sını söylüyor ve Sıra Dışı Düşünce tekniğiyle prob
lemlerini çözmeye çalışıyor.
• Bir reklamcı yeni reklam projelerini Sıra Dışı Dü
şünce tekniğiyle belirliyor.
• Okul aile birliğinde çalışan bir ev hanımı bu me-
todla fon bütçesini ayarlamaya çalışıyor.
• Bir avukat yine bu metodla dava kazanmaya çalışı
yor.
177
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
BEYNİNİZİN RAM HÜCRELERİNİ
SERBEST BIRAKIN
RAM bir bilgisayar terimidir. Bilgisayardaki bilgileri
sonradan kullanıma sunmak amacıyla kaydeden kısımdır.
Mesela ben bu kitabı yazarken, bilgisayar yazdıklarımı
RAM'inde tutuyordu. Bir kelime ya da cümleyi değiştir-
mem gerektiğinde onu RAM'den geri çağırıyor, değiştiri-
yor ve tekrar RAM'e geri gönderiyorum.
rastgele erişim; sıfat: 1. kullanıcının isteği doğrultu-
sunda depolanmış olan bilgiye erişebilme; 2. bilgisa-
yarda istenilen herhangi bir bellek yerine eşit erişim.
İnsan beyni ve bilgisayar hep birbirlerine benzetil-
mişlerdir. Bilgisayarların düşünüp düşünemedikleri tartış-
masına girmeden, belleklerindeki bilginin, istenildiği
zaman RAM'leri aracılığıyla kullanılıp değiştirilmesine
değinmek istiyorum.
Aslında Sıra Dışı Düşünürken yaptığınız işte budur.
Düşünce ya da çözüm gerektiren bir konu alırsınız ve bey-
ninizde bu konuyla ilgili tüm bilgi, deneyim ve becerileri-
nizi tararsınız. Sonra aklınıza gelen çözümleri sıralarsınız.
Bazı öneriler çok kötü, bazıları iyi, bazılarıysa mükem-
meldir.
Ve tıpkı bilgisayarın yaptığı gibi siz de önerileri iş-
lemden geçirirsiniz. Bu işlemi birazdan anlatacağım Sıra
Dışı Düşünce teknikleriyle yapacaksınız. Bu işlem aradığı-
nız fikri ya da çözümü bulmanızı sağlayacak.
Bilgisayar örneğini Sıra Dışı Düşünmenin tıpkı bir
bilgi-işlem gibi çalıştığını göstermek amacıyla verdim.
Sıra Dışı Düşünce zihniniz için, bilgisayarın kullandığı
178
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
programa benzer. Başka bir deyişle bir bilgiyi elde edebil-
mek için bir çeşit deneme, test etme yöntemidir.
İŞLEM HIZINI ARTTIRMAK
Önceki konularda alt beynin sorunları çözmede ne
kadar etkili olduğunu görmüştük. Ayrıca gerekli bilgilere
ulaşma yollan hakkında bilgi de vermiştik. Ama hatırladı-
ğınız gibi bu yollar zaman istiyordu. Etkiliydiler, ama ne
yazık ki yavaştılar. Genelde alt beynin cevabı buluncaya
kadar beklemek zorundaydık.
Sıra Dışı Düşünce tekniği, olayları tersine çeviriyor.
Nerdeyse bilgisayar hızında bir hız sağlıyor. Sıradan bir
Sıra Dışı Düşünce seansında (10-15 dakika) bilgiler anın-
da yazabileceğiniz kadar hızlı gelir. Bu alt beyninizin Sıra
Dışı Düşünce yoluyla hafıza hücrelerini aktif hale geçire-
rek , dış dünyayla bağ kurmasına yol açar.
SIRA DIŞI DÜŞÜNCE İÇİN BEŞ ADIM
Bu metodun en güzel yanlarından biride kolay öğre-
nilebilir ve zevkli olmasıdır. Bu yüzden çözüm arayan in-
sanlar bu metodu tekrar tekrar kullanırlar. Takip ettikleri
sıra beş basit basamaktan oluşmaktadır. Basamakları ilk
okuduğunuzda, sizin için bir anlam ifade etmeyebilirler,
ama okumaya devam ettikçe anlam ve önemlerini kavra-
yacaksınız, işte bu beş adım:
• Fikirleri bir araya getirmek
• Fazlalıkları ayıklamak
• En iyi fikirleri seçmek
• Üst seviye kombinasyonlar oluşturmak
179
Sıra DİŞİ Fikirler ve Çözümler
• Diğer fikirleri kontrol etmek
Bu adımların her birini ayrı ayrı inceleyeceğiz. Her
birinin nasıl çalıştığını, insanlar tarafından nasıl uygulan-
dığım ve güncel yaşantımızda bize nasıl faydalı olacağını
göreceğiz.
BİRİNCİ ADIM: FİKİRLERİ BİR ARAYA
GETİRMEK
Sıra Dışı Düşünce sistemini uygulayanlardan biri de
bir reklam şirketinde yönetici olarak çalışan Alex Os-
born'dur. Alex elemanlarım toplayarak, yeni projeleriyle
ilgili hepsinin yeni fikirlerini alıyordu. Genelde reklamcı-
lar masa etrafında toplanıyor, problemi dinledikten sonra
her biri kendi çözüm önerisini söylüyor, sonra bunların
içinden en iyi seçiliyordu.
Bu işlemin zor bir tarafı, bu kadar insanı bir araya
getirerek fikir alış verişinde bulunmak bazen çok büyük
zaman alıyordu. Son yıllarda araştırmacılar ve iş adamları,
tek bir insanın, eğer vereceğimiz metodla çalışırsa bir grup
kadar etkili olabildiğini kanıtladılar. Göreceğiniz üzere
metod dışandan gelen fikirleri de kullanacaktır.
Metodu uygulamak için rahatsız edilmeyeceğiniz
sessiz bir odaya kapanın. Bir kağıt alın ve en üstüne karşı-
laştığınız sorunu ya da aradığınız fikri bir cümleyle yazın.
İşte bu hedefiniz olacak ve altına yazacağınız tüm fikirler
bu hedefe ulaşmak amacıyla oluşacaklar.
Şimdi sizi bu hedefe ulaştıracak olası yollan, fikirle-
ri düşünün. Bu aşamada eleme yapmayın. Aklınıza gelen
tüm fikirleri kağıda geçirin. Sistem ancak aklınızdan tüm
geçenleri yazmakla çalışabilir.
180
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
Aşağıdakilerden birini bulana kadar aramaya devam
edin.
• Ekstra fikirlere ihtiyaç duyana kadar
• Yoruluncaya ve zihniniz bulanıncaya kadar
• Yirmi dakika kadar geçtikten sonra
Şimdi başka bir işe geçin. Eğer zamanınız varsa
ikinci Sıra Dışı Düşünce seansını ertesi gün yapın. Eğer
yoksa üç saat ara verin, ikinci seansa önce ilk seansta yaz-
mış olduğunuz amaç ve çözüm önerilerini okuyarak başla-
yın.
Bunları tekrar ederken aklınıza yeni fikirler gelmeye
başlayacak (bu zaman zarfında alt beyninizi hiç durmadan
yeni fikirler aradı, yirmidört saat sürenin tavsiye edilmesi
beyne zaman vermek içindir). İlk seansta yapmış olduğu-
nuz gibi saçma olup olmadıklarına bakmadan aklınıza
gelen her fikri kağıda aktarın.
Eğer hala daha fazla fikir istiyorsanız, başkalarından
yardım alabilirsiniz. Bunun için bir grup inşam toplayarak
çözüm bulmaya gerek yoktur. Sorunun yazmış olduğunuz
tek cümlelik özetim kişi ya da kişilere aktarın. Bu kişilerin
konu hakkında çok deneyimli olup olmadıklarına bakma-
yın. Aradığınız çözüm ya da fikir hakkında önerilerim din-
leyin.
ÖZEL BİR ÖNERİ
Birçok olağanüstü fikir, o alanda uzman olmayan ki-
şiler tarafından ortaya atılır. Kendileri kurallar ve limitler-
den haberdar olmadıklarından, o konuyla her gün ilgilenen
birine nazaran çok daha yaratıcı fikirler geliştirirler. Bu
181
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
yüzden konuyla ilgili olmayan kişilerden gelebilecek öne-
riler yabana atılmamalıdır.
Alacağınız birçok öneri pratik değildir ve yalnızca
kaba, işlenmemiş, detaylı olmayan fikirlerdir. Ne olursa
olsun onları da listenize ekleyin. Araştırma ve deneyimler
bu tip fikirlerin yüzde altısının kullanılabilir fikirler oldu-
ğunu ortaya koyuyor. Konuyla ilgisi olmayan kişilerden
alman öneriler çok yaratıcı sonuçlar doğurabilirler.
Bir şirkette üretim müdürü olarak çalışan Tom B.
şöyle diyor: "Sizin gibi konusunda devamlı çalışmayan bir
kimseden fikir alınca, bu kişilerin ne kadar ön yargısız fi-
kirler ürettiklerini görebiliyorsunuz, bu da kimi zaman çok
işe yarıyor."
Tom uluslararası bilgisayar oyunları ve oyuncak üre-
timi yapan büyük bir firmada çalışıyor. Bu firma yurt dışı
ve yurt içi üretim yapıyor.
Tom şöyle açıklıyor: "Eğer kendi ve iş arkadaşları-
mın fikirleriyle yetinmiş olsaydık bugüne kadar ürettiği-:
miş başarılı ürünleri elde edemezdik. Dizaynda ve üretim-
de gerçekten ustayız. Ama kimi zamanlar ise o kadar
dalıyoruz ki, insanların neyi beğeneceklerini ve satın ala-
caklarını düşünemiyoruz. Bundan dolayı ne zaman yeni
bir ürün hakkında düşünsem, Hep dışardaki insanlardan
yardım istiyorum."
Tom'un ene iyi fikirleri çocuklarından, arkadaşların-
dan, taksi şoförlerinden, garsonlardan hatta berberinden
geliyordu.
"Yeni bir fikir peşinde olduğumda, etrafımdakilerin
fikirlerini öğrenirim ve onlan listeme eklerim. Sonunda
çözüm, kendi fikirlerimle, dışarıdan aldıklarımın bir sente-
zi olarak ortaya çıkar."
Tom her ne kadar Sıra Dışı Düşünce seanslarını 15-
182
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
20 dakika ayırsa da, gittiği her yere bir not defteriyle gidi-
yordu.
"Aslında en iyi fikirler, bu seanslar sırasında aklıma
geliyor. Ama bazen de seanslardan bir-iki saat sonra beli-
riyorlar. İşte o zaman hemen not defterimi çıkarıp onları
yazıyorum."
İşte bu da grup çalışmasıyla elde edemeyeceğiniz bir
sonuç. Sıra Dışı Düşünce seansı alt beyninizi aktive ede-
rek hizmete sunarken, grup çalışmasında ancak o anki fi-
kirleri değerlendirebilirsiniz, sonradan onları kullanma
şansınız olmaz.
İKİNCİ ADIM: FAZLALIKLARI
AYIKLAMAK
Fikirleri ararken ve yazarken, bunlar üzerinde yargı-
da bulunmamanız gerektiğini unutmayın. Beş adımdan
oluşan teknik açıkça yaratıcıdır ve kritik yaparak gerçekle-
şen bir düşünce, akışı bozacaktır. Ama bir kez kağıt üze-
rinde iyi seçilmiş fikirleriniz varsa, (bendenizin ya da en
azından iki günlük, etrafınızdakilerden elde ettiğiniz fikir-
ler) tekrar onları sorgulayabilirsiniz. Şimdi fazlalıkları
ayıklama zamanı gelmiştir.
Listenizdeki fikirleri okurken size yanlış gibi görü-
nenleri, başka bir kağıda aktararak, bulunduğu listeden çı-
kartın. Bu işleme bütün fikirleri elden geçirinceye kadar
devam edin.
KÖTÜ FİKİRLERDEN KURTULMAK
Peki yanlış gibi görünen fikirleri neden saklıyoruz?
Sıra Dışı Düşünce tekniklerinin son aşamalarına doğru bu
183
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
fikirler işinize yarayacak. Aslında göründükleri kadar kötü
olmadıklarını anlayacaksınız.
Judy I. de Sıra Dışı Düşünce tekniği ile daha önce
listeden elediği bir fikri kullanarak kariyer edinenlerden.
Judy şöyle anlatıyor: "Yeni boşanmıştım ve on sene
boyunca hiç çalışmamış biri için piyasa çok zorluydu. Peki
bulaşık yıkamaktan ye evi temizlemekten başka ne yapabi-
lirdim? Çalışan kimselerin yapamadığı birçok işi yapabile-
ceğimi biliyordum."
Listesindeki fikirlerden bir tanesi kendi seyahat
acentesini kurma fikriydi. Bu fikri önce hemen çıkardı,
çünkü ne bu iş için yeterli bilgisi ne de parası vardı.
"Her şeye rağmen seyahat etmeyi çok seviyordum
ve listeyi hazırlarken aklıma ilk gelenlerden biriydi. Ama
iş kötü fikirleri elemeye gelince, ilk çıkan da o oldu."
Ama aradan fazla zaman geçmeden, tekniğin beşinci
aşaması rüyasının nasıl gerçekleşebileceğini gösterdi.
Sonuç, söz konusu tecrübe ve paranın, şu anda mevcut
olan bir seyahat acentesinde çalışarak elde edilebileceğiy-
di. Aradan iki sene kadar geçtikten sonra, başka bir şehirde
kendi seyahat acentesini kurdu ve amacında başarıya
ulaştı.
Bu yüzden ikinci bölümün sonunda, size çözüm ola-
rak görülebilen fikirlerle, pek basan şansı tanımadıklarınızı
ayrı listelere yazmalısınız.
ÜÇÜNCÜ ADIM: EN İYİ
FİKİRLERİ SEÇMEK
Bu aşamada listenizdeki en iyi iki ya da üç fikri seçi-
yorsunuz. Bu seçim işlemi değişik biçimlerde yapılabildiği
gibi, not vererek de yapılabilir. Listenizdeki fikirlere bir
184
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
den ona kadar notlar verin. En yüksek notlan alan fikirler
bir üst kademeye seçilenler olacaktır.
Gil M. bu metot hakkında şunları söylüyor: "Bir
imalat mühendisi olarak fikirleri ölçmek için l'den 10'a
kadar olan not cetvelini fazla hassas bulmuyorum. Ama
işe yanyor. Her ne kadar inşaat malzemelerim ağır olsa da
fikirleri kolayca bu cetvelde test edebiliyorum."
Gil ne zaman bir sorunla karşılaşsa Sıra Dışı Düşün-
ce tekniğini kullandığını söylüyor.
"Başka şekilde asla aklıma gelmeyecek çözümlerin
bu metod sayesinde Önümde belirmesi beni hayrete düşü-
rüyor. Galiba içimdeki yaratıcı gücü ortaya çıkarıyor.
Sonra matematiksel düşünüyorum ve hangi fikrin daha
olası olduğuna karar veriyorum."
Çoğu insan aradığı çözümü ya da fikri bu üçüncü
adımda elde ediyorlar. Bazense ilk adım üzerinde çalışır-
ken çözüm ortaya çıkıyor. Buradaki beş adım, çözümün
kendini hemen göstermediği durumlar içindir.
DÖRDÜNCÜ ADIM: ÜST SEVİYEDE
KOMBİNASYONLAR OLUŞTURMAK
Hiç, iyi olduğunu düşündüğünüz bir fikri, daha ya-
kından incelediğinizde birçok sorun içerdiğine şahit oldu-
nuz mu? Genelde insanlar bu tip durumlarla karşılaşırlar
ve bu düşüncelerinden vazgeçerler. Potansiyel olarak bir-
Çok iyi fikir buldunuz ve bunların birkaç tanesi olası
Çözüm önerileri olarak görünüyor.
Başka bir deyişle eğer listenizdeki fikirlerden biri,
kusur içeriyorsa, bu kusuru gidermek için listedeki diğer
önerileri kullanmayı deneyin. İyi olan iki fikir bir araya
getirilip yeni bir fikir oluşturulduğunda bu fikir kendisini
185
Sıra £>ıyt Fikirler ve Çözümler
oluşturan orjinal fikirlerden daha üstün hale gelir. Mesela
kalem ve silgi örneğini ele alalım. Her ikisi ayrı ayrı kulla-
nılan araçlardır. Ama ikisini bir araya getirip yeni bir araç
imal ettiğinizde bu çok daha kullanışlı olacaktır.
Listenizden bir fikri beğendiniz ve onu kullanmayı
düşünüyorsunuz. Ama bu çözümün bazı eksik ve hatalı
yanlan var. Bu hatalı yanlan gidermek için listenize tekrar
geri dönün ve diğer fikirlere göz atın. Yalnız bu sefer, bu
fikirleri, kullanacağınız yeni çözümü iyileştirmek amacıy-
la inceleyin. Bu size yeni alternatifler sunacak ve çözümün
hatalı yanlarım ortadan gidermenizi sağlayacaktır.
Bir politik danışman olan Sandra B., Sıra Dışı Dü-
şünce tekniğiyle çalışarak, kendisine danışan ünlü bir poli-
tikacıya yardımcı oluyor. Sandra bu işi nasıl yaptığını
şöyle anlatıyor.
"Sorunu çözmek için bulabildiğim tüm olasılıkları
kağıda aktardıktan sonra, aralarından en iyisini se-
çiyorum. Yalnız bu çözümde de aklıma takılan
bazı noktalar oluyor. Bu sorunları gidermek için,
seçtiğim fikri ayrı bir kağıda yazıyorum. Sonra
diğer bir kağıtla bu yeni kağıda aynı anda bakıp,
diğer fikirlerden yardım almaya çalışıyorum. Ge-
nelde listedeki diğer fikirlerimle, kullanmak istedi-
ğim fikri bir araya getirerek, yeni bir çözüm bulu-
yorum. Bu da sorunumu çözüyor." Genel olarak,
listemi geceleyin hazırlıyorum. Listeyi
hazırladıktan sonra uyuyorum sabah kalktığımda
aklıma sayısız yeni fikirler geliyor. Hala sonucu
bulamadıysam, bu sefer listeden en olası çözümü
seçiyorum. Çözümle listedeki diğer fikirleri bir
araya getirip mümkün olan en iyi çözümü
oluşturabiliyorum. Ve bu da genelde kahvaltıya
kadar bitmiş oluyor. Müşterilerim ise, her zaman
verdikleri bir proble
186
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
mi, ertesi gün çözülmüş olarak kendilerine sunmam
karşısında hayrete düşüyorlar.
BEŞİNCİ ADIM: DİĞER FİKİRLERİ
KONTROL ETMEK
Genel olarak ilk dört basamakta uygulanan teknikler
sayesinde sonuca ulaşılır. Ama bazen olağanüstü ya da is-
tisnai durumlarda bu mümkün olmayabilir. İşte böyle du-
rumlarda ikinci basamakta düzenlediğiniz, işe yaramaya-
cak gibi görünen fikirlerin bulunduğu listeyi kullanacağız.
Bu işe yaramayacakmış gibi görünen fikirlerle çalı-
saçağız. Bunlardan mümkün olabilecek en iyi fikri seçin,
daha sonra dördüncü adımdaki gibi diğer fikirleri alarak,
bu fikre eklemeye çalışın. İki kötü düşünce bir araya geldi-
ğinde, iyi bir. çözüm oluşturabilirler.
Judy L'nın nasıl başarıya ulaştığını biliyorsunuz. Bir
seyahat acentesi kurmak istiyordu, ama bunun için gerekli
deneyimi ve parası yoktu. Bu yüzden, bu fikri listeden çı-
karmıştı. Aynı listede komisyonculuk yapma fikri de
vardı.
Judy: "Evet, komisyonla çalışmanın daha kolay ol-
duğunu biliyordum. İş tecrübem olmadığı için kadrolu bir
işe girmem zordu. Komisyon alarak, performansım ölçü-
sünde para alabilecektim. Komisyonculuk fikriyle, seyahat
acentesinde komisyon usulüyle çalışacaktım."
Judy'nin fikrini uygulaması sonucu, hayalleri gerçek
oldu ve başanya ulaştı.
187
 Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler Sıra Dışı Fikirler ve Çözümle

SİRA DIŞI DÜŞÜNCEYLE DİNAMÎK FİKİRLERİ KELİME İLİŞKİLERİNİN GÜCÜ

OLUŞTURABİLMEK
"Fikirler eğer yavaş geliyorlarsa, bunu hızlandırma-
nın bir yolu var mı?"
Birçok insan bana bu soruyu soruyor. Elimize bir
kağıt kalem alıp aklımıza gelen fikirleri yazıyoruz. Çoğu
zaman bu metod işe yarıyor. Ama beynimizin cevap vere-
mediği, alt ve üst beyinlerin bilgi ye becerisini aşan konu-
larda sonuca ulaşamadığımız da olabilir.
Bu durumlarda yapmamız gereken şey beyni zorla-
mak olacaktır. Sıra Dışı Düşünce tekniğini uygulayan tec-
rübeli kişiler bu tip durumlarda beyni zorlarlar. Sahip ol-
dukları tüm bilginin açığa çıkması, kullanılabilmesi için
beyne baskı yaparlar. Yani başka bir deyişle, fikirlerin on-
lara gelmesini beklemeden, zorlayarak çözümleri gün ışı-
ğına çıkarırlar.
Kullandıkları metod (birazdan öğreneceğiniz) keli-
melerle ilişki kurma metodudur. Tıpkı bjr oyun gibidir.
Gerekli olan şey, içersinde listeler halinde kelimeler
olan bir kitaptır. Bu bir sözlük olabilir, bir yazım klavuzu
olabilir, hatta bir arkadaşım İngilizce - Fransızca sözlük
kullanırdı. Bu kitaplar içeriklerinde hayli garip kelimeler
bulundururlar.
Arkadaşım şöyle diyor: Fransızca kısmına dikkat et-
medim, sadece İngilizce kısmına baktım. Bu kısımda gün-
lük yaşamda kullanılan binlerce kelime vardı."
Herhangi bir alanda araştırma yapan ya da bir çözüm
peşinde olan insanlar, konularıyla ilgili kitaplara bakarlar.
Baktıkları aslında bilgi değil, bazı özel ve gerekli kelime-
lerdir.
Bazı fikirler peşindeyseniz ve bu fikirler çok yavaş
geliyorlarsa, yapacağınız tek şey o kelimelerden oluşan bir
liste bulun ve bu kelimelerle çözüm arasında bağlantı kur-
maya çalışın. Her yeni kelime, bir başka çözüm yolunu
doğuracaktır.
Zihninizi zorlamanın en etkili yolu bir sözlük aça-
rak, kelimeleri okumaktır. En küçük sözlükte bile binlerce
kelime olduğunu düşünürsek, birçok farklı kombinasyon
kurma olasılığımızın olduğunu görebiliriz. Hatta bu söz-
lüklerin üst kısımlarındaki, kelimelerin başını belli eden,
indeks kelimeleri dahi işimizi görebilir.
Şimdi bir örnek vererek bunu açıklayalım. Diyelim
ki, bir firmada çalışıyorsunuz ve firmanın sermayesini art-
tırmak istiyorsunuz. Sözlükteki, sayfanın üst tarafında bu-
lunan örnek kelimelerden yola çıkarak, yeni fikirler elde
ediyorsunuz. Mesela:
Kafeterya Lokanta
Kafein Kahve Salonu
Pamuklu Bez Tekstil Ticareti
Karnaval Şenlik
Omurga Yatçılık
Teiniz Araba Yıkamacılığı
Yarışma
Sosyal oyun, oyun salonu
Mektuplaşma Posta ile satış
Kovboy Rodeo
Tabiki her kelimeden işinize yarayacak bir anlam
vermesini bekleyemezsiniz. Ama yine de okuduğunuz ke-
limelere onar, onbeşer saniye zaman verin. Bu zaman zar-

188 189
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
fında kelimelerin anlamlarıyla, aradığınız çözüm arasında
bağ kurmaya çalışın. Bazen anında bir bağlantı kuramadı-
ğınız kelimeler, bir süre sonra anlam ifade edebilir ve işi-
nize yarayabilir.
BİR KELİME BİRÇOK FİKRİ ÇAĞRIŞTIRIR
"İsim" kelimesi posta satışı yoluyla çalışan bir şirke-
tin müdürüne çok önemli faydalar sağladı. Deniş T. maga-
zin dergileri ve küçük kataloglar aracılığıyla senaryolar sa-
tıyordu.
Dennis durumu şöyle anlatıyor: "Elde ettiğim ka-
zanç masraflarımı ancak karşılıyordu. Satışlar fena değil-
di. Ciromuz yükseliyordu. Ama ne yaparsak yapalım şir-
ket giderleri, gelirleri silip süpüriiyordu. Bir gün bir
magazin dergisinde Sıra Dışı Düşünce tekniğiyle ilgili bir
yazı okudum.Yazıdaki kelime ilişkileriyle ilgili anlatılan-
lar beni hayrete düşürmüştü. Hemen bir sözlük alıp araştır-
maya koyuldum."
Karşılaştığı kelimelerden biri " isim" di. Bu ise uğ-
raştığı işin ismiyle ilgili düşünmesini ve daha dramatik bir
ismin kendisine yardımcı olacağı fikrini aklına getirdi. Bu
fikri bir kenara yazdı. "İsim" le ilgili düşünmeye devam
ettikçe, bu onu daha farklı alanlara şevketti. Müşteri liste-
sinde bulunan isimlere ne demeliydi? Her posta ile satış
işinde olduğu gibi, burada da müşteri listesi en önemli
şeydi. Çünkü bir katalog gönderildiğinde, daha önce bu
yolla alışveriş yapmış kişilerin tekrar alacakları düşünülü-
yordu.
Dennis şöyle düşündü: "Madem bu isimler benim
için bu kadar önemli, pekala diğer postayla satış yapan şir-
ketler için de değerli olmalılar." Bundan yola çıkarak bu
190
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
listedeki isimleri çoğaltarak "Kiralamayı ya da satmayı"
düşündü.
Daha sonra buna benzer başka fikirler keşfetse de,
en iyisinin bu olduğunda karar kıldı. Amerika'da bu yolla
satış yapan binlerce şirket vardı ve hepsi de bu müşteri lis-
tesiyle ilgileneceklerdi. Bir telefon rehberinden alacakları
rastgele isimler işe yaramayacaktı, çünkü kendi listesi ben-
zer ürünleri daha önce satın almış kişilerden oluştuğundan,
alış veriş yapabilecek tam bir müşteri listesiydi. Rastgele
isimlerinse hiçbir değeri yoktu.
Dennis anlatmaya devam ediyor: "Ve böylece satış
listemdeki isimleri arttırmaya karar verdim. Yüksek kar
amacı gütmeden satış yaptım ve listeme yeni müşteri isim-
leri ekledim sonra bu müşteri isimlerini de satarak veya ki-
raya vererek şirket girdisini arttırmayı başardım."
Bir süre sonra isim listesi iyice çoğaldı. Her bin isim
için 60 $ fiyat koydu. Ve diğer şirketlerden çekler, paralar
yağmaya başladı. Dennis ile en son konuştuğumda liste-
sinde 350.000 isim vardı. Kendine müşteri bulan aracının
komisyonu haricinde, listesini her kiraya verişinde 21.000
$ para alıyordu.
Listesi ayda üç kez kiralandığında net kan 50.000 -
60.000 $'ı buluyordu.
Dennis ekliyor: "Eğer kelimelerle ilgi kurma meto-
dunu düşünmeseydim, hala şirketin kötüye giden bütçesiy-
le boğuşuyor olurdum.
KENDİNİZE SEÇENEK TANIYIN
Bir gazete ya da dergide ilginç ve çok güzel bir fo-
toğraf gördüğünüzde, fotoğrafçının onu bir anda tesadüf
sonucu mu elde ettiğini düşünürsünüz? Belkide öyledir.
191
 Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümle
Ama genelde fotoğrafçı sayısız resim çeker. Ve bunlardan tamir edecek araç ya da zamanınız yok. İşte çözülmeyecek
en güzelini seçerek gazete ya da dergiye koyar. Fikirler ve gibi görünen bir sorun.
düşünceler de fotoğraflar gibidir. Ortaya onlarcası, yüzler- Ve böylece Alternatif Problem Çözme metodunu
cesi dökülür, siz aralarından probleminize en uygun olanı- kullanarak sorunun üstesinden gelmeye çalışıyorsunuz. Ir-
nı seçersiniz. Bu yüzden kendinize seçim şansı tanımanız mağın karşı kıyısına geçmek için kullanılabilecek olası
için, çok sayıda düşünce üretmeli ve birçok düşünceden yollan (bu yollar başka problemler doğuracak olsa bile)
faydalanmalısınız. liste haline getirin). Mesela:

SIRA DIŞI DÜŞÜNCE İLE

SSSS SGG PROBLEMİN
ETKİN ÇÖZÜMLER BULMAK
GETİRECEĞİ YENİ
ALTERNATİF
SORUN
Kelimeler ile ilinti kurma, bir fikir aradığınız zaman, Nehri yüzerek geçmek
etkili bir yoldur. Ama iş problem çözmeye geldiğinde Sıra Dışı Küçük bir sal inşaa Elbiseleriniz ıslanır Uzun
Düşünce tekniğinin içerdiği bir başka etkili yol vardır. edebilirsiniz Sığ bir yol
Kelimeler hakkında düşünmek gibi, bu teknik de zihni bulup yürümek zaman alabilir Bulması
zorlayan bir metoddur. Yalnız burada kelimelerden oluşan liste Daha aşağıda başka bir
yerine, problemin kendisi üzerinde düşünülür. köprüden geçmek Bir ip zordur Köprü 16 km.
Bir poroblemi çözmek için aklınıza gelen çözüm bağlayarak ona tutunma
önerilerini arttırmanız gereklidir. Sıra Dışı Düşünce tekni- suretiyle karşıya geçmek uzaktadır İp yok
ğinin temel şartlarından biri olan bu işlem sayesinde, için
den seçim yapabileceğiniz, birçok alternatifiniz olacaktır. Doğrusu bulduğumuz bazı
Bu çözüm önerilerini arttırmak içinse sorunu çözmek için çözümlerin kendileri ana sorundan daha zordur. Ama bazılarıysa
yeni bir problem yaratmanız gereklidir. daha kolaydır. Mesela genç ve sportifseniz ip aracılığı ile karşıya
"Bu da ne demek?" diye karşı çıktığınızı duyabiliyorum. geçmeniz mümkün olabileceği gibi sığ bir yer bularak da bunu
Bir sorunu çözmeden bir başkasını yaratmanın ne| gibi bir başarabilirsiniz. Evet bu çözümler için sığ bir bölge ya da bir ip
faydası olabileceğini merak ediyorsunuz. Vardır. Bulmuş bulmanız gereklidir. Ama bunlar problemin kendisinden daha
olduğunuz yeni problem, çözülmesi ana probleme I nazaran daha kolaydır.
kolay olacaktır. Sanırım ne anlatmak istediğimi anladınız. Sorunları
Şimdi metodu daha iyi anlamak için bir örnek verelim.
Diyelim ki, sel basmış bir köprünün ayağındasınız. Ve ırmağın
karşı tarafına geçmek istiyorsunuz. Köprüyü

192 193
Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler Sıra Dışı Fikirler ve Çözümler

çözmede kullanmayı düşündüğünüz yollar kendi içlerinde
sorun çıkarabilirler. Ama onları çözmek sorunun kendisini
çözmekten daha kolaydır. Yirmi dakikalık bir Sıra Dışı
Düşünce seansından sonra kullanabileceğiniz çok sayıda
fikir edineceksiniz.
Birçok insan problemleri çözmekte başarısız kalırlar.
Çünkü hep kusursuz çözümler peşindedirler. Aslında zor
bir sorunu basite indirgeyerek, her türlü problemin üstesin-
den gelebilirsiniz.
Andy'de diğer Sıra Dışı Düşünce tekniğini kullanan-
lar gibi, liste yaparken kritik yapılmamasını öğrenmişti.
Eleştirinin, fikirlerin akışını engellediğini biliyorlardı.
Şu anda sizler de, etkili Beyin Gücü tekniklerinden
olan Sıra Dışı Düşünce tekniğinin kurallarını öğrenmiş
oluyorsunuz.

ZOR SORUNLARI KOLAYLAŞTIRMAK

Andy K. ülke çapında gösteriler sunan bir tiyatronun

ticari işlere bakan sorumlusudur.
Andy bu konuda şunları söylüyor: "İçine düştüğüm
zor durumları bir bilseniz, oyunculardan biri hasta olur,
hava şartlan nedeniyle yola çıkamaz ya da ekipmanları-
mızdan biri gecikirse önemli bir sorunumuz var demektir."
Ama Andy'nin kullandığı Sıra Dışı Düşünce tekniği
ve Alternatif Problem metoduyla işler yoluna girebiliyor.
"Bir kağıt kalem alır ve yazmaya başlarım. Birkaç
dakika içinde 15-20 kadar alternatif sıralarım. Bunların
arasından bir ya da iki tanesi işe yarar fikirlerdir. Bunlar
sayesinde programımıza devam edebiliriz."
Andy Sıra Dışı Düşünce metodunu nasıl uyguladığı-
nı şöyle anlatıyor:
"Aklıma gelebilen çözüm önerilerini sıralarken, buj
yeni çözümlerin ne gibi yeni sorunlar getirebileceğini hiçi
aklıma getirmem. Zihnimde hiçbir elemeden geçirmeden
onları kağıda aktarırım. Bir fikri yazdıktan sonra diğerine
geçerim. Amacım belli bir zaman içinde mümkün olabilen
en fazla sayıda fikri kağıda aktarabilmektir."

194 195

IX. B Ö L Ü M
DUYULARINIZ NASIL
AYARLANIR
Bir iş arkadaşım ve ben, ev eşyaları üreten bir firma-
nın konferansına katılmıştık. Şirket yeni bir ürün hakkında
bilgi veriyordu. Konferanstan sonra arkadaşım bir yorumda
bulundu: "Bence bu şirketin ürettiği yeni ürün çok başarılı
olacak, şirketin ticari geleceği çok parlak."
Bense başka bir yorumda bulundum. "Bana kalırsa
şirket zor durumda. Sene sonuna doğru fabrikalarına kilit
vururlarsa şaşırmam."
Arkadaşım şaşkınlık içinde, neden böyle bir sonuca
vardığımı sorduğunda şöyle cevapladım. "Konferans sıra-
sında senin ve benim beraber dinlediklerimiz, bu sonuca
varmama neden oldu."
Şaşkın bir yüz ifadesiyle bana baktı. Aradan üç-dört,
ay kadar geçip şirket iflas ettiğinde, yine o konu konuş-
tuk.
196
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
Bana bunu nasıl bilebildiğimi sordu. "Benim duyma-
yıp da senin duyduğun şey nedir?"dedi.
Bu bölümün sonlarına doğru olayı nasıl anladığımı
ve daha önemlisi konuşmanın nasıl dinlenmesi gerektiğini
kavramış olacaksınız.
Birçok erişkin insan dinleme yeteneklerinin pek az
bir kısmını kullanabilirler. Aslında duyu organları her
türlü sesi ya da işareti almak için yeterlidir, ama duydukla-
rının ne anlam ifade ettiğini çoğu zaman yeterince anlaya-
mazlar.
Bu yüzden aynı konferansa katılan iki kişi, tamamen
farklı sonuçlar elde edebilirler. Bir tanesi duyduklarını
aynen kabullenip hafızasına eklerken, diğeri duydukları
üzerinde düşünerek çok daha farklı bir yargıya varabilir.
Duymak ile dinlemek arasındaki fark, içinde farklı
bir dil ile kendi dilinden yalnızca bir kelime bulunan bir
yazıyı okumaya benzer. Okuduğunuz yazıda yabancı keli-
meleri okurken hiçbir şey anlamazsınız. Ama kendi dili-
nizden okuduğunuz kelime sizin için bir anlam ifade eder.
Yeteneklerinizi "dinlemek" amacıyla kullandığınız-
da birçok kazançlar elde edeceksiniz. Bunlar:
• Diğerlerinin atladığı bilgilere sahip olmak
• İnsanların söyledikleri üstü kapalı sözleri anla
yabilmek
• İnsanların farklarında olmadan verdikleri me
sajları alabilmek
• insanların size aktarmak istediklerinden daha
fazlasını elde etmek
Devletler diğer devletlerin durumları hakkında bilgi
edinebilmek için milyarlarca dolar para harcarlar. Büyük
197

Duyularınız Nasıl Ayarlanır
şirketlerde o anki ya da potansiyel müşterilerinin nereye
para yatıracaklarını, neyi satın alacaklarını öğrenmek ama-
cıyla büyük paralar harcayarak piyasa araştırmaları yaptı-
rırlar. Ülkelerin araştırmaları sonucu elde ettikleri faydalı
bilgiler gibi, sizler de insanoğlu hakkında daha fazla bilgi
edinerek, daha güçlü bir konuma gelebilirsiniz. Üstelik tek
bir kuruş ödemeden.'
Mesela şunları bilmek istemez miydiniz?:
• Patronunuzun sizin hakkınızda ne düşündüğü
nü?
• Karşı cinsten birinin size ne gözle baktığını?
• Çok az kişi tarafından bilinen fırsatların ne ol
duğunu?
• Sizi hangi insanların sevdiğini?
• Beklediğiniz terfiyi neden alamadığınızı?
• Üstü kapalı konuşan insanların, aslında tam
olarak ne demek istediklerini?
• Sizin için önemli olan birinin neleri sevmediği
ni?
Bunlar duyularınızı iyi kullanarak elde edebileceği-
niz kazançlardan sadece birkaçı. Bu Beyin Gücü tekniğini
kullanabildiğinizde daha bunlar gibi birçok kazançlarınız
olacaktır.
DUYMANIZ GEREKENLERİ DUYUN
"Bir kulağından girip ötekinden çıkmak" deyimini
eminim ki hepiniz biliyorsunuzdur. Etrafımızda devamlı"
çok çeşitli sesler işitiriz. Ama bu seslerden bizim için
önemli olmayanları duymamazlıktan geliriz-
198
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
Diğer taraftan kişisel merakımızı cezbeden bir ses
duyduğumuzda bütün dikkatimizle bu sesi dinleriz. Hatta
sesi iyi alabilmek için diğer insanlardan daha çok istek
gösteririz. Mesela, bir orkestra şefi salonda yüzlerce deği-
şik sesi algılar ve değerlendirir. Orkestranın çaldığı her
notayı dikkatle dinler ve herhangi bir yanlış nota çıktığın-
da sesin nereden geldiğini hemen bulabilir.
Bir üniversitenin psikoloji bölümünde öğrenciler bir
dizi deney yaptılar. Kaldırıma demir paralar düşürerek, o
sırada oradan geçen insanların tepkilerini öğrenmek istedi-
ler. Önce hafif ve değersiz bir para attılar. Bunun karşılı-
ğında kaldırımdan geçenler hiçbir tepki vermeden yolları-
na devam ettiler. Daha sonra ağır ve değerli bir bozukluk
atıldı. Bunun üzerine insanlar dönüp sesin geldiği yöne
baktılar. Buradan anlaşılan, insanlar paralarının çıkardığı
sesleri tanıyorlar ve ona göre tepki veriyorlardı. Deneyin
sonunda planlanmamış bir olayla karşılaştılar.
Öğrencilerin biri kazayla birkaç adet bozuk para dü-
şürdü. Paralan topladıktan sonra oradaki bir adam:
"Bir bozuk para daha olmalı. Oralara iyi bakın"
dedi.
Öğrenci bunu nasıl bilebildiğini sorunca, adam:
"Kaldırıma düştüklerini duydum. Sesler arasında bir
çeyreklik sesi de vardı. O da oralarda olmalı. Değişik
bozuk paraların çıkardığı sesleri tanırım, bu çok zor değil,
sen de öğrenebilirsin" diye yanıtladı.
Orkestra şefi ve adam kendilerini tipik sesleri tanı-
mak için eğitmişlerdi. Sizler de hayatta diğerlerinin önem-
semediği bazı kelime, vurgu ve sesleri tanımasını öğrene-
rek avantaj sağlayabilirsiniz.
199
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
DİĞERLERİNİN A TLADIĞ1 DEĞERLİ
BİLGİLER NASIL ALINABİLİR
Burada, bazı gizli mesajları, insanların vermiş olduk-
ları işaretleri, vermek istemedikleri halde istem dışı yansıt-
tıkları hareketleri inceleyerek, bunları değerlendireceğiz.
İnsanlar duyduklarının ancak dörtte biri kadarını değerlen-
direbiliyorlar. Burada anlatacağımız metodlar ile, diğerle-
rinin kaçırdığı noktalara sahip olacaksınız. Ama, bunu ya-
pabilmeniz için bazı temel noktaları bilmeniz
gerekmektedir.
Birinci Önemli Nokta: Konuşmadan çok öze dikkat
edin. Sıkıcı sözler, tavırlar, konuşmacının dili kötü kullan-
ması gibi bazı sebeplerden dolayı konuşmadan sıkılır, ve-
rilmek istenen fikri dinlemek istemeyiz. Aslında dikkat et-
memiz gereken konuşmacının tarzı değil ne söylediğidir.
Politikacılar, dinleyicilerin bu zaafından çok iyi faydala-
nırlar. Söylediklerinden çok, konuşma tarzlarına, vurgula-
rına karizmalarına dikkat ederler. Onun için de seçilip iş
başına geldiklerinden sonra, çoğunlukla hayal kırıklığına
uğrarız.
Konuşmanın kendisine değilde, stiline dikkat etmek
bizi iki yanlışa sürükler. Bunlardan biri stile dikkat eder-
ken değerli bilgileri kaçırırız. İkincisiyse kişinin yüzüne
bakarak, söylediklerini doğru kabul etmek olur. Buysa çok
pahalıya mal olabilir.
Ben D. adındaki bir arkadaşım bir mağazada alış
veriş yapıyordu. Derken genç bir çift ile tezgahtar arasın-
daki konuşmaya şahit oldu. Genç çift bir video almak isti-
yorlardı. Tezgahtar ise onlara birçok özellikleri olan pahalı
bir modeli tavsiye etti. Genç çift soru sormadan tavsiye
edilen videoyu aldılar.
200
Duyularınız Nasıl Ayarla
Arkadaşım da bir video almak niyetindeydi. Tezgah-
tara bunu söylediğinde, tezgahtar genç çifte söylediklerini
aynen tekrar ederek pahalı modeli tavsiye etti. Adam ba-
bacan bir tavırla sanki "hiç sizi yanıltabilirmiyim" dercesi-
ne konuşuyordu.
Arkadaşım genç cifler gibi gidip pahalı modeli alma-
yı düşündü. Ama birden aklına Verimli Dinleme tekniği-
nin ilk kuralı geldi. Tezgahtarın nasıl konuştuğu önemli
değil ne söylediği önemliydi. Biraz düşününce aslında an-
latılan özelliklerin hiçbirinin gerekli olmadığını anladı.
Gece yansı haberlerini dinlerken görüntüyü dondurmanın,
ağır çekimde izlemenin ya da hızlı çekimi kullanmanın
hiçbir anlamı yoktu.
"Babacan yaklaşım" arkadaşıma fazladan 375 $'a
mal oluyordu. Satıcının ikna edici konuşmasını dikkate al-
madığında, aslında hiç istemediği bir ürünün kendisine sa-
tılmak istediğini anladı.
İkinci Önemli Nokta: Zihninizi devamlı açık tutun.
Söylenen sözlere karşı ön yargılı olmayın ve sözü sonuna
kadar dinleyin. Mesela, karşınızdaki konuşmacının sözleri
saçma geliyorsa, dinlemeyi bırakıp uykuya dalmak yanlış bir
davranıştır. Size aptalca gelse de yine sözlerini bitirme-\ sine
izin verin ve sözleri hakkında düşünün. Bir emlakçı
arkadaşım sokakta rastladığı bir arkadaşıyla sohbete
dalmıştı. Havadan sudan konuştuktan sonra i adam
arkadaşıma başka bir dine girdiğinden bahsetti. Arkadaşım
olayı şöyle anlatıyor:
"Bana her zamanki gibi boş inanışlardan biri gibi
(gelmişti. Arkadaşım dinin detayları ve yaptıklarını anlat-
fakça iyice sıkıldım ve onu dikkate almadım. Birkaç hafta
sonra gazetede bu grubun eski bir kilise satın aldıklarını
Okudum. Bu kilise benim listemde de vardı. Bu satışı
201
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
yapan emlakçı gibi ben de bu satışı yapabilirdim. Eğer ar-
kadaşımı biraz daha dikkatli dinleyebilseydim bir yer ara-
dıklarını öğrenmiş olacak ve satışı gerçekleştirebilecek-
tim."
Karşınızdaki kişinin fikrine katılmasanız dahi söyle-
diklerini dikkate alın, sözlerinde işinize yarayacak bilgiler
olabilir.
Üçüncü Önemli Nokta: Konuşmayı zekice kesmek.
Çocukluğunuzdan beri konuşanın sözünü kesmenin kabalık
olduğunu bilirsiniz; ama bu kesme işlemi bazı durumlarda
kabul edilebilir, hatta kabul edilmekle kalmayıp, ko-
nuşmacıyı memnun da edebilir. Çünkü bu davranış
konuşmacının söyledikleriyle ilgilendiğinizi gösterir. Soru
sorulduğunda, konuşmacı kendisine ilgi gösterildiğini ve
kendinin önemsendiğini kabul eder. Konu basit de olsa,
soru sormanız o konuyu bilmediğinizi ve kendisinin bir;
otorite olduğunu gösterir. Sonuç olarak sizinle daha dik-
katli ve özenli konuşur.
Felix P. okuma tekniklerini geliştirmekle ilgili bir
seminere katıldı. Ve burada üçüncü önemli tekniği kullanı1
maya başladı. Bunu kendine önemli bir kariyer yapmak
amacıyla uyguladı.
Felix seminere gittiğinde 60 yaşındaydı. Bir ay sor
kontrolü dışında gelişen olaylardan dolayı 22 yıldır çalış-
mış olduğu şirketten uzaklaştırıldı. 60 yaşındaki bu işsizi
adam bir iş bulmalıydı. Sigortadan 50.000 $ alabilmesi!
için çalışma yılının dolması gerekiyordu. Ancak işverenle
çeşitli bahanelerle kendisine iş vermiyorlardı.
Felix şöyle anlatıyor: "Kendi alanımda başvurduğur
yerlerden geri çevrildikten sonra yine kendi yetenekleriır
kullanabileceğim başka iş alanlarına yöneldim. Bu alanla
da da görüştüğüm işverenler tecrübe eksikliğim olduğunu
202
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
ileri sürerek beni geri çevirdiler.
Bu iş başvurularımın birinde konuştuğum bayan işi
yapabilmem için sahip olmam gereken özellikleri anlattı.
Söylediklerine, karşı sorular sorarak daha fazla bilgi
aldım. Cevaplarından diğer görüşmelerde kullanabilece-
ğim çok önemli bilgiler edindim."
Ama başkaca bir görüşmeye gerek kalmadı. Felix'in
sorulan işverenin çok ilgisini çektiğinden işi aldı.
İşveren, kendisine şunları söyledi: "Siz şu ana kadar
başvuranlar içinde iş hakkında en çok soru soran kişisiniz,
ötekiler yalnızca ücret ve diğer olanakları soruyorlar, eğer
sizin gibi işiyle ilgili birini kaybetseydik bu, şirketimiz
için iyi olmazdı."
Böylece akıllı sorular sorarak konuşmacının sözünü
kesmenin faydalı olabileceğini anlıyoruz. Faydalı ve ilgi
çekici bilgi almakla kalmayıp aynı zamanda olumlu puan-
lar da kazanabilirsiniz.
Dördüncü Önemli Nokta: Yanıltıcı sözlerden kaçı-
nın. Eğer diğer insanların kaçırdıkları değerli bilgileri ka-
zanmak istiyorsanız yapmanız gereken fiziksel yanıltıcı-
lardan kaçınmalısınız. Bunu başarabilmek için size bazı
teknikler verilecek:
Birincisi: Notlar alın* Hiçbir şey not almak kadar
zihni dış etkilerden koruyamaz. Önemli gördüğünüz nok-
talan yazın. Bu teknik, grupla konuşmacıyı dinlerken etki-
lidir.
ikincisi: Zihin oyunları oynayın. Eğer aklınız çok
kanşmışsa zihninizi çalıştırın mesela: Konuşmacının her
cümlede kullandığı en uzun kelimeyi alın. Başka bir
örnek: Konuşmacının söyleminden üç, dört kat hızlı düşü-
nebildiğinizden onun sözlerini özetlemeye çalışın.
Üçüncüsü: İkinci bölümde size verilmiş olan hafıza
203

Duyularınız Nasıl Ayarlanır
tekniklerini kullanın. Bu teknikler sayesinde konuşmanın
can alıcı noktalarını hissedecek ve zihni meşgul ederek fi-
ziksel yanılmalardan uzak kalacaksınız.
Federal Ajans'da çalışan 12 görevli Washington'a
yeteneklerini geliştirmeleri için bir seminere gönderildiler.
Maalesef seminerin yapıldığı binada tadilat vardı ve çok
gürültülüydü; bundan dolayı birçok kişi seminerden iste-
dikleri verimi alamadılar.
Ama içlerinden bir tanesi bu yanıltıcıları dikkate al-
mamayı iyi biliyordu. Bunu gördüğünüz teknikleri uygula-
yarak öğrenmişti. Warren T. şöyle anlatıyor: "Notlar
aldım, oyunlar oynadım ve bize anlatılanları öğrendiğim-
den emin olmak için çeşitli hafıza teknikleri uyguladım.
Sonuç olarak Sivil Hizmet Sınavlan'nda 12 arkadaş arasın-
dan en yüksek notu aldım."
Şu ana kadar bilgi almanın dört önemli inceliğini öğ-
rendiniz. Bunları günlük hayatınızda uygulayın. Öğrenme
verimliliğiniz üzerinde müthiş etkili olacaklar. Ayrıca bi-
razdan öğreneceğiniz başka tekniklerde de etkili olacaklar.
İNSANLARIN İMA ETTİKLERİ
ŞEYLERİ ÇÖZMEK
Çoğumuz başka bir şey düşünür, başka bir şey söyle-
riz. Buna medeni olma veya çağdaşlaşma diyorlar.
Çocuklar her zaman istediklerini söylerler. Ama yıllar
geçtikçe bu sözlerin daha güzel bir şekilde söylenebileceğini
öğrenirler. Beş yaşındaki bir çocuk herkesini içinde
tuvalete gitmek istediğini söylerken, birkaç yaş büyük
olanı bunu söylemekten kaçınır. Ayrıca bazı periy otlarda
çocuklar, bazı duygularını dile getirmemeleri öğütlensel
dahi buna uymazlar. Mesela altı yaşındaki yeğenim akra-
204
Duyularınız Nasıl Ay arlanır
balarının arasında "ben herkesin ortasında kaşınırım" de-
mesi gibi.
Sinirli olduğumuz anlarda dahi (uygar halimizden
ödün verdiğimiz anlar) aklımızdan geçenlerin hepsini söy-
leyemeyiz. Gerçekte söylemek istediklerimizi söyleyeme-
yiz ve öfkemiz amacına ulaşmaz.
Bu yüzden kurmuş olduğumuz her cümlenin iki an-
lamı vardır. Bir görünen anlam ve onun arkasındaki bir ya
da birden çok gizli anlam. Ben bunlara Overt (açık) ve Co-
vert (gizli) anlamlar diyorum. İki sözlük açıklaması faydalı
olabilir:
OVERT: Açık ve kolayca görülen.
COVERT: Açık olmayan ve kolayca görülmeyen.
Çocuklar gençliğe adım attıklarında başka insanların
kendileri hakkındaki düşüncelerine önem verirler. Konuş-
malarına özen gösterirler ve bunu ömürleri boyunca yapar-
lar. Gerçek düşüncelerini nadiren söylerler. Bu yüzden en
güvenilir insanın dahi sözlerine inanmak tehlikeli olabilir.
Biz insanlar dürüst olmak için fazla uyganzdır.
Mesela: Bir insan, "tanımadığım insanların bulundu-
ğu partilere gitmekten hoşlanmam" diyor. Bu açık bir
cümledir. Ancak aynı zamanda gizli bir anlamı da vardır.
Kişi açıkça söylemese bile, tanımadığı kişilerle diyalog
kurmakta zorlandığını belirtmektedir. Aslında söylemek
istediği "çekingenim"dir.
Patronunuz şöyle diyor: "Çok çalışıyorsun ama
bugün işe yanm saat geç geldin, önemli değü" bu görünen
bir cümledir. Aslında patronunuz size başka bir şey anlat-
mak istiyor. İşe yanm saat geç kaldığınızın farkına varmış.
Eğer önemli olmasaydı bunu size söylemezdi.
205
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
Saklı mesajları anlayabildiğinizde iki önemli avantaj
elde edebileceksiniz.
GİZLİ ANLAMLAR SİZE NASIL
YARDIM EDER
Konuştuğum insanlar "evet ilginç olay, ama bu ne
işe yarayacak, yani karşımdaki kişinin açıkça söylemediği
şey bana ne gibi bir katkı sağlayabilir?" diyorlar.
Cevap, geleceğinizdir. Karşınızdaki insanın söyle-
mek istediğini çözebildiğiniz zaman iş hayatınızda, mesle-
ki kariyerinizde ve bulunduğunuz her alanda başarılı ol-
manıza yardımcı olacaktır.
Örnek olarak şu iki alana bakalım:
• MÜCADELE: Eğer biraz durup düşünecek
olursanız, bütün gününüzün mücadele ile geçtiği
ni fark edeceksiniz. Bu mücadele, çocuğuna
yemek yedirmek gibi basit olabilir. Bunun dışın
da ciddi bir iş terfisi ya da iş başvurusu gibi zor
olabilir. Eğer karşınızdaki kişinin üstü kapalı
söylediği sözleri açığa çıkarabilirseniz, nasıl dav
ranmanız konusunda önemli ipuçları elde etmiş
olursunuz. Böylece mücadelenizi kazanabilirsiniz.
• DETAYLI BİLGİ: İnsanlar ücretler, olanaklar
ve diğer ekstra özellikler hakkında pek konuş
mazlar. Bunları insanların mimiklerinden ve ha
reketlerinden anlayabilirsiniz. Bazen de bu bilgi
leri üstü kapalı olarak verirler.
Her ne kadar bu kitap mücadele ve işe girme gibi ko-
nular için yazılmamışsa da, zihin gücünüzü etkin olarak
206
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
kullanarak, rakiplerinizi elemenize ve başarıya ulaşmanıza
yardımcı olur. Üstü kapalı bir biçimde söylenmiş sözlerin
anlamını keşfedebilmek ise bu metodların ön önemlilerin-
dendir. Şimdi bu metodun değişik alanlarda nasıl uygulan-
dığını görelim.
MÜCADELEYİ KAZANMAK İÇİN ÖNEMLİ
İPUÇLARI EDİNMEK
Mücadele ve tartışmalar kişilerin fikirlerini en iyi
sakladıkları alanlardır. Konu her ne olursa olsun karşınız-
daki kişi kendini haklı gösterecek ve sizin yenilgiyi kabul
etmeniz için uğraşacaktır. Ne kadar fazla bilgi verirse o
kadar zayıf duruma düşer.
Diğer taraftan güveninizi kazanmak için, dostça ve
açık olarak konuşacaktır. Aslında bu bir oyundur. Size
dostça yaklaşırken, yardımcı olabilecek hiçbir bilgi verme-
meye çalışacaktır. Ama ne kadar çok konuşursa o kadar
açık verecektir.
Beyin Gücü tekniklerini kullanan insanlar bu tip tar-
tışma ve mücadelelerde çok şanslıdırlar. Ellerinde, karşıla-
rındaki kişinin yalan söylediği, doğru söylediği ya da ta-
mamen yalan söylediğini açığa vuracak bazı sihirli
kelimeler vardır. Bu kelimeleri duyduklarında, karşısındaki
kişinin inandırıcılığı hakkında bilgi sahibi olurlar. İşte
arayacağınız kelimeler:
• TABİ, DOĞAL OLARAK, SORUNSUZ: Bir
olay sırasında karşınızdaki kişi bu kelimeleri kul-
lanarak cümle kuruyorsa, inanırlılığı pek fazla
değildir. Mesela bir oto satıcısı "tabi, bu fiyat ine-
bileceğim son rakam" dediğinde bu, biraz daha
207
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
pazarlık payı var demektir. Bir şef elemanına
"sana altı ay sonra zam verebiliriz, sorun çık-
maz" dediğinde bir sorun var demektir.
• SIRASI GELMİŞKEN, YANLIŞLIKLA: Bura-
da bu sözler, söylenen fikri önemsiz gibi göster
meye çalışmak amacıyla söylenir. Sorunun önem
siz olduğuna ikna amacı güder. Aslında gerçekte
olay tam tersidir. Mesela: "Ha sırası gelmişken
söyleyeyim, bu iş için geceleyin de çalışmalısın."
Burada geceleyin çalışmak önemlidir. Başka bir
örnek: "Aslında burası ilçe sınırlarında ama yan
lışlıkla sınırın dışında bırakmışlar." Burada da
bir samimiyetsizlik vardır. Aslında olay yanlışlık
la yapılmamıştır.
• BUNU YAPAMAM, ÇÜNKÜ...: Bu kelimeler
kullanıldığında bilin ki, karşınızdaki kişi yapa
mam dediği şeyi yapabilir. Mesela: "Fiatı biraz
daha indirirsem, patron beni öldürür" demek;
"Yeterince iyi pazarlık yaparsan fiatı indirebilir
rim" demektir. Yine aynı şekilde: "Size daha
fazla ödeme yaparsam, bütçemi aşmış olurum
demek; "size daha fazla ödeyebilirim ama bunun
için bana iyi bir sebep göstermelisiniz" demektir.
Oyunun kuralı şudur: Karşınızdaki neden yapa
mayacağını söyledikçe sizin karşınızda zayıf ko
numa düşer ve gerçek yüzü ortaya çıkmaya baş
lar.
Eğer konuşma sırasında bu kelimelerden hiçbiri kul-
lanılmazsa o zaman arayacağınız şey, davranışlardaki ani
değişim olacaktır. Tartışmacı aşağıdakilerden birini yapı-
yorsa, sabrının sonuna gelmiş demektir.
208
Duyularınız Nasıl Ayarla
• İlk isminizi kullanmak yerine daha resmi bir
tavır takınıyorsa, (Joe yerine Bay Joe diyorsa).
• Davranışlarında sinirlilik, terslik görülürse
• Sık sık saatine bakıyorsa
• Dalgın görünüyorsa
• Kendi fikrini kabul ettirme iddiasını yitirmişse
Tartıştığınız ya da pazarlık yaptığınız kimse konuyla
ilgili konuşuyor ve ilgisini eksiltmiyor ise, hala ondan bir
şeyler alıp verebilirsiniz demektir. Eğer yukarıdaki hal ve
hareketlerde bulunuyorsa kazanabileceğiniz kadar çok ka-
zanmışsınızdır. .
GİZLİ BİLGİLERİ ÇÖZMEK
Gizli bilgileri çözmek için kullandığımız metoda
İçerik Analizi diyoruz. Devletler, bunu başka devletlerin
sırlarını çözmek, şirketler diğerlerinin plan ve projelerini,
durumlarını öğrenmek, bizlerse günlük yaşamda insanların
davranışlarını değerlendirmek amacıyla kullanırız. Biz bu-
rada her ne kadar sözlü konuşma ve tartışmaları konu
alsak bile, yazılı metin ya da fikirleri de inceleyebiliriz.
İçerik Analizi, kişinin, belli kelimeleri belli sıklıklar-
da kullanmasından yola çıkarak ne anlatmak istediğini ya
da aklından geçtiği halde bize söylemediği şeyin ne oldu-
ğunu açığa çıkarır.
Aslında İçerik Analizi tekniğini, farkında olmadan,
günlük yaşantınızda sık sık kullanıyorsunuz. Mesela, bir
arkadaşınız herhangi biri hakkında devamlı bir şeyler söy-
lüyorsa, o kişiyle ilgilendiğini; oğlunuzun kalp atışlarından
birçok kız arasından bir tanesini beğendiğini; yarınki
şişini bitirebilirse ertesi gün geleceğini söyleyen tamircinin
'■■:
209
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
aslında ancak birkaç gün sonra geleceğini anlayabilirsiniz.
Bölümün başında hatırlayacağınız gibi, söz konusu
firmanın yakında batacağını söylemiştim. Bu tahmini İçe-
rik Analizi ile yaptım. İşte konuşmacının kendisini ele
veren bazı sözleri:
• Bu ürün sektördeki liderliğimizi tekrar kazan
mamızı sağlayacak
• Bu ürünün başarısı sayesinde yeniden en büyük
şirket ve yılın vergi rekortmeni olacağız.
• Gücümüzü tekrar başarıya çevirebileceğiz.
• Tamamen iyileşmiş bir durum bekliyoruz.
• Bu ürün, üretimine ara verdiğimiz diğer ürünle
rimizin yerini alacak.
• Gelişen ekonomi ile birlikte bu ürüne olan talep
eski durumuna dönecektir.
Yukarıdaki fikirler tek başlarına bir şey ifade etme-
yebilirler. Ama hepsi aynı konferansta söylendiyse, o şir-
ket için iflas yakın demektir. Fikirlerin hepsi şansa kalmış
gibi görülmektedir. Bu zaten İçerik Analizi tekniğiyle
açıkça anlaşılıyor. Belki siz de sorunu anladınız. Şu keli
meler konuşmacıyı ele veren anahtar kelimelerdir:
"liderliğimizi geri kazanmamızı sağlayacak"
"Yeniden en büyük şirket ve yılın vergi rekortmeni
olacağız"
"tekrar çevirebileceğiz"
"bekliyoruz"
"ara verdiğimiz ürünler"
"eski durumuna dönecektir"
210
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
Bu cümlelerden anlayacağınız gibi, şirket zor günler
geçirmiş ve piyasaya çıkaracakları ürünle ayakta kalmayı
planlamaktadır. Konferansta fikirler peşi sıra söylenme-
miş, bir saatlik konuşma içine yayılmıştır. Bu nedenle tek-
nikten haberi olmayan arkadaşım ve birçok insan şirketin
içinde bulunduğu durumu fark edememişlerdir.
İçerik Analizi tekniği sayesinde diğerlerinin atladığı
bu noktayı yakalayabildim. Tekniğin bana söylemiş oldu-
ğu "tekrar" olayına dikkat ettim ve konuşmada da onu ya-
kaladım. Böylece diğerlerinin bilmediği bir şeyi öğrenmiş
oldum.
İÇERİK ANALİZİNDE BAŞARININ
ANAHTARI
İçerik Analizi kişilerin verdikleri işaretlerle ne
demek istediklerini anlamanızı sağlar. Konuşmadaki işa-
retleri almasını bildiğinizden başka biri bu fikirleri anlaya-
mazken siz ne demek istediğini bileceksiniz.
İçerik Analizi sırasında yapmanız gereken, konuş-
mayı neden dinlediğinize konsantre olmaktır.
Bu arada "Gizli Bilgi'nin ne olduğunu bilmeden,
neyi aradığımı nasıl bileceğim?" gibisinden sorularınız
olacak. Eğer detaylan bilmiyorsanız, genel olarak hangi
bilginin peşindeyseniz, onunla ilgili ipuçlarını yakalamaya
çalışın.
Yine konferans örneğine dönelim. Oraya firmanın
yeni bir ürününü tanımak amacıyla gitmiştik. Ama konuş-
ma sırasında firmanın bir zamanlar alanında önemli bir ko-
numu olduğunu duyduktan sonra dikkatimi yeni üründen
Çok, firmaya verdim. Ve bana gerekli olan ipuçlarını bu
Sayede elde ettim.
211
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
İÇERİK ANALİZİ İLE BAŞARIYA ULAŞMAK
Bir bankada görevli olan arkadaşım çok hırslıydı.
Bana eline iyi para geçmesi için emeklilik yaşını bekleme-
yeceğini söyledi. Ve işinde ilerleyebilmek için aklım kul-
landı. Şu anda çalıştığı bankanın müdürü durumunda.
Şöyle anlatıyor: "Bir personel toplantısındaydım.
Toplantıya, bankada bana yeni iş alanları açacak bilgileri
toplamak için gitmiştim. Toplantı sırasında, yöneticilerden
birine genel bir soru soruldu. Yönetici bu soruya, şu an
cevap vermeyeceğini, konu üzerinde çalışıldığım ve soru-
na yeni bir bakış açısıyla yaklaşıldığım söyledi."
Bu yeni düzenlemeler ne olabilirdi? Birkaç dakika
sonra aynı görevli, ofiste bu yeni proje için yeni bir bölüm
açılacağını söyledi. Toplantının sonunda da kadroda bazı
boşluklar olabileceğini bunun için diğer bankalardaki ar-
kadaşlarımıza bunu haber vermemizi istedi.
Bu üç bilgi aklımda bir fikir uyandırdı. Yeni bir iş;
alanı açılacağı, bunun için ofiste bir yer ayarlanacağı ve
yeni iş alımlarının yapılacağı fikri bende, bankamızda yeni
bir bölüm oluşturulacağım düşündürdü. Tabiiki bunun için
yeni eleman alınacaktır. Bu bölümde bir çekirdek yönetici
kadrosu olacaktı ve ben pekala bu kadronun başı olabilir-
dim. Her ne olursa olsun bu işi almauydım.Herhalukarda
bu iş bana oldukça faydalı olacaktı.
Maria haklı çıktı ve şirket denizaşırı ülkelerle
yapan yeni bir departman oluşturdu. O da kısa bir süre
sonra bu departmanın şefliğine ve bir yıl sonrada banka
müdürlüğüne geçti.
Maria şunları ekliyor: "O toplantıda bu gizli fikirleri
anlayabilen yalnızca ben oldum. Ve ben bunu İçerik Ana-
lizi tekniğine borçluyum."
212
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
KİŞİSEL İŞARETLERİ ALARAK
POPÜLERLİK ve PRESTİJ KAZANMAK
Şimdiye kadar hep ekstra bilgili olabilmek için bu
teknikleri kullandık. Ama aynı zamanda bu teknikler
doğru kullanıldıklarında prestij ve popülerlik kazandırır.
İnsanların dostluğunu ve güvenini kazanmanın en
kolay yollarından biri de ne söylediklerini dikkatlice dinle-
mektir. Bu insanın doğasında vardır. İnsanlar söyledikleri-
nin dinlenmesinden mutlu olurlar. Kendisini dinleyen in-
sanların söylediği herşeyi dinlemelerini ve mesajım
almalarını isterler. İyi dinleyiciler, altın değerindedirler
çünkü harcadıkları eforun karşılığını misliyle geri alırlar.
Mesela, karşınızdaki inşam iyi dinlediğinizde, onun
da sizi aynı dikkatle dinleyeceğini biliyor muydunuz? Bir
başkasının sizi iyi dinlemesini istiyorsanız, bunu yapma-
nın bir yolu onu iyi dinlemektir.
İyi arkadaşlarımdan biri olan Helen O. kızının beda-
va bir Avrupa seyahati kazanmasını sağladı. Bir sivil top-
lum kuruluşu yirmi genci görgü ve bilgilerini arttırmaları
amacıyla bu seyahati düzenlemişti. Gençleri ise okul yöne-
ticileri seçiyordu ve Helen'in kızı Amy bu listede yoktu.
Helen okul müdürüne kızının neden listeye alınmadığını
sorduğunda, müdür, Amy'nin istenen özelliklere sahip
olduğunu ama ondan daha iyilerinin bulunduğunu
söyledi. Helen, kızının yedek listeye konulmasını istedi-
ğinde, müdür bunu kabul etti. Ama yedek listede daha bir-
çok öğrencinin olduğunu da ekledi. ? Helen şöyle
anlatıyor: "Müdürün konuşmasından gerçekten sıkıntılı
olduğunu hissettim, devamlı işinin çokluğundan ve bu
seyahat nedeniyle iyice sıkıştığından bahsediyordu.
Bunları dinlerken çok dikkatli ve ilgili davran
213
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
dım.
Adam konuştukça onu dinliyordum. Onbeş dakika
kadar konuştuktan sonra bu gezinin Amy için neden bu
kadar önemli olduğunu sordu.
Ve böylece bir boşluk yakalamış oldum. Karşınızda-
ki kişiden bir şey istiyorsanız bunu yapmanın en iyi yolu
onu iyice dinlemektir. Ve bu metod burada da işledi.
Ben de Amy'nin dedesinin seyahat edilecek ülkeden
gelmiş olduğunu ve oraya giderek bu insanları daha iyi ta-
nımak istediğini söyledim. Müdür bana söz veremeyeceğini
söylemesine rağmen birkaç gün sonra hastalanan bir
gencin yerine kızımın geziye gönderileceğini öğrendim.
Helen'in de göstermiş olduğu gibi, yetenekli dinleme
sayesinde diğerlerinden daha avantajlı duruma geçebilirsi-
niz.
SİZE BİLGİ VERMEK İSTEMEYEN
İNSANLARDAN BU BİLGİLERİ ALMANIN YOLU
Sonsuza kadar dinleseniz bile, eğer karşınızdaki size
o bilgiyi vermek istemiyorsa bu dinleme işi sonuç vermez.
Bu yüzden burada bu şekilde davrananlardan istediğiniz
bilgilen almanm yollarını vereceğim. Bu teknikler doğru
uygulandığında hayatınızda önemli değişikliklere yol aça-
caklardır.
Size bilgi vermek istemeyen insanlardan bilgi alma-
nın kanıtlanmış yollan vardır. Tabiiki ben yanlızca dürüst
olan yollardan bahsediyorum. Diğer hileli yollan casuslara
bırakalım. Benim ispatlanmış metodlanm insanların kendi
istekleriyle sizlere bilgi vermelerini sağlar.
Bu metodlann çok gizli bir yanlan yoktur. Araştır-
macılar, haber muhabirleri, yöneticiler ve kendi alanların
214
Duyularınız Nasıl Ayarlanır
da bu gereksinimi duyan herkes tarafından her gün uygula-
nırlar. Bu kişilerin kullandıkları metodları siz de işinizde
başarılı olmak, yükselebilmek amacıyla kullanabilirsiniz.
İş olanaklarını, ticari atılımları ve diğer şansları değerlen-
dirmek için araştırmacı olmanıza gerek yoktur.
Peki alanlarındaki bu uzman kişiler, istedikleri bilgi-
yi karşılarındaki kişinin ağızından alamadıklarında ne ya-
parlar. İzleyecekleri yol şudur:
1. Profesyonel, kişinin konuşmak istediği konuyu
ele alır. Böylece karşısındaki kişinin dilinin açıl
masını sağlar.
2. Kişi istediği konu hakkında konuşurken, pro
fesyonel konuyu istediği noktaya getirir.
Bu adımlan uyguladıktan sonra kişi yavaş yavaş is-
tediklerinizi söylemeye başlayacaktır. Bir süre sonra ise
öğrenmek istediklerinizin hepsini öğrenmiş olacaksınız.
İstediklerini söylemesine ya da ilgi duyduğu konuda ko-
nuşmasına imkan verdiğinizde, kalkanlarını indirtmiş olur-
sunuz.
Bana mektup yazan Ted C. adlı bir okuyucum, tekni-
ğimi öğrendikten sonra bir yıl içinde maaşını üçe katladı-
ğını söylüyor. Ted ilk fırsatta tekniğimi kullanmayı dene-
miş. Ted'in mektubunu aynen veriyorum:
"Küçük bir şirkette çalışıyordum. Şirkette benden
çok daha kıdemli çalışanlar bulunuyordu. Şirkette
terfi bekleyen birçok kişi vardı. Yükselmenin en
iyi yolu daha büyük bir şirkete geçmekti. Ama bazı
ailevi sorunlarım nedeniyle başka bir şehre gidemi-
yordum. Şehrimde ise bu işle uğraşan başka bir
firma yoktu.
215
Duyularınız Nasıl Ayarlanır Duyularınız Nasıl Ayarlanır
Yükselebilmek için önümdeki insanları atlamam
gerekiyordu. Bunu ancak onların yapamadıklarını daki size aradığınız cevapları vermediğinde bu tekniği kul-
başararak yapabilirdim. Patronun yanına gidip şir- lanın. Sizinle beklediğiniz gibi ilgilenmiyorsa onun ilgi
ket için ne yapabileceğimi sordum. Bana yaptığım alanına giren bir konuyu konuşun, daha sonra kibarca
işi iyi yapmaya devam etmemi söyledi. Pek yar- kendi konunuza dönün. Böylece konuşmasında bir akış
dımcı olmamıştı. Aslında pek de ilgisini çekeme- sağlayarak sonuca varacaksınız.
miştim.
Daha sonra aklıma dinleme teknikleri geldi. Bu
yolla bana söylemek istemediklerini öğrenebilir-
dim. İnsanlar sorumlulukları ve ne kadar çok çalış-
tıklarının söylenmesinden memnun olurlar. Patro-
num da bir istisna değildi. İşler hakkında
konuşmasını sağladım. Biraz sonra başındaki so-
runları anlatmaya başladı.
Ofisinden ayrıldığımda artık yeni iş kariyerimi bili-
yordum. Konuşurken bana gece vardiyası için ka-
lifye eleman olmadığından dert yandı. Başlarda
benim için başka bir iş olmadığım söylemjşti. Yal-
nızca beni bir başka iş yaparken düşünemiyordu.
Ama konuşmamızın başında kısa bir süre sonra
bana aradığının ne olduğunu söyledi. Bunu yetene-
ğime borçluyum.

Bir, iki gün sonra personel bölümüne giderek, gece

vardiyasında yönetici kadrosu için başvuruda bu-
lundum. Tabii ki bir yönetici kadrosu açıktı ve tabii
ki işi aldım. Tabii ki maaşımda derhal bir artış oldu
ve önümde fazla müracaat olmadığından işi almak-
ta zorlanmadım. Patronla yaptığım konuşma sıra-
sında uyguladığım teknik bana üç misli maaşla
gece vardiyası şefliğini kazandırdı.

İnsan, doğası sebebiyle, sizin geleceğiniz ve düşün-

celeriniz hakkında düşünmez. Ted'de bunu biliyordu ve
konuşmasında buna dikkat etti.
Bir daha sefer ve bundan sonra her zaman,
karşınız-

216 217

X. B Ö L Ü M
DİĞER İNSANLARI
KONTROL EDEBİLMEK İÇİN
BEYİN GÜCÜNÜZÜ KULLANIN
Daha önceki bölümlerde zekanız sayesinde diğer în-
sanlardan daha üstün bir konuma gelebilmeniz için bazı
metodlar verildi. Aynı şekilde aklınızı kullanarak başka in-
sanları kontrol edebilirsiniz.
Bu bölümde insanları nasıl kontrol edebilmeyi ve:
• Sizin için herhangi bir şey yapmalarını
• Anlaşmazlıkları kendi lehinize sonuçlandırmayı
• Kendi görüşlerinizi haklı çıkarmayı
• Size yardım edebilecek insanlar üzerinde ilgi
uyandırmayı öğreneceksiniz.
218
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklının Kullanın
Ken C. adındaki milyarder şöyle diyor: "Uzun
zaman önce insanlara istediğimi yaptırabilmek için onlar-
dan daha zeki olmam gerekmediğini öğrendim. Okulda da
pek başarılı değildim. IQ seviyemden öğretmenlerim gele-
cek vaad etmediğimi söylemişlerdi. Okulu bıraktıktan
sonra bu teknikleri uygulayarak başarılar elde etmeye baş-
ladım."
Bir lokantalar zinciri bulunan Ken, insanları etkile-
me ve elinde tutma yeteneğinin çok iyi olduğunu fark etti.
Ken devam ediyor: "Öğrendiğim tek şey diğer diğer
insanlann da sahip olduklan, ama kullanmayı bilmedikleri
bu yeteneği kullanmasını öğrenmek oldu.
Ken, insanlann düşüncelerini ve hareketlerini kont-
rol etmeyi öğrenerek dev bir lokanta imparatorluğu kurdu.
. Bizler de yeteneklerimizi kullanmasını öğrenerek insanları
etkileyebiliriz. Ken şunlan yapmayı başardı:
• İlk restoranı için gereken tüm parayı bankadan
aldı.
• Restoranın arsasını genişletmek için belediyeyi
ikna etti.
• Şehrin en büyük otelinin ahçısının kendisiyle çalış
masını sağladı.
• Ünlü imamların lokantasına gelmelerini sağladı.
• Kısa zamanda lokantası büyük ün yaptı.
• Bir sıra et lokantaları zinciri geliştirdi.
Sizlerde bu gibi başarılar elde edebilirsiniz. Bu
bölüm insanların destek ve güvenlerini sağlamanız için
birçok teknik sunmaktadır.
219
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın
GERÇEK GÜCÜN ARKASINDAKİ SIR
Güç alınıp verilen bir değirdir. İnsanlara bir şeyler
yaptırmak istediğinizde siz de onlara bir şeyler verirsiniz.
Ama aklınızı kullanarak verdiğinizden çok daha fazlasını
alabilirsiniz.
Bilmeniz gereken bir şey var: "Hiç kimse istemediği
bir şeyi yapmaz. Mesela bir işçi evinde oturmaktansa işine
gider, soyulan kimse, canını kurtarmak için parasını verir,
mahkemeye ifade veren bunu bir ödül için yapar; bu da
kendisini iyi hissetmek içindir.
O zaman insanlar üzerinde çabuk hakimiyet kurabil-
mek için ilk kural:
İnsanları motive etmenin ilk kuralı, her şeyi
kendilerini memnun etmek amacıyla yaptıkları-
nı bilmektir.
Yaptığımız her hareket, fiziksel ya da duygusal bir
ihtiyacımızı karşılamak içindir. Yemek ve giyecek için ça-
lışırız, gönüllü olarak hastahanede çalışarak başkalarına
yardım ettiğimiz için kendimizi mutlu hissederiz, iş yerin-
de bir makam isteyerek, kendimizi önemli hissetmek iste-
riz.
En önemli duygusal ihtiyacımız, kendimizi önemli
hissetmektir. Herkes kendini önemli hissetmek ister. As-
lında yaptığımız her şeyi kendimizi önemli hissetmek iç
yaparız. Kalbinde iyiliğin kırıntısı dahi olmayan biri, ken-
jdini önemli hissedebilmek için bir hayır işleyebilir.
Bu bizi ikinci kurala götürüyor:
Bir insana kendisini önemli hissettirebilecek her
şeyi yaptırabilirsiniz.
220
________Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklıma Kullanın
Bunu yaptırabilmek için o kişiye para ödemeniz, onu
tehdit etmeniz ya da ona yalvarmanız gerekmiyor. Tek ya-
pacağınız kişinin, yaptırmak istediğiniz iş sayesinde, ken-
disini önemli hissetmesini sağlamaktır.
Bunun içinse size gereken sadece bir, iki cümledir.
DİĞERLERİ ÜZERİNDE HAKİMİYET KURMANIZI
SAĞLAYACAK SÖZ TEKNİKLERİ
Bu teknikleri bilmeyen insanlar, birkaç kelimenin
neler yapabileceğini görünce hayrete düşerler. Aslında
önemli olan bu kelimelerin nasıl kullanıldığıdır. Kelimeleri,
karşınızdakine, kendisinin önemini belirtecek şekilde
söylemelisiniz.
İnsanlar şu tip laflardan hoşlanırlar;
•Taktir edici
• İyi bir üne sahip olduğunu
• Kendilerine ihtiyaç duyulduğunu
• Cesur olduğunu
• Hünerlerini ispat eden
Bu durumların her birinde kişiye önemini belirtiyor-
sunuz. Bunu ne kadar güçlü vurgularsanız, onun o kadar
efendisi olursunuz. Verdiğiniz karşısında alacağınız çok
daha fazla olacaktır.
"Kendini Önemli Hissetme" adını verdiğimiz bu tek-
nik her durumda kullanılabilir. Bu konuyu Control Dyna-
mics for Mastery Over People adlı kitabımda ele aldım.
Hatta sizi bir trafik cezası almaktan kurtarabilir. Şimdi
size, bu tekniği anlattığım bir iş arkadaşımla ilgili bilgi ve-
receğim.
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Akama Kullanın _________
Arkadaşıma tekniği anlattıktan bir, iki saat sonra he-
yecanlı bir ses tonuyla beni aradı ve şöyle dedi:
"Gerçekten işe yarıyor. Yanından ayrıldıktan sonra
acelem olduğu için hızlı gidiyordum. 50 yapılması gere-
ken yolda 70 yapmışım."
Arkadaşım Frank ona anlattığım tekniği uygulamaya
karar vermişti. Ama daha önce hiçbir polisle konuşmamış-
tı ve onu neyin önemli hissettirebileceğim bilmiyordu.
Bunu düşünürken aklına polisin araba kullanma yeteneği
geldi. Aynada onu izlerken yoğun trafikte ona nasıl yetişti-
ğini görmüştü.
Frank memura şöyle dedi: "Direksiyon başında hari-
kaydınız, bu yetenekle birçok yarışmacıyı geride bırakabi-
lirsiniz."
Memur böbürlenerek: "Görevim" dedi.
"Aslında siz polis teşkilatı için bir gurur kaynağısı-
nız. Genç polislerin sizin deneyimlerinizden öğrenecekleri
çok şey var."
Memur gülümseyerek cevap verdi: "Olabilir, teşki-
lattaki yeni polisler de hızlı kullanabiliyorlar, ama onlarda
bendeki tecrübe ve zamanlama yok."
Sohbet böylece birkaç dakika sürdü. Sonra polis
makbuz koçanım çantasma koyarak Frank'e iyi akşamlar
diyerek uzaklaştı.
Frank'in buradaki iltifatı samimiydi. Unutmayın ki
dalkavukluk için yapılan sahte iltifatlar hemen anlaşılır.
Aynı zamanda samimi bir iltifat dünyadaki en etkili silah-
tır.
Şimdi bu metodun başka uygulama alanlarına baka-
lım.
222
_________Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklının
Kullanın
BAŞKALARINA İSTEDİKLERİNİZİ
YAPTIRMANIN YOLLARI
Kendini Önemli Hissetme üzerinde biraz daha dura^
hm. Şimdi, neden küçük şehir ve kasabalardaki yerel yö-
neticiler ya da diskjokeyler düşük maaşlar aldıkları halde
daha fazlasını istemiyorlar. Bir başka tarafta ise çöpçüler
ya da kimi işçiler devamlı maaşlarına zam istiyorlar.
Çünkü kendilerini önemsiz hissediyorlar;
İkinci bir şey: Kişilerin konumlan ve istekleri ne
olursa olsun, herkes önemsenme duygusunu kalbinde taşır.
Bu açlık gibidir. Hayat boyu devam eder.
Üçüncüsü; insanları ellerinde tutabilmeyi bilenlerin
kullandığı en etkili metod:
1. İnsanlarda önemsendikleri duygusunu bırak
mak
2. İstediklerinizi yapması sayesinde bu duyguya
kavuşacağına inandırmak.
Frank'in örneğinde, trafik polisiyle konuşma sırasın-
da ona iltifat etti. Konuşma sürdükçe bu iltifatlar devam
etti. Ve polis bu sohbetin sonunda ona ceza yazamadı. Bu
hoş olmazdı.
Bu duyguyu uyandırmanın bir başka yolu da, kişiye
itibar göstermektir. Bu şekilde ona istediğinizi yaptırabilir-
siniz.
Linda S. büyük bir alış veriş merkezinde bir şekerci
dükkanı idare ediyordu. Dükkan bir dişçiye aitti ve kendi
işleri olduğundan dolayı pek uğrayamıyordu. Bu yüzden
de Linda'ya iyi para veriyordu.
Ancak bir gün dişçinin kansı ticarete atılmaya karar
223
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Akhnıa Kullanın ________
verdi. Ve şekerci dükkanında işe başladı. Her ne kadar ka
sada Linda bulunsa da, dükkanın yönetimi kadına geçmiş
ti.
Dişçi Linda'ya daha az çalıştığı ve sorumluluklarının
azaldığını söyleyerek, ücretini azaltacağını bildirdi.
Bunun üzerine Linda dişçiye yeni bir daireye taşın-
dığını ve aylığı düşerse, bunu karşılayamayacağını söyle-
di. Ama dişçi bunun bir ticaret olduğunu söyleyerek ayda
200 $'lık kesinti yapmaktan geri adım atmadı.
Sonuç alamayacağım anlayan Linda, tekniği uygula-
maya karar verdi. Şöyle devam etti.
"Siz bana her zaman adil davrandınız. Sizinle çalıştı-
ğım süre zarfında bana karşı hep iyi ve cömerttiniz. Yeni
maaşım ne olursa olsun, yine adil ve cömert olacağınızdan.
eminim."
Bu konuşmadan bir süre sonra Linda yeni maaşını
aldı ve sadece 20 $ azaltıldığını gördü.
"Biz 200 $'lık bir kesinti hakkında konuşmuştuk,
maaşı aldığımda bunun yalnızca 20 $ olduğunu gördüm.
Bunu Kendini Önemli Hissetme metoduna borçluyum.
Yaptığı şey patronuna adaletinden ve iyiliğinden do-
layı iltifat etmekti. Yaptığı tek şey buydu.
"İHTİYAÇ" HİSSİNİ KARŞILAYIN ve
İSTEDİĞİNİZİ YAPTIRIN
İnsanları etkilemenin bir diğer yolu da kendilerine
ihtiyaç duyulduğunu belirtmektir. Bu her insanın giderile-
mez bir zaafıdır. Bu yolla karşınızdakine istediğinizi yaptı-
rabilirsiniz.
Bob A. bölgesinde defalarca seçilmeyi başaran bil
politikacıdır. Üstelik partisi o bölgede azınlık durumunda
224
_____ Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın
t
dır. Buna rağmen her seçimi başarıyla atlatmaktadır. Başa-
rısının sebebi kendisine destek veren, iyi organize olmuş
gönüllü parti çalışanlarıdır. Peki bu insanların, kendisi için
bu kadar istekli çalışmalarını nasıl sağlıyor? Bu çok basit,
çünkü o insanlara onlara ihtiyacı olduğunu hissettiriyor.
"İnsanlar devletle bir sorunları olduğunda bunu yete-
rince dile getiremiyorlar. Hakları yendiğinde, bunu geri
alamayacaklarını düşünüyorlar. Ben ise onlara bunu yapa-
bileceğimi, onlar için bu hukuk mücadelesine gireceğimi
ama bunun için rakip partiyi geçmem gerektiğini söylüyo-
rum."
Bob rakip partiyi elemek için gönüllülerden faydala-
nıyor. Onların bu kadar istekli çalışmalarını ise onlara ne
kadar ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak sağlıyor.
"Yalnızca gruba teşekkür etmiyorum. Herkesin yap-
tığı işleri not alıyor, sonra onları yalnız yakaladığımda
yaptığı işin benim ve davamız için ne kadar gerekli oldu-
ğunu vurguluyorum. İnsanların binlerce mektup, afiş, rek-
lam dağıtmalarını sağlamanın daha iyi yolu yoktur."
Başka bir yol olabilir, ama daha iyisi yoktur. Bob'un
başarısıysa buna en somut örnektir.
ORTA YA BİR İDDİA A TIN ve İSTEDİĞİNİZİ
YAPTIRIN
Bunun çocuklarda işe yaradığını bilirsiniz. Aslında
aynı olay büyüklerde de etkilidir.
Küçük bir çocuğun kendinden büyük bir eşyayı kal-
dırmaya çalıştığını görmüşsünüzdür. Aslında yapmaya ça-
lıştığı şey kendini ispatlamaktır. Ayrıca çocuklara istediği-
nizi yaptırmak için iddialar ortaya atarsınız.
Mesela, "eminim ki, oyuncakları beş dakika içinde
225
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın _________
toplayamazsın." .Aslında_bunu yapabileceğini biliyorsu-
nuzdur.
Aynı metod gençlerde ve erişkinlerde de etkilidir.
Ama onlara uygularken dikkat etmeniz gereken bazı nok-
talar vardır.
1. Kişinin yapmakla övündüğü bir konu seçin
2. Yapılmasını istediğiniz bir iş için, kibarca kişi
nin yeteneklerinden kuşku duyduğunuzu belirtin
3. Şimdi geri çekilin ve kişinin tüm yetenekleriyle
bu işe sarılmasını izleyin.
Randy R. bulaşık makineleri satıyordu. Ama tüm ba-
şarısına rağmen, bir firmaya mallarından hiç satamıyordu.
Randy şöyle anlatıyor: "Mutfaklarında ancak birkaç -
makineleri vardı. Ve onlarda bir hayli eskimişlerdi. Ama
ne zaman müdürle konuşsam ve ona bu konudan bahset-
sem, hep bana patronunun eskilerden memnun olduğunu,
değiştirmeyi düşünmediğini, eğer değiştirilir ise de yine
eski markadan alacağını söylüyordu."
Randy kendini geliştiren biriydi. Ve gittiği kurslar-
dan birinde diğer insanlarla ilişkiler kurmakla ilgili ilginç
yollar öğrenmişti.
Randy devam ediyor: "Müdürle görüştüğüm süre
zarfında bir şey dikkatimi çekti. Bulunduğu konum ve
yaptıklarıyla övünüp duruyordu."
Ve Randy ortaya bir iddia attı.
"Bakın benim sattıklarımın, kullandıklarınızdan
daha iyi olduğunu biliyorsunuz. Ama patron bunu anlamı-
yor. Siz burada yıllardan beri çalıştığınıza ve etkili oldu-
ğunuza göre patronu bu konuda ikna edebilirsiniz."
226
________ Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın
Evet! Şimdi ortada bir iddia vardı. Müdürün patron
üzerinde etkili olup olmadığı. Bunun müdürü harekete ge-
çireceğini bekliyordu.
Ve başardı da. Randy siparişi aldı. Önce bir makine
ısmarladılar. Daha sonra ihtiyaç duyuldukça siparişlerini
Randy'e verdiler. Teknik sayesinde birkaç yıl içinde
23.000 $ ekstra komisyon kazanmış oldu.
İNSANLARI DAHA VERİMLİ ve DAHA
ÜRETKEN KILMANIN YOLLARI
İnsanlar üstün yanlarını geliştirmek için devamlı
çaba harcarlar. Eğer birinin verdiğiniz işi daha iyi yapma-
sını istiyorsanız ona bu işi herkesten daha iyi yaptığını
söyleyin.
Gönüllü Ambulans kuruluşunda yönetici olan arka-
daşım, insanları bu işe motive ederken "Üstünlük" tekniği-
ni kullandığını söylüyor.
Harry şöyle anlatıyor: "Ambulans birliğinin başına
geçmeden önce zamanımın çoğunu planlama ve gelirlere
harcıyordum. Ama başkan olduktan sonra, yapmış oldu-
ğum işlerin birçoğunun başkalarınca yapılması gerektiğini
gördüm.
Birkaç ay sonra organizasyonun verimli çalışabilmesi
için diğerlerinin de işe katılmaları gerektiğini anladım. İlk
önce onlarla bir toplantı yaptım. Herkesin bir şeyler
yapması gerektiğini söyledim, çoğu kimse buna itiraz etti
ve sadece bir, iki kişiden yardım alabildi Toplantıdan
sonra hiçbir şey değişmedi."
Sonunda Harry herkesle teker teker konuşmaya
karar verdi.
"Seçtiğim kişilerle konuşarak kitapta öğrendiğim
227
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın__________
teknikleri uyguladım, böylece insanların daha çok çalışa-
bilmelerini sağlayacaktım."
Harry organizasyonda aktif olan kişilerin listesini çı-
kardı, daha sonra bu kişilerin her biriyle birer birer konu-
şarak organizasyon için ne kadar önemli olduklarını anlattı.
Onlara şöyle dedi:
"Burada bu işi senin kadar iyi yapabilen bir başkası-
nı tanımıyorum. Başarımız sana bağlı, bu yüzden seni özel
bir görev için seçtim."
Bu özel görev yapmakta olduğu işin daha fazlasını
yapmaktan ibaretti. Bunun çok adil bir iş olmadığını bili-
yordu ama bir gönüllü organizasyonda alabileceğiniz tüm
yardımı almalısınız.
Harry şöyle diyor: "İnsanlar üstünlüklerini kanıtla-
mak için verilen her türlü görevi yapıyorlar. İnsanlara iste-
diğinizi yaptırmanın en kolay yolu, onların üstün yanlarını
kanıtlamalarını sağlamak."
İŞİ YÖNLENDİRMENİN BEŞ YOLU
İnsanlara istediğiniz işleri yaptırmanın beş yolunu
öğrendiniz. Başka insanlara aşağıdakileri göstererek onla-
ra istediğinizi yaptırabilirsiniz.
Bunlar:
1. Kişisel taktir
2. İltifatta bulunmak
3. Ona ihtiyacınız olduğunu hissettirmek
4. Bir iddia ortaya atmak
5. Yeteneklerinizi uygulamak
228
_________ Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın
Bu metodların her birinin yaptığı, kişiye önemli ol-
duğu hissini uyandırmaktır. Siz de bunu yaparak amacını-
za ulaşabilirsiniz.
BİR ANLAŞMAZLIĞI KENDİ LEHİNİZE
SONUÇLANDIRMAK
İnsanların sizin için çalışmalarını sağlamak gibi, tar-
tışmaları kazanmak da çok önemlidir. Peki bunun bir yolu
var mı? Elbette var.
Şimdi bu metodun ne olmadığına bakalım:
• İstediğinizi karşınızdakine zorla kabul ettirmek
değildir.
• Karşınızdakine yanlış olduğunu söylemek değil
dir.
• Karşınızdakine susup dinlemesini söylemek de
ğildir.
• Karşınızdakinin kafasını karıştırmak değildir.
• Bir otoritenin verdiği fikirleri aktarmak değil
dir.
Peki bunların hiçbiri değilse o zaman nedir? Bunun
cevabı tartışmayı bırakmaktır. Kendi fikirlerinizi ona
kabul ettirmek yerine, onun fikirlerini kabul edin.
"Düşüncelerinizi okuyabiliyorum, bir dakika, eğer
bunu kabul edersem sorun çözülür ama benim lehime
değil karşıdakinin lehine."
Doğru ve yanlış. Doğru çünkü anlaşmazlık giderildi.
Doğru karşıdakinin lehine sonuçlandı. Ama aynı zamanda
sizin de kazancınız oldu. Kafanız mı karıştı? Okumaya
devam edin.
229
Diğer İnsanian Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın__________
Benjamin Franklin bunu şöyle açıklıyor: "Bir başka-
sını ikna etmenin yolu, orta yol bulmaktır. Sonra sizinki-
nin de bir yol olduğunu ama hata yapmış olabileceğinizi
söyleyin. Bu karşınızdakinin sizi iyi dinlemesini sağlar.
Ama sinirli bir şekilde davranırsanız yalnızca antipatisini
kazanırsınız. Bir başka deyişle karşınızdakinin sizin tararı-
nızda olmasını sağlayın."
Bir insan tartışma halindeyken sizin yanlış olduğu-
nuzu kanıtlamaya çalışır. Bu enerjisini karşınızdakine
karşı kullanabilirsiniz. Kendi fikirlerinizden şüphe duydu-
ğunuz durumlarda bunu karşınızdakine çürüttürün.
Metodu anladınız mı? Benjamin Franklin'in önerisi-
ni uyguladığınızda:
1. Kendi görüşünüzü uygun bir biçimde söyleyin.
2. Bu alçakgönüllülüğünüz karşınızdakinin yu-
muşamasını sağlar.
3. Şüpheniz karşınızdakini sizin durumunuzu gö-
rebilmesini sağlar.
4. Şimdi sizin fikriniz hakkında daha fazla düşü-
necektir.
5. Yalnızca sizin görüşünüzü düşünmekle kalma
yıp, şüphelerinizi çürütmeye çalışarak olayı sizin
tarafınızdan görmeye başlayacaktır.
Yaptığınız şey karşınızdakinin sizin fikirlerinizi sa-
vunmasını sağlamaktır. Böylece tartışmayı kazanmış olur-
sunuz.
230
________ Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklıma Kullanın
YETENEKLİ İNSANLARI KONTROL
EDEBİLMEK
Gayle'yi basınla ilişki içersinde görenler yetenekleri-
ne şaşırıyorlar. Gayle bulunduğu şirkette basın danışmanı
olarak çalışıyor.
Şöyle anlatıyor: "İşimin en zor yanı işle ilgili olma-
yan konularda gazetecilerin yaptığı hataları düzeltmek."
Gayle bunun neden olduğunu tam olarak bilmiyor
ama televizyon dizilerinin bunu etkilediğini düşünüyor.
"Televizyonlarda iş adamları hep kötü olarak gösteriliyor.
Çocuklarda yıllar boyunca bu tip dizilerle büyüdüğünden
buraya geldiklerinde ön yargılı oluyorlar."
Gayle'nin işi bu yanlış anlamaları düzeltmek ve on-
lara şirketin düşündükleri gibi bir yer olmadığını göster-
mektir.
"Ne zaman bir gazeteci bana şirketle ilgili bir soru
sorsa, elimden geldiğince doğru dürüst cevap veriyorum.
Şirketle ilgili yanlış bir fikir olduğunu görünce onu düzelt-
meye çalışıyorum. İşte burada bir tartışma ortamı doğuyor
ama buna izin vermiyorum. Franklin'in önerisini uygulu-
yorum. Gazetecinini fikrini çürüten gerçeklerden bahsedi-
yorum. Ve sonra söylediklerimden bazılarının hatalı olabi-
leceğini, eğer varsa bunu söylemesini istiyorum."
Gayle açık görüşlülüğünü göstererek gazetecinin gü-
venini kazanıyor ve bundan sonra daha fazla baskı görmü-
yor. Bu gazetecinin olaylara objektif olarak bakmasını
sağlıyor. Sonuç olarak basında şirketle ilgili iyi haberler
çıkıyor.
Bunun bir başka sonucu da tahmin edebileceğiniz
gibi Gayle'nin kariyerindeki yükseliştir. Alanındaki başarı
sayesinde devamlı yükselmekte ve yüksek ücretli işler bul-
231
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın__________
maktadır. Şu anda senede 85.000 $'la dev bir gıda şirketin-
de çalışmakta. Bu beş sene önce 12.000 $ alan birine göre
çok iyi paradır.
KENDİ GÖRÜŞÜNÜZÜN KANITLANMASI
Sadece diğer insanları elemek için mi iyi fikirler üre-
tirsiniz? Patronunuz önerilerinizi nasıl değerlendiriyor?
Peki aileniz ve arkadaşlarınız? Söylediğiniz fikri dikkate
alıyorlar mı?
Eğer yukarıdaki soruların herhangi birine verdiğiniz
cevap evetse, yukarıdaki gibi durumlarda size yardımcı
olacak bir kural var.
Fikri sanki o kişiyle beraber oluşturmuşsunuz
izlenimi verin.
Bu karşınızdakinin farklı düşünmesi için yapacağı-
nız en kolay iştir. Meclisteki bir yetkili olan Thomas, avu-
katlarının önerilerini dikkatlice dinlerdi, bunları duyduk-
tan sonra kalkar ve her birinin söylediğini özetlerdi.
Böylece kendi fikrini açıklamış olurdu.
Bu işi yapmanın bir başka yolu ise düşüncenin karşı-
daki' kişi tarafından keşfedilmesini sağlamaktır. Pete bir
şirkette yöneticiydi. Çalışanlarına çok iş verdiği halde
ofistekiler tarafından çok seviliyordu, peki bunu nasıl ya-
pıyordu?
"Birinin yavaş ya da verimsiz çalıştığını gördüğüm-
de, oha yanlış yaptığını söylemem. Bu sadece tepki doğu-
rur ve ben arkadaşlarımla bu tip sürtüşmelere girmek iste-
mem. Bunun yerine kişinin, bunu hissetmesini sağlarım."
Pete ne zaman bir elemanına zor bir iş verse yaptığı
işle ilgili şöyle bir imada bulunur:
232
_________Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklıma Kullanın
"Çalışmanı izlemedim ama verimine bakılırsa işinde
şu, şu teknikleri kullanmaya başlamışsın. Bu yolda gitmeye
devam et."
Bunun üzerine Pete'in elemanı yeni bir metodu kul-
lanmaya başladı ve başarılı oldu.
SİZE YARDIM EDEBİLECEK İNSANLARI
NASIL ETKİLEYEBİLİRSİNİZ
Bunu yapabilmek için bir, iki cümle yeterlidir. Bunlar
sayesinde kişinin ömür boyu unutamayacağı güzel duygular
uyandırabilirsiniz. Eğer size yardım edebilecek bir konuma
gelirse, bunu severek yapacaktır.
Bu sözlere kompliman denir. Doğru bir kompliman
söylenen tarafından da, işiten tarafından da ömür boyu
unutulmaz. Arkadaşlıklar, dostluklar hatta evlilikler bile
basit bir komplimanla ortaya çıkmıştır.
Ama her kompliman bunu yapamaz. İşte akıl burada
devreye girer. Herkes bir komplimanda bulunabilir, ama
bunun etkili olabilmesi için özel bir teknikle yapılmalıdır.
Mesela size genelde işe yaramayacak bazı komplimanlar
vereceğim:
• Kişinin, herkesin bilmiş olduğu meziyetleri hak-
kindakiler.
• Kişinin sahip olmadığını bildiği özellikleri hak-
kindakiler.
• Komplimanda aşırıya kaçmak.
Eğer bir film yıldızına, ne kadar iyi bir artist ya da
ne kadar güzel olduğunu söylerseniz, buna memnun olur.
Ama bu komplimanın etkisi pek uzun sürmez, çünkü
233
Diğer İnsanları Kontrol Edebilmek İçin Aklınızı Kullanın_________ ________ Diğer insanları Kontrol Edebilmek İçin Aklinizi Kullanın

bunun gibi birçok söz duymaktadır. Ama eğer yapmış ol- halde o insanları hala ara sıra görüyorum. Beni hemen ha-
duğu bir resim hakkında iltifatta bulunursanız bu çok daha tırlıyorlar ve çok da dostça karşılıyorlar. Bu da bana bu tip
kalıcı olacaktır. Bir orkestra şefi olan Arturo Toscanini, komplimanların asla unutulmadığını kanıtladı.
konserinden sonra aklında kalan tek kompliman, bir baya-
nın kendisine ne kadar yakışıklı olduğunu söylemesiydi. BEKLENMEYEN KARLAR SAĞLAYAN BİR
Bunun dışında ne kadar iyi bir konser olduğu vb. iltifatlar HUY
aklında kalmamıştı.
Eric C. insanlarla kurduğu iyi ilişkiler sayesinde. Bu tip komplimanlar yalnızca ihtiyaç duyduğunuzda ya
20.000 $ kazandı. Eric bir kablolu televizyonda çalışıyor- da gerektiğinde uygulanmak için değildir. Günlük yaşa-
du. mınızda karşılaştığınız ya da yeni tanıştığınız kişileri iyi
Eric şöyle anlatıyor: "Bir kasabaya gönderilmiştim. inceleyin. Kompliman yapabileceğiniz bir özelliğini arayın.
Kasaba yöneticisi ve sakinleri çeşitli bahaneler öne süre- Bulduğunuzda iltifat etmekten çekinmeyin., O anda
yalnızca o kişiyi memnun etmiş olursunuz. Ama aynı za-
rek, üyeliklerinin iptalini istiyorlardı. Bende üyeliklerinin
manda bir ömür boyu o kişinin samimi sevgisini kazan-
devamını sağlamalıydım.
mışsınızdır.
Tek tek tüm evleri gezdim. Hepsinin şikayetlerini
dinledim. Kapılarını çalmadan önce, evlerinin çevresinde Bir hafta bir ay ya da on sene önce yapmış olduğunuz
bir kompliman, hayatınızda ani değişikliklere yol açabilir.
gurur duyacakları bir şey aradım. Bunlar bir spor araba,
İnsanlar söylediklerinizi düşünürler ve bu sözleri tekrar
güzel bir mimari, bakımlı bir bahçe ya da güzel bir çardak
duymak isterler. Onları gördükçe ve konuştukça sizi daha
olabilirdi. çok seveceklerdir. Bu şekilde gerçekleşmiş deneyimler
Mesela evi güzel olan bir müşterime, evinizi bul- birçok defalar bu insanlarla karşılaştığınızda kompli-
mam hiç zor olmadı, ofistekiler bana evinizin, kasabadaki- manların faydalarını göstermiştir.
lerin içersinde en güzeli olduğunu söylemişlerdi dedim. Bu kitap hayattan daha fazlasını kazanmak amacıyla
Servisten şikayet eden belediye başkanına konuşmadan yazılmıştır. Şimdi bir düşünün, basit bir iltifat sayesinde
önce, servis bölümünü iyileştirdiğimizi ve birkaç adam birçok ödül almaktan daha iyi bir kazanç olabilir mi?
daha aldığımızı söyledim."
Sonuç Eric üyeliğin devamım sağladı. Kasaba ko-
misyonu toplandığında, şikayetçi üyeler şikayetlerinden
vazgeçtiler. Eric'in yapmış olduğu kompliman sayesinde
şirketi anlaşmayı korudu ve ödül olarak da 20.000 $ Eric'e
prim olarak verildi.
Eric şöyle devam etti: "Bu olay beş sene önceydi.
Şirkette daha üst bir konuma alınarak bölgem
değiştirildiği

234 235

XI. BÖLÜM
İSTEDİKLERİNİZİ ELDE
EDEBİLMEK İÇİN YAZILI
SÖZCÜKLER KULLANIN
Herkes okuma yazma bildiğinden cümle oluşturula-
bilir. Ama ne yazık ki, birçok insan tam olarak söylemek
istediklerini ifade edemezler.
Evet postayla bir sipariş verdiğinizde, istediğiniz
ürün ayağınıza gelir. Çünkü ürün için bir para ödeyeceksi-
nizdir. Bir patron çalışanlarına yazılı bir talimat verdiğin-
de buna uyulur. Çünkü iş yerindekiler kovulmaktan kork-
maktadırlar. Peki para ve korkunun bulunmadığı bir iş
konusunda mektup yazılıyorsa? Kelimeler yeterince etkili
mi? İnsanlar onu okumaya değer bulacaklar mı ?
Zihinsel metodlar sayesinde kullandığınız her kelime
her cümle çok daha etkili olacak. Bu bölümde şunları gö-
receğiz.
236
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazık Sözcükler Kullanın
• İlgi ve merak uyandıran güçlü kelimeler
• Hedefinize varmanızı sağlayan etkili mektuplar
• İnsanların çalışmasını sağlayacak etkili talimat
lar
• Sizin için büyük önem taşıyan raporlar
• İşverenin ilgisini uyandıracak başvurular
Joseph Condrad'ın dediği gibi: "Başarıya ulaşmak is-
teyen insanlar doğru sebeplerle değil doğru kelimelerle
bunu elde edebilirler." Sizde bu bölümün sonunda Cond-
rad ile aynı fikirde olacaksınız.
İLGİ ve MERAK UYANDIRAN
GÜÇLÜ KELİMELER
Eğer kelime dağarcığınızın yetersiz olduğundan dert
yanıyorsanız bunu sorun etmenize gerek yok. Listeler do-
lusu kelime, deyimler, süslü sözler öğrenmek zorunda de-
ğilsiniz. Aslında size gerekli olan kelimeleri zaten biliyor-
sunuz. Tek bilmediğiniz bu kelimeleri nasıl ve nerede
kullanacağınız. Şimdi bir örnek verelim, bunu öğrendiğiniz-
de neler olacağını görelim.
Bazı kelimelerin ne kadar etkili olduğunu görmenin
en kolay yolu gazete ilanlarına bakmaktır. Emlakçı arka-
daşım Clint güçlü kelimeler kullanmak yoluyla satışlarını
ikiye katladı. Şimdi söylediklerine kulak verelim.
"Gazetede emlak kiraları ve satışlarıyla ilgili yüzler
ce ilan vardı. Ama okuyucu bunların hepsine zaman ayırıp
bakamıyordu. Yapmam gereken tek şey ilanımı okuyucu-
nun dikkatini çekecek şekilde vererek, okunmasını sağla-
maktı."
Clint bu sorununu çözemedi, onun yerine karısı
237
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın_______
Wendy çözdü. Wendy bir iletişim kursunda bu güçlü keli-
meler hakkında bir şeyler öğrenmişti. Ve kocasının ilanla-
rını o yazdı.
"Sonuç muhteşemdi, ilanlar hemen etkisini gösterdi.
Satışlarım neredeyse iki katma çıktı. Artık ilanlarım gaze-
tede günlerce kalmıyordu. Tek fark ise, Wendy'nin kullan-
dığı güçlü kelimelerdi."
Eğer bir sütun kiralık ev ilanına bakarsanız, hepsinin
aşağı yukarı aynı olduğunu görürsünüz. Hepsi fiyat, semt,
ve yatak odası sayısı gibi sabit bilgiler içerir. Bazıları oku-
yucunun dikkatini çekebilmek için bir, iki kelimeyi büyük
harflerle yazarlar.
Clint'in eski ilanları da aynen böyleydi. "Tüm em-
lakçıların yaptığı gibi yapıyordum" diyor.
Ama Wendy'nin daha farklı düşünceleri vardı. Yatak
odası sayısı, büyüklük, semt gibi bilgiler tabiki olmalıydı.
Ama bunlann dışında müşteriyi çekebilecek bazı ekstra
kelimeler kullanılmalıydı. Bu ilanlar diğer emlakçılar için
değil, ev tutmak ya da satın almak isteyenler için veriliyor-
du.
Wendy'nin yazdığı bazı başlıklar şöyleydi:
Güvenli Komşuluk
Bedava Elektrik
Çocuklar İçin
iyi Komşular
Geçen Gemileri Seyredin
Bu kelimeler arasında öyle çok süslü bir kelime yok.
Ama bunlar güçlü kelimeler. Bir ticari ilan vermeseniz
bile bu tip kelimeler size çok faydalı olacaktır. Şimdi bun-
ların neden bu kadar önemli olduklarına bakalım.
238
______İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
BİR KELİMEYİ GÜÇLÜ YAPAN NEDİR?
Eğer uzun ya da kalıcı kelimeler "güçlü" olarak ad-
landırılmıyorlarsa, hangi kelimeler bu sınıfa girer? Önce
güçlü kelime nedir ona bakalım.
Güçlü kelime insanlara yaptırmak istediğinizi
yaptıran kelimelerdir.
Eğer sinemada "yangın" diye bağırırsanız, insanlar
telaşa kapılacaklardır. Ailenize "yemek hazır" dediğinizde
sofraya geleceklerdir. Satışta "alıyorum" denildiğinde satı-
cı malı paketleyecektir. Herbirinde söylediğiniz sözler so-
nucunda istediğinizi yaptırıyorsunuz. Bu yüzden onlar
"güçlü" kelimelerdir. Ama bir kelimenin "güçlü" olarak
adlandırılabilmesi için bir başka şart daha vardır.
Bu tip kelimeleri kullanmak için hiçbir özel yetenek
yada bilgi gerekmez. Bunları herkes her durumda kullana-
bilir. Peki net olmayan durumlarda ne yapılmalıdır? Bu
durumlarda da teknik uygulanır. Tekniği iyi bilen biri her
durumda onu kullanabilir.
Güçlü kelimeler, insanlara yapmalarını istediğiniz
her şeyi yaptırabilir. Bunun olabilmesi için bu kelimelerin
üç şartı sağlamaları gerekmektedir.
• Karşıdaki kişi tarafından kolay anlaşılır olması
• Kişinin kişisel deneyimine dayanması
• Kişinin istediği bir şeye yol açması
Şimdi Wendy'nin kocasının ilanlarını nasıl hazırladı-
ğına bakalım.
239
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
• GÜVENLİ KOMŞULUK: Sokak suçlarının bir
zamanlar ciddi bir sorun olduğu yerde, güvenli komşular
en çok aranan bir nitelikti. Ev tutmak isteyenler, sokaklar
da meydana gelen olaylarla ilgili mutlaka bir yerlerden bir
şeyler okumuşlar ya da olaya direkt şahit olmuşlardır.
Wendy bunu kullanarak sorunsuz bir çevre vadediyordu.
• BEDAVA ELEKTRİK: Buradaki olayı anlamak
daha kolay. Hiç kimse elektrik faturası ödemeyi sevmez.
Ve de bunu defalarca yapmışlardır. Wendy burada onları
bu dertten kurtarıyor.
• ÇOCUKLAR İÇİN: Bazı ev sahipleri çocuklu ai
lelere ev vermek istemezler. Bu ilanda böyle bir şey olma
dığı ve çocuklu kiracıların kabul edileceği belirtiliyor.
• İYİ KOMŞULAR: Aslında bu bir ev ilanı için pek
alışılmış bir başlık değildir. Ama Clint en çok bu ilana te
lefon geldiğini söyledi. Birçok insanın geçmişte iyi kom
şuları olmuş ve akıllarına yine onlar gibi insanlar olabile
ceği gelmişti. İnsanların istediği de buydu.
• GEÇEN GEMİLERİ SEYREDİN: Burada başlık
LİMANA YAKIN da olabilirdi. Ama Wendy, insanların
gemiyle ilgili yaşadıklarını kullanmak istedi. İnsanlar
bunu okuduklarında, pencerelerinin önünden geçen gemi
leri hayal edeceklerdi. İstedikleri buydu.
"Güzel" diyorsunuz. "Ama ben ilan başlıkları yaza-
mayacağım, bu güçlü kelimeler ne işime yarayacak?
Evet belki ilan vermeyeceksiniz, ama mektuplar, bil-
diriler, raporlar hatta iş başvurularında bulunacaksınız.
Bunların hepsinde güçlü olarak adlandırdığım kelimeler
en az Clint ve Wendy'nin ilanlarındaki kadar etkilidir.
Eğer okuyucunun yazdığınızı göz önünde canlandırmasını,
kendi yaşadıklarıyla ilişkilendirmesini, ve istediğini bula-
240
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
bilmesini sağlayabildiyseniz, işi aldınız demektir.
Güçlü kelimeleri kullanarak kelimeleri tam anlamıyla
kazanca çeviriyorsunuz İşte nedenleri:
• Daha az kelime kullanırsınız
• Daha az enerji harcarsınız
• Yazınızın etkisi muhteşem olur
Her ne kadar bu güçlü kelimeler mektupta, bildiride,
raporda, iş başvurusunda etkili ise de, kullanım şekilleri
değişir. Şimdi bu kelimelerin değişik alanlarda nasıl kulla-
nıldığına bakalım.
SÎZİ HEDEFE ULAŞTIRAN GÜÇLÜ
MEKTUPLAR
Bart şöyle diyor: "Mektup yazmak benim için hep
kolay olmuştur. Ama yazdıklarımın, istediğim kadar etkili
olmadığını hissediyorum. Bana yardım eder misiniz?"
Bart'a daktilonun başına oturarak bana bir mektup
yazmasını söyledim. Bana anlattığı sorunu bir iş mektubu
haline getirecekti. Ve bu işi yaparken her zamanki üslubu-
nu kullanmasını istedim.
Arkadaşım daktilonun başına giderek istediğim mek-
tubu yazmaya başladı. Bende söylediklerini bir kağıda not
aldım. Birkaç dakika sonra Bart istediğim "iş mektubu"nu
bitirerek bana verdi. Şunları yazmıştı:
Sevgili Scott:
Lütfen bu mektubun yazarına, yazılı iletişimle ilgili
yardımcı ol. İstenen şey yazılanın etkili olması
böylece de yazının daha verimli hale gelmesi. Ve-
receğin her türlü yardım tarafımdan değerlendirile
241
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
Sevgi ve saygılarımla
Bart
Bart kendinden emin bir şekilde: "Görüyormusun,
yazı yazmamda bir sorun yok. Yazılan binlerce iş mektu-
bundan daha kötü değil" dedi.
"Sana katlıyorum" dedim. "Zaten sorunda burada.
Tıpkı binlerce iş mektubu gibi. Bu mektup, harcadığın za-
manın yansını harcayarak, çok daha iyi anlaşılabilir ve
okuyucuda çok daha fazla ilgi uyandırabilirdi."
Bart şaşırmıştı, "daha kısa zamanda nasıl yazacağım
bilmiyorum, üstelik bildiğim en iyi şekilde yazdım"
"Evet daha hızlı yazabilirdin. Ve daha da etkili ola-
bilirdi. Ben bir kağıt parçasına şöyle bir şey yazdım. Bir
bak...
Sevgili Scott:
Mektup yazmak benim için her zaman kolay bir iş
oldu, ama yazılarımın yeterince etkili olduğuna
inanmıyorum. Bana yardım eder misin?
Sevgilerle
Bart
"Bu hem daha kısa, hem de daha anlaşılır değil mi?"
diye sordum.
Bart kabul etmek zorunda kaldı. Bununla beraber
"ama bu yazıdan çok_konuşmaya benziyor" dedi.
"Evet" dedim. İşte önemli olan da bu! Giriş ve sonuç
kısımları hariç bana söylediklerinin aynısıydı. Bu sözler "
mektupta da elcin olarak kullanılırlar."
242
_____ İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
KONUŞAN MEKTUPLAR YAZMAK
Bart'a konuşmayla mektubun pek farklı şeyler olma-
dıklarını anlattım. Mektupta gereken tek şey optimizas-
yondu. Yani ayarlama. Ve bunun için verilebilecek her
yardım memnuniyetle kabul edilecekti.
Bart'a bunu söylediğimde bir kahkaha attı. "Söyle-
diklerini anlıyorum. Mektubu da, konuşur gibi yazılmasını
söylüyorsun, gereksiz laf kalabalığını tavsiye etmiyorsun."
dedi.
Bart işin püf noktasını kavramıştı. Birçok insan iş
mektuplarında bu laf kalabalığına yer veriyorlardı ve
bunun hiçbir faydası yoktu. Hatta fayda bir yana zararlıy-
dı. İş mektupları bazı sebeplerden dolayı, böyle yazılıyor-
du. Bunlar:
1. İnsanlar iş mektuplarını süslü, bol kelimeli ve
çok resmi yazıyorlar, çünkü diğer insanlar böyle
yapıyor.
2. iş mektuplarını yazanlar, bazı istenmeyen bil
gileri saklayabilme ya da en azından yumuşata
bilmek amacıyla bir kelime yığınının arasında
eritmeye çalışıyorlar.
3. İnsanlar süslü ve ağdalı bir dilin, kendilerim
daha iyi eğitimli ve entelektüel göstereceğine ina
nıyorlar.
Aslında bu yapılanlar amaçlarının tersi etki yaparlar.
İnsanlarla resmi ve süslü bir şekilde konuşmuyorsanız, o
şekilde de yazmalısınız. Diğerlerinin merakla okudukları
iş mektuplarını yazan insanlar, bunu şöyle yaparlar:
243
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın _______
1. Mektup basit, içten ve olabildiğince kısadır.
2. Kötü durumları kelimenin arkasına saklamak
yerine, durumu açıkça ifade edip, olayın pozitif
yanlarını da verirler.
3. Güzel mektup yazan insanlar, mektuplarında
günlük konuşma dili kullanırlar. Bu yazarın
doğru dürüst ve net olduğunu çağrıştırır.
Bir dahaki sefere ve her zaman mektup yazdığınızda
kendinize şu soruyu sorun:
Eğer bu insanla yüz yüze konuşuyor olsaydım
ona ne derdim ve nasıl hitab ederdim?
Bu metodu etkin ve başarılı bulacaksınız. Mektup
bittiğinde tekrar okuyun ve konuşma biçiminde yazılıp ya-
zılmadığını kontrol edin. En iyi mektup konuşma dilinde
yazılmış olanıdır.
KONUŞMA TESTİNİ UYGULAMAK
Kendi kendinize mektup yazarken ne söyleyeceğinizi
ve bunu nasıl söyleyeceğinizi sorduğunuzda, Konuşma
Testi'ni uyguluyorsunuz demektir. Bunu sorarken yalnızca
hazırlık yapmakla kalmayıp, aynı zamanda bu tekniği tüm
mektup boyunca uygulamış oluyorsunuz.
Konuşma Testi ile ilgili bir dergide çıkan yazımı
okuyan, okuyucum Larry benimle kontakt kurdu. O sırada,
şu an okumakta olduğunuz bölümü aldığım notlarla birlikte
yazmaktaydım.
Larry şunları anlattı: "Konuşma Testi ile ilgili yazı
nızı okuduktan sonra bu çok ilgimi çekti ve uygulamaya
karar verdim. Bulunduğum şehirdeki yat kulübüne bir
244
______ İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
sene kadar önce üye olmak için başvurmuştum. Ama kulü
bün sahip olduğu marina oldukça küçüktü ve üye olmak
isteyen birçok kişi sırada bekliyordu." ■»
Larry'ye listede 38. sırada olduğunu söylediler. Klüp
her sene on kişi alıyordu. Larry yazımı okuduktan sonra
Yat kulübüne bu yeni tekniği kullanarak mektup yazmaya
karar verdi.
"Onlara kulübe girmeyi çok istediğimi, sezonun or-
tasında kulüpten ayrılacak birisi olursa, yerine yıllık ücre-
tin tamamım ödeyerek yerini almak istediğimi belirttim.
Sezonun ortasında üye bulmakta sıkıntıya düşeceklerini
biliyordum."
Bir hafta geçmeden kulüpten cevap geldi. Bir üyenin
kulüpten ayrıldığını, yerine Larry'nin geçebileceğini söylü-
yorlardı. Kulüptekiler, başvurusunun mektubundaki sami-
miyet ve açık sözlülükden kaynaklandığını söylediler. On-
lara göre Larry sıcakkanlı biriydi. Larry'nin samimi
mektubu diğerlerini eleyerek kulübe girmesini sağladı.
İŞ NETİCELERİNDE HARİKALAR
Larry şöyle diyor: "Bu, Konuşma Testinden elde et-
tiğim ilk sonuç değil, onu işimde de kullandım. Ben her
gün yüzlerce iş görüşmesi yapan bir satış elemanıyım: Bu
görüşmelerimin hepsi resmi ve soğuktu. Derken bu tekniği
telefon konuşmalarımda da uygulamaya başladım.
Tabi Larry, başta konuştuğumuz emlakçıdan çok
farklı. Ama yıllar boyunca binlerce mektup alan birinin
aklında sadece birkaç tanesi kalır. Bir de, insanlarla konuş-
tuklarında çok sıcak ve etkileyici olan satıcıların, mektup
yazdıklarında nasıl bu kadar soğuk ve itici olabildiklerine
hep şaşırmışımdır. Larfy hariç.
245
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yaylı Sözcükler Kullanın
NASIL BİR KONUŞMA ŞEKLİ
KULLANMALI
Günlük konuşmamızda bazı argolar kullanırız. Peki
mektup yazarken bu argolara yer vermeli miyiz? Yani top
oynarken arkadaşlarımıza söylediklerimiz mektupta yer
alabilir mi? Hayır. Konuşma Testi'nin bize öğütlediği sa-
mimi tavra rağmen, iş mektuplarında argo kullanamayız.
Bunu belirlemenin en güzel yolu, mektup yazdığınız kişi-
nin, karşınızda olduğunu düşünmek ve ona hitap ediyor-
muş gibi yazmaktır.
Peki ya terimlere ne demeli? Kendi alanımızda çalı-
şan kişilerle konuşurken bazı terimler, kısaltmalar kullanı-
rız. Bana sık sık bunların mektupta kullanılıp kullanılama-
yacağını soruluyor.
Bu tabiki kullanılabilir. Yine Konuşma Testi'ni dü-
şünelim. Karşıdaki kişi bu terimleri biliyorsa, sanki onla
konuşur gibi bunları mektupta kullanabilirsiniz. Ama eğer
karşınızdaki bu terimleri bilmiyorsa sırf ilgisini çekebil-
mek için kullanmak yanlıştır.
İNSANLARA YAZMAYIN ONLARLA
KONUŞUN
Tanıdığım en iyi mektup yazarlarından biri olan
Clara bir kamu hastahanesinde yönetici olarak göreve baş-
lamıştı. İşe başladığında halkla hastahane arasındaki ilişki-
ler pek iyi değildi Sorun sadece faturalar değil, aynı za-
manda hastahane personelinin soğuk ve resmi tavırlarıydı.
Clara şöyle anlatıyor: "Hastahanedeki görevim, fatu-
raya itiraz edip ödemeyen kişilerle ilgiliydi. Bu insanlar
hem faturanın kabarıklığından hem de hastahane persone-
246
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
liyle, genel koşullardan şikayetçiydiler. Benim isimse şi-
kayetleri dinleyip, sonrada kişileri sonuçtan haberdar et-
mekti."
Clara'nın yaptığı ilk iş, ondan önce bu işi yapan kişi-
nin yazmış olduğu mektupları incelemek oldu.
"Hastahaneyle halk arasında kötü ilişkiler olduğu
belliydi. Önceki iş arkadaşım, uzun mektuplar yazarak şi-
kayetçilerin haksız olduklarını, yasa ve anlaşmaları örnek
göstererek hastahanenin haklı olduğunu belirtiyordu. Kul-
landığı ağdalı dili anlamak ise bir hayli zordu."
Clara tam tersini yaptı. Burada görmüş olduğunuz
metodları kullanarak, mektuplarını oluşturdu. Şikayetçi
olan insanlara karşı yazdığı birkaç cevap niteliğindeki
mektubu inceledim.
Bu mektuplarda:
• Sıcak ve dostça bir dil kullanılmış, hastanın te
daviden memnun kalmadığı kabul edilmiş.
• Clara'nın şikayet hakkındaki dikkatli inceleme
sine yer verilmiş.
• Sorunu çözecek önlem ya da eylem hakkında
bilgi verilmiş.
• Şikayetçiye şikayetinden dolayı teşekkür edil
miş. Bu şikayet sayesinde hastahanenin daha
iyiye gideceği belirtilmiş.
"Benden önceki arkadaşım kötü biri değilmiş. İnsan-
lar ona şahsen başvurduklarında onlara yardım ediyormuş.
Ama iş mektup yazmaya geldiğinde, görüyorum ki insan
lan olduklarından daha sinirli hale getirmiş!"
Diğer taraftan Clara, mektuplarını kişiye adayarak
değil, konuşma havasında yazmıştı. Bunun karşılığında
247
İstediklerinin Elde Edebilmek İçin Yaah Sözcükler Kullanın ______
müşteriler hem hastahaneye hem de Clara'ya bunu fazla-
sıyla ödediler. Hastahane bölgenin ön popüler hastahanesi
olurken, Clara'da yüksek bir ücretle terfi etti.
İNSANLARI HAREKETE GEÇİREN ETKİLİ
BİLDİRİLER
İkinci Dünya Savaşı'nda bir Beyaz Saray görevlisi
herhangi bir hava saldırısı sırasında yapılması gerekenleri
bir bildiri halinde şöyle yazmıştı:
Herhangi bir anda olası bir hava saldırısı için fede-
ral hükümetin kullandığı binalarda iç ya da dış ay-
dınlatmayı engelliyebilmek için gerekli tüm hazır-
lık ve çalışmalar uygulanmalıdır. Bu tip çalışmalar
siyah karton kullanarak ya da ışıklan karartarak
gerçekleştirilebilir. İnşaat alanlarında ise, inşaatın
sürebilmesi için camlar siyah kaplamayla koruna-
rak ışığın izole edilmesi sağlanmalıdır. Diğer böl-
gelerde tüm ışıklar karartılacaktır.
Başkan Franklin Roosevelt bildiriyi gördü ve bunun
böyle olmayacağını düşünerek hemen daha etkili yeni bir
metinle değiştirdi.
Çalışmak zorunda olduğunuz binalarda pencerele-
rin önüne bir şey koyun. Eğer işi bir süreliğine dur-
durabiliyorsanız ışıklan kapatın.
Başkan Roosevelt Konuşma Testi'ne girseydi yüksek
bir notla geçerdi. Başkan bu tip bildirilerin açık ve anlaşı-
lır olması gerektiğini biliyordu.
Ama bir bildirinin etkili olabilmesi için Konuşma
Testi'ni geçmiş olması yetmez. Bildiriler mektup kadar
rağbet görmemektedir. Bir mektup için posta parası veril-
248
______ İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazdı Sözcükler
Kullanın
miş ve elinize kadar getirilmiştir. Bildiri ise öyle değildir.
Bugün ofislerdeki fotokopi makineleri, bilgisayar yazıcıla-
rı sayesinde çok sayıda çoğaltılabilir, masanızın üstü sayı-
sız bildiriyle dolabilir. Bu durumda da sizin yazdığınızın
birçok rakibi var demektir.
Bildirinizin okunması için yapacağınız iki şey var:
1. Bildirileri genel olarak yazmayın. Yalnızca
önemli konulara yer verin ve yalnız kendisini ilgi
lendiren kişilere gönderin.
2. Bildiriyi alıcının bakış açısıyla yazın. Önemini
belirtin ve yapacakları sayesinde elde edecekleri
kazançları sıralayın.
George, genel başkanların, bölüm başkanlarının, şef-
lerin ve diğer yönetici kadronun bulunduğu bir ofiste çalı-
şıyor. Peki onlar bildiri yazıyorlar mı?
George şöyle anlatıyor: "Ofisteki kağıt işi bütün bir
şehri haftanın yedi günü, günün yirmidört saati meşgul
edecek kadar çoktu. Departmanda çalışmaya başladıktan
sonra, değişik bölümlerle iş yaptığımdan birçok bildiri
yazmaya başladım. Bir süre sonra, bu ilanlarımın okunma-
dığımı fark ettim. Kendisine bildiri gönderdiğim kişiler
dahi, bundan kesinlikle haberlerinin olmadığını söylüyor-
lardı.
George bir seminerde bildirilerinin etkili olması için
gerekli şartlan öğrendikten sonra uygulamaya karar verdi.
Ne de olsa kaybedeceği bir şey yoktu.
"Ancak gerekli olduğunda bildiri çıkardım ve sadece
gerekli kişilere gönderdim. Bir süre sonra insanlar benden
gelen bildirileri dikkate almaya başladılar."
Ama George hala bazı bildirilerinin okunmadığını
249
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın ______
hissediyordu. En önemli olanını bile, insanlar sonra oku-
rum düşüncesiyle bir yere kaldırıyorlar ve ardından da
unutuyorlar.
George'nin bildirilerinde şu sözlerle başlayan cümle-
ler vardı.
'Yardımınızı istiyorum...,'
'Dikkatimi çeken...,' 'Şunu
istiyorum...,' 'Amacım...,'
Tabiki insanlar George'un ne istediği ya da amacıyla
ilgilenmiyorlardı. Onların istediği kendileri için önemli
olan olaylardı. George'da bildirilerini 'diğerlerinin' açısın-
dan yazmaya başladı. Bildiri kişinin işini ya da kendisini
nasıl etkileyeceğini belirtiyordu.
George'un şirketteki başarısının tek sebebi tabiki
yazdığı bildiriler olduğunu söyleyemem. Ama son iki
yılda tam üç terfi aldı. Bunda, yazdığı ilgi çekici ve oku-
nan bildirilerinin önemli bir payı vardı. Çalıştığı şirkette
ilgi çeken biri haline geldi. Ve artık hiç kimse yazdığı bil-
dirileri görmezlikten gelmiyor.
SİZİN İÇİN ÖNEMLİ AVANTAJLAR
SAĞLAYAN ETKİLİ RAPORLAR
Kitabımızdaki teknikleri uygulayan kişiler her
zaman öneri ve liderlik için aranırlar, insanlar onlardan
her konuda yardım isterler. Bu da kimi zaman rapor yaz
mayı gerektirir.
Bu insanlar her raporu başarıyla yazarlar. Çünkü bu
raporlarda şimdiye kadar öğrenmiş olduğunuz teknikleri
250
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
uygularlar. Şimdi rapor yazmak için gerekenleri bir tekrar
edelim.
• Okuyanın ilgisini çekecek güçlü kelimeler
• Sade ve anlaşılır bir konuşma dili kullanmak
• Olayı okuyucunun bakış açısından ele alarak,
olayın okuyucu için olan önemini belirtmek
Raporlar her ne kadar bu kuralları içerseler de, bildi-
ri ve mektuplardan farklıdırlar. Raporlar uzun olurlar ve
daha çok çalışma gerektirirler.
Yine de raporları alan kişilerin çoğu bunları tam an-
lamıyla okumazlar, okusalar bile bu konuda zihinlerinde
yer ayırmazlar. Ama yazdığınız raporun okunmasını sağla-
manın kolay bir yolu vardır.
Yerel bir banka müdürü olan Phil, şehirdeki trafik
akışım Ticaret Odası'na incelettirmek istedi. Trafiğin dü-
zenlenmesini istiyordu.
Phil şöyle anlatıyor: "Ticaret Odası'na konuyu götür-
düğümde bir rapor hazırlanmasına karar verdiler. Ama ra-
poru ben hazırlayacaktım! İşte burda bir tuhaflık vardı,
işin yapılmasını ben istemişken, sorunu bana yüklemişler-
di, ama ben bunu pek sorun etmedim. Çalışmaya başladık-
tan bir süre sonra bir ön rapor oluşturdum. Raporu komite
üyelerine gönderdim ve bir cevap bekledim. Bir süre geç-
tiği halde, hiçbir cevap gelmedi. Aslında raporla ilgilenme-
mişlerdi bile."
Ama Phil pes etmedi. Sonuç raporunu hazırladığında
bunun tüm komite tarafından okunmasını sağlayacaktı.
Başardı da! Peki nasıl? Phil'in sun neydi? İlk kez başara-
madığını ikinci kez nasıl başarmıştı?
251
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
KELİMELER RESİMLERDEN
DAHA İYİ OLUNCA
"inanın bana raporumun okunabilmesi için bikinili
kız resimleri bile koymayı düşündüm. Bikinili güzel bir
kız resminden daha ilgi çekici ne olabilirdi? Biraz düşün-
düm. Cevap kendileriydi."
Hayır Phil üyelerin resimlerini raporuna koymadı.
Onun istediği resimlere bakılması değil raporunun okun-
masıydı. Raporun bazı yerlerine üyelerin isimlerinin geçti-
ği cümleler yazdı. İnsan doğası gereği, kendi ya da tanıdı-
ğı birinin ismini bir yerde gördüğünde bu ilgisini
uyandırır.
Şimdi Phil'in raporundan bir kesit vereceğim:
Main ve Division sokaklarının kesişimindeki John
Nolan'ın dükkanının önündeki trafik ışıkları kaldı-
rılmalıdır. Harry Nellis park yerlerini düzenlemek-
le ilgili harika bir fikir ileri sürmüştür.Bill Smi-
ley'in dükkanın etrafı boş bir bölgedir ve otopark
olarak kullanılabilir. Marge Reilly'in söylediği
gibi, ana kavşaktaki ada dönüşü kaldırılmalıdır.
Böylece trafik akışı daha iyi sağlanabilir.
Eğer siz de bu komitede olsaydınız, tanıdığınız kişi-
lerin isimlerim raporda görünce, trafikle ilgilenmeseniz
dahi, raporla ilgilenmez miydiniz? Hatta kendi isminizi
okuduğunuzda? Tabiki ilginizi çekecektir. Zaten komite-
dekilerinde ilgisini çekti.
"Hemen tepkileri aldım. Aynı zamanda bana yeni bir
görev verdiler. Bir sene sonra da komitenin başkanı seçil-
dim."
Komitenin başkanlığına seçilmek o kadar da önemli
252
_____ İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
değildi. Phil'in toplumda yükselmesi banka tarafından da
değerlendirildi. Bankası krize girip personel çıkarılması
gündeme geldiğinde Phil koltuğunu korudu. Bir süre sonra
da genel müdürlükte görev aldı.
SIKICI BİR RAPORU OKUNABİLİR HALE
GETİRMEK
İçeriklerinden dolayı birçok rapor sıkıcı bilgiler ver-
diğinden sevimsizdirler. Birkaç değişiklik yaparak raporu
okunabilir hale getirebilirsiniz. Bunu yaparken Phil'in ör-
neğinde olduğu gibi isimlerden faydalanmalısınız. Bu
isimleri kullanırken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta
var.
• Sözlerine yer verirken
• Önerilerini anlatırken
• Bilginin onları nasıl etkilediğini söylerken
• Yaptıkları işlerle bağlantılar kurarken
• Kişisel tecrübe ve deneyimlerine yer verirken
Raporlarınızda verebildiğiniz kadar çok isme yer
verin. Çünkü insanlar kendi ve tanıdıklarının isimlerini
okumaktan zevk duyarlar. Bu sayede raporunuzun başından
sonuna kadar okunmasını sağlayabilirsiniz.
İŞ VERENİN İLGİSİNİ UYANDIRACAK
BAŞVURULAR
Şimdi bir iş için yeterli olduğunuzu kabul edelim.
Ama aynı zamanda sizin gibi çok sayıda insan vardır. Bir
iş başvurusunda bulunacaksınız. Peki bu başvurunun işve-
253
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazdı Sözcükler Kullanın
reni nasıl etkileyeceğini biliyor musunuz? Başvurunuz
diğer başvurulan nasıl eleyebilir, nasıl ön plana çıkabilir?
Bir başvuruda olması gereken bazı bilgiler vardır.
Eğitiminiz, tecrübeniz, ve özellikleriniz bulunmalıdır. De-
ğiştirebileceğiniz ya da ekleyebileceğiniz fazla bir şey
yoktur. O zaman diğer iş başvurularını (sizden daha iyi
olanlar da vardır) ekarte etmenin bir yolu yok gibi görün-
mektedir.
Böyle bir yol vardır. Bildiğiniz gibi bir işbaşvurusu
yazılır, print edilir, ya da fotokopi edilir. Diğer taraftan ya-
zılmış olan başvurular orjinaldir ve başvuruda bulunanı
temsil eder. İşte burada kişisel farklılıklar görülür.
Bu tip binlerce mektup okumuş biri olarak size ga-
ranti ederim ki, işvereni etkileyen ve görüşme kapısını
açan en büyük etkileri çoğu kimse atlamaktadırlar. En iyi
hareketi yapmak yerine, aşağıdakilerden birini yaparlar.
İnsanlar başvurularının değerlendirilmesi için yapa-
cakları basit ve etkili bir işlem yerine farklı yollar dener-
ler. Mesela:
• Komik ve sevimli görünmeye çalışırlar
• Bir form doldurarak bunu gönderirler
• Yeteneklerini abartırlar
Eğer işveren, başvurunuzu değerlendirip, sizinle gö
rüşmesini istiyorsanız bunun yüzde dosandokuz etkili bir
yolu vardır:
Başvurunuzda şirketle ilgilendiğinizi, işe yatkın
olduğunuzu ve bunların sonucu olarak o ku-
rumda çalışmak istediğiniz belirtin.
Birçok insan bu başvurulan yaparken, yalnızca adres;
254
İstediklerinizi Elde Edebilmek İçin Yazılı Sözcükler Kullanın
ve kurum isimlerini değiştirerek aynı mektupları birçok
farklı yere gönderirler. Bu da söz konusu kişilerin şirketle
hiçbir şekilde ilgili olmadıklarını gösterir. Şirket hakkında
bir şeyler bilen, ilgili ve istekli başvurular ise her zaman
değerlendirilirler.
Çoğu işveren bu tür başvuruları dikkate alır. Geçen
gün büyük bir tekstil şirketinin yöneticisi olan bir arkada-
şımın ofisinde oturuyordum. Çeşitli konulardan bahseder-
ken konu dönüp dolaşıp iş başvurularına geldi. Arkadaşım
çekmecesinden bir kağıt çıkartarak bana verdi. Yazı şöy-
leydi:
Şirketinizin kalite kontrol dalında almış olduğu
ödülü biliyorum. Piyasada, markanızın tüketiciye
güven verdiği bir gerçek. Alanınızda önemli bir şir-
ketsiniz. Servis departmanınızda bazı yeni bölüm-
ler oluşturacağınızı duydum. Umarım benim gibi
tecrübeli yöneticiler için boş kadronuz vardır.
Arkadaşım "Evet Scott, tarihten anlayacağın gibi
mektup beş sene önce yazılmış. Ve adam işe alındı."
"Nasıl çalışıyor?" diye sordum.
"İyi" diye cevapladı arkadaşım. "Şu anda ona bakı-
yorsun!" Bana mektubun ikinci sayfasını verdiğinde, im-
zanın ona ait olduğunu gördüm. Beş yıl içinde bölüm şefli-
ğinden genel müdürlüğe yükselmişti. Böyle yazı yazabilen
herkes, bu tip başarılan elde edebilir.
Bir iş başvurusunda bulunmadan önce, söz konusu
şirketin durumunu ve yaptıklarını öğrenmeye çalışın. Şir-
ket hakkında bilgi edinin. Daha sonra yazınızda neden
orada çalışmak istediğinizi vurgulayın ve bu bilgilere yer
verin.
Olumlu bir cevap için fazla beklemeyeceksiniz.
255
K
 Rakiplerinizi Elemek

Bu bölümde kolaylıkla öğrenilebilen bazı teknikler

verilecektir. Bu teknikler sayesinde rakiplerinizi eleyecek
ve tüm amaçlarınızı edineceksiniz. Şunları göreceğiz:

• Kolay bir zafer için kendinizi nasıl ayarlayaca

ğınızı
• Zirveye ulaşmak için Arka Kapıyı Kullanma
tekniğini
• Galip gelebilmek için bâzı riskli oyunlar oyna
mak
• Size meydan okuyanları susturmak

Aslında bu saydıklarımızı herkes az ya da çok bil-

XII. BOLUM
RAKİPLERİNİZİ ELEMEK
Hayatta istediğiniz her şeyi başkaları da ister. Bazen
mücadele etmeden bunları elde edebilirsiniz. Ama çoğu
durumda rakipleriniz olacaktır ve bunlarla mücadele
etmek, yarışmak durumunda kalırsınız. Mesela şöyle du-
rumlarda birçok rakibiniz olacaktır:
•Terfi etmek
• Zor anlaşmalar
• Karlı bir satış
•Çok çekici biriyle bir randevu
• Meşgul birinden yardım alabilmek
• Bir iş bağlanması
• Ofiste yapılan bir seçim
mektedir. Burada anlatacağımız, bunları aklınız sayesinde
nasıl daha etkin, daha verimli kullanacağınızda1. Bunu öğ-
rendiğinizde kendi konusunda üstün olan kişileri bile ye-
nerek hedefinize ulaşacaksınız.
KOLAY BİR ZAFER İÇİN KENDİNİZİ NASIL
HAZIRLAYACAKSINIZ
"Birçok insanın arzuladığı bir şeyi almak istediğim-
de, gider ve onu alırım."
Bu sözler çok başarılı, bir insan olan Paul B.'ye ait.
Burada 'almak' kelimesinin anlamı tabiki çalmak değil.
Yalnızca doğru zamanda, doğru yerde, doğru insan olabil-
mek.
Paul şu anda kendi turizm şirketini yönetiyor. Daha
önce birçok hava yolunda çalışmış. İşe Chicago O'hîHe
hava alanında bavulları taşıyarak başlamış.
Paul şunları anlatıyor: "Patronuma daha iyi bir işe
geçmek için ne yapabileceğimi sorduğumda, bana bagaj

256 257
Rakiplerinizi Elemek
taşıyanların kuvvetli kasları ve zayıf zekaları sayesinde işe
alındığını söyledi!"
Ama buna rağmen Paul doğru zamanda, doğru yerde
olmasının önemini biliyordu. Ve buna şans demiyordu. İn-
sanlar şanslarını kendileri yaratmalıydılar.
"Yemek ve kahve molalarında bazen de işten sonra
bilet gişesine gidiyordum. Oradakilerle çok iyi dosttum ve
beni çok seviyorlardı."
Eğer birgün gişedeki görevlilerden biri hastalanıp
yerini Paul'e bıraktığını sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Bu
tip fırsatlar nadiren olur. Çoğu insan yaşamları süresince
bu tip fırsatların ayaklarına gelmesini beklerler.
Hayır Paul kendisinden böyle bir şey istenmesini
beklemedi. İlk uygun durumda harekete geçti.
"Doğudaki kötü hava koşullarından dolayı uçuşlar
ertelenmişti. Hava alanlarındaki yüzlerce insan biletlerini
değiştirmeğe çabalıyorlar ya da başka uçaklarda yer ayar-
lamaya çalışıyorlardı. Gişelerde uzun kuyruklar oluşmuş-
tu. Hemen, beni çok iyi tanıyan şefin yanına giderek yeni
bir gişe açmayı önerdim."
Şef Paul'e bilgisayarı kullanmasını ve diğer işleri
bilip bilmediğini sorunca Paul ona bildiğini açıkladı. Zor
durumda kalmış olan şef biraz düşündükten sonra önerisi-
ni kabul etti.
"Bagaj bölümüne, gişede duracağımı söyleyip, gişe-
ye geçtim. Uç saat kadar çalıştım. İşler yoluna girdiğinde,
şef bana gelerek teşekkür etti. Ben de şeften bu teşekkürü-
nü personel şefliğine bir tavsiye mektubu olarak yazmasını
istedim. Böylece yeni bir eleman gerektiğinde ben işe alı-
nacaktım."
İyi niyetli biri olan şef bu isteği kabul etti ve bir süre
sonra Paul istediği işi aldı. Bundan sonra Paul işinde sü-
258
Rakiplerinizi Elemek
rekli yükselerek sonunda hayallerini süsleyen turizm şirke-
tini kurdu.
Şimdi olayı daha iyi anlamak için Paul'ün gişedeki
işi nasıl elde ettiğine tekrar dönelim.
AYARLANMIŞ DÖRT ADIM
Paul bilet gişesinde çalışmayı hedeflediğinde, bu işi
dört adımda gerçekleştirdi.
• Gişedeki görevlilerle samimi olup, onlara soru
lar sordu ve onları iş başında izledi. Bu şekilde de
işi öğrendi.
• Bölüm şefinin ve orada bulunan diğer yetkilile
rin işi öğrendiğini anlamalarını sağladı.
• Hava alanında aşırı müşteri ve buna karşı yeter
siz personel olacağı ani bekledi.
• İhtiyacı karşılamak için harekete geçti ve aynı
anda yeteneğini kanıtladı.
Şimdi de Paul'ün ne yapmadığına bakalım:
1. Bilmediği bir iş için girişimde bulunmadı.
2. Öğrendiği yeni işi, diğerlerinden ve yöneticiler
den saklamadı.
3. insanları, kendisine hiçbir geçerli sebep yok
ken, yeni bir iş vermeye zorlamadı.
4. Üstlerinin onu iş için aramalarım beklemedi,
ve fırsat çıktığında kendisi gönüllü oldu.
Hava alanında Paul gibi zeki, başka bagaj taşıyıcıları
da vardı. Onlar da Paul'ün izinden giderek başka işlere
259
Rakiplerinizi Elemek
geçtiler. Ama bunu ilk düşünen ve yapan Paul idi. Çünkü
kendini bunun için hazırlamıştı.
Bu dört aşamadan oluşan metodu siz de kullanabilir-
siniz. Böylece rakiplerinizi eleyip istediğinize kavuşabilir-
siniz. İşte yapacaklarınız:
ÖĞRENİN: Dikkat ederek, yapmak istediğiniz işle
ilgili size gereken her şeyi öğrenin.
Fazla şova kaçmadan konuya vakıf
GÖSTERİN: olduğunuzu ve işi yapabileceğinizi
çevrenizdekilere gösterin.
Yeteneklerinizi kullanacağınız bir
BEKLEYİN: alanda çıkabilecek bir fırsatı kollayın.
HAREKETE Kendinizi işe tam olarak hazırladı-
GEÇİN: ğınızda ve gerekli şartlar oluştuğunda
harekete geçin ve işi yapabileceğinizi
ispatlayın.
Paul bu metodu çalıştığı her işte kullandı. İlk işini
nasıl aldığını sizde gördünüz. Bu sayede başarı basamakla-
rını birer birer tırmandı. Ve sonunda kendi işini kurabildi.
Paul şöyle devam ediyor:
"Eğer fırsatlara size gelmeleri için zemin hazırla-
mazsanız, size gelmezler. Eğer doğru şartları sağlayabilir-
seniz, fırsatlar başkaları dururken size gülecektir. Ben iş
hayatımda kredi almak için, kaynak bulmakta, uluslararası
seyahat ihalelerinde ve birçok iş alanında bu şekilde başa-
rıya ulaştım."
Paul on sene önce çalışmış olduğu hava alanının
bagaj bölümüne gitmiş olsaydı, orada bazı iş arkadaşları
260
Rakiplerinizi Elemek
mn hala aynı işi yapmakta olduklarını görürdü. Belki de
işlerini çok seviyorlardı! Ama eminimki birçoğu daha iyi
işlerde çalışma hevesindedirler. Ne yazık ki, bunu başara-
mamışlardı.
Bu metod sihirli bir formül değildir. Bu metod gele-
bilecek iş için hayal kurmanız yerine, hazırlık yaparak,
şartlar yerine geldiğinde işi almanızı sağlar. Öğrenme,
gösterme, bekleme ve harekete geçme aşamaları fırsatın
nerede doğabileceğini, hazırlanmayı ve yeteneğinizi göste-
rebilmenizi olası kılar.
HEDEFE ULAŞMAK İÇİN ARKA KAPIYI
KULLANMAK
Başarıya ulaşmak için gireceğiniz kapı her zaman
göz önünde olmayabilir. Kimi zaman hedefe ulaşmak için
fazla bilinmeyen yollan kullanmak zorunda kalabilirsiniz.
Şimdi bu metodun nasıl çalıştığını görelim:
Herkesin elde etmek için yarıştığı bir işin yerine
başkaların istemediği bir işi tercih edin. Sonra
işi organizasyonla önemli hale getirin
Her organizasyonda, bu ister bir şirket, ister gönüllü
bir kuruluş olsun kimsenin istemediği bazı işler, bazı gö-
revler vardır. İşte bu yerler kendinize kariyer yapmak ve
güçlenmeniz için bulunmaz fırsatlardır.
Buradaki incelik, kimsenin) yapmak istemediği bir işi
aldığınızda, diğer işlerde sah|p olamayacağınız birçok
yetki ve tamamen size tanınan geniş bir hareket alanına
sahip olacaksınız.
261
Rakiplerinizi Elemek
BAŞKALARININ ÖNEMSEMEDİĞİ
İŞLERİ KAPMAK
Bir şehir kütüphanesinden, emekli olmaya hazırla-
nan kütüphanecinin yerine, üç kişi başvurmuştu. Üçü de
sabırsızlıkla kütüphanecinin emekli olmasını ve yerine
geçmeyi bekliyorlardı. Bir gün kütüphaneci adaylara birer
yazı yazarak kütüphanenin tanıtılmasıyla ilgili olarak gö-
nüllü çalışmalarını istedi. Kamu ve özel kurumlar dolaşıla-
rak kütüphane hakkında bilgi verilecekti. Bunların yanında
dördürcü bir aday daha vardı.
Jackie L şunları anlatıyor: "Hiçbiri öneriyle ilgilen-
mediler. Onlara göre bu bir vakit kaybıydı ve isteyen kü-
tüphaneye gelerek bilgi edinebilirdi, işi gönüllü olarak ben
aldım." Bu işin yapılması için iki sebep vardı. Birincisi in-
sanları kütüphaneye çekebilmek, ikincisi ise, kütüphane
için halk desteği alarak, bu kurumu daha geliştirebilmek.
Jackie her kurumun yöneticilerinden randevu alarak
onlarla görüştü. Kütüphaneyi tanıtabilmek için çok çalıştı.
Tüm kurum yöneticilerine, her ay gönderilmek üzere, kü-
tüphanedeki yeni yayınlar ve değişikliklerle ilgili bir dergi
hazırladı.
Jackie zamanının büyük bir kısmını halkla ilişkilere
ayırmıştı. Bu konuda görüşmeler yapıyor, basın için yazı-
lar hazırlıyor, dergi çıkartıyor ve bunların hepsini kütüpha-
neye daha fazla insan çekebilmek amacıyla yapıyordu.
Böylece Jackie kimsenin istemediği bir işi almış ve
kendi işiymişçesine özen göstererek çalışmış oldu.
"Her ne kadar bir personel işi almış olsam dahi bu,
piyasada ufak bir yeri olan türden bir işti. Yapmış oldu-
ğum iş aslında Halk Aktiviteleri Kordinatörlüğü adıyla
anılan bir işti."
262
Rakiplerinizi Elemek
Sonunda Jackie kütüphanede işe girmedi. İlgisi ve
isteyerek çalışması sonucu arkadaşlarından biri kendisine
halkla ilişkiler müdürlüğü önerdi. Çünkü bu konuda çok
çabalamış ve bunu herkese göstermişti. Kütüphane siste-
mini anlatmayı sanki kendi işiymişçesine benimsemişti.
Jackie şöyle diyor: "Kimsenin istemediği bir isi
aldım ve onu önemli bir kazanca çevirdim."
LİDERLİĞE AÇILAN ARKA KAPI
Arka Kapıyı Kullanma tekniği iş dünyasında, sivil
ve resmi kurumlarda ve diğer gönüllü kuruluşlarda aynı
derecede etkilidir. Mesela Michael S. Emekli Askerler
Derneği'ni kurarak bunu uygulamıştır.
Şöyle anlatıyor: "Bütün emekli askerler böyle bir
derneğin çok iyi olacağını söylüyorlardı. Ama hiçbiri bu iş
için gerekli zamanı ayırmaya yanaşmıyorlardı. Boş vakit-
lerinin olmadığını söylüyorlardı. Benimde ailem ve işimle
ilgili sorumluluklarım vardı. Ama günde bir saat ayırarak
bu işi yapmaya karar verdim.
Ve girişimlerim başarıya ulaştı. Şehir meclisi, mah-
keme binasında çalışabileceğimiz bir ofis ayarladı. Ve bir-
den benim şehrimde böyle bir dernek isteniyorsa, diğer şe-
hirlerde de isteneceğini keşfettim. Ve diğer şehirlerdeki
emekli askerlerle de temasa geçerek, onları da derneğe
dahil etmeye çalıştım. Devlet desteği almaları konusunda
yol gösterdim ve yardım ettim. Çeşitli emekli dernekleri
bu çabamı görerek beni eyaletin dernek başkanlığına aday
gösterdiler. Bir yıl kadar bu görevi yaptıktan sonra, Sivil
Dernekler Başkanlığı'na aday gösterildim."
Michael bu işlerde fazla tecrübeli olmamasına rağ-
men çok kısa sürede yükselerek iyi bir mevki elde etti.
263
Rakiplerinizi Elemek
Böylece başkalarının bilinen yollardan yapmak istediğini
Arka Kapıyı kullanarak gerçekleştirmiş oldu.
NEDEN ARKA KAPIYI KULIANMAK BU
KADAR ETKİLİDİR
Bu metod, sadece yarışı kazanmak değil onu tama-
men ortadan kaldırmaktır. İşte başkalarının istemediği iş-
leri alarak başarıya giden yolun nasıl açıldığı:
• Diğerleri bu işi aldığınız için size minnettardır
lar.
• Bu işinizde, diğer işlerde uygulayamayacağınız
yeni teknikleri ve çalışmaları uygulayabilirsiniz.
• İşinizi iyi yaptıkça ve geliştirdikçe bu, önemli in
sanlar tarafından fark edilir.
• Bunu işinizde daha etkin konuma gelmek için,
ya da daha başka bir işte çalışmak için kullanabi
lirsiniz.
Hatırladığınız gibi Jackie çalışmasının karşılığını
kendine iyi ücretli bir iş bularak alırken, Michael genel
müdürlüğü geçmek için bir araç olarak kullandı. Onları bir
şovmen olan P.T. Barnum ile kıyaslamayın. Ama her ikisi
de. Barnum'un çok daha önceden bildiği bir şey sayesinde
başarıya ulaşmışlardır.
Şovmen anlatmaya başlıyor: "Yaşamımda öğrenmiş
olduğum en önemli şey, insanların sizin hakkınızda düşün-
meleri, konuşmaları, sizi merak etmeleri ve üzerlerinde
heyecan uyandırmanıza bağlı olduğudur. Hayatta başarılı
olmak için bundan iyisi yoktur.
264
Rakiplerinizi Elemek
SİZE ÖNEMLİ KAZANÇLAR SAĞLAYACAK
PİYON OYUNU
Satrançta piyon kimi zamanlar, diğer oyuncuya yem
olarak sunulur. Piyon tehlikeli bölgeye geldiğinde karşı
oyuncu onu alır. İşte o zaman önceden tertiplenmiş du-
rumdan ötürü çok zor duruma düşer.
Gerçek hayatta da satrançtaki piyon oyununa benzer
durumlar vardır. Tek farkı gerçek yaşamda bunun daha
kolay olmasıdır. Satrançta oyuncular, bir oyun oynamakta-
dırlar ve karşı tarafın hamleleri ardında ne gibi oyunlar
olacağını hep düşünürler. Ama gerçek hayatta rakipleriniz
her an tetikte değildirler ve yaptığınız işleri neden, niçin
yaptığınızı hemen anlayamazlar.
Hayattaki ilk piyon oyununu gördüğümde lisedey-
dim Cindy adında bir kızdan hoşlanıyordum. Beraber bir-
kaç kez sinemaya gittik ve iyi vakit geçirdik. Sıra ondan
hoşlandığımı ve sevgilim olmasını istemeye gelmişti.
O zamanlar Cindy aynı zamanda okuldan Fred adın-
da bir çocukla da dolaşıyordu. Cindy ile birkaç gün birlikte
olduktan sonra Fred beni aradı.
Bana şöyle dedi: "Benden satın almak istediğin
müzik setini hatırlıyor muşunu? Düşündüm ve onu 75 $'a
satmaya karar verdim."
Aklım karışmıştı. Daha önce Fred'le konuştuğumu
da setini 100 $'dan aşağıya vermeyeceğini söylemişti.
Şimdi ise, 75 $'a vereceğini söylüyordu. Tüm paramı top-
ladım ve biraz da arkadaşlardan borç alarak parayı denk-
leştirdim ve Fred'in evine gittim.
Bir hafta sonra Fred'in neden müzik setini ucuza ver-
diğini anladım. Bütün paramı ona verdiğimden hiç param
kalmamıştı. Böylece Cindy ile dışarı çıkamaz hale gelmiş
265
Rakiplerinizi Elemek
tim. Param olmadığından sinemaya ya da başka bir yere
gidemiyordum. Sonraları Fred'le Cindy'nin beraber dansa
gittiklerini ve çok iyi vakit geçirdiklerini öğrendim!
Fred bana piyon oyunu oynamıştı. Müzik setini
piyon olarak ileri sürmüş ben de hemen atlamıştım. Böyle-
ce Fred Cindy ile birliktelik mücadelesinde beni elemişti.
O zamandan beri hayatın her aşamasında çeşitli piyon
oyunları gördüm. Ben de birkaç tanesini kullandım ve baş-
kalarına öğrettim.
PİYON OYUNUNUN SIRRI
Anlattığım gibi, piyon karşıdaki tarafından alındığın-
da onu çok zor duruma düşüren bir sonuç getirir. Ama bu
"piyon"un bazı özellikleri olmalıdır.
1. Rakibinizin istediğinden emin olduğunuz bir
şey olmalıdır.
2. Piyonu almasıyla sizin için değerli olan bir şeyi
alması olanaksız ya da çok zor hale gelmelidir.
İrma sözünü ettiğim bu iki özelliği kullandı. Çalıştı-
ğı şirkette promosyon amacıyla bazı biletlerin satılması is-
teniyordu. En çok bileti satana da ödül olarak bir televiz-
yon verilecekti.
Bir hafta kadar sonra İrma sadece bir kişinin kendin-
den fazla bilet satabildiğini öğrendi. "Televizyonu almak
için onu geride bırakmalıydım."
İrma bir piyonu harekete geçirdi ve rakibi de ona at-
ladı. İrma'nın kocası bir boyacıydı. Rakibi ise evine boya
yaptırmak için onu aramıştı. Listede son sıralarda olması-
na rağmen irma, rakibini önceye aldı.
266
Rakiplerinizi Elemek
"Kocam, rakibimi randevu listesinin başına almamın
ardından onu aradı ve işe hemen yarın başlayabileceğini
bildirdi. Buna çok sevinen kadın öneriyi hemen kabul etti.
İş sırasında, renklerin seçimi vb. işlerle devamlı ilgilenmesi
gerektiğinden satış yapmaya vakit ayıramadı ve televiz-
yonu kaybetti.
Tahmin edeceğiniz gibi İrma satışlara devam etti.
Sonuç: Rakibi evini boyatmış, Irma'da televizyonu almış
oldu.
irma'nın rakibi büyük bir ihtimalle bir piyon oyunu-
na geldiğini fark etmedi. Doğrusu da budur. Profesyonel
bir piyon oyuncusu rakibini ekarte etmesine rağmen bunu
ona söylemez ve belli etmez. Karşınızdaki kişinin size
öfke duymasına gerek yoktur. İşin güzel yanıysa, karşınız-
dakinin bunu planladığınızı ender olarak anlayabilmesidir.
SEÇİLEBİLECEK BİRÇOK PİYON
Evet, her durumda uygun piyonlara sahip olup olma-
yacağınızı merak ediyorsunuz, irma'nın aksine, rakibinizi
meşgul etmek için evini boyatmak şansına sahip olmaya-
bilirsiniz. Buna rağmen sizin ve herkesin yapabileceği
işler vardır^ Göreceğiniz üzere, hepsi için bir kurban ver-
meniz gerekmeyecektir. Her zaman bir şey almanız için
bir şey vermeniz gerekmez.
Mesela, yalancı piyon diye bir kavram düşünün. Bu-
rada yalancının anlamı; hedeften saptırarak dikkati başka
yöne çekmektir. Yalancı piyonun yaptığıda budur. Bu pi-
yonu iki türlü oynayabilirsiniz:
1. İlgilendiğiniz her neyse, bunu gizli tutun. İlgi-
lendiğinizi belli etmeyin. Böylece karşınızdaki re
267
Rakiplerinizi Elemek
tim. Param olmadığından sinemaya ya da başka bir yere
gidemiyordum. Sonraları Fred'le Cindy'nin beraber dansa
gittiklerini ve çok iyi vakit geçirdiklerini öğrendim!
Fred bana piyon oyunu oynamıştı. Müzik setini
piyon olarak ileri sürmüş ben de hemen atlamıştım. Böyle-
ce Fred Cindy ile birliktelik mücadelesinde beni elemişti.
O zamandan beri hayatın her aşamasında çeşitli piyon
oyunları gördüm. Ben de birkaç tanesini kullandım ve baş-
kalarına öğrettim.
PİYON OYUNUNUN SIRRI
Anlattığım gibi, piyon karşıdaki tarafından alındığın-
da onu çok zor duruma düşüren bir sonuç getirir. Ama bu
"piyon"un bazı özellikleri olmalıdır.
1. Rakibinizin istediğinden emin olduğunuz bir
şey olmalıdır.
2. Piyonu almasıyla sizin için değerli olan bir şeyi
alması olanaksız ya da çok zor hale gelmelidir.
Irma sözünü ettiğim bu iki özelliği kullandı. Çalıştı-
ğı şirkette promosyon amacıyla bazı biletlerin satılması is-
teniyordu. En çok bileti satana da ödül olarak bir televiz-
yon verilecekti.
Bir hafta kadar sonra İrma sadece bir kişinin kendin-
den fazla bilet satabildiğini öğrendi. "Televizyonu almak
için onu geride bırakmalıydım."
İrma bir piyonu harekete geçirdi ve rakibi de ona at-
ladı. İrma'nın kocası bir boyacıydı. Rakibi ise evine boya
yaptırmak için onu aramıştı. Listede son sıralarda olması-
na rağmen İrma, rakibini önceye aldı.
266
Rakiplerinizi Elemek
"Kocam, rakibimi randevu listesinin başına almamın
ardından onu aradı ve işe hemen yarın başlayabileceğini
bildirdi. Buna çok sevinen kadın öneriyi hemen kabul etti.
İş sırasında, renklerin seçimi vb. işlerle devamlı ilgilenmesi
gerektiğinden satış yapmaya vakit ayıramadı ve televiz-
yonu kaybetti.
Tahmin edeceğiniz gibi İrma satışlara devam etti.
Sonuç: Rakibi evini boyatmış, İrma'da televizyonu almış
oldu.
İrma'nın rakibi büyük bir ihtimalle bir piyon oyunu-
na geldiğini fark etmedi. Doğrusu da budur. Profesyonel
bir piyon oyuncusu rakibini ekarte etmesine rağmen bunu
ona söylemez ve belli etmez, Karşınızdaki kişinin size
öfke duymasına gerek yoktur. İşin güzel yanıysa, karşınız-
dakinin bunu planladığınızı ender olarak anlayabilmesidir.
SEÇİLEBİLECEK BİRÇOK PİYON
Evet, her durumda uygun piyonlara sahip olup olma-
yacağınızı merak ediyorsunuz, irma'nın aksine, rakibinizi
meşgul etmek için evini boyatmak şansına sahip olmaya-
bilirsiniz. Buna rağmen sizin ve herkesin yapabileceği
işler vardır. Göreceğiniz üzere, hepsi için bir kurban ver-
meniz gerekmeyecektir. Her zaman bir şey almanız için
bir şey vermeniz gerekmez.
Mesela, yalancı piyon diye bir kavram düşünün. Bu-
rada yalancının anlamı; hedeften saptırarak dikkati başka
yöne çekmektir. Yalancı piyonun yaptığıda budur. Bu pi-
yonu iki türlü oynayabilirsiniz:
1. İlgilendiğiniz her neyse, bunu gizli tutun. İlgi-
lendiğinizi belli etmeyin. Böylece karşınızdaki re
267
 Rakiplerinizi Elemek
kabet yapamaz ve onu elde etmek için fazla çaba
harcamaz.
2. Rakiplerinizin dikkatini başka yöne çekerek,
dikkatlerini dağıtın. Böylece o konuyla eskisi
kadar uğraşamayacaktır.
Şimdi bu yalancı piyonları yakından inceleyelim.
1. Yalancı Piyon: Todd'un çalıştığı indirim depart-
manına yeni bir müdür getirileceği duyulmuştu. Çalışan-
lardan biri bu işe kendisinin getirilmesi gerektiğini söyledi.
Todd şunları anlatıyor: "Bizlere işle ilgili her şeyi
bizlerden daha iyi bildiğini ve şirketin ondan başka birini
müdür olarak seçmek gibi bir hata yapmayacağını söyledi
ve bunları söylerken de kendinden çok emindi.
"Aslında emin olmakta haklıydı da. Gerçekten de iş-
leri çok iyi biliyordu. Ama ben de iyi bir elemandım. Ve
kısa sürede onun kadar iyi olabilirdim."
Todd ne iş arkadaşlarına ne de rakibine müdür ol-
makla ilgilendiğini söylemedi. Sadece patronunun bundan
haberdar olmasını sağladı. Ve de satış rakamlarını arttır-
mak için oldukça fazla çaba harcadı.
Todd şöyle diyor: "Rakibim işi alacağına o kadar
emindi ki, hiç ekstra çaba göstermedi. Bunun için mücade-
le etmeye gerek olmadığını düşünüyordu."
Sonuçta kadroyu Todd kazandı.Bunu çok çalışması-
na ve yalancı piyona borçludur.Yalancı piyon, rakibinin ortada
bir rekabet olduğunu bilmeden, çaba göstermemesidir.
2. Yalancı Piyon: Florence V. ve kocası her ay anti-
ka eşya satın almaya giderlerdi. Ama bir sorunları vardı.
268
Rakiplerinizi Elemek
Florence şöyle anlatıyor: "Kocamın tatil günü pazar-
dı. Ancak pazar günleri alış verişe çıkabiliyorduk. Ama ne
zaman bir dükkanda bir şey beğensek ve almak istesek,
mutlaka yanımızda başkaları-ölüyor ve onlarda bizim be-
ğendiğimiz malı almak istiyorlardı."
Ama Florence'nin yalancı piyonu hazırdı. Yanındaki
rakiplerinin duyabileceği bir şekilde kocasına şöyle dedi:
"Joe, bu parça tıpkı yandaki dükkanda gördüğümüze ben-
ziyor, üstelik o daha da ucuz. Burada durup vakit kaybede-
ceğimize girip onu alalım."
Yan tarafta daha iyi bir parça ve daha ucuz. Bu du-
rumda balık mutlaka oltaya takılacaktır.
Florence şöyle diyor: "Diğerinin, elindeki parça tam
istediği gibi olsa da, sözlerimi duyunca bırakıp dışarı çıkı-
yor. Neden çıkmasın ki, yan tarafta daha iyi ve daha ucuza
bir parça onu bekliyor."
Peki yan dükkana giden, orada aradığını bulamayın-
ca ne olacak?
Florence şöyle yanıtlıyor: "O zaman, başka birinin
ondan daha önce oraya gidip, parçayı satın aldığını düşü-
necektir."
Her ne kadar Florence ve Todd'un kullandıkları pi-
yonlar hayal ürünü olsa bile, bunların gerçek hayatta ve
gerçek olaylarla ilgili olanları da vardır. Şimdi şu üç örne-
ğe bir göz atalım.
Margeret M’nin şirketi,bir aylık bir iş için
Avrupa’ya on kişilik bir grup gönderecekti.Bunun
için panoya bir yazı asıldı. Ofisteki herkes bu iş seya-
hatini istiyordu ve sayıları on kişiden fazlaydı.
Margaret arkadaşlarına, panodaki ilanın altına
isimleri yazmanın ilgi çekeceğini ve bu şekilde
269
Rakiplerinizi Elemek
gruba kaplanabileceğini söyledi. Birçok arkadaşı
öyle yaptılar. Birkaçı ise düşüneceklerini söyledi-
ler. Onlar düşünmelerine devam ederken Margaret
patronuna, yetenekleri ve Avrupa'daki işte sağlaya-
bileceği yararlan içeren bir mektup gönderdi. So-
nunda seçilenlerden biri Margaret oldu.
• Calvin V. adındaki bilgisayar satıcısı, fuarda bir
standta çalışıyordu. Birden uzun zamandan beri
mal satmaya çalıştığı bir bankeri, rakip firmanın
standının önünde gördü. "İşte o anda müthiş bir
satış kaçırdığımı hissettim. Aslında o bankeri ikna
etmek için çok çaba harcamıştım. Sonunda aklıma
bir fikir geldi. O standı meşgul ederek, rakipleri
min bankerle ilgilenmelerini engelleyebilirdim. Bu
tip fuarlara gelenlerin çoğu gezip görmek amacıyla
geliyorlardı. Ben de bu fikirden yola çıkarak, ge
lenlerin hepsini rakip standa gönderdim. Karşı
taraf iyice kalabalıklaşıp, bankerle ilgilenemeyecek
hale gelince bankerin yanına gidip konuşarak onu
kendi standıma davet ettim. Ve de satış yapmayı
başardım.
• Violet D. Kolejde edebiyat eğitimi alıyordu.
Amacı iyi bir yazar olmaktı. Bir gün dünyaca ünlü
bir yazarın derslerini ziyaret edeceğini öğrendiler.
Organizatör yazarın fazla zamanı olmadığını,
ancak bazı yetenekli öğrencilerle dersten sonra
biraz konuşabileceğini söyledi. Yazarın programı
çok yoğundu, dersten çıkıp bir TV röportajına,
oradan da başka bir şehre geçmek üzere hava
alanına gidecekti. Sınıftaki tüm öğrenciler yazarla
özel olarak görüşebilmek için bir yarışa girdiler.
Violet ise, hiç telaşlanmadı. Organizatörün yanına
giderek, yaza-
270
Rakiplerinizi Elemek
nn röportaja ve hava alanına giderken şoförlüğünü
yapmak istediğini söyledi. Organizatör bunu
memnunlukla karşıladı. Böylece saatler boyu,
yazarla konuşma olanağını buldu.
DÜŞÜNCELERİNİZİ NASIL GİZLERSİNİZ?
Bu kitaptaki bilgileri ve metodlan bilmeyen sıradan
bir insan rakipleriyle mücadeleye girdiğinde sizin öğrendi-
ğiniz teknikleri bilmediğinden etkin olamaz.
Yapabileceği iki şey vardır:
• Sizinle tartışıp moralinizi bozmak suretiyle sizi
alt etmeye çalışacaktır.
• Sizi arkanızdan kötüleyerek, insanlar arasında
ki değerinizi düşürmeyi dener.
Peki tartışma yapıldıktan sonra orayı terk ettiğinizde
insanların arkanızdan konuşmasını nasıl engellersiniz?
Bunun çeşitli yolları vardır. Şimdi onları göreceğiz.
YÜZ YÜZE TARTIŞMA NASIL YAPILIR
Eğer biri sizi haksız yere eleştirirse, bunu ihtiyatla
karşılayın. Önce sessiz olun. Savunmaya geçmeyin, karşı-
lık olarak onu eleştirmeye kalkmayın. Yüzünüzün kızar-
masına izin vermeyin. Yalnızca boş bakışlarla ona bakın
ve yelkenleri indirmesini izleyin.
Yelkenleri indirecektir. Sizin ona öfkeyle karşı çık-
manızı bekleyecektir, eğer öyle yaparsanız bu durum onun
çıkarına olur. Sizi bir kavganın içine çekmek isteyecektir.
Ama ona aldırmazsanız onun oyuna gelmemiş olursunuz.
27 J
Rakiplerinizi Elemek
Bu, onun için garip ve kötü bir deneyim olacaktır. Söyle-
diği sözler boşa gidecek ve başladığı yere dönmüş olacak-
tır.
Ernest A. iş yerinde tadilat yaptırmak istiyordu.
Bunun için bir ilan verdi ve aynı şehirde yaşayan birçok
kimse işi almak için başvuruda bulundular.
Ernie şöyle anlatıyor: "İş görüşmesine gittiğimde,
ofisin dışında beklerken rakip bir firmanın elemanını gör-
düm. İkimizde aynı iş için bekliyorduk. Eğer rakibinizle
aynı işi almak için bir yerde karşılaşırsanız, bunun hiç de
iyi bir deneyim olmadığını göreceksiniz."
Ernie'nin rakibi, onu ofisin dışında işi almak için
beklediğini görünce hayal kırıklığına uğradı. Ve de hemen
Ernie'ye ve şirketini kötülemeye başladı.
Ernie şunları anlatıyor: "Çok üzerime geldi. Devamlı
bana yaptığım işlerin kötü olduğunu, her işe başvurup ala-
madığımı ve elemanlarımın kalitesiz olduğunu söyleyip
durdu. Üstelik bütün bu söylediklerini işi alacağımız kişi-
ye de söyleyeceği ifade ederek beni tehdit etti."
Ernie kendisini tahrik etmeye çalışan bu insana, göz-
lerinin içine anlamsız bir ifadeyle boş boş bakmaktan
başka hiçbir şey yapmadı.
Ernie devam ediyor: "Sadece hafifçe gülümsedim.
Başka bir tepki göstermedim. Bunun üzerine rakibim ne
yapacağını şaşırdı. Yapmaya çalıştığı şey beni telaşlandır-
mak ve heyecanlandırmaktı. Ama tepkim üzerine bu sefer
kendisi paniğe kapıldı. Bir süre daha devam etmeye çalış-
tıysa da, saçmalamaya başladı ve sonunda sustu."
İşveren ikisini de kabul ettiğinde, rakibi Ernie hak-
kında hiçbir şey söylemedi.
O zamandan beri benimle uğraşmayı bıraktı, çünkü
hiçbir cevap alamayacağını biliyordu.
272
Rakiplerinizi Elemek
Sonunda iş hakkında konuşmanın ardından Ernie'nin
şirketi iş aldı.
O zaman yüz yüze tartışmaların kuralı şudur.:
Yüz yüze tartışmalara girmeyin. Karşınızdaki
insana garip bir ifadeyle bakın, ama bir şey söy-
lemeyin. Sizi heyecanlandırmaya, panik yarat-
maya çalıştıkça bu durum geri tepecektir.
Eğer karşınızdaki insan neden cevap vermediğinizi
sorarsa "neden vereyim" diyerek yanıtlayın. Sonra gülüm-
seyin ve tekrar eski sessiz halinize dönün.
Karşınızdakinin kazanma şansı sıfırdır. Sessizliğiniz
ve tahriklere kapılmamanız sayesinde karşınızdakini mağ-
lup etmeyi başardınız.
ARKANIZDAN YAPILAN ELEŞTİRİLERİ
NASIL GİDERİRSİNİZ
Birileri sizi arkanızdan eleştiriyorsa, susarak onlara
karşılık veremezsiniz. Ama yapacağınız başka bir şey var-
dır. Ters psikoloji. Yapacağınız şey şu:
Birinin sizi arkanızdan eleştirdiğinizi duyarsa-
nız, o kişiye gidin ve olumlu eleştirilerinden do-
layı memnun olduğunuzu söyleyin.
Size yapmış olduğu eleştirilerinden dolayı aksi tepki
vermeyin. Karşınızdaki kişiyle konuşurken olabildiğiniz
kadar samimi ve sevecen olun. Buna Denk-Övıne metodu
denir. Daha iyi anlamak için bu metodu hangi durumlarda
kutlanabileceğinize bakalım.
273
Rakiplerinizi FAemek
• Eğer işinizde dikkatsiz olduğunuzu söylemişse,
ona giderek kendisinin ne kadar dikkatli biri ol
duğunu söyleyin.
• Eğer biri kötü giyindiğinizi söylemişse, ona ken
disinin ne kadar zevkli giyindiğini söyleyin.
• Eğer biri yaptığınız bir hatayı başkalarına anla
tıyorsa, ona giderek kendisinin benzer bir hata
yapmaktan alıkoyan yeteneğini övün
Chet D. işinde başkan olarak gösterilmişti. Yerel bir
sivil organizasyonda çalışmaktaydı. Ama şu an görevde
olan başkan Chet'in veznedarlık görevi sırasında yapmış
olduğu büyük bir hata hakkında diğer üyelere konuşmak-
taydı.
Chet şöyle anlatıyor: "Veznedarlık görevim sırasın-
da yaptığım bir hatadan ötürü biraz para kaybına neden ol-
muştum. Şimdiki başkan ise, bu hatam hakkında konuşu-
yordu. Seçilebilmem için onu susturmam gerekiyordu.
Onu gördüğümde yanına giderek konuştum. Ona, kendisi-
nin şirket için ne kadar değerli biri olduğunu, şirkete çok
önemli faydalar sağladığını, işinde ne kadar dikkatli ve
titiz olduğunu söyledim. Bu konuşmadan sonra ne oldu
dersiniz? Başkan bir daha benim aleyhimde konuşmadı."
Başkanın suskunluğu, Chet'in yeni başkan olmasını
sağladı. Peki başkana iltifat etmesine rağmen, hala Chet'in
aleyhinde konuşsaydı, Chet ne yapacaktı?
Bu gibi ender durumlarda uygulayacağınız bir yol
vardır. Şöyleki:
Eğer sizi eleştiren biri, konuşup ona iltifat etme-
nize rağmen hala konuşmalarına devam ediyorsa,
tekrar pnun yanına gidin. Bu sefer aynı ilti
fatlarınızı yineleyin ve eleştirdiği yanlarınızı gi-
dermek için ondan yardım isteyin.
274
Rakiplerinizi Elemek
Bu tip bir sorunu gidermenin en etkili yolu, eleştiriyi
yapan kişiden yardım istemektir. Yardım isteğinizde işi
onun daha iyi bildiğini ona belirtmiş olursunuz. Böylece
elinden geldiğince size yardım edecek, üstüne üstlük eleş-
tirilerinden vazgeçecektir.
Evet, eleştirmeyi bıraktı. Bıraktı çünkü kendi yardım
ettiği, desteklediği birini eleştirmek, kötülemek aptalca
olurdu.
Vincent T. okuldaki futbol takımının koçuydu. Bir
süredir velilerden birinin kendisinden şikayet ettiğini du-
yuyordu. Ona göre Vincent'in taktikleri yanlıştı ve böyle
giderse takıma çok maç kaybettirecekti.
Vincent şöyle anlatıyor: "Bu eleştiriler sürdükçe ço-
cuklar bundan etkileniyorlardı. Eğer bunun sürmesine izin
vermiş olsaydık takımdaki saygınlığımı yitimiş olacak-
tım."
Vincent'in öğrendiğine göre bu veli, amatör ligde bir
futbol koçuydu. Vincent hemen onunla kontak kurup ta-
kımdaki başarısı için onu kutladı.
"Ama bu yaklaşımım yeterli olmadı. Yine benim
hakkımda olumsuz konuştuğunu duydum. Bu sefer tekrar
yanına giderek, yardımına ihtiyacım varmışçasına onunla
konuştum. Bana bazı fikirler önerdi. Sonra ona teşekkür
ettim ve daha fazla yardım için tekrar onunla konuşmaya
geleceğimi söyledim."
Eğer Vincent'e yöneltilen eleştirilerin sona erdiğini
düşünüyorsanız haklısınız. Aslında Vincent bununla da
kalmayıp sağlam bir taraftar kazanmış oldu.
Eleştirileri durdurmanın yollarını öğrendiniz. İlk fır-
satta onları uygulayın. Sanırım aleyhinize olan bir durumu
kendi lehinize çevirmek sizi çok memnun edecektir.
275

XIII. BOLUM
ZEKANIZI SÜPER-PERFORMANS İÇİN
HAZIRLAYIN
Eğer düşünecek zamanınız ve hata yapma şansınız
yoksa hızlı karar vermede usta olmanız gerekmektedir. Bu
konu, ani karar vermek gibi durumlarda neler yapacağınızı
içerir.
DAHİCE HIZLI KARARLAR
VEREBİLMEK
Burada bir defada doğru kararlar vermeniz gereken
durumlardan bahsedeceğiz. Bu tip durumlarda kararınızı
değiştirme şansınız yoktur. Kimileri buna ölümcül karar,
yaşamsal karar ya da ani karar diyebilirler. Adına ne denirse
densin, Zihin Geliştirme teknikleriyle kullanılan Süper-
Performans sayesinde öğrenilerek kolayca kullanılabilir.
Bu bölümdeki teknikler, burada göreceğiniz kişiler
tarafından kanıtlanmıştır.
276
Cesur bir ev hanımı televizyona çıkarak bir eği-
timciyle ortak program yaptı.
• Buradaki teknikleri öğrenen bir kişi, insanlarla
iyi ilişkiler kurması sayesinde iş buldu.
• Bir iş adamı, kendisini görmek istemeyen bir
müşteriyle bir milyon dolarlık bir iş anlaşması
imzaladı.
• Hayal kurduğu iş alanında, çok az bilgiye sahip
olmasına rağmen bir iş kurdu ve başarıyla yürüt
tü.
• Çekingen yaradılışlı biri, topluluğa konuşma
yapmayı başardı.
Peki, bu insanların basanlarının ardındaki sır neydi?
Cevap tek bir kelimeyle ifade edilebilir: Taklit. Her düşün-
ce ve her hareketi taklit ederek, onlarla yüzleştiğinizde ne
yapacağınızı bilerek bunu başarabilirsiniz.
TAKLİT ETME TEKNİKLERİ SÜPER-
PEREORMANSI NASIL OLUŞTURUR
Taklit tekniğini uygulayan iki kişi, benim komşum
olan baba-oğuldu. Baba bir nükleer güç santralinde, kontrol
odasında çalışıyordu. Oğul ise, lisenin basket takımın-
daydı.
Nükleer santrali görmeye gittiğimde, iki tane kontrol
odasıyla karşılaştım, Her ikisi de tıpatıp birbirinin aynısıy-
dı. Yalnız, bir tanesi santrali kontrol ederken, diğeri sadece
bir deneme odasıydı. Yeni oparatörler, santrali kontrol
edebilmek ve yeteri kadar deneyim kazanabilmek için önce
bu oda da pratik yapıyorlardı.
Bana şöyle anlattılar: "Burada operatörlerimizi eğiti-
277
Zekanızı Süper-Perfonnans İçin Hazırlayın
yoruz. En ufak kısa devreden, en ciddi arızaya kadar her
türlü sorunu gidermesini öğreniyorlar. Ve bunu hiçbir şe-
kilde zarar vermeden yapıyorlar. Ve böylece gerçekten bir
arıza olduğunda, buna hazır oluyorlar."
Komşumu deneme odasında çalışırken gördüm.
Doğal olarak altı yıldır operatör olarak çalışan bu adamın
neden deneme odasında olduğunu merak ettim. Cevabı,
tüm operatörlerin bu odayı çalışma ve test amacıyla peri-
yodik olarak kullandıklarıydı.
Arabayla dönerken, komşumun evinin önünden geç-
tim. Ve oğlunun, garaj kapısının üzerindeki potaya şutlar
atmakta olduğunu gördüm. Çocuk tek başınaydı, ama
sanki karşısında onu durdurmaya çabalayan rakip bir takı-
mın oyuncusu varmış gibi oynuyordu, Yalnızca basket at-
mıyordu, aynı zamanda, savunma, pivot ve sanki sahada
on oyuncu varmışçasına bir basket bolcunun yaptığı tüm
hareketleri yapıyordu.
O anda Ricky ve babasının aslında aynı şeyi yaptık-
larını fark ettim. Her ikisi de pahalıya mal olacak hataları
yapmamak için simülasyon (taklit) metodunu uyguluyor-
lardı.
Ricky'nin babası milyonlarca değerinde araç gereç
kullanırken, Ricky ise, ancak 100 $ edebilecek bir araç
kullanıyordu. Her biri bu şekilde çalışarak, tehlike anında
ne yapacaklarını öğreniyorlardı.
SİMÜLASYON (TAKLİT) TEKNİĞİNİN
AVANTAJLARI
Aslında Ricky ve babası "sayı kazanıyorlardı." Her
ikisi de simülasyonun (taklit etmenin) şu gibi durumlarda
mükemmel bir araç olduğunu biliyorlardı:
278
Zekanızı Süper-Perforınans İçin Hazırlayın
• Kendi yetenekleriyle tek başlarına öğrenmeleri
gereken durumları.
• Gerçek işte kullanacakları ekipmanı kullanma
sını öğrenmeleri gerektiğinde
• Bir kerede, doğru yapılması zorunlu işlerin hal
linde
• Gerçek yaşam koşullarında, gerçek sorunları
çözmeleri gerektiğinde
• Reflekslerini kuvvetlendirmek gerektiğinde
• Olası hataları daha yapmadan düzeltmek için
• Yeni bir deneyimi, sanki daha eskiden yaşamış
gibi yabancılık çekmemek amacıyla
Başka bir avantajı ise, hayatta şu veya bu şekilde
gerçekleşebilecek hayaller üzerinde düşünmenizi sağlar.
Bu hiç beklemediğiniz bir anda karşılaşacağınız süprizlere
karşı hazırlıklı tutar. Nükleer bir santralde sızıntı olma ih-
timali milyarda bir olmasına rağmen Ricky'nin babası iste-
diğinde böyle bir sorunun üstesinden gelebilecek yeteneğe
sahipti.
Simülasyon tekniğinden faydalanabilmeniz için bir
nükleer santral operatörü ya da bir basketbol oyuncusu ol-
manız şart değildir. Bu bölüm simülasyon tekniğini işiniz-
de, hobilerinizde, diğer insanlarla olan ilişkilerinizde ve
hayatın her alanında kullanmanızı ve bunlarda üstün nite-
likte başarılı olmanızı sağlayacaktır.
PAHALİ OLMAYAN REALİZM NASIL
ÇALIŞIR
Simülasyon metoduyla çalışan insanlar bunun fazia
para ve zaman kaybettirmediğini anlatıyorlar. Bu sayede
279
 ihtiyaç duydukları gerçekçi durumları elde edebiliyorlar.
Barbara yerel bir gazeteye kendisine yakın bir ilko-
kulun kapatılmasıyla ilgili bir protesto yazısı gönderdi.
Okul yönetimi ise. bölgedeki kayıtların yetersiz olduğun-
dan dolayı böyle bir karar aldıklarını söyleyerek kendilerini
savundular.
Barbara şöyle yazmıştır: "Aslında kayıtlar o kadar da
az değildi. Birçok okulda kayıtlar düşük olmasına rağmen
yalnızca o kapatıldı. Bize haksızlık yapıldı ve şu anda ço-
cuklarımız gereksiz yere, şehrin öteki taraflarına gitmek
zorunda kaldılar."
Barbara, mektubunun gazetede yayınlanmasından
bir gün sonra televizyoncular tarafından telefonla arana-
rak, okul yöneticilerinin de bulunduğu bir tartışma progra-
mına davet edildi.
Barbara şöyle diyor: "Bu tartışma fikri ilk başlarda beni
korkuttu. Ben yalnızca eğitimsiz bir ev kadınıydım. Nasıl
olurda o insanlarla tartışabilirdim? Ama biri bir şeyler
yapmalıydı. Okulun kapatılmasını engellemeliydim.
Sonunda televizyon programına katılmaya karar verdim."
Evet, Barbara daha önce hiç bu tip bir tartışmaya ka-
tılmamıştı, ama Sirnülasyon tekniği ile hazırlık yaptı. As-
lında bir TV stüdyosunu canlandırmasına gerek yoktu.
Yapması gereken fikirlerini açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya
koymaktı ve okul temsilcilerinin öne sürdükleri karşı fikirleri
etkisiz hale getirmekti.
"Okul yönetimi kapatmayı gerektiren sebepleri söy-
lemişlerdi. Ben de gazetelerden bu konuyla ilgili kupürleri
toplamıştım. Okul temsilcilerinin savundukları her fikri
ayrı bir karta yazdım. Matta daha sonradan öne sürebile-
cekleri olası tezlerini de yazdım."
Evde, onu rahatsız edecek hiç kimse bulunmadığı
280
zamanlarda kartları masanın üzerine kapalı olarak yerleş-
tirdi. Sonra en üstteki kartı alıp açtı ve okudu. Yazılı fikrin
sanki bir okul temsilcisi tarafından o anda söylenmekte ol-
duğunu düşündü ve ona karşı fikirler geliştirdi. Teker
teker tüm kartları okudu ve hepsine yüksek sesle cevap
verdi.
Bu işlemi böyle birkaç gün sürdürdü.
"Böylece okul temsilcilerinin öne sürebilecekleri her
türlü fikre karşı, savunacak fikirler geliştirmiş oldum. Bu
çalışma sayesinde onlara tamamen mantıklı cevaplar vere-
bilecek hale geldim."
Televizyon programı sırasında Barbara okul temsil-
cilerinin tüm sözlerine mantıklı yorumlar ve cevaplar ge-
tirdi. Çünkü bunların hepsini daha önceden düşünmüştü ve
ne söyleyeceğini iyi biliyordu.
Şöyle diyor: "Pek düşünmek zorunda kalmadım. Ne
derlerse desinler cevaplarım hazırdı. Televizyon programı
kamuoyu üzerinde çok etkili oldu ve bir sonraki okul yö-
netimi toplantısında kapatma kararı iptal edildi. Böylece
çocuklarımız eziyetten kurtulmuş, ben de tartışmayı ka-
zanmış oldum."
GERÇEK HAYAT DENEYİMİNDEN
DAHA DEĞERLİ
Simülasyon tekniğinin bir diğer avantajı, bildiğiniz
kavramlar yerine, bilmediğiniz konulan, eksik yanlarınızı
belirleme ve. Örneğin: Barbara okulu açık tutmak için
kendi tezlerini dile getirmede zorluk çekmeyeceğini bili-
yordu. Zayıf noktası ise, pratik yapmaya olan ihtiyacıydı,
çünkü rakibinin söylediğine anında cevap vermesi gereki-
yordu. Flaş ya da ani kart sistemi bu pratiği öneriyordu.
281
 Zekanızı Siiper-Performans İçin Hazırlayın
Çoğu şey, uçuş simiilasyonunda pilotları eğitmek
amacıyla çalıştırmak gibiydi. Eğer bir pilotun zayıf yanı,
örneğin kalkış ise, bu olayı istediği kadar ve hiçbir defa-
sında iniş yapmadan hızlı bir şekilde çalışabilir. Ya da şu
sıralar oldukça popüler olan elektronik satranç oyunları gi-
bidir. Bunlar sizlere belli başlı problemleri sunabiliyorlar.
Siz daha fazla deneyim sahibi olmak için, bütün oyunu
geçmek zorunda kalmadan istediğiniz yere gelebiliyorsu-
nuz.
NEREDEYSE HER ŞEYİ SİMÜLE
EDEBİLİRSİNİZ
Barbara'nın TV'deki tartışma programına hazırlığında
gösterildiği gibi, etkileyici bir simülasyon oluşturmak için
ayrıntılı malzemelere ihtiyacınız yoktur. Barbara'nın yapay
bir TV stüdyosu oluşturması gerekmiyordu. Onun bir
kameraya, ışığa ve hatta tartışacak başka birisine de ihtiyacı
yoktu. Bütün ihtiyacı olan, kendisine yöneltilmiş bir dizi
argümandı, böylece kendisi de bir sonraki adımda ne
geleceğini bilmiyordu.
Böylece şu kuralı hatırlayarak çalışmak için kolayca
simülasyonlar oluşturabilirsiniz:
Bir simülasyon da realist olabilmenin tek yolu,
beklenmedik anda size rakibinizin beklenmedik
sorular yöneltmesiyle olur.
Barbara'nın flaş kartı bu soruları teşvik etti ve sadece
ihtiyacı olan gerçekçiliği sağladı. Benzer şekilde komşu-
nun oğlu, Ricky, basket atmak için tam donanımlı basket
sahasına ihtiyaç duymuyordu. Bütün ihtiyacı olan bir pota,
bir basket topu ve bir koşu yolu. Denemeleri topu değişik
282
Zekanızı Siiper-Performans İçin Hazırlayın
mesafelerden nişan alarak ve değişik koşulları siınüle ede-
rek gerçekleşiyor.
Buyrun sizlere, sizin de basitçe uygulayabileceğiniz
bazı denemeler:
• BAŞKALARIYLA ETKİLEŞİM: Eğer bir ko
nuşma, bir satış, bir tartışmayı kazanma ya da
bir iş ilanında başarı istiyorsanız, başarısızlığa
izin veremezssiniz. Eğer sizin için zor olan bölüm
leri önceden çalışırsanız, gerçeğinde de başarısız
olmayacaksınız.
• PROBLEM ÇÖZME: İş dünyasında çoğunlukla
kullanılan simülasyonlar, bir yöneticiye bir prob
lem verilerek yapılır. Bunlar için yönetim oyunla
rı, operasyonel oyunlar, Monte Carlo simülasyon-
ları gibi değişik isimler taşırlar. Ancak hepsi de,
bazı problemleri yeniden oluşturup, insanların
bunları çözmesine dayanır. Bu bölümde göreceği
niz gibi, bu problem çözümünden boş zamanınız
da da faydalanabilirsiniz.
• ÖĞRENME: Herkes yeni bir şey öğrenmenin
en iyi yolunun, araştırmadan geçtiğini bilir. Eğer
araştırma çok pahalı ise, ne olacak? Kurtuluş si-
mülasyonda. Aynı şeyi desteklerken deney mali-
yetsiz, risksiz ve gerçekte birlikte bulunması ge
reken şeyler olmadan yapılabilir.
MASA ÜSTÜ SİMÜLASYON
Artık masa üstü bilgisayarları, iş dünyasında yaygın
olarak kullanılıyor. İş dünyasında çalışan kimseler, karşı-
laşabilecekleri olası problemleri düzenleyerek bu bilgisa-
283
yarlar aracılığıyla çözerler.Gerçek hayatta ancak uzun
yıllar boyunca karşılaşabilecekleri ve çözebilecekler
sorunları,daha yüzleşmeden bilgisayar başında
uygulayabilir ve olumlu sonuç alırlar.Bu bilgisayarlar
olası sorunları ve çözüm önerilerini tespit
etmektedirler.
Barbara H.’nın gösterdiği gibi bunu yapabilmek için bilgisayar
kullanmaya gerek yoktur.Birkaç kartla da bunu
başarabilirsiniz.Barbara bu kartlarla okul temsilcilerinin öne
sürebilecekleri çeşitli fikirleri önceden belirledi ve onları rastgele
seçerek, sanki yüz yüze bir tartışma ortamı yarattı.Barbara’nın
uyguladığı bu metodu geliştirmek için büyük bir sigorta şirketi
binlerce dolar harcamak zorunda kaldı.
Steve S.”ama bu metod da bize binlerce dolar kazandırdı”
diyor.Steve çalıştığı şirkette eğitim direktörü olarak çalışıyordu
ve çok fazla ödeyerek bir danışman tutmuştu.Bu danışman onlara
şirkette kullanabilecekleri bigisayar sistemi hakkında yardımcı
oluyordu.
Steve şöyle anlatıyor:”Tamamıyla yabancı olduğumuz,yeni
alanlarda sigortacılık yapmaya karar verdik.Bu alanlarda yeterli
bilgimiz yoktu.Ve ülke çapındaki ofislerde çalışan elemanların
en kısa sürede bu konular hakkında bilgi edinmeleri
gerekiyordu.Müşterilerin sorularına cevap vermeli ve çıkabilecek
olası problemleri gidermek zorundaydılar.Aksi halde şirket iş ve
para kaybedecekti.”
Steve’in fikri her ofise,içinde bu yeni iş alanlarıyla ilgili
bilgi bulunduran birer bilgisayar göndermekti.Ellisekiz bilgisayar
ve programlar için toplam 250.000$ para gerekiyordu.
Ama o sıralar,Steve piyasa ile ilgili bir dergide,kart
simülasyon tekniği ile ilgili bir yazı okudu.Bu teknik sayesinde
aynı sonucu alacak,hem de çok daha az para öde-
284
yecekti.Pahalı bilgisayarlar almak yerine,kartlarla aynı işi
yapacaktı.Yeni poliçelerle ilgili kartlar hazırladı.Bu kartların bir
yüzüne bu poliçelerle ilgili bir soru,arka yüzlerinde ise bu soruların
cevapları vardı.Kişi desteden bir kağıt seçtiğinde soruyu ve
arkasında cevabı bulabiliyordu.
Steve kendinden emin bir şekilde şöyle diyor:”Bilgisayarlar,bu
kartlardan daha verimli olamazlardı.Kartları şirket çalışanları
benimsediler ve sürede istediğim konuma geldiler.Bu aynı zamanda
bir oyun gibiydi.Sonunda çalışanları istediğim gibi yetiştirebildiğim
in dışında,şirketime 274.000$ parada kazandırmış oldum.
SİMÜLASYON İLE KİŞİSEL YETENEKLER
GELİŞTİRMEK
Daha önce gördüğünüz üzere simülasyon sadece ticari işler için
değildir.Aynı zamanda kişisel yetenekleri geliştirmek amacıyla da
kullanılır.Barbara’nın yaptığı gibi,kartların yüzlerine olası soru ve
karşı fikirleri yazıp ,arka yüzlerine ise cevapları yazmak,sonrada
bunları karıştırıp rastgele okuyarak pratik yapmak,televizyon
röportajında onu başarıya ulaştırmıştı.Böylece gerçek hayatta bum
soru ve karşıt fikirlerle karşılaştığında,onları cevaplamakta ve karşı
çıkmakta zorlanmadı.
Kartları birbirinin ardından çekerek sanki bir tartışma
ortamındaymış gibi, sorularla karşı karşıya kaldı.Bu şekilde
cevapları öğrendi ve gerçek hayatta onlarla karşılaştığı anda hızlı bir
şekilde karşılık verme yeteneğini elde etti.Bu şekilde reflekslerini
kuvvetlendirmiş oldu.
Kendi simülasyon metodunuzu geliştirmek için,size birkaç
adımdan oluşan bir liste vereceğim.
285

1. Herhangi bir yerden oyun kağıdı büyüklüğün
de kartlar satın alın.
2. Çalıştığını/ konuyla ilgili, her kağıda bir soru,
karşı fikir ya da başka bir şey yazın.
3. Kartları karıştırın.
4. Her bir kağıdın arkasına sorunu çözecek bir
fikir, karşı fikir ya da başka bir çözüm önerisi
yazın.
5. Kartları saklayın ve belli aralıklarla üçüncü ve
dördüncü basamakları uygulamaya devam edin.
Bu tekniği kullanan insanlar, tekniğin basitliğine ve
adeta bir oyuna benzemesine değiniyorlar. Kesin ve pratik
sonuçlar getiriyor. Kartları doldurmakta gösterdiğiniz
hüner ise, başarınızın derecesini belirler. Eğer kartları ge-
reken titizliği göstererek ve doğru doldurursanız başarınız
da o derece artar.
ZİHNİNİZİ NEDEN ve NE ZAMAN
SÜPER-PERFORMANS İÇİN KULLANIRSINIZ
Bazı insanlar bu kart tekniğinin gereksiz olduğunu
savunarak kullanmazlar. Bazı durumlarda haklı da çıkar-
lar. Bu tekniği ancak gerekli olan önemli durumlarda kul-
lanmalısınız. Mesela:
1. Joggin (ağır koşu) yapanlar, bunu sağlık ve
kondüsyon açısından önemli buldukları için ya
parlar.
2. Ağırlık kaldıranlar, bunu kendileri için hayati
önem taşıdığı için yaparlar.
3. Pilot adayları uçakla inip kalkma pratikleri ya
286
Zekanızı Süper-Performans İçin Hazırlayın
parlar, çünkü uçağı indirip kaldırmak onlar için
hayati önem taşır.
4. Boksörler çalışırlar, çünkü yeteneklerini geliş
tirmek ve dayanıklılık onlar için hayati önem
taşır.
5. Müzisyenler pratik yaparlar, çünkü müziksel
yeteneklerini geliştirmek ve güçlendirmek onlar
için hayati önem taşır.
6. Aktörler prova yaparlar, çünkü iyi performans
göstermek onlar için hayati önem taşır.
7. Profesyonel golcüler özel antreman yaparlar,
çünkü iyi skor yapmak onlar için hayati önem
taşır.
Bu yüzden eğer bir konuyu, bir koşucunun koşmaya,
bir boksörün antremana ihtiyaç duyduğu kadar önemsemi-
yorsanız, o zaman kart tekniğini uygulamanıza gerek yok-
tur. Ama o konuyu öğrenmek sizin için çok önemliyse bu
tekniği uygulayabilirsiniz.
Mesela, yıllardır hayalini kurduğunuz bir işi alabil-
mek sizin için ne kadar önemlidir? Herhalde bir koşucu-
nun antreman yapmasından çok daha fazla önemli olmalı-
dır.
Bu soruyu gazeteci olmak isteyen Lucy P.'ye sor-
dum. Şehrindeki gazetelerden birinde, bir kadro açığı
vardı ve Lucy bu işi almak istiyordu. Ama profesyonel an-
lamda bu işi hiç yapmamıştı. Yalnızca okul yıllarında öğ-
rencilerin çıkardığı bir gazetede görev almıştı. Gazete ise,,
boşalan kadrosuna basın-yayın okulunu bitirmiş bir ele-
man arıyordu. Üstelik gazetede de bunu bir ilanla halka
duyurmuştu. Yani Lucy'nin birçok rakibi vardı.
Ona şunu sordum: "Sence editörün ilgisini en çok ne
287

Zekama Süper-Performans İçin Hazırlayın
çekebilir?"
Şöyle yanıtladı: "Yerel yönetim ve politikacılarla
ilişkilerde ve konularda, diğer başvuranlara nazaran daha
iyi olmamı bekler. Zaten gazete politika muhabiri arıyor.
Ama yıllardan beri bu konularla ilgilenmedim."
Lucy'e birkaç gün içinde, tecrübeli bir gazeteci gibi,
politika ve politikacılar hakkında geniş bilgiye sahip ola-
cağını söylediğimde bana inanmakta zorluk çekti. Ona bu
işi, kartlar yardımıyla yapabileceğini söyledim.
Bana, "Gerçekten denemeye değer mi?" diye sordu.
Bende ona, "İşi ne kadar çok istiyorsun?" dedim.
Sonunda değeceğine karar verdi: Ona önerdiğim şe-
kilde kartları hazırlayarak onlarla çalıştı. Bir hafta kadar
sonra beni arayarak diğer rakiplerini elediğini ve işi aldığını
söyledi.
Lucy şunları söyledi: "Editör, röportaj, deneyimin-
den çok etkilendi! Ama beni, esas işe alma sebebini, yerel
yönetimlerle olan çalışma yatkınlığım ve uyumum olduğu-
nu söyledi.
SÜPER ZEKA PERFORMANSINI
GERÇEKLEŞTİREBİLEN İKİ YOL
Süper Zeka Performansı için çalışmak, tıpkı bir boks
maçı, bir yarış ya da bir ağırlık kaldırma müsabakasına ha-
zırlanmak gibidir. Aynı hareketleri size doğal gelinceye
kadar tekrar edersiniz. Süper zekada da durum aynıdır.
Burdaki tek fark alıştırmaların zihinsel olmasıdır.
Zihinsel Mücadeleler iki türlü olur. Biri bilgiyle iliş-
kiliyken diğeri problemlerle ilgilidir. Her ikisinde de kart
kullanılır.
288
Zekanızı Süper-Performans İçin Hazırlayın
QUIZ (KISA SINAV) KARTLARI: Bu kartlar
bilgi için kullanılır. Kartın bir yüzüne soru, diğer yü-
züne cevap yazılır. Lucy işe girebilmek için bu kart-
ları kullanmıştı. Sivil bir yerel dosya alıp, önemli
bilgileri, her biri bir kartona gelecek şekilde yazmıştı.
• PROBLEM KARTLARI: Bu kartlar, birçok soru
ve eleştiri alabileceğiniz durumlarda kullanılır. Bar-
bara'nın yaptığı gibi, sorularla çalışarak tartışmaya
hazır hale gelirsiniz. O her bir karta değişik sorular
yazarak, bu sorulara cevap vermeye çalışmıştı. Göre
ceğiniz üzere bu metod çok çeşitli problemlerin çö
zümünde etkilidir.
Kart sisteminin gücünü Süper-Performans çalışması-
nın üç faktörüne bağlıyorum. Bu sizlerin ani karar verme-
nizi ve birçok önemli bilgiyi kullanabilmenizi sağlar.
• Çalışacağınız karşı fikirleri ÜRETMEK.
• Bu karşı fikirleri beklemediğiniz anda RAST-
GELE karşınıza çıkacak şekilde düzenlemek
•Bu karşıt fikirlere, mümkün olabildiğince çabuk
CEVAP verebilmek.
Dikkatlice ÜRETTİĞİNİZ karşı fikirleri kartlara
yazmakla, tekniğin önemli bir aşamasını tamamlamış olu-
yorsunuz. Çalışma zamanınız, seçtiğiniz alanın genişliğiy-
le ilgili olarak farklılık gösterecektir. Barbara ve Lucy
kendi alanlarında çalışmışlar ve bu konularda uzman ol-
muşlardı. Sizler de tekniği verimli kullanmak istiyorsanız,
sadece o konuyu düşünmeli ve onla ilgili cevaplar hazırla-
malısınız.
289
Zekanızı Süper-Performans İçin Hazırlayın
Kartları karıştırın. Böylece sıralarını ezberlememiş
olursunuz. RASTGELE seçeceğiniz bir kart, sanki aniden
sorulmuş bir soruyu canlandırır. Bu şekilde daha iyi öğre-
nirsiniz.
Seçtiğiniz kartlardan gelen sorulara, olabildiğince
hızlı CEVAP verin. Bu refleksinizi geliştirecektir. Bu siz-
leri gerçek yaşam koşullarına hazırlayacaktır. Tıpkı, antre-
manlı bir sporcunun diğerini geçebilmesi gibi, sizler de
diğer rakiplerinizden daha üstün duruma geleceksiniz.
QUIZ KARTLARIYLA NASIL ÇALIŞILIR.
Quiz kartları pekçok bilgiyi öğrenmek ve istenildiği
anda kullanabilmek için çok etkilidir. Bilgiyi:
1. Kaynaktan kartlara geçirerek.
2. Karıştırılmış kartlarla çalışarak öğrenebilirsi
niz.
Bu kaynak herhangi bir kitap, dergi, basılmış yazı ya
da başka türlü bir yayın olabilir. Öğrenme işlemi bilgiyi
kaynaktan alıp, kartlara geçirme işlemiyle başlar. Böylece
bilgiyle tanışmış olursunuz. Kartlarla çalıştıkça bilgileriniz
"refleks seviyesi"ne ulaşır. Böylece istediğiniz anda bilgi-
leri kullanabilirsiniz.
Bir satış temsilcisi olan Sid, çalıştığı yayıncı onu
başka bir bölüme verince birçok yeni bilgiyi öğrenmek du-
rumunda kaldı. Yıllardan beri kitaplarla çalışıyor ve işi bi-
liyordu.
Sid şöyle diyor: "Derken, okul kitapları departmanı-
na gönderildim. Patron bu alanda satışların iyi gitmediğini
ve satışları arttırmak gerektiğini söylüyordu."
290
Zekanızı Süper-Performans İçin Hazırlayın
Sid iş kitapları hakkında çok deneyimliydi ve iyi bir
satıcıydı. Ama eğitimle ilgili alanda hiçbir şey bilmiyordu.
Sid, kitapları sadece katologlara bakarak satan bir satıcı
değildi. O kitaplar hakkında bilgi sahibi olmak isterdi. Ay-
rıca bu alanda satış yapabilmesi için eğitim kurumlarını da
iyi bilmesi gerekiyordu.
Sid şöyle diyor: "Şirket beni işin içine itti ve bende
hızlı öğrenmek zorunda kaldım. Neyseki sattığım iş kitap-
larından biri, hızlı öğrenmek konusuyla ilgili, bu Quiz
kartlarından bahsediyordu."
Sid eğitim kitaplarını daha iyi öğrenebilmek için,
kartın "soru" kısmına her kitabın genel başlığını ve
"cevap" kısmına da kitabın başlığını yazdı. Kartları karış-
tırdı ve rastgele seçimlerle, ana başlıklar ve kitaplar hak-
kında bilgi edinmeye çalıştı.
"Bu Quiz kartlarının en büyük avantajı, her yerde
kullanılabiliyor olmaları. Ne zaman birkaç dakika boş vak-
tim olsa. oturup onlan çalışabiliyorum. Bir toplantıya
erken gittiğimde, vakit gelene kadar arabamda oturup göz-
den geçiriyorum. Hatta kartları, TV izlerken reklam arala-
rında dahi okuyabiliyorum."
Sid'in ayrıca müşterileriyle ilgili bir Quiz kart deste-
si de vardı. Bu kartların bir tarafına okulu, arka yüzlerine
bu okulda kontak kurduğu kişi ve bu kişiyle ilgili kısa
bilgi bulunuyordu.
Sid şöyle anlatıyor: "Müşterilerim hakkında yeterli
bilgiye sahip olmalıydım. Bizden uzun süre önce bir kitap
alan eski bir müşterimizle görüştüğümde, onu ve neler
satın aldığını hatırlamam üzerine çok şaşırdı. Ve bana bir-
kaç yeni sipariş verdi."
Yıllar içinde bu müşteri bana bir milyon doların üze-
rinde sipariş verdi. Sebebini de şöyle açıkladı: "Sen sadece
291
Zekanızı Süper-Perfonnans İçin Hazırlayın
kitap hakkında bilgi sahibi değil, aynı zamanda fiyatlarını
ve diğer özelliklerini de biliyorsun. İlk defasında senle ko-
nuşmak istememiştim ama şimdi senle görüştüğüme çok
memnunum."
Sid Quiz kartlarına çok şey borçlu.
PROBLEM KARTLARIYIM ÇALIŞMAK
Problem kartları sizlere gerçek hayatta karşılaşabile-
ceğiniz bazı hayali durumlarla egzersiz yapma olanağı
verir. Bu kartlar sizlere para ve zaman kazandırırlar, riski
azaltırlar. Bu deneyimleri kağıt üzerinde yaşamak ekono-
mik ve güvenli olduğu kadar, gerçek olaylara yakınlığın-
dan dolayı iyi birer tecrübe olur.
Gerry W. ordudan emekli olduktan sonra birikimle-
rini ve bankadan almış olduğu kredileri birleştirerek bir
helikopter kiralama şirketi kurdu. Gerry pilot olduğundan
bu işi hep hayal etmişti. Ama beklediği kadar para kazana-
madı. Bunun üzerine hiç bilmediği bir konu üzerinde iş
kurmaya karar verdi. Ve olaylar şöyle gelişti:
Aslında bu da işiyle biraz bağlantılıydı. Bir radyo is-
tasyonuyla anlaştı. Anlaşmaya göre, uçarak havadan yolla-
rı izleyecek ve trafik hakkında bilgi verecekti.
Gerry şöyle diyor: "Evet uçma konusunda bir sorun
yoktu. Ama gördüklerimi anında söyleyebilmek ve yorum
yapabilmek beni korkutuyordu. Ne de olsa ben bir gazete-
ci değil, yalnızca bir pilottum. Ama problem kartlarıyla
çalışarak bunu başardım."
292
Zekanın Siiper-Performans İçin Hazırlayın
ZİHİNSEL BİR "BAĞLANTI ÇALIŞTIRICISINI"
NASIL OLUŞTURURSUNUZ
Birçok pilot adayı çalışma bağlantısı adı verilen si-
mülasyon tekniğiyle uçuşa hazırlanır. Gerry aynı tekniğin
trafik durumunu yansıtma işinde kullanılabileceğini dü-
şündü.
Gerry'in problem kartlarını oluşturması, ve onlarla
çalışması için izlediği prosedür hemen hemen her tür si-
mülasyonda kullanabilir. İşte adımlar:
1. Taklit edeceğiniz problemi belirleyin. Gerry bunu
başka radyo istasyonlarını dinleyerek yaptı. İstasyon
pilotların söyledikleri her haberi bir karta yazdı.
Ama her söylediklerini yazmadı. Mesela: "Bay Stre-
et'in sol şeridinde bir arıza var, şerit tamamen tıkan
mış durumda."
2. ihtiyacınız olandan daha fazla problem kartı oluş
turun bu sayede aralarından rastgele seçerek çeşitli
sorunlarla ani şekilde yüzleşmiş olacaksınız. Uma
rım bu rastgele kartların önemini kavramışsınızdır.
Ancak bu sayede karşınıza çıkan ani bir sorunun üs
tesinden gelebilirsiniz. Gerry beş-altı olası durumu
ezberlemek ve bunu bir dakika gibi bir sürede nak
letmek durumundaydı. Bölgeye uçması ve ardından
bir dahaki haberinde görmüş olduğu önemli herşeyi
anlatmak zorundaydı. Birçok durumu belirten çok
sayıda kart hazırladı.
3. Karıştırılmış kartlardan rastgele seçerek, kartın
belirttiği fikri okuyun ve size söylediğini yapın.
Gerry bunu bir deste kart alarak yaptı. Onlara dik
katlice baktı. Ve kartlar üzerinde yazılan olayları ha-
293
Zekanıa Süper-Performans İçin Hazırlayın
yali bir hava raporu şeklinde sundu. 4. Kartlarla
alıştırma yaparak reflekslerinizi kuvvetlendirin. Bu
çalışmayı, düşünmeden yapabileceğiniz duruma
kadar sürdürün. Gerry her gün iki üç defa, birer
saatlik çalışmalar yaptı. Bir hafta sonunda, rahatça
trafik durumunu sunabilecek Hale geldi. Çalış-
malarının sonunda, raporlarından birini teybe kay-
detti ve tekrar dinlediğinde raporun tam bir
profesyonel tarafından hazırlanmış olduğunu gördü.
Radyo istasyonu Gerry'nin performansından mem-
nun kaldı. Tabi onun, problem kartlarıyla çalıştığını bilmi-
yorlardı. Radyo müdürü nasıl olupta daha önce bu işi yap-
mamış olan birinin bu kadar iyi performans
gösterebildiğine şaşırıp kalmıştı. Gerry bu işten iyi para
kazandı ve diğer işleri için ikinci bir helikopter alarak bir
pilot kiraladı.
SOLİTAIRE OYUNU SİZİ EN ZOR DURUMA
DAHİ HAZIRLAR
"Oyun Teorisi" iş dünyasının çalışanlarının para ka-
zanma yeteneklerini geliştiren bir metoddur. Çalışanlar ha-
yali rekabet durumlarıyla yüzleştirilerek, sanki gerçekte
diğer şirketlerle savaşır hale gelirler. Bu bir oyun olmasına
karşın, zor bir durumdur ve gerçek hayattaki, iş rekabeti-
nin aynısıdır.
Bu bölümde gördüğünüz gibi, sıradan insanlar bu
oyundan çok şeyler öğrenebilirler. İnsanlarla mücadele
etmek yerine kartları kullanırız. Ama bu kartları burada
anlatıldığı gibi kullanırsanız çok etkili olurlar. Kartlara
yazdıklarınıza göre, sizi en zorlu koşullarda dahi başarıya
294
Zekanızı Süper-Performans İçin Hazırlayın
ulaştırırlar.
Mesela, problem kartlarının bir ev hanımını nasıl bir
TV tartışmacısına çevirdiğine, bir pilotu nasıl bir radyo
spikeri haline getirdiğine şahit oldunuz. İşte sizlere bu
kartlarla başarıya ulaşanlardan birkaç örnek:
• Genç bir adam daha önce hiç araba kullanmadığı
bir şehirde, limuzin şoförü olarak işe başladı, çünkü
kartlar ona, yerler ve adresler ili ilgili ihtiyacı olan
pratiği verdi.
• Büyük bir akaryakıt şirketinin halkla ilişkiler so
rumlusu, bir haber programına çıkmadan önce, ha
bercilerin sorabilecekleri olası sorulara kartlarla çalı
şıyor.
• Bir mahkum, kendisiyle görüşecek komitenin sora
bilecekleri olası sorulara kartlar yardımıyla çalıştı.
Sonuç, komite mahkumun cevaplarından tatmin oldu
ve erken tahliyesine karar verdi.
• Seyahati sırasında başka ülkelerin para birimleriyle
hesap yapmak zorunda kalan bir kadın, kartlar saye
sinde, pratik yaparak bunu başardı.
Son olarak Nick E. adlı bir arkadaşımın deneyimini
sizlere sunacağım. Patronu, kendisini yapmakta oldukları
bir otoyol projesini kamuoyuna anlatmakla görevlendir-
mişti. Nick'in sorunu, bu kadar çok insanla pot kırmadan,
aptal durumuna düşmeden konuşmaktı. Bunu başaramaya-
cağını düşünüyordu.
Nick şöyle diyor: "Hiçbir zaman kendimi iyi ifade
edemezdim. Arkadaşlar arasında bir sohbette bile, insanla-
rın bir süre sonra konuşmamdan sıkılacaklarından endişe
duyardım."
295
Zekanızı Stiper-Performans İçin Hazırlayın

Ama patrondan alınan bir talimat yerine getirilmeliy-

di. Nick bu ilgiyi sağlayabilmek için, kısa ve etkili cümle-
ler kurmak ve bazı soru işaretleri bırakmak gereğini dü-
şündü. Eğer insanlar soru soruyorlarsa, cevapları da ilgiyle
dinleyeceklerdi.
Peki Nick bu sorulara cevap verebilecek miydi? İlk
anda hayır. Ama kartlarla çalışması bazı şeyleri değiştirdi.
Otoyol projesiyle ilgili her bilgiyi ayrı ayrı kartlara yazdı.
Kartları karıştırdıktan sonra, bazılarını seçtiğinde okumuş
olduğu bilgiyi sanki kendisine sorulmuş olduğunu düşüne-
rek, bu şekilde çalıştı.
"Bir gece kendimi odaya kapatıp, kartlarla çalıştık-
tan sonra, sorulara karşı verilebilecek pratiği kazandığım XVI. BÖLÜM
gibi, kendime olan güvenimi de arttırdım. Ve basınla yap-
tığım ilk görüşmeden sonra kendime olan güvenim iyice DİĞERLERİNİN BİLGİLERİYLE
arttı. O gün aynı yerde, birkaç konuşmacı konuştuğu BEYİN GÜCÜNÜZÜ
halde, insanlar en iyilerinin benim olduğumu söylediler. ARTTIRMAK
Bu pratik çalışmalarımdan çok daha kolay oldu!
Evet simülasyon demekle anlatmak istediğimiz bun-
lardı. Aklınızı Süper-Performans için hazırladığınızda, Beyin gücünüzün az bir kısmını kullanarak başkala-
gerçek olayla karşılaştığınız an bu size çocuk oyuncağı rının sahip oldukları bilgilerden faydalanabilirsiniz. Birin-
gibi gelecektir. den borç alarak bir mal aldığınızda, bu malı alabilmeniz,
ne kadar borç aldığınıza bağlıdır. İş ve para piyasalarında
güçlü insanlar bu servetlerini ve güçlerini, başka insanla-
rın paralarını kullanmalarına borçludurlar.
Kitapta şu ana kadar beyin gücünüzü kullanmanın ve
geliştirmenin çeşitli yollarını gördük. Peki neden bu lider
konumdaki insanların yaptığını aklımızı kullanarak biz de
yapmayalım? Neden aklımızın bir kısmını, başka insanla-
rın bilgi ve tecrübelerini kullanmak için çalıştırmayalım?

296 297
 Diğerlerinin Biletleriyle Bevin Gücünüzü Arttırmak _____________
UZMANLARDAN BEDAVA ÖNERİ
NASIL ALINIR
Cyrus S. kendi işini kurduğunda, bunu yaparken bir-
den fazla teknik denedi. Teşvik alarak 100.000 $ lik bir
mağazayı yalnızca 25.000 $'a açmayı başardı. Bu işe girer-
ken, daha önce bu işi yapmış, başka kimselerin tecrübe ve
bilgilerinden faydalandı.
Aslında yanlış bir işe girmekten onu engelleyen şey
aklını kullanmasıydı. İlgisini çeken bir şirketle ilgili biraz
araştırma yaptı. Bu şirket bilgisayar işi için başvuranlara
teşvik veriyordu. Şirket müdürü, bunun çok karlı bir yatı-
rım olduğunu söylüyordu. İşi alırsa bu şirketin bayilerin-
den biri olacaktı.
Ama Cyrus yapmış olduğu araştırmada, teşvik almış
diğer firmalara gitti ve sahiplerinin işlerinden memnun ol-
madıklarını öğrendi.
Daha sonra başka bir bilgisayar şirketiyle çalışan
başka bayilere gitti ve onların iyi kazandıklarını öğrendi.
Hepsi işlerinden memnundular.Bu şirket yeni bayilikler
için ancak belli sayıda yeni üye alıyordu. Ve Cy bunu yap-
mış olduğu ilk araştırmada zorlukla kavrayabildi. Zaman
içinde araştırmaya devam etti ve bayilerden almış olduğu
bilgilerin güvenilir olduğunu anlacn. Şu anda Cy, mutlu bir
bilgisayar bayisi.
DÜNYANIN EN İYİ BEYİNLERİNİ
KULLANIN
Eğer şu anda söyleyeceklerimi daha önce deneme-
diyseniz, bu sizler için heyecanlı bir deneyim olacak. Şun-
ları öğrenmekten memnun olacaksınız:
298
_______ Diğerlerinin Bilgileriyle Bevin Gücünüzü
Arttırmak
Her alanda, sahasının uzmanı olan kişiler, bilgi
ve tecrübelerini sizinle paylaşmaktan mutluluk
duyacaklardır.
Genellikle her işimizi kendimiz yapmak isteriz ve
yardım istemekten nedenini bilmeden kaçınırız. Bilgi ve
öneriye gerek duyduğumuzda da gereksiz ve yanlış insana
gideriz.
• Bize pahalıya mal olan danışmanlara başvuru
ruz.
• Hiçbir pratik bilgisi olmayan ve gökdelenlerde
çalışan teorik insanlardan yardım isteriz.
Peki neden daha etkili ve birçok öneriyi bedava elde
edebilecekken danışmanlara para ödüyoruz? Neden işin te-
orik yanını bilen ama uygulamada hiçbir şey yapamayan
profesörlere bu kadar çok güveniyoruz? Gerçek uzmanlar
(öğrenmek istediğimiz işi bizzat yapanlar) bize yardım et-
mekten memnun olacaklardır.
Mesela, bir doktordan bedava tavsiye almak pek
kolay değildir. Çünkü onları öğrenmek, doktora binlerce
dolar paraya ve yıllarca süren eğitime mal olmuştur. Ama
bir doktordan tıpla ilgili olmayan alanlarda çok faydalı bil-
giler alabilirsiniz. Mesela bir doktor arkadaşım Ver-
mont'tan karlı bir arsa almamı teklif etmişti. Bunu söyler-
ken para ödemedi ve emlakçılıkla ilgili bilgisini benimle
paylaşmaktan mutluluk duydu.
Aynı şekilde, eğer Cyrus danıştığı bilgisayar mağa-
zası sahiplerine, kendinin de bir bilgisayar mağazası
açmak üzere olduğunu söyleseydi, ona yardım etmek iste-
meyeceklerdi. Çünkü rekabet işlerine gelmeyecekti.
Bu bizi başkalarının bilgi ve tecrübelerinden fayda
299
Diğerlerinin Bilgilerivle Bevin Gücünüzü Arttırmak _____________
lanmak için gerekli olan birinci kurala götürüyor.
Bedava bilgi ve öneri, size bunları vermekle bir
şey kaybetmeyeceğini düşünen insanlardan ko-
layca alınabilir.
Doğal olarak bu yöntemi sizi, yalnız iş hayatınızda
değil, özel hayatınızda da ve diğer konularda da kullanabi-
lirsiniz. Yapmanız gereken tek şey soru sormanız olacak-
tır.
NEDEN UZMANLAR YARDIM ETMEYE
İSTEKLİ OLURLAR
Uzman kişiler söyleseler de söylemeseler de, bu
özelliklerinden gurur duyarlar. Bu kimse herhangi bir ko-
nuda uzman olduğunda bundan gurur duyar ve başka in-
sanların bunu tanımaları hoşlarına gider. Bu yüzden çoğu
uzman kişi kendilerinden fikir alınmasından hoşlanırlar.
Bu diğerlerinin, üstün bilgilerini tanıdıklarını kabullendik-
lerinin ifadesidir.
Evet, hiç kimse ticari sırlar verecek değildir, ama ka-
riyerinizi geliştirmek için ihtiyacınız olan iş ya da özel
alanlardaki çoğu bilgi, ticari sır sınıfına girmez. Nereye
bakacağınızı bildiğinizde, aradığınız bilgiyi bulacaksınız.
Sorun çoğu insanın nereye bakacaklarını bilmemeleridir.
Birçok insanın yaptığı hata, pratik uzmanlar yerine,
profesyonellerden yardım almak istemeleridir. Şimdi şu
pratik uzman ve profesyonel uzman kavramlarına bir ba-
kalım.
Profesyonel Uzman: Bir konu hakkında daha
önce çalışmış olan ve bu konuda para karşılığı in-
300
_____________ Diğerlernin Bileilerivle Bevin Gücünüzü Arttırmak
sanlara danışmanlık yapan kişi. Pratik Uzman:
Herhangi bir alanda gece gündüz demeden
çalışan, ve bilgisini kitaplardan ziyade pratik
deneyim ve çalışmalarından elde eden kişi.
Bu tabiki, hasta olduğunuzda doktor, ya da suçlandı-
ğınızda avukata gitmeniz anlamına gelmez. Burada özel
bir konuda, çalışmalarınıza yön verecek ya da kolaylaştıra-
cak öneriler hakkında konuşuyoruz.
Ralph I.'in çalıştığı şirket araba alma konusunda tav-
siye istiyordu. Şirkettekiler otomobil dergilerinden pek
faydalanamıyorlardı. Onun yerine Ralph'e danışıyorlardı.
Kendilerine herhangi bir yerden çok daha iyi tavsiye vere-
ceğini biliyorlardı. Peki Ralph'in sırrı neydi. Basit: Yerli
ve yabancı arabalarla iş yapan birçok insan tanıyordu.
Ne zaman bir arabayla ilgili bilgi sahibi olmak istese
bu arkadaşlarıyla temas kuruyordu. Ralph bu bağlantıları,
şirket kendisine ilk defa birkaç araba alması için görev
verdiğinde kurmuştu.
Ralph şunları söylüyor: "Bu iş aynı zamanda araba-
ların bakımı ve eskidiklerinde değiştirilmesini de içeriyor-
du. İş bana ilk defa verildiğinde bu konuda hiçbir şey bil-
miyordum. Hala gereksinim duyduğum her bilgiyi
bilemiyorum, ama nereden öğrenebileceğimi biliyorum.
Şirketimdeki insanlar araba almak istediklerinde de onlara
bu şekilde yardım ediyorum. Arkadaşlarım bana, öğren-
mek istediğim aracın hızını, ikinci el satışını, yedek parça
durumunu ve ihtiyacım olan her bilgiyi veriyorlar."
Ralph kimden bilgi alabileceğini iyi biliyor ve bunu
arkadaşlarına yardım etmekte kullanıyor.
Şimdi buna benzer bilgi-ağlannın size nasıl faydalı
olacağına bakalım.
301
Diğerlerinin Bilgileriyle Beyin Gücünüzü Arttırmak ______________
KENDİ BİLGİ-AĞIN1ZI OLUŞTURUNUZ
Size, aradığınız anda ve aradığınız konuda yardım
edebilecek ve yardım etmekten kaçınmayacak insanların
bulunduğu bir listeniz varsa, işte bu liste hayatınızda
büyük değişikliklere yol açabilir. Bu listeye Bilgi-Ağı di-
yoruz. Kendi beyin gücünüzle başkalarının bilgi, birikim-
lerini kullanmayı başardığınız an şu gibi avantajlar elde
edersiniz:
• Kendinize daha büyük hedefler koyarsınız.
• Kariyerinizi yönlendirecek en doğru önerileri
almış olursunuz.
• Önünüzü açıcak şansları değerlendirme olana
ğınız olur.
• Hayati kararlar alma durumunda, doğru kararı
verebilecek yeterli bilgiye sahip olursunuz.
• Bilgisiz kişilerce yapılabilecek çeşitli hataları
yapmazsınız.
• İhtiyacınız olduğunda, gereken bilgiyi nereden
alacağınızı bilirsiniz.
Bu metodu kullanmadan önce tam olarak neyi istedi-
ğinizi belirlemelisiniz. İşiniz hakkında bilgi edinmek mi
istiyorsunuz? Böylece işinizde yükselmek mi istiyorsu-
nuz? Yeni iş olanakları hakkında araştırmaya mı ihtiyacı-
nız var? Yoksa boş zamanlarınızda yaptığınız özel bir iş
hakkında mı sorunuz var?
Sorununuzun ne olduğunu tespit ettikten sonra, bu
alanda size yardımcı olabilecek, ne kadar çok insan oldu-
ğunu göreceksiniz. Listenize şu isimlerle başlayın.
Charlie N. bir gazete muhabiriydi ve sıradışı hedefi
302
--------------------- Diğerlerinin Bilgileriyle Beyin Gücünüzü Arttırmak
vardı. Hedefi gazete yöneticiliğine geçmekti. Sorun, genel
olarak iş hakkında az bir bilgisi vardı, ve gazete yöneticili-
ği hakkında fazla bir şey bilmiyordu.
Charlie şöyle anlatıyor: "Bir gazeteci, sıradan bir in-
sana göre çok geniş bir ağ-bilgisi kurabilme şansına sahip-
tir. Ama böyle bir bilgi-ağının amacımda bana ne kadar
faydalı olabileceğinin farkına varana kadar, hiç düşünme-
miştim. Bana torpil yapılmasından değil, bir gazete nasıl
yönetilir, bu konuda alabileceğim yardımlardan bahsedi-
yorum."
Charlie kendi gazetesinde ve diğer gazetelerde tanı-
dığı çalışan arkadaşlarından oluşan bir liste yaptı. Peki bu
insanlar Charlie'nin listesinde olduklarını biliyorlarmıydı?
Hayır. İkinci kural:
Bilgi-Ağı için seçtiğiniz insanlar, aslında böyle
bir ağın olduğunu bilmek zorunda değiller.
Charlie tabi ki, bu arkadaşlarını arayıp "Tebrikler!
Bilgi-Aği'mı oluşturan listeye girdiniz" demedi. Yaptığı
şey, her birinin ona ne gibi yardımda bulunabilecekleriydi.
Sonra bu ağı oluşturan üyelerle temasa geçerek konuya gi-
recekti.
İşte Charlie'nin Bilgi-Ağı sayesinde öğrenmeyi plan-
ladıklarından bazıları:
• Gazete yöneticileri nasıl yetişir
•• İşverenlerin aradıkları şartlar
• En iyi işler nerede bulunur
• Gereken özel bir çalışma ya da egzersiz var mı
• Ücretler ne durumda
• Gazete yöneticilerinin çalışmak istedikleri popü
ler gazeteler
303
Diğerlerinin Bilgileriyle Bevin Gücünüzü Arttırmak _____________
Başvurulabilecek gazeteler Ekstra bilgi için
kontak kurulabilecek diğer isimler
Charlie bu insanlarla temas kurarak, aldığı bilgileri
amacına ulaşmakta kullandı. Bu bilgiler bazı incelikleri ve
önemli noktaları içeriyordu ki, bunları başka bir kaynaktan
edinmesine imkan yoktu.
Sonunda Charlie bu somut bilgiler ve tavsiyeler sa-
yesinde istediği yere geldi. Son duyduğumda orta batıda
büyük bir gazetenin müdürüydü. Eminim ki, Charlie'nin
daha büyük hedefleri var ve onları da başaracak.
BİLGİ-AĞINIZI NASIL GELİŞTİRİRSİNİZ
Bilgi ağınız siz istediğiniz sürece gelişecektir. İşte
üçüncü kuralımız:
Listedeki isimleri kullanarak, listenize yeni
isimler ekleyebilirsiniz.
Charlie'de bunu yapmıştı. İlk başta listesinde bir dü-
zine kadar isim varken, arkadaşları sayesinde bu iki misli-
ne çıktı.
Marjorie G. posta yoluyla takı eşyası satma kararı al-
dığında, posta satışı hakkında hiçbir şey bilmiyordu.
Marjorie şöyle anlatıyor: "Konuyla ilgili birkaç kitap
okuyarak biraz bilgi edinebildim. Ama bana gerekli olan,
reklamlar, fiyatlar, postayla satış metodlan gibi pratik, işin
içinde olan bilgilerdi."
Birçok insanın postayla satış işiyle ilgilenen pek
fazla arkadaşı yoktur. Marjorie de istisna değildi. Peki ne
olacaktı? Daha liste hazırlığı yapmadan işten vaz mı geçe-
304
______________ Diğerlerinin Bilgileriyle Bevin Gücünüzü Arttırmak
çekti? Hayır. Marjoire bir liste oluşturdu. Listede:
• Bir kuyumcu
• Bir hediye mağazası sahibi. Aynı zamanda postay
la satış da yapıyordu.
• Ticaret odası üyelerinden biri
• Bir reklam ajansı çalışanı
Marjorie şöyle anlatıyor: "Evet liste dört kişiden olu-
şuyordu ve bu yeterli değildi. Ama arkadaşlarıma ne yap-
mak istediğimi anlattığımda bana birçok isim verdiler.
Böylece bir hafta içinde listem dört kişiden ondört kişiye
yükseldi"
Kuyumcu bir ithalatçıyı, mağaza sahibi bir başka ku-
yumcuyu tanıyordu. Listedekiler bu şekilde başka isimler
vererek, bana birçok yeni isim kazandırdılar. Bu şekilde
Marjoire'nin bilgi-ağı oluşmuş oldu.
"Bir ay içinde bu insanlardan aldığım öneriler saye-
sinde, yüzlerce kitap okumaktan veya onlarca seminere
gitmekten daha fazla bilgi edindim."
Aldığı öneriler iyi olmalıydı. Marjorie daha işin ba-
şında iyi bir kar elde etti ve işini başarıyla sürdürdü. Şu
anda büyük bir fabrikanın başında ve yılda milyonlarca
dolar kazanıyor.
TANIMADIĞINIZ İNSANLARDAN NASIL
YARDIM ALABİLİRSİNİZ
Bu noktada bana çok sorulan bir soru, tanımadığınız
bir insandan nasıl yardım alabileceğiniz sorusu oluyor.
Evet, uzmanlar size bilgi vermekten memnun ola-
caklardır (tabi bu onların zararına olmadığı sürece). Peki
305
 ama onlara ilk anda nasıl ulaşacaksınız. Bu soru çoğu
kimse ve belki de sizin tarafınızdan da merak edilen bir
sorudur.
Cevabı bir antika kolleksiyoncusu olan Victor
D.'dan alacağız. Victor bu kitapta görmüş olduğunuz bir-
çok insanın aksine, bu bilgi-ağını ticaret ya da iş alanında
Dieerlernin Bilgileriyle Bevin Gücünüzü Arttı
kullanmadı. Victor ve karısı hafta sonlarını çeşitli mağaza,
eskici dükkanları ve pazarları dolaşarak antika bir şeyler
bulmaya çalışıyorlardı.
Victor şöyle anlatıyor: "Hala öğrenmem gereken çok
şey vardı. Aldığım bazı antikaların daha sonra para etme-
diklerini ve değersiz olduklarını öğrendim. Ama antika ko-
nusunda kimden sağlıklı bilgi alabilirdim. Satıcılar bana
mal satmak istediklerinden doğruyu söylemeyeceklerdi.
Bende onlardan bazı uzmanlann ve diğer kolleksiyoncula-
nn isimlerini öğrendim."
Satıcılar ona istediği isimleri vermekte bir sakınca
görmediler. Böylece Victor'un bir bilgi-ağı oluşmuş oldu.
Victor bu insanlarla temas kurabilmek için çeşitli yollar
denedi. Hepsi de işe yaradı. İşte bunlardan bazıları:
1. Size isim verenin adını kullanın. Mesela,
"Taşra Antikacılık'dan John Smith bu soruyu ce
vaplayabileceğiniz! söyledi" gibi.
2. Kişiye iltifat edin. "Siz Amerikan tarihinin mo
bilyayla ilgili, gelmiş geçmiş en önemli ismisiniz.
Benim bu konuda bir sorunum var. Umarım yar
dım edersiniz." gibi.
3. Yardım için direk giriş yapın. "Ben Amerikan
antikaları toplamaya yeni başladım. Ama aldığım
bir parçanın taklit olup olmadığını anlayamıyo
rum. Lütfen bana yardım edermisiniz?"
MÜŞTEREK İLGİ-AĞI OLUŞTURUN
Şimdi ikinci kuralı tekrar edeceğiz. Hatırlayacağınız
üzere ikinci kural, listenize eklediğiniz kişilerin, aslında
bir Bilgi-Ağınız olduğunu dahi, bilmelerine gerek olmadı-
ğını söylüyordu.
Şimdi bu kuralı şöyle düzenliyoruz:
Bilgiler en iyi şekilde müşterek İlgi-Ağı oluştu-
rularak öğrenilir. Bu ağda her bir üye kendi bil-
gisini diğeriyle paylaşır.
Bu müşterek İlgi-Ağı, tıpkı ülke bazında faaliyet
gösteren kulüp ve gönüllü organizasyonlar gibidir. Bura-
larda parasal çıkar yoktur. Memur ya da maaş yoktur. İn-
sanlar istedikleri için sevdikleri konularla ilgilenen diğer
insanlarla tanışmak için buralara gelirler. Beyin Gücü'niin en
önemli kullanım alanlanndan biri de bu tip yerlerdir.
Çünkü buralarda aynı anda birçok insanın fikirlerini, dü-
şüncelerini öğrenebilirsiniz.
Arthur V kişisel bilgisayarlar (PC) çıktıktan kısa bir
süre sonra bir tane satın aldı. Ama kullanmasını bilmiyor-
du.
Şöyle anlatıyor: "Kullanım klavuzu yalnızca açma ve
kapama işlemlerini gösteriyordu. Aslında bir süre önce
bilgisayar kursu almıştım ama onlar çok geneldi. Bana bil-
gisayarı kullanabilecek ve işlerimi yapabilecek bir yardım
gerekiyordu."
Arthur müşterek bir İlgi-Ağı kurmaya karar verdi.
Bilgisayarı aldığı şirkete giderek, aynı bilgisayardan alan
diğer müşterilerin isim ve telefonlarını aldı. Onları araya
rak bir ağ kurmak niyetindeydi.
"Cevaplan muhteşemdi. Hepsi de aynı isteği taşıyor
307
Diğerlerinin Bilgileriyle Beyin Gücünüzü Arttırmak _____________
du. Bir araya gelerek bilgi alış verişinde bulunduk. Yar-
dımları olmadan bilgisayarımı bu kadar iyi kullanamaz-
dım. Hala ayda bir kez toplanıyoruz."
Art'm içinden yer aldığı tek ilgi ağı bu değildir. Bil-
gisayarını kullanmasını öğrendikten sonra, bazı muhasebe
programları üzerinde düşündü. Bazı basit muhasebe prog-
ramları yazdı ve işe yaradığını gördü.
Bu İlgi-Ağı Arthur'un çok işine yaradı. Bilgisayarını
iyi kullanmasını öğrendikten sonra ticari bir program
yazdı.
"Birden ülke bazında diğer bilgisayar kullanıcıları-
nın da, benim gibi ticari programlar yazabileceğini düşün-
düm. Ve bir bilgisayar dergisinde gördüğüm küçük bir
ilan, tahminlerimi doğruladı. Bu ilan benim gibi, diğer
programcılarla ilişkide bulunmak isteyen bir başka prog-
ramcı tarafından verilmişti. Ona yazdım, o da bana ve
diğer arkadaşlara yazdı. Böylece müşterek bir İlgi-Ağımız
oluştu."
Peki Arthur bu programlar sayesinde para kazandı
mı?''"
Gülümseyerek cevap veriyor: "Para o kadar önemli
değil. Önemli olan çok şey öğrenmem."
MÜŞTEREK İLGİ-AĞI OLUŞTURMAK
İÇİN GEREKEN İKİ ŞEY
Kendi müşterek İlgi-Ağınızı oluşturmak için yapaca-
ğınız iki şey var.
1. Diğer üyelerin isimlerini, adreslerini bulmak.
2. Bu kişilerle temasa geçmek.
308
Diğerlerinin Biletleriyle Reyin Gücünüzü Arttırmak
Bu iki şartın nasıl gerçekleştirildiğini gördünüz. Art-
hur bilgisayarını aldığı şirketten, diğer kullanıcıların adla-
rını aldı ve onlarla temasa geçerek kendi müşterek İlgi-
Ağını oluşturdu. Daha sonra da bir dergi yoluyla başka ar-
kadaşlar tanıdı. Ve yeni bir İlgi-Ağı oluşturdu.
Art'm kurmuş olduğu ilgi ağı üyeleri evlerinde ziya-
ret ediyordu. Bu şekilde birbirleriyle ilişki içine giriyorlar-
dı. Diğer taraftan ilgi ağıyla oluşturulan muhasebe progra-
mı sayesinde, aylık gazete ve kişisel iletişim yoluyla
ilişkileri gerçekleşiyor.
Bu bilgisayar programıyla ilgili oluşan müşterek İlgi-
Ağının üyelerinden biri de Shervvin R. idi. Sherwin Bir
iktisatçıydı bilgisayarcı değildi ve programların bu
yönleriyle ilgileniyordu. Aradığı şey ise bilgiydi.
"iktisatla ilgili fikirlerimizi birbirimizle paylaşıyo-
ruz. Ama bu, ticari bir amaçla değil, sadece hobi olarak
yapılıyor." diyor Shenvin.
Belki de, neden bu insanların mali danışmanlar ya da
iktisat bürolarından yardım almadıklarını merak ediyorsu-
nuzdur.
"Aslında o tip yerlerden de faydalanıyoruz. Daha
sonra bir araya geldiğimizde öğrendiklerimizi tartışıyor ve
diğerlerinin bilgilerinden bir sentez oluşturuyoruz."
Mesela Shenvin belli başlı bir konuyu araştırırken,
bir diğeri başka bir konuyu araştırıyor. Sonra bir araya gel-
diklerinde bu konuları birbirlerine anlatarak, geniş bir
bilgi dağarcığına sahip oluyorlar.
Peki bu çalışma onlara ne kadar yararlı oldu?
Shenvin şöyle diyor: "Bir çoğumuz mali danışman-
lardan ve iktisat bürolarından daha iyi çalışıyoruz."
309
 Diğerlerinin Biletleriyle Bevin Gücünüzü Arttırmak
BİRİNCİSİ BİLGİ-AĞININ A VA NTAJLARI
Kişisel Bilgi-ağlarıyla ilgili iki örnek gördünüz.
1. İhtiyaç duyduğunuzda soru sorabileceğiniz, uz
manlardan oluşan bir Bilgi-Ağı;
2. Öğrendiklerini ve tecrübelerini sizinle paylaşa
cak ve bunu kişisel merak amacıyla yapan insan
lardan oluşan müşterek bir İlgi-Ağı.
Her iki alanda da Beyin Gücü'nüz devrededir. Daha
önceki bölümlerde bu Beyin Gücü'nüzü açığa çıkarma ve
verimli kullanabilme konusunda tavsiyeler verilmişti. Bu
bölümde Beyin Gücü'nüzü başkalarının bilgilerinden fay-
dalanmak amacıyla kullanıyorsunuz.
Evet insan her şeyi bilemez. Ama Bilgi-Ağı sayesin-
de bilgiye kolayca ulaşabilirsiniz. Bilgi-Ağının avantajı:
Ne zaman özel bir bilgiye ihtiyacınız olsa, onu
nereden öğreneceğinizi bilirsiniz.
Bilgi-Ağında yardımınıza koşacak uzmanlar, kişisel
İlgi-Ağında yardıma hazır ve konu hakkında bilgili insan-
lar vardır. Her ikisinde de aradığınızı bulacaksınız.
Aslında her şeyi bilmekle, bu bilgileri kısa zamanda
birilerinden almak arasında pek az bir fark vardır. Birçok
bilgiyi akıllarında tutabilen insanlara hep hayret etmişiz-
dir. Ama Albert Einstein ve Henry Ford gibi isimlerden,
bilgiyi ezberlemek yerine, başka birinden edinmenin çok
daha kolay olduğunu öğrendik.
Einstein, herhangi bir kitapta bulabileceği bilgileri
ezberlemeye gerek olmadığını, bu bilgilere her zaman ula-
şabileceğini Ford ise, başkalarından kolayca alabileceği
310
______________Diğerlerinin Bilgileriyle Bevin Gücünüzü Arttırmak
gereksiz bilgilerle kafasını doldurmasının ne kadar gereksiz
olduğunu savunmuştu.
Aslında bu Bilgi-Ağlarını kurduğunuzda, yaptığınız iş
Einstein ve Ford'un yaptığından farklı değildir. Her ne kadar
bir fizik dahisi ya da başarılı bir otomotiv üreticisi olmasanız
da, onları başarıya ulaştıran yoldan faydalanabilirsiniz.
Hedeflerinize ulaşmak için başkalarının fikirlerinden
yararlanmalısınız.
BEYİN GÜCÜNÜZÜ KULLANMA YI HA YA TİNİZİN
ÖNEMLİ BİR PARÇASI HALİNE GETİRİN
Sizlere bu teknikleri ilk kez ben gösterdim. Birçok
insan, beyninin güçlerinden habersiz bir yaşam sürer. Ama bu
kitaptaki ondört konuyu öğrenmekle yaşamı tümden değişir.
Beyin Gücü'nün ona getirdikleriyle daha başarılı ve mutlu
olur. Ve neden daha önce bu teknikleri öğrenmediği için
pişmanlık duyar.
Bir şey daha söyleyeceğim. Kimse bu kitaptaki etkili
metodları bir okuyuşta kavrayamaz. Çünkü bu kitap tama-
men yeni; düşünme teknikleri, öğrenme, hatırlama, muha-
keme gibi konulan içermektedir.
Şu anda kitabı okudunuz ve teknikler hakkında fikir
edindiniz. Şimdi sıra uygulamaya geldi. Her tekniği birer
birer ele alın ve yaşamınızda uygulamaya koyun.
Beyin Gücü'nüzü kullanmanın yolları birçok örnekle
açıklanmıştır. Bu kural ve örnekleri haftalar, aylar, yıllar
boyunca uygulamaya devam ettiğinizde, şu anki durumu-
nuzdan ne kadar ileriye gittiğinizi göreceksiniz. Zihninizin
harika yanlarını ortaya çıkaracaksınız.
311