Araling Panlipunan 3

4th Quarter
Week 4
(Sinugbuanong Binisaya)

LEARNING ACTIVITY SHEET

Division of Surigao del Sur
Disclaimer: This Learning Activity Sheet (LAS) is based from the Self-Learning
Modules, Learner’s Materials, Textbooks and Teaching Guides released by
DepEd Central Office. Furthermore, utilization of duly acknowledged external
resources is purely of non-profit, for educational use and constitutes fair use. All
Rights Reserved.

Development Team Quality Assurance Team

Developer: Marife M. Roa Evaluator/s: Jean C. Dominguito, Dickie

Mercader, Annaliza B. Naranjo, Maritess S.
Lasay, Uni-san M. Otagan

PSDS/DIC: Arlene B. Sumabat

Uldarico B. Luarez

Learning Area EPS: Dr. Analiza G. Doloricon

LAS Graphics and Design Credits:

Title Page Art: Marieto Cleben V. Lozada
Title Page Layout: Bryan L. Arreo
Visual Cues Art: Ivin Mae M. Ambos

For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education – Division of Surigao del Sur

Balilahan, Tandag City

Telephone: (086) 211-3225

Email Address: surigaodelsur.division@deped.gov.ph
Facebook: SurSur Division LRMS Updates
Facebook Messenger: Learning Resource Concerns

Telefax:
 Pamantayan sa Pagkatuto:
Natatalakay ang pinanggalingan ng produkto ng
kinabibilangang lalawigan ( MELC 4 AP3 Q4 Week 4 )

Mga Katuyuan: Pagkahuman niini nga leksyon ikaw

gilauman nga:

o Naila ang mga produkto nga makita sa kaugalingong

probinsya ug rehiyon,
o Nahulagway ang mga produkto nga anaa sa
kaugalingong probinsya ug rehiyon; ug
o Napakita ang importansya sa hustong paggamit sa
natural nga mga kahinguhaan og pagpadayon sa
pagpanginabuhi sa mga tawo sa kaugalingong
probinsya ug rehiyon.

Mga Buluhaton sa Estudyante

Leksyon

Ang kadaghanan sa mga rehiyon sa nasud adunay mga

produktong pang-agrikultura. Usa niini ang rehiyon sa CARAGA.
Ang pagka-agrikultural niini mao ang gikuhaan sa hilaw nga mga
sagol aron makahimo og mga produkto nga ibaligya, aron mao
ang kuhaan sa panginahanglan ug panginabuhian sa mga
probinsya nga sakop sa rehiyon. Adunay talagsaong mga produkto
ang matag probinsya nga nag-gikan sa natural nga mga
kahinguhaan niini.

1
Produkto sa Agusan del Norte

Bahin sa industriya sa bugas, ang Agusan del Norte ang nag-

suporta sa panginahanglanon sa rehiyon. Tone-tonelada nga bugas
ang gipadala sa mga kasikbit nga probinsya, mao nga gitawag kini
og Rice Granary sa rehiyon. Adunay produkto nga gikan sa dagat
sama sa isda, diin nag-una niini ang bangus ug lukon nga gibaligya
sa merkado o palengke ug gipa-angkat sa kasikbit nga mga
probinsya sa Caraga.

Produkto sa Agusan del Sur

Adunay lapad nga kayutaan ug katubigan ang Agusan del

Sur nga gitawag og marsland nga anaa sa tunga sa probinsya.
Taas ang produksyon sa pagmina og bulawan, ug ang bag-ong
gikalingawan sa mag-uuma karon mao ang pagtanom og rubber
tree.
Sa produksyon pang-agrikultura, abunda sila sa mais, saging,
ug abaka. Daghan ang nadani nga magpundar og negosyo sa
probinsya tungod kay ang lokasyon gipatungaan og duha ka
dagkong lungsod nga mao ang Butuan ug Davao.

Produkto sa Isla sa Dinagat

Taas ang nahimo nga industriya sa kadagatan busa ang

ekonomiya niini nga prboinsya nagmalambuon.
Daghang mga isda ang makuha sama sa lapu-lapu,
matambaka, katambak, nukos, tulingan, barilis ug banagan. Kini
gidala ug gipang-angkat sa kasikbit nga probinsya ug rehiyon sa
bisayas. Gitawag ang probinsya og Marine Sanctuary nga anaay gi-
aprobahan sa local nga gobyerno nga usa ka ordinansa aron
maprotektahan ang bahandi sa kadagatan .
Sa pang-agrikultura, adunay ilang mga abot nga humay, mais
ug lubi. Kung minerales ang hisgutanan, daghan usab ang
nakadeposito nga bulawan ug puthaw niini nga probinsya.

2
Produkto sa Surigao del Norte

Ang Surigao del Norte adunay lapad nga kadagatan nga

naglangkob sa probinsya. Usa sa mga nag-una nga produkto mao
ang bulad nga isda. Abunda usab sila sa mga produkto nga gikan
sa dagat sama sa mga barilis, nukos, isda sa bato ug guso. Aduna
usab kini usa ka lapad nga panagatan nga gigikanan sa mga
banagan, bangus ug alimango. Halapad usab nga linaw ang
gigikanan sa pijanga, tilapia ug karpa. Kini gibaligya ug gipang-
angkat sa nagkalain laing mga probinsya ug kasikbit nga rehiyon
sa nasud.
Kung produktong pang-agrikultura usab, ang probinsya wala
nagpa ulahi. Abunda sila sa produksyon sa humay, mais, lubi,
abaka, soybean, ug kape.

Produkto sa Surigao del Sur

Makita ang maayo nga kalidad sa kahoy sa lasang sa Surigao

del Sur. Kini mao ang narra, pula ug puti nga lawaan, mayapis,
almon, apitong, yakal, bagtikan, magkuno, tanguile, rattan ug uban
pa nga mga kahoy. Anaa usab sa kabukiran dinhi ang minerales
nga bulawan, nikel ug karbon. Abunda usab kini sa bahandi sa
dagat sama sa gangis, barilis, lapu-lapu, tikos ug uban pang mga
isda. Adunahan usab kini sa mga seaweed sama sa guso ug lato.

3
Buluhaton 1: Produkto Mo, Ilhon ko!

Direksyon: Ilha kung unsa nga mga probinsya ang gihisgutan nga
mga produkto. Pilia sa kahon ug isulat sa papel ang saktong tubag.

Agusan del Norte Surigao del Norte

Agusa del Sur Surigao del Sur

Isla sa Dinagat

1. Abunda sa mais, saging ug abaka.

2. Usa sa mga nag-una nga produkto mao ang bulad nga isda.

3. Abunda sa seaweed sama sa guso ug lato.

4. Abunda sa humay nga maoy nakasuporta sa panginahanglanon

sa rehiyon.

5. Daghan ang mga isda nga makuha sa dagat sama sa lapu-lapu,

matambaka, katambak, nokus ug uban pang mga isda.

4
Buluhaton 2: Produkto Mo, Ihulagway ko!

Direksyon: Pangitaa sa Hanay B ang paghulagway sa mga

probinsya nga anaa sa Hanay A. Isulat sa papel ang letra sa
saktong tubag.

A B

1. Agusan del Norte A.

2. Agusan del Sur B.

3. Isla sa Dinagat C.

4. Suriga del Norte

D.
5. Surigao del Sur

E.

5
Buluhaton 3: Kinaiyahan, Mahalon ko!

Direksyon: Magsulat sa papel og 2-3 ka parapo mahitungod sa

saktong paggamit sa kinaiyahan aron mapadayon ang
panginabuhian sa tawo. Maghatag ug pananglitan.

Rubriks
5 4-3 2-1
Ang ideya klaro nga Ang ideya klaro nga Dili klaro ang ideya
pagkahan-ay. Ang nakahan-ay. Adunay ug walay
mga rason sakto ug rason ug pananglitan.
sibo sa ideya ug pananglitan.
gisuportahan sa klaro
nga mga
pananglitan

6
 Pagsukod sa Nahibaluan

Tugon: Pilia ang letra sa insaktong tubag ug isulat kini sa imong

papel.

1. Unsa nga mga produkto ang gikan sa Agusan del Sur ?

A. abaka, saging, niyog C. mais, saging, abaka
B. mais, saging, kape D. tubo, abaka, niyog

2. Nganong gitawag og rice granary sa rehiyon ang probinsya

sa Agusan del Norte?
A. daghan ang maani nga humay
B. nakasuporta kini sa ilang probinsya
C. tonelada ang maipadala nga humay sa mga kasikbit nga
probinsya
D. tungod kay humay ang ilang gitanom sa ilang lupa ug
nakahatag kini og problema kanila

3. Unsa nga probinsya sa CARAGA ang gi aprobahan sa lokal

nga gobyerno ang usa ka ordinansa aron maprotektahan ang
bahandi sa kadagatan?
A. Agusan del Norte C. Surigao del Norte
B. Isla sa Dinagat D. Surigao del Sur

4. Ang Surigao del Norte adunay lapad nga kadagatan nga

naglangkob sa probinsya. Unsa ang nag-una nga produkto
nga gibaligya ug gipa-angkat sa nagkalain laing mga
probinsya ug kasikbit nga rehiyon sa nasud?
A. pijanga, tilapia ug karpa C. nokus, isda sa bato, guso
B. tulingan, barilis, banagan D. tikos, lapu-lapu, barilis

7
5. Sa imong pangagpas, asa pwede dalhon ang mga produkto
sa matag probinsya nga abunda sa bahandi sa dagat? Ngano
man?
A. sa mga layo nga munisipyo, aron walay kompetensya
B. sa kasikbit nga mga munisipyo, aron dali mahalin ang
produkto
C. sa mga probinsya nga layo sa baybayon, aron usab sila
makatilaw sa lab-as nga mga isda ug uban pa
D. sa mga layo nga probinsya o layo sa kadagatan, aron dali
madaot ang mga isda ug uban pa

Giya sa Pagkorek

Buluhaton 1 Buluhaton 2 Buluhaton 3

1. Agusan del Sur 1. C Ang tubag
2. Surigao del Norte 2. A nagdepende
3. E
3. Surigao del Sur Sa bata
4. B
4. Agusan del Norte 5. D
5. Isla ng Dinagat

References

Araling Panlipunan 3
Learners Material : Pahina 417-426
WWW.Google.Com

8
9