Dongeng Budak Pahatu

Jaman baheula aya dua budak pahatu, lanceukna lalaki,ari adina awéwé. Imahna deukeut
hiji leuweung anu loba tangkal bubuahan nu ngarareunah, kayaning pari, kupa, pining, jeng
saliana.

Dina hiji mangsa barudak téh rék ngala buah kupa ka leuweung. Barang dating ka
leuweung, lanceukna nyarita, “Nyai, Akang rék ngala bubuahan, ku Nyai pulungan!”
“Heug,Akang” ceuk adina.
Térékél budak téh naék. Barang keur jongjon ngala kupa,léor aya oray sanca
nyampeurkeun adina anu keur diuk nyanghunjar nyarandé kana catang.
Gep oray téh ngégél kana sukuna. Budak téh ngahariring ngawih.
“Kang tulungan, Kang tulungan! Aya anu gagarayaman kana bitis jeung ngégélan cing
geuwat kuring tulungan!”
Usap baé, Nyai, meureun sireum!” ceuk lanceukna.
Budak awéwé téh sapanjang bisa ngomong kénéh mah teu eureun-eureun ngawih ménta
tulung tapi ku lanceukna teu ditolih, marukankeun sireum baé. Tungtungna leg baé budak téh
diteureuy buleud, tuluy oray téh asup ka leuwi.
Lanceukna reuwaseun naker sabab adina teu kecét-kecét. Manéhna tuluy turun, sanggeus
di handap reuwaseun pisan sarta nyangka yén adina dihakan oray. Tulut disused tapak oray
téh. Kabeneran barang datang kahiji tempat kapanggih oray keur gulang-guling baé teu
bisaeun indit. Budak lalaki ngadéngé manuk haur disada, pokna “Cukrih, cukrih, turih ku
pucuk eurih.”
Teu talangké deui beuteung oray diturih. Goréhéh téh adina kapanggih tina jero beuteung
oray, terus dibawa balik. Barang datang sok adina téh digolérkeun di tengah imah, ku
manéhna digeberan bari ngawih.
“Geber-geber hihid aing
Hihid aing kabuyutan
Titinggal nini awaking”

Kerenyed suku budak téh usik. Pok deui lanceukna ngawih. Kerenyed deui awakna usik.
Kitu baé satuluyna, nepi budak awéwé téh hirup deui.