2

ARALING
PANLIPUNAN
Ikatulo nga Kwarter – Modyul 9:
Naka-apil sa mga Proyekto o mga
Sugyot nga Nagpalambo sa Kaayohan
sa Komunidad
ARALING PANLIPUNAN – Ikaduha nga Grado
Alternative Delivery Mode
Una nga Kwarter – Modyul 4 : Ang mga Naglangkub sa Komunidad
Unang Edisyon, 2020

Batas Republika 8293, Seksiyon 176 naga ingon nga dili mahimong makaangkon og
katungod sa copyright sa bisan unsa nga tagsulat ang gobyerno sa Pilipinas. Bisan pa man,
kinahanglan una ang pagtugot sa ahensya sa gobyerno nga nagpatuman sa tagsulat kung kini
mahimong pagkakitaan. Apil sa mga pwede nga buhaton sa maong ahensya ang pagtakda sa
mahimong bayad.

Ang mga tagsulat sa (istorya, basahon, balak, kanta, hulagway, ngalan sa produkto o brand name,
tatak o trademark, salida sa telebisiyon, pelikula, atbp.) nga ginamit niini nga modyul nagpanag-iya
sa copyright nianang mga gihisgutan. Paningkamutan nga matultulan sila para makuha ang ilang
pagtugot sa paggamit sa mao nga mga materyales. Wala giangkon sa mga nagmantala ug sa nagsulat
ang katungod isip tag-iya niini. Ang unsa man nga gamit gawas niining modyul, kinahanglan ang
pagtugot gikan sa orihinal nga pagsulat.

Walay bisan unsa nga bahin o parte niining materyales ang mahimong kopyahon o ipatik sa unsa man
nga pamaagi nga walay pagtugot sa departamento.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat : Alexander B. Flores
Editor : Dr. Bazil T. Sabacajan, Melodyn U. Tabamo,
Claire B. Dagaraga, Carlito J. Sagocsoc, Jr.
Tagasuri : Nelson G. Abelo, Ingrid T. Salugsugan, Daisy Y. Tabalba
Arniel M. Canales
Tagaguhit : Menzie M. Bayucot
Tagalapat : Jackielou D.Tabamo, Siegfred R. Pulgarinas
Tagapamahala : Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III, Regional Director
Mala Epra B. Magnaong, CLMD Chief
Dr. Neil A. Improgo, Regional EPS-LRMS
Dr. Ray Butch Mahinay, Regional ADM Coordinator
Dr. Emelia G. Aclan, CID Chief
Dr. Linda D. Saab, Division EPS-LRMS
Dr. Bazil T. Sabacajan, Division ADM Coordinator
Inilimbag sa Pilipinas ng Sangay ng Camiguin
Department of Education –Region X
Office Address : B. Aranas St., Poblacion, Mambajao, Camiguin
Website : www.depedcamiguin.com
E-mail Address : depedcamiguin@gmail.com, camiguin@deped.gov.ph
 2

ARALING
PANLIPUNAN
Ikatulo nga Kwarter – Modyul 9:
Naka-apil sa mga Proyekto o mga
Sugyot nga Nagpalambo sa Kaayohan
sa Komunidad
Pasiuna nga Mensahe
Para sa Magtutudlo:
Kumusta, malipayong paggamit niining ARALING PANLIPUNAN
- Ikaduha nga Grado Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul sa
Naka-apil sa mga Proyekto o mga Sugyot nga Nagpalambo sa
Kaayohan sa Komunidad , Ika-siyam nga Semana, Ikatulo nga
Kwarter.
Kini nga Modyul nadesinyo, naugmad ug nasusi sa pagtinabangay sa
mga magtutudlo nga gikan sa pampublikong institusyon para sa
pagtabang kanimo nga makab-ot ang sumbanan nga gitakda sa K to
12 Curriculum samtang ilang gibuntog ang mga babag nga adunay
kalabutan sa personal, social, ug economic nga mga sitwasyon sa
ilang pag-eskwela.
Kining kapanguhaan sa pagkat-on o learning resource gilauman nga
makapadasig sa magtutuon o bata nga mobuhat sa mga giniyahan ug
gawasnong buluhaton sa iyang kaugalingon nga lihok ug panahon.
Dugang pa, ang katuyuan usab niini mao ang pagtabang sa magtutuon
o bata nga makakuha sa mga gikinahanglan nga kahanas niining
atong panahon karon sa ika- 21 nga siglo samtang gitagaan usab og
konsiderasyon ang ilang mga panginahanglan og sitwasyon.
Isip dugang nga materyales sa nag-unang teksto, makita ninyo kini
nga kahon sa kinatibuk-an sa modyul.

Mga Minugbo nga Sulat sa Magtutudlo

Kini nga modyul mao ang imong kaabag sa pagtuon mahitungod
sa “Pag-apil sa mga Proyekto oiimga Sugyot nga Nagpalambo
sa Kaayohan sa Komunidad”. Kini naglangkub og mga
leksyon, mga gimbuhaton ug mga pagbansay kon unsaon pag-ila
Para sa Magtutuon
Kumusta, maayong paggamit niining (Araling Panlipunan sa Ikaduha
nga Grado )Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul sa Naka-apil
sa mga Proyekto o mga Sugyot nga Nagpalambo sa Kaayohan sa
Komunidad, Ika-siyam nga Semana, Ikatulong Kwarter.
Kini nga Modyul gihimo para matagaan ka sa makahuluganon nga
higayon para sa mga giniyahan ug gawasnong pagkat-on subay sa
imong kaugalingon nga lihok ug panahon. Isip aktibo nga magtutuon,
mahimo nimo ang pagproseso sa sulod niining modyul.

Kini nga Modyul adunay mga parte katugbang sa mga icons:

Kat-oni Dinhi nga bahin, mahibaloan
kung unsa ang kinahanglan nga
matun-an sa modyul.
Pasiunang Ang katuyoan niini nga bahin sa
Pagsulay/Sulayi
buluhaton mao ang pagsusi sa
imong naunang kahibalo
mahitungod sa leksiyon nga

iii
 imong pagatun-an. Kung makuha
nimo ang ensakto nga mga tubag
(100%), pwede na nimo dili
gamiton kini nga modyul.
Pagsusi Kini ang hamubo nga buluhaton
o paghisgot sa nauna nga
kahibalo para matabangan ka nga
makonek ang karon ug sa una
nga leksiyon.
Sulayi ug Kat-oni Dinhi nga bahin, ipaila ang bag-o
nga leksiyon sa nagkalain lain
nga pamaagi sama sa usa ka
istorya, kanta, balak,
pagpresentar sa problema,
sitwasyon, o mga buluhaton.
Hisgutan Ta Dinhi nga parte, tagaan ka og
hamubo nga panaghisgot sa
leksiyon. Ang katuyuan niini para
matabangan ug masabtan ang
bag-o nga konsepto ug kahanas.

Pagpalambo sa Naglangkub kini sa mga

Kahibalo
buluhaton nga giniyahan og
gawasnon pagbansay para
mapalig-on ang imong pagsabot
ug kahanas sa leksiyon. Mahimo
nimo nga tan-awon kung
husto ba ang imong tubag sa mga
buluhaton sa pagtan-aw sa tubag
nga nahimutang sa susi sa
hustong tubag nga anaa sa
katapusan nga parte sa modyul.

iv
 Hinumdumi Kini naglangkub sa mga
pangutana o pagbutang sa mga
tubag diha sa gibutangan og
blanko nga parte sa kapahayag
para mapaproseso kung unsa ang
natun-an nimo gikan sa leksiyon.
Buhata ug Kini naglangkub sa mga
Kat-oni
buluhaton nga makatabang sa
imo para mabalhin ang bag-ong
kahibalo o kahanas sa tinuod nga
sitwasyon o ang kamatuoran sa
kinabuhi.
Tantiya Kini usa ka buluhaton nga ang
katuyuan masukod ang lebel sa
kahibalo nga nakab-ot sa natun-
an nga kompetensi.
Dugang nga mga Dinhi nga bahin, adunay ihatag
Buluhaton
nga dugang nga mga buluhaton
para mapalambo ang imong
kahibawo ug kahanas sa natun-an
nga leksiyon.
Susi sa mga Tubag Naglangkub kini sa insaktong
tubag sa tanan nga mga
buluhaton nga anaa sa modyul.

Sa katapusan na parte ani nga modyul, makita usab ang:

Pakisayran Kini ang listahan sa tanan nga

gikuhaan sa pagbuhat ug pag-
ugmad niini nga modyul.

v
Ang mosunod mao ang importante nga pahinumdum sa paggamit
niini nga modyul:
1. Ampingi ang paggamit niini nga modyul. Ayaw butangi o sulati
sa bisan unsa nga mga marka o sulat sa bisan asa nga parte sa
modyul. Magamit sa lain nga papel sa pagtubag sa mga tahas ug
buluhaton.
2. Ayaw kalimti ang pagtubag sa Sulayi sa dili pa mobalhin sa
laing gihatag nga buluhaton nga naa niini nga modyul.
3. Basaha ug maayo ang mga direksiyon sa dili pa buhaton ang
mga buluhaton sa pagbansay.
4. Obserbahe ang pagkamatinud-anon og ang integridad sa
pagbuhat sa mga buluhaton ug sa pagsusi sa insakto nga mga
tubag.
5. Humana usa ang gibuhat nga buluhaton ayha moadto sa uban pa
nga mga buluhaton.
6. Ibalik ang modyul sa imong maestro o sa facilitator kung
mahuman na ang pagtubag sa tanan nga mga buluhaton.
Kung ugaling naglisod ka sa pagtubag sa mga buluhaton, ayaw pag
duha-duha pagkonsulta sa imong magtutudlo o facilitator. Mahimo
ka usab mangayo ug tabang sa imong nanay ug tatay , sa imong
magulang o sa bisan kinsa nga kauban sa balay na mas magulang
nimo. Imong huna-hunaon pirmi nga wala ka nag-inusara.
Maglaum kami nga pinaagi niining modyul makasinati ka sa usa ka
makahuluganon nga kahibalo ug makakuha ka sa lawom nga
pagsabot nga may kalabutan sa kompetensi nga gitun-an.

vi
 Kat-oni
Kini nga modyul gihimo alang sa mga magtutuon sa ikaduha
nga grado sa elementarya diin ang bugtong tumong ug tuyo mao ang
pag-edukar ilalom sa K to 12 Curriculum.
Dinhi gihisgutan ang mga butang nga ikaw maka-apil sa mga
proyekto sa komunidad, diin naghatag ug dakong tabang alang sa
kalambuan sa mga tawo ug sa komunidad sa kinatibuk-an.
Malipayon nga Pagtoon ug Maayong Pagbasa!

Pasiunang Pagsulay/Sulayi
Direksiyon: Basaha ang mga mosunod nga pamulong. Markahi og
(√) tsek kung ang pamulong insakto og (X) ekis kung dili kini insakto
sa inyong kwaderno.

______1. Ang pulis maoy maghatag ug kasigurohan sa

kahapsay sa atong komunidad.
______2. Ang mga maestra magtudlo kaninyo sa
pagbasa, pagsuwat ug makita ninyo sila sa
eskwelahan.
______3. Doktor ang tawag sa magtambal sa adunay
mga sakit sa atong komunidad.
______4. Mag-uuma ang tawag sa gapanagat aron
matagaan kita sa presko nga isda.
______5. Panday ang tawag sa tawo nga magluto kanato
og pagkaon.
Aralin Unsaon Pagsuta sa mga Proyekto
nga Adunay Kalambigitan sa Pag-

1
 9 uswag sa Komunidad

Ang komunidad adunay mga klase-klaseng mga proyekto nga

makatabang sa pagpalambo sa kinabuhi sa mga tawo ug sa
komunidad usab. Pero unsaon man nato pagkahibalo nga ang
proyekto makatabang sa paglambo sa atong komunidad? Aduna ba
kini kalambigitan sa atong tagsa-tagsa ka kinabuhi?
Sa komunidad usab kinahanglang makita nga ang mga
lumulupyo niini ug ang mga opisyales magtinabangay aron sa
kalamboan.
Daghan kita og mga pangutana sa atong komunidad, apan
nangutana ba kita kon unsay atong angay nga mabuhat og ikatabang
pa para sa kalamboan niini?

2
 Komunidad ni Ben Komunidad ni Jen

Pagsusi

Imong nakita ang duha ka hulagway sa komunidad ni Ben ug ni

Jen. Palihog ko og tubag sa mga pangutana nga naglangkob sa unsa
nga klase nga komunidad ang kay Ben ug Jen. Alang sa una hangtod
sa ika-upat nga pangutana isulat ang letra sa saktong tubag og alang
sa ikalimang pangutana isaysay ang imong tubag, isulat kini sa inyong
kwaderno.
1. Unsa may masulti nimo sa komunidad ni Ben?
a. gubot c. walay ayo
b. mingaw d. nagtinabangay

2. Unsa may masulti nimo sa komunidad ni Jen?

a. gubot c. walay ayo
b. mingaw d. nagtinabangay
3. Importante ba ang pagtinabangay sa usa ka `
komunidad aron molambo kini?
a. Dili kay kwartahan na ang kapitan daan.
b. Dili kay kapuyan ang mga tao motabang.
c. Oo kay kon magtinabangay dali ra mahuman

3
 ang bulahaton o proyekto.
d. Oo kay kon magtinabangay suhulan kita sa
kapitan sa barangay.
4. Pwede pa ba nga molambo ang barangay nila Jen pareha sa
barangay nila Ben?
a. Dili kay wala nay paglaom.
b. Dili kay kapoy mag trabaho.
c. Oo kon magsimba permanente.
d. Oo kon magtinabangay sa mga buluhaton sa
komunidad.
5. Asa sa duha ka komunidad ang imong pilion? Ug
ngano?
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

Mga Minugbo nga Sulat sa Magtutudlo

Kini nga kapanguhaan sa pagkat-on gimugna aron mahatagan
og kahanas ang mga tinun-an nga masabtan nila nga ang pag-
apil sa mga proyekto o sugyot makatabang kini sa paglambo sa
komunidad.

4
 Sulayi ug Kat-oni

Ben Ten
Alexander B. Flores
Adunay usa ka bata nga ginganlan og Ben Ten. Nars iyang
mama ug pulis iyang papa. Kada adlaw gilabay ni Ben Ten ang mga
basura nila sa balay sa basurahan og gilain-lain kini niya sa malata,
dili-malata og magamit pa kay mao man kini ang proyekto sa ilang
komunidad aron magpabilin ang kalimpyo niini.
Usa ka adlaw niana, nakita ni Ben Ten ang ilang silingan nga
bata nga naglabay og basura sa sapa, iya kining gibadlong og ge
storyahan nga sayop ang iyang gibuhat kay makadaot kini sa palibot.
1. Kinsa si Ben Ten?
a. bata c. tigulang
b. pulis d. maestra
2. Giunsa ni Ben Ten ang mga basura?
a. Gikatag-katag kini sa kalsada.
b. Gipadaghan ang mga basura
c. Gilabay sa insakto nga basurahan
d. Gilabay sa daplin sa sapa ang basura
3. Kung aduna kay nakita nga plastik sa dalan, unsa may imong
buhaton?
a. Ilabay sa daplin.
b. Puniton ug isulod sa bulsa.

5
 c. Puniton ug isulod sa bulsa og ilabay sa basurahan.
d. Pasagdan ang plastik kay dili man ikaw ang tag-iya niini.

4. Unsay gibuhat sa bata nga nakita ni Ben Ten dapit sa sapa?

a. Nagdula sa sapa.
b. Naglabay sa basura.
c. Nagkanta-kanta ang bata
d. Nag-adto ang bata sa sapa ug namasol.

5. Unsa may angay nimong buhaton sa mga basura nga naa sa

kanal.
a. Silhigon ug kuhaon ang basura ayha ilabay sa nataran.
b. Silhigon ug kuhaon ang basura ayha halingan sa daplin.
c. Silhigon ug kuhaon ang basura, ayha ilabay sa basurahan.
d. Silhigon ug kuhaon ang basura ayha ilabay sa balay sa
inyong silingan.

Hisgutan Ta
Tungod kay imo namang nakat-onan nga ang pagpakabana ug
pag-apil sa mga proyekto sa atong komunidad, makahatag kini og
kalambuan dili lang sa atong kaugalingon kondili apil pud sa
kinatibuk-ang palibot.
Dugang pa niini, isip usa ka magtutuon nga sama ni Ben Ten
nga nahisgutan sa atong istorya, ang pagpakabana o pag-apil sa
proyekto sa atong komunidad dili lang kini taman sa atong
kaugalingon sa pagbuhat niini og pagsunod, kondili mapakita pod ni
nimo sa pagtudlo sa uban labi na kadtong dili gasunod sa mga
proyekto sa atong komunidad.

Pagpalambo sa Kahibalo

Unang Giniyahang Buluhaton

6
Direksiyon: Tubaga ang mga pangutana. Isulat ang insaktong letra sa
inyong papel o kwaderno.
1. Kinsa man ang angay magpakabana ug mag-apil sa mga
proyekto o kalihukan sa komunidad?
a. mga maestra c. mga bata lang
b. mga senior citizen d. tanang lumulupyo

2. Nganong kinahanglan nga ang mga residente ug

lumulopyo mag-apil ug magpakabana sa mga proyekto sa
komunidad?
a. Aron kapuyon sila sa mga buluhaton.
b. Aron magmalinawon ang ilang pagpuyo.
c. Aron mulambo ang ilang pagpuyo, ilabina ang
tibuok komunidad.
d. Aron malipayon ang mga bata ug mahimo silang
himsog.

3. Ang paglabay sa basura sa insaktong basurahan,

makatabang ba kini sa paglambo sa komunidad?
a. Oo, kay mawala ang mga basura.
b. Oo, kay mamahimong himsog ang mga tawo.
c. Dili, kay walay insakto nga basurahan.
d. Dili, kay walay makuha nga kwarta sa basura.

4. Kung ikaw si Ben Ten sa estorya, badlungon ba

nimo ang bata nga naglabay sa basura sa sapa?
a. Dili, kay wala koy labot.

7
 b. Dili, kay wala ko makaila sa bata.
c. Oo, kay sayop iyang gihimo.
d. Oo, kay gitugot sa komunidad ang paglabay sa
basura bisan-asa.

5. Malipayon ba ang mga tao kon ang komunidad

molambo?
a. Dili, kay dili man sila maapektohan.
b. Dili, kay walay pagpakabana ang mga tawo.
c. Oo, kay kon molambo ang komunidad,
mamahimong himsog ug adunahan ang mga tawo.
d. Wala sa tulo nga nahisgutan.

Unang Pagtantiya
Direksiyon: Isulat ang Oo kon ang pahayag insakto ug Dili kon dili
insakto.
_________1. Ang komunidad molambo kung walay
pagpakabana ang mga tawo.

_________2. Ang komunidad adunay mga proyekto alang

sa kalamboan sa tanang lumulupyo.

_________3. Ang komunidad gilangkuban og usa lamang

ka proyekto.

_________4. Ang komunidad naglangkub og grupo sa

8
 mga tawo nga puro nagpakabana.

_________5. Ang komunidad nagatabang sa mga

lumulupyo niini og ang lumulupyo nagatabang sa
komunidad.

Ikaduhang Giniyahang Buluhaton

Basaha ug sabta ang balak. Tubaga og insakto, ang mga
musunod nga mga pangutana.

Ang Agila
Alexander B. Flores

Lupad lupad malipayong Agila

Sa langit ikaw magpa-ila
Ibuka ang pako sa katibuk-ang hangganan
Aron masubay ang dalan sa kalambuan.

Lupad-lupad malipayong Agila

Sa mga kakahuyan ikaw mangutana
Ikapot ang mga kuku sa sanga nga tim-os
Aron magmalig-on ang tiil mong kabos.

Direksiyon: Basaha ug tubaga ang mga musunod nga pangutana

isulat ang letra sa insaktong tubag sa inyong papel o kwaderno.

1. Kinsa ang gihisgutan sa balak?

a. bata c. agila
b. langit d. higala
2. Asa naglupad ang Agila?
a. sapa c. langit
b. dagat d. kakahuyan
3.Unsay gibuhat sa Agila sa kakahuyan?

9
 a. nagpahulay c. nagtumbling
b. nangutana d. naghandusay
4. Misubay ba ang agila sa dalan sa kalambuan?
a. Wala kay gikapoy na kini
b. Wala kay wala kini makalupad
c. Oo, pina-agi sa iyang mga mata
d. Oo, pina-agi sa pagbuka sa iyang mga pako

5. Unsa kaha ang mensahi sa agila?

a. Kinahanglan kita maglupad sama sa agila.
b. Ang agila ra ang pwede maka adto sa langit.
c. Ang pagsubay sa dalan pinaagi sa pagpaka
bana og pag-apil maoy tubag sa kalambuan sa usa ka
komunidad.
d. Walay mensahi kay dili maka storya ang agila.

Ikaduhang Pagtantiya
Direksiyon: Pangitaa sa kolum B ang gipasabot sa kolum A. Isulat
ang letra sa insaktong tubag sa imong kuwaderno.
1.

A. Nanilhig sa dalan.

2.
B. Nagtinabangay sa
pista.

3.
C. Naglabay sa basura
og insaktong
butanganan.

10
 4.
D.Nagtinabangay og
limpyo sa dagat.

5.
E. Malipayon nga
nagtanom og mga
kahoy.

Unang Gawasnong Buluhaton

Direksyion: Pilia ang insaktong tubag sa mga musunod na mga
sitwasyon. Isulat ang letra sa insaktong tubag sa imong papel o
kwaderno.
1. Nakita nimo ang mga bata nga nanglimpiyo sa sapa o kanal sa
inyong komunidad, unsa may maayo nimo nga buhaton?
a. Magtan-aw ra sa mga bata.
b. Magduol sa mga bata og ingnon sila nga magdula kita.
c. Magkanta-kanta sa kilid aron magmalinawon ang kinabuhi.
d. Magduol sa mga bata og mutabang sa pagpanglimpiyo.

2. Kung adunay naglabay sa mga plastik sa sayop nga sudlanan o

basurahan, unsa may buhaton nimo?
a. Dili manghilabot aron wala nay samok.
b. Pasagdan kini kay wala man sab kay makuha.
c. Tabangan sa paglabay sa basura sa sayop nga pamaagi.
d. Badlungon ug estoryahan nga sayop ang iyang gibuhat.

3. Naghisgot ang kapitan sa barangay nga adunay curfew sa oras

nga alas nuwebe sa gabii. Unsa may imong angay nga buhaton?
a. Dili magbali-bali.
b. Dili manghilabot ug mogawas sa alas nuwebe sa gabii.
c. Magpuyo sa balay ug mogawas sa alas nuwebe sa gabii.

11
 d. Magpuyo sa balay kon alas nuwebe na sa gabii isip
pagsuporta sa kapitan.

4. Tungod sa COVID-19, dili na pwede ang mogawas nga walay

face shield ug face mask para tabon sa baba og ilong. Uyon kaba
niini?
a. Dili kay sayang ang make-up.
b. Dili kay maglisod ko og ginhawa
c. Oo kay aron dili makit-an ang nawong.
d. Oo kay aron maproteksiyonan ako sa mga sakit, sama sa
COVID-19.

5. Adunay mga barangay tanod nga naa sa dalan aron bantayan

kita sa atong mga sayop nga lihok. Unsa may angay nimong
buhaton?
a. Mugawas aron masuko ang mga tanod.
b. Mugawas ug kataw-an ang mga tanod.
c. Dili magpatuo sa mga tanod kay dili sila pulis.
d. Mopatuo sa mga tanod kay para sa kaayuhan.

Ikaduhang Pagtantiya
Direksyon: Idibuho ang tsek (√) abay diha sa numero kung ang
gipadayag nagpakita sa mga insaktong pagsunod sa pamaagi batok sa
COVID-19.
__________1. Paggawas sa balay nga naka face mask.
__________2. Paghugas sa kamot sa dili pa mokaon.
__________3. Paglikay sa mga lugar nga daghang tawo.
__________4. Paggawas sa balay, ubos sa edad sa binte.

12
__________5. Paggawas sa balay sa oras sa curfew.

Hinumdumi
Ang komunidad gilangkuban og mga pamilya ug mga tawo nga
diin nagkalain-lain ang gimbuhaton sa usag-usa.
Adunay mga klase-klase nga proyekto nga alang sa kaayuhan sa
mga lumulupyo niini.
Managlahi man ang gimbuhaton, mga proyekto ug programa sa
komunidad, kinahanglan kini pagaapilan sa mga tawo aron kini
magmalampuson ug makahatag og kalambuan sa tibuok komunidad.

Buhata ug Kat-oni

Direksiyon: Tubaga og insakto ang mga pangutana. Isulat ang letra sa

insakto nga tubag.
______1. Kabahin kaba sa usa ka malambuon nga
komunidad? Ngano man?
A. Dili, kay pangit among lugar.
B. Dili, kay wala mi agila.
C. Oo, kay aduna kami nga binuhi nga
mga mananap.
D. Oo, kay malipayon kami nga mag apil sa mga
proyekto sa komunidad.
______2. Nganong importante man ang mga proyekto sa

13
 komunidad alang sa kalambuan niini?
A. Kay makahatag kini og trabaho sa mga
tawo.
B. Kay makadugang kini og kahago sa mga
tawo.
C. Kay naghatag kini og problema sa
komunidad.
D. Wala sa tulo
______3. Nganong gikinahanglan ang serbisyo sa
mga lumulupyo sa komunidad?
A. Aron wala nay tapulan sa balay.
B. Aron mingaw ang palibot sa komunidad.
C. Aron mahatagan ug daghang grasya.
D. Aron mapalambo ang kinabuhi sa katawhan
og sa tibuok komunidad.

______4. Aduna kitay giatubang nga sakit nga COVID-19,

para nimo unsa kaha nga proyekto ang buhaton sa atong
komunidad, aron mahuman na kini nga suliran?
A. Maghatag og libre nga pagkaon sa tanan
tao nga naglisod tungod sa COVID-19.
B. Maghatag og libre nga mga tambal sa mga
pasyente sa COVID-19 aron dili ni sila mamatay.
C. Maghatag og insakto nga balaud alang sa
mga tao nga gahi og ulo nga sige og gawas.
D. Tanan nahisgutan insakto nga mahimong
proyekto sa komunidad.

_____5. Usa sa proyekto sa komunidad ang dili pagtugot

niini sa paggawas sa balay sa edad 20 paubos og 60 pataas
batok sa pandemya nga COVID-19? Unsa kaha imong
maayo nga buhaton niini?
A. Mogawas ko kay naa koy paliton.
B. Mogawas ko labi na kon walay makakita.
C. Mogawas ko kay uban nako akong mama og papa.

14
 D. Dili ko mogawas kay akong edad naa sa 20 paubos.

Pagtantiya (Assessment)

Direksyon: Basaha ang mga musunod nga pahayag ug isuwat ang

letra sa insaktong tubag sa inyong kwaderno o papel.

1. Asa sa mga musunod ang dili proyekto sa komunidad?

A. Tambal batok COVID-19
B. Magtukod og mga balay para sa mga pobre.
C. Maghatag og programa para sa mga estudyante
sama nimo.
D. Maghatag og kaang para sa mga buwak ni
mama.
2. Kung ang mga proyekto sa komunidad dili paga apilan
sa mga katawhan unsa kahay mahitabo?
A. magmalampuson ang proyekto
B. magmalipayon ang mga katawhan
C. makwartahan ang mga tao sa komunidad
D. dili molambo ang tibuok komunidad

3. Importante ba ang tambal batok sa COVID-19 nga

mamahimong proyekto sa komunidad?
A. Oo, kay aron makagawas na ang mga bata.

15
 B. Oo, kay aron mobalik na ang kalambuan sa
komunidad
C. Oo, kay aron matambalan na ang naay COVID-
19 nga sakit.
D. Insakto ang tanan nga mga gipanghisgutan
gawas sa letrang B.

4. Nakita nimo nga daghan gipang gutom sa inyong

komunidad, unsa kaha ang DILI maayo nga proyekto
niini?
A. Pagkaon batok sa malnutrisyon.
B. Trabaho aron makapalit sa pagkaon.
C. Tambal alang sa mga nangasakit nga tawo.
D. Igong suplay sa mga pagkaon sa katawhan.

5. Ang komunidad ba nga gubot og walay

pagpakabana mulambo?
A. Oo, para malambuon ang komunidad.
B. Oo, para mahimong sikat sa uban komunidad.
C. Dili, kay mag-away ang tanang tawo sa
komunidad.
D. Dili, kay kinahanglan ang pagpakabana og pag-
apil sa proyekto alang sa kalambuan.

Dugang nga Buluhaton

Direksiyon: Tubaga ang mga pangutana ug isulat ang inyong
insaktong tubag sa inyong kwaderno.
1. Unsa ang imong angay nga buhaton isip sakop sa komunidad?
Tubag:
________________________________________________________
________________________________________________________

16
2. Sa panahon karon nga aduna kitay pandemya nga giatubang ang
COVID-19, unsa kaha ang angay nimong buhaton isip usa ka bata?
Tubag:
________________________________________________________
________________________________________________________

3. Idibuho ang malambuon nga Komunidad.

17
 Susi sa Insaktong Tubag

Ikaduhang Unang Pagtantiya Unang Giniyahang

Giniyahang p. 10 Buluhaton pp.8-9
Buluhaton pp.11-
1. dili 1. d
12
2. oo 2. c
1. c
3. dili 3. b
2. c
4. dili 4. c
3. b
5. oo 5. c
4. d
5. c

Sulayi ug Kat-oni Pagsusi Pasiunang

pp. 7-8 pp. 4-5 Pagsulay/Sulayi

1. d 1. d p. 1

2. c 2. a 1. /

3. b 3. c 2. /

4. c 4. d 3. /

5. c 5. 4. X
5. X

Pagtantiya pp.18 Buhata ug Kat-oni

1. d pp.16-17
18
2. d 1. d
2. a
Ikaduhang Unang Ikaduhang
Pagtantiya pp.14- Gawasnong Pagtantiya pp.12-
15 Buluhaton pp.13- 13
14 1. c
1. /
1. d 2. b
2. /
2. d 3. a
3. /
3. d 4. e
4.
4. d 5. d
5. /
5. c

Pakisayran

19
Marasigan, E. et al. (2018) Bagong Lakbay ng Lahing Pilipino 2.
Phoenix Publishing House

Del Rosario, G. (2018) Araling Panlipunan 2 Ang Aking Komunidad

Noon at Ngayon. KLEAFS Publishing

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F
%2Fclipartstation.com%2Fmarket-black-and-white-clipart-
4%2F&psig=AOvVaw2K7xYP_fybKhD-
r81pok74&ust=1592641566545000&source=images&cd=vfe&ved=0
CAIQjRxqFwoTCPin6ay6jeoCFQAAAAAdAAAAABBB

https://eskwelanaga.files.wordpress.com

https://www.coursehero.com

20
Alang sa inyong mga pangutana o komento, sulat o tawag sa:

Department of Education – Division of Camiguin

B. Aranas St., Poblacion, Mambajao, Camiguin Province

Email Address: depedcamiguin@gmail.com, camiguin@deped.gov.ph

Cellphone no: 09156372609