You are on page 1of 32
Jiirgen Habermas atid DIALETICA HIERMENEUTICA ‘Trachugio de Alvaro 1.M. Valls ere Cs en mae Pare ca A Gn mead 12,85 2a Gasamers ‘Wateheie und Methade’ ¢ “Dee Univers Uisenpenc der lermene, etre So nro Here 1 nd Tuoi (Sanam, 197) ‘rtauierang er Heldegerchen Prorne — Ladle at ane Gora Guanes” extelco do vo Das Erbe eel et [eden at Ast des Tegsepraze (Sehaep, 19) “Phlosophisehe Hermencalt.Tradionltache und kntshe sss enaldo Go to Theorie det Ramtbaien Hok ‘inn, ay pp. T8616 CGunena, A expe Iv 0, Paizo Machado ‘ovato! Maia Cars Prants © Sly Boor lredugt Avo LM Val Isa 5254-01653 THLIGG Habermas, srgen Dilton hermentan / Steger Haber mast tadgto de Avro Val = Poe cop in 0 Ho, Cailozgio elborads yor feabel A. Mera, CRB 10-8. (© rgea Madera, 1981 Todos of lig desta eo teserados & epi iver Sy Kos Nowe fora, 3 — 9045) — Porto Alege — RS © Ros do Teun, 7 — 0122) Sto Palo SP ae Sumério Introdugio — Alvaro LM. Valls Sobre Verdade e Método, de Gadamer ‘A Protensio de Universaldade da. Hermenéutica Hans Georg, Gadamer: Urbanizagio ¢a Provinla, ‘ldeageriana Hermentutica Files Teitura Cetes| Apéndice — Dialétca e Hermentatice: Uma Con Toovérsis sobre Método em Fllovolis, por Erni do. Stein Fi : stare Teadlconalista © 2B B 1% Tntrodugéo 1. No dia 19 de juno de 1979, Hane Geom rofeor eméite da Universidade de Hee fin rl Hg ade de Stent, Alenia Peder, O-disurso em sua homenagem, ‘tradicional lauds, conbe sea exons ae. do Sac emt Heidelberg, Jung Habermas, At se enor ‘Tam: Ticnte a frente, dole pensadores de primeira Tnhe, de greedeinluéncia dentro e fora dt Alomar nln de provenltcis bastante difeencadss, Gada : homenagedo,€ otal velho, pols ace em 1300, estudou em Marburg, doutoutewse em 1922 solv a ortetagso dé onl Nato © completo 95 ss ‘States, de germans, Matra da are © osetia, Som o apronitada dh ilblgin lien, Depots fer sir hb pora ogi sper oe taeio. de Main Helderger, que acabavs de publ sap kare Tempo. Teconot owoia em La Free pire 1 Hee 2 ee “isu w edly Karl Jaspers. Publica em 1900 sr grande obra, Verdade «Método, Tvoros Funds 5 ‘ments de Uma Hermantutice Filosdfica. Seas outros ‘tudes eimenéuticos ocupam volumes bem meno es, emborn densos e com enorme eradigto, invest zando especialmente os temat da alice de Plotio de Hegel, aldm de questies ligadas 2 arte, a0 10. ‘mantismo glemio e a Heidegger, de quem fot um dos diseipules mats préximos. Ac He fds. Sagundy Guerra Mel, como diel © amigo de Theodor Adorno, consttindose, de certs Aor, i ds ner "Teo Utica ech trad "Escola-de-Fraaklun" De see esis bre “MaKe Freud brota uns. preocapagio central com uma_polltn emancipatria, Aeonpana de pesto 2 ‘movimento estadatl dos anor €, esta os quenter dh esfera pallene da slap teova © pass bib sds, en 1968, seu conoid “interes. Lectonn em Heidelberg de 8 entio para Frankf, Gndeso em 1971 para ivi ear Starabey, 0 Testo Mak Panek in es sobre as conde de-vide do mundo ice sence Continua pubindo regan te 8 nosso dis, livos,entalosc coleineas de arig, Darcipando de varadas dicusees, sempre pers find unm ceflento sobre as concede hm ais logo lie de dominagio, isto & as conde, incl sive ocial, do ‘uma comumicago isnta de coaglo © Wininca,onde as pee fren do melhor arpemena Finimeste, em 1961 publica sua obra mals vole. ims (eens) hei de Leman aides Ceara a Ayo Cominkaivs), em des Yo Fire nas um treaty de eraser Pen ese plementagn,nenbur deles ai agora ted pe ro porigute ‘reuniio de Gadamer Habermas nn entresa dp Pl Hoge da cde de Suatgat do tate & um ane veda que pop eins {ncebera 0 mesmo premio em 1973 Maso evento a a ‘inten ives pom! unt aco ar, ue 900e Sir aq plo mej imino Se aac peas 4 Se Etude umanstcos «15a aprosnasta Picker, dest dogo co eR San ig ngs ar eS Slee fll sobre ns comigles soies"e ‘cts de omens ¢ Its toning sled ha orb retin’ cpraigr Que eles ‘Gsits gavlo do cotay ds condgn ‘Se ae Bidae_f commer man Rone “mundo colidiana ma Tingungem corren, mas Tan bbém através da superagio dos absticulor qu ui di. 10 de cartas clnelas ¢ uma ‘G2780_monolépio como sep ecto ee “alguém que “langa pontes ¢ vence distncias". A apro- you ne ian te rm lo See comunity ck samme oe fends dos anos 60. logo crite, onde se respeta a Uberdade de 0 outro poder diver nfo, inas_se burst Ti consenso prod Fido agimentat Este pequeno vlune” Fe 7 ne a tadugio de quatre texte de Habermas, de a ferenies poe, Tamanhos © géaeros Dil, *Sobre "Verdade ¢ Método’, de Gadames” date originaimente de 1967. Trin pette iniialmente dle um relate’ bibiogrifico Intltslade "A Ligiew das Giéncias Soviais", que naquele ano aparece na re Yista espeializida Philosophische Rimndschau, de TO bingen, @ mesma cidade onde Cadamer publics, se. (e anos antes, sua obra maior. Este estudo aparece emo livro em Frankfurt em 1970, e dal Habermas ‘estacn o capitulo referente a Verdade e Método, por ui) a-coletntaediada por le, Hermenaut&tnd eal, Fra Saati, 197. = eS aenato de Valealtde de Here. la” dataerglnalene de 170 Belo io para uta colonies em Homenige aos st Shor de Gadumer, ¢-que mecha o tino de Heme reutih-und Distt tole volumes, de B Buber © “Butos, Tbingen, Moke, Responde jae dols argos de Gadamer, apareedon em 167m Kiuine Slrifcn Ty “Dye Univralitit des hermenetachen Problems (A Univesaidade do" Problema Hermeatatig) © “rotors Hermeneutic ond Tedloglheti™ (ker. ch Hermonéutice ¢ rlen de Teeclopa) Habermas {ormords publica em sn edetines de ouion tie eves Kur und Kral Panta Suhvlsnpy 97, depois de, em 1971, inseri-lo em Hermeneutik und Ideo- iopebritl 8 cad. 23. dans Georg Cadamer: Urbenzago da Feo wincin Holdoggeriana” a fudatio pOF Senslio da cox itegn do Fremio Hegel. e197. Po poten pein Subriamp nomen ao, junto com'o dicueso de GGademer” gue die tla ambént xo pesuene roe ne Da (Oh Herangu de Hoye 24, ermentatic Fase Lt nalista ¢ Leitura Cuitlea” foi, como 0 nosso putneizo texto, etrade de unio, Mas, enquanto 0 primeizo “wexto Totin parte de tm “relato bibliogréfico", 9 se. undo era um ensaio 2 parte © tereezo fol um dis curso de homenngei, tate quarto texto se dest como uma parte de wn capltulo di Teoria _COmunicatio- Extremes nosso texto do primi vo. lume (Gtifalado *Recionalloade de Agio ©’ Raciona Tizaglo Social"). Ble corresponde, no intercr deste 1 volume, b divisio T4.(2)(0), Hato 6: ne Introd ‘WaIG ay acesto & problems ‘ica da facionalidade, 0 capitulo. 4 disete a proble tdtiea da compreenstio do. sentido nas. eldncias 30- “tal, o que & visto en punted perspective di Teoria a eine e em paite (2) da, pertpectiva da sosologia ‘ompreensive. Neste dja contexto, Habermas Um 1a da fenomenologin socal, da ctnometodologia © (©) ay Berientitica ain Assim «oom enero do trtamento dx hemes Hsien dese testo de S81 tem mit someone com oy texto Set ale a pon compara 9 arganailngiS de tee 2.5. Por im, fol cla a iia de anes, ge as getilra do prota. Ero Ste, da UFRS, in seo se nado “Diltiae_Hemendtn ‘Uma Controvésia sobre 0 Método em Filosti, ae Ses dais. meses Us argontag80 Ta "rte a Stein, wen ae ua clavens€-proRdade en, a rnin deter wo no veo dees sulla proea, dialogieamente nda? possvl Ss de pos do cto, nam cfr 3 compscia Um outro relato_da controvésie, com pretensio dle chegar a uma soligag Hntétiea, se encontsa no I vo de Paul Hae, oso ¢Fsdeido por Ht ary as, Rio de Je “elt, Francisco Alves, 1583, especialmente primeira © tereeirn partes, 3. Com a inclusto do texto de Sten, Feam logo spontados os limites da present selegso. Ela oferece 8 da dehate, cavelyeu ainda varios outros protagonltas, co. to 0, Apel, Claus y. Borman, Ridiger Bubner © fans Joachim Giegel, para ido moneionar todos. Mas ‘nose inten Wedueir a0 Menon os testo do Tabermas tem em su deena tm. argument Ga damer jd estado pelo menos yas espana ‘br Tfo, que a vem produinds fates ex eae nt portugues, deals seus terton menonextaaos Jo Senpeta esperan ‘de que logo apareeam tanbim ar tndusier dos ‘utros enrtos aqut mencionados. (Por rario andlo £1 no Hncuimos nesta sles os cpitulos sobre Di they e a compreensio, de Conhcimento Intrese). Afi, de sna nels on de out, radinds a parte de Habermas no debate. estamos sepsndo © ‘spite e Gadamet,caracterizdo pelo langar pom fos pata aproximarferidiosinelalente di ‘Gf textos do primeizo nos audarm a compreender s+ tess, de certo modo feiss, do segundo, © no S coloct sinds os dls, « 0 itor, num ddlogo com mis entres formas importantes do. pensamento stun, sefs dum A, Lorene, de um L. Wittgenstein, de'um N. Chomsky, de um J. Paget e mitor outtos ois Haberman também vem desewvolvendo porns {Steienver)sleloncs da nguyen couens i Droceno de psgulb. A eglmapio dat decides aie ‘Eterna Sala de stmtden do pesca a onstrurfo lube) cos meio de evate (Uber ili‘ no poi da se Gol endint a dinates eollgdns Boas guises conor Se Re ite ho rt por nip lands cow teto de Inger rakes © Tora dr ‘comunieagio Tica. pode, oferecer Faubes de por que nest ee rs 38 fe interpretagie que, como nenhum outro, desalin a ‘onseiencihetmientutia, oi sela, a tadugto de in- Formagies, Heas de conseqiéncls, para a linguager dda mundo da vide social: *Q que € que nds saberia mot da fisiea moderna, que tanafgura tio. visi tiene nossa ekltineis, somente a partir da fica? Todas as exposigées dela, que se dirigm para alésa io civculo dos especialisas, deve seu efito a0 cle- hnento revérico.-. Toda eitnela que deve tomarse Pritlea depende da’ ret As fungdes que se acrescentaram a0. progresso T manutangio do slitema das 5) a necessidade objet va de por o saber tecleamente utlizgvel em relagso ‘acienal com 9 conseldnela pritca do mundo da vi de, Cielo. quem Bermenéutien procura satlsfazer ests hecesskdade. com som pretensto de universalidade. A -conseidncia hermenéutles abre um eaminho para rein ‘four "em nose experince propria, ‘nein da cena"? et SGonni-en sun verdads plene-e ifepral — "po o _ (ahs te nganate te wflete tudo o que ¢°" Se utemenls aust moto. (orb) Dis tévieo que fez a hevmentatca reagit-c0m SES eS forges fo combina com 8 afirmaao de Plato, Poi eviente que» obnein moderna pode legitamente ner cig eign vrhiy sire Ecius atives de precedimentor monalgices, em-vez “Paintar pao espelbo do. icarso Butane: ov 2% 1 lseurso-#7-por mules monologlament Fines por cbervagiesconrolaas, Dado que 9 tomas clic: de cna Hpi ded or nto so clement do dlaimo, 2 Iformenes, The podem ser dervadas ester stones afore Ent dade Leben) tcl ese feo autre. B carta ue ntansposigo do saber ee jure deno do contexo dori Ste eae: grind OTs Shot jn sanpreastie ag eat Ho aig aie ‘fone samen or clos ane im pble Eaten ntnene inte Go tm Probleme que € novo paras proels herent, A Pomel herlentuten ota, ad ofeto Gebre nosso. Frovimento. dentro de leguagens nat ris, enguanto que a interpretagio das ciéncns para fe mundo da vids tem de reallr a mediagio entre Finguagem naturale sistemas lingtsticos monoldgicos. altars cons etsnsmiida em guage cor- “Fonte Uliapastando a conslenla bermentutes, que Fe ermou no exerci refletido dagula arte, ber vate Tillim Gono que air di Strona de Galego d ‘inguagem corrente e empregar a lin ings manele sieameste pita Tormagio de tor Secs ao ag faconalSomrepcisa St {eokratonaloa Handelis). Tu gota de intrdesnente partes neste pon ie conideragto. A eplstemologla gendtica de Sein Pg fet urs rts, indepen do Tapuape, do pennant opraio, ero qe ete, itp dire eo neg “ox eaquemas a egwager apenas,” Isimtbolae que tin wm Fandamento-prélingttico. ‘Se poderia tcrnar compreensivel o uso ganlzegao do agi - contagio, de Tngangem natal se Fa como que Gelgeda-dr Carn dy interubiet “logo e sparada da comuniarto 208 as condigis da inteliggncn operativa®” te COMBI Soe clap i fol laren; ta Ganicagdo irk « “Ger, em todo caso, relevante para a decisto de nossa ‘questo, Se & eorto que lteligtia opentiva re "tsi ion pgs or irr evigoistromentah: Sete ‘entéo a pretensio de unlversalidade da her ‘menéutica enconira am [mille hos sistemas Tinglilsti- cos da cltacin eas oorlas da escola Fatlocel: Com cll, 206 resapongfo podSw Or pause a ete aero cram + Sm guegem aur sono, podem malts bom ‘ar-"compreendidas” deltandoao de fora a problems ‘ies hermentient sa condigds da compreensto no serum simultaneamente ax condgoes Gn conmigo x Ungunpern corres, ge 68 sera © cao 0 hr fame em gue o conteionde Teoria esas devesse ser tradundo para 0 content; do tundo david, do Sam No vod trtar equ ete problem: eu gosta i cloea de ptm, uncle = qustbo da alse ‘Er pretcas 0c Univertlgade We erneneoa Sos posse ta compreensio do seni pars 8 pe ‘scons econ Tinga coane ” is oes nats By people ema ‘rocaatee de conpremsnie tgpondenlard ‘slo Rermiendatien sempre precisa progeder ad hoe © Sto se deka constr cn umn ined clente9 Gaus no méximo Wkciplinarse como uma arteténia), ‘nquela questo significa 9 mesmo que o seguinte pro. blema: se pode haver uma teoriaadequada strut "Eu ajo dois carsalios pelos quali és podemos procurar uma respasta com expesttiva de sucesso. ‘Por um lado, deperamonos com limites nioctts &e confurtos cololvos (lllekive Zusammeenhinge), ideologin pretendem esclarece Aras sn rages en Jinguagem corrente nas Su 9s aie end sas ma fess prépriasintengce BGS or aatamSenotbr"coao prin de une oo ‘munieagio.sistematieamente dlstorelda. (verter). His node or cmp m mei on) so descobertas as condigbes era ‘hi Indo ptologleamente, Se a pretensSo-d2 expor uma “ “al teoria forse joel, ceria possivel urea compreensto cexplanatéria que ullrspssaria os limites da compreen- So hermengatien do sentido, Por cutre lado, o programs de wma teoria geal day lnguagens natrais fot renovado pelos defensores » e { dl ume ingistea gnerativa i oa de na dada "nec dave tar» sna anal om fisens de regi Ge define sflleticnonte com. lita pe Sete pretest sere ‘er comida del sonnei que a cada elemento de te lingusgem natural se delassom coordenar unl ‘ocamente descrigdes tebricolingiicas de exteuts Tas entba ay deverigbes de ectrtires expres ta Jinguagem da teorla poderiam vir foal di cemprecnsio hermentatien da. sentido "Eu também m0 posto ‘roble sont a oa sg eae et questi a iésca ctiea como a pcan lise pode ercapar da lignin dy interpretagio eealada : cee tral cominleapho em Iagiagem val ajudarnos a precsar em que sentido a tee fore amental hermentutien mesmo assim pode ser defen- Ai, on sel, que n65, segundo a formulagio romén- tien de Gndamer, nip podemos transcender"o cllogo aue nis somes" TL, A conseléncia hermentutien ser incompleta mites da compreonsio herneafutlea. A experiéocia Jhermenaticn do Timite 3 refere » manifertages tals especfieamente Incompreensivels. Esta incom preensiildade erpeciica nio se dolaa dominar por tim exerefeio, por mais ténico que sela, da compe tdacie comunicatva adquirida naturalmente; sua obs Uinagio pode veler como sinal de que ela nfo & ex pllvel apenas a prt da estrutura, azida & cons ‘lénela pels hermentuties, da comunfeaggo erm lingo 0 "usual comunleagdo ent linguagem_corrente, nés pote gem corrente, Neste camo, nlo sin a chieliidade da trodigso (berltferue) ngilstiea, a dependénein do “Horzonte que 2 compreessio-denundo I fem, nem 1 poicacial Incompreensiblidade do ipl fitamente sbvio, que resstom primeizamente aos es forgor da interpetagso. ‘ Nas difleldades de compreensto que resulta de uma grande distncla cultural, temporal ou social, és podernos em prineipio indica de que informagées Iliclonalspresisriemos dlspor pars. compreender hemos que precsamos decifrer tm alfabeto, apren- der 0 lévco ou dedi regras de aplcaptes expec ‘eas do contexto. Dentro do limite de tolerincia da ties se mostra como inroficiente no siisaga ssiemaliamente distor: bilkdade- nao resulta ‘de propria aseurss, Pertanbagbes lingsices laraniente patoldgiens, como por exemplo as. que fcorrem com peicticas, podem ser negligenciadas po Ta hermendutis, sem ser ferida 9 astocampreensio desta, O terreno de aplicagio da hermengates coln- ‘ids com o¢ limites da comunicagto normal em in fzuagem corvente enquanto = of casoe patolépios fi orem subtraidos a ela, A autocompreensto da her mendatien sb poders ser abalada quando s mHowirae {Tue modelos de comniengso sistematicamente distor (ioe reforsam tambers no diecwio “normal”, dlge tos, no diseursoimperceptivelmente-patolieioo (pe- Thclolchnauf igen Red). a tum entende mal o outto. 8 pseudocomunicasio gera tit sistema de mal-entendidas qu cdescoberto ‘ou pereebtdo-(durchischant) na aparéncla de um falso {SHERS. Poi bem, » hermenftien How einen que Ss, enbanto os movenos vane Tingagen nti ‘empre estan participando como Intresadoe e n80 toslmos nos evar do pael de perceive reletifon. io dspomes, por kao, de nenhumn eitero geral que ton pet vricr gomado & quo sven prosoe ‘m osiéncin ale dtm oro (ow enteninets) reudonormal, e conden alo, gue em. vrdade Careceria de una explicaybo sistemdlien, como sendo Cicadas » sera exrestiay apenss hermenest Sec extn ea cs (Hate, porantgr oi ae pos deseabrsnos ou 1c ‘Bor cota tales talestendidos gerados Setcinal “cso cre Treoud copotal Sls aperenca- ca comnlengso an en Sis aa ae yume de manlfnicin isis xposcaene Troe tes Ee ene on soe dtsde poeudocomuniayoey Intense at Ts San fan ang der “doencat do espirito-e das_perturbages a pont pontiorallide, Et 6, par SP putclogs Gals de asemay sociedad aba “tohcentenonos Fainarsment tree, lion Sclorado, das gavifestagoer ners "Tete eitéios se_oferecem para demarcar roan fextapter vine pourotcmenie dntreHay, ste fentide, especficamente incomprezaste. No nivel a doe_simbolos lagen,» comunicasSo datrcta Ines preeptel pls apcnto de rpesgue se der am do nitona de rgrae On nguages plc Fe i or iat6 alguns conteads san ra andor cc ex alate ¢ prejudice: Pre, tet do son fon Tratnson), investgn pein Palen condernglo (Verdting)delcaento {our anasto, Veschicung), agrmateailade © pop spel de opel. Naa rcpt da idee pula Sopalto hvoeilo (Wiederholingszwang). Modelos estreotipados de es com estinlos bolo perdew « independéncia da $8, especlfin da linguager Ee 1 tors etd cama a stegso a dcrepni el entre os nivel da comulesgio: ‘eaial ongrudnci: ent sliiploss lingtistica, agbes ‘expressdes_astacados. Os sintoma Spenas 0 tesemunto mais obstimdo © palpdvel des ‘8 dissontacle. Qualguer que el do com nleagio em_que aparece of sintomis Ay poe ‘mento Tingstic, como slbologin corporal ou emt coagées de comportamentos — sempre se autonomize af um contetide excomungada do” ued publica a Tit io expriie ms intengao que & Tncompreensivel segundo as repras da comuniengio pba, e neste sentido est privatnado e permancce Inacessivel até mesmo a0 autor a quem cla deve set Jmputada. No Simesm (Seibe) se mantém ume entre eu lingistcament

You might also like