Dr hab. Michat Szczepariski Wroctaw, 15.09.2021 r ‘Akademia Muzyczna im. Karola Lipiriskiego PI. Jana Pawta il 2 Daledzina : Sztuki Muzyczne Dyscyplina Artystyezna: Instrumentalistyka Zleceniodawca recen: ‘Akademia Muzyczna im. Karola Symanowskiego w Katowicach, Praewodniczacy Rady ds, nadawania stopni - dr hab. Jarostaw Mamczarski Recenzia Rozprawy doktorskiej Malgorzaty Wilei ,Oryainalny i nowy styl a wiernosé tradycji Préba charakterystyki jezyka muzycznego Samuela Barbera na prayktadzie wybranych utworsw” \w postepowaniu 0 nadanie stopnia doktora mgr Malgorzacie Wildze w dziedzinie artystycanej sztuki muzyczne. Rozprawa sklada sie z recitalu zarejestrowanego dia 11.05.2021 r. w Auli im. Bolestawa Szabelskiego. w Akademii Muaycznej im. Karola Seymanowskiego w Katowicach (plyta DVD) oraz czesci opisowe| dotyczace] wybranych utworéw fortepianowych i wokalnych Samuela Barbera Artystka wykonata przy udziale publicrnosci manograficzny recital 2tozony 2 kompozycli Samuela Barbera w nastepuiace] kolejnosci: Nokturn op. 33 Ballada op. 46 Excursions op. 20, 1Un poco allegro I11n slow blues tempo lll Allegretto IVAllegro moltoSonata fortepianowa es-moll op. 26 | Allegro energico Allegro vivace e leggiero IM Adagio mesto IV Fuga. Allegro con spirito Hermit songs op. 29 1 At Saint Patrick’s Purgatory I Church Bell at Night N1St. tta’s Vision IV The Heavenly Banquet V The Crucifixion ViSea-Snatch Vill The Monk and His Cat Ik The Praises of God X The desire for hermitage CykI piesni Hermit songs op.29 (z pominigciem Vil ~ Promiscuity) zostat wykonany prey wspétudziale kamili Goik ~ sopran. Nokturn op. 33 miniatura muzyczna 0 duéym tadunku emocjonalnym z widocenym wptywem nokturnéw chopinowskich pornimo dedykacji dla twércy tego gatunku ~Johna Fielda, Utwér oparty na typowym schemacie konstrukcyjnym ABA nawiazuje do romantycznej miniatury poprzez fakture | tradycyjne érodki wyrazu. Stosujac technike dodekafoniczna i innowacyjna harmonig kompozytor uzyskuje niezwykle ciekawe efekty sonorystyczne. Cechy te doskonale odcaytuje Malgorzata Wilga otwierajac sw6j recital nokturnem. Pianistka juz od pierwszych déwigkow ujawnia duza wrazliwosé na barwe brzmienia ukazujac bogata palete barw i subtelnosci tempa rubato. Doskonale uchwycone proporcje pomigdzy glosami i umiejetnosé utrzymania napigcia w dynamice piano i pianissimo to walory, ktére potwierdzaja du2y wachlarz umiejetnosci ksztattowania déwigku i Swiadome budowanie narracji muzyczne}.Balada op.47 To kolejna forma zaprezentowana podczas wystepu. Utwér o proste} budowie formalne} ABA © charakterze_melancholijnym i niespokojnym zarazem. Od pierwszych taktéw zadziwiaja nigoczekiwane nastepstwa harmoniczne. Jak stusznie zauwaza doktorantka w swoim opisie, to jedna 2 wainiejszych cech charakteryzujacych jezyk muzycany kompozytora. Motyw érodkowy réini sig znaczaco od czesci skrajnych, ktére sq identyczne. Nastepuje w nim gwaltowny warost ekspresji wyraionej za pomoca dynamiki i agogiki. Pianistka, dysponujac swobodna | niezawodna technika, traf oddaje przekaz emocjonalny kompozytora. Kaskady naprzemiennych oktaw, nawiazujacych do wirtuozerii w muzyce Ferenca Liszta, wykonane sq efektownie i z duiym rozmachem Preeszkadzaja natomiast w odbiorze zbyt czgste 7wolnienia na koricach motywéw, zachwiania pulsu nieodnotowane w tekécie, w rezultacie rozdzielajac dtutsze 2dania muzyczne. Excursions op. 20 to zbidr caterech skontrastowanych miniatur nawiazujacych do rodzime} muzyki ‘amerykariskie). CykI powstat w latach 1942-1944 i szybko zyskiwal popularnosé. Duty wplyw na to miato zainteresowanie i w jego nastepstwie wykonania znanych pianistéw, w tym Vladimira Horowitza, Ta raczej ldejsza czgSé tworczosci Barbera stawia przed wykanawca duie wyzwania. Czgéé | Un poco allegra ~ sustanny, ostinatowy glos w potaczeniu 2 wieloma przesunigciami metrycenymi w parti prawe) reki sq istotng trudnoscia wykonaweza wymagajaca_niezaleznosci panowania nad czasem w odniesieniu do zmiennej faktury dla obu rak. Tego typu efekty, czgsto wykorzystywane w muzyce jazzowej, dla pianisty klasycanego sq zjawisklem rzadkim. Malgorzata Wilga wykonuje tg pierwsza w ccyklu miniature z duza werwa i precyzia, pokazujac klarowng artykulacje. Najwolniejszy w cyklu drugi epizod In slow blues tempo jakby odpreza stuchacza wprowadzajac go w Swiat spokojnego bluesa. Nader improwizacyiny wydéwiek utworu jest trudnoscia pray dciste] realizacji zapisu metrycznego, ktéry przeczy idei swobody (rozchwiania tempa) tego rodzaju muzyki. Ten kompromis doskonale udato sig osiggnaé doktorantce. Jej interpretacja zgadza sig 2 zapisem nutowym bez szkody dla ‘ogdlnego charakteru tej muzyki. Czesé Ill Allegretto - wykonanie ujmuje umiejgtna narracja oraz kolorystyka brzmienia tematu, ktory czesto powraca przypominajac forme ronda z wariacjami. Grane seco senza pedale wariacje wspaniale ozywiaja poprzez skrajny kontrast te czeéé cyklu. Ostatnia, bardzo energiczna i skocana c2esé IV Allegro molto zamyka cykl. Nawigzuje do ludowego tarica amerykariskiego hoedown w parzystym rytmie. Wymagajgca od pianisty duze] sprawnosci i umiejgtnosci technicenych, utreymana jest w bardzo szybkim tempie, co potwierdza szeroki zakrestumiejetnosci wirtuozowskich pianistki. W je} wykonaniu widoczny jest bardzo dobry warsztat pianistycany i wzorowa realizacja wy2waf interpretacyjnych tego dzieta. Sonate fortepianowa es-moll op.26 wiericzy czeSé solowa recitalu, nie bez przyczyny zostata wybrana prez pianistke na koniec. Utwér dedykowany | napisany dla jednego z najlepszych pianistow XX wieku jakim byt Vladimir Horowitz, wykonywany byt przez niego wielokrotnie, zyskujac migdzynarodowy rozglos. Dzieto to stanowi pomost pomiedzy wielkimi formami epoki romantyzmu a muzyka XX wieku. Dzielo sktada sig z czterech czesci i pod wzgledem budowy jest utworem konwencjonalnym. Warstwa harmoniczna, wykorzystanie skali dwunastostopniowei, wieloplanowos¢ - to niektére cechy nawiazujace do sonat typowo dwudziestowiecznych AArtystka interpretuje sonate es-moll w sposbb przekonujacy, operujac znakomita pianistyka tworay 2aplanowany obraz muzyczny. Fragmenty o zabarwieniu lirycenym, wrecz ezesto melancholijnym, ‘znakomicie kontrastuja brzmieniowo z dramatycznymi ustepami o energicznej i rytmicznej agogice. \Wyczucie formy utworu, panowanie nad czasem, uchwycenie elementéw tanecznych np. w I czesci, dobér odpowiednich srodk6w wykonawczych Swiadeay 0 joj dojrzatosci muzycene}. W c2eéci I ‘Adagio mesto pianistka doskonale buduje napigcie, ktérego zwiesczeniem jest najbardzie] wymagajaca pianistycanie (ostatnie ogniwo dzieta) - Fuga- Allegro con spirito. Pianistka bardzo rretelnie i uczciwie interpretuje ten wyjatkowo trudny final sonaty. Wszelka problematyka wykonawcza jest rozwigzana a déwikowy rezultat jest efektowny czego podsumowaniem sq otrzymane burzliwe oklaski Wydiwiek artystycany jest gleboki i nie pozostawia sluchacza obojetnym. Cz@6é kameraina recitalu to plesni Hermit songs op.29 Artystka pokazuje umiejetnosci wspéitworzenia narracli muzyczne), zachowania wiasciwych proparcji dynamicznych oraz specyfiki towarzyszenia i akompaniowania wokalistom, Cz@Sé opisowa rozprawy doktorskiej znakomicle koresponduje z recitalem. Doktorantka potwierdza dogtebna znajomos¢ twérczosci kompozytorskiej Samuela Barbera, w saczegélnosci w repertuarze, ktéry wykonuje publicznie, Analiza wykonywanych utworéw przeprowadzona jest bardzo dobrze, spostrzeienia formutowane sq logicznie iw oparciu raetelna wiedze poparta praktyka wykonawez9,Konkluzja: Rozprawa doktorska jakq jest plyta z nagraniem monograficanego recitalu (live) 2totonego 2 wybranych driet Samuela Barbera wraz 2 apisem jest znaczacym osiagnigciem artystycznym. Dobér lutworéw, ufozenie kolejnosci dziet z uwzglednieniem kontrastu i rozwoju emocjonalnego, w koricu jakoSé gry zarejestrowanego recitalu pani Matgorzaty Wilgi, zastuguja na najwyisze uznanie. Gtebokie zrozumienie tekstu muzycznego poprzedzone zdobyta wiedza, analiza stylu i jezyka muzycenego kompozytora, ukazanie kontekstu biograficznego, znajduje odzwierciedlenie w jakosci jej interpretacj. ‘Stanowczo popieram starania kandydatki o nadanie stopnia doktora w dziedzinie sztuki muzycane. 3 Szczepatiski