Àæzà°Và Wàl Éuà Àä 2023: Ningappa A H

¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ
2023
²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï.
PÀ£ÁðlPÀzÀ §eÉl
★★ 1952gÀ°è ‘PÉAUÀ¯ï ºÀ£ÀÄªÀÄAvÀAiÀÄå’ £ÀªÀgÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÉÆzÀ® §eÉmï ªÀÄAqÀ£É ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À CoÁgï
PÀZÉÃjAiÀÄ°è ªÀÄAr¹zÀgÀÄ.
★★ «zsÁ£À¸ËzsÀzÀ°è ªÉÆzÀ® ¨Áj §eÉmï ªÀÄAqÀ£É ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ - n ªÀÄjAiÀÄ¥Àà£ÀªÀgÀÄ(1956)
★★ §eÉmï PÉÊ¬ÄAzÀ §gÉzÀ KPÉÊPÀ ¸ÀaªÀ - ‘JA ªÉÊ WÉÆÃ¥ÀðqÉ’
★★ Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áj §eÉmï ªÀÄAqÀ£É ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ - ¹zÀÝgÁªÀÄAiÀÄå(13 ¨Áj)
A H
pa
PÀ£ÁðlPÀ §eÉmï 2022-2023
p
DAiÀÄªÀå UÁvÀæ (¸ÀAavÀ ¤¢ü) 2,65,720 PÉÆÃn gÀÆ.
g a
MlÄÖ ¹éÃPÀÈw 2,61,977 PÉÆÃn gÀÆ
i n
gÁd¸Àé ¹éÃPÀÈw 1,89,888 PÉÆÃn gÀÆ
N
¸ÁªÀðd¤PÀ IÄt 72,000 PÉÆÃn ¸ÉÃjzÀAvÉ §AqÀªÁ¼À
¹éÃPÀÈw 72,089 PÉÆÃn gÀÆ
MlÄÖ ªÉZÀÑ 2,65,720 PÉÆÃn gÀÆ
gÁd¸Àé ªÉZÀÑ 2,04,587 PÉÆÃn gÀÆ
§AqÀªÁ¼À ªÉZÀÑ 46,955 PÉÆÃn gÀÆ ºÁUÀÆ ¸Á®
ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw 14,179 PÉÆÃn gÀÆ
ªÉZÀÑ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ
PÀÈ¶ ¤ÃgÁªÀj ªÀÄvÀÄÛ UÁæ«ÄÃt C©üªÀÈ¢Þ 18%
¸Á® wÃjPÉ 17%
EvÀgÀ DyðPÀ ¸ÉÃªÉ 14%
²PÀët 12%
¸ÀªÀiÁd PÀ¯Áåt 8%
¤ÃgÀÄ ¥ÀÇgÉÊPÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊªÀÄð®å 3%
EvÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå 18%
DgÉÆÃUÀå 5%
1 ²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï.
DzÁAiÀÄ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ
gÁdå vÉjUÉ 50%
¸Á®¢AzÀ 27%
PÉÃAzÀæ vÉjUÉ ¸Á®Ä 11%
gÁdå vÉjUÉAiÉÄÃvÀ gÁdå¸Àé¤AzÀ 4%
¸ÁªÀðd¤PÀ ¯ÉPÀÌ 2%
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¯ÉPÀÌ 6%
PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ vÉjUÉ¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ DzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ

ªÁtÂdå 59
gÁdå C§PÁj 22
£ÉÆAzÀtÂ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄzÀæt 11
ªÉÆÃmÁgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁºÀ£À 6À
EvÀgÉÀ 2
H
gÉÊvÀ ±ÀQÛ:-
A
★★ PÀÈ¶ AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À §¼ÀPÉUÉ EAzsÀ£À ªÉZÀÑ ¥Àæw JPÀÌgÉUÉ - 250 (r.©.n) gÀÆ UÀ¼ÀAvÉ UÀjμÀ× LzÀÄ JPÀÌgÉUÉ
a
r©n ªÀÄÆ®PÀ rÃ¸É¯ïUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ zsÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä gÉÊvÀ ±ÀQÛ JA§ ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£É 500 PÉÆÃn gÀÆUÀ¼À£ÀÄß
p p
MzÀV¸À¯ÁVzÉ.
a
★★ gÉÊvÀgÀ DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä zsÉåÃAiÀÄzÉÆA¢UÉ gÁµÀÖçzÀ°èAiÉÄÃ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¸ÉPÉAqÀj PÀÈ¶ ¤zÉÃð±Á®AiÀÄªÀ£ÀÄß
g
¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ.
N i n
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÁªÀAiÀÄÄªÀ GvÀà£ÀßUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdå 3£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
★★ ¯Á¯ï¨ÁUï PÀ§â£ï ¥ÁPïð ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è AiÀÄ®ºÀAPÀ §½AiÀÄ eÁgÀPÀ §AqÉ PÁªÀ¯ï ¥ÀæzÉÃ±À 350 JPÀgÉ ¸ÀgÀPÁj
d«ÄÃ£À°è Cl¯ï ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä GzÁå£ÀªÀ£À C©üªÀÈ¢Þ UÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ gÁdåzÀ°èAiÉÄÃ ¥Àæ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ºÁ®Ä GvÁàzÀPÀjUÉ ¸ÀgÀ¼À ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸Á® ¸Ë®¨sÀå
¤ÃqÀ®Ä QëÃgÀ ¸ÀªÀÄÈ¢Þ ¸ÀºÀPÁgÀ ¨ÁåAPï ¸ÁÜ¦¸À®Ä GzÉÝÃ²¹zÉ.
¥ÀÅtåPÉÆÃn zÀvÀÄÛ AiÉÆÃd£É:-

★★ UÉÆÃ ±Á¯ÉUÀ¼À°è£À UÉÆÃUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ zÀvÀÄÛ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ°è 11,000 gÀÆ ªÉÆvÀÛPÉÌ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ zsÀ£ÀªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
¥À²ÑªÀÄ ªÁ»¤:-
★★ ¥À²ÑªÀiÁ©üªÀÄÄRªÁV ºÀjAiÀÄÄªÀ £À¢UÀ½UÉ ZÉPï qÁåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ «Ä¤ qÁåªÀiï UÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ PÀgÁªÀ½
f¯ÉèUÀ¼À d£ÀjUÉ ¨ÉÃ¹UÉAiÀÄ°è PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¸ÀªÀÄ¸Éå ¤ªÁj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ PÀÈ¶ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä £ÉgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ.
AiÀÄ±À¹é¤:-
★★ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ gÉÊvÀ PÀÄlÄA§UÀ½UÉ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ MzÀV¸À®Ä PÀÄlÄA§zÀ ªÁ¶ðPÀ
ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ aQvÉì ªÉZÀÑ 5 ®PÀë ¤UÀ¢ ªÀiÁqÀ¯ÁVz.É £Á®ÄÌ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ PÀÄlÄA§PÉÌ ªÀμÀðPÉÌ 500 gÀÆ¥Á¬Ä ªÀAwPÉ
PÀlÖ¨ÉÃPÁVzÉ.

ªÀÄÄRåªÀÄAwæ «zÁåyð ªÀiÁUÀðzÀ²ð¤:-
★★ PÉ¦J¹ì, AiÀÄÄ¦J¸ï¹, JJ¸ï¹, ¨ÁåAQAUï, gÉÊ¯Éé , ¹rJ¸ï, ¤Ãmï eÉEE ªÀÄÄAvÁzÀ ««zsÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ
¥ÀjÃPÉëUÀ½UÉ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ «zÁåyð ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À JA§ ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£É Cr «zÁåyðUÀ½UÉ D£ï¯ÉÊ£ï
ªÉÃ¢PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ GavÀ PÉÆÃaAUï ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
DzÀ±Àð ²PÀëPÀ/²PÀëQ ¥Àæ±À¹Û:-

★★ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ²PÀëQ ²æÃªÀÄw ¸Á«wæ ¨Á¬Ä ¥sÀÄ¯É CªÀgÀ ºÉ¸Àj£À°è gÁdåªÀÄlÖzÀ DzÀ±Àð ²PÀëPÀ ²PÀëQ
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw ªÀμÀð ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ªÀÄÄRåªÀÄAwæ DgÉÆÃUÀå ªÁ»¤ :-

★★ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ªÀÄ£É ¨ÁV°UÉ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÉÃªÉ MzÀV¸À®Ä
¸ÀÆàwð AiÉÆÃd£É :-
★★ ¨Á®å «ªÁºÀªÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
¢Ã£ï zÀAiÀiÁ¼ï G¥ÁzsÁåAiÀÄ ¸ËºÁzÀð «zÁåyð ¤®AiÀÄ :-

★★ J¹ì, J¹Ö, »AzÀÄ½zÀ C®à¸ÀASÁåvÀgÀ ªÀUÀð ªÀÄPÀÌ½UÉ G£ÀßvÀ «zÁå¨sÁå¸ÀPÉÌ F AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
«£ÀAiÀÄ ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå AiÉÆÃd£É :-

A H
a
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ÇÀà±ÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÇtð ¤ªÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ zsÉåÃAiÀÄ¢AzÀ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä F AiÉÆÃd£É
p
eÁjUÉ.
a p
★★ 2022-23 ªÀμÀðªÀ£ÀÄß fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄ ªÀμÀð JAzÀÄ DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
d® fÃªÀ£À «ÄμÀ£ï:-
i n g
ªÉÄÃWÀ dÄåªÉ®N
★★ zÉÃ±ÀzÀ J¯Áè UÁæ«ÄÃt ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ 2024 M¼ÀUÉ £À¼À ¸ÀA¥ÀPÀð PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀÄ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
j ¥ÁPïð:-
★★ a£Áß¨sÀgÀt PÀÄ±À® PÁ«ÄðPÀgÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀÆPÀëöä ¸ÀtÚ PÉÊUÁjPÉ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ¸ÁÜ¥À£É.
PPP - Public-Private Partnership - ¥ÀªÀðvÀ ªÀiÁ¯Á AiÉÆÃd£É

(¸ÁªÀðd¤PÀ SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé)
★★ ¨ÉÃ®ÆgÀÄ ºÀ¼ÉÃ©ÃqÀÄ ¸ÉÆÃªÀÄ£ÁxÀ¥ÀÅgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀ ¸ÁägÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÛPÀ ¸Á°£À°è
AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉ vÁtUÀ¼À ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸À®Ä PÀæªÀÄ.
★★ CªÀÄÈvÀ QæÃqÁ zÀvÀÄÛ AiÉÆÃd£É :- 2024gÀ M®A¦Pïì ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁågÁ M°A¦Pïì gÁdåzÀ°è PÀ¤μÀ× 75 QæÃqÁ¥ÀlÄUÀ¼ÀÄ
¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄªÀ CrAiÀÄ°è vÀ¯Á ºÀvÀÄÛ ®PÀë gÀÆ UÀ½UÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä «¤AiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ PÀgÁªÀ½ ¨sÁUÀzÀ d® ªÀÄÆ®UÀ¼À£ÀÄß PÀ®Ä¶vÀ UÉÆ½¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¥Áè¹ÖPï ªÀiÁ°£Àå ¤ªÀð»¸À®Ä «±Àé¨ÁåAPï £ÉÃgÀ
MA¢UÉ §Æè ¥Áè¹ÖPï ¤ªÀðºÀuÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß 840 PÉÆÃn gÀÆ UÀ¼À ªÉZÀÑzÀ°è eÁjUÉ.
★★ CVß ±ÁªÀÄPÀ ¹§âA¢UÀ½UÉ «ªÀiÁ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ®PÀë¢AzÀ 20 ®PÀë gÀÆ UÀ½UÉ ºÉaÑ¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ.
PÉÃAzÀæ §eÉmï
★★ 2022 23 £ÉÃ ¸Á°£À PÉÃAzÀæ §eÉmï C£ÀÄß PÉÃAzÀæ «vÀÛ ¸ÀaªÀ ¤ªÀÄð® ¹ÃvÁgÁªÀÄ£ï CªÀgÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 112£ÉÃ «¢ü C£ÀéAiÀÄ ªÀÄAr¹zÁÝgÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå §eÉmï EzÀ£ÀÄß gÁdå «vÀÛ ¸ÀaªÀgÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 202£ÉÃ «¢ü C£ÀéAiÀÄ gÁdå «zsÁ£À¸À¨sÉAiÀÄ°è
ªÀÄAr¸ÀÄvÁÛgÉ.
★★ §eÉmï ªÀÄAqÀ£ÉAiÀÄ ¢£ÁAPÀ 2022 ¥sÉ§æªÀj 1
★★ ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ EwºÁ¸ÀzÀ°è rfl¯ï gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀÄAr¸ÀÄwÛgÀÄªÀ JgÀqÀ£ÉÃ §eÉmï EzÁVzÉ.
★★ §eÉl£À UÁvÀæ ±ÉÃ 4.6 ºÉZÀÑ¼À (39.44.909) PÉÆÃn gÀÆ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ²°à zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀASÁå±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀÄºÀ ¦ ¹ ªÀÄºÁ£ï £ÉÆÃ©¸ï
CªÀgÀ d£Àä ¢£À dÆ£ï 29 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀASÁå±Á¸ÀÛç ¢£À ªÀÄvÀÄÛ EªÀgÀ£ÀÄß §eÉmï ¦vÁªÀÄºÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
★★ 2022-23 §eÉmï 4 DzsÁgï ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ 1) GvÁàzÀPÀvÉ 2) ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ PÀæªÀÄ 3) ºÀtPÁ¸ÀÄ
ºÀÆrPÉ 4) ¦JA UÀw±ÀQÛ AiÉÆÃd£É
¥ÀæªÀÄÄR C£ÀÄzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ

★★ gÀPÀëuÉ - 5,26,166 PÉÆÃn.
★★ gÉÊ¯Éé - 1,40,367 PÉÆÃn
★★ PÀÈ¶ - 1,32,513 PÉÆÃn
★★ ²PÀët - 1,04,227 PÉÆÃn
H
DzÁAiÀÄ ªÀÄÆ® % ªÉZÀÑ ªÀÄÆ® %
ªÀgÀªÀiÁ£À vÉjUÉ 15
a A
PÉÃA¢æAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ 15%
p
PÉÃAzÀæ C§PÁj vÉjUÉ 7% ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ªÀUÁðªÀuÉUÀ¼ÀÄ 10%
p
PÁ¥ÉÆðgÉÃmï vÉjUÉ 15% gÁdåUÀ½UÉ vÉjUÉ & ¸ÀÄAPÀUÀ¼À ¥Á®Ä 17%
fJ¸ïn
g a 16% §rØ ¥ÁªÀw 20%
i n
PÀ¸ÀÖA ¸ÀÄAPÀ 5% gÀPÀëuÉ 8%
N
vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ ªÀgÀªÀiÁ£À 5% zsÀ£À ¸ÀºÁAiÀÄ 8%
¸Á® ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ºÉÆuÉUÁjPÉUÀ¼ÀÄ 35% PÉÃAzÀæ ¥ÁæAiÉÆÃfvÀvÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ 9%
¸Á¯ÉÃvÀgÀ §AqÀªÁ¼À ¹éÃPÀÈw 2% ¦AZÀtÂ 4%
★★ 400 MAzÉÃ ¨sÁgÀvÀ gÉÊ®Ä WÉÆÃμÀuÉ:
★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ gÉÊ¯Éé E¯ÁSÉ 44 MAzÉÃ ¨sÁgÀvÀ gÉÊ®ÄUÀ¼À£ÀÄß GvÁà¢¹zÉ.
★★ gÉÊ¯Éé ¥ÀæAiÀiÁtzÀ°è ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀ ¸ÀÄgÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÀμÀðzÀ°è 20 Q «ÄÃ gÉÊ¯Éé eÁ®ªÀ£ÀÄß PÀªÀZÀ
ªÁå¦ÛUÉ vÀgÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ ¦ JA UÀw±ÀQÛ AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è 100 ¸ÀgÀPÀÄ l«Äð£À¯ï ¤ªÀiÁðtzÀ UÀÄj.
★★ 2022-23gÀ°è ¦¦¦(¥À©èPï ¥ÉæöÊªÉÃmï ¥Álßð²ð¥ï ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è £Á®ÄÌ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ªÀÄ°Ö ªÀiÁqÉ¯ï ¯Áf¹ÖPï
¥ÁPïðUÀ¼À C£ÀÄμÁ×£ÀPÉÌ UÀÄwÛUÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ 2022 -23 :- 60 Q.«ÄÃ GzÀÝzÀ 8 gÉÆÃ¥ïªÉÃ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ PÁªÀÄUÁj UÀÄwÛUÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¥ÀªÀðvÀªÁzÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ gÉÆÃ¥ÀªÉÃ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¦¦¦ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀμÀðzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj eÁ®ªÀ£ÀÄß 25,000 Q.«ÄÃ UÀ¼ÀμÀÄÖ «¸ÀÛj¸À®Ä ¤zsÀðj¹zÉ.
★★ 2021-22 £ÉÃ ¸Á°£À°è 24,435 PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ.
★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÀμÀðzÀ°è EzÀ£ÀÄß 25,172 PÉÆÃn KjPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
★★ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÀÈ¢ÞUÁV «ÄμÀ£ï ±ÀQÛ, «ÄμÀ£ï ªÁvÀì®å ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄÃPÀë CAUÀ£ÀªÁr
ºÁUÀÆ ¥ÉÇÃμÀt 2 .0 JA§ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¸À¯ÁVzÉ.
★★ ¸ÀPÀëªÀiï CAUÀ£ÀªÁrUÀ¼À AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è 2 CAUÀ£ÀªÁrUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ®zÀeÉðUÉÃj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
gÀPÀëuÁ PÉëÃvÀæ
★★ 2020gÀ 23£ÉÃ ¸Á°£À°è gÀPÀëuÁ ªÀ®AiÀÄPÉÌ 5.25 ®PÀë PÉÆÃn «ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ.
★★ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß gÀPÀëuÁ GvÁàzÀ£É PÉÃAzÀæªÁV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄªÀ ¸ÉÃ£Á ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀézÉÃ±ÀªÁV vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀ
GzÉÝÃ±À¢AzÀ ±ÉÃ 68% gÀμÀÄÖ zÉÃ²AiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ «ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ.
★★ DvÀä ¤§ðgÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ MvÀÄÛ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
rfl¯ï DgÉÆÃUÀå «ÄμÀ£ï

★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DgÉÆÃUÀå «ÄμÀ£ï CrAiÀÄ°è ¥ÀæzsÁ¤ ¸Áé¸ÀÜöå ¸ÀÄgÀPÁë ¤¢üUÉ ºÉZÀÄÑ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
★★ DgÉÆÃUÀå PÉëÃvÀæQÌAvÀ ±ÉÃPÀqÀ 45 QÌAvÀ®Æ ºÉaÑ£À C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DgÉÆÃUÀå «ÄμÀ£ï EzÀPÉÌ ¤ÃrzÉ.
★★ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ ¸Áé¸ÀÜöå ¸ÀÄgÀPÁë AiÉÆÃd£ÉUÉ PÀ¼ÉzÀ ªÀμÀðQÌAvÀ ºÉZÀÄÑªÀj 10 PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä C£ÀÄzÁ£À
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
²PÀët PÉëÃvÀæ
★★ ¦.JA.E «zÁå AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è N£À PÁè¸ï M£ï n« ZÁ£É¯ï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß 12 jAzÀ 200 n«
ZÁ£É¯ïUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À¯ÁVzÉ.
H
★★ EzÀÄ MAzÀjAzÀ 12£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄªÀgÉV£À «zÁåyðUÀ½UÉ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¨sÁμÉAiÀÄ°è ¥ÀÇgÀPÀ ²PÀët MzÀV¸À°zÉ.
A
★★ «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀtÂvÀ «μÀAiÀÄzÀ°è 750 ªÀZÀÄðªÀ¯ï ¯Áå¨ï, 75 E- ¯Áå¨ï ¤ªÀiÁðt, rfl¯ï «±Àé«zÁå®AiÀÄ
a
¸ÁÜ¥À£É ¸ÉÃjzÀAvÉ ²PÀët PÉëÃvÀæPÉÌ ºÀ®ªÀÅ ºÉÆ¸À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæPÀn¸À¯ÁVzÉ.
p p
★★ PÉÊUÁjPÁ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ qÉÆæÃ£ï ¸À«ð¸ï ¸À«ð¸ï ºÉ¸Àj£À°è qÉÆæÃ£ï vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¸À¯ÁVzÉ
a
★★ rfl¯ï ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ²PÀët ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ²PÀëPÀgÀÄ F PÀAmÉAmïUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À¨ÉÃPÀÄ EzÀ£ÀÄß
n g
EAl£Éðmï, ªÉÆ¨ÉÊ¯ï n« ªÀÄvÀÄÛ gÉÃrAiÉÆÃ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæ¸ÁgÀ ªÀiÁqÀ°zÉ
QæÃqÉ
N i
★★ PÉÃAzÀæ §eÉmï£À°è QæÃqÉUÉ 3062.60 PÉÆÃn C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. PÀ¼ÉzÀ ªÀμÀðPÉÌ ºÉÆÃ°¹zÀgÉ EzÀPÉÌ
¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß 305.58 PÉÆÃn ºÉaÑ¸À¯ÁVzÉ.
★★ QæÃqÁ¥ÀlÄUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ zsÀ£ÀPÁÌV EgÀÄªÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß 55 PÉÆÃnUÉ ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÁV ¥Àæ¸ÁÛ¦¸À¯ÁVzÉ.
ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð
★★ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð ªÀ®AiÀÄzÀ ««zsÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ 10.68 ®PÀë PÉÆÃn ªÉÆvÀÛzÀ C£ÀÄzÁ£À «ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ.
★★ 10 ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è QèÃ£ï J£Àfð AiÉÆÃd£É eÁj.
★★ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄ£ÉUÀÆ ±ÀÄzÀÞªÁzÀ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀÄ MzÀV¸ÀÄªÀ ‘ºÀgï UÀgÀ £À¯ï ¸É d¯ï’ AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¸Á°£À°è 3.8 PÉÆÃn PÀÄlÄA§UÀ½UÉ £À°è ¤Ãj£À ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸À®Ä 60 ¸Á«gÀ PÉÆÃn «ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ.
★★ ‘‘Per Drop More Crop’’ WÉÆÃμÀªÁPÀåzÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ PÀÈ¶ ¹AZÁ¬Ä AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸À¯ÁVzÉ.
PÉ£ï ¨ÉÃmÁé AiÉÆÃd£É

★★ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå, d® «zÀÄåvï GvÁàzÀ£É M¼ÀUÉÆAqÀ CAzÁdÄ 44, 605 PÉÆÃn ªÉZÀÑzÀ PÉ£ï ¨ÉÃmÁé
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¥ÀæPÀn¹zÉ.
★★ 2022-23£ÉÃ ¸Á°£À°è 1400 PÉÆÃnAiÀÄ£ÀÄß ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ §eÉmï£À°è £ÀgÉÃUÁ PÉÌ 73 ¸Á«gÀPÉÆÃn «ÄÃ¸À®Ä EqÀ¯ÁVzÉ.

★★ MAzÀÄ ªÁ¶ðPÀ ªÀμÀðzÀ°è ¥Àæw PÀÄlÄA§PÉÌ PÀ¤μÀ× £ÀÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß F AiÉÆÃd£É Cr MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
£ÀUÀgÁ©üªÀÈ¢Þ
★★ zÉÃ±ÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæå §AzÀÄ 100 ªÀμÀðUÀ¼À vÀÄA§ªÀμÀÖgÀ°è zÉÃ±ÀzÀ CzsÀðzÀμÀÄÖ d£À¸ÀASÉå £ÀUÀgÀªÁ¹UÀ¼ÀÄ DUÀ°zÁÝgÉ.
F ¤nÖ£À°è £ÀUÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
rfl¯ï ªÀ®AiÀÄ
★★ 1.5 ®PÀë CAZÉ PÀZÉÃjUÀ¼À£ÀÄß ¨ÁåAQAUï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÆA¢UÉ eÉÆÃr¸À®Ä ¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ.
5f vÀgÀAUÁAvÀgÀUÀ¼À ºÀgÁdÄ
★★ zÀÆgÀ¸ÀA¥ÀPÀð PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀ ªÀμÀðzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀμÀðzÀ°è 5 f ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉUÉÆ½¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®
ªÁUÀÄªÀAvÉ vÀgÀAUÁAvÀgÀ ºÀgÁdÄ £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÁV WÉÆÃ¶¹zÉ.
★★ ¨sÁgÀvÀ £Émï AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è J¯Áè UÁæªÀÄUÀ½UÉ D¦ÖPÀ¯ï ¥sÉÊ§gï ºÁPÀ®Ä PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ UÀÄwÛUÉ ¤ÃqÀÄwÛzÉ.
75 rfl¯ï ¨ÁåAPï
★★ rfl¯ï ¥ÁªÀwUÉ GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀ®Ä 75 rfl¯ï ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ Dgï©L ¤AzÀ rfl¯ï PÀgÉ¤ì
H
★★ Dgï©L 2022gÀ K¦æ¯ï gÀ°è rfl¯ï PÀgÉ¤ìAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀ vÀgÀ°zÉ JAzÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ºÉÃ½zÉ.
A
★★ Qæ¥ÉÇÖÃ PÀgÉ¤ìUÀ¼À ªÀUÁðªÀuÉ¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ DzÁAiÀÄPÉÌ ±ÉÃ 30 gÀμÀÄÖ vÉjUÉ «¢ü¸À®Ä PÉÃAzÀæ §eÉmï £À°è
a
w½¸À¯ÁVzÉ.
¨Áålj ¸ÁÖ¦AUï ¤Ãw

p p
g a
★★ «zÀÄåvï ZÁ°vÀ ªÁºÀ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸À®Ä ¨Áålj ¸ÁÖ¦AUï ¤Ãw ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ DV ¸ÀPÁðgÀ
i n
ºÉÃ½zÉ.
N
GzÉÆåÃUÀ ¸ÀÈ¶Ö
★★ PÀ¼ÉzÀ ªÀμÀðQÌAvÀ ±ÉÃPÀqÀ 25gÀμÀÄÖ PÀrªÉÄ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
★★ ªÉÄÃPï E£ï EArAiÀiÁ ªÀÄÆ®PÀ 60 ®PÀë GzÉÆåÃUÀUÀ¼À ¸ÀÈ¶Ö
★★ ¸ÁéªÀ®A© ¨sÁgÀvÀ AiÉÆÃd£É Cr 16®PÀë GzÉÆåÃUÀ ¤ÃrPÉ
¥ÀgÀªÉÄÃ±ï ¥ÉÇÃlð¯ï
★★ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ VæÃ£ï QèAiÀÄgÉ£ïì ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä ªÀåªÀ¸ÉÜ ¸ÀgÀ½PÀj¸À®Ä ¥ÀgÀªÉÄÃ±ï ¥ÉÇÃlð¯ï eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ
C®à¸ÀASÁåvÀjUÉ ªÀÄ£Àß£É
★★ C®à¸ÀASÁåvÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ªÀiË¯Á£Á DeÁzï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥sÉ¯ÉÆÃ²¥ï CrAiÀÄ°è JA ¦ü¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¦JZïr
ªÀiÁqÀ®Ä CªÀPÁ±À PÀ°à¸À¯ÁVzÉ.
★★ AiÀÄÄ¦J¸ï¹, J¸ïJ¸ï¹ ºÁUÀÆ gÁdå ¸ÁªÀðd¤PÀ DAiÉÆÃUÀ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ¥ÀÇªÀð¨sÁ« ¥ÀjÃPÉë GwÛÃtðgÀ
«zÁåyðUÀ½UÉ GvÉÛÃd£À C£ÀÄzÁ£À «ÄÃ¸À°j¸À¯ÁVzÉ
★★ £À¬ÄÃ ªÀÄAf¯ï AiÉÆÃd£É Cr ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄ G¥ÀPÀæªÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÉ C£ÀÄzÁ£À «ÄÃ¸À°j¸À¯ÁVzÉ.
★★ F±Á£À gÁdåUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¦JA zÉÃªÉÊ£ï AiÉÆÃd£É WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.
★★ ¸ÉÆÃ¯Ágï GvÁàzÀ£ÉUÉ 24,000 PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä RZÀÄð ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
★★ 2030gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ 280 VUÁ ªÁåmï ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß GvÁà¢¸ÀÄªÀ UÀÄj ºÉÆA¢zÉ.
d£ÀUÀtw 2011
¨sÁgÀvÀzÀ zÀ±ÀªÁ¶ðPÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß 2011 gÀ ºÉÆwÛUÉ 15 ¨Áj £ÀqÉ¸À¯ÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß 1872 gÀ°è ©ænμï
ªÉÊ¸ÀgÁAiÀiï ¯Áqïð ªÉÄÃAiÉÆ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¥Àæw 10 ªÀμÀðUÀ½UÉÆªÉÄä PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÀÝgÀÆ, ªÉÆzÀ® ¸ÀA¥ÀÇtð
d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß 1881 gÀ°è vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. 1949 gÀ £ÀAvÀgÀ, EzÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ
UÀÈºÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀrAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ jf¸ÁÖægï d£ÀgÀ¯ï ªÀÄvÀÄÛ d£ÀUÀtw DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ. 1951 jAzÀ
J¯Áè d£ÀUÀtwUÀ¼À£ÀÄß 1948gÀ ¨sÁgÀvÀzÀ d£ÀUÀtw PÁ¬ÄzÉ CrAiÀÄ°è £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÉÆ£ÉAiÀÄ d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß
2011 gÀ°è £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ ªÀÄÄA¢£ÀzÀÄ 2021 gÀ°è £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃQvÀÄÛ. DzÀgÉ PÉÆÃ«qï -19 PÁgÀt¢AzÁV
EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀ¯ÁVzÉ.
★★ ¨sÁgÀvÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÄÝ 2011gÀ d£ÀUÀtw ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 121.01
PÉÆÃn
★★ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ ¨sÀÆ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÀ 2.4 ¨sÁUÀzÀμÀÄÖ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃ17.5 gÀµÀÄÖ ¨sÁUÀ ºÉÆA¢zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ zÀgÀ 17.7 gÀμÀÄÖ EzÉ.
★★ 1921gÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è PÁ®gÁ, ¥sÉèÃUï, ªÀÄw«ÄAiÀÄ, ¸ÁAPÀæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀ¢AzÀ ±ÉÃ 0.31 ¨sÁUÀzÀμÀÄÖ
d£À¸ÀASÉå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ PÀrªÉÄ DVzÉ. DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß ªÀÄºÁ «¨sÁdPÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj d£À¸ÁAzÀævÉ ¥Àæw ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgïUÉ 382 d£ÀgÀÄ
★★ ©ºÁgÀªÀÅ 1102 d£ÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ C¢üPÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ.
A H
★★ CgÀÄuÁZÀ¯ï ¥ÀæzÉÃ±ï ¥Àæw ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃljUÉ 14 d£ÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ Cw PÀrªÉÄ d£À ¸ÁAzÀævÉ
p a
ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ
p
★★ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À zÉºÀ°
g a
★★ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À CAqÀªÀiÁ£ï ¤PÉÆÃ¨Ágï
°AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ
N i n
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ¥Àæw ¸Á«gÀ ¥ÀÅgÀÄμÀjUÉ 940 ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ EzÁÝgÉ.
★★ PÉÃgÀ¼À ¥Àæw ¥ÀÅgÀÄμÀjUÉ 1084 ¹ÛçÃAiÀÄgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ºÉÆA¢zÀ Cw ºÉZÀÄÑ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ
gÁdåªÁVzÉ.
★★ ºÀjAiÀiÁt ¥Àæw ¥ÀÅgÀÄμÀjUÉ 8.79 ¹ÛçÃAiÀÄgÀ£ÀÄ ºÉÆA¢zÀÄÝ Cw PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ.
¸ÁPÀëgÀvÉ
★★ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 2011gÀ°è ±ÉÃ 74.04%
★★ ¥ÀÅgÀÄμÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃ - 82.14%
★★ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃPÀqÀ - 65.05%
★★ PÉÃgÀ¼À gÁdåªÀÅ 93.91 gÀμÀÄÖ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀÄÝ Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ.
★★ ©ºÁgï gÁdåªÀÅ ±ÉÃ 63.82 gÀµÀÄÖ ºÉÆA¢zÀÄÝ Cw PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ.
★★ 2011gÀ d£ÀUÀtw ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è
★★ UÁæ«ÄÃt d£À¸ÀASÉå ±ÉÃ 76.4 gÀµÀÄÖ ¨sÁUÀzÀ¶ÖzÉ.
★★ £ÀUÀgÀ d£À¸ÀASÉå ±ÉÃ 23.6 gÀµÀÄÖ ¨sÁUÀzÀ¶ÖzÉ.
★★ ªÀÄºÁgÁµÀÖç gÁdåªÀÅ C¢üPÀ £ÀUÀgÀ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÉ.
★★ ¹QÌA gÁdåªÀÅ Cw PÀrªÉÄ £ÀUÀgÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
★★ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±À Cw C¢üPÀ UÁæ«ÄÃt d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ.
★★ «ÄeÉÆÃgÁA Cw PÀrªÉÄ UÁæ«ÄÃt d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåªÁVzÉ.
★★ Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ï ªÀÄºÁgÁμÀÖæ ©ºÁgï ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
★★ Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ ¹QÌA «ÄeÉÆÃgÁªÀiï CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À UÉÆÃªÁ
★★ Cw ºÉZÀÄÑ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ zÀgÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À ©ºÁgï dªÀÄÄä & PÁ²äÃgï
★★ Cw PÀrªÉÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ zÀgÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ £ÁUÁ¯ÁåAqï PÉÃgÀ¼À UÉÆÃªÁ DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±ï
★★ Cw ºÉZÀÄÑ ²±ÀÄ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå - ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À
★★ Cw PÀrªÉÄ ²±ÀÄ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå - UÉÆÃªÁ
★★ Cw ºÉZÀÄÑ vÁAiÀÄA¢gÀ ªÀÄgÀt - ÇÁìA
★★ Cw PÀrªÉÄ vÁAiÀÄA¢gÀ ªÀÄgÀt - PÉÃgÀ¼À
★★ ²±ÀÄ ªÀÄgÀtzÀ zÀgÀ(MAzÀÄ ªÀµÀðzÉÆ¼ÀV£À ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ) - 47/1000
★★ vÁAiÀÄA¢gÀ ªÀÄgÀt zÀgÀ - 122/1 ®PÀëPÉÌ
PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÀASÉå 2011

★★ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ «¹ÛÃtðzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ JAl£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è 9£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ.
★★ 2011gÀ d£ÀUÀtw ¥ÀæPÁgÀ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ 6,11,30,404 d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÉ.
★★ ¥ÀÅgÀÄμÀ d£À¸ÀASÉå : 3,10,57,742
A H
★★ ªÀÄ»¼Á d£À¸ÀASÉå : 3,00,72,662
p a
p
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀÄªÀ f¯ÉèAiÀiÁVzÉ.
g a
★★ PÉÆqÀUÀÄ Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀÄªÀ f¯ÉèAiÀiÁVzÉ.
i n
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ, ¨É¼ÀUÁ«, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, PÀ®§ÄVð ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå PÀæªÀÄªÁV ºÉÆA¢gÀÄªÀ
N
f¯ÉèAiÀiÁVzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÀASÉå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ zÀgÀ 15.67 UÀ¼ÁVzÉ
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÀASÉå ¸ÁAzÀævÉ:
★★ 2011gÀ d£ÀUÀtw ¥ÀæPÁgÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ¥Àæw ZÀ Q «ÄÃ 319
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À £ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄÄ C¢üPÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÀÄÝ zÀQët PÀ£ÀßqÀ, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ,
zsÁgÀªÁqÀ PÉÆÃ¯ÁgÀ £ÀAvÀgÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ.
★★ PÉÆqÀUÀÄ f¯Éè 135 ¥Àæw ZÀ Q.«ÄÃ Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ f¯ÉèAiÀiÁVzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 29,340 ºÀ½îUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ MlÄÖ 3.75 PÉÆÃn d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÄÝ CzÀgÀ°è 61.4% ¨sÁUÀ d£À¸ÀASÉå UÁæ«ÄÃtzÀ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.
★★ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 2.35 PÉÆÃn d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß £ÀUÀgÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. 38.6% ¨sÁUÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
°AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ:
★★ ¥Àæw ¸Á«gÀ ¥ÀÅgÀÄμÀjUÉ EgÀÄªÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 2011gÀ d£ÀUÀtw ¥ÀæPÁgÀ 968 EzÉ
★★ GqÀÄ¦ f¯ÉèAiÀÄÄ ¥Àæw ¸Á«gÀ ¥ÀÅgÀÄμÀjUÉ 1093 ¹ÛæÃAiÀÄjzÀÄÝ gÁdåzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¹ÛæÃAiÀÄgÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ¼Àî
f¯ÉèAiÀiÁVzÉ. PÉÆqÀUÀÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ ºÁ¸À£À £ÀAvÀgÀzÀ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ f¯Éè ¥Àæw ¸Á«gÀ ¥ÀÅgÀÄμÀjUÉ 908 ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjzÀÄÝ gÁdåzÀ Cw PÀrªÉÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ 2011gÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃ 75.6
★★ zÀQët PÀ£ÀßqÀ 88.6 EzÀÄ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ 88.5 % ¢éwÃAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ Cw PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt ºÉÆA¢gÀÄªÀ f¯Éè AiÀiÁzÀVj 52.4%
★★ ¥ÀÅgÀÄμÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃPÀqÀ 82.9
★★ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt 68.2
★★ ²±ÀÄ ªÀÄgÀtzÀ zÀgÀ 47/1000
★★ vÁAiÀÄA¢gÀ ªÀÄgÀt zÀgÀ 122/1 ®PÀë
FIFA «±ÀéPÀ¥ï 22£ÉÃ DªÀÈwÛ

EzÀÄ ‍ ¸ÀzÀ¸Àå ¸ÀAWÀUÀ¼À ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÀAqÀUÀ½AzÀ ¸Àà¢üð¸À®àlÖ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀÄgÀÄµï ¥sÀÅmï¨Á¯ï
¥ÀAzÁåªÀ½AiÀiÁVzÉ EzÀÄ PÀvÁgï£À°è 20 £ÀªÉA§gï¤AzÀ 18 r¸ÉA§gï 2022 gÀªÀgÉUÉ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. EzÀÄ CgÀ¨ï
¥Àæ¥ÀAZÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄ¹èA dUÀwÛ£À°è £ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® «±ÀéPÀ¥ï ªÀÄvÀÄÛ 2002 gÀ zÀQët PÉÆjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï£À°è
£ÀqÉzÀ ¥ÀAzÁåªÀ½AiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV KμÁåzÀ°è £ÀqÉzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁVzÉ.
¥sÁæ£ïì 2018 gÀ ¥sÉÊ£À¯ï£À°è PÉÆæAiÉÄÃ¶AiÀiÁªÀ£ÀÄß 4-2 jAzÀ ¸ÉÆÃ°¹ ºÁ° ZÁA¦AiÀÄ£ï DVvÀÄÛ.
2022 FIFA «±ÀéPÀ¥ï
CwyÃAiÀÄ zÉÃ±À PÀvÁgÀ
H
vÀAqÀUÀ¼ÀÄ 32 (5 MPÀÆÌlUÀ½AzÀ )
A
¸ÀÜ¼ÀUÀ¼ÀÄ 8 £ÀUÀgÀUÀ¼À°è
a
ZÁA¦AiÀÄ£ïì CeÉðAnÃ£Á(3£ÉÃ ¥Àæ±À¹Û)
p p
gÀ£Àßgï C¥ï ¥Áæ£ïì
a
3£ÉÃ ¸ÁÜ£À PÉæÃAiÉÆ¶AiÀiÁ
n
4£ÉÃ ¸ÁÜ£À
i g ªÉÆgÉPÉÆ
N
CvÀÄÛvÀªÀÄ DlUÁgÀ °AiÉÆ£É¯ï ªÉÄ¹ì
CvÀÄåvÀÛªÀÄ AiÀÄÄªÀ DlUÁgÀ JAeÉÆ ¥sÉ£ÁðAr¸ï
CvÀÄåvÀÛªÀÄ UÉÆÃ¯ï QÃ¥Àgï J«Ä°AiÀiÁ£ÉÆÃ ªÀiÁnð£Éeï
¥sÉÃgï ¥sÉèÃ ¥Àæ±À¹Û EAUÉèAqï
2026£ÉÃ DªÀÈwÛUÉ 48 vÀAqÀUÀ½UÉ PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
2026 FIFA «±ÀéPÀ¥ï EzÉ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ªÀÄÆgÀÄ gÁµÀÖçUÀ¼À CwxÀåzÀ°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ. FUÁUÀ¯ÉÃ ¦ü¥sÁ CzsÀåPÀë
V¯Á¤ E£ï ¥sÁåAn£ÉÆ ¹zÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¸ÀÄªÀAvÉ CªÉÄjPÁ, PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄQìPÉÆUÉ ¸ÀÆa¹zÁÝgÉ.
PÁªÀÄ£ï ªÉ¯ïÛ QæÃqÁPÀÆl - 2022
★★ GzÁÏl£Á ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ zÀédzÁj: ¦ © ¹AzsÀÄ, ªÀÄ£ï ¦æÃvï ¹AUï
★★ ¸ÀªÀÄgÀÆ¥À ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ zsÀédzÁj CdAvÀ ±ÀgÀvï, ¤PÀvÀ dj£ï
★★ DgÀA¨sÀ -1930
★★ ªÉÆzÀ® PÁªÀÄ£ï ªÉ¯ïÛ PÉ£ÀqÁzÀ ºÉÃªÀÄ®Ö£ï£À°è £ÀqÉ¢zÉ.
★★ 2022 EAUÉèAqï §¤AðUï ºÁåªÀiï £À°è £ÀqÉ¢zÉ
★★ ªÀiÁ¸ï PÁqïð ºÀ®ªÀÅ §tÚUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ¥ÉæÃj ºÉ¸Àj£À UÀÆ½.
★★ F ¨Áj PÉÊ ©qÀ¯ÁzÀ UÉÃªÀiïì : ©®ÄèUÁjPÉ ±ÀÆnAUï
★★ F ¨Áj ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁzÀ UÉÃªÀiïì : ªÀÄ»¼Á QæPÉmï nÃ mÉéAn ©ÃZï ªÁ°¨Á¯ï ¥ÁågÁ mÉÃ§¯ï mÉ¤¸ï
¨Á¸ÉÌmï ¨Á¯ï «Ã¯ï ZÉÃgï ¨Áå¸ÉÌmÁâ¯ï
★★ ¥Àæw £Á®ÄÌ ªÀμÀðPÉÆÌªÉÄä PÁªÀÄ£Éé¯ïÛ QæÃqÁPÀÆl dgÀÄUÀÄvÀÛzÉ
★★ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ºÉÆuÉAiÀÄ£ÀÄß PÁªÀÄ£Éé¯ï UÉÃªÀiïì ¥sÉqÀgÉÃ±À£ï £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ
★★ 2022 gÀ°è 72 gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ PÁªÀÄ£À ªÉ¯ïÛ QæÃqÁPÀÆlzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝªÀÅ
★★ ¨sÁgÀvÀ MlÄÖ 61 ¥ÀzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹zÉ. CzÀgÀ°è 22 a£Àß 16 ¨É½î 23 PÀAZÀÄUÀ¼ÁVªÉ.
★★ ¥ÀzÀPÀzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è £Á®Ì£ÉÃ ¸ÁÜ£À UÀ½¹zÉ.
★★ ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ EAUÉèAqï PÉ£ÀqÁ ¨sÁgÀvÀ £ÀAvÀgÀzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹zÉ.
★★ ¨sÁgÀvÀ Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀzÀPÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹zÀÄÝ PÀÄ¹ÛAiÀÄ°è 12 ¥ÀzÀPÀ UÀ½¹zÉ. CzÀgÀ°è DgÀÄ a£Àß MAzÀÄ ¨É½î LzÀÄ PÀAZÀÄ
mÉÆÃQAiÉÆÃ M®A¦Pïì - 2021

★★ ¥Àæw £Á®ÄÌ ªÀμÀðPÉÆÌªÉÄä M®A¦Pïì QæÃqÁPÀÆl £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
★★ LzÀÄ §tÚzÀ M®A¦Pïì zsÀédªÁVzÉ. PÉA¥ÀÅ ¤Ã° ºÀ¹gÀÄ ºÀ¼À¢ PÀ¥ÀÅà
★★ ¨sÁgÀvÀ M®A¦Pïì £À°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÄÝ 1900gÀ°è ¥Áåj¸ï
★★ 1928 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ M®A¦Pï ¸À«Äw C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢zÀÄÝ ºÁQ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¸Àétð ¥ÀzÀPÀ ¥ÀqÉ¬ÄvÀÄ
★★ LM¹ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M®A¦Pïì ¸À«Äw ¸ÁÜ¥À£É §lð£À £À°è 1894 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£É.
★★ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj ¯Á¸Á£ÉÃ(¹éd¯ÁåAðqï)
H
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M°A¦Pï ¢£À dÆ£ï -23
A
mÉÆAiÉÆÃmÉÆ M°A¦Pïì 2021
a
★★ mÉÆÃ¦ M°A¦Pïì zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå United By Emotion zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå DgÉÆÃUÀåªÁVgÀ° ±ÀQÛ±Á°UÀ¼ÁVj
p p
QæAiÀiÁ²Ã®gÁVj 2020 mÉÆÃQAiÉÆÃ M®A¦Pïì QæÃqÁPÀÆl PÀgÉÆÃ£Á PÁgÀt¢AzÀ 2021 gÀ°è mÉÆÃQAiÉÆÃzÀ°è
a
£ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
n g
★★ M°A¦Pïì £À°è ¥Á¯ÉÆÎAqÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ 206
i
★★ mÉÆÃQAiÉÆÃ M°A¦Pïì ªÀiÁ¸ÀÌmï «ÄgÉÊmÉÆÃªÁ
N
★★ ªÀÄÄA¢£À ZÀ½UÁ®zÀ M®A¦Pïì ©fAUï aÃ£Á 2022
★★ ªÀÄÄA¢£À ¨ÉÃ¹UÉ M°A¦Pïì ¥Áåj¸ï ¥sÁæ£ïì 2024
★★ EzÀÄªÀgÉUÉ ¨sÁgÀvÀ M®A¦Pïì £À°è UÉ¢ÝgÀÄªÀ ¥ÀzÀPÀUÀ¼ÀÄ 9 a£Àß 7 ¨É½î 12 PÀAZÀÄ
★★ 2021 gÀ°è vÀÈwÃAiÀÄ °AUÀPÉÌ CªÀPÁ±À ªÀiÁrPÉÆqÀ¯ÁVzÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M°A¦Pïì ¸À«Äw DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄ»¼É ¤ÃvÁ CA¨Á¤
★★ M®A¦Pïì JgÀqÀÄ ¨Áj DAiÉÆÃf¹gÀÄªÀ KμÁåzÀ ªÉÆzÀ® £ÀUÀgÀ mÉÆÃQAiÉÆÃ 1964 ªÀÄvÀÄÛ 2021
★★ ZÀ½UÁ®zÀ M®A¦Pïì ©ÃfAUï a£ÀÄ 2022 gÀ°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ
★★ 2024 ¨ÉÃ¹UÉ M®A¦Pïì ¥Áåj¸ï ¥sÁæ£ïì £À°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ
2021(2020) mÉÆÃQAiÉÆÃ ¥ÁågÁ M®A¦Pïì

★★ ¨sÁgÀvÀ ¥ÀqÉzÀ MlÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ a£Àß LzÀÄ ¨É½î JAlÄ PÀAZÀÄ DgÀÄ MlÄÖ 19 ¥ÀzÀPÀUÀ¼ÀÄ
★★ GzÁÏl£Á ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ zsÀédzÁj mÉPï ZÀAzÀ
★★ ¸ÀªÀiÁgÉÆÃ¥ÀzÀ ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀ zsÀédzÁj CªÀ¤ ¯ÉÃSÁgï
★★ ¥ÀzÀPÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÁÜ£À 24£ÉÃ ¸ÁÜ£À a£ÀßzÀ ¥ÀzÀPÀzÀ «eÉÃvÀgÀÄ PÀÈμÀÚ £ÁUÀgÀ(¨ÁåräAl£ï), CªÀ¤
¯ÉÃSÁgï(±ÀÆnAUï) ¸ÀÄ«Ävï CAqÀgï (eÁªÀ°Ã£ï) ¥ÀæªÉÆÃzÀ ¨sÀUÀvÀ(¨Áåräl£ï) ªÀÄtPï £ÀªÁð¯ï(±ÀÆnAUï)
★★ ¥ÀzÀPÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À aÃ£Á(207), UÉæÃmï ©æl£ï(124), CªÉÄjPÀ(104)
ZÀ½UÁ® M°A¦Pïì 2022
★★ EwÛÃZÉUÉ 2022 ZÀ½UÁ® M®A¦Pï aÃ£ÁzÀ ©fAUï£À°è dgÀÄVvÀÄÛ. EzÀgÀ°è QæÃqÁ eÉÆåÃwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆÃvÉÆÛAiÀÄÄåªÀ
dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß 2020gÀ galwan PÀtÂªÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÊ¤PÀgÀ ªÉÄÃ¯É zÁ½ ªÀiÁrzÀ PÀªÀiÁAqÀgï CªÀjUÉ
¤ÃrzÀgÀÄ aÃ£ÁzÀ F PÀæªÀÄPÉÌ ¨sÁgÀvÀ «gÉÆÃzsÀªÀ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀÄÝ CªÉÄjPÀ PÀÆqÀ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨ÉA§°¹zÉ
★★ SÁj¥sï SÁ£ï EªÀgÀÄ ªÀÄÆ®vÀ PÁ²äÃgÀ ¤ªÁ¹ QæÃqÁPÀÆlzÀ°è ¥Á¯ÉÆÎAqÀ KPÉÊPÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ MAzÉÃ
DªÀÈwÛAiÀÄ°è JgÀqÀÄ ¸ÀàzsÉðUÀ½UÉ CºÀðvÉ VnÖ¹zÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ.
Grand Slam Tennis Tournament-2022 «±ÉÃµÀvÉUÀ¼ÀÄ (ªÀµÀðzÀ°è PÀæªÀÄªÁV)

¥ÀÄgÀÄµÀgÀ ¹AUÀ¯ïì ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¹AUÀ¯ïì
¥ÀAzÀåUÀ¼ÀÄ& CªÀ¢ü ªÀµÀð ¸ÀÜ¼À «±ÉÃµÀvÉ
ZÁA¦AiÀÄ£ï ZÁA¦AiÀÄ£ï
Australian Open D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁzÀ
1905 Hard Court gÁWÉ¯ï £ÀqÁ¯ï(¸ÉàÃ£ï) D±Éè ¨ÁmÉð (D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ)
(Jan-Feb) ªÉÄ¯ÉÆâÃ£Àð
French Open
1891 ¥sÁæ£ïì ¥Áåj¸ï Clay Court gÁWÉ¯ï £ÀqÁ¯ï EUÁ ¹éAiÀiÁmÉPï(¥ÉÆ¯ÁåAqÀ)
(May-June)
Wimbledon
1877 AiÀÄÄPÉAiÀÄ ®AqÀ£ï Grass Court £ÉÆÃªÁPï eÉÆÃPÉÆÃ«Pï J¯É£Á gÉ©Q£Á(PÀdPï ¸ÁÛ£ï)
(June-July)
US Open CªÉÄjPÁzÀ
H
1881 Hard Court qÉÃ¤AiÀÄ¯ï ªÉÄqÉéqÉÃªï JªÀiÁä gÁqÀPÀ£ÀÄ(AiÀÄÄPÉ-2021)
(August-September) £ÀÆåAiÀiÁPÀð
36£ÉÃ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁPÀÆl

a A
p
★★ QæÃqÁ ¥ÀæzÀ±Àð£À ªÀÄvÀÄÛ QæÃqÁ ªÀÄ£ÉÆÃ¨sÁªÀzÀ ªÉÊ¨sÀªÀzÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ 36 £ÉÃ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁPÀÆlªÀÅ
a p
ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ. CzÀgÀ 36 £ÉÃ DªÀÈwÛAiÀÄ°è, UÀÄdgÁvï 2022 gÀ°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
g
QæÃqÁPÀÆlªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. gÁ¶ÖæÃAiÀÄ QæÃqÁPÀÆl 2022UÀÄdgÁvï£À°è CºÀªÀÄzÁ¨Ázï, UÁA¢ü£ÀUÀgÀ,
i n
¸ÀÆgÀvï, ªÀqÉÆÃzÀgÁ, gÁeïPÉÆÃmï ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁªÀ£ÀUÀgÀzÀ°è DgÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è £ÀqÉ¢zÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸À±À¸ÀÛæ ¥ÀqÉUÀ¼À
N
QæÃqÁ vÀAqÀªÁzÀ 28 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ, JAlÄ PÉÃAzÁæqÀ½vÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 7,000 AiÉÆÃzsÀgÀÄ 36
QæÃqÉUÀ¼À°è ««zsÀ ¥ÀzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ
KμÀå£ï UÉÃªÀiïì 2022: KμÀå£ï UÉÃªÀiïì ¢£ÁAPÀ ¥ÀæPÀl

★★ PÉÆgÉÆÃ£Á ©üÃw »£Éß¯ÉAiÀÄ°è QæÃqÁPÀÆlzÀ ºÉÆ¸À ¢£ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß CAwªÀÄUÉÆ½¸À®Ä «±ÉÃμÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß
gÀa¸À¯ÁVvÀÄÛ. C®èzÉ PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀÄ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è aÃ¤Ã M°A¦Pï ¸À«Äw, ºÁåAUïgÀhiË KμÀå£ï UÉÃªÀiïì
DAiÉÆÃdPÀ ¸À«Äw ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ªÀÄzsÀå¸ÀÜUÁgÀgÉÆA¢UÉ «AqÉÆÃ §UÉÎ ««zsÀ ZÀZÉðUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸À¯ÁVzÉ.
★★ F ªÀμÀð £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃQzÀÝ ºÁåAUïgÀhiË KμÀå£ï UÉÃªÀiïì- 2022 C£ÀÄß ¸É¥ÉÖA§gï 23 jAzÀ CPÉÆÖÃ§gï 8
2023 gÀªÀgÉUÉ £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ KμÁåzÀ M°A¦Pï PË¤ì¯ï (M¹J) ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀ w½¹zÉ. F »AzÉ
¸É¥ÉÖA§gï 10 jAzÀ 25 gÀªÀgÉUÉ KμÀå£ï UÉÃªÀiïìC£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ PÉÆÃ«qï-19
PÁgÀt¢AzÁV lÆ¤ðAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÃ wAUÀ¼À°è ªÀÄÄAzÀÆ rzÀÝgÀÄ. E¢ÃUÀ ªÀÄÄA¢£À ªÀμÀð KμÀå£ï UÉÃªÀiïì
DAiÉÆÃf¸À®Ä M¹J ¤zsÀðj¹zÉ.
SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆ¤ªÀ¹ðn UÉÃªÀiïì 2021

★★ 2021 SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆ¤ªÀ¹ðn UÉÃªÀiïì ¯ÉÆÃUÉÆÃªÀ£ÀÄß EwÛÃZÉUÉ C£ÁªÀgÀtUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ
24£ÉÃ K¦æ¯ï 2022 jAzÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ²æÃ PÀApÃgÀªÀ ¸ÉÖÃrAiÀÄA£À°è ¯ÉÆÃUÉÆÃªÀ£ÀÄß
C£ÁªÀgÀtUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À eÉÊ£ï «±Àé«zÁå¤®AiÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß 24£ÉÃ
K¦æ¯ï¤AzÀ 3£ÉÃ ªÉÄÃ 2022 gÀªÀgÉUÉ DAiÉÆÃf¸À°zÉ
UÉÃªÀiïì 2021 ¥ÀzÀPÀ ¥ÀnÖ:
±ÉæÃtÂ «±Àé«zÁå®AiÀÄ a£Àß ¨É½î PÀAZÀÄ
1 eÉÊ£ï «±Àé«zÁå®AiÀÄ 20 7 5
2 ¸ÀÄAzÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ 17 15 19
3 ¥ÀAeÁ¨ï «±Àé«zÁå®AiÀÄ 15 9 24
2021 SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆvï UÉÃªÀiïì:

★★ ºÀjAiÀiÁt gÁdå CwxÀå vÁªÀÅzÉÃ« ¯Á¯ï QæÃqÁAUÀtzÀ°è £ÀqÉzÀªÀÅ. ºÀjAiÀiÁt 1£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÁÝgÉ. ªÀÄºÁgÁµÀÖç
2£ÉÃ ¸ÁÜ£À PÀ£ÁðlPÀ 3£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ FdÄ ¥ÀlÄ C¤±ï UËqÀ CªÀgÀÄ 6 a£ÀßzÀ ¥ÀzÀPÀ ¥ÀqÉzÀgÀÄ.
CvÀå¢üPÀ ¥ÀzÀPÀ ¥ÀqÉzÀ CxÉènPï JA§ QÃwðUÉ ¥ÁvÀægÁVzÁÝgÉ
★★ 5£ÉÃ SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆvï UÉÃªÀiïì 2022 C£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À ªÀμÀð d£ÀªÀj 31 jAzÀ ¥sÉ§æªÀj 11 gÀªÀgÉUÉ
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è DAiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ. ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ 5£ÉÃ SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆvï UÉÃªÀiïì 2022
C£ÀÄß ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀzÁzÀåAvÀ 8 £ÀUÀgÀUÀ¼À°è DAiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ.
44 £ÉÃ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÉ¸ï M°A¦AiÀiÁqï
A H
★★ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ dÄ¯ÉÊ 28, 2022 gÀAzÀÄ 44 £ÉÃ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÉ¸ï M°A¦AiÀiÁqï C£ÀÄß
GzÁÏn¸À°zÁÝgÉ. M°A¦AiÀiÁqï C£ÀÄß ZÉ£ÉßöÊ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ QæÃqÁAUÀtzÀ°è GzÁÏn¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
a
★★ «±Àé£ÁxÀ£ï D£ÀAzï DlUÁgÀjUÉ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀ°zÁÝgÉ.
p p
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ‘J’ vÀAqÀ (ªÀÄÄPÀÛ «¨sÁUÀ) ¦ ºÀjPÀÈμÀÚ, CdÄð£ï JjUÉÊ¹, J¯ï PÉ £ÁgÁAiÀÄt£ï, «¢vï UÀÄdgÁw
a
ªÀÄvÀÄÛ PÉ ±À²QgÀuï CªÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
n g
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ‘J’ vÀAqÀ (ªÀÄ»¼Á «¨sÁUÀ) PÉÆÃ£ÉÃgÀÄ ºÀA¦, r ºÀjPÁ, ¨sÀQÛ PÀÄ®PÀtÂð ªÀÄvÀÄÛ Dgï ªÉÊ±Á°
CªÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
i
N
★★ FªÉAmï C£ÀÄß ¥sÉqÀgÉÃ±À£ï EAl£ÁåðμÀ£À¯ï qÉ¸ï JZÉPïì (FIDE) DAiÉÆÃf¹zÉ.
★★ ZÉ£ÉßöÊ£À°è £ÀqÉzÀ 44 £ÉÃ ZÉ¸ï M°A¦AiÀiÁqï£À N¥À£ï «¨sÁUÀzÀ°è GeÉâÃQ¸ÁÛ£ï vÀAqÀªÀÅ a£ÀßzÀ ¥ÀzÀPÀªÀ£ÀÄß
UÉzÀÝgÉ, CªÉÄÃð¤AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ JgÀqÀÄ vÀAqÀUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV ¨É½î ªÀÄvÀÄÛ PÀAa£À ¥ÀzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß UÉzÀÝªÀÅ JAzÀÄ
CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÉ¸ï ¥sÉqÀgÉÃ±À£ï (FIDE) w½¹zÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «¨sÁUÀzÀ°è GPÉæÃ£ï a£Àß, eÁfðAiÀiÁ ¨É½î
UÉzÀÝgÉ, CUÀæ ±ÉæÃAiÀiÁAPÀzÀ ¨sÁgÀvÀ-1 PÀAZÀÄ UÉzÀÝgÀÄ.
¸ÀAvÉÆÃμï mÉÆæÃ¦ü 2022

★★ EzÀ£ÀÄß ¥ÀÅgÀÄμÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥sÀÄmï¨Á¯ï ZÁA¦AiÀÄ£ï¶¥ï JAzÀÄ PÀÆqÀ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
★★ ¸ÀAvÉÆÃµï mÉÆæÃ¦üAiÀÄ£ÀÄß 1941 gÀ°è EArAiÀÄ£ï ¥sÀÅmÁâ¯ï ÇÉÆÃ¹AiÉÄÃμÀ£ï ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ
★★ PÉÃgÀ¼À §AUÁ¼À vÀAqÀPÉÌ ¸ÉÆÃ®ÄtÂ¹zÀ PÉÃgÀ¼À vÀAqÀPÉÌ 7£ÉÃ ¥Àæ±À¹ÛAiÀiÁVzÉ
★★ QæPÉmï: JµÁå PÀ¥ï mÉÆæÃ¦ü, zÉÃªÀzÀgï mÉÆæÃ¦ gÀtf mÉÆæÃ¦, j®AiÀÄ£ïì mÉÆæÃ¦,ü «fÓ mÉÆæÃ¦ü, gÁtÂ eÁ¤ì
mÉÆæÃ¦ü,
★★ ºÁQ: zsÁå£ÀZÀAzÀ PÀ¥ï, £ÉºÀgÀÄ mÉÆæÃ¦ü, gÀAfvï ¹AUï mÉÆæÃ¦ü, UÉÆÃ¯ïØ mÉÆæÃ¦
★★ UÁ¯ïá: gÉÊqÀgï PÀ¥ï, ªÁPÀgï PÀ¥ï PÉÆ®A¨ÉÆ PÀ¥ï, ¦æ£ïì D¥sï ªÉ¯ïì PÀ¥ï
★★ ¨Á¸ÉÌmï ¨Á¯ï: ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ¥ï mÁqï ¸ÁägÀPÀ mÉÆæÃ¦ü, «°AiÀÄªÀiïì PÀ¥ï
★★ ¨sÁgÀ JvÀÄÛ«PÉ: §ÄzÁéð£À PÀ¥ï

2022 ¥ÉÇæ PÀ§rØ °ÃUï ¹Ãd£ï:
★★ ¥ÉÇæ PÀ§rØ °ÃUï£À 9£ÉÃ ¹Ã¸À£ï 2022 «ªÉÇÃ ¥ÉÇæ PÀ§rØ °ÃUï ¥ÉÇæ PÀ§rØ °ÃUï£À MA§vÀÛ£ÉÃ ¹Ã¸À£ï
DVvÀÄÛ. ¹Ã¸À£ï 7 CPÉÆÖÃ§gï 2022 gÀAzÀÄ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¥ÀAzÁåªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ¥ÀÅuÉ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉÊzÀgÁ¨Ázï£ÁzÀåAvÀ DqÀ¯Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉèÃD¥sïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è DqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¥Àæw vÀAqÀªÀÅ J¯Áè EvÀgÀ
vÀAqÀUÀ¼À «gÀÄzÀÞ JgÀqÀÄ ¨Áj DrvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CUÀæ 6 vÀAqÀUÀ¼ÀÄ ¥ÉèÃD¥sïUÉ ªÀÄÄAzÀÄªÀj¬ÄvÀÄ.
★★ eÉÊ¥ÀÅgÀ ¦APï ¥ÁåAxÀ¸ïð CAwªÀÄ ¥ÀAzÀåzÀ°è ¥ÀÅ£ÉÃj ¥À®Ö£ï CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÉÆÃ°¹ vÀªÀÄä JgÀqÀ£ÉÃ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß
UÉzÀÝgÀÄ.
★★ «ªÉÇÃ ¥ÉÇæ PÀ§rØ ¹Ã¸À£ï 9 gÀ ¥Àæ±À¹Û «eÉÃvÀgÀÄ E°èªÉ.
★★ MVP - CdÄð£ï zÉÃ±Áé¯ï(eÉÊ¥ÀÅgÀ ¦APï ¥ÁåAxÀ¸ïð)
★★ gÉÊqÀgï D¥sï ¢ ¹Ãd£ï - ¨sÀgÀvï(¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ §Ä¯ïì)
★★ r¥sÉAqÀgï D¥sÀ ¢ ¹Ãd£ï - CAPÀÄ±ï(eÉÊ¥ÀÅgÀ ¦APï ¥ÁåAxÀ¸ïð)
★★ ºÉÆ¸À AiÀÄÄªÀ DlUÁgÀ - £ÀgÉÃAzÀgï(vÀ«Ä¼ï vÀ¯ÉÊªÁ¸ï)
IPL QæPÉl 2022:

«eÉÃvÀgÀÄ UÀÄdgÁvï mÉÊmÁ£ïì
H
gÀ£Àß¸ïð C¥ï gÁd¸ÁÜ£ï gÁAiÀÄ¯ïì
A
DgÉAeï PÁå¥ï(lÆ¤ðAiÀÄ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ£ï) eÉÆÃ¸ï §lègï
a
¥À¥Àð¯ï PÁå¥ï (lÆ¤ðAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ «PÉmï) AiÀÄÄdÄªÉÃAzÀæ ZÁºÀ¯ï
p
¥sÉÃgï ¥ÉèÃ ¥Àæ±À¹Û UÀÄdgÁvï mÉÊmÁ£ïì & gÁd¸ÁÜ£ï gÁAiÀÄ¯ïì
a p
GzÀAiÉÆÃ£ÀÄäR DlUÁgÀ GªÀiÁæ£ï ªÀÄ°Pï
g
CvÀåªÀÄÆ®å DlUÁgÀ eÉÆÃ¸ï §lègï
N i n
¥ÀªÀgï ¥ÉèÃAiÀÄgï D¥sï ¢ ¹eÉ£ï
UÉÃªÀiï ZÉÃAdgï D¥sï ¢ ¹eÉ£ï
¹ÃeÉ£ï£À ¸ÀÆ¥Àgï ¸ÉÖçöÊPÀgï
eÉÆÃ¸ï §lègï
eÉÆÃ¸ï §lègï
¢£ÉÃ±À PÁwðPÀ
2022 gÀ ICC ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ T 20 «±ÀéPÀ¥ï:

★★ 2022 gÀ ICC ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ T 20 «±ÀéPÀ¥ï JAl£ÉÃ ICC ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ T 20 «±ÀéPÀ¥ï ¥ÀAzÁåªÀ½AiÀiÁVzÉ.
EzÀ£ÀÄß 16 CPÉÆÖÃ§gï¤AzÀ 13 £ÀªÉA§gï 2022 gÀªÀgÉUÉ D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁzÀ°è DqÀ¯ÁVvÀÄÛ. ¥sÉÊ£À¯ï£À°è EAUÉèAqï
vÀ£Àß JgÀqÀ£ÉÃ ICC ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ T 20 «±ÀéPÀ¥ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß UÉzÀÄÝPÉÆAnvÀÄ. KµÁå PÀ¥ïzÀ°è EAUÉèAqï vÀAqÀªÀÅ
¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀ£ÀÄß LzÀÄ «PÉmïUÀ½AzÀ ¸ÉÆÃ°¹vÀÄ.
ICC ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ JPÀ¢£À «±ÀéPÀ¥ï QæPÉmï 2022

★★ £ÀÆåf¯ÁåAqï£À°è £ÀqÉzÀ L¹¹ ªÀÄ»¼Á JPÀ¢£À QæPÉmï «±ÀéPÀ¥ï ¥sÉÊ£À¯ï ¥ÀAzÀåzÀ°è EAUÉèAqï «gÀÄzÀÞ D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ
vÀAqÀªÀÅ 71 gÀ£ï UÀ¼À UÉ®ÄªÀÅ ¸Á¢ü¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ MlÄÖ 7 £ÉÃ ¨ÁjUÉ mÉÆæÃ¦üAiÀÄ£ÀÄß vÀ£ÀßzÁV¹PÉÆArzÉ.
JµÁå PÀ¥ï 2022

★★ 2022 gÀ KμÁå PÀ¥ï QæPÉmï ¥ÀAzÁåªÀ½AiÀÄ 15 £ÉÃ DªÀÈwÛAiÀiÁVzÀÄÝ, AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï CgÀ¨ï J«ÄgÉÃmïì£À°è DUÀ¸ïÖ
ªÀÄvÀÄÛ ¸É¥ÉÖA§gï 2022 gÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è CPÉÆÖÃ§gï 2021 gÀ°è, KμÀå£ï QæPÉmï PË¤ì¯ï 2022 gÀ°è ²æÃ®APÁ
¥ÀAzÁåªÀ½AiÀÄ£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ. ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀÅ 2023 DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ.
²æÃ®APÁ ¥sÉÊ£À¯ï£À°è ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀ£ÀÄß 23 gÀ£ïUÀ½AzÀ ¸ÉÆÃ°¹ KμÁå PÀ¥ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß UÉzÀÄÝPÉÆArvÀÄ.
d®fÃªÀ£À ªÀÄ¶Ã£ï UÁæ«ÄÃt:
★★ d®fÃªÀ£ï ªÀÄ¶Ã£ï C£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ 2019 DUÀ¸ïÖ 15 gÀAzÀÄ WÉÆÃ¶¹zÀgÀÄ.
2024gÀ ªÀgÉUÉ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¥Àæw ªÀÄ£ÉUÀÆ ¤Ãj£À £À°è ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ
ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ±ÉÃPÀqÀ 50:50 gÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è ¨sÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è
90:10 C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è ¨sÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ d£ÀzsÀ£À AiÉÆÃd£É:

★★ 28 CUÀ¸ïÖ 2014 gÀAzÀÄ eÁjUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. J¯Áè PÀÄlÄA§UÀ½UÀÆ ¨ÁåAQAUï ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À®Ä
F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝÃ±À. F AiÉÆÃd£É Cr 10 ªÀμÀðQÌAvÀ ªÉÄÃ®àlÖ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåQÛAiÀÄÄ ±ÀÆ£Àå
oÉÃªÀtÂAiÉÆA¢UÉ ¨ÁåAPï SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. F AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è ¨ÁåAQAUï SÁvÉAiÀÄ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄÄªÀ
ªÀåQÛUÉ 2 ®PÀë C¥ÀWÁvÀ «ªÀiÁ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
¦mï EArAiÀiÁ ªÀÄÆªÉÄAmï:

★★ ¦ümï EArAiÀiÁ DAzÉÆÃ®£ÀªÀ£ÀÄß 29 DUÀ¸ïÖ 2019 gÀAzÀÄ £ÀªÀzÉºÀ°AiÀÄ EA¢gÁ UÁA¢ü QæÃqÁAUÀtzÀ°è
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. (gÁ¶ÖæÃAiÀÄ QæÃqÁ ¢£À). ¦ümï EArAiÀiÁªÀ£ÀÄß
1993 gÀ°è ²æÃ ¸ÀÄ¥ÀuÉÆÃð ¸ÀvÀàw ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ.
H
★★ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝÃ± fÃªÀ£À ±ÉÊ°AiÀÄ°è §zÀ¯ÁªÀuÉ¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ªÀ®èzÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À «gÀÄzÀÞ
A
ºÉÆÃgÁqÀÄªÀ
a
★★ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀÄ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀvÀÛ AiÀÄ±À¹é ºÉeÉÓ ºÁPÀ®Ä F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ C£ÀÄPÀÆ®PÀªÁVzÉ
PÀÈ¶ GqÁ£ï AiÉÆÃd£É:-

p p
g a
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ £ÁUÀjÃPÀ «ªÀiÁ£ÀAiÀiÁ£À ¸ÀaªÁ®AiÀÄªÀÅ C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¹zÉ
i n
★★ GzÉÝÃ±À: zÉÃ²AiÀÄ PÀÈ¶ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ¨ÉÃUÀ £À²¸ÀÄªÀAvÀºÀ
Q¸Á£ï gÉÊ®Ä: N
GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß vÀÄvÁðV «ªÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁgÁl PÀmÉÖUÉ ¸ÁV¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F AiÉÆÃd£É «±ÉÃμÀªÁV F±Á£Àå
gÁdåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄqÀØUÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d£ÀjUÉ ºÉaÑ£À ¸ÀºÁAiÀÄPÁjªÁVzÉ.
★★ Q¸Á£ï gÉÊ®Ä ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ zÉÃªÀ¯Á°¬ÄAzÀ ©ºÁgÀzÀ UÁ£Á¥ÀÄgÀzÀPÉÌ vÀ£Àß ªÉÆzÀ® ¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹vÀÄ.
¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉÊ¯ÉéAiÀÄ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è F PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. £ÀÆgÀ£ÉÃ Q¸Á£ï gÉÊ®Ä
D¥sï EArAiÀiÁªÀ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ r¸ÉA§gï 28, 2020 gÀAzÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. F gÉÊ®Ä
ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ ¸ÀAUÉÆÃ¯Á ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ±Á°ªÀiÁgï £ÀqÀÄªÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀÄ¸ÀÄªÀiï AiÉÆÃd£É:
★★ F AiÉÆÃd£É 2019 ªÀiÁZïð 8 gÀAzÀÄ gÉÊvÀgÀ DzÁAiÀÄ ºÉaÑ¸ÀÄªÀ «±Áé¸À CºÀð ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¤ÃgÁªÀjUÉ
EAzsÀ£À ¥ÀÇgÉÊ¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ªÀ®AiÀÄªÀ£ÀÄß rÃ¸É¯ï ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¸À®Ä GzÉÝÃ±À¢AzÀ gÉÊvÀjUÉ ¸ÉÆÃ¯Ágï
¥ÀA¥ÉìmïUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹ EAUÁ® ºÉÆgÀ¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ PÀÈ¶ ¸ÀªÀiÁä£ï AiÉÆÃd£É:

★★ r¸ÉA§gï 1 2018 gÀAzÀÄ eÁjUÉ §A¢zÀÄÝ F AiÉÆÃd£É gÉÊvÀjUÉ PÀ¤μÀ× ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ
6,000 gÀÆ ªÀµÀðzÀ°è 3 PÀAvÀÄUÀ¼À°è ¤ÃqÀÄwÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è JgÀqÀÄ ºÉPÀÖgïVAvÀÀ PÀrªÉÄ ¸ÁUÀÄªÀ½
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ ¹ÃªÀiÁAvÀ gÉÊvÀgÀÄ CºÀðgÁVgÀÄvÁÛgÉ. EzÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtð PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ±ÀæªÀÄAiÉÆÃV ªÀÄ£ï zÀ£ï AiÉÆÃd£É:
★★ 2019-20 ªÀÄÄAUÀqÀ ¥ÀvÀæzÀ°è WÉÆÃ¶¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀiÁZïð 1 UÀÄdgÁvÀzÀ UÁA¢ü£ÀUÀgÀzÀ°è GzÁÏn¹zÀgÀÄ.
★★ EzÀÄ 60 ªÀμÀðzÀ £ÀAvÀgÀ ÇÀAWÀnvÀ ªÀ®AiÀÄ PÁ«ÄðPÀjUÉ 3000 ªÀiÁ£À¹PÀ ¦AZÀtÂ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀzÀÄ.
★★ 18 jAzÀ 40 ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¦æÃ«ÄAiÀÄA ªÉÆvÀÛ
CªÀgÀ ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
Cl¯ï ¦AZÀtÂ AiÉÆÃd£É:

★★ ªÉÄÃ 9 2015 gÀAzÀÄ eÁjUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
★★ PÀ¤μÀ× ºÀÆrPÉ ªÀÈzÁÞ¥ÀÝ UÀjμÀ× C£ÀÄPÀÆ® JA§ vÀvÀézÀ CrAiÀÄ°è ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ PÉÆ®ÌvÁÛzÀ°è GzÁÏn¹zÀgÀÄ.
★★ 18 jAzÀ 46 ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ J¯Áè £ÁUÀjPÀgÀÄ £ÉÆÃAzÀtÂ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. F AiÉÆÃd£É SÁ¸ÀV ÇÀAWÀnvÀ
ªÀ®AiÀÄzÀªÀgÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÅªÀÅzÀÄ ¸ÀºÀ J®èjUÀÆ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ ¤ÃrzÀ ªÉÆvÀÛzÀ ±ÉÃ 50gÀμÀÄÖ
CxÀªÁ UÀjμÀÖ 1000 zÀgÀzÀªÀgÉUÉ ¸ÀPÁðgÀ ¥Àæw ªÀμÀð ¸ÀAzÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃPï E£ï EArAiÀiÁ:

★★ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ ¸É¥ÉÖA§gï 25 2018 gÀAzÀÄ £ÀªÀzÉºÀ°AiÀÄ «eÁÕ£À ¨sÀªÀ£ÀzÀ°è F
AiÉÆÃd£É ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ. ªÉÄÃPï E£ï EArAiÀiÁzÀ°è 20 ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ gÀÆ¥ÀgÉÃ²UÀ¼À£ÀÄß
H
ºÉÆA¢zÉ
A
★★ GzÉÝÃ±À:- PË±À®å C©üªÀÈ¢ÞUÉ DzÀåvÉ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ. ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß GvÁàzÀ£Á ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ DªÀÄzÀÄ
a
¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄ ªÀiÁr gÀ¥sÀÅÛ ¥ÀæªÀiÁt ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ d£ÀgÀ DzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
p
ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¸ÀA¸ÀzÀ DzÀ±Àð UÁæªÀÄ AiÉÆÃd£É:

a p
n g
★★ ¯ÉÆÃPÀ£ÁAiÀÄPÀ dAiÀÄ¥ÀæPÁ±ï £ÁgÁAiÀÄuï gÀªÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀðPÀªÁV CPÉÆÖÃ§gï 11 2014 CªÀgÀ ºÀÄlÄÖºÀ§â¢£ÀzÀAzÀÄ
i
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ N
F AiÉÆÃd£É ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ. ¸ÀA¸ÀzÀgÀÄ vÀªÀÄä PÉëÃvÀæzÀ MAzÀÄ UÁæªÀÄªÀ£ÀÄß zÀvÀÄÛ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ D UÁæªÀÄzÀ
¸ÀªÁAðVPÀ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀAvÀ ºÀAvÀ UÁæ«ÄÃt C©üªÀÈ¢Þ ¸Á¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É:

★★ ‘¨ÉÃn §ZÁªÉÇ ¨ÉÃn¥ÀqÁªÉÇ’ PÀæªÀÄzÀ ¨sÁUÀªÁV d£ÀªÀj 27 2018 gÀAzÀÄ eÁjUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÀvÀÄÛ ªÀμÀðzÀ
M¼ÀV£À ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ºÉ¸Àj£À ¨ÁåAPï SÁvÉAiÀÄ£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ 14 ªÀμÀðzÀªÀgÉUÉ ¥Àæw oÉÃªÀtÂ
ªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ¥ÁªÀw¸ÀÄªÀÅzÀÄ JgÀqÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÉ ªÀiÁvÀæ ¹Ã«ÄvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ fÃªÀ£ï eÉÆåÃw ©ªÀiÁ AiÉÆÃd£É:

★★ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÃ 9 2015 gÀAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ PÉÆ®ÌvÁÛzÀ°è GzÁÏl£É ªÀiÁrzÀgÀÄ. F AiÉÆÃd£É 18
jAzÀ 50gÀ ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ J¯Áè £ÁUÀjPÀgÀÄ M¼À¥ÀqÀÄvÁÛgÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ ªÁ¶ðPÀ 330
gÀÆ UÀ¼À£ÀÄß ¦æÃ«ÄAiÀÄA ªÉÆvÀÛªÁV ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ 2 ®PÀë fÃªÀ«ªÀiÁ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¸ÀÄgÀPÁë ©ªÀiÁ AiÉÆÃd£É:

★★ F AiÉÆÃd£É ªÉÄÃ 9 2015 ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ PÉÆÃ®ÌvÁÛzÀ°è GzÁÏl£É ªÀiÁrzÀgÀÄ.
★★ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ 18 jAzÀ 70 ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ J¯Áè £ÁUÀjPÀjUÀÆ ®¨sÀå«gÀÄªÀ C¥ÀWÁvÀ «ªÀiÁ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÁVzÉ AiÉÆÃd£É ªÁ¶ðPÀ ¦æÃ«ÄAiÀÄA ªÉÆvÀÛ 12 gÀÆ UÀ¼ÁzÀgÉ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ C¥ÀWÁvÀUÀ½UÁV
2 ®PÀë «ªÀiÁ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
EAzÀæ zsÀ£ÀÄμï AiÉÆÃd£É:
★★ «ÄμÀ£ï EAzÀæzsÀ£ÀÄμï ®¹PÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ K¦æ¯ï 7 2015 gÀAzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ 201 f¯ÉèUÀ¼À°è eÁjUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ.
★★ GzÉÝÃ±À:- ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀ©üðtÂAiÀÄjUÉ gÉÆÃUÀ ¤gÉÆÃzsÀPÀ ®¹PÉ ¤ÃqÀÄªÀzÀÄ
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¹AZÁ¬Ä AiÉÆÃd£É:

★★ F AiÉÆÃd£É 60:40 C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è PÉÃAzÀæ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß §j¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÄÚ vÉÃªÁA±À ¥ÉÇÃμÀPÁA±ÀªÀ£ÀÄß
¸ÀAgÀQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ CAvÀdð®ªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢ÞUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
EA¢gÁ DªÁ¸ï AiÉÆÃd£É (1989-1990):

★★ EzÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
★★ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ - zÉÃ±ÀzÀ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÀ¸Àw gÀ»vÀgÀÄ
★★ «ÄÃ¸À¯Áw: 60% J¹ì & J¸ïn ªÀÄvÀÄÛ 15% C®à¸ÀASÁåvÀjUÉ EzÉ
★★ ¥Àæw ªÀÄ£ÉAiÀÄ WÀlPÀ ªÉZÀÑ 1,50,000 ®PÀë
★★ CzÀgÀ°è 72,000 PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
★★ 48,000 gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
★★ 30,000 gÁdåzÀ «±ÉÃμÀ ¸ÀºÁAiÀÄzsÀ£À ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
H
★★ 2015-16gÀ°è ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ DªÁ¸ï AiÉÆÃd£É JAzÀÄ ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt UÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ UÁæ«ÄÃt
A
ºÁUÀÆ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ©¦J¯ï ºÁUÀÆ ªÀÄzsÀåªÀÄ DzÁAiÀÄ ªÀUÀðzÀªÀjUÀÆ «¸ÀÛj¸À¯ÁVzÉ.
CA¨ÉÃqÀÌgï ¤ªÁ¸ï AiÉÆÃd£É :2016-2017

p a
a
EzÀÄ J¹ì ªÀÄvÀÄÛ J¸ïn £ÁUÀjPÀjUÉ ªÀiÁvÀæ ¸Ë®¨sÀå«zÉ
p
PÉëÃvÀæ
i n g UÁæ«ÄÃt £ÀUÀgÀ
N
DzÁAiÀÄ «Äw 32,000 82,600
¸ÀºÀAiÀÄ zsÀ£À 1,75,000 2,00,000
Cl¯ï ¨sÉÆÃd¯ï AiÉÆÃd£É:

★★ 2019-20 PÉÃAzÀæ d® ±ÀQÛ ªÀÄAvÁæ®AiÀÄzÀ AiÉÆÃd£ÉUÁVzÀÄÝ zÉÃ±ÀzÀ CAvÀdð® ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸ÀÄªÀ UÀÄj
ºÉÆAzÀ¯ÁVzÉ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀzÉÆA¢UÉ d®ªÀÄÆ®UÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀÄ¼É ¤ÃgÀÄ PÉÆAiÀÄÄè£ÀAvÀºÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
C¼ÀªÀr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ «±Àé ¨ÁåAPï ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ 50:50 gÀAvÉ ªÉZÀÑ ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ
¨sÀÆ«Ä AiÉÆÃd£É (2005):

★★ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ NIC [ National Information Centre] ¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ
AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀA¢zÉ. gÁdåzÀ J¯Áè ¨sÀÆ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀA¥ÀÇåljPÀgÀt UÉÆ½¸À¯ÁVzÉ
★★ WÉÆÃμÀ ªÁPÀå : Lanf Record and Web
★★ ¥ÀAZÀvÀAvÀæ, ¥ÀqÀ¸Á¯É, F ªÉÇdtÂ AiÉÆÃd£É,F ¸ÀévÀÄÛ, F ¨sÀÆ«Ä
JA f £ÀgÉÃUÁ AiÉÆÃd£É (2006):

★★ ªÀÄºÁvÀä UÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåÃUÀ SÁwæ PÁ¬ÄzÉ 2005 CxÀªÁ JAJ£ïDgïEfJ,
ªÉÆzÀ®Ä gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåÃUÀ SÁwæ PÁAiÉÄÝ CxÀªÁ J£ïDgïEfJ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ,
EzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁ«ÄðPÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨sÀzÀævÁ ªÀiÁ¥À£ÀªÁVzÀÄÝ, EzÀÄ ‘PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß’

SÁvÀj¥Àr¸ÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. F PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß 23 DUÀ¸ïÖ 2005 gÀ°è ¥ÀæzsÁ¤ ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï
¹AUï gÀ AiÀÄÄ¦J ¸ÀPÁðgÀzÀ CrAiÀÄ°è UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ¸ÀaªÀgÀÄ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄAr¹zÀ
£ÀAvÀgÀ CAVÃPÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ UÁæ«ÄÃt ¨sÁUÀzÀ d£ÀgÀ fÃªÀ£ÀPÉÌ ¨sÀzÀævÉ ºÉaÑ¸À®Ä ªÀμÀðzÀ°è 100 ¢£ÀUÀ¼À PÉ®¸À MzÀV¸ÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß £ÀgÉÃUÁ
AiÉÆÃd£É ºÉÆA¢zÉ. ªÀÄºÁvÀä UÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåÃUÀ SÁwæ PÁAiÉÄÝ (£ÀgÉÃUÁ) zÀr MAzÀÄ
PÀÄlÄA§zÀ ªÀAiÀÄ¸ÀÌ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀgÁV £ÉÆÃAzÀtÂAiÀiÁzÀgÉ CAvÀºÀªÀjUÉ DyðPÀ ªÀμÀðªÉÇAzÀPÉÌ
£ÀÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À GzÉÆåÃUÀ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ §qÀ PÀÄlÄA§UÀ¼À DyðPÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀÄªÀ°è
ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæ ªÀ»¸À°zÉ.
★★ ªÀÄºÁvÀä UÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåÃUÀ SÁvÀj PÁAiÉÄÝ : zÉÃ±ÀzÀ ©¦J¯ï PÀÄlÄA§UÀ½UÉ 100 ¢£ÀUÀ¼À
GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±À MzÀV¸À®Ä PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉ vÀA¢zÉ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ Cfð ¸À°è¹ PÀÄlÄA§
GzÉÆåÃUÀ PÁqÀð ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
★★ PÁqïð ºÉÆA¢zÀ ©¦J¯ï PÀÄlÄA§zÀ PÀ¤μÀ× M§â ¸ÀzÀ¸Àå¤UÉ PÀ¤μÀ× 100 ¢£ÀUÀ¼À GzÉÆåÃUÀ MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ.
E®èªÁzÀgÉ ¤gÀÄzÉÆåÃV ¨sÀvÉå ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ
★★ PÁlÄð ¥ÀqÉzÀ 15 ¢£ÀUÀ¼À M¼ÀUÁV GzÉÆåÃUÀ MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀåQÛ ªÁ¸À ¸ÀÜ¼ÀzÀ 5 Q.«ÄÃ ªÁå¦ÛAiÀÄ M¼ÀUÉ
GzÉÆåÃUÀ MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ GzÉÆåÃUÀ MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ
90:10 gÀAvÉ ªÉZÀÑ ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ
PÀÈ¶ ¸ÀA§A¢ü AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ

A H
a
PÀÈ¶ ¨sÁUÀå AiÉÆÃd£É (2014):-
p p
★★ gÁdåzÀ PÀgÁªÀ½ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ G½zÉ®è f¯ÉèUÀ½UÉ AiÉÆÃd£É eÁjAiÀÄ°èzÉ.
Ãd£Ég
a
d«ÄÃ£ÀÄUÀ¼À°è PÀÈvÀPÀ PÀÈ¶ ºÉÆAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ ¥ÀA¥ÉìmïUÀ¼ÀÄ C¼ÀªÀr¹ vÀÄAvÀÄgÀÄ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå
¸ÁAiÀÄªÀAiÀÄ ¨sÁUÀå AiÉÆn

MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ. G¥ÀPÀgÀt RjÃ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É 20% jAiÀiÁ¬Äw EzÉ. J¹ì ªÀÄvÀÄÛ J¸ïn gÉÊvÀjUÉ 50% EzÉ.
N i (2015):-
★★ 2015 gÁdåzÀ°è ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ ¥Àæw ºÉÆÃ§½ ªÀÄlÖzÀ°è 110 ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß
¸ÁªÀAiÀÄªÀPÉÌ M¼À¥Àr¸ÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆAzÀ¯ÁVzÉ. ªÀiÁ£Àå PÀÈ¶ ¸ÀaªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è ¸ÁªÀAiÀÄªÀ ¸À«Äw
gÀa¸À¯ÁVzÉ.
UÁæ«ÄÃt ¨sÀAqÁgÀ AiÉÆÃd£É (2007-08):-

★★ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è UÉÆÃzÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¤ªÀiÁðt AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ UÁæªÀÄzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåQÛ PÀA¥À¤ CxÀªÁ
¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ UÉÆÃzÁªÀÄ ¤ªÀiÁðtPÉÌ ªÀÄÄAzÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. ¤ªÀiÁðt ªÉZÀÑzÀ°è 25% jAiÀiÁ¬Äw EzÉ.
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÁzÀgÉ 33% jAiÀiÁ¬Äw EzÉ.
PÀÈ¶ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð ¤¢ü :

★★ ¨sÁgÀvÀzÀ gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÉÊvÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ½UÉ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ¸ÀA§A¢ü ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ ¸Á® ¸Ë®¨sÀå
MzÀV¸À®Ä MAzÀÄ ®PÀë PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiË®åzÀ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¸ÁÜ¦¹zÉ.
gÉÊvÀjUÉ JgÀqÀÄ PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬ÄUÀ½UÉ 3% §rØ zÀgÀzÀ°è ¸Á® MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ. 6 wAUÀ½AzÀ 2 ªÀμÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ
ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ 2029-30 gÀ ªÀgÉUÉ eÁjAiÀÄ°ègÀÄvÀÛzÉ.
UÀAUÁ PÀ¯Áåt AiÉÆÃd£É:(1997)

★★ gÁdåzÀ zsÁ«ÄðPÀ C®à¸ÀASÁåvÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÁ¶ðPÀ 21,000 QÌAvÀ PÀrªÉÄ DzÁAiÀÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÉÊvÀjUÉ
CªÀgÀ d«ÄÃ£ÀÄUÀ¼À°è vÉgÉzÀ CxÀªÁ PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á«UÀ¼À ¤ªÀiÁðtPÁÌV AiÉÆÃd£É eÁjAiÀÄ°èzÉ. PÀ£ÁðlPÀ
C®à¸ÀASÁåvÀgÀ C©üªÀÈ¢Þ ¤UÀªÀÄ AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀA¢zÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ J¸ï¹ J¸ïn ªÀÄvÀÄÛ M©¹ gÉÊvÀjUÀÆ
«¸ÀÛj¸À¯ÁVzÉ.
¦JA PÀÈ¶ GeÁð «PÁ¸ï AiÉÆÃd£É:(2015-2016)

★★ 2015-2016 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ zÉÃ±ÀzÀ gÉÊvÀgÀ d«ÄÃ£ÀÄUÀ¼À°è ¸ËgÀ±ÀQÛ «zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ¸ËgÀ ¥sÀ®PÀUÀ¼ÀÄ
C¼ÀªÀr¸À°zÉ. GvÁà¢vÀ «zÀÄåvï C£ÀÄß gÉÊvÀjUÉ PÀÈ¶ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ §¼À¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ ºÉZÀÄÑªÀj «zÀÄåvïC£ÀÄß
¸ÀPÁðgÀ AiÉÆÃUÀåzÀÀgÀ ¤Ãr gÉÊvÀjAzÀ RjÃ¢¸ÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ Q¸Á£ï ªÀiÁAzÀ£ï AiÉÆÃd£É:

★★ ¨sÁgÀvÀzÀ 18 jAzÀ 40 ªÀμÀðzÉÆ¼ÀV£À gÉÊvÀgÀÄ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÁVzÀÄÝ ¥ÀæwwAUÀ½UÉ 72 jAzÀ 200 gÀÆ ªÀgÉUÉ
¦æ«ÄAiÀÄA ¥ÁªÀw¹zÀgÉ 60 ªÀμÀð ªÀAiÀÄ¸ÁìzÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àæw wAUÀ½UÉ 3000 ¦AZÀtÂ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¸ÀégÉÆÃdÄUÁgÀ ªÀiÁ£À zsÀ£À AiÉÆÃd£É:

★★ zÉÃ±ÀzÀ 18 jAzÀ 40 ªÀμÀðzÉÆ¼ÀV£À ¸ÀéGzÉÆåÃUÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ 702 jAzÀ 200 gÀÆ ªÀgÉUÉ ¦æÃ«ÄAiÀÄA
¥ÁªÀw¹zÀgÉ 60 ªÀμÀð ªÀAiÀÄ¸ÁìzÀ £ÀAvÀgÀ wAUÀ½UÉ 3000 ¦AZÀtÂ MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ®WÀÄ ªÁå¥Áj ªÀiÁ£ÀzÀ£À AiÉÆÃd£É:
A H
★★ zÉÃ±ÀzÀ 18 jAzÀ 40 ªÀμÀðzÉÆ¼ÀV£À ¸ÀtÚ ¥ÀÅlÖ ªÁå¥Áj ¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ 72 jAzÀ 200 ªÀgÉUÉ ¦æÃ«ÄAiÀÄA
¥ÁªÀw¹zÀgÉ 60 ªÀμÀð ªÀAiÀÄ¸ÁìzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ 3000 ¦AZÀtÂ JzÀÄj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
AiÀÄ±À¹é¤ AiÉÆÃd£É:(2002)
p a
a p
★★ gÁdåzÀ 75 ªÀμÀðzÉÆ¼ÀV£À gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ºÀwÛgÀzÀ ¸ÀºÀPÁj ¸ÀAWÀUÀ¼À°è UÁæ«ÄÃtzÀ¯ÁèzÀgÉ 300 gÀÆ £ÀUÀgÀzÀ¯ÁèzÀgÉ
n g
710 gÀÆ ±ÀÄ®Ì ¥ÁªÀw¹ PÀÄlÄA§ AiÀÄ±À¹é¤ PÁqÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. CAvÀºÀ PÀÄlÄA§zÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ ¸ÀPÁðgÀ
i
¤UÀ¢¥Àr¹zÀ SÁ¸ÀV D¸ÀàvÉæAiÀÄ°è GavÀ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ £ÉgÀ«£À AiÉÆÃd£É
N
EA¢gÁ ¸ÀÄgÀPÁë AiÉÆÃd£É:(2016)
★★ ¸Á®¨sÁzÉÃ vÁ¼ÀzÉ DvÀäºÀvÉå ªÀiÁrPÉÆAqÀ gÉÊvÀ PÀÄlÄA§UÀ¼À ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ ¸ÀPÁðgÀ ¤UÀ¢ ¥Àr¹zÀ SÁ¸ÀV
D¸ÀàvÉæUÀ¼À°è GavÀ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ £ÉgÀ«£À AiÉÆÃd£É
PÁAiÀÄPÀ ¤¢ü AiÉÆÃd£É:(2014)

★★ gÁdåzÀ J¦JA¹ UÀ¼À°è ¯ÉÊ¸É£ïì ¥ÀqÉzÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÁVzÀÄÝ PÀvÀðªÀå
¤gÀvÀgÁVzÁÝUÀ C¥ÀWÁvÀ M¼À¥ÀlÄÖ CxÀªÁ C£ÁgÉÆÃUÀå¢AzÀ D¸ÀàvÉæ ¸ÉÃjzÀgÉ 1 ®PÀë ªÀgÉV£À D¸ÀàvÉæ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß
¸ÀPÁðgÀªÉÃ ¥ÁªÀw¸ÀÄvÀÛzÉ.
gÉÊvÀ ¸ÀAfÃ«¤ AiÉÆÃd£É:(2014)

★★ gÁdåzÀ gÉÊvÀgÀÄ PÀÈ¶ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀVgÀÄªÁUÀ C¥ÀWÁvÀUÀ¼À ¥ÀlÄÖ ±Á±ÀévÀ CAUÀÀ ªÉÊ¥sÀ®åUÉÆ¼ÀUÁzÀgÉ
CxÀªÁ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀgÉ J¦JA¹ MAzÀÄ ®PÀë ¥ÀjºÁgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
CªÀÄÈvÀ AiÉÆÃd£É:(2015-16)
★★ Cl¯ï £ÀUÀgÀ £À«ÃPÀgÀt ºÁUÀÆ ¥ÀÅ£ÀB ±ÉéÃwPÀgÀt AiÉÆÃd£É
★★ PÉÃAzÀæ £ÀUÀgÁ©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAvÁæ®AiÀÄzÀ F AiÉÆÃd£É zÉÃ±ÀzÀ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è CvÁåzsÀÄ¤PÀ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À
¤ªÀiÁðtPÁÌV eÁjAiÀÄ°èzÉ. gÀ¸ÉÛ ¸ÁjUÉ «zÀÄåvï EvÁå¢ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÉ
AiÉÆÃd£ÉCr zÉÃ±ÀzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä ºÀÈzÀAiÀÄ G¥ÀAiÉÆÃd£É ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÀÄÝ
¨ÁzÁ«Ä DAiÉÄÌAiÀiÁVzÉ.
¤Ãw DAiÉÆÃUï
★★ Cl¯ï £ÀÆå EArAiÀiÁ ZÁ¯ÉAeï Cl¯ï E£ÉÆßÃªÉÃ±À£ï «ÄμÀ£ï, ¤Ãw DAiÉÆÃUï£À ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÁVzÉ.
gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉAiÀÄ ªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸ÀÄªÀ vÀAvÀæeÁÕ£À-DzsÁjvÀ
D«μÁÌgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§°¸ÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÇæÃUÁæA ºÉÆA¢zÉ. Cl¯ï E£ÉÆßÃªÉÃ±À£ï
«ÄμÀ£ï EwÛÃZÉUÉ 7 ªÀ®AiÀÄUÀ½AzÀ 18 ¸ÀªÁ®ÄUÀ½UÉ Cl¯ï £ÀÆå EArAiÀiÁ ZÁ¯ÉAeï (J£ïL¹ 2 £ÉÃ
DªÀÈwÛAiÀÄ ºÀAvÀ 1 C£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ.. PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀÅ ¤Ãw DAiÉÆÃUï ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸ÉÛ ¸ÁjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉzÁÝjUÀ¼À
¸ÀaªÁ®AiÀÄ, E¸ÉÆæÃ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¸À§°ÃPÀgÀt.
Indian State Forest Report- 2021

¨sÁgÀvÀzÀ CgÀtå ªÀgÀ¢:
★★ PÉÃAzÀæ ¥Àj¸ÀgÀ CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ CgÀtå ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß 2021
©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ
H
★★ F ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw 2 ªÀμÀðPÉÆÌªÉÄä ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ
A
★★ ªÉÆzÀ® ¸À«ÄÃPÉë 1987 gÀ°è ¥ÀæPÀn¸À¯Á¬ÄvÀÄ
a
★★ 2021gÀ ªÀgÀ¢AiÀÄÄ 17£ÉÃ ªÀgÀ¢AiÀiÁVzÉ
3 ªÀUÀðzÀ°è CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß ¸À«ÄÃPÉë ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ

p p
g a
★★ CvÀåAvÀ zÀlÖªÁzÀ PÁqÀÄ ¸ÁAzÀævÉ 70% VAvÀ ºÉZÀÄÑ
i n
★★ ªÀÄzsÀåªÀÄ zÀlÖªÁzÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁAzÀævÉ 42-70%
N
★★ vÉgÉzÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁAzÀævÉ 10-40%
★★ ¨sÁgÀvÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À 7,13,789 ZÀ. Q. «ÄÃ zÉÃ±ÀzÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ° è21.71% gÁμÀÖæ ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ 2019
gÀ°è 21.67gÀμÀÄÖ EvÀÄÛ
Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ:-

★★ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉÃ±ï, CgÀÄuÁZÀ¯ï ¥ÀæzÉÃ±ï, bÀwÛ¸ÀWÀqï, Nr¸Á, ªÀÄºÁgÁµÀÖç.
MlÄÖ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±À ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À ¥ÀæPÁgÀ:-

★★ «ÄeÉÆÃgÁA, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, ªÀÄtÂ¥ÀÅgï, £ÁUÁ¯ÁåAqï
CgÀtåUÀ¼À°è ºÉZÀÑ¼ÀªÁzÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ:-

★★ vÉ®AUÁt, DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±ï, Mr¸Áì, PÀ£ÁðlPÀ, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À, ¥ÀPÉÌ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄÄ Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå
ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 97% gÀµÀÄÖ ºÉÆA¢zÉ.
ºÀÄ° UÀtw ªÀgÀ¢:

★★ ºÀÄ°UÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀPÉÌ 2£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀÄ°UÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃ. 33.28 gÀμÀÄÖ KjPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀArzÉ JA§ÄzÀÄ EAzÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ
ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ ©qÀÄUÀqÉUÉÆ½¹zÀ CT® ¨sÁgÀvÀ 2018 gÀ ºÀÄ° UÀtw ªÀgÀ¢¬ÄAzÀ w½zÀÄ §A¢zÉ.
★★ CT® ¨sÁgÀvÀ ºÀÄ° CAzÁdÄ - 2018 gÀ £Á®Ì£ÉÃ ¸ÀÄwÛ£À ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ªÉÆÃ¢ ©qÀÄUÀqÉ
ªÀiÁrzÁÝgÉ. EzÀÄ ºÀÄ°UÀ¼À d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃ. 33.28 gÀμÀÄÖ ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÉ. 2014gÀ°è
2,226 EzÀÝ ºÀÄ°UÀ¼À ¸ÀASÉå, 2018 gÀ°è 2,967PÉÌ KjPÉAiÀiÁVzÉ
★★ MA§vÀÄÛ ªÀμÀðUÀ¼À »AzÉ, ¸ÉÃAmï ¦Ãl¸ÀâðUïð£À°è ºÀÄ°UÀ¼À d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¢éUÀÄtUÉÆ½¸ÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß
2022PÉÌ ¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è £ÁªÀÅ F UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß £Á®ÄÌ ªÀμÀðUÀ¼À ªÀÄÄAZÉAiÉÄÃ ¥ÀÇtðUÉÆ½¹zÉÝÃªÉ”
JAzÀÄ ªÉÆÃ¢ ºÉÃ½zÁÝgÉ. vÀªÀÄä C¢üPÀÈvÀ ¤ªÁ¸ÀzÀ°è CªÀgÀÄ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ.
★★ F »A¢£À UÀtwUÀ¼À°è Cw ºÉZÀÄÑ ºÀÄ°UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå JA§ ºÉUÀÎ½PÉUÉ ¥ÁvÀæªÁVzÀÝ PÀ£ÁðlPÀ 524
ºÀÄ°UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ F ¨Áj JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀQÌ½¢zÉ. 526 ºÀÄ°UÀ½gÀÄªÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À ªÉÆzÀ®
¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß vÀ£ÀßzÁV¹PÉÆArzÉ ºÁUÀÆ 442 ºÀÄ°UÀ½gÀÄªÀ GvÀÛgÁRAqÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
¸ÀÆZÀåAPÀ ¥ÀnÖ:
¸ÀÆZÀåAPÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄªÀ ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£ÀUÀ½¹zÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ½¹zÀ gÁµÀÖç
ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀªÀgÀÄ ¸ÁÜ£À ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ gÁµÀÖç
ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀAPÀ -2021-22 (Human Development Index)
1) DgÉÆÃUÀå 1) ¹élÓ¯ÉAqï 1) ZÁqï
UNDP 132 2) ²PÀët 2) £ÁªÉð 2) ªÀÄzsÀå D¦üæPÁ UÀtgÁdå
3) fÃªÀ£À ªÀÄlÖ 3) L¸ÁèöåAqï 3) ªÀiÁ°
ªÀiÁ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À ¸ÀÆZÀåAPÀ - 2022 (Human Capital Index)
A H
a
1) ²±ÀÄ ªÀÄgÀt zÀgÀ 1) ¹AUÁ¥ÀÅgÀ 0.88 1) £ÉÊdgï 0.29
p
World Bank 2) ²PÀët 2) ºÁAUï PÁAUï 2) ZÁqï 0.30
p
Group
116
3) DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ 0.81 3) zÀQët ¸ÀÄqÁ£ï 0.31
g a
3) d¥Á£ï 0.80
n
eÁUÀwPÀ ºÀ¹«£À ¸ÀÆZÀåAPÀ-2022 (Global Hunger Index) PÀrªÉÄ ºÀ¹«£À ¥ÀæªÀiÁt zÀgÀ ºÉZÀÄÑ ºÀ¹«£À ¥ÀæªÀiÁt zÀgÀ
IFPRI Welt Hun-

ger Hilfe
N i107
1) C¥Ë¶×PÀvÉ
2) ªÀÄPÀÌ¼À QëtÂ¸ÀÄ«PÉ
3) ªÀÄPÀÌ¼À PÀÄApvÀ
1) ¨É¯ÁgÀ¸ï,
2) ¨ÉÆÃ¹ßAiÀiÁ
3) ºÀeÉðUÉÆÃ«£Á,
1) ZÁqï,
2) qÉªÀiÁPÀænPï j¥À©èPï D¥sï
3) PÁAUÉÆÃ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ 4) a°, 4) ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgï,
4) ªÀÄPÀÌ¼À ªÀÄgÀt zÀgÀ 5) aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ 5) ¸ÉAlæ¯ï D¦üæPÀ£ï
PÉÆæAiÉÄÃ¶AiÀiÁ j¥À©èPï
«±Àé ¸ÀAvÉÆÃµÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ-2022 (World Happiness Index)
1) vÀ¯ÁzÁAiÀÄ 1) ¦ü£ÁèåAqï 1) C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£À
2) DgÉÆÃUÀå¥ÀÆtð 2 qÉ£ÁäPïð
«±Àé ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀÄ¹ÜgÀ
fÃ«vÁªÀ¢ü 3 L¸ÁèåAqï
C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀjºÁgÀ 136
3) fÃªÀ£À DAiÉÄÌ ¸ÀëvÀAvÀæ
eÁ®
4) ¨sÀæµÁÖZÁgÀ¢AzÀ ªÀÄÄQÛ
5) OzÁAiÀÄðvÉ
eÁUÀwPÀ °AUÀ CAvÀgÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ-2022 (Global Gender gap Index)
1)DyðPÀ ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄî«PÉ 1) ¦ü£ÁèåAqï 1) C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£À
ªÀÄvÀÄÛ CªÀPÁ±À 2) £ÁªÉð
eÁUÀwPÀ DyðPÀ
135 2)±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÁzsÀ£É 3) £ÀÆf¯ÁåAqÀ
ªÉÃ¢PÉ
3) DgÉÆÃUÀå
4) gÁdQÃAiÀÄ ¸À§°ÃPÀgÀt

eÁUÀwPÀ £Á«£ÀåvÉ ¸ÀÆZÀåAPÀ : 2020 (Global Innovation Index)
1) ªÀiÁ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À 1) ¹élÓ¯ÉAðqï 1) gÀÄªÁAqÁ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É 2) CªÉÄjPÀ 2) ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgï
2) ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ gÁdåUÀ¼À MPÀÆÌl 3) EyAiÉÆÃ¦AiÀiÁ
World Intellectual
¸ËPÀAiÀÄð 3) ¹éqÀ£ï
Property Organi- 40
sation 3) ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ®¨sÀåvÉ 4) AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï
4) ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀA¸É QAUÀØªÀiïì
5) eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ 5) £ÉzÀ¯ÁåAðqïì
vÀAvÀæeÁÕ£À
eÁUÀwPÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀvÉ ¸ÀÆZÀåAPÀ : 2022
1) ¥Àj¸ÀgÀ 1) qÉ£ÁäPÀð
World Economic- 2) ªÀiÁ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À 2) ¹éédgÀ¯ÉAqÀ
Forum
37 3) ªÀiÁgÀÄPÀmÉ 3) ¹AUÁ¥ÀÄgÀ
4) £Á«£ÀåvÉ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ
ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ ¸ÁzsÀ£É ¸ÀÆZÀåAPÀ - 2023 (Climate Change Performance Index)
1) ºÀªÁªÀiÁ£À ¤Ãw qÉ£ÁäPïð(4), ¹éÃqÀ£ï E¸Áè«ÄPï j¥À©èPï D¥sï
H
2) EAzsÀ£À §¼ÀPÉ (5), a° (6) EgÁ£ï 63£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ,
3) £À«ÃPÀj¸À§ºÀÄzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆgÁPÉÆ DzÀÝjAzÀ CCPI 2023gÀ°è
A
Climate Actional
EAzsÀ£À ªÀÄÆ® (7) PÉÃªÀ® £Á®ÄÌ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ.
network & New
a
8
Climate Institute ¸ÀtÚ zÉÃ±ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ,
p
4) ªÁºÀ£À
¨sÁgÀvÀQÌAvÀ PÀæªÀÄªÁV
p
ºÉÆgÀ¸ÀÄ¸ÀÄ«P ºÉÆUÉÉ
a
4, 5, 6 ªÀÄvÀÄÛ 7£ÉÃ
g
¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢ªÉ.
i n
¥Àj¸ÀgÀ ¸ÁzsÀ£À ¸ÀÆZÀåAPÀ : 2022 (Environment Performance)
N
1) DgÉÆÃUÀå ¥Àj¸ÀgÀ40% qÉ£ÁäPïð ¨sÁgÀvÀ
World Economic 2) ¥Àj¸ÀgÀ fÃªÀwAPÉ60%
Forum
180
(MlÄÖ 24 ¸ÀÆZÀåAPÀUÀ¼ÀÄ)
«±Àé ±ÁAw ¸ÀÆZÀåAPÀ: 2022 (Globle Peace Index)
1) zsÀ£ÁvÀäPÀ ±ÁAw L¯ÁåAqÀ C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£À
Institute For
2) ±ÁAw ¥ÀæªÀÈwUÀ¼ÀÄ
Economic & 135
Peace) 3) »A¸ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É
DyðPÀ ¥ÀjuÁªÀÄ
eÁUÀwPÀ ¥Àæw¨sÉAiÀÄ ¸ÀàzsÁðvÀÛöäPÀvÉ ¸ÀÆZÀåAPÀ-2022 (Global Talent Competiveness Index)
1) ªÀåQÛvÀé qÉ£ÁäPÀð
The Business
2) ªÀiÁ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À
School of the 37
World 3) ¸ÀQæAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ
4) ¥Àj¸ÀgÀ
¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ-2021 (Corruption Perceptions Index)
qÉ£ÁäPÀð
Transparency
International
85 L¯ÁåAqï
£ÀÆåf¯ÉAqÀ

¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ¸ÀÆZÀåAPÀ -2021
1) ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÉð C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£ï
JgÁ£Á«ÄPÀ
C©üªÀÈ¢Þ £ÀÆåf¯ÉAqÀ
EAmÉ°f£ïì 46
2) M¼ÀUÉÆ¼ÀÄî«PÉ
AiÀÄÄ¤mï
3) ¸ÀÄ¹ÜgÀ C©üªÀÈ¢Þ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¢£ÀUÀ¼ÀÄ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë ¢£ÁZÀgÀuÉ d£ÀªÀj - 5
★★ ªÉÆzÀ®Ä DZÀgÀuÉ ªÀiÁrzÀÄÝ - 2002
★★ ¥ÀQëUÀ¼À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß AiÀÄ¤ðxÀ¯Áf JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀQë ¦vÁªÀÄºÀ - qÁPÀÖgï ¸À°ÃA C°
★★ ¸À°ÃA C° ¥ÀQëzsÁªÀÄ UÉÆÃªÁzÀ°èzÉ. ¥ÀQëUÀ¼À PÀAqÀ JAzÀÄ zÀQët CªÉÄjPÀ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
★★ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¥ÀQë - GµÀÖç ¥ÀQë
★★ CvÀåAvÀ aPÀÌ ¥ÀQë ºÀ«ÄäAUï §qïð
★★ CvÀåAvÀ zÀÆj ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀÄªÀ ¥ÀQë DQðl£ï
H
★★ ºÁgÀ¯ÁUÀzÀ ¥ÀQë AiÀÄÄªÀÄÄjAiÀÄ
A
¥ÀæªÁ¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¢ªÀ¸À d£ÀªÀj-9
p a
★★ 1915 d£ÉªÀj 9 gÀAzÀÄ ªÀÄºÁvÀä UÁA¢üÃf CªÀgÀÄ zÀQët D¦üæPÁ¢AzÀ »AvÀÄgÀÄV ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊUÉ
p
§A¢zÀÝgÀÄ. EzÀgÀ £É£À¦UÁV d£ÀªÀj 9 ¥ÀæªÁ¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¢ªÀ¸ï DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¢£ÁZÀgÀuÉ JgÀqÀÄ
g a
ªÀμÀðPÉÆÌªÉÄä ¨sÁgÀvÀ «zÉÃ±À ªÀåªÀºÁgÀ SÁvÉ ªÀÄvÀÄÛ J¥sï L.¹.¹.L DZÀj¸ÀÄvÁÛgÉ.
n
★★ 2003gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
N i
★★ 2021 gÀ DZÀgÀuÉAiÀÄÄ 16£ÉÃ DZÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ
★★ 2021 zÉåÃAiÀÄªÁPÀå- DvÀä ¤¨sÀðgÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ PÉÆqÀÄUÉ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÀÄÄªÀPÀgÀ ¢£À d£ÀªÀj - 12

★★ ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀgÀ d£Àä ¢£À gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÀÄÄªÀPÀgÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
★★ 2022 zsÉåAiÀÄªÁPÀå - It All in the Mind
★★ ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀgÀÄ d£ÀªÀj 12 1863 gÀ°è PÀ®ÌvÁÛzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ. ªÀÄÆ® ºÉ¸ÀgÀÄ £ÀgÉÃAzÀæ£ÁxÀ zÀvÀÛ EªÀgÀ
UÀÄgÀÄ gÁªÀÄPÀÈμÀÚ ¥ÀgÀªÀÄºÀA¸ÀgÀÄ. 1893gÀ°è aPÁUÉÆÃzÀ°è £ÀqÉzÀ «±ÀézsÀªÀÄð ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ°è »AzÀÆ zsÀªÀÄðzÀ
§UÉÎ ¨sÁμÀt ªÀiÁr «±Àé«SÁåvÀgÁzÀgÀÄ.
★★ 1897 gÀ°è gÁªÀÄPÀÈμÀÚ ªÀÄ¶Ã£ï C£ÀÄß PÀ®ÌvÁÛzÀ ¨ÉÃ®ÆgÀÄ ªÀÄoÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ
★★ ¥ÀwæPÉ ¥Àæ¨sÀÄvÀé ¨sÁgÀvÀ DAUÀè ¥ÀwæPÉ. GzÉÆâÃzÀ£À §AUÁ¼À¨sÁμÉ ºÉÆgÀr¹zÀgÀÄ. ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ gÁPï
ªÉÄªÉÆÃjAiÀÄ¯ï vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ PÀ£ÁåPÀÄªÀiÁjAiÀÄ°èzÉ. ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt
bÀwÛÃ¸ÀÎqï gÁAiÀÄ¥ÀÅgÀzÀ°èzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀgÁPÀæªÀÄ ¢£À d£ÀªÀj - 23

★★ £ÉÃvÁf ¸ÀÄ¨sÁμï ZÀAzÀæ CªÀgÀ d£Àä ¢£À d£ÀªÀj 23 gÀAzÀÄ ¥ÀgÁPÀæªÀÄ ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. d£À£À
1897 d£ÀªÀj 23 Nr¸Á PÀlPï. gÁdQÃAiÀÄ UÀÄgÀÄ avÀægÀAd£ï zÁ¸ï ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ EArAiÀÄ£ï ¸ÀÖçUÀ¯ï ¥ÀwæPÉ
¥sÁªÀðqïð. 1939 gÀ°è All India forward Black JA§ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß ¹AUÁ¥ÀÅgÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ.
¤ÃrzÀ WÉÆÃμÀuÉ £À£ÀUÉ ¤ÃªÀÅ gÀPÀÛ PÉÆr £Á£ÀÄ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀévÀAvÀæ PÉÆr¸ÀÄvÉÛÃ£É
★★ UÁA¢üÃf EªÀjUÉ zÉÃ±À¨sÀPÀÛ gÁdPÀÄªÀiÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁÖlð¥ï ¢£À d£ÀªÀj - 16

★★ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ d£ÀªÀj 16 E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁÖlð¥ï ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹zÀgÀÄ.
★★ £ÀªÉÇÃzÀåªÀÄ GvÉÛÃd£ÀPÁÌV PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀÄªÀ ¸ÁÖl CªÁqïð£À°è PÀ£ÁðlPÀ CUÀæ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ. G¢ÝªÉÄ
ªÀ®AiÀÄzÀ°è Cw zÉÆqÀØ §zÀ¯ÁªÀuÉ vÀAzÀ zÉÃ±ÀzÀ MlÄÖ 46 ¸ÁÖmïð UÀÄgÀÄw¹ 2021£ÉÃAiÀÄ ¸Á°£À ¸ÁÖmïð
C¥ï ¥Àæ±À¹Û ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F ¥ÉÊQ 14 ¥Àæ±À¹Û PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ ¥Á¯ÁVzÉ
UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀ d£ÀªÀj - 26
★★ 2022 UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀ ¢£zÀAzÀÄ 73£ÉÃ UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀ DVzÉ. F ªÀμÀð PÉÆÃ«qï PÁgÀt¢AzÀ UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀ
ªÉÄgÀªÀtÂUÉ £ÉÆÃqÀ®Ä «zÉÃ² Cwy DºÁé¤¸À°®è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£À CAVÃPÀj¹zÀÄÝ 26 £ÀªÉA§gï 1949
★★ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£À eÁjUÉ §A¢zÀÄÝ 26 d£ÀªÀj 1950
★★ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ °TvÀ ¸ÀA«zsÁ£À ¨sÁgÀvÀ
★★ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ aPÀÌ °TvÀ ¸ÀA«zsÁ£À CªÉÄÃjPÁ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ¢£À d£ÀªÀj - 24

A H
a
★★ ²æÃªÀÄw EA¢gÁUÁA¢ü CªÀgÀÄ d£ÀªÀj 24gÀAzÀÄ C¢üPÁgÀ ªÀ»¹PÉÆArzÀÝ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¥Àæw ªÀμÀð d£ÀªÀj
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ¢£Àp p

24 gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ¢£À JAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á ¢£À ¥sÉ§g

a CPÉÆÖÃ§gï 11
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄN
i n ÄæªÀj 13
ªÀÄ»¼Á ¢£À ªÀiÁZïð 8
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¢£À d£ÀªÀj - 25
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå Making Election Inclusive Accessible and Participative
★★ 2022 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¢£À ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ £À£Àß ªÀÄvÀzÁgÀ £À£Àß ¨sÀ«μÀå MAzÀÄ ªÀÄvÀ ±ÀQÛ EzÀÄ
¸ÁªÀiÁfPÀ eÁ®vÁtzÀ°è eÁUÀæw ¸ÀàzsÉðAiÀiÁVzÉ. PÉÃAzÀæ ZÀÄ£ÁªÀuÉ DAiÉÆÃUÀ 1950 d£ÀªÀj 25 gÀAzÀÄ
¸ÁÜ¦¹zÉ. ¸ÁªÀðwæPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉzÀ ªÀµÀð 1951-52
★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ gÁfÃªï PÀÄªÀiÁgï
★★ ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ ²ªÀPÀÄªÀiÁgï ¸ÉÃ£ï
★★ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ªÀÄÄRå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ « J¸ï gÀªÀiÁzÉÃ«
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ¢£À d£ÀªÀj - 25

★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: UÁæ«ÄÃt ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ
★★ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄªÀÅ zÉÃ±ÀzÀ eÉr¦UÉ 9.2 % ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃUÀPÉÌ 8.1% PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃqÀÄwÛzÉ.
★★ ¸ÁÜ¥À£É- 1958
gÁdå zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå
£ÀªÀzÉºÀ° Cwy zÉÃªÉÇÃ ¨sÀªÀ
PÀ£ÁðlPÀ MAzÀÄ gÁdå ºÀ®ªÀÅ dUÀvÀÄÛ
PÉÃgÀ¼À Gods Own Country
ªÀÄºÁgÁµÀÖç Unlimited
DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±ï Every Thing Is Possible
UÉÆÃªÁ Yah Perfect Holiday Destination
vÉ®AUÁt It is All in it
eÁRAðqÀ It is all Experience
¹QÌA Small But Beautiful
vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ Ennchanting Tamilnadu experience Yourself
¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À The Sweetest Part of India
UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀ d£ÉªÀj - 26
★★ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ PÀgÀPÀÄ±À® ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À vÉÆnÖ®Ä J£ÀÄßªÀ zÉÃºÀ zÀr ¹zÀÝUÉÆAqÀ ¸ÀÜ§Þ avÀæ ªÉÄgÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è
H
¸ÁVvÀÄÛ. fÃ mÁåUï EgÀÄªÀ 16 PÀgÀPÀÄ±À® ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ C£ÁªÀgÀtUÉÆArzÀªÀÅ.
A
★★ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±À MAzÀÄ f¯Éè MAzÀÄ GvÀà£Àß ªÀÄvÀÄÛ PÁ¹ «±Àé£ÁxÀ zsÁªÀÄ ¢éwÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À PÀ£ÁðlPÀ
a
¥ÁgÀA¥ÀjPÀ PÀgÀPÀÄ±À® ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À vÉÆnÖ®Ä vÀÈwÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
p
¸Àé-¸ÀºÁAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ½UÉ UËgÀªÀ
a
PÀÄμÀÖ gÉÆÃUÀ ¢£À d£ÀªÀj PÉÆ£ÉAiÀÄ ¨sÁ£ÀÄªÁgÀ
p
i n g
★★ PÀÄμÀÖ gÉÆÃUÀ¢AzÀ §¼À®ÄwÛgÀÄªÀ d£ÀgÀ §UÉÎ ¸ÀºÁ£ÀÄ¨sÀÆw ºÉÆA¢zÀÝ ªÀÄºÁvÀä UÁA¢üÃf CªÀgÀ fÃªÀ£ÀPÉÌ
N
UËgÀªÀ £ÁxÀðPÀ ¥sÉæAZï ªÀiÁ£ÀªÀvÁªÁ¢ gÉÆÃ¯ï ¥ÉÇÃ¯ÁgÉÆÃ WÉÆÃ¶¹zÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß 1954 jAzÀ DZÀgÀuÉ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
★★ 2022 zÉåÃºÀ ªÁPÀå United For Dignity GAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ fÃ« ªÉÄÊPÉÆÃ ¨ÁåQÖÃjAiÀÄA ¯É¥Àæ
«±Àé eÉÆÃUÀÄ ¢£À ¥sÉ§ÄæªÀj 2

★★ zÉåÃºÀ ªÁPÀå : Wetland Action For People and Nature. 1971
★★ ¥sÉ§æªÀj 2 gÀAzÀÄ EgÁ£ï zÉÃ±ÀzÀ gÁªÀÄ¸ÀgÀ £ÀUÀgÀzÀ°è dªÀÅé ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ £ÀqÀÄªÀ½
¸À» ºÁQvÀÄ EzÀ£ÀÄß gÁªÀÄ ¸Àgï M¥ÀàAzÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ aPÀÌ eÉÆÃUÀÄ vÁ£À gÉÃtÄPÁ ¨sÁgÀvÀzÀ
CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ dA§ÆvÀ£À ¸ÀÄAzÀgÀ§£ï ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ eÉÆÃUÀÄvÁt ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖtzÀ°ègÀÄªÀ gÀAUÀ£ÀwlÄÖ ¥ÀQëzsÁªÀÄªÀ£ÀÄß gÁªÀiï¸Àgï ¸ÉÊmï JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¢£À ¥sÉ§ÄæªÀj - 28

★★ 1928 ¥sÉ§æªÀj 28 gÀAzÀÄ qÁPÀÖgï ¹« gÁªÀÄ£ï gÀªÀgÀ ¨É¼ÀQ£À ZÀzÀÄgÀÄwUÉ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C«¸ÀÌj¹zÀgÀÄ.
EzÀ£ÀÄß gÁªÀÄ£ï J¥sÉPïÖ JAzÀÄ PÀÆqÀ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
★★ EzÀgÀ £É£À¦UÁV ¥Àæw ªÀμÀð ¥sÉ§ÄæªÀj 28gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¢£À DZÀj¸ÀÄwÛzÉ.
★★ 2022gÀ zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå : Integrated approach in Science Technology For Sustainable Future
1987 jAzÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
d£À OμÀ¢ü d£À ªÀiÁZïð- 7
★★ ¥sÁªÀÄð ¸ÀånPÀ¯ïì ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄrPÀ¯ï rªÉÊ¸ï ©ÃgÀÄªÀ EArAiÀiÁ ªÀÄÆ®PÀ DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ zÉåÃºÀ ªÁPÀå- Jan aushadhi jan upayogi EzÀ£ÀÄß AiÀÄÄ¦L ¸ÀPÁðgÀ 2008gÀ°è ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ £ÀAvÀgÀ
2015gÀ°è £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ ªÀÄgÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. 2016 gÀ°è ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ d£À OμÀ¢ü AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ d£À OμÀ¢ü ¥ÀjAiÉÆÃd£À JAzÀÄ ¥ÀjμÀÌj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
«±Àé CgÀtå ¢£À ªÀiÁZïð -21

★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉAiÀÄÄ 2012gÀ°è ªÀiÁZïð 21 CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ CgÀtå¢£ÀªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ.
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå Forest and Sustainable Production and Consumption
★★ Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ºÉÆA¢gÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ gÀμÁå ¨Éæf¯ï PÉ£ÀqÁ AiÀÄÄJ¸ïJ ¨sÁgÀvÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è
10 ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ.
«±Àé d® ¢£À ªÀiÁZïð- 22

★★ 1992 jAiÉÆÃ r fÃ£ÉjAiÉÆÃzsÀ°è £ÀqÉzÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ PÀÄjvÀÄ «±Àé¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ°è F ¢£À
DZÀj¸À®Ä PÀ®à£É ¥Àæ¸ÁÛ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ 1993 jAzÀ DZÀgÀuÉ ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå: Ground water making the invisible visible
«±Àé ºÀªÁªÀiÁ£À ¢£À ªÀiÁZïð- 23

A H
a
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå: early Warning and early action World Metrological Organisation
p
★★ ¸ÁÜ¥À£É 1950 ªÀiÁZïð 23
★★ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj f£ÉÃªÁ
a p
g
★★ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ dqÀ C¤® DUÁð£ï
N i n
«±Àé PÀëAiÀÄgÉÆÃUÀ ¢£À ªÀiÁZïð 24
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå: Invest to end TB Save Lives
★★ ªÀiÁZïð 24gÀAzÀÄ dªÀÄð£ï zÉÃ±ÀzÀ §°ð£ï £À°è £ÀqÉzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ°è qÁPÀÖgï gÁ§mïð PÁPÀ
JA§ ªÉÊzÀågÀÄ PÀëAiÀÄ gÉÆÃUÀPÉÌ ªÉÄÊPÉÆæÃ ¨ÁåQÖÃjAiÀÄA lÆå§gï PÀÆå¯ÉÆÃ¹¸ï JA§ gÉÆÃUÁtÄ PÁgÀt
JAzÀÄ vÉÆjPÉÆlÖ ¢£À. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 2025 PÉÌ ¨sÁgÀvÀ PÀëAiÀÄ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄÆð®£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ
UÀÄj ºÁQPÉÆArzÉ.
±Á»zï ¢ªÀ¸À ªÀiÁZïð- 23

★★ ªÀiÁZïð 23 gÀAzÀÄ ºÉÆÃgÁlUÁgÀ ¨sÀUÀvï¹AUï, gÁd UÀÄgÀÄ, ¸ÀÄRzÉÃªï EªÀgÀ ºÀvÉå DzÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è F
¢£À ±ÉÊzï ¢ªÀ¸À CxÀªÁ ¸ÀªÉÇÃðzÀAiÀÄ ¢£À JAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀUÀvï ¹AUï CªÀgÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ
§UÀ£ï ªÁ¯Á
★★ EªÀgÀÄ §gÉzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ Why I am Atheist 1930gÀ°è ®ªÀgï ¸ÉAlæ¯ï ZÉÃ°£À°è §A¢AiÀiÁVzÁÝUÀ gÀa¹zÀgÀÄ
WÉÆÃμÀuÉ EAPÀé¯Á¨sï fAzÁ¨Ázï ¸ÁÜ¦¹zÀ ¸ÀAWÀl£É £ÀªÀ dªÁ£ï ¨sÁgÀvÀ ¸À¨sÁ 1925 1924 »AzÀÄ¸ÁÛ£ï
j¥À©èPï ÇÉÆÃ¹AiÉÄÃμÀ£ï ¸ÀzÀ¸ÀågÁzÀgÀÄ EzÀgÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ ¸ÀZÉÃAzÀæ£ÁxÀ ¸À£Áå¯ï
¥ÉÇ°Ã¸ï zsÀéd ¢£À J¦æ¯ï- 2

★★ 1965 K¦æ¯ï 2 gÀAzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÉÇ°Ã¸ï PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¥ÉÇ°Ã¸ï «μÀAiÀÄ gÁdå ¥ÀnÖUÉ
§gÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀ ¥ÉÇ°Ã¸ï CPÁqÉ«Ä, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¥ÉÇ°Ã¸ï vÀgÀ¨ÉÃw PÁ¯ÉÃdÄ, PÀ®§ÄVð £ÁåμÀ£À¯ï
¥ÉÇ°Ã¸ï CPÁqÉ«Ä, ºÉÊzÀgÁ¨Ázï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÉÇ°Ã¸ï ¸ÀA¸ÉÜ, £ÀªÀ zÉºÀ° PÀ£ÁðlPÀ ¥ÉÇ°Ã¸ï vÀgÀ¨ÉÃw ±Á¯É
vÀ£ÀPÀ ¥ÀlÖt , gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÉÇ°Ã¸ï «±Àé«zÁå®AiÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 7 ¥ÉÇ°Ã¸ï ªÀ®AiÀÄUÀ½ªÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀqÀ® wÃgÀ¢£À K¦æ¯ï- 5

★★ 1819 ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ©ænμï D¼ÀÄwÛzÁÝUÀ K¦æ¯ï 5gÀAzÀÄ J¸ï J¸ï ¯ÁAiÀÄ°Ö JA§ ºÀqÀUÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ¬ÄAzÀ
®AqÀ£ïUÉ ¥ÀæAiÀiÁt ¨É¼É¹vÀÄ
★★ zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Suitable Shipping beyond Covid 19
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ PÀgÁªÀ½ GzÀÝ 6100 Q «ÄÃ ¢Ã¥ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½ GzÀÝ 7516.6 Q «ÄÃ
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½ GzÀÝ 320 Q «ÄÃ
★★ World Metrological Organisation
★★ ¸ÁÜ¥À£É-1948
★★ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj-®AqÀ£ï
★★ EzÀÄ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ «±ÉÃμÀ CAUÀ-¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ
«±Àé DgÉÆÃUÀå ¢£À K¦æ¯ï- 7

★★ zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Your Planet Your Earth
H
★★ 1948 April 7 gÀAzÀÄ «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁzÀ ªÀÄgÀuÁxÀðPÀ «±Àé DgÉÆÃUÀå ¢£ÀªÀ£ÀÄß 1950 jAzÀ
A
K¦æ¯ï 7 jAzÀ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
a
★★ EzÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ DgÉÆÃUÀå dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVgÀÄªÀ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ «±ÉÃμÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ
p p
★★ EzÀÄ 6 ¥ÁæzÉÃ²PÀ PÀZÉÃjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
«±Àé »ªÉÆÃ¦ü°AiÀiÁ ¢£À K¦æ¯a

★★ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj f£ÉÃªÁ.
i n g ï- 17
N
★★ «±Àé »ªÉÆÃ¦ü°AiÀiÁ ¸ÉÆ¸ÉÊnAiÀÄÄ »ªÉÆÃ¦ü°AiÀiÁ PÀÄjvÀÄ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä 1989 K¦æ¯ï 17 gÀAzÀÄ «±Àé
»ªÉÆÃ¥sÉÇÃ°AiÀÄ ¢£ÁZÀgÀuÉ eÁjUÉ vÀA¢vÀÄ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀézÉÃ² ¤«Äð¹zÀ G¥ÀUÀæºÀ DAiÀÄð¨sÀl GqÁªÀuÉ ¢£À J¦æ¯ï 19
★★ 1975 K¦æ¯ï 19 gÀAzÀÄ E¸ÉÆæÃ ¸ÀA¸ÉÜªÀÅ ¸ÀézÉÃ² ¤«ÄðvÀ G¥ÀUÀæºÀªÁzÀ DAiÀÄð¨sÀlªÀ£ÀÄß gÀμÁåzÀ GqÁªÀuÉ
ªÁºÀPÀ PÁ¸ÉÆäÃ¸ï 3 JA ªÀÄÆ®PÀ gÀμÁå PÁ¥ÀÅ¹Û¤AiÀÄgï GqÁªÀuÉ PÉÃAzÀæ¢AzÀ GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVvÀÄÛ
★★ ªÉÆzÀ® gÁPÉmï ¥ÀjÃPÉë ¤Q C¥Áa CªÉÄÃjPÁ ¸ËArAUï ¨sÁgÀvÀ 1963 £ÀªÉA§gï 26 gÀAzÀÄ PÉÃgÀ¼À vÀÄA¨Á
EPÉéÃmÉÆÃjAiÀÄ¯ï gÁPÉmï GqÁªÀuÉ PÉÃAzÀæ¢AzÀ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® PÀÈvÀPÀ G¥ÀUÀæºÀ DAiÀÄð ¨sÀmï ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ ªÉÆzÀ® G¥ÀUÀæºÀ ¸ÉÆàÃl¤Pï M£ï
★★ ¸ÀézÉÃ² ¤«ÄðvÀ GqÁªÀ£À ªÁºÀPÀ¢AzÀ ¸ÀézÉÃ² ¤«ÄðvÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ, ¨sÁgÀvÀ E¸ÉÆæÃ ¤«Äð¹zÀ
GqÁªÀuÉ ªÁºÀPÀ §¼À¹ gÉÆÃ»tÂ JA§ ¸ÀézÉÃ² ¤«ÄðvÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
★★ EwÛÃaUÉ E¸ÉÆæÃ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀt DgÀA©ü¹gÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÉÃAzÀæ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ vÀÄvÀÄPÉÆr f¯ÉèAiÀÄ
PÀÄ®±ÉÃRgÀ ¥ÀlÖtA
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÀÈvÀå ¢£À K¦æ¯ï- 29

★★ 1982 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÀÈvÀå ¸ÀA¸ÉÜ (LnL) ¥Àæw ªÀμÀð K¦æ¯ï 29 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÀÈvÀå ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À®Ä
¤zsÀðj¹vÀÄÛ. ±Á¹ÛæAiÀÄ £ÀÈvÀå 8 ¨sÀgÀvÀ£Álå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ PÀÆa¥ÀÅr DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±ï PÀxÀPÀÌ½ PÉÃgÀ¼À ªÉÆÃ»¤
ClÖA PÉÃgÀ¼À ¸ÀwæAiÀÄ D¸ÁìA PÀxÀPÀ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀ Nr¹ì Mr¸Á ªÀÄtÂ¥ÀÅj ªÀÄtÂ¥ÀÅgÀ
«±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ¢£À K¦æ¯ï-18
★★ xÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå: Heritage and Climate
★★ EzÀ£ÀÄß 1983gÀ°è AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ 22£ÉÃ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ°è ¥Àæ¸ÁÛªÀ£É C£ÀÄªÉÆÃ¢¹vÀÄÛ. AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ PÉÃAzÀæ
PÀZÉÃj ¥Áåj¸ï 1945 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
★★ PÀ£ÁðlPÀ ¨ÉÃ®ÆgÀÄ, ºÀ¼ÉÃ©ÃqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÆÃªÀÄ£ÁxÀ¥ÀÅgÀzÀ°ègÀÄªÀ ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀ PÁ®zÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®à zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¥ÀnÖUÉ ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ C¢üPÀÈvÀ £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À DVgÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ 2022 gÀ ºÉÆwÛUÉ, ¨sÁgÀvÀzÀ°è 40 «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ vÁtUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è 32 ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ, 7 £ÉÊ¸ÀVðPÀ, ªÀÄvÀÄÛ
MAzÀÄ SÁAUïZÉAqïeÉÆÃAUÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ «Ä±Àæ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ «±ÀézÀ°è DgÀ£ÉÃ Cw
ºÉZÀÄÑ ¸ÉÊlUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
«±Àé AiÀÄPÀÈvÀÛ ¢£À K¦æ¯ï- 19

★★ AiÀÄPÀÈvÀÛ ¸ÀA§A¢üvÀ PÁ¬Ä¯ÉAiÀÄ §UÉÎ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä ¥Àæw ªÀμÀð K¦æ¯ï 19 gÀAzÀÄ «±Àé AiÀÄPÀÈvÀÛ ¢£ÀªÀ£ÀÄß
DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
★★ EzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ£À Cw zÉÆqÀØ UÀæAyAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ PÀvÀÛj¹zÀgÀÄ ªÀÄvÉÛ ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ zÉÃºÀzÀ KPÉÊPÁAUÀªÁVzÉ.
PÁªÀiÁ¯É gÉÆÃUÀ AiÀÄPÀÈvÀÛUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÁAiÀÄð gÀPÀÛzÀ°è ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÀÄ, PÉÆ¯É¸ÁÖgï
ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ¦vÀÛ gÀ¸ÀªÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
«±Àé ¥ÉAVé£ï ¢£À K¦æ¯ï- 25

A H
a
★★ F ¢£À ¥ÉAVé£ï JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¨ÉzÀjPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À §UÉÎ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
«±Àé ¥ÉAVé£ï eÁUÀÈw ¢£À d£ÀªÀj 20

p p
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁ«ÄðPÀgÀ ¢£À ªÉÄÃ- 1
g a
N i n
★★ 1886gÀ°è aPÁåUÉÆÃ ºÉÃªÀiÁPÉðmï MAzÀÄ ºÀvÁåPÁAqÀ £ÀqÉAiÀÄzÀÄ 8 UÀAmÉUÉ zÀÄrªÉÄAiÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß
«ÄwUÉÆ½¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ºÀ®ªÀÅ PÁ«ÄðPÀgÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸À¨sÉAiÉÆAzÀÄ £ÀqÉ¸ÀÄwzÀÝgÀÄ. F ¸À¨sÉAiÀÄ°è £ÀÆgÁgÀÄ
PÁ«ÄðPÀgÀÄ ¸ÁªÀ£À¦àzÀgÀÆ EzÀ£ÀÄß ªÉÄÃ MAzÀgÀAzÀÄ PÁ«ÄðPÀgÀ ¢£ÁZÀgÀuÉ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. LJ¯ïN EzÀÄ
MAzÀÄ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÉÆzÀ® ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. ¸ÁÜ¥À£É-1919 PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj-f£ÉÃªÁ F
¸ÀA¸ÉÜUÉ 1969 gÀ°è £ÉÆÃ¨É¯ï ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£Á ¤UÀæºÀ ¢£À ªÉÄÃ-21

★★ 1991 ªÉÄÃ 21 CA¢£À ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ gÁfÃªï UÁA¢ü CªÀgÀÄ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀ ClÖºÁ¸ÀPÉÌ §°AiÀiÁzÀgÀÄ.
EªÀgÀ ¥ÀÅtå ¸ÀägÀuÁxÀðPÀ F ¢£À DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ gÁfÃªï UÁA¢ü EªÀgÀÄ 1986 gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw, 52£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr 1985 ¥ÀPÁëAvÀgÀ ¤μÉÃzsÀ PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ
vÀAzÀgÀÄ. 61£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr 1988 gÀ°è vÀAzÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì 21 ªÀμÀð¢AzÀ 18 ªÀμÀðPÉÌ E½¹zÀgÀÄ.
«±Àé fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ ¢£À ªÉÄÃ- 22

★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ WÉÆÃμÀuÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæw ªÀμÀð ªÉÄÃ 22 gÀAzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ «±Àé fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ ¢£ÀªÀ£ÁßV
DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ¨sÀÆªÀÄAqÀ® ªÉÄÃ°£À fÃ«UÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ EzÀgÀ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ 1993 r¸ÉA§gï ªÉÆzÀ®
¨ÁjUÉ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ ¢£À DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: J®ègÀ fÃªÀ£ÀPÁÌV ºÀAaPÉAiÀÄ ¨sÀ«μÀåªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸ÉÆÃt
★★ ªÀ£ÀåfÃ« ¸ÀAgÀPÀëuÁ PÁAiÉÄÝ 1972 eÁjUÉ §A¢zÉ
«±Àé ºÀ¸ÀÄ«£À ¢£À ªÉÄÃ- 28
★★ «±Àé ºÀ¸ÀÄ«£À ¢£À ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ªÉÄÃ 28 2011 gÀAzÀÄ ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ 2022 ¸Á°£À zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Endhunger Youth Ending Hunger
★★ World Hunger Index 2021
★★ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀgÀÄ Concern World Wild and wealth Hunger Life
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£À 2021gÀ°è 101£ÉÃ ¸ÁÜ£À 116 zÉÃ±ÀUÀ¼À ¥ÉÊQ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£À 2020 94 ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
«±Àé ¥Àj¸ÀgÀ ¢£À dÆ£ï- 5

★★ 2022 ¸Á°£À «±Àé ¥Àj¸ÀgÀ ¢£À 50£ÉÃ ¢£ÀZÀgÀuÉ
★★ ¸ÀÄÖqÉ£ï zÉÃ±ÀªÀÅ F ªÀμÀðzÀ «±Àé ¥Àj¸ÀgÀ ¢£ÀzÀ CwyªÀ»¹vÀÄÛ
★★ zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå ‘Only One Earth’
★★ s¸ÁÖPï ºÉÆÃªÀÄ 1972 gÀ°è £ÀqÉzÀ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÉÆzÀ® ¸À¨sÉAiÀiÁVvÀÄÛ. F
¸ÀªÉÄäÃ¼À£À ¥Àæw dÆ£ï 5 gÀAzÀÄ «±Àé ¥Àj¸ÀgÀ ¢£ÁZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
★★ UNDP
H
★★ ¸ÁÜ¥À£É- 1972 dÆ£ï 5
A
★★ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj £ÉÊgÉÆÃ© PÉ£Áå
a
«±Àé ¨Á® PÁ«ÄðPÀgÀ «gÉÆÃzsÀ ¢£À dÆ£ï-22
p p
★★ 2012 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: ¨Á® PÁ«ÄðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆ£ÉUÉÆ½¸À®Ä ¸ÁªÀðwæPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀPÀëuÉ
g a
★★ F CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß 2002gÀ°è EAl£ÁåðμÀ£À¯ï ¯ÉÃ§gï DUÀð£ÉÊ¸ÉÃ±À£ï ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ
i n
★★ POCSO eÁjUÉ §A¢zÀÄÝ 2012gÀ°è EzÀÄ ¯ÉÊAVPÀ zËdð£Àå ¯ÉÊAVPÀ QgÀÄPÀÄ¼À ªÀÄvÀÄÛ D±ÉèÃ¶vÀ C¥ÀgÁzsÀUÀ½AzÀ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄN
ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 23 ªÀÄvÀÄÛ 24 £ÉÃAiÀÄ «¢ü gÀPÀëuÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
AiÉÆÃUÀ ¢£À dÆ£ï-21

★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Yoga For Huminity
★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜ 2014 dÆ£ï 21 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÉÆÃUÀ ¢£À JAzÀÄ WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrvÀÄ
★★ 2022 ªÉÄÊ¸ÀÆj£À°è DZÀgÀuÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M°A¦Pï ¢£À dÆ£ï-23

★★ dÆ£ï 23 1894gÀ°è ¥Áåj¸ï £À°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M®A¦Pï ¸À«Äw ¸ÁÜ¥À£É £É£À¦UÁV dÆ£ï 23gÀAzÀÄ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M®A¦Pï ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ 2022gÀ Together For a Peaceful World
ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ §gÀªÀ£ÀÄß JzÀÄj¸À®Ä «±Àé ¢£À dÆ£ï- 17

★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Rising Up From A Drought Together Jodie Unccd United Nation Converstion
To Combat Drsertifistion
★★ EzÀÄ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀ KPÉÊPÀ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw zÉÆqÀØ ¹ÃvÀ
ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAmÁænPï ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«Ä
★★ dUÀwÛ£À Cw zÉÆqÀØ GμÀÚ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«Ä ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«Ä
★★ «±ÀézÀ CvÀåAvÀ GμÀÚ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«Ä ClPÁªÀÄ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÉÊzÀågÀ ¢£À dÄ¯ÉÊ- 1

★★ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 1991 dÄ¯ÉÊ 1 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÉÊzÀågÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß WÉÆÃ¶¹vÀÄ
★★ qÁPÀÖgï © ¹ gÁAiÀiï CªÀgÀ d£À£À 1982 dÄ¯ÉÊ 1 d£Àä¸ÀÜ¼À PÉÆ®ÌvÁÛ ¥À²ÑªÀiï §AUÁ¼ÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ
«zsÁ£À ZÀAzÀæ gÁAiÀiï dÄ¯ÉÊ 1 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÉÊzÀågÀ ¢£À DZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ
«±Àé d£À¸ÀASÉå ¢£À dÄ¯ÉÊ- 11

★★ 1987 dÄ¯ÉÊ 11 gÀAzÀÄ «±Àé d£À¸ÀASÉå 500 PÉÆÃn vÀ®Ä¦vÀÄ EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜ C©üªÀÈ¢Þ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ªÀÄAqÀ½ «±Àé d£À¸ÀASÉå d£À DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ 2022gÀ zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå:- World Of 8 Billiom Towards A Resilent Feature For Hrnessing
Opportunities And Insulting Rights And Choices For All
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÄ°AiÀÄ ¢£À dÄ¯ÉÊ- 29

★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå:- zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå:- India Launches Projects Tiger To Review The Tiger Population
★★ ºÀÄ°UÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV 13 zÉÃ±ÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ DzÀgÉ 70% gÀμÀÄÖ ºÀÄ°UÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°èªÉ
★★ ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ vÀzÉÆÃ¨Á ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀæzÉÃ±À ¨sÁgÀvÀzÀ eÁUÀwPÀ ºÀÄ° ¢£ÁZÀgÀuÉ DwvÀå ªÀ»¹vÀÄÛ
«±Àé ZÀAzÀæ ¢£À dÄ¯ÉÊ- 20

A H
a
★★ 1969 dÄ¯ÉÊ 20 CªÉÄjPÁzÀ C¥ÉÇÃ® «ÄμÀ£ï £ÉÆA¢UÉ ªÀiÁ£ÀªÀ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ªÉÆzÀ®Ä ¨ÁjUÉ vÀ®Ä¦zÀ
p
ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀ £É£À¦UÁV dÄ¯ÉÊ 20 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
26p
PÁVð¯ï «dAiÀÄ ¢ªÀ¸À dÄ¯ÉÊ-a
★★ zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Wlunar Exploration Coordination Sustainability
i n g
N
★★ 1999 dÄ¯ÉÊ 26gÀAzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÊ¤PÀgÀÄ D¥ÀgÉÃμÀ£ï «dAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÁVð¯ï mÁæ£ïì ªÀ®AiÀÄªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
¸ÉÊ¤PÀgÀÄ ¥ÀæzÀ²ð¹zÀ ¸ËAiÀÄð £É£À¦UÁV F ¢£ÀªÀ£ÀÄß PÁVð¯ï «dAiÀÄ ¢ªÀ¸À JAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ D¥ÀgÉÃμÀ£ï «dAiÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÀÆμÀuÉ
★★ D¥ÀgÉÃμÀ£ï ¸À¥sÉÃzï ¸ÁUÀgÀ ¨sÁgÀwAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ ¸ÉÃ£É
★★ D¥ÀgÉÃμÀ£ï ¨sÀzÀæ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
«±Àé ªÀiÁ£ÀªÀ PÀ¼Àî ¸ÁUÁtÂPÉ vÀqÉ ¢£À dÄ¯ÉÊ- 30

★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ 2013gÀ°è d£ÀjUÉ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä F ¢£ÀªÀ£ÀÄß C¢üPÀÈvÀ ªÁV WÉÆÃ¶¹vÀÄÛ.
★★ £ÁPÀÄænPïì PÀAmÉÆæÃ¯ï ©ÃgÉÆÃ:
★★ EzÀ£ÀÄß 1986 gÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ EzÀÄ PÉÃAzÀæ PÁ£ÀÆ£ÀÄ eÁj ªÀÄvÀÄÛ UÀÄ¥ÀÛZÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVz.É EzÀÄ UÀæºÀ
¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ CrAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ
«±Àé ¹AºÀ ¢£À DUÀ¸ïÖ- 10

★★ ¹AºÀUÀ¼ÀÄ ¥ÁåAxÉgÀ°AiÉÆÃ °AiÉÆ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÁÝVzÉ
★★ UÀÄdgÁvï CgÀtå E¯ÁSÉªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àæw LzÀÄ ªÀμÀðPÉÆÌªÉÄä ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ¹AºÀ UÀ£ÀwAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄwÛzÉ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÀÄÄªÀPÀgÀ ¢£À CUÀ¸ïÖ-12

★★ F ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À®Ä 1999 gÀ°è «±Àé ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉAiÀÄÄ ¤zÀðAiÀÄ ªÀÄAr¹vÀÄÛ
★★ ªÉÆzÀ®Ä CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ AiÀÄÄªÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DUÀ¸ïÖ 12 2000 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå: Intergenerational Solidarity Creating A World For All Ages.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁ ¢£À DUÀ¸ïÖ- 29

★★ zsÁå£ï ZÀAzï EªÀgÀ d£Àä¢£À gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁ ¢£ÁZÀgÀuÉ DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ 2022 17£ÉÃAiÀÄ d£Àä¢£ÀªÁVzÉ zÉºÀ° gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÁQ QæÃqÁAUÀtPÉÌ zsÁå£ÀÑAzï ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVzÉ. gÁfÃªï
UÁA¢ü SÉÃ¯ï gÀvÀß ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß zsÁå£ï ZÀAzï PÉ® gÀvÀß ¥Àæ±À¹ÛAiÀiÁV £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁPÀëgÀvÁ ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï- 8

★★ 1965 EgÁ¤£À £ÀqÉzÀ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¸ÁPÀëgÀvÁ ¢£ÁZÀgÀuÉ eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ªÉÆzÀ®Ä CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
¸ÁPÁëvÀìgÀ ¢£À 1967 gÀ°è DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ 2022 zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå Transforming Literacy Learning Space
★★ «±ÀézÀ Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ zÉÃ±À ¦£ï ¯ÁåAqï
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ NeÉÆÃ£ï ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï- 16

★★ 1987 ¸É¥ÉÖA§gï 16 ªÉÄAnæAiÀÄ¯ï ¥ÉÇæÃmÉÆÃPÁ¯ï £À°è ºÁUÀÆ 1994 ¸É¥ÉÖA§gï 16gÀAzÀÄ £ÀqÉzÀ «±Àé¸ÀA¸ÉÜ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉAiÀÄ°è NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À DZÀj¸À®Ä ¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
H
★★ 2012 iTheme mentrial protocol@35
A
★★ NeÉÆÃ£ï ªÀ£ÀÄß Dabson ªÀiÁ£ÀzÀ°è C¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
a
★★ NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀ ¸ÀªÉÆÃμÀÚ ªÀÄAqÀ®zÀ°è PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ
EAf¤AiÀÄgÀ ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï- 15

p p
g a
★★ «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ºÀÄlÄÖºÀ§âªÀ£ÀÄß EAf¤AiÀÄ¸ïgÀ ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ d£À£À 1961 ¸É¥ÉÖA§gï 15
N i n
EªÀgÀÄ 19 gÀ°è PÀÈμÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ CuÉPÀlÖ£ÀÄß ¤«Äð¹zÀgÀÄ. 1913 gÀ°è ¸ÉÖÃmï ¨ÁåAPï D¥sï ªÉÄÊ¸ÀÆgï ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ
1916 gÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ EªÀgÀ£ÀÄß DzsÀÄ¤PÀ ªÉÄÊ¸ÀÆj£À ²°à ºÁUÀÆ ¨sÁgÀvÀ AiÉÆÃfvÀ
CxÀð±Á¸ÀÛæzÀ ¦vÁªÀÄºÀ J£Àß¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
PÀ¯Áåt PÀ£ÁðlPÀ «ªÉÆÃZÀ£Á ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï- 17

★★ 1948 ¸É¥ÉÖA§gï 17 ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¥ÁæAvÀå ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌl ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆArvÀÄ F ¢£À ¸ÀägÀuÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ
¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ ¸É¥ÉÖA§gï 17 C£ÀÄß PÀ¯Áåt PÀ£ÁðlPÀ GvÀìªÀ ¢£ÁZÀgÀuÉ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¸ÀA«zsÁ£À wzÀÄÝ¥Àr 98 2013 «±ÉÃμÀ ¸ÁÜ£À ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ «¢ü 371 eÉ
★★ PÀ¯Áåt PÀ£ÁðlPÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ AiÀiÁzÀVj, UÀÄ®âUÀð, ©ÃzÀgï, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, PÉÆ¥Àà¼À, §¼Áîj, «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ
¸ÀªÀiÁ£À ªÉÃvÀ£À ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï-18

★★ 1996 ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ 2020 «±Àé¸ÀA¸ÉÜ¬ÄAzÀ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉ¬ÄvÀÄ EzÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
ªÀÄlÖzÀ°è °AUÀªÉÃvÀ£À CAvÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
»A¢ ¢ªÀ¸ï ¸É¥ÉÖA§gï- 14

★★ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£À ¸À¨sÉ 1949 ¸É¥ÉÖA§gï 14 gÀAzÀÄ zÉÃªÀ£ÁUÀj °¦AiÀÄ°è §gÉzÀ »A¢AiÀÄ£ÀÄß gÁµÀÖçzÀ C¢üPÀÈvÀ
¨sÁμÉAiÀiÁV CAVÃPÀj¹vÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¸ÀägÀtÂÃAiÀÄªÁV ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ dªÁºÀgÀ ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ ¸É¥ÉÖA§gï
14 ¥Àæw ªÀμÀð »A¢ ¢ªÀ¸À DZÀj¸À®Ä ¤zsÀðj¹zÀgÀÄ
★★ 1975 d£ÀªÀj 10 £ÁUÀ¥ÀÅgÀzÀ°è £ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® «±Àé »A¢ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À £É£À¦UÁV d£ÀªÀj 10 «±Àé »A¢
¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
UÁA¢ü dAiÀÄAw CPÉÆÖÃ§gï 2

★★ D¦üæPÁzÀ°è ¤ÃmÁ¯ï EArAiÀÄ£ï PÁAUÉæ¸ï JA§ ¸ÀA¸ÉÜ ºÁUÀÆ ¦ü¤Pïì ¥sÁªÀiïð ¸ÀÖªÀÄ mÁ¯Áì÷ÖAiÀÄ JA§
JgÀqÀÄ D±ÀæªÀÄ ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ.
★★ UÁA¢üÃfAiÀÄªÀgÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ EArAiÀiÁ, ºÀjd£ï, £ÀªÀfÃªÀ£À
★★ CPÉÆÖÃ§gï 2 gÀAzÀÄ ¯Á¯ï §ºÀzÀÆÝgï ±Á¹Ûç CªÀgÀ d£Àä¢£ÀªÁVzÉ
★★ 1966 vÁ¸ÀÌAqÉ M¥ÀàAzÀ CAiÀÄÄ¨ïSÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¯Á¯ï §ºÀzÀÆÝgï±Á¹Ûç ¸Àj ºÁQzÀgÀÄ
«±Àé ²PÀëPÀgÀ ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 5

★★ 1966 gÀ°è ²PÀëPÀgÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ILO/ UNESCO ²¥sÁgÀ¸À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀ
ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀzÀ £É£À¦UÁV ErÃ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ¥Àæw ªÀμÀð CPÉÆÖÃ§gï 5 gÀAzÀÄ «±Àé ²PÀëPÀgÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß
DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ²¥sÁgÀ¸ÀÄ ²PÀëPÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¸ÀÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀgÀ°è ¸ÀAzÉÃºÀ«®è. ²PÀët, £ÉÃªÀÄPÁw, GzÉÆåÃUÀ, EvÁå¢.
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉ ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 8

★★ ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ CPÉÆÖÃ§gï 8 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. 8 CPÉÆÖÃ§gï 1932
H
gÀAzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉAiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 11
a A
p
★★ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÁV zsÀé¤ JvÀÛ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ½UÁV ¤®è®Ä CPÉÆÖÃ§gï 11 gÀAzÀÄ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉtÄÚ
p
ªÀÄPÀÌ¼À ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
g16a
★★ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÁV zsÀé¤ JvÀÛ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ½UÁV ¤®è®Ä CPÉÆÖÃ§gï 11 gÀAzÀÄ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ºÉtÄÚ
«±Àé DºÁgÀ ¢£À CPÉiÆn

ªÀÄPÀÌ¼À ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
N
ÖÃ§gï
★★ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ DºÁgÀzÀ §UÉÎ d£ÀgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉÃ¦¸À®Ä ¥Àæw ªÀμÀð CPÉÆÖÃ§gï 16 gÀAzÀÄ «±Àé DºÁgÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß
DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¢£ÀzÀAzÀÄ 1945 gÀ°è «±Àé¸ÀA¸ÉÜ¬ÄAzÀ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
¥ÉÇ°Ã¸ï ¸ÀägÀuÁxÀð ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 21

★★ PÀvÀðªÀåzÀ ¸Á°£À°è CvÀÄå£ÀßvÀ vÁåUÀ ªÀiÁrzÀ ¥ÉÇ°Ã¸ï C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß UËgÀ«¸À®Ä CPÉÆÖÃ§gï 21 gÀAzÀÄ
¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀvÁ ¢£À 31 CPÉÆÖÃ§gÀ

★★ ¸ÀzÁðgï ªÀ®è¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉÃ¯ï CªÀgÀ d£Àä¢£ÀzÀ £É£À¦UÁV ¥Àæw ªÀμÀð CPÉÆÖÃ§gï 31 gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀvÁ
¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. zÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß MUÀÆÎr¸ÀÄªÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀÝgÀÄ.
J¯Áè ¸ÀAvÀgÀ ¢£À £ÀªÉA§gï 1

★★ ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 1 gÀAzÀÄ, J¯Áè ¸ÀAvÀgÀ£ÀÄß UËgÀ«¸À®Ä J¯Áè ¸ÀAvÀgÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
Qæ²ÑAiÀÄ£ï EwºÁ¸ÀzÁzÀåAvÀ w½¢gÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ w½¢®èzÀ J¯Áè ¸ÀAvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄvÁvÀägÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆ¼Àî®Ä
Qæ²ÑAiÀÄ£ÀßjUÉ EzÀÄ MAzÀÄ CªÀPÁ±ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁVzÉ. D¯ï ¸ÉÃAmïì qÉÃ C£ÀÄß D¯ï ºÁå¯ÉÆÃ¸ï qÉÃ
CxÀªÁ ºÁå¯ÉÆÃªÀiÁ¸ï JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
«±Àé ¸ÀÄ£Á«Ä eÁUÀÈw ¢£À £ÀªÉA§gï 5
★★ ¸ÀÄ£Á«ÄAiÀÄ C¥ÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß JwÛ vÉÆÃj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊ¸ÀVðPÀ «PÉÆÃ¥ÀUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄªÀ ºÁ¤AiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ
ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAa£À JZÀÑjPÉ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß MwÛ ºÉÃ¼À®Ä £ÀªÉA§gï 5 gÀAzÀÄ «±Àé ¸ÀÄ£Á«Ä
eÁUÀÈw ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àj¹ÜwAiÀÄ §UÉÎ d£ÀjUÉ CjªÀÅ ªÀÄÆr¸À®Ä C£ÉÃPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ£Á«ÄAiÀÄ
§UÉÎ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
AiÀÄÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ¸À±À¸ÀÛç ¸ÀAWÀμÀðzÀ°è ¥Àj¸ÀgÀzÀ ±ÉÆÃμÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ

CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À’ £ÀªÉA§gï 6
★★ 2001 gÀ°è, AiÀÄÄJ£ï d£ÀgÀ¯ï ÇÉA©èAiÀÄÄ ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 6 C£ÀÄß AiÀÄÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ¸À±À¸ÀÛæ ¸ÀAWÀμÀðzÀ°è
¥Àj¸ÀgÀzÀ ±ÉÆÃμÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ. «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ ÇÉA©èAiÀÄÄ
2016 gÀ°è ¤tðAiÀÄªÀ£ÀÄß CAVÃPÀj¹vÀÄ, EzÀÄ ¸À±À¸ÀÛæ ¸ÀAWÀμÀðzÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀ°è
DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀÅ ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ. ¥Àj¸ÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀAWÀμÀð
ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄzÀÞUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ UÀÄjAiÀiÁVzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ°è ‘gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁå£Àìgï eÁUÀÈw ¢£À’ £ÀªÉA§gï 7

★★ PÁå£Àìgï C¥ÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß JwÛ »rAiÀÄ®Ä ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 7 gÀAzÀÄ ‘gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁå£Àìgï eÁUÀÈw
H
¢£À’ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁå£Àìgï eÁUÀÈw ¢£ÀªÀ£ÀÄß ¸É¥ÉÖA§gï 2014 gÀ°è WÉÆÃ¶¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ
A
£ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û «eÉÃvÀ ªÉÄÃj PÀÆåjAiÀÄ d£Àä ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀzÉÆA¢UÉ ºÉÆA¢PÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. CªÀgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
a
PÁå£Àìgï aQvÉìUÁV gÉÃrAiÉÆ xÉgÀ¦AiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ
«±Àé gÉÃrAiÀiÁUÀæ¦ü ¢£À £ÀªÉA§gï 8

p p
a
★★ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀzÀ gÉÃrAiÉÆÃUÁæ¥sÀgïUÀ¼ÀÄ gÉÃrAiÀiÁUÀæ¦üAiÀÄ£ÀÄß ªÀÈwÛAiÀiÁV, DzsÀÄ¤PÀ DgÉÆÃUÀå gÀPÀëuÉUÉ ¥ÀæªÀÄÄR
n g
PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁV ªÀÄvÀÄÛ gÉÆÃUÀ¤tðAiÀÄzÀ avÀæt ªÀÄvÀÄÛ «QgÀt aQvÉìAiÀÄ §UÉÎ ¸ÁªÀðd¤PÀ eÁUÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
i
N
ºÉaÑ¸ÀÄªÀ CªÀPÁ±ÀªÁV ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁqÀ®Ä ¢£À ªÀÄvÀÄÛ ¢£ÁAPÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ
UÀÄgÀÄ£Á£ÀPï zÉÃªï CªÀgÀ d£Àä ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀ £ÀªÉA§gï 8

★★ ¥Àæw ªÀμÀð, UÀÄgÀÄ£Á£ÀPï dAiÀÄAwAiÀÄÄ ¹Sï ¸ÀA¸ÁÜ¥ÀPÀ UÀÄgÀÄ£Á£ÀPï zÉÃªï CªÀgÀ d£Àä ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀªÀ£ÀÄß
¸Àäj¸ÀÄvÀÛzÉ. F ªÀμÀð UÀÄgÀÄ£Á£ÀPï CªÀgÀ 552 £ÉÃ d£Àä ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ, EzÀ£ÀÄß ¥ÀæPÁ±ï
GvÀìªÀ CxÀªÁ UÀÄgÀÄ ¥ÀÅgÀ¨ï JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ ¹Sï ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀ§âªÁVzÉ
±ÁAw ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞUÁV «±Àé «eÁÕ£À ¢£À £ÀªÉA§gï 10

★★ ±ÁAw ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞUÁV «±Àé «eÁÕ£À ¢£ÀªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è «eÁÕ£ÀzÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ
¢£ÀªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 10 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÀAiÉÆÃ£ÀÄäR ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À
PÀÄjvÀÄ ZÀZÉðUÀ¼À°è ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß EzÀÄ MwÛºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¢£À £ÀªÉA§gï 11

★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ²PÀët ¸ÀaªÀ ‘ªÀiË¯Á£Á C§Ä¯ï PÀ¯ÁA DeÁzï’ CªÀgÀ d£Àä¢£ÀzÀ £É£À¦UÁV EzÀ£ÀÄß
£ÀªÉA§gï 11 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. 1947 jAzÀ 1958 gÀªÀgÉUÉ ¸ÀaªÀgÀÄ ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ²PÀët
¸ÀaªÀgÁVzÀÝgÀÄ.
ªÀÄPÀÌ¼À ¢£ÁZÀgÀuÉ £ÀªÉA§gï 14

★★ ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 14 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ªÀÄPÀÌ¼À ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¨Á¯ï ¢ªÁ¸ï JAzÀÆ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. F ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ, PÁ¼Àf ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ §UÉÎ d£ÀjUÉ CjªÀÅ ªÀÄÆr¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
F ¢£ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀ d£Àä¢£ÀªÀ£ÀÄß ¸Àäj¸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
«zÁåyðUÀ½UÉ PÀ¯ÁA CªÀgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¢£ÀzÀ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ.
«±Àé ±ËZÁ®AiÀÄ ¢£À £ÀªÉA§gï 19

★★ ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 19 gÀAzÀÄ «±Àé ±ËZÁ®AiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¢£ÀªÀÅ ¥ÁæxÀ«ÄPÀªÁV
eÁUÀwPÀ £ÉÊªÀÄð®å ©PÀÌlÖ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄ¹ÜgÀ C©üªÀÈ¢Þ UÀÄj (SDI) 6 C£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä d£ÀgÀ£ÀÄß
¥ÉæÃgÉÃ¦¸ÀÄvÀÛzÉ, EzÀÄ 2030 gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ J®èjUÀÆ £ÉÊªÀÄð®åzÀ ¨sÀgÀªÀ¸É ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. UNICEF ªÀÄvÀÄÛ WHO
¥ÀæPÁgÀ, eÁUÀwPÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 60%, CxÀªÁ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 4.5 ±ÀvÀPÉÆÃn d£ÀgÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è
±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢®è CxÀªÁ ±ËZÁ®AiÀÄzÀ vÁådåªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV «¯ÉÃªÁj ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ
JAzÀÄ w½¢®è.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÁ®Ä ¢£À £ÀªÉA§gï 26

★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉéÃvÀ PÁæAwAiÀÄ ¦vÁªÀÄºÀ qÁ. ªÀVÃð¸ï PÀÄjAiÀÄ£ï CªÀgÀ d£Àä ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀzÀ £É£À¦UÁV EzÀ£ÀÄß
£ÀªÉA§gï 26 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À ¢£À £ÀªÉA§gï 26
H
★★ ¥Àæw ªÀμÀð £ÀªÉA§gï 26 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀA«zsÁ£À ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¢£À CxÀªÁ
A
¸ÀA«zsÁ£À ¢ªÀ¸ï JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀªÉA§gï 26, 1949 gÀAzÀÄ, ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À ¸À¨sÉAiÀÄÄ
a
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß CAVÃPÀj¹vÀÄ. EzÀÄ d£ÀªÀj 26, 1950 gÀAzÀÄ eÁjUÉ §A¢vÀÄ.
«±Àé ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ¢£À £ÀªÉA§gï 27

p p
g a
★★ ¥Àæw ªÀμÀð ¸É¥ÉÖA§gï 27 gÀAzÀÄ, «±Àé ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ, ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ, gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ
i n
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼À §UÉÎ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä «±Àé ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄ¹ÜgÀ C©üªÀÈ¢Þ
Nr¸ÉA§gï 5
UÀÄjUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉUÉ F GzÀåªÀÄªÀÅ ¸ÀA¨sÁªÀå PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
«±Àé ªÀÄtÂÚ£À ¢£À

★★ DZÀgÀuÉ WÉÆÃμÀuÉ 2013. EzÀÄ ªÉÆzÀ® ¸À® DZÀgÀuÉ 2014 gÀ°è ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ 2021 zsÉåÃAiÀÄªÁPÀå Health Soil Salinisation Boost Soil Productivity
★★ ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄªÀzÀPÉÌ Pedology JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄtÄÚ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ¨sÀÆ¥Á®£À°èzÉ
★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ¢£À r¸ÉA§gï 2
★★ 1984 ¨sÀÆ¥Á® zÀÄgÀAvÀzÀ°è ¥Áæt PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ d£ÀgÀ PÀgÁ¼À £É£À¦UÁV r¸ÉA§gï 2 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁ°£Àå
¤AiÀÄAvÀæt ¢£ÀªÉAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¨sÀÆ¥Á® zÀÄgÀAvÀ £ÀqÉzÀ ªÀμÀð 1984 r¸ÉA§gï 2 EzÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ C¤® «ÄxÉÊ¯ï L¸ÉÆÃ¸ÉÊ£Émï
★★ CªÉÄjPÀ£ï AiÀÄÆ¤AiÀÄ£ï PÁ¨ÉÊðqï PÀA¥À¤
★★ «±ÁR¥ÀlÖt 2020 ¸ÉÖöÊj£ï J¯ï f PÀA¥À¤
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁUÀjPÀ «ªÀiÁ£ÀAiÀiÁ£À ¢£À r¸ÉA§gï 7

★★ F ¢£ÀªÀ£ÀÄß CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁUÀjPÀ «ªÀiÁ£À ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄÆ®PÀ 1994 jAzÀ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ ICAO PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj ªÀiÁAnæAiÀÄ¯ï PÉ£ÀqÁ
¨ÁAUÁè «ªÉÆÃZÀ£Á ¢£À r¸ÉA§gï 16
★★ 1971 r¸ÉA§gï 16 ¨sÁgÀvÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÉÄÃ¯É «dAiÀÄ ¸Á¢ü¹zÀ ¢£ÀªÁVzÀÄÝ F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
AiÉÆÃzsÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÀÄvÀÄÛ §°zÁ£ÀªÀ£ÀÄß £É£À¦¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV EzÀ£ÀÄß ¥Àæw ªÀμÀð «dAiÀÄ ¢ªÀ¸ÀªÁV
DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
GvÀÛªÀÄ DqÀ½vÀ ¢£À r¸ÉA§gï 25

★★ ªÀiÁf ¥ÀæzsÁ¤ Cl¯ï ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä CªÀgÀ d£Àä ¢£ÀªÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ DqÀ½vÀ ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À®Ä
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀ 2014 jAzÀ WÉÆÃμÀuÉ. 23 r¸ÉA§gï 2014 gÀAzÀÄ, vÉÆA§vÀÛgÀ ºÀgÉAiÀÄzÀ ªÀiÁf ¥ÀæzsÁ¤
Cl¯ï ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀArvï ªÀÄzÀ£ï ªÉÆÃºÀ£Áä¼À«ÃAiÀÄ (ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀ) ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀÄå£ÀßvÀ
£ÁUÀjPÀ ¥Àæ±À¹ÛAiÀiÁzÀ ¨sÁgÀvÀ gÀvÀßªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁµÀÖç¥Àw ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀªÀgÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
Q¸Á£ï ¢ªÀ¸ï 23 r¸ÉA§gï

★★ ªÀiÁf ¥ÀæzsÁ¤ ZËzsÀj ZÀgÀuï ¹AUï CªÀgÀ d£Àä¢£ÀzÀ £É£À¦UÁV Q¸Á£ï ¢ªÀ¸ï CxÀªÁ ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÉÊvÀgÀ
¢£À CxÀªÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ gÉÊvÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß r¸ÉA§gï 23 gÀAzÀÄ zÉÃ±ÁzÀåAvÀ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ PÀ®ÌvÁÛzÀ zÀÄUÁð¥ÀÇeÉ:-

★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ²PÀët ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ zÀÄUÁð¥ÀÇeÉ ªÀÄ£ÀÄPÀÄ®zÀ CªÀÄÆvÀð ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ
H
¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÉ JAzÀÄ UËgÀ«¹ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¤ÃrzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃjzÀ 14 CªÀÄÆvÀð ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ.

a A
p
★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ PÀ®ÌvÁÛzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄªÀ
p
zÀÄUÁð¥ÀÇeÉAiÀÄÄ ªÀÄ£ÀÄPÀÄ®zÀ CªÀÄÆvÀð ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÉ JAzÀÄ 2021gÀ r¸ÉA§gï 15
g a
gÀAzÀÄ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉ¢zÉ PÀ®ÌvÁÛzÀ zÀÄUÁð ¥ÀÇeÉUÀÆ AiÀÄÄ¤¸ÉÆÌÃ ¸ÁÜ£À PÀ°à¹zÉ
i n
AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ CªÀÄÆvÀð ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀzÀ 14
«±ÉÃμÀ DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
N
¨sÁgÀvÀ¢AzÀ
CªÀÄÆvÀð ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ §UÉÎ
¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
¨ËzÀÞ ¥ÀoÀt ®qÁSï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¨ËzÀÞ ¯ÁªÀiÁUÀ¼ÀÄ (¥Á¢æUÀ¼ÀÄ) ¥Àp¸ÀÄªÀ ¥À«vÀæ UÀæAxÀUÀ¼ÀÄ.
EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁd¸ÁÜ£À gÁdåzÀ eÁ£À¥ÀzÀ £ÀÈvÀåªÁVzÉ. EzÀÄ ‘¸À¥ÉÃgÁ qÁå£ïì’
CxÀªÁ ‘¸ÉßÃPï ZÁªÀÄðgï qÁå£ïì’ £ÀAvÀºÀ EvÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.
PÀ¯Éâ°AiÀiÁ PÀ¯Éâ°AiÀiÁ £ÀÈvÀåªÀ£ÀÄß «±ÉÃμÀªÁV ‘PÀ¯Éâ°AiÀiÁ’ JA§ gÁd¸ÁÜ¤ §ÄqÀPÀlÄÖ
d£ÁAUÀzÀªÀgÀÄ ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄvÁÛgÉ.
ZË £ÀÈvÀå ZÁªÀÅ ¥ÀÇªÀð ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀÈvÀå ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄªÁVzÉ.
EzÀÄ ¥ÀÇªÀð ¨sÁgÀvÀzÀ Mj¸Áì, eÁRAðqï ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ¥ÁæAvÀåUÀ¼À
ZË £ÀÈvÀå UÀr ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À §ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¥ÀæZÀ°vÀªÁVzÉ. ZË«£À ªÀÄÆgÀÄ «©ü£Àß
gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ
PÀÄnAiÀiÁlÖA JA§ÄzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ gÀAUÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÀÄÝ, EzÀ£ÀÄß PÉÃgÀ¼À ¥ÁæAvÀåzÀ°è
PÀÆrAiÀÄlÖA C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ, EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ fÃªÀAvÀ £ÁlPÀ
¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À°è MAzÁVzÉ

EzÀÄ 12 ªÀμÀðUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ°è £Á®ÄÌ ¨Áj DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀ zsÁ«ÄðPÀ ºÀ§âªÁVzÉ.
£Á®ÄÌ ¥À«vÀæ £À¢UÀ¼À ªÉÄÃ¯É £Á®ÄÌ AiÀiÁvÁæ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ wgÀÄUÀÄªÀ DZÀgÀuÉAiÀÄ
PÀÄA¨sÀªÉÄÃ¼À ¸ÀÜ¼À - UÀAUÁ £À¢AiÀÄ ºÀjzÁégÀzÀ°è, ²¥ÁæzÀ GdÓ¬Ä¤AiÀÄ°è, UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄ°è
£Á¹Pï ªÀÄvÀÄÛ UÀAUÁ, dªÀÄÄ£Á ¸ÀAUÀªÀÄzÀ°è ¥ÀæAiÀiÁUï (DzsÀÄ¤PÀ ¥ÀæAiÀiÁUÁæeï)
£À°è. , ªÀÄvÀÄÛ ¥ËgÁtÂPÀ ¸ÀgÀ¸Àéw.
EzÀÄ zÀQët PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÉÆaÑAiÀÄ°è ¥ÀæZÀ°vÀzÀ°ègÀÄªÀ PÁ½ zÉÃ«AiÀÄ£ÀÄß (C£ÉÃPÀ
ªÀÄÄ¢AiÉÄmïÖ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è zÀÄUÁð JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ) ¸ÀªÀiÁzsÁ£À¥Àr¸À®Ä £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄªÀ
zsÁ«ÄðPÀ PÀ¯Á ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ.
£ËgÀÄeï, CPÀëgÀ±ÀB “ºÉÆ¸À ¢£À,” ªÀ¸ÀAvÀPÁ®zÀ DgÀA¨sÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄªÀ EgÁ¤£À
£ËgÀÄeï
gÀeÁ¢£ÀªÁVzÉ. gÉhÆÃgÁ¹ÖæAiÀÄ£ï ¥À¶ðAiÀiÁzÀ°è £ËgÀÄeï C£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
EzÀÄ “gÁªÀÄ£À £ÁlPÀ”, ºÁqÀÄ, ¤gÀÆ¥ÀuÉ, ªÁZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÁμÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ zÀÈ±ÀåUÀ¼À ¸ÀgÀtÂAiÀÄ°è CA¢£À gÁªÀiÁAiÀÄt ªÀÄºÁPÁªÀåzÀ
gÁªÀÄ°Ã¯Á ¥ÀæzÀ±Àð£ÀªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ zÀ¸ÀgÁ ºÀ§âzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ zÀ¸ÀgÁ ºÀ§âzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
gÀªÀÄä£ï GvÀÛgÁRAqÀzÀ UÀªÁð¯ï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d£À¦æAiÀÄ GvÀìªÀ.
¸ÀAQÃvÀð£É ªÀÄtÂ¥ÀÅgÀzÀ zsÁ«ÄðPÀ UÁAiÀÄ£À, qÀæ«ÄäAUï ªÀÄvÀÄÛ £ÀÈvÀå.
H
¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ »vÁÛ¼É ¥ÀAeÁ¨ï£À°è »vÁÛ¼É ªÀÄvÀÄÛ vÁªÀÄæzÀ ¥ÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ
A
ªÀÄvÀÄÛ vÁªÀÄæzÀ PÀgÀPÀÄ±À® vÀAvÀæªÀ£ÀÄß dArAiÀiÁ® UÀÄgÀÄ«£À xÀxÉÃgÀgÀ PÀgÀPÀÄ±À®vÉ ºÉÆA¢zÉ.
a
ªÉÃzÀ ¥ÀoÀt ªÉÃzÀUÀ¼À ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀªÁV ¥À«vÀæ DZÀgÀuÉUÀ¼À°è ¥Àp¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
p p
ºÉaÑ£À, DzsÁåwäPÀ, ªÀiÁ£À¹PÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉÊ»PÀ AiÉÆÃUÀPÉëÃªÀÄPÁÌV zÉÃºÀzÉÆA¢UÉ
AiÉÆÃUÀ
a
ªÀÄ£À¸Àì£ÀÄß KQÃPÀj¸ÀÄªÀ PÀ¯É.
g
EzÀÄ LzÀÄ ¢£ÀUÀ¼À GvÀìªÀªÁVzÀÄÝ, MA§vÀÄÛ ¢£ÀUÀ¼À £ÀªÀgÁwæ GvÀìªÀzÀ LzÀ£ÉÃ
i n
gÁwæ DgÀA¨sÀUÉÆAqÀÄ ºÀvÀÛ£ÉÃ ¢£À CAzÀgÉ zÀ±À«ÄAiÀÄAzÀÄ PÉÆ£ÉUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. F
N
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è, d£ÀgÀÄ ¸ÁªÀÄÆ»PÀªÁV zÀÄUÁðzÉÃ«AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇf¸ÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ
PÉÆÃ®ÌvÁÛzÀ zÀÄUÁð DªÁ»¸ÀÄvÁÛgÉ, CªÀgÀÄ ‘±ÀQÛ’ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ §æºÁäAqÀzÀ ¹ÛæÃ°AUÀ ±ÀQÛ
¥ÀÆeÉ JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
zÉÃ±ÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØ §AUÁ½ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄ
§AUÁ¼ÀzÀ°è ºÀÄnÖPÉÆArzÀÝgÀÆ, F ºÀ§âªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ C£ÉÃPÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ
¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
KμÁå ¥ÀªÀgï EAqÉPïì-

★★ ¨sÁgÀvÀ 4£ÉÃ ¸ÁÜ£À ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ ®Æ« s¸ÀA¸ÉÜ KμÁå ¸Éà¹¦üPï mÁ¥ï gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ CªÉÄjPÀ, aÃ£Á,
d¥Á£ï, ¨sÁgÀvÀ, gÀμÁå, D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ, zÀQët PÉÆjAiÀiÁ
★★ IDEA International Institute for democracy and elecrical assistant
★★ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj ¸ÁÖPï ºÉÆÃA MlÄÖ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖç 34 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁf ZÀÄ£ÁªÀuÉ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ ¸ÀÄ¤¯ï CgÉÆÃgÀ
CªÀgÀ£ÀÄß IDEA ¸À®ºÉUÁgÀ ªÀÄAqÀ½UÉ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ.
★★ vÀÄ¼À¹ UËqÀjUÉ 2021 ªÀÄzÀgï vÉgÉÃ¸Á ¥Àæ±À¹Û ¤ÃqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÉÃªÉ ¥Àj¸ÀgÀ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸ÀÄªÀ
ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄÆ®zÀ ºÁªÀÄð¤ ¥sËAqÉÃ±À£ï
eÁUÀwPÀ ¯AZÀ ¥ÀæPÀgÀt ªÀgÀ¢ 2021

★★ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ mÉæÃ¸À EAl£ÁåðμÀ£À¯ï ¸ÀA¸ÉÜ MlÄÖ ¸ÀÆZÀåAPÀ 194 gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£À
82£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À
★★ ®AZÀ ¸ÀªÀÄ¸Éå PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ ªÀÄÆgÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ qÉ£ÁäPïð, £ÁªÉð, ¦£ÁèåAqï
★★ ®AZÀ ¸ÀªÀÄ¸Éå EgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ, vÀÄPïðªÉÄÃV¸ÁÛ£ï, ªÉ£ÉdÄªÉ¯Á
¨sÀªÀå UÀÄtªÀÄlÖ ¸ÀÆZÀåAPÀ 2021

★★ ªÀÄrPÉÃj ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À. 2021 PÉÃAzÀæ ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ½ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖ
¸ÀÆZÀåAPÀ GvÀÛªÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀÄlÖ ºÉÆA¢gÀÄªÀ £ÀUÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ªÀÄrPÉÃj £ÀUÀgÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
PÉ£ï¨ÉmÁé £À¢ ¸ÀA¥ÀPÀð AiÉÆÃd£É

★★ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝÃ±À §gÀ ¦ÃrvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁzÀ §ÄAzÉÃ® RAqÀPÉÌ ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ
F £À¢ AiÀÄªÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÁVzÀÄÝ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉÃ±ï, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ïUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀnÖzÉ.
¸À±À¸ÀÛæ ¥ÀqÉAiÀÄ «±ÉÃμÀ C¢üPÁgÀ PÁAiÉÄÝ

★★ AFSPA »A¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÀgÀPÁgÀPÉÌ MvÁÛAiÀÄ £ÁUÁ¯ÁåAqï GUÀægÉAzÀÄ ¨sÁ«¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃ£É AiÉÆÃzsÀgÀÄ 14
£ÁUÀjPÀgÀ£ÀÄß PÉÆAzÀÄ ºÁQzÁÝgÉ. F zÀÄgÀAvÀPÉÌ ªÀÄÆ® PÁgÀtªÁVgÀÄªÀ ¸ÉÃ£Á «±ÉÃμÀ C¢üPÁgÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄAvÉ
vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ MvÁÛ¬Ä¸ÀÄwÛzÁÝgÉ AFSPA F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ zÉÃ±ÀzÀ ¨sÀzÀævÉ ¥ÀqÉUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃ£É ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉ PÉÃAzÀæzÀ CgÉ ¸ÉÃ£É ¥ÀqÉUÀ¼ÀÄ UÀ®¨sÉ ¦ÃrvÀ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À JAzÀÄ
UÀÄgÀÄw¹ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ 1976 gÀ°è eÁjUÉ
H
£À»ªÀÄAd° AiÉÆÃd£É:
A
★★ ¥ÁægÀA¨sÀ 2015 ¸ÀaªÁ®AiÀÄ C®à¸ÀASÁåvÀgÀ ªÀåªÀºÁgÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ GzÉÝÃ±À C®à¸ÀASÁåvÀgÀ AiÀÄÄªÀPÀgÀ£ÀÄß
p a
GzÉÆåÃUÀ PË±À®åzÉÆA¢UÉ ¸ÀdÄÓUÉÆ½¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ AiÀÄÄªÀPÀjUÉ AiÉÆÃd£É
p
Cr ¥ÁæªÀiÁtÂPÀgÀt eÉÆvÉUÉ PË±À®å vÀgÀ¨ÉÃw PÉÆqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è C®à¸ÀASÁåvÀgÀ AiÀÄÄªÀwAiÀÄjUÉ
a
30% «ÄÃ¸À°qÀ¯ÁVzÉ.
n
§æºÉÆäÃ¸ï Që¥ÀtÂ ¥ÀjÃPÉë AiÀÄ±À¹é:
i g
N
★★ AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÉÆÃzï Që¥ÀtÂ Mr±ÁzÀ ZÁAr¥ÀÅgÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ¥ÀjÃPÁë PÉÃAzÀæ AiÀÄ±À¹é dgÀÄVvÀÄ.
¸ÀÄSÉÆÃAiÀÄ 30 JªÀiïPÉM£ï ªÀÄÆ®PÀ Që¥ÀtÂ ¥ÀjÃPÁë ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ
gÁtÂ¥ÀÅgÀ ºÀÄ° ¸ÀAgÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±À:

★★ FUÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ 54 ºÀÄ° ¸ÀAgÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ½ªÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ EwÛÃa£À 54£ÉÃ ºÀÄ° ¸ÀAgÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ
GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ avÀæPÀÆl f¯ÉèAiÀÄ gÁtÂ¥ÀÅgÀ ºÀÄ° ¸ÀAgÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß CPÉÆÖÃ§gï 19, 2022
gÀAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 5 ºÀÄ° ¸ÀAgÀQëvÀ vÁtUÀ½ªÉ 6£ÉÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÁªÀÄgÁd f¯ÉèAiÀÄ 3£ÉÃAiÀÄ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀÄ¯ÉÊ
ªÀiÁzÉÃ±ÀégÀ ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄªÀÅ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÉ ¥ÀæzÉÃ±À WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ CgÀtå E¯ÁSÉ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ
¸ÀPÁðgÀPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£É ¸À°è¹zÁÝgÉ.
★★ §Ar¥ÀÅgÀ- ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, ¨sÀzÁæ-aPÀÌªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ zÁAqÉÃ° CA²-GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ £ÁUÀgÀºÉÆ¼É- PÉÆqÀUÀÄ
©½gÀAUÀAiÀÄå£À¨ÉlÖ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ.
PÁ¼ÉÃ±ÀégÀA KvÀ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É:

★★ EwÛÃaUÉ vÉ®AUÁt ¸ÀgÀPÁgÀ «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ KvÀ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É PÁ¼ÉÃ±ÀégÀAUÉ C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¹zÉ
±Àæ«ÄPï ¸ÀAfÃ«¤ AiÉÆÃd£É:

★★ PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðt PÁ«ÄðPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ CªÀ®A©vÀjUÉ ±Àæ«ÄPï ¸ÀAfÃ«¤ AiÉÆÃd£É ¸ÀAZÁj Qè¤Pï ¥Àæw

¸ÉÆÃªÀÄªÁgÀ¢AzÀ ±À¤ªÁgÀzÀªÀgÉUÉ PÀgÉ 15214 ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁVzÉ. F AiÉÆÃd£É ¨É¼ÀUÁ« «¨sÁUÀ, zsÁgÀªÁqÀ,
GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄÆgÀÄ f¯ÉèUÀ½UÉ ¥ÁæAiÉÆÃdPÀ eÁjUÉ vÀgÀ®Ä PÁ«ÄðPÀ E¯ÁSÉ ¹zÀÞvÉ £ÀqÉ¹zÉ
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ PÀÈ¶ ¸ÀAa AiÉÆÃd£É 2021-26 «¸ÀÛj¹zÉ:

★★ F AiÉÆÃd£É JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ ªÉÃUÀªÀ¢ðvÀ ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ
ºÁUÀÆ ºÀgÀ SÉÃvÀPÉÆÃ¥Á¤
UÀAUÁ JPÀì¥Éæ¸ï ºÉzÁÝj ªÉÆÃ¢ ZÁ®£É:

★★ UÀAUÁ JPïì¥Éæ¸ïªÉÃ ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåzÀ°è 594 Q «ÄÃ GzÀÝzÀ, 6-¯ÉÃ£ï CUÀ®zÀ VæÃ£ï¦üÃ¯ïØ
JPïì¥Éæ¸ïªÉÃ ¤ªÀiÁðt ºÀAvÀzÀ°èzÉ. ºÀAvÀ-1 «ÄÃgÀvï f¯ÉèAiÀÄ NH -334 gÀ ©eË° UÁæªÀÄªÀ£ÀÄß C®ºÁ¨Ázï
f¯ÉèAiÀÄ NH-19 gÀ dÄzÁ¥ÀÅgï zÀAqÀÄ UÁæªÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ.
★★ gÁdåzÀ ¥ÉÇ°Ã¸ï £ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ°è vÀÈwÃAiÀÄ °AUÀPÉÌ ±ÉÃPÀqÀ 1 «ÄÃ¸À¯Áw
★★ ºÉÆ¸À C©üªÀÈ¢Þ ¨ÁåAQUÉ ºÉÆ¸À ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖç Ff¥ïÖ r¸ÉA§gï 29 2012 ©æPïì ºÉÆ¸À C©üªÀÈ¢Þ ¨ÁåAPï
ºÉÆ¸À ¸ÀzÀ¸ÀågÁV ¸ÉÃ¥ÀðqÉ WÉÆÃ¶¹zÉ.
C¨sÀåyð ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑ «Äw ºÉZÀÑ¼À:

★★ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ 70 ®PÀë¢AzÀ 95 ®PÀëPÉÌ «zsÁ£À¸À¨sÉ 28 ®PÀë¢AzÀ 40 ®PÀëPÉÌ ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ.
H
★★ Gaðvï ¥ÀmÉÃ¯ï AIIB G¥À CzsÀåPÀëgÁV £ÉÃªÀÄPÀ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj aÃ£ÁzÀ ©fAUïzÀ°èzÉ. MlÄÖ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ
A
104 F ¨ÁåAQ£À°è aÃ£Á Cw ºÉZÀÄÑ ±ÉÃgÀÄ ºÉÆA¢zÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ Cw ºÉZÀÄÑ ±ÉÃgÀÄ ºÉÆA¢zÉ
a
★★ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï £À°è gÁªÀiÁ£ÀÄeÁZÁAiÀÄðgÀ ¥ÀæwªÉÄ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢ gÁªÀiÁ£ÀÄeÁZÁAiÀÄðgÀ
p p
1000 d£Àä ¢£ÀzÀ CAUÀªÁV 26 Cr JvÀÛgÀzÀ «±ÀézÀ JgÀqÀ£ÉÃ Cw JvÀÛgÀ ¥ÀæwªÉÄ ºÉÊzÁæ¨Ázï£À°è ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ
a
ªÀiÁrzÀgÀÄ. ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¥ÀæwªÉÄ DVzÉ. xÉÊ¯ÁåAqï£À°ègÀÄªÀ §ÄzÀÞ£À ¥ÀæwªÉÄ dUÀwÛ£À°è PÀÄ½vÀ ¨sÀAVAiÀÄ°ègÀÄªÀ
g
JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæwªÉÄ
N i n
¨sÁgÀvÀzÀ UÁ£À PÉÆÃV¯É ®vÁ ªÀÄAUÉÃ±ÀÌgï «¢üªÀ±À:
★★ EªÀjUÉ 1989 zÁzÁ¸ÁºÉÃ¨ï ¥sÁ¯ÉÌ, 2012 ¨sÁgÀvÀ gÀvÀß, 2001, ªÀÄºÁgÁµÀÖç gÀvÀß EªÀgÀ d£À£À 1929 ¸É¥ÉÖA§gï
26 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À EAzÉÆÃgï£À°è d¤¹zÀgÀÄ.
E£ÉÆ¸ÉÆÌÃ ¥ÀnÖUÉ ºÉÆAiÀÄì¼À PÁ®zÀ ªÀÄÆgÀÄ zÉÃªÁ®AiÀÄ £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À:

★★ ¨ÉÃ®Æj£À ZÀ£ÀßPÉÃ±ÀªÀ zÉÃªÁ®AiÀÄ ºÀ¼ÉÃr£À ºÉÆAiÀÄì¼ÉÃ±ÀégÀ ¸ÉÆÃªÀÄ£ÁxÀ¥ÀÅgÀzÀ PÉÃ±ÀªÀ zÉÃªÁ®AiÀÄ 2022-
23 ¸Á°£À «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼À ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ
£ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À ªÀiÁrzÉ.
★★ CgÁªÀ½ fÃªÀªÉÊ«zsÀå GzÁå£ÀªÀ£À ME¹JA ¸ÉÊmï JAzÀÄ WÉÆÃμÀuÉ
★★ Other Effective Area Based Conservation Measure’s EzÀÄ MAzÀÄ ¸ÀAgÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ®è zsÀ£ÁvÀäPÀ
¥sÀ°vÁA±À ¸Á¢ü¸À®Ä EzÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ¥ÁæaÃ£À ¨ÉlÖªÁVzÉ.
SAARC
★★ 1985 r¸ÉA§gï 8 qsÁPÁzÀ°è £ÀqÉzÀ ¥ÀzÀgÀxÀªÀÄ ¸À¨sÉAiÀiÁVzÉ. PÉAzÀæ PÀZÉÃj- £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ PÀläAqÀÄ. ²°à ±ÉÃPï
¨ÁAUÁèzÉÃ±ÀzÀ d»ÃgÀ gÉºÀªÀiÁ£ï
★★ SAARC 8 gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ : EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ C¥sÁÏ¤¸ÁÛ£À, ¨ÁAUÁèzÉÃ±À, ¨sÀÆvÁ£ï, ¨sÁgÀvÀ, ªÀiÁ°ØÃªïì,
£ÉÃ¥Á¼À, ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ ²æÃ®APÁ.
★★ 2020-21 gÀ°è SAARC ¸À¨sÉAiÀÄÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°è £ÀqÉAiÀÄ¨ÉQzÀÄÝ gÀzÁÝVzÉ.
BRICS
★★ PÁAiÀið DgÀA¨sÀ :- 2009
★★ BRICS 5 gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ: ¨ÉæfÃ¯ï, gÀµÁå, EArAiÀiÁ, aÃ£Á, zÀQët D¦üæPÁ
★★ «±ÀézÀ ±ÉÃ 42% d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß BRICS C£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
★★ «±ÀézÀ ±ÉÃ 23.2% DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß BRICS C£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
PÀæ. ¸ÀASÉå ¢£ÁAPÀUÀ¼ÀÄ CwxÉÃAiÀÄ zÉÃ±À CwxÉÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀ ¸ÀÜ¼À
1£ÉÃ 16 dÆ£ï 2009 gÀμÁå ¢«Äwæ ªÉÄqÀéqÉÃªï UÀÄmÉÃ£ÀâUïð
2£ÉÃ 15 K¦æ¯ï 2010 ¨Éæf¯ï ®Ä¬Äeï E£Á¹AiÉÆ ¨Éæ¹°AiÀiÁ
®Ä®qÀ ¹®é
★★ 13£ÉÃ ¸À¨sÉ: 2021 s¸É¥ÉÖA§gï 09 New Dehli video Conferance ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ
★★ 14£ÉÃ ¸À¨sÉ: 2022 aÃ£Á NDB ©æPÀì C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¹zÉ.
ASEAN
★★ DUÉßÃAiÀÄ KμÁå gÁµÀÖçUÀ¼À ¸ÀAWÀ (ASEAN) DUÀ¸ïÖ 8, 1967 gÀAzÀÄ xÉÊ¯ÁåAqï£À ¨ÁåAPÁPï£À°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁzÀ
¥ÁæzÉÃ²PÀ §tªÁVzÉ. §Ææ¤, PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ, EAqÉÆÃ£ÉÃμÁå, ¯ÁªÉÇÃ¸ï, ªÀÄ¯ÉÃ¶AiÀiÁ, ªÀiÁå£Áägï, ¦ü°¥ÉÊ£ïì,
H
¹AUÁ¥ÀÅgï, xÉÊ¯ÁåAqï ªÀÄvÀÄÛ «AiÉÄmÁßA EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÁVªÉ.
A
★★ EwÛÃZÉUÉ, ¨sÁgÀvÀzÀ G¥ÁzsÀåPÀëgÀÄ PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁzÀ £ÁªÀiï ¥É£ï£À°è £ÀqÉzÀ 19 £ÉÃ D¹AiÀiÁ£ï-¨sÁgÀvÀ
a
±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ.
p
★★ 2021£ÉÃ ASEAN ¸À¨sÉ §Ææ¤ zÉÃ±ÀzÀ°è £ÀqÉ¢zÉ.
a p
★★ PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁzÀ 2022 gÀ CzsÀåPÀë ¸ÁÜ£ÀzÀ yÃªÀiïUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV, “ASEAN ACT’’ MnÖUÉ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß
g
¥ÀjºÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ”, ASEAN 2022 C£ÀÄß ASEAN AiÀÄÄªÀPÀgÀ ªÀμÀðªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹zÉ. D£ï¯ÉÊ£ï ¥ÀæZÁgÀ
i n
ªÉÃ¢PÉAiÀÄ CrAiÀÄ°è ASEAN youth 2022, ªÀμÀð«rÃ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è vÀªÀÄä £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
N
¸ÀAzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀ¢üð¸À®Ä ¥ÀæzÉÃ±ÀzÁzÀåAvÀ AiÀÄÄªÀ d£ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Á®ÄzÁgÀgÀ£ÀÄß ASEAN DºÁé¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
SCO - ±ÁAWÉ Ê ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜ

★★ ±ÁAWÉÊ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜ (J¸ï ¹ M) ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ GeÉâÃQ¸ÁÛ£ï£À
¸ÀªÀÄPÀAðqï£À°è GvÀÛªÀÄ ªÀiÁUÀðzÀ°è £ÀqÉzÀgÀÄ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥À²ÑªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÀμÁå £ÀqÀÄ«£À eÁUÀwPÀ ¤®ÄªÀÅ
★★ GeÉâÃQ¸ÁÛ£ï J¸ï.¹.M 2022 gÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ CzsÀåPÀëgÁVzÀÝgÉ, ¨sÁgÀvÀªÀÅ 2023 gÀ°è J¸ï.¹.M £À ªÀÄÄA¢£À CzsÀåPÀëgÁUÀ°zÉ
★★ ±ÁAWÉÊ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ 2001 gÀ°è gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ PÉÃAzÀæ KμÁåzÀ ¨sÀzÀævÁ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ.
★★ J¸ï.¹.M ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä, PÀgÀhiÁQ¸ÁÛ£ï, aÃ£Á, QVð¸ÁÛ£ï, gÀμÁå ªÀÄvÀÄÛ vÀfQ¸ÁÛ£ï ±ÁAWÉÊ
¥sÉÊªï ¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÀÝgÀÄ. £ÀAvÀgÀ F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¥Á²ÑªÀiÁvÀå ¥Àæ¨sÁªÀPÉÌ ¥Àæw¨sÁgÀªÁV zÉÆqÀØ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄªÀ
zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ EzÀÄ GeÉâÃQ¸ÁÛ£ï, ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä «¸ÀÛj¹vÀÄ.
★★ CzÀgÀ ¥ÁægÀA¨sÀ¢AzÀ®Æ, J¸ï.¹.M ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀÄ£ÀºÀj¹zÉ
★★ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¨sÀzÀævÁ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ
★★ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É
★★ d£ÁAVÃAiÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀvÁªÁzÀ
★★ zsÁ«ÄðPÀ GUÀæªÁzÀ
★★ ¥ÁæzÉÃ²PÀ C©üªÀÈ¢Þ
★★ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ:- gÀμÁå, aÃ£Á, QVðeï UÀtgÁdå, PÀgÀhiÁQ¸ÁÛ£ï, vÀfQ¸ÁÛ£ï, GeÉâÃQ¸ÁÛ£ï, ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
★★ «ÃPÀëPÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ:- C¥sÁÏ¤¸ÁÛ£ï, ¨É¯ÁgÀ¸ï, EgÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAUÉÆÃ°AiÀiÁ
★★ ¸ÀAªÁzÀ ¥Á®ÄzÁgÀgÀÄ:- CªÉÄÃð¤AiÀiÁ, CeÉ¨ÉÊðeÁ£ï, PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ, £ÉÃ¥Á¼À, ²æÃ®APÁ ªÀÄvÀÄÛ lQð
★★ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ- SCO «±ÀézÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ 40% ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀwPÀ MlÄÖ DAvÀjPÀ GvÀà£ÀßzÀ 30% C£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ
«±ÀézÀ CwzÉÆqÀØ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ.
★★ SCO 2005 jAzÀ AiÀÄÄ£ï d£ÀgÀ¯ï ÇÉA©èAiÀÄ°è «ÃPÀëPÀªÁVzÉ.
★★ SCO 21£ÉÃ ¸À¨sÉ:- vÀfQ¸ÁÛ£ï £À°è £ÀqÉ¢zÉ.
★★ SCO 22£ÉÃ ¸À¨sÉ:- GdéQ¸ÁÛ£ï £À°è £ÀqÉ¢zÉ.
BIMSTEC
★★ ¸ÁÜ¥À£É: 1997 PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj - qsÁPÁ
★★ §ºÀÄ-ªÀ®AiÀÄ vÁAwæPÀ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ ¸ÀºÀPÁgÀPÁÌV §AUÁ¼À PÉÆ°è E¤²AiÉÄÃnªï (BIMSTEC) ¥ÁæzÉÃ²PÀ
§ºÀÄ¥ÀQëÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀPÀÌzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è
£É¯É¹zÀÄÝ, EzÀÄ ¥ÀPÀÌzÀ ¥ÁæzÉÃ²PÀ KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ.
★★ 7 ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¥ÉÊQ:- LªÀgÀÄ zÀQët KμÁåzÀªÀgÀÄ ¨ÁAUÁèzÉÃ±À ¨sÀÆvÁ£ï ¨sÁgÀvÀ £ÉÃ¥Á¼À & ²æÃ®APÁ E§âgÀÄ
DUÉßÃAiÀÄ KμÁåzÀªÀgÀÄ ªÀiÁå£Áägï & xÉÊ¯ÁåAqï
★★ 2022 gÀ BIMSTEC ¸À¨sÉAiÀÄÄ ²æÃ®APÁzÀ PÉÆ®A¨ÉÆzÀ°è £ÀqÉ¢zÉ.
H
QUAD
a A
★★ ªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ £ÉgÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ «¥ÀvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÀ (HADR) ¥Á®ÄzÁjPÉUÉ ¸À» ºÁPÀ®Ä «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå
¸À¨sÉAiÀÄ (UNGA) CAa£À°è PÁéqï (¨sÁgÀvÀ, AiÀÄÄJ¸ï, D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï) «zÉÃ±ÁAUÀ ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ
¨sÉÃnAiÀiÁzÀgÀÄ.
p p
a
★★ HADR CrAiÀÄ°è, ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä «¥ÀvÀÄÛ ¥ÀæwQæAiÉÄ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß EAqÉÆÃ-¥É¹¦üPï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è
n g
EvÀgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ KeÉ¤ìUÀ¼ÀÄ, SÁ¸ÀV ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛªÉ.
i
★★ 2021£ÉÃ QUAD ¸À¨sÉAiÀÄÄ CªÉÄjPÁzÀ ªÁ²AUÀl£ï£À°è dgÀÄVzÉ.
N
RCEP - Reginal Comprehensive Economic PartnerShip
★★ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¸ÀªÀÄUÀæ DyðPÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé (Dgï¹E¦ ) KμÁå-¥É¹¦üPï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ºÀvÀÄÛ D¹AiÀiÁ£ï gÁdåUÀ¼À
(CAzÀgÉ §Ææ¤, PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ, EAqÉÆÃ£ÉÃμÁå, ¯ÁªÉÇÃ¸ï, ªÀÄ¯ÉÃμÁå, ªÀiÁå£Áägï, ¦ü°¥ÉÊ£ïì, ¹AUÁ¥ÀÅgï,
xÉÊ¯ÁåAqï ªÀÄvÀÄÛ «AiÉÄmÁßA ) ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À LzÀÄ ªÀÄÄPÀÛ ªÁå¥ÁgÀ M¥ÀàAzÀzÀ ¥Á®ÄzÁgÀgÁzÀ D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ,
aÃ£Á, d¥Á£ï, £ÀÆåf¯ÉAqï ªÀÄvÀÄÛ zÀQët PÉÆjAiÀiÁ £ÀqÀÄ«£À ªÀÄÄPÀÛ ªÁå¥ÁgÀ M¥ÀàAzÀªÁVzÉ. F 15 ¸ÀzÀ¸Àå
gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ «±ÀézÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ fr¦AiÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 30% ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, EzÀÄ CwzÉÆqÀØ
ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀAWÀªÁVzÉ
★★ EzÀÄ £ÀªÉA§gï 15, 2020 gÀAzÀÄ «AiÉÄmÁßA-DwxÉÃAiÀÄ ªÀZÀÄðªÀ¯ï D¹AiÀiÁ£ï ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¸À» ºÁPÀ®ànÖvÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ½AzÀ CAVÃPÀj¸À®àlÖ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À°è eÁjUÉ §gÀÄªÀ ¤jÃPÉë¬ÄzÉ.
★★ RCEP d£ÀªÀj 1, 2022 gÀAzÀÄ eÁjUÉ §A¢vÀÄ. ªÁå¥ÁgÀzÀ ¥ÀjªÀiÁtzÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ «±ÀézÀ CwzÉÆqÀØ ªÀÄÄPÀÛ
ªÁå¥ÁgÀ ªÀ®AiÀÄzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃPÉzÁlÄ DuÉPÀlÄÖ AiÉÆÃd£É:

★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀPÉÌ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀÄ ¥ÀÇgÉÊPÉ ªÀÄvÀÄÛ «zÀÄåvï GvÁàzÀ£É AiÉÆÃd£É GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. ªÉÄÃPÉzÁlÄ
EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ PÀ£ÀPÀ¥ÀÅgÀ vÁ®ÆQ£À zÀQët ¨sÁUÀzÀ°è PÁªÉÃj £À¢UÉ ¤«Äð¹
400 ªÉÄUÁªÁåmï ºÉZÀÄÑªÀj «zÀÄåvï GvÁàzÀ£É ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀPÉÌ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¸Ë®¨sÀå EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR
GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. «ªÁzÀPÉÌ PÁgÀt PÁªÉÃj ªÀ£ÀåfÃ« C¨sÀAiÀiÁgÀtå £Á±ÀªÁUÀÄwÛzÉ. vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ
D¤ PÁjqÁgï zsÀPÉÌAiÀiÁUÀÄwÛzÉAiÉÄAzÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ ªÁ¢UÀ¼À ªÁzÀªÁVzÉ.
★★ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖtA, ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæ, ²æÃgÀAUÀA ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄvÀÛzÉ.
FCRA (Forigen Contribution Regulation Act)

★★ F PÁAiÉÄÝ 1976gÀ°è eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ.ªÀÄvÀÄÛ 2010 2020 gÀ°è ¥ÀjμÀÌj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 2020 PÁAiÉÄÝ wzÀÄÝ¥Àr
¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÉÃªÀPÀgÀÄ «zÉÃ² PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ¤μÉÃ¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ DzsÁgÀ PÁqïð PÀqÁØAiÀÄ £ÉÆÃAzÀtÂ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ¸ÀÆavÀ ¨ÁåAPï UÀ½AzÀ ªÀiÁvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. F ¤AiÀÄªÀÄzÀ CrAiÀÄ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¨sÀåyð
¸ÉÃjzÀAvÉ ¸ÀÄ¢Ý ¥ÀwæPÉ £ÁåAiÀiÁ¢üÃ±ÀgÀÄ ¸ÀgÀPÁgÀ £ËPÀgÀgÀÄ ¸ÀgÀPÁgÀ¢AzÀ ¤AiÀÄAwæ¸À®àlÖ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀA¸ÉÜ MqÉvÀ£À
PÀA¥À¤ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¥Áæ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ «zÉÃ² zÉÃtÂUÉ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤§Að¢ü¸À¯ÁVzÉ.
¥ÀæzsÁ¤ gÀPÀëuÉ SPG ºÉÆuÉ:

★★ EwÛÃaUÉ ¥ÀAeÁ¨ï£À°è ¥ÀæzsÁ¤ £ÀqÀÄ gÀ¸ÉÛ s¹®ÄQPÉÆAqÀÄ ¨sÀzÀævÁ ¯ÉÆÃ¥ÀPÉÌ PÁgÀtªÁVzÉ. 1981 ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À
ªÀÄAwæ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß zÉºÀ° ¥ÉÇ°Ã¸ï EA¢gÁUÁA¢ü CªÀgÀ ºÀvÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ F ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀjºÀj¸À®Ä ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¨sÀzÀævÁ ¸ÀgÀPÁgÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ©ÃgÀ§®è£ÁxÀ ¸À«Äw ¸ÁÜ¦¹vÀÄ.
★★ 1985 SPG ¸ÁÜ¥À£É PÉÃAzÀæ UÀÈºÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ C¢£ÀzÀ°èzÉzsÉÃAiÀÄ ªÁPÀå Bravery Dedication Security
SPG Blue Book
H
★★ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ CªÀgÀ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
A
★★ ªÀÄPÀÌ½UÉ ±ÉÃ 100 gÀμÀÄÖ ®¹PÉ ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® AiÀÄÄ n - ®PÀë¢Ã¥À
a
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀ ±ÀAPÀgÀgÀ ¥ÀæwªÉÄ ¤ªÀiÁðt:
p p
★★ «±ÀézÀ°è Cw JvÀÛgÀ ±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄðgÀ ¥ÀæwªÉÄ ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À ¤zsÀðj¹zÉ ¥ÀæwªÉÄ JvÀÛgÀ 108
ºÉ¤è ¥Á¸ÉÆàÃmïð ¸Ài

¤zsÀðj¹zÉ.
ZÀåAPÀg
Æn
a
Cr AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÉZÀÑ 2,000 PÉÆÃn ºÁåAqÁé f¯ÉèAiÀÄ NAPÁgÉÃ±ÀégÀ £ÀªÀÄðzÁ £À¢ wÃgÀzÀ°è ¤«Äð¸À®Ä
N
2022
★★ EAlgï£ÁåμÀ£À¯ï Kgï mÁæ¸ÉÆàÃmïð ÇÉÆÃ¹AiÉÄÃμÀ£ï MzÀV¹zÀ «±ÉÃμÀ qÁmÁ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É EzÀ£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉzÀ zÉÃ±À d¥Á£ï, ¹AUÁ¥ÀÅgï, ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£À 83 PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉzÀ
zÉÃ±À C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£ï.
²ªÀiÁèzÀ°è zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ºÉ°¥ÉÇÃmïð ¤ªÀiÁðt

★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ GqÁ£ï - 2 CrAiÀÄ°è zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® ºÉ°¥sÉÇÃlð ¤«Äð¹zÉ. ¸ÀézÉÃ² zÀ±Àð£À
CrAiÀÄ°è ¤ªÀiÁðtªÁVgÀÄªÀ MlÄÖ 6 ºÉ°¥ÉÇÃlðUÀ¼À ¥ÉÊQ ªÉÆzÀ®Ä ¤¯ÁÝt EzÁVzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÉåAUÉÆÃ°AiÀÄ£ï:
★★ EwÛÃaUÉ Mr¸Áì gÁdåzÀ ¸ÀPÁðgÀ CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ E¯ÁSÉ CrAiÀÄ°è gÁdåzÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
¥ÉåAUÉÆÃ°AiÀÄ£ï ¥ÀÅ£ÀªÀð¸Àw ºÁUÀÆ ¸ÀÄgÀPÀëvÉUÁV Redio Tagging C¼ÀªÀqÀ¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ GμÀÚªÀ®AiÀÄzÀ
PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ vÉgÉzÀ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄvÀÛzÉ.
★★ DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðPÉÌ ªÀgÀªÀiÁ£À ªÀiÁ£ÀzÀAqÀ 8 ®PÀë AiÀÄxÁ ¹Üw
★★ 1991 ªÀÄAqÀ¯ï DAiÉÆÃUÀ ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðPÉÌ 27% «ÄÃ¸À¯Áw ¥ÀjZÀ¬Ä¹vÀÄ. 1992 EAzÀæ
¸ÀºÁ¤ ªÀZÀð¸ï ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è «ÄÃ¸À¯Áw 50% «ÄÃgÀÄªÀAw®è. 2019gÀ°è 103£ÉÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£À
wzÀÄÝ¥Àr ªÀÄÆ®PÀ DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðPÉÌ 10% «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
M«ÄPÁæ£ï DvÀAPÀzÀ°è ªÀPÀÌj¹zÀ ¥sÉÇèÃgÉÆÃ£Á:
★★ EwÛÃaUÉ ¥sÉÇèÃgÉÆÃ£À ºÉ¸Àj£À «ÄvÀæ ªÉÊgÀ¸ï E¸ÉæÃ¯ï£À°è ¥ÀvÉÛAiÀiÁVzÀÄÝ ªÉÆzÀ® ¥ÀæPÀgÀt zÁR¯ÉAiÀiÁVzÉ.
★★ ¥sÁæ£ïì£À°è ºÉÆ¸À PÀgÉÆÃ£À gÀÆ¥ÁAvÀgÀ L ºÉZï AiÀÄÄ ¥ÀvÉÛ
★★ fÃ£ÉÆÃmÉÊ¥ï ¥Áål£ïð 1.640.2
★★ PÀgÉÆÃ£Á ªÉÊgÀ¸ï ºÉÆ¸À gÀÆ¥ÁAvÀgÀ L JZï AiÀÄÄ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁPÉmï ªÀÄ»¼É JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁzÀªÀgÀÄ jvÀÄ PÀjzÁ®
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁägÀPÀ

★★ UËgÀªÁxÀðªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÉÃ£Á ¸ÀägÀuÁxÀð AiÀÄÄzÀÞªÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆ¼Àî®Ä ¸ÀévÀAvÀæ ¸ÉÊ¤PÀgÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ
aÃ£ÁzÉÆA¢V£À ¸À±À¸ÀÛæ WÀμÀðuÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 1961gÀ UÉÆÃªÁ AiÀÄÄzÀÞ, EvÀgÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼À°è ºÀÄvÁvÀägÁzÀ
¸À±À¸ÀÛæ ¥ÀqÉUÀ¼À ¹§âA¢AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÄªÀuÁðPÀëgÀUÀ¼À°è ¸ÁägÀPÀ UÉÆÃqÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÉvÀÛ¯ÁVzÉ. zÉºÀ°AiÀÄ°è EArAiÀiÁ
UÉÃmï §½ EgÀÄªÀ CªÀÄgÀ dªÁ£ï eÉÆåÃwAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁägÀPÀzÀ CªÀÄgÀ ZÀPÀæzÀ°è «°Ã£ÀUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
EArAiÀiÁ UÉÃmï EzÀ£ÀÄß ©ænμï ¸ÀPÁðgÀ ©ænμï EArAiÀÄ£ï D«Äð ¸ÉÊ¤PÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀðPÀªÁV ¤«Äð¹vÀÄ.
1914-21 CªÀ¢üAiÀÄ°è ºÀÄvÁvÀä ¸ÉÊ¤PÀgÀ £É£À¦UÁV F ¸ÁägÀPÀ ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀ¯ÁVvÀÄÛ «£Áå¸À ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ
Jré£ï ®Æl£Àì ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ ªÉÊ¸ÀgÁAiÀÄ ¯ÁqÀð E«ð£ï
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «¥ÀvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÁ ¥Áæ¢üPÁgÀ:
A H
★★ EzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «¥ÀvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ C¥ÉÃPÀì ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. EzÀgÀ CzsÀåPÀëgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæAiÀiÁVgÀÄvÁÛgÉ
a
EzÀÄ UÀæºÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ CrAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ.
gÁdåzÀ ªÉÆzÀ®Ä J£ïf l«Äð£À¯ï ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À°è ¸ÁÜ¥À£É:

p p
a
★★ gÁdåzÀ ªÉÆzÀ® J¯ï J£ï f l«Äð£À¯ï ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À°è ¸ÁÜ¦¸À®Ä PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ ¹AUÀ¥ÀÅgï
n g
ªÀÄÆ®zÀ J¯ï J£ï f C¯ÉÊ£ïì PÀA¥À¤AiÉÆA¢UÉ w¼ÀÄªÀ½PÉ ¥ÀvÀæPÉÌ ¸À» ºÁQzÉ. zÀæ«ÃPÀÈvÀ £ÉÊ¸ÀVðPÀ C¤®
i
WÀlPÀUÀ¼ÀÄ «ÄxÉÃ£ï PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï ¥ÉÆæ¥É£ï, £ÉÊmÉÆæÃd£ï.
N
★★ ¹ qÁæåUÀ£ï 22 ªÁåAiÀiÁªÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀ-D¸ÉÖæÃ°AiÀiÁ PÉ£ÀqÁ AiÀÄÄJ¸ïJ zÀQët PÉÆjAiÀiÁ
d¥Á£ï EzÀÄ UÀÄºÁ£Àß CAqÀ¸Àð£ï Kgï ¥ÉÆÃlð£À°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ EzÀÄ AiÀÄÄJ¸ïJ ªÁAiÀÄÄAiÀÄå ¥ÀqÉAiÀÄ
£É¯ÉAiÀiÁVz.É AiÀÄÄJ¸ïJ £ÉÃvÀÈvÀézÀ ªÁåAiÀiÁªÀÄªÁVzÉ.
«ÃgÀ UÀxÀ AiÉÆÃd£É:

★★ F AiÉÆÃd£É ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±Á¯Á ªÀÄPÀÌ½UÉ AiÀÄÄzÀÞ «ÃgÀgÀ zsÉÊAiÀÄð±Á° PÀxÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ CjªÀÅ ªÀÄÆr¸À®Ä ªÀÄÆ®PÀ
CªÀgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉÃ¦¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ F AiÉÆÃd£É ²PÀët ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹©J¸ïE DAiÉÆÃV¹zÉ.
eÁUÀwPÀ DyðPÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢ 2022:

★★ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜ «±Àé ¨ÁåAPï ¨sÁgÀvÀzÀ DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ 2021-22 DyðPÀ ªÀμÀð 8.3% 2022-
23gÀ°è 8.7% ªÀÄvÀÄÛ 2023-24gÀ°è 6.8% DUÀ°zÉ JAzÀÄ ªÀgÀ¢ w½¹zÉ.
agÀÄ £ÉªÉ¯ï ræ¯ï 2022

★★ EwÛÃaUÉ agÀÄ 2022 £ÉªÉ¯ï ræ¯ïUÀ¼ÀÄ UÀ¯ïá D¥sï MªÀÄ£ï£À°è dgÀVzÀªÀÅ. ¨sÁVAiÀiÁzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ aÃ£Á gÀμÁå
EgÁ£ï
¤gÀd bÉÆ¥ÁæUÉ ¥ÀgÀªÀÄ «²μÀÖ ¸ÉÃªÁ ¥ÀzÀPÀ:

★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ EªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ 4 £ÉÃ gÀd¥ÀÇvÀ gÉÊ¥sÀ¯ïì£À°è ¸ÀÄ¨ÉÃzÁgÀ ºÀÄzÉÝAiÀÄ°èzÁÝgÉ.
zÁªÉÇÃ¸ï ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉ 2022:
★★ «±Àé DyðPÀ ªÉÃ¢PÉ ºÀ«ÄäPÉÆArgÀÄªÀ zÁªÉÇÃ¸ï CeÉAqÁ 2022 ¸À¨sÉ ªÀZÀÄðªÀ¯ï gÀÆ¥À £ÀqÉ¹vÀÄ zÁªÉÇÃ¸ï
JA§ÄzÀÄ ¹édgï ¯ÁåAqÀzÀ°èzÉ. ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä §zÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ
¨sÁgÀvÀ ªÀÄÄA¢£À 25 ªÀμÀðUÀ¼À°è ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¥ÀxÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¹zÉ.
MAzÉÃ ¨sÁgÀvï gÉÊ®Ä:

★★ PÉÃAzÀæ §eÉmï£À°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è 400 QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ MAzÉÃ ¨sÁgÀvÀ gÉÊ®Ä GvÁà¢¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
MAzÉÃ ¨sÁgÀvï mÉæ£ï 18 JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¤AzÀ ZÉ£ÉÊ. EzÀÄ LzÀ£ÉAiÀÄ mÉæ£ï
DVzÉ.
£ÀÆvÀ£À ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¤Ãw WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ:

★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¥sÉ§ÄæªÀj 17 gÀAzÀÄ £ÀÆvÀ£À ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrzÉ. VæÃ£ï ºÉÊqÉÆæÃd£ï
ºÁUÀÆ CªÉÆÃ¤AiÀÄ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀ®Ä WÀlPÀUÀ¼ÀÄ 25ªÀμÀð PÁ® AiÀiÁªÀÅzÉÃ «zÀÄåvï ¥ÀÇgÉÊPÉ eÁ® ±ÀÄ®Ì
EgÀÄªÀÅ¢®è. EªÀgÀÄ ¸ÀéAvÀ WÀlPÀUÀ½AzÀ CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ PÀqÉ¬ÄAzÀ ¸ÀÄ¹ÜgÀ «zÀÄåvï ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ ¨sÁgÀvÀ 2030
5 «Ä°AiÀÄ£ï 10 ºÀ¹gÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀÄªÀ UÀÄj ºÉÆA¢zÉ. 2070gÀ ªÀgÉUÉ ±ÀÆ£Àå EAUÁ®
MAzÀÄ UÀÄj ºÁQPÉÆArzÉ.
★★ ºÉÊqÉÆæÃd£À PÀAqÀÄ »rzÀªÀgÀÄ - ºÉ¤æ PÁåªÉArμï
¨sÀzÁæ ªÉÄÃ®ÝAqÉ AiÉÆÃd£É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁ£ÀåvÉ:

A H
a
★★ ¨sÀzÁæ ªÉÄÃ®ÝAqÉ AiÉÆÃd£É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ gÁdåzÀ
p
ªÉÆzÀ® ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É JA§ »jªÉÄUÉ ¨sÀzÁæ ªÉÄÃ®ÝAqÉ AiÉÆÃd£É ¥ÁvÀæªÁVzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁ£ÀåvÉ
a p
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ 60% gÀμÀÄÖ ªÉZÀÑ ¨sÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ avÀæzÀÄUÀð, aPÀÌªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, zÁªÀtUÉgÉ
g
f¯ÉèUÀ½UÉ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå PÀ°à¸À®Ä PÀÆqÀ EzÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ.
N i n
zÁzÁ¸ÁºÉÃ¨ï ¥Á¯ÉÌ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÀ®£ÀavÉÆæÃvÀìªÀ ¥Àæ±À¹Û 2022:
★★ ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è £ÀqÉzÀ zÁzÁ¸ÁºÉÃ¨ï ¥Á¯ÉÌ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÀ®£ÀavÉÆæÃvÀìªÀ ¥Àæ±À¹Û CvÀÄåvÀÛªÀÄ £Àl gÀt«Ãgï
¹AUï CvÀÄåvÀÛªÀÄ £Àn PÀÈw ¸À£ÉÆÃ£ï, ªÀμÀðzÀ ZÀ®£ÀavÀæ-¥ÀÅμÀà ¢ gÉÊ¸ï, CvÀÄåvÀÛªÀÄ avÀæ- ±ÉÃμÁð, CvÀÄåvÀÛªÀÄ
¤zÉÃð±ÀPÀ- PÉ£ï ¨sÉÆÃ¸ï
★★ 2018 50£ÉÃ DªÀÈwÛAiÀÄ zÁzÁ¸ÁºÉÃ¨ï ¥Á¯ÉÌ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀªÀgÀÄ - C«ÄvÁ¨ï §ZÀÑ£ï
★★ 2019 51£ÉÃ DªÀÈwÛ zÁzÁ¸ÁºÉÃ¨ï ¥Á¯ÉÌ ¥Àæ±À¹Û £Àl - gÀd¤PÁAvï
★★ 2022 52£ÉÃAiÀÄ DªÀwðAiÀÄ zÁzÁ¸ÁºÉÃ¨ï ¥Á¯ÉÌ ¥Àæ±À¹Û £Àn - D±Á ¥ÀgÉSï
zsÀªÀÄð UÁrðAiÀÄ£ï ¸ÀªÀiÁgÁ¨sÁå¸À:

★★ EzÀÄ ¨É¼ÀUÁ«AiÀÄ°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï £ÀqÀÄªÉ EzÀÄ 2018gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁVvÀÄÛ.
★★ ªÀÄ®¨Ágï PÁéqïð 9 zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ EArAiÀiÁ, AiÀÄÄ J¸ï J, d¥Á£ï, D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ
★★ KμÁåzÀ Cw zÉÆqÀØ eÉÊ«PÀ ¹ J£ï f ¸ÁÜªÀgÀPÉÌ ªÉÆÃ¢ ZÁ®£É
★★ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉÃ±À EAzÉÆÃgÀzÀ°è §AiÉÆÃ¹J£ïf ¥ÀæzsÁ¤ ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ. £ÉÊ¸ÀVðPÀ C¤® Cw ºÉZÀÄÑ GvÁà¢¸ÀÄªÀ
gÁµÀÖç CªÉÄÃjPÁ-1 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£À-22 ºÉÆA¢zÉ.
Ex- PÉÆÃ¨Áæ ªÁjAiÀÄgï ªÁåAiÀiÁªÀÄ:

★★ EzÀÄ §ºÀÄgÁµÀÖçzÀ ªÁAiÀÄÄ ªÁåAiÀiÁªÀÄªÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀ ¥Àæ¹zÀÞ zÉÃ²AiÀÄªÁV ¤«Äð¹zÀ vÉÃd¸ÀªÀÅ PÉÆÃ¨ÁæªÁjAiÀÄ
ªÁåAiÀiÁªÀÄzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄwÛzÉ. AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï QAUïqÀªÀiï gÁAiÀÄ¯ï Kgï¥ÉÆÃ¸ïð ªÁrAUÀl£ï£À°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ.
«Ä®£ï ªÁåAiÀiÁªÀÄ:
★★ F ªÀμÀðzÀ «Ä®£ï ªÁåAiÀiÁªÀÄ «±ÁR¥ÀlÖtzÀ°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ. JgÀqÀÄ ªÀμÀðPÉÌ MAzÀÄ ¨Áj £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
1995gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÉÇUÉÆArzÉ. EzÀÄ MAzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ ¥ÀqÉAiÀÄ DAiÉÆÃf¸ÀÄªÀ §ºÀÄ¥ÀQëÃAiÀÄ £ËPÀ
ªÁåAiÀiÁªÀÄ 46 zÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß DºÁé¤¸À¯ÁVzÉ.
¹j zsÁ£Àå gÀ¦üÛ£À°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÁÜ£À-5:

★★ ¹jzsÁ£Àå ¥ÀæªÀÄÄR gÀ¥sÀÄÛzÁgÀgÀÄ gÁµÀÖçUÀ¼À°è CªÉÄjPÀ, gÀμÁå, GPÉæÃ£ï, aÃ£Á, ¨sÁgÀvÀ, 5£ÉÃ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
2023 C£ÀÄß CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¹jzsÁ£ÀåUÀ¼À ªÀμÀð JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.
jªÀqïð AiÉÆÃd£É:
★★ «±Àé ¨ÁåAPï ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ PÀ£ÁðlPÀ Mr¸Áì gÁdåUÀ¼ÀÄ 115 «Ä°AiÀÄ£ï qÁ®gï jªÁqïð PÁAiÀiïðPÀæªÀÄPÉÌ
¸À» ºÁQzÉ EzÀÄ DgÀÄ ªÀμÀðzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ F AiÉÆÃd£É gÉÊvÀjUÉ ¸ÀÄzsÁjvÀ d¯ÁAiÀÄ£À ¤ªÀðºÀuÁ
¥ÀzÀÞw C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼Àî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
★★ ¸É©AiÀÄ £ÀÆvÀ£À CzsÀåPÀëgÁV ªÀiÁzsÀ« ¥ÀÅj §ÄZï £ÉÃªÀÄPÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁV £ÉÃªÀÄPÀgÁVzÁÝgÉ.
¸ÁÜ¥À£É 1988 K¦æ¯ï 12 PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj-ªÀÄÄA¨ÉÊ 1992 ±Á¸À£À§zÀÞ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ EzÀÄ PÉÃAzÀæ
ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ Cr PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ.
H
¨sÁgÀvÀ AiÀÄÄJE ¸À¨sÉ
A
★★ CEPA Comprehensive Economic Partnership Agreement ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢ UAE G¥ÁzsÀåPÀë ±ÉÃPï
a
p
ªÀÄºÀªÀÄäzÀ £ÀqÀÄªÉ ªÁå¥ÁgÀ ¢é¥ÀQëAiÀÄ M¥ÀàAzÀPÉÌ ¸À» ºÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
GPÉæÃ£ï ¥Àj¹Üw ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ IAEA ¸À¨sÉ

a p
n g
★★ F ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁzÀ ¥ÉÇÃ¯ÁåAqÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉ£ÀqÁ GPÉæÃ£À PÉÆÃjPÉAiÀÄ ªÉÄÃgÉUÉ ¸À¨sÉ PÀgÉ¢zÉ. EzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À
i
PÀZÉÃj D¹ÖçÃAiÀiÁzÀ «AiÉÄß£ÁßzÀ°èzÉ. 173 ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ
N
★★ ¨Éæf¯ï 39£ÉÃ CzsÀåPÀëgÁV ªÀPÀì¸Àð ¥ÀPÀëzÀ £ÁAiÀÄPÀ ‘‘®Æ¬Ä¸ï E£Á¹AiÉÆ ®Ä¯Á qÁ ¹®é’’ CªÀgÀÄ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ.
★★ E¸ÉÆæÃzÀ ©J¸ïJ¯ï« gÁPÉmï ªÀÄÆ®PÀ ªÉÆzÀ® ªÁtÂdå GqÁªÀuÉ 36 M£À ªÉ¨ï G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ:
★★ 2022gÀ CPÉÆÖÃ§gï 23 gÀAzÀÄ E¸ÉÆæÃ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ EzÉ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ vÀ£Àß CvÀåAvÀ vÀÆPÀzÀ J¯ï « JA
3-JA 2 gÁPÉmï ªÀÄÆ®PÀ 36 M£ÀªÉ¨ï G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ²æÃºÀjPÉÆÃlzÀ ¸ÀwÃ±À xÀªÀ£ï
G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ PÉÃAzÀæ¢AzÀ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV GqÁ¬Ä¹zÉ.
ZÀAzÀæAiÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð AiÀiÁ£ÀPÉÌ ¹zÀÞvÉ:

★★ E¸ÉÆæÃ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ªÀÄÄA¢£À AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÁzÀ ZÀAzÀæAiÀiÁ£À 3ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð£À G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ ¹zÀÞvÉ
MzÀV¹zÉ.¸ÀÆAiÀÄðAiÀiÁ£ÀPÉÌ D¢vÀå J¯ï-1 G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ PÀÆqÁ ¹zÀÞvÉ £ÀqÉ¸À¯ÁVzÉ.
E¸ÉÆæÃ¢AzÀ J¯ïJA«3JA3 gÁPÉmïUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¹ J-20 Që¥ÀtÂ

AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¥ÀjÃPÉë:
★★ 2022 ¸É¥ÉÖA§gï 27 gÀAzÀÄ gÁµÀÖç¥Àw zËæ¥À¢ ªÀÄÄªÀÄÄð CªÀgÀÄ JZï J J¯ï ªÀÄvÀÄÛ E¸ÉÆæÃ ¸ÀA¸ÉÜ ¤«Äð¹zÀ
PÀæAiÉÆÃd¤PÀ EAf£ï WÀlPÀªÀ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è GzÁÏn¹zÀgÀÄ.
Jr-1 ¥Àæw§AzsÀPÀ Që¥ÀtÂ ¥ÀjÃPÉë AiÀÄ±À¹é : DRDO

★★ §ºÀÄ ¤zÉÃð±ÀPÀ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆqÉzÀÄgÀÄ½¸À§®è ¥sÉÃ¸ï-2 ¨Áå¯É¹ÖPï «Ä¸ÉÊ¯ï r¥sÉ£ïì EAlgï¸ÉÖ¥Ààgï Jr
Që¥ÀtÂAiÀÄ ¥ÀjÃPÁëxÀð ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß rDgïrM ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ Mr¸Áì PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è£À ZÁAr¥ÀÅgÀzÀ°è£À
J¦eÉ C§ÄÝ¯ï PÀ¯ÁA ¢éÃ¥À («íÃ®gï ¢éÃ¥À) zÀ°è 2022 £ÀªÉA§gï 2 gÀAzÀÄ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¥ÀjÃQë¹zÉ.
★★ 2022 CPÉÆÖÃ§gï 21 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ rDgïrN ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ £ÀÆvÀ£À vÀ¯ÉªÀiÁj£À ¨Áå¯É¹ÖPï Që¥ÀtÂAiÀÄ£ÀÄß
Mr¸ÁìzÀ PÀqÀ® wÃgÀ¢AzÀ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¥ÀjÃQë¹vÀÄ.
CVß ¥ÉæöÊªÀiï Që¥ÀtÂ §UÉÎ ªÀiÁ»w:

★★ FUï Që¥ÀtÂ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ vÀ£ÀPÀ ¸ÀAUÀæ»¹ §ºÀÄzÀÄ EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÁzÀåAvÀ CUÀvÀåPÉÌ vÀPÀÌAvÉ J°èUÉ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ
PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ.
PÀ£ÁðlPÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ ºÀvÀÛ£ÉÃ ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀ ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï:

★★ 2022 £ÀªÉA§gï 1gÀAzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ CvÀÄå£ÀßvÀ £ÁUÀjPÀ ¥Àæ±À¹ÛAiÀiÁzÀ PÀ£ÁðlPÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀªÁV ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï CªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¥Àæ±À¹Û ¥ÀæzsÁ£À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è ªÀÄÄRå
CwyUÀ¼ÁV gÀd¤PÁAvï, dÆ¤AiÀÄgï J£ïnDgï, ¸ÀÄzsÁ ªÀÄÆwð PÀÆqÀ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀgÀÄ.
★★ ¥ÀÅ¤Ãvï CªÀgÀ ¨ÉlÖzÀ ºÀÆ avÀæzÀ £Àl£ÉUÉ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¨Á® PÀ¯Á«zÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÀ®£ÀavÀæ ¥Àæ±À¹Û 1985gÀ°è zÉÆgÀQvÀÄ.
¸ÀÆàwðAiÀÄ ¢£À ªÀiÁZïð 17

★★ ¢ªÀUÀAvÀ £Àl ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï CªÀgÀ d£Àä¢£ÀªÁzÀ ªÀiÁZïð 17 PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀÆàwðAiÀÄ
H
¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À®Ä 2022gÀ ¸É¥ÉÖA§gï wAUÀ¼À°è ¤zsÀðj¹zÉ.
A
★★ §¸ÀªÀ ²æÃ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀ ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï 2020gÀ ªÉÄÃ 3gÀAzÀÄ avÀæzÀÄUÀðzÀ ªÀÄÄgÀÄUÀ ªÀÄoÀzÀ ªÀw¬ÄAzÀ
a
2021gÀ ¸Á°£À §¸ÀªÀ²æÃ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀªÁV ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï CªÀjUÉ ¥ÀæzsÁ£À ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
p
★★ 2022 ªÀiÁZïð 12gÀAzÀÄ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ JgÀqÀ£ÉÃ WÀnPÉÆÃvÀìªÀzÀ°è ¥ÀªÀgï ¸ÁÖgï ¥ÀÅ¤Ãvï CªÀjUÉ
a p
ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀªÁV qÁPÀÖgÉÃmï ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ.
g
★★ 2020gÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ zÀ¸ÀgÁzÀ°è ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ ªÀw¬ÄAzÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÉÆAqÀ ¸ÀÛ§Ý avÀæzÀ°è ¥ÀÅ¤Ãvï
i n
CªÀgÀ ¨sÁªÀavÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁVvÀÄÛ.(C¥ÀÄà ¸ÀÜ§Þ avÀæ- ¥ÀæPÀÈw ªÀÄr°£À ºÀÄ° ªÀÄvÀÄÛ D£É CgÀtåzsÁªÀÄ JA§
N
ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß EqÀ¯ÁVvÀÄÛ)
★★ CPÉÆÖÃ§gï 30 gÀAzÀÄ UÀÄdgÁvï£À ªÀqÉÆÃzÀgÁzÀ°è ¹-295 ¸ÁjUÉ «ªÀiÁ£À vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀPÉÌ ¥ÀæzsÁ¤
ªÉÆÃ¢ ±ÀAPÀÄ¸ÁÜ¥À£É £ÉgÀªÉÃj¸À°zÁÝgÉ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ »£Éß¯É ¸É¥ÀÖA§gï 2021 gÀ°è ¸ÉàÃ£ï ªÀÄÆ®zÀ Kgï§¸ï
r¥sÉ£ïì ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉàÃ¸ï¤AzÀ 56 ¹-295 JªÀiï qÀ§Æè ¸ÁjUÉ «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À RjÃ¢UÉ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ PÁå©£Émï ¸À«Äw
(¹¹J¸ï) C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÉ.
f-20 gÁµÀÖçUÀ¼À 17£ÉÃ ¸À¨sÉ:

★★ 2022 gÀ £ÀªÉA§gÀ 15 ªÀÄvÀÄÛ 16 gÀAzÀÄ EAqÉÆÃ£ÉÃ¶AiÀiÁzÀ ¨Á° £ÀUÀgÀzÀ ¨Á° £ÀÄ¸ÁzÀÄªÁ PÀ£Éé£Àë£ï
¸ÉAlgÀ£À°è Recover Together Recover Stronger JA§ zsÉåÃAiÀÄªÁPÀåzÀ°è f-20 gÁµÀÖçUÀ¼À 17£ÉÃ ¸À¨sÉAiÀÄÄ
£ÀqÉAiÀÄ°zÉ. EzÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß EAqÉÆÃ£ÉÃ¶AiÀiÁzÀ 7£ÉÃ CzsÀåPÀë eÉÆÃPÉÆÃ «qÉÆÃqÀ CªÀgÀÄ ªÀ»¹zÁÝgÉ.
★★ f-20 ±É¥sÁðzÀ CzsÀåPÀë: C«ÄvÁ§ PÁAvï
★★ 2023 f-20 ¸À¨sÉAiÀÄ ¯ÉÆÃUÉÆÃ C£ÁªÀgÀt vasudhaiva Kutumbakam
★★ 2022 gÀ £ÀªÉA§gï 8 gÀAzÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ 2023 gÀ MPÀÆÌlzÀ 18 £ÉÃ ¸À¨sÉAiÀÄ ¯ÉÆÃUÉÆÃ
ªÀÄvÀÄÛ ªÉ¨ï ¸ÉÊmï C£ÀÄß C£ÁªÀgÀtUÉÆ½¹zÁÝgÉ.
★★ f-20 ¯ÉÆÃUÉÆÃ: ¯ÁAbÀ£ÀzÀ°è 7 PÀªÀÄ®zÀ zÀ¼ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CgÀ¼ÀÄwÛgÀÄªÀ «±ÀéªÀ£ÀÄß awæ¹ CzÀgÀ°è f-20 JA§
EAVèÃµÀ CPÀëgÀ ªÀÄÆr¸À¯ÁVzÉ.
★★ 2023 gÀ ¸É¥ÉÖA§gï 9 ªÀÄvÀÄÛ 10 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀªÀzÉºÀ°AiÀÄ ¥ÀæUÀw ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄªÀ f-20
MPÀÆÌlzÀ 18£ÉÃ ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ ªÀ»¸À°zÉ.
26£ÉÃAiÀÄ PÁªÀÄ£ïªÉ¯ïÛ MPÀÆÌl ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀ ¸À¨sÉ QUÁ°
★★ 2022 dÆ£ï 20 jAzÀ 25 gÀªÀgÉUÉ QUÁ° Delivering Common Future Connecting Innovating
Trasforming
★★ JA§ zsÉåÃAiÀÄªÁPÀåzÀ°è dgÀVvÀÄ. ¥Àæw JgÀqÀÄ ªÀμÀðPÉÆÌªÉÄä £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸À¨sÉ. PÁªÀÄ£Éé¯ïÛ MPÀÆÌl PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj
®AqÀ£ï AiÀÄÄPÉ zÀ°èzÉ. ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ 56 PÁªÀÄ£ïªÉ¯ïÛ MPÀÆÌl £ÀÆvÀ£À zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ 2022 dÆ£ï wAUÀ¼À°è
PÁªÀÄ£ïªÉ¯ïÛ MPÀÆÌl 55 zÉÃ±ÀªÁV UÀ¨ÉÆ£ï 56£ÉÃ zÁV mÁUÉÆÃ ¸ÉÃ¥ÀðqÉ DVªÉ.
£ÁåmÉÆ ¸ÀzÀ¸ÀåvÀé ¥ÀqÉzÀ £ÀÆvÀ£À zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ

★★ ¦£ï¯ÁåAqï, ¹éÃqÀ£ï,
★★ 2023 MPÀÆÌl ¸À¨sÉAiÀÄ°è °xÀÄ¤AiÀiÁzÀ°è dgÀUÀ°zÉ 2022 ªÉÄræqï ¸Éà£ï£À°è £ÀqÉ¢zÉ
★★ £ÁåmÉÆ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ - 32
★★ GvÀÛgÀ CmÁèAnPï næÃn ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ dªÀÄð¤AiÀÄ gÁªÀiï¸ÉÖöÊ£ï£À°è ºÉÆ¸À ¨ÁºÁåPÁ±À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À°zÉ.
«Ä°lj ªÁåAiÀiÁªÀÄ ‘PÉÆÃ¯ïØ gÉ¸Áà£ïì 2022’ C£ÀÄß GvÀÛgÀ CmÁèAnPï næÃn DUÀð£ÉÊ¸ÉÃ±À£ï (£ÁåmÉÆ)
£ÁªÉðAiÀÄ°è ªÀiÁZïð 14 jAzÀ K¦æ¯ï 1 2022 gÀªÀgÉUÉ DAiÉÆÃf¹zÉ. F ªÁåAiÀiÁªÀÄªÀ£ÀÄß £ÁªÉðAiÀÄ°è
zÉéöÊ ªÁ¶ðPÀªÁV £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GvÀÛgÀ CmÁèAnPï M¥ÀàAzÀzÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ “¸ÉÖÃqï¥sÁ¸ïÖ £ÀÆ£ï”
JA§ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÁåAiÀiÁªÀÄªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸À®Ä AiÉÆÃf¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.
ªÀÄ¯ÉÃ²AiÀiÁUÉ vÉÃd¸ï «ªÀiÁ£À gÀ¥sÀÅÛ:
A H
a
★★ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀézÉÃ² ¤«Äð¹zÀ vÉÃd¸ï ®WÀÄ AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£À RjÃ¢¸À®Ä ªÀÄÄAzÁVzÉ
p
★★ JZïJJ¯ï ¤AzÀ ¸ÀézÉÃ±ÀzÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
a Äp
★★ ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ §æºÉÆäÃ¸ï Që¥ÀtÂAiÀÄ£ÀÄß ¦ü°¥sÉÊ£ïì zÉÃ±ÀPÉÌ gÀ¥sÀÅÛ ªÀiÁqÀ®Ä ¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ
n g
¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è wgÀÄ¥Àw zÉÃªÁ®AiÀ
i
¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ:
N
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖç¥Àw gÁªÀÄ£Áxï PÉÆÃ«Azï 2022 dÆ£ï 14gÀAzÀÄ E¸ÁÌ£ï ªÀw¬ÄAzÀ PÀ£ÀPÀ¥ÀÅgÀ gÀ¸ÉÛ
ªÀ¸ÀAvÀ¥ÀÅgÀzÀ°è ¤«Äð¹gÀÄªÀ wgÀÄ¥Àw zÉÃªÁ®AiÀÄ ºÉÆÃ®ÄªÀ gÁeÁ¢ gÁd UÉÆÃ«AzÀ zÉÃªÁ®AiÀÄªÀ£ÀÄß
¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ.
FCRA PÁAiÉÄÝ wzÀÄÝ¥Àr 2022

★★ Foreign Contribution Regulation Act 1976
★★ Foreign Exchange Management Act FEMA
★★ 1999 r¸ÉA§gï 29 gÀ°è gÀÆ¦vÀªÁzÀ PÁAiÉÄÝAiÀiÁVvÀÄÛ 2000 zÀ°è eÁjUÉ §A¢vÀÄ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ
«ÄÃ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀºÁgÀ ¤ªÀðºÀuÁ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÁUÀÆ ¥sÉÃgÁ PÁAiÉÄÝAiÀÄ wzÀÄÝ¥ÀrAiÀiÁVzÉ.
★★ Foreign Exchange Regulation Act 1973 gÀ°è gÀÆ¦vÀªÁzÀ PÁAiÉÄÝ 1974 d£ÉªÀj 1 gÀ°è eÁjUÉ §A¢vÀÄ
«zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ «ÄÃ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀºÁgÀ ¤ªÀðºÀuÁ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ.
★★ 64 UÁæ«Ä ¥Àæ±À¹Û ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀ ¯Á¸ï ªÉÃUÀ¸ï£À ¸ÉÖÃmïì PÁ£ÀágÉ£ïì ¸ÉAlæ¯ï £ÀqÉAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ.
★★ jQÌ ¸ÀAAiÉÆÃd£É rªÉ£ï mÉÊqïì C®âªÀiï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄÆ®zÀ UÁAiÀÄPÀ ¥À®ÄÎtÂ ±Á J PÀ®gï ¥sÀÅ¯ï ªÀ¯ïØð
ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀAVÃvÀ D®âªÀiïUÀÆ UÁæ«Ä ¥Àæ±À¹Û ®©ü¹zÉ.
PÉÆgÉÆÃ£Á:
★★ ¸ÀézÉÃ² ¤«Äð¹zÀ ªÉÆzÀ® ®¹PÉ PÉÆÃ-ªÁåQì£À dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® r J£ï J DzsÀj¹zÀ ®¹PÉ eÉÆÃPÉÆÃ«-
r100% ®¹PÉ ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® gÁdå »ªÀiÁZÀ¯ï ¥ÀæzÉÃ±ï 100%®¹PÉ ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® £ÀUÀgÀ ¨sÀÄªÀ£ÉÃ±ÀégÀ
★★ 100% ®¹PÉ ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® ºÀ½î ªÉAiÀiÁ£ï §Ar¥ÉÇÃgÀ f¯Éè dªÀÄÄä PÁ²äÃgï
★★ gÉÃμÉä £ÀUÀgÀ eÁUÀwPÀ eÁ®PÉÌ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¸ÉÃ¥ÀðqÉ F eÁ®zÀ°è ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ 9 zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 13 £ÀUÀgÀUÀ½ªÉ EzÀÄ
¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ gÉÃμÉä ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸ÀÄvÀÛzÉ. gÉÃμÉä GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¹j PÀ®Ñgï J£ÀÄßªÀgÀÄ.
gÉÃμÉäAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ®âj, ªÀÄÄUÁ, n¸Áì, Fj
§AUÁ½ ¯ÉÃRPÀ CªÀÄgï «ÄvÀæUÉ N ºÉ¤æ ¥Àæ±À¹Û:

★★ §AUÁ½ ¯ÉÃRPÀ CªÀÄgï «ÄvÀæ CªÀgÀÄ 45 ªÀμÀð »AzÉ §gÉzÀ UÁ£ï§ÄgÉÆ JA§ ¸ÀtÚ PÀxÉUÉ 2022 ºÉ¤æ
¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ. F ¥Àæ±À¹Û CªÉÄjPÀ ¸ÀtÚ PÀxÉUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ¥Àæ±À¹Û 1919 gÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
qsÁ¤ðAiÀiÁ «ªÀiÁ£À ¸ÀAZÁgÀ ±ÀÄgÀÄ:

★★ ¸ÀézÉÃ² ¤«ÄðvÀ ªÉÆzÀ® ªÁtÂdå «ªÀiÁ£À EzÀ£ÀÄß »AzÀÄ¸ÁÛ£ï KgÉÆÃ£ÁnPïì °«ÄmÉqï C©üªÀÈ¢¥Àr¸ÀÄwÛzÉ.
¥ÀrvÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁgÀªÀ¢üðvÀ CQÌ «vÀgÀuÉ:

★★ EzÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ºÀAvÀzÀ°è 2024 gÀ°è C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¸À°z.É ¸ÁgÀªÀ¢ðvÀ CQÌ JAzÀgÉ CQÌ ºÉÃUÉ PÀ©â£ÁA±À
¥ÉÇÃ°Pï DªÀÄè ªÀÄvÀÄÛ «l«Ä£ï © 12 £ÀAvÀºÀ ¸ÀÆPÀëöä ¥ÉÇÃμÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ «vÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ¥sÀÅqï
PÁ¥ÉÇðgÉÃμÀ£ï D¥sï EArAiÀiÁ ¸ÁÜ¥À£É 1965 d£ÉªÀj 14 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À ¥sÀÅqï PÁ¥ÉÇðgÉÃμÀ£ï DPïÖ
H
1964 gÀAzÀÄ gÀÆ¥ÀUÉÆArzÉ
A
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è zÉºÀ° ªÀÄÄ¤ì¥À¯ï PÁ¥ÉÇðgÉÃμÀ£ï, ªÀÄ¸ÀÆzÉ CAVÃPÁgÀ
p a
★★ ºÀvÀÄÛ ªÀμÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ gÁµÀÖçzÀ gÁdzsÁ¤ GvÀÛgÀ zÀQët ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇªÀð ªÀÄÄ¤ì¥À¯ï PÁ¥ÉÇðgÉÃμÀ£ïUÀ¼À£ÀÄß
p
«°Ã£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ¨sÁUÀ 9J CrAiÀÄ°è G¯ÉèÃT¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉ zÉºÀ°,
a
ªÀÄÄA¨ÉÊ, PÀ®ÌvÁÛ, ºÉÊzÀgÁ¨Ázï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ zÉÆqÀØ £ÀUÀgÀUÀ¼À DqÀ½vÀPÁÌV ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉAiÀÄ£ÀÄß
n g
gÀa¸À¯ÁVzÉ. gÁdå ±Á¸ÀPÁAUÀ PÁAiÉÄÝ ªÀÄÆ®PÀ gÁdåUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À PÁAiÉÄÝ ªÀÄÆ®PÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
i
N
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¸À§ºÀÄzÀÄ.
«ÄeÉÆÃgÁA£À°è dUÀwÛ£À Cw zÉÆqÀØ ZÀZïð ¤ªÀiÁðt

★★ gÉhÄÃ¥ÉÃl JA§ «ÄeÉÆÃ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀjUÉ ¸ÉÃjzÀ ZÀZïð EzÁVzÉ.
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ËgÀ MPÀÆÌlPÉÌ ¸À» ºÁQzÀ £ÉÃ¥Á¼À

★★ £ÉÃ¥Á¼ÀªÀÅ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ËgÀ MPÀÆÌl M¥ÀàAzÀPÉÌ ¸À» ªÀiÁrzÀ 105 zÉÃ±À
★★ ISA gÀÆ¦¸À®Ä ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÁæ£ïì dAn ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÀªÀÅ EzÀgÀ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj UÀÄgÀÄUÁæªÀÄ ºÀjAiÀiÁtzÀ°èzÉ.
¸ÀºÀÄð¯ï ºÀ§â:
★★ F ºÀ§âªÀ£ÀÄß eÁRAðqï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀ CvÀåAvÀ d£À¦æAiÀÄ §ÄqÀPÀlÄÖ ºÀ§âªÁVzÉ
★★ F ªÀμÀð F ºÀ§âªÀ£ÀÄß K¦æ¯ï 4 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ F ºÀ§â ºÉÆ¸À ªÀμÀð DgÀA¨sÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV ¸À£Áð zsÀªÀÄðzÀ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÄAqÀ, ºÉÆÃ ªÀÄvÀÄÛ NgÁ£ï §ÄqÀPÀlÄÖUÀ¼ÀÄ
F ºÀ§âªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄvÁÛgÉ.
UÁ¥sÉ£ï 303 G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ ªÀiÁrzÀ aÃ£Á

★★ EwÛÃaUÉ aÃ£ÁªÀÅ UÁ¥sÉ£ï 303 J£ÀÄßªÀ G¥ÀUÀæºÀªÀ£ÀÄß GqÁªÀuÉ ªÀiÁrvÀÄ. GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¹zÀ
ªÁºÀPÀ ¯ÁAUï ªÀiÁZïð 4¹ EzÉÆAzÀÄ ¨sÀÆ «ÃPÀëuÁ G¥ÀUÀæºÀªÁVzÉ.
¸À¥ÀÛ¥À¢ AiÉÆÃd£É:
★★ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ PÉÆÃ«qï PÁgÀt¢AzÀ ¸ÀÜVvÀUÉÆArzÀÝ ¸À¥ÀÛ¥À¢ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÅ£Àgï DgÀA©ü¹ ¹ zÀeÉðAiÀÄ
zÉÃUÀÄ®UÀ½UÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÀÝ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß 4800gÀÆ UÀ½AzÀ 6000gÀÆ UÀ½UÉ ºÉaÑ¹ DgÀA©ü¹zÀ E¯ÁSÉ
PÀ£ÁðlPÀ zsÁ«ÄðPÀ zÀwÛ E¯ÁSÉ
★★ CªÉÄjPÀ ¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃlð £ÁåAiÀÄªÀÄÆwðAiÀiÁV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® PÀ¥ÀÅà ªÀtÂðvÀ ªÀÄ»¼É PÉvÀAV ¨Ëæ£ï
eÁPÀì£ï
★★ 2024 L¹¹ n 20 «±ÀéPÀ¥À CwxÀå ªÀ»¸À°gÀÄªÀ zÉÃ±À ªÉ¸ÀÖEArÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄjPÀ
PÁégï d® «zÀÄåvï AiÉÆÃd£É

★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÅlªÀÅ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀzÀ°è 540 ªÉÄUÁ ªÁåmï PÁégï d® «zÀÄåvï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä
¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄªÉÆÃ¢¹zÉ. JKSPDC 49% ªÀÄvÀÄÛ NHPC 51% ±ÉÃgÀÄ ºÉÆA¢zÉ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ
dªÀÄÄä-PÁ²äÃgÀ Q¸ÁÛ÷égÀ f¯ÉèAiÀÄ°è aÃ£Á§ £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
Gagan -Gps aided Geo Argumented Navigation

★★ JA§ ºÉ¸Àj£À ¸ÀézÉÃ² ¤«ÄðvÀ G¥ÀUÀæºÀ DzsÁjvÀ CqÉämÉÃ±À£ï ¹¸ÀÖªÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ ªÀÄÆ®PÀ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt ¥Áæ¢üPÁgÀ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqÉ¹zÉ. EArUÉÆÃ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ Q±À£ï WÀqÀ
H
«ªÀiÁ£ï ¤¯ÁÝtzÀ°è E½AiÀÄÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÀ G¥ÀUÀæºÀ DzsÁjvÀ £Áå«UÉÃ±À£ï
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ KμÁåzÀ ªÉÆzÀ® «ªÀiÁ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. UÀUÀ£ï C£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA¸ÉÜ
A
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt ¥Áæ¢üPÁgÀ dAnAiÀiÁV C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÉ.
p a
★★ ¯Áå¥ÁÖ¥ï, ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ªÀÄvÀÄÛ J¯ÉQÖçPÀ¯ï ªÁºÀ£ÀUÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀ °ÃyAiÀÄA ¨ÁåljUÀ¼À£ÀÄß §ºÀÄ¨ÉÃUÀ£É
p
ZÁeïð ªÀiÁqÀÄªÀ D£ÉÆÃqÀ C£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ D£ÉÆÃqÀ UÁA¢ü£ÀUÀgÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï vÀåAiÀiÁj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
a
CqÁé£ïì E¤Ö÷ìlÆåmï D¥sï ¸ÉÊ£ïì «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ »r¢zÁÝgÉ.
n g
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ UÀr ¥ÀæzÉÃ±À C©üªÀÈ¢Þ ¥Áæ¢üPÁgÀzÀ CzsÀåPÀë ¤ªÀvÀð LJJ¸ï C¢üPÁj qÁ ¹ ¸ÉÆÃªÀÄ±ÉÃRgï CªÀgÀ
i
DvÀäPÀxÉ ¤£ÉÆÃ°zÀ §zÀÄPÀÄ £ÀªÉA§gï 4 gÀAzÀÄ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ.
N
★★ 2012£ÉÃ CPÉÆÖÃ§gï 11 gÀAzÀÄ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ¢£ÁZÀgÀuÉ WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrvÀÄ.
★★ 2035 gÉÆ¼ÀUÉ vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ¸ÀéAvÀ ¨ÁåºÁPÁ±À PÉÃAzÀæ ºÉÆAzÀÄªÀ ªÀÄºÀvÀézÀ PÀ£À¸ÀÄ ºÉÆwÛgÀÄªÀ DUÀ¯ÉÃ E£ÉÆßAzÉqÉ
C¢üPÀ ¥ÉÇÃ¯ÉÆÃqïUÀ¼À£ÀÄß PÀPÉëUÉ MAiÀÄÄåªÀ ªÀÄgÀÄ §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ gÁPÉmïUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À®Ä ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¥Àæ¸ÁÜ¦vÀ gÁPÉmï C£ÀÄß £ÉPÀì÷Ö d£ÀgÉÃ±À£ï ¯ÁAZï
ªÉ»PÀ¯ï JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¸ÀÄgÀPÀëvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸Áämï ¹n J£ÀÄßªÀ ºÉUÀÎ½PÉUÉ zÁªÀtUÉgÉ ¥ÁvÉæAiÀiÁVzÀÄÝ
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀ¸Àw ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ¤ÃqÀÄªÀ ¥Àæ±À¹Û DAiÉÄÌAiÀiÁVzÉ.
★★ gÀμÁå FUÀ ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØ PÀZÁÑ vÉÊ® ¥ÀÇgÉÊPÉzÁgÀ zÉÃ±ÀªÁV ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÉ CPÉÆÖÃ§gï£À°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ
¥Àæw¢£À 9,46,000 ¨ÁågÉ¯ï vÉÊ®ªÀ£ÀÄß gÀμÁå gÀ¥sÀÅÛ ªÀiÁrzÉ.
★★ gÁdåzÀ ¥ËgÀ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ¢£ÀzÀ 24 UÀAmÉUÀ¼À PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀ zÁºÀ ªÀÄÄPÀÛ
PÀ£ÁðlPÀ ªÀiÁqÀÄªÀ CªÀÄÈvÀ AiÉÆÃd£ÉUÉ ²ÃWÀæzÀ¯ÉèÃ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ZÁ®£É ¤ÃqÀ°zÁÝgÉ.
★★ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® MAzÉÃ ªÀiÁvÀgÀA JPïì¥Éæ¸ïUÉ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è £ÀªÉA§gï 11PÉÌ
ZÁ®£É ¤ÃqÀ°zÁÝgÉ. UÀAmÉUÉ 77.53 Q «ÄÃ ªÉÃUÀzÀ°è ¸ÀAZÀj¸ÀÄªÀ F gÉÊ®Ä §ÄzsÀªÁgÀ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ªÁgÀzÀ
DgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À ¸ÀAZÀj¸À°zÉ. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÉ£ÉßöÊ £ÀqÀÄªÉ 504 Q.«ÄÃ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß 6 UÀAmÉ 40 ¤«ÄμÀzÀ°è
PÀæ«Ä¸À°zÉ.
★★ 2026gÀ ¥ÀÅgÀÄμÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «±ÀéPÀ¥ï ºÁQ lÆ¤ðUÀ¼À£ÀÄß ¨É°ÓAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ £ÉzÀ¯ÁåAðqï dAnAiÀiÁV
KPÀPÁ®zÀ°è DAiÉÆÃf¸À°zÉ JAzÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÁQ ¥sÉqÀgÉÃ±À£ï F «μÀAiÀÄ w½¹zÉ.
★★ «ÄÃ£ÀÄ PÀÈ¶ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdå 4£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
★★ «ÄÃ£ÀÄ PÀÈ¶ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è UÀÄdgÁvï gÁdåªÀÅ 1£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
gÉÊvÀgÀ D¹Û d¦Û vÀqÉUÉ PÁAiÉÄÝ

★★ ¸Á® ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw «¼ÀA§ ªÀiÁrgÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è gÉÊvÀgÀ D¹Û a£Áß¨sÀgÀt d¦Û ªÀiÁrzÀAvÉ ¤§AðzsÀ
ºÉÃgÀ®Ä PÁAiÉÄÝ
★★ gÀÆ¦¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀÄ¹ÜgÀzÁgÀgÁVgÀÄªÀ gÉÊvÀjUÉ ¸Á®ªÀ£ÀÄß ªÀÄgÀÄ¥ÁªÀw¸À®Ä ¸ÀªÀÄAiÀiÁªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ
£À¨ÁqÀð ¸À¨sÉAiÀÄ°è F ¸ÀA§AzsÀ C¢üPÁjUÀ½UÉ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÁÝgÉ.
ªÁgÀuÁ¹UÉ zÉÃ±ÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ ºÉÊ¹àÃqï §Ä¯Émï gÉÊ®Ä ¸À«ÄÃPÉë DgÀA¨sÀ

★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® §Ä¯Émï gÉÊ®Ä CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ ¢AzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀqÀÄªÉ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
★★ zÉÃ±ÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ ºÉÊ¹àÃqï §Ä¯Émï gÉÊ®Ä ªÁgÀuÁ¹ ªÀiÁUÀðzÀ°è ªÉÊμÀÚªÀ, UÉæÃlgï £ÉÆÃqÀ, DUÁæ, ®PÉÆßÃ,
¥ÀæAiÀiÁUï gÁeï ºÁUÀÆ ªÁgÀuÁ¹ ªÀiÁUÀðzÀ°è Nr¸À®Ä gÉÊ¯Éé E¯ÁSÉ aAvÀ£É £ÀqÉ¹zÉ.
NªÀÄ£ï £À°è «±Àé PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌøw ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À

★★ NªÀÄ£ï gÁdzsÁ¤ ªÀÄ¸ï PÀxÀ£ï C¯ï ¥sÀ¯Á¬Ä ¸À¨sÁAUÀtzÀ°è «±Àé«zÁå®AiÀÄ «±ÁæAw PÀÄ®¥Àw - ¥ÉÇæ
H
ªÀÄ¯ÉèÃ±ÀégÀA f ªÉAPÀmÉÃ±ï ¸ÀªÀð CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ 16£ÉÃ «±Àé ¸ÀA¸ÀÌøw ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À £ÀqÉ¢zÉ.
★★ gÁdå ºÁUÀÆ PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ ªÀÄºÁvÁäPÁAPÉë AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è MAzÁVgÀÄªÀ DnPÉ PÀè¸ÀÖgï E¢ÃUÀ PÉÆ¥Àà¼ÀzÀ°è
A
PÁAiÀiÁðgÀA©¹zÀÄÝ zÉÃ±À «zÉÃ±ÀUÀ½UÉ DnPÉ gÀ¥sÀÅÛ ªÀiÁqÀÄªÀ PÁAiÀÄðzÀ°è PÀA¥À¤ PÁAiÀÄð¤¸ÀÄðvÀÛzÉ.
a
p
★★ ¥sÉæAZï £ÉÊmïºÀÄqï ¥Àæ±À¹Û PÀ£ÁðlPÀzÀ ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ¸ÀAVÃvÀ ±ÉÊ°AiÀÄ PÉÆ¼À®Ä ªÁzÀPÀ ±À±ÁAPï ¸ÀÄ§æºÀätå CªÀjUÉ
p
®©ü¹zÉ
g a
★★ £ÉÊnAUÀ¯ï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Àæ±À¹Û ¥ÁæxÀ«ÄPÀ DgÉÆÃUÀå ¸ÀÄgÀPÀëvÁ C¢üPÁj ®Qëöä ªÉÄÊvÉæ CªÀjUÉ ®©ü¹zÉ.
i n
★★ PÀ£ÁðlPÀ ºÉÊPÉÆÃnð£À ªÀiÁf ªÀÄÄRå £ÁåAiÀÄªÀÄÆwð jvÀÄgÁd CªÀ¹Û 22£ÉÃ PÁ£ÀÆ£ÀÄ DAiÉÆÃUÀzÀ CzsÀåPÀëgÁV
N
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¤«Äð¹zÉ.
★★ ¸ÀªÉÇÃZÀÒ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ 50£ÉÃ ªÀÄÄRå£ÁåAiÀiÁ¢üÃ±ÀgÁV £ÁåAiÀÄªÀÄÆwð r ªÉÊ ZÀAzÀæZÀÆqï £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ.
★★ zÉÃ±ÀzÀ Cw zÉÆqÀØ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® §ÈºÀvï qÉÃmÁ ¸ÀAUÀæºÀ ¸ÉAlgï UÉæÃl £ÉÆåÃqÁzÀ°è
¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÉ
★★ «±Àé £ÀUÀjÃPÀgÀt ¢£ÀªÀÇ £ÀªÉA§gï 8 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ zÉÃªÀ£ÀºÀ½î CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtzÀ°è PÉA¥ÉÃUËqÀ ¥ÀæwªÉÄ 108 Cr JvÀÛgÀzÀ PÀAa£À ¥ÀæwªÉÄ
¤ªÀiÁðtªÁVzÉ.
★★ PÉA¥ÉÃUËqÀgÀ ¥ÀæwªÉÄAiÀÄ£ÀÄß 218 l£ï PÀAZÀÄ ºÁUÀÆ GPÀÄÌ §¼À¹PÉÆAqÀÄ ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. CzÀgÀ°è 98
l£ï PÀAZÀÄ 120 l£ï GPÀÄÌ §¼ÀPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. RqÀÎzÀ vÀÆPÀ §gÉÆÃ§âj 4000 PÉ f G¥ÀAiÉÆÃV¹zÁÝgÉ.
zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® SÁ¸ÀV gÁPÉmï GqÁªÀuÉ:

★★ zÉÃ±ÀzÀ°è SÁ¸ÀVAiÀiÁV C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À¯ÁVgÀÄªÀ ªÉÆzÀ® gÁPÉmï «PÀæA J¸ï £ÀªÀA§gï 12 jAzÀ 16 gÀ M¼ÀUÉ
GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ w½¹zÁÝgÉ.
★★ «±Àé zÀvÀÄÛ ¹éÃPÁgÀ ¢£À £ÀªÉA§gï- 9
★★ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀjUÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¥ÀÇgÉÊPÉ vÀqÉUÀlÄÖªÀ ¸À®ÄªÁV ZÀað¸À®Ä eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ £ÉÆÃ ªÀÄ¤ ¥sÁgï mÉgÀgï
¸ÀªÉÄäÃ¼À£À £ÀªÀzÉºÀ°AiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ. EzÀÄ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀªÁVzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÀªÉÄäÃ¼À 2018 gÀ°è
¥Áåj¸ï£À°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À 2020gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃQvÀÄÛ.
mÉPï ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉ:
★★ 25£ÉÃ DªÀÈwÛ £ÀªÉA§gÀ 16 jAzÀ 18 gÀªÀgÉUÉ ªÉÄÊ¸ÀÆgï CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è £ÀqÉ¢zÉ. ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢
ªÀZÀÄðªÀ¯ï ªÀÄÆ®PÀ ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ.
★★ ±ÀÈAUÀ ¸À¨sÉAiÀÄ «µÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ: 30 zÉÃ±ÀUÀ¼À ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ ¨sÁV 575 ¥ÀæzÀ±ÀðPÀgÀÄ 70 PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ G¥À£Áå¸À
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ 2000 PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ¸ÁÖl¥ïUÀ¼ÀÄ
★★ K¼À£ÉÃ ªÉÃvÀ£ÀzÀ DAiÉÆÃUÀzÀ CzsÀåPÀëgÀÄ ¸ÀÄzsÁPÀgï gÁªï £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ.
d£À eÁwAiÀÄ UËgÀªÀ ¢ªÀ¸À:

★★ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀð £ÀªÉA§gï 15 C£ÀÄß d£À eÁwAiÀÄ UËgÀªÀ ¢ªÀ¸ÀJAzÀÄ
WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ ªÀ¸ÁºÀvÀÄ ±Á» «gÉÆÃ¢ü ZÀ¼ÀÄªÀ½UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄ£ÀßqÉ¹zÀAvÀºÀ ²æÃ ©¸Áð ªÀÄÄAqÀ gÀªÀgÀ
d£Àä¢£ÉÆÃvÀìªÀªÀÇ DVzÉ
★★ L¹¹ £ÀÆvÀ£À CzsÀåPÀëgÁV UÉæÃUÀ ¨ÁgïPÉèÃ DAiÉÄÌ (£ÀÆåf¯ÉAqï)
★★ L¹¹ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸À«ÄwUÉ dAiÀÄ ±Á ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁVzÁÝgÉ.
★★ ²æÃ ²æÃ gÀ« ±ÀAPÀgï UÀÄgÀÆf CªÀjUÉ CªÉÄjPÀzÀ UÁA¢ü ¥ÀæwμÁ×£ÀªÀÅ ¥Àæw¶×vÀ UÁA¢ü ¦Ã¸ï ¦° VæÃªÀÄ
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr UËgÀ«¹zÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀ¢AzÀ £Á®ÄÌ D£ÉUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¦°©Ãvï ºÀÄ° gÀQëvÁgÀtPÉÌ PÉÆnÖzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä ºÀ¹gÀÄ PÉëÃvÀæ zsÁ£Àå DzsÁjvÀ Jy£Á¯ï ¸ÁÜªÀgÀ

A H
a
©ºÁgÀzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
p p
★★ FμÀÖ£ïð EArAiÀiÁ §AiÉÆÃ ¥sÀÄåAiÉÄÃ¯ïì ¥ÉæöÊªÉÃmï °«ÄmÉqï ¸ÁÜ¦¹zÉ
a
g¥À±ÀÄUÀ½UÉ CA§Ä¯É£ïì ¸ÉÃªÉ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ PÀ£ÁðlPÀ
★★ JxÉ£Á¯ï C£ÀÄß fÃªÀgÁ² ºÀÄzÀÄUÀÄ«PÉ EAzÀ CxÀªÁ JxÉ°AiÀÄ£ï d® ¸ÀAZÀAiÀÄ£ÀzÀAvÀºÀ ¥ÉmÉÆæÃ PÉ«ÄPÀ¯ï
n
zÉÃ±ÀzÀ°èAiÉÄÃ ªÉÆzÀ®i¨ÁjUÉ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ GvÁà¢¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è ¥ÉmÉÆæÃ°AiÀÄA£À°è 30% §¼À¸À®Ä EaÒ¹zÉ.
N
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀ zÉÃ±ÁzÀåAvÀ 4,000 aQvÉì ªÁºÀ£À DgÀA©ü¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ²¹zÀÄÝ PÀ£ÁðlPÀPÉÌ 275 WÀlPÀ ªÀÄAdÆgÀÄ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ E¯ÁSÉAiÀÄ lÆ¯ï ¦üæÃ £ÀA§gï 1962 PÀgÉ ªÀiÁr eÁ£ÀÄªÁgÀÄ ªÀiÁ°ÃPÀgÀÄ ¥À±ÀÄ ªÉÊzÀå ¸ÉÃªÉ
¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ
¸Áämïð E-©Ãmï D¥ï ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ

★★ gÁdå ¥ÉÇ°Ã¸ï E¯ÁSÉ §¼ÁîjAiÀÄ°è ¸ÁÜ¦¸À°gÀÄªÀ ¥ÁæzÉÃ²PÀ «¢ü «eÁÕ£À ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ ºÁUÀÆ ¸Áälð
E-©Ãmï D¥ï C£ÀÄß PÉÃAzÀæ UÀæºÀ ¸ÀaªÀ C«Äzï ±Á ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉUÉÆ½¹zÁÝgÉ.
★★ gÁdåzÀ°è ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄAvÉ ¸Áämïð ¥ÉÇ°Ã¸ï ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁjUÉUÉ ¥ÉÇ°Ã¸ï E¯ÁSÉ ªÀÄÄAzÁVzÀÄÝ
FUÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ UÀ¸ÀÄÛ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¹ ¸Áämïð E-©Ãmï C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ. EzÀPÉÌ PÀÆåDgï
PÉÆÃqï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÀÄÝ F PÀÆåDgï PÉÆÃqï ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ¥sÉÇÃ£ï ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ¸ÁÌöå£ï ªÀiÁr
¸ÀÜ¼ÀzÀ ¯ÁAVlÆål ªÀÄvÀÄÛ ¯ÁAflÆål zÁR°¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁgÀvÀ £ÁrðPÀ ±ÀæÀAUÀ¸À¨sÉ:

★★ F ¸À¨sÉ qÉ£ÁäPïð gÁdzsÁ¤AiÀiÁzÀ PÉÆÃ¥À ºÉUÀ£ï £À°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
★★ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀvÀ £ÁrðPï zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀAWÀ ¸À¨sÉ 2018gÀ°è ¹éÃqÀ£ï ¸ÁÖPïºÉÆÃA£À°è dgÀVvÀÄÛ.
★★ £ÁrðPï zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ CmÁèAnPÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ
★★ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¨sÀzÀævÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¨sÁgÀvÀ PÁAiÀÄA ¸ÀzÀ¸ÀåvÀéPÉÌ F zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉA§°¹zÀªÀÅ.
★★ ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÀj¸À®Ä MmÁÖV ºÉÆÃgÁqÀ®Ä £ÁAiÀÄPÀgÀÄ M¦àPÉÆAqÀgÀÄ.
¤Ã° DyðPÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è «±ÉÃμÀ ¸ÁUÀgïªÀiÁ® AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀ®Ä £ÁrðPï PÀA¥À¤UÀ½UÉ
£ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ DºÁé£À ¤ÃrzÀgÀÄ.
gÁAiÀÄ¯ï UÉÆÃ¯ïØ ªÉÄqÀ¯ï 2022

★★ ¨Á®PÀÈμÀÚ «oÀ® zÉÆÃ¹ CªÀjUÉ ¥Àæw¶×vÀ gÁAiÀÄ¯ï UÉÆÃ¯ïØ ªÉÄqÀ¯ï 2022 C£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ F ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄÄ
ªÁ¸ÀÄÛ²®à PÉëÃvÀæzÀ°è M§âgÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁzÀ «±ÀézÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ UËgÀªÀUÀ¼À°è MAzÁVzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
¥Àæ±À¹Û ¤ÃqÀÄªÀgÀÄ gÁAiÀÄ¯ï E¤Ö÷ìlÆåmï D¥sï ©ænμï DQðmÉPÀë£ï. EªÀgÀÄ 2018 gÀ°è ¦ælÓ÷Ìgï DQðmÉPÀÑgï
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ®Ä ¨sÁgÀwAiÀÄgÀÄ. F ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ªÁ¸ÀÄÛ²®à £ÉÆÃ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û JAzÀÄ ºÉ¼À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
»A¢@AiÀÄÄJ£ï AiÉÆÃd£É
★★ F AiÉÆÃd£É «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è C¢üPÀÈvÀ ¨sÁμÉAiÀiÁV
UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄwÛzÉ. «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ C¢üPÀÈvÀ ¨sÁμÉUÀ¼ÀÄ CgÉÃ©Pï, ZÉÊ¤Ã¸ï, EAVèμï, ¥sÉæAZï, gÀμÀå£ï
ªÀÄvÀÄÛ ¸Áàöå¤µï DgÀÄ ¨sÁμÉUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄÄJ£ï ¸À¨sÉAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. J¯Áè AiÀÄÄJ£ï C¢üPÀÈvÀ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
H
§gÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
A
¦JA ªÁtÂ AiÉÆÃd£É:
p a
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è 100 gÉÊ®Ä ¤¯ÁÝtzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÉÊ¥sÉÊ ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉÊ¯Éé ZÁ®£É ¤ÃrvÀÄ Prime
p
Minister Wi-Fi Access Network Interface (PM WANI)
g a
★★ ¦ JA ªÁtÂ ZËPÀlÖ£ÀÄß ¸ÉAlgï ¥sÁgï qÉªÀ®¥ïªÉÄAl D¥sï mÉ°ªÀiÁånPïì C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÉ.
mÉA¥À¯ïÖ£ï ¥Àæ±À¹Û 2022

N i n
★★ EzÀÄ «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ fÃªÀªÀiÁ£À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ¥Àæ±À¹ÛAiÀiÁVzÉ. ¥ÁægÀA¨sÀ 1972 ¥Àæ±À¹Û ªÀiË®å 1.3
«Ä°AiÀÄ£ï qÁ®gï 2004gÀ°è £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û UÉzÀÝ CªÉÄjPÁzÀ ¨sËvÀ±Á¸ÀÛædÕ ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÃRPÀ qÁ ¥sÁæAPÀ «¯ÉÓPï
EªÀgÀÄ 2022gÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
gÀ«±ÀAPÀgï UÀÄgÀÆfUÉ ‘¢ J«Ä¸Àj D¥ï ¦Ã¸ï ¥Àæ±À¹Û:

★★ ªÉÄA¦ü¸ï £ÀUÀgÀ (ªÁ¶AUÀÖ£ï)zÀ £ÁåµÀ£À¯ï ¹«¯ï gÉÊmïì ªÀÄÆå¹AiÀÄÄA, ²æÃ ²æÃ gÀ«±ÀAPÀgï UÀÄgÀÆf CªÀjUÉ
‘¢ J«Ä¸Àj D¥sï ¦Ã¸ï (±ÁAwAiÀÄ gÁAiÀÄ¨sÁj) ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr UËgÀ«¹zÉ. CªÀgÀÄ ‘L ¸ÁÖöåAqï ¥sÁgï
¦Ã¸ï’ J£ÀÄßªÀ eÁUÀwPÀ ¥ÀæAiÀiÁtªÀ£ÀÄß PÉÊUÉÆArzÁÝgÉ.
LLn ªÀÄzÁæ¸ï:
★★ EArAiÀÄ£ï E£ï¹ÖlÆåmï D¥sï mÉPÁß®f ªÀÄzÁæ¸ï ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ C¯ÉUÀ¼À£ÀÄß «zÀÄåvï C¯ÉUÀ¼À£ÁßV
¥ÀjªÀwð¸ÀÄªÀ ¹AzsÀÆeÁ-1 ºÉ¸Àj£À G¥ÀPÀgÀtªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÁÝgÉ.
¸ÀAUÀªÀiï ¸ÀªÀÄgÀ¨sÁå¸À:
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ¥ÀqÉAiÀÄ ªÀiÁPÉÆÃðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄjPÀ £ËPÁ¥ÀqÉAiÀÄ ¹Ã¯ïUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À 7£ÉÃ DªÀÈwÛAiÀÄ
dAn £ËPÁ «±ÉÃµÀ ¥ÀqÉUÀ¼À ¸ÀªÀÄgÀ¨sÁå¸ÀªÁzÀ ¸ÀAUÀªÀiï UÉÆÃªÁzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÉ.
¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ (Awards)
2022 gÀ £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ «eÉÃvÀgÀÄ :
PÉëÃvÀæ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ zÉÃ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ªÉÄÃ°£À ¯ÉÊAVPÀ QgÀÄPÀÄ¼À, UÀ¨sÀð¥ÁvÀ,
C£ÁgÉÆÃUÀå ºÁUÀÆ vÀ£Àß ¥Á®PÀgÀ ¸Á«£À £ÀAvÀgÀ
¸Á»vÀå C¤ß J£ÁðPïì ¥sÉæAZï
C£ÀÄ¨sÀ«¹zÀ AiÀiÁvÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ vÀªÀÄä PÀÈwUÀ¼À°è
»r¢nÖzÁÝgÉ.
1. C¯É¸ï ¨ÉÊ¯ÁålìQ
2. ¸ÉAlgï ¥sÁgï ¨É¯ÁgÀ¸ï
±ÁAw ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌ ºÉÆÃgÁl
¹«¯ï °§nð¸ï gÀµÁå
¸ÀA¸ÉÜ
1. PÁågÉÆ°£ï ¨ÉgïmÉÆf CªÀgÀÄ eÉÊ«PÀ PÉÆÃ±ÀUÀ¼À ªÉÄÃ°£À UÉèöÊPÁ£À

§mÉÆðf PÀtUÀ¼À ¥ÀjªÀvÀð£É §AiÉÆÃ DxÉÆÃðUÉÆ£À¯ï
CªÉÄjPÁ
gÀ¸ÁAiÀÄ£À 2. PÉ. ¨Áåj jAiÀiÁPÀë£ï PÀÄjvÀÄ ªÀÄºÀvÀézÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁrzÁÝgÉ.
H
CªÉÄjPÁ
±Á¸ÀÛç ±Á¥ïð¯É¸ï F ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß E£ÀßμÀÄÖ C©üªÀÈ¢ÞUÉÆ½¹ PÁå£Àìgï
A
qÁå¤µï
3. ªÀiÁmÉð£ï OμÀ¢üUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è EzÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ
a
ªÉÄ¯ÁØ¯ï JAzÀÄ ¹éÃr±À gÁAiÀÄ¯ï ¸ÉÆ¸ÉÊn ¥ÀæPÀluÉ w½¹zÉ.
p p
ªÀiÁ£ÀªÀPÀÄ®zÀ JgÀqÀÄ DgÀA©üPÀ ¥ÀÇªÀðdgÀ D£ÀÄªÀA²PÀ
a
1. ¥sÉÆæ ¸ÁéAmÉ
g
ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¹érµï UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀgÀÄ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ªÀiÁ£ÀªÀ
¥Á¨ÉÆ
n
«PÁ¸ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉÆ¸À ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.
¨sËvÀ±Á¸ÀÛç
N i
1. C¯ÉÊ£ï D¸ÉàPïÖ,
2. eÁ£ï PËè¸Àgï
3. DAl£ï
¥sÉæAZï
CªÉÄjPÁ
PÁéAlªÀiï E£ÁáªÉÄÃð±À£ï PÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÁV
ªÀÄÆªÀgÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ F ªÀμÀðzÀ ¨sËvÀ«eÁÕ£ÀzÀ
D¹ÖçAiÀiÁ£ï £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
gÉhÄÊ°AUÀgï
1. ¨É£ï §£ÁAðPÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¤AiÀÄAvÀæt ¸ÉÃ-
CªÉÄjPÁ
2. qËUÁè¸ï jzÀAvÉ DyðPÀvÉAiÀÄ°è ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À ¥ÁvÀæ PÀÄjvÀÄ
CxÀð±Á¸ÀÛç CªÉÄjPÁ
qÉÊªÀÄAqï CjªÀÅ ªÀÄÆr¸ÀÄªÀ°è F ªÀÄÆªÀgÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄÆ
CªÉÄjPÁ
3. ¦ü°¥ï qÉÊ©éUï UÀt¤ÃAiÀÄªÁzÀÄzÀÄ.
D¸ÀÌgï ¥Àæ±À¹Û 2022 (94£ÉÃ DªÀÈwÛ)

★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ avÀæ:- PÉÆÃqÁ
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ £Àl:- «¯ï¹ävï (avÀæ-QAPï jZÀqïð)
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ £Àn:- eÉ¹ìPÁ eÉÃ¹ÖAiÀÄ£ï
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ avÀæPÀxÉ:- ¹AiÀiÁ£ï PÉÆlÆìgï
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÀ £Àl:- mÁæAiÀiï PÉÆlÆìgï
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÀ £Àn:- CjAiÀÄ£ï r¨ÉÆÃ¸ï
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¸ÀAPÀ®£À:- eÉÆÃ ªÀPÁgï
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ Mjf£À¯ï ¸ÉÆÌÃgï ¹¤ªÀiÁ:- ºÁ£ïì jhÄªÀÄägÀ
★★CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¹¤ªÀiÁ:- qÉæöÊªï ªÉÄÊ PÁgï
★★CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¤zÉÃð±ÀPÀ:- eÉÃ£ï PÁA¦AiÀÄ£ï
★★Då¤ªÉÄÃmÉqï ¹¤ªÀiÁ:- J£ÁÌAmÉÆÃ
eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û:
★★ 2021£ÉÃ ¸Á°£À (57£ÉÃ eÁÕ£À¦ÃoÀ) ¥Àæ±À¹ÛUÉ PÉÆAPÀtÂ PÁzÀA§jPÁgÀ zÁªÉÆÃzÀgÀ ªÀiËeÉÆÃ CªÀjUÉ ®¨sÀ¹zÉ.
¸ÀgÀ¸Àéw ¸ÀªÀiÁä£ï ¥Àæ±À¹Û 2021

★★ 2021gÀ 31£ÉÃ ¸ÀgÀ¸Àéw ¸ÀªÀiÁä£ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß »A¢ ¸Á»w gÁªÀÄzÀ±Àð «Ä±Áæ(‘ªÉÄ£ï lÄ AiÀÄºÁ£ï ºÀ£ï’
PÀªÀ£ÀPÉÌ) gÀªÀjUÉ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr UËgÀ«¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
PÉÃAzÀæ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä AiÀÄÄªÀ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ 2022

★★ PÉÃAzÀæ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä AiÀÄÄªÀ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ 2022 zÁzÁ¦Ãgï fªÀiÁ£ï CªÀgÀ ¸ÀtÚ PÀxÉUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À
‘¤Ã®PÀÄgÀÄAf’ PÀÈwUÉ ¥ÀqÉzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨Á® ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ 2022 ¨ÁªÀ° UÀÄºÉ PÁzÀA§jUÁV vÀªÀÄätÚ ©ÃUÀgÀ
CªÀjUÉ ¸ÀA¢zÉ.
«±Àé DºÁgÀ ¥Àæ±À¹Û 2022

★★ 2022gÀ «±Àé DºÁgÀ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¹AyAiÀiÁ gÉÆÃ¸É¤ÓéÃUïgÀªÀjUÉ «±ÁézÀåAvÀ DºÁgÀ GvÁàzÀ£É ªÉÄÃ¯É ºÀªÁªÀiÁ£À
H
§zÀ¯ÁªÀuÉ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
gÁªÀÄ£ï ªÀiÁåUÀì¸Éì ¥Àæ±À¹Û 2022

a A
p
★★ 2022gÀ 64£ÉÃ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß UÁåj ¨ÉAZÉX¨ï (EAqÉÆÃ£ÉÃ¶AiÀiÁ), §£ÁðqÉmï ªÀiÁåræqï (¦ü°¦àÃ£ïì), ¸ÉÆxÉÃgÁ
a p
aªÀiï (PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ), ªÀÄvÀÄÛ vÀzÁ² ºÀmÉÆÖÃj (d¥Á£ï) gÀªÀjUÉ ®©ü¹zÉ.
n g
C¨É¯ï ¥ÁjvÉÆÃμÀPÀ ¥Àæ±À¹Û 2022
À¹ÛUÀ¼iÀÄ:
PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Àæ±N
★★ 2022gÀ°è qÉ¤ß¸ï ¥Á£Éð¯ï ¸ÀÄ°èªÀ£ï(CªÉÄjPÀ£ï UÀtÂvÀdÕ) EªÀjUÉ C¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ
¥ÀA¥À ¥Àæ±À¹Û:
★★ 2019£ÉÃ ¸Á°£À ¥ÀA¥À ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß zÀ°vÀ ¸Á»w qÁ|| ¹zÀÝ°AUÀAiÀÄågÀªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
§¸ÀªÀ²æÃ ¥Àæ±À¹Û:
★★ 2021gÀ°è F ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß £Àl ¥ÀÄ¤Ãvï gÁeïPÀÄªÀiÁgÀgÀªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
£ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ ¥Àæ±À¹Û:
★★ 2021gÀ°è F ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ¯ÉèÃ¥ÀÄgÀA f. ªÉAPÀmÉÃ±ïgÀªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
§¸ÀªÀ ¥ÀÄgÀ¸ÁÌgÀ 2020

★★ F ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß 2020 gÀ°è ²æÃ §¸ÀªÀ°AUÀ ¥ÀlÖzÉÃªÀgÀÄ (¨sÁ°Ì) CªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û 2022

★★ ¥ÀÄ¤Ãvï gÁeïPÀÄªÀiÁgï EªÀgÀÄ Cw QjAiÀÄ ªÀåQAiÀiÁVzÀÄÝ ¹¤ªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd ¸ÉÃªÉ PÉëçÃvÀæzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ
gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û ®©ü¹zÉ
£ÁqÉÆÃd ¥Àæ±À¹Û 2022
★★ 2022gÀ ¥Àæ±À¹Û «eÉÃvÀgÀÄ ¸Á»wUÀ¼ÁzÀ UÉÆ gÀÄ ZÀ£Àß§¸À¥Àà, ¨sÁµÀåA ¸Áé«Ä, ¥ÉÆæ n « ªÉAPÀmÁZÀ®±Á¹Ûç
CªÀjUÉ ®©ü¹zÉ.
zÉÃªÀgÁd CgÀ¸ÀÄ ¥Àæ±À¹Û 2022

★★ 2022-23£ÉÃ ¸Á°£À zÉÃªÀgÁd CgÀ¸ÀÄ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ qÁ. CtÚAiÀÄå PÀÄ¯Á¯ï CªÀjUÉ ®©ü¹zÉ.
ªÀÄºÀ¶ð ªÁ°äÃQ ¥Àæ±À¹Û 2021

★★ 2021£ÉÃ ¸Á°£À ªÁ°äÃQ gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û «eÉÃvÀgÀÄ C©ü£ÀªÀ ZÀPÀæªÀðw £Àl QZÀÑ ¸ÀÄ¢Ã¥ï CªÀjUÉ ®©ü¹zÉ.
¦ü®ä ¥ÀzÀPÀ 2022

★★ 2022gÀ°è ¦ü®ä ¥ÀzÀPÀªÀÅ ªÀÄAiÀiÁð£Á «AiÀiÁeÉÆÃ¸ÁÌ, eÉÃªÀiïì ªÉÄÃ£Áqïð, dÆ£ï ºÀÄ, ºÀÆåUÉÆÃ qÀÄ«Ä¤¯ï-
PÉÆÃ¦£ï gÀªÀjUÉ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ®©ü¹zÉ.
¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ:
★★ 73£ÉÃ UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀzÀ CAUÀªÁV 2022£ÉÃ ¸Á°£À ¥ÀzÀä ¥ÀÄgÀ¸ÁÌgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¥ÀæPÀn¹zÉ.
H
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ LªÀgÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ MlÄÖ 128 ¸ÁzsÀPÀjUÉ 2022£ÉÃ ¸Á°£À ¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û M°¢zÉ.
A
★★ MlÄÖ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ -128 CzÀgÀ°è 04 ¥ÀzÀä «¨sÀÆµÀt 17 ¥ÀzÀä ¨sÀÆµÀt 107 ¥ÀzÀä²æÃ
¥ÀzÀä«¨sÀÆμÀt ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌvÀgÀÄ :

p a
ºÉ¸ÀgÀÄ
a
PÉëÃvÀæ
p gÁdå
i n
¥Àæ¨sÁ CvÉæ (ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀ)
g
PÀ¯É ªÀÄºÁgÁµÀÖç
N
gÁzsÉÃ±ÁåªÀiï SÉÃªÀiÁÌ(ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀ) ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±À
d£ÀgÀ¯ï ©¦£ï £ÁUÀjPÀ ¸ÉÃªÉ GvÀÛgÀRAqÀ
gÁªÀvï(ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀ)
PÀ¯Áåt¹AUï(ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀ) ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀºÁgÀ GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±À
¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌvÀ PÀ£ÀßrUÀgÀÄ:

ºÉ¸ÀgÀÄ ¥Àæ±À¹Û PÉëÃvÀæ
qÁ|| ¹zÀÝ°AUÀAiÀÄå(ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀ) ¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
¸ÀÄ§âtÚ CAiÀÄå¥Àà£ï ¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û PÀÈ¶
JZï.Dgï PÉÃ±ÀªÀªÀÄÆwð ¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û UÀªÀÄPÀ PÀ¯É
C§ÄÝ¯ï SÁzÀgï £ÁqÀPÀnÖ£ï ¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û PÀÈ¶ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ
CªÉÄÊ ªÀÄºÁ°AUÀ £ÁAiÀiïÌ, ¥ÀzÀä ¥Àæ±À¹Û «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À
ªÀiÁå£ï §ÆPÀgï ¥Àæ±À¹Û:

★★ 2022gÀ ¸Á°£À §ÆPÀgï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ²æÃ®APÁzÀ ¯ÉÃRPÀ ±ÉºÀ£ï PÀgÀÄtw®PÀUÉ ‘¢ ¸ÉªÉ£ï ªÀÄÆ£ïì D¥sï ªÀiÁ°
C¯ÉäÃqÁ’ PÁzÀA§jUÉ ®©ü¹zÉ.
ªÀiÁå£ï §ÆPÀgï EAlgï £ÁåµÀ£À¯ï CªÁqïð 2022
★★ 2022gÀ ¸Á°£À ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀgÀÄ VÃvÁAd° ²æÃ §gÉzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄÃjPÁzÀ C£ÀÄªÁzÀQ qÉÊ¹ gÁPïªÉ¯ï CªÀgÀÄ
C£ÀÄªÁ¢¹zÀ ‘‘Tomb Of Sand” ¥ÀÄ¸ÀÛPÀPÁÌV 2022gÀ ªÀiÁå£ï §ÆPÀgï EAlgï £ÁåµÀ£À¯ï CªÁqïð
zÉÆgÀQzÉ.
2022gÀ ¸Á°£À gÁfÃªÀ UÁA¢ü SÉÃ¯ï gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀgÀÄ:-

ºÉ¸ÀgÀÄ Dl
¤ÃgÀeï ZÉÆÃ¥Áæ CxÉènPïì
gÀ« PÀÄªÀiÁgï PÀÄ¹Û
¯ÉÆ«è£Á ¨ÉÆUÉÆðºÉÊ£ï ¨ÁQìAUï
²æÃeÉÃ±ï ¦.Dgï ºÁQ
CªÀ¤ ¯ÉÃR£À ¥ÁågÁ ±ÀÆnAUï
¸ÀÄ«Ävï DAn¯ï ¥ÁågÁ CxÉènPïì
¥ÀæªÉÆÃzï ¨sÀUÀvï ¥ÁågÁ ¨ÁåräAl£ï
PÀÈμÀÚ £ÀUÀgÀ ¥ÁågÁ ¨ÁåräAl£ï
ªÀÄ¤Ã±ï £ÀªÁð¯ï
«ÄxÁ° gÁeï
¥ÁågÁ ±ÀÆnAUï
QæPÉmï
A H
¸ÀÄ¤¯ï bÉnæ
p a
¥sÀÅmÁâ¯ï
a p
ªÀÄ£ï¦æÃvï ¹AUï ºÁQ
gÀtf mÉÆæÃ¦:
i n g
N
★★ gÀtf mÉÆæÃ¦AiÀÄÄ QæPÉmï DlPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ. 2021-22gÀ gÀtf mÉÆæÃ¦AiÀÄÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À gÁdåªÀÅ UÉzÀÄÝ
PÉÆArzÉ.
±ÁAw ¸ÀégÀÆ¥ï ¨sÀmÁßPÀgï ¥Àæ±À¹Û 2021 «eÉÃvÀgÀÄ
«eÉÃvÀgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
1. qÁ. C«Ävï ¹AUï 2. qÁ CgÀÄuï PÀÄªÀiÁgï ±ÀÄPÁè fÃªÀ «eÁÕ£À
1. PÁ¤µÀÌ ©¸Áé¸ï 2. qÁ n. UÉÆÃ«AzÀ gÁdÄ gÀ¸ÁAiÀÄ£À «eÁÕ£À
1. qÁ. ©£ÁAiÀiï PÀÄªÀiÁgï ¸ÉÊQAiÀiÁ ¨sÀÆ«Ä, ªÁAiÀÄÄªÀÄAqÀ®, ¸ÁUÀgÀ, UÀæºÀUÀ¼À «eÁÕ£À
1. qÁ. ¢. ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÀzsÁåAiÀÄ JAf¤AiÀÄjAUï «¨sÁUÀ
1. qÁ. C¤Ã±ï WÉÆÃµï 2. qÁ. ¸ÁPÉÃvï ¸ËgÀ¨sï UÀtÂvÀ «eÁÕ£À
1. qÁ. dªÀiÁ£ï ¥À¤ßAiÀiÁªÀÄPÀ¯ï 2. qÁ. gÉÆÃ»vï ²æÃªÁvÀìªÀ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ «eÁÕ£À
1. qÁ. PÀ£ÁPï ¸ÁºÀ ¨sËvÀ «eÁÕ£À
d£ÉÃªÀj wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

★★ ºÉÆ¸À¥ÉÃmÉAiÀÄ°è «±Àé «SÁåvÀ ºÀA¦ ºÁUÀÆ PÀªÀÄ¯Á¥ÀÅgÀ £ÀqÀÄªÉ EgÀÄªÀ Cl¯ï ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä
gÀhiÁ¯ÁfPÀ¯ï GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ ªÀÄÈUÁ®AiÀÄPÉÌ zÉÊvÁåPÁgÀzÀ JgÀqÀÄ ¤gÁ£ÉUÀ¼À DUÀªÀÄªÁUÀ°zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀ ¥ÉUÁ¸À¸ï RjÃ¢¹zÉ JAzÀÄ £ÀÆåAiÀiÁPïð mÉÊªÀiïì ªÀgÀ¢ ¤ÃrzÉ E¸ÉæÃ¯ï¤AzÀ ¥ÉUÁ¹¸ï ¨ÉºÀÄUÁjPÉ
PÀÄvÀAvÁæA±ÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ RjÃ¢¹zÉ JA§ zÀ £ÀÆåAiÀiÁPïð mÉÊªÀiïì ªÀgÀ¢AiÀÄÄ ¨sÁj ¸ÀAZÀ®£ÀPÉÌ PÁgÀtªÁVzÉ
★★ AiÀiÁzÀVj ¸ÀÄgÀ¥ÀÅgï vÁ®ÆQ£À ¨ÉÆÃ£Á¯ï PÉgÉ ¥ÀQëzsÁªÀÄ gÁdåzÀ°èAiÉÄÃ zÉÆqÀØ ¥ÀQëzsÁªÀÄªÁVzÀÝgÀÄ ¥ÀæªÁ¹
¸ÁÜ£ÀPÉÌ gÀÆ¥ÀUÉÆAr®è zÉÃ±À «zÉÃ±ÀUÀ½AzÀ ¸Á«gÁgÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ««zsÀ §UÉAiÀÄ ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛUÀ¼ÁV
¥ÀQëUÀ¼ÀÄ DUÀ«Ä¸ÀÄvÀÛªÉ EªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀµÀð¢AzÀ ªÀµÀðPÉÌ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¸ÀvÀå £ÁzÉÃ¼À «±Àé £ÀA§gï 1 ¹EM mÁ¥ï 10gÀ°è ªÀÄÆªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄÆ®zÀªÀgÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
¸ÀÄAzÀgï ¦ZÉÊUÉ 5£ÉÃ ¸ÁÜ£À CqÉÆÃ§£ï ¹EM ±ÁAvÀ£ÀÄ £ÁgÀAiÀÄtUÉ 6£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À
★★ £ÁUÀjPÀ ¸ÉßÃ» ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ
★★ UÁæªÀÄ N£ï: UÁæªÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è J¯Áè £ÁUÀjPÀ PÉæÃA¢ævÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À JPÀUÀ ªÁQë £ÉÃgÀ«£À PÉÃAzÀæ
★★ d£À ¸ÀàAzÀ£À: KQÃPÀævÀ ¸ÁªÀðd£ÀPÀ PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉ ¤ªÁgÀuÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ
★★ ªÀÄÄA¨ÉÊ PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß QvÀÆÛgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
★★ gÁdåzÀ°è ¸Áé«ÄvÀé AiÉÆÃd£ÉCr UÁæ«ÄÃt ªÀ¸Àw ºÀPÀÄÌ zÁR¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀÈ¶ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÀPÀÄÌ zÁR¯ÉUÀ¼ÀÄ
£ÀUÀgÀ D¹ÛAiÀÄ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÜ¥Àr¸À®Ä SÁ¸ÀV Jf¹ìUÀ½AzÀ qÉÆæÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊªÀiÁ¤PÀ ¸À«ÄÃPÉë £ÀqÉ¸À®Ä
wÃªÀiÁð¤¸À¯ÁVzÉ
★★ mÉÆÃAUÀ ¸ÉÆàÃlPÀ »gÉÆÃ²ªÀiÁQÌAvÀ®Æ £ÀÆgÀÄ¥ÀlÄÖ ¥Àæ§® ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ zÉÃ±À mÉÆÃAUÀ EwÛÃZÉUÉ
¸ÉÆàÃlUÉÆAqÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀiÁVzÉ
H
★★ 1949 ¨Á®å «ªÁºÀ ¤UÀæºÀ PÁAiÉÄÝ «ªÁºÀzÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀÞ ªÀAiÀÄ¸Àì£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¹zÀÞ¥Àr¹vÀÄÛ
A
ºÀÄqÀÄVAiÀÄjUÉ 14 ªÀμÀð ºÀÄqÀÄUÀjUÉ 18 ªÀAiÀÄ¸ÀÄì EzÀ£ÀÄß ±ÁgÀzÁ PÁAiÉÄÝ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. 1978
a
ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì 18 ºÀÄqÀÄUÀgÀ ªÀAiÀÄ¸Àì 21 ªÀÄÄ¹èªÀÄgÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¸À¯ÁVvÀÄÛ. ¨Á®å «ªÁºÀ PÁAiÉÄÝ
p
¤μÉÃzsÀ 2006 J®èjUÉ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀAvÉ EzÀ£ÀÄß ¥ÀÅ£Àgï zÀÈrüÃPÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
p
★★ JwÛ£ÀºÉÆ¼É AiÉÆÃd£É K¼ÀÄ f¯ÉèUÀ½UÉ PÉÆÃ¯ÁgÀ, aPÀÌ§¼Áî¥ÀÅgÀ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ,
g a
aPÀÌªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ºÁ¸À£À, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, f¯ÉèUÀ½UÉ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀÄ MzÀV¸ÀÄªÀ ªÀÄºÀvÀézÀ AiÉÆÃd£É 2023 M¼ÀUÉ
i n
CAvÀåUÉÆ½¸À®Ä gÁdå ¸ÀPÁðgÀ GzÉÝÃ²¹zÉ
N
★★ ªÀÄtÂ¥ÀÅgï PÀÄQÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ºÉÆ¸À ¥ÀPÀë ÇÁìA£À PÀÄQÌ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ £ÁAiÀÄPÀ
UÀÄA¥ÉÇAzÀÄ PÀÄQÌ ¦Ã¥À®ì C®AiÀÄ£ïì JA§ ºÉÆ¸À gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹zÉ
★★ ¸ÀPÁðj DqÀ½vÀzÀ°è PÁUÀzÀgÀ»vÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ ªÉÆzÀ® £ÀUÀgÀ zÀÄ¨ÉÊ
★★ 2021 ¸Á°£À ¥Àæw¶×vÀ DAiÀÄð¨sÀmï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀgÀÄ f ¸ÀwÃ±ï gÉrØ
★★ VqÁÝ JA§ £ÀÈvÀåªÀÅ ¥ÀAeÁ¨ï£À°è £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjAiÀÄ°è ²gÀrWÁmï ¸ÀzÀå ¢é¥ÀvÀ gÀ¸ÉÛAiÀiÁVzÉ
★★ 2022 ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ ªÀÄ»¼Á ¥ÀÅmÁâ¯ï lÆ£ÀðªÉÄAmï 20£ÉAiÀÄ DªÀÈwÛAiÀiÁVzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀ D¢vÀå ªÀÄÄA¨ÉÊ £À«
ªÀÄÄA¨ÉÊ ºÁUÀÆ ¥ÀÅuÉAiÀÄ°è ¥ÀAzÀåUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄ°zÀÄÝ ¨sÁgÀvÀ ¸ÉÃj MlÄÖ 12 vÀAqÀUÀ¼ÀÄ
★★ DgÉÆÃUÀå PÀªÀZÀ 108 gÁdåzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÁUÀ¢AzÀ 108 ¸ÀASÉåUÉ vÀÄvÀÄð PÀgÉ ªÀiÁrzÀgÉ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÉÆ¼ÀUÉ
20 ¤«ÄμÀ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 30 ¤«ÄμÀzÉÆ¼ÀUÉ CUÀvÀå EgÀÄªÀ DA§Ä¯É£ïì vÀ®Ä¥ÀÅªÀÅzÀÄ.
★★ ªÀiÁ°£ÀåzÀ PÁgÀtPÁÌV EAqÉÆÃ£ÉÃμÁå gÁdzsÁ¤ §zÀ®Ä ¨ÉÆÃgÀ¤AiÀÄ ¢éÃ¥ÀzÀ £ÀÄ¸ÀAvÁgÁ JAzÀÄ ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVzÉ.
★★ C¨Á AiÉÆÃd£É DgÉÆÃUÀå ¨sÁgÀvÀ ºÉ¯ïÛ CPËAmï DAiÀÄÄμÁä£ï ¨sÁgÀvÀ rfl¯ï «ÄμÀ£ï AiÉÆÃd£É EzÁVzÉ.
★★ C®ºÁ¨Ázï£À°è UÀAUÁ AiÀÄªÀÄÄ£Á ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀ¸Àéw £À¢UÀ¼À ¸ÀAUÀªÀÄ ¸ÀÜ¼À §½ ªÁ¶ðPÀ GvÀìªÀ ªÀiÁWÀ ªÉÄÃ¼À
£ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
★★ ¸ÁgÀy D¥ï µÉÃgÀÄ¥ÉÃmÉ ªÀ»ªÁl£ÀÄß ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÉZÁÑVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖ PÉÆAqÀÄ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ µÉÃgÀÄ¥ÉÃmÉ ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ½ ¸ÉÃ© ¸ÁgÀy D¥ï C£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ.
★★ «±ÀézÀ°èAiÉÄÃ Cw ºÉZÀÄÑ a£Àß §¼ÀPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À §UÉÎ ¨sÁgÀvÀ JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÝgÉ. aÃ£Á ªÉÆzÀ®
¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
★★ ±ÀÄa AiÉÆÃd£É ªÀAiÀÄ¸ÀÌ «zÁåyðUÀ½UÉ ¸Áå¤lj ¥Áåqï MzÀV¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ CgÀtå 2261 ZÀ Q «ÄÃ ºÉZÀÑ¼À DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±À vÉ®AUÁt zÉÃ±ÀzÀ°è MlÄÖ ªÀiÁåAUÉÆæÃ 4992 ZÀÀ Q
«ÄÃ 17 ZÀ Q «ÄÃ ªÀiÁåAUÉÆæÃ ªÁå¦Û ºÉZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸À®Ä ¥ÀæªÀÄÄR 3 gÁdåUÀ¼ÀÄ Nr¸Á ªÀÄºÁgÁµÀÖç PÀ£ÁðlPÀ
★★ «±Àé «SÁåvÀ PÀxÀPÀ £ÁvÀå¥ÀlÄ ©dÄð ªÀÄºÁgÁeï ¤zsÀ£À
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀªgÀ UÉæÃqï PÁ¥ÉÆÃðgÉµÀ£ï ºÁUÀÆ D¦üæPÀ£ï ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð C©üªÀÈ¢Þ ªÉÃ¢PÉAiÀiÁzÀ D¦üæPÁ 50
Q£ÁåzÀ°è «zÀÄåvï ¥Àæ¸ÀgÀt ªÀiÁUÀð C©üªÀÈ¢ÞUÁV dAn C©üªÀÈ¢Þ M¥ÀàAzÀPÉÌ ¸À» ºÁQzÉ
★★ d£ÀªÀj 16 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ ¢£À zÉÃ±ÀzÀ°è £ÉÊdåªÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøw vÀ¼ÀªÀÄlÖ¢AzÀ UÀnÖUÉÆ½¸À®Ä GzÉÝÃμÀ¢AzÀ
d£ÀªÀj 16 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀÄ w½¹zÁÝgÉ
★★ C£Àå GzÉÝÃ±ÀQÌ®è PÀÈ¶ ¨sÀÆ«Ä PÀ£ÁðlPÀ ¨sÀÆ ¸ÀÄzsÁgÀuÉ PÁAiÉÄÝ gÀzÀÄÝ ªÀiÁr ¸ÀPÁðgÀ MAzÀÄ PÀÄlÄA§PÉÌ UÀjμÀ×
216 JPÀÌgÉ ¨sÀÆ«Ä RjÃ¢UÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÉ
★★ «±Àé »A¢ ¢ªÀ¸ï CAUÀªÁV AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ vÀ£Àß «±Àé ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼À ªÉ¨ï ¸ÉÊmï£À°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À §UÉÎ
»A¢ ¨sÁμÉAiÀÄ°è «ªÀgÀuÉ ©vÀÛj¸À®Ä M¦àUÉ
★★ E¸ÉÆæÃ CzsÀåPÀëgÁV ¸ÉÆÃªÀÄ£ÁxÀ E¸ÉÆæÃ ºÀvÀÛ£ÉAiÀÄ CzsÀåPÀëgÀÄ C¢üPÁgÀ ªÀ»¹PÉÆAqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀμÀðzÀªÀgÉUÉ
EªÀgÀ CªÀ¢ü EgÀÄvÀÛzÉ
★★ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀzÀ ±ÀAPÀgÀ ¥ÀæwªÉÄ ¤ªÀiÁðt 108 Cr JvÀÛgÀzÀ°èzÀÄÝ ¥ÀæwªÉÄAiÀÄ£ÀÄß «Ä±Àæ ¯ÉÆÃºÀ
H
§¼À¹ ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÉÃzÁAvÀ ¸ÁgÀªÀ£ÀÄß dUÀwÛUÉ ¸ÁgÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ GzÉÝÃ±À JA§ÄzÀÄ ¸ÀPÁðgÀ
A
ºÉÃ½zÉ PÁAqÁé f¯ÉèAiÀÄ NAPÁgÉÃ±ÀégÀ £ÀªÀÄðzÁ £À¢ wÃgÀzÀ°èzÉ
a
★★ J¯É gÁA¥ÀÅgï UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ d® ¥Àæ±À¹Û vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ CAvÀdð® ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹ d® PÁæAw
p
ªÀiÁrzÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ d® ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÉwzÉ
a p
★★ r¸ÉA§gï 26 «ÃgÀ ¨Á® ¢ªÀ¸À DZÀgÀuÉUÉ PÀgÉ ²RgÀ ºÀvÀÛ£ÉÃ zsÀªÀÄð UÀÄgÀÄ UÉÆÃ«AzÀ ¹AUï CªÀgÀ £Á®égÀÄ
g
«ÃgÀ ¥ÀÅvÀægÀ ¸ÀägÀuÁxÀðPÀ r¸ÉA§gï 26 «ÃgÀ ¨Á® ¢ªÀ¸ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
i n
★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄÄ¹èA ²PÀëQ JAzÉÃ ¥ÀjUÀtÂ¸À®àlÖ ²PÀët vÀdÕ ¹ÛæÃ ªÁ¢ LPÁ£ï ¥sÁwªÀiÁ ¸ÉÃPï EªÀjUÉ
N
UÀÆUÀ¯ï qÀÆqÀ¯ï UËgÀªÀ ¸À°è¹zÉ
★★ ZÀAzÀæ£À°è ¤ÃgÀÄ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°èAiÉÄÃ RavÀ¥Àr¹zÀ aÃ£Á £ËPÉ ZÀAUÀ 5 ¯ÁåAqÀgï
★★ N J£ï f CzsÀåPÀëgÁV C®PÀ vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊ¸ÀVðPÀ C¤® ¤UÀªÀÄ Cw zÉÆqÀØ vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊ¸ÀVðPÀ C¤® gÀ¥sÀÅÛ
PÀA¥À¤ AiÀiÁVgÀÄªÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É CzsÀåPÀë ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¥ÁvÀægÁVzÁÝgÉ
★★ ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À°è J¯ï J£ï f l«Äð£À¯ï PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæxÀªÀÄ J¯ï J£ï f l«Äð£À¯ï ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ J£ï
JA ¦ n ¹AUÀ¥ÀÅgï ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ
★★ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÀ¯Áåt AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtð ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°èAiÉÄÃ PÀÄ½vÀÄ
¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ ªÉÄÊ fAiÉÆÃ D¥ï ®¨sÀå«gÀÄªÀEasy Gov«Ä¤C¦èPÉÃ±À£ïsuvidaqË£ÉÆèÃqï ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀ
ªÀÄÆ®PÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¯Á¨sÀ ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ
★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÀ¤PÁzÀ¼À ¥ÁæzÉÃ²PÀ PÀZÉÃj ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £À°è vÉgÉAiÀÄ®Ä PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ M¦àUÉ ¸ÀÆa¹zÉ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ
12 ¥ÁæzÉÃ² PÀZÉÃjUÀ½zÀÄÝ zÉºÀ° ¥ÀæzsÁ£À PÀZÉÃj EzÉ ¸ÀªÀiÁd WÁvÀÄPÀ ±ÀQÛUÀ¼À ªÀÄoÀ ºÁPÀ®Ä J£ï L J vÀ£Àß
§®ªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¹PÉÆArzÉ
★★ d® fÃªÀ£À «ÄμÀ£ï 2024 gÉÆ¼ÀUÉ ¥Àæw ªÀÄ£ÉUÀÆ £À°è ¤ÃgÀÄ PÉÆqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¤zsÀðj¹zÀÄÝ gÁdåUÀ¼À ¥Á°£À
ºÀtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¸À®Ä «±Àé ¨ÁåAPÀ¤AzÀ £ÉgÀªÀÅ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÀgÀPÁgÀ ªÀÄÄAzÁVzÉ. gÁdåzÀ ¥Á®Ä 45% PÉÃAzÀæzÀ
¥Á®Ä 45 % ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉ 10% DVzÉ.
★★ §Æè §ÄPï ¥ÀæzsÁ¤ ¨sÀzÀævÉ ªÀiÁUÀð¸ÀÆa
★★ gÁdåzÀ¯ÉèÃ ªÉÆzÀ® ¹ J£ï f EAzsÀ£À ZÁ°vÀ SÁ¸ÀV §¸ï ¸ÉÃªÉ avÀæzÀÄUÀðzÀ°è DgÀA¨sÀªÁVAiÀÄ°èzÉ
★★ ºÁQ ªÀiÁAwæPÀ ªÉÄÃdgï eÁ£Àì£ï ºÉ¸Àj£À°è ªÉÄjmï£À°è QæÃqÁ «±Àé«zÁå®AiÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ±ÀAPÀÄ
¸ÁÜ¥À£É £ÉgÀªÉÃj¹zÀgÀÄ
★★ aÃ£Á ªÉÆzÀ® ¨ÁºÁåPÁ±À ¤¯ÁÝt gÉr n AiÀiÁ£À UÀAUÀ ºÉ¸Àj£À F ¤¯ÁÝt ²æÃ UÀUÀ£À AiÀiÁwæUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ
10 ªÀμÀðUÀ¼À PÁ® ¨ÁºÁåPÁ±ÀzÀ°è £É¯É¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆAqÀÄ «£Áå¸ÀUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ.
★★ zÀÄ¨ÉÊ£À°è ¸ÀéAiÀÄA ZÁ°vÀ ºÁgÀÄ CmÁåQì ¸ÉÃªÉ qÉæöÊªÀgï gÀ»vÀ ºÁgÀÄªÀ mÁåQì ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ®
¨ÁjUÉ zÀÄ¨ÉÊ£À°è ®¨sÀåªÁUÀ°ªÉ
¥sÉ§ÄæªÀj wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

★★ D¥ÀgÉÃμÀ£ï UÀAUÁ GPÉæÃ£ï ¤AzÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ KgÀ °¥sïÖ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ £ÀqÉ¹vÀÄ
★★ dUÀwÛ£À Cw ªÀÄÆgÀÄ «Ä°lj ªÉZÀÑ ªÀiÁrzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ CªÉÄjPÀ aÃ£Á ¨sÁgÀvÀ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ fÃªÀ «ªÀiÁ ¤UÀªÀÄzÀ°è ±ÉÃ 20 gÀªÀgÉUÉ «zÉÃ² £ÉÃgÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÀ
wzÀÄÝ¥ÀrUÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ M¦àUÉ ¤ÃrzÉ
★★ aÃ° zÉÃ±ÀªÀÅ vÀ£Àß £ÀÆvÀ£À ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉ zÉÃ±À ¥ÉæÃªÀÄªÀ£ÀÄß «ÄÃj ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÉßÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV
Ej¹PÉÆAqÀÄ ¸ÀA«zsÁ£À gÀÆ¦¸ÀÄwÛzÉ
★★ GPÉæÃ£ï qÉÆ£ÉÃmïì ®UÀÆ£ïì ¨ÉA§°vÀ ¥ÀævÉåÃPÀªÁ¢UÀ¼À ¤AiÀÄAvÀætzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À
★★ GPÉæÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ gÀμÁå ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀÄªÀ £ÁåmÉÆÃ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÉAzÀgÉ EμÉÆÖÃ¤AiÀiÁ ¯ÁyÃAiÀÄ °vÀÄ¤AiÀiÁ
H
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇÃ¯ÁAqï
★★ ¹zÀÝUÀAUÁ ¸Áé«ÄÃf ºÀÄlÆÖgÀÄ ªÀiÁUÀrAiÀÄ vÁ®ÆQ£À «ÃgÁ¥ÀÅgÀzÀ°è 111 Cr ¥ÀæwªÉÄ ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
A
★★ Kgï yAUïì ªÀiÁ¸ÀÖgï D£ÉèöÊ£ï gÁ¦qï lÆ¤ð ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀÄÄªÀ UÁæAqï ªÀiÁ¸ÀÖgï ¥ÀæeÁÕ£ÀAzÀ CªÀgÀÄ «±Àé
a
p
ZÁA¦AiÀÄ£ï PÀ®¸ïð CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÉÆÃ°¹zÀgÀÄ.
p
★★ vÁådåªÀ£ÉßÃ §¼À¹PÉÆAqÀÄ eÉÊ«PÀ ¹J£ïf GvÁà¢¸ÀÄªÀ UÀÄtªÀÄlÖ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ gÀ¸ÀUÉÆ§âgÀ vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÀ
g a
KμÁåzÀ°è Cw zÉÆqÀØ UÉÆ§âgÀ WÀlPÀPÉÌ ¥ÀæzsÁ¤ ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ EzÀÄ EAzsÉÆÃgÀ£À°èzÉ
i n
★★ ¨sÁgÀvÀ AiÀÄÄUÉÃ F ªÀÄzsÀå ¸ÀªÀÄUÀæ DyðPÀ ¥Á®ÄzÁjPÉ M¥ÀàAzÀ £ÀqÉ¢zÀÄÝ EzÀjAzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ a£Áß¨sÀgÀtUÀ½UÉ
N
vÉjUÉ EgÀÄªÀÅ¢®è
★★ ¦JA PÀÈ¶ ¹AZÁ¬Ä 2.0 F AiÉÆÃd£ÉUÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ 60 gÀμÀÄÖ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ 40 gÀμÀÄÖ ºÀt MzÉUÉ¸À°zÉ ¥Àæw
ºÉPÀÖgï d¯ÁAiÀÄ£À G¥ÀZÁgÀPÉÌ 22,000 UÀÄqÀØUÁqÀ ¥ÀæzÉÃ±À G¥ÀZÁgÀPÉÌ ¸Á«gÀ gÉÊvÀjUÉ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
★★ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À PÉA¥ÉÃUËqÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtPÉÌ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¨Áj ªÁAiÀiïì D¥sï ¢ PÀ¸ÀÖªÀÄgï
ªÀiÁ£ÀåvÉ ¹QÌzÉ K¥ÉÇÃlð PË¤ì¯ï EAlgï £Áå¶£À¯ï ªÀ¯ïØð UËgÀªÀ ¤ÃrzÉ.
★★ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¤Ãw WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt GzÉÝÃ±À¢AzÀ ºÀ¹gÀÄ EAzsÀ£À
DzÀåvÉ ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¤Ãw WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrzÀ ºÀ¹gÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï CªÉÆÃ¤AiÀÄA GvÁàzÀ£É
WÀlPÀUÀ½UÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ ¤ÃrzÀªÀÅ.
★★ ¢°è ®AqÀ£ï ªÀÄzsÉå §¸ï lÆgï CqÉéAZÀgï NªÀgï ¯ÁåAqï PÀA¥À¤ MlÄÖ ¥ÀæªÁ¸ÀzÀ ±ÀÄ®Ì 15 ®PÀë gÀÆ
DUÀ°gÀÄªÀÅzÀÄ §¸ï ªÀÄAiÀÄ£Áägï ¨ÁAUÁèzÉÃ±À aÃ£Á PÀgÀV¸ÁÛ£ï ªÀÄÆ®PÀ ¥sÁæ£ïì vÀ®Ä¥ÀÄwÛzÉ. ¥sÁæ£ïì¤AzÀ
EAUÉèArUÉ PÁ®ÄªÉ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ vÀ®Ä¥ÀÄªÀÅzÀÄ.
★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁªÀw ¤UÀªÀÄ C©üªÀÈ¢Ý ¥Àr¸ÀÄªÀ KQÃPÀÈvÀ ¥ÁªÀw ªÀåªÀ¸ÉÜ £ÉÃ¥Á¼ÀªÀÅ C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼Àî°zÉ ¨sÁgÀvÀ
£ÀAvÀgÀ AiÀÄÄ¦LC¼ÀªÀr¹PÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî°gÀÄªÀ ªÉÆzÀ® zÉÃ±À £ÉÃ¥Á¼À.
★★ ªÀÄzsÀå PÀ£ÁðlPÀPÉÌ ¤ÃgÀÄ GtÂ¸ÀÄªÀ ¨sÀzÁæ ªÉÄÃ®ÝAqÉ AiÉÆÃd£É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÉÆÃd£É JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 60 gÀμÀÄÖ ¨sÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
★★ ¥ËæqsÀ ²PÀët ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£É £ÀªÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÁPÀëgÀvÁ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÉÌ PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀ ¸ÀªÀÄäw¹zÉ zÉÃ±ÀzÀ J¯Áè
gÁdåUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è 15 ªÀμÀð ªÀÄvÀÄÛ CzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ªÀAiÀÄ¹ì£À C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜjUÉ ²PÀët
¤ÃqÀÄªÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ EzÁVzÉ ¥ËæqsÀ ²PÀëtzÀ §zÀ®Ä ¸ÀªÀðjUÉ ²PÀët JA§ ¸Á®£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀ
§¼À¸ÀÄwÛzÀÄÝ 2022 jAzÀ 2027 ªÀgÉUÉ F ¸ÁPÀëgÀvÁ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß ºÀ«ÄäPÉÆ¼Àî®Ä AiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ.
★★ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ gÁ« £À¢AiÀÄÄ dUÀwÛ£À°è Cw ªÀiÁ°£ÀåPÀgÀªÁzÀ £À¢ JAzÀÄ CªÉÄjPÀ ªÀÄÆ®zÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÃ½zÉ
★★ 20 gÁµÀÖçUÀ¼À ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ f 20 CzsÀåPÀë ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß EzÉÃ ªÀμÀð r¸ÉA§gï MAzÀjAzÀ ¨sÁgÀvÀ C®APÀj¸À°zÉ.
2023 jAzÀ £ÀªÉA§gï 30 ªÀgÉUÉ C¢üPÁgÀ CªÀ¢ü EgÀ°zÉ.
★★ E¸ÉÆæÃ ¦J¸ïJ¯ï« ¹-52 gÁPÉmï ªÀÄÆ®PÀ ¨sÀÆ ¸ÀAªÉÃPÀët G¥ÀUÀæºÀ FNJ¸ï04 EzÀgÀ ¸ÀtÚ JgÀqÀÄ
G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄgÀQëvÀªÁV PÀPÉëUÉ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ.
★★ zÉÃ²AiÀÄªÁV C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¯ÁVgÀÄªÀ gÉÊ®Ä rQÌ vÀ¦à¸ÀÄªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀ ¨Áj zÀlÖuÉ EgÀÄªÀ zÉºÀ° ªÀÄÄA¨ÉÊ,
zÉºÀ° ºÉÆgÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¸À®Ä ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉÊ¯Éé ¤zsÀðj¹zÉ. EzÀ£ÀÄß PÀªÀZÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
★★ ®qÁPï£À°è ¸ÀÄàlÄPï£À°è DzsÀÄ¤PÀ ¸ÀÄ¸ÀfÓvÀ ¥sÀÅmÁâ¯ï ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ
JvÀÛgÀ ¥sÀÅmÁâ¯ï ªÉÄÊzÁ£ÀªÁVzÉ.
★★ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ¸ÀÆZÀAPÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÜ£À 46 £ÁªÉð zÉÃ±À ªÉÆzÀ¯ï ¸ÁÜ£ï
★★ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀzÀ°ègÀÄªÀ «±ÀézÀ Cw JvÀÛgÀzÀ gÉÊ¯Éé ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄwÛzÉ.
★★ PÀ¸ÀÆÛj ¨Á UÁA¢ü CªÀgÀ fÃªÀ£ÀzÀ ªÀÄÄRå WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¥ÉÇæ §gÀUÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ¥Àà CªÀgÀÄ ¤zÉÃð²¹gÀÄªÀ
vÁ¬Ä PÀ¸ÀÆÛj UÁA¢ü avÀæªÀÅ ¯ÁAZï JAf¯ï CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ avÉÆåÃvÀìªÀ ¸ÀàzsÁð «¨sÁUÀPÉÌ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÉ
★★ UÁæ«ÄÃt ¨sÁUÀzÀ ¸Àé¸ÁAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À ªÀÄ»¼Á GzÀå«ÄUÀ¼À GvÁà¢¸ÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß D£ï ¯ÉÊ£ï£À°è ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ
PÀ°à¸ÀÄªÀ ÀPÀ£ÁðlPÀ gÁdå UÁæ«ÄÃt fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄ GvÉÛÃd£À ¸ÀA¸ÉÜ rfl¯ï ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ CªÉÄeÁ£ï eÉÆvÉ
H
ªÀÄºÀvÀézÀ M¥ÀàAzÀPÉÌ ¸À» ºÁQzÉ
A
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£ÀAiÀiÁ£À ¸ÀÄgÀPÀëvÉUÉ ±ÉæÃAiÀiÁAPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀ 48£ÉÃ ¸ÁÜ£À fV¢zÉ
a
★★ ¨sÀÆ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜ ªÀÄ£ÉÆÃeï ¥ÁAqÉ, ªÁAiÀÄÄ ¸ÉÃ£É ªÀÄÄRå¸ÀÜ «ªÉÃPï gÁªÀiï ZÉÊzÀj, £ËPÁ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ
ªÀÄÄRå¸ÀÜ Dgï ºÀj PÀÄªÀiÁgï
p p
a
★★ ¤Ãw DAiÉÆÃUÀzÀ G¥ÁzsÀåPÀëgÀÄ ¸ÀÄªÀÄ£ï ¨ÉÃj PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄPÀÌ¼À ºÀPÀÄÌ DAiÉÆÃUÀzÀ £ÀÆvÀ£À CzsÀåPÀëgÁV
n g
£ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀ £ÁUÀ£ÀUËqÀ
i
★★ ¤Ãw DAiÉÆÃUÀzÀ ¹EN ¥ÀgÀªÉÄÃ±ÀégÀ CAiÀÄågï DV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ.
N
★★ L¹JADgï £ÀÆvÀ£À ªÀÄºÁ¤zÉÃð±ÀPÀgÁV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀªÀgÀÄ gÁdÄ §ºÀ¯ï
★★ «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁV ªÀÄgÀÄ£ÉÃªÀÄPÀ mÉqÉÆæÃð¸ï CzÁ£ÉÆÃªÀiï
★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï CzsÀåPÀëgÁV gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï CzsÀåPÀëgÁV ªÀÄ°èPÁdÄð£À RUÉð
★★ AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£ÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¥ÉÊ¯Émï DV C©ü¯Á±ï ¨Ágï
★★ £ÀÆvÀ£À ¸ÉÃªÉ CzsÀåPÀëgÁV ªÀiÁzsÀÄj ¥ÀÅj §ÄZï
★★ «±ÀéZÉ¸ï ¥sÉqÀgÉÃ±À£ï DzsÀåPÀëgÁV «±Àé£Áxï D£ÀAzï £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ L N ¹ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¤zÉÃð±ÀPÀ DV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀªÀgÀÄ ±ÀÄPÀè «Ä¹Ûæ
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¯ÉÆÃPÉÆÃ¥À AiÀÄÄQÛAiÀiÁV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÀªÀgÀÄ PÉ JªÀiï ¥sÀtÂAzÀgï
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄRå DyðPÀ ¸À®ºÉUÁgÀgÁV £ÁUÉÃ±ÀégÀ£ï £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ ¸ÀÄ¦æÃAPÉÆÃlð 50£ÉÃAiÀÄ ªÀÄÄRå £ÁåAiÀÄªÀÄÆwðAiÀiÁV r ªÉÊ ZÀAzÀæZÀÆqÀ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ JLJ© ¨ÁåAQ£À G¥ÁzsÀåPÀëgÁV Hfðvï ¥ÀmÉÃ¯ï
★★ ®vÁ ªÀÄAUÉÃ±Àégï:
★★ ®vÁ ªÀÄAUÉÃ±Àégï 1929 ¸É¥ÉÖA§gï 28 gÀAzÀÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À EAzÉÆÃgÀ£À°è d¤¹zÀgÀÄ. d£Àä £ÁªÀÄ ºÉÃªÀiÁ
JAzÀÄ EqÀ¯ÁVvÀÄÛ £ÀAvÀgÀ vÀAzÉ £ÁlPÀ ¨sÁªÀ §AzsÀ£ÀzÀ°è ®vÁ ¥ÁvÀæ ¤ªÀðºÀuÉ £ÀAvÀgÀ ®vÁ JAzÀÄ
£ÁªÀÄPÀgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. LzÀ£ÉAiÀÄ ªÀAiÀÄ¹ì£À°è vÀAzÉAiÀÄ ¸ÀAVÃvÀ £ÁlPÀzÀ°è £ÀnAiÀiÁV ªÀÈwÛ ¥ÁægÀA¨sÀ ªÀÄgÁp
avÀæzÀ°è ªÉÆzÀ® VÃvÉ ºÁrzÀgÀÄ
★★ ©æn¤£ï gÁtÂ gÁdPÀÄªÀiÁj PÉ«Ä¯Á DUÀ°zÁÝgÉ
★★ eÉÊ¥ÀÅgÀzÀ°è «±ÀézÀ°èAiÉÄÃ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ Cw zÉÆqÀØ QæPÉmï QæÃqÁAUÀt ¤ªÀiÁðtªÁVzÉ.
★★ ªÁVgï ¸À¨ï ªÀiÁåj£ï ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ zÀ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀÄdUÁA qÁUï ¹¥ï ¥Áæ£ïì EzÀ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ
★★ 2023 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¹jzsÁ£ÀåUÀ¼À ªÀμÀðªÁVzÉ.
★★ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ¥ÀnÖUÉ ¨ÉÃ®ÆgÀÄ, ºÀ¼ÉÃ©ÃqÀÄ, ¸ÉÆÃªÀÄ£ÁxÀ¥ÀÅgÀ, ºÉÆAiÀÄì¼À, zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖ gÀªÁ£É
ªÀiÁZïð wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

★★ fJ¸ïn PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀÅ 2£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è ªÉÆzÀ®Ä ¥ÁæAiÉÆÃUÀPÀ ¸ÀgÀPÁgÀ ªÀÄºÀvÀézÀ ºÉeÉÓ ºÀ¹gÀÄ §eÉmï ¹zÀÞªÁUÀÄwÛzÉ ºÀ¹gÀÄ §eÉmïUÉ
¥ÀævÉåÃPÀ ºÀtªÀ£ÉßÃ «ÄÃ¸À°qÀ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è ««zsÀ E¯ÁSÉUÀ¼À°è DAiÀiÁ C£ÀÄzÁ£ÀzÀ°è ºÀ¹gÀÄ ºÀtPÉÌ ºÀt
«ÄÃ¸À°qÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¸ÀPÁðgÀzÀ J¯Áè ºÀÄzÉÝUÀ¼À £ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ°è vÀÈwÃAiÀÄ °AUÀPÉÌ J¯Áè ªÀUÀðzÀ°è «ÄÃ¸À¯Áw 1 % Ej¸À¯ÁVzÉ
★★ ZÀ½UÁ® ¥ÁågÁ M®A¦Pïì gÀμÁå ¨ÉÃ¯ÁgÀ¸ï ¤µÉÃzÀ ªÀiÁrzÉ.PÁgÀªÁgÀzÀ°è gÁdå ªÉÆzÀ® d® ¸ÁjUÉ ªÀÄvÀÄÛ
«ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÁÜ¦¸À®Ä ¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ
★★ ¨Á®å «ªÁºÀ ºÁUÀÆ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ±Á¯É ©qÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è C¥Ë¶ÖPÀvÉ ¤ªÁj¸ÀÄªÀ ¸ÀÆàwð
AiÉÆÃd£É gÁeÁåzÀåAvÀ eÁjUÉUÉÆ½¹zÉ.
★★ 2022-23 ªÀμÀðªÀ£ÀÄß fÃªÀ£ÉÆÃ¥ÁAiÀÄ ªÀμÀð JAzÀÄ DZÀgÀuÉ WÉÆÃ¶¹zÉ
A H
p a
★★ PÀÈ¶ AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀt GvÉÛÃd£ÀvÉ ±ÀQÛ AiÉÆÃd£É WÉÆÃ¶¹zÉ
p
★★ ºÁ®Ä GvÁàzÀPÀjUÁV ²gÀ ¸ÀªÀÄÈ¢Þ ¸ÀºÀPÁj ¨ÁåAPï ¸ÁÜ¦¹ ºÀtPÁ¸ÀÄ £ÉÃgÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.
g a
★★ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÁV GavÀ PÉÆÃaAUïUÁV ªÀÄÄRåªÀÄAwæ «zÁåyð ªÀiÁUÀðzÀ²ð¤ gÀÆ¦¸À¯ÁVzÉ
i n
★★ D¸Ààø±ÀåvÉ ¤ªÁgÀuÉUÉ «£ÀAiÀiï ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå AiÉÆÃd£É eÁjUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ
N
★★ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðzÀ PË±À®å vÀgÀ¨ÉÃwUÉ CªÀÄÈvÀ ªÀÄÄ£ÀßqÉ AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁVzÉ
★★ PÀgÁªÀ½AiÀÄ d®ªÀÄÆ® PÀ®Ä¶vÀUÉÆ½¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¥Áè¹ÖPï ªÀiÁ°£Àå vÀqÉUÀnÖUÉ «±Àé ¨ÁåAPï £ÉgÀ«¤AzÀ §Æè
¥Áè¹ÖPï ¤ªÀðºÀuÁ AiÉÆÃd£É eÁjUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ
★★ Cl¯ï ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß AiÀÄ®AºÀPÀ §½ eÁgÀPÀ §Ar PÁªÀ® ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 350 JPÀgÉ
¸ÀPÁðj d«ÄÃ¤£À°èC©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
★★ ¥ÉÇÃµÀt C©üAiÀiÁ£À C¥Ë¶ÖPÀ UÀ¨sÀðzsÁgÉ JAzÀ »rzÀÄ ²±ÀÄ vÁAiÀÄA¢gÀ ¸Á«gÀ ¢£ÀUÀ¼À PÁ® GvÀÛªÀÄ ¥Ë¶ÖPÀ
DºÁgÀ ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ DgÉÆÃUÀåªÀ£ÁßVj¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ F C©üªÀiÁ£À eÁjUÉUÉÆ½¹zÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀézÉÃ² vÀgÀ¨ÉÃw «ªÀiÁ£À ºÀA¸À AiÀÄ±À¹é ºÁgÁlªÀiÁrzÉ
★★ ²æÃ®APÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±À £ËPÀ¥ÀqÉUÀ¼À dAn ¸ÀªÀiÁgÁ¨sÁå¸À DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ «±ÁR¥ÀlÖtA wÃgÀzÀ°è
dgÀVvÀÄ dAnvÁ°«ÄUÉ ¹£ï¯ÉPÀì JAzÀÄ ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVzÉ
★★ gÁdåzÀ°è E§âjUÉ £Áj ±ÀQÛ ¥Àæ±À¹Û ¤ªÀÈw gÉÊ ±ÉÆÃ¨sÁ UÀ¹Û PÉÃAzÀæ ªÀÄ»¼Á ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ¯Áåt E¯ÁSÉ
2021 ¸Á°£À ¥Àæ±À¹ÛAiÀiÁVzÉ
★★ C®à¸ÀASÁåvzÀÀ ªÀUÀðzÀ «zÁåyðUÀ½UÉ CjªÀÅ AiÉÆÃd£É Cr ¤ÃqÀÄªÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸Á® AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁ¥ÁðqÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀzÀÄ
★★ ¸Áämïð ¥sÉÇÃ£ï EAl£Éðmï ¸ÀA¥ÀPÀð E®èzÉ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV rfl¯ï ºÀt ªÀUÁðªÀuÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀ Då¥ï
MAzÀ£ÀÄß Dgï©L ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ AiÀÄÄ J£ï L 123 ¥É Då¥ï£À ºÉ¸ÀgÁVzÉ
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ F ªÀμÀð ¢éwÃAiÀÄ PÉÆgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß 3.5 ªÀgÉUÉ ºÉaÑ¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃrzÉ
★★ K¥ÉÇÃðmïð£À°è ²RgÀ PÀÈ¥Á£À MåAiÀÄ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ
★★ ¥ÉÇÃ¯ÁåAqï£À PÀgÉÆÃ°£Á 2021gÀ «±Àé ¸ÀÄAzÀjAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ CAqÀªÀiÁ£ï ¤PÉÆÃ¨Ágï ¢éÃ¥ÀPÉÌ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ D¸Á¤ ºÉ¸Àj£À ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ C¥Àà½¹vÀÄ
★★ ¸ÀévÀAvÀæ ºÉÆÃgÁlUÁgÀ ¨sÀUÀvï ¹AUï CªÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀðPÀªÁV ¥ÀAeÁ©£À°è ¨sÀæμÁÖZÁgÀ vÀqÉ ¸ÀºÁAiÀÄªÁtÂ
¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ ©ºÁgÀzÀ°è ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄwÛgÀÄªÀ «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ zÉÃUÀÄ® «gÁmï gÁªÀiÁAiÀÄt ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdzsÁ¤ £ÀªÀzÉºÀ°ªÀÅ «±ÀézÀ J®è gÁdzsÁ¤UÀ¼À°è CvÀåAvÀ ªÁAiÀÄÄªÀå ªÀiÁ°£ÀåªÁVgÀÄªÀ
gÁdzsÁ¤AiÀiÁVzÉ ¸ÀvÀvÀ £Á®ÄÌ ªÀμÀðUÀ½AzÀ EzÉ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ gÁdåzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ gÁ§mïð ²PÀëPÀ¤AzÀ ¥ÁoÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ªÀÄ¯ÉèÃ±ÀégÀA ¥ËæqsÀ±Á¯ÉAiÀÄ°è ¨sÉÆÃ¢¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ UÁæºÀPÀgÀ ¸ÉÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ CvÁåzsÀÄ¤PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À §¼ÀPÉUÁV PÉA¥ÉÃUËqÀ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtPÉÌ 2022
¸Á°£À «£ïì EArAiÀiÁ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ ®©ü¹zÉ
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ¥Àæ±À¹ÛUÉ DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ J¯É gÁA¥ÀÅgï UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw
«±Àé ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼À vÁvÁÌ°PÀ ¥ÀnÖUÉ ¯ÉÃ¥ÁQë zÉÃªÁ®AiÀÄ ¯ÉÃ¥ÁQë zÉÃªÁ®AiÀÄ 16£ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è
«dAiÀÄ£ÀUÀgÀ ¸ÁªÀiÁædåªÀÅ D½éPÉAiÀÄ°è ¤ªÀiÁðtUÉÆArzÉ
★★ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ°è 70PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ UÁæªÀÄUÀ¼À°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀºÀd ªÀÄgÀ ¨ÉÃgÀÄ ¸ÉÃvÀÄªÉUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ
«±Àé ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtzÀ vÁvÁÌ°PÀ ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ
K¦æ¯ï wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

A H
p a
★★ K£ï ¹ J¸ï ¹ CzsÀåPÀëgÁV «dAiÀÄ ¸ÀA¥Áè CªÀgÀÄ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁgÉ.
a p
★★ ¸ÀaªÀ «dAiÀÄ ¸ÀA¥Áè CªÀgÀÄ ¥Àj²μÀÖ eÁwUÀ¼À gÁ¶ÖæÃAiÀÄ DAiÉÆÃUÀzÀ CzsÀåPÀëgÁV JgÀqÀ£ÉÃ ¨Áj DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ.
n g
★★ ¥sÁæ£ïì zÉÃ±ÀzÀ CzsÀåPÀëgÁV ªÀiÁåPÉÆæÃ£ï CªÀgÀÄ ¥ÀÄ£Àgï £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
i
★★ gÀPÀëuÁ ªÉZÀÑ «±ÀézÀ°è ¨sÁgÀvÀ 3£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹zÉ. ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À CªÉÄjPÀ JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£À aÃ£Á £ÀAvÀgÀzÀ
N
¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹zÉ.
★★ UÁ£À PÉÆÃV¯É ®vÁ ªÀÄAUÉÃ±ÀÌgï CªÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀð ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® ®vÁ ¢Ã£Á£ÁxÀ ªÀÄAUÉÃ±ÀÌgï
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ
★★ 86£ÉÃ CT® ¨sÁgÀvÀ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀªÀÅ 23 jAzÀ 22 gÀªÀgÉUÉ ªÀÄÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À PÁ® ºÁªÉÃjAiÀÄ°è
£ÀqÉ¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß zÉÆqÀØgÀAUÉÃ£ÀUËqÀ CªÀgÀÄ ªÀ»¹PÉÆArzÀÝgÀÄ
★★ ¥Àæw ªÀμÀð K¦æ¯ï 22gÀAzÀÄ eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ¨sÀÆ ¢£ÁZÀgÀuÉ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ªÀμÀðªÀÇ dUÀwÛ£À C£ÉÃPÀ
gÁµÀÖçUÀ¼À°è ¢£ÁZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
★★ zÉÆæÃuÁZÁAiÀÄð ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀ 2022 AiÉÆÃVÃ±ï ªÀiÁ¼À«ÃAiÀÄ
★★ ¸ÉÃªÁ ¹AzsÀÄUÉ PÉÃAzÀæzÀ ¥Àæ±À¹Û : ¸ÁªÀðd¤PÀ DqÀ½vÀPÁÌV PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÀÆqÀ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀiÁ£ÀªÀ
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À«®èzÉ DgÀA¨sÀ¢AzÀ CAvÀåzÀªÀgÉUÉ ¸ÀÄUÀªÀÄ ¸ÉÃªÉ MzÀV¸ÀÄ«PÉ «¨sÁUÀzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ ¸ÉÃªÁ
¹AzsÀÄ ¥ÉÇÃlð¯ï ¥Àæ±À¹ÛUÉ ¨sÁd£ÀªÁVzÉ
★★ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¥ÀjμÀvÀÄÛ J¦æ¯ï 24 gÀAzÀÄ PÀ£ÀßrUÀgÀ PÀtätÂ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÄÃgÀÄ £Àl qÁ. gÁdPÀÄªÀiÁgï CªÀgÀÄ
d£Àä ¢£ÀzÀAzÀÄ PÀ£ÀßqÀ C©üªÀiÁ£ÀzÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À®Ä wÃªÀiÁð¤¸À¯ÁVzÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀ CdAiÀiï PÀÄªÀiÁgï ¸ÀÄzsÀ CªÀgÀ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ
¸À®ºÉUÁgÀgÉAzÀÄ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrzÁÝgÉ
★★ ªÀiÁ»w DAiÀÄÄPÀÛgÁV ªÀÄÆªÀgÀ £ÉÃªÀÄPÀ: PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀiÁ»w DAiÉÆÃUÀPÉÌ ªÀÄÆªÀgÀÄ DAiÀÄÄPÀÛgÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ
ªÀiÁr gÁdå¥Á® xÁªÀgÀ ZÀAzÀ UÉÃ¯ÉÆíÃmï DzÉÃ±À ºÉÆgÀr¹zÁÝgÉ. JZï ¹ ¸ÀvÀå£À (ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ J¸ï
© ¨ÉÆªÀÄä£ÀºÀ½î (¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ gÀ«ÃAzÀæ UÀÄgÀÄ£ÁxÀ qÁPÀ¥Áà(UÀÄ®âUÀð) «¨sÁUÀzÀ ªÀiÁ»w DAiÀÄÄPÀÛgÀ£ÀÄß
£ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ LzÀÄ ¨Áj M®A¦Pï ZÁA¦AiÀÄ£ï dªÉÄÊPÁzÀ J¯É£ï xÁªÀÄì£ï ºÉgÉ£ï ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ 100 «ÄÃ MlzÀ°è F
ªÀμÀðzÀ zÁR¯É §gÉ¢zÁÝgÉ
★★ ¨sÀÆ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ £ÁåAiÀiÁAUÀ «¨sÁUÀzÀ ªÉÆzÀ® PÀ£ÀßrUÀ © UÉÃrAiÀÄgï ¥Àæ¨sÀÄ: ªÀÄuÉð UÁæªÀÄzÀ PÁqÀÄºÉÆ¼ÀzÀ
¸ÀaÑzÁ£ÀAzÀ ¥Àæ¨sÀÄ CªÀgÀÄ gÀPÀëuÁ E¯ÁSÉ £ÁåAiÀiÁAUÀ «¨sÁUÀzÀ°è ©æ UÉÃqïAiÀÄgï ºÀÄzÉÝ C®APÀj¹zÁÝgÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® §Ä¯Émï gÉÊ®Ä 2027PÉÌ
★★ ªÀÄÄA¨ÉÊ ¢AzÀ CºÀªÀÄzÁ¨Ázï §Ä¯Émï gÉÊ®Ä ¸ÀAZÁgÀ £ÀqÉ¸À°zÉ. ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÀ°è
eÁjUÉÆÃ½¸ÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® §Ä¯Émï gÉÊ®Ä AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ
★★ «zÀÄåvï ¥Àj¸ÀgÀ gÀPÀëuÉ PÀ£ÁðlPÀ 8£ÉÃ ¸ÁÜ£À: ¤Ãw DAiÉÆÃUÀzÀ «zÀÄåvï ¥ÀÇgÉÊPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ gÀPÀëuÉAiÀÄ°è ¥Àæw
gÁdåzÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÉ. PÀ£ÁðlPÀ JAl£ÉÃ ¸ÁÜ£À ®©ü¹zÉ
★★ ªÉÄÃqï E£ï EArAiÀiÁ ¥ÀæxÀªÀÄ «ªÀiÁ£À ºÁgÁl: ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è vÀAiÀiÁgÀzÀ ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀ «ªÀiÁ£À ÇÁìA-
CgÀÄuÁZÀ® ªÀÄzsÉå ¤AiÀÄ«ÄvÀ ¸ÀAZÁgÀ
★★ PÁªÀÄ£ï ªÉ¯ïÛ QæÃqÁPÀÆl 2022gÀ DªÀÈwÛ D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁzÀ «PÉÆÖÃjAiÀiÁzÀ°è £ÀqÉAiÀÄ°zÉ
★★ PÉ¦J¹ì ¸ÀzÀ¸ÀågÀ VÃvÁ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
H
★★ qÁ ªÀÄ£ÉÆÃeï ¹£Áí CªÀgÀÄ PÉÃAzÀæ ¯ÉÆÃPÀ¸ÉÃªÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁV DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
A
★★ ¨ÁºÁåPÁ±À CªÀ±ÉÃμÀUÀ¼À PÁAiÀÄð ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄPÉÌ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è PÉÃAzÀæ:
a
★★ E¸ÉÆæÃ PÁAiÀÄð ªÁå¦ÛAiÀÄ°è£À UÁæºÀPÀgÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁAiÀÄð ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉÆ½¸À®Ä
p p
ºÁUÀÆ C£Àå ¨ÁåºÁPÁ±À £ËPÉUÀ¼À rQÌ¬ÄAzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÁºÁåPÁ±À £ËPÉUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸À®Ä ¸À®ÄªÁV ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è
a
¨ÁåºÁPÁ±À ¥Àj¹ÜwAiÀÄ eÁUÀÈw ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ
n g
★★ PÀÄtÂUÀ¯ï£À°è «±ÀézÀ JvÀÛgÀzÀ ¥ÀAZÀ ªÀÄÄT ºÀ£ÀÄªÀÄ ªÀÄÆwð:
i
N
★★ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯Éè PÀÄtÂUÀ¯ï vÁ®ÆQ£À ©zÀ£ÀUÉgÉAiÀÄ°è «±ÀézÀ Cw JvÀÛgÀzÀ ¥ÀAZÀªÀÄÄT DAd£ÉÃAiÀÄ ªÀÄÆwðAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀæwμÁ×¦¸À¯ÁVzÉ. 141 Cr JvÀÛgÀzÀ F ªÀÄÆwðAiÀÄ£ÀÄß gÁªÀÄ£ÀªÀ«Ä ¢£ÀzÀAzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ §¸ÀªÀgÁd
¨ÉÆªÀiÁä¬Ä CªÀgÀÄ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ ªÀiÁrzÀÝgÀÄ.
★★ «ÄeÉÆÃgÁA dUÀwÛ£À Cw zÉÆqÀØ ZÀZïð ¤ªÀiÁðt: dUÀwÛ£À°è zÉÆqÀØzÁzÀ ZÀZÀð£ÀÄß gÁdåzÀ ¸Àað¥ï f¯ÉèAiÀÄ°è
¤«Äð¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ «ÄeÉÆÃgÁA PÉæöÊ¸ÀÛ ¸ÀA¸ÉÜ JAzÀÄ ºÉÃ½zÉ
★★ LªÀgÀÄ ¸ÁzsÀPÀjUÉ qÁPÀÖgï ¨Á§Ä dUÀfÃªÀ£ï gÁA ¥Àæ±À¹Û : ¥Àj²μÀÖ eÁw ¥Àj²μÀÖ ªÀUÀðzÀªÀjUÉ K½UÉUÁV
««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀªÁV vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀÄ UÀt¤ÃAiÀÄ ¸ÉÃªÉ ¸À°è¹zÀ ¸ÁzsÀPÀjUÉ qÁ ¨Á§Ä
dUÀfÃªÀ£ï gÁA ºÉ¸Àj£À°è ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ¥Àæ±À¹ÛUÉ LªÀgÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. «ÃgÀ¥Àà © ¸ÀªÀtÆgÀÄ, K£ï
r ªÉAPÀªÀÄä, Dgï J PÁAvÀgÁdÄ, zÁ£À¥Àà ¹ ¤¯ÉÆÃUÀ¯ï ªÀÄÄ¤¸Áé«Ä
★★ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è gÀÆ¥ÉPÁqïð ¸ÉÃªÉ :gÀÆ¥ÀgÀ PÁqïð ºÉÆA¢gÀÄªÀªÀgÀÄ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è ¥ÁªÀw ªÉÊªÁlÄ
£ÀqÉ¸À§ºÀÄzÀÄ. ¨sÀÆvÁ£ï ¹AUÁ¥ÀÅgï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ CgÀ¨ï ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°è gÀÆ¥ÉPÁqïð FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀiÁ£ÀåvÉ
EzÉ FUÀ F ¸Á°UÉ £ÉÃ¥Á¼À PÀÆqÀ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ.
★★ ¸ÀPÁ® PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢vÀ PÁ®«ÄwAiÉÆ¼ÀUÉ ¤ÃqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV J¦æ¯ï 2
2012gÀAzÀÄ ¸ÀPÁ® AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ
★★ £ÀgÉÃUÁ PÀÆ° 20 ºÉZÀÑ¼À: ªÀÄºÁvÀä UÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåÃUÀ SÁwæ AiÉÆÃd£É Cr PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀ
PÁ«ÄðPÀgÀ PÀÆ° zÀgÀªÀ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ºÉaÑ¹zÀÄÝ K¦æ¯ï MAzÀjAzÀ eÁjUÉ §gÀ°zÉ. 280 gÀÆ EzÀÝ
PÀÆ°AiÀÄ£ÀÄß 309 gÀÆ UÀ½UÉ ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ.
ªÉÄÃ wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ
★★ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ 39£ÉÃ ªÀÄÄRå PÁAiÀÄðzÀ²ðAiÀiÁV »jAiÀÄ LJJ¸ï C¢üPÁj ªÀA¢vÀ ±ÀªÀÄð CªÀgÀÄ
£ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ gÁdåzÀ°è ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀvÀ UËgÀªÀ gÉÊ®Ä Nr¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ M¦àUÉ: PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ²æÃªÀÄAvÀ
¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀªÀåªÁzÀ LwºÁ¹PÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß d£ÀjUÉ ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ ¥ÀæªÁ¸À gÉÊ®Ä
¨ÁrUÉ ¤ÃqÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀ UËgÀªÀ gÉÊ®Ä AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÉ
★★ PÁå C©ü¯ÁμÀ ¨ÁgÀPÀ CªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÊ£Àå AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á ¥ÉÊ¯Émï DVzÁÝgÉ. EªÀgÀÄ
ªÀÄÆ®vÀ ºÀjAiÀiÁt zÀªÀgÁVzÁÝgÉ.
★★ E£ÉÆáÃ¹¸ï ¹ E M DV ¸À°Ã¯ï ¥sÁgÉÃSï ªÀÄgÀÄ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ PÁéqÀ: ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ ªÉÄÃ 24 gÀAzÀÄ mÉÆÃQAiÉÆÃzÀ°è £ÀqÉAiÀÄ°gÀÄªÀ ªÁqïð ¸ÀAWÀ
¸À¨sÉAiÀÄ°è CªÉÄjPÀ CzsÀåPÀë eÉÆÃ ¨ÉÊqÀ£ï ºÁUÀÆ d¥Á£ï ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæUÀ¼À eÉÆvÉ ¸À¨sÉ ¸ÉÃjzÀAvÉ MlÄÖ 40
UÀAmÉUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ°è 23 PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÁÝgÉ.
★★ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ «zÁåªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéAiÀÄA ZÁ°vÀªÁV C¼ÉAiÀÄÄªÀ «±ÀézÀ Cw JvÀÛgÀzÀ ºÀªÁªÀiÁ£À PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß
ªÀiËAmï JªÀgÉ¸ïÖ£À°è ¸ÁÜ¦¹zÉ JAzÀÄ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄªÁgÀ ªÀgÀ¢ ªÀiÁrzÉ
H
★★ xÁªÀÄ¸ï PÀ¥À£À°è ¨sÁgÀvÀ EwºÁ¸À:
★★ xÉÊ¯ÁåAqï£À°è £ÀqÉzÀ «±Àé vÀAqÀUÀ¼À ZÁA¦AiÀÄ¶¥À JAzÀÄ PÀgÉ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ xÁªÀÄ¸À PÀ¥À lÆ¤ðAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀ
EAqÉÆÃ£ÉÃ¶AiÀiÁ «gÀÄzÀÞ 3-0 CAvÀgÀ¢AzÀ UÉzÀÄÝPÉÆArzÉ
a A
p
★★ ªÀ¯ïØ §ÄPï£À°è zÁR®zÀ aPÀÌ§¼Áî¥ÀÅgÀ DgÉÆÃUÀå ªÉÄÃ¼À: aPÀÌ§¼Áî¥ÀÅgÀzÀ°è DgÀA¨sÀªÁVgÀÄªÀ DgÉÆÃUÀå ªÉÄÃ¼À
p
®AqÀ£ï ªÀ¯ïØ §ÄPï D¥sï gÉPÁqïð ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ zÁR¯É ¤«Äð¹zÉ.
g a
★★ «±Àé PÀÄlÄA§ ªÉÊzÀågÀ ¢£À 19 PÉÌ DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. «±Àé PÀÄlÄA§ ªÉÊzÀågÀ ¢£À DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ
i n
¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀÄlÄA§ ªÉÊzÀågÀ CPÁqÉ«Ä G¥ÁzsÀåPÀë qÁ ªÉÆÃºÀ£ï PÀÄ¨ÉÃAzÀæ w½¹zÀgÀÄ
N
★★ ºÀÄ§â½îAiÀÄ°è Cw zÉÆqÀØ ¨sÀUÀªÀ¢ÎÃvÉ ªÀÄÆå¹AiÀÄA
★★ ºÀÄ§â½îAiÀÄ ¨sÉÊj zÉÃªÀgÀPÉÆ¥ÀàzÀ UÁªÀÄ£ÀUÀnÖ gÀ¸ÉÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ §æºÀäPÀÄªÀiÁj NA ±ÁAw £ÀUÀgÀzÀ°è 5 JPÀgÉ
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¤ªÀiÁðtªÁVgÀÄªÀ §ÈºÀvï ªÀÄÆå¹AiÀÄA EzÁVzÉ
★★ ªÀÄÄRå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ gÁfÃªï PÀÄªÀiÁgï CªÀgÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ ¥ÀÅ®lÖgÀ¥Àæ±À¹Û :zÁ¤²ì¢ÝQ¸À£ÁEPÁìzÀCzÀé£ÀC©¢C«ÄvÀÝªÉÃCªÀjUÉ ®©ü¹zÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¥À±ÀÄUÀ½UÉ CA§Ä¯É£ïì C£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉ ªÀiÁrzÉ
★★ £ÉÃ¥Á½ ¸ÉÃ¥Áð d£ÁAUÀzÀ PÁ«Ä jÃmÁ JA§ÄªÀªÀgÀÄ 26 ¨Áj ªÀiËAmï JªÀgÉ¸ïÖ JgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ Cw
ºÉZÀÄÑ ¨ÁjAiÀÄJªÀgÉµÀÖ JjzÀ ¥ÀªÀðvÀ gÉÆÃ» JA§ zÁR¯É ¤«Äð¹zÁÝgÉ
★★ 86£ÉÃ CT® ¨sÁgÀvÀ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ ¤AiÉÆÃfvÀ CzsÀåPÀëgÁVzÀÝªÀgÀÄ qÁ zÉÆqÀØgÀAUÉÃUËqÀgÀÄ DVzÁÝgÉ
★★ ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ ¸ÀvÁgï ªÀÄÆ®PÀ ¦æAiÀiÁAPÀ ªÉÆÃ»vÉ CªÀgÀÄ PÁAZÀ£ÀUÀAUÁ ²RgÀªÀ£ÉßÃjzÁÝgÉ. 8000
«ÄÃlgïUÀ½VAvÀ ºÉaÑ£À JvÀÛgÀzÀ ²RgÀªÀ£ÀÄß KjzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É JAzÀÄ SÁåw ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
★★ «zÉÃ² ¥ÀæªÁºÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢ §ÄzsÀªÁgÀ qÉ£ÁäPïð£À°è DAiÉÆÃf¸À¯ÁVzÀÝ JgÀqÀ£ÉÃ ¨sÁgÀvÀ £ÁnðPï
±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¥Á¯ÉÆÎArzÀÝgÀÄ. ªÉÆÃ¢AiÉÆA¢UÉ ¸ÀAWÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è £Á®ÄÌ zÉÃ±ÀUÀ¼ÁzÀ qÉ£ÁäPïð, £ÁªÉð,
L¸ÁèåAqï, ¦ü£ï¯ÁåAqï ¥ÀæzsÁ¤UÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¹ ¢é¥ÀQëÃAiÀÄ ZÀZÉð £ÀqÉ¹zÀgÀÄ
★★ «±Àé ¥ÀwæPÁ ¸ÀévÀAvÀæ gÁåAQAUï ¨sÁgÀvÀ ¸ÁÜ£À 150PÉÌ PÀÄ¹vÀªÁVzÉ
★★ rªÉÊ£ï mÉÊqÀì D®âA gÀa¹ ¥Àæw¶×vÀ UÁå«Ä ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ PÀ£ÀßrUÀ jÃQ PÉÃeï CªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÀÄAwæ §¸ÀªÀgÁeï
¨ÉÆªÀiÁä¬Ä ¸À£Áä¤¹zÀgÀÄ.
★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸É«ÄPÀAqÀPÀÖgï WÀlPÀ gÁdåzÀ°è ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ §ÈºÀvï M¥ÀàAzÀ: ªÉÄÊ¸ÀÆj£À PÉÆZÀÑ£ÀºÀ½î PÉÊUÁjPÁ
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸É«ÄPÀAqÀPÀÖgÀ WÀlPÀ ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀAvÉ LJ¸ïJA¹ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÄ ªÀÄÄAzÉ PÉÆÃjPÉ ¤ÃrzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄÆ®zÀ ¯É f §UÀªÀ½î ¸ÉÆÃªÀÄ±ÉÃRgÀ gÁdÄ CªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ G¥À ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁV
C¢üPÁgÀ ¹éÃPÀj¹zÁÝgÉ.
★★ ¤Ãw DAiÉÆÃUÀPÉÌ ºÉÆ¸À G¥ÁzsÀåPÀëgÀÄ: ¤Ãw DAiÉÆÃUÀzÀ G¥ÁzsÀåPÀëgÁV £ÉÃªÀÄPÀgÁVgÀÄªÀ CxÀð±Á¸ÀÛædÕ ¸ÀÄªÀÄ£ï
¨ÉÃj CªÀgÀÄ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÁÝgÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ 29£ÉÃ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁV d£ÀgÀ¯ï ªÀÄ£ÉÆÃeï ¥ÁAqÉ CªÀgÀÄ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀ»¹PÉÆAqÀgÀÄ
dÆ£ï wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ :

★★ ªÀiÁf ¥ÀæzsÁ¤ ¹AeÉÆÃ C¨É CªÀjUÉ d¥Á£ï zÉÃ±ÀzÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¥Àæ±À¹Û ªÀÄgÀÄuÉÆÃvÀÛgÀ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀÄ¦æÃA
DqÀðgï D¥sï ¢ PÉæöÊ¸ÁAxÉªÀÄ C£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. d¥Á¤£À CvÀåAvÀ ¢ÃWÁðªÀ¢ü ¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁVzÀÝgÀÄ.
★★ zÉÃªÀgÀ ¸ÀéAvÀ £ÁqÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ PÉÃgÀ¼ÀªÀ£ÀÄß mÉÊªÀÄì ªÀiÁåVì£ï 2022 gÀ «±ÀézÀ 50£ÉÃ ±ÉæÃμÀ× ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è
¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ £ÀUÀgÀ CºÀªÀÄzÁ¨Ázï C£ÀÄß 2022gÀ
50 ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ
★★ ¹Ì¯ï EArAiÀiÁ «ÄμÀ£ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PË±À®å C©üªÀÈ¢Þ «ÄμÀ£ï C£ÀÄß dÄ¯ÉÊ 15 gÀAzÀÄ
2015 gÀ°è ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ªÀμÀð ¹Ì¯ï EArAiÀiÁ «ÄμÀ£ï 7£ÉÃ ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀ DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
H
★★ GvÀÛgÁRAqÀ gÁdå E J¥sï L Dgï ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß d£ÀjUÉ PÀ¼ÀîvÀ£ÀPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß D£ï ¯ÉÊ£ï
A
ªÀÄÆ®PÀªÀÇ J¥sï Dgï zÁQ¸À®Ä ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ
a
★★ «±Àé AiÀÄÄªÀ PË±À®å ¢£À 2022 C£ÀÄß 2014 gÀ°è AiÀÄÄJ£ï ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉ WÉÆÃμÀuÉ £ÀAvÀgÀ ¥Àæw ªÀμÀð dÄ¯ÉÊ
p
15 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. 2022 yÃªÀiï ¨sÀ«μÀåPÁÌV AiÀÄÄªÀ PË±À®å ¥ÀjªÀwð¸ÀÄªÀÅzÀÄ
a p
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀ®AiÀÄzÀ ¸Á®zÀ ¸ÉÖÃmï ¨ÁåAPï D¥sï EArAiÀiÁ vÀ£Àß ªÁlì¥ï ¨ÁåAQAUï
g
¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀÅzÁV WÉÆÃ¶¹zÉ J¸ï © L UÁæºÀPÀgÀÄ ¸Á®zÁvÀjAzÀ ¨ÁåAQAUï ¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß
i n
¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä ªÁlì¥ï C£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ
N
★★ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ¤Ãw DAiÉÆÃUÀ EArAiÀÄ£ï E£ÉÆßÃªÉÃ±À£ï EAqÉPïì 2021 £À°è ¸ÀvÀvÀ 3£ÉÃ ¨Áj ªÉÆzÀ®
¸ÁÜ£ÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß CPÉÆÖÃ§gï 2019 gÀ°è ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ DªÀÈwÛªÀ£ÀÄß d£ÀªÀj 2021
gÀ°è ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀ E£ÉÆßÃªÉÃ±À£ï EAqÉPïì £Á«Ã£ÀåvÁ ¸ÁªÀiÁ£ÀåUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÁdå
ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÀæ DqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ±ÉæÃtÂPÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ vÉ®AUÁt ºÀjAiÀiÁt ªÀÄºÁgÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ
★★ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ªÀAiÀiÁªÀAzÀ£Á AiÉÆÃd£É dÄ¯ÉÊ 21 2017 gÀAzÀÄ ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 60 ªÀμÀðQÌAvÀ ªÉÄÃ®àlÖ
»jAiÀÄ £ÁUÀjPÀjUÉ MAzÀÄ zÉÆqÀØ ªÀÄlÖzÀ ºÀÆrPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ¹PÀ ¦AZÀtÂ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁZïð 31 2023 «¸ÀÛj¸À¯ÁVzÉ
★★ CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄÄzÀæzÀ°è d¥Á£ï ªÉÄjxÉÊ£ï ¸É¯ïà r¥sÉ£ïì ¥sÉÆÃ¸Àð ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ¥ÀqÉ £ÀqÀÄªÉ PÀqÀ®
¥Á®ÄUÁjPÉ ªÁåAiÀiÁªÀÄ JªÀiï¦JPïì £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ PÉÃAzÀæ «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ qÁ. gÁeÉÃAzÀæ ¹AUï CªÀgÀÄ EwÛÃaUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ eÉÊ«PÀ DzsÀjvÀ
ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß 2022 ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. 2025gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ 150 ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀzÀÄ.
★★ gÉÆÃ»AUÀå §AqÀÄPÉÆÃgÀgÀ UÀÄA¦£À zÁ½AiÀÄ £ÀAvÀgÀ ªÀÄAiÀÄ£Áägï «Ä°lj 2017gÀ°è gÁSÉÃ£ï gÁdåzÀ°è
PÁAiÀÄðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ 7 ®PÀëPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ gÉÆÃ»AUÁåUÀ¼ÀÄ £ÉgÉAiÀÄ ¨ÁAUÁèzÉÃ±ÀPÉÌ ¥À¯ÁAiÀÄ£À
ªÀiÁrzÀgÀÄ ªÀÄAiÀÄ£Áägï ¤AzÀ £ÀgÀªÉÄÃzÀ MqÀA§rPÉAiÀÄ£ÀÄß G®èAX¸À¯ÁVzÉ JAzÀÄ DgÉÆÃ¦ UÁåA©AiÀÄ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ°è ªÀÄÄRzÀªÉÄä ºÀÆrvÀÄÛ
★★ «±Àé CxÉènPï 2022 ZÁA¦AiÀÄ¤ê¥ï AiÀÄÄJ¸ïK CUÀæ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ £ÀAvÀgÀ dªÉÄÊPÁ EwAiÉÆÃ¦AiÀiÁ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÄÝ
¨sÁgÀvÀzÀ ¤ÃgÀeï ZÉÆÃ¥Áæ CªÀjUÉ eÁ°AiÀÄ£ï xÉÆæÃ£À°è ¨É½î ¥ÀzÀPÀ «eÉÃvÀgÁVzÁÝgÉ.
★★ E¸ÉÆæÃzÀ ¦J¸ïJ¯ï« ¹-53 gÁPÉmï ªÀÄÆ®PÀ ¹AUÁ¥ÀÅgÀzÀ 3 ªÁtÂdå §¼ÀPÉAiÀÄ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV
GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. EzÀÄ ¦J¸ïJ¯ï« gÁPÉmï 55£ÉÃ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ
★★ ¸Á®Ä ªÀÄgÀzÀ wªÀÄäPÀÌ CªÀjUÉ ¥Àj¸ÀgÀ gÁAiÀÄ¨sÁj UËgÀªÀ ¤ÃqÀÄªÀ eÉÆvÉUÉ ¸ÀaªÀgÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸ÁÜ£À
PÀ°à¸À¯ÁVzÉ EªÀgÀ d£Àä ¢£ÁZÀgÀuÉ AiÀÄAzÀÄ £ÁåμÀ£À¯ï VæÃ£À CªÁqïð 2022 ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£À
¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ°è ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
★★ vÀA¨ÁPÀÄ ¸ÉÃªÀ£É ¤AiÀÄAvÀætPÁÌV «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜ vÀA¨ÁPÀÄ gÀ»vÀ ¢£À 2022 UÉ ¥Àæ±À¹Û eÁRAðqï DAiÉÄÌ
ªÀiÁrzÉ ªÉÄÃ 31 «±Àé vÀA¨ÁPÀÄ gÀ»vÀ ¢£ÀªÁVzÉ
★★ KμÁå PÀ¥ï ºÁQ ZÁA¦AiÀ²¥Àß°è ¨sÁgÀvÀ vÀAqÀPÉÌ PÀAa£À ¥ÀzÀPÀPÉÌ vÀÈ¦Û ¥ÀnÖvÀÄ
★★ lQð vÀ£Àß ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß lQðAiÉÄÃ JAzÀÄ §zÀ¯Á¬Ä¹PÉÆArzÉ EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ zÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß lQðAiÉÄÃ JA§ÄzÁV
PÀgÉAiÀÄÄªÀAvÉ PÉÆÃj «zÉÃ±ÁAUÀ ¸ÀaªÀ «±Àé¸ÀA¸ÉÜUÉ ¥ÀvÀæ ¤ÃrvÀÄ.
★★ «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ ºÉÆ¸À¥ÉÃmÉAiÀÄ ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï f¯Áè QæÃqÁAUÀtzÀ°è zÉÃ±ÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀzÀ zsÀéd
¸ÀÛA¨sÀ ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ 405 Cr JvÀÛgÀ«zÉ
★★ dÆ£ï 5 «±Àé ¥Àj¸ÀgÀ ¢£À ‘PÉÃªÀ® MAzÉÃ MAzÀÄ ¨sÀÆ«Ä’ EzÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥Àj¸ÀgÀ ¢£À WÉÆÃμÀuÉ ªÁPÀå F
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¹ «±Áé¸ÀªÁV PÁzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV ¥ÀæPÀæwAiÀÄ eÉÆvÉUÉ ¤gÀAvÀgÀ ¸ÀºÀ ¨Á¼ÉéAiÉÆA¢UÉ
¸ÀÄ¹ÜgÀªÁV §zÀÄPÉÆÃ£À «±Àé¸ÀA¸ÉÜ ºÉÃ½vÀÄ
★★ £Áå ¸ÀzÁ²ªÀ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀgÀ¢ eÁjUÉ DUÀæºÀ ¥Àj²μÀÖ eÁw M¼À «ÄÃ¸À¯Áw PÀÄjvÀÄ £ÀÄjvÀ £ÁåAiÀÄªÁ¢ JeÉ
¸ÀzÁ²ªÀ DAiÉÆÃUÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß eÁj ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå ºÀ£ÀÄªÀÄAvÀAiÀÄå PÀgÉ ¤ÃrzÁÝgÉ
H
★★ AiÀÄÄªÀPÀjUÉ GzÀåªÀÄUÀ¼À°è gÉÊvÀjUÉ ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV¸ÀÄªÀ d£À ¸ÀªÀÄxÀð ¥ÉÇÃlð¯ï ªÉÆÃ¢
A
CªÀgÀÄ ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ. F ¥ÉÇÃlð¯ï ªÀÄÆ®PÀ 13 AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ
a
★★ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀÆåAZÀPÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À qÉ£ÁäPïð ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÁÜ£À ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ 177£ÉÃ ¸ÁÜ£À. ¨ÁAUÁèzÉÃ±À
p
178£ÉÃ ¸ÁÜ£À ¨sÁgÀvÀ 180 ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
p
★★ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖ ºÉÆ¸À ¸À«Äw gÀZÀ£É ¸ÀAdAiÀiï PÀÄªÀiÁgÀ £ÉÃvÀævÀézÀ 5 ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸À«Äw gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ UÀÄdgÁvï
g a
ªÀÄºÁgÁµÀÖç UÉÆÃªÁ PÀ£ÁðlPÀ PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À ¥Àæw¤¢üAiÉÆA¢UÉ D¥ÉÃPÀëUÀ¼À
i n
PÀÄjvÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ ZÀZÉð £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ
N
★★ vÉÊªÁ£ï aÃ£ÁzÀ ¨sÁUÀ vÉÊªÁ£ï ¸ÀévÀAvÀæ gÁµÀÖç JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹PÉÆAqÀ°è CzÀgÀ «gÀÄzÀÞ AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁgÀ®Ä
»AdjAiÀÄ¯Áè JAzÀÄ aÃ£ÁzÀ gÀPÀëuÁ ¸ÀaªÀ «¥ÀAUï ºÉÃ½zÀgÀÄ
★★ gÁµÀÖç¥Àw ZÀÄ£ÁªÀuÉ ªÉÄÊ¸ÀÆj£À ¥Á¬ÄAmïì & ªÁ¤ð¸ï £À°è ªÀiÁPÀðgï ¥É£ï vÀåAiÀiÁj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
J¯Áè ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á»AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¨ÉgÀ½UÉ ºÁPÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ DzÀgÉ gÁµÀÖç¥Àw ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ
C½¸À¯ÁUÀzÀ ±Á» §¼À¹ vÀAiÀiÁj¹zÀ ¥É£ï §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¸ÁÖPï ºÉÆÃA EAl£ÁåðμÀ£À¯ï ¦Ã¸ï j¸ÀZïð JA§ ¸ÀA¸ÉÜ ¥ÀæPÀn¹zÀ EwÛÃa£À ªÀgÀ¢AiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀ 2021
d£ÀªÀjAiÀÄ°è 156 CtÄ¨ÁA¨ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ DzÀgÉ 2022 d£ÀªÀjAiÀÄ°è 160 CtÄ¨ÁA¨ï UÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÉ.
★★ dUÀwÛ£À°è C£Àé¸ÀÛæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ 9 zÉÃ±ÀUÀ½ªÉ CªÀÅUÀ¼ÀÄ CªÉÄÃjPÁ gÀμÁå ©æl£ï ¥sÁæ£ïì aÃ£Á ¨sÁgÀvÀ
¥ÁQ¸ÁÛ£À E¸ÉæÃ¯ï ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ
★★ £ËPÁ¥ÀqÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉUÉ ¨sÀÆ¸ÉÃ£É ¸ÉÊ¤PÀ £ÉÃªÀÄPÁwUÁV CVß¥Àxï JA§ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ
¥ÀæPÀn¹zÉ. ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¸ÀA¥ÀÅlzÀ ¨sÀzÀævÁ ¸À«ÄwAiÀÄÄ CVß¥ÀxÀ AiÉÆÃd£ÉUÉ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃrzÉ.
CVß¥Àxï AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è ¸ÉÊ¤PÀjUÉ CVß«Ãgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ 17 1/2 ªÀμÀð¢AzÀ 21
ªÀμÀðzÉÆ¼ÀV£ÀªÀgÀÄ CºÀðgÀÄ. ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ°è EgÀÄªÀgÉUÉ 48 ®PÀë «ªÉÄ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ £Á®ÄÌ ªÀμÀðzÀ £ÀAvÀgÀ
11.71 ®Pïë ¤¢ü ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
★★ gÁdåzÀ £ÀÆvÀ£À ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÁV © J¸ï ¥ÁnÃ¯ï ¥ÀæªÀiÁt ªÀZÀ£À ¹éÃPÀj¹zÁÝgÉ.
★★ ¸ÀÄ¦æÃAPÉÆÃmïð£À ¤ªÀÈvÀÛ £ÁåAiÀÄªÀÄÆwð gÀAd£Á ¥ÀæPÁ±ï zÉÃ¸Á¬Ä CªÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀwæPÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ
ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁVDAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ E£À¹ÖlÆåmï ¥sÁgï ªÀiÁå£ÉÃeÉäAmï qÉªÀ®¥ÉäAmï £ÀqÉ¹zÀ ªÁ¶ðPÀ «±Àé ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ 6
£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß fVzÀÄ 37 gÁåAPÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArzÉ 63 zÉÃ±ÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°è qÉ£ÁäPïð ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ªÀÄvÀÄÛ LwºÁ¹PÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀAZÀj¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À ºÉÆA¢gÀÄªÀ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® SÁ¸ÀV
gÉÊ®Ä ¸ÉÃªÉ ZÁ®£É ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀ UËgÀªÀ AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è F gÉÊ®Ä ¸ÀAZÁgÀ PÉÆAiÀÄªÀÄvÀÆÛgÀÄ
¢AzÀ ²gÀr £ÀqÀÄªÉ ¸ÀAZÁgÀ ªÀiÁrvÀÄ
★★ ¨Éæf¯ï gÀμÁå ¨sÁgÀvÀ aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ zÀQët D¦üæPÁ C£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ©æPïì gÁµÀÖçUÀ¼À 14£ÉÃ ±ÀæAUÀ¸À¨sÉ aÃ£Á
zÉÃ±ÀzÀ ©fAUï £À°è ªÀZÀÄðªÀ®ì ¸À¨sÉ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ
★★ ¸Àgï JA «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå gÉÊ¯Éé l«Äð£À¯ï ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À gÉÊ¯Éé EwºÁ¸ÀPÉÌ ºÉÆ¸À ªÉÄÊ®ÄUÀ°è£À°è ¤AwzÉ ¨sÁgÀvÀzÀ
ªÉÆzÀ® ºÀªÁ¤AiÀÄAwævÀ gÉÊ®Ä ¤¯ÁÝt JAzÀÄ ºÉUÀÎ½PÉUÉ ¥ÁvÀæªÁVzÉ
★★ «zÁéA¸À © J «ªÉÃPï gÉÊ CªÀgÀ£ÀÄß 2022 ¸Á°£À gÁµÀÖçPÀ« UÉÆÃ«AzÀ ¥ÉÊ ¥Àæ±À¹ÛUÉ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ «±Àé¸ÀA¸ÉÜ ¨sÁgÀvÀzÀ PÁAiÀÄA ¥Àæw¤¢üAiÀiÁV gÀÄagÁ PÁA¨ÉÆÃeï DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ eÉÃ¸Áål-24 G¥ÀUÀæºÀªÀ£ÀÄß zÀQët CªÉÄjPÁzÀ ¥sÉæAZï UÀUÀ£À AiÀiÁt¢AzÀ GqÁªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ F
G¥ÀUÀæºÀªÀÅ rnJZï ¸ÉÃªÉ ¤ÃqÀ®Ä mÁmÁ¥ÉèÃ PÀA¥À¤UÉ °Ã¸ï ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ
★★ ¤Ãw DAiÉÆÃUÀzÀ ¹ E N DV ¥ÀgÀªÉÄÃ±ÀégÀ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ DgÉÆÃUÀåPÉÌ ºÁ¤PÀgÀªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ L±ÁgÁ«Ä ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃªÁ vÉjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ Cr
«¢ü¹zÀ ¥ÀjºÁgÀ ¸É¸ï C£ÀÄß 2026 ªÀiÁZïð 31 ªÀgÉUÉ «¸ÀÛgÀuÉ ªÀiÁrzÉ. PÉÃAzÀæ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄªÀÅ
H
C¢ü¸ÀÆZÀ£É ºÉÆgÀr¹zÉ fJ¸ïn ªÀåªÀ¸ÉÜ 2017 dÄ¯ÉÊ gÀAzÀÄ zÉÃ±ÁzÀåAvÀ eÁjUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ
A
★★ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ PÉA¥ÉÃUËqÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Àæ±À¹ÛUÉ ªÀiÁf ªÀÄÄRåªÀÄAwæ
a
J¸ï JA PÀÈμÀÚ E£ÉÆáÃ¹¸ï ¸ÀA¸ÁÜ¥ÀPÀ JA Dgï £ÁgÁAiÀÄtªÀÄÆwð ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁåräAl£ï DlUÁgÀ ¥ÀæPÁ±ï
p
¥ÀqÀÄPÉÆÃuÉ EªÀgÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
p
★★ 2028 M¼ÀUÉ ¨ÁºÁåPÁ±ÀzÀ°è vÀ£Àß ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ËgÀ «zÀÄåvï ¸ÁÜªÀgÀ ¸ÁÜ¦¸À®Ä aÃ£Á AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¹zÉ ªÉÆzÀ®
g a
AiÀÄvÀßzÀ¯ÉèÃ ZÀAzÀæ¤AzÀ ¸ÁåA¥À¯ï C£ÀÄß vÀA¢zÀÄÝ ªÀÄAUÀ¼À£À CAUÀ¼ÀzÀ°è gÉÆÃªÀgï ¯ÁåAqï ªÀiÁrzÀÄÝ ¸ÀÄ¢Ý
n
ªÀÄÄAvÁzÀ AiÀÄ±À¹é£À £ÀAvÀgÀ ¨ÁºÁåPÁ±ÀzÀ°è ¸ËgÀ±ÀQÛ¬ÄAzÀ «zÀÄåvï GvÁà¢¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£É aÃ£Á ªÀÄÄAzÁVzÉ
N i
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ªÀμÀðUÀ½AzÀ 50 ªÉÄÊPÉÆæÃ£ï VAvÀ PÀrªÉÄ zÀvÀÛ ¥Áè¹ÖPï §¼ÀPÉ ¤μÉÃzsÀ«zÉ F ªÀμÀð 120
ªÉÄÊPÉÆæÃ£ïVAvÀ PÀrªÉÄ zÀ¥Àà«gÀÄªÀ PÁåj¨ÁåUï ºÁUÀÆ E¤ßvÀgÀ jÃwAiÀÄ ¥Áè¹ÖPï ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¤μÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ
★★ PÀÄ¸ÀÄªÀiÁ AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è gÁeÁåzÀåAvÀ 10,000 gÉÊvÀjUÉ jAiÀiÁ¬Äw zÀgÀzÀ°è ¸ÉÆÃ¯Ágï ¥ÀA¥ï ¸Émï
«vÀj¸À®Ä gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¤zsÀðj¹zÉ
★★ 2024 M¼ÀUÉ ¸ÁgÀªÀ¢ðvÀ CQÌ gÀPÀÛ»Ã£À C¥Ë¶ÖPÀvÉ¬ÄAzÀ §¼À®ÄwÛgÀÄªÀjUÉ ¸ÁgÀªÀ¢üðPÀ CQÌ «vÀgÀuÉ PÉÃAzÀæ
¸ÀPÁðgÀ £ÁåAiÀÄ¨É¯É CAUÀr ªÀÄÆ®PÀ MzÀV¸À¯ÁUÀÄªÀzÀÄ
dÄ¯ÉÊ wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

★★ ²ªÀ¸ÉÃ£Á £ÉÃvÀÈvÀézÀ ªÀÄºÁgÁµÀÖç ¸ÀPÁðgÀ OgÀAUÀ¨Ázï C£ÀÄß ¸ÁA¨sÁf£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ G¸Àä£Á¨Ázï C£ÀÄß
zÀgÁ²ªÀÅ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ DºÁgÀ ¸ÀÄgÀPÀëvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖ ¥Áæ¢üPÁgÀ ¸À¸ÀåºÁj DºÁgÀUÀ¼ÀÄ K£ÉAzÀÄ ªÁåSÁå¤¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ
¤AiÀÄªÀÄ C£ÁªÀgÀtUÉÆ½¹zÉ DºÁgÀ ¸ÀÄgÀPÀëvÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ(¸À¸ÀåºÁj DºÁgÀ ) ¤AiÀÄªÀÄ 2022 EAvÀºÀ
DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉ ªÀiÁgÁl ªÀÄvÀÄÛ DªÀÄzÀÄUÀ½UÁV C£ÀÄ¸Àj¹zÀ ««zsÀ «±ÉÃμÀt ¥ÀnÖªÀiÁrzÉ
★★ dÄ¯ÉÊ 1 jAzÀ C¢üPÀÈvÀ J¸ï © L ±ÁSÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¨ÁAqï ªÀiÁgÁl 21£ÉÃ ºÀAvÀzÀ «vÀgÀuÉ
¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ C£ÀÄªÉÆÃ¢¹zÉ. J¸ï © L vÀ£Àß 29 C¢üPÀÈvÀ ±ÁSÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¨ÁAqï «vÀj¸À®Ä
ªÀÄvÀÄÛ E£ïPÁå±ï ªÀiÁqÀ®Ä KPÉÊPÀ C¢üPÀÈvÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ
★★ PÀ£ÁðlPÀ avÀæzÀÄUÀðzÀ KgÉÆÃ£ÁnPï læ¸ïÖ gÉAfAUï¤AzÀ £ÀqÉ¸À¯ÁzÀ ¥ÀjÃPÉë ªÀiÁ£ÀªÀ gÀ»vÀ «ªÀiÁ£À
vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÉÄÊ®ÄUÀ®Äè ¸Á¢ü¹zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØ vÉÃ®ÄªÀ ¸ËgÀ «zÀÄåvï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ vÉ®AUÁt gÁªÀÄUÀÄAqÀ£À°è ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ
★★ ¤Ãw DAiÉÆÃUÀ vÀ£Àß ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ ºÀ¹gÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï C£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ºÀ¹gÀÄ
ºÉÊqÉÆæÃd£ï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fJ¸ïn ªÀÄvÀÄÛ PÀ¸ÀÖªÀiï ¸ÀÄAPÀUÀ¼À£ÀÄß «£Á¬Äw ¤ÃqÀ®Ä ²¥sÁgÀ¸ÀÄ ªÀiÁrzÉ
★★ ¥Àæw ªÀμÀð dÄ¯ÉÊ wAUÀ¼À°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀºÀPÁj ¢ªÀ¸À DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ F ¢£ÀªÀ£ÀÄß «±Àé¸ÀA¸ÉÜ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÉ
F ªÀμÀð dÄ¯ÉÊ JgÀqÀgÀAzÀÄ «±ÀézÁzÀåAvÀ DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ F ªÀμÀð CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
EzÀ£ÀÄß PÉÆ¥Àì JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ dUÀvÀÛ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄªÀÅzÀÄ zÉÃºÀ ªÁPÀå
★★ PÀÄëzÀæ UÀæºÀ C¥ÁAiÀÄPÁj ¥ÀjuÁªÀÄzÀ §UÉÎ ¸ÁªÀðd¤PÀªÁV eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä ¥Àæw ªÀμÀð dÆ£ï 30gÀAzÀÄ
«±Àé PÀÄëzÀæ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ 2026 AiÀÄÄJ£ï ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉ dÆ£ï 30 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀëÄzÀæ ¢£À
JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ
★★ ¨ÁåAPï ¨ÉÆÃqÀð §ÆågÉÆÃ §zÀ°UÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÉÃªÉAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ ©ÃgÉÆÃ J¥sïJ¸ïL© C£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä
¸ÀgÀPÁgÀ ¤zsÀðj¹zÉ »jAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄlÖzÀ ºÀÄzÉÝUÀ½UÉ £ÉÃªÀÄPÁwUÁV C¨sÀåyðAiÀÄ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄªÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß ©©©UÉ ªÀ»¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ »ªÀiÁZÀ¯ï ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ £ÁjPÉÆ ¸ÀªÀiÁ£ï AiÉÆÃd£É ¥ÁægÀA©ü¹zÉ gÁdåzÉÆ¼ÀUÉ ¥ÀæAiÀiÁtÂ¹zÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ §¸ï
¥ÀæªÀiÁtzÀ zÀgÀ ±ÉÃPÀqÀ 50gÀμÀÄÖ jAiÀiÁ¬Äw ¤ÃqÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ £ÀªÀÄä ¸ÁUÀgÀ £ÀªÀÄä ¨sÀ«μÀå £ÀªÀÄä dªÁ¨ÁÝj JAzÀÄ °¸ÀÖ£ï WÉÆÃμÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÁð£ÀÄªÀÄw¬ÄAzÀ
H
CAVÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄgÉÆA¢UÉ AiÀÄÄJ£ï ¸ÁUÀgÀ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À 2022gÀ°è ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁ¬ÄvÀÄ
A
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ j¸Àªïð ¨ÁåAPï «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ M¼ÀºÀjªÀÅ ºÉaÑ¸À®Ä ¤AiÀÄªÀiÁªÀ½UÀ¼À£ÀÄß GzÁgÀUÉÆ½¹zÉ
a
¸Á® ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è J¦L ºÀÆrPÉ ¤AiÀÄªÀiÁªÀ½UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ PÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAiÀÄA ZÁ°vÀ
p
ªÀiÁUÀðzÀ CrAiÀÄ°è ¨ÁºÀå ªÁtÂdå ¸Á® «ÄwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¹zÉ
p
★★ gÁdå¸À¨sÉUÉ £ÁªÀÄPÀgÀtUÉÆAqÀ ¦ n GμÁ «ÃgÉÃAzÀæ ºÉUÀqÉ E¼ÀAiÀÄgÁd ªÀÄvÀÄÛ «eÉÃAzÀæ ¥Àæ¸Ázï
£ÁªÀÄPÀgÀtUÉÆAqÀgÀÄ
g a
i n
★★ ²æÃ£ÀUÀgÀzÀ°è ¸Áé«Ä gÁªÀiÁtÄeÁZÁAiÀÄð ±ÁAw ¥ÀæwªÉÄAiÀÄ£ÀÄß C£ÁªÀgÀtUÉÆ½¹zÀ UÀæºÀ ªÀÄAwæ C«Ävï µÁ
N
dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ gÁªÀiÁtÄeÁZÁAiÀÄðgÀ£ÀÄß ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ vÀvÀéeÁÕ¤ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd ¸ÀÄzsÁgÀPÀ JAzÀÄ
¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁVzÉ
DUÀ¸ïÖ wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ :

★★ ªÀÄ»¼Á AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï ¥sÀÅmÁâ¯ï lÆ¤ð EAUÉèAqï ZÁA¦AiÀÄ£ï UÀ½¹zÉ
★★ «±ÀézÀ mÁ¥ï 500 PÀA¥À¤UÀ¼À°è ªÀÄÄPÉÃ±ï CA¨Á¤ MqÉvÀ£ÀzÀ j®AiÀÄ£ïì EAqÀ¹Öç °«ÄmÉqï 104£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆArzÉ
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀQë PÁ² JAzÉÃ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ ªÀÄAqÀå f¯Éè gÀAUÀ£ÀwlÄÖ ¥ÀQëzsÁªÀÄPÉÌ gÁªÀiï¸Àgï ¸ÉÊmï ¥ÀnÖUÉ
¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆArzÉ
★★ 2022-23 £ÉÃ ¸Á°£À°è PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è EAf¤AiÀÄjAUï ²PÀët ¤ÃqÀ®Ä gÁdåzÀ JgÀqÀÄ PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄAzÉ §A¢ªÉ.aPÀÌ§¼Áî¥ÀÅgÀ J¸ï eÉ ¹ E¤ì÷ÖlÆåmï D¥sï mÉPÁß®f ªÀÄvÀÄÛ ¨Á°Ì ©üÃªÀÄtÚ PÀAqÉæ E¤ì÷ÖlÆåmï
D¥sï mÉPÁß®f PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è EAf¤AiÀÄjAUï ¸ÉPÀë£ï ¤ÃqÀ®Ä C£ÀÄªÀÄw ¥ÀqÉ¢zÉ.
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄAQ PÁå¥ïì ªÉÊgÀ¸ïUÉ PÉÃgÀ¼ÀzÀ 22 ªÀμÀðzÀ ªÀåQÛ M§âgÀÄ ªÉÆzÀ® §°AiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ »A¢ ¸ÀA¸ÁÜ£À ¤ÃqÀÄªÀ 2021 £ÉÃ ¸Á°£À ¸ËºÁzÀð ¸À£Áä£À ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ »jAiÀÄ
¯ÉÃRPÀ qÁ ®QëöäÃ £ÁgÁAiÀÄt DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á SÁAiÀÄA ¥Àæw ¤¢üAiÀiÁV gÁAiÀÄ¨sÁj gÀÄagÀ PÁA¨ÉÆÃeï
DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ªÀÄ¯ÉÃ²AiÀiÁPÉÌ 18 zÉÃ²AiÀÄ ®WÀÄ AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£À vÉÃd¸ï C£ÀÄß ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAzÁVzÉ
★★ 2024gÀ §½PÀ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¨ÁåºÁPÁ±À ¤¯ÁÝt AiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ ºÉÆgÀ§gÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ¨ÁåºÁPÁ±Á
¤¯ÁÝt ¤ªÀiÁðtzÀ UÀªÀÄ£À PÉÃA¢æÃPÀj¸À®Ä gÀμÁå ¤zsÀðj¹zÉ
★★ CUÀ¸ïÖ 7 gÀAzÀÄ «±Àé ¥ÀwæPÁ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¢£À DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉÃPÀqÀ 7.3 gÀμÀÄÖ d£ÀvÉ rfl¯ï PÀgÉ¤ì ºÉÆA¢zÀÄÝ rfl¯ï PÀgÉ¤ì §¼ÀPÉzÁgÀgÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¨sÁgÀvÀ
«±ÀézÀ°è 7£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ JAzÀÄ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀgÀ¢ w½¹zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀ vÀAqÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ ¸ÀÄ¤¯ï ZÉnæ 7 £ÉÃ ¨ÁjUÉ ªÀμÀðzÀ ¥ÀÅmÁâ°UÀ ¥Àæ±À¹Û ¨sÁd£ïgÁVzÁÝgÉ
★★ gÁdåzÀ°è 128 ªÀÄ»¼ÁªÁ¸ÀÛ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÅl ¸À¨sÉ DqÀ½vÁvÀäPÀ C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÉ
JAzÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀaªÉ eÉ © ªÀiÁzsÀÄ¸Áé«Ä w½¹zÁÝgÉ
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ vÀ£Àß d£ÀPÀ¯Áåt AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À §UÉÎ d£ÀjUÉ w½¸À®Ä vÉgÉ¢gÀÄªÀ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¸ÉÃªÁ
PÉÃAzÀæUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß gÁdåzÀ°è 60000 Kj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ gÁdå ¸À¨sÉ ¸ÀzÀ¸Àå r «ÃgÉÃAzÀæ
ºÉUÀqÉ w½¹zÀgÀÄ
★★ dUÀwÛ£À°è Cw JvÀÛgÀzÀ gÉÊ¯Éé ¸ÉÃvÀÄªÉ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉUÉ ¹zÀÞ : dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ aÃ£ÁªÀiï £À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É
¤ªÀiÁðtªÁUÀÄwÛgÀÄªÀ dUÀwÛ£À Cw JvÀÛgÀzÀ gÉÊ¯Éé ¸ÉÃvÀÄªÉ ¸ÁévÀAvÀæzÀ CªÀÄÈvÀ ªÀÄºÉÆÃvÀìªÀzÀ ±ÀÄ¨sÀ UÀ½UÉAiÀÄ°è
§ºÀÄvÉÃPÀ CAwªÀÄ CAvÀåPÉÌ §A¢zÀÄÝ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉUÉ ¹zÀÞUÉÆArzÉ
★★ ¥ÉÇ°Ã¸ï ªÀÄvÀÄÛ CgÀtå E¯ÁSÉUÀ¼À ºÀÄzÉÝUÀ½UÉ QæÃqÁ¥ÀlÄUÀ½UÉ ±ÉÃPÀqÀ 2 gÀμÀÄÖ «ÄÃ¸À¯Áw C£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
H
JAzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ¨ÉÆªÀiÁä¬Ä WÉÆÃ¶¹zÁÝgÉ
A
★★ £Á«£ÀåvÉ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀÄvÀÛμÀÄÖ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¥ÀgÀ ¨ÁånAUï ªÀiÁrgÀÄªÀ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ EAvÀºÀ
a
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁì»¸À®Ä eÉÊ C£ÀÄ¸ÀAzsÁ£À JA§ WÉÆÃμÀªÁPÀå ªÉÆ¼ÀV¹zÁÝgÉ
p
★★ 27000 l£ï PÀ°èzÀÝ®Ä ºÉÆvÀÄÛ 2095 ¨sÉÆÃVUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ 3.5 Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgï GzÀÝzÀ ¸ÀgÀPÀÄ ¸ÁUÁtÂPÉ
p
gÉÊ®£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉÊ¯Éé ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV ¸ÀAZÁgÀ £ÀqÉ¹zÉ. ªÁ¸ÀÄQ ºÉ¸Àj£À gÉÊ®Ä zÉÃ±ÀzÀ Cw GzÀÝzÀ gÉÊ®Ä
g a
SÁåw ¥ÁvÀæªÁVzÉ. bÀwÛÃ¸ÀÎqsÀzÀ PÉÆÃ¨Áæ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀ¥ÀÅgÀzÀ gÁd£ÀAzÀUÁªï £ÀqÀÄ«£À 267 Q «ÄÃ zÀÆgÀzÀ
n
ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß gÉÊ®Ä 11.20 UÀAmÉ¬ÄAzÀ PÀæ«Ä¹zÉ.
N i
★★ PÀ£ÁðlPÀ d£À¥ÀzÀ ¥ÀjμÀvï CzsÀåPÀëgÁV » ¹ gÁªÀÄZÀAzÀæUËqÀ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¸Á°£À ªÀiÁf ªÀÄÄRåªÀÄAwæ r zÉÃªÀgÁeï CgÀ¸ÀÄ gÁdªÀÄäoÀzÀ ¥Àæ±À¹ÛUÉ ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À qÁ CtÚAiÀÄå
PÀÄ¯Á¯ï DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ.
★★ zÉÃ±ÀzÀ¯ÉèÃ Cw ºÉZÀÄÑ £À«ÃPÀj¸À§ºÀÄzÁzÀ EAzsÀ£À ªÀÄÆ®UÀ¼À ¸ÁÜ¦vÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå
PÀ£ÁðlPªÀÅ 4 £ÉÃ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
★★ «±Àé bÁAiÀiÁUÀæºÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DUÀ¸ïÖ 19 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ ¸ÀégÀ ¸ÁªÀiÁæl ¥ÀArvÀ §¸ÀªÀgÁeï gÁdUÀÄgÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁägÀPÀ læ¸ïÖ ¤ÃqÀÄªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Àæ±À¹ÛUÉ »AzÀÄ¸ÁÛ¤
¸ÀAVÃvÀzÀ »jAiÀÄ UÁAiÀÄPÀ zÉºÀ°AiÀÄ ¥ÀA ªÀÄzsÀÄ¥À ªÀÄÄUÀâ¯ï CªÀgÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ FUÁUÀ¯ÉÃ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃ£É PÀ£ÁðlPÀ ¥ÉÇ°Ã¸ï PÉÃgÀ¼À ¥ÉÇ°Ã¸ï E¯ÁSÉUÀ¼À°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ
¸ÀÆ¥Àgï ¹zÀÞ ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄÄzsÉÆÃ¼ï ¸Áé£ïUÀ¼ÀÄ E¢ÃUÀ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ CªÀjUÉ gÀPÀëuÉ
MzÀV¸ÀÄªÀ «±ÉÃμÀ gÀPÀëuÉ ¥ÀqÉzÀÄ ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁVªÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® qÀ§¯ï qÉPÀÌgï ºÀªÁ ¤AiÀÄAwævÀ §¸ï ¸ÉÃjzÀAvÉ JgÀqÀÄ J¯ÉQÖçPï §¸ÀÄìUÀ¼À ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è PÁgï
DgÀA¨sÀ ªÀiÁqÀ°ªÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀÄUÀªÀÄ ¸ÀAVÃvÀ ¥ÀjμÀwÛUÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CªÀ¢üUÉ CzsÀåPÀëgÁV UÁAiÀÄPï DAiÉÄÌ ªÀÄÄzÀÄÝ PÀÈμÀÚ C«gÉÆÃzsÀªÁV
DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ¨sÀÆ PÀPÉëAiÀÄ°è 10 ¸É «ÄÃ £ÀμÀÄÖ ¸ÀtÚ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÁåPÁ±À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
¤UÁ Ej¸ÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀåºÀPÀ¸À ¸ÁAzÀ©üðPÀ Cj«£À ªÁtÂdå «ÃPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛgÀRAqÀzÀ UÀ¨ÁÝ¯ï
¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ EAzsÀ£ÀzÀ PÉëÃvÀæzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛzÉ EAzsÀ£À PÉëÃvÀæzÀ°è£À ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¹ MAzÀÄ
zÉÃ±À MAzÀÄ Væqï J£ÀÄßªÀ ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢ CªÀgÀ D±ÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀºÀPÁgÀ ªÀiÁrzÉ
★★ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ J¯Áè ¥Àæ±À¹ÛUÀ½UÁV ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ CxÀªÁ ¸ÀA¸ÉÜAiÉÆAzÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À
ªÀiÁqÀ®Ä gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ ¥ÉÇÃlð¯ï C£ÀÄß J¯Áè £ÁUÀjPÀjUÉ §¼À¸À®Ä CªÀPÁ±ÀUÀ½ªÉ JAzÀÄ PÉÃAzÀæ UÀæºÀ
¸ÀaªÁ®AiÀÄ w½¹zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® zÉÃ²AiÀÄ ¤«ÄðvÀ ºÉÊqÉÆæÃd£ï §¸ï ¥ÀÄuÉAiÀÄ°è ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ UÉÆArzÉ.
★★ ªÀiÁf ªÀÄÄRå DyðPÀ ¸À®ºÉUÁgÀ PÀÈμÀÚªÀÄÆwð ¸ÀÄ§æºÀätå£ÀªÀgÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤¢üAiÀÄ
PÁAiÀÄð¤ªÁðºÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀ DV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ SÁåvÀ «eÁÕ¤ ¸À«ÄÃgï « PÁªÀÄvï CªÀgÀÄ gÀPÀëuÁ ¸ÀaªÀ®AiÀÄzÀ gÀPÀëuÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ
ªÀÄÄRå¸ÀÜ ºÁUÀÆ gÀPÀëuÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ «¨sÁUÀzÀ PÁAiÀÄðzÀ²ðAiÀiÁV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ KμÁå ¥É¹¦üPï£À°è CUÀæ mÉPï ºÀ¨ï UÀ¼À°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 2 £ÉÃ gÁåAPï ¥ÀqÉ¢zÀÄÝ aÃ£ÁzÀ ©fAUï ªÉÆzÀ®
gÁAPï UËgÀªÀPÉÌ ¥ÁvÀæªÁVzÉ 3 4 ªÀÄvÀÄÛ 5£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ZÉ£ÉßöÊ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¢°è ºÉÆA¢zÉ
★★ «±Àé ¨ÁåräAl£ï ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ qÀ§¯ïì£À°è ¸ÁwéPÀ ¸Á¬Ä, gÁeï gÀt VgÀrØ ªÀÄvÀÄÛ agÁUï ±ÉnÖ ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrzÀ
¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® eÉÆÃr JA§ ±ÉæÃAiÀÄ CªÀgÀzÁ¬ÄvÀÄ
★★ 2001 d£ÀªÀj 26gÀAzÀÄ UÀÄdgÁvÀ PÀbÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ¸ÀA¨sÀ«¹zÀ ¨sÁj ¨sÀÆPÀA¥ÀzÀ°è ªÀiÁrzÀ 13 ¸Á«gÀ d£ÀgÀ
£É£À¦£À°è ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ¸ÀäøwªÀ£À ¸ÁägÀPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ¨sÁ£ÀÄªÁgÀ GzÁÏn¹zÀgÀÄ EAxÀ
H
¸ÁägÀPÀªÀÅ zÉÃ±ÀzÀ°è ªÉÆzÀ®Ä J£Àß¯ÁVzÉ
A
★★ dUÀwÛ£À ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ºÉÊqÉÆæÃd£ï ZÁ°vÀ ¥ÀæªÀiÁt gÉÊ®Ä ¸ÉÃªÉUÀ½UÉ dªÀÄð¤AiÀÄ°è ZÁ®£É ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
a
15 rÃ¸É¯ï ZÁ°vÀ gÉÊ®ÄUÀ¼À §zÀ¯ÁV E£ÀÆß F ºÉÊqÉÆæÃd£ï ZÁ°vÀ gÉÊ®ÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ
p
ºÉÃ½zÁÝgÉ
p
★★ PÉÆÃ«qï ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ¸À¤ßªÉÃ±À«zÀÝ 2021 gÀ°è zÉÃ±ÀzÀ°è gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÉÊvÀ PÁ«ÄðPÀgÀÄ DvÀäºÀvÉå ªÀiÁrPÉÆArzÀÄÝ
g a
F ¥ÀnÖAiÀÄ°è ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
N i n
¸É¥ÉÖA§gÀ wAUÀ ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:
★★ £ËPÁ¥ÀqÉUÉ £ÀÆvÀ£À zsÀéd ¸ÉÃAmï eÁeïð PÁæ¸ï gÀzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀzÀ°è CUÀ¸ïÖ 1934 gÀAzÀÄ gÁAiÀÄ¯ï EArAiÀiÁ
¸ÉÃªÉ JA§ ºÉ¸Àj£À°è £ËPÁ ¥ÀqÉ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ 1950 d£ÀªÀj 26 PÉÌ zÉÃ±À UÀtgÁdå JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹zÀ
§½PÀ gÁAiÀÄ¯ï ¥ÀzÀ ©lÄÖ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ¥ÀqÉ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀiÁvÀæ G½¹PÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ ºÉÆ¸À zsÀédPÉÌ
¤±Á£ï JAzÀÄ ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVzÉ
★★ PÉ£ÀqÁzÀ°è £ÀqÉzÀ 65 £ÉÃAiÀÄ PÁªÀÄ£ï ªÉ¯ïÛ ¥Á°ðªÉÄAl PÁ£ÀàgÉ£ïì ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ¹àÃPÀgÀ ºÉÆÃA ©¯Áð
«zsÁ£À¸À¨sÁ CzsÀåPÀë «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå ºÉUÀqÉ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ
★★ ¸ÉÊ§gï PÉæöÊªÀiï£À°è PÀ£ÁðlPÀ 3 £ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À eÁUÀwPÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀiÁVgÀÄªÀ ¸ÉÊ§gï C¥ÀgÁzsÀ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è zÉÃ±ÀzÀ
ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀUÀ¼À ¥ÀnÖ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ vÉ®AUÁt GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ï, PÀ£ÁðlPÀ
★★ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¥ÀgÁzsÀ zÁR¯Áw ©ÃgÉÆÃ EwÛÃZÉUÉ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÀ CAQ CA±ÀUÀ¼À «ZÁgÀ ¨É¼ÀQUÉ §A¢zÉ
PÀ£ÁðlPÀ 4£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÁÜ£À ªÀÄºÁgÁμÀÖæ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À
¥ÀAeÁ¨ï ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ
★★ MAzÀÄ f¯Éè MAzÀÄ GvÀà£Àß AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ gÉÊvÀgÀÄ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁVzÉ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ PÀÈ¶PÀjUÉ GvÀÛªÀÄ «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉ, GvÀÛªÀÄ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀÄ®¨sÀªÁVzÉ
★★ ©ænμÀgÀ PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃrzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® AiÀÄÄzÀÞ £ËPÉUÉ «PÁæAvï JA§ ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVvÀÄÛ 1971 gÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£À
«gÀÄzÀÞ AiÀÄÄzÀÞzÀ°è ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀÄÝ 1997 gÀ°è ¤ªÀÈwÛAiÀiÁVvÀÄÛ zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÀézÉÃ² ¤«Äð¹zÀ
AiÀÄÄzÀÞ £ËPÉAiÀÄ «PÁæAvï C£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ ¯ÉÆÃPÁ¥ÀðuÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤¢üAiÀÄ CAzÁf£À ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ dUÀwÛ£À LzÀ£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØ DyðPÀvÉAiÀiÁV
ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÉ EzÀjAzÀ EAUÉèAqï 6 £ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ E½PÉ PÀArzÉ.
★★ ¥Àj²μÀÖ eÁw ¥Àj²μÀÖ ¥ÀAUÀqÀzÀ §qÀvÀ£À gÉÃSÉ¬ÄAzÀ PÉ¼ÀVgÀÄªÀ ©¦J¯ï PÀÄlÄA§ CªÀÄÈvÀ eÉÆåÃw
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr 75 AiÀÄÆ¤mï ªÀgÉUÉ GavÀ «zÀÄåvï MzÀV¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÁVzÉ
★★ gÁµÀÖç¥Àw ¨sÀªÀ£ÀzÀ gÁdå¥ÀxÀ PÀvÀðªÀå ¥ÀxÀ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ gÁμÀÖæ¥Àw ¨sÀªÀ£À¢AzÀ «dAiÀÄ
ZËPï ªÀÄÆ®PÀ ºÁzÀÄ EArAiÀiÁ UÉÃmï ¤AzÀ £ÁåμÀ£À¯ï ¸ÉÖÃrAiÀÄAªÀgÉUÉ ªÀiÁUÀðPÉÌ PÀvÀðªÀå ¥Àvï JAzÀÄ
ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
★★ ²PÀëPÀgÀ ¢£ÁZÀgÀuÉAiÀÄ ¢ªÀ¸À ¦JA ²æÃ ºÉÆ¸À AiÉÆÃd£É PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ 14500 ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹
ªÉÄÃ¯ï zÀeÉðUÉKj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ ºÉÃ½zÁÝgÉ
★★ ¯ÉÆÃPÀ CzÁ®vÀ gÁ²AiÀiÁzÀ §®è C¥ÀgÁ¢üPÀ ¨ÁåAPï ªÀ¸ÀÆ¯Áw GzÉÆåÃUÀzÀ°è ¥ÀÅ£Àgï ¸ÁÜ¦¸À®àqÀÄªÀ ¥ÀæPÀgÀt
PÉÊUÁjPÁ PÁ«ÄðPÀgÀ ªÉÃvÀ£À ªÉÊªÁ»PÀ PÀÄlÄA§ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ f¯Áè UÁæºÀPÀgÀ ªÉÃ¢PÉAiÀÄ
¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸Á® ªÀ¸ÀÆ¯Áw £ÁåAiÀiÁ¢üÃPÀgÀt ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ SÁAiÀÄA d£ÀvÁ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ
ªÉÆÃmÁgÉÆÃ C¥ÀWÁvÀ ¥ÀjºÁgÀ ¸ÉÃªÁ ¦AZÀtÂ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ EvÁåÀxÀð¥Àr¸À®Ä PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ
★★ ¨ÁAUÁèzÉÃ±ï eÉÆvÉ ¸À¥ÀÛ MqÀ§ArPÉ d®±ÀQÛ’ gÉÊ¯Éé’ vÀAvÀæeÁÕ£’À £ÁåAiÀiÁAUÀ’ PÉÊUÁjPÉ’ ¨ÁºÁåPÁ±À ‘ªÀiÁ»w
ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¸ÁgÀ ‘
★★ £ÀªÀÄä Qè¤PïUÀ¼À£ÀÄß DgÀA©ü¸À®Ä ªÀÄºÀvÀézÀ ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀPÁgÀ vÉUÉzÀÄPÉÆArzÉ CzÀgÀAvÉ gÁdåzÀ LzÀÄ
H
¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀzÀ°è £ÀªÀÄä QèÃ¤Pï ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ ZÁ®£É zÉÆgÉwzÉ
A
★★ ¸ÉAlæ¯ï «¸ÁÛ CªÀgÀt PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄºÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ ¸ÉAlæ¯ï «¸ÁÛ AiÉÆÃd£É ªÉÆzÀ®Ä ºÀAvÀzÀ
a
PÁªÀÄUÁjPÉ ¥ÀÇtðUÉÆArvÀÄ
p
★★ ©ænμï PÀ» £É£À¥ÀÅUÀ½UÉ ªÉÆÃ¢ PÉÆPï EArAiÀiÁ UÉÃmï £À°èzÀÝ 5£ÉÃAiÀÄ eÁeïð ¥ÀæwªÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÜ¼ÁAvÀj¹
a p
£ÉÃvÁf ¥ÀÅvÀÛ½ ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ gÉÃ¸ÉÆÌÃ¸ïð gÀ¸ÉÛ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¯ÉÆÃPÀ PÀ¯Áåt ªÀiÁUÀð JAzÀÄ §zÀ¯Á¬Ä¸À¯ÁV.
g
gÉÆÃ¸ï L¯ÁåAqï C£ÀÄß £ÉÃvÁf ¢éÃ¥À ¤Ã¯ï L¯ÁåAqï C£ÀÄß ±À»Ãzï ¢Ã¥À ºÁå¯ÁPï L¯ÁåAqï C£ÀÄß
i n
¸ÀégÁeï ¢éÃ¥À JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ C¨ÉÊqï «vï «Ä C£ÀÄß vÉUÉzÀÄ CzÀgÀ §zÀ¯ÁV ®vÁ
N
ªÀÄAUÉÃ±Àégï CªÀgÀ K ªÉÄÃgÉ ªÀvÀ£À PÉ ¯ÉÆÃUÉÆÃ UÀtgÁdå GvÀìªÀzÀ°è £ÀÄr¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ EAqÉÆÃ ¥É¹¦üPï ¥ÁæAvÀåªÀ£ÀÄß vÀ£Àß ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÉÊUÉÆAqÀ ªÀÄºÀvÀézÀ AiÉÆÃd£É JAzÀgÉ ¹ÖçAUï D¥sï
¥À¯ïìð DzÀgÉ FUÀ ¨sÁgÀvÀzÀ «ªÀiÁ£ÀªÁºÀPÀ AiÀÄÄzÀÞ £ËPÉ LJ£ïJ¸ï «PÁæAvÀ £ËPÁ ¥ÀqÉUÉ ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆArzÉ
★★ ªÀiÁvÀæ ¥ÀÇtð AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è UÀÄqÀØUÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è£À ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä CªÀPÁ±À PÀ°à¸À¯ÁVzÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è C¥Ë¶ÖPÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt vÀVÎ¸À®Ä PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ ¥ÀÅgÀ¸ÀÌjvÀ ¥ÉÇÃµÀPÀ C©üAiÀiÁ£À AiÉÆÃd£É ¸ÀgÀPÁjAiÀiÁVzÀÄÝ
DgÉÆÃUÀå AiÉÆÃzsÀ ¸ÀªÀiÁd PÀlÖ®Ä UÀ©üðtÂ ¨ÁtAwAiÀÄgÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæAiÀÄ¥ÀÇªÀð¨Á®QAiÀÄgÀ §UÉÎ
eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
★★ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ªÉÃvÀ£À ¨sÀvÉÛ ºÉÊPÉÆÃmïð ªÀÄÄRå£ÁåAiÀÄªÀÄÆwð CªÀgÀ ªÉÃvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀvÉÛUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁV ºÉZÀÑ¼À
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À®Ä PÀ£ÁðlPÀ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ wzÀÄÝ¥Àr ªÀÄ¸ÀÆzÉ 2022 PÉÌ ¸ÀA¥ÀÅl ¸À¨sÉUÉ ¤ÃrzÉ
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨ÉlÖ PÀÄgÀÄ§ d£ÁAUÀPÉÌ ¸ÉÃj¹zÀAvÉ MlÄÖ 12 eÁwUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²μÀÖ ¥ÀAUÀqÀPÉÌ ¸ÉÃj¸À®Ä PÉÃAzÀæ
¸ÀA¥ÀÅl M¦àUÉ ¤ÃrzÉ ¨ÉlÖzÀ PÀÄgÀÄ§gÀÄ PÀ£ÁðlPÀ PÉÆqÀUÀÄ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯Éè, CAa£À¨ÉlÖzÀ°è
PÀÄgÀÄ§ d£ÁAUÀ ¤°¹vÀÄÛ
★★ JAlÄ avÁUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀPÉÌ ºÉÆvÉÆÛAiÀÄÄåªÀ ¸À®ÄªÁV «±ÉÃμÀ «ªÀiÁ£À ¨ÉÆÃ¬ÄAUï 747 £À«Ä©ºÀ gÁdzsÁ¤
«AqÀ ºÉÆÃPÀ vÀ®Ä¦zÉ F avÁUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÉÆÃ gÁ¶ÖæÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀPÉÌ ºÀ¸ÁÛAvÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ ¦ü¹AUï UÁ¼À JA§ÄzÀÄ EAl£Éðmï ªÀÄÆ®PÀ ªÀAZÀ£É J¸ÀUÀ®Ä ªÁå¥ÀPÀªÁV §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ªÉÆÃ¸ÀzÀ
«zsÁ£ÀªÁVzÉ «ÄÃ¤UÉ eÁ® ºÁQzÀAvÉ ªÉÆÃ¸À¢AzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß PÀ¢AiÀÄÄªÀ PÀÄvÀAvÀæ E°è zÉÃ±ÀUÀ¼À®Æè
¸ÀQæAiÀÄªÁVzÉ
★★ ¢ªÀAUÀvÀ ¥ÀÅ¤Ãvï gÁdPÀÄªÀiÁgï CªÀgÀ d£Àä ¢£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆàwð ¢£ÀªÀ£ÁßV ¸ÀPÁðgÀ gÁeÁåzÀAvÀ Da¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ
JAzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ WÉÆÃ¶¹zÁÝgÉ
★★ DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±ï CªÀÄgÁªÀw £ÀUÀgÀªÀ£ÉßÃ gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÁßV «gÀÄzÀÞ ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ºÉÊPÉÆÃmïð ¸ÀÄ¦æÃAPÉÆÃmïðUÉ
ªÉÄÃ®ä£À« AiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¹zÉ dUÀ£ÉÆäÃºÀ£ï gÉrØ ¸ÀgÀPÁgÀ «±ÁR ¥ÀlÖt DqÀ½vÁvÀäPÀ gÁdzsÁ¤ PÀ£ÀÆð¯ï
£ÁåAiÀiÁAUÀ gÁdzsÁ¤ ºÁUÀÆ CªÀÄgÁªÀw C£ÀÄ ±Á¸ÀPÀAUÀ gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä GzÉÝÃ²¹vÀÄ.
★★ ¥ÀvÀæPÀvÉð ¢ªÀAUÀvÀ UËj ®APÉÃ±ï EªÀgÀ PÀÄjvÀÄ ¸ÀÆPÀëöä avÀæ UËjUÉ mÉÆgÉAmÉÆzÀ°è £ÀqÉzÀ ªÀÄ»¼Á
ZÀ®£ÀavÉÆæÃvÀìªÀ ¨É¸ïÖ ºÀÆåªÀÄ£ï gÉÊmïì ¥Àæ±À¹Û ®©ü¹zÉ
★★ UÀÄdgÁw ZÀ®£ÀavÀæ ZÀ¯ÉÆÃ ±ÉÆÃ 95 CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹ÛUÉ C¢üPÀÈvÀ ¥ÀæzÉÃ±À ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ZÀ®£ÀavÀæªÁVzÉ
2023gÀ D¸ÀÌgï ¥Àæ±À¹ÛUÉ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÉ
★★ PÀ£ÁðlPÀ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀévÀAvÀæ ºÀPÀÄÌ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ªÀÄ¸ÀÆzÉ 2022 C£ÀÄß «zsÁ£À¸À¨sÉ M¦àUÉ ¤ÃrzÉ
★★ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¨sÀzÀævÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ PÁAiÀÄA ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÁßV ¨sÁgÀvÀ dªÀÄð¤ ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï gÁμÀÖæUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃ¥ÀðqÉ
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ CªÉÄjPÁ CzsÀåPÀë ¨ÉÃqÀ£ï ¨ÉA§® ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ
★★ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄªÀ d£ÁAUÀzÀ rfl¯ï PÉëÃvÀæzÀ°è ¸À§°ÃPÀgÀtUÉÆ½¸ÀÄªÀ
UÉÆÃ¯ï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¥Àj²μÀÖ ªÀUÀðzÀ PÀ¯Áåt E¯ÁSÉ C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄwÛzÉ
★★ §»gÉ£ï PÀ£ÀßqÀ ¨sÀªÀ£À GzÁÏl£É «zÉÃ² £É®zÀ°è vÀ¯ÉAiÉÄwÛzÀ ªÉÆzÀ® PÀ£ÀßqÀ ¨sÀªÀ£À §ºÀgÉÃ£ï zÉÃ±ÀzÀ
gÁdzsÁ¤ ªÀÄuÁªÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀAWÀ §ºÀgÉÃ£ï ¤«Äð¸ÀÄwÛgÀÄªÀ £ÀÆvÀ£À PÀlÖqÀ ¨sÀªÀ£ÀªÁVzÉ
H
★★ ZÀArWÀqï «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt ºÀÄvÁvÀä ¨sÀUÀvï ¹AUï «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ EqÀ¯ÁVzÉ
A
★★ avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ ºÉÆ¸ÀzÀÄUÀð ¥ÀÅgÀ¸À¨sÉ ¸ÀéZÀÒ ¸ÀªÉÃðPÀët 2022 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÉwzÉ
a
★★ D±Á ¥sÉgÉPï zÁzÁ ¸ÁºÉÃ¨ï ¥Á¯ÉÌ ¥Àæ±À¹Û ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¹¤ªÀiÁ gÀAUÀPÉÌ ¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹
p
¨Á°ªÀÅqï »jAiÀÄ £Àn ¤zÉÃð±ÀQ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀiÁð¥ÀPÀ D±Á ¥sÉgÉPï EªÀjUÉ 2020 ¸Á°£À zÁzÁ ¸ÁºÉÃ¨ï
¼À p
¥Á¯ÉÌ ¥Àæ±À¹Û WÉÆÃ¶¹zÉ
g a
CPÉÆÖÃ§gï wAUÀ ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:-
N i n
★★ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ ¨sÁgÀvÀzÀ 50 «±ÉÃμÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ dªÀ½ PÀgÀPÀÄ±À® ¥ÀnÖ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ.
★★ UNICEF ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ J¯Áè ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÉ G£ÀßvÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¹zÀgÉ 80% ¨Á®å «ªÁºÀUÀ¼ÀÄ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉJAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ
★★ C¯Áá¨Émï EAPÀ£ï UÀÆUÀ¯ï vÀ£Àß ªÉÆzÀ® PËèqï ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß VæÃ¸ï£À°è ¸ÁÜ¦¸À®Ä WÉÆÃ¶¹zÉ. KPÉAzÀgÉ
zÉÃ±ÀªÀÅ «±Àé PËæqï PÀA¥ÀÇånAUÀ ºÀ¨ï DUÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÀÛzÉ
★★ UÀÄgÁæªÀiï ‘d£ÀgÀ PÀ«‘ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ d¸ÀÄªÁ vÀ£Àß 127£ÉÃ ªÉÄÃ¯É d£Àä ªÁ¶ðPÉÆÃvÀìªÀ. D PÁ®zÀ°è
DZÀgÀuÉAiÀÄ°èzÀÝ ªÀÄÆqsÀ£ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÇÀà±ÀðvÉ ºÁUÀÆ zÀÄμÀÖvÀ£ÀzÀ «gÀÄzÀÞ ¸ÀªÀÄgÀ ¸ÁgÀ®Ä ¥ÀzÀå PÁªÀåªÀ£ÀÄß
ºÉaÑ¸ÀÄªÀ ÇÀÛæªÁV §¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ
★★ ZEV (±ÀÆ£Àå-ºÉÆgÀ¸ÀÆ¸ÀÄ«PÉ ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ) ¤Ãw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÁÌV ¨sÁgÀvÀªÀÅ PÁå°¥sÉÇÃ¤ðAiÀiÁ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß
¥ÀæªÉÃ²¹zÉ
★★ EArAiÀÄ£ï PË¤ì¯ï ¥sÁgï PÀ®ÑgÀ¯ï j¯ÉÃ±À£ïì (ICCR) ¸ÀA¸ÀÌøvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä UÀÆUÀ¯ï vÀAvÀæeÁÕ£À
PÀA¥À¤AiÉÆA¢UÉ ¥Á®ÄzÁjPÉ ºÉÆA¢zÉ
★★ gÁdå AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß §zÀ°¸À®Ä GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåªÀÅ gÁdå ¥ÀjªÀvÀð£Á DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÀÅzÁV
WÉÆÃ¶¹vÀÄ.
★★ UN SDG DPÀë£ï CªÁqïð £À°è ¸ÀÈ¶Ö- §Që ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀåQÛ ZÉÃAeï ªÉÄÃPÀgï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß UÉ¢ÝzÁÝgÉ
★★ GvÀÛgÀRAqï gÁdåªÀÅ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¸ÁºÀ¸À ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ vÁt ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄzÀ J¯Áè C©üªÀÈ¢ÞUÁV
ªÉÆzÀ® §ºÀÄªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß UÉzÀÄÝPÉÆArzÉ.
★★ IIFL ªÉ¯ïÛ ºÀÆgÀ£ï EArAiÀiÁ 40 ¥Ánð ªÀÄvÀÄÛ CAqÀgï ¸É¯ïá ªÉÄÃqï jÃZÀ °¸ïÖ 2022 £À°è ¤T¯ï
PÁªÀÄvï GzÀå«Ä CUÀæ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÁÝgÉ
★★ ¸ÀÄ¢ÝAiÀÄ°è PÁtÂ¹PÉÆArgÀÄªÀ PÁ§ð£ï PÁå®ÄÌ¯ÉÃlgï ªÉÊ²µÀÖöå ªÀiÁ¸ÀÖgï PÁqïð PÀA¥À¤UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ
★★ ¸ÀªÉÃðPÀët CªÁqïð 2022gÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁVzÉ
★★ 2022 CPÉÆÖÃ§gï£À°è GzÁÏl£ÉUÉÆAqÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ MAzÉÃ ªÀiÁvÀgÀA ¨sÁgÀvÀ JPïì¥Éæ¸ï gÉÊ®Ä ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ
CºÀªÀÄzÁ¨Ázï £ÀUÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ
★★ mÉÆÃPÀ£ÉÊ¸ÉÃμÀ£ï J£ÀÄßªÀÅzÀÄ ªÀÄÆ®PÁgÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß mÉÆÃPÀ£ï JA§ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆÃqï£ÉÆA¢UÉ
§zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¥ÀæQæAiÀiÁVzÉ
★★ UCG ªÀiÁUÀð¸ÀÆaUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ G£ÀßvÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è «zÉÃ² «zÁåyðUÀ½UÉ ¹ÃlÄUÀ¼ÀÄ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ 25
¥Àæw±ÀvÀ ¹lÄÖ MAzÀÄ gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ
★★ ¸ÀÆPÀ¥ÉÊPÁ £À¢AiÀÄÄ Nr¸Á gÁdåzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÈzÀÞgÀ ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 1 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ 2021-22gÀ ºÉÆwÛUÉ eÁUÀwPÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¨Á¸Àäw CQÌAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR gÀvÀÄÛzÀgÀ gÁµÀÖç ¨sÁgÀvÀ
★★ qÁ KPÉ C¤¯ï PÀÄªÀiÁgï CªÀgÀÄ ¥Áåj¸ï£À°è £ÀqÉzÀ CzÀgÀ ªÁ¶ðPÀ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ D¸ÉÆÖçÃ£ÁnPÀ¯ï
¥sÉqÀgÉÃ±À£ï G¥ÁzsÀåPÀëgÁV DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ¸ÁÖPï JPÀì ZÉÃAeïUÀ¼À°è ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÁæzÉÃ²PÀ UÁæ«ÄÃt ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À (RRBS) PÀ¤μÀ× ¤ªÀé¼À ªÀiË®å 300
H
PÉÆÃn gÀÆ DVgÀÄvÀÛzÉ
A
★★ DPÁ¸ï wæ¥Áp MY GOV J¯ÉPÁÖç¤Pïì ªÀÄvÀÄÛ Ln ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ ¹EN DV £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
p a
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀ vÀAqÀªÀÅ DQÖðqï ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è PÀgÀUÀÄªÀ ªÀÄAdÄUÀqÉØ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁUÀgÀ D«ÄèÃPÀgÀt
p
zÀgÀzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¢zÉ
a
★★ ¥sÁªÀÄÄð¯Á M£ï ¹AUÀ¥ÀÅgï UÁæöåAqï 22 ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß UÉzÀÝ gÉÃ¹AUï ZÁ®PÀ ¸ÉVðAiÉÆÃ ¥ÉgÉeï
i n g
★★ UÀÄdgÁvï gÁdåªÀÅ ªÁ¶ðPÀªÁV ¨sÉÃzï ªÀiÁvÁ ªÉÄÃ¼ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
N
★★ ²æÃªÀÄAvÀjUÉ vÉjUÉ PÀrvÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀ£ÀÄß AiÀÄÄPÉ zÉÃ±ÀªÀÅ gÀzÀÄÝUÉÆ½¹zÉ
★★ £ÀªÀzÉºÀ° gÁdåªÀÅ gÁdå Ln ªÀÄAwæUÀ¼À rfl¯ï EArAiÀiÁ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ DyðPÀ ©PÀÌn¤AzÀ §¼À®ÄwÛgÀÄªÀ ²æÃ®APÁ zÉÃ±ÀªÀÅ ¹ÛçÃ £ÉÊªÀÄð®å GvÀà£ÀßUÀ¼À ªÉÄÃ°£À vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrvÀUÉÆ½¹zÉ
★★ DªÁ¸ï AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è ¤«Äð¸À¯ÁzÀ ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è 69% ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ MqÉvÀ£ÀzÀ°èzÉ
★★ PÉ£ÀqÁ- EArAiÀiÁ ¥sËAqÉÃ±À£ï¤AzÀ UÉÆèÃ§¯ï EArAiÀÄ£ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß C¤¯ï CUÀªÁð¯ï ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
GzÀå«Ä UËgÀ«¸À¯Á¬ÄvÀÄ
★★ ZÉÆÃgï§j UÉèÃ²AiÀÄ¯ï ¸ÀgÉÆÃªÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ GvÀÛgÁRAqï gÁdåzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
★★ CPÉÆÖÃ§gï 2 jAzÀ CPÉÆÖÃ§gï 8 gÀªÀgÉUÉ zÉÃ±ÁzÀåAvÀ ªÀ£ÀåfÃ« ¸À¥ÁÛºÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸À®Ä £ÁUÀjPÀgÀ°è eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¥Àæw ªÀμÀð CPÉÆÖÃ§gï 4
gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåfÃ« ¢£ÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÁzÀåAvÀ ¥ÁætÂUÀ¼À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯ÁåtªÀ£ÀÄß UËgÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ
★★ PÉÃAzÀæ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ EwÛÃaUÉ ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄºÁgÁµÀÖç gÁdåªÀÅ 2021 gÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ
«zÉÃ² ¥ÀæªÁ¹UÀgÀ ¨ÉÃmÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆAzÁ¬Ä¹zÉ
★★ gÁdå ¥ÉÇ°Ã¸ïUÁV ¸ÀvÀå ¤μÀ× C¦èPÉÃ±À£ï C£ÀÄß »ªÀiÁZÀ®¥ÀæzÉÃ±À ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ
★★ zËæ¥Àw ªÀÄÄªÀÄÄð CªÀgÀÄ CºÀªÀÄzÁ¨Ázï £ÀUÀgÀzÀ°è ªÀÄ»¼Á GzÀå«ÄUÀ½UÁV ¸Áälð D¥ï ¥Áäl ¥sÁªÀÄð
C£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
★★ EwÛÃaUÉ ¸ÀPÁðj CAQ CA±ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ 2020 gÀ°è ºÀÄqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ £ÀqÀÄ«£À ²±ÀÄ ªÀÄgÀt
zÀgÀzÀ°è bÀwÛÃ¸ïUÀqsÀ gÁdåªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ ¢é¥ÀQëAiÀÄ £ÉgÀ«£À ¨sÁUÀªÁV ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¯ÉÃ§£Á£À zÉÃ±ÀPÉÌ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV GvÁà¢¸ÀÄªÀ ªÉÆÃlgï ¨ÉÊPÀ£ÀÄß
ºÀ¸ÁÛAvÀj¹zÉ
★★ ¸ÉAlæ¯ï §ÆågÉÆÃ D¥sï E£Éé¹ÖUÉÃμÀ£ï (¹©L) ¨sÁgÀvÁzÀåAvÀ 105 ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è DyðPÀ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼À°è
¨sÁVAiÀiÁVgÀÄªÀ ¸ÉÊ§gï C¥ÀgÁ¢üUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ±ÉÆÃzsÀ £ÀqÉ¹vÀÄ.EzÀ£ÀÄß D¥ÀgÉÃμÀ£ï ZÀPÀæ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ
★★ 2021-22 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±À «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ ¸ÀPÀÌgÉ GvÁàzÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁæºÀPÀªÁVzÉ
★★ EwÛÃaUÉ vÉgÉAiÀÄ¯ÁzÀÀ ¨Á°ÖPï ¥ÉÊ¥ï £ÉÊ¸ÀVðPÀ C¤® ¥ÉÊ¥ï¯ÉÊ£ï ¥ÉÇÃ¯ÉAqï zÉÃ±ÀPÉÌ C¤®ªÀ£ÀÄß ¸ÁV¸ÀÄvÀÛzÉ
★★ EwÛÃaUÉ ¸ÉÊ§gï zÁ½UÉ vÀÄvÁÛzÀ mÉ°PÁA eÉÊAmï D¥ÀÖ¸ï D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ zÉÃ±ÀzÀ°èzÉ
★★ EwÛÃZÉUÉ «±Àé ¨ÁåAPï ªÀgÀ¢ ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀμÀðzÀ°è 2022-23 ¨sÁgÀvÀ fr¦ CPÉëÃ¥ÀuÉ 6.5 EzÉ
★★ 2022gÀ°è EAl£ÁåðμÀ£À¯ï ¸ËgÀ MPÀÆÌlzÀ 5£ÉÃ ÇÉA©èAiÀÄ CwxÉÃAiÀÄ zÉÃ±À ¨sÁgÀvÀ
★★ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ C¢ü¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ECLGS CrAiÀÄ°è 1500 PÉÆÃn «ªÀiÁ£ÀAiÀiÁ£À ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼ÀÄ
¸Á®ªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ
★★ 2022gÀ ±Á¸ÀÛç gÁªÀiÁ£ÀÄd£ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄÄAQAUï mÁåAUï ¹éÃPÀj¹zÁÝgÉ
★★ Dgï © L ¸ÀA¸ÉÜªÀÅ DAKSH ºÉ¸Àj£À ºÉÆ¸À SUP Tech G¥ÀPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ
★★ D£ï ¯ÉÊ£ï dÆf£ï ¤μÉÃzsÀ ªÀÄvÀÄÛ D£ï ¯ÉÊ£ï DlUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ 2022 vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåzÀ°è eÁjUÉ
§A¢vÀÄ
★★ Lr©r ¨ÁåAPï£À°è ¥Àæ¸ÁÛ«vÀ ¥Á®£ÀÄß ªÀiÁgÁl ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ JL¹ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ
H
µÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ 34% ºÉÆA¢zÉ
A
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ j¸ÀªÀð ¨ÁåAPï ¸ÉAlæ¯ï ¨ÁåAPï rfl¯ï PÀÄjvÀÄ PÀgÉ¤ì ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ n¥ÀàtÂ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ
a
★★ zÉÃ±ÀzÀ Cw zÉÆqÀØ ¢éZÀPÀæ ªÁºÀ£À vÀAiÀiÁjPÁ »ÃgÉÆÃªÉÆÃmÉÆÃPÁ¥Àð vÀ£Àß ªÉÆzÀ® J¯ÉQÖçPï ¸ÀÆÌlgï VIDA
p p
1 C£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ J¯ÉQÖçPï ªÁºÀ£À «¨sÁUÀPÉÌ ¥ÀæªÉÃ²¹vÀÄ
a
★★ «±Àé ºÀwÛ ¢£ÀªÀ£ÀÄß CPÉÆÖÃ§gï 7 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
n g
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ¥ÀqÉAiÀÄÄ gÁAiÀÄ¯ï £ÀÆåf¯ÉAqï £ËPÁ¥ÀqÉAiÉÆA¢UÉ ²¦àAUï ªÀiÁ»w «¤ªÀÄAiÀÄ M¥ÀàAzÀ
i
N
¸À» ºÁQzÉ
★★ fr¦UÉ «ÃªÀiÁ PÀAvÀÄUÀ¼À ±ÉÃPÀqÀªÁgÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è «ªÉÄ £ÀÄUÀÄÎ«PÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è
«ÃªÀiÁ ¥ÀæªÉÃ±ÀªÀÅ ±ÉÃPÀqÀ ªÀÄÆgÀQÌAvÀ ¸Àé®à ºÉZÀÄÑ JAzÀÄ CAzÁf¸À¯ÁVzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÉærmï JeÉ¤ìUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃ© ¸ÀA¸ÉÜ ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ
★★ 2022 gÀ°è AiÀÄÄ¸ï ¨sÁgÀvÀ ¸ÁÖçmÉfPï QèÃ£Àgï J£Àfð ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ªÀÄAwæUÀ¼À ¸ÀAªÁzÀPÀ ºÉÆÃ¸ïÖ ªÁ¶AUÀÖ£ï r¹
★★ «±Àé ¸ÉÖöÊ¯ï ¢£ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw ªÀμÀð CPÉÆÖÃ§gï wAUÀ¼À°è DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ vÀ£Àß 90£ÉÃ KjPÉ ¢£ÀªÀ£ÀÄß CPÉÆÖÃ§gï 8 gÀAzÀÄ DZÀj¸À°vÀÄ
★★ «±Àé ªÀ®¸É ºÀQÌAiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw ªÀμÀð ªÉÄÃ ªÀÄvÀÄÛ CPÉÆÖÃ§gï wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è ¸Àäj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ «±Àé ¨ÁåPÀì ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ §qÀvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ºÀAaPÉ ¸ÀªÀÄÈ¢Þ 2020gÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ
★★ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉ ¸À±À¸ÀÛæ ¥ÀqÉUÉ C¢üPÁjUÀ½UÁV ªÉ¥À£ï ¹¸ÀÖªÀiï ±ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß
C£ÀÄªÉÆÃ¢¸À¯ÁVzÉ
★★ E¸ï D¥sï qÀÄ¬ÄAUï §Äå¹£É¸ï PÀÄjvÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAiÀÄðUÁgÀzÀ CwyAiÀÄ £ÀUÀgÀ £ÀªÀzÉºÀ°
★★ ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ gÉÆÃªÀgï ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀÄª ¸ÉÆÃrAiÀÄA C£ÀÄß ªÀiÁå¥ï ªÀiÁrzÉ
★★ ¥ÀºÀ¯ÁÎªÀiï ¥ÀQë GvÀìªÀ 2022 C£ÀÄß EwÛÃaUÉ GzÁÏn¸À¯Á¬ÄvÀÄ EzÀÄ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ°èzÉ
★★ 2022 gÀ°è ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ «¨sÁUÀzÀ°è J¥sï L ºÉZï ªÀμÀðzÀ DlUÁgÀ ºÀªÀÄð£ï ¦æÃvï ¹AUï ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
DlUÁgÀgÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ
★★ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ gÁdåªÀÅ ºÁ° - EArAiÀiÁ ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ£ÀÄß 2022 C£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ
★★ 2022 gÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤¢ü ªÀÄvÀÄÛ «±Àé ¨ÁåAQ£À ªÁ¶ðPÀ ¸À¨sÉUÀ¼À CwyAiÀÄ £ÀUÀgÀ ªÁ¶AUÀÖ£ï
★★ ÇÁªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¸ÀÆZÀåAPÀ 2022C£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀ §zÀÞvÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ±ÉæÃtÂ 123£ÉÃ ¸ÁÜ£À
★★ ªÀ®Øð ªÉÊqÀ ¥sÀAqÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ °«AUï ¥Áè£Émï ªÀgÀ¢ 2022£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÉ
★★ CPÉÆÖÃ§gï 22 gÀ°è £ÀqÉzÀ 6£ÉÃ ¥ÀÇªÀð KμÁå ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ ²PÀët ¸ÀaªÀgÀ ¸À¨sÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀ£ÉÆÃ¬Ä «AiÉÄmÁß
£ÀUÀgÀªÀÅDAiÉÆÃf¹vÀÄÛ
★★ ¥Àæw ªÀμÀð «±Àé C©üªÀÈ¢Þ ªÀiÁ»w ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 24 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ EwÛÃaUÉªÀiÁ»wAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ CPÉÆÖÃ§gï 22 ºÉÆwÛUÉ ¨sÁgÀvÀªÀÅ 84 ¸ÀQæAiÀÄ AiÀÄÄ¤PÁ£ïð UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
★★ n20 ªÀ¯ïØð PÀ¥ï ¥sÁgÀ ¢ ¨ÉèöÊAqï ¨ÁæAqï CA¨Á¸Élgï DV AiÀÄÄªÀgÁeï ¹AUï CªÀgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À¯ÁVzÉ
★★ UÀÄdgÁvï gÁdåªÀÅ EwÛÃZÉUÉ d®fÃªÀ£ï «ÄμÀ£ï CrAiÀÄ°è UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è 100% £À°è ¤Ãj£À
¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¹zÉ
★★ ¨ÁlðgÀ gÉÆÃqïì DUÀð£ÉÊ¸ÉÃ±À£ï ªÉÆzÀ® PÁ§ð£ï £ÀÆålæ¯ï DªÁ¸À¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ®qÁPï £À°è GzÁÏn¸À¯ÁVzÉ
£ÀªÉA§gï wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

★★ ¨Éæf¯ï£À 39£ÉÃ CzsÀåPÀëgÁV ®Æ¬Ä¸ï ®Ä¯Á DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ¯Áå¥ÁÖ¥ï ªÉÆ¨ÉÊ¯ï ªÀÄvÀÄÛ J¯ÉQÖçPï ªÁºÀ£ÀUÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀ °yAiÀÄA ¨ÁåljUÀ¼À£ÀÄß §ºÀÄ¨ÉÃUÀ£É ZÁeïð
H
ªÀiÁqÀÄªÀ UÀ¼À£ÀÄß UÁA¢ü£ÀUÀgÀzÀ LLn ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï CqÁé£ïì D¥sï E¤ìÖlÆåmï D¥sï ¸ÉÊ£ïì «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ
A
»r¢zÁÝgÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ UÁæ¥sÉÊmï ªÀÄvÀÄÛ °yAiÀÄA nl£Émï Då£ÉÆÃqÀUÀ¼ÁV §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
a
★★ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ 2002gÀ PÉÊUÁjPÁ ¸Ë®¨sÀå PÁAiÉÄÝ wzÀÄÝ¥Àr vÀgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ EzÀÝ
p p
vÉÆqÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¹zÉ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdå PÉÊUÁjPÁ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 2020 eÁjUÉÆ½¹zÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
a
gÁdå PÀ£ÁðlPÀ JA§ ºÉUÀÎ½PÉ ¥ÀqÉ¢zÉ.
g
★★ ¨sÁgÀvÀªÀÅ 2035 gÉÆ¼ÀUÉ vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ¸ÀéAvÀ ¨ÁåºÁPÁ±À PÉÃAzÀæ ºÉÆAzÀÄªÀ ªÀÄºÀvÀézÀ PÀ£À¸ÀÄ ºÉÆwÛgÀÄªÁUÀ¯ÉÃ
N i n
E£ÉÆßAzÉqÉ C¢üPÀ ¥É¯ÉÆÃqÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀPÉëUÉ MAiÀÄÄåªÀ ªÀÄgÀÄ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ gÁPÉmï C©üªÀÈ¢Þ£ÀÄß ¥Àr¸À®Ä
¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÁåºÁPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ.
★★ C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£ï ¨ÁAUÁè ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À¢AzÀ §gÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ£À JgÀqÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°è ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ªÁ¸À
ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ »AzÀÆ ¹RgÀÄ ¨ËzÀÞgÀÄ eÉÊ£ÀgÀÄ ¥Á¹ðAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Qæ±ÀÑ£ÀjUÉ ¥ËgÀvÀé PÁAiÉÄÝ 1995 Cr ¨sÁgÀvÀ
¥ËgÀvÀé ¤ÃqÀ®Ä PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¤zsÀðj¹zÉ.
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¸ÀÄgÀPÀëvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸Áämïð ¹nAiÀÄ£ÀÄß ºÉUÀÎ½PÉ zÁªÀtUÉgÉ ¥ÁvÀæªÁVzÀÄÝ
PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀ¸Àw ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀUÀ¼À ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ¤ÃqÀÄªÀ ¥Àæ±À¹Û DAiÉÄÌAiÀiÁVzÉ
★★ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® MAzÉÃ ªÀiÁvÀgÀA JPïì¥Éæ¸ïUÉ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ZÀgÀuï ¤ÃrzÁÝgÉ
EgÀ®Ä ZÉ£ÉßöÊ ¢AzÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgï £ÀqÀÄªÉ MAzÉÃ ¨sÁgÀvÀ JPïì¥Éæ¸ï ¸ÀAZÀj¹zÉ.
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁæeÉPïÖ ªÀiÁå£ÉÃeÉäAmï ¢£À £ÀªÉA§gï 4 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ 2022 gÀ ¥ÀÅgÀÄμÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «±ÀéPÀ¥ï ºÁQ lÆ¤ðUÀ¼À£ÀÄß ¨É°ÓAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ £ÉzÀ¯ÁåAðqï dAnAiÀiÁV
KPÀPÁ®zÀ°è DAiÉÆÃf¸À¯ÁVzÉ.
★★ «±Àé ¸ÀÄ£Á«Ä eÁUÀÈw ¢£À £ÀªÉA§gï 5 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉÊ¹àÃqï §Ä¯Émï gÉÊ®Ä ªÀiÁUÀð ªÀÄÄA¨ÉÊ ¢AzÀ CºÀªÀÄzÀ¨ÁzÀ £ÀqÀÄªÉ DgÀA¨sÀªÁVzÉ.
ªÁgÀuÁ¹UÉ zÉÃ±ÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ ºÉÊ¹àÃqï §Ä¯Émï gÉÊ®Ä ¸À«ÄÃPÉë DgÀA¨sÀªÁVzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀzÀ ±Á¹ÛæÃAiÀÄ ¸ÀAVÃvÀ ±ÉÊ°AiÀÄ PÉÆ¼À®Ä ªÁzÀÀPÀ ±À±ÁAPï ¸ÀÄ§æºÀätå CªÀgÀÄ ¨ÁæAZï ¸ÀgÀPÁgÀzÀ ¥Àæw¶×vÀ
¥sÉæAZï £ÉÊmï ºÀÄqï ¥Àæ±À¹Û 2022 gÀ°è zÉÆgÀQzÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¨sËvÀ±Á¸ÀÛæ ¢£À £ÀªÉA§gï 7 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
★★ 2022gÀ eÁUÀwPÀ ¸ÀgÀ¸Àj vÁ¥ÀªÀiÁ£À PÉÊUÁjPÁ PÁæAw ¥ÀÇªÀðzÀ°è GμÁÚA±ÀQÌAvÀ 1.15 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï £ÀμÀÄÖ
KjPÉ DUÀÄªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ«zÉ JAzÀÄ «±Àé ºÀªÁªÀiÁ£À ¸ÀA¸ÉÜ ¥ÀæPÀn¹zÉ
★★ ºÉÊqÉÆæÃd£ï PÁgÀUÀ¼À §½PÉ ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÉ EAvÀºÀzÉÃ ªÁAiÀÄÄ ªÀiÁ°£Àå gÀ»vÀ ºÉÊqÉÆæÃd£ï PÁgï GvÁàzÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæQæAiÉÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°è vÀÄjvÀªÁV DgÀA¨sÀUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉÊqÉÆæÃd£ï EAzsÀ£ÀªÀ£ÀÄß MlÄÖ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ°è
vÀAiÀiÁj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀ£ÉÃ «zsÁ£À PÀ°èzÀÝ°¤AzÀ vÀAiÀiÁj¹zÀ PÀ¥ÀÅà ºÉÊqÉÆæÃd£ï, JgÀqÀ£ÉÃ
«zsÁ£À ¥ÉmÉÆæÃ°AiÀÄA¤AzÀ vÀAiÀiÁj¹zÀ ¨ÁæºÀät ºÉÊqÉÆæÃd£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ «zsÀªÉAzÀgÉ ºÀ¹gÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï
★★ PÀ£ÁðlPÀ ºÉÊPÉÆÃnð£À ªÀiÁf ªÀÄÄRå £ÁåAiÀÄªÀÄÆwð jvÀÄgÁeï CªÀ¹Ü 22£ÉÃ PÁ£ÀÆ¤£À DAiÉÆÃUÀzÀ
CzsÀåPÀëgÁV PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ £ÉÃ«Ä¹zÉ
★★ zÉÃ±ÀzÀ Cw zÉÆqÀØ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® §ÈºÀvï qÉÃmÁ ¸ÀAUÀæºÀ ¸ÉAlgï UÉæÃlgï £ÉÆ¬ÄqÁzÀ°è
¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÉ.
★★ «±Àé £ÀUÀjÃPÀgÀt ¢£À £ÀªÉA§gï 8 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ ¸ÀªÉÇÃðZÀÑ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ 50£ÉÃ ªÀÄÄRå £ÁåAiÀÄªÀÄÆwðAiÀiÁV r ªÉÊ ZÀAzÀæ ZÀÆqï CªÀgÀÄ ¥ÀæªÀiÁt ªÀZÀ£À
¹éÃPÀj¹zÀgÀÄ
★★ «±Àé zÀvÀÄÛ ¹éÃPÁgÀ ¢£À £ÀªÉA§gï 9 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ f-20 eÁUÀwPÀ fr¦AiÀÄÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 85 ¥Àæw±ÀvÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ DyðPÀ ¸ÀºÀPÁgÀPÁÌV
¥ÀæzsÁ£À ªÉÃ¢PÉAiÀiÁVzÉ «±ÀézÁzÀåAvÀ ªÁå¥ÁgÀzÀ ±ÉÃPÀqÀ 75 QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ «±ÀézÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ
H
JgÀqÀgÀμÀÄÖ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ.f-20 ¸ÀAWÀ ¸À¨sÉ EAqÉÆÃ£ÉÃμÁåzÀ°è £ÀqÉ¢zÉ
★★ 2022-23£ÉÃ ¸Á°£À DAiÀÄªÀAiÀÄzÀ°è WÉÆÃ¶¸À¯ÁzÀAvÉ «£ÀÆvÀ£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÀÆvÀ£À 7 «±Àé«zÁå®AiÀÄ
A
¸ÁÜ¦¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ DzÉÃ²¹zÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ ©ÃzÀgÀ ºÁªÉÃj ºÁ¸À£ï PÉÆqÀUÀÄ PÉÆ¥Àà¼À ªÀÄvÀÄÛ
a
p
¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯ÉèUÀ¼À°è ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArgÀÄªÀ «£ÀÆvÀ£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ F «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ½UÉ DzÉÃ±À ºÉÆgÀr¹zÉ
p
★★ mÉPï ±ÀÈAUÀ ¸À¨sÉAiÀÄÄ 25£ÉÃ DªÀwð ªÉÄÊ¸ÀÆj£À CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è £ÀqÉ¢zÉ
g a
★★ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÀ£Àß ¹° ©Ãvï gÀQëvÁtPÉÌ ©qÀ®Ä PÀ£ÁðlPÀ¢AzÀ £Á®ÄÌ D£ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArªÉ
i n
★★ K¼À£ÉÃ ªÉÃvÀ£ÀzÀ DAiÉÆÃUÀzÀ CzsÀåPÀëgÀÄ ¸ÀÄzsÁPÀgïgÁªï DVzÁÝgÉ
N
★★ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ ¸ÀägÀuÁxÀð £ÀªÉA§gï 15 C£ÀÄß d£À eÁwAiÀÄ UËgÀªÀ ¢ªÀ¸ï JAzÀÄ
WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.
★★ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ QæPÉmï ¸À«Äw £ÀÆvÀ£À CzsÀåPÀëgÁV £ÀÆåf¯ÉAqï £À UÉæÃUÀ ¨ÁgÀPÉèÃ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÁÝgÉ
★★ CAmÁèmÁzÀ ªÀiÁnð£ï ®ÆxÀgï QAUï dÆ¤AiÀÄgï PÉÃAzÀæzÀ°è Dmïð D¥sï °«AUï ²æÃ gÀ«±ÀAPÀgï
UÀÄgÀÆf CªÀjUÉ UÁA¢ü ¦Ã¸ï ¦Ã° VæÃ£ï ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄÄ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
★★ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå zÉÃ±ÀzÀ°è «zÀÄåvï ZÁ°vÀ ªÁºÀ£ÀUÀ¼À ªÀiÁgÁlzÀ°è 5 £ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ d£ËμÀ¢üAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ zÉÃ±ÀPÉÌ 2£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄ C£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ E¸ÉæÃ°£À ¸ÀA¸Àvï DVgÀÄªÀ ¸É£ï ¸Élß°è §ºÀÄªÀÄvÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¨ÉAd«ÄÃ£ï £ÉvÀ£ÁåºÀÄ DgÀ£ÉÃ ¨ÁjUÉ
¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁV ¹éÃPÀj¹zÀgÀÄ
★★ «±Àé ªÀÄzsÀÄªÉÄÃºÀ ¢£À £ÀªÉA§gï 14 gÀAzÀÄ DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀªÀÅ 2023£ÉÃ ¸Á°£À ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ ¸ÀÆZÀAPÀzÀ°è 8£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀPÉÃjzÉ.
★★ 2023 £ÉÃ ¸Á°£À ¥Àj¸ÀgÀ ¤ªÀðuÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ JAl£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ SÁ¸ÀV PÀA¥À¤UÀ¼À JgÀqÀÄ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ «zÉÃ±À G¥ÀUÀæºÀªÀ£ÀÄß «PÀæªÀiï J¸À AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV
PÀPÉëUÉ ¸ÉÃjzÉ
★★ eÁUÀwPÀ «±ÉèÃμÀuÉAiÀÄAvÉ ¨sÁgÀvÀªÀÅ «±ÀézÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ Cw ºÉZÀÄÑ ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É C¤® ºÉÆgÀ ¸ÀÆ¸ÀÄªÀ zÉÃ±ÀªÁVzÉ
JAzÀÄ VæÃ£ï §Äå¹£É¸ï ¸Ànð¦üPÉÃμÀ£ï ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ
★★ f 20 ±ÀÈAUÀ ¸À¨sÉAiÀÄ WÉÆÃμÀªÁPÀå MAzÀÄ ¨sÀÆ«Ä MAzÀÄ PÀÄlÄA§

★★ gÁdå ªÀÄÄRå ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¢üPÁj ªÀÄ£ÉÆÃeï PÀÄªÀiÁgï «ÄÃ£Á DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ PÉÃAzÀæ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀ£ÀÄß ¤ªÀwð LJJ¸ï C¢üPÁj CgÀÄuï UÉÆÃAiÀÄ¯ï CªÀgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¹zÁÝgÉ
★★ UÁA¢ü ªÀÄAqÉ¯Á ¥Àæ±À¹Û n¨Én£À zsÀªÀÄðUÀÄgÀÄ zÀ¯ÉÊ¯ÁªÀÄ CªÀjUÉ UÁA¢ü ªÀÄAqÉÃ¯Á ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ
★★ ªÀiÁ£À« vÁ®ÆQ£À ¤ÃgÀ ªÀiÁ£À« UÁæªÀÄzÀ C±ÀévÁÜªÀÄ ¥ÀÇeÁ EªÀgÀÄ vÀÈwÃAiÀÄ°AUÀ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀzÀâ¼ÀPÉ
ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£ÀzÀ ²PÀëPÀ£ÁV DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ¥ÀqÉ ¨sÁgÀvÀ aÃ£Á UÀrAiÀÄ°è£À ªÁ¸ÀÛªÀ ¤AiÀÄAvÀæt gÉÃSÉAiÀÄ°è gÉqÁgï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
DzsÀÄ¤PÀgÀt UÉÆ½¸À®Ä ªÀÄÄAzÁVzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ ºÀvÀÄÛ ¸Á«gÀ PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä ªÉZÀÑzÀ°è £À«ÃPÀgÀt PÁAiÀÄð
£ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÉAzÀÄ ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ w½¹ªÉ.
★★ «zÀÄåvï «vÀgÀt VæÃqï ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ £À«ÃPÀgÀtUÉÆ½¸À§ºÀÄzÁzÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ GvÁà¢¸ÀÄªÀ «zÀÄåvï
¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À UÀ½¹zÉ
★★ zÀvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ PÀÆqÀ C£ÀÄPÀA¥ÀzÀ GzÉÆåÃUÀ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CºÀðgÁVgÀÄvÁÛgÉ JAzÀÄ ºÉÊPÉÆÃmïð DzÉÃ±À ªÀiÁrzÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀ£ÀåfÃ« vÀdÕ ÇÁìA£À qÁ. ¥ÀÇtÂðªÀiÁ zÉÃ« §ªÀÄð£ï CªÀjUÉ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ CvÀÄå£ÀßvÀ ¥Àj¸ÀgÀ
UËgÀªÀ ¥Àæ±À¹Û ZÁA¦AiÀÄ£ï D¥sï ¢ CxÀð 2022 ¥Àæ±À¹Û ®©ü¹zÉ
★★ ºÁªÉÃjAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À PÁ® £ÀqAiÀÄ°gÀÄªÀ 86£ÉÃ CT® ¨sÁgÀvÀ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀPÁÌV
¯ÁAbÀ£ÀªÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ. CzÀgÀ°è PÁågÉ ¨ÁåqÀV ªÉÄt¹£ÀPÁ¬Ä PÀÈμÀÚªÀÄUÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtÚ £À©¯ÁÞªÀÄ
ªÀÄUÀzÀ ªÀiÁ¸ÀÆgÀÄ PÉgÉ ¨ÁåqÀ CgÀªÀÄ£É zÁégÀPÉÃ±ÀégÀ zÉÃªÁ®AiÀÄ ¥ÀÅgÀ ¹zÉÝÃ±ÀégÀ zÉÃªÀ¸ÁÜ£À UÀ¼ÀUÀ£ÁxÀ d£À¥ÀzÀ
H
«« WÉÆÃμÀ ªÁPÀå ¸ÉÃj¹zÀAvÉ f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøw LwºÁ¹PÀ ¸ÀÜ¼À ¸ÉÃj f¯ÉèAiÀÄ C¹ävÉ ©A©¸ÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è
A
¯ÁAbÀ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÀÄ «£Áå¸ÀUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ eÉÆvÉUÉ ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåzÀ ¨sÁªÀ PÀ£ÀßqÀzÀ fÃªÀ JA§ WÉÆÃμÀªÁPÀåªÀ£ÀÄß
¯ÁAbÀ£ÀzÀ°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ
p a
★★ DAiÀÄÄμÁä£ï ¨sÁgÀvÀ DgÉÆÃUÀå PÀ£ÁðlPÀ AiÉÆÃd£É D£ÉÊè£ï gÉ¥sÀgÀ¯ï ¹¸ÀÖªÀiï ºÁUÀÆ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ªÀÄ£À¸ÀÄì
p
DgÉÆÃUÀåPÀgÀ zÉÃ±ÀPÉÌ §Ä£Á¢ ªÀ®AiÀÄzÀ°è£À «±ÉÃμÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹ ±ÉæÃμÀ× DqÀðgï D¥sÉäjmïì
a
¥Àæ±À¹Û ®©ü¹zÉ
n g
★★ gÁμÀÖæPÀ« PÀÄªÉA¥ÀÅ ¥ÀæwμÁ×£À ¤ÃqÀÄªÀ PÀÄªÉA¥ÀÅ gÁ¶ÖæÃAiÀÄ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀPÉÌ vÀ«Ä¼ÀÄ ¯ÉÃRPÀ EªÀiÁªÀiï ºÉ¸Àj£À SÁåvÀgÁVgÀÄªÀ
i
N
« CtÚªÀÄ¯ÉÊ ¨sÁd£ÀgÁVzÁÝgÉ. 15 PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ vÀ¼À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ §zÀÄQ£À D¼À CUÀ® zÀÄBR
zÀÄªÀÄä£À «μÀAiÀÄUÀ¼À PÉÃA¢ævÀªÁVgÀÄªÀ CªÀgÀ PÁzÀA§jUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀ¯Á ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆArzÉ.
★★ PÀ£ÁðlPÀ UÀr ªÀÄvÀÄÛ £À¢UÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ CzsÀåPÀëgÁV ¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃmïð£À ¤ªÀÈwÛ £ÁåAiÀÄªÀÄÆwð
²ªÀgÁeï « ¥ÁnÃ¯ï CªÀgÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ ¸ÀévÀAvÀæzÀ CªÀÄÈvÀ ªÀÄºÉÆÃvÀìªÀzÀ CAUÀªÁV PÉÃAzÀæ ¸ÀAVÃvÀ £ÁlPÀ CPÁqÉ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀAVÃvÀ £ÁlPÀ ºÁUÀÆ £ÀÈvÀå
PÉëÃvÀæUÀ¼À°è CªÉÆÃWÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrgÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ LªÀgÀÄ ¸ÁzsÀPÀgÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ ««zsÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ 86 ªÀÄA¢UÉ
¸ÀAVÃvÀ £ÁlPÀ CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ®©ü¹zÉ gÁdåzÀ »jAiÀÄ ¸ÁzsÀPÀgÁzÀ UËj PÀÄ¥ÀÅà ¸Áé«Ä PÀ£ÁðlPÀ
¸ÀAVÃvÀ C£ÀÄ¸ÀÆAiÀÄ PÀÄ®PÀgÀtÂ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀAVÃvÀ ®°vÀ ²æÃ¤ªÁ¸ï ¨sÀgÀvÀ£Álå J¸ï J¸ï dAiÀÄwÃxÀð
gÀAUÀ¨sÀÆ«Ä ªÀÄjAiÀÄ¥Àà ZÉ£Àß zÁ¸ÀgÀ d£À¥ÀzÀ ¥Àæ±À¹ÛUÉ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ Ff¥ïÖ CzsÀåPÀë CzÉâ®è ¸ÀévÀºÀ J£ï¹¹ CªÀgÀ£ÀÄß 2023 £ÉÃ d£ÀªÀj 23gÀAzÀÄ £ÀqÉAiÀÄ°gÀÄªÀ UÀtgÁeÉÆåÃvÀìªÀPÉÌ
ªÀÄÄRå CwyAiÀiÁV DºÁ¤¸À¯ÁVzÉ.
★★ DAiÀÄÄμÁä£ï ¨sÁgÀvÀ rfl¯ï «ÄμÀ£ï Cr DgÉÆÃUÀå ¥Àæw¥ÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß zÉÃ±ÀzÀ°è
PÀ£ÁðlPÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ JAzÀÄ DgÉÆÃUÀå ¸ÀaªÀgÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ
★★ »jAiÀÄ LJJ¸ï C¢üPÁj ªÀÄ£ÉÆÃeï PÀÄªÀiÁgÀ¸ÁºÀÄ CªÀgÀ£ÀÄß ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ G¥À DAiÀÄÄPÀÛgÀ£ÁßV
£ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ CªÉÄjPÀzÀ ¨ÁåºÁPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ £Á¸ÁzÀ PÀ¼ÉzÀ ªÁgÀ GqÁªÀuÉ ªÀiÁrzÀÝ NjAiÀÄ¯ï PÁå¥ÀÅì¯ï
ZÀAzÀæ£À »A¢£À ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛ ºÉÆqÉ¬ÄvÀÄ.
★★ £ÀªÉA§gï 28 gÀAzÀÄ ¥Àæw ªÀμÀð gÉqï ¥Áè£ï qÉÃ JAzÀÄ DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ

★★ ºÀªÁ¬Ä ¢éÃ¥ÀzÀ°ègÀÄªÀ «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ ¸ÀQæAiÀÄ eÁé¯ÁªÀÄÄT J¤¹gÀÄªÀ ªÀiË£À ¯ÉÆÃªÁ vÀ£Àß gÀÄzÁæªÀvÁgÀ
¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄwÛzÉ. 38 ªÀμÀðUÀ¼À°è EzÉÃ ªÉÆzÀ® ¨Áj ¸ÉÆàÃlUÉÆArgÀÄªÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT QvÀÛ¼É §tÚzÀ ¯ÁªÁ
ªÀÄvÀÄÛ §ÈºÀvï ¥ÀæªÀiÁtzÀ ºÉÆUÉ «Ä²ævÀ §Æ¢AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸ÀÄ¸ÀÄwzÉ
r¸ÉA§gï wAUÀ¼À ¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ:

★★ Dgï©L ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrgÀÄªÀ rfl¯ï PÀgÉ¤ì PÀÆqÀ £ÉÆÃlÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁtåUÀ¼À jÃwAiÀÄ°è ªÀiË®å ªÀÄvÀÄÛ
PÁ£ÀÆ¤£À J¯Áè ¨ÉA§® ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ EzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀ¸ÀÄÛ RjÃ¢UÉ AiÀiÁjUÁzÀgÀÆ ºÀt ¥ÁªÀwUÉ
§¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀªÀzÉºÀ° ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÄªÀ£ÉÃ±ÀégÀzÀ°è rfl¯ï
gÀÆ¦ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. J¸ï©L L¹L¹L J¸ï ¨ÁåAPï L r J¥sï ¹ ªÀÄÆ®PÀ rfl¯ï gÀÆ¦
®¨sÀåªÁUÀ°zÉ
★★ zsÁå£ï ZÀAzÀæ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀæzsÁ£À £ÀªÀ zÉºÀ°AiÀÄ gÁµÀÖç¥Àw ¨sÀªÀ£ÀzÀ°è §ÄzsÀªÁgÀ ªÀiÁf CyèÃmï C²é¤ CAPÀÄf
ªÀiÁf PÀ§rØ DlUÁgÀ r¹ ¸ÀÄgÉÃ±ïUÉ gÁμÀÖæ¥Àw zËæ¥À¢ ªÀÄÄªÀÄÄð fÃªÀªÀiÁ£À ¸ÁzsÀ£ÉUÁV zsÁå£À ZÀAzÀ ¥Àæ±À¹Û
¥ÀæzsÁ£À ªÀiÁrzÀgÀÄ.
★★ 2022 gÀ°è «±ÀézÀ¯ÉèÃ Cw ºÉZÀÄÑ zÀqÁgï ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀgÀ¢AiÀiÁVzÉ JAzÀÄ ¹r¹ CAQ
CA±ÀUÀ½AzÀ §»gÀAUÀUÉÆArzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄÃjPÁ ¸ÉÃ£ÉUÀ¼ÀÄ dAnAiÀiÁV £ÀqÉ¸ÀÄªÀ AiÀÄÆxï C¨sÁå¸ÀzÀ 18£ÉÃ CªÀwðAiÀÄÄ aÃ£ÁUÀr
H
¸À«ÄÃ¥À DgÀA¨sÀUÉÆArzÉ
★★ 16£ÉÃ DªÀwðAiÀÄ ¥Àæw¶×vÀ eÉÊ¥ÀÅgï ¸Á»vÀå GvÀìªÀ 2023gÀ d£ÀªÀj 19 jAzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀ°
A
★★ ¨sÁgÀvÀ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¨sÀzÀævÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ CzsÀåPÀëvÉ ªÀ»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è£À ¨sÁgÀvÀzÀ
a
p
SÁAiÀÄA ¥Àæw¤¢ü gÀÄagÁ PÁA¨ÉÆÃeï CªÀgÀÄ ¥ÀæzsÁ£À PÁAiÀÄðzÀ²ð DAmÉÆÃ¤AiÉÆÃ UÀÄmÉÃgÀ¸ï ªÀÄvÀÄÛ
p
¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉ CzsÀåPÀë ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉ CzsÀåPÀë ±Á¨Á QgÉÆÃ² CªÀgÀ£ÀÄß ¨sÉÃn ªÀiÁr ¨sÁgÀvÀzÀ DzÀåvÉUÀ¼À
a
PÀÄjvÀÄ ZÀZÉð £ÀqÉ¹zÀgÀÄ
n g
★★ E ¹UÀgÉÃmï ¸ÉÃªÀ£É¬ÄAzÀ ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è AiÀÄÄªÀPÀgÀÄ C£ÁgÉÆÃUÀåPÉÌ vÀÄvÁÛUÀÄwÛzÀÄÝ »£Àß¯ÉAiÀÄ°è PÉÃAzÀæ
i
¸ÀPÁðgÀ 2019gÀ°è F GvÀà£ÀßUÀ¼À ¤μÉÃ¢ü¹zÉ
N
★★ gÁdåzÀ°ègÀÄªÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼À ¸Á°UÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯ÉèAiÀÄ°è «±Àé«zÁå®AiÀÄ ¸ÁÜ¦¹ DzÉÃ±À
ºÉÆgÀr¹zÉ. ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉAiÀÄ°è gÁtÂ ZÉ£ÀßªÀÄä «±Àé«zÁå®AiÀÄ ¸ÁÜ¦¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ C¢ü¸ÀÆZÀ£É ºÉÆgÀr¹zÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀåªÀºÁgÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è £ÀªÀÄUÉ f 20 UÀÄA¦UÉ CzsÀåPÀëvÉ zÉÆgÉwzÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ
f 20 UÀÄA¦£À CzsÀåPÀëvÉ ªÀ»¹PÉÆArzÀÄÝ EzÀgÀ CAUÀªÁV ºÀ«ÄäPÉÆ¼Àî¯ÁVzÀÝ f 20 EªÉé¹ðn PÀ£ÉPïÖ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è ¥Á¯ÉÆÎAqÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀzÀ CªÀgÀÄ f 20 CzsÀåPÀëvÉ CªÀ¢üAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ EAzsÀ£À ªÀÄvÀÄÛ
DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉAiÀÄ ®¨sÀåvÉ ºÀªÁªÀiÁ£À £ÁåAiÀÄzÀAvÀºÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¨É¼ÀPÀÄ ZÉ®è°zÉ
JA¢zÁÝgÉ. MAzÀÄ ¨sÀÆ«Ä MAzÀÄ PÀÄlÄA§ ºÁUÀÆ MAzÀÄ ¨sÀ«μÀå ¨sÁgÀvÀzÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ zÉåÃºÀªÁPÀå ªÁVzÀÄÝ
KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀÄªÀ ¢¸ÉzÀ°è PÉ®ªÀÅ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ°zÉÝÃªÉ JA¢zÁÝgÉ.
★★ ¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃmïð£À EwºÁ¸ÀzÀ°è 3£ÉÃ ¨ÁjUÉ ªÀÄ»¼Á £ÁåAiÀÄªÀÄÆwðUÀ¼ÉÃ EªÀgÀÄ ¦ÃoÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ªÀÄÄRå
£ÁåAiÀÄªÀÄÆwð r ªÉÊ ZÀAzÀæZÀÆqÀ CªÀgÀÄ gÀa¹zÁÝgÉ.
★★ EAUÉèAqï vÀAqÀªÀÅ ¥ÁQ¸ÁÛ£ï vÀAqÀzÀ «gÀÄzÀÞ mÉ¸ïÖ QæPÉmï ¥ÀAzÀåzÀ°è ªÉÆzÀ® ¢£ÀªÉÃ 500PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ gÀ£ï
UÀ½¹ ªÉÆzÀ® vÀAqÀªÉA§ ºÉUÀÎ½PÉ ¥ÁvÀæªÁVzÉ
★★ gÀ«±ÀAPÀgï UÀÄgÀÆfUÉ ¢ J«Ä¸Àj D¥sï ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ
★★ ¥Àæw ªÀμÀð r¸ÉA§gï 2 gÀAzÀÄ UÀÄ¯ÁªÀÄVj ¤ªÀÄÆð®£É CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ f 20 MPÀÆÌl ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è ¯ÉÊPï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ F ¨Áj ¨sÁgÀvÀ EAqÉÆÃ£ÉÃμÁå ªÀÄvÀÄÛ ¨Éæf¯ï
zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ mÉÆæAiÀÄå UÀ¼ÁVªÉ
★★ gÁdåzÀ°è vÁAiÀÄA¢gÀ ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt zÀgÀªÀÅ ±ÉÃ 14 gÀμÀÄÖ E½PÉAiÀiÁVzÉ
★★ ¸ËgÁµÀÖçPÉÌ «dAiÀiï ºÀeÁgÉ mÉÆæÃ¦ zÉÆgÀQzÉ
★★ gÁdåzÀ°è ¨ÁtAwAiÀÄgÀ ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt ¥Àæw ®PÀëPÉÌ 69 DVzÉ. CAzÀgÉ ±ÉÃ 14 gÀμÀÄÖ E½PÉAiÀiÁVzÉ
★★ CAUÀ«PÀ®gÀ DgÉÆÃUÀå gÀPÀëuÉUÉ «±ÉÃμÀ «ªÀiÁ AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁVzÀÄÝ F AiÉÆÃd£É Cr LzÀÄ
®PÀëzÀªÀgÉUÉ aQvÉì ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ºÉÃ½zÁÝgÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ C©üªÀåQÛ ¸ÁévÀAvÀæå ¸ÀÆZÀAPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ 150£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
★★ UÀÆUÀ¯ï ¹EN ¸ÀÄAzÀgï ¦ZÉÊ CªÀjUÉ ¥ÀzÀä¨sÀÆμÀt UËgÀªÀ ¹éÃPÀj¹zÁÝgÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀnðPÀ¯ï ¹ °¥sïÖ gÉÊ¯Éé ¸ÉÃvÀÄªÉ gÁªÉÄÃ±ÀégÀA £À ¥ÀAeÁ§£À°è ¹zÀÝªÁUÀÄwÛzÉ
★★ r¸ÉA§gï 4 gÀAzÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ agÀvÉ ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ¸ÀPÁðgÀ WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À AiÀiÁ£À ¸ÀÄgÀPÀëvÉ ±ÉæÃAiÀiÁAPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀ 48£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
★★ a£ÀßzÀ JnJA UÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ºÉÊzÀgÁ¨ÁzÀ£À ¨ÉÃUÀA ¥ÉÃl£À°è DgÀA©ü¸À¯ÁVzÉ
★★ F JnJA £À°è qÉ©mï ªÀÄvÀÄÛ PÉærmï PÁqïð UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃªÀÅ §AiÀÄ¹zÀ a£ÀßªÀ£ÀÄß qÁæ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
★★ £ÀÆåAiÀiÁPïð QænPïì ¸ÀPÀð¯ï CªÀgÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¤zÉÃð±ÀPÀ ¥Àæ±À¹Û ªÀÄÄrUÉÃj¹PÉÆArzÁÝgÉ
★★ EAqÉÆÃ£ÉÃμÁåzÀ eÁªÁ ¢éÃ¥ÀzÀ°ègÀÄªÀ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀ CVß ¥ÀªÀðvÀ ¸ÉªÉÄÃgÀÄ«£À°è 15 Q «ÄÃ zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ
§Æ¢ ¹r¢zÉ
★★ PÀ£ÁðlPÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ¢AzÀ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ¥Àæw¶×vÀ £ÁqÉÆÃd UËgÀªÀ ¥ÀzÀ«UÉ F ¨Áj ªÀÄÆªÀgÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ . qÁ ªÀÄAdÄ£Áxï PÀÈμÀÚ¥Àà f J¸ï μÀqÀPÀëj
★★ CgÉ PÉÆ°£ï gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ¢AzÁV CrPÉ ¸ÉÃªÀ£ÉAiÀÄ ¤²ÑvÀªÁV AiÉÆÃPï PÁå£Àìgï JAzÀÄ D ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ «eÁÕ£À
¸ÁgÀÄwÛzÉ
★★ CAvÀgÁ¶ÖæÃAiÀÄ £ÁUÀjÃPÀ «ªÀiÁ£À ¢£À r¸ÉA§gï 7gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
A H
★★ ªÉÆzÀ® ¨Áj «±Àé ¨ÁåAPï vÀ£Àß ªÀgÀ¢AiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ fr¦ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ 2022-23gÀ°è 6.9 EzÉ JAzÀÄ
a
ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀÄ DyðPÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è ¸ÀAZÀ®£À ªÀÄÆr¹zÉ.
p p
★★ 2022£ÉÃ ¸Á°£À°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ ªÀμÀðzÀ ªÀåQÛ JAzÀÄ N ¯ÉÆÃr«Ägï gÉhÄ¯ÉÃ£ÉÃPÀë E
a
★★ ¥sÉÇÃ§æ9 ¥Àæ¨sÁ« ªÀÄ»¼É ¥ÀnÖAiÀÄ°è DgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ¤ªÀÄð¯Á ¹ÃvÁgÁªÀÄ£ï QgÀuï ªÀÄAdÄzÁgï ±Á
n g
gÉÆÃ¶ß £ÀqÀgï ªÀiÁzsÀ«¥ÀÅj §ÄZï ¸ÉÆÃªÀÄ ªÀÄAqÀ® ¥sÀ®ÄÎtÂ £ÁAiÀÄgï
i
★★ gÁdåzÀ°èAiÉÄÃ KPÉÊPÀ QgÀÄ ªÀÄÈUÁ®AiÀÄ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæªÁzÀ UÀzÀUï
N
vÁ®ÆQ£À ©APÀzÀPÀnÖ ªÀÄgÀUÁ®AiÀÄPÉÌ ²ªÀUÀAUÁ ºÉ¸Àj£À ¹AºÀUÀ¼À DUÀªÀÄ£ÀªÁVªÉÃ.
★★ L¹¹ £ÀÆvÀ£À mÉ¸ïÖ gÁAQAUï CUÀæ¸ÁÜ£ÀPÉÌgÉzÀ ªÀiÁ£Éð¸ï ¯ÉÊ§Ä¸À£ï.
★★ ¨sÁgÀvÀªÀÅ 2022£ÉÃ ¸Á°£À eÁUÀwPÀ ºÀ¹«£À ¸ÀÆZÀAPÀzÀ°è 127 £ÉÃ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÉ
★★ ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ £ÁUÀ¥ÀÅgï ªÀÄvÀÄÛ bÀwÛÃ¸ÀÎqï ©gÁ¸ÀÄàgÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀAZÀj¸ÀÄªÀ MAzÉÃ ¨sÁgÀvÀ JPÀì¥Éæ¸ï gÉÊ°UÉ ¥ÀæzsÁ¤
£ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ZÁ®£É ¤ÃrzÀgÀÄ EzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ DgÀ£ÉÃ MAzÉÃ ¨sÁgÀvÀ gÉÊ®Ä
★★ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiËAmÉÃ£ï qÉÃ JAzÀÄ dUÀwÛ£À¯ÉèÃ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ r¸ÉA§gï 11gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ PÁå°¥sÉÇÃ¤ðAiÀiÁzÀ°è Cw zÉÆqÀØ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 83 «ÄÃlgï CxÀªÁ 275 Cr EzÉ.
EzÀ£ÀÄß d£ÀgÀ¯ï ±ÀªÀÄð£ï JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ
★★ ¥ÀAZÀvÀAvÀæ lÄ C¥ÉØÃmï: UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼À DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ ¤ªÀðºÀuÉ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À
ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉUÉ ¥ÀAZÀvÀAvÀæ ±Á C¥ÉØÃmï ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
★★ ¹zÀÝUÀAUÁ ²æÃ ¥Àæ±À¹Û : 2022 £ÉÃ ¸Á°£À ¹zÀÞUÀAUÁ ²æÃ ¥Àæ±À¹ÛUÉ dAiÀÄzÉÃªÀ gÀzÉÆÃ ¸ÀA¸ÉÜ ¤zÉÃð±ÀPÀ qÁ ¹
J£ï ªÀÄAdÄ£Áxï DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
★★ ºÀÄ§â½î vÁ®ÆQ£À ¨ÉÊj zÉÃªÀgÀPÉÆ¥ÀàzÀ gÉÃtÄPÁ £ÀUÀgÀzÀ°è F AiÉÆÃd£É CrAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® £ÀªÀÄä Qè¤Pï
GzÁÏl£É ªÀÄÄRåªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÁÝgÉ..
★★ zÉÃ±ÀzÀ°è 2031gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ 20 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ «zÀÄåvï ¸ÁÜªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À®Ä AiÉÆÃf¹zÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 15 ¸Á«gÀ
ªÉÄUÁ ªÁåmï «zÀÄåvï GvÁàzÀ£É ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀ°zÉ. 20 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ «zÀÄåvï ¸ÁÜªÀgÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉÃzÀÄ
700 ªÉÄUÁ ªÁåmï WÀlPÀ 2023gÀ°è UÀÄdgÁvÀß PÀPÁð¥ÀÅgï £À°è PÁAiÀiÁðgÀA¨sÀ ªÀiÁqÀÄªÀ ¤jÃPÉë EzÉ
★★ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÀUÀA PË±À¯ï CªÀgÀÄ 2022£ÉÃ ¸Á°£À «Ä¸Éì¸ï N¯ïØ QjÃl ªÀÄÄrUÉÃj¹PÉÆArzÁÝgÉ.
★★ C£Á«ÄPÀ ªÀåQÛUÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨Á»gÀªÁV ¥ÀrvÀgÀ JvÀÄÛ MqÉvÀqÉUÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ªÉÄÃgÁ gÉÃμÀ£ï
D¥ï C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÉ.
★★ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀÄªÀ 2022£ÉÃ ¸Á°£À Cl¯ï ¸ÁzsÀ£À ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀªÀÅ ¥ÀÅvÀÆÛj£À J¸ï f PÁ¥ÉÇðgÉÃmï
¸ÀªÀÄÆºÀzÀ ªÉÄÃWÀ ¥ÉÇæ¸É¹AUï UÉ CAzÀgÉ ©AzÀÄ ¸ÀªÀÄÆºÀ ¸ÀA¸ÉÜUÉ zÉÆgÀQzÉ
★★ DyðPÀvÉ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä «zÀÄåvï GvÁàzÀ£É eÉÆvÉUÉ ¥Àj¸ÀgÀzÀ gÀPÀëuÉAiÀÄÄ DUÀ¨ÉÃPÀÄ eÉÊ«PÀ EAzsÀ£ÀPÉÌ ºÉaÑ£À ªÀÄºÀvÀé
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ 2024PÉÌ ±ÉÃ 10 gÀμÀÄÖ «ÄxÀÄ£Á¯ï UÀÄj ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ EvÀÄÛ DzÀgÉ 2022PÉÌ UÀÄj ¸Á¢ü¸À¯ÁVzÉ
★★ ¥sÉ§ÄæªÀjAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EArAiÀiÁ J£Àfð «ÃPï 2023 DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÀÄÝ ¥ÀæzsÁ¤ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ
GzÁÏn¸À°zÁÝgÉ JAzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ §¸ÀªÀgÁeï ¨ÉÆªÀiÁä¬Ä ºÉÃ½zÀgÀÄ
★★ ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ CºÀªÀÄzÁ¨Ázï £ÀqÀÄªÉ ªÉÆzÀ® §Ä¯Émï gÉÊ®Ä ¸ÀAZÁgÀªÁUÀ°zÉ
★★ E¸ï D¥sï °«AUï 2022 £ÁUÀjPÀ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ°è £À£Àß £ÀUÀgÀ £ÀªÀÄä ºÉªÉÄä ¸À«ÄÃPÉë ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£À
zÉÆgÀQzÉ
★★ r¸ÉA§gï 22gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÀtÂvÀ ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
★★ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁAiÀÄÄ ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ°è ¸Á¤AiÀiÁ CªÀgÀÄ ¥ÉÊ¯Émï DV DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄÄ¹èA ªÀÄ»¼É AiÀÄ£ÀÄß
QÃwðUÉ ¥ÁvÀæªÁVzÁÝgÉ
★★ qÁ ªÀÄ°èPÁdÄð£ï ªÀÄ£ÀÆìgï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁägÀPÀ læ¸ïÖ ¤ÃqÀÄªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Àæ±À¹Û »AzÀÆ¸ÁÛ¤ UÁAiÀÄPÀ ¥ÀÅuÉAiÀÄ
¥ÀA G¯Áè¸À PÀ±Á¯ï PÀgï DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ
²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï. CªÀgÀ G¥ÀAA

H J¯Áè ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÁV
a
iÀÄÄPÀÛ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ
p p
g a
N i n
Cw ²ÃWÀæzÀ°è ©qÀÄUÀqÉ
PSI
PSI
“NzÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è £ÁªÀÅ ¤AiÀÄwÛ¤AzÀ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ eÉÆvÉ UÉ¼ÉvÀ£À

ªÀiÁrzÀgÉ ªÀÄÄAzÉÆAzÀÄ ¢£À ErÃ dUÀvÉÛÃ £ÀªÀÄä ¸ÉßÃºÀPÁÌV
PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ¥ÉÆ°Ã¸ï E¯ÁSÉ
PÁAiÀÄÄªÀ ºÁUÉ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ªÀiÁqÀÄvÉÛ”
2023
2nd
F ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ AiÀÄÄUÀzÀ°è AiÀÄ±À¸ÀÄì UÀ½¸À®Ä ¤gÀAvÀgÀªÁV
DvÁäªÀ¯ÉÆÃPÀ£À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÁÛ C«±ÁæAvÀgÁV zÀÄrAiÀÄÄªÀªÀgÀ
§½UÉ ªÀiÁvÀæ AiÀÄ±À¸ÀÄì §gÀÄvÀÛzÉ. F ¤nÖ£À°è ¦J¸ïL ºÀÄzÉÝUÀ½¸À®Ä
ºÀ¼ÉAiÀÄ ¥Àæ±Éß¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ CwªÀÄÄRåªÁVªÉ. ªÀiÁ¸ÀÖgï ¦J¸ïL EDITION
«ªÀgÀuÉ ¸À»vÀ ¥Àæ±ÉÆßvÀÛgÀ PÉÊ¦r ¤AUÀ¥Àà J. ºÉZï.
¯ÉÃRPÀgÀÄ ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀ PÉÊ¦r ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀÅ ¤ªÀÄä AiÀÄ±À¹ìUÉ ªÀÄÄ£ÀÄßrAiÀiÁUÀ°zÉ.

¤AUÀ¥Àà J. ºÉZï. F ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ°è »A¢£À ¦J¸ïL ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ 27 2023
¥Àæ±Éß¥ÀwæPÉUÀ¼À£ÀÄß E¯ÁSÉAiÀÄ QÃ-GvÀÛgÀ ¸À»vÀ «ªÀgÀuÁvÀäPÀªÁV
©r¸À¯ÁVzÉ. F PÉÊ¦rAiÀÄÆ ¦J¸ïL, ¥ÉÆ°Ã¸ï PÁ£Àì¸ÉÖÃ§¯ï ªÀÄvÀÄÛ E¤ßÃvÀgÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ 2022
¥ÀjÃPÉëUÀ½UÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀ°zÉ. F ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ «zÁåyðUÀ¼À PÀ£À¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
2021
FqÉÃj¸À° JAzÀÄ ºÁgÉÊ¸ÀÄªÀ....
«ªÀgÀuÉ ¸À»vÀ ¥Àæ±ÉÆßvÀÛgÀ ªÀiÁ°PÉ 2020
J¯Áè ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÁV 2019
²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï. CªÀgÀ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ
31 ¥Àæ±Éß ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ 2018
2017
2016
CIVIL PSI WIRELESS 2015
2014
KSRP DETECTIVE
ASHOK PUBLICATION
KSISF INTELIGENCE
Jayanagar, Dharwad • Pin code: 580001
FPB RSI JAILOR ASHOK
P U B L I C AT I O N
¨É¯É : 410/- ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ ¥ÀæwUÁV ¸ÀA¥ÀQð¹: 9019565559

¤AUÀ¥Àà J. ºÉZï.

Àæzà°Và Wàl Éuà Àä 2023: Ningappa A H

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Àæzà°Và Wàl Éuà Àä 2023: Ningappa A H

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

¥ÀæZÀ°vÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ vÉjUÉ¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ DzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀÅtåPÉÆÃn zÀvÀÄÛ AiÉÆÃd£É:-

2 ²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï.

DzÀ±Àð ²PÀëPÀ/²PÀëQ ¥Àæ±À¹Û:-

ªÀÄÄRåªÀÄAwæ DgÉÆÃUÀå ªÁ»¤ :-

¢Ã£ï zÀAiÀiÁ¼ï G¥ÁzsÁåAiÀÄ ¸ËºÁzÀð «zÁåyð ¤®AiÀÄ :-

«£ÀAiÀÄ ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå AiÉÆÃd£É :-

PPP - Public-Private Partnership - ¥ÀªÀðvÀ ªÀiÁ¯Á AiÉÆÃd£É

¥ÀæªÀÄÄR C£ÀÄzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ

g a 16% §rØ ¥ÁªÀw 20%

rfl¯ï DgÉÆÃUÀå «ÄμÀ£ï

PÉ£ï ¨ÉÃmÁé AiÉÆÃd£É

5 ²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï.

¨Áålj ¸ÁÖ¦AUï ¤Ãw

PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÀASÉå 2011

FIFA «±ÀéPÀ¥ï 22£ÉÃ DªÀÈwÛ

mÉÆÃQAiÉÆÃ M®A¦Pïì - 2021

2021(2020) mÉÆÃQAiÉÆÃ ¥ÁågÁ M®A¦Pïì

Grand Slam Tennis Tournament-2022 «±ÉÃµÀvÉUÀ¼ÀÄ (ªÀµÀðzÀ°è PÀæªÀÄªÁV)

36£ÉÃ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁPÀÆl

KμÀå£ï UÉÃªÀiïì 2022: KμÀå£ï UÉÃªÀiïì ¢£ÁAPÀ ¥ÀæPÀl

SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆ¤ªÀ¹ðn UÉÃªÀiïì 2021

2021 SÉÃ¯ÉÆÃ EArAiÀiÁ AiÀÄÆvï UÉÃªÀiïì:

44 £ÉÃ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÉ¸ï M°A¦AiÀiÁqï

¸ÀAvÉÆÃμï mÉÆæÃ¦ü 2022

12 ²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï.

IPL QæPÉl 2022:

2022 gÀ ICC ¥ÀÅgÀÄμÀgÀ T 20 «±ÀéPÀ¥ï:

ICC ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ JPÀ¢£À «±ÀéPÀ¥ï QæPÉmï 2022

JµÁå PÀ¥ï 2022

¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ d£ÀzsÀ£À AiÉÆÃd£É:

¦mï EArAiÀiÁ ªÀÄÆªÉÄAmï:

PÀÈ¶ GqÁ£ï AiÉÆÃd£É:-

¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ PÀÈ¶ ¸ÀªÀiÁä£ï AiÉÆÃd£É:

Cl¯ï ¦AZÀtÂ AiÉÆÃd£É:

ªÉÄÃPï E£ï EArAiÀiÁ:

¸ÀA¸ÀzÀ DzÀ±Àð UÁæªÀÄ AiÉÆÃd£É:

¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É:

¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ fÃªÀ£ï eÉÆåÃw ©ªÀiÁ AiÉÆÃd£É:

¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¸ÀÄgÀPÁë ©ªÀiÁ AiÉÆÃd£É:

¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¹AZÁ¬Ä AiÉÆÃd£É:

EA¢gÁ DªÁ¸ï AiÉÆÃd£É (1989-1990):

CA¨ÉÃqÀÌgï ¤ªÁ¸ï AiÉÆÃd£É :2016-2017

Cl¯ï ¨sÉÆÃd¯ï AiÉÆÃd£É:

¨sÀÆ«Ä AiÉÆÃd£É (2005):

JA f £ÀgÉÃUÁ AiÉÆÃd£É (2006):

16 ²æÃ ¤AUÀ¥Àà. J. ºÉZï.

PÀÈ¶ ¸ÀA§A¢ü AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ

¸ÁAiÀÄªÀAiÀÄ ¨sÁUÀå AiÉÆn

UÁæ«ÄÃt ¨sÀAqÁgÀ AiÉÆÃd£É (2007-08):-

PÀÈ¶ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð ¤¢ü :

UÀAUÁ PÀ¯Áåt AiÉÆÃd£É:(1997)

¦JA PÀÈ¶ GeÁð «PÁ¸ï AiÉÆÃd£É:(2015-2016)

¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ Q¸Á£ï ªÀiÁAzÀ£ï AiÉÆÃd£É:

¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ¸ÀégÉÆÃdÄUÁgÀ ªÀiÁ£À zsÀ£À AiÉÆÃd£É:

¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ®WÀÄ ªÁå¥Áj ªÀiÁ£ÀzÀ£À AiÉÆÃd£É:

PÁAiÀÄPÀ ¤¢ü AiÉÆÃd£É:(2014)

gÉÊvÀ ¸ÀAfÃ«¤ AiÉÆÃd£É:(2014)

Indian State Forest Report- 2021

3 ªÀUÀðzÀ°è CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß ¸À«ÄÃPÉë ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ

Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ:-

MlÄÖ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±À ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À ¥ÀæPÁgÀ:-