Magnum Bullarium Romanum Tomvs Secvndvs

a
S B
8
4
N
EX BIBLIOTH..
FF. MM . REFORM .
S. MARIA CEMELII
NICEE.
75
314
}
MAGNV M 31175
BVLLARIVM
ROMANVM,
A PIO QUARTO VSQVE
AD INNOCENTIVM IX .
OPVS ABSOLVTISSIMVM LAERTII CHERVBINI
præftantiffimi Iurifconfulti Romani ; Et à D. Angelo Cherubino Monacho
Caffinenfi nunc denuò Illuftratum & Recenfitum .
EDITIO NOVISSIMA.
Quatuor tomis diftributa : Vitis & Iconibus aneis omnium Pontificum decorata:
In qua non folùm Conftitutiones omnes S.D. N. VRBANI VIII. quotquot
reperiri potuerunt , ordine temporis inferta Appendicefque dua fuis locis

reftituta ; verùm & S.D. N. INNOCENTII X. conflitutiones vfque ad hanc diem
emanata, funtfuperaddita, fuis Rubricis Scholis conuenientibus fummarijfque
marginalibus exornata, ac tandem vberioribus quàm antea Indicibus locupletata.
TOMVS SECVNDVS.
FORTVNE
GEMINAT
SEMINA
T
E
C
V
M
M
P
O
R
E
VIRTVS
LV GDV NI,
Sumptib. Philippi Borde , Laur. Arnaud, & Cl . Rigaud.
M. D C. L V.
CYM PRIVILEGIO REGIS.
Connentur S-Marie de cimettis Nine
Story 0. 9
SUNTAIN
CAOLAVE
.
BOW
IDE
X
L
INDEX
SEX ROMANORVM
PONTIFICVM ,
QVORVM CONSTITVTIONES
Iuxta Temporum feriem continentur in hoc
Secundo Tomo .
Ivs IV . Mediolanenfis habet conft. 106. pag. 1
P
Pius V. Italus conft.151 . 156
Gregorius XIII . Italus conft.102 . 361
Sixtus V. Italus conft.107 .

490
205
18
6991650
Gregorius XIV . Mediolanenfis conft.19. 6
210
360
Innocentius IX. Bononienfis conſt.2 .
726
)
dog.Eaby Coxy.EX3003. 2003 80103, 8003 2003 8063.. અસ ၄.
SVMMA PRIVILEGII
Regis Chriſtianiſſimi .
VDOVICI XIV. Galliæ & Nauarræ Regis Diplomate
fancitum eft , ne quis in regno fuo , aliífve locis ditioni fuæ

fubiectis , intra proximos annos nouem , à die impreffionis
primæ inchoandos , ac numerandos , excudat , vendat , excuden-
dum , vendendúmque quouis modo & ratione conetur librum,

qui Infcribitur , Magnum Bullarium Romanum nouiter editum multis
constitutionibus adauctum ,
, Iconibus aneis omnium Pontificum
exornatum præter PHILIPPVm Borde , LavRENT . ARNAVD ? & CLAVDIVM
RIGAVD , Bibliopolas Lugdunenfes , aut illos quibus ipfimet concefferint. Prohibi-
tum infuper eâdem auctoritate Regiâ omnibus fuis fubditis , eundem librum extra
regni fui limites imprimendum curare , vel quempiam , vbicumque fuerit ,

ad id
agendum impellere , ac inftigare , fine confenfu dictorum BORDE , ARNAVD , &
RIGAVD. Idque omne fub confifcatione librorum , aliifque pœnis originali Diplo-
mate contra delinquentes expreffis. Datum Parifiis die quinta Decembris , millefimo
fexcentefimo quingentefimo quarto.
De mandato Regis
Signatum,
BERAVD.
Hæc prima Editio Lugdunenfis
a
defiit excudi die quart De-
cembris 1654.
I
PIVS QVARTVS
PONT. CCXXVIII.
ANNO CHRISTI MDLX.
Pius Quartus Mediolanenfis , de familia Medicea,Io.Angelus antea vocatus,Pa-
tre Bernardino , Cardinalis Tituli S.Prifcæ, creatus Rom. 7.kalend.Ianu.1560 .
coronatus in Fefto Epiphaniæ Domini fequentis anni , fedit annos quinque,
menfes duos,dies 15.creauit Cardinales 46.Obiit anno Dom.1565.quinto Idus
Decemb.Corpus eius in Bafilica S.Petri fepultum fuit;Vacauit ſedes dies 26.
I.
Juriſdictio Gubernatoris Alma Vrbis, procedendi | cillimus pateat aditus;Ita vt Dei timore poftpofito, anima-
contra Mercatores cambia ficca & illicita rumq; fuarum falutis, ac Chriftianæ charitatis & Euange-
contrahentes. licæ eruditionis,qua bona nobis à Deo collata indigétibus
nihil lucri inde fperates charitatiue mutuare monemur, pe-
Contra eofdem procedit hodie in omnibus articulis nitus immemores ; non folum ad pretium eifdem Mercato-
huius bulla A. Camera , vt habetur in Pauli V. ribus,à fummis Pontificibus noftris prædecefforibus retro-
conft. 28. Eximiæ. actis temporibus toleratum, fuas pecunias ad cambium, &
recambium huiufmodi Curialibus prædictis dederint, ve-
De Gubernatore Vrbis vide addita ad Leonem X. rumetiam in præfentiarum illas ad longe maiorem, & ni-
Conftit. 8. Etfi. lib. 1. mis exceffiuam,penitufq; vfurariam,ac Chriftianan profi-
Edita An. D. tentibus religionem facris Canonibus interdictam atque
PIVS PAPA QVARTV S
1560. damnatam fummam dare conantur:vnde euenit vt plurimi
Motu proprio, &c.
dictęVrbis Curiales hic neceffitate coacti, eafdem pecunias
Caufa buius
Vм ficut accepimus , non fub tam graui fœnore accipientes, & pro illoru amicis Mer-
conftitut.
fine maxima animi noftri catoribus prefatis fideiubentes,acfe in ampliori forma Ca-
difplicentia, etiam poft pu- meræApoftolicæ obligantes,tum ob varia itinerum pericu-
blicationem cuiufdam pro- la,tum etiam aëris diuerfis in locis intemperiem,pecunias,
clamatis , fiue banni de ex- vt premittitur,acceptas, eifdem Mercatoribus tempore con.
preffomandato noftrofacti, uento reddere nequeuntes,maxima cum illorum iactura ad
& commiffione venerabilis eorumdem Mercatorum importunitatem pluries,vt aiunt, Facultas Gu-
fratris N. Hieronymi Epi- recambiare coacti, & nonnulli etiam carceribus inhumani- bernatoris, coër
fcopi Martoratenfis , tunc ter cum illorum ingenti tum corporis & bonorú ,tum etiam cendi Mercato-
Alma Vrbis noftræ Guber- honoris & famę detriméto diuturno tépore detenti fuerint. res Vrbis exer-
natoris , in locis confuetis §.1. Nos igitur cupientes pro noftri Paſtoralis officij de- centes , cambia
illicita, & in-
publicati , auaritiam omnium malorum peffimum genus bito ,præmiffis, quantum cum Deo poffumus,via celeri re- fligendi panas
inter dilectos filios Alma Vrbis noftræ prædicte Mercato- medium aliquod adhibere, eorumdemq; Mercatorum infa- hic expr.ffas,
res adeoferpuiffe,atque in dies ferpere,vt iam illorum vni- tiabilis vfuræ prauitati, eorumq; animarum faluti ,& mer- & contentas in
cuiq; breui & modico tempore proximi iacturâ ditefcere in cantilis exercitij fidelitati , Curialiumque predictorum tam coftitutionibus
Marchia con-
pecuniis Curialibus eiufdem Vrbis, & præcipue Cifalpinis enormibus læfionibus atque incommoditatibus paterno tra furarios.
ad cambium & recambium (vt vulgo dicunt)mutuandis fa- affectu opportune confulere, Motu fimili , & c.Dilecto filio
A dia
Bullary Magni, Tom. IL
2 PIVS QVARTVS.
dictæ Vrbis noftræ moderno Gubernatori , vt ad Cameræ gnomina, & qualit. & pecuniarum,& creditorum quantit
Apoftolicæ Commiffarij generalis,necno partis læfæ que- aliorumque hic forfan de neceffitate exprimi neceſſario-
relam feu inftantiam , omnibus , & fingulis Mercatoribus rum tenores,continentias ,formas , & compendia pro ple-
Rom.Cur.feq.in pofterum à die datæ præsetium fub maio- ne, & fufficienter expreffis habentes.
ris excommunicationis latæ fentétia,ac duorum millium 6.4.Præfentifque noftri Motus proprij folam fignatură, sola fign. ſuffi-
ducatorum auri in auro eidem Cameræ irremiffibiliter ap- abfque illius regiftratura fufficere,& vbique fidem facere cir.
plicandorum ipfo facto incurrendis pœnis , à dicta Vrbis tam in iudicio , quàm extra , attento quod in Vrbe.
Curialibus quibufcumq ; ratione quarumcumq; obligatio- 6.5. At iuxta illius formam , & tenorem per quofcum- claufula pra-
num etiã in ampliori forma Cameræ tam principali,quam que Iudices, &c. fublata , &c. iudicari,&c. debere. Nec de feruatiua.
accefforio, & fideiufforio refpectiuè nominibus factarum, fubreptionis vel obreptionis vitio,feu intentionis noftræ
& deinceps quomodolibet fiendaru, pro pecuniis ad cam- defectu vllo vmquam tempore notari aut impugnari pof-
bium,& recambium huiufmodi fic vfurarie, & malo modo fe,illiufq; copiæ per vnum ex noftris Curforibus cum ori-
acceptis,& accipiendis,ac in partibus non folutis, aut non ginali aufcultata, & Mercatoribus aliifq; perfonis, & Iu-
foluendis, vltra fummam conuenientem quæ Mercatori- dicibus præfentatæ , viin validæ , & efficacis inhibitionis
bus realibus, qui vera cambia realia, & non fic faciunt,de habeant,ac fi originale hoc præfentatum foret , quacum-
iure,& ftylo mercatili verè deberetur, hic in Curia petere, que regula fiue conftitutione in contrarium forfan edita
exigere, aut eofdem Curiales via iuris obligationum etiam nequaquam obftante. Placet Motu proprio I. Papa fubfcrip.
in forma dicta Cameræ celebratarum , & celebrandarum
vigore feu prætextu cogere, feu cogi aut excommunicari , Iurifdictio Cardinalis Protectoris, & Iudicis caufa- II.
&c. vel aliàs quomodolibet in eorum perfonis , & bonis rum Archihofpitalis pauperum infirmorum
moleftari ,feu inquietari facere audeantvel præfumant,di- Incurabilium de Vrbe.
ftrictiusfub pœna,quæ in Cóftitutionibus Marchiæ cótra
vfurarios ftatuitur, & aliis fuo arbitrio moderandis poenis Huius Archihofpitalis inftitutionem , & priuilegia,
inhibeat.Necnon quafcumque obligationes etiam in præ-
attende fupr.in conft.15 Leo X.fol. Saluatoris;
fata forma Cameræoccafione quarumcumque partitarum vbi notaui.
pecuniarum ad cambium,& recambium huiufmodi à præ- PIVS PA PA QVARTVS. Edita An.D.
dictis Mercatoribus cum eifdem Curialibus quomodolibet I 560.
Adperpetuam rei memoriam.
factas,& quas Mercatores ipfi à prædictis Curialibus tam-
in Archihofpita
quam principalibus ſeu fideiufforibus hic in Vrbe poft di- A Dcharitatis, li IncurabiliumS.
& mifericordię in Auguſta Exordium.
Iacobi pauperibus
opera Chrifti
Atum bannum dumtaxat repetierunt , & exegerunt , & re-
cuperarunt,ac pro non folutis exigere , & recuperare inten- de Vrbe,quæ maxima, & continua funt ; fine detrimento,
dunt , cum cambia huiufmodi ficca vel non realia à facris vel intermiffione exercenda,æquum eft prouidere;vt illud
Canonibus prohibita fint,vfurarias , prauas,iniquas,dete- ac pro ea famulantes , à noxis quantum poteft liberentur.
ftabiles,interdictas, & damnatas , ac quafcumque obliga- §.1 . Cum itaque,ficut accepimus, Archihofpitale ipfum, Caufa iftius
tiones etiam in forma præfata Cam. Apoft. poft dictum ob lites, & quæftiones, quibus ad diuerfa Vrbis tribunalia , conftitur.
bannum dumtaxat defuper illarum occafione factas, nul- occafione locationum,céfuum, donationum , hæreditatum ,
las, & inualidas exiftere auctoritate noftra decernat, & de- legatorum, & diuerfarum aliarum rerum eiufdem, tam tan-
claret , totamque fummam principalem per eofdem Mer- gendo, quàm defendédo,iugiter implicitum exiftit, quam-
catores exactam, & recuperatam , iuxta formam dictorum plurima damna, & incommoda patiatur, & impenfæ litis,
bannimentorum , ex nunc ipfofacto eidem CameræApoft. valores rei de qua ex tépore agendi fæpenumero exuperét.
parti vero læfæ id quod vltra prædictam fummam princi- §.2 . Nos Archihofpitale ipfum in quo piiffima chari- Aduocatiocau.
palem in cambiis,& recambiis , &c. à dictis Mercatoribus | tatis, & mifericordiæ opera , pauperibus Chrifti continuofarum coram
irremiffibiliter exigendam,recuperandam , & reftituendam impendi fpectantur , ab huiufmodi difpendiis quantum quocumquelu-
dice vertentiu.
applicet, & eofdem Mercatores iuxta Conftitutiones præ- poffumus fubleuare volentes , Motu proprio , & ex certa Archihospitale
dictas Marchiæ condemnet. fcientia noftra , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , S.Iacobi Incu
Et contra eofde • §.2. Cum poteftate eofdem Mercatores, & eorum quem- omnes,&fingulas caufas, inter dictum Archihofpitale, fiue rabilium dev'r-
fummarie , & libet, omnefque alios, & fingulos fua cómuniter vel diui- dilectos filios Cuftodes, Officiales , ac Miniftros Societatis be, & eius offi-
ciales quomo-
cat.procedendi. fim quomodolibet intereffe putantes,in dicta Curia, & ex- eiufdéArchihofpitalis ,& quafcumq; alias etiam fingulares doliber,concer
tra eam citandi , ac quibus, & quotiens inhibendum erit, perfonas,Vniuerfitates, Societates , & loca coram Sanctænentiйi , & ea¬
etiam fub excommunicationis, fufpenfionis, & interdicti, Romanæ Ecclefiæ Camerario, Regente, Præfidente,& Cle- rum commiffio
aliifque ecclefiafticis fententiis,cenfuris, & pœnis , etiam ricis Cameræ Apoftolicæ , necnon Vicario, Gubernatore, Cardinali pro
pecuniariis, eiufdem Gubernatoris arbitrio moderandis, & Senatore Vrbis,illiufque Primo, & Secundo Collaterali- tempore Prote-
Etoriqui fum-
applicandis inhibendi, inobedienteſque, & rebelles quof- bus, ac Appellationum caufarum Curiæ Capitolij eiufdem mariecognofcat
cumque fententias céfuras, & pœnas huiufmodi incidiffe, Vrbis Capitaneo , & aliis quibufcumque Iudicibus ordi- cum faculiare.
& incurriffe declarandi ,aggrauandi,reaggrauandi , & in- nariis, & delegatis, & caufarum Palatij Apoftolici Audito-
terdicendi, inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit brachij fæ- ribus, ac eiufdem Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus,
cularis auxilio . Necnon fuper præmiffis omnibus fumma- nunc & pro tempore pendentes , fuper quibufcumque lo-
riè,fimpliciter, & de plano , fine ftrepitu, & figura iudicij cationibus,venditionibus, donationibus,legatis,fideicom-
feu tela iudiciaria,fingulis diebus& horis,præterquam in miffis,teftamentis, exequutionibus, reuocationibus,bonis,
honorem Dei feriatis procedendi, dictófque Mercatores, & rebus,iuribus, & actionibus, Archihoſpitale, & Societaté,
eorum quemlibet ad exhibendum quofcumq ; libros etiam Officiales,litis confortes , & alios prædictos,tam coniun-
rationum ,via iuris , & fub eifdem cenfuris, & pœnis com- ctim, quàm diuifim, ac tam actiuè , quàm paffiuè ,concer-
pellendi,cæteraque alia faciendi,dicendi,gerendi , exercen- nentibus, & ad Archihofpitale, & Societatem quomodoli-
di, & exequendi quæ in præmiffis omnibus, & circa ea om- betfpectantibus,in quacumque inftantia, inter illos ,ned
nia neceffaria fuerint , feu quomodolibet opportuna com- non alia æquè,vel magis pia loca, Vniuerfitates,& Colle-
mittimus , & mandamus. gia quomodocumque priuilegiata, feu viduas, pupillos, &
Claufula dero- §.3 . Præmiffis ac quibufuis aliis conftitutionibus , & alias perfonas etiam exemptas cuiufcumque qualitatis,fta-
gatoria .
ordinationibus Apoftolicis,ftatutis, confuetudinibus,capi- tus,gradus,ordinis,vel conditionis, & naturæ exiftant, etiá
tulationibus, & pactis,necnon obligationibus etiam in di- præmiffis expreffis maiores , quarum omnium ftatum , &
&ta forma Cameræ etiam iuramento, & c.vallatis,ac pala- merita,ac iudicum , & collitigantium nomina, & cogno-
tij Curiæ ac Mercatorum,& huiufmodi ftylo, necnon par- mina, & qualitates,cæteraque etiam de neceffitate expri-
titis,libris, & rationibus ac computis defuper quomodoli- menda,præfentibus haberi volumus pro expreffis,in ftatu,
bet factis, & quibufuis licentiis forfan dictis Mercatoribus & terminis , in quibus reperiuntur , dummodo inftructa
per quofcumq; etiam noftros maiores Officiales etiã Vrbis non fint,harum ferie ad nos aduocamus , & dilectum filium
Gubernatores conceffas , quas contra expreffam mentem noftrum Bartholomæum,tt.S.Crucis in Hierufalem , Preſ-
noftram factas effe declaramus , cæterifque in contrarium byterum Cardinalem della Cueua nuncupatum , moder-
quomodolibet facientibus non obftantibus quibufcum- num , & pro tempore exiftentem Protectorem , eiufdem
que,Mercatorum , & Curialium huiufmodi nomina , co- Archihofpitalis Iudicem ordinarium , & perpetuum , ad
prædictas,
PIVS QVARTVS. 3
prædictas , necnon quafcumque alias fimiles, vel diffimi- fuper his à quoquam quauis auctoritate fungente , ſcien-
les caufam , & caufas,ciuiles, criminales, & mixtas, ad Ar- ter vel ignoranter , contigerit attentari.
chihofpitale, & Societatem huiufmodi pertinentes , tam §.7 . Non obftantibus præmiffis, & felicis record. Boni- Claufula de
per eos, quàm contra eos, & inter eos, acperfonas,Vniuer- facij Papa VIII. prædecefforis noftri de vna in Concilio regaleria.
fitates,collegia , feu loca etiam priuilegiata, & exempta, generali edita de duabus dietis, dummodo vltra tres dietas
tam actiuè,quàm paffiuè,pro tempore mouendas,iuxta or- aliquis auctoritate præfentium,ad iudicium non trahatur,
dinariam iurifdictionem,feu facultaté , tam Gubernatori, aliifq; conftitutionibus Apoftolicis, necnon Fabricæ præ-
quàm Regenti Cameræ Apoftolicæ, feu Vicario præfatis, dicta, & Hofpitalium, Ecclefiarum, Monafteriorú,& alio-
& eorum cuilibet attributas,ac prout rerum qualitas exe- rum quorumcumque locorum, & Ordinum , etiam exem-
gerit,feu poftulauerit,cum omnibus, & fingulis earum in- ptorum,iuramento, confirmatione Apoftolica , vel quauis
cidentibus,dependentibus, emergentibus, annexis, & con- firmitate alia roboratis ,ftatutis, & confuetudinibus, priui-
nexis,fummariè,fimpliciter, & de plano, & fola facti veri- legiis quoque, & indultis , conferuatoriis , exemptionibus,
tate inſpecta , & abfque aliquorum terminorum fubftan- & literis Apoftolicis eifdem , ac dilectis filiis Populo Ro-
tialium obferuatione , aut alicuius Regiftri confectione, mano,necnon Iudicibus, Curiis,& Tribunalibus, eorumq;
per fe,vel alium,feu alios , audiendas, & fine debito termi- perfonis , per quofcumque Romanos Pontifices prædecef-
nandas,auctoritateApoftolica,tenore præfentium per præ- fores noftros, ac nos, & dictam Sedem , etiam fcientia , &
dicta conftituimus , & deputamus . poteftatis plenitudine fimilibus, ac aliàs fub quibufcumq;
In Curia , & $.3 . Et ad hunc effectum illi, etiam per alium ,feu alios tenoribus, & formis, ac cum quibufuis claufulis , & decre-
extra citandi, quofcumq; tam in Romana Curia, quàm extra eam,etiam tis in contrarium quomodolibet conceffis, confirmatis, &
inhibendi.
per editum publicum,conftito fibi prius, etiam fummariè innouatis,necnon reformationibus, etiam nouiter facien-
de non tuto acceffu, citandi, & monendi , eifdemq; & præ- tibus,ac paribus motu,& fcientia approbatis, etiam difpo
dictis, & quibufcumque aliis eiufdem VrbisCuriarum Iu- nentibus , quarum caufæ huiufmodi ad forum, feu Curiam
dicibus, & perfonis,tam ecclefiafticis , quàm fæcularibus, Capitolij reaffumi debeant, quibus omnibus , etiamfi pro
quibus, & quoties opus fuerit, etiam fub fententiis, cenfu- illorum fufficienti derogatione, aliàs de illis, eorumque to-
ris, & pœnis ecclefiafticis,ac etiam pecuniariis, quibus fitis tenoribus,fpecialis,fpecifica, expreffa,& indiuidua , ac
bi , fiue ab eo pro tempore deputando Auditori videbitur de verbo ad verbum,non auté per regulas generales idem
inhiberi, & in euentum non paritionis,contra inobedien- importantes mentio , feu quæuis alia expreffio habenda,
tes, ac rebelles,ad declarationem incurfus cenfurarum , & aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret, quo-
pœnarum huiufmodi,illarumque aggrauationem, & aliàs rum tenores,ac fi de verbo ad verbum, nihil penitus omif-
iuxta ftilum , & morem dictarum Curiarum in fimilibus fo , & forma in illis tradita obferuata inferti forent , præ-
feruari folita , ac aliàs prout fibi videbitur proceden . fen- fentibus pro fufficienter expreffis habétes,illis alias in fuo
tentiamque fiue fententias debitæ executioni demandandi robore permanfuris, hac vice dumtaxat haru ferie,fpecia-
fiue demandari faciendi ; contradictores quoflibet , & re- liter, & exprefsè, ac eifdem motu, & fcientia, & poteftatis
belles,per cenfuras, & pœnas ecclefiafticas, ac etiam pecu- plenitudine derogamus, ac fufficienter derogatum effe de-
niarias,aliaque iuris,& facti opportuna remedia, appella- cernimus, contrariis quibufcumq; aut fi prædictis vel qui-
tione poftpofita compefcendi, auxiliumque brachij fæcu- bufuis aliis, coniunctim vel diuifim , ab eadem fit Sede in-
laris,ad hoc fi opus fuerit inuocandi, omniaque, & fingu- dultum, quod interdici, vel excommunicari, aut extra , vel
la alia in præmiffis, & circa ea neceffaria , feu quomodoli- vltra certa loca, Curias , & Tribunalia , ad iudicium trahi
bet opportuna faciendi , & exequendi plenam, & liberam non poffint per literas Apoftolicas, non facientes plenam,
licentiam , feu facultatem concedimus. & expreffam, ac de verbo ad verbum,de indulto huiufmo-
Annullatiopro- §.4. Decernentes Archihofpitale, Societatem , ac eius di mentionem,ac quibuflibet aliis priuilegiis , indultis, &
ceffus aliorum Officiales, & perfonas huiufmodi, ex nunc deinceps occa- literis Apoftolicis, generalibus, vel fpecialibus , quorum-
Indicum.
fione præmifforum , alibi quam coram Bartholomeo Car- cumque tenorum exiftant , per quæ præfentibus non ex-
dinali, & pro tempore Protectore prædicto conueniri , aut preffa,aut totaliter non inferta, iurifdictionis ipfius Prote-
ad alios conueniendum , conftringi non poffe. Ac procef- ctoris explicatio impediri valet quomodolibet,vel differri,
fus, fententias, & decreta per alium,feu alios, tam ordina- & de quibus quorumque totis tenoribus de verbo ad ver-
rios , quàm delegatos in caufis prædictis , quomodolibet bum habenda fit in noftris literis mentio ſpecialis.
pro tempore formatos , lata , & facta , cum inde fequutis , §. 8. Et quia difficile foret præfentes literas ad fingula Fides tran-
quibufcumque,nulla, irrita, & inania, nulliúfque roboris, loca, quibus illis pro tempore opus fuerit , deferre , volu-fumptorum.
vel momenti fore. mus,& prædicta auctoritate decernimus,quod illoru tran-
Claufula pra- $.5 . Præfentes quoque literas fub quibufuis reuocatio- fumptis,manu Notarij publici fubfcriptis , & figillo Pro-
feruatiua. nibus,fufpenfionibus, & exemptionibus,fimilium vel dif- tectoris,vel Societatis huiufmodi ,feu perfonæ in dignita-
fimilium gratiarum, etiam per nos,aut fucceffores noftros te ecclefiaftica conftitutæ , vel Curiæ etiam fæcularis mu-
Romanos Pontifices, & Sedem prædictam , vel eius Lega- nitis eadem prorfus fides adhibeatur,quæ adhiberetur eif-
tos, & per regulas Cancellariæ Apoftolicæ,pro tempore fa- dem præfentibus , fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
ctas, etiam in fauorem Fabricæ Bafilicæ Principis Apofto- Dat.Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris , die D. P. Ann 2.
die 22.Jan.
lorum de Vrbe , nullatenus comprehendi , fed femper ab 22. menfis Ianuarij 1560. Pontificatus noftri Anno 1 .
illis penitus,& omnino exceptas effe, & cenferi , nec eif-
dem præfentibus, per quafcumque literas, & etiam quaf- Moderatio conftitutionis Pauli I V. edita contra III.
uis regulas, generales, & fpeciales, & derogatoriarum de- Religiofos apoftatas , aut malè tranflatos,
rogatorias, efficaciores, & infolitas, ac etiam irritantia de-
vel extra clauftra vagantes ,
creta , fub quacumque verborum expreffione in fe conti-
nentes,derogari poffe , & fi illis vllo vinquamtempore ex De Regularibus apoftatis , & eiectis edidit Sanctiſſ
aliqua,etiam quantumuis neceffaria , & vrgenti caufa de- D.N. Vrbanus VIII. Conftit.26.Sacra.infr.tom.4 .
rogari contingat , nifi tenor illarum de verbo ad verbum
PIVS EPISCOPVS. Edita An. D.
nihil omiffo infertus, & huiufmodi derogatio confiftoria-
1560.
liter facta, & per trinas,& diftinctas literas, eundem teno- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
rem continentes , tribus fimilibus diftinctis vicibus , Ad-
miniſtratoribus, fiue Cuſtodibus ,Gubernatoribus , Recto- Sedis Apoftolicæ folertia dum ad falutare quorundam Exordium.
remedium extructa , in eorum detrimentum vergere
ribus, & Oeconomis Archihofpitalis , & Societatis huiuf- confpicit , ne quod illis profuturum maturitate fumma
modi legitimè intimata , & innouata fuerit , eorumque prodiiffe comperitur , noxium incauto minifterio efficia-
ad id expreffus accedat affenfus, derogationem huiufmodi tur , celeris prouifionis opem afferre confueuit , prout in
nemini fuffragari .
Domino confpicit falubriter expedire .
Decretum - §.6. Sicque per quofcumque Iudices quauis auctoritate
§. 1. Dudum fiquidem poftquam fel. rec. Paulus Pa- Paulus IV cli-
vitans. fungentes, etiam prædicta Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Car- dut conftumis-
dinale ,fublat eis , & eorum cuilib , quauis aliter iudi- pa IV. prædeceffor nofter , &c
s a et në de qua hiss.
Omittitur relatio bulla Pauli IV. Quoniam eam habemus fup.fol.
candi, & interpretandi facultate, & auctoritate, vbique iu- Poftquam num.1 4.
dicari, & definiri debere,irritum quoque, & inane fi feçus §. 2. Cum autem, ficut accepimus, licet fingulæ litere
Bullary Magni Tom.I I. A 2 prædice
}
4 PIVS QVARTVS.
In executione prædictæà zelo religionis eiufdé prædecefforis emanarint, &

tu, & alios in ea præfentes dilecto filio noftro Iacobo tt.
aut dicta
Pauli cöft nihilominus cum poft illarumpublicationem per Ordina-
IV.mul- S.Mariæ in Cofmedin Presbytero Cardinali Sabello nun-
ta lites ort& rios locorum ad earum executionem procedi cœptu foret, cupato,noftro in dictis Vrbe,& diftrictu Vicario generali,
fuerüt,ex cau- maximi in omnibus Regnis & Prouinciis rumores, lites, & feu eius locum tenéti , extra Curiam vero Ordinario loci , ac
fishicexpreffis. contentiones, ac grauia fcandala multipliciter exorta fue- Superiori Monafterij in quibus prima & originaria pro-
rint,cum propter maximum ipforum Apoftatarum,& traf- feffio per quemlibet ex Apoftatis & tranflatis prædictis
latorum numerum, tum etiam ex quo multi prætenderent emiffa afferitur , necnon obtinenti primam dignitatem in
vel prætendebatur damnari in dictis literis omnes fere vni- Ecclefia Cathedrali,feu Metropolit. vel alij Superiori loci
formiter,nulla inter caufam & caufam,ac lepram & lepra huiufmodi, feu antiquiori Canonico pro tempore refidéti
differentia & diſtinctione habita damnabantur, cum tamé per eos coniunctim, vifis in primis & diligenter infpectis
plerique eorum præuiis difpenfationibus, & indultis,ac li- & examinatis difpenfationibus,facultatibus , licentiis, &
centiis ab eorum Superioribus, & à Sede Apoftolica ex iu- indultis per eofdem Apoftatas & tranflatos quomodolibet
ftis & rationabilibus caufis conceffis muniti forent, & ni- obtentis,ac proceffibus defuper habitis, & caufis in eis al-
hilominus quaplures ex eis zelo confcientiæ aut pœniten- legatis mature difcuffis,ac prout iuftum & æquum fuerit,
tia ducti ,literis prædictis parere, & ad Monafteria à quibus verificatis & probatis,sumarie fimpliciter & de plano , ac
egreffi fuerant redire fefe paratos exhiberent,fed ab eorum fine ftrepitu & figura iudicij ,ac fola veritate infpecta , ap-
Superioribus nullatenus reciperentur, ficq; ob earumdem pellatione poftpofita audien.cognofcen. & iuxta iuris & fa-
literarum rigorem magnis confufionibus inuoluti ac mi- crarum conftitutionum difpofitioné fine debito terminan.
feriis & calamitatibus oppreffi, omnibus remediis deftitu- committimus & mandamus.
ti, ac perpetuis cenfuris innodati, ciboque fpirituali & té- §.7. Ac eifdem Iudicibus omnes & fingulos prædicta Facultates eif-
porali priuati remanerent,ita quod vel fame perire, aut in occafione citandos etiam per edictum publicum conftito dem Indicibus
extremam defperationem adduci cogerentur,alijq;Chrifti etiam fummarie & extraiudicialiter de non tuto acceffu ci- concedit
mariè pr utecsu-
e-
fideles ob magnam dictorum Apoftatarum multitudinem tandi,necnon illis & aliis quibus,vbi quando, & quoties dans,
vix eorum conuerfationem effugere, & exinde excommu- opus fuerit, etiã fub fententiis, cenfuris, & pœnis ecclefia-
nicationis incurfum euadere poffent , & propterea verifi- fticis ac etiam pecuniariis eoru arbitrio imponendis, mo-
milefit, quod fi bonitati diuinæ eiufdem prædecefforis vi- derandis, & applicandis etiã per edictum fimile inhibendi.
tam paulovlterius prorogare placuiffet, ipfemet literas fuas Necnon quofcumq ; Apoftatas & tranflatos huiufmodi,qui
huiufmodi zelo charitatis , vt par erat , ad iuftam modera- fine canonica difpenfatione aut licentia in fæculo vagari
tionis formam & æquitatem reduxiffet. reperti fuerint,ad Monafteria à quibus exiuerunt, aut alia
Ideo hic Pont. §. 3. Nos igitur pro Paftoralis officij noftri debito om- regularia,vel alia honefta loca, prout melius pro ipforum
abfoluit omnes nibus ius & iuftitiam,vt decet, miniftrare, neminiq; iniu- animarum falute eis vifumfuerit, fuper quo ipforú Iudicu
Apostatas , & riam inferre,aut quemquam fuis iuribus, ac legitimis de- confcientia oneramus, reuerti feu intrare faciédi & cópel-
tranflatos in
faculovagates,fenfionibus priuare,aut alias indebite moleftare volentes, lendi, ac quęcumq; alia, quæ per eos in præmiffis ftatuta &
à cenfuris , & fed fingulorum Chrifti fidelium animarú faluti ante om- ordinata fuerint, debitæ executioni demãdandi , ac quafcũ-
panis incurfis nia profpicere cupientes , fingularum literarum prædecef- que executiones per quofuis Iudices ordinarios, vel dele-
96
nemnonparitio-
dicta con- foris huiufmodi tenorem , ac fi de verbo ad verbum infe- gatos in vim literarum prædecefforis huiufmodi alias co-
flit. Pauli IV. Terentur præfentibus pro expreffis habentes, habita fuper tra iuris formam factas caufa cognita retractandis & an-
his cum nonnullis venerabilibus fratribus noftris S.R.E. nullandis, & in priftinum ftatum reducendis,contradicto-
Cardinalibus fuper hoc negotio fpecialiter deputatis deli- res quoflibet & rebelles per cenfuras, & pœnas ecclefiafti-
beratione matura;Motu fimili , ac ex certa fcientia noftris, cas, appellatione poftpofita compefcendi , necnon cenfuras
& de fimili poteftatis plenitudine omnes & fingulos Apo- & poenas prædictas incurriffe declarandi ,atque illas legi-
ftatas feu tranflatos in dictis literis cóprehenfos & adhuc timis defuper habendis feruatis proceſsibus, etiam iteratis
in fæculo vagantes, cuiufcuq;Ordinis fuerint, à quibufuis vicibus aggrauandi, interdictum ecclefiafticum prout iuris
excommunicationis,fufpéfionis,& interdicti , ac aliis fen- fuerit apponendi , & auxilium brachij fæcularis , fi opus
tentiis,cenfuris, & pœnis,quas ob non paritionéliterarum fuerit,inuocandi, ceteraq; in præmifsis & circa ea neceſſa-
prædictarum, feu alias quomodolibet incurrerunt,hac vice ria feu quomodolibet opportuna faciendi , & exequendi,
dumtaxat,fpecialiter & expreffe abfoluimus & liberamus. plenam, & liberam concedimus facultatem.
Et fuper irre §.4. Necnon fuper irregularitate per eos contra tenore §. 8. Non obftantibus præmifsis literis prædecefforis, Claufula dero-
gularitate per dictarum literarum Miffas celebrando , feu alias fediuinis ac conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis,necnon gatoria.
eofdem contra-
éta dispenfat. immifcendo forfan contracta , dūmodo in cótemptum cla- priuilegiis indultis,& literis Apoftolicisfub quibufcumq;
uiú id non egerint,mifericorditer in Domino difpéfamus, tenoribus & formis,ac cum quibufuis claufulis & decretis
ac abfolutos & liberatos, ac difpenfatos fore cenfemus. quotiefcumque, & per quofcumque, ac quibuslibet , & ex
Et dictä Pau- §. 5. Singulafque literas prædictas , an in eis contenta quibufuis caufis,necnon intuitu, confideratione , contem-
IV.const. ad & inde fequuta quæcumque, ad formam iuris & facrarum platione, & ad inftantiam quorumuis,aut etiam motu,fcié-
formam iuris,
& facrarum conftitutionum reducimus , & reducta fore; Sicque ab in- tia,ac plenitudine fimilibus, etiam quod nonnulli ex dictis
conftitutionum frafcriptis & quibufuis aliis iudicibus , ac prædictis Audi- Ordinibus profeffores fe de caufis eis per Sedem ipfam de-
reducit.
toribus & Cardinalibus,fublata eis & eorum cuilibet, qua- legatis, nififub certis modo & forma ibidem contentis in-
uis iudicandi & interpretandi facultate & auctoritate, iu- tromittere minime teneantur, concefsis,approbatis, & in-
dicari & interpretari debere,ac quidquid fecus à quoquam nouatis, quibus omnibus,illorum tenores præfentibus pro
quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit at- exprefsis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris,
tentari,irritum & inane decernimus. quoad præmiffa dumtaxat fpecialiter & expreffe deroga-
Aduocat etiã §. 6. Et nihilominus omnes & fingulas lites & caufas
mus,ceterifque contrariis quibufcumque.
ad fe omnes hactenus coram quibufuis Ordinariis ,vel delegatis Iudici- §. 9. Volumus autem quod finguli Apoftate & tranf- Apoſtate , &
caufas , contra
eofdecoră quibus etiam in Romana Curia introductas, & inquacunque lati huiufmodi,vt præfertur abfoluti,poenitentiam per eo- tranflati abo-
bufcumque lu- inftantia contradictos Apoftatas vel tranflatos , vel alias rum confefforem fibi pro exceſsibus prædictis iniungen- lutipœnitentia
àConfefforibus
dicibus intro- inter quafuis perfonas præmifforum occafione pendentes, dam facere omnino teneantur. Quodque antequam fen- iniungendam
dutas eafque etiam fi inftructæ fint,ad nos aduocamus,ac caufas tam ad tentiæ feudeclaratoria per fupradictos Iudices à nobis de-facere debeant.
fummarie &
iuxta dispofi- nos aduocatas in ftatu & terminis quibus reperiuntur reaf- putatos feréda paruerint,à celebratione Miffarum & quo-
tione Iuris , & fumedas,necnon qua & quas quæcumq;perfonæ ecclefia- cumque altaris minifterio omnino abftineant. Apeftate, &
facrarum con- fticæ & regulares ac etiam fæculares , necnon Conuentus , §. 1o. Volumus autem quod infra fex menfes à die pu- träflati disfe-
tutionumco-
gnofcen das co- Collegia, & Vniuerfitates dicta occafione feu in præmiffis blicationis præfentium ipfi Apoftata feu translati licen- fationes & in-
dulta Iudici-
mittit Vicariocommuniter,vel diuifim intereffe putantes , contra dictos tias eorum,ac difpenfationes , & indultafupradictis Iudi- bus prafentare
Vrbis , refpe- Apoftatas vel tranflatos, aut alios quofcumque actiue vel cibus præfentent , & fententiam declaratoriam defuper caufam ex-
cine Ordina- paffiue ciuiliter,vel criminaliter,ac realiter & perfonaliter ab eifdem promulgari , ac caufam realiter & cum effectu pedire debent
riis locorum & vel mixtim habet & mouet, aut habere vel mouere volent totaliter expediri faciant, quo termino elapfo , & caufa,vt infra fex men-
Superioribus
Monafterioru & intendent,cum omnibus & fingulis incidentibus, depé- præfertur,non expedita,dicti Apoftata & translati in eaf- furas
fes, alias in ce-
antea
is car.
den.emergen. annexis & connexis totoq; negotio princi- dem cenfuras & poenas, in quibus ante publicationem præ- incurfas rein-
pali,quoad profeffos videlicet inAlma Vrbe & eius diftri- fentium erant,reincidiffe eoipfo cenfeantur, nifi per ipfos cidant.
Iudices
PIVS QVARTVS.
Judices ſteterit , aut alio legitimo impedimento per ipfos | riori Ecclefiaftica, etiã Cardinalatushonore , ac etiam Co-
Iudices arbitrádo,dicti Apoftatę & tranflati detéti fuerint. mitali,Marchionali, autDucali dignitate fungétes,ac alias
Exemplorum 6.11 . Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad fin- mundahas perfonas, nullas penitus excipientes, cum digni-
fides. gula quæque loca in quibus eis vtendum erit deferri,volu- tas, qualifcumq; fit,in peccatis nemini excufationem præ-
mus fimiliter, & prædicta Apoftolica auctoritate ftatuimus bere debeat, que iocalia,ornamenta,aurum, argentum , mo-
atque decernimus, illarum tranfumptis fiue impreffis fiue netatu & non monetatu, gemmas, margaritas, lapides pre-
manufcriptis,di&i Vicarij figillo,& illius feupublici No- tiofos quocumq; nomine nucupatos, pecunias, veftes,pan-
tarij fubfcriptionemunitis , eamdem prorfus fidem vbique nos, & tàm manufcriptos, quàm quoluis alios libros, fcri-
locorum in iudicio & extra adhibendam fore , quæ ipfis pturas,necnon equos,mulos,mulas,imagines aureas, arge-
præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ vel oftenfæ. teafque, acaneas , & marmoreas,ac fupellectilia, & alias
Nulli ergo, &c. Si quis autem, &c. quafcumq; res & bona mobilia & immobilia,fpiritualia &
D.P.An. 1.die Dat.Rom. apud S.Petrum, Ann.Incarnat.Domin. 1 560. profanacuiufcumq; generis, qualitatis, & quantitatis , feu
3. April. tertio nonas Aprilis, Pontificatus noftri Anno primo. pretij exiftentia,pro vfu & commoditate Romani Pontifi-
Publicatio. Anno à NatiuitateDomini 15 60. Indict.3.die vero 6.men- cis pro tempore exiftétis, & ornamento Palatij huiufmodi
fis Apr. Pont. Sanctiffin Chrifto Patris & D.N.D. Py pa- deputata,ac ad eumden Romanum Pontificem pro tépore
pa IV. Anno I.retrofcripta litera Apoftolica affixa & publi- exiftentem ſpectantia & pertinentia, tempore infirmitatis
cata fuerunt ad valuas Bafilicarum Ecclefiarum S. Ioannis cuiufuis Romani Pótificis predecefforis noftri, ex qua poft-
Lateranen. & principis Apoftolorum de Vrbe , ac Cancell. modum deceffit , ac etiam dictae Sedis propterea vacantis,
Apoftol.dimiffis inibi copiis illarum affixis per nos Bernardinecnon per annum ante obitum & vacationem huiufmodi
num Andreutium,& Triphonem Victorellum Curfores. ex dicto Palatio, & alias vndecumq ; & quocumq ; afporta-
Ioan. Andreas Panizza Magiſter Curforum runt,fubtraxerunt & occultarunt,feu prætenfo titulo dona-
tionis vel remiffionis, quietantiæ, vel alio quouis prætextu
IV.
Contra detinentes iocalia & alia quæcumque bona detinent,feu fciunt ea per alios poffideri, vfurpari & deti-
ad fedem Apoftolicam fpectantia,ac fcientes neri, aut occupata fuiffe, & ad eorum manus perueniffe re-
& non reuelantes . quirimus & monemus, eifq; diftrictè præcipiendo manda-
mus,quatenus infra fex dierum fpatium, quorum duos pro
De materiapofuiconcord.fupra in Pauli Quarti con- primo,duos pro fecundo, & reliquos duos dies pro tertio &
ftit.11. Incumbentia. fol. Etfignanter contra peremptorio termino eis & eorúcuilibet pro canonica mo-
nitione affignamus, omnia & fingula iocalia ornaméta, au-
non reftituentesfcripturas , vide inf. Sixt.V. con-
rum ,argétum,gemmas,margaritas,lapides pretiofos,pecu-
ftit.56.Nonfine.vbi notabo.
nias,veftes,panos,libros, equos, mulos,mulas,imagines , fu-
PIVS EPISCOPVS, pellectilia,& alias res, & bona huiufmodi dilecto filio Fra-
Edita An.D.
Seruus Seruorum Dei . Adfuturam rei memoriam. cifco Odefcalco dicta Cameræ Præfidenti cum effectu re-
1560.
Proamium. Aftoralis officij auctoritas nos admonet, & ordo ratio- ftituant & confignent, & fi donationem vel remiffionem ,
PA nis expofcit,vt circa ea potiffimum verfemur, per quæ aut quietantiam defuper fibi factam prætendant, illam ſeu
res , & bona Rom. Ecclefiæ, præfertim vfui & ornatui Ro- illas videndas,vt decet, & examinandas exhibeant & pro-
mani Pontificis pro tépore exiftentis, & Sacri Palatij Apo- ducant,ac illorum raptores ,vfurpatores,feu detentores vel
ftolici deputata ab impiorum infultibus,& rapinis præfer- occupatores fcientes reuelent.
uentur, & ab eis aufu facrilego,aut alias quomodolibet ab- §.4. Alioquin lapfis diebus huiufmodi,omnes & finguli Pœna non res
inde afportata &diftracta,noftre operationis minifterio,cũ præfati Epifcopali vel Archiepifcopali , aut Patriarchali , acfituentium,
animarum ſalute eorum, qui cæca cupiditate ducti in non etiam Cardinalatus honore feu dignitate præditi , interdi- fcientiúmque
& non reue-
paruam Sanctæ Matris Ecclefiæ iniuriam, & ipforum ani- cti ingreffus ecclefie pœnam, alij verò excommunicationis lantium.
marum perniciem, Dei timore poftpofito, ea furripere, feu & maledictionis æternæfententiam, quam alias in eos in
fibi appropriare,aut iftinc diuertere aufi fuerint,eidé Ro- his fcriptis ferimus, & à quibus nifi à nobis , & eodem Ro-
mano Pontifici pro tempore exiſtenti reftituantur,& tali- manoPontifice pro tempore exiftente, ac fatisfactione pre-
ter in præmiffis prouideatur quod ceteris cedat in exéplum. uia,præterquam in mortis articulo conftituti , relaxationis
Caufa iftius S.1. Cum itaque,ficut non fine graui animi noftri mole- & abfolutionis beneficium obtinere non poffint , eo ipfo
conftitut. ftia accepimus,tam tempore infirmitatis diuerforum Ro- incurrant, & fi Pontificali aut Cardinalatus honore feu di-
manorum Pontificum prædecefforum noftrorum , ex qua, gnitate præditi fub interdicto huiufmodi per octo dies
ficut Domino placuit,ab humanis decefferunt, quam exin- præfatos,fex immediatè fequentes permanere,alij verò in-
de diuerfarum Sedium vacantium, quamplura etiã pretiofa feriores ab eis eamdem excommunicationis fententia ani-
iocalia,ornamenta, & alias res & bona vfui præfato,vt premo , quod abfit,indurato fuftinere non formidauerint, ex
fertur,deputata, & alias ad eumdem Rom. Pontificem pro tunc elapfis dictis octo diebus, Pontificali & etiam Cardi-
tempore exiftentem, & Cameram Apoftolicam fpectantia nalatus honore feu dignitate præditi à regimine Ecclefia-
& pertinentia,tàm ex dicto Palatio , quàm aliis quibufuis rum eis commiffarum, eo ipfo fufpenfi , ac tàm ipfi,fi alia
locis ablata & diftracta fuerint , & àdiuerfis eorum pro- | beneficia ecclefiaftica obtineant , quàm inferiores ab eis,
teruia inualefcente detineantur , in noftrum & eiufdem omnibus & fingulis monafteriis,prioratibus,dignitatibus,
Pontificis pro tempore exiftentis non folum detrimen- adminiftrationibus, canonicatibus & præbendis, ceterifq;
tum ,fed etiam Sedis Apoftolicæ ignominiam, & ipfius au- beneficiis ecclefiafticis cum cura & fine cura, fæcularibus
&
toritatis diminutionem ,necnon illa detinentium anima- ac Ordinum quorumcumque regularibus, quæ in titulum
rum perniciem atque periculum non modicum . vel commendamfeu adminiftrationem,aut alias quomodo-
Confirmatio §.2 . Nos huiufmodi inconuenientibus & animarum pe- libet etiam ex quibufuis conceffionibus feu difpenfationi-
pœnarum im- riculis quantum in nobis eft obuiare, & aliàs in præmiffis, bus Apoftolicis obtinent, ac etiam Officiis Romanæ Cu-
pofitarum co- prout par eft,prouidere volentes;Motu proprio, & ex certa riæ per eos obtentis, Sæculares vero Feudis , Vicariatibus,
tra bon
res occupato-
orum fcientia, omnes & fingulas cenfuras & pœnas ecclefiafticas Dominiis , & aliis iuribus,ac priuilegiis quibufcumque eis
1 Camera Apoft. per quofcumq; Romanos Pontifices prædeceffores noftros per Romanam Ecclefiam aut Sedem præfatam feu alios
contra talium perpetratores, ac aliàs bonorú Apoftolicorú quofcumque etiam quacumque alia auctoritate etiam Im-
vfurpatores,raptores ,receptores, & poffeffores,ac detinen- periali, vel Regali eis conceffis, etiá eo ipfo priuati exiſtant;
tes & non reftituentes,acfcientes, & non reuelantes, fub & ad fimilia beneficia,feuda,priuilegia , vicariatus, domi-
quibufuis verború formis promulgatas,quorum, & literaru nia,& iura obtinenda,necnon ad quofcumque actus legi-
Apoftolicarú defuper confectarum tenores,ac fi de verbo ad timos exercendos inhabiles,ac etiam inteftabiles fimiliter
verbum infererentur præfentibus haberi volumus pro ex- eo ipfo fiant ; poffintque beneficia,officia, ac vicariatus &
preffis, auctoritateApoftolica tenoreprefentiu approbamus feuda, aliaque iura huiufmodi tamqua vacantia abfq; alia
& innouamus, ac ad infrafcriptos extédimus & ampliamus. declaratione defuper facienda à nobis & Sede præfata, ac
Præceptum re- §. 3. Et nihilominus motu & fcientia fimilibus, omnes & aliis ad quos pertinet illa concedere & dare , liberè impe-
ftituendi om- fingulas,tàm fæculares, quàm ecclefiafticas, ac etiam mili- trari. Scituri quod fi ipfi,aut eorum aliqui fuæ falutis im-
nia bona dicta
Camera. tiarum & Ordinúquorumcumq; religiofas etiamquacum- memores in premiffis morofi fuerint, feupremiffa adimple-
que Epifcopali, Archiepifcopali , & Patriarchali feu fupe- re non curauerint,aut contempferint,hoc eis pro graui cri-
t A 3 mine
Bullarij Magni Tom . II.
6 PIVS QVART VS.
mine & delicto imputabitur,& Iuftitia mediate contra eos , aliis Italiæ partibus confiftentium,ipfaque Monaſteria, &
ad grauiores & tales poenas abfq; vllo refpectu procedetur, Domos, & loca(deductis quatuordecim ducatis auri de Ca-
quod illoru coërcitio eis perpetuo cedat ad noxam, & aliis mera pro victu cuiuflibet Monialis feu Sororis ) alios red-
in exemplum, abfque fpe alicuius venix inde confequenditus non habentia, eorumq; poffeffiones, & alia quæcum-
da : fi vero fe humiles,& ad fatisfaciendum,aut confiten- que bona mobilia, & immobilia , à quarumcumque deci-
dum promptos exhibuerint, cum omni manfuetudine , & marum, & fubfidiorum, ac aliorum onerum quomodolibet
refpectu excipientur,& ex eorum fpontanea reftitutione, nuncupatorum , per Nos,& Sedem Apoftolicam ſeu eius
feu confeffione eis falutaris mifericordiæ , & gratiæ am- Legatos, & Nuncios, aut quofcumque alios quauis aucto-
plexus exuberanti Sedis præfatæ in fingulos poenam pieta- ritate fungentes, etiam pro expeditione contra Turcas,vel
te prouenient. Acfingulas donationes eis defuper factas, fidei tuitione , ac Fabrica Bafilicæ Principis Apoftolorum
proutiuftitia fuadebit, & ordo dictauerit rationis , admit- de Vrbe , aut quauis alia vrgentiffima caufa pro tempore
temus. Ac vt præfertur,fcientes, & reuelantes,vltra cole- impofitorum folutione, ex certa noftra fcientia, auctorita-
fte præmium,à nobis condignam mercedem,& retributio- te Apoftolica , tenore præfentium in perpetuum prorfus
nem recipient,cum eorum omnium grata fatisfactione. eximimus , & liberamus.
Derogatio con- S.5. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinationi- §. 2. Et nihilominus omnibus, & fingulis Collectoribus , Prohibitio Cō-
trariorum.
bus ,priuilegiis quoque, indultis, & literis Apoftolicis præ- Subcollectoribus, ac Commiffariis,necnon quibufcumque miſſarijs , &
fatis,necnon donationibus, conceffionibus, & aliis difpofi- aliis,ad decimarum, & fubfidiorum huiufmodi exactionem bus. alijs exactori-
tionibus de bonis, rebus,& aliis præmiffis , etiam Cardina- deputatis , & pro tempore deputandis , in virtute ſanctæ
libus, & aliis prædictis, etiam per dictos prædeceffores,aut obedientia, & fub noftræ indignationis,ac excommunica-
eorum aliquos ex quacumq ; caufa factis, & quibufuis aliis, tionis latæ fententiæ pœna diſtrictius inhibemus, ne Ab-
fub quibufcumq; tenoribus, & formis, ac cũ quibufuis etiã batiffas, Prioriffas,Miniftras,Moniales, & Sorores, Domos ,
derogatoriarum derogatoriis,aliifque efficacioribus,& in- & Monafteria, & loca prædicta, etiam vigore quarumcum-
folitis claufulis,irritantibufque & aliis decretis, etiammo- que literarum à nobis,vel Sede prædicta pro tempore ema-
tu, & fcientia paribus conceffis, confirmatis, & innouatis, natarum,etiamfi in eifdem contineatur , quod ad quæuis
quibus , illorum tenores præfentibus pro fufficienter ex- exempta,& non exempta,Domos, Monafteria, & loca ſe ex-
preffis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris , hac tendant,vel alterius cuiufcumque tenoris exiftant , ipfius
vice dumtaxat fpecialiter, & exprefsè derogamus, & quoad Sedis fibi conceffæ facultatis , nifi de præfentibus earum-
hoc eis nolumus aliquatenus fuffragari, contrariis quibufque toto tenore, ac de dictis Ordinibus,& nomine eorum
cumque , aut fi aliquibus communiter vel diuifim ab ea- quibus dictorum Ordinum cura,gubernatio, & protectio
dem fit Sede indultum quod interdici , fufpendi , vel ex- pro tempore commiffa fuerint,plenam, & expreffam,ac de
communicari non poffint per literas Apoftolicas non fa- verbo ad verbum, non autem per claufulas generales idem
cientes plenam , & expreffam , ac de verbo ad verbum de importantes, fecerint mentionem , ad foluendum decimas
indulto huiufmodi mentionem. feufubfidia,aut onera huiufmodi quouis modo cogere,aut
Iuffiopublican- §. 6. Volumus autem quod cum primum præfentes li- compellere, feu alias præmifforum occafione eas moleſta-
dinac bullam. teræ , quarum tranfumptis manu Notarij publici fubfcri- re , feu inquietare præfumant.
"
ptis ficuti ipfis originalibus literis fidem plenam adhiberi §3. Quocirca dilectis filiis cameræ Apoftolicæ Locum- Executorum
debere decernimus , in valuis Bafilicæ principis Apofto- tenenti ,ac AlmaVrbis noftræVicario in fpiritualibus ge- iftius constitut.
lorum de Vrbe , & Ecclefiæ Lateranen.ac acie Campi Flo- nerali ,necnon vniuerfis , & fingulis venerabilibus fratri- facultates.
deputatio , &
ræ etiam de Vrbe per vnum ex Curforibus noftris affixe bus noftris Archiepifcopis, & Epifcopis , & etiam dilectis
fuerint ,perinde fingulos quos concernunt quoad præmif- filiis eorum in fpiritualibus Vicariis generalibus, cæteris-
fa omnia arctent , ac fi eædem præfentes literæ eis fingu- que Ecclefiarum Prælatis per præfentes committimus , &
lariter, & perfonaliter infinuatæ, & intimate fuiffent. mandamus, quatenus ipfi vel duo , aut vnus eorum per fe,
Nulli ergo , & c. Si quis , & c. vel alium,feu alios eifdem Abbatiffis,Prioriffis,Miniftris,
D.P.An. 1. die Dat.Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnationis Domi- Monialibus, & Sororibus in præmiffis efficacis defenfionis
3. April. nicæ 1560. 3.Non. Aprilis, Pontificatus noftri Anno 1 . præfidio affiftentes , eafdem præfentes , & in eis contenta
quæcumque inuiolabiliter obferuari faciant.Non permit-
V. Exemptio Monialium , & Sororum cuiufcumque tentes cas, ac Domos,Monafteria , & loca huiufmodi per
Ordinis Regularium, à decimis ,fubfidiis, Collectores,aut Subcollectores, & Comiffarios præfatos,
aliifque oneribus. feu quofcumque alios contra earumdem præfentium teno-
rem quomodolibet moleftari , contradictores quoflibet, &
Aliam exemptionem pro Monialibus Ordinum Men- rebelles per céfuras, & pœnas ecclefiafticas,ac alia oppor-
dicantium habemus infr. in conft.11 . Pij V. Dum tuna iuris remedia, appellatione poftpofita compefcendo,
ad vberes. Et fignanter ab onere hoſpitandi mili- necnon legitimis fuper his habendis feruatis proceffibus,
céfuras,& pœnas ipfas,etiã iteratis vicibus aggrauado,in-
tes attende conft.148.eiufdem Pij , Cum ficut.
uocato etiã adhoc fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis .
Edita An. D. PIVS EPISCOPVS,
§.4. Non obftantibus præmiffis,ac fel. rec.Bonifacij PP. Claufula dero-
1560. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. VIII.prædecefforis noftri de vna, & in Concilio generali, gasoria.
Exordium, E ftatu Ecclefiarum, & Monafteriorum quorumlibet de duabus dietis edita, dummodo non vltra tres dietas vi-
Deuta
curæ noftrædiuina difpofitione commifforum pater- gore
gore præfentium ad ad iudicium non ce altis con-
iudicium non trahatur , & aliis con-
na diligentia cogitantes , ad ea per quæ illorum,ac perfo- ftitutionibus, priuilegiis quoque,indultis , & literis Apo-
narum præfertim fœminei fexus in illis fub regulari cafti- ftolicis,etiamin forma Breuis,aut aliis quibufcumque per
monia Altiffimo famulantium ftatui , & opportunæ fub- Romanos Pontifices prædeceffores noftros , ac etiam nos
uentioni valeat falubriter prouideri, ipfæque perfonæ fe- & Sedem prædictam, cum quibufuis irritatiuis ,annullati-
motis perturbationibus vniuerfis, in pacis, & quietis amoe- uis,reuocatiuis, exceptiuis,reftitutiuis,declaratiuis, aut de-
nitate diuinis officiis liberius vacare valeant, libenter at- rogatoriarum derogatoriis,aliifque efficacioribus, & info-
tendimus,ac in iis noftri Paſtoralis officij partes fauorabi- litis claufulis, etiam pluries , ac alias quomodolibet con-
liter impartimur. ceffis,confirmatis, & innouatis. Quibus omnibus, etiam ſi
Exemptio à fo- S.1. Hinc eft , quod nos,Motu proprio, non ad alicuius talia forent , quod pro eorum derogatione,de illis , eorum-
lutione decima- nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam ,fed de noftra que totis tenoribus fpecialis, fpecifica, & indiuidua , ac de
ram, & fubfi- mera liberalitate omnes, & fingulas Abbatiffas,Prioriffas, verbo ad verbum,non autem per claufulas generales idem
diori, alioru
oneru. acHoc ide Miniftras,Moniales, & Sorores quorumcumque Monafte- importantes mentio , feu quæuis alia expreffio habenda
Specialiter Mo- riorum ,Domorum, & regularium locorum Monialium, & foret, tenores huiufmodi præfentibus pro fufficienter ex-
nialibus Men- Sororum quorumuis Ciftercien.Præmonftraten . S.Clare, preffis habentes, illis aliàs in fuo robore permanfuris , hac
dicantibus co- necnon S.Benedicti , & S.Auguft.acTertij Ordinis S.Fran- vice dumtaxat fpecialiter, & exprefsè derogamus , cæteril-
ceffit
cit, inPius
rubr.V. cifci, &aliorum quorumuis Ordinum , etiam fub cura , & que contrariis quibufcumque.
regimine, ac fecundum regularia inftituta Fratrum Mino- §.5 . Volumus autem quod earumdem præfentium tran- Träfumptisfi-
rum de Obferuantia nuncupatorum, & Eremitarum eiuffumptis figillo alicuius perfonæ in dignitate ecclefiaftica des danda.
dem S.Auguftini,degentiú in Lombardia, & quibufcumq ; conftitutæ munitis, & manu alicuius Notarij publici fub-
fcriptis
PIVS QVARTV S. 7
fcriptis eadem prorfus fides in iudicio, & extra adhibeatur, cipiant & reficiant non habent,in eodem fuo Hofpitali fi-
que originalibus adhiberetur,fiforet exhibitę vel oftenfa, militer recipiant, ac eos non folum corporaliter donec ro-
Nulli ergo, &c.Si quis, & c. buftiores euadant, pie alant;verumetiam rudes & ignaros
D.P.An.1.die Dat.Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnationis Domi- interim dum ibidem morantur in mandatis Domini eru-
5. April. nicę 1560.nonis Aprilis, Pontificatus noftri Anno primo. diant , cunctaque hæc opera ex bonis fibi à Deo collatis ,
aliorúmq; Chrifti fidelium eleemofynis , cum ipfa Confra-
VI.
Approbatio Confraternitatis fub Inuocatione SS. ternitas proprios redditus vltra quindecim ducatos non ha-
TRINITATIS nuper in Vrbe inftitutæ, ad hofpi- beat,hactenus exercuerint & exerceant,exercereq; perpe-
tandum Peregrinos ad Vrbem deuotionis caufa tuo intendant,pro parte eorumdem Confratrum nobis fuit
accedentes , ac reficiendum pauperes Conualef- humiliter fupplicatum, quatenus vtipfi & alij Chrifti fi-
deles fui interioris hominis reformationi intendere, & in
centes ex aliis hoſpitalibus dimiffos;Et tam illos,
piis & charitatiuis operibus præfatis , fine quibus cælefte
quàm iitos falubriter in mandatis Domini eru- regnum acquiri non poteft perfeuerare ftudeant
, , & ceteri
diendos. ad ingrediendum dictam Confraternitatem alliciantur eo
libentius & promptius , quo fpiritualibus donis fe refici,
Ifta Confraternitas in Archiconfraternitatem cum animarumqu
e fuarum falutem facilius adipifci cognoue-
facultate alias Confraternitates aggregandi , rint, eorum animarum faluti pauperumque ac dicta Con-
fuafquegratias communicandi , ab iftomet Pontifi- fraternitatis fucceffui confulere, ac ipfius Confraternitatis
ce erecta fuit, & pluribus Indulgentiis à Gregorio erectionem huiufmodi, illiufque ftatuta , & ordinationes
XIII.& aliis Summis Pontificibus decorata : Sed approbare & confirmare , ac aliàs in præmiffis opportune
eorum bullas prætermifi , quoniam circa modum prouidere de benignitate Apoftolica dignaremur.
§. 2. Nos igitur qui diuini cultus augmentum, & anima- Et modo à
aggregandi nouam formam tradidit Clem.VIII.in rum falutem Pontifice cum
, & Hofpitalium quorumlibet falubrem dire- fuis ordinatio-
conftit.115.Quecumque.lib.3.Et circa Indulgen- tionem
, & in eis degentium pauperum fubuentionem nonibus confir-
tias nouam itidem difpofitionem edixit Paulus V. ftris potiffimum temporibus vbique vigere , &augeri fin- matur.
adhuc non editam , licet firmatam die 2.Octobris ceris defideramus affect bus, quique dictorum Confratrum
1606. vbi aliquid habetur etiam de inftituto hu- tam falubria vota & pia opera , plurimum in Domino col-
laudamus, ipfos & eorum fingulos , à quibufuis excommu-
ius Archiconfraternitatis , circa prædicationem nicationis fufpenfionis
, & interdicti , aliifque ecclefiafticis
que in eius Oratorio Iudæis qualibet hebdomada fententiis, cenfuris & pœnis ,à iure vel ab homine , quauis
fiericonfueuit. occafione vel caufa latis , fi quibus quomodolibet innodati
Caufas autem eiuſdem Archiconfraternitatis cognofcit exiftunt ,ad effectum præfentium dumtaxat confequendú,
harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore cenfentes , hu-
S.R.E.Cardin.eius Protector, ex conft. 123.Pij V. Cum
funt. hic infra. iufmodi fupplicationibus inclinati , ipfius Confraternita-
PVS, tis erectionem,& inftitutionem , necnon ordinationes &
Edita An.D. PIVS EPISCOPVS,
1560. ftatuta pro falubri eiufdem Confraternitatis directione,
Seruus Seruorum Dei . Ad perpetxam rei memoriam .
nunc & pro tempore edita , facris canonibus non contra-
Exordium. Llius qui pro dominici faluatione gregis , in ara crucis , ria,ac inde pro temporefecuta quæcumque , licita tamen
I in pr
etium immolari non abnuit , quique inter alia fi- & honefta, auctoritate Apoftolicâ tenore præfentium ap-
bi beneplac , opera charitatis exerceri præcepit , vi- probamus, & confirmamus, ac rata & grata habemus, illif-
ita
ces licet immeriti gerentes in terris , curis angimur affi- que perpetuæ firmitatis robur adiicimus.
Indulgenti ;
duis , & continua meditatio
ne
pulfamur , circa quæcumq
ue §. 3.Et infuper vniuerfis , & fingulis Confratribu Con - concedit
s ur ng
vi-
pia opera , ex Chrifti fidelium deuotione ordinata , vt firma fraternita huiufmod , nunc, & pro tempore exiftentib fitantibus eius
tis i us
perpetuò fubfiftant , omni ftudio intendere , & vt ad præ- aliifque Chrifti fidelibus vtriufque fexus , etiam de dicta Hopitale , &
miffa Chrifti fidelium vota facilius concurran , fideles ip- Confrate n ex , q Ho præfatu , Eccl. in feftos
t rnitate on iftentibus ui fpitale Trinitatis , &
fos quibufd fp & allectiuis muneribu liben- feu illius pro tempore Ecclefiam vel Capellam , in eiuf- Săcti Benedi-
am iritualibus s
ter profequi , ac eorum pia fuffragia donis cæleftibus dem Sanctiff Tr , & Sancti Benedicti , cuiuflibet ti eleemo-
mur imæ initatis
confoue , vt exinde reddantu diuinæ gratiæ aptiores , anni feftiuitat deuote viſitaueri annuatim , & ibi -fynas largien-
mus r ibus nt
& charitatis deuotio in dies perampliu augeatur in eis . dem ter Oration D , & toties Salutati ti . Scias
s em ominicam onem bus
Confraternit §.1 . Cum itaque ficut pro parte dilectoru filiorum mo- Angelica deuote recitaueri , & de bonis fibi à Deo col- omnesindul-
as m nt gentias pro
Trinitatis nu- dernoru Cofratru Confratern Sanctiff T latis pró eorumde Conualefc & peregrin qu po .
per inVrbe in- m m itatis imæ RI- m entium orum ibus rrige
P manutent , eorum arbitrio aliquam eleemofy po da sut manus
ftitutafuit, ad NITATIS in Alma Vrbe ,de confenfu bonæ memorię hi- ione nam r-
fubfidiu pau- lippi Archinth Epifcopi Salutiaru , in dicta Vrbe & il- rexerint, plenaria omnium peccator remiffio & adiutr es , re-
i dis Apoft m indulgen m
mifericord u
in Dominomauctoritat e n &m te- uocataic
s effe à
perum Pere- lius diftrictu Se olicæ dum viueret Vicarij ge- tiam iter e
Pio V. in con-
grinorum , & neralis ,alias in pauperu Peregrin , & Conualef nore prædictis , ex certa fcientia ,ac de Apoft.pote . pleni -ftitut. 30.
m orum cen- ft
Conualefce
tium. t i u m perfonar fubfidiu inftitutæ & erecta,nobis nu- tudine concedim , & elargimur .
n- um m us
per exhibita petitio contineb , ipfi relictis peccator §. 4. Illis vero qui vltima cuiuflibet menfis Dominica , Orantibus etiä
at um
fordibus , ad diuinoru præcepto quantum humana vel illam immediat fequenti , Lunæ fiue Martis , aut aliis tepore oratio-a
m rum e fien - nis indicend
patitur fragilitas obferuat re ,i d diebus , Orationi per dictos Confratre pro tempore
ionem ducti rámque iuinam s à Confraterni
pœnitent & orationibu præcipue placari confideran dæ & continua in , & illam per vnam ho- tate.
ia s - nde teruenerint
tes , vltima cuiuflibet menfis Dominica in vnum congre- ram , vel fi vires ad id non fuppetant , breuiori tempore
Eucharif Sa continua p r C conferua
gati ,peccata fua confeffi ,facratiffi
mum tiæ cra- uerint ro eipublice hriftianæ tione
mentum deuote recipiant , factáque deinde proceffion , & augment ,ac Principu Chriftia mutua & vni-
e o m norum
oratione in deputato Oratorio inchoante , & inter cete- uerfali pace , necnon noftro & pro tempore exiſtentis Ro-
m s
ra,pro reipublic Chriftian conferuat & augment , mani Pontificis ,ac Rom.Eccl hu , & illius Pa-
æ æ ione o efiæ iufmodi
ac inter Principes Chriftian vniuerfali pace , ac pro té- ftorum , felici & profpero ftatu , pias ad Chriftum Ieſum
os
pore Romani Pontificis & Sanctæ Romanæ Ecclefiæ , il- preces effunden , quoties id fecerint .
do
liufque Prælator profpero ftatu ,deuote orantes , ora- §. 5. Necnon qui de gremio dictæ Confratern effe Confratribus
um itatis
tionem ipfam partitis inter fe horis triduo reddant conti- pro tempore defideraue , in ipfa eorum in Confratr qu .
rint es oque
nuam,& in ipfius Confratern Hofpitali , quod multis receptio & defcriptio , dummodo omnes & finguli
itatis ne ne
annis in domo conductiti tenuerunt , & nunc in propria Chrifti fideles præfatis téporibus & diebus ipfis ,poeniten- Tuvide quo ad
a in
ad id Dei liberalita & benignita per eos empta tenent , tes & confeffi fint, & facratiff D.N.Iefu Chrifti cor- dulgenti as
te te imum id quod nota-
,c a , & totidem quadrage d in ui in rubric.
quofcum P
que eregrinos
ex quibufui Mundi partibus ad
s
pusrecep
erint entu nnos nas e -
vrbem & Hoſpital huiufmod deuotionis caufa confluen- iuctis eis pœnitétiis etiã mifericord in Dño relaxamu .
e i iter s
tes recipiant , & tribus ac quandoqu pluribus diebus hof- §.6.Præter eifdem ac omnibus , & fingulis aliis præ- Facultas eli-
e ea gendi confeffo-
pitentur & nutriant ;ac alias charitatiu tractent.P fatis , & eorum cuilibet , vt facilius & commodiu ad præ- rem.
e auperes s
quoque Conualef ,qui dum ab infirmitat liberi qui- miffa fe difponer poffint , Quod temporib &diebus præ-
centes e e us
dem ,fed debiles ex aliis Hofpitali exeuntes , quo fe re- fatis ,pręterqu tempore Pafchatis Refurrecti eiufdem
bus a onis
A 4 D.N.
8 PIVS QVARTVS .
D. N. Iefu Chrifti , quemcumque fæcularem , vel cuiuf- non obftante, ad omnes etiam facros & presbyteratus or
Hoe 'imitauit uis etiam Mendicantium Ordinis regularem prefbyte- dines,alias tamen rite promoueri, & poftquam in illis pro
Clem.VIII. in
rum , in fuum poffint eligere Confefforem, qui eos & eo- moti fuerint, etiam in altaris minifterio miniftrare,ac mif-
conftit.115.
rum quemlibet ab omnibus & fingulis eorum peccatis, fas & alia diuina officia celebrare,ac quafcumque admini-
criminibus , exceffibus & delictis quantumcumque graui- ftrationes & officia ipfius veftræ Congregationis recipere
bus & enormibus , etiam Sedi præfatæ referuatis ( nullis & retinere,illaq; gerere & exercere libere & licite valeat,
prorfus præterquam in Bulla in die Cœnæ Domini .legi difpenfare, eofq;in priftinum, & eum in quo ante præmiffa
folita contétis exceptis)abfoluere, & pro commiffis pœni- quomodolibet erant aut exiftere poterant,ftatum reftitue-
tentiam falutarem iniungere poffit & valeat,licentiam & re,reponere, & plenarie reintegrare libere & licite valea-
facultatem impartimur. tis.Quodq;Confeffor,quem quilibet veftrum pro tempore
Eleemofynam §.7. Et demum aliis quibufuis perfonis vtriufque fexus duxerit eligendum,vos & veftrü quemlibet fi forfan quod
praftantibus Chrifti fidelibus vbilibet conftitutis, que eidem Hofpitali, abfit,aliquam irregularitatem quomodolibet pro tempore
indulgentia
datur. pro
rumeius ac Conualefcentium
manutentione & Peregrinorum
& fuftentatione præfato-
aliquam eleemofy- incurreretis,abfoluere
ac vt adminiftrationes ,&&officia
in ftatum priftinum
prædicta,vt reftituere,
præfertur,re-
Tu vide mox
citatam reuo- nam eorum arbitrio quomodolibet porrexerint, vel vnde cipere & retinere, etiam licite & libere valeat,auctoritate
catione Pij V. cumque tranfmiferint, etiam quoties id fecerint,trecentos Apoftolica tenore præfentium concedimus & indulgemus.
annos & totidem quadragenas de iniunctis eis pœniten- §. 2. Non obftantibus præmiffis, & Apoftolicis,ac Pro- Derog- quorum
tiis fimiliter in Domino relaxamus. uincialibus & Synodalibus conftitutionibus & ordinatio- cunque in con-
trarium.
Claufula bu- §.8.Præfentibus, quas fub quibufuis fimilium vel diffi- nibus, ac veftri Ordinis & Congregationis,etiam iuramé-
ius conftitutio- milium indulgentiarum,gratiarum & facultatum reuoca- to, confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro-
mispraferua- tionibus , fufpenfionibus,limitationibus aut derogationi- boratis ,ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis quoque,in-
1116.
bus,etiam intuitu fabrica Principis Apoftolorum de dicta dultis , & literis Apoftolicis in contrarium quomodolibet
1 Vrbe,aut Cruciatæ fanctæ, & ex quibufuis, quantumcum- conceffis, confirmatis , & etiam iteratis vicibus innouatis.
que vrgentiffimis caufis , per nos & Sedem prædictam aut Quibus omnibus & fingulis, etiam fi de illis, eorumq;totis
alios quofcumque , etiam Motu proprio , & alias quomo- tenoribus fpecialis,fpecifica, expreffa , & indiuidua , ac de
dolibet pro tempore factis,nullatenus comprehenfas , fed verbo ad verbum,non autem per claufulas generales idem
femper ab illis exceptas, & quotiens illæ emanabunt , to- importantes,mentio feu quæuis alia expreffio habenda fo-
tiens in priftinum ftatum reftitutas effe & cenferi debere ret, tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad verbum infere-
decernimus,perpetuis futuris temporibus duraturis. rentur,præfentibus pro plene & fufficienter expreſsis ha-
Fides danda $.9. Volumus autem quod præfentiú tranfumptis manu bentes,illis alias in fuo robore permanfuris,hac vice dum-
tranfumptis. Notarij publici fubfcriptis,& figillo pro tempore exiftétis taxat fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con-
Protectoris dicta Confraternitatis munitis, plenaria fides trariis quibufcumque.
in iudicio & extra illud vbiq; locoru adhibeatur,provt ori- Datum Romæapud S.Petrum , fub annulo Pifcatoris, D.P.An.1 dit
ginalibus literis adhiberetur, fi forent exhibitæ vel oftéfæ. die 24.Maij millefimo quingentefimo fexagefimo, Ponti- 24. Maij.
Sanctio pœna- §. 10. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- fic. noſtri Anno 1 .
lis,
nam noftræ abfolutionis, approbationis , confirmationis,
VIII.
adiectionis, conceffionis, elargitionis, relaxationum , im- Spolia perfonarum ecclefiafticarum , de eorum bo-
partitionis,decreti & voluntatis infringere, vel ei aufu tenis, etiam ad fauorem locorum piorum , abfque
inerario contraire.Si quis autem hoc attentare præfumpfe-
Sedis Apoftolicæ licentia difponentium,fpectant
rit,indignationem Omnipotentis Dei ,ac beatorum Petri,
ad Reuer.Cameram Apoftolicam .
& Pauli Apoft.eius,fe nouerit incurfurum.
D.P.An.1.die
Dat.Romæ apud S.Petru,Anno Incarnationis Domini- Hoc idem ftatuit Paul. III. vtfupra in eius conft. 29.
19 April.
cæ 1560.Tertio Kal.Maij , Pontificatus noftri Anno primo. Roma ni.fol. lib.1.
VII, Hæc tamen licentia non fuffragatur Curatis extra refiden-
Facultas Prælatorum Congregationis Monacorum
tiam decedentibus , vt infra in conftit. 91. Infuprema
B.MARIA Montis Oliueti,Ordinis S.Benedicti,
Sedcuriales habent priuilegium circa fpolia,vt infra in
circa abfolutionem & difpenfationem Monaco- Pauli V.conft.1 8.In eminenti , vbi plene notabo.
Яum , ab irregularit Edita An.D.
ate , quibufcumque cafibus, PIVS PAPA QVARTV S
quatuor exceptis, incurfa. Dilecto filio Francifco Odefcalco Cam.nostra Apoft. Prafi- 1560.
Ad hoc vide moderationem Clem. VIII. infr. in eius denti,ac fpoliorum quorumcumque in vniuerfa Italia Col-
conft.111.Quæcumq; Cetera vero qua iftam Con lectori noftro generali. Dilecte fili falutem & Apoftoli-
cam benedictionem .
gregationem concernunt , indicauifup. Clem. VI.
Raue nobis & moleftum accidere folet, cum de per- Exordium .
constit..Solicitudinis.fol. lib.i.
Gaue nobis& moleftum actionibus, qua integrita-
Edita An, D, PIVS PAPA QVARTVS tis exemplo ceteris præftare debent , ea nobis deferuntur,
1560.
Dilectis filijs Generali & alijs Abbatibus & Vifitatoribus quæ & eorum famæ finceritatem denigrare, & Cameræ no-
Congregationis Montis Olineti, Ordinis S. Benedicti. ftræ Apoftolicæ incommodum ac detrimentum afferre vi-
Exordium, Otis veftris , per quæ veftrarum & Monacorum ve- dentur , vnde nos vt malitioforum prauis intentionibus
ftrorum animarum falus prouenire dignofcitur,indu- occurrere valeamus, debita poftmodum remedia in mediu
cimur, vt illis, quantum cum DEO poffumus, beneuolum afferre,& perniciofis fraudibus ,prout ex vniuerfalis noftræ
fauorem impartiamur. Curiæ folicitudine tenemur,obuiare cogimur. -
Facultas ab- S.1.Hinc eft,quod Nos volentes vos,qui ,vt afferitis, ex §. 1. Cum itaque(ficut ex proborum , & fide dignorum Caufa confii-
tutionis.
folundi di- iuftis & rationabilibus caufis,ad inftar Sancti Auguftini , hominum relatione nuper accepimus)quamplures prælati ,
fpenfandi , de
& Minorum S. Francifci , feu aliorum Ordinum & Con- presbyteri , & aliæ ecclefiafticæ perfonæ diuerfarum pro-
qua in rubr.
gregationum, quofcumque Monacos à quacumque irregu- uinciarum , locorum, & dominiorum, & præfertim Regni
Alios cafus laritate, (præterquam ratione homicidij voluntarij , biga- Neapolis , nulla à nobis feu Sede Apoftolica facultate te-
puto referuatos miæ, & mutilationis membrorum) abfoluere, & cum illis, ftandi fuffulti vel muniti,fed temeritate propria, & forfan
fuille
VIII.vt inf.in vt illa non obftante, ad omnes etiam facros & presbytera- ad fuorum importunam fuggeftionem impulfi , in eorum
à Clem,
eius bulla 115 tus ordines promoueri pofsint,difpenfare defideratis, fpe- vltimis voluntatibus teftamenta fua condendo, ac donatio-
Quacumque, cialibus fauoribus & gratiis profequi volentes , veftris in nes feu legata,aut codicillos faciendo, de bonis fuis diuer-
hac parte fupplicationibus inclinati , Vobis & cuilibet ve- fimode, licet id facere nullo modo pofsint, neque debeant,
ftrum , vt in foro confcientiæ tantum, omnes & fingulos difponere audeant, ipfaque bona fub diuerfis confictis pre-
Congregationis veftræ Monacos, etiam ante legitima æta- textibus, & coloribus, hofpitalibus ac piis locis , & forfan
tem, ad aliquem ex facris ordinibus promotos, à quacumq; cum promifsionibus clandeftinis, quod eorum confangui-
irregularitate per eos quomodolibet pro tempore, (præter- neis vel affinibus , aut aliis perfonis ab eifdem teftatoribus
quam ratione homicidij voluntarij,bigamiæ , aut mutila- nominatis poft illorum obitum ab ipfis hofpitalibus, & lo-
tionis membrorum ) contracta, abfoluere, & cum eis,vt illa cis , de certa feu quota portione bonorum huiufmodi ſub-
ueniatur,
PIVS QVARTVS .
9
ueniatur,teftari, relinquere, legare, codicillari non erube- vel etiam prælatorum facultatem teftandi à dicta Sede mi-
fcant , in dictæ camera graue damnum , & præiudicium nime habentium , in fauorem hofpitaliú, aut aliorum pio-
maximum ;dictæ Camere indemnitati opportunè confule- rum locorum huiufmodi quomodolibet facta valeant, ple-
re, & inconuenientibus huiufmodi pro officij noftri debito namque roboris firmitatem obtineant , & executioni de-
congruum remedium adhibere volentes; mandari debeant. Quibus omnibus , etiam fi pro illorum
Prohibitio dif- §. 2. Motu proprio & ex certa fcientia, ac matura deli- fufficienti derogatione de illis eorumque totis tenoribus
ponendi in vl- beratione noftra,non ad tuam vel alterius pro te nobis fu- fpecialis,fpecifica , expreffa , & indiuidua,ac de verbo ad
timis volunta-
zin una per hoc oblatæ petitionis inftantiam, auctoritate Apofto- verbum , non autem per claufulas generales idem impor-
lica
ecclefiafticis, , tenore præfentium decernimus , & declaramus ,om- tantes,mentiofeu quæuis alia expreffio habenda, autali-
abfque licentia nia, & fingula teftamenta, donationes , in illis vel mortis qua alia exquifita forma ad hocferuanda foret, tenores hu-
Sedis Apoft. caufa factas,codicillos,legata, & quæcumque alia in vlti- iufmodi præfentibus pro fufficienter expreffis, & totaliter
mis voluntatibus per quofcunq;ecclefiarum prælatos;etia infertis habentes,illis alias infuo robore permanfuris,hac
fi Patriarchali , Archiepifcopali ,vel Epifcopali præfulgeat vice duntaxat harum ferie fpecialiter & expreffe deroga-
dignitate, ac quorumuis monafteriorum cuiufcunque Or- mus,illaq;aduerfus præmiffa nullatenus fuffragari poffe vel
dinis,Abbates,feu Comendatarios, ac presbyteros ,& alias debere decernimus , ceterifque contrariis quibufcumque.
quaflibet ecclefiafticas perfonas prædictas , & quafcunque Datum Romæ apud fan&um Petrum fubannulo pifca- D.P. An..die
alias,quæ ex bonis, & redditib. ecclefiafticis, & beneficio- toris,die 26. Maij millefimo quingentefimo , fexagefimo, 26.Maij.
rum fructus percipiunt , abfque noftra feu eiufdem Sedis Pontificatus noftri Anno primo.
fpeciali licentia & facultate quomodolibet quæ in futuru IX.
ab illis quocunque prætextu, autquæfito colore, etiam in Confirmatio quamplurium gratiarum & immu-
fauorem hofpitalium & aliorum piorum locorum huiuf- nitatum , exemptionúmque & priuilegiorum
modi de dictis redditibus fieri, condi , & teftari ,feu relin-
Fratrum Militum Conuentus , & Hofpitalis S.
qui , aut quouis vltimæ voluntatis titulo difponi contige-
Ioannis Hierofolymitani, eiufque Magni Magi-
rit,nulla,irrita,inania,inualida, ac nullius prorfus roboris
vel momenti fore & effe,ac nemini, neque etiam hofpita- ftri, Priorum, & aliarum perfonaru,à Pontif.præ-
libus,& piis locis præfatis, cum ad Cameram ipfam folum decefforibus concefforum , cum eorundem ex-
fraudandum prout ex multis fraudibus defuper commifsis tenfione, & aliorum conceffione.
& repertis nobis conftitit , præmiffa fieri clare appareat,
Hac priuilegia à fuccefforibus Pont . fere in omnibus
vllatenus deinceps fuffragari neque fubfiftere , aut teſta-
mentis fuis huiufmodi quemquam iuuare, aut tueri , nec confirmata ;& in nonnullis extenfa, & respectiue
effectum aliquem vlla ratione habere vel fortiri. modificatafuerunt , vthic in apoftillis indicaui.
Inffio illa vzi §.3 . Quinimmo te,de cuius probitate & fide ſpecialem Cetera autem de hoc Ordine & Militia notaui
fpoliaexigendi in Domino fiduciam obtinemus ,bona quæcunque pofthac fup.in conft.2 . Anaft.IV.fol.60. Chriftianæ.
per Cameran . in dictis teftamentis relicta,tamquam fpolia ad nos & eã-
PIVS EPISCOPVS, Edita An. D.
dem Cameram fpectantia & deuoluta, per te vel fubcol-
1560.
lectores tuos deputatos iam, vel deputandos libere exigere Seruus Sernorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
&recuperare, illorumque poffeffionem abfque vitio fpolij Cefforum fuoru
Ircumfpecta quæ fuadentibus
geftis , Pontificis
Romani honeftis
prouidentia cau- Exordium.
præde-
apprehendere,ingredi ac retinere poffe, & debere.
Annullatio di- §. 4, Necnon pro tollendis omnino fraudibus prædictis fis pro perfonarum Ecclefiafticarum præfertim regularium
fpofitionum de quæcunq;teftamenta,donationes, codicillos,legata,& alias pro fidei catholicæ aduerfus Chrifti Crucis inimicos , de-
Casero facien- quafcunq;vltimas voluntates, vtpræfertur,in pofterum fa- fenfione & conferuatione iugiter laborantium, commodo
darum de di- ciendas, & facienda, atque in eis contenta , & inde fecuta & vtilitate prouide emanauerunt, vt eo firmius perdurent,
dis bonis.
quæcunque etiam quoad fubfecutas dictorum bonorum quo fæpius fuerint Apoftolica Sedis præfidio roborata, li-
poffeffiones, & illorum apprehenfiones huiufmodi , motu benter fuæ approbationis robur adiicit, ea de nouo conce-
fcientia, & deliberatione prædictis,ex nunc, prout ex tunc dit,aliafque defuper difponit, prout in Domino confpicit
reuocamus,irritamus, caffamus, & annullamus , ac viribus falubriter expedire.
prorfus euacuamus,pro reuocatifque, irritis , caffatis , an- §. 1. Dudum fiquidem poftquam fel. rec. Martinus V. Mart.V.cogni-
3 nullatis, & penitus viribus omnibus euacuatis vbicunque, ex certa fcientia per fuas ftatuerat , & ordinauerat , quod tionem cauſa-
tam in iudicio,quam extra, ab omnibus haberi debere vo- quælibet querelæ, quæftiones, lites , caufæ & controuerfia rum fubditoru
Hospitalis de-
lumus,decernimus,atque mandamus. quas ex tunc inter fratres & fubditos hofpitalis S.Ioannis dit M. Magi-
Decretum ir-
6.5 . Sicque per quofcumq ; etiam S.R.E. Camerarium, Hierofolymitani tunc præfentes & futuros , ex quibufuis ftro , & Con-
ritans.
& alios Cardinales , ac Clericos , & præfidentes eiufdem occafionibus oriri , & moueri contingeret quouis modo, uentui.
Cameræ, ceterofque iudices, & commiffarios, ac alios tam cum omnibus fuis incidentibus, emergentibus, annexis &
ecclefiafticos,quam fæculares, quauis dignitate , & aucto- connexis , ac omni cuiufuis appellationis (præterquam in
ritate, etiam marchionali , ducali , & regali fulgentes, in defectus, aut denegatæ iuftitiæ, vel illati perperam contra
quibuſuis caufis, & inftantiis ,fublata eis , & eorum cuili- ftabilimenta, & cófuetudines dicti hofpitalis grauaminis,
bet quauis aliter iudicandi,& interpretandi, ac decidendi cafibus) remoto obftaculo per pro tempore exiftentem Ma-
facultate, & auctoritate iudicari,interpretari,atque decidi giftrum, & dilectos filios,Conuentum dicti Hofpitalis,feu
debere,irritum quoque, & inane , fi fecus fuper his à quo- illos ex illis fratribus, quibus ipfi Magifter & Conuentus
quam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contige- eas committerent, etiam vfque ad tertiam definitiuam fen-
rit attentari decernimus. tentiam inclufiue audirentur, necnon iuxta laudabiles co-
Derogatio con- §.6. Non obftantibus præmiffis, ac conftitutionibus, & fuetudines & ftabilimenta Hoſpitalis huiufmodi, & prout
trariorum. ordinationibus Apoftolicis,necnon prouinciarum , locoru, alias iuris foret debito fine deciderentur, omnefque, & fin-
dominiorum Regni Neapolis, & quorumcumque aliorum guli Priores , præceptores , baiuliui, caftellani, & fratres
Regnorum, ac hofpitalium, & præfertim pauperum incu- Hofpitalis prædicti, poftquam de mandato ſeu auctoritate
rabilium , & aliorum piorum locorum cuiufuis ciuitatis, Magiftri & Conuentus præfatorum in quibufuis ex præ-
etiam Neapolis, iuramento,confirmatione Apoftolica,vel dictis contra eos intentandis caufis , ad comparendum co-
quauis firmitate alia roboratis ftatutis , & confuetudini- 1 ram ipfis & commiffariis per eos,vt præfertur, pro tempo-
bus; priuilegiis quoque, & indultis, ac literis Apoftolicis, re deputatis, in locis quantumcumque ab eodem Hofpita-
illis & quibufcumque aliis perfonis , & locis etiam actu li remotis citati forent, coram eifdem Magiftro, Conuentu,
hofpitalitatem exercentibus,fub quibufcumque tenoribus & Commiffariis prout contingeret , legitime comparere
& formis,accum quibufuis etiam derogatoriarum deroga- deberent, & tenerentur, iuri, & iuftitiæ fecundum ftabili-
toriis,aliifq;efficacioribus, & infolitis claufulis , irritanti- méta, approbationes, vfus & laudabiles cófuetudines præ-
búsque , & aliis decretis etiam Motu proprio , & ex certa fati Hofpitalis parituri. Quodque illi ex prioribus,præce-
fcientia per Romanos Pontifices prædeceffores noftros,ac ptoribus, caftellano, empofta,baiuliuis, fratribus & fubdi-
Sedem Apoftolicam , aut alias etiam per nos quomodoli- tis præfatis , qui contra eorum aliquem fuper quibufuis
bet conceffis, confirmatis, & innouatis , etiam fi in illis ex- querelis,rebus,vel negotiis,præterquam in cafibus præfa-
preffe caueatur,quod teftamenta clericorum,prefbyteroru, tis , coram alio quam præfatis Magiftro & Conuentu , ac
per
10 PIVS QVARTVS .
per eos pro tempore datis Commiffariis in caufam trahe- prioratus,beneficia & loca Ordinum fupprefforum huiuf-
ret, & ad alium quàm eofdem, appellationes quafcumque modi tenerent, eis cederent,vel renunciarent, aut de eis do-
interponerent, caufas huiufmodi prorfus perderent, & ex- nationem facerent abfque expreffo confenfu , licentia &
communicationis fententiam incurrerent, nequefuper qua auctoritate Magiftri, & Conuentus præfatorum , & fi fe-
contenderent priuati exifterent eo ipfo. cus facerent, irritum & inane, nulliufque roboris effe de-
Sixt.IV. quaf §. 2. Et Sixtus IV.inter alia,omnes & fingulas collatio- creuerat , & nihilominus pœnam priuationis beneficio-
cumque proui- nes , prouifiones , vniones ,annexiones , & incorporatio-
rum, & excommunicationis latæ fententiæ eo ipfo incur-
fiones benefi
ciorum ad fenes, ac quafcumque alias conceffiones & difpofitiones , de rere cenferentur.
lum M.Magi- præceptoriis,cameris,magiftralibus nuncupatis , feu illaru §. 4. Et de fimili confilio ,omnes & fingulas exemptio- Nullaq;exem
ftrum fpectare fructibus , redditibus & prouentibus , quibufuis perfonis , nes priorum,baiuliuorum , caftellaniæ, empofta ,præcepto- prione ab obe-
voluit. dietia M.Ma-
cuiufcumque ftatus, ordinis,vel códitionis exifterent, qua- riarum, & fratrum eiufdem Hofpitalis,tam à fuperioritate, giftri , & con-
uis confideratione & fub quacumque verborum forma , ac iurifdictione , obedientia & correctione tunc Magiftri & uetus,minúsq
cum quibufuis claufulis derogatoriis , etiam Motu proprio, Conuentus prædictorum , ac aliorum prælatorum ipfius à folutione in-
& ex fimili fcientia , ac cum expreffa derogatione iurium Hofpitalis etiam cum eorum receptione in protectionem rium comunis
Magiftri dicti Hofpitalis , feu annuæ refponfionis illi fa- dicta Sedis,ita vt illi folummodo effent fubiecti , & Ma- ararij excufa-
re voluit.
ciendæ eatenus auctoritate Apoftolica factas,nullas & in- giftro ac Conuentui , & Prælatis præfatis , parere, & ad Ho-
ualidas,nulliúfq;roboris vel momenti fuiffe & effe , etiam fpitale prædictum accedere non tenerentur , quam ab one- Hoc latius eft
per fuas declarauerat , & quatenus viribus fubfiftere dicere folutionis ,eorumq ;communi thefauro prædicto , & il- Sixt.diffinitum in
V. conft.
rentur,reuocauerat , caffauerat & irritauerat,ac illas & quas lius receptoribus annis fingulis ratione prioratuum , baiu- 43.Æquum.
in futurum , etiam cum expreffa derogatione literarum Six- liuarum , caftellaniæ, empofta ,præceptoriarum , & aliorum
ti prædecefforis huiufmodi fieri contingeret, pro infectis membrorum eiufdem hofpitalis quæ obtinerent , foluere
haberi voluerat . Ac monuerat & requifiuerat omnes, & fin- tenerentur ; necnon quafcumque fpeciales referuationes ,
gulos earumdem camerarum magiftralium detentores feu & conferendi mandata de prioratibus , baiuliuiis , caſtella-
poffeffores qui tunc erant,aut pro tempore effent,prætextu nia , præceptoriis & membris prædictis quomodolibet, &
conceffionum prouifionum , & difpofitionum quarumli - quacuque ratione vel caufa, etiam impenforum per eos fi-
bet , quæ ab alio quam pro tempore exiftente Magiftro dei, & Hofpitali , aut Sedi præfatis obfequiorum , aut alia
dicti Hofpitalis eatenus emanauerant, & in futurum ema- inexcogitabili confideratione ab Innocentio prædeceffore
narent, etiam à dicta Sede,vt infra certum tunc expreffum & Sede præfatis , etiam cum Motus proprij & certæfcien-
terminum camerarum per eos pro tempore detentarum,feu tiæ,aliisque fauorabilibus & infolitis claufulis conceffas,
poffeffarum huiufmodi poffeffionem vacuam , liberam & etiam fi in eis contineretur expreffe , quod per quafcumq ;
expeditam Magiftro dicti Hofpitalis , aut illius legitimo reuocationes & derogationes , ac literas & conceffiones
procuratori traderent & affignarent,alioquin ex tunc prout non cenferentur reuocatæ , immo illis non obftantibus in
ex ea die,in omnes , & fingulos qui non parerent , feu vt fuis remanerent robore & efficacia ,perinde ,ac fi reuocatæ
non parerent ,fuaderent, aut alias auxilium , confilium vel non effent , nifi dum & quoties fub certis tunc expreffis
fauorem præftarent, excommunicationis fententiam pro- modo & forma , ac verborum conceptione reuocarentur ,
mulgauerat,à qua nifi in mortis articulo conftituti , ab alio per alias fuas ex certa fciétia reuocauerat, caffauerat, & an-
quam Romano Pontifice nequirent abfolutionis benefi- nullauerat,ac voluerat pro infectis haberi , & illis quibus
cium obtinere , & præter fententiam excommunicationis conceffæ erant minime fuffragari , liceretq ;Magiſtro omné
huiufinodi ,fi dicti Hofpitalis fratres forent,& excommu- |eiusfuperioritatem in eos fic exemptos exercere , ac rece-
nicationis fententiam huiufmodi per menfeín animo fu- ptoribus prædictis eos ad foluendum eis, & dicto thefauro ,
ftinerent indurato , prioratibus , caftellaniis ,baiuliuiis ,præ- quæ pro tempore deberent, perinde ac fi exemptiones ipfæ
ceptoriis , & officiis præfati Hofpitalis per eos tunc obten- numquam conceffa fuiffent, de fimili confilio decreuerat.
tis,eo ipfo priuati & inhabiles ,ad illa & alia in pofterum 5.5. Ac in perpetuum valitura conftitutione ,de eorum- Beneficia etia
obtinenda effent, poffetque per Magiftrum & Conuentu dem fratrum confilio ftatuerat & ordinauerat, quod ex tuc buius Ordinis
nec affecta, nec
præfatos de illis fic vacan. per priuationem huiufmodi lide cetero perpetuis futuris temporibus prioratus , baiuli - fubreferuatio-
bere difponi ,liceret quoque Magiftro pro tempore exifté- uæ, caftellaniæ , empofte, præceptoriæ , & membra quæ- nibus cõprehë-
ti Hofpitalis huiufmodi dicto termino decurfo , per fe vel cumque dicti Hofpitalis , quæ pro tempore qualitercumq; di, adfolum
procuratores fuos poffeffionem camerarum earumdem pro- vacarent ,tam in Romana Curia, quàm extra eam fub qui- M. Magiftrü,
G.Conuentum
pria auctoritate libere apprehendere , ac illarum fructus, bufuis generalibus , vel fpecialibus referuationibus Apo- corum collatio-
redditus , & prouentus percipere , ac in fuos & eius magi- ftolicis , factis , & quas fieri contingeret de beneficiis ec- nes fpectare
ftratus vfus,& vtilitatem conuertere , & retinere cuiufuis clefiafticis , etiam apud Sedem præfatam pro tempore va- voluit.
licentia fuper eo minime requifita. cantibus , vtpote ad hofpitalitatem & fidei tuitionem or-
Innocen . VIII. §. 3. Et Innocentius VIII.ex certis caufis tunc expreffis dinata nullatenus includerentur , nec referuata vel affecta
Ordine S. Se- inter alia , Sancti Sepulchri Dominici Hierofolymitani exifterent,fed hofpitalium pauperum quæ fub referuatio-
& Mi- Ordini Sancti Auguft , fortir na-
pulchri
litia S. LazA- s & Nazarethini
Bethleem , & Hierof
, etiam a Sancti
Militiolymit Lazari in nibus ipfis non includebantur tempo
ani Ordines, turam,deberetq;de illis per pro re id
, quoad exifte entur
ntem Magi-
ri fuppreffit ,
buic Ordi- eorumque prioratus & præceptorias , necnon domum de ftrum, & conuentum præfatos dútaxat , & non alium iuxta
niHierofolymi Montemorillon ,dicti Ordinis Sancti Auguftini Pictauen . ftabilimenta prædicta Fratribus dicti hofpitalis prouideri ,
tano uniuit. diœcefis nuncupatam , & alia ab eis dependentia membra & quas fieri contigerit per ipfum Innocentium prædecef-
Tu feias cum fuis pertinentiis , ac eorumdem Ordinum & Militia , forem , aut fucceffores fuos Romanos Pontifices pro tem-
Piu hane vnio- archiprioratum , prioratus & magiftratus generales , ac in pore exiftentes, ac dictam Sedem, vel eius auctoritate , aut
num S. Lazari eorumdem Ordinum prioratibus , præceptoriis , domibus , alia quacumque,de illis referuationes , prouifiones , colla-
reuocaffe, ut in & membris , illorumque quibus denominabantur nomina , tiones, commendas, vniones , & quafcumque alias fimiles ,
fua conftit.95.
inter affiduas , dependentias & pertinentias de fratrum fuorum confilio vel diffimiles difpofitiones & exemptiones priorum , ba-
per quafdam fupprefferat , & extinxerat,illaq;omnia & fin- iuliuorum , præceptorum, & fratrum , à Magiftri & Con-
gula per vniuerfum Orbem exiftentia Hofpitali præfato uentus prædictorum obedientia & fuperioritate ,aut debi-
pro illius membris , ac domum prædictam expreffe pro me- tis per eos præfato thefauro refponfionibus annuis,& aliis
bro prioratus Aquitaniæ dicti Hofpitalis de fimili confi- iuribus quacumque ratione vel caufa, etiam motu & fcien-
lio perpetuo vniuerat ,incorporauerat , concefferat & affi- tia fimilibus , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine cum
gnauerat ,ac voluerat ,quod tam qui in titulum , quam qui derogatione pofteriorum literarum Innocentij prædecef-
in commendam illam tunc obtinerent, ad aliorum Fratrum foris huiufmodi , nullius penitus effent roboris vel mo-
dicti Hofpitalis inftar iuxta tunc Magiftri , & Conuentus menti, & haberentur prorfus pro infectis , nec cenferetur
præfatorum ,aut ab eis auctoritatem habentium prouidam ftatuto Innocentij prædecefforis huiufmodi vmquam de-
moderationem pro temporum qualitate de eorumdem mé- rogatum per quafcumque claufulas etiam derogatoriarum
brorum que fic obtinerent prouentibus , communi thefau- derogatorias , fortiores & efficaciores , nifi dum , & quo
ro dicti Hofpitalis fuffragia & onera exhiberent annua- tiens ipfarum pofteriorum literarum ,de verbo ad verbum ,
tim ,ac Magiftri , & conuentus prædictorum mandatis ob- vere & non per claufulas id importantes inferto tenore,de
temperarent , nec quouis modo , clam vel palàm illi qui fimili Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalium confilio.
derogarí
PIVS QVAR T V S. II
derogari contingeret,nec etiam tunc nifi ad id Magiftri, & | tatis , tam in dicta Curia , quàm in quibufcumque mundi
Conuentus prædictorum expreffus accederet affenfus , & partibus pendentes,ad fe aduocans,illas, & quas antea in-
non aliter , nec alio modo,cenfereturque femper in huiuf- ter fratres eofdem, & quofcumque alios fuper prioratibus,
modi, quæ fic fierent de confilio prædicto derogationibus, baiuliuis, caftellania, empofta,præceptoriis , aut beneficiis
appofita claufula , quod effectum fortirentur de confenfu Hofpitalis huiufmodi moueri contingeret, per Magiftrum,
Magiftri, & Conuentus prædictoru,& non aliter, nec alio & Conuentum præfatos , feu eorum commiffarios , iuxta
modo, decernens collationes,prouifiones, comendas,vnio- eiufdem Hofpitalis ftabilimenta, & approbatas confuetu-
nes ,difpofitiones , & referuationes quaflibet, quas per alios dines,decidendas remiferat, ac Auditoribus, Locatenenti-
quamMagiftrum, & Cóuentum prædictos de eifdem prio- bus , & iudicibus præfatis ne in caufis huiufmodi ad vlte-
ratibus,baiuliuis , præceptoriis , caftellania, & membris, riora procederent , feu de illis , vel aliis quibufcumque in
etiam apud Sedem ipfam pro tempore, per ceffum vel de- futurum quoquomodo fe intromitterent , inhibuerat , ac
ceffum , feu quamuis aliam dimiffionem vacantibus fieri quicquid per eos contra inhibitionem huiufmodi , ſcien-
contingeret, & fi per ipfum Innocentiumprædecefforem, ter vel ignoranter contingeret attentari , irritum & inane
& pro tempore exiſten. Roman. Pontificem fierent , illis decreuerat.
quibus fic fierent, nullum ius,nullumve coloratum titulum §. 9. Acindulgentias per quofcumque Rom . Pontifices Indulgetic Fee
tribuere poffidendi , & eos quoad omnes effectus etiam vifitantibus domos, & loca ipfius Hofpitalis conceffas in- nis
car Ordi-
innouauit.
conftitutionis fuæ de triennali poffeffore non moleftando nouauerat.
pro meris detentoribus fine titulo haberi, & reputari , ac §.10. Necnon Motu, & fcientia fimilibus, omnia & fin- Exemptionem
irritum,& inane quicquidfecus fuper iis à quoquam qua- gula priuilegia,immunitates, indulgentias , & exemptio- à decimis , įs
uis auctoritate fcienter,vel ignorater contingeret attétari. nes fæcularium exactionum , ac prærogatiuas , & alias alijs oneribus
quibufcum. que
Julius 1 1. ex- §.6. Necnon Iulius I I. omnes, & fingulas expectatiuas, quafcumque gratias, conceffiones , facultates , libertates, hactenus
pectatiuas , & referuationes,antianitates , mandata de prouidendo , con- & indulta terram mareque concernentia, dicto Hofpitali , aſſas approba-
alias gratias ceffiones , coadiutorias fine confenfu , & omnes alias gra- & illius Religionis prioratibus, baiuliuiis, caftellaniæ, em- uit.
pranetinas abf tias,& literas,fuper prioratibus,baiuliuis,præceptoriis,ca- poftæ, præceptoriis , adminiftrationibus,officiis , capellis, Hoc plenius co-
que cofenfu M.
Magiftri, & ftellania , empoftæ , ac quibufuis aliis beneficiis dicti Ho- oratoriis, & membris , ac Magiftro pro tempore exiftenti, ceffit Pius V.in
Conuentus ir- fpitalis quomodocumque, & qualitercumque abfque Ma- & Conuentui præfatis,necnon prioratus,baiuliuas, caftel- conft.77 . Et fi
ritauit.
giftri, & Conuentus prædictoru confenfu quibufuis perfo- laniam,empofta, præceptorias, ecclefias, oratoria,admini- tabo.
cuncta: vbi no-
nis cuiufcumque dignitatis,gradus , ordinis, vel conditio- ftrationes, & membra præfata obtinentibus , per piæ me-
nis forent, etiam Cardinalatus honore fulgentibus, ex qui- moria Clementem V. Bonifacium VII I. Calliftum III.
bufuis caufis etiam onerofis eatenus concellas, & conceffa, ac præfatos Sixtum, & Innocentium, necnon quofcumque
etiam quafuis claufulas illarum ab huiufmodi reuocatio- alios Romanos Pontifices prædeceffores noftros tunc fuos,
nibus præferuatiuas in fe continentes , & continentia , fiin genere , vel in fpecie conceffa , necnon libertates , &
milibus Scientia, & Poteftatis plenitudine pro reuocatis, exemptiones fæcularium exactionum per eos , à Regibus, `
caffatis, & annullatis perpetuo valituræ conftitutionis edi- & Principibus, ac aliis Chrifti fidelibus obtentas , ac deci-
&
to per quafdam decreuerat. Et ordinauerat quod priora- mas,primitias, cenfus, fructus , redditus , prouentus, agros,
tus,caftellania , empoftæ , & baiuliuæ,præceptoria ,recto- poffeffiones , dominia,prædia,iura , iurifdictiones, aliaque
riæ,adminiftrationes,officia,domus, & loca Hofpitalis hu- mobilia, & immobilia,fiue in terra,vel in mari exiftentia,
iufmodi,feu corum aliquod,vel aliqua,fub quibufcumque & ad Hofpitale,prioratus, baiuliuas, caftellania, empofta,
dictae Sedis , vel Legatorum eius literis , fub quacumque præceptorias, & membra huiufmodi , in genere,vel in fpe-
forma,vel expreffione verborum, etiam Motu , & fcientia cie fpectantia,per reliquas fuas literas de Apoftolicæ pote-
fimilibus,ac cum quibufuis vrgentiffimis, efficaciffimis , & ftatis plenitudine approbauerat , laudauerat,ratificauerat,
derogatoriis claufulis,irritantibúfque decretis, in genere, & confirmauerat, fupplens omnes , & fingulos defectus fi
vel in fpecie quouis modo in antea concedendis cadere,feu qui forfan interuenerant in eifdem,ac omnia & fingula ea
comprehendi nullatenus deberent, nec illarum vigore per ab vniuerfis Chrifti fidelibus,tam clericalis ordinis, quàm
quempiam acceptari , aut alicui de eis prouideri poffet , fed temporalis poteftatis fæcularibus , & etiam aliis regulari-
illorum commiffiones , & omnimoda difpofitio ad Magi- bus perfonis , fub pœnis , & cenfuris in eifdem contentis
ftrum,Conuentum , Priores, & caftellaniam, empofte hu- inuiolabiliter obferuari voluerat.
iufmodi iuxta confuetudines , vfus & naturas dicti Hofpi- S.11.Necnon omnibus, & fingulis Patriarchis, Archie- Publicationem
talis, & illi conceffa priuilegia , & indulta liberè pertine- pifcopis, Epifcopis, & locorum Ordinariis , eorumque offi- indulgetiarum
conceffit.
rent,quodque fratres dicti Hofpitalis inobedientes, & macialibus atque vicariis, in virtute fanctæ obedientia, & fub Ad hoc vide
le foluentes iuxta formam ftabilimentorum Hofpitalis eifdem pœnis fimiliter iniunxerat , vt quafcumque indul- formam tradi
huiufmodi priuationis poenam incurrerent. gentias , & peccatorum remiffiones , per eorum dioec. & tam à Concil.
Trid.feff.21.c.
Coadiutorias, §.7. Et per alias, omnes, & fingulas fpeciales referuatio- loca publica nunciari permitterent. vlt.
aliasgra- nes,coadiutorum deputationes,regreffüs, acceffus, concef- 6.1 2. Ac Leo X.quondam Fabritij de Carreto Magiftro Leo X. omnes
sias nonfactas fiones, gratias,& facultates in aliorum quam fratrum dicti dicti Hofpitalis , & præfatorum Conuentus , afferentium conceff. Mart.
fratribus buius
Ordinis reuo- Hofpitalis fauorem, commodum, & vtilitatem cuiufcumq; fe à tunc immemorabili tempore citra in poffeffione , vel V. Alex. VI.
cauit. dignitatis, ftatus,gradus, ordinis, nobilitatis , præeminen- quafi deputandi in fingulis prioratibus vnum vicarium 11. coprobauit.
tiæ vel conditionis forent , etiam fi Cardinalatus honore cum facultate præceptorias,baiuliuas, & alias domos Ho-
fulgerét,quauis etiam Imperatorum, Regum,Reginarum, fpitalis huiufmodi conferendi,antianitates, tam fpeciales,
Ducum , vel aliorum Principum confideratione vel intui- quàm generales, dandi & concedendi, ac penfiones feu re-
tu,aut ex quauis quantumcumque grandi, inexcogitabili, fponfiones,& onera,fuper domibus , præceptoriis, & aliis
& vrgentiffima caufa, & refpectu per Sedempræfatam ea- beneficiis dicti Hofpitalis imponi folita à quibufcumque
tenus conceflas, & factas , quæ ad finem commenda per- clericis, etiam fæcularibus illa in commendam obtinenti-
petuæ, vel temporalis tendere dignofcerentur, reuocauerat, bus , eorumque colonis, & inquilinis etiam laicis, eo modo
caffauerat, & annullauerat, illaque caffa , irrita, & inania, quo à fratribus dicti Hofpitalis exigebantur, exigendi , &
nulliufque roboris,vel momenti effe,nec illarum etiam re- cum inhabilibus ratione ætatis , & defectus natalium di-
greffuum, ſeu acceſſuum huiufmodi , aut aliarum faculta- fpenfandi exiftere,fupplicationibus inclinatus , fingulas,
tum feu commendarum,etiam ex tunc prout ex diebus va- non tamen Innocentij prædecefforis huiufmodi,ac omnes
cationis earumdem , & è conuerfo pro tempore factarum & fingulas alias,tam ipfius Martini, & recolendæ memo-
prætextu,aliqua ex præceptoriis,feu aliis beneficiis Hofpi- ria Alexandri V I. Pij II. & ipfius Iulij , quàm aliorum
talis huiufmodi acceptari , vel affequi,aut ius in re, vel ad quorumcumque Romanorum Pontificum fimiliter præde-
rem cuiquam acquiri potuiffe feu poffe decreuerat. cefforum noftrorum tunc fuorum eifdem Hofpitali , &
Caufarum, & $.8.Et per alias,Motu fimili literas Martini prædeceffo- Magiftro pro tempore exiftenti , ac Conuentui , & fratri-
litium totalem ris huiufmodi approbans,ac innouans , omnes, & fingulas bus conceffa, & in illis contenta quæcumque, etiam quoad
iurifdictionem
M. Magift. & lites,caufas,querelas, & controuerfias inter fratres præfa- aduocationem omnium caufarum etiam fuper prioratibus,
Conuentus tri- tos,coram quibufcumque caufarum Palatij Apoftolici Au- præceptoriis , & aliis beneficiis Hofpitalis huiufmodi etia
buit. ditoribus, ac eorum . Locatenen. necnon iudicibus , etiam in eadem Curia pendentium , quas ad fe tunc aduocauit
Cardinalibus,dicta auctoritate Apoſtolica,vel aliter depu- (exceptis tunc, & pro tempore per appellationem à defini-
tiua
"
12 PIVS QVART VS.
tiua fententia iuxta formam ftabilimentorum prædicto- fiæ Cardinalium,Prælatorum , Ducum , Principum, Mar-
rum introductis , & pendentibus)per quafdam fub plumbo chionum, Vniuerfitatum,ftudiorum, iurium cefforum , vel
approbauerat,innouauerat,& confirmauerat , ac perpetuæ oblatorum,etiam pro fedandis litibus, aut feruitiorum, &
firmitatis robur obtinere, & inuiolabiliter obferuari debe- obfequiorum Leoni prædeceffori , & Sedi præfatis etiam
re decreuerat, eique omnia de nouo concefferat. pro fide catholica impenforum , & damnorum eis etiam
Facultatemq; 9.13 . Ac Fabritio , & pro tempore exiftenti Magiftro, per infideles illatorum , feu quauis alia quantumcumque
M. Mg. & Conuentui huiufmodi,vt in fingulis prioratibus ipfius grandi confideratione pro quibufuis perfonis, cuiufcumq;
Conuentui Hofpitalis vnumvicarium cum facultate conferendi præ- ftatus,gradus, ordinis, & conditionis exiftentibus , & qua-
dit, Vicariosde
in
Prioribus ceptorias,baiuliuas , & alias domos Hofpitalis huiufmodi cumque ecclefiaftica, etiam Cardinalatus, & mundana di-
putandi , cum deputare,antianitates, tam fpeciales, quam generales dare, gnitate fulgentibus , etiam cum Motus proprij , & certæ
facultatibus hic & concedere,ac penfiones feu refponfiones, & onera fuper fcientiæ,ac plenitudine poteftatis, & quibufuis præferua-
enunciatis.
etiam derogatoriarum derogatoriis, fortiori-
Tu quoadfa- domibus,præceptoriis,& aliis beneficiis Hofpitalis huiuf- toriis ac aliis
cultate dispen- modi imponi folita à quibufcumque, etiam clericis fæcu- bus , & infolitis claufulis à Leone prædeceffore , & Sede
fandi, vide co- laribus illa in commendam obtinentibus, eorumque colo- prædictis, ac eius Legatis etiam de latere, & Nunciis ,etiam
ftit. 115. Cle- nis, & inquilinis etiam laicis, eo modo, quo à Fatribus dicti cum eorumdem Legatorum poteftate , quauis auctoritate
mentisV111. Hofpitalis exigebatur, exigere, & cum inhabilibus ratione eatenus quomodolibet emanauerant , quoad ea in quibus
Quacumque. ætatis, & defectus nataliu quo ad prioratus, præceptorias, & nondum verè fuerant effectum fortita, exprefsè reuocaue-
alia beneficia dicti Hofpitalis dutaxat difpenfare poffent. rat,& voluerat illas, & quas emanare contingeret in futu-
Literifque M. 14. Ac quod verbis in ipforum Magiftri, & Conuentus rum, fimiles & diffimiles fpeciales referuationes , vniones
Mag. Con- literis circa profeffionis emiffionem , habitus fufceptio- annexiones, incorporationes , fuppreffiones, extinctiones,
usus crediiuf- nem,debitorum, & obfequiorum in partibus orientalibus applicationes,nominationes , nominandique, referuandi ,
facultatem concef- & conferendi facultates, mandata,coadiutorum deputatio-
emif- præftationemplena fides adhiberetur,
fit,quoadpro-
fiffionis
fionem , &c. ferat. Et nihilominus quod ipfe Fabritius, & pro tempore nes,regreffus, & acceflus huiufmodi, & fuper illis prouifio-
exiftens Magiſter, & Conuentus , præmiffa omnia, & fin- nes, ampliationes,reintegrationes ,reftitutiones, repofitio-
gula,prout eatenus confueuerant, fine contradictione ali- nes,& declarationes,etiam cum expreffa pofteriorum lite-
cuius facere poffent. rarum huiufmodi derogatione, etiam fi in eifdé quæ ema-
Eiufque litera S.15. Quodque quæcumque literæ antianitatis,feu pro- nauerant, & in futurum emanarent,fpecialibus referuatio-
antianitatis ,& uifiones à Magiftro pro tempore exiftente , & Conuentu nibus, vnionibus , annexionibus , incorporationibus,fup-
A prouifiones , co
pio approbate præfatis eatenus conceffe , & in pofterum concedenda eo preffionibus , extinctionibus , nominationibus , facultati-
cenfeantur. ipfo confirmata, & approbatæ cenferentur. bus,mãdatis, coadiutoriis,regreffibus, acceffibus, & eorum
Beneficiaq; va- §. 16. Et quod prouifiones beneficiorum quorumcum- extenfionibus ,ampliationibus , reualidationibus , reinte-
cantia , vt hic, grationibus, repofitionibus ,reftitutionibus , & declaratio-
non deuoluan- que dicti Hofpitalis, quæ per ceflationem folutionis præ-
fato Hofpitali , vel inobedientiam dumtaxat vacaffent, nibus , ac fi fuper illis confectis literis contineretur ex-
tur ad Papam.
numquam ad ſuperiorem ipfum Leonem prædecefforem, prefsè, quod in aliquibus fpecialibus ,feu generalibus reuo-
& Sedem præfatam deuolui cenferentur, quoad hoc vt dicationibus,fufpenfionibus,modificationibus , & reſtrictio-
&us Magifter pro tempore exiftens impediretur quo minibus,quæ pro tempore fierent, nullatenus includerentur,
nus illa quandocumque liberè conferre poffet. nifi de perfonarum quas tunc concernebant, & in futurum
Alicnationes §.17. Quodque omnes, & fingulæ donationes , & alie- concernerent , ac quarum confideratione emanauerant, &
non fiant. nationes bonorum immobilium dicti Hofpitalis , feu eius in pofterum emanarent,nominibus, cognominibus,digni-
locorum in pofterum faciendæ dumtaxat , ipfo iure nullæ, tatibus,& officiis,ac caufis propter quas eis conceffæ erant,
nulliufque roboris , vel momenti exifterent. feu concederentur, expreffa mentio fieret, idque ipfis per-
Claufula , Et §. 18. Et quod claufula cum derogatione priuilegiorum |fonis intimaretur per diuerfas literas fub diuerfis datis,
cum derogatio- dicto Hoſpitali concefforum latiffimè extendenda, & addi- cum certi temporis interuallo inter datas huiufmodi , &
ne,nonopereturtione
vlira expreffa. illorum pro expreffis,tam in quibufuis cómiffionibus perfonarum earumdem in reuocationibus huiufmodi ex-
iuftitiam concernentibus,quàm in quibufuis gratiofis fup- preffus accederet affenfus, intelligerenturque gratiæ ipfæ
plicationibus , tunc & pro tempore fignatis non operare- toties reualidatæ, & in priftinum ftatum repofitæ , quoties
tur , nec eius vigore in caufis feu literis Apoftolicis fuper eas reuocari, reftringi ,& modificari contingeret,ac pro in-
ipfis fupplicationibus conficiendis priuilegia ipfa vltra fectis, & non conceffis haberi, & viribus omnino carere,
quam infupplicationibus narrata effent , narrari poffent, etiamfi per eas quæ emanarent fpeciales referuationes , &
neque illis fi prætextu dictarum claufularum narrarentur alias gratias viribus vacuatas huiufmodi eifdem pofterio-
derogatum cenferetur,ftatuerat,& ordinauerat.Decernens ribus literis cum earum Dat. infertione ſpecifice quomo-
fic per quofcumque Iudices , etiam caufarum Palatij hu- dolibet derogari videretur, & ne fimiles referuationes , ac
iufmodi Auditores,fublata eis quauis aliter iudicandi , & gratiæ & priorum reualidationes,quas ab ipfo Leone præ-
interpretandi facultate, iudicari debere, irritum quoque,& deceffore , etiam cum pofteriorum literarum huiufmodi
inane fi fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate expreffa derogatione,ac fupradictis,aliifque efficacioribus,
fcienter,vel ignoranter contingeret attentari. fortioribus,& infolitis claufulis in pofterum emanare con-
Expectatiua §.19. Et per reliquas in forma breuis literas Motu fimi- tingeret, contra præmifforum tenorem fortirétur effectum,
que referuatio li quafcumque gratias expectatiuas, fpeciales, & genera- fed quotiens emanarent toties reuocarentur, eafque pofte-
nes ,&
rc.concef-
conce- les referuationes, etiam in méte fua, & in nullius,feu qua-
Jas ,& conce- riores literas ,ac omnia , & fingula in eis contenta , ad id
dendas ipfe ide rumuis perfonarum fauorem, ac vniones,annexiones,& in- vt omnes , & fingulas fpeciales referuationes , vniones,
Leo X. reuoca- corporationes ,fuppreffiones , extinctiones , & applicatio- coadiutorias , regreffus & acceffus , ac alias gratias prædi-
uit.
nes,ac vniendi,annectendi,incorporandi , & commendan- ctas femper includerent , de qualibet die Pontificatus fui
di facultates, & mandata, necnon coadiutorum deputatio- repetierat, & innouauerat,decernés repetitionem, & inno-
nes,etiam de confenfu, & alias conceffiones, & difpofitio- uationem huiufmodi eis, quorum intereft de fingulis die-
nes,de quibufuis prioratibus,baiuliuiis, caftellania, empo- bus dicti Pontificatus prout magis expediret, in omnibus,
ftæ , præceptoriis,cameris magiftralibus , & aliis beneficiis & per omnia perinde , ac fi eifdem diebus ab ipfo Leone
dicti Hofpitalis vacaturis , necnon fpecialium referuatio- prædeceffore actu emanaffent , fuffragari , & fic iudicari
num,vnionum,annexionum , incorporationum,fuppreffio- debere , ac quicquid fecus attentari contingeret , irritum ,
num, extinctionum ,facultatum , mandatorum , coadiuto- & inane decreuerat.
riarum , regreffuum ,& acceffuum , ac aliarum difpofitio- $.20. Et cum nefandiffimus Chriſtiani nominis hoftis Clemens VIII.
num huiufmodi executiones , ampliationes , reualidatio- Turcarum tyrannus validiffima claffe maritima, maximo- omniafupradi-
nes,reintegrationes, repofitiones , reftitutiones , & fuper que exercitu terreftri paratis , infulam Rhodi totius Chri- da Priuilegia
illis, & eorum efficacia , & quod illorum reuocationibus, ftianitatis fpecimen acerrimis, & multiplicatis conatibus firmauit
gratias con-
, &
modificationibus,fufpenfionibus,reftitutionibus,& ad ius inuafiffet,ac crudeli,& inaudita obfidione affeciffet, & tan- familiares, &
commune reductionibus per Leonem prædecefforem , & dem infulam,& ciuitatem Rhodi huiufmodi vi, & armis famulos illis
Sedepræfatos factis non includeretur declarationes, & in- expugnaffet,ac literæ,libri , & munimenta,feu documenta vii poffe decri-
uit.
tentionis mentis fuæ atteftationes , quæ quorumuis etiam antiqua priuilegiorum ,& indultorum eis à dicta Sede con-
Imperatoris,Regum ,Reginarum, Sanctæ Romanæ Eccle- cefforum periiffent, & deperdita fuiffent,fimilis memoria
Clemens
PIVS QVARTVS. 13
Clemens Papa VII. pariter prædeceffor nofter , Motu, & fpeciales fuper eifdem beneficiis fratr ouseiufdem Hoſpi-
fcientia,ac poteftatis plenitudine fimilibus,omnia & fin- talis concedendi , ac refignationes diccorum beneficiorum
gula priuilegia,iurifdictiones,facultates,immunitates, co- recipiendi & admittendi , illaque refignantibus titulum,
ceffiones, indulgétias,libertates ,prærogatiuas,gratias,exe- feu denominationem,ac omnes eorum fructus ,feu illorum
ptiones,fauores , & indulta dicto Hofpitali , ac illius baiu- partem, aut fuper illis quafcumque penfiones annuas, quæ
liuis,prioratibus ,præceptoriis, domibus, hofpitalibus, ec- etiam tranfirent ad fucceffores in eis , etiam fub cenfuris
clefiis, capellis, locis &mébris,necnon Magiftro,baiuliuis, & pœnis ecclefiafticis etiam priuationis in talibus apponi
prioribus, præceptoribus,militibus, fratribus, & perfonis, folitis, ad vitam vel ad tempus referuandi, concedendi con-
ac eorú vaffallis fubditis & feruitoribus pro tempore exi- ftituendi & affignandi, & quod altero decedente,fuperftes
ftentibus eatenus per quofcumque Romanos Pontifices in illius poffeffione fuccederet,indulgendi, feu regreffum
prædeceffores noftros,tunc fuos, fucceffiuis temporibus, & ad illum concedendi.
demum per Leonem prædecefforem , & Sedem præfatos §.24.Ipfifque Magiftro & Conuentui ,priuilegia, exem- Indulgentias
fub quibufcumque tenoribus , & formis, ac cum quibufuis ptiones & indulgentias eis , & dicto Hofpitali conceffa publicandi
quaftuandi, M.
claufulis, & decretis quomodolibet conceffa, approbata & vbique locorum, etiam abfque alicuius Ordinarij licentia, Mag. & Con-
innouata,per quafdam approbauerat, confirmauerat, & in- fub figillo tamen Prioris illius prouinciæ,vel eorum Con- uemui licen:ia
nouauerat, ac valida & efficacia exiftere, necnon perpetua feruatoris in ea degentis , publicandi & quæftuandi , feu dedit.
Tu in hoc atte-
roboris firmitate fubfiftere, & inuiolabiliter obferuari, ac eleemofynas & Confraternitatum obuentiones quærendi, de Conc. Trid.
Magiftro, baiuliuis , prioribus, præceptoribus, militibus, & recipiendi. feff. 21. c. vlt.
fratribus,perfonis,vallallis,fubditis, & feruitoribus præfa- §. 25. Necnon cometeria in eorum parochialibus ec- Mortuofque in
tis fuffragari debere decreuerat,ac omnia & fingula, prout clefiis habendi , ac quorumcumque Chrifti fidelium cada- Ecclefiis Ordi-
>
per Leonem & alios prædeceffores,ac Sedem præfatos co- uera, etiam fi excommunicati , vel interdicti forent , dum- nisfepeliendi
1.c.
ceffa fuerunt,ita vt Magifter,baiuliui,priores,præceptores , modo interdicto caufam non dediffent , faluo iure rectori Tu vide Conc.
milites,fratres,perfonæ,vaffalli,fubditi , & feruitores illis parochiano debito, abfque aliquo onere & folutione Epi- Trid. feff . 25.
libere perpetuo vti poffent de nouo. cap. 13.
fcopo facienda,recipiendi & fepeliendi.
Jurisdictioneq; §. 21. Necnon tunc, & pro tempore exiſtenti Magiftro, $.26. Legata & donata,tàm inter viuos, quàm qualibet Legata reci-
piendi.
etiam meri, & & Conuentui Hoſpitalis huiufmodi iuxta illius ftabili- vltima voluntate exigendi & percipiendi.
mixti imperij menta, & laudabiles confuetudines, ac mores in baiuliuas, §. 27. Necnon baiuliuis,prioribus, præceptoribus,mi- Sacros Ordines
in perfonas,
bona Ord. M. prioratus , caftellaniam, empoſtæ, domos, hofpitalia ,mem- litibus, fratribus & perfonis præfatis quæcumque ecclefia- à quocumque
Mag. Con- bra,loca, & bona quæcumque, necnon quofcumque baiu- fticafacramenta , ac omnes etiam facros ordines à quocüq; Epifcopo con-
fequendi.
uentui cöceffit. liuos,priores, caftellanum, empofte,præceptores, fratres,& mallent catholico Antiftite gratiam , & communionem Tu ferua Conc.
perfonas Hofpitalis & Religionis huiufmodi, ac illorum dictae Sedis habente nihil oblato , vel foluto recipiendi . Trident. feff.7.
Tu de hac in- vallallos,fubditos, & feruitores vbicumq ; tàm citra, quàm 6.28. Et tam ipfis, quàm eorum familiaribus arma quæ- cap.11.
rifdictione, vi- vltramontes, tunc & pro tépore conftitutos, & cómorates, cumque, & vbicumque locorum pro fui defenfione, & ho- Armageftadi.
de etiabic IV.
buius inf. qui omnes eidem Magiftro, & fubdelegatis ab eo firmiter; ftium dictae Sedis offenfione geftandi.
Pont. extenfio tam perfonaliter, quàm realiter omni exceptione ceffante, §. 29. Necnon capellanis eiufdem Hofpitalis,baiuliuo- Corfeffiones
nem. & quocumque à Clemente prædeceffore , vel Sede prædi- rum,priorum,præceptorum,militum, fratrum, perfonaru, crament
audiedi,a&fa-
mi-
atis, obtento vel obtinendo indulto non obftan. parere & vaffallorum,fubditorum & familiarium prædictorum con- niftrandi.
obedire tenerentur, plenariam & omnimodam,etiam meri feffiones audiendi , & pœnitentiam falutaré eis iniungédi, Tu attende
& mixti imperij iurifdictionem, & fuperioritatem. ac Euchariftiæ & alia facramenta ecclefiaftica miniftrādi, bulla 11 5.Cle.
Facultatem in- $.22. Ipfique Magiftro contra rebelles, & fuis mandatis S.30.Necnon tépore interdicti (dumodo illi caufam non Inte ment. VIII.
rdic ti tem-
obedientes pri- non obedientes , etiam vigore literarum Apoftolicarum , dedifset(excommunicatis & interdictis exclufis , claufis ia- pore celebran.
uandi, &c.de- etiam in forma breuis ab ipfo Clemente, & fuccefforibus nuis, &fubmiffa voce, miffas & alia diuina officia celebradi . Tu vide Conc.
dit.
fuis emanatarum, feruatis quatuor terminis ad docendum §.31. Necnon quibuſuis Chrifti fidelibus in quibuſuis Trid. feff. 2 5.
fe paruiffe , & fatisfeciffe in loco Conuentus Hofpitalis ciuitatibus,locis, & diœc.præceptorias, domos & hofpita- cap.12
Nouas. prace-
huiufmodi poft legitime executam primam citationem,ad lia fub dependentia & fubiectione dicti Hofpitalis per il- ptorias ab Or.
mulctam fiue pœnam perfonaliter,iuxta mores & ftabili- lius fratres obtinenda, quæ eifdem priuilegiis, immunita- dinariorumfu
menta prædicta,feu etiam priuationem habitus, aut bene- tibus indulgentiis, conceffionibus & indultis, quibus alia perioritate
"
ficiorum, domorum & prædiorum per eos obtentorum pro- dicti Hofpitalis præceptoria,domus & hofpitalia, vteba- exemptas eri-
gendi.
cedendi, vel etiam,fi magis expedire videretur , beneficia, tur, potiebantur, & gaudebant,vterentur,potirétur & gau-
domos & prædia ipfa ad manus fuas,feu receptorum dicti derent,affignata illis congrua dote , Ordinariorú locorum,
Hofpitalis reducendi , & donec ipfi inobedientes contu- & quorumuis aliorum licentia minime requifita, & nulla
maciam purgarent,vel debita onera perfoluerent , fiue fa- præterea in illis, Ordinariis ipfis iurifdictione, aut oneris
culares, aut alterius ordinis regulares beneficia dicti Hofpi- imponendi facultate referuata, conftrui, & erigi faciendi,
talis poffidentes ,forent pro fuo arbitrio retinendi , illorum- plenam, & liberam facultatem & auctoritatem cocefferat.
quefructus , redditus & prouentus , arrendandi & perci- §. 32. Quafcumque donationes, conceffiones, locatio- Donationes &
piendi , necnon cameras magiftrales prædictas ad fe reci- nes,inueftituras & alias alienationes cenfuum,reddituum, alios damnofos
piendi, fiue illas folitis penfionibus pro fuæ voluntatis li- iurium , iurifdictionum , & bonorum quorumcumque aduocandi.
contractus re-
bito imponendis & moderandis, onerandi , & alias de illis baiuliuas, prioratus, caftellaniam, empoſtæ, præceptorias,
tamquam de præceptoriis & prædiis menfæ magiftrali vni- domos ,hofpitalia ,beneficia, & loca Hofpitalis huiufmodi
tis, & incorporatis difponendi. pertinentium, in illorum læfionem,iacturam,vel detrime-
Procuratoreq; §. 23. Ac in Romana Curia procuratorem generalem, tum , etiam per perfonas dicta religionis , etiam cum re-
in Rom.Curia cum generali vel fpeciali, & limitata poteftate,& faculta- nunciationibus,pactis,iuramentis & pœnis defuper impo-
cum facultate te conftituendi,feu deputandi.Et in eadem Curia perfe feu fitis & adiectis,ac inftrumentis , & literis defuper confe-
beneficia etiam
referuata, &c. dictum procuratorem ad id poteftatem à Magiftro & Con- & tis , & confirmationibus forfan inde fecutis, etiam de li-
praterquam in uentu præfatis habentem,quæcumque eiufdem Hoſpitalis centia dicta Sedis, abfque tamen confenfu feu expreffa li-
manibus Papa beneficia , cuiufcumque qualitatis exiftentia apud Sedem centia Magiftri & Conuentus prædictorum , quacumque
refignata con prædictam quomodolibet (præterquam per refignationem præfcriptione , feu longiffima pacifica poffeffione , & de-
ferendi, &c.
in manibus fuis,& fuccefforum fuorum Roman. Pontifi- tentione non obftantibus.
cum)pro tempore vacantia, iuxta ipfius Hofpitalis ftabili- $.33.Necnon quofcumque acceffus, ingreffus, & regref- Regreffus quof-
cumque idem
menta libere conferendi.Et tàm Magiftro,quàm Conuen- fus ac coadiutorias ad baiuliuas, prioratus , caftellaniam , Clem. VII. re-
4 tui præfatis , etiam de illis, de quibus eatenus difpofitum empofta,præceptorias,domos, hoſpitalia & alia beneficia uocauit.
fuerat de nouo, ac aliis beneficiis huiufmodi , etiam tam- hofpitalis huiufmodi , præterquam ex caufa onerofa, & de
quam priuatis prædiis.in titulum perpetui beneficij eccle- confenfu dictorum Magiftri & Conuentus etiam per Cle-
fiaftici,feu etiam ad nutum , aut amouibiliter , vni vel di- mentem, & prædeceffores fuos præfatos conceffos caflaue-
uerfis perfonis affignari folitis , etiam dicta Sedi referua- rat,reuocauerat,annullauerat, & irritauerat , nulliufq; ro-
tis,feu alias affectis,aut ad Sedem ipfam deuolutis, libere boris vel momenti fore, & pro infectis haberi decreuerat. Aduerfus con-
prouidendi,& illa vniendi ,difmembrandi , & alias de illis 5.34. Accenfus,redditus, iura, iurifdictiones , & bona tractus lafiuos
in integrum
difponendi , necnon antianitates , tàm generales , quàm alienata huiufmodi,ac etiam per quofcumque etiamfæcu- reftituit.
Bullarij Magni Tom. II. B lare's
14 PIVS QVART VS.
lares occupata, vfurpata, & detenta, ad ius & proprietatem feu poteftates exercere,aut excómunicationis,aliaſvè ſen-
dicti Hofpitalis,feu illius baiuliuarum,prioratuum,caftel- tentias,cenfuras & pœnas promulgare, aut etiam ratione
laniæ, empofte , præceptoriarum,domorum,hofpitalium, & perfonaru vel rerum, animalium , ac bonorum fuorum ad
beneficiorüprædictoru reduxerat,illaq;in integrum aduer- aliquamfolutionem pontium,fontium,furnorum, muroru,
fus conceffiones, donationes, & alias quaflibet alienatio- feu etiam aliaru ecclefiarum quàm dictæ religionís, etiá fi
nes prædictas , necnon inueftituras illarum prætextu quo- forfan eatenus per abufum,feu alterius priuilegiu, aut ne-
modolibet quauis auctoritate factas & cóceffas,in integrũ, gligentiam, etiam per longiffimum tempus taliter obſer-
ac in priftinum, & eum ftatum in quo antea erant , reftiuatum non fuiffet.Quæ omnia etiam præfcriptiones,nullo
tuerat, repofuerat, & plenarie reintegrauerat,illarúq; deté- pacto faltem in pofterum quo minus huiufmodi exceptio-
tores cuiufcumq;dignitatis,ftatus,gradus, ordinis,& condi- nibus vti poffent, obftare voluit, & decreuit eos coarctare,
tionis exiftentes ad illorum relaxationem per cenfuras ec- aut alij quicumque cuiufcumque ecclefiafticæ vel munda-
clefiafticas,& alia iuris remedia cogi, & compelli poffe vo- næ dignitatis , aut præeminentiæ , ftatus vel conditionis
luerat, & fimiles alienationes de cetero fub excommunica- exifterent, etiam locis & terris S.R.E. etiã immediate ſub-
tionis latæ fententiæ, & priuationis beneficiorum per eos iectis, & ad inftantiam cuiufcumque Principis, feu Com-
obtentorum pœnis per contrafacientes eo ipfo abfque ali- munitatis,fub excommunicationis latæ fentétiæ, & àqua-
qua declaratione incurrendis fieri prohibuerat, & fi fieret, drupli vltra damna & expenfas reftitutionis poenis per co-
illas viribus omnino carere decreuerat. trafacientes eo ipfo incurrendis, eos in iudicio & extra,fu-
Lites omnes §. 35.Necnon omnes & fingulas lites, etiam in dicta Cu- per præmiffis, & eorum vfu,feu poffeffione ,vel quafi, dire-
etiam in Rom. ria, & Rota Auditorio fuper quibufuis dicti Hofpitalis be- cte vel indirecte, quouis quæfito colore,vel ingenio,mole-
Curia verten- neficiis inter quafcumque perfonas motas, & in quibufuis ftare,impedire , vexare , aut alias quomodolibet impetere
tes. M. Magi-
ftro commifit. inftantiis pendentes , in quibus conclufum non fuerat,ad præfumerent,deberent,feu etiam valerent.
Tu boc vide fe aduocauerat, & illas eifdem Magiftro & Conuentui per $.38. Et infuper ftatuerat & ordinauerat, quod ius pa- luspatronatus
etiam hic inf cos iuxta formam ftabilimentorum, & laudabilium cófue- tronatus , & præfentandi perfonas idoneas ad baiuliuas, ex fundatione,
&
tudinum prædictorum , & fi eis videretur , tàm in eadem prioratus,præceptorias,hofpitalia , membra,alia beneficia ad ter
dotatione
tia par
Curia,quam extra eam,in ftatu debito reaffumendas, & de- & loca Hofpitalis huiufinodi,nifi ratione fundationis,aut tem creari , &
cid endas cómiferat, eifq; quorum intereft etiã per edictum dotationis faltem ad tertiam partem illorum fructuú , quo tunc facultate
publicu locis publicis affigendum(conftito tamen fumma- cafu liceat Magiftro & Couentui præfatis, fi dicta eorú be- redimendi Or-
dini conceffin
rie de non tuto acceffu ad eas)citandi ,ac quibus, & quoties neficia & loca Hoſpitalis huiufmodi à dicto iurepatronatus
opus foret inhibendi, etiam fub cenfuris & pœnis ecclefia- liberare vellent,aut dotantibus bona reftituere,feu illorum
fticis, etiam contra condemnatos, etiam in Curia prædicta, pretiú perfoluere,ac ex tunc baiuliuas,prioratus ,præcepto-
tàm realiter, quàm perfonaliter exequi mandauerat. rias, hofpitalia,membra, & beneficia huiufmodi conferre.
Exemptionem $.36.Et infuperHofpitale,ac illius baiuliuas,prioratus , 9.39. Quodq; fuper eorum fructibus, redditibus & pro- Penfiones alijs
à fuperioritate caftellaniam , empofta, domos , cameras,hofpitalia , & loca uentibus aliqua penfiones annue quibufuis perfonis fæ- qua fratribus
Ordinariorum quæcumque,necnon magiftrum,baiuliuos, empofta, prio- cularibus,feu alterius Ordinis , quam dicti Hofpitalis re- etiamper Seal
conc:fit. Apoft. abfque
Hoc intellige res, præceptores,milites , & perfonas, ac eorum fubditos , gularibus fine expreffo confenfu Magifti & Conuentus cöfenfuM.Ma.
iux.bull. Pijv . vallal los , colonos, & feruitores , tunc & pro tempore exi- prædictorum, etiam per fedem prædictam referuari, confti - giftri affignari
2.136. Expof . ftenre's , etiam presbyteros curam animarum exercentes, tui & affignari nullatenus poffent, & fi referuarentur,con- probibuis.
Greg.XIII. quam diu illa exercerent, & in illorum obfequiis forent,ac cederentur, conftituerentur & affignarentur,referuationes,
n. 63. Circum-
" [pecta. illorum res,animalia prædia, domos, molendina, & bona conftitutiones , affignationes & conceffiones huiufmodi
quæcumque quæ obtinebant & poffidebant,ac in futurum nemini fuffragarentur, nec propterea aliquas cenfuras, vel
canon ice obtinerent, & poffiderent,fub beati Petri, & dictę poenas incurrere poffent.
Sedis,atq; fua protectione fufceperat, ac omni iurifdictio- S.40. Quodque omnes & finguli eorum baiuliuarum, Beneficia , &
ne, correctione, onere,ftatutis,bannis, dominio, fuperiori- prioratuum , præceptoriarum , domorum & beneficiorum penfiones habe-
tate, & poteftate quorumcumque Patriarcharum, Archie- in vim dictarum collationum poffeffores fæculares,aut al- fes
tes inffex m
profeffione
pifcoporum, Epifcoporum, & Prælatorum , necnon quo- terius Ordinis regulares , feu penfiones fuper illorum fru- regulare huius
rumcumque temporalium dominorum quauis poteftate, tibus,redditibus & prouentibus huiufmodi eatenus etiam Ord.facere, &
habitum fufe
etiam Imperiali, Regali & Ducali fulgentium,ac vniuer- per Sedem eamdem referuatas percipientes , illas & illa pere debere
fitatum & illarum regentium, etiam , præterquam dicti Ho- infra fex menfes à die intimationis dictarum literarum in inffit.
fpitalis, Ordinariorum tàm fpiritualium , quàm tempora- manibus Magiftri & Conuentus prædictorum , iuxta for-
lium vbicumque , tàm citra , quàm vltra montes, & mare mam ftabilimentorum dicta religionis dimittere, & traf- Hoc idem Grt-
conftitutorum, cuiufcumque dignitatis, ſtatus, gradus, or- ferre, feu illarum caffationi confentire teneretur, alioquin for
tius definistit
dinis & conditionis exiftentium , illorumque Vicariorum beneficia & penfiones huiufmodi nifi illa poffidentes , & in conftit.60.
& Officialium, Locatenentium , & Iudicum,tunc & pro illas percipientes infra dictum tempus habitum fufcipe-
tempore exiftentium quorumlibet. rent, & profeffionem regularem ipfius Religionis emitte-
Exemptioneq; $.37 . Necnon à folutione & exactione paffagij , arrera- rent , lapfis menfibus ipfis vacarent , ac caffe & extinctæ
à folutione gij, gabellæ, datij, tractæ, collectæ, procurationis, iocundi effent, & effe cenferentur eo ipfo.
quorumcumq; aduentus,iurium etiam fynodalium, cenfuum & decimaru, $.41 . Ac quod quæcumque perfonæ in dignitate eccle- Quicumq; per
onerum dedit.
Hanc approba- etiam noualium,etiam hortorum,pratorum, pifcationum, fiaftica, & vbilibet conftituta , per eofdem baiuliuos, prio- fratres in Con-
feruatores ele-
it PiusV. in & molendinorum,ad quæ cuilibet acceffus nullatenus, di- res,præceptores & fratres, ac eorum fingulos pro tempore ti , teneantur
conftit.77.vbi recte,vel indirecte prohiberi poffet , & terrarum quas per eligenda ,fub excómunicationis latæ fententiæ pœna ipfos eos tutari,pro-
notabo.
fe ipfos,vel alios eorum nominibus etiam colonos , arren- aduerfus inferentes eis iniurias,feu grauamina vel damna, ut fiConferua-
tores deputati
datarios & emphyteutas excolebant , & de quibus fructus in perfonis, rebus & bonis, manutenere , conferuare, & qua- fuiffent.
- percipiebant , & cuiufuis alterius oneris perfonalis , feu cumque iurifdictionem exercere,necnon fententias , cen-
mixti, ab Ordinariis vbicüq; & ex quacumq; caufa impofi- furas & pœnas ecclefiafticas contra rebelles, ac inobedien-
ti , vel imponendi pro tempore liberauerat & exemerat, ac tes cum effectu promulgare, necnon omnibus facultatibus
fibi & dicta Sedi immediate fubiecerat, illofq;& illa, etiam & conceffionibus quibufuis Conferuatoribus eis per quaf-
fi in quibufcumque ftatutis,literis,conftitutionibus, & re- cumque literas Apoftolicas eatenus deputatis quomodo-
gulis, etiam per Clementem prædecefforem, & Sedem præ- libet conceffis ,vti ,potiri & gaudere deberent, in omnibus
dictos pro tépore editis,nominatim ſpecialiter & expreffe & per omnia , perinde ac fi per eafdem literas Conferua-
grauarentur,feu onerarentur, femper liberos, immunes & tores & Iudices deputati fuiffent.
exemptos ,ac exceptos , & ipfi Clementi prædeceffori im- $.42.Et quod presbyteri ,qui in dicta Religione profef- Capellanos Or-
mediate fubiectos effe decreuerat. Ita quod Archiepifco- fionem non emififfent,nifi de expreffa licétia vel confenfu dinis tantum
eius parochia-
pi,Epifcopi,Prælati, Ordinarij , Vicarij ,Officiales, Locate- Magiftri , feu priorum, præceptorum , vel fratrum, quos id libus deferui-
nentes, & Iudices præfati, etiam ratione delicti vel contra- tageret,ad deferuiendum parochialib' & aliis ecclefiis, autre,&perordi-
Etus, feu rei de qua ageretur , vbicumque committeretur capellis ipfius Religionis nullatenus admitrerentur , fed marios gratis
delictum,iniretur contractus,aut res ipfa confifteret , nul- in quibufcumq ; parochialibus & aliis ecclefiis, ac capellis ad hoc recipi
lam in eos , vel ea, iurifdictionem, correctionem, vifitatio- Hofpitalis huiufmodi , capellani eiufdem Religionis per pracepit.
nem,fuperioritatem ,dominium, partitionem,exactionem , locorum Ordinários fub eadem excommunicationis latæ
fententiæ
PIVS QVAR T V S. 15
fententiæpœna fi contrafacerent eo effectu incurrenda,ad | gen.annexis & connexis, tàm coniun& tim, quàm diuifim,
requifitionem,feu præfentationem dictorum baiuliuorum, etiam fine aliqua regiftrorum in huiufmodi caufis facto-
priorum , præceptorum & fratrum abfque aliqua exactio- rum exhibitione & productione, cognofcendas feu reaffu-
ne, & oneris impofitione recipi & admitti deberent. mendas,& fine debito terminandas, prout tunc Magiftro
Habitum fuf- §.43. Quodque illi dumtaxat fratres priuilegiis prædi- dicti Hofpitalis videretur expedire, cómiferat & mandaue-
ipientes, no tisgauderent, qui à præfato Magiftro,feu de eius licentia rat.Inhibens ex tunc iudicibus, & partibus extra Conuentu
alios , priuile- habitum fufcepiffent, & profeffionem emififfent,feu de ha- & fuos iudices contra forma ftabilimentorum prædictorú
giis Ordinis
gaudere vo- bitu fufcipiendo, & profeffione huiufmodi emittenda infra litigatibus,ne ex tunc de cetero in dictis caufis quomodoli
uit. certum tempus arctati fuiffent , nulluſque baiuliuorum, bet procedere prefumerent,decreto irritati defuper adiecto.
priorum , præceptorum & fratrum prædictorum abfque $.49. Et per reliquas fuas in forma breuis literas,omnes Expectativas
mandato,feu licentia præfati Magiftri,aut faltem fui prio- & fingulasfpeciales & generales, etiam mentales referua, quoque & om
ris , feu procuratoris ipfius Hofpitalis in dicta Curia exi- tiones , expectatiuas, mandata de prouidendo , conceffiones, nes gratias
prauentiuas
ftentis, priuilegiis præfatis in eadem Curia vti valeret,nec coadiutorias ,vniones , etiam perpetuas , necnon alias præ- aliisqua per-
illa abfque huiufmodi licentia vagantibus fuffragarentur. uentiuas gratias, & literas Apoftolicas fuper prioratibus, fenis Hospira-
Manus violen- §.44. Ac manus violentas in eos,qui ad ecclefias, feu do- & Caftellania empofta,baiuliuatibus,præceptoriis,recto- lis fuper il-
as in confu- mos eiufdem Religionis pro fua falute confugerent , per riis,domibus, locis, & membris,ac aliis beneficiis dicti Ho- lius beneficiis
gietes adEccl. conceffas, etiam
Ordinis iniici quempiam iniici , fub excommunicationis latæ fententiæ fpitalis quouis modo nuncuparentur, etiam in Caftellæ &
per Sede Apo-
probibuit. pœna prohibuerat. Legionis , ac Valentiæ regnis, ac principatu Catalonia, ftolicam reuo-
§. 45. Decernens literis prædictis , & in eis contentis quomodocumque & qualitercumque , etiam cum quibuf- cauit , & illis
Literisfuis no-
nifi, vt hic de- quibufcumque,etiam per quafcumque literas Apoftolicas, vis fortiffimis & infolitis, etiam derogatoriarum deroga- non Magiflrumobftitus
M.
rogaripoffe ide etiam quafvis claufulas generales vel fpeciales , etiam de- toriis,claufulis,irritantibufq; & aliis decretis, ac inhibitio- & Conuentum
Clemens VIII. rogatoriarum derogatorias, efficaciores & infolitas, acetia nibus quibufvis, etiam non dicti Hofpitalis perfonis cuiuf- de illisdispo
vetuit.
irritantia decreta fub quacumque verborum expreffione in cumque dignitatis, ftatus,gradus, ordinis,conditionis, præ- nere poffe de-
fe continentes, nullatenus derogari poffe, nec derogatum eminentię forent, etiam Cardinalatus honore fulgentibus clarauit.
cenferi , nifi tenor illarum de verbo ad verbum nihil peni- & functuris, etiam ex quibuſuis iuftiffimis & vrgentiffi-
tus omiffo infertus, ac huiufmodi derogationis confiftoria- mis caufis,quá per Clementem predecefforé, & Sedé præ-
liter factæ, & per trinas diftinétas literas eumdem tenorem fatos,tàm in genere,quàm in fpecie cóceffas & conceffa,
continentes,tribus fimilibus diftinctis vicibus, Magiftro & & quafuis etia præuentiuas & reftitutorias, ac præferuati-
Conuentui præfatis legitime intimatæ , & infinuatæ fo- uas claufulas in fe continentes, & continentia, eorumque
rent, ac ipſorum Magiftri & Conuentûsad id expreffus ac- omniú vim & effectú reuocauerat, caffauerat, & annulla-
cederet affenfus , & aliter factas derogationes nemini fuf- uerat,nulliufq;roboris vel momenti fore & effe, ac nemi-
fragari , ac Magiftrum & Conuentum præfatos ad paren- ni fuffragari poffe neque debere,nec per eas cuiqua in prio-
dum literis derogatoriis huiufmodi , & decretis,fuper illis ratibus, caftellania empoftæ, baiuliuatibus, præceptoriis,
proceffibus, ac illorum executoribus , & fubexecutoribus, dignitatibus,domibus, locis, & membris,ac aliis beneficiis
eorumque mandatis, & monitionibus minime teneri, & li- Hofpitalis huiufmodi , vel ad illa ius acquiri potuiffe vel
terarum huiufmodi executionem omnino impedire , nec poffe,neque coloratum titulum poffidendi, fed illis non ob-
ratione refiftentiæ huiufmodi cenfuris ecclefiafticis , per ftantibus Magiftrum & Conuentum præfatos,coniunctim
eofdem executores & fubexecutores latis innodari poffe. vel diuifim iuxta confuetudines & ftabilimenta huiufmo-
Decretum irri- §.46.Et fic in præmiffis omnibus,& fingulis per quofcu- di Hofpitalis de Caftellania, empofta, baiuliuatibus ,præ-
tans appofuit. que iudices & commiffarios, quauis auctoritate fungentes, ceptoriis,domibus,locis & membris,ac aliis beneficiis Ho-
tàm in dicta Curia, quàm extra eam pre tempore deputa- fpitalis huiufmodi libere difponere potuiffe & poffe, & fic
tos,fublata eis & eorú cuilibet quauis aliter circa præmiffa iudicari debere , ac quicquid fecus fuper his attentari
iudicandi,& interpretandi facultate & auctoritate iudica- contingeret, irritum & inane decreuerat."
ri,& definiri debere,ac irritum & inane,fi fecus fuper prę- §.5o. Similis memoria Paulo Papæ III. fimiliter præde- Paulus III. co-
miffis omnibus , vel eorum aliquo à quoquam quauis au- ceffori noftro pro parte tunc Magiftri, ac priorum, baiuli- ceffiones Pont.
Alexandri V. t &oritate fcienter, vel ignoranter contingeret attentari. uorum,præceptorum,militum & fratrum dicti Hofpitalis pradeceff. pra-
Greg. IX. Bo-
nif.VIII. Cle- §.47. Necnon literas etiam piæ memoria Alexandri V. expofito, quod antea eifdem Magiftro ,prioribus , præcepto- fertim quoad
ment.V. Inno- Gregorij IX.Bonifacij VIII.Clementis etiam V. Innocen- ribus & fratribus, à dicta Sede conceffum fuerat, vt in pa- tiquarum de-
cent. IV. & tij IV. & Callifti III. Romanorum Pontificum etiam præ- rochiis & locis in quibus veteres decimas percipiebant, cimarum con-
Callift.111.ex- decefforum noftrorum,tunc fuorum, eidem Hofpitali , etiã noualium decimas pro ea parte qua veteres percipiebant, firmauit.
emptionem à
decimis cet.fuper decimis ex eorum terris , poffeffionibus & animali- fimiliter perciperent (licet de conceffione huiufmodi, cum
cöfirmauit,& bus non foluendis conceffas, per alias fuas literas approba- eorum munimenta in prædicta expugnatione periiffent, vt
ampliauit. uerat, ac quoad terras & poffeffiones ad quantumcumque præfertur, docere non poffent) præfatus Paulus prædecef-
Hocmoxinfra
hic Pius IV. longum tempus , non tamen in perpetuum feudum , feu for,Magiftri,priorum , baiuliuorum,præceptorum, militum
extendit. emphyteufim conceffas obferuari debere decreuerat. & fratrum prædictorum in ea parte fupplicationibus incli-
Litium omniu $.48 . Et per alias motu fimili ,omnes & fingulas caufas , natus, conceffionem, facultatem , caffationem , reuocationé,
perfonari Or- tàm inter priores,baiuliuos, caftellanum empofte, præce- annullationem, irritationem,reductionem, reftitutionem,
dinis M. Mag. ptores,fratres, &milites Hofpitalis huiufmodi, quam etiam repofitionem,reintegrationem, commiffionem,madatum,
Conuentui
cognitione de- pro communi thefauro prædicto agente,tàm ratione prio- liberationem,exemptionem,derogationem,ftatutü, & alia
dit,duobus ex- ratuum ,baiuliuarum,præceptoriarum & domorum Hofpi- per Clementem VII. conceffa & gefta, necnon fuppreffio-
ceptiscafibus. talis huiufmodi , quàm etiam bonorum , & pecuniarum nem, extinctionem,applicationem, approbationem , con-
etiam dicti thefauri , feu delictorum , etiam fi exaduerfo ceffionem, affignationem, abfolutionem & tranflationem
aliqui clerici fæculares,vel regulares, aut laici exifterent, per Innocentium VIII.ac facultatem, feu indultum perci-
& actiue,feu paffine in dictis caufis quomodolibet in qua- piendi decimas noualium pro ea parte, qua veteres decimas
cumque inftantia interueniffent, & cum opportuna dero- percipiebant, necnon omnia & fingula, tàm per præfatos
gatione ſtabilimentorum,vfuum,morum,confuetudinum, Alexandrum,Gregorium, Bonifacium, Clementem V. In-
& priuilegiorum dicti Hofpitalis,etiam ab eodem Cleméte nocentium IV. Calliftum , Leonem, & Clementem VII.
prædeceffore concefforum , etiam prætextu iurata perhor- quàm etiá fimilis memoriæ Ioannem XXII. Martinum V.
refcentiæ ( dummodo non ex caufà denegatæ iuftitiæ, aut Alexandrum V.Pium II.Paulum etiam II.AlexandrumVI.
perperam obferuatorum ftabilimentorum proceffiffent)có- & quofcumque alios Romanos Pontifices prædeceffores
miſſas, & in futurum etiam cum fimilibus derogationibus fuos,ac Sedem præfatam eidem Hofpitali, & illius priora-
pariter committendas, ad fe in terminis in quibus reperi- tibus,baiuliuis,præceptoriis,domibus,hofpitalibus, eccle-
rentur, etiam executiuis aduocauerat , illafque in eifdem fiis,capellis, & aliis locis,ac membris,necnon pro tempore
terminis per Magiftrum , ac Conuentum præfatos in exiftentibus Magiftro,prioribus,baiuliuis, præceptoribus,
eorum confilio ordinario , fiue in generali Capitulo vt militibus,fratribus & perfonis,ac corum vaffallis, & ferui-
moris erat , & eorum ſtabilimenta ac confuetudines exi- toribus eatenus fub quibufcumque tenoribus & formis,ac
gebant , ipfaque priuilegia expoftulabant , cum omni- cum quibufuis claufulis & decretis quomodolibet cóceffa ,
bus & fingulis illarum incidentibus , dependen. emer- approbata & innouata,ac cum inhibitionibus & decretis,
Bullarij Magni Tom . II. B 2 necnon
16 PIVS QVARTVS.
necnon omnibus & fingulis aliis in eis contentis claufulis | qua verfum claffis Chriftianorum in infideles dirigitur,vo- tiasper Mar-
fingulas prædecefforum prædictorum defuper , tàm fub plu- cati fe illi adiungunt,primofque congreffus fortiter fufti- tin V.& alios
bo , quàm in forma breuis literas confectas ex certa fcien- nent,ficuti nouiflime in expugnatione terra Aphrica prif- Hospitali,
radeceres&
tia, per fuas
fi fub plumbo confe&as literas approbauit, con- cam virtutem oftendentes , omnium primi illius muros Militia S.1ca-
firmauit, & innouauit, ac valida & efficacia exiftere, & per- confcenderunt;falubriter dirigatur & amplietur, Dilectos nis Hierofoly-
mitani , eiusf
petua raboris firmitate fubfiftere , fuofque effectus fortiri . filios Ioannem de Valeta modernum Magiftrum , acprio-perfonis, & re-
Exemptionem §. 51. Ac etiam quoad poffeffiones, terras & bona quæ res baiuliuos ,præceptores,milites,fratres & perfonas Ho- bus,concefas,
àolutione deper quantumcunque longum tempus ( quod nonaginta fpitalis huiufmodi, ac eorum fingulos à quibufuis excom- iuxta Leo. X.
cinarum fer- nouem annos ,feu trium vitam intelligi feu cenferi debere municationis,fufpenfionis & .interdicti , aliifque ecclefia- Clement.V111.
Mariiuffit. & Pauli 111.
decreuit, & declarauit)non tamen in perpetuum feudum, fticis fententiis , cenfuris & pœnis,à iure vel ab homine, conceffiones, &
De hac vide feu emphyteufim eatenus conceffa fuerant, & in futurum quauis occafione vel caufa latis , fi quibus quomodolibet iuxta conftitu-
latiorecoſt.77. concederentur,inuiolabiliter,ita quod ipfi priores , præce-innodati exiftunt, ad effectum præfentium dumtaxat con- tione nuper in
Ty V.Etficu- ptores & fratres,necnon coloni , arrendatarij
& firmarij,
fequendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore Curia Regum
fia.vbinotabo.
pro poffeffionibus, terris & bonis etiã ad nonaginta nouem cenfentes , Motu proprio non ad Ioannis de Valeta Magi- Aragonu edi-
tam cöfirmas.
annos,feu trium vitá , non tamen in perpetuŭ feudum feu ftri ,aut baiuliuorum,priorum, præceptorum,militum,fra-
emphyteufim, vt præfertur, pro tempore conceffis, necnon trum,vel perfonarum prædictarum ,feu aliorum pro eis no-
fuis & aliis in illis pro tépore natis, aut nafcituris anima- bis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed de noftra
libus,à folutione quorumcumq; datiorú, feu decimaru, vel mera liberalitate, & ex certa fcientia noftra, ac de Apofto-
aliorum onerum , iuxta tenorem literaru Clementis VII. licæ poteftatis plenitudine , ftatuta, ordinationes, declara-
prædecefforis huiufmodi immunes & exépti perpetuo exi- tiones,reuocationes, caffationes, irritationes, voluntates,
fterent per quofcumque quauis dignitate, & præeminétia monitiones,requifitiones,promulgationes , fuppreffiones,
præfulgerent, etiam fub fententiis , cenfuris & pœnis in extinctiones, vniones, incorporationes, conceffiones , etiam
eis contentis perpetuo obferuari . Necnó Magiftro,priori- facultatum affignationes,decreta, annullationes , aduoca-
bus,baiuliuis, præceptoribus,militibus,fratribus, perfonis, tiones,remiffiones,inhibitiones , iniunctionem , modera-
vaffallis ,fubditis & feruitoribus præfatis fuffragari debere tionem,repetitionem, renouationem, approbationes, con-
decreuit, omnefq; & fingulos iuris & facti defectus , fi qui firmationes,fuppletiones, reftitutionem, repofitionem,có-
forfan interuenerat in eifdé, fuppleuit, ac præmiffa omnia miffionem,mandatum,fufceptionem, liberationem, exem-
& fingula prout perfingulos prædeceffores & Sedem præ- ptionem,fubiectionem ,prohibitionem , extenſionem,am-
fatos,decreta , conceffa,prohibita,ftatuta, ordinata,innoua- pliationem,indultum , & difpenfationem Martini, Sixti ,
ta & gefta fuerant , in omnibus & per omnia perpetuo Innocentij, Iulij, Leonis, Clementis, & Pauli prædeceffo-
conceffit, decreuit, prohibuit,ftatuit, ordinauit & fecit. rum huiufmodi, necnon omnia & fingula priuilegia,iurif-
Parochialibus, §.5 2. Illaque etiam ad hoc vt Magifter & finguli prio- dictiones,facultates,immunitates, conceffiones, indulgen-
alis Eccle- res, baiuliui,præceptores , milites & fratres Hofpitalis hu- tias,libertates, prerogatiuas, exemptiones,gratias , fauores,
fiisOrdinis,ca-
pellanos eiufde iufmodi pro eorum libito voluntatis parochiales,ac etiam & indulta, Hoſpitali,baiuliuiis , prioratibus, caftellania,
deputari cocef- fine cura ecclefias, vel earum vicarias, feu capellanias per- præceptoriis,domibus, conuentibus,feu Monafteriis, eccle-
fit quibufcuq; petuas,aut capellas,vel altaria, feu alia beneficia fimplicia fiis capellis,locis & membris, necnon pro tempore exiſté-
non obftan ad eorum collationem,prouifionem, præfentationem, ele- tibus Magiftro ,baiuliuis,prioribus,caftellano ,præceptori-
&
tionem,ſeu quamuis aliam difpofitionem,ratione priora- bus,militibus,fratribus, & perfonis, ac eorú vaffallis,ſub-
Hoe latius co- tuum,baiuliuarum, præceptoriarum, etiam camerarum ma- ditis & feruitoribus , per prædictos, & alios quofcumque
probauis Gre- giftralium nuncupatartum,hofpitalium,domorú, & aliorum Romanos Pontifices prædeceffores noftros, & Sedem præ-
gor.X111 .con- beneficiorum dicti Hofpitalis per eos pro tempore obten- dictam fub quibufcumq;tenoribus & formis, ac cum qui-
jinu.60. Quo
torum de iure,ftatuto, confuetudine,fundatione,aut priui- | bufuis claufulis & decretis hactenus quomodolibet con-
magis.
legio, vel alias quomodolibet fpectantia & pertinentia, & ceffa,approbata, & innouata,necnon cum omnibus & fin-
ab ipfis baiuliuiis,præceptoriis, domibus , hofpitalibus & gulis, in eis contentis claufulis fingulas eorumdem præde-
aliis beneficiis dependentia, feu illis annexa , quæ dudum cefforum, tàm fub plumbo , quàm in forma breuis literas,
fratribus faltem capellanis eiufdem Hofpitalis , & ab eif-
prout per anteceffores noftros Leonem X.Clementem VII.
dem Magiftro , prioribus , baiuliuis, ac præceptoribus &
& Paulum III.conceffa, confirmata , & approbata fuerunt,
aliis prædictis conferebantur , à longo tamen & forfan
& conftitutionem eorum nuncupatam in nouiffime cele-
longiffimo tempore citra , de cuius initio memoria homi-
brata curia Regum Aragonum, vt accepimus,editam, qua
num forfan non exiſtebat , per ipfos Magiftrum, priores,
inter alia caueri dicitur expreffe ,quod pro euitandis litibus
baiuliyos, præceptores, milites & fratres, per abulum aut
& difcordiis , quæ fæpius in præceptoriis dicti Hofpitalis
ex defectu fratrum capellanorum , vel aliarum perfona-
fufcitari folent , in præceptoriis , & beneficiis Hoſpitalis
rum eiufdem Hofpitalis ad id idonearum, clericis feu pref-
huiufmodi ad manus iudicum ad id competentiu appre-
byteris fæcularibus collata , aut conferri, & per ipfos pref-
henfis, in tenuta & poffefforiis, ac aliis articulis & procef-
byteros,vel clericos fæculares obtineri folita, etiam fratri-
fibus, qui coram iudicibus fæcularibus tractari poffunt,illi
bus Hofpitalis huiufmodi præfertim capellanis nuncupa-
obtinere debeant, qui per Magiftrum & Conuentum Ho-
tis,qui vt afferebatur à presbyteris , feu clericis, nifi quoad
fpitalis huiufmodi prouifi, eorum bullas, & executoriales
geftationem crucis , vel habitus dicti Hofpitalis ad pectus
regias habuerint & reportauerint , iuxta literarum ipfius
non differebant, immo priuilegiis clericorum fæcularium
Ioannis prædecefforis continentiam & tenorem.
juxta forfan eorum priuilegia , & confuetudines gaudere §.54. Et infuper omnia & fingula ftabilimenta,ordina- Statuta,&Or.
folebant, fi ad id alias idonei, & habiles reperirentur, con- tiones, & decreta in Capitulo generali nouiffime celebra- dinationes ca-
ferre,ac alias de illis prouidere & difponere,ipfique fratres to edita,præfertim de feftis Apoftolorum duplici officio ce-
lis anni 1558.
quibus beneficia huiufmodi conferri contingeret , illa fi lebrandis ; Et refponfione , ac nouis impofitionibus iuxta approbat.
fibi alias canonice conferrentur, aut ipfi eligerentur , præ- formam ftabilimentorum, & priuilegiorum eorumdem fa-
fentarentur, vel alias affumerentur ad illas, & inftitueren- &
tis,fuper prioratibus, ac aliis beneficiis & locis dicti Ho-
tur in eis,recipere, & in titulum etiam quoad viuerent,re- fpitalis, ad fubleuandum illius onera. Et de illegitimis in
tinere refpectiue, libere, & licite valerent, extendit & am- fratres milites eiufdem Hofpitalis neutiquam cooptandis,
pliauit, eifq ;conceffit & pariter indulfit, ac cú eis fuper hoc nifi ex Comitum,aut fuperiorum genere , nec etiam illis
). legitime difpenfauit.Necno Magiftrum , priores,baiuliuos, nifi à patre, auo , & proauo paterno per feriem illuftribus
præceptores, milites,fratres,perfonas ,vaffallos ,fubditos, & prognatis. Necnon diuifiones animalium quæ in præce-
Teruitores prædictos illis omnibus , iuxta illorum cótinen- ptoriis decedentium præceptoru reperiuntur,pro vna præ-
tium, & tenorem perpetuo vti ,potiri, frui & gaudere,libe-
re & licite poffe decreuit , prout in fingulis literis præde- ceptoriis ipfis , & pro alia medietatibus ,vel etiam aliquan-
cefforum huiufmodi plenius continetur. doin totum ærario publico in certos cafus applicandis.Ac
pœna in non foluentes refponfiones, & impofitiones æra-
Pius autemIV. $.53.Nos igitur cupientes,vt Religio Hofpitalis huiuf- rio.Necnon commutatione folutionis iurium ratione mor-
Pontifex ifte , modi, cuius fratres nullis parcédo periculis, contra piratas, tuariorum, & vacantium.Et dilatione diuifionis bonorum,
ex caufis hic turcas, & alios Chrifti nominis hoftes,dimicare,ac pro fa- fpoliorum , mortuo Magiftro præfato. Et annumeratione
expreffis gra- lute Chriftiana honefta morté oppetere nó ceffant, & qua- certarum Præceptoriarum, quæ Magiftratui funt perpetuo
Lgia, ,priui-
vnitæ.
PIVS QVARTVS. 17.
vnitæ. Ac forma licentiarum exercendi Militiam fæcula-1 5.60. Necnon perfonas in dignitate ecclefiaftica vbili- Conferuatores
Ordinis , tam
rem per fratres cum pœnis in contrafacientes.Et prouifio- bet conftitutas , & quofcumque locorum Ordinarios , ac
& Officiales, necnon Canonicos Metro- fraires , quam
ne aduerfus malos adminiftratores bonorum. Necnon ac- eorum Vicarios, corum fruito-
ceptatione adminiftrati onis communis ærarij per Magi- politan. & Cathedrali um, aliarumque ecclefiarum præla- res tueri debere
ftrum præfatum factam ad requifition em fexdecim Capi- tos, & rectores per eofdem baiuliuos, priores, præceptores iubet.
tularium, & reliqua, quorú omnium tenores, ac fi de verbo & fratres,ac eorum fingulos pro tempore eligendos in Co-
ad verbum infererentur,præfentibus pro expreffis,& infer- feruatores , qui quamdiu exercuerint dictum officium , à
tis haberi volumus, Apoftolica auctoritate tenore præfen- nemine quo minus illud exerceant fub aliquo prætextu
tium approbamus, confirmamus & innouamus. impediri,vel moleftari poffint, deputamus.Ita quod ipfi fic
Et ad Hofpita- §. 55. Ac ad Hofpitale prædictum ad præfens in Meli- electi ,fub poena excomunicationis latæ fentétia per eofde
le Ordinis nuc ten.& non in Rhodi infula cófiftens, illiufque Magiftrum,priores, baiuliuos,præceptores & fratres,ac eorum fingulos
aduerfus inferentes eis,aut eorum feruitoribus, & familia-
in infula Me-s baiuliuos,priores, præceptores, fratres , & perfonas ,ac alia
liten.confiften
extendit. infrafcripta extendimus & ampliamus, eaque omnia vali- ribus iniurias, feu grauamina vel damna , in perfonis re-
bus , & bonis,feu exigentes ab eis vectigalia, datia, peda-
da & efficacia exiftere, & perpetua roboris firmitatem ob-
gia,gabellas, collectas, aut alia onera,defendere, & præfer-
tinere , ſuoſque effectus fortiri , ac ab omnibus quauis di-
gnitate & præeminentia fulgeant , etiam fubfententiis, uare , ac omnem eorum iurifdictionem exercere. Necnon
cenfuris & pœnis in eis contentis perpetuo inuiolabili- fententias,cenfuras & pœnas ecclefiafticas, cótra rebelles ,
ter obferuari decernimus. & inobedientes cum effectu promulgare : ac omnibus fa-
Caufaru om- §. 56. Necnon caufas fubliteris Martini & Clementis cultatibus Conferuatoribus dicti Hoſpitalis, & illius per-
wiumcognitio- prædecefforum huiufmodi comprehenfas,acomnes & fin- fonarum, per quafcumque literas Apoftolicas quomodoli-
nem M. Mag gulas lites & querelas, fiue in dicta Curia,tàm in Audito- bet conceffis, vti, ac priuilegia prioribus, baiuliuis,præce-
& Conuentui
concedit. rio noftro , quàm per commiffiones , fiue extra eam fuper ptoribus , & fratribus præfatis pro tempore concella eis
quibufuis dicti Hofpitalis beneficiis , ac bonis & pecuniis obferuare facere debeant, & teneantur.
thefauri, & fratrum quorumcumque, feu fuper eorumdem §. 61. Ac iura mortuariorum , & vacantium , necnon Jura omnia
delictis, etiamfi ex aduerfo aliqui clerici fæculares vel re- arreragiorum,paffagiorum, & aliorum quorumcumque,ita exigi mandat.
di
Hoclatiusvide
gulares,aut laici exifterent, & actiue, feu paffiue iuxta alias vt quæuis perfonæ cuiufcumque ecclefiafticæ dignitatis spofitum
formas ftabilimentorum & priuilegiorum prædictorum in exiftentes beneficia Hofpitalis huiufmodi pro tempore ob- in conftit. 43.
dictis caufis quomodolibet, & in quacumque inftantia in- tinentes,illa foluere omnino teneantur, & adftricti fint, ac Sixt.V.Equi.
terueniffent hactenus motas , in quibus tamen non con- ad id etiam fub fententiis, cenfuris & pœnis ecclefiafticis,
clufum fit , & in futurum quouis prætextu mouendas in ac alias iuxta eorumdem priuilegia priuationis & appre-
quibufuis inftantiis pendentes , quarum ftatus , & merita henfionis etiam beneficiorum ad manus fuas remediis cogi
etiam præfentibus haberi volumus pro expreffis , ad nos poffint,folui mandamus.
aduocamus, ac illas eifdem Magiftro & Conuentui per eos §.62 . Necnon exemptionem,& liberationem prædictas, Ordinari à
juxta formam dictorum ftabilimentorum , & laudabilium ita quod Magiftri baiuliuorum , priorum,præceptorum, & quocumq; An-
confuetudinum prædictorum in ftatu debito reaffumen- dicti Hofpitalis fratres,capellani , à quocumque catholico tiftite , & ex-
das , & decidendas committimus , eofque quorum inte- Antiftite, fub Romanæ Sedis obedientia conftituto facros tra tepora con-
cedit.
rerit citandi , & quotiens opus fuerit inhibendi , etiam ordines , etiam extra tempora à iure ftatuta , tribus diebus
fub cenfuris & pœnis ecclefiafticis, tàm in curia prædicta, feftiuis fufcipere, & in quibufuis tàm fæcularium , quàm Hoc moderatur
quàm extra eam,facultatem concedimus. Necnon illorum regularium ecclefiis abfque alicuius licentia, etiam altari Conc. Trident.
feff. 7. cap. 11 .
fententias , & rem iudicatam per Priorem Ecclefiæ dicti portatili celebrare poffent.
Conuentus,etiam fub cenfuris & pœnis ecclefiafticis con- §. 63. Nec omnino aliquis ex prædicti Hofpitalis fra- Exemptionem
tra condenatos etiam in curia prædicta,tàm realiter, quàm tribus,donatis,feruitoribus,vaffallis & colonis in priorati- à decimisſub-
perfonaliter exequi mandamus, ita quod alibi quam in dibus , baiuliuatibus , commendis , domibus, membris, aut fidiis , & cat.
to Hofpitali , aut extra illud ex Magiftri & Conuentus aliis quibufuis beneficiis,prædiis,fiue grangiis quomodo- elargitur.
commiffione , iuxta ftabilimenta , & vfus huiufmodi co- cumque àdicto Hofpitali dependentibus, in quibufcumq; Hane firmauit
gnofci & terminari nequeant. locis fub quorumcumque Patriarcharum , Epifcoporum, Pius V. vt in
Appellari à § . 57. Nec à fententiis per Iudices dicti Hofpitalis pro Vniuerfitatum,Hoſpitaliú , Rectorum ecclefiarum limiti- eiusconft. 77.
Iudicibus Ho- tempore latis,ad alium quàm Magiftrum & Conuentum bus , & iurifdictione conftitutis, decimas, aut canonicam Etfi iunēta.
portionem
Spitali ad M. prædictos , feu iudices ab eis deputatos in quauis inftantia , , feu charitatiuum fubfidium, aut quartas nucu-
Mag.& Con- patas ,feu alias quafcumque collectas , vel contributiones,
mentum; ab neque à fententiis per ipfum Magiftrum & Conuentu la-
illis ad Capit. tis,aliò quàm ad ipfum generale Capitulum,fiue per ipfius tàm ex antiquis eorum culturis , quàm ex recenter cultis
generale per Hofpitalis fratres,fiue per ipfos fubditos & vaffallos quo- noualibus, alicui quouis modo foluere teneantur :à quibus
mittit, & non quomodo appellari poffit,immo vfque ad tertiam fenten- omnibus exactionibus,
atque etiam tàm nouo fubfidio di-
aliter. tiam in eodem Conuenta procedere teneantur.
lecto filio noftro Philippo Hifpaniarum Regi in fuis Re-
Sententias,& $. 58. Et fimiliter , quod omnes fententiæ per eofdem gnis per quofcumque Romanos Pontifices prædeceffores
mandata M. Magiftrum & Conuentum latæ, omnes item cómiffiones, noftros conceffo, quàm canonica portione, feu quarta nun-
Magiftri nullo citationes, collationes,bullæ, & omnia denique eorumdem cupata in Francia Regnis nuper impofita, necnon à qui-
pratextu impe- refcripta ad omnes fuæiurifdictioni fubditos , ac reliquos bufcumque aliis facultatibus Regibus huiufmodi, & aliis
diri poffe de-
cernit. etiam quorum intererit caufas,lites., feu querelas coram Principibus conceffis,vel concedendis in futurum, omnia
30 ipfis pertractari directa exequi, & à nullis locorum, & terdicti Hofpitalis loca , vt præfertur , necnon ecclefiarum
rarum dominis,etiam Ducali, aut Regali dignitate fulge- quomodocumque à dicto Hofpitali dependentium fabri-
tibus aliqua ratione expectandi confenfus,feu alio quouis cas libera & liberas, exempta & exemptas,ficut per præde-
quæfito colore in eorumdem executione impediri poffint, ceffores noftros Romanos Pontifices fuiffe , ita modo effe
feruato tamen in eis exequendis Dat.Ordine, ita quod eo- declaramus & volumus.
rum vltima primis anteferri nequeant. §. 64. Addentes quod præfati Magifter & Conuentus, • Priuilegium
Facultatémq; §. 59. Ac quod contra Clericos fæculares , feu laicos, priores,baiuliuij , præceptores aut quicumque alij ex dicti extrahidi bla-
contra omnes prioratus,baiuliuas,præcep torias, domos, & alia beneficia Hofpitalis fratribus per quofcumque locorum , aut terra- da, pecun.c,
abfqidatio tri-
elericos facula- Hofpitalis huiufmodi occupantes,feu illi, aut eius commu- rum dominos,tàm fpirituales, quàm temporales , etiam fi buit.
res, regula ni thefauro, feu fratribus occafione refponfionum annua- regali dignitate præfulgeant, etiam in terris S.R.E. (ficut
res ,feu laicos,
Ordinis rum,vacantium,mortuariorum,annatarum,paffaggiorum, alias per fuas olim Paul.III.prædeceffor nofter concefferat) Vide modera-
toresprocedědi arreragiorum,feu alias quomodolibet debentes ,fiue agant, ab extractione frumenti , ordei , vini , olei , leguminum, & tione Pauli V.
in constit. 10.
concedit. fiue conueniantur , etiam in quauis inftan. ad caufam ve- quorumuis fructuum,atque etiam pecuniarum ex priora- Inter.
niant,Magifter & Conuentus præfati, modo, & forma qui- tibus,baiuliuatibus , commendis, membris, domibus , gran-
bus contra ipfius Hoſpitales fratres procedi confueuit , li- giis,aliifveprædicti Hofpitalis locts prouenientium nullo
bere procedere, & eos prioratibus,baiuliuis, præceptoriis, vmquam modo impediri poffint , quo minus præfata om-
domibus, & aliis beneficiis huiufmodi iuxta aliás formam nia pro fua poffefforum voluntate in quæcumque fidelium
priuilegiorum prædictorum priuare valeant , concedimus loca abomni pedagio, datio, feu tracta quædicitur,libera
& indulgemus. ! & exempta valeant afportare ; Etbona etiam patrimonia-
Bullarij Magni Tom. II. B 3 lia,
S
18 PIVS QVARTV .
lia, Magiftri baiuliuorum , priorum, præceptorum, & fra- & fingulos Priores, Baiuliuos, Caftellanum Empofta,fuo- M. Magišrus
trum , ac aliarum perfonarum huiufmodi , tàm acquifita, rum Prioratuum, Baiuliuarum, & Caftellaniæ Fratres, feu Priores , &r
quofcumque
quàm in pofteruun acquirenda, aut illis quouis modo etiam Religiofos delinquentes , vel inobedientes cuiufcumque atresdulin-
ex conceffione Apoftolica , vel Magiftrali, pertinentia;ex dignitatis, ftatus,gradus, ordinis,& præeminentia exiften- quentes vbique
die emiffæ per eofdem Magiftrum,baiuliuos,priores,præ- tes, etiam fi quauis etiam Apoftolica exemptione fungen- caperepoffe co-
cedit.
ceptores, fratres, & perfonas , profeffionis, vt præfertur,ab tur,in quocumque loco quantumuis priuilegiato, & qua-
omnibus decimis,& aliis oneribus libera,immunia,& ex- uis etiam Imperatoris , Regum , feu aliorum Principum,
emptȧ exiſtant. etiam ecclefiafticorum Curia, per fe,aut fuos officiales, & Ad hoc vide
etia bullä 37.
Priores,&pra- §. 65. Et ipfi Magifter,ac Conuentus, necnon prior ec- miniftros capere, & incarcerare , ac captos à fe , vel eorum ClementVill
intra limites fuarum nomine liberare, & ad Hofpitale prædictum per Magiftrū , Eq
iu- clefiæ , alijque priores, & præceptores
ceptores infra
limitesfua qua
ua
rifdictionis ve- iurifdictionum, & adminiſtrationum veri Ordinarij iuxta & Conuentum prædictos iuxta eorum conftitutiones , &
ros ordinarios formam ftabilimentorum, & priuilegiorum prædictorum ftabilimenta puniendos fub debita cuftodia tranfmittere,
declarat. exiftant , & effe cenfeantur. Ac beneficia ecclefiaftica ad & tranfmitti facere libere, & licite poffe. Ac tam ecclefia-
præfentationem, feu collationem baiuliuorum , priorum, fticos, quàmfæculares officiales, & locorum poteftates, ad
Ad hoc vide
præceptorum , & Hofpitalis huiufmodi fuffragari debere eifdem Magiftro & Conuentui, Prioribus, Baiuliuis, & Ca-
Py conftit.
V. 77. decernimus. Ita quod preſbyteri fæculares illa ad præfens ftellano in præmiffis affiftendum , ac auxilium , confilium,
in commendam,feu alias quomodolibet obtinentes, com- fauorem, & iuuamen præftandum fub excommunicationis,
mendæ huiufmodi cedere, aut illa alias dimittere nequeat, & aliis fententiis, cenfuris & pœnis ecclefiafticis teneri ,
nifi de confenfu eorum ad quos præfentatio , feu collatio & obligatos fore.
fpectat, & in fauorem dicti Hofpitalis , feu perfonarú quæ §. 71. Necnon præfentium, & quorumcumque priuile- Huius bulla,
habitum per fratres capellanos eiufdem Hofpitalis deferri giorum Apoftolicorum eis hactenus concefforum, & in po- & priuilegiorű
folitú fufcipiant , & profeffionem per eos emitti folitam fterum concedendorum tranfumptis manu Notarij publici credi tranfumpiss
iubet.
emittant:nec illa deinceps ipfi , nifi infrafex menfes à die fubfcriptis, & figillo alicuius perfone in dignitate ecclefia-
intimationis habitu ipfius religionis fufceperint, & regu- ftica conftitutæ , aut curiæ ecclefiafticæ munitis plenam ,
larem profeffioné infra alios fex menfes emiferint, poffide- & eam, quæ præfentibus adhiberetur, fidem in iudicio &
re poffint, & fi fecus fiat, aut ceffionem, feu refignationem extra, adhiberi debere decernimus.
huiufmodi , ac de dicti Ordinis beneficiis etiamin mani- §.72. Ac volumus,quod tàm præfentium, quàm aliarum Eius,& man-
bus noftris in futurum fieri cótingat, huiufmodi ceffiones , quarumcumque literarum Apoftolicarum,feu earum tran- datorum M.
refignationes , & prouifiones nullius fint roboris , vel mo- fumpti,ac mandatorú Magiftri,&Conuentus prædictorum uētus Mag. & Con-
publica
menti, nifi in illis expreffe dicatur , & de confenfu Magni publicatio & affixio, in fingulis Prioratibus ,Baiuliuatibus ,tionem omnes
Mag.& de illis iuxta formam priuileg.d.relig.prouideatur . præceptoriis , membris , & beneficiis dicti Ordinis fact , arétare decor-
Indulgentias perinde arctent , ac fi contra contentos fub eifdem perfo- nit.
5.66. Ac quafcumque indulgentias , & peccatorum re-
Ordini concefmiffiones hactenus eis per prædeceffores noftros cóceffas, naliter factæ effent, facta in primis diligentia de illis per-
fas approbat.
& præfertim Sixti I V. de plenaria indulgentia , femel in fonaliter reperiendis in dictis locis.
Quoad porri- vita, & in mortis articulo, pro eis, eorumque feruitoribus, §. 73. Et nihilominus ftatuimus , ac dictis Magiftro & Habitum ex-
gentes manus & miniftris pugnantibus , ac Honorij III. de alia plenaria Conuentui perpetuò concedimus, quod fi quifquam Prio- tra Conuen
adiutrices, vi-
de reuocatione pro his, qui eis manus porrexerint adiutrices, ac Clemétis rum, Baiuliuorum, Præceptorum , Militum, & Fratrum di-fufcipires,aut
beneficia , &
Py V. in VII.& fuorú prædecefforum de quadraginta annis, & toti- ti Hofpitalis Crucem , vel habitum extra dictum Con- poffidentes, in-
&
Bonft . 30. dem quarantenis , ac feptima parte iniunctæ pœnitentiæ uentum à Romano Pontifice, vel de eius licentia receptum fra annum só
pro vifitantibus eorú ecclefias , & oratoria vbicumq; exifté- geftans, intra annum poftquam illam fufceperit,aut fibi de comparentes in
tia, & manus porrigentibus adiutrices in fingulis fecúdis, Prioratu, & Baiuliua , Præceptoria, officio , vel-beneficio Cometu, pri-
uaripoffe con-
quartis , & fextis feriis Quadrag. & capitis ieiuniorum,ac Hofpitali huiufmodi prouifum , vel alias in eius fauorem cedit.
feſti Sancti vocabuli dictaru Ecclefiarum.Necnon Clemé- difpofitum fuerit.Ac quicumq; alius dicti Ordinis benefi-
tis V.quoad facultatem fuper votis(Terræfanctæ, & cafti- cium,vel penfioné obtinens, aut fructus percipiens, quãdo-
tatis dumtaxat exceptis) ac fuper vfuris , rapinis , & male cumque pro feruitiis Religionis,aut alias euocatus,feu in
ablatis, vel acquifitis , quorum domini certi non reperiun- folutione iurium communis ærarij morofus fuerit , coram
tur , & indiſtincte relictis in vltimis voluntatibus pro fu- dictis Magiftro, & Conuentu perfonaliter non comparue-
ftentatione pauperum, ac fuper Diuinis Officiis , & Horis rft, & obedientiam , aliaq; iura debita eifdem Magiftro, &
Canonicis omiffis, componendi , & abfoluendi. Ac Vrbani Conuentui non præftiterit,eo elapfo habitu, dignitate ,ad-
etiam prædecefforis quoad confratrias dicti Ord. pro colli- miniſtratione , & beneficio,ac quocumque honore, & offi-
gendis eleemofynis femel in anno admittédas, & aliis có- cio iuxta alias formas ftabilimentorum , & priuilegiorum
fratribus non poftponendas confirmamus , & approbamus. prædictorum , eo ipfo careat,priuatufq; cenfeatur,feu fi vi-
Beneficia Or- $.67. Et infuper cum prioratus,baiuliuiæ,præceptoriæ, debitur priuari poffit. Nec vlla huius ftatuti derogatio,aut
dinis non in domus, & alia beneficia Hofpitalis huiufmodi , eorumque exemptio realis vel perfonalis ,feu alia gratia præferuatiua,
tit.perpetui be-
neficy ,fed ad bona omnia præfato Hoſpitali inferuiant, & quodammodo etiã motu,fcientia & poteftatis plenitudine fimilibus, quo-
nutum concedivnita fint, & pro tempore exiftentes Magifter & Conuen- modolibet pro tépore facta , feu conceffa contra præmiſſa
inbet.
tus Hofpitalis huiufmodi plenam in ea iurifdictionem ha- valeant, nec Magifter, & Conuentus præfati illis parere te-
beant, prioratus, baiuliuias , præceptorias ,domos, conuétus, neantur,fed illis no obftãtibus de Prioratu, Baiuliuia, Præ-
monafteria, & alia beneficia huiufmodi de cetero ex perfo- ceptoria,dignitate,officio,vel beneficio, fic, aut per priua-
nis illa obtinentibus vacare non poffe , fed cedentibus, vel tioné huiufmodi vacāte,iuxta ftabiliméta, & alia præmiffa
decedentibus illorum pro tempore poffefforibus , ea vni , libere difponere,aut illa alias per eum ,vel eos ad quem ,feu
feu pluribus,non in titulum perpetui beneficij ecclefiafti- quos Antianitatis, vel alio iure pertinet, acceptari poffint.
ci ,fed tamquam manualia ad nutum ,feu amouibiliter iuxta §. 74. Decernentes præfentibus, & in eis contentis om- Predictis corto
formam ſtabilimentorum , & priuilegiorum prædictorum nibus,non nifi eifdé modo, & forma quibus in literis Leo- tantummodo
derogari pofe
concedi , & affignari debere. nis, Clementis, & Pauli prædecefforú prædictorum concef- declarat.
Rem iudicată
6.68 . Et per quamcumque rem iudicatam Mag. & Co- fum eft,nullatenus derogari poffe, nec derogatum cenferi .
M. Magiftro, uentui præfatis,nifi ipfi fpecialiter ad causă vocati fuerint, 9.75 . Etfic in præmiffis,omnibus, & fingulis per quof- Claufulă (ub-
no citatis non
Consentfuper iurifdictione prædicta , & fua ciuili eorú poffeffione cumque Iudices, & Commiffarios quauis auctoritate fun-ponet.la , p
preindicare præiudicari, aut præiudicatum cenferi non poffe , fed eos gentes,tàm in dicta Curia , quàm extra eam pro tempore
decernit. femper, re iudicata huiufmodi non obftan. fuper poffeffo- deputatos(fublata eis, & eorum cuilibet quauis alias circa
rio huiufmodi agere, & de fpolio dare poffe. præmiffa iudicandi,& interpretandi facultate, & auctori-
Perfonas reli-
$.69.Ipfofque Magiftrum ,Priores, Baiuliuos ,Præcepto- tate) iudicari , & definiri debere, ac irritum & inane,fifecus
gionisin caufis
pfius , teftes res ,Milites , Fratres , perfonas ,vaffallos , fubditos , & feruito- fuper præmiffis, omnibus , & fingulis à quoquam quauis
alij: deficienti- res in ipfius Hofpitalis , & Religioforum caufis' in omni auctoritate,fcienter, vel ignoranter contigerit attentari.
qus recipima- iudicio , & contra quofcumque vbi aliæ probationes non $.76. Quocirca venerabilibus fratribus noftris Archie- Extremeres de-
dar.
exiftunt , etiam iuxta formain ſtabilimentorum, & priuile- pifcopo Toletanenfi , & Epifcopo Parifienfi, ac pro tem- par
giorum prædictorum in teftes adhiberi . pore exiftenti Curiæ caufarum Cameræ Apoftolica Re-
9.70.Necnon Magiftrum, & Conuentum , quofcumque, genti,feu generali Auditori , per Apoftolica fcripta moru
fimili
PIVS QVAR T V S. 19
fimili mandamus, quatenus ipfi, vel duo , aut vnus eorum ipfo, abfque alia declaratione incurrenda , diftricte præci-
per fe,vel alium,feu alios,præfentes literas, & in eis con- piendo monemus, vt omnibus poftpofitis quantocitius, in
tenta quæcumque,vbi & quando opus fuerit , ac quoties Romana Curia videlicet moram trahentes , intra vnum,
pro parte Magiftri, Priorum, Baiuliuorum , Præceptorum, extra eam vero in Italia intra duos;extra yero Italiam exi-
Militum,& Fratrum prædictorum , feu alicuius eorum de- ftentes intra quatuor menfes à die publicationis præfen-
fuper fuerint requifiti , folemniter publicantes , eifque in tium in locis infrafcriptis faciendam cóputandos, fe itine-
præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant ri comittere,& legitimis itineribus ad Ecclefias, feu Dio-
auctoritate noftra præfentes literas,& ineis contenta hu- cefes fuas proficifci, & fefe perfonaliter cóferre, ac ibidem
iufmodi firmiter obferuari,ac fingulos quos ipfæ præfentes , vt tenentur refidere, & Paftorale officiú exercere debeant .
literæ concernunt,illis pacifice gaudere.Non permittentes §.2 . Si quis autem à Patriarchali , Primatiali,Metropo- Inobediétes.
eos defuper contra præfentium tenorem quomodolibet litanafeu Cathedrali Ecclefia fibi quocumque titulo , no- non refidentes
moleftari. Contradictores & rebelles quoflibet per cenfu- mine,feu iure commiffa, quacumque illi dignitate, gradu, panas bic ex
ras, & pœnas ecclefiafticas,ac etiam pecuniarias eorum ar- & præeminentia præfulgeant, legitimo impedimento,feu rant. preffas incur-
bitrio moderandas, ac alia iuris remedia, appellatione poft iuftis & rationabilibus caufis ceffantibus,fex méfibus con- Quas pœnas
pofita, compefcendo, ac quofcumque quorumintererit, etiá tinuis extra fuam Dioecefim morando abfuerit, quartæ par- impofuit Conc.
per edictum publicum locis publicis affigendum, conftito tis fructuum vnius anni, Fabricæ Ecclefiæ, & pauperibus Trid.feff.6.c.p
de Reformi,
fummarie de non tuto acceffu,citando , ac quibus, & quo- loci per Superiorem ecclefiafticum applicandorum pœnam
tiens inhibendum fuerit, etiam fimili edicto, ac fub eifdem ipfo iure incurrat. Quod fi per alios fex menfes in huiuf-
pœnis & cenfuris;inhibendo,ipfafque cenfuras & pœnas modi abfentia perfeuerauerit , aliam quartam partem fru-
ecclefiafticas etiam iteratis vicibus aggrauando, inuocato ctuum fimiliter applicandam , eo ipfo amittat , crefcente
etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio brachij fæcularis. vero contumacia, ac feueriori facrorum Canonum cenfuræ
Contrariis de- $.77. Non obftantibus præmiffis, ac dicti Bonifacij præ- fubiiciatur,Metropolitan. Suffraganeos , Epifcopos abfen-
rogat.
decefforis , qua cauetur nequis extra fuam Ciuitatem,vel tes,Metropolitan. vero abfentem, Suffraganeus Epifcopus
Diœcefim nifi in certis exceptis cafibus , & in illis vltra antiquior refidens, fub pœna interdicti ingreffus Ecclefia
vnam dietam àfine fuæ Diocefis ad iudicium euocetur,feu ipfo iure incurrenda, infra tres menfes,per literas,vel nun-
ne iudices à Sede præfata deputati extra Ciuitatem , vel cium Rom. Pontifici denunciare teneatur, qui in ipfos ab-
Diœcefim in quibus deputati fuerint,contra quofcumque fentes , prout cuiufcumque maior , aut minor contumacia
procedere, aut alij , vel aliis vices fuas committere præfu- exegerit,fuæfupreme Sedis auctoritate animaduertere, &
mant , & de duabus dietis in Concilio generali edita , ac ecclefiis ipfis de Paftoribus vtilioribus prouidere poterit,
quibufuis aliis conftitutionibus , & ordinationibus Apo- ficut in Domino nouerit falubriter expedire.
ftolicis,necnon dicti Hoſpitalis etiá iuramento, confirma- §.3. Eofdem autem Patriarchas,Primates, Archiepifco- Obedientes, &
tíone Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis ftatu- pos, & Epifcopos mandatis noftris parentes , & apud fuas refidentes po-
tis,& confuetudinibus, ac quibufuis priuilegiis , indultis, ecclefias, feu in earum Dioecefibus perfonaliter refidentes iunturpriu-
legijsinfrafcri
& literis Apoftolicis, etiam Ordinariis præfatis, & quibuf- fpecialibus fauoribus, & gratiis profequi volentes,vt libe- piis vt videli-
uis Ecclefiis,Monafteriis, Ordinibus,locis, & perfonis cu- rius, & commodius eorum officio fungi valeant, eis, & eo- cet , citari non
iufcumq;dignitatis, ftatus,vel conditionis exiftentibus fub rum cuilibet , vt quando refederint , etiam prætextu quo- poffint adcom
quibufcúque tenoribus, & formis , ac cum quibufuis clau- rumcumque delictorum, & exceffuum atrociorum , etiam parendum in
Rom.Cur. nifi
fulis, & decretis conceffis,approbatis, & innouatis,quibus hærefis, & læfæ Maieftatis criminum per eos quomodoli- de commiffione
omnibus illorum tenores , ac fi de verbo ad verbum nihil bet commifforum , ad comparendum perfonaliter in Ro- Papa.
penitus omiffo inferti forent præfentibus pro fufficienter mana Curia per quofcumque Iudices ordinarios, vel dele-
expreffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris, gatos, etiam S.R.E. Card. nifi vigore fpecialis commiffio-
hac vice dutaxat fpecialiter, & expreffe derogamus, cótra- nis many noftra,vel Rom.Pontificis pro tempore exiften-
riis quibufcumq;aut fi aliquibus eorum,vel diuifim ab eadé tis fignatæ,trahi, aut citari non poffint nec debeant,atque
fit Sede indultum, quod interdici,fufpendi , vel excómuni- aliter factas citationes, & cenfuras in eis appofitas , ac in-
cari non poffint per literas Apoftolicas non facientes ple- de fecuta quæcumque,nulla, & irrita, ac nullius roboris, &
nam,& expreffam , ac de verbo ad verbu de indulto huiuf- momenti fore ,ac eos minime afficere , aut arctare ftatui-
modi mentionem. Nulli ergo, &c. mus , & ordinamus.
D.P. An..die §.4. Necnon eos , & eorum quemlibet ab omnibus , & Exemptiq;fint
Dat.Romæ apud S.Petru, Anno Incarnationis Dnica
1.Iulij. fingulis decimis , fubfidiis , & aliis oneribus ordinariis, & àfolutione de-
1560.Kalendis Iulij , Pontificatus noftri Anno primo.
extraordinariis quomodolibet nuncupatis , per nos & fuc- cimarum, &c.
X. De refidentia Epifcopali, refidentiumque priuile- ceffores noftros Romanos Pont.pro tempore exiſtentes , ac
giis,& non refidentium pœnis . Sedem Apoftolicam, etiam Motu proprio, & ex certa fcien-
tia,ac etiam confiftorialiter etiam ad inftantiam Regum,
Hoc idem poftea decreuit etiam Concil.Trid.infeff.6 .
& Principum, quomodolibet, & ex quauis etiam quatum-
cap.1. & feff.23.cap. 1. & feff.24.c.12 . Et amplio- uis vrgentiffima , iuftiffima , ac pia , & neceffaria caufa,
rem difpofitionem fecit contra omnes Curatos hic etiam pro defenfione fidei Catholicæ,ratione dictarum Ec-
idem Pont.infra in conftit.91 . In fuprema, quibus clefiarum nunc, & pro tempore impofitis,illorumque folu-
tione,auctoritate Apoftolica , tenore præfentium ex fimili
aliasquoquepænas impofuitsibi videas.
fcientia penitus, & omnino eximimus, & liberamus , nec
Edita An. D. PIVS EPISCOPVS, adid à dilectis,filiis modernis, & pro tempore exiftentibus
1560.
Seruus Seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. S.R.E. Camerario,necnon Cam.Apoft. Thefaurario,Præ-
Caufa iftius
ac decimarum
& Clericis,Collectorib fubudiorum
us,, & alio-
,& ibus,
tentiusegregisDominici
Constitutionis. Defalut nobis exalto
cogitantes , ad ea libenter
commiffi
intédimus,per , at- rum
quæ onerũ, huiufmodi
fidentibus Subcollector
grex ipfe continua fuorum cum eo refidentia Paftorü præ- feu Exactoribus,& Commiffariis ad id pro tempore depu-
feruetur à noxiis, & in deuium prolabens , ad rectitudinis tátis, etiam vigore quorumcumque priuilegiorum , indul-
tramitem reducatur,vt Paftores ipfi, refidentiá ipfam,prout torum , & literarum , etiam præfentibus derogantium , ac
tenentur, commodius facere , ac circa ipfius gregis curam , illarum totum tenorem de verbo ad verbum exprimentiu,
libentius,ac feruentius inuigilare, & illum aberrorú præ- eis quomodolibet concefforum , & concedendorum , cogi
cipitiis præferuare, ac in fide orthodoxa , & deuotione nofeu compelli,& ob non folutionem huiufmodi aliquas fen-
ftra continere valeant, opem, & opera efficaces impendi- tentias,cenfuras & pœnas incurrere poffe decernimus. Il-
mus, prout rerum, & temporum qualitate penfata,confpi- liufque & quibufuis aliis in virtute fanctæ obedientiæ, &
cimus in Domino falubriter expedire. fub noftræ indignationis,necnon excommunicationis,aut
Epifcopi ab- S.1. Hinc eft, quod nos Motu proprio , non ad alicuius fufpenfionis , ac priuationis fuorum officiorum , & bene-
fentes redeant nobisfuper hoc oblatæ petitionis inftantiam,fed de noftra ficiorum, quæ obtinent , & pro tempore obtinebunt , co
ad eorum Ec-
mera deliberatione,vniuerfos, & fingulos venerabiles fra- | ipfo incurrendis pœnis, ne eofdem Epifcopos, Archiepifc.
clefias.
tres noftrosEpifcopos ,Archiepifc.Primates, &Patriarchas, Primates, & Patriarchas fic in dictis Ecclefiis , vel earum
ab Ecclefiis, & Diœcefibus fuis abfentes in virtute fancta Dioecefibus refidentes, quamdiu in illis refederint, vt præ-
obedientiæ ,ac fub interdicti ingreffus Ecclefiæ pœna , eo fertur,ad folutionem decimaru,fubfidiorú,& onerum præ-
B 4 fatorum
20 PIVS QVAR T V S.
fatorum cogere , ac propter illorum non folutionem ex- re poffint,acliteris Apoftolicis eifdemCamera Camerario,
communicationis aut alias fententias , cenfuras, & pœnas Thefaurario , Præfiden . & Clericis,ac Collectoribus , &
promulgare quoquomodo audeant , feu præfumant diftri- Subcollectoribus , & Commiffariis , ac exemptis,necnon
tius inhibemus, Regibus, & Principibus præfatis , ac dilectis filiis Archi-
Iurifdictionem §.5 . Et infuper eifdem Epifcopis, Archiepifcopis , Pri- prefbytero, & Capitulo Ecclefiæ noftræ Lateranen.necnon
quoque habent matibus, & Patriarchis fic vt præmittitur refidentibus,vl- Hofpitali noftro S.Spiritus in Saxia de Vrbe, & quibuſuis
contra clericos
feculares , & tra priuilegia, & indulta eis per quofcumque Rom. Pont. aliis fub quibufcumque tenoribus, & formis, ac cum qui-
eria regulares prædeceffores noftros,ac Sedem Apoftolicam, & Generalia bufuis claufulis, & decretis, etiam Motu, & fcientia fimili-
extra clauftra Cócilia, & Cancellariæ Apoftolica Regulas conceffa, quæ bus conceffis , approbatis, & innouatis , quibus omnibus
degentes quo-
exin fuo robore permanere volumus
ciuilibus, ,tanquam à dicta Sede etiam fi pro illorumfpecialis,fpecifica,indiuidua,
fufficienti derogatione de illis
modolibet delegati in quibufcumque criminalibus,vel mique totis tenoribus &,eorum-
expref-
empios.
ftis caufis contra quofcumque clericos fæculares particula- fa,ac de verbo ad verbum , non autem per claufulas gene-
res, ac etiam extra eorum Monafteria,feu regularia loca de- rales idem importantes mentio , feu quæuis alia expreffio
gentes regulares quomodolibet exemptos auctoritate no- habenda, aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda
ftra procedere,& caufas ipfas cognofcere , finéque debito foret , tenores huiufmodi præfentibus pro fufficienter ex-
terminare,ac quicquid terminauerint exequi, & obferuari preffis habentes,illis alias in fuo robore permanfuris , hac
facere,ipfofque exemptos pro tempore delinquentes,iuxta vice dumtaxatfpecialiter, & exprefsè derogamus , & quæ
eorum exceffus, & delicta punire, corrigere, & omnem iu- aduerfus præmiffa nemini fuffragari poffe volumus, con-
rifdictionem in eos exercere , omniaque alia & fingula in trariis quibufcumque. Aut fi Patriarchis, Primatibus, Ar-
præmiffis, & circa ea quomodolibet neceffaria, & opportu- chiepifcopis, & Epifcopis,vel quibufuis aliis communiter,
na quæ nofmet facere, exercere , & exequi poffemus,in om- vel diuifim ab eadem fit Sede indultum, quod interdici,fu-
nibus, & per
omnia facere, exercere, & exequi libere , & li- fpendi,vel excommunicari non poffint per literas Apofto-
cite valeant,plenam , & liberam licentiam, ac facultatem licas pon facientes plenam, & expreffam , ac de verbo ad
auctoritate & tenore prædictis cócedimus, & indulgemus. verbum de indulto huiufmodi mentionem.
A decretis an- §.6. Decernentes ab eorum ordinationibus , interlocu-
S.10. Et quia difficile foret præfentes literas ad fingula, Tranſumpto
te definitiuam, tionibus, & decretis ante definitiuam fententiam, vel vim in quibus fides forfan facienda foret,loca deferri, volumus, rum fides.
vbi agitur definitiuæ habentem, & vbi agetur de morum correctione, & eadem auctoritate decernimus, quod earum tranfumptis
de correctione
v.orü appella- nullatenus etiam ad nos, & Sedem Apoftolicam appellari manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, & figillo alicu-
tio non admis- poffe , & nihilominus per appellationes quafcumque con- ius Curiæ ecclefiafticæ vel perfonæ in dignitate ecclefia-
sur tra præfentium tenorem quomodolibet interpofitas mini- ftica conftitutæ munitis, eadem prorfus fides adhibeatur in
me caufas deuolui , aut etiam per quafuis inhibitiones iudicio , & alibi vbi opus fuerit, quæ præfentibus adhibe-
etiam cum quibufuis cenfuris, & pœnis, eis à quibufuis Iu- retur fi forent exhibitæ , vel oftenfæ.
dicibus ordinariis , vel delegatis forfan faciendas,illarum 8.11. Quodque publicatio præfentium cum dimiffione Foma, & effe.
vlteriorem cognitionem , & expeditionem , & vbi de mo- copia in valuis Bafilicæ Principis Apoftolorum , & Can- tionis us publica-
rum correctione agetur , etiam legitimam executionem cellariæ Apoftolicæ, ac in acie Campi Flora eofdem præ-'
minime impediri, aut cenfuris,& pœnis huiufmodi ligari, fatos, & eorum fingulos etiam à dicta Curia abſentes , fic
aut irretiri cenfere. vt præfertur, monitos,arctet, & afficiat , perinde ac fi præ-
Decretum ir- §.7. Sicque in præmiffis omnibus , & fingulis per quof- fentes literæ eis , ac eorum cuilibet perfonaliter intimatæ
ritans. cumque Metropolitan.aut alios Iudices, & Commiffarios, forent. Nulli ergo , &c.
etiam Palatij Apoft. Auditores, & S.R.E. Card.fublata eis Dat.Romæ apud S. Marcum , Anno Incarnationis Do- D. P. Ann. 1 .
aliter iudicandi, & interpretandi, aut definiendi poteftate minicæ 1560. Pridie Nonas Septembris, Pontificatus no- die 4.Septemb.
iudicari,definiri ,aut interpretari debere , necnon irritum, ftri Anno primo.
& inane quicquid fecus à quoquam quauis auctoritate fcié- Anno à Natiuitate Domini 1560. Indict. 3. die vera 13. Publicatio.
ter, vel ignoranter contigerit attentari. menfis Sept. Pont.Sanctiff. in Chriftopatris , & D,N.D.
Executorum §.8. Mandantes venerabilibus fratribus noftris Feltren. Pij diuina prouidentia Papa IV. Anno 1. retrofcripta li-
iftius conft.de- & Pifaurien.ac Amerin. Epifcopis per Apoftolica ſcripta, tera affixa,lecta,& publicatafuerunt Roma in locis retro-
puratio,& fa- Motu fimili,quatenus ipfi,vel duo,aut vnus eorum,per ſe,
cultates, • fcriptis , dimiffisibidem copys affixis iuxta illarum formam,
vel alium , feu alios præfentes literas , & in eis contenta tenorempernos Iacobum Carra, Bernardinu Andreu-
quæcumque vbi & quando opus fuerit , & quotiens pro tium prafati S.D.N. Papa Curfoxes.
parte eorumdem Epifcoporum,Archiepifcoporum , Prima-
XI.
tum, & Patriarcharum, feu alicuius eorum defuper requi- Reductio ad terminos iuris communis , bullæ Pau-
fiti fuerint,folemniter publicantes,eifque in præmiffis effi- li I V. edita fuper alienationibus, & locationibus
cacis defenfionis præfidio affiftentes,faciant eadem aucto- bonorum ecclefiafticorum , quoad caufas pen-
ritate noftra illos, & eorum fingulos omnibus, & fingulis
dentes, & futuras ; Et licentia reuidendiiam de-
præmiffis pacifice frui, & gaudere, non permittétes eos de-
cifas.
fuper per eofdem Camerarium, Thefaurarium , Præfiden-
tes, & Clericos,necnon Collectores, & Subcollectores , & Hanc bullam Pauli IV. habes fupr.fol. Iniunctum ,
Exactores , & Commiffarios præfatos , feu quofcumque num.3. ibi videas que dixi in rubrica,
alios quomodolibet indebite moleftari. Contradictores PIVS PAPA QVARTV S. Edita An.D.
quoflibet, & tebelles per fimiles cenfuras, & pœnas eccle- Motu proprio , &c. 1560.
fiafticas ac alia opportuna iuris, & facti remedia , appella-Rouida Romani Pontificis circumfpectione , ea que Exordium-
tione poftpofita compefcendo, necnon legitimis fuper his certis fuadentibus caufis emanarunt , ex aliis non mi-
habendis feruatis proceffibus , cenfuras , & poenas ipfas nus attendendis rationibus , ad rationis tramitem reducit,
etiam iteratis vicibus aggrauando,inuocato etiam ad hoc, prout rerum qualitate digefta falubriter cófpicit expedire.
fi opus fuerit , auxilio brachij fæcularis. S.1. Dudumfiquidem fel.rec.Paulus PP.IV.prædeceffor Paul.IV.edidit
Claufula dero-
6.9. Non obftantibus fel,rec. Bonifacij Papa VIII.præ- nofter ex certis,tunc expreffis , & nobis notis caufis Motu conftit. de qua
Apoftolicæ poteftatis bic.
gatorie. decefforis noftri de vna , & Concilij generalis de duabus proprio , & ex certa fcientia , ac de
dietis, dummodo vltra tres dietas aliquis auctoritate præ- plenitudine , &c.
fentium ad iudicium non trahatur , & aliis conftitutioni- Omittitur refiduum narratiua,quia ipfam bullă habes in loco cit.in rubr.
bus, & ordinationibus Apoftolicis , ac quibufuis Cameræ §.2. Cum autem ficut accepimus occafione dictarum li- Lites autem,
præfatæ ftatutis,decretis , & declarationibus , etiam iura- terarum, & Motus proprij huiufmodi , diuerfæ lites , quæ- queftiones
mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate ftiones, & controuerfia ortæ,ac diuerfa grauamina , læfio- malia orta sit,
&quampluri-
alia roboratis,necnon priuilegiis ,indultis , exemptionibus, nes,perturbationes, & incommoda diuerfis perfonis gene- mi de rigorofa
etiam Mari magno , aut aliàs nuncupatis,Conferuatorum rata,& illata,ac literæ & Motus proprij huiufmodi rigoro- executione d.
deputationibus , & eorum ac aliis inhibitionibus , quibus fæ executioni demandata fuerint , in earumdem perfona- conft.Paul.IV.
dicti Epifcopi, Archiepifcopi, & Patriarchæ deferre mini- rum animarum moleftiam non modicam , plurimorum ad conquerebatur.
meteneantur,fed illis reiectis ac non obftantibus, in dictis nos querela delatæ fuerint, & in dies deferantur, conque-
caufis, vt præfertur, procedere, & illas iure debito termina- rentiumpotiffimum de rigore,vel potius iniuftitia litera-
ṛum ,
PIVS QVARTVS. 21
rum, & Motus proprij prædictorum,præfertim facta inter- feuportis tamquam locis ad fimilia facien.confuetis iuxta
pretatione prout à nonnullis dicitur effe facta , quod con- ipfarum literarum tenorem,per nos Iacobum Carra,& Ni-
tra illos non poffit opponi legitima præfcriptio temporis, colaum de Matthais Curfor.
neque compenfatio, vel etiam pro melioramentis compe- Ioannes Magnus Mag. Curfor.
tens retentio,& pro fructibus bona fide perceptis, & con-
fumptis excufatio, neque fori declinatio ,minufque appel- Forma contrahendi in ftatuEcclefiaftico Societates, XII,
latio, aliave iuris communis remedia , & quod alienatio- Officij nuncupatas.
nes factæ à Rom. Pont.folemnitatibus alias à iure requifi-
tis, & etiam ad commodum, & fauorem , & ex neceffitate Aliam ediderat difpofitionem Paulus IV. vtfupra
S.R.E. non valeant. in eius Conft. 8. Inter cæteras,fol. prout aliam
Ideo hic Pont. §.3 . Nos arbitrantes indemnitati Écclefiarum per ante-
quoque edixerat Leo X. die 12.Ianuarij 1514.fed
illam conft.re- riores Canones effe abunde prouifum , ac quietem & tran-
ducitadtermi- Leonis bullam veluti in totum antiquatam volens
nosiuris comu- quillitatem fingulorum Chrifti fidelium noftris potiffimu
prætermifi.
nis,quoadcau- temporibus, finceris exoptantes affectibus, ad tollen. om-
་ PIVS PAPA QVARTVS. Edita An. D.
fas pendentes nem querelarum prædictarum occafionem , literarum , &
futuras. Motus proprij prædictorum veriores , necnon proceffuum Motu proprio , &c. 1560.
defuper formatorum, & fententiarú latarum tenores , ac fi de Vm ficut accepimus felic. rec. Paulus Papa I V. præ- Paulus IV.tra-
verbo ad verbú infererentur.Necnon quarumcumq; litium deceffor noffer certis tunc expreffis caufis motus, quod didit formam
defuper forfan motarum , & penden.ftatus,ac merita acno- nullus tam in Curia , quàm in tota ditione Ecclefiaftica contrahendifo-
mina & cognomina iudicum , & collitigan. præfentibus Officialis cuiufcumque ftatus, gradus , ordinis,dignitatis, rum
cietates Officio--
nuncupa
proexpreffis habentes, volentes confideratione etiam dile- conditionis,& præeminentiæ exifteret,tunc, & pro tempo- tas , vt in eius
ctorum filiorum Pop. Rom. vbi propter literas, & Motum re aliquam focietatem fuper aliquo , feu aliquibus ex offi- conft. Inter ca-
proprium prædict.nouitates nulla factæ effe dicuntur,lite- ciis ad tunc fuam , feu Sedis aut Camera Apoftolicæ , feu tera.fupr. fol.
ras & Motum proprium huiufmodi quoad penden. & fu- Camerarij,Vicecamerarij,Pœnitentiarij Maioris, & cauſa-
turas caufas,ac fi vmquam emanaffent ad ius commune,& rum Palatij Apoftolici Auditoris,difpofitioné quomodoli-
terminos, & viam iuris communis, & ex certa noftra fcien- bet pertinentibus , quæ vendi confueuerunt per eum ob-
tia,& de Apoft.poteft.plenitudine omnino reducimus, re- tinen. pro tempore cum aliqua alia perfona,feu perfonis,
uocamufque,caffamus, & annull.ac viribus vacuamus. Communi, Collegio,feu Vniuerfitate , nifi præcedente Si-
Que vero ad 4. Quo vero ad eas caufas in quibus vigore litterarum, gnatura ab eo,feu Rom.Pont. pro tempore exiften.obten.
decifas , abfo- & Motus proprij prædictorum , ad fententiæ prolationem in qua pacta, & conuentiones partium exprimi deberent,
Luit condemna eft proceffum , illos contra quos eft fententiatum , fi fint pro cuius expeditione , & certa aduocatione medium pro
tos à cenfuris,
caufas ma- propterea cenfuris Ecclefiafticis irretiti , à cenfuris huiuf- centenario quolibet fcutorum , feu ducatorum cogeretur
! olas reuiderife- modi abfoluimus, concedimúfque & volumus, quod etiam foluere,inire præfumeret, & focietates aliter quàm fic ini-
cundum iuris fi ab eifdem fententiis non appellauerint, aut interpofita a non
communis di. per eos appellationes defertæ remanferint,ac etiam ad ea- fan alia,valerent, & earum prætextu agi non poffe , & for-
tunc expreffa fua conftitution e Motu proprio fub
fpofitionem
rumdem fententiarum executionem proceffum fuerit, pof- Datum Romæ apud S. Marcum, Anno Incarnationis Do-
fint nihilominus, firma remanente executione iam facta, minicæ millefimo quingentefimo quinquagefimoquinto,
pro eorum, & cuiufque eorum libito voluntatis fuper fen- Nonis Octobris , Pontificatus fui Anno I. ftatuerit, & or-
tentiarum executionumque huiufmodi, & quorumcumq ; dinauerit prout in ea latius continetur & habetur.
-1 inde fecutorum iniuftitia , & nullitate coram fuis compe- $.1.Nos confiderantes ficut fideli relatione percepimus, Hic Pont. ex
ten. ordinariis , fiue fpecialiter delegatis Iudicibus agere, quod ex huiufmodi conftitutione multæ , & diuerfæ tam caufis hic rela-
& experiri in caufis, quæ ipfis fecundum iuris communis noftræ Alma Vrbis, quàm ditionis ecclefiafticæ , & extra tis eä reuocat.
difpofitionem , pofthabitis Bulla, & Motu proprio prædi- eam perfonæ, quæ aurum ,pecunias in focietatibus Officio- Aduerte qued
&tis,procedi, & fententiari , & definiri debeat , ita vt fi hu- rum huiufmodi contrectare folitæ erant , ea prohibitione non intelligitur
iufmodi fententias cum inde fecutis à dictis ordinariis, vti re noua territæ earum focietates , quæ in notabili nu- reuocata
vel Iudicibus fpecialiter delegatis per viam nullitatis, vel mero , & ingenti pecuniarum fumma exiſtebant ftatim verf . Nos cu-
iniuftitiæ reuocari contigerit etiam quod vnica fententia difdixerunt, & reuocarunt,ad exactionemque pecuniarum tet etiamvtpa-
pientes, ex
fit in fauorem priorum poffefforum executioni demande- fic in focietatibus datarum agere , & Officiales eorumque tura buius
tur,firma manente appellatione, quoad caput deuolutiuum. fideiuffores cogere cœperunt, & enixe inftiterunt, quo fa- bullamet:
Decretum ir-
9.5. Et ita per quofcumque Iudices quauis auctoritate & tum eftvt Officiales ipfi, & eorum fideiuffores,tum etiam
ritans.
fungen. etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac ob mala tempora quæ interuenerunt promptam non has
S.R.E. Cardinales,fublata &c. Irritum quoque, &c. Iudi- berent, quam reftituerent , pecuniam ; nec ab aliis propter
cari , & definiri. huiufmodi Conftitutionis difficultatem pecunias in focie-
Forma, effe- §.6. Præfentiumque ( quas vim legis in perpetuum ha- tatem reperirent, eorum officia,feu bona alia viliori etiam
Bus
tionis.publica- bere volumus)folam fignaturam fufficere, & poftquam per pretio vendere, & alienare,vel pecunias alias fub grauiori-
Curfores in locis confuetis more folito publicata fuerint, bus etiam illicitis vfuris capere , vel potius quod pluribus
ftatim omnes afficere,& earum tranfumptis vnius ex dile- contigit decoquere , & ab Vrbe aufugere, & fic creditores
&ti filij noftri in Alma Vrbe Vicarij Iudicibus manu fub- defraudare omnino cogerentur, ob quod grauia damna,&
fcriptis , eiufdemque Vicarij figillo obfignatis,non minus incommoda tam Vrbi , quàm ipfis particularibus Officia-
quam ipfis originalibus credi , & fidem adhiberi decerni- libus, & perfonis illata fuerint, quæ etiam hodie ſuſtinent.
mus , & declaramus. Cupientes quantum cum Deo poffumus his malis obuiare
Claufula dero-
§.7. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis renuncia- pro tempore futuro , ac Officiales ipfos , & alios intereffe
gatoria.
tionibus, & de non contrauenien. obligationibus defuper putantes ab huiufmodi grauibus , & damnatis vfuris con-
factis,etiam iuramento, quod quoad hoc relaxamus,valla- debitis exactionibus liberare; Supplicationibus dilectorum
tis priuilegiis quoque indultis , & literis Apoftolicis fub filiorum noftrorum Populi Romani , & Conferuatorum
quibufcumque tenoribus, & formis, ac cum quibufuis de- Alma Vrbis noftræ fuper hoc nobis porrectis inclinati ,
cretis, etiam Motu proprio,& fciétia fimilibus quomodo- eifque inftantibus, & cum eismore pij patris benigne age-
libet conceffis, &c. Quibus omnibus , & fingulis in literis re volentes,Motu fimili ex certa noftra fcientia,ac de Apo-
latiff. extenden.etiá fi de illis, &c.tenores, &c. hac vice du- ftolicæ poteftatis plenitudine dictam Conftitutionem per
%
taxatfpecialiter, & exprefsè derogamus, cæterifque contra- dictum Paulum Quartum , vt præmittitur , factam , cum
riis quibufcumque, cum claufulis opportunis & confuetis. omnibus in ea appofitis claufulis , cuius tenores , ac fi de
Fiat Motu proprio.I. verbo ad verbum infererentur , pro expreffis haberi volu-
Papafubfcrip.
Dat.Rom. apud S.Marcum , 3. Idus Septembr.Anno I. mus , caffamus, irritamus , & annullamus , ac pro caffatis,
die 11. Sept. Anno à Natiuitate Domini 1560. Indic.3.die vero 24.men- irritis,& annullatis haberi volumus,illamque
viribus tem-
Publicatio.
fis Septembr. Pont.San&tiff.in Chrifto patris,& D.N.D. pore futuro penitus euacuamus.
Pij diuina prouidentia Papa IV. Anno I. retrofcriptali- §. 2. Volentes , & auctoritate noftra decernentes , quod Nouamque di-
tere affixa , & publicatefuerunt in acie Campi Flora , ac de cetero ipfis Officialibus fuper tamen eorum Officiis fo-fpofitionem in-
Bafilica Principis Apoftolorum, & Cancell. Apoft.valuis, cietates quafcumque cum pactis tamen licitis, & honeſtis ducis.
prout
22 PIVS QVARTVS.
prout & quemadmodum ante conftitutione præfatam fo- in præmiffis mediante fraude huiufinodi gerendorum , ac
fitum erat,etiam nulla à nobis,feu Rom.Pont.pro tempo- excommunicationis maioris,& decemmillium ducatorum
re exiftent.defuper expedita Supplicatione,feu Signatura, auri eidem Camera applicandorum pœnis diftrictius in-
non tamen vltra valorem Officiorum fuper quibus illas fie- hibemus.
ri contingeret, ita quod ad requifitionem fecum focietates 6.4. Mandantes dilectis filiis Guidoni Afcanio San t
&æ Executorum
contrahentium ,teneantur in ipfo cótractu fpecialiter ex- Mariæ in via lata Diac.Cardinali,noftro & S.R.E.Came- huius bulla
primere alias focietates fuper eodem Officio contractas fi rario,ac prædicta Cameræ Præfidentibus, Clericis,vt præ- deputatio.
quæ fint, & fi eas falfo negauerint, vel exprefferint in toto, fentes , quarum folam fignaturam noftram, etiam abfque
vel in parte,pœnam priuationis officiorum,ipforum fuper data appofitione , regula Cancellariæ noftræ forfan con-
quibus focietates huiufmodi contractæ fuerint,fine tamen traria non obftante , fufficere volumus in libris Cameræ
præiudicio creditorum, quatenus aliunde illis fatisfieri non regiſtrari ,ac in eifdem literis contenta omnia, & fingula
poffit,ipfo iure incurrant. Et nihilominus tàm ipfi, quàm inuiolabiliter obferuent , & à quibufcumque aliis obfer-
fideiuffores defuper præftiti ad fatisfactionem focietatum, uari mandent, & faciant cum effectu.
& debitorum defuper contractorum teneantur, & obligati §.5. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinationi- Claufula dir
exiftant,facere,& inire, ac pecunias recipere, & contractus bus Apoftolicis , priuilegiis quoque , indultis , & literis gatoria.
defuper celebrare, qui alias tamen legitime initi,validi & Apoftolicis eidem Camerario , & Clericis, & Cam. Apoſt.
efficaces exiftant, & executioni demandari debeant,libere, quomodolibet conceffis, approbatis, & innouatis, quibus
& licite poffint & valeant, licentiam & facultatem con- omnibus, illorum tenores, &c.quoad præmiffa fpecialiter,
cedimus per præfentes. & expreffe derogamus, ceterifque in contrarium facienti
Contrariis de- §.3 . Dicta Conftitutione ceterifq; in contrarium
quo- bus quibufcumque.
rogat. modolibet facientibus non obftantibus quibufcumq; præ- Placet, & ita Motu proprio ftatuimus , & mandamus. I. Papafubfcrip.
D.P.Ann.2.
mifforum omnium & aliorum hic forfan neceffario ex- Dat. Romæapud S.Marc. 16.Kalend.Octob . Ann.primo. die 16. Sept-
primendorum tenores pro plene, & fufficienter expreffis Registrata lib.35.fol.25 3.die 15.Nouemb.1560.admiſſa, Admiſſio in
habentes. Placet Motu proprio. I. & registrata ex decreto Cam.collata, & concordata. Сат. Арок.
Papafubfcrip.
Hieronymus de Tarano.
XIII. De folemnitatibus obferuandis in venditionibus ,
& locationibus bonorum & iurium Cameræ Iudices caufarum Beneficialium , vel criminalium, XIV.
Apoſtolica. priuationem Beneficiorum concernentium, eo-

rumque affines , & familiares , beneficia illa im-
De alienationibus autem , & infeudationibus Terra-
petrare non poffint .
rum , &c.Sedis Apoftolica , vide prohibitionem
Pij V. inf.in eius Conft.3 5.Admonet.vbi notabo. PIVS PAPA QVARTVS, Edita Ar. D.
Motu proprio, &c. 1560.
Edita An. D. PIVS PAPA QVARTVS.
1560. Vpientes vnicuiqueiuftitiam ,prout par eft, equa lan- Caufa conftit.
Motu proprio , & c. Cr
ce miniftrari,& omnem delinquendi occafionem ab
Exordium. Vm in alienationibus rerum ad Ecclefias, & Fifcum ipfius iuftitiæ miniftris, præfertim Iudicibus in beneficia-
pertinentium nonnulla fint à iure fpecialius difpo- libus , ac etiam criminalibus priuationem beneficiorum
fita,ne Ecclefiæ, & Fifcus per malignitatem hominú gra- ecclefiafticorum concernentibus caufis tàm à Sede Apo-
uits lædantur, eaque maxime in rebus ad Romanam Ec- ftolica, ac eius Legatis, & Vicelegatis, quàm alias quomo-
clefiam, quæ ceterarum eft caput, & eius Cameram Apo- dolibet, & à quibufcumque pro tempore deputatis,feu ad
ftolicam pertinentibus obferuari conueniat, quorum omif- quos illarum cognitio, tàm de iure, quàm de confuetudine,
fionem plerumque damnofam fuiffe , experientia rerum etiam ratione eorum quæ obtinent officiorum , & alias
magiftra docente, compertum eft. quomodolibet pertinet, & pertinebit,feu quibus caufæ ip-
Qua folemni- §. r. Idcirco nos præfatæ Romanæ Ecclefiæ eiufq ; Ca- fæ tàm Apoſtolica, quàm alia auctoritate commiffæ funt,
tates obferuen - ineræ Apoftolicæ indemnitati , ex noftri officij debito con- & pro tempore committentur ,penitus remoueri,ac eorum
tur, in aliena-
fulere volentes , Motu fimili , & ex certa fcientia , hac in fraudibus obuiare, & animarum faluti quantum cum Deo
tionibus, lo-
cationibus bo- perpetuum valitura conftitutione ftatuimus , & ordinamus , poffumus falubriter confulere.
norum Camer. vt de cetero in omnibus venditionibus , locationibus , & - §.1. Ex certa noftra fcientia,ac de Apoftolicæ poteftatis rudices caufa-
alienationibus Thefaurariarum,duhanarum ,gabellarum, plenitudine decernimus , & declaramus quofcumque Iudi- rum Benfica-
aliorumq; iurium ,bonorum, & reddituum quorumcumq; ces etiam S.R.E.Card.necnon caufarum Palatij Apoft.Au- liu m
affines, eeru
ng,
, &ja-
tàm in AlmaVrbe noftra,quàm in aliis Prouinciis, Ciuita- dit.feu Locaten . & vtriufque vel alterius Signat . Refer. & miliares ba
quofuis alios etiam Archiepifcopali , Patriarchali , aut alia ficia illa in -
tibus , & locis noftræ , & S.R.E.ditioni fubiectis , ad prædi-
tam Cameram quomodolibet pertinentium per eamdem maiori dignitate etiam Legationis munere fungentes , ad trare non pof-
&
Cameram ,feu ab ea deputatos, & deputados ad quantum- audiendum, cognofcendum, & decidendu caufas fuper qui- fint.
cumque ,longum ,feu breue tempus faciendis ,debitæ, & de bufvis ecclefiis monafteriis , prioratibus , & aliis beneficiis
iure requifite folemnitates ,tàm quoad publica edicta, cum ecclefiafticis,tàm in Romana Curia, quàm extra eam quo-
expreffione locorum, & dierum,in quibus hæc fieri debe- modolibet hactenus motas, etiam priuationem earumdem
bunt emittéda , & licitationes , & fubhaftationes cum tem- concernentes, & in futurum mouendas,tam alia Sede eiuf-
poris ,à iure feu Iudicis arbitrio ftatuti præfixione,necnon que Legatis,feu Vicelegatis prædictis , ac tàm Apoftolica,
plus offerentibus deliberationes,quàm quoad cetera circa quàm ordinaria, aut alia auctoritate, & à quibuſuis in dicta
rerum Fifci alienationes depofita , obferuari debeant . Ĉuria, & extra eam , vel alias vbilibet pro tempore depu-
Aliterque fa- §.2. Et aliter factæ venditiones, locationes,feu aliena- tatos,feu adquos fimilium caufarum decifio,feu qualifcum-
Eta nulla fint. tiones rerum huiufmodi non valeant,nulliufque roboris, que cognitio etiam quomodolibet, vt præfertur, fpectat &
& momenti exiſtant,fed per eamdem Cameram reuocari, fpectabit in futurum, aut quibus illas quouifmodo audien-
ipfæq ; res fic alienatæ cum fructibus inde perceptis repe- das, cognofcendas, & decidendas, & vt prefertur, alias com-
ti, & aliis vendi,feu locari poffint & debeant , ficque per mitti contigerit,necnon eorumdem Cardinalium , Audi-
quofcumque Iudices etiam Palatij Apoftolici Auditores, torum, Locatenentium , Referendariorum, & aliorum, vt
& S.R.E.Cardinales iudicari, & declarari debere, fublata præfertur, qualificatorum Iudicum huiufmodi nepotes, co-
eis aliter iudicandi ,& declarandi facultate, irritumque & fanguineos, affines,procuratores, follicitatores, ac domefti-
inane quicquid fecus à quauis auctoritate fcienter , vel cos,vel familiares, cuiufcumque ftatus, gradus, ordinis , &
ignoranter contigerit attentari, decernimus. conditionis fuerint , & etiam ex quorumfententiis priua-
Fraudulenta §. 3.Et ne in huiufmodi fubhaftationibus faciendis fraus tiones ecclefiarum, monafteriorum,prioratuum, & benefi-
pactiones dam aliqua fieri valeat , omnibus , & quibufcumq ; res præfatas ciorum huiufmodi, aut alias emanauerint, ac emanabunt,
Rantur.
emere ,vel conducere volentibus , ne cum aliis quibufcum- 1 eorum per priuationem eamdem , aut alias quomodolibet
que pacta , feu conuentiones,vt illi minora pretia offerant, 4 occurrenda vacatione, nullo vmquam tempore à nobis ,feu
& licitentur,feu aliquam fuper præmiffis focietatem , feu Sede,aut aliis Legatis prædictis , vel quibufuis illorum or-
conuenticulam occultam in præiudicium prædicta Came- dinariis collatoribus impetrare, aut ab aliis impetrari , feu
1
ræ ineant,fub nullitatis , & inualiditatis omnium per eos fibi cóferri, & de illis prouideri facere quoquomodo poffe ,
feu
PIVS QVARTVS . 23
feu debere, fed illos penitus ad illa impofterum obtinenda | (citra tamen poenam fanguinis , & corporis afflictiuam)
inhabiles fore & effe, ac quafcumque impetrationes fic ab tàm inter Canonicos , & Capitulu, ac Beneficiatos, & Cle-
eis, etiam vt præfertur, qualificatis, necnon collationes, & ricos,aliafque prædictæ Bafilicæ, & alias quafcumque per-
prouifiones,ac quafuis alias difpofitiones, aut alias concef- fonas , cuiufcumque ftatus, gradus, dignitatis, & præemi-
fiones de ecclefiis , monafteriis , prioratibus, & beneficiis nentiæ exiftentes,de & fuper cenfibus, canonibus, penfio-
huiufmodi etiam per nos , aut prædeceffores noftros etiam nibus,refponfionibus, & aliis quibufcumque rebus, & bo-
motu & poteftatis plenitudine fimilibus hactenus quomo- nis ad dictam Bafilică fpectan.& pertin.vel ius, aut inter-
dolibet factas, &. in pofterum faciendas, nullas,irritas, & effe prædicta Bafilica, quomodocumque, & qualitercum-
inanes, nulliufq; roboris & momenti exiftere, nullumque que concernen.directe,vel indirecte,quàm etiam inter ip-
per illas eis ius quæfitum fuifle fore aut effe , feu dici vel fofmet Canonicos, & Beneficiatos, Clericos, Capellanos, &
cenferi, ac de annali, & triennali poffeffore,aut alias Can- Sacriftanos , & alias eiufdem Bafilicæ perfonas , & alios
cellariæ Apoft.regulas, feu alias conftitutiones eis aduer- prædictos, & alias quafcumque perfonas,loca , Collegia, &
fus præmiflà nullatenus fuffragari poffe , fed illos eis fic Vniuerfitates, ac Communitates fuper quibufcumque bo-
impetratis omnino priuatos , & ab eis amouendos effe, nis , & pecuniarum fummis, rebufque aliis quocumq; no-
prout nos harum ferie priuamus, & amouemus, ac priua- mine nuncupatis , & quomodocumque qualificatis ad di-
tos & amotos effe denunciamus. tos Canonicos , Beneficiatos, & Clericos, ac quemlibet ec-
&
Decretum irri- S.2. Etita per eofdem Cardinales , Auditores , Locate- rum quomodolibet fpectan.in genere, vel in fpecie,coram
TABS.
nentes , ac alios quofcumque Iudices quauis auctoritate quibufcumque Romanæ Curiæ , feu aliis quibufuis Iudi-
fungentes,fublata , & c. iudicari , &c. debere, irritum quo- cibus, & Locatenen . & Auditoribus, & S.R.E.Card . quo-
que,&c.decernimus & declaramus . modolibet, & in quacumque inftantia penden.in ftatu, &
Claufula dero- §. 3. Non obftantibus fi opus fit de non tollendo iure terminis in quibus reperiuntur,ab eifdem Iudicibus, & ex
gatoria. quæfito,& aliis quibufvis conftitutionibus, & ordinatio- tenore præfentium auctoritate Apoftolica motu fimili, &
nibus Apoftolicis,ftatutis,&c.etiam iuramento &c. robo- ex certa fcientia noftra,ad nos aduocantes, præinfertos Mc-
ratis , priuilegiis quoque, indultis , & literis Apoftolicis tus proprios, omniaque alia, & fingula priuilegia,faculta-
quibufvis in genere,vel in fpecie etiam iuramento, & cet. tes, exemptiones, libertates, prærogatiuas, antedationes,
ac Motu fcientia , & poteftatis plenitudine paribus con- iurifdictiones,auctoritates prædicta Bafilicę, necnon eiuf-
ceffis quibufuis, omnibus in literis latiffime exten.etiamfi dem Bafilicæ ftylum,mores, confuetudines,ſtatuta, indul-
de eis, &c.tenores, &c.hac vice fpecialiter, & expreffe de- ta,& gratias,aliafque præfatæ Ecclefiæ , ac Carolo Card.
rogamus, ceterifque contrariis quibufcumque , cum clau- Archiprefb. necnon Capitulo, & Canonicis, Beneficiatis,
Papa fubfcrip. fulis opportunis & confuetis. Fiat Motu proprio. I. & Clericis prædictis, etiam fuper collatione quorumcum-
Repetitio glan-
dau- §. 4. Cum decreto, declaratione,derogatione, & aliis de que beneficiorum ecclefiafticorum per prædictos, & quof-
1
fularum. ac pro omnibus fupradictis, quæ hic pro fufficienter, & ad cumque alios Rom.Pont.prædeceffores noftros, in genere,
partes, repetitis habeantur latiffime exten.perpetuo in for- vel in fpecie & alias quomodolibet conceffa , facta, edita,
ma gratiofa , & fi videbitur literæ defuper ad perpetuam obferuata, & vfu exiften.ac defuper fignat.ac confectas li-
rei memoriam cum præmifforum omnium, & fingulorum teras,Motus proprios,fupplicationes,inftrumenta, & alias
etiam nomen, & cognomen etiam beneficiorum fic impe- fcripturas, & in eis contenta,ac illorum vigore fubfecuta,
tratorum , eorum qualitatem etiam maioritatis, & princi- gefta & emanata quæcumque, auctoritate,motu, & fcien-
palitatis,& illa impetrantium, in fe continentium,etiam tia fimilibus tenore præfentium confirmamus , approba-
fi Cardinales vel alias, vt præfertur, qualificati fuerint, ac mus,& innouamus,ac illis perpetuæ, & inuiolabilis firmi-
tempus detentionis maiori ,& veriori expreffione latiffime tatis robur adiicimus, omnefq; &fingulos tam iuris, quàm
exten.per breue noftrum expediri, & in dicta Cancellaria, facti, & folemnitatum defectus , fi qui forfan interuene-
& alias vbilibet publicari poffint, & fi videbitur cum op- rint in eifdem fupplemus,ac fingula præmiffa, & in præin-
portuno decreto, quod illarum tranfumptis manu Notarij fertis,aliifq;motibus propriis, fupplication. literis, inftru-
publici fubfcriptis, & figillo alicuius perfonæ in dignita- mentis, & fcripturis Bafilica Archiprefbytero, Capitulo,
te ecclefiaftica conftitutæ,feu Curiæ ecclefiafticæ munitis, & Canonicis prædictis, vt præfertur conceffa, & inde fe-
eadem prorfus fides in iudicio, & extra adhibeatur , quæ cuta quæcumque,valida & efficacia fore, & effe,ac perpe-
originalibus adhiberetur fi forent exhibitæ , vel oftenfæ, tuis futuris temporibus inuiolabiliter obferuari debere, &
latiffime extendi poffint,feu fi videbitur præfentis Motus ita per prædictos, & quofcumque alios Iudices, & c. om,
proprij etiam abfque illius regiftratura & data,fola figna- nefque caufarum Palatij noftri Apoftolici Auditores , &
Sola fignatura tura fufficiat , & vbique fidem faciat in iudicio & extra, S.R.E.Cardinales fublata, &c. iudicari debere, irritumque
Jufficit. quacumque regula, feu conftitutione Apoftolica contraria & c. decernimus.
non obftante. Fiat. I. S.2. Et nihilominus pro potiori cautela , eadem omnia, Noua eorum,
D.P.An.x.die dem conceffio.
Dat.Romæ apud S.Petrum 5.Idus Octob.Anno primo. & fingula eifdem auctoritate, motu, & fcientia, & tenore,
18.Octob.
modo & forma,quibus conceffa funt,de nouo concedimus,
XV. Approbatio & declaratio iurifdictionis, & indulto- ac omnes & fingulos prædictos, vt præfertur, & alias quo-
rum, Archipresbyteri , & Iudicis caufarum Ca- modolibet penden. & ad nos aduocatas, & alias quafcumq;
nonicorum,& Capituli B.M. Maioris de Vrbe. caufas, lites , & queftiones, moleftias , & differentias, vt præ-
fertur, & alias quomodolibetfpecificat. & qualificatas,mo-
Has iurifdictiones videfup. in Conftit . 19. Pauli III. do & formapræmiffis,ac inter Canonicos, Capitulum, Be-
Cum ficut. neficiatos,Clericos, Capellanos , & Sacriftas Bafilicæ præ-
fol.
dictæ,aliafq; perfonas,motas & mouédas, actiue & paffiue
Edita An. D. PIVS PAPA QVARTVS,
eidem Carolo Card. & pro tempore exiften. Archiprefby-
1560. Motu proprio , & c. tero Bafilicæ prædictæ, illius Vicecancellario deputato, &
Vm ficut accepimus , dilectus filius nofter Carolus deputan.etiam fummarie, fimpliciter, & de plano,fine ftre-
Motus proprij
funtPauli tit. ficut accexedis S.R.E. presbyter Card. Borrho- pitu figura Iudicij, & etiam fi videbitur quando opus fue-
111. Cvt
indicati in ru- mæus nuncupatus,Bafilicæ S.Maria Maioris de Vrbe Ar- rit manu Regia , alias iuxta præinſertorum motuum pro-
bric.
chiprefbyter , & dilecti filij eiufdem Bafilica Canonici, priorum tenorem, cum omnibus earum inciden.audien.co-
Capitulum,ac Beneficiati, & Clerici, & fingulæ perfonæ gnofcen.deciden. fineq; debito terminan.committimus, &
præinfertos Motus proprios omniaq; Bafilicæ huiufmodi mandamus.Cum poteftate citan. & inhiben. & c. in eifdem
priuilegia pro illorum fubfiftentia firmiori ,noftri & Sedis caufis, & qualibet earum,fecundum dictorum motuum pro-
Apoftolicæ patrocinio,& munimine roborari defiderent. priorútenorem proceden.citationefque per Curforem, feu
Confirmatio .1. Nos Carolo Cardinali Archiprefbytero , & Capi- Mandatarium ad id per Reuerendiff. D.Archipresbyterum
Juridictionis, tulo, Canonicis , Beneficiatis, & Clericis, & perfonis Bafi- deputan.in caufis quibufcumque vigore huiufmodi Motus
& indultorum
cum declaratio licæ prædicta ob fingularem eorum erga nos , & Sedem proprij fieri facien . aliaq; facien. in præmiffis, & circa ea
ne quoad cau-Apoftolicam deuotione benigne annuere, ac eos fpecia- neceffaria ,feu quomodolibet opportuna.
Jas criminal . lis gratiæfauore profequi volentes. Ac omnes, & fingulas §. 3. Præmiffis ,ac conftitution .& ordination.Apoft. fta- Derogatio con-
caufas ciuiles,& beneficiales,meras, & mixtas, ecclefiafti- tutifque , priuilegiis etiam nouiffime in fauorem Populitrariorum .
cas,feu fpirituales, & profanas , necnon etiam criminales Rom.conceffis, & conceden.ac cum claufulis derogatoria-
rum
24 PIVS QVART V S.
rum derogatoriis, ftylo Palatij, & Rom. Curiæ, ceterifque | predeceffor, vt Chriftifideles illam vifitare, & diuina officia
conceffionibus in preinfertis, & quibufcumque aliis Moti- audire,acvt interceffione eiufdem S. Rocchi apud Altiffi-
bus propriis conceff.non obftan.contrariis quibufcumque, mum huiufmodi morbo epidimiæ conferuari & liberari
ftatum pro fufficienter expreffis haben. cum claufulis op- poffent, eorumdem Confratrum fupplicationibus inclina-
Papa fabfer. portunis. Fiat Motu proprio . I. tus, Confraternitatem præfatam per quafdam literas Apo-
Limitatio d. §.4. Et cum abfolutione à cenfuris, ad effectum, &c. & ftolica auctoritate approbauit, & confirmauit.
ofonis quo- de confirmatione,approbatione, innouatione, adiectione, 6.2 . Ac eifdem Confratribus tunc & pro tempore exi- Statutaconde
ad judulta.
fuppletione,decreto, noua conceffione, commiffione,man- ftentibus ftatuta rationabilia & honefta, ac facris canoni- di, officials
dato,derogatione,aliifq; præmiffis, ac fupra,quæ hic pro fibus non contraria, pro directione & conferuatione dictæ deputandi fa-
cultate dedit.
gillatim repetitis haberi perpetuo in forma gratiofa latif- Confratarnitatis, ac Officiales pro gubernatione eiufdem
fime extenden. & fi videbitur cum opportuna executorum faciendi & condendi .
deputatione qui affiftant &c. & fub cenfur. &c.Cum facul- §.3. Ac in loco dictæ petiæ terræ, vnam Ecclefiam fub Ecclefiamque
tate aggrauan.inuocato brachij fæcularis auxilio latiffime inuocatione S.Rocchi huiufmodi fine alicuius præiudicio S.Rocchi Rem.
exten.Et quod præmifforum omnium & fingulorum & co- conftrui & ædificari , & per quemcumq; Catholicum Anti- edificandi
ftitem confecrari , & in ea poftquam conftructa & confe- confecrandi at
gnomina Iudicum collitigan.ftat. merit.inuocation . deno-
que confecrari
minat.annex.qualit. nuncupat. aliorumque neceffariorum crata foret, feu etiam antequam confecraretur fuper alta- faciendi.
maior,& verior,fpec. & expr. fieri poff. in literis expedien. re portatili per Capellanum feu Capellanos Miffas, & alia
& de Confirmatione priuilegiorum tantum quatenus fint diuina officia celebrari faciendi.
in vfu, & decretis Conc. Tridentini non repugnent. $.4. Ac de eleemofynis & aliis piis oblationibus quæ Pias oblationes
in dicta Ecclefia erogarentur , ac bonis mobilibus & im- recipiendi.
XVI. Confirmatio Confraternitatis S. Rocchi à morbo
mobilibus quibufcumque, quæ dicte Confraternitati quo-
Epidimiæ liberatoris inVrbe hactenus inftitutæ, modolibet relinquentur , in conftructionem dictæ Eccle-
& ab Alex. VI. & Leon . X. nonnullis priuilegiis fiæ, & illius manutentionem, necnon dicta Confraternita-
decoratæ , cum aliarum Indulgentiarum & gratis vtilitatem , ac alia pia opera charitatis , & alios pios
vfus, prout per dictos Confratres ftatutum , & ordinatum
tiarum conceffione . Et Iudicis ad fuarum caufa-
fuiffet , difponendi ; ita vt ipfi Confratres fuper illis per
rum cognitionem deputatione .
quofvis , tam religiofos quàm fæculares, tamquam eis de-
Has Indulgentias moderatus eft , & alias concefsit bitis,vel eos pertinentibus, etiam prætextu quorumcumq;
Paul V. in eius conftit. adhuc non edita , quamuis priuilegiorum eis concefforum moleftari nequirent,fed il-
lorum difpofitio libera ad dictam Confraternitatem perti-
firmatadie 3.Octob. 1606.Et normam aggregandi
neret. Et ipfi Confratres,ac eorum Ecclefia nulli perfonæ
alias Confraternitates tradidit Clem.VIII.in con- religiofæ vel fæculari,aut alteri Societati fubeffent , & à
14
ftit.15. Quæcumque. quorumcumque aliorum Superiorum quoad præmiffa
Edita An. D. exempti exifterent.
PIVS PAPA QVARTVS
1560. 5.5. Ac quibufuis Chriftifidelibus apud dictam Eccle- Mortuos in di-
Ad perpetuam rei memoriam.
fiam fepulturam eligendi cuiufuis licentia fuper & alias ta Ecclefia fe-
Prooemium. Egimini vniuerfalis Ecclefia, meritis licet imparibus, minime requifita,licentiam , & facultatem conceffit. peliendi.
R fuperna difpofitione præfecti , ad fingulas Orbis Ec- §.6. Necnon ducentis ex eifdem Confratribus , & eorum Confefforepro
clefias, & Hofpitalia,ac alia pia loca, præfertim Almæ Vr- cuilibet vt ad dictum numerum dumtaxat , & non vltra Confratribus
bis noftræ, in quibus pias Chrifti fidelium Societates , di- tunc præfentibus & futuris , vt aliquem idoneum prefby- eligendi &c.
uerfa pietatis & charitatis opera fincera deuotione exercé- terum fæcularem,vel cuiufvis Ordinis regularem in fuum Tu vide mode-
tes,ad omnipotentisDei , ac Sanctorum eius gloriam & ho- poffent eligere confefforem, qui vita fibi comite,in caſi- rationem Cle-
norem inftitutas,cum odore bonæ famæ, & illorum ac alio- bus Sedi Apoft.referuatis,poft finitũ annum Iubilæi tunc ment.VIII.cit.
rum Chriftifideliú falute vigere cernimus, vt noftris præ- proxime venturi, (præterquam offenfæ ecclefiafticæ liber- in rubr.
cipue temporibus votiuis in fpiritualibus & temporalibus tatis, criminum hærefis & rebellionis, aut confpirationis
proficiant incremétis,Paftoralis officij noftri partes liben- in perfonam vel ftatum Rom. Pont.feu Sedem præfatam ,
ter conuertimus,& iis, quæ in illorum fauorem & commo- falfitatis literarum Apoftolicarum,fupplicationum, & có-
dum, ac profperum & felicem fucceffum à diuerfis Roma- miffionum,inuafionis, & deprædationis, aut deuaftationis
nis Pontificibus prædecefforibus noftris conceffa funt , vt terrarum, & maris, Romanæ Ecclefiæ mediate vel imme-
firma perpetuo & illibata perfiftant , cum à nobis petitur, diate fubiectorum , offenfæ perfonalis in Epifcopum , vel
Apoftolicis muniminis firmitatem adiicimus , illaque ex- alium Prælatum , prohibitionis deuolutionis caufarum ad
tendimus, & ampliamus, acde nouo concedimus, & alias Rom. Curiam,delationis armorum, & aliorum prohibito-
defuper prouidemus,prout perfonarum Societatum earum- rum ad partes infidelium)femel dumtaxat in vita,aliis ve-
dem pia vota depofcunt , & nos in Domino confpicimus ro quotiens opportunum foret, cófeffionibus fuis diligen-
falubriter expedire . ter auditis , pro commiffis eis debitam abfolutionem im-
Alex.VI. con- 5.1 . Sane alias fe.rec. Alexandro Papa VI.prædeceffori penderet, & iniungeret pænitentiam falutarem. Necnon
firmauit Con- noftro,pro parte dilectorum filiorum Confratrum Confra- vota quæcumque(vltramarino,liminum Apoftolorum Pe-
fraternitatem ternitatis S. Rocchi Confefforis de dicta Vrbe expofito, tri & Pauli, ac S.Iacobi in Compoftella,necnon Caftitatis,
S. Pocchi,cuius
interceffione quod nonnulli Chriftifideles in eadem Vrbe commorantes & Religionis votis dumtaxat exceptis) in alia pietatis ope-
multi in Vrie pie confiderantes , quod quamplures Chriftiani nominis ra commutare valeret. Quodque confeffor, quem quilibet
praferuabatur profeffores interceffione eiuſdem S. Rocchi à morbo epi- ipforum Confratrum duceret eligendum, omnium pecca-
a pefteli dimiænon folum præferuabantur , fed etiam dicto morbo torum fuorum,de quibus corde contriti & ore confeffi fo-
berabantur infecti liberabantur, quodque in dicta Vrbe nulla Ecclefia rent poft dictum annu Iubilæi , etiam femel in vita, & in
fub inuocatione S.Rocchi huiufmodi conftructa exiftebat, mortis articulo plenam remiffionem eis & eorum cuili-
quadam Confraternitatem inter fe fub inuocatione eiuf- bet,in finceritate fidei , & vnitate dictæ Romanæ Ecclefiæ,
dem S.Rocchi fecerant , & ordinauerant, & vt haberent ac obedientia & deuotione fua , ac fuccefforum fuorum
locum, in quo pro diuinis celebrandis, & iis quæ ad dire- Rom. Pont. canonice intrantium perfiften . fibi dicta au-
&tionem & gubernationem dicta Confraternitatis perti- & toritate Apoftolica concedere poffet, indulfit.
§.7. Præterea vt dicta Ecclefia facilius conftrui & ædi- Indulgentiam
nebant, & pertinerent in futurum, conuenire poffent , & vifitantibus d.
quamdam petiam terræ montis Auguftæ de dicta Vrbe ficari, & poftquam conftructa & ædificata foret, manute- Ecclefia clar-
prope viam publicam qua itur ad Ecclefiam S. Maria de neri, ac ornamentis ecclefiafticis decorari at fulciri poffet, gius est.
Populo, etiam de ipfa Vrbe, confiftentem, fub annua ref- ac congruis frequentaretur honoribus , & Chriftifideles Hsc indulgen-
ponfione decem ducatorum,certis modo & forma tunc ex- eo libentius ad illam confluerent , ac pro conftructione ria,vttia eftmox
plena-
in
preffis conduxerunt, & quod ipfi Confratres intendebant prædictis manus porrigerent adiutrices , omnibus & fin- fra dicetur.
inibi vnam Ecclefiam fub dicta inuocatione conftrui , & gulis vtriufque fexus Chriftifidelibus vere pænitentibus Et quoad por-
ædificari,ac in ea Miffas, & alia diuina officia per Capella- & confeffis, qui dictam conftruendam Ecclefiam ,poftqua rigentesmanus
adiutrices.
num ,feu Capellanos alios idoneos celebrari facere , & il- conftrui incæpta foret in eiufdem S.Rocchi , & S.Martini Renocationëvi
lam ornamentis ecclefiafticis munire, & fulcire, præfatus
feftiuitatibus à primis vefperis vfque ad occafum folis de in conft. 32.
feftiuitatum g
PIVS Q VA R T V S. 25
feftiuitatum earumdem deuote vifitarent , & inibi pro lius perfeuerare valeant,etiam per nos approbari,& con-
præmiffis manus porrigerent adiutrices , decem annos firmari , ac ampliari ; Nos confiderantes copiofam Sedis
& totidem quadragenas pro qualibet dictarum feftiuita- præfatæ benignitatem falutis operibus femper intentam
tum pro iniunctis eis pœnitentiis mifericorditer in Do- ad illa præcipue attendere, per quæ finguli Chriftifide-
mino relaxauit. les ad huiufmodi falutis & alia opera pia exercenda faci-
Leo Xpradi- §.8 . Et deinde pro parte dictorum Confratrú piæ mem. lius inuitentur , & in eorum pia deuotione conferuen-
éta confirma- Leoni Papæ X.etiam prædeceffori noftro, etiam expofito
218. tur,ac diligentius eifdem diuinis officiis intenti exiſtant,
quod dicta Ecclefia ad Dei laudem iam conftructa & ædi- corumque locaDeo propitio fufcipiant incrementa, co-
ficata erat.Ipfiq; Confratres in eiufdem Ecclefiæ fabrica, rumdem Confratrum fupplicationibus in hac parteincli-
necno quatuor Capellanorú, quorũ cuilibet in dicta Ec- nati , Confraternitatem S. Rocchi de Vrbe huiufinodi, ac
clefia Miffas & alia diuina officia celebranti,vigintiquin- illius priuilegia,indulgentias etiam plenarias, exemptio-
que ducatos annuatim perfoluebant,ac pro Sacrifta,nec- nes & indulta, eorumque confirmationem, approbatio-
non Cuftodis fuftentatione , ac exequiis defunctorum, nem, ac defuper confectas Alexandri , & Leonis præde-
necnon cera , oleo, calicibus, & aliis ornamentis eccle- cefforum literas huiufmodi , ac prout illa concernunt
fiafticis , ac penfione annua dicta petie terræ, necnon omnia , & fingula eis contenta, & inde fecuta quæcum-
gubernatione & manutentione Hofpitalis & infirmo- que Apoftolica auctoritate prædicta tenore præfentium
rum, ac Miniftrorum eiufdem, fuftentationeque & doti- approbamus , & confirmamus, illifque perpetuæ firini-
bus puellarum annis fingulis fexcentos vel circa expo- tatis robur adiicimus , ac omnes & fingulos tam iu-
nebant , ac fructus, redditus, & prouentus eiufdem Ec- ris quàm facti defectus , fi qui forfan interuenerint in
clefiæ,vix ad folutionem penfionis dictæ petia annuatim eifdem fupplemus.
fufficiebant , ac numerus Confratrum in dicta Confra- §.14.Necnon Ecclefiæ,Confraternitati illiufque Con- Gratias in-
ternitate in dies perabundabat. Idem Leo prædeceffor fratribus præfatis , & aliis eiufdem Ecclefiæ, & illius bo- dulgentias d
corum fupplicationibus fimiliter inclinatus literas Ale- norum Adminiftratoribus, Gubernatoribus,Rectoribus, indulta, alio-
rum locorum
xandri prædecefforis , & per illas eifdem Confratribus Oeconomis, Capellanis, Familiaribus , Miniftris, ac aliis Piorum Vrbis
conceffa priuilegia , indulta , & gratias huiufmodi per perfonis de eadem Confraternitate nunc & pro tempore hic_enuncia-
alias fuas literas approbauit, & confirmauit. exiftentibus, feu aliquam curam de Confraternitate,Cō- toru concedit.
Facultate mi.
§. 9. Necnon pro potiori cautela illa omnia & fingu- fratribus & Ecclefia præfatis , & illius manutentionem Tu
niķirandi
cramenta Co- la eifdem Confratribus de nouo conceffit, ac pofteriores
BrandsSa habentibus ,necnon perfonis inibi pro tempore deceden- dulgentias
fciasin-ad
fratrib. infir- fuas literas quo ad id vt ipfius Confraternitatis Capel- tibus , feu de bonis fuis pro manutentione Confrater- inftar.reuoca-
mis etiam in lani pro tempore exiftentes , illius Confratribus etiam nitatis & Ecclefiæ huiufmodi, eiufque Fabricæ bonorum tas effe quin-
illorü domib infirmis Euchariftia Sacramentum quotiens oporteret gubernatione & augmento aliquid relinquentib. Quod immò omnes
perCapellanos
esufdem con- miniftrare , illudque ad eorumdem Confratrum infir- omnibus & fingulis priuilegiis , exemptionibus , li- Confratribus
conceffas, vf-
ceffit. morum domos de dicta Ecclefia cum ea quá decebat re- bertatibus , immunitatibus , indulgentiis etiam ple- que ad S. D.
ucrentia, prout aliæ Societates & Confraternitates eiuf- nariis , & peccatorum remiffionibus , ac aliis gratiis, N. Paulü. V.
dem Vrbis confueuerant,deferre libere & licite valerent, fpiritualibus & temporalibus Imagini S. Saluatoris ad qui nouă cir-
Rectorum Parochialium Ecclefiarum intra quorum pa- Sancta Sanctorum , & Charitatis, ac Archihofpitalis S. ca indulgēcias
difpofitionem
} rochias Confratres & domus huiufmodi confiftebant, & Iacobi , & Hofpitalis S. Spiritus in Saxia, ac Corporis fecit vt nota-
cuiufuis alterius licentia fuper hoc minime requifita , Chrifti, & Sacramenti , ac Campi Sancti & Archihofpita- ui in rubr.
iure tamen eorumdem Rectorum Parochianorum in om- lis Orphanorumac aliis Confratribus Confraternitatum
S nibus femper faluo. de dicta Vrbe, necnon eifdem Imagini , & Archihofpi-
Confefforegi §. 10. Quodque vt non folum ducenti vt præfertur, tali S. Iacobi, & Hofpitali Sancti Spiritus , & Archihof-
eligendi pro fed omnes & finguli ipfius Confraternitatis Confratres pitali Orphanorum,ac Campo Sancto. Necnon Fabrica
omnib.Cofra- pro tempore exiftentes, in dicta Vrbe tamen degentes Bafilicæ Principis Apoftoloru de eadem Vrbe illiuf
m que
tribus.
Tu vide quod Confefforem eligere poffent. deputatis, eorumque necnon eiufdem B. Mariæ de Po-
Sup. proxime §. 11. Illique ac omnes & finguli vtriufque fexus ' pulo, & Confolationis , ac S. Ioannis Baptifta Florenti-
dixi. Chriftifideles vere pænitentes , & confeffi, qui dictam norum , aliifque eiufdem Alma Vrbis Ecclefiis, ac illa &
Ecclefiam in fingulis S. Rocchi, & S.Martini feftiuitati- illas vifitantibus,vel eis benefacientibus , eorumque Ad-
Indulgentiam bus prædictis, & per octauas earum vifitarent, & manus miniftratoribus,Guardianis, Rectoribus, Capellanis, Fa-
plenariä vifi-
Tantib. d. Ec- Porrigerent adiutrices, pro fingulis feftiuitatibus & die- miliaribus, Oeconomis, Gubernatoribus,& aliis perfonis
clefiam con- bus huiufmodi, quibus id facerent,plenariam indulg fimilem curam in eis fumentibus,ac pauperibus & infir-
en-
ceffit. tiam , & peccatorum fuorum remiffionem confeque- mis corum, etia per nos,ac præfatos feu quofcúque alios
rentur , auctoritate Apoftolica præfata extendit , & am- Rom .Pont. prædeceffores & fucceffores noftros,ac Sede
pliauit. eamdem conceffis & concedendis , & quibus illi , & ille
Priuilegiufo- §. 12. Et infuper eifdem Confratribus tunc , & pro & illa vtuntur,potiuntur, & gaudet,ac vti, potiri & gau-
rid.C.Socie-
tati & Con- tempore exiftentem Curiæ caufarum Cam. Apoft. gene- dere poterunt quomodolibet in futurum,Confraternitas
fratrib. fubieralem Auditorem in Iudicem ordinarium,ita quòd tunc, S. Rocchiilliufque Confratres, Ecclefia, Hoſpitale, Do-
cit. & pro tempore exiften . Confratres præfati coram alio mus , & Adminiftratores, Rectores, Capellani, Seruito-
quam dicto Auditore etiam ratione delicti aut contra- res, Familiares,Miniftri,Oeconomi,ac Gubernatores,hu-
étus, feu quafi vel rei de qua ageretur , vbicumque com- iufmodi aliæque perfonæ fimilem curam inibi fumentes,
mitteretur, dilectum iniretur, contractus aut res ipfa ac illa vifitantes vel eis benefacientes , ex nunc in perpe-
confifteret, nullo etiam quæfito modo aut colore conue- tuum vtantur,potiantur& gaudeant,ac vti ,potiri & gau
niri , aut corum , necnon Ecclefiæ Confraternitatis , & dere libere & licite valeant in omnibus & per omnia,per-
Hofpitalis prædictorum negotia, controuerfiæ & caufæ inde ac fi eifdem Confraternitati S.Rocchi , Confratri-
pertractari, cognofci aut definiri poffint , eadem auctori- bus Ecclefiæ Hofpitalis Gubernatoribus & aliis perfonis,
tate Apoftolica deputauit , ftatuit, & ordinauit , prout ac illa vifitantibus & benefacientibus , ac aliis præfatis
tam in Alexandri quam Leonis prædecefforum literis pro tépore fpecialiter & exprelle conceffa fuiffent , ac in
defuperconfectis prædictis plenius continetur. futurum concederentur . Necnon quibufuis presbyteris
Hic modoPot.
dictas cor.c.f §. 13. Cum autem ficut Confratres Confraternitatis tam religiofis quàm fæcularibus , qui in ipfa Ecclefia S.
fiones confir- S.Rocchi huiufmodi nobis nuper exponi fecerüt , Eccle- Rocchi quocumque anni tempore celebrauerint, & ani-
mat. fia ipfa ad Dei laudem ex piis ta dictorum Confratrum, mabus Chrifti fidelium qui in charitate Dei decefferint,
quàm aliorum Chrifti fidelium eleemofynis conftructa ac pro quibus iidem presbyteri ibi celebrauerent aut
& ædificata fuerit , & in ea diuina officia celebrentur ac celebrari fecerint ac orauerint , eafdem indulgentias &
diuerfa charitatis opera exerceantur,ipfaque Ecclefia per peccatorum remiffiones quæ celebrantibus pro defun-
cofdem Confratres laudabiliter regatur & gubernetur, &tis in Capella Scala Cæli nuncupata Monafterij Trium
j
ipfique cupiant eorum Confraternitatem ac omnia pri - Fontiú extra muros eiufdé Vrbis, aut in Capella in ræ-
uilegia , indulgentias , exemptiones, & indulta eis con- fepe Domini,fita in Ecclefia eiufdem B.Mariæ Maioris de
ceffa præfata pro illorum fubfiftentia firmiori, & vt ipfi dicta Vrbe, & animab.pro quibus inibi celebratur, & ora-
in huiufmodi piis operibus exercendis de bono in me- tur,auctoritate & tenore prædictis concedimus & indul-
'Tom. II. C gemus,
25 VS AR
PI QV T V S.
gemus.Ipfafque indulgentias,gratias,priuilegia,indulta, contra infideles nullatenus comprehendantur , fed fem-
exemptiones, immunitates,libertates, & alias conceffio- per ab illis penitus, & omnino exceptæ fint, & effe cen- -
nes ac remiffiones , ad illos, illas, & illa extendimus & feantur,illifque per quafcumque literas,& quafuis clau-
prorogamus ac ampliamus . fulas generales, & fpeciales etiam derogatoriarum dero-
Publicadi - §. 15. Et quod Adminiftratores , Rectores, Capellani, gatorias efficaciores , & infolitas, ac etiam irritantia de-
dulgentias li- Seruitores Familiares, Miniftri, Oeconomi, & Guberna- creta fub quacumque verborum forma , & expreffione
centiam im-
tores Ecclefiæ , & Confraternitatis S. Rocchi huiufmo- in fe contineri nullatenus derogari poffit , nec deroga-
partitur.
di, indulgentias,priuilegia,indulta exemptiones,immu- tum effe cenfeatur,nifi tenor illarum de verbo ad verbum
Ta videbulla nitates, libertates & alias conceffiones ac remiffiones ac nihil penitus omiffo infertus, & huiufmodi derogatio-
Clem VII dies & fefta in quibus & caufas propter quas illas con- nes confiftorialiter factæ , & per trinas diftinctas literas
cit. in rubr.
fequi debeant ad eorum beneplacitum publicari facere, eumdem tenorem continentes tribus fimilibus vicibus
necnon eleemofynas Ecclefiæ S. Rocchi ac Hofpitali, & Confratribus,adminiftratoribus, Gubernatoribus,Recto-
illius domui præfatis ac aliis fub inuocatione eiufdem ribus, & Oeconomis præfatis legitime intimatæ, & infi-
S.Rocchi erigendis elargiendas recipere,& ad illas reci- nuatæ fuerint , eorumque ad id expreffus accedat affen-
piendas & quærendas ac indulgentias huiufmodi publi- fus, & aliter factæ derogationes nemini fuffragentur.
candas per dictam Vrbem feu alibi quæftores feu quaf- S.20.Et ita per quofcumque Iudices quauis auctorita- Decretum ir-
cumque alias perfonas , Vicarij pro tempore exiftentis te fungentes , & caufarum Palatij Apoft. Auditores', & ritans.
dieta Vrbis ac dioecefani aut cuiufuis alterius licentia ipfius S.R.E. fut lata eis quauis aliter iudicandi, & inter-
defuper minime requifita , deputare & mittere, ac alias pretandi facultate , & auctoritate , iudicari , & definiri
Confraternitates fub dicta inuocatione, vbiuis locorum debere, necnon fi fecus fuper his à quoquam quauis au-
erigere & inftituere, ac quibufuis Ecclefiis,Hofpitalibus ctoritatefcienter, vel ignoranter contigerit attentari, ir-
& aliis piis locis, necnon Confratribus fic erectis omnia ritum ,& inane decernimus.
& fingula priuilegia, indulgentias, facultates & indulta, §. 11. Et nihilominus, vt Ecclefia S. Rocchi in maiori Alia Indulg.
cifdem Confratribus Hofpitali & aliis præfatis conceffa veneratione habeatur, & ad illam vifitandum , & benefa- plenaria pro
vifitantibus
illis communicare & ad corum inftar concedere & in ciendum facilius concurratur , de ipfius omnipotentis dica Eccle-
eos transferre. Dei mifericordia, ac eorumdem Petri, & Pauli Apoftolo- fiam etiam
Statutaetiam §. 16. Necnon quæcumque ftatuta & ordinationes li- rum eius auctoritate confifi, vniuerfis,& fingulis vtriuf- alia die, qua
condendi.
cita & honefta,tam circa regimen & tranquillitatem Ec- que fexus Chrifti fidelibus vere pœnitentibus, & confef- feflizuitutis
infdem Sandi e-
clefiæ Hofpitalis & domus S.Rocchi huiufinodi,diuino- fis, feu confitendi propofitum habentibus , qui vltra S. perConfratres
rumque celebrationem, quàm numerum Confratrum , & Rocchi, & S. Martini feftiuitates prædictas , alio die per eligen.
Miniftrorum,Rectorum,Capellanorum, Oeconomorum, eofde adminiftratores, Gubernatores, Rectores, & Occo-
Gubernatorum, & familiarium prædictorum,illorumque nomos ad id nominandos,à primis vefperis vfque ad oc-
erfonas & ornamenta ac bona mobilia & immobiliail- casú Solis fequentis diei,Ecclefiam S.Rocchi præfata de-
orum ,eorumque Adminiftratorum & alia præmiffa con - uote vifitauerint,ac pro illius, &eiusHofpitalis manuten-
ernentia condere, alterare, mutare,ac de nouo edere, & tione, feu ornamentorum emptione, vel alias ad illorum
er eos hactenus forfan facta reformare & mutare feu de vtilitatem in aliquo manus porrexerint adiutrices.
nouo edere ac quafcumque panas in contrauenientes §. 12. Necnon fingulis Confratribus, adminiftratori- Eraka pro
apponere valeant eifdem auctoritate & tenore licentiam bus, capellanis, & aliis Ecclefiæ , & Hofpitalis miniftris, Confratribus.
& facultatem concedimus & indulgemus, & perfonis præfatis , qui in eorum infirmitate, feu alias Tu babes re-
Priuilegium §. 17.Necnon quod non folum Confratres,fed etiam in mortis articulo pœnitentes,& contriti nomen IESVS uocatione in
foride quofu- illius & Ecclefiæ huiufmodi Adminiftratores , Guberna- nominauerint , aut fignum pœnitentiæ, feu Crucis, aut d.conf. S.D.
pra ad omnes tores,Rectores, Oeconomi , Seruitores,Familiares, Mini - animum feu vultum ad Deum , aut caput furfum ad cœ- N. Pauli V.
perfonas
miniftros ex- ftri, Capellani,Rectores feu Officiales , non folùm à Vi- lum cleuauerint , plenariam omnium peccatorum fuo- cis.in rubr.
tendit. carij Vrbis huiufinodi, fed etiam aliorum quorumcum- rum Indulgentiam,ac Iubilæum,&'remiffionem in forma
que iurifdictione , correctione , vifitatione, & poteftate Ecclefia confueta mifericorditer in Domino elargimur.
A.C.faculta- penitus & omnino exempti ,& folum iuxta præfati Leo- §. 13. Non obftantibus Apoftolicis, ac in prouincia- Claufula de-
tes vide conf.
10. D. nis prædecefforis difpofitionem Cardinali S.R.E.Came- libus,& fynodalibus Conciliis editis generalibus,vel fpe- ratoria.
Pauli V. ræ Apoft. Regenti aut ipfius Cameræ Auditori protem- cialibus conftitutionibus,& ordinationibus, ac ecclefia-
porc exiftenti fubiecti exiftant, ciufque correctioni & purum, monafteriorum , hofpitalium, & confraternitatum
nitioni fubiaceant, & quod coram aliis refpondere mini- præfatorum, etiam iuramento,confirmatic ne Apoftolica,
me teneantur,nec ad id cogi,feu compelli neque propte- vel quauis firmitate alia roboratis ftatutis, & confuetu-
rea aliquas fententias, cenfuras,& pœn. incurrere, fed il- dinibus, priuilegiis quoque indultis, & literis,Apoftoli-
lis impune, & obfiftere refiftere valeant. cis illis , ac dilectis filiis Populo Romano, & dictæ Vrl is
Bena etiam §. 18. Quodque bona quæcumque etiam feudalia, ac Conferuatoribus,& quibufuis aliis per quofcumq; Rom .
feudalia, emphyteutica , & ecclefiaftica , præfatæ Confraternitati Pont. prædeceffores noftros, & nos, ac Sedem præfatam
ecclefiaftica tam inter viuos, quàm caufa mortis, feu teftamento, vel
Confraterni- etiam per modúgeneralis legis,ac ftatuti perpetui, ac Mo-
tari relinqui codicillo dari, concedi, & relinqui, ipfique illa prout ce- tu proprio, & ex certa fcientia,ac quauis inftantia,& cum
point. Clau- tera Ecclefiæ,& Confraternitatis huiufmodi bonaregere, quibufuis etia derogatoriaru derogatoriis aliifq; effica-
fula
tina.praferua turbari
& gubernare,nec defuper à&
poffint, ftatuimus, quoquam moleftari,
ordinamus . feu per- ciorib. efficaciffimis ,& in folitis claufulis irritantibufq;
& aliis decretis etiam iteratis vicibus conceffis appro-
Claufula de- §.19.Ac quod præmiffa omnia,& fingula de fubreptio- batis, & innouatis. Quibus omnibus illorum tenores, ac
rogatoria. nis , & nullitatis vitio , feu intentionis noftræ defectu, fi de verbo ad verbum infererentur,præfentibus pro fuf-
etiam ex eo quod ea quæ fuper præmiffis gefta fuerunt, ficienter expreffis habentes , illis alias in fuo robore
& emanarunt plenarie expreffa , feu prout exiftunt nar- 1 permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter , & expreffe
rata minime fuerunt,feu quouis alio prætextu , occafio- derogamus. Ceterifque contrariis quibufcumque. D.P.A.1. die
ne,vel caufa notari , vel impugnari, aut in aliquo annul- Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, 18. Octob.
lari, vel alterari non poffint,neque notata feu impugna- die 18.Octobris 1560.Pontificatus noftri anno primo.
ta, aut alterata cenfeantur,fed valida, & efficacia exiftant,
ac fi exprimenda de neceffitate de verbo ad verbum infer- Facultas Iudicum lite pendente decernendi fe- XVII.
ta fuiffent. Quodque præfentes literæ fub quibufuis re-
uocationibus, fufpenfionibus , modificationibus, limi- queftra fuper fructibus beneficiorum Sedi
tationibus, reftitutionibus, refponfionibus, & exceptio- Apoft.referuatorum fiue aff: ctorum , & ordina-
nibus fimilium literarum , gratiarum , & indulgentiarum ria , vel alia auctoritate nulliter collatorum. Et
etiam per nos, & recol.me.Marcellum Papam II.feu alios pænæ defuper temere litigantium .
prædeceffores,& fucceffores noftros Rom. Pont. & Sedem
huiufmodi vel eius Legatos, ac etiam per regulas Cancel- Fructus vero beneficiorum lite pendente, apud per-
Jariæ Apoft. pro tempore factas, ac in fauorem dicta Ba- Jonas idoneas à Iudice eligendas deponi inffit
filicæ Principis Apoftolorum de Vrbe & expeditionis Pius V. inf. in conft.7 . Cordi.
San&
ti
PIVS Q VAR T V S. 27
Edita An.D. Anctiffimus in Chrifto Pater, & Dominus nofter , D. damnorum , & intereffe huiufmodi refectioni, aliifque
`1650. Pius diuina prouidentia Papa IV. Cupiens prout fuo præmiffis realiter, & cum effectu paruerit, aliter defuper
Paftorali incumbit officio,vnicuique, quod fuum cft tri- moleftari non poffit.
Caufa conflit. bui, iuftitiamque inter omnes æqua lance miniftrari , ac
5.3.Etita in præmiffis omnibus,& fingulisiper eofdem, Decretum fr-
animarum periculis, & fraudibus eorum, qui paffim be- & alios quofcumque Iudices , & etiam caufarum Palatij ricans.
neficia ecclefiaftica in menfibus in quibus illorum col- Apoftolici Auditores, fublata, & cet, iudicari, & definiri
latio , & prouifio per conftitutiones fuas, feu Cancella debere, irritum quoque , & cet.
riæ Apoft . regulas defuper editas, difpofitioni fuæ pro Placet,publicetur, & defcribatur.I. PapaSubſcrip
tempore referuata exiſtunt vacantia , feu alias eidem, & Lecta,& publicata fuit jupradiéta Conſt.Roma in Cancell.
Publ.Pontf.
Sedis Apoftolicæ difpofitioni generaliter referuata , aut Apoft . Anno Incarnat . D.m.1500 die vero Sabbati 26.
ex generali referuatione Apoftolica, vel alias affecta, or- merfis Octobr.
dinaria,feu alia auctoritate contra dictarum conftitutio-
num tenorem , aut alias indebite fibi conferri, & de illis
Vaffallorum obligationes de cetero fiendæ , pro XVIII .
etiam prouideri procurant,& in eis prætextu collationú,
& prouifionum huiufinodi fe intrudunt , ad hoc vt illo- corum Domiris Sedi Apoftolicæ fubiectis ,nul-
rum fructus fuos faciant, & ex eis impetrantes Apofto- læ erunt.Et DominicorumVaffallos ab obliga-
licos,feu aliàs iufto titulo prouifos moleftent,& interim tionibus iam factis indemnes releuare, & pe-
lites adeo in longum protrahant, vt impetrantes , & iu- cunias folutas infra fex menfes reftituere co-
ftum titulum habentes, aut cum eis concordare, aut eo-
3 gentur.
rum iuri cedere, & renunciare , aut in profecutione li-
tium huiufmodi omnes fere eorum facultates diffipare, Hac prohibitio quoad obligationes Communitatum,
& tandem in illarum profecutione mori cogantur. Qui-
confirmata, & extenfa fuit à Sixto V. inf.in eius
que beneficiain Rom . Curia, vel extra eam litigiofa refi-
gnant, aut eorum iuri cedunt fimpliciter, vel in fauorem confiit.42.Inter varias,& Clem VIII.in conft.10.
rertij in memorialibus cum paruis datis , & confenfibus Pro commiffa,vbi alia de Communitatibus vide-
defuper præftitis, quæ penes fe retinent,& nihilominus bis.Prout de Baronibus aiia infpicies in conft.4t.
lites huiufmodi profequuntur, & dum cognofcunt nul- d. Clem.VIII. Iuftitia.
lum ius fibi in huiufmodi beneficiis litigiofis compete-
PIVS PAPA QVAR T V S. Edità A. D.
re, ad effugiendum fententiam, & expenías,vel fructuum 1560.
reftitutionem in quibus condemnandi venirent,fuppli- Motu proprio, &c.
Via non
cationes defuper fignari, ac datas, & confenfus paruosQficij folum ex debito charitatis,&
noftroru Paftoralis
m, & Rom.Eccl Caufat. ifiius-
of confli
, quo omnium efiæ fub-
huiufmodi extendi faciunt, afferentes fe iamdiu illa di-
mififle, partes fouentes bonum ius , & Iudices iuftitiam ditorum, præcipuam curam tenere debemus, fed pro in-
miniftrantes deludendo , quantum in eo eft obuiare , ac tereffe etiam pecuniario Sedis, & Cameræ præfatæ , de-
omnem penitus talia præfumendi occafionem tollere. bemus profpicere, & curare,yt ex terris, ciuitatibus , op-
Facultas Ir- pidis , caftris , villis, & locis, temporali dominio Comi-
5.1.Hac fua perpetuo valitura fanctione ftatuit,& or-
dicum feque- dinauit , quod quoties in antea aliquem fuper quouis tum, Baronum, Domicellorum, aut alias quomodolibeť
ftrari faciedi beneficio ecclefiaftico, vt præfertur, referuato , feu affe- nuncupatorum, nobis fubditorum oriundi , aut illarum
fructus bene-
ficiorum , lize &to, & dicta auctoritate vel alias nulliter collato, tàm in illorumque incola,& habitatores, fuis facultatibus non
+
pendete fuper dicta Curia, quàm extra eam litigare contigerit, & iudi- exhauriantur , quandoquidem ad paupertatem redacti,
‫כ‬, illis tamqua ci ordinario, feu cui caufa defuper commilla fuerit,etiam non valerent foluere fubfidia , & fufferre onera quæ no-
SediApoft.re- fummarie, & extraiudicialiter, quantum fibi pro rei qua- bis , & Sedi , ac Cameræ præfatis, ratione fuperioritatis,
feruatis , vel
affectis,& per litate fufficereparte legitime citata videbitur, conftiterit & alias tam ordinarie, quàm extraordinarie, prout con
ordinarios ,
beneficium ipfum in dictis menfibus vacauiffe, aut alias, tingit, præftare tenentur,& confueuerunt.Et (ficut acce-
vel alios nul- vt præfertur , referuatum , feu affectum , & nihilominus pimus) prauus quidam abufus à multis annis citra ino-
liter collatis. ordinaria,feu alia auctoritate nulliter collatum, & inde- leuit , quod nonnulli ex Comitibus, Baronibus, & aliis
bite retentum exiftere, idem iudex reproducta citatione temporalibus Domicellis, præfatis, per feipfos , vel per
fructus, redditus, & prouentus beneficiorum fic nulliter alias ad eorum commodum interpofitas perfonas acci-
collatorum , & indebite detentorum fequeftrari mandet piendo pecunias mutuo , feualios contractus faciendo,
& faciat, ac alia exequatur in præmiffis neceffaria, & op- faciunt ciuitatum,oppidorum, caftrorum,terrarum,villa-
portuna. Super quo eidem iudici omnem poteftatem, & rum, & locorum,fibi fubditorum vniuerfitates, & homi-
auctoritatem impartitus eft. Idemque Sanctitas fua in nes, & plerumque etiam particulares, accedere, & fidciu-
caufis nunc in quauis inftantia coram eifdem Iudicibus bere , feu principaliter, &in folidum obligare, & adue-
pendentibus fimiliter obferuari mandauit. niente tempore ad faciendam folutionem,vel fatisfactio-
Talefq ; "bene- §. 2. Præterea decreuit, & declarauit fic fignantes, feu nem,ipfis Dominis non foluentibus, neque fatisfacien .
ficiorum dete- cedentes & nihilominus lites huiufmodi profequen. ne miferi fubditi coguntur, vel de fuo foluere,& fatisfacere,
toves, liti corum malitia illis prodeffe, & fouentibus bonú ius no- ac depauperari, vel foluere , & fatisfacere non valentes,
ganes, etiafi cere valeat, ad fructuum,reddituum, & prouentuum di-
liti cefferint cenfuris, & interdictis fubiici, ac per executores tribula-
tenentur ad & torum beneficiorum per cos perceptorum reftitutione, ri , immenfifque faftidiis vexari, & demum ad foluen. &
damna , ac expenfarum in litibus huiufmodi factarum refectio- fufferen . Cameræ Apoftolicæ fubfidia, & alia præfata im-
intereffe, &c. nem, omniaque, & fingula damna,& intereffe in quibus potentes reddi.
condemnati fuerint, fi non ceffiffent, vel refignaffent, per §.1.Nos igitur tot inconuenientibus occurrere, illoru- Domini refi-
Iudices, tam ordinaria, quàm delegata,vel alia auctorita- que occafion étollere volentes, Motu proprio , & ex cer- tuant inf.fex
te fungentes , coram quibus lites ipfas pro tempore pen- ta fcientia,ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, Vni- mefes Val-
lis pecunias
dere, feu moueri contigerit condemnandos fore, & conuerfis , & fingulis Comitibus, Baronibus,Domicellis , & pro eisfolutas:
demnari debere , ac ad id teneri, & obligatos effe. Ipfof- aliis præfatis , fub excommunicationis latæ fententiæ,
que ac etiamin dictis beneficiis fuccellores quofcumque priuationifque dominij , ciuitatum, oppidorum , caftro-
ad paritionem fententia, feu fententiarum, ac literarum rum, villarum,& locorum præfatorum ipfo facto incur-
executorialium pro tempore late, feu latarum, & decre- rendis pœnis, in virtute fanctæ obedientiæ præcipimus,
tarum, à quibus appellare non liceat,ad reftitutionem,feu & mandamus, vt quicumque ex eis , pro quibus, feu pro
relaxationem poffeffionis , ac fiuctuum, reddituum , & quorum commodo, vtilitate, & intereffe, immediate, vel
prouentuum, necnon refectionem expenfarum , ac dam- aliis perfonis median. vel fuppofitis eorum fubditi vni-
norum, & intereffe huiufmodi perinde, ac fi contra eof- uerfaliter , vel particulariter , ex quacumque caufa, &
dem fucceffores fententia , feu fententiæ latæ, & literæ quocumque modo obligati hactenus fuiffe reperiuntur,
executoriales huiufmodi decretæ fuiffent, cogi, & com- debeant per ipfos fubditos foluta, feu quomomodolibet Et ab aliiso
bligationibus
pelli. Sic tamen quod poftquam alter ipforum fenten- expolita , integre infra fex menfes proximos reftituiffe. indemnes re-
tia, feu fententiis, ac reftitutioni, vel relaxationi poffef- §. 2. Et pro aliis obligationibus non folutis neque leuent eofde
& prouentuum,necnon fatisfactis debitis temporibus , de fuis propriis abf- Jubditos.
Tom. III,reddituum,
fionis, & fructuum,
C 2 que
TV
28 PIVS QVAR S.
que fubditorum damno aliquo , foluiffe , & fatisfeciffe, cris ordinibus conftitutos ex negociatione illicita, aut
ipfofque , fubditos , etiam non petentes, vere & realiter alias contra facrosCanones acquifita,vti Spolia,vel alias
indemnes, &penitus fine damno releuaffe.Et nihilomi- ad Cameram præfatam iure legitimo fpectare , & perti-
nus omnes, & fingulas confeffiones, & quietationes, & nere debeant. Nos omnes defuper hæfitationis mate-
liberationes dictorum Dominorum per ipfos fubditos, rias fubmouere, ac cauillationibus , & altercationibus,
circa releuationem indemnitatis huiufmodi, non inter- ac litibus viam præcludere , & denique malitiis eorum ,
ueniente vera , & reali fatisfactione etiamfi iuratæ fue- qui iura dicta Cameræ vfurpare fatagunt, obuiare,aliaf-
rint, irritas,& nullius momenti fore, & effe decernimus. que in præmiffis opportune prouidere volentes.
Obligationes 5.3 . Infuperque omnes , & fingulas fideiuffiones , & §. 2. Motu proprio , & ex certa noftra fcientia, ac de Clericoru bo
Communita
tum, is Vas acceffiones, etiam cum claufula, Principaliter, & in foli- Apoftolicae poteftatis plenitudine decernimus, & decla- negociatione,
na exillicita
fallorum de dum, necnon vti principales , & tàm perfonales, quàm mus, omnia,& fingula, res,& bona, cuiufcumque quali- vel alias con-
cetero pro Do- reales, & alias quafcumque obligationes,& promiffiones, tatis , & quantitatis exiftentia, ac in quibufuis regioni- tra fucros Ca.
minis fienda, per Vniuerfitates , & perfonas fubditas præfatas, fiue bus, & regnis , ac dominiis, tam citra , quàm vltramon- nones acquifi-
inualida erüt. vniuerfaliter, fiue particulariter, etiam in ampliori forma tes, & maria confiftentia , per quofuis clericos, tam fæ- ta ad Cam
Apofto .
l. fpe-
Cam. Apoft. cum iuramento , cenfurarum , & mandati culares , quàm quorumuis , etiam Mendicantium Ordi- tant , vt in
executiui ſuſceptione,& promiffione, etiam iurata,etiam num, ac Militarium regulares, etiam in facris ordinibus rubr.
de non vtendo remedio huius noftræ prouifionis, vltro conftitutos, cuiufcumque ftatus, ordinis,& conditionis
feu ad preces , & inftantiam, aut ad commodum, feu vti- fuerint,ac Archiepifcopali,Epifcopali, vel alia maiori di--
litatem fuorum in temporalibus Dominorum, immedia- gnitate præfulgeant, ex negociatione illicita , aut alias
te ipfis Dominus nominatis , feu illis non nominatis, contrafacros Canones quomodolibet acquifita, quæ pro
aliis interpofitis nominibus, & perfonis, de cetero per- tempore poft obitum corum , qui etiam ex facultate qua
petuis futuris temporibus, quocumque modo facien. & habuerint teftandi , condito teftamento, vbiuis locorum
prout illas concernent defuper conficienda inftrumen- decefferint,& decedent, aut quibus illos,etiam eis viuen-
ta, nullius roboris , & momenti fore & effe. Vniuerfita- tib. priuari, & eis deftitui contigerit, & præfertim quon-
tefque & perfonas fubditas præfatas , nullo modo obli- dam Andreæ Iapiro de S. Ioanne Rotundo presbyteri,
gare,neque in iudicio, vel extra,vlla omnino fidé facere. feu Religiofi, extraRom.Curiam ad illam forfan venien-,
Decretum ir- §. 4. Sicque & non aliter per quofcumque Iudices, do defuncti, hactenus remanferunt, remanent, & rema-
ritans.
etiam S.R.E. Cardinales , & Palatij Apoftolici caufarum nebunt, ad eamdem Cameram, & non alios,etiam in qui-
Auditores, Cameræ Apoftolicæ Regentem,& alios quof- bufuis Cathedralibus, etiam Metropolit. & Collegiatis,
cumque Iudices , in Alma Vrbe , & aliis quibufcumque ac aliis Ecclefiis, Monafteriis , Hofpitalibus, Militiis, ce-
S.R.E. Terris, & locis, fublata aliter iudicandi facultate terifque beneficiis Ecclefiafticis cum cura,fæcularibus &
iudicari debere. Achi & quicquid fecus fieri contingat, quorumuis Ordinum regularibus qualitercumque qua-
irritum , & c. lificatis fucceffores, illa in titulum , commendam , admi-
Publicata in
§. 5. Et præfentium ( quas poftquam per aliquem ex niftrationem, commiffionem,ac alias quomodolibet pro
Vrbe ligat
noftris Curforibus in locis confuetis Vrbis affixæ, & pu- tempore obtinentes , etiamfi ad illa , vigore prioris titu-
ignorantes.
blicatæ fuerint, omnes, etiam ignorantes, afficere volu- li , ius regrediendi , feu accedendi, aliquibus conceffum
mus ) folam fignaturam, regula contraria non obftante, fuerit,fpectaffe, & fpectare,ac fub nomine fpoliorum ve-
fufficere decernimus .
nire , illaque vti Spolia ad Cameram ipfam pertinentia
Derogatio co- §.6. Non obftan. conftitutionibus, & ordinationibus perpetuo colligi, & recuperari potuiffe, poffe, ac debere.
trariorum.
Apoftolicis, priuilegiis Cameræ,& aliis quibufcumque §. 3. Et ita per quofcumque Iudices quauis auctori- Decretum 4.
conceffis , cuiufcumque tenoris exiftant , ftatutifque & tate fungétes in quacunque inftantia, fublata eis quauis ritans,
confuetudinibus locorum , etiam iuramento, &c. robo- aliter iudicandi,& interpretandi facultate, & auctoritate,
ratis , ceterifque in contrarium facientibus quibufcum- iudicari , & definiri debere. Necnon irritum , & inane,
Papafubfrit, que.Placet, & ita decernimus , & mand. I. quicquid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate,
Anno à Natiuitate Demini 1560. Indict.3 . die vero 3. fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
Publ. P. An. menfis Octobr./ont.Sanctiff.in Chrifto patris , & D.N.D. §. 4. Mandantes dilecto filio noftro Guidoni Afcanio Executorum
1.die 39.Oct. Py diuina prouidentia Papa IV. Anno I. retrofcripta litera Sanctæ Mariæ in Via lata , Diac. Card. de Sancta Flora depuratio, &
affixa , & publicatafuerunt ad valuas Cancellaria Apoft. nuncupato,Camerario noftro, & eius in Cameriatus of- facuitates.
in acie Campi Flora, ac ad valuas Bafilica Principis ficio fuccefforibus, quatenus Spolia ipfa,prout alia ipfius
Apoftolorum de Vrbe , per nos Iulium Parinum Clericum Cameræ iura, exigi,& recuperari,ac præfentes inuiolabi-
Terdonenfem , & Iacobum Carra .D.N.PP.curfCamillus liter obferuari faciat, nec permittat Cameram ipfam , vel
Cherub.mag.curf. pro ea agentes , defuper modo aliquo moleftari, pertur-
bari, aut inquietari. Contradictores quoflibet & rebel-
XIX. De Spoliis Clericorum ob illicitam negotiatio- les, per cenfuras & poenas ecclefiafticas, & appellatione
nem . Et de indultis Curialium , & Incolarum poftpofita compefcendo,necnon legitimis fuper his ha-
Almæ Vrbis fuper dd . Spoliis . bendis feruatis proceffibus , cenfuras & pœnas ipfas,
etiam iteratis vicibus aggrauando, inuocato etiam ad
Adprimam rubricapartem, habes confirmationem hoc, fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis.
Sixti V. in eius conftit. 100. In conferendis. Et ad §. 5. Non obftan.fel . rec.Bonifacij PP . VIII . prædecef- Claufula de-
foris noftri devna,& Concilij generalis de duabus dietis, rogatoria.
fecundam vile pro Curialibus indultum Pauli V.
& aliis conftitutionibus, & ordinationibus Apoftolicis,
in conftitut.18. In eminenti , vbi plene notabo. Et necnon Ecclefiarum, Monafteriorum, Ordinum ,Militia-
precipue pro Militia S.Ioannis Hierofolymitani, rum , & beneficiorum prædictorum iuramento , confir-
babes difpenfationem hic infra in conft.29.Kom matione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis,
Scias autem Clericis in Agro Romano, & propriis Terris ftatutis, & confuetudinibus, priuilegiis quoque, indul-
tis , & literis Apoftolicis , illis & dilectis filiis illorum
licere agriculturam exercere, ex permiffione, & indul-
Capitulis , Conuentibus , Superioribus, & perfonis, fub
to Clementis VIII.in conft.72 . Inter multiplices . 1.3.
quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis
Edita An D, PIVS EPISCOPVS , claufulis & decretis , etiam Motu & fcientia fimilibus,
If 0. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. conceffis , approbatis , & innouatis, Quibus omnibus,
Exordium. Ecens effe cenfentes, & æquum,vt nos, qui alios in illorum tenores præfentibus pro fufficienter expreffis
Dfua iuftitia confouemus, Cam. Apoft. iura non ne- habentes, illis alias in fuo robore permanfuris ,hac vice
gligamus, quinimmo ne prætextu incertitudinis , illa ab dumtaxat fpecialiter , & expreffe derogamus, contrariis
aliquibus vfurpari , autfuper cis dubia aliqua oriri con- quibufcumque.Autfi aliquibus communiter vel diuifim,
tingat , ita noftræ declarationis remedio prouideamus, ab Apoftolica fit Sede indultum, quod interdici, fufpen-
quod à nemine defuper dubium aliquod deduci poffit. di, vel excommunicari non poffint per literas Apoft . na
Caufa "coflit. §. 1. Cum itaque ficut accepimus, à nonnullis verta- facientes plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum
tur in dubium , an res & bona per Clericos , etiam in fa- de indulto huiufmodi mentionem. Nulli ergo, &c .
Datum
1
PIVS QVART V S. 29
D. P. An.1. Dat. Romæ apud S. Petrum,Anno Incarnationis Do- in quo diuina difponente clementia ad fummi Apofto-
die 5.Noueb. minicæ 15 60. Non,Nouemb.Pont.nofteri Anno primo. latus apicem affumpti fuimus , etiam in ipfius Vrbis, &
eius edificiorum,Romanæque Curiæ & eius Officialium
Sequitur declaratio dicta Conftitutionis. ac aliarum perfonarum prædictarum, etiam extra Vrbem,
PIVS EPISCOP VS ,
Edita A D. & quibufuis prouinciis , etiam vltra montés & maria, vč
1560. Seruus Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. præfertur,in genere, vel in fpecie,circa teftandi, & fucce-
Exordium. Omanus Pontifex ex fua circumfpecta prouidentia dendi huiufmodi facultatem quomodolibet conceffa
Rattendens fuam Almam Vrbem ,ApoftolorumPetri priuilegia , & indulta , ac cum inhibitionum decreto-
& Pauli gloriofo martyrij cruore Domino noftro IESV rum, & in eis contentis claufulis Iulij prædictas,ac alio-
CHRISTO confecratam , caput Orbis exiftere, & Altif- rum prædecefforum prædictorum fingulas defuper con-
fimum in ea facerdotij principatum, Chriftianæque Re- fectas literas,& inde fecuta quæcumque, quorum omniu
ligionis caput inftituiffe, & ad illam tamquam commu- tenores,ac fi de verbo ad verbum infererentur,præfenti-
nem omnium Chriftifidelium patriam de vniuerfis mu- bus haberi volumus pro expreffis, etiam ad hoc vt om-
di partibus Chriftifideles ipfos in copiofo numero con- nes & finguli fupradicti de omnibus , & fingulis eorum
fluere,vt illa eo amplioribus prærogatiuis decoretur,quo rebus & bonis , etiam nulla quantitatis, & acquifitionis
eft omnium aliarum mater,cunctorumque ad eam vnde- ipforum bonorum diftinctione habita , libere difponere
quaque accedentium benigna receptrix & alumna, ac il- valeant , ac fi dictæ noftræ literæ non emanaffent , aut
lius incolæ,& habitatores,ac Romanam Curiam fequen- aliæ in pofterum emanarent, dicta auctoritate Apoftoli-
tes eo quietius & tranquillius in ea degant , quo fe am- ca tenore præfentium approbamus , confirmamus , &
plioribus fauoribus & gratiis nouerint communitos, innouamus, necnon illis perpetuæ & inuiolabilis firmi-
nonnunquam à fuis prædecefforibus in illorum fauorem tatis robur adiicimus. Et nihilominus pro potiori cau-
concella, pro illorum fubfiftentia firmiori , non folum tela, illa omnia & fingula eifdem modis & formis, qui-
approbat , fed etiam innouat, & quæ poftmodum ab co bus per dictos prædeceffores concella fuerunt, de nouo
emanarunt literæ Apoftolicæ, ne defectu incertitudinis eifdem auctoritate, & tenore,ac Motu & fcientia ftatui-
aliquid quod à mente fua alienum fit , oriri contingat, mus, ordinamus , & concedimus, necnon illa valida, &
illas ita fuæ declarationis adminiculo dilucidat, vt nulli efficacia exiftere fuofque plenarios & integros effectus
hæfitationis & dubitationis fcrupulus relinquatur, & fortiri , & inuiolabiliter obferuari ac fingulis fupradi-
alias defuper difponit, prout rerum & temporum quali- ctis fuffragari.
tate penfata, confpicit in domino falubriter expedire. 5. 5. Sicque in præmiffis omnibus & fingulis per Ca- Decretă îrri-
Julius III.edi-
dit bullă de- §.1.Nuper fiquidem poftquam fel. rec. Iul.PP.III .& c. merarium , Præfidentes & Clericos præfatos ac quof- tans,
qua bic- Omittitur quia ipfa bulla Iul eft fup. lib.z. cumque alios Iudices, & Commiffarios, quauis aucto-
§. 2. Nos ex certis tunc expreffis caufis Motu fimili,& ritatefungentes, etiam caufarum Palatij Apoftolici Au-
HicPont.alia ex certa noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis ple- ditores & ipfius EcclefiæRom . Cardd. fublata eis, & eo-
edidit bullam nitudine , per alias noftas literas fub dat. videlicet Non.
bicpracedětě. Nouemb.Pont. noftri Anno 1. decreuimus & declaraui- rum cuilibet quauis aliter iudicandi, & interpretandi fa-
cultate & auctoritate iudicari,& definiri debere, ac quid-
musomnia & fingula, & c. quid fecus fuper his à quoquam , quauis auctoritate
Omittitur quia eft bulla quæ præcedit . fcienter vel ignoranter attentari contigerit, irritum &
Ideo dubita- §. 3. Cùm autem ficut nobis innotuit , à nonnullis
batur an ista inane decernimus.
conftit.praiu- hæfitetur, an ex his literis noftris ftatuto , & ordinatio- §. 5. Non obftan. præmiffis, ac quibufuis conftitutio- Claufula de-
conftit.praiu-
dicauerit. ni Iulij prædecefforis huiufmodi præiudiciú aliquod genibus, & ordinationibus Apoftolicis,necnon Cameræ,& rogatoria.
conft.Iuly III. neratum fit,aut dici, feu cenferi poffit,Nos qui Vrbis de- Ecclefiarum , ac Monafteriorum , & Ordinum prædicto-
Vnde hic decorem & venuftatem ac illus incolarum prædictorum rum, & quibufuis aliis , etiam iuramento, confirmatione
clarat,nofuif-
Je praindica profperum & felicem fucceffum finceris exoptamus af- Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis ftatutis, &
tu priuilegijs fectibus , quique illam non minoribus fauoribus quam confuetudinibus , necnon priuilegiis, indultis & literis
Curialium& dicti prædeceffores profecuti funt profequi intendimus, Apoftolicis , illis fub quibufcumque ten. & formis , ae
eius conftit.
non fe exten- ne propter noftræ declarationis defectú, ex,veritatis fup- cum quibufuis claufulis , & decretis , in genere, vel in
dereadCard. preffione contra mentem & voluntatem noftrascuiquam fpecie, etiam motu, & fcientia fimilibus , conceffis, & ap-
vbique dece- præiudicium generetur, quantum in nobis eft prouidere probatis, ac innouatis. Quibus omnibus, illlorum ten.
dentes , aut volentes , ac dictarum noftrarum literarum veriorem te- præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,illis alias
alios teftandi
facultate ha- norem præfentibus pro fufficienter expreffo habentes, in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat fpecialiter
bentes ex pri- necnon motu & fcientia fimilibus ,literas noftras prædi- & expreffe derogamus ; ac omnibus illis quæ Iulius , &
tas ad S.R.E.Cardinales , etiam vbiuis locorum deceden-
uilegio aut li- & alij prædeceffores præfati in dd. fuis literis voluerunt
centia Sedis tes, ac eorum bona vbique exiftentia nullo pacto,ad Vr- non obftare, ceterifque contrariis quibufcumque.
Apoft. bem & Curiam præfatas, necnon Prælatos, Officiales, ac §. 7. Et quia difficile foret præfentes literas ad fingu- Tranfumpto
alios fæculares , & cuiufuis Ordinis regulares clericos, la quæque loca deferri, volumus , & etiam declaramus, rum fidesi
ceterofque tàm in Vrbe & Curia præfatis pro tempore quod earum tranfumptis, feu copiis, etiam impreffis, ma-
exiftentes,& in ea,feu eius diſtrictu decedétes, qua alias nulNotarij publici fubfcriptis, & alicuius Prælati figilio
alibi vbiuis locorum , etiam vltra montes & maria exi- munitis, eadem prorfus fides in iudicio , & extra vbique
ftentes (teftandi tamen, codicillandi, &alias de bonis fuis adhibeatur, quæ præfentibus adhiberetur fi forent exhi-
quibufcumque quomodolibet difponendi facultatem, bitæ vel oftenfæ.
feu etiam quod eis ab inteftato decedentibus eorú bona §. 8. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Satio pœna
lis.
ad ipforú proximiores, & qui nifi beneficiati effent fuc- nam noftrarum declarationum, decretorum, approbatio-
cedere deberent, deuoluantur & debeant , fpecialem ab nis , confirmationis , innouationis , adiectionis, ſtatuti
Apoft.Sede vel officiorum fuorum ratione priuilegiorum, ordinationis , conceffionis, derogationis , & voluntatis
aut ex alio quouis titulo pro tempore habentes, cuiuf- infringere vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem
cumque ftatus, gradus, ordinis, conditionis, & præemi- hoc attentare præfumpferit , indignationem Omnipo-
nentiæ , perfonas minime fe extendere, neque illos, aut tentis Dei, ac Beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius,
corum aliquem comprehendere, fed ab eis penitus exce- fe nouerit incurfurum.
ptos fuiffe, fore & effe, ac dici & cenferi, & alias eafdem Datum Romæ apud S. Petrum anno Incarnationis D.P.A.2.
noftras literas etiam abfque verbis , aut alios contra fa- Dominicæ 1560. nouis Febr. Pontificatus noftri anno, die 4 Febr.
Confirmatio cros canones , in illis appofitis in omnibus & per om- fecundo.
conft.Sixt IV. nia , ac fi illa in eis appofita non fuiffent , feu illæ Anno à Natiuitate Domini 1561.Indict.4. die vero 15. Publicatio¿
aliorum. fine eis emanaffent , ftare, & in fuis robore, & efficacia menfis Febr. Pont. Sanctiffin Chrifto patris, & D.N.D.Py
permanfiffe , & permanere debuiffe & debere. diuina prouidentia Papa IV. Anno I.retrofcripta litera af-
Tu eas vide §. 4. Declarantes eifdem Motu & fcientia , tàm Iulij
fixa , & publicata fuerunt in acie Campi Flora, & valuis
indicatas in ftatutum, & ordinationem huiufinodi, quàm per Sixtum Cancellaria Apoft . per nos Iacobum Carra , & Antonium
bulla S.D.N. IV. & Alex. V I. Leonem X. & alios Rom. Pont.etiam Clerici Curfores.
PauliV.cit.in prædeceffores noftros, ac etiam nos, etiam in Conclaui
rabr. Francifcus Rogerius Mag. Curf.
Tom. II. C 3 Confir
R
30 PIVS QVA T V S.
Sanctio ifta ampliata fuit à Clem.VIII. vt inf. in eius
Confirmatio & noua conceffio omnium faculta- conft.II . Illius , vbi cetera notabo.
tum ,& priuilegiorum S.R.E. Camerario , ha- p I vs EPISCOPVS , Edita A, D

&
tenus à fummis Pontt concefforum . 1560.
Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam.
Ad hac vide conftit. 65. Clem.VIII. In conferendis. A quæ à prædecefforibus noftris Roman . Pontifici- Exordium.
vbiplene notabo. Ebus, fuadentibus legitimis caufis emanarunt, liben-
PIVS E P ISCOPVS. ter approbationis , & innouationis munimine folida-
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
Ad mus, vt eofirmius illibata perdurent,quo fæpius fuerint
Rouidentia Romani Pontificis plurimum circum- Apoftolica auctoritate munita, illaque de nouo ftatui-
fpecta, nonnumquá ea, quæ certis fuabentib. caufis, mus,& ampliamus prout rationabiles caufæ perfuadent,
per eius prædeceffores gefta funt,ex aliis non minus ra- & hoc in domino confpicimus falubriter expedire.
tionabilibus caufis , alterat , & ad priftinum ftatum re- §.1 . Dudum fiquidem à fel. rec. Clemente Papa VII. Clem. V11 .
edidit bullam
ducit,ac quelibet in fua iurifdictione,& poffeffionecon- prædeceffore noftro emanarunt literæ in quibus nonde qua bic.
feruat, & manutenet, prout æquitas fuadet, & id in Do- nullæ aliæ inferuntur tenorum fubfequentium.
mino confpicit falubriter expedire. Clemens Epifcopus feruus feruorum Dei, ad perpe-
Camerarius §. 1. Sane cum dilectus filius nofter Guido Afcanius tuam rei memoriam, Confueuit, & c.
habuitmultas S.Mariæ in Via lata Diaconus Card.de SanctaFlora nun-
Omittitur
facultates &
priuilegia vf
of cupac. modernus, & qui ante eum pro tempore fucrunt
Cupat, in rubrica.refiduum , quia fimpliciter confirmat bullas citatas Caufa confli
que ad Paulu S.R.E. Camerarij , multa & diuerfa priuilegia, cis, corum- §.2. Cum autem ficut nobis innotuit , quamplurimi
IV.qui illa li- que Camerariatus officio à quampluribus Rom . Pontt. Duces, Comites, Marchiones , Domicelli,Barones,& alij
mitauit.
prædecefforibus noftris cóceffa habuerint & habeant, ac in temporalibus domini, vicarij , communitates , & vni-
in illorum poffeffione pacifica & quieta , vfque ad tem- uerfitates ciuitatum, terrarum, & locorum eidem Roma
pus fel. rec. Pauli Papa IV. prædecefforis noftri, qui ex næ Ecclefiæ mediate, vel immediate fubiectorum , non-
ċertis caufis animum fuum mouentibus , id expedire ra- nullique alij fingularia certamina exoptantes , & alij
tus, illa limitauit,feu fufpendit,aut reuocauit, extiterint. etiam, vt præfertur , fubditi illa videre cupientes , fuo-
Hic autě Pot.
§. 2. Nunc vero experientia rerum omnium magiftra rum ftatus , falutis , & honoris immemores literis præ-
ika cöfirmat ,
&de nouo co- docente, priuilegia ex rationabilibus caufis conceffa , ac dictorum huiufmodi contrauenire,& cenfuras, ac pœnas
cedit. publicæ commoditati vtilia fore comperientes, & pro- in illis contentas paruipendere non vereantur,in anima-
pterea eorumdem prædecefforum noftrorum veftigiis in- rum fuarum perniciem, & diuinæ maieftatis offenſam, ac
hærentes , Motu proprio, non ad alicuius inftantiam,fed Reipublicæ læfionem.
ex,certa noftra fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis ple- 5.3.Nos quorum eft fceleratorum infolentiis quibus Confirmatio
nitudine , limitationem, feu fufpenfionem , aut reuoca- aduerfum Deum & proximum, ac dicta Sedis auctorita- Leon.conft. July
tionem priuilegiorum huiufmodi perpræfatum Paulum n. .VIL
tem veluti Catholicæ profeffionis inimici fæuiunt, falu- meez X
prædecefforem , vt præmittitur, factas harum ferie reuo- briter reprimendis, ne ipforum inualefcat præfumptio,
cantes , omnia , & fingula priuilegia , moderno , &pro & peruerfitas extollatur intendere, & ne literæ prædicte
tempore exiftentibus eiufdem S.R.E.Camerariis , eorum- quae prouida deliberatione ab ipfis prædecefforibus ema-
que Camerariatus officio huiufmodi , per quofcumque narunt,contemptibiles reddantur,fed illarum tranfgref-
Romanos Pontifices prædeceffores noftros conceffa , fores debita animaduerfione puniantur , prouidere vo-
quorum tenores præfentibus pro fufficienter expreffis, lentes,Motu proprio non ad aliquorum nobis fuper hoc
ac de verbo ad verbum infertis haberi volumus, auctori- oblatæ petitionis inftantiam , fed de noftra mera delibe-
tate Apoftolica , tenore præfentium, in omnibus, & per ratione , & ex certa fcientia , fingulas Iulij, Leonis , &
omnia,prout ante limitationem,fufpenfionem ,aut reuo- Clementis, prædecefforum prædictorum literas cum fta-
cationem Pauli prædecefforis huiufmodi erant , confir- tutorum, ordinationum, adiectionum, decretorum , de-
mamus , approbamus , & innouamus. Et nihilominus clarationum, confifcationum, incorporationis, applica-
potioti pro cautela, quatenus opus fit, ea omnia moder- tionis, voluntatum , & mandatorum, ac omnibus, & fin-
no,& pro tempore exiftentibus ipfius S.R.E.Camerariis . gulis aliis in eis refpectiue contentis claufulis , auctori-
corumque Camerariatus officio huiufmodi de nouo con- tate Apoftolica tenore præfentium approbamus , & in-
cedimus. nouamus,& perpetuo firmitatis robore fubfiftere, & fin-
Quibufcumq; §. 3. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus & gulos quos literæ ipfæ concernunt, & concernent , fub
non obftantib. ordinationibus Apoft. etiam per præfatum Paulum præ- excommunicationis, anathematis, maledictionis, perpe-
decefforem , etiam quoad Hebræorum viuendi modum, tuæ infamiæ, diffidationis , criminis læfæ maieftatis, fe-
& tolerantias eifdem Hebræis non concedendas,ac alias ditionis , rebellionis , confifcationis , & priuationis fta-
quomodolibet editis , quibus,illarum tenores ac fi de tuum, & dominiorum, ac Feudorum, & Vicariatuum, ac
verbo ad verbum , nihil penitus omiffo, & forma in illis aliorum bonorum fuorum, ac depofitionis illorum , nec-
tradita omnino feruata effet, inferti forent, præfentibus non inhabilitatis ad illa , & alia in pofterum obtinenda,
pro expreffis habentes, quoad præmiffa motu fimili ,fpe- ac interdicti, ac aliis cenfuris, ac pœnis ecclefiafticis, &
cialiter,& expreffe derogamus, ceterifque contrariis qui- temporali us, aliifque in eifdem literis contentis, quas
bufcumque. contrauenientes eo ipfo incurrant , & inteftabiles fiant,
Sanctio pœ- §. 4. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- ac vltra pœnas prædictas carceribus mancipari & detine-
nalis.
nam noftræ reuocationis , voluntatis , confirmationis, ri,& pœnis prædictis irremiffibiliter puniri debeant, per-
approbationis, innouationis, conceffionis, & derogatio- | petuo obferuari, & per executores in dictis literis depu-
nis infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis tatos aduerfus eofdem contrafacientes ad totalem exe-
autem hoc attentare præfumpferit, indignationem Om- cutionédictarum pœnarum procedi debere decernimus.
nipotentis Dei, ac beatorum Petri, & Pauli Apoftolorum §. 4. Illafque tam ad pugiles taliter pugnantes, quàm Extěfio co
eius, fe nouerit incurfurum . eos ad id tentantes, & prouocantes, aut locum, feu cam- tutionum ad
autores duel-
D P.A.1. die Dat. Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- pum ad pugnandum dantes, feu concedentes , ac in illis lantium
13. Nouerb. minicæ 15 60.Idib.Nouemb. Pontificatus noftri anno 1. aftantes, & intereffentes , ac certantes , comitantes , & affingentes,
comitiuam præftantes , necnon confulentes,ac adhæren- velfubfcribe-
XXI. Contra pugnantes in duello, & illud vbique gentes , & fautores , necnon chartas certaminis , feu duelli tes cartas
duelli.
fubfcribentes , vel affigentes aut publicantes , etiam fi
tium permittentes , fpectantes , complicef- prædicta , feu cuiufcumque alterius dignitatis , nobilita-
que, & c.
tis , ftatus, gradus , & ordinis, tàm ecclefiafticæ , quàm
l l o r u m m u i t u ia ft ic o . mundanæ exiftant, etiam ad hoc vt ipfi vltra pœna præ-
Due vfu vet in Stat Ecclef lul.II
19 .R eg is dictas excómunicationis maioris late fententiæ à pœna,à
Sup.conft. . & deinde Leo X.in conflit. .
31
ue mpliciter nfirmauit qua nonnif i à nobis feu Roma no Pontifice pro tempore
Quam Deo.Eafq fi co Clem. exiftente abfolui poflunt , eo ipfo incurrant , & fiEccle-
VII. & ideo etus bullam non pofui. fiaftici fuerint , etiam omnibus & fingulis Ecclefiis,
mon a
monafteriis , dignitatibus , & aliis beneficiis Ecclefiafti- Huiufmodi Orationem , in cunctis Vrbis Ecclefiis,
cis per eos obtentis, feu in quibus, & ad quæ ius eis com-
locifque piis , prafcripta Ecclefiarum , & tem-
petit , eo ipfo priuati , & ad illa ac alia in pofterum obti-
nenda inhabiles exiftant,necnon illa tanquam per priua- poris diftributione , abfque intermiffione fieri
tionem huiufmodi vacantia ab aliis impetrari poffint, ex- iuffit Clem. VIII. infua Conftitut. 17. Graues.
tendimus & ampliamus . qua adhuc feruatur. De indulgentiis autem ,
Iteratioftatu- §. 5. Et nihilominus præmiffa omnia & fingula prout attende conflitat. Pauli V. mox edendam , quam
tori à Iulioll. per Iulium , Leonem , & Clementem prædeceffores præ-
& vidifirmatamfub die 1. Decembris 1605.
Leon. X.
Clem. VII. fatos , ftatuta & ordinata , inhibita , decreta & mandata
fuerunt, in omnibus & per omnia de nouo ftatuimus, or- PIV S E P ISCO PVS, Edita An. D,
dinamus , inhibemus, decernimus , declaramus, & man-
Seruus feruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. 1560.
damus.
Reuocatio
5.6. Ac omnes conceffiones duellorum huiufmodi , & Dapicem imparibus
clementia
meritis licet
luina difponente fublimasi
ad fummi , Chrifti Procemium.
Apoftolatus
quarumcum facultates defuper prædictis , feu aliis quibufuis per-
quelicentia-
rum. fonis per quofcunque Rom. Pont. prædeceffores no- fidelium omnium votis , præfertim ad charitatis , alio-
ftros,quibufuis formis & verborum expreffionibus forfan rumque piorum operum exercitium , & deuotionis fin-
conceitas & approbatas,& innouatas,harum ferie reuoca- ceritatem certumque orationum & ieiuniorum Alti-
mus, caffamus & annullamus . mo pura mente confecrandorum ordinem tendentit us ,
Monitio ad §. 7. Et infuper cupientes , illa &tam deteftabilem ac ipforum fidelium Societatibus , falubribufque illarum
omnes Princi- pugnantium, & aliorum loca ad pugnandum , ac alias in
ordinationibus , quo propterea pie inftituta fuiſſe di-
pes etiam mon præmiffis fauorem præftantium, & denique tanti fceleris cuntur , libenter potiffimum cum à nobis petitur , Apo-
nos Chriflia
fubditos R. E. fautorum nequitiain, non folum in terris & locis eidem ftolici muniminis præfidium adiicimus , ac eofdem fi-
ve duella Romanæ Ecclefiæ , vt præfertur, fubiectis, fed alias vbili- deles , vt ad opera huiufmodi feruentius amplexanda
certamina
prohibeant. bet penitus reprimi & aboleri , ac fingulorum Chrifti fi- procliuiores efficiantur , indulgentiis , & peccatorum
delium animarum periculis obuiare , per vifcera Domini remiffionibus frequenter inuitamus , vt exinde defide-
Ad quod ha- noftri Iefu Chrifti , rogamus & obteftamur vniuerfos & rabilia falutis æternæ præmia facilius valeant pro-
besConc.Trid. fingulos totius Orbis Imperatorem , Reges , Duces, mereri.
feff
. 5. c.19 etiam armorum , Marchiones, Barones, ceterofque Prín- §. 1. Sane ficut exhibita nobis nuper pro parte dilecto In Vrbe qua-
de reform. ut dam Chrifti-
in bullaClem, cipes Chriftianos , necnon dominia , potentatus , com- rum filiorum Guardianorum , Adminiftratorum , & offi- fideles infti-
VIII. cit in munitates ciuitatum, ac vniuerfitates oppidorum, caftro- cialium Confraternitatis de Oratione , alias della Morte tuerunt Con
rub.
rum , terrarum & locorum quorumcumque , illorumque nuncupatæ , in Alma Vrbe inftitutæ , petitio contine- fraternitatem
in temporalibus dominos , ac etiam militum , tam bat , iam multis annis elapfis nonnulli Chrifti fideles in Orationis &
Mortis ad
equeftrium , quam pedeftrium , capitaneos & præfectos ipfa Vrbe degentes diuino inftin& u moti , & pia mente Orationě 40.
etiam temporali ditioni ipfius Romanæ Ecclefiæ non confiderantes , Orationes humiliter & deuotèà Chrifti- or
fub ditos, cuiufcumque ftatus, gradus, ordinis, conditio- fidelibus in vnum in Dei nomine conuenientibus factas, fe quolibet,fa-
nis, nobilitatis , ac præeminentiæ fuerint , vt diuini no- diuinæ Maieftati gratas & acceptas exiftere , ac illis , & ciendam , Et
pauperum de-
minis intuitu , & pro fua in nos & hanc Sanctam Sedem eleemofynis , aliifque piis operibus ipfius Omnipoten- fr cor
Apoftolicam deuotione & reuerentia, necnon fidei cultu tis Dei Clementiam & mifericordiam impetrari , vnam pora decenter
& conferuatione, ac animarum corum qui huiufmodi Societatem , feu Confraternitatem vtriufque fexus per- fepelienda, &
duella diabolica fraude decepti perquirunt falute , dicta fonarum de Oratione , alias della Morte nuncupatam , alia pia opera
exercenda.
duella , feu alia fingularia certamina in fuis Regnis , Du- in eadem Vrbe inftituerunt , & inter alia ordinauerunt,
catibus,Marchionatibus, Baroniis,Dominiis, terris & lo- vt fingulis menfibus , diebus , & horis ad id per pro
cis nullatenus fieri permittant , immo ne fiant expreffe tempore exiftentes eiufdem Cofraternitatis Guardianos,
prohibeant & diffuadeant : diftrictius præcipientes eis, feu Adminiftratores , & officiales defignandis & ftatuen-
ne vllo vnquam tépore huiufmodi duella feu certamina dis ad imitationem quadraginta dierum , quibus Domi-
quouis prætextu , feu quauis occafione vel caufa admit- nus nofter Iefu Chriftus in deferto vitam humanam
tere , aut aliquos ad id irritare feu prouocare, vel illis in- agens ieiunauit , ac etiam Sanctorum Apoftolorum , &
tereffe, aut vt fiant pati, feu permittere audeant, vel præ- patrum primitiuæ Ecclefiæ , qui ad Deum fine intermif-
fumant ; alioquin eos , ac etiam extra terras & loca ditio- fione orabant , Oratio fieret , ad eumdem Omnipoten
ni Ecclefiæ huiufmodi non fubiecta duella , feu fingula- tem Deum vocalis & mentalis , horas quadraginta con-
ria certamina huiufmodi , aut diffidationes defuper fa- tinuas per homines & mulieres dicta Societatis , ac alias
cientes , & ad id irritantes , prouocantes , & auxilium, perfonas ibidem intereffe volentes , etiam fi Confratres
confilium , vel fauorem dantes , ac illis aftantes & inter- non effent , ac ipfi Confratres in principio cuiuflibet
effentes , & fimiliter chartas defuper fubfcribentes aut rationis fingulo menfe in penultima eius Dominica,
publicantes , feu de illis fe intromittentes , eorumque ac vel alio die fieri folite Corpus Domini cum decenti pom-
ipforum fingulos ab Imperatore & Regibus inferiores pa deferrent , Necnon pauperum , ac miferabilium per-
maioris excommunicationis , & vltra eam fi Ecclefiaftici fonarum decedentium corpora iam antea fæpenumero
fuerint , priuationis & inhabilitatis pœnis prædictis abfque vlla forfan cæremonia præter confuetudinem
fubiacere , illafque incurrere , & ab eis præterquam à no- Chriftianam delata , exemplo Thobia etiam propriis hu-
bis , feu dicto Rom. Pont.pro tempore exiftente , vt præ- meris deferrent , ac propriis faculis , intortitiis , & can- >
fertur abfolui , aut aduerfus illas reftitui , feu rehabi- delis , adhibitis, aliifque expenfis neceffariis fepelirent,
litari non poffe neque debere decernimus & declaramus. necnon fingulo menfe pro animabus Confratrum de-
Claufula de- §. 8. Non obftantibus conftitutionibus , & ordina- functorum, ac eorum quorum corpora ab ipfis Confra-
rogatoria.
tionibus Apoftolicis , ac omnibus illis que dicti præde- tribus humata forent anniuerfarium celebrarent , & in-
ceffores in fingulis corum literis prædictis voluerunt non firmis egenis ipfius Confraternitatis de medico & elee-
obftare ; ceterifque contrariis quibufcumque. Nulli mofynis pro poffe fuccurrerent, illofque & Confratrum
ergo , &c. charitate vifitarent,atque officia diuina,prout aliis Con-
Dat , P.An.1.
Datum Romæ apud S.Petrum,anno Incarnationis Do- fraternitatibus conceffum erat, exercerent.
13. Nouemb. minicæ , 1560. Idibus Nouembris Pontificatus noftri 5.2. Cùm autem ficut eadem petitio fubiungebat dicta Ordinationef
anno primo. Confraternitas , Spiritu fancto adiuuante concurfu fideque pro regi
lium, qui ad illam confluxerunt, augmentum , & in di- fratern
mine d. con-
Cons
.
XXII. Approbatio Archiconfraternitatis Orationis & ctis piis operibus incrementum non modicum fufcepe- ftituerunt,
Mortis , nuper in Vrbe inftitutæ , ad Oratio- rit , ac in dies augeatur, dictique Confratres qui ipfam
nem quadraginta horatum , fingulis menfibus Confraternitatem primo in S. Laurentij in Damafo con-
ftituerunt , & ad præfens in S. Ioannis Euangeliftæ in
publicè peragendam , Et pauperum defuncto-
Ayra dicta Vrbis Ecclefiis congregatam retinent , etiam
rum cadauera , gratis & decenter fepelienda , pro illius directione & augmento nonnulla Capitula
,&
cum indulgentiarum conceffione. Statuta fecerint , & ediderint, ac Venerab. fratrem no-
€ 4 ftrum
32 PIVS QVART V S.
ftrum Federicum Epifcopum Præneftinum S. R. E. Car- clefiam , feu locum ipfius Vrbis fibi beneuifum tranſ-
dinalem de Cæfis nuncupandum in d. Confraternitatis ferre ; & inibi frEcclefia non extet , Ecclefiam vnam cum
Protectorem elegerint , prout in vno vel pluribus docu- fuis Oratoriis & manfionibus ; fi vero Ecclefia inibi re-
mentis, & forfan publicis defuper confectis plenius dici- periatur de illius pro tempore Rectoris confenfu vnam
tur contineri, Guardiani,& Adminiftratores prædicti no- Capellam feu Oratorium , in qua , vel quo facratiffimi
bis humiliter fupplicari fecerunt , vt inftitutioni Con- Corporis Chrifti Sacramentum reconditum effe debeat,
fraternitatis , ciufque Statutis & Capitulis huiufmodi & ad eius Altare Capellanum ad id per eofdem Guardia-
pro firmiori illorum fubfiftentia Apoftolicæ confir- nos , & Officiales ad eorum nutum eligendum , & amo-
mationis robur adiicere , ac alias in præmiffis oppor- uendum , prout hactenus habuerunt, per quem millæ, &
tune prouidere de benignitate Apoftolica dignaremur. alia diuina officia celebrari, & ipfis Confratribus Eucha-
Hic aute Pot. §. 3. Nos igitur, qui Chriftifidelium deuotionem, ora- riftiæ , & alia facramenta Ecclefiaftica miniftrari poffint,
& Confratern. tiones & pœnitentiam, ac charitatis opera vbique loco- habere & retinere, ac conftrui facere.
einfqsordina- rum , fed præcipue in ipfa Vrbe feliciter adaugeri , fin- 5.9. Et ipfi Guardiani , & Officiales , ac Confratres Defunctorug;
tiones appro- corporaeorum
inEc
ceris defideramus affectibus , hancdictorum Confratrum dicta Confraternitatis , & eorum Capellani quorum- clefiis
bat, de no-
uo conftituit, deuotionem in Domino collaudantes , ac Guardianos , cumque pauperum decedentium corpora in parochiali parochialibus
accedentecon Adminiftratores,& Officiales prædictos,ac corum quem- Ecclefia fub qua ipfipauperes decefferint , feu illius Cœ- fuis expefisre
fenfu Archi- libet à quibufuis excommunicationis , fufpenfionis , & meterio, fi Cometerium habuerint dicta Confraternita- quifitis paros
confrat. Cha- chisfepelien.
ritatis. interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis , cenfuris & tis fumptibus & expenfis, ac cum fuis faculis, intortitiis,
De quo costat pœnis , à iure vel ab homine, quauis occafione vel caufa & candelis , cum licentia tamen atque intereffentia eius
bic in fin. latis , fiquibus qucmodolibet innodati exiftunt , ad ef- Rectoris , feu Vicarij fi vocatus adefle voluerit , ita quod
fectum præfentium dumtaxat confequendum, harum fe- fi adeffe noluerit dictæ Confraternitati ianuas Ecclefiæ
rie abfoluentes , & abfolutum fore cenfentes , necnon prædictæ ad hunc effectum aperire omnino tencatur , in
omnium & fingulorum documentorum prædictorum, forma Ecclefiæ confueta,& folemniter fepelire,vel fepeli-
tenores præfentibus proexpreffis haben. huiufmodi fup- ri facere, libere & licite valeant, eifdem auctoritate & te-
plicationibus inclinati , dummodo dilectorum filiorum nore indulgemus.
Archiconfraternitatis Charitatis etiam de Vrbe ad infra- §. 10. Et infuper vt Chriftifideles co libentius ad in- Indulgetiar
fcripta accedat affenfus , inftitutionem Confraternitatis grediendum Confraternitatem huiufmodi inducantur, conceffio
Confratribprous,
de Oratione , alias de Morte nuncupatæ huiufmodi , ac & animarum falus peramplius propagetur, De Omnipo- Sororibus , &
omnia &fingula per Guardianos,& Confratres predictos, tentis Dei mifericordia , ac Beatorum Petri & Pauli Apo- aliis.
circa præmilla edita , ordinationes & ftatura , ac prout ftolorum eius auctoritate confifi , omnibus & fingulis, Tu vide nouă
illa concernunt cetera in eifdem documentis contenta, præfentibus & futuris eiufdem Societatis vtriufque fexus dispofitionem
Pauli V. cit.
licita & honeſta , ac facris Canonibus non contraria, Confratribus , qui ad illam in diebus Orationis quadra- in rubr.
Apoftolica auctoritate tenore præfentium ex certa fcien- ginta horarum huiufmodi accefferint , & pro noftra , &
tia approbamus , & confirmamus , ac omnes , & fingulos pro tempore exiftentis Pontificis Rom. falute, necnon d.
iuris & facti defectus , fi qui forfan interuenerint in eif- Sedis, ac Principum, omniumque Chriftianorum pace &
dem fupplemus , illifque omnibus perpetuæ firmitatis tranquillitate pie orauerint , necnon Chrifti fidelibus,
robur adiicimus. Et nihilominus eamdem Confraterni- qui Ecclefiam Confraternitatis huiufmodi in Natiuita-
tatem de Oratione , alias de Morte nuncupandam eifdem tis , Veneris fancti , & fecundaferia octaua Corporis D.
modo & forma , quibus per ipfos Chriftifideles inftituta N. Iefu Chrifti feftiuitatum diebus deuote vifitauerint,
exiftit , de nouo auctoritate & tenore præmiffis inftitui- vere tamen confeffis & contritis , vel firmum confitendi
mus, & etiam erigimus. propofitum haben. & fimiliter orantibus, plenariam om-
Eiufq ; officia- §. 4. Ac eifdem Guardianis , Adminiftratoribus , & nium peccatorum fuorum indulgentiam , & remiffionem
lib. dat pote- Confratribus quafcumque vtriufque fexus perfonas eis eifdem auctoritate & tenore concedimus & elargimur.
flate, quofci- bene vifas, ac gratas, & acceptas,tàm Ecclefiafticas, quàm Eorum autem omnium & fingulorum Confratrum , qui
que in on-
fæculares vndecumque exiftentes, dictam Confraternita- per totam primam,vel fecundam dicta Orationis noctem
fraternit re-
cipiendi. ingredi volentes , cuiufuis licentia minime requifita in in eadem Oratione permanferint, ac pro viribus, vt fupra
corum Confratres , ac Confraternitatis gremium re- preces effuderint intuitu vnius animæ cuiufcumq ; fidelis
cipien. & admitten . licentiam & facultatem concedi- defuncti, pro qua quicumque ex ipfis Miferere mei Deus,
mus. &, De profundis, Pfalmos, aut quinquies orationem Do-
Statuta cum §. 5. Eifque cum eiufdem Federici Epifcopi , & dein- minicam, &Angelicam falutationem humiliter in dictæ
auctoritate ceps pro tempore exiftentis Protectoris fui auctoritate, Orationis fine, coram Sanctiffimo Sacramento dixerint,
Protectoris co- feu approbatione , quæcumque ftatuta & ordinationes quoties
bus , quiiddictorum
dendi re- eiufdem Confraternitatis regimine, fecerint , pauperum
centum annos. Illis vero corpora
Confratri-
felici ad piorum decedentium ad
pro
formandi.
operum huiufmodi exercitium , & alias circa præmiffa, locum fepulturæ detulerint, aut affociauerint,& infirmos
prout eis videbitur , & placuerit , condere ,& reformare, prædictos vifitauerint, quoties id fecerint mille annos , &
quæ poftquam condita , & reformata fuerint , eo ipfo totidem quadragenas de iniunctis fibi pœnitentiis miſe- ·
Apoftolica auctoritate approbata , & confirmata fint , & ricorditer in Domino relaxamus. Necnon eifdem Con-
effe cenfeantur , & per ipfos Guardianos, ac Adminiftra- fratribus , quod liceat eis & corum cuilibet , durante
tores, & Confratres obferuari debeant. eorum infirmitate miffam in domibus fuis celebrari
Cruce lignea, §. 6. Necnon tàm in eorum Oratorio , quàm in pro- facere.
& habitu ni- ceffionibus per Vrbem faciendis Crucem ligneam , & ha- §. 11. Necnon confefforem , feu confeffores qui cos Facultas eli-
grü deferendi. bitum confuetum de tela nigra cum capucciis , fiue pic- in mortis articulo ab corum peccatis , & Sedi prædicta fore sendi. confef
m
ciis deferre , prout etiam de præfenti defe runt . in Bulla Cœnæ Domini legi conf ueta refer uatis , Reli - Tu vide d
Eleemofynas , §. 7.Necnon eleemofynas,& oblationes quafcumque, gionis , & caftitatis votis dumtaxat exceptis) dicta aucto- cõft. PauliV.
oblationes, ac etiam piorum Chrifti fidelium , etiam S.R.E. Cardina- ritate abfoluere poffint, eligere.
legata recipe- lium, aliorumque Prælatorum , & officialium , aliarum- §. 12. Ac ipfis Guardianis , Officialibus , & deputatis Facultas ag
di, gin dictos alias
prosvfus ex que perfonarum , tàm fæcularium , quàm Ecclefiaftica- pro tempore exiftentibus quafcumque Confraternitates grega Confrandi
ternit
ponendi. rum , tàm hactenus , quàm in futurum vlti mis volu nta - extr a Vro em præd icta m fub huiu fmod i voca bulo , & in- Ad hoc vide
tibus , vel etiam inte r viuo s dona tionibus , vel largi tio- ftitu tis pro temp ore erect as omni bus & fing ulis præd i- eade m conft.
nibus relicta , legata , hæreditates , & bona quæcumque & tis , aliifque priuilegiis , & indulgentiis fibi deinceps Pauli V.
eidem Confraternitati relinqui , & Confraternitatem illa concedendis ,fub conditionibus , & formis fibi beneuilis
Confraternis . fic relicta recipere , & de illis illorumque fructibus in aggregandi , illafque eis in toto , vel in parte communi-
adalia Eccle- dictos pios vfus , prout illis videbitur difponere , ac om- candi facultatem fimiliter concedimus , ac indulgemus
fiam tranfe- huiufmodi .
rendi, inca nia & fingula alia recipere , obtinere , & facere , & ad ea
Capellanum , admitti poffe ad quæ aliæ Vrbis prædictæ Confraternita- §. 13. Et præfentes literas fub quibufuis reuocationi- Claufula bu
ises bullapra
habendi, ad tes à Sede Apoftolica approbata poffunt & valent, citra bus, fufpenfionibus derogationibus , vel limitationibus feruatina.
minifträdum tamen illarum præiudicium . quarumcumque fimilium , vel diffimilium indulgentia-
Confratribus §. 8. Et infuper Confraternitatem ipfam ad aliam Ec-
Sacramenta. rum per nos , & Sedem prædictam, etiam in fauorem fa-
bricæ
PIVS QV A R T V S. 33
brica , Bafilicæ Principis Apoftolorum de ipfa Vrbe, ex- ( primo in Vrbem Mantuam, deinde Vicentiam indixiffet,
peditionis contra infideles & cruciatæ fanctæ , vel aliter quafdam ob caufas in literis eius expreffas id primo
etiam ad Imperatorum, Regum, Ducum, aut aliorum in- fufpendit,poftea Tridentumtranftulit Deinde cum qui-
ftantiam quomodolibet pro tempore factis nullatenus buidam de caufis ibi quoque eius celebrandi tempus di-
comprehendi , fed femper ab illis exceptas , & quoties latum fuiffet , tandem, fufpenfione fublata, in eadem
illæ emanabunt , toties in priftinum ftatum reftitutas, & Ciuitate Tridentina inchoatum fuit. Verum feffionibus
de nouo conceffas fore, ipfifque Confratribus, & aliis fi- aliquot habitis, nonnullis decretis factis,ipfum fe poftea
delibus fuffragari debere decernimus. Concilium aliquibus de caufis , accedente etiam Sedis
Claufula de- §. 14. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in Apoftolicę auctoritate,Bononiam tranftulit.Iulius autem
orgatoria. Prouincialibus & fynodalibus Conciliis editis , genera- qui ei fucceffit, in eamdem ciuitatem Tridentinam id re-
libus , vel fpecialibus conftitutionibus , & ordinationi- uocauit, quo quidem tempore facta alia quædam decreta
bus , ac noftra, de indulgentiis , & gratiis huiufmodi ad funt. Sed cum noui in propinquis Germaniæ locis tu-
inftar non concedendis , aliifque editis , & edendis Can- multus excitati fuiffent, & bellum in Italia, & Gallia gra-
cellariæ Apoftolicæ regulis, necnon quorumuis Ecclefia- uiffimum exarfiflet , rurfus Concilium fufpenfum & di-
rum, & aliorum locorum ; etiam iuramento, confirmatio- latum fuit , adnitente nimirum humani generis hofte,
ne Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis , ftatu aliafque ex aliis difficultates, & impedimenta obiiciente,
tis, & confuetudinibus, priuilegiifque, indultis, & lite vt tantum Ecclefiæ commodum , quod prorfus auferre
ris Apoft. illis, & eorum Superioribus, ac perfonis, aliif- non poterat,faltem quam diutiffime retardaret. Quanto-
que quibuflibet fub quibufcumque tenoribus & formis, pere vero interea auctæ fuerint , & multiplicatæ, ac pro-
ac cum quibufuis etiam derogatoriarum , derogatooriis, pagatæ hærefes, quantopere fchifma creuerit, fine maxi-
aliifque efficacioribus , & infolitis claufulis, ac irritanti- mo animi dolore , nec meminiffe poffumus , nec referre.
bus, & aliis decretis, & Motu proprio,ac alias quomodo- Sed tandem pius & mifericors Dominus , qui numquam
libet conceffis , ac etiam iteratis vicibus , approbatis & ita irafcitur, vt mifericordiæ ol liuifcatur, Regibus &
innouatis , quibus omnibus etiam fi de illis, ac totis illo- Principibus Chriftianis pacem , & vnanimitatem donare
rum tenoribus fpecialis , fpecifica & indiuidua , non au- dignatus eft. Qua nos occafione oblata , maximam in
tem per claufulas idem importantes mentio , aut quæuis fpem venimus , ipfius mifericordia freti , fore vt his tan-
alia expreffio habenda, feu aliqua alia exquifita forma ad tis quoque Ecclefiæ malis eadem Concilij via finis impo-
hoc feruanda effet, tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad natur. Nos itaque ad fchifma hærefque tollendas,ad cor-
verbum infererentur , præfentibus pro fufficienter ex- rigendos & reformandos mores,ad pacem inter Chriſtia-
preffis habentes illis aliàs in fuo robore permanfuris, nos Principes conferuandam , celebrationem cius non
hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus , ce- effe duximus diutius differendam .
§. 2. Habita igitur cum Venerabilibus fratribus noftris Ife antem
terifque contrariis quibufcumque. Nulli, &c.
Dat. Romæapud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus deliberatione ma- Pont. ex cau-
17.Nouemb. minica 1560. 15. Kalend . Decemb. Pontificatus noftri fis hicexpref-
tura,factis etiam confilij noftri certioribus chariſſimis in fis dictum
anno primo. Chrifto filiis noftris Ferdinando Romanorum Imperato- Conc.profequi
Confenfus Anno Incarnationis Dominica 1561.die 7.February, RD.
re electo, & aliis Regibus, atque Principibus , quos qui- mandat ad
Archiconfra- Antonius Lomellinus Protonotarius Apoftolicus, Horatius de
Ternitatis dem , ficut de eorum fumma pietate , & fapientia nobis &ionis
diemRefurre-
Domi.
Charitatis de Marchianis, Chriftophorus Lucianus, Francifcus Sangalet- pollicebamur,paratiffimos ad ipfius Concilij celebracio- ni isal.
Vrbe.
tus deputati Societatis , feu Confraternitatis Charitatis de nem adiuuandam inuenimus, adDei Omnipotentis lau-
Vrbe per Francifcum Puccium corum procuratorem , omni- dem & gloriam, atque Vniuerfalis Ecclefiæ vtilitatem de
bus & fingulis retrofcriptis fine tamen praiudicio priuilegio- eorumdem fratrum noftrorum confilio , & affenfu , fa-
rum eiufdem Confraternitatis Charitatis , & literarum expe- crum Oecumenicum & generale Concilium, auctoritate
ditioni confenferunt, &c. eiufdem Dei , & Beatorum Petri & Pauli Apoftolorum,
Fro Io.Baptifta Doria.Io. Baptifta Zianus. qua nos quoque in terris fungimur, freti , & fubnixi, in
ciuitate Tridentina ad facratiffimum diem Refurrectio-
nis Dominicæ proxime futurum indicimus , & ibi cele-
XXIII . Indictio profecutionis Sacri & Oecumenici Con- brandum fublata fufpenfione , ftatuimus atque decerni-
mus.
cilij Trid.
§.3. Quocirca Venerabiles fratres noftros omnibus Monetq. Pra-
Concilium iftud indictum fuerat à Paulo III. vt fu- ex locis Patriarchas , Archiepifcopos , Epifcopos , & di- latos ut acce-
dant ad Con-
lectos filios Abbates , ceterofque quibus in Concilio gc- cilium.
pra in eius conftitut.33 . Initio. Abfolutumque & nerali accedere , & fententiam dicere iure communi , vel
confirmatumfuit ab ifto Pontifice Pio IV. vt inf. ex priuilegio , vel ex antiqua confuetudine licet , vehe-
conftitut.73.Benedictus . vbi ponam concord. Ma- menter in Domino hortamur , & monemus atque etiam
teria. diſtrictè præcipiendo mandamus in virtute fanctæ obe-
dientiæ , in vi quoque iuramenti quod præftiterunt , &
Edita An.D. PIVS PAPA QVARTV S. fub pœnis quas in eos, qui ad Concilia generalia conue-
1560. Adperpetuam rei memoriam. nire neglexetint facris fciunt effe canonibus conftitutas,
vtad Concilium ibi celebrandum conueniant intra eam
Exordium. D Ecclefiæ regimen , licet tanto oneri impares, diem,nifi forte fuerint impedimento legitimo præpediti,
Afola Dei dignatione vocati , ftatim circumferentes quod tamen impedimentum per legitimos procuratores
oculos per omnes reipublicæ Chriftianæ partes ; cernen- Synodo probare debebunt. Monemus propterea omnes,
tefque non fine magno horrore , quam longe , lateque & fingulos quorum intereft intereffeve potuerit , vt in
peftis hærefum & fchifmatis peruafiffet , & quanta Concilio effe non negligant.
Chriftiani populi mores correctione indigerent ; in eam 5.4. Chariffimos vero in Chrifto filios Romanorum Hortatur
curam , & cogitationem , pro fufcepti muneris officio Imperatorem electum , ceterofque Reges & Principes, tiam Impe-
incumbere cœpimu , quemadmodum ipfas herefes extir- quos optandum fane effet Concilio intereffe poffent atores, Reges
Frincipe s,
pare , tantumque , & tam perniciofum fchifma tollere, hortamur , & rogamus , vt fi ipfi intereffe Concilio non vtperfeipfos,
Paulus III. morefque adeo corruptos , & deprauatos emendare pof- potuerint , vt Oratores fuos prudentes , graues , & pios vel eorü Ora
Julius III in femus. viros vtique mittant quo ipforum nomine illi interfint, tores Concil.
dixerunt §. 1. Cùm autem intelligeremus ad hæc fananda mala curentque diligenter pro fua pietate,vt ex eorum Regnis interfint, &c.
Conc.Trident, aptiffimum effe remedium , quod fancta hæc Sedes adhi - atque dominiis Prælati,fine recufatione ac mora tam ne-
fed profecu- bere confueuiffet , cecumenici , generalifque Concilij ceffario tempore , Deo , & Ecclefiæ officium fuum præ-
tum nonfuit eius congregandi, & Deo iuuante celebrandi , confilium
exvariuscau- ftent, eofdem etiam curaturos effe miminimè dubitantes,
Js de quibus cepimus. Indictum illud quidem antea fuit à fel. record. vt per ipforum regna & dominia tutum , ac liberum iter
bic , & in Paulo Tertio , & eius fucceffore Iulio prædecefforibus Prælatis, corúmque familiaribus,comitibus, & aliis omni-
Paul.lil.con
noftris , fed variis de caufis fæpius impeditum , & inter- bus ad Concilium euntibus, & ab illo redeuntibus pateat,
ftit. cit. in
rubr. pellatum perfici non potuit. Siquidem l'aulus cum id benignéque ac comiter omnibus in locis recipiantur
atque
PIVS QVART V S.
34
atquetractentur ; ficut, quod ad nos attinet, ipfi quoque , dinum Andreutium,& Jo . Andream Panizzam Apoftolicos
curabimus, qui nihil omnino prætermittere decreuimus Curfores.
quod ad tam pium & falutare opus perficiendum à nobis Petrus Valtrini Mag. Curf.
in hoc loco conftitutis præftari poffit, nihil, vt Deus fcit,
quærentesaliud,nihil propofitum habentes in hoc Con-
cilio celebrando , nifi honorem ipfius Dei , difperfarum Ordo , quo Prælati in facro Concilio Tridentino Xxiv .
ouium reductionem, ac falutem , & perpetuam Chriftia- locum habere debent , in actibus publicis..
næ reipublicæ tranquillitatem, ac quietem .

ftud Concilium hic idem Pontifex abfoluit & ap-
§. 5. Vt.vero hæ literæ, & quæ in eis continentur, ad
Hanc bullam probauit inf.in conftitut.73 . Benedictus. vbi alia
omnium quorum oportet, notitiam perueniant:nec quif-
Roma publi- notabo.
cari mandat. quam ea excufatione vti poffit quodilla ignorauerit,præ-
fertim cum non ad omnes quos de his literis certiores PIVS PAPA QVARTVS , &c. Edita A D.
fieri oporteret , tutus forfitan pateat aditus, volumus, & 1560.
mandamus,vt in BafilicaVaticana Principis Apoftolorum Icut ea, quæ pacem & concordiam nutriunt, pura Exordium.
& in Ecclefia Lateranen, tunc cum in cis populus , vt Mif- Smente femper inquirimus ,ita ex debito noftræ pafto-
farum folemnibus interfit, congregari folet, palam, clara ralis folicitudinis tenemur illa fubmouere , quæ difcor-
voce à Curiæ noftræ Curforibus , feu notariis aliquibus diam fufcitare , & fcandalum introducere poffe viden-
publicis recitentur,& poftqua recitatæ fuerint, ad valuas tur.
earum Ecclefiarum, itemque Cancellariæ Apoftolicæ , & §. 1. Itaque ad tollendam omnem controuerfiam ma- Declaratio
in loco folito Campi Flore affigantur : ibique quo legi, teriarum , quæ inter Prælatos ad celebrationem facri pracedentia
Pralatoru in
& omnibus innotefcere poffint , aliquamdiu relinquan- Oecumenici & generalis Concilij in ciuitate Tridentina Concilio.
tur. Cùm autem inde amouebuntur , earum exempla in pro tempore congregatos , fuper eorum præcedentia for-
iifdem locis affixa remaneant. Nos enim per recitationem te iam funt exorta , & in dies oriri poffunt. Volumus, ac Hanc prace-
hanc , publicationem & affixionem , omnes & fingulos, vobis per præfentes mandamus , vt omnes & fingulos dentia Legati
qui his literis comprehenduntur, poft duos menfes àdie Prælatos prædictos, videlicet Venerabiles fratres Patriar- claraApoftolicide
rut,nulli
publicationis , & affixionis earum volumus perinde ad- chas primo , fecundo Archiepifcopos , tertio autem loco ius acquirere,
ftrictos, & obligatos effe , ac fi ipfifinet illæ coram editæ, Epifcopos in quibufuis actibus publicis , fecundum gra- aus tollere, ut
& lectæ fuiffent. dum & ordinem fuarum ad eorum Ecclefias promotio- legitur feff.
§. 6. Tranfumptis quoque earum quæ manu alicuius num ( ita quod qui prius promotus ad eas fuerit in fuo 26.in fine.
Tranfumpto notarij fcripta, futfcriptave, & figillo, ac fubfcriptione quifque ordine prior exiftat ) incedere , federe , ac locum
rum fides. alicuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ habere ( nulla habita ratione ad ipforum dignitates pri-
munita,vt fine dubitatione vlla, fides habeatur, manda- matiales , fiue veræ , fiue prætenfæ illæ fuerint ) auctori-
mus atque decernimus. Nulli ergo, &c. tate noftra faciatis, ftudiofeque & diligenter curetis , at-
Datum Romæ apud S. Petrum anno Incarnationis que pro veftra prudentia , ac pietate geratis , vt cuncta
Dat, P. Ant . Dominicæ 1560. tertio Kal . Decemb. Pontificatus noftri iftic concordibus animis, in virtute Spiritus fancti, cum
29 Nouerab.
anno primo. Dei omnipotentis honore , atque timore, quiete , felici-
terque procedere valeant.
Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. 5.2 . Non obftantibus præmiffis,& quibufuis conftitu- Claufula de-
Papafubfcrip. tionibus, & ordinationibus Apoftolicis , ceterifque con- rogatoria.
Si mei non fuerint dominati tunc immaculatus ero. trariis quibufcumque.
Datum Romæapud S.Petrum fub Annulo Pifc. die vl- Dat. P. A. t.
31. Decemb.
Ego R.Card. de Carpo Epifcopus Portuen. tima Decemb.15 60. Pontificatus noftri Anno fecundo.
Cardinalium Ego F. Card. Pifanus Epifcopus Tufculanus.
fubfcriptiones. Ego Fed.Card.Cæfius Epifcopus Præneftin.
Ego Io. Card. Moronus Epifcopus Albanen. Confirmatio, & extenfio iurifdictionis, Præfiden- xxv.
Ego Chriftophorus Madrucius Card. Trid . tis , & Camerarij Riparum Almæ Vrbis in cau-
Ego Otho Truchfes Card. Aug. fis ciuilibus & criminalibus , & etiam indulto- .
Ego B. de la Cueua Card. S. Crucis .
rum Nautarum, & Mercatorum Ripalium.
Ego Ti. Card. Crifpus.
Ego Io. Mi. Card.Saracenus .
Hanc iurifdictionem & indulta , vide in conftitut.
Ego Io. Card. S.Vitalis .
Ego Io . And. Card . Mellanen . 6. Pauli III. Cum nobis . & in aliis ibi indi-
Ego lac. Card. uteus. catis.

Ego lo. B. Cicada Card. S.Clemen.fubfc . Edita A.D.
PIVS PAPA QVARTVS
Ego Scipio Card. Pifarum. 1660.
Motu proprio , &c.
Ego Io. Card. Reumanus.
Ego Io. Ant. Card. Capifuccus. Vpientes pro communi ac publica vtilitate,& com- Paulus 111.6
III-&
Ego Thad. Card. Gaddus. CYP modo Vrbis noftræ , & præcipuè Curialium,incola- alij , hismer-
catoribus in-
Ego F.M.G. Card.Alexandrinus . rum , mercatorum, & nautarumin Romana noftra Ripa, dita concef-
Ego Clem. Card. Aræcæli. & Ripetta,commercia exercentium fauoribus incumbere, ferunt , ut in
Ego I. Card. Sabellus . & fcientes etiam alias per fel.rec. Innoc.VIII. Leon.X. eius bulla cit
Ego Io. Ant. Card. S. Georgij. Clem.VII . & Paulum III.Rom. Pontt. prædeceffores no- in rubr.
Ego A. Card. Farnefius Vicecanc, ftros, fuiffe ftatutum , & ordinatum,vt fauorabilius dictis
Ego Gui. Afc. Card. Camerarius. mercatoribus , & nautis , liceret mercaturam profiteri,
Ego Hipp . Card. Ferrarien . quod poffent vti omnibus gratiis , & priuilegiis ab an-
Ego Iul. Card. Vrbin. tiquo illis conceffis,contra,& aduerfus eorum debitores,
Ego Aloy. Card. Cornelius. bonaque illorum, & hæredes,occafione rerum Ripalium,
Ego Hier. Card. Simoncellus . vt latius in literis dictorum prædecefforum noftrorum
Ego Vitellotius Card. Vitellius. dicitur contineri.
Ego Io. Card.de Medicis . §. 1. Nos attendentes, quod fauorabilibus, & publicis Hic Pontif.ca
Ego Carolus Card . Borromæus. vtilitatibus eft fuccurrendum , & per contrarium fraudi- approbat.
bus,calliditatibus,& cauillationibus obuiandun, maxime
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1560. Indict . 4. die vero 2. illorum, qui curant & ftudent perniciofe protrahere cau-
menfis Decemb. Pont. San&tiff in Chrifto patris,& D.N.D. fas, retardare folutiones, & impedire executiones, & in-
Py diuina prouidentia Papa IV. Anno I. retrofcripta litera demnitatibus publicis, ac dictorum mercatorum, & nau-
Apoftolica leita , affixa, & publicatafuerunt inlocis fupra- tarum, Curiæque Ripa , & Ripetta confulere , & volen-
fcriptis,iuxta earumferiem & tenorem, etiam vt moris eft, tes illos & illas fpecialis gratiæ fauore profequi , Motu fi-
illis amoris dimifsis illarum copiis affixis per nos Bernar- mili, & ex certa fcientia, &c. conceffiones, gratias,indulta,
&
& priuilegia, literas, ftatuta, & capitula, omnefque alias omnibus, &c. ac fi eorum tenores, &c. hac vice dumtaxat
fententias latas per Cameram noftram,& inter ipfos mer- derogamus.
catores, & dohanerios gabellæ vini, & omnia alia inferta 5.6. Præfentemque noftram conftit.cui non derogatum Iuffio defcri
in dictis ftatutis , & confuetudinibus Ripalibus , in fa- per quamcumque fignaturam,& in qua omnia & fingula bendi in fta-
tutis.
uorem dicta Curiæ, & mercatorum, & nautarum , & in- decreta,formas, & alia in dictis Motibus propriis conten- Vidi ibi def
de fecuta quæcumque , Apoftolica auctoritate confirmata, defcripta, & repetita cenferi debere,volumus in volu- criptum.
mus, & approbamus, & quatenus opus fit de nouo con- mine ftatutorum d. Curia Ripe , & Ripettæ defcribi , &
cedimus. Omnefque & fingulos,tàm iuris quàm facti de- regiftcari , & eius fignaturam in iudicio , & extra vbique
fectus, fi qui forfan interuenerint in eifdem, ac folemni- fidem faciat, & fufficiat, regula contraria non obftante.
§.7. Mandantes omnibus quatenus fub excommunica- Pœna contra-
tates omillas , fi quæ omiffæ funt, fupplemus.
Turifdictio §. 2. Ac volentes inconuenientifs obujare , quæ fæpe tionis fententia, & mille ducatorum auri, &c. ipfo facto uenientium.
ĕ75 caufaru incurrendis, toties quoties contrauentum fuerit, & pro-
uilium exoriuntur , à male forfan iudicantibus , gratias noftrorum
prædecefforum conceflas huiufinodi noftro Tribunali,ac ceffus fit ipfo iure nullus. Et ita feruari inuiolabiliter
ndit.
illius nautis, & mercatoribus, Motu proprio , & ex certa mandamus.
fcientia, & plenitudine poteftatis, declaramus noftræ in- Placer Motu proprio. I. Videatur in Camera I. Papafubfcrip.
Videtur concedende, L. de Torres in plena Camera, Camera ap-
tentionis effe, ac noftrorum prædecefforum , quod omnes
probatio.
caufæ tàm introducta, quàm introducendæ in dicto Tri-
bunali, in prima inftantia, occafione rerumRipalium,vel Deputatio & facultates Cardinalis Camerarij co- XXVL
abillis emergen,dependen . annexorum, & connexorum, gnofcendi cum voto Congregationis , quafcum-
& caufa pretij illorum , de quibus certa habetur fides, ac que caufas intereffe Reuer. Cameræ Apoft.
quomodocumque, & qualitercumque , licite tamen &
tangentes , ac euidendi computa Officialium,
honefte fuerit contractum , & conuentum inter ipfos
mercatores, nautas, & alios eorum debitores, commercia & aliorum etiam iam folidata & decifa, & con-
tractus læfionem eiufdem Cameræ continen-
pro rebus ripalibus cumillis habentes, quod dicta caufæ
& lites, non poffent modo aliquo, in dicta prima inftantes refcindendi , ac bonorum detentores coer-
tia, (vbi tamen non eft deneganda appellatio) per ftatuta, cendi.
& confuetudines Ripales, etiam per dependen.vel ratio-
ne vniuerfalis iudicij, excuffionis hæreditatum,& bono- De cognitione huiufmodi caufarum vide fup . Pauli
rum, feu dotium, intentari, introduci, neque reaffumi in III. conf.9.Non fine. cum ibi nota.Et de redditio-
aliquibus aliis Curiis Vrbis noftræ , fed omnino debeant
ne, ac reuifione huiufmodi computorum, videfup.
finiri , & determinari in dicta Curia Ripe & Ripettæ per
in eiufdem Pauli conft.40 . Cum ficut .& infrapro-
Camerarium eiufque notarium, & officiales, & in arduis,
& vbi cadit punctus iuris, habito confilio fapientis,iuxta xime in conft.87. huius Pontif. Cum inter.
formam dictorum ftatutorum de huiufmodi loquentium, De materia autem Camerarij & Cameræ , vide infra Cle
fiopus fuerit. Et fic etiam de contractibus , pactionibus, mentis VIII. conft.65 . In conferendis.
& conuentionibus habitis quocumque locorum,etiam in
finitimis prouinciis . PIVS PAPA QVARTV S Edita A.D.
Etcriminaliu §.3 . Et fimili Motu proprio volumus, quod omnes cau- Motu proprio , &c.
amplias.
fæ mixtæ, & criminales inclufiue, etiam vfque ad vltimu
fupplicium, pro omnibus exceffibus, delictis , & homici- Omanum decet Pontificem ex iniuncto fibi defuper Exordium.
dips in diéta Ripa perpetratis, tâm in mari, quàm in dicta Rpaftorali oficio , folerti diligentia procurare, ne pes,
Ripa, & eius diftrictu,& pertinentiis, & quocumque lo- & iura Cameræ Apoftolicæ fraude , malitia , & perfidia
corum in mari,tàm contra res, & merces deftinatas ad Ri- nonnullorum,detrimentum aliquod patiantur,fed vt ma-
T pam prædictam, vel ad noftrum portum Ciuitatis Vetule, litiis,feu fraudibus, perfidiaque eorum derectis propterea
per nautas, vel alios, etiam quod per terram poftea ex ali- punitis, caftigatis, damnifque eorum , fraude , & malitia.
quo portu peruenerint ad Vrbem noftram , feu noftram huiufmodi,dicte Cameræ illatis, refectis meliora,maiora-
Ripam,vel Ripettam,cognofcatur per Camerarium dicta que in dies efficiantur, etiam opem,& operam impendere
Ripæ, ac fupra, & debito fine terminentur, & incidenter efficaces.
contra quofcumque facinorofos homines, & nautas, ha- §.1 . Cùm itaque ficut accepimus diuerfi Sedis Apofto- caufa huius
beat merum, & mixtum imperium, animaduerfionem, & lice Nuncij,ac iurium, rerum, & bonorum Camera Apo- conftis.
gladij poteftatem prout olim habuit , & in præfentiarum ftolicæ præfatæ collectores, fubcollectores, exactores,ad-
habet, quam poteftatem confirmamus, & quatenus opus miniftratores, officiales,& commiffarij,necnon thefaura-
fit,dicto Camerario,& eius Ripa, & Ripetta concedimus. rij,tàm in Alma Vrbe noftra,& Statu noftro Ecclefiaftico,
Decernentes irritum & inane quicquid in contrarium quàm diuerfis aliis, etiam vltra maria,& montes,Regnis,
attentari contigerit in futurum. Prouinciis, & dominiis, per nos,& diuerfos alios Roma-
Claufulapre- §.4. Volumus etiam quod præfenti Motui proprio no- nos Pontifices prædeceffores noftros, fiue S.R.E. Came-
feruatiua. ftro per quamcumque noftram fignaturam , etiam Motu rarios , aut eiufdem ftatus noftri fuperintendentes pro
proprio emanatam, & in futurum emanandam,etiam fi de tempore exiften.vel prædictám . Cameram, feu alias à Mi-
corum claufulis derogatoriis mentio fiat , nifi illius ex- niftris noftris deputati,illorumque miniftri, & forfan aliæ
preffa mentio de verbo ad verbum habeatur nullatenus perfonæ Romano Pontifici pro tempore exiftenti , &
derogatum cenfeatur. Declaramus etiam noftræ intentio- [ dictæ Camera, feu eius officialibus de fuis adminiftratio-
nis numquam fuiffe, per quemdam noftrum Motum pro- nibus, & geftis rationem reddere debentes, fuarum admi-
prium confirmatorium capitulorum gabellæ Studij , &c. niftrationum , & rationum in Camera prædicta , feu alibi
Velie auferre beneficium prælationis, prioritatis,& domi- exhibitis , & præfentatis libris , & computis , dubitantes
nij ipforum mercatorum , & nautarum, in rebus, ac vinis per eorumdem computorum exactam difcuffionem , &
exiſtentibus , iuxta tenorem Motus proprij fel. rec. Paulidiligentem examinationem eidem Cameræ debitores re-
Tertij prædecefforis noftri , fed fraudibus tantum ob- periri , & declarari , & ad reliqua reftituendum cogi , &
uiare. aliquando eorum fraudes detegi , & pro præmiffis debi-
Claufula de- §.5 . Non obftantibus conftitutionibus ,& ordinationi- tis pœnis affici , eadem computa calculari , diſcuti , exa-
orgatoria. bus Apoftolicis,ftylo Palacij,ftatutis,ac nouis reformatio- minari , folidari , & declarari neglexerint , & procrafti
nibus Vrbis,ac literis à nobis emanatis ; priuilegiis , in- nauerint, negligantque & procraftinentur de præfenti :
dultis,& aliis facultatibus forfan conceffis,quouis modo multi etiam dictorum computorum exhibitionem , & fo-
debitoribus dictorum mercatorum, & nautarum,occafio- lidationem diftulerint , & differant, quofque ob Pontifi-
ne rerum prædictarum,ac aliis,& pro tempore A.C. Apo- cum , & officialium mutationem , quam in Curia Roma-
ftolica,Vicario, Gubernatori, Senatori Vrbis, Collaterali- na fæpius cueniffe , & quotidie fieri experientia docuit,
bus illius , ac aliis Iudicibus Vrbis , & illorum Curiis, & iudices talium computorum ignaros , rationales , fiue
forfan Dohaneriis gabellæ Studij, etiam per nos concefalios pro cadem Camera agentes fibi propitios , & fa-
fis, innouatis, & approbatis,& concedendis,&c. Quibus uentes obtinuerint, & obtineant, & quorum poftea iniu-
ria,
S RT
36 PI(V QVA V S.
ria, feu ipfis mutua quadam deuinctis amicitia, computa eiufdem Congregationis voto videbitur indecifas , pen-
prædicta fecundum ipforum Adminiftratorum , etiam dentes , etiam inftructas coram quibufcumque iudicitus
iniuftam voluntatem calculari , folidari , & declarari ordinariis , feu etiam auctoritate Apoftolica delegatis,
fæpefæpius contingit,multaque non admittenda admif- etiam fi S.R. E. Cardinales , ac Curiæ caufarum Palatij
fa fuerint , & admittantur , & quamplurima in fraudem Apoftolici Auditores pro tempore fucrint, & hodie etiam
eiufdem Cameræ occultantur, necnon plerique alij varia reperiantur , feu etiam in Camera noftra Apoftolica , in
& diuerfa credita contra Cameram prædictam cófingen- ftatu, & terminis, in quibus pro tempore reperientur, &
tes, ac antiqua, ac forfan bis foluta, & extincta repeten- de præfenti exiftunt , ad fe de voto dicta Congregatio-
tes, ac forfan facta collufione cum prætenfis creditoribus nis , feu maioris illius partis aduocet , illafque & omnes
paruo pretio illa,& mandata Cameralia defuper expedita alias quas præfatus Aloyfius Epifcopus & Commiflarius,
redimentes , adueniente Sedis vacantis tempore , quo de coram eo proponet , mouereque & proponere volet &
patrimonio beati Petri, & aliis prouinciis S.R.E.fubiectis intendat , contra quafcumque perfonas Ecclefiafticas ,
non ita ficut viuente Romano Pontifice diligenter fæculares , & quorumuis Ordinum regulares , cuiufcum-
exacta cura habetur , ab eadem Camera, etiam præceden- que ftatus, gradus, ordinis, præeminentiæ , & cond.tio-
tibus illicitis forfan modis procuratis facri Collegij Car- nis fuerint , etiam fi Cardinalatus honore , aut Patriar-
dinalium , vel illius capitis ordinum mandatis , fuper chali , Archiepifcopali, Epifcopali, Ducali , Marchic nali,
dictis confictis redemptis, fiue aliis prætextibus ex dona- Comitiali vel quacumque alia dignitate , excellentia , &
tione liberali , feu feruitorum remuneratoria obtentis, prærogatiuas præfulgeant,& quocumq; nomine nuncu-
multas , & notabiles pecuniarum fummas indebite , & pentur,etiam Communitates quarumcumque ciuitatum,
minus iufte exegerint , ac per varias artes , fauores , & il- etiam Metropolitan.Vniuerfitates , Conuentus, Congre-
licitos modos extorferint , ex quo dicta Camera ad illo- gationes, & Collegia quæcumque, etiam capita ordinum
rum fatisfactionem nullatenus tenebatur , quodque ad 1 quorumcumque, vna cum incidentibus, dependentibus,
præfatas fraudes, & indebitas pecuniarum exectiones, & emergentibus , annexis & connexis , ac toto negocio
aliarum rerum extorfiones colorandas Roman.Pontifici principali audiat , & cognofcat , & cum prædictorum
bus , poftea ad fummum Apoftolatus apicem ftatim af- voto , & affiftentia , iuftitia mediante terminet.
fumptis , abeifdem in principio fuorum Pontificatuum 5.3 . Ac quæcumque computa , quæ tamen ex rationa- Computac
obreptitie , & fub repetitie mandata , cedulas, & diuerfas bili caufa eidem Vitellotio Cardinali & Camerario de Miniftrorum
alias literas , etiam Motu proprio , indebitarum folutio- voto eiufdem Congregationis reuidenda videl untur, & aliorum,
etia folda
num confirmatorias, reualidatorias,& præceptorias obti- etiam per prædictam Cameram , fiue illius Officiales , & reuidendi.
nuerint, & obtineant, prout etiam forfan à nobis diuer- quofcumque alios , & fæpius folidata , declarata, & deci-
fis temporibus , fubreptitie tamen , & fraudulenter ob- fa , etiam fi Roman. Pontt. & noftram confirmationem ,
tinuerunt. Multique fub diuerfis coloribus , & confictis liberationem , & abfolutionem contineant , diligenter
exemptionum priuilegiis , à nobis & diuerfis Romanis reuideat , de nouo calculet , & calcuları faciat , & ac fi
Pontificibus obtentis, ab annuis cenfibus , & impofitio- numquam folidata , & declarata fuerint , mediante iufti-
nibus , etiam fubfidij triennalis , necnon iuribus , etiam tia difcutiat , declaret , & terminet , ac quæcumque ad-
quindemniorum Cameræ prædictæ debitis , fe , fubdi- miffa, & in fraudem , damnum , læfionem eiufdem Ca-
tofque fuos de facto eximentes , ab illorum debita folu- meræ quomodolibet gefta , auctoritate noftra reuocet, &
tione,& folita contributione fubtraxerint, & fubtrahant, retractet.
multaque caftra, oppida, territoria, villas, nemora, palu- §. 4. Omnefque contractus fuper locationibus , & De contractu
des, montes, bona , & iura, etiam regalia noftra , & præ- alienationibus, ac inueftituris bonorum, & iurium etiam lafione Car
Apoft.conti
decefforum noftrorum , ac ad noftrum , & eorumfupre- quorumcumque feudorum prædicta Cameræ , etiam nentes refcin
mum dominium , fiue ad illius,recognitionem fpectantia cum Romanis Pontificibus , & Sede Apoftolica quomo- dendi.
& pertinentia , nulla faltem legitima præcedente caufa, à dolibet celebratos recognofcat , & læfionem eiufdem
quamplurimis Communitatibus , Vniuerfitatibus , Du- Cameræ continentes refcindat , & annullet , nullofque
cibus , Marchionibus , Comitibus , aut particularibus & irritos , prout iuris fuerit , decernat & declaret.
perfonis de facto occupauerint,& detinuerint,'acin præ- §. 5. Ac quæcumque caftra,oppida,territoria,villas, ne- Detentorefor
fentiarum detineant , & occupent in maximum S.R.E. & mora , paludes , montes , & alia loca dominij directi , vel Cam.coe
bonori rcen
einfa
eiufdem Cameræ damnum , & præiudicium , ac facri vtilis S. R. E. vel Cameræ Apoftolicæ indebite à quibufda
Apoftolici patrimonij , & ærarij diminutionem , quod uis particularibus perfonis quacumque dignitate, excel-
cum ob præfatas pecuniarum profufiones , & bonorum, ientia, & prærogatiua fulgentibus, feu etiam Communi-
ac caftrorumfupradictorum indebitas occupationes fem- tatibus , Vniuerfitatibus , & Collegiis occupata , illicite,
per exhauftum reperiatur, & defraudetur. vel detenta, ad eadem Cameræ prædictæ dimittendum, &
Deputatio, & §.2 . Et propterea eiufdem Cameræ indemnitati proui- relaxandum,fub pœnis & cenfuris arbitrio fuo modcran-
facultates Ca dere, ipfamque à fimilibus grauaminibus , & extorfioni- dis , & exequendis , etiam prout Iuftum ſibi videbitur ;
merarycogno- fimiliter illos , qui circa prædicta aliquo modo cogat & compellat.
Scen.vnà cum bus , ac
quinq; Depu- oppreffi fuiffent releuare cupientes, ac de fide, induſtria, §. 6. Et vt facilius hoc exequi poffit , quofcumque Et manu
tatis , caufas doctrina , fufficientia , fingularique rerum experientia, quorumcumque bonorum , caftrorum , oppidorum, ter- gia & appel
latione remo
concernentes dilecti filij noftri Vitellotij S. Mariæ in Via lata , diaconi ritoriorum , villarum, nemorum, paludum, montium, & ta , & c. pro
inter feCam.
Apoft. Cardinalis Vitellij nuncupati , eiufdem S.R. E. Camera- aliorum iurium eiufdem Cameræ detentores, & occupa- cedendi.
rij plurimum in domino confidentes , eidem Vitellio tores, ad titulum iuftum fuæ detentionis , & occupatio-
Cardinali & Camerario , Motu fimili , & ex certa noftra nis huiufmodi , intra tempus feu terminum arbitrio fuo
fcientia,ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine commit- præfigendum , coram fe exhibendum mandet & faciat,
timus,& mandamus, quatenus adhibitis fecum Venerabi - quo termino elapfo, & titulo non exhibito , ad incorpo-
li fratre noftro Annibale Archiepifcopo Auinionen. eiuf- rationem bonorum huiufmodi de fimili voto , prout ta-
dem Camera Clerico , & dilectis filiis Donato Matthæo men alias iuris fuerit , procedat. Cum facultate, de fimili
Minali Thefaurario noftro generali, & Francifco de Graf- voto eiufdem Congregationis , eifdem in caufis fumma-
fis familiari noftro , ac lanotto Caftiliono Militia S. La- rie , fola facti veritate infpecta , omni & quacumque
zari Hierofolymitani Magno Magiftro, & Magiftro Fau- appellatione remota , etiam manu Regia , ac fi nos ipfi
lo.Odefcalco vtriufque fignaturæ noftræ Referendario, in eifdem caufis iudicaremus procedendi , & contra re-
& Cancellariæ Apoftolicæ correctore , ac de eorum , feu pertos dicta Cameræ debitores, fraudatores, & ipfius iu-
maioris partis illorum infimul congregatorum voto & af- rium & rerum occupatores , caftrorum, & aliorum bono-
fenfu , cum præfentia & affiftentia Venerabilis fratris rum detentores , & quomodolibet delinquentes , vel
noftri Aloyfij Epifcopi Montis pilofij Cameræ prædictæ cenfus foluere ceflantes , aut legitimis inueftituris , &
generalis Commiffarij , omnes & quafcumque caufas ci- titulis carentes , fiue illos non exhibentes , eos in cadu-
uiles , & criminales , feu mixtas , prophanas, & fpiritua- citatis feudorum , beneficiorum , & priuationis bono-
les , beneficiales , feu fimiliter mixtas , in quibus directè, rum pœnas incurriffe declarandi , procedendi , & cum
vel indirectè, fifci & Cameræ prædictæ intereffe,feu præ- effectu exequendi , etiam per diftractionem bonorum &
iudicium vertatur , feu quomodolibet vertere fiti cum capturam pignorum & tenutarum , ac perfonarum , ipfaf-
que
PIVS Q VA R T V s. 37
que perfonas compellendi ad dicte Cameræ integram mandato tamen eiufdem Vitellotij Card. & Camerarij
fatisfactionem , ac debitis pœnis etiam corporalibus , & foluendas exburfet & perfoluat , ac perfolui faciat cum
decupli , ac alia provt in Motu proprio felicis record. effectu. Quas quidem pecunias fic pro tempore folu-
Pauli Papæ I II. prædecefforis noftri , quem etiam per tas , nos in computis fuis bonas faciemus & approbabi-
præfentes confirmamus,& quatenus opus fit innouamus mus , perinde , ac fi de mandato noftro folutæ fuiffent,
& coram Cardinale,& Congregatione huiufmodi locum prout per præfentem Motum proprium approbamus, &
habere decernimus, puniendi, pœnafque iuxta demeri- pro approbatis habemus.
torum , & perfonarum qualitates , etiam corporis, affli- §. 10. Nos enim eidem Vitellotio Cardinali & Came- Facultas Ca-
&
tiuas , augendi, minuendi , commutandi , & exequen- rario quofcumque Commiffarios , Notarios , Secreta- merarÿ depu-
tandi Officia
di, Ac dictam Cameram , ad fua bona & iura, caftra , ter- rios , Officiales , Curfores , Computiftas , feu calcula- les d.Cong.
ritoria , fiue illorum plenariam poffeffionem reponendi, tores cum falario , & prouifione fibi beneuifa , tàm in
reintegrandi . & reftituendi, cum poteftate citandi,etiam Alma Vrbe noftra , quàm vbique locorum , cum fishi-
per edictum publicum , ac fub fententiis , cenfuris , & li , aut limitata poteftate creandi conftituendi , & de-
Ecclefiafticis , ac pecuniariis pœnis arbitrio fuo mode- putandi , qui ex tunc , prout ex ea die , & è contra
randis , etiam fimili edicto inhibendi , & monitoria ad poftquam ab eodem Vitellotio Cardinali & Camerario,
perfonaliter , & non per procuratorem coram fe compa- creati, conftituti , & deputati fuerint , à nobis creati, de-
rendum , fub fimilibus pœnis decernendi & relaxandi . putati , & conftituti elle cenfeantur , plenam & libe-
Ac monitionibus , & inhibitionibus fuis inobedientes, ram licentiam , & facultatem coucedimus & imparti-
cenfuras , & pœnas in eis contentas incurriffe declaran- mur.
di , ipfafque cenfuras , etiam iteratis vicibus aggrauan- §. 11. Volumus autem quod præfentis noftri Motus Sola fignatu-
di , ac auxilium brachij fæcularis quoties opus fueritin- proprij, etiam abfque illius data & regiftratura , fola fi- tura fufficis,
uocandi. Aliaque omnia gerendi, faciendi , exercendi, & gnatura fufficiat , & vbique fidem faciat in judicio & ex-
exequendi , quæ in præmiffis , & circa ea fibi cum voto tra , quacumque regula , feu conftitutione Apoftolica
Congregationis prædictæ neceffaria vifa fuerint , & op- contraria non obftante.
portuna. Placet Motu proprio . I.
Officiales Sta. §.7. Mandantes omnibus & fingulis in ftatu noftro papa fubferi.
us Ecclefia- Ecclefiaftico , ac quibufuis aliis locis , nobis , & dicta

ftici, obediant
mädatis Ca- Sedi mediate , vel immediate fubiectis, Gubernatoribus ,
merary. Thefaurariis , ac quibufuis aliis Regnis , Prouinciis , & Confirmatio conftitutionum à Pio II. Paulo XXVII .
dominiis, iurium eiufdem Camera Collectoribus , Sub- 11. Sixto 1 V. Iulio II. Leone X. & Cle-
collectoribus , Exactoribus,Commiffaris, Adminiſtrato- mente VII. editarum contra homicidas , &
ribus, & Officialibus, illorumque miniftris, ac quibufuis bannitos
, eorumque fautores , & compli-
aliis perfonis in virtute fanctæ obedientiæ , & fub ma ces ac Dominos , & Communitates non
ioris excommunicationis latæ fententiæ eo ipfo abfque
alia declatatione incurrendis , necnon quorumcumque cuftodientes eorum territoria à bannitis , fu-
feudorum , beneficiorum , & bonorum priuationis , ac ribus ; & c. Et reuocatio quarumcumque fa+
inhabilitatis ad illa , & alia in pofterum obtinenda , ac cultatum gratiandi homicidas , aut cum cis
duorum millium ducatorum auri de Camera , eidem
componendi.
C Camere applicandorum , & aliis eidem Vittellotio Car-
dinali & Camerario beneuífis pœnis , quatenus manda- Ad materiam bannitorum vide omnino con
tis & monitionibus Vitellij Card. & Camerarij in præ-
miffis pareant & obediant , illique ac dicta Congrega- ftitut. 6. Sixt. V. Hoc noftri , vbi plene de
tioni in quantum eis fuerit affiftant. Ac inhibentes præ- fingulis notabo.
fatis iudicibus , ne fub fimilibus pœnis ex nunc, pro-
EPISCOP V S, Edita A.D.
vt ex tunc , & è contra , poftquam ipfe Vittellius Car- PIVS
dinalis caufam coram eis pro tempore pendentem , ad fe Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei 1561 .
16
vigore præfentis Motus proprij aduocauerit , vlterius memoriam.
ad quorumuis inftantiam procedere debeant fiue præ-
fumant.
N eminenti Sedis Apoftolicæ fpecula diuina difpo- Promium.
Decretum §. 3. Decernentes quicquid defuper per cos , feu quof-
Inenre clementia , licet mumcuiti conftituti, inter mud-
irritans.
cumque alios , & S.R.E. Card. aut eiufdem Palatij Audi-tiplices noftræ folicitudinis curas , quibus affidue pre-
tores , fcienter , vel ignoranter præfumptum fuerit , itri-
mimur, illam , pro noftro paftorali officio in primis fuf-
} tum & inane.
cipere debemus , per quam omnes Chriftifideles , præ-
Claufula de- §. 9. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus, & fertim noftri & Sanctæ Romanæ Ecclefiæ deuoti , &
rogatoria.
ordinationibus Apoftolicis , ac priuilegiis, facultatibus peculiares filij , quiete & pacifice. , & fine aliqua of-
indultis, conceffionibus , donationibus , confirmationi- fenfione viuere valeant. Vnde nos ad id operarias
e ta bus, exemptionibus , abfolutionibus , & literis eifdem manus libenter apponimus ac illa , quæ pro co-
Nunciis , Gubernatoribus , Thefaurariis , Collectori- rum felici , profpero ac pacifico ftatu per Romanos
bus, Sub collectoribus , Exactoribus , Adminiſtratoribus, Pontifices prædeceffores noftros facta fuiffe comperi-
Officialibus, Miniftris , Communitatibus , Vniuerfitati- mus , non folum Apoftolico munimine roboramus, ve-
bus , Collegiis , & aliis perfonis prædictis , per quof- rum etiam pro illorum maiori obferuantia innouamus,
cumque Romanos Pontifices prædeceffores noftros , ac ac de nouo ftatuimus & ordinamus , ac pœnas adiici-
forfan nos , & Sedem , ac Cameram prædictas , fub mus , vt fi non virtutis amore , faltem formidine pœnæ
quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis mandata Apoftolica arctius feruentur , & alias defuper
claufulis , & decretis , & Motu , & fcientia fimilibus, difponimus , prout in Domino confpicimus falubriter
& aliàs quomodolibet in contrarium præmifforum expedire.
conceffis. Quibus omnibus , illorum tenores , &c.. §. 1. Dudum fiquidem à fel. record. Clemente Papa Clem.VI :
pro fufficienter expreffis habentes , Motu fimili fpecia- VII. prædeceffore noftro emanarunt literæ tenoris fub- edidit const.
liter & expreffe derogamus , illaque reuocamus , caf- fequentis. Clemens Epifcopus feruus feruorum Dei . Ad de qua bic.
famus , & annullamus , irritaque decernimus ; ceterif- perpetuam rei memoriam. In fancta Beati Petri Sede
que contrariis quibufcumque Et vt facilius & me- &c.
lius , quæ per eumdem Vittellotium Cardinalem & Omittitur tenor iftius conftitutionis quia habetur fup.
Camerarium > ac dictam Congregationem decreta & Hic modo
§. 2. Cum nos poft noftram ad fummi Apoftolatus
Pont. confir
ordinata fuerint , executioni demandari poffint & va- apicem affumptionem ob non obferuationem dictarum
mat, conft.
leant ; Donato Matthæo Minali prædicto , moderno, fratrum literarum , bellis quibus non folum ciuitates, Pont. de qui-
& pro tempore exiftenti Thefaurario noftro genera- terræ, & loca temporali dominio eiufdem Rom.Ecclefiæ bus in rubr.-
li , committimus & mandamus , •vt quafcumque pecu- fubiecta , fed etiam totius Italiæ fuperioribus anns
ias ›
pro præmiffis neceffarias & opportunas , de magno cum omnium in eis habitantium incommodo
Tom. II. D vexata
"
‫تم‬
T
S R
V A
I V .
38 P Q VS
vexata fuerunt , id forfan caufantibus , in eifdem ciui- cenfuras & pœnas prædictas eo ipfo abfque aliqua
tatibus , terris & locis , ac etiam in Alma Vrbe noftra declaratione incurrant , & incurriffe cenfeantur. Ipfi-
inteftina , & diuturna odia , ac difcordias ciuilefque que duces , barones marchiones , comites , domini
diffenfiones vigere , ac furta , latrocinia , homicidia in temporalibus , vicarij , & feudatarij_ciuitatum , ter-
paffim perpetrari cognouerimus , ac mente reuoluentes rarum , caftrorum , & locorum , etiam Regni , & par-
præfatos Pium,Paulum, Sixtum, Iulium, Leonem, Cle- tium prædictorum nobis , & eidem Ecclefiæ immediate
mentem prædeceffores,ad tranquillum & felicem ftatum fubiectorum , aliquos noftros , & dictæ Ecclefiæ hoftes
reuoluentes necnon commoda, tàm perfonarum eiufdé & inimicos, aut fubditos , exules, bannitos , & facino-
Vrbis quàm aliarum ciuitatum, terrarum, & locorú eidé rofos cuiufcumque ftatus , vel conditionis fuerint , pu-
Rom. Ecclefiæ fubiectorum aciem fuæ confiderationis blice vel occulte, vllo vmquam tempore recipere, velac-
extendiffe, illorum exemplo moti animum ad fedandum ceptare nullatenus præfumant , & fi aliquos ad corum
difcordias , & odia,tàm in Vrbe , quàm in aliis ciuitati- dominia & territoria confugere contigerit , illos ex
bus,terris , & locis dictæ Ecclefiæ fubiectis prædictis & corum dominiis , vel territoriis huiufmodi expelle-
ad firmandam perpetuam pacem,& quietem, pro dicto- re , feu ad fimplicem iuffionem , vel requifitionem
rum fubditorum commodis applicauerimus , & vt præ- noftram &fuccellorum noftrorum quo voluerimus , feu
miffa facilius votiuum confequi vealant effectum ,lite- fucceffores ipfi voluerint tute conduci facere. Ac quod
ras prædictas omnino obferuandas , effe decreuerimus præmiffa à fuis fubditis inuiolabiliter obferuentur
Habita igitur fuper his cú fratribus noftris S.R.E. Cardd . omni excufatione ceffante cum effectu curare , fub
deliberatione matura, ac de illorum vnanimi confilio, & fimilibus priuationis & rebellionis , ac criminis læ-
affenfu, fingulas Pij,Pauli,Sixti, Iulij,Leonis, & Clemen- fæ maieftatis pœnis , fi contrafecerit , eo ipfo incur-
tis prædecefforum literas huiufmodi cum ftatutorum, rendis.
ordinationum, extenfionum , ampliationum, reuocatio- §. 5. Necnon vt homicidæ , fautores & complices Baronibus,&
Communita-
num,caffationum,irritationum.annullationum,decreto- præfati , facilius capi & puniri poffint , quod com- tib. precipit,
rum,confiſcationum, incorporationum, applicationum, munitates ciuitatum , & vniuerfitates terrarum , caftro- vt eorum ter-
voluntatum,hortationum,requifitionum,& mandatoru, rum , & locorum in quibus , feu quorum territorio, ritoria expur-
ac omnibus, & fingulis aliis in eis refpectiue contentis diftrictu , & ditione, dicta homicidia perpetrabuntur, gent ab homi
claufulis , auctoritate Apoftolica tenore præfentium ap- fub paribus interdicti Ecclefiaftici, & duorum millium cidis ,
probamus, & innouamus, ac perpetua roboris firmitate per communitates , ac mille ducatorum per vniuerfi-
fubfiftere , & per fingulos quos literæ ipfæ concernunt tates , necnon ciuitatum , terrarum , & locorum co-
infuturum,fub excommunicationis, anathematis, male- rumdem domicelli , barones , vicarij , aut alij in tem-
dictionis , infamiæ , fufpenfionis , diffidationis , crimi- poralibus domini, fub maioris excommunicationis la-
nis læfæ maieftatis,feditionis,rebellionis ,confifcationis, tæ fententiæ , & quinque millium ducatotum auri
difpofitionis, priuationis, inhabilitatis, & interdicti, ac præfatæ Camera irremiffibiliter applicandorum co
aliis cenfutis, & pœnis Ecclefiafticis, &temporalibus, ac ipfo , abfque alia declaratione incurrendis pœnis , cof-
corporis afflictiuis in eifdem literis contentis, quas condem homicidas, complices, & fautores ftatim capere , ac
trauenientes eo ipfo incurrant, perpetuo inuiolabiliter omnem exactiffimam diligentiam,de qua per publica do-
obferuari. cumenta fidem etiam facere teneantur , capi facere,
Eafque exte 5.3 . Illafque etiam ad homicidas , ficarios , exititios, & fi eos capere nequiuerint , ftatim commiffum ho-
dit vt hic.
criminofos , rebelles , aliofque infames propter homici- micidium vniuerfitatibus , feu incolis , & habitatori-
dia, & alia nefanda per cosperpetrata exceffus , crimina, bus oppidorum , & locorum circumuicinorum , ad
& delicta,etiá ad hoc,vt ipfi in ciuitatibus, terris, caftris, quæ declinabunt , feu declinare poterunt notificari,
vel locis corum , feu in quibus tunc morabantur banni- communitates vero , & domini in temporalibus præ-
ti,& condemnati, etiam habita pace ab hæredibus, filiis, dicti , ad quorum ditiones tales declinabunt , cum pri-
feu confanguineis occiforum , aut partium læfarum, mum id ad eorum notitiam deuenerit , eos apprehen-
non folum à locis circumuicinis vfque ad quinquagin- dere , feu apprehendi facere , quod fi non potuerint,
ta milliaria , fcd etiam ab omnibus , & fingulis ciuita- fimiliter id vniuerfitatibus , feu incolis , & habitatori-
·
tibus, terris , caftris , &locis, etiam Regni , & partium bus vicinorum locorum ad quæ declinabunt , aut veri-
prædictorum nobis & dicta Rom. Ecclefiæ mediate , vel fimiliter declinare poterunt , infinuare , & captos ad
immediate quomodolibet fubicctis banniti , & exules eorum iudices ordinarios traducere,& tradere ſub ſimili-
fint, & effe cenfeantur , nec in illis , feu eorum a.iquo bus pœnis teneantur, & debeant, de nouo ftatuimus, ox-
etiam prætextu cuiufuis licentiæ , falui conductus , re- dinamus inhibemus & declaramus,
miffionis , reductionis , reuocationis , vel alterius Facultats
§. 6. Et fimiliter quibufuis dictae Sedis Legatis
gratiæ per cos defuper quomodolibet pro tempore etiam de latere , ac Nunciis , & prouinciarum Rectori- micidas
obtenta moram trahere poffint , & fi in eis refede- bus , necnon noftris , & dictæ Romanæ Ecclefia Vica- мо gratiandi
са . re-
rint , vel reperti fuerint , capi , & detineri , & incar- riis in temporalibus pro tempore exiftentibus , & præfa- Ad hoc vide
cerari , ac iuxta criminum & exceffuum per cos pepetra- tis Communitatibus, omnem fuper abfolutionibus ho- declaratione
torum qualitatem , & literarum Pij & Clementis præde- micidiorum huiufmodi per nos , & prædeceffores po- hicinfra.
cefforum huiufmodi tenorem fub pœnis in eifdem lit- ftros, ac Sedem eamdem , fub quauis forma & verboruin
teris contentis per officiales ciuitatis , terræ , caftri vel expreffione conceffam, approbatam,& innouatam
loci in qua ,vel quo deprehenfi fuerint , debitis panis ctoritatem , & facultatem reuocamus , callamus , ir-
plecti , feu inde educi , & ad forum , feu officiales ad ritamus , & annullamus , & fi quando fimiles ab-
quos criminum , feu exceffuum eorumdem punitio , de folutiones per nos & fucceffores noftros Romanos
iure vel confuetudine pertinet , remitti debeant , ex- Pontifices , & Sedem præfatam concedi contigerit
tendi , & ampliari debere , & in eis locum habere de- illa per Iudices , & Officiales ad quos pertinet , nifi
cernimus. trinæ literæ Apoftolicæ fub interuallo vnius menfis
Receptatori- §. 4. Et nihilominus præmiffa omnia & fingula, pro fingulis literis huiufmodi cum expreffa deroga-
bufque eoru, prout per Pium , Paulum , Sixtum , Iulium , Leo- tione præfentium defuper emanauerint , nullatenus
& fauoribus nem , & Clementem prædeceffores præfatos , ftatuta, admitti vel obferuari volumus.
poenas impo- ordinata , extenfa , ampliata , reuocata , caffata , an-
nit. 5.7.Quocirca dilectis filiis Guidoni Aſcanio S.Mariæ Executor e
no- deputat.
Adhoc vide nullata , inhibita , decreta & declarata fuerunt , ctiam in via lata diacono Card.de fancta Flora nuncupato,
, marchiones , comites , do- ftro , & pro tempore exiftenti Camerario , & Camera
rubr. Veit. in ad hoc vt duces , barones
Sixt.
mini temporales , vicarij , feudatarij , capitanei , magna- prædicta Thefaurario , Præfidentibus , Clericis , ac
tes , principes , communitates , ciucs , officiales , &: vniuerfis & fingulis Legatis , & Vicelegatis prouincia-
perfonæ , ac alij quos , prædicta , & præfentes literarum noftrarum , & aliis Rectoribus , ac Officialibus ci-
concernunt, ac ipforum finguli literas , & in eis con- uitatum,terrarum , & partium prædictarum , nobis &
tenta huiufinodi non obferuantes , & illis directe , vel dicta Sedi mediate , vel immediate fubiectorum , Motu
indirecte quomodolibet contrauenientes , ac eis adhæ- fimili mandamus, quatenus præfentes literas folemni-
rentes , corumque fautores & complices , fingulas ter in fingulis prouinciis , ciuitatibus , teris , & locis
prædictis
prædictis publicari , necnon omnia & fingula in eis con-
i tenta inuiolabiliter obferuari faciant, & mandent. Con- PIVS PAPA QVARTVS. Edita Ann.
Motu proprio, &c. ' Dom. 1564.
tradictores quoflibet, & rebelles cuiufcúque ftatus, gra-
nas
dus ,præd i &as damnabil
& præeminent iter incur
iæ fuerint, riffe decl
fententias arent, &decl
, cenfuras NYper fiquidem cum nos poſt noftram ad fummi
, & a-
Apoftolatus apicem affumptionem , ob non obfer-
rationem huiufmodi per eos faciendam in libris malefi- uationem literarum fel. rec.Pij II. Pauli etiam I I. Sixti
ciorum confcribi , & annotari mandent , & faciant, nec- I V. Iulij fimiliter II. Leonis X. & Clementis VII . præ-
non capitales prædictas fententias à miniftris iuftitiæ, decefforum noftrorum alias contra homicidas editatum,
abfque alicuius incurfu irregularitatis exequi procurer bellis , quibus non folum ciuitates ,terræ , & loca tempo-
realiter,ac irremiffibiliter exigant,inuocato etiam ad hoc rali dominio S.R.E. fubiecta, fed etiam tota Italia retro-
fi opus fuerit auxilio brachij fæcularis , necnon pro exa- actis, &c.
&tione pœnarum pecuniariarum huiufmodi contra com- Refiduum omittitur quia ipfa bulla eft quæ præcedit.
munitates, & vniuerfitates, ac in eorumdem inobedien- §.1.Cùm autem , ficut accepimus , nonnulli ex Guber- Caufa decla-
rationis.
tium in temporalibus dominorum vaffallos propter co- natorib. & Officialibus per nos in diuerfis ciuitatibus,
rum huiufmodi inobedientiam reprefalias concedant, terris , & locis Status noftri Ecclefiæ conftitutis , & de-
necnon realiter & cum effectu exequi faciant. Attentius putatis, forfan voluntatis noftræ ignari , aut alias præten-
hortantes & requirentes in domino barones , & domi - dant pœnarum remiffionem , inquifitis, annitis, & con-
cellos,acin temporalibus dominos dicti Regni , necnon demnatis, fuper homicidiis per eos pro tempore perpe-
illius prouinciarum, ciuitatum, & locorum Gubernato- tratis, per eos remitti, gratiamque fieri , ac exinde ab eis
res, & Officiales pro tempore exiftentes,vt præfatos ho- compofitionem exigi poffe.
micidas, fautores , & complices capiant, & capi procu- §. 2. Nos ad tollendum omne dubium quod exinde Declaratio de
rent, ca ptofque ad Præfides noftrarum prouinciarum, exoriri poffet, & ne Gubernatores ,& Officiales præ dicti, qua in rubr.
vnde ipli homicidæ , fautores , & complices originem ac quicumque alij , ignorantiæ eiufdem voluntatis no-
traxerunt,conduci & eis realiter confignari fimiliter cum ftræ, aut quouis alio prætextu in his fe intromittere præ-
effectu faciant. fumant, veriores dictarum literarum tenores,ac fi de ver-
Claufula de- §.8. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- bo ad verbum præfentibus infererentur , pro expreffis
Togatoria.
nibus Apoftolicis,ac omnibus illis quæ dicti prædeceffo- habentes, decernimus; & declaramus, gratias, feu remif-
res in præfatis eorum literis voluerunt non obftare, cete- fiones, aut compofitiones quibufuis inquifitis, condem-
rifque contrariis quibufcumque, Aut fi aliquibus com- natis, aut bannitis, ex caufa vel occafione homicidij ani-
munier , vel diuifim ab eadem fit Sede indultum , quod mo deliberato , vel cafu fortuito , aut in rixa , vel alio
interdici, fufpendi ,vel excommunicari non poffint per quouis modo pro tempore perpetrati , pro quo pœna or-
literas Apoftolicas non facientes plenam & expreffam,ac dinaria,vel extraordinaria,impofita,vel imponenda effet,
de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem, per quofcumque in ciuitatibus, terris & locis prædictis,
& quibufcumque aliis priuilegiis , indultis , & literis noftros & Sedis Apoftolicæ Legatos , Vicelegatos , Gu-
Apoftolicis generalibus , vel fpecialibus fuper recipien- bernatores , vel alios officiales deputatos & deputandos
dis bannitis , homicidis , ac brigofis , & aliis prædictis fieri in pofterum nullatenus poffe , &illas tantum com-
quorumcumque tenorum exiftant, per quæ præfentibus pofitiones , & gratias cum inquifitis , condemnatis , &
non expreffa , vel totaliter non inferta , effectus earum bannitis huiufmodi , vt fupra in pofterum faciendas va-
impediri valeat quomodolibet vel differri , & de quibus lere,illifque fuffragari, qui habuerint fupplicationes de-
quorumque totis tem.vel de verbo ad verbum habenda fit fuper manu nnftra propria fignatas , & per Datarium
in noftris literis mentio fpecialis , quæ quoad hoc cui- noftrum pro tempore exiftentem datas.
quam nolumus vllatenus fuffragari. S.3 . Et ita per quofcumque iudices, & Commiffarios Decretum
Forma & ef- 5.9. Volumus autem quod præfentes lireræ noftræ quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij irritans.
fectuspubli- poftquam in valuis bafilicæ Principis Apoftolorum , & Apoftolici Auditores , ac S.R.E. Card.fubla. &c. irritum
cationis.
in Campo Flora de Vrbe affixæ fuerint , omnes & quoque, &c.
fingulos ciues Romanos , & alios in Vrbe commo- 5.4.Non obftantibus quibufcumque conftitutionibus, Claufula de-
antes effluxis quindecim diebus , alios vero Duces, & ordinationibus Apoft. ac omnibus illis quæ in dictis rogatoria,
Comites Marchiones ,Domicellos , Barones , & alios tem- nofttis literis voluimus non obftare , ceterifque contra-
porales dominos & Vicarios , communitates & vniuerfi- riis quibufcumque.
taces ciuitatum , terrarum , & locorum Sedi præfatæ me- 5. 5. Volumus autem, quod præfentis noftri Motus Sola Signatu
diate , vel immediate fubiectorum huiufmodi decurfo proprij fola fignatura etiam abfque illius data, &regi- rafufficit.
menfe arctent, & contrafacientes pœnas præfatas incur- ftratura, fufficiat , ac vbique in iudicio & extra, fidem fa-
rant,in omnibus & per omnia, perinde ac fi eis omnibus ciat,regula feu conftitutione Apoftolica quacumque
A
&fingulis contrafacientibus perfonaliter & particulari- contraria non obftantibus.
ter intimatæ fuiffent.Nulli ergo, & c. Dat. Romæ apud S. Petrum,fexto Kaleud.Maij , Anno D.P.A. §.die
si D. P.Ann. 2 Dat.Rome apud Sanctum Petrum, Anno Incarnatio- quinto. 26. April.
die 8.lan. nis Dominicæ 1561.octauo Idus lanuarij Pont. noſtri
An.2.
Publicatio.
Anno à Natiuitate Domini 1561.indictione 4. die vero Priuilegia & exemptiones Prælatorum facro & XXVIII,
16. Aprilis,Pont.Sanctiffin Chrifto Patris, D.N.D.Py di- Oecumenico Conc. Trid.affiftentium , eorum-
m.
uinaprouidentia Papa IV. An.2 retrofcripta litera Apoftoli- que familiariu
ca affixa & publicatafuerint ad valuas bafilica Principis
Apoftolorum de Vrbe, ac in acie Campi Flora , dimiffis ibi- De huius Concilij indictione , profecutione, & aliis,
dem copiis affixis , per nos Iulium Parinum , & Franci- vide inf.in conft.73 . Benedictus.vbi notabo.
fcum Sottocafa prælibati Sanctiffimi D. N. Papa Cur-
PIVS EPISCOPVS, Edita An.D.
fores.
Bartholomaus Sottocafa Mag.Curf. Seruus Seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. 1561,
Ircumfpecta Romani Pont. prouidentia , fingulo- Exordium.

rum merita, & obfequia debita meditatione confi-
Sequitur declaratio circa facultatem Officialibus derans, illos prout æquum eft, fpecialibus fauoribus, &
interdictam gratiandi, aut componendi bannitos gratiis profequitur , quos vniuerfalis Ecclefiæ obfequiis
ex caufa homicidij . iugiter intentos laborare,ac diuerfas expenfas fubire co-
gnofcit.
Hæc eadem ftatuit Pius V. in fua conftitut. 10. Ex §.1. Hinc eft, quod nos, qui dudum omnia,& fingula Hie Pont. re-
fuperne & Clem. VIII. in conftit. 15. In regen- beneficia Ecclefiaftica, cum cura, & fine cura,fæcurlaria & feruauit qua-
dam beneficia
dis , vbi fuper hac Congregationem Cardinalium quorumuis Ordinum regularia qualitercumque qualifi- de quibus bic.
inftituit. cata,& vbilibet exiftentia , in fingulis Ianuarij , Februa-
Tom. II. D 2 rijs
40 PIVS QVART V S.
rij,Aprilis, Maij,Iulij ,Augufti, Octobris,Nouembris me-,vel aliorum beneficiorú Ecclefiafticoru, cum cura, & fine
fibus alias quam per refignationem extra Romanam Cu- cura,fæculariú, & quorumuis Ordinum regularium, quæ
riam vacatura,adcollationem,prouifionem,præfentatio- etiam ex quibufuis conceffionibus , & difpenfationibus
nem ,clectionem, feu quamuis aliam difpofitionem,quo- Apoftolicis,in titulum & commédam,ac alias quomodo-
rumcumque collatorum & collatricum, fæcularium , & libet obtinent, &in pofterum obtinebunt, quæcumque,
regularium,non tamen S.R.E.Card.aut aliorum fub con- quotcumque, & qualiacumque fint, quæ omnia præfen-
cordatis inter Stdem Apoftolicam, & quofcumque alios tibus pro expreffis haberi volumus, ad folutionem, quo-
initis, & per eos, qui illa acceptare, & obferuare debue- rumcumque fubfidiorum feu decimarum, collectoribus,
rant,acceptatis & obferuatis, quæ lædere non intendeba- feu fubcollectoribus , aut aliis executorib. vel quibufuis
mus comprehenforum,quomodolibet pertinentia noftrę aliis perfonis, quauis auctoritate fúgétibus cogi poffint,
difpofitionis per conftitutione noftram defuper editam, Motu & fcientia fimilibus extendimus, & ampliamus.
& in Cancellaria Apoftolica publicatam referuauimus. §.5.Mandantes vniuerfis,& fingulis perfonis in digni- Executor
Et deinde
§. 2.Et deinde per eamdem conftitutionem venerabili- tate Ecclefiaftica conftitutis, quatenus ipfivel duo , aut depurat.
, Archiepifcopis , & Pa- vnus corum,per fe vel alium, feu alios,faciant auctorita-
aliis apud, eo- bus Fratribus noftris, Epifcopis
Epifcopis
rum sap
Eccl o
efias triarchis apud fuas Ecclefias , feu in illarum dioecefibus, te noftra præfentes literas ab omnibus ad quos fpectat
refidentibus pro tempore refidétibus gratificari voletes, eifdem Epi- inuiolabiliter obferuari, contradictores per cenfuras Ec-
facultatem fcopis,Archiepifcopis,& Patriarchis, quotiefcumque, & clefiafticas,ac alia opportuna iuris remedia appellatione
difponendi de quandocumqueapud corum Ecclefias,feu in earum dice- poftpofita compefcendo.
beneficiis non cef.refiderent dumtaxat, de quibufuis dignitatibus , per- §. 6. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis, necnon Contrariis de
referuatis va-
cantibus , vt fonatibus,adminiftrationibus, officiis,canonicatibus, & prouincialibus & fynodalibus Conciliis editis generali- rogat.
bic.
prætendis,ac aliis beneficiis Ecclefiafticis,cum cura, & fibus vel fpecialibus conftitutionibus, & ordinationibus,
ne cura, fæcularibus, ac quoruuis Ordinum regularibus, aut fi eifdem collectoribus , & fubcollectoribus, & qui-
ad eorum collationem , prouifionem , præfentationem bufuis aliis communiter , vel diuifim , ab eadem fit Sede
electionem, feu quamuis aliam difpofitionem pertinen- indultum, quod interdici,fufpendi , vel excommunicari
tibus , quæ antea in fingulis Febr. Aprilis , Iunij,Aug. non poffint per literas Apoftolicas non facientes ple-
Octob.& Decemb.menfibus vacare contingeret,dummo- nam , & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto
do alias difpofitioni Apoftolicæ generaliter referuata,vel huiufmodi mentionem.
ex generali referuatione Apoft.affecta non effent, etiamfi §. 7. Et quia difficile foret præfentes literas ad fingu- Tranfumpt:
præfentationes nominationes,vel electiones eorum,que la,in quibus de eis fides forfan facienda fuerit , loca de- credi iubet.
faluæ procedere confueuiffent,referuatione præfata non ferre, volumus & eadem auctoritate decernimus , quod
obftante , quam quoad eos locum habere noluimus , li- ipfatum tranfumptis manu alicuius Notarij publici fub-
bere difponendi facultatem conceffimus. fcriptis,& figillo alicuius Curiæ Ecclefiaftica,vel perſo-
Exemptioně. 5.3 . Et fucceffiue eofdem Epifcopos, Archiepifcopos, næ in dignitate Ecclefiaft.conftitutæ munitis,cade pror-
que à folutio- & Patriarchas,vt circa gregem fibi commiffum feruentius fus fides in iudicio, & extra, vbi opus fuerit adhibeatur,
ne decimaru, inuigilarent, vt quamdiu ipfi apud fuas Ecclefias, feu in quæ præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ , vel
c.eifdem illarum diœcef.huiufmodi , refiderent,ab omnibus,& fin- oftenfæ.
conceffit, vt
fup.in conft. gulis decimis, fubfidiis , & aliis oneribus ordinariis , & §. 8. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanctionem
10.Defalute. extraordinariis , quomodolibet nuncupatis, per nos , & nam noftræ conceffionis ,indulti, extenfionis,ampliatio- pœnalë addit.
fucceffores noftros Romanos Pontifices pro tempore nis,mandati ,voluntatis , & decreti infringere , vel ei auſu
exiftentes ,ac Sedem Apoftolicam , etiam Motu proprio,& temerario contraire. Si quis autem hoc attentare præ-
ex certa fcientia, ac ctiam confiftorialiter, etiam adinftan- fumpferit, indignationem Omnipotentis Dei ,ac B.Petri,
tiam Regum , & Principum , quomodolibet, & ex quauis & Pauli Apoftolorum eius, fe nouerit incurfurum .
etiam quantumuis vrgentiffima, iuftiffima,ac pia, & ne- Dat.Romæ apud S.Petrum An.Incarnationis Domini- D.P.A.2.die
ceffaria, caufa, etiam pro defenfione fidei catholicæ, ra- # cæ 1561.Kalend.Martij ,Pontificatus noftri.An.2 . 1.Marty
tione dictarum Ecclefiarum,tunc & pro tempore impo-
fitis, illorumque folutione, per alias noftras literas exe- Sequitur indultum , quod in eorum litibus fu-
mimus,& liberauimus.
perfedeatu
2 r.
Et modo eade §.4.Ad labores & impenfas graues ,quas præfati, & alij
PIVS PAPA QVART VS Edita An. D.
priuil. cocedit Epifcopi , & Patriarchæ facro Oecumenico , & generalí •
Pralatis Coc, Concilio in ciuitate Tridentinaindicto pro tempore in- Motuproprio , &c.
Trid. interef- tereffentes fuftinere cogentur , debitum refpećtum ha- Vmob celebrationem Conc.per nos indicti oporteat Caufa huis
fentibus pro bentes , ac animo reuoluentes eos inibi refidentes vni- Cy bani ab
m os , tam
Prælat
tepore quo ibi Alma Vrbe noftra , quam ab aliis indulti.
refederint,aut uerfali Ecclefiæ deferuire , & cum caufa reipublicæ chri- Chriftiani Orbis partibus ad ciuitatem Tridentinam , in
in itinere fue ftianæ abfint ab Ecclefiis quibus præfunt , aut in quibus qua indictum fuit,accedere,& quamplures eorum habeat
rini.
beneficiati exiftunt,præfentes , & refidentes merito repu- varias,& diuerfas caufas coram aliquibus ex venerabili-
tari debere,Motu proprio, non ad eorumdem Epifcopo- bus fratribus noftris S.R.E.Cardinalibus ,& in Auditorio
rum , Archiepifcoporum,Patriarcharum,Abbatum, Gene- Rotæ, ac in aliis noftræ Curię tribunalibus,ordinariis ,fi-
calium Ordinum , ceterorumque præfatorum vel quoru- ue delegatis , quæ propter illorum abfentiam aliquod
uis aliorum pro cis nobis fuper hoc oblatę petitionis in- detrimentum fufcipere poffent.
ftantiam, fed de noftra mera liberalitate, & ex certa fcien-
5.1.Nos volentes prouidere ne dicti Prælati, eorumq, superfedeatur
tia præfatis , qui apud fuas Ecclefias , feu in earum dice- familiares, acaliæ perfonæ dicto Conc.intereffe habétes, in caufis prof.
cefibus reſidebant, ac alternatiua huiufmodi gaudebant, caufarum huiufmodi curis diftrahantur , Motu fimili, ac cifcentium
Concilium afi
in dicto Concilio,quamdiu illud durauerit refidendo , & ex noftra certa fcientia,& poteftatis plenitudine manda- ipfi volue-
inibi interellendo.necnon in itinere ad illud accedendo, mus , quatenus in omnibus, & quibufcumque , vbique, rint.
& inde legitima fubfiftente caufa recedendo,& ad Eccle- tàm coram præfatis Card. quàm Rotæ Auditoribus, Iu-
fias fuas redeundo,alternatiua, & exemptione huiufmodi dicibus ordinariis,fiue delegatis,pendentibus caufis pre-
vti,& gaudere, libere, & licite valeant in omnibus , & per fatorum,dicto Concilio adeffe habentium,clericorum,fi-
omnia ac fi apud fuas Ecclefias , feu in earum diœcefum ue laicorum, cómiffis,feu committendis , durante eorum
præfatis perfonaliter refiderent, in omnibus , & per om- abfentia,& ipfis in Concilio,& feruitiis huiufmodi refi-
nia concedimus , & indulgemus , dictamque exemptio- dentibus, fuperfedere debeant, præterquam in caufis, in
nem, & alternatiuam ad ipfos , ac vniuerfos , & fingulos quibus ipfi Prælati, & alij fuprafcripti , per corum pro-
alios venerabiles fratres noftros Epifcopos,Archiepifco- curatores duxerint procedendum , in quibus fit in co-
pos , & Patriarchas, etiam ad hoc vt illi, ac corum finguli, rumdem arbitrio , hoc noftro mandato , vti vel non . Et
qui in dicto Conc.iam forfan ad præfens refident, aut ad ita mandamus , decernimus , & declaramus . Mandantes
illud in pofterum accedent, quod quamdiu Conc. ipfum infuper cuicumque etiam S. R.E. Cardinali, qui Signa-
durauerit , & ipfi interfuerint , dicta alternatiua gaudere turæ Iuftitiæ præeft,vel præcrit in dicta Alma Vrbe, ne in
poffint, & occafione Epifcopalium , feu Archiepifcopa- caufis pendétibus huiufmodi aliquas commiffiones de-
lium, vel Patriarchalium Ecclefiarum, aut Monafteriorú, pendentes, citationes , feu vocationes ipforum noram
Cur.
PIVS Q VA R T V s. 4i
Cur. fequen , deftylo requiren. in eorum præiudicium libet pro tempore obtinen, etiam fì ad illa, vigore prioris
admittant, etiam fi in eis, aut aliqua fupradictarum cau-
tituli , ius regredien.feu acceden.& ingredien. aliquibus
farum executione , non tamen occafione rei iudicatæ cóceffum fuiffet,fpectalfe,& fpectare, & fub nomine fpo-
procedatur. Status caufarum huiufmodi , & merita , proliorum venire,illaque vti fpolia ad Cameram ipfam per-
expreffis habentes. tinen. perpetuo colligi, &recuperari potuiffe, & poffe ac
Claufula de- § . 2. Non obftantibus priuilegiis , conftitutionibus debere.Et ita per quofcumque iudices quauis auctoritate
Togatoria. literis Apoftolicis, regulis Cancellariæ , ac quibufcum- fungen.in quacumque inftantia,fublata eis quauis aliter
que contrariis . iudican.& interpretan.facultate,& auctoritate,iudicari, &
Decretum ir- 5.3 . Sublata à quibufcumque iudicibus , etiam S.R.E. definiri debere; necnon irritum ,& inane, quicquid fecus
Titans. Cardinalibus aliter iudicandi facultate. Decernentes ir- fuper his à quoquá quauis auctoritate fcienter,vel igno-
ritum, & inane, fi fecus à quoquam fcienter , vel ignoranter contigerit attetari,decreuerimus,& declauerimus,
ranter contigerit,attentari. cum mandati , derogationis, aliifque claufulis, tunc ex-
Papafubfc. Placet Motu proprio. I' preffis, prout in noftris defuper in forma breuis fub dat.
videlicet, Nonis Nouemb. Pontificatus noftri Anno i .
Quod bona omnia Fratrum Militum Hofpitalis ex prædictis literis, quarum tenotes hic haberi volumus
XXIX.
S. Ioannis Hierofolymitani, vbique deceden pro expreffis,latius continetur.
5. 3. Cumque Magnus Magifter & Conuentus, ac fra- Ideo ifta reli.
tium, etiam ex illicita negociatione acquifita ,
tres Milites præfati occurren.fratrum Militum Hofpita- giodubitat,
vti fpolia, non ad Cameram Apoftolicam , fed
lis prædicti obitu,fuper corumdem decedentium fratru vigore d con-
ad ipfum Hoſpitale fpectent , & pertineant. Militum bonis , per iurium , & fpoliorum Cameræ no- fluutionis
ftræ Apoftolicæ prædicta Collectores , & eiufdem Ca- foffe miniftris
molefla-
De hac Militia plene notauifup. in conft.2 . Ana . ri à
meræ Commiffarios , earumdem literarum vigore mole- Camera.
ftaf.IV.Chriftiana.
ftari dubitent. Nofque eiufdem Hofpitalis,& illius per-
fonarum manutentioni, ac neceffitatibus, quantum cum
Edita An.D. PIVS PAPA QVARTVS.
Ad perpetuam rei memoriam , Deo poffumus libenter prouidere procuramus , maximè
1561,
confiderantes attentius eiufdem Hofpitalis fratres Mili-
Caufa huius Omani intereft Pontificis, vt cunctorum fibi, & Se- tes , fe & fua, pro fide, & illius defenfione, in crudeliffi-
declarationis, di Apoftolicæ deuotorum, præfertim fratrum Mili - mos chriftiani nominis hoftes exponere neceffe effe con-
&conceffio- tum, qui tamquam fortiffimum orthodoxæ fidei aduer- tinuo , hoc præfertim inftanti tempore , quo idem im-
nis. fus crudeliffimos Chriftiani nominis hoftes propugna- maniffimus hoftis Turcarum tyranus lucri proxime præ-
culum , duros hoftium expectant infultus, gratiæ, & alia teriti non immemor , in animarum Chriftifidelium adeo
eis concella , vt illibata fibi remaneant prouidere , & eas fpirat minas ,vt omnibus fidelibus magis tamen fratribus
conceffiones quæ gratiis huiufmodi aliquod inferre Militibus pauorem incutiens,ipfos non immerito ad.di-
præiudicium, aut eas dubias reddere videntur,ad omnem ligentem excitat rerum prouidentiam , propterea non
tollendi hæfitandi materiam,ac pacem confouendam de- conuenire , vt iidem fratres Milites , qui fuperftites exi-
clarare , aliafque & alia in his operari, prout in Domino ftunt defunctorum fpoliati bonis,ad fuorumialiorumque
falubriter cognofcit expedire. Chrifticolarum defenfionem,rebus priuentur neceffariis.
Bona à fra- §. 1. Sane nobis pro parte dilectorum filiorum Magni §.4 Idcirco, vt omnis hæfitandi materia fubmoueatur, Hic ergo Pốt.
tribus,& Mi- Magiftri & Conuentus Hofpitalis S.Io.Hierofolymitani eiufdem Hofpitalis , & illius perfonarum huiufmodi in- declarat . fub
d' conftitutio-
litibus relicta , fuit expofitum, quod licet omnia,& fingula fratrum Mi- demnitatibus paterno confulere affectu , ipfofque fpe- nes, aliis
poft eorú obi- licum ciufdem Hofpitalis bona, poft corum obitum reli- cialis gratia fauore profequi volentes,Motu proprio, & fimilibus di-
tum fpectabat
ad religione. &ta,ad Hofpitale & Conuentum prædictum in vim fta- ex certa noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis ple- tam Religio-
bilimentorum,vfuum, & naturarum dicti Hoſpitalis , feu nitudine, auctoritate Apoft, tenore præfentiumdeclara- nem no com-
priuilegiorum,& indultorum Apoftolicorum eidem Ho- mus,decernimus, & in verbo veritatis atteftamur, noftræ prehendi.
Ipitali,illiufque Magno Magiftro,& perfonis per diuer- intentionis numquá fuiffe,nec effe,nec in pofterum fore,
fos Romanos Pontifices prædeceffores noftros concello- per dictas noftras, aut quafcumque alias literas, à nobis
rum,ac etiam per nos approbatorum, & alias legitime, & & Sede Apoft.ac alias quomodolibet pro tempore ema-
de iure fpectant,& pertinent. natas,etiam quafcumquegenerales vel fpeciales, ctia de-
Hic autem
§. 2. Cum autem nos nuper poftquam acceperamus à rogatoriarum derogatorias aliafque efficaciores,& infoli-
Pont.bona ex nonnullis verti in dubium , an res & bona per Clericos tas claufulas, nec irritantia decreta, fub quacumque ver-
negociatione
illicita per etiam in facris ordinibus conftitutos, ex negociatione il- borum expreffione in fe continen. ftatutis, ftabilimentis,
Clericos ac- vfibus & naturis hofpitalis prædicti,ac priuilegiis,indul-
licita,aut alias contra facros Canones acquifita, vti ſpo-
quifita, vti lia,vel alias ad Cameram noftram,Apoftolicam iure legi- tis,ac aliis gratiis,illi,eiufque perfonis conceffis, & con-
fpolia adCa- timo fpectare, & pertinere deberent; Nos, omne defuper cedendis in aliquo derogaffe , necderogare , feu aliquod
merafpectare hæfitationis materiam fubmouere, ac cauillationibus, & eius,vel eorum cuilibet præiudicium intuliffe nec infer-
in conft.19.
decreuitfupra altercationibus ,litibufque præcludere , & deniq; malitiis re, fed femper valida & efficacia , ac illafa, & in fuo robo-
Decens
corum qui iura dicta Cameræ vfurpere fatagebant obuia re permanfiffe &permanere, nec eadem neque Hofpita-
ire, aliafque in præmiffis opportune prouidere,tunc vole, Conuentum,Fratres,Milites,& perfonas præfatos ,fub-
lentes, omnia,& fingula res,& bonacniufcumque quali- fcriptis,aut quibufcumque fimilibus, aut diffimilibus li-
tatis,& quantitatis exiftentia , acin quibufuis rebus , & teris, decretis, declarationibus, onerum impofitionibus,
regnis, ac dominiis,tàm citra, 'quàm vltra montes,& ma- vllatenus comprehendi , fed femper ab illis excipi , &
T ria confiftentia,per quofuis clericos,tàm feculares,quam quotiens illæ emanabunt, totiens in priftinum , & vali-
quorumuis etiam Mendicantium Ordinum, ac Militiarú dum ftatum reftitui debere , ac excepta & reftituta , & de
regulares , etiam in facris ordinibus conftitutos , cuiuf- nouo etiá fub dat. &c.per Magnum Magiftrum, & Conue-
cumque ftatus, ordinis , & conditionis effent,ac Archie- tum præfatos eligenda.conceffa fore,& cenferi debere.
pifcopali,Epifcopali,vel alia maiori dignitate præfulge- $ .7.Omniaque & fingulares,& bona cuiufcumq;quali- , Omniaqué
bona perfona-
rent,ex negociatione illicita, aut alias contra facros Ca- tatis & quátitatis exiftentia,ac in quibufuis rebus, & rerum d. Reli-
nones quomodolibet acquifita , quæ pro tempore poft gnis,necno dominiis tàm citra,quávltra montes, & ma- gionis decede-
obitum eorum,qui etiam ex facultate , quam habuiffent ria confiftentia , per quofuis Fratres, Milites,& perfonas tium ei appli
teftandi condito teftamento vbiuis locorum deceffiffent, dicti Hofpitalis quomodolibet acquifita, quæ pro tépocas , & ad
& decederent, aut quibus illos deftitui contigiffet, remá- re poft eorum obitum, vbiuis locorum decefferint,& de- alios
Camera aut
non pe-
filfent, &remanerent, ad eandem Camera, & non ad alios, cedent,aut quibus illos etiam eis viuentibus(non tamen are decla-
etiam in quibufuis cathedralibus , & metropolitanis , & per Sedem Apoft.priuari, aut eis deftitui contingeret)ha- ra .
collegiatis, ac aliis Ecclefiis, Monafteriis, Hofpitalibus, &tenus remanferunt,remanent, & remanebunt, ad Hofpi-
Militiis, ceterifque beneficiis Ecclefiafticis, cum cura, & tale,& Conuentum præfatos, non autem ad eamdem Ca-
fine cura,fæcularibus, & quorumuis Ordinum regulari- meram , feu alios quofcumque alias iuxta ftabilimento-
bus, qualitercumque qualificatis fucceffores,illa in titu- rum,vfuum, naturarum,ftatutorum, & priuilegiorum hu-
lum, commendam , adminiftrationem, ac alias qnomodo- iufmodi formam,& tenorem fpectaffe, & fpectare..
Tom. II. D 3 §. 6.
42 PIVS Q VAR T V S.
Agentes Reli-
§. 6.Necnon Hofpitale , & Conuentum huiufmodi, Sancti Marcelli de Vrbe , eiufque Cuftodes , & Confra-
gionis
actionein hac aut pro cis agentes per Cameræ huiufmodi iurium, fpo-
non tres , ob lites , & quæftiones , quibus ad diuerfa Vrbis
moleftentur. liorum, & bonorum Collectores, & Subcollectores, Exa- Tribunaliaoccafione locationum, cenfuum, donationum,
tores, Commiffarios , vel alios quacumque auctoritate,
& hæreditatum , legatorum , & diuerfarum aliarum rerum
dignitate yel officio fungen . & functuros , nullatenus eiufdem , tàm agendo quam defendendo iugiter implici-
moleftari, inquietari , vel perturbari poffe nec debere.Et ta exiftat, quamplurima damna, & intereffe patiatur , ac
ita per quofuis Iudices quauis etiam auctoritate Apo- impenfa litis valorem rei de qua ex tempore agitur fæ-
ftolica fungen. etiam Palatij noftri caufarum Auditores, pe numero exuperet.
in quauis caufa, & inftantia, fublata eis , & eorum cui- §. 1. Nos Societatem prædictam in qua piiffima cha- Aduat
libet quauis aliter iudicandi , & interpretandi facultate, ritatis, & mifericordiæ opera,eleemofynas pauperibus, & feifte Pont-
& auctoritate,iudicari,& definiri debere,necnonirritum , miferabilibus puellis dotes elargiendo continuo impen- omnes cauſa:
ciuiles , Socie
& inane quicquid fecus fuper his à quoquam quauis di fpectantur, ab huiufmodi diipendiis quantum poffu- tatem tan-
auctoritate fcienter, vel ignoranter attentatum eft forfan inus fubleuare volentes , Motu proprio , & ex certa no- gentes.
hactenus, vel in pofterum contigerit attentari , decerni- ftra fcientia , ac de Apoftolica poteftatis plenitudine,
mus, & declaramus.
omnes & fingulas caufas , lites , quæftiones & contro-
Contraria no §. 7. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis confti- uerfias inter dictam Societatem , fiue eiufdem dilectos
obftent . tutionibus,& ordinationibus Apoftolicis,necnon etiam filios Cuftodes, Officiales ,& Miniftros , & quafcumque
iuramento,confirmatione Apoftolica,vel quauis firmita- alias etiam fingulares perfonas, tàm laicas, quàm Eccle-
te alia roboratis ftatutis,& confuetudinibus, ftabilimen- Gafticas, Vniuerfitates, Societates, Congregationes, Mo-
tis,vfibus, & naturis, ac reformationibus, priuilegiis quo- nafteria, & alia huiufmodi loca cuiufcumque gradus,fta-
que , indultis , & literis Apoftolicis , & Cameræ huiuftus, ordinis, & conditionis exiften.coram S.K.E. Came-
modi iurium ,fpoliorum,& bonorum Collectoribus, Sub- rario , Regente, Præfidente, & Clericis Cameræ Apofto-
collectoribus , Exactoribus , Commiffariis prædictis , & lica , necnon Vicario , Gubernatore , ac Senatore Vrbis,
quibufuis aliis perfonis in genere, vel in fpecie, fub qui- illius collateralibus , & ludicibus, ac appellationum cau-
bufcumque tenoribus, & formis, ac cum quibufuis etiam farum Curia Capitolij eiufdem Vrbis Capitaneo , & aliis
derogatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus , & quibufcumque Iudicibus , ordinariis , & à nobis fpe-
efficaciffimis, ac infolitis claufulis,necnon irritan. & aliis cialiter quomodocumque Commiffariis deputatis , &
decretis, ctiam motu , fcientia ac poteftate fimilibus , ac delegatis, etiam caufarum Sacri Palatij Apoftolici Audi-
alias in contrarium quomodolibet conceffis , & ctiam toribus , & Locatenentibus , ac eiufdem S.R.E. Cardina-
iteratis vicibus approbatis , & innouatis. Quibus om- libus, nunc & pro tempore motas , pendentes , & quo-
nibus , & fingulis etiam fipro eorum fufficienti deroga- modolibet mouendes , fuper quibufcumque locationi-
tione de eis, corumque totis tenoribus fpecialis fpecifi- bus, venditionibus , donationibus, legatis , fideicommif-
ca, expreffa , & indiuidua , ac de verbo ad verbum , non fis , teftamentis , hæreditatibus , ac illarum difcuffioni-
autem per claufulas generales idem importantes,mentio bus , atque quorumcumque iurium , & actionum ceffio-
feu quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua exquifita nibus , alijfque inter viuos contractibus , executionibus,
forma feruanda foret , tenores huiufmodi , ac fi deverbo bonis,rebus,iuribus, & actionibus Societatem prædictam
ad verbum nihil penitus omiffo , & forma in illis tradita eiufque Cuftodes, Officiales , Miniftros , & litis confor-
obferuata , inferti forent , præfentibus pro fufficienter tes,tam coniunctim , quàm diuifim, ac tàm actiue, quàm
expreffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris , paffiuè concernentibus , ad Societatem ipfam quomo-
hac vice dumtaxat fpecialiter, & expreffe derogamus,ce- dolibet fpectantibus , in quacumque inftantia inter il-
terifque contrariis quibufcumque,aut fi aliquibus com- lam eiufque Cuftodes , & alios præfatos , necnon alia
muniter, vel diuifim ab eadem fit Sede indultum , quod æque , vel magis pia loca , Vniuerfitates , Monafteria,
interdici, fufpendi , vel excommunicari non poffint per Congregationes , & Collegia quomodocumque priui-
literas Apoftolicas non facientes plenam , & expreffam, legiata,ac viduas,pupillos,& alias perfonas etiam exem-
ac de verbo ad verbum de indulto huiufinodi mentio- ptas,pendentes, & motas,& mouédas, cuiufcumque gra-
nem .
dus, ftatus conditionis,ordinis, & naturæ exiftant, etiam
D.P.A.2. die
Dat. Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifc. die 24. præmiffis expreffis maiores , quarum omnium ftatum, &
24.Mar.
Martij , millefimo quingentefimo fexagefimo primo , merita ac Iudicum , & collitigantium nomina , & co-
Pont. noftri Anno 2.
gnomina , ac qualitates ceteraque etiam de neceffitate
exprimenda , præfentibus haberi volumus pro expreffis,
XXX. Confraternitatis fub inuocatione Sanctiff. Cruci- in ftatu, & terminis in quibus modo reperiuntur, dum-
modo non fint inftructa, harum ferie ad nos aduocantes .
fixi ad pauperes Virgines maritandum , aliaque §.2.Dilectum filium noftrum Raynutum Farnefium ti-
illorumque
pia opera exercendum pridem in Vrbe inftitu- tuli S.Angeli prefb.S.R.E.Card. ac Maiorem Pœnitentia- Tudicem , or
tæ , in Archiconfraternitatem erectio ; Cumin- rium , modernum , ac pro tempore exiftentem Protecto- dinarium di-
rem eiufdem Societatis , Iudicem ordinarium , ac per- git Protector
Societati s,vele
dulto fingulis annis in Fefto S. Crucis vnum
petuum ad prædictas necnon quafcumque alias fimi- ab eo debutt-
reum capitaliter condemnatum è carceribus les , vel diffimiles caufas ciuiles , ad Societatem huiuf- dum cum fa-
liberandi. Iurifdictioque Cardinalis eius Pro- modi pertinentes, tàm per eos, quàm contra eos, & inter cultate proce
tc&
toris , quafcumque ipfius caufas cognof eos , ac perfonas , Vniuerfitates , Collegia , feu alia loca dendifum-
marie, &c.
cendi.
prædicta etiam priuilegiata, & exempta,tam actiue, quam
paffiuè,pro tempore mouendas, iuxta ordinariam faculta-
Quoadformam aggregandi alias Confraternitaté feu iurifdictionem tàm Gubernatori , qua Regenti Ca-
tes attende bullam 115.Clem . VIII . Quæcumque . meræ et attrib
cuilitApofto utasfeu
licæ prout o
; ac Vicari rerum qualit
noftro præfat exeger
asis it, feu
, & eorum
Et quoad indulgentias Confratrum nonam fecit poftulauerit:cum omnibus, & fingulis earu inciden. de-
difpofitionem Paul.V. mox publicandam , quam penden.emergen.annexis; & connexis, fummarie, fimpli-
vidifirmatam fub die 28. Februariÿ 1608. citer,& de plano fine ftrepitu, ac figura iudicij, & abfque
tela iudici
Scias etiam quod ifta Confraternitas curam in tempora- rum norum fola
termiaria,& verita
fubfta teúinfpec
ntiali obferuta,& abfqu
atione , aut aliquo
e alicui -
us
libus charitatiuè fubftinet , Monafterij Monialium regiftri, vel extractus confectione, per fe ipfum , feu alios
Capuccinarum nuper in Vrbe illius Confratribus pro- ab eo deputandos, audiendas, cognofcendas, fineque de-
curantibus inftituti.
bito terminandas ; auctoritate Apoftolica tenore præ-
Edits An- D, PIVS PAPA QVARTVS.
fentium perpetuo conftituimus , & depuramus , & ad
1541. Motu proprio, &c. hunc effectum illi etiam per alium , feu alios quofcumq,
1564.
Caufa huius tam in Romana Curia, quàm extra cam , etiam per edictu
Vm ficut accepimus venerabilis Cunfraternitas , feu
conflitut. Cyc publicum , conftito fibi etiam fummarie de non tuto
Societas Imaginis Sanctiffimi Crucifixi in Ecclefia
acceffu, citandi, & monendi, eifdemque , & præfatis , ac
quitur
PIVS QVART V S. 43
quibufcumque aliis eiufdem Vrbis Curiarum Iudicibus, ceptas effe, & cenferi, nec eifdem præfentibus per qual-
& perfonis , tàm Ecclefiafticis , quam fecularibus , quicumque literas , etiam quafuis claufulas generales , &
bus ,& quotiens opus fuerit, etiam fub fententiis , cen- fpeciales , etiam derogatoriarum derogatorias, efficacio
furis, & pœnis Ecclefiafticis , ac etiam pecuniariis, qui- res , & infolitas , ac etiam irritantia decreta , fub qua
bus fibi ab eo tempore deputando Auditori videbitur, cumque verborum expreflione in fe continentes , dero-
inhiben. & in euentum non paritionis contra inobedien. gari poffe , & fi illis vllo vmquam tempore, ex aliqua
contumaces , & rebelles , ad declarationem incurfus etiam quantumuis necellaria , & vrgenti caufa derogari
cenfurarum , & pœnarum huiufmodi , illarumque ag- contingat , nifi tenor illarum de verbo ad verbum nihil
grauationes , & reaggrauationes , & alias iuxta morem, omiffo infertus , & huiufmodi derogatio confiftorialiter
& ftylum dictarum Curiarum in fimilibus feruari foli- facta , ac per trinas , & diftinctas literas , eumdem teno-
tum, ac alias provt fibi videbitur, procedendi. rem continentes , tribus fimilibus diftinctis vicibus;
Sentetias exe-
5.3.Sententiamque fiue fententias debitæ executioni | Adminiftratorii us fiue Cuftoditus , ac aliis Officialibus
quendi. demandandi, fiue demandari faciendi,
Societatis huiufmodi legitime infinuata , & intimata
Cótradidores 5.4. Contradictores quofliber & rebelles per cenfu- fucrit , corumque ad id expreffus accedat affenfus , de-
coërcen. ras , & pœnas Ecclefiafticas , ac etiam pecuniarias, alia- rogationem huiufmodi nemini fuffragari. Sicque per
que iuris , & facti remedia opportuna appellatione poft- quofcumque ludices quauis auctoritate fungentes etiam
pofita , compefcendi , auxiliumque brachij fæcularis ad præfatæ Romanæ Ecclefiæ Cardinales , ful lata eis , &
hoc fi opus fuerit inuocandi , omniaque alia , & fingula eorum cuilibet quauis aliter iudicandi, & interpretandi
in præmiffis , & circa ea quomodolibet neceffaria & op- facultate , & auctoritate , vbique iudicari, & definiri de-
portuna faciendi , geren. & exequen. plenam , & lite- bere, irritum quoque, & c . attentari .
ram , ac amplam licentiam , & facultatem atque au- 5.13 . Non of ftantibus præmiffis , & fel. record. Boni- Claufulas co-
trariorum de-
&toritatem concedimus.
facij PP. VIII. prædecefforis noftri de vna , & in reg trias
Reiectis nulli-
5.5 . Decernentes, quod ipfius Reuerendiff. Cardinalis Concilio generali edita de duabus dietis , dummodo fubdite
tatibus
terquam pre- Protectoris , fiue ipfius deputandi pro tempore Audito- vltrà tres dictas , aliquis auctoritate præfentium ad iu-
tribus. ris , ferentiis , ordinationit us , & decretis , nullitas dicium non trahatur , aliifque conftitutionibus , & or-
aliqua opponi nullo modo poffit , nifi ex defectu iu- dinationibus Apoftolicis , necnon Fabricæ prædictæ,
rifdictionis, citationis , & mandati. ac Hofpitalium , Ecclefiarum , Monafteriorum , & alio-
Cogend ique 5.6 . Et licet ad inftantiam quorumcumque hæredum, rum quorumcumque locorum , & Ordinum , etiam
debitores ad fiue quorumlibet aliorum committatur in futurum , vel exemptorum iuramento , confirmatione Apoftolica , vel
fatisfacien. etiam modo pendeat commiffa caufa difcuffionis ali- quauis firmitate alia roboratis ftatutis , & confuetudini-
Societati,data
cautione, &c. cuius hæreditatis , & dicte Societati , feu Cuftodibus, bus , priuilegiis quoque , indultis , conferuatoris ,
non obftan. & Officialibus ipfius , etiam virtute commiffionis fuerit exemptionibus , & literis Apoftolicis , cifdem ac dilectis
pendentia litis inhibitum , tamen ne exactio creditorum in præiudi- filiis Populo Romano , necnon Iudicibus , Curiis , &
difcuffionis. cium ipfius Societatis proteletur , data idonea cautione Tribunalibus corumque perfonis , per quofcumque
per dictos Cuftodes , & Officiales , de reftituen . fum- Romanos Pontifices prædeceffotes noftros , ac nos , &
mam debitam , in euentum fuccumbentiæ prioribus , & dictam Sedem , etiam motu , fcientia , ac poteftatis ple-
potioribus creditoribus , dictus Reuerendiffimus Cardi- nitudine fimilibus , ac alias fub quibufcumque tenori-
nalis Protector prædictos hæredes , fiue alios quofcum- bus & formis , ac cum quibufuis claufulis , & decretis
que debitores , feu ipforum quorumliber ex quacumque in contrarium quomodolibet conceffis , confirmatis , &
caufa ceffionariorum , vel ab eis quorumlibet, & ex quo- | innouatis , necnon reformationibus , etiam nouiter
cumque titulo caufam habentes , ad fatisfaciendum in- factis , ac paribus motu , & fcientia approbatis , etiam
tegraliter dicta Societati , de eius credito iuris , & facti difponentibus , quod caufæ huiufmodi ad forum , ſeu
remediis opportunis cogat, & compellat . Curiam Capitolij reaffumi debeant. Quibus omnius
Singulis die-
5.7. Ac in omnibus, & fingulis,& quibufcumque cau- etiam fi pro illorum fufficienti derogatione alias de illis
di. proceden- fis præfatis, ad dictam Societatem , vt fupra fpectan. fin- eorumque totis tenoribus fpecialis , fpecifica , expreffa,
bus
gulis diebus,& horis feriatis,& non feriatis, præterquam & indiuidua , ac de verbo ad verbum , nihil penitus
in honorem Dei, etiam tempore feriarum ob neceffitatem omiffo , & forma in illis tradita obferuata inferti forent,
hominum indicendarum procedat. præfentibus pro fufficienter expreffis habentes , illis
Notarium
§.8 . Ac Notarium actuarium quem fibi placuerit de- alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat ha-
deputandi. rum ferie fpecialiter , & expreffe , ac eifdem motu &
putet.
Mandatariis S.9. Et quod citationes in caufis prædictis etiam per fcientia , & poteftatis plenitudine , derogamus , acfuffi-
Capitolij dat Mandatarium Curiæ Capitolij fieri poffint. cienter derogatum effe decernimus , contrariis quibuf-
facultate eius S.10. Et quod quicumque executores Tribunaliu cumque. Aut fi præfatis , vel quibufuis aliis communi-
m
cit.
處 ai. exequen Vrbis , poffint & debeant exequi , & effectualiter execu- ter , vel diuifim , ab eadem fit Sede indultum , quod in
tioni mandare , omnes & fingulas fententias decreta, & terdici , fufpendi , vel excommunicari , aut extra vel
Executerefque mandata præfati Raynutij Cardinalis Protectoris , fiue vltra certa loca, Curias , & Tribunalia ad iudicium trahi
obligat ad ab eo deputatorum , quæ non obftanteregula Cancella- non poffint , per literas Apoftolicas non facientes ple-
exequen, eius riæ , &c. fufficiant
Cardinalis fi fignata fint , eiufdem Raynutij nam & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto hu
paruo figillo.
mandata.
infmodi mentionem , & quibuflibet aliis priuilegiis , in-
Annullat §. 11. Decernentes infuper Societatem prædictam dultis , & literis Apoftolicis , generalibus , vel fpeciali-
40
proceffus alio ciufque Officiales , & perfonas huiufmodi ex nunc de- bus quorumcumque tenorum exiftant , per quæ præfen-
rum ludicum. inceps occafione præmifforum alibi quam coram præfato tibus non exprella , aut totaliter non inferta iurifdictio-
Reuerendiff. Cardinali Protectore conueniri , aut ad nis ipfius Protecteriis explicatio impediri valeat quo-
alios conuenien. conftringi non poffe, ac proceffus,fen- modoliber vel differri , & de quibus quorumque totis
tentias , & decreta per alium fiuc alios tàm ordinarios, tenoribus de verbo ad verbum habenda fit in noftris lite-
quàm etiam fpecialiter deputatos , & delegates Iudices ris mentio fpecialis.
in caufis præfatis quomodolibet pro tempore formatos $.14. Et quia difficile foret præfentes literas ad fin- Tranfump sé
in prima infantia latas, & factas , cum inde fecutis qui- gula loca quibus illis pro tempore opus fuerit , deferre. fidempra
inbet ar
bufcumque , nullas , irritas , & inancs , nulliufque ro- Volumus , & præfata auctoritate decernimus , quod il-
boris, & momenti fore. larumtranfumptis manu Notarij publici fub ptis , &
Clanfulas 5.12 . Præfentes quoque literas fub quibufuis reuo- figillo Protectoris , vel Societatis huiufmodi , í per-
buius concef- cationibus , fufpenfionibus , & exemptionibus , fimi- fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ , vel aria
fionis prefer- lium , vel diffimilium gratiarum , etiam per nos , & fuc- etiam fæcularis munitis , eadem prorfus fides adh bea-
atinas ap-
ponit. ceffores noftros Roman. Pontifices , & Sedem præfatam, tur , quæ adhiberetur eifdem præfentibus , fi forent ex-
vel eius Legatos etiam per regulas Cancellariæ Apofto- hibita , vel oftenfæ.
lice pro tempore factas , etiam in fauorem Fabrica Ba- Placet Motu proprio. I. Papafubfer.
filicæ Principis Apoftolorum de Vrbe, nullatenus com- Datum Romæ apud S. Petrum , Sexto Idus April. D.P.A.2.
prehendi , fed femper ab illis penitus , & omnino ex- Anno 2. aka's "
pril.
D, 4 Sequitur
44 PIVS QVR T V S.
tum concedere , alienare , & mutare totiens quotiens eis
Sequitur Erectio in Archiconfraternitatem , & videbitur, libere, & licite valeant, concedimus , & indul-
indultum liberandi carceratum .
gemus , illaque ex nunc,provt ex tunc poftquam condi-
ta , mutata , vel alterata fuerint confirmamus .
Edita Ann PIVS PAPA QVARTVS. §.3 . Quocirca dicto Raynutio Cardinali , & Pœni- Executores &
Dom. 1564. Motu proprio , &c. tentiario , ac moderno Protectori Archiconfraternitatis defenfores de
putat.
Huic Solidi- Vm ficut nobis innotuit , in Confraternitate San- præfatæ aliis Protectoribus pro tempore deputan . Nec-
tati multa tiff.Crucifixi in Ecclefia Monafterij S. Marcelli de non vniuerfis , & fingulis Patriarchis , Archiepifcopis ,
pia opera Vrbe inftituta , dilecti filij illius Confratres quamplura Epifcopis , Abbatibus , & aliis quibufcumque in digni-
exercenti,
confirmat hic opera charitatis , Domino bonorum omnium largitore tate Ecclefiaftica vbicumque locorum conftitutis , Motu
Pont.indult opitulante , hactenus tum in colenda Sanctiff. Crucifixi præfato per Apoftolica fcripta mandamus , quatenus
i onu
liberandnatum Imagine quæ in ipfa Ecclefia fita eft , tum in vifitandis ipfi , & eorum quilibet quoties fuerint pro parte dicto-
condem
pauperibus infirmis eiufdem Confraternitatis , eifdem- rum Archiconfratrum , vel aliorum priuilegium ab ipfis
infefto S. Cru-
cis, fed eius que Medicum adhibendo , & fubfidium tranfmitten . fe- pro tempore habentium requifiti , eifdem in præmiffis,
bullam omifi peliendifque pauperibus mortuis , maritandis virgini- & eorum fingulis quomodolibet affiftant , eofdemque
quia boc ffi- bus , recitan. Officium , illique continuo quibufuis die- faciant gratiis , & priuilegiis præfatis libere frui , &
cienter hic eft bus feftiuis , & quadragefimalibus intereffen. tum etiam gaudere. Non permitten. à quoquam defuper mole-
relatum.
in aliis diuerfis piis , & laudabilibus operibus , & maxi- ftari , Contradictores , & rebelles per cenfuras Ecclefia-
me expenfis , & fumptibus quæ , & qui de præfenti in fticas appellatione poftpofita compefcendo , inuocato
crectione , & fabrica corum Oratorij fiunt , & fieri fpe- etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio brachij fæcularis , irri-
rantur, exercuerint & exerceant. Nos qui nupet , feu tum quoque , & inane decernen . quicquid in contra-
alias gratiam eifdem Confratribus per fel. record. Iu- rium contigerit attentari . Claufulas de-
lium Papam III. prædecefforem noftrum factam , vt §.4. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- rogatorias ap-
vnum vinctum , feu Carceratum , & ex caufa capitali nibus Apoftolicis , ftatutis , & confuetudinibus , etiam ponis.
damnatum quem mallent ex quocumque crimine , ex- iuramento, aut quauis alia firmitate roboratis , priuile-
cepto crimine hærefis , & læfæ Maieftatis , dummodo giis quoque indultis , & literis Apoftolicis , etiam Motu
pacem ab hæredibus defuncti habeat anno fingulo in proprio , & ex certa fcientia , ac de Apoft. poteftatis ple-
perpetuum in fefto Inuentionis Sanctæ Crucis de men- nitudine in præiudicium , feu contrarium præmifforum
fe Maij , feu in fefto Exaltationis eiufdem de menfe per nos , & quofcumque Roman . Pontif. prædeceffo-
Septembris in honorem S. D. N. Iefu Chrifti liberare , res noftros dictis , & aliis quibufuis Ecclefiis , Balicis,
& ex carceribus extrahere poffent, & provt præfatus fel. Hofpitalibus , Societatibus , & locis fub quibufcumque
record. Iulius III . concefferat , confirmauimus , & ap- tenoribus , & formis , ac cum quibufuis claufulis , &
probauimus , & quatenus opus etiam de nouo conceffi- decretis conceffis , &c. confirmatis , &c. ac conceden..
mus, provt in noftro Motu proprio latius conftat , & &c. Quibus omnibus , & fingulis etiam fi de illis , &c.
apparet. tenores illorum pro expreffis , & de verbo ad verbum in-
Et nunc eam 5.1. Cupientes eamdem Societatem , & Confratres fertis habentes hac vice derogamus , ceterifque contra-
in Archicon- fpiritualibus gratiis , & fauoribus profequi , ac vt ipfa riis quibufcumque. Papafubfer.
fraternitatem
opera non minuantur , fed in dies augeantur , ipfos Conceff.Motu proprio in præfentia D.N.Papæ.
erigit.
Confratres aliofque deuotos fideles allicere , & pro- C. Card. Borrhomæus.
Claufularum
pterea ipfam Confraternitatem , & illius Confratres §.5. Et cum abfolutione à cenfuris ad effectum , &c.
repetitio.
gratiarum muneribus ornare , & decorare volentes, Et de creatione , erectione , conftitutione , & deputatio-
motu fimili , &c. ipfam Societatem , & Confraternita- ne , in Archiconfraternitatem cum confirmatione ftatu-
tem omnium aliarum Confraternitatum , quæ fub inuo- torum , &c. ac priuilegiis , conceff. gratiis , facultatibus,
catione nominis Sanctiffimi Crucifixi hactenus in toto & derogationibus , ac omnibus aliis , & fingulis præmif-
Orbe Terrarum erectæ fuerunt , feu in pofterum erigi fis , qua hic pro repetitis , & expreffis habeantur, perpe-
contigerit , Archiconfraternitatem facimus , creamus, i tuo in formagratiofa lariffime exten. quatenus opus fue-
erigimus , conftituimus , deputamus , ordinamus , & rit.Et quod præmifforum omnium,& fingulorum maior,
elle volumus. Ita vt fit Caput omnium Societatum , & &verior fpec. & expreffio fieri poffit in literis per breue
Confraternitatum fub Sanctiffimo Nomine Crucifixi noftrum expedien .
Sola fignatu-
erectarum , & crigen. Omnefque alias Confraternitates 5.6. Seu fiipfis Archiconfratribus videbitur fola præ- rafufficit.
erectas , & erigendas fub nomine præfato vbicumque fentium fignatura noftra fufficiat, & vbique fidem faciat
locorum fitæ fint , præfatæ Confraternitatis immediate in iudicio , & extra quacumque regula contraria non
fubiicimus,& membra Societatis præfatæ,& ab ea depen- obftan.
dentia conftituimus , deputamus , & ordinamus , ac effe §.7. Ac quod præfentis tranfumptis auctoritate manu Fides exem-
volumus. Notarij publici , aut Secretarij d. Archiconfraternit . fub- plorum.
Statuta con- 5.2. Necnon dictam Archiconfraternitatem cum il- fcriptis , & figillo dicti Protectoris , vel ipfius Archicon-
firmat ,& ius lius Oratorio in loco dictæ Ecclefiæ vicino in quibuf- fraternitatis munitis , eadem prorfus fides adhibeatur in
ftatuendicon- dam domibus ipfi Archiconfraternitati , & illius Con- iudicio, & extra vbi exhibita fuerint , vel oftenfa , prove
cedit.
fratribus per Priorem , & Fratres dicti Monafterij , vel originali adhibereturfi oftenderetur.
alios fub certis modo , & forma , tunc expreffis , con- Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Idus Maij, die D.P.An.s.
S.May.
ceffis conftrui incepto , omnibufque eiufdem Archicon- Anno 5.
fraternitatis bonis , & legatis , & eleemofynis elargitis,
& elargiendis , ac acquifitis , & acquirendis. Itaque
Inquifitorum hæretica prauitatis facultas , XXXI
eiufdem Archiconfraternitatis , Confratres , feu Prio- pro-
res , vel Guardiani Archiconfraternitatem ipfam , &
cedendi contra Sacerdotes , qui mulieres pœ-
illius bona regere , gubernare , & adminiftrare ac de
nitentes in actu confeffionis , ad actus inhone-
eifdem bonis legatis , & eleemofynis ad eorum libitum,
ftos prouocare , & allicere tentant.
& provt eis videbitur, & placuerit difponere , & illa in
vfus eis vifos conuertere poffint , ac omnia , & fingula QVARTVS , Edita An- D,
PIVS PAPA
ftatuta , & conftitutiones dicta Societatis , quæ per di- 1561.
Venerabili Fratri Archiepifcopo Hpalenfi in Regnis Hi-
lectum filium noftrum Raynutium Farnefium tt. S. An-
Spaniarum hæretica prauitatis Inquifitori generali. Quidam Sa-
geli in o Pifcium prefbyterum Cardinalem S. R. E.
Maiorem Pænitentiarium , & dicta Archiconfraternita- cerdotes abu-
Vm nuper, non fine animi noftri moleftia , ac- Sacra-
tis Protectorem confirmata , & approbata fuerint , con- Ccepimus ,diucrfos Sacerdotes in Regnis Hifpania - endo Para
Pani-
firmamus , & approbamus . Ac eifdem Confratribus , vel rum , atque etiam in eorum Ciuitatibus , & Diœcefibus tentia, mulie-
Prioribus , feu Guardianis quæcumque ftatuta , & ordi- curam animarum habentes , fiue can pro aliis exercen- res in actie
vationes profperum ftatum , ac regimen , & gubernium tes,aut alias audiendis confeflionibus pænitentium de- cenfeffionis ad
dicta Archiconfraternitatis concernentia ad corum libi- putati,in tantam proruperint iniquitatem,vt Sacramento acus inhone-
fosprouocant
Pænitentiæ
PIVS QVARTVS . 45
Pænitentiæ in actu audiendi confeffiones abutantur , ] §. 1. Omnes & fingulos fructus, redditus , & prouen- Applicatio R
nec illi , & qui id inftituit Domino Deo , & Saluatori tus , ac iura , obuentiones & emolumenta quæcumque Cam. Apofto-
noftro Iefu Chrifto iniuriam facere véreantur , mulieres quomodolibet, & qualitercumque nuncupata omnium , lica fructuum
beneficiorum
videlicet pœnitentes ad actus inhoneftos , dum earum & fingulorum Monafteriorum etiam Confiftorialium, & Sedi Apoft.re
audiunt confeffiones alliciendo , & prouocando , feu beneficiorum Ecclefiafticorum cum cura,& fine cura, fæ- feruatorum,
allicere , & prouocare tentando , & procurando , ac loco cularium, & quorumuis Ordinum regularium nobis , & feu affe &torum
earum per Sacramentum huiufmodi Creatori noftro re- Sedi Apoftolicæ tàm per cóftitutiones Apoftolicas, quàm in Italia à die
vacationis,
conciliationis, grauiori peccatorum mole cas onerando, Cancellariæ Apoftolicæ regulas editas , & edendas , feu vfque ad die
& in manibus Diaboli tradendo , in Diuinæ Maieftatis alias quomodolibet, & ex quauis caufa, generaliter , vel prouifionis ,
offenfam , & animarum perniciem , & Chrifti fidelium fpecialiter referuatorum, feu affectorum in partibus Ita- &c.
fcandalum non modicum."
Contra quos liæ in quibus Collectores, & Subcollectores fpoliorum,
ifte Pont. ab 5.1. Nos in animum inducere nequeuntes , quod & iurium Cameræ Apoftolicæ prædictæ effe confucue-
Inquifitoribus qui de Fide Catholica recte fentiunt , Sacramentis in runt, ac earum Ciuitatibus, & Diac. confiftentium , per
haretica pra-
Ecclefia Dei inftitutis abutantur , aut illis iniuriam fa- obitum , & alias quouis modo , præterquam per ceflum
uitatisinquiri
decernit. ciant , fraternitati tuæ, de cuius eximia pietate, virtute, illa obtinentium, pro tempore vacantium , à die ipforum
atque doctrina plurimum in Domino confidimus , per Monafteriorum,& beneficiorum vacationis pro rata temn-
Locus reftitu- præfentes committimus , & mandamus , quatenus per poris vfque ad diem prouifionis feu commenda de ¢if-
tus. vel per alium , feu alios à te deputandum , feu de- dem beneficiis, & Monafteriis per nos faciendæ , de qua
putandos contra omnes , & fingulos Sacerdotes dicto- per literas noftras fub plumi o, & non aliter conftare de-
rum Regnorum , ac illarum Ciuitatum , & Diœcefum bere volumus , eidem Cameræ auctoritate Apoftolica
de præmiffis quomodolibet diffamatos , tàm fæculares, tenore præfentium referuamus, applicamus, incorpora-
quam quorumuis etiam exemptorum, ac Sedi Apoftoli- mus, & approbamus, illaque ei referuata, applicata, in-
cæ immediate fubiectorum Ordinum Regulares , cuiuf- corporata,& appropriata effe,& fore, & ad illain ſpectare,
cumque dignitatis , ftatus , gradus , ordinis , conditio- & pertinere.
nis , & præeminentiæ exiftant , tàm fuper præmiffis, §.2.Nullumque præter nos & dictam Cameram,aut di- Facultas Col-
lectoris exigé-
quàm fuper Fide Catholica, & quid de ea fentiant dili- lectum filium DonatumMatthæum Minalem,ac pro tem- di dictos fra-
genter inquiras , & iuxta facultatem tibi contra hæreti - pore exiftentem Thefaurarium noftrum , ac Spoliorum, dus
cos , aut de hærefi quouis modo fufpectos à Sede Apo- & aliorum iurium ipfius Camera Collectorem genera-
ftolica conceffarum continentiam , & tenorem proce- lem, vel eius Subcollectores ca percipere,exigere,& recu-
das , ac culpabiles repertos iuxta exceffuum fuorum perare, aut alias fe in illis intromittere poffe, aut debere
qualitatem ›, provt iuris fuerit punias , eos etiam fi , & tenore præfentium ftatuimus, & ordinamus.
provt de iure fuerit faciendum , debita præcedente de- §.3 . Et nihilominus ne aliquod impedimentum huic tra Inhibitio
alios con-
ne
gradatione fæcularis Iudicis arbitrio puniendos tra- noftræ ordinationi occurrat, quibufuis. Archiepifcopis,
dendo. Epifcopis , & aliis locorum ordinariis in virtute fanctæ defuper fe in-
tromittant.
Contrariis
§.2 . Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- obedientiæ,ac fubfufpenfionis à diuinis, & interdicti in-
derogat.
nibus Apoftolicis , ac Ecclefiarum , & Monafteriorum , greffus Ecclefiæ quoad Archiepifcopos , & Epifcopos,
necnon Ordinum quorumliber quorum ipfi Sacerdotes quo ad vero alios inferiores , etiam fub excommunica-
fuerint, etiam iuramento , confirmatione Apoftolica, vel tionis,& aliis arbitrij noftri, & quoad omnes fub priua-
quauis firmitate alia roboratis, ftatutis, & confuetudini- tionis facultatis conferendi beneficia in corum menfi-
bus, priuilegiis quoque , indultis, & literis Apoftolicis bus pro tempore vacantia pœnis diftricte præcipimus, &
fub quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum qui- inhibemus , ne beneficia difpofitioni Apoft. referuata,
bufuis claufulis , & decretis , etiam Motu proprio , aut feu affecta quouis prætextu ,caufa,aut quæfito colore cui-
alias quomodolibet conceffis , etiam iteratis vicibus ap- quam conferre, feu de illis prouidere, aut in illis ,vel eo-
probatis , & innouatis , quibus omnibus eorum tenores rum poffeflionefefe intromittere quoquomodo audeant;
præfentibus pro expreffis habentes , hac vice dumtaxat , vel præfumant.
fpecialiter, & expreffe derogamus, ceterifque contrariis $.4.Sicque in præmiffis omnibus, & fingulis per quof- Claufula ſu-
quibufcumque. ¡ cumque quauis auctoritate fungentes Iudices , commif- basa, &c.
D. P. An.2.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo farios, & perfonas, fublata eis, & eorum cuilibet quauis
die 16. April. Pifcatoris
die 16. Aprilis 1561. Pontificatus noftri aliter iudicandi,& interpretandi facultate,& auctoritare,
Anno 2 . iudicari, & definiri debere,irritum quoque, & inane de-
cernimus, fi fecus fuper his à quoquam quauis auctorita-
XXXII.
Applicatio Reu. Camera Apoftolicæ , omnium te fcienter, vel ignoranter contigerit attentari.
5.5.Mandantes eidem Donato Matthæo,& pro tépore Facultas Col
fructuum beneficiorum Italia Sedi Apoftolicæ exiftenti Thefaurario,& Collectori , vtnoftro, & dicte Ca- lectoris in exe
referuatorum feu affectorum cutione huius
, pro tempore meræ nomine fructus,redditus, prouentus, iura, obuen-
conft.
quo aliter quam per ceffum ipfa beneficia vationes,& emolumenta huiufmodi per fe,vel eius Subcol-
cauerint. lectores prædictos, etia propria auctoritate exigat, perci-
plat,& leuet, fibique nihilominus confignari, & tradi ab
Ampliorem difpofitionem de his fructibus , habes
omnibus ad quorú manus peruenerint pro rata prædicta
100 . In conferendis , vbi Thefau-
in Sixt.V. conft.100. per cenfuras & pœnas Ecclefiafticas per perfonas Eccle-
rar. Papa corum Collector deputatur. fiafticas ab eo eligendas,fulminandas, & alia opportuna
iuris', & facti remedia quacumq; appellatione poftpofita,
De fructibus autem huiufinodi beneficiorum in Regno faciat & curet, inuocato etiam,fi opus fuerit, auxilio bra-
Neapolis , eft fpecialiter difpofitum infr. in conft.26. chij fæcularis,fuper quibus omnibus, & fingulis plenam,
Pij V. Cupientes . & liberam illi per præfentes concedimus facultatem.
Edita An, D. §.6.Non obftantibus conftitutionibus, & ordinationi- Claufula de-
PIVS PAPA QVARTVS
1561. bus Apoftolicis,ac Monafteriorum,& illorum Ordinum, rogatoris.
Ad futuram rei memoriam.
ac beneficiorum prædictorum criam iuramento , confir-
Caufa buius
Vpientes malitiis nonnullorum , qui in poffeffione matione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis,
applications. C
Monafteriorum , & aliorum beneficiorum Ecclefia- ftatutis,& confuetudinibus ,priuilegiis quoque,indultis,
fticorum difpofitioni Apoftolica referuatorum pro tem- & literis Apoftolicis illis, & quibufuis aliis perfonis fub
pore vacantium, fine iufto titulo, ac fine literis Apoftoli- quibufcumque tenoribus , & formis,ac cum quibufuis
cis,vt illorum fructus durante vacatione huiufmodi vfur- etiam derogatoriarum derogatotiis , aliifque efficaciori-
pent, fe intrudere non verentur , occurrere , & Cameræ bus efficaciffimis,& infolitis claufulis,irritantibuſque,&
noftræ Apoft. grauiffimis oneribus in aliqua parte fuble- aliis decretis,etiam motu, & fcientia fimilibus conceffis,
uandis quantum cum Deo poffumus confulere , Motu confirmatis,& innouatis,quibus omnibus etiam fi proil-
proprio,& ex certa noftra fcientia ac matura deliberatio- lorum fufficienti derogatione de illis eorumque totis te-
nenoftris,deque Apoftolicæ poteftatis plenitudine. noribus fpecialis, fpecifica, expreffa & indiuidua , ac de
verbo
VS A
46 PI QV R T V S.
verbo ad verbum, non autem per claufulas generales idé, per omnia reftituimus , repofuimus , & plenarie reinte-
importantes mentio feu quæuis alia expreffio habenda grauimus , provt in literis Apoftolicis defuper confectis,
foret , tenores huiufmodi præfentibus pro fufficienter ac manu noftra, & dictorum fratrum noftrorum fignatis
expreffis , & infertis habentes , illis alias in fuo roboreplenius continetur.
permanfuris , hac vice dumtaxat harum ferie fpecialiter, S.3 . Nos, poft longam fuper hoc habitam difcuffioné, Et modo Offi
& maturam deliberationem , in te oculos noftræ mentis cium A.C.co-
& expreffe derogamus , illaque aduerfus præmiffa nulla-
fert Flauio
tenus fuffragari poffe , fiue debere decernimus , ceterif- coniicientes , ac de fupradictis tuis virtutibus fpecialem vfino cum
que contrariis quibufcumque. in Domino fiduciam fumentes,ac fperantes, quod tu qui folitis facul-
Declaratio,
quod ex dictis 5.7. Volumus autem, quod ex fructibus, redditibus, & Ecclefiæ Muran. præeffe dignofceris , ac vtriufque iuris tatibus
fructibus one- prouentibus per dictum Thefaurarium,& etiam deputa- Doctor, & in vtraque Signatura noftra Referendarius, & dicendis.
maxime infra
ra benefic. tos per rata , huiufmodi percipiendis onera quæcumque Prælatus domefticus nofter exiftis , dextera Domini tibi
Supportentur. dictis beneficiis incumbentiafimiliter pro rata temporis affiftente propitia , Officium huiufmodi fcies , voles &
fupportari debeant. poteris, ad laudem,& vtilitatem multorum fideliter exer-
Exemplorum 5.8. Quodque præfentium manu Notarij publici fub- cere, Teque à quibufuis excommunicationis , fufpenfio-
fides.
fcriptis trafumptis, & figillo perfonæ in dignitate Eccle-
nis, & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis, cenfu-
fiaftica conftitutæ, feu Curiæ Ecclefiafticæ munitis eadé
ris & pœnis à iure, vel ab homine, quauis occafione, vel
prorfus fides in iudicio, & extra adhibeatur, quæ eifdem caufa latis, fiquibus quomodolibet innodatus exiftis, ad
præfentibus adhiberetur,fi forent exhibitæ,vel oftenfæ. effectum præfentium dumtaxat confequendum , harum
D.P.An.2.
Dat. Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris die ferie abfoluétes, & abfolutam fore cenfentes,ac fuppref-
die 25. Apr. 25. Aprilis 1561. Pontificatus noftri Anno 2. fionis, erectionis, & inftitutionis, necnon literarum præ-
fatarum veriores tenores,ac fi de verbo ad verbum infere-
XXXIII. Iurifdictio , & facultates Auditoris caufarum Cu- rentur, ac verum, & vltimú dicti Officij Auditoriatus va-
ria Reu . Cameræ Apoftolicæ. cationis modú præfentibus pro expreffis habentes,Motu
Hoc officium eft antiquiffimum, & plures ei Pontifi proprio non ad tuam,velalterius pro te nobis fuper hoc
oblatæ petitionis inftantiam,fed de noftra mera liberali-
ces auxerunt iurifdictiones , vt notaui fupra in
tate, & ex certa noftra fcientia, ac de Apoftolicæ potcfta-
conft.7 . Innoc.VIII. Apprime . & latius dicam in tis plenitudine , Officium Auditoriatus , feu Audientia
Pauli V.conft.28.Eximia, cum ibi notandis. Et in- Cameræ huiufmodi , fiue per fimilem refignationem Al-
de cognofces,quid hisfacultatibus auctum,quidue phonfi Cardinalis , feu adhuc per obitum Francifci præ-
reformatumfuerit, & limitatum. dictorum, fiue alias quouis modo, quem hal eri volumu❤
Edita An. D. P Officio
cumilli Correctoriæ omnibusRo-
necnon Archiuij
I V S EPISCOPVS, pro manæ Curiæ,vacet
expreffo, aliifque annexis, , &
1561,
Seruusferuorum Dei . Ad futuram rei memoriam.
fingulis illius honoribus , priuilegiis, iuribus, & regali-
Venerabili Fratri Flauio Epifcopo Muran. Salutem & bus , vel alias nuncupatis emolumentis confuetis , ac fa-
Apoftolicam benedictionem . cultatibus , & indultis , ac decretis etiam in ordine , &
Proxmium.
D eximia deuotionis affectum, quem cum fidei có- modo procedendi in caufis eidem Francifco, & aliis, qui
A ftantia,& finceritate mentis,tu,& progenitores tui pro tempore fuerunt caufarum Curiæ generalibus Audi-
ad nos , & Romanam Ecclefiam gerere comprobamini, toribus etiam per fel.rec.Iulium I I. Leonem X.Clemen-
necnon generis nobilitatem, eximiamque doctrinam, ac tem VII. Paulum III. & Iulium eriam I I I. ac alios
in rebus gerendis experientiam, & dexteritatem, necnon quofcumque Rom.Pont. prædeceffores noftros, ac etiam
fidei , & iuftitiæ zelum, ac integritatem , fingularemque nos , & Sedem Apoftolicam fub quibufcumque tenori- .
probitatem , necnon ceteras virtutes quibus perfonam bus, & formis , ac cum quibufuis claufulis , & decretis,
tuam,illarum largitor Altiffimus multipliciter infigniuit, tàm fub plumbo , quàm in forma breuis , & alias ex vfu,
noftræ dirigentes confiderationis intuitum,ac propterea & confuetudine quomodolibet conceffis,tibi Apoftolica
indubiam fpem gerentes , quod ea quæ tibi duxerimus auctoritate, tenore præfentium concedimus , & affigna-
committenda , fumma cum prouidentia , & exacta cum mus , Teque in noftrum , & dilecti filij noftri Guidonis
diligentia laudabiliter exequeris , dignum quin potius Afcanij S. Mariæ in Via lata Diaconi Cardinalis de San-
debitum arbitramur , vt eamdem perfonam condignis cta Flora nuncupati moderni , & pro tempore exiftentis
honoribus , & gratiis profequamur. Camerarij noftri,ac caufarum Curiæ huiufmodi generalé
Officium Au-
5.1. Cum itaque nos nuper officium generalis Audi- Auditorem, cum honoribus,oneribus, priuilegiis,iuribus,
ditoriatus Ca- toriatus, feu Audientiæ Curiæ caufarum Cameræ Apofto- emolumentis, facultatibus, & decretis prædictis, confti-
mera vacauit
olim per obiti licæ, quod antea tunc per obitum quondam Francifci tuimus , & deputamus , teque in locum dicti Francifci,
Francifci Al- Alberici de Rachaneto, olim Curiæ caufarum huiufmodi quoad huiufmodi Auditoriatus Officium , eiufque exer-
berici , in generalis Auditoris , extra Romanam Curiam defuncti citium, quoad vixeris, fubftituimus, & fubrogamus.
Officiй Regen- vacans , fel. rec. Paulus Papa IV. prædeceffor nofter , ex 5.4. Tibique per te, vel alium, feu alios idoneum , feu caufas obli-
tus
forma uit, &
for Camr a certis tunc expreffis caufis nomine Auditoriatus in per- idoncos Locumtenentem , feu Locumtenentes tuos, quos gationum in
illud Cardi- petuú fuppreffo , & extincto in officium Regentis S.R.E. pro tempore duxeris affumendos ,vel deputandos de om- forma Came-
ra priua tiue,
nali de Neap. Cameræ Apoftolica defratrum fuorú confilio Apoftolica nibus,& fingulis caufis, modis,& formis,fupra, & infra- quoad alios
cognofcendi , & illas decidendi facultatem con- cognofcendi.
coceffit
IP. bul- auctoritate transformauerat,ac in illud erexerat , & infti- fcriptis
cuiusPauli
lam vti otio- tulerat , ac poftmodum officium huiufmodi ab eius pri- cedimus. Ita quod tu in caufis obligationú in forma Ca- Hoc extenfum
Sam pratery maua erectione, tunc vacans,dilecto filio noftro Alphon- meræ celebratarum folus (præterqua inter Ciues Roma- eft ad alias
fo,tunc S. Nicolai inter Imagines, nunc vero SS . loannis nos inter quos Motum proprium vltimo loco per nos de- obligationes,
& Pauli Diacono Cardinali Neapolitano nuncupato, fuper in fauoré Pop.Rom . conceffum obferuari volumus, vt in conft. S.
dicta auctoritate concefferat, & affignauerat . alij vero quicumque etiam Rom.Cur.Iudices in fimilibus D.N.Pauli V.
Vacauitpoftea 5.2.Cum dictus Alphonfus Card.officium Regentatus caufis , nullatenus , nulloque modo procedere poffint) cit. in rub.
per refignatio huiufinodi in manibus noftris fponte, & libere refignaf- procedere debeas. Necnon de omnibus, & fingulis obli-
nem Pontifex fet, nofque refignationem huiufmodi duxiffemus admit- gationibus in forma Cameræ , vbiuis locorum , & inter
bic ,&illud
fuppreffit. tendam ,habita fuper his cum venerabilibus fratribus no- quafcumque perfonas factis, & faciendis (his dumtaxat
ftris eiufdem S.R.E. Card.deliberatione matura,ac de co- exceptis,quæ in dependentibus à litibus, & caufis in ca-
rum confilio, & vnanimi confenfu, Officium Regentatus dem Camera, aut coram aliis Iudicibus pro tempore in-
huiufmodi eius nomine , & denominatione huiufmodi troductis factæ,feu receptæ fuerint,& tunc non per viam
per nos fuppreffis , & extinctis, acillius erectione , & in- cenfurarum, fed mandati executiui ) cognofcas .
ftitutione prædictis , necnon literis Apoftolicis defuper 5.5 . Ita vt quafcumque caufas , qua de cetero perpe- Reaffumendi
confectis reuocatis , caflatis , & annullatis , aducrfus cre- tuis futuris temporibus in eadem Curia fuper ipfis of li- canas
tionis obliga.
Came-
&tionem , & inftitutionem , necnon literas Apoftolicas gationibus, in alio quam tuo,ac Curiæ caufarum huiuf- valis fpeciali
præfatas, ac in priftinum, & cum, in quo ante illius fup- modi tribunali(præterquam in vim fpecialis commiflio- ter alteri non
preffionem necnon erectionem , & inftitutionem huiuf- nis noftræ de dicta obligatione , fpecialem mentionem commiſſas.
modi erat, ftatum, priftinamque naturam in omnibus, & facientis) motæ fuerint, in illarum ftatu, gradu, & termi-
nis,
PIVS QVART V S. 47
nis, in quibus reperientur tua ordinaria auctoritate (ex- alios cuiufcumque ftatus, gradus, ordinis,vel conditionis
ceptis caufis in Curia Capitolij contra dictos Ciues Ro- fuerint,perpetratis,vel perpetrandis,tàm ad Procuratoris
manos pro tempore iuxta formam dicti Motus proprij Fifcalis denunciationem, & promotionem, quàm etiam
motis) reaffumere, & Iudicibus, quibus funt commiffe, partium accufationem, vel etiam inftigationem , feu ex
ac coram quibus illæ pendebunt in pofterum , ne in eis, mero officio inquirere, & fuper illis,tàm per viam inqui-
aut de illis , quoquomodo , vel quouis quæfito colore, fitionis , quàmaccufationis, feu denunciationis , & in-
directe vel indirecte , fe intromittere præfumant , etiam ftigationis huiufmodi procedere , & culpabiles repertos
fub fententiis, cenfuris & pœnis Ecclefiafticis, ac etiam iuxta fuorum exceffuum exigentiam , & qualitatem pu-
pecuniariis, arbitrio tuo moderandis, & applicandis in- nire, dummodo monitoria contra Epifcopos, vel eorum
hibere , ac quicquid fecus fuper his contigerit attentari, Superiores, ad comparendum, perfonaliter , nifi præuia
irritum, & inane decernere. commiffionemanu noftra fignata,non decernas. Literas Apo-
Cenfuras pro- §.6.Ac etiam folus dictarum obligationum vigore cen- §. 1 2. Necnon quafcumque literas Apoftolicas, gene- ftol. exequedi.
mulgandi. furas Ecclefiafticas promulgare.
rales, aut particulares, tàm fub plumbo , etiam per offi-
Caufas Pre- §.7.Necnon omnes, & fingulas fpirituales, & Ecclefia- cium Audientiæ literarum noftrarum contradictarum ex-
latorü , Mar- fticas,ac profanas , & quorumuis eiufdem Romanæ Ec- peditas, quàm in forma breuis,& quarum folam fignatu-
catorum, Cu- clefia Cardinalium , eorumque , ac noftrorum familia- ram fufficere conceffum fuerit , fupplicationes per nos,
rialium pen- rium, continuorum commentalium, & Prælatorum quo- & pro tempore exiftentes Romanos Pontifices aut in
fonique ,&c. rumcumque in ipfa Curia degentium , ac etiam Impera- eius , feu noftri præfentia fignatas , necnon literas pro
cognofcendi.
toris , Regum , & aliotum Principum , ac Communita- tempore exiftentium Camerarij , & Pœnitentiarij Maioris
tum , & Vniuerfitatum , Oratorum , necnon dicta Curiæ noftrorum, dummodo in illis, & literis Apoftolicis præ-
Officialium, & eamdem Curiam fequentium, ac familia- dictis alij executores deputati non fuerint, folus, in qui
rium eorumdem , & ipfius Curiæ caufarum huiufmodi bus vero executores deputati erunt , accumulatiue cum
Auditoris Notariorum, & eorum familiarium , Campfo- illis exequi , & fuper illis proceffus debitos in forma fo-
rum'quoque, & quorumuis Mercatorum, ac Penfionum lita, etiam cum promulgatione cenfurarum in fimilibus
annuarum fuper fructibus , redditibus , & prouentibus promulgari folitarum decernere.
Ecclefiafticis affignatarum,etiam fi earum folutio non in S.13 . Ac tuarum , & per tuos Locumtenentes , feti Sententiâs in
ipfa Curia, fed in partibus fit facienda. quofuis alios , tàm Ecclefiafticos , quàm fæculares Iudi- Curia las à
Caufarum in bic
Curia motaru §.8. Et quaſcumque alias etiam cómiffarias caufas,tàm ces , & tàm delegatos , quam fubdelegatos , & etiam cau- non Indicibus his
exceptus
appellation- ciuiles, quàm criminales,&mixtas, & cóiunctim, vel diui- farum dicti Palatij Apoftolici Auditores , vel nos , aut exequendi,&
que hic indi fim in eadem Curia quomodocumque, & qualitercumq; Rom. Pont. pro tempore exiftentes, tàm in fpecie, quàm pariterprocef-
catarum.
motas , & mouendas, & inter quafcumque partes, etiam in genere , ac alios quomodolibet in eadem Curia pro firs Cœna Do-
mini, gr.
per viam inquifitionis,aut ex officio quomodolibet pen- tempore latarumfententiarum.Necnon quorumcumque
dentes.Ac quæ per appellationem à grauaminibus illatis, proceffuum generalium, & fpecialium, tàm in die Cœnæ
& conferri comminatis,feu fententiis definitiuis,vel in- Domini , quàm alias cum cenfurarum , & pœnaruin Ec-
terlocutoriis,à quibufuis Iudicibus ordinariis,& arbitris , clefiafticarum fulminatione fieri folitorum execuciones,
atque arbitratoribus in Curia,& Vrbe prædictis (Vicario quas etiam fi delegatis , aut fubdelegatis prædictis , vel
noftro,ac Gubernatore,& Senatore Vrbis prædicte,& Iu- quibufuis aliis etiam fpecialiter per nos, & Sedem præ-
dicibus Capitolinis ,dumtaxat exceptis) & extrà cas à qui- dictam commillæ fuerint,tibi Auditori accumulatiue, &
bufcumque Iudicibus, ordinariis, vel delegatis, feu arbi- non priuatiue commiffas effe volumus , & decernimus,
1
tris,vel arbitratoribus,ac etiam dicta Sedis Legatis,& eo- feruatis terminis in tribunali Auditoris huiufmodi fer-
rum Vicelegatis in terris eidem Ecclefiæ Romanæ media- uati folitis , & etiam fingulis diebus , & horis , provt in
te,vel immediate fubiectis, aut aliis earum Gubernatori- ordinariis confuetuin erat facere, illafque & illos debite
bus,vel Officialibus,& quibufuis in feudum,vel Vicaria- executioni, etiam fi opus fuerit cum auxilij brachijfæcu-
tum, aut alias quomodolibet conceffis , pro tempore la- laris inuocatione demandare.
tis,& promulgatis, interpofitarum, feu alias ad eamdem ( S.14. Et quafcumque Communitates,Vniuerfit. Col- Canfas cotra
Etuum initorú
Sedem, etiam per viam reclamationis iudicialis,vel extra- legia,& Capitula,necnon extra d . Curiam degentes perin Curía co-
iudicialis, aut nullitatis, vel recurfus hactenus deuolutæ fonas , pro debitis per eos in eadem Curiacontractis, aut gnofcen.
funt, & in pofterum deuoluentur. falario,feu contractu in dicta Curia inito.
Summarie §.9.Eas videlicet,in quibus non agetur vltra fummam S.15.Degentes vero in eadem Curia,feu Curiales Ec- Curialiume
proceden. in que.
caufis Merca- ducentorum ducatorum auri de Camera,aut de re verum clefiafticos, fæculares, vel regulares , etiam ab ipſa Curia
torum Nota- fummæ prædictæ valorem non excedente,feu quæ inter, abfentes,cuiufcumque ftatus,gradus, ordinis, dignitatis,
riorum , & & contra Mercatores dicta Curiæ , pro quibufcumque etiam Pontificalis, conditionis,vel præeminentiæ exifté-
200
& inf.ducat . negotiis, ad quamcumque fummam afcendant , & inter, tes,pro quibufuis rebus, & pecuniarum fummis ad quo-
accontra Notarios fuos, & eorum familias,pro tempore rumuis etiam abfentium, quorum pro tempore intererit,
vertentur , fummarie fimpliciter, & de plano, fine ftre-
inftantiam, quoties expedierit, etiam per edictum publi-
pitu, & figura iudicij, fola veritate infpecta, etiam manu
cum, conftito fummarie, & extraiudicialiter de non tuto
Regia,& abfque obferuatione terminorum, qui de ftylo, ad eos acceffu , ad fatisfaciendum de eorum debitis , &
feu ordinatione Palatij Apoftolici , aut alias obferuari
præftandum ea ad quæ pxo tempore tenebuntur monere,
confueuerunt. & citare.
Alias autem §. 16. Ac literas quafcumque remifforiales,& compul- Remifforias
§.10.Alias vero dictam fummam,aut illius valorem ex-
compulso
feruatis ter- cedentes, & inter, ac contra alios quam Mercatores ver- foriales,& tàm general.quam fpecial.vbi & quoties opus viales dandi.
minis.
tentes,feruatis terminis,& alias fummarie,provt in bene- fuerit aroitrio tuo decernere.
ficialibus ; eifdemque terminis quomodocumque male, i §.17. Necnon etiam in vim Bullæ Eugen. in fautorem in vim Eug.
& nulliter , præpoftere, ac inculcate tentis , pro minori , Curialium emanatæ, & Leoninæ , necnon cuiufcumque & Leonina
Curiales
partium difpendio etiam vnico contextu , citatione , & alterius extenfionis inhibere. tuendi.
audientia reiteratis, etiam per affixionem citationum pro §.18 . Ac monitoria , & citationes , ac inhibitiones ad Monitoria
tempore faciendarum ad valuas habitationis ipforum ci- partes etiam per fimile edictum decernere, eos quoque ar- cit. ad
tandorum, quoad obligatos in forma Cameræ, & quoad reftare,& incarcerare. Et fi tibi videbitur, pœnas,& mul- partes decer=
alios aliter obligatos,vbi non agetur de maiori quam vitas dimittere, & relaxare, ac pro delictorum, exceffuum, ndi.
ginti ducatorum fumma audire, cognofcere, decidere, & & criminum qualitate eis (citra tamen mortem, & mem-
fine debito terminare. bri mutilationem) per te,& tuos Locatenentes infligere,
Caufas crimi §. 11. Necnon de omnibus, & fingulis criminibus, ex- & imponere.
nales Vrbis,
omniй exem- ceffibus, & delictis,tàm in Vrbe,& Curia præfatis,
quam 5.19.Necnon quoflibet inobedientes excommunicare, Cenfierds fro
mulgan.
Prorum cogno- extra cas per quofcumque,tàm eiufdem Sedis Officiales, à diuinis fufpedere,generaliter & fpecialiter interdicere,
Scendi. quàm dictam Curiam fequentes,& alios etiam à iurifdi- ac fentétias,cenfuras, & pœnas Ecclefiafticas per te,tuof-
étione Ordinariorú exéptos, & prædicta Sedi immediate que Locatenentes pro tempore latas, etiam iteratis vici-
fubiectos,cuiufcumq; Ecclefiafticæ,vel mundana digni- bus,aggrauare.Et quod à te,velLocatenentibus prædictis
tatis,etiam Epifcopalis, vel maioris, & per quofcumque pro tempore excommunicati , feu alias cenfurati, ab aliis
quam
S
V
I V
78 P Q A R T V S.
quam à te,vel eifdem Locatenentibus prædictis,etiam de Iurifdictio Senatoris , Collateralium , & aliorum XXXIV .
partium confenfu præterqua in mortis articulo cóftituti,
Judicum Curia Capitolij Alma Vrbis .
abfolui non poffint, ad euitandas collufiones ftatuere.
Abfolutiones
dandi. §. 20. Et cum tibi vifum fuerit expedire, Communita- Circa istam iurifdictionem habesfup. Iuly II.conft.
tes, Vniuerfitates, Collegia, Capitula, & perfonas quaf- 28. Deset. ac Leon . X. conft. 1. Dum fingularem.
cumque à quibufuis fententiis , cenfuris , & pœnis , ac Sed plenam & diftinctam difpofitionem vide in
mulctis Ecclefiafticis , fpiritualibus & temporalibus, per
nouis Statutis , per totum , & fignanier lib.1 .
aliosvidelicet quàm per te,& dictam tuam Curiam infli-
c.41.qaorum confirmationem videre eft in conft.
&tis,in diebus Pafchalibus cum reincidentia abfoluere,ac
61. Greg.XIII.Vrbem . Et declarationem quoad
fententias, cenfuras, & pœnas, ac muletas huiufmodi, &
quæcumq; interdicta fufpendere,tollere,& eis relaxare. Confules Artium Vrbis , habes in eadem bulla.
Edita An. D.
Oblig. contra 5.21 . Necnon obligationes in forma Cameræ huiuf- PIVS PAPA IV. Motuproprio, &c.
1561 .
heredesexe- modi , etiam poft mortem debitoris , quoad illius bona Ilectos filios Senatorem, Coferuatorem, Populum-
quendi. rantum, etiam per vint confeflionis debiti, per aliquem queRom.lpecialibus fauoribas , & gratiis profequi Romanori &
ex procuratoribus in qualiber obligatione conftitutis volentes, omnimodam & integram(provt illis per fel.rec. Incolaru Vrbis
more folito faciendæ & hæredibus legitime citatis feu Sixtum IV.Iul.I I.Leonem X.Paulum III.& alios Rom. indultum fori
Capitolini
alias arbitrio tuo exequi, & executioni demandari facere. Pont. prædeceffores noftros alias conceffa fuit ) iurifdi- etiä in obliga
Et alia omnia 6.22 . Et generaliter omnia & fingula alia quæ ad offi- ctionem,caufarumq; inter ipfos,ac etiam & inter Roma- tionibus Ca-
confueta fa- cium Auditoris Curię caufarum huiufmodi de iure,vel ex nos,& incolas pro tempore motarum cognitioné,&deci- meralibus
ciendi. vbi
A C.non pra
-priuilegio,aut vfu,feu literis, & confuetudine prædictis, fionem totalem Cur.Capitolij Romani ,ita quod in præ-
uenit.
olim fpectabant, & quæ illi qui pro tempore fuerunt Cu- dictis, & aliis caufis, obligationibus , etiam in forma Cam.
riæ caufaru huiufinodi Auditores, ex conceffis eis facul- Apoft. in quibus videlicet per alios Iudices præuentum
tatibus facere, decernere, mandare, ftatuere, ordinare, & non fit,aliifq; quibufuis differentiis, & actionibus inter
exequi quomodolibet poterant, feu confueuerant, face- ipfos Romanos, ac corum aliquem, vel aliquos deinceps
re,dicere,mandare,ftatuere, ordinare, & exequi. Habituri orituris & mouendis, nullus præter Senatorem, & ipfius
ratos & gratos,proceffus & fententias quos & quas,tu & Capitolij ludices pro tempore exiftentes,feu priuilegio-
tui Locaten.prædicti pro tépore habueritis & tuleritis,ac rum Apoftolicorum,aut confuetudinum,feu quouis alio
reliqua omnia, quæ in præmiffis, & circa ea,ac quodlibet prætextu intromittere poffit , etiam dictorum prædecef-
eorú feceritis,dixeritis,mádaueritis ,ftatueritis, ordinaue- forum conceffiones huiufmodi, literafque & alias defu-
ritis,ac facturi ea omnia,auctore Domino in omnibus vf- per confectas fcripturas approbantes , confirman . & in-
que ad fatisfactione condignam,inuiolabiliter obferuari. nouan. literarumque & fcripturarum earumdem tenores
Confirmatio 5.23.Et infuper eifdem auctoritate, & poteftatis pleni- præfentibus pro expreffis habentes, auctoritate Apoft. ex
omniú facul- tudine,tàm Iulij I I. Leonis X. & aliorum prædec.huiuf- certa fcientia, &c.perpetuo concedimus,& indulgemus.
tatum in modi literas, quam omnia & fingula priuilegia, indulta, §. 1. Ac Senatorem, Conferuatores, & Populum Rom. Derogatio fa-
dultorum cultatualioru
facultates,iurifdictiones,& gratias, officio Auditoriatus, Curiamque & Iudices Capitolinos præfatos, quoad iu- udicum in
& Auditoribus prædictis quomodolibet conceffa,ac cum rifdictionem huiufmodi,aduerfus quafcumque aliis Al- his caufis.
omnibus & fingulis in eis contentis claufulis , fingulas mæ Vrbis Trinunalibus , & Magiftratibus , etiam Regent,
defuper confectas literas , quarum omnium & fingula- Cameræ , Gubernatori , & noftro Vicario quomodoliber
rum literarum prædictarum tenores , ac fi de verbo ad etiam confiftorialiter conceffas facultates, & alias contra-
verbum infererentur , præfentibus haberi volumus pro rias difpofitiones in priftinum , & eum in quo ante illa-
expreffis, approbamus , & confirmamus , ac innouamus, rum conceffiones quomodolibet erant ftatum reftitui-
necnon perpetuæ firmitatis robur obtinere , & inuiola- mus,reponimus, & plenarie reintegramus , ac facultates,
biliter obferuari debere decernimus , illaque omnia & & alias difpofitiones contrarias huiufmodi ad hunc effe-
ſingula ad officium Auditoriatus,& Auditorem pro tem- ctum per præfentes reuocamus,caffamus, & annullamus. Chirurgi, vel
pore exiftentem , perinde ac fi in eis fpecialiter & ex- 5.2 . Erinfuper ne delicta remaneant impunita , quod hic vel coram
preffe conceffa, & pro eis, feu in illorum fauorem, ftatu- Chirurgi, Barbitonfores , & alij vulnerum , aliorumque Gub. crimina
ta, & ordinata fuiffent, extendimus, & ampliamus. criminum notitiam habentes , illa ad Curiam Capitolij referant.
Facultas in §.24.Quodq; cap.Odoardus,& cap.Peruenit.ac quæuis huiufmodi iuxta ipfius Senatoris defuper proponenda
ceffiombus bo- alternatiue,feu moratoriæ,& dilationes etiá falinariæ,per edicta & fub pœnis inibi apponendis,aut ad Curiam Gu-
nuru dif
cuffionibus. quofcumq; etia eiufdem R.E.Card.pro tempore decreta, bernatoris iuxta folitum deferre teneantur .
obligatis in forma Cam.quoad bona, nullatenus profint. 5.3.Quodque pro celeriori caufarum expeditione , in Null. tres at-
Tu vide Bul- Quinimo obligationes in forma Cam.quoad bona tantú, eadem Curia Capitolina nullitatum nulla ratio habeatur tendantur.
Ime feruatur
lams D. N- debitæ executioni demandentur, etiam poft morté debi- nifi earum quæ ex iurifdictionis , citationis, vel mandati Stat . cit. in
PauliV.cit.in
rub. toris, non obftante quacumq; appellatione, & fuperinde defectu prouenient. rubr.
obtenta cómiffione de huiufmodi obligatione expreffam §.4. Et ne feriarum accumulatio caufarum expeditio- Feria qua
mentioné non faciente, aut difcuffione hæreditatis vbili- nemin longum protrahat,fublatis de medio ceteris feriis feruande.
Tu eas vide
bet pendete,fi per creditores dara fuerit idonea cautio in voluntarie, per vfum , vel alias , non tamen in honorem lib.1.cap.58 .
forma depofiti,de reftituendo id quod receperint, priori- Dei introductis , obferuatio tantum coërceatur ad ferias Stapi.
bus,& potioribus creditoribus,in euentú fuccumbentiæ. in antiquis Statutis expreffe defcriptas.
Locus A.C.in 5.25 .Quodque tu in Capella,& reliquis actibus, tam 5.5. Ac etiam Statuta de affettamentis loquentia de- Alfamenti
Capella Pape . publicis,quam priuatis, primum locum poft Gubernato- clarantes,quod affettamentum peti non poffit nifi in ca- petipoffit.
votum quado
rem , & Oratores Principum ; fi Prælati fuerint , habeas, fibus,& articulis, quorum grauamen per definitiuam re-
tibi indulgemus, ac volumus, & ftatuimus. parari non valeat, qui ex Statuto fub Rub.de Appell, non Vide cap.76 .
Executorum
§. 26. Mandantes, & diftrictius inhiben. quibufuis Iu- recipiendis, lib.6. pofiti colliguntur , nec in caufisfum- Lib.1.
deputation dicibus, & c. mam 10.ducat. non exceden. in aliis vero caufis è decem
Claufulapra- 5.27.Decernentes præfentes literas, ac in eis contenta fupra in litis conteftatione dumtaxat peti poffit , & hoc
feruatina. quæcumque fub quibufuis reuocationibus,fufpenfioni- arbitrio Iudicis, in definitiuis autem, vel interlocutoriis
bus, & alterationibus , &c. vim definitiuæ habentibus fententiis Iudex caufas huiuf-
Decretum ir-
ritans. $.28.Et ita per quofcumq; Iudices,& Comillarios,&c. modi in affettamentis proponere,aliis in contrarium lo-
Claufula de- 5.29. Non obftantibus præmiffis, & fi opus fit de non quentibus Statutis non attentis omnino teneatur.
tollendo iure quæfito,ac quibufuis aliis cóftitutionibus , 5.6.Et præterea quod fi vnum ex Iudicibus Curiæ hu- Affettamenti
rigatoria.
& ordinationil us Apoftolicis,ac ftatutis , cófuetudinibus ,
iufmodi abeffe, vel agrotare, aut fufpectu iurari cótigerit, ali
quomodofiat,
quo ex lu-
etia iuramento, confirmatione Apoftolica,vel quauis, & c. affettamentum per tres reliquos præfentes Iudices fieri dicibus absete
Fides tran- 5.30. Quodque præfentium tranfumptis manu No- poffit , quorum vnus in loco ægrotantis, vel abfentis Iu- infirmo vel
fmptorum . tarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius Curiæ Eccle- dicis ad tribunal. pro interlecutoriis faciendis fedeat, & recufato.
fiafticæ, feu &c. Nulli ergo, &c. fuper incidentiis , emergentibus & dependen . vfque ad Vide Star. liễ
1.6.11.120
La P. A.1. Dat.Roma apud Sanctum Petrum , Anno Incarnatio- fententiam definitiuam exclufiue prouideat , etiam per-
d. May. nis Dominica 151.Kal. Maij, Pont. noftri Anno 2 . petuo ftatuimus , & ordinamus .
§.7.Nec
PIVS QVART V S.
49
Claufulapra- $.7.Necnon Senatorem, Conferuatores,Populú,& Cu- jol ftantibus quibufcumque, priuilegiorum, & facultatum
feruatius. riam prefatos ad antiquam eorum iurifdictionem,vt prę- eidem,ac pro tempore exiftenti Gubernatoti , & eius offi-
mittitur reftitutos , & plenarie reintegratos effe. Ac pra- cio conceff.tenoribus,&c.pro plene,& fufficienter expref-
fen.& in eis contenta quæcumquevalida,& efficacia fore, fis habentes, & quæ & quas per præfentes innouamus.
fuofque plenarios,& integros effectus fortiri,& inuiola- Placet Motu proprio . I. Papafubfe.
biliter obferuari debere , nec de fubreptionis ,, vel ob-
reptionis, aut nullitatis vitio, vel intentionis noftræ de- Extenfio conftitutionis Pauli III.circà caufas ciui- XXXV.
fectu quouis quæfito colore,prætextu,vel ingenio nulla- les intereffe Fifci Cam . Apoft . concernentes , in
tenus notari,vel impugnari ,nec per nos,vel Sedem Apoft. eadem Camera cognofcendas .
vllo vmquam tempore reuocari aut alias illis derogari Hanc Bullam Pauli III.babes fupra Nonfine.Et con-
poffe. Et fi ac quoties illa reuocari, aut alias illis derogari
fonat, huius Pontificis altera bulla 55. Romanus.
contigerit, toties in priftinum ftatum reftitui, & de nouo
Et ante eos , hos idem ftatuerat Vrb. VI. fup. in
etiam fub pofteriori data per ipfos Senatores, & Confer-
2 uatores eligenda, conceflà, & ftabilita effe. eius conft.i. Apoftolice.
Decretum 5.8. Et fic per quofcumque Iudices, & Commiff. etiam PIVS PAPA IV. Motu proprio, &c. Edita An. D.
tans.
1561.
S.R.E. Card. & c.fublatata cis quauis aliter interpretandi , CV , ficut accepimus , licet Rom.Pontt.prædeceff.no- Paulus II .
&c. facultate iudicari, & definiri debere, ac quicquid fe- ftri,pro cauf is ciui libus Fifcum noftrum tang en.pro- auocauit ciui-
cus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter, vel piium tribunal. Camerarij , ac Præfidentium Cam. Apoft. Les causas fui
ignoranter attentari contigerit , irritum , & inane decer- maximis rationib. & non modico eiufdé Cameræ difpen- Fifci intereffe
Claufula de- nimus .
dio,vt caufæ præfatæ per præfatos pro tempore Præfiden- concernen.
rogatoria.
5.9 . Non obftan . prmiffis, ac conftitutionib . & ordina- tes in Cam.Apoft.vti & Procurator Fifci noftriApoft.in . illas , acas,
mouend alias
in
tionib.Apoft.Statutis, &c. etiam Palatij Apoft.Curiarum- teruenit, difcutiatur difputetur, & notetur,vtq; ipfe Pro- Cam.Apoftol.
que Vrbis ftylis necnon priuilegiis , indultis , & literis cur. Fifci noftri nó cogatur pro caufis Fifcu, vt præfertur, cognofci man-
Apoft. quibufuis Rom. Curia Tribunalibus Curiis , tangen.cum no modica eius ab occupationibus fui officij dauit , ut in
Magiftratibus Iudicibus & aliis perfonis fub qui uf- diftractione, & non fine etia indignitate Officij , quod lo- eins
in conft.cit .
rubr.
cumque tenoribus & formis,ac cum quibufuis claufulis , co præfati Cæfaris fucceffit , & illius priuilegio in dictis
& decretis etiam Motu fimili , etiam confiftorialiter con- caufis vtitur, falté ratione interuentus fui in Camera,dum
ceffis, & c.quibus omnib.illorú tenores præfentib.pro fuf- ipfæ caufæ inibi difcutiutur,& notátur,& fel.rec.Paul.III .
ficienter expreffis habentes hac latiffime derogamus.cete- prædeceffor nofter, tépore fuo, ifta ratione per præinſertú
rifque contrariis quibufcumque cum claufulis opport.cius Motu propriu dictas caufas Fifcú tagen.extra Camerá
Papafubfer. Placet Motu proprio. I. coram aliis ludicil us & tribunalib.Vrbis inter Fifcum ,&
Claufularum 6.10. Et cum abfolutione à cenfuris ad effectum, & c.Et priuatum commiffas, vel aliter cœptas, fiue in petitorio,
repetitio.
cumapprobatione, confirmatione, innouatione , conceffio. fiue in poffefforio, ac quibufuis ftatu,& terminis, etiam fi
ne,indulto,reftitutione,repofitione reintegratione,reuo- inftructæ fuerint, ad fe auocauerit , & eidem Camerario ,
catione, caffatione, annullatione,ftatuto,ordinatione,de- & Præfidentibus , ac in proprio tribunali commiferit
creto, & derogatione præmiffis , vt fup.perpetuo . Et quæ necnon etiam in futurum committendas , vel alias
fola præfen. fufficiat fignatura, & vbique etiam in Iud.fi- incipiendas illas fimiliter,abfque alia pro tempore Rom.
dem faciat,regula contraria non obftante, feu fi videbitur Pont.fignatura , vel mandato , propria corum auctoritate
literæ defuper per Breue noftrum, etia cum literarum pre- ad fe auocan. & reallumendi,liberam facultatem conceffit .
deceff,prædictorum,& inde fequutorum ten.aliorumque §.2.Cumq; (ficut accepimus ) non defint, qui poft reaf- Multi tamen
neceffariorú maiori , &veriori expreffione expediti poffint. fumptionem in Cam. Apoft.vt prefertur, facta cótra Fifcú, pratendebant
Limitatiopri S.11 . Et quod ad obligationes in forma Cameræ ferue- in fignaturis adhuc ad alios Indices trahere conantur di- cöft. Pauli no
>
silegi fori in cur forma ipfius obligationis, vt fi fit in poteftate aucto- uerfis pretextibus, ac precipuè quan do pro tépore Procu- proce dere
quandoFifcus
tribuscafib. ris,vel creditoris conuenire debitorem fuum Romanum, ratores Fifcal.cora aliis Iudicib.aliquando per incuria,vel in iurifdictio-
Alius vide
1.1 . Sat. c.41 . vel incolam laicú non folu coram Regente , vel Auditore multiplicitaté negotiorú ,proprij in hoc priuilegij fori nő nem alterius
Cam.ipfarum obligat.Iudice ordinario ,fed etiam in Cur. memores,agere vel refpódere,vel alias in Iudices nofuos iudicis cõfen-
fiffet, veleins
Capitolij.Quoad reliquas vero caufas ciuiles non tamen cofentire cœperut,ac etiã quádo in proceffu caufaru inter
insereffe fecu
Fifcales poffit reus Romanus ,vel incola declinare quod- priuatos , intereffe Fifci detegitur principal.vel fecúdariò. dario detege-
cumque aliud forum ,& petere fe remitti ad Cur.Capito- §.3 . Nos. attenden , quod priuilegiu fori Fifco concefsu, retur in caufis
lij, nifi alterius Iudicis iurifdict.prorogauerit, aut in eum cócernit publicu, & quod ifta ratione idé Paul.prædecef- inter alios
vertentibus.
tacite,vel expreffe confenferit , & aliter facti reaffumptio- for caufas inter Fifcum, & priuatú, etiã alibi inſtructas,per HicigiturPot:
nes vel inhibit. prædictam Cur.Capitolij nullius fint ro- præinfertú motum proprium auocauit,& quod quando- extendit dicta
boris, vel momenti. cumq; ctiá in caufis quæ inter priuatos agitur, detegitur conftitutione
Sequitur declaratio d.conft respectu Iuriſdictionis Gubernat. Fifci intereffe,fiue principaliter ,fiue fecundario,idé Fifcus etiam ad illos
Vrbis. cafus.
debet gaudere fui fori priuilegio, & alios trahere, & non
PIVS PAPA IV. Motu proprio, &c. trahi,Motu fimili , ex certa fcientia hæfitationes , & diffi-
Caufa conftit. per præinfertum Motum proprium aliquod præ- cultates huōdi fubmouere, ac etiá Fifco noftro , & illius
NE
iudicium bono,& pacifico regimini AlmaVrbis no- pro tépore Procuratoris incommoditati ,ac indignitati oc-
ftræ, quæ in præfentiarum vener . fratri Hieron.Epifcopo currere cupientes,& deben.Motu fimili ,ac ex certa fciétia
Sagonen . per nos commiffum extitit, inferatur. præinfertum Motu propriú, tàm quoad iam alibi, etiá in
Preferuatio $.1.Decernim ,& declaramus intétionis noftre minime Rota,& Motu proprio cómiffas,& alias cœptafq;in pofte-
Iurifdictionis fuiffe nec effe,quod per Signatura præinferti Motus prop. rum comittédas ,vel alias incipien.caufas , innouamus.De-
Gubernatoris . prædicti in aliquo iurifdiction . & facultatibus eiufdem clarantes.illum extendi & quatenus opus fit, extendentes ,
moderni,ac pro tempore exiftentis Gubernatoris ,præfer - etia ad caufas,in quib.Procurator Fifci agendo vel defen-
tim circa bannimentorum editiones , ac cognitiones cau- dendo, cora aliis iudicibus,& tribunalib.comparend , vel
o
farum criminalium Mercedem , & pauperum,vel alias mi- alias conceffiffet,& illorum iurifdictionem prorogaffet, ae
ferabilium perfonarum , ac alias quafcumque caufas fibi, etia vbi intereffe Fifci, fiue principaliter,fiuefecundario in
aut aliis Gubernatoribus , & eius officio per quofcumque caufis iam inter priuatos cœptis ,detegeretur, dūmodo fit
Rom.Pont.prędeceff.noftros tàm contra Ciues Romanos , intereffe ciuile, & dummodo caufæ huiufmodi , etiá quod
quàm alios quofcumque quomodolibet conceff.in omni- in illis vertatur intereffe Fifci,nó fint per cómiffionesina
bus, & per omnia perinde,ac fi dictus præinfertus Motus nu noftra propria, fcientes de intereffe Fifci aliis Iudicib.
proprius minime fignatus nec à nobis emanatus fuiffet, & tribunalibus , cum fpeciali , & expreffa præfentis Motus
minime præiudicetur,nec præiudicatum effe intelligatur . proprij derogatione, cómiffe non fuerint, quas nolumus Cameralibuſ-
Et fic per quofcumque, & c.Sublata,&c. Irritum quoque, præfentibus effe comprehenfas , fed femper exceptas. que dat cogni-
&c.folamque præfentis Motus proprij noftri Signaturam §.4.Dantes,faluis præmiffis, eifdem Camerario ,& Præfi- tionem omni
caufaru àPa-
in iudicio, & extra fufficere , ac fidem facere regula con- détibus plenariam ,& liberam facultatem,& auctoritatem, pamet alibi
traria non obftante fimiliter decernimus, & declaramus . predictis ,& aliis quibufuis inhiben.fuerit in Rom.Curia, non comilla-
Quibufcumq;
non objlanib. §.2.Preinferto Motu proprio ceterifque contrariis non & extra ca, & fub céfuris,& pœnis ,etiá quoad caufas fimi- rium.
Tom. II. E les
so PIVS QVART V S.
les in futurura extra Cameram committendas,propria eo- tionib.Apoft.necnon quaruuis Ciuitatu,& Terraru, etiam
rum auctoritate, fine alio noftro mandato, nec fignatura, iuraméto,cófirmatione Apoft.vel quauis firmitate alia ro-
inhiben. & in caufis huiufmodi,non obftan. quibufcum- boratis,ftatutis ,& cófuetudinib.priuilegiis quoq; indul-
que fignaturis, & inhibition.hactenus factis ,& in futurūtis,& literis Apoft.illis, & quibufuis Notariorú Collegiis,
facien. nifi commiffiones in futurum præfentandæ, manu etia per Sede Apoft.quomodolibet conceffis , quib.omnib.
noftra cum præfentium de verbo ad verbum infertione, corú tenores præsétib.pro fufficiéter expreffis habetes,il.
& illarum derogatione fignatæ fuerint,procedendi,citan- lis alias in fuo robore permafuris,hac vice dútaxat fpecia-
di,declarandi, aggrauandi, reaggrauandi,interdictum po- liter,& expreffe derogamus, ceterifq; cótrariis quibufcúq.
nendi, auxiliumque brachij fæcularis inuocan , ceteraque 5.4.Volumus autem,& eadem auctoritate Apoft.decer- Fides tran
alia facien, dicen. geren. & exequen. quæ in præmiffis ,& nimus , quod quoniam difficile admodum effet præfen- fumptorum.
circa ea neceffaria, feu quomodolibet opportuna fuerint. tes noftras literas ad fingula quæque loca vbi opus foret
Claufula de-
§.5. Non obftantibns præmiffis, ac conftitutionibus & deferri, earumdem præfentium tranfumptis manu alicu-
rogatoria
ordinationibus Apoftolicis,ac Cam.Apoft.claufulis ftatu- ius Notarij publici fubfcriptis, & figillo Officij Inquifit.
tis,& confuetudinib. ac reformationibus, etiam iuramen- Alma Vrbis noftræ munitis, eadem prorfus fides,in iudi-
to,&c.roboratis,priuilegiis quoq; indultis,& literis Apo- cio, & extra adhibeatur, quæ ipfis originalibus adhibere-
ftolicis, quibus (illorum tenores,caufas, & effectus pro ex- tur fi forent exhibitæ, vel oftenfæ.
preffis,& infertis haben.& exprimi,ac de verbo ad verbum Dar.Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- D.P.A.2 . die
inferi poffe decernen .) latiffime derogamus ceterifq; con- minica 1561. Kal. Septemb. Font. noftri anno fecundo. 17.Aug.
trariis quibufcüq; cum claufulis opportunis, & cófuetis.
Sola fignatu- §.6.Volentes præfentium folam fignaturam fufficere,& Approbatio Confraternitatis, & Hofpitalis fub in- XXXVIL
* fufficit. vbique tàm in iudicio , quàm extra fidem facere , abfque uocatione B. Mariæ de Pietate nuper in Vibe
alialiterarum expeditione, feu quod litera in formabre-
inftituti,ad egcnos dementes charitatiue reci-
uis ad perpetuam rei memoriam,cum maiori,vera, & am-
piendos, & curandos . Cum facultate alias eiuf-
pliori fpecificatione omnium,& fingulorum præmifforú,
modi Confraternitates extra Vrbem , cum In-
& circa ea neceffariorú,latiffime exten, adeo quod contra-
ria quæcumq; penitus,& omnino tollatur, & non obftent. dulgentiarum participatione erigendi.
Papa Subfer. Placet Motu proprio. I. Die 26. Iulij.1561 .
Formam in aliis Confraternitatibus erigendis , vel
D.P.An.2. PræfenteturB. Amerin . Regens . Andreas Pania , Mag.Curf.
aggregandis, tradidit Clem. VIII. in conflit.115.
die 16. Iulij. Prafentatus per Iulium Parinum Curforem.
Quæcumque. Quo vero ad Indulgentias, attende
XXXVI. Inquifitorum hæretica prauitatis facultas , eligen- reformationem , nunc edendam à Paulo V.
•
di, & creandi in Notarios quofcumque etiam PIVS EPISCOPV S, Edita An, D.
Clericos fæculares , & regulares , in caufis In- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1561 .
quifitionis.
Llius qui pro Dominici faluatione gregis , in ara Cru- Exordium.
Tu feias quod Alexand. IV. fup.in eius conftit.22 . Ne Icis, que
Tufcias non
sin queriumimmolari non abhorruit , quique inter
commiffa.hoc idem conceffit , quoad Clericos, qui in alia fibi beneplacita , opera charitatis exercere præcepit,
feculo Notariatus -officium habuerant . vices licet immeriti gerentes in terris , curis angimur af-
Edita An. D. PIVS EPISCO CO PPVS, fiduis,& continua meditatione pulfamur circa quęcumq;
1561. T pia opera, & Chriftifidelium deuotione ordinata,vt firma
Seruusferuorum Dei . Adperpetuam rei memoriam,
Exordium. Aftoralis officij cura meritis licet imparibus nobis ex perpetuo, & illibata perfiftant, omni ftudio intendere, &
Paltocommiffa
alto commiffa, nos affidue incitat,& inducit, vt vigiles vt ad ipfa Chriftifidelifi vota facilius cócurrant, fideles ip-
folicitudinis noftræ oculos diligenter circumflectamus , fos, quibufdá fpiritualibus, & allcctiuis munerib.libenter
ad eaque potiffimum noftræ prouifionis remedia adhibea- profequimur,ac eorum pia fuffragia donis cæleftib. con-
mus per quæ fancta, & Catholica Fides,vbique prout de- fouemus , vt exinde reddantur diuinæ gratiæ aptiores, &
bet conferuetur, & augeatur, improbique Hæretici illius in eis charitatis deuotio in dies peramplius augeatur,
impugnatores , quoad fieri poteft debite compefcantur, §. 1. Sane pro parte dilectorum filiorum Confratrum Inftituta fuit
& compr imant ur. Confra ternitatis Chriftifidelium , fub nomine paupe- in VrbeCofra-
Caufe buius
5.1. Sane pro parte dilectorum filiorum Inquifitorum, rum aduenarum inftitutæ petitio continebat, quod alias ternitas B
conftis.
· & Commiffarioru hæretica prauitatis in diuerfis Regnis, nonnulli Chrifti fideles in Alma Vrbe degentes Dei fpiri- MariedePie
tate,ad cgenos
Prouinciis, Ciuitatibus, Infulis, & aliis Chriftiani Orbis tu (qui vbi vult ipirat) ducti,ac zelo pietatis accenfi,me- mentis inope ,
partibus deputatorum ,nobis nuper expofitum fuit, quod morefq; illius Prophetæ dicentis:Egenos, & vagos induc. educandos at-
ipfi in caulis fanctæ fidei aduerfus cofdem Hæreticos in domum tuam , & carnem tuam ne defpexeris . Quod- que curandos,
profequendis , perfonis probatis , & idoneis , quæ officio quc hofpitalitas Apoftolicis doctrinis maxime com-
Notarij in cis fungantur plurimum indigere nofcuntur, mendabatur, pariterque confiderantes, multos pauperes,
vnde officio ipfius Inquifit. tum propter ipforü Notario- pruinæ , & frigoribus expofitos per cryptas , & ruinas
rum penuriam, tum quia pleriq; officiú huiufmodi táquá dicte Vrbis iacere, & interdum maxima , & extrema fri-
odiosuexercere recusat.ne illud fufcipiédo quequã offen- goris calamitate , & fame perire , ac viden . etiam quof-
dere videatur, magnúincómodú,& detrimentú generatur. dam alios pauperes, mentis inopes , Chriftianorum om-
Facultas In-
5.2 . Nos igitur noftræ vigilantia cura adhibere,in præ- nium maxima miferatione dignos , qui rationis ortati
quain rum de miffifque opportune prouidere volentes , omnibus, & fin-
quifitorubr. iudicio , nudi per dictam Vrbem ambulabant, vniuerfis
gulis hæretica prauitatis Inquifitoribus, & Commiffariis iudibriis ,& plagis,aliifq; vitæ calamitatibus , animarum-
in quibufuis Regnis, & Dominiis, Prouinciis, Ciuitatib. que falutis periculis expofitos effe, & nulla receptacula
infulis,etiam Græciæ, ceterifque Terris, & locis in quibus in dicta Vrbe exiftere,ac cupientes,hos & illos ab corum.
Chriftiana Religio colitur, conftitutis, & quomodolibet miferiis eximere , vnain domum fitam in regione Co-
pro tempore deputatis ,quod quotiens eis expedire vide- lumnæ de dicta Vrbe corum induftria quafitam , &
Eitur,vnum vel plures, etiam Clericos fæculares,vel quofuis fumptibus extructam , & aptatam , primo pauperi-
rumuis Ordinum Regulares, qui fibi fufficiétes,& idonei bus aduenis, hofpitan. deputauerint , lectifque & fup-
vifi fuerint,in quibufcumq; caufis fanctæ Fidei, & Inqui- pellectilibus , ac rebus aliis conquifitis ad vitæ vfum
fitionis huiufmodi in Notarios eligere,affumere,& creare, neceffariis munierint, & inibi pauperes aduenas beni-
eofque ad officiú Notariat. caufaru prædictaru deputare, gne recipi , corumque pedes lauari , ac diebus aliquot
ipfiq; fic electi, & deputati,acta quæcúq; & proceffus cau- iuxta cuiufcumque indigentiam cibari, pariterque fidei
farú ipfaru diligéter, & fideliter defcribere,& annotare, ce- Chriftianæ rudimenta per Capellanum corum mini-
teraq; omnia ad id quomodolibet neceffaria,& opportuna ftrum, ignorantes ac fimplices docere , & ad peccato-
facere,gerere, & exercere,libere,& licite poffint,& valeant, rum fuorum confeffionem faciendam , & facram Eucha-
plena ,& omnimoda, auctoritate Apoftolica, tenore præse- riftiam fumendam hortari curauerint , prout etiam ad
gati o tium facultaté,& poteftatem concedimus,& impartimur. præfens curant. Quodque in cadem domo vnum Orato-
Dero co-
trariorum. 5.3 . Non obftantib.quibufuis cóftitutionib.& ordina- [ rium fub inuocatione B. Maria de Pietate , Apoftolica
aucto
PIVS QVART V S.
toriumfub inuocatione B. Mariæ de Pietate , Apoftolica , relicta, donata, legata, hæreditates, & bona quæcumque
auctoritate interuenien. extruxerunt , & ornarunt , vbi recipere, & de illis, & corum fructibus in pios vfus , prout
facra Euchariftia in facrario decenter feruatur, & quotidie eis videbitur difponere, & alia omnia recipere, obtinere,
Miffa celebratur , locufque luminaribus femper accenfis & facere, ac ad illa admitti poffe ,quæ Vrbis Confraterni-
illuftratur, ac pro manutenenda inibi hofpitalitate,vnam tates à Sede Apoft. approbatæ poffunt, & valent citra ta-
Cófraternitatem Chrifti fidelium Pauperum Aduenarum men illarumpræiudicium.
nuncupatam, dicta auctoritate erexerunt, & inftituerunt, §.7. Ac vniuerfis vtriufque fexus Chrifti fidelibus elee- Indulgentia
ac in dicto Oratorio in prima cuiuflibet menfis die Do- mofynas , largitiones , oblationes, donationes, & legata porrigentium
eleemofynas. -
quide
minica dicta Confraternitatis Confratres , Chrifti Cor- huiufmodi facientibus, vt eafdem Indulgentias, & pecca-
poris viatico reficiuntur , nec his pietatis operibus con- torum remiffiones confequantur, quas confequuntur, qui cationem in
tenti, fed pia piis operibus cumulantes , ipfos pauperes, Bafilicis Frincipis Apoftolorum, & S.Ioannis Lateranen . conf.30. Pi
mentis inopes, per dictam Vrbem,vt præfertur,vagan.ad ac illius, & S.Spiritus in Saxia de Vrbe Hofpitalibus,bo- P. Et.fi.
eandem domum deduxerunt , & ad illorum infanian cu na quæcumque porrigunt donant , aut relicta, & legata
randam operam Medicorum adhibere cœperunt , animis faciunt.
geren. fupradictam hofpitalitatem aduenarum profequi, $.8. Præterea eifdem Confratribus vt totamConfrater- Facultasträf
& in fanandos, curandofque dementes prædictos, eorum nitatemipfam, & Oratorium,ac eorum Hofpitale,ad aliam ferendi Cofia-
ternitatem,
facultates,iunctis aliorum Chriftifidelium eleemofynis fe domum,Ecclefiam,fiue locum ipfius Vrbis eis beneuifum Hospitale ad
extendere poffe,ac quod pro dicta Coufraternitatis falu- transferre, ac inibi vnum Oratorium, fiue Capellam, aut alum locit,
bri directione, & augmento nonnulla ftatuta , & ordina- Sacellum in qua,vel quo Sacratiffimum Corporis Chrifti Saamenta
tiones ediderunt , necnon dilectum filium noftrum Bar- Saeramentum reconditum effe debeat , & ad cius Altare ibi admini-
tholomæum tt.S.Crucis in Hierufalem,prefbyterum Car- Capellanum ad id per eofdem Guardianos,& Adminiftra- frandi.
dinalem de la Cueua nuncupatum, dicta Confraternita- tores, ad eorumnutum eligen. & amouen.prout hactenus
tis Protectorem delegerunt , prout in literis Apoftolicis habuerunt,per quem Miffa,& alia Diuina officia celebra-
defuper confectis , ac per ipfos Confratres impetratis, ac ri, ac ipfis celebran.& aliis quibufuis Chriftifidelibus Eu-
eifdem ftatutis, & ordinationibus, ac inftrumentis publi- chariftia , & pœnitentiæ Sacramenta miniftrari facere
cis,fiue
dici tur cont fcripturis defuper forfan confectis plenius poffint, habere, & retinere, ac conferuari facere.
aliisiner
i. Bona decede
§. 9. Etipfi Guardiani, & Adminiftratores, ac Confra-
Et nunc àPot. tium fine te-
§. 1. Quare pro parte corumdem Confratrum not is tres, veftes, pecunias, aurum, argentum,& alia bona quæ- améto in d.
confirmatio fuit humiliter fupplicatum , vt præmiffis pro eorum fub- cumque deferuientium , & aliorum pauperum deceden- Hospitali ad
poftulatur.
fiftentia firmiori,rob ur Apoftolicæ confirmationi adiicetium ab inteftato, in dicto extructo , aut in pofterum ex- illud fpetent.
re,ac alias in prædictis opportune prouidere de benigni- truen. per dictos Confratres Hofpitali percipere , & in
tate Apoftolica dignaremur. vfum, & vtilitatem huiufinodi Hofpitalis conuertere.
Qui Pot.d.in.
5.3 . Nos igitur,qui pietatis,& charitatis opera vl ique S.10. Dictifque Confratribus, & quibufuis aliis Chri- Indulgentia
pro prima cu-
ftitutione, & exerceri, finceris exoptamus affectibus, eorumdem Con- ftifidelibus, qui in dicto Oratorio,fiue Capella,prima cu-
cuiufq; mefis
ftatuta Con- fratrumpium, & laudabile opus plurimum in Domino iufque menfis in Die Dominica
fraternitatis facram Euchariftiam c
Domimica.
approbat. collaudantes , necnon fingularum literarum , ac inftru- fumpferint , & quinquies Orationem Dominicam , &
mentorum , feu fcripturarum præfatarum tenores præ- Salutationem Angelicam in memoriam quinque vulne-
fentibus pro fufficienter expreffis habentes , huiufino- rum Iefu Chrifti Domini noftri dixerint, precatique fue-
di,fupplicationibus inclinati,dictæ Confraternitatis ere- rint omnipotentem Deum pro pace, vnitate , tranquilli-
ctionem, & inftitutionem, necnon prædictam,ac omnia, tate ac felici ftatu Sanctæ Matris Ecclefiæ, totiufque Po-
& fingula alia per Guardianos , & Adminiftratores dicta puli Chriftiani, qualibet vice, plenariam omnium pecca-
Domus, & prædictos Confratres circa præmiffa edita,fta- torum fuorum indulgentiam , & remiffionem.
tuta,& ordinationes ,prout illa concernunt, omnia & fin- §.11.Nec non dictis Comfratribus facultatem,vt Con- Facultas eli-
gula, in dictis inftrumentis, fiue fcripturis contenta ( li- fefforem fiue Confeffores. qui eos in mortis articulo, ab gendi Confef
cita tamen, & honefta, ac facris Canonibu non contraria) omni fententia excommunicationis , & ab omnibus forem,qui Co.
Apoftolica auctoritate , tenore præfentium approbamus, eorum peccatis , à culpa , & pœna , plenarie abſoluant fratres abfol
uat, ¿c.
& confirmamus , ac omnes, & fingulos iuris, & facti de- eligere perpetuis futuris temporibus
fectus fi qui forfan interueuerint in eifdem fupplemus S.12. Necnon eifdem Guardianis,& adminiftratoribus Ad hoc vide
illifque omnibus perpetuæ firmitatis robur adiicimus. pro tempore exiften.vt quafcumq; Confraternitates extra reformatione
Iteratoq; cam 5.4. Et nihilominus quatenus opus fit, Confraternitate Vrbem , fub huiufmodi vocabulo inftituere , & pro tem- Clem. VIII.
erigit, eide ipfam pauperum aduenarum, quæ etiam curandorum de- pore inftitutas , omnibus , & fingulis prædictis , & aliis cit.in rubr.
Cofraternita Facultas eri-
ti datfacul mentium curam gerat, eifdem modo,& forma, quibus per priuilegiis , & indultis deinceps concedendis , fub con- gendi, vel ag-
ditionibus, & formis eis bene vifis decorare,illafque eis, gregandi alias
tatem ftatuta dictos Chrifti fideles erecta, & inftituta exiftit, auctoritate
condendi
& tenore prædictis, de nouo erigimus, & inftituimus.Ac in toto,vel in parte communicare libere, & licite valeant, Confraterni-
tates cupar
eifdem Guardianis , Adminiftratoribus , ac Confratribus fimiliter concedimus.
ticipationeins
quafcumque perfonas illis beneuifas, & gratas, & accep- §.13 . Ac Indulgentias huiufmodi,& præfentes literas, duigentiaru
tas , tàm Ecclefiafticas , quàm fæculares , dictam Confra- fub quibufcumque reuocationibus,fufpenfionibus, dero-
in hoc habe-
ternitatem ingredi volentes,cuiufuis licentia defuper mi- rogationibus , vel limitationibus , quarumcumque fimi- mus formam
nime requifita, in eorum Confratres , & Confraternita- lium , vel diffimilium gratiarum , & Indulgentiarum per traditam à
tis gremium recipiendi, licentiam, & facultatem, eifdem nos , & Sedem Apoftolicam , etiam in fauorem Bafilicæ Clem. VIII.
auctoritate, & tenore concedimus.Eifque quod cum eiuf- Principis Apoftolorum de Vri e hniufmodi, & expeditio- cit. in rubr.
dem Bartholomæi Card. & deinceps pro tempore exiften- num contra Infideles, & Cruciata Sanctæ, vel alias etiam Claufula praz
tis Protectoris fui auctoritate,feu confenfu,alia quæcum- ad Imperatoris , Regum, Reginarum, & aliorum Princi- feruatius,
que ftatuta,& ordinationes pro eiufdem Confraternitatis pum inftantiam, quomodolibet pro tempore facti nulla-
felici regimine,ad piorum operum huiufmodi exercitium, tenus comprehen.fed femper ab illis exceptas, & quoties
& alias circa præmiffa,prout els videbitur edere, condere, illæ emanabunt, toties, in priftinum ftatum reftitutas, &
& reftaurare libere, & licite poffint indulgemus,ac per eos de nouo conceffas fore ; ipfifque Confratribus & aliis
in do. ;debere
Cofratribufq
Miffam Guardianos,
volumus, & decernimus . , & Confratres obferuari prædictis
& Adminiftratores fuffragari debere decernimus.
§. 14. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in Claufula de
mib. propriis S. 5. Etinfuper eifdem Confratribus, quamdiuin firmi prouincialibus, & Synodalibus Conciliis editis generali- rogatoria.
ci endi. fa fuerint, quod liceat eis Miffam in domibus fuis celebrari bus,vel fpecialibus, conftitutionibus,& ordinationibus,
celebrari
Tu vide Coc. facere.
necnon ftatutis, & priuilegiis, indultis, & literis Apofto-
Trident. feff
. §.6.Necnon eleemofynas, & oblationes quafcumque, licis fub quibufcumque tenoribus, & formis, ac cum qui-
22.c.1o.
Canones. poft ac etiam piorum Chriftifidelium, & S.R.E. Cardd. & alio- bufuis claufulis, & decretis conceffis, confirmatis, & in =
Eleemofynas , rum Prælatorum, & Officialium,aliarumque perfonarum, nouatis. Quibus omnibus, etiam fi pro illorum fufficien-
& oblationes, tàm Ecclefiafticarum , quàm fæcularium , tàm hactenus, ti derogatione, ac illis eorumque totis tenoribus fpecia-
ac legata re- quàm in futurum,in vltimis voluntatibus,vel etiam inter lis fpecifica,indiuidua, & expreffa ,ac de verbo ad verbum,
cipiendi. viuos donationes , vel largitiones eidem Confraternitati non autem per claufulas generales idem importantes
Tom. II. Ę 2 mentio,
RIVS QVART V S.
mentio, quotisaira expreffio habenda, aut aliqua alia quibufuis claufulis & decretis ctiam motu fimili,autalias
exquifica forina ad hoc feruanda foret, tenores huiufmo- quomodolibet conceffis , &c. Quibus omnibus , etiam ſi
di præfentibus pro fufficienter expreffis habentes , illis de illis, &c. illorum tenores, &c. hac vice dumtaxat fpe-
alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter, & expreffe derogamus, & fufficienter derogatum
cialiter, & expreffe derogamus, ceterifque contrariis qui- effe decernimus, ceterifque contrariis quibufcumque.
bufcumque. Nulli ergo, &c. Si quis, & c. §. 3. Præfentium etiam , abfque eo quod regiftrentur, Sola Signatu
D. P. Ann. 1. Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do-
aut illis data apponatur folam fignaturam fufficere , & rafufficit.
die 11. Sept. minicæ 1561. Idus Septemb. Pont. noftri anno fecundo vbique in iudicio, & extra regula contraria non obftante,
fidem facere decernen.& c.
XXXVIII Quod Inftrumenta pro intereffe Hofpitalis S.Spi- Fiat Motu proprio. I. Papafubfer.
ritus in Saxia de Vrbe rogata, per illius pro tem-
Quod Birretum Viride deferant etiam coram lu- XXXIX.
pore Notarios , & Secretarios , in Cancellaria
dicibus Vrbis , & Carcerum. Vifitatoribus Pc-
eiufdem Hofpitalis cuftodiri , & per alios No-
tentes alternatiuas , vel beneficium cap. Perue-
tarios, & Secretarios fucceffores gratis expleri,.
nit. & cap. Odoardus .
& in publicam formam redigi poffint , illifque
Hac beneficia , quibus danda , & deneganda fint,
plena fides adhibeatur.
videfupra in conft. 16. Clem. VII. Cum ex mul-
Omniaquæ fpectant ad iftud Hofpitale, videndafunt torum.vbi etiam habes,quantum duret inftantia
fup.in conft.7. Innoc. III. Inter.& in conft.22.Sixt. iftarum caufarum .

IV. Religionis. PIVS PAPA QVARTVS Edita An D.
Edita A D. PIVS PAPA QVARTVS Motu proprio , &c. 1561.
Motu proprio, &c. Vupientes Mercatoribu s, & aliis perfonis tàm Almæ Caufa conftit.
CVrbis noftræ Ciuibus , quàm forenfibus in ipfa
Caufa concef- Vm ,ficut accepimus ,pro tempore exiften.Præceptor Vrbe cum quibufuis perfonis contrahendi omnem pof-
fionis buius CHO
Hofpitalis noftri S.Spiritus in Saxia de Vrbe, Ordi- fibilem fecuritatem concedere, & omnem viam, ac etiam
priuilegij.
nis S.Auguftini , foleat in Hofpitali fuis fumptibus , & omnes dilationes , & per quas Mercatorum , & aliarum
expenfis tenere vnum Notarium , &quandoque etiam perfonarum debitores à debitorum , folutione fub terfu-
vnum Secretarium, qui de omnibus inftrumentis interef gere, feu fe quoquomodo fubtrahere, & creditores corum
fe eiufdem Hofpitalis concernentibus , rogantur, & fæ- creditis defraudare,aut fupplantare poffent,de medio tol-
pius contingat , vt ipfis Notario , & Secretarioà dicto lere , at remedium opportunum præmiffa ne fiant adhi-
Hofpitali recedentibus , & officium Notariatus , feu Se- bere, & vt debitores ipfi à præmiffis , fi non Dei omni-
cretariatus huiufinodi in dicto Hofpitali exercere defi- potentis , faltem humanæ ignominia timore abftineant,
nentibus, aut deceden. corum fcripturæ per cos,feu illo- & fic eorumdem Mercatorum , & perfonarum firmitati
rum hærcdes , ex eodem Hofpitali alio tranfportentur, & prouidere volentes.
quandoque pereant, feu diffipentur , vel ad Notariorum, §.1. Et confiderantes Motum proprium à fel.rec.Paulo Paul.IV. fta-
tuit debitores
qui notas , vel imbreuiatur as inftrument orum intereffe Papa IV. præde. noftro , quod ex tunc de cetero alterna-
prædicti Hofpiralis concernen. abfque præmio explere,& tiuæ, fignificationes ,& dilationes quæcumque,nifi iuxta obtinentes al-
ternatiuas,
in publicam formam redigere recufant,manus deueniant, iuris difpofitionem , ac formam ftatutorum ipfius Vrbis vel dilationes
in non modicum dicti Hofpitalis , & illius pauperum concedi nullatenus poffent, & qui illas obtinuiffent & ex teneri deferre
detrimentum . Birretum Vi-
tunc in futurum obtinerent,femper Birretum Viride por-
ride.
Priuilegium §.1.Nos præmiffis occurrere, & indemnitati Hofpita- tare tenerentur emanatum,circa ipforum debitorum mali-
de quo in rub. lis, & pauperum prædictorum, paterno affectu confulere tiam,feu malos homines non fufficere, cum ipfum Birre-
volentes,Motu fimili Apoftolica auctoritate, per præfen- tum Viride, nifi poftquam ad alternatiuam , vel alias dila-
tes ſtatuimus,& ordinamus, quod de cetero perpetuis fu- tiones admiffi fuerint portare non teneantur, & fic bene-
turis temporibus Notarius , & Secretarius dicti Hofpita- ficio temporis in graue creditorum præiudicium ,& iactu-
lis ab eo recedentes, & officium Notariatus,& Secretaria- ram gaudeant.
tus huiufmodi exercere definentes , aut ipforum Notarij, §.2. Nos igitur Motu fimili, & c. Per præfentes perpe- Hic autě Pos.
& Secretarij fi decedant hæredes, imbreuiaturas , feu no- tuo ftatuimus, & ordinamus, quod de cetero quicumque declarat.debi-
tas inftrumentorum per eos rogatorum intereffe prædicti debitores, feu in forma Cameræ, aut alias quoinodolibet torestenerige-
re dictum
Hofpitalis quomodolibet concernen. alio tranfportare obligati, quamcumque alternatiuam, fignificationem , vel fta
Birret cora
nequeant , fed eas in Cancellaria dicti Hofpitalis ad hoc aliam quamcumque dilationem etiam fecundum cap. Iudicib. Vrbis
vt illi fuccedentes Notarius , & Secretarius prædicti, Peruenit, vel Odoardus, feu inhibitionem aliqua à Curiæ antequam in-
illas gratis , & fine præmio explere , & in publicam for- caufarum Cameræ Apoft. Auditore , feu eius Locumte- hibitione obi-
mamredigere poffint , dimittere teneantur. Et pro tem- nente, aut Alma Vrbis Vicario, vel Gubernatore, vel Se- neant,& Pro-
mittere ipfum
pore exiften. Præceptor dicti Hofpitalis , cos ad illas vt natore , feu aliis ipfius Vrbis Iudicibus etiam Commif- de cetero de-
præfertur dimitten. & propterea auctoritate cogere , & fariis,aut etiam Carcerum Vrbis Vifitatoribus petere non ferre.
compellere valeat. Quodque pro tempore exiftens No- poffint , nifi fe prius coram illis dictum Birretum Viride
tarius, & Secretarius prædicti Hofpitalis , vigorepræfen- geftando præfentauerint , & ipfum Birretum Viride pu
tium , & abfque alia defuper fibi conceden. ab aliquo li- blice, & fecrete fub fuftigation . per Vrbem pro prima vi-
centia, & facultate, imbreuiaturas, feu notas inftrumen - ce , & triremium pro fecunda , qua fine dicto Birreto re-
torum per anteriores Notarios,& Secretarios dicti Hofpi- perti fuerint, deferre, perfe,vel fuos legitimos procurato-
talis rogato intereffe eiufdem Hofpitalis quolibet con- res ipfis abfentibus promiferint , & medio iuramento af-
cernen. explere, & in publicam atq; authenticam formam firmauerint, ac aliter à prædictis, & aliis quibufuis Iudi-
redigere poffint. Eifque fic expletis, & in publicam atque cibus etiam vigore fpecialis commiffionis noftra, aut fuc-
authenticam formam redactis , ea prorfus fides adhibea- cefforum noftrorum manu fignatæ , vel fignandæ obten-
tur, quæ adhiberetur, fi per alium Notarium præceden.li- tæ, & obtinende, alternatiua,& fignificationes ,aut dilatio-
centia, & facultate fibi iuxta ftatutorum, &c. & reforma- nes quæcumque etiam fecundum iuris formam nulla
tionum Alma Vrbis , & Collegiis Scriptorum Archiuij fint, & ipfis debitoribus etiam fi Clerici exiftant, nullate-
Romanæ Curiæ, & alias feruatis feruan. conceffæ expletæ, nus fuffragentur.
& in publicamformam redactæ fuiffent.
§. 3. Mandantes eidem Auditori Cam. vt huiufmodi Deputatio
Derogatio co- 6.2 . Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- conftitutionem , & ordinationem perpetuo , & inuiola- executors
trarum. .
nibus Apoftolicis predictis,& quibufuis aliis ftatutis,&c. biliter etiam in quibufcumque litibus , & caufis hacte-
& reformationibus etiam iuramiento, &c.roboratis , priui- nus motis obferuari faciat , & mandet , contra omnes , &
legiis quoque indultis , & literis Apoftolicis , Dilectis fi- fingulos præmiffis in aliquo contrauenientes per cen-
lis Populo Romano, & prædictis Collegio, & quibufuis furas & poenas , ac etiam pecuniarias , & alia remedia
aliis , fub quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum opportuna fibi vifa etiam manu Regia procedendo.
§.4.Præ
PIVS QVART V S. $3
Derogatio 5.4. Præmiffis ac quibufcumque conftitutionibus , & confuetudinibus, etiam iuramento, confirmatione AƑo-
Cotrariorum ordinationibus Apoftolicis,ac ipfius Vrbis Statutis,& re- ftolica, vel quauis firmitate alia roboratis,priuilegiis quo-
formationibus , ceterifque contrariis non obftantibusque, indultis , & literis Apoftolicis in contrarium quo-
quibufcumque. modolibet conceffis, confirmatis , & innouatis. Quibus
Sola fignatu- 5.5 . Volumufque quod præfentium fola noftra figna- omnibus etiam fi de illis eorumque totis tenoribus fpe-
rafufficit.
tura fufficiat, & vbique fidem faciat in iudicio & extra, cialis,fpecifica,& expreffa mentio habenda foret,illorum
quacumque regula contraria non obftante. tenores præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,
Papa fubfcri. Placet Motu proprio. I. illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat
Publ. P.A.2. Anno à Natiuitate Domini 1561. indict.4 . die verò 27 . ad effectum præfentium fpecialiter , & expreffe latiffime-
die 27 Octob. menfis Octobr.Pontific.Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D. que derogamus, ceterifque contrariis quibufcumque.
Py Diuina prouidentia Papa IV. Annofecundo retrofcripta Datum Romæapud S.Petrum fub Annulo Pifc.die 1. Dat. P. Ä 2,
die 1.Nouero.
litera Apoftolica, affixa, & publicatafuerunt in valuis Prin- Nouemb.1561 . Pontific.noftri anno fecundo .
cipis Apoftolorum , de Vrbe , Cancellaria Apoft. ac in acie
Campi Flora,vt moris, eft per nos Bernardinum Andreutium, Fructus & emolumenta ad Capitulum & menfam XLI
& lo. Gherardi Curf. Apoft.
Ecclefiarum Vrbis communiter fpectantia , &
Iulius Parinus Mag. Curf
diftributiones pro defunctorum anniuerfariis
XL. largiendæ , applicantur diftributionibus quoti
Inquifitores hæreticæ prauitatis , non teneantur
publicare dicta teftium contra Schifmaticos , dianis pro intereffentibus Diuinis officiis.
vel Hæreticos examinatorum. Neque ratio- PIVS PAPA QVARTVS. Edita Ann.
Dom. 155
nem reddere de proceffibus ,alteri quam Rom. Motu proprio , &c.
Pontifici , aut fupremis Inquifitoribus Almæ Vm , ficut accepimus, in hac Alma Vrbe noftra , quæ caufa conflit.
Vrbis. CV
caput exiftit totius Orbis, & in qua cœleftis altitudo
PIVS PAPA QVARTV S. confilij Sedem Apoftolicam nullis defecturam tempori-
Edita An.D.
bus mirabiliter ftabiliuit, ita in Ecclefiis collegiatis diui-
1561 . Ad perpetuam rei memoriam.
conftit.pimus nus cultus diminutus fuerit , vt exteris nationibus fcan-
Caufa ,huma generi
nifine s hofanimi
te infnoftri
Vin ficut non magna eita Schiacce-
tigantmoleftia fma- dalum non modicum generetur.
Cimu S.1.Volentes igitur, quantum in nobis eft,diuino cul- Difpofitio de
ticorum,& aliorum Hæreticorum numerus in prouincia, tui confulere , & abufus huiufmodi tollere, decernimus, qua in rubr
ftatu, & diœcefi ciuitatis noftræ Auinionen. præualuerit, ftatuimus, & ordinamus, omnes & quofcumque fructus,
& propter eorum,feu alicuius ipforum potentiam,& ma- redditus , prouentus, iura, obuentiones , & emolumenta
litiam , nullus contra eos deponere , feu corum crimina quæcumque , in quibufcumque rebus confiftant , qua-
reuelare, & accuſare audeat, quo fit vt ipfi fchifmatici, & rumcumque Ecclefiarum , tàm facrofanctæ Lateranenfis
hæretici remaneant impuniti , in non modicam diuinæ Ecclefiæ,B.Petri Apoftolorum Principis,ac Gloriofiffimæ
Maieftatis offenfam, & graue perfonarum Catholicarum Virginis S.Maria Maioris nuncupatæ, quam aliarum qua-
fcandalum. rumcumque Ecclefiarum, ad Capitulum , & menfam ca-
Inquifitor di- §.1 . Nos ne in futurum aliquis metu ipforum hæreti- rumdem communiter fpectantes, & pertinentes applica-
da teftiu con- corum,& fchifmaticorum, eorum crimina reuelare formi- ri, affignari, & adfcribi debere, prout tenore præfentium
tra Hareticos det , alias in præmiffis opportune prouidere volentes, (fine tamen præiudicio penfionum fuper dictis fructibus
publicare non Motu proprio,& ex certa fcientia, noftris , Dilecto filio referuatarum) applicamus, adfcribimus,& affignamus di-
examinator
teneatur. Fratri Bernardo moderno Inquifitori Auínionen . vel pro ftributionibus quotidianis , diftribuendas, & diuidendas.
tempore exiftenti, in dicta prouincia hæreticæ prauitatis inter Canonicos, & alios Beneficiatos Diuinis officiis in =
Inquifitori , vt perfonas , quæ fchifmaticos , feu hæreti- tereffentes dictarum Ecclefiarum,iuxta Ecclefiæ cuiuflibet
cos huiufmodi reuelauerint, feu contra eos depofuerint, ordinationem rationabilem iam factam,feu etiam facien-
& teftificauerint publicare, feu reuelare minime tenean- dam per nos , vel dilectum filium noftrum Alma Vrbis
Vicarium generalem. Qui vero aliter de dictis fructibus,
tur. Et fi ab eodem inquifit. aliqua ipforum teftium dicta
publicari contingat , ita truncata, & fecreta publicentur, redditibus, prouentibus,iuribus,emolumentis quicquam
vt cognitio nominum, & cognominum ipforum teftium, receperint (exceptis illis quos infirmitas, feu iufta, & ra-
ad aliquam notitiam deuenire non poffit. tienabilis caufa, aut Ecclefiæ vtilitas excufant) rerum fic
Syndicarique §. 2. Quodque ipfe Inquifitor à quoquam fyndica- receptarum dominium non acquirant , nec faciant caufas
7
equeant, nifi ri nequeat & nemini,nifi nobis,aut pro tempore exiften- fuas , immo ad omnium reftitutionem teneantur. Idem
Rom
vel .Ponti
fupremis Romano Pontifici, & Alma Vrbis noftræ fupremis In- quoque de diftributionibus pro defunctorum anniuerſa-
Inquifitoribus quifitoribus de proceffibus per eum contra dictos hæreti- riis largiendis decernimus obferuandum.
Vrbis. cos, & fchifmaticos formatis rationem reddere teneatur, 5.2. Mandantes dilecto filio Iacobo Cardinali Sabello, Vicarius Papa
auctoritate Apoftolica tenore præfentium concedimus noftro in dicta Vrbe, eiufque diftrictu Vicario, quatenus executor.
pariter, & indulgemus. ordinationem, ftatutum,decretum,applicationem, & affi-
Inhibitio con- §.3.Diftrictius inhibentes vniuerfis, & fingulis vene- gnationem huiufmodi , in quibufcumque Ecclefiis in
tra moleftates rabilibus fratribus Archiepifcopis,Epifcopis,& aliis Præ- dicta Vrbe confiftentibus,inuiolabiliter per quofcumque
Inquifitorem latis, eorumque in fpiritualibus , & temporalibus Vicariis quauis auctoritate , etiam Cardinalatus honore fungen-
fup pradictu. feu Officialibus generalibus, & dilectis filiis omnibus, & tes, per cenfuras Ecclefiafticas , & alias pœnas etiam pe-
fingulis Iudicibus , & perfonis tàm Ecclefiafticis , quàm cuniarias,arbitrio imponendas , 'quacumque appellatione
fæcularibus cuiufcumque dignitatis, ftatus,gradus,& or- remota, manu regia obferuari faciat. Contradictores,&c.
dinis, vel conditionis exiftentibus, ne ipfum modernum, fublata,& c. Sicque per quofcumque Iudices, &c. irritum
& pro tempore exiftentem Inquifitorem ad nominum,& quoque , &c.
cognominum dictorum teftium reuelationem , & pu- 5.3. Non obftantibus præmiffis, conftitutionibus Apo- Claufula de-
blicationem , feu de proceffibus per eundem modernum ftolicis,& confuetudinibus,& conftitutionibus quarum- rogatoria.
contra ipfos hæreticos , & fchifmaticos formatis , vel ab libet dictarum Ecclefiarum , confirmatione Apoftolica,
eo, & aliis Inquifitoribus pro tempore in futurum for- tut quauis alia firmitate roboratis, latiffime extendendis,
mandis rationis redditionem arctare , nec fuper præmif- quibus omnibus , illorumque tenores pro fufficienter
fis, feu eorum occafione quouis prætextu moleftare , per- expreffis habentes , fpecialiter , & expreffe derogamus,
turbare, vel inquietare audeant , vel præfumant. Irritum ceterifque contrariis quibufcumque.
nihilominus , & inane decernentes fi fecus fuper his à Placet Motu proprio. I. Papa fubfcri.
quoquam quauis auctoritate , fcienter , vel ignoranter Dat. Romæ apud S. Petrum duodecimo Kal . Decemb. Dat. P. A.2.
contigerit attentari. anno fecundo . 10 Nouemb
Derogatio co- §. 4. Non obftantibus conftitutionibus 2, & ordinatio-
trariorum.
nibus Apoftolicis , & in Prouincialibus , ac Synodalibus
cóciliis editis generalibus, vel fpecialibus,ſtatutifque & E 3 Proxeneta
Tom. II.
PIVS QVART V S.
54
in celeri expeditione confiftit , ac ipforum Nautarum, &
XLII. Proxeneta Ripa Alma Vrbis, tenentur Nautis , & Mercatorum,ac aduenarum,& aliarum perfonarum in ea-
Mercatoribus Vini, de pretio vini eis medianti- dem Vrbe degentium , ac cum eis contrahentium igno-
bus venditi , emptoribus illud non foluentibus.rantia , publicæque vtilitatis conferuatione , necnon
dicta Vrbis excellentia, quæ pluribus priuilegiis à diuer-
Alia eorundem Mercatorum , & nautarum in- fis Romanis Pontificibus prædecefforibus noftris deco-
rata fuit , & deinde habita fuper his cum diucrfis probis
dulta , ad priuilegium fori, indicaui hic fupra in viris horum omnium peritis , deliberatione matura , ex
conftit.25. Capientes. certa noftra fciétia auctoritate Apoftolica,tenore præfen-
Mita A.D. PIVS EPISCOPVS, tium ftatuimus, & ordinamus, quod de cætero perpetuis
1561. futuris temporibus pro tépore exiftentes Proxenetæ, qui
Seruus feruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
quotidie in dicta Ripa verfantur, quique caupones, ra-
Exordium. Ecet Roman.Pontificem ex debitofui paftoralis offi- bernarios, & hofpites, ac alias perfonas huiufmodi in ca-
D cij, ad ea diligenter profpicere,per qua in hac Alma dem Vrbe degentes , quæ per eorum manus vina ab eif-
Vrbe, ad quam veluti communem omnium patriam, fre- dem Nautis , & Mercatoribus emunt , per continuam .
quens eft hominum concurfus , vini, ac rerum aliarum feu frequentem , & circularem cum eis ratione exer-
humano victui neceffariarum vbertas', cum eiufdé Vrbis citij , eorum officij , ac cum aliis perfonis habitam con-
incolarum in copiofo numero exiftentium commoditate, uerfationem, ac tractationem cognofcunt , & cognofce-
Nautarum quoque, & Mercatorum vina, & res huiufmo- re poffunt, feu facile de eis corumque facultatibus fein-
di ad Vrbem ipfam aduehentium , plena fecuritate , no- formare, ac certiores reddi valeant , quorumque fidem in
ftræ prouifionis ope , vnicuique quod fuum eft tribuen- nominibus , & venditionibus faciendis in hoc negotio
do, non folum manuteneri, fed augeri,ac in ea ad publi- huiufmodi vinorum venditores quodammodo fequi
cam omnium vtilitatem , per amplius conferuari falubri- videntur , ad folutionem pretij cuiufcumque quantitatis
ter valeat. vini,eis mediantibus venditi, & venditoribus non foluti,
Nauta věde-
bant mediāti. §. 1. Cum itaque ficut diuerfi diuerfarum partium in omnibus & per omnia , ac fi ipfis venditum fuiflet te-
busProxenetis Nautæ, & Mercatores querelanter nobis nuper exponi neantur , adeo vt facta emptoribus , per eofdem vendi-
eorum vina, fecerunt ; ipfi quos vini, ac res huiufmodi ad Ripam flu- tores,trina requifitione iudiciali, feu extra iudiciali, etiam
cauponibus minis dicta Vrbis deducere fæpe contingit , neminem vnico contextu , & de eadem requifitione coram iudice
aliis quos cognofcentes , & diutius in dicta Vrbe , feu Ripa abfque competenti etiam fide facta , ipfo facto, nullaque admif-
non cognofce
bant , &pro detrimento morari nequeuntes , vina huiuf- fa excufatione , ad eorum folutionem omnibus iuris , &
confecutione modi mediantibus Proxenetis , Senfalibus nuncupatis, facti remediis ftatim , vnica tantum citatione præceden-
prety litigare cauponibus , hofpitibus, tabernariis , ac aliis diuerfarum te, etiam fi opus fuerit , per fubhaftationem, & venditio-
cogebantur. qualitatum perfonis,à quibus vini venditi pretij folutio, nem officij Proxenetæ , quod pro tempore obtinebunt,
feu exactio nimium tarda , & difficilis exiftit vendere, & quacumque appellatione remota compellantur, nifi ven-
deinde pro huiufmodi pretio recuperando caupones, ditores præfati emptoribus ipfis ad foluendum pretium
hofpites , tabernarios , ac perfonas huiufmodi , ad iudi- vini venditi dilationem vltra viginti dies fecerint , atque
tium euocare,ac proindevarias lites,& quamplures fump- concefferint. Quo cafu Proxenetæ huiufmodi nullatenus
tus, & expenfas fubire, procuratores cum menftruis fala- teneantur, nifi mercatores ipfi opera , & interuentu ipfo-
riis in dicta Vrbe conftituere , & relinquere cogantur, ac rum Proxenetarum dilationem huiufmodi feciffe proba-
fæpius etiam caupones, hofpites, tabernarios,ac perfonas uerint , quo probato , Proxenetæ prædicti ad huiufmodi
huiufmodi dolofe, & fraudulenter decoxiffe , folum ver- folutionem,vt præfertur, tencantur.
tiffe, foro ceffiffe,atque alias foluendo non effe inueniant. §.3 . Salua tamen remanente præfentis ftatuti, & ordi- Proxenetafq ;
ita foluentes
Quo fit vt negociatio circa hæc,magna cum eorum iactu- nation is vigore proxenetis , in cafibus in quibus tene- agere poffe
ra multum impediatur , & retardetur , ac ipfi vina præ- rentur,contra dictos emptores actione,in omnibus,& per declarat con-
dicta longe dimidio etiam carius vendere adftringantur, omnia , ac fi vinum prædictum per eos emptoribus ven- tra emptores
in graue totius Vrbis , ac illius , & præfertim pauperum ditum extitiffet , ipfique cum eis contraxiffent , etiam ipfimet
vini proutf
vinu
incolarum euidens detrimentum. Et propterea ipfi , feu abfque alia defuper per dictos venditores actionum , aut es vendidif
corum maior, & fanior pars apud nos, vt eis in præmiffis aliorum iurium ceffione facienda. fent.
de opportuno remedio prouidere velimus , vehementer §. 4. Et pro maiori Proxenetarum, ac Mercatorum , & Ftpro maiori
cautela Mer-
inftantes, fi noftræ prouifionis auxilio ab eifdem damnis, Nautarum , ac aliorum prædictorum cautela , quod mo- catorum vini.
& incommodis liberati fuerint , vltro per eorum pro- derni caupones, hofpites, & tabernarij , ac officia caupo- acProxeneta-
priis manibus fubfcriptas fyngraphas nouis , & Cam. nis , hofpitis , &tabernarij ad præfens exercentes infra rum , precipit
Apoftolicæ perpetuis futuris temporibus , pro impenfis quindecim dies , alij vero qui in futurum illa exercere quofcumque
etiam Miniftrorum in præmiffis fubeundis , quatuor iu- voluerint , ante corum exercitium , coram dicta Ripa caupones, &
tabernarios
lios pro quolibet dolio vini ordinario , vltra omnes alias Camerario , in forma depofiti pro centum fcutis pro cauere debere
præftationes, & folutiones ad hæc vfque tempora intro- quolibet hofpitio , feu qualibet taberna , vel caupona, deftando iuri
ductas, fe foluturos offerant, & longe effe minoremfuam de ftando iuri , & iudicatum foluendo coram dicto Ca- c. occafione
hanc quatuor iuliorum præftationem, quam tot , & tan- merario , omnibufque aliis iudicibus competentil us vini , cum
quibufcuque
ta incommoda , quæ in dies fubire compelluntur , at- cum omnibus , & fingulis perfonis quomodolibet in- perfonis.
teftentur, ac fublatis dictis incommodis, etiam multo vi- tereffe habentil us occafione cuiufcumque quantitatis
liori pretiovina fua vendere poffe affirment. vini , per cos à Nautis , feu Mercatoribus ripalibus
Potifex igitur §. 2. Nos igitur eofdemn Nautas , & Mercatores fpe- empti idonee cauere , & cautiones huiufmodi in fine
Nautari cialibus fauoribus , & gratiis profequi , ac corum indem- cuiuflibet anni reuocare etiam teneantur , ac ad id per
Mercatorum nitati, & publicæ vtilitati, quantum in nobis eft , proui- Camerarium prædictum , omnibus iuris , &facti reme-
vinifecurita-
ti , ac vini dere volentes, ac omnia,& fingula priuilegia,& hypothe- diis ipfo facto cogi , & compelli poffint , quibufcum-
vbertati con- cas , tàm de iure , quam confuetudine eis quomodolibet que appellatione , & fubterfugiis remotis. Super qui-
fulědo, decer conceffa, & competentes , quorum tenores præfentibus bus ipfi Ripe Camerario eos totiens quotiens vfque ad
mit,ipfos Pro haberi volumus pro expreffis , harum ferie approbantes, quamcumque fummam pro præmiflorum executione
xenetas teneri
necnon per mulctandi, ac mulétam huiufmodi pro vna Cameræ præ-
propreciovini & innouantes , ac de nouo concedentes ,
venditi , eis cos nobis factam oblationem prædictam acceptantes, ra- dictæ, & pro aliaillius medictatit us officij Camerarij hu-
mediantibus , tamque & gratam habentes , ac fimul laudabilem alias in iufmodi,& executori applicandi, camque exigendi,ac ta-
quadoempto his , vt plene nouimus introductum , licet poftmodum bernas, hofpitia,& cauponas huiufmodi claudendi, om-
res foluere re-
cufant, vel di- nonnullorum vel incuria , vel fraudibus , & malitiis à niaque alia & fingula in eifdem præmiffis , & circa ea
Latio vltra quibufdam annis citra male obferuatum vfum , per quem quomodolibet neceffaria,& opportuna, decernendi, man-
20.diescócef Proxenetæ quorum opera vina vendita fuerant , poft tri- dandı, faciendi, & exequédi,plenam,& libera, auctoritate,
fa non fit ab nam requifitionem illorum emptoribus factam , ad to- & tenore prædictis concedimus facultatem alioquin
ipfis Mercato- talem pretij folutionem eifdem venditoribus tenebantur, ipfum , & Camerarium , & Notarium inde rogatum in
ribus. amplectentes , confideratis prius natura negocij , quæ præmiffis negligentes pro dictis centum fcutis de eorum
proprio
PIVS QVART V S.
1
proprio teneri,ac ad illorum folutioné cogi, & compelli, ciuitatibus, terris, caftris, & locis,nobis, & præfatæ Sedi vigore ftatuto
& ita per quofcumque iudices , & commillarios , etiam immediate fubiectis, tam ex illorum ftatutis, & confue- rũ, vel ban-
nimentorum
caufarum Palatij Apoftolici Auditores, ac præfatos Car- tudinibus , quàm etiam ex rectorum decreris , & edictis, applicat&erät
dinales fublata eis, & eorum cuilibet quauis aliter iudi- feu proclamatibus, quæ pro tempore fieri contingit, feu Communita-
candi, & interpretandi facultate, & auctoritate, iudicari, alias ex variis priuilegiis illis conceffis , pœnæ pro deli- tib. propte
& definiri debere decernimus , & declaramus. ctis, & exceffibus impofitæ,in totum vel pro parte Com- rea delinqué-
Et gabellam §. 5. Et nihilominus ne dicta Camera propterea dam- munitatibus ciuitatum, terrarum , & locorum huiufmo- estanquam
Potetes eas no
inliori qua- num aliquod patiatur , fed vt præmiffa omnia fuum ple- di applicantur, & à delinquentibus , vtpote qui de ipfa foluebant , &
tuorproquoli- narium effectum liberius fortiri valeant, ac ex caufa con- rum Communitatum corpore exiftunt , & in illis quam indiesmaiora
bet dolio vini
folui & per ceffa fint , & effe cenfeantur, pro Miniftrorum in his in plures fibi neceffitudine, & amicitia coniunctos habent delicta comit.
tebantur.
Miniftros Ca- dicta Ripa, & alibi , ac aliis præmiffis neceffariorum mer- minime exiguntur , plura, & enormia delicta committi,
mera exigi cede, & manutentione cofdem quatuor iulios pro quoli- & perpetrari, ac impunita,vt plurimum remanere, inde-
debere iubet. bet dolio vini ordinario, quod ad dictam Ripam appel- que adilla , & peiora committenda, homines proniores,
lere contigerit, modernis , & pro tempore exiftentibus & faciliores reddantur, plerumque inimicitias oriri , or-
Dohana Ripe huiufmodi Appaltatoribus, & Miniftris tafque ingrauefcere , & foueri.
dicta Cameræ per prædictos venditores vltra omnes §. 2. Nos propterea, pro noftri paftoralis officij debi- Idee bic Pont.
alias hucufque introductas præftationes prædictas , in to , his quantum in nobis eft occurrere , & ne fubfpe d. pœnasinon
primis, & ante omnia perfolui, & ab eis exigi debere vo- impunitatis quifpiam audacior ad delinquendum fiat, tas
tameproimpofi
dame
lumus, & mandamus . Præcipientes eifdem Appaltatori- prouidere volentes, habita prius fuper hoc cum Venera is datis in
bus , & Miniftris , vt à publicatione earumdem præfen- bilibus fratribus noftris S.R.E. Cardinalibus matura de- vineis cet .)
tium illos vna cum aliis eiufdem Cameræ iuribus à pre- liberatione , ac de corum vnanimi confilio , hac in per- Cam. Apoft
ipfius Cameræ conuertendos , ac in eorum libris anno, tuum valitura conftitutione fancimus , vt in omnibus, applicati
ac retineant
& fingulis ciuitatibus , terris , & locis, vt præfertur, no-
tent. bis & Sedi Apoftolicæ fubiectis,in quibus pœnæ alique
Regiftrarique §.6. Necnon dilectis filiis noftro Guidoni Afcanio S. pecuniariæ , & mulctæ, fiue certæ expreffa fummæ , fiue
mandas in Mariæ in Via lata Diacono Cardinali de Sancta Flora Bonorum, fiuealicuius partis illorum confifcationis, pro
Camera Apo-
fol. conflit. nuncupato Camerario noftro, acipfius Camera Thefau- quibufuis criminibus , à iure communi , vel municipali,
iftam. rario,Præfidentibus, Clericis, & perfonis,vt eafdem præ- fiue etiam per decreta,edicta,proclamata, aut bannimen-
fentes in libris Cameræ prædicta regiftrent , illafque ac ta à locorum Rectoribus , & Prouinciarum Præfidibus,
omnia in eis contenta huiufinodi inuiolabiliter obferua- feu Gubernatoribus , ac etiam delatere Legatis , & eo-
ri faciant. In contrarium facientibus non obftantibus rum Vicelegatis, ceterifque officialibus, & iuftitiæ mini-
quibufcumque. ftris, edita, & facta inflictæ, ipfarum ciuitatum, terrarum ,
Nulli ergo,&c. * & locorum Communitatibus, ex ftatuto, vel confuetu-
D. P. An. 2.
Datum Romæ apud fanctum Petrum , Anno Incarna- dine , etiam à nobis , & Sede Apoftolica approbatis, &
die 20. No-
uemb. tionis Dominica millefimo quingentefimo fexagefimo confirmaris , aur priuilegio Apoftolico , etiam ex titulo
primo,duodecimo Kalend. Decembris . Pontificatus no- onerofo , vel pro reparatione murorum, fontium , pon-
ftri anno fecundo. 3 tium , & viarum , & etiam Ecclefiarum, feu piorum loco
Fublicatie. Anno à Natiuitate Domini 1561. indictione 4. die 12 . rum , aut pro aliis rebus publicis, vel alias quomodoli
menfis Decembr.Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Patris, & bet conceffo, in totum, vel in partem applicatæ exiftunt
D.N.D. Py Diuina prouidentia Papa IV. Annofecundo (illis tantum quæ pro damnis in poffeffionibus , vineis,
retrofcripta litera Apoftolica,omniaque & fingula in eis con- agris , filuis , & nemoribus illatis impofitæ fuerint ex-
tenta lecta, affixe , & publicata fuerunt in valuis Bafilice ceptis ) non prædictis Communitatibus , fed Came-
Principis Apoftolorum, & Ecclefia Lateranen, de Vrbe, & ræ Apoftolicæ applicatæ fint & effe cenfeantur , & per
Cancellaria Apoftolica, ac in acie Campi Flore, in diƐtifque officiales , feu executores ad id ab ipfa Camera depu
locis per aliquod fpatium temporis dimiffis, vt moris eft , per tan. etiam quæ hactenus earumdem Communitatum
nos Bernardinum Andrentium , & Francifcum Sottocafa negligentia , feu potius nimia indulgentia exacta non
pralibati S.D.N.Papa Curfores, fuerunt, exigantur, ac exigi poffint, & debeant.
Bartholomaus Sottocafa Mag.Curf. §. 3. Inhibentes vniuerfis, & fingulis Legatis , fubin- Inhibergs to-
cora Rectorib.
dignationis noftræ, ac Rectoribus , & aliis fupradictis, vt de cetero
1 fub excommunicationis ,feu fufpenfionis à diuinis ,aliif- talis pœnas
XLIII. Pœnæ maleficiorum Communitatum Status Ec- que arbitrij noftri pœnis eo ipfo incurrendis,ne de cete- applicent eidě
cletiaftici , vel locorum fubiectorum applican- ro perpetuis futuris temporibus in eorum decretis, edi- plicacio
Cam. & nesap-
&tis, proclamatibus , feu bannimentis facien . aut fenten- aliter factas
tur Reuerendæ Cameræ Apoftolicæ quatenus tiis ferendis pœnas pecuniarias , & multas , aut bono- annullar,
ex caufa vere onerofa , aut piis, vel publicis rum in partem , vel in totum confifcationes huiufmodi
operibus, non fint applicatæ. Et Gubernatores alicui alteri præterquam Fifco noftro , & Cameræ Apo-
locorum decem pro centenario confequantur ftolicæ applicare quouis modo audeant , & vbi etiam per 1
illas nihilominus
de eiufmodi pœnis , accufatores autem quar- cos alicui alteri applicari contigerit ,
æ
eidem Camer applic atas fore, & cenferi , ac per eius of-
tam partem pœnarum bannimentalium .
ficiales , & executores præfatos excipi . Sicque per quof-
Hec omnia approbauit Six. V. in conftit.93 . Ad Ro- cumque Iudices, &Commiffarios quauis auctoritate fun-
manum ,vbi etiamprafigi iuffit terminum ad do- gentes , etiam præfatos Cardinales , fublata eis, & eorum
} cuilibet quauis aliter indicandi ,& interpretandi faculta-
cendum , de pratenfis applicationibus ex caufa tej, & auctoritate , iudicari, & definiri, irritum quoque,
onerofa , &c. & inane, fi fecus fuper his à quoquam quauis auctorita-
te fcienter , vel ignoranter contigerit attentari decer
Edita A D. PIVS EPISCOPVS,
1561. 1562. nimus.
185640 Seruus feruorum Dei. Adfuturam rei memoriam.
5.4.Ne autem his quibus pœnæ pecuniaria , feu mul- Declaratio
Exordium. Ecet Romanum Pontificem id maxime omni ftudio ctæ prædicta forfan, ex titulo vere onerofo, pecunia fci- circa appli-
DEC cationesfaltas
curare , & efficere, vt populi fuæ fanctaque. Sedis licet actualiter numerata applicata extiterunt, præiudi- pius locis, vel
Apoftolicæ ditioni fubiecti , in pace , &tranquillitate cium fiat, Volumus, vt hi , qui illas, feu illarum partem ex caufa one-
viuant , ac vt quietis ftatus perturbatores , quos virtutis fic ex titulo onerofo fibi applicatas,feu applicatam fuif- rofa.
amor à malo non retrahit,poenæ faltem formidine coër- fe docuerint, poftquam ille per officiales Camera Apo-
ceantur , omnifque eis occafio , quoad fcelera commit- ftolicæ exacta fuerint , de eorum manibus ( præuiis ta-
tenda procliuiores reddi poffe videantur , penitus adi- men dicta Cameræ mandatis)illas integre, feu pro parte
matur. prout eis applicatæ erant accipiant. In illarum vero exa-
Pans pro de §. 1. Sane cum experientia rerum magiftra docente lu- ctione nullatenus fe intromittant. Et idem in illis pœ-
lictisimpofita ce clarius cognouerimus , pro co quod in omnibus fere nis , & mulctis, ac confifcationibus quæ applicate effe
E 4 oftenden
PIVS QVART V S.
oftendentur pro reparationibus murorum, pontium, & quod nulla defuper dubitandi occafio, cuiquam relin-
viarum , & in primis Ecclefiarum, & piorum locorum, quatur.
aliifque rebus, publicis videlicet , obferuasi mandamus. §. 1. Cum itaque nos nuper ex certis , tunc expreffis Hie Pont.edi-
Claufula de- §. 5. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- caufis , & cet. dit conft. de
rogatoria. nibus Apoftolicis, ac prouincialibus, & municipalibus , Omittitur quia ipfa bulla eft præcedens. qua bic.
quorumcum que locorum , ftatutis quoque, indultis, & S.2. Et forfan ab aliquibus prætendi poffit caftra, vil-
literis Apoftolicis Communitatibus prædictis , & aliis las, & loca iurifdictioni ciuitatum,& terrarum ftatus no- Defuperortu
quibufcumque etiam ex titulo onerofo conceffis, con- ftri Ecclefiaftici fubiecta, fub eifdem literis minime com- eft dubium.
firmatis , & innouatis, quibus omnibus illorum tenores prehendi , ac literas ipfas ad illa non extendi, & proinde
præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, quoad pœnas, muletas, ac alias bonorum confifcationes huiuf-
præmiffa fpecialiter , & expreffe derogamus , ceterifque modi , per officiales, feu executores dicta Cameræ , in
contrariis quibufcumque. caftris,villis , & locis huiufmodi nullatenus exigi poffe,
Nulli ergo, &c. ac Cameræ Apoft. prædictas literas effe applicata.
Publ. P.A.1. Datum Romæ apud S.Petrum Anno Incarnationis Do- §.3.Nos nehoc, vel alio quouis prætextu Camera ipfa Ide ergo Pont.
die 4. Decēl. minicæ 1561. Non. Decemb. Pontificatus noftri anno circa pœnarum, ac mulctarum, & bonorum confifcatio- declaras dicta
fecundo. num huiufmodi exactionem defraudetur , eius indemni- eius coft.com-
prehédereetiã
tati,illiufque officialium,& executorum huiufmodi tran- caftra, loca
Papafubfer. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. quillitati in præmiffis quantum in nobis eft prouidere, fubiecta in-
omnemque defuper hælitandi materiam exinde fubmo- rifdictioni Ci-
ulatu s ero. uere , ac mentem noftram circa hæc pandere volentes, uitat Ter-
Si mei nonfuerint dominati tunc immac rarum ipfius
Motu proprio, & ex certa noftra fcientia, ac de Apofto- Status Eccle-
Cardinalium Ego R.Card.de Carpo Epifcopus Portuen. lice poteftatis plenitudine , harum ferie decernimus, & fiaſtici.
Subfcriptiones. Ego F. Card. Pifanus Epifcopus Tufculanus. declaramus, caftra, villas, & loca iurifdictioni ciuitatum ,
Ego Fed.Card.Cæ fius Epifcopus Præneftin. oppidorum , & terrarum dicti ftatus noftri Ecclefiaftici
Ego Io. Card. Moronus Epifcopus Sabinen . quomodolibet fubiecta , fub prædictis literis omnino
Ego Chriftophorus Madrucius Trid.Epifc.Albanen. comprehendi , ac comprehenfa effe, & cenferi, ac literas
Ego Otho Card. Auguftanus. ipfas ad illa fe extendere , & extendi debere. Necnon il-
Ego B.della Cueua Card. Sanctæ Crucis. larum vigore officiales , executores prædictos panas , &
Ego R.C.Sancti Angeli , Maior Pænitentiarius . mulctas , ac alias bonorum confifcationes huiufmodi in
Ego Ful. Card.Peruf. eifdem ciuitatibus, terris, caftris, villis, & locis, ac alias
Ego Io. Michaël Card. Satacenus. iuxta earumdem literarum continentiam,& tenorem exi-
Ego Io. Card. Sancti Vitalis. gi poffe, ac exactiones huiufmodi licitas, ac iuxta men-
Ego Marcus Antonius Card. Amulius. tem noftram factam effe , & cenferi in omnibus & per
Ego Hieronymus Card. de Corrigio. omnia,perinde ac fi in eifdem literis fpecialis, & expref-
Ego B.Card. Nauagerius. fa de eifdem caftris , villis, terris , & locis, mentio facta
Ego Alexan. Card. Farnefius Vicecanc. fuiffet.
Ego Gui.Afc. Card.Camerarius . §.4. Et ita per quofcumque iudices, & commiffarios, Claufula fubi
Ego N. Card.de Sermoneta. quauisauctoritate fungentes, ac eiufdem S. R. E. Cardi- lata.
Ego Iul. Card.Vrbinas. nales, caufarumque Palatij Apoftolici Auditores, feu eo-
Ego Hier. Card . Simoncellus . rum Locatenentes, fublata eis, & eorum cuilibet, quauis
Ego Iac. Card.Puteus . aliter iudicandi , & interpretandi facultate & auctorita-
Ego Io. B.Cicada Card.S.Clementis . te, iudicari & definiri debere, irritum quoque & inane,
Ego B.Card.Tranen . fifecus fuperhis à quoquam quauis auctoritate fcienter,
Ego Io. Card. Reumanus. vel ignoranter contigerit attentari.
Ego Io. Ant. Card.Capifuccus. §.5. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- Derogatio co-
Ego F.M.G.Card.Alexandrinus . nibus Apoftolicis , ac omnibus & fingulis aliis quæ in trariorum.
Ego Clem. Card. Aræcæli. dictis literis. voluimus non obftare.
EgoI . Card . Sabellus . 1
Nulli ergo , & c.
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij. Datum Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Dat.P.An.3.
Ego Aloy. Card.Cornelius . Dominicæ 1562. feptimo Idus Februarij , Pontificatus die 7. Febr.
Ego B. Card. Saluiatus . noftri anno tertio.
Ego Ph.Card.Aburd .
Ego Petrus Francifcus Card. Ferrerius. Sequitur declaratio circaportionem pœnarum dan-
Ego Alph. Carafa Card. Neapolitanus. dam Officialibus , & Accufatoribus.
Ego Vitellotius Card.Vitellius . PIVS PAPA QARTVS Edita A. D.
Ego Carolus Card. Borrhomæus.
Ad futuram rei memoriam. 1564. '
EgoMar.Siticus Card.ab Alta Emps.
Ego Francifcus Card. Gonzaga.
CVpientes pro iniunctæ nobis adminiftrationis of- Officiales ſta-
Ego Ind. de Aualos Card.de Aragona: ficio, confufioni, ac controuerfiis, quæ quotidie in- tusEcclef.10.
Ego Alph. Card. Gefualdus. ter officiales ftatus noftri Ecclefiaftici , & Cameram no- pro 100. de
panis habent
Ego lo. Fraucifcus Card. de Gambara. ftram Apoftolicam, feu pro ea Agentes fuper participa-
tione pœnarum maleficiorum ftatutariarum , & banni-
Publicatio. Ango à Natiuitate Domini 1562. indictione 5. die ve- mentalium exoriuntur , atque excitantur, mature obuia-
vero 13.menfis Ianuar. Pontific . Sanctiffin Chrifto Patris, re , &opportune prouidere , Motu proprio, & ex certa
D.N.D.Py diuina prouidentia Papa IV.anno 3 retrofcripta fcientia,ac matura deliberatione noftra,auctoritate Apo-
litera affixa , & publicatafuerunt ad valuas Bafilica Frin- ftolica tenore præfentium ftatuimus , ordinamus , atque
cipis Apoftolorum de Vrbe , Cancellaria Apoftolica , & in præcipimus , quod portio decem pro centenario dicta-
acie Campi Flora, per nos Francifcum Rogerium, & Hono- rum pœnarum , tam bannimentalium , quàm ftatutaria-
frium Montarguli pralibati S.D.N. Papa Curfores. rum, eifdem officialibus, nunc,& pro tempore exiftenti-
Anton.Clerici mag.Curf. bus folummodo competat & competere debeat, ipfique
officiales dicta portione , & non vltra contenti rema-
Sequitur extenfio d. conftitutionis. neant , neque aliquid aliud præter portionem huiufmo- Accufatores
PIVS EPISCOPVS › di capere , aut habere poffint. vero quartă
Edita A.D.
§. I. Ita tamen quod ex pœnis bannimentalibus pro- depœnisban-
1562. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. nimentalibus.
prie & particulariter, accufatori, quando is vere exiſtat,
Exordium. D Romanum fpectat Pontificem fua folicitudine quarta pars ipfarum pœnarum iuxta folitum dari valeat.
AD indefeffa diligenter prouidere, vt ea quæ ab eo fan- 5.2.Necnon tam officiales prædicti eorum portionem Omnes capiat
à Depofitario.
cita funt,ita fux declarationis adminiculo dilucidentur, huiufmodi, quàm ipfiaccufatores eamdem quartam par-
rem
PIVS QVA R T V S. 57
rem de manibus Depofitariorum Cameræ præfatæ, qui- pauca admodum correctione digna offenderimus , nihil-
bus cura exigendi fimiles panas iniuncta fuerit , & non ominus vt nihil intactum relinqueremus, nonnulla po-
aliter, nec alio modo accipere debeant , & ad id facien- tius pro litibus abbreuiandis , ac partium difpendis cui-
dum omnino teneantur. tandis, vel faltem minuendis, vocatis ipfis Auditoribus,
Probibitio §. 3. Inhibentes eifdem officialibus, & eorum fingu- ac pluries, tam in voce, quàm in fcriptis auditis, proui-
plus percipie- lis in virtute fanctæ obedientiæ , & fub indignationis, denda cenfuimus.
di.
aliifque arbitrij noftri pœnis, ne quicquam aliud exce- §.2. Etidcirco de eorumdem fratrum noftrorum con- Fach'tates'
pra dicta portione decem pro centenario,ex eifdem pœ- filio ftatuimus & ordinamus , quod de cetero perpetuis Auditorum
nis capere, exigere , vel habere audeant feu præfumant, futuris temporibus , ad tollendum multiplicationem circa caufas
necipfi, & accufatores prædicti portionem , & quartam commiffionum , & parcendum laboribus, & expenfis li- eis comiſſas,
huiufmodi refpectiue,ab aliis quam ab ipfis eiufdem Ca- tigantium , vnica commiffio in qualibet inftantia fuffi-
meræ Depofitariis , yt præfertur , accipiant, irritum ni- ciat, & illius vigore Auditor caufam fibi commiffam co-
hilominus decernentes & inane , quicquid fecus à quo- gnofcere , & cum omnibus & fingulis dependentibus ,
quam quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter conti- & emergentibus,ac alias quomodolibet incidentibus de-
gerit attentari. cidere valeat. Poffit etiam Auditor fine noua commiffio-
Derogatio co- §. 4. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis confti- ne præfigere terminum ad docendum de attentatis , aë
trariorum. tutionibus, & ordinationibus Apoftolicis,ftatutifque & nullitatibus, & caufis propter quas quis in integrum re-
confuetudinibus quorumuis locorum, & ciuitatum, etiá ftitui debeat, ac illo elapfo & non docto,ad caule expe-
iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmi- ditionem procedere ; necnon remifforias decernere , di-
tate alia roboratis, priuilegiis quoque, indultis,& literis lationes concedere , liquidationes fructuum in partibus
Apoftolicis per quofcumque Romanos Pontifices præ- delegare , ac omnia & fingula alia vfque ad finalem fen-
deceffores noftros , ac etiam per nos forfan quomodoli- tentiarum fuarum executionem inclufiue facere, quæ dé
libet in contrarium conceffis & confirmatis, quibus om- iure ordinarij facere poffunt.
nibus eorum tenores præfentibus pro fufficienter ex- §. 3. Prorogationes autem fatalium fæpius, & paffim prorogationės
preffis,& totaliter infertis habentes, illis alias in fuo ro- non concedat , fed tantum ex aliqua honefta caufa, ac fatalium con-
cedantur ar-
bore permanfuris , hac vice dumtaxat ad effectum præ- præuia illius cognitione, art itrio Rotæ. bitrio Rota.
fentium, fpecialiter & expreffe derogamus, ceterifque §. 4. Auditor tamen in aliqua honefta caufa, fiue ma- Sententia non
contrariis quibufcumque. gni, fiue parui momenti exiftat, etiam fi eius decifio cla- proferantur,
Fides träfum- §. 5. Volumus autem quod earumdem præfentium ri iuris effe videatur, definitiuam fententiam,vel interlo- nifi caufa in
ptorum . tranfumptis , manu notarij publici fubfcriptis, & figillo cutoriam vim definitiuæ habentem ferre non valeat, nifi Rora propofi.
ta, & habitis
Thefaurari noftri generalis , feu perfonæ in dignitate caufa in Rota propofita, & habitis votis Coauditorum ," votis.
eccleiiaftica conftituta munitis, eadem prorfus fides ad- nifi partes in actis expreffe confenferint, quod caufa fine
hibeatur , quæ originalibus ipfis adhiberetur , fi forent voto Coauditorum expediri poffit.Idemque in aliis qui-
exhibitæ vel ofteniæ. bufuis præiudicialibus decretis feruari volumus, fi actor,
D. P. An. 2.
Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, vel reus quod negotium in plena Rota cognofcatur,in=
die 20. April. die 20. Aprilis 1564. Pontificatus noftri anno quarto. ftiterit.
Admiffio & · Die 28. Aprilis 1464. admiſſæ funt he litera Apoft. §. 5. Item fententiæ late per Auditores,prout in ce- Sententia pa-
reg. in Cam- ex decereto Camera, & regiſtrat& libro fignaturarum San- dula, vt moris eft, vel per viam termini pro feruato,fubſ- blicentur vi
TA. bic.
Etiff. D. N. Papa, apud me Notarium. cribantur, & publicentur in actis intra quindecim.dies,
Hie. de Tarano. &in vltima anni audientia latæ, infta menfem, alioquin
pronunciariones huiufmodi pro circumductis habeatur.
§. 6. Termini etiam pro feruatis habiti , & cedule Notarij acci-
XLIV. ipfarum fententiarum , quæ interdum per alium nota- pientes decre-
Reformatio Rotæ Romanæ. rium quam actuarium ipfius caufæ ad referendum acci- ta ad referen-
pi confueuerunt , referantur ipfi Notario caufæ eadem, dum, referans
Ordinationes , & reformationes huius Rota. vide vt hic.
vel fequenti die qua recipiuntur. In vltimis vero audien-
Jupra in conftit.14 . Ioannis XXII.Ratio & infra tiis , faltem infra triduum ; &fi Auditor qui pronun
in conftit.44 . Paul V. Vniuerfi. §.5 . vbi notabo . ciauit prout in cedula,vel terminum habuit pro feruato,
Auditorum vero numerum prafiniuit Sixt . IV. in retinuerit citationem penes fe, illam Notario caufæ fi-
conft. 2. Romani. Indultaque & gratias, &fa- militer intra prædictos dies confignare debeat , alias ter-
mini huiofmodi circumducti, & irriti cenfeantur .
cultates eifdem confferunt Innoc. VIII. fup. in
§. 7. Auditor vero non pronunciet in caufa , nifi per. Sententià no
conft.13 . Finem Leon.X. conft.3.Sedis Clem.VII. fecto regiftro , &illo ad Rotamdelato , vna cum dictis proferantur
teftium, illifque ac iuribus in eadem Rota, prout res ex- anie perfecti
in conftit.13 . Conuenit .& Paul. III. in conft.12 .
regeftum
Romani. egerit, lectis. In vltima vero anni audientia, ac quando-
Edita An. D. P cumque agetur de ferenda declaratoria contra contuma-
IV S E PISCOPVS,
1561. cem , etiam regiftro non perfecto, ex originalibus pro-
Seruusferuorum Dei . Adperpetuam res memoriam. nunciare valeat. Ita tamen quod pars ad cuius inftan-
Exordium.
N throno iuftitia, fuper omnes gentes & regna,meri- tiam prouunciatum fuerit, regiftrum ipfum pro actorum
IN tis licet imparibus , fuperna difpofitione conftituti , conferuatione quanto citius perfici curare teneatur.
ad ea quæ iuris & iuftitiæ cultum,ac obferuantiam con- §. 8. Et infuper Auditor partibus petentibus copiam Decifioni co-
cernunt , dirigimus potiffimum aciem noftræ mentis, vt decifionis in caufa factæ, cum iuribus ac rationibus, tra- pia petentibus
detur:
. vniuerfis nationibus
ad Sedem Apoftolicam omnium dere debeat , prout antiquitus laudabiliter fieri con-
fidelium matrem & magiftram , pro litium, & contro- fueuit.
uerfiarum inter eos vigentium decifione recurrentibus, §. 9. Caufæ autem propriæ Auditorum, & eorumfa- cauſa Audi-
longis iudiciorum curriculis fublatis , ac minoribus miliarium , ac confanguineorum , vel affinium vfque ad toru confan-
quam fieri poterit difpendiis , opportune confulatur. fecundum gradum iuxta ius canonicum computandum, guineorum,&
familiarium
Rot& comme- §. 1. Sane poftquam nos circa Curiæ noftræ reforma- non cognofcanturin Rota. non cognofcǎá
•
dario caufa tionem folerti ftudio intendentes , reliquorum eiufdem §. 10. Nec Auditores in corum domibus fubftitutos, tar in Rota.
huius refor- Curiæ tribunalium & officiorum emendationem, & cor- vel doctores,aut alios iurifperitos, etiam confanguineos
mationis.
rectionem cum Dei auxilio,& Venerabilium fratrum no- qui Subftituti, vel Aduocati,aut Procuratoris officio fun- Affines, dome-
ftrorum S.R.E.Cardinalium confilio,feliciter peregimus, gantur , aut in cafibus rotalibus , vel eorum proceffibus Aici, velnotas
demum ad Palatij noftri Auditorium, in quo vniuerfo- lefe quoquo modo intromittant, nec Aduocatos , & Pro-
nonAuditor
fe intro-,
rum Chrifti fidelium grauiores caufæ per duodecim curatores domefticos, aut aliquos ex fuis notariis dome- mittarin cas
fummæ virtutis & doctrinæviros , ex omnibus mundi fticos habeant. Item Aduocati , aut Procuratores confan- fis Rote.
partibus magna cum diligentia conquifitos , mature co - guinei , vel affines vfque ad fecundum gradum, alicuius
gnofcuntur, & magna cum integritate,& iuftitia termi- Auditoris , ac etiam illius Notarij, in caufis coram eo
nantur , animum adiecimus. Et licet in eodem tribunali pendentibus nullatenus patrocinari valeant.
§.11.Nee
R
S A
V
I V
$8' P Q T V S.
Auditores no §. 11. Nec Auditores compellant , aut aliquo modo ] pore exiftentibus Auditoribus, & eorum Decano in vir-
inducat par- inducant partes per fe,vel per alios , vt affumant certum tute fanctæ obedientiæ, ac fub indignationis noftræ , &
tes
mantvscertum
affu. Aduocatum , vel Procuratorem , fed electio huiufmodi excommunicationis latæ fententia, aliifque noftro &
Aduocatum , omnino ipfarum partium arbitrio relinquatur. pro tempore exiftentis Romani Pontificis arbitrio infli-
vel Procura- §. 12.Item Decanus, & alij Auditores , præfertim anti- gendis pœnis , vt præfentem conftitutionem noftram
torem .
quiores , attendant , ne aliquid non folum contra ius, lingulis annis in prima audientia, vna cum aliis confti-
Nec difponat fed nec etiam contra ftylum,& decifiones antiquas factas tutionibus antiquis , legi & publicari feciant , & illam ,
contra ius, in Rota , quæ impreffæ habentur, quoquo modo decida- ac omnia & fingula in ea contenta diligenter obferuent,
&.c. tur , etiam prætextu æquitatis in iure non fcriptæ , nifi & ab eorum notariis , & aliis quatenus ad eos pertinet,
maxima cum ratione, & difcuffione, omnibus votis, feu obferuari curent cum effectu .
faltem illorum duabus tettiis partibus, aliter faciendum §. 23. Decernentes nihilominus irritum & inane , fi Decretum ir-
effe iudicauerit. fecus fuper his ab ipfis , vel quibufuis aliis, fcienter, vel ritaas.
Nullitates
§. 13. Deinceps etiam in caufis pendentibus non at- ignoranter contigerit attentari.
tres tantum
5,24.Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio-
attendantur. tendantut aliquæ nullitates, præterquam ex defectu iu- Claufula de-
rifdictionis , citationis , vel mandati , nifi caufa nullita- bus Apoftolicis, ac ipforum Auditorum Collegij, etiam rogatoria.
tis fpecialiter ante datam præfentium commiffa reperi- iuramento, confirmatione Apoftolica, vel quauis firmiş
retur. tate alia roboratis, ftatutis & confuetudinibus , priuile
A liquidatio- §.14. Et à liquidatione fructuum , & expenfarum ta- giis quoque, indultis & facultatibus , eifdem Auditori-
xatione , femel tantum appellare liceat , ita quod duæ bus & Collegio , etiam Motu proprio & confiftorialiter,
expenfaru fe-
mel appelle conformes rem iudicatam faciant. fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum quibu-
tur . §. 15. Auditores vero caufas fibi commiffas, pro fola fuis claufulis & decretis , in genere vel in fpecie , per
partium importunitate ad Cancellariam remittere non quofcumque Romanos Pontifices prædeceflores no-
Auditores
quandoad poffint , fedtantum habita licentia à Summo Pontifice, ftros , aut etiam nos conceffis, approbatis , &innouatis :
Cancellariam vel ex iuftis caufis deductis in Rota, & ab ea probatis. quibus omnibus, etiam fi pro illorum fufficienti dero-
caufas remit- §. 16.Et fi Auditor cognouerit in actis adeffe fufpen- gatione , de illis , eorumque totis tenoribus fpecialis ,
tere poffint. fionem criminis , remittat acta huiufmodi , vel illorum ipecifica, & expreffa ac indiuidua , & de verbo ad ver-
Criminalita exemplum , prout res exegerit , ad iudicem ordinarium. bum , non autem per claufulas generales idem im-
Crate
tes ad Iudices Et fi caufa criminalis præiudicialis fuerit caufæ ciuili, in portantes , mentio habenda , feu quæuis alia exquifita
Ord. remit- eius cognitione fuperfedeat. Et quandocumque Iudex forma feruanda foret , tenores huiufinodi pro fufficien-
tant.
ordinarius , in caufis criminalibus coram eo pendenti- ter expreffis habentes, fpecialiter & expreffe derogamus,
bus , indiguerit depofitionibus teftium , vel aliquibus contrariis quibufcumque : aut fi prætatis Auditoribus,
fcripturis ad caufas criminales facientibus , teneatur vel quibufuis aliis communiter vel diuifim ab eadem fic
Auditorillas, vel earum exemplum, vt præfertur, exibe- Sede indultum , quod interdici , fufpendi, vel excom-
ri facere. municari non poffint per literas Apoftolicas non facien-
Sportulas fic §. 17. Vt autem debitus modus fportulis imponatur, tes plenam & expreflam , ac de verbo ad verbum de in-
delicet. vi non poffint Auditores partibus, per fe vel alium quouis dulto huiufmodi mentionem .
recipiant
modo fportularum nomine aliquid petere, vel exigere, §. 25. Vt autem præfentes literæ ad omnium noti- Forma & 'ef-
fed nec iponte dantibus vltra taxam infrafcriptam acci- tiam deducantur , nullufque illarum ignorantiam præ- fecus publi-
pere, videlicet. tendere valeat , volumus & mandamus, illas in eiufdem cationis, quã
In caufis pro- §.18. In caulis pecuniariis, feu profanis, aut quæ alias audientiæ Palatij noftri, ac Cancellariæ Apoftolicæ val- babes hic in
fin.
fanis. pretio nummario quoquo modo æftimari poffint, fi æfti- uis, & acie Campi Flora,per aliquos ex Curforibus no-
matio rei de qua agetur non excedat fummam mille du- ftris affigi , & per aliquod temporis fpatium , relicta ibi-
catorum , vfque ad aurcos decem, à mille vero vfque ad dem earum copia affixa, detineri , & exinde omnes &
decem millia , vigintiquinque : à decem millibus vf- fingulos quorum intereft , vel intereffe poterit quomo-
que ad viginti millia , quinquaginta : ab inde fupra vf- libet in futurum , afficere, ac fi eis perfonaliter intima-
que ad quamcumque fummam , centum . tæ forent.
In caufis be- §.19. In beneficialibus vero,fi redditus annuus de quo Nulli ergo,&c.
neficialibus. agetur
non excedat fummant centum ducatorum, fimili- Datum Romæ apud S.Petrum Anno Incarnationis Do- Dat. P. A.3.
ter decem , à centum vero vfque ad mille , vigintiquin- minicæ 1561. fexto Cal. Ianuarij , Pontificatus noftri 27. Decemb.
que : à mille vfque ad tria milla, quinquaginta : abinde anno tertio.
vero fupra , centum aureos pro fportulis cuiufcumque
fententiæ definitiuæ dumtaxat, vt præfertur, accipere va- Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. Papa ſubſeri.
leant. Si vero caufa æftimationem non facile recipiat,
fportulæ moderatæ pro rerum & perfonarum qualitate, Ego R.Card.de Carpo Epifcopus Oftien. Cardinalium
juxta taxas prædictas recipi poffint : nec aliquid vltra Ego F. Card. Pifanus Epifcopus Portuen.manu prop. fubfcriptiones
non folum ipfis Auditoribus , fed nec eorum familiari- Ego Fed. Card. Cæfius Epifcopus Tufculan.
bus , vel confanguineis, aut aliis quibufuis perfonis di- Ego Io. Card. Moronus Epifcopus Præneftin. ff.
recte vel indirecte , quouis quæfito colore vel ingenio, Ego Otho Card . Auguftanus Epifc.Albanen .
exceptis efculentis & poculentis , quæ triduo confumi Ego R.C.Sancti Angeli , Maior Pœnitentiarius.
poffint , ipfarum fententiarum , aut Auditorum intuitu Ego Ti . Card. Crifpus.
præftari poffit. Ego Fuluius Card. Per.
Sportula de-
S.20. Quas quidem fportulas iuxta taxam prædictam, Ego Io. Mi.Card.Saracenus .
ponantur pem apud Notarium caufæ poft fubfcriptam fententiam , &
nes Notariu Ego Io. Card . Sancti Vitalis.
poft latam notario traditam, & non antea,deponi, & Auditori con- Ego Io. B.Card.S.Clementis ,
fententiam. fignari volumus : quodque Notarius depofitionem , & Ego B.Card. Tranen .
confignationem huiufmodi in actis notare & fpecifica- Ego Scipio Card. Piſarum .
re teneatur. Ego Clem. Card. Aræcæli.
Notary idonei §. 21. Officia vero Notariorum Rotæ, non conferan- Ego F.M.Card.Alexandrinus.
eligatur , offi- tur nifi perfonis peritis & idoneis , quæ per feipfos illa Ego Io. Ant. Card.Capifuccus.
ciaq, no arre-
dent , & pro exercere fciant , & exerceant, nifi aliqua legitima caufa Ego Io.Ant.Card.S.Georgij.
Subftitutor , impediantur. Nec co cafu officia aliquibus arrendare, Ego B. Card. Saluiatus.
facta tenean aut fubftitutos deputare valeant, nifi à proprio Auditore Ego Ph.Card.Aburd.
tur.
approbati fuerint ; qui infuper de officio fideliter exer- Ego Io. Card. Reumanus .
cendo arbitrio Auditoris cauere debeant. Et pro ipfo- Ego Marcus Antonius Card. Amulius.
rum fubftitutorum facto , Notarij ipfi quo ad intereffe Ego Aloy. Card.Cornelius .
Hac bulla le- partium , tamquam principaliter obligati omnino te- Ego R.Card.Nauagerius.
gatur anno neantur.
quolibet in Ego Io. Fraucifcus Card. de Gambara.
princ.Rota. §. 22, Diftrictius præcipentes modernis , & pro tem- Ego Alexan. Card. Farnefius Vicecanc.
Ego
}
PIVS QVART V S. 52
Ego Gui.Afc. Card.Camerarius. confecutas ) necnon eorumdem Comitum Palatinorum,
Ego Iul. Card.Vrbinas. & aliorum facultates legitimandi habentium,ad hoc tan-
Ego Hier. Card. Simoncellus. tum vt deinceps tales legitimationes in præiudiciu. m
Ego Vitellotius Card.Vitellius. fideicommillorum, & aliarum difpofitionum huiufinodi
Ego Carolus Card. Borrhomæus. facere nó poffint, auctoritate Apoftolica tenore præfen-
Ego Francifcus Card. Gonzaga. tium perpetuo reuocamus, callamus , & annullamus.
Ego Ind. de Aualos Card.de Aragona. 5.3 . Necnon quafcumque lites & controuerfias quas Extincio li-
Pubacatio
Deinde retrofcripta prafata litera lecta, affixa,& publi- illarum ftatus , & caufarum merita , nominaque & co- tiйcircpendent
a eas. iй
catafuerunt in locis in eifdem literis defignatis iuxta earum nomina Iudicum & collitigantium præfentibus pro
literarum feriem , & tenorem , per nos Bernardinum An- iufficienter expreffis habentes , in Romana Curia , vel ex-
dreutium , & Iulium Parinum Apoftolicos Curf. tra cam fuper præmilla motas & indecifas pendentes, in
Petrus Valtrini Magifter.Curf. ftatu & terminis in quibus reperiuntur harum ferie ad
nos aduocamus, caliamus, & extinguimus.
§. 4. Necnon partibus litigantius , & Iudicibus co- Inhibitio con-
ram quibus illæ pependerunt, feu forfan adhuc pendent tra Comites
XLV. Annullatio quarumcumque legitimationum de
indecile, perpetuum filentium imponimus iuxta decla- Palatinos,
naturalibus fpuriis factarum , in præiudicium alios legiti-
rationem prædictam , ac imponi volumus & mandamus. mandi facul-
vocatorum ex fideicommiffo aut teftamento ,
Diftrictius inhil entes cildem ludicibus ne in eifdem tatem haben .
aut quauis alia valida difpofitione ( dummodo caufis , necnon Comitibus Palatinis, ac aliis facultatem tes, ne pra-
non fint fortitæ effectum. ) Et reuocatio facul- legitimandi huiufmodi hal entil us in virtute fanctæ fumat legiti-
o.edientiæ, ac fub noftræ indignationis quo ad Comi- mare contra
tatum eo modo legitimandi . formă
tes, & alios facultatem legitimandi huiufmodi , eriam conftitubuius
tionis.
Prohibitio autem teftandi & difponendi de acqui- aliter quam vt præfertur habentes , & aliorum quorum-
fitis ex rebus ecclefiafticis , & aliis bonis , ad cumque illorú facultatum,priuilegiorum,& indultorum
commodum illegitimorum , etiam legitimatorum callationis , annullationis , & totalis reuocationis , nec-
non decem millium ducatorum auri de Cameraquoties
habetur infra in Pÿj V. conft.1 17. Quæ ordini. &
contrauenerint , ipfi Cam . Apoftolicæ applicandorum
ibi not. de materia.
penis fimilibus de legitimationibus deinceps fe refpe-
PIVS E P ISCO PVS, criue cótra difpofitioné, & declarationem noftra huiuf-
Edita A. D.
nodi intromittere quoquo modo audeat, feu præfumát.
1552 . Seruus feruorum Dei. Ad perpetuamrei memoriam.
§. 5. Decernentes Comites Palatinos , & alios quof- Decretum
irritans.
Exordium. Vamuis à Sede Apoftolica ad quam negociorum cumque legitimandi facultatem habentes , vt præfertur,
multitudo vndique confluit, curis continuo plena nullas in præiudicium fideicommifforum , & volunta-
innumeris, nonnulla interdum ex quibufdain caufis ali- tum teftatorum huiufmodi legitimationes in pofterum
quando per occupationem ac importunam petentium facere poffe, & aliter factas, & forfan faciendas iuxta dif-
inftantiam concedantur , quæ in alieni iuris præiu- pofitionem,& declarationem noftram huiufmodi reftrin-
dicium tendunt & detrimentum , non debet repre- gi & limitari.Ac fic in præmiflis omnibus & fingulis per
prehenfibile videri fi Rom. Pontifex ad cuius prouiden- quofcumque Iudices & Commiffarios, quauis auctori-
tiam pro debito paftoralis officij fpectat fuper his debite tate fungentes, etiam caufarum Palatij Apoftolici Audi-
prouidere , illa rationabilibus & iuridicis caufis matu- tores , ieu corum Locatenentes, ac S. R. E. Cardinales ,
fius , & attentius deinde cognitis quandoque reuocat fublata cis, & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi , &
& annullat, acin ftatum redigit rationis. interpretandi facultare & auctoritate interpretari , iudi-
Caufa buius §. 1. Sane cum fide digna plurimorum relatione, non cari , & definiri debere , necnon irritum & inane quic-
conflitut., fine animi noftri moleftia intellexerimus , nonnullos quid fecus fuper his à dictis Comitibus & Iudicibus,vel
Romanos Pontifices prædeceffores noftros , ac prætextu quibufuis aliis , quauis auctoritate fcienter, vel igno-
quarumdam fibi conceffarum facultatum Comites Pala- ranter contigerit attentari .
tinos, & alios multos, fpurios & naturales, & forfan in- " §. 6. Non obftantibus noftra de non tollendo iure Claufula de-
cæftuofos, etiam in præiudicium venientium ab intefta- quæfito, quatenus opus fit , ac aliis conftitutionibus, & rogatoria.
to , & vocatorum ex teftamento ad fideicommiffa , ac ordinationibus Apoftolicis , ac prædictis , & quibufuis
hæreditates & legata,vel donationes ita legitimalle vt in aliis facultatibus, priuilegiis, indultis, & literis Apofto-
huiufmodi fideicommiffis , hæreditatibus , aut legatis licis eifdem Comiubus Palatinis,& quibufuis aliis, etiam
vel donationibus , non obftantibus teftatorum volun- pari Motu, ac alias quomodolibet conceffis, approbatis,
tatibus fuccedant , ac proinde variæ contentiones & & innouatis, quorum omnium tenores, ac fi de verbo ad
fcandala in graue multorum præiudicium , ac anima- verbum infererentur , præfentibus pro fufficienter ex-
rum iacturain hactenus exorta fint , & inpræfentiarum preffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris
oriantur. hac vice dumtaxat , fpecialiter & expreffe derogamus,
Annullatio §. 2. Nos illa vtpote contra ius , & æquum exiftentia, ' contrariis quibufcumque, aut fi aliquibus communiter,
legitimation de cetero ne fiant opportune prouidere, necnon corum vel diuifim à prædicta fit Sede indultum, quod interdici,
de naturali . quos hoc ipfumtangit , ac tangere poterit , quomodo- fufpédi, vel excommunicari non poffint per literas Apo-
Spuriu facta- libet in futurum indemnitati confulere volentes , Motu flolicas non facientes plenamn & expreffam, ac de verbo
ruin praiudi-
ciu vocatoru proprio, non ad alicuius fuper hoc nobis oblata petitio- ad verbum de indulto huiufmodi mentionem, & quali-
ex teftamin- nis inftantiam , fed de noftra mera deliberatione , & ex bet alia dictae Sedis indulgentia generali, vel fpeciali
10,
modo non fint ex certa fcientia, ac poteftatis plenitudine, omnes & fin- cuiufcumque tenoris exiftat, per quam præfentibus non
dumo-
fortita effeciu gulas legitimationes de quibufcumque naturalibus fpu- expreflam , vel totaliter non infertam effectus huiuf
Teneratio riis per Romanos Pontifices prædeceffores præfatos , ac modi literarum impediri valeat quomodolibet vel differ-
facultat le Comites Palatinos huiufmodi , & quofcumque alios ad ri, & de qua cuiufque toto tenore habenda fit in noftris
gitimand. in id facultatem habentes in præiudicium vocatorum ex literis mentio fpecialis.
vocatorum EX
Fraiudicium fidei commiffo, aut teftamento, vel quauis alia, valida ta- §. 7. Vt autem præfentes literæ ad omnium notitiam Hac cöftit. li-
teftamento, men difpofitione , fub quibufuis tenoribus & formis, ac deducantur , nec aliqui de illis ignorantiam aliquam gat vbiq;quo-
ec. ad legitima
cum quibufuis verborum formis & expreffionicus, ac prætendere valeant, vel allegare, volumus ipfas præfen- tiones fačtas
efficaciffimis & infolitis claufulis, & etiam irritantibus tes literas quoad legitimationes Apoftolica auctoritate auctoritate
decretis, etiam Motu fimili , etiam confiftorialiter, ac de Factas,vbiuis locorum, quo vero ad illas quæ ex Imperia- Apoftolica,
Apoftolicæ poteftatis plenitudine etiam, cum derogatio- li conceffione factæ fucrunt, in terris nobis & Romanæ quo vero ad
alias factas
De regula, feu conftitutionis de non tollendo iure quæ- Ecclefiæ, mediate & immediate, fubiectis, in cafibus in imperial co că
fito, ac aliis cautelis quomodolibet factas ( nondum ta- quibus illain terris huiufmodi, de iure fieri permittitur, ceffione , liga
men adhuc viuentibus vltimis bonorum huiufmo- locum habere, & effectum fortiri debere , necnon in val- inte ris Rom
di poffefioribus per quorum obitum ad legitimos præ- uis Cancellariæ Apoftolicæ , ac acie Campi Flore affi- Ecclef , fubie
itis.
dictos deuolui deberent, effectum fortitas, nec ins in regi,& publicari, ac cos quos concernunt perinde arctare,
ac fi
1
60 PIVS QVART V S.
acfi eis perfonaliter intimatæ forent, cum non fit verifi-
mile apud cos remanere incognitum, quod tam paten- Hanc bullam approbauit Greg. XIII. in eius conft
ter extitit publicatum , 12. Et ipfa. Quam pœnis addictis innouauit
Nulli ergo , & c . Sixt. V. in eius conftit.6.Hoc noftri.
D.P. An.3. Datum Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis
PIVS EPISCOPVS, Edita A.D.
die 1.Ianuary Dominicæ 1562. Calend. Ianuarij , Pontificatus noftri
Seruus Seruorum Dei . Ad futuram rei memoriam. 1562.
anno tertio.
Anno à Natiuitate Domini 1564. indictione 7. die vero Nter ceteras quibus ex iniuncto nobis Apoftolicæ fer- Exordium.
Publicatio.
uitutis officio affidue angimur cura illa nobis præci-
17 menfis Aprilis, Fontific. sanctiffin Chrifto Patris, D.
N.D.Py diuina prouidentia Papa IV. Anno 5. retrofcripta pue cordi eft, vt Alma Vrbs noftra ad quam omnes Chri-
Litera affixa, publicata fuerunt Roma in locis retrofcri- fti fideles ex vniuerfis mundi partibus veluti ad tutiffi-
ptis dimiffis ibidem copiis affixisper nos Iacobum Carra, & mum refugium confluunt,facinorofis hominibus expur-
Nicolaum de Matthais Curf. gata, & penitus vacua permaneat , ac in ea boni omines
Barth.Sottocafa mag.Curf. quietafecuritate fruantur,malis auté nullus quo fe con-
fouere poffint locus relinquatur. Et hi qui à Magiftrati-
bus iufdicentibus iuftitiam confecuti fuerint , illius
etiam executionem libere , vt decet , contra condemna-
XLVI. Declaratio, & ampliatio iurifdictionis Confulum tos , vbicumque cos moram trahere contigerit , confe-
Artis mercantiæ pannorum de Vrbe.. quantur.
§. 1. Sane cùm non fine animi noftri peturbatione caufa huius
Hanc iurifdictionem primo inftituit Mart.Vvt fup. acceperimus , nonnullos tam ob crimina per ipfos com- conflit.
in eius conft.6 . Cum inter. & Paul.III.atque alij mifla , quàm ob debita contracta, fibi ipfis à miniftris &
(quorum bullas confultoprætermifi)confirmarunt . executoribus iuftitiæ timentes , ad ædes Magnatum , &
præfertim S.R.E.Cardinalium, & Oratorum Principum,
Edita An.D. PIVS PAPA QVARTVS vti loca à dictis iuftitiæ miniftris tuta , tametfi contra-
1562. Motu proprio , &c. ! rium effe deberet, in dies confugere, & in illis fe recipere
Confirmatio Olentes dilectos filios Mercatores pannorum Al- & confouere , ficque impunitos quandoque euadere , &
jurifdictionis, V mæ Vrbis noftræ, non minori quam prædeceffores creditores executione eorum creditorum vt plurimum
noftri profecuti funt, fauore profequi, idcirco eorum- fruftrari.
dem literas , ac in eis contenta, & inde fecuta quæcum- §. 2. Et licet ad huiufmodi abufum extirpandum, à Iulius III.
que confirmamus , & firmitatis robore munimus, & ap- fel.rec.Iulio Papa III.prædeceffore noftro, quædam con- Franchitiasve
probamus quatenus fint in vfu. prohibuit
ftitutio editafuerit , taliumtamen iuftitiam fugientium fup , us
, in eius
Extenfio einf §. 1. Præterea prouide attendentes, quod cælefti fa- temeritatem in tantum excreuiffe, vt non folum fe in di- conft. 17.
dem.
uente numine humana prole aucta, & bonorum Mercan- ctis locis recipere, fed etiam illa veluti iuftitiæ minime
tilium , & præfertim pannorum pretium eft auctum , & fubiecta,Franchitias appellare non erubefcant, tamquam
propterea iure merito iurifdictio iufdicentium augenda in præfata Vrbe , in qua Summus Pontifex cum facro
eft, Motu fimili, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudi- Cardinalium Collegio refidet , & vt CHRISTI Vicarius
ne , fidem de qua in præinfertis fit mentio , ad fummam toto Orbi exemplum iuftitiæ præbere debet , afylum ,
ducatorum auri triginta augemus & extendimus, ita vt & receptacula delinquentium, ac fuis debitis fatisface-
fides ipfis libris Mercatorum de rebus fpectantibus ad re reculantium effe toleretur, neque executio iuftitiæ li-
artem Mercantiæ, dummodo ipfi mercantiliter, & mer- bere fieri valeat, Rem quidem peffimi , valdeque perni-
catorum ordine & more fcripti, ac confecti & tenti fint, ciofi exempli , quæ non abipfis Cardinalibus, & Órato-
juramentumque prout in præinfertis continetur, inter- ribus vtpote modeftis,& iuftitiæ cultoribus,fed plerum-
ueniat, vfque ad fummam ducatorum triginta auri adhi- que ipforum familiarium culpa, & facto proceffit.
beatur. Et quod Confules ipfi inter laicos de rebus præ- §3.Nos volentes tam enormes, & deteftandos abufus Hic Pont.illä
confirmat,
dictis, etiam fi ipfi Romani Ciues fint, & Curiales Ro. penitus tollere, vtque nullus improbis tutus locus detur, Frachit &
ias te-
Cu.fequentes , ius dicere,cognofcere, terminare, & exe- fed executores iuftitiæ paffim, & vbique eorum officium neri , aut ac-
qui poffint vfque ad fummam prædictam, & fine præiu- libere, & intrepide exequi valeant prouidere, Motu proclamari pro-
dicio Tribunalis Auditoris Cameræ,in quacumque fum- prio, & ex certa fcientia,ac de Apoftolicæ poteftatis ple- hibet.
ma, & aliorum Tribunalium vltra fummam viginti, abf- nitudine, omnes in primis conftitutiones circa præmif-
que co quod caufæab eorum Tribunali, præterquamper fatam per prædictum Iulium , quàm quofcumque alios
appellationem legitimo tempore, & modo interpofitam, Pontifices prædeceffores noftros editas, cum omnibus &
auocari poffint , decernimus & mandamus. fingulis cenfuris , & pœnis in eis contentis approban-
Cotrariorum. §. 2. Non obftantibus quibufuis priuilegiis , etiam tes, & innouantes , hac in perpetuum valitura conftitu-
derogatio. perfonis fuprafcriptis , etiam Motu proprio attributis, tione fancimus, vt nullus de cetero cuiufcumque fit di-
quorum omniumtenores perinde, ac fi de verbo ad ver- gnitatis , & præeminentiæ, fub indignationis noftræ, &
bum hic inferti forent, pro expreffis haberi volumus) ac aliis arbitrij noftri pœnis , ædes prædictas , aut alia quæ-
aliis quibus prædeceffor præfatus in præfatis literis mi- cumque loca , Franchitias appellare audeat. Nullique
nime obftare voluit ; ceterifque contrariis quibufcum- Cardinalium, & Oratorum , & Magnatum, etiam fi noftri,
que. feu Romani Pontificis pro tempore fecundum carnem
Clauſulafub- * §. 3. Et fic per quofcumque Iudices iudicari, & inter- nepotes , aut alio confanguinitatis , feu affinitatis vin-
lata. precari volumus, & mandamus , fublata aliter interpre- culo coniuncti fuerint , familiares , aut alias in ipforum
tandi, aut iudicandi facultate , irritum quoque & inane domibus commorantes , feu locis circumuicinis , male-
decernentes, quicquid in contrariu contigerit attentari. factores quoflibet , etiam non condemnatos, aut pro de-
Sola fignatu- §. 4. Volumus autem quod præfentis noftri Motus bitis obnoxios , contra quos tamen mandata executiua
turafufficit. proprij fola fignatura fufficiat, &vbique fidem faciat re- ad inftantiam creditorú decreta, & relaxata extiterint; vt
gula contraria non obftante , vel quod breue defuper fi eos à manibus Curiæ eximant receptare, vel alias fub af-
videbitur expediri poffit. ferta Franchitiæ prætextu, feçuros reddere,vel executo-
Papa fubfcri. PlacetMotu proprio.I. res iuftitiæ quo minus corum officium contra illos, etiam
D.P.A.3 15.
Datum Romæ apud S. Petrum 18. Calen. Februarij, in domibus & locis circumuicinis prædictis libere, &
Ian.
anno tertio . fine vlla prorfus contradictione exequi poffint, quouis
modo directe, vel indirecte impedire præfumant.
5. 4. Alioquin receptantes , aut fecuritatem præftan- Contrauenie-
tibus , pœnas
XLVII, Contra Franchitias in Vrbe acclamantes , aut il- tes, feu etiam executores iuftitiæ quomodolibet , vt præ- imponit.
mittitur impedientes,necnon qui Cardinalium , aut Ora-
las pro male`factoribus , vel ære alieno adftri-
torum,feu Magnatum quorumlibet nomen acclamando,
ctis tenentes , fiue Curiam in eorum captura contra dictos iuftitiæ miniftros inuocauerint, aut alias
impedientes, quoflibet alios in cofdem miniftros concitauerint,velut,

crimi
PIVS Q VA Ŕ T V S. 61
criminis læfæ maieftatis rei condignis poenis afficiantur, i affignatus amplus & capax, ac negotiis gerendis, & mer-
contra quos omnes & fingulos ad fupradictas, & etiam ad cibus exercendis aptus & commodus fit, intra illum vos
alias pœnas in quibus malefactores ipfi condemnati fuc- contineatis : alioquin in alio capaci commodo vobis affi-
rint, vel quas promeruerint, intereffeque & damna inde gnando, vel priori quantum opus fuerit ampliando , feu
prouenientia , necnon ad creditorum fatisfactionem, iam per dilectum filium Guidonem Afcanium Cardina-
etiam ex officio , & ad Fifci noftri , ac partium inftan- lem Camerarium iam ampliatum, & forfan eiuſdem Gui-
tiam refpectiue inquiri & procedi , & fucceffiue cos donis Afcanij,feu ab eo defuper deputan. arbitrio in po-
condemnari poffe & debere , volumus atque decerni- fterum ampliando.
mus. § . 2.Et vltra domos in claufura exiftentes quas per vos Stabilia vfqs
Iuffione Card. §.5 . Mandantes nihilominus Cardinalibus , Oratori- acquiri forfan contigerit, quæcumque alia ftabilia,bona, ad 100.du-
cat. habere
Oratori bus , & aliis prædictis fub eiufdem noftræ indignationis feu prædia vrbana, & ruftica , vfque ad valorem mille & valeant ,
talia permit- pœna , vt familiares fuos , & alias in ipforum domibus quingentorum ducatorum auri tenere poffitis ; bonaque mercaturam
tat.
commorantes , ne præmiffa committant omnino admo- ipfa Chriftianis & colonis etiam partiariis, vel fub certa quarumcum-
neanti, & cum effectu cohit eant , neque per illos ali- annua penfione , provt cum illis conuenietis , locate , ac que rerum
quid de præmiffis fieri quouis modo tolerent , feu per- eciam fine aliquibus fraude,& monopolio cultura terra- exercere pof-
fint.
mittant. rum , & animalium cuiufcumque generis , aliarumque
Claufula de- §.6.Non obftantibus conftitutionibus, & ordinationi- rerum focietates cum eifdem Chriftianis contrahere , & Que reuo-
rogatoria.. bus Apoftolicis,priuilegiis quoque & indultis, fub qua- quafcumque artes , & mercaturas quarumcumque mer- cauit idem
P.V.ibidem.
cumque tenorum forma quomodolibet in contrarium cium, & rerum humano víu quomodolil et neceffariaru,
conceffis, confirmatis,& iteratis vicibus innouatis, affer- etiam olei , frumenti , vini , hordei , ceterorumque fru-
tuum ( nifi tamen fuperiores huiufmodi commercia, &
tis confuetudinibus , quas per præfentes improbamus, &
ceterifque contrariis quibufcumque. emptiones publico edicto omnibus etiam Chriftianis ne-
Nulli ergo , &c. gociantibus interdixiffent ) exercere & vbi etiam hæc
D.P.A.3. die Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- vobis à veftris debitoribus in folutum data fuerint , illa
18.Febr. minicæ 1562. duodecimo Cal. Martij , Pontific. noftri recipere , acceptaque quibufuis perfonis etiam Chriſtia-
Anno 3. nis vendere, & cum illis pro aliis bonis permutare,& pro-
Publicatio. Anno à Natiuitate D.N.Iefu Chrifti 15 62. indict.5.die vt volueritis alienare.
verò Luna 23. menfis Febr. Pont.Sanctiff.in Chrifto Patris, 5.3. Et cum Chriftianis conuerfationem & familiari Cum Chri
tatem honeftas,non tamen eofdem Chriftianos in veftros ftianis honefté
& D.N.D. Py Diuina prouidentia Papa IV. Anno eius 3 .
famulos habere , aut quomodoliber tenere. Et de pecu- conuerfentur;
retrofcripta litera Apoſt. affixe & publicata fuerunt ad
niis per vos , & veftrum quemlibet mutuatis intereffe
valuas Cancel Apoft . & acie Campi Flora, per me Ioannem
Baptiftam Mafinellum Curforem. pro tempore vfque ad datam literarum prædecefforis hu-
Camillus Cherubinus Mag.Curf. iufinodi decurfo , iuxta capitula vobis antea conceffa &
tolerata , exceptis tamen cafibus iam decifis , vel per
XLVIII. Declaratio & limitatio conftitutionis editæ à
tranfactionem , vel fententiam quæ in rem iudicatam
Paulo IV. fuper ordinationibus obferuan - tran ficrit finitis , quas in fuo robore permanere omnina
dis per Hebræos in Statu Ecclefiaftico de- volumus , nifi quæ arbitrio noftro noua reuifione digna
videbuntur , abinde vero circa iuxta modum ex eiufdem
gentes.
prædecefforis ordinatione vobis datum , & donec alius
Has limitationes in his que aduerfantur d. conftit. modus vobis , per nos , feu noftrum & Sedis Apofto-
Pauli IV.fuftulit Pius V. in conft.6.Romanus. & lice Camerarium præfatum pro tempore ftatuetur,
Clem.VIII.in conft.19.Cæca. Et de materia He- ! dummodo tum interefle de veftro intereffe non exi-
bræorum,vide fup.in ipfius Pauli IV.conft.3.Cum gatis , exigere.
§.4. Et pignora quæ à Chriftianis quomodocumque Pignerà poft
nimis.
per vos accipi contigerit , de illis lapfis decem & octo lapfum 18.
menfibus integris poftquàm votis confignata fuerint, menfium vi-
dere valeant.
PIVS PAPA QVART V S.
per publicam fubhaltationem affiftenti officiali publico,
Edita A.D. Vniuerfis &fingulis vtriufquefexus Hebrais in Alma Vrbe
1562. parti legitima intimatione facta , & alias iuxta mo-
commorantibus , & commorari folitis , viam veritatis &
· rem & modum antequam dictæ literæ emanafient in
agnofcere, & agnitam cuftodire.
præfata Alma Vrae feruari folitum vendere , & illo-
Paul.IV.mul- Vdum à fel . rec. Paulo Papa IV.prædeceffore noftro rum pretium pro concurrenti fumma veftri crediti , re-
ta ftatuit cir- Dyd
ca Iudaorum zelo religionis Chriftianæ moto literæ Apoftolicæ liquum , fi quod fuperflueret illorum dominis redden-
viuendi modu circa veftrum, aliorumque Hebræorum viuendi modum, do & confignando , vel in manibus officialis deponen-
in conft.cit. in fub data videlicerpridie Idus Iulij,Pontificatus fui anno do , vobis retinere , & de illis nullam rationem illorum
rub. primo emanarunt, quarum vt accepimus prætextu per ca- dominis , feu cuiquam alteri reddere teneamini , fed ve-
lumniam & cauillationes nonnullorum veftris facultati- lut de propriis bonis libere difponere valeatis , plenam
bus inhiantium,literas ipfas in multis præter ipfius præ- & liberam eifdem auctoritate & tenore facultatem con-
decefforis intentionem interpretantium, vos diuerfimo- cedimus.
de vexati & inquietati fuiftis. 5.5. Et infuper volumus vt vos fub ftatutis & decretis Statuta Vrbis
Hic modo Pot. §.1 . Quare nos confiderantes quod fancta Mater Ec- generalibus Alma Vrbis præfatæ , quæ tamen priuilegiis feruentfi non-
obftantindul-
declarat , in clefia Hebræis quos in memoriam paffionis Dominicæ & conceffionibus vobis indultis contraria non fint, com- tis.
ad locu
tinere eos tolerat, multa plerumq; concedit,vt Chriftiana benigni- prehendamini, & illa obferuare teneamini .
dem loco
poffe deferre tate allecti errorem fuum recognofcat, & ad verum,quod S.6. Et ne ob certi loci intra quem habitare debeatis Domini do-
biretūnigri. cft Chriftus , lumen tandem conuertantur , plurimorum affignationem, & intra illum domos conducendi neceffi- morum in fe-
ptis,eas locent
Quod reno etiam prædecefforum
tui veftro opportune noftrorum
prouidereveftigiis
volentesinhærendo, ita- grauemini
, ac literarum tatem ab illarum dominisdomini
, vt domorum vltra debitum modum præ-
in locis prædictis illas pro penfione
cauit PFus V. vt hic.
cit. inrub. fed prædictarum tenores præfentibus pro expreffis habentes: vobis pro iufto pretio per Camerarium præfatum decla-
tamen ita Motu proprio non ad veftram , vel alicuius veftrum , aut rando, loca tencantur , neque illud quouis modo augere,
feruatum.
alterius pro vobis fuper hoc nobis oblatæ petitionis in- vel alterare valeant.
ftantiam , fed de noftra mera deliberatione , & ex certa §.7. Præterea fi à vobis , vel veftrum fingulis vigore Qui ftabilia
fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , Vobis Apoftolicarum prædecefforis literarum , bona ftat ilia ab eis emerit,
omnibus & fingulis , vt dum vos ab vno loco ad alium quæ poffidebatis à vedere coactis aliqui huiufmodi bona foluantpretiu
abfque cau-
iter agere contigerit , poffitis in ipfo itinere biretum, emerunt, & illorum etiam fub prætextu cautionum, de tione, villa
feu pileum nigrum deferre , ca tamen conditione , vt fi euictione , feu alias per calumnias requifitarum non cum fructibus
vltra vnam diem vno in loco moram traxeritis , poftea præftitarum vobis nondum perfoluerint , vt pretia reftituant,
folitum biretum glauci coloris geftetis , Apoftolica au- conuenta vobis abfque alicuius cautionis præftatione
ctoritate tenore præfentium concedimus ac indulge- integre perfoluere,aut bona ipfaftabilia,pereos empta in
mus., Volentefque quod fi locus pro veftra habitatione co ftatu , quo erant tempore emptionis vnà cum fructi-
Tom. II. F bus
62 PIVS QVART V S.
5.13.Sicque per quofcumque Iudices & commiffarios Decretum ir-
bus per eos perceptis reftituere teneantur. Omnefque li-
bros rationum veftrarum, & alias fcripturas publicas, & quauis auctoritate fungentes etiam Palatij Apoſtolici ritans.
priuatas vobis ablatos & ablatas , feu depofitos & depo- Auditores , fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliter
fitas, quibufuis fequeftris fuper illis factis fublatis , vo- iudicandi & interpretandi facultate, iudicari , & definiri
bis reftitui mandamus , vofque ad reddendum rationem debere, ac quicquid fecus à quoquam quauis auctoritate
aliquam de contractibus , feu inftrumentis etiam caffis, fcienter , vel ignoranter attentari contigerit , irritum &
& extinctis nullatenus teneri , neque adftringi poffe de- inane decernimus .
cernimus. 5.14.Quocirca dilectis filiis noftro & Romanæ Eccle- Executorum
Delicta pre- 5.8. Et vlterius vos omnes & fingulos ab omnibus , & fiæ Camerario, & etiam noftro in Alma Vrt e,eiufque di- fius conftis
deputatio
terquam hic quibufuis delictis , criminibus , etiam tàm contradictas ftrictu in fpiritualibus Vicario, & Curiæ caufarum Cam. facultates
excepta iam Pauli prædecefforis, quàm contra eiufdem Pauli Pontifi- Apoft. Auditori generali motu fimili per præfentes man-
patrata re
mittit. catus tempore durante quorumuis S.R.E. Card.aut alio- damus, quatenus ipfi, vel duo aut vnus eorum, per fe vel
rum quorumcumque literas etiam libros non exhiben. alium, feu alios præfentes literas,& in eis contenta quæ-
aut alias ipfis literis non parendo exceffibus , & tranfcumque , vbi & quando opus fuerit , ac quotiens pro
greffionibus quantumcumque grauibus & enormibus parte veftra fuerint requifiti folemniter publican . vobif-
per vos vfque ad præfentem diem commiffis , exceptis que,in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiften.fa-
dumtaxat criminibus homicidij , homicidioque maiori- ciant auctoritate noftra vos conceffione, indulto, volun-
bus,ac læfæ maieftatis, & falfa monetæ, falfificationis litate,permiffione, liberatione,abfolutione,mandato, con-
terarum Apoftolicarum , & in contemptum fidei Chri- firmatione, approbatione, decreto, aliifque præmiffis, &
ftianæ commiffis, & iuxta formam inftrumenti per vos in præfentibus literis pacifice frui & gaudere, non permit-
Camera Apoftolica cum dilecto filio Donato Matthæo tentes vos aut aliquem veftrum defuper per quofcum-
Minali generali Thefaurario modo facto , feu celebrato que quauis auctoritate fungen. quomodolibet indebite
quoad pœnas tantum cuicumque præterquam parti ap- moleftari ; contradictores quoflibet, ac inobedientes &
plicandas , & quæ hactenus depofitatæ , feu exactæ non rebelles , per cenfuras & pœnas Ecclefiafticas , aliaque
fuerint, & faluo in reliquis iure cuiuflibet tertij, necnon opportuna iuris & facti remedia, appellatione poftpofita
à quibufuis refiduis vigefimarum , & talearum , & aliis compefcendo, inuocato etiam ad hoc,fiopus fuerit, auxi-
quibufcumque,tàm ciuilium quàm criminalium Camerę lio brachij fæcularis.
Apoftolicæ debitis , auctoritate & tenore præmiffis ab- 5.15 . Non obftantibus fupradicti Pauli prædecefforis , Claufula de-
foluimus & liberamus. & quibufuis aliis literis, conceffionibus , & ordinationi, rogatoria.
Querelans co- §.9 . Et infuper volumus quod pro futuris tranfgref- bus Apoftolicis, etiam per nos contra præmiffa , feu ali-
tra eos
fione occa-
exactio fionibus ratione exactionis veftri intereffe querelans ,feu
quod præmifforum editis, necnon prouincialit us, etiam
nis intereffe, accufator annum tantum habeat ad profequendum fuam per Sedis Apoftolicæ pro tempore de latere Legatos,etiá
habet annum accufationem ,feu querelam quantum fit refpectu pœnæ, fuper præfcriptione fex annorum fiue alterius breuioris
adprofequen. vt fupra applicanda : quo vero attinet ad intereffe ciuile
quæ à iure communi indicta fit temporis contra He-
dum querela ipfius querelantis, vel accufantis , vel cuiuflibet alterius
bræos præfinita fimiliter editis , etiam Vrbis præfatæ fta-
respectu tertij,nulla alia fit præfinitio temporis, nifi ea quæ à iure
tutis & confuetudinibus , etiam per Sedem Apoftolicam
pœna. communi ftatura eft. approbatis & confirmatis,priuilegiis quoque,indultis, &
Prafcriptio §.10. Et pariter quod veftris creditis , tàm præteritis literis Apoftolicis dicta Alma Vrbi, feu eius populo, ac
iuris comunis quam præfentibus & futuris ea folum opponatur præ- quibufuis aliis fub quibufcumque verborum formis &
contra iudeos fcriptio quæ præfinita eft à iure communi , & quod pro claufulis , etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque
opponipoteft.
toto eo tempore quo quis pecuniis veftris fruitur, intel- fortioribus & efficacioribus,& infolitis claufulis,irritan-
ligatur intereffe currere , computando tamen diem pro tibufque & aliis decretis quibuflibet conceffis , confir-
die, menfem pro menfe , non autem diem pro menfe, & matis, ac etiam iteratis vicibus approbatis, & innouatis,
pro trangreffibus veftris pœnæ fint arbitrariæ de cetero, quibus omnibus, etiam fi pro fufficienti illorum deroga-
exceptis tamen illis cafibus pro quibus certæ pœnæfunt tione de illis, corumque totis tenoribus fpecialis, fpeci-
ftatutæ à iure communi. fica,expreffa & indiuidua, non autem per claufulas gene-
Apotheca §.11 . Præterea vobis permittimus quod poffitis te- rales idem importantes,mentio feu quæuis alia expreffio
extra feptum
ha- nere apothecas
tamenextra
fieri ghectum , feu feptum habenda, aut alia exquifita forma ad hoc feruanda foret,
Judeorum quantum poterit contiguas , & hebraicum,
in illis ab
tenores huiufinodi, ac fi de verbo ad verbú infererentur,
beripoffint, vt
bic. ortu folis vfque ad occafum , exceptis diebus feftiuis, præfentibus pro fufficienter expreffis haben. illis alias in
permanere, & mercaturam, ac artes veftras, & banchum, fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter
aliaque vobis permiffa exercitia exercere , dummodo & expreffe derogamus contrariis quibufcumque , aut fi
adueniente nocte , vos ad veftras folitas intra clauftra aliquibus communiter, vel diuifim ab eadem fit Sede in-
habitationes reducatis. dultum, quod interdici , fufpendi , vel excommunicari
Libri non pro-
§. 1 2. Ceterum vt fraudibus occurratur, mandamus ,'vt non poffint per literas Apoftolicas non facien . plenam &
bant contra
Chriftiano's vos rationes quas cum Chriftianis habueritis, characte- expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi
ribus linguæ vulgaris Italicæ fcribere teneamini , aliàs
nifi fcriptifint mentionem.
vulgari itali-veftris libris,feu rationibus aliàs quam vt præfertur fcri- Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifca- D.P Ann 3.
cofermone. ptis , feu notatis nulla fides prorfus adhibeatur , poffitis toris , die 27. Febr. 1562. Pontificatus noftri Anno die 27« Febr.
tamen ad libitum veftrum priuatos libros in vfus veftros tertio.
Quod voluit cófcribere lingua veftra hebraica,dummodo ex eis Chri- Anno à Natiuitate D. N. Iefu Chrifti 1562. Indict.4. Publication
etia Paul.IV.
cut.in rub. ftianos non conueniatis . Quodque non folum vos in die verò 12. menfis Marty , Pontificatus autem San&tiff.in
Alma Vrbe præfata commorantes,fed etiam ceteros extra Chrifto Patris,& D.N.D.Py Diuina prouidentia Papa IV.
illam in aliis quibufuis locis moram trahentes, qui in ea- Anno 3. retrofcripta litera Apoftolica prafentata , & inti-
dem negotia aut commercia aliqua habuerint , pro illo- mata fuerunt magnifico D. Cafari Contardo Auditori Illu-
rum modo & qualitate teneantur , & obligati fint in fo- ftriff. & Reuerendiff. D. Card. de S. Flora, & D. Hierony-
lutione'compofitionis , per vos nuper cum Camera Apo- mo de Tarano Cauf. Apoft notario,& Bernardino de Monte
ftolica facta ,aliifque omnibus oneribus per vos fuftinen- Leone,& Iacobo alias Beuilacqua executoribus R.P.D.A.C.
dis & fiendis ,iuxta ratameis per taxatores imponen.con- illis inhiben , iuxta dictarum literarum formam &tenorem,
currere & contribuere,ac demum inftrumentum conuen- dimiffa deinde copia in actis dicti D. Hieronymi de Tarano,
tionis per vos cum Camera Apoft.fiue eius Thefaurario, per me Ioannem Andream Panizzam pralibati S. D. N.
fub die 8.Ianuarij præfentis anni initæ cum omnibus in Papa Curf.
eodem inftrumento contentis de verbo ad verbum , provt Petrus Valtrini Mag.Curf.
iacet auctoritate & tenore præmiffis approbamus , ratifi-
camus & confirmamus , omniaque in illo conceffa vobis Prohibitio deferendi , retinendi , & vendendi Ar- XLIX,
damus, & concedimus, & condonamus , acpræmiffa om-
nia & fingula in præfentibus noftris literis contenta chibufettos breuioris menfuræ duorum palmo-
inuiolabiliter obferuari, rum in Statu Ecclefiaftico .
21: Hac
" PIVS Q VAR T V S. 63
§.6. Quodque earum tranfumptis , manu Notarij pu- Tranſumptori

Hac conft . extenfa fuit etiam contra deferentespu-
blici fubfcriptis , & figillo alicuius perfonæ in dignitate fides.
giones, cultellos, & aliud genus armorum breuio- Ecclefiaftica conftitutæ munitis, certa & indubitata fides
ris menfura trium palmorum per Pium V. in eius adhibeatur, provt ipfis literis originalibus adhiberetur, fi
conft.144. Cum vices eius. forent exhibitæ vel oftenfæ. Et tranfumpta huiufmodi,
Edita An. D. PIVS EPISCO PV S, Legati, Vicelegati , Rectores, vel Præfides , aut Guberna-
1562 . Seruus feruorum Dei. Ad perpetnam rei memoriam. tores, feu alij Superiores prouinciarum , terrarum, oppi-
Caufa buius Vm vices eius , licet immeriti , geramus in terris, dorum , & locorum prædictorum , per publicum præco-
prohibitionis CY de cœlo ad ima defcendens , pro falute humani ne publicari , & valuis Cathedralis, feu Matricis Ecclefiæ
generis feipfum ad Crucis patibulum obtulit , omni loci ,aut palatij eorú refidentiæ affigi faciant, publicatio-
quo poffumus ftudio , continuo inuigilare debemus , vt nemq; & affixioneprædictas,lapfis dictis viginti diebus,
omnis prorfus occafio, homicidia , tamquam in eiufdem perinde omnes arctare, ac fi perfonaliter intimatæ forent.
humani generis perniciem tendentia committendi, §.7. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Derogatio co-
trariorum.
quantum in nobis eft , fubmoueatur . Et quia experien- nibus Apoftolicis, priuilegiis quoque, & indultis , qui-
tia cognouimus , quamplura ex illis tormentulis igneis, bufcumque perfonis fortan conceflis, confirmatis, & in-
Archibufettis vulgariter nuncupatis ( quæ occulte de- nouatis , affertis confuetudinibus , quas ( fi quæ forent)'
ferri poffunt , & ad necem inferendam aptiora , & fere per præfentes improbamus , nullafque & inualidas effe
incuitabilia effe videntur ) in dies committi & perpe-declaramus.Et quæ omnia (illorum tenores pro fufficien-
trari, nec hactenus ob proclamata , etiam fub grauiffimis ter expreffis habentes)reuocamus, & annullamus , nulla-
pœnis , à Rectoribus prouinciarum & terrarum , nobis que & irrita effe decernimus , ceterifque contrariis qui-
& S.R.E. fubiectarum, ab illis deferendis , ob ficariorum bufcumque. Nulli ergo, &c.
copiam & audaciam ,ceffari aut abftineri ; quinimo pallim Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- D.P.A.3 . die
& indiftincte, non fecus,ac cetera arma minus prohibita, minicæ 1562. pridie Non. Martij , Pont.noftri Anno 3. 6.May.
ab omnibus fere geftari . Anno à Natiuitate Domini 156. indict.5 . die verò 20. Publicatio:
Prohibitio de- §.1.Nos propterea volentes proditorium,& abomina- menfis Marty , Pontificatus Sanétiff. in Chrifto Patris &
ferendi, & re- bile, & deteftandum armorum genus huiufmodi penitus D. N. D. Py Diuina prouidentia Papa IV. Anno tertio
mnendi Ar- & omnino deftruere,aç ab Alma Vrbe, aliifque terris no- fuprafcripta litera affixa, & publicatafuerunt in valuis fu-
chibufettos
breuioru me- ftris prædictis, in totum eliminare. Motu proprio, & ex prafcriptis, per no: Io. Guerardum , & Philibertum Capuis
fura duorum certa fcientia , hac in perpetuum valitura conftitutione Curfores Apoftolicos. Petrus Valtrini Mag.Curf,
palmorum fancimus , nemini cuiufcumque fit dignitatis , gradus,
ordinis, conditionis, aut præeminentia, licere genus ar- Iurifdictio , & facultates Cardinalis protectoris &
morum huiufmodi , quod breuioris duorum palmorum iudicis caufarum Monafterij ,& Monialium (im-
menfuræ exiftat , publice vel occulte , tàm per Vrbem, pudicarum iam mulierum ) Conuertitarum de
ciuitates, & loca noftra prædicta, quàm etiam in itineri-
bus quoquo modo, aut quouis etiam militiæ, aut execu- Vrbe nuncupatarum.
Inflitutionem huius Monafterij,&eius indulta,vide
tionis iuftitiæ, prætextu deferre, minufque in domibus,
aut alibi retinere, vendere, emere, aut permutationis , infup. in Leon.X. conft . 39. Saluator. vbi notaui.
PIVS PAPA IV. Edita An. D.
folutum dationis , pignoris , vel quocumque alio titulo Motu proprio, &c.
Vm 1562.
recipere , quinimo quicumque illa habuerint , intra vi-
vim ficut accepimus ,nonfineanne Vitrifique
tia, Monafterium Conuertitarum de Vrbe , illiufque
Caufa confiit.
ftitutionis in locis infrafcriptis facienda , computan- Moniales, ob lites, & quæftiones,quibus ad diuerfa Vrbis
dum , in Alma Vrbe noftra illius Gubernatori ; in aliis Tribunalia, occafione bonorum meretricum curialium, &
vero locis prædictis, Rectori, vel Præfidi , aut etiam Gu- aliarum quarumcumque mulierum inhoneftam vitam
bernatori, feu cuiuis alij fuperiori loci in quo ea haben- agentium , & ab inteftato.decedentium , feu quæ eifdem
tes fuerint, denunciare , & ad eum perferre , feu perferri Monialibus iuxta formam fel.rec.Leonis Papa V. & alio-
facere, ac penes ipfum in loco ad id deputando, feruanda rum prædecefforum noftrorum partem debitam non do-
dimittere teneantur, nauerint,vel reliquerint, vel alias dictæ bullæ non fatis-
Contrauenie- 5.2. Qui vero contrafecerit , dictumque genus armo- fecerint,ac locationum, cenfuum, donationum, hæredita
tium poene. rum ,lapfis dictis viginti diebus, retinuerit ; crimen læfæ tum,legatorum,& diuerfarum aliarum rerú, tàm in agen-
maieftatis, & rebellionis , ac pœnas pro illo à iure infli- do,quàm defendendo ipfum Monafterium concernen. &
&tas eoipfo incurrat. adillud , ac eius Moniales prædictas , quouis modo fpe-
Inhibitiocötra
Officiales ne 5.3 . Inhibentes (provt tenore præfentium inhibemus) ctan. iugiter implicatæ exiftant, & quamplurima damna
Licentias defu omnibus & fingulis , etiam de latere noftro Legatis , ne & incommoda patiantur,ac impenfæ litis valorem,de qua
perconcedant. fubindignationis noftræ, & quibufcumque Vicelegatis, pro tempore agitur , fæpenumero exuperare , atque pro-
Gubernatoribus, Rectoribus, Præfidentibus, ac aliis no- f pter huiufmodi diuturnam prudentiam,& illarum expe-
ftris,& Sedis Apoftolicæ,feu ciuitatum & terrarum præ- ditionis tarditatem,ipfum Monafterium à plurimis annis
dictarum officialibus , ne fub fufpenfionis à diuinis , ac citra multis debitis inuolutum exiftat , ita vt vix ab eis
excommunicationis latæfententiæ,aliifque arbitrij noftri poffit explicari, aut habere vnde illius onera, & dictarum
pœnis, cuiquam tale genus armorum, fub quouis colore Monialium alimenta proueniant,nifi de celeri & oppor-
deferendi,vel alias,vt præmittitur,retinendi,licentiam & tuno remedio prouideatur.
facultatem ad quodcumque etiam breuiffimum tempus, 5.1 . Nos Monafterium Conuertitarum prædictarum , Aduocatio
in quo mulieres carnis libidinum , & licentiofæ vitæ caufaru Mo-
concedere audeant vel præfumant.
Licentia autě $4.Decernentes nihilominus licentias & facultates fic antea affueta, caritatiue recipiuntur, & in viam Domini nallery non
infructarum
per Officiales concedendas , nullas penitus & inualidas exiftere, ac illis diriguntur , earumque & illas fequentium animarum
danda nulla coram quocu
fint, & à pœ- non obftantibus, cos qui fub illarum clypeo, dictum ge- æterna falus paratur,tantoque hofpitalia & alia pia loca, que indice
ท prædictis nus armorum detulerint, aut vt præmittitur retinuerint,
nis in quibus Chrifti pauperes,tàm infirmi quàm alias reci- vertentium
non excuſent. pœnas prædictas omnino incurfuros, illofque irremiffi- piuntur,aluntur, & cooperiuntur excellere, quanto ani- eum quibuf
cumque etiam
Liliter puniendos fore,& contra omnes & fingulos huic ma, & corpus, & cetera terrena antecellunt,ac earum pau- priuilegiatis.
noftræ conftitutioni contrauenientes , ad Fifci noftri in- pertatibus & indemnitatibus ,paterna pietate fauorabili-
ftantiam, & etiam ex officio procedi, & inquiri poffe , ac ter confulere , & vt ab huiufmodi difpendiis & expenfis
ad pœnarum prædictarum executionem deueniri om- quatocitius fubleuentur, prouidere voletes ,Motu fimili,
nino debere. &de certa fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitu-
Iuffio publi 5.5.Vt autem præmiffa ad omnium notitiam deducan- dine , omnes & fingulas caufas inter dictum Monafte-
candı.
tur, nec aliquis prætextu ignorantiæ excufari poffit ; vo- rium & Moniales prædictas , fiue earum Gubernatores,
lumus quod præfentes literæ per aliquos Curiæ noftræ ac procuratores , & agentes , & quafcumque alias etiam
Curfores , ad bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrte, fingulares perfonas, Collegia, Vniuerfitates , Societates,
& Ecclefiæ Lateranen. necnon Cancellariæ Apoftolicæ etiam pia & religiofa loca , cuiufcum que ftatus , gradus,
valuas, ac in acie Campi Flora affigantur, & publicentur. ordinis, & qualitatis , priuilegiatas & priuilegtata , tàm
Tom, II. F 2 coram
1
64 PIVS QVART V S.
coram S.R.E.Cameratio , necnon A. & Præfiden . ac Cle-, 5.6. Omniaque alia & fingula in præmiffis, & circa ea, Cetera necef-
ricis Cam. Apoft. necnon Vicario , & Gubernatore , ac neceffaria , feu quomodolibet opportuna, faciendum & faria faciēdi.
Senatore Vrbis , Capitaneoque & aliis quibufcumque exequendum.
$.7 .Ac caufam & caufas , motas & mouendas , commif- Caufas reaff-
iudicibus, ordinariis & delegatis, etiam caufarum Palatij mēdi ab aliis
Apoftolici Auditoribus , ac S. R. E. Cardd. nunc & pro fas & committendas,toties quoties opus fuerit, femel & Indicibus.
tempore exiften. occafione quorumcumque bonorum pluries eiufdem Cardinalis arbitrio reaffumen.plenam &
&rerum fupradictum Monafterium , & illius Moniales, liberam licentiam & facultatem concedimus .
& alios prædictos , tàm coniunctim quàm diuifim , ac §.8 . Decernen . Monafterium Conuertitarum prædi- Et caufa alibi
cognofci ne-
càm actiue quàm paffiue concernentibus , & ad prædictarum , & illius Moniales & Gubernatores , feu Procu- que
cognes
ant. -
&tum Monafterium & Moniales huiufmodi quomodoli- ratores , & eorum agentes , perfonafque prædictas , ex
bet, & de intereffe ipfarum quomodocunq; & qualiter- nunc deinceps occafione præmifforum alibi quam coram
cumque apparere poffit fpectan. in quacumque inftan- prædicto nunc, & pro tempore dicti Monafterij Conuer-
tia , inter illos , necnon alia æque , vel magis pia loca titarum exiften. Protectore conueniri , aut alios conue-
Vniuerfitates, Collegia , quomodocumque priuilegiata, nien. conftringi non poffe. Ac proceffus fententias &
viduas , pupillos, & alias perfonas etiam exemptas pen- decreta per alium , vel alios , tàm ordinarios quàm dele-
den.cuiufcumque qualitatis , ftatus , ordinis , vel con- gatos in caufis prædictis quomodolibet pro tempore
ditionis & naturæ exiſten. etiam maiores expreffis , in formatas , latas , & factas, cui inde fecutis quibufcum-
eodem ftatu & terminis , in quibus reperiuntur ( dum- que, nulla, irrita , & inania , nulliufque roboris vel mo-
modo inftructæ non fint ) aut illas , ac omnes alias & menti fore.
fingulas de cetero inter Monafterium & Moniales huiuf- 5.9. Præfentes quoque fub quibufcumque reuocatio- Claufulapra:
feruatiua.
modi , illius Gubernatores , procuratores & agentes nibus, fufpenfione, & exceptionibus , fimilium vel diffi-
ac fupradictos , & alios quofcumque quomodolibet, milium gratiarum , etiam per nos & fucceffores noftros
tàm actiuc quàm paffiue mouen. harum ferie aduoca- Rom.Pont.aut Sedem Apoft. vel eius Legatos , eriam per
mus. Regulas Cancell. Apoft. pro tempore factas ad fauorem
Deputatio &
facultates lu 5.2. Ac in Venerab. fratrem noftrum Ioan. Epifcopum fabrica Bafilicæ Principis Apoft. de Vrbe , nullatenus
dicus dictaru Sabinen. S.R.E. Card. Moronum nuncupatum , moder- comprehen.fed femper ab illis penitus & omnino exem-
caufarum, & num, & pro tempore exiften. protectorem eiufdem Mo- ptas effe, & cenferi,nec eifdem præfentibus per quafcum-
Proiectoru
nafterij Conuertitarum, iudicem ordinarium & perpe- que literas,& quafuis regulas generales & fpeciales, etiá
Monafterij.
tuum, ad prædictas , necnon quafcumque alias , fimiles derogatorjarú derogatorias,efficaciores & infolitas clau-
vel diffimiles , caufam & caufas , ac etiam criminales & fulas, & irritan.decreta, fub quacumq ; verborum expref-
mixtas , tàm per eos , & contra eos , & eorum fingulares fione in fe cótinen.derogari poffe, & fi illis vllo vmquam
perfonas fuper præmiffis , à quibufcumque aliis rebus, tempore ex aliqua etiam quantumuis neceffaria & vrgen-
iuribus , & actionibus , fuper bonis & rebus cuiufcum- tiffima caufa derogari contingat , nifi tenor illarum de
que qualitatis , quantitatis , valoris & naturæ exiftant, verbo ad verbum nihil omiffo infertus,& huiufmodi de-
& ad Monafterium & Moniales præfatas huiufmodi per rogatio confiftorialiter facta , & per trinas , & diftinétas
tinentes , inter eos , ac perfonas , Vniuerfitates , Colle- literas cumdem tenorem continen . tribus fimilibus di-
gia , feu loca pia , etiam priuilegiata & exempta , tàm ftinctis vicibus, Monialibus, Gubernatoribus , & Depu-
actiue quàm paffiue pro tempore mouen. iuxta ordina- tatis , ceterifque perfonis prædictis legitime intimata &
riam iurifdictionem feu facultatem , tàm Gubernatori infinuata fuerit eorumque expreffus accedat ad id con--
quàm Auditori Cameræ ,feu Vicario Vrbis præfato , & fenfus , derogationem nemini fuffragari , nec præfenti
corum cuilibet attributam , feu attributas , per fe , vel Motu proprio per quamcumque conceffionem , etiam
eius Auditorem, nunc aut pro tempore exiften. feu alium noftra& fuccefforum noftrorum manu fignatam, fuiffe &
per eum deputatum, vel deputandum audien, fineque fore derogatum.
debito terminan. & deciden, & quod decreuit in quo- 5.10. Sicque per quofcumque Iudices quauis aucto- Decretum ir-
cumque loco,& contra quafcumque perfonas quantum- ritate etiam Card. fublata , &c. iudicari debere , irritum vitans.
cumque priuilegiatas plenatie exequen. feu exequi fa- quoque , &c.
cien. quibufuis inhibitionibus , etiam vigore fpecialium §.11 . Non obftantibus præmiffis, ac fel. rec. Bonifacij claufula de-
commiffionum , etiam noftra & fuccefforum noftrorum Papæ VIII.etiam prædecefforis noftri de vna,& in con- rogatoria.
huiufmodi manu fignata , emanata , & emanan . non ob- filio generali edita de duabus dietis, dummodo non vltra
ftan . auctoritate Apoft.tenore præfentium perpetuo con- tres dietas ad iudicium trahant, aliifque conftitutionibus
ftituimus & deputamus , & ad hunc effectum illi etiam & ordinationibus Apoftolicis, & fabricæ prædictæ, nec-
per alium , feu alios quofcumque , tàm in Rom. Curia, non Hofpitalium', Ecclefiarum , Monafteriorum, & alio-
quàm extra eam , & per edictum publicum conftito fum- rum regularium,& piorum locoruin,ac Ordinum quorum
marie fibi de non tuto acceffu,citandi & monendi,ac eif- illi extiterint, & aliorum quorumcumque locorum exem-
dem & præfatis . ptorum,iuramento,&c.roboratis ftatutis, &c. priuilegiis
Facultas inhi-
5.3.Necnon quibufuis aliis etiam Cur. Capitolij pri- quoque, indultis, necnon conferuatoriis, & exemptori-
bendi
cumque ludi- mo & fecundo illius Collateralibus , ac Appellationum bus, ac literis Apoft. in forma Motus proprij eifdem Ca-
quibuf-
cibus Vrbis. Capitaneo, quam aliarum eiufdem Vrbis Curiarum Iudi- pitolij Rom. necnon Iudicibus Curiis, Tribunalibus, &
cibus & perfonis , tàm Ecclefiafticis quàm fæcularibus, corum perfonis per quofcumque Rom. Pont.prædeceffo-
quibus, & quoties opus fuerit , fub cenfuris , fententiis, res noftros, ac nos & Sedem Apoft. etiam Motu proprio,
& pœnis Ecclefiafticis , ac etiam pecuniariis , de quibus ac alias fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum
eidem Protectori , fiue eius deputan . Auditori, videbitur quibufuis claufulis & decretis in contrarium quomodo-
1
inhiben. & in euentum non paritionis , contra inobe- libet conceffis , necnon reformationibus etiam nouiter
dientes & rebelles ad declarationem incurfus cenfura- factis,ac etiam Motu proprio fimili approbatis,ctiam de
rum, & pœnarum huiufmodi , illarumque aggrauatio- reaffumen.eifdem caufis ad forum, feu Curiam Capitolij,
nem , & alia, iuxta ftylum & morem dictarum Curiarum quibus omnibus etiamfi de illis, &c. tenores, &c.ac fi in
in fimilibus feruari folitum, & alias provt fibi videbitur,
fpecie præfentibus infererentur , tàm in genere quàm in
proceden. fpecie,ad effectum,fufficien . derogation . pro fe fufficien-
Bentĕtias exe-
5.4. Sententiamque fiue fententias, debitæ executioni ter expreffis haben. & habere decernen, harúm ferie fpe-
quendi.
demandan, feu demandari facien.in omnibus & per om- cialiter & expreffe Motu fimili , & ex certa fcientia, ac de
nia, &iuxta etiam facultatem dictis Audit. Cameræ, Vr- poteftatis Apoftolicæ plenitudine derogamus , & fuffi-
bis Gubernatori , & Vicecancellario per eamdem bullam cienter derogatum effe decernimus, ceterifque contrariis
conceffam .
quibufcumque.
Inobedientes
5.5. Contradictores quoflibet & rebelles, per cenfuras §.12. Volumus autem præfentis Motus proprij fola Sola Signam-
coërcendi.
& pœnas Ecclefiafticas, ac etiam pecuniarias , aliaque iu- fignatura fufficiat, & vbique fidem faciat, tàm in iudicio rafufficit.
ris & facti opportuna remedia appellatione poftpofita quàm extra , claufula ordinaria non obftante , quodque
compefcen.auxiliumque brachij fæcularis, ad hoc fi opus præfentium tranfumptis manu alicuius notarij publici
fucrit, inuocan . fubfcriptis,figillo predicti Protectoris,feu alterius cuiuf-
cumque
PIVS QVART V S. 63
cumque perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ, trum profefforum , & Religioforum fuperioribus , &
vel Curiæ fæcularis munitis , eadem prorfus fides adhi- prælatis in caufis huiufmodi præuenti non fuerint,iuxt
beatur,tàm in iudicio quàm extra,quæ præfentibus adhi- facultates officij ipfius inquifitionis inquirere & proce
beretur fi exhibitæ vel oftenfæ fuerint. dere, ac culpabiles, & delinquentes repertos fecundum
canonicas fanctiones caftigare aut punire, ceteraque om
Papa fubfcri, Placet Motu proprio. I.
nia, & fingula facere , gerere , & exequi libere , & licite
D. P. Ann..3.
2
Dat. Romæ apud Sanctum Petrum , 16. Kal. Aprilis, poffint & valeant,fuper quibus plenam & liberam eifdem
die 17.Marty Anno 3.
Inquifitoribus , & eorum cuilibet facultatem concedi-
mus & poteftatem ,
LI. 5.3 . Sicque per quofcumque Iudices, & Commiffarios Et ita ac non
Jurifdictio Inquifitorum hæreticæ prauitatis , pro- quauis auctoritate fungentes , fublata eis & eorum cuili- alias iudicarį
inbet.
cedendi contra quofcumque regulares , & re- bet quauis aliter iudicandi facultate , iudicari & definiri
, quoquo modo priuilegiatos, & exem- debere , irritum quoque& inane fi fecus fuper his à quo-
ligiofos ,
ptos , de hærefi culpabiles , dummodo corum quam quauis auctoritate, fcienter vel ignoranter conti-
gerit attentari, decernimus.
Superiores non præuenerint.
5.4. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in Contrariis de.
rogat.
prouincialibus , & fynodalibus Conciliis editis genera-
Hanc iurifdictionem etiam priuatiue quoad ipfos
fibus , vel fpecialibus conftitutionibus , & ordinationi-
Ordinum , & religioforum Superiores , Inquifito- bus, & Ordinum prædictorum etiam iuramento , confit-
ribus conceffit Paul. V. vt infra in eius conft.26. matione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis
Romanus.Et confonat conft.22.Alex.IV. Ne com- ftatutis, & confuetudinibus, priuilegiis quoque indultis,
& literis Apoftolicis, etiam Mari magno , & Bulla aurea,
miffa , qua eftfup.
vel alias quomodolibet nuncupatis , eifdem Ordinibus,
Edita An. D. PIVS PAPA QVARTVS & illorum Superioribus , ac Prælatis , etiam per dictos
15620 Ad futuram rei memoriam. Romanos Pontifices prædeceffores noftros , & Sedem
Apoftolicam , ac etiam per nos , aut quofcumque alios
Exordium. Aforis æterni vices , meritis licet infufficientibus quouis modo conceffis , confirmatis , & iteratis vicibus
Pa gerentes in terris , fic vigilantiæ noftræ folicitudi- approbatis & innouatis. Quibus omnibus etiam fi de il-
nem circa oues curæ noftræ diuina difpofitione com- lis, eorumque totis ten. fpecialis, fpecifica , expreffa , in-
millas exercere ftudemus , ne illæ ab ouili fuo , extra diuidua, ac de verto ad verbum, non autem per claufulas
quod faluus nemo effe poteft , aberrantes , in luporum generales idem importantes mentio, feu quæuis alia ex-
rapacium infidias vllo modo incidere valeant , fed intra preffio habenda,aut alia exquifita forma ad hoc feruanda
caulas debite cuftoditæ,ad cæleftia pafcua feliciter perue- foret, eorum omnium tenores præfentibus profufficien-
nire poffint. ter expreffis , & totaliter infertis habentes illis alias in
Pont.conceffe- 5.1. Nuper fiquidem accepimus , nonnullos Rom. fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat ad effectum
runs diuerfis Pontifices prædeceffores noftros anteactis temporibus præfentium fpecialiter & expreffe derogamus , ac fuffi-
Ordinibus de ex caufis tunc expreffis, diuerfis Ordinibus etiam mendi- cienter & plene derogatum effe volumus,atque decerni-
barefi inquiri cantibus, quòd contra eorum fratres & religiofos in qui- mus, ceterifque contrariis quibufcumque.
non poffe nifi bufcumquecaufis etiam hærefis, nifi per eorumdem Or-
per eorum 5.5 . Volumus autem quod præfentium tranfumptis Tranfumpti
credi mădant
Superiores. dinum fuperiores, & prælatos inquiri , aut procedi quo- manu Notarij publici fubfcriptis, ac figillo alicuius per-
quomodo non poffit , inter alia priuilegia per fuas lite- fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , ea
ras conceffiffe , & nos forte illas confirmaffe, fuper- prorfus fides adhibeatur , quæ originalibus literis ipfis
• adhiberetur, fi forent exhibitæ, ve! oftenfæ.
crefcente autem temporis , & hominum malitia , hac
noftra potiffimum ætate , ( quod fane dolenter referi- Dat. Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris die D. P. An. 3
die 1. April:
mus ) in agro Euangelici Patrisfamilias zizania etiam 1.Aprilis 1562.P'ontific . noftri Anno 3 .
inter dictos fratres & religiofos in tantum pullulaffe,
meffefque tritico rarefcentes adeo polluere videmus , vt Anno à Natiuitate Domini 1562. indict.5 . die verò 10. Publicatio.
vulpeculæ iam in aperto vineam Domini demoliri ni- menfis Aprilis , Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Patris &
tantur. D. N. D. Py Diuinaprouidentia Papa IV. Anno tertio,
Sed hic Pont. 5.2 . Quare nos pro paftoralis officij nobis diuinitus retrofcripta litera Apoft. affixa & publicata fuerunt ad
ad vtilitate,
fidei maiorem crediti debito, quantum cum Deo poffumus, opportuna valuas bafilice Principis Apoftolorum de Vrbe , Cancell.
in præmiffis remedia adhibere volentes , vt quos Dei Apoft.
Inquifitoribus Dei Apoft . ac in acie Campi Flora , dimiffis inibi illarum copiis
omnibus fa amorà malo non reuocat , pœnæ faltem formido à de- aufcultatis , & collatienatis cum eifdem originalibus literis,
cultatem dat linquendo retrahat. Et propterea confiderantes , quòd vt moris eft ,perme Thomam Roger. S. D. N. Papa, fanita
proceden.cotra fi dilecti filij Inquifitores hæreticæ prauitatis,tàm gene- Inquifitionis Curf.
quofcumque rales quàm vbique locorum deputati particulares , in
fratres , & re-
ligiofos ఈ caufis hærefis huiufmodi contra quofcumque quo-
exeptos, dum-· rumuis Ordinum etiam quomodolibet exemptorum & De Homicidis , aliifque reis pœnæ capitalis vel
modo eorum mendicantium fratres profeffores & religiofos , quan-
fuperiores non documque caufas ipfas hærefis ab eis inchoari contige-. fanguinis , etiam non condemnatis , vel in
prauenerint. contumaciam condemnatis , & infra fex men-
rit , procedere valerent , profecto id in non modicam
fidei catholicæ cederet vtilitatem , cum præfertim ex fes non fponte fe in carceribus conftitutis , non
hoc fuperiores & prælati ordinum prædictorum , ficut audiendis. Appellationibufque condemnato-
verifimiliter ctcdendum eft , ad fubditos fuos fub prorum in pœnam Fifco , & Cameræ Apoftolicæ
bara religionis norma continendos , trangrefforefque
applicatam non admittendis , niſi facto depo-
debitis pœnis compefcendos facile reddi poffint dili-
fito. Ac de pœnis fractæ pacis vel treguæ , &
gentiores. Idcirco Motu proprio , & ex certa fcientia,
ac matura delil eratione noftra , hac noftra firmiter vali- allegatione nouæ caufæ , vel minoritatis. Et
tura conftitutione , auctoritate Apoftolica tenore præ- legitimæ filiorum confifcatione .
fentium ftatuimus, ordinamus, atque decernimus, quod
de cetero in omnibus Chriftiani Orbis partibus Inqui- Quoad prædictos reos extra carceres non audiendos,
fitores hæreticæ prauitatis, tàm generales , quàm in qui- banc bullam extendit ad omnes condemnatos in
bufuis Prouinciis, Ciuitatibus, Õppidis, Terris, & locis pænam corporis afflictiuam , & in quacumque
pro tempore deputati particulares , contra quofcumque
inftantia, Pius V. in conft.40. Licet alias. Et ter-
Fratres , profeffores & Religiofos Ordinum prædicto-
rum , ac etiam contra quofcumque quouis modo priui- minum fex menfium , prærogauit ad annum in
legiatos & exemptos , de hærefis crimine quomodoliber conft.9. Cum ob.vbi videas declarationem etiam
fuipectos , aut culpabiles , dummodo ab corumdem Fra- circa allegationem noua caufa.
Tom. II. F & Banni
Bannitorum autem materiam, plene indicabo in conft.6. firmatione Apoftolica,vel quauis firmitate alia roboratis,
Sixti V. Hoc noftri. priuilegiis quoque, indultis , & literis Apoftolicis, illi,
Ciuitatibus, Terris, & locis præfatis , eorumque Guber-
Edita A. D. PIVS PAPA QVARTVS natoribus, & Communitatibus, fub quibufcumque ver-
1.963. borum forms & tenoribus , ac cum quibufuis claufulis
2565. Adperpetuam rei memoriam.
& decretis, in genere vel in fpecie, etiam motu & fcier-
Exordium. Thi cuncta , quæ ex multa Romanorum Pontificum tia fimilibus , etiam iteratis vicibus approbatis , & in-
Eprædecefforum noftrorum prouidentiaprocefferunt, rotatis, quibus omnibus illorum uendes, ac fi de verlo
executioni debitæ demandanda effe cenfemus,illa tamen ad verbum infererentur, præfentibus pro fufficienter ex-
præcipuè, quæ ad falubrem temporalis ditionis Apofto- preffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris,
fice Sedis directionem , & pro Cameræ Apoftolicæ in- hac vice dumtaxat fpecialiter, & expreffe derogamus ,ce-
demnitate prudenter ordinata comperimus , vt illibata, terifque contrariis quibufcumque.
firmaque perpetuo fubfiftant,libenter non folum noftræ 5.7. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, Fides exem
plorum.
approbationis , verum etiam opportunæ innouationis etiam impreffis,manu alicuius notarij publici fubfcriptis,
munimine roboramus. & figillo alicuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica con-
Inlius 11.edi-
§.1. Dudum fiquidem cum fel.record. Iulius Papa I I. ftitutæ munitis, eadem prorfus fides, in iudicio & extra,
dit conft.cit.in
rub. prædeceffor nofter, & c. tàm in dicta Curia , quam extra eam , vbilibet adhibea-
Omittitur hæc bulle narratio, quia ipfa eft fupra. Fide. tur , quæ præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ
Paulus II 1. §. 2. Et deinde piæ mem. Paulus Papa III. etiam præ- vel oftenfæ.
fimiliter hic deceffor nofter per eum ex plurium fide dignorum tefti- Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifca- D. P. Ann. · •
eft. die 10.April
ftimonio accepto , quod nonnulli Ciuitatum , Terra- toris , die 10. Aprilis , 1562. Pontificatus noftri anno
rum , &c. tertio .
Omittitur narratiua bullæ, quia teta eft fup. Cum ficut ex.
Hic Pont, eas 5.3. Nos igitur , ne literæ prædictæ , ex eo quod illa- Anno à Natiuitate Domini 1562. indict.5 . die verò 22. Publicatio
approbat.
rum executio ab aliquibus fieri neglecta fuit, feu propter menfis May , Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Patris , &
eorum forfan non vfum, in defuetudinem abiiffe à quo- D. N. D. Py Dinina prouidentia Papa IV. Anno tertio
quam prætendi, feu aliter quomodolibet allegari, deque fuprafcripta litera leita affixa , & publicata fuerunt in
earum viribus hæfitari contingat, fed illæ,vt par eft, fuos valuis bafilicarum Principis Apoftolorum , & S. Ioannis
debitos fortiantur effectus , & ab omnibus obferuentur, Lateranen. de Vrbe , ac Cancellaria Apoftolica , & in acie
prouidere volentes, Motu & fcientia fimilibus, præfatas Campi Flora , & illis amoris , copie earumdem affixa in
& alias quafcumque ( quarum, & inde fccutorum quo- dictis locis dimiffa fuerunt , per nos Bernardinum Andreu-
rumcumque, aliorum circa præmiffa latius etiam de ne- tium , & Iulium Parinum Curf.
ceffitate exprimendorum tenores , ac fi de verbo ad ver-
Hon.Montarg.Mag Curf
bum fimiliter inferti forent, præfentibus pro fufficienter
t
expreffis haberi volumus ) aliorum prædecefforum no-
Sequitur declaratio dicta Conftitutionis .
ftrorum fuper præmiffis, tàm fub plumbo , quàm in for-
ma Breuis editas literas , & in eis contenta , ac inde fe- Edita An. D.
PIVS PAPA QVARTVS.
1562 .
quuta quæcumque , Apoftolica auctoritate, tenore præ-
Motu proprio , &c.
fentium approbamus,& confirmamus, eifque Apoftolicæ
Relati prace-
firmitatis rolur adiicimus, ac ca valete , perpetuaque ro- Vm nos dudum veftigiis fel. rec. Iulij Papel I.præ- dentis o
boris firmitate fubfiftere,ac fuos effectus plenè fortiri, & Cdecefforis noftri inhærentes › nullum homicidij
ab omnibus quos illa concernunt , & concernere pote- reum, qui feab illo etiam fub prætextu quod alium ban-
runt quomodolibet in futurum integre obferuari debere nitum occiderit , feu ab alio banniti occifore , iuxta for-
decernimus, omnefque & fingulos, tàm iuris quàm facti mam bannimentorum id permittentium nominatus fue-
defectus, fi qui fortan tunc interuenerint,in eifdem fup- rit, aut ex alia quauis caufa abfolui debere prætendat , ad
plemus. abfolutionem petendum per procuratorem , aut excufa-
Et capitaliter §.4. Et nihilominus motu , fcientia , & auctoritate torem,feu defenforem, etiam velut quemlibet de populo
condemnat
decernit non præfaris , per hanc
tuum valituram ftatuimus , &conftitutio
noftram ordinamus.nem in perpe- comparente m, audiri vel admitti debere, nifi ipfe&reus fe
Quod nullus. in carcere perfonaliter conftituerit , ftatuerimus ordi-
audiri extra
in
carceres,etiäfi pœnam capitis condemnatus , qui fub prætextu quod nauerimus ,provt in noftris defuper editis literis,quartim
petatremific ipfe aliquem bannitum occiderit, aut alias quouis modo tenores præfentibus haberi volumus pro expreflis , ple-
nim ex eo
ad manus Curiæ peruenire fecerit , & propterea à dicta nius continetur.
quod bannitu
poena capitis in quam condemnatus fuit liberari , & ab- 5.1 . Verum cum , vt nuper accepimus , à nonnullis Dubium defu-
occiderit. per exortum.
folui debere aut alium bannitum per ipfum condemna- in dubium reuocetur , an in dictis noftris literis folum し
tum nominandum , iuxta formam bannimentorum de- homicide banniti , vel condemnati' , non autem illi
fuper emanatorum remittere poffe prætendit , per proqui nondum condemnati , vel banniti effent , compre-
curatorem , excufatorem , defenforem , vel vt quemlibet hendantur.
de populo , audiri , vel admitti poffit , aut debeat , nifi 5.2 . Nos propterea omnem ambiguitatem circa præ- Declaratio &
prius reus ipfe, qui liberationem, aut abfolutionem , vel miffa, amputare , & penitus tollere volen. Motu fimili, extenfio d.coft
nominationem , & remiffionem huiufmodi confequi, aut & ex noftra certa fcientia , hac noftra perpetuo valitura etiam ad con-
demnates.
fieri poffe , vel det ere prætendit , feipfum in carceribus conftitutione nullum ab homicidio , feu alio quouis
juxta formam literarum Iulij II.prædecefforis noitri hu- crimine , pro quo pana corporalis veniat imponenda
iufmodi, perfonaliter conftituerit. } ex aliqua caufa , etiam quia alium bannitum occiderit,
Et ita iudica-
$.5.Quodque literis prædictis, & huic noftræ difpofi- vel ab alio banniti occifore , iuxta formam proclama-
zi iubet.
tioni , nifi de ipfis clara, & exprefla mentione facta, &per tum , & bannimentorum id permittentium , vel confti-
noftram , & fuccellorum noftrorum Rom . Pont. manus tutionum defuper cditarum, nominatus fuerit,fiue etiam
propriæ fignaturam derogari non poffit. Sicque, & non quia ab ipfo occifus , bannitus & condemnatus extite-
aliter in omnit us,& fingulis præmiffis, ac tàm præfenti- rat , ac impune ex difpofitione dictorum proclamatum
bus, & pendentil us, quam futuris caufis, & litibus , per & bannimentorum , feu conftitutionum occidi potue-
quofcumque ludices, etiam S.R.E. Card . & de latere Le. rit , fe abfolui debere prætendentem , fiue pro homici-
gatos , ac Palatij Apoft. caufarum Auditores , fublata eis dio , aut alio crimine per eum commiffo bannitus &
& eorum cuilit et aliter indicandi , & interpretandi fa- condemnatus , fiue nondum bannitus nec condemna-
cultate & auctoritate, iudicari debere,ac quicquid contra tus , nec etiam inquifitus exiftat , per fe vel aliam per-
præfentium ten, contigerit attentari , irritum , & inane fonam pro eo quoniodolibet comparentem , ad abfolu-
decernimus.
tionem petendum admitti vel audiri poffe , nifi fe prius
Quibufcum- §.6. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- in carcere conftituerit, & ad caufam hæredes ab ipfo oc-
que non ob- nitus Apoftolicis, & Prouinciæ noftræ Marchia Anconi- cifi , citari , & in euentum quod quis ab homicidio per
Jtatibus.
tana ftatutis, & confuetudinibus, etiana iuramento, con- ipfum commiflo , ex eo quod alium bannitum occide-
... rit,
PIVS QVART V S. 67
rit, vel ab aliquo banniti occifore , vt præfertur nomi- & admitti non poffent. Sed appellationes , & prouoca-
natus fuerit , fe abfolui obtineat. tiones in caufis huiufinodi interpofitæ , & infuturu in-
Bannitofque
prohibet re- §.3 . Eum nihilominus à loco in quo hæredes occifi terponendæ ac appellantes ipfi reiici deberent. Aut ſi
mitti in loco commorantur, quoufque ab illis pacem obtinuerit, exu- fententia effet in poenam capitis condemnatoria , non
vbi funt ha- lare debere , neque ad eum locum aliter , nifi pace ab il- admitteretur appellatio , neque aliter audiretur reus, ni-
redesoccifi, lis habita remitti poffe , perpetuo ftatuimus , & ordina- fi in carceribus conftitutus. Et in fuper quod quæ-
nifi habita
mus. cumque refcripta, & commiffiones caufarum fimilium
pace.
Omnibus offi- §. 4. Inhibentes nihilominus omnibus , & fingulis appellationum , & prouocationum ad cuiufuis inftan-
cialibus id
Iudicibus quacumque auctoritate fungentibus , fub cx- tiam , per quemcumque ad commiffiones Signature
vetat.
communicationis latæ fententiæ , aliifque arbitrij noftri Iuftitiæ fignandas deputatum , aut etiam manu noftra,
pœnis , & noftris etiam de latere Legatis fub indigna- & fuccefforum noftrorum fignanda , non facto dicto,
tionis noftræ pœna , ne contra tenorem huius noftræ depofito nullius effent roboris , vel momenti , fed illis
conftitutionis ,de cetero quempiam fic vt præmittitur fe non obftantibus , ad vlteriora in caufis ipfis vfque ad
abfolui petentem , nifi in carcere conftitutum , quoquo pœnarum prædictarum effectualem exactionem dehe-
modoaudiant , vel admittant , & vbi fecus fecerint, pro- re procedi. Quodque commiffiones caufarum , in
ceffus taliter habitos , ac fententias defuper latas , nul- quibus intereffe Fifci , & Cameræ prædictis ageretur,
lius fore momenti , ac vitio nullitatis fubiacere , & illis non deberent fignari , neque expediri nifi citato Pro-
non obftan..rcos fic abfolutos pœnis debitis puniri , feu curatore Fifcali,& Thefaurario Prouinciæ ex qua quæli-
de nouo inquiri poffe. bet caufa exifteret , aliafque & aliter prout in fingulis .
Et iudicari §. 5. Sicque per quofcumque Iudices etiam Sanctæ Pauli & aliorum prædecefforum , & noftris fub annulo
mandat. •
Romanæ Ecclefiæ Cardinales , & Palatij Apoftolici Pifcatoris , fub die decima Aprilis , millefimo quingen-
Auditores , fublata eis aliter iudicandi & interpretandi tefimo fexagefimo fecundo , expeditis literis quarum
facultate iudicari & interpretari del ere, irritumque & tenores hic pro expreffis haberi volumus , latius con-
inane , quicquid fecus à quoquam quauis auctorita- tinetur.
te fcienter , vel ignoranter attentari contigerit , decer- §. 1. Tamen ordinationes, & difpofitiones huiufmo- Dubia deļu-
nimus. di , noftraque & dictorum prædecefforum in illis eden- per exorta.
Quibufcumq;
§. 6. Non obftantibus conftitutionibus , & ordina- dis intentio , cauillantium calumniis in dies cluduntur,
non obftantib. tionibus Apoftolicis , legibus, ac prouincialibus, & mu- & fuper earum finiftris interpretationibus , agentes
nicipalitus quorumuis locorum ftatutis, & confuetudi- pro Fifco , & Camera prædicta fatigantur , ex co præfer-
nibus, etiam iuramento, confirmatione Apoftolica , vel tim quod nonnulli circa faciendum depofitum prædi-
quauis firmitate alia roboratis , necnon proclamatibus, &
tum contédant fatisfactum effe ftatutis, & difpofitioni-
& bannimentis fuper præmiffis editis , & in pofterum bus prædictis ex fola cautione in forma depofiti, & quod
edendis , priuilegiis quoque , indultis , & literis Apo- citare Procuratorem Fifcalem , & Thefaurariumin expe-
ftolicis quibufuis in contrarium forfan conceffis , con- dione fingularum commiffionum , tamquam nimis ri-
firmatis, & innouatis , quibus omnibus ( illorum teno- gorofum , videatur effe præter noftræ mentis intentio-
res præfentibus pro fufficienter expreffis haben. ) quoad nem. Infuper aduerfus olligationem confiituendi reos
præmiffa , fpecialiter & exprelle derogamus , ceterifque appellaros in carcere,diuerfas etiam cavillationes oppo-
contrariis quibufcumque. nunt. Vnde prouenit , quòd ipfi rei non coacti faccre
Tranfumptis §. 7. Ac præfentium folam fignaturam noftram actuale depofitum , non curant caufas fuarum appella-
credi iubet.
fufficere , & vbique fidem facere in iudicio & extra, tionum expediri,fed potius de induftria procuratillas in
regula contraria non obftan. corumque feu literarum longum protrahi , maxime cum non citatis Procuratore
dcfuper expediendarum exemplis , etiam impreffis Fifcali , & Thefaurario prædictis contingat per eos im-
manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo ali- petrari commiffiones directas Iudicibus , velin Alma
cuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu- Vrbe exiftentibus negotiorum multitudine impeditis,
nitis , eadem prorfus fides in iudicio & extra iudicium vel extra Curiam corum amicis , & in locis in quibus
adhibeatur , quæpræfentibus adhiberetur fi forent ex- non funt qui iura Fifci tueri poffint aut velint , narran-
hibitæ vel oftenfe do etiamin ipfis commiffionibus multa mendacia , vt
Papafubfc. Placet Motu proprio.I. illorum medio poffint ad retardandum executionem, &
D.P.An.3.
die 6. Octob. Dat. Romæ apud S. Petrum Pridie Non. Octob. An- caufam intrican. inhibitiones ab ipfis Iudicibus extor-
no 3 . quere. Quæ omnia non folum ter.dunt in Cameræ præ-
Publicatio. dicta- detrimentum ( quod tolerabilius effet ) fed etiam
Anno à Natiuitate Domini 1563. indictione 4. die vero
proueniente inde delictorum impunitate , datur aliis
2. menfis Febr.Pont.Sanctiffin Chrifto Patris, & D.N.D.
materia delinquendi, & vniuerfis populis fcandalum non
Py diuina prouidentia Pape IV. An. 4. fuprafcripta litera
Apoftolica lecta & publicata fuerunt in valuis bafilica- modicum.
§. 2.Nos igitur calumniis, & aliis inconuenientibus Declaratio
rum SS. Ioannis Lateranen . & Principis Apoftolorum de '
huiufmodi quantum cum Deo poffumus obuiare , &in circa depofita
Vrbe , ac Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi Flora ,
his opportune prouidere volentes , hac noftra in per- fienda à con-
illifque amotis illarum copiis affixis , dimiffis per me Ber- petuum valitura declaratione , ordinatione, conftitutio- demnatis , at
nardinum Andreutium Apoft.Curforem . ne , ftatuimus , & ordinamus. Quod in fupradictis feu fauoremera. Fifci
& Cam
Antonius Clerici Mag. Curf. criminalibus , aut ciuilibus , vel ex delicto , fiue ex con- videquod di-
tractu , vt præfertur procedentibus caufis , Fifcum , & xiin rub.
Sequitur plenior declaratio fupradictarum Cameram prædictam , illiufque intereffe quomodolibet
concernentibus non liceat alicui condemnato cuiuf-
conflitutionum.
cumque ftatus, gradus, ordinis , qualitatis, & conditio-
Edita A.D.
PIVS PAPA nis , etiam fi Vniuerfitates , & Collegia fuerint , à con-
1565. QVARTVS
demnationibus huiufmodi , & fententiis defuper latis,
Motuproprio , &c. feu illæ de finitiuæ fuerint , feu interlocutoriæ , aut vim
Rela o pra-
infertti
arum
bullarum. Icet dudum per fel. record. Paulum III. & forfan definitiuæ habentes, appellare , prouocare, aut de nulli-
Lalios Romanos Pontifices prædecefforesnoftros , ac tate dicere , neque quomodolibet interpofitæ appella-
tiones , prouocationes , & nullitatis dictiones huiufmo-
deinde per nos inter alia iuftiffimis rationibus tunc ex-
preffis prouifum ordinatumque fuerit , quod in caufis di,per quofuis Iudices ordinarios, vel delegatos in Ro-
criminalibus feu mixtis , Fifcum , & Cameram Apofto- mana Curia , vel extra eam commorantes , etiam per Ca-
licam quomodelit et concernentibus , in quibus reos merarium noftrum, ac Præfidentes & Clericos dictæ Ca-
comdemnati contingeret , appellationes vel prouocatio- meræ , necnon eiufdem Cameræ Apoftolicæ caufarum
nes , nifi prius facto depofito pœnarum , in quibus ex generalem Auditorem , modernos , & pro tempore exi-
delicto delinquentes ipfi, aut illi qui pro eis fideiuffiftentes , aut eorum aliquem, fub indignationis noftræ,
fent , vel ex contractu quoquomodo condemnandi ve- acexcommunicationis pænarccipi , feu admitti poffint
nirent, aut eatenus condemnati fuiffent, omnino recipi, nifi prius ei , & corum fuilibet per publica inftrumenta
F 4 conftito
68 PIVS QVA R T V S.
conftito quod ante interpofitam vnamquamque appel- partium peruertente contingit eos fcribere , quod par-
lationem , feu prouocationem , vel nullitatis dictionem, tes promittunt non offendere per fe , & alios , vbi fcri-
fi condemnatio cotineat poenam pecuniariam , feu pecu- ptum oportuiffe pro fe , & aliis , differentiam videlicet
nia æftimabilem, fuerit eiufdem pœnæ,feu illius æftima- inter has voces per , & pro, nefcientes , vel confunden-
tionis factum integrale actuale, & purum depofitum in tes , ac propterea præbentes caufam cauillofis , & delin-
manibus Thefaurarij Prouinciæ illius. Ad quod quidem quentibus prætendendi, quod facta offenfione per vnum
actuale, & integrale depofitum quofcumque teneri volu- ex comprehenfis in fideiuffione , non fit commilla fti-
mus , nifi forfan fumma deponenda refpectu perfonæ pulatio pœnæ , nifi conftet quod ille qui offendit , de
condemnatæ fit adeo magna , vt infpecta quantitate & mandato principalis offenderit , vnde etiam infinita
qualitate facultatum ipfius , non fine maximo difpen- fcandala eueniunt , illaque remanent impunita. Idcir-
dio in breui temporis fpatio prouideri poffit. Quo ca- co quod fiquis Notarius errorem huiufmodi cómiferit,
fu habita fide fuper hoc à Gubernatore , feu Vicelagato mille ducatorum auri Cameræ Apoftolicæ applicando-
illius Prouinciæ, quod confideratis præfatis condemna- rum pœna plectatur, & nihilominus fiue ex dictione per
tus integre deponere non valeat , volumus ad medieta- fiue ex dictione pro , ftipulatio concepta , & offenfio fe-
tis , feu alterius minoris fummæ , prout reorum faculta- quuta fuerit,principales promittentes ad pœna conuen-
tes poffe ferre per dictos Gubernatores feu Vicelegatos tionalem perinde teneantur , ac fi ipfis mandantibus of-
iudicabitur , & depofitionem omnino teneri , dummo- fenfio emanaffet , & de corum mandato legitime con-
do hoc cafu præftent cautionem in forma depofiti de ftaret , iidemque Notarij fub fimili pœna in inftrumentis
foluendo refiduum pœnæ , in qua condemnati fuerint fideiuffionum de non offendendo , apponant claufulam.
infra annum nifi abfolutionem legitime obtinuerint, & Quod data contrauentione alicuius comprehenfi in fti-
de prædicta abfolutione docuerint, dummodo per nos, pulatione, & fi contingat talem contrauenientem vere
velfignaturam aliud fuper dicto depofito , citato tamen & realiter confiteri , vel ficte propter contumaciamin
femper Fifco , ordinatum feu decretum non fuerit. non comparendo ,' pæna conuentionalis committatur,
Declaratio S.3 . Et fi pœna fit capitalis pecunia non æftimabilis, & exigi poffit à fideiufforibus , nulla excufatione vel
quoad capi- nifi prius ipfo condemnato in carceribus conftituto , ac exceptione penitus admiffa , immo habeantur ci-
tali ter con-
demnatos, etiam facto depofito præfato talium appellationum, men & contrauentio ac fi per teftes vel alias legiti-
commiffiones prouocationum , & nullitatum commiffiones fignari , me probatum , vel approbata fuiffent. Et fi claufu-
non fignadas aut alias iurifdictione ordinaria per Iudices fupra nomi- la in ftipulatione omiffa fuerit , illa nihilominus pro
nifi Fifto , & natos , feu alios , inhibitiones , monitoria , aut citatio- appofita , contrauentio pro legitime approbata ĥa-
Thefaurario
citatis. nes extra Curiam decerni , & expediri , vel per eorum beantur.
Notarios fcribi , & relaxari non poffint , nifi prius ante- §. 7.Et fimiliterfi per principalem, fiue alium in fide- Declaratice;
quam illorum fingulæ fignentur , aut refpectiue decer- iuffio ne comprehenfum , ftipulationi contrauentum , & fententis co-
tumacialis
nantur, cum competenti termino ad dicendum caufam feu contraueniens contumax , ifque in meram contuma- rei, praiudices
quare fignari , aut expediri non debeant vt moris eft, ciam condemnatus fuerit fideiuffor ftatim ad foluendum fideiufforibus,
Procurator Fifcalis , & Thefaurarius , vel Procurator in pœnam conuentionalem cogatur, nec poffit audiri, fuum in bis cautio-
Curia Romana exiftens , Thefaurarij illius Prouinciæ ex principalem offendiffe ex caufa necellariæ defenfionis nib.
qua fuerit condemnatio facta , coniunctim citati fue- allegando , & deducendo , ne videlicet délinquentes in-
rint , & fi fignandæ veniant , nonnifi in Curia , vel in directe per procuratorem , & interpofitam perfonam au-
Curia generali , & loco refidentiæ Præfidis illius Pro- diantur, & quod dictum eft in exemplo exceptionis hu-
uinciæ ex qua caufa ipfa eft , committi poffit. Et fi ob iufmodi , id etiam ad omnia alia extendatur. Et fi talis
inaduertentiam feu alias,aliquas commiffiones , feu inhi-claufula fuerit in prædictis ftipulationibus omilla, nihi-
bitiones, ant monitoria,& citationes fuper præmiffis,aut lominus appofita fimiliter intelligatur.
Et etiam in
aliquo præmifforum expedire contingat,Iudices quibus §. 8. Quod & ad legitimam per parentes foluen. ex-
illa præfentabuntur refpectiue, illorum vigore ad inhi- tendimus , vtillam foluere teneantur , etiam fi eorum legitima
uenda à fol-
pa-
tionis decretum , aut aliquem alium actum , fub fimili filij in meram contumaciam de aliquo delicto condem- rentibus.
indignationis noftræ, ac excommunicationis pœna, non nati , aut banniti fuerint, non obftante quocumque fta- Hocfallit in
audeant , tuto , aut forfan confuetudine in contrarium exiftente, Vrbe ex bulla
, neque poffint procedere , nifi prius , & ante
omnia fibi apud acta legitime conftito , quod depofitum quibus omnibus per præfentes in ampliori forma de- 2. Innoc.IX.
fuerit , vt præfertur factum. Quodque in expeditione rogatum effe cenfemus, & decernimus, Contumaces
commiffionis , inhibitionum , monitorij & citationum §. Præterea quoniam fæpe contingit , vt qui ex infra ſex me-
extra Curiam , citationes prædictæ interuenerint , & rei aliquo crimine in contumaciam condemnati fuerint, fesfe confti.
ipfi fe in carceribus conftituerint. perdurant ad multos annos in contumacia , expectantes tant.
Declaratio §. 4. Et infuper quoniam eo hominum proteruitas occafionem , vt per temporis diuturnitatem criminis Immo infra
annum vt
circa pœnam deuenit, vt hi qui hoinicidium , vel maleficium aliquod probatio impoffibilis reddatur , & tunc quærunt contu- dixi in rubr
fracta pacis, committere deliberarunt , prius quætant eos quos pro maciam fibi remitti, & fuper defenfionibus audiri , cum
tregua, & hoftibus habent , tregua vel pacis prætextu affecuran- criminis probandi facultas eft Fifcofublata, caufam ple-
1
Cautiones de do , decipere, quo facilior poftea delicti perpetratio red- rumquevel coram Iudicibus in ipfos propenfis , vel in
non offenden- datur , expeditque propterea vt quos Dei timor non re- locis vbi iura Fifci deduci non poffunt introducentes,
tinet , poenarum rigor deterrendo coerceat , populo- ftatuimus , quod rei in contumaciam condemnati , ad
rum quieti confulere , & flagitiofos ficariorum, ac fcan- fuas defenfiones faciendas admitti non poffint , ni-
dalorun aufus deprimere, necnon cauillationibus, quas fi infra fex menfes , quo ad faciendas videlicet à die
ad folutiones pœnarum effugiendas hominum malitiain condemnationis , quo vero ad iam factas condemna-
dies excogitat , fubuenire volentes , quod pœnæ con- tiones , à die publicationis præfentium computandos,
uentionales pacis , & tregue ruptæ & fideiuffiones de nec alibi quam in loco vbi condemnatio fecuta eft , vel
non offendendo, ftipulentur in futurum per Notarios in in Curia generali Prouinciæ vbi delictum fuerit com-
fauorem Cameræ Apoftolicæ , & non Communitatum miffum. Et fi fecus fieri contingat , quæcumque abfo-
vel alterius , & fi aliter factæ fueriut , in ipfius Camera lutiones defuper obtinendæ , etiam fi vigore commiffio-
fauorem ftipulare cenfeantur.. nis Signaturæ noftræ nullius fint roboris vel momenti,
Allegatione 5.5. Quodque in caufis treguarum , pacifque fracta- fed ad ipfarum condemnationum iam factarum execu-
rum, ipfi fractores , vel eorum fideiuffores allegare non tionem deueniri poffit , & debeat. Quo termino fex
fa.
poffint quod offenfa ex noua caufa proceffit , nec allega- menfium clapfo , fententiæ in contumaciam latæ , cri-
Tu vide quod ta cuiquam fuffragetur.
dixi in rubr. men notoriuin efficiant , & tamquam in rem iudicatam
Declaratio 5. 6. Et quia in cautionibus de non offendendo, par- tranfiuerint , realiter, & perfonaliter executioni deman- Homicida
circa promif- tes intendunt , vt fibi eo quo melius fieri poteft modo, dentur. maioris annis
fiones denon cautum fit ne offendatur impune , & ideo promittunt §. 10, Nec homicidis profit minor ætas viginti anno- 14.no prodeft
oljenaindo. non folum pro feipfis , fed etiam pro aliis eorum con- rum dum tamen maiores quatuordecim annorum exti- minori ac.
Bannitis gra
junctis , quod non offendent, neque offendi facient,fed terint.
tis liberandi
aliquando Notariorú imperitia fenfum , & intentionem §. II. Quod fi banniti huiufmodi in contuma- fi abfoluendi
ciam funt.
PIVS QVART VS. 69
condemnati , veniant poftmodum jabfolucndi , Iudices ; LIII.

fub pœna mille fcutorum , & infamiæ perpetuæ, illos Reformatio Officij Pœnitentiariæ Apoftolicæ.
gratis , & fine vlla fportularum folutione , abfoluere
debeant. Aliam reformationem edidit Pius V.qui etiam
Prauentio de-
§. 12. In caufis vero clericorum criminalibus mere conft. iftam , ac omnes Pænitentiaria facultates
claratur inter
Indiceslaicos, Ecclefiafticis, Ordinarij Ecclefiaftici priuatiue ad fæcula- reuocauit , & nouum ftatum induxit , vt inf. in
Ecclef. res Iudices cognofcant , fed in aliis mixtis fit locus præ-
eius conft. 83. In omnibus. vbi alia indicabo.
Hoc reduxit uentioni inter Ordinarium , & Iudicem fæcularem,data-
adterminos
iuris Pius V. que præuentione ex parte Ordinarij Ecclefiaftici,non ni- pIVS E PISCOP VS, Edita An. D.
cit.inrubr. fi contra clericos tantum procedere poffit. Etfi præten-
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1562 .
deretur ratione connexitatis adiuncti, vel alias , quomo--
men fæculari
documque sita præu
laicum enie
eius ns , quau
forum is inhi
fortiri biti,one
deberé di fa-
Iudex N fublimi B. Petri folio, meritis licet imparibus fuper- Exordium.
difpofitionc locati , ftatim ab ipfo noftri Pontifica-
Eta non obftante , abfque cenfurarum vel aliarum pœ- tus inicio , officij noftri effe duximus , vt omni adhibita
narum incurfu procedere poffit . Necnon quibufcum- diligentia errores, quos circa omnes gradus & hominum
que appellationibus , prouocationibus , nullitatum di- conditiones , nimia forfan licentia & impunitate,magno
&tionibus, commiffionibus , inhibitionibus , & aliis de- cum animi mærore hifce potiffimum temporibus com-
cretis contra formam fuperius traditam per quofcumque mitti animaduertimus , prouidentiæ noftiæ minifterio
etiam ludices præfatos pro tempore quomodolibet ema- corrigere, & emendare,ac ea quæ hominum licentia cre-
natis , & factis non attentis , libere , & licite per ipfos fcente, deformata effent , reformare , illaque præfertim
Iudices à quibus ad fuarum condemnationum totalem circa Romana Curiæ officia , & tril unalia ad veram de-
executionem , alias tamen legitime, fub fimilis indigna- bitamque normam , & obferuantiam reducere curare-
tionis & excommunicationis poena , procedi poffe , & mus.
omnino debere , ac vt procedant præcipimus , & man- §. 1.Hinc eft, quod nos ad Pænitentiariæ noftræ offi- Caufa refor-
damus. cium in quo morum cenfura , & animarum falus præci, mationis.
Contrauenie- §. 13. Et infuper tàm Iudicibus præfatis , quàm No- pue vertitur , noftræ confiderationis oculos dirigentes,
tium pœna. tariis fub eadem excommunicationis , ac indignationis & attendentes in eo plures & diuerfos abufus , propter
noftræ, priuationifque officiorum pœna , ne contra præ- fuperiorum temporumlicentiam & incuriam irrepfille,
miffa aut quicquam præmiiforum facere, & attentare pre- illi fefe latius diffundant,quantum in nobis eft , occurre-
fumant , diftrictius inhibemus . revolentes , habita defuper cum Venerabilibus fratribus
Decretum §. 14. Sicque & non aliter , in præmiffis omnibus & noftris S.Ro.E. Cardinalibus deliberatione matura,ipfo-
irritans.
fingulis , per quofcumque, &c. Sublata, &c. iudicari , & que Maiore Pænitentiario , ac eius officialit us auditis,
interpretari in quauis caufa & inftantia debere. Irritum & corum iuribus diligenter vifis , ac omnil us matu-
quoque, &c decernimus . re confideratis, de ipforum fratrum confilio , auctori-
Cotrariorum §15 . Non obftantibus præmiffis ac quibufuis con- tate Apoftolica tenore præfentium ftatuimus , & or-
derogatio. ftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis , ftatutif- dinamus. །
que & confuctudinibus fingularum Prouinciarum præ- 5.2 . Quod de cetero perpetuis futuris temporibus pro Reformatio
dictarum , Ciuitatum , Oppidorum, & locorum eorum- ' tempore exiftens Maior Penitentiarius , ac ciufdem Pœ- fuper:
dem , etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel nitentiariæ Regens, Correctores, Scriptores, Procurato-
quauis firmitate alia roboratis , priuilegiis quoque , in- res,ac alij quicumque eius officiales & miniftri, ab corum
dultis , & literis Apoftolicis , Vniuerfitatibus , Com- omnium , quæ ia infrafcriptis Capitulis, & prohibitio-
munitatibus , & hominibus Prouinciarum , Ciuitatum . nibus continentur , conceffione, cominiffione, & expe-
& locorum prædictorum , ac etiam fingulis prænomina- ditione penitus cellare , & abftinere debeant.
tis , & aliis quibufcumque Iudicibus , &c. per nos , & §.3.Etin primis idem Pœnitentiarius al ftineat à com- nibus
Commutatio-
vltima-
prædeceffores noftros conceffis , ac etiam iteratis vici- mutationibus vltimarum voluntatum, & earum deroga- rum volunta.
bus innouatis , quibus omnibus , &c. illorum tenores tionibus. tum.
&c. hac vice latiffime derogamus , ceterifque in contra- §.4. Necnon ab vnionibus perpetuis , & fuppreffioni- Vnionibus,
rium facien.quibufcumque cum claufulis opportunis,& bus, ac tranflationibus beneficiorum Ecclefiafticorum, & &c.benefic.
confuetis. applicationibus vnius beneficij alteri beneficio , & illa-
Fiat Motu proprio.I . rum confirmationibus.
Forma & ef
§. 16. Et cum declararione , ftatuto , ordinatione , in- , §.5.Item à conceffione iufpatronatus,feu præfentandi Conceffione
fectuspubli-
candi. hibitione , decretis , derogatione , & aliis præmiffis, ad beneficia Ecclefiaftica propter augmentum fructuum, inriſpatrona-
quæ ad partem , etiam quoad fingulas partes , repetita fed tantum ex caufa fundationis , vel dotationis illud tus.
effe cenfeantur & fint, latiffime exten. Et quod præmif- concedere poffit.
forum omnium & fingulorum, & præfertim fingularum §.6. Similiter abftineat à licentiis ftandi extra pro mo- Licentiis flá-
di extra
literarum prenarratarum,priuilegiorumque indultorum, nialibus ex quacumque caufa.
& aliorumcontrariorum prædictorum , aliorumque for- $.7.Necnon à declaratoriis pro religiofis propter vim, clauſtra.
fan latius exprimendorum tenores pro fufficienter ex- & metum, quos in ingreffu religionis vel emiflione pro- Nullitate
preffis habeantur , ac exprimi , narrari , & inferi poffint , feffionis fibi illatos tuiffe prætendant , quando poft profeffionum.
in literis per Breue noftrum expediendis , quæin dicta emiffam profeffionem huiufmodi fufceperunt facros or-
Cameræ, & Cancellariæ noftræ , & Audientia caufarum dines in religione, etiam fi afferatur , quod eifdem vi,
Palatij Apoftolici valuis, & in acie Campi Flora, dimiffis & metu durantil us , illos fufceperint. In aliis autem
ibi copiis , affixæ poft menfem à die affixionis huiufmo- cafibus declaratoria ipfæ committantur Ordinario loci ,
di computan. omnes, & fingulos ita afficiant, atque ar- & vocato Priore Monafterij , in quo fuerit emiffa pro-
&tent,ac fi illis perfonaliter intimatæ fuiffent. feffio, & numquam in Curia, etiam fi pars & teftes præ-
Fiat I. fentes effent.
D.P.A.6.die
Dat. Romæ apud S. Petrum 12. Kalend. Iunij , Anno §. 8. Nec concedat religiofis licentias ftandi extra Licentiis pro
21.Maj. fexto. propter infirmitates , & fimilia impedimenta, & nec etia religiofis in-
Publicatio.
Anno à Natiuitate Domini 1565 , indictione 8. die vero pro fubuentione parentum, aut pupillorum, vel aliorum firms.
26.menfis May, Pont. San&tiff. in Chrifto Patris,& D.N. confanguineorum , nifi obtenta licentia fuorum Supe-
D.Py diuina prouidentia Papa IV. An . 6.fuprafcripta li- riorum,& in facultatibus pro religiofis eifdem tranfeun-
tera Apoftolica, lecta , affixa & publicata fuerunt in locis di de Ordine ad Ordinem , etiam in cafibus à iure per-
fuprafcriptis, vt moris eft, dimiffis illarum copiis affixis, per miffis apponatur femper claufula , quod perpetuo ibidé
nos Bernardinum Andreutium, & Iulium Farinum Apoft. in clauftro Domino famulari teneantur.
Curfores. 5.9.Apoftatis vero abfolutionem non concedat, nifi ea Abfolutione
Io. Freille Mag. Curf. lege expreffa,vt ftatim ad clauftrum proprij Ordinis re- apoftatarum.
deant, vel ad alium Ordinem tranfeant,æqualis , vel ar-
ctioris obferuantiæ , vt ibi perpetuam vitam agant.
5.10 .
70 PIVS QVAR T v
V s.
Licentils vt §. 10. Nec illis , aut aliis tranflatis prædictis indul- 1 S.21.Neque facultates teftandi iuxta formam quinter- Facultate te-
obtineant be-
geatur , vt beneficia Ecclefiaftica obtinere , vel illis vti
ni fimpliciter , fed cum claufula , Duinmodo non fupra ftandi.
neficia.
mercenarij deferuire,aut alias etiam de Superiorum fuo-fummam centum ducatorum etiam ad pias caufas, ac pro
rum licentia extra clauftrum quoquo modo degere va- feruientibus.Religiofis vero extra clauftrum, etiam cum
leant. Apoftolica difpenfatione degentibus , facultates teftan-
Commi mi- S.11. Similiter non concedat commiffiones alienatio- di nullo modo concedantur.
bus permuta- num , vel permutationum , aut affrancationum, aut illa- 5.22 . Et infuper non confirmet gefta per Ordinarios , Confirmatio-
ne gefiorum
di , vel alie- rum confirmationum de bonis Ecclefiafticis in forma, aut alios inferiores illis de iure ommuni non conceffa,
nadibona Ec.
clefiaftica. quæ dicitur , Si in cuidentem , pro rebus quarum red- nec fuppleat eorum defectus.
ditus annuus fummam viginti ducatorum auri de Ca- §. 23. Minus etiam difpenfet fuper ætate promouen- Difpenfat.ſu-
mera excedat, & commiffiones huiufmodi femper Or- doru ad facrosOrdines de iurerequifita,nec tépus præfa- per atate.
dinarioloci , & alteri perfonæin dignitate Ecclefiaftica tis admunus confecrationis fufcipiendum à iure ftatu-
conftitutæ coniunctim committantur. Et fi de ipfius Or- tu vltra tres menfes,& terminum anni Rectoribus Paro-
dinarij intereffe, vel præiudicio agatur , tunc loco ipfiuschialium Ecclefiarum , & aliis quibufuis ac facros etiam
committanturMetropolitano. Et fi res ad ipfum Metro- prefb.ordines fufcipiendos, à iure aut in fundatione be-
politanum pertineat , Ordinario viciniori, & numquam neficiorum quomodolibet conftitutum extra cafus à iure
fimiles concedantur commiffiones quando agitur de permiffos,vltra fex menfes minime prorogare valeat. Pænitetiarius
alienatione iurifdictionum, vel vaffallorum ad Ecclefiam §. 24. Et vltra præmiffa abftineat etiam ab expeditio- fuas faculta-
quouis modo pertinentium. nibus quibufcumque , quæ fibi per literas fuarum facul- tes
dat.non exce-
Abfolutione à §. 12. Præterea ne Ordinarij in corrigendis fubditoru tatum expreffe non conceduntur, nifi alias de iure com-
criminibus.
exceffibus impediantur , & delicta impunita remaneant, muni in cafibus de quibus agetur Ordinario conceffæ
non concedat abfolutiones , vel mandata , de abfoluen- reperiantur. Nec fuffragetur prætextus confuetudinis
do ab homicidiis , vel aliis grauibus delictis , etiam oc- feu ftyli, aut quafi poffeffionis ipfius Maioris Pœniten-
cultis , pro quibus de iure ciuili pœna capitalis impofita tiarij , & prædecefforum fuorum in fimilibus conceden-
fit, præterquam in foro confcientiæ dumtaxat. In reli- dis, etiam fi confuetudo , aut ftylus , vel quafi poffeffio
quis vero minoribus, & leuioribus exceffibus, de quibus huiufmodi per literas facultatum fuarum generaliter ap-
tamen delinquens non fuerit citatus, vel inquifitus, có- probata reperiantur.
mittere poffit Ordinario , vt impofita illi pœna eius ar- §. 25. Volumus infuper quod officium facræ Pœni- Sede vacante
bitrio,cum etiam in foro fori abfoluat ipfumque ab exe- tentiaria Sede Apoftolica vacante , in omnibus & fingu- Pœnitentiary
cutione Ordinum fi fecum fuper irregularitate difpenfa- lis quæ ad forum fori quomodolibet pertinent, penitus, in
officia vocat,
his que ad
tum fuerit , fimiliter eius arbitrio fufpendat. Epifcopis & omnino conquicfcat.Quodque ca tantum pro anima- forum fori.
tamen vel eorum Superioribus , aut aliis Prælatis Sedi rum falute expedire valeat, quæ forum confcientiæ ref- Idem habes
Apoftolicæ immediate fubiectis , & quibufuis perfonis piciunt. infin conft.
in terris Ecclefiæ, & multo minus in Vrbe delinquenti- §. 26. Diftrictius inhibentes moderno,& pro tempore 63 .
Inhibetque
bus, ab aliquibus delictis extra forum confcientiæ abfo- exiftenti Maiori Pœnitentiario in virtute fanctę obedié- Pænitentiario
lutionem minime concedere poffit. tiæ,ac Regenti , Correctoribus , Scriptoribus , Procura- & Officialib.
Simoniacori- S.13.Caueat etiam Pænitentiarius ne in abfolutioni- toribus, Reuiforibus, Sigillatoribus,aliifque dicta Pœ- ne aliquid
que in
bus à fimonia,realivel conuentionali, etiam occulta,vm-nitentiaria Officialibus quibufcumque fub noftræ indi- fumant
expedirecotra
pra-
quam concedat,vt ipfi fimoniaci beneficia,fuper quibus gnationis, & excommunicationis latæ fententiæ, necnó pradictorum
fimoniam commiferunt,feu pecunias , vel alia pro illis priuationis,& amiffionis fuorum huiufmodi, & aliorum tenorem.
accepta, aut fructus exinde poft commiffam fimoniam Officiorum & beneficiorum quorumcumque per cos
perceptos, in toto vel in parte retinere poffint, quinimo
obtentorum, & inhabilitatis ad illa , & alia in pofterum
in abfolutionibus huiufmodi apponatur claufula, quod obtinenda , aliifque grauioribus noftro & pro tempore
vterque ad beneficium fuper quo fuit commiffa fimonia, exiften. Rom. Pont. arbitrio infligendis & applicandis
perpetuo inhabilis exiftat. pœnis , nede conceffionibus , & expeditionibus fibi per
Homicidaru.
S.14.Et infuper homicidæ voluntario,etiam alias ca- præfentes interdictis contra præmifforum tenorem,
nonice abfoluto , altaris minifterium , aut afcenfum ad etiam prætextu quorumuis priuilegiorum , & indulto-
1 fuperiores Ordines , & reftitutionem , aut retentionem rum eis quomodolibet concefforum fe intromittere
bencficiorum,quibus ipfo iure quis priuatus,vel priuan- quoquo modo audeant, feu præfumant.
dus fit, concedere minime valeat. S.27.Decernentes quafcumque conceffiones , gratias, Decretum ir-
ritans.
Literis pro- 5.15 . Nec minus literas de promouendo ad facros Or- ac expeditiones deinceps ab eodem officio Pœnitétiariæ
mouendi ad dines , ac etiam ad primam tonfuram à quocumque Ca- , contra præfentium tenorem,quod abfit, pro tépore ema-
facros, Ordi- tholico Antiftite, nifi allegetur iufta caufa propter quam natas, etiam fi in illis afferatur viuæ vocis oraculo , ac
nes.
ab Ordinariis fuis promoueri , nec ab eis , aut corum of- de mandato noftro, & pro tempore exiftentis Rom.Pont.
ficialibus literas dimifforias obtinere valeant,& tunc có- fpeciali , & expreffo factas fuiffe, nullas nihilominus, &
cedi poffint à quocumque Ordinario , vel pro co Ponti- inualidas,ac extortas,& fubreptitias effe, & cenferi , ne-
ficalia exercente , & fi caufa allegata falfa fuiffe depre- minique propterea fuffragari poffe,& ita per quofcum-
hendatur ,fic promoti ab executione Ordinum per fuos que locorum Ordinarios, ac Iudices , & Commiffarios
Ordinarios fufpendi , vel illa etiam perpetuo priuari quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij
poffint. Apoft. Auditores, ac eiufdem S.R.E. Card. fublata eis , &
Abfolutione §. 16.Similiteri dem Pænitentiarius non concedat abeorum cuilibet quauis aliter judicandi & interpretandi
à iuramentis. folutiones à iuramento , nifi ad effectum agendi dum- facultate,& auctoritate,iudicari & definiri debere,irritum
taxat. quoque & inane , quicquid fecus fuper his à quoquam
Difpenfat. S.17.Nec difpenfationes matrimoniales in forma gra- quauis auctoritate, fcienter vel ignoranter contigerit at-
matrimon tiofa, fed femper committantur Ordinariis , prout alias , tentari.
fieri confueuit . §. 28. Non obftantibus conftitutionibus ,& ordinatio- Claufula de-
Licentis do-
Eterandi. 5.18.Neque concedat religiofis licentiam fufcipiendi nibus Apoft. priuilegiis quoque & indultis eidem Ma- rogatoria.
gradu doctoratus , vel magifterij contra ftatuta Ordinis, iori Pœnitentiario,ac čius officio, etiam in illius erectio-
nifi ex aliqua probabili caufa , &nifi de licentia fuorum ne, & inftitutione, etiam Motu proprio confiftorialiter,
Superiorum. ac de fratrum eorumdem confilio & affenfu, fub quibuf-
Abfolutione à 5.19.Nec abfolutiones à fructibus indebite perceptis, cumque tenoribus, & formis, ac cum quibufuis claufu-
fructibus in- ratione intrufionis beneficio, vel ob non promotionem, lis, & decretis in genere,vel in fpecie,& alias quomodo-
debite perce- aut alium tituli defectum, etiam in foro confcientia, nifi libet, etiam per fel.rec.Eugenium IV.Sixtum etiam IV,
pili. facta rectitutione fructuum huiufmodi.
& Paulum III.ac alios quofcumque Rom. Pont . præde-
vfurpataque 5. 20. Nec etiam abfolutiones concedat pro vfurpata ceffores noftros, ac etiam nos conceffis , approbatis , &
Bersactions iurifdictione , vel violata libertate Ecclefiaftica , etiam in innouatis, ac decretis,& cenfuris in illis appofitis.Qui-
Beclefiaft.
foro confcientiæ ( nifi cum claufula ) Satisfacto prius de bus omnibus etiam fi pro illorum fufficienti derogatio-
damnis, & expenfis parti læfæ. ne, de illis eorumque totis tenoribus fpecialis fpecifica,
indiuidua
indiuidua, & exprella , ac de verbo ad verbum , non au- , Ego Vittellotius Card.Vittelliü§ :
tem per claufulas generales idem importantes , mentio, Ego Carolus Card.Borromæus.
feu quæuis alia expreffio habenda, aut aliqua alia exqui-
Ego Fr. Card . Conzaga,
fita forma ad hoc feruanda foret, tenores huiufmodi præ- Ego Indicus de Autalos Card.de Aragona:
fentibus pro fufficienter expreffis habentes
, illis alias in Ego Alph.Card.Geſualdus.
fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter Anno à Natiuitate Domini 1561. indictiones , die vero Publicatio
& expreffe derogamus, contrariis quibufcumque. Aut fi Veneris, menfis May, Pont. Sanétiff. in Chrifto Patris , &
aliquibus communiter vel diuifim ab eadem fit Sede in- D.N.D.Py diuina prouidentia Papa IV.An 4.retrofcripta
dultum quod interdici , fufpendi , vel excommunicari litera Apoftolica , affixe &publicatafuerunt ad valuas pa-
non poffint per literas Apoftolicas non facientes plena latij Apoftolici , & palatij officijfacra Pœnitentiaria , &
& expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiuf- in acie Campi Flora , vt in retrofcriptis, literis continetur,
modi mentionem, & quibuflibet aliis priuilegiis, indul- dimiffis copiis earumdem in dictis locis affixis per nos
tis , & literis Apoftolicis , generalibus , vel fpecialibus Francifcum Rugerium, & Inlium Parinumprælibati S. D :
quarumcumque tenorum exiftant, per quæ præfentibus N.Papa Curf.
non expreffa , vel totaliter non inferta effectus præ- Honofrins Montarg. Mag. Curf.
fentiumimpediri valeat quomodolibet, vel differri, & de
quibus, quorumque totis tenorib.fpecifica,indiuidua ,&
expreffa , ac de verbo ad verbuin habenda effet in eifdem Reformatio Officij Correctoris Cancellariæ Apo- LIV
literis mentio fpecialis. ftolicæ, & literarum minoris luftitiæ , Contra-
S.29. Vt autem præfentes literæ ad omnium notitiam dictarum nuncupatarum .
Forma & ef. deducantur, & omnes quorum intereft, vel intereffe po-
fectus publi- terit, omnino afficiant , volumus , & mandamus illas in Aliam reformationem edidit Pius V. vt infra in
cationis. Palatij noftri Apoft. ac officij Pœnitentiariæ huiufinodi cius conft.90 . Romani.
babes hic in valuis, & acie Campi Flóraaffigi, & per aliquod tempo-
Quampublic.
ris fpatium,relicta ibidem copia , detineri , vt ij quos li- Pivs E PIS CÖ P V S; Edita A. D:
fine.
Seruus feruorum Dei . Ad perpetuam memoriam. •
teræ ipfæ concernuntfeu concernere poterunt, quomo- rei 1352.
doiibet in futurum, quod ad ipforum notitiam non per-
uenerint , vel illas ignorauerint , quo minus cos arctent, Viuerfigregis Dominici curam nobis diuina diſpo- Exorditera
, jei paftoralis officij debito
perinde ac fi eis perfonaliter intimate forent , nullam diuina fauente gratia diligenter , & falubriter exercere
poffint excufationem prætendere , vel ignorantiam alle- cupientes, ad ea potiffimum pro Chriftifidelium anima-
gare.Cum non fit verifimile apud eos remanere incogni- rum falute noftræ dirigimus confiderationis intuitum ,
tum, quod tan. patenter extiterit publicatum ,
per quæ iuris &iuftitiæ cultus à noftris , & Sedis Apo-
§. 30.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi - ftolicæ Officialibus feruetur , & inuiolabiliter cuftodia-
Saltio pana- nam noftrorum ftatuti , ordinationis , voluntatis ,inhibi- tur.
lis.
tionis , decreti , derogationis , & mandati infringere , vel §. 1. Sane cum nos vna cum Venerabilibus fratribuis
noftris S.R.E.Cardinali
bus Caufxbuius
ei aufu temera rio contra ire . Si quis autem hoc attent are , fingulorum Romanæ Curiæ
rit at io ne m tis iu m m ni ref ormationis
præfumpfe , indign omnipoten Dei , ac Tribunal , & Officioru Correctio & emendatio- que editur
beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit in- ni iugiter intendentes , inter cetera ad officium Corre- fupr.
curfurum .
&toris Cancellariæ Apoftolicæ,ac literarum s iuftitiæ con-
Dat. Romæ apud S. Petrum Anno Incarnationis Do- tradictarum refpexerimus animaduerterimu etia officiú
D.P. An.3 . minicæ 1562. quarto Non.Maij , Pontificatus noftri An- ipfum quod antiquiffimum exiftit , & per quod litera
die 4. Maij. no 3 .
Apoftolicæ iuftitiæ fub nomine Rom.Pont.ac fub plum-
bo expediuntur,pro fuperiorum temporum licentia an-
Papa fubferi. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. tiquam difciplinam ,ac puritatem in literarum huiufino-
Cardinalium di expeditione relaxaffe, ac propterea pro illius reforma "
fubfcriptiones. EgoR.Card.de Carpo Epifc.Portuen. tione & emendatione, vocato,& audito dilecto filio Ma-
Ego F.Card.Pifanus Epifc.Tufculan. giftro Paulo Odescalco, Cancellariæ,& literarum huiuf-
Ego Fed.Card.Cæfius Epifc.Præneftin. modi moderno Correctore , Motu proprio , & ex certa
Ego lo.Card.Moronus Epifc. Sabinenſis, fcientia de eorumdem fratrum confilio & affenfu, ftatui-
Ego Chriftof.Card.Epifc.Albanen.Triden . mus & ordinamus.
Ego Otho Card.Truchfes Card.Auguftana 5.2.Quod deinceps perpetuis futuris temporibus di- Expeditioni
Ego B.de la Cuenan, Card.S. Crucis. bus in caufis
ctus Paulus, ac pro tempore exiftens Corrector , necnon
Ego Ti.Card.Crifpus . in quibus Pa
literarum earumdem Procuratores in caufis in quibus pa, veleius
Ego Fuluius Card.Perufinus. refcripta à nobis,vel à Signatura noftra iuftitia pro tem- Signatura re-
Ego Io.Mi.Card.Saracenus. pore emanare contigerit , in eadem inftantia fe nullate- fcripfit.
Ego Io.Card. S. Vitalis. nus intromittant. Poffint tamen caufas appellationum Vide declara-
Ego lo.Card.Puteus. à fententiis definitiuis , vel definitiuæ vim habentibus rationem Pyj
Pin rubr. cits
Ego Io.B Cicada Card.S.Clementis ff. committere.
Ego B.Card.Tranen. §. 3. Item confirmationes Indulgentiarum,fiue perpe- Indulgentiif-
Ego Scipio Card.Pifarum. tuarum , fiue temporalium , & teftamentorum , aut viti- que teflamen.
tis , contra-
Egolo.Card.Reomanus .
marum voluntatum , ac iurifpattonatus & præfentandi atibus,&c.
Ego Io.Ant.Card.Capifuccus. nullo modo expediant , fed nec contractuum , nifi ad
Ego Fr.M.Card.Alexandrinus .
vtriufque contrahentis fupplicationem,& fine præiudi-
Ego lac.Card.Sabellus . cio tertij.
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij. §. 4. Ét minus fententiarum nifi cum claufula , qua- sentéilis; lau-
Ego Aloyfius Card.Cornelius. tenus rite & recte latæ fint , & in rem traufiuerint iudi- dis, compro
Ego B.Card.Saluiatus . catam , neque aduerfus illas aliquid fuerit impetratum , miffis
EgoPh.Card.Aburd .
A confirmationibus etiam compromifforum , & laudo-
Ego Petr.Francifc.Card.Ferrerius tum ante vtriufque partis expreffam homologatio-
Ego Marcus Antonius Card.Amulius. nem .
EgoHieronymus Card.Corrigienfis. 5.5. Necnon vnionum perpetuarum , vel fuppreffio- Vnionibus be-
Efo B.Card.Nauagerius . num , aut tranflationum beneficiorum Ecclefiafticorum, neficiorum
Quid
Ego Io.Fr.Card.de Gambara. aur illorum fructuum applicationum omnino abfti- genera-
le probibuit
Ego Alex.Card.Farnelius Vicecanc. neant. Pius V.ibid.
Ego Gui, Afc.Card . Camerarius . §. 6. Similiter non concedant confirmationes aliena- Alienationibs
Ego N. Card.de Sermoneta. tionum,permutationum ,auft liberationú de bonis Eccle- bonorum Ec .
clefiafticorйt.
Ego Iul.Car.Vrbinas .
fiafticis,quorum annuus redditus fummam quinque du-
Ego Alphonfus Carafa Card.Neapolitanus. carorum excedat,id quod difpofitiue in literis exptimi
debeat.
72 PIVS QVART VS.
Quod itidem debeat, & confirmationes huiufmodi femper Ordinario pediant, quæ alias expediri non poffent, prout fæpius at-
probibuis 1
Pius V. loci , & alteri perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitu- tentatum fuiffe accepimus. In reliquis vero per præfen-
tæ cóiunctim committantur. Et fi de ipfius Ordinarij in- tes non immutatis aut alteratis , antiquum ftylum in ex-
terelle vel præiudicio agatur , tunc loco ipfius commit- peditionibus literarum earumdem feruari folitum inuio-
tantur Metropolitano , & fi res ad ipfum Metropolitan. labiliter obferuent.
pertineat,Ordinario viciniori,& numquam fimiles com- §. 19. Diftrictius inhibentes præfato , ac pro tempore Contrauenië-
miffiones concedant quando de alienandis iurifdictio- exiftenti Corrrectori fub indignationis noftræ, Procura- tiumpœnas
nibus, vel vaffallagiis ad Ecclefias quomodolibet,perti- toribus vero præfentibus , & futuris fub excommunica-
nentibus agitur .
tionis latæ fententiæ, necnon priuationis officiorum , &
Profeffionibus §.7. Literas etiam declaratorias nullitatis profeffionis beneficiorum quorumcumque per eos obtentorum , ac
Regularium.
propter vim & metum, quando religiofi poft ingreffum inhabilitatis ad illa, & alia in pofterum obtinenda, aliif-
religionis, vel emiffam profeffionem facros ordines in que noftri, & pro tempore exiftentis Rom. Pont.arbitrio
religione fufceperunt, etiam fi afferatur quod eifdem vi, inferendis , & applicandis pœnis , ne de caufis, ac expe-
& metu durantibus dictos ordines fufceperint, minime ditionibus per præfentes interdictis , & alias quam vt
concedant. In aliis autem cafibus declaratoriæ huiufino- præfertur, etiam prætextu quorumuis priuilegiorum , &
di committantur Ordinario loci , vocato Priore Mona- indultorum, eis & eorú officio quomodoliber conceffo-
ſterij loci eiufdem in quo fuit emiffa profeffio , & num- rum , aut confuetudinis, vel quafi pofleffionis in fimili-
quam in Romana curia etiam fi pars, & teftes in ea præ- bus materiis prohibitis expediendis fe intromittere quo-
fentes effent. quomodo audeant, vel præfumant.
Quod etiam
§. 8. Sed nec licentias religiofis eifdem ftandi extra §. 20. Decernentes nihilominus quafcumque con- Irritatio con-
prohibuit
taliter Piusto Monafterium etiam in cafibus infirmitatis , vel aliis à ceffiones, commiffiones , & alias expeditiones ab rariorum.
V ibid. iure permiffis , nec pro fubuentione parentum pupillo- illis , & à dicto officio deinceps contra præfentium
Religioforum rum , aut aliorum confanguineorum , nifi de expreffa li- tenorem pro tempore quomodolibet, quod abfit , at-
licentiis ftan- centia fuorum fuperiorum petita, & obtenta. tentatas, nullas, & inualidas, ac extortas, & fubreptitias
di extra clau-
fira doc $.9.Et fimiliter abfolutiones à iuramento,præterquam fore , & effe , ac cenferi, neminique propterea fuffragari
Hoc reuocati ad effectum agendi,& excipiendi. poffe.
eft ibid. §. 10. Ac facultates teftandi de bonis Ecclefia- $.21.Sicque per quofcumque locorum Ordinarios, ac Claufula (ub-
Abfolutionib. fticis
juramentorů. in forma
ducatorum minime quinterni
concederevltra fummam
valeant. centum
Religiofis ve- Iudices, & Commiffarios etiam caufarum Palatij Apofto- lata,&c.
Facultatibus lici Auditores,ac eiuſdem R.E.Card.fublata eis,& eorum
teftandi. ro etiam extra clauftra cum legitima difpenfatione de- cuilibet quauis aliter iudicandi,& interpretandi faculta-
gentibus , fimiles facultates teftandi nullatenus conce- te,& auctoritate, iudicari,& definiri debere,irritum quo-
dantur. que, & inane quicquid fecus fuper his à quoquam qua-
Ordinario- §. 11. Item gefta per Ordinarios , aut alios infe- uis auctoritate, fcienter vel ignoranter contigerit atten-
rum geftis. riores , nifi in cafibus illis expreffe de iure permiffis , tari .
& quando ex eorum narratiua formam iuris minime §. 22. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- Claufula de- -
per eos feruatam effe conftat , nullatenus confirment, nibus Apoftolicis, priuilegiis quoque,& indultis eifdem rogatoria.
nec eorum defectus iuris vel facti , aliquo modo fup- Correctori, & Procuratoribus fub quibufcumque teno-
pleant. ribus, & formis , ac cum quibufuis claufulis , & decretis
Beneficiorum §. 12. In primis autem abftineant à confirmatione ti- per quofcumque Romanos Pontifices prædeceffores no-
titulis, vel
tuli , vel poffeffionis beneficiorum Ecclefiafticorum, ftros, ac forfan nos conceffis , approbatis , & innouatis,
pollefio nibus.
Ad
ad hoc vide etiam pro pacificis poffefforibus, etiam cum claufula, fi- ac decretis , & cenfuris in illis appofitis ( quibus omni-
d.tuk Pijv. V. cuti iufte, & pacifice poffidetis , cum ficut accepimus, bus, etiam fi pro illorum fufficienti derogatione,de illis,
confirmationes huiufmodi plerumque petantur in frau- eorúmque totis tenoribus fpecialis, fpecifica,indiuidua,
dem ad confouendos intrufos , & alios qui literas Apo- & expreffa, ac de verbo ad verbum, non autem per clau-
ftolicas prouifionis beneficiorum eorumdem minime, fulas generales idem importantes mentio , feu quæuis
expediuerunt,ac minime curant expedire. alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita forma
Declaratoriis §. 13. Abftineant etiam à declaratoriis fuper homici- ad hoc fcruanda foret , tenores huiufmodi præfen-
fuber homici diis, & irregularitate exinde contracta , etiam fi illa vim tibus pro fufficienter expreffis habentes illis alias in
diis, irre- vi repellendo , & ad neceffariam defenfionem commiffa fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpeciali-
gularitate. ter › & exprefle derogamus ) contrariis quibufcum-
fuiffe afferatur.
Decimarum 5:14. Item à confirmationi us decimarum , illarum que. Aut fi aliquibus communiter , vel diuifimjab
confirmatio acquifitionum, etiam pro pacificis poniettorious , nifi il- eadem fit Sede indultum , quod interdici , fufpen-
nibus,
las ante Concilium Lateranen. tempore rec. mem. Arc- di , vel excommunicari non poffint per literas Apo-
xandri III. celebratum legitime acquifitas effe expreffe ftolicas non facientes plenam , & expreffam , ac de
dicatur. verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem ,
Reb.litigiofis. §. 15. Et infuper à confirmationibus quil ufcumque Et quibuflibet aliis priuilegiis , indulgentiis , & li-
de rebus litigiofis omnino ceffent. teris Apoftolicis , generalibus , vel fpecialibus quo-
Indultorum §. 16. Priuilegia vero, ac facultates , & gratias per Se- rumcumque tenorum exiftant , per quæ præfentibus
Confirmatio- dem Apoftolicam conceffa, in genere tantum,non autem non expreffa , vel totaliter non inferta effectus præ-
738.
in fpecie confirment,nifi priuilegia ipfa de verbo ad ver- fentium impediri valeat quomodolibet , vel differri,
bum inferantur , de quibus per literas Apoftolicas , aut & de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit
carum tranfumpta authentica omni prorfus fufpicione in noftris literis mentio fpecialiter .
carentia, ipfi Correctori conftiterit,de quo in confirma- §. 23. Vt autem præfentes literæ ad omnium noti- tuſſiopubli-
tione ipfa expreffa mentio fieri debeat. tiam deducantur , & eos quorum intereft , vel interef- candi.
Rebus dubiis.
5.17.Poftremo cum officium ipfum Correctoris potif- fe poterit , omnino afficiant , volumus , & mandamus,
fimum verfetur in conceffione, vel confirmatione corum illas in Palatij noftri Apoftolici , ac Audientiæ literarum
quæ funt de iure permiflà nullatenus concedendo , vel Contradictarum valuis , & acie Campi Floræ per ali-
confirmando refcribat in materiis quoquomodo in iure quos ex Curforibus noftris affigi , & per aliquod tem-
dubiis,vel vbi varię funt iurifperitorum opiniones,etiam poris fpatium , relicta ibidem earum copia , affixas
pro communi illorum fententia, fed tantum vbi de re ip- detineri , vt ij quos literæ ipfæ concernunt , feu con-
fa clara , & expreffa de iure decifio apparet , & de cuius cernere poterunt quomodolibet in futurum , nullam
intellectu nullatenus apud iuris interpretes dubi- poffint excufationem prætendere , vel allegare, quod ad
tetur .
ipforum notitiam non peruenerint , cum non fit verifi-
Procuratores §. 18. Procuratores autem literarum ipfarum contradi- mile apud eos incognitum remanere , quod tam paren-
non immuret &tarum materias iniuftas , aut indebitas non procurent, ter publicatum fuerit.
fi verita-, nec minutas literarum forment contra, vel præter conti- §. 24. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- sačtio pœna-
tein.
Pius V. pœna nentiam memorialium , & veritatem facti illis à partibus ginam noftrorum ftaturi , ordinationis inhibitionis, lis.
falfi impofuit exhibiti, ne facto variato, & veritate immutata literas ex- decreri , derogationis , voluntatis , & mandati infrin-
1. confi.1. gere
PIVS QVARTV S. 73
gere, vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc conft.20. Quoniam . fup.Et de ipfo Camerario eorum,
attentare præfumpferit , indignationem omnipotentis omnium cap. in Clem. VIII conft.65 . In conferendis.
PIVS EPISCOP VS, Edita A.D.
Dei, ac beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius fe no-
uerit incurfurum. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1562.
D.P.An.3 . Inca rnat Omanus
pate rfam Pontifex
prou , Chrifti
anim Vicarius
adue , vti prudens Exordium
Dat. Rom a apud S. Petr um Ann o ioni s Do- R ilia s ide rten s, in agro do-
die 27. Maij. minicæ 1562. fexto Kal. Iunij , Pontificatus noftri an-
no 3 .. minico multam meilem, & multos iam operarios effe, vt
opus Domini recte, & fine confufione adimpleatur , fin=
gulis curas partitur, & officia diftribuit , ac ne quis mu-
Papa fubferi. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. neris fibi commiffi limites excedat , aut in alterius mef
fem falcem imponat , folerti ftudio , & diligentia proui→
Simei non fuerint dominati tunc immaculatus ero. det , ficut pro felici ipfius agricultura, & directione in
Domino confpicit falubriter expedire.
Cardinalium EgoR.Card. de Carpo Epifc. Often.
fubfcriptiones. Ego F.Card . Pifanus Epifc. Portuen . 5.1.Sane poftquam nos facrum Oecumenicum,& ge- Studi Papa
nerale Concilium pro extirpandis hærefibus,& Chriftia- reformandi
Ego Fed.Card.Cæfius Epifc. Tufculan .
ni populi moribus emendandis in Ciuitate Tridentina eius Curium .
Ego Io.Card.Morenus Epifc. Præneftin .
celebrandum indiximus, prout illud diuina fauente gra-
Ego Otho Card. Aug. Epifc. Albanen .
Ego B. de la Cueua Card. S. Crucis. tia frequentiffimo Prælatorum conuentu iam feliciter
congregatum extitit, & fuos falutares progreffus habere
Ego R.Car Sancti Angeli,Maior. Pœniten.
cæpit , dum Concilium ipfum generali totius Ecclefiæ
Ego Ti.Card.Crifpus.
Ego Fuluius Card.Perufinus . reformationi diligenter incumbit , nos Curiæ noftræ,ac
Ego Io.Mi.Card.Saracenus . illius Officiorum , & Tribunalium peculiari correctioni
animum adiecimus , & à facræ Poenitentiarie officio, in
Ego Io. Card. S. Vitalis.
quo falus præcipue vertitur animarum , initio fumpto
Ego lo.B Cicada Card.S.Clementis ff.
illius reformationem feliciter abfoluimus.
Ego B.Card .Tranen .
Ego Scipio Card. Pifarum. §. 2. Nunc vero Cameræ noftræ Apoftolicæ tribunal Caufa huius
tanquam reliquis totius Curiæ dignius, & excellentius, reformations
Ego Vitellotius Card .Vitellius.
in quo non folum patrimonijbeati Petri, fed vniuerfo-
Ego Francifcus Card. Gonzaga.
Egolo. Suauius Card. Reumanus. run Fifci Apoftolici iurium conferuatio , & adminiftra-
tio verfatur, direximus oculos noftræ mentis, animad-
Ego Io.Ant.Card.Capifuccus.
Ego F.M.G.Card.Alexandrinus. uertimufque in eamdem Cameram pro fuperiorum tem-
porum licentia, & incuria, pleraque negocia extra pro-
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij .
priam ipfius tribunalis naturam,tam circa ditioni eccle
Ego B.Card. Saluiatus.
Ego Ph.Card.Aburd . fiafticæ in temporalibus fubiectas, quàm reliquas totius
Chriſtiani Orbis prouincias irrepfifle, per quæ Cameras
Ego B. F. Card.Ferrerius .
rij noftri , ac Præfidentium, & Clericorum eiufdem Cas
Ego Hieronymus Card. Corrigienfis.
meræ ftudia , à propriis & peculiaribus eorum curiis dia
Ego B.Card. Nauagerius .
ftrahuntur, aliorumque tribunalium ,& officiorum dicti
Ego Io.Fr.Card.de Gambara.
Curiæ, ac totius Ecclefiaftici Status iurifdictio, cum mas
Ego Alex.Card.Farnefius Vicecanc.
Ego Gui.Afc.Card Camerarius . gno Fifci noftri, ac partium litigantium detrimento, &
Ego Iul.Car.Vrb inas . reliquorum Chriftifidelium fcandalo , confunditur , "&
impeditur.Idcirco ad tollendos abufus huiufinodi, & vt
Ego Alphonfus Carafa Card.Neapolitanus.
Camerarius , ac Clerici, & Præfidentes prædicti corum
Ego Ind. de Aualos Card. de Aragona.
Ego Alph . Card. Gefualdus. proprio muneri commodius & diligentius intendere vas
Icant , habita fuper his cum venerabilibus fratribus no-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1561. indictione quinta die ftris S. R. E. Cardinalibus deliberatione matura, & dile-
vero 19. menfis Iuny Pontif. Sancliff. in Chrifto Patris, & to filio noftro Guidone Afcanio S. Maria in Via lata
Diac. Card.de Sancta Flora nuncupato, moderno Came→
D.N.D.Py diuina prouidentia Papa IV. Anno tertio,retro- rario noftro, ac dilectis filiis Præfidentibus, & Clericis
fcripta litera Apoft . affixe & publicata fuerunt ad valuas dicta Cameræ eiufque Notariis auditis ,& corum facul-
Palaty Apoftolici, Audientia literarum Contradictarum , tatibus , & iuribus diligenter infpectis , omnibufque mas
& in acie Campi Flora , & deinde amota dimiffis ibidem in ture confideratis,de eorumdem fratrum confilio Apofto-
Locis fuprafcriptis copiis earumdem affixis per nos Iulium lica auctoritate tenore prefentiu ftatuimus,& ordinamus.
Parinum,& Camillum Cherubinum prælibati S.D.N.Papa
Curfores. § 3. Quod de cetero perpetuis futuris temporibus Camerarius
prædicti Guido Afcanius Cardinalis,ac pro tempore exi- & Clerici
Francifcus Rogerius Magifter Curforum. Itentes Camerarius ,ac Præfidentes , & Clerici , Filci noftri caufas Fifci
intereffe con
negotiis diligenter incumbant , vtqueillud liberius , & cernen, & no
facilius facere, & exequi poffint, caufis inter Fifcum no alias caufas
L V. Reformatio Tribunalis Reu . Cameræ Apofto- noftrum , & priuatos iuxta propriam eorum tribunalis priuatoru co
lica. naturam contenti fint, &propterea à cognitione caufa- gnofcant. Et
fe abftineat à
Hanc reformationem latius profequitur hic idem rum inter priuatos , etiam per viam appellationis , etiam
ex Terris Ecclefiæ ad Sedem Apoftolicam interpofitæ
Pontifex in Conftit..87.Cum inter.Et quoad Ca- omnino abftineant
, nifi caufæ à negociis fiſcalibus de-
merarium aliam reformationem edixit Clem. pendeant
, aut ab illis originem trahant.
VIII.in conft.65.In conferendis, vbi de Camera- §. 4. Similiter abftineant à commiffionibus, & auoca- Comiffionib.
rij, & Camera materia plene notabo. Et nonif- tionibus caufarum, necnon literis monitorialibus, & in- canfarum.s
fime eorum reformationem edidit Paul.V. in con- hibitoriis , ac fequeftrationibus, & aliis huiufmodi, vbi
non agitur de interelle Fifci , etiam in Terris Ecclefiæ,
ftit.71.Vniuerfi.
cum hæc ad fignaturam noftram fpectare nofcantur, &
De munere autem Oficialium Cameræ, vltra notata hic, alias ordo iudiciorum multipliciter confundatur. Per-
& in dicta alia reformatione in apoftillis, plene habes mittimus tamen illis pro minori pauperum difpendio,
de Clericis in conft.13 . Eug.IV.Inter. fup.& in conft. vt caufas appellationum à fententiis definitiuis , vel ea-
1.Call.III. Que laudabili.in conft. 8. Iul.II.Exiniun- rum vim habentibus interlocutoriis intra quadraginta Alienationi-
to , De Auditore Cam . vide in conftitut. 28. Pau- milliaria ab Vrbe in rebus minimis, & profanis, fummam que bonorum
li V. Eximia. De Thefaurario in Sixt.V.conft.100 . In vigintiquinque ducatorum non excedentibus , de quo Ecclef.Tu vi
conferendis. De Præfecto Annonæ , in Greg. XIII. difpofitiue mentionem facere teneantur , per fimplices de maiorem
literas alias iuxta fomam iuris committere poffint. prohibitionem
conft.35 . Inter ceteras , De Commiffario Camera in Py: V. in con-
tulla 44. Sixt. y. Ad excelfum. De Fifco in Clem VII. §. 5. interdicimus etiam illis commiffiones alienatio- flis.69.
Tem.11. G num
PIVS QVART V S.
74
num de bonis ecclefiafticis in forma quæ dicitur , Si in, & prohibitis. Camerarius , ac eius Vicarius diligentem
cuidentem,pro rebus quarum redditus annuus fummam inquifitionem adhibere, & delinquentes condignis pœ-
quinque ducatorum auri de Camera excedat,de quo red- nis pro modo culpæ punire debeant.
ditu fimiliter exprefla mentio in difpofitiualiterarum ha- $.19. Sede autem Apoftolica vacante, officium Came- Camerarij, by
beatur & commiffiones huiufmodi fcmper Ordinario lo- rarij, quod per conftitutionem piæ mem. Clementis Pa- Clericoru of
ci , & alteri perfonæ in dignitate ecclefiaftica conftitutæ pa V. etiam prædecefforis noftri in Conc.Viennen.edi- ficio,pro
re Sedistepo-
va
coniunctim committatur.Et fi de ipfius Ordinarij inter- tam durare decernitur, ita durare declaramus , vt tam ipfe cantis.
effe, vel præiudicio agatur , tunc loco ipfius committan- Camerarius , quàm Præfidentes , & Clerici , ac Notarij
tur Metropolitano, & fi res ad ipfum Metropolitan.per- prædicti non folum ea quæ præfenti conftitutione pro-
tineat,Ordinario viciniori,& nunquam fimiles commif- hibentur , & quæ Pontifice viuente etiam pro ciufdem
fiones concedant , quando agitur de alienatione iurifdi- Pontificis reuerentia,aut alias quomodolitet exercere, &
ctionum,vel vaffallorum ad Ecclefiamquouis modo per- expedire non confueuerunt , minime vfurpent, fed tan-
tinentium. tum exactioni pecuniarum Cameræ Apoft. debitarum, ac
Abfolutionib. §. 6. Infuper ne delicta impunita remaneant, ab ab- illarum referuationi,necnon prouifionibus ratione Sedis
à delictise . folutionibus , & remiffionibus delictorum quorumlibet, Vacantis neceffario faciendis incumbere, & propterea à
etiam leuium , aut illarum commiffionibus, necnon fal- folutione debitorum ante Pontificis obitum contracto-
uis conductibus pro delinquentibus etiam de delictis rum , aut illorum declaratione , vel nouatione, ac ratio-
extra Terras Ecclefiæ commiffis omnino abftineant. numfolidatione, & quibufcumque aliis expeditionibus,
Moratoriis.
§. 7. Et fimiliter à moratoriis dilationibus nifi ad mo- tam gratiam , quàm iuftitiam , aut illarum excutionem
dicum tempus, & non vltra menfem,ac data idonea cau- quomodolibet concernentibus , omnino abftinere de-
tione , & pro his debitoribus tantum qui aliam dilatio- beant.
Cătrauenien-
nem non obtinuerint. §. 20. Diftrictius inhibentes præfato, ac pro tempore
Hebræorum
§.8 . Hebræis vero tolerantias, aut alia priuilegia præ- exiftenti Camerario in virtute fanctæ obedientiæ , Cleri- tium pana.
tolerantiis cis vero, ac Notariis, & aliis officialibus, & eorum mini-
iudicium Chriftianorum quomodolibet concernentia .
Repr&faliis. §. 9. Et quibufuis perfonis,frumentorum aut aliorum ftris quibufcumque fub excommunicationis latæ fen-
victualium ex Vrbe, vel aliis Terris Ecclefiæ. tentiæ , necnon priuationis officiorum, & beneficiorum
Poffeffione be §.10.Et tàm in illis, quàm extra eas ad cuiufuis inftan- quorumcumque per eos obtentorum, ac inhabilitatis ad
neficioru
cet. , & tiam,repræfalias etiam pro debitis fifcalibus, nifi de par- illa, & alia in pofterum obtinenda, aliifque noftri , & pro
ticulari , & exprello mandato noftro , aut Pontificis pro tempore exiftentis Rom . Pont. arbitrij pœnis,ne de cau-
tempore exiftentis. fis, negociis ,ac expeditionibus per prafentes interdictis,
$.11 .Necnon literas Camerales pro adipifcenda pof- etiam prætextu quorumuis priuilegiorum , & indulto-
feffione beneficiorum ecclefiafticorum , etiam nobis , & rum eis quomodolibet concellorum, aut confuctudinis,
Sedi Apoft.referuatorum, & prorogationem temporis ad vel quafi poffeffionis huiufmodi fe intromittere quoquo
expediendas literas Apoftolicas quarumcumque gratia- modo audeant, feu præfumant.
rum , aut ad folutionem annatarum , vel aliorum iurium §. 21. Decernentes quafcumque conceffiones, com- Annullatio
Collegio Cardinalium , aut officialibus debitorum mi- miffiones, & expeditiones ab illis, & à dictaCamera dein- aliter,geftorit,
nime concedere valeant. ceps contra præfentium tenorem pro tempore forfan,
Vectigalibus.
§. 12. Caueant etiam ab impofitione , vel augmento quod abfit , attentatas, etiam fi illas viua vocis oraculo
vectigalium, feu datiorum, vel illorum diminutione, aut emanaffe afferatur , nihilominus nullas, & inualidas, ac
alteratione ex quacumque caufa etiam publicam vtilita- extortas, & fubreptitias fore, & elle , ac cenfeti, nemini-
tem concernente . que proptereà fuffragari poffe.
Spoliis Cleri- 5.13 . Sed nec fpolia Clericorum decedentium, aut de- S.22 . Et ita per quofcumque locorum Ordinarios, ac Claufula fu
corum. blata.
cimas , vel alia regalia, aut credita fifcalia , in toto vel in Iudices , & Commiffarios , etiam caufarum Palatij Apo-
parte donare, vel remittere poffint. Commiffarij vero ad ftolici Auditores, ac eiufdem Rom. Ecclefiæ Cardinales,
præmiffa exigenda , &recuperanda non nifi idonei , & etiam Prouinciarum, ac Terrarum ditionis Ecclefiafticæ
probatæ vitæ, nullú habentes in ea re intereffe cóftituan- Legatos, eorumque Vicelegatos, Gubernatores , & alios
tur, qui etiam iureiurando,ac idoneis cautionibus de co- Officiales , fublata eis , & eorum cuilibet, quauis aliter
rú officio fideliter, & diligenter exercendo adftringantur. iudicandi, & interpretandi facultate, &auctoritate , iu-
De
§. 14. Clerici vero Cameræ cum nullam iurifdictio- dicari, & definiri debere, irritum quoque, & inane quic-
Clericorü in nem,vt finguli , fed tantum collegialiter, & in plena Ca- quid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate ,
rifdictione.
mera habere nofcantur nihil expediant priuatim, & fin- fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
gulariter,nec aliquas literas, aut patentes de quacumque §. 23. Non obftantibus conftitutionibus , & ordina- Claufula de-
re fubfcribant , nifi ex commiffione eis facta in eadem tionibus Apoftolicis , priuilegiis quoque , indultis, ac
rogatoria.
plena Camera, in qua omnia clare, & diftincte proponi, facultatibus eifdem Camerario, ac Præfidentibus, & le-
ac in libro propofitionum annotari debeant. ricis , etiam Motu proprio , & confiftorialiter, ac de fra-
Notariorum
§.15 . Notariique in expeditionibus , & fcripturis de- trum corumdem confilio , & affenfu fub quibufcumque
munere.
fuper conficiendis, de propofitione,& commiffione hu- tenoribus,& formis, ac cum quibufuis claufulis,& decre-
iufmodi mentionem expreffam habere teneantur. tis,in genere,vel in fpecie, & alias quomodolibet etiá per
Indultis cirea §. 16. Sed & tam Camerarius , quàm Clerici ipfi vl-
piæ mem.Martinum V.Eugenium IV.Innoc.VIII .& præ-
fpiritualia.
tra prohibita in præfenti reformatione,à quibufcunque dictum Leonem X. & Paulum III . ac lulium etiam III.
licentiis, gratiis,& indultis de rebus fpiritualibus in for- & alios quofcumque Rom.Pontifices prædeceffores no-
ma gratiofa, vel commiffaria, etiam cum claufulis iufti- ftros, ac forfan etiam nos conceffis , approbatis, & inno-
ficatiuis, & alias tam in Terris Ecclefiæ, quàm extra illas, uatis,ac decretis,& cenfuris in illis appofitis, quib. om-
omnino abftineant.. nibus, etiam fi pro illorum fufficienti derogatione de illis
Expeditionib. §. 17. Et fimiliter à quibufcumque aliis expeditioni- eorumque totis tenoribus fpecialis,fpecifica, & exprefla,
bus quæ fibi rationefuæ ordinariæ iurifdictionis propter ac indiuidua,& de verbo ad verbum ,non autem per clau-
publicam vtilitatem, vel alias expreffe per literas fuarum fulas generales idé importantes mentio, feu quæuis alia
facultatum conceffæ non reperiuntur. Nec prætextus expreffio habenda, aut aliqua alia exquifita forma ad hoc
confuetudinis ,aut quafi poffeffionis etiam antiquiffima, feruanda foret , tenores huiufmodi pro fufficienter ex-
& immemorabilis in fimilibus concedendis eis fuffrage- preffis habentes,illis alias in fuo robore permanfuris, hac
tur, etiam fi confuetudo, & quafi poffeffio huiufmodi per vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus, contra-
literas aliquorum Pontificum generaliter approbata riis quibufcumque. Aut fi aliquibus communiter , vel
fuerint. diuifimm ab eadem fit Sede indultum quod interdici, fuf-
Notariorum §. 18. Notarij vero Cameræ abftineant ab extorfioni- pendi vel excommunicari non poffint per literas Apo-
extenfionibus. bus , & indebitis exactionibus, vtpote pro obligationi- ftolicas non facientes plenam , & expreffam , ac de ver-
bus foluendi annatas, quæ tamen in promptu foluuntur, bo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem, & qui-
prout hactenus vfurpatum effe accepimus, & aliis huiuf- buflibet aliis priuilegiis, indulgentiis, & literis Apofto-
modi , fuper quibus, & aliis per præfentes ftatutis, & licis generalibus vel fpecialibus quorumcumque teno-
rum
PIVS QVART V S.
75
rum exiftant, per quæ præfentibus non expreffa , vel to- 1
taliter non inferta effectus præfentium impediri valeat
quomodolibet, vel differri , & de quibus quorumque to- LVI.
Reformatio Tribunalis Auditoris caufarum Cu-
tis tenoribus , habenda fit in noftris literis mentio fpe-
cialis. rix Reu. Cameræ Apoftolicæ.
Forma, & ef 5.24. Vt autem præfentes literæ ad omnium notitiam
fectus publi- deducantur, & eos quorum intereft, vel interelle poterit Pius V. aliam edixit reformationem in conft.113 .
cationis. omnino afficiant, volumus, & mandamus illas in Palatij Inter illa, & alteram Paul V.in conft.71 . Vni-
noftri, ac Cameræ Apoftolicæ valuis,& acie Campi Flo- uerfi. §.4. vbi etiam notabo.
ræ per aliquos ex Curforibus noftris affigi,& per aliquod
temporis fpatium,relicta ibidem earum copia, affixas de- PР IV S E P IS C O P V S,
tineri, vt ij quos literæ ipfæ concernunt, feu concernere Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam,
poterunt quomodolibet in futurum , nullam poffint ex-
cufationem allegare, quod ad ipforum nos vrget,vt prouifionis noftræ minifterio
notitiam nonprætendere
peruenerint, ,vel
cum non fit verifimile apud Interpotiffimum
multiplices Paftoralis officij noftri curas , illa Promium ,
eos incognitum remanere, quod tam patenter publica- Romanæ Curiæ Tribunalia, iufte , & falubriter dirigan-
tum fuerit. tur , ac fubditis noftris & aliis Chriftifidelibus caufas,&
Sanctio pœ- §. 25. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- negocia fua in eis tractantibus, ius, & iuftitia æqua lan-
nalis.
ginam noftrorum ftatuti, ordinationis, inhibitionis, dece , & minoribus quam fieri poterit difpendiis mini-
creti, derogationis, voluntatis, & mandati infringere,vel ftrentur.
ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare §. 1. Sane cum nos vna cum venerabilibus fratribus caufa huius
præfumpferit, indignationem omnipotentis Dei,ac tea- noftris S. R. E. Cardinalibus , generali Tribunalium, & reformationis.
torum Petri & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit incur- Officiorum eiufdem Curiæ reformationi folerti ftudio,
furum . ac vigilantia intenderemus , inter cetera refpeximus ad
D. P. Ann. 3. Dat.Romæ apud S.Petrum,anno Incarnationis Domi- antiquiffimum , & nobiliffimum Tribunal noftri , &
die 27. May. nicæ 1562. fexto Kal. Iunij , Pontificatus noftri anno Curiæ caufarum Cameræ Apoftolicæ generalis Au-
tertio. ditoris , qui non folum Rom. Curie ludex ordinarius
exiftit , fed in tota temporali Iurifdictione noftra , ac
vniuerfis Chriftiani Orbis Prouinciis, & Regnis ex in-
Papa ſubſer. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . dulto diuerforum Rom. Pontificum prædecefforum no-
ftrorum in ciuilibus , & criminalibus , iurifdictionem
Locus Signi.
exercet , animaduertimufque in eodem Tribunali pro
temporum incuria , & negociorum multiplicitate non-
Si mei non fuerint dominati tunc imma- nullos abufus irrepfiffe, ac non modica emendatione, &
culatus ero. ) correctione opus effe,
§. 2. Et propterea, vt tam Auditor, quàm eius Locum- Reformatio
Cardinalium Ego R.Card.de Carpo Epifcopus Oftien. tenentes,& Notarij intra iurifdictionis fuæ fines fe con- fuper.
Subfcriptiones. Ego F.Card. Pifanus Epifcopus Portuen.manu.propr. tineant, neque caufas contra iuris ordinem cum Recto-
Ego Fed.Card.Cæfius Epifcopus Tufculanus. rum, & Gubernatorum eiufdem ditionis noftræ, & alio-
Ego Io. Card. Moronus Epifcopus Præneftin . ff. rum Ordinariorum iniuria, ac fubditorum noftrorum,&
Ego Otho Truchfes de VValburg.Epifc. Card. Albanen. reliquorum Chrifti fidelium nimio difpendio ad fe tra-
Ego B. de la Cueua Card . S. Crucis. hant , aliafque vt decet eorum officio rite, & recte fun-
Ego R.Card . Sancti Angeli, Maior Pœniten . gantur , prouidere volentes, vocato, & audito venerabili
Ego Ti . Card. Crifpus. fratre noftro Flauio Epifc. Muran. moderno noftro &
Ego Fuluius Card. Peruf. d.Curiæ Auditore,& habita fuper his cumeifdem Cardi-
Ego Io . Mi.Card.Saracenus . nalibus deliberatione matura,de eorum confilio Apofto-
Ego Ia. Card . Sancti Vitalis . lica auctoritate, tenoreipræfentium ftatuimus,& ordina-
· Ego Io . B.Cicada Card. S.Clementis . mus, quod de cetero perpetuis futuris temporibus Audi-
Ego B. Card . Tranen . tor, ac Locumtenentes, feu Iudices,& Notarij dicta Cu-
Ego Scipio Card. Pifarum , riæ pro tempore exiftentes, ad infrafcriptorum capitulɔ-
Ego Io. Card.Reumanus , rum , & in eis contentorum quorumcumque plenariam
Ego Io. Ant. Card.Capifuccus. obferuationem teneantur.
Ego F.M.Card.Alexandrinus. §. 3. Et in primis Auditor præfatus non decernat mo- Monitoriis
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij. nitoria fpecialia in caufis profanis etiam in terris Ecclc- Specialibus.
Ego Bernardus Card . Saluiatus , fiæ vltra quadraginta milliaria ab Vrbe , quando valor
Ego Ph.Card . Aburd . caufæ non excedit fummam centum florenorum .
Ego P. F. Card. Ferrerius. §. 4. Deinde non reciprat nec admittat appellationes Appellat.ad-
Ego Hieronymus Card.Corrigienfis. de partibus, nifi cum claufula expreffa, Quatenus àfen- mittendis.
Ego R. Card. Nauagerius . tentia definitiua , vel vim definitiuæ habente appella-
Ego Io. Francifcus Card. de Gambara. tum fit.
Ego Alexand.Card.Farnelius Vicecanc. §. 5. Succeffiue in monitoriis generalibus referuet fa- Vide Pÿv.cit.
Ego Iul. Card. Vrbinas . cultatem etiam Ordinario loci , abfoluendi incurrentes in rabr.
Ego Alph.Carafa Card.Neapolitanus . cenfuras in eis contentas. Monitoriisge-
neralibus.
Ego Vitellotius Card. Vitellius . §. 6. Præterea non permittat affigi cedulones cum pi-
Ego Francifcus Card. Gonzaga. Eturis dæmonum , & aliis fimilibus.
Cedulonibus.
Ego Ind. de Aualos Card. de Aragona. §. 7. Item non decernat fequeftra , nifi iuxta formam
Ego Alph. Card.Gefualdus . conftitutionis fel. rec. Clementis Papæ V. prædecefforis Sequeftris.
noftri, quæ incipit, Ad compefcendas ,prout feruatur in
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1562. indictione quinta, Rota,& in illis femper apponatur claufula,Prouifo quod Fide etiam
bullä Pauliva
die vero 19. menfis Iuny Pontif.Sanctifs.in Chrifto Patris, de fructibus fequeftratis cultus diuinus manuteneatur,
& D.N.D..Py diuina prouidentia Papa IV. Anno tertio, ac animarum cura exerceatur , & alia onera beneficio in-
retrofcripta litera pcft. affixe & publicata fuerunt ad cumbentia fupportentur .
valuar Palaty Apoftolici , Camera Apoftolica , & in acie §. 8. Porro non decernat contra Epifcopos , & eo- Monitoriis co-
Campi Flore , & deinde amota dimiffis ibidem in locis furum fuperiores monitoria ad perfonaliter comparen- traeorйEpifc.&
fuperio
prafcriptis earum copiis affixis, per nos Iulium Parinum, dum , nifi præuia commiffione fignata manu noftra , res.
& Camillum Cherubinum pralibati S.D. N. Papa Cur- aut pro tempore exiftentis Romani Pontificis , & pro de-
fores. cretomonitorij ad perfonaliter comparendum nihil per- Vide ibid.
Francifcus Rogerius Magifter Curforum.cipiat.
Tom. I I. G 2 $.9.Sub
76 PIVS QVART V S.
Epenfis contu- §. 9. Subfequenter expenfe contumaciales reftituan- nifi facta folutione, vel depofito actuali per actorem de
macialibus tur inftigatori,fi illas fecerit, alioquin Notario caufæ ,ac expenfis capturæ in euentum in quem illa indebite facta
inftigatoris aliis qui in ea expeditiones fcripferunt , ac eas gratis ad
detegatur
inftantiam Fifci concefferunt. 5.28.Infuper præfatus Auditor,feu eius Locumtenens Copiis dandis
Remifforiis in §. 10. Item non concedat Auditor in caufis criminali-
in criminalibus faciat femper dare copiam indiciorum ante tortură.
caufis crimi- libus remifforiam ad partes ad probandum delictum, vel reo , vel petentibus pro eo ante torturam, & pendente
nalibus.
fundandam Fifci intentionem , fed aduocentur teftes ad termino ad faciendas defenfiones,detur commoditas car-
Curiam , vel caufa remittatur ad partes vbi delictum eft ( ceratis libere loquendi cum corum aduocatis, & procu-
commiffum, ratoribus , etiam femoris arbitris , nifi tamen qualitas
Literispro ca- §. 11. Nec concedat literas ad capienda indicia con-
caufæ aliud neceffario fuadeat, quæ quidem indiciorum
pien. indiciis
d-bulla tra aliquem , nifi prius in Curia aliqualiter conftiterit copia dentur pauperibus gratis , & abfque aliqua pecu-
Vide dalla
de delicto. niarum exactionc.
Examine reo- §. 12. Præterea non permittat , quod procurator Fifci 5.29.Præterea Notarij non conficiant regefta in caufis Regiris in
tefti . examinet reos , fed tantum examini intereffe poffit , ac ordinariis , nec commillariis non excedentibus valorem caufis ordina
reus per Iudicem examinetur , & idem feruetur in tefti- ducentorum florenorum, ac in ipfis regeftis & extracti- riis ciuilibus.
bus qui pro reo examinabuntur, vel det interrogatoria bus , & quibufcumque aliis eorum expeditionibus te-
in fcriptis. neantur feruare taxas iuxta reformationem in nouiflimo
Reorum in §. 13. Deinde curet ne rei vltra triduum retineantur in Concilio Lateranen. editam .
earcere reten- carceribus fecretis antequam examinentur , nifi tamen §. 30. Tanden, vt tollantur controuerfiæ inter tribu- Iurifdictions
tionem,
natura caufæ aliud fudeat. nalia dicta Curiæ, & vnicuique fua iurifdictio feruetur, 4. C.
Dilationibus §.14.Studeatque generaliter dilationes in Fifci fauo- declaramus executionem obligationis in forma Cameræ
Fifci. rem ab breuiare, ne rei diutius laboribus, & expenfis fa- ad præfatum Aud. Cameræ priuatiue ad alia tribunalia
tigentur. pertinere , præterquam in inftrumentis dependentibus
Intereffe Fifci §. 15. Nec differat expeditionem caufarum inter pri- à caufis, & actis in aliis tribunalibus huiufmodi geftis,
in caufispri- uatos pendentium,licet procurator Fifci proteftetur cau-
uatorum. & fine præiudicio Motus proprij per nos in fauorem
fam non expediri nifi ipfo citato pro eius intereffe, nifi Populi Romani editi.
de eoincontinenti faltein fummarie doceat. 5.3 1.Diftrictius inhibentes Auditori fub indignatio- Inhibitio , &
Caufis vfura
contra Mer. §.16. Nec inhibeat aut retardet Mercatoribus credito- nis noftræ, & Locumtenentibus fiue Iudicibus,ac Nota- pana in con-
trazenientes.
catores. rum fuorum exactionem ad Fifci inftantiam fub prætex- riis prædictis fub excommunicationis latæ fententiæ, ac
tu vfurariæ prauitatis in eis commiffa,fed procedatur fe- priuationis officiorum fuorum huiufmodi, & aliis etiam
paratim in caufa vfurarum fine retardatione caufæ ciui- grauioribus noftro, & pro tempore exiftentis Rom.Pon-
lis iuxta iuris difpofitionem . tificis arbitrio infligendis , & applicandis pœnis , ne de
Appellationi- §. 17. Minus etiam admittat appellationem Fifci ab expeditionibus, ac decretis, & aliis fili per præfentes in-
bus Fifci.
abfolutoria lata pro , reo iuxta laudabilem confuetu- terdictis , ac contra prædictorum Capitulorum formam
dinem hactenus in Curia ferratam. & tenorem etiam quorumuis priuilegiorum , indultorum
Inuentariis de
§. 18. Item inquifito rco non fiat inuentarium illius ac literarum eis quomodolibet conceffarum , vel alio
bonis
torum.inquifi- bonorum , nifi agatur de delicto pro qua veniat impo- quouis prætextu fe intromittere, aut illa immutare, vel
nenda pœna capitalis , vel confifcationis bonorum, aut alterare quoquomodo audeant, feu præfumant.
alia notabilis, pœna, nifi detur idonea fideiuffio de ftan- §.3 2. Decernentes quæcumque decreta, & acta ab eif- Claufulafile.
do iuri , & iudicato foluendo. Quando autem inuenta- dem Auditore, Iudicibus & Notariis pro tempore contra lata,&c.
rium conficiendum fuerit, non defcribatur inuentarium præfentium formam, & tenorem, quod abfit, emanata, &
huiufmodi in Regiftro , fed tantum moderata merces facta,nulla & inualida, ac extorta,& fubreptitia nulliuf-
pro qualitate rei à Notario accipiatur. que roboris , vel momenti fore, & cenferi, neminique
Sportulis lu- propterea fuffragari poffe,vel debere, & ita per quofcum-
dicum. §. 19. Et in caufis ordinariis Auditor prædictus , feu
eius in ciuilibus Locumtenens non recipiatfportulas, que Iudices, & Commiffarios quauis auctoritate fun-
vide d. bullä neque Notarius aliquid pro nota fententiæ,fed in caufis gentes , etiam S. R. E. Cardinales , ac caufarum Palatij
Pauli V. commiffariis , & declaratoriis contumacialibus tantum . Apoftolici Auditores in quauis caufa & inftantia,fublata
§. 20. Infuper caucat dictus Auditor ne fui Notarij, eis , & corum cuilibet quauis aliter iudicandi, & inter-
Notariorum vel eorum fubftituti fint procuratores caufarum ciuf- pretandi facultate, & auctoritate, iudicari & definiri de-
procura , vel de tribunalis , aut pacifcantur de quota litis vel lucri, bere, irritum quoque & inane, quicquid fecus fuper his
pactis.
cum procuratoribus, vel folicitatoribus ,fub pœnapri- à quoquam quauis auctoritate , feienter vel ignoranter
uationis , & infamiæ, contigerit attentari.
Decretifque,
§. 21. Nec audeant Notarij ipfi facere ex fe decreta 5.33 . Non obftantibus conftitutionibus,& ordinatio- Claufula doi
etiam quantumuis ordinaria, & folita, fed femper ad Iu- nibus Apoft.priuilegiis quoque & indultis eidem Tribu- rogatoria.
dicem recurrant , fub pœna falfi, & priuationis exercitij. nali , ac illius Auditoratus officio, ac Auditori, etiam in
Contrahentiu §. 22.Curentque etiam Notarij,vt cognofcant contra- eiufdem officij erectione,& inftitutione, ac Iudicibus,&
cognitione.
henres faltem per depofitionem vnius ex teftibus in in- Notariis ipfis, illorumque Collegio , etiam Motu pro-
ftrumento apponendis, ne fiat fuppofitio perfonarum, prio confiftorialiter, ac de fratrum eorumdem confilio &
Officiori ar- affenfu,fub quibufcumque tenoribus, & formis, ac cum
§. 23. Item eorum officia arrendare non poffint, nifi
rendis.
perfonis per ipfum Auditorem approbatis. quibufuis claufulis, & decretis in genere, vel in fpecie, &
Inhibitionib. 5.24. Præterea Auditor præfatus non concedat moni- alias quomodolibet, etiam per nos conceffis, approbatis ,,
vigore Enge toria , vel inhibitiones in vim conftitutionis Eugeniane & innouatis, quibus omnitus ctiam fi pro illorum fufli-
niane, de qua in fauorem Curialium , nifi pro illis qui faltem per an- cieti derogatione, de illis, eorumque totis tenoribus fpe-
vide in Euge. numin Curia continue refidentiam fecerint. a, & expreffà , ac de verbo ad ver-
IV.conftit. 4. §. 25. Et fi contingat vnum Notarium accipere ter- cialis,fpecifica,indiuidu
bum,non autem per claufulas generales idem importan-
Terminis re- minum pro alioNotario ad referendum,teneatur ipfe ac- tes,mentio,feu quæuis alia expreffio habenda,aut aliqua
. ferendis. alia exquifita forma ad hoc feruanda foret,tenores huiuf-
cipientes per totam illam diem qua acceperit , relatio-
nem facere. modi prefentibus pro fufficienter expreffis habentes, il-
Mandatis de fuo
alias in & permanfuris , hac vice
roborederogamus,contrariis dumtaxat
manutenĕdo. data5.26.Et infuper Auditor
de manutenend præfatus
o aliquem in poffeffione in quaman-
non concedat exi- lis
fpecialiter expreffe quibufcum-
Ad quod vi- ftit , nifi conftito faltem extraiudicialiter eum accepiffe, que. Aut fi aliquibus, communiter vel diuifim à præfata
de d.bull. Pij & retinuiffe vere, & actualiter, non autem verbaliter, & fit Sede indultum, quod interdici, fufpendi, vel excom-
V.cit.in rubr. momento tantum poffeffionem vacantem , & non cum municari non poffint per literas Apoftolicas non facien-
fpolioalterius. tes plenam , & expreffam, ac de verbo ad verl um de in-
Mandatisfu- §. 27. Porro non concedat mandatuim de capiendo dulto huiufmodi mentionem. Et quibuflibet aliis priui-
fuga.
picions rationefufpicionis fuge , nifi conftito fibi faltem fum- legiis , indultis , & literis Apoftolicis , generalibus ,
Pijv. Pau- marie , & extraiudicialiter de credito liquido, & de fuf- vel fpecialibus quorumcumque tenorum exiftant , per
li V. picione fugæfaltem per iuramentum ipfius creditoris,& quæ præfentibus non expreflà , vel totaliter non inferta
fugæ faltem
effectus
PIVS QVART V S.
77
effectus præfentium impedirivaleat quomodolibet, vel officij ratione tenemur, in primis fatagendum nobis fore
differri , & de quibus quorumque totis tenor.fpecifica, arbitramur, vt ne quid quorumuis priuilegiorum,facul-
indiuidua , & expreffa, ac de verbo ad verbum habenda tatum, & indultorum Apoftolicorum quibufuis perfo-
effetin eifdem literis mentio fpecialis. nis & locis ob quafuis , etiam quantumlibet pias caufas
Teffio publică- §. 34. Vt autem præfentes literæ ad omnium notitiam concefforum, aut alio quopiam prætextu , tàm in eorum
di bac bulla deducantur, & omnes quorum intereft, vel intereffe po- quos in partem vniuerfalis Ecclefiæ regiminis fibi Sedes
terit , afficiant, volumus , &mandamus illarum copiam Apoftolica affumpfit , quàm aliorum quorumuis iurif-
in Palatij noſtri Apoftolici , ac domus, feu Curiæ præfati dictionis præiudicium , vel auctoritatis dimnutionem
Auditoris valuis , & acie Campi Flora affigi , & ibidem temere à quoquam agendo , attentetur, & ex quo fum-
relicta earum copia, aliquandiu detineri,vt ij quos literæ ptis fcandalorum caulis vniuerfus Chrifti fidelium cœtus
ipfæ concernunt , feu concernent in futurum, quod ad cum animarum periculo coinquinetur.
ipforum notitiam non peruenerint, vel illas ignoraue- §.1 . Cum itaque ficut magna cum animi noftri mole- Miniſtri ” Fe-
rint, quo minus eos arctent, perinde ac fi eis perfonali- ftia accepimus , quamplurimi Ecclefiarum, Capellarum, clefiarum in-
ter intimate forent, nullam poffint excufationem præ- Capellaniarum, Oratoriorum , Altarium, Societatum , & flitutari fiue
dependentium
tendere, vel ignorantiam allegare, cùm non fitverifimi- Confraternitatum Archipresbyteri , Rectores , Priores, ab Hopitali
le apud eos remanere incognitum , quod tam patenter Gubernatores , Guardiani , Societates, Officiales , & mini- s.spiritus, vel
extiterit publicatum . ftri, ex eo forlan , quod eorum Ecclefiæ,Capella, Capel Monafterij S.
Săctio pœna- §.35.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- lania , Oratoria, Altaria, Societates, ac Confraternitates Sebaftia ni ad
Catchecuba s,
Lis.
nam noftrorum ftatuti , ordinationis , declarationis , in- huius à primæua illorum erectione , & inftitutione , vel fine Capitulo
hibitionis , decreti , derogationis, voluntatis, & mandati alias in membra , feu grangias per Præceptorem Hofpi- S. loannis La-
infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis au- talis S. Spiritus in Saxia de Vrbe, S. Auguftini & Abba- teranen, de
tem, & c . tem Monafterij S.Sebaftiani ad Catecumbas prope,& ex- Vrbe pratede
Dat. P. A 3. bat exemptos
Dat.Romæ apud S.Petrum,anno Incarnationis Domi- tra muros dicta Vrbis Ciftercien . Ordinum , ac Capitu- effe à iurifdi-
lum Ecclefiæ Sancti Ioannis Lateranen, de eadem Vrbe, tione Ordi-
die 2. Junij. nicæ 1562.quarto Non. Iunij,Pontificatus noftri an.3 .
quorumdam per nonnullos prædeceffores noftros Rom. nariorum , &
Papa ſubſer. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . Pont. ac Sedem prædictam aç forfan nos eifdem Hofpi- exceffus com
mittebant.
pitali , Monafterio , & pro tempore exiftentibus illorum
Simei non fuerint dominati tunc immaculatus ero. Præceptori & Abbati, ac Ecclefiæ Lateranen, & Capitu- vnde multa
lo,cum facultate illa aliis Ecclefiis, Capellis, Capellaniis, litesorta fue-
Cardinalium Ego R.Card.de Carpo Epifcopus Oftien. Oratoriis, Altatibus, Societatibus & Confraternitatibus runt inter il-
fubfcriptions Ego Fed. Card . Cæfius Epifcopus Tufculan . impartiendi, & communicandi defuper forfan concefforum los , & loco-
Ordina-
Ego Io. Card. Moronus Epifcopus Præneftin . rum priuilegiorum, facultatum,& indultorum prætextu, ries.
Ego Otho Card. Auguftanus Epifc.Albanen . vel alias etiam cum hujufmodi impartitione,& commu-
Ego Io. Mi,Card.Saracenus. nicatione recepta exiftunt,ac ab eis dependét, ac alias fe,
Ego Ia. Card. Puteus. ac Ecclefias, Capellas, Oratoria, Altaria,Capellanias, So-
Ego Io. B.Cicada Card. S.Clementis, cietates, ac Confraternitates huiufmodi illorumque bo-
Ego B. Card . Tranen . na quæcumque ab Ordinariis locorum corumque jurif-
Ego Scipio Card. Pifarum . dictione, obedientia & vifitatione, ac correctione exem-
Ego Io. Ant. Card. Capifuccus, ptos & exempta effe prætendant , ac proinde nulla ab
Ego F.M.Card.Alexandrinus. eis requifita vel obtenta licentia in Ecclefiis , Capellis,
Ego Iac. Card.Sabellus , Capellaniis,Oratoriis,& Altaribus huiufinodi per quof-
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij. dam Sacerdotes conductitios ad eorum nutum amoui-
Ego B. Card. Saluiatus. biles Diuina officia celebrare,ac Chrifti fidelium corum-
Ego Ph.Card.Aburd, dem confeffiones audire , eifque fanctiflimum Euchari-
Ego Marcus Antonius Card. Amulius. ftiæ, necnon Baptifmatis, & alia facramenta ecclefiaftica
Ego Hieronymus Card.Corrigienfis. rniniftrari , defunctorum cadauera certa emolumenta
Ego B. Card.Nauagerius. mortuaria nuncupata percipiendo, ac in eorum vtilita-
Ego Gui.Afc. Card.Camerarius. tem conuertendo fepeliri , ac diuerfa alia in Ordinario-
Ego Carolus Card. Borrhomæus. rum prædictorum, ac Parochialium Ecclefiarum Recto-
Ego Francifcus Card. Gonzaga, rum, infra quorum Dicc. & Parochiarum limites Eccle-
Ego Alph. Card. Gefualdus . fiæ, Capelle,Oratoria,Capellaniæ , & Societates, ac Con-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1562. indictione 5.die 24 . fraternitates huiufmodi erectæ , & inftitutæ exiftunt iu-
menfis Iulij , Pont. Sanctiff. in Chrifto Patris, & D.N.D.rifdictionis, & auctoritatis præiudicium facere audeant,
Py diuinaprouidentia Papa IV. Anno 3. retrofcripta litera feu præfumant , ac Ordinarios , & Parochialium Eccle-
Apoftolica affixa & publicate fuerunt in locis fuprafcri- fiarum Rectores huiufinodi fuis debitis iuribus, & emo-
ptis , vt moris eft , dimiffis copiis earumdem affixis , per nos lumentis defraudent, illorumque præcepta, & monitio-
Camillum Cherubinum, & Francifcum Rogerium pralibati | nes floccipendentes , diuerfa exceffus, & delicta com- Ideo Pont. ifte
S.D.N. Papa Curſ. mittant , ob idque per Ordinarios , ac Parochialium Ec- eafdem lites
omnes ,ad
clefiarum Rectores huiufmodi , necnon Archipresbyte- auocat tofe
Bartholomeus Sottocafa Mag.Curf.
ros, Rectores,Priores, Gubernatores, Guardianos,& Of- extinguit.
LVII. Loca pia & Confraternitates etiam inftitutæ , vel ficiales, ac miniftros prædictos variæ lites, & controuer- Et reuscat
fiæ coram diuerfis iudicibus , & commiffariis in Rom . Hofpitalis ,
Monafterij,
dependen . à Capitulo Sacrofante Lateranen- Cur, & extra cam ortæ fint , & forfan adhuc pendeanţ
Capituli
li pra-
fis Ecclefiæ, vel S.Spiritus, aut S.Sebaftiani ad indecife,in graue Chrifti fidelium eorumdem animarum diétorü facul-
Catecumbas de. Vrbe , fubiiciuntur iurifdictio- periculum , populique fcandalum , ac ordinis clericalis tates erigendi
Ecclefias , &
ni, & obedientiæ Ordinariorum, ac Rectorum vilipendium non modicum. Societates fiue
Parochialium . Et eifdem Capitulis prohibe- & §. 2.Nos quorum
auctoritate eft quemlibet
manutenere ,ac nein fuis
ineis iurifdictione,
indebite à quo- illas
membrain eorum
reci-
tur, de cetero erigere loca pia,& Ecclefias , vel

quam impediatur, folertiæ noftræ curas impendere, cun- piendi cũfa-
in eorum membra recipere. cultatum &
torum quoque Chrifti fidelium animarum faluti, quan- indul
&
gentiaru
Quoad vltimam partem, Capitulum S.Ioannis, certum cum Deo poffumus confulere, litium, caufarum , & comunicatio-
tis additis modificationibus, reintegratumfuit à controuerfiarum quarumcumque in præmiffis motarum , ne Ecclefiafq
Six.V.in conftit.19.Si cunctas. vbi notabo. & forfan pendentium ftatus , & merita , nominaque & & Societates
cognomina iudicum , & collitigantium præfentibus pro buiufmodifu-
Edita A.D.
PIVS EPISCOPVS, fufficienter expreffis habentes, ac lites, controuerfias , & biicit ioni iurifdi
Ordi-
1562.
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam . caufas huiufmodi ad nos harum ferie aduocantes , il- nariorum, &
Regimini vniuerfalis Ecclefiæ

tia præfidentes,inter cetera addiuinafuente cleme tes
quæ noftri Paftoralis lafque penitus annullantes,
, partibufque caffantes
litigantibus , & extinguen-
perpetuum RelatisPa-
filentium rochialium.
Tom. II. G 3 impo
imponentes, necnon eifdem iudicibus ne fe de eis vlte- 1 dictis mandantes, & præcipientes eifdem , vt Ordinariis,
rius intromittere, fub noftræ indignationis, & excom- ac Rectoribus Parochialium Ecclefiarum huiufinodi ,
municationis latæ fententiæ pœnis , audeant feu præ- necnon piis eorum mandatis,monitionibus , & exhorta-
fumant, diftrictius inhibentes, ac vlterioribus fcandalis, tionibus , in omnibus , & per omnia parere, & obedire
quæ ex præmiffis oriri poffent , debite ac falubriter debeant, falubrefque eorum correctiones prompto, & li-
obuiare volentes, Motu proprio , non ad alicuius nobis benti animo fufcipiant. Decernentes eofdem Archipres-
fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed de noftra byteros , Priores, Gubernatores,Guardianos, Sacerdotes,
mera deliberatione, omnia, & fingula priuilegia, faculta- Officiales, & Miniftros, necnon eorum Ecclefias, Capel-
tes , & indulta , etiam Motu fimili , etiam confiftoriali- las, Capellanias,Altaria, Oratoria, Societates, & Confra-
ter, ac ad quorumuis inftantiam , ac fub quibufcumque ternitates , ac alios quofcumque fub eifdem priuilegiis,
tenoribus, & formis, ac cum quibufuis etiam derogato- indultis, & facultatibus comprehenfos eifdem Ordina-
riarum ,derogatoriis, efficacioribufque, & infolitis,clau- riis omnino fubiecta fuiffe, fore & effe.
fulis, ac irritantibus , & aliis decretis , in genere , vel in §. 22. Et ita per quofcumque prædictos & alios Iudi- Decretum in-
fpecie, per nos ac Sedem, feu prædeceffores huiufmodi ces, & Commiffarios , quamus auctoritate fungentes , fu- ritans.
Præceptori Hofpitalis , ac Abbati Monafterij , necnon blata eis , & eorum cuilibet, quauis aliter iudicandi , &
Capitulo Ecclefiæ Sancti Ioannis Lateranen.huiufmodi, interpretandi facultate, & auctoritate,iudicari, & defini-
etiam fuper facultate erigendi , &inftituendi Ecclefias , ri debere, irritum quoque,& inane quicquid fecus fuper
Capellas, & Capellanias, Oratoria, Altaria, Societates, & his à quoquam quauis auctoritate, fcienter vel ignoran-
Confraternitates , illaque in grangias,vel membra reci- ter contigerit attentari.
piendi, ac per eos erectis, & inftitutis Ecclefiis, Capellis, 5.23 . Non obftantibus fi opus fit de non tollendo iu- Claufula de-
Capellaniis, Oratoriis, Altatibus , Societatibus, & Con- re quæfito , & aliis conftitutionibus , & ordinationibus rogatoria.
fraternitatibus, illorumque Archipresbyteris, Prioribus, Apoftolicis , necnon Hofpitalis , & Monafterij , ac Ec-
Gubernatoribus, Guardianis, Sacerdotibus Officialibus, clefiæ S.Ioannis Lateranen. & Ordinum huiufinodi, etia
& Miniftris quocumque nomine nuncupatis,& aliis qui- iuramento , confirmatione Apoftolica, vel quauis firmi-
bufuis, etiam ex certa fcientia conceffa,ac forfan auctoritate alia roboratis, ftatutis, & confuetudinibus, primile-
tate Apoftolica approbata, & confirmata , dicta auctori - giis quoque , indultis & literis Apoftolicis, illis eorum-
tate tenore præfentium ex fimili noftra fcientia caffa- que Præceptori, Abbati , & Capitulo prædictis refpe-
mus, extinguimus, irritamus penitus, & ab olemus.Nec- ctiue , eorumque fuperioribus , & perfonis fub quibuf-
non Ecclefias , Capellas , Capellanias, Altaria, Oratoria, cumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis claufu-
Societates, & Confraternitates, illorum Archipresbyte- lis,& decretis, in genere, vel in fpecie, & alias etiam mo-
ros, Priores, Gubernatores, Guardianos, Sacerdotes, Of- tu, & poteftatis plenitudine fimilibus etiam confiftotia-
ficiales , & Miniftros huiufmodi, cum omnibus illorum liter, ac alias quomodolibet conceffis , approbatis & in-
bonis iurifdictioni , correctioni , & obedientiæ Ordina- nouatis , quibus omnibus , & fingulis etiam fi pro illo-
riorum, ac Rectorum Parochialium Ecclefiarum,in quorum fufficienti derogatione de illis corumque totis te-
rum Diœc. & Parochiis illa refpectiue extiterint,vt præ- noribus fpecialis, fpecifica, indiuidua, & expreffa , ac de
fertur , prædictis , & aliis quibufuis fibi alias conceffis verbo ad verbum, non autem per claufulas generales idé
priuilegiis, immunitatibus , facultatibus , exemptioni- importantes, mentio, feu quæuis alia expreffio habenda,
bus, & gratiis non obftantibus, fubiicimus, & fupponi- aut aliqua exquifita forma ad hoc feruanda foret, teno-
mus. Ac ordinariis, per fe vel alium, feu alios quos du- res huiufmodi præfentibus pro fufficienter expreffis ha-
xerint eligendos, & deputandos, Ecclefias, Capellas, Ca- bentes, fpecialiter & exprelle derogamus, contrariis qui
pellanias, Oratoria , Altaria, Societates, & Confraterni- bufcumque. Aut fi aliquibus communiter , vel diuifim à
rates,illorumque Archipresbyteros, Priores, Gubernato- prædicta fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi,
res, Guardianos, Sacerdotes, Officiales, & Miniftros quof- vel excommunicari non poffint per literas Apoftolicas
cumque quotiens eis videbitur vifitandi, corrigendi,innon facientes plenam, & expreffain,ac de verbo ad verbú
obedientes quoque , & rebelles quofcumque , appella- de indulto huiufmodi mentionem , & qualibet alia di-
tionis , & quibufuis aliis fublatis atque remotis obfta- cte Sedis indulgentia generali , vel fpeciali cuiufcum
culis, fententias, cenfuras & pœnas, ecclefiafticas, & pe- que tenoris exiftat , per quain præfentibus non expref-
cuniarias fibi beneuifas , & in cos propterea latas incurfam,vel totaliter non infertam effectus huiufmodi gratia
riffe declarandi, aggrauandi, reaggrauandi, ac brachij fæ - impediri valeat quomodolibet, vel differri, & de qua cu-
cularis auxilium inuocandi , & pœna debita puniendi, iufque toto tenore habenda fit in noftris literis mentio
plenam , & liberam facultatem concedimus. fpecialis.
Contrauenie- §. 3. Diftrictius inhibentes Archipresbyteris, Priori- §. 25. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- Sãñio pœna-
tium pœna. bus,Guardianis, Gubernatoribus, Sacerdotibus, Officia- ginam noftræ aduocationis , annullationis;, caffationis, lis.
libus , & Miniftris prædictis , ac aliis quibufuis quauis extinctionis, irritationis, abolitionis, fubiectionis, fup-
dignitate, & auctoritate fungentibus fub eifdem,ac duo- pofitionis, inhibitionis, conceffionis , decreti , & dero-
rum millium ducatorumm auri de Camera , Camera gationis infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si
Apoftolicæ applicandorum , necnon priuationis quoru- quis autem hoc attentare præfumpferit , indignationem
cumque beneficiorum ecclefiafticorum qualitercumque omnipotentis Dei, ac beatorum Petri & Pauli Apoftolo-
qualificatorum per eos pro tempore' obtentorum , con- rum eius fe nouerit incurfurum.
cefforum, eo ipfo abfque aliqua defuper facienda decla- Darum Romæ apud S.Petrum Anno Incarnationis Do- DP. An..
ratione per contrauenientes incurrendis pœnis ,ne dein- minicæ 1562. Id.Iunij , Pontificatus noftri anno tertio. die 13 Iunij
ceps perpetuis fururis temporibus quorumuis priuile-

giorum , facultatum, & indultorum fibi quomodolibet
protempore concefforum,aut alio quouis prætextu,Præ-
ceptor videlicet, Abbas , & Capitulum prædicti Eccle- Reformatio Tribunalium ordinariorum , & alio- LVI .
fias, Capellas, Capellanias, Oratoria vel Altaria, aut So- rum Iudicum Romanæ Curiæ, officiique tam
cietates,vel Confraternitates erigere , & inftituere, ac il- Aduocati , & Procuratoris pauperum , quàm
las & illa fic erectas, & inftitutas , feu erecta, & inftituta,
Fifci Reu. Cameræ Apoftolicæ.
cum facultatum & indulgentiarum participatione , &
communicatione , in grangias, vel membra corum Hof-
pitalis , vel Monafterij , aut Ecclefiæ Lateranen. huiuf- De his omnibus Iudicibus , & Officialibus , nimis
modi recipere. Archiprest yteri vero, & Priores, & Gu- prolixum effet hic adnotationes intexere , ideo
bernatores, ac Guardiani , Sacerdotes quoque, Officiales, cuique ipforum in bullis cos tangentibus opportu-
& Miniftri prædicti Diuina officia celebrare, feu celebra-
ne fignificaui ibi, vel in indice materiarum ,quod
ri facere, confeffiones audire, vel alia facramenta eccle-
locupletiffimum erit,requiras.Etpariter in nouif-
ſiaſtica cuipiam miniftrare, defunctorum cadauera fepe-
lire , aut aliquos Sacerdotes pro præmiffis exequendis fima reformatione Pauli V.infua conftit.71 . Vni
deputare audeant, feu præfumant.Immo fub pœnis præ- uerfi.
Quod
PIVS QVART VS. 79
Quod autem 'attinet ad Gubernatorem Vrbis , vt poffit tum fuit , vbi autem non fit certa , fed agetur ad ipfarum
cognofcere caufas criminales fuper delictis quarum- literarum executionem,accipiant fecundum caufe,& per-
cumque perfonarum non obftantibus indultis concef- fonæ qualitatem , dummodo non vltra quinque aureos.
fis diuerfis Vrbis Tribunalibus , & Iudicibus , quæ in- Pro quocumque interlocutorio, feu decreto ante defini-
telligi voluit cumulatiue cum Gubernatore Vrbis, tiuani fententiam nihil omnino.
vide S. D. N. Vrbani VIII. conftit. 93. Decet. inf. §. 6. Et fimiliter pro decretis in contractibus, & obli- Mercede In-
tom.4 . gationibus virorum , & mulierum , aut rerum Ecclefiæ, dicum pro de
& piorum locorum , in domo ipforum Iudicum inter- cretis in con-
tractibus.
EPIS
IS COP
C
Edita A. D. P I V S VS, ponendis , ac etiam pro caffatione cuiufcumque querelæ
1562, Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. fiue proceffus nihil , pro decretis vero extra domum in-
terponendis , dimidium vnius fcuti tantum accipiant
Vm ab ipfo noftri Pontificatus initio id præci- Quæ quidem decreta nonnifi à Gubernatore , Auditore
reformauit
reformanire 5.1
. Vm per corde gefferimus , vt Romana Camera , Vicario , of Senatore , ac corum Iudicit us in
Pænitetiaria Curiæ officia , & Tribunalia , fublatis omnibus , qui ex contractibus , & obligationibus præfatis interponan-
fup. & etiam
Cameră fup. nimia forfan præteritorum temporum licentia inualue- tur.
Auditora: rant abufibus, in meliorem formam reducerentur. Ac ob §.7. Capitaneus tamen Appellationum Curiæ Capito- sportulis Ca
que Camera id in primis ad Poenitentiariam noftram,vtpote in qua de lij recipiat iportulas fecundum taxam per ftatuta Vrbis ei piran. Appell.
Sup. iux.tax& Sta
animarum falute maxime agitur , mentis noftræ aciem traditam .
conuertentes , pro illius reformatione nonnulla ftatuta §. 8. Quas etiam fportulas fuperius taxatas non nifi è tut.quod in
cap.eft in cap.
perpetuo obferuanda ediderimus. Et deinde confide- manibus Notarij cauiæ , & fententia prius ab ipfis fub- 40.lib.1 .
rantes nobis ex iniuncto fummi Apoftolatus officio fcripta accipere cis vllo modo liceat. Tempore recen
etiam incumbere , non folum rebus fpiritualibus con- §. 9. Pro Sigillo præfertim in mandatis de relaxando prienis Spor
tularum.
uenientia remedia adhibere , fed etiam temporali Sedis carceratos pro quouis crimine etiam capitali , & in quo- Taxap。st=
Apoft. dominio fubiectos præfertim pauperes ab oneri- uis alio genere expeditionum in caufis criminalibus ap- gilio Iudicum.
bus quantuin fieri poteft fubleuare , ac vt in tranquilli- ponendo non exigat vltra iulium vnum , excepto Audi-
tate recte gubernen ur prouidere , Cam. noftræ Apofto- tore Cameræ quoad eius expeditiones taxam requirentes
lice officia ad honeftum modum reduxerimus , & il- dumtaxat.In ciuilibus autem vnufquifque exigat iuxta
lius etiam , ac noftri Auditoratus officium reformaueri- folitum . Pro figillo in expeditionibus quæ fiunt in curia
mus. cum claufula. Si quis. nihil.
Nunc alios й §. 2. Verum pro vlteriori reformatione huiufmodi §. 10. A Baricello & quibufuis aliis expeditoribus Prohibitione
Iudicum re- profequenda , opportunum quinimo neceffarium effe etiam Curiarum fuarum particularibus , & fi iponte dare aliquid àBa-
forreationem cenfentes reliqua etiam prædicte Vrbis , & Curiæ ordi- velint fub quouis prætextu nihil prorfus recipere præfu- rifello,& c. ra
profert. Super naria tribunalia , & ab illis dependentia, noftrique etiam mant. cipiendi.
m
Fifci procuratoris officium ad det itam norma reduce , re 5.11. Et quoad expeditionem carceratorum obferuent Obferuantia
illorum Magiftratibus , ac Notariis , & aliis officialit us in omnibus, & per omnia Motum proprium à fel.rec.Pau- bul. Paul.Ilt.
in vnum pluries congregatis , & in præfentia noftra , ac lo III. circa eorumdem carceratorum expeditionem edi- ſup.
nonnullorum venerabilium fratrum noftrorum S. R. E. tum.
Declaratione
Cardinalium ob hoc à nobis fpecialiter electorum audi- §. 12. Idemque Iudices , tàm in criminalibus , quàm termini pra-
tis, ac omni¡ us mature confideratis , etiam de ceterorum in ciuilibus , qui fententias prout in cedula ferre , & ter- feruato.
omnium fratrum noftrorum confilio hac in perpetuum minos pro feruatis hal ere confueuerunt , dictarum fen-
valitura conftitutione fancimus , ftatuimus , & ordina- tentiarum cedulas fubfcribere , & terminos pro feruatis
mus. habitos declarare intra decem dies omnino teneantur.
Sportulis In- §.3 . Quod nullus Iudicum ordinariorum Alma Vrbis, Nec citationes in quarum terminis pronunciare , vel ea-
dicum in cau- & Romanæ Curiæ cuiufcumque fit dignitatis in caufis rum terminos pro feruatis haberi contigerit , penes fe
fis ciuilibus ciuilibus
ordinariis. accipiat, ordinariis ratione
etiam à fponte volentibus . aliquid prorfus ipfos retinere poffint , fed penes Notarios actuarios di-
fportularum
dare
mittant. Alioquin fententiæ, & termini ipfi lapfis dictis
Et in crimi- 5.4. In criminalibus vero pro fportulis fententiæ de- decem diebus pro circumductis habeantur.
nalib ordina- finitiuæ abfolutoriæ à prætenfis criminibus , in quibus P.13 . Non attendat nullitates, nifi ex defectu citatio- Nullitaribus
vis com- alias pœna à deportatione fupra veniret inponenda, non nis , iurifdictionis, vel mandati, fed illis non obftantibus attendendis.
miffaris.
vltra decem , à deportatione vero infra , non vltra quin- ad caufarum expeditionem procedant.
que aureos accipere poffint. Et fibi ipfis caueant, ne pro 5.14. Expediant caufas à duobus fcutis infra fumma- Expeditione
caufarum à
extorquendis huiufmodi fportulis aliquem nolentem rie , manu regia, partibus tantum oretenus auditis , & duobus fcutis
quouis modo abfolui ad petendum fententiam huiuf- fine fcriptis , nifi aliter ipfis ex rationabili caufa vifum inf.
modi
per caufarum expeditionis dilationem , vel rei in fuer it, quam Burgi, de Sabellis,Ripa & Ripeta iudices
carceribus detentionem , vel per cautiones de fe repræ- , exprimere in actis teneantur.
fentando , vel non difcedendo , vbi alias illis de iure lo- 5.15. Gubernator femel in menfe, vna cum pauperum Carceri vi-
cus non fit, præftandi cautionem, aut alias quoquo mo- ac Fifci Aduocatis & Procuratoribus,ac deputato à Socie- fitatione.
do inducant. Pro fententia autem in caufis capitalibus, tate Charitatis , vltra vifitationem ordinarie femel in Ad hoc vide
& vltimi fupplicij , vel in qua alias pœna corporalis im- hebdomada fieri folitam , vifitet carceres , tàm fecretos, bull,PijV.68.
ponitur , etiam fi in illa indemnitati partis offenfa , vel quam publicos per feipfum , ne carcerati in debite à cu-
profequentis proprium intereffe etiam pecuniarum pro- ftodibus carcerum opprimantur , ac vt tabula nouiſſime à
uideatur , & in illius fauorem pronuncietur , nihil pror- dilecto filio Guido Alcanio S.R.E. Cardinali, & Came-
fus accipiant. Et pro ca , in qua pœna pecuniaria, vel re- rario noftro edita , & in ipfis carceribus affixa tenenda
legationis imponitur , & incidenter indemnitati confu- obferuetur, prouideat.
hitur , & in illius fauorem etiam pronunciatur, non vltra §.16. I'rotector vero Charitatis, & illius deputati cum
quinque aureos hat ere poffint. In commiffariis caufis interuentu Gubernatoris , & Procuratoris Fifci eligat Medicorů pro
criminalibus, quæ fcilicet in vim commiflionis à princi- duos Medicos fideles , & expertos , vnum videlicet Phy- carceratis ele-
pio coram eis introducuntur , non vltra duplum eius, ficum , alterum vero Chirurgum , qui vifitent carceratos tione , &
quod in ordinariis accipere valeant. infirmos,& cos curent,ac de corum infirmitate, cum opus munere.
In ciuilibus §. 5. In ciuilibus fimili modo commiffariis , vbi de fuerit , fidem faciant eidem Gubernatori , & aliis Iudici-
commiſſariis fumma à vigintiquinque infra agitur, nihil prorfus , à bus, prouideatque eifdem de competenti falario ex pœ-
vigintiquinque vique ad centum , fcuta tria , à centum nis maleficiorum foluendo.
vique ad ducenta fcuta fex , à ducentis vfque ad quam- §. 17. Et in primis eligat aliquem prefbyterum fæcu- Confellorum
cumque fummam fcuta decem , &non vitra. Pro qua- larem, vel regularem, qui confeffiones ipforum infirmo- Procarceratis
electione.
cumque fententia declaratoria , ob non paritionem morum , vel aliorum carceratorum , non tamen vltimo fup-
nitorij in contumaciam , non vltra decem carlenos. Pro plicio damnatorum , poftquam in manibus executorum
declaratoria in vim literarum , aut alias habente vim de- confignati fuerint, quorum cura ad Confratres Societa-
finitiuæ , fi fumma fit çerta , accipiant prout fupra taxa- tis S. Ioannis Baptifte Mifericordiæ nuncupati fpectat,
3 G 4 audiat,
So PIVS QVART V S.
audiar, eofdem carceratos vifitet , ac fpiritualiter confo- Conferuatoribus beneuifa de officium ipfum fideliter
letur. Aliam requi-
exercendo , & præmiffa obferuando , ac de feipfos repræ- rit cautionern
Fifco citand o 6.18.
§. 18. Nullus Iudicium etiam Burgi, de Sabellis, Ripa, fentando pro omni eo quod in exercitio dicti eorum offi- Statutülib. 3.
in caufis cri- & Ripette in caufis criminalibus procedat , feu fenten- cij admittere poffint. cap 19.
minalibus.
tiam ferat, nifi Fifco in omnibus actis, in quibus de iure 5.29. Quibus quidem extraordinariis fidem adhibeant Fide ei dada.
citari debet, legitime citato. iuxtaformam decreti à modernis Conferuatoribus vlti-
Aduoc. Proc.
Notariis §. 19. Non retineant domi fuæ familiariter aliquem mo loco editi, & non aliter.Cogant Extraordinarium ma-
domiindicu Procuratorem, nec Aduocatum, nec etiam Notarium fuæ iorem ad exercendum officium etiam per feipfum, & per
no retinendis. Curiæ. fubfticutum idoneum ab ipfis Conferuatoribus appro-
Judicis de Sa- §. 20. Iudex de Sabellis nullas pecunias pro obtinendo bandum.
bellesdepuia iudicatus officium Marefcallo pro tempore exiftenti per- §. 30. Et idem Extraordinarius maior , & eius fubfti- Officiocorude.
tione. Ad quod vi-
Hocidem iuf- foluant,aut ei etiam poft affecutum officium mutuet,nec tutus , ac minores Extraordinarij cogere poffint quol- de d. Statuti
fi: Greg.XII fub quouis prætextu quicquam ei det,minus ipfe Marefcumque etiam per detentionem corporum , vt permit- lib.3.cap.19.
infra in eius -callus ab eodem Iudice, quauis occafione, vel caufa,etiam tant ponderare carnes , & alia omnia quæ fub eorum cu-
bulla 26.
in vim cuiufcumque prætenfi indulti fibi à Sede Apofto- rafunt, & pretium denuntient , & recufantes pro prima
lica conceffi, aut prætenfæ confuetudinis, quod,& quam vice puniantur in duplum valoris rei penes cos inuenta,
per præfentes reuocamus, & improbamus , percipere au- & pro alia vice , fi illud idem admiferint , in duplum , &
deat. alia etiam corporali arbitrio Conferuatorum , & nihilo-
Notariorum
§. 21. Liccatque eidem Marefcallo duos tantum Nota- minus Extraordinarius , & eius fubftitutus , ac alij mi-
d. Curis nu- rios actuarios in eius curia habere , nec quouis prætextu nores Extraordinarij prædicti omnia Conferuatoribus
mero , &af-
fictu. numerum Notariorum huiufinodi augere poffit. Suppri- denuncient , & res taliter inuentas nullatenus fibi reti-
mendo ex nunc prout fupprimimus omnia dicta Curia neant , fed ad ipfos Conferuatores deferre teneantur. Et
Notariatus officia, duobus tantum exceptis ad ipfius Ma- Barigellus , ac alij executores quarumcumque curiarum
refcalli electionem . Ita tamen quod dicti duo ceteris de eidem Extraordinario maiori , & eius fubftituto in præ-
pretio officiorum fuorum fatisfacere teneantur. dictis , ac aliis eorum officium concernentibus obedire
Cuftodis d. §. 22. Item Marefcallus officium Commentarienfis, & teneantur.
Curia electio- Capitanei Curiæ fuæ nullo modo arrendet, fed per fide- §. 31. Mandata executiua quæcumque , tàm in ciuili- Mandatorum
ne,
les & idoncos Cuftodes, & executores illa exerceri faciat. bus , quàm in criminalibus à quibufcumque Iudicibus executione,
Ipfis prius carcerum cuftodibus à Gubernatore Vrbis ap- decreta, paffim & indiftincte vbique, tàm in Vibe, quàm
probatis. in Burgo , & Ripa , nulla locorum diftin& tione habita,
Iudicud.Cu- §.23 . Iudices Burgi, & de Sabellis,ac Turris Nonæ, co- abfque alicuius licentia , & præfertim Capitanei , &
ria , & Burgi ram Gubernatore & Auditore Cameræ in fine cuiuflibet Iudicis Burgi , ac Camerarij Ripa , per quofcumque
Turris Nona, anni , & Ripettæ , ac Ripe in fine officij coram Clerico executores liberæ executioni demandentur : nec execu-
Ripa, Ri-
pettafindica- Cameræ eiufdem Ripæ præfidente fyndicatui ftare te- tio ,fub co etiam prætextu , quòd locus Iudici, qui man-
84. neantur. datum decreuit, fubiectus non fit, aliquo modo impediri
CamerarijRi- §. 24. Nec idem Camerarius Ripe vltrafex menfes in poffit.
pa officio ad cius officio permanere, nec confirmari valeat. 5.3 2. Magiftri viarum, à Piftoribus, Lanijs, Salfamen- Magiftrorum
fex menfex.
Ludicu Burgi 5.25. Caufæ tamen corum qui in Burgo habitant, in tariis, Fructarolis , & ceteris huiufmodi pro pretio loco- Viarum taxa,
in vendendus
iurifdictione. prima inftantia coram Iudice Burgi cognofcantur, & ter- rum ad expon enda a
venali , tàm in plateis , quàm in viis locis ad expo-
Ad qua vide minentur , exceptis caufis obligationum in forma Came- illis concedi folitorum exigant quartam partem minus nenda vena-
cõft.4.Iul.III.
tæ , quæ coram fuis Iudicibus, & mercedum, ac miferabi- quam hactenus exigi confueuerit,præterquam à deferen- lia, &c.
lium perfonarum , quæ ad inftantiam creditorum, coram tit us res venales ad mercatum in platea Agonis,à quibus
omnibus ordinariis Iudicibus introduci , & ab illis ter- nihil prorfus exigere poffint.
minari poffint. 5.33 . Ad ftrata lateritia in viis , prout opus effe eis vi- Eorüdem offi-
cio.
Conferuatori 5.26 . Conferuatores Vrbis in Palatio pro ipfis de- debitur , dominos contiguarum domorum cuiufcumque ad quod vi-
Vrbis refidetis putato refidere teneantur , hoc videlicet modo , primus fint dignitatis , aut fi ipfi abfuerint , vel foluendo non deGreg.XIII,
in Palatio ipforum primo menfe , fecundus fecundo , & tertius illorum inquilinos iuris remediis opportunis,ac fub conft.22 ,
Capitoly. tertio , ita quod vnus ipforum in dicto Palatio femper fint,
eorum arbitrij panis cogant. Curent ex pecuniis , quæ
refideat. ab Vrbis artificibus exiguntur , & deponuntur , etiam à
Conferuatori S.27.Non poffint de pœnis ftatutariis, vel per eorum carrecteriis, quæ fimiliter deponentur, nec ab eifdem ma-
Borudem su-
ridictione proclamata inflictis , aliquo modo gratiam facere in to- giftris quouis modo percipiantur , vias ciufdem Vrbis
tum, & præfertim de corporalibus, nec illas commutare, continuo , ac Agonis , & ceteras plateas dicte Vrbis ad
Ad hoc vide fine confenfu ipforum omnium infimul conuocatorum, minus quater in anno,idemque in Martij, Iunij , Septem-
Stat. Nou li 1. &.co cafu non vltra medietatem pœnæremittere , nec in bris, & Decembris menfibus, munditiis purgari. Nullos
c.15. lib.3.
cap.4.&feqq. domo fuper huiufmodi gratiis aliquid fignare poffint, actus , nullaque negotia , quæ alicuius momenti fuerint,
fed ad earudem pœnarum executionem , poftquam de il- fine rogitu fui Notarij expediant.
larum incurfu conftiterit, celeriter procedant.Ad quarum §. 34. Submagiftri vero illorum, relationes quas tan- Submagiftro-
etiam pœnarum præfertim corporalium executionem in quam periti facere folent , non nifi mediante iuramento rivelationib.
euentum in quem non mittantur executioni per ipfos faciant, & fi quid dolo vel fraude egerint, periurij & alias
Conferuatores à die delati criminis intra quindecim dies panas arbitrio Camerarij & Clerici Cameræ pro tempo-
quilibet alius Iudex ordinarius procedere poffit , dum- re Præfidentis incurrant,& ad intereffe partibus condem-
modo pœnas pecuniarias in manibus Camerarij populià nentur.
reis perfolui faciat,nec ipfos reos à carceribus fine dicto- §.35 . Edant in initio eorum officij proclamata fub no- Magiftrorum
rum Conferuatorum confenfu relaxet. Et cum potiffime mine dicti Camerarij , & de pœnis in illis contentis , ac ediétis
ipforum officium confiftat in coercendis , & puniendis ftatutariis nullam fine eiufdem Camerarij,aut faltem Cle-
Piftoribus, Laniis, Salfamentariis, Olitoriis, Fructarolis, rici præfidentis mandato gratiam facere poffint. In ce-
& aliis artificibus , vt Vrbs ipfa omnibus ad victum ne- teris tàm quoad appellationes ab eorum fententiis ,
ceffariis magis quam fieri poffit abundet , Abftineant ab quàm quoad reliqua omnia , obferuent noua , & vetera
omni genere muneris, etiam ab efculentis, & poculentis, ftatuta."
ab huiufmodi fcilicet fpeciei hominibus , nec ab eis ali- 5.36. Aduocatus pauperum folicite ftudeat ne carcera- Aduocati
quidfubquouis prætextu accipiant. A quibus etiam ab- ti in aliquo, tàm à Iudibus, quàm etiam ab executoribus, pauperũ offi-
ftinere faciant omnino corum Scribam , Notarium , & & carcerum cuftodibus grauentur. Et propterea non de- cio.
Vide etiam
Secretarium,ac Fideles,& alios eorum officiales,& in pri-
fit vmquam in vifitationibus carcerum , tàm publicis,
mis Extraordinarios , corporali pœna eos coercendo , & quam priuatis , & procuratores pauperum , ac illorum Paul.V-conft.
44.9.14.
deinde ab officio remouendo.
fubftitutos , & etiam carcerum vifitatorem fingulis heb-
Extraordina §. 28. Quos Extraordinarios ad officium Extraordina- domadis vna vice ad fe euocet, & de omnibus carceratis
siorum! Pop. riatus huiufmodi exercendum nullatenus admittant, nifi præfertim his qui in fecretis detinentur , diligenter fe
Rom.cautione recepta ab eis cautione faltem iuratoria fub pœna ipfis
&fide. informet. Et fipfos procuratores vcl fubftitutos , & vi-
fitatorem
PIVS QVART V S. 81
fitatorem negligentes inuenerit , Vifitatoribus carcerum nere penes fe vltra diem , fed illam curfori reftituere fe-
denunciet, ac vt de aliis prouideatur inftet. Et cum ratio- quenti die teneatur , illius copia dimiſſa ſi voluerit. In
ne officij fui gratis pauperes defendere , & illis patroci- qua citatione pars ad cuius inftantiam fit , nomen Nota-
nari debeat, nihil prorfus ab illis accipiat. Et vt facilius rij in cuius officio caufa tractatur , vel tractari debet , &
ipfis pauperibus operam fuam impendere poffit, vifitator procuratoris,fi principalis abfit ab Vrbe,apponere debeat,
carcerum quolibet die poft vifitationem carceratorum ad alioquin dicta citatio nulla cenfeatur , nec ipfum procu-
ipfum accedere , & ipfi nomina corum qui in dies carce- ratorem Fifci afficiat.
rantur in fcriptis , & pariter etiam Iudicibus deferre te- §. 43. Non det mandata de capiendo quempiam voce, Capturam n
neatur. vel in fcriptis , nifi vbi adfuerit periculum fuga , & Iudi- committasni-
Procuratoris fi &c.
5.35. Procuratores vero eorumdem pauperum , & cis copia incontinenti haberi non poffit.
pauperu
cio. Vide offi-
d. ipforum fubftituti, fingulo quoque die carceres vifitare, §. 44. Et cum ad Signaturam fpcctet caufam appella- Appellet , &
conft.PauliV. & nomina omnium , qui ad illos ducuntur , ac Iudicum tionum nomine dicti procuratoris Fifcalis à fententiis deinde Signa-
de quorum mandato , ac etiam caufas eorum detentionis, contra eum latis interpofitarum reiicere, vel committere,
de admifione
& diem cum ad largam ponuntur , & an ante vel poft idem procurator appellare non prohibeatur. Verum vel reiectione
prandium fiue cœnam , annotare teneantur. Et fimiliter quoad illarum reiectionem , vel coinmiffionem pro cau- fua appella-
pecunias , & alias quafcumque res quas inuenerint re- farum, & perfonarum qualitate Signatura ipfa occurren- tionis.
pertas fuiffe penes ipfos carceratos , & deinde omnia ad tibus cafibus huiufmodi prouidere poterit , in cuius
notitiam d. Aduocati deducant , ad quem etiam quod ab commiffionis Signatura citetur prius , antequam figne-
ipfo minime requifiti fuerint , femel in hebdomada , & tur, pars quæ fententiam abfolutoriam ol tinuit, & aliter
interim totiens quotiens carceratis opus erit , accedant. Signatura nullius fit roboris vel momenti .
Nihil omnino accipiant à pauperibus , nec etiam ab aliis 5.45. Et cum officium procuratoris Fifci principali- Superfefforias
carceratis etiam quod diuites fint , fine fpeciali licentia ter quoad caufas criminales confiftat , in profecutionem non
Gubernatoris, aut faltem pauperum Aduocati . Non pof- vindictæ publicæ non fe intromittat pro obtinendis in- procuret.
fint aliquo modo dicti Procuratores , & Subftituti contra hibitionibus de fuperfedendo in caufis ciuilibus , & præ-
reos ad offenfam , etiam fi extra carceres ipforum reorum fertim prætextu vfurarum, nifi vbi de iure ad eius inftan-
caufa agatur , neque etiam Aduocatus patrocinando, tiam inhiberi poteft.
vel alios quomodolibet fub quouis prætextu interue- ¹ §. 46. Nec ei vel etiam inftigatori concedatur remif- RemifforisFi
nire. foria etiam prætextu indulti à felicis record. Paulo III. fco,&
eo,&inftiga
infliga
AduocatiFif tori denegans
$.38. Fifci aduocatus in omnibus caufis criminalibus, conceffi , nifi in cafibus in quibus alias de iure concedid .
Vide officio. & aliàs Fifcum tangentibus, vbi articuli iuris emerferint,
alis eamdem debet.
Literapro ca
bullä PauliV. interueniat, & procurator Fifci ipfum fuper hoc omnino . §. 47. Minus fi concedantur literæ ad partes pro ca-
§. 15. requirere teneantur , & in eis abique vllo præmio patro- piendis indiciis , nifi prius dato aliquo fummo arbitrio pie
doindi
quãdis dětciis
ur.
ci netur. Poffit tamen ab inftigatoribus propriam iniu- Iudicis à quo impetrantur , & tunc non committantur
riam , vel intereffe profequentibus , fi quid fponte dare alteri quam loci ordinario,vel eius Vicario,nifi fubfiften-
voluerint, illud percipere. lidemque in omnibus Vifita- te probabili caufa fufpicionis.
tionibus carcerum adeffe teneatnur,nec reorum etiam ex- § . 48. Nec etiam dilationes non neceffariæ, nec debito Dilationes
tra carceres exiftentium defenfionem affumat, fed prove- longiores, quinimmo potius ftudeant Iudices quam pri- reisque cedenda. com
ritate , & iuftitia caufam Fifci tucatur. mum caufas expedire, ne rei diutius tædio carceris, vel la-
Procuratoris
§. 39. Procurator autem Fifci in primis profpiciat, boribus, & expenfis fatigati , componere , & fe redimere
Fifcali
caufisofficio quod ficut in admiffione ad eius officium in Camera cogantur.
in pro-
fequendis. Apoftolica de illud recte, & fideliter adminiftrando iura- §. 49. Procurator præfatus cum pro debito eius officij Compofitiones
cum quibus
Vide eamdem mentum præftat , ita in illius profecutione taliter fe ge- curare debeat , vt rei puniantur , non tractet de compofi- tractanda
bullăPauli V. rat , vt caufam nullam promoueat , quam calumniofam tione cum ipfis reis , fed expeditioni caufarum incum-
effe cognouerit , & cum primum de calumnia poft litem bat , & vbi reus compofitionem fieri petierit , non fiat
cœptam, vel de rei innocentia conftiterit, ab illa defiftat, nifi cum interuentu Iudicis , & ipfius Procuratoris
& aliter non expectata fententia. Fifci.
་
Fifcus àreis §. 40. Et cum ratione fui officij cogatur ad introdu- §. 50. Nec ad eius inftantiam , aut alias ex officio Abfolutorum
cautiones non
nihil,ac ab in cendas caufas , in quibus de intereffe Fifci agitur , nihil eius abfolutus definitine à crimine cogatur dare cau- requirenda.
ftigatorib.mo-
derate reci- omnino ab inftigatoribus accipiat pro decreto , vel fub- tionem de fe repræfentando , vel non difcedendo ab
pial. fcriptione cuiufcumque monitorij, etiam ad perfonaliter Vrbe. 3
comparendum. In profecutione vero caufarum non nifi §. 51. Non profequatur caufam appellationis à fen- Fifcus quada
appellationem
moderate pro labore per eum fiue eius fubftitutos ad vti- tentia contra eum lata , vbi adfit inftigator , fecretus vel profequatur,f
litatem,& cómodum eorumdem inftigatorum fubeundo. apertus , nifi data cautione per eumdem inftigatorem de adeft inftiga
Nihil vero accipiat à reis fub quouis prætextu , & præ- reficiendo expenfas, tàm prioris, quàm vlterioris inftan- tor.
fertim ab iis , qui obtinuerint fententiam abfolutoriam tiæ in euentum fuccumbentiæ. Fifcus inter
à qua ipfe procurator appellare noluerit. Nec etiam pro 5.5 2. Non audiatur Fifcus proteftando caufam , quæ effe ftatim
appofitione manus in mandatis de relaxando , quibus agitur inter priuatos , non expediri nifi ipfo citato lub oftendat.
nihilominus cuftodes carcerum , vbi id eis à Iudicibus prætextn intereffe ipfius, nifi de illo incontinenti, quan-
committitur expreffe fine dicti Procuratoris Fifci matum iudici fufficere videbitur docuerit.
nus appofitione obedire , & carceratos dimittere te- S.5 3. Et vt delicta impunita non remaneant , interue- Fifco vbique
§.5
citanda.
neantur. niat etiam in curia de Sabellis, Ripæ, ac Burgi. Et cum fit
Et de expenfis
cotumacialib. $.41 . Quoad expenfas contumaciales, vel quæ alias à Fifci, & Cameræ Apoftolicæ Procurator generalis, rationi
inftigatoribus reo reficiuntur , fi inftigatos aderit , fiue apertus fiue fe- conuenit , vt de omnibus criminibus , & caufis Fifcum
& Netario, cretus, qui ipfas fecerit,ipfi inftigatori procurator Fifca- ipfum tangentibus notitiam habeat.
impelum , vel
lis, cui ratione condemnationis foluendæ veniunt, refti- §.5 4. Propterea ad eumfpecter Procuratores Fifcales vti Fifcifaculta
debitifoluat, tuat , vbi vero nullus adfuerit inftigator, fatisfacto prius eius fubftitutos in terris S.R.E.deputare quos Legati etiá te deputandi
refiduum deillis Notariis pro mercede laborum fuorum, refiduum de latere cum literis patentibus dicti Procuratoris Fifca fubftitutoer
retineat pro dictarum expenfarum ( cum non fit iuftum reum ex con- lis ad eorum officia admittere teneantur , & admitti fa-
tumacia fua commodum confequi debere ) eidem pro- ciant. Qui fubftituti fub pœna priuationis eorum offi-
curatori Fifci perfoluatur. Reos non interroget , nec cij , ac aliis arbitrio noftro imponendis , ipfum Procura-
teftes examinet, nifi in præfentia Iudicis, & pro affiften-
torem generalem de omnibus Fifcum ipfum concernen-
tia fiue examine reorum , vel teftium , fiue ad offenfam, tibus, &præfertim , de fententiis tàm abſolutoriis, quàm
fiue ad defenfam,vel alias proreo inductorum, nihil pror- condemnatoriis certiorem facere debeant.
fus accipiat, nec etiam fui fubftituti accipiant , & vbi in 5.55. Caueat autem idem Procurator generalis , ne à prohibitione
termino citationis examini teftium non interfuerit,interdictis eius Subftitutis , fiue pro fubftitutione facienda, participandi
CLITSess.
rogatoria non dederit , teftes inducti fine vlteriori dila- fiue quauis alia ratione, vel caufa quicquam recipiat, fed
tione examinentur. omnia emolumenta eifdem Subftitutis libere , & integre
Citationefque ·
expediat. §. 42. Citatus originalem citationem non poffit reti- dimittat.
S.56. Procu
7
S2 PIVS QVART V S.
Fifci Capito §.5 6. Procurator Fifci Curiæ Capitolinæ, in omnibus fentium refpectiuè computandos , dictas fcripturas , &
Tini
TaiStatus, & per omnia illud idem obferuet, quod Cameræ noftræ nomen Notarij cuius fuerint, fub pœna amiffionis dicta-
Apoftolica Procurator , quoad ca videlicet capitula furum fcripturarum,& illarum emolumentorum, Secretario
perius adnotata, quæ ipfum etiam concernere, & fibi con- Conferuatorum denuncient , & præfatus Secretarius li-
uenire poffint. brum teneat, in quo denunciationes huiufmodi fcribat,
Pœnarum in- 5.57 . Et fi plus vel à perfonis fupra prohibitis,aut alias §. 69. Nullus ex Notariis etiam Cameralibus , & Au- Rogitus ad
fictionein co- quam vt fupra adnotatum fuit, omnes fupradicti recepe- ditoris Cameræ , nec corum fubftituti de inftrumentis, referendu pro-
trauenientes. hibitione.
rint,vel fuper hoc contrauenerint,inaiores Iudices,& Ad- quæ extra iudicium fient ad referendum alteri Notario,
uocati fententiam excommunicationis , & arbitrij noftri feu Connotario , fe rogare poffint, fed Notarij principa-
pœnas , inferiores autem & omnes alij fupradicti vltra lesper fe ipfos , & corum fubftituti pro ipfis Notariis in
dictam excommunicationis fententiam , etiam priuatio- quorum officiis commorantur,de inftrumentis fe rogent,
nis officij pœnam incurrant , & alias arLitrio noftro pu- non autem ad alteri referendum.
niantur. §. 70. Nec poffint Notarij omnium Curiarum fupra, Plurium No-
Taxa àNota-
§. 8. Notarij Curiarum fupradictarum , tàm crimina- dictarum in futurum obtinere plura officia Notariatus in tentione tariatum dam-
re-
rius feruanda.
lium, quàm ciuilium caufarum non exigant , nifi iuxta diuerfis Tribunalibus , fed officia Notariatus huiufinodi nata.
taxam eis præfcriptam,& fi plus exegerint, pro prima vi- inter fe incompatibilia cenfeantur.
ce, viginti quinque , pro fecunda quinquaginta , & pro §.71. Et tàm ipfi Notarij , quàm corum fubftituti, non Etprocuratio-
tertia centum fcutorum , & priuationis officij , ac etiam poffint effe procuratores in Curia in qua Notarij funt, & ne.
corporales arbitrio . Iudicum imponendas pœnas ref- officium fubftituti exercent.
pectiueincurrant. Quam taxam in vulgari fermone fcrip- §. 72. Confules artium quarumcumque obferuent co- Confulum ar-
tium ftatulis.
tam in eorum officiis , fub eifdem pœnis appenfam, ita rum ftatuta legitime approbata, ac víu recepta.
quod ab omnibus legi poffit, habere teneantur. 5.73 . Necreaffumant caufas, præfertim mercedum, & Iurifdictione-
Officiora No-
zariatuum arı §. 59. Exerceant corum officia per feipfos , nec illa ar- miferabilium perfonarum coram maioribus Magiſtrati- que.
rendis. rendent fine licentia Iudicum , exceptis Notariis Guber- bus introductas.
natoris,Burgi,de Sabellis,Ripa,Turris None, & Ripette, §. 74. Et illorum Notarij taxam eis per dicta ftatuta Notariorum
ac Capitolinis, qui nullo modo illa fine expreffa licentia præfcriptam, & vbi aliquiipforum nullam habuerint mi- Artiй Taxa.
noftra etiam in fcriptis obtenta arrendare poffint. norem taxam, aliorum qui illam habuerint fequantur , &
Subftitutisper
Bos recipiedis. 5.60. Nec fubftitutos recipiant, nifi abipfis Iudicibus fecundum illam exigant.
approbatos , pro quit us ad damna, & intereffe quæ illo- §-75 . Affeffores autem dictorum Confulum,ac aliorum Affefforumq;
rum culpa partibus euenerint,etiam fi ipfos exhibuerint, officialium Curia Capitolij falarium non habentes , ca- eorumdem.
& foluendo non fuerint , teneantur , & obligati fint. ucant ne in caufis minimis,videlicet à quinque fcutis in-
Actisprohibi- 5.61 . Nihil fcribant in caufis à duobus fcutis infrafine fra quicquam pro eorum voto, & confilio, & in aliis non
tis à duobus
fpeciali licentia Iudicum. vltra fportulas dictis ftatutis taxatas percipiant.
fcutisinfra. 5.62 . Non conficiant regiftra, nifi iuxta formam noftri §.76. Iudex Turris Nonæ non fe intromittat in caufis à Iudicis Turris
Registris fien- Nona iurifdi-
dis iuxta Me- Motus propri j, nec illa vel etiam extrac tus in caufis ordi- decem fcutis fupra , nec in criminalibus , nifi leuibus & ctione.
tumproprium nariis , etiam vtraque feu altera partium petente , nifi de minimis .
qui eft inf. in Iudicum licentia in fcriptis obtenta , vel nifi acta effent §.77 . Eiufque Notarius obferuet tabulam Notariorum Notariorum
conft.106.
ad alium Iudicem tranfportanda . In caufis tamen exceden- Curiæ de Sabellis, cuius Notariatus officium per obitum ipfius taxa.
tibus fummam ducentorum fcutorum , dummodo non illud nunc obtinentis extinctum fit , & fuppreffum effe
fintcaufæ mercedum , & miferabilium pefonarum , vel cenfeatur , prout in euentum prædictum illud ex nunc
alias tales in quibus executiue proceditur , fi commiffio- prout ex tunc fupprimimus.
nes fuperuenerint, regiftra conficere poffint,feruata fem- $.78. Curfores noftri pro qualibet citatione , inhibi- Curſorü papà
per in reliquis forma dicti Motus proprij noftri . tione,vel quauis aliaintimatione cuiuflibet actus iudicia- taxa procita-
tionibus, &c.
Copius indi- §.63 . Nec pro copia indiciorum, quàm effectualiterreo rij non exigant vltra bolon. quos , nifi forfitan executio
dorum.
non dederint , quicquam percipere , nifi loco arrhæ ha- citationis, vel alterius actus iudiciarij huiufmodi facien-
beant, & vbi reus amplius ipfam copiam habere noluerit, da effet in loco fatis diftante à Tribunalibus Vrbis , quo
etiam quod arrham dederit, ab ipfo non exigant nifi pro cafu exigere poffint bolendinos quatuor, & non vltra, &
rata copiæ confectæ. loca intelligantur effe diftantia, fi execucio fit facienda in
Notariorum §.64.Notarij Capitolini deferuientes Collateralibus Se- regione Tranftiberim, Montium, Triuij , & prope Eccle-
Capitoli
mer nu-
o, elect io- natoris pro actuariis non poffint effe vltra numerum vi- fiam B.Maria de Populo , & fi extra mania Vrbis , in il-
netorc. ginti , nec recipi nifi feruata forma Statutorum , fed ad lius tamen fuburbiis non vltra carlenum vnum . Pro cita-
dictum numeruin reducantur ad electionem Senatoris, & tione vero , inhibitione , vel intimatione fimili contra
Conferuatorum ,& per fe ipfos coram Collateralibus acta Epifcopos & Prælatos , ac alias perfonas qualificatas , &
confcribant,nullumque aliud officium Notariatu: in alia procuratorem Fifci facienda, non vltra bolendinos quin-
quauis Curia obtineant. que. Pro fubhaftatione quorumcumque pignorum, tàm
Taxa eorude. §. 65. Ettàmipfi , quàm ceteri Notarij Curiarum Ca- mobilium , quàm immobilium exigant fimiliter , prout
Qua
Statut.vide
lib.3in. pitolij, ac etiam Scriba Senatus, & Secretarius Conferua- hactenus exigere confueuerunt. Nec aliquis ipforum,
6.93. feqq. torum, pro eorum mercede non accipiant vltra taxam eis pro ea intimatione, in qua parti intimatur mandatum
Et in coft.45. à Statutis limitatam , & vbi non fit à Statutis limitata procuræ effe in actis productum, vel procuratoris in cau-
PauliV. iuxta taxam Notariorum caufarum ciuilium Guberna- fa effe reuocatos , vltra iulium vnum percipere audeat.
toris accipiat, excepto Notario Magiftrorum viarum, qui Minus officium ipforum cuiquam impartiri dolofe re-
indiftincte exigere poffit fecundum dictam taxam Nota- cufent , feu differant. Nec etiam fub prætextu modicæ
riorum Gubernatoris . mercedis,vel ob id quod maiorem habere vellent.Et quia
Protonotarij §.66. In criminalibus vero Proronotarius,& Notarius de cetero in caufis tot commiffiones quot hactenus fieri
Norary cri- maleficiorum Senatoris taxam Notarij in criminalibus d. confueuit, pro reformatione Signaturæ noftræ de proxi-
mnalisCapi- Gubernatoris, prout, & Notarij aliarum Curiarum, etiam mo publicanda fieri prohibemus , pro prima commiffio-
tely taxa.
Auditoris, & Vicarij obferuent & nihil vltra quocumque ne , per quam fcilicet caufa coram aliquo iudice intro-
prætextu accipere audeant. ducitur exigant bolendinos quinquaginta, pro aliis vero,
Extra&tuum §.67. Non deferant Notarij præfati Capitolij extractus fi quæ in caufa fuperuenerint , carlenos duos Cancella-
taxatione.
ad Iudices , nifi prius per Correctores , aut per vnum ex ria. In reliquis autem obferuent in omnibus, & per om-
Tu vide Stat. eis vifi taxati fuerint, & nihil præter arrham ante dictam nia normam eis à Concilio Lateranen.traditam, nec præ-
lib.1. cap.16 . fub pœna ex-
taxationem recipere poffint, quamtaxationem intra termiffis in aliquo contrauenire præfumant ,
minum vnius diei à receptione dicti extractus correcto- communicationis latæ fententiæ , & priuationis offi-
res abfque vllo præmio faciant. ciorum co ipfoincurrenda,
Notariorum §. 68. Eorumdem Notariorum Capitolij in pofterum 5.79. Mandatarij quarumcumque Curiarum non exi- Mandatario-
corumdem de- decedentium, & etiam defunctorum hæredes, & quicum- gant vltra bolendin. vnum pro citatione , nifi fit citatio citati
rum taxapro
onibus,
celetium firi- que alij eorum fcripturas detinentes , intra quindecim facienda in longinquis locis ab eorum Curiis , quo cafu ¿96.
piurar.
dies ab obitu ipforum Notariorum,& publicationis præ- exigant duos , & non vltra. Illud idem faciant in intima-
tione
intimationc cuiuflibet fequeftri, monitorij,inhibitionis, Ego Iac. Card . Puteus.

decreti, & cuiufcumque actus iudiciarij, exceptis citatio- Ego Io . B.Cicada Card . S.Clementis.
nibus faciendis contra fifcum , pro quibus exigere pof- Ego B. Card. Tranen .
fint bolendinos tres. Pro fubhaftatione, & deliberatione Ego Scipio Card, Pifarum.
pignorum, fiue rerum & bonorum mobilium , & immo- Ego Io. Card.Reomanus.
bilium , vfque ad fummam trium fcutorum , bolendinum Ego Io. Ant. Card.Capifuccus.
vnum pro quolibet ſcuto, ab inde ſupra bolendinos duos Ego F.M.G.Card.Alexandrinus.
pro quolibet fcuto , ita tamen quod vltra vnum fcutum Ego Clemens Card. Aræcæli.
non exigant pro quacumque fumma , etiam quod res Ego Io.Ant.Card.S.Georgij.
fubhaftatæ , & deliberatæ ad magnam fummam afcen- Ego Aloyfius Card.Cornelius.
dant. Ego Bernardus Card. Saluiatus.
Barigelli, & §. 80. Barigellus , & executores quarumcumque Cu- Ego Ph . Card. Aburd.
Executorum
Taxa. riarum , ac cuftodes carcerum , obferuent in omnibus , & Ego M.Ant.Card.Amulius .
per omnia tabulam nouiffime à Camerario noftro editam Ego Guid.Afc.Card . Camerarius .
fub pœnis in ea contentis, Ego N. Card. de Sermoneta.
Eorйdem po-
6.81 . Idemque Barigellus , & ceteri executores contra Ego Carolus Card.Borromæus,
teftate circa committentes fraudes, quas inuentiones vocant, co modo Ego Fr. Card . Conzaga.
frandes Arti- vt extraordinarij, & alij Curia Capitolij, & Conferuato-
ficum.
rum executores faciunt, ad executionem procedere pof- Anno à Natiuitate D.N.Iefu Chrifti 1563. indict.6.die Publicatið.
fint , dummodo in fraude deprehenfos ad ipfos Confer- verò 20. menfis Ianuary, Pontif. Sanctiff. in Chrifto Patriss
uatores deferant , & deducant , habeantque partem po D.N.D. Pi Diuina prouidentia Papa . I V. Anno 4. re-
narum huiufmodi inuentionum , prout & dicti Extraor- trofcripta litera Apoſt, affixæ & publicatafuerunt in valuis
dinarij. Nec eorum quifpiam, qui executionem non fc-S.Io.Lateranen.ac Principis Apoftolorum de Vrbe, necnon in
cerit, prætextu quod facta fuerit executio ab co executo- acie Campi Flora,per nos Io.Guerardum, & Iulium Parinum
re , à
quo fieri non poterat , vel in loco in quo certus prælibati Sanctifj. Domini noftri Papa Curf.
executor deputatus erat , aliquid prorfus à partibus con- Fetrus Valtrini Mag. Curf.
tra quas executio facta fuerit,fub pœna furti, exigere au-
deat.
Pœnarum in- §.82. Si quis vero ex Notariis , & Confulibus , ac il- Reformatio Referendariorum Signaturæ Iuftitiæ LIX.
flictione in lorum Affefforibus, aliquid contra præmiffa cos refpectiuè Romani Pontificis , & ordinationes à ludicibus.
Norarios, Co- concernentia,in quibus fpecialiter pæna adiecta non fit,
Jules, Affeffo Romanæ Curiæ obferuandæ.
res, e re admiferint,præter excommunicationis fententiam, quam
miffis contra- ipfo facto incurrere volumus , etiam pecuniariis, & cor-
uenientes. poralibus pœnis quoad Notarios & Mandatarios Curia- Referendariorum huiufmodipriuilegia , videfupra
rum præfatarum ipforum Iudicum , & quoad Confules, in Pauli III. conftitut. 23. Debita. & infra in
& illorum Notarios , & Affeffores, Conferuatorum arbi- Sixt. V. conftitut. 41. Quemadmodum. vbi
trio afficiantur.
idem Pont. numerum & qualitates Referenda-
Apauperibus 5.83 . Et nihilominus omnes , & finguli fupradicti in
riorum prafiniuit.
quicqua exigi hac noftra conftitutione comprehenfi, iciant & fane in-
prohibetur.
telligant, id quod fibi in quibufuis cafibus accipere con- Officium autem vtriufque Signaturæ,Sede Romani Pont:
ceffum extitit , ad pauperes & impotentes nullo modo vacante , filere iuffit hic Pont. infra in conftit . 63. In
extendi , à quibus aliquid prorfus accipi poffe fubpœnis eligendis. Et quoad commiffiones fignandas in caufis
fuperius refpectiuè expreffis omnino prohibemus. Fifcalibus , vide hic fup.in conftit.5 2. Etficuncta, &
Claufula de- 5.84. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- conftitutionem hanc præcedente. Et in caufis Fabricæ
rogatoria. nibus Apoftolicis, legibus, ac Vrbis, & Rom. Curiæ præ- S.Petri de Vrbe vide infra Pij V.conft.95.Etfi omnium:
fatarum ftatutis,etiam iuramento, & confirmatione Apo- Et quod hæc fignatura non refcribat in caufis Came-
ftolica,vel quauis firmitate alia roboratis, ftylis & colue- ralibus , declarauit Clem.VIII . inf. in fua conft.65 . In
tudinibus, quos & quas per præfentes improbamus, pri- conferendis. Eiufque reformationem vide in Pauli V.
uilegiis quoque indultis, & literis Apoftolicis, officiis & conft.71 . Vniuerfi. §.1 .
illorum officialibus fupradictis per quofcumque Rom.
Pontif. prædeceffores noftros , ac etiam per nos contra PIVS EPISCOP VS, Edita A.D.
præmiffa, vel aliquod præmifforum forfan hactenus con- 1562.
ceffis, confirmatis,& innouatis, quibus omnib.illorum te-
nores,ac fi de verbo ad verbum præfentibus inferti forent Cm Vm nuper nos generali officiorum , & Tribunalium Caufa huius
pro plene, & fufficienter expreffis habentes, quoad præ- Romanæ Curiæ pro abufibus extirpandis , ac vni- reformations.
miffa dumtaxat fpecialiter , & expreffe derogamus , cete- uerfali in ea litigantium commoditate , reforma ioni
rifque contrariis quibufcumque. intenderimus , & prouiderimus , Cupientes eorumdem
Sanctio po 5.85.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam litigantium indemnitati in totum confulere , ac vt cele-
nalis.
noftræ fanctionis , ftatuti , ordinationis, voluntatis , pro- rius lites terminentur prouidere , varde opportunum,
hibitionis , & derogationis infringere , vel ei aufu teme- immo neceflarium effe cenfuimus etiam Signaturam iu-
rario contraire. Si quis autem, &c.
ftitiæ, à qua plerúque hi qui lites in longum protrahere,
D. P. Ann. 3. Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- aliofque diutius & grauioribus impenfis defatigare
die 31.luni minicæ 1562. Kal. Iulij Pont. noftri anno tertio. quærunt , cauillationibus & verfutiis diuerfa refcripta,
aut fuperflua , aut dilationem inducentia extorqueant
Ecclefiæ Epifcopus.
Papa fubfer. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ reformare . Idcirco pro illius reformatione , vifis &
Epifcopus. reformare.
etiam mature difcuffis , nonnullis per dilectos filios
Si mei nonfuerint dominati tunc immaculatus ero. Referendarios noftros adnotatis , & coram nobis
etiam in præfentia nonnullorum ex venerabilibus fra-
Cardinalium Ego R.Card.de Carpo Epifcopus Oftien. tribus Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus propo-
Subfcriptiones. Ego F.Card. Pifanus Epilcopus Portuen. fitis , de eorumdem , ac ceterorum fratrum noftrorum
Ego Fed.Card.Cæfius Epifcopus Tufculanus. confilio , hac in perpetuum valitura conſtitutione fan-
Ego lo. Card. Moronus Epiícopus Præneftin . cimus.
Ego Chriftoph. Card. Epifc . Sabin.Triden. §. 1. Quod nullus ex dictis Referendariis propofitas, De Commif
Ego Otho Card.Auguft.Epifc.Albanen . & reiectas in Signatura lufticiæ commiffiones, in Signa- fionib.reiectis
Ego R.Card. Sancti Angeli, Maior Pæniten . tura Gratiæ coram nobis proponere audeat , nifi talis fit in Signat. In-
Aitia.
Ego Ti. Card. Crifpus. materia , quæ fcientiam noftram requirat , ut quæ per
Ego Io. Mi.Card. Saracenus. Signaturam Iuftitiæ ad eamdem Signaturam Gratiæ re-
Ego Io. Card. Sancti Vitalis .1 miffa fuerit.
§. 2. Nea
84 PIVS QVAR VS.
T
Auocatoriis §.2. Nec in antiquis ac arduis materiis in quibus plu-, tortæ cenfeantur ,illifque Iudices quibus eas præfentari
alispra res hinc inde expeditæ fuerint commiffiones , & in auo- contigerit , minime parere teneantur. Sicque per quof-
iudicialibus. catoriis à prioribus iudicibus , & quouis modo præiudi- cumque Iudices, & Commiffarios quauis auctoritatefun-
cialibus , manum apponere nifi ipfius citata coram eo gentes, fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliter iudi-
parte intereffe habente. candi,& interpretandi facultate, & auctoritate, iudicari, &
Prainfertaru §. 3. Et cum agitur de reuocatione , aut moderatione definiri debere,irritum quoque, & inane fi fecus fuper his
reformatoris, alicuius præinfertæ , fimiliter manum non apponat, nifi à quoquam quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter
in præinierta appofitum fit nomen Referendarij , qui illi contigerit attentari , decernimus.
manum appofuit, vt rationé reddere,& eam iuftificare pof- §.15 . Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Claufula de-
rogatoria.
fit. Nec etiam reformatio fiue moderatio eiufdem præin- nibus Apoftolicis contrariis quibufcumque.
fertæ ab habente Signaturam Iuftitiæ , nifi nomen Refe- §. 16. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanctio pœ-
rendarij, vt præmittitur,in ipfa præinferta appofitumfue- nam noftræ fanctionis, & decreti infringere,vel ei aufu te- nalis.
rit, aliquo modo fignetur. fu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare præ-
Appellationi 5.4.Minus in commiffionibus appellationum ab inter- fumpferit,indignationem omnipotentis Dei , ac BB. Petri
commiffionib. locutoriis , nifi expreffo releuanti grauamine. Nec cum & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit incurfurum.
appellatur à definitiua cú claufula,aut vim definitiua ha- Dar. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- D. P. Ann. 3.
die 31.Junij.
téte, nifi res adeo exprimatur,vt videat Referendari us,an minicæ 1562. Kal. Iulij Font. noftri anno tertio.
tale fit grauamen,quod per definitiuam reparari non pof-
fit. Et fi in commiffione appofita fuerit claufula,cum to-
Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. Papa ſubſer
to negotio principali , tunc addatur , iuftificato tamen
dicto grauamine .
Si mei non fuerint dominati tunc immaculatus ero.
Nullitatumq; §. 5. Abftineant vlterius Referendarij ab appofitione
& attentato- manuum in commiffionibus nullitatum, & attentatorum, Ego F.Card. Pifanus Epifcopus Portuen. Cardinalium
rum , &c.
nifi exprimantur nullitates ex defectu iurifdictionis , ci- Ego Fed.Card.Cæfius Epifcopus Tufculanus . fulfcriptiones.
tationis, vel mandati, & ipfa attentata. Et pariter in illis Ego lo. Card. Moronus Epifcopus Præneftin.
in quibus narratur , pronunciatum fuiffe prout in ce- Ego Chriftoph. Card. Epiic. Sabin.Triden.
dula.
Ego Otho Card.Epifc.Auguft.Albanen.
Proro gatio nis §. 6. Nec etiam manum apponant in commiffionibus Ego R.Card. Sancti Angeli, Maior Pœniten.
fatalium prorogationis fatalium , nifi in quibus prima vice ipfa Ego Ti. Card. Crifpus.
Ad quod vi-
de hic infrà. prorogatio petitur , illas vero commiffiones in quibus Ego Io. Mi.Card. Saracenus.
pro vlteriori prorogatione fupplicatur , in Signatura no- Ego Io. Card. Sancti Vitalis.
ftra gratiæ proponant. Ego Io. B.Cicada Card . S.Clementis,
Criminalibus 5.7. Cauia criminales , & matrimoniales non inferio- Ego B. Card. Tranen .
matrimo- ribus Epifcopis,& in terris Ecclefiæ, caufæ criminales cle- Ego Scipio Card. Pifarum.
nialibus.
ricorum in facris conftitutorum Ordinario , reliquorum Ego Io. Card.Reumanus.
vero clericorum , & laicorum , locorum Gubernatoribus Ego lo. Ant. Card.Capifuccus.
committantur.
Ego F.M.Card.Alexandrinus.
Reformatioin §. 8. Et vt lites quanto citius fieri poffit , ac minori Ego Clemens Card. Aræcæli .
caufisreftit in partium difpendio expediantur , decernimus , quod qui- Ego lac.Card.Sabellus.
integr.nullita libet Iudex cui caufæ reftitutionis in integrum , nullita- Ego Io.Ant.Card.S.Georgij .
tis, & atten-
tatorum . tis & attentatorum,de cetero committentur,poffit abfque Ego Aloyfius Card.Cornelius.
fpeciali commiffione præfigere terminum ad docendum Ego Bernardus Card . Saluiatus .
de caufis reftitutionis, ac de ipfius nullitatibus, feu atten- Ego Ph.Card.Aburd.
tatis, & eo lapfo & non docto, ad negotij principalis ex- Ego M.Ant.Card.Amulius.
peditionem procedere. Ego Io. Francifcus Card.de Gamlara.
Terminorüq; §.9. Similiter quilibet Iudex in quibuflibet caufis co- Ego Alexand.Card . Farnefius Vicecanc.
reiteratione . ram co introductis , & introducendis , & etiam Auditor Ego Gui . Afc.Card.Camerarius .
Rota , in caufis extra Rotam commiffis , poffint omnes Ego lui. Card. Vrbinas.
terminos fubftantiales in vim commiffionis à fel.rec. In- Ego Card. Simoncellus.
nocentio Papa VIII. prædeceffore noftro quam ad omnes , Ego Victellotius Card.Vitellius.
Iudices , & etiam Auditores in caufis præmiffis tenore Ego Carolus Card.Borromæus.
præfentium extendimus, abfque alia fpeciali commiflio- Ego Fr. Card. Conzaga.
ne reiterare.
Ego Ind. de Aualos Card. Aragonius.
Expenfaruqs §.10. Quodque ab exceffiua taxatione expenfarum,fe-
taxatione.
mel tantum appellatio committatur , & duæ fententiæ Declaratio dicta Reformationis circa prorogationes
habeant vim trium.
Caufis quoque fatalium.
5.11 .Caufæ difcuffionum inter creditores , & hæredes
difcutionum defuncti , feu alterius debitoris , de cuius bonis interipfos
PIVS PAPA QVARTVS
inDe
Clehus III.e cre
m.Vvid abfdit
entore
es s
agi
ver otur,intr
, citra moa tre
ntess méf
int ra qu
es, fexoa prefen
d nt
me tes
es ,vlt ra, qu
auoa d
tem Motu proprio, FC.
conft.16.
intra nouem expediantur , & nullo modo nifi ex magna Vm nuper noftris literis , quæ fuper reformatione caufa buìus
caufa , & per Signaturam noftram Gratiæ inftantia præ- CV Signaturæ edidimus , inter cetera caueatur, quod declarationis.
dicta prorogerur. prorogationes fatalium non nifi femel à Signatura lufti-
Aditione he- §. 12. Et à die obitus debitoris intra duos menfes ha-
tiæ concedi poffent, fperantes infra prima, vel faltem fe-
redi t
¿tione cofe
inu - red es præ fen tes , abf ent es au te m cit ra mo nt
en- tuor , vltra vero montes intra fex inuentarium conficere, es int ra qu a- cunda fatalia, caufas decidi , & terminari poffe. Cumque
tarij. vt accepimus,tàm propter caufarum multitudinem , quàm
& an velint hæreditatem adire deliberare teneantur.
etiam propter illorum implicitatem,ut quodammodo im-
Difcuffionum §. 13. Et interim Iudices coram quibus caufas difcuf- poffibileid fieri, & propter eamdem caufarum multitudi-
caufis pèden- fionis huiufmodi pendere contigerit , bona ipfius debi- nem,contingere poffe Signaturam noftram quandoque
tibus , credita toris defuncti , vel decoctoris debitoris creditoribus ha- totam impediri in prorogationibus prædictis.
Liquida exe-
curioni man- bentib.credita eorú liquidainterim receptaidonea cautio- 5.1. Igitur cupientes non folum publicæ vtilitati , fed Declaratio
dentur.
ne de reftituendo habentibus priora,& potiora,& contri- etiam commoditati falubriter prouidere Motu fimili de- quòd Signat.
buédo habétib.æqualia iura confignari madent, & faciat. cernimus , ftatuimus , & ordinamus , corumdem fata- Iuftit.cocedat
Decretum ir- prorogationes
§, 14. Si quis autem conftitutioni noftræ huiufmodi in lium prorogationem , in quibufuis caufis à noftra Signa- fataliu iuxta
ritans.
aliquo contrauenerit, indignationis noftræ,ac alias arbi- tura fuftitiæ , prout ante dictarum noftrarum literarum eius folitum
trijnoftri pœnas co ipfo incurrat. Et nihilominus com- editionem , fieri confueuit , concedi. Et quatenus poft non obstante
mifliones contra tenorem præfentium fignatæ , nullius emanatas à nobis literas fuper reformatione Signa- pramiffa re-
formatione.
fint roboris , vel momenti , ac per præoccupationem ex- turæ Iuftitiæ vfq; in diem publicationis præfentis noftri
Motus
PIVS QVART V S. 8;
Motus proprij inftantia , feu fatalia alicuius caufæ regula Sancti Benedicti , vel alterius approbati Ordinis,
lapfa fuerint , defectu prorogationum , partes litigan- ac fub inuocatione, & cum infigniis de quibus fibi vide-
tes læfas aduerfus peremptorium inftantiæ , ac fata- retur decentibus , poftea priuilegiis , facultatibus , &
lium huiufmodi in integrum arbitrio dilecti filij noftri indultis , à nobis , & dicta Sede decorandam , cum do-
Ludouici tit. S.Cyriaci in Thermis prefb. Card.Simone- te conuenienti per eumdem Cofmum Ducem arbitrio,
tæ nuncupati , diétæ Signaturæ Prælidentis, reftitui pof- fuo , vt præfertu , affignanda , pro vno Magiftro , qui
fe, & indulgeri, & taliter conceffas , & indultas fuæ fir- videlicet ipfe Cofmus quoadviueret, & deinde pro tem-
mitatis robur obtinere , perinde ac fi dictæ noftræ literæ pore exiftens Florentiæ Dux effe deberet , & certo Mili-
talem claufulam non habuiffent, illis aliter in fuo robo- tum per ipfum Magiftrum pro tempore exiftentem , tàm
re permanfuris. Et fic per quofcumque Iudices, &c. fub- à primæua erectione huiufmodi, quàm ex nunc deinceps
lata, &c. irritum quoque, &c. perpetuo inftituendorum , ac habitu regulari donando-
Derogatioco- §. 2. Præmiffis ceterifque in contrarium facien . non rum , & ad regularem Ordinis huiufmodi profeffionem
trariorum. obftan. quibufcumque. admittendorum numero,fub eiufdem Magiftri obedien-
Declaratio de
§. 3. Volumus tamen quod in fecunda fiue vlteriori tia , ac cum pactis , capitulis , conditionibus , & ftabili--
prorogationi-
bus. prorogatione, & reftitutione conceden. per dictum Lu- mentis , per dictum Cofmum Ducem edendis , & per nos
douicum Card. adhibeatur diligentia, vt ex caufa & non & dictam Sedem poftmodum approbandis , ad aliarum
aliter, tales prorogationes concedantur , fuper quo eíus Militiarum prædictarum inftar, fine tamen alicuius præ
confcientiam oneramus.
iudicio erigere , & inftituere ac pro Militia Militumque
Sola Signatu-
§. 4. Ad quod præfentis noftri Motus proprij fo- præfatorum falubri directione , quæcumque ordinatio-
ra fufficit.
la fignatura fufficiat , & fumptus illius impreffi vbi- nes , & ftatuta per nos , vt præfertur, confirmanda, con-
que fidem faciat in iudicio , & extra , attento quod in dere poffet , licentiam & facultatem per alias noftras in
Vrbe. forma breuis literas conceffimus .
Papa fubfc. Placet Motu proprio. I. §.2 . Cum autem ficut accepimus , idem Cofmus Dux
Erexitque
omnipotentem Deum , vt chriftianum decet Principem, Militiam S.
honorare, proximo prodeffe, vitamque beatam promere- Stephanifub
LX. Stepha - ri defiderans , in immenfæ Maieftatis diuinæ Mariæ
, ac glorio-
Confirmatio Militia Ordinis Sancti fiffima Dei genitricis , femperque Virginis , to- reg.S. Bened
conden
ni , à Coſmo Medices & Setiufque cœleftis Curiæ gloriam & honorem , earumdem tes prouentus
Florentiæ ,
affignauit )
narum Duce , de licentia huius Pontificis literarum vigore, vnam fub inuocatione , & protectione
nuper inftitutæ , fub regula Sancti Benedicti Beati Stephani Militiam Militum S.Stephani nuncupan-
cum exemptionum , & indultorum con- dam, fub regula eiufdem Sancti Benedicti erexerit & in-
ceflione . ftituerit , illique nonnullos fructus , redditus , & pro-
uentus , ac bona pro eius dote affignauerit , volueritque
Hanc licentiam habuit Cofmus die menfis quod cius Milites præfati in fua receptione , charitatem,
1.
caftitatem coniugalem, & obedientiam expreffe profite-
Octob. 1561. quam vti hic fufficienter rela- rentur.
tam prætermifi. Et idem Cofmus Magnus Dux -§.3 . Charitatem nempe cui tanquam folidæ bafimili- Charitateq;
Hetruria creatus fuit à Pio V. vt in eius conft. tia ipfa inniteretur,honorem Dei rebus vniuerfis præpo- & coniugale
88. Romanus . Et deinde Francifcus eius fi-
nendo, facræ Scripturæ præceptis parendo, Sedis prædi- caftitatem, ac
ob- ta mandata feruando, pro fide catholica pugnando iu- obedientiam
Milites ex-
lius quadam Hofpitalia pro hac Militia
ftitiam colendo , pauperibus fubueniendo, captiuos ab prelle profiteri .
tinuit à Sixt. V. vt in eius conftit. 65. Præ-
infideli! us vinculis recuperando , & finaliter fefe vltro- infit.
clara. Prout & Ferdinandus alter filius ( om- neos cuicumque periculo pro Chriftianæ Religionis de-
nes Magni Duces ) ab eodem Sixt. impetra- fenfione , & pro cius augmento non folum facultates,
uit pro Militibus etiam bigamis , & habi- fed propriam vitam exponendo.Caftitaten vero fiue pu-
tum clericalem non deferentibus , facultatem dicitiam nullam aliam feminam præter propriam vxo-
rem carnaliter cognofcendo . Obedientiam autem in om-
retinendi , & transferendi penfiones , vt in
nibus fibi per Magiftrum,vel eius Locumtenentem,aliof-
altera eius conftitut . 104. Circumfpecta . Et ue Militia fuperiores , iuxta illius ordinationes , & fta-
nuper Paul. V. ampliauit infra in eius conftituta iniunctis , bono & hilari animo diligenter exe-
tut. 46. Dum generofa. quendis.
A€ pro falutari Militia , Militumque prædicto- Statuta`quo-
§. 4. Ac
Edita An.D. P IV S EPISCOPVS, rum regimine , & perpetuitate , quamplura Cano- que fuper hu
1561. nes
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei & Statuta , ac ordinationes fuper ipforum iufmodi regu-
la condidit.
memoriam. Militum regula , fuper Militia ftatutis , & conftitu- An ante Mi-
Exordium.
tionibus , fuper Militum officio , ac profeffione , fu- lites propter
HIs que pro Religionis propagatione, & fidei catho- per pœna tranfgrefforibus regulæ ftatutorumque in- inobferuan-
lice defenfione ac animarum falute , prouide facta Higenda , fuper modo Milites ad profeffionem recipien- tiam incidant
Regula
in
effe nofcuntur, vt firma perpetuo , & illibata perfiftant, dis , illorum habitu , Ecclefia , & cultu diuino , Ho- peccatum vi
libenter Apoftolici muniminis robur adiicimus , ac illa fpitalitate , communi thefauro , Capitulo generali , de hic inf.
de nouo concedimus , & defuper difponimus , prout ca- Magno Magiftro , officiis & dignitatibus Militia, Mi-
tholicorum Principum nobis , & Apoftolicæ Sedi deuo- litum officio , exercitio , & commendis , contracti-
torum piavota expofcunt,& id in Domino confpicimus bus , alienationibus , & locationibus , necnon pro-
falubriter expedire. hibitionibus & pœnis , ac fuper aliis prouifionibus ,
Cofmus Me. §. 1. Dudum fiquidem pro parte dilecti filij Nobilis rebufque ad diuini nominis cultum , Militia decus,
dices Floren, viri Cofmi Med. Florentiæ , & Senarum Ducis nobis Religionis augmentum , & animarum falutem fa-
Dux,licentia expofito , quod ipfe ad Dei laudem, & gloriam , ac fidei
benarum cientibus ediderit , atque fanciuerit , prout in illis ,
à Font. obti- catholicæ defenfionem , Marifque. Mediterranei ab infi- variifque capitulis defuper Italico fermone in vno
nuit inftitue delibus tuitionem , ac pofteritatis fuæ decus & hono- quinterno diftincte confcriptis , ac de noftro man-
dialiquam
Militiam vt rem, cupiebat vna Militiam fub certo approbato Ordine dato per dilectum filium noftrum Ioannem Baptiftam,
bic. per eum eligendo cum dote competenti ex fuis propriis tit. S. Clementis prefb. Cardinalem Cicada nuncu-
Hane li-i bonis affignanda , pro vno Magiftro , ceteroque Mili- patum diligenter examinatis , ac perlectis , & emen-
centiam ha- tum numero, ad aliarum in Hifpaniis , vel alibi rite in- datis , ac per nos manu propria fubfcriptis plenius
buit , vt dixi ftitutarum Militiarum inftar , in eius Dominio erigere , fi continetur.
in rubr.
fibi ad id noftra, & Sedis prædictæ licentia fuffragaretur .
§. 5. Nos præfari Cofmi Ducis pium , & laudabile Hic autẽ Põt.
Nos præfato Cofino Duci , vt adDei honorem , & glo- inftitutum , vt pote fidei catholicæ exaltationem, & alia ius
erectione
Militiahu-
.
riam, aliofque effectus præmiffos , in dicto dominio , & pia opera concernens,plurimum in domino collaudates, ac ftatuta co-
loco, ac æde facra fibi bene vifis , vnam Militiam fub necnon erectionis , inftitutionis , ftatutorum , cano- firmat.
Tom. II. Η num,
86 PIVS QVAR T V S.
num, ordinationum, & capitulorum,ac fuper illis con- uitatem , vel diœcefim , nifi in certis exceptis cafibus &
fecti quinterni prædictorum,& inde fecutorum,veriores in illis vltra vnam dietam à fine fuæ dioecefis ad iudi-
tenores præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, cium euocetur, feu ne iudices à Sede prædicta deputati
ac ipfum Cofmum Ducem, quein fpeciali dilectione pro- extra ciuitatem vel diœcefim , in quibus depucati fuerint
fequimur , in hoc fuo laudabili Militia Chriftianæ pro- contra quofcumque procedere , aut alij vel aliis vices
mouendæ propofito confouere,ac fpecialibus fauoribus, fuas committere præfumant, & de duabus non tribus die-
& gratiis profequi volentes.Motuproprio non ad ipfius tis in Concilio generali edita, & quibufuis aliis confti-
Cofmi Ducis, vel alterius pro eo nobis fuper hoc obla- tutionibus, & ordinationibus Apoftolicis , ac quarum-
ta petitionis inftantiam , fed de noftra mera liberalitate, cumque aliarum etiam Hofpitalis S. Io. Hierofolymitani
erectionem, inftitutionem, affignationem , aliaque om- Militiarum iuramento , confirmatione Apoftolica , vei
nia, & fingula, canones, ftatuta , ordinationes,& capitula quauis firmitatealia roboratis ftatutis , & confuetudini-
prædicta , ac prout illa concernunt cetera in prædicto bus, priuilegiis quoque, indultis & literis Apoftolicis,
quinterno contenta, & inde fecuta quæcumque,Apofto- illis,ac dilectis filiis illarum Magiftris , conuentibus , &
lica auctoritate tenore præfentium ex certa fcientia confratribus fub quibufcumque tenoribus , & formis , ac
firmamus, & approbamus,ac illis perpetuæ, & inuiolabi- cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliif-
lis firmitatis robur.adiicimus,necnon omnes & fingulos que efficacioribus , & infolitis , claufulis necnon irri-
iuris,& facti defectus, fi qui forfan interuenerint in eif- tantibus , & aliis decrecis etiam motu & fcientia fimili-
dem ,fupplemus . bus,ac confiftorialiter,etiam per viam contractus,ac vni-
Etipfum Cof- §. 6. Et nihilominus potiori pro cautela Militiam uerfæ legis , & ad Imperatorum , Regum, aut aliorum
mum ac aliu prędictam eifdem modo,& forma quibus per ipfum Cof- Principum inftantiam , ac aliis quomodolibet conceffis,
pro tempore mum Ducem erecta , & inftituta eft de nouo ex fimili approbatis, & innouatis , quibus omnibus etiam fi pro
Ducem Flore. fcientia eadem auctoritate perpetuo erigimus , & infti- illorum fufficienti derogatione , de illis corumque totis
Mignй Ma-
gift. infius tuimus , illique fic erectæ, omnia & fingula fructus , & tenoribus fpecialis, fpecifica, indiuidua , & expreffa , ac
Milit.creat alia mobilis, & immobilia , res &bona illi per eumdem de verbo ad verbum , non autem per claufulas generales
eursfacult. Cofmum Ducem hactenus conceffa,& deinceps tàm per idem importantes mentio , feu quæuis alia expreflio ha-
priuileg.quib.
aliarum cum quàm alios quofcumque licite concedenda, etiam benda,autaliqua alia exquifita forma adhoc feruanda fo-
Mi- perpetuo
litiarum M. applicamus, & appropriamus, necnon canones, ret , tenores huiufmodi præfentibus pro fufficienter cx-
giftri inter ftatuta , & ordinationes , & capitula prædicta de nouo preffis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris,hac
Milites viun- ftatuimus, ordinamus. Ac eumdem Cofmum , & pro vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus contra-
tur.
tempore exiftentem Florentiæ Ducem in Magnum Ma- riis quibufcumque. Aut fi aliquibus, communiter vel di-
giftrum eiufdem Militia cum oneribus , prærogatiuis, & uifim ab eadem fit Sede indultum, quod interdici, fufpé-
di, vel excommunicari non poffint ,per literas Apoſtoli-
facultatibus, quibus alij aliarú Militiarú dicta auctoritate
·
cófirmatarum Magiftri inter fuos Milites quomodolibet cas non facientes plenam , & expreffam , ac de verbo ad
vtuntur,fruuntur, & gaudent , fimiliter perpetuo confti- verbum de indulto huiufmodi mentionem.
tuimus, & deputamus , illique prædicta immutandi , &! §.14 . Nulli crgo omnino hominum liceat hanc pagi- Sančtio pa
reformandi , ac alia quæcumque ordinationes, & ftatuta nam noftrorum confirmationis, approbationis,adiectio- walis.
ad eiufdem Militia directionem facientia licita , & ho- nis, fuppletionis, erectionis,inftitutionis, applicationis,
nefta,ac facris canonibus minime contraria quotiens fibi ftatuti,ordinationis, conftitutionis, deputationis , concef-
videbitur condendi facultatem concedimus . Ac præmif- fionis,decreti ,mandati,& derogationis infringere , vel ei
fa omnia & fingula valida & efficacia fore, fuofque ple- aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare
narios, & integros effectus fotiri , & per Milites fratres, præfumpferit , indignationem omnipotentis Dei , ac
& alias eiufdem Militiæ perfonas, aliofque quomodoli- beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit in-
bet inuiolabiler obferuari debere. Ac eofdem Milites, & curfurum .
religiofos ab illis nullatenus refilire poffe,fed ad illorumDat. Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnationis Do- Dat.P.A.3
obferuationem teneri, & efficaciter obligatos fore, cen- minicæ 1562.Kalend. Februarij, Pontificatus noftri An- ↳ February.
furifque, & pœnis Ecclefiafticis, ac etiam pecuniariis ad no 3.
id compelli poffe.
Decretum ir 5.7.Et fic per quofcumque Iudices quauis auctorita- Sequitur conceffio priuilegiorum d . Militia.
Titans te fungentes , fublata eis , & corum cuilibet quauis aliter
iudicandi , & interpretandi facultate , & auctoritate, iu- p IVS EPISCOPV VS, S, Edia An.D,
dicari,& definiri debere. Ac fi fecus fuperhis à quoquam 1562.
Seruusferuorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
quauis auctoritate fcienter, vel ignoranter contigerit at-
tentari,irritum, & inane decernimus . diuinæ prouidentiæ nullis præfcripta li- Exordium-
Executorum 5.8.Quocirca venerabili fratri noftro Epifcopo Ame- Amitibus nullifque terminis comprehenfa cæleftia
iftius conftis, rin. & dilectis filiis Vicariis venerabilium fratrum no- pariter, & terreftria infcrutabili ratione difponit, & mor-
deputatio , ftrorum Floren. & Pifau. Archiepifcoporum fpiritualibus 1 talium mentes ad ea , per quæ beneuolentia, & feruenti
facukates generalibus Motu fimili per Apoftolica fcripta manda- deuotione Catholicorum Principum adid tendentium,
mus , quatenus ipfi, vel duo, aut vnus eorum per fe, vel & quam in nos,& Romana gerere comprobantur Eccle-
alium , feu alios præfentes literas &in eis contenta quæ- fiam mediante,perfonarum quarumlibet fub regulari ob-
cumque, vbi & quando opus fuerit,& quotiens pro par- feruantia degentium optata falus vndique proueniat
te dicti Cofmi , & pro tempore exiftentis Florentia Du- animarum, diuinufque cultus fufcipiat incrementa , in-
cis fucrint requifiti , folemniter publicantes,cifque in citat. Vnde nos, quibus meritis licet imparibus , vniuer-
præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes faciant falis Ecclefiæ regimen eadem eft prouidentia credirum,
auctoritate noftra præfentes literas , & in eis contenta iuxte Sedis Apoftolica officium, pro corum meritis dex-
huiufmodi firmiter obferuari. Ac Cofmum & pro tem- teram in eos liberalitatis noftræ extendere cenfemus, quo
porc exiftentem Florentiæ Ducem , necnon Milites præ- ipfi in perfeuerantia laudabilium operum feruentius
fatos , ac fingulos alios quos ipfæ literæ concernunt, & animentur quorum exemplo prouocati , ad fimilia faci-
concernent in futurum, illis pacifice gaudere , non per- lius inducantur.
mittentes cos defuper per quofcumque quomodolibet §. 1. Hinc eft, quod nos dilectos filios nobilem virum Exemptio à
indebite moleftari. Contradictores quoflibet , &rebel- Cofmum Medices Florentiæ , & Senarum Ducem , Ma- iurifdictions
Ordinariori.
les, percenfuras , & poenas Ecclefiafticas , ac alia oppor- gnum Magiftrum Mililiæ S. Stephani fub regula S. Be- Tu ad hoc vi-
tuna iuris remedia, appellatione poftpofita compefcen- nedicti, & Conuentum eiufdem Militia in Ducatu Flo- de moderatio-
do. Necnon legitimis fuper his habendis feruatis pro- rentiæ per eumdemCofmum Ducem de licentia noftra nem Conc.
c. 11. .14.
ceffitus , cenfuras & pœnas ipfas etiam iteratis vicibus inftitutæ , fpecialibus fauoribus , & gratiis profequi vo- Trid.feff24:
aggrauando,inuocato etiam ad hocfi opus fuerit auxilio lentes,eofdem & corum fingulos à quibufuis excómuni- conft.Clem.
brachijfæcularis . cationis,fufpenfionis,& interdicti,aliifque Ecclefiafticis vill.n. 39.
Claufula de- 5.9 . Non obftantibus fel. rec. Bonifacij Papæ Octaui fententiis , cenfuris & pœnis,à iure vel ab homine, quauis Sufcepti.
rogatoris. prædecefforis noftri, qua cauetur,ne quis extra fuam ci- occafione,vel caufa latis fi quibus quomodolibet inno-
dari
PIVS Q VAR T V S. $1
dati exiftunt, ad effectum præfentium dumtaxat confe- na officia in prædicta aliifq; dicta Militię Ecclefiis in ha-
quendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore bitu Pótificali , cú mithra,& baculo paftorali celebrare,ac
cenfentes, Motu proprio non ad eorum, vel alicuius pro poft Miffam dummodo ibi no fit præfens aliquis catho-
eis nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed de licus Antiftes, vel de illius confenfu,ibidem benedictio-
noftra mera liberalitate omnes, & fingulos ipfius Mili- nem Chrifti populo impartiri,& quàm ille quàm finguli
tia Milites , Priorem , ceterofque miniftros Ecclefiæ di- prefbyteri Milites eiufdem Militia vnum curatum bene-
&ti Conuentus, & alias perfonas, etiam in facris, & pre- ficium Ecclefiafticum à dicta Militia dependens , feuilli
fbyteratus ordinibus conftitutas , etiam quæcumque, vnitum aut incorporatum , etiam fi parochialis Ecclefia,
quotcumque, & qualiacumque,cum cura & fine cura be- vel eius perpetua vicaria fuerit, fi ad hoc fufficientes , &
neficia Ecclefiaftica obtinetes, corumque beneficia, com- idonei fuerint , & beneficium huiufmodi alias fibi ca-
mendas,res, & bona quæcumque ab omni iurifdictione, nonice conferatur, recipere, & retinere , libere , & licite
fuperioritate, vifitatione,dominio, & poteftate quoruuis valeant,auctoritate, & tenore prædictis de fpecialis dono
Archiepifcoporum, Epifcoporum, aliorumque locorum gratiæ difpenfamus, fibique pariter indulgemus.
ordinariorum Apoftolica auctoritate tenore præfentium §. 5. Et infuper quod nullus ex Magiftro & Militibus Milites ob in
ex certa fcientia perpetuo eximimus , & totaliter lera- pro tempore exiftentibus,aliifque perfonis , dicta Mili- obferuantiam
mus, illofque dicto Cofmo Duci , & Magno Magiftro in tia propter eius regulam, ftatuta,& capitula,nunc & pro Rg.quando
fpiritualibus, & temporalibus , cismodo , & forma, qui- tempore edita non of feruata,vel minus rite adimpleta,in peccent ,
bus in ipfius Militia ftatutis,& ordinationibus contine- peccatum mortale incidat , præterquam in obedientiam,
tur, immediate fubiicimus , & fupponimus, ita quod ip- & contumaciam pluries commiffam, & continuatam, &
fi locorum Ordinarij nullam in eos iurifdictionem ,fupe- ab ipfa religione rebellionem , & alios cafus peccatum
rioritatem, dominium, vel poteftatem, etiam ratione cu- huiufmodi ex diuinis præceptis , facrifque Canonibus
iufcumque contractus, delicti, vel alterius rei vbicumque generantes.
ineatur cótractus, committatur delictum, & res ipfa con- 5.6. Quodque Religionis,& Militiæ huiufmodi bon à Exemptio co-
fiftat, exercere valeant, fed Milites , Prior, & aliæ perfo- poffeffiones, & fructus, redditus, & prouentus quæcum- rumdem à fo
lutione deci-
næ huiufinodi de iuftitia , coram folo Magno Magiftro que, tàm per Magnum Magiftrum commendis , aliifque marum,
prædicto, vel eius deputato refpondere debeant. Decer- beneficiis, & officiis dicta Militia; in illorum inftitutio-
nétes quofcumque proceffus contra illos, vel eorum ali- ne,quàm deinceps illis, dictoque Conuentui,& eius perrum.
quem, tàm per ipfos locorum Ordinarios,vel eorum Vi- fonis quomodolibet affignanda, concedenda, & applicá-
carios,feu quofuis alios, quam Magiftrum , vel eius deda, fub quibufuis decimis, fubfidiis,aliifque ordinariis, &
putatum prædictos , pro tempore factos , & quaflibet extraordinariis oneribus,per nos & Rom . Pont. pro tem
etiam excommunicationis,vel fufpenfionis aliaique fen- pore exiftentes , ac Sedem Apoftolicam ex quauis caufa
tentias promulgatas nullas, & inualidas , nulliufque ro- quantumuis neceffaria, etiam pro Cruciata Sancta, & de-
boris, vel momenti fore. fenfione contra infideles nullatenus comprehendantur,
Facultas reti- §. 2. Ac fingulis Militibus coniugatis, etiam bigamis, neque ad illorum,annatarumque, feu illorum dimidiam
nedi traf aliifque prefbyteris , vt fingulas penfiones annuas vfque fructuum, reddituum, & prouentuum beneficiorum , &
ferendipenfio ad fummam ducentorum ducatorum auri de Camera iu- in illorum prouifioni! us faciendam folutionem tenean-
nes vfque ad
ducat.200 . per quorumuis Cathedralium , etiam Metropolitan, & tur , fed ab illis excepta fint , & effe cenfeantur , nifi ea,
Hoc approba aliarum Ecclefiarum, monafteriorum, prioratuum, cano- quæ hactenus oneribus huiufmodi fuerint,& de præſen-
uit, & exten- nicatuum , & præbendarum , dignitatum. perfonarum, ti funt obnoxia.
dis Sixt. & adminiftrationum, & officiorum, aliorumque beneficio- $.7.Et quod nulla penfio annua fuper alicuius cómé-
iterum am- Penfiones fu-
plinuit. Paul. rum Ecclefiafticorú,cum cura, & fine cura, fæcularium,& de,vel alterius beneficij Militię huiufmodi fructibus ex per benef.Mi-
dc.in rubr. quorumuis Ordinum regularium, fructibus , redditibus, refignatione in manibus Rom.Pont.aut alia quauis pro lit. imponi no
cit, prouentibus , iuribus , obuentionibus , & emolumentis babili caufa,nifi in perfona perfonæ dicta Militia, etiam poffint,nifipro
alias fibi canonice referuandas accumulatiue , cum qui- peripfum Pontificem referuari, neque commendæ, & alia perfonis
Militia. dicta
bufuis aliis penfionibus annuis, quas illos ex quouis alio teneficia dicta Militia penfionibus huiufmodi aliter
priuilegio Apoftolico pro tempore percipere contigerit, quam vt præfertur onerari poffint. Et fi penfiones defu-
& continget ad vitam percipere, exigere , & leuare , ac in per aliter affignari contingat , affignationes ipfæ nullius
fuos vfus, & vtilitatem conuertere, illafque ad aliquam fint ro oris , vel momenti , nec titulares beneficiorum
expeditionem contra infideles accedendo , aut in ea exi- huiufmodi ad illarum folutiones teneantur,neque ad id
ftendo, in toto vel parte, fimul vel fucceffiue quando fi- cenfuris Ecclefiafticis aliifque pœnis compelli poffint,
bi videbitur etiam in mortis articulo , in cuiufuis perfo- etiam ftatuimus, & ordinamus.
næ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ , aut Canonici 5.8.Propterea vt ipfi Milites Ecclefiæ catholicæ , fide- Indulg. plen
Cathedralis Ecclefiæ & in dicta Militia Militum mani- liumque defenfionem contra infideles animo feruentio- pro Militibus
bus, etiam quæcumque , quotcumque, & qualiacumque ri , minorique perdendæ lucis humanæ fi æternam inde in expeditione
beneficia Ecclefiaftica obtinentium, & expectantium fa- nancifcendam profpectant , metu fufcipiant , de omni- contra infide-
uorem, abfque aliquo poffefforum beneficiorum huiuf- potentis Dei mifericordia , ac beatorum Petri & Pauli ticos
les, vel hare
deceden
modi habendo confenfu , transferre, in omnibus, & per Apoftolorum eius auctoritate confifi, vniuerfis, & fingu- tibus.
omnia perinde prout Militibus S. Pauli,& Piis nuncupa- lis Militibus,& aliis eiufdem Militia perfonis qui in cx-
tis , per Sedem Apoft. indultum extitit etiam citra Cru- peditione,tàm maritima, quàm terreftri, contra infideles,
ciate obligationem . vel hæreticos nedum hoftilibus armis , fed etiam aliquo
Priuilegium §.3.Necnon tàm illis , quàm ceteris omnibus Militi- quouis mortis genere, de peccatis fuis corde contriti , &
difponendi de bus, ac Priori,& Miniftris,etia prefb.& beneficiatis eiuf- ore confeffi, vel faltem ftatutis à iure temporibus confi-
quoquo modo dem Militiæ, vt de quibufcumque, tàm ftabilibus, quàm tendi propofitum habentibus in virtute fidei Catholica
acquifitis.
Vide Paul.cit. mobilibus bonis pecuniarum fummis, gemmis,& lapidi- decefferint.
in rubr. bus pretiofis, aliifque rebus cuiufcumque qualitatis , & 6.9.Ac tàm Militibus & perfonis præfatis, quam qui- Indulg.etiam
quantitatis, ac valoris exiftant, per eos etiam ratione be- bufuis aliis vtriufque fexus, etiam vere pœnitentibus ,& plen.pro viſi-
neficiorum Ecclefiafticorum quorumlibet per eos obten- confeffis,feu confitendi propofitum habentibus,vt præ- tätibus die 2-
torum,ac alias vndecumque,& quomodolibet acquifitis, fertur, qui Ecclefiam Conuentus huiufmodiquæ fubin- Aug. Eccl.
Conuentus .
& ad illos quouis modo fpectantibus , dummodo quin- uocatione S.Stephani Papæ & martyris eft confecranda, Hoc intellige,
tam illorum partem Conuentui prædicto relinquant,inin fingulo die feftiuitatis eiufdem S.Ssephani Papæ & vt hic inf.
ter quofcumque confanguineos filios etiam fpurios , & martyris fecunda Augufti ,à primis Vefperis vfque ad oc-
alios illigitimos, aliafque quantumuis incapaces perfo- cafum Solis feftiuitatis huiufmodi annuatim deuote vi-
nas teftari , ac alias etiam per codicillos, donatione inter fitauerint , ac pro pace inter Principes Chriftianos con-
vinos, caufa mortis , & alia quacumqne via , prout fibi fouenda ter orationem Dominicam, & toties, Salutatio-
Pref . Milit. videbitur difponere , ac illa in pias, & non pias, aliàs ta- néAngelicam recitauerint, plenariam omniú, & fingulo-
beneficiu unu menlicitas caufas erogare. rum peccatorum fuorum indulgentiam, & remiffionem.
baberepoffint. Indulg. pro
vt hic. §. 4. Ac priori Ecclefiæ dicti Conuentus pro tempore §. 10. Qui vero de bonis qui fibi à Deo collatis vnam aliquid Mili-
Quod intelli- exiftenti, vt quoties fibi placuerit, Miffam, ac aliaDiui- eiufdem Militia commendain fundauerint , vel dotaue- tia donatibus.
Tom. II. H 2 rint,
ge vt his inf.
88 PIVS QVART V S.
Hoc reuocauit
Yius V. in rint,aut Conuentui, & Militiæ prædictis ad eius fubuen- luntatis infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si
tionem, & oncrum illi incumbentium fupportandorum quis autem hoc arrentare præfumpferit, indignationem
conft.
ú. 30. Et faciliori fupportatione aliquid iuxta facultatum fuarum omnipotentis Dei,ac BB.Petri & Pauli Apoftolorum eius
modum piamque intentionem donauerint, vel legaue- fe nouerit incurfurum.
rint,eas omnes indulgentias, quas Hofpitalis S.Io. Hie- Dat. Romæ apud S.Marcum Anno Incarnationis Do-
D.P.A.3. die
rofolymitani benefactores confequuntur , fine illorum minicæ 1562.Non Iulij,Pont.noftri Anno 3 .
5. Julaj.
præiudicio mifericorditer in Domino fimiliter perpe-
tuo concedimus, & elargimur.
Claufulepra §. 11. Ac indulgentias, priuilegia , exemptiones , fta- Decanatus Collegij Auditorum Rotæ Romanæ, LXI.
feruatius. & alia præmiffa nullo vmquam tempore de fub-
cum omnimoda præcedentia, fpectat ad Audi-
reptionis, vel obreptionis,aut nullitatis vitio,vel inten-
tionis noftræ defectu notari , vel impugnari poffe : ne- torem tempore vacationis in Curia præfen-
que fub quibufuis fimilium , vel diffimilium indulgen- tem, aut ex caufa publica abfentem , & extra
tiarum,priuilegiorum, exemptionum,ftatutorum, & alia- Curiam à Rom . Pont. deftinatum.
rum gratiarum fufpéfionibus,reuocationibus, limitatio-
nibus, aliifque contrariis difpofitionibusà nobis, &fuc- Eamdem iam ediditfanctionem de Decanatu Col-
cefforibus noftris,ac Sede prædicta quauis de caufa quá-
legij Cardinalium Paulus IV.vt fup.in eius conft.
tumlibet iuftiffima pro tempore emanatis , & emanandis
5.Cum venerabiles.
comprehendi, fed femper ab illis excepta , & quotiens
illa emanabunt , totiens in priftinum ftatum reftituta, &
de nouo conceffa effe , & cenferi. Alia ad hanc Rotam fpectantia indicaui tibi hic fupra
Decretum ir- conft.44 .
§.12.Et fic in præmiffis per quofcumque iudices,fub-
ritans.
lata eis & eorum cuilibet , quauis aliter iudicandi & in-
P I V S EPISCO PV S, Edita A.D.
terpretandi facultate, iudicari & definiri deb ere,ac quid-
1560 .
quid fecus fuper his à quocumque quauis auctoritate Seruus feruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam.
fcienter , vel ignoranter contigerit attentari , irritum &
inane decernimus. Quocirca Venerabilibus noftris Mu- DYdum fiquidem à fel. rec. Paulo IV. prædeceffore Exordium.
eminarunt litera tenoris fubfequentis.l'au-
ran, & Aretin. ac Piftorien . Epifcopis , per Apoftolica lus Epifcopus feruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei
fcripta , motu fimili mandamus , quatenus ipfi vel duo memoriam, &c.
aut vnus eorum , per fe vel alium , feu alios præfentes Omittitur tenor, quia habes fup.in ipfius Pauli.IV . conft. 5.
noftras literas , & in eis contenta folemniter publican- §.1 .Nos confiderantes quod dilecti filij caufarum Pa- Caufa huius
tes, dictifque Cofmo Duci & Magno Magiftro, ac Con- latij Apoft. Auditores ad caufas audiendum , & iura red- confluut
uentu in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affi- dendum conftituti , perfonaliter in Rom. Curia refidere
ftentes , faciant auctoritate noftra literas , & in eis con- debent , ac eorum in eadem Curia continua refidentia id
tenta huiufmodi firmiter obferuari , ac quos literæ ipfæ exigente,in affecutione dignitatum, aliis abfentibus me-
concernunt , & concernent in futurum, & eorum fingu- rito præferendi , & amplioribus priuilegiis honorandi
los illis pacifice gaudere , non permittentes eos defuper veniunt, ex præmiffis & diuerfis aliis caufis animum no-
per quoicumque contra earumdem literarum tenorem ftrum mouentibus. Ne in pofterum Decanatus Collegij
quomodolibet indebitè moleftari.Contradictores quof- dd . Auditorum illius occurrente vacatione , in aliquem
litet & rebelles , per cenfuras , & pœnas Ecclefiafticas ex caufarum Palatij huiufmodi Auditorem nifi ex caufis
auctoritate noftra,appellatione poftpofita compefcendo, præmiffis abfentem , & propter abfentiam fuam , in in-
necnon legitimis fuper his hatendis feruatis proceffi- iuriam aliorum eiufdem Falatij Auditorum tunc præfen-
bus , cenfuras & pœnas ipfas , etiam iteratis vicibus tium deueniat , aut fuper eodem Decanatu aliqua con-
aggrauando , inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit, auxi- trouerfiæ , feu diffenfiones inter ipfos Auditores orian-
lio brachij fæcularis. tur.
Claufula de- §. 13. Non obftantibus fel.rcc. Bonifacij Papæ Octaui §. 2. Literas prædictas cum decretis , ac omnibus & Definitio
rogatoria. prædecefforis noftri, qua cauetur, ne quis extra fuam ci- fingulis in eis contentis claufulis, ad Decanatum Colle- quod Deca
uitatem , vel diœcefim , nifi in certis exceptis cafibus,& in gij Auditorum huiufmodi, etiam ad hoc vt eiufdem De- natus Collegi
Auditor um
illis vltra vnam dietam à fine fuæ diœcefis ad iudicium canatus , quem dilectus filius Iulius Oradinus Electus Rota Rom.
cuocetur , feu ne iudices à Sede præfata deputati extra Perufinus, locum vnius ex caufarum Palatij huiufmodi fpectet ad
ciuitatem vel diœcefim , in quibus deputati fuerint con- Auditoribus de mandato noftro tenens , tempore proui- Auditorem
trà quofcumque procedere , aut alij vel aliis vices fuas fionis de perfona fua , & illius prufectionis Ecclefiæ Pe- tempore va-
cationis ac
committere præfumant. Et de duabus dietis in Concilio rufinæ , tunc certo modo paftoris folatio deftituta per Curia prafen-
generali edita , dummodo vltra tres dietas aliquis aucto- nos nuper Apoftolica auctoritate factarum obtinebat, & tem , aut ex
ritate præfentium ad iudicium no trahatur, & aliis Apo- exercebat, per prouifionem & præfectionem huiufmodi, caufa publica
ftolicis , ac in prouincialibus & fynodalibus Conciliis non nifi ad dilectum filium Io.Baptiftamde Rubeis cau- abfentem, &
editis, fpecialibus , vel generalibus conftitutionibus & farum Palatij huiufmodi Auditorem in dicta Curia offi- extra Curiam
à Summe
ordinationibus,necnon dicta Militiæ, etiam iuramento, cium Auditoratus caufarum huiufmodi laudabiliter exer- Pontifice de-
confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro- cendo refidentem , & alias de Republica benemeritum, ftimatum.
boratis ftatutis,& confuetudinibus, ftabilimentis.vfibus, ex nunc & de cetero perpetuis futuris temporibus , oc-
& naturis , contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus currente vacatione,ad antiquiorem caufarum Palatij hu-
communiter vel diuifim , ab eadem fit Sede indultum iufmodi Auditorem in dicta Curia refidentem , aut ex
quod interdici , fufpendi , vel excommunicari non pof- caufa publica abfentem , & extra eandem Curiam per
fint per literas Apoftolicas non facientes plenam & ex- Romanum, Pont. deftinatum deuenire poffit. Et lo.
preffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi Baptifta , ac poftquam dictus Decanatus ad eum deuene-
mentionem. Volumus autem fi alias vifitantibus dictam rit , in d. Curia præfens , aut vt præfertur abfens , & ex-
Ecclefiam erigendam modo præmiffo aliqua alia indul- tra dictam Curiam deftinatus Auditor antiquior præfa-
gentia in perpetuum , vel ad certum aliud tempus non- fatus , omnes alios Auditores , etiam antiquiores, fem-
dum elapfum duratura, per nos concella fuerit , præfen- per in quibufuis feffionibus , difputationibus , votis, &
tes litere quo ad indulgentiam in eis contentam nullius aliis actibus publicis & priuatis præcedat , nec per alios
fint roboris vel momenti. Quodque beneficia eifdem Auditores etiam antiquiores tunc abfentes , etiam fi
Militibus conferenda huiufmodi, debitis propterea non poftmodum incontinenti ad dictam Curiam fe confe-
fraudentur obfequiis , & animarum cura in cis , fi qua rant , & in ea continuo refideant, fuper ipfo Decanatu,
illis immneat nullatenus negligatur . aut illius feffionibus , vel aliis actibus , feu difputatio-
Santin pœ- 5.14. Nulli ergo onnino hominum liceat hanc pagi- nibus ad eum pertinentibus impediri , aut moleftari va-
nalis.
nam noftræ abfolutionis, exemptionis, liberationis,fub- leat , Motu proprio , & ex certa noftra fcientia , ac de
iectionis , difpenfationis , indulti,ftatuti , ordinationis, Apoftolicæ poteftatis plenitudine extendimus & am-
conceffionis , clargitionis , decretorum , mandati & vo- pliamus.
§. 3.
PIVS QVART VS. 89
Derogatio co- §. 3. Non obftantibus conftitutionibus , & ordina- §. 3.Nos igitur debitam gregis Dominici curam habere, Hicideo Pot.
trariorum.
tionibus Apoftolicis , ac ftylo Palatij , necnon Collegij & ne tales abufus piorú mentes polluant,ac pie conceffa, generaliter ea
Auditorum præfatorum, etiam iuramento , confirmatio- hominú malitia,animarú faluti detrimentum afferant, vt reuocat,no ta-
ne Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis ftatu- par eft prouidere, quantú in nobis eft,fcandalis obuiare, Fabricam
men quoadre-
tis , & confuetudinibus , ac omnibus illis quæ dictus & animaru faluti confulere volentes, necnon indulgen- lictoria lega-
prædeceffor in dictis literis voluit non obftare , ceterif- tiarum , remiffionum , conceffionum, gratiarum , priui- ta.
Sanctio pœ- que contrariis quibufcumque. legiorum , facultatum & indultorum Fabricæ, ac Hofpi-
nalis. 5.4. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- tali, necnon aliis locis & Confraternitatibus , ac Com-
nam noftræ extenfionis , & ampliationis infringere , vel miffariis , Præceptori , & Miniftris concefforum huiuf-
ei aufu temerario contraire. Si quis & c, modi veriores tenores præfentibus pro expreffis haben-
D.P.A.3 . die
Dat . Romæ apud S. Marcum,Anno Incarnationis Do- tes,Motu proprio non ad alicuius fuper hoc nobis obla-
27.Iuly
minicæ 1562. fexto Kal. Augufti , Pontificatus noftri tæ petitionis inftantiam, fed de noftra mera deliberatio-
Anno 3.
ne , omnia , & fingula, indulgentias etiam plenarias , ac
peccatorum remifliones, necnon conceffiones , priuile-
LXII . Reuocatio Priuilegiorum quibufcumque locis gia, indulta& facultates, etiam difpenfandi , vt præmit .
titur , & abfoluendi ( non tamen relicta , & hæreditates
Piis , & aliis concefforum , difpenfandi fuper etiamad pias caufas exequi faciendi
, & illa, feu corum
irregularitatibus , impedimentifque matrimo- partem dicta Fabricæ iuxta tenorem priuilegiorum præ-
nialibus, & c.. dictorum applicandi , necnon Commiffarios & debito-
res ipfius Fabricæ ad illi reddendum computa , & fatif-
Hic idem Pont. reuocauit etiam quæcumque indul- faciendum de adminiftratis , & debitis per cos , prout
hactenus fieri confueuit , cogendi & compellendi Fabri-
ta , confeffionalia , Mare magnum , &fimilia
cæ , & Hofpitali prædictis necnon Monialium Spiritus
quibufcumque regularibus & aliis elargita , in Sancti Venetiarum , aliifque eiufdem Sancti Auguftini,
his que Conc.Trid. aduerfantur , vt inf. conft.94. feu aliorum Ordinum , tàm virorum quam mulierum
In principis, vbinotabo . Et adde conft.115.Cle- Monafteriis , ac Hofpitalibus, Ecclefis, capellis , altari-
mentis VIII. Quæcunque . bus , confraternitatibus , focietatibus , & aliis piis locis
à d. Hofpitali Sancti Spiritus dependentibus, feu in eius
Edita A. D. P I V S E P I S COPVS, membrum , aut grangiam , quauis etiam Apoftolica au-
1562.
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. toritate erectis , ac illorum Præceptoribus , Abbatibus,
&
Abbatiffis , Prioribus , & Prioriffis. Confratribus, feu il-
Exordium.
E commiffo nobis vniuerfalis Ecclefiæ regimine,ita lorum Conuentibus , ac Commiffariis , necnon mini-
nos oportet effe folicitos, vt propenfiore ftudio caftris, quoad Fabricam videlicet in Italia dumtaxat , quo
ueamus, ne illa quæ hactenus multorum precibus & in- vero ad hofpitalia , & monafteria , confraternitates , &
ftantiis pro animarum falute tam à nobis mentis homi- focietates , ac alia loca huiufmodi , tàm in Italia ,› quam
num abufu in grauem cedant animarum iacturam , neve alias vbiuis locorum , ex quibufuis caufis , & ad quo-
Chriftifideles cuiufuis indulgentiæ , peccatorum remif- rumuis etiam Principum quorumcumque inftantiam,vel
fionis vel facultatis, aut priuilegij obtentu , procliuiores corum intuitu, confideratione vel contemplatione, etiam
ad illicita in pofterum perpetranda reddantur , ac nimia Motu fimili , etiam confiftorialiter , ac de Apoftolica
veniæ facilitas eis peccandi tribuat incentiuum . poteftatis plenitudine , etiam fi illa fub quibufuis reuo-
Hic Pont. §. 1. Sane cnm nos , aufpice Chrifto , nuper ad ge- cationibus , alterationibus, vel limitationibus , fimilium
pradeceffores neralem Tribunalium Alma Vrbis , Curiæque noftræ of- vel diffimilium indulgentiarum , conceffionum , gratia-
concefferunt
Fabrica S. ficiorum omnium debitam , acfalubrem reformationem rum , priuilegiorum , facultatum & indultorum , in to-
Petri Ho- certis tunc rationabilibus caufis moti perrexerimus , ac to , vel parte minime comprehenderentur , & quotiens
Spitali S. Spi- quofdam qui in illis diuerfimode præter mentem no- illa reuocari contingeret totiens in priftinum ftatum re-
ritus, ftram committebantur abufus , per noftram prouiden- ftituta effent , & effe cenferentur, irritanti etiam decre-
aliis locis pijs tiam remouerimus , reformationem huiufmodi infe- to defuper forfan adiecto , ac cum aliis quibufuis clau-
multa prini- quentes , in alios etiam hominum ftatus , non minores
legia. fulis quomodolibet conceffa , ac iteratis vicibus ap-
ob caufas dirigere faluberrimum effe cenfemus. Atten- probata & innouata ( præterquam quoad ca in qui-
dentes igitur quod licet alias nos , ac diuerfi Romani bus iam fum fortita funt effectum ( Apoftolica au-
Pontifices prædeceffores noftri , vt Chriftifideles; præfa- &toritate , tenore præfentium , perpetuo reuocamus,
ti , ad charitatiua & pia opera exercenda promptiores caffamus , annullamus , irritamus , & viribus vacua-
redderentur , ficque illorum animarum faluti , necnon mus.
Fabricæ bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe manu- §.4.Diſtrictius inhibentes eifdem Præceptoribus, Ab- Prohibitio eis
de cetero ute-
tentioni & ftatui , ac hofpitalis noftri Sancti Spiritus in batibus , Abbatiffis , Conuenribus,Confratribus , & Mi- di.
Saxia de eadem Vrbe , ac aliorum piorum locorum , & niftris cuiufcumque dignitatis , ftatus , gradus , ordinis
Confraternitatum commoditati , & pauperum ac mife- & conditionis exiftentibus , ac etiam Archiepifcopali,
rabilium , & aliarum perfonarum in eis pro tempore de Epifcopali , aut alia maiori dignitate fungentibus , in
gentium fufitentationi , ac opportunæ fubuentioni rite virtute fanctæ obedientiæ , & indignationis , necnon
confuleretur , ac ex certis tunc expreffis rationabilibus excommunicationis latæ fententiæ pœnis , ne de cetero
caufis diuerfas indulgentias , peccatorum remiffiones, indulgentiis , conceffionibus, gratiis, facultatibus, etiam
conceffiones , gratias , priuilegia , facultates etiam dif- difpenfandi, vt præmittitur , & abfoluendi priuilegiis &
penfandi fuper impedimentis matrimonialibus , vel indultis prædictis vti, ac de illis fe intromittere quoquo
aliis quibufcumque defectibus , & irregularitatibus , & modo audeant feu præfumant. Ac decernentes ex nunc
abfoluendi , indulta eifdem Fabricæ & Hofpitali , ac il- irritum & inane quicquid fecus fuper his à quoquam
lorum Commiffariis , Præceptori & Miniftris conceffe- quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter contigerit
rimus. attentari.
Quibus eoru
§. 2. Nihilominus , ficut non fine graui mentis no- §. 5. Non obftantibus præmiffis, ac conftitutionibus, Contrariis de,
tun tur. abu- ftræ perturbatione nuper intelleximus , tàm bafilicæ Fa- & ordinationibus Apoftolicis necnon quibufuis priui- rogat.
miniftri
bricæ , quàm Hofpitalis & aliorum locorum, & Confra- legiis, indultis, & literis Apoftolicis fortan in contrariú,
ternitatum Commiffarij & Miniftri , huiufmodi indul- etiam Motu & fcientia fimilibus, etiam per nos concef-
gentiis, peccatorum temiffionibus, conceffionibus, gra- fis , approbatis , & innouatis , quil us omnibus illorum
tiis , priuilegiis , ac difpenfandi , vt præmittitur , ac ab- omnium veriores tenores præfentibus pro fufficienter
foluendi , & aliis facultatibus & indultis fibi conceffis expreffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris,
prædictis in graue illorum animarum periculum diuerfi hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus
mode abutantur , ac circa illa , non mediocres commit- ceterifque contrariis quibufcumque. Aut fi aliqui-
tuntur errores , in fcandalum plurimorum , ac diuinæ bus communiter , vel diuifim ab Apoftolica fit Se-
maieftatis offenfam, de indultum , quod interdici , fufpendi , vel excom-
Tom. II. H 3 municari
90 PIVS QVARTV S.
municari non poffint per literas Apoftolicas non facien- fit ne aliquando propter earum conftitutionum tranf
tes plená & expreffam , ac de verbo ad verbum de indul- greffionem fuborti abufus longius ferpant , & progre-
to huiufmodi mentionem. Et qualibet alia dictae Sedis diantur.
indulgentia generali , vel fpeciali cuiufcumque teno- Hic etiam
§. 2. Nos quantum cum Deo poffumus futuris cafi-
ris exiftat per quam præfentibus non expreffam, vel to- bus , & periculis occurrere volentes , eorumdem præde- Pot
dit .aliasad-
videlicet
taliter non infertam effectus huiufmodi gratiæ impediri cefforum noftrorum conftitutiones,tum innouando,tum quod Cardi- s
valeat, vel quomodolibet differri , & de qua , cuiufque declarando , & pro rerum & temporum neceffitate fup- nales abfente
toto tenore, habenda fit in noftris literis mentio fpe- plendo , de Fratrum noftrorum vnanimi confilio atque decem diebus
cialis. affenfu definimus , ftatuimus , & declaramus , vt cum expectentur,
Fides danda
tranfumptis §. 6. Vt autem præfentes literæ ad cunctorum noti- Pontificem de hac vita migrare contigerit , Cardinales nouem die
debbus
buius bulla. tiam deueniant , volumus , & mandamus illas in di- præfentes decem tantummodo diebus , iuxta dicti Gre- fiant defuncti
Eta bafilicæ valuis , ac acie Campi Floræ affigi , vt hi gorij prædecefforis conftitutionem in Concilio Lugdu- Pont.exequias
quos literæ ipfæ concernunt , feu concernere poterunt, nen.editam , Cardinales abfentes expectare teneantur,
quomodolibet in futurum , quod ad ipforum notitiam & interim folitas nouem continuorum dierum exequias
non peruenerint , vel illas ignorauerint quominus eos omnino peragant,nec vllo prætextu vlterius differant.Et
artent, perinde ac fi perfonaliter intimate forent, nul- ne quid impedimento effe poffit quo minus exequiæ
lam poffint excufationem prætendere , vel ignorantiam ipfæ nono die abfoluantur , fi quando per obferuantiam
allegare , cum non fit verifimile apud eos remanere i alicuius magni impedimenti , & præcipui fefti Car-
incognitum , quod tam patenter extiterit publica- dinalibus videretur officium exequiarum intermitti
tum . debere , dies illi fic intermiffi in numerum nouem die-
Nulli ergo, &c. Si quis autem, &c. rum nihilominus computari debeant , & impenfa quæ
Dat. P. A.3 .
Dat. Romæ apud S.Marcum,Anno Incarnationis Do- in eis pro exequiis facienda effet , inter pauperes Chri-
die 19 Sept. minicæ 1562 .. 13. Kal. Octobris , Pontificatus noftr. fti diftribuatur. Ac vt fuperfluis quoque fumptibus , qui
Anno 3.
iam in immenfum excreuerunt,modus imponatur,funus
fimplicius quam confueuerit fiat , ita vt illius ratione
( præter regalia Populo Romano præftari folita ) decem
LXIII. Ordinationes pro tempore Sedis Apoftolicæ va- millium ducatorum fummam , pannis lugubril us, & re-
cantis , circa electionem Summi Pontificis , & galibus tàm Camerarij & Clericorum, ac aliorum Canic-
ralium , quàm aliorum quorumcumque Miniftrorum , &
obferuantiam Conclauis. Declarationefque
Officialium , ac aliis omnibus omnino computatis , im-
Iurifdictionum Collegij Sanctæ Romanæ Ec- penfa non excedat. Summa autem decem millium huiuf
clefiæ Cardinalium ,Camerarij ,& Cclericorum modi,vel fi Collegio vifum fuerit etiam minor, aut nul-
Camera Maioris Pœnitentiarij , Datarij , Præ- lo modo maior , per tres Card. antiquiores , vnum vide-
fectorum , & Prælatorum Signaturæ Gratiæ & licet de quoliber ordine, & Camerarium proportionabi-
" liter pro rata diftributionis alias fieri folitæ, inter prædi-
Iuftitiæ, & Cuftodum Conclauis.
&
tos omnes , & fingulos diuidatur.
Quoad electionem Papa habes etiam fanétionem ficis §., ingr
3. Lapf is
eflu verolaui
s Conc decesm dieb
null us us
aten die oget
à pror obitur Pont
us aut ElapfiCard
i- dieb
dif- s decem
d
Gregor. X. in cap. 3. de Elect. in 6. & aliam feratur, fed fequenti die Milla de Spiritu fancto celebra- prafentescele
Clem. V. in clemen. 9. eod. tit. necnon Clem.VI. ta, fiue Cardinales abfentes venerint fiue non , qui fue- brata Miffa,
Spiritus fan-
fup. in conft. 5. Licet. & Iulij II. in conft. 3. Cum rint præfentes ftatim Couclaue ingredi teneantur, & indi Conclaue
tam, Pauli IV. conft.16.Cum fecundum. Et de gredientes ipfi abfque mora aliqua omiffa omnino Ca- ingrediantur
materia Cardinalium , plene notabo in conft .5o . pitulorum confectione primis diebus fieri folitorum, Pont. electioni
incum-
Sixti V. Poftquam. in electionis negotio procedant , & fingulis diebus bant.
fcrutinium fiat , & in primo fcrutinio etiam accedere
De electione Summi Romani Pontificis præter nota- liceat.
5. 4. Si qui vero forte intrare noluerint, vel ingreffi Ingredi nolě-
ta in præcedentibus rubricis , attende pleniffimam
abfque manifefta infirmitatis caufa iuramento Medico- tes, aut abfq;
difpofitionem à Greg.XV. editam in conft. 13.Eter
nalium per fecreta fuffragia cedentes pre-
ni , infra tom. 4. ad quam alias pofteriores conft. harum, & à maiori parte Cardi
bes indicatas circa cæremonias in huiufmodi electio- approbata exiuerint , dicta conftit, Gregorij pœnam in- na conftitut.
Greg. X. in-
ne obferuandas. currant.
currant
§. 5. Declarantes nihilominus , quod poftquam Car- Cardd- pra-
Edita A. D. PIVS E PISCOPVS, dinales præfentes , aliis Cardinalibu etiam
s de latere Le- fentes in Con-
1562 . Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. gatis, aut ex alia quacumque etiam publica caufa , etiam claue & ex-
cum licentia fummi Pontificis abfentibus vlterius non tra Pontifice
Electio Rom.
N eligendis Ecclefiarum Prælatis , quibus & humana, expectatis , poft tamen lapfum dictorum decem die- eligere va-
tant , lapis
Pont.que ma. I&
tamen
,
& diuina minifteria committuntur , quantam adhi- rum à morte Pontificis , electionem fiue intra decem
, fiuedis- lapfor.
ex- decemdiebus.
ture fieri de-
bet. beri curam oporteat, teftantur Patrum noftrorum facra- tra Conclaue fecerint , electio fic ex itineris , aut alte-
tiffimæ conftitutiones, quas illi magna feueritate de Epi- rius etiam probabilis , & notorij ipforum Cardinalium
fcoporum , & aliorum Prælatorum qualitate ediderunt, abfentium impedimenti prætextu impugnari minime
propterea quod à bonis bona omnia , videlicet charitas, valeat , quum publica vtilitas ex matura electione
vigilantia , Ecclefiaftica difciplina , denique animarum proueniens cuiuis alteri rationi præferri debeat.
eis commiffarum falus proficifcerétur, à malis vero con- §.6.Sedis autem vacatione durante, Collegium Cardi- sede vacante
tra , non nifi mala , nempe auaritia , negligentia, faftus, nalium in iis quæ ad Pontificem maximum dum viueret Colleg.Cardd
& animarum periculum poffit expectari.Quod fi in qui- pertinebant, nullam omnino poteftatem aut iurifdictio- de bic enar-
buflibet Ecclefiarum Paftoribus tantopere prouiden- nem habeat,neque gratiam, neque iuftitiam faciendi,aut ratis tantum
dum eft , ne quis affumatur indignus , maiorem certe, factam per Pontificem mortuum executioni demandan- difponat.
& perfpicaciorem diligentiam in Romano Pontifice di , fed ea omnia futuro Pontifici referuare teneatur.
eligendo , qui ceteris Paftoribus eft præfuturus , & Neque de ftatu temporali Romanæ Ecclefiæ , neque
totius Dominici gregis curam habiturus , oportet adde pecuniis Camera Apoftolicæ aut Datarij , vel pro
hiberi.
Ideo Pontt. in folutione debitorum ante obitum Pontificis quomo-
§.2.Hac fancta meditatione permoti prædeceffores no- dolibet contractorum , aut alias ex quauis caufa ( cafi-
rub.
uidascit. pro. ftri , & præfertim fel. rec. Alexander III. Greg. X. Clem. bus infrafcriptis dumtaxat exceptis
conftit quicquam difpo-
ediderunt. V. Clem . VI . & Iulius I I. nonnullas conftitutiones fan- nere , nec contra dictam Gregorij conftitutionem pro
xerunt ad prouidendum, vt fummorum Pontificum ele- feipfis aliquid percipere , nec aes alienum vltra necella-
&tiones libere , & recte , & mature fierent. Sed quo- rios fumptus præfentibus comprehenfos contrahere de-
niam res humanæ femper in deterius prolabuntur , nifi beant , neque Camerarius , Thefaurarius , Datarius , De-
fit qui eas affidue retineat & conferuet , verendumque pofitarius , Caftellanus Arcis Sancti Angeli , aut alij
Officiales
PIV S Q VART
Q V S. Si
Officiales contra harum conftitutionum tenorein , Col- j 5.11. Datarij vero minifterium per eiufdem Pontificis Datari officin
morte Pontifi
legio obedire teneantur , fiue debeant , quinimo fi eis obitum omnino expiret , ita vt non folum datas. per
cis expiras.
in talibus obtemperauerint , aut ipfi Cardinales , vel eum antea notatas extendendi poteftatem minime ha- "
Officiales ex corum officiis contra præmiffa aliquid ar- beat, fed quafcumque fupplicationes gratiarum , & iu-
tentare præfumpferint, de fuo proprio Camera Apofto- ftitia penes eum , aut eius miniftros adhuc exiftentes
licæ plenarie fatisfacere , & pecunias erogatas reftituere, etiam fi datæ fuerint , Collegio Cardinalium ftatim fub
ac quæuis damna ad eligendi Pontificis arbitrium refar- figillo claufas præfentare teneantur futuro Pontifici
cire cogantur. Quod autem expendi poffit erit præfata referuandas. Quod fi contra præmiffa quicquam ad
decem millium ducatorum fumma. Illud item quod pro cuiufuis etiam Cardinalis inftantiam attentare præ-
victu familiæ Pontificia ante Conclauis ingreffum , ac fumpferit , irritum , & inane exiftat , & nihilominus
poft ingreffum pro pauperum Officialium palatij tan- falfi crimen incurrat , illius rationem futuro Pontifici
tum per Camerarium , & Priores Ordinum defcribendo- redditurus .
Cardd.
rum victu , ac etiam pro eleemofynis Sede vacante fieri §. 12. Prohibentes infuper ne Cardinales , & Prælati Prælatorum
confuetis. Itemque pro defenfione Terrarum Ecclefia, Signaturæ gratiarum , & iuftitiæ præfecti Sede vacante Signal gratia
vel partis earum. Necnon pro regalibus Populo Ro- fupplicationes, & commiffiones aliquas , etiam fi fup- & inftitia
mano , & illius Magiftratibus , ac cuftodia Vrbis , & plicantes , paruas datas , vt moris eft antea obtinuerint, officium con-
Conclauis,illiufque prouifionibus opportunis neceffa- fignare valeant, fed officia eorum omnino ceffareintelli- quiefcit.
rium erit. Quæ vero impenfa pro defenfione Terrarum, gantur.Quod fi aliter fecerint,pro exceffibus huiufmodi
& locorum Ecclefiæ & fecuritate , ac prouifionibus futuri Pontificis arbitrio puniantur. Coclanis cella
Conclauis facienda fit , Cardinales præfentes per fe- 5.13 . Mandamus quoque quod Cella conclauis Car- forre diftri-
creta fuffragia ordinare debeant , ita vt maioris partis dinalibus forte diftribuantur , nec liceat eas etiam in- buantur.
fententia obtineat id quod obferuandum erit , etiam in firmitatis prætextu mutare , aut defuper ædificare , vel
Gubernatoribus Vrbis , tàm vltra pontem , quàm citra, illas dilatare , fed quilibet , etiam Decanus , fit fua forte
& aliis Officialibus , etiam pro ftatus Ecclefiaftici regi- contentus.
mine fi opus fuerit eligendis. Si vero vltra prædicta ali- 5.14. Poft Conclauis vero ingreffum interdicimus, claue
Apud Con-
habita
quod grande periculum immineret , cui omnibus & fin- & expreffe prohibemus fub officiorum , & beneficiorum re, vel morart
gulis Cardinalibus præfentibus iuxta Ordinationem priuationis poena , atque etiam fub alia arbitrio Guber- prohibetter.
Gregorij X. aut faltem duabus illorum tertiis partibus natoris ad cuftodiam Conclauis deputari foliti infli-
per fecreta fuffragia videretur celeriter occurtendum, genda , ne quis immediate fupra aut infra Conclaue,
tunc Collegium iuxta maioris partis fententiam fimili- feu à lateribus habitare vel morari poffit. Quæ loca nu-
liter per fecreta fuffragia de remedio opportuno , ac ris claudi , & à Præfidentibus cuftodia Conclauis , ac
prouide de neceffaria impenfa prouidere poffit & de- dicto Gubernatore fæpius vifitari debeant. Et fr qua
beat. fraus commiffa fuerit , teneatur ipfe Gubernator fub
TresCardd.& §.7. Statuimus etiam quod tres Cardinales antiquio- periurij pana co ipfo incurrenda , & alia arbitrio fu
Camerar. oc- res , vnus videlicet ex quolibet ordine , vna cum Came- turi Pontificis infligenda , delinquentes huiufmodi
currentes ne- rario poft Pontificis obitum , reliquos Cardinales con- Cardinalibus pro tempore deputatis reuelare , curare-
ceffitates pro- gregandi , & occurrentes neceffitates in congregationi- que , vt delinquentes ipfi carcerentur , & acriter pu-
ponere,& Co-
clauis negotia bus generalibus proponendi , & vt conclaue bene vndi- niantur.
Conclaue &
curent. que claudatur curandi ius habeant. 5.15. Teneantur quoque
quoque Cardinales pro tempore de- Cardd depu-
.
§. 8. Ipforum autem officium tertia die poft Con- putati Cellas Cardinalium, & alia Conclauis loca fæpius atis vifitetur
Ingreffi Con- clauis ingreffum omnino expiret , eorumque loco vifitare , & diligenter perquirere ne ipfius Conclauis
claue, ali tres
quolibet 3.die tres alij fequentes in ordine , quolibet tertio quoque muris , aut laquearibus , feu pauimentis vetita foramina
eorü loco fub- die , cum eodem Camerario in eadem poteftate fuc- fiant. Et fi quid tale deprehenfum fuerit, auctores priua-
intrent. cedant. tionis officiorum , & beneficiorum, ac aliis etiam corpo-
Camerar.fui- §.9. Camerarij quoque , & Maioris Pœnitentiarij offi- ralibus , & feueriffimis pœnis ,. Gubernatoris ac etiam
que Officiales, quæ etiam Sedevacante durante , ita durare decer- futuri Pontificis arbitrio afficiantur , & confcij de præ-
rebus hic pra- nimus , & declaramus , vt non folum ea quæ præfenti miffis eifdem pœnis teneantur , nifi ftatim , fi intra
fcriptis no conftitutione prohibentur , & quæ Pontifice viuente Conclaue fuerint , eifdem Cardinalibus deputatis , fi
aliis incum- exercere non confueuerunt , feu à quibus pro eiufdem
bant. vero extra Conclaue, Gubernatori & Prælatis præpofitis
Pontificis reuerentia , aut alias quomodolibet abftine- reuelauerint.Qui quidem Gubernator, & Prælati fub pre-
bant , minime vfurpent , fed Camerarius , ac Præfiden- iurij pœna in hoc inuigilare , & opportune prouidere
tes, & Clerici , aliique Miniftri , & Officiales Cameræ debeant.
Cardd, non
Apoftolicæ exactioni pecuniarum eidem Cameræ debita- §. 16. Quilibet autem Cardinalis in Conclaui duo- infirmi duos,
rum ,ac prouifionibus ratione Sedis vacantis iuxta præ- bus feruientibus > Clericis vel Laicis contentus fit. infirmi tres
miffa neceffario faciendis dumtaxat incumbere , & pro- Infirmis autem, & grauiter affectis à maiori parce Col- feruientes
pterea à folutione debitorum ante Pontificis obitum legij per fecreta fuffragia , tertius ad fummum indulgeri habeant.
contractorum , aut illorum declaratione , rationum foli- poffit.
datione , extractionibus frumentorum , remiffionibus §. 17. Qui feruientes familiares domeftici , & con- Conclauifta à
Cardd.appro-
delictorum , affecutionibus delinquentium , & quibuf- tinui commenfales ipfius Cardinalis , & ab anno ante bentur
cuinque aliis expeditionibus tàm gratiam , quàm iufti- fuiffe , & tunc effe debeant , & non mercatores miniftri
tiam , aut illarum executionem quomodolibet concer- Principum , Domini temporales & iurifdictionem ha-
nentibus omnino abftinere debeant. bentes , neque fratres , aut nepotes Cardinalium , etiam
Pænitentia-
§. 10. Pœnitentiarius vero, & eius Officiales ea tantum fi expenfis eorum viuerent. Et de qualitatibus Con-
rius, & eius facere & expedire valeant , quæ ad forum confcientiæ clauiftarum Cardinales deputati ante Conclauis in-
Officiales co- pertinent , in reliquis officium corum conquiefcat. Ita- greffum diligenter inquifitionem habere , & eos ap-
ad forum que
fcientia fpe- que à quibufcumque matrimonialibus , & aliis difpen- probare , ac poft ingreflum denuo diligenter prouidere
dant , tantu- fationibus , ac abfolutionibus , & declarationibus , nec- debeant. Sacrifta vnus
modo
diant. expe- non quibufuis aliis expeditionibus forum , quod aiunt, S.18. Sacrifta quoque cum vno clerico coadiutore in ftet in Con-
claui , Magi
fori , mixtim , vel feparatim quomodolibet refpicienti- officio Sacriftiæ ; duo quoque Magiftri cæremoniarum ftrique care-
bus omnino abftineant. Alioquin in quibus tam Ca- Conclaue ingrediantur Miflis celebrandis , & aliis quæ moniaru duo,
merarius , Pœnitentiarius , & alij prædicti , etiam de li- ad ipfos pertinent vacaturi. Adfit præterea vnus Reli- Medici duo,
centia aut mandato totius Collegij contrafecerint , ea giofus pro Confeffionibus audiendis à maiori parte Car- Chirurgus
Unies , Aro-
nulla , & irrita fint , ac nemini fuffragentur. Et nihi- dinalium per fecreta fuffragia eligendus ; vnus Collegij matarius
lominus corum exceffus , & inobedientiæ rationem, Secretarius tantum ; duo Medici ; vnus Chirurgus ; vnus nus , Faber-
Pontificis arbitrio quandocumque reddere teneantur. Aromatarius , cum vno aut duobus feruientibus ; vnus fignar. vnus,
Literis etiam noftris fuper reformatione Cameræ , & Faberlignarius ; vnus Cementarius ; duo Barbitonfores, Cementarius
vnus, Barbi-
Pœnitentiariæ huiufmodi editis in fuo robore perman- cum vno aut duobus feruientibus, Item octo aut decem tonfores duo,
furis.
feruientes publicæ veilitati , & commoditati , omnium, feruietes dece,
H 4 veluti
92 PIVS QVART V S.
veluti pro lignis portandis , pro verrendo Conclaue, minime attentis , fed folum Deum præ oculis habentes,
& fimilibus neceffariis miniftrandis , qui omnes à Col- fefe pure , libere, fincere , quiete , & pacifice gerere, &
legio Cardinalium , non tamen ex familia alicuius Car- habere debeant. Nec pro ipfius Pontificis electione,
dinalis , per fabas fecretas eligantur , ita tamen vt is ob- confpirationes , condicta , pactiones , & alios illicitos
tineat , qui plura vota tulerit , & eis falaria de publico tractatus inire , figna , aut contrafigna votorum ſuo-
perfoluantur. Quod fi vltra præfatas perfonas, in Con- rum alteri dare , minafve aliquibus inferre , tumultus
claui aliquis inuentus fuerit , expelli ftatim debeat. Et excitare , aut alia facere per quæ electio retardetur , vel
fi quis vfpiam fe occultaffe deprehendatur, ignominiofe minus libere fuffragia præftentur per fe vel alium,directe
expellatur , & infamia notetur , & officiis atque benefi- vel indirecte , quouis colore vel ingenio , audeant vel
ciis priuetur , confcij vero fub eadem pœna illos Col- præfumant. Quod fi fecus fecerint, aut contra prohibita
legio reuelare teneantur, præmium reportaturi fi indi- in præfenti conftitutione aliquid admiferint, vltra diui-
cauerint. nam vltionem,arbitrio futuri Pontificis pro modo culpæ
Eo claufo col- §. 19. Claufo Conclaui nulli ad colloquium etiam exin eos quandocumque animaduerti pollit.
S.27 . Quia vero parum effet iura condere , nifi forent Cuftodes Con-
loquium pro- tra portam Conclauis etiam Principum Oratores, nifi ex clauispramif-
hibetur
magna & vrgenti caufa à maiori parte Collegij appro- qui executioni ea demandarent, ftatuimus,& ordinamus , jafaciant ob-
banda admittantur. Et fi quis forte , quod abfit , clam vt Prælati , Rectores , Officiales Vrbis, ac Principum Ora- Jeruari.
ipfum Conclaue , & aliunde quam per oftium ingredia- tores, illuftres viri, quos omnes à Collegio pro cuftodia
tur , omni honore , gradu , ac officio , & beneficio ipfo Conclauis eligi continget (eligere autem Collegium de-
facto priuatus exiftat, & tradatur Curiæ fæculari accerri- bebit eos qui ad id magis idonei videbuntur ) pramiffa
mis pœnis puniendus . omnia plene & inuiolabiliter , ac fine fraude & dolo ali-
Literas , vel
5.20. Literas vero aut cuiufuis generis fcripta ad eos, quo obferuari faciant , de quo corporale iuramentum
figna tramit qui in Conclaui erunt, feu nuncium, vel notam, aut fi- coram ipfo Collegio ante ingreffum Conclauis , & quo-
gnum mittere , feu recipere , aut contra , è Conclaui ad ties opus fuerit , præftare teneantur , quæ quidem nifi
cos qui foris erunt, vllo modo liceat, qui contrafecerint, fecerint , vel fi in eis dolum & fraudem commiferint,
quacumque dignitate etiam fi Cardinalatus honore præ- prædictas pœnas, & ceteras in d.conft.t. Gregor.X . con-
fulgeant, pœnæ excommunicationis latæ fententiæfub- tentas incurrant.
Cardd. "nibil
iaceant, abfoluendi facultate,præterquam in mortis arti- §.28 . Volumus autem neque per Prælatos , neque per debiccrentis
culo, foli Pontifici Maximo referuata,à quo nihilominus Rectores,aut Officiales præfatos vltra quam præmittitur, immurent, fed
pro qualitate delicti vltra dictam excommunicationis Cardinales arctari , neque præfentes has noftras confti- hanc constit.
pœnam puniendi crunt. tutiones per Collegium Cardinalium vllo modo alterari, feruari, una
Excommis
§. 21. Prohibentes etiam fuper futura electione Pon- corrigi , aut immutari poffe , fed illas coram omnibus de cum alits cu-
Super electione
Pont. dam- tificis fponfiones , quas excommiffas vocant , fieri , & verbo ad verbum in prima congregatione poft obitum *ent .
Mentur. fi forte contra præfentium tenorem facta fuerint , illas Pontificis fieri folita , & deinde poft Conclauis ingref-
Hoc frictius nullas , & irritas , in iudicio & extra , fore & omnino fum legi , & iurari , co modo quo leguntur & iurantur
damnauit
cenferi , & contrafacientes , ac proxenetas arbitrio Gu- conftit. Iulij II. & aliorum prædecefforum noftrorum,
Greg. XIV. in bernatoris , & futuri Pontificis puniri debere decerni-
conft.4. quorum conftitutionibus , & pœnis in eis contentis vl-
mus. tra præmiffa per hanc noftram conft. derogare non inten-
Cardd, unico 5.22. Cardinales autem primo ipfo die quo Conclaue dimus , fed magis eas confirmare , innouare , & com-
ferculo , ingreffi fuerint, tàm in prandio, quàm in cœna folo fer- probare.
moderato, culo vnius fpeciei tantum, eoque moderato, & alias iuxta S.29. Et ne diffenfionis occafio , aut fchifmaiis oria- Cardd. non
excludantur
in propria
cella vefcatur conftitutionem præfati Clementis VI. qualificato con- tur, volumus , cenfurarum, & excommunicationum præ- ab electione
iuxta bullam tenti fint, & effe debeant, nec quifquam in alterius Cella, fatarum, & aliarum quarumcumque prætextu , Cardina- pretextu qua-
Clem.VI.fup. vel de alterius ferculo vefcatur. les à Pontificis electione,actiue vel paffiue excludi nullo rumcumque
Pralati cu- §. 23. Prælati quoque ad cuftodiam Conclauis depu- modo poffe , quas quidem excommunicationes , & cen- cenfura &c. rum ,
flodes Con- tati fub pœna periurij , & fufpenfionis à diuinis , maxi- furas ad electionis effectum tantum , illis alias in fuo ro-
clanis ne lite. ma , & exquifita diligentia vtantur in infpiciendis , ac bore permanfuris , fufpendimus , & fufpenfas eile volu-
ra, c.tranf præfcrutandis epulis, & aliis rebus ac perfonis Conclaue mus , & declaramus . Decernentes quoque excommuni-
mittantur
intrantibus, & de eo exeuntibus , ne fub earum rerum ve- cationes , & cenfuras ipfas cum folum afficere, qui deli-
Eirent.
lamine literæ aut notæ , vel figna aliqua tranfmittantur. querit , non autem alios Conclaui durante cum co con-
Quod fi tale quid inuentum fuerit , familiares Cardina- uerfantes .
lium aut alij delinquentes pœnam priuationis officio- §. 30. Ac præfentes noftras vbicumque electionem Her conftit.
rum , &beneficiorum, ac inhabilitatis ad obtenta , & ob- fummi Pontificis etiam extra Vrbem fieri contigerit , lo- vbique
tur. ferue-
tinenda incurrant.Et vlterius per Gubernatorem carderi- cum habere, & obferuari debere.
bus mancipentur , exinde nifi de mandato noui Pontifi- $.31.Ac infuper illas in valuis bafilicæ Principis Apo- Publiceturque
cis minime relaxandi , fed eius arbitrio acrius puniendi, ftolorum , & Cancellariæ Apoftolice , ac in acic Campi CL06.
& omnes affi-
omni facultate Collegio Cardinalium in fauorem quo- Flora per aliquos Curfores noftros legi , & publicari,
rumcumque qui in præmiffis vel eorum aliquo delique ac illorum copiam ibidem affixam dimitti , & deinceps
rint, omnino interdicta, omnes , & fingulos Cardinales etiam abfentes , præfen-
Conclauifi& §. 24. Conclauiftæ vero, & quicumque alij feruientes tes , & futuros , & alios quofcumque quorum intereſt,
difcedentes, Conclaui ex caufa infirmitatis manifefta , & notabilis à vel intereffe poterit quomodolibet in futurum , affice-
non ingredia- Medicis medio iuramento probatæ, & de confenfu depu- re , & ligare , nullumque earum ignorantiam præten-
tur vlterius.
ratorum, quorum etiam confcientiam defuper oneramus, dere poffe, ac fi eis perfonaliter intimate forent , præ-
& non aliter exituri, nullo modo reuerti poffint,fed eo- miffis ac aliis conftitutionibus , & ordinationil us Apo-
rum loco alij eodem prorfus tempore quo infirmi exi- ftolicis , ceterifque contrariis non obftantibus quibuf-
bunt, ingrediantur . cumque.
Cirdd non §. 25. Statuimus etiam , & declaramus , quod fi forte 5.32 . Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanctiopœna-
lis.
Dine votum aliquis Cardinalis faltem in Diaconatus ordine con- nam noftrorum definitionis, ftatutorum,declarationum ,
in ele fione
non habeat. ftitutus non fuerit , is nullatenus ad eligendum admitti decretorum , prohibitionum , mandatorum , interdicti,
debeat . præcepti, rogationis, hortationis, & voluntatum infrin-
Cardd. in ele- 5.26. Cardinales autem per vifcera mifericordiæ D. N. gere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc
Eliane feruent IESV CHRISTI enixe rogamus , & hortamur , ac attentare præfumpferit , indignationem omnipotentis
bis expreſſa. eis nihilominus fub diuini interminatione Iudicij præ- Dei,ac BB . Petri & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit in-
cipimus , & mandamus , vt attendentes magnitudinem curfurum.
minifterij quod per eos tractatur , in dandis fuffragiis, Dat. Romæ apud S.Marcum,Anno Incarnationis Do- Dat. P. A 3.
ac aliis omnibus & fingulis electionem quomodolibet minicæ 1562.feptimo Idus Octobris, Pontificatus noftri die 9. Oñob.
concernentibus , omni dolo ác fraude , factionibus , & Anno 3 .
animorum paffionibus remotis , ac Principum fæcula-
rium interceffionibus , ceterifque mundanis refpectibus Ego
PIVS QVART V S. 93
officio de remedio opportuno prouidere volentes , Motu

Pape ſubſori. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. proprio , & ex certa noftra fcientia , dilectis filiis mo-
dernis , & pro tempore exiftentibus S. R. E. Vicecanc
Simei non fuerint dominati tunc immaculatus ero. ciufque in Cancellaria Apoftolica Locumtenen. necnon
Summifta , Scriptoribus , illorumque pro tempore Re-
Cardd.fub- EgoR.Card.de Carpo Epifc.Oftien . fcribendario , Computatori , Receptori , & Defenfori-
feriptiones. Ego F.Card. Pifanus Epifc. Portuen. manu prop. bus , necnon Secretariis literarum Apoftolicarum , illa-
Ego Fed.Card.Cæfius Epifc. Tufculan. rumque tàm maioris , quàm minoris præfidentiæ Ab-
Ego Io.Card.Moronus Epifc. Præneftin.ff. breuiatoribus , ac Sollicitatoribus , plumbique & Re-
giftri Magiftris Collectoribus , earumdem literarum
Ego Truchfes de Vvalburg.Epifc.Card.Alban .
Apoftolicarum Regiftratoribus ; Bullatoribus , Fratribus
Ego Ti.Card.Crifpus .
Ego Io.Mi.Card.Saracenus. barbatis nuncupatis , & illorum famulis , necnon in re-
Ego Io. Card. S. Vitalis. giftro fupplicationum manu , & in præfentia noftra
Ego Ia.Card.Puteus . fignatarum Magiftris, & Scriptoribus, aliifque Romanæ
Ego Io.B Cicada Card.S.Clementis . Curia officialitus , & perfonis etiam eorum officia ex
Ego B.Card.Tranen . caufa quantumuis onerofa oltinentibus cuiufcumque
Ego Scipio Card. Pifarum. qualitatis , & conditionis exiftant , ac quocumque no-
Egolo. Card. Reumanus. mine appellentur , in virtute fanctæ obedientia , & fub
maioris excon.municationis latæ fententiæ , necnon
Ego Io.Ant.Card.Capifuccus.
amiffionis ad femeftre omnium emolumentorum eorum
Ego Fr.M.Card.Alexandrinus.
officiorum quæ ipfo iure quoties contrafecerint , Fabri-
Ego Clemens Card . Aræcæli.
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij . cæ bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe applicata
Ego Aloyfius Card.Cornelius. effe cenfeantur , & crefcente inol edientia etiam priua-
Ego B.Card.Saluiatus. tionis eorumdem officiorum ipfo facto incurrendis pœ-
Ego Ph.Card.Aburd . nis Apoftolica auctoritate tenore præfentium præcipi-
Ego M.Ant.Card.Amulius. mus , & mandamus , quatenus videlicet in regiftro fup-
plicationum , Magiftri & Scriptores huiufmodi vltra fa-
Ego R. Card. Nauagerius.
Ego Alexand.Card.Farnefius Vicecanc. larium inibi pro fignaturis ordinariis exigi folituf , alij
Ego Gui.Afc.Card Camerarius . vero officiales literas Apoftolicas , tàm fub plumbo,
Ego Iul.Car.Vrbinas . quàm in forma breuis , fuper gratiis indulgentiarum &
Ego Hieronymus Card . Simoncellus . peccatorum remiffione etiam plenariam , tàm pro viuis
Ego Vitellotius Card. Vitellius. quàm defunctis , tàm ad tempus quàm perpetuo, ad fu-
turam, feu perpetuam rei memoriam , vel alia forma , ac
Ego Carolus Card . Borromæus.
Ego Francifcus Card. Gonzaga. cum quauis narratiua pro quibufuis particularitus per-
fonis , feu Ecclefiis etiam Cathedralibus , & Collegia-
Ego Ind. de Aualos Card. de Aragona.
tis , Monafteriis , Prioratibus , Capellis perpetuis , Ca-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1562.indictione quinta die pellaniis , Oratoriis, Hofpitalibus , Capitulis , Collegiis,
Conuentibus, Confraternitatibus, Societatibus,Vniuer-
vero 21. menfis Octob. Pontif. Sanctiff, in Chrifto Patris,
fitatibus,& quibufcumque aliis piis locis à nobis, & fuc-
& D.N.D.Py diuina prouidentia Pape IV. Anno tertio,
cefforibus noftris Romanis Pontificibus , etiam faculta-
Suprafcripta litera Apoftolica affixa & publicata fuerunt
tem eligendi Confefforem cum votorum commutatione
Roma in locis fuprafcriptis , vt eft moris , inibi carumdem
in fe continentibus pro tempore, citra tamen claufulam
copiis dimiffis affixis , per nos Andream de Curia, & Fran-
porrectionis manuum adiutricum conceffis , & conce-
cifcum Faya, eiufdem S.D.N. Papa Curf.
dendis, conficien. gratis pro Deo vbique per corum offi-
Pro Mag.Curf.Francifcus Rogerius Magifter Curf.
cia abfque aliqua taxa regalium , feu iocalium , aut cu-
iufuis alterius generis folutione , vel exactione quan-
tumuis ordinaria , vel extraordinaria , omnibus recufa-
LXIV. Indulgentiarum gratiæ ab omnibus Officialibus, tione & contradictione ceffantibus , illico nullo alio à
citra claufulam porrectionis manuum adiutri- nobis aut altero defuper expectato mandato expediant, &
cum, & gratis expediantur, excepto falario re- profequentibus illarum expeditionem , etiam fi partes
quorum intuitu fuerint conceffa , in Romana Curia non
giftraturæ.
fint præfentes,fed longe ab illa abfint, expeditas tradant,
Quinimo hodie nec pro regiftratura quicquamfolui- & confignent.
tur, vt experientia hoc omnes docet. 5.2. Mandantes dilectis filiis noftro , & pro tempore Executorum
Rom. Pont. Datario , & eiufdem Cancellariæ Regenti, deputatio
Reuocationem vero Indulgentiarum continentium fa-
quatenus ipfi , vel alter eorum per fe vel alium , feu alios facultates.,
cultatem quæftuandi, ac pro quibus porrigendæ funt
præfens mandatum noftrum , per omnes & fingulos ad
manus adiutrices , vide etiam in conftit. 30. Pij V. Et
quos fpectat inuiolabiliter obferuari faciant. Inobedien-
fi dominici. tefque & rebelles quofcumque cenfuras, & pœnas ante-
dictas incidiffe declarent , dictafque pœnas ab illis irre-
Edita An. D. PIVS PAPA QVARTVS miffibiliter perfolui , &in arcam Collegij dicta fabricæ
1562.
Motu proprio , &c. inferri , & reponi , & fi contra præceptum hoc noftrum,
exactum aliquid fuerit , illico eis qui illud foluerint,
Exordium.
Ecct Romanum Pontificem quem Dominus nofter integre reftitui curent , pro celeriori huius mandati no-
DEC
IES VS CHRISTVS Vicarium fuum cæle- ftri obferuatione , dictarumque pœnarum exactione &
ftibus thefauris difpenfandis in terris conftituit , proui- ablati reftitutióne , mandatum executiuum fi eis vide-
dere , vt ficut ipfe thefauros huiufmodi & gratias cæle- bitur contra eofdem inobedientes & rebelles quoties
ftes gratis acceptas ad honorem Dei , & illius Sancto- opus fuerit decernant, & relaxent.
rum , animarumque Chrifti fidelium falutem abfque lu- §.3 . Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus , Claufula der
cro difpenfat , idem quoque à Romanæ Curiæ Officiali- & ordinationibus Apoftolicis , ac dictorum Officia- rogateria.
bus quibus literarum Apoftolicarum fuper gratiis à Sedelium Collegiorum inftitutionibus & erectionibus , nec-
Apoftolica pro tempore conceffis expeditio incumbit, non ftatutis etiam iuramento , &c. roboratis , priuile-
Indulgentia obferuetur .
giis quoque indultis & literis Apoftolicis eifdem Vice-
gratis expe-
diantur, exce- S.1.Quapropter inconuenienseffe cenfentes pro con- cancellario, Summifta, Officialibus, & perfonis, ac Col-
pra folutione ceffionibus Indulgentiarum quæ in folis meritis paffio- legiis , etiam in eorum inftitutionibus , & erectionibus
regiftraturos, nis eiufdem D. N. IE S V CHRISTI , & eius glo- huiufmodi fub quibufcumque tenoribus , & formis , ac
fine clau- rioforum Martyrum , & Sanctorum confiftunt , aliquid cum quibufuis etiam formis derogatoriarum derogato-
fula manuum
adiutricum temporale exigere, nos præmiffis provt noftro incumbitriis, aliifque efficacioribus & infolitis claufulis , necnon
irritantibus
94 PIVS QVART V S.
irritantibus , & aliis etiam vim contractus inducen. de- debere , & quicquid fecus fuper his à quoquam quauis
cretis conceffis , confirmatis , & innouatis , quæ eis aut auctoritate fcienter , vel ignoranter attentari contigerit,
eorum alicui quo ad præmiffa volumus nullatenus fuf- irritum & inane decernimus.
§.4. Non obftantibus Apoftolicis , ac in prouinciali- Contrariis des
fragari, ceterifque contrariis quibufcumque.
9.4. Volumus autem quod præceptum , & mandatum bus, & fynodalibus Conciliis editis, generalibus vel fpe- rogat.
Lufio publi-
candi. noftrum huiufmodi ad hoc , vt ad plenam & indubita- cialibus conftitutionibus , & ordinationibus , ac loco-
tam notitiam deueniant , in dicta Cancellaria publicen- rum Ciuitatum , & Prouinciarum , in quibus Notarij
tur , & in illius libro defcribantur , ac perpetuis futuris exiftent, vel teftamenta huiufmodi confecta fuerint, iu-
temporibus inuiolabiliter obferuentur. ramento , & c. roboratis ftatutis , & confuetudinibus,
Papa Subfer. Placet publicetur, & defcribatur. I. priuilegiis quoque , indultis , & literis Apoftolicis , fub
Affixum & publicatum fuitfupradictum mandatum Ro- quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum quibufuis
Publ. P.4.3
die 7.Nou. . me in Cancellaria Apoft . anno Incarnationis Dominca ctiam derogatoriarum derogatoriis , irritantit ufque &
in fe
1562. die vero 7. menfis Nouemb. Pontificatus præfati San- aliis decretis , ac efficaciores & infolitas claufulas
Etißimi Domini noftri Papa Anno 3 . continen. quorum tenores , &c. haberi volumus pro ex-
preffis , quibus omnibus , etiam fi pro illorum fufficienti
derogatione , de illis eorumque totis tenoribus fpecia-
LXV. Facultas Collegij deputatorum Fabricæ S. Petri lis , fpecifica , expreffa , & indiuidua , &c. mentio ha-
de Vrbe, cogendi pro executione piorum lega- benda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda
derogamus , ceterifque contra-
torum, quofcumque Notarios ad ei tradendum foret, hac vice dumtaxat
exemplar inftrumentorum, poft annum obitus riis quibufcumque.
5.5. Volumus autem quod præfentis Motus proprij Sola Signatu
teftatoris, foluta eis debita mercede.
fola fignatura fufficiat , eiufque exemplaribus etiam im- ra fufficit.
Quanta fit hæc merces , definitur à Paul . III. fup. preffis, manu Secretarij ipfius Collegij,& figillo præfatæ
in eius conft.31 . Dudum ad vniuerfas . Et alia Fabricæ munitis, eadem fides in iudicio,& extra adhibea-
tur,quæ præfenti Motui proprio adhiberetur,fi effet ori-
de ifto Collegio indicaui plene Sup. in const . 3.ginaliter adhibitus vel oftenfus .
Clem.VII. Admonet. Papa fubfer.
Placet Motu proprio. I.
Edita A. D. PIVS PAPA QVARTV S Dat. Romæ apud S. Petrum, 15.Kalend . Ianuarij Anno D.P. A.3 . die
18 Decemb .
1562. tertio.
Motuproprio , &c.
Collegiй exe- Thi per diuerfos Romanos Pontifices prædeceffores
quitur Pias ET
noftros , & nos, diuerfæ facultates , priuilegia, & in- Damnatio , & excommunicatio Odetti à Caftil- LXVI.
difpofitiones dulta dilectis filiis , Collegio Deputatorum Fabrica bafi-
tekator um lione , Cardinalis , in hærefim Hugonotorum
infra annum licæ Principis Apoftolorum de Vrbe , fuper executione
non executas. teftamentorum , & legatorum ad pias caufas factorum, prolapfi.
conceffa fuerint ; inter aliaque vt plenius piis teftantium
De hoc vide voluntatibus fatisfieret , Collegio præfato , & per eum PIVS EPISCO P V S,
inf.in coft.96.
Seruus feruorum Dei . Ad perpetuamrei memoriam.
PV. Decet. Commiffariis deputandis , vt fi infra annum à die obitus
teftatorum , eorum teftamenta per hæredes , vel alios ad Nerofum fupremi Paftoris officij munus nobis ex Exordium.
quos fpectaret , plenarie executioni demandata non fo- alto commillum,nientemnoftram continuo premit,
rent, ipfi illa debitæ executioni demandare facerent, in- & vrget , vt illud exequi in primis fatagentes , gregem
dultum fuerit. Dominicum curæ noftræ diuinitus creditum omni ftudio
Sed multa te-
§.1 . Multa tamen teftamenta in quibus diuerfa legata, & diligentia in perfecta , ac ea qua decet fidei vnitate
claufa
Stamen qui &relicta ad pias caufas reperiútur, ex eo quod teftatores
notariis tueri, & conferuare, ac ne in agro vniuerfalis Ecclefiæ zi-
dantur , non
illa dum vixerunt ( ficut in Regno Neapolitano per mul- zaniamfeminare tentantes , acD. N. IESV CHRISTI ,
aperiuntur,
executioni tos fieri folet ) claufa Notariis confignarunt , & hæredes cuius vices , quamuis indigni , gerimus in terris , tuni-
ab inteftatofucceden.omniaque bona defunctorum pof- cam inconfutilem , videlicet eiuidem Ecclefiæ vnitatem
manda non fiden. non curant teftamenta ipfa claufa aperiri facere,
poffunt. ri fcindere molientes , cos præfertim , quos omni fpe ad
& teftatorum voluntates adimplere, in graue animarum verum Dei cultum reuertendi nouimus effe deftitutos,
fuarum periculum , & tàm prædicta fabricæ , quàm alio- tamquam membra putrida , & infructuotos palmites ab
rum piorum locorum , ac plurimorum pauperum detri- eadem Ecclefia fuccidere , ac penitus cucilere , & fi qua
mentum , & contra teftatorum huiufmodi intentionem, gregis prædicti ouis morto incurabili correpta reperia-
hactenus , ficut accepimus , executioni demandata non tur , illam ne ceteras contagione inficiat, foras eiicere, ac
fuerunt. prouide gregem ipfum ab omni late purgatum feruare,
Hic ideo Pont.
5.2. Nos Fabricæ , piorum locorum , pauperumque ne culpa , ac negligentia noftris quandoque oues per-
dat Collegio fubuentioni , voluntatum teftatorum implemento , ac ditas , aut huiufmodi morbo infectas , fummus ipfius
qua
faculta temr.de faluti animarum hæredum huiufmodi , quantum cum gregis paftor Dominus iuftus iudex de eis in diftricto
in rub
Deo poffumus confulere volentes , Motu proprio ac ex illius iudicio rationem à nobis exquirat , & quo in
certa fcientia , & de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, maiori dignitate vel honore conftituti reperiuntur,
prædictis Collegio & eius Commiffariis , vt fub excom- qui in eorumdem gregis & Ecclefiæ perniciem talia
municationis latæ fententiæ , ac alias iuxta formam fa- præfumunt , eo feuerius in cos animaduertere,, ipfof-
cultatum , priuilegiorum , & indultorum prædictorum, que fpirituali & temporali mucrone ferire ftudea-
omnes & fingulos Notarios , penes quos huiufmodi temus.
ftamenta claufa vt præfertur , vel alias reperiuntur , vel §. 1. Sane cum nuper, magno cum animi noftri mæro- Odettus àCas
in futurum reperientur , poft annum à die obitus tefta- re, plurimorum fide dignorum relatione , ac fama publi- fillione Card.
Hugonotoru m
torum , ad illa aperienda, & ipfis Commiffariis often- ca, non quidem à maleuolis & fufpectis , fed grauibus & barefim fecu
den. folutaque ipfis Notariis debita mercede , iuxta honeftis, ac veridicis perfonis exorta , etiam per modum tus eft.
formam priuilegiorum prædictorum , ad tradendum notorij facti permanentis , ad aures noftras peruenit , ini-
fibi exemplar ipofum teftamentorum in forma pro- quitatis filium Odettum à Caftillione S. R. E. Diaconum
banti , & authentica , etiam cum inuocatione brachij Cardinalem , & Ecclefiæ Beluacen. perpetuum Admini-
fæcularis fi opus fuerit , quacumque appellatione re- ftratorem in fpiritualibus & temporalibus , alias per Se-
mota cogere poffint, tenore præfentium concedimus & dem Apoftolicam deputatum ad quem velut ipfius
indulgemus. vniuerfalis & Romanæ Ecclefiæ Cardinalem, & honora-
Et ficindicari
5.3.Sicque in præmiffis , omnibus & fingulis per loco- bile membrum pertinebat, pro fidei Catholicæ defenfio-
iubet.
rum Ordinarios, ac quofcumque alios Iudices , & Com- ne , Apoftolicaque Sedis conferuatione , proprium fan-
miffarios , etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores, guinem vbi opus fuiffet, effundere , vitamque exponere,
&c. Cardinales , fublata eis , & eorum cuilibet aliter iu- ac hæreticos vndique , & præcipue ab Ecclefia Beluscen.
dicandi & interpretandi facultate, &c, iudicari, & definiri prædicta, illiufque Ciuitate, & Diœcefi , quarum curam
gerebat ,
PIVS QVART V §. 35
gerebat, potiffimum expellere, illofque totis viribus, ac cernimus, & declaramus, præfatum Ödettum in excom=
omni conatu perfequi, fuorum muneris, ftatus, decoris, municationis latæ fententiæ, priuationis, confifcationis
"
honoris, ac propriæ falutis , necnon beneficiorum, qui- omnium bonorum fuorum , præfentium & futurorum,
bus illum Sedes Apoftolica , tot tantifque dignitatibus officiorum & dignitatum , etiam Cardinalatus , iurium ,
decorauerat , receptorum , & fidelitatis iuramenti eidem priuilegiorum & actionum, ac criminis hærefis pro con-
Sedi per eum præftiti , nobilitarifque fuæ originis pror- feffo habiti panas in dictis literis monitorialibus , & ci-
fus immemorem , Deique timore poftpofito contra Se- tatoriis contentas ob ipfius Odetti illis non paritionemt
dem eamdem fe temere erigentem adeo in profundum damnabiliter incidiffe & incurriffe ; & nihilominus quia
malorum prolapfum fuiffe, vt in peffimam illam quæ his tàm ex proceffu contra eum formato , & per dictos In-
calamitofis & deplorandis temporilusin inclyto Regno quifitores, vt præmittitur, relatò, quam notorietate facti
Franciæ , proh dolor , maxime inualuit , Hugonotorum quod nulla prorfus excufatione palliari , aut tergiuerfa-
nuncupatam hærefim , ne dum inciderit , fed ipfos Hu- tione celari poteft , & ex quamplurimis aliis quæ nobis
gonotos hæreticos, quos præfertim in Ciuitate, & Dice- innotuerunt , ac de quibus alias multipliciter confciens .
cefi prædictis corrigere & punire , vel faltem ab eis pro- tiam noftram plene informatam habemus de hærefis , &
Aligare debebat , defendere , fouere , protegere, aut tueri fchifmatis criminibus huiufmodi, omnibufque fuperius
curauerit , & quamplures huiufmodi peftiferæ fectæ vi- enarratis per eum commiffis & perpetratis clare & aperte
ros, pfeudotheologos, in rectores & concionatores, qui- conftitit, & conftat, ipfum Odettum hæreticum, excom-
bus alios feducere ac inficere poffet , familiariter reti- municatum , Hugonotum , fchifmaticum , & blafphe→
nuerit, arma fumpferit, ac zlia grauiffima, hærefim mani- mum, ac à fide Catholica & S. R. E. apoftatam , & trans-
feftam denotantia,pertinacitercontra fidem Catholicam, fugam, fidei fractorem,& periurum pronunciamus & iu-
fanctamque Romanam Ecclefiam commiferit & perpe- dicamus, ac declaramus, & propterea eum ab omni Car-
trauerit, in grauem diuinæ Maieftatis offenfar , ac om- dinalatus commodo & honore,ac priuilegio etiam cleri-
nium Chriftifidelium fcandalum. cali à die commifforum criminum huiufmodi ipfo iure
Cuius adha-
5.2 . Nos igitur, quorum eft pro noftro Paftoralis offi- depolitum , dicta que Ecclefiæ Beluacen.adminiftratione,
fionis verifi-
catio ab isto cij minifterio præmiffis debite prouidere , non valentes ac omnibus beneficiis, & officiis , honoribus, dignitati-
Pont. Cardd. citra immenfæ illius diuina Maieftatis offenfam , nec- bus , ac prælaturis priuatum , & ad illa inhabilem & per-
Inguifcribus non Chriftifidelium eorumdem fcandalum , modo ali- petuo incapaccm , ac cius, bona , iura , & iurifdictiones
comijafuit. quo præmiffa , vtpote tam impia & enormia conniuen- publicata fuiffe & effe , & ab his ad quos fpectant capi
tibus oculis.pertranfire , vt tamen videremus , clamo- poffe, dictamque Ecclefiam Beluacen, & cetera beneficia
rem qui ad nos peruenerat , idem Odettus opere com- quæcumque & qualiacumque Ecclefiaftica , & officia
pleuiflet , Venerabilibus fratribus noftris S. R. E. Cardd. per cum obtenta vacauiffe,& vacare fimiliter declaramus
hæretica prauitatis Inquifitoribus generalibus in Rom. & decernimus , ac eumdem Odettum quatenus opus fie
Curia deputatis , vt de præmiffis omnibus & fingulis fe deponimus , priuamus , & inhabilem facimus , eiufque
diligenter informarent , veritatemque defuper inquire- bona omnia, iura , & iurifdictiones publicamus , depofi-
rent, ac deinde nobis in Confiftorio noftro fecreto refer- tumque & priuatum, ac inhabilem effectum, ac velut as
rent, commifimus & mandauimus. lem hæreticum, fchifmaticum, &blafphemum , &infru
Qua verifica §.3. Cumque Cardinales Inquifitores præfati , man- ctuofum palmitem ab Ecclefia præcifum vlterius legiti
tione habita, datis noftris huiufmodi parentes , fuper his diligenter me puniendum fore decernimus , ciufque perfonam à
el
relata,ipfe co- inquifiuiffent , ac dictum Odettum nedum fuperius ex- Chriftifidelibus capiendam & detinendam , & ad iuftitiæ
tra Odettum preffa , fed etiam longe deteriora commififle & perpetraf- & miniftrorum manus, vt pœnis debitis affici poffit, tra-
procedi, & ad Te, nempe inter alia dixiffe, & pertinaciter tenuifle, Ec- dendam, omni meliori modo & forma , quibus poffumus
fententiam ci- clefiam vfque ad ifta tempora hæreticorum Hugonoto- & debemus, & exponimus.
tari inffit.
rum erraffe , necnon palam & publice partes dictorum §.5 . Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanctio pœa
Hugonotorum hæreticorum,illorumque conuenticulos nam noftræ pronuntiationis, iudicationis,declarationis, nalis
& fectas fuiffe , fecutum ac tutatum fuiffe & laudaffe, decretorum, depofitionis , priuationis, facti, publicatio-
abiectifque Cardinalatus habitu & infigniis , quibus fe nis,& expofitionis infringere,vel ei aufu temerario con-
indignum reddiderat,ad Hugonotos hæreticos ipfos de- traire.Si quis autem hoc attentare præfumpferit,indigna-
clinaffe, eorumque fectam expreffe profeffum fuiffe , fe- tionem omnipotentis Dei ac BB.Petri & Pauli Apoftolo-
que illorum exercitus ductorem feciffe, & adhuc exifte- rum eius fe nouerit incurfurum.
re , aliaque in fanctam fidem & Catholicam religionem Dat. Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do D. P. Ann. 4.
commififfe comperiiffent , & nobis in Confiftorio præ- minicæ 1563. Pridie Kal. Aprilis , Pontificatus noftri die 31.Marsija
dicto retuliffent , illaque adeó notaria effent, vt nulla Anno 3 .
poffent tergiuerfatione celari, eifdem Cardd. Inquifito-
ribus etiam viua vocis oraculo dedimus in mandatis , vt Ego Pius Catholica Ecclefiæ Epifcopus. Papbé
præfatum Odettum fub excommunicationis latæ fenten-
tiæ, aliifque cenfuris & pœnis tuuc expreffis ad perfona- Si mei non fuerint dominati tunc immaculatus ero.
liter comparendum , & fe à præmiffis expurgandum infra
certum tunc expreffum , ac alias fub certis modo & for- t Ego R.Card.de Carpo Epifc.Oftien. Cardd.fuba
ma monerent , requirerent, & citarent , ac literas moni- † Ego F.Card. Pifanus Epifc. Portuen. fcript iones,
toriales & citatorias contra eumdem Odettum per edi- † Ego Otho Truchfes Epifc.Albanen.
ctum publicum in d. Ecclefia Beluacen. & illius palatij † Ego R.Car Sancti Angeli,Maior Pœniten.
Epifcopalis valuis, ac in Alma Vrbe noftra in locis con- Ego Fuluius Card. Peruf.
fuetis exequendas & publicandas decernerent , ac illis † Ego Io.Mi.Card.Saracenus.
fic, vt præmittitur, executis , ac coram ipfis Inquifitori- † Ego Io.Card. S. Vitalis.
bus reproductis,terminifque ad docendum fe illis paruif- Ego Io.B Cicada Card.S.Clementis.
fe feruari folitis feruatis , dictoque Odetto prius ad au- † Ego B. Card. Tranen .
dien.fententiam per nos ferendam legitime citato,& di- † Ego Scipio Card.Pifarum .
lecto filio Petro Belo Procuratore Fifci eiufdem hæreti- † Ego lo. Card. Reomanus.
cæ prauitatis generalis Inquifitionis ad hoc inftante, ad Ego F.M.Card.Alexadrin.heretice prauitatis Inquifitor..
huiufmodi caufæ expeditionem,iuftitia mediante, deue- † Ego Alex.Card.Farnefius Vicecanc.
nire volentes, † Ego Gui. Afc.Card.Camerarius.
Et modo de
5.4. Habita defuper cum prædictis, & aliis Venerabili- Ego Hip. Card. Ferrarien.
veto Cardd. bus fratribus noftris eiufdem S.R.E.Cardinalibus matura + Ego Iuf. Card. Vrbinas.
mu nicaexcom-
illum tuun, deliberatione, de eorumdem vnanimi voto , confilio , & + Ego Vittellotius Card.Vitellius.
omniumque affenfu,CHRISTI prius Saluatoris noftri nomine inuo- + Ego Aloyfius Card.Eften .
dignitati , & cato, in throno iuftitiæ pro tribunali fedentes, & folum + Ego Marcus Sitticus Card. ab Altaemps,
bonorü priua- Deum præ oculis habentes , per hanc noftram fenten- Ego Francifcus Card. Gonzaga.
tim declarat . tiam, quam ferimus in his fcriptis, pronunciamus , de- Ego Ind. de Aualos Card. Aragonius,
Anno
S AR
96 PIV QV T V S.
Publicatio
Anno à Natiuitate Domini 1563. Indict.6. die vero 11. , ribus fufficere videbitur prius indiciis) etiam per edictum
menfis Sept. Pontif. Sanctiff. in Chrifto Patris, &' D.N.D. in valuis Palatij Officij fanctæ Inquifitionis , & Bafilicæ
Py diuina prouidentia Papa IV. Anno 4. fuprafcripta li- Principis Apoftolorum de Vrbe, ac in Cancellaria noftra
tera Apoftolica affixa, & publicatafuerunt Roma ad valuas Apoftolica , & acie Campi Flora tantum per vnum ex
Principis Apoftolorum de Vrbe , Cancellaria Apoftolica, noftris Curforibus , vel etiam in locis finitimis terrarum
Palaty fanétiff. Inquifitionis , & in acie Campi Flora , eain Italia confiftentium,nobis & eidem S.R.E. immediate
rumdem ibidem dimiffis copiis affixis , per nos Andream de
fubiectis, provt ipfis Inquifitoribus vifum fuerit,affigen-
Curia, & Bartholomaum Sottocafa, eiufdem S. D. N. Papa dum, & publicandum , citent, moneant & requirant , vt
Curf. intra certum,& competentem terminum eis ipforum In-
Antonius Clerici Mag.Curf. quifitorum arbitrio præfigendum fub excommunicatio-
nis latæ fententiæ , fufpenfionis à diuinis , & priuatio-
nis etiam à Cathedralibus Ecclefiis , & quibufcumque
dignitatibus & beneficiis Ecclefiafticis , ac officiis , &
LXVII. Facultates Cardinalium Reipublicæ Chriftianæ ordinibus quæ obtinent,&
in quibus conftituti exiftunt,
generalium Inquifitorum in Vrbe procedendi & inhabilitatis ad illa & alia quæcumque in pofterum
etiam contra Prælatos hæreticos , vel hæreti- obtinenda , necnon confeffionis criminum hærefis eis
corum fautores. obiectorum , aliifque tàm Ecclefiafticis , quàm tempora-
libus , etiam pecuniariis , & bonorum confifcationis, ac
Huiufmodi caufas contra Epifcopos Pontifici Romano corporalibus , & etiam relapfus , & aliis per ipfos In-
referri iuffit Pius V. in eius conft. 82. Si de pro- quifitores imponendis pœnis , coram ipfis perfonaliter,
& non per procuratorem , defenforem vel excufatorem
• tegendis. §. 6. Et predictam iurifdictionem &
aliquem compareant , & fe à criminibus prædictis ex-
alias confirmanit Sixt . V. in conft.74. Immenfa. purgent
, & fi in termino prædicto non comparuerint,
§.1. Et ampliauit ad Regulares Paulus V. in & le à dictis criminibus legitime non expurgauerint,
conft. 26. Romanus. ad obferuationem terminorum ad docendum fe dictis li
teris citatoriis , & monitorialibus paruiffe pro fententia
Edita An. D. PIVS ISCOP v S , declaratoria , incurfu cenfurarum , & pœnarum in eif-
1563. Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam . dem literis contentarum ferenda feruari folitorum , ac
etiam in caufa ipfa criminis hærefis inquirendo ad rece-
Exordium.
Romanus Pontifex, Chrifti Vicarius , ac B. Petri fuc- ceptionem probationum pro definitiua fuper crimine
ceffor ; cui ipfe CHRISTVS Dominus nofter oues etiam contra abfentes , fic vt præfertur monitos ferenda
fuas pafcendas enixe ter commendauit , ne oues deper- fententia , vfque ad ipfius fententiæ ferendæ calculum
ditæ de eius manu quandoque requirantur, omni ftudio, procedant , ac demum proceffum omnem nobis , vt ad
& folertia continue inuigilare debet, vt à S.R.E. qua ce- fententiæ quæ iufta vifa fuerit , prolationem deuenire
terarum caput eft, & magiftra, deuiantes,ac aberrantes, ad poffimus , in Confiftorio noftro fecreto referant. Nos
gregem Dominicum totis viribus reducat , & quas Dei enim citationem, & monitionem per publicum edictum,
timore propofito & falutaribus monitionibus ad illam vt præfertur , decernendas & exequendas prædictas,
allicere nequiuerit, temporalium faltem pœnarum metu dictos fic citatos , & monitos perinde arctare , ac fi per-
coërceat. fonaliter citati forent , illafque ac proceffus defuper
Caufa cöftit. 5.1.Cumque nos propterea poftquam ad fummi Apo- habendos fententiafque inde ferendas validos , & vali-
ftolatus apicem , licet immeriti, diuina fauente clemen- das fore.
5.3 . Sicque per quofcumque Iudices , & Commiffa- Decretum ir-
tia affumpti fuimus , ftatim mentis noftræ aciem eo di- ritans.
m
reximus, vt hæretica prauitatis vndique extirpatis erro- rios etia cauf arum Palat ij Apof toli ci Audi tore s in
ribus , fides Catholica vbique augmentum fufcipiat , & quauis inftantia , fublata eis , & corum cuilibet quauis
diffuſius protendatur , nihilque quod huic rei profutu- aliter interpretandi , & definiendi facultate & auctori-
rum cognouimus , prætermiferimus. Et nihilominus tate , iudicari , & definiri debere , irritum quoque &
ficut nuper non fine graui cordis dolore , & animi ama- inane quicquid fecus fuper iis à quoquam , quauis aucto-
ritudine accepimus , nonnulli Prælati , & in dignitate ritate , fcienter , vel ignoranter contigerit attentari , de-
Ecclefiaftica , ac Epifcopali ordine conftituti , ad quos cern imus.
veluti in partem folicitudinis noftræ vocatos,magis 1pe- §.4.Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Claufula de-
&
taret ceteros , præfertim corum curæ creditos ab errori- nibus Apoftolicis , ac Palatij noftri ftylo , etiam certam rogatoria.,
bus reuocare , & in eifdem erroribus pertinaciter perfi- aliamformam , quoad citationes per edictum decernen-
ftentes infequi,nedum in fimiles errores hæreticos graui- das, & exequendas, inducentibus , quibus , illorum om-
ter prolapfi fuere, fed etiam ceterorum hæreticorum fau- nium tenores præfentibus pro fufficienter expreffis ha-
tores , receptatores , & auxiliatores exiftunt, & eamdem bentes , hac vice dumtaxat , illis alias in fuo robore per-
fidem Catholicam cuius defenfores effe deberent,in dies manfuris , fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque
oppugnare non verentur. contrariis quibufcumque.
Jurifd.Cardd. $.2. Volentes igitur huic tam perniciofo morbo, pro- 5.5. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanétio pœ-
generali in- vt noftro incumbit officio, occurrere, ac ne vlterius pro- nam noftræ commiffionis , mandati , decreti , & de- nalus.
quifitor
ceded ü pro-a grediatur , quantum in nobis eft, prouidere , Motu pro-
i contr rogationis infringere , vel ei aufu temerario contrai-
quofcumque prio per Apoftolica fcripta venerabilibus fratribus nore. Si quis autem hoc attentare præfumpferit , indigna-
quacumque ftris,& dilectis filiis noftris Inquifitoribus contra hære- tionem omnipotentis Dei ac BB.Petri & Pauli Apoftolo-
dignitate Ec- ticam prauitatem generalibus in Alma Vrbe noftra pro rum eius fe nouerit incurfurum .
clef. praditos tempore refidentibus , quibus vt contra quofcumque Dat. Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- D. P. Ann. 4.
hareticos , c. etiam Epifcopali , ac quacumque alia etiam Cardinala- minicæ 1563. primo Idus Aprilis , Pontificatus noftri die 7. Apr.
tus præditos dignitate procedere poffint , per alias no- Anno 4.
ftras indulfimus , tenore præfentium , committimus, &
mandamus, vt omnes & fingulos hæreticos, & hæretico- Iurifdictio Cardinalis Protectoris , & Iudicis cau- LXVIII.
rum fautores, receptatores, & auxiliatores prædictos, de
huiufmodi criminibus diffamatos, in Prouinciis , & locis farum Hofpitalis , & Societatis S. Hieronymi
in quibus Lutherana fecta inualuit , commorantes , ad Illyricorum de Vrbe.
quos ob ipforum hæreticorum frequentiam notorium •
Edit A.D.
PIVS PAPA QVARTVS
eft , tutum , feu faltem liberum non patere acceffum ,
1563.
etiam fi Epifcopali, Archiepifcopali , Patriarchali , & alia Motu proprio , &c.
Vm
quacumque etiam Cartinalatus dignitate prafulgeant,
gullis alus fuper ficutaccepimus Hofpitale Illyricorum S. Hic- Caufa conflit.
defuper habitis fuper non tuto,vel non libero Com
ronymi prope Ripetram de Vrbe , ob lites , &
acceffu , huiufmodi informationibus ( receptis tamen quæftiones , quibus ad diuerfa Vrbis Tribunalia , occa-
fummarie , & extraiudicialiter quantum ipfis Inquifito- fione locationum, cenfuum, donationum , hæreditatum,
&
PIVS QVARTV S. 97
& legatorum , & diuerfarum aliarum rerum ciufdem, tàm procedendi , fententiamque fiue fententias debitæ exe-
agendo , quàm defendendo , iugiter implicitum exiftit, cutioni demandandi , fiue demandari faciendi . Contra-
quantumplurima damna , & incommoda patiatur, ac im- dictores quoflibet, & rebelles, per cenfuras, & pœnas Ec-
penfæ litis, valorem, &c. de qua ex tempore agitur fæpe- clefiafticas , ac etiam pecuniarias , aliaque iuris , & facti
numero exuperet. opportuna remedia , appellatione poftpofitá compefcen
Jurifdictio de
qua in rubr. §.1. Nos Hofpitale ipfum , in quo piiffima charitatis, cendi , auxiliumque brachij fæcularis ad hoc fi opus fue-
& mifericordiæ opera pauperibus Chrifti continuo im- rit inuocandi , omniaque , & fingula alia in præmiffis,
pendi fpectantur , ab huiufmodi difpendiis quantum & circa ea neceffaria , feu quomodolibet opportuna fa-
poffumus fubleuare volentes , Motu proprio , & ex certa ciendi , & exequendi , plenam, & liberam licentiam , feu
noſtra ſcientia , ac de Apoftolica poteftatis plenitudine, facultatem concedimus. Decernentes Hofpitale , Socie-
omnes & fingulas caufas , inter dictum Hofpitale fiue tatem, & eius Officiales, & perfonas huiufmodi ex nunė
dilectos filios Cuftodes , & officiales , ac Miniftros So- deinceps occafione præmifforum , alibi quam coram
cietatis eiufdem Hofpitalis , & quafcumque alias etiam Rodulpho Pio Cardinale , & pro tempore Protecto-
fæculares perfonas , Vniuerfitates , Societates , ac loca re præfato , conueniri , aut ad alios conueniendum
coram Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Camerario , Regente, conftringi non poffe , ac fententias , proceffus per
Præfidente , ac Clericis Cameræ Apoftolicæ , necnon alium feu alios Iudices , tàm ordinarios , quàm dele-
Vicario , Gubernatore , & Senatore Vrbis , illiufque Pri- gatos in caufis præfatis pro tempore formatas , datas,
mo , Secundo Collateralibus , ac appellationum caufa- latas , & factas , cum inde fecutis quibufcumque,
rum Curiæ Capitolij eiufdem Vrbis Capitaneo , necnon nulla , irrital, & inania, nulliufque roboris, vel momenti
Magiftro Stratarum , aliifque quibufcumque Iudicibus fore.
ordinariis , & delegatis , etiam caufarum Palatij Apofto- 5.2 . Præfentes quoque literas fub quibufuis reuocatio Claufula pra:
lici Auditoribus , & eiufdem Romanæ Ecclefiæ Cardina- Lil us , fufpenfionibus , & exemptionibus fimilium , vel feruatina bu-
ius coceffiones
libus , nunc & pro tempore pendentes , fuper quibuf- diffimiliumgratiarum , etiam per nos , & fucceffores no-
cumque locationibus , venditionibus , donationibus, le- ftros Romanos Pontifices , & Sedem præfatam , vel eius
gatis , fideicommiffis , teftamentis , executionibus, reuo- Legatos etiam per regulas Cancellariæ Apoftolicæ pro
cationibus, bonis, rebus, iuribus, & actionibus, Hofpita- tempore factas, etiam in fauorem Fabricæ Principis Apo-
le , & Societatem , Officiales , litis confortes , & alios ftolorum de Vrbe , nullatenus comprehendi , fed femper
præfatos , tàm coniunctim , quàm diuifim , ac tàm ab illis penitus , & omnino exceptas effe , & cenferi, nec
actiue , quàmpaffiue concernentibus , ac ad Hofpitale, eifdem præfentibus per quafcumque literas , & quafuis
& Societatem huiufmodi quomodolibet fpectantibus , alias claufulas generales , & fpeciales , etiam derogato-
in quacumque inftantia inter illos, necnon alia æque vel riarum derogatorias , efficaciores , & infolitas , ac etiam
magis pia loca , Vniuerfitates , & Collegia quomodoli - irritantia decreta , fub quacumque verborum expreffio-
bet priuilegiata , ac Viduas , pupillos , & alias perfonas ne in fe continentes derogari poffe , & fi illis vilo vm-
etiam exemptas , pendentibus , cuiufcumque qualitatis, quam tempore , ex aliqua etiam quantumuis neceffaria,
ftatus , gradus , ordinis , vel conditionis , & naturæ & vrgenti caufa derogari contingat , nifi tenor illarum
exiftant, etiam præmiffis expreffis maiores, quorum om- de verbo ad verbum nihil omiffo infertus , & huiufmodi
nium ftatum , & merita , ac Iudicum , & collitigantium derogatio confiftorialiter facta , ac per trinas , & di-
nomina , & cognomina , & qualitates , ceteraque etiam ftinctis vicibus , Adminiftratoribus fiue Cuftodibus , Gu→
de neceffitate exprimenda præfentibus haberi volumus bernatoribus , Rectoribus , & Oeconomis Hofpitalis , &•
pro expreffis , in ftatu & terminis , in quibus reperiun- Societatis huiufmodi legitime intimata , & infinuata
tur , dummodo inftructæ non fint , harum ferie ad nos fuerit , eorumque expreffus ad id accedat affenfus , dero-
auocantes , dilectum filium noftrum Rodulphum Pium, gationem huiufmodi nemini fuffragari.Sicque per quof-
Epifcopum Oftienfem , ac Sanctæ Romanæ Ecclefiæ cumque Iudices, quauis auctoritate fungentes, & præfa-
Cardinalium Decanum , Cardinalem de Carpo nuncu- tæ etiam Romanæ Ecclefiæ Cardinales, fublata eis, & eo-
patum , modernum, & pro tempore exiftentem Protecto- rum cuilibet , quauis aliter iudicandi , & interpretandi
rem eiufdem Hofpitalis , Iudicem ordinarium , & per- facultate , & auctoritate, vbique iudicari , & definiri de
petuum, ad prafatas, necnon quafcumque alias fimiles, bere ; irritum quoque , & inane & fecus fuper iis à quo
vel diffimiles , caufam & caufas ciuiles & criminales, quam quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter conti-
ac mixtas , ad Hofpitale , & Societatem huiufmodi per- gerit attentari .
tinen. tàm per eos, quam contra eos , & inter eos, ac per- 5.3 . Non obftantibus præmiffis , & felicis recordatio- Claufula 'de
fonas, Vniuerfitates , Collegia, feu loca etiam priuilegia- nis Bonifacij Papa Octaui prædecefforis noftri de vna, & trarior
rogatoria
um.cows..
ta, & exempta , tàm actiue , quàm paffiue , pro tempore in Concilio generali edita de duabus dietis , dummodo
mouendas , iuxta ordinatam iurifdictionem feu faculta- vltra tres dietas aliquis auctoritate præfentium ad iudi-
tem, tàm Gubernatori, fiue Regenti , vel Auditori Came- cium non trahatur, aliifque conftitutionibus, & ordina→
ræ Apoftolicæ, quàm Vicario præfatis , & corum cuili- tionibus Apoftolicis , necnon Fabricæ præfatæ , ac Hof-
bet attributas , ac prout rerum qualitas exegerint feu pitalium, Ecclefiarum, Monafteriorum , & aliorum quo
poftulauerint , cum omnibus , & fingulis corum inci- rumcumque locorum , & Ordinum , etiam exempto-
den. dependen. emergen. annexis & connexis , fummatorum , iuramento,confirmatione Apoftolica , vel quauis
rie fimpliciter, & de plano, acfola facti veritate infpecta, firmitate alia roboratis , ftatutis , & confuetudinibus,
& abfque terminorum aliquorum fubftantialium obfer- priuilegiis quoque , indultis, conferuatoriis, exemptio-
uatione , aut alicuius regiftri confectione , per fe vel nibus, & literis Apoftolicis eifdem , & dilectis filiis Po-
alium feu alios audien. & fine debito terminan. auctori- pulo Romano, necnon Iudicibus , Curiis , & Tribunali-
tate Apoftolica tenore præfentium perpetuo conftitui- bus , eorumque perfonis , per quofcumque Romanos
mus, & deputamus etiam ad hunc effectum illi etiam per Pontifices prædeceffores noftros,ac nos & dictam Sedem,
alium , feu alios quofcumque tàm in Romana Curia, etiam Motu & fcientia , & poteftatis plenitudine fimili-
quàm extra eam , etiam per edictum publicum , conftito bus , ac alias fub quibufcumque tenoribus & formis , ac
fibi prius , quam etiam fummarie de non tuto acceffu ad cum quibufuis claufulis , & decretis in contrarium quo-
illos , citandi , & mouendi , eifdemque , & præfatis , ac modolibet conceffis , confirmatis , & innouatis, necnon
quibufcumque aliis eiufdem Vrbis Curiarum Iudicibus, reformationibus , etiam nouiter factis , ac paribus motu,
& perfonis , tàm Ecclefiafticis , quàm fæcularibus , qui- & fcientia approbatis , etiam difponentibus quod caufa
bus , & quoties opus fuerit , etiam fub fententiis , cen- huiufmodi ad forum , feu Curiam Capitolij reaffumi
furis, & pœnis Ecclefiafticis, ac etiam pecuniariis,quibus debeant. Quibus omnibus etiam fi pro illorum fuf
fibi , fiue ab eo deputando Auditori videbitur, inhiben- ficienti derogatione , aliter de illis corumque totis te-
di , & in euentum non paritionis contra inobedientes, noribus , fpecialis,fpecifica , expreffa , & indiuidua , ac
& rebelles , ad declarationem incurfus cenfurarum , & de verbo adverbum, non autem per claufulas generales
pœnarum huiufmodi , illarumque aggrauationes , & idem importantes , mentio feu quæuis alia expreffio ha-
alias iuxta ftylum , & morem dictarum Curiarum in benda,aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda fo-
fimilibus feruari folitum , ac alias prout fibi videbiturret , tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad verbum nihil,
Tom. II. I penitus,
S R
98 PIV QVA T V S.
penitus omiffe, & forma in illis tradita obferuata, inferti penfionis , & interdicti, aliifque Ecclefiafticis fententiis,
forent, præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, cenfuris, & pœnis , à iure vel ab homine quauis occafio
illis alias in fuo rotore permanfuris , hac vice dumtaxat, ne , vel caufa latis , fi quibus quomodolibet innodati
harum ferie fpecialiter , & expreffe , ac eifdem motu & exiftunt , ad effectum præfentium dumtaxat confequen-
fcientia,ac poteftatis plenitudine derogamus,ac fufficien- dum, harum ferie abfoluentes, & abfolutos fore cenfen-
ter derogatum effe decernimus , contrariis quibufcum- tes.
que, cum claufulis opportunis, & confuetis, §. 2. Motu proprio non ad alicuius nobis fuper hoc Rectoris Stas-
Fiat Motu proprio.I. oblatæ petitionis inftantiam , fed de noftra mera libera- dyiuri,ditsia.
Repetitio
§. 4. Et cum abfolutione cenf.ad effectum præfentium, litate , & ex certa fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis
elaufularum. & de auctoritate, conftitutione, deputatione, licentia,fa- plenitudine,pro tempore exiftenti Rectori eiufdem Vni-
cultate, conceffione, decreto,& derogatione, & aliis præ- uerfitatis, liberam &abfolutam facultatem eamdem Vni-
miffis,quæ hic pro figillatim repetitis ad partem habean- Luerfitatem regendi, & gubernandi , ac vltra alias facelta-
tur, latiffime attenden . & quod præmifforum omnium, & tes, honores, priuilegia, & emolumenta quæcumque fibi
fingulorum maior, & verior fpecificatio,& expreffio fieri attributa, ac conceffa, omnes & quafcumque caufas , ci-
poffit in literis per breue noftrum ad perpetuam rei me- uiles tantum inter ipfos Scholares eiufdem Vninerfitatis ,
moriam fividebitur latiffime expedienda. Quodque ca- & alios quofcumque in futurum mouendas videndi, au-
rumdem literarum tranfumptis manu alicuius Notarij diendi, cognofcendi, decidendi, ac fine debito terminan-
publici fubfcriptis , & figillo Protectoris , vel Societatis di, ita vt omnimoda & libera iurifdictio,refpectiue dicta-
huiufmodi, feu perfonæin dignitate Ecclefiaftica confti- rum caufarum ciuilium ad eumdem Rectorem libere , &
tutæ, vel Curiæ etiam fæcularis munitis , eadem prorfus pleno iure fpectet, & pertineat, etiam priuatiue ad Vice-
fides adhibeatur, quæ eifdem literis originalibus adhibe- legatum eiufdem Ciuitatis, ac omnes alios, & quofcum-
retur fi forent exhibitæ,vel oftenfæ. Et quod ad caufas in que Iudices auctoritate Apoftolica tenore præfentium
futurum mouendas tantum . concedimus.
D.P.A.4. die Datum Romæ apud S.Marcum,Pridie Nonas Septemb. §. 3. Ac vt eadem Vniuerfitas fine Rectore non rema- Rector pris
4. Septemb. anno quarto. neac , quinimmo , vt Scholares ad Officium Rectoratus uilegitimi
eiufdem Vniuerfitatis acceptadum inuitentur, auctorita-
LXIX. Studij generalis Bononienfis , eiufque Rectoris te , & tenore prædictis volumus , & mandamus , quod de
cetero Roctoribus ipfis , finito dicto corum officio , &
atque Scholarium indulta.
poftquam in dicta Vniuerfitate Bononien.publice docto-
rati fuerint , de aliquo Gubernio , feu Pratoria , aut alio
Hoc Studium antiquiffimum eft , & de eo habetur officio iuxta qualitatem
, & merita perfonae in Prouinciis
fup. in conftit.2. Innoc.VI. Quafi. Et in hac Ciui- Marchiæ , vel Romandiola per Legatos , feu Gubernato-
tate Bononia Rotam instituit Paul. III. vt in eius res earumdem pro tempore, fub indignationis noftræ, &
conft.4. Ex iniunéto. mille ducatorum pœnis Cameræ Apoftolicæ applicando-
rum prouideri debeat , ipfifque gubernio , aut alij ex
Ad materiam Studiorum generalium, vide cap.fin.de Ma- prædictis officiis in aliquibus Ciuitatibus ex dictis Pro-
giftr.& cap.2 . de Priuileg. in 6. Necnon in fpecie hic uinciis præfici , ac ad Gubernium , feu Prætoriam , aut
infra conftit. 88. Infacrofanita. Et etiam Conc. Trid. officium huiufinodi admittendos fore, & effe, Mandantes
fells . cap.1 . pro tempore exiftentibus Legatis, feu Prolegatis , Vice-
PIV legatis , vel Gubernatoribus , vt eofdem ad Gubernium, '
Edita An. D. S PA PA QV ARTV S
feu Prætoriam huiufmodi, vt fupra admittant, ac de illis,
fdem,vt præfertur, prouideant, & fcu admittant, & pro-
Exordium. fuperna di
fpofitiominifterio
Acri Apoftolatus ne præfidenmeritis
tes , ad licet
ea liimparibus ipfius Re
benter in- uideri faciant,iuxta
ctoris . tamen qualitatem, & merita perfong
S
tendimus , per quæ literarum ftudia vbique noftræ pro- §.4. Et infuper omnia , & fingula d. Vniuerfitatis , & Priuilegiorum
& ordinatio
uifionis ope continua fufcipiant incrementa , & iis quæ Gymnafij præfati ftatuta, ordinationes , priuilegia , & canum eiufdem
propterea , ac pro perfonarum quarumlibet præfertim pitula quæcumque ac defuper forfan confecta inftru- a confir
literarum fcientia præditarum commodo prouide facta menta , & documenta , fiue alias fcripturas , publicas , & matio.
fuiffe dicuntur , vt firma perpetuo , & illibata perfiftant, priuatas , ac in eis contenta,ac inde fequuta quacumque
noftræ approbationis robur libenter adiicimus , ac alias dummodo licita,& honefta fint, & contra canonicas fan-
defuper prouidemus , prout -locorum & perfonarum qua- tiones,& libertatem Ecclefiafticam non tendant, eifdem
litatibus debite penfatis , in Domino confpicimus expe- auctoritate,& tenore perpetuo approbamus , & confirma-
dire. mus, eifque perpetuæ firmitatis robur adiicimus, illaque
Study Bono- §. 1. Cum itaque ficut accepimus in Ciuitate noftra omnia,valida & efficacia exiftere,ac fuos plenarios, & in-
nienfis com- Bononien. Studium generale luris Ciuilis , & Pontificij tegros etiam executiuos effectus forciri , ac perpetuis fu-
mendatio.
femper adeo floruerit, & floreat, vt ad eam veluti ad ftu- turis temporibus ab omnibus cuiufcumque gradus per-
diorum matrem vndique confluant variæ, & diuerfæ perfonis Vicelegatis , ac Iudicibus, & Officialibus dicta Ci
fonæ, & ex qua quamplures famofiffimi viri prodiiffe, & uitatis, tàm ordinariis, quàm extraordinariis, ac delega-
in dies prodire dignofcatur , quorum fcientia , nedum tis, & fubdelegandis, necnon Collegiis,& Congregatio-
ipfa Ciuitas , fed etiam totus illuftratur Orbis , & cum nibus, ac Auditoribus , & Magiftratibus aliifque quibuf-
nuperrime pro commodiori vtilitate Scholarium in ea- cumque etiam in foris eorum propriis inuiolabiliter , &
dem Ciuitate , & Vniuerfitate ftudentium , ac etiam ibi- inconcuffe obferuari , ac iuxta corum difpofitionem de-
dem legentium , per dilectum filium noftrum Carolum bite exequi , nec per quempiam illis contrariari , aut ea
Tituli S. Martini in Montibus prefbyterum Cardinalem etiam in aliquo alterari poffe , nec debere decernimus,
Borromæum nuncupatum noftrum , & Sedis Apoftolica fupplentes omnes , & fingulos, tàm iuris , quàm facti
in dicta Ciuitate Legatum , dicta Vniuerfitas , feu Sa- defectus fi qui forfan interuenerint in eifdem . Et nihilo-
pientia in qua Doctores legunt in melius reformata , & minus potiori pro cautela præmiffa omnia modo , &
feu de nouo conſtructa fuerit. Nos cupientes Vniuerfi- forma præmiffis , ac in dictis documentis , & fcripturis
tatem ipfam , ac dilectum filium Antonium de Raia contentis,auctoritate, & tenore præfatis perpetuo ftatui-
Veriufque Juris Doctorem nuperrime eiufdem Vniuerfi- mus, concedimus, & ordinamus.
tatis Rectorem, & ab ea ad id ad Nos deputatum, & Scho- 5.5. Quodque illis , ac præfentibus literis etiam per Decretum ir-
ritans.
lares ad eam accedentes fpecialibus fauoribus , & gratiis quafcumque literas Apoftolicas quauis etiam derogato-
profequi volentes, & vt facilius ad eam accedendum, & riarum derogatorias, & efficaciores,ac infolitas claufulas,
ftudiaprofequendum inuitentur, ac excitentur, Statuto- necnon irritantia,& alia decreta infolita continentes mi-
rum,Ordinationum, priuilegiorum, & capitulorum dicta nime derogari , nec derogatum effe cenferi poffit , & fi
Vniuerfitatis tenores,ac fi de verbo ad verbum infereren- illis derogari contingat derogatio huiufmodi nemini
tur præfentibus pro expreffis habentes , ipfofque Anto- fuffragetur. Sicque in præmiffis omnibus , & fingulis
Bium, & Scholares à quibufuis excommunicationis, fuf- per quofcumque Iudices , & Commiffarios fublata eis,
&
PIVS QVAR T V S.
& eorum cuilibet quauis aliter iudicandi, &interpretan- Similem conftitutionem edidit Greg. XIII.inf.in eius
di facultate , & auctoritate in qualibet caufa & inftantia,
bulla 18. Superna. vbi alia indicabo de eodem
iudicari, & interpretari debere, irritum quoque & inane,
Ordine . Et ante eum non abfimilem prius edidit
'
fi fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate,fcienter
velignoranter contigerit attentari decernimus. Pius V. num.102 . Ex innumeris,
Executorum
§.6. Quocirca Venerab.fratribus Epifcopo Bononienfi. ps EPISC O P V S, Edita An. D
deputatio, fiue eius Vicario in fpiritualibus generali, ac Vicelegato 1563 .
facultates. Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
Ciuitatis noftræ Bononienfis, ac dilecto filio Curiæ cau-
farum Cam.Apoft. generali Auditori per præfentes com- N eminenti dignitatis Apoftolicæ fpecula meritis li- Exordium,
Icet imparibus difpofitione meritis -
mittimus & mandamus , quatenus ipfi vel duo, aut vnus
corum per fe vel alium, feu alios præfentes literas, & in ter intendimus per quæ finguli Religionum Ordines,
eis contenta quæcumque vbi, & quando opus fuerit , ac abufibus & incommodis quæ in eos tractu téporis diuer-
quoties pro parte Rectoris, & Scholarium prædictorum, fimode irrepferunt eliminatis , non folum antiquis fuis
vel alicuius corum , feu aliorum quorum intererit defu- prærogatiuis, & dignitati reftituantur,fed etiam regularia
per fuerint requifiti folemniter publicantes , eifque in eorum inftituta addiuine Maieftatis laudem , & gloriam in
præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes, faciant pofterum ftai iliantur.Et vt id votiue fuccedat, his quæ per
auctoritate noftra eafdem præfentes literas plenum ef- Rom.Pont.prædeceffores noftros prudenter concella, or-
fectum fortiri, ac iuxta illarum tenorem firmiter obfer- dinataque fuerunt , vt firma perpetuo & illibata perfi-
uari, necnon fingulos, quos li ere ipfæ concernunt præftant,libenter cum à nobis petitur Apoftolici roboris fir-
miflis omnibus, & fingulis pacifice frui , & gaudere non mitatem adiicimus, illaque nonnumquam innouamus, &
permittentes illos , vel eoruin aliquem per quofcumque ampliamus, ac alias fuper his difponimus , prout perfo-
defuper contra earumdem literarum renorem quomodo- narum , temporumque conditione penfata confpicimus
libet indebite moleftari. Contradictores quoflibet & rein Domino falubriter expedire.
belles , per fententias , cenfuras Ecclefiafticas , ac pœnas ! §. 1. Sane exhibita nobis nuper pro parte dilecti filij Ordo Mona-
pecuniarias eorum arbitrio moderandas & applicandas , Ludouici Abbatis MonafterifCiftercij Cabilonen . Diac . choru Cifterc.
appellatione poftpofita compefcendo , ac legitimis fuper petitio continebat, quod licet Ordo Ciftercien. in fum- tamdiu in sũ-
his habendis feruatis proceffibus,cenfuras & pœnas ipfas ma puritatis, & deuotionis perfect one, per multa retro- ma puritate ,
vitaq;fancti
etiam iteratis vicibus aggrauando. Super quicus,necnon actorum annorum fæcula,ac tamdiu exemplari religiofo- tate floruit
,
contradictores , & rebelies prædictos , ac quofcumque rum fuorum vita atque fanctimonia , non folum in fed paulatim
moleftatores , & alios præmifforum occafione citandos, Regno Frácia vbi fupremum eius caput,videlicet Cifter- in defolatione
conftito eis fummarie , & extraiudicialiter de non tuto cij prædictum cum aliis quatuor illius præcipuis, nempe prolapfus eft.
acceffu , etiam per edicta publica locis publicis , ac ipfis Firmitatis , Pontiniaci , larcuallis, & Morrmundi Cabi-
citandis circumuicinis , de quibus fit verifimilis con- lon . prædictæ ,ac Antiffiodoren. & Lingonen . Diac.ref-
jectura quod ad eorumdem citandorum notitiam per- pectiue Monafteriis, quæ filiæ Ciftercij nuncupantur,fed
uenire valeant affigenda , quæ perinde illos arctent , ac etiam per alia fere vniuerfa Chriftiani Orbis climata,cum
fi eis perfonaliter intimata fuiffent citandi , eifque , ac bonæ famæ, & virtutum odore, eximioquè religionis de-
quibufuis Iudicibus , & aliis perfonis quibus dicta oc- core ad ædificationem militantis Ecclefiæ , quamdiu iuxta
cafione inhibendum faerit , etiam fub fententiis , cen- SS . Patrtrum inftitutiones , & regularia illius inftituta,
furis , & pœnis prædictis , ac per fimilia edicta inhiben-
præfatis, aliifque Monafteriis, de Monachorum d. Ordi-
di , eifdem auctoritate & tenore eis facultatem concedi-
nis perfonis prouifum, eiufque laudabilia inftituta,ritus,
mus.
confuetudines , & priuilegia firmiter obferuata fuerunt,
Claufula de- §. 7. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in Domino cooperante floruerit ; nihilominus à pluril us
ogatoria. Prouincialibus , & Synodalibus Conciliis editis genera- jannis citra , præfertim poftquam pleraque Monafte
libus , vel fpecialibus conftitutionibus , & ordinationi- riorum , & Prioratuum fuorum aliis quam dicti Or-
bus, ac d.Ciuitatis etiam iuramento, confirmatione Apo- dinis perfonis commendari , à Superioris obedientia,
ftolica,vel quauis firmitate alia,roboratis ftatutis & con- per exemptionum , vnionum , aliafque diuerfas vias,
fuetudinibus, ac reformationibus, & decretis, priuilegiis tamquam membra à fuo corpore diuelli , abftrahi , &
quoque indultis , & literis Apoftolicis quibufuis fub difmembrari cœperunt , fpeciofo illo regularis difcipli-
quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum quibufuis na candore paulatim offufcato, vniuerfus Ordinis ftatus
etiam derogatoriarum derogatoriis,aliifq; efficacioribus, in miferabilem difperfionem , & defolationem prolapfus
& infolitis claufulis , necnon irritantibus, & aliis decre- eft.
tis conceffis, & approbatis , ac etiam iteratis vicibus in- §. 2. Cùm autein ficut eadem petitio fubiungebat,tan Cuius reform
nouatis. Quibus omnibus etiam fi pro illorum fufficientis huius olim Deo mortalibufque grare religionis in- matio & refti,
ti derogatione de illis eorumque totis tenoribu , fpecia- commodis,aliter quam per antiquorum ftatutorum,con- tutio tune fieri
lis,fpecifica, expreffa, & indiuidua, ac de verbo ad verbum fuetudinum, rituum, & priuilegiorum prædictorum vn- poffe proponi-
non autem per claufulas generales idem importates men- dique conuulforum,& diuerfimode opprefforum reftitu- reinsin-
ftitutu & ri-
tio, feu quæuis alia expreffio habenda, aut aliqua alia ex- tionem , mederi , non poffe videatur , pro parte eiufdem tusrenouetur,
quifira forma ad hoc feruanda foret tenores huiufinodi, Ludouici Abbatis afferentis fe Romam his periculofis & exeptiones
ac fi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo, & forma in temporibus , opis fuper hoc à nobis implorandæ gratia in cotrariam
cis tradita obferuata inferti forent , præfentibus pro ex- perfonaliter acceffiffe, nobis fuit humiliter fupplicatum conceffa amb
preffis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris,hac quatenus afflictis eiufdem Ordinis rebus fuccurrentes,
vice dumtaxat fpecialiter, & expreffe derogamus , ceterif- exemptiones ab ipfius Ordinis Superioribus , per eius
que contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus commu- perfonas aliaque priuilegia contra illum per quofuis ab
niter vel diuifim ab eadem fit Sede indultum, quod inter- Apoftolica Sede obtenta moderari , ac præfatis ftatutis,
dici,fufpendi,vel excommunicari non poffint per literas confuetudinibus , ritibus , & priuilegiis pro illorum
Apoftolicas non facientes plenam, & expreffam ,ac de ver- firmiori fubfiftentia robur Apoftolicæ confirmationis
bo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. adiicere , illaque innouare , ac alias in præmiffis op-
D.P.A.4. die
Datum Romæ apud S.Petrum fub Annulo Pifc. die 25. portune prouidere de benignitate Apoftolica dignare-
25 Septemb. Septemb.1563 . Pontific.noftri anno quarto, mur.
§.3. Nos igitur qui Ordinis prædicti , nobis & dictæ Hic ideoPont.
Sedi in primis deuoti , decus , & integritatem , fuique exemptiones
priftini candoris reftitutionem, fincero defideramus af- omnes abAb-
LXX. Renouatio antiquarum Ordinationum , gratia-
fectu ipfum Ludouicum Abbatem à quibufuis excommu- batesCapitulé
rum , & priuilegiorum Ord. Ciftercienfis Mo- cationis , fufpenfionis, & interdicti, aliifque Ecclefiafti- aliiscon-
ceffas aduer
nachorum S. Benedicti , lurifdictionifque & cis fententiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine, Ordinis
auctoritatis Abbatis , & aliorum Prælatorum d. quauis occafione vel caufa latis , fi quibus quomodoli- ftatuta reno-
Ordinis . bet innodatus exiftit, ad effectum præfentium, dumtaxat cas
confequendum harum ferie abfoluentes , & abfolutum
Tom, II. I 2 fore
fore cenfentes , nechon omnium , & fingulorum infra- per piæ memn.Paſchalem II . Calliftum etiam II.Eugenium
fcriptorum immunitatum , libertatum,exemptionum,in- III. Alexandrum etiam III. Lucium fimiliter III . Hono-
dulgentiarum, etiam plenariarum, conferuatoriarum, farium etiam III. Gregorium IX. Innocentium IV. Sixtum
cultatum, ordinationum, ftatutorum, priuilegiorum, in- pariter IV. præfertim Commendas , & Commendatarios
dultorum , & aliarum gratiarum, ac literarum defuper ex- Monafteriorum , & aliorum locorum Ordinis huiufmodi
peditarum,tenores præfentit us pro fufficienter expreffis concernentia , & quod Commendatariis pro tempore
habentes, huiufmodi fupplicationibus inclinati, omnes, exiftentibus nullam in Monafteria dicti Ordinis fibi
& fingulas ab Abbate Monafterij Ciftercij aliifq; Supe- Commendata , & eorum Monachos iurifdictionem exer-
rioribus & Capitulo generali Ordinis huiufmodi,eiufque ceant , ac etiam fuper priuilegiorum , aliarumque gra-
deputatis immunitates , libertates , & exemptiones qui- tiarum ipfiOrdini conceffarum confirmatione, fub quar-
bufuis,tàm virorum, quàm S.Catharina Caietan .& S.Ma- to , & fexto Idus Martij , quinto Nouem ris & quarto
ria de Cæleftia nuncupatæ Venetiarum, aliifque Monia- Idus Martij , quinto , & fexto Idus Martij , fexto an-
lium Monafteriis,ac Prioratibus,& aliis regularibus locis nis Pontificatus fui Dat. refpectiue , & quofcum-
dicti Ordinis, ac dilectis filiis Abbatibus , & Prioribus,dique alios Rom. Pontifices prædeceffores noftros , ac
lectifque in Chrifto filiabus Abbatiffis , & Prioriffis, nec- nos , & Sedem prædictam hactenus quomodolibet con-
non Conuentibus , Capitulis , & perfonis eorumdem, ceffa.
tàm in Gallia , Italia , Hifpania , Portugallia , Germa- §. 9. Necnon ordinationes , & ftatuta ab exordio Confirmatio
nia , Anglia , & Scotia , quàm alibi vbilibet confiften- fundationis eiufdem Ordinis vfque in præfentem diem ftatutorum
tibus. in dicto generali Capitulo concorditer edita , etiam fi in ciuflem or-
dinis.
Abbatemque 5.4.Ita quod immunitatibus,libertatibus,& exemptio- vfu effe defierint , dummodo infra lapfum temporis im- H&c &fu
nibus huiufmodi non obftan.pro tempore exiftentes Ab- memorabilis videlicet centum annorum in defuetudi- pradicta con-
periores, om-
nia loca bas generalis nuncupatus, & alij Superiores dicti Ordinis, nem non abierint,ac præterea fuper contributionibus, per firm suicGreg
XIII. inf. in
perfonas vifi- corumque Vicarij , iuxta ipfius Ordinis inftituta, Mona- omnia & fingula eiufdem Ordinis Monafteria Abbati cius bulla 18..
sare, corri fteria , Prioratus , & loca prædicta , ac illorum perfonas, Ciftercij , feu Capitulo generali prædictis faciendis , &
gerepoffe
bet. iu- tàm in capitit us , quàm in membris vifitare , libere & li- foluen, ita quod omnes etiam Commendatarij ad illarum
cite valeant. folutionem , etiam fub fimilis excommunicationis latæ
Indulta Epi- 5.5. Ac quæcumque priuilegia, & indulta Apoftolica fententiæ pœna teneantur, & ad id etiam quit ufcumque
fcopis aliis vifitandi Monafteria tàm virorum, quàm mulierum Ordi- priuilegiis , etiam ab ipfa Sede obtentis , non obſtanti-
conceffa
tandi vifi- nis huiufmodi, quibufuisVenerabilibus fratribus noftris, bus compelli poffint , ac prout illa concernunt omnia &
loca
perfonas an- Patriarchis, Archiepifcopis, & Epifcopis,ac dilectis filiis fingula alia in literis Apoftolicis , aliifque documentis,
nullar,quate- aliis locorum Ordinariis, Abbatibus, & aliis, quàm gene- defuper confectis contenta , & inde fecuta quæcumque,
nus impediat rali Ciftercien. prædicto , ac aliis quatuor Primis nuncu- licita tamen & honefta , eifdem auctoritate & tenore , ex
Abbatem & patis, quatuor, Monafteriorum filiarum Ciftercij nuncu- certa fcientia confirmamus & approbamus , ac illis per-
Suferiores
Ordines in patorum prædictorum Abbatibus , ceterifque Superiori- petuæ, & inuiolabilis firmitatis robur adiicimus, omnef-
vifitanlo. bus eiufdem Ordinis ad id ab ipfo generali Capitulo deque, &fingulos iuris, & facti defectus,ſi qui forfan inter-
putatis perfonis, cuiufcumque ftatus , gradus,ordinis,& uenerint in eifdem, fupplemus.
præeminentiæ exiftentibus , per quofcumque Romanos 5.10. Ac potiori pro cautela , eadem omnia & fingula Renouatio eo-
rumdem in-
Pontifices prædeceffores noftros , ac nos & Sedem præ- priuilegia, prærogatiuas, & facultates , exemptiones, in- dulterum
dictam , etiam ad quorumuis etiam Imperatorum , Re- dulgentias , conferuatorias , indulta , & alias gratias eif-
gum , Reginarum, Ducum, & aliorum Principum inftan- dem modo & forma quibus Ordini eiufque Abbatibus,
tiam , vel etiam Motu proprio, & ex certa fcientia, etiam Capitulo generali , & Superioribus præfatis per dictos
confiftorialiter, & cum caufæ cognitione fub quibufcum- prædeceffores conceffa funt , illis de nouo auctoritate, &
que tenoribus , & formis , ac cum quibufuis etiam dero- ten . prædictis concedimus, & innouamus.
gatoriarum derogatoriis,claufulis irritantibufque,ac aliis §. 11. Et præterea quod in Monafteriis dicti Ordinis, InMonafteriis
Commedatis,
decretis hactenus quomodolibet conceffa, ac etiam itera- quæ diuerfis perfonis (etiam fi Epifcopi , Archiepifcopi, perfonis extra
tis vicibus approbata , & Apoftolicas, ac alias literas de- Patriarchæ, & S.R.E. Cardinales exiftant ) de præfenti Ordine, infti-
fuper confectas, & inde fecuta quæcumque, ad hoc dum- Commendata effe reperiuntur , & in futurum Commen- tui debetsme
taxat vt Abbati generali , & aliis Superioribus Ordinis, dari , feu alias quoquomodo aliis quam Ordinis ipfius (aCouentua-
lis diftinétaab
corumque Vicariis Monafteria huiufmodi , vt fupra di- perfonis concedi continget , vbi non fuerit inftituatur Abbatiali,
&tum eft , vifitare liceat , auctoritate Apoftolica tenore menfa conuentualis ab Abbatiali menfa diftincta & fe- fufficiens pro
T præfentium moderamur & limitamus. parata , cum annuis fructil us , redditibus , & prouen- Monachis ,
Dakibitio com
6.3. Inhibentes Patriarchis , Archiepifcopis , Epifco- tibus,iuxta Monafteriorum ipforú faculc: tes, competen-
tra Epife & pis, & aliis Superioribus ,Prælatis videlicet fub interdicti tibus, & honeftis , pro fufficienti Conuentus & Mona- Gr
Hoceg. declarat
ibid.
alios, impe
dientes eosin ingreffus Ecclefiæ , ac fufpenfionis à diuinis, Abbatibus chorum , aliorumque religioforum ciufdem Ordinis nu-
vifitationib. vero, & aliis inferioribus præfatis ,ceterifque quibufcum- mero , in vno quoque ex ipfis Monafteriis per ipfos Ge-
que perfonis fub excommunicationis latæ fententiæneralem , & ceteros Ordinis ipfius Superiores , aut eo-
pœnis , ne Abbatem generalem , & alios Superiores Or- rum Vicarios ordinando , ad quam menfam fic inftituen-
dinis eorumque Vicarios præfatos, quo minus vifitatio- dam, congruofque redditus affignandos ipfi Commenda-
nes iuxta regularia Ordinis inftituta huiufinodi libere fa- tarij omnino teneantur,& ad id etiam per cenfuras Eccle-
ce poffint, per fe vel interpofitas perfonas,directe vel in- fiafticas fructuum , reddituum, & prouentuum fequeftra-
directe , aut alias quoquomodo impedire audeant , vel tiones , & alia opportuna iuris remedia cogi poffint , & Religiofi alte-
præfumant. debeant. rius Ordinis,
Monafteria §. 7. Ipfis autem Monafteriorum , & aliorum loco- §.12 . Et quia , ficut accepimus , in multis dicti Ordi- inrufi , aut
recipians of rum prædictorum Abbatibus, Abbatiffs, Prioribus, Con- nis,tàm virorum, quam mulierum Monafteriis quam plu- eiictantur,aut
res.
dem vifitato uentil us , Monachis , Monialibus , & perfonis , vt Ge- res Mendicantium , & aliorum Ordinum religiofi eiufdem Ord.
" neralem , aliofque Abbates , Superiores , & Vicarios vtriufque fexus , ab immemorabili tempore citra fe in- profeffionem-
prafatos , vt præfertur vifitare volentes , benigné reci- truferunt , & perfæpe intrudere præfumunt , quod illi faciant.
piant, eifque , & eorum mandatis in concernentibus vel inde realiter, & cum effectu eiiciantur , vel faltem ha-
eorum vifitandi officium huiufmodi pareant , & humili- bitum infra annum fufcipiant , ac profeffionis regularis
ter obediant , in virtute fanctæ obedientiæ , & fub fimilis eiufdem Ciftercien. Ordinis expreffe emittant , debitam-
excommunicationis pœna diftrictè præcipien. manda- que obedientiam , & reuerentiam illius Abbati genera-
mus. li , & reliquis Superioribus præfatis præftent , ac diui-
Confirmatio
§.8 . Et infuper, vniuerfa & fingula priuilegia, præro- num officium fecundum ipfius Ordinis morem cele-
farm in gatiuas, immunitates, exemptiones, libertates,indulgen- brent , feque regularibus eius inftitutis omnino con- Vniones ,
tiarum &
dultorum Or- tias, etiam quatenus fint in vfu,plenarias, conferuatorias, forment. Suppreffiones,
dinis Cifter facultates ,indulta, & alias gratias Ciftercij,& quatuor fi- §. 13. Vaiones autem , annexiones , & incorporatio- diſmèbra-
cienfis. liabus nuncupatis Monafteriis , & Ordini , eiufque Capi- nes , ac fuppreffiones , & extinctiones Monafteriorum, tion . fieri ne-
tulo generali , definitoribus ,& aliis Superioribus præfatis & Prioratuum eiufdem Ordinis , aut fructuum , reddi- queant.
tuum ,
PIVS QVART V S. for
tuum, & prouentuum illorum, difinembrationes, & locis tionem, nullius effe rot oris, vel momenti ,& quoties illæ
aliis quantumlibet piis , applicationes , & aliæ quæuis vel illa emanabunt, toties in priftinum, & validiffimum
perpetuæ illorum alienationes , cuicumque alteri loco ftatum reftituta , & de nouo etiam fub quacumque data
ex quauis caufa quantumcumque honefta , vrgenti , & per ipfum Abbatem Monafterij Ciftertij pro tempore
neceffaria , abfque fpeciali & expreffo eiufdem Abbatis exiftentem eligenda, conceffa efle, & cenferi.
generalis pro tempore exiftentis confenfu in fcriptis, 5.18 . Et ita per quofcumque Iudices, & Commiffarios Decretum ir-
caufaque prius à Capitulo præfatis,vel alias rite cognita, quauis auctoritate fungentes, etiam S.R.E. Cardinales,ac us.
etiam per nos,& Sedem prædictam etiam deFratrum con- caufarum Palatij Apoftolici Auditores, fublata eis, & co-
filio,ac ad quorumuis etiam Imperatoris , Regum, Regi- rum cuiliber quauis aliter iudicandi , & interpretandi au-
narum , Ducum , & aliorum Principum inftantiam dein- ctoritate', & facultate , iudicari , definiri, & interpretari
ceps nullatenus fieri poffint, & fi aliter fiant, nullius om- debere, & quicquid fecus à quoquam quauis auctoritate
nino fint roboris , neque Ordo , eiufque Superiores , & fcienter , vel ignoranter attentari contigerit , irritum &
perfonæ , præfatis literis defuper conficiendis obedire inane decernimus.
debeant .
5.19. Non obftantibus præmffis , ac noftra de non tol- Claufula de-
Monachi de- § . 14. In his vero quæ hactenus vnita, annexa, & in- lendo ius quæfitum , &aliis quibufuis Apoftolicis , nec- rogatoris.
in Mo-
genes in corporata fuerunt, feruetur præcife forma fingularam li- non in Prouincialit us , & Synodalitus Conciliis editis
aitis Pilo- terarum fuper his vnionibus, incorporationibus, feu ap- generalibus vel fpecialibus conftitutionibus , & ordina-
cis remanent plicationibus , aut aliis quibufcumque difpofitionibus tionibus, ac quibuflibet etiam iuramento, confirmatione
fubcorrectione expeditarum. Ita tamen quod Monachi in fingulis Mo- Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis,
Superiorum nafteriis huiufmodi degentes, fint,& remaneant fub obe- & confuetudinibus , declarationibus, & decretis , priui-
buius Ordi- dientia , & correctione Abbatis Generalis , aliorumque legiis quoque , induhis & literis Apoftolicis præfatis,
nis.
Superiorum Ordinis Cifterc. prædictorum , & fuorum aliifque Congregationibus , Præfulibus, Abbatibus, Ec-
Vicariorum in omnibus,& per omnia, perinde ac fi vnio- clefiis, Monafteriis, Capitulis,Conuentibus, Prouinciis,
nes,annexiones, & incorporationes huiufmodi non ema- ac perfonis , fub quibufcumque tenoribus & formis , ac
naffent, etiam fi in illis aliter caueretur, & vfus, non ta- cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliif-
men à tempore immemorabili , vt præfertur contrarium que efficacioribus & infolitis claufulis , irritantibufque,
obtineat , quæ contra præfentis ftatuti tenorem nemin & aliis decretis in genere vel in fpecie , etiam motu fi-
fuffragentur. mili , aut etiam confiftorialiter , ac alias quomodo-
Moniales §.15.Poftremo quod nulle alterius Ordinis,Moniales,in libet conceffis , & etiam iteratis vicibus approbatis ,
terius Ord.al-
Abbatiffas Monafteriorum Monialium dicti Ordinis aflu- & innouatis , quibus omnibus & fingulis , etiam fi
quando recipi
pointin mi,vel fi affumantur in eifdem Monafteriis recipi poffint , pro illorum fufficienti derogatione de illis , corumque
batiffas buius nifiillorum immediato patre Superiore prefente, qui illis totis tenoribus fpecialis, fpecifica, expreffa,& indiuidua,
Ordinu. habitum exhibeat, & ab eis tria fubftantialia vota,necnon non autem per claufulas generales idem importantes
iuramenta obferuandi ftatuta dicti Ordinis, acfecundum mentio , feu quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua
ea viuendi recipiat. alia exquifita forma ad hoc feruanda foret, illorum verio-
Monafteria $.16. Quodque omnia & fingula Monafteria, Ordinis res tenores , formas , dat. & decreta in eis appofita , ac
quacüque te- huiufmodi , tàm virorum, quàm mulierum vicumque fi de verbo ad verbum infererentur, præfentibus profuf-
nentur
tribu ads co- exiftentia , feu corum Abbates , vel Priores etiam Com-
tione ficienter expreffis & infertis habentes , illis alias in fuo
foluendas Ab mendatarij , Abbatiflæque vel Priorifle , in fignum obe- rot ore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & ex-
bati , Ca- dientiæ & fuperioritatis , folita regalia videlicet contri- preffe derogamus, & fufficienter derogatum effe decerni-
pitulo. butiones folitas,ctiam Abbati Monafterij Ciftercij,& Ca- mus, ceterifque contrariis quibufcumque.
pitulo generali præfatis, omnibus exceptione, recufatio- 5.20. Et quia difficile foret eafdem præfentes ad diuer- Fides danda
ne,præfcriptione, & alia excufatione penitus ceffantibus, fa loca Prouinciafque circumferre , volumus & dicta au- tranfumptus
bulla
annuatim foluere teneantur, & ad id compelli poffint, toritate decernimus , quod illarum tranſumptis , ſeu buius
&
fub excommunicationis latæ fententiæ pœna eifdem exemplis etiamformis impreffis , manu alicuius publici
fcientia, auctoritate & tenore, perpetuo ftatuimus & or- Notarij fubfcriptis , & figillo Abbatis generalis , aut ali-
dinamus. cuius ex aliis Superioribus Ordinis huiufmodi munitis,
Ciaufula hu- §. 17. Ac limitationem, moderationem, inhibitionem, plena & indubia , ac ea prorfus fides vbique etiam in iu-
ius constit.
praferuatiua. præceptum,manda tum,approbationem , confirmationem, dicio adhibeatur , quæ ipfis originalibus literis adhibe
adiectionem,fuppletionem,conceffionem, innouationem, retur , fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
ftatuta, & ordinationes,aliaque præmiffa,ac præfentes li- Nulli ergo , &c.
teras de fubreptionis,vel obreptionis,aut nullitatis vitio, Datum Romæ apud S. Petrum anno Incarnationis D.P.A.4.a
feu intentionis noftræ defectu , quouis prætextu quæfi- Dominicæ 1563 , fexto Kal. Octobris, Pontificatus noftri 26. Septemb.
tove colore , aut ingenio , nullatenus notari , argui , vel anno quarto,
impugnari poffe , neminemque illa quauis de caufa,
etiam iuftiffima impugnantem in iudicio vel extra au-
diendum effe necilla fub qubufuis fimilium, vel diffimi- Caupones & Albergatores Vrbis , non tenentur LXXI,
lium conceffionum , gratiarumque reuocationibus , ſuf- de furtis rerum eis non confignatarum , com-
penfionibus, modificationibus,limitationibus, vel dero- miffis in eorum hofpitiis , fi hoc ipfi hofpitibus
gationibus , etiam per nos & fucceffores noftros , ac Se- notificent in eorum ingreffu .
dem prædictam, etiam Imperatoris, Regum,Reginarum,
Ducum,& aliorum Principum intuitu & contemplatione, Solent hi Caupones & Albergatores in eorum hofpi-
aut in eorum , vel etiam in nullius fauorem fub quibuf-
tiispublice affixam tenere hanc bullam idiomate
cumque tenoribus & formis,ac cum quibufuis claufulis,
ac etiam vim contractus , aut legis , feu ftatuti perpetui vulgari confcriptam , ad fe liberandum ab hu-
inducentibus decretis , & alias quomodolibet conceffis iufmodi notificatione.
& concedendis,à qnibufuis conftitutionibus, & ordina-
PIVS PAPA. QVARTVS Edita An. D.
tionibus Apoftolicis defuper quomodolibet editis , &
edendis aliquatenus comprehendi , neque illis vllo vm- 1563.
Motuproprio , &c.
quam tempore, etiam per Sedem prædictam derogari pof-
,à non
Vm ficut
fe,nec derogatum cenferi, nifi de toto tenore, & data præ- Cinnotuit quamfine
pluribus annis difplicentia
animi noftri citra in AlmaVrbe caufa buins
nobis conflit
fentium expreffa mentio habita, & derogatio, fufpenfio,
limitatio , reuocatio , aliaque prædicta de Ciftercij, alio- noftra contigerit , & in præfentiarum fæpe contingat,
rumque quatuor primorum nuncupatorum Abbatum quod dilecti filij Societas Hofpitum , Albergatorum,
prædictorum expreffo confenfu facta fuerint , & fi aliter & Cauponum dicta Vrbis , ab hofpitibus & aduenis ad
derogari, reuocari, fufpendi , limitari , corrigi, aut emen- dictam accedentibus , ac aliis in ca moram trahentibus
dari contigerit, huiufmodi derogationem,reuocationem, Hofpitariis , & Albergatoriis , fuper eo quod hofpites,
fufpenfionem, limitationem , correctionem , & emenda- & aduenæ , & Albergatorij afferuerint , & afferant , feu
Tom. II, I 3 verius
verius eorum verfutia & calliditate finxerint & fingant, quibufcumque , cum claufulis opportunis & confue.
fe multas , & diuerfas pecuniarum, & aliorum bonorum tis. Fiat vt petitur. I.
que nunquam Hofpitibus, & Albergatoribus huiufmodi §.6. Et cum abfolutione à cenfuris , ad effectum , &c. Claufularum
confignauerant , neque confignarunt , autin rei veritate & quod tenores capitulorum,ac ftatutorum, & ordinatio- repetitio
forfan habuerant neque habuerunt , quantitates fecum num,per Societatem prædictam quomodolibet confecta-
ad hofpitia attuliffe, & deinde vt à fumptibus & expenfis rum habeantur pro expreffis, feu in toto vel in parte ex-
per eos factis exoluti , & liberi euadere poffent , atque primi poffint. Et de voluntate,ftatuto, ordinatione,con-
poffint , illas & illa perdidiffe, ac ab Hofpitibus , Alber- firmatione, approbatione , adiectione , fuppletione, con-
-
gatoriis , & Cauponibus ipfis , vel aliis perfonis furto ceffione,decreto, declaratione,& derogatione,ac aliis prę
fubtracta & fublata fuiffe, illos de facto huiufinodi accu- miffis , quæ hic pro fufficienter ad partem repetitis ha-
fando , & calumniando diuerfimode , etiam vfque ad in- beantur , perpetuo in forma gratiofa latiffime extenden.
carcerationem , ac alia iuris & facti remedia , etiam vltra ex certa noftra fcientia , & ad perpetuam rei memoriam.
refectionem fortis principalis moleftati fuerint , ac quo- & cum deputatione executorum opportuna qui affiftant,
tidie moleftentur & vexentur,in fcandalum plurimorum, cum poteftate citandi , &c. etiam per edictum , &c. etiam
dicta que Societatis dedecus & vilipendium , acrerum dictos Conferuatores , &c. inhibendi , &c. etiam fimili
& bonorum fuorum non modicum difpendium & graua- edicto aggrauandi , reaggrauandi , interdicendi , &c. in-
men. uocato, &c. brachij fæcularis, &c. cum derogatione con-
HofpitesVrbis §.1. Idcirco ad faudibus, verfutiis, calumniis,ac incon- ftitutionis de vna & duabus , non tamen tribus dietis, ac
no poffintmo-
leftari pro re- uenientibus, necnon coinquinamento, & glifcenti con- quorumcumque ftatutorum , &c. priuilegiorum , indul-
bus in eorum tagio huiufmodi , ac aliis præmiffis omnibus & fingulis torum & literarum Apoftolicarum , quibus etiam Sanctæ
hospitiisfurto obuiandum , Motu fimili & certa- noftra fcientia , ac de Romanæ Ecclefiæ Card. necnon dictis Conferuatoribus,
eis antea non
fubtradus, & Apoftolicæ poteftatis plenitudine, volumus , ftatuimus, & aliis quibufcumque, fub quitufuis tenoril us & for-
cöfignatus , per & ordinamus deinceps perpetuis futuris temporibus mis,ac cum quibufuis claufulis & decretis in contrarium
aduenas,quib. quafcumque merces,pecuniarum fummas,alias res & bo- quomodolibet etiam æquali motu, &c. conceffis & con-
Hospices , na vfque ad quamcumque quantitatem afcenden. per cedendis : quorum omnium tenores, &c. latiffimè expri-
Cauponeshoc
notificauerint. quomodocu mque&
eofdem hofpites, &aduenas , ac alios
qualitercum Albergatori
que furto os fibi
fubtracta ,& mi poffint
ita quod non effectum
, adobftent fufficientis
, &c. extenden. sEt
latiffimederogationi corum,
quod
Ifte notifica fublata fore afferentes , ac prætendentes à dictis Hofpiti præmifforum omnium & fingulorum , aliorumque circa
tiones fieri fo- bus, Albergatoribus,& Cauponibus , ac eorum quolibet præmiffa neceffariorum , major & verior fpecificatio &
lent eo modo, infolidum, nifi illa prius per eofdem aduenas, ac hofpita- expreffio fieri poffit, in literis per breue noftrum, feu of‐
in rubr.
quo dixi hie rios , & albergatorios , eifdem Hofpitibus , Albergatori- ficium contradictarum in forma gratiofa fi videl itur ex-
bus , & Cauponibus in cuftodiam data , & confignata pedien. feu quod præfentis Motus proprij fola fignatura
fuerint minime repeti, nec eofdem Hofpites , Albergato- fufficiat, &vbique fidem faciat in iudicio & extra,regula
res , & Caupones defuper conueniri , capi , arreftari, in- contratia non obftante.
carcerari,detineri , aut quoquomodo realiter , vel perfo- Datum Romæ apud S.Petrum , quarto Idus Nouembis D.P.4.4 .die
10. Decemb.
naliter moleftari,vexari poffe neque debere. Quæ omnia anno quarto.
prædictis bofpitibus , & aduenis , ac albergatoriis in eo-
rum ingreffu dicti Hofpites, Albergatores , & Caupones Reuocatio exemptionum à folutione Dohanæ LXXIL
notificare & intimare debeant, & teneantur.
Confirmatio §.2. Necnon omnia & fingula gratias , conceffiones, Vrbis , quibufcumque præterquam locis Piis
priuilegiorum immunitates,priuilegia, &indulta per quofcumque Rom. conceffarum , vel in capitulis Dohanæ expref-
ordinatio-
nuSocietatis Pont. prædeceffores noftros , ac nos & Sedem Apoftoli- farum . Et declaratio quoad exemptiones ob
Hospitum. cam prædicta Societati, & corum fingulis , in genere vel numerum duodecim filiorum .
in fpecie conceffis & conceffa,necnon quæcumque capi-
tula, ftatuta,& ordinationes per cos hactenus quomoli- Magis generalem reuocationem vide inf. in Sixt . P.
bet condita & facta,licita tamen & honefta, quatenus fint conft.2 . Inter. Pauli V.conft.11 . In maximis.
in vfu , eadem auctoritate Apoftolica tenore præfentium
confirmamus & approbamus , illifque perpetuæ firmita- PIVS PAPA QA RTVS Edita An. D.
tis robur adiicimus , omnefque & fingulos , tam iuris , Motu proprio , & c.
quam facti, fi qui forfan interuenerint, ac folemnitatum
defuper forfan omiffarum defectus fupplemus. Icet fel. rec. Paulus Papa tertius prædeceffor nofter, Caufa căſtis,
Facultas con- §. 3. Seu in eifdem fi Societati videbitur fibi quæcum- Lrationabi litus
rationabilib us caufis prænarratis , Motum proprium
dendi ftatuta
que alia ftatuta, ordinationes, & capitula rationabilia & ediderit , Nihilominus tanta eft hominum importuni-
licit & fac. honefta, ac facris canonibus non contraria , condendi, & tas , vt etiam à Procuratore noftro Fifcali nobis fuit
Canon.non
contrar. edendi , ac condita & edita pro temporum qualitate , & expofitum quod multæ fimiles & diffimiles prænarra-
quoties eis videbitur, alterandi, mutandi , & delendi , ac tæ exemptiones poftea , tàm ab ipfomet Paulo Tertio,
alia de nouofaciendi, quæ poftquam condita & edita,ac quàm à Iulio Tertio , Marcello Secundo, & Paulo Quar-
mutata , & de nouo facta , & per Camerarium approbata to fuccefforibus Pontificibus , & etiam à nobis , etiam
fuerint,co ipfo eadem auctoritate approbata, & confirma- fub fignatura Motus proprij, extortæ fuerunt, vnde Do-
ta fint & effe cenfeantur, plenam & liberam facultatem , hanæ Vrbis, illarumque Dohanerij in eafdem , & forfan
licentiam & poteftatem concedimus. maiores , quàm in præinferto narrantur difficultates &
Decretum ir-
Tulabs. 5.4. Et ita per quofcumque Iudices,& Commiffarios, controuerfias denuo inciderunt , cum magno etiam
quauis auctoritate & poteftate fungentes , etiam caufa- noftro & Cameræ præfatæ præiudicio , cum omnia
rum Palatij Apoftolici Auditores, ac S. R. E. Cardinales, tandem in ipfius Cameræ detrimentum retorquean-
necnon dilectos filios nunc & pro tempore exiftentes tur.
Reuocatio
dicte Vrbis Conferuatores, iudicari & definiri, ac obſer-
§. 1. Nos igitur eifdem quibus præfatus Paulus præ- exemptionum
uari debere, fublata, &c. Si quis , &c. irritum quoque,&e. deceffor,& aliis rationabilibus animum noftrum mouen- quo ad folu-
decernimus & declaramus..
tibus rationibus & caufis , & præfertim quia nunc mul- tionem Doha-
Claufula de- §. 5. Non obftan- conftit. ordinationibus ac ftatutis, to plures funt ex prouentibus dictarum Dohanarum in narum Vrbis
quibufcumq;
rogatoria. etiam iuramento ,&c.roboratis; priuilegiis quoque,indul- certos vfus per ipfam Cameram affignatæ fummæ , ita prater quam
tis,& literis Apoftolicis prædictis , Conferuatoribus , & quod nihil reftat vnde fummæ pro exemptionibus hu- Piislocis, vel
quibufuis aliis perfonis fub quibufcumque ten . & for- iufmodi defalcari , fumi , feu detrahi poflint , omnes & ob num. 12.fi.
liorum concef
mis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum derogato- fingulas lites & caufas præmifforum occafione quo-
Jarum.
riis aliifque efficaciorib. & infolitis claufulis etiam ite- modolibet in quacumque inftantia , & coram quibuf-
ratis vicibus, etiam pari motu conceffis, &c . & conceden- cumque iudicibus penden. ad nos pari modo aduoca-
dis quibus omnibus etiam fi pro illorum fufficienti de- mus & extinguimus. Omnefque & fingulas gratias
rogatione de illis,& c.tenores, &c . in literis latiffimè ex- per quofcumque prædeceffores noftros , & etiam
tenden. &c. hacvice derogamus , cæterifque contrariis per nos quomodolibet , & ex quacumque etiam
maxima
PIVS QVART V S. 103
maxima caufa , præter expreffas in capitulis inter Came-

ram & Dohanerios præfatos ftipulatis conceffas, exem-
ptiones , immanitates , ac priuilegia , quo ad præfatas Confirmatio facri & Oecumenici Concilij Tri- LXXIII,
Alma Vrbis Dohanas , earumque Dohanarum folutio- dentini.
nem ,& inuiolabilem obferuationem dictorum capitulo-
rum cum Dohaneriis præfentibus & futuris,per eamdem Iftud Concilium indixit Paul.III. in conftit.33 . Ini-
Cameram factorum & faciendorum, præterquam pro piis
to. Et poft Iulium III. profecutus eft hic Pont. vt
& miferabilibus locis , & pro illis dumtaxat, quibus ob
numerum duodecim filiorum conceffæ & conceffa fue- fup. in conft.23 . Ad Ecclefix. Ac Prælatis ei in-
rint , & quoufque duodecim illi fuperftites in commu- tereffentibus indulta conceffit in conft.28 . Cir
ni viuent, in ipfaque Vrbe cum eorum familiis conti- cumfpecta. Ordinemque loci quem ibi in acti-
nuo degent, & pro rebus dumtaxat quas aliunde ( exce- buspublicis Pralati haberent declarauit in conft.
pto vino quod pro eorum vfu in Ripa Almæ Vrbis no-
24. Sicut ea. Et quando ligare incipiat habetur
ftræ in barca exiften. comparauerint ) in Vrbem ipfimet
bic infra in conft.80 . Sicut ad.
fuo fumptu conuchi facient pro fuo proprio vfu tan-
tum , non autem pro mercimoniis & aliis rebus, quæ ad Super interpretatione decretorum huius Concilij, quam
Vrbem, vt vendantur, per eos , feu per alios conuchen- hic Pontifex fibi referuat, necnon & fuper executio-
tur , feu quas ipfi aliter quam pro vfu proprio conuene eiufdem Concilij Cardd. Congregationem infti-
hi & portari facient,in ceteris rebus & pro aliis perfonis, tuit hic idem Pontif. in conftit. 81. Alias nos. &
nullis prorfus exceptis, præfentium tenore callamus, ir- Sixt.V.in con.74.Immenfa, in Congregat.8 .
ritamus , annullamus, & reuocamus, ac pro caflis, irritis,
& nullis habemus, haberique & eis nullatenus fuffraga- PI V S E PISCO P V S, &c. Edita An.D.
ri volumus. Ad perpetuam rei memoriam. 1564.
Declaratio Enedic tus Deus , & Pater D. N. Iefu Chrift i, Pater Conc.Trid.in
§. 2. Infuper eo quod res & bona præfata, etiam vi-
Bimifericordiarum,&Deus totius confolationis ,qui déc .Tridin
circa
nes nume- ctualia, quas & quæ immunitates præfatas habentes pro
obexeptio-
rū 12.filiorü. vfu velle, & effe dicent,debeant fieri mandata in fcriptis refpicere dignatus Ecclefiam fuam fanctam , tot procel- Paulo III. vt
ru
in conft-13.
fubfcripta per patrem familias ,fi viuet,aut illo defuncto lis & tempeftatibus agitatam , atque vexatam, & grauius nito, & etia
Ad quod vi- per illu ex ipfis duodecim filiis qui erit maior natu,aut indies laborantem, apto tandem ei fubuenit, optatoque à Iul.III. fed
de esia Pauli qui domus regimen habet it, etia cu iuramento atteftari, remedio. Ad plurimas & perniciofiffimas hærefes extir- eius cöft.pras
V. conft. cit
in rub. , res,bona, & victualia huiufmodi effe pro corú vfu pro- pandas , ad corrigendos mores, & reftituendam ecclefia- termiſi
prio,& ad eorú inftantia effe aduecta.Et quod etiá fachi- fticam difciplinam , ad pacem & concordiam Chriſtiani
ni, geftatores, & barilarij, quorú opera in illis deferendis populi procurandam , indictum iampridem in ciuitate
vfi fuerint, fiat folita fides quomodo res,bona & victua- Tridentina ecumenicum & generale Concilium à piæ
lia præfata, in ipforum immunitaté habentium , domum mem. Paulo III. prædeceffore noftro, & feffionibus ali-
delata, & recondita fuerint,akas Dohanerij non debeant quot habitis cœptum fuerat. Ad eius autem fucceffore
immunitates ipfas admittere,fed confuetam ab aliis non Iulio in eandem Vrbem reuocatum , poft alias feffiones
immunibus folutionem exigant.Etinfuper quod ficon- celebratas varijs impedimentis & difficultatibus obiectis,
tingat aliquem ex ipfis filiis ob prælaturam fortaffe ade- ne tum quidem peragi potuerat.Itaque diutius intermif-
ptam , vel ob aliam quamcumque caufam propriæ fuæ fum fuerat, non fine maximo marote piorum omnium,
familiæ, & fibi inferuientium numerum augere, non de- cum quotidie magis Ecclefia eiufmodi remedium implo-
bear immunitas præfata fuffragari pro numero perfona- raret.
rum,vt præfertur, feu alias quomodolibet accrefcentium , §. 1. Nos autem poft fufceptum Sedis Apoftolicæ Hic autem
fed fuffragetur, admittaturque dumtaxat pro numero, & regimen, ram neceffarium ac falutare opus ficut paftora- Pont. illud
profequi iuffit
habira ratione perfonarum quæ erant tempore impetra- lis folicitudo monebat, diuinæ mifericordiæ fiducia per- recapsin
tæ immunitatis. Et fi ipfi Dohanerij aliter quam vt præ- ficere aggreffi, adiuti pio ftudio cariffimi in Chrifto filij cost 23. Huic
fertur , immunitates ipfas receperint, pro illis quanti- noftriFerdinandi Romancrum Imperatoris electi, & alio- Conc. inter-
tatibus, in quibus præmiffa excedent , & non obferua- rum Chriftianorum Regum,Rerumpublicarum, ac Prin- fuerunt ti Card.Lega-
2.
bunt , Camera non teneatur eis facere aliquam remif- cipum, tandem confecuti fumus, quod nec diurnis , nec Patriarcha 3.
fionem . nocturnis curis laborare-deftitimus, quodque à Patre lu- Archiepifc.
Decretum ir- §. 3. Et fic per ipfos Camerarium & Clericos Came-
ritans minum affidue precati fumus. Cum enim eam in Vrbem 25.Epifc.168.
ræ,& alios quofcumque iudices etiam S. R. E. Cardina- vndique ex Chriftiani nominis nationibus conuenif- Abbates 7.
Procuratores
les in quacumque inftantia , fublata , &c. iudicari , irri- fet noftris conuocata literis, & fua etiam ipforum pieta- abfentium 39.
tumque , &c. quicquid fecus, &c. decernimus . te excitata Epifcoporum , & aliorum infignium Prælato- Generales Or-
Deputatio
executoris, §.4.Mandantes Camerario,Præfidenti, & Clericis præ- rummaxima, & acumenico Concilio digna frequentia, dinum 7.Qui
fatis , vt reuocationem, caffationem, irritationem,& an- 1 præter plurimos alios pios, & facrarum literarum fcien- omnesfubferi.
nullationem , ac decretum noftrum huiufmodi , omnia- tia , diuinique & humani iuris cognitione præftan- Pferit fe Coc..
&fuerunt n.
que & fingula alia præmiffa , fub indignationis noftræ tes viros , præfidentibus ipfi Synodo Sedis Apoftoli- 255. vt legi-
pœna obferuent , & ab aliis inuiolabiliter obferuari cæ Legatis, nobis adeo Concilij libertati fauentibus, vt tur infineCo-
mandent & faciant.
etiam de rebus Sedi Apoftolicæ proprie referuatis libe- cilij.
Claufula de- §. 5. Non obftantibus præmiffis , conftitutionibus, rum ipfi Concilio arbitrium per literas ad Legatos no-
rogatoria.
& ordinationibus Apoftolicis , priuilegiis, indultis, & ftros fcriptas vltro permiferimus, quæ de facramentis &
immunitatibus prædictis tam fub plumbo , quàm per aliis rebus quæ quidem neceffariæ vifæ fint , tractanda,
breue, aut alias hactenus , vt præfertur, conceffis, & in definienda , & ftatuenda reftabant, ad confutandas hære-
futurum , etiam cum præfentis expreffa derogatione, fes , ad tollendos abufus, & emendandos mores à facro-
etiam Motu proprio, & manu noftra propria conceden- fancta Synodo , fumma libertate, diligentiaque tractata,
dis , fub quibufcumque verborum expreffionibus , & & accurate, ac mature admodum definita, explicata, fta-
claufulis , eriam derogatoriarum derogatoriis, irritanti- tuta funt. Quibus rebus perfectis Concilium tanta om-
bus, & aliis quantumcumque fortiffimis decretis , etiamnium qui illi interfuerunt concordia peractum fuit , vt
" fi de illis proillorum fufficienti derogatione, certa,& ex- confenfum eum plane à Domino effectum fuiffe confti-
preffa forma, & indiuidua , ac de verbo ad verbum ex- terit, idque in noftris atque omnium oculis valde mira-
preffio , feu infertio facienda effet, illorum omnium te- bile fuerit. Pro quo tam fingulari Dei munere fupplica-
nores , &c. pro expreffis , &c. ceterifque in contrarium tiones ftatim in Alma hac Vrbe indiximus , quæ magna
facien. quibufcumque. Cleri, & populi pietate celebratæ fuerunt , laudefque &
Sola fignatu- $.6. Præfentis autem cedula folam fignaturam regula gratias diuinæ maieftati merito perfoluendas curauimus,
a fuf fic iat
Notariig, ex- . co nt raria non obftan . fufficere , & eius exempla manu cum eiufmodi Concilij exitus fpem magnam , & prope
emplu probet. vn iu s ex Notariis Cameræ prædictæ fubfcripta, vbique certam attulerit , fore vt maiores in dies fructus ad Ec-
in iudicio & extra fidem facere , in librifque Camera clefiam ex ipfius decretis , conftitutionibufque perue-
Papafubfc. præfatæ confuetis regiftrari volumus & mandamu . niant.
ş
Placet Motu proprio.I . I 4 $.2.Cum
1014. PIVS QVART V S.
Cofirmatmo- §. 2. Cum autem ipfa fancta Synodus pro fua erga §. 8. Vt hæc autem ad omnium notitiam perueniant, Iuffio publi-
do Pont.ifte Sedem Apoftolicam reuerentia, antiquorum etiam Con- neue quis excufatione ignorationis vti poffit, volumus candi
bullamhanc
.
d.Cone.quam ciliorum veftigiis inhærens , decretorum fuorum om- & mandamus, vt he litera per aliquos curiæ noftræ Cur-
confirmatione
Synodus pe- nium, quæ noftro, & prædecefforum noftrorum tempo- fores in Bafilica Vaticana Principis Apoftolorum , & in
tit . ut habere fasta funt,confirmationem à nobis petierit, decretode Ecclefia Lateranen. tunc cum in eis populus , vt Miffa-
tur prope fin care in publica feffione facto. Nos ex Legatorum literis rum folemnibus interfit, congregari folet, palàm, & cla-
Conc
prius,deinde poft reditum corum ex iis, quæ Synodi nora voce recitentur & poftquam recitatæ fuerint ad valuas
mine diligenter retulerunt , poftulatione ipfius Synodi earum Ecclefiarum , itemque Cancellariæ Apoftolicæ, &
cognita,habita fuper hac re cum Venerabilibus fratribus in loco folito Campi Flora affigantur,, ibique vt legi, &
noftri S.R.E. Cardd. deliberatione matura fanctique Spi- omnibus innotefcere poffint , aliquantifper relinquan-
ritus in primis auxilio inuocato , cum ea decreta omnia tur. Cum autem inde ainouebuntur relictis de more ibi-
Catholica , & populo Chriftiano vtilia, ac falutaria effe dem exemplis, in Alma Vrbe ad impreffionem tradantur,
cognouiffemus, ad Dei Omnipotentis laudem,deeorum- quo commodius per Chriftiani nominis Prouincias, &
dem fratrum noftrorum confilio & affenfu, in Confifto- Regna diuulgari poffint.
$.9. Tranfumptis quoque earum, quæ manu alicuius Tranfumptor
rio noftrofecreto illa omnia & fingula, auctoritate Apo-
ftolica hodie confirmauimus , & ab omnibus Chriftifideli- publici Notarij fcripta, fubfcriptaue, & figillo ac fubfcri- Jides.
bus fufcipienda , ac feruanda effe decreuimus, ficut ha- ptione alicuius perfonæ in dignitate ecclefiaftica con-
rum quoque literarum tenore ad clariorem omnium no- ftitutæ munita fuerint , fidem fine vlla dubitatione ha-
titiam confirmamus , & fufcipi , obferuarique decer- beri mandamus atque decernimus. Sanctio pœ-
nimus. §. 10. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- nalis.
Pracipitq; Pra §. 3. Mandamus autem in virtute fanctæ obedientiæ, ginam noftræ confirmationis , monitionis , inhibitionis,
Latis aliis & fub pœnis à facris Canonibus conftitutis, aliifque referuationis , voluntatis , mandatorum, & decretorum
illudobferuet. grauioribus , etiam priuationis , arbitrio noftro infligen- infringere , vel ei aufu temerario contraire . Si quis au-
dis, vniuerfis, &fingulis Venerabilibus fratribus noftris tem hoc attentare præfumpferit indignationem Omni-
At quando
Ligare inci- Patriarchis ,Archiepifcopis, Epifcopis, & aliis quibufuis potentis Dei , ac beatorum Petri & Pauli Apoftolorum
piatdixiin Ecclefiarum Prælatis , cuiufcumque ftatus, gradus , or- eius , fe nouerit incurfurum.
rubr. dinis , & dignitatis fint, etiam fi Cardinalatus honore Dat.Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- Dat. P. A 5.
* die 26. Ianu-
præfulgeant , vt eadem decreta & ftatuta Ecclefiis fuis, minicæ millefimo quingentefimo fexagefimo quarto
ciuitatibus , & diœcefibus , in iudicio & extra iudicium feptimo Kalend. Februarij , Pontificatus noftri anno ✶ tertio-
diligenter obferuent , & àfubditis quifque fuis ad quos quinto .
quomodolibet pertinent , inuiolabiliter faciant obferua-
ri , contradictores quoflibet & contumaces , per fenten- Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . Papa ſubſor™
tias , cenfuras , & pœnas ecclefiafticas , etiam in ipfis de-
cretis contentas , appellatione poftpofita compefcen- Si mei non fuerint dominati tunc immaculatus ero!
do , inuocato etiam , fi opus fuerit , brachij fæcularis
auxilio. Cardinalium
Ego F.Card. Pifanus Epifcopus Oftien. Decanus.
fubfcriptiones.
Hortatur etiä §. 4. Ipfum vero cariffimum filium noftrum Impera- Ego Fed. Card . Cæfius Epifcopus Portuen.
Imperat. Re- torem electum, ceterofque Keges, Refpublicas , ac Prin- Ego Io. Card, Moronus Epifc. Tufculanus.
ges, Princi- cipes Chriftianos monemus, & per vifcera mifericordiæ Ego A.Card. Farnefius Vicecanc.Epifc. Sabien.
pes ad obfer- D.N.Iefu Chrifti obteftamur,vt qua pietate Concilio per Ego R.Card . Sancti Angeli, Maior Pœniten.
uatione eiuf
de Concily. Oratores fuos affuerunt , eadem pietate , ac pari ftudio Ego Io . Card. Sancti Vitalis.
diuini honoris, & populorum fuorum falutis caufa, pro Ego Io. Mi.Card.Saracenus .
Sedis quoque Apoftolicæ , & facræ Synodi reuerentia ad Ego Io . B.Cicada Card . S.Clementis .
eiufdem Concilij exequenda, & obferuanda decreta Præ- Ego Scipio Card. Pifarum.
latis , cum opus fuerit, auxilio &fauore fuo adfint, ne- Ego Io. Card.Reomanus.
que aduerfantes fanæ ac falutari Concilij doctrinæ, opi- Ego F.M.G.Card.Alexandrinus.
niones à populis ditionis fuæ recipi permittant , fed eas Ego F. Clemens Card. Aræcæli.
penitus interdicant. Ego Iac. Card.Sabellus.
Prohibetque §. 5. Ad vitandum præterea peruerfionem, & confu- Ego B. Card. Saluiatus.
edi comenta fionem quæ oriri poffet fi vnicuique liceret , prout ei Ego Ph.Card.Aburd.
rios vel inter- liberet in decreta Concilij commentarios , & interpreta- Ego Lud.Card . Simoneta.
pretationes
per decretistiones fuas edere;Apoftolica auctoritate inhibemus om- Ego F.Card. Paciccus , y de Tol .
Conc. nibus , tam ecclefiafticis perfonis cuiufcumque fint or-
Ego Marcus Antonius Card. Amulius.
dinis , conditionis , & gradus , quam laicis quocum- Ego Io.Fr.Card.de Gambara.
que honore ,ac poteftate præditis , Prælatis quidem fub Ego Carolus Card. Borronræus.
interdicti ingreffus Ecclefiæ, aliis vero quicumque fue- Ego M.S.Card. Conftantien.
rint, fub excommunicationis latæ fententiæ pœnis , ne Ego Alph . Card. Gefualdus.
quis fine auctoritate noftra audeat vllos commentarios, Ego Hip. Card.Ferrar.
gloffas , annotationes , fcholia, vllumve omnino inter- Ego Fr. Card. Gonzaga.
pretationis genus fuper ipfius Concilij decretis quo- Ego Guid.Afc.Card.Camerarius.
cumque modo edere , aut quicquam quocumque nomi- Ego Vitellotius Card. Vitellius.
ne , etiam fub prætextu maioris decretorum corrobora-
tionis, aut executionis, aliove quæfito colore ftatuere. LXXIV.
Declaratione- §. 6. Si cui vero in eis aliquid obfcurius dictum , &
Græci fubiiciuntur iurifdictio ni Ordinario rum ,
que Concili ftatutum fuiffe , eamque ob caufam interpretatione , 'aut
circa ea quæ Dei cultum, Sacramentorum ad-
fibi decifione aliqua egere vifum fuerit, afcendat ad locum
Hoc referuat.
voluit
etia Synodus quem Dominus elegit , ad Sedem videlicet Apoſtoli- miniftrationem, animarumque falutem ,& hæ-
Trid. in feff. licam omnium fidelium magiftram , cuius auctoritatem refum extirpationem concernunt.
25.6.vlt. Edita A.D.
etiam ipfa fancta Synodus tam reuerenter agnouit. Nos
1564.
enim difficultates, & controuerfias fi quæ ex eis decretis Alia de Gracis notaui plène in conft.14. Innoc.IV.
ortæ fuerint nobis declarandas, quemadmodum ipfa quo-
Sub catholicæ.
que fancta Synodus decreuit, referuamus ,parati, ficut ea
de nobis merito confifa eft , omnium prouinciarum ne- PIVS PAPA QVARTV S.
ceffitatibus , ea ratione, quæ commodior nobis vifa fue- Ad futuram rei memoriam.
rit , prouidere. Omanus Pontifex præcipuus æquitatis, & religio- Exordium
Decretum ir- 37. Decernentes nihilominus irritum , & inane , fi Rois affertor, facultates, gratias ab Apoftolica Sede
#stans.
fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter, conceffas, ex quibus tempore procedente animarum pe-
vel ignoranter contigerit attentari. ricula,& inter Catotholicos fcandala prouenire animad-
uertit,
PIVS QVAR T V Š. YOS
uertit, pro fui paftoralis officij debito mature reuocare fingulos locorum, in quibus moram traxerint , Ordina-
confueuit. riorum vifitationi , correctioni, punitioni, iurifdictioni,
Graci praten- §. 1. Sane nonnulli locorum Ordinarij nuper ad au- & omnimode fuperioritati in præmiffis fubeffe, illifque
dentesfe exedientiam noftram referri curarunt , quod in quampluri- tamquam fuperioribus fuis , fuarumque animarum pa-
pto s à iurifd. bus Regni Siciliæ citra, & vltra Pharum , & aliis Chri- ftoribus humiliter obedire.
Ordinariorü
impunitare fi- ftiani nominis ciuitatibus , & locis magna Græcorum, §. 3. Et fic quofcumque iudices , & commiffarios Decretum ir-
ritans.
bi propofita tam religioforum , & fæcularium clericorum , quàm lai- quauis auctoritate fungentes, etiam S. R. E. Cardinales ,
comittebant coru multit
m udo reperitur , qui Ecclefiæ Græcæ mores, fublata eis, quauis aliter iudicandi facultate , iudicati , &
mul exprerro
bic tos effores & ritus obferuantes , feque fuos proprios eiufdem na- definiri debere ,ac quicquid fecus à quoquam quauis au-
s.
tionis Prælatos habere , acillis , non autem locorum Or- ctoritate fcienter , vel ignoranter attentari contigerit, ir-
dinariis fubeffe , fed immunitatum , aliorumque priuileritum & inane decernimus .
ibus, Claufula dé-
giorum fibi per fel . rec . Leonem X. Paulum III . Iulium §. 4. Non obftantibus præmiffis , ac conftitution
us
etiam III . & forfan alios Rom . Pontif prædeceffores no- & ordinationib Apoftolicis ,ceterifque contrariis qui- rogatoria.
us
ftros, & dictam Sedem antiquit conceffo ru m prętextu, bufcum qu e .
fe ab eorumdem Ordinariorum iurifdictione, & fuperio- S.5. Per hoc tamen non intendimus, quod ipfi,Græci Fides traum
ritate exemptos effe prætendentes , impunitate fibi pro- ab corum græcanico ritu diftrahantur , vel alias defuper ptorum.
pofita, in diuerfas hæreticas , nefariafque opiniones, & quoquo modo per locorum Ordinarios, aut alios impe-
abfurda deliramenta paffim prolabuntur,afferentes inter diantur.
alias corum blafphemias nullum effe defunétorum pur- §. 6. Et quiadifficile foret præfentes ad diuerfa loca, D.P.A.g. die
gatorium , Rom. Pont. aliquam in eos iurifdictionem, in quibus illarum exhil itio fortan erit neceffaria , cir 16.Febr.
vel auctoritatem habere negantes , indulgentias ab illo cumferri , volumus, & eadem auctoritate fimiliter decer-
conceffas damnantes, ecclefiafticas fententias, & cenfu- nimus, quod earundem præfentium tranfumptis etiam
ras ab eo latas fpernentes,Sanctiffimæ Dei genitricisVir- impreffis , Notarij publici manu fubfcriptis, & perfona
ginis Mariæ,beatorum Apoftolorum,& aliorum Dei San- in dignitate Ecclefiaftica conftitute figillo fignatis, ple-
torum feftiuitates ab Ecclefia Romana , fanctifque Pa- naria & indubia, caque prorfus adhibeatur fides, in iudi-
&
tribus ordinatas non obferuantes, fanctiflimun Eucha- cio & extra, quæ præfentibus adhiberi deberet, fi forent
riftiæ Sacramentum fuis infantibus in Baptifino exhi- exhii ita vel oftenfe.
bentes , inhumata defunctorum cadauera fuperftitione Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcato
quadam impia, & plufquam barbaricaè fepulchris crue- ris , die 16. Februarij 156. Pontificatus noftri anno
tes , igneque comburentes , Ordinariorum locorum , quinto.
quos habitant,vifitationem, jurifdictionemque contem-
nentes , & Ecclefiafticam difciplinam perturbantes ; ac
demum huiufmodi , aliifque fuis opinionibus erroneis Decifio in fauorem Congregationis Lateranen , LXXV.
atque facrilegis populos Latinos inficientes, correctio-
Canonicorum regularium Ordinis S.Augufti-
nem legitimam fuæ prætenfæ exemptionis clypeo re-
ni , fuper lite quam de præcedentia habebat,
pellentes , in fuis impictatibus , abufibufque confenef-
cunt , & immoriuntur, in fuarum vicinorumque popu- cum Congregatione Caffinenti , alias S. Iuſti-
lorum , præfertim fimplicium animarum perniciem , & næ, Monachorum Ordinis S. Benedicti.
fcandalumplurimorum.
a
Idem Pontifer §. 2. Nos igitur prouide confiderantes eiufdem Se- De præcedenti autem eorumdem Canonicorum cum
ifte, cosfubii disintentionem numquam fuiffe exemptionem ,aliudve omnibus regularibus, præter Canonicos fæculares
cis iurifd
dinar Or; priuilegium à fe conceflum iri, vt inde fcelerum impu-
iorum S.Georgy in Alga extat declaratio Pij V. in eius
circa ea qua nitas , & animarum periculum emergat, abufibus , & pe-
conft.116.Cumex.vbi notabo. Alia de Congrega
Spectant ad ticulis huiufmodi , quantum cum Deo poffumus , tem-
tione Lateranenfi notaui .fup. in conftit.2 . Paf-
Deicultum, peftiue obuiare volentes, ac quarumcumque exemptio-
chal.11.Quanto.fol.57.Et de Congregatione Caf-
&& Rus que
alioseorumde num, alior
Prælat isumque priuil
, Rector ibusegioru m dictis
, Abbati bus, &Græci corum
aliiss, ,tam -
San-
Gracorum ap- finenfi notaui pariterfuprà in conſtitux Julÿ II.
probatosrefer ti Bafilij, & alterius Ordinis regularibus , quàm fæcula- Super.
uat . Sed quo- ribus,ac etiam laicis perfonis quocumque nomine nun- PIVS PAPA Edita A. Di
QVARTVS
ad officiorum cupatis , per præfatos , & alios quofcumque Romanos 1364.
celebrat prædeceffores noftros , ac nos & Sedem præ- Ad futuram rei memoriam.
ra Py Pontifices
vide infiones,
V. conft . 12. fatam, in genere vel in fpecie hactenus concefforum , Edis Apoftolica prouidentia circumfpecta, ne rurfus Exordium.
Prouidentia , etiam iteratis vicibus approbatorum ,& innouatorum, ac ea quæ in controuerfiis inter perfonas Ecclefiafticas ,
terarumque defuper confectaru, & inde fecutorum teno- præfertim Altiffimo fub regulari profeffione famulantes ,
res præfentibus pro fufficienter expreffis habentes , Mo- exortis, pro tranquillo Religionis ftatu prudenter ordi-
tu proprio , & ex certa fcientia noftra , ac de Apoftolicæ nauit , in moleftos contentionis anfractus relabantur,
poteftatis plenitudine , omnes & fingulas exemptiones , maiorem folet , dum id res ipfa requirit, adhibere cau-
ac prout illas concernunt, defuper confectas literas præ- tionem.
fatas, ad hoc videlicet , vt ipfi locorum Ordinarij quaf- § . 1. Sane nuper poftquam ficut nobis innotuerat, ab Lis fup. pran
cedětía dequa
cumque Græcorum Ecclefias , Monafteria , Prioratus , & antiquis vfque temporibus , etiam fupra centum annos in rubr. erta
alia pia loca, tam fæcularia, quàm cuiufuis Ordinis regu- retroactos , lis & caufa feu controuerfia inter dilectos erat.
laria , eorumque Prælatos , etiam fi Epifcopali , Archie- filios Rectorem generalcm ,& Canonicos regulares S.Au-
pifcopali , ac maiori dignitate præfulgeant, necnon Ab- guftini Congregationis Lateranenfis , ex vna, ac Mona-
i
bates , Rectores, Miniftros , & quafuis alias eiufdem nachos S. Benedicti Ordinis Caffinen . alias Sanctæ Iufti-
tionis perfonas, in fuis ciuitatibus & dœcefibus confi- na de Pádua congregationum partibus ex altera, fuper
ftentia, quoties opus fuerit, vifitare, ac in illis fuam or- illorum præcedentia , feu præcedendi fuborta, & coram
dinariam iurifdictionem , plenamque & omnimodam 1 diuerfis Iudicibus , etiam in noftro Palatij Apoftolici au-
fuperioritatem , in iis quæ Dei cultum, Sacramentorum ditorio ventilata, ac demum non fine animinoftri mole-
adminiftrationem , & animarum falutem, hærefumque ftia in oecumenico Concilio Tridentino , inter earum-
extirpationem concernunt, exercere, & exequi libere, & dem congregationum Abbates reuocata fuerat.
licitevaleant, reliquis ipforum Græcorum in diuinis ce- §. 2. Nos confiderantes, lites & controuerfias huiuf- Quà iſte Põá
lebrandis , aliifque ritibus à Sede Apoftolica approbatis, modi in Ecclefia præfertim inter religiofas , & reforma- tifex audien
fibi refere-
necnon priuilegiis , &gratiis Apoftolicis intactis rema- tas perfonas , quæ relictis mundi vanitatibus , votum da commifit
nentibus ,auctoritate Apoftolica tenore præfentium per- fuum in humilitatis fpiritu, Domino, & Deo noftro, qui tribus Cardi-
petuo reuocamus , caffamus, & annullamus, ac reuoca- fe pro nobis vfque adeo humiliauit, vt formam ferui ae- nalib. bie ng-
tas, caffatas & annullatas effe, nec ipfis Græcis, clericis , ciperet , perfoluere profitentur, non modicum illi minatis.
præ-
vel laicis , eorumve Prælatis, Ecclefiis , Coenobiis , aut clare, Deoque præcipue dilectæ virtuti, quæ eft humili-
alis piis locis in aliquo fuffragari , fed illos omnes & tas, labem infundere, populoque fcandalum generare,ac
propte
T06 PIVS QVART V S.
propterea illas omni ratione fubmouendas, publicæque de iure. Et propterea de, & fuper illis, ac dicto iure præ-
religionis tranquillitati , ac miniftrorum Dei reconcilia- cedendi , omnibufque, & fingulis aliis prænuflis perpe-
tioni , & mutuæ dilectioni quamprimum confulendum tuum filentium imponendum fore, & effe, & tunc im-
elle rati , Motu proprio dictas caufas , & controuerfias pofuimus, prout in refcripto, relatione,& fententia præ-
vbilibet, & coram quibufuis iudicibusjmotas, & in qui- dictis plenius continetur.
bufuis inftantiis indecifas pendentes , ab eifdem iudici- §. 6. Ne autem de fententiæ , aliorumque præmiffo- Et modo fub.
bus ad nos auocauimus , illafque dilectis filiis noftris rum validitate vllo vinquam tempore ducitati, ac pro- plet einde sé
Ioanni Michaëli Sanctæ Anaftafia Saraceno , Ioanni Ba- pterea vel alio quouis prætextu rem mature difcutiam, tenia
cius, &defe-
illam
ptifte S.Clementis Cicade,ac Bernardino Scoto nuncu- & iudicatam, rurfusin controuerfiam retrahi , neue de- inuiolabiliter
patis, S.R.E. presbyteris Card.audiendas,cognofcendas, nuo in Ecclefia Dei inter tales perfonas religiofas,cóten- obferuari mâ-
& decidendas per quandam Motus proprij fchedulam, tiones exoriri , ac populo fcandala generari contingat, dar.
& deinde illas per aliud noftrum refcriptum eifdem tempeftiue prouidere, ac fupremam huic negotio ma-
Cardinalibus per eos audiendas tantum , nobifque refe- num apponere cupientes,necnon veriores literarum fin-
rendas commiſimus. gulorum prædecefforum, ac refcripti proceffus, relatio-
Qui Card.re-
§. 3. Qui quidem Cardinales , dictis partibus earum- nis, fententiæque præfatorum , & inde fecutorum teno-
tulerunt Pon-
ve procuratoribus , & aduocatis pluries auditis, dubiif- res prefentibus pro fufficienter expreffis habentes, Mo-
tifici prafatos
Canonicos que emergentibus ad plenum difcuffis, & refolutis,com- tu fimili , non adipforum Abbatum, Prælatorum, & Ca-
precedere de perto fatis per eos ex compluribus literis Apoftolicis, nonicorum regularium congregationis Lateranen. vel
bere.
diuerfifque aliis documentis , rationibus & probationi- alterius pro eis nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftan-
bus, quod ipfi Canonici fuerunt, & funt de illis clericis tiam , fed ex mera deliberatione, & certa fcientia noftra,
à fancto Auguftino, quinimmo à fanctis Apoftolis infti- ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine ad effectum exe-
turis , eofdem Canonicos , tam fuæ antiquæ inftitutio- cutionis dictæ fententiæ tantum,omnes &fingulos pro-
nis huiufmodi, quàm etiam dignitatis clericalis, qua eos cellus , & fententiæ præfatorum defectus etiam fubftan-
ftatim quod profeffionem regularem emittunt , infigni- tiales,fi qui forfan in cifdem interuenerint , harum ferie
tos effe oporet , aliarumque qualitatum in eis exiften- fupplemus, ac eamdem fententiam vna cum eius procef-
tiam ratione , dictamque illarum Congregationem fu validos , & efficaces effe , fuofque plenarios, & inte-
Lateranen. præfatos Monachos, & corum congregatio- gros effectus fortiri, & inuiolabiliter ab omnibus obfer-
nem Caffinen. præcedere debere cenfuerunt, & conclu- uari debere , nec partes ipfas ab eis vllo vmquam tem-
ferunt , fuamque conclufionem huiufmodi ad audien.pore quouis prætextu quæfitoue colore refilire poffe,
tiam noftram iuxta vltimi noftri refcripti præfati teno- fed ad illorumobferuationem teneri, cenfurifque & pœ-
rem retulerunt. nis , tam ecclefiafticis , quàm pecuniariis ad id cogi &
Pont.ideofen- §. 4.Vnde nos illorum relatione intellecta , eaque per compelli , neque Monachos eorumve congregationem
Canonicis.pro nos diligenter examinata , quoniam eam in omnibus aduerfus fententiam, aliave præmiffa in pritinum quo-
tentiauit
fuis partibus veritati , & iuri confonam comperimus, per uis quæfito colore , vel ingenio reftitui, nec illa oppu-
noftram definitiuam fententiam pronunciauimus, fen- gnantes audiri.
tentiauimus, decreuimus, & declarauimus, Abbates,Præ- §.7. Præfentefque literas de fubreptionis, vel obre- Claufula pra-
feruatius , &
latos, & Canonicos regulares congregationis Lateranen. ptionis vitio, aut intentionis noftræ,aut alio quouis de- Decretum ir-
ti clericos dimiffa fuperiori vefte , pallio , feu cappa, in fectu notari , feu impugnari poffe , ficque & non aliter ritans.
linea vefte, clericalique habitu incedentes ( quod etiam per quofcumque Iudices, & Commiffarios, etiam S.R. E.
in Alma Vrbe confuetum fuerat, & tunc obferuabatur) Cardinales , fublata eis , & eorum , cuilibet, quauis ali-
in proceffionibus & omnibus aliis actibus publicis, & ter iudicandi , & interpretandi facultate, & auctoritate,
priuatis , tam in d.Vrbe noftroque & aliorum Romano- iudicari,& definiri debere, ac quicquid fecus à quoquam
rum Pontificum fuccefforum noftrorum confpectu , quauis auctoritate,fcienter vel ignoranter attentari con-
quàm alias in vniuerfis , & quibufcumque aliis ciuitati- tigerit , irritum & inane decernimus, præmiffaque om-
bus , terris, oppidis, & locis, Abbates , Prælatos, & Mo- nia perpetuo ftatuimus.
nachos Ordinis S. Benedicti congregationis Caffinen. §. 8. Et quod ita fiant, & obferuentur , volumus at- Executorum
buius coflitat.
prædictos præcedere debuiffe & debere , ac eofdem Ab- que mandamus fimiliter venerabili fratri Epifcopo Ame- deputatio , &
bates, Prælatos, & Canonicos Regulares, dictamque co- rin.& dilectis filiis noftro in Alma Vrbe, & eius diftrictu facultates,
rum congregationem , vt præfertur incedentes , dictis Vicario in fpiritualibus , ac Curiæ caufarum Cameræ
Abbatibus,Prælatis, & Monachis S. Benedicti, & eorum Apoftolicæ Auditori generalibus , per præfentes motu
congregationi in omnibus , & fingulis præmiffis præfe- pari mandantes,quatenus ipfi vel duo , aut vnus eorum ,
rendos , anteponendos, & in digniori loco locandos fo- per fe , vel alium , feu alios præfentes literas, & in eis
re , & effe. contenta quæcumque,vbi & quando opus fuerit,ac quo-
Abbateigs ip- §. 5. Abbates vero dictarum congregati onum fingula- ties pro parte Rectoris generalis, & Abbatum , Prælato-
farum Reli- riter , & de per fe abfque eorum conuentibus in Conci- rum, ac Regularium Canonicorum S.Auguftini congre-
gionu debere liis generalibus , prouincialibus , & fynodalibus,ac aliis gationis Lateranen. præfatorum, vel alicuius corum fue-
pracederer fin- actibus publicis, & priuatis , in quibus Abbates de iure, rint requifiti folemniter publicantes, ac illis in præmif-
gularite , &
Aleperfe abfq; vel confuetudine locum, & votum habent, vel pro tem- fis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant au-
Eorum Conue- pore quomodolibet habebunt , inter fefe iuxta fingulo- ctoritate noftra illos fuppletione, decreto, voluntate,&
tib. iuxta an- rum ipforum Abbatum ibidem interuenientium prio- mandato,aliifque præmiffis pacifice frui,& gaudere.Non
tiquiere
notionem.pro- rem, & antiquiorem promotionem ad Abbatiam, acillo- permittentes cos vel eorum quempiam defuper quof-
1
rum promotione dumtaxat , non autem Congregatione, cumque quomodoliber indebite moleftari , detyrbari,
& Ordinis cuius fint, attentis , præcedere, & præferri, & vel inquietari . Contradictores quoflibet , & rebelles
in digniori loco collocari debuiffe & debere , prout ex per fententias, cenfuras , & tam ecclefiafticas , & pecu-
tunc prætulimus, antepofuimus, & collocauimus, præ- niarias , etiam arbitrio fuo moderandas, & applicandas,
ferrique,anteponi, & collocari mandauimus, lactationes quàm etiam priuationis beneficiorum ecclefiafticorum
quoque , moleftationes, oppreffiones , perturbationes, per ipfos contradictores obtentorum pœnas, aliaque iu-
vexationes , & impedimenta quæcumque per Abbates, ris remedia, appellatione poftpofita compefcendo, ac le-
Prælatos , & Monachos prædictos, & eorum congrega- gitimis fuper his habendis,feruatis proceffibus,illos fen-
tionem Caffinen. eifdem Abbatibus, Prælatis, & Caño- tentias , cenfuras & pœnas huiufmodi incurriffe decla-
nicis regularibus congregationis Lateranen.fuper præfa- rando , illofque etiam iteratis vicibus aggrauando , &
tis omnibus & fingulis , & illorum occafione quomodo- interdictum ecclefiafticum imponendo, inuocato etiam
libet factas, præftitas,& illatas,factaque, præftita, & illa- ad hoc,fi opus fit auxilio brachij fæcularis.
ta, fuiffe, & effe temerarias, illicitas, indebitas , & iniu- §.9. Non obftantibus præmiffis, ac fel.rec.Bonifacij Claufula de-
ftas, temerariaque, illicita, indebita, & iniufta, ac de fa- PP. VIII. prædecefforis noftri de vna, & Concilij gene- rogatoria.
to præfumptas , & præfumpta , illafque, & illa Abbati- ralis de duabus dietis , dummodo quifpiam præfentium
bus, Prælatis, & Monachis congregationis Caffinen.hu- vigorevltra tres dietas ad iudiciú no trahatur, ac aliis qui-
iufmodi feciffe, & facere minime licuille, neque licere bufuis conftitutionibus, & ordinationibus Apoftolicis,
necnon
PIVS QVART V S. 107
necnon Monafteriorum , & Ordinum ac Congregatio- modolibet habebunt , inter fefe iuxta fingulorum ipfo-
num præfatorum,ctiam iuramento , confirmatione Apo- rum Abbatum ibidem interuenientium, priorem & anti-
ftolica,vel quauis firmitate alia roboratis,ftatutis, vel có- quiorem promotionem ad Abbatiam , ac illa promotio-
fuetudinibus,priuilegiis quoque,indultis,& literis Apo- ne dumtaxat, non autem Congregatione, & Ordine cu-
ftolicis illis, eorumque fuperioribus,ac perfonis,fub qui- ius fuerint attentis,præcedere, ac præferri, & in dignio-
bufcumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis etiam ri loco collocari debuiffe , & debere, prout præferimus,
derogatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus, & anteponimus, collocamus, præferrique,anteponi , & col-
infolitis claufulis , irritantibufque , & aliis decretis, in locari refpectiue mandamus. lactationes quoque, mole-
genere, vel in fpecie , etiam motu , & fcientia fimilibus ftationes , oppofitiones , perturbationes, vexationes , &
quomodolibet conceffis, ac etiam iteratis vicibus appro- impedimenta quæcumque per præfatos Abbates, Præla-
batis, & innouatis, quibus omnibus illorum tenores pro tos , & Monachos dicti Ordinis S. Benedicti, & dictam
fufficienter expreffis , & infertis habentes, illis alias in corum Congregationem eifdem Abbatibus,Prælatis, Ca-
fuo robore perinanfuris, hac vice dumtaxat fpecialiter,& nonicis regularibus dicti Ordinis , & corum Congrega-
expreffe derogamus , contrariis quibufcumque,aut fi ali- tioni , de & fuper præfatis omnibus & fingulis, & illo-
quibus communiter vel diuifim, ab Apoftolica fit Sede rum occafione quomodolibet factas,præftitas, & illatas ,
indultum , quod interdici , fufpendi, vel excommuni- factaque , præftita & illata, fuiffe & effe temerarias, illi-
cari non poffint per literas Apoftolicas non facientes citas, indebitas, & iniuftas, temerariaque, illicita, inde-
plenam & expreffain, ac de verbo ad verbum de indulto bita,& iniufta, ac de facto præfumptas, & præfums ta, il-
huiufmodi mentionem . lafque & illa præfatis Abbatibus, Prælatis, & Monachis
Fides tran-
" §. 10. Volumus autem , quod præfentium tranfum- feciffe , & facere minime licuifle , nec licere de iure. Et Impoſitio per-
mpiorum. ptis manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, & figillo propterea de, & fuper illis, ac dicto iure præcedendi, vt petui filentij.
perfonæ in dignitate ecclefiaftica conftitutæ munitis,in fupra , omnibus aliis , & fingulis præmiffis perpetuum Abfolutio
iudicio , & extra vbilibet locorum plena, & indubia, ca- filentium imponendum fore & effe , ac imponimus. partium ab
demque prorfus fides adhibeatur, quæ ipfis præfentibus Vtramque partein expenfis iuftis ex caufis abfoluentes. expenfis.
adhiberetur fi forent exhibitæ , vel oftenfæ. Ita eft I.
·Dat. ". A.5. Dat.Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, die Ita refero , & cenfco pronunciandum effe Ioannes Mi- Nomina Car-
chaël Cardinalis Saracenus. dinalium,qui
18. Februarij. decimaoctaua Ianuarij 1564. Pontificatus noftri anno
quinto. Ita refero , & cenfeo pronunciandum Ioannes Baptifta causa cogno-
Cardinalis S. Clementis . uerüt,& Pot.
retulerunt.
Sequitur tenorfententia pradicta. Ita refero , & cenfeo pronunciandum effe Bernardinus
Hrifti nomine inuocato , pro Tribunali fedentes, & Cardinalis Tranen.
Enarratio C
differentia. 'folum Deum præ oculis haben. per hanc noftram
definitiuam , fententiam , quam ferimus in his fcri-
ptis; in caufa & caufis, quæ coram nobis, & quas dilectis Reuocatio licentiarum omnium quibufcumque LXXVI.
filiis noftris Ioanni Michaeli Saraceno tit. S.Anaftafiæ, (exceptis Commiffariis , & Inquifitoribus hæ-
Ioanni Baptifta Cicada tit. S.Clementis, ac Bernardino reticæ prauitatis) conceffarum , tenendi vel le-
Scoto tit. S.Matthæi S.R.E. Cardinalibus primo audien- gendi libros Lutheranos , aut de hærefi fufpe-
das , cognofcendas, & per eos decidendas, & terminan- &tos . Et prohibitio illos de cetero habendi vel
das , & deinde per præfatos Cardinales per Apoftolica
legendi.
' noftra refcripta nobis referendas commifimus,inter dile-
ctos filios Abbates, Prælatos, & Canonicos regulares Or- Iftis Inquifitoribus, data eft expreffe facultas eos te-
dinis S. Auguftini, congregationis Lateranen . & vniuer-
nendi , & aliis licentiam dandi, vt inf. in con-
fam Congregationem ex vna & Prælatos , Abbates , &
Monachos Ordinis S. Bencdicti congregationis Caffi- fit. 82. Cum inter. Et hodie habemus etiam
nen. alias S.Iuftinæ de Padua nuncupatos, & dictam co- indicem librorum prohibitorum firmatum in
rum Congregationem, de & fuper præcedentia , & iure conft.feq.à& CL.VIII.in conft. 36.Sacrofanctum .
inter cos præcedendi , tam in proceffionibus, quàm in Et quo ad opera Molinai vide eiufdem Clem.
generalibus, & fynodalibus , feu prouincialibus Conci-
conft.89. Apoftolicæ.vbi illa ftrictiſſime omnibus
liis , omnibufque actibus publicis & priuatis , rebufque
aliis in actis caufæ & caufarum huiufmodi latius dedu- prohibuit.
&tis , & illorum occafione , in prima feu alia verfæ fue- Non diffimilem reuocationem habes à Greg.XV. factam
rint, & vertebantur inftantiis , partibus ex altera, caufa in conft.ipfius 40. Apoftolatus. inf.tom.4.Et de Hare-
huiufmodi coram dictis Cardinalibus ad plenum venti- ticorum libris habes in bulla quæ legi folet in die
lata, ac fæpius auditis partibus, & dubiis in ea plene dif- Cœnæ Dominicæ , cuius vltimum exemplar habes in
cuffis, & refolutis, ac vifis de iure videndis , & demum S.D.N.Vrbani VIII.conft.62.Paftoralis.dicto to.4.§.1 .
per dictos Cardinales nobis matura defuper facta relatio- PIVS PAPA QVARTV S.
ne, pronunciamus , fententiamus , decernimus, & de- Edita A. D.
Adperpetuam rei memoriam, 1564.
Decifio quoad claramus Abbates,Prælatos, & Canonicos regulares con-
pracedentiam gregationis Latetanen. vti clericos dimiffa fuperiorive Vm pro munere quod fuftinemus , id præcipue no- Exordium .
inter prafatos fte, clericalique habitu incedentes ( quod etiam in Alma Cbis propofitum habeamus , & omni ftudio , diligen-
Canonicos, & noftra Vrbe Romæ confuetum fuit , & nunc obferuatur)
Monachos. tiaque, curemus , vt omnes Chrifti fideles tamgrauibus
in proceffionibus , & omnibus aliis actibus publicis , & calamitofifque temporibus in recta , & Catholica fide
priuatis , tam in dicta Alma Vrbe noftra, noftroque , & contineamus , id agere & prouidere neceffe eft, vt om-
fuccefforum noftrorum confpectu, quàm alias vniuerfis, nibus aberrrandi ab ea occafionem fubtrahamus . Nemini
ac quibufcumque aliis ciuitatibus, terris, oppidis, & lo- 1 autem mirum videri debet , fi Romanus Pontifex nun-
cis , dictis Abbatibus , Prælatis , & Monachis Ordinis quam facultates aliquas , quas ipfe , vel prædeceffores
S. Benedicti Caffinen.præcedere debuiffe, & debere, cof- res eius probabili adducti ratione concefferint, poſtea re-
denique Abbates, Prælatos , & Canonicos regulares, di- uocet , cum ipfo rerum vfu edoctus animaduerterit , eas
tamque corum Congregationem,vt fup. incedentes, di- iuftiori de caufa effe reuocandas.
Decifio quoad &tis Abbatibus , Prælatis , & Monachis S. Benedicti, & §.1 . Ad notitiam noftram peruenit, ex data nonnullis Çaufareuoca
pracedentiam corum Congregationi, in omnibus , & fingulis præmif- licentia habendi, & legendi libros hæreticos, aut de hæ- tionis.
Abbatum de
per fe abfque fis præferendos, anteponendos, & in digniori loco col- refi fufpectos,ad hærefes & errores, qui in cislibris con-
Conuentibus . locandos fore , & effe. Abbates vero dictarum congre- tinebantur, refellendos , non raro euenire folere, vt illis
gationum Lateranen . & S. Benedicti fingulariter, & de ipfis eorum librorum lectio noceat, quibus ob eam cau-
per fe abfque eorum conuentibus , in Conciliis gene- fam conceffa fuerit , vt aliis prodeffe poffent , illis ipfis ,
ralibus prouincialibus , & fynodalibus, & aliis actibus hærefibus , & erroribus propter bumanæ mentis imbecil-
publicis, & priuatis, in quibus Abbates de iure, vel con- litatem eos implicans, à quibus fe alios reuocaturos eſſe
fuetudine locum, & votum habent,vel pro tempore quo- confifi fuerant,
§. 2.Huic
109 PIVS QVART V S.
Reuocatio li- Anno à Natiuitate D.1564.indictione 7.die vero 7.men- Publicatio
§. 2. Huic rei prouidere, & animarum periculo,quan-
centiar ha- tum fieri poteft , pro paftorali folicitudine occurrere cu- fis Aprilis , Pontificatus Sanctiffimi in Chrifto Patris, &
bendi, lege-
di libros lu- pientes, cogitantefque nobifcum, nuper in facro gene- D.N.D. Py diuina prouidentia Papa IV. Anno 5. retrof-
theranos, vel rali Concilio hærefes horum temporum ita confutatas, cripta litera lecta , & recitata fuerunt alta & intelligibili
de barefifuf- atque damnatas fuiffe, vt tantæ Synodi auctoritas,cuius voce, ac affixa & dimiffa fuerunt in locis retrofcriptis, dimif-
pectos. decreta huius fanctæ Sedis auctoritate, cum deliberatio- fis etiam ibi copiis affixis , & alias in omnibus & per omnia,
ne matura confirmata , & comprobata funt, ad vitandos iuxta illarumformam , & tenorem per nos Thomam Ro-
errores , & Catholicæ fidei veritatem agnofcendam fuf- gerium,& Iacobum Carra, prafati S.D.N.Papa Curfores.
ficere omnibus debeat , nec vllius præterea confutatio Bartholomeus Sottocafa Mag. Curf.
requir enda fit , præde ceffo rum noftr orum præfer tim fe-
lic. record. Iulij III. & Pauli IV. veftigiis infiftentes, Mo-
tu proprio , & ex certa fcientia noftra, ac deliberatione Approbatio Indicis librorum prohibitorum , cum LXXVII.
matura,omnes & fingulas facultates habendi,& legendi regulis firmatis per Patres à facro Concilio
libros Lutheranos , aut aliorum hæreticorum , feu de Tridentino deputatos. Et prohibitio illos de
hærefi fufpectos , omnibus tam clericis fæcularibus aut cetero habendi & legendi.
regularibus , quàm laicis , cuiufcumque ftatus, gradus,
ordinis , vel conditionis fint , etiam fi Epifcopali, vel Hunc Indicem habes in fine d . Concily.Et illius fupe
Archiepifcopali , aut alia maiori ecclefiaftica , feu fæcu- plementum edidit Clem.VIII. infra in conft. 36.
lari dignitate præfulgeant ( Inquifitoribus , & commif-
Sacrofanctum, & conftit.89 . Apoftolicæ.
fariis hæretica prauitatis à Sede Apoftolica deputatis
quoad ex officio fungentur, exceptis ) à nobis aut quo- Super Indice huiufmodi, Congregationem Cardinalium
cumque prædecefforum noftrorum,feu Apoftolicæ Sedis inftituit Sixtus V. vt in fua conftit. 74. Immenfa int
Legatis, maiorive Pœnitentiario,vel quibufcumque aliis, 7. Congreg. vbi notabo.
quibu fcumq ue verbo rum formis, & claufu lis etiam de-
rogatoriarum derogatoriis, irritantibufque , & aliis de- Attende quæ addidi ad Conſtitut. præcedentem.
cretis quomodolibet , etiam metu , & fcientia fimili ad PIVS PAPA QVARTVS Edita An D.
hoc tempus conceffas , auctoritate Apoftolica tenore 1564.
præfentiumreuocamus, & proreuocatis ,& irritis, perin-
de ac fi numquam conceffa fuiffent, habemus & haberi Ominici gregis cuftodia Domino difponente præ- Lectio librorü
volumus. pofiti , vigilis inore paftoris non defiftimus ipfi hareticorum
nedu fimpli-
Prohibitio le- §. 3. Inhibentes omnibus fub cenfuris , fententiis, & gregi abimminentibus periculis,quanta maxima pofiu- ces, fed etiam
gedi, habe- pœnis, tam à facris Canonibus , quàm à Sede Apoftoli- mus cura, & diligentia, præcauere, ne propter negligen- doctos viros
di librospro- ca ad hoc tempus conftitutis in eos, qui huiufmodi li-
hibitos, tiam noftram pereant oues , quæ pretiofiffimo Domini corrumpit.
prohibendos. bros legant, aut habeant, ne quis eorum poft hac eis fa- noftri Iefu Chrifti fanguine funt redemptæ. Et fi autem
cultatibus vti, neue vllos omnino libros huiufmodi im- quæ ad fidei veritatem patefaciendam , & ad horum tem-
probatos & prohibitos , aut quos in pofterum à Sede porum hærefes confutandas pertinebant , in œcume-
Apoftolica,Inquifi oribufve hæretica prauitatis, aut lo- nico , & generali Concilio Tridentino , fancti Spiritus
corum Ordinariis improbari , prohiberique contigerit, affiftente gratia , nuper adeo enucleata , ac definita fue-
legere, habetque quacumque de caufa audeat. runt , vt facile iam fit vnicuique fanam , catholicamque
Menitio, vt
tales libri In- §. 4. Impreffores autem & Bibliopolas , & alios, qui- doctrinam à falfa adulterinaque internofcere ; tamen
quifitoribus cumque eiufmodi libros habent, habuerintve(Inquifi- cum librorum ab hæreticis editorum lectio , non modo
tocorum con- toribus & Commiffariis iifdem dumtaxat exceptis mo- fimpliciores homines corrumpere foleat , verum fæpe
fignentur. nemus , & cuilibet eorum, in virtute fanctæ obedientiæ, etiam doctos eruditofque in varios errores, & à veritate
& fub pœnaincurfus criminis hærefis,& aliis contra hæ- fidei catholicæ alienas opiniones inducere, huic quo-
reticos à iure inflictis & irrogatis, tam ecclefiafticis, qua que rei effe duximus prouidendum.
temporalib. fententiis,cenfuris & pœnis,præcipimus ac §. 1. Cum autem aptiffimum ei malo remedium effe Ideo Concili
mandamus vt eos libros intra fexginta dies à die quo hæ fciremus,fi componeretur atque ederetur Index fiue Ca- Trid.delegit
Pralatos , ad
literæ publicatę fuerit,numerados, quorú viginti pro pri- thalogus librorum, qui vel hæretici fint, vel de hæretica firmandu In-
mo,alios viginti pro fecundo,reliquos viginti pro tertio, prauitate fufpecti, vel certe moribus, & pietati noceant, dicelibrorum
ac peremptorio termino,& monitione Canonica eis affi- id negocium ad facram Tridentinam Synodum reiece- prohibitorum.
gnamus , Inquifitoribus hæreticæ prauitatis in ciuita- ramus, ea vero ex tanta Epifcoporum, & aliorum doctif-
tibus, in quibus, ij libri fint, tradant, atque confignent. fimorum virorum copia delegit ad eum conficiendum
Claufula de- 5.5.Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- Indicem multos cum doctrina , tum iudicio infignes
rogatoria !
nibus Apoftolicis contrariis quibufcumque , aut fi ali- Prælatos ex omnibus fere nationibus. Qui quidem non
quibus communiter , vel diuifim ab eadem fit Sede infine maximo labore, plurimifque vigiliis, eum Indicem
dultum , quod interdici , fufpendi vel excommunicari tandem, Deo iuuante, perfecerunt, adhitis etiam in con-
non poffint per literas Apoftolicas non facientes ple- filium lectiffimis quibufdam Theologis. Peracto autem
nam & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto Concilio , cum ex ipfius Synodi decreto is Index nobis
huiufmodi mentionem. oblatus fuiffet,vt ne ante ederetur, quàm à nobis appro-
Formapubli- §. 6. Vt vero hæ literæ, & quæ in eis continentur , ad batus fuiffet, Nos doctiffimis quibufdam, probatiffimif-
cădihanc co- omnium quorum oportet notitiam perueniant,nec quifque Prælatis.cum accuratiffime legendum , examinan-
flitutionem.
quam ca excufatione vti poffit, quod illa ignorauerit, vo- nandumque tradidimus, & ipfi etiam legimus.
lumus, & mandamus , vt in Bafilica Vaticana Principis §. 2. Cum igitur eum magno ftudio, acri iudicio, diu- llum ideo iä
Apoftolorum, & in Ecclefia Lateranenfi tunc, cum in eis turna cura confectum , & præterea commodiffime dige- perfect
approbatmodo
hic
populus , vt Miffarum folemnibus interfit, congregari ftum effe cognouerimus. Nos faluti animarum confule- Pont.
folet , palàm clara voce à Curiæ noftræ Curforibus, feu re , eamque ob caufam prouidere cupientes , ne libri , &
Notariis aliquibus publicis recitentur , & poftquam refcripta cuiufcumque generis , quæ in eo improbantur,
citatæ fuerint , ad valuas earum Ecclefiarum , itemque fiue vt hæretica , liue vt de hæretica prauitate fúſpecta,
Cancellariæ Apoftolicæ , & in loco folito Campi Flora fiue vt pietati, ac morum honeftati inutilia , aut aliqua
affigantur,ibique quo legi, & omnibus innotefcere pof- correctione faltem indigentia , pofthac à Chrifti fideli-
fint, aliquamdiu relinquantur. bus legantur , ipfum Indicem, vna cum regulis ei præ-
Fides träfum- 5.7. Tranfumptis quoque earum quæ manu alicuius pofitis,auctoritateApoftolica tenore præfentium appro-
ptorum.
publici Notarij fcripta, fubfcriptaue, & figillo, ac fubf- bamus,imprimique ac diuulgari, & ab omnibus vniuer-
criptione alicuius perfonæ in dignitate ecclefiaftica con- fitatibus Catholicis , ac quibufcumque aliis vbique fuf-
ſtitutæ munita fuerint, vt fine dubitatione vlla fides ha- cipi , eafque regulas obferuari mandamus atque decer-
Eofque legi,
beatur, mandamus atque decernimus . nimus. vel teneri
D.P. Ans .
die 24. Mar- Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, §.3 . Inhibentes omnibus & fingulis,tam ecclefiafticis prohibet.
14. die 24. Martij, 1564. Pontificatus noftri Anno quinto. perfonis fecularibus, & regularibus cuiufcúque gradus,
ordinis,
1
PIVS QVART V S.
QV 109
ordinis , & dignitatis fint , quam laicis quocumque ho- rentia habeatur , & Chrifti fideles co libentius illam in-Sodalitatis
nore , ac dignitate præditis , ne quis contra earum rega- grediantur , quo ipfa amplioribus decorata fpiritualium vbique terra-
larum præfcriptum 2 aut ipfius prohibitionem Indi- gratiarum donis,& Apoftolicis fucrit fuffulta priuilegiis, rum pro die
cis libros vllos legere , habereve audeat. Si quis autem de Omnipotentis Dei mifericordia, ac beatorum Petri, & circumcifion
nis
aduerfus eas regulas , prohibitionemque fecerit : is qui- Pauli Apoftolorum eius auctoritate confifi , omnibus, &
dem , qui hæreticorum libros , vel cuiufuis auctoris fingulis dicte Confraternitatis,vbiuis terrarum , & loco-
fcripta propter hærefim , vel falfi dogmatis fufpicionem rum, nunc & pro tempore diffufæ, vtriufque fexus Con-
damnata, atque prohibita legerit , habueritve, ipfo iure fratribus in illa,nunc & pro tempore defcriptis vbilibet
excommunicationis poenam incidat, eamque ob caufam conftitutis,fiue fub eiufdem Cofraternitatis regula prius
in cum tamquam de hærefi fufpectum , inquiri & pro- edita,fiue fub alia fimili comprehendatur,qui vere pœni-
cedi liceat, præter alias panas fuper hoc ab Apoftolica tentes,& cófeffi die fefto Circuncifionis D.N.Iefu Chrifti
Sede, facrifque Canonibus conftitutas. Qui autem li- annis fingulis , in perpetuum, facrofanétum Euchariſtiæ
bros alia de caufa prohibitos legerit , habueritve , præ- Sacramentum fufceperint,& folemnitati peripfam Con-
ter peccati mortalis reatum , Epifcoporum arbitrio feue- fraternitatem in dicto die fefto vbiuis locorum pro tem-
re fe nouerit puniendum . pore celebrari folita , in toto vel in parte interfuerint,
Cotrariis de- 5.4.Non obftantibus conftitutionibus,& ordinationi- quoties id egerint , toties pro quolibet die fefto huiuf-
rogat. bus Apoftolicis contrariis quibufcumque. Aut fi aliqui- modi plenariam omnium & fingulorum ,ac quorumcum-
bus communiter, vel diuifim ab eadem fit Sede indultum que peccatorum fuorum indulgentiam , remiffionem &
ne excommunicari poffint per literas Apoftolicas non abfolutionem,auctoritate Apoftolica tenore præfentium,
facientes plenam, & expreffam,ac de verbo ad verbum de concedimus & elargimur,
indulto huiufmodi mentionem. Primaque
§.3 . Illis vero dictæ Confraternitatis confratribus, qui Dominica
Formam pu- S.5 . Vt hæc autem ad omnium notitiam perueniant, qualibet prima die Dominica cuiufque menfis totius cuiufcumque
blicationis
neve quis excufatione ignorationis vti poffit,volumus, anni, fimiliter in perpetuum, ad miffam, quam ipfi Con- menfis.
buius bulla & mandamus ,vt hæ literæ per aliquos Curiæ noftræ Cur- fratres audire tenentur , audiendam conuenerint , quo-
profert.
fores in Bafilica Vaticana Principis Apoftolorum , & in tiefcumque id egerint, decem annos.
Ecclefia Lateranenfi tunc , cum in eis populus, vt Miffa- 5.4. Qui vero temere iurantem, aut alias diuinum no- Admonenti-
bus quoque
rum folemnibus interfit , congregari folet , palàm & men blafphemantem , modefte , & charitatiue , quando- temere turAn™
clara voce recitentur ; & poftquam recitatæ fuerint , ad cumque admonuerint,pro qualibet vice centum dies. Et tes, bla/phe
valuas earum Ecclefiarum,itemque Cancellariæ Apofto- quicumque verbi Dei prædicatori , fæculari, vel cuiufuis mantes.
licæ, & in loco folito Campi Flora affigantur, ibique vt Ordinis regulari , qui Chrifti fidcles , vt à iuramentorum
legi,& omnibus innotefcere poffint,aliquantifper relin- abufibus caueant , & hanc dicta Confraternitatis regu-
quantur. Cum autem inde amouebuntur,earum exempla lam amplectantur hortatus fuerit, decem annos de in-
in iifdem locis affixa remaneant.Nos enim per recitatio- iunctis fibi pænitentiis in forma Ecclefiæ confueta, mi-
nem hanc, publicationem & affixionem, omnes & fingu- fericorditer in Domino relaxamus.
los, qui his literis comprehenduntur, poft tres menfes à 5.5 . Et vt ipfi Confratres dicta Indulgentiæ plenariæ, Facultas Co
fratrum eli-
die publicationis, & affixionis earum numerandos , vo- Deo propitio,facilius efficiantur participes,illis & corum gendi in die
lumus perinde adftrictos, & obligatos effe , ac fi ipfifmet fingulis, indulgentiam huiufmodi confequi volentibus, Circumcifio-
illæ editæ, lectæque fuiffent. vt dicto die fefto Circumcifionis occurrente , quofcum- nis confeffores
Tranfumptis 5.6. Tranfumptis quoqueearum , quæ manu alicuius que fibi bene vifos idoneos prefbyteros , fæculares , vel approbaros,
credi iubet. qui eos ab-
publici Notarij fcripta, fubfcriptave, & figillo ac fubfcri- cuiufuis Ordinis regulares, per Ordinarium loci appro-
ptione alicuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica confti- bandos, in fuos poffint eligere confeffores, qui confeffio- foluant , &c.
tutæ, munita fuerint , fidem fine vlla dubitatione haberi nibus ipforum diligenter auditis , eos & eorum quemli- Ad hoc vide
mandamus atque decernimus. bet , ab omni & quacumque excommunicationis , etiam reformatione
D.P.A.5.die
24. Martij. Datum Romæ apud S.Petrum fub Annulo Pifc. die 24. maioris , & ab omnibus & quibufuis aliis Ecclefiafticis Clem.Pin
conft.115.
Martij 1564. Pontificatus noftri Anno S. fententiis, cenfuris & pœnis , à iure, vel ab homine , aut
mixtim , quauis occafione , vel caufa latis ( faluo tamen
LXXVIII. Approbatio Confraternitatis fub inuocatione iure tertij ) necnon ab omnibus & fingulis eorum pecca
Sanctiffimi nominis Dei , ad cauendum tis, criminibus, exceffibus , & delictis quantumcumque
blafphemias , periuria , illicitaque iuramenta grauibus , & enormibus , etiam locorum Ordinariis , ac
inftitutæ , cum indulgentiarum , & aliarum Sedi Apoftolicæ referuatis, præterquam in Bulla die Co-
næ Domini legi confucta contentis , dicta auctoritate
gratiarum conceffione.
Apoftolica abfoluere,eifque pro commiffis pœnitentiam
In quibus autem Ecclefiis hac fodalitas inftituenda falutarem iniungere , Ac vota quæcumque ( Hierofoly
mitano, vifitationis Liminum BB. Apoftolorum Petri &
mitano, vifitationis Liminum BB. Apoftoloru m Petri &
fit , vide in conft. 139. Py V. Decet. vbi alia
Pij V. Decet . vbi alia Pauli prædictorum de Vrbe , ac Iacobi in Compoſtella,
quoque adnotabo. Quo vero ad indulgentias necnon caftitatis & religionis votis dumtaxat exceptis )
buius Confraternitatis , attende conft. Pauli V. in alia pietatis opera commutare valeant,fimiliter aucto-
mox publicandam , & iam firmatamfub die 31 . ritate & tenore præmiffis perpetuo concedimus , & in-
Octobr. 1606. dulgemus .
§.6.Mandantes vniuerfis & fingulis venerabilibus fra- Ordinarij.
Edita An D. PIVS PAPA QVARTVS
tribus noftris Patriarchis, Archiepifcopis,& Epifcopis , ac fassent pros
motioni huius
1564.
Ad perpetuam rei memoriam. dilectis filiis ceteris Ecclefiarum Prælatis,& locorum Or- Sodalitat .
Exordium. Niunctum nobis Apoftolicæ feruitutis officium , nos dinariis vbilibet conftitutis, corumque generalibus fpiri-
IN
admonet , vt animarum faluti quantum cum Deo pof- tualibus Vicariis , & Officialibus , quod vbi & quando
fumus , etiam multiplicatis gratiis omni ratione confu- opus fuerit , ac quoties pro Confratrum prædictorum
lamus.
parte fuerint requifiti , eidem Confraternitati prædicta
Inftitutio So-
S.1 . Hodie fiquidem per nos accepto , quod in Bur- pro poffe faueant , fauorabiliter affiftant , & illam pro-
dalitatis
nis Dei in no- genfi , & pluribus aliis Hifpaniarum ciuitatibus , &aliis mouere procurent.
Hispaniu. locis vna faluberrima Confraternitas fub vocabulo No- §.7. Præfentibus quas numquam etiam per nos aut Claufula bu
minis Iefu inftituta erat , cuius Confratrum partes po- alios Romanos Pontifices fucceffores noftros, vel Sedem ius conft.pra
feruatiuas
tiffimum effent , diligenter cauere , ne vel ipfi , vel alij præfatam,aut alios quofcumque quomodolibet reuocari,
coram eis aliquo modo , nifi ob caufam grauiffimam iu- fufpendi, limitari , reduci , modificari , aut eis in aliquo
rarent , & contrafacientes modefte admonerent. Quod- derogari poffe , neque fub quibufuis illarum , aut fimi-
que ipfi Confraternitati plurimi Chrifti fideles fe con- lium,vel diffimilium,indulgentiarum & gratiarum reuo-
fcribi fecerant , quorum opera , & ftudio blafphemiæ, cationibus, fufpenfionibus , alterationibus, modificatio-
periuria , & alias illicita iuramenta commode prohibe- nibus, limitationibus , derogationibus,aut aliis contrariis
bantur.
Approbatio difpofitionibus , in genere vel fpecie , per nos vel fuc-
Pontificis d. 5.2.Nos vt ipfa Confraternitas in maiori femper reue- ceffores noftros , aut Sedem præfatam , feu quofuis
Tom. II. K alios,
TIO PIVS QVART VS.
alios , & ex quibufcumque etiam vrgentiffimis , & Quinimo ( aliquibus abfentibus ) duos tantum Car-
neceffariis caufis , etiam pro fabrica Bafilicæ Principis. dinales hoc idem poffe ftatuit Pius V. in fua
Apoftolorum de Vrbe, Cruciata fancta , vel expeditione conft.23. Cum felicis . Inftitutionem vero huius
contra infideles , etiam ad Imperatoris , Regum , Regi-
narum , Ducum , Principum , vel aliorum inftantiam, Congregationis habes fup.in Pauli III.conft.34.
Licet.
feu eorum contemplatione , vel etiam Motu proprio , &
ex certa fcientia, ac alias quomodolibet canonice , vel QVARTVS Edita An
. D.
PIVS PAPA
de facto , nunc & pro tempore impofitis & factis , vlla-
Motu proprio , &c.
tenus vmquam comprehenfas , fed femper ab illis exce-
nos per noftrum fpecialem Motum proprium Depuent io
Card, Congr
m
Palidifiqun farum reftitutas , & de nous conceffas Club data Roma apud fanctú Marcu quarto Non. S.Inquifit.
fore ac cenferi decernimus, perpetuis futuris temporibus Augufti, Pontificatus noftri Anno quinto, officio fupre-
duraturis. mo in Alma Vrbe, & Curia noftra,ac tota repub.Chriftia-
In die Cir- §.8 . Vt autem ipfi Confratres , maiorem à nobis grana fanctæ Inquifitionis hæreticæ præuitatis , eiufque
cumcifionis no tiam reportaffe lætentur, eifdem confefforibus Confra- caufarum audientiæ,cognitioni,expeditioni ,& termina-
obstante inter tribus iuramenta quælibet fine alterius præiudicio re- tioni præfecerimus, & deputauerimus dilectos filios no-
&
dicto locislaxare. Et præterea eidem Confraternitati , illiufque
inerni-
Confrat ftros Ioannem Michaëlem S. Anaſtaſiæ Saracenum ,
Ioan. Baptiftam S.Clementis Cicadam, ac Ioannem Sua-
tatis celebrari Confratribus , ac Ecclefiis , Capellis , & Altaribus eiuf-
poteft , & fo- dem , vbiliber conftitutis , quod quocumque tempore uiumS.Prifcæ Romanum, nècnon Michaëlem S.Sabina
ciorum corpo cuiufuis interdicti , & ceffationis à diuinis , videlicet Ghiflerium , & Clementem S.Mariæ in Aracæli Monia-
ra fepeliri dicto die fefto Circumcifionis , à primis vefperis vfque lium,& Ludouicum S.Cyriaci in Thermis Simonetam,&
valent.
ad occafum Solis eiufdem diei inclufiue , Vefperæ, Mif- Carolum S. Martini in Montibus Borromæum presby-
fæ , aliaque diuina officia in ipfius Confraternitatis Ec- teros,ac Vitellotium S. Mariæ in Porticu Vitellium dia-
clefiis , Altaribus , ac Capellis , folemniter , & publice conum, tunc titulorum Miferatione diuina S.R.E. Car-
celebrari , Qualibet vero prima die Dominica cuiuflibet dinales, cum facultatibus,iurifdictionibus , & auctorita-
menfis priuati Confratres priuatam eorum Miffam ex tibus,provt in codem Motu proprio latius continetur.
eiufdem Confraternitatis inftituto celebrari folitam ce- 5.1. Cum poftea etiam in eodem fancto Officio fu- Alia deputa-
lebrari facere , illique intereffe. Ac infuper femel in premo inquifitionis , hæretica prauitatis, verbo deputatio.
menfe Dominicum corpus fufcipere. Et quoties aliquem uerimus Inquifitorem dilectum filium noftrum Francif
vel aliquos ex ipfis Confratribus quocumque tempore cum Alciatum tituli S. Sufannæ Cardinalem,ne in poſte-
interdicti , feu ceffationis à diuinis huiufmodi , mori rum de ipfius iurifdictione hæfitari contingat , Motu
contigerit , dummodo caufam non dederit interdicto, fimili & ex certa noftra fcientia , deputationem hu-
eorum cadauera cum moderata pompa fepeliri , libere & iufmodi tenore præfentium approbamus , & confir-
licite valeant. Et interim interdicta & cellationes à diui- mamus , & quatenus opus fit de nouo eumdem genera-
nis huiufmodi quæcumque fint , ad effectum præmiffum lem Inquifitorem hæretica prauitatis , provt fuprafcri-
omnino fufpendantur , & fufpenfa effe cenfeantur, au- pti; alij octo Cardinales , conftituimus , deputamus , &
ctoritate Apoftolica tenore præfentium concedimus , & ordinamus , & in numero fupradictorum aliorum Inqui-
indulgemus. fitorum vnimus , & aggregamus.
Claufulapra- 5.9. Ac præfentes literas fub quibufuis reuocationi- 5.2 . Etinfuper pro faciliori caufarum expeditione , & Quod maies
feruatina parsfacittota
bus , derogationibus , vel limitationibus fimilium gra- terminationé , ftatuimus , decernimus , & ordinamus, vt Congregatio
tiaruan , per nos vel fucceffores noftros , in genere vel quicquid per maiorem partem S. R. E. Cardinalium , qui feciffe dicitur.
fpecie ex quibufuis etiam vrgentiffimis caufis etiam ad in Congregatione pro dicto officio interuenerint feu
Imperatoris , Regum , & aliorum Principum inftantiam conuenerint dictum , geftum , ftatutum , ordinatum de-
pro tempore quomodolibet emanatis , nullatenus com- cretum , terminatum , feu fententiatum extiterit , fit va-
prehendi , fedfemper ab illis exceptas fore. lidum , & firmum , ita & taliter quod nullo modo im-
Decretum ir-
ritans. S.10. Et ita per quofcumque Iudices & Commiffarios pugnari poffit, perinde ac fi omnes , & finguli Cardina-
quauis auctoritate fungentes , fublata eis & eorum cui- les prædicti in d. Congregatione conueniffent , & maior
libet quauis aliter iudicandi,& interpretandi auctoritate, pars confenfiffet.
&facultate iudicari & definiri debere ac quicquid fecus 5.3 . Cum plena & omnimoda iurifdictione , auctori- Omnimode
iurifdictio
à quoque quauis auctoritate fcienter, vel ignoranter at- tate, & poteftate omnibus prædictis Cardinalibus, & co- Congregatio
tentaricontigerit, irritum & inane decernimus. rum prædecefforibus , per nos vel alios Summos Pontifi- nis eft .
Claufula de 5.11. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in ces aliis quomodolibet conceffis , & attributis, irritum,
rogatoria,
prouincialibus, & fynodalibus Conciliis editis generali- & c. decernentes.
bus, vel fpecialibus conftitutionibus, & ordinationibus, §.4. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis aliis trarior
Derogatio
um.că-
ac Cancellariæ Apoftolicæ regulis, editis & edendis, nec- conftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis, & om-
non etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel nibus illis , quæ nos & prædeffores noftri voluerunt &
quauis firmitate alia roboratis ftatutis , & confuetudini- volumus non obftare, ceterifque contrariis quibufcum-
bus, ceterifque contrariis quibufcumque. que.
Declaratio §. 12. Volumus autem ne Confratres ipfi , quod abfit, 5.5.Decernentes folam præfentis noftri Motus proprij Sola fignatu
eirea d.facul- propter huiufmodi gratiam reddantur procliuiores ad fignaturam fufficere, & vbique in iudicio , & extra fidem rafufficit.
tatem eligendi illicita committenda , quod fi à finceritate fidei , & vni- facere, regula contraria non obftante.
Confefforem,
tate S.R.E. ac obedientia , & deuotione , noftris vel fuc- Placet Motu proprio. I. Papa fubfer.
cefforum noftrorum Romanorum Pontificum canonice
LXXX .
intrantium deftiterint , aut confidentia eiufdem gratia Declaratio quod Concilij Tridentini decreta,cir-
aliqua commiferint , gratia & literæ quoad eligendum
ca Reformationem , & ius pofitiuum tantum-
confefforem huiufmodi illis nullatenus fuffragentur.
Declaratio modo, ligare cœperunt à Kal.Maij 1564.
§. 13. Volumus autem quod fi aliqua alia indulgentia
sirca
dulg. d. in fuerit per nos in aliquo loco eidem Confraternitati De materia Concilij notaui hic fup.in conft.73 . Be-
concella , præfentes quoad locum huiufmodi nullæ nedictus Deus. Et de Congregatione instituta
fint.
Dat. P. A 5. fup.eius obferuantia, vide bullamfubfeq.
Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifca- VS
die 13. April. toris , Anno Incarnationis Dominicæ 1564.Idib.April . EPISCOP , Edita A.D.
IVS 1564.
Pontif.noftri Anno 5 .
Seruus feruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
ad facrorum Conciliorum decreta , ac Canones , Exordium .
LXXIX. Quod maior pars Cardinalium Sanctiffimæ In- Sauctoritas atque confirmatio Apoftolica Sedis , & de-
quifitionis decernit, à tota Congregatione va- bet & folet accedere, ita fi qua fuper eis exorta fit dubita-
tio,eiufdem Sedis iudicio,& declaratione tollenda eft.
lide ftatutum cenfetur.
§.1.Ad
PIVS QV A R T V S. I
Dubitabant
5.1.Ad aures noftras peruenit multos effe, qui dubitent Tribunalium , & officiorum concernentes edidimus,
multi à quo
tempore liga- ex quo tempore cœperint decreta facri generalis Con- quæ tamen , vt intelleximus , ab eorundem officiorum,
rer Concilium cilij Tridentini , ad reformationem & ius pofitiuum & tribunalium præfatis, ac officialibus minus diligenter
Trid.circa Re- dumtaxat fpectantia, eos ad quos pertinent obligare,illa obferuantur.
format. ius præfertim quæ tempora certa præftituunt ad prouincia- §. 1. Cum autem enixæ noftræ voluntatis fit, vt illa, & Inſtitutio Co-
pofitiuum. fes, diœcefanafque Synodos celebrandas, ad facros ordi- pariter decreta facri Concilij Tridentini , in his quæ ad gregations de
qua in rubr.
* illius. nes fufcipiendos,ad religione profitendam, ad parochia- eorum officia fpectant , ab eifdem omnino obferuentur,
*
les Ecclefias,aliaque beneficia Ecclefiaftica que eiufdem nos propterea confiderantes parum effe iura condere,nifi
Concilij decretis retineri prohibitum fuit,refignanda,& fint qui ca executioni demandari faciant, & in præmiffis,
ad complures res huiufmodi exequendas, ac alias omnes provt ex debito paftoralis officij nobis , meritis licet im-
( ad prædictam reformationem iufque pofitiuum tantum paribus, iniun& ti obligamur, falubriter & vtiliter proui-
fpectantes,quæ obferuari,aut euitari debeant. dere, præfatafque conftitutiones, & ordinationes, ac de-
Declarat ideo
5.2. Nos itaque vt omnis controuerfia, dubitatioque creta Concilij , quas & quæ hic haberi volumus pro ex-
bic Pont
piffe .cœ-
ligare à tollatur , Motu proprio eam rem provt rationi , iuri , & preffis, inuiolabiliter obferuari volentes, venerabili fratri
Kal. Maj æquitati conuenire cenfuimus , duximus declarandam. noftro Ioanni Epifcopo Tufculan. Morono, Io.Michaëli
1564. Nam etfi ipfius Concilij decreta, etiam de venerabilium S.Anaftafiæ Saraceno, ac Io. Baptiftæ S. Clementis Cica-
fratrum noftrorum S. R. E. Cardinalium confilio , & af dæ, necnon Michaëli S. Sabina Alexandrino , Clementi
fenfu in Confiftorio noftro fecreto confirmata à nobis S. Mariæ in Aracæli , & Ludouico S. Cyriaci in Thermis
fuerunt, fub finem menfis Ianuarij , & ab eo etiam tem- Simonetæ , ac Carolo S.Martini in Montibus Borromeo
pore apud hanc fanctam Sedem obferuari cœperunt,quia prefbyteris, necnon Vitellotio S. Mariæ in Porticu Vitel-
tamen non parum temporis in eis Roma diligenter fio nuncupatis, titulorum, diacono , Cardinalibus com-
emendateque imprimendis neceffario confumptum fuit, mittimus, & mandamus, quatenus ipfi, feu eorum maior
& iure etiam communi fancitum eft , vt, conftitutiones pars, coniunctim vel diuifim, eorum arbitrio, etiam tam-
nouæ vim, non nifi poft certum tempus obtineant,æquú quam executores dictarum literarum , conftitutionum ,
nobis , & iuftum vifum eft , prædicta decreta omnia ad & decretorum prædictorum conftitutiones , & ordina-
dictam reformationem, iufque pofitiuum dumtaxat fpe- tiones, ac decreta præfata , iuxta tenores corum , ac lite-
&
tantia , à Kalen . Maij proxime præteriti omnes obligare rarum defuper confectarum per quofcumque Pæniten-
cœpiffe, neque poft eam diem excufationem cuiufquam, tiariæ, Vicariæ, & Cameræ, ac Rotæ curiarum, ac Tribu-
quod ea ignorauerit, admittendam. nalium prædictorum iudices , & officiales , fub excom-
Decretum ir-
ritans. §.3 . Atque ita Apoftolica auctoritate declaramus , ac municationis latæ fententiæ , ac priuationis officiorum,
definimus, & ab omnibus iudicari debere mandamus, at- & aliis eifdem Cardinalibus beneuifis , etiam pecunia-
que ftatuimus. Decernentes irritum, & inane, fi quid fe- rum, eo ipfo incurren , pœnis, firmiter obferuari faciant,
cus à quoquam quacumque dignitate,auctoritate, & po- & cum effectu (nifi tàm in executione dictorum decreto-
teftate prædito contigerit iudicari. rum Concilij,quàm dictarum literarum noftrarum aliqua
Claufula de-
5.4. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- dubietas, aut difficultas emerferit, quo cafu ad nos refe-
Togatoria.
nibus Apoftolicis aliifque in contrarium facientibus rant,) inuocato etiam ad hoc , fi opus fuerit, auxilio bra-
quibufcumque. chij fæcularis.
Sanctio pœ
5.5.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam §. 2. Ac eos , qui literis , & decretis prædictis , & co- Obedientia
nalis. noltræ declarationis , definitionis, mandati , ftatuti , & rumdem Cardinalium mandatis non paruerint, ex nunc, debitas Congreg.
decreti infringere,vel ei aufu temerario contraire.Si quis provt ex eadem die , & è contra , illorum officiis priua-
autem hoc attentare præfumpferit, indignationem Om- tos , necnon ad illa , & alia Romane Curie officia in
nipotentis Dei, ac BB.Petri & Pauli Apoftolorum cius,fe pofterum obtinenda inhabiles, ac ipfis ab eifdem officiis
nonerit incurfurum . fic priuatis , illa tamquam per priuationem vacantia à
D.P.A.S. die
18.Iulij. Dat. Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- Datario noftro vendi , & à quibufuis perfonis idoneis
minicæ 1564. 15.Kalend. Augufti , Pontificatus noftri pro pretio conuenienti emi, libere & licite poffe, aucto-
Anno 5. ritate noftra curent, nuncient , decernant, ac declarent,
Publicatio
Anno à Natiuitate Domini 1564. Indict.7 , die vero 20. provt nos harum ferie nunciamus , decernimus , & de-
menfis Iuly. Pontif. Sanctiff. in Chrifto Patris, & D.N.D. claramus.
Py diuina prouidentia Papa IV. Anno 5. retrofcripta li- §.3 . Non obftantibus quibufuis conftitutionibus , & Derogatio coa
trariorums
tera affixa, leita, & publicatafuerunt in valuis Bafilicarum ordinationibus Apoftolicis , ac Pœnitentiariæ, & curia-
Principis Apoftolorum de Vrbe , & S. Ioannis Lateranen, rum , necnon tribunalium prædictorum ftatutis , &c.
necnon Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi Flora per ctiam iuramento , &c. roboratis, priuilegiis quoque, in-
nos Iacobum Carra, & Iulium Parinum pralibati S. D. N. dultis , & literis Apoftolicis illis , ac dictis officialibus,
Papa Curfores. & tribunalibus fub quibufcumque tenoribus , & for-
Antonius Clerici Mag.Curf. mis , ac cum quibufuis claufulis , & decretis , etiam
Motu fimili , &c. & alias quomodocumque conceffis,
LXXXI. Inftitutio Congregationis S. R. E. Cardinalium, &c. Quibus omnibus , &c. illorum tenores , &c. Hac
fuper executione , & obferuantia Sacri Cón- vice lariffime derogamus , eaque aduerfus præmiffa nul-
latenus fuffragari volumus , ceterifque contrariis qui-
cilij Tridentini , & aliarum Reformationum
bufcumque.
huius Pontificis. Papafubfc
Placet Motu proprio. I.
Huius Congregationis facultatem , etiamfuper in- Dat. Romæ apud Sanctum Marcum , quarto Non.Au-, D.P.A. 5. die
2. Aug.
terpretatione d. Conc. prafiniuit Sixt. V.in conft . gufti Anno 5 .
74. Immenfa. in 8. Congr. Facultas S.R.E. Cardinalium Congregationis fu- LXXXII ,
Quando Concilium iftud cœperit ligare, habes in conft. per Inquifitione hæretica prauitatis , tenendi,
præced. Et quando fuerit approbatum legitur in & legendi libros hæreticos , aut alias prohibi-
conft. 73.
tos, & concedendi aliis licentiam eos habendi,
Edita An. D. PIVS PAPA QVARTV S ac legendi.
1564.
Motu proprio , &c.
Hanc facultatem quoad opera Caroli Molinai ha-
Reformationes Lias nonnullas conftitutiones, & ordinationes,re-
de quibus in Aformationem maioris Pœnitentiarij , ac facræ pœ- retici , abstulit Clement. VIII. in conftit. 89.
pracedentibus nitentiariæ noftræ , ac Vicarij noftri , ac eius officij , nec- Apoftolici.
jur.lis referun- non Camerarij, & Cameræ Apoft..ac illius caufarum Au-
bul
Congregationem eiufmodi inftituit in Vrbe Paul.I II. vt
ditoris necnon Palatij Apoftolica caufarum Anditorum,
fupra in fua conft.34 . Licet.
ac Gubernatoris , & Capitolina Curiarum , & Contra-
dictarum , aliorumque Alma Vrbis noftræ ac Rom. Cur. Aduerte quæ adieci fup.ad conft.76. Cumpro.
Tom, II, K a PIKS
112 PIV QVA V S.
S RT
Edita A. D. PIVS PAPA QVARTVS compofita,& confcripta, ac etiam diuulgata, necnon he-
1564. refes & errores , feu reprobatas & damnatas difciplinas
Motu proprio , &c.
continentia,necnon imprefforum & auctorum, aliorum-
Hic Pont. de- Vm inter crimina, quæ animaduerfione digna funt, que id genus hominum damnatorum memoriam , & no-
putauit Car- cunctis præbere tam neo-
dinales in hærefis fit grauius, & ceteris deteftabilius : ideo cum no- falis Inquifitionis, quam alias quomodocumque & qua-
quifitoresfed bis maxine difpliceat , & ne illud latius ferpat , pro illo litercuque,in genere vel in fpecie pro tempore prohibita
nerales , ge-
hane bullam extirpando, cunctis etiam de crimine huiufmodi infectis, in quibufuis mundi partibus,ad quas cos accedere conti-
bicnon habes. & illius fautoribus, ne ad deteriora ( quod Deus auertat) gerit, & potiffimum in Alma Vrbe noftra,& Romana Cu-
delabantur , per nos non modicum inuigilandum fit. ria,habere, tenere,legere abfque aliquo confcientiæ fcru-
Cumque annis præteritis , & etiam forfan vfque in ho- pulo,& cuiufcumque fufpicionis vel infamiæ, aut cenfu-
diernum diem in diuerfis mundi partibus , proh dolor, rarum Ecclefiafticarum incurfu,libere & licite poffint &
hærefes, & falfa dogmata pullulauerint, & adhuc pullu- valeant.Ita quod in futurum nullatenus fuper retentione
lent,folicitante humani generis inimico,minufque etiam librorum , fcripturarum, extractuum, explicationum, &
cuiufcumque correctionis prætextu pullulare ceffent. commentariorum huiufmodi impediri, moleftari, vel ar-
Propterea dilectos filios noftros Io.Michaëlem S.Anafta- gui feu inquiri poffint, plenam & liberam licentiam, fa-
fiæ Saracenum, Io. Baptiftam S. Clementis Cicadam, Io. cultatem, & auctoritatem concedimus & impartimur, ac
Suauium S. Prifca Reomanum , Michaëlem S. Sabinæ defuper cum eis indulgemus.
Alexandrinum , Clementem Olera S. Mariæ de Aracæli , 5.3 . Diftrictius inhibentes quibufuis aliis, tam Eccle- Prohibetque
ceteris alius, ne
Ludouicum S. Cyriaci in Thermis Simonetam, Carolum fiafticis , quàm fæcularibus perfonis etiam quacumque librosprohibi
S. Martini in Montibus Borromæum prefbyteros , ac Vi- auctoritate , præcellentia , & dignitate fungentibus, tos teneant vel
tellotium S. Mariæ in Porticu diaconum Vitellium, Car- etiam Cardinalatus honore præditis , ne eofdem libros, legant , etiam
dinales nuncupatos , pro erroribus, qui occafione qua- extractus , feu fcripturas & commentaria huiufmodi, vigore cuinf
rumcumque hærefum dietim contingunt , reprimendis, etiam vt præfertur fpecificata , quouis quæfito colore, cumque princi-
legy , abfque
& feu hærefibus huiufmodi , & illarum fautoribus , Do- etiam cuiufuis priuilegij , à nobis , & à prædecefforibus eorumdem
mino noftro Icfu Chrifto auxiliante , extirpandis, depu- noftris , vel ab ipfo Sanctæ Inquifitionis officio hacte- Card.Inquifit.
tauerimus : ac eos in Inquifitores, feu in fanctæ Inquifi- nus conceffi prætextu, penes fe retinere , aut tenere , le- licenia.
tionis congregatione deputatos, cum omnimoda potefta- gere , & explicare , abfque Cardinalium prædictorum
te conftituerimus. noua facultate & licentia , fub excommunicationis ma-
Illi indigebant §. 1. Et eis fæpe contingat , ne Catholici , & Chrifti- ioris , & latæ fententiæ pœna , quam co ipfo in his fe-
libris prohibi- cola veneno huiufinodi fectæ , & illius fautorum affi- rimus fcriptis , ac aliis pœnis à conftitutionibus ac fa-
tisex caufis
hic expreffis , ciantur, ac etiam pro negotiorum, & caufarum pro tem- cris Canonibus inflictis , & in Indice huiufmodi con-
quos tamen pore incurrentium expeditione , ac hæreticorum , qui tentis , audeant feu præfumant. Ac decernentes irri-
tenere no va etiam ad præfens carceribus in Alma Vrbe noftra manci- tum, & c.
Lebant ftante pati exiftunt , ac pro tempore mancipentur , deprehen- §.4. Et nihilominus eifdem fupranominatis Cardina- Facultateque
Indice de quo
Supra inconf . hone, & corum ad veram doctrinam reductione , non- libus dilectis filiis noftris, quando eis, vel eorum maiori eiſde Inquifit
concedit ta-
77. nullos feu quamplures libros ab ipfis impiis hæreticis, parti videbitur, fi placuerit in plena congregatione tan- les licentias
& fectæ Lutheranæ fautoribus compofitos , & in lucem tum fimilem licentiam concedendi quibufcumque per- dandi.
editos, ac qui in dies fucceffu temporis edentur, & com- fonis cuiufcumque dignitatis , gradus , ordinis , & præ-
ponentur, ac etiam aliquando oporteat, pro conferuan - eminentiæ exiftentibus , fupradictos libros etiam cuiuf-
da religione in cordibus Catholicorum , eifdem libris, cumque damnatæ lectionis tenen. haben . legen. & inter-
& hæreticorum deceptionibus , fraudibus & dolis , ac pretandi, feu explicandi ad tempus, velin perpetuum , &
machinationibus refpondere , vel à viris catholicis , ac conceffam reuocandi , fimiliter licentiam & facultatem
facræ doctrinæ peritis refponderi facere , ftantibufque concedimus, & impartimur de gratia fpeciali .
conftitutionibus hactenus per nos editis , & per Indi- §.5 . Non obftantibus Lateranen . & quorumcumque Clauf.derog,
cem librorum correctorum de mandato noftro , vel alias Conciliorum ac aliis Apoftolicis, necnon in prouincia-
factum , prohibitionibus factis, cofdem libros, pro huiuflibus , & fynodalibus Conciliis cditis , generalibus vel
modi erroribus reprimendis, tel.ere, & legere dubitent, ac fpecialibus , conftitutionibus & ordinationibus , ftatutis ,
vt filij obedientiæ cofdem libros perfpicere,vt accepimus , &c. etiam iuramento roboratis , priuilegiis quoque , in-
non audeant.
dultis , & literis Apoftolicis pro tempore exiftentibus
Hicideo Pont.
5.2.Adomnem igitur hæfitandi materiam ,& confcien- Sanctæ Inquifitionis huiufmodi maioribus Inquifitori-
licentiam, & tiæ fcrupulum in eis tollendum, Moru fimili , & ex certa bus , & quibufuis etiam S.R.E. Cardinalibus , ceterifque
facultatem de
qua in rubr. noftra fcientia , & de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, ad dictum officium , in dicta Vrbe, & alibi deputatis , ac
is concedit. deeorumdem Io . Michaelis, Io. Baptifta , Io. Suauij , Mi- alias in genere , vel in fpecie , etiam cum cenfurarum &
chaelis , Clementis , Ludouici , Caroli, ac Vitellotij Car- pœnarum incurfu , aliifque decretis & claufulis fub qui-
dinalium fide, probitate, & conftantia , fingularem , tum bufcumque tenoribus & formis , etiam Motu proprio,
notitiam tum fiduciam habentes , eifdem Cardinalibus , &c. feu etiam confiftorialiter , ac alias quomodolibet
vt durante eorum officio , & quamdiu Inquifitioni hu- conceffis , quibus omnibus etiam fi de illis , &c. teno-
iufmodi præfuerint, quofcumque , quæcumque , quot- res , &c. hac vice latiffime , fpecialiter & expreffe dero-
cumque , & qualiacumque , quorumcumque , tum anti- gamus , ac fufficienter derogatum effe decernimus , cete-
quorum tum modernorum & futurorum , infidelium , & ifque contrariis quibufcumque , cum claufulis oppor-
hæreticorum, aut hærefis,& cuiufcumque impietatis, vel tunia
fuperftitionis, vel reprobatæ lectionis, condemnatorum, Fiat Motu proprio. I.
vel fufpectorum , ac etiam incertorum , vel diffimulato- 5.6. Et de conceffionibus , impartitionibus , indultis, Claufularum
repetitio.
rum auctorum , &fcriptorum, atque etiam Huguonoto- inhibitione , fingulis decretis , derogatione, declaratio-
rum commentaria, tractatus, libros , collectanea , expofi- ne , de , ac pro omnibus & fingulis præmiffis , vt fupra
tiones, annotationes, interpretationes, verfiones , & alia latiffime exten.Et cum opportuna fi videbitur exequuto-
cuiufcumque infcriptionis & argumenti'opera, quocum- rum deputatione, &c. etiam fub cenfuris, &c. cum pote-
que nomine nuncupata,Latino,Græco, Hebræo,aut quo- ftate aggrauandi , &c. inuocato ad hoc , ſi opus fuerit,
cumque alio etiam vulgari cuiufcumq, regionis fermone auxilio brachij fæcularis, & cum derogationibus, confti-
compofita,tam manu fcripta, quàm à quibufcumque im- tution. de vna, & de duabus dietis, non tamen vltra tres,
prefforibus,& in quibufcumque locis , etiam nominatim ac prædictorum & quorumcumque aliorum quomodoli-
prohibitis vel fufpectis, feu etiam fineimprefforum, & lo- bet contrariorum ad effectum , &c. latiffime exten. &
corum,ac temporis titulo,ac abfque locorum Ordinario- quod præfentis noftri Motus proprij fola fignatura fuffi-
rum ,& hæretica prauitatis Inquifitorum,aut aliorum ad ciat , & vbique fidem faciat , in iudicio & extra , regula
id deputatorum licentia & approbatione impreffa, etiam contraria non obftante , feu fi videbitur literæ per
ex profeffo contra nos,& pro tempore exiftentem Roma- breue noftrum cum præmifforum omnium & fingulo-
num Pótificem , & S.R.E.ac Sedem Apoftolica prædictam , rum etiam qualitat. ac nominum , & cognominum
confultorum
PIVS QVARTV S. 113
confultorum huiufmodi maiori & vericri fpecificatione, 5.2. Cumque inftitutio fel.rec.Pauli Papæ IV. præde- Pauli IV.com-
& expreffione expediri poffint. cefforis noftri præmiffis,ac forfan aliis tunc fuadentibus fitutio edita
D. P. Ann. s.
Dat. Romæ apud Sanctum Marcum 6. Cal, Septemb. caufis moti , fuper officiis notariatuum huiufinodi in cau- fuper iftismate
cellariis Ca-
27. Augufti. Anno 5. fis criminalibus ftatus noftri prædicti , proinde quidem obferuatur.
ac permaxime vtilium capitulorum editionem factam per Eam habes
Legatos & Vicelegatos,ac Gubernatores locorum ita ne- fup. indick-
LXXXIII. Cancellariæ criminales Status Ecclefiaftici , ex gligantur, vtipfi (nefcitur qua ratione ducti ) præter, & tam in rub.
caufa vere oncrofa aliis non conceffa, R. Cam. contra mentem & intentionem noftras , illa & capitulis
Apoft. iterato applicantur. Et ftatuta pro Can- huiufinodi omnino neglectis, Cancellarios , & Notarios
pro corum libito, in ciuitatibus, terris,caftris, & locis fub
cellariis præfiniuntur.Cum priuilegiorum con-
eorum legationibus, feu guberniis comprehenfis ponere,
ceffione . Ac Thefaurarij & A. C. fuper illis &
aliis amotis, aut fi non amotis , in eorum officia , aut ca,
corum caufis, iurifdictione, & auctoritate. quæ ad illa fpectant fe ingerere non formidant, quam ob
caufam plura etiam ad præfens in huiufmodi criminali-
Eamdem applicationem fecit Paul. I V.vt fup. in
bus notariatuum officiapenes dictam Cameram non fine
eius conft.10. Romanus. maximo eius detrimento vendenda remanent, in grauem
•
Edita An. D. PIVS E PISCOPY S, diuinæ maieftatis
& litigantium præiudiciu & grauamencontrahenti
offenfam,m partiumque um
, Notariorum -
1564. &.
1565. Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
que,Iudicum,& Commiffariorum, necnon Communita-
Exordium. Vperna prouidentia, quæ cunctorum Chriftifidelium tum , &Vniuerfitatum , aliarumque perfonarum anima→
SVPcœtum per diuerfa Rectorum officia ftatuit in recti- rum periculum & iacturam,ac plurimorum fcandalum.
tudine gubernandum , Pontificalem ad hoc nobis fu- 5.3 . Nos igitur, quibus imminet talia ad meliorem & Ideo ab isto
premam contulit dignitatem , vt præ ceteris per con- faniorem ftatum teducendi continua folicitudo, præmif- turomnes
Pont.reuocan-
con-
gruam executionem paftoralis officij , cuius minifterio fis ne fiant in pofterum,debita prouifionis noftræ adini- ceffiones de eix
numine afflante diuino , quamuis indigni præfidemus, niculo, quantum nobis ex alto conceditur obuiare, nec- facta ex cauſa
cunctorum præfertim nobis & Sedis Apoftolicæ fub di- non animarum faluti , noftrorumque ciuitatum , terra- non oneroſa.
torum , vtilitati & indemnitati falubriter confulamus, rum, caftrorum & locorum huiufmodi, ac eorum incola-
ac ne in ciuitatibus , terris , caftris , & aliis eidem Sedi rum , præfertim litigantium & contrahentium ftatui,
immediate fubiectis locis Notariorum , & Tabellionum, quieti, commoditati , fecuritati , ac falubriori directioni
ſcu Scribarum incuria , vel nimia indulgentia , aut im- illorum regiminis confulere volentes, necnon quaſcum-
punitate , partium contrahentium ' & litigantium actus que prouifiones, conceffiones, affignationes, & quafuis
& inftrumenta fummo cum eorum detrimento depe- alias difpofitiones de prædictis ciuilibus , & quæ tam
reant , aut falfitatis , immutationis , vel alterationis vi- coniunctim , quam feparatim exerceri folent , & non-
tio fubiaceant , fed ad omnium commoditatem illa de- dum vendita penes dictam Cameram exiftunt , crimina-
bite diligenterque conferuentur illæfa, & proinde vt ius libus huiufinodi , & ratione fcripturarum dumtaxat
fuum vnicuique intactum remaneat , opein , & operam damnorum datorum officiis, ciuitatum , terrarum, caftro-
efficaces impendamus. rum , & locorum huiufmodi , etiamfi ad Legatorum,
Caufa iftius 5.1.Cum itaque(ficut magno cum animi noftri maro- Communitatum , Vniuerfitatum , & aliarum particula
constit.
re accepimus)in quamplurimis Status noftri Ecclefiaftici rium perfonarum cuiufcumque dignitatis , præcminen-
ciuitatibus , terris caftris & locis , nulla fere aut rara ad- tiæ, & auctoritatis exiftentium, quouis modo pertineant,
modum Archiuia, feu Regeftra pro contractuum, inftru- & illa per deputatos à Legatis, Vicelegatis, Gubernato-
mentorumque & actorum aliorum, necnon varij alterius ribus feu Poteftatibus , vel aliis iuftitiæ miniftris hacte-
generis publicarum fcripturarum debita conferuatione nus exerceri folita fint, ac ad præfens exerceantur , qui-
fintinftituta , & fi quæ fint, ita incertis, vfu, & confue- bufuis perfonis cuiufcumque ftatus , gradus , & condi-
tudine deprauata reperiantur, vt qui illis præfunt Nota- tionis exiftentibus , per nos , aut quofcumque alios
rij, Tabelliones , & Scribæ, etiam actuarij , cum ipfi , vel Rom. Pontifices prædeceffores noftros , ac Sedem eam-
ad tempus à locorum Communitatibus & vniuerfitati- dem , ac etiam Legatos , Vicelegatos , Gubernatores,
bus, feu aliis fuperioribus, aut perfonis ad id fe potefta- Poteftates , ac alios Officiales , & perfonas huiufmodi,
tem habere prætendentibus,ad Notariatuum officia exer- perpetuo , vel ad tempus , præterquam tamen ex caufa
cenda fint electi, vel ex eo quod officia ipfa, à nobis vel onerofa , folutionis videlicet , & exburfationis pecunia-
prædecefforibus noftris Romanis Pontificibus , feu Ca- rum factas , illarum omnium veriores tenores , datas , &
mera Apoftolica ipfis gratiofe conceffa funt , exercitia decreta etiam irritantia in eis appofita , ac caufas pro-
fuorum officiorum huiufmodi paruipendentes, illorum- pter quas factæ & conceffæ fuerunt , præfentibus pro
que amiffionem, vel priuationem , feu quoduis alterius fufficienter expreffis habentes , harum ferie reuocantes,
generis mulctæ , vel pœnæ nufquam metuentes , partes caffantes , & annullantes , ac reuocatas , caffatas , & an-
ipfas exhibendis inftrumentis, quorum conferuationem nullatas, nulliufque roboris vel momenti exiftere, nemi-
ipfi prorfus negligunt, in forma probanti , ac folutioni - nique fuffragari , aut prodeffe poffe , feu debere decer--
bus fuperinde faciendis pro eorum arbitrio vexare non nentes. Ipfaque officia à quibufuis Communitatibus,
vereantur , ac ( quod peius effe videtur ) ipforumque Vniuerfitatibus , legationibus , guberniis , etiam perpe-
quam plures præfertim in locis in quibus illorum electio tuis, vel temporalibus , necnon Magiftratibus, Poteftati-
& deputatio ad Communitates aut Vniuerfitates , quas bus , & aliis ludicibus & perfonis , penitus , & omnino
etiam circa officiorum damnorum datorum conceffiones perpetuo difmembrantes, & feparantes, ac eadem officia
variis modis aberrare nobis plene conftitit, fpectat, lite- Camerepræfatæ applicantes,& appropriantes, & ad illam
rarum & artis notariatus rudes prorfus , & ignari , ac ad in futurum perpetuo fpectare declarantes & decernentes .
tale munus fufcipiendum , & exequendum penitus in- 5.4. Necnon Pauli prædecefforis huiufmodi fuper no- Pauliquepra-
habiles fint, in conficiendis inftrumentis, & aliis actibus tariatuum in criminalibus officiis confectas literas , ve- dicti bulla con
publicis, fiue decretis, & declarationibus annotandis, in- riorem illarum tenorem , ac fi de verbo ad verbum infer- firmaturį
finitos committant errores & falfitates. Acnulli reuifo- tus foret , præfentibus pro expreffo ac inferto habentes,
res, qui fe de notariorum eorumdem idoneitate & fuffi- Apoftolica auctoritate etiam perpetuo confirmantes &
cientia informent , ac de eis atteftentur , exiftant , fed approbantes , Motu proprio , non ad alicuius nobis fu-
paffim fauore , pretio, vel pactionibns , etiam fuper offi- per hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed de mera noftra
ciorum Notariatuum huiufmodi emolumentis , partim deliberatione , Dilectum filium Donatum Matthæum
vero electores , partim vero iudices , & commiffarios Minalem , modernum & pro tempore exiftentem The-
diuidendis & diftribuendis coniunctim cligantur , ac faurarium noftrum generalem totius ftatus noftri Eccle-
propterea exceffiuæ fcripturarum taxæ , & exactiones, fiaftici , & Cameræ huiufmodi Commiffarium genera-
non minus iniufte , quam indebite extorqueantur , cau- lem , ad omnia & fingula quarumcumque Legationum,
fæque in longum protrahantur , & quafi immortales ciuitatum,terrarum, & locorum totius ftatus Ecclefiaftici
efficiantur. prædicti notariatuum in ciuilibus , & nondum vendita
Tom. II. K 3 criminalia,
114 PIVS QVART V S.
criminalia , necnon damnorum datorum officia , etiam fi , originalibus fcripturis officia huiufmodi ipforumque
illa, per vnum vel duos,aut plures notarios exerceri con- Notariorum præiudicium concernentibus, per fe feu eo-
fueuerint , ac fub quorumcumque S.R.E. Cardinalium, rum Cancellarios, feu Secretarios, aut fcribas,vel alium,
vel aliarum perfonarum legationibus, aut guberniis, per- feu alios intromittere , aut de illis quomodolibet difpo-
petuis vel temporalit us, comprehenfa fint , cum eorum nere, feu Notarios illa pro tempore ementes moleftare,
fcripturis, fi quæ fint, necnon honoribus , oneribus , & perturbare , vel impedire , aut contra eos procedere. De-
emolumentis , cum capitulis infrafcriptis , ac alias cum cernentes,& declarantes, detentores prædictos fpoliatos
obligationibus, claufulis , cautelis , decretis , pactis , & effe , dici, & cenferi , aut illis actionem fpolij propterea
conditionibus, ac pro pretio,feu pretiis dicto Thefaura- competere, aur defuper agere.
rio beneuifis in vtilitatem ipfius Cameræ conuertendis §. 12. Ac præfentes literas vllo vmquam tempore Praferuatio
& applicandis ad vitam quit ufuis perfonis , originariis quouis quæfito colore, vel ingenio , de fubreptionis, venditio-
infmodi
vel forenfibus, fibi beneuifis. vel obreptionis , aut nullitatis vitio , feu intentionis
Thefaurario noftræ defectu notari , argui , vel impugnari, feu reftitu-
§. 5. Ita quod liceat ipfi Thefaurario pro tempore
facultas eas
alienandi exiftenti perfonas huiufmodi officia pro tempore emen- tiones in integrum aduerfus illas , per fic amotos , vel
conceditur. tes, in corporalem, realem, & actualem , omnium & fin- alios quofcumque impetrari , aut eos illis etiam motu
gulorum officiorum emptorum huiufmodi poffeffio- fimili contra vti , ipfafque præfentes ad viam iuris re-
nem , feu quafi inducere , inductofque defendere & ma- duci , etiam enormiffimæ læfionis , aut alio quouis præ-
nutenere , amotis exinde , etiam manu regia , appella- textu nullatenus poffe. Ac illas , & quafcumque vendi-
tione poftpofita & ceffante , quibufuis eorum detento- tiones , alienationes , & conceffiones de eifdem officiis
ribus , quos nos etiam per præfentes amouemus , & per eumdem Thefaurarium , & Commiffarios ab co pro
amotos effe denunciamus. tempore deputatos , nomine eiufdem Cameræ faciendas,
Cancellarij, §.6. Necnon perfonas officia huiufmodi pro tempore fub quibufuis reuocationibus, fufpenfionibus,alteratio-
ftatim publici ementes, ftatim emptione, & illorum admiffione factis, nibus, vel limitationibus contrariis minime comprehen-
Notary effi in notarios publicos & legales creamus , conftituimus,
ciuntur. di, fed illas perpetuis futuris temporibus validas & effi-
& deputamus, Ita quod eis in pofterum liceat quæliber caces fore, fuofque plenarios & integros effectus fortiri,
inftrumenta & fcripturas , etiam ratione damnorum da- & inuiolabiliter obferuari , & quoties illæ emanebunt,
torum huiufmodi , ac in ciuilibus & criminalibus caufis toties in priftinum & validiffimum ftatum etiam fub dara
refpectiue, coniunctim vel feparatim , & alias iuxta mo- pofteriori per ipfum Thefaurarium,feu Commiffarios ,&
dum per prædictum Thefaurarium præfcribendum , co- emptores eligenda reftitutas , & de nouo conceffas effe,
ram quocumque, fiue quibufcumque iudicibus & perfo- & cenferi ; necnon perfonas, quibus officia huiufmodi
nis , fæcularibus vel Ecclefiafticis quacumque poteftate, vendentur ,; & concedentur , fi per Legatos , Vicelega-
vel etiam Cardinalatus honore, aut alias fulgen.& tam in tos , Gubernatores , Poteftates , & alios Officiales præ-
indicio quam extra fcrit ere. dictos pro tempore exiftentes modo aliquo moleftari,
Thefaurarij §.7 . Necnon officiain criminalibus huiufmodi non- vel impediri contigerit , Cameram ipfam ad ipfos de-
facultas ven- dum vendita, fi dictus Thefaurarius illorum emolumen- fendendum , & manutenendum , ac alia præmiffa om-
dendi Cancel- torum tenuitatem perfpexerit , vna cum ciuilibus offi-
Larias etiam nino teneri.
eriginariis, no ciis , literis Pauli prædecefforis huiufmodi quoad hoc §.13 . Ac officia Notariatuum huiufmodi per trien- trien Cacellariaper
niй pro-
obftante bulla non obftantibus , perfonis , etiam locorum originariis, nium à data præfentium computand um , vacabilia non ximi non va-
cent & vacă-
Pauli IV,fup, &incolis , vel forenfibus , ac alias provt eidem Thefau- effe , neque cenferi , fed dicto triennio elapfo , fingulo-
cit.
rario melius videbitur , nomine eiufdem Cameræ , & rum officiorum prædictorum , quando perilla obtinentes à Thefaus-
in illius vtilitatem vendenda , concedenda , conferen- tium refignationes vel obitus , feu quamcumque aliam rario conce
dantur.
da , & alienanda , & ex certa noftra fcientia , ac de Apo- dimiffionem, vel admiffionem, aut venditionem vacaue-
ftolicæ poteftatis plenitudine conftituimus , & depu- rint, illa præcedentibus fupplicationibus manu Romani
tamus. Pontificis , aut in eius præfentia fignandis , ac alias in
Cameramque
§.8 . Eique Cameram ipfam , omniaque illius bona omnibus & per omnia , provt in aliis Romanæ Curia
pro
nibus buiuf præmifforum occafione in ampliffima forma eiufdem
venditio officiis vacabilibus fieri confueuit,expediri debere. Nec-
modi obligan. Cameræ obligandi , aliaque in præmiffis & circa ea ,ne- non illa hac prima vice tantum per dictum Thefaura-
di. rium pro pretio reperibili vendi , ipfumque Thefaura-
ceffaria ac opportuna faciendi, & exercendi , necnon de-
tentores prædictos expellendi . rium literas patentes illarum conceffionum , & affigna-
Cancellarias
5.9. Ac vnum vel plures Commiffarium , feu Com- tionum defuper expedire , & concedere poffe , iplaque
accupantesex- millarios loco fui , cum fimili aut limitata poteftate, fa- officia fubpræfentibus comprehendi , & per eas Camera
pellendi.
cultate , & auctoritate , ac alias , provt fibi videbitur , ad prædicte applicata effe, & cenferi.
præmiffa deputandi. $.14. Necnon perfonas illa pro tempore ementes fa- Cumfaculsat e
Dubia inter- rogandi qua
5.10. Ac fi qua forfan fuper præmiffis , omnibus & cultatem inftrumenta quæcumque rogandi , & fcribendi , căque
que inftru
infr .
pretandi
litesdecidendi fingulis , aut aliis illorum occafione per eorumdem offi- necnon actitandi , aliaque faciendi in quocumque , & méta & aita.
fummarit, ciorum emptores , aut Communitates , Vniuerfitates, quibufcumque Tribunalibus Gubernatorum , ac eiufdem
c. Legatos , Vicelegatos , Gubernatores , aut alias perfonas Status Ecclefiaftici Rote Auditorum , Ciuitatum , Com-
dubitari contingeret , ac propterea iam forfan inter eos munitatum , Poteftatum, Commiffariorum deputatorum,
orta fint, & oriri in pofterum contigerit lites , & dubia, & deputandorum , & aliorum quorumcumque Officia-
illa interpretandi , & declarandi ,ac fummarie, fimpliciter, lium, & iuftitiæ Miniftrorum ,ac in Curia , feu Curiis
& de plano , fine ftrepitu & figura iudicij , appellatione Mercatorum quorumlibet, ac coram quibufcumque offi-
remota , decidendi , & terminandi, plenam , & liberain, ac ciis Bullectarum , Datiorum, Gabellarum, mercium , fiue
omnimodam poteftatem , facultatem ,& auctoritatem da- pecudum , ac damnorum datorum huiufmodi , tàm in
mus, concedimus , & impartimur . caufis ciuilibus , quàm criminalibus , fiue mixtis Huxta
Prohibitio ce-
teris omnibus, §. 11. Diſtrictius inhibentes quibufuis Communitati- modum per Thefaurarium huiufmodi in illorum officio-
de Cacellaris bus , Collegiis , & aliis particularibus perfonis , & pro rum conceffionum patentibus literis præfcribendum , &
difponendi. tempore exiftentibus Legatis , Vicelegatis , Gubernato- non alias habere.
Ad quod vide ribus, Poteftatibus, Officialibus, Iudicibus , & Commif- §. 15.Actam ciues, vel originarios , & incolas Ciuita- Originarij &
i s.moxinfe- fariis, quibufcumque poteftate, auctoritate, facultatibus, tum, Terrarum, Caftrorum, & locorum, in quibus officia exteri eas con-
riu
priuilegiis, indultis, prærogatiuis, præeminentiis ,& di- huiufmodi inftituta fuerint , quam extraneas perfonas fequi poffint.
gnitatibus munitis , ne fub indignationis noftræ , ac ex- officia ipfa emere poffe.
Et ita & non
Communicationis latæ fententiæ, aliifque , quoad infe- 6.16. Et ita in præmiffis , omnibus & fingulis per alias obferue-
riores à Legatis , & Vicelegatis prædictis eiufdem The- quofcumque Iudices , & Commiffarios , etiam Caufa- tur.
faurarij arbitrio moderandis , applicandis , & infligendis rum Palatij Apoftolici Auditores , feu illorum Locate-
panis, quouis qualito colore, ingenio, vel prætextu, au- nentes , ac etiam S. R. E. Cardinales , fublata eis & eo-
deant feu præfumant fe vlterius in eifdem Notariatuum rum cuilibet , quauis aliter iudicandi , & interpretandi
officus, tàm per Cameram venditis, quàm deinceps ven- facultate , & auctoritate iudicari , & definiri debere , ac
dendis , ac aliis præmiffis , vel corum interpretatione , ac irritum , & inane quicquid fecus fuper iis à quoquam
quauis
PIVS QVARTV S. IIS
quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit Statu Ecclefiaftico pro tempore fcribentes exiftunt, non
attentari. poffint , nec debeant. Notarios Curiales huiufinodi mo-
Cancellary §. 17. Volmus autem , quod perfonæ quibus officia leftare , vexare , perturbare , feu quafi huiufinodi eorum
ftatuta Pauli huiufmodi concedentur, NotarijCuriales nuncupentur. officiorum , vel emolumentis , neque fe corum officiis
IV. & iftas Ipfique infrafcripta , ac ea quæ in eiufdem Pauli præ- aliquatenus ingerere , ad eaque officia alios Nota-
ordinationes decefforis literis continentur ordinationes › ftatuta, rios quoquomodo intromittere , vel falaria eorum
feruent.
& capitula quæcumque , & præfertim ea quæ illorum contra earumdem præfentium , ac Pauli Prædecefforis
findicatum concernunt , omnino obferuare , librofque defuper confectaruin literarum huiufmodi formam di-
conficere , ac corum inftrumenta in protocolla debite minuere , nec dicta officia in affictum recipere , neque
redigere, fententias etiam, aliaique fcripturas diligenter conductores aliquos proferre , fub pœna excommuni-
conferuare teneantur.
cationis per contrafacientes co ipfo incurrenda , à qua
Attain ma- $.18. Quodque de cetero omnia acta , quæ in litibus, nonnifi à prædicto Auditore Cameræ , ac refectis prius
nualibusferi- & caufis fieri, & fcribi continget , non in forma procef- eiufdem Auditoris arbitrio dainnis & intereffe ipfo-
bani.
fus , fed in libnis , manualibus nuncupatis , fcribere terum Notariorum Curialium , & non alias abfolui pof-
neantur. fint.
Taxas obfer §. 19. Nec ratione tàm criminalium , quàm ciuilium §. 24. Et fi reperientur aliqua ex dictis officiis tàm Cancellaria-
gent.
officiorum huiufmodi , pro mercede plufquam hodiej ciuilibus , quàm criminalibus vendita , feu alias quibuf- rum conceffio-
capitur , capere poffint ; feruatis modo, & taxa in literis uis perfonis quocumque titulo , tàm per nos , quam nes refcindá-
tur,fi Came-
Pauli prædecefforis præfati circa huiufmodi officia cri- prædeceffores noftros, aut Cam. Apoft. præter & contra ra Apoft. ul-
minalia præfcriptis . tàm earumdem præfentium noftrarum , quàm præ- tra dimidium
Indultis, & §. 20. Ipfifque omnibus , & fingulis , priuilegiis, dicti Pauli prædecefforis iam defuper confectarum li- lafa fit.
exeptionibus prærogatiuis , & exemptionibus Notariis criminalibus terarum huiufmodi formam & tenorem quomodoli
à Paulo IV.
conceffis per- per literas Pauli prædecefforis huiufmodi conceffis , bet alienata , fi in alienatione huiufinodi' dicta Camera
fruatur. quoad perfonas , & resipforum Notariorum , & eorum vltra dimidium lafa fuifle reperiatur , tunc illorum em-
Sed S.D.N. Subftitutorum , ac familiæ vfum , & victum in Ciuitati- ptoribus per Cameramipfam prius reftitutis pretiis, illa
Paul.V.exe- bus, Terris, Caftris, & locis prædictis , ac extra eas , per ab eodem Thefaurario de nouo vti vacantia vendantur.
ptiones
cauit in reuo
con- vniuerfum Statum noftrum Ecclefiafticum prædictum Illaque in omnibus , & per omnia fub præfentibus.
fit.9. vtantur, potiantur, & gaudeant. comprehendantur , & comprehenfa omnino intelli-
Cotributiones
5. 21.Quodque partem aliquam fuorum emolumen- gantur.
nemini dare tor um contribuere, aut aliquod onus,vel refponfionem 5. 25. Quodue in omnibus Ciuitatibus, Terris, & lo- căcellarij co-
debeans.
ratione fuorum officiorum quil ufuis Communitati- cis totius Status Ecclefiaftici prædictis , etiam fi in illis rum fer pa
bus, Collegiis,Legatis, Gubernatoribus, aliifue perfonis Archiuia aliqua, non tamen ex caufa onerofa exburfatio- rasad Arti-
foluere minime teneantur , non obftante , quod alias nis videlicet pecuniarum eidem Cameræ factæ vt præ- uia deferre ŏ
tenentur, fed
contribuerint,feu foluerint aut onus aliquod habuerint, fertur , inftituta, etiam quibufuis facultatibus , & pri- eorum fuccef-
etiam ex caufa onerofa, folutionis videlicet, & exturfa- uilegiis munita exiftant , Notarij ipfi Curiales diligen- foribus confi
tionis pecuniarum diétæ Cameræ tantum facta , Sed eo tiffime fcripturas , & inftrumenta fuorum officiorum gnare. Vide
cafu certior factus Thefaurarius ipfe , prius iis quorum conferuent , ac ad illorum delationem ad Archiuia hu- formamira-
dită à Paulo
intereft de forte principali quam foluerint , aut alia ali- iufmodi non teneantur , fed illa , occurrente eorumdem cit.inrub.
qua remuneratione , vel affignatione prouidere , & circa officiorum , fiue per ceffum , aut venditionem , fiue per
ca in prima dictorum officiorum venditione aduerte- mortem, autalias, vacatione, ei cui à Sede Apoftolica of-
re debeat, & teneatur.Sitque pro ea vice duntaxat merus ficia huiufinodi fic vacantia concedentur , affignari , &
judex , ita vt ab eius fententiis,feu declarationibus, vel tradi debeant.
decretis, verbo vel in fcriptis , etiam ad partium inftan- 5.26. Ipfique Notarij Curiales in Ciuitatibus , Terris, Cancellaria
tiam latis, & factis, appellari non liceat, auditis prius iis, Caftris , & locis huiufmodi in quibus nulla Archiuia habentur pro
quorum intereft ,' quibus interea emptores præfati nihil exiftent , à reliquis Ciuitatum, Terrarum, Caftrorum & illa Archiiis vbi
non funt.
foluere teneantur.
locorum eorumdem non Curialibus Notariis proArchi-
Auditor
§. 22. Ac quod dicta Camera , & illius Curiæ caufa- uio habeantur,ac illorum fcripturarum cuftodes exiftant,
Cam. eorum
iudex deputa rum pro tempore exiftens generalis Auditor, & Thefau- nec tàm eas, quàm fuas alias quauis de caufa tranfportare
tur.&fine " rarius , ac eorum quilibet in folidum , emptores corum- valeant.
Thefaurario dem officiorum corumque per eos emptorum officiorum §. 27. Ac Ciuitatum , Caftrorum , Terrarum , & loco- Officiales te
respectiue. huiufmodi ſubſtitutos in pacifica poffeffione manutene- rum,in quibus Notarij ipfi Curiales inftituti fuerint,Gu- nentur ad in-
re debeat , ac facta venditione prædicta dictus Auditor bernatores, feu iuftitiæ adminiftratores, eifdem Curiali- ftantiam Ca-
cellariorum,
Notariorum Curialium huiufmodi in omnibus caufis, bus Notariis inftantibus ceteros Notarios non Curiales alios Notarios
alios
tàm ratione dictorum fuorum officiorú , quàm alias có- iure vel priuilegio , aut facultatibus , inftrumenta roga- inquirere , &
tra eos per quofcumque quomolibet pro tempore motis, di fuffultos de corum priuilegiis , facultatibus , & iure repertos inha
merus iudex, & executor fit, effeque cenfeatur.Ita vt ip- huiufmodi inquirere , fibique fuorum priuilegiorum, biles repellere.
fi coram alio iudice, quouis prætextu vel caufa, euocari facultatum , & iuris patentes literas oftendi petere , &
feu trahi non poffint , ac in eifdem litibus , & caufis, facere,ac eos quos habiles repererint , ad rogitus con-
quæ videlicet ratione perfonarum fuarum inter eos , ac , tractuum , & inftrumentorum fufcipiendos admittere,
officiorum eorum contra quofcumque , idem Auditor Alios vero minus habiles , etiam quantumuis idoneos,
manu regia fine ftrepitu & figura iudicij , fola facti & fufficienti priuilegio munitos , repellere, eifque ne
veritate infpecta , appellatione ab eius fenteitia re- contractus , & inftrumenta conficiant , aut fe de eis ro-
mota , procedere poffit , & debeat. Ita tamen quod gent , inhibere poffint , & cogant admiffos huiufmodi
pars , quæ grauata cenfebitur , parito iudicato , & Notarios ad inftrumenta redigenda in libros , & proto-
refectis expenfis , fententiæ reuifionem in Camera colla , eifdem modo & forma , ac fub pœnis quæ in
petere poffit , & fi damna aliqua per emptores Nota- dicta conftitutione Pauli IV. continentur. Quorum
rios huiufmodi , aut aliquem eorum paffa , aut expenfæ quidem Notariorum non Curialium inquifitio fin-
in eifdem litibus , & caufis ratione dictorum eorum gulis faltem menfibus , & ad quamlibet ipforum
officiorum factæ fuerint , idem Auditor prout iuftum Curialium Notariorum inftantiam , & aduerfus in-
ei videbitur , à partibus condemnatis , aut Camera obedientes executio à Gubernatoribus , & iuftitiæ
prædictis de illis fatisfieri facere procuret , & te- miniftris huiufmodi fine aliquo temporis interuallo
neatur. fiat , ad hoc vt fcripturæ publicæ fuum effectum for-
Prohibitio ce Notariorum
§. 23. Quodque Legati , & Vicelegati Prouinciar , tiantur , fub pœnis contra Gubernat
um ores , aliofque iu- decedentium
teris officiali fiue Ciuitatum , Caftrorum , Terrarum , & locorum fticiæ miniftros , opem auxilumq fuum in , supra , & fcripturas,
ue
in omittědi.
butr
s defuperfe Gubernatores , Communitat & Collegia , Poteftates, infra notatis cafibus denegant
es es præfato Auditori Ca- cuftodiu
Cancellary
nif
ac Commiffarij , qui ad præfens adminiftra , aut ad- meræ beneuifis . Archiuia non
nt
miniftraturi funt iuftitiam , coram quibus Notarij , feu §. 28. Quando autem in præfatis locis , vbi nullum
fint in locie
corum Subftituti , tàm ciuiles quam criminales in toto eft Archiuiu quifpiam Notarius non Curialis deceffe- illis .
m
K 4 rit,
116 PIVS QVART V S.
rit , aliquis.ipforum Curialium Notariorum cum Can- | bus folitum eft apponi figillum ludicis , Volumus , ad
cellario Vniuerfitatis , feu Communit. fi talis Vniuer- hoc vt feruetur æqualitas in diftributionibus caufarum
fit. vel Communitas Cancellarium habeat ; fin minus inter Curiales Notarios huiufmodi , quod figillo ipfo
cum alio , vbi fcripturæ Notarij non Curialis defuncti penes Iudicem remanente in euentum expeditionis præ-
reperirentur , fe conferat, ac eas accipiat , & de illis cepti,aut monitorij ,vel mandati , antequam illa figillen-
feu
inuentarium conficiat , quo confecto illud in libro pe- tur , Notarius ex buffula extrahatur qui præceptum ,
nes fe remanfuroregiftret, & deinde illud Notarij defun- monitorium, vel mandatum huiufmodi fcribat, quo fcri-
&ti hæredibus confignet , ac fcripturas huiufmodi ad pto,ipfe ad Menfarium Notarium accedat,ac illo figillari
officium fuum tranfportet , & fimul cum aliis fuis fcri- procuret.Et in locis in quibus ratione præceptorum,mo-
pturis conferuet. Ac cafu quo extrahendum autdandum nitoriorum, & mandatorum huiufmodi nihil vltra figil-
fit fumptum aliquod fcripturarum , & inftrumentorum lum foluitur , figillo huiufmodi Menfario pro tempore
Notarij defuncti huiufmodi , poffit & debeat illud pu- exiftenti foluto , Menfarius ipfe in fine menfis Superio-
blicare tantamque mercedem recipere, quantam fi rogari feu Iudici ad quem fpectat figilli emolum cotum, com-
tus de eodem fumpti inftrumento fuiffet , relictis tamen putum figillorum datorum reddere teneatur. In locis ve-
mercedis eiufdem tribus ex quatuor partibus hæredibus ro in quibus figillum huiufmodi gratis datur, Menfarius
præfatis , & fi dicti Notariis Curiales , dum infirmantur illius ratione nihil exigat. In locis autem in quibus co-
fcripturas fuas huiufmodi Notariis Curialibus cófigna- rumdem præcepti, monitorij , & mandati ratione partim
re voluerint , teneantur Notarij Curiales huiufmodi eas pro figillo , partim vero pro fcriptura aliquid foluitur,
recipere , & morte Notarij confignantis fuccedente , or- Notarius fcribens fuam ratam retineat ; ratam vero Iudi-
dinem qui fupra defcribitur , omnino fequi. Et circa cem , vel Superiorem eiufdem figilli ratione tangentem,
hæc Gubernatores , ceterique iuftitiæ miniftri Ciuita- Menfario tunc exiftenti perfoluat, ac Menfarius de fimi-
tum, Terrarum , Caftrorum , & locorum in quibus No- libus,vt fupra, eidem Iudici, feu Superiori in fine cuiufli-
tarij, non Curiales huiufmodi obierint, Notariorum debet menfis computum reddere debeat , nec hoc ordine
functorum huiufmodi hæredes ad confignandum fcri- intelligatur confundi caufa vrius tribunalis cum alio
pturas illorum , fi quæ penes illos extiterint fub pœnis tribunali , fed cuiufliber tribunalis Notarij Curiales pro
fibi beneuifis cogere,& compellere auxiliumque,fauore, tempore exiftentes, de per fe fuum turnum conficiant in
& operam efficaces defuper impendere debeant : quæ fi diuifionibus caufarum.
recufauerint,à præfato Auditore Cameræ pœna eiufdem S.3 1. In Ciuitatibus vero in quibus pro conferuatio- Cancellarij
Auditoris arbitrio imponenda & applicanda, puniri pof- nefcripturarum funt Archiuia,& regeftra,ac ordo publi- non fe intro-
mittant in
fint. In locis autem vti plures Notarij aderunt Curiales, cus, nec de fraude , errore, ignorantia, aut fcripturarum /cripturis Ne-
occurrente obitu aliquorum Notariorum non Curialiú, amiffione'dubitatur,Notarij Curiales præfati de aliorum tariorum ,vbi
tunc is Notarius Curialis curam fcripturarum defuncti non Curialium Notariorum fcripturis, rogitibus,vel in- funt Archi-
habeat, qui ad hoc à ceteris fociis forte extractus erit. ftrumentis minime fe intromittant , nihil tamen recog- uia.
Caufa inter §. 29. Porro fi in ciuitate aut Terra,vel loco alio, plu- nitionis , vel alterius oneris Archiuio,aut matricula hu-
~pluresCancel
Larios pertur- res fuerint Notarij Curiales, nulli partium litigantium iufmodi foluere , aut illis modo aliquo fubiici, aut illo-
num à Men- caufam inchoare liceat coram eo Notario quem volet, rum legibus, & ftatutis parere minime teneantur. Prohi-
fario diftri etiam fi caufa , vel lis fit ordinaria , feu extraordinaria, bentes reliquis Notariis dicti Status noftri Ecclefiaftici
buantur, &c. aut commiffionis, fiue appellationis fed per turnum cau- ne actum aliquem litis,feu illius dependentiæ , aut præ-
fæ omnes diftribuantur inter Notarios prout in Alma fentationis monitorij, citationis,executionis, pacis , con-
Vrbe , ac inter Rota Notarios Alma Vrbis noftræ fieri, cordiæ,aut alterius rei vnde lis,feu iudicium inchoatur,
& obferuari folet, videlicet qui voluerit committerecau- vel deducitur,in ea Ciuitate in qua Notarij Cur. extite-
fam , vel litem , aut eam inchoare de mandato Superio- rint,fcribere,recipere,feu de illis rogare præfumant.
ris , fiue per viam libelli , fiue alterius cuiufuis petitio- §.3 2.Infuper quod nulla,vel Bononiæ vel alterius Ci- Partes cogi
nis , feu appellationis , adibit Menfarium , qui quoli- uitatis, aut loci Archiuia,vel regeftra confuetudinem co- nonpoſſunt
ad extrahen-
bet menfe forte ab illis eligetur , & mutabitur ipfe , ligendi partes etiam inuitas ad extrahenda à fuis proto- henda inforu
brumque ad hunc effectum cuftodiet cum infcriptione collis publica inftrumenta,& acta, etiam multa neceffita- ment .
nominum , & cognominum aliorum Notariorum col- te requirente habentia , id deinceps facere , neque illo-
legarum fuorum in eodem tribunali vbi pendebit caufa, rum Notarij,nec etiam ipfi Curiales & actuarij perfonam
eaque nomina in buffula , ad hoc apta imbuffulabit , & aliquam contra illius voluntatem ad extrahendum in-
vnus illorum forte extractus in illa caufa Notarius effe ftrumenta non folum facta, fed etiam fienda cogese,aut
cenfeatur. Idemque Menfarius in prædicto libro Nota- alias contra illam defuper agere queant.
riorum extractum dictæ caufæ faciet debitorem , cum Arrham dã-
§. 33. Præterea quoties litem aliquam , ac illius actus
tes profcri-
defcriptione tituli , & nuncupationis caufæ, nominum- tranfportare contigerit , fi arrha à partibus litigantibus puris, adfo-
que partium litigantium , & fucceffiue in aliis pro tem- Notario caufæ data fuerit , Notarius ipfe eafdem partes lutionem ea-
pore aduenientibus caufis extrahatur vnus reliquorum pro rata quamlibet earumtangente , etiam fi partes ipfæ rum cogi pof-
Notariorum qui fuperfuerint in buffula, & fic de aliis actibus,&fcripturis huiufmodi non amplius indigeant, Junt.
donec turnus finitus fuerit, & corum quifque caufam ad folutionem fcripturarum actorum prædictorum om-
aliquam habuerit, & fuper hoc turno etiam comprehen- nino cogere , & compellere poffit.
datur.nomen Menfarij , finitoque turno iterum nomina §. 34. Deinde quod omnes Notarij Curiales vnum Cancellarij
Collegium in
omnium Notariorum in buffula ponantur, nomináque, Collegij , & congregationis corpus efficiant , ac vnum Rom. Curia
& caufæ modo quo fupra extrahantur, & inter eos diui- Collegium Roma inftituere , & qui ex Notariis ipfis erigere tenen-
dantur , quo fiet vt donec extractio nominum à buffula Romæ præfentes fuerint, quolibet menfe femel ad mi- tur.
facta fuerit, partes litigantes fnæ caufæ Notarium pror- nus congregari , & de rebus officia prædicta concernen-
fus ignorabunt. Notario extracto , caufaque per Menfa- tibus tractare , ac pro falubri illorum , & dicti Collegij
rium Notario extracto affignata , penes ipfum rema- conferuatione , & directione , quæcumque ſtatuta , &
neat , ac in ea fcribat , nec in illa aliis Collegij Notariis ordinationes , licita tamen & honefta cum voto tamen,
licet in eodem tribunali in eadem caufa fcribere aut & affenfu prædicti Auditoris Cameræ , quoties eis vide-
vllo modo fe in ea immifcere. Ita vt Notarius , cui forte bitur , condere , facere , ftatuere , & ordinare , illaque
caufa obtigerit , etiam fi illa non agitetur , fe iterum poftquam condita , facta , ſtatuta , & ordinata fuerint,
imbuffulare petere non poffit , donec turnus ipfe fipro corum libito , ac temporum qualitate id exigente
niatur. mutare , alterare , aut penitus caffare , & alia de nouo
Menfarij ex- S.30. Et fimiliter fingulis primis diebus cuiuflibet facere , ftatuere , condere , & ordinare. Necnon officia
actio, & menfis forte extrahatur vnus Menfarius , cui libri Men- ipfa attentis fingulorum valore & pretio , prout eis
officium.
fariatus confignabuntur , & computa caufarum ad quos illorum confcientia dictauerit , taxare. Ita quod taxa
pertinebunt , cum buffula , aliifque nominibus quæ facta finguli fingulorum officiorum huiufmodi Notarij
fupererunt. Et quia multis in locis plurium caufarum illam fingulis annis eidem Collegio periilud iuxta pro-
principium fumitur , vel ex præcepto , vel monitorio uidam illius ordinationem de illa difponendam perfol-
Superiorum , aut à fugæ fufpicionis mandato , in qui-
uere teneantur.
5.35.
Taxa foluen-
5.35.Dummodo tamen taxa ipfa decem fcuta auri non , executionum , illuc à Romanis Iudicibus,ac Vrbe præ-
de in admif- excedat , nec minor taxa vnius fcuti fimilis exiftat.Pre- cta pro tempore tranfmifforum , nec ibi præter ipios
Gonibus Can-
tell ariorum. terea vacatione alicuius ex dictis officiis per ceffum, vel alius rogare, vel fcribere, nec alij intimationes fupradi-
deceffum , aut aliter pro tempore occurrente , in admif- & torum facere poffint, aliàs intimationes, & rogitus hu-
fionibus nouorumNotariorum eadem taxa , feu rata ei- iufu,edinullius fint roboris vel momenti , & illis fides
dem Collegio de illa per illud , vt præfertur difponenda nullatenus adhibeatur. Gubernat, no
foluetur .
5.45 .Neque Legati , Vicelegari , aliiue Superiores, & anocent call-
Cancellario-
§. 36. Infuper officia prædicta exceptis læfæ Maiefta- iuftitiæ miniftri caufas , tàm criminales , quàm ciuiles, fas in eorum
rum Officia tis , falfitatis , aut homicidij criminibus , ac feruata for- coram Iudicibus inferioribus inchoatas , & acceptas ab praindicium
non. confifca ma bullarum Pauli prædecefforis) huiufmodi ratione cu- illis, in Notariorum Curialium , & capitulorum huiuf
tur
iufque alterius criminis confifcari , aut illa obtinentes modi præiudicium cuocari, vel alias ab eis amouere,præ-
eis priuari , vel ceffiones, aut refignationes de illis pro terquam in capitalibus caufis , quo cafu id ( feruatis ta-
tempore faciendæ impediri , aut quauis de caufa differri men Curialium Notariorium huiufmodi emolumentis,
non poffint nec debeant. aq fine iliorum præiudicio) fieri poffit. Claufula pra-
Super eis So- 5.37. Et fuper illis liceat inire Societates , prout in
§.46 . Decernentes præmiffa , omnia & fingula nullo feruatiua
cietatesfiunt. aliis Romanæ Curiæ officiis fieri folet.
Taxa compo- vmquam tempore quouis quæfico colore vel ingenio, de
fuionis folue- §. 38. Et dum concedentur in pofterum pro fupplica- fubreptionis, obreptionis,aut nullitatis vitio, feu inten-
da in cóceffio- tionis expeditionis expeditione , & compofitione ( hac tionis noftræ defectu, notari , vel impugnari poffe, fed il-
nibus Officio- prima vice dumtaxat excepta ) quinque fcuta auri pro
rum. la femper valida, & efficacia fore, fuofque plenarios, &
centenario ratione pretij venditionis officiis , vfque ad integros effectus fortiri , & inuiolabiliter obferuari , ac
fummam mille fcutorum inclufiuè , à fumma vero mille Notariis, Curialibus,illorumque Collegiis prædictis , in
fcutorum huiufmodi vfque ad aliam quamcumque duo omnibus & per omnia fuffragari , ac vt præfertur , iudi-
fcuta fimilia pro quolibet centenario,noftro, ac pro tem- cari , & definiri debere. Claufula de
pore exiftenti Rom.Pont.Datario foluatur. §.47.Non obftantibus præmiffis, ac noftra de non tol- rogatoria
Facultas illa 6.39.Et quoties Notarij Curiales præfati per fe vel colendo iure quæfito,non tamen ex caufa onerofa prædicta
refignandi.
rum procuratores officia refignabunt, aut iuri in illis,vel proueniente , & aliis quibufuis, Apoftolicis , necnon in
ad illa competenti in manibus noftris , ac pro tempore Prouincialibus Conciliis editis generalibus, vel fpeciali-
exiftentis Rom. Pont. ċedent , Nos,ac pro tempore exi- bus conftitutionibus,ac Prouinciarum, Ciuitatum, Ter-
ftens Rom.Pontifex huiufmodi refignationes, feu ceffio- rarum, ac locorum huiufinodi iuramento, confirmatione
nes admittere, & in regeftro folito registrarifacere idem- Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis ftatutis, &
que Datarius datam paruam dare teneantur , fecundum confuetudinibus , priuilegiis quoque,indultis, & litens
quam expediatur fupplicatio quanto citius poterit. Apoftolicis quibufuis Legatis,Vicelegatis , Gubernatori-
Cancellario. §.40.Quodque Notariorum Curialium Collegium hu- bus, Poteftatil us, & aliis perfonis de huiufmodi officiis
rum (
olegi iufmodi , omnibus & fingulis priuilegiis , facultatibus, quomodolibet etiam ex caufa onerofa eifdem Prouinciis
gaudet
legi triui
is Arch i- prærogatiuis,& gratiis Collegio Archiuij Romanæ curia Ciuitatibus,Terris, & locis ac perfonis per quofcumque
uij Rom. Cu- (fine tamen illius præiudicio ) quomodolibet conceffis, Rom.Pont. & Cameram ipfam, etiam Nos, & prætextu do
ria & aliis etiam quoad creationem Notariorum , aliaque id genus nationis, conceffionis, & aliarum difpenfationum etiam
bic expreffis, negotia vtatur, potiatur, & gaudeat, omnefque, & fingu- motu, & fcientia fimilibus,ac alias conceffis, approbatis,
li Notarij Curiales ftatim vbi admiffi, eorumque nomina & innouatis, quas & quæ illorum omnium vim, & effe-
in libro Collegij Curialium prædictorum defcripta fue- &tum, datas, tenores pro expreffis habentes , ad effectum
rint, Notarij Apoftolici Curiales vt præfertur nuncupa- præmifforum reuocamus, irritamus, & annullamus illiſ-
ti , vere fint , & elle cenfeantur , ac pro talibus habean- que fpecialiter,& expreífe derogamus. Auditor
tur. m
5.48.Et infuper pro præmifloru omnium conferua- Cam.executor
Officiaper deputatur
5.41 . Quodque Notarij Curiales fua officia huiufmo- tione præfatum Auditorem Cameræ in conferuatorem,
fubftitutos di per fe vel alium feu alios , fideles fcilicet & fufficien- & executorem præfentis noftræ intentionis,ac omnium ,
exercent.
tes Subftitutos.Notarios tamen publicos Apoftolica au- & fingulorum in ea contentorum fpecialiter, & expreffe
toritate creatos , ac habiles , & idoneos , & à prædicto facimus,cóftituimus , & deputamus. Volentes quod præ-
&
Notariorum Curialium Romæ inftituendo Collegio ap- fentium tranfumptis etiam impreffis figillo,& manu ali-
próbatos, quodque in eodem Collegio cautionem ido- cuius Pręlati munitis,talis & tanta fides adhibeatur, qua-
neam de probe , & legaliter exercendo , ac fe fyndicatui lis & quáta præfentibus adhiberetur,fi illę in medio ori-
fubmittendo , aliaque agendo iuxta formam literarum ginaliter exhiberentur , vel oftenderentur, Aut fi aliqui-
Pauli prædecefforis huiufmodi. tus communiter, vel diuifimà prædicta fit Sede indultú,
Inftrumenta- §. 42. Necnon quæcumque inftrumenta vbicumque quod interdici,fufpendi, vel excommunicari non poffint
que ubique locorum rogare, & tales Subftituti illa(patronis eorum à per literas Apoftolicas non facientes plenam & exprella
rogant.
Ciuitatibus,Terris,Caftris & locis in quibus eorum No- ac de verbo ad verbum de indulto huiufinodi mentioné,
tariatus officia inftituta fuerint, abfentibus) publicare, & & quibuflibet aliis dictae Sedis indultis, generalibus, vel
fubfcribere poffint. Decernentes huiufinodi inftrumen- fpecialibus quorumcumque tenorum exiftant per quæ
ta, tàm Romæ, quàm alibi vbicumque locorum, plenam, præfentibus non exprella , vel totaliter non inferta effe-
tus earum impediri valeat quomodolibet , vel differri
& indubitatam fidem facere , nec de illorum validitate &
aliquo vmquam tempore dubitari poffe. & de quibus, quorumque totis tenoribus habenda fit in
Collegium 5.45 . Acquod liceat eidem Collegio habere figillum, eifdem literis mentio fpecialis. Nos enim ex nunc irri-
habeat figilli & fub illo legalitates,aliaque huiufmodi expedire, prout tum decernimus, & inane fifecus fuper his à quoquam
& nemini
fubiaceat. in aliis eiufdem Rom.Curie Collegiis obferuatur.Quod- quauis auctoritate,fcienter vel ignoranter contigerit at-
que Notarij ipfi Curiales in Ciuitatibus, Terris Caftris, tentari.Nulli ergo,&c. Dat. P. A.f.
& locis dicti Status noftri Ecclefiaft. in quibus plures Dat. Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnationis Do- die 6. Octob.
minicæ 1564. Vidic Non . Octobris , Pontificatus poſtri
funt Notarij , alia Collegia à Romano Collegio tamen
dependentia, cum fimili figillo,& quæ ab omni alio Col- Anno quinto.
legio,Societate, & matricula aliorum Notariorum, atque
Doctorum liberi , & exempti, nullufque fuperioritatem Sequitur facultas Thefaurarij Pape, locandi & dif
in illos eorumque Notarios, exercere poffit fimiliter face-
ponendi de dictis Cancellariis.
re, & inftituere poffint.
Executorefq; Edita An. D.
S.44.Porro quod Notarij Curiales huiufmodi in qui- PIVS PAPA QVARTVS 15650
fintexpedi- bufcumque Prouinciis , Ciuitatibus, Terris, Caftris,& lo-
tionum Rom - cis dicti Status noftri Ecclefiaftici,vbi refederint,fint exe- Motuproprio , &c.
Curia , etiam
Exordium,
cutores, ad cofque pertineant præfentatio, & intimatio, Ontinua mentem noftram folicitudo vexare non
quoad alios, & executio vidlice Rom Rom.. cura expeditionum , veluti Cceffit , at circa ea que pro noftrorum ,acSedis
&
Hoc non fer literarum in forma breuis , monitoriorum , citationum, Apoftolicæ fubditorum vtilitate, illorumque, necnó Ci-
natur.
inhibitionum, brachij fæcularis,& cuiufcumque generis uiratum , Terrarum , & locorum noftri Status Ecclefia-
ftici,
118 PIVS QVART VS.
ftici , profpera falubrique directione , à nobis emana- 1 Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Camerario, necnon dicta Ca-
runt,ita prouide attendamus quod per ampliation em mera Thefaurario Clericis Præfidentibus, & perfonis , ac
facultatum perfonarum defuper deputatarum , ac aliis quibufuis aliis ad quos id quomodolibet fpectat, & fpe-
viis opportunis illorum debita executio fuum felcem tabit in futurum , quatenus præfentem noftram Motus
celeremque confequantur effectum. proprij cedulam, necnon arrendamenta , locationes , & .
Hit Pont.edi- §. 1. Cum itaque nos nuper, & c. cóceffiones de dictis officiis eorumque fcripturis refpe-
dit conft. de Qmittitur refidunm narratiuæ.quia ipfa bulla quæ prætedit. ctiue, ac de fuper inter eumdem Thefaurarium,ac quof-
дил hic.
§. 2.Et ficut accepimus idem Thefaurarius ad vendi- cumque eorumdem officiorum , & fcripturarum refpe-
Et mododat tionem , & conceffionem fingulorum officiorum huiuf- ctiue arrendatarios , & affictuarios pro tempore interue-
facultatem
Thefaurario modi certis fuperuenientibus legitimis caufis, ita prom- nientia pacta, conuentiones, & capitula in dicta Camera
dictas Can- pte citra graue dicta Camera damnum , & præiudicium recipiant,& admittant,illaque in eiufdem Camerę libris,
cellarias lo- procedere nequeat, idcirco nos eiufdem Cameræ indem- & protocollis regiftrari , defcribi, & annotari , ac defu-
candi. nitati quantum in nobis eft cófulere, & fi non venditio- per neceffaria contractus, & inftrumenta,cum debitis, ac
nis, faltem alia non minus ipfi Camera commoda atque folitis claufulis,cautelis & obligationibus fieri, confici &
vtili via de ipfis officiis difponere , ac alia quæ per nos ftupulari faciant, literafque patentes & mandata oppor-
in dictis literis defuper ftatuta funt , & ordinata execu- tuna arrendatariís, ac aliis quibus opus fuerit dent , tra-
tioni debita demandare volentes , literarumque prædi- dant,& exhibeant realiter,& cum effectu .
&tarumveriores tenores , ac fi de verbo ad verbum infe- 5.5.Necnon decernentes arrendamenta, locationes, & Claufulapras
feruatius.
rerentur præfentibus pro expreffis habentes,præfato Do- conceffiones, ac fcripturas & inftrumenta defuper pro
nato Matthæo Minali moderno,& pro tempore exiften- tempore facta valida, & efficacia fore, nec ob intentio
ti Thefaurario noftro generali huiufmodi , vt vltra eas nis , feu voluntatis noftræ , aut alium quempiam de-
quas literarum earumdem vigore,tàm circa officiorum fectum fubreptionis , aut nullitatis vitio fubiacere-
huiufmodi,difpofitionem, quàm alia in literis ipfis con- poffe.
tenta quæcumque debite exequenda fibi conceffimus fa- §. 6. Sicque per quofcumque Iudices , & Commiffa- Claufulafub-
lata.
cultates etia omnia & fingula, tàm ciuilium & crimina- rios quauis auctoritate fungentes , fublata , &c. iudicari
lium, quàm quoad fcripturas dumtaxat damnoru datoru, & definiri debere, ac irritum, &c. attentari.
Notariatuum, & officia huiufmodi,in toto vel in parte ac Derogatio
§. 7. Non obftantibus noftris per quas inter alia vo-
cotrariorum .
alias prout fibi commodius eidemque Cameræ vtilius fa- luimus, res,prouentus, iura & obuentiones dicta Came-
cere videbitur, cum omnibus illorúfcripturis , libris,Pro- ræ non nifi licitatione præuia cuiquam locari , arrendari,
tocollis & inftrumétis, fi quæ habeant, necnóhonoribus, vel concedi non poffe neque debere,ac aliis conftitutio-
oneribus, & emolumentis, vni feu pluribus perfonis, Ci- nibus , & ordinationibus Apoftolicis , priuilegiis quo-
uitatibus,Terrarum,& locorum prædictorum, originariis que indultis , &literis Apoftolicis quibufuis, &c. etiam
vel forenfibus , ad tempus per eum præfigendum, & de- Motu proprio , ac alias in contrarium quomodolibet
zerminandum,pro pretio feu pretiis reperibilibus, ac cu conceffis,approbatis & innouatis, quibus omnibus illo-
pactis, & conditionibus , ac alias modis, & formis prout rum veriores tenores præfentibus pro fufficienter ex-
eidem Donato Matthæo moderno , ac pro tempore exi- preffis habentes illis alias in fuo robore permanfuris,hac
ftenti Thefaurario huiufmodi melius videbitur Camera vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus, ceterif-
prædictæ nomine, ac in illius vtilitatem, & commodum que contrariis quibufcumque.
arrendare , locare, feu ad firmam, vel aliam refponfionem §. 8. Volumus autem quod præfentis noftri Motus Sola gma:u-
annuam , feu menftruam concedere. Ac pretium feu fir- proprij fola fignatura fufficiat , & vbique fidem faciat in afficit.
mam , vel aliam refponfionem huiufmodi , etiam vnico iudicio & extra , quacumque regula , feu conftitutione
contextu, & anticipata folutione recipere, & habere aut Apoftolica contraria non obftante.
Pip. fu for
recipi,& haberi,ac de receptis, & habitis Arredatarios , & Placet Motu proprio I.
foluentes quofcumque quietare, & liberare,feu quietari
& liberarifacere , necnon quæcumque obligationes etiá Die 28. Maij 1565. admiffa hac hac eft cedula Motus Admiſſio in
Camera.
dicte Cameræ bonorú quorumcumque,ac promiffiones, proprij ex decreto Camera , & registrata libro fecundofi-
actus & inftrumenta defuper neceffaria ac in eorumdem gnaturarum , S. D. N. Papa apud me Notarium fol . 83 .
arrendatariorum fauorem, & cautelam tendentia facere Hier de Tarano.
aliqua opportuna circa ea exequi. Necnon perfonæ feu
perfonis cui vel quibus officia ipfa, in toto vel parte , vt
præfertur arredata fuerint, vt officia ipfa per quemcum- Reintegratio priuilegiorum , ac facultatis
quæ- LXXXIV .
que feu quofcumque Subftitutos , idoncos & habiles, ac
in artis Notariatus huiufmodi peritos, & Notarios,præ- rendi eleemofynas pro Archihofpitali S. Spi-
ftita tamen de Subftitutorum corumdé fide, & legalitate ritus in Saxia de Vrbe.
idonea , & fufficienti cautione arbitrio dicti Thefaurij
exercere feu illa fublocare libere, & licite valeant, fcien- Alia de ifto Archihofpitali plene fcripfi apud conft.
tia, poteftate, ac auctoritate fimilibus concedimus, & in-
7.Innoc. I I I. Inter.fup.fol.84.
dulgemus,eifque liberam ainplam, & omnimodam defu-
per facultatem,poteftatem, & auctoritatem damus, com Edita An. D
PIVS PAPA QARTVS
cedimus, & impartimur. 1564.
Cancellarij §.3.Diſtrictius inhibentes tam officia præfata emptio-
Proxmium.
Notary Epi- nis ,& venditionis , ac arrendamenti feu locationis titule Vm Magiftrum illum cœleftem , & Dominum no-
froporum ,fei. Pro tempore obtinentibus, & exercentibus, quam Curia- 'ftrum, quamdiu fub mortalitatis noftræ exuuiis in
pfosnó im- rum Epifcoporum Notariis quibufcumque ne fub exco- hoc mundo peregrinatus eft , pauperum infirmorum cu-
pediant. municationis latæ fententiæ, ac ducentorum ducatorum ram non folum per feipfum affidue geffiffe , fed etiam
per quemlibet contrauenientium qualibet vice incurré. illam nobis in difcipulis fuis diligenter demandaffe re-
& eidem Cam.Apoft.applican.pœnis ipfi in ciuilibus,& cordamur , neceffaria Hofpitalium in quibus infirmos
profanis tàm ordinariis , quàm com. vti ad Curiales , illi quotidie cum maxima charitate recipi , & folicite cura-
vero in fpiritualibus caufis , vti ad Curiarum Epifcopa- ri cognouimus , fubuentioni , & miferabilium perfona-
lium Notarios huiufmodi dumtaxat fpectan . fcribere rum in eis degentium confolationi de effe non poffu-
actitate feu fe alias de illis refpectiue in alterius præiu- mus. Vndemaiorem aliquorum neceffitatem cognofcen-
dicium intromittere quouis prætextu feu quæfito colo- tes,tametfi fpirituales indulgentias , & alias gratias eis
re, aut ingenio, directe vel indirecte audeant, feu præfu- aliifque fimilibus piis locis per Sedem Apoft. olim con-
mant.
ceffas , generaliter certis rationabilibus de caufis reuoca-
Camerarius §. 4. Ac mandantes in virtute fanctæ obedientiæ , ac das duxerimus, maiori tamen & vrgentiori nonuullorú
Clericico- fub noftræ indignationis pœna dilectis filiis noftro Vi- neceffitate profpecta, fimiliter ex caufis non minus con-
tellotio Sanctæ Mariæ in Via lata Diacono Cardinali Vi- probandis,illa aduerfus reuocationes huiufmodi aliquá-
foliis defu tellorio nuncupato , moderno ac pro tempore exiftenti do reftituenda cenfemus,, vt quod ipfi perfonaliter præ-
tionibusobliga
perfiericuret. ftare
ftare nequimus,ad id fideles ipfos exequendum fpiritua- , huiufmodi quoad præmifla, in priftinum, & cum in quo
libus muneribus inuitemus. ante dictam reuocationem erat , ftatum reponimus , &
Hic Pont, re- §. 1. Sane cum retroactis annis, priuilegia, indulgen- plenariereintegramus. Ac priuilegia, indulgentias,facul-
nocauit in- tias , facultates etiam difpenfandi fuper impedimentis tates,indulta , & alias gratias huiufmodi dicto Hofpitali
dultumdifpe. matrimonialibus , & aliis quibufcumque defectibus , ac reftituta, & de nouo conceffa, Hofpitaleque aduerfus re-
fandifuper fuper irregularitatibus, necnon abfoluendi, & alias gra- uocationem noftram huiufinodi plene reintegratum effe,
impedimentis
matrimonia- tias variis Ecclefiis, & tàm noftro S.Spiritus in Saxia de & cenferi .
libus, irre- Vrbe Ordinis S.Auguftini , quá certis aliis Hofpitalibus, §. 5. Et hic per quofcumque locorum Ordinarios , & Claufulaſub-
gularitatibus, & piis locis per diuerfos Rom.Pot. predeceffores noftros, alios Iudices, & Commiffarios, quauis auctoritate funge- lata.
vt fup.in eius
conft.162. De ea etiam per nos, & Sedem prædictam varie conceffa plures, fublata eis & eorum cuilibet, quauis aliter iudicandi,
commiffo. ries limitauerimus, & reftrinxerimus, & declarauerimus. & interpretandi facultate, & auctoritate, iudicari & defi-
Ac poftremo ex certis tunc expreffis caufis , per noftras niri debere. Ac quicquid fecus fuper his à quoquam
fub Dat, 13. Kalen . Octob. Pontificatus noftri AnnoIII. quauis auctoritate, fcienter vel ignoranter contigerit at-
defuper expeditas literas , Motu proprio reuocauerimus tentari, irritum & inane decernimus.
& caffauerimus & annullauerimus , diftrictius inhiben- §.6. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis Apofto- claufula des
tes eorumdem Hofpitalium,& aliorum piorum locorum licis , necnon in Prouincialibus , & Synodalibus Conci- regatoria.
Præceptoribus , Superioribus, & perfonis, etiam fub ex- liis editis, generalibus vel fpecialibus, conftitutionibus,
communicationis latæ fententiæpœna, ne de cetero in- & ordinationibus, ac omnibus illis, quæ in literis in ip-
dulgentiis, conceffionibus, facultatibus, priuilegiis, infius Hofpitalis fauorem expeditis prædictis , non obftare
dultis, & aliis gratiis huiufmodi,vti ,feu fe de illis intro-conceffum fuit , ceterifque contrariis quibufcumque.
mittere quoquomodo præfumerent.Ac decernentes irri- Dat. Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcat.die 11. D. P. Ann. s.
die 11. Octob.
tum,& inane,fi fecus fuper hiis à quoquam quauis au- Octobris , 1564.Pontificatus noftri Anno quinto.
ctoritate fcienter, vel ignoranter contingeret attentari ,
prout in dictis literis plenius continetur.
Conc.Trid. 5.2.Ac in Concilio Tridentino ftatutum fit, vt quæ- Prohibitio confidenti
arum beneficialium , & re- LXXXV.
fell.21.c.9. ftores eleemofynarum , eorumque nomen, & vfus dein-
ftatuit qua- feruatio difpofitioni Sedis Apoftolicæ , quo-
ftores. eleemo- ceps in quibufcumque Chriftianæ Religionis locis pc-
fynarum abo- nitus aboleantur , nec quæftores ad officium quæftarum rumc umque Beneficiorum in confidentiam re-
leri,indulgen- huiufmodi exercendum vlterius admittantur. Et nihilo- ceptorum , cum pœnarum inflictione in huiuf-
tiafque per
minus, indulgentias, & alias fpirituales gratias , quibus modi criminis reos.
Ordinarios
certo modo non ideo Concilium ipfum Chrifti fideles priuandos
publicari. effe cenfuit , in pofterum per Ordinarios locorum adhi-
dentia cognofcendi regulas, ac præfumptiones,
bitis duobus de Capitulo , debitis temporibus , populo Confi
publicandas effe decreuit ; Dans illis facultatem etiam teftefque in caufis confidentia recipiendos,decla-
eleemofynas huiufmodi,atque oblata fibi charitatis fub- rauit inf. Pius V. in conft. 85. Intolerabilis . Et
fidia nulla prorfus mercede accepta , fideliter colligendi, facultates Indicis eiufmodi caufarum confiden-
vt tandem omnes vere intelligant cæleftes hos Ecclefiæ
tia , & fimonia in Romana Curia habes inf. in
thefauros, non ad quæftum , fed ad pietatem exerceri.
Hic idem Pot. Sixt.V.conft.47.Diuina Et quoad confidentias in
§. 3. Nos præfati Hofpitalis noftri , ad quod non fo- |
Regno Francia, vide eiufdem Sixti conft . 61. Pa-
profubuentio- lum magnus pauperum infirmorum ex omnibus Chri-
nehuius Hof- ftiani Orbis nationibus Romam venientium quotidie fit ftoralis .
pitalis, vbidi-
uerfa pia ope- concurfus fed etiam in quo non paruus vtriufque fexus
ra exercentur, infantium expofitorum numerus habetur , alitur , & in- PIVS IVS EPISCO PV S. Edita An. D.
nes eius in- fruituripfæque pauperes puellæ nubiles,induftriis viris Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1564.
dulgentias,& matrimonio copulantur, & alia pietatis opera diligenter
priuilegia fuff icere valVt
exercentur. tantifquefumptibus
tot ten
eat fub tioni, quantum nob id ex
adis neceffariis,
alto per- Omanum Pontificem in excelfa militantis Ecclefiæ Exordium.
Conc.Trid.
Rfpecula conftitutum, vigiles mentis oculos non fo-
non cötraria, mittitur confulere cupientes, ac omnia, & fingula priui- lum in abfentium extendere, fed potiffimum in præfen-
tali taHofpi-
prod. ntum , legia, indulgentias etiam plenarias, facultates , indulta, tium domefticorumque fratrum › & filiorum fuorum.
eiufque mem- & alias gratias, eidem Hofpitali eiufque Præceptori,memores diligenter perfcrutandos, aliquando reflectere,
ac
bris à genera. bris, & perfonis per quofcumque Rom. Pont. prædecef- eos, præfertim quos in Apoftolicæ folicitudinis partem
li Praceptore fores noftros, ac nos, & Sedem prædictam hactenus quo- euocauit Altiffimus , nedum ab omni pactionis illicita
Specificandis. modolibet conceffas , literarumquedefuper confectarum contagione , verum etiam ab eius omnimoda fufpicione
く tenores præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,
vacuos, & immunes conferuare decet, vt qui ceteros illu-
Motu proprio, & ex certa fcientia noftra, eadem priuile- ftris officij fublimitate antecellunt, eofdem prifca etiam
gia, indulgentias, etiam plenarias, & alias facultates, in- illa morum integritate præftare dignofcantur.
dulta , aliafque gratias , quæ præfato Concilij decreto 5.1 . Sane licet dudum, cum certam fimoniacę prauita- Caufa huius
minimè aduerfantur,fed illi commode coaptari poterunt, tis fpeciem , quam beneficiorum confidentiam vocant, conftit.
ad hoc dumtaxat,vt illis, omnibus & fingulis,idem Hof- etiam Romana Curiæ atque adeo in facrum venerabi-
pitale , & eius membra ad id per dilectum filium Bernar- lium fratrum noftrorum Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Car-
dinum Cyrillum de Aquila modernum , & pro tempore dinalium Collegium , quafi per cuniculos irrepfiffe , ac
exiftentem Præceptorem dicti Hofpitalis , ad eius bene- nonnullos ex ipfis fratribus, nimia quadam facilitate feu
placitum in fcriptis defignanda , & fpecificanda , iuxta potius importunis amicorum familiariumque precibus
ipfius decreti Conciliaris formam , & tenorem vbilibet adductos , beneficia Ecclefiaftica in confidentiam huiuf-
gentium vti, frui, & gaudere; ipfique fideles, indulgen- modi recepiffe , & frequenter recipere intelleximus hanc
tias,& alias gratias in eis contentas confequi libere,lici- illicitam beneficentiæ exercendæ, feu amicitiæ colenda
te valeant,inteomnibus & per omnia, perinde,ac fireuo- viam à tanto faltem Collegio prorfus eliminare cupien-
catio,ac defuper expediræ literæ noftræ prædicte no ema- tes eofdem fratres in Confiftorio noftro fecreto , non ſe-
naffent,Hofpitali, eiufque Præceptori ,& perfonis præfa- mel admonuerimus , huic aliena beneficia cuftodiendi
tis in perpetuum, Apoftolica auctoritate tenore præfen- modo ne affuefcerent , ne ve illa hoc paéto reciperent,
tium quatenus fint in vfu, & dummodo decretis Conc- vtque fic recepta dimitterent, nihilominus nuper ad au-
ilij huiufmodi non repugnent , vel præiudicent.. res noftras peruenit eorum aliquos , monitionis noftræ
Formam elee- $.4. Quodque publicatio locorum adhibitis duobus de immo potius fuimet oblitos ,ea quæ cuftodienda accepe-
molynas colli. Capitulo temporibus debitis fieri debeat, qui & eleemo- rant beneficia,nondum tamen dimififfe. Et infuper illos,
gendiapponit . fynas,aliaque oblata fibi charitatis fubfidia,nulla prorfus & nonnullos alios, etiam Patriarchas, & Archiepifcopos,
mercede accepta fideliter colligi,& ad effectum præmifsú & alios Epifcopos, ac etiam Cam.Apoft.Clericos, Eccle-
confignari debeant,reftituimus,ac de nouo concedimus, fias, Monafteria, dignitates, & alia beneficia huiufmodi,
& elargimur , ac idem Hofpitale aduerfus literas noftras in fui fauorem refignata, ceffa,vel alias admiffa,acceptaf-
Le,
fe, aut de illis , per obitum vel alias vacantibus , à nobis, fram eamdem deuolutos fuiffe & effe , illique deberi , ac
& prædecefforibus noftris , feu etiam ab Ordinariis , & ipfos Cardinales , & alios , ad quorum manus quomo-
aliis inferioribus collatoribus,etiam ad patronorum pre- dolibet peruenerunt , & eorum hæredes , ad integram
fentationem , ad alterius commodum fibi prouideri ob- illorum reftitutionem in vtroque foro teneri , & adid
tinuiffe, illaque, ac etiam alia aliter vacantia fibi in titu- opportunis iuris remediis compelli ¡debere auctoritate
lum, commendam, vel adminiftrationem , autalias dicta Apoftolica,tenore præfentiú decernimus, & declaramus.
auctoritate conceffa , quandoque in refignantium , vel §. 4. Et infuper vniuerfis , & fingulis tàm eiufdem Prohibet hac
cedentium , feu etiam aliorum fauorem ceffiffe, vel alias Rom.Ecclefiæ Cardinalibus etiam Epifcopis, quàm Præ- de cetero fieri
dimififfe. Acfibi propterea penfiones annuas, ac fructus, latis, & Clericis , ac aliis prædictis , præfentibus & fu- fub pœnis bic
redditus, & prouentus Ecclefiarum, Monafteriorum, di- turis, ne deinceps vllo vmquam temporealiquas Eccle- expreffis.
gnitatum , & aliorum beneficiorum huiufmodi, in toto, fias , Monafteria , dignitates , vel alia beneficia , etiam resImmo
pœnasmaio-
im
vel in parte, etiam aliquando cum facultate illas, & illos de dictoiurepatronatus vti præfertur exiftentia, aut fru- poſuit Pius V.
transferendi, ac etiam collationem,prouifionem præfen- ctus , vel penfiones , aut regreffus , feu acceffus in con- in rubr- cit.
tationé, & aliam difpofitionem beneficiorum Ecclefiafti- fidentiam prædictam , aut ad effectum referuationum
corum ad earumdem Ecclefiarum,Monafteriorum, & di- huiufmodi fibi poftmodum cedentibus procurandarum ,
gnitatum Prælatos pro tempore exiftentes , ac alios hu- recipere præfumant, Cardinalibus videlicet, & aliis Præ-
iufmodi bencficia pro tempore obtinentes pertinen- latis huiufmodi , in virtute fanctæ obedientiæ , & fub
tium necnon regreffus , fiue acceffus , & ingreffus interdicti ingreffus Ecclefie , reliquis vero fub maioris
ad Ecclefias , etiam Cathedrales , Monafteria , ac alia excommunicationis latæ fententiæ pœna , per contrafa-
diuerfa beneficia Ecclefiaftica , fibi referuari procu- cientes eo ipfo incurrenda
incurrenda , à qua nifi à nobis aut Rom.
raffe , & obtinuiffe > ad hoc videlicet , vt confi- Pontifice pro tempore exiftente , præterquam in mortis
dentes fic decimarum Apoftolicarum , vel communis articulo conftituti, abfolui nequeant,diftrictius inhibe-
dicti Collegij , & annata , aliorumque iurium dicta Ca- mus.
meræ debitorum , folutionem eludant,integrifque bene- §. 5. Ac quafcumque collationes, prouifiones , præ- Annullat
ficiorum , etiam in menfibus Apoftolicis vacantium, aut fectiones , commendas referuationes facultates , etiam quascumque
alias difpofitioni Sedis Apoftolicæ generaliter refer- transferendi , ac regrediendi , fiue accedendi , & ingre- prouifiones de
his beneficijs
uatorum collationibus , ac interdum , vt beneficia ipfa, diendi , ac alias difpofitiones de Ecclefiis , Monafteriis, factas & illa
tempore procedente , in aliquorum , tunc forfan de iure dignitatibus, & aliis beneficiis , eorumque fructibus , & vacare ac
inhabilium, & incapacium , vel nondum adhuc natorum beneficiorum collationibus, per nos & alios Rom.Pont. Sedi Apoft.
fauorem, cedantur feu refignentur, vel vt perfonæ inha- fucceffores noftros , etiam Motu proprio , feu confifto- referuata effe
biles, & incapaces huiufmodi, etiam laici , penfionibus, rialiter,aut etiam per Ordinarios, & alios inferiores col- decernit.
ac fructibus , redditibus , & prouentibus Ecclefiafticis latores , etiam ad patronorum eorumdem præfentatio-
fruantur,& gaudeant,feu potius illis, & facultate trans- nem, & quomodolibet cum interuentu confidentiæ hu-
ferendi prædicta abutantur,in animarum fuarum peri- iufmodi expreffe , fiue occulte , ac de iure præfumpto, &
culum,& perniciofum exemplum. alias contra præmiffa pro tempore factas , nullas & in-
Beneficia in 5.2.Quare nos hanc Cardinalium eorumdem'in mo- ualidas, nulliufque roboris vel momenti fore neque cui-
confidentia
recepta à die nitionibus noftris parendo incuriam , & tàm illorum, quam fuffragari, fed Ecclefias , Monafteria , dignitates,
receptualis quàm ceterorum Prælatorum, etiam clericorum, ac alio- ac alia beneficia huiufmodi, ipfo iure vacare , ac noftræ,
vacaffe, hic tum quorumcumque indignam fallaciam , conniuenti- & Sedis Apoftolicæ difpofitioni referuata,fructufque, &
Pons . decer bus oculis diutiusminime diffimulandam,fed huic erro- penfiones Cameræ Apoftolicæ applicatos , vt præfertur
nit , & Sedi ri, ne radices altius agat, occurrendum tandem effe cen- effe, & cenferi.
Apoft. refer
uat. fentes. Et quoniam hanc ipforum, qui monitioni noftræ §. 6. Sicque in præmiffis omnibus , & fingulis , per Decretum ir-
non parentes, beneficia huiufmodi in confidentiam , vt quofcumque Iudices, & Commiffarios, etiam ipfius Ēc- ritans.
Huic referua- præfertur, retinuerunt,& fructus ex eis indebite, vel per- clefiæ Rom.Card.fublata eis quauis aliter interpretandi,
tioni deroga- cipiendo, vel per alios nomine fuo , etiam per fimulatas & iudicandi facultate,etiam per præfumptiones, & con-
uitquoad Re- illorum locationes , & fictas de receptis quietantias,ac iecturas legitimas , & eorum arbitrio ( cum alias confi-
gnum Fran- donationes, & remiffiones percipi finendo , grauiter ex- dentias huiufmodi in lucem erui , & probari non poffe
Excefferut
in rubr.cap.1. Cardinalium metam, potius ex immoderata erga conftet ) procedendo iudicari, & definiri debere ac quic-
fuos indulgentia, quam aliquo præceptorum noftrorum quia fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate,
fpretu proceffiffe facile reputamus. Idcirco omnes & fcienter vel ignoranter attentari contigerit , irritum &
fingulas Ecclefias, etiam Metropolitanas, & alias Cathe- inane fimiliter decernimus.
drales,ac Monafteria,etiam confiftorialia , prioratus,præ- §.7.Non obftantibus fel.rec.Bonifacij Papæ VIII.præ- Claufula de-
pofituras , prepofitatus,dignitates etiam maiores, & prin- decefforis noftri de vna, & Concilij generalis de duabus rogatoria.
cipales, etiam conuentuales , perfonatus , adminiſtratio- dietis,ac aliis conftitutionibus Apoftolicis , necnon Col-
nes , & officia , ceteraque beneficia Ecclefiaftica , cum legij præfati iuramento , confirmatione Apoftolica , vel
cura, & finecura , fæcularia , & quorumuis.Ordinum, quauis firmitate alia, roboratis,ftatutis,& confuetudini-
regularia , etiam de iurepatronatus , etiam laicorum, bus contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus commu-
etiam nobilium, & illuftrium , etiam ex fundatione , & niter vel diuifim ab eadem fit Sede indultum , quod in-
dotatione exiftentia , per eiufdem Rom. Ecclefiæ etiam terdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint per
Epifc. Card. & quofcumque alios, etiam Patriarchas,Ar- literas Apoftolicas , non facientes plenam & expreffam ,
chiepifcopos, & alios Epifcopos, ac etiam eiufdem Ca- ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentio-
mera Clericos, in tituluin, commendam, vel adminiftra- nem.
tionem,aut alias, in huiufmodi confidentiam iure pro- §. 8. Et ne quifquam vllo vmquam tempore præfen- Forma, & ef-
hibitam cuiufuis perfonæ,vt præfertur, contemplatione tium ignorantiam prætendere poffit,volumus , & eadem fectus publi-
vel intuitu, quouis modo recepta, illorum liberam colla- auctoritate decernimus , quod ipfæ præfentes literæ ad cationis.
tione, & difpofitioné nobis & Sedi Apoft.harum ferie re- Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe valuas , per ali-
feruantes,ipfo iure à die receptionis eorumdem vacauif- quem-ex Curforibus noftris, illarum copia ibi,affixa , &
fe,& vacare. Ac fructuum, & penfionum referuationes,ac dimiffa, & etiam in Cancellaria Apoftolica de more pu-
facultates transferendi , & collationis beneficiorum con- blicentur, ac in eiufdem Cancellariæ quinterno , ad ma-
ceffiones , eis , vt præmittitur factas ac regreffus ,fiue ac- iorem partium illas in iudicio producere volentium,
Reditufque ceffus, & ingreffus conceffos huiufmodi cellaffe, & ceffa- commoditatem defcribantur.
À d. Cam.
re, ac extinctos elfe.
Apoft.appli- §. 9. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagina Sanctio pœ-
cal.
5.3 . Et eofdem Card.feu quofuis alios, à prima die re- noftræ referuationis, declarationis, inhibitionis, decreti, nalu .
Immo in Re- ceptionis beneficiorum huiufmodi, citra fructus , reddi- & voluntatis,infringere, vel ei aufu temerario contraire-
gno Galliain tus, & prouentus earumdem Ecclefiarum,Monafteriorum Si quis autem hoc attentare præfumpferit , indignario..
vjum & in
mom
reparat ionem dignitatum , & aliorum beneficiorum , ac penfiones præ- nem Omnipotentis Dei, ac BB. Petri, l'auli Apoftolorum
Ecclefiarum dictas indebite percipere , fuofque facere non potuiffe, eius fe nouerit incurfurum . D. P. Ann. s
conuer.i,iuffit neque debuiffe , fed illos , omnes & fingulos ad Came- Datum Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis die 11. Octol
Sixt.V.ibid.
Dominica
PIVS QVART V S.
Dominicæ , millefimo quingentefimo fexagefimo quar- rite celebrata electio à Sanctitate fua, aut Romano Pon-
to 16. Kal. Nouembris , Pontificatus noftri Anno tifice pro tempore exiftente, & Sede prædicta confirma-
quarto. ta , & literæ Apoftolicæ defuper expeditæ fuerint, per
Publicatio Anno à Natiuitate Domini 1564. Indict.7 . die vero 4. fe vel alium in toto, vel in parte quouis quæfito colore
menfis Decembris , Pontific .Sanctiff. in Chrifto Patris, & immifcere , aut ad aliud vel illam fe recipi facere , vel -
D.N.D. Py diuina prouidentia Papa IV. Anno V.Supra alias fe pro eius Prælato gerere præfumant.
fcripta litera Apoftolica publicata , & affixa fuerunt ad §. 3. Decernens omnes & fingulos, qui fecus fece- Pana aliter
valuas Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe, & Cancel- rint , iure fi quod illis ad Monafteria, vel eorum Regi- electorum, vel
electiones con→
laria Apoftolica, ac in acie Campi Flora, dimißis ibidem in mina, & adminiftrationes, ac alias Conuentuales digni- firmantium.
fuprafcriptis locisfuprafcriptarum literarum copiis affixis, tates per electionem huiufmodi quæfitum fuerit, co ipfo
vt moris eft,per nos Iulium Parinum,& Bernardinum An- priuatos, & deinceps ibi ineligibiles effe,ipfaque Mona-
dreutium prelibati S.D.N.Papa Curfores. teria & alias dignitates ab eadem Sede impetrari poffe,
Antonius Clerici Mag. Curforum. qui vero fimiles electiones confirmare præfumpferit ,
etiam eo ipfo Superiores Ordinum videlicet fuis digni-
tatibus priuatos, Ordinariis autem locorum etiam fi Ar-
LXXXVI. De Electionibus ad regimina Monafteriorum , chiepifcopali, & maiori præcellant dignitate, ingreflum
Præpofiturarum , & aliarum dignitatum Con- Ecclefiæ interdictum, cofque ab Ecclefiarum fuarum re-
uentualium . gimine , & adminiftratione fufpenfos exiſtere.
Placet , publicetur & defcribatur. I. PP.fubfcrip.
Lecta & publicata fuit fuprafcripta Regula Rome, in
Edita An. D. Ad hoc vide pleniorem difpofitionem Greg.XIV. in Cancellaria Apoftolica, Anno Incarnat . Dominica 1564.die Publ. P.4.5.
1564. die 31.0ctob
eius conft.6. Onus. vero Martis vltima menfis Octob . Pontific. prafati S.D.N
Papa Anno V
Caufa huius Anctiffimus in Chrifto Pater , & D. N.D. Pius diuina
conflitut.
prouidentia Papa IV. Ad cuius peruenit notitiam,
quod licet alias omniaMonafteria virorum , valorem du - j
Alia & Secunda Reformatio Tribunalis Reue- LXXXVII
centorum florenorum auri communi æftimatione exce-
rendæ Cameræ Apoftolicæ , & Officialium
dentia, necnon prioratus, præpofituras , ac alias dignita-
eius.
tes Conuentuales , & præceptorias generales, Ordinum
quorumcumque , difpolitioni fuæ generaliter referuaue-
Primam quam hic Pontifex edixit reformationem ,
rit , ac propterea illorum prouifiones , & ad eaquæ fpe-
ciali priuilegio eligendi fibi per Sedem Apoftolicam habes fup. in eius conft.55 . Romanus.vbi plené
concello fuffulta funt , canonice factarum electionum notani.
confirmationes , ad Sanctitatem fuam , & dictam Sedem
PIV S EPISC O P V S'Edith An. Di
pertinere nofcantur, nihilominus plerique Religiofi cæ-
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam . 1564.
ca mimis ambitione agitati,partim electiones de fuis per-
fonis ad Monafteria , Prioratus & alias dignitates Con- Cabeati Petri
Vm inter meritis
Sedeanimi
ceteras licet
curas imparibus
, quibus conftitu-
in hac reformatione
præcel- Hic Pont.pro
ucntuales huiufinodi , vel priuilegium eligendi prædi-
tum habeant , vel illo careant, nullo iuris ordine feruati quodie folicitamur, illa vel à primordiís affumptionis gregis Domi-
to , nullaque boni vel æqui ratione habita, temere fieri, noftræ ad fummi Apoftolatus apicem præcipua fuerit, & mici, celebrari
voluit. Cocil.
factafque per Ordinum Superiores,aut locorum Ordina- vniuerfum gregem Dominicum fidei noftræ commiffum, Trid. ve fap.
rios de facto confirmari , partim vero nedum priufquam ad illicita valde procliuem , pro nobis iniuncti muneris ineius conftit.
electiones de fe ad Monafteria , & alias Conuentuales officio in viam falutis reduceremus , eiufque rei gratia, 73.
dignitates eligendi priuilegio fuffulta factæ, rite confir- facrum Oecumenicum, & generale Concilium in Ciui-
mentur , fed ne electi quidem canonice , fe in regimi- tate Tridentina indicen . celebran . & Deo fauente abfol-
ne, & adminiftratione tam in fpiritualibus , quam tem- uendum conuenimus.
poralibus Monafteriorum , aliarumque dignitatum va- §. 1. Et propterea ne dum foris de reformandis in Romana Car
cantium eorumdem,ac illorum bonorum immifcere non vniuerfali Ecclefia moribus tractabatur,interim ipsa mo- & eius officia
reformauit,vb
verentur , in animarum fuarum periculum , auctorita- rum cenfuram domi, videlicet apud Sedem ipfam detre- in multis cóft.
tis Apoftolicæ contemptum, & plurimorum fcandalum. ctare , caufamque Curiæ Romanæ , & Alma Vrbis no- pracedentibus,
Annullatio
§. 1. Volens tantis , qui paulatim in religiofos irre- ftræ , in qua Sacerdotij Principatum,& Chriftianæ Reli-
electionu fa- pferunt abufibus, & aufibus nimis licentiofis aliquando, gionis caput, vnde merito vniuerfi Chrifti fideles, recte
dari Apoflol
Sedis abfque. ficut par eft, occurrere, fuamque Sedi præfatæ præroga- Catholicæque vitæ fumerent exemplum, diuina inftituit
prouifione, vel tiuam afferere, Omnes & fingulas electiones quarumuis prouidentia, protelare videremur, quinimmo, vt à domo
cofirmatione perfonarum ad regimina Monafteriorum , prioratuum, noftra iudicium inciperet , Curiam ipfam, ac præcipuos
præpofiturarum, & aliarum dignitatum Conuentualium, illius Magiftratus , ordines, & officia multis exceffibus,
ipfarumque electionum confirmationes per quofcum- & corruptelis quæ vefana hominum libidine in eam fen-
que cuiufuis ftatus, gradus, ordinis, & conditionis exi- fim irrepferant, fummis tum ftudio, tum diligentia re-
ftant, & quauis etiam Archiepifcopali, Patriachali, aut purgauerimus.
maiori præfulgeant dignitate hactenus fic præfumptas , §. 2. Et inde animum noftrum ad Cameram Apofto- Eiufq; Camus
nullas , & inualidas, ac pro nullis, inualidis, & prorfus licam, ad quam negotia locorum omnium totius Sanctæ ra vtfup. in
conftit. 55.
infectis habendas effe, perfonafque fic vt præfertur ele- Romanæ Ecclefiæ Status , affidue confluunt , eiufque Romanus
ctas & confirmatas , Monafteria, aliafque dignitates hu- Tribunal, quod fiue iurifdictionis antiquitate , & au-
iufmodi fine legitimo titulo poffediffe, & poffidere, nec- ctoritate , fiue rerum gerendarum excellentia , fiue vi-
non illorum fructus , redditus , & prouentus indebiterorum amplitudine , ceteris in eadem Curia , præftat ,
percepiffe, & percipere. Ac perfonas ipfas ad abfolutio- intendentes , multa , quantum tulit temporis ratio,
nem , & habilitationem fuper his , necnon confirmatio- circa illius iurifdictionem huiufmodi , ac poteftatem,
nem electionum de fe factarum à Sanctitate fua feu Ro- & facultatem , necnon dilectorum filiorum Notario-
mano Pontifice pro tempore exiftente,aut Sede prædicta, rum , & aliarum perfonarum fuarum ftatum , & dire-
infra fex menfes à data præfentium computandos impe- ctionem falubriter ordinauerimus , prout in aliis literis Hard Came
ra reforma-
trandum , ac literas Apoftolicas fuper huiufmodi con- noftris defuper confectis, plenius continetur. tionem profe-
firmatione in totum expedien. omnino teneri decla- S.3 . Nos femel inceptum reformationis huiufmodi quedo, omnia
rauit.
negotium Domino cooperante diffufius profequi,nec eius priuile-
Forma defu §. 2. Et nihilominus hac fua perpetuo valitura con- tamen ex iis, quæ pro ipfius Cameræ,& pro tempore exi- gia quatenus
per
feruin futu ftitutione ftatuit & ordinauit , quod nullus de cetero fe ftentis Ecclefiæ Romanæ Camerarij,necnon Clericorum huic reforma-
andas ri
in regimine, & adminiftratione Monafterij , vel alterius & reliquarum perfonarum dicta Cameræ ftatu , & dire- tioni contrari
nonafins
co
dignitatis Conuentualis , ad quod feu quam illum eligi ctione , ac alias ibi hactenus falubriter inftituta , & confirmat.
contigerit , in fpiritualibus vel temporalibus antequam ceffa fuiffe reperiuntur , quicquam detrahere, fed his
Tom. II. L imme
722 PIVS Q VAR TV S.
immotis in fua firmitate permanentibus , ea folum, perpetuo priuatus exiftat , perpetuaque infamia notetur,
quæ experientia, vel deeffe vel obeffe probauit , oppor- ac aliis pœnis noftro , noftrique fuccefforis Rom. Pon-
tune iuxta rerum exigentiam fupplere , & emendare vo- tificis , pro tempore exiftentis arbitrio fubiaceat. Qui
lentes : Necnon omnium , & fingularum Conftitut. vero de præterito circa præmiffa deliquerit, pœnis à iu-
tam generalium , quam fpecialium, in fauorem dicta Ca- re , & conftitutionibus à prædecefforibus noftris fuper
mera editarum:ac quorumcumque priuilegiorum, facul- hoc editis , & inflictis puniatur.
tatum , gratiarum, conceffionum, literarum, & indulto- §. 7. Sed nec quifquam dictorum Vicecamerarij, The- Contractibus
ruum ,illi, ac præfatis Camerario, & Clericis eorumque faurarij , Clericorum, aliorumque Cameralium, & Mini- Camera, cum
Collegio, & perfonis, per fel.rec.Gregorium IX.Bonifa- ftrorum , affiftentium, vllis contractibus, quos inter Ca- .eorum affinib
cium VIII. Vrbanum VI. Martinum V. Eugenium IV. meram ipfam, & corum confanguineos , aut affines ad non interſint
Sixtum etiam IV. Innocentium etiam VIII. Iulium II. quartum vfque gradum attinentes fieri contigerit , fub Tu vide d.
Leonem X. Paulum III . & Iulium fimiliter III . acalios mille ducatorum Cameræ præfatæ applicandorum , & ly.Ills
quofcumqueRomanos Pontifices predeceffores noftros, alia noftro dictique fuccefforis arbitrio incurrenda pœ-
etiam Motu proprio , & ex certa fcientia concefforum, na , faluis nihilominus conftitutionibus antiquis alias
confirmatorum , & innouatorum , Necnon ftatutorum, pœnas propter hoc irrogantibus , interuenire , vel alias
ordinationum, & decretorum Cameræ , ac Camerarij, & fefe in illos eorumque tractatibus, per fe vel alium, feu
Clericorum prædictorum , eorumque Collegij caufas, alios quo quomodo immifcere audeat.
res , perfonas , & ftatum concernentium hucufque con- §. 8. Caufæ vero coniunctorum , & propinquorum Clerisi caufas
ditorum , & ab eifdem prædecefforibus, vel eorum ali- alicuius Clerici , ad dictum quartum gradum exclufiue propinquori
no cognofcat.
quibus confirmatorum , necnon quarumcumque litera- ipfi Clerico nullatenus committantur , nec quifquam aut eari dif-
rum , & aliorum documentorum defuper confectorum eorum fibi commiffas audiat , fed eas expreffa caufa re- ouffionib. nom
tenores, ac fi de verbo ad verbum infererentur , præfen- cufet. Nec etiam in difcuffionibus & decifionibus tam interfint,
tibus pro fufficienter expreffis habentes : Motu proprio, illarum,quam aliarum quarumcumque caufarum, in qui-
& ex certa fciétia neftra,ac de Apoftolicæ poteftatis ple- bus aliquod interelle prætendere poffet , fiue Clericus
nitudine, illa omnia, & fingula, ac prout ca concernunt fiue affiftens ille vllo modo intereffe , nec vllum vo-
reliqua in ipfis literis , aliifque documentis contenta, tum habere , fed ftatim à dicta Camera etiam dum caufa
quatenus literis noftris prædictis contraria non fint,nec proponitur etiam iniuffus, cum in hoc ignorantiam præ
illarum effectum impediant , auctoritate Apoftolica, te- tendere non poffit, egredi debeat, & fi fecus fecerit,Cle-
nore præfentium , approbamus, & confirmamus, eifque ricus per menfem fufpenfionem ab exercitio, & perce-
perpetuam , & inuiolabilem roboris firmitatem adiici- ptione emolumentorum fui officij, aliis Clericis appli-
mus, ac omnes, & fingulos , iuris & facti defectus, fi qui candorum, ipfo facto incurrat , Affiftens vero iocalium ,
forfan interuenerint in eifdem fupplemus. & falarium exactione aliis Affiftentibus applicanda , ip-
§.4.Et nihilominus cadem præmiffa, omnia & fingu- fiufque Cameræ ingreffu trium menfium fpatio mul-
Iteratoqueea
concedit. la Cameræ , Camerario , Clericis , & Collegio prædictis ctetur.
conceffa, & indulta, eifdem modis, & formis, quibus ab §. 9. Quicumque autem, fiue ex Clericis fiue ex aliis sufpicions
ipfis prædecefforibus noftris emanarút, fimilibus aucto- Cameralibus præfatis ab aliquo fufpectus in caufa recu- caufa contras
ritate , & tenore de nouo perpetuo concedimus, & in- fatus fuerit, accufans non nifi expreffa fufpicionis caufa in Camerales,
Camera
dulgemus , ac ab illis ftatuta , & ordinata , ftatuimus, audiri , illaque expreffa abfente recufato, vt fufpecto in approbanda
& ordinamus , volentes illa perpetuis futuris tempori- Camera difcuti , eaque à pluribus approbata , fufpectus eft.
bus, fub cenfuris & panis in his contentis inuiolabili - ipfe in huiufmodi caufa nullo modo fe intromittere, aut
ter obferuari. intereffe debeat. Si vero fufpicio probari nequiuerit,
Clericorum d. §. 5. Cum autem officio Clericatus dicta Cameræ, nulla eius allegata ratio habeatur.
Camera qua-
litates defi- quod inipfa Curia primarium exiftit,munus potiffimum §. 10. Et quoniam vbi periculum maius intenditur, Contractus
&nantur. incumbat eiufdem Cameræ res rite, & recte adminiftran- ibi eft plenius confulendum, quod fuper quibufcumque Camerali in-
di, iura & reddicus vtiliter locandi , contractufque defu- contractibus Cameralibus deinceps in perpetuum in- eudi forma,
per neceffarios , & opportunos incundi, quorum occa- cundis, capitula, & conuentiones per Thefaurarium Ca-
fione ipfi Clerici Camera, Procuratores patrimonij bea- mera , pro tempore exiftentem, vel alium ad quem fpe-
ri Petri , rerumque omnium totius Status Ecclefiæ Ro - tauerit prius confcribantur , eorumque exempla fingu
manæ huiufmodi cuftodes , & Præfides merito nuncu- lis Clericis , & aliis omnibus Cameralibus per Commif-
pantur. Necnon ius reddendi , & iuftitiam tam Fifco & farium eiufdem Cameræ, tribus faltem diebus antequam
priuato, quàm ipfis priuatis, fi qua ratione de Fifci inde negotio tractetur , ttanfinitti debeant, quibus vnuf-
tereffe agatur , adminiftrandi. In his autem muneribus quifque feorfum inftructus domi mature confulere,rem-
obeundis , vel temporum malitia, vel antiquorum Cle- que ' cum ceteris in Camera ipfa conferre poffit, vt ibi
licorum negligentia, vel defuctudine, res Cameralis de- omnes recte difcernere valeant , ac tum demum ea quæ
trimentum non modicum accepiffe nofcatur. Hinc eft decreuerint ftatuto die in plena Camera comprobanda, 1
quod nos ficut rei magnitudo poftulat ad vlteriorem, per quempiam alta voce legi debeant, vt folito inter eos
etiam in his, reformationem procedendum effe cenfen- ordine feruato , cuique licitum fit fuper vnoquoque ca-
tes, Motu , fcientia , poteftatis plenitudine, & tenore fi- pitulorum quid fentiat coram dicere , & allegare , &
milibus , perpetuo ftatuimus , & ordinamus, quod dein- quod indeipfi Cameræ vtile,& optimum videbitur, exe-
ceps , ad ipfa Clericatus Camera officia cum vacabunt, cutioni falubriter demandetur. Ceterum vt fraudibus,
nulli nifi vitæ, morum integritate præftantes , literarum quæ in huiufmodi contractibus fieri poffunt ,
fcientia præditi, rerumque humanarum experientia infi- periculis , controuerfiis, ac litibus obuietur , publica
gnes, affumi debeant, quorum excellentia , virtute, do- quevtilitati euidentius confulatur , quod huiufinodi
ctrina , & auctoritate Camera ipfa, & Romanæ Ecclefiæ capitula , quæ fic confecta , & expedita fuerint im-
Status vniuerfus recte gubernari, & latiffimum ab eis in- primi , aut fcribi , & publicari , ac affigi in locis folitis
srementam fufcipere poffit. debeant.
Camerales §. 6. Et vt inde videbatur diræ cupiditatis pernicies §. 11. Ac omnia,res,prouentus , & iura Cameræ iux- Proučtus Ca
contractuum omnino eliminetur , quod pofthac in quibufcumque ta formam aliarum literarum à nobis fuper hoc Motu fi- mera.fub ha
fta licitari
Camera par- contractibus fuper locationibus rerum, & iurium ipfius mili emanatarum, quas etiam per præfentes innouamus, debeant
ticipes effe Cameræ celebrandis , feu partitis, vt aiunt , faciendis, fub hafta licitari omnino debeant .Quæ omnia per dictos
prohibetur.
nullus Vicecamerarius , Thefaurarius , aut quifpiam ex Vicecamerarium , Thefaurarium , Clericos , & alios fu-
Ad hoc vide Clericis , & Cameralibus , Affiftentibus , Notariis, aliif- pranominatos , fub excommunicationis pœna , non nifi
co ft.3.Iul. que miniftris , & perfonis, dicta Cameræ , quocumque à nobis , & fuccefforibus noftris præterquam in mor-
II 1.
nomine nuncupatis, illarum particeps exiftat, Quin po- tis articulo relaxanda , exacte feruari mandamus , de-
tius ipfi ab omni quantumuis omnino commodo &lu- clarantes vota , & iuramenta ipforum aliter præftita
cro, exinde quomodocumque directe vel indirecte pro- cofdem non ligare. Ac contractus , & omnia inde ſe-
uenienti , omnino abftineant , quod ficorum aliquem cuta,nullius roboris, vel momenti exiftere , quinimmo
fecus fecille legitime conftiterit, officio fuo, ipfo facto per Cameram , quandocumque reuocari , & contractus
iplos
PIVS QVART V S. 123
ipfos feruata eadem forma , de nouo celebrari debere. rum caufæ , quarum in dicta Curia quo maior eftnume- per Procur
Camerales §. 12. Cumque fidei cura , & iudicio dicta Camera rus , eo maior præfertim quoad impenfas ratio eft, ha- torem pau
conueniant tamquam præfatæ Curiæ, & totius ecclefiafticæ ditionis, benda de cetero à Procuratore pauperum, qui in eodem rum in Ca-
diebus ftatu
necnon ipfius Principis inhuiufmodi rebus, & bonis fu- loco vbie defcri buntur continue affiftat,gratis & quando- mera gratis
eisfumoma- premo Tribunali ftatus ipfe vniuerfus commiffus fit,ma- cumqu voluerit , etiam extra ordinem fauore pauper- trướcđã ở sắc
TA. gnopere labor

andum eft , vt munus iuftitiæ virtutum tatis proponantur. Qui pro eifdem, ad confulendum , &
omnium Dominæ , & Reginæ , ac publici, priuatique informandum Aduocatum eorumdem pauperum, vt cos
tutricis optimæ, non folum Imperio , fed etiam maie- in ipfa Camera defendere poffit , accedere teneatur. Et
ſtate, & dignitate fulciatur, & tamquam in bene compofi ab officio fuo fic fibi iniuncto quoquomodo defecif-
fito corpore purus fanguis,ita in illareligionis, iuftitia,& fe , & pariter fi Aduocatus ipfe fuo officio gratis pro
æquitatis , quafi fanitas perpetuo conftet, quod ftatutis pauperibus exhibendo , & pro nullo alioqui contraxe-
diebus, quibus dicta Camera in Palatio Apoftolico , & rit , aut litiget cum Camera parrocinando defuiffe ap-
vbicumque haberi confueuit , quifque in ea interue- paruerit , prima vice fi legitime impeditus non fuerit,
niens, fummo mane, & hora ab ipfa Camera ftatuta,ficu- falario trium menfium mulctetur , & fi reinciderit in
ti alij bene conſtituti Magiftratus dicta Curiæ conueni- idipfum , officio fuo perpetuo priuatus exiftat eo
re debeat. ipfo.
Curfores debet §. 13. Curfores vero, iubente ipfo Camerario feu Vi- §. 20. Clerici autem ceterique Camerales Cameram Propofitiones
Cameră pri- cecamerario, ipfam Cameram,certis loco, & fiue ordina- ipfam , priufquam omnes propofitiones eadem die oc- ocurretesferi-
benda funt
die intimare ria fiue extraordinaria fuerit , pridie fub pœna amiffio - currentes per Clericum Menfarium defcriptæ fuerint, per Clericum
nis falarij menftrui ,fingulis tam Clericis, quam aliis Ca- non ingrediantur. Menfarium,
meralibus perfonaliter , vel per cedulam domi dimiffam, §. 21. Ipfi vero illis expletis ingreffi , cum fine Dei antequä fiat
omni tempore prænunciare teneantur. adiutorio , & Spiritus fancti gratia nihil boni fperandum Camera.
Abeffe no de- 5. 14. Et cum abfentia ipfa per fe damno , & incom- fit, erecta ad Deum omnipotentem mente , illiufque ac Oratio B. If-
bens Camera modo maximo omnibus fit cum non folum rerum geren- Beatiffimæ femper Virginis Mariæ genitricis fuæ, aduo- dori per Cle-
lesabfque
cêtia - darum curfum retardet, fed ipfaquoque negotia in dif- cata noftræ toto corde ab omnibus inuocato flexis geni-
Cameli ricü nouiſſi-
arij
, vel crimen manifeftum conftituat, & plerumque deftituat , bus fuffragio , ea oratio B. Ifidori Epifc. quæ incipit, mum poftea
cani. quod nullus deinceps , fiue Clericus fiue alias Camera- Adfumus Domine Sancte Spiritus, per nouiffimum Cle- legatur.
lis, ab ipfa Camera, fine expreffa Camerarij, vel eiufdem ricum tunc præfentem alta , & intelligibili voce le-
Camera Decani licentia, impune abeffe poffit, excepta gatur. Qua finita quicumque in plena Camera audiri
publicæ vtilitatis priuatæque neceffitatis caufa , quàm voluerit , liceat illi cam tunc ingredi ac proloqui, & in-
tamen abfens per Nuncium eidem Cameræ fignificare formare, ifque ab omnibus æquo animo, ac benigne au-
debeat. Qui vero id femel , & iterum neglexerit, fructi- diatur.
bus, & emolumentis illius menfis, aut iocalibus & rega- 5.22 . Quibus fic rite peractis Camera ipfa claudatur. Deinde liti-
libus, aliis applicandis' , quæ vel vno ex eifdem contra- Et quia valde incommodum quin etiam indecorum vi- gatesaudian
dicente illi nequaquam remitti vel condonari poffint, & detur , vt poftea quifque indifferenter ad tantum Tri- tur.
Præfidentium licentia adimittatur ,
alias ipfius Cameræ arbitrio priuari debeat , nec nifi de bunal , fine illius
expreflà noftra , aut fuccefforis noftri licentia ceteris in quod faltem vnus ex Curforibus præfatis ante oftium
Camera fignificata, ab Vrbe abeffe poffit, ftatutis , & de- eiufdem Cameræ affidue maneat , illudque cuftodiat.
cretis, quæ de abfentia Clericorum, & aliorum præfato- Nec quemcumque cuiufcumque gradus, & conditionis,
rum difponunt , integris permanentibus per præfentes nifi præmonito per eum Vicecamerario , feu Decano
innouatis . Illis tamen quæ à Trident. Concilio fuper præfato, indeque deliberato, admittere, vel introducere
refidentia ftatuta funt faluis , & illæfis manentibus. audeat, fed talis aut licentiam expectare , aut omnino re-
Vestibufq; hic §. 15. Clerici autem , & qui alias Rochetto , & Cappa cedere debeat. Ceterum claufa dicta Camera , nulla pro-
defcriptis Ca- vtuntur, eifdem in qualibet Camera, reliqui vero folitis pofitio , nifi forte Procuratoris Fifci , vel Commillarij
merales indu- veftibus rubeis & violaceis , nulla deinceps Confiftorij Cameræ, feu Procuratoris pauperum,quibus iure merito
tiftent in Ca habita diftinctione induantur,aliter vero induti excufa- quandoque eft indulgendum , vlterius audiatur, neque
mera. Camera po-
ri aut admitti non poffint ." defcribatur.
ftea claudas
Miſſamq; au- 5.16.Omnes itaque fic induti dicta hora,pulfata cam- §. 23. Demum ceteris femotis, & quibufcumque fertur, & nemo
diat, & inde panella ad Miffam accedant , quæ Decano , & alio Cleri- monibus, & collocutionibus ad res Cameræ minime fa- admittatur
adCameram co , vel abfente Decano, duobus Clericis ad minus affi- cientibus , quæ expeditiones Camerales impedire , vel per Curfores
Se conferant. ftentibus incipi debeat, eaque peracta præeuntibus duo- in longum protrahere confueuerunt , prorfus omiffis, cuftodesnift
cum licentia;
bus , Curforibus omnes Cameram verfus tendant , alius omnes toto animo ad propofitiones audiendas , ' & de- & cauf
arum
poft alium feruato ordine incedentes , quo quifque com- creta facienda incumbant . Quod vt commodius , & propofitiones
modius ab agentibus, & collitigantibus de rebus pertra- facilius expediri poffit , Camera ipfa per duas horas con- proFifco, vel
ctandis valeat informari . tinuas pofito præ oculis horologio ad minus habeatur, Comm ario
Camera , aut
Ante caufa- §. 17. Vbi vero ad locum propofitionum caufarum & fi negotia exegerint , vlterius producatur, ex qua in- Procuratore
ră, propofitio- peruenerint, imperato omnibus per Camerarium, feu eo
terim nemo nifi à Papa , feu Cardinale curam negotio- pauperüfcri
nes , imper
filent ato abfente,Vicecamerarium ,vel Decanum filentio,Aduoca- rum gerente , inde expreffe euocatus, aut aliqua vrgen- bantur.
io , pro-
curatores auti, Proc
uratores ,& alij quibus id incumbit caufas huiuf- ti neceffitate ingruente , egredi debeat .
diantur. modi non turbate , aut confufe , vt plerumque con- §. 24. Moxque filentio à Camerario , feu eo abfente Menfarius
fueuit , fed fingulatim , & ita diferte , reuerenter , & à Vicecamerario , yel Decano omnibus impofito, dictus caufaru pro
pofitiones les
fine ftrepitu proponant , vt ab omnibus commode in- Menfarius de more propofitiones adfcriptas legat. gat.
telligi, & à Clerico Menfario notari poffint. Quod fi illi §. 25. Et quoad eas quæ diftributionem caufarum
à Camerario , feu Vicecamerario , vel Decano , Temel, & concernunt, ipfe folus Decanus refpondeat , nec quif Decanus di-
iterum moniti non obtemperauerint , ad hoc munus de- quam illum caufas diftribuentem quoquomodo inter- ftribuat cau-
fas per turnu,
inceps non admittantur . rumpere,vel aliquid dicere audeat, quo vni magis quam nontamen co-
Notary Ca- §. 18. Cumque Notarij dicte Cameræ turpi lucro in-alteri , vel fibi potius 'caufam aliquam committat , fed cernentes of
meraprocura hiantes ex procurationibus caufarum plerumque per caufas ipfas omnes, & fingulas per turnum diftribuat,in- ficia, vel Gu
toris
no exer
officium
ceant. cos, vel corum Subftitutos precibus, amicitia, vel pecu-
cipiente tamen turno ab eo Clerico quem Camerarius bernis corum. Cleri-
nia factis , caufas ipfas non modo affectare , fed in eis
præfens nominauerit , vel eo abfente fors educta præ-
quoque Notarij, & Procuratoris officia in detrimentumtulerit, exceptis caufis quarum vniuerfitas ratione gu- Clerici deinde
partium coniunctim exercere nofcantur, quod illi dein-
berniorum diuerforum , vel officiorum quotannis vni- caufas propo
ceps ab eifdem procurationibus fub pœna ducento- Guique Clerico diftribuitur , eifdem Clericis omnino nant prauid,
citatione ad
rum ducatorum Cameræ præfatæ applicanda , prorfus relinquendis. informandu,
abftineant , fed Procuratores caufarum , vel Solicitato- 6.26.In caufis autem expediendis hæc ratio habeatur, & tranſmiſſa
Caufs mife-
rabiliй perfo res ipfarum , ad eas procurandas dumtaxat admittan- vt quæ iudicialem indaginem requirunt, nullus Clerico- cedula propo-
narum , in tur. rum > nifi prius eis in Camera communicatis, & parte ad fitionis ,
Aduocatum feruatis aliis
§. 19. Quodque pauperum, & miferabilium perfona- informandum citata , audeat illas de cetero expedire. hic defcriptis.
Tom, II. L 2 Quin
Quin etiam refcripta omnia etiam manu Papæ fignata,ac admonere, vt is feipfum corrigere,& alij poft eum dictu-
d.Cameræ decreta, quibus cognitio caufaru,ipfis Clericis ri poffint eorum opinionem firmius explicare.
demandatur, nifi in eis dicatur expreffe, quod per folum 5.29. Si vero aliquam propofitionem gratiam fapien- Decours werd
feipfum audiat, & decidat , ita intelligi , aut interpretari tem, vel ad iurifdictionem Gubernatoris , feu caufarum Pontific
remittite ad
can-
volumus, quod ipfis Clericis illas in plena Camera refer- Curiæ dicte Camera Auditoris , vel illius Thefaurarij fas gratiama
re,& de voto omnium expedire teneatur. Verum vt pro- pertinentem, fieri contigerit,Decanus prædictus propo- fapiences , &
lixa litium difpendia, quo poteft compendio arceantur, fitione audita , fi gratiam concernant, Summum Ponti Gabernatori,
Clericus qui iudex, vel commiffarius fuerit , caufam ali- ficem adeundum refpondeat, reliqua vero ad Thefaura- Auditori C
vel Thefaura-
quam propofiturus, partibus prius auditis diligenter farium, Gubernatorem vel Auditorem præfatos, prout fuæ rio remittit
tum difcutiat, illoque bene,& fufficienter inftructo ce- cuiufque iurifdictionis fuerit , veteri more non autem caufas ad cos
dula manu fua fubfcriptam parti agenti , & inftanti con- ad quempiam Clericum remittat , vt hac ratione partes Spectan.
tra Fifcum , vel alium, fen Procuratori Fifci contra par- ab expenfis fubleuentur , & iurifdictio vnicuique con-
tein de more tradat, qua etiam Clericos , & Camerales fernetur .
Vota aliorum
omnes certiores faciat fe huiufmodi caufam præftituto §. 30. Cumque nulla maior peftis grauiorque perni- reuelates,pœ-
die propofiturum , vt vnufquifque in eam intendere, & cies ex Collegiis proficifcatur, quam fententias , &opi- nas hic def
ad dicendum fententiam fuam inftructus accedere pof- niones aliorum exteris aperire , vnde libertas dicendi, criptas insur-
fit, dataque ipfa cedula , & aduerfario intimata, Iudici- quæ in Iudiciis præualet, eripitur , odia gignuntur, & runt,
bufque oftenfa , fi die propofitionis per ipfam cedulam probis confultoribus inimicitiæ parantur , quibus hu-
ftatuto adueniente , per Fifcum, vel per partem expedi- manæ focietati , & ipfi iuftitiæ quam profitemur , nihil
tionem petentem, omnibus Iudicibus datæ fuerint infor- magis contrarium effe conftat. Quod quicumque alio-
mationes,licet per aduerfarium illam diffugientem idem rum fuffragia,vel fuam , aut aliorum fententiam foris pa-
factum non fuerit, caufæ nihilominus proponantur,dif- tefecerit , & alicui indicauerit, excommunicationis fen-
cutiantur , & fi id negotium patiatur, etiam altera parte tentiam ipfo facto incurrat , à qua nifi à nobis, aut fuc-
non informante terminentur. Quod fi vnus ex Iudici- ceffore noftro abfolutionis beneficium nequeat obtine-
bus in partis,vel Fifci gratiam, odium,vel fauorem caufa re. Et prima quingentorum , & altera mille ducatorum
huiufmodi expeditionem, prætextu quod in ea informa- dicta Cameræ applicandorum, tertia vero vice aliis gra-
tus non fit impedire , aut in longum protrahere molia- uioribus pœnis, & noftro & fuccefforis noftri punian-
tur, fi talem conftiterit informationes habuiffe, illa paritur arbitrio.
ter ab aliis Iudicibus expediatur. Verum fi adueniente §. 31. In reliquis autem quoquo modo delinquentes Delinquentes
die propofitionis, informationes à parte, vel Fifco expe- in plena Camera , à dicto Decano primum moncantur, in Camera
coerceantur,
ditionem defiderante omnibus datæ non fuerint, cum id deinde iocalibus, & regalibus Cameræ arbitrio mul &ten- Pont.de-
illi ad culpam debeat imputari, caufæ huiufmodi propo- tur , aliis pœnis fpecialiter expreffis faluis manentibus. nunciensar
fito atque expeditio,donec omnes fuerint informati fuf- Ipfe vero Decanus,& eo negligente fubfequens Clericus
pendatur, & interea fuperfedeatur. Et fi præfato propo- in ordine , ftatim illos nobis , vel fucceffori noftro , ſub
fitionis die adueniente , informationes huiufmodi ab noftræ vel eius indignationis pœna,denuntiare tencatur,
vtraque parte omnibus datæ fuerint , Judicibus tamen vt inde à nobis , vel illo ficut expediens fuerit, amplius
pro negotij difficultate,& grauitate de caufanon liqueat, prouideatur.
ipfi propofitionem huiufmodi ad alium diem differre §. 32.Vt autem quifque in dicendis fententiis propriæ Proponentes
valeant, idemque eis licitum fit, fi altera pars quæ infor- confcientia melius fatisfacere valeat, & ea quæ dicenda caujas ferip-
mationem non dedit , docuerit fe fuiffe legitime impe- funt,ab ipfis fontibus potius hauriantur quam per riuu- turas fecustra
habeans .
ditam, impedimento huiufmodi faltem à maiori parte losconfectentur.Quod Clerici die propofitionis per eos
Iudicum approbato. Nullus autem qui informationes faciendæ, acta & fcripturas earum caufarum, quas pro-
huiufmodi acceperit, fe illas habuiffe , fub excommuni-pofituri funt , necnon dicta teftium in Camera penes fe
cationis pœna ipfo facto incurrenda audeat denegare. prompta habeant , quibus controuerfiæ , quæ in facto
Caufa propo-
§. 17. Cumque caufæ ipfæ Camerales , quæ multæ ipfo plerumque oriuntur,& facilius dirimantur, & caufis
fits ordinatim funt , & de fui natura maximam defiderant celeritatem, ipfæ celeriusexpediantur.
aifcutiantur,
suxta ma- nifi certa ratione, & ordine propofita fuerint, nimia ex- §. 33. Et quoniam plerifque neceffariæ funt fenten- Decifiones
iorem partem peditionis tarditate, & partibus & Cameræ certum & tiæ , & conclufiones Camerales, quare varia relatio,cum caufarum
annotentur, à
votoru deci maximum pariant detrimentum , quod quilibet Cleri- non æque à pluribus ac ab vno fieri poffit , plerumque proponenti-
dantur.
cus ex multis caufis fibi , vel ex refcripto Pontificis, vel cótrouerfiam mouet. Quod vniufcuiufque decifionis ar- bus in lib.
ex decreto Cameræ commiffis , reique cognitionem ha- gumentum fiue fubftantia , ftatim atque per Caméram Decifionum
bentibus,in qualibet Camera feruato inter cos folito or- abfoluta fuerit , ab ipfo Clerico proponente, in certo,ac Cam.
dine, vnam tantum deligat, quæ pro qualitateperfona- proprio libro decifionum Cameralium nuncupato bre-
rum, rei, & temporis(prælatis femper pauperibus, & vi- uiter defcribi , defcriptaque legi, & ab omnibus compro-
duis)maiorem poftulat celeritatem, & illius feriem facti, bari, eumdemque librum vna cum alio decretorum ordi-
vnde quæftio, & dubium partibus dandú eliciatur , fide- nariorum penes Menfarium fingulo menfe cuftodire, -
liter proponat. Eodemque dubio dato , quæftionem ip- quo certus, ac fidelis ad vtrumque recurfus omnino ha-
fam, aciura , & rationes partium prius per eum perftri- beatur.
&ta, in alia Camera breuiter referat,mox Decanus Came- §. 34. Eis vero literis patentibus,mandatifque Came- Que prius
rales primum , deinde Clericos, ab eis exordiens, qui poralibus , quæ nifi prius facto verbo in Camera expediri Camera
verbo facto
ex-in
Atremoin Camera admiffi fuerint,ita vt fecundum literas prohibuimus , cum illa de confenfu omnium expedian- pedienda fut,
præfati Eugenij Papæ Decanus ipfe vltimus refpondeat, tur , pariter ab omnibus Clericis tunc præfentibus fub- ab omnibus
de ea re omnes interroget, & ad interrogationem illius, fcribantur,fententiis mandatifque pro illarum executio- Clericis tunc
Camerales fcilicet confulendo, Clerici vero decidendo, ne relaxandis dumtaxat exceptis, quæ licet de voto om- prafentibus
folum Deum illiufque extremum iudicium præ oculis nium proferantur , tamen à Clerico Iudice, & Commif- Subfcribantur,
exceptis fen
habentes, ex ordine fententias fuas dicant. fario tantum fubfcribi debeant. Quæ vero Clericorum tentiis , ఈ
Voris autem §. 28. Et ne contingat caufas , & negotia diutius re- iurifdictionem ordinariam , ac vniufcuiufque Clerici mandatis, ac
equa libu s , ea manere indecifa , quod quandocumque vota decifiua fue- propriam, fingulis fpecialiter demandatam concernunt, conceexpediti onib
rnent ib.
par s pran
Leat cur Ca- a- rint æqualiter diuifa, nec de maiori parte ipforum appa- ratione guberniorum, quæ quotannis inter ipfos Cleri- officia Cleri
merarius ad reat , tunc illa pars ipforum quibus dictus Camerarius , cos diftribuuntur , ca ab vnoquoque cuius fuerit ea iu- corum
hxjerit vel eo vel eo abfente maior pars votorum Confultiuorum ad- rifdictio , priuatim de more expediantur. Quæ quidem
al fente, ma- hæferit , debeat præualere, vt hac ratione & quamplures omnia cum hucufque per Subftitutos Notariorum , &
ir pars alie- caufæ breui expediantur & partes ipfæ laboribus , & ex- eos quidem rudes, ac imperitos , & plerumque literarum
rm Camera-
lin habenti penfis fubleuentur . Dum vero caufe ipfæ proponuntur , ignaros,ad Clericos deferri confueuerint, quos nec etiam
vota cófulti- fuffragia rogantur, & fententiæ dicuntur, omnes magno in caufis cognofcendis inftruere poffunt ,ab ipfifimet No-
HA. filentio loquentem audiant, nec quifquam cum interpel- tariis principalibus , feu à Subftitutis eorum, per Cleri-
lare audeat, fed expleto fermone, fi illum in facto erraffe cos approbandis tantum , qui eofdem Clericos de omni-
cognouerit , tunc liceat errantem humane benigneque bus plene informare yaleant, deferantur .
$.35 . Cum
PIVS QVA R T V Š. 125
Adminiftra- 5. 35. Cum autem negotium acceptandi, confolidan- §. 40. Et nihilominus in ipfa computorumfolidatio- Clerici in fo-
tores rationes dique rationes quæ in Camera quotidie redduntur, quod me clerici adid deputati originalia mandata, feu corum lidatione vi-
reddant mo- per manus Clericorum , quorum id eft præcipuum iu- tranfumpta authentica, & fcripturas diligenter videre deant fcripu-
bic 3expreffis, nus,non minore labore, qua periculo continue verfatur, teneantur. ras originales-
ficut eft maximi ponderis atque momenti, ita maiori fo- §. 41. Libri quoquepræfati rationum eorumque fin- Libri rationă
Poenas autem lito debeat cura, & diligentia pertractari. Quod omnes, gulæ partitæ, tam accepti , quàm expenfi, perfonas, cau- que continere
Computa de- & finguli Thefaurarij , Depofitarij, Commiliarij , & alij fas, locum, annum, menfem, diem, ac fummam adeo cla- debeant.
dentium vide quicuque rerum, & pecuniarum Camera Adminiftrato- ros, atque diftinctos contineant , vt qualis quantufque
fupra in Pau- res, & Exactores, quouis nomine nuncupentur, de cete- fit introitus, & exitus omnibus innotefcat. Quin etiam
coft.40. ro rationes , & computa modo & forma infrafcriptis in fides acceptorum , tam priuatas , quàm publicas, Nora-
eadem Camera reddere , caque vera effe, nec habere di- riumque de eis rogatum, ac nomina debitorum eiufdem
uerfa iurare omnino teneantur , quacumque confuetu- Cameræ , ac rationem illam fpectantium eiufque quan-
dine hucufque feruata , quæ potius corruptela eft cen- titates pariter comprehendant. Et fi ea de re contractus
fenda , non obftante. Nec quifpiam cuiufcumquegra- vllus celebratus, aliaue fcriptura, tam publica, quàm pri-
dus , & conditionis exiftat , ad rationes prædictas affe- uata, confecta fuerit , eaomnia in eodem vel altero libro
rendas, iurandafque per procuratorem,fi præfens in Vr- præfato fimul cum aliis regiftrentur,& fingulatim prout
befuerit, fed per feipfum tantum admittatur. Abfentes ipfa res exegerit,citentur.Et in qualibet exactione com-
vero, & qui infirmitate , aut carceribus, feu aliquo legi- miffa præponatur etiam taxa , deinde fcribatur. Et de-
timo fuerint impedimento detenti, per eorum procura- inum refiduum pecuniarum quantum id fuerit, & à qui-
torem fpeciale ad id mandatum habentem , eidem iura- bus exigendum adnotetur , per hoc enim introituum
mento adftringantur. Et nihilominus ad eos fic impedi- omnium Cameræ ratio hucufque in incerto pofita, &
fi in Vrbe fuerint, Notarius Cameræ mittatur, qui valde obfcura redditâ omnibus perfpicua fiet, ac negotia
ab eis quoque fimile recipiat iuramentum, de quo etiam huiufmodi cautius expedientur , & clericorum iudi-
coram teftibus femper rogetur. cium firmius, atque tutius reddetur.
Quas rationes §. 36. Rationes vero illas iuratas, Notarius ipfe roga- §. 42. Ipforum denique computorum folidationes Et in Archi-
Notarias ad tus, ad Calculatores, feu Computatores rerum Cameræ promptæ femper omnibus patchunt, cum libros huiuf- uio cuftodia-
Calculatores ftatim deferat, vt inde ab eis ad Præfidentem,& Thelau- modi in Archiuio eiufdem Camera, Computatores præ- tur.
deferas
rarium quamprimum portentur , & celeriter difcu- fati perpetuo retinere, & cuftodire teneantur,
tiantur. $.43. Quod fi fecus fiat , libri ipfi non admittantur, Contrauenië-
Clericus eas tespuniantur,
§. 37. Cum vero Clericus folidationem computo- ac omni prorfus fide careant. Adminiftrator etiam, qui
folidet prase- rum, quæ in domibus Clericorum fieri folent, aggredi rationes confecerit periurio notetur. Notarius vero pro
te Commiffa voluerit , Camere Commiffarium ad intereffendum fo- qualibet vice ducentorum ducatorum pœnam incurrat.
rio.
lidationi huiufmodi omnino citari facere teneatur,ac in Etfilibris præfatis fub præfcripta forma non confecti
ipfomet decreto commiflionis folidationis poft depu- Clerici Iudices ad folidationes computorum proceffe-
tationem Iudicum expreffe addi debeat. Qui Commif- rint , ducatis mille auri præfatæ Cameræ applicandis
fario præfato citato , & præfente , ad computorum foli- mul& tentur , & ad intereffe Fifci teneantur. Vicecame-
dationem procedant , & abfque dicto Commiffario, rarius vero , & Thefaurarius, Præfidens, & alij Camera-
quem omnino femper adeffe fub pœna priuationis offi- les, fi & ipfi in culpa fuerint, noftro & fuccefforis noftri
cij mandamus , non poffint vllo modo vilaue in caufa ad arbitrio puniantur, Computator ab officio remoueatur,
folidationem deuenire. Rationes quoque fuperinde confolidatæ & calculi facti,
Adminiftra- §. 38.Omnes autem rerum Cameræ conductores, alia- ac inde fecuta quæcumque fint nullius roboris vel mo-
tores librum rumque Adminiftratores, & pecuniarum Exactores , li- menti .
teneat
c. in qua, brum corio , vel membrana coopertum habeant , in quo §. 44.Clerici vero Iudices , quibus ipfa rationum red- Rationes
aliquibus ex primis foliis in albis dimiffis , facultatum ditio demandata fuerit, non vt prius feparatim , & alter Clericis
dicibus In-
gio-
literas , mandata , atque refcripta quacumque, contra- poft alterum rationes ipfas difcutiant, fed antiquiorem modo vint-
ctus denique ipfos ad verbum quibus huiufinodi cura, pofterior adeat, qui coniunctim, Adminiftratore & Com- da.
& exactioni Præpofiti, adminiftrationem,ipfam gefferint putatore præfentibus , citatoque Procuratore Fifci, feu
tranfcribere , & deinde rationes ipfas modo & forma Commiffario Cameræ cuncta perpendant, ponderent, &
infrafcriptis confcribere, & confcriptas edere teneantur. excutiant ; admittenda admittant, reiicienda reiiciant, &
Quilibet poftmodum à Notario Cameræ, vt moris eft,re- dubia parti , & Fifco difputanda relinquant , quæ cum
cipiatur. Et primo albo folio , nominibus Adminiftra- eifdem mature examinata , atque difcuffa, prout eis iu-
torum,adminiftrationis genere, rationum qualitate,tem- ftum videbitur ab ipfis facto prius verbo in plena Ca-
poris quo redduntur fpatio , & iurifiurandi fubftantia, mera decidantur , & terminentur.
breuioribus verbis infcribantur. Et fubfequenter Præfi- §. 45. Et quia ex tarda rationum redditione omnia in Adminiftra-
dens, & Thefaurarius , quid per Clericos Iudices , in dies obfcuriora redduntur, & pleraque mala exinde pro- tores a no
eis animaduertendum fit , adnotate , & adnotationes uenire nofcuntur, quæ quo longius protrahuntur &in- quolibet ras
tione reddant.
ipfas manu corum propria fubfcribere debeant. ueterafcunt, coimpeditiora fiunt,& difficilius explican-
Rationu red- 5.39. Et vt ipfa rationum redditio faciliori cognitio- tur. Quod Adminiftratores omnes rerum Cameralium
ditio ubi def ne tranfigatur, earumque confolidatio femper,& vbique quocumque nomine nuncupati qui rationes in Camera
cribendafit. iufta & fidelis appareat. Quod huiufmodi rationum iu- quequomodo reddituri funt, illas non in fine admini-
ftificationes in codem , fi id commode fieri poterit , fin ftrationis eorum, vt prius, fed fi adminiftratio vltra an-
autem in alio libro , ab eo qui illas redditurus eft , regi- num durauerit, fingulo quoque anno in fine illius , vel
ftrentur,& ad verbum literæ, ac mandata Cameralia quæ fequentis principio , modo præmiffo , reddere omnino
cumque , fides, ac inftrumenta , & reliquæ omnes fcrip- teneantur. Idque nifi iufta interdum fuadente caufa
turæ ad rem pertinentes tranfcribantur, & ad earum fin- ipfi Camera aliter expedire videatur , in ipfo contra-
1
gulas fingulæ rationes, & particulæ, feu partitæ referan- &
tu quem cum eis Camera de cetero inierit exprima
tur , adiecto vnicuique earum folio, necnon citato eiuf- tur , & ille ad id fub pœna mille ducatorum fimilium
dem libri chartarum numero , quo iuftificatio quælibet etiam eidem Cameræ applicandorum , necnon eiufdem
defcripta fuerit. Ifque liber cum altero proferatur , ab adminiftrationis amiffione , quæ ftatim ab eis libe-
ipfius Camera Computatore legatur, & cum originali- re auferri , & aliis concedi poffit , omnino adftrin-
Thefaurarius
libus fcripturis, fi eas rationem reddens penes fe retine- gantur. aly Papa
re voluerit, diligenter ab eodem conferatur,qui collatio- §.46. Et infuper quod præfatus Thefaurarius genera- miniftri quä-
ne priufquam in Camera vna facta , & fcriptura fideli lis , de omnibus , & fingulis rebus & pecuniis ab co, vel do rationem
reddere
beaut. de-
reperta , id atteftetur manu propria , his verbis vtrobi- deputatis fuis in hunc vfque diem vndecumque & quo-
que , in libro videlicet iuftificationum , & quarumlibet modocumque receptis & expenfis, ac etiam alius The-
ipfarum cum originali . In fcripturis vero originalibus, faurarius nofter fecretus , de quibufcumque pecuniis De Thefaura-
& à tergo illarum cum Regiftre concordat , cius nomine quas habuit & percepit , necnon Magifter, Domus no- rij munere vis
de bull. 180.
ftræ accepti hucufque & impenfi , ac Gubernator Vrbis, Sixt.V
proprio fubfcripto.
L 3 Procura
Tum.II,
728 PIVS QV A R T V S.
Procurator Fifcalis , necnon Magiftri viarum eiufdem ne & reftitutione ,Computatores præfati caueant à par-
Vrbis , & quicumque alij noftri in Alma Vrbe Magi- tibus etiam vitro dantibus, quicquam accipere ; quod fi
ftratus & Officiales,tam qui de præfenti funt, quam qui fecus fecerint , pana priuationis officij , feu alias arbi-
in præteritum fuerint , cuiufcumque ftatus , gradus, vel trio Cameræ puniantur.
præeminentiæ fit , de quibufcumque condemnationi- §. 5o. Et infuper quod omnes cuiufcumque gradus, Miniftri iurët
bus criminalibus, feu pœnis, aut compofitionibus, ratio- atque dignitatis fuerint , res ipfius Cameræ vbilibet & hic.canet ve
ne, quorumcumque delictorum, & quarumcumque cau- quomodocumque adminiftraturi , priufquam admini- Panas autem
farum ab eis hactenus factis, aut adminiftratis , vel exa- ftrationem fufcipiant, iurent in manibus Camerarij no- fideliter com-
&
tis, & ad Cameram Apoftolicam fpectantibus, deinceps ftri negocium, atquecuram fibi commiffam,recte & fide- puta non red-
vero Thefaurarius ipfe generalis fingulo quoque feme- liter fe effe gefturos, rationes tempore debito rite reddi- dentium Vide
ftri , Magifter domus autem, ac Gubernator, Thefaura- turos , reliquum reftituturos , librofque rationum le- in Paul.
conft 40. I
varius fecretus , & alij omnes præfati fingulo trimeftri gitime confcripturos , ac illos intra tempus , quod eis,
ratione dicta Cameræ in perpetuum reddere teneantur. dum proficifcuntur præfixum fuerit , etiam iniuffos, in
Commiffarij §. 47. Proprium autem fit inter cetera dicti Commif- Cameram exhibituros , eaque omnia fe rite & fideliter
Cam. officiu.
farij munus , demandatas Iudicibus redditiones, ratio- præftituros penes vnum ex Notariis Cameræ idonee ca-
Ad quod vi- nes , omnes , eafdemque commiffas adnotare, & illarum ucant. Ac cautio fic ab eis præftita in codem libro maio-
de että bulla celerem expeditionem procurare,curareque, vt id totum ri ab eifdem Computatoribus fummatim adnotetur ;
44.Six.V. quod perfecto calculo! reliquum fuerit eidem Cameræ quod fi ab eis impedimento ceffante prætermiflum , nec
debitum ad manus Depofitarij generalis , vel illorum ad intra dictum tempus impedimentum huiufmodi doctum
quos fpectauerit, feu decretum fuerit quamprimum, re atque comprobatum fuerit , vltra pœnas in cautione
ipfa perueniat. Et vt debitores remediis opportunis ad huiufmodi contentas , arbitrio Cameræ puniantur.
illud donec omnia integre perfoluta fuerint compellan- §. 51. lidem quoque Computatores , Inuentarium Computatori
tur, contractuum omnium, atque capitulorum, fcriptu- feu Indicem omnium & fingulorum librorum , & ratio- Camera offi-
rarumque in Camera celebrandorum & difcutiendorum num , que hactenus in dicta Camera redditæ funt , & cine Ad quod
vide fup.
exempla , fingulis Clericis & Cameralibus , per dictos in pofterum reddentur , diftincte & ordinate conficiant, infrà prox.
tres dies ante deferantur.Quod fi ab officio fic fibi iniun- in quo rationes ipfa cuiufcumque rei fuerint, à quo ad-
to defeciffe conftiterit , vnius menfis falario , & ioca- miniftratæ , & redditæ , illarum quoque dies , & annus
lium portione , fibi in proxima diuifione obuentura, & ftrictim demonftrentur ; ac huius indicis feu inuenta-
fi iterum deficiat falario femeftris integri puniatur , ter- rij exemplum vterque corum continuo apud fe conti-
tia vero vice officio fuo perpetuo priuatus exiftat. neat , quibus librum nullum , nullafve rationes ad Ca-
Computatoru §. 48. Verum cum magna, atque ampla negocia quæ meram fpectantes cuiquam nifi Clerico , & Came-
Camera
cium. offi- quotidie in Camera geruntur , præ eorum varietate at- rali tradere , vel in manibus dimittere liceat. Si quis au-
que multitudine quadam ab antecefforibus neglecta , tem ex Cameralibus eorum aliquem pro rebus Camerali-
Ad quod vi- partim in diuturna obfcuritate latuerint , partim etiam bus videre , & apud fe retinere voluerit, illum de manu
de inf.prox. prorfus euanuerint , vnde dicti Clerici & Camerales in dictorum Computatorum accipiat , & in eorum libello
fumma illorum ignoratione verfantes , plerumque con- ad hoc tantum deputato fe illum recepifle fcribat, & in-
filij ancipites fæpiffimeque diftracti, rem ipfam vel im- tra dies quindecim ad fummum reftituturum promittat .
perfectam relinquunt, vel cum magno eiufdem Camera Qui vero ex Computatoribus id facere neglexerit , fuo
detrimento , diuerfam agunt , fuerintque propterea ab fit officio ipfo iure priuatus , & pro libro & fcripturis
1pfis Clericis, & Præfidentibus Computatores Camera, propterea deperditis damnum & intereffe , tam Cameræ
vna cum alio ab eis pro tempore fubftituto,fuperioribus quàin parti iuxta formam literarum piæ memoriæ Iulij
menfibus conftituti , atque præfecti curæ conficiendi li- II. & Leonis X. etiam Romanorum Pontificum præde-
brum maiorem in quem omnia ad Cameram quomodo- cefforum præfatorum omnino reficiat, vel alias arbitrio
libetfpectantia in dies fingulos ab eis diftincte confcri- Cameræ puniatur.
berentur, atque certo ordine congererentur. Nos itaque §. 52. Verùm cum multi varij multique libri , ac Librorum &
hoc non minus neceffarium , quam vtile harum ferie ap- quamplures , diuerfæque fcripturæ rerum Cameralium, fcri; turarum
probantes, & innouantes fimiliter ftatuimus, & ordina- ob nullam , vel modicam in illis cuftodiendis , confer- Camer& occu-
mus quod ipfi deputati , & Præfecti, omnes, & fingulos uandifque hucufque adhibitam diligentiam,variis in lo- patores exco-
municationis
introitus , ac exitus eidem Cameræ in dies obuenientes cis , difperfi arque diffufi fint, & à plerifque detinean- pena incur-
quicumque fuerint , illiufque debitorum, & creditorum tur in maximum Cameræ detrimentum ;Volumus etiam rans.
nomina , vndequaque prouenientia in hoc ipfo libro & ordinamus , omnes & fingulos illorum detentores &
maiori defcribant.Conceffionum quoque rerum Came- occupatores , ac huiufmodi occultationis confocios , &
ralium omnium contractuum qui continuo in Camera participes , nifi in Vrbe intra octo , & extra eam intra
celebrantur argumentum , atque fubftantiam, eorumque triginta dies à die notitia publicationis præfentium nu-
diem , & annum,Notariumque inde rogatum, quam bre- merandos , pro qua nos alias literas noftras , quæ publi
uiffime perftringant, declarentque Cameram, & Admi- centur , decernere intendimus , eofdem libros , & fcri-
niftratores quofcumque prout res poftulauerit debito- pturas , ad Computatores & Cuftodes præfatos detule-
res,& creditores, eorumque quantitates claras, atque di- rint, vel eafdem perfonas detinentes , confcias & parti-
ftinctas apponant. Nuntios etiam Apoftolicos, Colle- cipes denunciauerint , excommunicationis maioris la-
tores,Subcollectores , Thefaurarios,Depofitarios,& Co-
& queo fubiacere.
miffarios , pecuniarum Exactores , ac reliquos omnes, §. 53 Quos quidem Computatores & Cuftodes pro Computatores
qui ad aliquod negocium Cameræ expediendum admit- tempore exiftentes , cum illorum officium fit maximi Camera iurèt
tentur, breuiter confcribant, breuia, literas, patentes, & ponderis atque momenti priufquam ad illius excrcitium & caneat of
facultates,ac inandata Cameralia quæcumque adnotent, admittantur iureiurando adftringi , & ideo cauere vo- ficiu fideliter
adminiftrare.
diem & annum , quibus illa expedita fuerint, adiiciant, lumus , præfatum officium fe recte & fideliter executu-
& à quo clericofubfcripta,notarioque expedita,& deni- ros, omniaque & fingula eis præfcripta ſtricte cuſtodi-
que vbi regiftrata fint,compendio explicent, & quæ qui- turos,& diligenter obferuaturos.
dem omnia & fingula incorrupta feruentur , & integra §. 54. Poftremo cum valde inconueniens , & à iure Clerici fala-
cuftodiantur.
alienumfit, quod quis in concernentibus proprium com- riu fibi ipfis
Miniftrorum §. 49. Præterea volumus & ordinamus omnes quibuf- modum fuum fe Iudicem conftituat , pariter conftitui- ftatuers non
Camera expe- uis negociis Cameralibus, tam in Vrbe, quam extra cam mus & ordinamus , quod Clerici præfati pro aliquo mu- poffint.
ditiones regi Præfectos, antequam illa exerceant, & ab Vrbe recedant,
firentur nere, feu onere , ordinario vel extraordinario à Romano
fubfcribantur expeditiones fuas quocumque nomine nuncupatas cif- Pontifice pro tempore fibi iniuncto,falarium feu merce-
dem Computatoribus in codem libro adnotandas ex- dem fibiipfis ftatuere & declarare non poffint, fed illud
Coputatores. hibere, ipfafque nifi fic adnotatas , &in illarum ter- ab codem Pontifice, vel eo cui ca cura demandata fuerit,
go per alterum ex eifdem Computatoribus de hocfidem qualitate perfonæ & negocij commiffi confideratis or-
facientem fubfcriptas, illis reftitui omnino prohibemus . dinetur.
Pro carum vero expeditionum adnotatione, fubfcriptio- 5.55. Decernentes conftitutiones , ftatuta, ordinatio-
nes
nes & decreta noftra præmiffa,fancte & inuiolabiliter ab fuper Medici debent iurare contenta in conftit.3 .
omnibus , etiam fub fententiis , cenfuris & pœnis præ-
Py V. Supra gregem.
miffis, perpetuo obferuari, ficque & non aliter per quof-
cumque cenferi, iudicari, definiri & interpretari debere. P IV S E PISCO PV S, Edişa An. D.
Necnon ex tunc irritum & inane , quidquid fecus fuper
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1564.
his, omnibufque & fingulis aliis præmiffis per præfatos,
aut quofcumque alios , quauis auctoritate fcienter vel N facrofanéta B. Petri Principis Apoftolorum Cathe- Exordium
ignoranter contigerit attentari. dra, meritis licet imparibus, hifce procellofis militan-
§. 56. Quocirca dilecto filio noftro Vitellotio S.Ma- tis Ecclefiæ tempeftatibus conftitutos , plurimum nos
Excecutor de- riæ in Via lata , Diacono Card . Vitellio nuncupato, mo- oportet effe folicitos , vt Domini gregem curæ noftræ
putatur Ca- derno, & pro tempore exiftenti noftro, & ipfius Ecclefiæ commiffum non folum ab apertis rapacium luporum
merarius.
Romanæ Camerarie,per Apoft.fcripta illi etiam in virtute vndecumque caulis obftrepentium infultibus , fed etiam
fanctæ obededientiæ diftricte præcipiendo , & eius etiam à magis formidolofis peftiferarum vulpecularum domi
quoad hoc confcientiam onerando , pari Motu manda- latitantium infidiis , per prouidum paftoralis officij mi
mus, quatenus præfentes literas, & in eis contenta quæ- nifterium , ipfo Domino cooperante præferuemus , ac
cumq; tam in d. Camera quàm extra eam , vbi, quando, & illis omnes nocendi occafiones , quantum cum Deo pof-
quoties opus fuerit , folemniter publicari, & in eiufdem fumus, vbilibet auferamus.
Camerę libris regiftrari,ac per omnes quos illa cocernunt §.1. Cum itaque iuxta notum Sanctiffimi Vatis oracu- Caufa confti
inuiolabiliter obferuari,& debitæ executioni demandari, lum , timor Domini , fine quo vera Religio , & Catholi-
ac illa quoties pro parte alicuius intereffe habentis requi- cæ fidei puritas nullibi reperitur , fapientiæ fit initium,
fitus fuerit, iniudicio & extra exhiberi faciat. Ac vniuer- & qui vel in fcientiis proficere , vel eas alios docere pa-
fos præfatos ad illorum obferuationem cenfuris & pœnis rant ,fupremum illum fapientiæ parentem , benignum-
præmiffis , quacumque mora ceffante cum effectu cogat que largitorem deuoto fanæ fidei obfequio demereri,
& compellat ; contradictores quoflibet ac inobedientes, veraque fincera Religionis pietate fibi conciliare de-
& rebelles , auctoritate noftra , appellatione poftpofita beant.
compefcendo. §. 2. Idcirco hanc Fidei puritatem , fcientiis doctrinis Doctores at
$.57. Non obftantibus præmiffis, ac conftitutionibus, que quibuflibet , tum tradendis , tum addifcendis , tan- ceteri cuiuf-
cuque facul→
Clauf, derog. & ordinationibus Apoftolicis, necnon dicta Cameræ iu- quam neceffariam bafim , conftituere , & ne fimplicia satis profeſſo-
ramento, confirmatione Apoftolica, vel quauis firmitate nonnullorum adolefcentium , res nouas audiendi cupi- res,tam electe
alia roboratis, ftatutis & confuetudinibus,ac omnibus il- dorum,ingenia in naufragos blandientium herefum fcru- quam eligėdi
illas non exer
lis, quæ in fingulis prædecefforum præfatorum,ac noftris pulos imprudenter impingant , occurrere cupientes ;
ceat,nifi prius
literis prædictis cautum fuit non obftare,ceterifque con- Motu proprio , & ex certa fcientia noftra , ac de Apofto- Catholicam
trariis quibufcumque . licæ poteftatis plenitudine , quod deinceps nullus fide profiteá
5.58. Vt autem conftitutiones, ftatuta, ordinationes, Doctor, Magifter, Regens, vel alius cuiufcumque artis & tur,iuxta for-
Forma & ef- & decreta noftra huiufmodi ad fingulorum , quos opor- facultatis profeffor , fiue clericus fiue laicus ac fæcularis, ditam
mam hic tra
cationis
fectus publi-
. tet notitiam perueniat, nec illorum ignoratio quempiam vel cuiufuis Ordinis regularis fit , in quibufuis Studio-
excufet , volumus , ac etiam dicta Apoftolica auctoritate rum generalium Vniuerfitatibus , aut Ġymnafiis publi
mandamus , quod præfentes litera Bafilicæ Vaticanæ, & cis,aut alibi ordinariam,vel extraordinariam lectoris Ca
dicta Camera valuis, necnon in acie campi Flora, aliif- thedram affequi , vel iam obtentam retinere , feu alias
que publicis , & opportunis Alma Vrbis præfatæ locis, Theologiam, canonicam vel ciuilem cenfuram , Medici
per vnum ex Curforibus noftris de more affigantur , & nam, Philofophiam , Grammaticam , vel alias liberales
ibi quantum ad lecturam earum opus fuerit perma- artes in quibufcumque ciuitatibus , terris, oppidis,ac lo-
neant. cis etiam in Ecclefiis, Monafteriis, aut Conuentibus Re-
Har cost.lega.
§. 59. Ac fingulo quoque anno in perpetuum in ca- gularium quorumcumque,publicevel priuatim quoquo
quo- dem Camera , quæ menfe Octobris prima habebitur, per modo profiteri , feu lectiones aliquas in facultatibus hu
Camera, ad verbum fine
literinprimanouiffimum intermiffione
Clericum legantur. palam &altavoce iufinodi habere vel exercere-
tunc præfentem
§. 3. Neque Doctores ipfi , aut Vniuerfitatum feu Rectores ftu-
Tranfumptoru
fides. §. 60. Quodque illarum exemplis fideliter exfcriptis, Gymnafiorum eorumdem Rectores , Cancellarij , vel alij diorũ & alij
. fuperiores non
ac etiam impreffis vnius notarij Camera manu fubfcrip- Superiores , fed nec etiam Palatini Comites, aut alij par- eligantur, nif
tis , & Camerarij præfati figillo obfignatis , eadem pror- ticulares facultatem eruditos viros ad eofdem gradus praferuatis
fus fides vbique locorum , etiam in iudicio adhibeatur, promouendi , etiam à nobis & Apoftolica Sede , vel alias premiffis.
quæ ipfis præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ, vndecumque habentes, fcholares, tàm laicos quam cleri-
vel oftenfe . Nulli ergo , &c. cos, & cuiufuis Ordinis regulares, vel alios quofcumque
D. P. Ann. s.
Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- quantalibet eruditione præditos , ad vllum gradum in
1.Nouemb.
minicæ 1564. Kal.Nouemb.Pont.noftri anno quinto. eifdem facultatibus fufcipiendum recipere & admit-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1564. indict.7 . die vero 20 . tere.
menfis Decemb. Pont.Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D. } 5. 4. Neque Doctores , Magiftri & Scholares , ad ele- Scholares neqi
Py diuina Prouidentia Papa IV.Anno eius V.prafentes litera tionem alicuius in Electorem,vel Cancellarium Vniuer- promoueantur
ad aliquem
Apoftolica lecta, affixa,&publicata fuerunt ad valuas Bafi- fitatis aut Gymnafij procedere ; Nec ipfi Scholares vel gradum , nifi
lica Principis Apoftolorum de Vrbe, ad valuas Camera Apo- alij quantumlibet docti , & alioqui habiles , gradus hu- feruatis eifde
ftolica, in acie Campi Flora,& ad valuas Cancellaria Apofto- iufmodi, vel eorum aliquem, palam, vel priuatim , recipe-
lica, dimiffis in omnibus præfatis locis præfentibus literis per re valeant, nifi Doctores videlicet ac Regentes , Magiftri,
aliquantulum temporis fpatium affixis , vt moris eft , & de- & alij profeffores iam ad Cathedras & lecturas recepti, in
inde amotis , per nos Iulium Parinum & Alexandrum Italia infra tres , extra vero illam infra fex menfes à die
Aftancollumprælibati S.D.N. Papa, & Camera Apoftolica publicationis præfentium computandos,reliqui vero ad
Curfores. Cathedras & alias lecturas ibidem in pofterum affumen-
Ant.Clerici Magifter Curf. di ante illorum receptionem, in Rectoris,vel aliorum Su-
periorum , eligendi autem in Rectores vel Cancellarios
LXXXVIII. ante illorum electionem , vel faltem admiffionem in Or-
Forma profeffionis Fidei Catholicæ , obferuanda dinarij loci , vel eius in fpiritualibus Vicarij. Ac pros
à quibufcumque promotis & promouendis ad mouendi Scholares & alij præfati ante illorum promo-
aliquam liberalium artium facultatem, clectif- tionem in eifdem Ordinarij, feu eius Vicarij , aut Docto
rum , aliorumve promouentium manibus , præuio etiam
que & eligendis ad cathedras lecturas & regi- proceffu vel debita informatione quantum eis fufficere
,
men publicorum Gymnafiorum. videbitur,fuper Religione,Fideque Catholica,Rectorum,
Cancellariorum, Doctorum , Lectorum, & promouendo-
Hainfmodi profeffionem facere debent etiamprouifi rum eorumdem per ipfos locorum Ordinarios, vel eorú
de beneficiis Ecclefiafticis , vt in bullafeq. Et in- Vicarios rite facta precedente , eamdem Catholicam fi-
J. 4 dem,
dem, verbis, iuxta formæ infrafcriptæ tenorem conceptis Campi Flora per aliquem ex Curforibus noftris affixe
palam , & folemniter profiteri teneantur. Et defuper in- copia illarum ibi dimiffa,omnes in Italia intra tres,extra
Itrumentum publicum confici , ac de proceffu , feu infor- vero illam exiftentes intra fex menfes proximos ab ea
fi illis
matione & fidei profeffione in priuilegio Doctoratus,vel die affixionis computandos , perinde arctent ,
alterius gradus huiufmodi fpecialis , ac de verbo ad ver- perfonaliter intimate fuiffent.
bum mentio & relatio fieri debeat , auctoritate Apo-
ftolica tenore præfentium perpetuo ftatuimus & ordina- Forma autem dicte Profeffionis fidei
mus.
Superiores non 5.5. Ac omnibus & fingulis earumdem Vniuerfitatum hæc eft.
permittat ali-
& Gymnafiorum Rectoribus , Doctoribus , & aliis Supe-
ter aliquem
promoueri ad rioribus, ac alias facultatem doctorandi habentibus , cu- Go N. firma fide credo, & profiteor omnia , &fingu Formaprofel-
gradus , vel iufcumque ftatus , gradus , ordinis , conditionis & EGla quæ continentur in Symbolo fidei, quo S.R.E. vti-
fionis Fider
facultates pro- præeminentiæ fuerint, etiam fi Epifcopali, Archiepifco- tur, videlicet. Credo in vnum Deum , Patrem Omni-
fiteri fubpo pali, Patriarchali , vel maiori dignitate , etiam Cardinala- potentem , factorem Cæli & Terræ , vifibilium om-
nis hic ex-
preffis. tus honore , ac Ducali vel alia etiam Regia & Imperiali nium , & inuifibilium. Et in vnum Dominum Iefum
auctoritate præfulgeant , ne quem in Vniuerfitatibus , Chriftum Filium Deivnigenitum. Et ex Patre natum
Ciuitatibus , oppidis , vel aliis locis fibi , in fpiritualibus ante omnia fæcula. Deum de Deo , lumen de lumine,
vel temporalibus fubiectis , aliter Cathedras , aut alias Deum verum de Deo vero . Genitum, non factum , con-
lectiones retinere , confequi , vel ad gradus promoue- ſubſtantialem Patri , per quem omnia facta funt. Qui
ri refpectiuè patiantur , in virtute ,fanétæ obedientiæ, propter nos homines , & propter noftram falutem
& fub interdicto ab ingreffu Ecclefiæ quoad Antifti- defcendit de cœlis.Et incarnatus eft de Spiritu fancto,
tes, quo vero ad inferiores, fub excommunicationis latæ ex Maria Virgine, & homo factus eft. Crucifixus etiam
fententiæ , necnon priuationis omnium & fingulorum pro nobis fub Pontio Pilato , paffus , & fepultus eft.
• dignitatum , beneficiorum , officiorum , & feudorum Ec- Et refurrexit tertia die fecundum Scripturas. Et afcen-
clefiafticorum per eos quomodolibet obtentorum, & in- dit in cœlum, fedet ad dexteram Patris. Et iterum ven-
habilitatis ad illa & alia in pofterum obtinenda , eo ipfo turus eft cum gloria iudicare viuos & mortuos , cuius
per contrafacientes incurrendis pœnis diftrictius inhi- regni non erit finis. Et in Spiritum fanctum Domi-
bemus. num, & viuificantem, qui ex Patre Filioque procedit.
5.6. Ac quafcumque receptiones, promotiones electio- Qui'cum Patre & Filio fimul adoratur, & conglorifica
Promotiones nes,& admiffiones abfque proceffu, certaque de Religio-
aliterfacta a tur, qui locutus eft per Prophetas. Et vnam Sanctam ,
irrita. ne , & Fide Catholica notitia , ac dicta fidei profeffione, Catholicam , & Apoftolicam Ecclefiam. Confiteor
fic vt præfertur, præcedente, pro tempore factas, nullas, vnum Baptifma in remiffionem peccatorum. Et ex-
inualidas , nulliufque roboris, vel momenti effe , neque pecto refurrectionem mortuorum. Et vitam venturi
cuiquam in iudicio vel extra fuffragari poffe. Tæculi. Amen. Apoftolicas & Ecclefiafticas traditio-
Decretum ir- §.7. Sicque per quofcumque ludices & Commiffa- nes, reliquafque eiufdem Ecclefiæ obferuationes , &
ritans. rios, quauis auctoritate fungentes , fublata eis & corum conftitutiones firmiffime admitto , & amplector. Item
cuilibet quauis aliter iudicandi & interpretandi , facul- facram Scripturam , iuxta eum fenfum , quem tenuit
tate & auctoritate , iudicari & definiri debere , ac quic- & tenet fancta mater Ecclefia , cuius eft iudicare de
quid fecus à quoquam quauis auctoritate fcienter vel verofenfu, & interpretatione facrarum Scripturarum
ignoranter attentari contigerit , irritum & inane decer- admitto ; nec eam vmquam nifi iuxta vnanimem con-
nimus.
fenfum Patrum accipiam , & interpretabor. Profiteor
§. 8. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- quoque feptem effe vera & proprie Sacramenta noue
Claufderog. nibus Apoftolicis , ac Vniuerfitatum & Gymnafiorum, legis , à Iefu Chrifto Domino noftro inftituta , atque
Ordinum , & locorum quorumcumque etiam iuramento, ad falutem humani generis , licet non omnia fingulis
confirmatione Apoftolica,vel quauis firmitate alia robo- neceffaria, fcilicet, Baptifmum, Confirmationem , Eu-
ratis ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque, in- chariftiam , Pœnitentiam , Extremam vnctionem , Or-
dultis,facultatibus,& literis Apoftolicis eifdé Vniuerfita- dinem , & Matrimonium ; illaque gratiam conferre, &
tibus & Gymnafiis , ac Ordinibus & locis , eorumque ex his Baptifmum, Confirmationem, & Ordinem fine
Rectoribus, Doctoribus , Superioribus, etiam in tempo-
facrilegio reiterari non poffe. Receptos quoque , &
ralibus Dominis , Comitibus Palatinis , & aliis etiam re- approbatos Ecclefiæ Catholicæ ritus in fupradicto-
gularibus perfonis præfatis fub quibufcumque tenoribus rum omnium facramentorum folemni adminiftratio-
& formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum dero- ne recipio , & admitto. Omnia & fingula quæ de
gatoriis aliifque efficacioribus , etiam vim contractus in- peccato originali , & de iuftificatione in Sacrofancta
ducentibus claufulis , irritantibufque & aliis decretis, in Tridentina Synodo , definita , & declarata fuerunt,
genere vel in fpecie , etiam per nos ac Sedem præfatam, amplector, & recipio. Profiteor pariter in Miffa offerri
etiam motu, fcientia, & poteftatis plenitudine fimilibus, Deo, verum , proprium , & propitiatorium facrificium
feu ad quorumuis, etiam Imperatorum, Regum, Rerum- pro viuis , & defunctis atque in Sanctiffimo Eucha-
publicarum, Ducum , & aliorum Principum inftantiam, riftiæ facramento effe vere , realiter , & fubftantialiter,
& alias quomodolibet conceffis, ac etiam pluries appro- corpus, & fanguinem , vna cum anima , & diuinitate
batis & innouatis , quibus omnibus , etiam fi pro illo- Domini Noftri Iefu Chrifti , fierique conuerfionem
rum fufficienti derogatione,de illis eorúq; totis tenorib. totius fubftantiæ panis in corpus , totius fubftantiæ
fpecialis, fpecifica, expreffa & indiuidua, non autem per vini in fanguinem , quam conuerfionem Catholica
claufulas generales idem importantes,mentio feu quæuis Ecclefia tranfubftantiationem appellat. Fateor etiam
alia expreffio habenda, aut aliqua alia exquifita forma ad fub altera tantum fpecie , totum atque integrum
hoc feruandaforet , illorum veriores tenores, ac fi de ver-
Chriftum , verumque Sacramentum fumi, Conftanter
bo ad verbum infererentur , præfentibus pro fufficienter teneo Purgatorium effe , animafque ibi detentas fide-
expreffis & infertis habentes,fpecialiter & expreffe motu lium fuffragiis iuuari. Similiter , & Sanctos, vna cum
fimili derogamus , contrariis quibufcumque. Aut fi ali- Chrifto regnantes, venerandos atque inuocandos effe
quibus communiter vel diuifim,ab eadem fit Sede indul- eofque orationes Deo pro nobis offerre , atque eorum
tum, quod interdici , fufpendi vel excommunicari non Reliquias effe venerandas, Firmiter affero imagines
poffint per literas Apoftolicas non facientes plenam & Chrifti , acDeiparæ femper Virginis, necnon aliorum
expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi Sanctorum habendas , & retinendas effe , atque eis
mentionem .
debitum honorem , ac venerationem impartiendam .
Forma & ef- §. 9. Ne autem quifpiam præfentium ignorantiam Indulgentiarum etiam poteftatem à Chrifto in Eccle-
fectus pabli prætendere , vel excufationem allegare poffit ; fed ipfæ fia relictam fuiffe, illarumque vfum Chriſtiano popu-
1i6. ad omnium notitiam deducantur , volumus & manda-
lo maxime falutarem effe affirmo. Sanctam , Catholi-
mus , quod eædem præfentes in Bafilicæ Principis Apo- cam , & Apoftolicam Romanam Ecclefiam omnium
ftolorum de Vrbe , & Cancellariæ noftræ valuis , ac açie
Ecclefiarum matrem, & magiftram agnofco. Romano
que
PIVS QVART V S. 129
que Pontifici Beati Petri Apoftolorum Principis fuc- ¡ prædictos fpectat , recipi , & obferuari , ac fub pœnis
ceffori , ac Iefu Chrifti Vicario , veram obedientiam per Concilium ipfum in contrauenientes latis , iuxta
fpondeo , ac iuro. Cetera item omnia à Sacris Cano- hanc , & non aliam formam profeffionem prædictam fo-
nibus , œcumenicis Conciliis , ac præcipue à facro- lemniter fieri , auctoritate Apoftolica tenore præfen-
fancta Tridentina Synodo , tradita , definita, & decla- tium diftricte præcipiendo mandamus huiufmodi fub te-
rata indubitanter recipio , atque profiteor : fimulque nore.
contraria omnia , atque hærefes quafcumque ab Ec- Go N. firma fide credo, & profiteor omnia , & fingu- Formaprofef
clefia damnatas , & reiectas , & anathematizatas , ego EG la quæ continentur in Symbolo fidei, quo S.R.E. vti- feruanda
fionisfidei (ob-
ub
pariter damno , reiicio, & anathematizo. Hanc veram tur, videlicet. Credo in vnum Deum , Patrem Omni- pænis his ex-
Catholicam fidem, extra quam nemo faluus effe po- potentem , factorem Cæli & Terræ , vifibilium om- prefis
teft , quam in præfenti fponte profiteor , & veraciter nium , & inuifibilium. Et in vnum Dominum Iefum
teneo , eamdem integram , & immaculatam vfque ad Chriftum Filium Deivnigenitum . Et ex Patre natum
extremum vitæ fpiritum conftantiffime Deo adiuuan- ante omnia fæcula. Deum de Deo , lumen de lumine,
te retinere , & confiteri , atque à meis fubditis , feu Deum verum de Deo vero . Genitum , non factum , con-
illis , quorum cura ad me in munere meo fpecta- fubftantialem Patri , per quem omnia facta funt. Qui
bit, teneri , & doceri , & prædicari , quantum in me propter nos homines , & propter noftram falutem
erit , curaturum. Ego idem N. fpondeo , vouco , ac defcendit de cœlis.Et incarnatus eft de Spiritu fancto,
iuro , fic me Deus adiuuet , & hæc Sancta Dei Euan- ex Maria Virgine, & homo factus eft. Crucifixus etiam
gelia. pro nobis fub Pontio Pilato , paffus , & fepultus eft,
Sandio,pœ-
5. 11. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- Êt refurrexit tertia die fecundum Scripturas. Et afcen-
nalu.
ginam noftræ ordinationis , inhibitionis , derogationis , dit in cœlum, fedet ad dexteram Patris . Et iterum ven-
voluntatis , ftatuti , decreti & mandati infringere , vel ei turus eft cum gloria iudicare viuos & mortuos , cuius
aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare regni non erit finis. Et in Spiritum fanctum Domi-
præfumpferit , indignationem Omnipotentis Dei , ac num , & viuificantem, qui ex Patre Filioque procedit.
Beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit in- Qui cum Patre & Filio fimul adoratur,& conglorifica
curfurum.
tur, qui locutus eft per Prophetas. Et vnamn Sanctam,
Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Catholicam , & Apoftolicam Ecclefiam. Confiteor
D. P. Ans. Dominicæ , 1564. Idibus Nouemb. Pontificatus noftr- vnum Baptifma in remiffionem peccatorum. Et ex-
13. Nouemb.
annos . pecto refurrectionem mortuorum. Et vitam venturi
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1564. indict.7 . die vero 4. fæculi . Amen. Apoftolicas & Ecclefiafticas traditio-
menfis Decemb. Pont.Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D. nes , reliquafque eiufdem Ecclefiæ obferuationes , &
Py diuina Prouidentia Papa IV. Anno 5. prafentes litera conftitutiones firmiffime admitto , & amplector. Item
Apoftolica affixa, & publicatafuerunt ad valuas Bafilica facram Scripturam , iuxta eum fenfum , quem tenuit
Principis Apoftolorum de Vrbe, ad valuas Cancellaria Apo- & tenet fancta mater Ecclefia , cuius eft iudicare de
ftolica,& in acie Campi Flora, dimiffis in præfatis locis pra- verofenfu, & interpretatione facrarum Scripturarum
admitto ; nec eam vmquam nifi iuxta vnanimem con-
fentium retrofcriptarum literarum copiis affixus , vt eft moris
per nos Iulium Parinum , & Bernardinum Andreutiumpra- fenfum Patrum accipiam, & interpretabor. Profiteor
libati S.D.N. Papa Curfores. quoque feptem effe vera & proprie Sacramenta noux
Ant.Clerici Magifter Curf. legis , à Iefu Chrifto Domino noftro inftituta , atque
ad falutem humani generis , licet non omnia fingulis
neceffaria, fcilicet, Baptifmum, Confirmationem, Eu-
LXXXIX. Forma profeffionis Orthodoxa Fidei , obferuan- chariftiam , Pœnitentiam , Extremam vnctionem , Or-
dinem, & Matrimonium ; illaque gratiam conferre, &
da à prouifis de beneficiis Ecclefiafticis curatis,
ex his Baptifmum, Confirmationem, & Ordinem fine
ac dignitatibus , Ecclefiis , Monafteriis , & aliis
. facrilegio reiterari non poffe. Receptos quoque , &
locis Ordinum Regularium , & Militiarum .
approbatos Ecclefiæ Catholicæ ritus in fupradicto-
rum omnium facramentorum folemni adminiftratio-
Hanc profeffionem emittunt etiamplerique alÿ , vt
ne recipio, & admitto. Omnia & fingula quæ de
habetur in præced. conft . Græci autem quamfor- peccato originali , & de juftificatione in Sacrofancta
mam feruent vide inf.in Gregor.XIII.conftit.33 . Tridentina Synodo , definita , & declarata fuerunt,
Ego. amplector, & recipio. Profiteor pariter in Miffa offerri
Deo, verum, proprium , & propitiatorium facrificium
Edita An. D P I VS EPISCOP VS, pro viuis , & defunctis atque in Sanctiffimo Eucha-
1564. riftiæ facramento effe vere , realiter , & fubftantialiter,
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
corpus, & fanguinem , vna cum anima , & diuinitate
Hae difpofitio Niunctum nobis Apoftolicæ feruitutis officium requi- Domini Noftri Iefu Chrifti , fierique conuerfionem
Cone. Frid.eft In
in cap: 15. rit , vt ea quæ Dominus Omnipotens , ad prouidam totius fubftantiæ panis in corpus , totius fubftantiæ
Self.24. Ecclefiæ fuæ directionem , fanctis Patribus in nomine vini in fanguinem, quam conuerfionem Catholica
fuo congregatis diuinitus infpirare dignatus eft, ad eius Ecclefia tranfubftantiationem appellat. Fateor etiam
laudem , & gloriam incunctanter exequi properemus . fub altera tantum fpecie , totum atque integrum
Cum itaque iuxta Concilij Tridentini difpofitionem , Chriftum , verumque Sacramentum fumi. Conftanter
omnes quos deinceps Cathedralibus , & fuperioribus teneo Purgatorium effe , animafque ibi detentas fide-
Ecclefiis præfici , vel quibus de illarum dignitatibus, calium fuffragiis iuuari . Similiter , & Sanctos, vna cum
nonicatíbus, & aliis quibufcumque beneficiis Ecclefiafti- Chrifto regnantes, venerandos atque inuocandos effe
cis , curam animarum habentibus , prouideri continget, eofque orationes Deo pro nobis offerre , atque eorum
publicam Orthodoxa Fidei profeffionem facere, feque in Reliquias effe venerandas. Firmiter affero imagines
Rom.Ecclefiæ obedientia permanfuros fpondere,& iurare Chrifti , ac Deiparæ femper Virginis, necnon aliorum
teneantur. Sanctorum habendas , & retinendas effe , atque cis
Extenfio d §. 1. Nos volentes etiam per quofcumque, quibus de debitum honorem , ac venerationem impartiendam.
Concili
Monafteriis , Conuentibus , Domibus , & aliis quibuf- Indulgentiarum etiam poteftatem à Chrifto in Eccle-
cumque locis regularium quorumcumque Ordinum , fia relictam fuiffe, illarumque vfum Chriftiano popu-
etiam Militiarum, quocumque nomine, vel titulo proui- lo maxime falutarem effe affirmo. Sanctam , Catholi-
debitur , idem feruari , & ad hoc vt vnius eiufdem fidei cam , & Apoftolicam Romanam Ecclefiam omnium
profeffio vniformiter ab omnibus exhibeatur , vnicaque Ecclefiarum matrem, & magiftram agnofco . Romano-
& certa illius forma cunctis innotefcat , noftræ folicitu- que Pontifici Beati Petri Apoftolorum Principis fuc-
dinis partes in hoc alicui minime defiderari , formam ceffori , ac Iefu Chrifti Vicario , veram obedientiam
ipfam præfentibus adnotatam , publicari , & vbique gen- fpondeo ac iuro. Cetera item omnia à Sacris Cano-
tium , per eos ad quos ex decretis ipfius Concilij , & alios nibus acumenicis Conciliis , ac præcipue à facro-
fancta
130 PIVS QVART V S.
fancta Tridentina Synodo , tradita , definita, & decla- uerentia , & veneratione dignum , præfertim dum ad in-
rata indubitanter recipio , atque profiteor : fimulque firmos defertur , à nonnullis, vel paucis admodum Chri-
Monafter
Domus Pia ,
contraria omnia , atque hærefes quafcumque ab Ec- fti fidelibus , & minus quam deceat honorifice comitari, Dione
&fubuětione
um
clefia damnatas , & reiectas , & anathematizatas , ego idque ægre ferentes , & fingulari zelo deuotionis cu- egcnor me-
pariter damno , reiicio, & anathematizo. Hanc veram pientes , vt eidem Sacramento debitus cultus , honor , & dicare erube-
Catholicam fidem , extra quam nemo faluus effe po- & veneratio exhiberentur, quantum in eis erat prouidere, fcentium, azt
alias oppreffo-
teft , quam in præfenti fponte profiteor , & veraciter vnam vtriufque fexus Chriftifidelium Confraternitatem, rum.
teneo , camdem integram , & immaculatam vfque ad fub inuocatione præfata ad Omnipotentis Dei,facratiffi-
extremum vitæ fpiritum conftantiffime Deo adiuuan- mique Corporis Dominici laudem, gloriam, & honorem Ad bac vide
te retinere , & confiteri , atque à meis fubditis , feu inftituerunt, & ordinarunt : ac pro eius falubri directio- qua dixi in
rubrica.
illis , quorum cura ad me in munere meo fpecta- ne , & incremento , piorumque operum exercitio inter EtfciasDomi
bit , teneri , & doceri , & prædicari , quantum in me alia , nonnullos ex eis , qui curam, & regimen Monafte- Piam hodie
erit , curaturum. Ego idem N. fpondeo , voueo , ac rij Monialium domus Piæ nuncupati , regionis S. Eufta- regi ab alis
iuro, fic me Deus adiuuet , & hæc Sancta Dei Euan- chij de Vrbe , fub regula fanctæ Claræ d. Ordinis, mulie- gregatione,
rumque ibi pro tempore degentium nouiter erecti , & ab vt habetur in
gelia. conftitut. 52.
Iuffio publi- §. 3. Volumus autem quod præfentes literæ in Can- ipfa Confraternitate trahentis originem , haberent , & Gregor. XIII
candi.
cellaria noftra Apoftolica de more legantur , & vt omni- alios , qui Chriftifidelium eleemofynas perquirerent , vt Cupientes.
vbi notabo.
bus facilius pateant , in eius quinterno defcribantur , ac exinde pauperibus erubefcentibus , & miferabilit us per-
etiam imprimantur. fonis in fuis neceffitatibus eorumde Chrifti fidelium ope
Sanctio pœ- §. 4. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- fecrete, & alias fubueniretur, alios vero, qui alia pietatis,
nalu . nam noftræ voluntatis, & mandati infringere, vel ei aufu & charitatis opera erga quofcumque pauperes ope defti
temerario contraire. Si quis autem, &c. tutos,ac indigentia, paupertate , & litibus , & aliter op-
D. P. An.5. Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis preffos illos confulendo , & iudicibus pro iufticia com-
13. Nouemb. Dominicæ , 1564. Idibus Nouemb. Pontificatus noftri mendando , ac vifitando , & ex eorum , & aliorum Chrifti
annos . fidelium eleemofynis quantum poffent eis fubueniendo
Publicatio. Leite , & publicata fuerunt fupra fcripta litera Roma in exercerent, conftituerunt, & deputarunt.
Cancellaria Apoftolica, Anno Incarnationis Dominica 1564. §. 2. Necnon dilectum filium noftrum Vitellotium Protectoremq;
die vero Sabbati 9. menfis Decembris Pontificatus Sanétiffi- Sanctæ Mariæ in Via lata Diaconum Cardinalem Vitel- d . Cofraterni-
lium nuncupatum, S.R.E. Camerarium , in fuum,& dicte tatis , Cardi-
mi in Chrifto Patris, & D.N.D. Fy Pape 4. Anno V. nalem Vitelliй
A.Lomellinus Cuftos. Confraternitatis Confratrem , & Protectorem elegerunt, deputarunt.
& receperunt , prout in inftrumentis, feu capitulis , aut
aliis documentis defuper forfan confectis , plenius dici-
XC . Approbatio Confraternitatis fub inuocatione tur contineri.
Duodecim Apoftolorum nuper in Vrbe infti- §. 3. Quare pro parte Confratrum prædictorum nobis Et modo fup-
tutæ , pro decentiori Sanctiflimi Euchariftia fuit humiliter fupplicatum, quatenus inftitutioni Socie- plicant Poti-
fici,pro confir
tatis, ac conftitutioni, deputationi, electioni, & receptio- matione pra-
Sacramenti veneratione , & egenorum mendi- ni præfatis , pro firmiori illarum fubfiftentia robur Apo- dictorum.
care erubefcentium , vel alias opprefforum ftolicæ confirmationis adiicere , ac alias in præmiffis op-
fubuentione , Et elargitio indulgentiarum . portune prouidere , de benignitate Apoftolica dignare-
mur.
Iftam Confraternitatem Sixtus V. erexit in Archi 5.4. Nos igitur qui pia , & falubria fidelium vota , ex Hic Pontifex
d.inftitutione,
confraternitatem , cum facultate alias Confra- quibus diuinus cultus propagatur , & falus animarum & Protectoris
ternitates aggregandi die 15. Iulij 1586. fed prouenire dignofcitur , pij patris affectione libenter pro- depurationem
fequimur, & vt optatum fortiantur effectum , operam ef- & ordinatio-
eius bullam prætermifi , tamquam hoc dumtaxat ficacem attentius impendimus , ac tam venerabile Sacra- nes iäfirma-
continentem. Et formam aggregandi prafiniuit mentum à cunctis Chriftifidelibus , vt per hoc corumde- as approbat.
Clem.VIII. in conft . 115. Quæcumque . fideratam falutem confequi valeant peramplius honora-
ri , venerari , laudari , & magnificari finceris exoptamus
Opus d.venerationis Sanctiffimi Sacramenti , mox dili- defideriis, ac Omnipotenti Deo , quod tam falubria , ne-
genter curat Sodalitas Sanctiffimi Corporis Chrifti, ceffaria , & vtilia opera exerceantur , immenfas gratias
de qua habeturin conftit. 20. Pauli III. Dominus fup. agentes , & vt illa perpetuo frequenter , ac Chrifti fideles
Hæc autem fedulo incumbet dictæ pauperum fubuen - ipfi eis feruentius infiftant , quo nos erga eos amplio-
tioni.Eiufque indulgétias immutauit Paul.V.in conft . ribus,& fpecialioribus gratiis liberales effe,feque propte-
• rea matori cæleftis gratiæ deuotione refici poffe cognoue-
mox publicanda iam firmata fub die 3.Octob.1606 .
rint , quantum cum Deo poffumus prouidere volentes,
Edita An, D. PIVS PAPA QVART VS. necnon veriores præmifforum inftrumentorum , & alio .
1564. Ad perpetuam rei memoriam. rum documentorum defuper confectorum tenores, præ-
fentibus pro expreffis habentes, huiufmodi fupplicatio-
Proxmium.
N Apoftolicæ dignitatis culmine , meritis licet impa- nibus inclinati, inftitutionem , & ordinationem Confra-
IN ribus diuina difpofitione conftituti, ad ea noftræ con- | ternitatis, necnon conftitutionem , & deputationem, ac
fiderationis aciem libenter dirigimus , per quæ noftræ Protectoris electionem, & receptionem huiufmodi, alia-
prouifionis auxilio diuinus cultus cum animarum falute, que omnia , & fingula per eofdem Confratres circa præ-
vbilibet actiuum fufcipiat incrementum ; & his quæ miffa gefta, ftatuta, & ordinata,ac prout illa concernunt,
propterea ex piafidelium deuotione inftituta, & ordina- reliqua in inftrumentis, feu capitulis,aut aliis documen-
tadicuntur,vt firma perpetuo,& inconcuffa permaneant, tis prædictis contenta , & inde fecuta, quæcumque, ( li-
cum à nobis petitur , Apoftolici muniminis præfidium cita tamen , & honefta ) Apoftolica auctoritate tenore
propenfius impartimur,ac fideles ipfos fpiritualium gra- præfentium , approbamus , & confirmamus , ac illa om-
tiarum muneribus profequimur, vt exinde diuinæ gratiæ nia , & fingula Apoftolici muniminis præfidio robora-
aptiores reddantur , & charitatis deuotio in eis per am- mus, omnefque & fingulos,tam iuris, quam facti defectus,
plius augeatur. fi qui forfan interuenerint in eifdem fupplemus. Et ni-
Quida Chri- §. 1. Sane dilecti filij confratres Confraternitatis fub hilominus eumdem Vitellotium Cardinalem , & quem-
fti fideles in- inuocatione duodecim Apoftolorum in Ecclefia Con- cumque , qui ad id per ipfos Confratres pro tempore
fiituerunt in
Vrbe Confra- uentus eorumdem Sanctorum duodecim Apoftolorum electus fuerit , in eiufdem Confraternitatis Protectorem
ternitatem , de Vrbe Ordinis Fratrum Minorum Conuentualium conftituimus, & deputamus.
pro decentieri nuncupatorum inftitutæ , nobis nuper exponi fecerunt, 5.5 . Et infuper eifdem Confratribus quæcumque fta- ta Aliaq; ftatu-
de cetero e-
Euchariftia quod alias nonnulli Chrifti fideles pia deuotione ducti tuta, ordinationes capitula,
Sacramenti confiderantes Sanctiffimum Euchariftiæ Sacramentum , & decreta felix regimen , & dedi faculta-
eneratione , gubernium dicta Confraternitatis concernentia ( licita tem tribuit.
regimine inter cetera Ecclefiæ Sacramenta, præcipuis honore, re- tamen , & honefta , ac facris Canonibus non contraria)
edendi
PIVS QVART VS.
131
edendi , condendi , & faciendi, conditaque mutandi, al- & ex certa fcientia , & alias quomodolibet, etiam iteratis
terandi, ac penitus tollendi, feu caffandi, & alia de nouo vicibus conceffis , approbatis , & innouatis . Quibus om-
edendi, condendi, & faciendi . Quæ poftquam edita,con- nibus etiam fi pro illorum fufficienti derogatione , de il-
dita, facta, alterata, mutata , & pro tempore per exiften- lis, eorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, expref-
tem Vicarium Almæ Vrbis approbata fuerint , eo ipfo fa, & indiuidua , ac de verbo , ad verbum non autem per
dicta auctoritate approbata fint, & effe cenfeantur. Seque claufulas generales idem importantes, mentio, feu quæuis
in dicta Ecclefia congregandi ,& congregationes faciendi, alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad
ac dilectis filiis fratribus dicti Conuentus Confraterni- hoc feruanda foret, tenores huiufmodi , ac fi de verbo
tatem , fuofque Confratres huiufmodi in dicta Ecclefia ad verbum nihil penitus omiffo , & forma in illis tradita
recipiendi , & admittendi , ac inibi congregari permit- obferuata inferti forent, præfentibus pro fufficienter ex-
tendi, plenam, liberam & omnimodam poteftatem,licen- preffis habentes, illis alia in fuo robore permanfuris , hac
tiam ,& facultatem eifdem auctoritate , & tenore conce- vice dumtaxat fpecialiter , & expreffe derogamus, ceterif-
dimus , & impartimur. que contrariis qui ufcumque.
Indulgentias §. 6. Et infuper,vt Ecclefia, & Confraternitas in ea in- §.10. Volumus autem quod tranfumptis præfentium, Fides exem
Confratribus ftituta huiufmodi , congruis frequententur honoribus , manu alicuins Notarij publici , vel Secretarij ipfius Con- plorum.
elargitur. ac Confratres ipfi , aliique Chrifti fideles ad præfa-
fraternitatis fubfcriptis, & figillo prædictæ Confraterni-
Tu ad hoc ad- tum Euchariftia Sacramentum dum proceffionaliter , ratis,feu Protectoris illius,aut alicuius Curiæ Ecclefiafti-
uertequoddi- ac alias ad infirmos defertur , deuote , & honorifice cæ, feu perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu-
xibicinrubr. comitandum alliciantur , & etiam , vt fe eo promptiores nitis, eadem prorfus fides adhibeatur , & adhiberi debeat,
ad id exhibeant, quo fe exinde æternæ vitæ præmia faci- quæ literis ipfis originalibus adhiberetur, fi exhibitæ fo-
lius confequi fperauerint , de Omnipotentis Dei mife- rent , vel oftenfæ .
ricordia , ac Beatorum Petri , & Pauli Apoftolorum eius Datum Romæ apud S. Petrum fub Annulo Pifcatoris, Dat. P. A.5.
auctoritate confifi , omnibus , & fingulis ipfius Confra- die 16. Nouembr. 1564. Pontificatus noftri Anno 5. 16. Nouemb
ternitatis Confratribus pro tempore exiftentibus , &
illam pro tempore ingredientibus , ceterifque vtriufque
fexus Chrifti fidelibus vere pœnitentibus , & confeflis, De Spoliis Clericorum , extra refidentiam dece- XCL
feu ftatutis à iure temporibus confitendi propofitum ha- dentium .
bentibus,qui dictam Ecclefiam in fingulis diebus feftiui-
tatum duodecim Apoftolorum annis fingulis deuote vifi- Extenfionem etiam quoad Curiales , vide infra in
tauerint , ac proceffionaliter cum eifdem Confratribus Pauli V. conftit.18 . In eminenti. vbiplene notabo
dictum Euchariftiæ Sacramenrum , dum illud tam ad inde materia.
firmos quam aliàs , pro tempore deferetur, honorifice, ac
cum debitis reuerentia & honore,Deum orando, &mente Circa fpolia vide conft.48 . S.D.N. Vrban. VIII. Supeuni,
recolendo , piafque preces ad eum effundendo comitati inf. tom.4.§.12.
fuerint ; ac qui mifla vltimo quoque die Dominico cu- PIVS EPISCOPV S, Edita A.D.
iuflibet menlis in dicta Ecclefia alta voce, & alias folem-
Seruus feruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. 11564.
niter celebrandæ'interfuerint , vel inibi confeffi & corde
fumpferi
contri nt, ac præm
ti ipfum adimpleu
iffaffimum
Sancti Euchar t, & quot
eriniftiæ Sacra oratio
iesmentu ni fuprema militantis Ecclefiæ fpecula meritis licet Promium .
m
infufficientibus diuina difpofitione conftituti, cunctos
nem quadraginta horarum nuncupatam per eofdem non folum vigilantia noftra commiffos dominicos gre-
Confratres fieri contigerit , in dicta Ecclefia , feu corum ges, fed etiam fingulorum Paftorum fuorum actus inten-
capella interfuerint , quoties id fecerint, toties plenariam fa noftræ mentis acie colluftrantes, ftudium efficax , ope-
ominium , & fingulorum peccatorum fuorum indulgen- ramque fedulam ad hoc omnino ftatuimus adhibere , vt
tiam, & remiffionem in forma Iubilæi Sancti,auctoritate, quemadmodum operofum Sacri Concilij Tridentini
& tenore præfatis , mifericorditer in Domino concedi- progreffum , felicemque exitum , Domino cooperante
mus , & elargimur . Ac inftitutionem Confraternitatis, præftitimus, ita fanctiffima illius decreta , ipforum præ-
ac conftitutionem , electionem , & receptionem Pro- fertim , qui in Apoftolicæ folicitudinis partem vocati
tectoris , capitulaque , & alia per eofdem Confratres funt Paftorum officium concernentia , non tepide, neque
gefta huiufinodi , perpetuis futuris temporibus obferuari diffimulanter exequamur .
debere. §. 1. Sane licet in Concilio præfato faluberrima fuerit Cor.Trid.feff.
Claufula hu- §. 7. Necnon indulgentias , & alia præmiffa fub qui- ordinatione decretum, quod omnes,& finguli venerabiles 6.c.1. & ſelf.
ius bulla pra- bufuis reuocationibus, fufpenfionibus, aut derogationi- fratres noftri Patriarcha,Primates,Archiepifcopi,& Epif- 2.3.c.1 -decre
feruatiua. uit Curatos
bus fimilium , vel diffimilium indulgentiarum , & gra- copi , & alij beneficiati apud Ecclefias fponfas fuas refi- apud eorum
tiarum nullatenus comprehendi , fed femper ab illis dere teneantur,nonnulli tamen ( quod non fine animi Ecclefias refi
excepta fore , & cenferi , dictofque Confratres , fuof- noftri mærore referimus) adeo fui,gregumque quos olim dere deberes.
que officiales , aut eorum aliquem fuper præmiffis , feu deperditos Saluator nofter proprio fanguine redimere
corum aliquo à quoquam quouis prætextu etiam pro dignatus eft , fibi creditorum obliti funt, vt etiam nunc
informatione Curiæ , tam ex officio , quam ad inftan- in Alma Vrbe, vel alibi commorantes , & facrofancta fpi-
tiam Fifci quomodolibet moleſtari , feu perturbari non ritualis matrimonij , inter eos , fuafque Ecclefias folein-
poffe. niter contracti iura confundentes, fponfas fuas in longa
Claufula fu-
blata. §. 8. Et fic per quofcumque Iudices , & Commiffa- quafi viduitate relictas, & prædictas Ecclefias quomodo-
rios quauis auctorirate fungentes , fublata eis , & corum cumque fibi conceffas inuifere , & apud illas, vt probos,
cuilibet, quauis aliter iudicandi , & interpretandi facul- & prouidos patresfamilias decet , refidere non curent , in
tate , & auctoritate iudicari , & definiri debere. Ac quic- perditionem animarum fuarum , & fubditorum fuo-
quid fecus fuperhis à quoquam quauis auctoritate fcien- rum , ac perniciofum exemplum & fcandalum plurimo-
ter, vel ignoranter attentari contigerit , irritum & ina- rum.
ne decernimus. §. 2. Nos hanc illorum contumaciam alicuius etiam Hic Ponsetiä,
Derogatio co- §. 9. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- temporalis pœnæ metu, frangendam, feu conuincendam monet,&her-
trariorum.
nibus Apoftolicis , ac Conuentus , Monafterij , & Ordi- effe cenfentes, Motu proprio , & ex certa fcientia noftra, tatur eofdem
adrefidentia
nis præfatorum iuramento, confirmatione Apoftolica,vel ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, omnibus, & fin-
quauis firmitate alia roboratis, ftatutis, & confuctudini- gulis Patriarchis, Primatibus, Archiepifcopis, & Epifco-
bus , priuilegiis quoque , indultis, & literis Apoftolicis, pis præfatis , ac aliis quibufcumqueetiam quauis aucto-
illis eorumquefuperioribus,& perfonis fub quibufcum- ritate , dignitate , gradu , vel præeminentia præfulgenti-
que tenoribus , & formis , ac cum quibufuis etiam dero- bus , dictas Ecclefias in commendam , vel adminiftratio-
gatoriarum derogatoriis, aliifque efficacioribus, & info- nem, aut alio quouis nomine obtinentibus , & aliis qui-
litis claufulis, irritantibufque & aliis decretis , per quof- bufcumque beneficiatis curam animarum habentibus, qui
cumque Romanos Pontifices etiam prædeceffores no- iuxta decreti fuper Refidentia in Concilio prædicto pro-
ftros, ac nos, & Sedem prædictam, etiam Motu proprio, mulgati tenorem , perfonalen in fuis Ecclefiis refiden-
siam
132 PIVS QVART VS.
tiam facere tenerentur,in virtute fanctæ obedientia,vltra prædecefforum noftrorum ordinationibus , referuationi-
poenas in dicto decreto Concilij contentas , etiam fub bus, & decretis, quoad Prælatorum,& aliorum beneficia-
priuationis eorum, à regimine, & adminiftratione Eccle- torum , etiam in fuis Ecclefiis , aut diœcef, refidentium,
fiarum fuarum , ac aliis noftro , & pro tempore exiftentis & ibi decedentium, quæ etiam ampliamus,& extendimus
Romani Pontificis fuccefforis noftri arbitrio imponen. ad habentes Ecclefias in Vrbis diftrictu,ibique refidentes,
pœnis diftincte præcipiendo per Apoftolica fcripta man- & decedentes,fpolia Cameræ Apoftolicæ applicata hacte-
damus , quatenus omni mora ceffante in eifdem fuis Ec- nus emanatis , nullatenus præiudicare , neque quicquam
clefiis, iuxta formam, & tenorem dicti Concilij perfona- in eis alterare intendimus , fed ca in fuo robore , vt antea,
liter refideant. manere volumus, præterquam quoad eos, qui in fuis Ec-
Et no refiden-
tium bona,vti §. 3. Et nihilominus , fi quos mandato noftro huiuf- clefiis iuxta formam prædicti Concilij refederint , & fpe-
Spolia ad Ca- modi, quod abfit , non parere contigerit , ne etiam tales cialem licentiam teftandi habuerint , hanc enim tantum
mera specta abfentes melioris in hac parte conditionis , quam ceteri faluam eis effe volumus , itaut generalis licentia teftan-
ve decernit,no in fuis Ecclefiis refidentes exiftant , hac noftra perpetuo di eis quamquam refidentibus minime fuffragetur , fed
attenta
tia licen-
teftandi,fi valitura fanctione per præfentes ftatuimus,& ordinamus, fola fpeciali fi quam habuerint tueri fe poffint.
extra refiden- quod deinceps omnia , &fingula mobilia, &immobilia, 5.8. Ceterum vt præceptum , mandatum , ftatutum, Forma, & ef
tiamdeceffe etiamin Vrbe , vel eius diftrictu, exiftentia, & fe mouen- ordinatio, reuocatio, caffatio, decretum,& alia præmiffa , fectus
quam publ.
bates
rint.
tia, res, & bona, iura , & actiones cuiufcumque qualita- præfentefque literæ ad corum quorum intereft notitiain infin.
tis , & valoris , ac vbicumque locorum confiftant, ad Pa- deducantur, nullufque poffit aliquam illorum ignoran-
triarchas, Primates , Archiepifcopos, Epifcopos, & alios tiam prætendere, vel excufationem allegare, fed illa per-
quofcumque, etiam quauis auctoritate, dignitate,gradu, petuo firma & illibata permaneant , volumus & man-
& præeminentia præfulgentes, Ecclefias prædictas in ti- damus quod eædem præfentes in Bafilicæ Principis Apo-
tului , vel commendam, fiue adminiftrationem, aut alio ftolorum de Vrbe , & Cancellariæ noftræ valuis , ac acie,
quouis nomine obtinentes & alios quofcumque benefi- Campi Flora per aliquem ex Curforibus noftris affixe,
ciatos , curam animarum habentes , qui extra prædictas copia illarum ibi dmiffa, ab ea die omnes perinde arctent,
Ecclefias , ac diœc . etiam in Romana Curia , aut alibi deac fi illis perfonaliter intimatæ fuiffent.
gentes, & iuxta decretum, & formam Concilij huiufmo- 5.9. Non obftantibus præmiffis, ac in fauorem Curia- Claufu'a de-
di non refidentes decefferint pertinentia, & perillos fua- lium per fel. rec. Sixtum Quartum , Leonem Decimum , rogatoria.
rum Ecclefiarum , ac quorumcumque Monafteriorum, Iulium Tertium , & quofcumque Romanos Pontifices
Prioratuum, Præpofiturarum, & aliorú beneficiotum Ec- prædeceffores noftros , ac etiam per nos editis & appro
clefiafticorum , cum eura, & fine cura , fæcularium , & re- batis, necnon aliis literis, conftitutionibus,& ordinatio-
gularium, quæ illi quomodolibet obtinuerint,ac fructuú, nibus Apoftolicis , ceterifque contrariis quibufcumque.
reddituum , & prouentuum Ecclefiafticorum , necnon Nulli ergo , &c.
penfionum annuarum fibi fuper fimilibus fructibus, red- Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Dat. P. Aș .
ditibus , & prouentibus referuatarum , & affignatarum Dominicæ , 1564. 7. Kalend. Decembris , Pontificatus 15. Nouemb.
occafione quæfita , etiam fi facultatem fpecialem , de noftri anno 5-
illis, aut eorum parte teftandi, & alias libere difponendi, Anno à Natiuitate Domini 1564. indict.7 . die vero 4. Publicatio.
à nobis , & à quibufcumque aliis Romanis Pontificibus menfis Decemb. Pont.Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D.
prædecefforibus, & fuccefforibus noftris,etiam cum clau- Py diuina Prouidentia Papa IV. Anno 5. retrofcripta litera
fulis , quod facultates huiufmodi reuocari non queant, Apoftolica affixa , & publicatafuerunt ad valuas Bafilica
aliifque irritantibus decretis obtinuerint , & in vimilla- Principis Apoftolorum de Vrbe, ad valuas Cancellaria Apo-
rum literarum defuper confectarum , de rebus , & bonis ftolica,& in acie Campi Flora, dimiffis in prafatis locis pre-
huiufmodi iam que difpofuerint , tanquam fpolia ad Ca- fentium retrofcriptarum literarum copiis affixus , vt eft moris
meram Apoftolicam legitime pertineant. per nos Iulium Parinum , & Bernardinum Andreutium pra-
luffio defcri-
bendi dicta §. 4. Liceatque dilectis filiis moderno, & pro tempore libati S.D.N. Papa Curfores.
bona, & Ca- exiftenti Commiffario noftro generali , & fuis dicta Ca- Ant.Clerici Magifter Carf.
mera appli- meræ deputatis in euentum deceffus huiufmodi , folitum
candi. inuentarium fuper rebus , & bonis præfatis conficere,
illaque prout de reliquis clercorum fpoliis fieri folet, Reuocatio cuiufcumque priuilegij , Communita- XCII
ad dilecti filij noftri moderni , & pro tempore exiftentibus , Confraternitatibus , & aliis quibufcum-
tis generalis Thefaurarij manus redigere , dictaque Ca- que ; etiam locis piis conceffi , homicidam in
mera applicare, cuiufuis licentia defuper minime re-
in die Veneris Sancti , aut alio tempore è car-
quifita.
Licentias te- §. 5. Ac facultates , & defuper confectas literas præ- ceribus liberandi , & referuario eiufmodi gra-
Standi non re- dictas, etiam motu , & fcientia fimilibus, etiam in recom- tiæ confulto Pontifice ab eius officialibus de
fidentib,tollit, penfam laborum , & obfequiorum , etiam Nobis, & Ec- cetero concedendæ.
dispofuiones-
que corum clefiæ Romanæ dictaque Sedi impenforum quomodo- p IVSE P
ISCO PVS, Edita An, §.
annullat . libet conceffas , & etiam iteratis vicibus approbatas, illa- 1554.
Seruus Seruorum Dei. Adfuturam rei memoriam.
rum omnium tenores præfentibus pro fufficienter ex-
preffis, & ad verbum infertis habentes , in euentum obi- Vm ad folitan Romani Pontificis Iefu Chrifti Vi- Exordium.
tus huiufmodi , etiam fi in Vrbe , aut eius diſtrictu , vel D carij clementiam , tanquam ad exuberantem pieta-
alibi extra fuas Ecclefias , vt præfertur , contigerit , ex tis fontem pro gratiis impetrandis vndequaque concur-
nunc , prout ex tunc, & econtra , in dicta contumacia ritur , ipfique more pij patris omnes vti filios dilectiffi
pœnam eiufdem poteftatis plenitudine, & tenore reuoca- mos in intimis charitatis , & mifericordiæ vifceribus in-
mus, caffamus , & annullamus , & tam eas , quam earum dulgenter amplectimur , vfu nonnumquam euenit inde
prætextu quomodolibet pro tempore condita , factaque priuilegia flagitando reportari , quæ licet prima petitio-
teftamenta, codicillos, legata, donationes, & alias difpo- nis fpecie nihil incommodi fecum afferri videbantur,
fitiones quaflibet, etiam ad pias caufas , vel in remunera- illorum tamen conceffionem fubfequens experientia
tionemferuitiorum, nulla, & inualida, nulliufque robo- Reipublicæ damnofam, meritoque effe conuincit impro-
ris, vel momenti fore,neque cuiquam contra præfentium bandam..
tenorem fuffragari. §. 51. Sane quoniam & noftri paſtoralis officij cura, Caufa humus
Decretum ir-
§. 6. Et fic per quofcumque Iudices , & Commiffarios & præfentium temporum conditio plane nos coegit mo- conftit.
quauis auctoritate fungentes,& S.R.E.Cardinales in qua- dum diuerfis abufibus , qui iampridem in mores homi-
Declaratio uis inftantia , fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliàs num, quos Dei prouidentia vigilantiæ noftræ committere
quod alia or- iudicandi, & interpretandi facultate, iudicari, & definiri dignita eft , fenfim irrupferant , aliquando falubriter
dinationes debere, ac quicquidfecus à quoquam quauis auctoritate, imponere , prout in his , non folum circa fpiritua-
Apoftolica fcienter , vel ignoranter attentari contigerit , irritum , & lem vniuerfalis Ecclefiæ , cui licet immeriti præfide-
circa fpolia inane decernimus .
i vinsrema- mus , fed etiam circa temporalem Sedis Apoftolicæ fta-
8 §.7 . Per hoc autem noftris,& Romanorum Pontificum tum , videlicet reformandum aciem noftræ mentis in-
tendere
1
1
tendere dudum cooperante Domino non defiftamus Nos vel ignoranter attentari contigerit , irritum & inane de-
etiam non minimum operæpretium facturos effe cenfe- cernimus , & declaramus..
mus, fi cunctas quo ad eius fieri poterit occafiones homi- §. 4. Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus, claufulă de-
cidiorum, quæ in diuinæ maieftatis offenfam, & publica & ordinationibus Apoftolicis, ceterifque contrariis qui- rogatoria.
quietis perturbationem in dies paffim increbrefcunt pa- bufcumque. Vt autem præfentes ad omnium notitiam
trandorum conabimur è medio fubmouere.Confiderates facilius deducantur, volumus, & mandamus quod illæ in
itaque priuilegia variis ciuitatum,terrarum, & locorum, Cancellarię Apoftolicę valuis,ac in Acie Campi Flore de
nobis & S.R.E. in temporalibus immediate fubiectorum, Vrbe per aliquem ex noftris Curforibus affixa, copia il-
Communitatibus ,Vniuerfitatibus,ac Confraternitatum, larum ibi dimiffa , vniuerfos , & fingulos quorum inte-
& aliorum piorum locorum , Rectoribus , & hominibus reft intra menfem à die affixionis huiufinodi computan-
fuper vno homicida fingulis annis Veneris in Parafceue, dum , perinde afficiant , arctentque ac fi illis perfona-
vel alio certo die, è carceribus , meritifque fuppliciis liliter intimatæ fuiffent. Nulli ergo omnino hominú, &c.
berando ,& falutiferæ cruci,vel altari præfentando , aut Dat. Romæ apud S.Petrum , Anno Incarnationis Do- Dat.P.An.g
14.Decemb.
patriæ dimittendo, per nonnullosRom.Pont.prædeceffo- minicæ 1564. 19. Kalen. Ianuarij , Pontificatus noftri,
res noftros , & Sedem prædictam in Chriftianæ charita- Anno 5 .
tis , diuinique cultus , & fidelium fubditorum fauorem Anno à Natiuitate Domini 1565. indictione 8. die verö Publicatio.
diuerfimode conceffa , nonnumquam improbis, ficariis, 18. menfis Aprilis , Pontificatus Sanctiſſimi in Chrifto
& fceleratis,parricidis anfam in proximum quemque fuu patris , & D. N. D. Py diuina prouidentia Papa IV. An-
fub fpe liberationis huiufmodi crudeliter fæuiendi , & no 6. retrofcripta litera Apoftolica publicate , & affixe
humanum fanguinem effundendi præbuille , ac illos in fuerunt in Cancellaria & Camera Apoftolica valuis, & acie
quorum manu priuilegiorum vfus aut executio fita eft, Campi Flora, vt moris eft , dimiffis ibidem infupradictis lo-
eis vt plurimum non ad Chriftianam pietatem vti , fed cis prafentium literarum copiis affixis, per nos Iulium Pari-
potius ad quæftum ,& fauores importunos in animarum num ,& Camillum Cherubinam prælibati Sanctiff.D.N.P4=
fuarum perniciem , & bonorum fcandalum imprudenter pa Curfores.
abuti folere,perditiffimos homines,à neceffaria , nec vlla Nicolaus de Matthais Mag.Curf.
ratione condonandi morte, cœlo, terraque multum indi-
gnantibus,atque reclamantibus impie fub prætextu pie-
tatis eripientes.
Iurifdictio Confulum Artis Merciariorum Almæ XCIII.
Reuocatiopri- §. 2. Nofque propterea omnino præftare cenfentes ,
Vrbis.
uilegior Co- quod huiufmodi gratiæ , à noftro, & qui , cum fit omni
fraternitati-
bus, aliis corruptela fuperior, an tales huius immanitatis damnati
&
concefforum, homines mifericordiæ locum reliquerint,fincerius rima- Confirmationem earumdem facultatum habes infra
Liberandi ho bitur, Rom . Pont. pro tempore exiftentis , quam incertæ in Gregor. XIII. conft. 61. Vrbem. Et aliam
micidas multitudini , corruptorumue Rectorum arbitrio depen-
cerib us. car conceffit Clem. VIII. die 10. Februarij 1593 .
deant : Necnon quorumcumque priuilegiorum Com- fed eam tamquam fimpliciter confirmatoriam
munitatibus , Vniuerfitatibus, ac Collegiis prædictis , &
fciens prætermittam.
aliis quibuflibet, etiam quorumuis Imperatorum , Regũ,
vel Religionis contemplatione, feu in damnum,.recom-
PIVS PAPA Q VA R T V S Edita An:D:
penfam, vel aliter quomodolibet concefforum , ac plu-
Motuproprio , &c. 1565.
ries etiam per nos approbatorum & innouatorum litera-
res præfentibus
rumque defuperpro
expeditarum,
fufficienter&expreffis
inde fccutorum
habentes , Motu
teno- m paftorali noftro incumbat officio , iuxta facti Exordium.
exigentiam,& temporum varietates, quofcumque ad
proprio, & ex certa fcientia noftra, ac de Apoftolicæ po- fuas iurifdictiones temporum calamitate collapfas, refti-
teftatis plenitudine, omnia,& fingula priuilegia præmif- tuere, & reintegrare .
fa,tam in Alma Vrbe, quam extra eam in vniuerfo eiufdé §.1.Nos attendentes dilectos filios Collegium, & Vni- Conferuatores
S.R.E. dominio temporali , fub quibufcumque tenori- uerfitatem Merciariorum , & illis adhærentium huius Vrbis affigna.
bus, & formis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum Alina Vrbis , & Curiæ noftræ non modicæ vtilitati , & runt Vniuer-
derogatoriis , aliifque efficacioribus , &infolitis , etiam commoditati, immo etiam neceffitati , dum varia præfer- fitati Mercia-
vim contractus inducentibus claufulis,irritantibufque & tim mercimonia humano vfui apprime neceffaria , lon- riorum locus
in foro Capi-
aliis decretis, etiam confiftorialiter,ac Motu,& poteftatis ginquis ex partibus, maximis eorum nedum fumptibus, tolino, vt ibi
plenitudine fimilibus,per quofcumque Rom.Pont, præ- verumetiam fæpe difpendiis , ac laboribus & periculis, Confules inf
deceffores noftros, ac nos, & Sedem prædictam, vel eius quotidie ad Vrbem, & Curiam præfatas , maxima etiam dicerentde
Legatos quibufuis Ciuitatibus, Oppidis, Caftris, Locis, cumvectigalium & portoriorum S. R. E. fructu & vtili- se
feu Communitatibus ', Vniuerfitatibus, Confraternitati- tate,terra,marique,vehunt,& vehi procurant cófulere. Et
bus, Collegiis, Ecclefiis,Hofpitalibus, piis locis, & aliis propterea dilectos filios Conferuatores Alma Vrbis,
perfonis , tam fæcularibus , quàm Ecclefiafticis , etiam confiderantes eofdem Collegium , & Vniuerfitatem , il-
cuiufuis Ordinis regularibus , cuiufcumque dignitatis, liufque particulares homines pro eorum creditis exigé-
ftatus,gradus,qualitatis,& præeminentiæ fuerint , hacte- dis coram diuerfis Vrbis tribunalibus & Iudicibus, ma-
nus quomodolibet conceffa, ac etiam pluries approbata, ximis cum cum laboribus & difpendiis defatigari , & ea
& innouata,tenore præfentium reuocamus,caffamus, ir- de caufa,bona & mercimonia huiufmodi fieri cariora eiſ-
ritamus,& annullamus, nulliufque roboris,vel momenti dem Collegio & Vniuerfitati,vt Confulatu, & peculiare
fore,neque deinceps cuiquam fuffragari,neque Ciuitates, tribunal , ad aliaru artium, & præfertim Mercatorú inftar,
Oppida,Caftra, Loca,feu Commuuitates , Vniuerfitates, conftruerent & erigerent, commififfe, & mandaffe, eifdé
Collegia Confraternitates,aut eorum Rectores , vel alios , folum & locum ad dictum tribunal, & Confulatum con-
quoflibet eorumdem priuilegiorum prætextu alicuius ftruendum inibique de rebus ad eorum arcem fpectan-
homicide gratiam, abfolutionem, aut remiffionem præ- tibus, & pertinentibus iufdicendum , caufafque fui fori
tendere,requirere,vel homicidam abfoluendum nomina- cognofcendum,prout alias confueuerant affignaffe,
re , feu præfentare , vel huiufmodi priuilegiis alias vti, §. 2. Ac fel. record. Bonifacium Papam Nonum præ- Senator, Vrbis
neque ciuitatum , terrarum , aut locorum prædictorum decefforem noftrum , feu de illius mandato quondam tempore Boni.
Gubernatores , Rectores , vel Magiftratus pro tempore Zachariam Triuifanum Venetum , tunc Vrbis Sena- fac IX. eidế
exiſtentes, nominationes, aut præfentationes huiufmodi torem eifdem Collegio , & Vniuerfitati habilitatem, facultatem nierfitati
admittere, feu aliquem ita nominatum , vel præfentatum licentiam , facultatem , libertatem , & poteftatem quaf- dedit vende.
dimittere,& abfoluere poffe.
cumque res, & fpetiarias , ferreas, argenteas, aureas , vel quafcumque
Referuatio §.3.Sed fi quis cafus,gratia, & miferatione dignus oc- alias humano vfui neceffarias, & pertinentes,etiam quaf- res,etiam con-
gratiadecere- currat, illum ad nos , & pro tempore exiftentem Roma- cumque alias artes, & artificum quæcumque Collegia in cernětes alias
artes,&eri-
ro concededs. num Pontificem,vt in hoc pro facti,perfonarumque qua- fpecie quomodolibet concernentes exponédi, & expofi- gendi vnum
uatuhodie
Hot r,vt co n- litate fiat quod conuenire videbitur , referri debere. Actas publice etiam per Vrbem portan. vendendi fine ali- Collegium.
fer-
fulto
cedatuPont.co quicquid fecus à quoquam quauis auctoritate fcienter, quibus quomodolibet eis à quoquam aliarum Artium
r. Tom. II. M propofito
134 PIVS Q VA R T V S.
propofito obftaculo feu impedimento,impofito vel infe- nem dicti Confulatus,& tribunalis,vt præmittitur factu,
rendo , conceffiffe , nec obid aliud quam vnum & idem necnon licentiam, libertatem, habilitatem , facultatem, &
Merciariorum Collegium , fed feorfum ab aliis vti hæc poteftatem ab eodem Bonifacio prædeceffore noftro,feu
Alma Vrbs in vfu habebat cenferi mandaffe;nec etiam ea Zacharia olim Senatore præfatis conceffas , ac ab ipfa
re,cuique dictarum aliarum Artiu Collegio, Collegiique Vniuerfitate condita Statuta, & ordinationes, facta & vt
Præpofito ipfos Vniuerfos,& fingulos Merciarios Vrbis, fupra approbata,& in pofterum per ipfam Vniuerfitatem
heri fubiectos voluiffe. Quinimo ipfos omnes tamquam fienda , & per Senatorem, & Conferuatores eiufdem Vr-
miniftrantes negocia, & exercitia, que vberiorem Ciuita- bis iuxta forma Statutoru præfatæ Vrbis approban, illo-
téalunt tueri,& manuteneri,ac defendi cenfuiffe,ab om- rumque,& illard confirmationes,ac eiufdéBonifacij prę
nibus contrariantibus , maxime ab his , qui auaritia du- decefforis Zachariæ Senatoris, conceffic nem illorum , ac
&
ti earum rerum faciebant pretia cariora.Idemque Sena- omnium , & fingulorum præmifforum , ceterorumque
tor præfatus per conceffam poteftatem à Bonifacio hic etiam de neceffitate exprimendorum veriores teno-
prædeceffore noftro , etiam auctoritate , & poteftate res, & effectus, pro hic plenè , & fufficienter expreffis, ac
Senatus præmiffa fanciuiffe,& perpetuo valitura manda- de verbo ad verbum , penitus & omnino infertis haben-
uiffe. tes, Apoftolica auctoritate tenore præfentium approba-
Collegii mo- §.3 . Ipfumque Collegium, & vniuerfitatem nonnulla mus,confirmamus,& innouamus, cifque perpetuæ &in-
do ftatuit,Co- ftatuta ad dictum Tribunal , & ad artem huiufmodi ne- uiolabilis firmitatis robur adiicimus,ac ea omnia,& fin-
Jules cognofce-
recaufas de ceffaria , in libro Statutorum defcripta edidiffe , & ordi- gula perpetuo,& inuiolabiliter obferuari debere decerni-
rebus fpectan, naffe,illaque per Senatores, & Conferuatores refpectiue mus, & mandamus, & quatenus opus fit de nouo cócedi-
ad ariem, vf approbata, & confirmata fuiffe. Et nouiffime inter cetera mus,& vt fupra ftatuimus,& ordinamus,omniaq; & fin-
que ad qua- ftatuiffe,& ordinaffe, quod Confules ius & rationem ingula inuiolabiliter perpetuis futuris téporit us obferuari
cumque fum-
mam inter ter homines artis, & pro quibufcumque caufis ad artem mandamus. Ac omnes, & fingulos,tam iuris, quam facti
homines de huiufmodi fpectan.& pertinen.& ab eis depende. vfque defectus , fi qui forfan interuenerint in eifdem , fi quæ
arte, & inter ad quamcumque fummam ius reddere valeat, & fialiquis folemnitates omiffæ fuerint fupplemus. Ita quod eiufde,
ad ducat.30. ipfius artis conueniret in iudicio aliquam aliam perfo-
aliosvfque Collegij,& Vniuerfitatis moderni,& reliqui in pofterum
Adquod vide nam, quæ non effet eiufdem artis, dummodo foret pro re pro tempore exiftentes Confules fuper huiufmodi & in
ad artem ipfam fpectante, Confules, qui pro tépore fue- fpecie fuper præfato ftatuto de iurifdictione, iuxta illius
bic infine.
rint iurifdictionem contra tales,cuiufcumque ftatus,gra- tenorem vfque ad quamcumque fummam´exercendi
dus,aut conditionis exiftant ementes bona dicta artis,& quoad perfonas de arte huiufmodi ; & qui de arte non
alias fuper eis quomodolibet contrahentes conuentos, fuerint, vfque ad dictam fummam triginta ducatorum
vfque ad fummam triginta ducatorum auri in auro de auri de Camera abfque alio obftaculo, vel impedimento
Camera haberent,& perfonæ fic conuentæ iurifdictioné aliarum Curiarum,iurifdictionem, & poteftatem habeant
huiufmodi,vfque ad dictam fummam inclufiue,fub quo- prout tenore præfentium damus, concedimus,& elargi-
uis prætextu,caufa, vel occafione, etiam fi effent nobiles, mur facultatem,licentiam, & poteftatem,ac auctoritatem,
& Romani Ciues; Vrbis incolæ,vel Curiales omnes, feu in omnibus & fingulis , caufis, litibus & differentiis , ex
alias quoquo modo declinare non poffint. quauis caufa, vel occafione ad artem huiufmodi fpectan.
Librifque ec- §. 4. Et nein vnaquaque fumma præfentia Notarij, & & pertinen . feu dependentibus , vna cum omnibus , &
rum mercati illius ftipulatio requiratur, ftatuiffe, quod Codicibus, & fingulis fuis incidentibus, emergentibus,dependentibus,
liter tentis fi libris rationum Merciariorum, Velectariorum , Betrecta- annexis , & connexis coram eis vertentibus , & quæ in
dem adhibe-
ri. riorum, Setarolorum, feu Banderariorum dictæ Vniuerfi- futurum contigerint moueri, procedendi fummarie, fim-
tatis,& aliorum eiufdé Collegij confectis vfque ad fum- pliciter & de plano , nulla iuris folemnitate , vel ordine
mam triginta ducatorum auri de Camera,omnibus parti- feruato, fine ftrepitu, & figura iudicij , fola facti veritate
tis eiufdem rationis fimul computatis plene credatur, & infpecta procedant , & cognofcant , terminent & deci-
fides adhibeatur cum iuraméto , contra quofcumque. In- dant,& procedere perpetuis futuris temporibus, poffint
ter homines vero de arte vfque ad quamcumque fum- & valeant , vfque ad totalem , finalemque , & effectua
mam occafione merciariæ, & cuiuflibet alterius generis lem executionem, & paritionem omnium & fingulorum
ad artem huiufmodi pertinentis.Ita quod agentes, & exi- corum mandatorum , realiter , vel perfonaliter , prout eis
gere volentes cum iuramento , perinde plena fides dictis videbitur relaxandorum.
libris adhi catur , ac fi legitime, & concludenter proba- §.9 . Nec præfatos modernos , & pro tempore exiften- El pracipit
tum effet, dammodo ipfi libri,mercantiles,& mercatorum tes Vrbis , Gubernatorem , Senatorem , Vicarium no- Iudicibus Vr
more,& ordine fcripti, confecti , & tenti fint, rationabi- ftrum , & Cameræ Apoftolicæ Auditorem , vel alios bisne Confis-
li fufpicione carentes, & ad perfonas fcribentes refpectu quofuis eiufdem Vrbis ludices , & officiales , tam Or- les defuper
habito." impediant.
dinarios quam Commiffarios , etiam prætextu obliga-
Falfitate con- 5.5.Et fi falfitas in aliquo loco dolofe annotata reperi- tionum in forma Cameræ Apoftolicæ iuxta Motum pro-
tra dolofe co- retur , talis liber per Confules vniuerfitatis prædictæ in prium Populo Romano conceffum , fub pœna excom-
nitten.in ec- foro publico Capitolij fono tube comburatur, cum pu- municationis latæ fententiæ incurren.impediri, vel alias
rim libris
coerceri. blicatione falfitatis, & illius auctoris ; & alias pœnas in- quomodocumque , & qualitercumque moleftari , feu
currat, quas de iure communi vel municipali incurriffe reaffumi, aut reuocari,feu inhiberi poffint , nec refpecti-
diceretur, & perpetuo infamis remaneat,& per eum fcri- ue valeant.
Appella-ique bendis de cetero non credatur. §. 10. Et ita per quofcumque Iudices quauis auctori- claufula Ju-
non poffe àsë- 5.6.Necnon à fententiis à fumma decem fcutorum, & tate , dignitate , vel facultate fungentes , etiam S. R. E. blates
tenis Confu- infra aliqua ex partibus coram dictis Confulibus liti- Card. fublata eis , & eorum cuilibet , quauis aliter iudi-
lum àx.fcu-
tis infra. gan.quemadmodum aliis Iudicibus, & Curiis conceffum candi, reaffumendi,inhibendi,& interpretandi facultate,
extitit,appellare,vel alias reclamare minime poffint , nec , & auctoritate,iudicari,interpretari,& definiri debere de-
Qua ftatuta valeant, & quicquid per eofdem Confules decerneretur, cernimus .
Senator, aut fieret effet validuin, firmum & efficax, realique execu- §.11.Et quod præfentibus,feu literis defuper conficié- Claufulapra-
Conferuatores tioni demandandum. dis,fub quouis prætextu, per quafcumque claufulas, etiá feruatina.
approbunt.
Hic Pont.no- §. 7. Hæcque & alia vltimo dictæ ordinationes, & fta- derogatoriarum derogatorias derogari non poffit, nifi cũ
do confirmat , tuta per dilectos filios modernos ipGus Vrbis Senato- tota præfentium præinfertione,& fpecifica nominum eo-
& innouat rem, & Conferuatores tamquam rationi confonantia,ap- rumdem Confulum mentione,irritum,& inane, quicquid
Jupradicias probata, & confirmata fuifle. fcienter , vel ignoranter contigerit attentari. Ita quod
coregiones Se-
natorum, 5.8.Idcirco idem Collegium, & Vniuerfitatem tamqua præfati pro tempore exiftentes Confules procedere pof-
Conferuatori, præmiflis de caufis de Republica optime meritos, fpecia- lint, & valeant,illis non obftantibus , abfque aliquo at-
& flatuta libus fauoribus, & gratiis profequentes, Motu fimili,&c. tentatorum,& innouatorum vitio.
Vniuerfatis non ad ipfius Collegij, & Vniuerfitatis, aut alterius eiuf- §. 12. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus &
Claufula de-
& Confulum dem artis inftantiam, & requifitionem , fed ex certa no- ordinationibus Apoftolicis , ac Gubernatori , Senatori, rogatoria ...
uratione,
& facultates. ftra fcientia , ac poteftatis plenitudine , mandatum , affi- Vicario noftro , aur Cameræ Apoftolicæ Auditori,
Imo ampliat. gnationem , confignationem , conftructionem, & erectio- ceterifque aliis Iudicibus , quoad caulas dicti fori,
vt hic infine. &
& de rebus ad artem fpectantibus , & pertinentibus, nec-, falubrius , neque iniuncto nobis Apoft. feruitutis offi-
non ftatutis , & confuctudinibus etiain iuramento , &c. cio decétius præftare poffumus, quàm quod prouidétie
confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro- noftræ minifterio œcumenicum Conc.Trid. ficut noftris
boratis, priuilegiis quoque,indultis,& literis Apoftoli- potiffimum aufpiciis , fummaque fanctorum Patrum
cis,ac facultatibus eifdem Gubernatori, Senatori, Vicario concordia per Dei mifericordiam feliciter abfolutum
noftro,& Cameræ Apoft.Auditori , Collateralibus ,& qui- fuit,ita per vniuerfos , qui Chriftiana pictate cenfentur
bufuis aliis,in genere,vel in fpecie, fub quibufcúq;teno- vbique fufcipiatur, & remotis quibuflibet obftaculis ab
ribus,& formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum omnibus æqualiter obferuetur.
derogatoriis,etiam quantumuis efficaciffimis claufulis & § 1. Cum itaque in eodem Concilio quamplura falu- Conciliŭ Tri-
decretis quomodolibet conceffis; approbatis, & inuoua- bria,& ad vniuerfalem morum reformationem valde vti- dentini, mul-
tis. Quibus omnibus pro illorum fufficienti derogatio- lia decreta atque ftatuta , maturo præfentium ipforum mor ta,ftatuit ad
um refor
examine præcedente , fint edita, quibus multa atque di- mationem,
ne, de illis , eorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica,
expreffa,& indiuidua,ac de verbo ad verbum nihil peni- uerfa priuilegia,exemptiones,immunitates, difpenfatio- quibus pluri-
nes facultates,conferuatoriæ,indulta, & vt vocant Con- morum indul.
tus omiffo, & forma in illis tradita feruata foret , inferti
variis ta aduerfan-
forent, præfentibus pro fufficienter expreffis, & infertis feffionalia , & Mare magnum , & aliæ gratiæ, quæ
habentes , illis alias in fuo robore permanfuris hac vice tam Cathedralibus , etiam Metropolitanis quàm Colle- r
dumtaxat , harum ferie fpecialiter, & expreffe omni me- giatis Ecclefiis,Monafteriis ,fconueribus, & aliis Religio-
liori modo, &c.derogamus . Necnon omnibus illis quæ fis, etiam Fratrum Medicantium domibus, & Ordinibus,
dictus Bonifacius fen idem Zacharias Senator in eorum necnon fancti Spiritus in Saxia , Sancti Ioannis Latera-
literis voluerunt non obftare, ceterifque contrariis qui - nen. ac Incurabilium de Vrbe , Sancti Antonij Viennen.
bufcumque. & S. Bernardi luren. aliifque Hofpitalibus , Militiis,
Fiat vt petitur. I. corumque Capitulis , & Conuentibus , ac Vniuerfitati-
PP. fubfcrip.
Repetitio §13 . Etcum abfolutione à cenfuris ad effectum , & c. bus , etiam Studiorum generalium Collegiis, tam fæcula-
claufularum. etiam in cafibus regulæ, &c. cum illius opportuna dero- ribus quam Ecclefiafticis , Confraternitatibus , Societa-
gatione, quatenus opus fit exten. Et quod tenores litera- tibus ,& tam Principis Apoftolorum de Vrbe quam aliis
rum , & ftatutorum prædictorum habeantur pro expreffis, Fabricis , Sancte Cruciata , aliifque piis locis & operi-
& latiffime , ac de verbo ad verbum exprimi & inferi pof- bus , necnon Patriarchis , Archiepifcopis , Epifcopis,
fint & deapprobatione, innouatione, confirmatione,in- Prælatis, Abbatibus, Abbatiffis , Prioribus, Præpofitis, &
dulto,decreto, derogatione, proceffu, & aliis præmiffis, aliis Ecclefiafticis , tain fæcularibus quam diuerforum
de omnibus & fingulis prædictis quæ hic pro repetitis Ordinum & militiarum regularibus , ac etiam laicis cu-
habeatur perpetuo in forma gratiofa & ex certa fciétia. iufcumque dignitatis , & excellentiæ , ac etiam Ducali,
Ampliatio §. 14. Quodque qui tacite vel expreffe, in eorumdem Regia , & Imperiali dignitate fulgentibus vtriufque fe-
iurifdictionis Confulum iurifdictionem confenferint , etiam vfquead xus perfonis , necnon aliquibus Notariis , & etiam de
Confulum
quamcumque fummam ius dicere & caufas cognofcere & latere Legatis , atque Nunciis , tam perpetuo quam ad
quandoparte
confentiunt . terminare poffint & valeant,nec propterea per viam nul- tempus per Romanos Pontifices prædeceffores noftros,
litatis impugnari vel retractari poffint decernimus. Et ac nos , & Sedem Apoftolicam , eiufque Legatos ha-
quod præfentium fola fignatura fufficiat , & vbique fi- &tenus , etiam Motu proprio , & ex certa fcientia , ac
dem faciat,in iudicio , & extra, regula contraria non ob- de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , feu etiam Im-
ftante,attento quod in Vrbe,feu fi videbitur literæ defu- peratorum Regum , Ducum & aliorum Principum
per etiam cum deputatione executorum qui affiftant. contemplatione & intuitu , etiam de fratrum confilio
Facultas ci- §.15.cum poteftate pro illis,ac dictis Confulibus mo- diuerfimode , variifque temporibus , in gencre , vel fpe-
tandi infra nendi, cogendi , grauandi,& reaggrauandi,ac citandi per cie , ex quamuis etiam honefta caufa conceffa , & etiam
diftrictum.
Senatorium edictum, infra diftrictum iuxta formam Sta- pluries confirmata, & innouata fuerunt in plerique con-
tutorum Vrbis, ac etiam per edictum publicum , confti- trariantur.
ina
to fummarie & extraiudicialiter , de non tuto acceffu & illa ergo
§.2 . Nos quibus in primis cordi eft , tam fancta,& Ec- dilta hic P
reaffumen.quafcumque caufas ad inftantiam rei volen- clefiæ Dei faluberrima decreta fuos,vt par eft effectus vbi-
tijex reuoca™:
tis iurifdictionem dictorum Confulum à quibufcumque que confequi, & ab omnibus obedienter obferuari, pri-
Iudicibus, & inhibendi fub quibufcumque pænis pecu- uilegiorum, exemptionum , immunitatum , facultatum,
niariis eorum arbitrio præmifforum omnium ac fingulo- conferuatoriarum , indultorum , confeſſionalium , Ma-
rum,ac cum qualitate, aliorumque citra premiffa neceffa- ris magni, & aliarum gratiarum prædictarum ,ac quarum-
ria,maior fpecificatio , & expreffio eorumdem , & quocumque Apoftolicarum & aliarum literarum defuper,
rumcumque ftatutorum ipfius Artis , ipfius Collegij ar- confectarum,proceffuumque, decretorum, & aliorum in-
bitrio, etiam cum eorumdem præinfertione toties quo- de fecutorum tenores , acfi de verboad verbum infere-
ties eidem Collegio videbitur,femel & pluries per breue rentur, præfentibus pro fufficienter expreffis , & plene
noftrum fimul vel feparatim expediri poffit. infertis habentes, Motu proprio & ex certa fcientia , ac
Fiat. I. de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , quod eadem om-
D.P. An. 6. Dat.Romæ apud S.Petrum Nonis Febr.An.6. nia & fingula priuilegia, exemptiones, immunitates, fa-
5.Febr. Videat Vicarius I. cultates, difpenfationes , conferuatoriæ , indulta , con-
Vifa M.Antonius Archiepifc.Theatinus Vicegerens. feffionalia, Mare magnum & aliæ gratiæ in his omnibus
& fingulis,in quibus illa ftatutis & decretis Concilij hu-
iufmodi contrariantur ipfo iure reuocata , caffata, & an-
XCIV. Reuocatio quorumcumque indultorum confef-
nullata , ac ad ipfius Concilij terminos , atque limites
fionalium , Maris magni , aliorumque priuile- reducta fint , & cenfeantur,nec quicquam aduerfus ipfa
giorum , quibufcumque etiam Regularibus

decreta, & ftatuta quominus vbique, & apud omnes ob-
concefforum , in his quæ Concilio Tridentino feruentur, in aliquo fuffragari poffe , fed ea perinde ha-
aduerfantur. beri & reputari debere, ac fi numquam emanaffent , au-
&toritate Apoftolica tenore præfentium declaramus , a€
Iurifdictionem huius Concilij ,& eius profecutionem etiam ftatuimus & ordinamus.
videre eft hicfup. in conft. 23. Ad Ecclefiæ. Et § . 3. Decernentes nihilominus omnia & fingula quæ et éòrum vi-
indulta Prælatorum ei intereffentium funt in vigore priuilegiorum , exemptionum, immunitatum, & gore acta i
difpenfationum , facultatum,conferuatoriatum,indulto- agenda, à die.
conflit.28. Circumfpecta Et quando ligare cœ- qua d. Conci-
rum , confeffionalium , & aliarum quarumcumque gra- lium ligare
perit,vide in conft . 8o . Sicut ad .
tiarum huiufmodi poft id tempus, quo Concilium obli- cœpit nulla
Edita An. D. PIVS EPISCO PV S, gare cœpit,facta & gefta quomodolibet fuerunt, & in po- effe durernff."
1564.
Seruusferuorum Dei. Ad futuram rei memoriam. fterum fient,in iis , in quibus dicti Concilij decretis ad-
Exordium. N Principis Apoftolorum Sede , meriris licet impari- uerfantur, nulla, inualida, & irrita effe, & cenferi, ac nemi-
bus diuina difpofitione conftituti , nihil neque vni- ni etiã quantumlibet, vt præfertur qualificato, tam in foto-
uerfali Ecclefiæ curæ & folicitudini noftræ commiffa, quod aiunt fori, quá cófcientiæ fuffragari poffe & debere.
Tom. II. M 2. 5.4.
736 PIV S QVART V S.
Claufulafub-
Lata. 5.4.Et ita per quofcumque locorum Ordinarios, aliof- [ re exiftentibus Magiftro, & Fratribus Hofpitalis , feu do
que Iudices& Commiffarios,quauis auctoritate fungen- mus S. Lazari Hierofolymitani, fub regula S. Auguftini,
tes, etiam, S.R.E.Card.fublata eis,& eorum cuilibet qua- & leprofariis concefferant, eorumque perfonas,leprofa-
uis aliter iudicandi facultate, in vtroque foro iudicari & rias & alia loca , fub fua & Sedis Apoftolicæ protectionë
definiri debere , ac quicquid fecus à quoquam quauis fufceperant.
auctoritate fcienter , vel ignoranter attentari contigerit,
§. 2. Et Gregorius Nonus omnibus Chriftifidelibus Greg. IX. in
irritum & inane decernimus.
Claufula de- manus charitatiuas , Magiftro & fratribus domus Sancti dulgentiam
§ . 5. Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus Lazari Hierofolymitani , vel eorum nunciis eleemofynas conceffit, dan-
rogatoria. tibus eleemo-
& ordinationibus Apoftolicis, ceterifque contrariis qui- petituris , pro folutione debitorum fuorum , & fratrum
Tynam.
bufcumque.
Sanctio pœ- eorumdem fubftentatione porrigentibus , viginti dies Hoc tame re-
nalis. 5.6.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam de iniunctis fibi pœnitentiis , per quafdam relaxaue- uocauit Paul,
noftræ declarationis, ftatuti , ordinationis, & decreti in- rat. v.in conft.
fringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem 30.
§.3 . Et per alias fuas literas , tunc Epifcopo Tridenti- Deditque eis
hoc attentare præfumpferit indignationem Omnipoten - no mandauerat , vtipfis fratribus , in fuis domibus fiue licentia profi-
tis Dei,ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe noue- locis profiteri volentibus , aliquam regulam ex approba- tendi unam
rit incurfurum.
tis, iuxta petitionem fibi ab eis factam concederet , fi ex- ex regulis ap-
Dat. P. 46. Dat. Romæ apud S. Petrum Anno Incarnationis Do- pedire videretur . probatis.
17. Febr. minicæ 1564.13.Kal.Martij , Pont.Anno 6. 5.4. Et Innocentius IV. per eum accepto , quod licet Innor. IV. de-
Publicatio. Anno à Natiuitate Dom.1565.ind.6.die vero 24. menfis de antiqua,approbata, & eatenus pacifice obferuata con- ditfacultate
Febr.Pont Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D. Pij diuina fuctudine obtentum effet , vt miles leprofus domus eligendi Mili-
Sancti Lazari Hierofolymitani in eius magiftrum affume- temfanumin
prouidentia Papa IV. Anno eius 6.retrofcripta litera Apoft.
Magnum
affixe & publicata fuerunt in acie Campi Flora , & valuis retur : verum quia fere omnes limites leprofi dicta do- Magiftram .
Cancellaria Apoft. per nos Nicolaum de Matthæis , & Ca- mus , abinimicis fidei miferabiliter interfecti fuerant , &
millum Cherubinum S.D.N.Papa Curf.
& huiufmodi confuetudo nequibat commode obferuari .
Philibertus Chapuis Mag.Curf. idcirco tunc Epifcopo Tufculano per quafdam commife-
rat, vt fi fibi fecundum Deum vifum foret expedire,fratri-
bus ipfis licentiam, aliquem militem fanum, ex fratribus
XCV. Confirmatio plurimarum gratiarum , & priuile- prædictæ domus S.Lazari, in eius Magiſtrum(non obſtan-
te confuetudine huiufmodi ) de cetero eligendi , auctori-
giorum , Fratrum Militum Hofpitalis S. Lazari
tate Apoftolica concederet.
Hierofolymitani ,à Pontt.prædecefforibus con-
§. 5. Et per alias fuas literas medietatem molendini, Medietatem
cefforum, in his quæ Conc. Trid. non aduer-
quod Ecclefia Romana, tunc cum quondam Boctio Ca- que moldin
fantur. Et conceffio aliarum immunitatum , & merario fuo in Nympha habebat , Magiftro & fratribus in Nympha
conceffit.
indultorum .
domus leproforum S. Mariæ Magdalenæ Terracinen.fub
annuo cenfu duodecim denariorum Senatus in perpe-
Quoadpracedentes gratias, habes etiamfup. Alex. tuum concefferat,

fup.Alex.
1V. conft . 1. Cum à nobis & Clem . IV. conft. 2. §.6.Et Alexander etiam IV.narrans per quafdam quod Alex.1 " prio
ficut Canonica cóftitutione cauebatur , quod Monachi & ribus conce
Cum dilectis & conft . 5. Venerabilibus . Quo ve-
Canonici Regulares , quocumque modo fe in clauftro facultate ab-
ro ad priuilegia hic elargita inuocauit , limita- foluen.Fratres
percuffiffent, non effent ad Apoftolicam Sedem mitten- quoquomodo
uit, & abftulit Pius V.vt inf.in eius conft.28. Si- di,fed fecundo difcretionem, & prudentiam fui Abbatis, fe percutien-
cuti. vbinotabo.
difciplinæ fubdendi : quod fi Abbatis difcretio ad eorum tęs.
correctionem non fufficeret, prouidentia effet Diœcefani
Edita An. D. P IV S EPISCO PV S, Epifcopi adhibenda, nifi exceffus difficilis foret & enor-
8565.
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. mis , propter quem merito effet ad Romanam Ecclefiam
Catfis buiss recurfus habendus , ftatutum huiufmodi ad Magiftrum ,
conftit. Nter affiduas Dominici gregis nobis diuinitus com- & fratres Hofpitalis leproforum S. Lazari Hierofolymi-
miffi, non folum à fpiritualibus, fed etiam à corpora- tani Ordinis S. Auguftini duxerat extendendum : ftatuen-
libus, noxis, periculifque imminentibus quantum nobis do, vt in tali cafu (nifi maior effet prouidentia requiren-
ex alto permittitur , præferuandi curas , illi potiffimum, da) per priores fuos,qui ( ficut audiuerat) prefbyteri effe
poft diuini numinis auxilium frequentibus cordis noftri nofcebantur , fratribus abfolutionis beneficium impen-
fufpiciis imploratum ,omni conatu nobis incumbendum deretur.
eſſe ſtatuimus , vt aduerfus inexplebilem Chriftiani fan-
§. 7. Et per alias fuas regulam beati Auguftini , quam Et profeffione
guinis fitim , quæ in teterrimo illo Turcarum Tyranno ijdem fratres fe afferebant profeffos effe, ficutillam cate- " egura S. Ar-
cum longo annorum numero pariter in dies adauger nus feruauerant, eifdem dicta auctoritate confirmauerat, bauis fup.
guftiniv.appro-
confpicitur, bellica etiam fidiffimorum Commilitonumi atque communiuerat , eadem auctoritate nihilominus in conft.i.cit.
præfidia comparemus : & nedum temporalis ditionis ftatuendo vt regula ipfa ab eifdem fratribus & fuccello- in rub.
noftræ , totiufque Italiæ hoftilis claffis incurfioni vndi- ribus fuis, perpetuis futuris temporibus obferuaretur .
que expofitæ portus , & littora validis arcibus , propugna- Donationem
6.8 . Et per alias fuas , donationem alias factam Magi- Feder ici Im-
culifque firmemus, verum etiam ftrenuis militibus , qui
ftro & fratribus Hofpitalis leproforum S. Lazari Hiero- peratoris ap-
Cruce Redemptoris & Domini noftri tamquam Domi- foly
mitani Ordinis S. Auguftini à Federico Romano Im- probauit.Qua
nico ftigmate confpicui fefe perpetuos pro falute do- peratore ante lata
m in euin depofitionis fententiam, di- ego nonpofui.
mus Ifrael propugnatores fore iureiurando profiteantur, uerf
arum terrarum , poffeffionum , ac ftartiarum de fuo
& præftent, præfidia noftra roboremus antiquafque Ec- domi
nio exiftentium in Sicilia , Calabria , Vallegratis,
clefiæ Dei Militias ac Hofpitalitates , & præfertim pau Apul
ia , & Terra Laboris , cum diuerfis fæcularium exa-
perum leproforum S. Lazari Hierofolymitani Hofpitali-
ctionum exemptionibus , ratam & firmam habens , eam
tatem ab illo Sanctiffimo viro Bafilio Magno , vique à
auctoritate Apokolica confirmauerat atque communi-
recolendæ memoriæ Damafi I. Rom . Pont. prædecefforis uerat .
noftri , ac Iuliani Apoftatæ, & Valentiniani Imperatorum
§. 9. Ac nobilis Hofpitali , in
eidem ftrenuorum quo ( ficut acceperat
& aliorum ) Ecclefiam de
temporibus illuftratam , & per Orbem varie ampliatam , conuentus militum , tam Galbiis con-
& iniuria temporum imminutas , & quafi exauthoratas , fanorum quam leproforum pro expugnandis inimicis ceffit
priftinæ dignitati reftituamus : ac illis quo promptius Chriftiani nominis manere folebat , & quod ad extre-
Innoc.111
Honor: Iil,fu- votis noftris refpondeant, & prifca fua priuilegia confir- mam fere paupertatem , propter guerrara difcrimina erat
fceperunt fub memus , & illa fubinde nouorum conceffione liberaliter redactum , poffeffionibus fuis pro magna parte à Paganis
protectione cumulemus.
Sedis Apoft. 5.1. Dudum fiquidem poftquam felicis record. Inno- & hoftibus
tribus Ecclefiæ
, eadem occupatis
auctoritate , Magiftro
, fuisque
concefferat vt Ecclefiam
&fra-
de
perfonas , res centius III. & fucceffiue Honorius etiam III . varias ac Galbis Lincolinen , diœcefis , in qua iufpatronatus (ficuți
bena Ho-
·lis diuerfas exemptiones, & alias gratias tunc & pro tempo- afferebant ) obtinebant , cedente vel decedente ipfius
Matri Rectore
a.
PIVS QVARTV S. 137
Rectore,pro fua referuanda inopia fuis vfibus deputare di pro fepultura quicquam exigeretur , vel acciperetur,
poffent, ita tamen quod perpetuo Vicario in ea feruitu- nifi ipfa fpontanea decedentium liberalitas , vel paren-
ro de ipfius prouentibus portio competens, ex qua con- tum deuotio eis contuliffet.
grue fuftentaretur, & Epifcopalia, ac alia ipfius Ecclefiæ §. 16. Nec ab eis contra priuilegiorum dicta Sedis Exemptione
onera fupportarentur , affignaretur , diœcefani Epifcopi tenorem de omnibus fructibus terræ, quibus propria inceffit. à decimis co-
iure in omnibus faluo. duftria,aut expenfis colerent , & laborarent , ac etiam de Hoc vide la-
Facultatem §. 10. Et fimiliter per alias fuas Magiftro & fratribus nutrimentis animalium fuorum,fed nec de ipfis animali- tiusin
componědi de conftit-
Py V. cit. in
vfuris, &c. huiufmodi , corum neceffitatem paterno compatiens af- bus decimas exigere præfumerent.
tribuit. &tu,auctoritate prædicta duxerat cócedendum ;vt de vfu- §. 17. Quodque ipfi Archiepifcopi & Epifcopi ora- rubric.
Oratoria co-
Tu in his atris, rapinis, & aliis male acquifitis , dummodo illi quibus toria pro vfu fratrum , & perfonarum præfatorum , ac ftrui poffe vo-
tende bullam
corum reftitutio fieri deberet , omnino inueniri & fciri fuæ familiæ dedicare , ac cœmeterium benedicere procu- luit,ibid.
99. Pÿj V.
Clem.VIII. non poffent , necnon de redemptionibus votorum , au- rarent.
conft.115. ctoritate diœcefanorum prius factis , ( Hierofolymitano §. 18. Ac quòd de cetero Fratres feu Milites,ac Do- , Dimittentes
habitum coer
dumtaxat excepto) vfque ad fummam ducentarum mar- natos Militia Hofpitalis huiufmodi, qui Crucem, & re- ceri iuffit,
charum argenti recipere valerene , fi pro fimilium rece- gularem habitum deponerent , & per abrupta fæculi va- ibid.
ptione aliàs non effent ab ipfo huiufmodi grariam con- garentur , quíve Prioribus fuis contumace's , & rebelles
fecuti,ita quod fi aliquid de ipfis ducentis marchis,dimi- exiftebant , & Bolinas detinerent contra voluntates ip-
fiffent vel reftituiffent, vel dediffentillis à quibus eas ac- forum , monerent inftanter,ac pro officij fui debito com-
cepiffent,huiufmodi dimiffum,vel reftitutum,feu datum, pellerent, vt habitum depofitum reaffumerent , in obe-
nihil ad liberationem eorum prodeffet, nec quantum ad dientia Prælatorum fuorum , deuote, & humiliter perfe-
illud haberentur aliquatenus abfoluti . uerarent, &Bolinas fiue alia officia per violentiam nullo
Diœcefanos S.11.Et cum ad eius notitiam perueniffet, quod in no- nodo detinere præfumerent, mandatorum fuorum con-
non poffe po- nullis religiofis, & leproforum domibus in diftrictu Re- temptores, excommunicationis fententia compellerent,
nere rectores gni Nauarræ, Campaniæ, & Bria, Comitis Palatini confi- eámque vfque ad fatisfactionem condignam inuiolabi-
in domnibus ftentibus locorum diœcefani Rectores feu adminiftrato- liter obferuari facerent,
Hospitalis de-
clarauit . res de nouo ponere , feu inftituere præfumebant pro fuæ 5. 19. Et nihilominus quibufcumq; qui de facultati- Indulgentias
De hoc vide litito voluntatis, in earumdem domorum non modicum bus fibi à Deo collatis, fratrib. Hofpitalis præfati fubue- benefactori-
bus, conceffit.
etiam hi inf. præiudicium & grauamen,cótra antiquam, approbatam, niffent feque tam fanctæ Fraternitati Collegas adfcribi Pius V. reso
& eatenus pacificè obferuatam in talibus confuetudinem ftuduiffent, eifque beneficia perfoluiffent,annuatim fep- cauit in conft.
veniendo,volens earumdem domorum grauamen indebi- timam partem iniunctæ fibi pænitentiæ relaxauerat. 303
Ordinariis
tum auferre, tuncć Abbati Monafterij Orbacen . dicti , vel §. 20. Eifdemque locorum Ordinariis, & aliis curam facultatem
alterius Ordinis Sueffionen. diac. dederat in mandatis animarum habentibus , commutandi cuiufuis abftinen- dedit vota co-
quatenus,fi ita effet , præfatos diœcefanos, vt ab huiuf- tiæ , & quarumcumque peregrinationutn vota ( Hiero- mutandi ſub-
modi præfumptione omnino defifterent monitione prę- folymitano , ac beatorum Petri & Pauli Apoftolorum uenient ib.
miffa, dicta auctoritate Apoftolica, appellatione remota dumtaxat exceptis ) in pecuniarum fubfidium præfatisHospitale.
Hoc puto re-
præuia ratione compelleret. uocatum à
fratribus,vel nunciis exhibendum,cumfuper hoc ab eis,
посатит
Nicolaus iij.
§. 12.Præterea Nicolaus III.declarauerat, quod de red- vel eorum aliquo fuiffet requifiti , dummodo conditio- Pio V. in
exemie
lutione àdeci-
fe ditibus , & prouentibus
in vfus miferabilium & Leprofariorum dene infpecta nunciorum , & fratrum præfatorum neceffi- conft.99.
huiufmodi , qui
infirmorum conuertebantur
marum. tate penfata ( fuper quibus eorum confcientias one-
cima non folueretur. rauerat ) pretio , vel precibus , amicitia , fauore , vel
Hoc latius 5.13.Et Clemens etiam IV.per quafdam vniuerfis Ar- odio cuiufcumque nihil circa hoc , fuper quibus fciret
s ac aliis Ecclefiarum Prælatis, fe vnumquemque eorum redditurum in examine diftri-

videin
Fij V. cit. in chiepifcopi & Epifcopis,
conf.
rubr. Clem, exemptis & non exemptis, in virtute fanctæ obedientiæ, & ti iudicij rationem, ageretur in fraudem vel diminutio-
IV-facultatem & fub excommunicationis poena , quam inobedientes nem fubfidij fuprafcripti , plenam & liberam facultatem
vndique col- ipfo facto incurrere voluit, nifi mandatum huiufmodi concefferat.Volens,vthuiufmodi pecuniarum fubfidium
ligendi lepro- diligenter exequi curarent;& nihilominus fub pœna pri- præftandum per vouentes peregrinationes eafdem , ad
fos conceffit,
vt in fua co. uationis officij, & beneficij fuorum, precipiendo manda- 1 tantam pecuniæ fummam extenderetur , quantam voué-
flis.s.jup. uerat, quatenus dum aliqui de dictis Magiftro, Fratribus, tes ipfi pro complendo voto peregrinationis huiufmodi
& Procuratoribus domorum S. Lazari Hierofolymitani, derfonaliter expendiffent. Votum autem huiufmodi ab-
ad Archiepifcopos, & alios præfatos , & eorum loca pro ftinentiæ iuxta illius arbitrium intenderat redimi , qui
capiendis infirmis leprofis perueniffent, eis in hoc adeffe votum huiufmodi commutaret.
curarent ; memores Dominum in lege Moyfipræcepiffe , §. 21. Perfonis autem Ecclefiafticis volens plenius ab irregula
quod omnes leprofi eiicerentur extra volens, & ordinas, prouideri , diœcefanis earum difpenfandi cum eis , qui ritate datofi
vtDomino complacebat, quod tam mares , quam mulie- 1 cum à canone , vel ab homine latam excommunicationis milifubfidio.
res , clerici & laici,religiofi , & fæculares morbo lepræ fententiam incurriffent,irregularitatis notam immifcen-
laborantes , per eofdem fratres , & procuratores eorum do fe diuinis officiis contraxiffent , vel ob id contrahere Hoc eftetiam
reuocatum
caperentur , & eiicerentur extra , cum omnibus eorum ipfos contigiffet, dummodo tantum erogaffent fratribus, Pio V.mox ci-
bonis , tam mobilibus , quam immobilibus ad habita- vel nunciis fupradictis, quantum expendiffent eundo ad tat. & Clem;
tionem cum aliis infirmis domorum Ordinis S. Lazari Rom.Curiam,,& morando in ipfa pro difpenfatione hu- vij. in con
huiufmodi. Si vero clerici , vel laici mandatum fuum in iufmodi obtinenda , & redeundo etiam ab eadem , nifi fit,11§:
aliquo negligerent adimplere , voluit quod ipfi fratres, forfan in Epifcopos, Abbates, vel alios Superiores pro-
aut illorum procuratores , illos peremptorie citarent, prias inieciffent manus temere violentas , poftquam ab
vt coram fe comparerent , facturi iuftitie complemen- excommunicationum fententiis , quas incurrerent , vel
tum , incurrere ipfos contigiffet, iuxta formam Ecclefiæ fuif-
Eleemofynal- S.14.Ac rurfus per alias fuas mandauerat,quod fratres fent abfoluti, concefferat poteftatem.
que colligen- ipfi ipfius confratriæ ad aliqua loca accedentes pro elee- §. 22. Volens ob reuerentiam ipfius venerabilis do- Mortuosfepe-
di, ibid. lirein eorum
Tu vide bul- mofynis colligendis benigne reciperentur , & honefte mus, vt ij, qui eorum fraternitatem affumpfiffent,fi for- Ecclefiis per-
lam is.
tractarentur . Ipfique locorum Ordinarij , & ij ad quos fan Ecclefiæ ad quas perueniffent , à diuinis officiis in- mifit , vt in
Clem.viij. fpectat , vt permitterent eofdem fratres in Ecclefiis fuis terdictæ forent , ipfis morientibus, fepultura ecclefiafti- d.confiit 2.
populum admonere, ac eleemofynas colligere , ac etiam ca minime negaretur , nifi nominatim excommunicatio- Cúm dilectü;
Confraternitates facere,illud præcauentes , ne occafione nis vinculo fuiffent innodati . Liceretque eis confratres
illorum eleemofynæ pauperum Chrifti deperirent,& im- fuos , quos Ecclefiarum Prælati apud Ecclefias fuas ma-
Ordinarios pedirent opera pietatis. litiosè fepeliri non permififfent, nifi excommunicati,vel
Militia mo-
§. 15. Necnon ipfis Archiepifcopis,Epifcopis,& aliis in interdicto nominati fuiffent, aut publici vfurarij , tu-
leftias tellere Prælatis iniunxerat , vt curarent defendere , & manute- mulandos deferre,ad Ecclefias huiufmodi Hofpitalis.
infit
Fra trefque nere fratres præfatos aduerfus parochianos ; qui domos
, utibid. §. 23. Et oblationes, tam pro eis quam pro aliis, qui in Oblationefque
gratis fepeli- illorum inuadebant , aut indebitis moleftiis opprime- eorum cœmeteriis requiefcunt , exhibitas , fine alicuius recipere, of ib:
ri,vt ibid. bant. Nec à fratribus , & perfonis religionis huiufmo- præiudicio retinere.
Tom. II. M ; §: 24:
Etiam tem-
5.24.Quodquereceptiones Fraternitatis eiufdem, feulia corum,ficut ea iufte, & pacifice poffidebant,eis, & per
Poreinterdici
vtibid. etiam collectarum,faluo iure dominorum fuorum, fub B. eos eidem domui prædicta auctoritate Apoftolica confir-
Petri,& fua protectione confifterent.Et fi qui eorumdem mauerat, diftrictius inhibens,ne quis de hortis, virgultis,
fratrum,qui ad eas Fraternitates miffi fuiflent: vel colle- feu eorum animalium nutrimentis decimas ab eis exigere
ctas,in quamlibet ciuitatem,aut caftellum,vel vicum,aut præfumeret.
alium locum deueniffent, fi forte locus ille fuiffet à diui- S.30.Et fimiliter Alexander,Vrbanus,Clemens, & Gre- Alex. Vrban.
nis officiis interdictus, in corum iucundo aduentu ,femel gorius Rom.Pont.fimiliter prædeceffores noftri,confide- Cle. & Greg.
in anno aperirentur Ecclefiæ, & eiectis excommunicatis ratis charitatis,& pietatis operibus, quæ erga infirmos, & vifitantibus
diuina officia ibi celebrarentur, falua tamen in omnibus pauperes Hofpitalis leproforum de Colle Perufin. Dia - in. elee-
prime-
ruf
declaratione Concilij generalis. cefis, iugiter exercebantur , & quod ad id eiufdem Hof- mofynamdã-
Clericos Ho-
Spitali feruire 5.25. Mandans etiam eifdem Archiepifcopis, & Epifc. pitalis propriæ non fufficiebant facultates, cupientefque tibus , indulgë-
vt fi qui de Clericis Ecclefiarum fuarum , præfati Hofpi- ad corumdem pauperum confolatoria fubfidia Chrifti tias conceffit.
cauit
permifit , vt Has reuo
ibid. ralis fratribus, cum licentia Prælati & Capituli fui,fpon- populum fpiritualibus muneribus inuitare, omnibus ve- Pius V. in
te,ac gratis per annum , vel biennium decreuiffent dere pœnitentibus,& cófeffis, qui deuote ad Hofpitale me- conft. 30.
feruire,nequaquam impedirentur. moratum accederent, manumque charitatis porrigerent,
Joann. XXII.
§. 26. Et fubfequenter Io.XXII.Vniuerfis Archiepi- Greg.videlicet vnum annum, & vnam quadragenam,ſin-
exemptionem
à iurifd. Or- fcopis,Epifcopis & aliis Ecclefiarum Prælatis mandaue- guli vero reliquorum prædecefforum eorumdem centum
dinariorum rat, quatenus in præfatos Magiftrum, & Fratres, ac Mili- dies de iniunctis eis poenitentiis mifericorditer relaxarat.
conceffit. tes,Clericofque, Donatos,vel Nuncios , aut Ecclefias co- S.31.Et poftmodum Nicolaus IV.remiffiones,& indul- Nit. IV. illa
Hoc plenius rum,(quippe qui nullum habebant Epifcopum,vel Præ- gentias huiufmodi per fuas literas approbauerat,& con- confirmauit,
vide in conft . latum præter Romanum Pontificem fupra fe, & fpeciali firmauerat,aliafqueindulgentias, &peccatorum remiffio- & alias con-
PyP.cit.in
rubr. prærogatiua gaudebant,& in quibus Ordinarij locorum nes,& Chriftifidelibus diuerfa pauperum,& leproforum "fit.
auctoritatem ecclefiafticam poteftatem nequaquam ha- loca,& hofpitalia huiufmodi vifitantibus , & manus ad-
bebant ) excommunicationis , vel interdicti fententiam iutrices,ac pias eleemofynas pro ipforum pauperum le-
promulgare nulatenus præfumerent , nec eos indebita prdforum fubuentione erogantibus , per quafdam con-
vexatione grauarent , fed erga ipfos fe taliter gererent, cefferat,& relaxaucrat.
quod aduerfus cos materiam querelandi fufcitare non §. 32. Ac per alias fuas ad inftar dicti Clementis I V. Exemptioně-
haberent . Cuftodi,& Fratribus Hofpitalis leproforum S. Lazari de quededit Ho-
Greg. X. feu §. 27. Infuper Gregorius X. & feu Alexander IV. eif- Valloncellis,vt illi ad præftationem procurationum Le- lonc s,à
ellideVal-
ta
Alex.IV.Fra dem Magiftro, &Fratribus Hofpitalis S.Lazari Hierofo- gatis Sedis Apoftolica ,vel Nunciis aut exactionum, col- procurationibi
tres non mo- lymitani paterna folicitudine prouidere volens , aduer- lectarum,feu fubfidiorum quorumcumque minime tene- legatorum, &
leflariiuffit . fus nonnullos Religiofos, & Clericos fæculares , & lai- rentur, nec ad ea foluenda per literas dictae Sedis,Legato- quibufcumq
collectis ;
cos, qui fub prætextu quæftionis inter eofdem exiften- rum, Rectorum , vel Nunciorum , cuiufcumque tenoris
tis , & cuiufdam prauæ confuetudinis , animalia , & alia exifterent,aut alia quauis auctoritate in perpetuum com-
bona dictorum Fratrum Militum temeritate propria au- pelli non poffent , concefferat. Decernens irritas,& ina-
debant inuadere , & tandiu detinere præfumebant , do- nes interdicti, fufpenfionis, & excommunicationis fen-
nec effet eis de huiufmodi quæftionibus iuxta eorum tentias , fi quas propter hoc in eos , vel eorum aliquem,
beneplacitum fatisfactum licet iurifdictionem ordina- aut Hofpitale præfatum in pofterum contigiffet pro-
riam, feu delegatam in eos non haberent, quas ipfis hoc mulgari.
facere permiflum effet, per fuas literas auctoritate Apo- §.33.Et Leo X.claræ memoriæ ad Caroli Romanorum, LeoX.reftituit
ftolica inhibuerant , ne qui occafione prædictæ confue- & Hifpaniarum Regis tunc in humanis agentis preces, 10. Hoſpitalia
LeproforS.
tudinis tamquam nullo iure fubnixa , eifdem Fratribus, Hofpitalia S. Io. Leproforum Panormitan. & S. Agatha Panor.& S
ac aliis fupra nominatis , feu corum Nunciis ab eis per Meflanen. Ordinis S.Auguftini, olim Hofpitali S.Lazari, S. Agatha
totum Orbem deftinandis , memoratas inferrent mole- tamquam membra capiti fubiecta, Religioni,& Hofpita- Meffan.olim
ftias. Neue Fratres , & bona fua fine iuris ordine occu- li Capuano S. Lazari præfati , cum omnibus iuribus , & Hospitali S.
inuadere , feu quomodolibet detinere præfume- pertinentiis , ac membris eorumdem præfata auctoritate Lazarifubie
pare ,
rent. Apoftolica fub certis modo , & forma perpetuo reftitue- fuppreffio
der nem
Exemptions §. 28. Quodque de omnibus fructibus terræ , quibus rat; dictumque Hofpitale Capuanum , aduerfus fuppref- Innoc.VUL
conceffit à fo-
propria induftria, aut expenfis colerent,& laborare face- fiones,& extinctiones,per Innocentium VIII.etiam præ-
lutione gabel-
.c.pro co-
la , & rent,ac de animalibus,aut de ipfis nutrimentis animaliú, decefforem noftrum factas repofuerat, & reintegrauerat,
rum bonis. ac aliis quibufcumque bonis fuis,fi cótingeret quod bo- ac Magiftro generali feu Præceptori eiufd. m Hofpitalis,
na præfata , aut fructus huiufinodi aut animalia ipfa,vel feu Domus S. Lazari Capuani eiufdem Ordinis S. Aug.
ex eis prouenientia, aliquid peripfos fratres,Milites,vel vt Panormitanum , & Meffanenſe Hoſpitalia prædicta,
Donatos venderetur, aut emeretur,tam pro fuftentatione cum illa legitimo Gubernatore carerent,acceptare , & de
'
cuiuflibet eorum, aut pauperum leproforum , quam pro illis,perfonis fuæ Religionis,prout ante fuppreffionem,
reparatione cuiufuis domus, aut Hofpitalis,fiue Ecclefiæ & incorporationem præfatas difponere , & ordinare po
præfatæMilitiæ, & per Ciuitates, aut Caftra , & Oppida, terat, ac fi illa non emanaffent, difponere, prouidere, &
portus, pontes, ac nauigia , & loca alia quorumcumque ordinare.
Regum, & Reginarum,aut Ducum, Marchionum, Comi- 5.34.Ac præfatorum Hofpitalium poffeffionem per fe Facultatemq;
tum ,Vicecomitum , Baronum, & aliorum Dominorum in vel alium feu alios, propria auctoritate libere apprehen- dedis capiedi
ecrumdem
toto Orbe exiftentium, in quibus pro tempore ftare , vel dere, & ciufdem Religionis nomine retinere valeret, in- poffeffionem
tranfire, & reuerti deberent abfque aliquo impedimento dulferat , diftrictius inhibens , ne quis eumdem Magi- Hospitalium
eos permitterent vendere,vel emere,auttranfire, ac reuer- ftrum fuper præmiffis aliquo modo moleftare , impedire, S.10 . Panor.
rum Leprofo-
ti,& præfertim cuiufuis pedagij, datij , gabella , bulletta- feu perturbare valeret.
5.35 . Ac Alexander VI . Nicolauus II.Honorius etiam & S. Agatha
rum, & quarumcumque exactionum folutione , manda-
Mefanen.
uerant. IV. Bonifacius VIII. Clemens etiam V. Innocentius VI. Alex.VI.ac
Paul.11.lepro. §. 29. Et Paulus II.Magiftros , & Fratres domus lepro-
Vrbanus etiam IV. Eugenius fimiliter IV. Sixtus etiam alij Rom.Pot .
fam Capua. forum S.Lazari extra mutos Capuan. corumq; perfonas, IV. Innocentius etiam VIII. Alexander fimiliter V I. quamplura
Iub protectio- & locum inquo diuino erant obfequio mancipati , cum
ne Seit Clemens VII . Paulus III. Iulius etiam III. & di- alias indulta
Ap. &gratias co-
fufcepit, & omnibus bonis, quæ tunc rationabiliter poffidebant, aut uerfi alij Romani Pontifices prædeceffores noftri eifdem cefferunt.
exemptionem ex tunc in futurum iuftis modis poffent adipifci , fub B. Magiftro , & Fratribus , Donatis, & Ordini ,illorumque
ab omni one- Petri,& fua protectione fufceperat . Omnéfque liberates , Nunciis, Officialibus , & aliis perfonis , necnon eorum
ye. & immunitates à prædecefforibus fuis , fiue per alia pri- Hofpitalibus , Ecclefiis, Præceptoriis,& membris ,illafque
uilegia,fiue indulta, eis & dictæ domui-cóceffas . Necnon & illa vifitantibus, ac illis benefacientibus ,varia priuile-
libertates, & exemptiones fæcularia exactionum à Regi- gia, indulta, libertates,immunitates, & alias gratias con- Hic Pot .Pius
bus, & Principibus , aliifq; Chriftifidelibus rationabiliter cefferant . IV . illa cöfir-
eis, & corum domui indultas fpecialiter auté domos, pra- mauit,
§. 36. Poftremo nos illa confirmauimus , & præfertim prafer-
tim circa iu-
ta,pafcua,hortos,vincas,& alia bona mobilia, & immobi- fuper iurifdictione per Magiftrum generalem Hofpitalis, rifdi&ionem
& M. Magifiri.
&Militia prædictotum inter corum Milites , & perfo- fertis habentes ( quatenus decretis Concilij Tridentini
nas exercenda , & iuftitiam fuis Præceptoribus , Militi- tamen non repugnent ) Apoftolica auctoritate , tenore
bus , Fratribus , corumque Vallallis , fubditis , Capella- præfentium perpetuo approbamus , confirmamus , ac
nis , familiaribus, feruitoribus , clericis , nunciis , col- etiam plenarie innouamus, & concedimus, ac innouata,
lectoribus , Donatis , ac quibufcumque aliis perfonis & conceffa effe volumus.
dicti Hofpitalis pro quibufcumque rebus illud , eiufque 5.38. Necnon illa ad Hofpitale præfatum ad præfens Hospitalique
Militiam , perfonas , beneficia , & bona concernentibus, in Capuana, & non in Hierofolymitana Ciuitate confi- Capuano com
annexis , connexis , vel dependentibus , aut fuper digni- ftens, illiufque Magiftrum, Priores, Præceptores,Fratres, municar.
tatibus , adminiftrationibus , Præceptoriis , officiis , iu- & perfonas præfatos extendimus , & ampliamus , eaque
ribus , iurifdictionibus , proprietatibus , bonis , fructi- omnia valida, & efficacia exiftere , & perpetuam roboris
bus , cenfibus , poffeffionibus , in quacumque inftantia, firmitatem obtinere, fuofque effectus fortiri , ac ab om-
etiam vfque ad vltimam fententiam inclufiue etiam fum- nibus quauis dignitate , & præeminentia fulgentibus;
marie , fimpliciter , & de plano , per Magiftrum genera- etiam fub fententiis , cenfuris & pœnis in eis contentis
lem Hofpitalis huiufmodi, feu ab eo delegatos iuftitiam perpetuo inuiolabiliter obferuari decernimus:
miniftrando , innouauimus , & alias indulfimus (prove $.39.Necnon Hofpitale, eiufque membra,& pertinen- Omnemque
in diuerfis , tam ipforum prædecefforum ) quam noftris tia vniuerfa aduerfus fuppreffiones, & extinctiones, ap- fuppreffionn
literis defuper confectis plenius continetur. propriationes,applicationes,vniones,annexiones,incor- reuocar.
Et modo pra- $.37. Nos igitur volentes dilectum filium Ioannot- porationes,& alias contrarias difpofitiones olim per fan-
tum Caftilioneum modernum Hofpitalis , & Militia eta memoriæ Innocentium VIII. & Pium II. ac forfan
quatenus Co-
cil. Trid. non prædictum Magnum Magiftrum , eiufque fucceffores alios Romanos Pontifices , etiam prædeceffores noftros,
fins contraria Magnos ipfius Hofpitalis Magiftros pro tempore exi- & Sedem præfatain, etiam Confiftorialiter , vel Motu, &
iterato confir- ftentes, ac Hofpitale, & Militiam huiufmodi, corumque fcientia', ac poteftatis plenitudine fimilibus hactenus
mai.
Conuentum, etiam amplioribus, quam quifpiam noftro- quomodolibet emanatis, in priftinum , & eum , in quo
rum prædecefforum prædictorum eos profecuti fuerint, antequam illæ emanarent erant, ftatum , eifdem auctori-
fauoribus , & gratiis profequi , ac Hofpitalitatem ipfius tate, & tenore reftituimus, reponimus, & plenarie reinte
S. Lazari , eiufque Militiam ad miferabilium pauperum gramus, ac reftituta, repofita, & plenarie reintegrata effe
leproforum vtilitatem, & contra Piratarum,& infidelium decernimus , & declaramus. Necnon literas inde emana-
Chriftianæ Religionis incurfioné (quantum in Domino tas, omniaque, & fingula in eis contenta, fuppreffiones,
poffumus ) reftaurare, augereque ac eofdem Ioannottum & extinctiones huiufmodi concernentia auctoritate , &
Magiftrum, Milites, Fratres , & alias perfonas , ac eorum tenore prædictis reuocamus, caffamus, irritamus , & an-
fingulos à quibufuis excommunicationis , fufpenfionis, nullamus, ac pro reuocatis, caffis, irritis, ac nullis, & in-
& interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis , cenfuris, fectis, & viribus omnibus vacuis haberi volumus:
& pœnis , à iure , vel ab homine quauis occafione , vel $.40.Et potiori pro cautela in præfato Hofpitali eam illudquecaput
caufa latis, fi quibus quomodolibet innodati exiftunt,ad demmet Præceptoriam, quæ in eo, vt præfertur,erat, quæ Militia S. La-
Kari costituir.
effectum præfentium dumtaxat confequen. harum ferie conuentualis, & caput aliarum Præceptoriarum dicti Or-
abfoluentes , & abfolutos fore cenfentes . Necnon fingu- dinis exiftat, ac priuilegiis, indultis, fauoribus, exemptio-
larum prædictarum literarum tenores præfentibus pro nibus, libertatibus, iurifdictionibus , auctoritatibus , &
expreffis habentės, Motu proprio, non ad Ioannotti, aut facultatibus, ac demum iuribus omnibus, quibus ante il-
Priorum, Præceptorum, Militum, Fratrum , vei perfona- lius fuppreffiones , & extinctiones prædictas vtebatur;
rum prædictarum , feu aliorum pro eis nobis fuper hoc potiebatur, & gaudebat, vti, potiri, & gaudere debeat, ac
oblatæ petitionis inftantiam . fed de mera liberalitate, & in eorum omnium poffeffione reali , & actuali , in qua
ex certa fcientia noftra , ac de Apoftolica poteftatis ple- prius erat , ex nunc exiftat, & effe cenfeatur in omnibus;
nitudine, inftitutionem, & erectionem Hofpitalis, & Mi- & per omnia,perinde ac fi Præceptoria præfata numquam
litiæ huiufmodi , eiufque tranflationem olim ad Præce- fuppreffa, & extincta, feu aliis vnita fuiflet, de nouo eri-
ptoriam , vel Domum Capuanam prædictam factam , ac gimus, & inftituimus.
Præceptoriæ, feu Domus huiufmodi incorporationem , 5.41 . Et eifdem Hofpitali , Militia , fuifque Magno Electionem
declarationes, reuocationes, voluntates, irritationes,mo- Magiftro, Conuentui, Fratribus, ac Militibus,quod ipfo M. Magiftris
nitiones, requifitiones, promulgationes, vniones,incor- Ioannotto,& pro tempore exiftentibus Magnis Magiftris & ad Conuent
Milites
porationes, conceffiones,etiam facultatum affignationes, cedentibus , vel etiam apud eamdem Sedem decedenti- Spectare de-
decreta , remiffiones , inhibitiones , iniunctioffem , rebus , feu ipfum Magnum Magiftratum alias quomodoli- cernit.
nouationem, approbationes, confirmationes, fuppletio- bet, etiam per liberam refignationem in noftris, vel ſuċ-
nes, reftitutionem, repofitionem , commiffionem , man- cefforum noftrorum pro tempore exiftentium Romano- Hodie M. Ma-
datum, fufceptionem,liberationem,exemptionem,fubie- rum Pontificum manibus dimittentibus , vsl amittenti- gifter eft fem-
tionem,prohibitionem, extenfionem, ampliationem,in- bus , & illo quouis modo vacante , Conuentus eiufdem Per baudDux, Sa-
ia ; ex
dultum , & difpenfationem , regulam , & ordinationem Militia , infimul vbi voluerint pro tempore congregati, conft.7. Greg.
prænominatorum , & aliorum Romanorum Pontificum alium Magnum Magiftrum iuxta ciufdem Religionis, & x111. Pro
prædecefforum huiufmodi. Nec non omnia , & fingula Militiæ ftabilimenta de confenfu fui Protectoris edita, commiſſa.
priuilegia , immunitates, antelationes, exemptiones, li- vel edenda, quæ dicto Concilio Tridentino minime fint
bertates, prærogatiuas, indulgentias, indulta, fpiritualia, contraria, eligere, qui ex nunc provt ex tunc, & è contra,
& temporalia, fauores,& gratias,etiam per modum com- poftquam fic electus fuerit,eadem auctoritate Apoſtolica
municationis, & extenfionis eifdem Hofpitali , & Mili- confirmatus fit, & effe cenfeatur , & ita perpetuo ftatui-
tiæ, ac fuis Magno Magiftro, Militibus, perfonis,& mem- mus, & ordinamus.
bris, per Romanos Pontifices , & Sedem huiufmodi fub 5.42 . Necnon cifdem pro tempore exiftenti Magiftro, Sedis princi-
quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum quibufuis & Conuentui principalem ipfius Militia Sedem ad palis tranflam
claufulis , & decretis hactenus , in genere , vel in fpecie quemcumque locum etiam maritimum , eifdem Ma- cedit.
tionem con-.
concella, approbata, & innouata. Necnon cum omnibus, giftro , & Conuentui vifum , etiam quoties fibi placue-
& fingulis in eis contentis claufulis , fingulas eorumdem ric transferre.
prædecefforum , tam fub plumbo quam in forma breuis §.43.Habitumque fuum Regularem, ac etiam Crucem, Hodie perpé-
expeditas literas, ac ordinationes , ftatuta , ftabilimenta, etiam fi de fuis antiquis habitu , cruceque appareat, vel tua Sedes eft
in Sabaudia;
vius, confuetudines, & naturas in eifdem Hofpitali,Mi- non appareat , in eum meliorem , qui fibi videbitur mo- vt in d. conf.
litia , & Religione edita , & introducta, & quafcumque dum (citra tamen aliarum Militiarum , & Religionum Greg X 111.
Apoftolicas , aliafque defuper confectas literas fub qui- præiudicium) reformare, in toto, vel in parte immutare;
bufcumque tenoribus, & formis, etiam Motu, & fcientia vel ftabilire , ac innouare, Regulamque, ftabilimenta , &
Habitus Crü-
fimilibus, ac alias quomodolibet conceffa,cum omnibus, ftatuta dicte Religionis, & Militiade confenfu fui Pro-
cis,& ftatuto-
& fingulis decretis, & aliis claufulis in cis contentis,alia- tectoris inftituere, & reformare , feu de nouo condere,
rum reforma-
tionem per
que omnia , & fingula inde fecuta quæcumque corum edere, & quoties eis placuerit, illas , & illa corrigere , & minit.
omnium tenores, ac fi de verbo ad verbum,nihil penitus immutare(dummodo licita,& honefta, nec eidem Conci-
omiffo , inferti forent , præfentibus pro expreffis , & in- lio contraria exiftant, toties, quoties voluerint..
M 4 9:44.Nec
140 PIVS QVAR T V S.
Erigendi in $.44. Necnon eidem Ioannotto , & pro tempore exi- ,pere, feu retinere,& ad vitam percipere,exigere, & leuare,
Commendas , ftenti Magno Magiftro, vt quæcumque, quotcumque,& ac in fuos vfus, & vtilitatem conuertere.
& precepto qualiacumque , etiam qualitercumque qualificata bene- S.49. Illafque,cum primum ipfa Militia S.Lazari in Eafque trans-
rias beneficia ficia Ecclefiaftica de iurepatronatus laicorum ex funda- aliqua expeditione contra infideles militare cœperit , in ferendi
qualitercum-
que qualifica tione, vel dotatione exiftentia, & perfonale feruitium in toto, vel parte, fimul, vel fucceffiue, quando fibi videbi-
ta de iurepa- Cathedralibus , & Collegiatis infignibus non requiren- tur, etiam in mortis articulo, in cuiufuis perfonæ in di-
tronatus lai- tra(dummodo illis animarum cura non immineat)etiam - gnitate Ecclefiaftica conftitutæ,aut Canonici Cathedra-
corum,etiamfi fi illa Archipresbyteratus rurales,aut dignitates , vel nolis Ecclefiæ manibus, & in Fratrum Militum dictæ Mili-
dignitates,aut men dignitatis habentia ( extra tamen Cathedrales , & tiæ S.Lazari, vel cuiufcumque perfonæ , feu quarumuis
Monafteria
non tamen Collegiatas Ecclefias confiftentia ) etiam fi præftimonia, perfonarum , etiam quæcumque, quotcumque,& qualia-
Confiftoria- aut præftimoniales portiones exiftant, vel alia fimplicia, cumque beneficia Ecclefiaftica obtinentium,& expectan-
lia , &c. tium fauorem abfque aliquo poffefforum beneficiorum
aut Monafteria, (non tamen Confiftorialia)vel alia bene-
Ad hoc vide ficia Ecclefiaftica regularia, cura tamen, & conuentu ca- huiufmodi defuper habendo confenfu, etiam abfque fu-
PiRconft.cit. rentia, fuerint , accedente tamen confenfu patronorum, per præfentibus conficiendarum literarum tamquam no-
in rub. & fine præiudicio ea obtinentium & ipfis cedentibus, tariorum præfentia , feu oftenfione , vel vifione, aut alia
vel decedentibus, in Præceptorias, Commendas , Capel- folemnitate in Romana Curia,vel extra eam,in omnibus,
las , aut Ecclefias ipforum Hoſpitalis , & Militiæ perpe- & per omnia,perinde ac Militibus S.Pauli , Piis nuncupa-
tuo erigere , inftituere , dictaque fuæ Militia perpetuo tis, & per Sedem Apoftolicamindultum eft , etiam citra
incorporare, applicare, & appropriare. Cruciatæ obligationem transferre,ac eifdem perfonis no-
Praferuandi §.45.Ac illarum fundatoribus, vel dotatoribus ius pa- minandis per ipfas,penfiones referuare,etiam abfque ali-
su patronatus, tronatus , & præfentandi dictis Magiftro & Conuentui, qua literarum Apoftolicarum expeditione , ac alia defu-
prafentädi
perfenas, vel corum deputato perfonas idoneas ad Præceptorias, per neceffaria facere libere , & licite valeant, eifdem au-
inftituendi Domos, Capellas,feu Ecclefias, & Hofpitalia huiufmodi, ctoritate, & tenore de fpeciali gratia concedimus , & in-
prafentatos,ac pro tempore vacantia,perpetuo præferuare, & concedere, dulgemus, ac plenam, & liberam licentiam,& facultatem
aliàs confere- & eifdem Magiftro, & Conuentui fic à patronis præfen- illis impartimur.Et cum ipfis Militibus defuper,ac etiam,
di dicta bene-
ficia. tatos,iuxta ftabilimenta dicta Religionis, Ordinariorum vt ipfas penfiones vna cum dicta Militiæ S.Lazari Hofpi-
Tu vide d. locorum & quorumuis aliorum confenfu minime requi- talibus, vel Præceptoriis, aut aliis beneficiis, quoad vixe-
bullam Pij.V. fito, in illis inftituere, ac illas conferre , & de eis proui- rint, retinere poffint, difpenfamus. M. Magiftri
dere. Ita tamen,quod ibi debitus diuinus cultus per per- S.5o . Et infuper idem Hofpitale S. Lazari , ac illius totius Mi-
fonas idoneas , etiam fi dicti Ordinis fuerint , ab Ordi- Prioratus , præceptorias , domos, cameras , Hofpitalia, & litia fufceptio
loca quæcumque ; necnon Magiftrum , Priores , Præce- fub protectione
nario approbandas , in eifdem exerceatur.
Hofpitalia, 5.46 . Necnon quod Hofpitalia,Leprofariæ,& alia loca ptores, Milites, & perfonas, ac corum fubditos , vaffallos, Sedis
lica Apofto-
Leprofaria, quæcumque vbi vllo vinquam tempore fuerit,fit,vel erit colonos, & feruitores, nunc, & pro tempore exiſtentes ,
,
Hospitalitate Hofpitalitas leproforum, feu infirmorum S.Lazari nun- etiam prefbyteros curam animarum exercentes, quamdiu
Leproforum cupatorum, etiam fi iurifpatronatus laicorum fint, Mili- illa exercuerint, & in illorum obfequiis fuerint, ac illo-
deftinata,Ho- tiæ, & Hoſpitali S. Lazari huiufmodi fubiecta , & incor- rum res , animalia , prædia , domos , molendina , & bona
fpitali,& Mi- porata, & ad ius, & proprietatem , ac ad omnimodam di- quæcumque, quæ obtinent, & poffident , ac in futurum
litiaS. Laari,
effe cenfeatur Ipofitionem, inftitutionem, & collationem moderni , & canonice obtinebunt, & poffidebunt, fub B.Petri, & dictæ
etiamfi fint pro tempore exiftentis Magni Magiftri,& Conuentus eo- Sedis, atque noftra protectione fufcipimus.
iuspatronatus rumdem iuxta ipfius Militiæ,feu Religionis ſtabilimenta §.5 1. Ac ab omni iurifdictione , correctione, onere, fta- Exemptio à
iurifdictione
Laicorum.
(faluo tamen iurepatronatus) pertinere cenfeantur,provt tutis, bannis , dominio, fuperioritate, & poteftate quoab omniu do-
alia etiam dictæ Religionis , feu Militia Hofpitalia, Ca- rumcumque Patriarcharum , Archiepifcoporum, Epifco- minoru tem-
pellæ, Oratoria , beneficia, & loca fpectant, & pertinent; porum , & Prælatorum necnon quorumcumque tempo- poral iumlium
Spiritua ,&
dummodo in illis Hofpitalitas debita feruetur , & cultus ralium dominorum quauis poteftate etiam Imperiali, intellige iuxta
diuinus nullatenus diminuatur ,ac in illorum fundatione, Regali , & Ducali , fulgentium , ac Vniuerfitatum , & illa- terminos Coc.
vel dotatione fecus non fuerit ordinatum. rum Regentium, etiam (præterquam dicti Hofpitalis ) Or- Trid. vt de-
Praferuatio 5.47 Saluis tamen legitimis titulis , & præfcriptioni- dinariorum , tamfpiritualium , quàm temporalium vbi- clar atru
cit.in b. V.
Pius
iurifdictionis bus, & falua iurifdictione Ordinariorum, tam ea quæ de cumque,tam citra, quam vltra montes , & mare conftitu-
Ordinariorú, iure communi eis competit , quam quæ ex decretis dicti torum, cuiufcumque dignitatis,ftatus,gradus , ordinis , &
en exequut
huiu io Concilij Tridentini eifdem eft attributa. Præterquam ta-
s Militia conditionis exiftentium , illorumque Vicariorum , &
cum Militia men in iis cafibus , in quibus Concilium prædictum ex- Officialium , Locatenentium , & Iudicum , nunc & pro
S. Ioannis in prefsè , vt præfertur , eximit , & excepit Religionem tempore exiftentium , quorumlibet.
non exceptis. S. Ioannis Hierofolymitani, in quibus, & hæc S.Lazari §.2.Necnon à folutione, & exactione paffagij ,arrera- decimis,
Exempi&c.
o à
Religio pariter excepta , & exempta fit , & effe cen- gij,gabellæ, datij,tractæ,collectæ, procurationis , iocundi Tu attende
featur. aduentus ,iurium etiam fynodalium, cenfuum, & decima- declarationem
Facultas reti- 5.48.Et infuper Militibus, ac Prefbyteris , & Capella- rum, etiam noualium hortorum, pratoruin , pifcationum, PijV. cit. in
ducat. 500. lanis Hofpitalis , & Militia S.Lazari huiufmodi, nunc && molendinorum ( ad quæ cuilibet acceffus nullatenus rub.
nendipefiones
pro tempore exiftentibus , ac eorum fingulis , tam cleri- directe, vel indirecte, prohiberi poffit) & terrarum , quas
Hanc reduxit cis, quam laicis, etiam coniugatis , & bigamis , vt vnain, per fe ipfos , vel alios eorum nominibus etiam colonos,
ad ducat, 400 vel plures penfiones annuas vfque ad fummam quin- arrendatarios,& emphyteutas excolent, & de quibus fru-
Clem.VIII.in gentorum ducatorum auri de Camera nouorum , fuper &
tus percipient , & cuiufuis alterius oneris perfonalis,
conft 102. quorumuis Cathedralium, etiam Metropolitanarum , & realis, feu mixti , ordinarij, vel extraordinarij vbicumque,
Decet.
aliarum Ecclefiarum , ac earum menfarum, etiam Patriar- & ex quacumque caufa impofiti,vel imponendi pro tem-
chalium, Archiepifcopalium, & Epifcopalium , necnon pore,liberamus, & eximimus, ac nobis, & dicta Sedi im-
etiam Monafteriorum , etiam Confiftorialium , Priora- mediate fubiicimus.Illofque,& illa,etiam fi in quibufcũ-
tuum, Canonicatuum , & præbendarum,dignitatum,perque ftatutis,literis,conftitutionibus,& regulis, etiam per
fonatuum,adminiftrationum,& Officiorum, aliorumque nos, & Sedem præfatam pro tempore editis, nominatim,
beneficiorum Ecclefiafticorum cum cura, & fine cura,fæ- fpecialiter,& expreffe grauarentur, feu onerarentur, fem-
cularium & quorumuis Ordinum Regularium, qualiter- per immunes,liberos,& exemptos,ac exceptos, & nobis,
cumque qualificatorum fructibus, redditibus, prouenti- ac fuccefforibus noftris Romanis Pótificibus, immediate
bus, iuribus, obuentionibus , & emolumentis , ac diftri- fubiectos,ac immunia,libera, exempta, & fubiecta effe de-
butionibus quotidianis alias canonice fibi referuatas,feu cernimus. Ita quod Archiepifcopi,Epifcopi,Prælati, Or-
referuandas , vel loco penfionum annuarum , omnes & dinarij,Vicarij,Officiales,Locátenétes,& Iudices præfati,
fingulos , ac quofcumque fimiles fructus , redditus , & etiam ratione delicti, vel contractus, feu rei, de qua age-
prouentus, iura, obuentiones, & emolumenta quæcum- tur,vbicumque committatur delictum, ineatur cótractus,
que , ac etiam diftributiones quotidianas fibi referuata, aut res ipfas confiftat,nullam in eos,vel ea iuriſdictioné,
& referuanda, etiam fi poft illarum , vel illorum referua- correctionem, feu poteftatem exercere. Aut excommuni-
gionem vxorem duxerint , & bigami effecti fuerint, reci- cationis,aliafve fententias,céfuras, & pœnas promulgare,
aut
PIVS QV A R T V S.
aut etiam ratione perfonarum, vel rerum, animalium, ac fubditos Hofpitalis, & Militia S. Lazari nunc præfentest
bonorum fuorum ad aliquam folutionem,pontium,fon- & futuros , ex quibufuis occafionibus oriri , & moueri
tium,furnorum,murorum,feu etiam aliarum Ecclefiarum, contigerit quouis modo,cum omnibus fuis incidentibus ,
quam dicte Religionis, etiam fi forfan hactenus per abu- emergentitus,connexis, & annexis , ac omnium cuiufuis
fum ,feu alterius priuilegium,aut negligentiam , etiam per appellationis , ( præterquam in defectus , aut denegati
longiffimum tempus taliter obferuatum non fuerit.Quæ iuftitiæ, vel illati perperam contra ftabilimenta , & con-
omnia etiam præfcriptiones nullo pacto,faltem in pofte- fuetudines dicti Hofpitalis grauaminis cafibus ) remoto
rum , quo minus huiufmodi exceptionibus vti poffint, obftaculo per pro tempore exiftentem Magiftrum , &
obftare volumus , & decernimus eos coarctare , aut alij Conuentum dicti Hofpitalis , feu illos ex Fratribus,
quicumque cuiufcumque Ecclefiafticæ , vel mundane quibus ipfi Magifter , & Conuentus id commiferint,
dignitatis , aut præeminentiæ , ftatus , vel conditionis etiam vfque ad tertiam definitiuam fententiam inclufiue
exiftant , etiam locis & Terris S. R. E. etiam immediate audiantur.
fubicctis , & ad inftantiam cuiufcumque Principis , feu §.58. Necnon iuxta laudabiles confuetudines , & fta- Citati coram
Communitatis fub excommunicationis latæ fententiæ, bilimenta Hofpitalis huiufmodi, & alias provt iuris fue- Magiftro,
feu quadrupli , vltra damna , & expenfas , reftitutionis rit, debito fine decidantur. Omnefque & finguli Priores, Conuentu ,fess
eorum delega-
ponis per contrafacientes eo ipfo incurrendis, ne cos, in & Præceptores , Milites , & Fratres Hofpitalis præfatis tis comparere
iudicio vel extra fuper præmiffis , vel corum vfu , feu poftquam de mandato , feu auctoritate Magiftri , ſeu teneantur.
poffeffione, vel quafi, directe, vel indirecte, quouis quæ- Conuentus præfatorum in quibufuis ex prædictis contra
fito colore, vel ingenio moleftare, impedire , vexare, aut cos intentandis caufis ad comparendum coram ipfis , &
alias quomodolibet impetere præfumant , debeant , feu Commiffariis per eos , vt præfertur , deputatis , in locis
etiam valeant. quantumcumque ab eodem Hofpitali reinotis citati fuc
Fratres, & $.5 3.Sed Priores,Milites,& aliæ perfonæ Hofpitalis,& rint, coram eifdem Magiftro,Conuentu,& Commiffariis;
alis perfona Militiæ S.Lazari huiufmodi de iuftitia coram folo Magno provt contigerit, legitime comparere debeant, & tenean-
Hofpitalis, & Magiftro, & Conuentu, vel corum deputato refponderetur, iuri , & iuftitiæ fecundum ftabilimenta , approbatio-
Militia de iu-
A
fitia coram debeant. Decernentes quofcumque proceffus contra il- nes, vfus, & laudabiles confuetudines præfati Hofpitalis
folo M Ma- los , vel eorum aliquem tam per ipfos locorum Ordina- parituri.
gift. Con- rios, vel eorum Vicarios, feu quofuis alios , quàm Magi- 5.59 . Quodque illi ex Prioribus, Præceptoribus , Fra-
uentu, vel ab ftrum, vel eius deputatum præfatos, pro tempore factos, tribus , & fubditis præfatis , qui contra eoruin aliquem alia perſone
religionis pro-
eis, delegatis quaflibet etiam excommunicationis, vel fufpenfionis, fuper quibufuis querelis , rebus , vel negotiis ( præter bitentur cora
comparere te- &
neantur. quam in cafibus præfatis ) coram alro quam præfatis Ma- aliis litigares
aliafque fententias promulgatas , nullas , & inualidas,
Hoc etiam de- nulliufque roboris, vel momenti fore. giftro, & Conuentu , acper eos pro tempore datis Com- feu comparere
clarat Pius
$.5 4. Nec omnino aliquis ex Hofpitalis , & Militiæ miflariis in caufam traxerint, & ad alium quam ad eof- pro iuftitia ,
V. ibid. S. Lazari Fratribus, donatis, feruitoribus, vatlallis,& co-
Exemptioà dem appellationes quafcunque interpofuerint , caufas indicibucoram
quam
s Re
decimis, & lonis in prioratibus, Commendis, Domibus , Hofpitali- huiufmodi prorfus perdant, & excommunicationis fen- ligionis.
noualitus, ac bus, Leprofariis, membris, aut aliis quibufuis beneficiis, tentiam incurrant, reque fuper qua contenderint , pri-
quartis nun- præfidiis,fiue Grangiis quomodocumque à dicto Hofpi- uati exiftant eo ipfo.
cupatisfeu Poteftas , &
canonica por- tali dependentibus , in quibufcumque locis , fub quo- $.60. Necnon moderno,& pro tempore exiſtenti Ma- iurifdictio M.
tione , vel ca- rumcumque Patriarcharum, Archiepifcoporum, Epifco- giftro, & Conuentui Hofpitalis huiufmodi , iuxta illius Magiftri,&
ritatiua fub- porum, Vniuerfitatum , Hofpitalium , Rectorum Eccle- ftabilimenta , & laudabiles confuetudines ac mores , in Conuetus fu-
fidio etiam liarum limitibus, & iurifdictione conftituti, decimas, aut Prioratus,& Præceptorias,domos,Hofpitalia,mébra, bo- per perfonis
conceffoRegi
Hifpaniaru, canonicam portionem , feu caritatiuum fubfidium , aut na ; &loca quæcumque , necnon quofcumque Priores, taftabilimen
& rebus iux-
ac quarta in Quartas nuncupatas,feu alias quafcumque collectas, feu Præceptores,Fratres, & perfonas Hofpitalis, & Religio- ta
Francia Re- contributiones , tam ex antiquis eorum culturis , quam nis huiufmodi, ac illorum vafallos, fubditos,& feruito-
gnis impofita. ex recenter cultis noualibus alicui quouis modo foluere res vbicumque,tàm citra, quàm vltra montes,nunc & pro
teneantur. A quibus omnibus exactionibus, atque etiam tempore conftitutos,& commorantes, qui omnes Magi-
nouo fubfidio dilecto filio noftro Philippo Hifpaniarum ftro & fubdelegatis ab eo firmiter, tàm perfonaliter, quàm
Regi in fuis Regnis per quofcumque Romanos Pontifi- realiter, omni exceptione ceffante , & quocumque à no-
ces prædeceffores conceffo,& canonica portione,Quarta bis , vel Sede prædicta obtento , vel obtinendo indulto
nuncupatain Francia Regnis impofita , necnon à quinon obftante parere & obedire tenerentur, plenariam , &
bufcumque aliis facultatibus Regibus huiufmodi , & omnimodam etiam meri , & mixti imperij iurifdictio-
aliis Principibus conceffis , vel concedendis in futurum, nem,& fuperioritatem .
omnia dicti Hofpitalis loca, vt præfertur, necnon Eccle- 5.61.Ipfique Magiftro contra rebelles, & fuis inanda- Facultas M.
fiarum quomodocumque à dicto Hofpitali dependen- tis non obedientes etiam vigore literarum Apoftolicaru Magiftri pro-
ceden di con
tium Fabricas, libera , & liberas , & exemptas effe decla- j etiam in forma breuis à nobis & fuccefforibus noftris pro tra inobedien
Facultas ex- ramus, atque volumus . tempore emanatarum , feruatis quatuor terminis ad dotes, rebelles
trahendi fru-
mentum , & 5.55.Et infuper quod præfati Magifter, & Conuentus, cendum fe paruiffe ; & fatisfeciffe in loco Conuentus etiam per edi.
quofcumque Priores, Præceptores, aut quicumque alijex dicti Hofpi- Hofpitalis huiufmodi , poft legitime executam primam tum publică
alios fructus, talis Fratribus, per quofcumque locorum , aut Terrarum citationem ad mulctam , fiue poenam perfonaliter iuxta etiam
uationeadquo-
pri
pecunias dominos, tam fpirituales, quam temporales, etiam fi Re- mores & ftabilimenta prædicta , feu etiam priuationem rumcumque
ex locis
Milit & gali dignitate præfulgeant, etiam in Terris S.R.E. ab ex- habitus, & beneficiorum, domorum,& prediorum per eos
ia, dicta beneficiorum
Hofpitalis ad tractione frumenti , ordei , vini, olci, leguminum, & quo- obtentorum procedendi , vel etiam fi magis expedire vi- per eos quo-
quacumque rumuis fructuum , atque etiam pecuniarum ex Priorati- debitur, beneficia, domos , & prædia ipfa ad manus fuas, modolibet ob-
tentorum
fidelium loca bus, Commendis , membris , domibus , grangiis , aliifve feu Receptorum dicti Hofpitalis reducendi, & donec ipfi
finedatio, & præfati Hofpitalis locis prouenientium, nullo vmquam inobedientes contumaciam purgauerint, vel debita one-
gatella.
Tu videfan- modo impediri poffint , quo minus præfata omnia pro ra perfoluerint , fiue fæculares , aut alterius Ordinis Re-
&ionem S. D. fua poffefforum voluntate in quæcumque fidelium loca gulares beneficia dicti Hofpitalis poffidentes fuerint, pro
N.PauliV.
ab omni pedagio, datio, feu tracta, libera & exempta va- fuo arbitrio retinendi , illorumque fructus,redditus , &
7.10.Inter. leant afportare . prouentus árrendandi,& percipiendi.
Exemptio
etiam pro bo- $.5 6. Etbona etiam patrimonialia Magiftri , Priorum, §. 62. Necnon caufas prædictas,ac omnes, & fingulas Auctio
nis patrimo- Præceptorum,& Fratrum, ac aliarum perfonarum huiuf- lites & querelas,fiuein Romana Curia,tàm in Auditorio quorumcum-
nialibuspoft modi, tam acquifita, quam in pofterum acquirenda , aut noftro quàm per commiffiones,fiue extra eam,fuper quique caufaru
commiffio
emillam pro- illis quouis modo , etiam ex conceffione Apoftolica , vel bufuis dicti Hofpitalis beneficiis ac bonis , & pecuniis Magiftro ,
feffionem.
Jurifdictio M. Magistrali pertinentia, ex die emiffe per eofdem Priores, ærarij, & Fratrum quorumcumque, feu fuper eorumdem Conuentui
Magiftri && Præceptores, Fratres, & perfonas profeffionis, vt præ- delictis , ctiam fi ex aduerfo aliqui Clerici , fæculares terminandi.
Conuetus , feu fertur,ab omnibus decimis, & aliis oneribus libera, immu- vel regulares , aut laici extiterint , & actiuc feu paffiue Pius
Hoc limitas
V.cit. In
eorum inter nia, & exempta exiftant.
terum delega- alias iuxta formam ftabilimentorum & priuilegiorum
perfonas dicta 5.57 . Et quod quælibet querelæ , quæftiones , lites, prædictorum , in dictis caufis quomodolibet , & in qua-
Religionis,& caufæ , & controucifiæ , quas ex nunc inter Fratres, & cumque inftantia interuenerint hactenus motas,in qui-
Melitia. bu's
142 PIVS QVARTV S.
bus tamen non conclufum fit , & in futurum quouis , quæuis perfonæ cuiufcumque Ecclefiafticæ dignitatis
prætextu mouendas , in quibufuis inftantiis pendentes, exiftentes , beneficia Hofpitalis huiufmodi pro tempore
quarum ftatus, & merita etiam præfentibus haberi volu- obtinentes , illa foluere omnino teneantur , & adftricti
mus pro expreffis,ad nos aduocamus, ac illas eifdem Ma- fint , ac ad id etiam fub fententiis , cenfuris , & pœnis
giftro , & Conuentui per cos , vel ab eis deputatos iuxta Ecclefiafticis, ac alias iuxta corumdem priuilegia, priua-
formam dictorum ftabilimentorum , & laudabilium con- tionis & apprehenfionis beneficiorum ad manus fuas TE-
fuetudinum prædictorum in ftatu debito reaffumendas & mediis cogi poffint, folui mandamus.
decidendas committimus , cofque quorum intererit ci- 5.69.Necnon exemptionem,& liberationem præfatas , Facultas fu
mědi ordines,
tandi,& quoties opus fuerit inhibendi ctiam fub cenfu- ita quod Magifter, Priores, Præceptores, & dicti Hofpita- & facrameta
ris & pœnis Ecclefiafticis , tàm in Curia prædicta , quàm lis Fratres , Capellani à quocumque Catholico Antiftite à quouis An-
extra eam , facultatem concedimus. fub Romanæ fedis obedientia conftitutos facros ordines , tistite , etiam
Facultas exe-
5.63.Necnon illorum fententias, & rem iudicatam per etiam extra tempora à iure ftatuta tribus diebus feftiuis extra
& tepora,
quendi fente- Priorem Ecclefiæ dicti Conuentus , etiam fub cenfuris & fufcipere, & in quibufuis, tàm fecularium quàm regulariú quibu, us
in celebran ds
tias , & rem
indicatam . pœnis Ecclefiafticis contra condemnatos, etiam in Curia Ecclefiis abfque alicuius licentia celebrare poffint . Ecclefiis.
prædicta,tàm realiter, quàm perfonaliter exequi manda- S.70.Et ipli Magifter, & Conuentus, nechon Prior Ec- Quod limita
clef iæ , aliique Priores , & Præceptores intra limites fua- uit Pius V.cit
mus , ita quod alibi quam in dicto Hofpitali , aut extra in rubr.
illud ex Magiftri , & Conuentus commiffione iuxta ftabi- rum iurifdictionum , & adminiftrationum veri Ordinarij M. Magister,
limenta & vfus huiufmodi , cognofci , & terminari ne- iuxta formam ftabilimentorum , & priuilegiorum præ- Conuentur ,
dictorum , exiftant , & effe cenfeantur. Prieres , ‫من‬
queant.
§.64. Nec à fententiis per Iudices dicti Hofpitalis pro §. 71. Necnon Magiftrum & Conuentum, quofcumq; intraPreceptores es
Appellationes limit
à fentétier de tempore latis ad alium, quam Magiftrum, & Conuentum & fingulos Priores , ac Commendat ores fuorum Priora- Juarü iurifdi-
Legatorum ad prædictos,feu Iudices ab eis deputatos,in quauis inftan- tuum, & Commendarum Fratres , feu Religiofos delin- lienum veri
M. Magiftri, tia , neque à fententiis per ipfum Magiftrum , & Confi- quentes,vel inobedientes ,cuiufcumque dignitatis, ftatus Ordinarij
ab eis ad lium latis, alio quam ad ipfum generale Capitulum, fiue gradus , ordinis præeminentia exiftentes, etiam fi quauis funt.
& Conuenti; Magifter ,
Capit-genera- per ipfius Hofpitalis Fratres , fiue per ipfos fubditos , & etiam Apoftolica exemptionefungantur, in quocumque Conuentus
le iuxta for- vafallos quoquomodo appellari poffit : quinimo illi vf- loco quantumuis priuilegiato,& quauis etiam Imperato- quofcum.que
deread
mam ftabili- que
mentorum tertiam. fententiam in eodem Conuentu proce-
teneantur ris, Regum feu aliorum Principum etiam Ecclefiafticoru delinquentes
deuoluantur. Curia , per fe aut fuos Officiales & Miniftros , capere, & vbique incar-
cerare ,& ad
Omnes expe-. §.65 . Et fimiliter , quod omnes fententiæ per eofdem incarcerare, ac captos à fe vel eorum nomine liberare, & locum Couen-
ditiones Magiftrum,& Conuentum latæ , omnes item commiffio- ad Hofpitale præfatum per Magiftrum , & Conuentum tu ,vel alium
executoriales, es, & citationes, collationes, & omnia denique eorum- præfatos iuxta corum conftitutiones & ftabilimenta pu- transmittere
M. Magiftri, dem refcripta ad omnes fuæ iurifdictioni fubditos, ac re- niendos fub debita cuftodia tranfmittere , & tranfmitti 1offint.
& Conuentus
!
Sed Pius V.
exequantur liquos etiam, quorum intererit,caufas,lites,feu querelas facere, libere, & licite poffe. ibid.limitarit
abfque ali- coram ipfis pertractari, directe exequi, & à nullis locoru, 5.72 . Ac tàm ecclefiafticos, quàm fæculares Officiales, id no licere in
cuiuslicentia, & Terrarum dominis etiam Ducali , aut Regali dignitate & locorum poteftates,ad eifdem Magiftro,& Conuentui, Curia Rom.
etia fulgentibus aliqua ratione expectandi confenfus,feu alio Prioribus, Commendatoribus,aliifque in præmiffis affi-
per quem-
necque
cum Officialesqui-
Ducali , aut quouis quæfito colore in eorumdem executione impe- ftendum, ac auxilium , confilium , fauorem , & iuuamen cuque tenean
tur prastare
Regali digni- diri poffint:feruato tamen in eis exequendis Data ordine. præftandum fub excommunicationis , & aliis cenfuris,& auxilium pro
tale fulgenti- Ita quod eorum vltima primis anteferri nequeant. pænisecclefiafticis , teneri , & obligatos fore. capiendus , &
bus impediri §.66. Ac quod contra Clericos fæculares , feu laicos, §. 73. Ac omnes, & fingulas fpeciales, & generales, etiá tranſmittedis
poffint. delinquenti-
Facultas pro- Prioratus,Præceptorias,domos, & alia beneficia Hofpita- mentales referuationes , expectatiuas, mandata de proui-
cedendi cotra lis huiufmodi occupantes , feu illi , aut eius communi dendo, coadiutorias, conceffiones, vniones, etiam perpe- Annullatio
clericos , feu ærario, feu Fratribus occafione refponfionum annuarum, tuas, necnon alias præuentiuas gratias,& literas Apofto- referuationi,
aliosdetinen-
tes loca , vacantium,mortuariorum,annatarum,paffagiorum, arre- licas fuper Prioratibus,Præceptoriis, Rectoriis,domibus, nionum , ac
aliarugratia-
bona d. reli- ragiorum , feu alias quomodolibet debentes , fiue agant locis, & membris , ac aliis beneficiis ecclefiafticis dicti ru prauētiua-
gienis, feu non fiue conueniantur , &in quauis inftantia ad caufam ve- Hofpitalis quouis modo nuncupentur, etiam in Angliæ, • quomodo-
foluentes debi niant , Magifter , & Conuentus præfati , modo & forma Caftellæ,Legionis,ac Valentiæ Regnis,ac Principatu Ca- libet conceffa
ta communi
quibus contra ipfius Hofpitalis Fratres procedi con- thalonia & Comitatu Flandriæ , quomodocumque , & rum fuper lo-
>
coira perfonas fueuerit, libere procedere, & cos Prioratibus, Præcepto- qualitercumque , etiam cum quit ufuis fortiffimis & in- cis dictaReli-
gionis ,&fa-
d. Ordinis. riis , domibus , & aliis beneficiis huiufmodi , alias iuxta folitis, etiam derogatoriarum derogatoriis claufulis, irri- cultas proui-
Sed Pius Pli- formam priuilegiorum prædictorum , priuare valeant, tantibúfque, & aliis decretis , ac inhibitionibus quibuf dendi de illis
mitauit vt in concedimus, & indulgemus .
uis, etiam non dicti Hofpitalis perfonis cuiufcumque di- per M. Magi-
conft. cit. in 5.67. Necnon perfonas in dignitate Ecclefiaftica vbi- gnitatis, ftatus, gradus, ordinis, conditionis,vel præemi- ftrum.
rubr. Quod intellige
Qualibet per- libet conftitutas,& quofcumque locorum Ordinarios, ac nentiæ fuerint, etiam Cardinalatus honore fungêtibus, & de his que no
fona in digni- corum Vicarios, & Officiales, necnon Canonicos Metro- functuris, etiam ex quibufuis iuftiffimis, & vrgentiffimis funt fortita ef-
sae ecclefiaß . politan. & aliarum Cathedralium , aliarumque Ecclefia- caufis,etiam per nos,& Sedem præfatam, tàm in genere, fectum ut in
d.ry V. conft.
eligi, inof rum Prælatos, & Rectores per eofdem Priores , Præcepto- quàm in fpecie conceffas , & conceffa , & quafuis etiam
coffee
fint
Conferuatores es,& Fratres, ac eorum fingulos pro tempore eligendos præuentiuas,& reftitutorias,ac præferuatiuas claufulas in
tum faculta in corum Conferuatores , qui quamdiu exercuerint dile continentes,& continentia,eorum vim & effectum re-
tibus o portu- ctum officium à nemine quo minus illud exerceant fub uocamus,caffamus, & annullamus,nulliufque roboris,vel
nis ,&necef
fariis. aliquo prætextu impediri, vel moleftari poffint, deputa- momenti fore, & effe , ac nemini fuffragari poffe , neque
Sed Pius V.limus : ita quod ipfi electi fub excommunicationis lata debere,nec per eas cuiquam in Prioratibus , Præceptoriis ,
mitauit in fententiæ pana eofdem Priores, Præceptores, & Fratres, dignitatibus, domibus, locis, & membris ac aliis benefi-
huiufmodi ,vel ad illa ius acquiri potuiffe,
rubr.allegata ac corum fingulos aduerfus inferentes eis , aut eorum ciis Hofpitalis
inconft
feruitoribus, & familiaribus iniurias, feu grauamina, vel vel poffe,neque coloratú titulum poffidendi tribuere,fed
damna, in perfonis, rebus, & bonis , feu exigentes ab eis illis non obftantibus Magiftrum , & Conuentum præfa-
vectigalia , datia , pedagia , gabellas , collectas , aut alia tos, coniunctim yel diuifim,iuxta confuetudines & ftabi-
onera, defendere , & præferuare, ac omnem eorum iuriflimenta huiufmodi Hofpitalis,de Prioratibus,Præcepto-
Alia
dictionem exercere, necnon fententias, cenfuras , &pa- pœ- riis, domibus, locis, & membris, ac aliis Hofpitalis bene- fimiliter
lacalatio
qua-
nas Ecclefiafticas contra rebelles , & inobedientes cum ficiis huiufmodi, libere difponere potuiffe,& poffe, & ficrumcumque
effectu promulgare, ac omnibus facultatibus, Conferua- iudicari debere , ac quicquid fecus fuper his attentari expectatiua-
toribus dicti Hofpitalis , & illius perfonarum per quaf- contigerit,irritum & inane decernimus. rü,referuatio-
cumque literas Apoftolicas quomodolibet conceffis vti, §. 74. Ac omnes, & fingulas expectatiuas, referuationum, antiani-
taum,concef-
Quod iura ac priuilegia Prioribus, Præceptoribus, & Fratribus præ- nes, antianitates , mandata de prouidendo, conceffiones, fionum , &c.
mortuariori fatis pro tempore conceffa , eis obferuari facere debeant coadiutorias fine confenfu,& omnes alias gratias, & lite- etia ex caufa
& vacantiй & teneantur. ras fuper Prioratibus, Præceptoriis,ac quibufuis,aliis be- onerofa , fine
folui debeant,
fub peenis, §.68.Ac iura mortuariorum,& vacantium,necnon arre- neficiis dicti Hofpitalis, quomodocumque , & qualiter- confenfu Ma
giftri ›
Loc. ragiorum,paffagiorum, & aliorum quorumcumque, itavt cumque ( abfque Magiftri , & Conuentus præfatorum Conuentus
confenfu
PIVS QVART V S. 14}
confenfu quibufuis perfonis cuiufcumque dignitatis, talis prouideri, & quas fieri contigerit per nos , aut fuc-
ftatus , gradus , ordinis , vel conditionis fucrint , etiam cellores noftros Romanos Pontifices pro tempore exi-
Cardinalatus honore fungentibus , ex quibufuis caufis ftentes , ac dictam Sedem , vel eius , aut alia quacumque
etiam onerofis , hucufque conceffas , & conceffa , etiam auctoritate de illis referuationes , prouifiones , collatio-
quafuis claufulas illarum ab huiufmodi'reuocationibus nes, commendas, vniones , & quafcumque alias fimiles
præferuatiuas in fe continentes , & continentia , fimili - vel diffimiles difpofitiones.
bus fcientia, & poteftatis plenitudine pro reuocatis, caf- 5.81 . Et exemptiones Priorum , Præceptorum , & Fra Exemptiones
conceffa Prio-
fatis , & annullatis huius perpetuo valituræ conftitutio- trum, à Magiftri , & Conuentus præfatorum obedientia, ribs, & Mi-
nis edicto per præfentes decernimus, & ordinamus. &fuperioritate , aut debitis per eos præfato ærario re- litibus nö fuf-
Caffatio , & $.75 .Necnon omnes , & fingulas collationes, proui- fponfionibus annuis , & aliis iuribus , quacumque ra- fragentur ad-
reuocatio fiones , vniones, annexiones,& incorporationes,ac quaf- tione , vel caufa , etiam Motu , fcientia , ac poteftatis uerfus debita
com-
quarumcum
que collationu cumque alias conceffiones,&difpofitiones dePræcepto- plenitudine fimilibus , etiam cum expreffa derogatione person
riis, cameris
prouifionum, illarum magiftralibus
fructibus, pro, &
redditibus tempore nuncupatis
prouentibus , feu nos
quibufuis pofteriorum literarum
in contrarium quarumcumque
fortaffe , quæ
fieri contigerit etiam pe-
, nullius per &d. obedientia,
Hospitalis,
Unionum,an-
nexionum,in perfonis cuiufcumque ftatus , ordinis , vel conditionis nitus fint roboris , vel momenti , & habeantur prorfus M. Magistri,
&Conuentus
corporation , extiterint, quauis confideratione,& fub quacumque ver- pro infectis.
ac aliarum borum forma , at cum quibufuis claufulis derogatoriis, §.82 . Nec cenfeatur ftatuto huiufmodi vmquam dero- Ad hoc vide
conceffionum
dispofitio- etiam Motu, & fcientia fimilibus , ac cum expreffa derogatum per quafcumque claufulas etiam derogatoriarum Pium V. cit.
nu hucufque gatione iurium Magiftri dicti Hofpitalis , feu annuæ re- derogatorias, fortiores, & efficaciores, nifi dum , & quoin rubr.
factarum , Iponfionis illi faciendæ , hucufque auctoritate Apofto- ties , ipfarum pofteriorum literarum de verbo ad verbum
Prafentibus
etiamfi vere lica factas, nullas , & inualidas , nulliufque rol oris , vel vere, & non per claufulas id importantes, inferto tenore literisnon ce-
fortit & fint
effectum , & momenti fuiffe , & effe decernimus. Et quatenus viribus de ipforum S. R. E. Cardinalium confilio derogari conti- featur deroga-
in futurum fubfiftere dicerentur, reuocamus, caffamus, irritamus , ac gerit, nec etiam tunc , nifi ad id Magiftri , & Conuentus tum nisi mo-
fiendarum. dis, & formis
illas, & quas in futurum etiam cum expreffa derogatione præfatorum expreffus accedat affenfus, & non aliter, nec hic expreffis:
literarum noftrarum huiufmodi fieri contigerit , pro in- alio modo.
fectis haberi volumus. 5.83.Et femper in huiufmodi,quæ fic fient de confilio Claufula de
Monitorium §.76. Monentes,& requirentes omnes, & fingulos ea- prefato derogationibus ,cenfeatur appofitaclaufula,qued confenfu M.
aduerfus or- rumdem Camerarum Magiftralium , &feu locorum de- effectum fortiantur de confenfu Magiftri, & Conuentus Conuent Magiftrius, &
cupantes , tentores, feu poffeffores, qui nunc funt, aut pro tempore præfatorum, & non aliter, nec alio modo.
mon reftituen femper fubin-
tes loca , & erunt, prætextu conceffionum, prouifionum , & difpofi- 5.84. Decernentes collationes, prouifiones,commen- telligatur ad
bona Religio- tionum quarumlibet , quæ ab alio quam pro tempore das, vniones , referuationes, &alias difpofitiones quaf effertum ,
nis infra daos exiftente Magiftro dicti hofpitalis hactenus emanaue- libet, quas per alium quam Magiftrum , & Conuentum derogationes
non fubfiftant
menfes.
rint , & in futurum emanabunt , etiam à dicta Sede, vt præfatos de eifdem Prioratibus , Præceptoriis , & mem- nifi cum eoru
infra duorum menfium terminum Camerarum , & loco- bris etiam apud Sedem ipfam pro tempore , per ceffum, confenfu.
rum per cos pro tempore detentorum , feu poffefforum vel deceffum , feu quamuis aliam dimiffionein vacanti- Prohibitio di-
huiufmodi poffeffionem vacuam, liberam , & expeditam bus , fieri contigerit , etiam fi per nos , & pro tempore fpofitionis lo-
Magiftro dicti Hofpitalis, aut illius legitimo procuratori exiftentem Romanum Pontificem fient , & illis , quibus
tradant , & affignent. Alioquin ex nunc , provt ex tunc, fic fient, nullum ius, nullumque coloratum titulum tri- gionis ; nifi dė
in omnes , & fingulos , qui non patuerint, feu aliis vt buere , poffidendi. Et eos quoad omnes effectus etiam confenfu M.
non pareant fuaferint, aut alias auxilium, confilium,vel conftitutionis noftræ de triennali poffeffore non mole- Conuentus.
Magiftri , &
fauorem præftiterint excómunicationis fententiam pro- ftando , pro meris detentoribus fine titulo haberi , & re- Hoc vltimi
limitauit
mulgamus, & eos in illas incidiffe declaramus,à qua nifi putari.
in mortis periculo conftituti ab alio quam à Romano 5. 85. Ac quafcumque donationes , conceffiones, lo- Pius V. cit. in
Pontifice pro tempore exiftente abfolutionis beneficium cationes,inueftituras, & alias alienationes cenfuum, red- rubr.
obtinere nequeant. Et præter fententiam excommunica- dituum , iurium , iurifdictionum , & locorum quorum- Reciffio con-
tionis huiufmodi , fi dicti Hofpitalis Fratres fuerint , & cumque ad Prioratus, Præceptorias, domos , Hofpitalia, tračiuum , &
excommunicationis fententiam huiufmodi per menfem beneficia, & loca Hofpitalis huiufmodi pertinentium in aliarum ale-
animo fuftinuerint indurato, Prioratibus , Præceptoriis, illorum læfionem,iacturam , vel detrimentum , & perfo- nationu
nationum
m,,oc-
do-
& officiis præfati Hofpitalis per eos tunc obtentis eo nas dicta Religionis , etiam cum renunciationibus , pa- cupation in
ipfo priuati, & inhabiles ad illa, & alia in pofterum obti- & tis,iuramentis, & pœnis defuper appofitis, & adiectis, ac damnum Re-
nenda exiftant. inftrumentis ,& literis defuper confectis, & confirmatio- ligionisfalla-
M. Magifter, §.77. Poffitque per Magiftrum, & Conuentum præfa- nibus forfan inde fecutis etiam de licentia dicta Sedis, Pius rum.V. re-
Conuentus tos de illis fic vacantibus per priuationem huiufmodi abfque tamen confenfu,feu expreffa licentia Magiftri , &
poffint dispo- libere difponi . ftringit vi
nere de bonis Conuentus præfatorum, quacumque præfcriptione ,feu credo quoad
vacatibus per $.78. Liceat quoque Magiftro pro tempore exiftenti longiffima pacifica , poffeffione , & detentione non ob- futuras alie-
nationes.
priuationem . Hofpitalis huiufmodi , dicto termino decurfo , per fe vel ftantibus.
Facultas M. procuratores fuos poffeffionem Camerarum , & locorum §. 86. Necnon quofcumque acceffus, ingreffus, & re- Caſſatió , ö
Magiftri
prehendendi ap- eorum dem propri a auctor itate libere appreh endere , ac greffus, ad coadiutorias ad Prioratus, Præceptorias , do- extinctio ac-
propria aucto- illorum fructus , redditus, & prouentus percipere , ac in mos , Hofpitalia , & alia beneficia Hofpitalis huiufmodi ceffuum , re-
vitate poffef fuos , & eius Magiftralis menfæ vfus , & vtilitatem con- ( præterquam ex caufa onerofa , & de confenfu dictorum greffu , vo:
præterquam .
fionem bonorü uertere , & retinere , cuiufuis licentia fuper eo minime Magiftri , & Conuentus ) etiam per nos , & præde- ex caufa one-
peralios occu- requifita.
patorum. ceffores noftros præfatos conceffos fimiliter caflamus, rosa, de co-
Loca buius 5.79. Præterea fimiliter perpetuo ftatuimus ,& ordina- reuocamus & annullamus , ac irritamus nulliúfque ro- fenfu M. Ma-
religionis non mus, quod ex nunc de cetero perpetuis futuris tempori- boris , vel momenti fore , & pro infectis haberi decer- giftri concef-
compreheda bus Prioratus, Præceptoriæ,& membra quæcumque dicti nimus. forum.
tur fub re-
feruationibus Hofpitalis ,quæ pro tempore qualitercumque vacauerint , §. 87. Ac cenfus,redditus,iura , iurifdictiones, & bona Loca , bona,
Apoftolicis, tam in Romana Curia quam extra cam , fub quibufuis alienata huiufmodi , ac etiam per quofcumque etiam fæ ac iura ques
fed fint ma generalibus , vel fpecialibus referuationibus Apoftolicis culares occupata, vfurpata, & detenta,ad ius, & proprie- cumque occu-
nualia. factis , & quas fieri contigerit de beneficiis Ecclefiafticis tatem dicti Hofpitalis, feu illius Prioratuum , Præcepto- pata, vfur
pata reducu-
etiam apud Sedem præfatain pro tempore vacantibus, vt- riatum, domorum, Hofpitalium , & beneficiorum prædi- sur ad ius, &
pote ad Hofpitalitatem , & fidei tuitionem ordinata, &torum reducimus. Illaque in integrum aduerfus con- proprietatem
Lota huius nullatenus includantur , nec referuata , vel affecta exi- ceffiones , donationes ,& alias quaflibet alienationes præ- d. hospitalis
ac eius mem
religioni
M. Magiftr i , ftant , fed Hofpitalium pauperum , quæ fub referuatio- dictas , necnon inueftituras illarum prætextu quomo- brorum per,
s per
Conuentu, nibus ipfis non includ
untur , quoad id fortiantur na- dolibet quauis auctoritate factas , & concellas , in in- cenfuras , &
dumtaxat , & turam . tegrum , ac priftinum , & eum ftatum in quo antea poenas Eccle-
von alios con-
§. 80. Debeatque de illis per pro tempore exiftentem erant , reftituimus , reponimus , & plenarie reintegra- fiafticas.
ferri
perfonis d. Magiftrum , & Conuentum præfatos dumtaxat , & non mus, illarumque detentores cuiufcumqué dignitatis , fta-
debeant
Religionis. alium, iuxta ftibilimenta præfata , Fratribus dicti Hofpi- tus, gradus, ordinis, & conditionis exiftentes ad illorum
relaxa
144 PIVS QVART V S.
relaxationem per cenfuras Ecclefiafticas , & alia iuris re-, Hofpitalis deferri folitum fufcipiant , & profeffionem
media cogi, & compelli poffe volumus. per eos emitti folitam emittant, nec illa deinceps ipfi niſi
Prohibitio §.88. Et fimiles alienationes de cetero fub excommu- infra fex menfes à die intimationis habitum ipfius Reli-
alienationum nicationis latæ fententiæ , & priuationis beneficiorum gionis,fufceperint,& Regularem profeffionemjinfra alios
infuturum per cos obtentorum pœnis, per contrafacientes eo ipfo fex menfes emiferint, poffidere poffint.
fiendarum abfque aliqua declaratione incurrendis , fieri prohibe- §.96. Et fi fecus fiat, aut ceffionem, feu refignationem Ceffiones, &
mus , & fi fiant , illas viribus omnino carere decerni- huiufmodi, ac de dicti Ordinis beneficiis, etiam in mani- prouifiones de
beneficiis fine
mus. bus noftris in futurum fieri contingat,huiufmodi ceffio- claufula,& de
Conceffio, & 5.89 . Et quod Hofpitalia, Leprofariæ, Capella , Ora- nes , refignationes , & prouifiones nullius fint roboris, confenfu M.
incorporatio toria, beneficia,& alia pia loca huiufmodi, etiam in Alma vel momenti , nifi in illis expreffe dicatur, ( & de con- liusfint
Magistri,nul-
robo-
hospitalium
& locorum , Vrbe, & aliis quibufcumq ue Terris , dominiis , & locis fenfu Magni Magiftri ) & de illis iuxta formam priuile- ris.
quorumcum fub dicti S. Lazari inuocatione fundata, conftructa,ædi- giorum dictæ Religionis prouideatur.
que fub inud- ficata , & erecta , & quæ in pofterum perpetuis futuris §.97. Et infuper ſtatuimus, & ordinamus,quod iufpa- Reuocatio iu-
catione S.La- temporibus fundari , conftrui , ædificari, & erigi contige- tronatus, & præfentandi perfonas idoneas ad Prioratus, rifpatronatus,
Laricöftructa, rit, cum eorum applicationibus, vnionibus , annexioni- Præceptorias , Hofpitalia, membra, alia beneficia, & loca nifi
tieneexfunda-
, vel do-
adificata.
bus, & incorporationibus factis , & deinde faciendis , ad Hofpitalis huiufmodi, nifi ratione fundationis , aut do- tati one.
Magiftrum , & Conuentum , ac Religionem huiufmodi tationis,faltem ad tertiam partem illorum fructuum:quo Pius V.hoc de-
fpectent, & pertineant,illifque fubiiciantur , & fubiecta cafu liceat Magiftro , & Conuentui præfatis , fi dicta co- clarauit in
rum beneficia,& loca Hofpitalis huiufmodi à dicto iure- conftit. cit. in
Inhabilitas exiftant, & à dicto Hofpitali dependeant. rubr.
omnium pra- 5.90 . Illaque per eiufdem Religionis Fratres , & Re- patronatus liberare voluerint, aut dotantibus bona refti-
terqua Mili- ligiofos , non autem per' alias Ecclefiafticas , & fæcula- tuere , feu illorum pretium perfoluere. Ac ex nuncPrio-
Locorum , Villarum, & Commu- ratus , Præceptorias , Hofpitalia , membra , & beneficia
gionis d.
tum ob- res etiam Oppidorum,
adReli-
tiněda hofpi- nitatum perfonas , nifi de Magni Magiftri , & Conuen- huiufmodi conferre.
salia, bene- tus præfatorum expreffo confenfu , regi , & gubernari 5.98.Et quod nulla penfio annua fuper alicuius Præce- Prohibitio re-
ficiafubinuo- debeant. ptoriæ, Commendæ,vel alterius beneficij Militiæ huiuf- feruandi pen-
catione S.La-. fiones fuper
5.91 . Et in fignum recognitionis,& fuperioritatis hu- modi fructibus etiá ex refignatione in manibus Romani benefiriis d.
Zaricöftructa. iufmodi de aliquo annuo rationabili canone , feu cenfu Pontificis, aut alia quauis probat ili caufa,nifi in perfona Hofpitalis, nifi
Facultas imper eofdem Magiftrum , & Conuentum , & Definitores perfonæ dictæ Religionis , & Militiæ , etiam per ipfum in fauorem
Fratrum.
ponedi annum generalis Confilij huiufmodi imponendo , & eis fingu- Pontificem referuari,neque Commendæ,& alia beneficia
fubfidium. lis annis perfoluendo refpondere debeant , & teneantur. dicte Religionis penfionibus huiufmodi aliter, quam vt
Ac in euentum rebellionis, aut non fubiectionis , ac re- præfertur , onerari poffint. Et fipenfiones defuper aliter
fponfionis, fingulares Cominunitatum , & aliæ perfonæ affignari contingat,affignationes ipfæ nullius fint robo-
huiufinodi , maioris excommunicationis fententia , per ris,vel momenti , nec titulares beneficiorum huiufinodi
nos, & fucceffores noftros præfatos innodatæ , earumque ad illarum folutiones teneantur,neque ad id cenfuris Ec-
Ecclefiæ interdictæ fint, & effe cenfeantur,nec ab huiuf- clefiafticis, aliifve pœnis compelli poffint.
modi maiori excommunicatione per nos , aut fucceffores $.99. Quodque omnes, & finguli eorum Prioratuum , Obtinentes b
præfatos abfolui, aut interdicta ipfa relaxari poffint, nifi Præceptoriarum,domorum,& beneficiorum in vim dicta- fiones per
neficia, ced nt
ad id Magiftri , & Conuentus præfatorum expreffus per rum collationum poffeffores fæculares,aut alterius Ordi- in man ibu s
corum patentes literas accedat allenfus. nis regulares,feu penfiones fuper illorum fructibus, red- M. Magiftri
Et demoliendi 5.92 . Liceatque Ioannotto , & pro tempore exiftenti ditibus , & prouentibus huiufmodi hucufque etiam per infra (ex me-
loca quacum- Magiftro, & Conuentui, necnon Præceptoribus, & Prio Sedem eamdem referuata percipientes, illas , & illa infra ſes velhabit
que jubS.inuo-
catione La- ribus huiufinodi beneficia , Oratoria, Hofpitalia , & alia fex menfes à die intimationis præfentium literarumin fufcipiant,
profeffionem&
zari fro qui- loca fub nomine S. Lazari pro tempore etiam in Vrbe, & manibus Magiftri, & Conuentus , præfatorum iuxta for- omittant-
bus obedientia Curia præfatis fundata, & dotata, quæ eidem Ioannoto,& mam ftabiliment orum dicta Religionis dimittere, trans-
recufatitur. pro tempore exiftenti Magiftro,& Conuentui, ac Præce- ferre,feuillarum caffationi confentire tencantur,alioquin
ptoribus huiufmodi obedire,feu fubiici, aut annuam re- beneficia, & penfiones huiufmodi, nifi illa poffidentes, &
fponfionem foluere recufare contigerit, folo æquare , & illas percipientes infra dictum tempus habitumfufcepe-
demoliri, & imagines à parietibus delere, feu per cafdem rint , & profeffionem regularem illius Religionis emife-
Communitates, & alias perfonas Ecclefiafticas, & fæcu- rint,lapfis menfibus ipfis vacent,ac caffa,& extinctæ fint,
lares folo æquari , & demoliri , ac imagines huiufinodi & effe cenfeantur eo ipfo.
AdParochia-
deleri fub excommunicationis latæ fententiæ, interdicti, 5.100 . Et Magiftro, fingulifque Prioribus,Præceptori- les,
& alias
Alia conceffio ac aliis cenfuris, & pœnis, etiam cum inuocatione auxilij bus,Militibus, & Fratribus Hofpitalis huiufmodi, vt pro Ecclefias dicti
locoru, be- brachij fæcularis facere. eorum libito voluntatis Parochiales , ac etiam fine cura Ordinis depu
neficiorumfub $.93 . Quodque omnia,& fingula alia Hofpitalia,Præ- Ecclefias, vel earum Vicarias, feu Capellanias perpetuas, tari poffint
nuocatione S. ceptoria, leprofariæ , membra, & pia loca dicti Ordinis , aut Capellas,vel Altaria,feu alia beneficia fimplicia ad co- pellFratres
ani ,CA-
non
Lazari inti- fub vocabulo S.Lazari intitulata,etiam fi non fint poffef- rumcollationem, prouifionem, præfentationem, electio- obstante ni,quod
tulatorym,
eriam fi non fa, vel recepta per Magiftrum , Conuentum , aut Fratres nem , feu quamuis aliam difpofitionem ratione Priora- per abufum,
fint poffeffa præfatos , nihilominus ab ipfo Hoſpitali , S. Lazari de- tuum, Præceptoriarum, etiamCameralium Magiftralium aut alias, etia
Per Magiftri, pendere , nullique alio Monafterio , Præceptoriæ
Fratres alio pio loco, præterquam dicto Hofpitali , etiam fi,lon-
fiue nuncupatarum
ti Holpitalis per
& , domorum
eos pro ,tempore
& aliorum beneficiorum
obtentorum di- per
de inre, longiffimü
repus presby-
pradictos & `terisfaculari
non lange gua confuctudo, aut fubmiffio aliqua repugnarent, ple- ftatuto , confuetudine , fundatione , aut priuilegio , feu bus fuerins
confuetudine, no iure fubeffe auctoritate , & tenore præmiffis decerni- alias quomodolibet fpectantia, & pertinentia , & ab ip- collate , aut
autfubmiflio- mus pariter, & declaramus. fis Prioratibus , Præceptoriis , domibus , Hofpitalibus, conferri con-
ne contraria. fueta.
$.94. Statuentes , ac etiam decernentes , quod ipfius & aliis beneficiis dependentia , feu illis annexa , & quæ
Нос теносяц Quodintellige
V. in d. Ordinis Hofpitalia, Præceptoria, leprofaria,membra, & dudum forfan Fratribus faltem Cappellanis eiufdem fi vacant per
Hocreorauit
Pius
Bius conft. loca nulli cuiufcumque dignitatis, ftatus , gradus , vel Hofpitalis , & ab eifdem Magiftro , Prioribus , & Præ- dimiffionem,
Alia inhabi- conditionis fuerit , præterquam ipfius Hofpitalis Fratri- ceptoribus, & aliis præfatis conferebantur , à longo ta- vt in Pij V.
litas ad obti- bus, & Ordinem ipfum expreffe profeffis, cis tamen pro men , & forfan longiffimo tempore citra , de cuius ini- conft. cit. in
nenda rubr.
loca d. folo nutu dicti Magiftri, & Conuentus exiftentis, & pro tio memoria hominum forfan non exiftit › per ipfos
Religionis
praterquam à tempore ad clauftrum quoties expedierit reuocandis, Magiftrum , Priores , Præceptores , Milites , & Fratres
Fratribus in titulum , vel commendam conferri valeant , fiue per abufum , aut ex defectu Fratrum Capellanorum, vel
eiufdem Or- poffint.
dinis profeffis. aliarum perfonarum eiufdem Hofpitalis ad id idoneo-
Presbyteri ja- 5.95 . Quinimo preſbyteri fæculares illa ad præfens in rum , Clericis , feu Prefbyteris fæcularibus collata , aut
culares obti- commendam, feu alias quomodolibet obtinentes , com- conferri , & per ipfos prefbyteros , vel clericos fæcula-
notes beneficia inendæ huiufmodi cedere , aut illa alias dimittere ne- res obtineri folita , etiam Fratribus Hofpitalis huiuſ-
ds. Ordinis queant, nifi de confenfu eorum ad quos præfentatio,feu modi.
lis cedere no collatio fpectat, & in fauorem dicti Hofpitalis , feu per-
pojfint, nifi de §. 101. Præfertim Capellanis nuncupatis , qui à fæ-
confenfu, &c. fonarum , quæ habitum per Fratres Capellanos eiufdem cularibus prefb. feu clericis , nifi quoad geftationem ,
Crucis ,
PIVS · QVARTVS.
145
Crucis, vel habitus dicti hofpitalis ad pectus , non diffe- ( laicis co modo quo à Fratribus dicti hofpitalis exigen-
runt, fi ad id alias idonei, & habiles reperiantur,confertur, exigere. Ad hoc vide
re, ac alias de illis prouidere, & difponere. Ipfique Fra- §. 111. Et cum inhabilibus ratione ætatis, & defectus PyP conflit.
natalium quoad Prioratus, Præceptorias, & alia beneficia cit. in rub.
tres, quibus beneficia huiufmodi conferri contigerit , il-
Difpenfandi
dicti hofpitalis dumtaxat , difpenfare poffint. Ac quod que temper
la , fi fibi Canonice alias conferantur , aut eligantur, fuper 1-
verbis in ipforum Magiftri , & Conuentus literis circa rate, & defe-
præfententur , vel alias affumantur ad illa' , & inftituan-
tur in eis , recipere , & in titulum etiam quoad vixerintprofeffionis emiffionem , habitus fufceptionem, debito tunatalium ,
retinere. rum , & obfequiorum præftationem plena fides adhibea- credutur
Fratres CA- literis Ma
§. 102. Et tam Magifter, quam finguli prefbyteri , Mi- tur, facultatem concedimus. giftr. Can-
pellaniàpre lites eiufdem Religionis , & Militia, vnum Curatumbe- S. 112. Et quod quæcumque litera antianitatis , feu uentus , vi
fbyteris facu
daribus non neficium ecclefiafticum à dicta Militia, & Religione de- prouifionis à Magiftro pro tempore exiftente , & Con- hic.
differunt, nifi pendens, feu illis vnitum, aut incorporatum, etiamfipa- uentu præfatis hucufque conceffeæ , & in pofterum con- Litera antia-
cedendæ , eo ipfo Apoftolica auctoritate confirmatæ, & nitatis , &
Per geftatione rochialis Ecclefia , vel eius perpetua Vicaria fuerit , fi ad
Crucis ad pe- hoc fufficientes, & idonei fuerint, & beneficium huiuf- prouifionis
Etus. approbatæ cenfeantur.
Magiftri, &
modi alias fibi canonice confertur , recipere , & retinere §. 113. Et quod prouifiones beneficiorum quorum- Conuentus co
libere , & licite valeant , auctoritate & tenore prædictis cumque dicti Hofpitalis, quæ per ceffationem folutionis ipfo confir
mata cen-
PrefbyteriMi de fpecialis dono gratiæ indulgemus , fecumque pariter præfato Hofpitali vel inobedientiam dumtaxat vacaue-
lites vnum difpenfamus rint,numquam ad nos , & Sedem præfatam deuolui cenfeantur.
vnum . Desolutio
Curatum ber §. 103. Et per quamcumque rem iudicatam Magiftro, feantur , quoad hoc vt dictus Magifter pro tempore exi- ad Sedem A-
neficium ec- Conuentui præfatis , nifi fpecialiter ad caufam vocati ftens impediatur, quo minus illa quandocumque liberè poftolicam
clefiafticum
non darur.
à dicta Ordi- fuerint , fuper iurifdictione prædicta, & fua ciuili eorum conferre poffit.
ne dependens, poffeffione præiudicari , aut præiudicatum cenferi non §. 114. Ac in Romana Cutia Procuratorem generalem Facultas de-
etiamfi Pa-
rochiales poffe , fed eos femper re iudicata huiufmodi non ob- cum generali , vel fpeciali , aut limitata poteftate , & fa- putandi pro-
exi-ftante fuper poffefforio huiufmodi, ac etiam fpolio age
flant retine- cultate conftituendi , feu deputandi , & in eadem Curia curatoremge-
repoffint. re poffe. per fe , feu dictum Procuratorem ad id poteftatem à Ma- neralem in
Rom,Cur, ca
S. 104. Ipfófque Magiftrum , Priores , Præceptores, giftro , & Conuentu præfatis habentem , quæcumque facultate con-
Res indicata Milites , Fratres,& perfonas, vaffallos, fubditos, & ferui- eiufdem Hofpitalis beneficia cuiufcumque qualitatis ferendi bene-
fuper
dione, & ci- tores in ipfius Hofpitalis, & Religioforum caufis in om- exiftentia apud Sedem præfatam quomodolibet , præter- ficia. Tu vi
iurifdi-
uilipoffeffione ni iudicio, & contra quofcumque , vbi aliæ probationes quam per refignationem in manibus noftris, & fucceflo- de Pium V
prafata non non exiftunt, in teftes adhiberi. rum noftrorum Romanorum Pontificum , pro tempore cit.in rubr,
praiudicet ni- §. 105. Et quod Presbyteri , qui in dicta Religione vacant iuxta ipfius Hofpit
ia alis , & Militia ftabilimenta
fivocatoMa- profeffionem non emiferint, nifi de expreffalicentia,vel
libere conferendi .
giftro genera.
Li. conſenſu Magiſtri , ſeu Priorum , Præceptorum, vel Fra S.115 . Et tam Magiftro , quam Conuentui præfatis Facultas con-
Milites, a trum , quos id tangeret , ad deferuiendum Parochiali etiam de illis, de quibus hucufque difpofitum fuerit, de ferendi bene-
lia perfona bus , & aliis Ecclefiis , aut Capellis ipfius Religionis nouo, ac aliis beneficiis huiufmodi etiam tamquam pri- ficia etiam
Hofpitalis
eius & Reli-, in nullatenus admittantur , fed in quibufcumque Paro- uatis prædiis in titulum perpetui beneficij Ecclefiaftici, referuara, af-
fecta, vel de-
gionis caufis chialibus , & aliis Ecclefiis , ac Capellis Hofpitalis hu- feu etiam ad nutum, aut amouibiliter , vní , vel diuerfis uoluta, eriam
in teftesrecipi iufmodi Capellani eiufdem Religionis per locorum Or- perfonis affignari folitis, etiam dicta Sedi referuatis, feu in titulum
poffint , alijs dinarios fnb eadem excommunicationis latæ fenten- alias affectis,aut ad Sedem ipfam deuolutis libere proui- perpetui bine-
deficientibus tiæ pœna , fi contrafecerint , eo effectu incurrenda, dendi. ficij , vel ad
probationibus. di
Ecclefiis dicti ad requifitionem , feu præfentationem dictorum Prio- §.116. Et illa vniendi , difinembran , & alias de illis nusum aut
amouibiliser.
Ordinis non rum , Præceptorum , & Fratrum abfque aliqua exa- difponendi . Necnon antianitates , tam generales quam niendiqué
nifi per Ca- ctione , & oneris impofitione recipi , & admitti de- fpeciales, fuper eifdem beneficiis Fratribus eiufdem Ho- & difmem-
pellanos eiufbeant. 1pitalis concedendi. brandi,& coa
dem deferui- cedendi an-
tur, qui pra- §. 106. Quodque illi dumtaxat priuilegiis præfenti- S.117. Ac refignationes dictorum beneficiorum reci- tianitates,ads
fentati ab bus gaudeant, qui à præfato Magiftro feu de eius licentia piendi, & admittendi, illaque refignantibus titulum, feu mitte di refi-
Ordinariis,
habitum fufceperint , & profeffionem emiferint , feu de denominationem, ac omnes illorum fructus, feu illorum gnationes , ac
examina
abfque alia
tione habitu fucipiendo , & profeffione huiufmodi emittenda partem , aut fuper illis quafcumque penfiones annuas, tulum referuandi ti-
,fructus
admittantur infra certum tempus arctati fuerint. quæ etiam tranfeant ad fucceffores in eis, etiam fub cen-
penfiones,& co
Hoc declara- §. 107. Nullufque Priorum, Præceptorum,& Fratrum furis, & pœnis Ecclefiafticis, etiam priuationis in talibus prorefignatio-
tempus referuandi, conce- bus , qua etia
uit
cit.inPius
rubr., præfatorum abfque
tri , aut faltem fui mandato , feu
Prioris , feu licentia præfati
Procuratoris Ho- apponi folitis,ad vitam vel ad
Magi-
ipfius
dendi, inftituendi, & affignandi. tranfeant, ad
Priuilegiis fpitalis in dicta Curia exiftentis, priuilegiis prædictis in
dumtaxat S.118. Ipfifque Magiftro , & Conuentui priuilegia fucceffores.
Facultas pis-
gaudeant qui eadem Curia vti valeat,nec illa abfque huiufinodi lin- exemptiones, & indulgentias, eis,& dicto Hofpitali con- blicanda In-
habitum fu- centia vagantibus fuffragentur. ceffa vbique locorum , etiam abfque alicuius Ordinarij dulgentias,
fceperint.
§. 108. Ac manus violentas in cos , qui ad Ecclefias, licentia , fub figillo tamen Prioris illius Prouinciæ , vel colligédi ele
Vagabundi no mofynas.
gaudeantpri- feu Domos eiufdem Religionis pro fua falute confuge- Conferuatoris in ea degentis ,publicandi , & feu eleemo- Pius V. reno-
uilegiis . rint per quempiam iniici , fub excommunicationis latæ fynas, & fraternitatum obuentiones colligendi , & reci- cauit in cost.
Non iniician- fententiæ pœna prohibemus . piendi. 30.
tur manus
violenta in §. 109. Ac iura mortuariorum , & vacantium ,necnon 5.119.Necnon Cemeteria in eorum Parochialibus Ec-
confugientes arreragior , paffagioru , & aliorum quorumcumq , clefiis habendi, & quorumcumque Chriftifidelium cada- Sepeliendi in
um m ue eorum Paro-
adEcclefias ita vt quæuis perfonæ cuiufcumque ecclefiafticæ digni- uera, etiam fi excommunicati, ac interdicti forent (dum- chialibus etid
dic
Jurati Ord
mort uas-. tatis exiftentes beneficia Hoſpitalis huiufmodi pro tem-
ini modo interdicto caufam non dederint)faluo iure Rectori excommuni-
pore obtinentes,illa foluere omnino teneantur,& aftricti Parochiano debito , abfque aliquo onere , & folutione catos , & in-
terdictos, dus
Ti
reragiru orum, rint, acad id etiam fub fententiis , cenfuris , & pœnis ec-
ma Epifcopo facienda recipiendi, & fepeliendi. modo,&c.
vacanti clefiafticis, ac alias iuxta eorumdem priuilegia priuatio- S.1 20.Legata ,& donata, tam interviuos quam qualiber Exigendi do-
folui , & exigi nis , & apprehenfionis beneficiorum ad manus fuas re- vltima voluntate exigendi , & percipiendi . nata , lega
debeant qua- mediis cogi poffint. §. 121. Necnon Prioribus & Præceptoribus , Militibus, ta,
cumque exce-
ptione non ob- B § . 110. Ac Ioannoto , & pro tempore exiftenti Magi- Fratribus , & perfonis præfatis quæcumque Ecclefiaftica Sacramenta
ftante. ordines, a
ftro, & Conuentui præfatis , vt in fingulis Prioratibus Sacramenta , ac omnes etiam facros ordines à quocum- quocumque
Facultas de ipfius Hofpitalis vnum Vicarium cum facultate confeque maluerint Catholico Antiftite, gratiam , & commu- recipiendi.
rium
Put andiPica- rendi Præceptorias, & alias Domos Hofpitalis huiufmo- nionem dicta Sedis habente, nihil oblato, vel foluto ,re- Tu vide Pit
cultat e con fe- di deputare, antianitates , tam fpeciales quam generales cipiendi . V.cit. in rub;
ru mcu mfa
rendi benefi- dare, & concedere , ac penfiones , feu refponfiones , & S.122 . Et tam ipfis , quam eorum familiaribus arma
Arma defe
cia, conceden- onera fuper domibus , Præceptoriis , leprofariis , & aliis quæcumque, & vbicumque locorum pro fui defenfione, rendi. di
antian
dis,ty
Le en. beneficiis hofpitalis huiufmodi imponi folita,à quibuf-
exigita & hoftium dicta Sedis offenfione geftandi .
di refponfio- cumque etiam clericis fæcularibus illa in Commendam 5.123 . Necnon Capellanis eiufdem Hofpitalis , Prio- Audiendì cô-
nes
obtinentibus , eorumque colonis , & inquilinis , etiam rum , Præceptorum , Militum , Fratrum , perfonarum,feffiones
niftrandi, mi-
Sa
Tom. II. N vaffallorum,
146 PIV QVA V S.
S RT
eramenta, ne vallallorum, fubditorum, & familiarium præfatorum con- cidat, præterquam inobedientiam & contumaciam plu- tale propter
c sle randi
feffionts audiendi, & poenitentiam falutarem cis iniun- ries commiffam ,& continuatam, & ab ipfaReligione referuatam regulam non
di diuina pro nifi
fratrusts Ca- gendi, ac Euchariftia,& alia Sacramenta Ecclefiaftica mi- bellionem, & alios cafus peccatum huiufmodi ex diuinis propter ino-
pellans , etia niftrandi. Necnon tempore interdicti ( dummodo illi præceptis facrifque Canonibus generantes. bedientiam,
in tempore caufam non dederint ) excommunicatis , & interdictis, 5.130. Quódque Magifter pro tempore exiftens d.Ho- & contuma-
interdicti.
exclufis, claufis ianuis, & fubmiffa voce, Miffas, & alia di- fpitalis & Conuentus, Fratres cuiufuis Ordinis,feu Re- ciam pluries
uina Officia celebrandi. ligionis (Ordine Cartufian.dumtaxat excepto) in Fratres commiſ ſam,one
rebelli
Exigedi Pre-
ceptorias,&c. §. 124. Necnon quibufuis Chriftifidelibus in quibuf- d. Hofpitalis recipere,& de quocumque Ordine, quem à Religione.
abfque licen- uis Ciuitatibus , locis,Diœcefibus, Præceptorias, & Do- antea profeffi erunt , ad Hofpitale,& Ordinem S. Augu- Licentia re-
tia Ordina mos , & Hofpitalia, fub dependentia,& fubiectione dicti ftini huiufmodi transferre,& ipfi fic tranflati in Hofpita- tres cipiendi Fra-
de quo
e
riorum leco- Hofpitalis, & Militiæ , per eius Fratres, & Milites obti- li,& Ordin S. Auguft ini huiuf modi quoad vixeri nt, recu mque Or
bus,indulgen- manere (eorumdem Superiorum licentia defuper requi- dine præter
deantqug
ru, priui- nenda, quæ iifdem priuilegiis,immunitati
Carthufian.
legiis. tiis, concef fionib us , & indult is , quibu s aliæ dicti Ho- fita ) libere, & licite valeant.
Ad hec vide fpitalis Pręceptoriæ,Domus,& Hofpitalia vtentur,fruen- §. 131. Et vtipfi Milites Ecclefiæ Catholicæ,fidelium- in Fratres
Ordinis
d.conf.
vbi Pij . tur, & gaudebunt, vtantur, potiantur, & gaudeant, affi-
notabo. que defenfionem contra infideles animo feruentiori , predicti de
gnata illis congrua dote,Ordinariorum locorum, & quo- minorique perdenda lucis humanæ , fi ad æternam in- confenfu ſuo-
rurnuis aliorum licentia minime requifita , & nulla præ- de nancifcendam profpectant, metu fufcipiant,de omni- ri Superto-
terea in illis Ordinariis ipfis iurifdictione , aut oneris potentis Dei mifericordia , ac Beatorum Petri , & Pauli m.
imponendi facultate referuata , conftrui, & erigi facien- Apoftolorum eius auctoritate confifi, vniuerfis, & fingu- conft.
Hecnon eftin
Pijv
di, plenam , & liberam facultatem , & auctoritatem con- lis Militibus, & aliis eiufdem Militia perfonis,qui in ex- cit. in rub.
cedimus. peditione,tam maritima, quam terreftri, contra infideles ido reuoca-
Facultas co-
§. 125. Et infuper dictis Ioannotto , & pro tempo re vel Hæreticos, nedum hoftilibus armis , fed etiam aliquo tum.
municandi Indulgentia
i Plenaria pro
Indulgentias, exiftenti Magiftro, & conuentui, omnia & fingula priui- quouis mortis genere, de peccatis fuis corde contrit , &
aliasgra- legia , facultates , indulgentias , gratias , immunitates , ore confeffi , vel faltem ftatutis à iure temporibus confi- perfonis eiuf-
tiasperfonis exemptiones, libertates, conceffiones, indulta præfentia tendi propofitum habentes in vnitate fidei Catholicæ S.dem Militia
Lazari in
quibufuisdici quibufuis Prioratibus, Ecclefiis, Capellis, Hofpitalibus, decefferint. aliqua expe
Hofpitalis , & Leprofariis , Oratoriis, Eremitoriis, ac eiufdem S. Lazari 6.1 32. Ac tam Militibus , & perfonis præfatis , quam ditione contra
Ecclefiisab eo
depedentibus, Confraternitatum Confratribus , membris, & aliis locis quibufuis aliis vtriufque fexus etiam vere pœnitenti- infideles , vel
ac Confrater- ab eifdem Hofpitali , & Militia dependentibus ac Mini - bus,& confeffis, feu confitendi propofitum habentibus, hereticos de-
nitatibus eiuf. ftris, & feruientibus in eifdem communicandi , dandi, & vt præfertur,qui Ecclefias, Conuentus, & Hofpitalis hu- cedentibus
dem.
iufmodi vbicumque exiftentes, in fingulo diefeftiuitatisplenaria Indulgentia
Tu vide bull. concedendi ac eafdem facultates impartiendi. om-
Clem. VIII. §. 126. Necnon quafc umque Confra ternit ates , & illius Sancti fub cuius inuoca tione confec rata fuerin t , à nibus Chrifti-
in conft. 115. Ecclefias , Oratoria , Hofpitalia , Leprofarias , Capellas, primis vefperis vfque ad occafum folis feftiuitatis hu- fidelibus vi-
Hospitalia, Capellanias, Altaria, & alia beneficia ecclefiaftica vbiuis iufmodi annuatim deuote vifitauerint, ac pro pace inter ftantibus Ec-
e.erigendi . locorum fub inuocatione S.Lazari, cum referuatione an- Principes Chriftianos confouenda ter Orationem Domi-Rel igionisdicta
clefias die
Clem.V i tionem uerint, fef tiu itatis il-
Tu vide cof. nui cenfus ad eorum benep lacit um, in memb rum Hofpi - nicam & totid em Angel icam Saluta recita
2.99.
talis , & Militiæ S. Lazari huiufmodi erigendi , & infti- plenariam omnium , &fingulorum peccatorum fuorumfub liuscuiuSancti
s in-
tuendi. Ac dotem ,feu dotes illis diftribuendi,& affignan- indulgentiam , & remiffionem . uocatione co-
di, ac conftituentibus huiufmodi dotes,iufpatronatus , & §. 133. Qui vero de bonis fibi à Deo collatis vnamfecrata fue-
feu præfentádi perfonas idoneas ad illa, illorum pro tem- eiufdem Militia Commendam fundauerint, vel dotaue- rint.
pore occurrente vacatione referuandi. Ac inibi Capella- rint, aut Conuentui, & Militiæ præfatis ad eius fubuen- Indulgentia
nos perpetuos,feu temporales ad eius nutum ponendi, & tionem , & onerum illi incumbentium fupportandorum plenaria ad
deftituendi . Ac ei, vel eis,cui, vel quibus fibi videbitur faciliorem fupportationem aliquid iuxta facultatumfua- factoru inftar bene
m Ho-
fimilem aut limitatam poteftatem concedendi, ac omnia,rum modum, piamque intentionem donauerint , vel le- pitalis S.Spi-
gauerint , eafdem omnes Indulgentias , quas Hofpitalis ritus omnibus
& fingula alia faciendi ,gerendi,excernendi,& exequendi,
que ad diuini, cultus augmentum,ac Religionis & Mili- S. Spiritus in Saxia de Vrbe benefactores confequuntur fundantibus
(fine illorum præiudicio) mifericorditer in Domino fimi- nä Ecclefia,
the conferuationem ,& manutentionem , ac Chriftifideliú feu Capellam
fpiritualem confolationem ,in Domino cognouerint fore liter perpetuo concedimus , & elargimur. Et ne propter d. Religionis
neceffaria,& opportuna, plenam,& liberam licentiam, & locorum diftantiam fideles ipfi eorum piis defideriis fru- vel ariquid
facultatem concedimus, & impartimur. ftrentur , vtque commodius eleemofynæ ad Hofpitale donantibus,
Facultas te- 5.127. Ac omnibus Prioribus , Præceptoribus , cete- præfatum pro Fratrum Militum , qui in Fidei Catholicæfacienti vel aliasbene
bus.
fandi more bus,ac Fratri bus,& Minift ris etiam prefby te- defenf ionem contra Infidel es milita uerint fubuen tione. Hocreuoca uit
militari de rifque militi
bonis etiam ris , &beneficiatis eiufdem Religionis , & Militia , vt de ac pauperum Leproforum , & aliorum onerum fuorum pis . in
exfructibus quibufcumque,tam ftabilibus, quam mobilibus bonis pe- fupportatione peruenire poffint, ipfam Confraternita- conft.30.
beneficiorum cuniarum fummis, gemmis,&lapidibus pretiofis,aliifque tem cum omnibus , & fingulis conceffionibus , indultis,
acquifitis, &
cumque qualitatis, & quantitatis, ac valoris facultatibus, indulgentiis , & peccatorum remiffionibus
inter quoscu- rebus , cuiuf
que confan- exiftant per eos etiam ratione beneficiorum ecclefiaftico- illius Confratribus pro tempore exiftentibus conceffis,
guineos inha- rum quorumcumque per cos obtentorum, ac alias vnde- ad omnia , & fingula membra , Ecclefias , & loca tam ab
biles,dummo.
cumque , & quomodolibet acquifitis, & ad illos quouis ipfo Hofpitali pro tempore dependentia , quam alia ,
m ntibus ( dummodo quintam illorum partem in quibus fimiles Confraternitates per Magiftrum , &
do quinta
parter Hof- modo fpecta
pitale relin- Conue ntui præfato relinquant) inter quofcumque con- Conuentum dicti Hofpitalis pro tempore exiftentes, feu
quant.
Hoc reuoca- fangui neos,filios etiam fpurios,&alios illegitimos,aliáf- eorum Commiffarios ,Nucios,vel Procuratores pro tem-
uit Pius V. que quantumuis incapaces perfonas teftari,ac alias etiam pore ad id ab eis fpecialiter deputatos inftituentur, ordi-
in conf.73. per codicillos , donatione inter viuos , caufa mortis , & nabuntur , & erigentur , extendimus, & ampliamus.
alia 5.134.Omnibufque,& fingulis vtriufque fexus Chri- Taxatio elet-
quacumq; via prout fibi videbitur difponere, ac illa
molyne fro
in pias,& non pias, ( alias tamen licitas ) caufas erogare. ftifidelibus, tam Ecclefiafticis quamfæcularibus, & quo- ingredienti-
Celebrandigs 5.128 . Ac Priori Ecclefiæ dicti Conuentus pro tempo- rumcumque etiam Mendicantium Ordinum, etiam regu- bus Confra-
in habitu Pó-
re exiftéti,vt quoties fibi placuerit Miffam, & alia diuina laris obferuantiæ , nunc , & pro tempore exiftentibus, ternitatem,
tificali ,
dandi bene- officia,in præfata,aliifq; d.Religionis Ecclefis in habitu aliifque Chriftifidelibus cuiufcumque dignitatis, ftatus,
dicionem, Pontificali , cum Mitra , & Baculo Paftorali celebrare,ac gradus, & conditionis exiftentibus,qui certam pecunia- uitClem Hoc reuoca-
VIII
dummodo no poft Miffarum folemnia ( dummodo ibi non fit præfens rumfummam , cuius valor de præfenti ad quintam par- in conft. 115.
fit prafens
liquis a aliquis Catholicus Antiftes, vel de illius confenfu ) ibi- tem vnius ducati auri de Camera , feu ad duas Aquilas
Anti-
ftes , & dem benedictionem Chrifti Populo impartiri. monetæ Regni Siciliæ afcendit,vel fummam per præfati
de illius li- §. 129. Et infuper, quod nullus ex Magiftro,& Militi- Hofpitalis Magiftrum , & Conuentum pro tempore ta-
centia. bus,ac Fratribus,pro tempore exiftentibus, aliifque per- xandam in d. Societatis,feu Confraternitatis ingreffu ex
Milites, fonis d.Militia,& Religionis, propter eius regulam , ca- bonis fuis perfoluerint.
lij, &c. non
incurrit pec- pitula , ac ftatuta,nunc & pro tempore edita,non obfer- §. 135. Et fingulo anno certam aliam quantitatem Conceffie eli-
Petum mor- uata, vel minus rite adimpleta in peccatum mortale in- taxadam foluere promiferint, & in libro dicti Hofpitalis gendi Cofeffo-
&
PIVS Q VA R T V Ŝ. 147
vem cum fa. & non alio defcribentur, vt prefbyterum fæcularem , vel f fcriptis, etiam fi viduæ remanferint, vt cum vna, ſeu dua-
cultatibusab cuiufuis Ordinis regularem, in fuum Confefforem poffint bus honeftis mulieribus quæcumque Monafteria Mo-
foluendi fe-
mel in vita eligere, qui eorum confeffione diligenter audita,femel in nialium cuiufuis Ordinis, etiam S.Clara, de licentia eo-
fingule anno vita,& fingulo anno in fefto S.Lazari corum vita durante rumdem Monafteriorum, Abbatiffarum, feu Prioriflarum ,
infefto S.La ab omnibus , & fingulis excommunicationis, fufpenfio- quater quolibet anno ingredi, & cum eifdem Monialibus
zari , ab nis, & interdicti, aliifque Ecclefiafticis cenfuris,& pœnis loqui , & conuerfari, & refectionem corporalem fumere
omnibus
communică- ex- à iure , vel ab homine, quauis occafione , vel caufa latis, ( dummodo ibidem non pernoctant ) poffint, & valeant.
tionis fenten- & promulgatis ( fine tainen tertij præiudicio ) etiam oc4 §. 142. Quodque cum primum ipfi Confratres in Perfona Or-
tiis ecclefiafti- calione fimoniæ fuper ordinibus, & beneficiis affequen- præfata Confraternitate defcribentur , omnibus, & fin- dinis gander.
cis, c.Reno dis, vbicumque contractæ. gulis priuilegiis, fuffragiis,indulgentiis fpiritualibus, & talis
gratisHelps-
S. Spiri-
cationě vide
in d. Clem. S.136.Ac votoru,& dierum Dominicorú,& feftiuorum temporalibus , per nos , & alios prædeceffores noftros tus de Vrbe Vive
VIII.cõfais. necnon aliorum Ecclefiæ mandatorum tranfgreffionitus præfatis Hofpitali S. Spiritus in Saxia de Vrbe, necnon cui inter alia
periuriorum ac pœnitentiarum iniunctarum , necnon illius Confratribus quibus inter cetera conceffum exiftit, licet quod
Centriti in
Ac votorum, diuinorum Officiorum , in toto , vel in parte omiflioni- S.143 . Vt quicumque pœnitens , & contritus nomen articulo mor-
dier Do- bus ; ac omnibus eorum peccatis, & criminibus , de qui- IE sv in mortis articulo nominauerit , plenariam peccatis indulgen.
minicoru, bus corde contriti , & ore confefli fuerint , etiam fi talia torum fuorum , etiam de quibus nifi morte præuenire- confequantur.
& aliorum
Ecclefia ma- fuerint propter que Sedes Apoftolica merito confulenda tur, confiteretur, remiffionem confequatur. Tu vide d.
Bullam Cle.
datoru tranf- foret, etiam Romano Pontifici, & dicta Sedi quouis mo- §. 144.Necnon ieiuniis , vigiliis , orationibus, pere-
VIII.n.115.
greffionibus
Item ab om- do referuatis, præterquam contentis in Bulla in die Co - grinationibus Tere Sanctæ , & indulgentiis pleniffimi
næ Domini quotannis legi confueta. 5. Iubilæi anni quinquagenarij , & Stationum, & Dedi- leiuniis , &c.
nibuspeccatis,
criminib. 5.137. Ac etiam in mortis articulo plenariam omnium cationum Sanctæ Romanæ Ecclefiæ , à bonis omnibus; Terra Sancta
præterquam peccatorum huiufmodi abfolutionem,& remiflionem im- quæ fiunt in eodem facro Hofpitali , ac vniuerfali facro- gudent. In vide ibid.
contentis in pendere, & fi tunc mors non fubfequatur,quoties in tali fancta militante Ecclefia , quibus ceteri Confratres po-
Bulla in Ca- cafu conftituti fuerint illam reiterare , in aliis vero non tiuntur , & in futurum gauifuri funt, vti, potiri, gaude-
na Domini
quotanis legi referuatis cafibus toties , quoties opportunum erit illos re, & participare debeant.
confueta. abfoluere, & eis pœnitentiam falutarem iniungere. Nec- §.145 . Et li infra annum obierint, plenariam omnium Decedetes in-
non vota quæcumque (vltramarino, Religionis, & Cafti- peccatorum fuorum indulgentiam confequantur. Et fifra annu, & rc.
indulg. confe-
tatis votis dumtaxat exceptis) in alia pietatis opera com- vixerint, præter Stationes Vrbis, infrafcriptis etiam die- quuntur.
mutare poffit , & valeat. Ita tamen quod Contellor ipfe bus fequentes indulgentias confequentur, videlicet fin- Ad hec vide
vbi pro enormibus delictis pœnitentia iniungenda , vel gulis diebus vitæ eorum , & per omnes dies Veneris to- d bulla Cte.
FIIL
commutatio votorum fienda veniet , vltra fut fidium , vtrius anni , vnius anni , & quadraginta dierum, in fingu-
præfertur taxatum , aliud fubfidium per eumdem Con - lis Apoftolorum feftiuitatibus duorum millium anno-
fefforem, delicti, & vori huiufcemodi, ac confitentis quarum, in Fefto Epiphaniæ, & fingulis diebus poſt Octa-
litate penfata arbitrandum,in capfa pro indulgentia dicti uam centum millium annorum, in Dominica qua canta-
Hofpitalis colligenda per cius Commiffarios deputanda, tur pro Introitu Miffae, Omnis terra ; de menfe Ianuarij,
ad commodum, & vtilitatem dicti Hofpitalis, & Militia & fingulis diebus Dominicis menfium totius anni trium
perfolui faciat , confcientiam dicti Confefforis fuper id millium annorum, & totidem quadragenarum , & remif-
onerantes. Quodque idem Confeffor fic electus cum eif- fionemtertiæ partis omnium peccatorum ; in feftiuitati-
dem Confratribus cum in Confefforem eligentibus cu- bus D.N.Iefu Chrifti, videlicet Natiuitatis,Refurrectio=
iufcumque dignitatis, ftatus , gradus, ordinis , conditionis , Afcenfionis , & fingulis diebus per Octauam duo-
nis, & præeminentiæ fuerint Clericali Militia adfcriptis, rum millium annorum , & octingentarum quadragena-
etiam Religiofis,etiam quæcumque beneficia Ecclefiafti- rum , in fefto Pentecoftes , & fingulis diebus poft Octa-
ca obtinentibus, qui præmiffis fententiis ligati,Miffas, & uam octo millium annorum,& totidem quadragenarum ,
alia diuina officia celebrando, aut fe illis alias immifcen- in fefto Corporis Chrifti, & fingulis diebus poft octauam
do , vel alias quomodolibet irregularitatem contraxerint duorum millium annorum , & feptimæ partis omniuin
(bigamia & homicidio voluntario dumtaxat exceptis) vt peccatorum , in fefto Natiuitatis Beatæ Mariæ , & fingu-
ad omnes fuperiores , etiam facros ordines promoueri, & lis diebus per eius Octauam triginta millium annorum;
in illis,ac per eos fufceptis ordinibus huiufmodi etiam in
in fefto omnium Sanctorum , &fingulis diebus vfque
altaris minifterio miniftrare, ac dignitates , beneficia ec-
ad Feftum S. Leonardi trium millium annorum, & toti-
P
clefiaftica quæcumque fe inuicem compatientia retine- dem quadragenarum.
re, & recipere, necnon Monafteriis , & Ecclefiis Cathe- §. 146. Largientibus vero , feu tranfmittentibus , vel Donäntés ali-
dralibus , etiam Metropolitan . ac Patriarchalibus præfi- in eorum vltimis voluntatibus , vel teftamentis leganti- quid Hospita-
ci , & præcffe, libere, & licite poffint , difpenfare, ac eis bus aliquid de bonis fuis eidem Hofpitali in articulo i plenariam
habet Indulg
de illis, quæ tunc detinerent dignitatibus , & beneficiis mortis, plenariam à culpa , & à pœna omnium peccato- Sed reuocant
huiufmodi prouidere , & eis quibus minus canonice rum fuorum remiffionem , & indulgentiam. Ac cuique PiusV. in
præerunt Ecclefiis,& Monafteris huiufmodi præficere,in animæ,quæ vnita Chrifto in charitate ab hac luce migra- conft. 30.
Mortuos fepe- foro confciétia dútaxat, præfata auctoritate Apoft.valeat. uerit, in Purgatorio exiftenti , pro qua anima eleemofy-
§. 138. Et infuper fiiidem Confratres vt fuprain d. na per ipfum Magiftrum, & Conuentum , feu ab eis de-
blendsin El Confraternitate defcripti , tempore interdicti quouis putatos taxanda eidem Hofpitali erogabitur, vt eamdem
nis. modo à Sede Apoftolica impofiti à vita decefferint , illo- indulgentiam plenariam à pœna , & à culpa (quantum
rum cadauera (abfque tamen funerali pompa ) ecclefia- pietati maieftatis diuinæ placuerit ) confequatur, con-
fticæ fepulturæ tradi poffint , dummodo caufam non de- cedimus , & indulgemus.
derint interdicto . §. 147. Notariis vero, qui rogati fuerint de teftamen- Notarij notifi
Stationes Vr-
§.139. Necnon Quadragefimalibus, & aliis tempori- tis, vel aliis vltimis voluntatibus , in quibus aliquid dif- cet legata fa-
poni contigerit in fauorem, & commodum eorumdem & ta Hofpitali,
bis cöcedendi. bus , & diebus Stationum Vrbis Romæ, vnam vel duas & Militia.
Bull
Tu vide e. Ecclefias, ac vnum, vel duo altaria vifitando in partibus,
did.
am Cl Hofpitalis , & Miliuæ, vt fub excommunicationis pena
VIILn.1X5.
in quibus illos refidere contigerit,eafdem gratias, indul- difpofitionem huiufmodi , ' quanto citius commode po-
gentias , & remiffiones peccatorum confequantur , feu terunt , Magiftro , & Conuentui, d. Hofpitalis, vel alteri
confequi poffint, quas fi dictis diebus , & temporibus , per quem id poterit ad ipforum Magiftri , & Conuentus
Dua,& lacti- Bafilicas , & Ecclefias Stationum Vrbis Roma, & extra notitiam peruenire, intimare curent.
cinia,& car- eam ad id deputatas , perfonaliter vifitarent. S.148 . Ipfis quoque Notariis, & Confefforibus eoru- Notavÿj , &
nes comedědi.
§. 140. Præterea Quadragefimalibus , & aliis tempo- dem decedentium in fuorum remiffionem peccatorum Cofratres &
Cofeffores,hor
Mulieres Or- ribus, & diebus, quibus efus ouorum, butyri, & aliorum eifdem teftantibus , & confitentibus commemorare non tentur infir-
dinis Mona- lacticiniorum de iure , confuetudine , vel alias quouis omittant, yt ad tam pia opera , quæ in dicta Religione mos ad fubue-
fteria ingredi modo prohibitus exiftit,eifdé ouis ,cafco,butyro, & aliis exercentur manus porrigant adiutrices, præcipirus. Et niendum busc
permittuntur.
Веносані lacticiniis de confilio alterius,necnon carnibus tempore quofcumque Chrifti fideles , ac præfertim Confratres Religions.
neceffitatis tantum,& de vtriufque Medici confiliovefci. Confraternitatis huiufmodi pro tempore exiftentes ad
Greger XIII.
in conft. 28. §.141.Necnon mulieribus in Confraternitate ipfà de- id per vifcera mifericordiæ D.Ñ. Iefu Chrifti horramur.
Tom. II, N 2 §.149 .
148 PIVS QVARTVS.
Decedentes in 5.149. Quodque decedentes pro tempore in Hofpitali quorumcumque audire, & cum huiufmodi confitentibus
Hopitali , & prafato, & Hofpitalis , ac pauperumleproforum eorum- quibufcumque facultatibus, & Indulgentiis, acpeccato- Hoc intellige
tafiftentes ob- dem obfequiis pro tempore infiftentes vtriufque fexus rum remiffionibus vti, ac eafdem illis (de licentia tamen de approbatis
fequiis Hofpi- abOrdinariis
tale,gaudeat quandiu perfeuerauerint in obfequiis huiufinodi dum expreffa Magiftri pro tempore exiftentis , & Conuentus vt in conftit.
omnibus pri- taxat,cifdem omnibus priuilegiis, facultatibus,& gratiis, præfati Holpitalis fingulis annis renouanda ) impartiri Pÿj V. cit. in
wilcgis Con- quibus Confratres in libro Hofpitalis huiufmodi def- plene , & libere poffint , aliis vero temporibus fint ficuti rub.
Fraternitatis. cripti pro tempore potientur , & gaudebunt. alij Sacerdotes nullam à Sede præfata facultatem habétes.
§. 157. Poffint tamen collectas folitas , & confuetas Eleemofynas
M. Magiftri S.150. Quodque Magifter pro tempore,& Conuentus Nolis fonati-
facultas com- dicti Hofpitalis , fuique de eorum licentia pro tempore, Nolis, & Campanellis fonantibus ( circa tamen publica- bus colligere.
ponendi dev- legitimi Commiffarij , Nuncij , vel Procuratores , de vfu- tionem Indulgentiarum , ac traditionem Confeffiona-
damnis lium) omni tempore, in terminis fuis (de licentia Magi-
in- ris , rapinis , incendiis, ( non tamen Ecclefiarum
furis,rapinis,
incendiu,
junitu pœni- datis , & alio quocumque nomine, titulo,vel modo male ftri pro tempore,& Conuentus huiufmodi fingulis annis
tentiis, legatis ablatis, vel illicite acquifitis (fi tamen verus dominus, cui renouanda, & non aliter) facere.
Hospitali, vel corum reftitutio fieri deberet, ignoretur, de pænitentiis 5.158. Ac Nolas, feu Campanas Porcis , feu aliis qui Nolas ani-
malib. obla-
sius membris
debitis, re- à Sacerdotibu s confitentibu s impofitis redimendis , feu bufuis animal ibus , quæ eidem S.Laza ro offerri contig erit , pen
dere.
desse
liftu ad pios commutandis . Necnon legatis ad Hofpitale ipfum, feu appendere, feu aliqua nota fubfignare.
lies. eius membra delitis,vel alias indiftincte ad pios vfus re- §. 159. Quodque Magifter , & Conuentus, ac eorum Indulgentias
Hoc non eft in lictis ad vtilitatem ipfius Hofpitalitatis, & Militia com Nuncij, ac Commiffarij præfati, etiam in locis, in quibus vbiquepubli
conftit. Py P. ponere poffint , ita quod detinentes ad aliam reftitutio Fratres Ordinis Minorum de Obferuantia , vel Commif- care.
cit.in rub. ego nem minime teneantur.
buto reuoca- farij Apoftolici pro Fabrica Bafilicæ huiufmodi pro tem-
tum. S.151. Necnon quod fingulis annis in die Dominica pore deputati fuerint , quafcumque facultates, & indul-
Facultas pa Palmarum vfque ad eius Octauam inclufiue, & in die fefto gentias folemniter vbique cum appofitione truncorum,
blicandi in- Natiuitatis D. N. Iefu Chrifti , & aliis diebus beneuifis & Crucis in Ecclefiis publicare, & facultatibus, priuile-
dulgentias. Magiftro, & Conuentui,& corum Commiffariis, quibuf- giis , & gratiis ipfiHofpitali conceffis vti.
Tu vide cont.
Pij.n.zo. cumque Chrifti fidelibus manus adiutrices pro fuftenta- §. 160. Necnon quod durante quacumque fufpenfione Que Indulg.
non intelliga-
Et fi. Cru- tur vmquam
tione d. Religionis, eiufque membrorum porrigentibus, temporali indulgentiarum, & gratiarum, etiam pro
indulgentias plenarias,& generales peccatorum omnium ciata contra Infideles cuicumque Imperatori , Regi , aut ſuſpenſa
remiffiones vbique folemniter , etiam cum proceffione, Principi Chriftiano conceffarum , vel in pofterum con-
& appofitione truncorum , & Crucis , in medio Ecclefia- cedendarum , Indulgentia enim plenariæ , ac omnes fa-
rum , publicare , & impartiri : Pœnitentiarios cum virgis cultates , & gratia eidem Hofpitali , illiufque Magiftro,
(vt moris eft ) defuper deputare, & alia facere, quæ circa Conuentui, Fratribus, & membris per prædeceffores no
huiufcemodi facultatum, & indulgentiarum, ac peccato- ftros , & nos , ac etiam Sedem præfatam conceffæ non
rum remiffionem, executionem,& confeffionem quomo- intelligantur fufpenfæ,fed in fuo priftino,& vero valore,
dolibet neceffaria, & opportuna fuerint. & firmitate exiftant, & permaneant .
Confrateriaf S.15 2. Quodque antiquas,& nouas fanctas Confrate- §. 161. Necnon etiam ob reuerentiam S. Lazari , vt li- Fratrespoffint
in eorum Ec-
que
di. inflituen- rias S. Lazari omni tempore , & in quibufcumque locis ceat ipfis Fratribus in eorum Ecclefiis Miffas,& alia quæ- clefiis diuina
Tuferua cöft. erigere , ordinare , & inftituere , ac publicari facere , ac cumque diuina officia legere,vel etiam alta voce celebra- celebrare.
115-Cle.VII. quofcumque Chrifti fideles in Confratres recipere, illif- re, vel per alios prefbyteros idoneos celebrari facere. Sacramenta
que Confeffionalia concedere. Ita quod quæcumque in- §. 162. Ac omnibus , & fingulis Chrifti fidelibus , & infirmis Hof-
ftitutiones, erectiones, & ordinationes dictarum Confra- Leprofis pauperibus ,infirmis in dictis Hofpitalibus pro pitalium
niftrare. mi-
ternitatum abfque moderni , & pro tempore exiftentis tempore degentibus Ecclefiaftica Sacramenta mini-
Magiftri dicti Hofpitalis expreffo confenfu in membris ftrare. Mortuosfepe-
Ecclefiis , & locis huiufmodi pro tempore factæ, nullius §.163 . Ac eorum, & aliorum quorumcumque fidelium lire.
fint roboris , vel momenti. corpora mortuorum id eligentium, & petentium, in Cæ-
Omnia loca 153. Ac omnia, & fingula Hofpitalia, Oratoria, Ec- meteriis, & Ecclefiis dictorum Fratrum Ecclefiafticæ tra-
fub inuocatto- clelias, Capellas,Altaria,& loca Religionis, & militiæ hu- di fepulturæ.
ne S. Lazari iufmodi, in quibufcumque partibus exiftentia, fub inuo- §.164. Ac verbum Dei in Ecclefiis ipforum, pauperibus Eifdem verbit
Dei pradica-
fint huic Or catione S.Lazari intitulata, etiam fi non fint poffeffa, vel ipfis , & Leprofis huiufinodi proponere , & proponi fare.
dini fubiect .
recepta per Magiftrum,ac Fratres præfatos, nihilominus cere , quoties eis vifum fuerit expedire, alicuius licentia
moderno, & pro tempore exiftenti Magiftro Generali, & fuper hoc minime requifita , fimiliter volumus , & ordi-
Conuentui huiufmodi fubiecta , & tanquam membra namus .
dicti Hofpitalis ab eo dependentia (ad inftar aliorum an- §.165. Et infuper eidem moderno, & pro tempore exi- Conceffioquo-
rucumq ; alio.
nuatim refpective contribuentium ) contributorias , & ftenti Magno Magiftro, & Conuentui,ac fingulis Militi- ru priuilegio-
contributoria effe ; ac per ipfum generalem Magiftrum, bus,& aliis perfonis Hofpitalis , & Militiæ huiufmodi rũ , gratiaru,
& Conuentum , feu corum legitimos Commiffarios vifi- quod omnibus , & fingulis priuilegiis , immunitatibus, exeption ,
tari , & reformari ; illorumque Rectores , & Gubernato- iurifdictionibus , & exemptionibus, etiam per viam exe- tatu hact
aliarü enus
facul
res (fi de iure amouendi fucrint) amoueri: & aliæ perfonæ quutionis in ipfa onerum impofitione,difpenfationibus, coceffari, vel
idoneæ loco eorum deputari poffint .
indultis, conceffionibus,difpofitionibus,honoribus,' gra- in futurum
Biufq ; priui- §.154 . Et cum eis Confratribus tantum, vt commodius tiis, libertatibus, fauoribus, antelationibus, reftitutioni- concedendaru
legis vtatur . Altiffimo deferuire poffint, omnibus, & fingulis faculta- bus, reintegrationibus , & aliis quibufuis gratiis hucuf- Hofpitalibus,
Militiis re-
tibus , priuilegis , immunitatibus , gratiis , plenariis, inque Sancti Ioannis Hierofolymitani , Sancti Iacobi de Spectines.loă.
dulgentiis, & peccatorum remiffionibus prædictis, quo- Spata , Sancti Stephani Militiis , ac Sancti Spiritus in nis Hierofoly-
cumque tempore , & in quibufcumque locis libere vti, Saxia de Vrbe , & Sancti Antonij Viennen. Hofpitali- mitani . S-Ia-
etiam in illis partibus , & locis , in quibus Indulgentia bus , Religionibus , & Ordinibus , eorumque locis, S. Anton Vre-
cobideSpata.
pro Fabrica Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe pu- perfonis , rebus , & bonis per quofcumque Romanos nen . S. Spiri-
blicatæ extiterint.
Pontifices , etiam prædeceffores noftros , ac etiam per tus de Vrbe,
Priores Hofpi- 5.155 . Necnon quod Priores, & Præceptores quorum- nos , & Sedem præfatam , feu Concilia generalia , vel S.Stephani in
taluum S.La Cumque Hofpitalium, & domorum, à dicto Hofpitali S. alios quofcumque , in genere , vel in fpecie , etiam ad Thufcia , dit-
modo Concil.
Kari quando Lazari dependentium , & illud in caput fuum recognof- Imperatorum, Regum, ac aliorum Principum inftantiam, Trident. nen
poffint Indul-
gentiam pu-
centium , prædictam plenariam indulgentiam, & pecca- vel Motu proprio, aut alias quomodolibet conceffis , &
torum generalem remiffionem in die fefto Dominicæ in futurum concedendis, & quibus Hofpitalia, Religio- repugnent, &
iuribus alte-
blicare.
Palmarum, & per eius octauam, & aliis beneuifis diebus, nes, & Militiæ huiufmodi , ac eorum Magni Magiftri, rius tertijnon
fupra , publicare. Conuentus, Fratres, & Milites vtuntur, & potiuntur, & praindicent.
Confefionefq; §.156 . Et fi in Sacerdotio conftituti fuerint, per fe vel gaudent, ac vti poterunt quomodolibet,in futurum, pari-
audire , vel alium , feu alios probos , fi vero Sacerdotes non fuerint, formiter, & abfque vlla penitus differentia vti , potiri, &
ConfeJores
per alios probos, idoneos , & honeftos , viros fæculares, gaudere in omnibus , & per omnia , libere , & licite va-
putare.
vel cuiufuis Ordinis Regulares Sacerdotes in fuis Hof- leant , eifdem auctoritate, & tenore etiam perpetuo con-
pitalibus , ac domibus præfatis tantum , confeffiones cedimus, & indulgemus, ac ca omnia , & fingula , prout
conceffa
!
PIVS QVAR T V S. 149
conceffa fuerunt, & in dies concedentur, eorumque om- quam fimilium, vel diffimilium gratiarum ingenere , vel
nium , & quarumcumque literarum defuper quomodoli - in fpecie, fufpenfionibus, ac derogationibus, reuocatio-
bet confectarum tenores,ac fi de verbo ad verbum infere- nibus, limitationibus, alterationibus, aliifque contrariis
rentur, præfentibus pro expreffis,& infertis habentes, cif- difpofitionibus ànobis, & à fuccefforibus noftris,& à Se-
dem moderno, & pro tempore exiftenti Magno Magiftro, de præfata quauis de caufa quantumlibet iuftiflima pro
& Conuentui, ac Hofpitali S.Lazari & Militia corumque tempore emanata comprehendi,fed femper ab illis excep-
Militibus,& perfonis, ac eorú Hofpitalibus, Præceptoriis, ta , & quoties illa emanabunt, toties in priftinum ftatur
domibus , Leprofariis, beneficiis, capellis, Ecclefiis, locis reftituta , & de nouo etiam fub Data per Magnum Ma-
rebus,& bonis, elargimur,ac conceffà effe, & eos illis vbi- giftrum eligenda , conceffa effe, & cenferi. Necnon pra-
libet,in genere,vel fpecievci,potiri,& gaudere libere pof- miffis, ac præfentibus literis etiam per quafcumq; literas
fe volumus,decernimus,& declaramus,Ordinariorum lo- Apoftolicas, ctiam quafuis claufulas,generales,vel fpecia
corum,aut cuiufuis alterius licentia, vel confenfu defuper les, etiam derogatoriarum derogatorias,efficaciores, & in-
minime requifitis. Ita quod fuper illis, vel eorum occa- folitas,ac etiam irritantia decreta,fub quacumque verbo-
fione per ipfos Ordinarios , aut quofuis alios moleftari, rum expreffione in fe continentes , nullatenus deroga
perturbari,vel inquietari non poflit, dummodo Concilio ri poffe , nec quoad illa derogatum cenferi , nifi tenori! -
Tridentino prædicto non repugnent, & dictis Hofpitali- larum de verbo ad verbum nihil penitus omiſſo infertus,
bus , & Militiis , ac iuribus cuiuflibet alterius tertij non & huiufmodi derogationes Confiftorialiter factæ , & per
præiudicent. Ita tamen (quoad exemptiones) iurifdictio trinas diftinctas literas eumdem tenorem continentes tri-
Ordinariorum,tam ca que de iure communi eis competit bus diftinctis fimilibus vicibus Magno Magiftro, & Con-
quam quæ ex decretis d.Concilij Tridentini eifdem eft at- uentui præfatis intimatæ , & infinuatæ fuerint , ac ipfo-
tributa, femper falua exiftat. rum Magiftri , & Conuentus ad id expreffus accedat af-
Exemptio hu- §. 166. Præterquam tamen in iis cafibus , in quibus fenfus, & aliter factas derogationes nemini fuffragari, ac
us Religionis
in omnibus Concilium præfatum expreffe excepit,& exemit Religio- Magiftrum , & Conuentum præfatos ad parendum literis
cafleus vbi nem S.Ioannis Hierofolymitani, in quibus & hec S.Laza- derogatoriis huiufmodi , & decretis fuper illis proceffi-
Conc. Trid ri Religio , & Militia excepta, & exempta pariter intelli- bus, ac illorumExequutoril us , & Subexecutoribus , eo-
excipit Relio- gatur.
rumque mandatis , & monitionibus minime teneri , fed
gione S. Ioan.
Hierofolym. tus§.167 . Et quod
conceflæ funt , Indulgentia
& in futurums,prout Hofpitaliconcedi-
concedentur, S.Spiri- illos literarum
re , nec rationehuiufmodi
refiftentiæ execucione m omnino
cenfuris Ecclefiaftici s impedi-
per eof-
Conceffio In- mus, & elargimur. dem Exequutores , vel Sub exequutores latis innodari
dulgentiarum §.168.Præterea volumus, & decernimus, quod tam præ- poffe.
Hofpitalis S. fentium quam aliarum quarumcumque literarum Apo . §. 174. Et fic in præmiffis , omnibus , & fingulis , per Decreti irri-
Spiritus de
Vrbe. ftolicarum,feu earum tranfumptis, ac mandatorum Magi- quofcumque Iudices ,& Commiffarios, quauis auctorita- tans, clan
ftri , & Conuentus præfatorum publicatio , & affixio in te fungentes, ctiam S.R.E. Cardinales, & caufarum Pala- fula fublará.
Publicatio fingulis prioratibus, Præceptoris membris, & beneficiis tij Apoftolici Auditores , fublata eis , & eorum cuilibet,
priuilegiorü , Regionis huiufmodi facta, perinde arctent,ac fi contra quauis aliter iudicandi ,& interpretandi facultate, iudicá-
& M.
rū mandato
Magi- contentos fub eifdem perfonaliter factæ effent : facta tari, & definiri debere. Et quidquid fecus fuper his à quo-
firi arcter, ac men in primis diligentia de illis perfonaliter reperiendis quam quauis auctoritate, fcienter,vel ignoranter attenta-
fieffet perfo in dictis locis. ri contigerit, irritum, & inne decernimus.
naliter exccu-
§. 169. Et nihilominus ftatuimus,ac dictis Magiftro,& 5.175 . Quocirca venerabilibus fratribus noftris Gale- Exequutores
ta.
Sufcipientes Conuentui perpetuo concedimus , quod fi quifquam fin.& Montisflafconen. Epifcopis , ac pro tempore exi- buius confli
habitu extra Priorum , Præceptorum, Militum, & Fratrum d.Hofpita- ftenti Curiæ caufarum CameraA poftolicæ generali Au- rumq;
tutionisfacut
, ero-
Conuentum lis Crucem,vel habitum extra dictum Conuentum etiam ditori per Apoftolica fcripta Motu fimili mandamus, qua- rares
etia à Rom. à Romano Pontifice,vel de eius licentia receptum geftas tenus ipfi , vel duo , aut vnus eorum per fe, vel alium,
Pont, inf
nu in præfentes literas , in eis contenta
, an- intra annum, poftquam illum fufceperit,aut libi de Prio- feu alios præfentes
Conue- quæ-
tu comparere ratu, Præceptoria, officio,vel beneficio Hofpitalis huiufcumque , vbi & quando opus fuerit, ac quoties pro par-
teneantur ,
modi prouifum , vel alias in eius fauorem difpofitum te Magiftri,Priorum, Præceptorum, Militú, & Fratrum ,S.
alias priuen- fuerit. Lazari prædictorum , feu alicuius corum defuper fuerint
tur.
5.170 . Ac quicumque alius d . Militiæ beneficium,vel requifiti folemniter publicantes, eifque in præmiffis ef-
Poffidetes be- penfionem obtinens,aut fructus percipiens, quandocum- ficacis defenfionis prefidio affiftentes,faciant auctoritate
neficia d . Or- que pro feruitiis Religionis,aut alias euocatus,fcu in fo- noftra præfentes literas , & in eis contenta huiufmodi
dinis ,fructus lutione iurium communis ærarij morofus fuerit , & cita- firmiter obferuari. Ac eafdem Militiam, & Magiftrum, &
aut penfiones tus coram dictis Magiftro, & Conuentu perfonaliter non Conuentum, Fratres, Religiofos, omnefque & fingulos
percipientes
vocati copa- comparucrit,ac illis obedientiam,aliaque iura debita non alios, quos ipfæ præfentes literæ concernunt , illis paci-
rere teneatur præftiterit, tempore fibi ad id præfigendo elapfo, habitu, fice gaudere. Non permittentes eos, vel corum aliquem
· dignitate, adminiftratione , & beneficio , ac quocumque defuper contra præfentium tenorem quomodolibet mo-
honore, & officio, alias iuxta formam ftabilimentorum,& leftari, perturbari,vel impediri. Contradictores , & rebel-
priuilegiorum prædictorum, eo ipfo carcat, priuatufque les quoflibet per cenfuras, & pœnas ecclefiafticas, & etiá
cenfeatur, feu fi videbitur priuari poffit. pecuniarias eorum arbitrio moderandas, ac alia opportu
Nulla exem-
5.171 . Nec vlla huius ftatuti derogatio, aut exemptio na, iuris, & facti remedia , appellatione poftpofita com-
ptio valeat
aduerfus obe- realis, vel perfonalis , feu alia gratia præferuatiua, etiam pefcendo , ac quofcumque, quorum intererit,etiam per
dientiam M. Motu, fcientia, & poteftatis plenitudine fimilibus quo- edictum publicum locis publicis affigendum , conftito
Magiftri,quo modolibet pro tempore facta , feu conceffa , contra præ- fummarie de non tuto acceffu citando, ac quibus, & quo-
minus voca- miffa valeat. ties inhibendum fuerit etiam fimili edicto fub eifdem
ti comparere
teneantur. 5.172. Nec Magifter,& Conuentus præfati illis parere pœnis, & cenfuris inhibendo,ipfafque cenfuras, & pœ-
Magifter ,& teneantur, fed illis non obftantibus de Prioratu , Præcep- nas ecclefiafticas etiã iteratis vicib. aggrauando, inuoca-
Couentuspof- toria,dignitate, officio,vel beneficio,fic, aut per priuatio- to etiam ad hoc, fi opus fuerit auxilio brachij fæcularis.
fine disponere nem huiufmodi vacante, iuxta ftabilimenta, & alia præ- §.176.Non obftantibus præmiffis, ac fel.rec. Bonifacij claufula co
vocbeneficiis
de antib. miffa libere difponi , aut illa alias per cum , vel eos , ad Papæ VIII . Prædecefforis noftri, qua cauetur,ne quis ex- trarioru , d
per feu
priuationem. quem , quos antianitatis , vel alio iure pertinet , ac- trafuam Ciuitatem, vel Diœcefim, nifi in certis exceptis obftantiu de
cafibus, & in illis vltra vnam dietam à fine fuæ Diœcefis rogatoria.
ceptari poffint.
Claufula bu- §. 173. Decernentes omnia,& fingula præmiffa ac præ- ad iudicum euocetur, feu ne Iudices à Sede præfata de-
Biuss cofitutio-
praferua-
fentes noftras literas nullo vnquam tempore de fubrep- putati,extra Ciuitatem,vel Diœcefim,in quibus deputati
Tina tionis,vel obreptionis, aut nullitatis vitio, feu intentio- fuerint,cótra quofcúque procedere,aut alij,vel aliis vices
nis noftræ defectu notari, vel impugnari, aut argui poffe, fuas comittere præfumat, & de duabus dietis in Concilio
neque illa omnia , & fingula præmiffa, tanquam eifdem generali edita,dummodo vltra tres dietas,aliquis auctori-
Magno Magiftro , & Conuentui , Militia vel Militibus, tate præfentium ad iudicium non trahatur , ac Latera-
partim videlicet quoad antiqua reftituta,& quoad noua ex nen. Concilij nouiffime celebrati. Ac noftris de vnioni-
caufa onerofa conceffa , fub quibufuis, tam præfentium, bus committendis ad partes vocatis quorum intereft , &
Tom. II. N3
expri
Iso PIVS Q VAR T V S.
exprimendo valore fructuum,tam vniendorum beneficio.
rum, quam corum quibus fit vnio . Necnon de non expe- Nuncij Apoſtolici , & alij ad Principes deſtinati , XCVI .
diendis literis referuationis alicuius penfionis , nifi de fauores ab eis procurare, aut illis vti nequeant,
confenfu illam foluere tunc habentis , ac quibnfuis aliis
ad obtinendas dignitates apud Sedem Apoſto-
Apoftolicis, ac in Prouincialibus , & Synodalibus Conci-
liis editis generalibus, vel fpecialibus, conftitutionibus , licam, ipfis vel eorum confanguineis, & necef-
m, fariis conferendas.
& ordinationi bus, ac dictorum Hofpitalium,Militiaru
& Ordinum etiam iuramento,confirmatione Apoftolica, 1
vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis, & confuetu- P IV S EPISCOPV S, Edita A.D.
dinibus , ftabilimenris , vfibus , & naturis , ac quibufuis Seruusferuorum Dei. Ad futuram rei memoriam. 1565.
priuilegiis, indultis, aç literis Apoftolicis, etiam Ordina-
& Militiis præfatis,ac quibufuis Ecclefiis, Mo- Tfi Romanum Pontificem , quem Dominus Omni- Proxmium.
nafteriis,Ordinibus &
nafterias,Ordinibus graecis , etiam
atqu Fabrica Bafilica S.Pe- Epotens in perfona Principis Apoftolorum Ecclefia
tri de Vrbe , ac Cruciatæ fanctæ, eorumque perfonis fub militanti fponiæ fuæ præficere dignatus eft, in eius vni-
quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum quibufuis uerfo corporeà noxiis, quæ paffim in illud irrepunt præ-
claufulis , & decretis etiam ad Imperatorum , Regum, feruando , plurimum decet effe folicitum , in hoc tamen
Reginarum, Ducum, & aliorum inftantiam, etiam confi- eum multo magis inuigilare neceffe eft, ne per importu-
ftorialiter,& Motu fimili, & alias quomodolibet,etiam per num fuorum propriorum Miniftrorum, qui frequenter ab
nos,etiam pluries conceffis,approbatis,& innouatis, qui- cius latere ad diuerfos Orbis Principes peregre mitti fo-
bus omnibus, etiam fi de illis eorumque totis ténoribus lent,ambitum,dum videlicet eorum nonnulli inordinato
fpecialis, fpecifica, indiuidua & expreffa, non autem per curfu ad dignitates quaflibet anhelant, & ad hoc Princi-
claufulas generales id importantes mentio , feu quæuis pum fauores demerendo,Pontificiam , & Ecclefiæ pro qua
aliaexpreffio habenda foret, illorum tenores,ac fi de ver- miffi fuerunt caufam , vel impudenter prodere , vel certe
bo ad verbum nihil penitus omiffo, & forma in illis tra- remiffius agere non verentur , genuinus ille clericalis
dita obferuata, inferti forent, præfentibus pro fufficien- candor deturpetur , debitus Prælatorum pudor inter lai-
terexpreffis, & infertis habentes, illis alias in fuo robore cos requiratur,integritatis antiqua perfuafio minuatur &
permafuris,hac vice dumtaxat fpecialiter,& expreffe pari ob illorum fluxam fidem immoderatamque cupiditatem
Motu derogamus, & fufficienter derogatum effe decerni- Ecclefiafticus ordo fcandalofe blafphemetur.
nimus,contrariis quibufcumque,aut fialiquibus commu- 5.1.Sane confiderates quod annis preteritis aliqui quo- Caufa iftims
niter, vel diuifim, ab eadem fit Sede indultum, quod in- rumdam Romanorum Pontificum prædecefforum noftro- conftis.
terdici,fufpendi,vel excommunicari non poffint perlite- rum,ac etiam noftri,& Apoftolicæ Sedis Nuncij ad diuer-
ras Apoftolicas non facientes plenam.& expreffam,ac de fos Principes fæculares,etiam pro feriis , grauibufque
verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. dicta Sedis negociis miffi , muneris fui , decorifque ni-
Concily Trid.
§.177. Et quoniam per præfentes Concilij Tridentini mium obliti in deteftandam prælaturatú,aliorumque Ec-
praferuatio
circa omnia conftitutionibus , & decretis in aliquo præiudicare non clefiafticorum, atque adeo Cardinalatus honorum ambi-
bicdifpofita. intendimus, volumus, quod in omnibus, & fingulis gra- tionem collapfi , ad illos alia qualibet quam fanctiflima
riarum, aliifque capitibus præmiffis, claufula (dummodo Aaronis via pernire fatagentes , commendatitias fuper
Concilio Tridentino non repugnent) appofita,& repeti- hoc literas , & indebitos fauores ab ipfis Principi-
ta cenfeatur. bus emendicare non erubuerunt , & quod eis recto
Tranfumptoru §.178. Verum quia difficile foret , præfentes literas ad i tramite gradiendo non dabatur , affiduis , & quibus
fides.
varia loca vbi de illis docendum fuerit, circumferre,volu- non obfequi difficile fuiffet Principum efflagitationi-
mus , & dicta auctoritate Apoftolica decernimus , quod bus extorferunt , in fuimet qui per oftium non intrarunt
præfentium tranfumptis , etiam per impreffionem factis, animarum periculum , & prauum aliorum exemplum.
ac prædicti Ioannotti , & pro tempore exiftentis, Magni §. 2. Nos itaque referatum his artibus aditum huiuf- InhibeturN-
Magiftri dicti Hofpitalis,& Conuentus figillo munitis,ac modi ne ceteris item pateat diligenter occludendum effe cis, & aliis,ne
eiufdem Ioannotti,& pro tempore exiftentis Magni Ma- cenfentes , habita etiam cum venerabilibus fratribus à Principitus
ad quos mits
giftri, & Conuentus Secretarij , feu Regentis Cancellariæ noftris Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus in Con- tutur faxores
dicte militiæ manu fubfcriptis : dictifque fuis literis fiftorio noftro fecreto , matura fuper hoc deliberatione, procurent, il-
abfque earumdem præfentium, in toto,vel in parte infer- ac de illorum confilio , & vnanimi affenfu hac perpe- lifque viatur
tione,cam vbique fidem in iudicio, & extra adhiberi, quæ tuo valitura fanctione , vniuerfis , & fingulis noftris, ad obtinen.
dignitatesfub
ipfis præfentibus adhiberetur , fi originaliter exhiberen- ? & quorumuis Romanorum Pontificum fuccefforum no- penis bic
tur. ftrorum Nunciis , aliifque ad quofuis Imperatores , Re- expreffis.
Prafentium 6.179. Quodque in literis, feu gratiis præfentium vi- ges,Reginas,Duces, & alios fæculares Principes pro tem-
affertione non
egent gratia gore concedendis,eafdem prefentes inferere iidemloan- pore ex quauis caufa miffis, cuiufcumque ftatus, gradus,
M.Magiftri. nottus,& pro tempore exiftens Magnus Magifter,& Con- ordinis , vel præeminentiæ fint , etiam fi Epifcopali ,
uentus minime teneantur : ac gratiæ ipfæ quibufuis per- Archiepifcopali, Patriarchali, vel alia maiori præfulgeant
fonis per Ioannottum , & protempore exiftentem Ma- dignitate, in virtutefanctæ obedientia, & fub maioris ex-
gnum Magiftrum, & Conuentum huiufmodi,iuxta teno- communicationis latæfententiæ,ac priuationis omnium
rem earumdem literarum pro tempore conceffe valeant, & fingulorum , Cathedralium, etiam Metropolit. & alia-
& illis fuffragentur, in omnibus, & per omnia, perinde ac rum Ecclefiarum , ac Monafteriorum , etiam confiftoria-
fi eædem præfentes literæ de verbo ad verbum in eis inlium , necnon aliarum dignitatum etiam maiorum , &
fertæ forént. príncipalium perfonatuum , adminiftrationum , & offi-
Sanftio pos-
§. 180. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- ciorum , ac Canonicatuum,& præbendarum, ceterorum-
nalu.
ginam noftræ abfolutionis, approbationis, confirmatio- quebeneficiorum Ecclefiafticorum cum cura,& fine cura,
nis,conceffionis, extenfionis,ampliationis, decreti, refti- fæcularium, & quorumuis Ordinum regularium,etiam ex
tationis, repofitionis, reintegrationis , declarationis, re- quibufuis conceffionibus , & difpenfationibus Apofto-
uocationis,caffationis,irritationis,annullationis erectio- licis,in titulum, commendam, adminiftrationem , & alias
nis, inftitutionis, ftatuti, ordinationis, indulti, imparti- quomodolibet,ac etiam Romanæ Curiæ,& aliorum etiam
titionis, difpenfationis, liberationis , exemptionis, fub- fæcularium cuiufcumque qualitatis , etiam quæ ex caufa
iectionis, mandati, deputationis, monitionis, requifitio- onerofaaffecuti fuerint , officiorum per eos obtentorum,
nis, promulgationis, reductionis, elargitionis , intentio- ac inhabilitatis ad illa, & alia fimilia,vel diffimilia in po-
nis,voluntatis, auocationis,&derogationis infringere,vel fterum obtinenda, necnon infamiæ perpetuæ per contra-
ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare facientes eo ipfo incurrendis pœnis , auctoritate Apofto-
præfumpferit indignationem Omnipotentis Dei , ac BB. lica harum ferie diftrictius inhibemus, ne deinceps fimi-
Petri, & Pauli Apoftol. eius fe nouerit incurfurum. les Imperatorum, Regum , Reginarum, Ducum, aut alio-
P. P. Ann. 6. Darum Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis rum Principum fæcularium commendationes , preces,
Maij. Dominicæ 1565.4.Non,Maij,Pont.noftri anno 6. aut alios etiam vocales , aut in fcriptis fauores ad ali-
quas Pontificias, aut alias dignitates, fæculares,vel regu-
lares,
PIVS Q VA R T V S. Tst
lares , aut etiam Cardinalatus , vel alios honores & offi- Indict 8. die vero s . menfis Octobris, Pontific, autem San- Publicacio.
cia ecclefiaftica confequendum, aut fibi , vel aliis con- tiff. in Chrifto Patris, D.N.D. Py dinina prouidentia
fanguineis , & neceffariis fuis quoquomodo peripfum Papa IV. Anno 6. retrofcripta litera affixe , & publicate
Romanum Pontificem conferenda, per fe, vel alium,feu fuerunt ad valuas Principis Apoftolorum de Vrbe, & Can-
alios, directe, vel indirecte quomolibet ambire, feu pro- cellaria Apoftolica, vt moris eft , per nos Scipionem de Octa-
curare , neve illis etiam vltro fibi per Principes fponte uianis , & Io. Andream Rogerium Curfores.
oblatis vti præfumant , vel audeant , eadem auctoritate,
Alexander Aftancollus Magifter Curf.
& præfentium tenore ftatuentes, quod omnes,& fingu-
li in præmiffis delinquentes , nulla alia monitione præ-
cedente , & abfque proceffu defuper habendo , fenten-
tias , & pœnas præmiffas irremiffibiliter eo ipfo incur- Priuilegium Abbatum Congregationis Caffinen- XCVII.
rant. fis, alias S.Iuftine Monachorum Ordinis S.Be-
Litera Prin- S.3 .Quodq ue ad illos fenten tias , & pœnas huiuf mo- nedicti, vtendi Pontificalibus , benedicendiqué
expum,veleo- di damnabiliter incurriffe legitime probandum ,& omni-
Populum , & confecrandi lapides pro altarium
rum Oratoru no conuincendum folæ Principum ipforum literæ , vel
preces Sedi preces vfu .
etiam per fuos apud Sedem prædictam Oratores
Apoft. porre-
ta fufficiunt verbotenus porrecte, plenam , indubiam , & fufficien- Huius Congregationis antiquiffimam originem , &
ad condenan. tem, in iudicio, & extra fidem faciant, nec ad id alterius
alia notauifup. in conft.1 . Iulij II. Super cathes
m atur.
bed. s ino- probationis adminiculu requir
prafato dram .
§. 4. Ac decernentes ita per quofcumque Iudices, &
Decretum jir- Commiffarios , etiam SanctæRomanæ Ecclefiæ Cardina- Super vfu Baldachini , & aliarum ceremoniarum in his
ritans. les , fublata eis quauis aliter iudicandi , & interpretan- Pontificalibus emanauit Decretum à Sacra Rituum
di facultate,iudicari, & definiri debere. Necnon ex nunc,
Congregatione adfauorem Abbatum huius Congre-
irritum , & inane, quiequid fecus fuper his à quoquam gationis , quod habes relatum, & confirmatum à S.
quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter contigerit D. N. Vrb.VIII. in conft. 101. Exponi.inf. tom. 4. Ec
attentari. idem antea nonnulla ftatuerat de auctoritate Dieta
§. 5. Ne quis autem inhibitionis, & ftatuti prædicto- eiufdem Congregationis in conft.87 . Commißi dict,
Forma, & ef-
rum ignorantiam prætendere valeat,volumus præfentes tom.4.
fectus pub.
literas in Bafilicæ eiufdem Principis Apoftolorum de
PIVS PAPA QVART VŠ Edia An D.
Vrbe , & Cancellariæ Apoftolicæ valuis per aliquem ex
1565.
Curforibus noftris earum exemplum ibi affigendo , & Dilectisfiliis Præfidenti, Vifitatoribus Congregationis Caf-
dimittendo publicari, publicationemque, & affixionem finenfis , alias Sanita Iuftine de Padua Salutem, & apo-
ftolicam benedictionem .
huiufmodi fingulos , & poft duos menfes immediate
fequentes non fecus afficere, ligare, & perinde arctare, & Edis Apoftolicæ circumfpecta benignitas deuotorum Exordium.
fi literæ ipfæ perfonaliter illis intimate fuiffent . StE
S oneline iuftis annuere votis , &his , quæ diuini
Claufula Ide- §. 6. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus , & cultus refpiciunt augmentum , animarumque falutem
rogatoria. ordinationibus Apoftolicis , ac quibufuis etiam iura- libenter intendere.
mento, confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate §. 1. Exhibita fiquidem nobis pro parte veftra petitio Caufa coref
alia roboratis , ftatutis, & confuetudinibus, ceterifque continebat , quod cum in diuerfis Monafteriis, necnon fionis huiv
contrariis quibufcumque. locis regularibus veftræ Congregationis Caffinenfis , indulti.
Sanching poea
5.7. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- alias Sanctæ Iuftinæ de Padua , diuerfa Altaria, Capellæ,
nalis .
nam noftræ inhibitionis , ftatuti , decreti, & voluntatis Capellaniæ , & alia pia loca in dies erigantur , & fæpe
infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis au- crefcente numero presbyterorum Religioforumeiuſdem
tem hoc attentare præfumpferit, indignationem Omni- Congregationis , Altaria benedicta deficiant.
potentis DE 1, ac beatorum Petri, & Pauli Apoftolorum §. 2. Nos volentes commoditati Religioforum dicta indultum pró
eius fe nouerit incurfurum .
Cógregationis, ac eorum deuotioni in præmiffis oppor- viendiAbbatibus ,
bacu-
D.P.A.6.12. Datum Romæ apud fanctum Petrum, Anno incarna- tune confulere, & ipfam Congregationem fauoribus, mitra
May. tionis Dominicæ 1565.15 . Kalend. Iunij, Pontificatus & gratiis profequi , eifdem Congregationi , &fingulis & benedictio-
noftri, anno 6. illius Abbatibus pro tempore exiftentibus , qui licet nem dandi,&
quinquennales fint, nihilominus ex priuilegio Apofto- lapides
Altarib,usprẻ
co
PP. fübfe. Ego Pius Catholic æ Ecclefiæ Epifcopu s . lico eidem Congregatio ni conceffo, Baculo Paſtorali, ac fecrandi.
Mitra Pontificali,in Ecclefia Monafteriorum , in quibus
Si mei nonfuerint dominati tunc immaculatus ero. Abbates pro tempore deputati exiftunt, vti , & benedi-
&
tionem Pontificalem poft diuina officia Chrifti fidèli-
Cardinalium Ego Io. Mi Card. Saracenus. bus inibi exiftentibus clargiri confueuerunt , quofcum-
fubfcriptiones. Ego Io. Card. Sancti Vitalis . que lapides marmoreos , vel prorphyrios, vel alios , ad
Ego Io. B. Cicada Card. S.Clementis . vfum altarium portatilium accommodandos , pro vfu
Ego Scipio Card. Pifarum. quorumcumque vtriufque fexus dice Congregationis
Ego Io. Card. Reomanus. Monafteriorum, Prioratuum, & Ecclefarum, & aliorum
Ego Io. Antonius Capifuccus. piorum locorum , fuper quibus intra dauftra eorum-
Ego Fr. M. G. Card. Alexandrinus. dem Monafteriorum, & Prioratuum, feu fepta Ecclefia-
Ego Clemens Card. Aræcæli. rum, & aliorum piorum locorum huiufmodi &umtaxat,
Ego Iac. Card. Sabellus . Miffa celebrari poffunt, confecrare, & benedicere, Ordi-
Ego Io. Ant. Card. S. Georgij. nariorum locorum licentia defuper minime requifies
Ego B. Card. Saluiatus . libere, & licite valeant, plenam, & liberam licentiam, &
Ego Iud. Card. Simoneta . facultatem , auctoritate Apoftolica, tenore præfentium,
Ego F. Card. Paceccus , de Toledo . concedimus, & indulgemus .
Ego Marcus Antonius Card. Amulius. §. 3. Decernentes conceffionem, & indultum huiuf- Claslapráz
Ego Io. F.Card. de Gambara. modi, necnon præfentes literas, fub quibufuis, vel dif- feruatur ,
Ego M.S.Card.de Alta-Emps. fimilium grátiarum reuocationibus , fufpenfionibus, li-
Ego Francifcus Card. Mantuanus. mitationibus, vel derogationibus ; per nos, & quofcum-
Ego Marcus Ant. Card. Columna. que Romanos Pontifices prædeceffores , & fucceffores
Ego Ptolemæus Card. Comenfis. noftros quomodolibet factis, vel faciendis, nullatenus
Ego B. Card. Lomellinus. comprehenfas , fed femper exceptas ab illis exiftere , &
Ego Vitellotius Card. Vitellius. S.R.E.Cam. quoties illæ emanabunt, toties in priftinum , & validif
fimum ftatum reftitutas , & de nouo concellas effe.
Ego Francifcus Card . Alciatus.
Ego Gulielmus Card.Sirletus . §. 4. Non obftantibus quibufuis etiam reuocatoriis Clauf.derog
Anno à Natinitate Domini Noftri Iefu Chrifti, 1 565. conftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis , per
N 4 nos,
352 PIVS QVART V S.
nos , & per quafcumque Cancellariæ regulas, editis, & | pro tempore exiftenti Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Came-
edendis , ceterifque contrariis quibufcumque. rario, quatenus præfatam noftri Motus proprijcedulam,
D.P. An.6. Dat. Romæ apud S.Petrum, fub annulo Pifcatoris,die ac in ea contenta quæcumque , ab omnibus , quos illa
6.Lulÿ.
6. Iulij 1565. Pontificatus noftri , anno 6. concernunt, & concernentin futurum,penitus,& omni-
no, ac inuiolabiliter , & inconcuffe obferuari faciat , &
procuret.
XCVIII . Impetrantes aliqua priuilegia , & gratias intereffe §. 4. Decernentes, ita vt præfertur, per dilectos filios Decretu
ritans. m ir-
eiufdem Camera Thefaurarium , Præfidentes, & Cleri-
Reuer. Cam. Apoft. quomodocumque con- cos , aliofque miniftros, & perfonas, ac eiufdem Sanctæ
cernentes , infra tres menfes à die impetratio- Romanæ Ecclefiæ Cardinales , & alios quofcumque iu-
nis , in Camera Apoft . illa præfentare, & regi- dices fublata , &c. iudicari , &definiri debere , irritum
ftrari facere debent , alioquin illis , tamquam quoque, & c. attentari .
inualidis vti non poffunt. §. 5. Priuilegiis, facultatibus, licentiis ,gratiis, indul- Clauf. derog.
tis, & conceffionibus , necnon conftitutionibus , & ordi-
Conceffiones Officiorum,Priuilegiorum,Exemptionum nationibus Apoftolicis, ceterifque in contrarim facien-
gratiarum , & Indultorum in præiudicium Sedis , & tibus, non obftantibus quibufcumque.
Cameræ Apoftolicæ emanatarum reuocauit S. D. N. $. 6. Volumus autem quod præfentis Motus proprij Sola fufficit
fignatura.
Vrb. VIII . conft. 28. Superni , inf.tom.4. cedulæ per quæcumque priuilegia, gratias, & indulta,
Edita An. D. PIVS PAPA QVARTVS etiam abfque data & regiftratura, vt præfertur conce-
1565. denda , nifi cum illius fpecifica infertione derogari nul-
Motu proprio , &c.
latenus poffit , quodque eius fola fignatura fufficiat, &
Exordium.
Ngens humeris noftris iugiter incumbens expenfaru vbique fidem faciat , in iudicio, & extra quacumque re-
onus ita nos premit , & excitat , vt noftrorum, & Ca- gula , feu conftitutione Apoftolica contraria non ob-
meræ noftræ Apoftolicæ rerum , & iurium, fublatis qui- ftante , feu fi confultius fore vifum fuerit, literæ etiam
bufuis obftaculis , folertem curam habentes , eiufdem ad perpetuam rei memoriam latiffime expediri poffint.
Cameræ indemnitati , quantum in nobis eft, confulere Placet Motu proprio . I. PP.fubfcrip.
ftudeamus. Datum Romæ apud Sanctum Marcum , octauo Idus
Caufa huius D.P. Ann,6 .
§. 1. Cum itaque ficut nuper nobis innotuit,complu- Augufti, anno fexto.
conftit.
res diuerfi ftatus , & conditionis perfonæ varia priuile- Die 22. Augufti 1565. admiffa eft hæc cedula Motuspro- 6.Augufli.
gia, facultates , licentias , indulta, fiue conceffiones, tam pry ex decreto Camera, & regiftrata libro fecundofigna- Admiffio, &
reg.in Cane-
à nobis quam pro tempore exiftentibus, noftris, & Apo- turarum Sanctiß.D.N.Papa apudme Notarium. TA.
ftolicæ Sedis Legatis, corum Vicelegatis, ac Gubernato- Hier, de Tarano.
ribus , ac forſan aliis noftris , & dicte Cameræ miniftris, Annoà Natiuitate Domini 1565.indictione 8. die vero Publicatio.
& perfonis, nimiis forfan,ac tædiofis quibufdam earum- 13. menfis Septemb . Pontificatus Sanctiffin Chrifto Patris,
dem perfonarum precibus,& inftantiis in dies obtineant, & D.N.D.Py diuina prouidentia Papa IV. Anno eius 6.re-
feu potius extorqueant , quæ cum à nobis, feu Legatis, 1 trofcripta prafentes litera affixa , & publicate fuerunt in
aut Vicelegatis, vel Gubernatoribus ac Miniftris, & per- acie Campi Flora , & in valuis Cancellaria Apoftolica , di-
fonis huiufmodi bona quadam fide, reque minus forfan mißis ibidem prafatis literis per aliquod temporis fpatium
quam' par effet , diligenter , accurate perfpecta conce- affixis , & deinde amotis , vt moris eft, per nos Scipionem
dantur, illa nonnumquam, immo fæpius in noftrum, ac de Octauianis, & Bartholomaum Sottocafa prafuti Sanctif-
Cameræ præfatæ præiudicium , grauamen , & detrimen- fimi Domini N. Papa Curf.
tum non leue conceffa, effe & manaffe confpicimus. Iulius Parinus Mag.Curf.
Impetrantes §. 2. Quapropter, vt præmiffis (ne aliis prodeffe cum
indulta con- velimus, nobis ipfis præiudicium inferamus) aliquantif-
cernen. inte- per prouidere volentes, prefenti noftra perpetuo valitura
Reuocatio omnium licentiarum , & facultatum XCIX.
reffe Camera, conftitutione , & ordinatione, quam vim , & naturam
debent infa præterquam ex caufa vere onerofa conceffa-
tresmenfes,il- legis perpetuæ ab omnibus obferuanda penitus habere,
la in Camera & obtinere decernimus; Apoftolica auctoritate, & ex cer- rum , extrahendi frumenta , blada & legumi-
prafentare. ta noftra fcientia, harum ferie ftatuimus, & ordinamus,
regiftrari fana de locis Sedis Apoftolicæ mediate , & im-
cerefubpœ quod omnes, & finguli cuiufcumque ftatus, gradus, or-
mediate fubiectis. Et prohibitio de cetero ex-
na nullitatis. dinis , & conditionis exiftentes , necnon etiam Ducali,
trahendi.
Marchionali, Comitali, aut alia quauis fæculari , ac Pa-
triarchali , Archiepifcopali , Epifcopali , feu etiam alia Hac prohibitio extenfa eft ad quodcumque genus
quacumque ecclefiaftica dignitate, præeminentia, & au-
Grafcia à Pio V. in conft.108. Romani & Greg.
ctoritate, etiam Cardinalatus honore, fulgentes, qui ali-
qua priuilegia , gratias, facultates, licentias, & indulta, XIII.conft.50.Volentes . Quinimo idem Greg.ibi-
aut concefliones , qua aliqua ex parte, quauis ratione, dem ampliauit ad recollecta etiam ex bonis ec-
feu caufa , directej, vel indirecte, principaliter, fecunda- clefiafticis , & quacumque indulta quamuis ex
rio, vel accefforie, aut quouis modo, noftrum, aut dictæ
caufa onerofa conceffa. Idque approbauit Clem.
Cameræ qualecumque minimum intereffe , vel præiudi-
VIII.in conft.49.Frumenti. & ampliauit Paul.V.
cium , grauamen , feu detrimentum concernere cenfe-
buntur, ila infra tres menfes à die eorum impetrationis in conft. 12. Inter.
comp tandos, in eadem Camera præfentare, ac ibidem Quoad huiufmodi extractiones attende S.D.N.Vrban .
restrare facere debeant , & teneantur ; alioquin lapfis VIII.editam conft.28 . Superni ,§. 16. inf. tom.4. Miti-
nibus menfibus eifdem , ac priuilegiis , facultatibus , li- gationem vero, quod in cenfuras Ecclefiafticas non
centiis, gratiis, ac indultis,vel conceffionibus huiufmo-
incurrant, qui Annonæ fpecies extra ftatum Ecclefia-
di non præfentatis, minufque regiftratis,illa, in iudicio,
fticum , certis cafibus extrahunt , habes in conft.30 .
& extra nullatenus fidem facere poffint , tamquam non
Greg.XV. Romani d.tom.4.
conceffa,nullaque & ipfo iure inualida , ac nullius ro-
PIVS PAPA QVARTVS Edita An. D.
boris, vel momenti fuiffe, & effe, & fore, neminique fuf-
8565.
fragari, vel prodeffe poffe,feu debere refpectiue habean- Motuproprio , &c.
tur,
fit, &cenfeantur,prout nos illa ex nunc nulla , & inua- Ntermultiplices
Nolicitudinis curas , quibus affidue premitur, eas Exordium,
lida, irritaque , & inania , ac nullius roboris , vel mo- folicitudinis partes à Nobis non immerito fufcipien-
menti fuifle, & eile , neminique, vt præfertur, fuffraga- das effe arbitramur , per quas illis, quos fuprema digni-
ri poffe declaramus. tatis noftræ Pontificalis ratione iurifdictioni noftræ
Executoris
§. 3. Mandantes propterea in virtute fanctæ obedien- temporali fubiectos effe cerninfus , etiam in his , quæ
deputatio per tiæ dilecto filio noftro Vitellotio Sanctæ Mariæ in Via
communem vitæ vfum, & fubftentationem concernunt,
bulla. lata diacono Cardinali Vitellio nuncupato, moderno, & opportune, prouidetur,ac proinde nonnullas facultates
bferuantiam
& ains
licen
PIVS Q VA R T V S.
33
licentias, & indalta hactenus, tam à nobis, quam à præ- quatenus ipfe , vltra ordinariam fui Camerariatus officij
decefforibus noftris Rom. Pont. quibufdam certis nunc facultatem , fpecialem quandam & præcipuam in præ-
fuadentibus caufis conceffa, quæ præmiffis obellecon- miffis curam habens , præfentem noftri Motus proprij
tuemur , aliis vrgentibus , magifque neceffariis fuperuc- cedulam , ac in ea contenta quæcumque , ab eis quos
nientibus caufis , pro noftra in cunctis folita prouiden- illa quomodolibet concernunt, & concernent in futu
tia interdum reuocamus, & annullamus , aliafque defu- rum, firmiter, & inconcuffe obferuari, excutionique de-
per difponimus , prout omnium communitati vtilitati bitæ demandari ; necnon in Prouinciis,Ciuitatibus,Ter-
percipimus falubriter expedire. ris & locis huiufmodi, ac alibi , vbi opus fuerit, publi-
Caufe buius §. 1. Sane attendentes, quod licet DE1 Omnipoten- cari & notificari , necnon contradictores quolibet, &
conflitut. tis gratia , & benignitate in ftatu noftro Ecclefiaftico, ca inobedientes, ac præfentibus, & inde pro tempore ema
talis hactenus fuerit , ac fit in præfentiarum Annona natis proclamatibus , bannimentis , & inhibitionibus
copia , quod ex ea ftatus eiufdem populi, & fubditi no- quibufcumque non parentes, quacumque appellatione
ftri, facile, commodeque, ac vili pretio, fe, fuafque fami- & fubterfugio remotis, auctoritate noftra compefcat : ac
lias fubftentare poffent, nihilominus nimia lucri cupi - fi ei expediens & opportunum fore videbitur, legitimis
ditate multorum forfan prætextu certarum licentiarum, fuper his habendis feruatis proceffibus, aut etiam fim-
& facultatum eis , vt allerunt , conceffarum, ex diuerfis pliciter & de plano, necnon manu regia, ac fine ftrepitu
dicti ftatus partibus , & locis frumenta, & alia blada, ac & figura iudicij, fed fola facti veritate infpecta, illas cen-
legumina in multarum etiam pauperum partium earum- furas & præfatas ; ac alias quafcumque in eifdem pro
dem perfonarum præiudicium , & grauamen extrahen- tempore fubfecutis bannimentis , inhibitionibus, pro-
tium , & alio afportantium , efficitur, vt fere femper po- clamatibus,& prohibitionibus contentas pœnas incidif-
puli,ac fubditi ipfi nimia Annona huiufinodi charitate, fe declaret, eafque ab illis exigi & recuperari faciat &
rerumque penuria oppreffi, quoad eorum qualemcum- procuret , fibi in præmiffis omnibus & fingulis amplam
que fubftentationem , & victum quotidianum non me- & omnimodam,dantes & concedentes facultatem, pore-
diocriter , fed plufquam par fit, noftramque deceat pro- ftatem, & auctoritatem.
uidentiam, patiantur .
§. 6. Ac decernens omnes & fingulos, frumenta, bla- Licentias ha-
Renocatio
§. 2. Nos igitur, quorum eft præ ceteris, per debita da , ac legumina , vt præfertur , extrahentes , & aliò af- berepratende-
licentiarii
a , & prouifionis noftræ minifterium præmiffis obuiare , ac portantes , facultates & licentias ex oncrofa , folutionis tes exfacaufa
onero veri-
facultatum, populorum , & fubditorum præfatorum commoditati - videlicet exburfationis pecuniarum caufa fibi conceffas ficent coram
praterquam Lus opportune confulere, & ne licentiarum , & faculta- elle all gantes , prætendentes, antequam ipfi illis modo Camerario
ex
canja one- tum huiufmodi caufa aliis prodeffe quidam velint, no- aliquo deinceps vllo vmquam tempore vti poffint, illas alioquin eis,
extrahendi
fa conceffari ftri rerum penuria huiufmodi pergrauentur, fatagere vo- coram eodem Vitellotio Cardinale , & Camerario veri- non pof-
fruméta, bla- lentes, auctoritate Apoftolica, & ex certa noftra fcientia, ficari debere, ac ad id teneri , & obligatos exiftere ; alio- finr:
da, legu ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine præfentibus per- quin ipfis non iuftificatis , & per eumdé Cardinalem Ca-
na ex pro petuo valituris , cas omnes, & fingulas, præterquam ex mcrarium non approbatis, eafdem facultates & licentias;
uncis , cis- caufa vere onerofa, folutionis videlicet , & exburfatio- ac illarum vigore feu prætextu quafcumque per eos fru-
ditionis eccle- nis pecuniarum , extrahendi frumenta, & cuiufuis alte- mentorum , tladorum , &leguminum huiufmodi de ce-
fiaftica. rius generis blada , & legumina , ex quibufuis prouin- tero factas extractiones & afportationes, nullas & inua-
ciis , ciuitatibus , terris , & locis , ditionique noftræ ec- lidas, ac de facto & nulliter, ac præter mentem & inten =
clefiafticæ , mediate, vel immediate fubiectis, quibufuis tionem noftras factas fuiffe & effe,ac perfonas taliter ex-
communitatibus, vniuerfitatibus , & perfonis tam fæcu- trahentes, & afportantes pœnas præfatas incidiffe & in-
laribus quam quorumuis Ordinum regularibus , cuiuf- curriffe, ac ad illarum totalem fatisfactionem penitus
cumque dignitatis, ftatus,gradus, ordinis, vel conditio- teneri.
nis , exiftentibus , ac etiam Ducali, Marchionali , Comi- §. 7. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis confti- Claufula "de
tali , aut alia fæculari dignitate , & excellentia , necnon tutionibus , & ordinationibus Apoftolicis, necnon fta- rogatoria.
Cardinalatus honore fulgentibus, per nos, & prædecef- tutis, &c.etiam iuramento, & c.rot oratis:priuilegiis quo-
fores noftros præfatos, aut alios quofcumque fub quique , indultis , & literis Apoftolicls , Vniuerfitatibus,
bufcumque tenoribus , & formis , ac cum quibufuis Communitatibus , ac perfonis, etiam vt præfertur, qua-
claufulis , & decretis , & irritandis, etiam de neceffitate lificatis quomodolibet, etiam motu , fcientia, auctorita-
exprimendis , etiam Motu, fcientia, & poteftatis pleni- te, & poteftatis plenitudine paribus, etiam confiftoriali-
tudine fimilibus, ac alias quomodolibet conceffas, ap- ter, &c. ac alias quomodolibet conceffis, & c.quibus om-
probatas, & innouatas , illarum fingularum veros teno- nibus & fingulis illorum omnium veros tenores præ-
res, ac fi de verbo ad verbum præfentibus infererentur, fentibus pro fufficienter expreffis habentes , illis alias in
pro fufficienter expreffis haben. reuocamus, callamus, & fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat fpecialiter
annullamus , ac viribus vacuamus , illafque reuocatas, & expreffe derogamus ; ceterifque contrariis quibuf-
caflatas , & annullatas , ac inualidas , & viribus vacuas, cumque.
neminique prodeffe , aut fuffragari poffe , feu debere de-
§. 8. Volumus autem , vt deinceps perpetuis futuris Licentia ex-
cernimus , & declaramus. temporibus nulli quarumcumque licentiarum , etiam trahendi fru-
Innouatio pro menta à Ca
§. 3. Necnon hactenus de non extrahendo frumenta, ex caufa onerofa , etiam fi propria auctoritate extractio merario non
hibitionum e- blada, & legumina huiufmodi , in Prouinciis, Ciuitati- illis permiffa fit , conceffarum & concedendarum vigore approbata no
cotra extra- bus,Terris,& locis præfatis ,tam à nobis quam prædecef- extractiones granorum, bladorum, & leguminum huiuf- valens.
manatarum
bentes. foribus noftris , conftitutiones, & inhibitiones emana- modi abfque eiufdem Camerarij Cardinalis patentibus
tas , ac aliis quibufuis factas inhibitiones , bannimenra defuper concedendis literis , aliquo pacto in totò ſtatu
•
prohibitiones, & proclamata innouamus , ac fub pœnis ecclefiaftico facere poffint aut valeant. Alioquin contra-
in illis contentis obferuari volumus. facientes in præfatas pœnas incidiffe & incurriffe decla
Prohibitio ex-
§. 4. Diftrictius inhibentes quibufuis perfonis etiam, ramus , & ab eodem Cardinale Camerario declarandos
trahendi
pœn & vt præfertur qualificatis, nein virtute fanctæ obedien- efle decernimus, &c.
a cont, ra-
uenientium. tiæ, ac fub noftræ indignationis, necnon confifcationis §. 9. Quodque fola præfentis Motus proprij fignatu- Sola figñasi-
omnium bonorum , & amiffionis feudorum pœnis , li- ra fufficit,& vtique fidem faciat in iudicio & extra, qua- ra fufficit.
centiarum, feu facultatum, alias tamen quam vt præfer- cumque regula feu conftitutione Apoftolica contraria
tur , ex onerofa videlicct folutionis , exburfationifque non obftante.
caufa pecuniarum conceffarum , aut alio quouis prætex- Placet Motu proprio. I.
PP. fubfc.
tu , directe vel indirecte , frumenta & blada, necnon le- Datum Romæ apud S. Marcum , Idibus Augufti, an- Dat..P. 4.6.
gumina huiufmodi ex Prouinciis, Ciuitatibus, Terris & no fexto . die 13. Aug.
locis præfatis quocumque modo extrahere,& alio afpor-
tare audeant vel præfumant.
Exeonitoris de- §. 5. Ac mandantes in virtute fanctæ obedientiæ dile-
C.
putatio facto filio noftro Vitellotio fanctæ Mariæ in Via lata dia- Confirmatio gratiarum,& priuilegiorum, & facul-
caltates.
cono Cardinali Vitellio nuncupato , S.R.E. Camerario, tatis quærendi eleemofynas, Abbati, Conuen-
cui,
154 PIVS QV A R T V S.
tui , & Fratribus Ordinis S. Antonij Vien- decreto commode coaptari poterunt , literafque defuper
nen . conceffarum , quatenus Concilio Triden- confectas , ad hoc vt illis omnibus & fingulis monafte-
tino non aduerfentur. rium , ac eius hofpitalia , præceptoriæ , domus, &alia
membra,dependentiæ atque Confraternitates, ad id per-
De huiufmodi gratiis &priuilegiis , notauifup. in præfatum Ludouicum modernum , & pro tempore exi-
huiuf-
Bonif.VIII. conftit.s. In difpofitione vbi videas tentem , Abbatem feu Conuentum Monafterij
modi , vel perfonam, feu perfonas ad id , ab eo , vel ab
etiam cetera de hoc Ordine S. Antonij.
eis deputatas , ad eorum beneplacitum in fcriptis defi-
Quo veroad facultatem colligendi eleemofynas, atten- gnanda & fpecificanda , iuxta ipfius decreti Concilij
A denda eft forma tradita à Greg.XIII.infra in eius conft. Tridentini formam & tenorem vbilibet gentium vti
37. Romani. frui , & gaudere , ipfique fideles indulgentias , & alias
Apoftolicas gratias fibi propterea conceflas confequi
Edita An.D. PIVS PAPA QVARTVS libere & licite poffint , quoad ea tantum quæ funtin
vfu, & decretis dicti Concilij Tridentini non repu-
Exadium. X debito paftoralis officij nobis, meritis licet impa- gnant , Apoftolica auctoritate tenore præfentium con-
Eribus,diulas difpofitione commilli , circa monafte- firmamus , approbamus, & innouants.
riorum & hofpitalium infirmorum, aliorumque piorum §. 4. Ac aduerfus quafcumque reuocationes, caffatio- Quafcumque
locorum ftatum profpere dirigendum , infirmofque in nes, fufpenfiones , & limitationes, etiam per nos hacte- fufpefiones re-
fuis neceffitatibus fubleuandum paternæ pietatis ocu- nus factas, in priftinumftatum reftituimus , reponimus, uocai .
los intendentes , ea quæ pro illorum fubuentione ab A- & plenarie iuxta formam dicti Concilij reintegramus,
poftolica Sede emanarunt , quantum ( faluis Sanctorum necnon illis perpetuæ firmitatis robur adiicimus , ac illa
Patrum decretis) nobis ex alto permittitur,approbationis valida & efficacia, fuofque plenarios & integros effectus
noftræ ſubſidio libenter ſtabilimus, & in his alias difpo- fortiri, ac monafterio, hofpitalibus, præceptoriis, domi-
nimus, prout habita temporum ratione,cognitaque mibus , Confraternitatibus, & aliis locis & perfonis , fic vt
ferabilium perfonarum egeftate , confpicimus in Domi- præfertur , defignandis & fpecificandis , ac eorum per-
no falubriter expedire. ionis fuffragari .
Concil. Trid. §. 1. Sane exhibita nobis nuper pro parte dilectorum §. 5. Et fic per quofcumque locorum Ordinarios , & Et ita indica-
quaftum pro- filiorum Ludouici de Langiaco Abbatis & Conuentus alios Iudices & Commiffarios quauis auctoritate fun- ri pracipit.
hibuit.
Monafterij ad Romanam Ecclefiam nullo medio perti- gentes , fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliter iu-
nentis S. Antonij de S. Antonio , Ordinis S. Auguftini dicandi , & interpretandi facultate , & auctoritate iudi-
Viennen. diœc. petitio continebat. Quod licet in Con- cari,& definiri debere,ac quicquid fecus fuper his à quo
cilio Tridentino ftatutum fit , vt quæftores eleemofyna- quam quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter at-
rum , eorumque nomen & vfus, deinceps in quibufcum- tentari contigerit,irtrium & inane decernimus.
que Chriftianæ Religionis locis penitus aboleantur, §. 6. Quocirca Venerab. Fratribus Archiepifcopo Ca- Executores
nec quæftores ad officium quæftarum huiufmodi exer- farauguftanen.& Epifcopo Venufino , fiue corum in fpi- deputat,
cen. vllatenus admittantur , ipfum tamen Concilium tualibus Vicariis , aut Officialibus generalibus, ac dile-
indulgentias,& alias fpirituales gratias, quibus non ideo to filio Curiæ caufarum Cameræ Apoftolicæ generali
Chriftifideles priuandos effe cenfuit , in pofterum per Auditori per præfentes committimus & mandamus, qua-
Ordinarios locorum adhibitis duobus de Capitulo debi- tenus ipfi , vel duo , aut vnus eorum , per fe vel alium
tis temporibus populo publicandas effe decreuit , dans feu alios, præfentes literas &in eis contenta quæcum-
illi facultatem , etiam eleemofynas huiufmodi , atque que, vbi & quando opus fuerit,ac quoties pro parte Lu-
oblata fibi charitatis fubfidia, nulla prorfus mercede ac- douici , & pro tempore exiftentis Abbatis & conuentus
cepta, fideliter colligendi,vt tandem omnes vere intelli- prædictorum fuerint requifiti folemniter publicantes,
gant , cæleftes hos Ecclefiæ thefauros, non ad quæftum, eifque in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affi-
fed ad pietatem exerceri. ftentes , faciant auctoritate noftra illos, confirmatione,
Sed Hofpita- §. 2. Et cum monafterium ipfum, eiufque hofpitalia, approbatione , innouatione reftitutione , repofitione,
lia S. Antoni præceptoriæ,& aliæ domus per orbem Chriftianum,lon- reintegratione , & decreto , aliifque præmiffis pacifice
eleemofynisde ge , lateque difperfa , ad quæ miferabiles illæ perfonæ frui & gaudere. Non permittentes eos, vel eorum ali-
ftit uta rema
nebant - horrendo facri ignis cruciatu correptæ, recurfum paffim
, licet quem,feu deputatos fuos defuper per quofcumque quo-
pro eis quae habere , ibique recipi , ali, medicari , & fubftentiari fo- modolibet indebite moleftari , perturbari, vel impediri
rentur abfque lent piis fidelium eleemofynis , fine quibus apud eo- Contradictores quoflibet &rebelles , per fententias , cen-
confeffional , rumdem hofpitalium plurimi pauperes infirmi nutri - furas & pœnas ecclefiafticas , aliaque opportuna iuris
indu lg.c . ri
oneo- non poffen , hoc
cutm prætex
Reltu minime
fiuedef
mintit
iftuen fint, remedi eadem auc
comapef torleg
ita noftra, app ell atiend pof tpo
muni cati præ fertim corum igiofi ri da
ple na- fita cendo, ac te mis
iti fuper his hab oneis fer -
ua-
rias indulgentias , feu confeffionalianufquam circum- tis proceffibus, eafdem cenfuras & pœnas , etiam itera-
ferant. Idcirco præfati Ludouicus Abbas, & conuentus tis vicibus aggrauando ; inuocato ctiam ad hoc fi opus
humiliter fupplicari fecerunt, quatenus fibi , vt neceffa- fit auxilio brachij fæcularis.
riis hofpitalium fuorum fumptibus fufficere , fuofque §. 7. Non obftantibus præmiffis, ac fel. record. Bo- Contrariis dem
infirmos alere queant, opportune confulentes , priuile- nifacij Papæ octaui prædecefforis noftri de vna, & Con- rogas.
gia, facultates , & gratias eifdem Hofpitalibus conceffa, cilij generalis de duabus dietis , ( dummodo quifpiam
quæ præfato Conclij decreto non aduerfantur, approba- vltra tres dietas præfentium vigore non extrahatur) &
re, ac alias eorum neceffitatibus fubuenire , de benigni- quibufuis aliis Apoftolicis , ac in prouincialibus & fy-
tate Apoftolica dignaremur. nodalibus Conciliis editis, generalibus, vel fpecialibus
Heideo Pit. §. 3.Nos igitur qui pauperum præfertim infirmorum, conftitutionibus & ordinationibus, necnon iuramento,
quaftarum languentiumque curam nequaquam, abiiciendam , fed confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro-
nduig vfum potius toto piæ mentis affectu amplectendam effe cenfe- boratis, ftatutis & confuetudinibus,ac omnibus illis quæ
reftituit, quamus ; Omnia & fingula priuilegia, facultates, indulta,& in literis priuilegiorum, facultatum, indultorum & alia-
TONSConcilio
Trid.non con- alias gratias , eifdem monafterio & conuentui , fuifque cum gratiarum huiufmodi non obftare conceffum fuit,
trarietur , & hofpitalibus, præceptoriis, membris , & aliis dependen- contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus communi-
alias etiam tiis, & Confraternitatibus , ac eorum Abbati , Conuen- ter vel diuifim ab eadem fit Sede indultum, quod inter-
grasias
mat. confir- cui, Superioribus, Præceptoribus , Confratribus & per- dici, fufpendi , vel excommunicari non poffint per lite-
fonis per quofcumque Romanos Pontifices prædeceflo- ras Apoftolica non facientes plenam & expreffam , ac
res noftros , ac nos & Sedem prædictam hactenus quo- de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentio-
modolibet conceffa , literarumque defuper confecta- nem.
rum tenores , præfentibus pro fufficienter expreffis ha- §. 8. Volumus autem quod tranfumptis præfentium Tranfumptis
bentes , huiufmodi fupplicationibus inclinati , eadem manu alicuius notarij publici fubfcriptis, & figillo ali- credi iubes.
priuilegia , indulgentias , ac quæftuandi, & alias facul- cuius perfonæ in dignitate ecclefiaftica conftitutæ mu-
rates, ac indulta , aliafque gratias quæ præfato Concilij nitis , eadem prorfus fides adhibeatur, & adhiberi de-
beat,
PIVS QV A R T V S.
beat , quæ literis ipfis originalibus adhiberetur, fi ex- quari expedit cum fuis Ecclefia, titulo , denominatione ,
hibitæ forent vel oftenfæ. fratribus & perfonis, capellis, capellanis, altaribus , of-
D.P. Än.6.7 Dat. Romæ apud S.Marcum , fub annulo Pifcatoris, ficiis & beneficiis, necnon cura animarum illi imminen-
die 19. A die 19. Augufti 1565. Pontificatus noftri anno fexto. te , fonte baptifmali, Sanctorumque reliquiis & indul-
gufti. gentiis in ea exiftentibus , ac fructibus, redditibus, pro-
uentibus , iuribus , fundationibus , cenfibus, redditibus,
CI. Erectio Ciuitatis Piæ, prope Arcem S. Angeli de & priuilegiis vniuerfis, ad eamdem Ciuitatem Piam eif-
dem auctoritate & tenore transferimus,
Vrbe , & priuilegia in ea ædificantium , ac ad §. 4. Ita vt dilecti filij Prior & fratres illius, in eadem Eiufque
tribus coFra-
nce
eamdem tranflatio Conuentus & Ecclefiæ S. Ciuitate Pia fimilem curam animarum , habitatorumque dit omnia
Maria Tranfpontinæ nuncupatæ. ibi pro tempore degentium , cum omnibus honoribus, priuilegia ha-
& oneribus parochialibus Ecclefiis debitis,folitis & con- bitatib.in Ci
Similem fed arctiorem priuilegiorum conceffionem fuetis, habeant & exerceant, dictique habitatores Eccle- witate Pin căs
cefa.
dedit Six. V. adificantibus & habitantibus in fiam Conuentus tranflati huiufmodi pro fua parochialí
Burgo Felici, Montis Quirinalis vt inf. in eius nancifcantur, & recognofcant,parochianique dicta Ec-
conft.103 . Dum ad vberes . Et ante eos Alexan- clefiæ exiftant & nuncupentur. Ac iidem Prior & fratres,
omnibus & fingulis gratiis , fauoribus , exemptionibus ,
derVI. adificantibus in via Alexandrina , vt
& libertatibus, priuilegiis & indultis quibus alij dictæ
fup. in conft.8 . Et fi vniuerfis. Ciuitatis Piæ incolæ , & habitatores vtentur, & quo-
Edita An.D. PIVS PISCOP V S, modolibet gaudebunt , fimiliter vti , & gaudere pof-
1565. fint.
Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam. S. 5. Et infuper, vt deuotio, non folum dictorum in- Et eande Ec-
Exordium. clefiam vifi-
Omanum decet Pontificem Almam Vrbem in qua colarum fed etiam totius populi Romani ad dictam Ec- tantibus, &c.
iuffu DEI per Vicarium fuum beatum Petrum Apo- clefiam vifitandam & frequentandam augeatur , vltra indulgentias
ftolorum Principem Sedes Apoftolica ad omnium Chri- alias indulgentias & gratias fpirituales illi hactenus con- concedit.
ftifidelium commoditatem, ac religionis augmentum im- ceffas, de Omnipotentis DEI mifericordia , ac beatorum
mobilis conftituta , & copiofo tum eiufdem Principis, Petri & Pauli Apoftolorum fuorum prædictorum aucto-
tum exuberantis illius gloriofi vafis electionis, coapo-
ritate confifi, vniuerfis & fingulis vtriufque fexus Chri-
ftoli fui, innumerabiliumque Chriftimartyrum Sanctif- fti fidelibus vere pænitentibus & confeffis,feu ftatutis à
fimorum fanguine Domino fuo confecrata exiftit , nimi- iure temporibus confitendi propofitum habentibus , qui
rum vt Ecclefiæ caput in ea potiffimum Ciuitate foret, intra decennium proxime futurum annuatim dictam Ec-
quæ principatum Orbis iampridem fibi vendicaffet , & clefiam in fingulis Domini noftri IESV CHRISTI , AC
ad quam , tamquam fupremam Orbis Chriftiani metro- eiufdem gloriofiffimæ Virginis Matris feftiuitatibus, ac
polim,communemque mortalium omnium patriam & etiam qui infra triennium proximum fingulis Domini-
altricem , magnus vndequaque populi fit concurfus; cis diebus antiquam præfatam nondum dirutam , feu
non folum iuftitia pietateque moderari , fed etiam eius poft eius demolitionem nouiter conftruendam , Eccle-
Pomerio ad populum iti quotidie , Domino benedicen- fias prædictas duote vifitauerint, & orationem Domini-
te , non mediocriter augefcentem recipiendum dilata- cam,ac falutationem Angelicam ibi ter recitauerint, quo-
to , nouis fubinde vicorum, regionumque additamentis ties id fecerint toties plenariam omnium peccatorum
ampliare. fuorum remiffionem mifericorditerin Domino concedi-
Burgi S. Pe- §. 1. Cupientes igitur veftigiis fel. record. Leonis mus, & elargimur in forma Ecclefiæ confueta.
tri admodum Papæ IV. prædecefforis noftri, qui fuburbium quod Bur- §.6. Etinfuper pro Conuentu, eiufque Ecclefia de nouo Etnou Et-
ornauit Leo clefiam adifi
Xld
X. illud gum S. Petri vocant antea per piæ mem. Nicolaum III . fundandis & conftruendis, aream , ficumque conuenien- curi inter.
voluit appel- & alios plerofque Romanos Pontifices etiam prædecef- tem arbitrio dilectorum filiorum nobilis viri Gabrij Ser-
lari Ciuitas fores noftros , iuxta præfati Principis Apoftolorum Ba- belloni , dicti Burgi & militum noftrorum prætoriano-
Leonina. filicam ad Curialium commoditatem inftitutum , non rum Præfecti , noftri fecundum carnem fratris confobri-
mediocriter ornauit & ampliauit, illudque fuo de nomi- ni , & Horatij Nari, ac Hieronymi de Pichis Nobilis Ro-
ne Ciuitatem Leoninam appellauit , inhærendo , pro man. modernorum & pro tempore exiftentium ipfius
ipfius Vrbis decore , & ampliatione nouam apud idem Vrbis Magiftrorum viarum , affignari volumus atque
fuburbium Ciuitatem conftituere, populumque quo li- mandamus. Quibus etiam Priori & Fratribus pro fatif-
bentius ad eam inhabitandam , nouifque ædificiis re- factione damnorum demolitionis Ecclefiæ bis mille fcu-
plendam fe conferat, & in ea cum omni tranquillitate & ta folui & numerari iuffimus. Antiquum autem Con-
commoditate , acrifque falubritate degere poffit, pater- uentus &Ecclefiæ præfatorum fitum, cum primum dicta
nis fauoribus & gratiis inuitare , poft varia quæ in Va, Ecclefia diruta fuerit , ex nunc prout ex tunc profana-
ticano, dictaque Leonina Ciuitate feliciter opera noftra mus , & pro area, ac propugnaculis dicta arcis ad profa-
iampridem confurgere nofcuntur ædificia. nos vfus reducimus & conuertimus.
Hic vero Pot. §. 2. Motu proprio , & ex certa fcientia noftra, ac de 5.7.Vias autem, ac domos, palatia, ceteraque ædificia didam Ci-
uitatem Pia,
apud dictum Apoftolicæ poteftatis plenitudine , Omnipotentis DE1 folita dicta Ciuitati, Piæ in planitie æquali, quoad pri- Fonte -
Burgu adifi gratia per nos in primis ad hoc fupplicibus votis implo- mum folare, ac altitudinem ftillicidij grundarum tecti do literario
care cœpit a-
liud Burgum, rata, ad eius laudem & gloriam , tractum illum inter ve- vulgariter nuncupati,frigoris, æftufque defendendi gra- ornari man-
quod Cinita- tera Leonine Ciuitatis mœnia, & muros, propugnacu- tia, codé pariter arbitrio conftrui & fabricari, ac ad publi- 'das.
m
të na
mi etia
ri ma n- laque ab arce S. Angeli ad Palatium Apoftolicu per
deno- cam dictorum incolarum , & habitantium vtilitatem &
nos nuper excitata interiacentem , quem etiam , ne eius
refrigerium ex Palatio Apoftolico deftinatis , vel aliis
dat,
incolis repentina Tyberis inundationes , aerifque in-commodioribus aquis Fontem in medio dicta ciuitatis
temperies obeffe poffit , fuggefta paffim humo in altum
excitari ; Ludumque literarium , feu Scholam publicam
eleuari , cloacifque ad fordes eleuandas aptis locis ful-
pro pueris & adolefcentibus gratis edocendis fimiliter
ciri mandauimus , in Ciuitatem Piam fimiliter de nomi- inftitui & aperiri , Magiftroque & Præceptori , qui lite-
ne noftro nuncupandam , auctoritate Apoftolica tenoris & bonis moribus eos inftruat , de honefto falario ex
re præfentium perpetuo erigimus & inftituimus. prouentibus Gabellæ Studij Alma Vrbis affumendo,
Conuentumqs §. 3. Et quoniam omne principium ab ipfo Deo fum- prouideri ftatuimus & ordinamus.
&
B. Ecclefiam
Maria mo rerum opifice, ciuitatumque omnium præfide atque §. 8. Et vt promptius & alacrius ad ædificandum om- Ecclefiaftico-
Tranfpontin. cuftode , necnon beata & gloriofa femperque Virgine nes cuiufuis gradus & conditionis alliciantur & inui- rum ibi adifi
cantium pri-
transfert ad DEI Genitrice MARIA , par eft aufpicari , Conuentum tentur ; quibufcumque perfonis eccleſiaſticis, etiam qua- uilegia, 1
Ciuitate Pia eiufdem B. Mariæ Tranfpotinum nuncupata , Ordinis cumque dignitate fungentibus, vt pro ea quantitate, qua Tu vide cost.
ex caufa
expreffa. bic ipfius S.MARIA de Monte Carmelo, qui in dicta Ciui- ibi ædificauerint , de rebus & bonis fuis quibufcumque 117. P.
tate Leonina olim conftructus reperitur , & quem pro in Vrbe , & alibi vbicumque locorum confiftentibus , Quæ ordi-
ne.
fortificatione , ftruendifque aggeribus Arcis noftræ S. etiam quæ fub nomine fpoliorum Cameræ Apoftolicæ
Angeli , & alias ad publicam vtilitatem dirui , & folo a- debitorum comprehenduntur , vltra ædificia præfata te-
ſtari,
156 PIVS QVART V S.
ſtari , & alias difponere:Necnon ipfis in infirmitate con- exponere , & ita proportionabiliter ædificare volentes,
ftitutis, ac etiam laicis,vt præfertur, ædificantibus,etiam tam domini foli , quàm conductores, pro fitus quanti-
in Alma Vrbe, & Romana Curia præfentibus, dummo- tate, & ad ratam huiufmodi fabricare teneantu
do per viginti dies fuperuixerint, quæcumque venalia §. 14. Conductores autem præfati , eorumque hære- Conductores
dicta Curiæ officia, etiam per procuratorem pro conçur- des & fucceffores , quandocumque fibi placuerit , cof- aute corum-
de fundorum
renti factarum à fe fabricarum huiufmodi refignare, ac dem fundos, etiam ad Ecclefias,Hofpitalia, vel alia quæ- anda decima
cedete , & refignationes huiufmodi omnino admitti de- cumque loca pia quomodolibet pertinentes,iuxta facul- parte eos,ef-
bere , & admiffas cenferi per fimplicem confenfum de- tates fanctæ mem. Sixti Quarti , & Alexandri Sexti, & francare pof-
fuper præftandum, ac fuum plenarium effectum fortiri. Leonis Decimi , etiam Romanorum Pontificum præde- fun .
Regularibus vero, vt domos per ipfos in dicta Ciuitate cefforum noftrorum,aucta decima parte cenfus, effranca-
constructas perfonis etiam incapacibus, etiam iuxta pri- re, & fe ab huiufmodi cenfu liberare , ac totaliter exime-
uilegia montis Fidei de Vrbe, & quæ dilectis filiis illius re valeant.
Portionariis montiftis nuncupatis conceffa funt, fimili- §. 15. Præterea qui in Ciuitate Pia ædificauerint, in Aliud priui-
legium adifi
ter conceffa fint, & effe intelligantur, etiam inter viuos venditionibus viridariorum , vinearum , & terrenorum cantium.
& caufa mortis donare & relinquere, ac alias de illis dif- in partibus Tranftiberim exiftentium , quoquo modo
ponere. pro tempore faciendis ,aliis qui in dicta Ciuitate Pia non
Locorumque
piorum. §.9. Ecclefiis vero & locis piis quibufcumque , quæ ædificauerint, etiam fi vicini rerum, bonorum venalium
penes quamcumque idoneam perfonam , aut ædem fa- huiufmodi exiftant omnino , arbitrio tamen præfato,
cram ,& in quocumque loco pecunias ad effectum illas præferri poffint & debeant, prout & quemadmodum fi
in emptionem aliorum bonorum ftabilium , in euiden- ius congrui , feu protimefeos ratione vicinitatis , com-
tem vtilitatem conuertendi depofitas tenent , vel in fu- munionis , vel alias quomodocumque haberent, in qui-
turum tenebunt , illas in domorum in dicta Ciuitate Pia bus etiam qui prius ædificauerit, ceteris præferatur.
ædificationem exponere, quæ fic expofitæ in euidentem §, 16. Porro dictam Ciuitatem Piam poftquam con- Ciuitas Pia
gaudeat
vtilitatem ipfarum Ecclefiarum & locorum piorum, cef- ftructa & ædificata fuerit , etiam ex nunc prout ex tunc nibus aar , one-
priuile
fiffe & cedere cenfeantur.
Laicorü etiã regimini , adminiftrationi , gubernio , & iurifdictioni giis Ciuitatis
clericoru, §. 10. Ac laicis , etiam coniugatis & Clericis in ipfa eiufdem moderni & protempore exiftent's Præfecti, ad Leonina.
Tu vide d. Ciuitate Pia ædificantibus , quod penfiones fuper bene- , inftar ipfius Ciuitatis
Leoninæ, æque principaliter , &
ficiorum ecclefiafticorum fructibus , redditibus, & pro- fine aliqua differentia fubiicinus; eamdemque omnibus
uentibus fibi affignatas , ad ratam decem fcutorum pro & fingulis priuilegiis , honoribus, fauoribus , gratiis , &
quolibet centenario per eos in fabricando pro tempore facultatibus , necnon ftatutis & confuetudinitus, qui-
expenfo recipere, retinere, & percipere, ac illas in quaf- bus dicta Ciuitas Leonina vtitur, potitur, & gaudet, vti,
uis perfonas, etiamin mortis articulo , & prout eorum- potiri , & gaudere fimiliter æque principaliter poffe, di-
dem Sanctorum Petri & Pauli , ac Pij nuncupati milites, tumque Præfectum pro tempore exiftentem vtriufque
iuxta priuilegia per nos & prædeceffores noftros fibi Ciuitatis , Leonina, videlicet, atque Piæ, Capitaneum,
concella,formamque eis traditam,etiam abfque confen- feu Præfectum principaliter denominari & defcribi de-
fu dicta beneficia obtinentium defuper habendo , pari- bere volumus.
formiter transferre. Ita quod priuilegia eadem fic ædi- §. 17. Dilecto filio Vitellotio S. Maria in Via lata Executorum
deputatie &
ficantibus laicis , etiam clericis, etiam Prælatis , & Reli- Diacono Card.Vitellio nuncupato,moderno & pro tem- facultares.
giofis conceffa, ei communicata cenfeantur. pore exiftenti S. R. E. Camerario , nec non eiufdem mo-
Impudicarum §. 11. Impudicæ vero , quas Curiales vulgus appel- dernis, & pro tempore exiftentibus Præfecto , & viarum
mulierum ibi lat , & aliæ inhoneftæ mulieres , quæ in dicta Ciuitate Magiftris , Motu proprio , & ex certa fcientia diſtricte
adificantium
priuilegium, Pia ad minus pro fcutis quingentis ædificauerint , tam præcipiendo mandantes , quatenus ipfi,vel duo,aut vnus
contra conf. defuis ædificiis huiufmodi, quàm aliis earum bonis quo- corum , per fe vel alium , feu alios præfentes literas , &
Leon, X. modocumque,etiam ex turpi quæftu acquifitis & acqui- in eis contenta quæcumque , vbi, & quando opus fue-
Clem.Vi rendis , fimiliter teftari & difponere libere &licite va-
Pauli III. & leant, rit , ac quoties pro parte alicuius prædictorum fuerint
nec tales mulieres teftatæ , vel ab inteftato dece- requifiti , folemniter publicantes , ac conductoribus, &
dentes , aliquam partem Monafterio Conuertitarum de ædificantibus, eorumque hærcdibus & fuccefforibus, ac
Vrbe iuxta difpofitionem Leonis X.ac recol.mem.Clem. omnibus & fingulis aliis fupra nominatis in præmiffis
VII. & Pauli III. Romanorum Pontificum etiam præde- efficacis defenfionis præfidio affiftentes, faciant, aucto-
cefforum noftrorum, & eorum priuilegia debitam relin- ritate noftra præfentes literas & omnia in eis contenta,
quere teneantur , fed dicta corum tona libere & inte- ab omnibus , etiam fub pœnis eorum arbitrio imponen-
graliter , tàm ex teftamento , quàm ab inteftato, ad ea- dis & applicandis, firmiter & inuiolabiliter obferuari:
rum hæredes peruenire debeant. Allafque debita executioni demandari procurent. Nos
Edificia ibi-
§. 12. Quodque domus & ædificia quæcumque per enim illis & corum cuilibet , omnia & fingula præmiffa,
de conftruita
confifcari ne- quofuis in dicta Ciuitate Pia pro tempore conftructa, ex faciendi & exequendi, & quæ in eis dubia inciderint, de-
queunt, iuxta quocumque crimine &delicto, præterquam hærefis , & clarandi & interpretandi, ac tempus & tempora in præ-
priuilegia , læfæ maieftatis confifcari non poffint, ad inftar priuile- miffis prorogandi & moderandi, ceteraque in his, & cir-
Montis Fidei. giorum Montis Fidei , fed eorum dominis & fucceffori- ca ea neceffaria & opportuna gerendi , plenam, liberam,
bus fuis, perinde ac fi delicta non commififfent , perpe- & omnimodam facultatem & poteftatem concedimus
tuofirma & illæfa remanere debeant, eifdem auctoritate per præfentes. Decretum ir
& tenore, perpetuo concedimus & indulg. & c. §. 18. Necnon omnia & fingula præmilla, valida & ritans.
Domini fun- §. 13. Ceterum nein ipfa Ciuitate Pia ædificare vo-
efficacia exiftere , fuofque plenarios & integros effectus
dori ibidem lentes à fundorum dominis vllo modo retrahantur, etiá fortiri, & inuiolabiliter obferuari, ac fingulis fupradictis
ex ftentiй de-
bet adificare, perpetuo ftatuimus & ordinamus , quod intra annum à fuffragari . Sicque in omnibus & fingulis præmiffis per
aut adificare data præfentium computandum,in quouis Ciuitatis Piæ Camerarium præfatum , & dilectos filios dicta Camera
volentibus lo- loco ædificare volentibus, domini fundi , fi ipfi ædifica- Præfidentes , & Clericos , ac quofcumque Iudices &
care, vt hic.
re noluerint , feu fe ædificare velle dicentes , nifi in- Commiffarios, quauis auctoritate fungentes, etiam cau-
fra trimestre ædificare cœperint , fundum huiufmodi farum Palatij Apoftolici Auditores, ac ipfius S.R.E. Car-
pro annuo cenfu perpetuo ad rationem vnius iulij pro dinales, fublata eis & eorum cuilibet, quauis aliter iudi-
qualibet canna , dare & locare teneantur , & ad id com- candi & interpretandi facultate & auctoritate, iudicari
pelli poffint & debeant. Ipfique conductores, fiue cen- & definiri debere , ac quicquid fecus fuper his à quo-
fuarijà folutione primi femeftris, omnino libri & exem- quam quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter atten-
pti fint & effe intelligantur. Quodque tàm fundorum tari contigerit, irritum & inane decernimus.
domini, quàm conductores & cenfuarij infra fex menfes, §. 19. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis con- Claufula de-
à dara præfentium à dielocationis refpectiue compa- ftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis, ac Camera rogatoria.
randos, fabricas huiufmodi omnino inchoare,& in fun- Vrbis , & Bafilicæ prædictorum, & aliarum Ecclefiarum
do centum cannarum , conductores mille , fundi vero ac Monafteriorum , & Ordinum quorumcumque, nec-
domini quingentorum fcutorum fummas in fabricam non quibufuis aliis iuramento , confirmatione Apofto-
lica,
PIVS QV A R T V Š. 17
lica,vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis & confue-| §.2. Et fucceffiue piæ mem. Leo Papa X. etiam præde Leo etiam X-
tudinibus,priuilegiis quoque,indultis,& literis Apofto- ceffor, & c.
licis,illis corumque Superioribus,Magiftratibus,ac etiam Omittitur etiam hæc relatio quoniam ipfa bulla eft fap. Inter
dilectis filiis Populo Romano , fnb quibufuis tenoribus curas.
& formis , ac quibufuis etiam derogatoriarum derogato- §.3 . Nos autem eiufdem Alma Vrbis ornatui,amplia- Hic Pont.con-
riis , aliifque efficacioribus & infolitis claufulis , ac irri- tioni decori , & pulchritudini , aërifque falubritati , non firmas dietas
const. Sixt.t
tantibus, & aliis decretis , in genere vel in fpecie , etiam minus quam ipfi prædeceffores confuluerunt . quantum
motu & fcientia fimilibus , ac de Apoftolicæ poteftatis in nobis eft, confulere,& quemadmod um illam Ciuitaté
plenitudine etiam per nos, etiam confiftorialiter, & alias noftram Piam ampliauimus , manibufque ac propugna-
quomodolibet conceffis , ac etiam pluries approbatis & culis muniuimus, cam quoque vt munitam, ita etiam or
innouatis. Quibus omnibus etiam pro fufficienti illo- natam, ac fpeciofam reddere cupientes : eorumdem præ-
rum derogatione, de illis eorumque totis tenoribus fpe- decefforum veftigiis inhærendo,fimiliter Motu proprio,
cialis , fpecifica , indiuidua & exprella , non autem per & ex certa fcientia noftra, ac de pari poteftatis plenitudi-
claufulas generales idem importantes, mentio, feu quæ- ne, fingulas Sixti & Leonis prædecefforum eorumdem li-
uis alia expreffio habenda,aut aliqua alia exquifita forma teras prædictas cum fupradictis, ac etiam aliis, omnibus
ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi, ac fi de verbo & fingulis in eis contentis claufulis , ac inde fecuta quæ-
ad verbum infererentur,præfentibus pro fufficienter in- cumque, auctoritate Apoftolica tenore præfentium per-
fertis, & expreffis habentes , illis alias in fuo robore perpetuo, confirmamus, approbamus, &innouamus. Decer-
manfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe pari nentes eafdem literas,in omnibus & fingulis illarú patti-
motu derogamus : ceterifque contrariis quibufcumque. bus,etiam hic non expreffis, etiam in quibus forfan hacte-
Sanctie pa.
S.20. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- nus vfu receptæ non funt, feu non effe dici poffent ,per-
nalu.
nam noftræ erectionis , inftitutionis, tranflationis , elar- petuis futuris temporibus inuiolabiter & ad vnguem ab
gitionis,prophanationis,reductionis, conuerfionis,ordi- omnibus obferuari debere , ac omnes & fingulos ad illa-
nationis, conceffionis, abfolutionis, liberationis, fubie- rum obferuatione omnino teneri, & efficaciter obligatos
ctionis,mandati,præcepti,indulti, ftatuti, decreti, volun- exiftere & cenferi. Ac ad id opportunis, iuris & facti re=
tatis , & derogationis infringere , vel ei aufu temerario mediis, etiam per cenfuras & pœnas in eifdem literis ap-
contraire. Si quis autem hoc attentare præfumpferit in- pofitas,& inflictas,cogi poffe, & etiam debere.
dignationem Omnipotentis Dei , ac beatorum Petri & 5.4. Præterea cum non fine animi noftri difplicentia Prafigilque
Pauli Apoftolorum eius , fe nouerit incurfurum. intellexerimus,ea quæ per præfatos prædeceffores in præ terminum ad
D. P. An. 6.
Datum Roma apud S. Petrum , Anno Incarnationis narratis literis pro publico Alma Vrbis commodo & ho- adificandum
illis qui adifi-
23.Augufti. Dominicæ 1565. 10.Kal.Septembris, Pontificatus noftri nore ordinata fuere,contrarium fortiri effectum,quando- care promife-
Anno 6. quidem licet iuxta carum tenorem in præmiffis , & forfan runt , &fib
Publicatio.
Anno à Natiuitate Domini 1565.Indictione 8.die vero 7 . certis aliis ibi expreffis cafibus , Camerarius , & Magiftri tali pratextú
Decembr.Pont.Sanctiſſ. in Chrifto Patris, & D. N. D. Py viarum,qui pro tempore fuerunt, quamplures ad domos vicinoru do-
mosfibivendi
diuina prouidentia Papa IV.anno 6.retrofcripta litera Apo- fuas, vicinis fe ibi ædificare velle dicentibus,feque id fa- fecerunt.
ftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Prin- turos, etiam cum obligatione promittentibus, venden-
cipis Apoftolorum de Vrbe,Palaty Apoftolici, Bafilica La- dum coëgerint , multi tamen emptores huiufmodi obli-
teranenfis, ac acie Campi Flora, necnon ad valuas Cancella- gationibus per cos ad noua ædificia inchoandum , & per-
ria Apoft.dimifsisibidem in omnibus & fingulis fupradictis ficiendum,feu iam conftructa ampliandum , pactis, modis
locis respectine ,prafentium retrofcriptarum literarum copiis, & formis, acfub pœnis in fententiis Camerarij, & Magi-
vt moris eft , affixis , per nos Bernardinum Andrentium, & ftrorum viarum , iuxta formam dictarum literarum pro-
Iulium Parinum pralibati SanƐtiff. D. N. Papa , & fanita mulgatis contentis non obftantibus , poftquam dictas
Apoft . Sedis Curfores. domos antiquis dominis eiectis habuerunt , noua ædifi-
Philibertus Capuis Mag.Curſ. cia per fe promiffa facere , feu iam conftructa ampliare
non curarunt , memoratas prædecefforum præfatorum
CII. Confirmatio & extenfio iurifdictionis S.R.E.Car- conftitutiones , & antiquos domorum dominos fimul
eludendo , & pœnas præfatas damnabiliter incurrendo,
dinalis Camerarij , & Magiftrorum Viarum
indignitatibus huiufmodi , vt par eft , prouidere volen-
Almæ Vrbis.
res, eifdem auctoritate & tenore ftatuimus , volumus, &
Hanc iurifdictionem à Pio V. fere extinctam , reftituit ordinamus , vt qui infra fex menfes à die publicationis
Gregor. XIII . in conft. 22. Qua publica , vbi plene præfentium promiffiones per cos à viginti annis citra
notabo.Et inde ifta corrigitur bulla,in his quæ ibidem factas , & in futurum faciendas , non adimpleuerint , ae
difpofita fuerunt. propterea pœnas iuxta formam dictarum literarum in-
• 1
Edita An. D. P I V S currerent , manu Regia ad folutionem pœnarum huiuf-
E P PISCO P VS, modi per Camerarium , & viarum Magiftros præfatos co-
1565.
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. gantur , quarum pœnarum vna fabricæ , feu munitioni
Exordium. Nter multiplices curas , quæ mentem noftram vnde- murorum Ciuitatis noftræ Piæ , & altera medietates Ca
Iquaque folicitant , illi fumma ope iampridem incum- merario, &viarum Magiftris præfatis applicentur ; & ni
bendum nobis effe ftatuimus,vt Almam Vrbem noftram , hilominus ipfi elufores ad dictas domos pro eodemmer
perpetuam Vicarij Chrifti fpiritualifque imperij Sedem pretio, quo illas emerunt, primis dominis retrouenden-
dum à Camerario & Magiftris præfatis cogi poffint.
longe felicioribus , quam prifcum illud temporale par-
tum fuerat , aufpiciis ftabilita in communemque totius 5.5.Et quum pluries hactenus fit in literis Sixti præ- Declarat etiá
Chriftiani populi patriam , ficut bonis moribus , omni- decefforis huiufmodi dubitatum,an domini vendere vo- veditiones do-
morum, &c.
que virtutum genere perornatam , ita templorum & alia- lentes deberent requirere vicinos fuper venditionibus femper inti-
rum ,tàm facrarum & publicarum , quàm priuatarum domorum,plateolarum, fediminum, fituum,vel cafaleno- mandas effe
ædium , platearum , & viarum pulchritudine , necnon rum,ipfis vicinis contiguorum , per eofdem dominos fa- vicinis.
murorum, propugnaculorumque firmitate decoratam,ac ciendis, ad obuiandum litibus,quæ ex hac caufa deinceps Tu vide Greg.
XIII.conf.cit
etiam pomeriis fuis longe , lateque prolatis , infigniter oriri poffent , hac noftra perpetuo valitura fanctione fta- in rubr. 1.8.
ampliatam , cum Dominus huic noftræ peregrinationi tuimus & ordinamus , vt in futurum fiue vicinus requi- &feq.
modum duxerit imponendum , relinquamus : & vt hæc fierit prius venditionem,feu vendere volentem fuper vé-
votis noftris refpondeant , eorum curam, folicitudinem- ditione domus, plateolæ,fediminis,fitus vel cafaleni, fiue
que egregiorum Ciuium prudentiæ libenter committi- non requifierit,femper ad hoc vt venditio aliis quam vi-
mus, qui fciant, velint , & valeant id muneris diligenter cinis facta vel facienda,valida fit, fuumque fortiatur effe-
amplexari, & fideliter exercere. &tum venditor fiue emptor domus huiufmodi vicinum
Sixt.Iv.gdidit
5.1.Dudum fiquidem fel . rec . Sixtus Papa IV. præde- ipfo perfonaliter reperto, fi haberi poterit, per vnum, fin
bullahic cit. ceffor nofter, cupiens ipfius Vrbis, &c. autem facta diligentia perfona aliter reperiri commode
Omittitur relatio huius bullæ , quia cam habes fup. Etfide non potetit, per duos ex Mandatariis , vel noftris Curfo-
cunctorum, ribus domi dimiffa copia , in abfente vero per edictum
Tom. II. publicum
PIVS RT
QVA V S.
158
publicum requirere , vel requiri facere debeat , & tenea- tium, ficubi fenfus erit, vel videbitur effe dubius, femper
tur,an ipfe vicinus velit domum venditam, feu venalem in dicte Vrbis fauorem , & ornatum intelligatur , acci-
huiufmodi pro pretio per dictum emptorem , feu emere piatur, & interpretetur , ac intelligi , accipi , & interpre-
volentem , non vicinum ,vere & non ficte oblato , fo- tari , & ita à Camerario & Magiftris præfatis , in caufis
luro,aut promiffo, & cum eifdemmet pactis & conuen- coram eis vertentibus, iudicari & definiri debeat , iufque
tionibus. ipfum in literis & refcriptis præfatis, fi opus fit , fauora-
Vicinofque 5.6. Qua quidem requifitione , feu intimatione , per bile non autem odiofum fit & effe cenfeatur , & etiam ad
toft inima venditorem, ieu emptoremfic facta,fi vicinus,aut vicini, effectum præfatum cafus dicatur comprehenfus , potius
adim
rionemdebere
plexe fi plures fuerint,intra quindecim dies non acceptauerint, quàm extenfus, quacumqueinterpretatione, fenfu , intel-
& fummam cum emptore , feu emere volente non vicino ligentia, opinione, aut alia rein contrarium quomodoli
bic expreſſa.
Tu vide Greg. conuentam non promiferint , & de fabricando ad certam bet faciente non obftante.
XIII. §.9. & fummam arbitrio Magiftrorum viarum , fub certa pœna 5.10. Præterea ne fabricare , fuaque ædificia ad Vrbis Vicinis etiam
fabricare vo-
Seqq. eifdem Magiftris bencuifa , fe non obligaucrint , & de- ornatum ampliare volentes, propterloci defectum , cum febribus, de-
inde intra alios quindecim dies dictam fummam realiter interdum domos vicinas locari folitas , quas eis vigore cernit alios
& cum effectu , fi vere & realiter in primo inftrumento, literarum prædictarum emere liceat , non habeant , fed vicinos do.
vel contractu fuerit foluta , non foluerit ; & fi nondum domus ipfæ vicinæ à propriis illarum dominis fint habi- mos, tā locari
tatæ , à fuo propofito abftrahantur , & non poffint pro- folitas , quam
non vendere
fuerit foluta , omnia in eodem primo inftrumento , vel
non,
contractu , aut obligatione vel conuentione contenta pter fitus carentiam, fabricas , & palatia, fiue domos , vt debere vt hic.
non adimpleuerint , tunc venditio aliis quam vicinis aiunt requadrare , ideo ftatutum dicti Sixti prædecefforis Tu vide eam-
facta , vel facienda huiufmodi , firma & valida remaneat. fuperdomorum locari folitarum,dominis ad illarum ven- dem conftit.
Sin vero præfata intimatio modo quo fupra facta non ditionem vicino feu vicinis fabrica, domumque feu do. Gregor. XIII.
§.5. feq.
fuerit , tunc venditio iuxta præfatarum Sixti prædeceffo- mos fuas ampliare volentibus faciendam compellendis,
ris literarum formam , facta pro vicino intelligatur. Et fi vt præfertur editam, ad quafcumque domos, hortos, ter-
prædicta intimatio facta non fuerit , volumus quod ad rena,etiam per proprios corum dominos inhabitari foli-
refciffionem primi inftrumenti huiufmodi venditionis, ta,cafu quovidelicer vicinus palatium,aut aliquam magni
vnufquifquevicinorum prædictorum , femper & quan- momenti fabricam,domum,hortum, feu terrenum vicini
documque admittatur, nec illi via fit præclufa , nifi poft à duobus lateribus ad minus circumdantem , & domus,
annum à die fcientiæ venditionis , quam fcientiam de- horti vel terreni conuicini pretium,feu valorem quadru
claramus fufficere tantum in generali , nempe fcire rem plo excedentem inchoauerit , feu inchoatum perficere
fuiffe venditam , etiam quod pretium & aliæ qualitates voluerit, etiam fi tales domus, horti, & terrena quorum-
fuerint ignoratæ. vis Monafteriorum , Ecclefiarum , vel Hofpitalium , vel
Vicinos quo- §.7. Et concurrentibus in cuiufuis , feu quorumuis aliorum piorum locorum, extra tamen fepta Monafterio-
que preferen- domorum, plateolarum , fediminum , fituum , & cafa- rum, Ecclefiarum,aut piorum locorum huiufmodi , dictif-
dos effe in- lenorum emptione , inquilino & vicino , ipfe vicinus que Monafteriis & aliis locis piis minime contigua exi-
quilinus de-
eidem inquilino , ac alias , feruata præinfertarum lite- ftant , ita quod ftatutum Sixti huiufmodi non folum in
clarat.
rarum forma , omnino femper præferatur , & præferri locari , fed etiam cafu prædicto in per proprios eorum
debeat. dominos habitari folitis domibus, hortis , & terrenis lo-
Simulatafque §.8. Et ad obuiandum fimulationibus & fictionibus, cum omnino habeat , & ad vnguem obferuari debeat. Ac
venditiones quæ plerumque in fimilibus inftrumentis venditionum, domini domorum , hortorum , & terrenorum ipforum,
annullat,& etiam forfan ad eludendum huiufmodi noftras , & no- etiam per eos habitatorum, ad illorum venditionem , vi-
contrahe nti-
bus pœnas ftrorum prædecefforum ordinationes , inter venditores cino feu vicinis huiufmodi fabricam conftruere, feu per
& cmptores , præcipue exprimendo maius pretium in ficere , volenti feu volentibus , & etiam in domo fabri-
imponit.
inftrumento quam vere & realiter fit folutum vel con- canda , feu amplianda , non habitantibus , nec habitare
uentum intercedere confueuerunt , volumus quod ven- folitis , per Camerarium & Magiftros viarum præfatos
ditiones , in quibus huiufmodi fimulationes , præfer- pro pretio æftimando , & plus decima illius parte , &
tim circa pretij quantitatem interuenerint , omnino alias iuxta literarum Sixti & Leonis huiufmodi formam
nullæ fint ; & nihilominus tàm pretium per emptorem & tenorem faciendam arbitrio dictorum Camerarij , &
folutum vel promiffum , quàm res fic vendita , ad nos Magiftrorum , per eos etiam manu regia , cogi & com-
& Sedem Apoftolicam eo ipfo deuoluatur , pro vna pelli poffint.
Fabrica Ciuitatis noftræ Piæ , feu illius murorum , & 5.11 . Et infuper Sixti prædecefforis ftatutum cafalena Idemqs ferua-
pro altera medietatibus Camerario & Magiftris præ- per plures pro indiuifo poffeffa,& in maximum Vrbis deri mandat
in cafalenss.
tatis irremiffibiliter applicanda , provt ex nunc appli-
trimentum plerumque diruta vel difcooperta , ita quod
camus. ipfi omnes confortes eorumdem cafalenorum poffeffores
Confirmat §.9. Et infuper pro maiori officij dilectorum filiorum ad dicta cafalena reftaurandum,& cooperiendum,acinibi
etiam quaf Horatij Nari , & Hieronymi Pichi , modernorum & fuc- Magiftrorum præfatorum arbitrio fabricandum , vel fi &
cumque Pont. cefforum fuorum pro tempore exiftentium Magiftrorum provt eifdem Magiftris melius videbitur , vno vel pluri-
conftitutiones, viarum dictæ Vrbis dignitate fimul & auctoritate , ac ad bus ipforum confortum fabricare volenti , feu volenti-
editas circa
offici fa. obuiandum cauillationibus , quæ in dies, fuper eorum bus , reliqui confortes fabricare nolentes vel differentes,
cultates Ma- officio, & priuilegiis , ac facultatibus fuis fubinde emer- ad fuas portiones conforti , vel confortibus fabricare vo-
giftroru wa
gikro via. gerepoffent,omnia & fingula, ac quæcumque priuilegia, lenti , feu volentibus , pro pretio per peritos æftimando
Tit. Et dubias
in ornati Vr- facultates , gratias , prærogatiuas , & indulta Magiftris vendendum , & confors , feu confortes fabricare volens,
bis interpre ViarumVrbis,eorumque officio huiufmodi per præfatos, feu volentes,ad portiones prædictas emendum, aut fi nul-
tari decernit. & quofuis alios Romanos Pontifices prædeceffores no- lus ipforum fabricare voluerit , ipfi omnes ad dicta cafa-
ftros, ac etiam per nos dicta & Sedem hactenus quomo- lena, vicino feu vicinis domorum contiguarum pro pre-
dolibet, & fpecialiter per vnamMotus proprij fchedulam tio,vt præfertur,æftimando vendendum, ac idem vicinus
à piæ mem. Paulo Papa III. fimiliter prædeceffore nofeu vicini ad illa emendum per Camerarium & Magiftros
ftro editam , incipientem ( inter alias innumerabiles & præfatos eorum arbitrio, etiam manu regiafubpœnis fibi
graues ) conceffa, in primis & ante omnia eifdem aufto- bene vifis refpectiue compelli poffint : & nihilominus
ritate & tenore approbantes , fimiliter perpetuo ftatui- contrauenientes caducitatis , & alias in præfentibus ap-
mus, ordinamus, decernimus, & declaramus, quod quæ- pofitas pœnas incurrant , perpetuo extendimus & am-
libet pars & claufula , fiue conftructio, tam fupradicto- pliamus.
rum per Sixtum & Leonem , ac Paulum , ac quorumvis 6.12 . Et cum multæ viæ in eadem Vrbe iampridem de Domos quoque
aliorum per quofcumque alios Romanos Pontifices præ- nouo inchoate imperfectæ remaneant, ac in pluribus ea- iam
quamdiristas,
diruen-
deceffores , & etiam refpectiue fucceffores noftros , ac rumdem viarum locis, non folum illæ domus, fed ne pa- aspro con-
nos & Sedem camdem editarum,& quandocumque eden- rietes quidem , feu muri conftructi reperiantur, & variis ftruendis viis
darum literarum , & etiam pari motu fignatorum refcri- in locis domus ad inuicem diuifæ , diftantes, feparatæ && plates,
ptorum officium & facultates Magiftrorum viarum Vrbis truncatæ remaneant , in eiufdem Vrbis non modicam reaptari de-
huiufmodi quomodolibet concernentium , refpicien- deformitatem , & locorum eorumdem deturpationem, beredecernit.
&
PIVS QV A R T V Š. i)
& ( quod peius eft ) in dictis locis fic defertis , fordes, perfonis ac pro pretio reperil ili,locare & concedere, feu,
& immunditiæ paffim proiiciantur ; nos hujufmodi infi Camerario & Magiftris ipfis melius videbitur , fitus
commodis obuiare cupientes, volumus & ordinamus, vt ipfos quibufcumque perfonis pro pretio huiufmodi in
in omnibus & fingulis huiufmodi locis vnufquifque do- manibus eorum depofitariorum ad effectum illud poft-
minus , fiue directus fiue vtilis, in domo à fe poffella, vel irodum dominis dictorum fituum confignandi, facta ta-
cafalero fic truncata , vel truncato , aut in fitu, vel folo, men per dominos præfatos ratificatione venditionis præ-
aut alio loco fuo proprio, faltem muro, feu pariete clau- fatæ per Magiftros facta , & datis idoneis cautionibus in
dere, illamque illud, vel illum infra fex menfes à die pu- forma, iuxta formam Statutorum Vrbis deponendo ven-
blicationis præfentium pro tempore faciendæ : in domi- dere & alienare libere & licite, ac valide etiam poffint ad
bus vero de nouo incidendis , pro viis feu plateis con- effectum prædictum.
ftruendis infra fex menfes à die integræ fatisfactionis , à 5.16. Et quoniam in Alma Vrbe quamplurimi adfunt Viculofque in
Magiftris vel aliis ipfis dominis domorum facta compu- viculi latitudinis duorum vel trium palmorum, aut circa, ter domos
tandos ,
muris, feu parietibus , faltem vfque ad primum in quibus variæ fordes & immunditiæ continuo inii- exiftentes, ap-
propriani
folare , includere debeat , & teneatur fub pœna ad arbi- ciuntur , & muri circumcirca exiftentes putrefactione occupari poſſe
trium eorumdem Magiftrorum viarum imponenda per corrupti,fœtorem, cum peftiferi & mali aëris generatione declarat , ab
quemlibet contrauenientem , eo ipfo toties quoties inducunt , adeo vt tempore procedente dicti muri cor- eis qui ili
contrauenerit incurrenda. Et fi loci ipfa fint cenfualia, ruant, & collabantur , & collapfi eiiciantur, vt deinceps primo fabri-
cauerint.
fiue emphyteutica, & Ecclefiis, Monafteriis, feu aliis lo- vnicus murus pro vtroque latere domorum contiguarum ad hoc vide
cis, vel perfonis quibufuis refpondentia , ipfà dictis fex inferuiat,fub eifdem poenis, quod de cetero nemo cuiuf- etiam eamde
menfibus elapfis , ad fuos directos dominos cum codem cumque dignitatis, ftatus, gradus, ordinis, vel conditio- const. Gregor.
onere fabricandi, feu muro claudendi , dummodo fi per- nis exiftens , in , vel fuper muris huiufmodi trabes , aut Xillin § 3 .
fonæ Ecclefiafticæ fint eorum liberationem, fiue affranca- tigna, feu quid aliud apponere , caminos , vel quidpiam
tionem iuxta formam prædictarum literarum faciendam aliud conftruere, vel murum dicti viculi eleuare , feu ali-
non impedierint, deuoluta fint,& effe cenfeantur : etiam quod ibi ædificium fulcire , aut alias illis vti vel inuti
fi domus , fitus , & cafalena prædicta fint Ecclefiarum, queat nec debeat. Muratoribus vero quibufcumque , ne
Monafteriorum , feu piorum locorum quorumcumque. de cetero fub exilij à toto Statu Ecclefiaftico, & bonorum
Et ita per quofcumque iudices iudicari debere manda- fuorum confifcationis pœna,in dictis muris pro illorum
mus. Poffint tamen dicti viarum Magiftri eumdem ter- reparatione, aut de nouo extructione, manum & operam
minum fex menfium pro qualitate locorum, & perfona- apponere, vel quicquam operis ibidem facere, feu fabri-
rum, vbi eis videbitur, prorogare. care audeant vel præfumant. Et vlterius ad tollendos di-
Et inquilines 5.13.Et nihilominus ex nunc quibufuis locorum præ- ctos muros & viculos, volumus quod ille ex vicinis, qui
penfiones & fatorum inquilinis , feu affictuariis , ne facta prius ipfis primus voluerit fabricare, poffit ( habita tamen à præfatis
cenfus domi- fimplici dictorum Magiftrorum inhibitione , & locorum Magiftris licentia, etiam abfque alicuius pretij folutione
nis illarum
domorum eorumdem penfiones vel cenfus dominis fuis fub pœna cuiquam facienda ) eofdem viculos fibi affumere, appro-
foluentes in iterandæ folutionis perfoluant , fed eas & cos , etiam priare & vendicare, & fuper muro fui vicini tigna , lapi-
huiufmodi inuitis dominis , in expenfis pro præmiffis neceffariis des, comenta,& trabes , aliaque ad fabricam fuam necef=
reaptatione conuertant , & muros ad dictam altitudinem, fi fat erit, faria apponere, fuamque fabricam defuper adaptare, & vi
vt
exponere poffe perficiant, donec , & quovfque in eifdem locis , vt præ- dicitur appodiare, & alias eodem muro communiter cum
& debere
declarat. fertur, fabricatum fuerit, inhibemus pariter & interdici- vicino per eumdem fabricare volentem medietate dicti
mus;quodque deinceps domini conductoribus ipfis illas muri ad æftimationem duorum peritorum per partes
bonas facere teneantur ; & in euentum contrauentionis, ipfas eligendorum , & in euentum difcordia per Magi-
ac foluta per ipfos inquilinos,feu conductores penfione, ftros viarum taxandi .
& dicto pariete ad minus vfque ad primum folare non §.17. Et quia quamplurimæ domus eiufdem Vrbis Et Cloacas;
perfecto, cofdem inquilinos feu conductores de fuo pro- quafdam paruas habent Cloacas, Clauichettas vulgariter fciacquatoriaz
Oc. in vias
prio ad dictam conftructionem teneri , & obligatos effe , nuncupatas, in viis publicis refpondentes,& ab ipfis do- aquam euo-
volumus, & etiam declaramus. mibus aquam, & immunditias , in vias & loca publica metia obftrui
Dominofque §. 14. Et in domibus ita incifis, fiue de nouo inciden- euomentes , quibufcumque perfonis , vt infra eofdem debere:
dis earum domini per nos ita fint grauati ad fabrican- fex menfes fub dicta caducitatis , & aliis pœnis præfa-
confiruendis dum , vel muro claudendum , vt præfertur , ad minus tis , tàm cloacas , quàm etiam vitulos prædictos , nec-
vis incifaru vfque ad primum folare , & multoties ipfidomini inha- non quafcumque latrinas , feu cantaras , & ficcatoria,
hab itante
vicinos s ad bitantes ex hac caufa maximam recipiant incommodita- vulgo fciacquatoria nuncupata , & pifcinas in vias pu-
etiam
eas fibi ven- tem, cum ex ipfa incifione domus ipforum remaneant in- blicas , & vicos feu viculos , aut plateas exeuntes , &
dendas cogere commoda, idcirco in cafu & cafibus præfatis, vbi domus refpondentes obftruere ; & fi velint cantaras , in eorum
poffe decernit,
fi domus inci- per dominos inhabitatæ pro viis,feu plateis conftruendis cortibus feu cortilibus , & cancis , non autem in vel fu-
(a incommoda incifæ fuerint,& fic incommoda effectæ & refarcitæ, ibi- per viis publicis , feu plateis , fabricare debeant ; ita
àeffecta
domifint,
nis demque intra fex menfes , vel poftea fabricarum fuerit, quod inquilini domorum , & locorum huiufmodi præ-
inhabitata. domos contiguas etiam per dominos inhabitatas, qui non miffa ex pecuniis eorum penfionis , etiam inuitis domi-
Vide ibid. in fabricauerint præfatis dominis qui fabricauerint fic donis , & contra corum voluntatem facere poffint : & non
S.6. mos incifas dominos præfatos vicinos, etiam habitantes, facientes ad pœnam arbitrio præfatorum Magiftrorum
ad vendendum pro pretio per duos peritos,& in euentum viarum imponendam teneantur. Et nihilominus omnes
difcordiæ, per Magiftros præfatos æftimando, & plus de-
penfiones decurfas , & præfatis dominis interim contra
cima illius parte , vt præfertur per Camerarium & Magi-
inhibitionem eis faciendam folutas confignare tenean-
ftros præfatos corum arbitrio, etiam à tribus lateribus do-
tur depofitario dictorum Magiftrorum viarum , ad effe-
mos vicinorum non circumdantes , nec duplum nec cri-
&tum cloacas , aliaque præmiffa claudendi , & cantaras,
plum in valore excedentes , manu regia compelli poffe
vt præfertur faciendi , inhibemus , præcipimus , atque
volumus & etiam mandamus. mandamus.
§.18. Et cum in viarum, quæ pro tempore fiunt , con- Fideicomisa
5.15. Cumque tam in de Populo, & de Portugallo, ac quoque decla-
Et dominos
fituum va- Sanctiffimæ Trinitatis , & Piæ nuncupatis , quam aliis ftructione , ordinatione , & ampliatione , ac in domo- rat,non impe-
cuorisfabri dicta Vrbis viis, quamplurimi fitus, feu prædia reperian- rum , cafalenorum , & fituum , fiue partium eorum ap- dire pramiffo-
caru in eis
tur muris , domibufque omnino vacui , quo fit vt vix plicatione feu venditione , in omnibus cafibus fupra- rum executio-
nem
debere
qui Magi alio ipfæ lateribus fterni, feu pauimentari, & ad ornatum re- dictis , & aliis quomodolibet ex caufis præfatis occur- Quod habes
-
ftros viarum duci nequcant , pariter fub pœnis præfatis , volumus, rentibus , interdum fit neceffe domorum , feu locorum etia ibid.conft
eos aliislocare ftatuimus , & ordinamus, quod fituum prædictorum do- ad vfum viarum huiufmodi inciforum , feu diuiforum Gregor.XI
el vendere mini infra eofdem fex menfes in dictis fitibus , vel mu- partes remanentes adiudicare, & multoties propter fidei-
poffe vt ibi
fabricetur ros , vt præfertur , vel ædificia conftruere , feu conftrui commiffa appofita dubitetur ne lites & controuerfiæ
mandare. facere debeant & teneantur. Ita quod lapfo fex menfium oriantur,ad tollendum igitur litium materiam,huiufmodi
Vide ibid. in termino præfati Magiftri viarum fitus
præfatos , in qui- fideicommiffa ad effectum præmifforum (ita tamen, quod
§. 2. bus, vt præfertur, fabricatum non fuerit, quibufcumque ea quæ fideicommiffo fubiecta erunt , fic adiudicentur,
Tom. II. quod
quod pretia illorum in tot bonis ftabilibus reinueftian- , feu ad medietatem fructuum,vel alias dari & concedi fo
tur , quæ bona remaneant eidem fideicommiffo fubiecta litas, ad id vendere nolentibus impediri,præfatis Came-
codem modo provt dicta bona fic adiudicata antea fub- rario,& viarum magiftris, vt quofcumque fiue fæculares,
iecta erant ) penitus & omnino tollimus , caffamus , & fiue Ecclefiafticos, etiam fi Monafteria quorumuis,etiam
amouemus, illifque ad hunc effectum fufficienter & ex- Mendicantium Ordinum, necnon Ecclefiæ , Hofpitalia,
preffe harum ferie derogamus. aut alia pia loca fuerint, terrena, vineas, aut canneta, lo-
Canneta etia §. 19. Et cum Vrbs ipfa ædificiis , & viridariis ornata, cari tamen , aut ad medietatem fructuum , vel alias, vt fu-
viridaria
au cul tură re- & fplendida effe debeat, intus verò, & extra, ac prope illa pra dari folita, ab vna, non folita vero locari à tribus, feu
duci mandat. adfint quamplurima canneta deformitatem Vrbis gene- duabus partibus circumdata, extra tamen fepta Monafte-
Vide ibid. in rantia , aërifque ferenitatem & falubritatem , ac clarum riorum eorumdem habentes vel habentia , ad illorum, in
S-14. fluminis confpectumimpedientia , & etiam male agendi toto vel in parte, etiam pro vialium directura, & accom-
opportunitatem , locumque fubminiftrantia , quod qui- modatione facienda, arbitrio dictorum Camerarij, & Ma-
cumque tàm extra per centum & quinquaginta canna- giftrorum venditionem vicinis illa fic circumdantibus, &
rum diftantiam prope , quàm intra mania eiufdem ampliare volentibus , pro iufto & rationabili pretio per
Vrbis , necnon etiam in Angelica , & verfus flumen in duos peritos per partes eligendos, & in euentum difcor-
Pontis Miluij viis nuncupatis , ac per viginti cannarum dia, per præfatos Magiftros , habita dictorum electorum
diftantiain iuxta quafcumque alias vias publicas canneta relatione, æftimando faciendam, etiam manu Regia, co-
habent; illa , ac omnia canneta intus Vrbem exiftentia, gere poffint & debeant , etiam fi loca ipfa non fint vel
præter ca quæ funt extra vias publicas in locis abfcon- fuerint locari folita , & abfque vlla difficultate id etiam
ditis feu remotis infra præfatos fex menfes fub pœnis procedere volumus , in vinea , canneto , vel terreno fic
prædictis funditus extirpare , euellere atque tollere , ac conuicino, vbi domus commoda pro domini habitatione
ad terrenum & culturam vinearum , feu viridariorum non fuerit , concedimus & ordinamus. Necnon huiuf-
reducere debeant. modi noftram ordinationem , non folum ad vineas , fed
Frata etiam §. 20. Necnon cum Angelicam, ac Caftelli nuncupatas etiam ad cafalia intra duodecim milliaria ab Vrbe confi-
fita prope via vias , per vineas & prata , ad maximum Ciuitatis noftræ ftentia, ad dicta Vrbis ornatum, & commoditatem domi-
Angelie
canne , ad Piæ per nos nouiter conftructæ ornatum , fecerimus, in- norum cafalium extendimus , ac extendi debere præcipi-
ta vel.
boros reduci tellexerimufque quod nonnulli prata prædicta ad can- mus & mandamus. Cumque intellexerimus multa cafalia
prohibet. neta , vineas , ac hortos facienda impudenter claudere magna quantitatis rubrorum habere incorporata non-.
cogitant. Ideo quod nullus in pofterum , etiam fi pro- nulla terrarum portiones, aut petia modica quantitatis
prietarius exiftat, dicta prata ad alium vfum, præterquam pedichæ vulgariter nominata : volumus etiam & ordina-
ad pafcua , fœnumque colligendum deftinare poffit. mus,vt quicumque cafale habuerit centum rubrorum,aut
Quodque omnes & quicumque , qui ab co tempore, minus, & hoc maxime vbi aliquod nobile , fiue commo-
quo diuina fauente clementia ad fummi Apoftolatus dum ædificium pro habitatione exiftat , &aliquam pedi-
apicem affumpti fuimus, huiufmodi prata reftrinxerunt, cham vicinam & contiguam habeat ; fi ab vno latere tan-
ac ibi vineas , canneta , fiue hortos fecerunt , ad illa in tum rubra centum, decem : & fi à duobus,viginti : fi à tri-
priftinum ftatum, nempe ad pratum reducendum,per Ca- bus, triginta : & fi caſale excedat fummam centum ,ad di-
merarium,& viarum Magiftros præfatos cogi & compelli &
tam ratam , vt fupra. Er fi aliquod etiam multorum ru-
poffint & debeant, præcipimus & ordinamus. brorum cafale in alio incorporatum exiftat,videlicet cum
Hortofque ibi §. 21. Et fimiliter quia horti prope Vrbem confiften- aliqua lingua, quatenus dicta lingua fit incorporata, il-
factos
quam prater-
carcio- tes propter
folent aquarum
generare aëremirrigationem
, & maxime in, malum
Burgo & peftiferum
noftro S. Pe- lam fibi arbitrio dictorum Camerarij, & Magiftrorum pro
florum ad pretio per peritos æftimando, & aucta decima parte plu-
pratorum & tri , ac dicta Ciuitate noftra Pia , ad cuius ornamentum, ris vendicare poffit.
vinearum
decorem , & aëris falubritatem fummopere intendimus. S.24. Et infuper eifdem viarum Magiftris , vt quof- Scalas & cura
vfumat.reduci Defiderantes igitur , vt quemadmodum dictam Ciuita- cumque ad fcalas quaflibet extra domos , & in viis , feu riteria vias
mand tem Piam muris & propugnaculis cinximus, & ab hofti- plateis publicis exiftentes , quarum præfertim in Regio- publicas im-
pedientiafolui
libus offenfionibus fecuram reddidimus, ita quoque aëris nibus Tranftiberinis , & Triuij , maxima adeft copia , & mandat.
falubritate non careat, ftatuimus, quod omnes horti exi- que vias publicas non parum impediunt & occupant.
ftentes in pratis excra portam Angelicam, (exceptis dum- Necnon ad moniana , alias curritoria lignea , mignani
·
taxat cardorum , vulgo carciofolorum hortis , in quibus vulgo nuncupata , extra muros domorum multum vel
aquarum irrigatio nullo modo fit ) penitus tollantur & modicum fe porrigentia & eminentia, in vias publicas
aboleantur, ac ad vinearum & pratorum vfum reducan- profpectum habentia , infra annum à die publicationis
tur,fub caducitatis quoad dominos, & quoad inquilinos, præfentium deftruendum & tollendum art itrio Camera-
feu affictuarios , fub exilij , & bonorum confifcationis, rij , & Magiftrorum eorumdem cogere & compellere.
aliifque dictorum Magiftrorum viarum arbitrio infligen- Necnon domorum inquilinis , vt penfiones per eos pro
dis pœnis. tempore debitas etiam inuitis dominis retinere , & in
Scalas quoque
$.22. Et quoniam in variis Alma Vrbis locis viæ pu- expenfas pro deftructione fcalarum & curritoriorum
vias Vrbis
impedientes blicæ diuerfis modis funt impeditæ , & inter alia à certis huiufmodi neceffarias abfque eo quod ad iteratam do-
ſcalis, & baſtoni ,vt vulgariter dicitur, factis, quæ multis minis fuis folutionem teneantur , conuertere valeant
de cetero fieri
prohibet in locis vias publicas fere per vnam cannam & vltra oc- & debeant. Quinimo inquilini ipfi dictas penfiones,
factas tolli cupant, in maximum earumdem viarum præiudicium, & donec fcalæ & curritoria huiufmodi ablata fuerint , poſt
pracipit. obftaculum , adeo vt duo currus concurrentes commode fimplicem inhibitionem eis faciendam fuis dominis fub
pertranfire nequeant. Idcirco fub præmiffis & aliis arbi- pœna folutionis dictis Magiftris viarum iterato facien-
trio Camerarij , & Magiftrorum præfatorum imponendis de nullatenus perfoluere poffint ; quod tamen vnicui-
pænis, diftrictepræcipiendo mandamus , vt in pofterum que ferrea , feu lapidea moniana quæ vulgo arenghe-
nemo quo minus via pro duabus thedis cocchiis vulgarias , aut balauftos vocant , habere liceat impune permit-
riter nuncupatis,concurrentibus, lata, fpatiofaque rema- tentes.
neat,dictas fcalas audeat ita componere, fed tantummodo 5.25. Quodque quilibet infra annum prædictum fuas
duos vel tres palmos vltra ianuam excedere : factas vero porticus , feu porticalia , penitus & omnino deftruere & Porticalia de-
fcalas præmiffas, ad dictos duos vel tres palmos infra cof- demoliri , aut muris claudere habeant ; dummodo porti- moliri aut
dem fex menfes fub fimilibus pœnis reducere & reftrin- cus ipfæ non fint modernæ & infignes , iudicandæ & muris claudi
Et hanc conf. gerevnufquifque debeat.Muratores autem ibi aliter ope- dignofcendæ iudicio eorumdem Magiftrorum viarum, iubet.
iuris congrui rantes , exilij & bonorum confifcationis pœnas incurrere Ille vero porticus, quæ pro viarum dilatatione inciden-
ad vineas. is & exoluere volumus .
cafalia intra §. 23. Præterea cupientes, non folum ipfam Vrbem in- dæ erunt, ita manere tolerentur , quoufque per præfatos
12.mill. ab viarum Magiftros excifæ fuerint. Hortofque in
vrbe extendit, teriorem, fed etiam illius fuburbia , & circuitum, ac vi- S.26. Et præterea , quod inter cafamenta ,feu in locis cafamentis
Ad quod vide neas decorari, cum nobis innotuerit nonnullos,pulchras eiufdem Vrbis habitatis non liceat cuique habere hortos tes exiften-
Vrbismur is .
eandem conft. & deliciofas vineas , ac poffeffiones , facere & ampliare feu viridaria fepibus conclufa , fed illorum domini fub claudi praci-
Greg. X11 volentes, à vicinis illis terrenum,aut vincas locari tamen, pœnis prædictis illa muris circumdare teneantur.
in 9.15. pit.
§.27.Omnefque
PIVS Q VA R T V S. Ki
Pontes ligneos §.27.Omnefque pontes lignei per vias publicas tranf- feu præfumant , inhibemus . Volumus autem, quod om-
tranfuerfos in
viis publicis verli cum fitum publicum occupent , & dicta Vrbis or- nes viæ ipfius Vrbis coctilibus fternantur lateribus, vna
arvonerimamă- natum offendant , infra eiufdem anni terminum, exce- cum fuis interlineis, quas guidas vocant,piperino,titur-
dat, ptis tantum illis , qui non in principalibus,fed tranf- tinis, aut filiceo lapide , arbitrio dictorum Magiftrorum;
uerfalibus viis , aut in viculis confiftentes , vifum & lu- nec fint aliquo pacto interuifatæ , fed in vnaquaque via
cem non impediunt, iudicio eorumdein Magiftrorum di- fint omnes guidæ ex piperino , tiburtino , aut filiceo
gnofcendis. lapide.
Pontellos in §. 28. Et vlterius omnes pontelli in quibufuis domi- §. 32. Et infuper præfatis Magiftris viarum in perpe- Camerariogs
Magifinis
domibus rui- bus ruinofis in viis,fiue plateis exiftentes,infra fex men- tuum , & pro decore eiufdem Vrbis , ac ftructura viarum dat facultate-
bet. tolli in- fes à die publicationis præfentium per illorum refpe- principalium , præfertim intus & extra Vrbem in via cegendi domi
nofis
ctiue dominos , feu inquilinos fub pœnis præmiffis om- Flaminia, de Populo nuncupata, infra vnum miliare do- nos poſſeſſioni
nino tollantur & auferantur , auferrique debeant. minos vinearum , & aliarum poffeffionum viis ipfis con- contiguarum
Artium diui- viis principa-
29.Et quoniam ad dicta Vrbis decorem, & ornatum tiguarum, ad muros & alia pro dictarum viarum princi- libus ,ad ibi
fione fitua-
tionem in cer- non parum cederet, fi vnaquæque ars ab aliis artibus fe- palium ftructura & decore , arbitrio Camerarij, & Magi- ftruendum-
parata, & in vnum collecta ac vnita, fuis loco & ordine ftrorum eorumdem neceffaria conficiendum,fabricandu, ros,&c.
Camerarium collocaretur ; & præcipue illa, quæ ad victum fic fparfa & refarciendum , vel ratam expenfarum ipfos dominos,
& Magiftros non eft neceffaria , cuin artifices ipfius Vrbis quafi abf- & quemlibet ipforum pro prædictis , & eorum fingulis
fieri, & facta que vlla diftinctione inuicem confufi , abfque maxima refpectiue quomodolibet tangentem, foluendum, & feu
feruaripraci ordinis perturbatione , ornatufque & decoris publici
pit. depofitandum, prout ipfis Magiftris videbitur. Et fi ali-
præiudicio habitarenofcantur, qui, quorumquetaberna quis, vel aliqui dictorum dominorum muros conſtrue-
& officinę fi in fuis quique locis, &vicis fegregatis ordi- re, aut alia, vt præfertur facere, vel dictam ratam folue-
narentur , tàm Vrbis ornatui, quàm etiam illorum com- re recufauerint , præfati viarum Magiftri pro celeriori
moditatibus non parum confuleretur, vt omnis inter cos expeditione ipfos dominos fie renitentes & morofos, ad
confufio amoueatur, & ipfiab inuicem iuxta fpecies fuas fuas vineas , fiue poffeffiones , in toto vel parte alteri,
feparati , in quantum poterit, decorem Vrbi deferant, fi- feu aliis pro iufto & rationabili pretio , vt fupradictum
mul & commoditatem. Ideo quod quoties, & poftquam eft , æftimando , vendendum , etiam manu Regia cogere
per Cameram & Magiftros viarum huiufmodi Artium & compellere.
diuifio & fituatio ftatuta & ordinata fuerit , quicurn- §. 33. Ac ad tollendas difputationes, iidem Camera- Et dubia fa-
que artifex cuiufcumque artis & exercitij in aliquo vi- rius & Magiftri viatum , omnes & fingulas, ac quafcum- per
rumpramillo-
intellige-
co, via , aut platea dicta Vrbis, vbi fuæ artis exercitium que difficultates, & dubia, quæ fuper præmiffis, aliifque tie earum ar-
magis vigeat , & conftitutum fuerit , vt præfertur, ha- omnibus & fingulis in præfentibus contentis, & defcri- bitro diffot-
bitare voluerit , poffit quemcumque alium cuiufcum- ptis , ac illorum fenfu , intelligentia, vel fignificatione vendi.
que alterius à fuo diuerfi exercitij artificem inibi com- oriri quandocumque contigerit , interpretari & diffol-
morantem , feu commorari volentem, expellere & eiice- uere arbitrio fuo libere & licite poffint & valeant, licen-
re,ac expelli & eiici facere, & in illius locationes, dumo- tiam, facultatem, poteftatem , & auctoritatem omnimo-
do ad longum tempus , feu ad vitam, vel generationem dam impartimur.
non fint , factas , fubintrare pro eodemmet pretio; data §. 34. Præterea ftatuimus,& de nouo etiam ordinamus, In'quib, can-
fisab eis non
tamen cautione de exercendo dictam fuam artem in di- quod in caufa fternendarum viarum huiufmodi , præfati appellant.
to locoad minus per annum , & vltra arbitrio Camera- Magiftri fint meri iudices & executores ac ab eorum de-
rij , & Magiftrorum viarum præfatorum, exceptis tamen cretis & mandatis in hac parte, ficuti in caufa mercedis,
femper dominis in propriis domibus habitantibus. Et non poffit quoquo modo, nifi facto actualiter depofito
ad euitandas controuerfias , poffint ipfi Camerarius , & penes Notarium ipforum Magiftrorum in pecunia fu
viarum Magiftri , femper& quandocumque arbitrio fuo merata , confignando poftea actori , vel reftituendo reo,
decernere & declarare, quæ ars in vno loco magis vigeat, prout deinde per Camerarium, feu Viarum Præfidem, ad
quàm altera , ac etiam artificij inquilino fic pro tempo- quem recurfum fuerit , effet , vel eritiudicatum, appel-
re expellendo, vnius menfis , aut longiorem ipfis Magi- lari , vel recurfus ad quempiam, etiam pro tempore exi-
ftris beneuifum terminum ad euacuandum præfigete. ftentes Camerarium , Clericos, vel præfidentes Camera
Et infuper fines , limites , & vicos , infra quos vnaquæ- Apoftolicæ, aut quoflibet alios iudices haberi ; fed man-
que ars , & illius artifices fuo ordine ftare & confiftere data præfata executioni demandari debeant, non obftan-
debeant , conftituere & declarare , prout & quando eis tibus quibufcumque fignificationibus per prædictos,
videbitur & placuerit, perpetuo ftatuimus , mandamus, vel quofcumque alios forfan faciendis
& ordinamus. $.35.Etvt eorumdem Magiftrorum viarum officium Caufafq; ava
Candela- in fua auctoritate & dignitate, prout decet , habeatur, il- tis muratoria
§. 30. Et quia aeris putrefactio non folum ex malis eifdem Magi-
iorum , Cor- humoribus & immunditiis, fed etiam ex malis odoribus lorumque mandata diligentius executioni demanden- ftris audien,
darierum, &
Vaccinarioru & fœtoribus generatur , ficque ars Candelariorum diffu- tur, & caufæ fuper arte muratoria pro tempore nafcentes committit vi
aries prope fa per Vrbem tetrum putorem reddens , multum noceat fagacius & maturius veluti per expertos, & pro minori bit;
flumen exer- Ciuitati ; Idcirco quemadmodum artes vacinariorum, partium difpendio decidantur, omnes & quafcumque
cer mandat. feu coriariorum, necnon artificum chordas muficales ex caufas, lites , quæftiones, controuerfias, & differentias,
animalium fibris facientium malum reddentes odorem, tam inter quofcumque muratores, & fornaciarios , quàm
ad fluminis Ripam feparatæ reperiuntur, ita & dictam eos & quofuis alios artifices aut alias , tam ecclefiafticas
Candelariorum artem, vtis putor exhalationem habeat, quàm fæculares perfonas fuper dicta arte muratoria , &
prope flumen ad Sixti , fiue quatuor capitum , aut San- rebus ad illam quomodolibet pertinentibus , ex nune
&tæ Mariæ nuncupatos Pontes , vbi Camerario , & via- deinceps perpetuis futuris temporibus tam actiue quàm
rum Magiftris præfatis magis videbitur expedire , infra paffiue mouendas , cum omnibus & fingulis fuis inci-
menfem à die publicationis præfentium fub confifca- dentibus, dependentibus,emergentibus annexis & con-
tionis omnium bonorum ipforum Candelariorum , & nexis, ac toto negocio principali per præfatos Horatium
aliis etiam in eorum perfonam arbitrio Camerarij & Ma- Narum, & Hieronymum Pichum, modernos & pro tem
giftrorum præfatorum infligendis pœnis reduci , ac in pore exiftentes Magiftros viarum dictæ Alma Vrbis
locationes aliis perfonis ibi factas , prout eifdem Magi- qui coniunctim procedere debeant , fimpliciter & de
ftris videbitur,fubintrare debere,volumus & mandamus. plano ac fola facti veritate infpecta , etiam fi , & quando
Et vias Vrbis
§. 31. Et quoniam Vrbs ipfa nimium eft humiditati eis videbitur , fine ftrepitu & figura iudicij , nullaque
non amplius fubiecta , ficque in certis partibus filicibus ftrata-humi- tela iudiciaria feruata , ctiam manu Regia procedendo,
coctilibus, fed
filicibus la- dior efficiatur , Propterea omnibus & fingulis murato- audiendas , cognofcendas , decidendas , fineque debito
teribus ferni ribus fub exilij, aliifque pecuniariis, & etiam corporali- terminandas effe , & fore decernimus , volumus, ftatui-
pracipit.
bus dictorum Magiftrorum arbitrio infligendis pœnis, mus , declaramus & ordinamus . Non præiudicando ta-
dominis vero fub ducentorum ducatorum, vt præfertur, men, nec derogando prædictarum artium Confulatibus;
applicandorum pœna, ne deinceps viam filicibus fterne- ita tamé quod à fententiis ipforum Cofulum non poffit
re, feu aliquas fificatas ante domos fuas facere audeant ad aliquod aliud Tribunal appellari, nec recurfus haberi,
Tom,II. O 3 præter
182 PIVS QVART V S.
præterquam ad Magiftros viarum præfatos, & dicta Vr- j rum fuerint requifiti , folemniter publicantes, eifque in
tis Conferuatores, feu Camerarium noftrum. Cum po- præmiffis omnibus & fingulis efficacis defenfionis præ-
teftate citandi & inhibendi, quos, quibus, vbi, quando, fidio affiftentes faciant auctoritate noftra cofdem viarum
& quoties opus fuerit , etiam per edictum publicum ; Magiftros approbatione , confirmatione, innouatione,
conftito fummarie , & extraiudicialiter de non tuto ac- fingulis ftatutis, voluntatibus, ordinationibus, extenfio-
ceffu, vel abſentia, aut latitatione, fub pecuniariis, aliif- nibus, ampliationibus,mandatis, præceptis,inhibitioni-
que ipforum Magiftrorum viarum , & Conferuatorum bus, interdictis ; conceffionibus, indultis, commiffioni-
refpectiue arbitrio imponendis & moderandis pœnis.Et bus , deputationibus, decretis, declarationibus, reuoca-
in euentum non paritionis, inobedientes poenas ipfas in- tione,aliifque præmiffis, iuxta præfentium tenorem pa
curriffe , vnica tantum citatione præuia , declarandi , & cifice frui & gaudere. Non permittentes cos , vel ab eis
ab eis exigendi : dictafque caufas in quocumque ftatu caufam habentes, per Camerarium, Præfidentes, & Cle-,
reaffumendi , omniaque alia & fingula defuper neceffa- ricos præfatos, aut quofuis alios quacumque auctoritate
ria, feu quomodolibet opportuna faciendi, dicendi, ge- fungentes, contra præmiffa, vel corum aliquod quomo-
rendi , exercendi , & exequendi. Ita tamen quod neque libet indebite moleftari, inquietari, vel perturbari, Con-
Gubernator neque Vicarius dictæ Vrbis , neque Curiæ tradictores quoflibet , inobedientes & rebelles per cen-
caufarum Cameræ Apoftolicæ generalis Auditor, neque furas & pœnas ecclefiafticas, ac alia iuris opportuna re-
eiufdem Vrtis Senator , nec Præfidens Ripa feu Ripet- media , appellatione poftpofita compefcendo ; inuoca-
tæ , neque ( præter tamen Camerarium noftrum dum- to etiam ad hoc, fi opus fuerit , auxilio brachij fæcu-
taxat) quicumque alius, vel alij eiufdem Vrbis vel extra laris.
eam vbilit et conftituti iudices ordinarij vel extraordina- §. 40. Non obftantibus præmiffis , ac certa per nos Claufula de-
rij, delegati vel fubdelegati, aut quæuis aliæ perfonæ cu- dudum Motu fimili edita fuper poenarum per elufores, rogatoria.
iufcumque dignitatis, ftatus, gradus,ordinis,vel condi- qui fabricas præmiffas non fecerunt, nec faciunt, incur-
tionis exiftant, etiam fi Cardinalatus honore præfulgeat, farum ampliatione , impreffioni librorum de ordine no-
& etiam habeant priuilegia,vel indulta,quod ipfi fint iu- ftro à Ciuitate Venetiarum ad Vrbem traductæ,facta,ſiue
dices vel protectores aliquarum Societatum,vel locorum conceffa, quam tenore præfentium,quo ad præmiffa, om-
etiam piorum,aut caufarum illorum Auditores,quatenus nino reuocamus. Ac etiam noftra de non tollendo iure
ipfi viarum Magiftri in caufarum huiufmodi cognitione qua fito , necnon recolendæ memoria Pauli Sccundi, &
præuenerint , caufas artis muratoriæ huiufinodi nulla- Pauli Quarti de rebus ecclefiafticis non alienandis , ac
tenus , in toto vel in parte audire , cognofcere, decidere, alienatis recuperandis. Necnon Bonifacij Octaui etiam
feu fe in illis quomodolibet,& quouis pretextu intromit- Romanorum Pontificum prædecefforum noftrorum , de
tere poffint, neque debeant,& quicquid fecus factú fue- vna & duabus dietis ,' dummodo vltra tres dietas ali-
rit, irritum fit & inane , ac pro infecto habeatur, & per quis auctoritate præfentium ad iudicium non trahatur,
prædictos viarum Magiftros fi præuenerint,vt præfertur, necnon aliis quibufuis Apoftolicis , ac in generalibus,
omnino reuocari quandocumque poffit ( faluo tamen prouincialibus, & fynodalibus Conciliis, editis & eden-
quod Clerici & Præfidentes Cameræ Apoftolicæ fe in dis conftitutionibus, & ordinationibus ac Vrbis & Cu-
huiufmodi caufis iuxta Pauli III. literas prædictas dum- riæ Romanæ , ac Camera Apoftolicæ, eiufdemque Cu-
taxat, & nōalias intromittere poffint)perpetuo commit- riæ Tribunalium , ac quarumuis Ecclefiarum, Monafte-
timus, & mandamus, ac eofdem Magiftros viarum , cau- riorum, Hofpitalium, & aliorum piorum locorum , nec-
farum , & litium huiufmodi Iudices, & executores fpe- non Ordinum, Confulatuum, & Societatum , ac vniuer-
ciales, & generales , ita quod in eis, vt præfertur, alte, & fitatum , etiam iuramento , confirmatione Apoftolica,
baffe procedere valeant, conftituimus , & deputamus. vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis & confuetu-
Saluo tamen recurfu,fi partes voluerint ad ipfum Came- dinibus , ſtylis , vfibus , naturis , decretis , capitulis, &
rarium. etiam nouis reformationibus, legibus Pontificiis & Im-
Et hanc conft. §. 36. Mandantes propterea dilectis filiis Vitellotio perialibus , facris Canonibus ; priuilegiis quoque , in-
in Camera S.Mariæ in Via lata, Diacono Cardinali Vitellio nuncu- dultis, & literis Apoftolicis,illis , illorumque refpectiue
recipire pato , moderno & pro tempore exiftenti Camerario , & Populo, Ciuibus, incolis, & fuperioribus, ac tam fupra-
giftrari
dat. man- Præfidentibus, & Clericis præfatis, quatenus ftatim vifis nominatis, quàm quibufuis aliis perfonis, & etiam iudi-
præfentibus nullo alio defuper à nobis , vel fucceffori- cibus ecclefiafticis & fæcularibus, fub quibufcumque te-
bus noftris, aut dicta Sede,feu aliundecumque expectato noribus & formis , ac cum quibufuis etiam derogatoria-
mandato, omni mora, dilatione,& contradictione ceffan- rum derogatoriis,aliifque efficacioribus & infolitis clau-
tibus, eafdem præfentes in dicta Camera recipiant,& ad- fulis,irritantibufque & aliis decretis,etiam motu & fcié-
mittant , ac in illius libris regifttari mandent , illafque tia fimilibus , vel ad quorumuis inftantiam , in genere &
inuiolabiliter , & ad vnguem, in omnibus & per omnia fpecie, ac etiam confiftorialiter , & alias quomodolibet
perpetuo obferuent,ac ab omnibus & fingulis obferuari conceffis, ac etiam iteratis vicibus approbatis & inno-
faciant realiter & cum effectu. uatis . Quibus oronibus & fingulis, etiam fi pro illorum
Claufulam §. 37. Ac præfentes literas perpetuo durare & valere, fufficienti derogatione , de illis eorumque totis tenori-
preferuatiua perpetuique roboris firmitate fubfiftere, neque de fubre- bus fpecialis , fpecifica, expreffa, indiuidua , non autem
apponit. ptionis vel obreptionis , feu nullitatis , aut quod præ- per claufulas generales idem importantes , mentio feu
miffa, & quodlibet præmifforum non fuerint vfu rece- quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita
pta, aut alio quocumque vitio,feu etiam intentionis no- forma ad hocferuanda foret, illorum tenores , formas &
ftræ, vel eiufdem Sedis , aut quouis alio defectu notari decreta in eis appofita,ac fi de verbo ad verbum nihil pe-
vel impugnari , neque etiam pernos vel fucceffores no- nitus omiffo , & forma in eis tradita obferuata , inferti
ftros , aut dictam Sedem reuocari , alterari , fufpendi, forest , præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,
modificari , aut illis in aliquo derogari vnquam poffe. illis alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat,
Decretum ir- §. 38. Sicque in præmiffis omnibus & fingulis per motu & fcientia fimilibus , fpecialiter & expreffe dero-
ritans addit. quofcumque Iudices & Commiffarios , etiam caufarum gamus , ac fufficienter derogatum fore & cenferi , volu- •
Palatij Apoftolici Auditores , & ipfius Ecclefiæ Romanæ mus & decernimus. Necnon omnibus illis , quæ Six-
Cardinales , etiam Legatos de latere , fublata eis quauis tus , Leo , & Paulus III. prædeceffores præfati in eif-
aliter iudicandi & interpretandi facultate, iudicari & de- dem fuis literis non obftare voluerunt , contrariis qui-
finiri debere. Ac quicquid fecus fuper his à quoquam bufcumque. Aut fi aliquibus , communiter vel diuifim
quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter attentari ab eadem fit. Sede indultum , quod interdici, fufpendi,
contigerit, irritum & inane decernimus & declaramus. vel excommunicari non poffint per literas Apoftolicas
Executores 5.39.QuocircaVenerabilibus fratribus noftris Oftien . non facientes plenam , & expreffam , ac de verbo ad ver-
deputat. & Portuen.ac Tufculanen.Epifcopis per Apoftolica fcri- bum de indulto huiufmodi mentionem. Et quia diffici-
pta Motu fimili mandamus, quatenus ipli vel duo, aut le foret præfentes ad fingula quæque locadeferri , volu-
vnus eorum, per fe vel alium,feu alios præfentes literas , mus , & etiam declaramus , quod illarum tranfumptis,
& in eis contenta quæcumque,vbi & quando opus fue- feu copiis , etiam impreffis , manualicuius Notarij pu-
rit , ac quoties pro parte eorumdem Magiftrorum via- blici fubfcriptis , & alicuius Prælati figillo munitis
eadem
PIVS QV A R T V Š. 463
eadem prorfus fides , etiam in iudicio adhibeatur , quæ dinalibus Symonéta nuncupatis ipfius Ordinis réforma-
præfentibus fi vbicumque forent exhibitæ , vel oftenfæ, tionem curandam commiferimus , quibus negotiumip-
adhiberetur. fum tantæ curæ fuit , vt dilectum filium Antonium de
Forma & ef- §. 41. Et ne quifpiam vllo vmquam tempore præfen- Sapientibus de Augufta eiufdem Ordinis Generalem ,
fectus public. tium ignorantiam prætendere poffit, volumus, & eadem & Miniftros , nonnullofque Fratres eiufdem Ordinis,
quam habes auctoritate decernimus quod ipfæ præfentes literæ in | tunc congregatos in eo Capitulo generali Florentiæ nu-
infin.
Cameræ Apoft.& Curiæ Capitolij valuis,ac in acie Cam- per celebrato , in quo idem Antonius in ipfius Ordinis
pi Flora de Vrbe , per aliquem ex Curforibus noftris af- Generalem ad triennium electus , & deinde à nobis ad
fixe , copia illarum ibi dimiffa , vniuerfos & fingulos, aliud triennium, fupplicationibus Miniftrorum Prouin-
quorum intereft,intra menfem à die affixionis huiufmo- cialium dicti Capituli nobis humiliter porrectis confir-
di computandum , perinde afficiant , ac fiillis perfonali- matus fuit , ad nonnulla ftatuta , & ordinationes nego-
ter intimatæ fuiffent. tium huiufinodi concernentia edenda , adduxerint , ae
Sanctio pœ
§. 42. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc multa priori profeffioni adiunxerint , ac veterem difci-
Balu.
paginam noftræ confirmationis , approbationis , inno- plinam renouauerint , nihilque prætermiferint quod ad
uationis , decreti , ftatuti , ordinationis , applicationis, exactam fuæ profeffionis completionem vifum fuerit op-
declarationis extenfionis , ampliationis , mandati , in- portunum, provt in publicis documentis defuper confe-
terdicti , ablationis, caffationis amotionis , reuocationis, ctis plenius dicitur contineri.
præcepti, intentionis , permiffionis , conceffionis, inhi- 5.2 . Nos qui ipfum Antonium , petitione , fupplica- Confirmatio
bitionis , impartitionis , commiffionis , conftitutionis , tione , & confenfu dicti Capituli Generalis fponte acce- huius Pontifi-
cis, ipfa rum
deputationis , derogationis,& voluntatis,infringere, vel dentibus , ad aliud triennium in eiufdem Ordinis Gene- conftit.
ei aufu temerario contraire. :Si quis autem hoc attentare ralem deputauimus , ftatutorum , & ordinationum hu-
præfumpferit indignationem Omnipotentis Dei , ac iufmodi , de quibus certam notitiam habeinus , veriores
beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius, fe nouerit in- tenores præfentibus pro expreffis habentes , cupientes-
curfurum .
que , vt dictus Ordo , quem in vifceribus gerimus cha=
D.P.An. 6.
Dat.Romæ apud S. Marcum Anno Incarnationis Do- ritatis , ad fuum priftinum ftatum , feu viuendi normam
23. Augufti. minicæ 1565. decimo Kal . Septemb. Pont. noftri Anno reducatur fuofque fperatos longe vberiores producat
fexto.
fructus , Motu proprio non ad alicuius nobis defuper
Publicatio.
Anno à Natiuitate D. 1565. Indictione 8. die vero 5. hoc oblate petitionis inftantiam , fed de noftra mera
menfis Decemb. Pont. Sanctiff, in Chrifto Patris , & D IV. deliberatione , ac ex certa fcientia , & de Apoftolicæ po-
D. Py.diuina prouidentia Papa IV. anno. 6. prafentes li- teftatis plenitudine , quæcumque ftatuta , ordinationes,
tera Apoftolica in quinterno foliorum in totum ( computato declarationes , electiones , & electionis huiufmodi mo-
prafenti ) triginta duorum publice affixe , & publicata fue- dos , validationes , petitiones , fupplicationes , conceſ
runt ad valuas Camera Apoft. Curia Capitolij , & acie fiones , deputationes , prohibitiones , inhabilitationes,
Campi Flore. dimiffis ibidem in fingulis locis prafatis re- e- |:amotiones , difpenfationes omniaque , & fingula in
Spectine , prafentium literarum copiis , vt moris eft , affixis, dicto Capitulo Generali circa dicti Ordinis reformation
pernos Bernardinum Andreutium ,& Iulium Parinum,pre - nem facta & gefta , auctoritate Apoftolica tenore præ-
libati Sanctiff. Domini Noftri Papa , & Apoftolica Sedis fentium perpetuo approbamus , & confirmamus illif-
que perpetuæ , & inuiolabilis firmitatis robur adiici-
Curfores.
Philibertus Capuis Mag. Curf. mus , ac ea perpetuis futuris temporibus per quofcum-
que ipfius Ordinis Superiores , & alias perfonas fub
pœnis in illis adiectis inuiolabiliter obferuari manda-
CIII. Approbatio plurimarum declarationum ad Re- mus , ac omnes , & fingulos tàm iuris , quam facti de-
gulam Fratrum Minorum Conuentualium fectus , fi qui forfan interuenerint in eifdem fupplemus,
ficque per eofdem Superiores , & quofcumque eiufdem
Ordinis S. Francifci , in eorum Generali Ca-
Ordinis Miniftros , nunc & pro tempore exiftentes ob-
pitulo editarum , ad ipfius Ordinis reforma- feruari , & iudicari debere necnon quicquid fecus fuper
tionem . his à quoquam quauis auctoritate , fcienter vel igno-
ranter contigerit attentari , irritum , & inane decerni-
Alix extantpontificia declarationes d . Regula , & mus.
nonnulla d . Ordinis reformationes, quas indicaui §.3 . Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in Contràriorum
fup. in conft. 5. Honory III. Solet. fupra vbt Prouincialibus , & Synodalibus Conciliis editis , gene- derogatio
ralibus vel fpecialibus conftitutionibus , & ordinationi-
plene notaui.
bus, ftatutifque,& confuetudinibusipfius Ordinis, etiam
Alias Conftitutiones ediderunt ifti Fratres 'in Capitulo iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmi-
generali celebrato anno 1625. quas Sanctif . D. N. tate alia roboratis ; priuilegiis quoque , indultis, & lite-
Vrban. VIII . ceteris Conftitutionibus , iftis nouis re- ris Apoftolicis dicto Ordini, necnon illius Superioribus,
pugnantibus abrogatis approbauit, & Vrbanas Con- Miniftris Conuentibus , & perfonis fub quibufcumque
ftitutiones dictas confirmauit in conft.88 . Miltiantis. tenoribus , & formis , ac cum quibufuis claufulis , &
inf. tom.4. decretis quomodolibet conceffis, approbatis, & innoua-
tis , quibus omnibus etiam fi de illis , eorumque totis
Edita An. D. PIVS • PAPA QVARTV S tenoribus fpecialis , fpecifica , indiuidua, & expreffa, ac
de verbo ad verbum mentio habenda effet , illorum te-
15650 Ad perpetuam rei memoriam.
nores præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,
Promium. Edis Apoftolicæ copiofa benignitas piis quarumlibet illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat
regulari fub caftimonia Domino militantium perfo- fpecialiter & expreffe derogamus , omniaque contra res
narum votis libenter annuit, & illis quæ pro earum fe- formationem huiufmodi hactenus conceffa & edita
lici ftatu & reformatione proceffiffe comperit, vt illibata reuocamus , & annullamus , ceterifque contrariis qui-
perfiftant libenter Apoftolici adiicit muniminis firmi- bufcumque.
tatem . Datum Romæ apud Sanctum Marcum fub annulo D.P.4.6. die
17 Septembr:
Deputatio §. 1. Sane cum nos nuper confiderantes quam vberes Pifcat oris , die 17. Septemb . 1565. Pontificatus noftri
Cardinalium fructus in Dei Ecclefia facer Fratrum Minorum Ordo Anno 6.
tionereforma-
pro huius ab eius inftitutione produxerit , & quantos in dies pro-
Ordinis, & ducturus fit,fi ad priftinam maioru fuorum normam per Sequuntur ista Conftitutiones Reformationis.
editio cóftitu- nouitatem,feu reformationem vitæ reftitutus foret,qui-
tionum defu- bufdá ex dilectis filiis noftris S.R.E.Cardinalibus,& præ- CAP. I.ང་
por faltarum. fertim dilectis filiis noftris Carolo tituli S.Praxedis Bor-
romao eprotectori& eiu
mis VicProtectori, fdem Ord
Ludouico inis
tituli S. pre fbyter
Cyriaci inisTher-
Car Regula ,& vita Fratrum Minorum hæc eft , fcilicet varba Cap 1.
Domini Noftri IESV CHRISTI Sanctum
0 4 Euange
Pueri non admittantur ad profeffionem , nifi poft de- 7.
Euangelium obferuare, viuendo in obedientia,fine pro- [
prio, & in caftitate. Super atate
cimum fextum annum fuæ ætatis expletum ,iuxta decre- emitttentium
Per hæc verba Seraphicus Pater nofter voluit nos dotum Sanctæ Tridentina Synodi ; iuxta quam etiam ad profeffionem
› quod regula , & vita quam profitebatur , non erat facros Ordines admittentur , non folum quantum ad & promoue
quod Regula
qu
S. cifci res noua , fed proculdubio renouata profeffio Euangelici ætatem , fed etiam quantum ad fufficientiam , & probi- derum að
Frane
renayat pro- inftituti. tatem : ad Subdiaconatum quidem poft annum vigefi- Ordines.
feffione Euan- Viuendo in obedientia. Non folum Dei mandata, mumfecundum,ad Diaconatum poft vigefimumtertium, Ad hoc &
gelyj
2. fed hominum etiam propter Deum exequendo. Nam ad Prefbyteratum poft vigefimumquintum,Profeffionem precedentia
Declaratio & Chriftus Saluator nofter factus eft obediens vfque ad veroin libro ad hoc deputato , adolefcentes & alij profi- de
Capit. atten-
etiam cöft.
Super Qbe- mortem. teri volentes fua manu fubfcribant; quem librum finguli 71.Sixt.V.
dientia,
Sine proprio. Quia, vt dictum eft in præfatione, Fra- Conuentus particulariter habere teneantur. Et qui pro- Cum de.cum
3.
tres Minores numquam habuerunt quicquam quod poffeffionem folemnem non emiferint, non poffint promo- ibi notand.
Super pro-
prietate . fiderent, vel quo vterentur tamquam proprio ; ita dice- ueri ad facros Ordines.
8.
bat de feipfo Chriftus , vulpes foueas habent , &c. Et de Is quoque tantum numerus Fratrum in fingulis Con-
Apoftolis fcriptum eft, multitudinis credentium erat cor uentibus, & locis admittatur , qui ex redditibus propriis Super
To nume
Fratrum
vnum, & anima.vna, nec quifquam eorum, quæ poffide- Monafterij,ac confuctis eleemofynis commode poffit fu- } cuiufque Co
bat, aliquid fuum efle dicebat, fed erant illis omnia com- ftentari. Nec ab eorum parentibus,propinquis, aut cura- uentus.
munia. toribus aliquid ex corum bonis , quocumque prætextu Tu vide etia
bullam Pauli
Super cafti- Et in caftitate. Qua B. Francifcus voluit Fratres fuos ante profeflionem accipiatur , excepto victu , & veftitu V.num.7.
sate. ceteris præftare , iubens vt nedum mente & corpore cafti pro tempore quo in probatione fuerint. 9.
effent , fed etiam ne haberent cum mulieribus fufpecta Fratres vero alterius Ordinis,aut etiam eiufdem Ordi- Super recep-
confortia,& ne ingrederentur Monafteria Monacharum, nis , qui tamen diuerfas habent obferuantias feu viuen- tione Fratri
provt infra dicetur. Duo in hoc capitulo notantur. Pri- di modum , non recipiantur , nifi à Generali Capitulo, dinis.alterius Or-
mum , vt vota ifta obedientia , paupertatis , & caftitatis explorata prius eorum vita, & quod ab arctiori inſtituto
inuiolabiliter obferuentur, pro quorum exequutione po- non difcedant,fuerint approbati. IO.
nuntur ordinationes , quæ continentur in fequentibus Circa fecundum, vbi dicitur, Et nullo modo licebit eis
Super dela-
capitulis. Secundum quod eo modo , quo B. Francifcus de ifta religione exire, & c.Licentia exuendi habitum , aut ne Habius.
promittit obedientiam Beatiffimo Domino Papa Hono- fubtus ferendi nulli omnino concedatur ; fed nec morari
rio, & fuccefforibus fuis, ita Fratres agnofcant fe fubdi- cuin habitu extra clauftra fui Ordinis cuiquam permit-
tos Romano Pontifici, & poft ipfum Superioribus Ordi- tatur , nifi forte apud aliquos Prælatos , aut alios , caufa
nis, Generalibus, Prouincialibus, Cuftodibus , Guardia- lectionis , aut prædicationis , feu alicuius pij operis , de
nis , &c. Hæc autem non ex fua voluntate folum cum licentia fui Superioris iuxta feff. 25. cap. 4. Et fi qui
illis vifum fuerit , fed maxime ex voto , quo adftricti hactenus extra funt abfque licentia fuorum Superiorum
funt femper, & vbique. reuocentur iuxta bullam D.N. Pij IV. reuocatoriam pri-
uilegiorum Datam 13. Calend. Martij 1564. Contuma-
СА Р. II. ces vero excommunicentur, & nifi paruerint, fubiician-
tur Ordinario puniendi. Qui vero de Superiorum licen-
verba Cap.2. Si qui voluerint. tia alicui Prælato,Principi,aut Vniuerfitati feruient, obe-
I. In hoc capitulo funt tres articuli principales. Primus dientiæ,& correctioni Superiorum fubiaceant femper. IT.
Declaratio de recipiendis ad Ordinem Fratribus. Secundus de Apo- Nulli etibm licet exire clauftra eius loci vbi de fami- Super exitu à
fuper licentia ftatantibus ab Ordine. Tertius de Fratrum indumentis. liadegit,abfque licentia fui Guardiani , qui caufam co- clauftro , &
recipiendi
Nouitios. Circa primum ponuntur infrafcriptæ conftitutiones ex gnofcat,& comitem illi pro fuo arbitrio eligat : habeatur de Prouincia.
In vide bul- decreto Generalis Capituli.Non liceatalicui Conuentui, tamen ratio virorum infignium,& graduatorum . Neque Ad hoc vlti-
la 71.Sixt.. vel loco , pueros ad Ordinem recipere , neque habitum aliquis difcedat ex Cuftodia , fine Cuftodis licentia , vt mum habes,
Cum de.vbi tia
notabo. illis; dare,
quæ non Generalis
fine detur, vel Prouincialis
nifi ,prius de puerorum expreffa
indolelicen-
con- conftitutiones generales, & Benedictus XII. præcipiunt. etiam Sixt.V.
De Prouincia vero nonnifi deMagiftri Prouincialis licé- cöft.71.Cum
de,
1
ftiterit, & quod de parentibus bone famæ orti fuerint. 1 tia,fiue eius Commiffarij in fcriptis obtenta,neque caufa
2. Nouitij , qui fuient habitum in quocumque Mona- accedendi ad Superiorem Prælatum. Qui contrafeceris,
Super eorum- fterio ante ætatem completam fexdecim annorum , mit- vltra pœnam à fancta Synodo Tridentina ftatutam,etiam
dem educa-
tantur ftatim à fuo Superiore in certum Conuentum,feu in Ordine pœna carceris per menfem , & vnius publicæ
tione, &
tate! Seminarium, vnum vel plura, quæ Nouitiatus vocamus. difciplinæ opprobrio mulctetur, atque fecundum Ale-
Qui feparati fint à locis & habitatione profefforum, at- xandrinas conftitutiones ad Conuentum ,Cuftodia, fiue
que ibi cum fuis Præceptoribus , & Rectoribus à Capi- Prouinciam fuam confufibiliter remittatur,Seruetur om-
tulo deputandis morantes educentur , & inftruantur in nino decretum earumdem conftitutionum , quod ita di-
timore Dei , ac bonis difciplinis &moribus. Atque hac cit:Inhibetur infuper Miniftris iuxta generalia ſtatuta,vt
de caufa in quacumque Prouincia ex cuftodia , vbi com- nulli licentiam,ad Romanam Curiam tribuant, etiá cau-
mode fieri poterit , multiplicentur dicti Nouitiatus , & fa deuotionis accedendi (ne detur occafio vagandi) nifi in
maneant ibi pueri vfque ad ætatem dictam annorum fex- Capitulo de confenfu Definitorum,& nifi fuerit vir pro-
decim.
bus, & moribus grauis, vel vrgeat magna neceffitas Pro-
3. Profeffi etiam , qui non fuerint in facris Ordinibus uinciæ, Conuétus,vel Monafterij; & fi fieri poteft, nullus
Stiper Cura
Profefforă nen conftituti, quantum fieri poterit,fua loca, & certum præ- Romam accedere permittatur , nifi cui fuerit à Generali
promo crum ceptotem habeant , qui eandem curam, quæ de Nouitiis Miniftro conceffa licentia fpecialis. Hactenus decretu. Si
ad Ordines. habetur , de illis gerat. Neque huiufmodi profeffi per quis vero Minifter, huiufinodi licentiam aliter quam fu-
Vrbem , vel clauftra vagari permittantur . pradictum eft,dederit, officio fuo priuetur : fi autem quis
4. Tencantur vero natiui puerorum , & profefforum fine licentia Romam fuerit, eum reuertentem, etiam fi li-
Declaratio Conuentus,iis Conuentibus qui præfatos nutrient,fuc- teras commendatitias habeat , Prouincialis in carcerem
fuperfubuen currere iuxta taxam à Superiore imponendam. tradat, & difciplinatum àfua cuftodia profcribat.
tione danda
12.
à Conuentib. Qui autem minus apti ad literas inuenti fuerint , oc- Qui clauftris morantur, non permittantur diu manere
natiuis.
cupentur mufica , & in feruitute Conuentuum , vel in fuis natiuis Conuentibus,nifi viri graues, & valde fe- Superman-
5. etiam in aliqua arte viris religiofis non contraria , vt nes.Iuuenes vero alibi collocentur , &nullus aduerfus in Conue
one nti-
Fratri
Declaratio
puta in arte
оссира fimilium
fuper occupa . pictorum , tonforum , hortulanorum , & Superiorem per hoc reclamare præfumat , fed humiliter bus natiuis.
tione Fratri iufla faciat.
non literato- Etvbi non fuerint huiufmodi profeffi, inferuiant Fra- Circatertium , De veftimentis infrafcripta ftatuuntur. 13.
T1117.
tres iuniores, licet fuerint Sacerdotes:melius tamen effet, Vt in veftimentis fit modus, neque eorum luxus,fiue co- Super colore
veftimentoru.
6. vt in quolibet Conuentu induerentur aliqui laici , & illorum varietas,infames apud laicos Fratres reddat, omnes
Declaratie lis prouideretur de victu & veftitu iuxta condecentiam Fratres pannis communibus fubnigri coloris induantur ,
fuper deftina.
tione feruien. corum ftatus , quemadmodum in plerifque locis fieri vel faltem iis rafciis , quæ duplices vocantur , & tales vt
Lium. confucuit,
panni videantur , quæ etiam ad obfcuritatem tendant.
Ceteri
1
Ceteri omnes panni,& rafciæ(nifi pro habitibus, qui fub- quæ hora competenti fiat, & ad quam omnes conueniat,
tus deferuntur) abiiciantur, & illis vti non liceat. peragantur. Nulli vero à ieiunio excufentur , nifi quos
14. Nullus cothurnos albos,fiue borzachinos deferat, nul- cóftitutiones prædictæ eximunt.Quod fi quis abfque le-
Super delatio- lus birretum in Ecclefia, vel per Ciuitatem geftet, neque gitima caufa Guardiano nota non ieiunauerit,idque pro-
no Chirothe
etiam Chirothecas , nifi in itinere. Qui contrafecerit bari poffit, fi correctus non fe emendauerit,pane,& aqua
carum, ¿c.
poft rerum priuationem , etiam à Conuentu'expellatur; in carceribus puniatur.
ita fiet de iis , qui aliquod indumentum vanum , & ali- Singulis fextis feriis vniuerfi fratres difciplinam fa- 9.
quo vano artificio elaboratum geftauerint. ciant,& in emendationem peccatorum fuorum fe percu- Super difet
Is. Pallia,fiue mantelli non deferantur cum manicis, fiue tiant,memores quod Dominus nofter Iefus Chriftus pro plina fexta
Super delatio- ornati orbiculis, fed fint fimplices, & longiores, & fingu- peccatis noftris dita perpeffus eft. Hæc autem difciplina qualiber Fe- .
ria faciendi
ne Mantello- li Sacerdotes ynum habeant. ita fiat , Congregentur in choro , vel facrario , fiue alio
rum.
16. Veftimenta etiam, quæ fubtus deferuntur,nonnifi ho- loco conuenienti fratres,& extinctis luminibus , ac clau-
Super delatio- nefta fint,& coloris Ordinis noftri.Et tunica apertæ non fis ianuis , & feneftris , Superior, aut alius deputatus , fi-
ne Veftum, deferantur. Atquæ cordæ fint rudes, & communes , non gnum manu faciat indicans filentium, quod per aliquod
qua fisbtus laneæ, aut aliqua curiofitate confecta : fuper quibus om- fpatium feruatur , & interim fratres contemplationi va-
Portantur, & nibus finguli Prouinciales diligenter inuigilabunt. cant. Deinde idem Superior , vel deputatus incipit ver-
Cordarum. In Cellis, feu Cameris Fratrum,non liceat fupellecti-
17. fumhunc, & totum dicit, videlicet; Apprehendire difci-
Super fupelle- lem aliam quam neceffariam , & profeffioni paupertatis plinam , ne quando irafcatur Dominus , & pereatis de via
dili in Cellis. congruentem habere. iufta. Tunc omnes incipiunt fe percutere , & dicuntur
Ad hoc habes
alternatim ab omnibus deuote , & punctuatim Pfalmiz
etia in conft .
CAP. III. Miferere me. Deus, & c. Deus mifereatur noftri, &c. cum
66. Pij V.
Gloria Patri , &c. De profundis,cum Requiem æternam,
Verba Cap. 3. Clerici faciant diuinum officium , & c. &c. Quibus expletis, dicitur, Chriftus factus eft prono-
1.
In hoc
Declaratio officio. Capitulo
Secundus defunt tres Articuli.
ieiunio. Tertius dePrimus
modo de diuino
eundi per bis
Indeobedies vfque
Superior vel ad mortem,mortem
deputatus autem
dicit hanc Crucis,inci-
Orationem &c.
Super recita-
11one effic. mundum.Circa primum ftatuitur, quod omnes & finguli piens abfolute. Refpice quæfumus Domine fuper hane
cuiufcumque conditionis exiftant , iuxta laudabilem & familiam tua, pro qua Dominus nofter Iefus Chriftus no
'
feruatum hactenus Religionis morem, diuinis myfteriis, dubitauit manibus tradi nocentium,& Crucis fubire tor-
& choro quotidie horis debitis interfint ; nullufque mentum. Poftea dicitur ab omnibus, Salue Regina ma-
exemptus habeatur , nifi quos Alexandrinæ conftitutio- ter mifericordiæ , &c. Et Superior vel deputatus dicit fe-
·
nes excipiunt , vtputa Lectores , prædicatores, infirmi, quentes Verficulos, & Orationes refpondentibus fratri-
& alij publicæ vtilitati tunc expofiti, qui tamen alias fuo bus ad fingulos Verficulos,videlicet . v. Emitte fpiritum
debito fatisfaciant . Diuinumi vero officium deuote , tuum , & creabuntur, & c. y . Et renouabis faciem terræ:
attente , & punctuatim perfoluatur. Neque aliquis è v . Ora pro nobis Sancta Dei genitrix. . Vt digni effic
choro difcedat , nifi expleto officio , fine Guardiani li- ciamur promiffionibus Chrifti. y. Ora pro nobis Beare
centia. Francifce. . Vt digni, &c. Oremus. Deus qui corda fi-
2.
In qualibet prima Dominica menfium , fiat Proceffio delium . Concede mifericors Deus fragilitati noftræ præ-
Super procef- per clauftra, cumLitaniis pro Ecclefia Catholica, pro fi-
fione fidium, &c. Deus qui Ecclefiam tuam B. Francifci meri-
fer
Clauftra , & dei defenfione,ac Principum Chriftianorum concordia, tis, &c. Deus cui proprium eftmifereri femper, & parce=
Miffa pro Be Die vero Lunæ fequenti , vbi fuerit numerus fufficiens re,&c. Exaudi quafumus Domine fupplicum preces, & c :
nefanoribus, Fratrum , cantetur Milla pro Benefactoribus Ordinis , vi- Deus à quo fancta defideria , recta confilia , & iufta funt
uis atque defunctis. opera, &c. Vre igne fancti Spiritus renes noftros , & cor
3- Si quis autem conuictus fuerit de confueta omiffione noftrum, &c. Deus omnium fidelium paftor, & c. Omni-
emittentium
Superpoena diuini officij, vt neque frequenter chorum, neque videa- potens fempiterne Deus, miferere famulis tuis Cardina
diu: num offi- tur , aut audiatur diuinis vacare, cuiufcumque gradus & libus Protectoribus noftris , &c. Actiones noftras , &c:
ti in Choro. conditionis extiterit, fit priuatus omni officio, & gradu, Omnipotens fempiterne Deus ædificator , & cuftos , &c.
& non nifi per Generalem reftitui poffit. Omnipotens fempiterne Deus , qui viuorum dominaris
4. Cum diuina celebrantur , nemo difcurrat per Eccle- fimul & mortuorum , &c. Per Dominum noftrum , & c.
Super
Ju per difcur nis neque ibi interdiu moram trahat,nifi caufa oratio- In fine dicitur , Diuinum auxilium maneat femper no-
Eccle- fiam,
fiam. , vel faltem ex rationabili caufa Guardiano nota: bifcum.Amen.Tunc omnes definunt ſe percutere, & per
& dum diuina celebrantur , Fratres non audiant in aliquam moram fub filentio iterum contemplationi va-
confeffione abfque neceffitate , & de Guardiani li- cant.Demum facto figno à fupradicto Superiore, vel de-
centia. putato omnes furgunt.
Vniuerfi Fratres ad Sacerdotium affumpti , vt in Dei A menfa communi nulli eximantur, tàm mane quàm 15.
Super celebra- timore , & gratia fe contineant , quam crebrius pote- fero ; quod fi aliqui actu legentes , vel prædicantes , feu Supercomu-
ni menfa , &
tione Miffa- runt , &faltem diebus Dominicis , &feftis folemnibus, graduati, aut infirmi, iudicati fuerint à Superioribus di- cibo.
rum , Confef-
fione Com- præuia peccatorum confeffione Sacerdoti facienda, Mif- gni hac exemptione,hi tantum cibis à communi deputa- Ad quod ex-
munione.
fas deuote célebrent. Qui vero Sacerdotes non funt,fal- tis,& excommuni difpenfa vtantur. In menfa autem ha- tat conft. 66:
tem quinto decimo quoque die confiteantur,& commu- beatur femper lectio ex Sacra Scriptura , vel ex fanctis Pij V.
nicent,aliter priuantur arbitrio Superioris. Patribus.
6. Curabunt præterea Guardiani , vt omnia Ecclefiæ & Soli Procuratori Conuentuum , & locorum , aut alij ii:
lectilib. Eccle- facrarij fupellectilia munda feruentur , Ecclefiaque ipfa,
Superfuppel- Fratri deputato, Fratrum neceffaria,præfertim vero efcu- Superdeftina.
to ad emenda
Sia, to Sacra- & Conuentus fæpe purgetur. lenta, & poculenta emere liceat. efulenta
ry munditia. In Conuentibus vero,vbi magnus Miffarum numerus Circa tertium. Nulli eundi per mundum à Superiori- alia neceffa
7. ex legatis impofitus eft, eleemofyna vero tam tenuis , vt bus facultas fiat, nifi ex vrgenti neceffitate; & tunc Præ- ria.
Super 12.
tione execu fratres fuftentari non poffint , feruetur caput quartum latus inueftiget, quo ituri, quæ negotia , & cum quibus
reli Super licentia
r ecilorium.um reformationis generalis fell . 25. Trid. Conc . Ad cuius fint acturi Fratres , antequam licentiam illis tribuat : & under
exequutionem ordinat Generale Capitulum, vt in Capi- quantum fieri poteft non permittat aliquem folum pro- mundum.
tulis Prouincialibus cuiufcumque Prouinciæ habeatur ficifci, fed focium illi affignet.
hæc confideratio, cum obligationis Miffarum, tum emo- Fratres itinerantes non fint conuiuæ , neque hofpi- 13.
lumenti quod inde trahitur, & hæc omnia referantur ad tentur in domibus laicorum , præfertim publicorum Super itine
Generale Capitulum , vt ibi quicquid fecundum Deum hofpitum, vbi funt loca noftra , fed teneantur conueni- ranium bo-
fpitio.
vifum fuerit,ftatuatur . re Præfectum loci , ibique manere , & de eius confilio fe
8.
Circa fecundum , ieiunia omnia Sanctæ Romanæ Ee- gerere. 14.
Superieiuniis
cũ folitis ca- clefiæ & Regule noftra à cunctis fratribus feruentur, Nullus magiftratum aliquem Principem , vel Præla- Super acceffit
veronius. prouideaturque illis in his diebus, de conuenienti cibo;
tum ex quacumque caufa adire audebit , nifi ea caufa à ad. Principess
& alios; val
& iuxta conftitutiones Alexandrinas, cæremoniæ folita Superiore fuo prius cognita fuerit , obtinueritque ab co ad aliquem
non folum in prandio , fed etiam in refectione ferotina, facultatem accedendi. Quin potius prohibetur, ne quis forum:
in
in aliquo foro caufam vllam , nifi publicam , & de man. | Patres noftri , etiam à contactu pecuniarum voluntarie
dato Superiorum,agere poffit.Quamobrem decernimus, abftinebant, tum ne fimplicibus ex hoc aliquod fcanda-
caufæ omnes , quæ Romæ agendæ funt , ad Procurato- lum oriretur , & putarent illos accumulandis pecuniis
rem Ordinis in Vrbe dirigantur, neque aliis committi infudare;tum quia experiebantur erga fe feruentem adeo
poffint, nifi de eius confilio, & affenfu. populorum deuotionem, vt nihil fuis neceffitatibus de-
is. Procurator autem qui accedentes ad Vrbem fine li- futurum vmquam dubitarent. Cum autem defertuiffet
Sufer manere centia fratres carceribus non mancipauerit, & in Roma- charitas,& frequens Fratrum numerus,ex aduenientibus
Procuratoris. na Curia libere , & impune vagari permiferit , ab officio quotidie eleemofynis fuftentari nequiret , ne ftudium
Curia.
fuo cadat, & non poffit reftitui, nifi per Generalem , vel Sacræ Theologiæ, & aliarum fcientiarum,in quibus Or-
generale Capitulum. Hoc autem non folum de Procura- do nofter infignis femper habitus eft , inopia peffum
tore Cifmontano, fcd etiam de Vltramontano , fi fuerit, iret, placuit fummis Pontificibus, & præcipue Martino.
intelligatur. Quinto, & Sixto I V. nobifcum difpenfare , vt ex bonis
16 . Cuicumque contigerit de mandato Superiorum ad Romanæ Ecclefiæ noftram inopiam leuare , & erecta li-
Super boner alium locum tranfmigrar e,teneatur relinquere Cellam,& terarum Gymnafia conferuare poffemus. Nouiffime vero
afportatione. fi qua habet bona fuo vfui deputata, Superiori loci, vnde ad confcientias noftras pacandas , ad fcrupulofque
difcedit:Si quis vero afportauerit aliquid extra Conuen- euellendos , qui in mentibus imbecillium quandoque
tum (nifi idgeftaret pro fua neceffitate , & de Superioris emergebant , etiam dominium rerum in communi , ea-
licentia ) illico iis bonis priuatus fit , & profcriptus à rumque adminiftratio à fancta ecumenica Tridentina
Conuentu ad arbitrium Superioris. Synodo conceffa nobis eft. Quæ materia, quoniam com-
Cauebunt etiam Superiores, ne omnibus paffim con- munis eft cum ea quæ capite fexto tractatur , ad ipfum
17.
cedant licentiam equitandi, præfertim Fratribus iuniori- locum remittitur.
Equitand
licentia. i ribus , qui funt robuftæ complexionis , & in literarum
ftudiis, non fe exercent; quamuis intentio Beati Francif- CAP. V.
ci in hac parte potius pompam & faftum refpiciat,quàm
equitandi opportunitatem excludat. Fratres illi, quibus dedit Dominus gratiam laborandi, verba Cap.1.
& c.
CA P. I V.. In hoc capitulo B. Francifcus hoc vnum contendit, vt 1.
Fratres fui otium fugiant , quod omnium malorum ra- Declaratio
Verba Cap. 4. Præcipio firmiter Fratribus vniuerfis , vt nullo modo dix, & fomentum eft.Quamobrem ftatuitur, vt hi, qui in fuper exerci
tio Frat rum
denarios, & c. literis, vel in muſica non fe exercent, exerceantur in ali- illiteratorum .
I. In hoc capitulo vfus pecuniarum omnium, per fe vel quo officio.Ianuas pro claufura obferuent, hortos colant,
Declaratio interpofitam perfonam videtur omnino Fratribus Mino - infirmis , & in gradu collocatis patribus feruiant. Ver-
SuperProprie- ribus prima fronte interdictus , ita fonare videtur li- 1 rant domum, accedant ad eleemofynam petendam, & fi-
tate ,&, vfu
pecunia tera : fed ftatim tamen in quibufdam cafibus videtur milia faciant, quibus otiofitati malorum omnium fenti-
aliorum loco- conceffus, vbi dicitur, tamen pro neceffitatibus infirmo- næ occurrant.
rum. rum,& aliis Fratribus induendis, & quod Fratres poffint 2.
Qui vero laici fuerint , non permittantur deferre co-
Tu drecordare
quo bul la equitare, fi neceffitate cogantur, &c. Præterea, vt com- ronam in capite,fed feruiant publicæ vtilitati, & cogan- Super exerc
qua hic in fi. muniter inrerpretant ur Doctores , & præcipuè quatuor tur iuxta regulam pro horis canonicis dicere Pater no- tio Fratrum
ne huius Cap. magiftri , qui in generali Capitulo , parum poft obitum fter, &c. atque nullo tempore admittantur ad facros or- laicorum.
citantur funt B. Francifci, eius regulam explicarunt, videlicet, Alexa- dines fufcipiendos.
remiffiue in Ales , Gaufredus , Io. de Rupella , & Ricardus de
dicata hic in der de Qui voluerint literas difcere , examinentur prius à 3.
rubr.at con- Media Villa , quorum doctrina in Ecclefia recepta eft, Prouinciali Magiftro,vt fi cos idoneos ad grauiora ftudia Super exami
nerecipiendo
LefioConc. fciendum eft, quod recipere pecuniam per fe,eft eam au- inuenerit , certiorem faciat Generalem Ordinis , qui in rum ad Stu
Trid hicpari- & toritate propria difpenfare , & in fuos proprios vfus aliquo Religionis Gymnafio eos collocet : collocari ve- dia.
ter allegatas conuertere ; Recipere verò per interpofitam perfonam, 1 ro pro Baccalaureis non poffint , qui prius in Dialectica
legitur
fell 2 s.in c.3 . eft cam in vfum alterius auctoritate propria conuertere, non profecerint , conclufionefque in ea profeffione ho-
& difpenfare. Quod Fratres Minores regulariter non fe- norifice non fuftinuerint. Qui per multos annos in ftu-
cerunt, quippe qui confeffi fint, femper omnia iura, do- diis non profecerint,à Gymnafiis amoueantur,& alij ſtu-
minium, & proprietatem bonorum omnium fuo vfui de- diofi in eorum locum fubrogentur.
putatorum penes Ecclefiam Romanam extitiffe,vfu facti Baccalaurei,& doctiores ftudentes exercebunt fe alter-
fimplicis contenti ; vnde mos ille inoleuit, & feruatum natim lectionibus , difputationibus,& prædicationibus, Super exerci-
hactenus in Religione femper fuit , vt nulli vmquam li- vt iftis tribus fimul affuefcant, hoc enim modo citius in troStuden-
tium.
cuerit etiam in Ordine , hæredem fibi nominare, neque viros eruditos euadent.
aliquid difponere de rebus fuo vfui applicatis , etiam ſi Minora literarum Gymnafia ita difponantur, vt quæ-
S.
ex inteftato, aut alio quocumque modo fibi obuenerint, dam Logicæ, quædam Philofophiæ ftudio applicata fint, super difpen-
nifi accefferit fui Superioris licentia, quæ non nifi ex ra- | vt iuuenes qui dedunt fe literis , per gradus afcendant, fione Gymna
tionabili caufa dabatur , quæ tamen hodie poft decreta & non poffint in maioribus conftitui , qui in minoribus fiorum.
Trid. Synodi amplius dari non poteft. faltem per triennium non fteterint. Similiter & Lecto-
Quod vero ad tactum pecuniarum attinet,ex Apofto- res non fiant Regentes in celebrioribus ftudiis , nifi in
lica auctoritate habetur , quod tactus , aut contrectatio minoribus prius eruditionem fuam teftatam fecerint. In
fimplex pecuniarum , nullum crimen aut turpitudinem maioribus ftudiis, vbi funt Theologiæ profeffores , vltra
inpingit, fed crimen eft in animo Fratris , qui pecuniam , ordinarios Lectores fcholafticos , habeatur lectio Sacræ
vel auarè recipit , vel occultat , aut eius dominium , & Scripturæ, non dimittendo textum Magiftri fententiaru,
proprietatem in fe transfert contra regulam , quam pro- quem omni triennio in fubftantia faltem, Regentes te-
felfus eft ; quod explicat Beatus Francifcus in capite fex- neantur percurrere, & lectiones incipiant fingulo anno
to , cum dicit, Fratres nihil fibi approprient,& c. Neque poft feftum Natiuitatis B.Virginis . Lectores, qui in pu-
putandum eft B.Francifcum contactum pecuniarum fim- blicis vniuerfitatibus legunt,teneantur ad arbitrium Ge-
plicem prohibuiffe , cum id Euangeliumnon prohibeat.neralis in iis Conuentibus vbi morantur , vnam lectio-
Regulavero eius fit hæc,vtipfe inquit,fanctum Euange- nem legere. Curet etiam idem Generalis , ne ſinat iuue-
lium obferuare. Et Diuus Bonauentura dicit, quod fine nes in propria domo ftudere , fed mittat eos extra , ne
confenfu non acquiritur poffeffio ; ergo quamdiu ma- patria commoda , & affectus eos à ftudiis abſtrahant,
net in Fratril us voluntas non acquirendi, etiam fi in co- Qui voluerint ad doctoratus infignia promoueri , non 6.
rum manibus pro eorum neceffitatibus pecunia infera- admittantur nifi iuxta Breue Sanctiffimi D.N Pij Quarti, Superpromo-
tur, non tamen eam recipiunt, fecundum quod receptio videlicet in Capitulo Generali præmiffo rigorofo exa- tione ad Do-
in corum regula inhibetur. Vnd fequitur quòd Fratres mine. Supplicatur tamen eidem Sanctiffimo Domino orasum,
tangentes pecuniam,Regulæ ipforum non contradicunt Noftro,vt amoueatur numerus certus promouendorum,
illo fimplici tactu ; fed neque per hoc vitium proprieta & promoueri poffint ij omnes , qui in eodem Capitulo
tis poteft eis adfcribi . Verum eft tamen , quod prifciil de confilio aliquorum publicorum Lectorum idonei à
Generali
Þ Ì VŜ Q VA ŔTV S. 187
Generali iudicati fuerint , nonnifi codem rigorofo exi- manfionatiis proueniunt, in publicam vtilitatem con-
minepræmiffo, &præmiffo promotorum iuramento. Eft uertantur , & nulli particulari tribuantur.
enim in Ordine tanta eruditorum copia , vtad tam exi- Licentia vero difponendi de bonis fuo vfui deputatis,
guum numerum reftringi non poffint, quod in proximis aut etiam de cellulis , & cameris ipfis , nulli Fratri , aut SuperBulk-
Comitiis Generalibus Florentiæ omnes nouerunt. At Sanctimoniali tribuatur,fed hæc fit Generalis,& Prouin- tate licentia
quoniam Fratres extra Italiam conftituti(excepta Dalma- uincialium cura, fecundum gradum & virtutem , ea , qui- rum difpone
tia) nonnifi difficile, & magnis fumptibus ad Generale bus videbituraffignare. Et fi quis hactenus à Superiori di de bonis
Ordinis.
Capitulum accedere poffunt , ftatuitur vt ij ommes , quibus Ordinis,aut etiani à Sede Apoftolica talem difpo
voluerint ad magiftralem coronam recipi examincntur nendi licentiam obtinuit,nulla cenfeatur,
in aliqua publica vniuerfitate illius regionis de qua fue- Quod autem ad Syndicos , vel Procuratores, fanctel 3.
rint, propofitis conclufionibus in ea facultate ad quam fios , fiue operarios attinet,finguli Conuentus & Mona- Super Syndi
promoueri voluerint. Qui quidem , fi præmiffo rigoro- fteria , vbi Superioribus Ordinis vifum fuerit opportu- corum , &
fo examine ab illa vniuerfitate digni Doctoratus titulo num , vnum, aut alterum illorum,fiue plures eligant ad Procuratori
judicati fuerint , fidemque publicam ab ipfa de corum ipforum Superiorum nutum amouibiles ; vt fancta Tri- munere.
fufficientia hal uerint, poffit eos Generalis per fuas lite- dentina Synodus decernit; non quidem vt rerum , &to=,
ras in aliqua vniuerfitate,vel à perfona auctoritatem ha- norum Ordinis Procuratores , & Rectores , quemadmo
bente,ad doctoratus lauream fufcipiendam admittere. dum hactenus confueuit , cum nondum Religio haberet
Nullus veroad doctoratum , vel ad alium gradum fupe- proprium in communi, fed vt Conferuatores , & Defen
rioritatis de cetero promoueatur, qui prius profeffionem fores,qui non poffint à Principibus , vel Comimunitati
fidei non fecerit iuxta bullam præfati Domini Noftri Pij bus inftitui, fed tantum præfentari. Superior vero,qui ei
Quarti. videbuntur, confirmet; & non permittat eos perfeuerare
vltra triennium nifi Generale Capitulum ex vrgenti caus
CAP. VI. fa aliter decreuerit. Hi vero attingant faltem anhum
quadragefimumquintum , etiam vbi eis bonorum tem
Verba Cap. 6. Fratres nihil fibi approprient,&c. poralium fuerit cura commiffa teneantur quotiefcumque
I.
Declaratio Circa hoc Capitulum repeti poffent , quæ fupra in à Superiore , vel Sanctimonialibus requifiti fuerint , de
fuper proprie→ præfatione, & in Capire quarto dicta funt, quod fcilicet ipfis bonis rationem reddere ; quæ quidem bona , etiam
tate. nos non habemus in particulari aliquid proprium , fed pecunias ipfas non teneant apud fe, fed conferuentur
Ad hoc vide vfum fimplicem rerum , quamuis fancta Tridentina Sy- in Monafteriis , & non exponantur nifi iuxta earumdem
iam .conft. nodus concefferit,vt poffimus habere proprium in com-
61.Pÿ Sanctimonialium , vel earum Superiorum voluntatem.
muni.Ad tollendum tamen omne proprietatis vitium In fpiritualibus vero vllo modo ipfi Syndici , fiue ope
iuxta decreta eiufdem facrofanéti Tridentini Concilij, rarij non fe intromittant, vt infra dicetur. Procuratores
prohibemus omnibus Ordinis noftri Fratribus , & San- ex Ordine, fingulo menfe cora Fratribus in loco publico
timonialibus,ne quifquam eorum, bona immobilia, vel fuæ adminiftrationis rationem reddere teneantur ; aliter
mobilia cuiufcumque qualitatis fuerint , etiam quouis priuentur bonis omnibus fuo vfui deputatis, etiain ipfò
modo ab eis acquifita, tamquam propria , aut etiam no- Conuentu.In quam pœnam incidat etiam qui mercatu-
mine Conuentus poffideat , vel teneat , fed ftatim ea ras animalium,focietates ,vel alias negociationes exerce-
Superiori tradantur , Conuentuique vel Monafterio re compertus fuerit. Si quis vero in fua adminiftratione
incorporentur , prout nos ex nunc ea applicamus , & fraudem aliquam , vel furtum commiferit, priuetur offi-
incorporamus, applicataque , & incorporaia pronuncia- cio, & difciplinetur ; & fi' furtum infigne fuerit,etiam à
mus. Prouincia profcribatur,& per decennium ad officiainha-
2.
Nec deinceps liceat Superioribus bona ftabilia alicui bilis habeatur.
Super concef Ordinis noftri concedere , etiam ad vfumfructum , vel Claues, fub quibus bona Conuentutim , & Monafte .
fione vfus vel 9:
adminiftra- vſum, adminiſtrationem , aut commendam. Etfi aliquæ riorum reponuntur,non à Superioribus ipforum Con- Supercuftodi
clauium bo-
tionis bonoru licentiæ etiam à Generali, aut alio quouis modo ex qua- uentuum & Monafteriorum tantum , fed etiam ab aliis norum Cön-
ftabilium.
cumque caufa aduerfus prædicta hactenus conceffæ re- difcretis perfonis eorumdem locorum cuftodiantur , qui uenews.
petiantur , eas , ex nunc tollimus , & abrogamus. Admi- omnes diligenter, introitum & exitum ipforum bono-
niftratio autem bonorum Monafteriorum , feu Conuen- rum in libris defcribant , & Prælato fuo poftmodum
tuum ,ad folos officiales eorumdem ad nutum Superio- oftendant.
rum amouibiles pertineat.
3. Mobilium vero vfum ira Superiores permittant,vt co- CAP. VII.
Super concef-
fione vf us rumfuppellex ftatui paupertatis quam profeffifunt,con-
mobilium. ueniat, nihilque fuperflui in ea fit ; nihil etiam quod fit Si quis Fratrum inftigante inimico mortaliter pecca- Verba Cap.7.
neceffarium, eis denegetur ; quorum omnium regiftrum uerit.
i.
Superiores apud fe habeant , & fingulo anno reuideant, Duo in hoc capitulo docet nos Bearus Francifcus. Declaratio
& Fratres ea vendere , alienare , aut donare nemini va- Alterum , ad quos Fratres peccantes debeant recurrere. Super
Fratru
leant. Quòd fi quis aliter fecerit ,vel quidquam etiam fi Alterum, quo modo funt recipiendi. Circa primum fta- canfeffione.
pecunia fit, tenere deprehenfus, aut conuictus fuerit, is tuitur , & ordinatur,vt nullus Fratrum peccata propria,
biennio actiua & paffiua voce priuatus fit, atque etiam vel proximì fui propalare audeat , nifi Superioribus Or-
iuxta Ordinis noftri conftitutiones veluri proprietarius dinis , fub pœna carceris per menfem , & vnius publica
puniatur.Quinimmo ad errores iftos tollendos præcipit difciplinæ omni fexta feria ipfius menfis.
generale Capitulum, vt in fingulo Conuentu, & Mona- Nullus etiam audebit literas fcribere ininfamiam pro- 2.
fterio fit ærarium publicum,vbi reponantur fingulorum ximi, & Religionis , neque Fratrum fcandala,& fecreta in Super propá-
Fratrum,& Sanctimonialium pecuniæ;quæ inde non ex- Ordine reuelare, nifi prædictis Superioribus , fub eadem latione fecre
toru, fea
trahantur fine neceffitate à Superiore cognita.Monemus poena , & excommunicatione late fententiæ , à qua per dalorum Or
tamen fingulorum Conuentuum Superiores, iuxta fin- folum Generalem abfolui poffit. dinis.
gulorum Fratrum merita, gradum , & neceffitates , ex re- Nemo fubterfugiat iudicium fui Magiftri Prouincia-
liquis bonis, & præfertim ab eifdem Fratribus acquifitis, lis ; neque eum reiiciat, quoufque fuam fententiam non àfententia
Super recurfit
Super cura fe-
Bum & infir- aliqua eis pro ftudiorum , &laborum fuftentatione, lar- protulerit.Qui fecus fecerit exilio à prouincia per trien- Provincialis,
morum. gius & & commodius fubminiftrent. ium puniatur. Prouincialis tamen procedat in caufa.
5. Habeatur vero diligens fenum & infirmorum cura; Si vero fufpicio fuerit, qua indiciis vehementibus appa-
Superrefigna. prouideaturque eis de communibus eleemofynis in co- reat quòd Prouincialis procedat ex odio & paffione,
tione ufus borum neceffitatibus ; & in fingulo Conuentu præficiatur poffit accufatus poftulare à Generali Collegam , qui vna
firmos fienda. faltem vnus, cui huiufmodi cura committatur.
horumperin- cum Prouinciali caufam fuam expediat. Ipfe tamen reus
6. Et cum quis infirmari cœperit, ftatim refignet Supe- hinc interim recedere non poffit, fub pœna conuicti cri-
Superdifpofi- riori omnia quæ fuo vfui fuerint applicata , vt in cafu minis.
tione prouen- mortis Conuentui cedant . 4.
tuum . Qui fipro iniuftitia fibi illata, vel quam prætendit fibi
Super recurfie
Emolumenta quæ ex Priorum Legatis (vel vt vocant) illata effe ad brachium fæculare recurrerit, & non potius ad brachum
ad faculare.
ad Superiores Ordinis , exulet ftatim à prouincia, & fiat fignentur à Generali per triennium Prouinciales , qui
inbabilis ad omnia officia.. tamen in deputandis aliis inferioribus Officialibus mo-
S. Non accufet frater fratrem de aliquo crimine coram do fupradicto vtantur. Et nefraus in calculis oriatur,
Super accufa- Superiore, nifi per teftes , vel fufficientia indicia proba-
mandat generale Capitulum , vt vnufquifque accipiat
tionefratri. repoffit, quod imponit,aliter accufans ea poena mulete- fuum calculum à Præfidente Capituli , quo accepto, re-
tur, quam accufatus fuftinere debuiffet , & fit femper, &ta via ad vas balotationis accedat manu eleuata , & di-
quando quis imponit aliquid, quod per teftes,vel fuffi- gitis extenfis,ita vt omnes,videant, quod vnicus eft fin-
cientiaindicia non probetur,pæna talionis puniatur,de- gulorum calculus. Difcreti etiam ad Prouinciale Capi-
nunciare tamen liceat , & denunciantem Superior fecre- tulum profecturi , vbi fuerit numerus conueniens fra-
tum teneat. trum à luis Conuentibus, & ipfi Definitores in Capitu-
6. Quicumque ex quauis caufa in fratrem fuum manum lo à fuis Cuftodiis per balotationes eligantur. Qui Defi-
Super offen violentam iniecerit , fanguinemque fuderit, vel etiam finitores ad aliud officium non poffint allumi , fed perfe-
nefratrum.
nefanguine grauiter percufferit,vltra pœnas delicto con- uerent in illo per annum vfque ad Capitulum Prouin-
gruentes , etiam ad omnia Ordinis officia in perpetuum ciale,& interim confilio,& auxilio finguli in fua Cufto-
inhabilis habeatur , & à prouiucia expellatur , neque ad dia prouinciali , dum vifitat , affiftant. Quod fiProuin-
officia , fiue prouinciam reftitui poffit nifi per Generale ciale Capitulum non celebrabitur , ipfimet cum Prouin-
Capitulum, & per omnium patrum Definitorum vota. ciali totidem alios patres per eafdem balotationes fecer-
Quas pœnas eos quoque incurrere volumus, & decerni- nent , qui fub nomine Definitorum officiales Prouinciæ
mus , qui conuiciis , minis , aliifue modis aliquem ad eligant , & per annum fimiliter perfeuerent. Et ita fiat
percuffionem irritauerint,& laceffiuerint.Teneantur ve- fingulis annis , quando Capitulum Prouinciale non ha-
to Guardiani, alij locorum noftrorum Rectores, fub pœ- bebitur. Caueant tamen fratres omnes , quibus ius ele-
na priuationis fuorum officiorum,huiufmodi reos, etiam tionis conuenit, ne calculum fuum alicui tribuant , ne-
fi in domo ipforum non deliquerint, in carcerem conii- ue alterius ipfi recipiant , vel fraudem aliquam in modo
cere à Superioribus puniendos. ifto electionis committant , fub pœna expulfionis à Pro-
7. Qui commiferit aliquod facimus , propter quod fi ef- uincia, & inhabilitationis ad omnia officia Ordinis.
Superpunitio- fet in fæculo, foret iuxta leges morte plectendus ,vel ali- Qui fuas eleemofynas , & alia bona in manu Supe- 2.
ne fratrum
delinquenti . quam infignem infamiam, fiueruinam Ordini fiue Ordi - riorum fuorum iuxta modum fuprafcriptum in capite Quodproprie
nis Superioribus intentauerit, perpetuis carceribus con- fexto, non refignauerit, Conuentuique non incorpora- tarynon eli-
gătur adgra-
demnetur. Et fi aliquo tempore condonatum illi fuerit uerit, nou poffit eligi ad aliquem gradum , & honorem,
de his pœnis,numquam tamen ad Conuentum fuum re- fed veluti proprietarius puniatur. 3.
mittatur,neque habilis ad officia Ordinis habeatur. Si quis vero via , & fauore Principum , & Præla- Et etiam pro-
8: Qui verba minus honefta in contumeliam fratrum,& torum , quafi vi quadam intromittere fe in offi- curantes off-
Superpunitio. Superiorum etiam in clauftro dixerit , pro arbitrio Supe- ciis Religionis , procurauerit , ftatim ad ea inhabilis cia,vt hic.
ne contume riorum ieiuniis & carcere maceretur. habeatur.
liam infra- Incorrigibiles, in Capitulis Generalibus,& Prouincia- Prouinciales peracto fui magiftratus triennalis termi- 4.
tres dicentiй.
9. libus publice puniantur. Quòd fi neque hoc modo ad no , non procurent reeligi iterum à fua Prouincia , nifi Prouinciales
Superpunitio- mentem reuocari poterunt vt bene , honefteque viuere ex defectu fratrum vel alia rationabili caufaid Genera quando reeli
gipoffint.
ne incorrig
biliu m. i clint, fufpendantur à diuinis,& laicalem ducantvitam, lis per patentes literas permitteret, fub pœna excommu-
ac feruiant Monafterio tamquam laici. Et fi perfeuera- nicationis latæ fententiæ , & priuationis graduum,
uerint incorrigibiles effe , perpetuis carceribus manci- quas pœnas extendi volumus etiam ad eos , qui eos ele
pentur. giffent.
10. Circafecundum.Omnibus Superioribus Ordinis præ- Commiffarij Generales quauis poteftate præditi, non
Super corre- cipit Generale Capitulum , vtFratres peccantes ita cum audeant electos Prouinciales , etiam fi eorum electioni Commiſſarius
Generalis à
Elione fratru iuftitia corrigant, vt mifericordiæ non obliuifcantur , & præfuerint , confirmare , cumid tantum Generalis mu- Magiftro Ge-
caueant, ne peccatum fratris occultum in propatulo ex- nus fit, & auctoritas, nifi id in fuis patentibus expreffe nerali tätur
ponant & qui debent Ordinis miferias tegere, & occul- contineretur. Qui fecus fecerint , ab auctoritate , & gra- confirmatur.
tare, eas fæculi auribus non traducant , & manifeftas dibus cecidiffe intelligantur.
faciant. 6.
Procurator in Vrbe maneat apud Sanctum Saluatorem Procurator in
CAP. VIII. de Vnda, hyberno faltem tempore , fecundum antiquas vrbe vnusfit,
Ordinis conftitutiones ,& fummorumPontificum decre- iuretque , &
Verba Cap. 8. Vniuerfi Fratres vnum de Fratribus iftius Religio-ta.Et ad euitandam difcordiam vnus tantum Procurator, habiter apud
nis teneantur femper habere Generalem Miniftrum › non plures eligantur. Procurator vero electus , ficut & Saluatorem
&c. Generalis, iuramentum folitumiuxta Alexandrinas con- in Vnda.
1. Circa caput iftud de electione Superiorum Ordinis,& ftitutiones præftare teneatur.
7.
Declaratio aliorum officialium , explicandus eft modus , quo eligi Capitula Generalia , & Prouincialia poffit Generalis
Capitula à
Super modo debeant , vt feruetur Cañon fextus reformationis regu- conuocare quando,& vbi illi vifum fuerit,iuxta tenorem Magiftro Ge
dandi fuffra- larium editæ à Sancta Tridentina Synodo,vbi dicitur. In Regulæ , de triennio in triennium , vel ad alium termi- nerali conua
gia in electio-
ne Officialiй. electione Superiorum quorumcumque ,&c. ( explicetur num maiorem , vel minorem. Et vocales , qui vocati cantur.
totus ) Pro executione igitur præfentis Canonis ex de- fuerint , congruo tempore adeffe curabunt , aliter voce
creto Generalis Capituli Florentiæ nuper habiti ftatu- actiua, & paffiua priuentur. Qui vero vocales non funt,
tum eft , vt huiufmodi electiones per ea fecreta fuffragia ad Capitula non accedant fub pœna vnius publicæ dif-
fiant, quæ nos balotationes vulgo dicimus ; vt puta , in ciplinæ.
quibus itafacile fraudes non admittuntur , vbi fingulo- CAP. IX. verba Cap.9
rum votorum fuffragia calculis lineis , aut laneis colli- Fratres non prædicent in Epifcopatu alicuius Epifco-
guntur, hoc fcilicet modo , extrat vas ligneum duplex, pi, cum, &c.
I.
in quod , cum quis manus impofuerit , poteft calculum Tria potiffima in hoc Capitulo animaduertenda Declaratio
fuum in quam voluerit partem deponere (vna enim pars funt. Primum ne quis fratrum in Epifcopatu alicuius Super obfer-
vota affirinaiiua , altera negatiua colligit ) & nemo no- Epifcopi audeat prædicare cum ab illis fuerit contradi- uantia Conc.
uit vbi calculus ceciderit, ita vt vnufquifque cófcientiæ &
tum, vt fonat litera, & nuper ftatuit Sancta Tridentina Tridfeff.24.
fuæ fatisfacere, & ipfe à nullo cogi poteft. In electione Synodus feffione octaua, canone quarto. Secundum, ne cap.4.
igitur Generalium , Prouincialium , Procuratoris in Vr- quis officium prædicationis fibi arroget , fed à fuis Su-
be , Cuftodum , Guardianorum, & omnium officialium, perioribus mittatur. Tertium , quomodo fe habere de-
quibus aliquis gradus adminiftrationis , vel fuperiorita beant Prædicatores in eo munere obeundo. Circa pri-
tis in fubditos ex electione accedit , fiat electio per balo- mum mandat Generale Capitulú omnibus Prædicatori-
tationes, & non alio modo. Quicquid fecus factum fue- bus Ordinis , vt feruent illum punctum Regulæ , &
rit irritum fit , & inane.In Prouinciis Auftria, Bohemiæ, Concilij , ne fcilicet populo prædicent contradicente
Orientis, & Terræ Sanctæ, & fi quæ funt fimiles Prouin- Epifcopo,Quinimo fratres omnes, honorem ,& reueren-
ciæ, quæ eligere fuos Prouinciales non confueuere , de- tiam Epifcopis exhibeant.
Seruetur
PIVS Q VA RT
R T V S. 169
Seruetur etiam decretum eiufdem Sanctæ Synodi fef- cameras, explorent fi quid habent fratres fuperflui,quod
Super
uantiaobfer-
can. fione feptima, canone decimo quarto.Ne fratres audiant non conueniat fuæ profeffioni , & vbi non funt Inqui
14.fell.7. confeffiones fæcularium, nifi prius fuerint à fuis Supe- fitores , etiam libros fratrum diligenter examinent.
rioribus examinati , & ab Ordinariis admiffi. Qui fecus Mandatur quin etiam prædictis ad meritum obedien-
Super eorum-
fecerint, vltra alias pœnas , reddantur inhabiles ad hu- tiæ falutaris , vt in, promouendis fratribus ad aliquem demmunere
iufmodi confeffiones audiendas .
gradum , vel officium, inuigilent, ne indigni præferan- circa Fratru
3- Circa fecundum , nullus ad officium prædicationis tur dignis,& mali optimis, fed in omnibus publicæ vti- promotiones.
Super Pradi- admittatur à Generalibus, fiue Prouincialibus Magiftris, litati , & ornamento confulant. Præferantur vero , qui
storum qua- qui non fuerit Sacerdos, vel Diaconus, vita, & moribus publico commodo Conuentuum , & locorum nonfuæ
Litaribus.
comprobatus, præcipue vero Catholica doctrina inftru- vtilitati incumbunt.
ctus. Superiores Ordinis omnem fuam curam , & ftu- Caueant quoque Prouinciales fub pœna priuationis
dium adhibebunt , vt bene nofcant Prædicatores , quos officij , ne de cetero cooptent in cœtum Patrum,qui fue- Super corum-
dem mune re
admittunt , eorumque doctrinam explorabunt, nequid rint minoris ætatis annorum quadraginta , nec ad hoc circa atatem
contra receptam veritatem, vel contra Sedem Apoftoli- fuffragari poffit aliquis gradus, vel officium, præter do- recipiendoru.
cam , fiue Chriftianos Principes prædicetur. Similiter fectoratus titulum , indecens enim eft, vt inter eos , quo-
gerant erga Patres confeffarios , quos non admittent ad rum confilio res Conuentuum aguntur , omnes paffim
tam difficile munus, nifi viros bonæ confcientiæ, & qui fine delectu introducantur.
fciant difcernere inter lepram, & lepram. Hi autem per Subditis vero mandatur fub eadem vi obedientiæ, ita 4.
Conuentus , & loca iuxta neceffitatem diftribuantur. humiliter exhibeant fe dicto Superiorum , vt nihil fibi Super obedie-
tia Superiori-
4. Magiftri , & Prædicatores etiam difponantur hoc mo- magis faciendum proponant , quam illud, quod ipfo bus praftada.
Super difpen do , vt in prædicationibus , & lectionibus, præfertim ca rum Superiores iuxta fuæ profeffionisjpræfcriptum per-
fatione
dcm. eorü fuum confcientiæ, fe exerceant, populofque in fide in- agendum iuflerint.
ftruant. Et qui non legunt , vel non prædicant, vel in Qui autem minus obediens , vel contumax fuis Su-
aliquo officio Religioni non feruiunt (nifi alias in his perioribus fuerit, & admonitus no fe emendauerit, velu-
ftudiis fuas partes gefferint) exemptionibus , & honori ti regulæ fuæ, & voti obedientiæ tranfgreffor puniatur.
bus, fui gradus non gaudeant. Fratres vero qui ad ca- Et quicumque , in Generali, vel Prouinciali Capitulo ad
fuum confcientiælectionem audiendam non accefferint, aliquod officium affumptus fuerit , & non paruerit, per
non admittanturad audiendas confeffiones, nifi viri'alio- quinquennium ad omnia officia Ordinis inhabilis ha-
quin eruditi , & probati. Et id curent Prouinciales fubeatur, actiuaque voce careat.
pœna priuationis officij. САР. XI.
Si quis deprehenfus fuerit Prædicatoris, vel Confef-
catorioPradi
Super us , foris munus abfque Superiorum licentia exercuiffe, poft Præcipio firmiter fratribus vniuerfis, ne habeant fuf- Verba ~ Cap .
II.
Confefforibus, carcerem per menfem, exuletà prouincia per triennium, pecta confortia.
non habentib. & fi fæpius hoc modo deliquerit, per annum carceribus Duas partes haber hoc Capitulum. Prima prohibet
licentiam.
deputetur. fratribus fufpecta confortia mulierum, Secunda ingref- Declaratio
Circa tertium , nullus Fratrum in fuis prædicationi- fum in Monafteria Monacharum. Super colla
6.
Super his,qua bus, ne latum quidem vnguem difcedere audebit à com- Circa primam partem , mandat Generale Capitulum quio,
mercio&cum
com-
Pradicatores munibus fenfibus Sanctæ Romanæ Ecclefiæ, & à Patrum diftricte Fratribus omnibus, ne conuerfari, neque loqui inhoneftis
vitare debent. ab ea approbatorum fententiis , neque aliquam nouam audeant cum mulieribus malæ famæ , & quantum fieri mulieribus.
opinionem intrudet. Argumenta etiam hæreticorum, poterit , etiam ab alloquutione mulierum bonæ famæ
de quod
Adeti ra vel corum refponfiones in medium afferre nemo in fuis abftineant. Qui comprehenfi fuerint habere fufpecta
ã fupvi-
Leon X. cóft. Concionibus audebit , ea præfertim, quæ captu difficilia confortia mulierum , & correcti non fe emendauerint,
21.
funt rudi plebeculæ , ne hæreticorum dicta , pro con- carceribus per menfem mancipati à Conuentu profcri-
clufionibus veris , & Catholicis recipiantur. Si quis ve- bantur.
ro poft hac conuictus fuerit aliquampropofitionem hæ-! Et fi quis conuictus fuerit huiufmodi mulieres duxif- 2.
reticam , vel fchifmaticam populo prædicaffe , propter fe intra clauftra Conuentus, vltra præfatas pœnas,etiam Super
admitte ntiй
pœna
quam abiurationem facere teneatur, nunquam amplius flagris omni fexta feria publice cedatur per menfem. mulieres in-
ad prædicatoris munus, neque ad Ordinis officia admit- Vt autem hæc omniaferuentur diftricte præcipitur,vt tra clauftra:
tatur. Et fi quis à quatuor annis citra fuerit aliqua labe in omnibus Conuentibus diligenter claufura obferue-
hærefis notatus , & conuictus , habeatur inhabilis ad tur , & vnus fratrum ianuæ femper affiftat, qui mulieres 3.
nullo modo ingredi permittat. Super Cufto
quofcumque gradus, & dignitates per decennium.
dia Oftÿ Coa
༡ Nullus etiam librum aliquem tractantem de fide, aut In ipfis vero Conuentibus , & locis non recipiantur uentus-
Fratres luce de quacumque alia materia in lucem edere valeat, fub
edant innon hofpitio perfonæ fæculares , nifi forte aliqui Prælati, &
libros non ap- pœna excommunicationis , & carceris , viri admodum infignes ad breue tempus, & de licentia
nifi prius à Ge-
probatos d Su- nerali , vel à deputatis ab eo , ille liber fuerit approba- Superioris , vt claufura debite feruetur , & laicorum dif- Super
tio Hospi
faculari
periorib.
dinis. Or- tus , & præterea alia obferuentur , quæ circa hoc in de- curfu non interrumpatur. Quare obfecrandus eft Beatif- in Conuentu .
cretis Concilij Tridentini , & Indice librorum cata fimus Papa, vt iubeat, Principibus, & Magiftratibus , ne
funt. Ad hoc fcias
grauent Conuentus, & loca equis, militibus, & aliis eo-
rum officialibus. PiùV. probi-
САР. Х. buiffe hofpitiu
Circa fecundam partem de Sanctimonialibus , man- Militum, vt
Verba Cap.
10. Fratres quifuntminiftri, & ferui aliorum fratrum, &c. datur omnibus, & fingulis fratribus noftris, ne accedant in eius conft
In hoc Capitulo B. Francifcus inftruit Superiores ad Monafteria Monialium , nifi pro diuinis agendis , & 148. Cum
I. Ordinis , & corum fubditos quomodo inuicem fe gere- ex iullu Superiorum, qui ætatem, & probitatem mitten- ficut
Declaratio S.
re debeant. Superiores vocat miniftros,& feruos aliorum dorum confiderent , fub pœna per triennium fecundum
Supermunere fratrum,vt fciant fe non efle dominos, neque habere do- conftitutiones Capituli Generalis Mediolanenfis proxi- super acceffit
Prouincialiu minium fuper fub ditos, vt Domini temporales, fed ideo mi. Et qui mittentur, à Sanctimonialium alloquutione Fratrum ad
busifitationi conftitutos effe fuper alios, vt eorum vtilitati , & faluti
inV abftineant, fub pœna exilij per annum. Monafteria
inferuire debeant ; præfecturæ enim noftræ funt potius Circa vero ingreffum Monafteriornm feruetur Canon Monialium.
officia, quam dignitates. Subditos vero docet, vt omni- quintus reformationis Regularum Tridentinæ Synodi, 6:
modam obedientiam fuis Superioribus præftent, memo- vbi dicitur , Ingredi autem intra fepta Monafterijnemi- Super ingreſſit
res , quod propter Deum abnegauerunt proprias volun- ni liceat , cuiufcumque generis, aut conditionis, fexus, eorumde in-
tra clauftra
tates. Quáobrem mandatur omnibus Prouincialibus fub vel ætatis fuerit , fine Epifcopi, vel Superioris licentia in Monialiu ad-
pœna priuationis fuorum officiorum , vt fingulis annis, fcriptis obtenta fub excommunicationis pœna ipfo fa- de prohibitio-
dum vifitant , examinare debeant fratres fuos etiam fub to incurrenda. Quapropter mandatur Abbatiffis om- në Py V. in
iuramento, de ftatu Conuentuum , & locorum, de vita nibus Monafteriorum noftrorum fub pœna eadem , & conft. 20.
fratrum , de moribus , de conuerfatione , & de obfer- fub pœna priuationis officij , ne admittant intra clauftra
uatione harum conftitutionum , atque de omnibus cer- Monafteriorum aliquem abfque expreffa licentia in
tiorem faciant Generalem Magiftrum , vifitent quoque fcriptis fuorum Superiorum quicumque is fit, & cuiuf-
Tom . II. P cumque
170 PIVS QVART V S.
cumque conditionis. Licentia autem in cafibus tantum perioribus , bis aut ter in domo offeratur, qui omnium
necellariis detur, veluti pro Confeffore,Medico,aut aliis confeffiones audire debeat.
Is.
Miniftris exigente neceffitate. Electio vero Abbatiffa ea fit, quæ & aliorum Superio-
ne Abbatia
Vnicus etiam fit , & communis Sanctimonialium rum Ordinis fcilicet per balotationes,nulla ratione con- Superelectio
Super Medici Medicus , prouectæ ætatis , ab vniuerfitate Monialium fuetudinis , aut antiquitatis habita, fed fit in mera eli- Monialium.
qualitate eligendus , & per Generalem , feu Prouincialem appro- gentium libertate cam Monialem, quam magis idoneam
admiffionein- bandus , qui cum clauftra Monafterij ingreffus fuerit, iudicauerint in Abbatiffam fibi eligere , feruata forma
tra clauftra. comitatus à duabus Monialibus ex antiquioribus, fi Ab- Tridentini Concilij feff. 25. cap.7 .
16.
batiffa adeffe non potuerit, femper incedat, quoufque Abbatilla autem electa confirmationem à Superiore Quod eius of
clauftra exiuerit. poftulet ; & nihil quod ad Monafterium,vel ad regimen fi triennio
8. finitur.
Circa puellas fæculares, quæ in quibufdam Monafte- ipfius pertineat , inconfultis Vicaria , & decretis Mona-
Super admifriis erudiendæ introducuntur , maximam curam adhi- fterij faciat. Quod fi fecerit,irritum fit, & inane.Et fi fæ-
fione & eru beant Superiores , vt nonnifi honeftas, & pacificas Vir- pius hoc modo deliquerit , officio fuo priuetur. Sed ne- tuit
dit pullarum Greg.fla-
Horidem
inter Monia- gines de Monialium confenfu ingredi finant, & quæ inque Abbatiffa aliqua perfeueret vltra triennium, nifi pro xil in cóft.
Les. greffæ fuerint non fuftineantur vltra 16. annos. Quo reformatione , aut aliqua maxima monafterij, vtilitate, 84. Expof
tempore vel habitum regularem fufcipiant, vel nuben- fed expleto termino triennali ad nouæ Abbatiffæ cle- cit
dæ domum remittantur. Monafteria vero , quæ tales ctionem procedatur, nulla confuetudine in contrarium
Virgines recipere non confueuere, nullo modo ad eas re- faciente. 17.
cipiendas cogantur. Non promoueantur vero ad aliquod officium, quæ- Qua in Ab-
9. • Puellæ etiam habitum non fufcipiant, nec profeffio- cumque fecreta , & fcandala fui Monafterij extra Ordi- batiffam eli-
Super earun- nem emittant, abfque approbatione Generalis, vel Pro- nem , præfertim apud laicos detulerint , quas volumus gi nequeunt.
dem puellarü uincialis , aliifque requifitis iuxta decreta Concilij Tri-
examine expreffe in excommunicationem latæ fententiæ incide-
approbatione. dentini in feff. 25. Quicquid fecus factum fuerit, irri- re, à qua per Generalem tantum præmiffa pœnitentia ab-
tum fit, & inane , ac contrafacientes excommunicatio- folui poffint. Neque promoucantur , quæ de fufpecto
nem incurrant. Superiores autem ipfi teneantur antea confortio conuicta fuerint , fed priuentur omnino ac-
diligenter fcrutari voluntatem puellarum, an fponte, an ceffu ad crates,& rotulas, quoufque fignum aliquod ma-
inuitæ Monafterium ingrediantur : vt fi fponte ad reli- nifefta refipifcentia oftenderint. 18.
gionem accedant, eas fufcipiant, fi inuitæ, eas reiiciant, Nulla fanctimonialis accedet ad crates, & rotulas ali- od Monta
arque domum remittant. quam perfonam alloquutura fine licentia Abbatiffe, & les abfque
10.
Quæ fponte voluerint ad Religionem accedere,habi- cum præfentia Auditricum, quæ in omni Monafterio ex licentia non
Super earum-
dem atate,ad tum non fufcipiant ante duodecimum annum , neque antiquioribus difcretis de more habeantur , & hæc li- accedant ad
fufceptionem admittantur ad profeffionem ante decimum fextum fua centia raro , & non nifi ex vrgenti caufa, atque pro allo- Crates vel
habitus, & ætatis annum expletum, & nifi per annum faltem antea quendis parentibus , & confanguineis tantum conceda- Ro:4k
milionë pro- in probatione fteterint. Cuius profeffionis tempus, ne tur. Quæ vero fine Abbatiffa licentia , vel fine Auditri-
felionis.
Epifcopus ignoret , teneatur præfecta Monafterio eum cum præfentia ad crates, aut rotulas inuenta fuerit, pri-
ante menfem certiorem reddere fub pœna à Concilio fta- uetur acceffu ad eas per menfes fex pro qualibet vice. 19.
tuta : & fingula Monafteria habeant librum, in quo def- Nulla etiam fanctimonialis aliqua munuftula dabit, Quod literass
cribantur nomina profitentium , & tempus . vel recipiet neque mittet literas, aut accipiet , nifi prius munuſcu-
IT. munufcula vifa, & literæ lectæ ad Abbatiffam fuerint, at- la non mittat
Ante vero profeffionem ( excepto victu, & veftitu)ni-
abfque licen
dem eorum hil tribuatur Monafterio ex bonis puellarum à parenti- que ab ea iudicatum fuerit, vt admittantur.
Superbonis. tia.
bus, propinquis , aut curatoribus quocumque prætex- Et Monafterio vero exire nulla ipfarum ex quacum-
tu, ne hac occafione difcedere nequeant, quod totam,vel que caufa audebit,nifi fecundum decreta Sancta Triden- Adde maiore
maiorem partem fubftantiæ fuæ Monafterium poffideat, tinæ Synodi capite quinto reformationis Regularium. fanétionem
nec facile, fi difcefferit , id recuperare poffit. Quin po- Veftimenta ctiam fanctimonialium huiufmodi fint,vt Clem.VIII.in
conft . 28.
tius præcipit Sancta Synodus lub Anathematis poena profeffioni earum refpondeant, non pretiofa , non co-
dantious & recipientibus , ne hoc vllo modo fiat ; & vt forata , non mollia, fed honefta,fimplicia, & communia, 20.
abeuntibus ante profeffionem omnia reftituantur, quæ manicifque amplis vtantur ad earum tunicas exteriores. Quod nulla
fua erant. Et omnes profeffe habeant fua pallia, fiue mantellos, exeat clau-
T2. ftra , Adde
Super Noui- Habeant quoque ipfa Monialium Monafteria fua fecum quibus ad crates , & coram fuo Superiore femper ullam 3. Pij
tiarŭ Magi- minaria , fiue nouitiatus præcipuamque puellarum ma- compareant , quæ contrafecerint, actiua, & paffiua voce v.
fira. giftram, quæ eas erudiat, & in viam mandatorum Dei di- ad Superioris arbitrium priuata intelligatur. 21.
rigat. Super cratibus ferreis fint telæ nigræ, quæ numquam
13. Quod veſti-
In primis vero mandat generale Capitulum Sanctimo- auferantur , ne Moniales à quoquam videri poffint, nifi ment a fint
Suter
liй Monia- nialibus
exercitio omnibus noftri Ordinis, vt diuino cultui fem- forte à progenitoribus , fratribus, & fororibus de licen-fimplicia
communia.
in cultu diui- per inuigilent , Horis Canonicis de noctu vacent, verba tia Abbatifle.
no. oriofa,& vana non admifceant,à choro horarum tempore Vifitatio, correctio,habitus in ingreffu, & vel in pro-
22.
non difcedant , fed iuxta earum profeffione m , abiectis feffione collatio, ad folum Superiorem Ordinis, fiue eius Tela nigra fit
mundi vanitatibus & illecebris , fe totas Deo commit- Commiffarium pertineat , non ad aliquem laicum, fiue fuper craiib
tant , ieiuniis, & orationibus infiftendo : præcipue vero presbyterum fæcularem , confuetudine , & abufu aliquo 22.
iciunia Romanæ Ecclefiæ, & fuæ Regulæ,ac difciplinam non obftante. Qui fecus fecerit excommunicationem il-
in his diebus non prætermittant. Confeffionem pecca- lico incurrat, in quam etiam incidant quicumque fe in- Collatio bai
bitus,& veli.
rorum fuorum fingulis faltem menfibus faciant,& facro- tromittere audebunt in iis , quæ pertinent ad fpirituale Spectata ad
fanctam Euchariftiam fufcipiant vt eo fe falutari præfi- regimen Monialium, etiam in deputandis Confefforibus, Superiores
Ordinis Fra-
dio muniant ad omnes oppugnationes dæmonis fortiter aut aliis fratribus , exceptis Superioribus Ordinis, quo- trum.
fuperandas. Quod vero ad Sanctiffimum Chrifti corpus rum hæc cura tantum fit, & officium.
Circa vero Monafteriorum , & fanctimonialium bona,
attinet , præcipit Sancta Synodus ne intra chorum , & 240
fepta Monafterij , fed in publica Ecclefia conferuetur, tam mobilia, quam permanentia , feruetur illud quod de Electio Facto-
non obftante quocumque indulto , aut priuilegio. bonis Conuentuum , & Fratrum fupra in fexto capite rum pro Mo-
14.
Confeffores Sanctimonialium conftituantur viri pro- ftatutum eft,rum
hoc adiicientes,vt operarij , factores, & alij nialibus,fit ab
Monafterio miniftri non eligantur, neque accepten- eis, cũ supe-
Super Confef bi, & modefti: & non maneant apud vnum Monafterium riorum appro-
Joris Monia-
ium qualita- ex celebrioribus præfertim, nifi per triennium, nifi forte tur à fanctimonialibus , fine Superiorum approbatione, batione.
Libus. ex aliqua rationabili caufa aliter Superiori vifum fuerit. ad quorum etiam nutum amouibiles fint , vt Sancta Sy-
Neque in monafteriis noftri Ordinis Confeffores vlli nodus decernit. 25.
admittantur , qui non fint ex ipfo Ordine, quippe qui In fingulis vero Monafteriis iuxta ftatura Concilij Certus Mo-
fciunt,quid importet Sanctimonialium profeffio,& pof- certus , & deterninatus numerus Monialium ftatuatur, nialium nu-
funt à tranfgreffione regulæ abfoluere , quod non pof- qui vel ex redditibus propriis Monafterij, vel ex confue- merus ftatua-
turConuenti--
funt ceteri, vt literæ Apoftolicæ teftantur. Sed & præter tis eleemofynis commode fuftentari poffit : ad quod in- lis
ordinarios Confeffores, alius extraordinarius, à fuis Su- uilgilabunt Superiores. tibus.
Si au
PIVS QVART V S. 171
26. Si autem fuerint aliqua Monafteria, quæ reformatio- inuenti fuerint , ab officiis fuis cadant, & reddantur in- geniñ exequi
Moniales
ne indigeant , poffit Superior pro eorum reformatione habiles etiam ad minores gradus, & officia Ordinis. Vi- bäc reforma-
tionem.
transferripof- fumere Moniales ex aliis Monafteriis eiufdem Ordinis, fitatores autem , qui Prouincialium partes implebunt,
fint ad alios
Conuentus & cas ibi præficere, cuiufcumque dominij, & ftatus fue- etiam Prouincialium magiftratu potiantur.
pro reforma- rint , non obftante contradictione Dominorum tempo- Tertium , quod conftitutiones Ordinis noftri quo- 5.
tione. ralium. cumque tempore factæ , etiam fi Apoftolica auctoritate Circa reuoca-
27. Et quoniam fupradicta omnia ab ipfis Sanctimoniali- fint confirmatæ , in his , quæ decretis huiufmodi , Tri- tionem confti-
tutionu, buic
Confeffores bus feruari omnino volumus , mandamus omnibus , & dentini Concilij repugnant, omnino irritæ , & abrogate reformationi
fingulis Monafteriorum noftrorum Confefforibus, ne effe intelligantur , atque omnes ad limites, & præfcri- & Cóc. Trid.
ret obferuan- fanctimoniales , contrafacientes his conftitutionibus, ptiones iftarum , & Concilij redactæ cenfeantur. aduerfantiu.
tiam pradi- nifi præmilla pœnitentia, abfoluant.
&orum. Poftremo à Beatiffimo Domino noftro Pio Quarto
Supplicatio,
CA P. XII. fupplices petimus,vt iubeat Principibus, & Magiftratib . pro executio-
Verba Cap- ne vllam moleftiam , vel impedimentum inferant , vel ne Reforma-
12.
Quicumque fratrum diuina infpiratione voluerint inferri finant , quo minus fuprafcriptæ Sanctiones in tionis in om-
ire inter Saracenos, & c. fuis dominiis executioni mandentur,fed potius faueant, nibus locis.
I.
Declaratio In hoc capitulo funt duo admodum breues articuli . & auxilium fuum impendant,&c.
circa Fratres Primus de iis, qui ad partes infidelium proficifci volue-
mittendos ad rint. Secundus de Protectore, eiufque auctoritate. Circa
loca infideliu. primum inuigilandum valde eft , vt fratres ad terram
um , infeudationum , & con-
Sanctam, ad quam prouincia Regni Cypri pertinet , fiue Refcifio alienation CIV.
ad partes infidelium præcipue ad Peram prope Conftan- ceffionum Terrarum, & locorum S.R.E.ac Se-
tinopolim vbi locum fatis amplum habemus, profectu- dis , & Cam. Apoftolicæ , fine competenti re-
ri fint eius vitæ , morum , & doctrinæ , vt credi poffit compenfa, aut neceffitate , vel dicta Sedis vti-
aliquem fructum Chriftianæ fidei ex corum acceffu ad
litate id non exigente factarum .
2. illas partes prouenturum .
Circa Fratres Examinentur etiam, & probentur, qui ad confinia hæ- Sed immo Pius V.alienationes ,& infeudationesfie-
fe conferentes reticorum fe conferunt , præfertim vbi Conuentus, & ri, & tractari prohibuit, etiam ex caufa perma-
ad confinia Monafteria funt noftri Ordinis, vt puta in Gallia , Ger-
hareticorum. mania , Polonia , Bohemia, Auftria, Morauia, Dalmatia, tationis prætextu neceffitatis , vel euidentis vti-
Epiro , & fimilibus partibus , vt Catholica Ecclefia ali- litatis Sedis Apoft . vt infr. in eius conft.35 . Ad=
quam vtilitatem inde referat. Quapropter fub vi obe- monet. vbiplene notabo de hac materia.
dientiæ fanctæ omnibus Superioribus Ordinis mandat PIVS EPISCO PVS, Edità An D:
Generale Capitulum, ne cui ad ea loca,nifi prius de mit-
Seruus feruorum Dei , Adperpetuam rei memoriam. 1565 .
tendorum probitate fibi conftiterit , eundi facultatem
aliquando faciant. Poftolicæ feruitutis officium , fidei & diligentiæ Exordium:
Subfequuntur Circa fecundum Deo optimo Maximo fummæ à no- Apoftre Guinitus traditum nos jampridem excitats
alia ftatura, bis gratiæ agendæ funt, quod in ea incidimus tempora, & impellit , vt ipfam Sedem , & Cameram Apoftolicam
Protectoris in quibus Protectorem fecundum Regulam noftram vi- non folum futuris rerum fuarum iacturis fartam, tectam
&princir
ca
auctoritatem . dere,& habere, datum eft.Eo enim Gubernatore,quid bo- præftare, fed etiam aduerfus illata fibi detrimenta, femo-
ni fperare non debemus ? Eo Protectore , quid aduerfi tis omnibus omnium iniuftis affectibus quoad eius fieri
Tu de ea vide timere poffumus ? Eo Correctore quis ab inftitutis fuæ poteft integrare ftudeamus.
qua notaui regulæ deficiet ? Gubernator eft, promouebit ad bonum. §. 1. Sane licet in Pontificatus noftri principio fre- Hic Pont.bul-
fuprain cöft.
4. Greg. XI. Protector eft,defendet à malis. Corrector eft, continebit quentibus multorum, qui conftitutionem per felicis rela Pauli IV.
Cunctos.vbi in fide', & obedientia Sanctæ Romanæ Ecclefiæ. In his cord. Paulum Papam IV. prædecefforem noftrum de re- alienantes editam contra
bo-
alia indicaui, enim auctoritas eius eft , in his officium fuum verfatur, bus Ecclefiæ non alienandis, & de alienatis recuperandis
na ecclefiaft:
vt expreffe dicit Beatus Francifcus in hoc capite , & de- editam, tamquam nimis rigorofam, quippe quæ nullam ad terminos
clarat Gregorius IX. alias XI . primus Ordinis Protector, inter alienationes ex caufa neceffaria, vel vtili factas, & iuris reduxit;
& deinde Sixtus Quartus, &reliqui omnes, qui regulam alias mere voluntarias ecclefitis damnofas differentiam vt fupra:
explicarunt. Te igitur ô Illuftriffime, & Reuerendiffime faciebat , retractari vehementer inftabat, querelis indu-
Carole Borromae appellamus , tuam fidem, & benigni- &ti , rem in plena Signatura noftra cognofcere, & mul-
tatem obteftamur , vt nos tuæ curæ, & patrocinio com- titudinem querelantium fedare volentes , dictam con-
miffos Beatiffimo Auunculo tuo, & Sanctiffimo Patri no- ftitutionem ad terminos iuris communis fub data vide-
ftro Pio Quarto commendatos facias , tu vero religio- licet, 3. Idus Septembr. Pont. noftri, anno primo, redu-
nem noftram tua prudentia, confilio, & auctoritate,pro- cere quodammodo coacti fuerimus.
tegere ne defiftas , vt ab inimicorum infidiis tuta, Beati §. 2. Nos tamen quos fucceffus temporis experientia Et modo ipfë
Patris fui Francifci veftigiis inhærendo, fcdulum in hu- longo rerum vfu , & quotidiano paftoralis officij noſtri annullas ,
militatis fpiritu reddere valeat Domino famulatum.Præ- exercitio variis modis edocuit, multas alienationes re- quafcumque:
alienationes
terea cupiens Generale Capitulum, vt fupradictæ leges, rum Ecclefiæ Romanæ, Sedifque , & Cameræ prædicta- bonorü Ec-
& conftitutiones tam extra Italiam , quam in Italia ab rum per aliquos importunis precibus, & aliis variis arti- clefia Rom.
vniuerfo fodalitio noftro feruentur , & executioni de- bus inductos Rom . Pontifices prædeceffores noftros, & Cam. Apoft.
mandentur , tria hæc præcipua decreuit, ac iuffit, forfan ( quod dolenter referimus) per nos,nulla rationa- fine copetenti
1. recompenfa,
Circa Gene- Primuni , ne Generalis , & multo minus Prouinciales bili caufa fuadente in grauiffimam ipfius ecclefiæ læfio- vel neceffita-
Talis Pro. poffint difpenfare in his , quæ funt de effentia Regulæ, nem, Dei offenfam , populi fcandalum , & euidens ani- te , feu euidë=
uinciali fa- vt puta , quæ recipiunt tria vota effentialia, obedientiæ, marum periculum hactenus factas , & approbatas exti- ti vtilitaté
cultatem dif- fcilicet, paupertatis , & caftitatis, fed neque in aliis nifi tiffe,non folum perfpicui huius animarum periculi ma- factas.
penfandi in ex vrgenti neceffitate, vel aliqua valde rationabili caufa,
bis quain, Re- gnitudine , fed etiam debita erga Deum , & fuam cui nos
gula conti- quæ tamen decretis Tridentinæ Synodi non aduerfetur, præeffe voluit ecclefiam pietate, tum etiam vrgentis co-
nentur.
fuper quod ipforum Superiorum confcientias oneratas fcientiæ noftræ teftimonij religione perculfi,rem omnem
voluit. cum Venerabilibus fratribus noftris S R. E. Cardinali-
3-
Secundum , quod quilibet Generalis in primo officij bus in Confiftorio noftro fecreto diligenter duximus
Generali
Giera s ad fui triennio , ceffante legitimo impedimento bellorum,
acces perfcrutandam ; vbi mature confiderantes bonum , &
vifitandüHi- aut peftis , Prouincias Hifpaniarum, & Portugalliæ in fidelem Dei feruum , nihil eorum quæ fibi à Domino
aniam
Portugal perfona propria vifitare teneatur. Quòd fi ex fua negli- credita funt, diftrahere , feu negligere, nec aliter quam
.
gentia non fecerit , non poffit in Generalem reeligi pro ex caufa vel neceffitatis , vel euidentis vtilitatis alie-
4. fecundo triennio , fed alius eligatur , qui huic decreto nare : fed cuncta fideliter conferuare debere ; hinc eſt
Circa puni- fatisfaciat.
tionem Mini- quod his aliifque iuftis de caufis mori quarumcumque
1 Miniftri vero, qui in executione præfentis reforma- venditionum , infeudationum , conceffionum , & alia-
firorü negli- tionis à Generali , vel Vifitatoribus minus diligentes rum quocumque nomine nuncupatarum alienationum
Tom , I I. P 2 de
172 PIVS QVART V S.
de Ciuitatibus , Terris, Oppidis , Caftris, Feudis, Domi- , rum feudorum Ecclefiafticorum per eos etiam legitime
niis , & Locis , & aliis ftabilibus bonis , ac cenfibus, & obtentorum, & inhabilitatis ad illa aliaque deinceps ob-
iuribus quibufcumque vbilibet conftitutis ad Ecclefiam, tinenda , ac aliis iuris & facti remediis, cogi & compel-
Sedem , & Cameram præfatas quomodolibet pertinen- li poffe.
tibus , & quæ pertinuiffe, vel pertinere cenferi poffent, §.6.Ac decernentes præfentes vim perpetuæ legis ha- Claufula pra-
feruatiua.
cuiufcumque qualitatis , quantitatis , excellentiæ , & bere, nequede nullitatis vitio feu intentionis noftræ, vel
quantumuis maximi , vel minimi momenti fuerint qui- alio quouis defectu notari feu impugnari poffe, fed illas
bufuis perfonis quauis Ecclefiaftica vel fæculari , fiue omni exceptione remota , validas & efficaces fore, fuof-
mundana , etiam Epifcopali , Archiepifcopali , Patriar- que plenarios & integros effectus fortiri , &inuiolabili →
chali , Cardinalatus honore , feu Marchionali , Ducali, ter obferuari .
Regali , vel alia quacumque dignitate , feu præeminen- 5.7. Sicque per quofcumque iudices & Commiffarios Decretum is
tia præditis , aut etiam Communitatibus , Vniuerfitati- quauis auctoritate fungentes , etiam S.R.E. Cardinales, ritans.
bus, Collegiis, & aliis per quofcumque Romanos Pon- in quauis etiam de præfenti pendente caufa,& inftantia,
tifices prædeceffores noftros, ac per nos, dictamque Se- fublata e & corum cuilibet quauis aliter iudicandi & in-
dem,ac Cameram ex caufa gratiofa, & lucratiua, ne ali- terpretandi facultate,iudicari, & definiri debere. Ac irri-
qua , vel faltem minime correfpectiua, nec competenti ritum quoque & inane quicquid à quoquam quauis au-
recompenfa, feu neceffitate,vel euidenti dicta Sedis vti- ctoritate fcienter vel ignoranter contigerit attentari. Claufula de-
litate id non exigente, perpetuo, vel ad recipientium vi- §. 8. Non obftantibus reductione noftra & litis pen- regatoria.
tam,aut alias ad longum tempus, etiam per viam permu- dentiis præmiffis , ac etiam per nos præftitis iuramentis,
tationis,hypothecæ ,recompenfa,contractus, etiam iura- & de non tollendo ius quæfitum,aliifque quibufuis con-
ti, etiam de Fratrum confilio quouis colore , vel ingenio, ftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis ; necnon
etiam Motu proprio,& ex certa noftra fcientia;ac de Apo- priuilegiis , indultis , promiffionibus , ratificationibus,
ftolicæ poteftatis plenitudine, etiam cum quibufuis ad- obligationibus,fubmiffionibus, renunciationibus, & li-
uerfus quafcumque reuocationes, & alias contrarias dif- teris Apoftolicis,detentoribus,præfatis,& aliis quibufuis
pofitiones præferuatiuas, & in priftinum ftatum reftitu- fub quibufcumque tenoribus ,& formis, ac cũ quibufuis,
tiuis, ac derogatoriarum derogatoriis,aliifque efficacif- etiam derogatoriarum derogatoriis, aliifque efficaciffi-
fimis,& infolitis claufulis, ac irritantibus,& aliis decretis , mis, acinfolitis claufulis irritantibufque, & aliis decre-
etiam à quocumque quantumlibet longiffimo, & imme- tis, etiam Motu, fcientia, & poteftatis plenitudine fimi-
morabili tempore citra quomodolibet factarum & con- libus per nos etiam Confiftorialiter,& contra tales reuo-
ceffarum, ac etiam iteratis vicibus approbatarum , & in- cationes quomodolit et conceffis , ac etiam pluries ap-
nouatarum, contractuumque defuper initorum, & iura- probatis , & innouatis. Quibus omnibus, etiam fi de il-
torum,necnon quarumcumque Apoftolicarum, & aliarú lis eorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, expref-
fcripturarum, aliorumque hic etiam de neceffitate expri- fa, & indiuidua, non autem per claufulas generales idem
mendorumtenes , ac quarumcumque litium,& caufa- importantes mentio , feu quæuis alia expreffio habenda,
rum fi quæ defuper vbilibet, & in quauis inftantia pen- aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret, il-
deant,ftatus,& merita præfentibus,ac fi de verbo ad ver- lorú tenores, ac fi de verbo ad verbum infererentur præ-
bum infererentur pro fufficiéter expreffis, & infertis ha- fentibus pro fufficienter expreffis habentes, illis alias in
bentes, de fratrum ipforum confilio , & affenfu vnanimi fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter
ex certa fcientia noftra, ac de eadem Apoftolicæ potefta- & expreffe paribus , Motu , fcientia , & poteftatis ple-
tis plenitudine , vniuerfas, & fingulas venditiones, cef- nitudine derogamus ; ceterifque contrariis quibufcum-
fiones, infeudationes, locationes , donationes , permuta- que.
tiones, hypothecas, cóceffiones, & alias omnimodas alie- §. 9. Vtautem præfentes ad eorum quos concernunt Forma, & ef-
fectus publ.
nationes,& contractus præfatos quæcumque,quotcum- notitiam facilius deducantur , volumus, & mandamus,
que,& qualefcumque,ac in quorumuis Principú,ac Car- quod illæ in Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe, & Quam habet
dinalium, Patriarcharum,& aliorum Prælatorum fauoré, Cancellariæ , ac Cameræ Apoftolicæ valuis per aliquem in fin.
vel corum contemplatione per prædeceffores noftros, ac ex noftris Curforibus affixa , copia illarum ibi dimiffa,
nos,& Sedempræfatam, neceffitate,vel euidenti vtilitate vniuerfos & fingulos quorum intereft, fi citra videlicet
Sedis huiufmodi id non exigente , feu fine aliqua, vel infra menfem , fi vero vltra montes fuerint infra tres
faltem minime correfpectiua neque competenti recom- menfes à die affixionis huiufmodi computandos perin-
penfa ,vt præmittitur factos,& conceffos,ac confirmatos, de afficiant , ligent , arctentque, ac fi illis perfonaliter
& approbatos, etiam fi quantumuis longiffima temporis intimate fuiflent.
præfcriptione robur fumpfiffe dici poffint , auctoritate Datum Romæ apud S.Petrum, anno Incarnationis Do- Dat. P.A.b.
die 17.Noue
Apoftolica tenore præfentium perpetuo reuocamus,ref- minicæ 1565. xv . Kal.Decembris,Pontificatus noftri an-
cindimus , caffamus, irritamus , annullamus, ac viribus, no fexto.
omnino vacuamus .
Declarat.ctia
§. 3.Declarantes venditiones ceffiones, infeudationes,
lienationes a locationes, donationes , permutationes , hypothecas, con- Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . Papaſubſe.
ceffiones, & ceteras alienationes præmiffas nequaquam
numquam te-
nije. tenuiffe, nec tenere, nullumque emptoribus, ceffionariis, Si mei non fuerint dominati tunc imma-
feudatariis , locatariis donatariis , aliifque rerum ipfa- culatus ero.
rú detentoribus , nec aliquem poffidendi titulum per eas
quæfitum effe, nec eifdem Ecclefiæ, Sedi, & Cameræ præ- Ego Io. Mi. Cardinalis Saracenus . Cardinalium
iudicium afferre potuiffe. Ego Io. Cardinalis Sancti Vitalis . fubfcript.
Vafallofque §.4 . Ac Ciuitatum , Terrarum,& aliorum locorum co- Ego Io.B.Cicada Card.S.Clementis .
nullum us
rumdem habitatores vaffallos ,& fubditos, dictis illorum Ego Scipio Card. Pifarum.
1
bere occupa- detentoribus nullum vallallagij fidelitatis, vel fubiectio- Ego Io. Card. Reomanus.
vjallagde
toribus bono- nis, aut aliud ius vel obedientiam alienationum huiuf- Ego Io.Ant. Card. Capifuccus.
rum Sedis modi , vel etiam iuramenti per eos illis præftiti, quod Ego F.M.G.Card.Alexandrinus .
Apoft.
etiam eis harum ferie relaxainus , prætextu , debere ant Ego Clem. Card. Aræcæli.
illis adftrictos effe. Ego Iac. Card. Sabellus .
Occupatorefq; §. 5. Quinimo detentores ipfos ad eafdem Ciuitates, Ego Io.Ant. Card.S.Georgij .
bona occupa- Terras, Caftra, Oppida, & loca Sedi, & Cameræ præfatis Ego Bern.Card.Saluiatus .
ta fructus realiter, & cum effectu reftituenda,& relaxanda,ac corum ( Ego Lud. Card Simoneta.
refitiuere
bere. de detentores ad fructuum inde poft obitum concedentis Ego F.Card.Paceccus de Toledo.
hactenus perceptorum , & in pofterum percipiendorum Ego M. Ant. Card. Amulius.
reftitutionem in vtroque foro omnino teneri , & ad id Ego Io. Francifcus Card. de Gambara.
etiam fententiis,cenfuris,& pœnis ecclefiafticis,ac etiam Ego M. S. Card. de Alta Emps.
pecuniariis , necnon priuationis quorumcumque alio- Ego Francifcus Card. Mantuanus .
Egor
PIVS QV A R T V S. 171 .
Ego Marcus Ant. Card.Columna,
pitanei appellationum , ac Magiftrorum Iuftitiariorum ,
Ego Ptolomæus Card. Comenfis. obferuari mandamus , fub pœnis in dictis noftris literis
Ego B. Card. Lomellinus. expreffis . Vtque tam ipfis Notariis quantum petere .
Ego Vitellotinus Card. Vitellius S.R.E. Čam.
valeant , quam partibus litigantibus quantum foluere
Ego Francifcus Card. Alciatus . debeant iugiter innotefcat iubemus , vt finguli Notarij
Ego Gulielmus Card. Sirletus.
Publicatio prædicti , taxationem fuprafcriptam in vulgari fermone
Anno à Natiuitate D.N. Iefu Chrifti 1565. Indict.8 . impreffam , Tabellæ affixam in fuo quifque Officio in
die vero 5. menfis Octob.Pontificatus autě San&tiffin Chri- loco publico , quo ab omnibus infpici , legi, & intelligi
fto Patris, D.N.D. Py dinina prouidentia Papa IV. anno poflit teneant , contrariis non obftantibus quibufcum-
fexto , retrofcripta litera affixa , & publicata fuerunt ad que.
Placet Motu proprio, I.
valmas PrincipisApoftolorum de Fibe, & Cancell.Apoft.
vt moris eft , per nos Scipionem de Octauianis, & om- PRo quocumque Monitorio , Arrefto , feu præcepto
Io.An- litis introductiuo cum claufula,fiquis,&c. nihil.
dream Rogerium Curfores.
Pro quacumque petitione, comparitione, proteftatione,
Alex.Aftancollus Mag.Curf. fiue allegatione, bol. vnum , bol I
Pro quacumque reuocatione inhibitionis de facto facta,
Sequitur facultas Camerary fup. pradictis.
Edita An. D. Arrefti, Sequeftri, feu cuiufuis Mandati,bol.duos.b, 2 .
PIVS PAPA QVARTVS
Pro mandato fufpicionis fuga , cum examine teftium vi-
Motu proprio , &c. que adfummam fcutorum decem, bol.decem. b. Ic.
Exordium.
Decens dimidio.
DeputatioCa- fupra. effe arbitramur & congruum irà nos , &c . vt Cum productione iurium à decem infra, bol.feptem cum
bol.7
merarij exe- §. 1. Nos literas ipfas, ac in eis contenta quæcumque A decem fupra,cum examine teftium,bol.duodecim,b.iż
cutori d.con- fuos plenarios ac debitos effectus fortiri cupientes, Di- Cum productione Iurium à decemfupra bol.decem.b.1q
flit.
lecto filio noftro Vitellotio S. Mariæ in Via lata Diaco- Pro Arrefto in carceribus , idem foluitur refpectiuè
no Cardinali Vitellio nuncupato , noftro ac eiufdem Pro mandato de relaxando, cum cautione vfque ad fum-
S. R. E. Camerario, per Apoftolica fcripta mandamus , mam fcutorum decem, bol. quindecim . b. 15
quatenus in virtute fancte obedientiæ ipfe etiam vltra Sivero cum confenfu, fiue cautione,bol. dttodecim.b. 1 2
ordinariam fui Camerariatus officij facultatem per fe vel Abinde fupra fi cum cautione, bol vigntiquinque. bb.25
.20
alium,feu alios literas prædictas,ac in eis contenta quæ- Si vero fine cautione, bol. viginti.
cumque , vbi & quando opus fuerit folemniter publi- Pro quocumque mandato in contumaciam, bol.tres, b.3
cans, faciat auctoritate noftra executioni debitæ deman- Pro reuocatione Mandati in contumaciam bol. duos b. 2
dari , illaque firmiter & inconcuffe obferuari. Non Pro Non Grauetur , feu mandato de non moleftando in
per-
mittens Sedem & Cameram præfatas , ac pro eis agentes forma iuris, bol. tres. b. 3
quofcumque contra literarum earumdem tenorem inde- Pro quocumque depofito pro quacumque fumma in
bite moleftari. Contradictores quoflibet & rebelles, li- actis facien. nihil.
terifque prædictis contrauenientes etiam contra eos ma- Pro reftitutione depofiti pro quolibet fcuto in caufa Depoſită vi
nu Regia, ac fimpliciter , & de plano, ac fine ftrepitu & mercedum, bol . vnum in ceteris. b. 2 tra fcuta
figura iudicij , folaque rei veritate infpecta procedens, Pro rogitu cuiufcumque obligationis in officio vfque ad quinq;
Montem apud Pie
per cenfuras & pœnas ecclefiafticas, ac etiam pecunia- fummam fcutorum decem , bol. feptem cum dimi- tatis fieri de-
rias eius arbitrio infligen. moderan . & applican. omni dio. b. 7 creuit Greg.
1 quacumque appellatione, & reclamatione remota com- Abinde fupra, bol. decem. b . 10 XIII. infra
in eius conft.
pefcendo. Extra officium duplum, 94. Inter
Derogatio co- §. 2. Non obftan. de vna & duabus non tamen tribus Pro caffatione cuiufcumque obligationis fudicialis vf- multip tipliice
ces.
trariorum. b s
dietis, aliifque conftitutionibus,& ordinationibus Apo- quead fummam decem bol.quinque. .
ftolicis , ceterifque contrariis quibufcumque. Abinde fupra, bol.decem. b. 10
Sola fignatu-
§. 3. Volumus autem quod præfentisj noftri Motus Pro fufceptione termini in iudicio ad foluendum, bol .
rafufficit. duos. b. 2
proprij fola fignatura , etiam fi videbitur abfque aliqua
illius regiftratura fufficiat , & vbique fidem faciat in iu- Pro quacumque fufceptione cenfurarum in iudicio,qua
dicio & extra,quacumque regula feu conftitutione Apo- non fiat nifi vltra decem , bol. feptem cum dimi-
ftolica contraria non obftante. dio. b . 78
PP. fubfcrip. Placet Motu proprio . I. Pro moderatione cenfurarum, bol. duos. b. 2
Pro quocumque partito litis decifiuo ,bol.duos. b.2 .
Pro quocumque iuramento extra Officium, fufceptione
Taxa mercedum Notariorum caufarum Ciui-
termini , aut actus iudicialis vfque ad fcutos decem,
lium , Gubernatoris , Vicarij, Iudicis Burgi, & b. 7
bol. feptem cum dimidio.
Magiftrorum Viarum Vrbis , & etiam Capito- Abinde fupra,bol. decem. b. 10
lij in cafibus de quibus per Statuta non eft Pro quocumque Mandato vigore termini in iudicio fu-
prouifum. fcepti, vel cenfurarum, vel iuramento vfque ad fum
mam fcutorum, quinque , bol quinque. bi
Taxam vero Notariorum Criminalium habes in A fcutis quinque vfque ad decem, bol. decem, b. 10
b. 20
conft.feq. Et Notariorum A. C.in conft.113.PijV. A decemvfque ad viginti, bol. viginti.
Inter illa. Quas omnes reformatas attende in A viginti vfque ad quamcumque fummam , bol. quin-
Pauli V. conft.72. quaginta. b so
Pro decreto fupradicti mandati, bol . duos. b 2
PIVS PAPA QVARTVS Pro quacumque fide de exequendo Mandatum in alia
Motuproprio , & c. Curia , decretum , feuappofitionis manus in contu-
maciam, vel alias non facto proceffu , bol.duos . b. ¿
CVm nuper generali Reformationi , circa Romana
Curiæ officia , & Tribunalia per noftras defuper Pro quocumque rogitu procuræ in Officio, bol.duos.b.2
editas literas prouiderimus,& inter cetera ftatuerimus, vt Extra vero officium, bol. octo. b. 8
quorumdam , Tribunalium Notarij, pro actis coram eis Pro productione quorumcumque iurium , articulorum,
facien. adnotandis , & confcribendis , mercedem iuxta & interrogatorum , bol. duos. b. 2
taxationem per nos eis ordinandam , & non vltra, exi- Pro quacumque reftitutione jurium cum dimiffione co-
gere valeant : idciro nos illam ad fuprafcriptum modum piæ à decemfcutis infra , fupra tamen duo in fcriptu-
Notary pra- duximus reducendam. Quam per Notarios actuarios in ris priuatis, bol. feptem cum dimidio. b'7
diliferuent caufis Ciuilibus Curiarum Alma Vrbis noftræ Guberna- A decem vfque ad viginti , bol. quindecim. b. 19
banc llam toris , & noftri in eadem Vrbe Vicarij, necnon Capitanei A viginti fupra, bol. viginti.
taxam,
tabe b. 20
}
affixam te-
Burgi Sancti Petri , & Magiftrorum viarum, ac in cafi- Si vero inftrumenta publica, vel alia iura , duplumin
neant in loco bus, in quibus per ftatuta Vrbis fpecialiter non proui- quolibet cafu prædicto.
publico.
detur, etiam Senatoris eiufque Collateralium , & Ca- Pro relatione ad videndum iurare teftes , & illorum
Tom. II. P 3 redu
reductione,fpecificatione materiarum etiam fi infimul Extra vero monía vrbis, arbitrio Domini .
cum inductione teftium fiat,bol. duos. b. 2 Pro inuentario de bonis , extra officium , bol. quinqua-
Pro refponfione articulorum fiue præparatoriorum pro ginta. b so
quolibet articulo, feu præparatorio etiam generali Pro publicatione inftrumentorum , feruentur ftatuta
fiue fiat verbo fiue fiat per productionem cedulæ,bol. Vrbis.
vnum .
b. In caufis à quinque infra, fpecificentur materiæ in actis
Pro examine Teftis in quacumque fumma,fummarie abf- & examinentur teftes abfque articulis & interrogato-
que articulis & interrogatoriis bol.feptem cum dimi- riis, & Notarius teneatur fuper generalibus examina-
dio. b. 7 - re , & fi pars voluerit dare interrogatoria , concordet
Pro examine fuper recognitione texerarum , bol. qua- Notarium.
tuor.
b. 4 Etfi agatur de bonis , & non de pecuniarum quantitati-
Pro recognitione apocarum,bol.tres, b. 3 bus , ftetur arbitrio Domini, qua taxa folui debeat.
Pro examine fuper articulis , & interrogatoriis à fcutis Pro extractibus fiendis prout hactenus fieri confueue-
decem infra, fupra tamen duo,bol. decem , b. 10 runt, pro quolibet folio habentibus lineas vigintiduo
A decem vfque ad viginti,bol. quindecim . b. 15 in qualibet pagina, bol. feptem cum dimidio, b 7-
A viginti vfque ad quamcumque fummam, bol.viginti- In caufis commiffariis , pro comparitione & relationi-
quinque. b. 25 bus, nihil recipiatur & in omnibus cafibus , foluatur
Si vero articuli, & interrogatoria fuerint exceffiua, fol- prout in aliis Vrbis tribunalibus folui folitum &
uatur arbitrio Domini. confuetum eft.
Extra vero officium foluatur duplum.
A pauperibus miferabilibus perfonis foluere impoten.
Pro copia teftium publicorum, foluatur ad rationem vt nihil iuxta formam literarum noftrarum accipiant.
fupra pro examine.
Pro quacumque informatione iudici facienda cum
oftenfione actorum , iurium, vel teftium, à quinque Taxa mercedum Notariorum caufarum crimi-
CVI.
ducatis infra , bol. tres. b. 3
A quinque, vfque ad decem, bol.fex. b. 61 nalium Gubernatoris , Auditoris Cameræ, Vi-
Abinde fupra bol feptem cum dimidio. carij, & Senatoris Vrbis, ac Iudicis Burgi .
Et vnica tantum informatio in omnibus cafibus folua- Horum Notariotum taxa plenius reformata eſt à
tur.
7. ----
Et fi fiat extractus, vel Regiftrum, nihil foluatur pro in- Paulo V. infr. in eius conft.78.Cum nos .
formatione .
PIVS PAPA IV.
Pro quocumque decreto diffinitiuo, vel nota fententiæ Motu proprio, &c.
vim diffinitiua haben . vfque ad fummam fèurorum Vm nuper generali reformationi circa Rom . Curia dicti ferment
quinque, bol. quinque. b. s Officia & Tribunalia per noftras defuper editas lite- hanc taxam,
Vfque addecem,bol.dem . b. Io
ΙΟ ras prouiderimus , & inter cetera ftatuerimus , vt quo- tabellam
Vique adviginti, bol. triginta. } b. 30 rumdam Tribunalium Notarij pro actis coram eis facien . affixam te-
Vfque ad quamcumque fummam,bol.quadragintaquin- adnotandis , & confcribendis mercedem iuxta taxatio- neant in locu
publico.
que. b. 45 nem per nos eis ordinandam , & non vltra, recipere va-
Pro quocumque mandato vigore fententiæ feruatis fer- leant . Idcirco nos illam ad fupradictum modum duxi-
uandis , vel caufa cognita, vfque ad fummam fcuto- mus reducendam, quam per Notarios actuarios,in caufis
rum quinque bol.feptem cum dimidio. b. 7 criminalibus Curiarum Almæ Vrbis noftræ Gubernato-
Vfque ad decem bol. decem. b. io ris,Auditoris Camera,Vicarij , Senatoris, ac Burgi,obfer-
Víque ad viginti bol.triginta. b. 30 uari mandamus fub pœnisin dictis noftris literis expref-
Vique ad quamcumque fumma, bol.quinquaginta.b.so fis , vtque tam ipfis Notariis quantum petere valeant ,
Pro copia cuiuflibet commiffionis ,bol.decem. b. 10 quam partibus litigantibus quantum foluere debeant
Pro copia fimplici cuiuflibet inftrumenti in actis rogati, iugiter innotefcat , iubemus, vt finguli Notarij prædicti
bol. feptem cum dimidio. b. 7 taxationem fubfcriptam in vulgari fermone impreffam,
Pro copia fubfcripta pro fide eorumde, bol.decem. b.io & tabellæ affixam, in fuo quifque officio in loco publi-
Pro copia articulorum fi fit magna fcriptura , b. deco , quo ab omnibus infpici, legi, & intelligi poffitte-
cem. b. 10 neant, contrariis non obftan. quibufcumque.
Pro copia cuiuflibet petitionis partiti iuramenti , alle- Placet Motu proprio. I.
sationis , & cuiufcumque alterius actus iudicialis in Ro receptione querela ex officio , vel ad inftantiam
facti.bol.duos . b. 2 partis fiuc in officio, fiue extra officium. nihil.
Pro mandato de euacuando domum , bol, vigintiquin- Pro examine teftium pro informatione Curiæ , fiue in
que. b 25 officio fiue extra officium , fimiliter ex officio vel ad
Pro quocumque mandato de confignandis pignoribus, inftantiam , partis . nihil.
b.tres. nihil.
b. 3 Pro examine reorum in carceribus.
Pro quocúque decreto confeffionis debiti,bol.duos. b.2 Pro quolibet Monitorio , inhibisione, vel fequeftroin
Pro quibufcumque literis declaratoriis vigore Monito- curia , cum claufula, Si quis. fcut. bol. 3
rij velin illarum loco Mandato in contumaciam,bol. Pro alia inhibitione , arrefto, monitorio, vel fequeftro
trigintafeptem cum dimidio. b. 37 fine dicta claufula. fc. b. s
Pro quibufcumque literis excommunicatoriis fiue dele- Pro qualibet fignificatione , cum fideiuffione, fiue obli-
gatoriis vigore obligationis in forma Cameræ vel mo- gatione. fc. b. Is
nitorij reintegrati , vel mandato loco illarum vfque Pro fimili fignificatione , abfque fideiuffione , & obliga-
ad fummam vigintiquinque fcutorum , bol. trigin tione. fc. b. 10
tafeptem cum dimidio. b 37 Pro monitorio pœnali , citatione, inhibitione, fequeftro ,
A vigintiquinque vfque ad quamcumque fummam,bol. arrefto , autalio quouis inftrumento fiue in curia fiue
quinquaginta. b. so extra curiam, fiue auctoritate ordinaria fiue commif-
Pro abfolutione à cenfuris , bol. feptem cum dimi- faria pro Fifco. / nihil .
dio. b . 7 = Pro fimili monitorio in curia in vim commiffionis, fi ad-
Pro inftrumento abfolutionis à cenfuris idem folua- eft inftigator fecretus vel apertus , carlen. quin-
tur, prout in literis. que. fc. b. 37
Pro quocumque Brachio fæculari, foluatur duplum ad Pro monitorio vel fequeftro extra curiam auctoritate or-
rationem fummæ prædictx. dinaria, fi adeft inftigator , vt fup. fc. b. 25
Pro monitorio extra Vrbem in illius diftrictu , bol.vi - Pro monitorio vel fequeftro extra curiam in vim com-
ginti b. 20 miffionis , fiadeft fimilis inftigator fecretus vel aper-
Pro rogitu inftrumenti poffeffionis infra mænia vrbis , tus. fc. b.
bol. triginta feptem cum dimidio. b 37 Pro inhibitione in curia vigore commiffionis , ad inftan .
partis,
PIVS QVART V S.
partis , vel fi adeft inftigator , vt fupra carl. quin- tibuss fc. t . b. jo

que fc. b. 37 Pro mandato de relaxan.aliquem in caufa capitali,vel alia
Pro inhibitione fimili extra curiam. fc. b. 60 in qua veniret imponenda pœna corporis afflictiua,
Pro citatione etiam cum inhibitione vigore commiffio- vbi præcefferint indicia,& reus fuerit examinatus, nee
nis,etiam per edictum extra curiam,ad inftantiam par- fuerit lata & fubfcripta fententia fc. b. so
tis,vel fi adeft inftigator vt fupra. fc. I b Vbi vero reus præcedentibus indiciis examinatus , fuerit
Pro compulforialibus generalibus vel fpecialibus extra condemnatus , vel etiam tani ante , quam poft com-
curiam vigore commiffionis fc. I b ÷ pofuerit , aut foluerit pœna , feu ex gratia pœna ei
Pro inftrumento remifforiæ fc. I b remiffa fuerit. fc. I
Pro quolibet palmo rotuli remifforia carl.5 . fc. b. 37 Pro mandato de relaxando aliquem in alia caufa,vbi præ-
Pro literis miffiuis pro examinan. teftibus extra curiam cedent indicia, & reus componat , vel pœnam foluat,
loco remifforialium fc. b. 20 aut condemnatus ex gratia liberetur fc. b. 30
Pro literis declaratoriis ob non paritionem monitorij ex- In aliis vero quibufuis cafibus pro fimili mandato de exa
tra curiam,carl.ro. fc. b. 75 carcerando fc. b. 20
Si in caufa commiffaria fc. 1 b. Pro rogitu cuiuflibet fideiuffionis in officio , vel cara
Pro brachio fæculari fimiliter ob non paritionem moni- cere, fc. b, 10
torij extra cu, in cauf. ordin. fc. I b. Si extra officium & carcerem fc. b. 20
50
Pro brachio fæculari vel mandato executiuo loco exe- Pro mandato de capiendo aliquem proindiciis , vel pro
cutorialium extra curiam in caufa cómiffaria. fc. 2.b.50 curiæ informatione nih: 1
Pro mandato de capien.extra cu.auctoritate ordinaria, Pro mandato de capiendo pro cautione de non offen-
dendo. fc. b. 7 :
ad inftantiam patris vel inftigatoris fecreti , vel
fc . b. 2 5 Pr o no n grauetur fc. b. 5
aperti.
Si in caufa commiffaria fc. I Pro mandato de euacuando feruatis feruandis b. 20
Pro edicto tempore vacantiarum fc. t
fc. b. 50 5o Pro inuentario in caufa capitali
Pro comparition, relation . iurium production . vel aliis Pro fimili inuentario facto de mandato Iudicis in quauis'
nihil alia caufa criminali fc. b. so
quibufuis actis pro Fifco.
Pro qualibet relatione, comparition. proteftation.iurium plus vel minus arbitrio Iudicis.
production.vel alio actu parte inftante fc. b. 2 Pro fimili inuentario in caufa ciuili fc. b. 20
Pro actu depofiti pecuniarum nihil Pro extimatione , fubhaftatione , & venditione bonorum
Depofita ul. Pro confignatione depofiti pro quolibet fcuto b. 1 mobilium , vel fe moucntium Fifco incorporatorum,
tra fcuta Pro confignatione pignoris vel rei depoſitatæ ſc. b. 7÷ vfque ad valorem fcut.10. b. is
quinque apud Pro examine cuiuflibet teftis in caufa capitali, vel in qua A fcut. 1o. vfque ad 20. fc. b. 30
Monte Pieta-
tis fieri decre- veniret imponenda pana corporis afflictiua , cum A fcut.2o. vfque ad so. fc. b. 75
uit Gregor . articulis & interrogatoriis , vel cum interuentu Do- A fcut.so. vfque ad 100 . fc. i
XIII infra in mini Iudicis , vel Fifci , in officio vel domo ipfius A fcut.100 . vfque ad 500 . fc. i
eius conft . 94. Iudicis. fc. b. 50 A fcut.5oo. vfque ad quamcumque fummain fc. 3
Inter multi- Si extra domum & officium , etiam fi teftis fit egregius Pro adeptione poffeffionis bonorum ftabilium Fifco in-
plicet.
fc. I corporatorum intra mania. fi. i
vel illuftris fuper eifdem
Si abfque interrogatoriis & interuentu Iudicis & Fifci, Si extra, foluatur iuxta importantiam caufæ , & diftan
vel fuper bona fama , aut fuper vno vel duobus articu- tiam loci, arbitrio Domini Iudicis
lis tantum in officio fc. b. 25 Pro fubhaftatione,venditione , & deliberatione fimilium.
Si extra officium , etiam fi teftis fit illuftris › vt fu- bonorum ftabiliú vfque ad valoréfcut.100. fc. 1. b. 2
pra. fc. b. 4 Abinde fupra capiatur arbitrio eiufdem Domini Iudicis
Pro examine teftis in aliis caufis non capitalibus , fuper Pro nota fententiæ diffinitiuæ, declaratoriæ, vel interlo-
cutoriæ,in quauis inftantia pro Fifco nihil
articulis & interrogatoriis,vel cum interuentu Iudicis
vel Fifci in officio fc. b. 3 Pronota fententiæ abfolutoria diffinitiua in caufa capi-
fc. 4
Si extra officium , etiam fi teftis fit egregius , vel il- tali in prima inftantia, pro quolibet reo
luftris. fc. 3
fc. b. so Si in fecunda inftantia
Si abfqueinterrogatoriis & interuentu Iudicis, velFifci, Si in tertia inftantia fc. 2
in officio fc. b. 15 Pro fimili nota fententiæ in alia caufa in qua veniret
Si extra officium fc. b. 25 imponenda pœna corporis afflictiua , in prima in-
ftantia fc. 3
Si materia in articulis vel interrogatoriis fuerint excel-
fc. 2
fiuæ, in quolibet ex cafibus prædictis attendatur taxa Si in fecunda
iuxta exceffiuitatem arbitrio D.Iudicis Si in tertia fc. I
Pro examine teftis in officio ſummariè , abſque articulis Pro fimili nota fententiæ abfolutoriæ definitiua in cauſa
& interrogatoriis fc. b. 10 non capitali , & in qua non veniret imponenda pœna
Si extra officium fc. b. Is corporis afflictiua in prima inftantia fc . 2
fc. I b. so
Pro oftenfione depofition.teftium publicatorum abfque Si in fecunda
fc. I
copia,foluatur medietas eius quod folutum fuerit pro Si in tertia inftantia
examine refpectiue . Pro fimili nota fententiæ declaratoria in quauis caufa
Bro copia ipfius depofition. teftium pro quolibet fol. & inftantia fc. i
continen . lineas 23 . ic. b. 7 Pro nota fententiæ definitiuæ in caufa difcuffionis , re-
Pro quolibet folio copia indiciorum continen.lineas 23. cipiatur iux. importantiam caufæ arbitrio Domini
Iudicis
& pro qualibet linea 12. fyllabas fi vnus tantum reus
fuerit, fc. b. 5 Pro nota decreti habentis vim fententiæ definitiuæ in
Si duo vel plures rei fuerint , pro quolibet fol. fimili quolibet ex cafibus prædictis capiatur pro medie-
carlen. vnum . fc. b. 7 ÷ tate , iuxta taxam prædictarum fententiarum ref
Pro quolibet centenario fol. regeftri in caufis ordina- pectiue
riis, fi ad inftah. partis fieri contingat , dummodo pa- Pro quolibet folio copia articulorum , vel iurium pros
gina fol. contineat lineas 24.& regiſtrum vel extractus ductorum carl. vnum fc. b. 73
fc. b. 25
cur.Capitolij factus fuerit iux. formam Motus proprij Pro reftitutione iurium
S. D. N. D. Pij PP. IV. fc. 3. bi Pro quolibet faluo conducto pro homicidio ad quoduis
In caufis vero commiffariis à principio cum totidem tempus fi forte dari contingat de mandato Ŝ. D.N
24.lincis ,& iuxta formam eiufdem Motus proprij ,pro fc. I
quolibet centenario. fc. b. 50
fc. 4 Si pro alio minori delicto.
Pro quolibet folio extractus facti cum lineis , & iuxta Pro decreto ad exequend
um mandatum iam decretum re-
tenorem dicti Motus proprij fc. b. 7 uocationis , inhibitionis , vel fequeftri de confignan-
Pro quoliber centenario rubricaturæ proceffus de par- do bona depofitata , vel fimilis naturæ , vna cum fide
P 4 vel
176 PIVS QVINT V S.
vel mandato defuper opportuno carl. vnum.ſc. b.7
Pro caffatione cuiuflibet fimplicis fideiuffionis , obliga- P IVS V.
V. PONT. CCXXIX.
tionis , vel querelæ. fc. b. 10 ANNO DOMINI MDLXVI.
Pro caffatione fimilis fideiuffionis , vel querelæ in qui-
bus fecutus fuerit proceffus,vel examen inquifiti,non
tamen condemnatio fc. b. 20
Pro caffatione fimilis fideiuffionis , vel obligationis in
caufa graui, & pro perfona tertia , attendatur impor-
tantia ipfius caufæ , & perfonæ inquifitæ, & ftetur iu-
dicio Domini Iudicis, nifi partes fuerint inter fe con-
cordes. fc. I
Pro caffatione proceffus in caufa capitali , pro quolibet
inquifito fc. I
Si in caufa minori , in qua tamen veniret imponenda
pœna corporis afflictiua Ic. b.75
Pro caffatione proceffus in alia caufa non capitali,in qua
non veniret imponenda pœna corporis afflictiua
fc. b. so
Pro caffatione proceffus in caufa graui , & pro perfona
tertia attendatur importantia caufæ perfonæ, & ftetur
iudicio Domini Iudicis, vt fupra
Pro inftrumento fententiæ in caufa capitali. fc. 2
Pro fimili inftrumento in caufa in qua tamen veniret im-
ponenda pœna corporis afflictiua fc. 1. b. so
Pro fimili inftrumento in caufa minori fc. I
Pro inftrumento fententiæ declaratoria, abfolutionis, vel
decreti habentis vim fimilis fententiæ
fc. b.so
Pro fufceptione cenfurarum,vel termini in iudicio fc.b.5
Pro fide cuiuflibet actus iudicialis
fc. b.10
Pro fide decreti vifitæ extra diem vifita
fc. b.s
Pro rogitu procuræ in officio fc. b.s
Si extra officium fc. b.ic
Pro expenfis contumacialibus in caufa capitali ordinaria,
in qua præcedentibus indiciis reus fuerit monitus , &
in contumaciam condemnatus Ius Quintus, Alexandrinus , de Ghifileriis, frater Mi-
fc. b.so Plus dictus
chael antea dictus Ordinis S. Dominici , prefbyter
Si in caufa non capitali , in qua tamen modo præmiffo Cardinalis tituli S.Mariæ fupra Mineruam.Creatus fepti-
-reus
f fit in nam corporis afflictiuam condemnatus mo Idus Ianuarij , Coronatus 16. Kal . Febr. 1566. creauit
124 I
Cardinales 21. Vixit annos fex , menfes tres , dies 23.
Si in alia minori caufa in qua eodem modo reus fit tan- Obiit Kalen. Maij anno 1572. fepultus fuit in Bafilica
tum in pœnam pecuniariam condemnatus fc. b.so S.Petri, poftea à Sixto Quinto, adfacram Adem S.Mariæ
Pro fimilibus expenfis contumacialibus in caufa commif- Maioris in facellum ad Præfepe conftructum tranflatus
faria in primo capite , vt fupra
fc. 2 b.so fuit. Vacauit fedes dies vndecim.
Si in fecundo fc. 2
Si in tertio capite
I.
Si vero huiufmodi expenfæ fuerint in caufa grau 1 b.5
fc.i,vel pro Quod Cardinalibus Congregationis Sanctiffimæ
perfona tertia, exigatur iuxta importantiam caufæ, & Inquifitionis , Officiales omnes pareant. Et
qualitatem perfonæ, arbitrio Domini Iudicis quofcumque pro aliis delictis carceratos, & ad
Pro quibufuis aliis inftrumentis , expeditionibus,& fcrip-
d . Officium Inquifitionis delatos , ad eofdem
turis, quorum merces in præfentitaxa non exprimitur,
Cardinales remittant › aliorum criminum
&: etiam in præinfertis in quibus videlicet controuer-
fia inter Notarium& partem oriri contigerit, ftetur ar- cognitione fufpenfa.
bitrio Domini Iudicis
Eadem taxa præinferta feruetur in quibufuis officiis cri- Confonat conft.76 . Clem. VIII. Sanctiffimus, & ante
minalibus prædictis , etiam in caufis mixtis , vel etiam illam , Sixtus V. in eius conftit . 74. co. umdem
ciuilibus , criminalibus dependentibus, aut quibus de
Cardd. iurifdictionem præfiniuit.
interelle Fifci agitur
In aliis vero mere ciuilibus in eifdem officiis pertractan-
ANCTISSIMVS D.N.D. Pius diuina proui- Edita An.D.
dis , etiam in cafibus prædictis , feruetur taxa Notariis
dentia Papa Quintus , ftatuit , decreuit , &
ciuilibus nouiffime impofita.
ordinauit , ac mandauit vt negocia fidei, Omnes offi-
omnibus cafibus prædictis, &aliis quomodolibet con-
omnibus & fingulis aliis præferantur , cum ciales obediat
tingentibus, pro paupere nihil penitus recipiatur , & fides fit fubftantia & fundamentum Chriftia- Inquifitoribus
de paupertate ſtetur relationi Domini Aduocati vel næ Religionis , omnibus & fingulis Almæ Vrbis, ciuſque generalibus.
procuratoris paup
pauperum ,, & vbi opus fuerit, loco co-
erum & vbi diftrictus Gubernatori, Senatori , Vicario, Camera Apo-
pia indiciorum vel iurium, oftendantur originalia ipfi ftolicæ Auditori , & quibufcumque aliis Legatis, Vicele-
Domino Aduocato vel Procuratori dictorum paupe- gatis , Gubernatoribus Prouinciarum & terrarum fuæ
rum gratis. Sanctitati, & Sanctæ Romanæ Ecclefiæ mediate & imme-
diate fubiectarum, ac eorum Locatenen . officialibus, ba-
rifellis , & aliis miniftris , necnon aliis locorum Ordina-
riis , ceterifque magiftratibus & officialibus , ac cuiufuis
conditionis & ftatus hominibus, in omnibus & fingulis
terris, oppidis, & ciuitatibus, ac in tota Republica Chri-
ftiana exiften. fub excommunicationis latæ fententiæ , ac
indignationis fuæ Sanctitatis, & aliis arbitrio fuæ San&i-
tatis , & Illuftriffimorum & Reuerendiffimorum Domi-
notum Cardinalium Inquifitorum generalium imponen-
dis & exequendis pœnis,vt eifdem Cardinalibus Inquifi-
toribus,ac eorum præceptis & mandatis in quibufcumq;
officium S. Inquifitionis concernen. pareant & obediant.
§.1 . Reges
PIVS QV IN T V S. 177
Reges Prin §.1 . Reges vero, Daces, Comites, Barones, & quofuis di ad curandos infirmos Chriftianos , vt infra in
cipes faueant alios Principes fæculares in Dei nomine rogauit , vt eif- Greg.XIII. conftit.68 . Alias piæ. vbi hanc conft.
eifdem.
dem Cardinalibus Inquifitoribus , eorumque officiali-
feruari etiam pracipit . Et infuper recordare
bus faueant, auxiliumque præbeant, & à fuis magiftrati-
quod omnes Medici profeffionem Fidei facere de-
bus fubditis auxilium præberi faciant in negotiis ad
dictum officium fpectan . bent , antequam promoueantur, vtfup. in Pij IV. ·
Carcerati pro §. 2. Necnon carceratos quofcumque pro quibufuis conft.88. In facrofancta.
aliiscaufis,fi delictis , & debitis etiam atrocibus apud dictum Inquifi-
de harefi in- tionis officium quomodolibet delatos vel denunciatos , Edita An.D.
quirantur, PIVS PAPA QUINTVS
1566 ..
trafmittatur fufpenfa aliorum criminum inferiorum cognitione , ad Ad perpetuam rei memoriam.
ad Inquifito- eofdem Cardinales, & Inquifitionis carceres, ibidemque
res.
ad criminis hærefis totaliter cognitionem & expeditio-
ad
Vpr
Su ra greg
cred itum Domini
em, vigil cum
is fpec noft
ulat ræ, vigi
oris proulant iæ diui
t nobi s defu - Exordium,
ni-
nem retinendos , & poftea ad eofdem officiales pro alio-

rum criminum expeditione remittendos ,fine mora tranf- per conceditur , exercentes officium , ad ea per quæ ani-
mittant. marum faluti cum diuini nominis gloria confuli valeat,
libenter intendimus, vt Chrifti fideles poft baptifmum in
11. peccata lapfi , per facramentum Pœnitentiæ Deo recon-
Quod beneficia curata in Alma Vrbe , eiufque cilientur.
§. 1. Sane cum infirmitas corporalis nonnumquam ex Innoc.111.iuf
diſtrictu , præuio examine Cardinalis Vicarij
fit Medicis vt
Romani Pontific is conferan tur . peccato proueniat , dicente Domino languido quem fa- infirmis fua-
nauerat , Vade , noli amplius peccare , ne quid deterius deat,quod vo
Edita An.D. PIVS PAPA QVINTVS tibi contingat, ac propterea prouide fel. rec. Innocentius cent, Medicos
Motu proprio , &c. Tertius prædeceffor nofter Medicis præceperit , vt cum animarum.
cos ad ægrotos vocari contigerit , ipfos ante omnia mo-
Vt beneficia §.1.
CVpi entes vt beneficia Ecclefiaftica curam ani- neant , vt animarum Medicos vocent, ne cum eis hoc in
Vpientes
Ecclefiaftica marum habentia , maxime in hac Alma Vrbe extrema ægritudine conftitutis fuadetur,in defperationis
jurata in Vrbe
& eius diiri. noftra , quæ totius mundi caput exiftit , & à qua ceteræ articulum incidant.
du idoneus exemplum capere debent , perfonis dignis , & habilibus, §. 2. Nos igitur volentes hoc tam falutare præceptum Hic Pont. in
nouat hanc
perfimus co- quæ in loco refidere , ac curam per fe ipfos exercere va- nulla temporis præfcriptione aboleri , fed femper obferua- iuffionem.
ferantur. kant, iuxta facrorum Canonum decreta , ac examinatis, ri, conftitutionem præfatam auctoritate Apoftolica teno-
& ad ea obtinen. idoneis , & habilibus , & per examinare præfentium innouamus.
tores ad id iuxta nouiffime Oecumenici Concilij Tri- §. 3. Et hac noftra in perpetuum valitura conftitutio- Et prohibet
dentini decreta deputatos , repertis & approbatis , con- ne, ftatuimus & decernimus, quod omnes Medici cum ad Medicis ultra
tres dies infir.
ferantur. infirmos in lecto iacentes vocati fuerint , ipfos ante om- mos non cófef
Statuit hic §.2. Tenore præfentium ftatuimus atque decernimus, nia moneant , vt idoneo confeffori omnia peccata fua
fos,curare.
Pont. quod quod occurrente vacatione , tam per obitum , quam per iuxta ritum S.R. E. confiteantur , neque tertio die vlte-
perfona, quib. refignationem , aut alias quomodolibet beneficiorum rius eos vifitent, nifi longius tempus infirmo Confeffor
beneficia cu-
rata cöferen- Ecclefiafticorum curam,vt præfertur,animarum habentiu, ob aliquam rationabilem caufam , fuper quo eius con-
da funt , ab in eadem Vrbe noftra , eiufque diftrictu , nulli de eif- fcientiam oneramus, concefferit, & eis perfidem confef-
eius Vicarlo dem prouideatur,aut illa conferantur,aut ad ea inftituan- foris in fcriptis factam conftiterit, quòd infirmi vt præ-
exam.inentur
approbentur , eligantur aut alias quouis modo difponatur de eis, mittitur peccata fua confeffi fuerint.
SHT. per quofuis ordinarios collatores , etiam S. R.E. Cardi- 5.4. Coniunctos vero,ac omnes familiares & domefti- Inbet coniun
nales, ad quos etiam ratione titulorum fuorum, collatio, cos infirmi in Domino rogamus & monemus , vt de in- aus,domefticis
inftitutio , aut quæuis alia difpofitio fpectat & pertinet, firmitate Parochum certiorem faciant , ac tam Parochus confeffionem
Parochis,
nifi is , cui prouifio , collatio , inftitutio , electio , aut quam coniuncti & familiares præfati infirmum ad con- eufuadere.
quælibet alia difpofitio in perfonam illius facien . fit, per feffionem peccatorum fuadeant & inducant.
dilectum filium noftrum Iacobum tituli S.Mariæ in Cof- 5.5. Quòd fi qui Medicorum præmiffa non obferuaue- Medici con-
trauenientes
medin prefbyterum Cardinalem , de Sabellis nuncupa- rint, vltra pœnas in dicta conftitutione contentas, quas coercentur.
tum noftrum in dicta Alma Vrbe , eiufque diſtrictu , Vi - incurrere declaramus , perpetuo fint infames , & gradu
carium generalem, præuio examine, per examinatores ad medicinæ quo infigniti erant , omnino priuentur , & à
hoc deputatos, idoneus & habilis repertus & approbatus Collegio feu vniuerfitate Medicorum eiiciantur,ac pœna
fueric. etiam pecuniaria arbitrio Ordinariorum,vbi deliquerint,
Collationefq; §.3 . Prouifiones, collationes, inftitutiones,& quafuis mulcentur.
aliter fatta alias difpofitiones aliter factas quibufuis perfonis , nul- §. 6. Et vt hæc omnia inuiolabiliter obferuentur, vo- Iurentque has
vullafint .
las, inualidas, nulliufque roboris vel momenti ,ac nullum lumus, & eadem auctoritate præcipimus & mandamus,vt obfe ware es
dect
titulum, etiam coloratum poffiden. eis tribuere , fed be- 1 nullus pofthac vbique locorum in medicina doctoretur, quando deco
neficia præfata, adhuc vt præfertur vacare, & per nos,vel aut ei quomodolibet medendi facultas à quouis Colle- ranture
alios, ad quos illorum collatio fpectat, perfonis dignis & gio & Vniuerfitate concedatur , nifi omnia in præfenti
habilibus conferri , & de eis difponi poffe. Non obftan- noftra conftitutione contenta , medio eorum iuramento
tibus prouifionibus , collationibus , & inftitutionibus, coram Notario publico , & teftibus obferuare in eorum
electionibus , & aliis difpofitionibus factis , ficque per manibus, vel Ordinarij iurauerint, & de huiufmodi iura-
quofcumque Iudices,&c.fublata,&c.iudicari debere,irri- mento, in priuilegio feu licentia medendi fpecialis men-
tum quoque, & c. tio fiat. Quòd fi Collegia & Vniuerfitates præfatæ non
Quibufcuque recepto à promouendis iuramento huiufmodi, cofdem ad
5.4. Non obftantibus præmiffis , conftitutionibus, &
nonobftantib. ordinationibus Apoftolicis , priuilegiis quibufcumque, gradum prædictum promouerint, aut eifdem medendi li-
etiam Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus conceffis & centiam præftiterint, ponam priuationis facultatis alios
innouatis, ac indultis , & literis Apoftolicis fub quibuf- vlterius doctorandi incurrant.
cumque verborum & tenorum formis, latiffime extenden- 6.7. Mandantes in virtute fan&tæ obedientiæ omnibus Ordinarij exi-
dis , quibus omnibus , &c. illorum tenores , &c. haben . & fingulis venerabilibus fratribus , Patriarchis , Primati- gant idem in-
fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque contrariis bus, Archiepifcopis, &Epifcopis , quatenus in ciuitati- dicis iamà pro-
ametu Me-
qui buf cum que cu m cla ufu lis opp ort uni s & con fue tis . bus & diœcefibus propriis præfentes noftras literas pu- moris vel li-
PP. fubfcrip.
Placet Motu proprio . M. blicari faciant, ac iuramentum prædictum à medicis iam cetiam mede-
promotis , feu licentiam medendi habentibus , omnibus di haben;ibus
iuris remediis exigant , neque aliquos ad medendum in & rare re-
nitentes coer
Medici , quæ feruare debeant , in curatione In- ciuitatibus & dicccfibus prædictis admittant , nifi eis ceant.
firmorum .
conftiterit eofdem iuramentum huiufinodi præftitiffe, &
contumaces , & iurare , ac iuramentum huiufmodi izm
Hic nota quod Medici Hebrai non funt admitten- præftitum exhibererecufantes, gradu Medicinæ, & omni-
bus
178 PIVS QVINT V S.
bus priuilegiis eifdem Medicis , tam coniunctim quam , bufuis Prælatis, Capitulis, Clericis,Fratribus,aliifque fu-
diuifim , eis , & eorum cuilibet conceffis per quofuis perioribus, & perfonis eorumdem Ecclefiarum ,Monafte
etiam Romanos Pontifices priuent, ac ab ingreffu Eccle- riorum,conuentuum, domorum,& aliorum piorum loco-
fræ arceant, donec refipuerint. rum in virtute fanctæ obedientiæ , & fub indignationis
Claufula de-
rogatoria. §. 8. Non obftantibus præmiffis, priuilegiis, indultis, fuæ, ac perpetuæ fufpenfionis à diuinis pœna diftrictius
literis Apoftolicis, quibufuis perfonis Collegio & Vni- inhibens, ne deinceps Miffas vefpertino tempore, huiuf-
uerfitati , fub quibufuis verborum formis & tenoribus modi licentiarum& facultatum,aut alio quouis prætextu
conceffis, quæ omnia, quoad effectum validitatis confti- celebrare, vel celebrari facere præfumant, ac mandans lo-
tutionis noftræ tantum, reuocamus caffamus, & annulla- corum Ordinariis,vt eamdem præfentem conftitutionem
mus , & omnes Principes fæculares ac alios Dominos & fub prædictis & aliis fibi beneuifis pœnis per quofcumq;
Magiftratus temporales rogamus , requirimus , & obfe- Præfatos, Capitula,Clericos, Fratres,Superiores, & perfo-
cramus pervifcera mifericordiæ IESV CHRISTI eifdem nas huiufmodi inuiolabiliter obferuari faciant , contra-
in remiffionem peccatorum nihilominus iniungentes, dictores quoflibet auctoritate Apoftolica compefcendo.
quòd in præmiffis omnibus eifdem Patriarchis, Primati- S.3 . Non obftantibus præmiffis,ac quibufuis conftitu- Derogatio
trariorum .co
bus, Archiepifcopis, & Epifcopis affiftant, & fuum fauo- tionibus, & ordinationibus Apoftolicis necnon Ecclefia-
rem & auxilium præftent,ac contrafacientes pœnis etiam rum,Monafteriorum, Conuentuum,domorum, & aliorum
temporalibus afficiant. locorum prædictorum , etiam iuramento, confirmatione
Juffio publi- $.9. Volumus autem quod præfentes literæ in Can- Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis &
candi.
cellaria , & acie Campi Flora publicentur , & inter con- confuetudinibus, priuilegiis quoque , indultis, & literis
ftitutiones extrauagantes perpetuo valituras confcri- Apoftolicis eifdem Ecclefiis, Monafteriis, domibus & lo-
bantur,
cis, illorumque Capitulis, Conuentibus, Superioribus,&
Fidesträfum
ptorum. 5.10. Et quia difficile foret præfentes ad fingula quæ- perfonis , ac Ordinibus fub quibufcumque tenoribus &
que loca deferri, volumus & etiam declaramus,quod ea- formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum deroga-
rum tranfumptis, etiam impreffis,manu alicuius Notarij toriis,aliifque efficacioribus & infolitis claufulis,necnon
fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati munitis , eadem irritantibus,& aliis decretis, etiam ad Imperatoris,Regu,-
prorfus fides vbicumque adhibeatur , quæ præfentibus Reginarum,Ducum,& aliorum Principum inftantiam,aut
adhiberetur fi forent exhibitæ vel oftenfæ. corum contemplatione, etiam Motu proprio, & ex certa
DM.P.An. 1.
Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, fcientia , ac alias quomodolibet conceffis, approbatis, &
8. Martij.
die 8. Martij milletimo quingentefimo fexagefimo fexto, innouatis, quibus omnibus ipfa Sanctitas fua illorum te-
Pontific. noftri anno primo. nores pro expreffis habens , ipecialiter & expreffe dero-
Publicatio.
Anno à Natiuitate D.1566 . Indict.6 . die vero 11. men- gauit, illaque quoad præmiffa, caffauit penitus & annul-
fis Marty,Pontificatus Sanctiffin ChriftoPatris,& D.N.D. lauit, ceterifque contrariis quibufcumque. Forma & ef
Py diuinaprouidentia Papa V. Anno primo, retrofcripta li- §.4.Decernens præfentes, earumque copias per aliquem fectuspubl.
terafeu breue affixa & publicata fuerunt in valuis Cancell. ex fuis curforibus in bafilicæ Principis Apoftolorum de
Apoftolica , & acie Campi Flora , per me Camillum Cher. Vrbe , & Lateranen. ac Cancellariæ Apoftolicæ valuis af-
Apoftol. Curf. fixas, omnes,cum primum carum notitiam habuerint,per-
Scipio de Octauianis Mag. Curf. inde afficere, ac fiillis perfonaliter intimatæ fuillent.
Placet, & ita mandamus. M. PP. fubfcrip.
IV. Anno à Natiuitate D.1566.indict.9 . die vero 29. menfis Publicatio die
Reuocatio priuilegij quibufcumque conceffi , ce- Marty, Pontific. Sanctiff. in Chriftopatris, & D.N D. Py
lebrandi Miffas vefpertino tempore. 29. Marty
Pont.An..
dininaprouidentia Papa V. Anno I.fuprafcripta litera,lecta,
Confonat Concilium Trident . quo difponitur miffas affixa, &publicatafuerunt in locisfuprafcriptis , vt moris eft,
debitis horis celebrari in cap. Quanta.feff.22 . per me Bernardinum Andreutium Apoft.Curf.
Scipio de Oltauianis Mag. Curf.
Quo vero ad celebrationem miffarum ritu Græco & La- Ordinationes circa obferuantiam diuini cultus in V.
tino, habes hic infra in conft. 1 2. Prouidentia.
Ecclefiis , & venerationem Feftiuitatum , Nec-
S Anctiffimus in Chriftopr
i Pater
ou , & Domin us nofter
Edita An D 5.1 . nus Pius diuina identia Papa Quintus. non & contra Simoniacos , Blafphematores ,
1566. Doninus
Sodomitas , & Concubinarios .
Ad cuius notitiam peruenit , quod nonnulli Cathedra-
Reuocatio fa- lium etiam forfan Metropolitanar , Collegiatarum , & Quoad primam partem huius conft . habes etiam
cultatis cele- aliarum Ecclefiarum , necnon Monaf um
teriorum , conuen-
Conc. Triden.feff.22 . in cap.1 . poft Canones, &
brandi miglas tuum,domorum, & aliorum piorum locorum fæcularium,
tempore vef-
& diuerforum Ordinum , ac Militiarum regularium Præ- Seff.25.poft primum decretum.
pertino.
lati, Capitula, Clerici , Fratres, aliique fuperiores & per- Contra vero Simoniacos vide fup. conft.3 . Iul. II . Cum
fonæ , antiquum Sanctæ Romanæ Ecclefiæ ritum in ſta- tam. fup. vbi plene notaui. Contra Blafphematores
tutis Miffarum celebrandarum temporibus peruertere fa- vide conft.7. Leon.X. Superna. & conft.23 . Iul.III . In
tagentes, diuerfas licentias & facultates, Millas, quæ me- multis. fup. Contra Sodomitas autem vide eamdem
dia nocte,& feu in aurora Natiuitatis,ac de mane Refur- bullam Leon. X. & aliam huius Pont, num.72 . Hor-
rectionis Domini noftri IE SV CHRISTI , & forfan alia- rendum. Et contra Concubinarios attende d. conft.
rum feftiuitatum iuxta prædictum ritum celebrari con- Leon.X. & Concilium Trid. feff. 25.cap.14.
fueuerant, de fero etiam forfan circa folis occafum vigi- p
I VSE P ISCO PV S, Edita An.D.
liæ feftiuitatum earumdem in fuis Ecclefiis , & Capellis
1566 .
celebrandi, feu celebrari faciendi, ab Apoftolica Sede, vel Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam.
tus ac etiam maiori Pænitentiario pro tempo. CVm

cius Legatis , ac pofiti one commi
primu ffum
m Apofto fufce
latus offici
pimus
um diuina nobis
, ftatim omnedif-
m Exordium •
re exiftente variis prætextibus impetrauerunt , illifque
jampridem vtuntur . Hoc ab antiquo Catholicæ Ecclefia curam, & cogitationem noftram in dominici gregis fidei
inftituto , Sanctorumque Patrum decretis deuiare confi- noftræ crediti falute defiximus , & Chriftifideles Deo iu-
derans,ac propterea hunc abufum ab Ecclefia Dei fubmo- uante , ita dirigere ftatuimus , vt à vitiis & peccatis abſti-
uere volens, omnes ac fingulaslicentias & facultates hu- nentes, iter, quod ad vitam æternam ducit, infiftant.
iufmodi hactenus, eriam Motu proprio , vel quorumuis §. 1. Cum autem ad omnia , quæ diuinam maieftatem Caufa huius
etiam Imperatorum , Regum, & aliorum Principum con- aliquo modo poffent offendere mouenda , mentis noftræ conftitutiones.
templatione , & ex quibufuis caufis quomodolibet con- aciem intenderimus , ea primum , & fine mora emendare
ceffas , ac Apoftolicas , & alias literas defuper confectas, decreuimus, quæ Deo præter cetera difplicere, & iram eius
illarum omnium tenores pro fufficienter expreffis habens prouocare cum diuina docent fcripturæ , tum grauiffima
Probibitio fic Apoftolica auctoritate, ex certa fcientia reuocauit,ac om- exempla declarant, nempe diuini cultus neglectum, fimo-
de ceterosele nino caffauit & annullauit . niæ labem, blafphemiæ crimen , & libidinis naturæ con-
brandi.
5.2. Hac præfenti perpetuo valitura conftitutione qui- trarie vitium execrandum, propter quæ populi & natio-
nes,
PIVS QVI
QV I NT
N V S. 199
nes , bellorum , famis , & peftilentia calamitatibus iufta, ad valuas Ecclefiarum ftare faciant , fub pœna duorum
Dei vltione fæpe plectuntur. Et fi autem contra eos , qui aureorum Capitulis infligenda pro qualibet vice, nifi eos,
tam grauia crimina admiferint, multæ à prædecefforibus eiici curauerint, & parochis dimidij aurei, Religiofis,
noftris conftitutiones editæ fuerunt,tamen quia paru eft etiam clauftralibus , fiue regularibus præcipimus in vir-
leges edere,nifi fint qui eas debitis temporib. exequatur. tute fanctæ obedientiæ, vt in Ecclefiis fuis deputent ali-
Innouatio an-
5.2. Idcirco ne qui forfan ex tolerantia fperare impu- quem , qui tales eiiciat , & fi negligentes fuerint grauif-
tiquaru pœ-
narum cötra nitatem audeant, fcientes plerofque pœnarum grauitate fime ab ordinario corripiantur, quod fi illi parere recufa-
inobedientes magis quam Dei timore arceri folere à voluntate peccan- uerint, grauiffimas pœnas incurrent,& pro qualitate per-
buic conft. di ,omnes & fingulas fententias, cenfuras,& panas con- fonarum , etiam corporaliter punientur arbitrio noftro,
tra eos, qui talia deliquerint latas confirmamus, & Apo- fiue fuperiorum.
ftolica.auctoritate innouamus ,nec de earum rigore quic $ 6. Et vt in Ecclefiis nihil indecens relinquatur,iidem Cadaverum
quam relaxamus,admonemufque eos qui talia perpetra- prouideant, vt capfæ omnes, & depofita,feu alia cadaue- clefius fuper
re veriti non fuerint, non folum fubituros eas panas quæ rum conditoria fuper terram exiftétia omnino amouean- terra exiften.
facris funt Canonibus conftitutæ,fed eas etiam quas letur prout alias ftatutum fuit , & defunctorum corpora amoueantur.
ges ciuiles comminantur,& noftri quoque arbitrij difcre- in tumbis profundis infra terram collocentur.
tio pro perfonarum qualitate conftituet. §. 7. Cum vero dierum feftorum obferuatio ad Dei Feftaque om-
nes veneretur.
Mandatum
5.3 . Mardantes Ciuitatum , & locorum ftatus noftri cultum maxime pertineat , & in lege diuina præcipia-
exequedi bac Ecclefiaftici pro tempore Ordinariis, & Gubernatoribus, tur , cupientes abufus prauos, qui ex eorum inobferuan- Các.Trid. feff.
conftitut.
illis quidem fub pœna fufpenfionis à diuinis , his vero tia inualuerunt , omnino corrigere, & antiquorum Ca- 25-post-princ
fub
pœna excommunicationis latæ fententiæ , vt quos nonum ftatuta renouantes , mandamus , vt omnes dics
debitum Deo cultum in Ecclefiis non tribuere , aliiique Dominici , & præcipue in honorem Dei , B. Mariæ Vir ,
nefandis criminibus pollutos effe compercrint, compre- ginis , Sanctorum Apoftolorum feriari , cum omni ve-
hendi curent pœnis afficiendos competentibus. Scituris neratione obferuentur , & omnes in diebus præfatis Ec-
etiam ipfis Iudicibus , quod fi poft hanc noftram confti- clefias frequentent , diuinis officiis deuote intendants ,
tutionem in caftigandis huiufmodi delictis negligentes ab omni illicito & feruili opere abftineant,mercatus non
fuerint , primum quidem Dei omnipotentis iudicio ob- fiant , profane negociationes & iudiciorum ftrepitus
noxij crunt, deinde noftram quoque incurrent indigna- conquiefcant. Qui vero in diebus præfatis opus aliquod
tionem.Vt autem pœnarum certitudo cunctis facilius in- illicitum feciffe deprehenfus fuerit , præter diuinam
notefcat,nonnullas hic duximus exprimendas,aliis nihi- vltionem & amiffionem animalium, quibus ad vecturam
lominus contra huiufmodi criminum reos à iure ftatutis vtetur , etiam graues poenas incurret arbitrio noftro,
in fuo robore manentibus. feu Vicarij noftri in Vrbe , in aliis autem locis arbitrio
Dixini cultus
5.4. Vtigitur Deo Optimo Maximo, Gloriofæ Virgini, Ordinariorum , vel aliorum Magiftratuum , ita vt præea.
obferuatia in & Sanctis omnibus debitus honor deferatur, Gregor. X. uentioni locus fit. Quibus omnibus diſtricte præcia
Ecclefiis ab
omnib. tenea prædecefforis noftri conftitutionem innouantes , ac fta- pimus , vt hæc diligenter obferuari procurent , illas
tur,& cotra- cuta in Tridentino Concilio obferuari volentes , ftatui- etiam feftiuitates , quæ iuxta confuetudinem locorumti
Henientes pœ- mus & ordinamus, vt ad Ecclefias fit humilis & deuotus folemniter celebrari confueuerunt , iuxta laudabilem
is hicaffi-
criptis def ingreffus , quieta conuerfatio , deuotis orationibus infi- confuetudinem debita cum reuerentia obferuari fa
ciantur. ftant , & omnes genibus flexis fanctiffimum Sacramen- ciant , fub pœnis arbitrio ipforum imponendis & mo-
Ad hoc vide tum adorent, ad nomen IESV CHRISTI Domini noftri derandis .
Conc. Trid. cum exhibitione reuerentia caput inclinent , nullus in §. 8. Et vt Simoniaca prauitatis labes prorfus abo- Simoniacora
feff. 22. pri- dictis Ecclefiis feditionem faciat, tumultum excitet, cla- leatur , conftitutiones antecefforum noftrorum contra pena.
mum decretu
poft canones. mores moueat,impetumue committat, ceffent vana,fada, Simoniacos editas , & præfertim Pauli II . inuiolabiliter Ad const.hoc vide
cit. in
& profana colloquia, rifus immoderati, & ftrepitus om- obferuari mandamus , & delinquentes tam in facrorum rubr.
nes iudiciorum , & alia quæcumque quæ diuinum offi- ordinum receptione, quam in beneficiorum affecutione,
cium perturbare poffunt. Nullus intra Ecclefias deambu- ftatutis etiam inferius pœnis noftra auctoritate affici vo-
lare audeat fiue præfumat , dum celebrantur facra Milfa- lumus. Quicumque igitur deteftabile crimen Simonia-
rum myfteria , & alia diuina officia. Qui vero prædicta ca prauitatis commififle, conuictus fuerit in confequen-
petulanti animo contempferint , præter diuinæ vltionis dis Ordinibus , eo ipfo fit ab illorum executione per de-
1
acrimoniam , noftri quoque arbitrij pœnas incurrent, cennium fine fpe difpenfationis fufpenfus , & per an-
quæ omnia locorum quoque Ordinarij in fuis Ecclefiis num carceribus mancipetur. Qui dignitates Ecclefiafticas
facient obferuari. Quicumque vero in Ecclefiis , dum fimoniace acquifiuerit , illis fit ipfo iure priuatus, & in
ibi facrificium Miſſæ , & diuina celebrantur officia , aut futurum inhabilis ad eas , & quafcumque alias obtinen-
verbum Dei prædicatur , deambulare , vociferari , aut das. Qui beneficium aut officium Ecclefiafticum fimo-
verfo tergo ad fanctiffimum Sacramentum irreuerenter niace adeptus fuerit , illis fimiliter fit ipfo iure priuatus
federe , aut aliquid quod fcandalum generet , aut diui- & ad fructuum omnium , quos perceperit, reftitutionem
na perturbet officia , facere præfumpferit , pænam vi- teneatur , & perpetuo fit inhabilis ad ea , & quæcumque
gintiquinque ducatorum incurret , præter alias arbitrio alia beneficia Ecclefiaftica obtinenda. Si quis autem tale
noftro imponendas , & moderandas pœnas,& qui non crimen pluries commififfe conuictus fuerit,præter fupra-
habebit in ære luet in corpore,aut exilio mulctabitur.Qui dictas poenas , etiam corporaliter puniatur , &ab ordini- i
vero in Ecclefiis cum mulieribus impudicis , fiue etiam |bus Ecclefiafticis degradatus à fidelium confortio eiicia-
honeftis colloquium fcurrile habuerit , aut alios inho- tur.Qui vero ordines & beneficia fimoniace contulerint,
neftos actus fecerit , vigintiquinque ducatorum pœnam pœnis à iure ftatutis puniantur , cuiufcumque gradus,
incurrat , & carceris per menfem. Qui in Eccleliis , vt conditionis, & dignitatis, etiam fi Epifcopi, Archiepifco-
fupra, obfcœnis & inhoneftis verbis aut fignis vfus fue- pi, vel maiores fuerint.
rit, aut alia fœda colloquia cum perfonis quibufcumque 5.9. Caueant præterea quicumque , ne in facramento Simonia fa-
cramentalis
habuerit, decem aureorum pœna mulctetur,aut alias corrum exhibitione Simoniacum aliquid faciant , alioquin
poraliter puniatur. Mandamus præterea omnibus & fin- grauiffime puniantur per locorum Ordinarios , qui hu- feueriffime
punietur iux-
gulis Cathedralium, Collegiatarum,& Parochialium Ec- iufmodi criminis reos cum maxima feueritate coercere a Statuta
Conc.Trid.de
clefiarum Capitulis, Rectoribus,Vicariis, Sacriftis,Oftia- procurent, iuxta Concilij Tridentini ftatuta.
riis, & aliis ipfarum cuftodibus , quatenus præfatos om- S.10. Ad abolendum vero nefarium, & execrabile blaf- quib. in rubr.
Blafpheman
nes in Ecclefiis delinquentes admoneant , & vt in eis phemiæ fcelus , quod in antiqua lege Deus morte puniri tium pana
Pauperesin vetita fieri non permittant , vel faltem ipfis Ordinariis, mandat , & imperialibus quoque legibus receptum eft,
Ecclefiis elee- vel Officialibus noftris puniendos deferant, quod fi fa- nunc autem propter nimiam Iudicumin puniendo ſe- fupra in cöft-
mofynas pere- cere neglexerint, pœnam duorum aurcorum vice quali- gnitiem , vel potius defuetudinem , fupra modum inua- indicasks rubr. in
re non permit bet incurrent. luit,Leonis X. prædecefforis noftri in nouiffimo Latera-
tantur , dum
diuina cele- §. 5. Pauperes quoque mendicantes, feu eleemofynas nen. Concilio ftatuta innouantes , Decernimus , vt qui-
brantur offi- petentes per Ecclefias tépore Miffarum, prædicationum, cumque laicus Deum , & Dominum noftrum IESVM
cia.
aliorumque diuinorum officiorum ire non finant,fed eos CHRISTVM , vel Gloriofam Virginem Mariam eius
genitricem
1
18e PIVS Q VINT VS.
genitricem expreffe blafphemauerit, pro prima vice po- fringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem
nam vigintiquinque ducatorum incurrat , pro fecunda hoc attentare præfumpferit , indignationem Omnipo-
pœna duplicabitur , pro tertia autem centum ducatos tentis Dei , ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe
foluet, & ignomima notatus exilio muletabitur. Qui nouerit incurfurum.
vero plebeius fuerit , nec erit foluendo , pro prima vice Dat. Romæ apud S. Petrum Anno Incarnationis Do- D.P. An. t.
manibus poft tergum ligatis ante fores Ecclefiæ confti- minicæ 1566. Kalend. Aprilis , Pontificatus noftri anno 1. Aprilis.
tuetur per diem integrum , pro fecunda fuftigabitur per primo.
Vrbem , pro tertia lingua ei perforabitur , & mittetur ad VI.
triremes. Quicumque clericus in hoc blafphemiæ cri- Confirmatio conftitutionis à Paulo IV.editæ circa
men incurrerit , pro prima vice fructibus vnius anni om- Iudæorum viuendi modum . Et declaratio figni
nium & quorumcumque beneficiorum fuorum , pro fe- glauci coloris in Statu Ecclefiaftico ab eis de-
cunda beneficiis ipfis priuetur, pro tertia omnibus etiam ferendi.
dignitatibus exutus deponatur , & in exilium mittatur.
Quod ficlericus nullum obtinuerit beneficium , pœna Hac bulla eft à fuccefforibus Pontt . confirmata , vt
pecuniaria vel corporali pro prima vice puniatur , pro
notauifup.in ipfius Pauli IV.conft.3 . Cum nimis.
fecunda carceribus mancipetur , pro tertia verbaliter de-
gradetur, & ad triremes mittatur. Qui reliquos fanctos Sup. vbi alia indicaui de materia Iudeorum .
blafphemauerit, pro qualitate blafphemiæ, atque perfo- ps EPISCOPV S, Edita An.D.
næ, arbitrio Iudicis puniatur. 1566
Sodomiturum Seruus feruorum Dei, Adperpetuam rei memoriam.
§. II. Si quis crimen nefandum contra naturam , pro-
pœna Omanus Pontifex Chrifti Vicarius in terris non- Exordium
Vide citat. in pter quod ira Dei venit in filios diffidentia , perpetraue-
rit, Curiæfæculari puniendus tradatur & fi clericus fue- numquam ea quæ pro zelo religionis à ceteris Ro-
rubr.
rit, omnibus ordinibus degradatus fimili pœna fubiicia- manis Pontificibus prædecefforibus fuis conceffa dicun
tur. tur, vt illibata perfiftant , approbat & confirmat prout in
Cocubinario-
титрапа. $.12 . Monemus præterea omnes locorum Ordinarios, Domino confpicit falubriter expedire .
& in virtute fanctæ obedientia eis præcipimus, vt ftatu- S.1.Dudum fel.rec.Paulus Papa IV.prædeceffor nofter, Paul.IV. edi
ta Tridentini Concilij contra concubinarios,tam clericos zelo fidei Chriftianæ motus certum modum viuendi & dit bullam
in rub r. & t
Videibid. quam laicos edita , diftricte faciant obferuari , reddituri habitandi Iudæis præfcripfit, prout in quadam eius con-
Deo , ac nobis, fi id omiferint, rationem. ftitutione,cuius tenor fequitur, & eft talis,videlicet:Pau-
Procedatur
contra pradi- §.13.Et vt præmifforum delictorum fimonia,blafphe- lus Epifcopus feruus feruorum Dei , Ad perpetuam rei
Eos etiam per miæ, acftupri nefandi notitia facilius habeatur, volumus memoriam. Cum nimis abfurdum, &c.
fecretam de quòd in fingulis cafibus , non folum per accufationem, Omittitur tenor iftius conft. quia habes fupra.
nunciatio- & inquifitionem, fed etiam ad fimplicem & fecretam de- §.2. Nos igitur cupientes, vt conftitutio,ftatuta & or- H&Pont.eam
nem.
nunciationem procedatur per quofcumque Iudices , dinationes huiufmodi, perpetuis futuris temporibus ob- innouar
approbat.
alias tamen de iure competentes , tam ratione delicti feruentur , Motu proprio & ex certa noftra fcientia , &
quam perfonarum , ita quod inter eos locus fit præuen- non ad alicuius alterius nobis fuper hoc oblatæ petitionis
tioni. inftantiam, fed ex mera noftra deliberatione, conftitutio-
Calumniofi
denunciatores §.14. Monemus præterea omnes & fingulos , vt folum nem,ftatuta,& ordinationes huiufmodi,& prout illa con-
coerceantur. Dei timorem præ oculis habentes,& non alia animi praua cernunt , omnia & fingula in dicti prædecefforis literis
affectione ducti, culpabiles tantum deferant, innocentes contenta , & inde fecuta quæcumque , auctoritate Apo-
non vexent. Quod fi aliqui ex calumnia aliquos denun- ftolica præfentium tenore approbamus , innouamus , &
ciaffe comperti fuerint, eos ad pœnam talionis teneri vo- confirmamus , & robur perpetuæ firmitatis obtinere de-
lumus & mandamus. cernimus, volumus, & fub interminatione diuini iudicij
Pena appli- § . 15. Multæ autem pecuniaria applicabuntur pro
præcipimus & mandamus,& omnia in pofterum obferuari
centurvt hic duabus partibus locis piis arbitrio noftro in Vrbe , extra firmiter, non folum in terris & dominiis nobis fubiectis,
vero, Ordinariorum ,pro tertia accufatori qui delinquen- fed etiam vbique locorum.
tes detulerit. §. 3. Et ad omnem circa colorem birreti per mafculos , Signum defe
luffiopredicta
objeruandi. §. 16. Mandamus autem Principibus , Comitibus , & & figni per feminas , deferendorum huiufmodi fulmo- rendum à lu-
dais declarat.
Baronibus omnibus, S.R.E. feudatariis , fub pœna priua- uendam hæfitationem declaramus dictum colorem effe,
tionis feudorum, quæ ab ipfaEcclefia Romana obtinent. qui vulgo gialdo dicitur .
Reliquos vero Principes Chriftianos, & Terrarum Domi- 5.4.Mandantes in virtute fanctæ obedientiæ omnibus Hoc publicari
tubet Ordina-
nos hortamur in Domino , & in virtute fanctæ obedien- & fingulis venerabilibus fratribus , Patriarchis , Primati- ris.
tiæ mandamus , vt pro diuini nominis reuerentia & ho- bus,Archiepifcopis & Epifcopis, quatenus in ciuitatit us
nore, præmiffa omnia in fuis dominiis , ac Terris exactif- & diœcefitus propriis præfentes noftrasliteras publicari
fime feruari faciant, vberrimam ab ipfo Deo mercedem & obferuari faciant.
pro tambonis operibus recepturi. 5.5 . Et omnes Principes fæculares, & alios dominos,& Obferuantia
Claufderog.
§, 17. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus, or- magiftratus temporales rogamus,requirimus.& obfecra- petit à Prin-
dinationibus Apoftolicis, ac exemptionibus, priuilegiis, mus per vifcera mifericordiæ IESV CHRISTI , eifdem in cipibus .
indultis, facultatibus, & literis Apoftolicis quibufuis Ca- remiffionem peccatorum nihilominus iniungentes, quod
pitulis, Conuentibus , Militibus, Ordinibus, & perfonis in præmiffis omnibus eifdem Patriarchis , Primatibus,
cuiufcumque qualitatis & conditionis exiftentibus , fub Archiepifcopis, &Epifcopis affiftant,& fuum fauorem & 1
quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis auxilium præftent, ac contrafacientes pœnis , etiam tem-
etiam derogatoriarum derogatoriis,aliifque efficacioribus poralibus afficiant.
& infolitis claufulis,necnon irritantibus,& aliis decretis §.6. Non obftantibus omnibus quæ idem Paulus præ- Contrariis de
in genere vel in fpecie , etiam Motu proprio alias quo- deceffor in fupradictis literis voluit non obftare, priuile- gas.
modolibet conceffis , approbatis,& innouatis, quibus il- giis quoque , indultis , & literis Apoftolicis per recol.
lorum tenores præfentibus pro expreffis habentes , fpe- mem . Pium Quartum Romanum Pontificem prædeceffo-
cialiter & exprelle derogamus, ceterifque contrariis qui- rem noftrum, & Sedem Apoftolicam, etiam forfan confi-
bufcumque. ftorialiter, ac per viam generalis legis & ftatuti, ac in vim
Fides adhibe. §. 18. Volumus autem quod præfentium tranfumptis ftipulati contractus , ex quauis , etiam vrgentiffima &
stanfumpt . etiam impreffis manu alicuius Notarij publici fubfcriptis onerofa , ac Motu proprio , & ex certa fcientia , & de
& figillo alicuius Prælati munitis , eadem prorfus fides, Apoftolicæ poteftatis plenitudine , etiam cum quibuf-
vbique adhibeatur, quæ eifdem præfentibus adhiberetur uis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliifque efficacio-
fi forent exhibitæ, vel oftenfæ. irbus & infolitis claufulis , irritantibufque & aliis decre-
Sanctio pœ-
5.19. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- 1 tis quomodolibet conceffis , confirmatis , & innouatis,
nalis.
nam noftræ innouationis , relaxationis , admonitionis, etiam fi in eis difponeretur & caueretur expreffe , quoad
confirmationis , mandati , ftatuti , decreti , ordinati on is delationem birreti glauci coloris huiufmodi in itinere,
præcepti , monitionis , voluntatis , & derogationis inac quod non vt præmittitur , in loco claufo habitare
tenerentur,
PIVS QVINT VS. 131
renerentur, & quod bona ftabilia vfque ad certam fum- damno & periculo miferorum nautarum & mercium
mam acquirere ac focietatem cũ Chriftianis fuper rebus conductorum naues & nauilia diuerfis mercibus onuſta,
ad annonam fpectantibus inire , ac conuerfationem cum propter maris infortunium, & in dictis portibus, fugam-
eifdem Chriftifidelibus habere, ac pignora alias qua præ- que ab infidelibus & aliis inimicis arreptam,aliotue ino-
fcripto modo diftrahere , ac plures Synagogas retinere pinatos cafus ob quos nonnulli naues & nauilia deferue-
poffent indulferit,aut alias quomodolibet eis dictas lite- runt, & ab eorumdem inimicorum conatibus euafi fue-
ras Pauli prædecefforis in fauorem Hebræorum prædi- runt,eorumque perſonas, nauibus & mercibus in eis con-
&torum limitauerit.Quibus omnibus, etiam fi pro illoru [ ductis omiffis, in terra, alijque periti in mari,faluas effe-
fufficienti derogatione, deillis eorumque totis tenoribus cerunt, naufragia paffi fuerunt , in portibus , plagis , &
fpecialis , fpecifica, expreffa,& indiuidua, ac de verbo ad ripis locorum maritimorum prædictæ S. R. E. non
verbum , non autem per claufulas generales idem impor- fine maximo damno patronorum nauiliorum & nauium
tantes mentio,feu quæuis alia expreffio habenda aut alia prædictarum, ac mercium conductarum , & detrimento
exquifita forma feruanda foret , & in eis caueatur, quod Terrarum & locorum dicta S.R.E.ad quæ prædictæ na-
nullatenus derogari poffit,illorum omnium tenores pre- ues & nauilia cum fuis mercibus fæpiffime tendebants
fentibus profufficienter expreffis,ac de verbo ad verbum ibidem in beneficio & abundantia ipfarum terrarum ex-
infertis habentes, necnon modos & formas ad id feruan- ponenda erant, & quod occurrentibus ad loca prædicta,
das pro indiuiduo feruatis habentes , harum ferie fpecia- nautis & conductoribus mercium præfatarum pro falute
liter & expreffe derogamus.Et literas eiufdem Pauli præ- corum , necnon nauium & mercium ipfarum nancifcen-
decefforis,& omniain eis contenta obferuari in omnibus da , extimantes fe fecuros effe expeclan. inter Chriftia-
& per omnia mandamus, perinde ac fi literæ Pij fimiliter nos & amicos confequi opem , & fauorem fratrum ami-
prædecefforis noftri non emanaffent,aut fi aliquibus có- cabilem,prout ratio & æquitas id poftulant , & prout in
muniter vel diuifim ab eadem fit Sede indultú quod in- aliis locis in fimilibus infortuniis fit, per dictorum lo-
terdici,fufpendi , vel excommunicari non poffint per licorum maritimorum incolas & habitatores, ac officiales,
teras Apoft , non facientes plenam & expreffam,ac de ver- non folum penes cos non reperierunt auxilium præfa-
bo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem . tum , quinimmo maius impedimentum , quia contra
Forma publi-
cationis. §.7 .Volumus autem quod præfentes literæ in Cancel- omne ius diuinum & humanum addendo talił us nau-
laria, & acie Campi Flora publicentur , & inter confti- fragium patientibus damnum damno , & afflictis affli-
tutiones extrauagantes perpetuo valituras confcribatur. tionem, cum maximaDei & noftra, ac proximi offenfa,
Fides tran- §.8.Et quia difficile foret præfentes ad fingula quæque ab eifdem habitatoribus & officialibus terrarum præfata-
fumptorum. loca deferri , volumus & etiam declaramus quod earum rum damnum & tribulatio illata fuit , etiam cum minis
tranfumptis, etiam impreffis, manu alicuius Notarijfub- & comminationibus, & illi naufragantes ab eifdem corú
fcriptis, ac figillo alicuius Prælati munitis eadem pror- bonis & mercibus,quas domino permittente à tali infor-
fus fides vbicumque adhibeatur , quæ præfentibus adhi- tunio liberarunt, & liberabant, animo diabolico , & per-
beretur fi forent exhibitæ vel oftenfæ.Nulli ergo, & c. uerfo priuati fuerunt , dicta bona & merces , occupando
Datum Romæ apud S.Petrum, anno Incarnationis Do- & detinendo,ac fi effent infidelium.Barones, dominique
19Dar
. Ap.P.At
ri li s. minicæ, millefimo quingentefimo fexagefimo fexto, 13 . temporales , & ecclefiaftici officiales talium locorum fub
Calen.Maij, Pontificatus noftri Anno 1. prætextu naufragij, & fpecie prætenfionis , ac directi iu-
ris , illa ad fe fpectare & pertinere afferebant , vfurpando
Publicatio. Anno à Natiuitate D.N.Iefu Chrifti 1566. Indictione 9 . dictas naues & nauilia , mercefque quas auferunt à pro-
dievero 1. menfis May , Pont. Sanctiff. in Chrifto Patris, priis patronis in fcandalum , peruerfum , & iniquum
& D.N.D. Py diuina prouidentia Papa V. anno 1. retro- exemplum , quod non folum repugnar religioni Chri-
fcripta litera affixa , & publicatafuerunt in locis retrofcri- ftianæ præfertim in Terris S.R.E.huiufmodi, quæ omnes
prispernos Scipionem de Octauianis & Io. Andream Pa- ad fe venientes benigne amplectitur , verum etiam con-
nizam Apoftolicos Curf. tra omné humanam & ciuilemlegem,& iuris æquitatem,
Camillus Cher. Mag.Curf. mentemque noftram , que eft vt omnes Chriftifideles
qui in dictis terris S.R.E.contractabunt fint patroni fuo-
rum bonorum, de illifque poffint libere difponere, fint
VII. Contra impedientes, aut non fubuenientes Nau- que bene & amicabiliter tractari , & non debeant mo-
tis & aliis naufragium patientibus in locis S.R. do aliquo vexari nec moleftari,
E. mediate & immediate fubiectis. Bonorum- S.1. Quapropter nos prædecefforum noftrorum vefti- Hic ided Þór.
que naufragantium occupatores , Et Commu- giis inhærendo , volentes præmiffis occurrere , damnif- pœnas impo-
que & fcandalis, neveniant quantum poffumus obuiare tibu nit impedien-
naufra-
nitates ac Barones & Dominos cos non ca- Motu fimili, &c. auctoritate Apoftolica, & de certa no- giù spatientes
pientes. ftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine ad nau

perpetuam rei memoriam ftaiuimus & ordinamus , fir fragantes be-
Generalemfanétionem in furripientes bona Chri- miterque & inuiolabiliter obferuari mandamus in vir- nigne tracts=
tute fanctæ obedientiæ , & fub excommunicationis , ripracipit.
ftianorum vbique naufragata, babes in bulla quo-
tannis in die Cœna Domini legifolita , de qua necnon decem millium ducatorum auri largorum Came-
vide in Pauli V. conft. 63. Paftoralis. Specialem ræ Apoftolicæ applicandorum pœnis, quatenus in Vrbe
Roma, fuifque portibus & ripis ac Ciuitate Anconitana,
vero pro Regno Britannia , lege fup. in conft . 1 . aliifque omnibus
& fingulis Ciuitatibus , Terris,Caftris ,
Honory II. Cariffimus.
ripis,portibus,& plagis, tam verfus Adriaticum mare di-
Auxiliatoribus autem, quod de bonis recuperatis debea- cta Sanctæ Romanæ Ecclefiæ mediate vel immediate
fubiectis , & etiam Prælatorum , dominorumque tem-
tur,videre eft fup.in Pauli III. conft.42 . Accepimus.
poralium & Baronum dictarum terrarum , in quibus eft
Edita An. D. PIVS PAPA QV IN TV S commercium maritimum , perfona aliqua cuiufcumque
15666 Motu proprio, &c. gradus ecclefiaftici vel fæcularis , communiter vel diui-
fim officialis,aut priuatus, & præfertim Oftien . & Portué
Bona naufra-
Vm nobis ex parte dileéti filij Martini de Ayala Ro- Epifc. & quorumcumque aliotum Cardinalatus honore
gãtia,freque
mæ commorantis , Confulis protectoris & defenfo- fulgen. defuper non audeat vel præfumat aut permittat
ter ab incolis ris,ac generalis procuratoris , in rebus maritimis & mer- præbereimpedimentu, aut genus aliquod moleftiæ præ-
locoru ,in , Nation. Hifpanorum , Neapolitanorum & ftare dictis nautis, & mercium cóductoribus fubditis præ-
oficialibuscantilibus
naufragia
businqui Siculorum , Mediolanenfium , ceterorumque fubditorum dicto Regi Catholico, & aliis quibufcúque & cuiufcuque
bus
Philippi Hifpaniarni , ac nationis,qui cum bono & iniquo tépore, infortuniú aut
iuntur., di cariffimi in Chrifto filij noftri
eueniunt
rip
vtriufque Siciliæ,&c.Regis Catholici in Alma Vrbe no- naufragium patiantur in dictis ripis vel prope Ripas,aut
ftra, ac Ripis & Portibus , Terrarum & locorum S. R. E. intra mare,feu in aliqua parte illius,aur portibus,feu plaz
fubiectorum expofitum fuerit, non fine maxima noftra giis(quod Deus auertat)aut quouis alio volútario,necef-
difplicentia , quod retroactis temporibus cum maximo litato, infortunato, aut pacifico modo cos inibi applicare
Tom, IL contingat
182 PIVS Q VINT VS.
contingat in quamcumque Ripam,portum, aut plagiam ,aut quæfito colore, feu folutione aliquibus perfonis ec-
dictarum Terrarum S.R.E.huiufmodi , quinimmo illi fa- clefiafticis vel fæcularibus , Baronibus , Comitibus , aut
uore & ope gratiofe recipiantur,& benigne tractentur, triremiu Capitaneis, Caftellanis, Gubernatoribus, Com-
reftituendo, & reftitui faciendo, res & bona eorum in ta- miffariis , feu cuicumque alteri cuiufcumque conditio-
libus nauibus conducta,fi ea per aliquam,vel aliquos de- nis,preeminentiæ,& ftatus fit,facienda.cui Confuli com-
tineri,& occupari contingat,& in pofterum occupabun- pellendi, & reftitui, ac caftigari faciendi tales vfurpato-
tur,& detinebuntur , libere abfque eo quod eos ad fol- res,& detentores,plenam & liberam facultatem & aucto-
uendum iura aut aliquid aliud cogant & compellant , ad ritatem concedimus.
effectum vt ftante huiufmodi bona comportatione, eorum §. 4. Quibus perfonis expreffe in virtute fanctæ obe- Baronibuſque
querelæ ceffent , & illi libentiori animo conducant ad dientiæ & fub pœnis præfatis mandamus quatenus di- & Gubernato
loca præfata fe & eorum merces. mittant & finant præfatos patronos nauium & nauilio- ribus ac aliis
Commiffariu §. 2. Et licet alias fel.rcc.Paulus Papa III . & Iulius etiarum nationum præfatarum , & quarumcumque aliarum fis ut in pramif
eidem Co-
& Confulem Tertius prædeceffores noftriper corum Motus proprios, dictumque eorum Confulem , & Miniftrum feu Mini- fuli auxilium
deputatpro
recuperatione & literas in forma breuis,vel alias cócefferant dicto Mar- ftros illa omnia recuperare , & alias de corum nauibus, praftens.
huiufmodibo. tino Confuli auctoritatem recuperandi , & libere reci- nauiliis , mercibus, & bonis conductis, etiam derelictis ,
norum . piendi nauilia,naues , & merces naufragium paffas, ac di- & iis tam per mare vagantibus , quam prope terram , &
&tis fubditis noftris, & illas propriis patronis reftituendi, Ripa confiftentibus libere difponere abique aliqua mo-
& reftitui faciendi ab illis perfonis illa occupantibus, leftia vel impedimento illis , directe vel indirecte præ-
propterea approbando,& confirmandodictum breue, & ftan.nec debeant fe intromittere in dictis naufragatis,
Motus proprios , omnefque alias patentes, & conceffio- nec naufragio præfato, nifi in eo ad quod per dictos pa-
nes , tam Apoftolicas quam Regias quomodolibet ema- tronos, Confulem & Miniftrum erunt requifiti & vocati
natas & concellas , ac in illis contenta , & inde fecuta pro eorum ope & fauore , nec fub aliquo prætextu , vel
quæcumque illis in fuo robore permanentibus , & quæ colore dicto Martino Confuli, aut eius Miniftris feu de-
fub dictis pænis inuiolabiliter obferuari mandamus, ip- putatis præfatis in libero exercitio fui officij generalis
fum Martinum in naufragiis Commiffarium generalem Confulatus , & Commiffariatus huiufinodi , & ad illud
deputamus, non obftan.quacumque conceffione, ordina- fpectan. aliifque fupradictis aliquod impedimentum,
tione,decreto in contrarium forfan emanato,quacumque moleftiam,aut perturbationem præftent feu præftari per-
via & modo, & ad inftantiam quaruuis perfonæ aut permittant, quinimmo ei & eis, omne auxilium & fauorem
fonarum cuiufcumque ftatus,gradus, & conditionis exi- in præmiffis, & circa ea neceffaria feu quomodolibet op-
ften. quarum tenores pro plene & fufficienter expreffis portuna,ad quæ præfati noftri fubditi quotiefcumque
haberi volumus , ac fi de verbo ad verbum inferti effent, pro parte dictorum Confulis ac Miniftrorum,in licitis
quibus expreffe derogamus , per præfentes concedimus & honeftis erunt requifiti, præftare toneantur , quibus,
& impartimur facultatem & auctoritatem dicto Martino eis videlicet qui à dicto Martino Confule , & Miniftris
Confuli , vt ipfe tamquam talis Conful & Protector,ac vocati erunt ad recuperationem adiuuerint , per di-
generalis Procurator & defenfor nationum præfatarum & tuin Confulem expenfiis rerum liberatarum , in quartim
repræfentando perfonas intereffe habentes in talibus beneficium elaborauerint , in laboris fubfidium dabitur
nauiliis,nauibus & mercibus,& tamquam perfona legiti- quod iuftum & honeftum erit, & eidem Confuli videbi
ma poffit per fe, fuofque miniftros in focietate,dictorum tur , quod erit iuxta meritum illorum , qui in faluandis
patronorum præfentibus , aut in illis abfentibus , etiam huiufmodi rebus & bonis interuenerint , licet fraterni-
ipfi patroni in abfentia dicti Martini Confulis, fuorum- tatis charitas in talibus calamitofis cuentibus eos ad id
ve miniftrorum & deputatorum , coniunctim vel diui-
obliget atque cogat. Et auxilium
fim poffint exigere, recuperare nauilia, naues , ac merces §.5 . Et ve Chriftifideles ad præmiffa alliciantur aut dantibus in-
præfatas naufragium paffas fiue derelictas,in mareaut ex- naufragium huiufmodi patientibus
ab eis propitiora dulgentiasco-
tra mare,aut in aliqua illius parte, portibufque & plagiis fubfidia præbeantur, omnibus & fingulis vtriufque fexus cedir.
atque Ripis,alioque quouis loco vbi reperientur, Chriftifidelibus , qui auxilium , confilium , & fauorem
Soluentibus, 5.3 . Et quia euenire folet,quod tales naues & nauilia, naufragium patientibus in reparatione & conferuatione
aut recupera- ac merces in eis conducta non funt propriæ , aut patro- fuorum bonorum præftiterint, decem annos & totidem
tibusilla ,pra norum talia nauilia conducentium , feu patronantium, quadragenas de iniunctis eis pœnitentiis in Domino re-
cipitur difpo-
nant infeio aut ea affecurantes intereffati funt, volumus etiam quod laxamus.
d. Commiffa fi patroni & nauræ,feu aliæ perfonæ faluas effecerint aut §. 6. Mandantes dictis noftris fubditis , tam Ciuitatis omnibufque
rio & Confu- recuperauerint dictas merces, vel carum partéfeu nauilia Vetulæ , & Oftie , Porti , & Neptuni , ac Pilottis illa- cŏmorant pro-
le.
præfata , non poffint modo aliquo de eis difponere abf- rum , ac etiam Anconæ , ac habitatoribus omnium,Ter- pe loca nau-
fragiorum in-
quenutu & voluntate dicti Martini Confulis, qui foler- rarum , Riparum , Portuum , & Plagiarum , necnon pa- betvt vocari
ter inquirere debeat de mercibus falus & perditis vfque tronis, & nautis nauium , nauiliorum , triremium, birc- auxilium
quo veritatem omnino comperiat,ad hoc ne fub prætex- miumque Capitaneis , & barcharum conductoribus & praftent.
tu naufragij aut proiectionis mercium in mare, intereffe pifcatoribus , ac aliis quibufcumque perfonis exiften-
habentes modo aliquo , damnificati aut defraudati , feu tibus & habitantibus in aut prope , vel vbi talia naufra-
fuis priuati exiftant. Er infuper quod omnes & finguli gia accidere contingat, fub pœna folutionis tanti quan-
quarumcumque nauium cuiufcumque generis patroni ti bona naufragata valuerint, & quæ ob defectum adiu-
debeant & teneantur cum omni diligentia faluare & cu- torij amitterentur , quatenus illico poftquam à patrono
todire bona quæcumque per eos conducta & naufra- Confule , aut deputatis vocati fuerint , occurant , & fe-
gantia,neque illa tamquam perdita dimittere, fedipfum ftinanter accedant cum eorum barchis ac triremibus , &
Confulem pro opportuno remedio certiorare in benefi- biremibus , ad adiuuandum & faluandum ea omni cum
cium, & faluationem ipforum bonorum naufragantium , diligentia , ac fi eorum propria effent, folutis tamen eis
ita quod ipfis patronis fiue nautis deficientibus in ali- pro eorum labore expenfis mercium conductarum , &
quo præmifforum naufragia huiufmodi, & damna quæ- rerum faluatarum his quæ Conful , videbitur , prout
cumque , & exinde prouenientia ipforum patronorum labor eorum exegerit , & non poffint petere, nec petant
culpa imputentur, & ad intereffe ac damna teneantur.Ac aliquid aliud, nec qnartum, nec partem, nec ius aliquod
fi contingat ab aliqua perfona feu perfonis cuiufcumque rerum faluatarum præter fupradicta , conceffione, ftatu-
ftatus, gradus,ordinis, & conditionis exiften . & noftram to, confuetudine , ordinatione , vfu , & quibufuis aliis
monitionem huiufmodi ignoran.in toto vel in parte de- minime obftantibus penitus , caffamus & fuffragari no-
tinere merces , res & bona aliqua in eis conducta furti- lumus.
Comunitates
ue & coacte , vel prætextu prætenfionis naufragij , vel 5.7. Volumus autem quod in locis , feu territoriis vbi etiam & Do-
alio quocumque modo , eadem nihilominus dictus naufragium præfatum eueniet, Dominus , vel Domini, minos locoru
Martinus Conful recipere , exigere , & recuperare , & à aut Communitas talis loci teneantur confignare in ma- fecutinaufra-
detinentibus perfonis illa dictis patronis ad quos ca de nibus noftræ iuftitiæ, & Miniftrorum illius, latronem feu gÿ,latrone:&
iure fpectant & pertinent , reftitui facere abfque aliqua latrones , vfurpatorem feu vfurpatores , detentorem feu ca pere debere
occupatores
exactione feu detractione prætextu dictæ prætenfionis, detentores huiufmodi rerum naufragatarum , alias decernit.
teneantur
PIVS QVINT VS.
teneantur foluere totum damnum & expenfas in tali

naufragio, aut illius dependen. paſſa, & feu patienda, ac De Claufura & numero Monialium cuiufcum- VIII.
paffas & feu patiendas . que Ordinis , & poenis earumdem abfque li-
Camerarium. §. 8. Et fi aliquid forfan occurrerit fuper præmiffis, centia Superiorum ,ex caufa magni incendij,vel
queS. R.E.lu- quod dictus Conful non poffit accommodare , &
infirmitatis lepræ , vel epidímiæ tantummodo
dicem iftaru concludere , recurratur ad nos , & feu dilectum filium
caufarum de- Vitellotium Camerarium noftrum, & S.R.E. qué & nul- eis concedenda , è Monafteriis egredientium,
Butat.
lum alium illud decidere & finire poffe volumus , etiam concomitantiumque & receptantium ac Su-
periorum aliter eis licentiam concedentium :
cum facultate & auctoritate ampliffime puniendi , & ca-
ftigandi quofcumque latrones & prædatores, etiam vf- Necnon de eleemofynis pro ipfarum Monia-
que ad pœnam capitalem. Volentes etiam per præfentes lium fubuentione colligendis .
præfatum Cardinalem Camerarium, merum & verum iu-
dicem & executorem in caufis maritimis naufragiorum, Quoad claufuram , babes etiam infra Greg. XIII.
& etiam quarumcumque 'affecurationum , fuper quibus conft.28. Vbi gratiæ, & Pauli V. conft . 74. Mo-
lis & controuerfia aliqua inter quofcumque euenire pof- nialium . Et quoad eleemofynas vide aliam eiuf
fet, ex caufa tamen dictorum naufragiorum ', cum oppor-
dem Greg. bullam 8. Deo facris . Et conft. Bo-
tuna auocatione à quibufcumque iudicibus , non tamen
Rom. Curiæ fore & effe debere. nif.VIII. hic citatam , videre eft in tit.de Stat.
Confuli quo- §. 9. Necnon auctoritate præfara concedendo dicto Reg.in 6. Decretumque Conc . Trid. in feff. 25:
que eius Confuli, eiufque deputatis prout concedimus eifdem,vt
cap. 5:
deputatis de-
cultatem fa- pro ipforum fecuritate & defenfione cuiufcumque ge-
mulieres
arma, tam offenfiua, quam defenfiua in toto domi- Quoad vero confenfus Monialium , fine quo
ferendi arma neris
concedi. nio,& pertotum dominium ecclefiafticum,fcilicet in om- fæculares licentiis Monafteria ingrediendi , vti non
nibus terris & locis maritimis , & mari conuicinis per poffent, vt illis vti valeant , declarauit quod de cetero
quindecim milliaria à terra diftantibus , libere & licite expreffe capitulariter , & per fecreta fuffragia haberi
portare poffint &valeant , quibufcumque bannis editis debeat,S.D.N.Vrban.VIII.conft.29 . facrofanétum infra
feu edendis & aliis quibufcumq ue Apoftolicis conftitu- tom :4:
tionibus & ordinationibus non obftan . EPISCOPV
PIVS S, Edità Anüb
Executores
§. 10.Et nihilominus pro obferuatione præmifforum,
deputat, Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1566.1669:
facultates co- motu & fcientia noftris præfatis præcipiendo mandamus 1570.
cedit.
dilecto filio VitrellorioVitellio Camerario noftro , nec- Circa paftoralis officij nobis, meritis litet imparibus, Exordiam.
non Clericis præfiden.Cam.Apoft.ac prælatis, etiam defuper commiffi curam quantum nobis ex alto per-
dinalatus honore fulgentibus , necnon vniuerfis & fin- mittitur inuigilantes, affidue ad ea per quæ fingulis er-
gulis tam Almæ Vrbis, quam aliarum quarumcumque S. roribus, & exceffibus obuiatur , ac perfonis quibuflibet,
R.E. mediate vel immediate fubiectarum Prouinciarum, præfertim fœminei fexus virginitatem fuam Altiffimo
Terrarum, & locorum, Vicelegatis, Gubernatoribus, Lo- vouentibus, fub religionis iugo Chrifto Saluatori in ca=
catenen. Poteftatibus, Iudicibus, & aliis quouis nomine ftitatis holocaufto famulari affectantibus, femita iuftitiæ
nuncupatis iufdicentibus , & iuftitiæ miniftris , necnon & honeftatis declinantibus , ne quicquam in eis reperia-
Illuftribus Magnif. viris Dominis Ducibus , Marchioni- tur incongruum, quod in regularis ponat honeftatis glo-
bus, & Baronibus, Domicellis,Nobilibus Caftellanis, tri- ria maculam , & diuinam merito poffit offendere maie-
remiumque Ducibus & Capitaneis , ac quorumcumque ftatem, opportune fecurritur,libenter intendimus, ac in
locorú Comunitatibus feu vniuerfitatibus, omnibufque his noftræ vigilantię partes propenfius impartimur, pro-
& fingulis aliis particularibus perfonis,ad quos quomo- ut id in Domino falubriter expedire confpicimus.
dolibet fpectat, feu in futurum fpectabit,feu fpectare po- 5.1.Hac igitur perpetuo valitura conftitutione ,inhæ- Moniates ra-
terit,& S.R.E.prædicta,mediate vel immediate fubiectis, rentes etiam; conftitutioni fel. rec. Bonifacij Papæ VIII. cite vel ex-
quatenus præmiffa omnia & fingula inuiolabiliter ob- prædecefforis noftri, quæ incipit,Periculofo , & decretis preffe Religio=
nem profeffa
feruent,& obferuari faciat,& fub pœnis & cenfuris ante- Conc.Trid.fuper claufura Monialium editis , auctor itate claufuram
dictis necnon rebellionis, & priuationis omnium & fin- Apoftolica tenore præfentium ftatuimus , atque perpe- feruent.
gulorum bonorum feu officiorum , ac confiſcationis & tuo decernimus,vniuerfas & fingulas moniales, præfen-
publicationis quorumcumque bonorum per eos , & ip- tes atque futuras , cuiufcumque Religionis Ordinis vel
forum quemlibet obtentorum,incurrendique in crimine militiarum , etiam Hierofolymitan . fint, quæ vel iam re-
læfæ maieftatis. Contradictores , &c. cum ampliffima fa- ceptæ fint,vel in pofterum in quibufuis Monafteriis,fiue
cultate & auctoritate, dictos raptores, graffatores , & de-domibus recipientur , & tacite vel expreffe religionem
prædatores,& latrones, in fragranti crimine , feu delicto profeffæ,etiam fi conuerfa ,aut quocumque alio nomine
repertos puniendi, & caftigandi, ad effectum vt huiufmo- appellentur,etiam fi ex inftitutis , vel fundationibus ea=
di iuftis querelis ceffantibus,dicti mercatores & nautæ eo rum regulę ad claufuram non teneantur,nec vmquam in
libentius cum fuis nauigiis,nauibus , & mercibus ad Vr- earum monafteriis,feu domibus, etiam ab immemorabili
bem ipfam,locaque prædicta S.R.E.prædi&tæ fecurius, & tépore ea feruata non fuerit, fub perpetua in fuis mona-
tutius accedant. fteriis,feu domibus debere de cetero permanere claufura,
Derogatio co-
trariorum . S.11. Non obftan tibus confti tution ibus & ordina tio- iuxta formam dictæ conftitutionis fel.rec.Bonifacij Papæ
nibus Apoft .necn on ftatuti s & confue tudini bus etiam u- VIII.p rædecefforis noftri, que incipit,Periculofo,in facro
nicipalibus quarumcumque terrarum.& locorumin có- Conc.Trid.approbatam ,& innouatam, quam nos aucto-
trarium forfan editis,ac priuilegiis , indultis , & literis ritate præfata etiam approbamus & innouamus , in om-
Apoft. quibufuis perfonis, necnon ciuitatibus, oppidis nibus & per omnia , aç illam diſtricte obferuari man-
locis, caftris ac portibus maritimis , fub quibufcumque damus.
verborum formis & tenoribus , ac cum quibufcumque §.2.Quod fi aliquæ moniales forfan reperiantur, quæ Inobedientes
claufulis & decretis,& contractibus,& motu proprio,&c. confuetudine etiam immemorabili,aut inftituto,vel fun- coerceantur
ac alias conceffis, quibus omnibus, &c. illorum tenores, datione regulæ fuæ fretæ animo obftinato huic claufuræ per rios.Ordina
&c. pro expreffis habentes , hac vice latiffime derogare refiftant , aut quoquomodo reluctentur , Ordinarij vna
cum fuperioribus earum, omnibus iuris & facti remediis
Sola fi gn atu- placeat,ceterifque contrariis quibufcumque .
ra §. 12. Volumus autem quod præfentis noftri Motus compellant eafdem tamquam rebelles & incorrigibiles
Afufficia. t pr oprij fola fignatura fufficiat,& vbique fidem faciat in ad præcife fubeundum dictam claufuram , & perpetuo
iudicio & extra, regula contraria non obftante , feu fi vi- obferuandum . Tertiariafifor
lemne votum
debitur literæ in forma breuis expediri poffint . §.3.Mulieres quoque quæ Tertiariæ, feu de pœniten- emiferint ,
PP.fubfer. Placet Motu proprio. M. tia dicuntur,cuiufcumque fuerint Ordinis in congrega- clauſura fub-
Dat.P.A.1 .
Dat .Romæ apu d S.Petrum ,octauo Calen . Maij , Anno tione viuentes fi & ipfæ profeffæ fuerint, ita vt folem- iiciantur , fin
24. Aprilis.
primo. ne votum emiferint, ad claufuram præcife , vt præmitti- aut ë ios
dinar őr-
perad
tur & ipfæ teneantur , quod fi votum folemne non claufuram
Tom. II. Q. 2 emiferint, fuadean
"
184 PIVS QVINT V S.
emiferint , Ordinarij vna cum fuperioribus earum hor- ,ftolicis, ftatutis & confuetudinibus , etiam immemora
tentur,& perfuadere ftudeant,vt illud emittant,& profi- bilibus, etiam per Sedem Apoftolicam approbatis & con-
teantut,ac poft emiffionem, & profeffionem eidem clau- firmatis ; priuilegiis quoque indultis & literis Apoftoli-
furæ fe fubiiciant; quod fi recufauerint , & aliquæ ex eis cis etiamin fundatione,& inftiturione eifdem Monaſte-
inuentæ fuerint fcandalofe viuere feueriffime punian- riis , vel domibus , & Monialibus, fub quibufcumque
tur. verborum formis, & claufulis irritantibus , & aliis de-
Et volentes §.4. Ceteris autem omnibus fic abfque emiffione pro- cretis quibuflibet conceffis, confirmatis, acetiam itera-
fine claufura feffionis, & claufura viuere omnino volentibus interdi- tis vicibus approbatis , & innouatis. Quibus omnibus
profeffione
viuere, non cimusprorfus
aliam , & perpetuo,
infuum prohibemus
Ordinem ,, Religionem
ne in futurum vllam etiam
, Congre- rumquefipro fufficienti
totis tenoribusillorum derogatione,
fpecialis,fpecifica, de illis&, co-
expreffa, in-
recipianturin
aliqua Reli- gationemve recipiant. Quod fi contra huiufmodi hanc diuidua,non autem per claufulas generales idem impor-
gione feu Co- noftram prohibitionem & decretum aliquas receperint, tantes, mentio , feu quæuis alia expreffio habenda, aut
greg. eas ad fic viuendum omnino inhabiles reddimus,ac illa- aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret , teno-
rum quaflibet profeffiones & receptiones irritas facimus res huiufmodi,ac fi de verbo ad verbum infererentur, pro
& annullamus. fufficienter expreffis habentes, quoad effectum validita-
Eleemofyna $.5.Porro ne moniales,vel Tertiariæ prædicte propter tis noftræ conftitutionis tantum derogamus contrariis
promensalib hanc claufuram, detrimentum aut incommodumaliquod quibufcumque.Aut fi aliquibus communiter vel diuifim
colligaturper
Couerfas, aut in earum neceffitatibus ,maxime in pertinentibus ad illa- ab eadem fit Sede indultum,quod interdici,aut fufpendi
per Profeffas rum victum patiantur , fed vt eis opportune confulatur, non poffint per literas Apoftolicas non facientes plenam
habitatespro- auctoritate Apoftolica præfata ftatuimus , decernimus, & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiuf-
pe monafte præcipimus, atque mandamus Ordinariis & Superiori- modi mentionem.
ria,afatis an- bus carum , vt curent colligi fidelium eleemofynas per §. 10 Per hoc autem in Monafteriis exemptis, Ordina- Ordinarij in
nox,40.
conuerfas, quæ non fint profelle,vel fi profeffæ fuerint, rij locorum quoad alia nullam fibi credant iurifdictio- bis procedant.
etiam in loco
fint tamen ætatis annorum quadraginta, & in domibus nem vel poteftatem aliquatenus eis attributam. exemptis.
contiguis , extra tamen monafterium,degant, & non in- S.11.Volumus autem quod præfentes literæ ad valuas Iuffiopubli-
grediantur claufuram aliarum Monialium, nifi in cafibus Bafilica B.Petri Apoftolorum Principis, & in Cancellaria candi.
ex earum conftitutionibus permiffis;& de carum domi- noftra,ac acie Campi Flora publicentur , & inter con-
tus exire non poffint pro huiufmodi eleemofynis col - ftitutiones extrauagantes perpetuo valituras confcri-
ligendis nifi de licentia Ordinarij , vel earum Superio- bantur.
rum . §. 12. Erquia difficile foret præfentes ad fingula quæ- Exemplorum
Conuerfs pro- §. 6. Et de cetero nullæ aliæ conuerfæ profeffe recipi cumque loca deferri,volumus & etiam declaramus, quod fides.
fele de cetero
non recipian- amplius etiam de confenfufnorum Superiorum vel Præ- earum tranfumptis etiam impreffis , manu alicuius No-
tur. latorum poffint; quod fi aduerfus hanc noftram prohibi- tarij fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati munitis , ca-
Hoc declarationem receptæ fuerint, illarum receptio nulla, irrita & demprorfus fides vbicumque adhibeatur , quæ præfenti-
uit Greg.
inanis fit , prout ex nunc nullam , irritam , facimus , & bus adhiberetur fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
XIII.cit.in
annullamus.' Nulli ergo, &c.
rub.
Monialium $.7.Quod fi prædicto modo neceffitatibus monialium Dat. Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- Dat. P.A. 1.
recipiendaru & mulierum Tertiariarum prædictarumfuccurri fufficié- minicæ 1566.4. Kal. Iunij. Pontificatus noftri Anno die 29. Maj.
numerus re-
ter non poterit, mandamus ipfis Ordinariis & Superio- primo.
guletur iuxta
redditus Mo- ribus earum, vt ipfi prouideant de aliis perfonis piis , &
nafteriorum. Deo deuotis , quæ fidelium eleemofynas colligant , vel. Sequitur declaratio d . bulla.
Quod habes alias co meliori & commodiori modo quo fieri poterit,
in Cone ,Tria . etiam ex opere manuum ipfarum monialium & mulieru PIVS EPISCOPVS, & c Taita An.D.
foff25.6.3. prædictarum , arbitrio Ordinariorum & Superioruin ea- 1569.
rumdem , & prout eis congruentius expedire videbitur, Dum EcoriIcfus
& honeftati Dominusfanctimoni
Ghriftusomnium nofter fponfus
alium,cft, vt Exordium
qua-
prouideatur,&fuccurratur.Et ne propter monialium nu-
merum exceffiuum claufuræ obferuatio violetur , inhæ- in puritate & caftitate fuperædificantes , in ipfo felici-
rentes etiam fimiliter difpofitioni dicta conftitutionis
ter inhabitare valeant, confulenees, ea quæ illarum exi-
Bonifacij, & Conc. Trid. decreto,monialibus prædictis,&
ftimationi detrahere poffent , decet nos confulto fub-
illarum Superioribus , & Ordinariis diſtricte inhibendo
mouere.
præcipimus & mandamus; ne plures in earum Monafte- §.1.Sane periculo & fcandalo plena res eft, ac regulari caufa huius
riis recipiant & admittant , fiue recipi & admitti permit-
obferuantia vehementer aduerfatur, fanctimoniales ali- conftims.
tant , quam ex propriis redditibus ipforum monafterio-
quando parentes,fratres , forores , aut alios agnatos , vel
rum , vel confuctis eleemofynis commode fuftentari cognatos, necnon Monafteria, & alia filiationes nuncu-
poffint. para, etiameis fubiecta vifitandi , aut infirmitatis caufa,
Executorum
6.8.Mandantes propterea in virtute fanctæ obedientiæ aliove prætextu à Monafteriis exire & per fæcularium
depuratio.
fub obteftatione diuini iudicij , & interminatione male perfonarumdomus difcurrere,& vagari, quo veluti colore
dictionis æternæ , vniuerfis venerabilibus fratribus Pa- eximium quoque honeftatis,& pudicitia decus in diſcri-
triarchis, Primatibus, Archiepifcopis & Epifcopis, qua- men committunt.
tenus in Ciuitatibus , & diœcefibus propriis ,præfentes §. 2. Vnde nos malo huic pro noftro Paftoralis officij Monialium à
noftras literas publicari faciant , ac in monafteriis mo- debito falubrite r occurrere volentes , inhærentes etiam claufura
nialium fibi ordinario iure fubiectis , in iis vero quæ ad decreto facri Conc. Trid. de claufura Monialium difpo- exeuntium
Romanam mediate vel immediate fpectant Ecclefiam Se- nenti, ac aliis noftris literis fuperfuper huiufmodi clau- abfque licen
tia,&c.pœna
dis Apoftolicę auctoritate vna cum Superioribus eorum- fura editis adiicientes, volumus, fancimus, & ordinamus tia,&c. pœna
dem monafteriorum claufuram , vt præmittitur , quam- nulli Abbatiffarum, Prioriffarum, aliarumve Monialium ,
1
primum potuerint feruari procurent. Contradictores at- etiam Carthufienfium , Ciftercienfium , S. Benedicti
que rebelles per cenfuram ecclefiafticam appellatione & Mendicantium,& quorumcumque aliorum Ordinum ,
poftpofita compefcendo; inuocato ad hoc,fi opus fuerit, etiam Miliriarum, ac ftatuum,graduum, & conditionum,
auxilio brachij fæcularis. Ac vt hoc tam falutare decretu dignitatum , ac præeminentiarum exiftentium , etiam
facilius obferuetur,omnes Principes feculares, & alios do- infirmtatis, feu aliorum Monafteriorum , etiam eis fub-
minos, & magiftratus téporales rogamus,requirimus , & iectorum, aut domorum , parentum , aliorumve confan-
obfeciamus per vifcera mifericordiæ D.N. Iefu Chrifti, guineorum vifitandorum ; aliave occafione & prætextu ,
eifdem in remiffionem peccatorum iniungentes , quod nifi ex caufa magni incendij,vel infirmitatis , lepræ , aut
in præmiffis omnibus eifdem Patriarchis , Primatibus, epidimiæ, quæ tamen infirmitas, præter alios Ordinú Su-
Archiepifcopis, & Epifcopis , & aliis monialium Supe- periores quibus cura Monafteriorum incumberet , ctiam
rioribus affiftant,ac fuum fauorem & auxilium præftent, per Epifcopum, feu alium loci Ordinarium , etiam fi
acimpedientes pœnis etiam temporalibus afficiant. prædicta Monafteria ab Epifcoporum & Ordinariorum
Claufula de-
rogatoria. $.9.Præmiffis conftitutionibus & ordinationibus Apo- iurifdictione exempta effe reperiatur, cognita & expreſſe
in
1
PIV S QV I N T V Ŝ. 185
in fcriptis approbata fit,à Monafteriis præfatis exire, fed | Apoftolica, & in acie Campi Flora, vt moris eft,per nos Ioan
nec in prædictis cafibus extra illa , nifi ad neceffarium nem Guererum,& Chriftianum de Monte,pralibati S.D.N
tempus ftare licere.Aliter autem quam,vt prefertur, egre- Papa Curf.
dientes, feu licentiam exeundi quomodocumque conce-
Antonius Clerici Mag.Curf.
dentes necnon comitantes, ac illarum receptatrices per-
fonas,fiue laicas, aut fæculares, vel Ecclefiafticas, confan-
guineas,vel non, excommunicationis maioris latæ fen-
fentiæ vinculo ftatim co ipfo abfque aliqua declaratione Declarationes circa allegationem nouæ caufæ, in IX
fubiacere, à quo præterquam à Rom.Pont.nifi in mortis cafu fractæ pacis , vel tregua. Admiffionemque
articulo abfolui nequeant. Et infuper tàm egreffas, quami reorum in contumaciam condemnatorum in
præfidentes , & alios Superiores prædictos cis licentiam Statu Ecclefiaftico ad faciendas defenfiones ,
huiufmodi concedentes, dignitatibus, officiis , & admi-
infra vel poft annum ; necnon circa præuen-
niftrationibus, per eas & eos, tunc obtentis priuamus, &
tionem inter Iudicem Ecclefiafticum & lai
illas & illos ad obtenta , & alia in pofterum obtinenda
inhabiles . cum in caufis mixti fori.
Licětia aliter §.3.Necnon licentias & facultates , feu indulta & pri-
concedentium uilegia exeundi à Monafteriis, & extra illa ftandi , à no- De materia Bannitorum notas dabo inf. ad conſt: 6
N2 eorumpo- bis,feu alio Romano Pont.prædeceffore noftro, ac Sedis 1 Sixt.V. Hoc noftri.
Hoc ampliat Apoft.Nunciis,& Legatis,etiam de latere, ac Maiore Pœ-
Greg, XIII. nitentiario , aut Ordinum prædictorum Superioribus, PIVS PAPA Q VÍN TV S Edità An D
cit.in rub.
aliifque perfonis fub quibufcumque tenoribus & for- 1566.
Motu proprio , &c.
mis, ac cum quibufuis reftitutiuis præferuatiuis , mentis 1571 .
Vm ob innumeras Rom. Pont. occupationes , ac Exordnih
atteftatiuis,etiam nouam gratiam,& datam concernenti-
bus,aliifque efficacioribus ac infolitis claufulis, irritan- Cv particularium rerum quarumlibet ftatus ignoran-
tibufque & aliis decretis , iu genere vel in fpecie , etiam tiam, contingat ab eo quandoque literas emanare , quæ
Motu proprio, & ex certa fcientia,deque Apoft.poteftatis in magnum aliquorum præiudicium redundare nofcun-
plenitudine,etiam Imperatoris,Reguin,Ducum, & alioru tur , minime reprehendendum effe videtur , fi tandem
Principum,necnon S. R. E. Card. intuitu & contempla- præiudicio cognito, literas huiufmodi , etiam fi per eius
tione, ac inftantia, vel alias quomodolibet conceffa(quæ prædecefforem emanauerint, tamquam per inaduerten-
prorfus abolemus) ac literas defuper confectas, & in po- tiam editas reuocat,& limitat, aliafque defuper difponit
Iterum concedendas , & conficiendas , nullas & inuali- prout rerum & temporum qualitate penfata confpicit in
das, nulliufque roboris ac momenti fore,nec illas haben- Domino falubriter expedire.
tibus & habituris fuffragari poffe. §.1.Dudum fiquidem fel. record,Pius Papa Quartus, Pius IV. állé-
Decretum ir- §.4. Et ita per quofcumque ludices & Commiffarios, prædeceffor nofter cupiens crimiuibus & exceffibus qui gatione neue
ritals.
quauis auctoritate fungentes ,fublata eis & eorum cuili- in dies oriebantur prouidere , per quafdam fuas in for- in cafu
fphibu
pacis83
bet aliter iudicandi & interpretandi facultate & auctori- ma Motus proprij editas literas inter alia ftatuit,quod in treguafra
tate, iudicari & definiri debere,irritum quoque & inane, caufis treguarum , & pacis fractarum ipfi fractores vel ae
quicquid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate eorum fideiuffores allegare non poffent quod offenfa ex
fcienter vel ignoranter contigerit attentari decernimus. noua caufa proceffiffet , nec allegata cuiquam fuffraga-
Deputatio & §. 5. Mandantes vniuerfis & fingulis Venerabilibus retur.
facultates
exxecutorim fratribus noftris,Patriarchis,Primatibus,Archiepifcopis, §.2.Et etiam quod in caufis mixtis inter Iudicem ec- Et in caufis
buius conft. Epifcopis, & aliis locorum Ordinariis, in virtute fanctæ clefiafticum & laicum, locus fit præuentioni , ita tamen mixtis Iudicu
Cóc. Trid. obedientiæ,& fub obteftatione diuini iudicij,& intermi- quod iudex ecclefiafticus in cafu præuentionis non praentionem
pradictis natione maledictionis æternæ, quatenus per fe vel alium, poffit procedere contra laicum , fed illum debeat remit- declarauitfu
pra in conft.
feu alios præfentes literas in Ciuitatibus & diœcefibus tere ad Iudicem laicum , & aliàs prour in eifdem literis 2.§ 12.
propriis quolibet anno publicent, omniaque in illis co- plenius continetur.
tenta,necnon præfatum decretum ipfius Concilij, quod §.3.Nos confiderantes à ratione & iuri debito alienum Hic Pont de-
clarat prohi
incipit Bonifacij VIII.diligenter & inuiolabiliter fub ce- effe eos qui criminis innoxij fuerint , eorumque fideiuf- bitionequoad
furis Ecclefiafticis,aliifque præfatis pænis , & in eodem fores, fi tregua, pax, feu fideiuffiones de non offenden- principales
decreto contentis,obferuent & obferuari faciant & pro- do poftea ex noua emergente occafione fractæ fuerint, tantum ,proce
curent.Contradictores quoflibet & rebelles, ac præmiffis earum occafione grauari debere, cum præcipue paces, dere non autề
quoad com-
non parentes, etiam aliis pœnis auctoritate noftra,appel- tregua, feu fideiuffiones huiufinodi de non offendendo
prehenfos:
latione poftpofita compefcendo; necnon legitimis fuper non ad offenfioné ex futuris caufis,fed ex præteritis tan-
his habendis feruatis proceffibus poenasiplas etiam ite- tum oriantur, literas præfatas quoad præmiffa reuocan-
ratis vicibus aggrauando, interdictum Ecclefiafticum ap- tes, caffantes, & moderantes, effectumque fuum fortiri in
ponendo;inuocato etiam ad hoc , fi opus fucrit , auxilio præmiffis non poffe decernentes : Motu fimili &c, no-
brachij fecularis . uam caufam in pacis,treguarum,feu'fideiuffionum huiuf
Claufula de- §. 6. Non obftantibus præmiffis,ac conftitutionibus & modi fractione principales tantum , videlicet qui fue=
rogateria.
ordinationibus Apoftolicis contrariis quibufcumque, runt caufa pacis , treguarum , feu fideiuffionum de non
Aut fi aliquibus , communiter vel diuifim ab cadem fit offendendo huiufmodi factarum, feu faciendarum ; præ
Sede indultum , quod interdici,fufpendi. vel excommu- ftitarum feu præftandarum, fiipfi aliquo modo , feu ali-
nicari non poffint per literas Apoftolicas non facientes quis corum in dictis fractionibus interuenerint, feu in-
plenam & expreflam,ac de verbo ad verbum de indulto teruenerit,videlicet fi aliquis ex dictis principalibus ali-
huiufmodi mentionem.Aliis Apoftolicis conftitutioni- quem ex comprehenfis in pace,tregua,feu fideiuffione de
bus & iuribus de huiufmodi claufura difponentibus, ni- non offendendo offenderit , vel ipfe ab aliquo ex ipfis
hilominus in fuo robore duraturis. comprehenfis offendatur,non excufare. Si vero fupradi-
Fidesträfum §. 7. Ceterum volumus quod præfentium tranfum- cti principales, feu aliquis eorum in fractione pacis, tre-
ptorum.
ptis,etiam impreffis, manu alicuius Notarij publici fub- guæ,feu fideiuffionis huiufmodi, vt fupra non interuene-
fcriptis, & figillo alicuius Prælati munitis , eadem pror- rint,feu interuenerit, ipfos eorumque confanguineos &
}
fus fides vbique terrarum , tàm in iudicio, quam extra fideiuffores, ceterofquein pace,& tregua,feù fideiuffione
adhibeatur, quæ eifdem præfentibus adhiberetur , fi fo- de non offendendo comprehenfos, & quemlibet eorum
rent exhibitæ vel oftenfæ. Nulli ergo, & c. nouam caufam huiufmodi allegare poffe , & ea probata
Dat.P.An. S.
Dat.Romæ apud S.Petrum,Anno Incarnat.Dom. 1570. excufari debere, & quoquo modo grauari ,perturbari , aut
8. Febr. Kal.Febr.Pont.noftri Anno f..
Publicatio. inquietari non poffe neque debere ; idque tàm in caufis
Annoà natiuitate D. 1570.indictione 13. die vero 27. motis & indecifis pendentibus, quàm etiam finitis,& in
menfis Febr.Pont.Sanétiffin Chrifto Patris, & D.N.D . Py quibus etiam pronunciatum fuit ( dummodo fententiæ
diuina prouidentia Papa V.anno eius 5. retrofcripta litera defuper late totaliter non fint executioni demandata)
poft. affixa & publicatafuerunt Roma ad valuas Cancell. locuin fibi vendicare poffe , & debere declaramus.
Tom. II. Q3 5.4.
186 PIVS QVINT V S.
Corumacibus 5.4.Cumque etiam fæpe contingat partes ipfas contra , re, per quafdam fuas in forma Motus proprij editas tite
dat annum
quas in cótumaciam procedi confueuit, vel ita negocio- ras,fub dat.Romæ apud S.Petru, 12. Cal.Iunij, Anno VI.
ad comparen.
dum rum molegcauari , vel ita longe abeffe vtipforum con- inter alia ftatuiffet , quod rei in contumaciam condem-
tumaciam fex menfium fpatio huiufmodi expurgare mi- nati ad fuas defenfiones faciendas admitti non poffint,
nime queant, terminum fex menfium huiufmodi ad an- nifi infra fex menfes , quoad faciendas , videlicet à die
num prorogamus. ac contumacibus huiufmodi defen- condemnationis , quo vero ad iam factas condemnatio-
fiones nonnifi poft anni elapfiterminum denegari debe- nes à die publicationis earumdem literarum computan-
re ; ac quafcumque aliter quam vt præmittitur ferendas dos, per alias noftras etiam in forma Motus proprijema-
fententias nullas, inanes, nulliufque roboris & momen- natas literas, die 20,menfis Iunij, Pont. noftri anno pri-
ti , fore & effet, prout nos eas ex nunc tamquam contra mo publicatas, terminum fex menfium huiufmodi ad an-
juris debitum, & de facto latas annullamus , caffamus & num prorogauimus, ac contumacibus huiufmodi defen-
irritamus. fiones nonnifi poft anni elapfi terminum denegari de-
Prauĕtionem- 5.5.Quovero ad præuentionem inter Iudicem Eccle bere decreuimus.
queadiuris, fiafticum, & laicum, declaramus , illam habere locum in S1.Cumque ficut accepimus, à nonnullis ordinatio- Dubia exortà
Coc.Tid.
terminos re- terminis , & ftatu, prout ante dictum Motum proprium nem, & difpofitionem huiufmodi , noftramque & dicci fuperpradi-
ducit. erat, ac ipfum ad terminos iuris in hoc reducimus;& vo- prædecefforis in illis edendis intentionem variis calum- dis.
lumus,vt in præuentionibus procedatur iuxta formam niis eludere, & fuper earum finiftris interpretationibus
.& non alias,ali- agentes pro Fifco, & Camera Apoftolica fatigare, & cau-
iuris;& facrorum decretorum Conc.Trid
ter, nec alio modo. fas in longum protrahere , & illas intricare , fententia-
Decretum ir- §.6.Sicque & non aliter per quofcumque Iudices,&c. rumque executionem euitare fatagentibus , fæpe in du-
ritans.
etiam S.R.E.Card, ac caufarum Palatij Apoftolici Audi- bium verti contingat (licet ex verborum proprietate res
tores, fublata, &c. iudicari debere; irritum quoque, &c.clarafit) an fcilicet tam fponte comparentes , de quibus
auctoritate Apoftolica tenore præfentium ftatuimus & loquitur Motus proprius præfati prædecefforis , quam
decernimus. etiam capti intra dictum tempus , indiftincte admitti de-
Iudices & §. 7. Et nihilominus pro potiori præmifforum validi- beant adfaciendumfuas defenfiones , maxime ftantibus
Notary hac
obferuent. tate,omnibus & fingulis Iudicibus,tam ordinariis, quàm in codem noftro Motu proprio appofitis fupra relatis
delegatis & fubdelegatis , ac eorum Locatenentibus & verbis videlicet. Ac contumacibus huiufmodi defenfio-
Notariis,fub excommunicationis maioris ,ac indignatio- nes nonnifi poft anni clapfiterminum denegari debere,
nis noftræ, officiorumque fuorum priuationis pœnis , ne quæ indefinite prolata funt , & videntur poffe compre-
contra præmiffa aut illorum aliqua facere , & attentare hendere, tam fponte comparentes quam captos, nihilo
præfumant diftrictius inhibemus. minus confiderantes quod verba ipfa nihil aliud difpo-
Clauf.derog. §.8.Non obftantibus præmiffis,ac quibufuis conftitu- nunt, quam prorogationem termini, his quibus ex forma
tionibus & ordinationibus Apoftolicis, ac quarumcum- Motus proprij prædicti prædecefforis denegari non po-
que Ciuitatum, Prouinciarum , & locorum , etiam iura- terat.
mento,&c.roboratis ftatutis , & confuetudinibus; priui- §.2.Nos igitur ad tollendum omne dubium,& abfur- Declaratio
legiis quoque, indultis, & literis Apoftolicis Vniuerfita- dum euitandum, quod capti, & fponte comparentes paris quod capita-
tibus,Communitatibus,& hominibus prouinciarum, Ci- effent conditionis, necnon calumniis , & aliis inconue- liter condem-
uitatum , & locorum prædictorum quomodolibet con- nientibus huiufmodi quantum cum Deo poffumus ob- math
infra,annum.
capti
ceffis, &c.Quibus omnibus,&c, etiam fi de illis, &c. illo- uiare, omnemque difputandi materiam tollere ,& in his non audiātus
rum tenores, & c.hac vice latiffime derogamus ;ceterifque opportune prouidere volentes , necnon fingularumlite- abfque inffu
contrariis quibufcumque,cum claufulis opportunis. rarum prædictarum, ac indiciorum inquifitorum procef- Papa,fed fen-
Papafubfer.. Fiat Motu proprio. M. fuum condemnationum , & fententiarum defuper for- tentia contra
eos in contu-
§.9. Et de reuocatione, caflatione, declaratione, redu- matarum,& latarum', ac formandarum, & promulganda- maciam lata
Claufularum &
repetitio. tione, volútate, prorogatione,annullatione, irritatione, rum huiufinodi, aliorumque forfan latius exprimen. te- legitimispra
ftatuto, & decreto,inhibitione,derogatione, & aliis præ- nores , continentias , formas , & compendia , ac reorum cedentibus in-
diciis exec-
miffis,quæ hic pro fimul,vel ad partem repetita habean- delictorum , criminum , & exceffuum , ac pœnarum hu- tioni deman-
tur latiffime extenden.Et quod præmifforum omnium & iufmodi, & Iudicum nomina,cognomina,gradus, & qua- dentur,
fingulorum,& præfertim præfentibus contrariorum pro litates,ac quantitates,& loca pro plene, &,fufficienterpre
fufficienter expreffis habeantur. expreffis habentes, & decernentes, necnon fingulas præ-
Sola fignatu- §. 10. Et quod præfentis Motus proprij etiam abfque narratas literas confirmantes, & innouantes,Motu fimi-
rafufficit. data & regiftratura,fola fignatura fufficiat, & vbique fili , &c. quod banniti , & in contumaciam condemnati
dem faciat in iudicio & extra , regula contraria non ob- in pœnam capitis & vltimi fupplicij, fi capti ad manus
ftante. Curiæ deuenerint per iudices ad nouas, fiue alias defen-
Fidesexem
S.11 . Eiufque tranfumptis manu alicuius Notarij pu- fiones faciendas, etiam intra dictum tempus non admit ,
plorum.
blici fubfcriptis , & figillo alicuius perfonæ in dignitate tantur , nifi habita à nobis , vel fignatura noftra defuper
Ecclefiaftica conftitutamunitis, eadem prorfus fides ad- gratia fpeciali , nec literæ ipfæ , quæ in eorum odium
hibeatur,quæ ipfis originalibus literis adhiberetur, fi fo- editæ funt, eis in aliquo fuffragentur , aut illis fe iuuare
rent exhibitæ,vel oftenfæ. fiue defendere poffint. Quinimmo, quod iudices præfa-
Iuffiopœnalis. 5.12.Quodque Cameræ, & Cancellariæ Apoft. ac auti fententias ipfas condemnatorias , tam in Vrbe quam
dientiæ caufarum Palatij Apoftolici valuis & in acie extra eam latas,& ferendas,fi tamen legitimis præceden-
Campi Flora dimiffis copiis affixis, poft menfem affixio- ribus indiciis ad inquirendum promulgatæ fuerint, exe-
nis huiufmodi computandum, omnes ita afficiant, & ar- cutioni realiter,& corporaliter, fuis loco & tempore con-
etent, ac fi illis perfonaliter intimatæ fuiffent. Fiat. M. gruis refpectiue totaliter & integre, contra fic captos de-
Publ.P.A. 1. Anno à Natiuitate Dom.1566.indictione.9.die vero 20. mandent; & demandari faciant , hac noftra perpetuo vas
die 20. luni. menfis Iunij Pont.Sanctiffin Chrifto Patris, & D.N.D.Pij litura declaratione declaramus, & decernimus, & quate-
diuinaprouidentia Papa V. Anno Ifupradictus Motuspro- nus opus fit , de nouo ftatuimus , & ordinamus , &
prius affixus,& publicatusfuit ad valuas Principis Apofto- ita mentis , & intentionis noftræ fuiffe , & eſſe atte-
lorum.de Vrbe,Camera,ac Cancell. Apoftolicarum,necnon in ftamur.
audientia literarum contradiétarum, ac in acie Campi Flora, §. 3. Præterea Alma Vrbis noftræ generali Guberna- Officialefque
dimiffis inibi copris affixis per me Ioannem Guerardiprafati tori , ceterifque Iudicibus , ordinariis vel delegatis , in id omnino -
feruent
S.D.N.Papa Curf. Romana Curia vel extra cam refidentibus quibufcum-
Ant. Clerici Mag.Curſ. que , in virtute fanctæ obedientiæ , & fub indignatio-
nis noftræ pœna committimus & mandamus , diftricte
Sequitur declaratio d.Conftitutionis .
præcipiendo per præfentes , quatenus huiufmodi no-
Elita An.D. PIVS P APA V.
ftram declarationem , feu nouam conftitutionem , & or-
1571
Motu proprio , &c . dinationem , necnon ipfas præfentes, & in eis contenta,
Exordiume Vdum poftquam fel. rec. Pius Papa IV. prædeceffor omnia & fingula , in caufis criminalibus feu mixtis , ac
Dnofter,
nofter, cupiens fubterfugiis delinquenrium obuia- aliis Fifcum & Cameram Apoftolicam illiufque intereffe
quomo
PIVS Q V I N T V Ŝ. 187
quomodolibet concernentes , hunc & pro tempore fedula ineditatione hactenus à diuerfis Romanis Pontifi-
pendentibus quibufcumque , etiamfi forfan aliqui capti cibus prædecefforibus noftris præmiflorum ratione gefta
nunc in carceribus detineantur , perpetuo inuiolabiliter fuiffe ac ordinata comperimus , quo fæpius fideles ipfi
obferuari mandent, & faciant, & illi obferuent. illa perfpicient innouati, eo feruentius,ac promptius ad
Decretum ir- §.4. Etita , & non aliter in præmiffis omnibus & fin- illorum obferuationem excitentur , confirmanda , in-
ritans. gulis per quofcumque iudices , & Commiffarios , &c. nouanda , noftræque auctoritatis munimine roboranda
etiam S. R. Ē. Cardinales , ac Palatij Apoftolici caufarum effe cenfemus , aliafque defuper difponimus , provt in
Auditores, fublata, & c. iudicari, interpretari , & definiri Domino confpicimus expedire.
debere, irritum quoque, &c. decernimus. 5.1. Sane alias poftquam fel. rec. Pius Papa II. præde- Pius II edide
Claufula de-
§.5 . Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis confti- ceffor nofter, per eum accepto, quod à certis tuncelapfis bută hic.cis.
rogatoria.
tutionibus , & ordinationibus Apoftolicis , ftatutifque, annis, & c.
ac confuetudinibus Prouinciarum , Ciuitatum, oppido-
Omittitur refiduum narratiuæ , quia ipfam bullam S. Pij II.
rum, & locorum quorumcumque etiam iuramento,con- habes fup. Ad retinendas.
firmatione Apoftolica , vel quauis alia firmitate robora-
5.2aut
tis , priuilegiis quoque , indultis , & literis Apoftolicis , rus, . Cum
ob fæpius contingeret
huiufmodi , quod
exceffus offenfionis
plurimum igna-, Paul.redide
condolens trains his
alteram
Vniuerfitatibus,Communitatibus,& hominibus Prouin- dit.
horribili , & c.
ciarum , Ciuitatum , & locorum prædictorum , ac etiam
fingulis prænominatis,& aliis quibufcumque Iudicibus, Omittitur pariter refiduum relationis huius bullæ 4. Pauli II.
&c. per nos, & prædeceffores noftros conceffis , & etiam Viros nam. habes cam fupra.
itefatis vicibusinnouatis, quibus omnibus , &c. illorum §.3 . Et fucceffiue recol. memor. Sixtus Papa IV. fimi- Sixt.IV. alia
bullam edidit
tenores , &c. hac vice latiffime derogamus , ac ftylo Pa- liter prædeceffor nofter accepto per eum quod contenta bic relata
latij , ceterifque in contrarium facientibus, non obftan- in literis Pij prædecefforis huiufinodi à certis annis tunc à mepropter-
tibus quibufcumque. elapfis citra non fuerant obferuata , & ex illorum non ea pratermif
Sola fignatu-
5.6. Volumus autem , quod præfentis Motus proprij, obferuantia fubditi præfatæ Ecclefiæ procliuiores erant fam in ốc
rafufficit. opere.
etiam abfque data, & regiftratura, fola fignatura fufficiat,
ad homicidia committenda , ac fere paffim quotidie per-
& vbique fidein faciat, in iudicio & extra, regula contra-
petrabantur , & homicidæ præfati ideo ad illa commit-
ria non obftante. tenda promptiores exiftebant , quia fperabant latere, &
Tranfumpto- §.7 . Eiufque tranfumptis , etiam impreffis , manu ali- fuorum exceffuum remiffionem confequi facile poffe, ac
rum fide:.
cuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius per- deteftabilem, & horrendam ficariorum nequitiam talium
fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , ea- ad aliorum cautelam iuris remediis profequi ftudio cu-
dem prorfus fides adhibeatur , quæ ipfis originalibus li- piens indefeffo , habita fuper iis cum fratribus fuis præ-
teris adhiberetur fi forent exhibitæ , vel oftenfæ , feu li- fatæ Ecclefiæ Cardinalibus deliberatione matura, de illo ,
teræ defuper per breue noftrum expedici poffint, & fi vi- I rum confilio per fuas literas , ftatuta , decretaque Pij
debitur cum omnium , & fingulorum prænarratorum, prædecefforis huiufmodi , ac provt illa concernebant
& exprefforum , aliorumque neceffariorum fpecifica- j omnia & fingula in dictis literis Pij prædecefforis præ-
tione , & infertione , & cum aliis claufulis opportunis, fati contenta approbauerat , & robur perpetuæ firmita
& confuetis. tis obtinere debere decreuerat, ac voluerat & de eorum-
PP.fubfer. Placet Motu proprio. M. dem fratrum confilio ftatuerat , & ordinauerat , quod
D. P. An. 6. Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Idus Septembr. condemnatis eatenus , & quos in pofterum condemnari
die 17. ept. Anno 6.
contingeret vbilibet in ciuitatibus , terris , & locis præ-
Publicatio.
Anno à Natiuitate Domini Noftri Iefu Chrifti, millefimo dictis pro homicidio , fiue vt principales , fiue vt auxi-
quingentefimofeptuagefimo primo, Indictione decimaquarta, lium , confilium , vel fauorem præftantes , fuarum con-
die vero decimafeptima menfis Septembris, Pontificatus au- demnationum remiffionum , aut contra illas faluummi
tem Sanctiff. in Chrifto patris, & D.N.D. Py diuinaproui- conductum , & licentiam fecure in loco patrati crimi-
dentia Papa V. Annofexto , retrofcriptus Motus proprius nis , vel infra quinquaginta milliaria (vt præfertur ) pro-
affixus , & publicatus fuit in acie Campi Flora , & ad pinquo nullatenus obtinere poffent ab alio quam à Rom:
valuas Cancellaria Apoftolica , dimifsis copiis affixis , per Pont. qui pro tempore effet , & alicuius alterius etiami
me Io. Andream Panizzamprafati Sanctifs.Domini Papa Legati de Latere remiffio nemini fuffragaretur , & fi for
Curf. fan contingeret eumdem Rom. Pont, ad remiffiones fiue
Io Guerar di Mag.C urf. faluum conductum huiufmodi procedere , talis remiffio
per præoccupationem proceffiffe cenferetur , & nemini
prodeffe poffet , nifi in illa verus literarum Sixti præde-
X. Innouatio & ampliatio conftituti onum à Pont. cefforis huiufmodi tenor de verbo ad verbum , non au-
tem per claufulas generales idem importantes infe
prædecefforibus editarum contra Homicidas ,
rius infertus foret , & determinata caufa exprimeretur,
brigofos , vindictam tranfuerfalem , aut ho- 1
quæ cumdem Rom. Pont. inducerer ad derogandum
minum collectam facientes , facinorofque ho- eifdem literis Sixti prædecefforis , quæ cum tam ma
mines , corumque complices , & faurores, tura deliberatione ab eodem Sixto prædeceffore ema-
Communitates quoque & alios eorum terri- nauerant.
S.4. Et fubfequenter fanctæ mem. Iulius Papa II . Jul. 11. edidis
toria à prædictis non cuftodientes in Statu Ec-
etiam prædeceffor nofter habita fuper iis cum fratribus aliambic Est.
clefiaftico .
fuis tunc , & c.
‫ تر‬Omittitur pariter refiduum narratiuæ conft.6. Iul . II. Cum ho-
Has conftitutiones indicaui hic in apoſtillis , & cis
addo viden. constit. 65. Gregor. XIII. Tanta. mines, quia eft fupra
S.s. Et infuper per eumdem Iulium prædecefforem Et aliam hic
& constit. 6. Sixti V. Hoc noftri. vbi plene accepto quodcum nonnulli Ciuitatum, Caftrorum , & relatam,qua
notabo. locorum tam Regni noftri tunc Sicilia citra Pharum, non habes (if
pra in hoc
quam aliarum partium dictæ Ecclefiæ fubiectarum etiam operè.
Edita AnyD. PIVS EPISCO PVS, Vrbi prædicte adiacentium , quam propter homicidia,
1566.
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. aliqua nefanda per eos perpetrata excellus , crimina , &
Friæmium.
X fupernæ difpofitionis arbitrio gregis Dominici delicta, & alias eorum demeritis id exigentibus à Ciuita-
curæ præfidentes , inter varias animi folicitudines tibus , terris , caftris , & locis corum, feu in quibus tunc
que ex paftoralis officij minifterio nobis incumbunt, morabantur exules , rebelles , & banniti , quod in illis
illam à nobis potiffime amplectendam effe putamus , per propterea fecure morari nequirent , alij de Ciuitatibus,
quam inter fingulos gregis eiufdem fideles , præfertim Terris , Caftris , & locis dicta Ecclefiæ fubiectis ad
vero nobis , & Romanæ Ecclefiæ fubditos , pax & con- Regnum , & alias adiacentes huiufmodi , alij autem ex
cordia confouentur , feditiones fedantur , fcandalis Regno, & adiacentibus partibus prædictis , ad Ciuita-
obuiatur , & animarum falus procuratur . Vnde ea quæ tes , Terras , Caftra , & loca eidem Ecclefiæ fubiecta
Q 4 prædicta
388 PIVS QVINT V S.
prædicta etiam dicta Vrbi adiacentia fe transferrent, decretorum , confifcationum , incorporationum , appli-
nonnulli Batones , Proceres , & Domini , feu Vicarij in cationum , voluntatum , hortationum , requifitionum,
temporalibus Ciuitatum , Terrarum , Caftrorum , & lo- & mandatorum , omnibufque & fingulis aliisin eis re-
corum , ac Regni , & partium adiacentium prædicto- fpectiue contentis claufulis Apoftolica auctoritate præ-
rum , eorumque Officiales , & fubditi dictos homicidas, dicta tenore præfentium approbamus , confirmamus , &
bannitos , criminofos , atque rebelles homines fcienter innouamus , illifque perpetuum, & inuiolabilis firmita-
receptare , & quod grauius erat protegere , & defendere tis robur adiicimus, acab omnibus, & fingulis quos illæ
non formidabant , fe reos tantorum fcelerum , per ho- concernunt penitus ac fub prædictis per contrafacientes
micidas & alios bannitos prædictos perpetratorum,apud irremiffibiliter incurrendis pœnis obferuari volumus at-
Deum conftituentes , & tam ipfis homicidis , & male- que decernimus.
factoribus , quam aliis fimilia vel grauia delicta perpe- 6.10. Eafdemque literas,ad hoc vt fi homicidæ,ficarij, Communitas
teſque obligat
trandi , & committendi audaciam , & fcelerum huiuf- banniti in Ciuitatibus, Terris, Caftris, & locis prædictist refectioné
modi impunitatem tribuentes in animarum fuarum pe- cuiquam damna aliqua intulerint , ipfique damnnis tali- damnerum
riculum , iuftitiæ conculcationem, ac dicte Sedis aucto- ter illatis , à Ciuitatum Communitatibus , ac Terrarum, & tantumdě
ritatis contemptum , & fcandalum plurimorum. Idem Caftrorum & locorum huiufmodi Vniuerfitatibus capti, propœna.
Iulius prædecellor Motu proprio omnes , & fingulos & deprehenfi non fuerint , fed taliter delinquentes im- Ad hoc vide
Barones , Proceres , Milites , ac Dominos , & Vicarios in pune euaferint , communitates , ac vniuerfitates huiuf- bullam Greg.
temporalibus Ciuitatum , Terrarum , Caftrorum , & lo- modi ( præter hoc quod ad damnorum quorumcumque XIII. cit. in
rub.
corum eorumdem , necnon noftros , & eorumdem Baro- fic illatorum parti læfæ damnaque huiufmodi patienti,
num , Procerum , Militum , & Dominorum Vicarios, eorumque hæredibus plenariam reftitutionem, &fatif-
Officiales , & fubditos per fuas literas requifierat & mo- factionem omnino teneantur ) ad tantumdem quantum
nuerat , eifque & eorum cuilibet in virtute fanctæ obe- damna illata huiufmodi extimata fuerint , Cameræ Apo-
dientiæ, & fub excommunicationis latæ fententiæ pœna, ftolica realiter cum effectu perfoluendum omnino lint
quam contrafacientes eo ipfo incurrerent , diftrictius adftricti , auctoritate , & tenore præfatis extendimus , &
inhibuerat , ne homicidas , bannitos , criminofos , re- ampliamus.
belles, aliofque infames homines præfatos, qui propter $.11.Mandantes eifdem Communitatibus ,& Vniuer- Comunitates
corum delicta banniti in locis originis fuæ , feu aliis fitatibus quatenus ipfæ in virtute fanctæ obedientiæ, & bannitos cape-
regnorum , Ciuitatum , Terrarum , Caftrorum , & alio- fub maioris excommunicationis , ac aliis nobis , & pro reftudeant
rum locorum prædictorum propter eorum malam vitam tempore exiftenti Romano Pontifici beneuifis pœnis ,
commorari non poterant , ex tunc de cetero nullatenus eofdem ficarios , & bannitos in eorum Ciuitatibus, Ter
receptare , aut eis confilium , auxilium , vel fauorem ris, Caftris , & locis commorantes, feu per eas & ea tran-
quouis quæfito colore præftare præfumerent. Quinimo feuntes capere , & ad populum conuocandum & coadu-
tales ad eorum dominia declinantes , feu in eis commo- nandum campanas pulfare , cofque fic captos ad carceres
rantes capi , & ad forum feu iuftitias , vel Officiales ad conducere , aut Curiæ temporali confignare omnino te-
quos punitio , & caftigatio criminum , & exceffiuum per neantur.
eos perpetratorum , vt præfertur , de iure vel confuetu- S.12. Quocirca dilectis filiis Vitellotio S. Mariæ in Executores
buius conft.
dine pertinebant & fpectabant , deftinare , aut fi partibus via lata Romanæ Ecclefiæ Camerario , & Cameræ præ-
læfis , & offenfis vtilius foret , illos iuxta criminum , & fatæ Thefaurario , Præfidentibus , Clericis , ac vniuerfis, deputat.
exceffuum per eos perpetratorum qualitatem ad pœnas à & fingulis Legatis, & Vicelegatis Prouinciarum noftra-
iure ftatutis in locis vbi deprehenfi forent procedere prorum , & aliis Rectoribus , ac Officialibus Ciuitatum ,
curarent.
Terrarum , & partium prædictarum nobis , & dicta Sedi
Leo X. aliam
5.6. Præterea fel. mem. Leo Papa X. etiam prædeceffor mediate, vel immediate fubiectarum diftricte præcipien-
edidit hic cit. nofter fimiliter per eum accepto quod nequiffimi fica- do mandamus , quatenus præfentes literas folemniter in
rij , &c . fingulis Prouinciis , Ciuitatibus , Terris , & locis præ-
Præterco infertionem bullæ 36. Leon . X. Omnes, quia ipfa eft dictis publicari , necnon omnia & fingula in eis con-
fupra. tenta inuiolabiliter obferuari faciant & mandent. Con-
tradictores quoflibet & rebelles , cuiufcumque ftatus,
Clem.VII. al- §.7 . Porro ad notitiam fimilis memoria Clementis gradus
, & præemineniiæ fuerint , fententias , cenfuras ,
seram hic cit . Papa VII. pariter prædecefforis noftri peruento plures & pœnas præfatas damnabiliter incurriffe declarent , &
Vrbis, & c.
! declarationem huiufmodi per eos faciendam in libris
Non pono hic iftam bullam 10. Clem. VII. In fanita. quia ha- maleficiorum confcribi , & adnotari mandent , & fa-
bes cam fup.
ciant. Necnon capitales præfatas fententias à miniftris
Pius IV. alia 5.8. Piæ mem. Pius Papa IV. fimiliter prædeceffor no- iuftitiæ abfque alicuius incurfu irregularitatis exequi
edidit his in- fter fingulas PijII. Pauli , Sixti , Iulij ,Leonis , & Cle- procurent , ac realiter & irremiffibiliter exigant , inuo-
dicatam. mentis , & c. cato etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio brachij fæcularis .
Prætereo hanc bullam 27. Pij IV. Siquidem habes ipfam fup. Necnon pro exactione pœnaru pecuniariarurn huiufmodi
contra Communitates , & Vniuerfitates , ac in eorum-
In eminenti.
dem inobedientium in temporalibus dominorum vaffal-
Hic modo §.9 . Cum autem ftatim vbi nos ad fummi Apoftolatus los propter corum huiufmodi inobedientiam repræfalias
Pont. Pius V. apicem diuina cooperante prouidentia affumpti fuimus, concedant, necnon & cum effectu exequi faciant. Atten-
antedictas
conft. appro- ob earumdem literarum non obferuationem in eifdem tius hortantes,& requirentes in Domino Barones , & Do-
bat. Ciuitacibus , Terris , & locis , ac etiam in Alma Vrbe miceltos,ac in temporalibus dominos dicti regni, necnon
noftra varias diffenfiones , difcordias , & odia vigere, la- illius Prouinciarum, Ciuitatum , & locorum Gubernato-
trocinia , & homicidia , aliaque nefandiffima crimina res, & Officiales pro tempore exiftentes, vt præfatos ho-
perpetrari , ac præfatos Pium II. Paulum, Sixtum , Iu- micidas, & fautores, & complices capiant, & capi procu-
lium , Leonem , Clementem , ac Pium IV. prædeceffores rent,captofque ad præfides noftrarum Prouinciarum ,vn-
pro felici ac tranquillo ftatu & commodo perfonarum de ipfi homicidæ, fautores , & complices originem traxe-
tam dicte Vrbis quam aliarum Ciuitatum ,Terrarum , & runt, conduci,& eis realiter confignari fimiliter cum effe-
locorum prædictorum , præmiffa ftatuiffe , ordinaffe , & &u faciant.
peregiffe perfpexerimus. Idcirco nos quoque eadem ra- §.13 . Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Claufulas de
tione, quietis videlicet ac pacis moti habita fuper his nibus Apoft. ac omnibus illis quæ dicti prædeceffores in rogatorias ap-
cum venerabilibus fratribus noftris eiufdem Sancta Ro- præfatis eorum literis voluerunt non obftare , ceterifque ponit.
manæ Ecclefiæ Cardinalibus deliberatione matura , ac de contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus , communi-
illorum vnanimi confilio & affenfu fingulas Pij II. & ter vel diuifim ab eadem fit Sede indultum , quod inter-
Pauli , ac Sixti , necnon Iulij , & Leonis , Clementis, & dici , fufpendi , vel excommunicari non poffint per li-
PijIV. prædecefforum literas huiufmodi , cum ftatuto- teras Apoftolicas non facientes plenam , & expreffam, ac
rum, ordinationum , extenfionum, ampliationum, reuo- de verbo ad verbum de indulto huiufinodi mentionem,
cationum, caffationum , irrritationum , annullationum, & quibufcumque aliis priuilegiis, indulgentiis , & literis
Apoftolicis,
PIVS Q VINT V S. 189
Apoftolicis , generalibus vel fpecialibus fuper recipien- §.1 . Cum itaque ( ficut non fine graui animi noftri Caufa buius
dis bannitis , homicidis , & brigofis , ac aliis prædictis moleftia nuper accepimus ) diuerfæ ftatus Ecclefiaftici, conftin
quorumcumque tenorum exiftant, per quæ præfentibus & dominij noftri temporalis perfonæ, pofthabitis & ne-
non expreffa , vel totaliter non inferta effectus earum glectis conftitutionibus & mandatis , tâm à nobisSquam
impediri valeat quomodolibet vel differri , & de qui- etiam aliis Romanis Pontificibus prædecefforibus noftris
bus,quorumque totis tenoribus de verbo ad verbum ha- emanatis , homicidas , rebelles, latrones publicos , graf-
benda fit in noftris literis mentio fpecialis , quæ quoad fatores viarum , ac in pœnam capitis bannitos , & alios
hoc cuiquam nolumus vllatenus fuffragari. facinorofos homines , in fuis locis receptare , ac tenere,
Forma & ef- §. 14. Volumus autem quod præfentes literæ noftræ eifque diuerfimode fauere , confiliumque & auxilium
fectus
adiicit.public. poftquam in valuis Bafilicæ Principis Apoftolorum , & præftare non reformident , in non modicum Apoftoli=
in Campo Flora de Vrbe affixæ fuerint , omnes & fingu- corum mandatorum,contemptuni plurimamque corum-
los Ciues Roman. & alios in Vrbe commorantes effluxis dem fubditorum noftrorum perturbationem , & offen
quindecim diebus, aliàs vero Duces, Comites , Marchio- fionem.
nes, Domicellos, Barones , & alios temporales dominos, 5.2. Nos igitur, ad quos pro vniuerfalis noftræ admi- Ampliario
& Vicarios, Communitates, & Vniuerfitates, Ciuitatum, niftrationis munere, præcipue pertinet inconuenienti- pœnarum in
auxiliatores
Terrarum, & locorum Sedi præfatæ mediate & immedia- bus huiufmodi,& fcandalis, quæ exinde quotidie proue- pradiétorum
te fubiectorum huiufmodi decurfo menfe arctent,& con- niunt, omni diligentia noftra obuiare,in præmiffis, quan- bannitorum
trafacientes pœnas præfatas incurrant in omnibus & per
tum cum Deo poffumus, opportune , matureque prouis in futurum
omnia , perinde ac fi eis omnibus & fingulis contrafa-
dere volentes, Motu proprio, & ex certa fcientia, matu-
cientibus , perfonaliter & particulariter intimate fuif-
raque deliberatione noftra , ac de Apoftolicæ poteftatis
fent. Nulli ergo , &c. plenitudine præter alias contra talia perpetrantes à nobis
D. P. An. I.
Datum Romæ apud S.Petrum, anno Incarnationis Do- iam factas conftitutiones , hac noftra perpetuo valitura
die 3.Iulij.
minicæ 1566. tertio Nonas Iulij , Pontificatus noftri fanctione, & conftitutione ftatuimus, ordinamus, volu-
Anno I.
mus, decernimus, & declaramus. Quod quicumque fub-
diti noftri, & ipfius Romanæ Ecclefiæ , cuiufuis ftatus,
Papafubfer. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. gradus , ordinis , conditionis , nobilitatis , & præemi-
nentiæ exiftentes , etiam fi Barones , Domicelli , & Feu-
Subfcriptiones Io. Card . Moronus Epifcopus Portuenfis. datarij noftri fuerint , aliquos homicidas , rebelles , pu-
Cardd
Ego Io. Mi. Cardinalis Saracenus. blicos latrones , graffatores viarum, ac in pœnam capitis
Ego lo. Cardinalis Politianus. bannitos, & quoflibet alios facinorofos homines , illo-
Ego lo.B.Cicada Card.S.Clementis . rumque adhærentes, fautores, & complices, de cetero in
Ego B. Card. Tranen . fuis locis receptauerint aut tenuerint,pœnis confifcatio-
Ego lo. Card. Capifuccus . nis omnium bonorum , ac demolitionis domorum fua-
Ego Iac.Card.Sabellus . rum,& exilij perpetui vna cum totis eorum familiis,vltra
Ego Marcus Ant.Card.Columna . alias pœnas tam in noftris, quàm eorumdem prædeceffo-
Ego Prolomæus Card.Comen rum noftrorum defuper confectis literis contentas (quas
Ego Aloyfius Card.de Pad. contrafacientes co ipfo incurrere volumus ) per dilectos
Ego Zacharias Card.Delphinus. filios Gubernatores, Officiales, ac Iuftitiæ miniftros Pro-
Ego Marcus Antonius Card.Bobba. uinciarum, Ciuitatum,terrarum,& locorum nobis, & di-
Ego Franc.Ab.Card.Conft. &tæ Romanæ Ecclefiæ fubiectorum (quibus vt præfentes
Ego Io.Ant. Card.S.Georgij . noftras literas omnino exequantur , fub indignationis
Ego Aloyfius Card.Cornelius. noftræ pœna , diftricte præcipimus ) irremiffibiliter affi-
Ego Lud.Card.Simonéta. ciantur , plectantur, & puniantur afficique & puniri
Ego Ant.Card.Granuelanus. debeant.
Ego F.Card.Paciecco de Toledo. 5.3. Qui vero præfatos homicidas , rebelles , publicos Declaratio
Ego Io. Francifcus Card. de Gambara. latrones, viarum graffatores,in pœnam capitis bannitos, que ad reces
& facinorofos homines, hucufque in locis fuis recepta- ptores prase
Ego Innicus Aualus Card.Arag.
Ego Guido Card.Vercelleń. uerint,aut tenuerint, in exilium vna cum ipforum fami-
Ego Benedictus Lomellinus. liis,ad varia loca per ipfos Gubernatores, Officiales,ac iu-
Ego G.Card.Sirletus. ftitiæ miniftros declaranda, & ftatuenda(data per eos ido-
Ego Hier.Card.Simoncellus. nea cautione de huiufmodi exilio feruando)mittantur,&
Ego F.Card.Alciatus. relegentur.Decernentes præterea,fuper præmiffis procedi
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1566. Indictione 6. die 17. pofle per accufationem , delationem , inquifitionem , &
menfis Augufti, Pont.Sanctif. in Chrifto Patris , & Do- alio quouis modo.
mini Py diuina prouidentia Papa V. anno 1. fuprafcripta li- 5.4.Sicque per quofcumque Iudices,& Commiffarios Clauſula sa
blata.
sera Apoftolica lecta, affixa, &publicatafuerunt ad valuas quauis auctoritate fungentes, etiam S.R.E. Cardinales,in
Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe , & in acie Campi quauis caufa , & inftantia ( fublata eis,& eorum cuilibet
Flora dimifsis illarum copiis affixis per nos Bernardinum quauis aliter iudicandi, & interpretandi facultate,& au-
Andreutium , & Io. Andream Rogerium Apoftolicos Cur- ctoritate) iudicari, & definiri debere, necnon irritum , &
fores. inane quidquid fecus à quoquam quauis auctoritate,
Iulius Parinius Mag.Curf. fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
S.5.Non obftantibus, conftitutionibus,& ordinationi Clanf.derog.
Sequitur ampliatiopœnarum contra Fautores bus Apoftolicis,& etiam iuramento, confirmatione Apo-
Bannitorum. ftolica,vel quauis firmitate alia roboratis,ftatutis,& con-
fuetudinibus,priuilegiis quoque,indultis, & literis Apo-
Edita An. D. PIVS E P I SCOP vs, ftolicis, quibufuis in genete vel in fpecie quomodolibet
1566. Seruus feruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam. conceffis, confirmatis,& fæpius innouatis)quibus omni-
bus etiamfi de illis, eorumque totis tenoribus, fpecialis,
Exordium.
Ndefeffa paftoralis noftræ prouidentia folicitudo , ad fpecifica,expreffa,& indiuidua mentio habenda effet, co-
ea potiffimum diligenter intendit , per quæ omnes rum tenores,ac fide verbo ad verbum infererentur, præ
Chriftifideles , præfertim fubditi , & S. R.E. deuoti & pe- fentibus pro fufficienter expreffis habentes , illis alias in
culiares filij , quiete & pacifice viuere valeant. Vnde nos fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat, ad effectum
in his noftræ prouifionis remedium libenter adhibemus, præfentium, fpecialiter , & expreffe derogamus ) ceterif
ac pœnas adiicimus , vt , fi non pacis cupidine , faltem que contrariis quibufcumque.
formidine pœnæ, mandata Apoftolica ad ipforum fubdi- §.6. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad Tranfumpto
torum noftrorum tranquillitatem fpectantia , debite fingula quæque loca,in quibus opus fuerit,deferri,volu- rumfides.
feruentur, & alias defuper difponimus , provt in Domino mus etiam ac decernimus,quod earum tranfumptis etiam
confpicimus falubriter expedire. impreffis , manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , &
figillo
890 PIVS QVINT V S.
figillo perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu-
PIVS PAPA QVINTYS
nitis eadem prorfus fides, in iudicio & extra adhibeatur,
Edita An. D.
Adperpetuam rei memoriam. 15660 .
quæ ipfis præfentibus adhiberetur, fi forent exhibitæ,vel
oftenia. Nulli ergo, &c. Vm ad vberes,quos facri Mendicantium Ordines in Exordium ·
Dal. P.An. I. tent
Dat..Romæ
Muse and S.
apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- Dagro dominico quotidie faciunt fructus attente re-
die 15.Aug. minicæ 1566. 18. Kalen. Septembr. Pontificatus noftri fpicimus , & attente confiderationis indagine perfcruta-
Anno I. mur ipforum Religionis finceritatem,& voluntariæ pau-
pertatis habitum in quibus fub humilitatis fpiritu deuo-
Sequitur mandatum quotannis d. Bullam tum Altiffimo præftant famulatum,dignum, quin potius
publicandi. debitum reputamus, vt illis ea libenter concedamus , per
quæ femoris quibuflibet grauaminibus promptiores
Edita An, D. PIVS PAPA Q VINTV S eiufdem Altiffimi inhæreant feruitiis.
1566. Ad perpetuam rei memoriam. §.1.Hinc eft quod nos volentes cofdem Mendicantiu Exemptiones
Vm nos nuper pro noftri Paftoralis officij fo- Ordines, & dilectos filios eorum Fratres, & Monachos , Ordidicanni Men-
tium à
Praceptu pu- S.1 .
blicandi hanc licitudine , ad pacem & quietem in vniuerfo ceterafque perfonas , ac etiam Moniales quaflibet eiufdé gabellus, &c.
Pro
bullam anno ftatu noftro Ecclefiaftico inducendam & conferuandam, Ordinis fubillorum cura degentes fpecialibus fauoribus
quolibet , & mala extirpanda, ac Ciuitates, Terras , & loca noftra fica- & gratiis profequi , Motu proprio non ad alicuius nobis Eor perſonis
‫من‬
afferuandi in
Archiuiis. riis & aliis nefariis hominibus expurganda , quafdam fuper hoc oblatæ petitionis inftantia, fed ex certa noſtra Bonis
noftras fub plumbo defuper confectas literas contra ho- fcientia ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, quod ex ‫من‬
Colonis
micidas , bannitos , & alios facinorofos , eorumque rece- nunc deinceps perpetuis futuris temporibus omnes &
ptatores , adhærentes , & fautores publicari fecerimus, finguli Mendicantium Ordinum huiufmodi Fratres ,Mo- Mercibus
&
volentefque literas huiufmodi ab omnibus , quos ipfæ nachi , & dilectæ filiæ in Chrifto Moniales feu Sorores,ac Animalibus.
concernunt , inuiolabiliter obferuari , nec inobedientes aliæ vtriufque fexus perfonæ regulares vbilibet per totú
vilo modo fefe excufare poffint , Motu proprio , & ex Chriftianum Orbem diffufi, & conftituti,illorumque Mo-
certa fcientia , maturaque deliberatione noftra auctori- nafteria,cœnobia,domus, Conuentus , Ecclefiæ, Capella ,
tate Apoftolica tenore præfentium ftatuimus , ordina- Oratoria , & alia loca etiam vnita, ac membra , & depen-
mus , ac fub indignationis noftræ , & mille ducatorum dentia,necnon terræ culta,& inculta, poffeffiones, præ-
Camera Apoft . applicandorum per contrafacientes eo dia,agri, &alia omnia & fingula mobilia & immobilia, ac
ipfo incurrendis pœnis diftricte præcipimus , & manda- fe mouentia,& vbilibet, ac in quibufcumque rebus con-
mus, Quod quælibet Communitas ,Vniuerfitas, & popu- fiftentia bona, necnon eorum in dictis bonis laboratores,
1
lus quarumcumque Ciuitatum , Oppidorum , Terrarum, coloni, arrendatarij , locatarij , & affictuarij , negotiorum-
Caftrorum , & locorum nobis & S. R. E. mediate vel im-! quefuorum geftores vniuerfi quomodolibet nuncupati,
mediate fubiectorum , ftatim cum dictæ noftræ literæ , fi nunc & pro tempore exiftentes in perpetuum , ab omni-
carum tranfumptum impreffum ad eos peruenerint, con- bus & fingulis exactionibus , tam vrbanis quam rufticis,
Mocato corum publico confilio in præfentia Officialium, necnon datiis , gabellis, pedagiis , vectigalibus , collectis,
fyndicorum , & curam maleficiorum habentium , eas ibi impofitionibus,& oneribus, ordinariis & extraordinariis ,
alta & intelligibili voce etiam vulgari fermone illas de- actam realibus quam perfonalibus ,meris & mixtis, etiam
clarando , vt inelius & facilius ab omnibus percipi pof- Subfidio triennali , & augmento , ac focularibus : E quo-
fint, legi facere , & deinde in corum Archiuio publico rum taxis ; Militumque hofpitiis,ac alias quibufcumque
diligenter cuftodiri curare omnino debeant. Ac fuc- nominibus nuncupatis quauis auctoritate quomodoli-
ceffiue fingulis annis in principio cuiuflibet anni per- bet impofitis, & imponendis , & quæ laicis ac aliis qui-
petuis futuris temporibus fimiliter, vt præfertur,eafdem bufuis quomodolibet imponi confueuerunt , & in futu-
literas in eorum publico confilio legendo reiterare terum imponentur , ac ratione quarumcumque mercium,
neantur. & rerum cuiufcumque generis , vel qualitatis exiften-
Cotrauenien- §. 2. Quod fi ( quod non credimus ) ab aliquibus præ- tium, tam per mare , & aquam dulcem quam per terram
zium pæna. termiffum, vel contrauentum fuerit, volumus , & fub ex- vndecumque & quomodocumque pro tempore delata-
communicationis , & aliis arbitrij noftri pœnis etiam rum , necnon animalium quorumcumque mortuorum
mandamus , quod loci Gubernator , Rector , & quilibet & viuorum,& quæ alias quomodolibet & ex quauis cau-
alius Iuftitiæ minifter quocumque nomine nuncupa- fa , ac fuper quibufcumque rebus tam in Alma Vrbe
tus , contra ftatutum , & ordinationem noftram huiuf- noftra quam extra cam vbilibet locorum exiguntur , &
modi non obferuantes , ad executionem pœnarum præ- in futurum exigentur. Necnon à contributionibus , &
dictarum fine mora irremiffibiliter , procedat , vt quos folutionibus in aliis faciendis , ac tam pro victu & vefti-
obedientiæ bonum ad mandatis noftris parendum non1 tu, quam quocumque alio vfu fuo tantum, ac tam emen-
adducit , pœnarum faltem metus à contraueniendo ab- do quam vendendo , & alias quomodolibet negotiando.
fterreat.In contrarium facientibus non obftantibus qui- Necnon etiam à folutione quadrantis pro fingulis libris
bufcumque . carnium de animalibus , quæ nunc & pro tempore ex ar-
Exemplorum §.3.Præterea volumus præfentium literarum tranfum- mentis occidi contigerit, necnon etiam quæ in fuis ædi-
fides. ptis manu Notarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius bus , prædiis & poffeffionibus priuatim detinent , & nu-
perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis,
triunt , ac à contributione fumptuum , & expenfarum
plenam & indubiam fidem æque ac originalibus ipfis ad- quæ aliquando pre pontibus , viis, aquæductibus , mu-
hiberi debere.
ris, mœnibus , aliifve machinis ftruendis , & reparandis ,
D. P.An.I. Datum Romæ apud S. Marcum , fub annulo Pifcato-
feu reficiendis,ac Ciuitatum, Terrarum , & locorum quo-
die 4.Sept. ris , die quarta Septembris , 1566. Pontificatus noftri rumcumque fortificationibus,necnon etiam alias in om-
Anno I.
nibus, & per omnia , ac tam in dicta Vrbe , quam extra
eam vbilibet penitus , & omnino liberi , immunes , &
XI. Exemptiones Ordinum Mendicantium , pro co- exempti , ac liberæ , & exemptæ , liberaque immunia &
exempta fint , & effe cenfeantur , ac pro talibus tenean-
rum bonis & perſonis , à folutione gabellarum
tur, & reputentur. Quodque Terræ , agri , poffeffiones,
& quarumcumque contributionum , onereque & loca aratiua , vt præfertur in illis quæ aliquando pro
hofpitandi Milites. pafcuis animalium ad certum tempus referuantur , nul-
latenus vmquam comprehendantur , nec comprehendi
Aliam exemptionem generalem pro omnibus Mo- cenfeantur.
nialibus & Sororibus cuiufcumque Ordinis , àfo- §. 2. Ac etiam monefteria , cœnobia , aliaque omnia re- Exemptio ab
lutionibus & contributionibus huiufmodi , vide gularia loca prædicta , pro quorumcumque militum tam onere hofpitä
fup. in conft.5. Pij IV. De ftatu . Et ab onere ho- equitum quam peditum hofpitiis , quemadmodum ma- di Milites.
gno cum noftro dolore hucufque in plerifque locis fa-
Adde ut in
Spitandi Milites, hic iterum conceffit , vt infra in tum comperimus ,nequaquam affignentur, nec affignari rub.
conft.148.Cum ficut. debeant.
§.3.Et
PIVS . QVINT V S. 191
Redditus eo-
§.3 . Et infuper quod fructus , redditus , prouentus, fe , vel alium , feu alios præfentes literas, & in eis con-
um, per ipfos introitus, & alia quæcumque bona Monafteriorum, cœ- tenta quæcumque vbi & quando opus fuerit, ac quoties
Mendicantes, nobiorum, & aliorum locorum regularium præfatorum,
& pro parte fratrum, Monachorum , Monialium , aliarum
curat ores tan ab aliis quam à Syndicis , & Procuratoribus religiofis
es eorumpro- que Religiofarum perfonarum præfatarum fuerint re-
tum exigi, & fratribus , monachis , & monialibus , aliifque perfonis quifiti folemniter publicantes, illifque in præmiffis effi-
pro eorumdem præfatis exigi, illaque dumtaxat in beneficium loci , vel cacis defenfionis præfidio affiftentes faciant auctoritate
fuftentatione fuftentationem ipforum religioforum fratrum,& monia- noftra illos, & eorum fingulos ftatuto, ordinatione , vo-
expenditeflium expendi, nec per alios quofcumque quouis nomine luntate, declaratione, conftitutione, deputatione, man-
cenfeantur, nec in alium quam præmillum vfum conuer- dato , inhibitione , decreto , aliifque præmiffis pacifice
ti , feu expendi poffint neque debeant , nifi de confenfu frui, & gaudere, non permittentes eos defuper per Came
fuperiorum illius loci, cui data, vel confignata , aut do- rarium, Præfidentes, Clericos, & Commiflarios Camera
nata fuerint, quem alias fpectabunt, nec etiam foli tuto- huiufmodi, necnon Legatos,Vicelegatos, Gubernatores,
res, aut curatores, feu protectores,& alio nomine Sancte- Collectores , Gabellarum , & Exactores prædictos , aut
fij , aut alias nuncupati , de eifdem bonis vllo modo di- quofcumque alios ad aliquam folutionem, contributio
fponere poffint. Quodque idipfum etiam de eleemofy- nem , vel præftationem præmiflorum occafione quomo-
nis , oblationibus , & quibufcumque aliis donatiuis in- dolibet facienda quouis modo cogi, & compelli, aut alias
telligi, & obferuari debeat, Apoftolica auctoritate tenore contra præfentium tenorem quomodolibet moleftari,
præfentium perpetuo ftatuimus, ordinamus , volumus, & perturbari , aut inquietari. Contradictores quoflibet , &
declaramus. rebelles per prædictas aliafque opportunas cenfuras , &
Repetitio exe- 5.4.Necnon fratres,monachos,moniales,ac alias regu- poenas appellatione poftpofita compefcendo , ac legiti
ptionum. lares perfonas, corumque monafteria, cœnobia, conuen- inis fuper his habendis feruatis proceffibus , cenfuras &
tus,Ecclefias, capellas, oratoria, & alia loca, ac terras, pol- penas huiufmodi incurriffe declarando, interdictum Ec-
feffiones,prædia, agros, & bona, necnon laboratores, co- clefiafticum apponendo , inuocato etiam ad hoc fi opus
lonos , arrendatarios , locatarios , affictuarios , ac gefto- fit auxilio brachij fæcularis .
res, prædicta, vt præfertur libera , immunia , & exempta §.9 . Non obftan. fel. rec. Bonifacij Papæ VIII. præ- Clauf.derog
eifdem auctoritate, & tenore facinus , ac fore & effe de- decefforis noftri de vna , & Concilij Generalis de duabus
cernimus. dietis, dummodo vltra tres dietas aliquis auctoritate præ-
SalMendica
5.5 . Mandantes propterea dilectis filiis modernis , & fentium non extrahatur , ac omnibus illis quæ in contra-
pro tempore exiftentibus Camera Apoftolicæ Camera- rium per quofcumque officiales & quofuis alios ac præ-
vfus detur grario,Præfidentibus ,& Clericis, ac Commiflariis agentibus, fertim per officiales Ciuitatis noftræ Bonon . & quoluis
tus per Mini-
firos R.Cam. & officialibus quibufcumque, vt omnibus & fingulis tam alios adducta funt hactenus , & deducentur in pofterum,
virorum , quam mulierum monafteriis Mendicatium Or- ac adduci , & allegari poffent, necnon quibufcumque liti
dinum huiufinodi exiftentibus fub ditione noftra tem- bus , & caufis , tam in Rom. Cur. quam extra eam vbili
porali mediate vel immediate conftitutis , tantum fal bet,accoram quibufcumque iudicibus etiam Palatijnoftri
quantum pro corum vfu fuffecerit fingulis annis omni caufarum Auditoribus , ac S. R. E. Card. fuper præmiffis
dilatione ceffante, & contradictione remota contribuere, inter quofcumque quomodoliber pendentibus ac etiam
& affignare,ac contribui, & affignari facere debeant reali- inftructis, &ad fententiam deductis, vel etiam à fenten-
ter, & cnm effectu. tia terminatis , nifi in fauorem Ecclefiæ fuerint. Et præ-
Contrauenié- §.6. Diſtrictius etiam in virtute fanctæ obedientiæ , & fertim quadam lite inter huiufmodi regulares, ac ciues, &
rum pœna. fub indignationis noftræ , ac excommunicationis maio- communitatem dicte Ciuitatis Bonon. in Romana Cu
ris latæ fententiæ,ac duorum millium ducatorum auri de ria pendente, quas & quam, ac omnes proceffus, & fcri-
Camera pro vna bafilicæ S. Petri de Vrbe , & pro altera pturas productas, & producendas, ac Regiſtra, & fenten-
medietatibus fingulis monafteriis , & locis præfatis quæ tias vbiuis comparentes , & latas, ac ferendas ad nos auo-
moleftari,feu perturbari contigerit,irremiffibiliter appli- 1 camus, & penitus extinguimus, caffamus, annullamus, &
candorum pœnis eo ipfo fi & quoties contrafactum fue- delemus , perpetuumque defuper filentium imponimus,
rit incurrendis , inhibentes tam illis quam dilectis filiis Necnon quibufuis Apoftolicis , ac in Prouincialibus , &
Legatis,Vicelegatis , Gubernatoribus,Poteftatibus, Datio- Synodalibus Conciliis editis,generalibus vel fpecialibus
rum, Gabellarum, onerum, & aliorum præmifforum exa- Conftitutionibus,& Ordinationibus etiam contra exem-
ctoribus , conductoribus , appaltatoribus , necnon qui- ptos quomodolibet editis, & edendis, ac etiam iuramen-
bufuis communitatibus , & vniuerfitatibus , illarumque to , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia
officialibus, & perfonis, aliifque quibufcumque ad quos roboratis , ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis quo-
fpectat, & quomodolibet fpectabit in futurum, quatenus que, indultis, & literis Apoftolicis illis & corum fingu-
præmiffa omnia & fingula inuiolabiliter & perpetuo ob- lis, fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum qui-
feruent, ac ab omnibus obferuari faciant , neque fratres, bufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , àliifque effi-
monachos , moniales , & alias religiofas perfonas aliof- cacioribus efficaciffimis ac infolitis claufulis irritanti-
que fupradictos fuper præmiffis quomodolibet mole- bufque & aliis decretis in genere & fpecie , etiam Motu
ftent, & perturbent, neque permittant per quofcumque fimili & ex certa fcientia etiam confiftorialiter , & alias
quomodoliber moleftari , feu perturbari . Et fi quis con- quomodolibet etiam iteratis vicibus in contrarium con-
tradicere, aut quouis modo contrauenire præfumpferit, ceffis, approbatis, & innouatis, quibus omnibus, illorum
per mandatum executiuum contra ipfum cuiufcumque tenores præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,
dignitatis, ftatus, ordinis, vel præeminentiæ fuerit, ipfo illis alias in fuo robore permanfuris hac vice dumtaxat
facto procedi. fpecialiter & expreffe derogamus, contrariis quibufcum-
Decretum ir-
ritans. 5.7. Et fic per quofcumque Iudices , & Commiffarios que , aut fi aliquibus , communiter vel diuifim ab eadem
quauis auctoritate fungen. fublata eis , & eorum cuilibet , fit Sede indultum quod interdici , fufpendi vel excom-
quauis aliteriudicandi,& interpretandi facultate,iudica- municari non poffint per literas Apoftolicas non facien-
ri, & definiri debere, ac quicquid fecus fuper his à quo- tes plenam & expreffam,ac deverbo ad verbum de indulto
quam quauis auctoritate,fcienter vel ignoranter attentari huiufmodi mentionem.
contigerit,irritum & inane decernimus. Dat. Romæ apud S.Marcum,fub annulo Pifcatoris, die D. P. An . të
Executorum die 29.Luiy.
§.8. Quocirca venerabilibus fratribus Patriarchis , Ar- 29.Iulij , 15 66.Pont.noftri Anno 1 .
deputatio
facultates chiepifcopis , & Epifcopis, fiue eorum Vicariis in fpiri-
.
tualibus generalibus , necnon dilectis filiis Curiæ caufa- XII
Reuocatio facultatis quomodolibet cóceffæ Græ-
rum Cameræ Apoftolicæ generali Auditori , ac Abbati-
Cis , Latino ritu, & Latinis , Græco more cele-
bus, Prioribus, Præpofitis, Decanis, Archidiaconis , Ca-
nonicis , & Capitulis , ac aliis quarumcumque Ecclefia- brandi Miffas & diuina Officia.
rum Prælatis, & perfonis, vbilibet , & in quibufcumque
Ad materiam celebrandi Miffas , vide fup.conft.5 .
Regionibus, Terris, & locis exiftentibus, & aliis ad quos
quomodolibet fpectat & fpectabit , per præfentes Motu Cum primum. Alia autem de Gracis indicaui
fimili mandamus , quatenus ipfi , & eorum quilibet per fup.in PyjIV. conft.74 . Romanus.
PIVS
192 PIVS Q V.IN T v s.
!
minicæ 1566. 13. Kalen. Septembr. Pontificatus noftrì
Edita An. D. PIVS EPISCOP VS,
Anno I.
1566 . Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
Rouidentia Romani Pontificis plurimum circum- Anno à Natiuitate Domini 1566. indict.9 . die vero Ve- Publicatio.
Exordium.
fpecta, nonnumquam ea quæ certis fuadentibus cau- neris 20.menfis Septembr. Pontif. autem Sanctif. in Chrifto
fis per cius prædeceffores gefta funt , ex aliis non minus Patris, & D.N.D. Py diuina prouidentia Papa V.anno eius
rationabilibus caufis alterat , & ad priftinum ftatum re- primo , prafentes retrofcripta litera affixa & publicata fue-
ducit, provt æquitas fuadet, & in Domino confpicit ex- runt ad valuas Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe , ac
pedire. Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi Flora per nos Bar-
Reuocatio fa- §.1 . Sanè cum ad notitiam noftram peruenerit , quod tholomaum Sottocafa , & Io. Andream Rogerium præfati
cultatumcon- nonnulli prefbyteri tam Græci , quam Latini antiquum S.D.N. Papa Curf
ceffarum Gra- S.R.E. ritum tam in celebratione Miffarum , quam alio- Nicolaus de Matthais Mag. Curf.
cis, celebrandi
rituLatino, rum diuinorum officiorum peruertere fatagentes, diuer-
Latinis ritu fas licentias , & facultates , Miffas & alia diuina officia
Graco Græci Latino more , ac Latini Græco ritu celebrandi ab
Reuocatio conftitutionis Pij IV. & innouatio alte- XIII.
Apoftolica Sede, vel eius Legatis, ac etiam maiore Pœni-
rius conftitutionis Greg.XI. & Clem.VI. fuper
tentiario pro tempore exiftente variis prætextibus im-
petrarunt, illifque iampridem vtuntur , hoc ab antiquo exprimendis gradibus propinquioribus , in di-
Catholicæ Ecclefiæ inftituto, Sanctorumque Patrum de- fpenfationibus matrimonialibus impetrandis
cretis deuiare confiderantes , propterea hunc abufum ab in diuerfis gradibus.
Ecclefia Dei extirpare , & fubinouere,volentes , omnes,
& fingulas licentias , & facultates huiufmodi hactenus De materia difpenfationum vide etiam infra in
etiam Motu proprio , vel quorumuis etiam Imperato- conft.62 . Ad Romanum. vbi notabo.
rum, Regum, & aliorum Principum contemplatione , &|
Si
ex quibufuis caufis quomodolibet conceffas , ac Apofto- SA nu
Anct s
iffi in diui
Pius
mus ftoprou
Chrina pateiden
r , tia Papa
& Dom V.s Atte
inu noftn-
er Edita An. D.
licas & alias literas defuper confectas , illarum omnium Dominus 15661
tenores pro fufficienter expreffis habentes , Apoftolica dens per quamdam conftitutionem dudum per fel. rec.
auctoritate ex certa fcientia hac præfenti noftra perpe- Pium Papam IV. Sanctitatis fuæ prædecefforem editam,
tuo valitura conftitutione reuocamus , caffamus, annul- qua cauetur , quod in difpenfationibus matrimoniali-
lamus , & irritamus , quibufuis prefbyteris tam Græcis, bus , pro diuerfis , confanguinitatis feu affinitatis ex
quam Latinis in virtute fanctæ obedientiæ , & fub in- eodem ftipite prouenientibus gradibus coniunctis non
dignationis noftræ , ac perpetuæ fufpenfionis à diuinis remotioris folum , provt olim fieri folebat , fed etiam
pœnis diftrictius inhibentes , ne deinceps prefbyteri propinquioris graduum expreffa mentio fieri debeat,
Græci , præcipue vxorati Latino more , & Latini Græco alioquin difpenfationes , ac defuper confecta litera
ritu , huiufmodi licentiarum , & facultatum , aut alio nullius fint roboris vel momenti , provt in dicta confti-
quouis prætextu Miffas , & alia diuina officia celebrare,ftitutione plenius continetur , à difpofitione iuris
vel celebrari facere præfumant. communis , & laudabili , ac antiquo Rom. Cur. ftylo
Epifcopi , & §. 2. Mandantes in virtute fan&
t æ obedientiæ omnibus nimium recedi , ac fauorem matrimonij debitum re-
aly faciant in & fingulis venerabilibus fratribus noftris Patriarchis,Pri- ftringi.
Enarratio
eorum Dioecefmatibus,Archiepifcopis, & Epifcopis quatenus in Ciui- §.1. Volenfque propterea iurj & ftylo prædictis, nec-
publicari & tatibus , & diœcefibus propriis præfentes noftras litetas non piæ mem. Greg. X I. & Clem.V I. Rom . Pont. etiam conftitutionis
obferuarihanc
constit. publicari , & fub prædictis , & aliis fibi beneuifis poenis Sanctitatis fuæ prædecefforum veftigiis inhærendo , fa- Pij 1V.
per quofcumque Prælatos , Capitula , Clericos , Fratres, cramento & libertati matrimonij , quantum cum Deo
Superiores,& perfonas quaflibet inuiolabiliter obferuari poteft fauere, ftatuit & ordinauit quod de cetero in qui-
faciant. Contradictores quoflibet auctoritate Apoftolica bufcumque difpenfationibus quas pro matrimoniis con→
compefcendo. tractis, aut contrahendis inter viros & mulieres, inuicem
Clauf.derog. 5.3. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis confti- diuerfis prohibitis confanguinitatis & affinitatis , aut
tutionibus , & ordinationibus Apoftolicis , necnon Ec- mixtis , ex communi feu ab eodem ftipite furgentibus,
clefiarum , Monafteriorum , Conuentuum , Domorum, quicumque illi fint , dummodo primum quoquomodo
& aliorum locorum quorumcumque etiam iuramento, non attingant , cum in eo Sanctitas fua numquam di-
confirmatione Apoftolica vel quauis firmitate alia robo- fpenfare intendat , gradibus coniunctos , ab eadem San-
ratis, ftatutis, confuetudinibus, priuilegiis quoque , in- &titate fua & pro tempore exiftente Romano Pontifice,
dultis , & literis Apoftolicis eifdem Ecclefiis , Monafte- aut Sede Apoftolica impetrari , vel alias concedi contige-
riis, Domibus,& locis, illorumque Capitulis, Conuenti- rit ,ac literis commiffionibufque defuper etiam locorum
bus, Superioribus, & perfonis ac Ordinibus fub quibuf- Ordinariis faciendis gradus remotior attendatur , trahat→
cumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis etiam deque fecum propinquiorem , ac ob id fufficiat remotiorem
rogatoriarum derogatoriis, aliifque efficacioribus, & in- tantum gradum exprimere , obtentis tamen poftea ſuper
folitis claufulis , necnon irritantibus , & aliis decretis, propinquiore literis declaratoriis iuxta Gregorij & Cle-
etiam ad Imperatorum, Regum, Reginarum, Ducum , & mentis prædecefforis huiufmodi conftitutiones , quas
aliorum Principum inftantiam , aut eorum contempla- quoad hoc innouauit , & inuiolabiliter obferuari man-
tione, etiam Motu proprio , & ex certa fcientia , ac alias dauit ; difpenfationefque feu difpenfandi commiffiones,
ac defuper confectas literas, & proceffus habitos per eaf
quomodolibet conceffis, appprobatis, & innouatis , qui-
bus omnibus , illorum tenores pro expreffis habentes, dem difpenfatis , feu bis cum quibus difpenfari manda-
fpecialiter, & expreffe derogamus , illaque quoad præ- tur propter proximioris gradus huiufmodi non expref-
miffa caffamus penitus , & annullamus, ceterifque con- fionem , de fubreptionis , vel obreptionis vitio , feu in-
trariis quibufcumque. tentionis defectu notari non poffe, fed in omnibus , &
Forma & f-
§.4. Volumus autem quod præfentes literæ ad valuas per omnia fuffragari , perinde ac fi in literis feu commif-
fectors public.
beati Petri Apoftolorum Principis , & Cancellaria fionibus huiufmodi de proximiore , feu vtroque gradu,
noftræ , ac in acie Campi Flora publicentur, & inter fpecialis & expreffa mentio facta fuiffet.
conftitutiones extrauagantes perpetuo valituras confcri- 5.2.Sicqueper quofcumque Iudices & Commiffarios, Reuocatio &
innouatio de
bantur. Et quia difficile foret præfentes ad fingula quæ- etiam S.R.E. Card. fublata eis , quauis aliter iudicandi, qua in rubr.
que loca deferri, volumus, & etiam declaramus quod ca- & interpretandi facultate, iudicari , & definiri debere , ac
rum tranfumptis etiam impreffis manu alicuius Notarij quicquid fecus fuper his à quocumque quauis auctori-
fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati munitis eadem tate fcienter vel ignoranter attentari contigerit , irritum
prorfus fides vbicumque adhibeatur , quæ præfentibus & inane decreuit.
adhiberetur , fi forent exhibitæ , vel oftenfæ , &c. Nulli Conftitutione Pij prædecefforis huiufmodi ceterifque Clanfula
blata. fu-
ergo, &c. contrariis non obftantibus quibufcumque.
Dat. P. An. 1,
die 29.Aug. Dat.Romæ apud S. Marcum, Anno Incarnationis Do- Placet, publicetur, & defcribatur, M. Papa fubfer.
• Leita
PIVS QVINT V S. 193
Pabl.Pont.
1. die 20 .A. Leita & publicata fuit fuprafcripta regula Roma in Can- fenfus ita aperire ſtudentes,vt piis Chriftifidelium men-
· cellaria Apoftolica, Anno Incarnationis Dominica 1566. tibus nulla dubitandi occafio relinquatur.
die vero Martis 20. menfis Augufti , Pontific. prafati §. 1. Sanè licet ex eo quòd in Concilio Tridentino de Dubium fe-
cretum fuerit cognatione m fpiritualem inter eos tan- cundum circa
Sanctiff. D. N. Papa anno 1. dictă cap.2.
A. Lomellinus Cuftos. tum contrahi , qui fufcipiunt baptizatum de baptifmo,
ac baptizatum ipfum,& illius patrem & matrem, necnon
XIV. Declarationes Concilij Tridentini feff.24 cap.2 . baptizantem, &baptizatum, baptizatique patrein & ma-
trem, in reliquis perfonis , quæ per antiquos canones
& 4. circa impedimenta cognationis fpiritua-
occafione cognationis huiufinodi contrahere prohi
lis, & affinitatis ex fornicatione , quoad matri- beantur , omne impedimentum fublatum effe videatur,
monia poft confirmationem Concilij contra- adhuc tamen ab aliquibus dubitari accepimus , an faltem
&
ta , & de cetero contrahenda. impedimentum cognationis fpiritualis huiufmodi inter
maritum vel vxorem fufcipientis , & baptizatum, nec-
Huius Concilij confirmatio habetur in conft . 73. Pi non inter maritum vel vxorem fufcipientis, & patrem ac
IV. Benedictus. vbi dixi de eius indictione,pro- matrem baptizati vigeat,propterea quod prohibitum de
fecutione, & quo tempore illud ligare cœperit. vno coniuge,de altero etiam prohibitum effe videatur.
§. 2. Nos piarum mentium quieti, & matrimoniorum Declaratio
Edita An. D.
Anctiffimus in Chrifto pater , & Dominus D. N. Pius fauori ( quantum ex alto nobis permittitur ) confulere eiufdem du-
1566.
Dubium cir- diuina prouidentia Papa V. ad cuius notitiam per- volentes , à præcifis verbis Concilij minimè difceden-
ca 2. cap . uenit , quod cum in decretis Sacri Concilij Triden- dum in præmiffis effe cenfuimus. Ét propterea nullum
Conc. Trid.
tini certæ tantum perfonæ enumerentur , inter quas amplius impedimentum ratione cognationis huiufmo-
Self-24. de re- dumtaxat cognatio fpiritualis deinceps contrahatur , ab di fubeffe decernimus , & declaramus , quominus inter
for. matrim.
quoad impe- aliquibus reuocatur in dubium , an qui vitra perfonas dictos maritum vel vxorem fufcipientis,& baptizatum,
dimenta co- in dictis decretis enumeratas quoquomodo cognatio- baptizatique patrem , & matrem , & quafcunque alias
gas fpiritua ne fpirituali ante confirmationem dicti Concilij , con- perfonas tam ex parte fufcipientis quam baptizantis,
lis.
iuncti erant abfque difpenfatione Apoftolica matrimo- & baptizati , in dicto Confilio nominatim non ex-
nium poft dictam confirmationem contrahere potue- preffas , matrimonium libere & licite contrahi poffit, &
rint, ac hodie & de cetero contrahere poffint cum ante ita ab ab omnibus iudicari debere mandamus atque fta-
prædictam confirmationem id facere de iure minime li- tuimus.
ceret. §. 3. Decernentes irritum & inane , fi quid fecus à Decretum ir-
Dubium circa
§. I. Et infuper cum in eifdem decretis ftatuatur affi- quoquam quacumque dignitate, auctoritate, & potefta- ritans.
eiufdem Conc. nitatem , quæ ex fornicatione contrahitur , in illis fo- te prædito contigerit iudicati.
cap.4 -quoad lummodo attendi debere qui primo vel fecundo affini- § . 4. Non obftantibus conftitutionibus Apoftolicis, Claufula de-
impedimenta
rogatoria.
affinitatis ex tatis gradu coniunguntur,ab aliquibus pariter dubitetur, aliifque contrariis quibufcumque.
fornicatione. An matrimonia inter perfonas, quæ ante confirmationem §.5 . Volumus autem quod præfentes literæ in Can- Formapubl:
dicti Concilij tertio , vel vlteriori huiufmodi affinitatis cellaria noftra Apoftol. & in acie Campi Flore de more que mox fe-
gradu coniunctæ erant, poft confirmationem dicti Con- publicentur & inter conftitutiones perpetuo valituras quitur.
cilij abfque difpenfarione Apoftolica contracta & quæ defcribantur. Et quia difficile foret præfentes ad fingula
deinceps contracti contigerit, dirimi debeant, quæque loca deferri, quod earum tranfumptis, etiam im-
Declaratio
§. 2. Sanctitas fua ad tollendum omne dubium , eos preffis,manu alicuius Notarij fubfcriptis,ac figillo alicu-
primi dubij.
cirea cap.2. qui ante confirmationem prædicti Concilij cognatione ius Prælati munitis eadem prorfus fides adhibeatur, quæ
fpiritualem contraxerunt , dummodo non fint ex perfo- præfentibus adhiberetur , fì forent exhibitæ vci oftcnfæ,
nis in dictis decretis enumeratis , & inter quas tantum Nulli ergo, &c.
Concilium voluit deinceps contrahi hanc cognationem Dat. Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarnatio- Dar.P.A t
fpiritualem matrimonij vinculo inter fe abfque difpen- nis Dominica, millefimo quingentefimo fexagefimo fex- die 7-8. Nou.
fatione aliqua , libere & licitè copulari poffe, ac matri- to, 4. Cal.Decemb.Pont. noftri anno primo.
monia etiam poft confirmationem huiufmodi , abfque , Vifas de curia Io. Barengus.
difpenfatione Sedis Apoftolicæ inter eas iam contracta Anno à Natiuitate Domini 1566. indict. 9. die vero 9. Publicatið.
valere, pleramque roboris firmitatem obtinere. menfis Decembris, Pontif. Sanctiff. & D.N.Py diuinapro-
Declaratio §. 3. Et fimiliter matrimonia poft confirmationem
uidentia Papa V. anno eius 1. retrofcripta litera Apoftolica
primi
circa ca p.4. Concilij abfque difpenfatione Apoftolica fequuta , & affixa, & publicata fuerunt ad valuas Cancellaria Apofto-
dubij
quæ de cætero fequentur , inter perfonas quæ ante di- lica , & in acie Campi Flora,vt moris eft per nos Antonium
&tam confirmationem , affinitatem ( infra tamen fecun- Clerici, & Ioannem Andream Rogerium prafati S. D. N.
dum gradum ex fornicatione prouenientem ) contraxe- Papa Curf. Stephanus de Olea Mag. Curf.
rant, propter huiufmodi affinitatem dirimi non debere,
fed valida, & efficacia exiftere declarauit, Sequitur alia declaratio circa impedimentum affi-
Decretum ir-
ritans. §. 4. Sicque per quofcumque Iudices Commiffarios, nitatis , & fornicationis;
etiam S. R. E. Cardinales , fublata eis quauis aliter iudi-
PIVS EPISCOPV S, Edità An.D.
candi, & interpretandi facultate, iudicari , & definiri de-
Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. 1366 .
bere, ac quicquid fecus fuper his à quoquam quauis au-
&toritate fcienter vel ignoranter attentari contigerit, it- D Romanum Pontificem fpectat canonicas fan- Exordiuma
ritum & inane decreuit, Actiones, quæ expreffiorem fenfum poftulare viden-
Placet publicetur, & defcribatur . M. tur, re diligenter perfpecta ita declarare , & alias proui
PP.fubfer.
Publicatio Lecta , & publicatafuitfuprafcripta regula Roma in Can- dere , vt omnis dubietas de piis Chriftifidelium menti-
Pont.An. 1. cellaria Apoftolica, Anno Incarnationis Dominica 1966. bus euellatur .
die 20. Aug. die vero Martis 20. menfis Augufti, Pontificatus prafa- §. 1. Sane poftquam ex eo quod Tridentina Synodus Dubium fe-
ti Sanctif. D. N. Papa anno primo. impedimentum affinitatis ex fornicatione proueniens, cundum circa
aict.c.5. Cök.
A. Lomellinus Cuftos:
per quod non folum matrimonium contrahi prohibetur, Trid.
fed etiam poftea factum dirimitur , ad eos tantum re-
Sequitur alia declaratio circa impedimenta co-
ftrinxit, qui primo & fecundo gradu coniunguntur , in
gnationis fpiritualis . vlterioribus vero gradibus ftatuit matrimonium po-
Edita An.D. ftea factum non dirimi , à pluribus Chriftifidelibus ,
PIVS EPISCOPVS ,
1966. vt accepimus , eft dubitatum , an licet in vlterioribus
Seruus feruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. gradibus huiufmodi matrimonium contractum non
Exordium.
Vm illius vicem licet minime fuffragantibus meri- dirimatur , adhuc tamen iuxta antiquos canones contra-
Ctis,geramusin
tis, geramus in terris , de cuius vultu prodit iudi-
iudi- hi
hi prohibeatur.
Declaratio
cium,& vident oculi æquitatem , officij noſtri debitam §. 2. Et vt propterea nos omnem ambiguitatem tolle-
profequimur actionem, fic obfcuros facrorum canonum re, & animarum tranquillitati , ac matrimonij libertati bij:
eiufdem du
Tom, I I. R quantum
194 PIVS QVINT V S.
quantum cum Deo poffumus confulere volentes, Decla- §. I. Volens tam fcandaloforum abufuum occafio- Probibitiope-
ramus, &Apoftolica auctoritate decernimus, nullum ho- nem tollere , omnes , & fingulas confuetudines & à tendi Regalia
die impedimentum remanere quo minus in vlterioribus vfus per prædictos , & alios quofcumque ipforum Car- lib.v el corum
& Cardina
gradibus huiufmodi libere & licite matrimonium con- dinalium familiares , & miniftros , tam fingulariter haredibus.
trahi poffit. quam communiter , & collegialiter , vt præfertur , feu
Decretum ir- §.3. Et ita ab omnibus iudicari debere mandamus at- alias quomodolibet prætendi , & exinde actiones , & iu-
ritans.
que ftatuimus, decernentes irritum & inane fi quidfecus ris quæcumque remedia allegari , & exerceri folita , pe-
à quoquam quacumque dignitate,auctoritate, & potefta- nitus abrogauit , & fuftulit , ac de cetero familiaribus
te prædito contigerit iudicari ; non obftantibus conftitu- ipfis prædictorum occafione nullum ius , nullamque
tionibus, & ordinationibus Apoftolicis, aliifque contra- penitus actionem , aut iuris remedium competere, ne-
riis quibufcumque. que eis aliqua ex bonis , & pecuniis prædictis deberi,
Forma publ. §. 4. Volumus autem quod præfentes literæ in Can- fed eos debere effe contentos fuis falariis , fi qua eis
que mox
quitur. fe- cellaria noftra Apoftolica, &in acie Campi Flora de mo- promiffa fuerunt , & co amplius fi defunctorum hæ-
re publicentur,& inter conftitutiones perpetuo valituras redibus , aut Cardinalibus prædictis refpectiue ali-
defcribantur,& quia difficile foret eas ad fingula quæque quid familiaribus ipfis , fiue vt fingulis fiue vt vni-
loca deferri , quod earum tranfumptis , etiam impreffis, uerfis , aut alias ex mera ipforum hæredum , & Car-
manu alicuius Notarij fubfcriptis,ac figillo alicuius Præ- dinalium liberalitate dare placebit , irritumque , &c.
lati munitis , eadem prorfus fides adhibeatur quæ præ- decreuit.
fentibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel oftenfa.
§. 2. Non obftan. prætenfis conftitutionibus præ- Contravi‚rž
Nulli ergo, & c. dictis , & forfan per Roman. Pontifices fuos præde- derogatso.
Dat.P.An. 8.
Dat.Romæ apud S.Petrum,anno Incarnat.Dom.1566. ceffores , & per fe , & Sedem Apoftolicam etiam iteratis
die 28. Nou. 4.Kal.Decemb.Pont.noftri anno primo. vicibus conceffis , confirmatis , approbatis , & inno-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1566. indi&t.9 . die vero 19 . uatis , priuilegiis quoque, &c. tenores , &c. latiffime
menfis Dec. Pont.S.D.N.D.Py diuina prouidentia Papa V. extenden.
anno eiusprimo,retrofcripta litera Apoftolica affixa, & publi- Apud S. Marcum in Confiftorio habito die Veneris D. P. An. 1.
die 6.Sept.
catafuerunt Roma in valuis Cancellaria Apoft. & in acie 6.Septembris 1566.
Campi Flora , vt moris eft,per nos Ioannem Andream Roge-
rium, & Camillum Cherub. Curf. Sequitur alia in prædictis conftitutio.
Stephanus de Olea Mag. Curf, PIVS PAPA QVINTVS Edita An. D.
XV. Motuproprio, &c.

Familiares S.R.E. Cardinalium, & aliorum Præla- Familiares
torum Roman.Curiæ, regalia, vel ftipendia non Cpientes litium anfractibus , qui poft obitum Săctæ
Romanæ Ecclefiæ Cardinalium , & aliorum quo- non perant
conuenta , ab eis , vel corum hæredibus petere rumcumque Prælatorum in Rom. Cur. decedentium in- Conuenta
mercedem no
.
prohibentur. Et ordo in fatisfaciendis eorum- ter eorum creditores oriuntur , dum fe vnufquifque
dem creditoribus præfinitur. altero potiorem contendit , dum aliqui prætextu mer
cedis & regaliarum , alios creditores præcedere conan-
Hacftipendia infra annum à die obitus debitorum, tur , quo fit vt fæpe numero pauperrimi , qui corum
iam bona fide crediderunt , non tantum debita
&pro biennio tantumpeti poffe decreuit Paul.III. fubftant
fatisfactione defraudentur , fed etiam longis , & pericu-
in conft.43 . Cum ficut.fup.
lofis litibus grauiffimo cum eorum impendio defatigen-
De confignatione annuli & ornamentorum Capelle , de tur , hac perpetuo valitura conftitutione fancimus , ve
quibus hic agitur , vide Iulij III. conft.8. Cum ficut. defunctis in Romana Cur, tam Sanctæ Romanæ Eccle-
De prælatione autem miferabilium perfonarum vide fie Cardinalibus , quam Patriarchis , Archiepifcopis ,
inf.in conft.25 . Accepimus Aromatariorum autem,vide Epifcopis , Cameræ Apoftolicæ Clericis , Sacri Palatij
in conft.47. Clem.VIII . Landabilis. Et Piftorum vide Apoftolici Auditoribus , Referendariis , maioris præfi-
conft. 36. Sixt V. Caleftis. Quanto autem tempore du- dentiæ Abbreuiatoribus , & aliis quibufuis Prælatis,
ret inftantia harum difcuffionum , videre eft fup. in nullus fuper eorum bonis mercedem petere poffit in
Clem, VII, conft.17. Cum ex multorum, vbi notaui. præiudicium creditorum , nifi euidenter appareat, quod
Edita An. D. fub certa conftituta mercede , ad feruitium huiufmodi
1566 .
Cast (a buisesSanctiffin Chrifto Pater & D.N.D. Pius diuina proui- acceffiffet.
dentia Papa V. Accepto,vt afferuit, quod nonnulli fa- §. 1. Et vt etiam feruetur forma conftitutionis fel. Seruetur buïa
conftit. Paul. III. cit.
miliares Reuerendiff. DD. Sanctæ Romanæ Ecclefiæ record. Pauli tertij fuper hoc conceffa , quam ( quatenus in rubr.
Cardin , veluti Parafrenarij , Credentiarij , Coqui, Magi- opus fit ) innouamus.
ftri Stabuli , ita vulgariter nuncupati , & forfan alij cu- §. 2. Similiter eorumdem Cardinalium , & Prælato- Regalia non
iufcumque fint nominis , & minifterij , defunctis Car- rum familiares abftineant à petitione regaliarum cuiuf- petanturut in
dinalibus corum Dominis , confuetudinis , priuilegij , cumque generis, iuxta formam decreti de Fratrum con- decreto
ced. pre-
feu quocumque alio prætextu , in non modicam mcmo- firio de menfe Septembris proximè præteriti fuper hoe
riæ ipforum defunctorum Cardinalium ignominiam , editi.
Parafrenarij videlicet mulas cum inftrumentis , & pha- §. 3. Porroin fatisfactione creditorum dictorum Car- Camera pro
annulo &
leris fuis , & alij alia ipforum Cardinalium inftrumen- dinalium , & Prælatorum in Rom. Cur. decedentium ta-
Capella pra-
ta , & bona , per ipfos familiares refpectiue in co- lis ordo feruetur , vt poft confignationem annuli , & or- feratur om-
rum minifterijs teneri , & exerceri folita , etiam inuitis namentorum Cappella dilecto filio Cameræ Commiffa- nibus.
ipforum defunctorum hæredibus , & Cardinalibus , fiue rio ( refpectu Cardinalium ) in primis & ante omnia fa-
teftamentorum exequutoribus ab ipfo teftatore, fiue pro ciendam.
hæredibus ab inteftato per Conftitutiones Pontificias §. 4. Prior caufa fit eorum , qui pro vfu dictorum Car- Creditorespo-
ftea pro ciba-
deputatis , etiam argentea , & pretiofa fibi arripere , & dinalium, & Prælatorum, eorumque familiæ res cibarias rijs.
vfurpare, ac pro illis , plerumque etiam inter fe rixari, dederint.
& digladiari confueuerunt , cum magno totius Cu- §. 5. Secunda eorum , qui res veftiarias , & ad vfum, Succeffiue pre
riæ fcandalo , & Cardinalatus dignitatis opprobrio , & corporis ipforum , non autem ad ornatum , vel ad pom, veftiarijs.
vniuerfi etiam S. R. E. Cardinalium Parafrenarij Cau- pam neceffarias , fubminiftrauerint , quandoquidem ex
datarij , vniuerfitatis , & collegia inter fe facientes in caufis huiufmodi creditores , vt plurimum fint paupe-
nouorum Cardinalium creatione , & obitu , & forfan res , vel mercatores , qui pro illis aduehendis innumera
aliis certis temporibus ab eifdem nouis Cardinalibus , pericula fubeunt, & fine illis præfati Cardinales & Præ-
& defun& orum hæredibus refpectiue certas pecunia- lati ftatum eorum dignitatis , vfque ad obitum minime
rum fummas , aut res alias , magna cum importunita- fuftentare potuiffent , &requifiti , vtique verifimiliter
te , & temeritate exigere , & quodammodo extorquere omnem honeftam obligationem , etiam cum iuramento,
funt foliti, & in forma Cameræ contraxiffent.
§. 6. Ter
PIVS QVINT V S. 195
Mercenary §. 6. Tertia vero caufa fit præfatorummercenariorum quæ retroactis temporibus mari inuecto,& vndique per-•
deinde que quibus certa conftituta merces appareat , quibus fatis- quifito frumento indigebat, noftris feliciffimis tempori-
conuenerunt factis in ceteris feruetur ius commune. Quod non tan- bus non folum frumento abundet , fed etiam quod plus
de mercede.
tum infuturis,fed etiam in pendentibus negociis locum eft vicinis , & exteris , terra marique iam agri Romani
habere decernimus , etiam fi ex alia caufa creditores in- frumentumfubminiftrari poffit prout fæpiffime fubmi
ftrumenta & obligationes , etiam in forma Cameræ ha- niftratum fuit , & quod non minus eft, aer noftræ Alma
beant. Vrbis ex affidua agrorum cultura , filuarum & nemorum
Executor bul- §.7. Quo circa dilecto filio Curiæ caufarum Camera extirpatione paluftriumque locorum exiccatione , factus
La deputatur Apoftolicæ Auditori nunc & pro tempore exiftenti , te- eft tutior , clementior , & falubrior , & confiderantes
A. Cam.
nore præfentium committimus & mandamus , quatenus quod qui agrorum culture incumbunt non debent lici-
præmiffa omnia & fingula per hæredes & teftamentorum bus, & per diuerfa Tribunalia trahi , ne forte à cultura
executores & ceteros ad quos pro tempore fpectabit, propter lites , dum forum profequi cupiunt retrahantur,
etiam per cenfuras Ecclefiafticas , & pœnas etiam pecu- ac etiam attendentes , quod de rebus fpectantibus ad ar-
niarias , & alia iuris & facti remedia opportuna , inuio- tem , nullus magis quam ipfi de arte cognofcere , & ter-
labiliter obferuari faciat.
minare valent : cupientefque dictum Collegium illiuf-
Contraria
5.8. Conftitutionibus, & ordinationibus Apoftolicis, que Confules , & eorumdem iurifdictionem amplioribus
tolluntur.
ac quibufuis priuilegiis, obligationibus in forma Came- gratiis , & fauoribus profequi , cofdem dilectos filios à
ræ conceffis , ceterifque contrariis non obftantibus qui- quibufcumque cenfuris ad effectum validitatis præſen-
bufcumque. tium abfoluentes, & abfolutos fore cenfentes.
PP.fubfcrip. Placet Motu proprio. M. §. 3. Motu proprio , & ex certa noſtra ſcientia , ac de Confirmatio
Apoftolicæ poteftatis plenitudine , ftatuta prædicta ficut ftatutorum.
Sequitur declaratio quoad Aromatarios .
prædictum eft reformata , emendata , & fuppleta tenore
PIVS PAPA VINTVS præfentium approbamus,confirmamus,& homologamus,
Motu proprio, &c. eifdemque noftrum & Sedis Apoftolicæ robur adiici-
Dubitatio §.1.QY
Via ficut accepimus , à nonnullis dubitari con- mus.
quoad Aro- tingit , An præmiffus Motus proprius in ea parte §.4. Eaque auctoritate prædictis inter homines de arte Iurifdictio
matarios.
Dominorum
qua creditores occafione cibariorum ceteris etiá anterio- prædicta , deque rebus fpectantibus ad artem , iuxta co- Confulü eiuf-
ribus , & habentibus hypothecam præferuntur extenda- rumdem ftatutorum declarationem cuiufcumque ftatus, dem Artis.
tur vel contineat Aromatarios,qui occafione fuorum aro- gradus , & conditionis exiftant , etiam fi clerici & curia-
matum,& aliarum mercium ad exercitium corum fpectan- les Romanæ Curiæ fequentes aut quocumque alio priui-
tium creditores exiftunt. legio muniti exiftant,feruari volumus, & mandamus, cof-
Declaratio d. §. 2. Nos dubitationem huiufmodi tollere cupientes, demque dictis Confulibus , eorumque iurifdictioni pro
dubitationis.
animaduertentes quod illorum merces ad victum quoti- rebus fpectantibus ad artem fuppetimus , fubiicimus , &
dianum neceffaria non exiftunt , fed potius pro deliciis fubmittimus.
inferuiunt, aut pro Medicamentis , quorum occafione §. 5. Et fic per quofcumque Iudices tam ordinarios, Decretum irà
ritans.
magnum fibi quæftum parant , & nihilominus fpeciali quam delegatos iudicari, decerni, & definiri volumus, &
priuilegio funt muniti , cuius vigore concurrunt , cum mandamus, fublata aliter iudicandi , & interpretandi fa-
obligatione in forma Cameræ. Propterea declaramus dif- cultate. Irritum quoque, & inane decernen. quidquid in
pofitionemfupradictam , Aromatarios quoad medicina- contrarium contigerit attentari. Volumus autem quod
lia , & expenfas funerum non comprehendere , nec eos de fubreptione , & obreptione , aut intentionis defectu,
qui fuerunt de corum credito fatisfacti,præftito iuramen- præfentis noftri, Motus proprij quouis modo opponi
to de reftitutione prioribus & potioribus , cum non te- non poffit, attento quod Motu proprio.
neantur illud feruare , ex quo non vergit in difpendium §.6. Non obftan. præmiffis , ac quibufcumque priuile- Clauf.dereg.
falutis æternæ.
giis , & indultis etiam quibufuis perfonis , ac iudicibus
Fiat Motu proprio. M. ordinariis , fiue delegatis, etiam Dohaneriis Almæ Vrbis
refpectu affidatorum damnum dantium in fegetibus , &
XVI. Iurifdictio Confulum Artis Agriculture Vrbis , cafalibus Vrbis per nos , & quofcumque Romanos Pon-
cognofcendi caufas rerum ad Artem fpectan- tifices editis, quorum omnium priuilegiorum, & indul-
tium inter quafcumque perfonas , & confirmatorum tenores hic pro fufficienter expreffis, perinde ac fi
tio Statutorum eius. de verbo ad verbum inferta, & expreffa forent,haberi vo-
lumus, ceterifque contrariis quibufcumque.
Latius declaratur hac iurifdictio, in cap.23 .&feqq §.7 . Et quod præfentium fola fignatura fufficiat , & Sola fignatu-
rafufficit.
ipforum Statutorumpoftea editorum à Greg.XIII. vbique fidem faciat , attento quod in Vrbe.
Fiat Motu proprio. M.
Et eiufmodi Artis nonnulla extant priuilegia, de Dat. Romæ apud S. Marcum , quinto Id . Septembris D.P. An. 1. )
quibus mox inf.in conft. 19. Cupientes. cum ibi anno primo. die 9.Sept.
indicandis.
Edita Av. D. Sclaui baptizati , ad Conferuatores Almæ Vrbis XVII,
PIVS PAPA QUINTVS
1566. pro libertate confugientes , libertatem confc-
Motu proprio , &c.
quuntur, & Ciues Romani efficiuntur.
Exordium dilecti
Pin Chrifto fili, Confales ,32 Collegium nobilis, anti- Hoc prius ftatuit Paul.III. fed poftea reuocauit. Eius
quæ Artis Agricultura Vrbis, erga nos, & fanctam Sedem
ergo conftitutiones vti otiofas ponere nolui,ftante
Apoftolicam Almamque Vrbem noftram indefinenter
bac poftremapiaque difpofitione,
exhibent , nos inducunt , vt quæ ad dicti Collegij con-
feruationem, & augmentum fore dignofcimus liberaliter, PIVS PAPA QVINTVS
& proprio motu concedamus. Edita An,D.
Nouorum fta- Motu proprio , &c. 1566.
5.1. Cum igitur dilecti filij prædicti nuper antiquiffi-
tutorü editio. ma corum, ftatuta
pleuerint id vfu exigente emendauerint , &fups Dveteri inftituto Officium Senatus Camera Vrbis ,
multaque etiam de nouo , quæ ad neceffariam Dignum, & rationi congruum effe videtur, vt ea quæ
&
dicti Collegij , ac iurifdictionis Confulum , ipfius Col- & ipfius Conferuatores confuenerunt,vel alias illis con- Paul. III. re
legij conferuationem , & augmentum neceffaria vifa ceffa exiftunt, munimine Apoftolicæ fuperioritatis in po- integrauit fa
fuerunt , ftatuerint , & addiderint, quæ omnia diligenter fterum roborentur, & in vfum, fi adhuc non exiftant, re- cultatem Co-
infpici , & emendari mandauimus , prout infpecta , & ducantur. feruatoru Vr-
Commedatio emendata fuerunt. §.1.Nos fiquidem, qui etiam in minoribus conftituti, bu , libertate
donandi,Scla
nobilis At- §.2. Nos igiturattendentes quod opera, cura, diligen- | femper & continue Populum Romanum paterno dile- nos ad eospro
tis Agricul tia, & impenfa prædictorum dilectorum filiorum , Deo ctionis amore profecuti fumus , & ipfius priuilegia , ea libertate con-
turaVrbis Optimo Maximofauente factum eft , yt Ciuitas noftra, maxime , quæ Chriftiano Populo neceffaria & vtilia fugientes.
Tom. II. R 2. effe
196 PIVS QVINT V S.
effe videntur, confirmare defideramus, fel.rec. Pauli Papæ fertur facro baptifmatis lauacro mediante , Chriftiani
III.prædecefforis noftri, qui per fuas in forma breuis lite- facti fuerint , & non de alio.
ras, ipfos Conferuatores & Populum in facultate & priui- Datum Romæ apud S. Marcum , 5. Id . Septemb. anno D.P. An
die 9.Sept.
legio mancipia queque fclauos vulgariter nuncupata, qui primo.
baptizati , & Chriftiani prius facti fuerint , ad Senatus
XVIII.
Cameræ ipfius Vrbis officium , ac illius Conferuatores Iurifdictio Vicarij Papæ, circa obligationes & con-
pro eorum libertate confugientia , prout ex veteri con-
tractus initos in forma Cameræ Apoft . quoad
fuetudine hactenus, vt ipfe predeceffor narrauerat, Con-
loca pia, & perfonas Ecclefiafticas , in Vrbe.
feruatores præfati tum ex fpeciali priuilegio Pontificali,
tum Imperiali poteftate ab afpero feruitutis iugo libe-
randi facultatem habuerant , etiam fi lapfu temporis de- De hac iurifdictione adnotationes videfup.in conft.
perdita fuiffent, reintegrauit, veftigiis inhærendo. 36. Paul.III. Licet.
Hic Pot.eam- §. 2. Motu fimili , & ex certa noftra fcientia , ac de
PIVS PAPA QVINTVS Edita An. D.
demfacultate Apoftolicæ poteftatis plenitudine eofdem Conferuato - 1566.
confirmat. Motuproprio , &c.
res pro tempore exiftentes fpeciali fauore profequentes ,
Caufa buins
ac literas Apoftolicas Pauli prædecefforis , ac fi de verbo Onfiderantes difpendia , & incommoda
conft .
ad verbum infererentur pro expreffis habentes ,illafque Colchis ,Monalteais,Realis piis locis illorumque
in totum iuxta illarum tenorem confirmantes , ipfos Rectoribus, Abbatibus, Archiprefbyteris,Prioribus, Præ-
Conferuatores , ac officium Senatus Cameræ Vrbis in pofitis , & aliis beneficiatis in AlmaVrbe confiften. in-
iurifdictionem , facultatem , & poteftatem mancipia feruntur , fi ad diuerfa Tribunalia Vrbis euocari , & pro-
quæcumque fub iugo feruitutis quomodolibet alligata, prium Vicarijnoftri in dicta Vrbe Tribunal deferere co-
ad huiufinodi Senatus Camera Vrbis officium pro tem- gantur,& ob id fæpe iura,& inftrumenta, munimenta, &
pore exiften.ac ipfius Vrbis Conferuatores confugientia, fcripturæ bonorum eifdem Ecclefiis , Monafteriis, & lo-
ac libertatem acclamantia , per eofdem Conferuatores cis piis deperduntur in detrimentum eorumdem. IurifdictioVi-
libertate donari , & Romani Ciues , liberique homines §. 1. Idcirco indemnitati eorum confulere prout tene- cary in obli-
effici poffint, prout ipfe Paulus prædeceffor reintegraue- mur & occurrere volentes , per facultatem, & poteftatem gation Came
rat , reintegramus , ac pro potiori cautela de nouo da- dilecto filio Alexandro Riario caufarum Cameræ Apofto- ralibus,
mus , concedimus , & gratiofe impartimur. Itaque man- lica Auditori per fel.rec. Pium Papam IV. prædecefforem
cipia feu fclauos cadem , quæ ab eifdem in pofterum li - noftrum fub variis conceffionibus conceffam, & attribu-
berabuntur , pro liberis hominibus , & Romanis ciuibus tam quarum omnium tenores hic pro fufficienter expref-
in omnibus , & per omnia vbique haberi , teneri , & refis etiam cum illarum Dat. haberi feu inferi poffe volu-
putari debere, Dantes & concedentes eifdem mancipiis, mus , & decernimus , poteftati & iurifdictioni Dilecti
fic vt præfertur ab eifdem Conferuatoribus liberatis , fa- filij noftri Iacobi tituli S. Mariæ in Cofmedin prefbyteri
cultatem in iudiciis contra quafcumque perfonas ftandi, Card. in Alma Vrbe eiufque diftrictu Vicarij generalis
contrahendi , teftandi , & alia faciendi , quæ ceteri ciues circa perfonas Ecclefiafticas , loca pia , illorumque bona
Romani liberi homines facere confueuerunt , & faciunt, quæ iurifdictioni præfati Vicarij fubfiftunt, etiam fiinter
& ea in omnibus & per omnia habere , & libera efle de- contractus cum folita obligatione in forma Cam. feu
cernimus , volumus , & mandamus , ac ex nunc prout ex Ripe & Ripette interuenerint , aliquod præiudicium
tunc , & è contra, omni iuri cuiuflibet ftatutorum, con- factum non fuiffe , fed quod idem Vicarius Cardinalis
fuetudinum , & aliorum contrariorum rigore penitus in omnibus , & per omnia procedere poffit quoad per-
reiectis liberamus. fonas , & bona præfata prout ante eum ceteri Vicarij
Et ita indica-
rimandat. §.3 . Et fic in præmiffis omnibus per quofcumquetam pro tempore quondam Francifcus Albericus , & alij
ordinarios quam delegatos etiam quacumque iurifdictio- eiufdem Cameræ Auditores prædeceffores in dicto Audi-
ne fungentes iudices , & perfonas , fublata eis & eorum toratus officio tunc fungebantur procedebant , tenore
cuilibet quauis aliter iudicandi,fententiandi, & definien- præfentium auctoritate Apoftolica declaramus , & fic per
di facultate, poteftate, & auctoritate, iudicari, fententia- quofcumque, &c. fublata, &c. irritum quoque, &c. Sela fignat
ri, & definiri debere,ac quicquid fecus fcienter vel igno- §. 2. Solamque præfentis noftri Motus proprijfigna- ra fufficit.
ranter contra præfentium tenorem fieri & attentari con- turam , iniudicio & extra etiam abfque illius regiftratu-
tigerit , irritum & inane decernentes. ta fidem facere, regula contraria non obftan.decernimus. Clauf.dereg.
Clauf.derog. §. 4. Non obftantibus Motu proprio & feu literis for- §. 3. Non obftan . conftitutionibus & ordinationibus
fan defuper per viam decreti vel alias per dictum Paulum Apoftolicis , & facultatibus , & indultis eidem Auditori
Prædecefforem fub Dat . Romæ apud S.Petrum s . Id.No- Cameræ conceffis , ceterifque contrariis nequaquam
uembris , Anno Pontificatus fui quintodecimo fupra- obftant. PP.fubfcrip.
dictarum fuarum literarum in forma breuis etiam forfan Placet Motu proprio M.
ad inftantiam dicti Populi Romani decretis, derogatoriis, Dat. Romæ apud S. Marcum , prid. Id. Septemb . anno D. P.An.1.
die 12.Sept.
ac quibufuis conftitutionibus, & ordinationibus Apofto- primo.
licis, necnon dicta Vrbis etiam iuramento , confirmatio-
ne,Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , ftatu- Priuilegia pro exercentibus artem Agricultura XIX.
tis & confuetudinibus reformationibus , & decretis , ac
in diſtrictu Alma Vrbis , & frumenta ac blada
quibufuis priuilegiis , indultis & literis Apoftolicis in
afferentium ad eam. Prohibitioque eos impe-
genere vel in fpecie per quofcumque alios Roman . Pon-
diendi , vel illa vltra vfum neceffarium fuæ
tifices prædeceffores noftros , tam fub plumbo quam in
forma breuis fub quibufcumque tenoribus & formis , ac familiæ emendi.
cum quibufuis claufulis , & decretis etiam irritantibus , Horum priuilegiorum declarationem & ampliatio-
& aliis in contrarium quomodolibet conceffis , approba- |
nem , vide inf. in Clem . VIII. conft.70. Inter, &
tis , & innouatis. Quibus omnibus , tenores illorum ac
fi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo infererentur Paul.V. conft. 70. Paftoralis. Etfignanter priui-
præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, illis alias legiumfori, dedit eifdem hic Pius fup.in conft.16.
in fuo robore permanfuris hac vice dumtaxat, fpecialiter Pia.
& expreffe derogamus, ac omnibus illis, quæ dictus præ-
de ellor voluit non obftare , ceterifque contrariis qui- Contra vero impedientes delationem frumentorum ad
bufcumque. Vrbem , & ementes vltra vfum , attende conftit.so.
Sola fignatu- Greg.XIII. Volentes. cum ibi notandis.
S.5. Volumus autem quod fola fignatura præfentium
rafufficit. Edita An. D:
fufficiat , & vbique , in iudicio & extra fidem faciat , re- PIVS PAPA QVINTVS
gula contraria, non obftante , feu fi videbitur , literæ de- 1566 .
fuper per breue noftrum feu fub plumbo , aut alias prout
Declaratiopro melius videbitur expediri poffint.
Sclauis bapti- §.6. Et quoad illos feruos dumtaxat, qui antea vt præ- CVpientes pro commiffo nobis Apoftolico munere Exordium.
Tais. omnibus regimini ac curæ noftræ fubiectis populis
non
PI V S QVINT V S. 197
non modo fpiritualià fideliter , vt debemus , difpenfare,nis, excommunicationis , & interdicti iuxta tenorem, &
fed in temporalibus etiam quantum cum Deo poffumus formam prædictæ conftitutionis aliarumque in ea ex-
falubriter prouidere,nullam prætermittimus diligentiam preffarum , quas in hac parte per præfentes noftras in-
pro pauperum , qui fub hoc noftro temporali gubernio nouamus, & earum tenores hic pro fufficienter expreffis
viuunt, fubleuandis neceffitatibus , ac potentiorum op- haberi volumus.
preffionibus propulfandis. §. 4. Vt vero facilius , commodiufque omnes poffint Exemptio de-
Caufa buius 5.1. Hinc eft, quod cum ad rei frumentaria negotium ad Vrbem hanc noftram frumenta, bladaque libere conue- feretium bla-
conft. quod precipua pro eorumdem pauperum fuftentatione, here , cos vt præfertur dicta de caufa ad Vrbem acceden- da ad Vrbem
à folutione
& victu cura eget, animum noftrum intendimus,fummo- tes, ab omni pedagio, gabella aut onere quocumque pro gabellarum
pere nobis laborandum cognofcimus , vt fraudibus , quæ dicti frumenti bladorumque comportatione eximinus & aliorum
onerum.
in dies Annonæ à ditioribus fiunt , quo carius eam ven- ac liberamus , immunefque & exemptos effe, ac fore per
dant, omni ftudio, ac diligentia prouideatur. Intelligen- petuo declaramus.
tes itaque non fine animi noftri moleftia , diuites ipfos, S5.Mandantes omnibus tam vniuerfitatibus terrarum Prohibitio
ac potentes non modo propria ipforum frumenta biada- quam Gubernatoribus, Rectoribus,aliifque dominis,no- quid quam
ab eis exigen
que quæ ex prædiis fuis , propriaque agricultura colli- bis ac Sanctæ Sedi Apoftolicæ , mediate vel immediate di.
gunt , in horreis recondere , ac conclufa fupprimere , & fubiectis quocumque titulo , vel dignitate præfulgeant,
donec illorum pretium pro eorum auaritia adauctum etiam fi S.R. E. Card. exiftant , ne prædictorum frumen-
confpiciant, ab omni prorfus venditione abftinere, ve- torum , aliorumque bladorum ad Vrbem venientium oc-
rum etiam à laboratoribus,operariifque propriis,ac etiam cafione quicquam folui ab ipfis vectoribus faciant , aut
fubditis (fi Barones fint) illud vili pretio comparare, do- quoquomodo in Ciuitatibus , Terris , ac Locis regimini
nec tantam vndique tritici copiam cumularint , vt pau- eorum fubiectis dicta de caufa folui permittant , aut pa-
peres , qui aliunde frumentum venale non reperiunt, ne- tiantur, fub pœnis fupradictis , aliifque arbitrio noftro
ceffitate ducti ab eifdem diuitibus , & Baronibus eo pre- declarandis.
tio emere cogantur , quod venditorum ipforum auaritia §. 6. Volumus etiam quod venientes , ea de caufa ad Priuilegium
affectauerit. Quinimo eos etiam qui ad Vrbem hanc no- Vrbem videlicet ad frumenta bladaque prædicta conue- eorumdem ne
moleftentur
ftram, quo vndique ex omnibus mundi partibus Chrifti henda, tuti omnino fint ab omnibus ciuilibus executio- pro eorum de-
fideles confluunt frumenta, bladaque prædicta importare nibus , tam pro eorum debitis, quam pro Cameralibus bitis etiä Ca-
cupiunt, omni via & ratione impedire , ac retardare præ- quibufcumque exactionibus , & reprætaliis quacumque meralib. ve
fumunt , contra Summorum Pontificum prædecefforum de caufa , & contra qnofcumque decretis, feu decernen- niendo,flando
noftrorum decreta ordinationefque & in maximum etiam dis. Irritum,& inane decernentes quicquid contra,& ad- & redeundo
abVrbe.
animarum fuarum periculum. uerfus prædictos, feu eorum animalia , & res quas fecum
Approbatio §. 2. Nos præmiffis remedium aliquod opportunum prædicta de caufa detulerint , tam in accedendo ad Vr-
Prohibitionis
cit. adhibere omnino volentes , inin
primis diuites prædictos, bem,
Clem.VII. omnes , ac Barones hortamur domino, & monemus dendiibique
ea quæcommorando per biduum,
attulerint, quam etiam in ad effectumad
redeundo ven-
co-
in rub. circ.2.
partem ipfius vt Dei largitatem in fe ipfos agnofcentes , pauperibus rum folitam habitationem , executum, vel quoquomodo
rubr. benigniores in pofterum fefe præbeant , atque ab huiuf- attentatum fuerit. Inhiben. omnibus cuiufcumque ge-
modi detestabili frumentario quæftu prorfus abftineant, neris executoribus , feu curiæ miniftris , ne prædictos
In aliis autem memores fcriptum effe, quod qui abfcondit,frumenta ma- dicta de caufa ad Vrbem accedentes ibique vt præfertur
eft immutata ledicetur in populis , benedictio autem fuper caput ven- commorantes,feu inde difcedentes moleftare præfumant
vt ibidem no-
dentium.Quod fi propria frumenta, quæipfis vltra vfum fub pœnis arbitrio Præfecti Annonæ pro tempore infli-
taui in apo-
fillis rubr. eorum fuperfunt debitis temporibus , prout certe debe-
gendis.
rent, vendere detrectant, at faltem ab alienorum emptio- $.7.Eos etiam qui agriculturam ipfam pro cómuni bono Priuilegium
ne,, & illicita negociatione abftineant , & quam Der be- laudabiliter intra XL. ab Vrbe milliarium exercent , dig- exercentium
nignitas populis fertilitatem anni concedere dignatur, nis fauoribus & priuilegiis profequi volentes , tam mel- agriculturam
ne moleftetur
eam ipfi inuidiofe perturbare non præfumant. Quod fi fium quam feminum tempore , dum fcilicet colligendo , pro debitis ; di
tam à prædictis emptionibus frumentorum, quam ab im- vel feminando tritico verifimiliter occupantur , ab omni colunt,velfea
pediendo fubditos corum , aliofque ad Vrbem Romam fupradicta executione etiam fi ex obligatione in forma minantfru-
frumenta , bladaque omnia deferentes in pofterum non Camera procefferit , tutos omnino, ac faluos fore, & elle mit ,
colligunt
abftinuerint, fciant felpoenas in conftitutionibus Roma- declaramus , dummodo aliunde quam ex agriculturæ
norum Ponuificum prædecefforum noftrorum,præcipue fructibus foluere non poffint.
que Clem.VII. pro abundantia rei frumentaria, & Agri- §. 8. Boues vero aratorios , omniaque inftrumenta ad Bowes Arato-
cultura exercendæ, anno à Natiuitate Domini noftri IE- agriculturam neceffaria non fupradictis temporibus tan- ris, & capipro
debitis
SV CHRISTI IS 23. decimo Kal. Martij , editis incurfu- tum , fed perpetuo pro quauis ciuili oblgatione auferri non debent,&
ros , quas quidem prædecefforum noftrorum difpofitio- aut alia ratione impediri prohibemus. Declarantes infu- in tacitis by-
nes præfenti noftra perpetuo duratura conftitutione in per in tacitis quibufcumque hypothecis à quacumque pothecis non
hac parte innouamus. quauis de caufa inductis prædictos boues aliaque inftru- cöprehendun-
Declaratio menta prædicta minime comprehenfa fore. Et in fumma turgandet
5.3 . Declarantesinfuper omnes cuiufcumque generis, priuilegiis bo-
conditionis fuerint , qui frumentum, alia- predictis rebus agriculture inferuientibus,tanquam com- norum dota
nis,prohibi- qualitatis , &
dicta
tio
que blada vltra vfumfamiliæfuæ , animo , & intentione moditatis immo neceffitatis publicæ inftrumentis omnia lium.
illa carius vendendi emunt , fine licentia in fcriptis ab priuilegia concedentes, quæ bonis dotalibus de iure con-
Ordinario Annonæ pro tempore obtenta , quam tamen ceffa elle reperiuntur. Sicque per quofcumque Iudices,
rationabili de caufa tantum , & gratis omnino concedi &c. irritum & inane, & c.
volumus , non modo pœnas amiffionis ipfius frumen- 5.9. Quæ omnia , quo fidelius ab omnibus obferuen- Executorum
deputatio
ti & bladorum , & alias pecuniarias ab ipfo ordinario pro tur,volumus dilectos filios noftros Ludouicum Simone-
tempore impofitas incurfuros , fed etiam Dei omnipo- tam,Marcum Antonium Amulium, & Virellotium Vitel
tentis maieftatem fummopere læfuros , grauiterque in co lium Camerarium S. R. E. Card. ea quam ipforum graui-
peccaturos, Barones vero, & alios dominos, terrarumque tatem, & virtutem decet diligentia curare. Dantes eis in
vniuerfitates, omnefque alios nobis & Sanctæ Sedi Apo- præmiffis plenam & omnimodam facultatem , & cam
ftolicæ, mediate vel immediate fubiectos cuiufcumque quam nos ipfi habemus poteftatem pro præmifforum exe-
ftatus, aut conditionis extiterint , etiam fi Epifcopali, cutione, obferuantiaque cum poteftate declarandi, & de-
Metropolitana , Patriarchali , & Cardinalatus etiam di- cidendi fi quid in præfenti noftra conftitutione , declara-
gnitate præfulgeant , qui fubditorum fuorum frumenta, tione, aut definitione egere videbitur,
aliaque blada , vltra vfum , & neceffitatem fuam , & fa- §.10.Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- Claufula de-
miliæ fuæ emerint ; quique accedentes ad Vrbem cum nibus Apoftolicis, necnon Vrbis , Terrarum Oppidoruma regasoria;
frumentis aliifque rebus ad victum neceffariis , directe & villarum quarucum que iuramento confirmatione Apo-
vel indirecte impediunt , vel remorantur, pœnas in dicta ftolica, vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis , con-
Clem.VII. prædecefforis noftri conftitutione expreffas fuetudinibus , reformationibus & decretis , priuilegiis
incurfuros , videlicet priuationis feudorum , fufpenfio- quoque , & induitis Apoftolicis communitatibus ,
Tom. 11. R 3 vniuerfica
198 PIVS QVINT V S.
vniuerfitatibus,baronibus, ac aliis præfatis, à dicta Sede quibufcumque etiam derogatoriarum derogatoriis,aliif-

Apoftolica, vel à nobis forfan conceffis , quæ eis quo ad que fortioribus, efficacioribus, & infolitis claufulis, ncc-,
præmiffa nolumus fuffragari.Necnon pactis,& conditio- non irritantibus decretis ab Apoftolica Sede quomodo-
nibus , ac omnibus aliis que dicti prædeceffores volue- cumque conceffas, quarum tenores, perinde ac fi de ver-
runt non obftare contratiis quibufcumque. bo ad verbum præfentibus infererentur, haberi volumus
Tufio publi- §
. 11. Ceterum ne de præmiffis quemquam dubitare pro expreffis , tenore prefentium reuocamus , & caflas,
candi.
contingat , volumus quod præfentium literarum tenor irritas, & inanes elle decernimus. Prohibitio &
per omnia locapublica d. Vrois folemniter publicari de- §. 3. Districte prohibentes mulieribus quidem præ- poena mulieri
beat, ipfæque literæ fic publicata perinde arctent omnes dictas facultates, & licentias prætendentibus, fub excom- ingredientiu.
quos concernunt, ac fi fingulis eorum perfonaliter in- municationis latæ fententiæ pœna, poftquam harum li-
timatæ fuiffent. terarum notitiam habuerint, à qua non poffint nifi à no-
Sola fignatu-
§. 12. Volumus autem quod præfentis noftri Motus bis , aut Romano Pontifice , qui pro tempore fuerit , ab-
rafufficit.
proprij fola fignatura fufficiat, & vbique fidem faciat in folui, præterquam in mortis articulo, ne dictas domos &
iudicio & extra quacumque regula feu conftitutione monafteria ingredi audeant. PanaReligio
Apoftolica contraria non obftan. 5.4.Ipfis vero Monafteriorum & Conuentuum Abbati- forum eas ad-
PP.fubfcrip.
Placet Motu proprio. M. bus,Præpofitis,Prioribus,& aliis Præfidentibus quocun- mittentium,
Admiffio in
Cam. Apofte!. Die 11. Octob.1566 . Admiſſa eft hac cedula Motus proque nomine vocentur , & corum Monachis , Canonicis,
Pontif An.. pry ex decreto Camera, & registrata librofecundofignatura- & Fratribus , fiue mendicantibus , fiue non mendicanti-
die 11.Octob. rum San&tiff. D.N. Papa apud me Notarium. bus , fub priuationis officiorum , quæ in præfentia olti-
Hier de Tarano. nent, & inhabilitatis in pofterum , ad illa, & alia omnia,
Publicatic.
Anno & Natiuitate Domini 1566. indict.9 . die vere 20. & fufpenfionis à diuinis ipfo facto , fine alia declaratio-
menfis Octab. Pont.San&tiffin Chrifto Patris,& D.N.D.Pyne , incurrendis pœnis , ne cas introducere , admitterve
Papa V. Anno Iinfrafcripta litera Apoftolica affixafuerunt præfumant.
5.5. Non obftantibus præmiffis,ac conftitutionibus & Claufula de
acpublicata in acie Campi Flora, ac valnis Cancellaria Apo- rogatoria.
Stolica , vt moris eftper nos Francifcum Sottocafa, & Nico- & ordinationibus Apoftolicis, ceterifque contrariis qui-
laum de Matthais Curf. bufcumque .
Philibertus Chapuis Mag. Curf. §.6. Volumus autem & mandamus,vt hæ literæ ad val- Inffio poenalis
XX. uas Bafilicæ B. Petri Apoftolorum Principis , & in Can- publ.

Quod mulieres , etiam prætextu cuiufuis priuile- cellaria noftra , atque in acie Campi Flora de more pu-
gij, facultatis, aut licentiæ, ingredi non poffint, blicentur. Tranfumpto
§.7. Quia vero difficile foret has literas ad omnia loça rum fides.
(exceptis cafibus hic expreffis ) Monaſteria &
deferri,volumus & declaramus, vt earum exemplis & tran-
clauftra, cuiufcumque Ordinis regularis .
fumptis manufcriptis vel impreffis, & manu alicuius No-
Reuocationem autem licentiarum hniufmodi tam tarij publici fubfcriptis, ac figillo alicuius Prælati muni-
tis , par vbique fides habeatur , ac fi præfentes exhibita
ingrediendi Monafteria Monialium quam viro-
effent vel oftenfæ .
rum , habes infin conft.28 . Greg.XIII.Vbi gratiæ . . 1.
Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris D.P. Am
in conftit.74. Pauli V. Monialium. De claufura die 24. Octobris 1566. Pontificatus noftri anno primo. 24. Octob.
autem Monialium vide hicfup.in conft.8 . Circa Anno à Natiuitate Domini 1566.indict.9.die 2 8 menfis Publicatio
vbi notaui. Octobris, Pontific. S.D.N.Py Papa V. Anno primo, Supra-
fcripta litera affixa, & publicatafuerunt in locis fuprafcrip-
Mulieres fæculares non poffunt vti his licentiis nifi ha- tis,per nos Bernardinum Andreutium,& Ioannem Andream
bito confenfu Monialium Monafterij , quod præftari Rogerium Apoft . Curf.
debet expreffe , capitulariter , & per fecreta fuffragia Philibertus Chappuis Mag Curf.
prout ftatuit S.D. N. Vrban.VIII. conft. 29. Sacros
Janctum. inf. tom.4 .
Sequitur declaratio conftitutionis præinferta.
Edita An.D. PIVS PAPA QVINTVS
..PIVS Edita An.D
1560. PAPA QVINTVS
1570. Ad perpetuam rei memoriam. 1570
Exordium, Adperpetuam rei memoriam.
Regularium perfonarum , quæ relicto fæculo Dei fe Ecet Romanum Pont. certiffimum mentis fuæ in- Exordium.
commiffo nobis
pro commiffo
obfequio dedicarunt , pro nobis officio,
officio
Derpretem, fi quando quippiam dubietatis in literis
quieti confulere cupientes, ad earemouenda , quæ reli-
giofum earum propofitum impedire poflunt, curam no- ab co emanatis occurrit,fuæ declarationis oraculo quam-
ftram libenter intendimus , vt nulla re , quæ cas à diuino primum explanare.
cultu auocet præpeditæ, fecundum Ordinum fuorum re- 5.1. Cum alias à nobis emanauerint quædam literæ in Hic Pont.edi-
fimili forma breuis fub die 24. Octobris 1566. Pontific. di . conft.pra
gularia inftituta , & decretum Sacri Tridentini Concilij, cea .
tranquillis mentibus gratum Altiffimo impendere pof- noftri anno primo. In quibus,mulieribus quibufcumque
fint tamulatum. Monafteriorum Regularium ingreffus cum derogatoriis
Chufa huius §.1 . Quia igitur, & Carthufienfium Ordinis , & alio- claufulis, & irritantibus decretis prohibetur, & alias prout
conft.
rum regularem vitam profefforum quies non parum fo- in illis plenius continetur.
let , ficut accepimus , perturbari , propterea quod mulie- §. 2. Nos intuitu, & in fauorem Congregationis Mon- Extenfio di&ta
res modeftia matronalis oblitæ, domos,ac Monafteria cotis Virginis aliquas dubitationes, quæ circa dictarum lite prohibitionis
cum ,contraipforum inftituta, prætextu confeffionalium, rarum, & mentis noftræ intelligentiam oriri pollent elu- ad quafcüque
mulieres.
aut aliarum literarum Apoftolicarum ingredi audeant, cidare , & fubmouere volentes , fupplicationibus dicta
ipfis etiam Abbatibus, Præpofitis, Prioribus , & aliis præ- Congregationis, nobis fuper hoc humiliter porrectis in-
fidentibus aliquando reculantibus, & renitentibus, non clinati , Apoftolica auctoritate tenore præsétium dicimus
finemagna corum moleftia,nec fine graui laicorum etiam & declaramus , fuifle & elle mentem & intentionem no-
offenfione ac fcandalo , fi quando admitti nimis facile ftram, quod dictæliteræ non folum comprehenderent, &
videantur.
comprehendant mulieres habere prætendentes facul-
Reuncatio
centiarum.li- - §. 2. Huic rei prouidere volentes, Motu proprio & ex tatem & indulta ingrediendi Monafteria , fed etiam om-
certa fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, nes & quafcumque mulieres alias, tam in genere quamin
omnes & fingulas facultates ac licétias ingrediendi mo- fpecie.
nafteria,ac domos Carthufienfium ,& aliorum quorúcum- §. 3. Significantes nihilominus ', prout fignificamus, Declaratio
eiufdem pro-
queregularium Ordinum , etiam Mendicantium, mulic- quod propter hoc , & prædictas noftras literas , non inhibitioni .
ribus , cuiufcumque ftatus , gradus , ordinis , conditio- telleximus nec intelligimus , quod mulieribus præclu-
nis , & quacumque dignitate , ac præeminentiæ præ- deretur, nec præcludatur aditus ad Monafteria & loca Re-
ditis , etiam Comitiffis , Marchioniffis , Duciffis , fub gularia dicta Congregationis ac corum clauftra, quando
quibufcumque verborum tenoribus & formis , & cum in eis Millæ , & alia diuina officia celebrantur , ac dum
proceffiones
P. I. V S QVINT
Q¨V ,} V S. 199
proceffiones fiunt , & quando Chrifti fidelium cadauerà §. 1. Nos igitur huiufmodi abufibus & erroribus Veritasexpri-
iti fepeliuntur , ac etiam pro eis fuffragia fiunt, fed libe- obuiare cupientes , Motu proprio, &c. omnes & fingu maturfubpa
na
re perpetuo concedimus eifdem omnibus mulieribus los Procuratores , tam officij facræl'enitentiaria , feu "a faifi.
facultatem , vt ad illa loca dicta Congregationis in qui- Contradictarum , quam alios quofcumque Solicitatores,
bus dicta pia operacxercentur cum aliis Catholicis per- & Scriptores quos Copiftas vocant, qui veritatem facti
fonis accedere libere & licite poflint & valeant. à narratione , quam ab ipfis partibus habuerunt, quoad
Alia decla §. 4. Et fimiliter quod quando diuinum verbum in fubftantialia , & qualitates neceffario exprimendas di-
Tatio.
Clauftris Monafteriorum, & Regularium locorum Con- uerfam faciunt, feu quoquo modo interuertunt, aut im-
gregationis huiufmodi proponitur,vel per aliam quam- mutant, deprauantur , & per fubreptionem & obreptio-
cumque caufam tantus concurfus populi fuerit , quod nem gratias à nobis extorquent , poenam falfi incurrere,
commode ingredi non poffint, & egredi per portam Ec- & ea puniri omnino debere decernimus & declaramus.
clefiæ, perpetuo concedimus, vt diétæ mulieres ,vna cum | §. 2. Mandantes propterea Almæ Vrbis Gubernatori, Executorum
aliis fæcularit us perfonis poffint ingredi, & egredi per Cameræ Apoftolice Auditori & Vicario , quatenus in deputatio.
portam Clauftri Monafteriorum & locorum Regularium præmiffis reos & culpat iles repertos poena falfi, vt præ-
Congregationis huiufmodi, dummodo recto tramite ac- mittitur, puniant ; cum poteftate citandi, etiam per edi-
cedant ad portam qua exitur è Monafterio, ficque volu- &tum conftitofummarie de non tuto acceffu, aliaque di-
inus pariter & indulgemus. cendi & faciendi in præmiffis neceffaria feu quomodoli-
Claufulapra §. 5. Decernentes præfentes de fubreptionis vel obre- bet opportuna.
feruatiua,
ptionis , aut nullitatis vitio , feu intentionis noftræ, vel §. 3. Non obftantibus præmiffis, conftitutionibus & Clauf. derog.
quouis alio defectu notari val impugnari non poffe, fic- ordinationibus Apoftolicis, ceterifque contrariis nequa-
que in præmiffis ab omnibus cenferi , & ita per quof- quam obftantibus, irritum quoque & inane, & c.dicique,
cumque Iudices & Commiffarios quauis auctoritatefun- &c. iudicari & definiri debere , fublata, &c. decernen-
gentes , fublata eis & eorum cuilibet quauis aliter iudi- tibus.
candi & interpretandi facultate & auctoritate,iudicari & §. 4. Et quod præfentis Motus proprij , & abfque Sola fignami
definiri debere; irritum quoque & inane, fi fecus fuper data & regiftratura fola fignatura fufficiat , & vbique ra fufficit.
his à quoquam quauis auctoritate, fcienter vel ignoran- fidem faciat , in iudicio & extra , regula contraria non
ter contigerit attentari. obftante.
Derogatio c §. 5. Eiufque tranfumptis manu alicuius Notarij pu- Tranfumpro-
trariorum. 5.6. Non obftantibus præmiffis , ac dictis noftris li-
teris ,cum inde fecutis, & quibufuis aliis Apoftolicis vni- blici fubfcriptis , & figillo alicuius perfonæ in dignita- rum fides:
uerfalibus , prouincialibus , & fynodalibus, & fpeciali te ecclefiaftica conftitutæ munitis eadem prorfus fides
tus & generalibus conftitutionibus & ordinationibus, adhibeatur , quæ præfentibus adhiberetur, fi forent ex-
necnon etiam Monafteriorum & locorum prædictorum, hibitæ vel oftenfæ.
ac illorum Ordinum , etiam iuramento, confirmatione §. 6. Quodque Camera & Cancellariæ Apoftolicæ;ac Forma publi-
Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis audientiæ caufarum Palatij Apoftolici valuis, & in acie cationis
& confuetudinibus , & etiam nouis reformationibus, Campi Flora dimiffis inibi copiis affixis omnes ita af-
priuilegiis quoque indultis , & etiam aliis literis Apo- ficiant & arctent, ac fi illis perfonaliter intimatæ fuif-
ftolicis , in genere vel in fpecie , fub quibufcumque te- fent.
noribus & formis , ac cum quibufuis claufulis & decre- Placet Motu proprio M.
tis , etiam Motu proprio, & confiftorialiter , ac alias Die 5. Decemb.1566 . fuprafcripia litera Apoftolica af- Para fubfc.
quomodoliber concefis, confirmatis, & innouatis, qui- fixa , & publicata fuerunt in locis fuprafcriptis, dimiffis in Public. An. 1 :
bus omnibus & fingulis , illorum tenores, ac fi de verbo eifdem locis copiis affixis , per me Nicolaum de Matthais S.Decemb.
ad verbum infererentur , præfentibus pro expreffis ha- Curf. Io. Guerardi Mag.Curf
bentes , illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice
dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque
contrariis quibufcumque.
D. P. An. s. Declaratio quod fententiæ in fauorem reorum de XXII:
16. Iulij. Datum Romæ apud Sanctum Petrum, fub annulo Pif-
catoris , die decimafexta Iulij, millefimo quingentefimo hærefi Inquifitorum à quibufcumque Iudici-
feptuagefimo, Pontificatus noftri anno primo. bus contra ftylum vel difpofitionem iurifdi-
&tionis Officij fanctiffimæ Inquifitionis latæ
& ferendæ, non tranfierint nec tranfeant in
XXI . De veritate exprimenda à Procuratoribus Pœ- rem iudicatam . Et iurifdictio Cardinalium In-
nitentiariæ , in difpenfationibus , ceterifque quifitotum ipfas caufas reuidendi. , Et confir-
gratis Apoftolicis , fub pœna falfi.
matio conftitutionis Pauli Quarti editæ con-
tra Hæreticos.
Alias pænas habes infra in conft.83.In omnibus.
vbi agitur de Reformatione Pænitentiaria.
H&c bulla Paul . IV. eft 19. fup.Cum ex. Et huius
De Materia autem huiufmodi difpenfationum vide in- Congregationis Cardd . facultates indicabo in
fra in conft.62. Ad Romanum.vbi notabo.
Six.V. conft.74.
Edita An.D. QVINTVS
PIVS PAPA
1966. PIVS PAPA QVINT VS , Edká An.D.
Motuproprio , &c . Motu proprio , & c. I 566.
Caufa conft:
Vm ficutaccepimus nonnulli fuæ confcientia pro- Nter multiplices curas que animum noftrum affidue Ifte in
digi , ac propria falutis immemores, vt facilius à pulfantilla in primis eft, prout effe debet, vt Ecclcfia minorib,
ThePoor .#
exi-
nobis , & Sede Apoftolica difpenfationes matrimonia- Dei nobis ex alto commiffa , purgatis, immo quantum fiens; Inquifi-
les, & alias gratias & conceffiones obtineant,gradus con- fieri poteft procul exterminatis omnibus hærefibus &: forfuis, &
abufus bic
fanguinitatis vel affinitatis , aut cognationis fpiritualis, prauis erronearum opinionum dogmatibus , tuto mili-
defcriptos eues
ac fcientiam illorum aliter quam eis à principio ab ipfis tare , & tanquam nauis in tranquillo mari , fedatis om- nire cognouit:
partibus fignificatum vel narratum fuerit exponunt , & nibus tempeftatum fluctibus & procellis , fecure na-
fi matrimonia huiufmodi adhuc contracta non fuerint, uigare , & ad optatum falutis portum peruenire pof-
pro contractis narrant , ac alias diuerfimode veram facti fit. Cum itaque nos dum in minoribus conftituti fan-
1peciem , tam in ipfis difpenfationibus matrimoniali- &tiffimi Officij Romanæ , & vniuerfalis contra hære-
Lus , quam pro aliis quibufcumque gratiis & conceffio- ticam prauitatem Inquifitionis negocia pertractaremus,
nibus obtinendis immutent , ac propterea cum , non tandem ex longo viu , atque experientia rerum ma-
folum in impetrationibus huiufmodi falfitas narretur, giftra cognouerimus , quod multi rei delati, & in præ-
verum etiam in partibus plerumque pro verificatione dicto fanctiffimo officio, feu alibi coram locorum Ordi-
gratiarum huiufmodi veritas immutetur,& falfitas com- dinariis , & hæreticae prauitatis Inquifitoribus proceffa
mittatur.
ti , ac de hæretica prauitate inquifiti falfos teftes ad co-
R 4 rum
200 PIVS QVINT VS.
rum defenfam examinati faciendo , ac compurgatorum |tis , necnon inhibitionibus , ac etiam canonicis fanétio-
de eorum vita & doctrina minimef informatorum opera, nibus , quorum omnium & fingulorum , aliorumque
& teftimonio fe iuuantibus , ac diuerfis aliis illicitis mo- præmifforum , & inde fecutorum tenores, ac fi de ver-
dis , excogitatifque dolofis excufationibus , & malitiis bo ad verbum infererentur, præfentibus haberi volumus
prædictum facrum officium fanctiffimæ Inquifitionis, pro expreffis ac totaliter infertis , ceterifque in contra-
ceterofque Iudices , & etiam Romanos Pontifices delu- rium facientibus quibufcumque non obftan . per prædi-
dendo , & decipiendo plures etiam veluti innocentes ctum fanctum officium fancta Inquifitionis, ac dilectos
definitiuás à prædictis proceffibus , & Inquifitionibus filios modernos & pro tempore exiftentes Sanctæ Roma-
abfolutorias , & præcedente canonica purgatione eorum næ Ecclefiæ Cardinales hæretice prauitatis Inquifito-
afferta bonæ & catholicæ fidei vitæ & doctrinæ declara- res , & fuper dicto officio nunc & pro tempore deputa
torias fententias , feu decreta abeodem fanctiffimo offi- tos, contra eofdem & reos , delatos & inquifitos, etiam
7
cio, aliifque locorum ordinariis fiue delegatis , & Inqui- fi fuerint , & fint Epifcopi , Archiepifcopi , Patriarchæ,
fitoribus , ac etiam Roman . Pont. prædecefforibus no- Primates, eiufdem Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinales,
ftris obtinuerunt, feu extorferunt, quas fententias, & de- Legati , etiam de latere, Comites, Barones, Marchiones,
creta præfati Romani Pont. etiam cum perpetui filentij Duces , Reges , & Imperatores , tam de antiquis quam
impofitione , ac inhibitione , ne dictum fanctiffimum nouiter etiam fuper eifdem articulis , receptis vel reci-,
officium,aut alij Inquifitores ad vlteriora procedere pof- piendis teftibus , aliifque argumentis, probationibus, &
fent feu deberent , necnon etiam cum caufarum auoca- indiciis iuxta facultates eifdem Cardinalibus Inquifito-
番
tione ad folum Romanum Pontificem fub cuius prote- ribus ,per nos & quofcumque prædeceffores & fucceffo-
&tionefut mittebantur, aliifque derogatoriarum deroga- res noftros Romanos Pontifices pro tempore exiftentes,
toriis , & efficaciffimis claufulis , ac etiam irritantibus, ac Sedem Apoftolicam quomodolibet concellas & da-
& aliis decretis , etiam in forma gratiofa ampliando, per tas, ac in futurum refpectiue dandas & concedendas,de-
varios & varias corum Motus proprios , ac etiam fub nuo inquiri & procedi poffe & debere, etiam in omnibus
plumbo vel annulo Pifcatoris expeditas literas , etiam in & per omnia perinde ac fiprædictæ fententiæ, decreta,
confiftorio , feu confiftorialiter emanatas confirmarunt .& literæ Apoftolicæ , ac etiam canonica purgationes in
Vnde eueniebat quod prædicti rei inquifiti, fub velami- prædictorum reorum delatorum, & inquifitorum, etiam
ne & tutamine prædictarum fententiarum declaratoria- Epifcoporum, Archiepifcoporum, Patriarcharum,Prima-
rum , & literarum Apoftolicarum , & præfertim vigore tum , Cardinalium , Legatorum , Comitum, Baronum,
claufule inhibitoria contra Inquifitores facta confiden - Marchionum , Ducum, Regum, & Imperatorem fauorem
tes , clam, & etiam aliquando palam in antiquis eorum non emanaffent, nouis præfertim fuperuenientibus in-
erroribus contra fidem catholicam perfeuerando, num- diciis eiuſdem vel alterius fpeciei hærefis , tempus præ-
quam ad gremium Ecclefiæ vere redibant , immo cum teritum etiain refpicien . vel vbi appareret per aliena in-
aliis fecure , & tamquam Catholici conuerfando , co- dicia quod illicitis modis prius ipfe delatus , vel inqui-
rumdem aliorum animos corrumpere, & inficere, ac in fitus fuiffet abfolutus, eadem Apoftolica auctoritate vo-
fuas hæreticas opiniones trahere de facili potuerunt, in lumus partiter &mandamus. Concedentes eifdem Car-
totius reipublicæ Chriftianæ non modicum! fandalum, dinalibus Inquifitoribus , & fuper dicto facro Sanctiff.
& in præiudicium , prædictorumque delatorum anima- Inquifition . officio, nunc & pro tempore deputatis ,ple-
rum perniciem & iacturam .
Et ideo redu- nam, liberam, amplam & omnimodam facultatem , po-
§ 1. Nos huic fcandalo adeo periculofo & contagio- teftatem, & auctoritatem caufas huiufmodi etiam aucto-
termi
cit adiuri
nos s fo obuiare , dictarumque animarum faluti confulere , & tate œcumenici vniuerfalis Concilij Tridentini decifas
>
quafcumque prouidere , omnemque iurifperitorum dubietatem & al- reuidendi , ac in ftatu & terminis in quibus ante prædi-
Literas Apoft. tercationem , ac quæcumque impedimenta & obftacula, & tas fententias & decreta, ac etiam canonicas purgatio-
ha-
in caufis be- propter quæ fancta Inquifitio hæretica prauitatis , quo- nes quomodolibet reperiebantur, reaffumendi, fineque
refis emana- modocumque & qualitercumque impediretur, vel retar- debito terminandi, prout in aliis caufis pendentibus in-
taj i reuo-
cat eafdem daretur , tollere volentes , Motu fimili & ex certa noftra ! decifis per cofdem Cardinales Inquifitores , iuxta co-
quatenus fint fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine,in pri- rum facultates fit, fierique poteft, & confueuit.
contraria dif- mis omnes & fingulas, ac quafcumque literas Apoftoli-
pofitioni , in- cas fub §. 3.Etinfuper veftigiis fel.record. Pauli Papæ Quar- Paul. IV.cöft.
rifdictioni ac quacumque verborum forma , etiam in prædictis ti prædecefforis noftri inhærendo Conftitutionem alias contra habe
Stylo Inquifi- ac quibufuis aliis caufis hærefis , etiam Motu proprio, contra hæreticos & fchifmaticos per eumdem Paulum reticosappro-
tionis , & de- &c. ac etiam confiftorialiter , &c.& alias quomodolibet prædecefforem, fub data videlicet Rome apud Sanctum batur.
claras quod priorumemanatas, necnon etiam defuper fignatas motuum pro- Petrum Anno Incarnationis Dominicæ millefimo quin-
fententia in & alias cedulas quaflibet , ad ius & iuftitiam, ac gentefimo quinquagefimo octauo , quintodecimo Cal.
Teorum inqui-
fitorum fauo- iuris terminos reducentes, necnon Fifco prædicti fancti Martij , Pontificatus fui Anno IV. editam, tenore præ-
officij Inquifitionis , & aliorum ordinariorum &delega- fentium renouamus, & etiam confirmamus illamque in-
dictum fylu torum Iudicum aduerfus prædictas literas, inhibitiones, uiolabiliter, & ad vnguem obferuari volumus & manda-
difpofitio ac etiam derogatoriarum derogatorias , aliafque claufu- mus, iuxta illius feriem atque tenorem .
nem data las quaflibet os aperientes , & quatenus iurifdictionis di-
ferenda num-
§. 4. ficin omnibus & fingulis fupradictis cenferi, Claufula fu-
quam tran- fpofitioni vel ftylo dicti officij fint contraria, illas peni- ac ita perEt prædictos & quofcumque iudices, &c. fublata, blata.
feant
dicatumin. iu- tus, & perpetuo reuocantes, hac noftra perpetua, perpe- &c. iudicari, &c. debere ; irritum, &c.perpetuo decerni-
tuoque valitura vniuerfali conftitutione, omnes & fin- mus & declaramus.
gulas, & quafcumque , etiam ex capite affertæ innocen- §. 5. Non obftan. præmiffis , ac regula noftra de non claufula de-
tæ abfolutorias , vel etiam præcedente canonica purga- tollendo iure quæfito , & quibufuis aliis Apoftolicis, rogatoria.
tione fub quacumque verborum forma declaratorias fen- vniuerfalibus, prouincialibus , & fynodalibus conftitu-
tentias , etiam definitiuas , & decreta in eorumdem reo- tionibus, ordinationibus, necnon iuramento, &c. robo-
rum inquifitorum & delatorum fauorem per prædi- ratis ftatutis, &c. priuilegiis quoque, indultis , & prædi-
ctum fanctiffimum officium, aliofque ludices ordinarios &is, acaliis literis , & etiam Motibus propriis quibufli-
& delegatos , ac etiam Roman. Pontifices latas & lata, bet , etiam præfatis reis , & inquifitis etiam Epifco-
autin futurum per nos etiam & fucceffores noftros Ro- pis , &c. ac Imperatoribus etiam abfolutis , & quibufuis
manos Pontifices pro tempore exiftentes, ferendas & fe- aliis perfonis , in genere vel in fpecie, fub quibufcum-
renda , numquam fecifle , nec in futurum polle facere que tenoribus, &c. accum quibufuis etiam derogatoria-
tranfitum in rem iudicatam , Apoftolica auctoritate derum derogatoriis , aliifque claufulis, ac etiam irritanti
claramus, decernimus, ftatuimus, & ordinamus.
Facultates bus, & aliis decretis , ac etiam pœnalibus inhibition.
Liquifitorum §. 2. Præfatifque fententiis & decretis , & quantum- etiam Motu proprio, &c. ac confiftorialiter, &c. & alias
gener.reuide, cumque per literas Apoftolicas etiam in forma gratiofa, in contrarium quomodolibet conceffis , &c. in pofte-
defas , non etiam iteratis vicibus, ac etiam à pluribus Romanis Pont . rumque concedendis , &c. Quibus omnibus etiam fi de
obftantib.fen emanatis, confirmatis , vel confirmandis , cum prædictis, illis , &c. eorum tenores, &c. latiffime hac vice deroga
tents à Sede vel aliis quibufcumque etiam derogatoriarum derogamus ; ceterifque contrariis quibufcumque,cum claufulis
Apofiol. con-
formatis. toriis , ac etiam irritantibus , aliifque claufulis & decre- opportunis.
Fiat
PIVS QVART V S. 201
Fiat Motu proprio, M. mus, decernimus, & ordinamus , vt quicquid per maio-
Repetitio §. 6. Et cum abfolutione à cen. ad effectum , &c. & rem partem præfentium , vel aliquibus abfentibus, per
clauful. de reductione,&c. reuocatione fingulis declaratione, de- duos ex prædictis Cardinalibus deputatis, qui in Con-
cretis, ſtatuto, ordination . voluntatibus, mandatis, congregatione pro dicto officio interuenerint,feu conuene-
ceffione, reuocatione, confirmatione , derogatione,aliif- rint, dictum , geftum , ftatutum , ordinatum, decretum,
que præmiffis vt fupra in forma gratiofa perpetuo, & ad terminatum , feu fententiatum extiterit , fit validum &
perpetuam rei memoriam. firmum, ita & taliter quod nullo modo impugnari pof-
Forma & ef- $.7 Et quod poftquam præfentes, feu defuper forfan fit, perinde ac fi omnes & finguli Cardinales prædicti in
fectuspubl. conficiendæ literæ, per aliquem vel aliquos ex Curfori- dicta Congregatione interueniffent , & conueniffent, &
bus noftris in bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe,& maior pars eorum confenfiffet ; cum plena & omnimoda
Cancellariæ Apoftolicæ valuis , ac acie Campi Flora af- iurifdictione , auctoritate & poteftate dicto officio , ac
fixæ & publicatæ fuerint , omnes prædictos etiam Epif- omnibus prædictis Cardinalibus , & eorum prædeceffo-
copos, &c. ac Imperatores & alios quorum intereft affi- ribus, per nos vel alios fummos Pontifices alias quomo-
ciant & arctent , perinde ac fi eis perfonaliter, intimate dolibet conceffis & attributis , irritum , &c. decernentes. Decretum ir.
& infinuatæ fuiflent, ac vim & efficaciam folemnis,per- §. 4. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis aliis itans.
r
fonalis , validæ , & peremptoriæ monitionis & citatio- conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis , ac om-
nis habere , omnefque ligare habeant. nibus illis , quæ nos & prædeceffores noftri voluerunt, *
Solafufficitfi. §. 8. Et quod præfentis noftri Motus proprij fola fi- & voluimus non obftare ; ceterifque contrariis quibuſ-
gnatura. gnatura fufficiat, & vbique fidem faciat, in iudicio & ex- cumque.
tra, regula contraria non obftan. Et nihilominus fi vide- §. 5. Decernentes folam præfentis noftri Motus pro- Signatura for
bitur literæ defuper , etiam per breue noftrum , aut of- prij fignaturam fufficere , & vbique in iudicio & extra la fufficit.
ficium contradictarum , fimul vel, ad partem , expediri fidem facere, regula contraria non obftante.
poffint. PlacetMotu proprio. M. Papafubfa
Tranfumptori §. 9. Et quod præfentium , feu defuper conficienda-
fides.
rum literarum tranfumptis etiam impreffis , manu ali-
cuius notarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius per- Mitigatio conftitutionis Pij IV. quoad appella- XXIV.
fonæ in dignitate ecclefiaftica conftitutæ, aut curiæ ec- tiones condemnatorum, facto depofito, vel da-
clefiafticæ munitis, eadem prorfus fides adhibeatur, quæ
ta cautione , & declarato quod confeffus non
ipfis originalibus adhiberetur , fi exhibitæ forent vel
oftenfæ. appellet .
Fiat Motu proprio. M.
Ifta Pij IV. conft. 52. eftfupra vbi notani.
D.P.A.1. die Datum Romæ apud S. Petrum , 12. Kal. Ianuarij,
a1.Decemb. Anno 1 . PIVS PAPA QVINT VS Edita An D.
Publicatio. Anno à Natiuitate D. 1567. indictione 10. die vero Motu proprio , &c.
Vm
Lane30 menfisDecembris, Pontif. Sanctif
,in Chrifto S. 1. CV (ficut accepiinus à dilecto filio Alexandro aliosPont .
Riario Auditore noftro , & appellationum lus prohibuit apa
fuprafcriptus Motus proprius affixus & publicatusfuit ad dice ordinario ) ex diuerfis literis in forma Motus pro- pellatione non
valuas Frincipis Apoftolorum beati Petri de Vrbe, Cancel- prij per fel. recor . Pium Quartum, & alios Pontifices fatto depofito
laria Apoftolica , & in acie Campi Flora , dimifis ibidem prædeceffores noftros , & præfertim fub dat. Romæ apud minalib.vtin
in caufis cri-
eiufdem copiis affixis , vt moris eft per nos Ioannem Gerar- S. Petrum , duodecimo Kal. Iunij , Anno fexto ( quorum conft.51.
di , & Chriftianum de Monte, pralibati S. D. N. Papa omnium tenores hic volumus pro expreffis hal eri) cma-
Curfores. Stephanus de Olea Mag.Curf. nato , de non admitten dis appellationibus, neque decer-
nendis inhibitionibus , monitoriis , & citationibus in
caufis criminalibus Fifcum noftrum quomodolibet con-
XXIII. Quod fecerit maior pars Cardinalium Sanctif . cernentibus , in quibus reos contigerit condemnari , nifi
prius facto actuali depofito pœnarum, in quibus ex deli
Inquifitionis, vel aliquibus abfentibus , corum to delinquentes ipfi, aut illi qui pro eifdem fideiuffif-
duo, valet ac fi omnes feciffent. fent,vel ex contractu quoquo modo condemnandi veni-
rent, aut eatenus condemnati fuiffent) contingat, quod
Similem conft.69.edidit Pius IV. vt fup. Cum nos. alij , etiam optimum ius fouentes, interdum ob nimiam
PIVS PAPA QVINT VS eorum paupertatem modum talia depofita faciendi non
Edita A. D.
habentes , & fic feclufo eis , ob non factum depofitum,
Motuproprio , & c.
remedio appellationis, eorum bonum ius, quod præten→
Pins1.ed Cfpe Vm
c i fel. rec. Pius IV. prædeceffor nofter per fuum dunt deducere in appellatione, remanet incognitum , &
i- a lem
dit conft. hic fpecialem Motum proprium, &c. vt fup. deperditum , & præfertim quoad illos , qui non funt
enunciatam.
Omittur relatio quia ipfa bulla eft in loco indicato in rubr. confeffi crimen.
Hic Pont.
5.1.Nos poftquam diuina prouidentia ad fummi Apo- §. 2. Nos igitur more pij Paftoris, præmiffis omnibus Hic
Pont. autem
conce
deputauit in- ftolatus apicem affumpti fuimus , confiderantes eofdem obuiare volentes , ne appellationis remedium, eiufque
quofdäCard.
dit appellatio
quifuores. præfectos Cardinales,in variis ac diuerfis publicis nego- profecutio pauperibus tolli videatur , Motu fimili, & ex ne data can-
ciis, ob corum experientiam & doctrinam implicitos & certa noftra fcientia , dictas literas mitigantes, & refor- tione vt hic,
occupatos effe,vt dictum officiú concernentes co celerius mantes , tenore præfentium ftatuimus , decernimus & quatenus nó-
expediri poffint,quo illi præpofiti aliis negotiis fuerint ordinamus , ac perpetuo obferuari mandamus, quod in ni diues apa
minus impliciti , loco ipforum,quibus etiamaliorú quo- fimilibus caufis Fifcalibus, & aliis de quibus in literis, & pellansų
rumdam negociorum ad Sedein Apoftolicam fpcctan- Motu proprio huiufmodi fit mentio , omnes & fingu-
tium curam dedimus, in eodem facro officio Inquifitio- læ appellationes, ac quæeumque defuper pro tempore
nis hæretica prauitatis deputauimus Inquifitores dile- præfentatæ , ac præfentandæ, commiffiones per dictum
tos filios noftros Bérnardinum Scotum tit. S. Matthæi, Alexandrum modernum & pro tempore exiftentem Cu-
Scipionem tit. S. Anaftafie Rebibam, Francifcum tit. S. riæ caufarum Cameræ Apoftolicæ Auditorem tamquam
Crucis in Ierufalem Paciechum , Ioannem Francifcum Iudicem talium appellationum , necnon per quemcum-
de Gambara tit. S. Pudentianæ S.R. E. Cardinales. que alium Iudicem huiufmodi iurifdictionem ha-
Et modo tale
§. 2. Ne tamen in pofterum , de eorum iurifdictione bentem ad mittant , ac recipiant , & admitti ac recipi,
deputationem
confirmat. hæfitari contingat, Motu fimili, & ex certa noftra fcien- ibere & licite poffint, valeant , ac debeant, illarumque
tia deputationem huiufmodi tenore præfentium appro- vigore quafcumque inhibitions , citationes, feu moni-
bamus , & confirmamus , & quatenus opus fit de nouooria decernentes, & alia facientes in præmiffis neceffa-
eofdem quatuor Cardinales generales hæretica prauita- ia , eifdem Auditoti noftro, & ludicibus præfatis, ad id
tis in eifdem Alma Vrbe , Curia Romana, ac tota Repu- urifdictionem habentibus,auctoritatem damus, ac licen-
Facultate
bic fq ; blica Chriftiana creamus , confirmamus, & deputamus . tiam impartimur , præftita tamen prius cautione idonea
expreffas
eifdě cöcedit. §. 3. Et infuper pro faciliori earum expeditione ftatui- per partem feu partes appellantes, non tamen confeffos,
in
式
202 PIVS QV IN T V S.
in forma depofiti , pro pœna in qua condemnatus exti- tunc ad folos dilectos filios Conferuatoris Vrbis ; ac de
tit , & feu refpectiue de fe conftituendo in carcere , & cetero inhibuit , commiffiones aut inhibitiones contra
ibidem remanendo in quacumque parte iudicij, & qua- prædicta decerni non poffe , & infuper voluit & man-
tenus pars effet diues facto prius actuali depofito , arbi- dauit dictas conftitutiones de cetero , vt iacent obfer-
trio Iudicis ad quem. uari.
Confeffis ta- §. 3. Et quod qui è Scholaribus fecundum ftatuta Scholare que
§. 3. Quo vero ad confeffos, liceat Iudici à quo, non
men appella-
tionem dene- obftantibus huiufmodi appellationibus & inhibitioni- Conclufiones infra tempus conftitutum fuftinere ceffa- non fuftin en-
tes conclufio-
gat. bus , & abfque aliquarum pœnarum incurfu, ad vlterio- t
ren , ipfo facto fine vlla moniti on e t
priuati exifteren , & nes iuxta fta-
rem executionem pro pœnæ huiufmodi confecutione à Collegiis expellerentur,& alij pro illis fubftituerentur , tura Collegio-
procedere ; & neque tam ipfi quàm partes ad literarum, & ad reftitutionem expenfarum quibus fe indignos iu- pel rum, e ex-
indreu
li dec it.
Teu Motus proprij præfati obferuantiam , quo ad hæc , & dicauerant , & fecerant Collegij omnino tenerentur .
illa quoquo modo concernentia , nifi iuxta præfentem §. 4. Et fucceffiue fanctæ mem. Paulus Papa Quartus Paulus IV.
limitationem & moderationem , vllatenus teneantur. prædeceffor nofter de præmiffis certioratus prædicta om- pradicta com
Dec retum ir-
ritans §.4.Et ita in præmiffis omnibus & fingulis , per quof- nia per fuas in forma Motus proprij literas, confirmauit, firmauit.
.
cumque Iudices , etiam Cam. Apoft. Camerarium, Præfi- & perpetuis futuris temporibus feruari mandauit. Hic modo
dentem , Clericos , Thefaurarios , ac Procuratores Fiſca- 5.5. Nos igitur cupientes non folum quæ pie & fan- Pot. ifta con
les, & S. R. E. Cardinales , &c . fublata, &c. debere ; irri- &
te conftituta funt obferuari,fed etiam prolapfa ad viam firmat.
tum , &c. perpetuo decernimus . falutis reuocari , & quæ ad animarum falutem , & vitæ
Clauf. derog. §. 5. Non obftantibus præmiffis , ceterifque contra- Chriftianæ cultum conueniunt, augeri, & in ampliorem
riis quibufcumque . formam redigi,prædecefforum conftitutiones,& ordina-
•Sola fignatu- 5.6 . Volumus autem præfentis noftri Motus proprij tiones prædictas, acdicti Collegij conftitutiones, aucto-
rafufficit. folam fignaturam fufficere, & fidem facere, in iudicio &
ritate Apoftolica, & de poteftatis plenitudine, Motu pro-
extra , regula contraria non obftante , etiam abfque co prio , & ex certa noſtra ſcientia confirmamus & appro-
Papa fubfcri. quod per Curfores præfentetur. bamus.
Placet Motu proprio.M. §. 6. Ac motu fimili , & fimili poteftate ad augmen- Armorü em-
tum quietis dicti Collegij , falutem animarum Schola- nium vfum,
retentione
rium prædictorum , & cultum Chriftianæ fidei de nouo probiber , non
XXV. Reformatio Collegij Capranicenfis, à Cardinali hac noftra in perpetuum conftitutione valitura , ftatui- samen enfis
de Capranica, & Collegij Nardini,à Card.Nar- mus , decernimus & mandamus, quod de cetero in dicto in Camera.
dino, in Vrbe pro Scholaribus inftitutorum;Et Collegio nullus Scholaris, nec etiá ipsu Collegiu poffic
publicè, neque occulte,aliquod
confirmatio iurifdictionis Cuftodum Hofpita- retinere,aut habere,neq;
genus armorum, tam defenfibilium , quàm offenfibilium,
lis S.Saluatoris , Gubernatorum vtriufque Col-
excepto folo enfe, quem ipfis Scholaribus in eorum Ca-
legij. meris retinere permittimus, & quæ erunt in dicto Col-
Aliud fimile Collegium inftituit Cardinalis Mat- legio , tam ipforum Scholarium , quàm Collegij arma
cuiufuis generis , excepto folo enfe, in Vifitatione per
thaius, vt videre eft in conft.S.Pauli.v.Altitudo. dilectum filium Francifcum Cardinalem Alciatum tit. S.
Priuilegia autem Scholarium generalis Gymnafij Alma Sufannæ diaconum , & per dictos dilectos filios Cufto-
Vrbis , vide fupra in Bonif. VIII. conftit.9 . Infupre- des , de mandato noftro nuper facta reperta fuerunt , illa
me, vbi notaui. omnia per præfatos Cuftodes vendi mandamus, &pretiú
ex eis prouidendum dominis ipforum , fiuefint Scho-
Edita An D. PIVS PAPA V.
lares , fiue ipfum Collegium affignari mandamus ; con-
Motu proprio, &c. fcientiam eorumdem dilectorum filiorum Cuftodum
Card,Capra-
nica, infti- A Ccepimus
& Angelus quod poftquam
Cardinalis piæ mem.
de nobili familiaDominicus onerantes
Caprani- lant in hoc
piſtolefios , ,necnon
videlicet&vtfalcatos
pugiones, & quos
enfes, quosappel-
vulgo
cenfi, & Stephanus Cardinalis Nardinus Collegia Scho- 1 ftortas , aut alio fimili nomine appellant, vendant ma
Collegiu Ca- lafticorum in Vrbe , illud Capranicenſe, iftud Nardinum giftris qui eos fundant, & ad rudem materiam reducant.
pranicenfe,
& Card. nuncupata , fandauerunt& erexerunt, & dotauerunt, ac Et quia qui bonis literis operam nauare, & in facris ini-
Nardinus conftitutiones pro vita & moribus,habitu, veftitu, & pro- tiari incipiunt , paci & quieti, ac toga & non armis in-
Collegiu Nar- feffione inibi ftudentium fcholariú ediderunt,& eorum- cumbere debent , volumus & mandamus quod quicum-
Gubereodem
dinum,
rum - Collegiorum Gubernatores , dilectos filios nobiles que Scholaris de cetero, de die vel de nocte, & quocum-
nium dederit viros Cuftodes pro tempore pij Hofpitalis Imaginis S. que tempore cum enfe, quem his folum retinendum vi→
Cuftodibus S. SALVATORIS ad Sancta Sanctorum de Vrbe creauerunt, delicet, vt fupra reliquimus,vel alio genere armorum per
Saluators.
& effe voluerunt : quibus omnimodam poteftatem cor- Vrbem incedere repertus fuerit , etfi licentiam à quo-
rigendi , mulctandi , puniendi , & alias prout in dictis uis ad id poteftatem habente , excepta fola noftra licen-
conftitutionibus latiffime continetur concefferunt , ditia , & fuccefforis noftri , legitime fe habere afferant, &
tique Cuftodes in pramifforum pacifica & quieta pof- habeant , illico per quofcumque executores , nullo alio
feffione extiterunt. expectato mandato carcerentur, & in carceribus per fex
Sed Scholares §. 1. lidem Scholares in prauum animum conuerfi continuos menfes detineantur, abfque eo quod aliquid
eorum iurif iuramenti per eos præftiti immemores , contra prædicta- de menfa dicti Collegij participent , & vlterius illico à
"dictione t. rum laudabilium conftitutionum formam quærentes fe loco dicti Collegij priuentur. Qui vero de cetero in eo-
eui-
tare tentaba
à iurifdictione,protectione, & gubernio dilectorum filiorum cameris , aut alio loco dicti Collegij reperti fuerint
rum Cuftodumprædictorum eximere, & dicto Collegio, tenere aliquod genus armorum excepto enfe folum, vt
& pio loco abiectis , diuerfas in dies inhibitiones & di- præfertur pro prima vice priuentur expenfis vnius men-
uerfis Vrbis Tribunalibus, ac diuerfas à Signatura Iufti- lis, pro fecunda vero vice eiiciantur ftatim de Collegio.
tiæ commiffiones, extorquere tentabant,& extorquebat, §. 7. Non minus esiam quia non folum in Scholari- Ludü quoque
per quas dictorum dilectorum filiorum adminiftratio- bus & viris togatis, quam in omnibus ludum aleæ, feu alearữ & ta-
nem , gubernium , & correctionem euitare tentabant. taxillorum & chartarum cuiufcumque generis,tamquam illorum eif
Paulus ideo §. 2. Cumque prædicta ad notitiam fel. record.Pauli à legibus & facris canonibus , ac bonis moribus abhor- dem vetuit.
IIIdiétosCu-
ftodes copetě- Papa Tertij prædecefforis noftri perueniffent, idem præ- rentem deteftamur , præcipimus, mandamus, & inhibe-
tes eorum lu- deceffor quærens non minus menti & voluntati dicto- mus, ne de cetero aliquis Scholarium, feu familiarium &
d:60s effe derum piorum Cardinalium, quam animabus ipforú Scho- feruientium in dictoCollegio aliquod genus chartarum,
clarauit.
larium confulere , fuo proprio Motu voluit , iuffit, & feu aleæ aut taxillorum,publice vel occulte retinere pof-
mandauit, quod illucufque omiffæ caufæ ipfo iure ad fit & valeat, quod fi alicui charta , aut alca feu taxilli in
eofdem Cuftodes redirent, quos folum,infolidum Iudi- eorum camera , aut alio loco Collegij reperti fuerint, il-
ces eorumdem Scholarium ordinarios , iuxta earumdem lico pro prima vice à menfa & victu per vnum integrum
conftitutionum formam effe declarauit, referuata folum menfem arceantur, & fiiterum in tale crimen inciderint
cifdem Scholaribus facultate appellandi à diffinitiua, & à Collegio arceantur,& tamquá incorrigibiles priuentur.
§.8 . Infu
PIVS QVINT V S. 203
Habitumque §. 8. Infuper quia ex habitu mens, & animus vt plu- PIVS PAPA Q VINTV S, Edita A. D
capuccium rimum & cognofcitur , & demonftratur, inhærens piæ 1567.
eofdem gefta-
re deber e- menti teftatorum volumus & mandamus quod incipien -
fra- Vpientes malitiis nonnullorum, qui fructus Mona- Caufa appli
cipit. do à proximis futuris kalendis menfis Nouembris, Scho- fteriorum, & aliorum beneficiorum ecclefiafticorum cationis.
lares perpetuo quando eunt extra Collegium, quocum- difpofitioni Apoftolicæ referuatorum vfurpare non ve-
que cant per Vrbem incedere debeant in habitu longo rentur occurrere , & Cam. noftræ Apoftolicæ indemni-
& vefte longa cum folito capuccio iuxta dictarum con- tati, quantum cum Deo poffumus, confulere.
ftitutionum formam. Volentes & mandantes , quod illi §.1 . Motu proprio,& ex certafcientia, ac matura deli- Applicatio
qui fuerint reperti extra dictum Collegium fine dicto beratione noftris, deque Apoftolicæ poteftatis plenitu- de qua in
Tub.
habitu & capuccio, prima vice per quemcumque excu- dine, omnes & fingulos fructus, redditus , & prouentus,
torem etiam abfque alio mandato carcerentur, & in car- ac iura , obuentiones, & emolumenta quæcumque quo-
ceribus per tres continuos menfes detineantur , abfque modolibet,& qualitercumque nuncupata, omniú & fin-
co quod de menfa Collegij aliquid participent, fecun- gulorú beneficiorú ecclefiafticorum,cú cura & fine cura,
da vero vice à dicto Collegio arceantur , & locis eiuf- fecularium, & quorumuis Ordinum regulariu, & Mona-
dem Collegij priuentur. fteriorum , etiam Confiftorialium , nobis & Sedi Apo-
Et Logica;
Philofophie, §. 9. Et quia nonnu mquam contr ouerf um accep imus ftolicæ , iuxta Cancellariæ Apoftolicæ regulas , editas
as iuri ciuili circa ftudia & profeffiones ipforum Scholafticorum de- & edendas , feu alias quomodolibet, & ex quauis caufa
operam dare claramus dictas conftitutiones , ac etiam quando opus generaliter vel fpecialiter referuatorum , fey affectorum
poffe declarat, fit , fupplemus & emendamus, volumus & mandamus, in Regno Neapolis, & quibufuis illius Prouinciis, Ciui-
quod de cetero dictorum Collegiorum Scholaftici Lo- tatibus , Terris, Oppidis, & locis confiftentium per obi-
gicæ,& Philofophiæ operam eo co vfque dare, quantum,& tum , & alias quouis modo, præterquam per ceffum illa
quoufque eis fufficiat pro ingreflu ad facram Theolo- obtinentium pro tempore vacantium, à die ipforum be
giam ; & fimiliter poffint iure ciuili co vfque operam neficiorum & Monafteriorum vacationis pro rata tem-
dare , quantum , & quoufque eis fufficier pro ingreffu poris, vfque ad diem, quo prouifiper nos de eifdem be-
ad ius canonicum.Medicina autem cos operam dare om- neficiis & Monafteriis vigore literarum noftrarum fub
nino prohibemus & inhibemus. plumbo illorum poffeffionem de manu dilecti filij Ma-
Licentiafque
§. io. Caffantes & irritantes ac annullantes omnem giftri Pauli Odescalchi Notarij , & in dicto Regno Nun-
à PioIV
ceffas . con-
reuoc at. licentiam etiam per fel . record. Pium Papam Quartum cij , & collectoris noftri , per quem alias noftras literas
eifdem conceffam tamquam piæ menti fundatorum con- Commiffarium ad capiendum poffeffionem beneficioru
trariam ; quibufcumque in ea claufulis exiftentibus non & Monafterioru huiufinodi deputauimus, habuerint, &
obftantibus.
acceperint, & aliter capta poffeffio nullius fit rotoris vel
Conflitutio- §. 11. Et quamuis conftitutiones Collegiorum præ- momenti, ac prouifis ipfis nullú ius per eam acquiri , ne-
nefque Colle- dictorum arctent Scholafticos ad fe promoueri facien- que eis vllatenus fuffragari poffit , eidem Camera Apo-
promotionem dum poft triennium à die ingreffus Collegij faltem ad
giorumcirca ftolicæ auctoritate Apoftolica tenore præfentium appli-
adfacros Or- facrum fubdiaconatus ordinem, nihilominus refpicien- camus ,incorporamus , & appropriamus, illaque appli
dines
TRI. dela- tes ad decreta facri Concilij Tridentini , volumus quod cata, incorporata, & appropriata effe, & fore, & ad illam
dicti Scholares elapfo triennio teneantur dumtaxat ac- fpectare & pertinere , nullumque præter nos & dictam
cipere quatuor ordines minores , & teneantur & obli- Cameram, aut ipfum Paulum Nuncium & Collectorem,
gati fint quotidie officium Sacratiffimæ Virginis M A- aut ab ipfo deputatos fubcollectores, ea percipere, exi-
RIÆ recitare, & vlterius fe taliter præparare, vt in euen- gere , aut alias fe in illis intromittere poffe , aut debere,
tum quod à nobis & fucccefforibus noftris illis, vt fpe- ftatuimus & ordinamus.
ramus , ecclefiaftica beneficia conferentur , vel probare- § . 2. Et nihilominus ne aliquod impedimentum huic Ordinarij
tur legitime habere eos fufficienter patrimonium,poffint noftræ ordinationi occurrat , quibufuis Archiepifcopis , alijnon fe in
apparere habiles & idonei ad fufcipiendos facros ordi- Epifcopis, & aliis locorum Ordinariis in virtute fanctæ collatione
tromittcanthoin
nes, & tunc vel ad titulum beneficij quod eis conferetur, obedientiæ , ac fub fufpenfionis à diuinis , & interdictir beneficio-
vel patrimonij quod habere cos probabitur, teneantur ingreffus Ecclefiæ, quoad Archiepifcopos , & Epifcopos, rum.
omnino promoueri ad dictos ordines facros. quo vero ad alios inferiores; etiam fub excommunicatio
Executores
§. 12. Mandantes propterea dilectis filiis Cuftodibus nis & aliis arbitrij noftri, & quo ad omnes, fub priuatio-
deputat
Cuftodes.ipfos hofpitalis prædicti , vt prædicta diligenter attendant, & nis facultatis conferendi beneficia in eorum menfibus
totis viribus auctoritate noftra inuiolabiliter obferuari pro tempore vacantia pœnis , diftricte præcipimus &
faciant , prout inuiolabiliter nos Motu proprio, & de inhibemus , ne beneficia difpofitioni Apoftolicæ refer-
Apoftolica poteftatis plenitudine obferuari volumus & uata feu affecta prædicta , quouis prætextu, caufa, aut
mandamus . quæfito colore cuiquam conferre , feu de illis prouidere
Contrariatol-
lit. §. 13. Contrariis non obftantibus quibufcumque ; ir- quoquo modo audeant vel præfumant.
ritum quoque & inane decernentes quicquid in contra-
5.3.Sicque in præmiffis omnibus & fingulis per quof- Claufulaſub-
rium à quoquam fuper præmiffis contigerit attentari. cumque quauis auctoritate fungentes Iudices, Commif- lates
Sign.fola fuf- §. 14. Volumus autem quod præfentis noftri Motus farios, & perfonas , fublata eis & eorum cuilibet, quauis
proprij fola fignatura fufficiat, & vbique fidem faciat in aliter iudicandi & interpretandi facultate & auctoritate,
iudicio & extra ; & quod regiftretur per fecretarium di- iudicari & definiri debere ; irritum quoque & inane , ſi
&ti hofpitalis in libro conftitutionum dicti Collegij, vt fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter
nemo de illis , ignorantiam quouis tempore prætendere vel ignoranter contigerit attentari decernimus.
Papafubfer. poffit. Placet Motu proprio . M. §. 4. Mandantes eifdem Paulo Nuncio & Collectori, FacultasThe
vt noftro & dicta Cam, nomine, fructus, redditus, pro- faurari Pa-
XXVI. Applicatio Reu. Camera Apoft. fructuum bene- uentus , iura , obuentiones , & emolumenta huiufmodi pa,vt hos fru
Aus
ficiorum Regni Neapolis Sedi Apoft. referua- exigat, percipiat, & leuet, fibique confignari & tradi ab us exigar.
torum leu affectorum protempore aliter quam omnibus,ad quorum manus peruenerint pro rata prædi-
per obitum vacantium, à die vacationis, vfque &
ta , per cenfuras & poenas ecciefiafticas, ac alia oppor-
ad diem, quo à Rom. Pontifice prouifi, poffef- tuna iuris& facti remedia quacumque appellatione poft-
pofita faciat , & curet ; inuocato etiam fi opus fuerit au-
fionen ceperint de manu Nuncij Apoft. in eo- xilio brachi fæcula
j ris. Super quibus omnibus & fin-
dem Regno .
gulis plenam & liberam illi per præfentes.concedumus
Eamdem applicationem fecit Pius IV. die 7. De- facultatem & poteftatem.
cemb. 1560. quam ideoprætermifi. Applicatio- S. 5. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Quibufcumq
nem vero generalem edixit Pius ibidem IV.fru- nibus Apoftolicis , ac Monafteriorum & illorum Ordi- nen okſtan,
num ac beneficiorum prædictorum , etiam iuramento,
Etuum omnium beneficiorum Italia referuatorum confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro-
Sedi Apoft. in alia eius conftit . Cupientes . vbi boratis,ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque,
'notaui.
indultis , & literis Apoftolicis , illis & quibufuis aliis
perfor
204 PIVS Q VINT VS.
perfonis fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum ponendis , moderandis , & applicandis, citandi,monèn-
quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque di, & inhibendi, & in euentum non paritionis declaran-
efficacioribus, efficaciffimis & infolitis claufulis irritan- di , aggrauandi, reaggrauandi, & excommunicandi,inter-
tibufque & aliis decretis, etiam motu & fcientia fimili- dicendi, auxiliumque brachij fæcularis , fi opus fuerit,
bus conceffis, confirmatis, & innouatis. Quibus, omni- inuocandi feu adhibendi , necnon perpetuum defuper
bus, etiam fi pro illorum fufficienti derogatione,de illis, filentium , omni & quacumque appellatione & recurfu
corumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica , expreffa, remotis, imponendi, omniaque & fingula alia faciendi,
& indiuidua, ac de verbo ad verbum,non autem per clau- dicendi,gerendi, mandandi, & exequendi , in præmiffis
fulas generales idem importantes , mentio, feu quæuis & circa ea neceffaria feu quælibet opportuna.
alia expreffio habenda foret, tenores huiufmodi præfen- §. 3. Sicque etiam in præmiffis ab omnibus cenferi,ac Decretum ir
etiam per quofcumque alios iudices, &c. fublata, &c.iu- ritans.
tibus pro fufficienter expreffis & infertis habentes, illis
alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat, ha- dicari, &c debere, irritumque, &c. decernimus & decla-
rum feriefpecialiter & expreffe derogamus, illafque ad- ramus de gratia fpeciali.
uerfus præmiffa nullatenus fuffragari poffe fiue debere §.4.Non obftantibus præmiffis,ac dicta noftrade non claufula de-
decernimus; ceterifque contrariis quibufcumque. tollendo iure quæfito,& quibufuis aliis Apoftolicis,vni- rogatoria.
Tranfumpto-
§. 6. Volumus autem, quod præfentium mapu Nota- uerfalibus , prouincialibufque & fynodalibus , ac muni-
rum fides.
rij publici fubfcriptis tranfumptis , & figillo perfonæ cipalibus conftitutionibus , & ordinationibus, fpeciali-
in dignitate ecclefiaftica conftitutæ , feu Curiæ ecclefia- bus & generalibus , necnon etiam Vrbis & Curia Ro-
ftica munitis , eadem prorfus fides in iudicio & extra manæ, etiam iuramento, &c. roboratis, ftatutis, &c. vfi-
adhibeatur , quæ eifdem præfentibus adhiberetur, fi fo- bus , naturis , ftylis , & etiam nouis reformationibus,
rent exhibitæ vel oftenfa.
D.P.An.2 . priuilegiis , in genere, vel in fpecie, fub quibufcumque
Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris , tenoribus & formis,ac cum quibufuis etiam derogatoria-
8. Ianuar.
die 8. Ianuarij 1567. Pont. noftri anno 2. rum derogatoriis, alifque efficacioribus & infolitis clau-
fulis , irritantibufque & aliis decretis, &c. etiam Motu
XXVII . Miferabiles perfonæ in caufis difcuffionum, cete- proprio & confiftorialiter , &c. ac alias in contrarium
ris aliis creditoribus præferuntur , pro eorum quomodolibet conceffis, & c. in pofterumqueconceden-
creditis,vfque ad fummam fcutorum quinqua- dis , necnon legibus, etiam Pontificiis, & Imperialibus,
ginta in Vrbe. &c. editis & cdendis , quibus omnibus , etiam fi de eis,
&c.eorum tenores, &c.pro plene & fufficicnrer expreffis
Ad materiam difcuffionum videnda eft conft.16 habentes,lariffime,hacvice derogamus ; ceterifque con-
Clem.VII.Cum ex.fup . &conft.15.huius Pont.fup. trariis quibufcumque , ftatum, &c. & merita caufarum
Sanctiffimus . cum ibi nos. An autem ifti mifera- huiufmodi , ac præmifforum omnium & aliorum necef-
fariorum , tenores, &c. etiam pro plene & fufficienter ex-
biles preferantur etiam Piftoribus & Aromata-
preffis habentes .
riis attende inf. in conft.36 . Six . V. Cæleftis & 5.5 . Volumus autem præfentem noftrum Motum pro- Sola fufficie
conft.47.Clem.VIII.Laudabilis. prium perpetuis temporibus durare,ac illius folam figna- fignat.
turam fufficere, & vbique in iudicio & extra fidem face-
Mox ampliata eft ifta conftitutio à Paulo V. in fua con-
re, regula contraria non obftante.
ftit.81 . Vniuerfi. §. 11. ad finem.
Placet Motu proprio M. Papafubfer.
Edita An. D. PIVS PAPA QVINT VS
A
Motu proprio , &c. Declaratio, reformatio, & reuocatio plurimarum XXVIII.
Cce pim us mul tos pau per es ,& percre
fondit
as miferabiles
Caufa conft. A cer imi , qui cum ali cui us fint ore s, de co- gratiarum , immunitatum , & priuilegiorum
reperiri ,
rum credito volentes fibi fatisfieri , comparent in caufis Militia Hofpitalis S. Lazari Hierofolymitani
difcuffionum bonorum corum debitoris, iura fua produ- hactenus à Summis Pontif. conceffarum. ·
centes, verum ipfi aut quia non priores, potiorefue , aut

Huic Militia, qua Regulam S. Auguftiniprofitetur,
quia vt priores , nec potiores funt , propterea euenit,
quod dum eorum creditum in maximum ipforum præ- vt habeturfup. in conft.1.Alex.IV.Cum à nobis ."
iudicium con fequi non val ent, fæp iffime fiat, quo d co- multa priuilegia elargitus eft Clem.IV.in conft.2.
rum pauperrimæ familiæ in non modicum ipforum ea- Cum dilecti. fup. & conft.5 . Venerabilibus . &
rumque dedecus mendicare cogantur.
plerique aly Pontt. necnon Pius IV. alia plurima
Miferabiles §.1 . Nos itaque huiufmodi perfonarum miferiis com-
indulta dederunt , vt inipfius Pij IV. conft.95 .
perfona in patientes , eifdemque in præmiffis fubuenire volentes,
caufis difcuf Motu fimili , & non ad alicuius nobis fuper hoc oblatæ Inter affiduas.
fionum prafe-
Fendi funt, petitionis inftantiam, fex ex mera voluntate & delibera- Eamdem Militiam Greg. XIII . vniuit Militiæ S. Mauritij
profum.feut. tione, & ex certa fcientia noftra, ac de Apoftolicæ pote- martyris nuper inftitutæ per Emanuelem Philibertum
So. aliis cre- ftatis plenitudine , Apoftolica auctoritate volumus , ac "
ditoribus. Ducem Sabaudiæ, eiufque perpetuo regimini fubie-
perpetuo ftatuimus & ordinamus, quod fi in caufis hu- cit , vt in ipfius Greg. conft.6. Chriftiani. & conft.7.
iufmodi in Tribunali dilecti filij Alexandri Riarij , noftri
Pro commiffa. Et poftremo paucis additis hæc appro-
& Cameræ Apoftolicæ Auditoris , tam moris, quàm mo- bauit Clem.VIII.in conft. 102. Decet.
uendis in futurum , comparuerint creditores vfque ad PIVS EPISCOPVS , &c. Edita A. D
fummam fcutorum quinquaginta inclufiue pro quoli- 1567.
bet, qui vere fint miferabiles perfonæ , iis de eorum cre-
bonus agricola , qui largiorem ex agro quem Caufa huius
dito , etiam quod non fint priores aut potiores, fatis Scolit , prouentumcolligere cupit , temporum vices reformationis
fieri poffit & debeat.
§.2 . Mandantes propterea præfato dilecto filio Alexan- folicitus obferuat,
riguos riuos & pofitis limum
, aut pinguem in eo plantis,
admouetnon
, femper ir- priuilegiorum
fed colle- Militia S LA-
ludex deputa.
tur A. C. Zari.
Ego vidi om- dro Riario Auditori noftro, quatenus conftito fibi prius & tum quandoque humoré deducit, ac nimiam ramorum
nes ludices etiam fummaric , & extraiudicialiter , ac quantum fibi lætitia cohibet, & ne vires fruftra effufæ euanefcant,fer-
Frbis hac fa- fufficere videbitur , de præmiffis paupertate & miferia, | ro comprirnit.Ita nos agri Dei noftri culture,ipfo fauen-
cultate vti, dictos pauperes ad fatisfactionem eorú crediti admittat, te, fidelibus ftudiis incumbentes,Hofpitale S.Lazari Hic-
eifque fatisfieri mandet , & faciat realiter & cum effectu, rofolymitani, eiufque Militiam , feracem fane,vti fpera- 1
plenamque & literam ac omnimodam fibi in fuper præ- mus , inter ceteras huius agri plantam , pridem à com-
miffis cadem Apoftolica auctoritate tenore præfentium pluribus prædecefforibus noftris,ac nobifmetipfis indul-
concedimus facultatem , Cum poteftate quos , quibus, gentiis excultam , ne forte inutili frondium fylua luxu-
vbi, quando , & quoties opus fuerit , eriam per edictum riet, refectis,ac veluti putatis ramis fterilibus,intra ordi-
publicum conftito fummarie & extra iudicialiter de non nem ponere,atque ad meliorem & vtiliorem cultum (ha-
futo acceffu,ac etiam fub ecclefiafticis fententiis , cenfu- bita horum temporum ratione) reducere cupimus, vt tá-
ais,& etiam pecuniariis pœnis , aliifque arbitriofuo im- dé fuis in fe collectis viribus & tamquam radicibus folo
im- de
altius
PIVS QVINT V S. 205
altius adactis , firmius perfiftens , fuaues , atque vberes | viribus femper fore, neque in iudicio aut extra iudicium
fructus domino perferat. attendi, vel etiam allegari, neque cuiquam fuffragari, ne-
Pius IV. mul- 6.1. Dudum etenim, poftquam fel. rec. Pius Papa I V. que pro eis , aut fecundum ea quicquam ftatui , ac iudi-
sa d. Militia prædeceffor nofter , inftitutionem , erectionem , necnon cari, neque præfentes de intentionis noftræ, aut alio de-
priuilegia ap- tranflationem Hofpitalis & Militia huiufmodi,ac quam- fectu impugnari , neque earum reuocationem , modera-
probauit , &
alia conceffit, plurima priuilegia , indulta, facultates, licentias , exem- tionem, vel reductionem, aut aduerfus ea reftitutionem,
ut in eiuscoft. ptiones, libertates, indulgentias, gratias,& alia à diuerfis aliave iuftitiæ , aut gratiæ remedia , impetrari , aut etiam
cit.in rubr. Romanis Pontificibus prædecefforibus noftris, tunc fuis, motu, fcientia, & plenitudine fimilibus, etiam confifto-
dicto Hofpitali, eiufque Magno Magiftro, & Conuentui, rialiter, concedi, aut conceffis quempiam vti poffe; &ita
ac Fratribus etiam per modum communicationis , & ex- per quofcumque iudices , etiam ad id fpecialiter delega-
tenfionis, in genere & in fpecie conceffa,necnon ftatuta, tos,etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores, & S.R‚E.
vfus , & confuetudines in eifdem Hofpitali , & Militia Cardinales , fublata corum cuilibet quauis aliter inter-
edita , & introducta , Apoftolica auctoritate , Motu pro- pretandi & iudicandi auctoritate , interpretari & iudicari
prio , & ex certa fcientia , ac de Apoftolicæ auctoritatis debere, ac quicquid fecus quauis auctoritate fcienter vel
plenitudine, confirmauerat & approbauerat, ac etiam in- ignoranter contigerit attentari , irritum & inane decer-
nouauerat & infuper alia multa concefferat, eaque omnia nimus.
ad Hofpitale S. Lazari, quod in ciuitate Capuana , etiam §.6. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis claufu- Quibufcum-
tunc confiftebat, extenderat, ipfumque Holpitale & eius lis & decretis , etiam mentes dictorum prædecefforum que non o
ftantibus.
membra & pertinentias , aducrfus fuppreffiones , extin- atteftantibus , & quantumuis validis & firmis in dictis
ctiones, vniones , & alias difpofitiones quafcumque, de conceffionibus , confirmationibus , & literis , fub quauis
illis per rec.mem.Innocentium VIII.& Pium I I. ac for- exquifita verborum formula appofitis , necnon de iure
fan alios Rom . Pontifices , etiam confiftorialiter factas, quæfito non tollendo, aliifque conftitutionibus & ordi-
in priftinum quo ante illas erant ftatum reftituerat , ac nationibus Apoftolicis , dictique Hofpitalis etiam iura-
plenariè reintegrauerat, decernens inter alia,ea tamquam mento fimili,confirmatione, aut quauis alia firmitate ro-
ex caufa onerofa conceffa, reftituta, & facta, reuocari, li- boratis, ftatutis & confuetudinibus, etiam immemorabi
mitari, vel alterari,ac fub reuocationibus, limitationibus , libus, naturis, vfibus, ſtabilimentis , ceterifque contrariis
alterationibus , generalibus vel fpecialibus fi forte fierent, quibufcumque.
Etcum condi
comprehendi non poffe. §.7 . Volumus autem quod Magifter & Conuentus , ac tionequodhas
Hic etiä Pont. 5.2 . Nos quoque in ipfo ftatim Pontificatus, ad quem Milites præfati , nobis & fuccefforibus noftris Romanis Militia obſe- be
illa cofirmauit diuino afflante Spiritu vocati fumus, nitio,eadem omnia, Pontificibus,ac Sedi Apoftolicę, vbi,ac quoties vocati,aut quius S. R. E.
in quada eius s
bulla, quahic ipfiufque Pij IV. prædeceffori literas fuper eis expedi- requifiti fuerint , contra quofcumque Romanæ Ecclefiæ femperparata
vti otiofam tas, paribus motu , fcientia , plenitudine , & auctoritate hoftes, vel rebelles armati inferuire, atque opem & auxi- eius edebes corra
hostes.
non pofui. confirmauimus, approbauimus , & innouauimus ,ac fimilium præftare fuis impenfis teneantur.
libus claufulis & decretis muniuimus , quibufdam tamen Ea vero que Magiftro , Conuentui , & Militia prafatis
limitationibus & reftrictionibus adiectis, quas hic quo- Indulta cócef-
licere , ac manere permittimus , funt qua fa funt infra
que pro repetitis effe volumus, provt in prædictis literis, fcripta.
fequuntur , videlicet .
ac quadam cedula, Motu proprio, & manu noftra fignata
plenius continetur. 5.8. Quod dilecto filio Ioannotto Caftilioneo mo- Electio Magn
Nunc autem Magiftr. pe
§.3 . Verum poftea experti tam multa fic conceffa , non derno & pro tempore exiftéte magno Magiftro,cedente, et ad Relig
infiis de cau- tantum ipfis Hofpitali & Militia incrementum , quan- vel etiam apud eamdem Sedem decedente , feu magnum fed cöfirmatio
fis
MATilla refor
E vole ns. tum aliis cupiditatem afferre , illorum vero vfum, & di- Magiftratum alias quomodolibet etiam per liberam re- obti
à Sede Apoft.
neaturinf.
fpenfationem tum periculo iis ipfis quibus conceffa funt, fignationem in noftris , vel noftrorum fuccefforum pro
tum oneri nobis fore. Ac propterea volentes illis mo- tempore exiftentium Romanorum Pont.manibus, dimit- meness
dum, & normam, ac certos demum limites ftatuere, illo- tente , vel amittente , & illo quouis modo vacante, deuoluta fit.
rumque omnium, necnon prædictarum, & quarumcum- Conuentus eiufdem Militiæ ( fi tamen tunc firmam Se- Hodie M.Ma
Firmasrema, que præterea literarum & cedularum , fimiliumve fcri- dem in aliquo certo loco , ibi auctoritate , & de licentia gifter eft per-
nere declarat pturarum,quæ inde confecta funt,tenores, continentias, dicta Sedis, ante vacationem huiufmodi conftitutam ha- petuo Dux Sa-
baudia , vtin
reintegratio- & formas , pro plene & fufficienter expreffis habentes, buerint , & illic refederint ) infimul ibidem congregati, rub.notaui.
ne, träflatione
& reft itutione Motu proprio,& ex certa fcientia noftra,ac de Apoftolicæ alium magnum Magiftruuxta eiufdem Religionis , &
d. Militia, & poteftatis plenitudine , ad Dei gloriam, & publicam vti- Militia ftabilimenta , de confenfu fui Protectoris , edita
Hofpitalis. fitatem, manentibus erectione , inftitutione , ac tranfla- vel edenda , quæ Concilio Trid. minime fint contraria,
rione , necnon reftitutione , & reintegratione dictorum eligant : ita tamen quod eiufdem electionis confirma-
Hofpitalis & Militiæ,ac illarum approbatione prædictis, tionem intra tres menfes à die quo facta fuerit , ab
quas,provt hactenus factæ funt, provt tamen iuris fuerit, eadem Sede petere omnino debeant , alioquin electio
ratas habemus in præmiffis , vt præfertur conceffis , con- ipfa nulla fit , & electo aliquod ius non tribuat, fed Ma-
firmatis, & innouatis, & tenore præfentiumfic perpetuo giftratus ipfius omnimoda difpofitio ad dictam Sedem
ftatuimus & ordinamus. eo ipfo deuoluatur.
Conceffiones 5.4. Omnia & fingula dictis Hofpitali , Magiftro, 5.9. Quodque idem Magifter pro tempore exiftens, M.Magift. &
aute PijIV.co- Conuentui, & Militibus, à prædictis & aliis quibufcum- & Conuentus , principalem ipfius Militia Sedem , ad Conuentus, de
firmat,quate- que Romanis Pontificibus ante ipfum Pium I V. præde- quemcumque locum , etiam maritimum , cis vifum, licentia Sedia
Apoft. princi-
nus tunc&effent
in vfu ne- cefforem conceffa , catenus dumtaxat confirmata effe , & confulta prius Sede Apoft. & ab ea licentia & facultate palem locum
minipraiudi cenferi, quatenus temporibus eiufdem Pij IV.ante factam obtenta , transferre , habitumque fuum regularem , ac transferre , ac
carent.
ab eo illorum confirmationem prædicta obferuabantur, etiam Crucem , etiam fi de fuis antiquis habitu , cruce- habit regul.
& in vfu erant, atque alienis iuribus, fiue ex præfcr que appareat , vel non appareat , in eum meliorem , qui
ne, fiue alias quocumque titulo legitime quæfitis, iptio-
detri- fibi videbitur modum ( citra tamen aliarum, Militi
ftatuta re-
arum, formare poffit
mentum, aut præiudicium non inferant. & Religionum præiudicium ) reformare , in toto vel in principalis eft
Conclufiones
§.5. Ex his vero , quæ ab ipfo Pio IV. conceffa funt, parte, immutare, vel ftabilire, ac innouare, regulamque, Cinitas Sa-
cōteLV.hicnon
Pij ntas reuo- atque ex ftatutis ordinatis, & decretis ab eodem, erga illa ftabilimenta , & ftatuta dicta Religionis & Militia , de bandia, vt or.
in
conft. Greg
cat, coten- quibufcumque, non alia vlla, neque aliter omnino vali- confenfu fui Protectoris, & aliorum Fratrum , vel defini- 111. c.in
tas limite da effe, aut ipfis Hofpitali, Magiftro, Conuentui , & Mi- torum, inftituere & reformare, feu de nouo condere , ce- rubr.
vt hicfe litiæ licere , quam infrafcripta, & cum moderationibus, dere, & illas ac illa corrigere & mutare ( dummodo licita
quitur.
reductionibus , limitationibus & imitationibus , tàm in & honefta, nec eidem Concilio contraria exiftant) toties
prædicta cedula , Motu proprio , & manu noftra fignata quoties voluerint,
pofitis , quàm infrafcriptis. Reliqua autem omnia & fin- §.10. Necnon idem Ioannottus , & pro tempore exi- M. Magifter
gula, necnon illa concernentia , confirmationes, literas, ftens magnus Magifter , quæcumque , quodcumque , & poteft inftitue-
& alia fupradicta, & inde fecuta quæcumque reuocamus , qualiacumque fimplicia dumtaxat beneficia Ecclefiaftica re oblata qua-
liacüque fim
calfamus , irritamus , & annullamus , ac viribus omnino de iurepatronatus faicorum , ex fundatione & dotatione
plicia benefic
euacuamus , ac reuocata , caffata , irrita & nulla , ac fine exiftentia , & perfonale feruitium , in Cathedralibus & de inrepair.
Tom.II. S Collegiatis
206 PIVS QVINT V S.
laicorum in Collegiatis non requirentia (accedente tamen confenfu $.14. Et infuper Milites , ac Prefbyteri & CapellaniFaculcas per
Commendas patronorum , de quorum iuribus eis,vt præfertur, ex fun- Hofpitalis, & Militiæ S. Lazari huiufmodi , nunc & pro cipiendi pëfio
eaque ipfi Ho-
pitali,& Mi- datione & dotatione competentibus , per publica docu- tempore exiftentes , ac eorum finguli , etiam coniugati , nes annuas
litia incorpo- menta, non autem alia probationum genera , coram pro qui cum vnica tantum , & virgine matrimonium con- vfque adfum.
soo duc. aut
rare , acde eis tempore exiftentibus Vicario noftro in Vrbe in fpiritua- traxerint , vnam vel plures penfiones annuas vfque ad loco penfioni
Perfonas ido- libus generali, & Audicori Curiæ caufarum Cameræ Apo- fummam quingentorum ducatorum auri de Camerafimilesfutu
neas
re, diuinus ftolica, vocatis quorum intereft, legitime conftet,& fine nouorum fuper quorumuis Cathedralium etiam Metro- eria
vtprouide referuationes
cultus exer- præiudicio ca obtinentium , & ipfis cedentibus vel dece- politan. & aliarum Ecclefiarum , ac etiam Menfarum, 1 e coniuga-
,quê cũ ung
ceatur. dentibus ) in Præceptoria s, Commendas , Capellas , aut etiam Patriarchal ium , Archiepifco palium , & Epifcopa- tant , vir-
Ecclefias ipforum Hofpitalis, & Militiæ , perpetuo eri- lium , necnon etiam Monafterio rum, etiam Confiftoria- gine matrimo
gere & inftituere, dicta que fuæ Militiæ perpetuo incor- lium , Prioratuum Canonicatuum , & præbendarum, di- nium contra-
porare, applicare , & appropriare ; ac illarum fundatori- gnitatum , perfonatuum , adminiftrationum , & officio- xerint.
Clem. VIII.
bus & dotatoribus, iufpatronatus , & præfentandi dictis rum , aliorumque beneficiorum Ecclefiafticorum , cum hanc fum-
Magiftro & Conuentui , vel eorum deputato perfonas cura & fine cura , fæcularium , & quorumuis Ordinum mam redu-
idoneas, ac Præceptorias, domos, capellas, feu Ecclefias, regularium , qualitercumque qualificatorum fructibus, xit ad duc.
& Hofpitalia huiufmodi pro tempore vacantia,perpetuo redditibus , prouentibus , iuribus , obuentionibus , & 400. infua
conftit. 202.
præferuare , feu etiam referuare & concedere , & fic à pa- emolumentis , ac diftributionibus quotidianis , alias ca- Decet.
tronis præfentatos , iuxta ftabilimenta dicte Religionis, nonice fibi affignatas vel affignandas , vel loco penfio-
Ordinariorum locorum, & quorumuis aliorum confenfu num annuarum , omnes & fingulos , ac quofcumque
minime requifito, in illis inftituere, ac alias illa conferre, fimiles fructus , redditus , & prouentus, iura, obuentio-
& de eis prouidere poffint : ita tamen , quod debitus diui- nes , & emolumenta quæcumque , ac etiam diftributio
mus cultus per perfonas idoneas etiam fi dicti Ordinis nes quotidtanas , vfque ad dictam fummam fibi referua-
fuerint , ab Ordinario approbandas in eifdem exerceatur. tos & teferuandos, etiam fi poft illarum vel illorum re-
Quodque confirmatio erectionis & inftitutionis Præce- feruationem, vxorem, vnicam tamen , camque virginem,
ptoriarum , Commendarum , Capellarum , aut Ecclefia- vt præfertur, duxerint , ad vitam percipere , exigere , ac
fum pro tempore fic erectarum,ac illarum incorporatio- leuare, ac in fuos vfus & vtilitatem conuertere , libere &
nis,applicationis,& appropriationis, necnon iurifpatro- licite valeant ; & quo ad hoc , atque etiam penfiones &
natus ad illas referuationis,& conceffionis huiufmodi, fi fructus affignandos & referuandos, vnacum Prioratibus,,
citra, infra quatuor,fi vero vltra montes beneficia huiuf- Præceptoriis,& aliis beneficiis Hofpitalis S.Lazari huiuf-
modi confiftant,infra fex menfes à die quo factæ fuerint, modi percipere.
à Sede Apoftolica impetrari debeat , alias illæ & inde fe- S.15. Et infuper idem Hofpitale S. Lazari , ac illius Religio S.'La-
cuta quæcumque , nulla & irrita , nulliufque roboris vel Prioratus , Præceptoriæ , domus , camera , Hofpitalia, & Zari ,ac eorum
vaffalli , colo-
momenti exiſtant ; ac beneficia huiufmodi in corum pri- loca quæcumque, necnon intra regularia dictorum Ho- ni, & feruito-
ftinam naturam reftituta effe cenfean tur, & ab eadem Se- fpitalis, & Militiae loca degentes, Magifter, Priores, Præ- res, etiaprefby-
de impetrari poffint. ceptores, Milites, & perfonæ, ac eorum fubditi , vaffalli, teri cura ani-
5.12 . Nechon quod Hofpitalia,Leprofariæ, & alia loca coloni , & feruitores , nunc & pro tempore exiftentes, marum exer-
Hospitalia& cort
alialoca qua- quæcumque,tàm in Alma Vrbe, quàm in aliis quibufcum- etiam prefbyteri curam animarum exercentes , ( feruatis centes,&
bora quacum-
cumq; Hofpi- que terris , dominiis, & locis, fub inuocatione S. Lazari tamen decretis Concilij Tridentini ) quamdiu illa exer- queprater pa-
tali S. Laari leproforum hactenus fundata, conftructa, erecta, & infti- cuerint, & in illorum obfequiis fuerint, ac illorum ratio- trimonialia
cenfeantur
fubiecta effe tuta,& quæ in pofterum fundari,conftrui, erigi, &inftitui ne beneficiorum dicti Hofpitalis S. Lazari tantum , non fub protection e
, qua Sanita Sedis
no per vniuer contigerit, etiam fi per Magiftrum, Conuentum, & Fra- autem patrimonialia, res, animalia, prædia, domus , mo- Apoftolica, cu
fitates aut tres huiufmodi recepta , aut poffeffa non fint , vbi vllo lendina, & bona quæcumque quæ obtinent & poffident, exeptione ab
vmquam tempore fuerit, fit , vel erit Hofpitalitas lepro- ac in futurum canonice obtinebunt & poffidebunt , fub omni iurifdi-
fiat.perfonas, forum feu infirmorum S. Lazari nuncupatorum , de qua B. Petri & dictae Sedis, & noftra protectione, ab omni iu- ctione , corre-
fed per ipfes rifdictione, correctione, onere,ftatutis, bannis,dominio, ione , onere,
fratres regan- legitime coram locorum Ordinariis conftet, etiam fi iurif- bannis ,dominio, dominio, &c.
tur, quieidem patronatus laicorum fint, cum omnibus vnionibus , an- fuperioritate & poteftate , iuxta tamen terminos Conci- quorumcumqs
Hospitali ali- nexionibus , incorporationibus & applicationibus , illis lij Tridentini, & faluis eius decretis, quorumcumque Pa- Dominorum,、
quo cenfu
per pro tempore factis, Militia & Hofpitali S. Lazari huiuf- triarcharum, Archiepifcoporum, Epifcoporum , & Præ- tam fpiritua-
Magiflrum,
Consunt modi, fubiecta & incorporata, & ad ius & proprietatem, latorum, etiam locorum Ordinariorum, cum primum fe- lium , quam
temporaliu,&
definitoresim ac omnimodam difpofitionem , inftitutionem , & colla- dem Conuentualem propriam habere cœperint , vt præ- àfolutione cu-
ponendo fin tionem , moderni & pro tempore exiftentis magni Ma- fertur. Necnon ex nunc quorumcumque temporalium infuis alterius
gulis annis
giftri & Conuentus eorumdem, iuxta ipfius Militia , feu dominorum , quauis poteftate , etiam Imperiali , Regali, oneris perfo-
refpondeant.
Religionis ftabilimenta ( faluo tamen iurepatronatus ) & Ducali fungentiumac Vniuerfitatum , & illarum Re- nalis , realis,
ordinarij , ex-
pertinere cenfeantur , provt alia etiam dicta Religionis, gentium , etiam ( præterquam dicti Hofpitalis ) Ordina- traordinary,
feu Militia Hofpitalia , Capella , Oratoria , beneficia & riorum temporalium , vbicumque , tàm citra quàm vltra &c.
loca,fpectant & pertinent, illaque per d.Militia Fratres, montes, & mare conftitutorum, cuiufcumque dignitatis,
(non autem per alias Ecclefiafticas aut fæculares perfo- ftatus, gradus, ordinis, & conditionis exiftentium, illo-
nas, etiam ciuitatum, terrarum, oppidorum, & villarum, rumque Vicariorum , & Officialium , Locatenentium &
Communitates vel Vniuerfitates ) regi & gubernari , & ludicum , nunc & pro tempore exiftentium quorumli-
in fignum recognitionis fuperioritatis dicti Hofpitalis bet, necnon à folutione, & exactione paffagij , arreragij,
de aliquo rationabili canone , feu cenfu per Magiftrum gabellæ, datij, tractæ , collectæ , procurationis , iocundi
& Conuentum , & Definitores generalis Capituli dicti aduentus, iurium, etiam Synodalium, cenfuum, & deci-
Hofpitalis imponendo , fingulis annis refpondere de- marum, etiam noualium, etiam hortorum, pfatorum, pi-
beant, fine alicuius præiudicio, & dummodo in illis ho- fcationum, & molendinorum, atque cuiuflibet acceffus,
fpitalitas debita feruetur,& cultus diuinus nullatenus di- nullatenus directe vel indirecte prohiberi poffint, & ter
minuatur, ac in illorum fundatione vel dotatione fecus rarum, quas per feipfos vel alios eorum nominibus,etiam
non fuerit ordinatum. colonos , arrendatarios , & emphyteutas excolent , & de
Preferuatio quibus fructus percipient ratione beneficiorum Hofpi-

§.13 . Saluis tamen legitimis titulis, & præfcriptioni-
talis S. Lazari huiufmodi, & cuiufuis alterius oneris per-
iurifdictionis bus, & falua jurifdictione Ordinariorum , tàm ca quæ de
fonalis , realis , feu mixti , ordinarij vel extraordinarij ,
Ordinariorum iurecommuni eis competit , quàm quæ ex decretis dicti
contributio Concilij Tridentini eifdem eft attributa , præterquam in vbicumque & quacumque caufa, impofiti vel imponen-
Pro Semina-
di pro tempore,liberi & exempti, ac nobis, & dicta Sedi
ris. iis cafibus,in quibus Concilium prædictum expreffe exe-
immediate fubiecti exiftant. Ita quod Archiepifcopi,
mit, & excepit Religionem S.Io.Hierofolymitani, in qui-
Epifcopi , Prælati , Ordinarij , Vicarij, Officiales , Loca-
bus & hæc S. Lazari Religio, poftquam tamen in aliquo
tenentes , & ludices in fpiritualibus , etiam ratione de-
certo loco firmam Sedem Conuentualem habere cœperit,
licti ( dummodo illud non fit de atrocioribus ) vel con-
& ibi Magifter & Conuentus præfati refederint , pariter
tractus , feu rei de qua agetur, vbicumque committatur
excepta & exempta fit & effe cenfeatur , excepta taxatio-
ne pro Seminariis inftituendis. delictum , ineatur contractus , aut res ipia confiftat,
f
PIVS QVINTV S. 207
fi perfonæ ipfæ intra regularia loca prædicta degent , & minos, tàm fpirituales quàm temporales , etiam fi Regali alios fructus,
ibi aliquis à dictis Magiftro & Conuentu ad id fpecialiter dignitate præfulgeant,etiam in terris S.R.E.ab extractio pecunias
cum iurifdictione deputatus fuerit, poftquam Conuen- ne frumenti, ordei, vini, olei , leguminum , & quorum- ex locis Mili
tus Hofpitalis huiufmodi dictam Sedem habuerint,tem- cumque fructuum, atque etiam pecuniarum , ex Priorati- tia & hofpit.
S.Lakari , il-
porales vero Iudices , & Domini præfati, etiam ex nunc, bus, Commerdis, membris , domibus , grangiis , aliiſve laque adqua-
nullam in eos, vel ea, iurifdictionem , correctionem, feu præfati hofpitalis locis prouenientium , nullo vmquam cumque fide-
poteftatem (faluis tamen decretis Concilij Tridentini ) modo impediri poffint quo minus præfata omnia , pro lium locafine
datie ga
exercere, aut excommunicationis, aliafve fententias,cen- fua poffefforum voluntate,in quæcumque fidelium loca, bella aspor
furas , & pœnas promulgare , aut etiam ratione perfona- ab omni pedagio, datio, feu tracta, vt præfertur,libera & tands.
rum, vel rerum,animalium, ac bonorum ( non tamen pa- exempta valeant afportare. Tu vide mode
trimonialium ) ad aliquam folutionem pontium , fon- 5.19. Et bona Magiftri , Priorum , Præceptorum , & ratione Pauli
V. conft.zo.
tium , furnorum , murorum, feu etiam aliarum Ecclefia- Fratrum, ac aliarum perfonarum huiufmodi , tàm acqui- Inter.
rum , quam dictæ Religionis , etiam fi forfan hactenus quifita quàm in pofterum acquirenda , ex conceffione Exemptioetia
per abufum, feu alterius priuilegium, aut negligentiam, Apoftolica vel magiftrali, ex die emiffæ per eofdem Prio- pro bonis pa-
etiam per longiffimum tempus taliter obferuatum non res, Præceptores, Fratres & perfonas profeffionis,ab om- trimonialibus
fuerit. Quæ omnia , etiam præfcriptiones , nullo pacto, nibus decimis, & aliis oneribus , fimiliter ad exemplum poft emiffatt
faltem in pofterum obftent , quominus exemptionibus, bonorum aliarum regularium Militiarum, libera, immu- profeffionem.
quibus alij Regulares cuiufcumque Militię Milites vtun - nia, & exempta exiſtant.
tur , & eodem modo quo illi vti poffint , eos coarctare, S.20.Et quod quælibet querelæ, quæftiones, lites,cau- iuriſdictio M.
aut alij quicumque cuiufcumque Ecclefiafticæ vel mun- fæ, & controuerfiæ quas ex nunc inter Fratres & fubditos Magistri &
Conuentus,fen
danæ dignitatis, aut præeminentiæ , ftatus vel conditio- hofpitalis & Militiæ S. Lazari , præfentes & futuras , ex eorum delega-
nis exiftant , etiam in locis & terris S. R. E. etiam imme- quibufuis occafionibus oriri, & moueri cótigerit,quouis toru interper-
diatefubiectis, & ad inftantiam cuiufcumque Principis, modo cum omnibus fuis incidentibus , emergentibus, fonas Relig.
feu Communitatis, fub excommunicationis latæ fenten- connexis & annexis, ac omnium cuiufuis appellationis & Militia.
tiæ, feu quadrupli, vltra damna & expenfas, reftitutionis (præterquam in defectus, aut denegatæ iuftitiæ, vel illati
pœnis per contrafacientes eo ipfo incurrendis , eos in perperam contra ftabilimenta,& confuetudines dicti ho-
iudicio vel extra fuper præmiffis , vel eorum vfu feu pof- fpitalis grauaminis cafibus ) remoto obftaculo per pro
feffione vel quafi , directe vel indirecte quouis quæfito tempore Magiftrum & Conuentum dicti hofpitalis , feu
colore vel ingenio, moleftare, impedire, vexare , aut alias illos ex Fratribus , quibus ipfe Magifter & Conuentus id
quomodolibet impetere præfumant, debeant , feu etiam commiferint, etiam vfque ad tertiam definitiuam fenten=
valeant. Sed Priores, Milites, & aliæ perfonæ Hofpitalis, tiam inclufiue audiantur, necnon (iuxta laudabiles con-
& Militiæ S. Lazari huiufmodi fic degentes , poft firma- fuetudines, & ftabilimenta hofpitalis huiufmodi, & alias
tam dictam Sedem , de Iuftitia coram folo magno Magi- provt iuris fuerit ) debito fine decidantur ; omnefque &
ftro , & Conuentu , vel eorum deputato ( alioquin & in- finguli Priores, Præceptores, Milites , & Fratres hofpita-
terim , donec ipfam fedem habuerint , coram Ordinariis lis præfati ( poftquam de mandato feu auctoritate Magi=
locorum tamquam Sedis Apoftolicæ delegatis ) refpon- ftri, feu Conuentus præfatorum, in quibufuis ex prædi-
dere debeant. Et quicumque proceffus contra illos , vel ctis contra eos intentandis caufis , ad comparendum co-
eorum aliquem , per ipfos locorum Ordinarios , vel eo- ram ipfis, & commiffariis per eos,vt præfertur, deputatis,
rum Vicarios , alias quam vt præmittitur , feu quofuis in locis quantumcumque ab eodem Hofpitali remotis,
alios pro tempore facti , & quælibet , etiam excommu- citati fuerint)coram eifdem Magiftro, Conuentu, & Com-
nicationis vel fufpenfionis , aliæque fententiæ promul- miffariis, provt contigerit , legitime comparere debeant
gatæ , nulli & inualidi , nulliufque roboris & momenti & teneantur , iuri , & iuftitiæ ( fecundum ftabilimenta,
fint. approbationes, vfus, & laudabiles confuetudines præfati
Si deliüfue- §.16. In delictis autem atrocioribus , inter magnum hofpitalis ) parituri.
vit
eiusatroc
fit ius,in Magiftrum , feu deputatos ab eo , ac locorum ,tam in
iurif- S.21 . Quodque illi ex Prioribus , Præceptoribus , Fra- Milites&alia
dictione ad fpiritualibus , quàm temporalibus Ordinarios ita ferue- tribus , &fubditis præfatis , qui contra corum aliquem perfona Relig
fuper quibufuis querelis,rebus,vel negotiis, (preterquam prohibetur co-
quem primo tur; vt qui ex eis præuenerit, eius fit in delinquentes iuram aliis liti
peruenerit. rifdictio. in cafibus præfatis ) coram alio quam præfatis Magiftro gare,feu copa-
§.17. Nec aliqui ex Hofpitalis , & Militia S. Lazari, & Conuentu , ac per eos pro tempore datis Commiffa- rere pro infti-
Exeptionoua- quã
à de Fratribus , donatis , feruitoribus , vaffallis , & colonis in riis , in caufam traxerint , & ad alium quam ad eofdem tià quacoram
cimus,&
libus, ac quar- prioratibus, commendis, domibus, hofpitalibus,leprofa- appellationes quafcumque interpofuerint,caufas huiuf- Iudicibus Re
ligionis.
tis,feu canoni- riis, aut aliis quibufuis beneficiis , prædiis , fiue grangiis modi prorfus perdant , neque fuper qua contenderint,
Ca portione, quomodocumque à dicto Hofpitali dependentibus , in priuati exiftant eo ipfo.
vel à chari quibufcumque locis, fub quorumcumque Patriarcharum, §, 22. Necnon modernus & pro tempore exiftens Ma- Poteftas &in-
tatiuo fubfi-
dio , etiacon- Archiepifcoporum , Epifcoporum, Vniuerfitatum , Ho- gifter & Conuentus hofpitalis huiufmodi(iuxta illius fta- rifdictio Ma-
giftri,& Con-
ceffo Regi Hi- fpitalium, Rectorum, Ecclefiarum , limitibus, & iurifdi- bilimenta,& laudabiles confuetudines,ac mores ) in Prio- ventus fuper
fpaniarum, ac ctione conftituti, decimas,aut canonicam portionem, feu ratus,& Præceptorias,domos,hofpitalia,membra,bona, & perfonis
quarta in
Fräcia Regnis caritatiuum fubfidium, aut quartas nuncupatas, feu alias loca quæcumque, necnon quofcumque Priores ; Præce- rebus;
impofita. quafcumque collectas , feu contributiones, tàm ex anti- ptores,Fratres & perfonas hofpitalis & Religionis huiuf-
quis Hofpitalis S.Lazari,& beneficiorum huiufmodi cul- modi,ac illorum vaffallos, fubditos,& feruitores vbicum-
turis , quàm ex recenter cultis noualibus , alicui quouis que, tàm citra quàm vltra montes , nunc & pro tempore
modo foluere teneantur, nifi provt alij regulares cuiufuis conftitutos,& commorantes(qui omnes Magiftro & fub-
Militia Milites , generalibus vel fpecialibus circa hoc delegatis ab eo, firmiter , tàm perfonaliter, quàm realiter,
priuilegiis pacifice gaudentes , foluere tenentur ; à qui- omni exceptione ceffante, & quocumque à nobis vel fe-
bus omnibus exactionibus , atque etiam nouo fubfidio, de prædicta obtento, vel obtinendo indulto, non obftan
chariffimo in Chrifto filio noftro Philippo Hifpaniarum te, parere , & obedire teneantur ) plenariam & omnimo-
Regi in fuis Regnis per quofcumque Romanos Pótifices dam, etiam meri & mixti imperij, iurifdictionem & fupe=
prædeceffores noftros conceffo,& canonica portione,feu rioritatem.
quarta nuncupata in Francia Regnis impofita, necnon à 5.23. Ipfeque Magifter contra rebelles, & fuis manda- Procedendiq;
quibufcumque aliis facultatibus, Regibus huiufmodi, & tis non obedientes , etiam vigore literarum Apoftolica cotra rebelles;
inobedietes,
aliis Principibus , conceffis vel concedendis in futurum, rum, etiam in forma breuis, à nobis & fuccefforibus no- esiaperedictu
omniad. Hofpitalis loca,necnon Ecclefiarum quomodo- ftris pro tempore emanatarum, feruatis quatuor terminis publicü,etiam
cumque à d. Hofpitali dependentium Fabricæ, ad exem- ad docendum fe paruiffe & fatisfeciffe in loco Conuen- ad priuationɛ
plum aliarum regularium Militiarum locorum, fint libera tus hofpitalis huiufmodi , poft legitime executam pri- beneficiorum
& exempta. mam citationem, ad mulctam, fiue pœnam perfonaliter, quomodolibet
obtentorum.
Facultas ex-
5.18. Et infuper quod præfati Magifter & Conuentus, iuxta mores & ſtabilimenta prædicta, feu etiam ad priua
trahendi fru Priores, Præceptores, aut quicumque alij ex dicti hofpita- tionem habitus & beneficiorum , domorum , & præ-
mentum.lis
quofcumque Fratribus,per quofcumque locorum aut terrarum do- diorum per cos obtentorum procedendi ; vel etiam , fi
Tom.II. S 2 magis
208 PIVS QVINT VS.
magis expedire videbitur, beneficia , domos , & prædia vel moleftari poffint , deputati fint; ita quod ipfi electi,
ipfa ad manus fuas , feu receptorum dicti hofpitalis re- fub excommunicationis pœna eofdem Priores , Præce-
ducendi, & ( donec ipfi inobedientes contemaciam pur- ptores , & Fratres , ac corum fingulos , non tamen extra
gauerint , &debita onera perfoluerint ) pro fuo arbitrio regularia dicti Hofpitalis loca degentes , aduerfus infe-
retinendi , illorum fructus , redditus , & prouentus , ar- rentes eis , aut eorum feruitoribus & familiaribus iniu-
rendandi & percipiendi. rias, feu grauamina vel damna, in perfonis, rebus, & bo-
Et aduocandi 5.24. Necnon omnes & fingulas caufas , lites , & que- nis , feu exigentes ab eis contra ac fuprafcriptum eft,
fingulas cau- relas ( nondum tamen coram aliis iudicibus motas , & vectigalia , datia , pedagia , gabellas , collectas , aut alia
fas , lites , & pendentes ) fuper quibufuis dicti Hofpitalis beneficiis, onera defendere & præferuare , ac omnem eorum iurif-
querelas
inter ,que ac bonis , rebus , & pecuniis ætarij , & Fratrum quorum- dictionem exercere ; necnon vbi executio realis vel per-
ipfos
Fratres cumque , in quibus inter feipfos inuicem , realiter fiue fonalis aduerfus reos fieri non poterit, & reorum contu-
Milites oriun- perfonaliter conuenient , feu conuenientur, atque etiam macia id exegerit , præcedentibus legitimis monitioni-
tur.
in quibus ab aliis etiam clericis fæcularibus vel regularibus, aliifque feruandis rite feruatis, fententias, cenfuras,
bus , aut laicis fimiliter conuenientur , etiam per depu- & pœnas Ecclefiafticas contra rebelles & inobedientes,
tatos ab eis , in locis in quibus caufæ ipfæ cognofcen- cum effectu promulgare , ac priuilegia Prioribus , Præce-
tur , audiendi & decidendi , eofque, citandi , & quoties ptoribus, & Fratribus præfatis pro tempore conceffa , eis
opus fuerit inhibendi , etiam fub cenfuris & pœnis Ec- obferuari facere debeant & teneantur ; in caufis autem
clefiafticis , tàm in curia prædicta quàm extra eam , fa- Hofpitalis & Militiae huiufmodi , eorumque bonorum &
cultatem habeant. perfonarum , vbi aliæ probationes non exiſtent , corum
Et exequendi S.25 . Necnon illorum fententiæ , & res iudicata per Magifter, Priores, Præceptores, Milites , Fratres , vaffalli,
fententias ,& Priorem Ecclefiæ dicti Conuentus , etiam fub cenfuris fubditi , feruitores , & aliæ perfonæ in teftes adhiberi &
rem indica- & pœnis Ecclefiafticis contra condemnatos , tàm reali- recipi poffint.
tam.
ter quàm perfonaliter executioni mandentur : ita quod S.30. Aciura mortuariorum, & vacantium, necnon ar- Obtinentes be-
alibi quam in dicto hofpitali , aut extra illud ex Magiftri reragiorum, paffagiorum,& aliorum quorumcumque,ita- nef hospitalis
teneturfoluere
& Conuentus commiffione cognofci & terminari ne- vt quæuis perfonæ cuiufcumque Ecclefiaftica dignitatis hospitali iura
queant. exiftentes , beneficia hofpitalis huiufmodi pro tempore mortuarioru
Appellationes §.26.Nec à fententiis, per Iudices dicti hofpitalis pro obtinentes , illa foluere omnino teneantur , & adftricti & vacantiu,
à fententiis
delegator. ad tempore latis, ad alium quam Magiftrum & Conuentum fint, ac ad id etiam fub fententiis, cenfuris , & pœnis Ec- c
M.Magift. & prædictos,feu Iudices ab eis deputatos, in quauis inftan- clefiafticis, ac aliis iuxta eorumdem priuilegia , priuatio-
Conuentum, tia , neque à fententiis per ipfum Magiftrum , & Conci- nis, & apprehenfionis bonorum ad manus fuas remediis
ab eis ad lium latis , alio quam ad generale Capitulum , fiue per cogi poffint, foluantur.
Calit.gener. ipfius hofpitalis Fratres , fiue per ipfos fubditos , & vaf-
declarantur. 5.31 . Necnon quod Magifter , Priores , Præceptores, Facultas fu-
fallos, quoquo modo appellari poffit:quinimo illi vfque & dicti hofpitalis Fratres Capellani, ab Ordinariis, intra mendi ordines
ad tertiam fententiam in eodem Conuentu procedere te- quorum diœcef. fines, eorum Prioratus , Præceptoriæ , & tem etiam
porextra
a,
neantur. alia loca , in quibus cos refidere oportuerit, exiftent, vel celebrandi in
Omnes expe- S.27. Et fimiliter , quod omnes fententiæ per eofdem fi ab Ordinariis præfatis legitime impeditis non potuc- quibufuis Ec-
ditiones , Magiftrum, & Conuentum latæ, omnes item commiffio- rint , ab eis nihilominus examinati , atque idonei fecun- clefs ,
executoriales nes, citationes, collationes, & omnia denique eorumdem dum canonicas fanctiones reperti & approbati , habitif- conditionibus
Magiftri , & quibufdam .
Sonnent, exe- refcripta, ad omnes fuæ iurifdictioni fubditorum,ac reli- que ab eis dimifforialibus literis , & àfuis fuperioribus
quantur abfq; quorum etiam quorum intererit, caufas, lites,feu quere- licentia , & feruata in omnibus forma Concilij Triden-
alicuius lice- las coram ipfis pertractandas, directe exequi, & à nonnul- tini , à quocumque catholico Antiftite fub Romanæ Se-
sia,necàquo- lis locorum & terrarumdominis, etiam Regali , aut Du- dis obedientia conftituto , in propria dicecefi refidente,
piam poffint
impediri. cali dignitate fulgentibus , aliqua ratione expectandi aut in aliena pro diœcefano Pontificalia exercente , dili-
confenfus , feu alio quouis quæfito colore in eorumdem genti præuio examine , facros Ordines , etiam, ( fi id pró
executione impediri poffint , feruato tamen in eis exe- vtilitate aut neceffitate Hofpitalis , Prioratuum , Præ-
quendis Data ordine, ita quod corum vltimæ primis an- ceptoriarum , & aliorum locorum huiufmodi refpectiue
teferri nequeant.
eifdem Ordinariis , & Superioribus videbitur expedire)
Facultas pro- extra tempora à iure ftatuta , tribus , nec paucioribus
§.28 . Ac quod contra Clericos , fæculares feu laicos ,
ced end i con tra Pri oratus ,Præceptorias , domos , cameras magiftrales nun- diebus feftiuis fufcipere , & in quibufuis tàm fæcula-
clericos , feu
alios indebite cupatas ,& alia beneficia hofpitalis huiufmodi , corumque rium quàm regularium Ecclefiis , cum commendatitiis
occupantes lo- res & bona, quocumque titulo, fine tamen confenfu , & fui fuperioris literis , abfque alicuius licentia celebrare
ca, & bona expreffa licentia Magiftri & Conuentus præfatorum , in- poffint. (
Relig.feu non debite occupantes, feu illi, aut eius communi ærario, feu S.3 2.Et ipfi Magifter & Conuentus , necnon Prior Ec- Magiller
fol
nuauen fus Fratribus , occafione refponfionum annuarum ,vacantium,
cenan
lestes clefiæ , aliique Priores & Præceptores , intra limites fua- Prior
Conuen , ‫ن‬,‫م‬
es tus
debitas re- mortuariorum ,annatarum, paffagiorum ,arreragiorum ,feu rum iurifdictionum & adminiftrationum , veri Ordinarij , Praceptores
fponfiones va alias quomodolibet , & ex quacumque alia caufa debentes , iuxta formam ftabilimentorum & priuilegiorum prædi- intra limites
cantium mor- fiquidem illi actores fint , & in quauis inftantia ad cau- &torum , exiftant, & effe cenfeantur . fuarum iurif
tuariori , anfam venient , Magifter & Conuentus præfati , modo & 5.33 . Necnon Magifter , & Conuentus , quofcumque diction veri
natarum,&c. Ordinarij exi-
communi ara . forma quibus contra ipfius hofpitali Fratres procedi & fingulos Priores & Commendatores , fuorum Priora- ftunt.
s
rio. confueuerit, pro illorum recuperatione libere procedere, tuum & Commendarum Fratres feu Religiofos delin- Magister , &
& eos Prioratibus , Præceptoriis , domibus , & aliis bene- quentes vel inobedientes , cuiufcumque dignitatis , fta- Conuentus
ficiis huiufmodi , feruata forma iuris , & alias iuxta for- tus , gradus , ordinis & præeminentia exiftentes , etiam quofcumque
delinquentes
mam priuilegiorum prædictorum priuare : fi vero rei fue- fi quauis , etiam Apoftolica exemptione fungantur , in vbique cape-
rint , coram ipforum competentibus Iudicibus ad recu - quocumque loco quantumuis priuilegiato , & quauis , re, & ad locu
perationem, & alia prædicta agere , & omnia iuris reme- etiam Imperatoris ,Regum ,fcu aliorum Principum, etiam conuentus, vel
dia tentare , ac demum priuatione huiufmodi legitime Ecclefiafticorum Curia , præterquam Romana , per fe, aut alium ad id
def tinatum
facta , de prioratibus , aliifque beneficiis prædictis , per fuos Officiales & Miniftros , capere & incarcerare , ac ca- tranfmittere
priuationem eamdem vacantibus , libere difponere va- ptos à fe vel eorum nomine liberare , & ad Hofpitale poffunt .
leant. præfatum per Magiftrum & Conuentum præfatos (iuxta
Qualibet per- §. 29. Necnon perfonæ in dignitate Ecclefiaftica vbi- corum conftitutiones & ftabilimenta ) puniendos fub de-
fona in digni- libet conftitutæ , & quicunque locorum Ordinarij , ac bita cuftodia tranfmittere , & tranfmitti facere , libere &
tate Ecclefiaf . corum Vicarij & Officiales , per eofdem Magiftrum & licite poffint .
pefunt eligi in Conuentum , poftquam dictam Sedem habuerint pro $.34. Actàm Ecclefiaftici quàm fæculares Officiales,&
officiales om-
Conferuatores
Cam faculta tempore eligendam feruata tamen forma Concilij Tri- locorum Poteftates , ad eifdem Magiftro & Conuentui, nes tenentur
tilus neceffa dentini , in corum & quorumcumque Priorum , Præce- Prioribus, Commendatoribus, aliifque in præmiffis affi-
praftare auxi-
liū pro capie-
Tim. ptorum , & Fratrum hofpitalis huiufmodi , Conferuato- ftendum, ac auxilium, confilium , fauorem , & iuuamen dis & tranf
res qui quamdiu exercuerint dictum officium , à nemine præftandum, fub excommunicationis, & aliis cenf.& pœ- mittendis de
quo minus illud exerceant fub aliquo prætextu impediri nis Ecclefiaft. teneantur, & obligati fint. linquentibus.
§.35.Ac
PIVS QVINT VS. 209
Caffatio & $.35 . Ac omnia & fingula , quæ tamen fuum nondum pofteriorum literarum quarumcumque , quæ etiam per
annullatio fortita funt effectum , fpeciales , & generales , etiam nos in contrarium fortaffe fieri contigerit , nullius pe-
quarumcum mentales referuationes , expectatiua, mandata de proui- nitus fint roboris vel momenti , & habeantur prorfus
queexpectati- dendo , antianitates , fine confenfu Coadiutoriæ , nec- pro infectis , nec cenfeatur in hac parte vinquam dero-
uaru,referua-
tioni , antia- non præuentiuæ quæcumque gratiæ , de &fuper Prio- gatum per quafcumque claufulas , etiam derogatoria-
nitatum, con- tatibus , Præceptoriis , Rectoriis , Domibus , Cameris rum derogatorias , fortiores & efficaciores , nifi dum &
ceffionum , ac Magiftralibus , locis , & membris, ac aliis beneficiis Ec- quoties ipfarum pofteriorum literarum de verbo ad ver-
dicti Hofpitalis quouis modo nuncupentur, bum , vere & non perclaufulas id importantes , inferto
en- clefiafticis
tiaru praugra-
aliarum
tiuarum fuper etiam in Anglia , Caftellæ , Legionis , ac Valentiæ tenore de ipforum S. R. E. Cardinalium confilio dero-
Locis Religio- Regnis , ac Principatu Cathaloniæ , & Comitatu Flan- gari contigerit , nec etiam tunc nifi ad id Magiſtri &
nus abfque co- driæ , quomodocumque & qualitercumque , abfque Conuentus præfatorum expreffus accedat affenfus , &
fenfu
ftri Magi- Magiftri & Conuentus præfatorum confenfu , etiam non aliter , nec alio modo ; & femper in huiufmodi ,
&Couen-
tus. cum quibufuis fortiffimis & infolitis , etiam derogato- quæ fic fient de confilio præfato , derogationibus , cen-
riarum derogatoriis claufulis irritantibufque , & aliis featur appofita claufula , quod effectum fortiantur de
decretis & inhibitionibus, etiam motu &fcientia fimili- confenfu Magiftri & Conuentus præfatorum , & non
bus , quibufuis etiam aliis quam dicti hofpitalis perfo- aliter, nec alio modo.
nis cuiufcumque dignitatis , ftatus , gradus , ordinis vel $.40. Quodque collationes , prouifiones , commen- Lock Relig
præeminentiæ fuerint , etiam Cardinalatus honore fun- dæ , vniones , referuationes , & aliæ difpofitiones quæ- nifi in Relig.
gentibus & functuris , etiam per nos , & Sedem præfa libet , quas de eifdem Prioratibus , Præceptoriis & profeffis , ac
habitugeftan
#
cam , tàm in genere quàm in fpecie concella & facta , & membris pro tempore , per ceffum vel deceffum , feu tibus conferri
quafuis etiam præuentiuas, & reftitutorias, ac præferua- quamuis aliam dimiffionem , præterquam apud Sedem poffint.
tiuas , necnon derogatorias iuribus dictorum Magiftri & vacantibus; alias quam in huiufmodi perfonis , & modo
Conuentus , etiam quoad annuam refponfionem illis prædicto fieri contigerit , etiam fi per nos & pro tem-
faciendam,claufulas in fe continentia,eorumque vires & pore exiftentem Romanum Pontificem fient , illis , qui-
effectus , reuocata, caffa , & nulla , nulliufque roboris vel bus fic fient , nullum ius, nullumque coloratum titulum
momenti fint, ac nemini fuffragari poffint , neque de- tribuant poffidendi.
beant , nec per ea cuiquam in Prioratibus , Præceptoriis, §.41 . Alienationes cenfuum , reddituum, iurium, iu- Alienationes
dignitatibus , domibus , locis , & membris, ac aliis bene- rifdictionum, & bonorum quorumcumque ad Prioratus, non fiant ,
ficiis hofpitalis huiufmodi , ius acquiri poffit, neque co- Præceptorias , domos , hofpitalia , beneficia , & loca ho- quafatta, vi-
ribus omnino
loratus titulus poffidendi tribui , fed illis , effectum fpitalis huiufmodi pertinentium , fub excommunicatio- careant.
fuum , vt præfertur , nondum fortitis , nequaquam ob- nis latæ fententiæ, & priuationis beneficiorum obtento-
ftantibus , Magifter & Conuentus præfati , coniunctim rum pœnis , per contrafacientes eo ipfo abfque aliqua
vel diuifim , iuxta confuetudines & ftabilimenta huiuf- declaratione incurrendis , de cetero ne fiant , & fi fiant,
modi hofpitalis, de Prioratibus, Præceptoriis , domibus, viribus omnino careant.
cameris , locis & membris , ac aliis hofpitalis beneficiis S.42 . Etinfuper, quod iurapatronatus, & præfentandi Reuocatio in-
huiufmodi , libere difponere. perfonas idoneas ad Prioratus, Præceptorias, hofpitalia, rispar. fa
Licetia appro
6.36. Et interim ( donec de illis difpofuerint ) per fe, membra , aliaque beneficia & loca hofpitalis huiufmodi, cultas libera-
di facta refti
hendendipro-
pri a auctori vel procuratores fuos poffeffionem eorumdem vacantem à quadraginta annis citra acquifita, & in futurum acqui-
rate poffeffione propria auctoritate libere apprehendere , ac illorum fru- renda, ex quauis caufa, præterquam ratione fundationis,
bonorumilo- ctus , redditus , & prouentus percipere , ac in fuos & & iuxta difpofitionem Concilij Tridentini , nifi præuia
tori per alios Magiftralis & Conuentualis menfarum vfus & vtilitatem diligenti cognitione per locorum Ordinarios habenda,
occupatori
ГА non refti-&
. conuertere & retinere poffint , cuiufuis licentia fuper reperta fuerint ob maxime euidentem beneficiorum , &
za his minime requifita. } locorum huiufmodi neceffitatem conftituta effe , ab eif-
tuentium.
Loca Relig.ne §.37. Præterea , quod Prioratus , Præceptoriæ , & dem Ordinariis in totum reuocentur , & reftituta patro-
cöprehendan- membra , ac beneficia quæcumque dicti hofpitalis , quæ nis eo quod ab ipfis propter ea datum fuerit,in priftinam
tur fub refer- pro tempore qualitercumque vacauerint extra Roma- libertatem reducantur, & ex tunc ( fine tamen damnoilla
uationib.Apo nam Curiam fub quibufuis generalibus vel fpecialibus canonice poffidentium ) liceat Magiftro & Conuentui
ftolicis ,fedfint
manualia. referuationibus Apoftolicis factis , & quas fieri conti- præfatis, Prioratus, Præceptorias, Hofpitalia, membra &
gerit de beneficiis Ecclefiafticis pro tempore vacanti- beneficià huiufmodi conferre.
bus , vtpote ad hofpitalitatem & fidei tuitionem ordi- §.43 . Et quod nulla penfio annua fuper alicuius Præ- Prohibitio re-
nata , nullatenus includantur , nec referuata vel affecta ceptoriæ, Commendæ, vel alterius beneficij Militia hu- feruationis
exiftant , fed hofpitalium pauperum , quæ fub referua- iufmodi fructibus,etiam ex refignatione in manibus Ro- pension Super
beneficius dicti
r
tionibus ipfis non includuntu , quoad id fortia ntur mani Pontif icis , aut alia quauis probab ili caufa , nifi in hofpital is, nifi
perfo nam dictæ Religo nis & Militi æ , etiam per ipfum infauor e Fra-
LocaRelig per naturam .
magnu Magi- $.38. Debeatque de illis per pro tempore exiftentem Pontificem referuari, neque Commendæ, & alia beneficia trum eiufdem
Ordinis& Re-
frum & Con- Magiftrum & Conuentum prædictos dumtaxat , & non dicta Religionis penfionibus huiufmodi , aliter quam vt ligionis
xat , mta-
uentüdu non alium , iuxta ftabilimenta prædicta , Fratribus dicti Ho- præfertur onerari poffint , & fi penfiones defuper aliter
alios , conferri fpitalis prouideri . Refignationes vero , feu ceffiones de affignari contingat, affignationes ipfæ nullius fint robo-
debet perfonis illis à pro tempore illa obtinentibus , etiam fi obtinen- ris vel momenti , nec titulares beneficiorum huiufmodi
relig .qua pro- tes de dicta militia non fint , in fauorem quarumcum- ad illarum folutiones teneantur,neque ad id cenfuris Ec-
feffionem iam
miferint& a que perfonarum fieri nequeant , nifi perfonæ ipfæ pro- clefiafticis, aliifve pœnis compelli poffint.
m
refignationes, feffione per Fratres dicti hofpitalis emitti folitam iam 5.44. Et quod liceat Magiftro , fingulifque Prioribus, Ad parochias
feu ceffiones emiferint , aut illam ex tunc intra duos menfes expreffe Præceptoribus, Militibus , & Fratribus hofpitalis huiuf- les alias d.
fieri is, emittere , & habitum per eofdem geftari folitum fufci-
perfonat modi , Parochiales , ac etiam fine cura Ecclefias , vel ea- Ord. Ecclefias
nifiinneque
in d.Religione pere & geftare parata exiftant ; alioquin refignationes rum Vicarias , feu Capellanias perpetuas , aut Capellas , funt ari pof
deputFratr es
profeffis habi- & ceffiones ipfe , & quas aliter fieri contigerit , per nos, vel Altaria , feu alia beneficia fimplicia ad eorum colla- capellani,nom
tum folitum aut fucceffores noftros Rom. Pont. pro tempore exiften- tionem , prouifionem , præfentationem , electionem , obftante quod
geftantibus. tes , ac dictam Sedem , vel eius , aut alia quacumque feu quamuis aliam difpofitionem ratione Prioratuum, per abusu aut
Exemp tione s auct oritate de Prioratibus , Præceptoriis , membris & be- Præceptoriarum , & Camerarum Magiftralium nuncu alias per lon-
conceffa prio- neficiis huiufmodi referuationes , prouifiones , collatio- patarum , domorum , & aliorum beneficiorum dicti fimum tem
pusprefbyteris
ribus & mili- nes , commendæ , vniones , & quæcumque aliæ fimiles Hofpitalis per eos pro tempore obtentorum , de iure, facularibus,
tibus non fuf- vel diffimiles difpofitiones. ftatuto , confuetudine , fundatione , aut priuilegio , feu fuerint colla
fragentur ad-
uerfus debita §.39. Et exemptiones , Priorum , Præceptorum , & alias quomodolibet fpectantia , & pertinentia , & ab aut conferri
confueta.
per ipfos com- Fratrum, à Magiftri & Conuentus præfatorum obedien- ipfis Prioratibus , Præceptoriis , domibus , hofpitali-
mimi erario tia & fuperioritate , aut debitis per eos præfato ærario bus , & aliis beneficiis dependentia , feu illis annexa,
hospitalis , & refponfionibus annuis , & aliis iuribus , quacumque ra- & quæ dudum Fratribus faltem Capellanis eiufdem
odedientiam tione vel caufa , etiam motu , fcientia & poteftatis ple- hofpitalis ab eifdem Magiftro , Prioribus , & Præcepto-
Magiftri,
Conuentus. nitudine fimilibus , etiam cum expreffa derogatione ribus , & aliis præfatis conferebantur , à longo tamen,
Tom.II, S 3
210 PIVS QVINT V S.
& forfan longiffimo tempore citra , de cuius initio me- folita fint , iuxta folitum huiufinodi , pro beneficiorum
moria hominum forfan non exiftit , per ipfos Magi- eorumdem natura , aut etiam fi expediuerit per viam per-
ftrum , Priores , Præceptores , Milites , & Fratres per petuæ vnionis , libere difponere ; ita tamen, quòd bene-
abufum , aut ex defectu Fratrum Capellanorum , vel ficia prefbyteris deftinata , nullatenus Militibus , feu Fra- ·
aliarum perfonarum eiufdem hofpitalis ad'id idonearum, tribus capellanis in prefbyteratus ordine , aut tali ætate
clericis feu prefbyteris fæcularibus collata , aut conferri, qua ad illum canonice, promoueri poffint , conftitutis,
& per ipfos prefbyteros vel clericos fæculares obtineri dumtaxat conferantur.
folita , cum primum per quamcumque dimiffionem illa S.5 2.Necnon Antianitates, tàm generales, quàm fpe- Et concedendi
antianitates,
nunc obtinentium vacauerint, ea fcilicet quibus prefby- ciales fuper eifdem beneficiis Fratribus eiufdem hofpita- ac refignatio-
teratus ordo annexus eft , non aliis quam Fratribus ho- lis, quæ co ipfo Apoftolica auctoritate confirmatæ,& ap- nes.
fpitalis huiufmodi Capellanis nuncupatis , qui à Mil - probate cenfeantur , concedere : ac refignationes dicto-
tibus prefbyteris , feu clericis , nifi quo ad geftationem rum beneficiorum recipere, & admittere.
Crucis , vel habitus dicti hofpitalis ad pectus non diffe- S.53 . Necnon Cemeteria in eorum Parochialibus Ec- Facultas fepe-
liendi in cori
runt , dummodo fi prefbyteri, aut in ea ætate conftituti, clefiis habere , & quorumcumque Chriftifidelium ca- Parochialibus
vt ad ordinem prefbyteratus promoueri poffint , & ad id dauera, etiam fi interdicti forent, ( dummodo interdicto quofcumque,
alias etiam iuxta difpofitionem Concilij Tridentini, caufam non dederint) faluo iure , fi quod Cathedrali Ec- etiam interdi-
idonei , & habiles fint : reliqua vero ceteris Fratribus clefiæ , aut alteri Parochiali ratione Quartæ funeralis os,dummodo
&co
Militibus conferre , ac alias de illis prouidere , & di- debitum fuerit,abfque alio onere, & folutione Epifcopo
fponere. facienda, recipere, & fepelire.
Fratres Mili 5.45. Ipfique Fratres , quibus Beneficia huiufmodi 5.5 4. Legata, & donata, tàm inter viuos, quàm quali- Exigendi do-
nata , le-
tes quibus be contigerit, filibi canonice alias conferantur , aut eligan- bet vltima voluntate exigere, & percipere.
neficia confe- gata.
runtur in titur , præfententur, vel alias affumantur ad illa , & infti- 5.55 . Necnon Prioribus , Præceptoribus , Militibus Recipiendi
tulum ea que tuantur in eis, recipere, & in titulum etiam quoad vixe- fratribus , & perfonis præfatis intra Regularia dicti ho- quacumque
ad vixerint rint retinere. fpitalis loca degentibus ( de fuorum Superiorum licen- Ecclefiaftica
retinere pof- 5.46. Et quod prefbyteri , qui in dicta Religione pro- tia , aliis vero quo ad confirmationem fine Dioecefani, facramenta à
Junt. quocumque
Parochialibus feffionem non emiferint , nifi de expreffa licentia , vel quo ad alia vero,fine Parochialium Ecclefiarum , intra Catholico
&aliis Ecclef. confenfu Magiftri , feu Priorum , Præceptorum , vel Fra- quorum limites eos degere contigerit , præiudicio , & Antiftite.
nonifiper Ca- trum , quos id tangeret , ad deferuiendum Parochiali- feruatis decretis Concilij Tridentini ) liceat quæcumque
, & aliis Ecclefiis , ac capellis Hofpicalis huiufmodi, Ecclefiaftica Sacramenta à quocumque maluerint Catho-
pellanos
nis, etiam non bus
Ordi-
profefes,in Capellani ciufdem Religionis , vel in defectum eorum lico Antiftite, fiue alio illa licite adminiftrante , gratiam,
defectum pro- prefbyteri in ea non profeffi , dummodo tàm hi , quàm & communionem dicta Sedis habente , nihil oblato, vel
fefforum, de- illi ( vt præfertur ) idonei fint , & iuxta decreta Concilij foluto recipere.
Deferendi
feruiatur, qui Tridentini huiufmodi , per locorum Ordinarios ad re- S.5 6. Et tam ipfis , quàm corum familiaribus Arma
quacumque
prafentati ab quifitionem , feu præfentationem dictorum Priorum,
Ordinariis ad quæcumque & vbicumque locorum pro fua defenſione, Arma vbi
requifitionem Præceptorum , & Fratrum , ad quos id pertinere comper- & hoftium dictae Sedis offenfione geftare. que locorum.
Magiftri, &c. tum fuerit , abfque aliqua exactione & oneris impofitio- 5.57. Liceat fimiliter Capellanis eiufdem hofpitalis, Audiendi co-
admittantur. ne, recipi & admitti debeant. Priorum , Præceptorum , Militum , Fratrum , perfona- feffiones , mi-
Priuilegiis re- niftrandi fa-
5.47.Quodque illi dumtaxat Priuilegiis dicto hofpi- rum , vaffallorum , fubditorum, & familiarium præfato- cramenta , ac
lig. dumtaxat
gaudeant, qui tali conceffis gaudeant , qui à præfato Magiftro , feu de rum intra huiufmodi loca degentium , Confeffiones au- celebrandi
habitü fufce- eius licentia habitum fufceperint , & profeffionem emi- dire , & pœnitentiam falutarem eis iniungere, ac Eucha- diuina pro
perint, &inferint , feu de habitu fufcipiendo , & profeffione hu- riftiæ , & alia Sacramenta Ecclefiaftica miniftrare , nec- Fratribus Ca
pellanis,etiam
fra' certum non tempore Interdicti , dummodo illi caufam non de-
tempus pro- iuſmodi
cint. emittenda infra certum tempus arctati fue- tempore inter-
derint , excommunicatis & interdictis exclufis , claufis dicti
feffionem emi-
ferint. 5.48 . Nullufque Priorum , Præceptorum , & Fratrum ianuis , & fubmiffa voce , Miffas , & alia diuina officia
Quigaudeant præfatorum , abfque mandato feu licentia præfati Ma- celebrare.
hispriuilegis. giftri , aut faltemui Prioris , feu Procuratoris ipfius ho- 5.58. Quilibet autem Chriftifideles in quibufuis Erigendi pra-
fpitalis in Romana Curiaexiftentis, priuilegiis prædictis Ciuitatibus , locis , diœcefibus , præceptorias , domos, ceptorias,do-
mos , hospita-
in eadem Curia vti valeat , nec illa abfque huiufmodi li- & hofpitalia , fub dependentia & fubiectione dicti ho- lia abfque li-
centia vagantibus fuffragentur. fpitalis , & Militiæ, per eius Fratres , & Milites obtinen- cetia Ordina-
Non iniicia- §.49. Ac manus violentæ in eos qui ad Ecclefias , feu da , quæ iifdem priuilegiis , immunitatibus , indulgen- riorum locoru,
tur manus
pro fua falute confugerint, tiis , conceffionibus & indultis , quibus aliæ dicti ho- quegaudeant
violenta in domos eiufdem Religionis priuilegiis, &
confugientes per quempiam iniici nequeant , fub excommunicationis fpitalis , præceptoriæ , domus , & hofpitalia vtentur, in quibus O-
ad Ecclefias latæ fententiæ pœna. fruentur & gaudebunt , vtantur , potiantur & gaudeant, dinariorum
veligionis §.5o. Liceat etiam Ioannoto, & pro tempore exiftenti affignata illis congrua dote , Ordinariorum locorum , & fit iurif-
nullafu
dictio.
Facultas de Magiftro , & Conuentui præfatis , in fingulis Priorati- quorumuis aliorum licentia minime requifita ; & nulla
rium,cum fa- bus ipfius hofpitalis vnum Vicarium cum facultate con-
putandiVica- præterea ( nifi vfquequo Magifter , & Conuentus hofpi-
cultate confe ferendi Præceptorias , & domos hofpitalis huiufmodi, talis huiufmodi propriam Sedem Conuentualem in ali-
rendi bene deputare , ac penfiones , feu refponfiones , & onera fu- quo certo loco habuerint ) in illis Ordinariis ipfis iurif-
cid.
per domibus, Præceptoriis , Leprofariis , & aliis benefi- dictione , aut oneris imponendi facultate referuata,
ciis hofpitalis huiufmodi imponi folita à quibufcum- conftrui & erigi faciendi, plenam & liberam facultatem,
que etiam Clericis fæcularibus illa in Commendam ob- & auctoritatem habeant. Facultas te-
tinentibus , eorumque Colonis , & Inquilinis , etiam 5.59. Ac quod pariter liceat omnibus Prioribus, Præ-
fandi omni-
laicis,co modo quoà Fratribus dicti hofpitalis exigentur, ceptoribus , ceterifque Militibus , ac Fratribus , & Mini- bus etiam mi-
exigere. presbyt.
Et Procurat. 5.51 . Ac in Romana Curia Procuratorem generalem & ftris etiam ,prefbyteris
Militiæ & beneficiatis
de quibufcumq ue , tàm ftabilibus quàm mo- niftris
eiufdem Religionis, beneficiatis,
generalem in de quibufcu-
Rom. Cur. cũ cum generali , vel fpeciali , aut limitata poteftate , & fa- bilibus bonis , pecuniarum fummis , gemmis , & lapidi- que bonis
fruit
poteftate con- cultate conftituere ,feu deputare ; & in eadem Curia per bus pretiofis, aliifque rebus cuiufcumque qualitatis & ex fructibus
ferendi benef fe , feu dictum Procuratorem quæcumque eiufdem ho- quantitatis , ac valoris exiſtant , per eos etiam ratione benefic. ac-
enia referua
ta,affecta, vel fpitalis beneficia cuiufcumque qualitatis exiftentia quo- beneficiorum Ecclefiafticorum dicti hofpitalis dumtaxat quifitis ,& in-
deuoluta, etiã
eria modolibet, præterquam per refignationem in manibus per cos obtentorum , ac alias vndecumque, & quomodo- confanguineos
ter quofcumq;
in titul.perpe- noftris , & fuccefforum noftrorum Romanorum Pont. libet acquifitis , & ad illos quouis modo fpectantibus inhabiles du-
tus nutu, pro tempore , aut per obitum , feu alias quomodocum-
benefici,
vel ad ( dummodo quintam illorum partem Conuentui præfato modo quintã
aus amou
amoi ibique apud Sedem vacantia , iuxta ipfius hofpitalis , & relinquant ) inter quofcumque confanguineos , filios partem hofpi-
liter , etiam Militiæ ftabilimenta , libere conferre , & de illis , de etiam fpurios, & alios illegitimos , aliafque quantumuis tali relin-
quant.
per via perpe- quibus iam difpofitum fuit de nouo , de aliis vero bene- incapaces perfonas teftari , ac alias etiam per codicillos, Tu attende
tua unionis. ficiis huiufmodi , fiue illa tamquam priuata prædia in donatione inter viuos , caufa mortis , & alia quacumque conft.73.huius
Pont.
titulum perpetui beneficij Ecclefiaftici , feu etiam ad nu- via, provt fibi videbitur, difponere, ac illa in pias,& non fan& Sacro-
tuni .
um , aut amouibiliter vni, vel diuerfis perfonis affignari pias, alias tamen licitas caufas erogare.
$.60. Priori
PIVS QVINT VS. 211
Celebrandi in §. 60. Priori autem Ecclefiæ dicti Couentus pro tem- , clefiis Miffas , & alia quæcumque diuina officia legere, Sacramenta
habitu Pont. pore exiftenti , quoties fibi placuerit , Miffam & alia vel etiam alta voce celebrare , vel per alios prefbyteros miniftrandi ,
dandi be diuina Officia in præfata aliifque dicta Religionis Ec- idoneos celebrari facere : ac omnibus, & fingulis Chrifti- quorumcum-
accorpora
nedictionem
dummodo non clefiis , in habitu Pontificali cum mitra & baculo pafto- fidelibus , & leprofis pauperibus infirmis in dictis ho- fidelium fepe
fit prafens rali celebrare ; ac poft Miffarum folemnia ( dummodo fpitalibus pro tempore degentibus Ecclefiaftica facra- iendi.
aliquis Anti- non fit præfens aliquis Catholicus Antiftes , vel de il- menta miniftrare , ac eorum , & (fine tamen cuiufcum-
ftes, tunc lius confenfu ) ibi benedictionem Chrifti populo im- que præiudicio ) aliorum quorumcumque fidelium cor-
de illius li- partiri.
centia. pora mortuorum id eligentium, & petentium in Came→
Milites, 5.61 . Et infuper, quod nullus ex Magiftro, & Militi- teriis,& Ecclefiis dictorum Fratrum Ecclefiafticæ tradere
alijnon incur bus, ac Fratribus pro tempore exiftentibus, aliifque per- fepulturæ.
runt peccatu fonis dice Militiæ, & Religionis , propter eius Regu- 5.68. Ac Verbum Dei debitis & congruis temporibus verbum De
inobedie- lam , Capitula , & Statuta , nunc & pro tempore edita,
mort.nifipro-
Pter in Parochialibus quidem, Parochianis & populo, in aliis Predicandi,
tiam & con- non obferuata , vel minus rite adimpleta , in peccatum vero Ecclefiis ipforum pauperibus ipfis , ac leprofis hu-
tumaciaplu- mortale incidat , præterquam propter inobedientiam, iufmodi per fe ipfos , fi fuorum Superiorum licentiam
ries comissă, & contumaciam pluries commiffam , & continuatam, habuerint atque ab ipfis de vita , moribus , & fcientia
rebellione & ab ipfa Religione rebellionem , & excommunica- examinati, & approbati fuerint, petita ab Epifcopis, in-
aReligione. tionis pœnæ fibi impofitæ, ac alios cafus , peccatum hu- tra quorum dicc. fines Ecclefiæ ipfæ conftitutæ fuerint,
iufmodi ex diuinis præceptis , facrifque Canonibus ge- benedictione,proponere : & fi legitime impediti fuerint,
nerantes. per alios idoneos , fuperiorum fuorum , & eorumdem
Perfona relig, §. 62. Et quod ipfi Milites , & aliæ eiufdem Militia Epifcoporum licentiam habentes. & in omnibus iuxta
tempore fum- perfonæ, qui tempore fumptionis habitus , & Profeffio- formam Conc.Trid. proponi facere.
ptionis habit. nis corum Regularium emiffionis , atque in articulo §.69.Et infuper, quòd modernus, & pro tempore exi- Conceffio quo-
profe ffion ,
is mort is conf titu ti ,de pecc atis fuis cord e cont riti , & ore ftens Magnus Magifter , & Conuentus , ac finguli Mili- rumcumque
atq; in artic.
mortis habet confeffi fuerint ,plenariam omnium peccatorum fuorum tes , & aliæ perfonæ Hofpitalis , & Militia huiufmodi alior umpri
uilegiorum
facultate eli- indulgentiam & remi ffionem , cum facu ltate etia m eli- poft quam præf atam Sed em Conu entu alem firm auer int , grati arum ,
gendi Confeff. gendi fibi dicto tempore prof effionis & mort is , conf ef- vt præm iffum eft , omni bus & fing ulis Priu ileg iis , im- exem ptio num
à quo recipiat
indulg.plena- forem ab Ordinario tamen approbatum . Ac tàm Mili- munitatibus , iurifdictionibus , exemptionibus , etiam facul aliarum
tatum
Tiam, &c. tes , & perfonæ præfatæ quàm quiuis alij vtriufque fe- per viam exceptuationis in ipfa onerum impofitione, conceffarum
xus , qui Ecclefias domorum, & aliorum locorum hofpi- hofpitalitus,
difpenfationibus , indultis , conceffionibus , difpofitio-
talis huiufmodi , vbicumque exiftentes , fingulis diebus & militiis S.
nibus , honoribus , gratiis , libertatibus , fauoribus , an-
Feftiuitatum , quæ in honorem D.N.Iefu Chrifti , & Bea- 10. Hierof S:
telationibus, reftitutionibus , reintegrationibus , & aliis
tiff.Mariæ Virginis eius Matris, annuatim celebrantur , à quibufuis gratiis hucufque Sancti Ioannis Hierofoly- Lacobi de Spa-
ta,S. Antoni
primis Vefperis vfque ad occafum folis Feftiuitatum hu- mitani , Sancti Iacobi de Spara , Sancti Stephani Mili- Viennen. S.
iufmodi , deuote vifitauerint, & pro pace inter Principes tiis , ac Sancti Spiritus in Saxia de Vrbe , & Sancti An- Spiritus de
Christianos.confouenda ter orationem Dominicam , & tonij Viennenfis Hofpitalibus , Religionibus , & Ordi- Vrbe, ac S.
totidem Angelica m falutationem recitauerint , feptem nibus , eorumque locis , perfonis , rebus , & bonis , Stephaniin
per
Tufcia
annorum & totidem quadragenarum ex iniunctis eis quofcumque Romanos Pontifices , etiam prædeceffores
noftros ac etiam per Nos , & Sedem prædictam , feu
pœnitentiis relaxationem confequantur.
Notarij teně §. 63. Necnon quòd Notarij , qui rogati fuerint de te- Concilia generalia , vel alios quofcumque , in genere
turfub poena ftamentis , vel vltimis aliis voluntatibus , in quibus ali- vel in fpecie, etiam ad Imperatorum , Regum, ac aliorum
excomm.noti quid difponi contigerit in fauorem & commodum Ho- Principum inftantiam , vel Motu proprio, aut alias quo-
de fpitalis , & Militia , fub excommnnicationis poena di- modolibet hactenus conceffis , quibus Hofpitalia, Reli
legatisdare
tiam factis
hofpali ,& fpofitionem huiufmodi , quanto citius commode pote- giones , & Militiae huiufmodi , eorum Magni Magiſtri ,
Militia. Conuentus , & Fratres Milites vtuntur, potiuntur , &
runt , Magiftro, & Conuentui dicti hofpitalis , vel alteri ,
per quem id poterit ad ipforum Magiftri , & Conuentus gaudent , ac vti poterunt quomodolibet in futurum,
notitiam peruenire, intimare curent . pariformiter , abfque vlla penitus differentia ( citra In-
Priores,& §. 64. Necnon quòd Priores , & Præceptores quo- dulgentias quæftuarias ) vti,potiri , & gaudere , in omni-
ac fi
Prece
Dom cas in rumcumque Hofpitalium , & domorum à dicto hofpi- bus & per omnia , libere at licite valeant , perinde
ptore
ini
tali Sancti Lazari dependentium , & illud in caput ca omnia & fingula prout illis conceffa fuerunt , eo-
Palmar & fuum recognofcentium , in die fefto Dominica Palma- rumque omnium , & quorumcumque literarum deſuper
per eius Oct.
poffint decon- rum, & per eius octauam , fi in facerdotio conftituti quomodoliber confectarum tenores hic de verbo ad
rioru Ordina-
fenfu fuerint , per fe in fuis hofpitalibus, ac domibus præfatis verbum infererentur : ita quod fuper illis , vel occafio-
rior re,confcu
audi e tantum, confeffiones quorumcumque de confenfu Ordi - ne per ipfos Ordinarios , aut quofuis alios moleftari ,
confitentibus nariorum locorum audire , & cum huiufmodi confiten- perturbari , vel inquietari non poffint , dummodo mo-
indulgentiis, tibus quibufcumque facultatibus & indulgentiis , ad derationibus , & limitationibus fuprafcriptis , Conci-
c. vti ac lio Tridentino prædicto non repugnent : & per hoc di-
peccatorum remiffionem ,eis auctoritate Apoftolica con-
eafd
imparemillis ceffis , vti , ac eafdem illis ( de licentia tamen expreffa &tis Hofpitalibus , & Miliciis , ac iuribus cuiuflibet al-
tiri.
Magiftri pro tempore exiftentis , & Conuentus præfati terius tertij non præiudicetur , ác ( quo ad exemptiones )
hofpitalis, fingulis annis renouanda )impartiti ,iidemque iurifdictio Ordinariorum , tam ea quæ de iure commu-
aut etiam fi in prefbyteratus ordine conftituti non fint, ni eis competit , quam quæ ex decretis dicti Concilij
alium , vel alios probos , & idoneos prefbyt . fæculares vel Tridentini eifdem eft attributa , femper falua exiftat.
cuiufuis ordinis Regulares per locorum Ordinarios ap- Præterquam in iis cafibus , in quibus Concilium præfa-
probatos, ad id deputare plene & libere poffint ; aliis ve- tum expreffe excepit . & exemit Religionem S. Ioannis
to temporibus fint ficut alij facerdotes nullam à Sede Hierofolymitani , in quib
, in us , & hæc Sancti Lazari
quibus
prædicta facultatem habentes . Religio , & Militia ( præterquam quo ad Seminarij
Facultas ap-
§.65.Poffint etiam Nolas , feu Campanas porcis , feu contributionem ) excepta , & exempta pariter intelli-
pedendicam- aliis quibuſuis animalibus , quæ eidem Sancto Laza- gatur. Publicatio,
panas , vel
Subfignandi ro offerri contigerit , appendere , feu aliqua nota fub- §. 70. Præterea , quòd tàm præfentium quàm aliarum affixio priui
quarumcumque literarum Apoftolicarum , feu, earum legioru ,&
animalia S. Gignare .
Lazaro obla- aliarumm lite-
ta. §. 66. Necnon quòd durante quacumque fufpen - tranfumptorum , ac mandatorum Magiftri , & Conuen- rarum Apoft.
fione temporali indulgentiarum , gratiarum conceffa- tus præfatorum publicatio , & affixio in fingulis Priora- mandard-
Indulgentia,
&gratia S. rum, vel in pofterum concedendatum, Indulgentiæ præ- tibus, Præceptoriis , Membris , & Beneficiis Religionis rum Magift.
Lakari non Conuentus
dictæ ac omnes facultates , & gratiæ eifdem Hofpitali, huiufmodi facta , perinde arctent , ac fi contra conten-
arctent,acfi
intelliguntur illiufque Magiftro, Conuentui ,Fratribus,& Membris per tos fub eifdem perfonaliter factæ effent , facta tamen in perfonaliter
Suspensa .
Sedem præfatam conceffa, non intelligantur fufpenfæ ; præmiffis diligentia de illis perfonaliter reperiendis in facta effent.
dictis locis. Fides adhibe
fed in fuo priftino , & vero valore, & firmitate exiftant,
& permaneant, §. 71. Quodqueverbis, in ipforum Magiftri , & Con- da isterisMa
Facultas cele-
§. 67. Necnon vt liceat ipfis Fratribus in corum Ec- uentus. Co-
uentus literis , circa fingulorum Fratrum Militum dicti giri,
brādi diuina, S 4 Hofpitalis
282 PIVS QVINT V S.
Hofpitalis profeffionis emiffionem , habitus fufceptio- nibus , in quibus modus vacationis propter
nem , debitorum , & obfequiorum præftationem , plena crimen hærefis, non fit expreffus , nifi in cafi-
fides adhibeatur.
bus hic nominatis.
Magifter, §. 72. Et nihilominus , quod fi quifquam Priorum,
Conuerns pof- Præceptorum , Militum, & Fratrum dicti Hofpitalis , ac Irritauit eafdem impetrationes , Gregorius X111.
funt priuare quicumque alius qui profeffionem per Fratres dicti Ho-
vt infra in eius conftit. 66. In Ecclefiis , vbi
quemcumque, pitalis emitti folitam emiferit , quandocumque pro
inobedientem
aciura Relig. feruitiis Religionis, aut alias euocatus , feu in folutio- etiam notabo.
non referuan- neiurium communis Ararij morofus fuerit , & cita-
I V S E P ISCO PVS, Edita An, D.
tem,prafertim tus coram dictis Magiftro , & Conuentu perfonaliter P 1567.
fin folutione non comparuerit , ac illis obedientiam , aliaque iura de-
annualis cen- bita non præftiterit,tempore fibi ad id præfigédo elapfo, Vm ex Apoftolatus officio nobis ( meritis licet im- Cauſa huien
fus morofus
fuerit. canonico impedimento ceffante , habira dignitate , ad- Cv paribus ) credito , cura Dominici gregis nobis im- const.
miniftratione, & beneficio, ac quocumque honore , & mineat generalis,& exinde teneamur more vigilatis pa-
officio alias iuxta formam ftabilimentorum, & priuile- ftoris , vigilare , & attentius prouidere , vt Ecclefiis , &
giorum prædictorum , per Magiftrum , & Conuentum quibufuis aliis beneficiis Ecclefiafticis nunc & pro tem-
præfatos priuari poffit. pore propter crimen hærefis vacantibus , & vacaturis,
Nulla exem- §. 73. Nec vlla derogatio , aut exemptio , realis vel tales viri eis præficiantur idonei , qui deteſtandas , ac
prio valet ad perfonalis , feu alia gratia præferuatiua , etiam Motu , nefarias hærefes diabolo diffeminante contra veræ , &
uerfus obedie
ntia , & poteftatis plenitudine fimilibus quomodo- orthodoxæ fidei puritatem exortas , de agro Domini ex-
tiam Magni Icie
Magiftri quo libet pro tempore facta , feu conceffa , contra præmiffa tirpare , & populos fibi commiffos ad Catholicæ Eccle-
minus vocati valeat, nec Magifter , & Conuentus præfati illis parere fiæveritatem reducere , doctrina , verbo , & boni operis
neantrere
compa te- teneantur : fed illis non obftantibus , de Prioratu , Præ-
ur. Sed exemplo valeant.
oria Dignitate, Officio , vel beneficio fic per priua- §. i . Præmifforum itaque confideratione inducti , & Referuatio
Magifter,& cept
Conuen. pof- tionem huiufmodi vacante , iuxta ftabilimenta , & alia aliis ad id fuadentibus rationabilibus caufis , nonnullis omnium bene
fie.propter crim
funtdifponere præmiffa , libere difponi , aut illa alias per eum , vel eos, etiam prædecefforum noftrorum veftigiis inhærendo, men barefis
de benef. va ad quem , feu quos antianitatis , vel alio iure pertinet, Motu proprio , non ad alicuius nobis fuper hoc oblatæ vacantium.
cătib.per pri-acceptari poffit .
uarionem. petitionis inftantiam , fed de mera noſtra voluntate , &
Clauf. harum 5.74 . Necnon quod præmiffis etiam per quafcum- deliberatione , omnia & fingula beneficia Ecclefiaftica,
conceffionum que, literas Apoftolicas , etiam quafuis claufulas gene- cum cura & fine cura, fæcularia , & quorumuis Ordinum
preferuatina. rales , vel fpeciales , etiam derogatoriarum derogato- etiam Sancti Ioannis Hierofolymitani , & aliarum qua-
rias , efficaciorefque , & infolitas , ac etiam irritantia de- rumuis Militiarum regularia quæcumque & qualiacum-
creta , fub quacumque verborum expreffioue in fe conque fint , etiam fi fæcularia , canonicatus & præbendæ,
tinentes , nullatenus derogari poffit , nec quo ad illa dignitates, perfonatus , adminiftrationes , vel officia in
derogatum cenfeatur , nifi tenor illarum de verbo ad cathedralibus etiam metropolitanis , vel collegiatis , &
verbum nihil penitus omiffo infertus , & huiufmo- dignitates ipfæ in cathedralibus etiam metropolitanis
di derogationes Confiftorialiter factæ , & per trinas poft Pontificales maiores feu collegiatis Ecclefiis hu-
diftinctas literas eumdem tenorem continentes , tribus , iufmodi principales, Regularia vero beneficia huiufmo-
diftinctis fimilibus vicibus Magno Magiftro , & Con- di , Monafteria etiam confiftorialia , Prioratus , Præpo-
uentui præfatis intimatæ , & infinuatæ fuerint , ac fituræ , præpofitatus , dignitates etiam conuentuales ,
ipforum Magiftri , & Conuentus ad id expreffus acce- perfonatus, adminiftrationes , vel officia etiam clauftra-
dat affenfus : & aliter facta derogationes , nemini fuffra- lia, ac hofpitalia & præceptoriæ , & alia quomodocum-
gentur , ac Magifter, & Conuentus præfati ad parendum que qualificata fuerint , ordinationi & difpenfationi
literis derogatoriis huiufmodi , & decretis fuper illis noftræ , & Sedis Apoftolicæ hac perpetuo conftitutio-
proceffibus, ac illorum executoribus , & fubexecutori- ne valitura auctoritate Apoft. tenore præfentium refer-
bus , eorumque mandatis , & monitionibus minime te- uamus .
neantur: fed literarum huiufmodi executionem omnino §. 2.Declarantes omnes & quafcumque impetrationes Declaratio
quod in impe-
impedire , nec ratione refiftentiæ cenfuris Ecclefiafticis de beneficiis vt præfertur , quomodocumque qualifica- trationi bus
per eofdem executores , vel fub executores latis inno- tis certo modo in futurum faciendas , & obtinendas, be- benefic non
dari poffint. neficia huiufmodi propter hærefim vacantia , & in fu- cöprehendun
Decretum ir- 5.75 . Et fic in præmiffis , omnibus & fingulis per turum vacatura non comprehendere , uifi fpecialiter, & tur beneficia
ritans, quofcumque Iudices , & Commiffarios quauis auctori- difpofitiue vacationis modus propter crimen hærefis fim propter hare
vacantia,
claufulafu- , etiam Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Car- expreffus fuerit,& illum nullo modo fub quibufuis clau- nififpecifice
blata,&c. tate fungentes
dinales , & caufarum Palatij Apoftolici Auditores , fu- fulis , & decretis comprehendi quantumcumque gene- fit expreffum,
blata eis , & cuilibet eorum quauis aliter iudicandi , & ralibus in quibufuis gratiis & conceffionibus per nos & c.
interpretandi facultate iudicari , & definiri debeat. Et Romanos Pontifices fucceffores noftros faciendis , etiam
quicquid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate per fiatfignatis & conceffis ; ac decernentes omnes &
fcienter, vel ignoranter attentari contigerit, irritum , & quafcumque impetrationes de quibufuis beneficiis , ve
inane fit. præfertur qualificatis hactenus factas & obtentas , nifi
Claufula de §. 76. Et quoad præmiffa non obftent ea omnia, quæ earum vigore in iudicio per impetrantes crimen huiuf-
rogatoria. dictus Pius IV. prædeceffor in dictis literis voluit non modi deductum fuerit , & fuper eo fententiam fauorabi-
otftare. lem obtinuerint , vel dictorum beneficiorum poffeffio-
Sanétiopœ- §. 77. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- nem affequuti fuerint , ad vacationem huiufmodi pro-
nalis. nam noftrorum ratihabitionis , ftatutorum , ordinatio- pter crimen hærefis fe non extendere, & illum neminem
num , reuocationis , 'caffationis , irritationis, annullatio- comprehendere.
nis , euacuationis , & decretorum infringere , vel ei aufu §. 3. Sicque per quofcumque Iudices , & Com- Decreui ir
temerario contraire. Si quis autem hoc attentare præmiffarios quauis auctoritate fungentes etiam S.R. E. ritans.
fumpferit , indignationem omnipotentis Dei , ac beato- Cardinales iudicari & interpretari debere , irritum
rum Petri , & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit incur- quoque & inane fi fecus per quofcumque quauis digni-
furum. tate & auctoritate præditos, iudicatum , fuerint,decer-
D.P. Am 2. Datum Romæ apud S.Petrum, anno Incarnationis Do- ni mus.
die 26.1an. minicæ 1567. feptimo Kal. Febr. Pontificatus noftri §. 4. Volumus autem quod præfentes literæ in Can- Formapu
Anno I. cellaria noftra Apoftolica, & in acie Campi Flora de mo- blic.Quamox
re publicentur,& inter conftitutiones perpetuo valituras fequitur.
defcribantur.
XXIX. Referuatio Beneficiorum proprer crimen hæ-
5.5. Et quia difficile foret præfentes ad fingula quæ- Fides Exem
refis vacantium , & declaratio quod hæc be- que loca deferri , volumus & etiam declaramus quod ea- plorum.
neficia non comprehenduntur in impetratio- rum tranfumptis etiam impreffis, manu alicuius Notarij
fubfcriptis,
í
PI V S Q VINT V S. 213
fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati munitis , eadem tur , variofque & diuerfos Quæftores , Commiſſarios,
prorfus fides adhibeatur , quæ præfentibus adhiberetur Procuratores, Receptores, Thefaurarios, Factores, Nun-
li forent exhibitæ,vel oftenfæ. cios & alios miniftros conftituere , qui non folum fu-
Nulli ergo , &c. pradicta, fed etiam plura alia eís numquam conceffa, fa-
D. P.An.2. Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- cere , & concedere , necnon locorum Ordinarios , illo-
27.lan .
tionis Dominicæ 1567. fexto Kal . Febr. Pontific. noftri rumque in fpiritualibus vicarios generales , & Officia-
Anno 2. les , ac Miniftros , Ecclefiarumque & Ordinum Præla
tos , Superiores & perfonas , quæftas huiufmodi impe-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1567. Indictione io . Ponti dientes cenfuris Ecclefiafticis innodare , & alias in plu-
ficatus Sanctiff. in Chrifto Patris, & D.N. D. Py Papa ribus grauiter excedentes in diuinæ maieftatis offenfam,
V. anno 2. die vero 17.menfis Febr.retrofcripta litera affixa, ac fuarum & Chriftifidelium animarum perniciem , ac
& publicatafuerunt ad valuas Cancellare Apoftolica , & Ordinariorum perturbationem , & piarum mentium
in acie Campi Flora , pernos Antonium Clerici , & Ioannes fcandalum, præfumunt,
Andream Rogeriumpradicti San&tiff. D. N. Papa Cur- §. 2. Nos qui Deo propitio gregis Dominici meritis Réocatio In-
fores. dulgentiarum
licet infufficientibus curam gerimus, & illum fpiritua- continentium
Scipio de Octauianis Mag.Curf. lis Thefauri elargitione cupimus ipfi Deo reddere acce- facultatem
ptabilem, ex præmiffis, & aliis rationabilibus caufis ani- quaftuandi,
mum noftrum mouentibus , fel. record . Callifti Quarti, & pro quibus
XXX. Clementis VII Pauli I I I. Iultj fimiliter II I. & diuer- confequendis
Reuocatio Indulgentiarum quomodolibet con-
continentium facultatem quæ forum aliorum
noftrorum veftigis inhærentesPontificum
Romanorum prædeceffor
, Motu proprionon um (
ad ali- porrigende
adiutrices
unt marks.
ceffarum ›
ftuandi , & pro quibus confequendis porri - cuius nobis fuper hoc oblata petitionis inftatian, fed de
gendæ funt manus adiutrices. Prohibitio- mera noftra voluntate, & deliberatione , omnes & fin-
que de cetero quæftuandi , & quæftores de- gulas indulgentias etiam perpetuas , & peccatorum re-
miffiones fabricæ & Ecclefiæ huiufmodi , necnon Sancti
putandi.
Ioannis Hierofolymitani etiam pro conftructione , &
Ad hac habes etiam huius Pont . conft . 99. Quam ædificatione illius noua Ciuitatis prædictis, in quibuf-
plenum. Necnon Conc. Trid.feff.21.cap.vlt . vbi uis aliis Hofpitalibus , Monafteriis, Ecclefiis , domibus,
Abolito vfu quaftarum , datur Ordinariis for- militiis, Ordinibus etiam Mendicantium, Congregatio-
nibus , Confraternitatibus , & Vniuerfitatibus , & piis
ma colligendi eleemofynas. locis , illorumque Ordinibus , Capitulis , Conuentibus ,
Edita A.D. P I V S E PISCOP V S, Magiftris , Superioribus , & tam fæcularibus , quàm

1567. quorumuis etiam Mendicantium Ordinum Regularibus
Seruusferuorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam.
perfonis, tàm fingulariter, quàm vniuerfaliter per quof-
Froœmium. Thi Dominici gregis faluti femper intenti , fingulis cumque Romanos Pontifices prædeceffores noftros ac
cum humilita te pofcentibus ea benigne concedere etiam nos , fub quibufcumque tenoribus . & formis , ac
nos & prædeceffores noftri ftuduerint, per quæ pecca- cum quibufuis claufulis & decretis , etiam Motu pro-
torum mole depofita falus ipfis fuccedat , & hoftis hu- prio , & ex certa fcientia , & ex certa fcientia ; ac ex
mani generis feruitute ereptas animas lucrifaciat Altiffi- quibufuis etiam vrgentiffimis caufis, etiam caufa redem-
mo , qui eas nobis fua bonitate commifit ; id tamen pro- ptionis captiuorum , & alias quomodolibet conceffis:
penfiori ftudio nos præcauendum effe cenfemus, ne cu- pro quibus confequendis manus funt porrigendæ adiu-
iufuis Indulgentiæ, remiffionis , vel facultatis obtentu, trices,& quæ quæftuandi facultatem quomodolibet con-
Chriftifideles procliuiores ad illicita in pofterum com- tinent,illarum omnium tenores, formas, derogationes &
mittenda reddantur, aut facilitas veniæ eis peccandi tri- decreta præfentibus pro expreffis habentes aucloritate
buat incentiuum , & exinde clauium auctoritas deduca- Apoftolica tenore præfentium perpetuo reuocamus ,
tur in contemptum , & Chriftideles quamplurimum caffamus , irritamus , & annullamus , ac viribus va-
fcandalizentur. cuamus.
Caufa buius §.1. Sane cum ad auditum noftrum ex diuerfis mundi §. 3. Et infuper perpetuo hac noftravalitura conftitu- Prohibitio de
conft . partibus quamplurimæ querela perlatæ fuerint , quod tione decernimus , quod ex nunc de cetero fub indigna- putandi quà-
vigore diuerfarum Indulgentiarum , & facultatum per tionis noftræ pœna , prætextu indulgentiarum & facul- flores, aut fa-
ciedi quaftus,
prædeceffores noftros , ac etiam nos vel auctoritate.no- tatumper quofcumque Romanos Pontifices prædeceffo- nifide fpecid-
ftra, tam fabricæ noftræ bafilicæ Principis Apoftolorum, res noftros , ac nos & Sedem Apoftolicam etiam Motu li licentia
& Ecclefiæ Sancti Ioannis Lateranenfis de Vrbe , ipfiuf- fimili aç Sedis Apoftolicæ Legatos , & alias quomodoli- Papa.
que Ecclefiæ , necnon S. Ioannis , & S. Lazari Hierofo- bet conceffarum , & quas à nobis & Sede & prædicta in
lymitan. ac S. Spiritus in Saxia, & S. Ioannis Lateranen. pofterum verbo, literis , aut quauis alia fcriptura etiam
ac S.Iacobi Incurabilium , de eadem Vrbe , necnon S. manu noftra fignata,etiam cum claufula quod fola figna-
Elemi , & S. Bouis, ac S.Gothardi , & S. Leuguzoni,nec- tura fufficiat , etiam in fauorem fidei , aut cruciatæ fan-
non S. Nicolai , & Sancti Bernardi montis Iouij, necnon & tæ , vel cuiufcumque alterius piæ caufæ, etiam priuile-
S. Leonardi , ac S. Martha , necnon Sanctiff. Crucifixi giate concedi quomodolibet contigerit nullus quauis
Siracufan , ac S. Mariæ de monte Serrato,hofpitalibus ,ac etiam Epifcopali , Archiepifcopali, & Patriarchali , aut
etia S.Sebaſtiani prope,& extra muros dictævrbis, necnó , maiori dignitate etiam Cardinalatus honore , feu etiam
S.Antonij de S. Antonio Viennen. diœcefis & Redem- regali , vel temporali excellentia præfulgeat , audeat
ptionis capriuorum nuper Neapoli inftituto Monafte- vel præfumat quæftas facere , aut Nuncios, Quæftores,
riis , illorumque , ac diuerfis aliis Ecclefiis , Monafteriis, Commiffarios Thefaurarios , Receptores , pro illis reci-
Hofpitalibus ,Militiis, Confraternitatibus,Societatibus, piendis in dictis Hofpitalibus, Ecclefiis , Domibus, Mo-
& piis locis conceffarum , multi quæftores ex eifdem nafteriis, Militiis & aliis fupranominatis , vel pro eis
indulgentiis lucrum temporale tantum quærentes , no- aut illorum nominibus alibi conftituere & deputare, nifi
minibus fabricæ Ecclefiarum Hofpitalium ,Monafterio- ex fpeciali licentia , & ex certa fcientia noftris & Roma-
rum , Militiarum , Confraternitatum , Societatum , & ni Pontificis pro tempore exiftentis , de qua per literas
piorum locorum prædictorum in diuerfis Ciuitatibus,& noftras, & eiufdem Romani Pontificis pro tempore exi-
diœcefibus quæ ftas facere , Confatres defcribere , Ca- ftentis , locorum Ordinariis , vel eorum in fpirtalibus
pellas , & Oratoria erigere , illifque erectis Indulgen- Vitariis , feu Officialibus decogationem præfentis no-
tias huiufmodi communicare , & in diuerfis gradibus à ftræ conftitutionis illius tenore de verbo ad verbum in-
iure prohibitis difpenfare , ac plura etiam concedere, ferto expreffe continentes.
quam eis vigore facultatum prædictarum licitum fit, §. 4.Nos enim ex nunc irritum decernimus , & inane Decretum if
ipfique lucrointenti , pecuniafque potiufquam Chrifti- quicquid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate ritaris.
fidelium falutem quærentes , ac eifdem indulgentiis fic fcienter , vel ignoranter contigerit attentari , conftare
abutentes , quæftum ex illis particularem facere conan- debeat.
$.5.
234 QV
PI V S.
VS IN
T
Congr
Executorum §.5.Ma ndante s in virtut e fanctæ obedie ntiæ domib us, De huius egati onis inftitutione , & aliis eiuš
deputatio.
& fingul is Venera bilibus fratri bus noftris Patriarchis,
Primatibus, Archiepifcopis,& Epifcopis, quatenus in ci- gratiis videnda eft conft . 11. Clem. VII. Exponi
uitatibus , & diœcefibus fuis , præfentes noftras literas fup.& alia conft.eiufdem 38.Dudum.
publicare, & obferuare debeant; rogantefque omnes , &
P IVS EPISCOP PV S,
fingulos Principes fæculares,& alios Dominos,& Magi-
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Edita A.D
ftratus temporales , eifque per vifcera mifericordiæ Do-
mini noftri Iefu Chrifti in remiffionem peccatorum fuo- 1567 .
Dimmarcefcibilem vitæ æternæ coronam,ad quam Proœmium
rum iniungentes , quatenus in præmiffis cifdem Patriar- APortes Chrifti athlete non aduerfus carnem & fan- .
chis,Primatibus, Archiepifcopis, & Epifcopis affiftant, &

fuum auxilium & fauorem præftent, cum auxilio brachij guinem præliantes, fed contra fpirituales antiqui hoftis
fæcularis, nequitias, & huius mundi tenebrarum principatus, afli-
Claufula de- §. 6. Non obftantibus præmiffis, ac quibuſuis Apofto- duo fidei clypeo, & fcuto bonæ voluntatis armati , lum-
rogatoria. licis, necnon in Prouincialibus , & Synodalibus Conci- bifque præcinctis colluctantes, reiectis vanitatibus & il-
liis editis ,generalibus vel fpecialibus Conftitutionibus, lecebris indefeffe
confequantur afpirant ,arcem
, Religionis & quo optatum
, vnde finem tutius
inimicorum in-
& Ordinationibus , necnon fabricæ Ecclefiæ, Hofpitaliú fultibus, danteDomino,fecurius refiftere , & hoftilia te-
Monafteriorum , Militiarum Confraternitatum , Ordinu,
Capitulorum, Conuentuum,aliorumque locorum predi- la lospropulfare queant
mentis noftræ animofe
, paterna afcendunt
pietate , eleuantes
& beneuolentia exocu-
no-
torum;& quorumuis illorum membrorum,Ecclefiarum
&
etiam Cathedralium,& Metropolitanarum etiam iuramé- ftri paftoralis officij debito non abre iugiter inducimur,
to confirmatione Apoftolica,vel quauis firmitate alia re- vt tranquillo corum ftatui, quantum cum Deo poffumus
boratis ,ftatutis & confuetudinibus, ftabilimentis vfibus prompte confulamus, & his quæ propterea facta effe di-
& naturis,priuilegiis quoque indultis,& literis Apofto- gnofcuntur , auctoritatis noftræ adiiciamus firmitatem,
licis, illis , & præfertim S.Io. & S. Lazari, ac S. Spiritus in aliafque defuper opportune prouideamus prout perſo-
Saxia,Hofpitalibus , necnon S. Antonij de S. Antonio,& Domino temporum
narum & falubriter qualitate
expedire . penfata , confpicimus in
SS. Nicolai , & Bernardi Montis Iouij Monafteriis , ipfo-
rumque Monafteriorum Hofpitalibus , fingulorumque S.1.Dudum fiquidem fel.rec. Clemens Papa VII. præ- Clem V11.
deceffor nofter fibi pro parte, &c. iftam Cögreg.
corum Conuentibus,Superioribus, & perfonis præfatis,
Omittitur quia hæc bulla eft quæ citatur in rubr fup. approbauit in
per quofcumque Rom.Pont.prædeceffores, ac nos,& Se-
§.2. Et deinde pro eadem parte, eidem Clementi præ- rubr.
dem Apoftolicam fub quibufcumque tenoribus , & for- Et in aliabul.
deceffori etiam expofito, quod ipfi,&c.
mis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum derogato- la ibid.cit.
Omittitur quia ipfa bulla eft citata in rubr fup.
riis, aliifque efficacioribus, & infolitis claufulis, necnon priuilegia co-
S.3.Ac poftmodum rec.mem.Paulus Papa III. fimiliter ceffit.
irritantibus ,& aliis decretis, etiam motu fimili,& ex certa prædeceffor nofter viuæ vocis oraculo eidem Paulo I V. "Paulus III.
fcientia, ac quauis etiam Imperiali , vel Regali confide- prædeceffori qui etiam tunc in mineribus conftitutus decreuit quod
ratione , vel inftantia , & alias quomodolibet conceffis, tit.S.Sixti prefb.Card.eràt per eumdern Paulum III. præ- maocaliu
ior paCa-
rs
approbatis, & innouatis , quibus omnibus , etiam, fi pro decefforem facto, eidem Congregationi Clericorum Re- pituli, vbique
illorum fufficienti derogatione de illis eorumque teño- gularium inter alia. Quod maior pars habentium vocem reprefentares
ribus fpecialis, fpecifica, indiuidua, & expreffa, non aute in Capitulo,in quocumque loco commoraretur, repræ- totum Capis.
per claufulas generales idem importantes mentio feu fentaret totum Capitulum Congreg. Clericorum Regu- cum modapotefta-
omni-
quæuis alia expreffio habenda,aut alia exquifita forma larium huiufmodi ; & vbicumque vocalium maior pars te fuper Pre-
ad hoc feruanda foret, tenores huiufmodi , ac fi de verbo foret, femper repræfentaret Capit.Generale,& haberet in pofitos do
ad verbum nihil penitus omiffo , & forma in illis tradita ipfa Congreg.Clericorum Regularium fuper Præpofitos altos,fed eins
obferuata inferti forent præfentibus,pro fufficienter ex- omnes & Superiores facerdotes & alios profeffos in bullam non
preffis habentes, motu, fcientia, & poteftatis plenitudine fpiritualibus & temporalibus , poft ſanctam Sedem pofui vtihic
fimilibus fpecialiter & expreffe derogamus, & fufficien- Apoftolicam cui immediate fubiiciebantur , fupremam fufficienter.
relatum.
ter derogatum effe volumus , contrariis quibufcumque. iurifdictionem, & poteftatem donec Capitulum Genera
Aut fi aliquibus , communiter vel diuifim ab Apoftolica le folemniter celebraretur ,
fit Sede indultum quod interdici , fufpendi, vel excom- §.4.Et fi vocales in Ecclefiis, & locis eorumdem Con- Et vocalium
municari non poffint perliteras Apoftolicas non facien- gregationis Regularium pares numero forent,ibi ex gra- numeropari
tes plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de in- tia, & priuilegio intelligeretur adeffe Capirulum repræ- exiftente,ibi
effet Capit.
dulto huiufmodi mentionem.
Zuffio public. fentans Generale , vbi forèt vocalis , qui antiquior effet vbi vocalium
§.7. Volumus autem quod præfentes lieræ in Cancel-
omnibus aliis vocalibus , qui in locis particularibus pares effet anti-
laria noftra Apoftolica , & acie Campi Flora de mo-
numero forent. quior.
re publicentur, & inter conftitutiones perpetuo valitu-
ras defcribantur. §. 5.Capitulumque huiufmodi haberet in prædictis Et d. Capit.
Congregatione Clericorum Regularium ius fupremum; ius effetfupre.
Tranfumpto- §.8. Et quia difficile foret eafdem præfentes ad fingula & quandocumque in Ecclefiis & locis prædictis , omni- mum,quibuſ-
rum fides. quæque loca deferri,volumus, & etiam declaramus, quod bus cafibus & neceffitatibus prouidere poffent ; & ma- cumquene-
earum tranfumptis etiam impreffis manu alicuius Nota- xime fuperueniente caufa de Superiore caffando , tranf- ceffitatibus,
rij fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati munitis eadem ferendo,& de nouo creando, quocumque nomine appel- tranflat Superio
ioni-r
prorfus fides adhibeatur, quæ adhiberetur fi originaliter laretur , vt in fpiritualibus &temporalibus libere admi- busse pro-
forent exhibita,vel oftenfæ.
niftraret. uidendi.
Nulli ergo omnino, &c,
Quodque , &adminiftrati
tempus fuæ onis non pof- Qui Superio-
D.P.An.2. Dat.Romæ apud S.Petrum , Anno Incarnat.Dom. 1567. fet5.6. vltra annum prorogari omnibus Congregatio nis res anno du-
die 8. Febr. fexto Idus Febr.Pont, noftri Anno 2. rarent.
Clericorum Regularium gauderet priuilegiis.
Publicatio. 5.7.Etgeneraliter quicquid poffent Præpofiti per Pri- Prapofitorü,
Anno à Nat. D.1567.indict. 10. die vero 17.menfis Febr. uilegia,poffent etiam corum Locatenentes. Et fi ille, qui que& eorum
Pont Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D.Py Papa V. an- vt Superior adminiftraffet,in Præpofitum erigeretur, tem- Locaten. eade
effet auctori-
no 2. infrafcriptalitera Apoft. affixa, ac publicata fuerunt pus , quo fine titulo Præpofitura adminiftrauiffet , non tas,& tempus
ad valuas Cancell. Apoft. & in acie Campi Flora , per nos impediret quominus poffet ficut ceteri Præpofiti vfque adminiftra-
Antonium Clerici, & Io.Andream Rogerium prafati S.D tionis non co-
ad triennium confirmari.
N.Papa Curf. putaretur
§.8.Ac etiam tempore quo contingeret per lapfum an- triennio Pra-
Scipio de Octauianis Mag.Curf. ni officia Præpofitorum vacare, fupradictum Capit . fcri- latura
bere poffet Præpofitis fub hac , vel fimili forma , Licet Et Prapofitu
officium Præpofituræ tunc tali die vacaret, tamen vt Su- ris vacantib-
Capit. Prapo
XXXI. Confirmatio gratiarum & indultorum Congrega - perior non defiftat in fpiritualibus & temporalibus libe- fitis Congreg.
tionis Clericorum Regularium Theatinorum , re , vt antea adminiftrare , donec aliter fuerit prouifum, datauctorita-
prouifioque fuum fortiatur effectum . tem.
cum aliorum Priuilegiorum elargitione .
5.9.Necnon quod antiquior in voce, qui in loco effet, Antiquiorque
fuccederet in vocefucce-
1
1
PIVS Q VINT VS.
deret ipfo iure fuccederet ipfo iurePræpofituræ vacanti per lapfum an- , dolibet vtebantur, ponebantur, & gaudebant,ac vti,po-
Prapofitura ni, celfum, vel deceffum Præpofiti, & gauderet omnibus tiri , & gaudere poterant , fimiliter ipfi Congregatio, &
acantspe
lapfu r priuilegiis Congregationis Clericorum Regularium hu- Clerici Regulares vti , potiri , & gaudere libere & licite
m annu.
iufmodi , donec per Capitulum Generale, vel repræfen- poffent, & valerent , ac illorum omnium participes effe
tans Generale de alio Superiore, vel aliter prouideretur, deberent conceffit , & indulfit. Priuilegia quoque , in-
& obferuaretur, vt dictus antiquior, vt fupra adminiftra- dulgentias , prærogatiuas , & alia omnia eifdem Socie-
ret in caufa abfentia,vel infirmitatis, ipfius Prepofiti, nitati,vt præfertur,etiam communicatiue conceffa ad Con-
fi ipfe Præpofitus aliter prouidiffet. gregationem,& Clericos Regulares præfatos extendit &
Laici etiam
5.10.Quodque laici ad Congregationem venientes,fi ampliauit, ipfifque,vt omnia, & fingula tam per eofdem
venientesad videretur cos non diuino officio mancipandos , vteren- Clementem VII. Paulum III. quam Iulium etiam III.
Relig. vterentur veftibus Clericalibus,quæ tamen fecundum condi- prædeceffores eis conceffa , & per eumdem Paulum I V.
tur veftibus
clericalib. tionem locorum,& perfonarum honefte cenferentur, cif- etiam prædecefforem & alios ex tunc in pofterum con-
abfque earum que tempore probationis fimpliciter affignatæ ad pro- cedenda priuilegia , gratiæ, indulgentiæ , prærogatiua,
mutatione feffionem triuin votorum more eorumdem Congrega- exemptiones, & indulta toties reintegrata , confirmata,
admitteretur tionis , fine tamen veftium mutatione , & benedictione & innouata , ac inpriftinum ftatum reftituta effe cenfe-
ad profeffione,
omnibufque admitti . Ac omnibus priuilegiis prædictis gaudere pof- rentur, quoties per eumdem Paulum IV. prædecefforem
priuilegiis fent dicta auctoritate conceflit, & declarauit. & Sedem prædictam alia quæcumque priuilegia , aliis
Congreg.gau-
derent. 5.11.Ac poftea pro parte quondain Bonifacij prefbyte- Congregationibus,& quorumuis Ordinum Religiofis , &
Iulius III .pra. ri Alexandrini ciufque fociorum Congregationis Cleri- Monachis conceffa, & concedenda reintegrari , confirma
dicta omnia corum Regularium huiufmodi,inclytæ mem. Iulio Papa ri , vel innouari , & in priftinum ftatum reftitui contin
confirmauit, etiam III.prædeceffori noftro , expofito quod ipfi qui in geret etiam conceffit & indulfit , cum decreto & claufu →
fed eius bulla locum Pauli prædeceff. & Gaietani huiufmodi fucceffe- lis, ac alias certis modo & forma tunc expreffis, &c.
vti fimplici- rant, vt literæ prædictæ, firmius permanerent , & inuio- §.15 . Cumautem ficut accepimus,& c. Motu proprio,
toriconfirma
ter am non labiliter obferuarentur, cupiebant illas ab eodem Iulio &c. prædicta omnia præfentium tenore confirmamus, Hic mode
Pont. omnia
pofui. prædeceflore approbari & innouari , idem Iulius præde- approtamus & innouamus, & c.
ceffor eorum fupplicationibus in ea parte inclinatus, §. 16. Et infuper eifdem Congregationi Clericorum radia con-
firmat.
conceffiones , & ftatuta,ac ordinationes , necnon cum Regularium, tàm Romæ, quàm Venetiis, & Neapoli , ac Prapofitoque
omnibus & fingulis in eis contentis claufulis fingulas alias vbique locorum degentium , ac illius nunc & pro dat facultate
literas prædictas,etiam perfuas infimili forma breuis fub tempore exiftentibus Clericis præfatis, vt ipfi & eorum abfoluědi ve-
die 10. Iunij Anno Domini 1551. Pontific. fui Anno 2. finguli, qui Præpofiti fuerint, quorumcumque qui Con- nietes ad hae
expeditas literas approbauit , & innouauit, illifque per- gregationem huiufmodi ingreffi iuxta illorum ritum Relig à qui-
bufeuquecafs.
petuæ,& validæ firmitatis robur adiecit,ac illa omnia, & profeffionem per eofdem Clericos Regulares emitti fo- bus non refers
fingula obferuari, & Bonifacio, & fociis præfatis, & co- litam folemniter emittere voluerint , in corum & cuiuf- natis in Bul-
rum fuccefforibus Clericis regularibus fuffragari, ipfof- liber ipforum profeffionis emiffionis , feu alio anteriori la Cœna Doz
mini.
que illis perpetuis futuris temporibus vti ,frui, potiri, & die quocumque , corum confeffionibus per dictos Præ- Adhoc vides
gaudere poffe,necnon fi fecus fuper his à quoquam qua- pofitos , aut corum aliquem diligenter auditis , ipfos da efteriam
uis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit atten- & corum fingulos ab omnibus & fingulis corum conft.115.
tari irritum & inane decreuit. peccatis , criminibus , exceflibus , & delictis , ac qua- Clemen. VNI
Paul. IV. bull. Quæcum-
§. 12. Et deinde prædictus Paulus I V. prædeceffor di- cumque per eos catenus quomodolibet contracta irregu- que.
July 1. ap- uina fauente clementia ad Summi Apoftolatus apicem laritate , & peccatis aliis quantumcumque grauibus &
probauit,
priuileg. Con- affumptus ,Motu proprio per eius cedulam dictas in for- enormibus, per ipforum & eorum fingulos vfque ad di-
gregde Soma ina breuis præfati Iulij prædecefforis literas præinfertas ctam diem, quomodolibet perpetratis, commiffis, & in-
fea , buius habentem, fub Dat.videlicet 7.Idus Octob. Pontific. fui curfis, etiam fi talia forent,de quibus hic fpecialis , & ex-
Cogr,à Paulo Anno primo, quædam per cedulam ipfam declarata , & preffa mentio habenda, & propterea dicta Sedes merito
Ionitarum
comunicauit, Capitula,ac ipfas literas & omnia in eis contenta, necno confulenda effet. Necnon priuationis , fufpenfionis, &
fed hac bulla curam &adminiftrationem Congregationis de Somafca interdicti, & quibufuis aliis ecclefiafticis fententiis , cen-
eft etiam pra eidem Congregationi Clericorum Regularium per præ- furis, & pœnis in cos à iure vel ab homine, quauis occa
termiffa quia dictum Paulum III.prædecefforem commiffam, etiam ad fione vel caufa latis , fi quibus profitendos ipfos tund
plenebic
Lata. re- hoc vt illorum, & de Somafca Congregat. huiufmodi, ac quomodolibet innodatos,& vt tales declaratos, & publi
Tu feias hanc omnes illorum perfonæ omnibus & fingulis priuilegiis, catos effe reperiri contigerit , fine tamen alicuius præiu
unionem non & prærogatiuis ,ac aliis quibus vtebantur, potiebantur & dicio in quibufcumque etiam prædicta Sedi Apoftolica
perftitiffe,& gaudebant , ac vti, potiri & gaudere pollent quomodo- referuatis cafibus , præterquamtamen contentis in Bul-
de Cógreg. So- libet in futurum,ad inuicé & alter alterius,& è conuerfo la die Cœnæ Domini legi confueta,huiufmodi Apoftoli
mafca vide
fup. in Pauli vti,potiri, & gaudere licite poffent & valerent, Apoftoli- ca auctoritate prædicta alias in fuperius dicta forma ple-
III. conft. 21 ca auctoritate approbans , confirmans, & innouans , il ne abfoluere , & totaliter liberare , & eis pro commiffis
Ex iniun-
46. lifque perpetuæ & validæ firmitatis robur adiiciens & pœnitentiam falutareminiungere,ac cum ipfis,& corum
illa omnia, & fingula obferuari, & eis fuffragari , cofque quolibet fuper irregularitare per ipfos, & corum quem-
perpetuo illis frui,& gaudere, & ita iudicandum fore,fu- libet inde , ac etiam quia fententiis , cenfuris , & pœnis
blata quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate & prædictis ligati miffas forfan, ac alia diuina officia , non
auctoritate,ac irritum & inane eifdem quicquid fecus attamen in contemptum clauium celebrauerint , aut alias
tentari contingeret. fe in eis immifcuerint per pridem vfque tunc , ac etiam
Facultatemq;
§.13 . Decernens Congregationi Clericorum Regula- ex quocumque corum defectu, & impedimento, non ta-
Sacramēta in rium, ac tunc , & pro tempore exiftentibus Clericis Re- men ex homicidio voluntario proueniente, ac alias quo-
adminifträdi
omnib. Eccle- gularibus præfatis, vtipfi, qui idonei forent Euchariftia modolibet contracta. Quodque his præmiffis , & aliis
fiis conceffit. facramentum , in omnibus & fingulis etiam ad cos non non obftantibus in fuis quos antea fufceperunt etiam
fpectantibus Ecclefiis quibufcumque vtriufque fexus prefbyteratus facris ordinibus, & quando in illis aut ali-
Chriftifidelibus debite,etiam non per eos fed alios con- quo , vel aliquibus eorum adhuc non fuerint tunc pro-
feffis, & alias,vt moris cft adminiftrare. moti, ad illos omnes etiamfacros, & prefbyteratus ordi
Priuilegiaque
§ . 14. Ipfifque, vt omnibus &fingulis priuilegiis, in- nes huiufmodi,alias tamen rite promoueri,& in eis pro-
Societatis le- dulgentiis ,prerogatiuis, exemptionibus , immunitatibus, moti etiam in altaris minifterio in dictis! & aliis quibuf-
Hac videfup. gratiis,& indultis dilectis filiis Societatis de Iefu Alma uis Ecclefiis atque locis miniftrare libere & licite valeant
in Pauli 117. Vrbis noftræ,tam in fpiritualibus , quàm temporalibus, difpenfare , & ab illis, & eorum quolibet omnem inha-
conft.25.Re- in fpecie vel in genere,per quofcumque Rom.Pont.præ- bilitatis & infamiæ maculafiue notam ex præmiffis cir-
gimine,cum,
ibi notasis. deceffores noftros; & dictam Sedem quomodolibet con- ca cos quomodolibet infurgentem, & per ipfos contra-
ceffis,& concedendis,& quibus Societas huiufmodi,tàm &
tam penitus abolere. Necnon eos, & quemlibet ipforum
in vita,quàm mortis articulo, etiam circa peccatorum rein priftinum, & eum in quo ante præmiffa quomodoli-
miffionem , & iniunctarum pœnitentiarum relaxationes, bet erant ftatum , & alias iuxta fupradictam formam re-
& ipfius Euchariftiæ adminiftrationem & alias quomo- ftituere.
5.17
...
216 PIVS Q VINT V S.
Clericifque §.17.Et tam Præpofiti,quam ceteri omnes Clerici,Ro- | pradictis Bafilicas & alias Vrbis prædictæ , ac extra illius
auctoritatem mæ,Venetiis,Neapoli,ac alias vbique locorum degentes, muros, necnon in Neapolit.& aliis Ciuitatibus , Oppi-
impartitur Congregationis huiufmodi , nunc & pro tempore exi- dis,Villis,& locis præfatis fitas Ecclefias perfonaliter vi-
adminiftrādi ftentes , qui tamen prefbyteri fuerint Euchariftiae etiam fitarent, ac omnia& fingula, quæ pro huiufmodi indul-
Sacram. om-
nibusintra proviatico , ac etiam conftitutis in articulo mortis , ac gentiis confequendis quomodolibet requiruntur ad-
habitationes extremæ Vnctionis ceteris Clericis , & Fratribus Con- implerent,Apoftolica auctoritate prædicta concedimus,
Congreg. exi-
gregationis huiufmodi , ac etiam mercenariis , famulis, & indulgemus , ac etiam perpetuo ftatuimus , & ordi-
ftentes,
etiamceteris operariis , & feruis eorumdem Congregationis , ac qui- namus.
in cafunecef- bufurs hofpitibus etiam fæcularibus , & extraneis , quos §. 20. Decernentes præfentes noftras literas , quæad Clauf.pra-
futatis. in locis , vel habitationibus Congregationis huiufmodi plenam probationem præmifforum omnium, & fingulo- feruatiuas
buic bulla
tuncreperiri contigerit,etiam in mortis articulo, & quorum,itaut nulla probatio in contrarium admittatur,fuffi- apponit.
ties de illo dubitați contigerit, etiam diœcefan. locorum, ciant nec ad id alterius probationis adminiculum re-
& Sacerdotum curatoram quorumcumque, etiã in quo- quiri debeat,ac cædem præmiffæ feu earum aliqua de fub-
rú Ciuitatibus, & Diœcefibus,ac Ecclefiaru Parochis ref- reptionis , vel obreptionis , aut nullitatis vitio , feu in-
pectiue,Ecclefiæ, & loca ipforum Congregationis nuc & tentionis noftræ defectu notari, feu impugnari non pof-
pro tempore fuerint, aut aliorum quorumcumque licen- fe, fed femper valida,& efficacia exiftere, ac eifdem Con-
tia minime petita, nec obtenta; & in cafum quo non da- greg. &illius Regularibus Clericis,& aliis perfonis fuffra-
returfpatium petendi talem licentiam propter repenti gari, & fub nullis, etiam totum earumdem præfentium
nam neceffitatem etiam quibufcumque aliis perfonis, tenorem in fe continentibus, reuocationibus,fufpenfio-
quæin huiufmodi neceffitate intra Ecclefias , Collegia, nibus, derogationibus , aut aliis alterationibus, fimilium
domos,& habitationes Congregationis prædictorum vel diffimilium confirmationum, conceffionum & gratia-
reperiri contigerit , ac extra illa aliis quibufuis infirmis rum , fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum
etiam in mortis articulo conftitutis vbique in caufa ne- quibufuis claufulis & decretis, etiam motu & fcientia fi-
ceffitatis fupradictæ , etiam nulla ad hoc per cos pe- milibus, etiamconfiftorialiter etiam per nos & fucceffo-
nec eis conceffa licentia cuiufuis Sacerdotis res noftros Rom.Pontt.pro tempore exiften.ex quibufuis
Curati , pœnitentiæ Sacramenta ecclefiaftica miniftrare caufis etiam iuftiffimis pro tempore quomodolibet fa-
poffint. &
tis,nullatenus comprehendi, fed femper ab illis excipi ,
Ad proceffio §. 18. Ac etiam eifdem, & aliis Clericis Regularibus ac quoties illæ emanabunt toties in priftinum ftatum
nesnon
oogi poffe Congregationis huiufmodi, Roma, Venetiis , Neapoli, reftituta, & plenarie reintegrata exiftere & cenferi,& ita
decernit.
ac alias vbique locorum degentibus , cum ipfi fere totos per quofcumque Iudices & Commiffarios,vt præfertur,
dies in orationibus , ac Miffis , & aliis diuinis Officiis di- fublata eis & eorum cuilibet , quauis aliter iudicandi &
cendis tranfigatur , & frequenter ipfos ab audiendis pœ- interpretandi facultate & au&oritate iudicari, fententia-
nitentium confeffionibus effe , & verbum Dei populo ri, & definiri debere , necnon irritum & inane quicquid
prædicare oporteat. Quod de cetero perpetuis futuris fecus fuper his à quoquam quauis actoritate fcienter vel
téporibus , ipfi ficut alij qui in ftrictiori claufura perpe- ignoranter contigerit attentari .
tuo viuunt ad cum ceteris Vrbis noftræ,& Neapolit.prę- 6.21.Quocirca Venerabilibus fratribus nftoris Archi- Executores
dictarum,ac aliarum Ciuitatum,Terrarum, & locorum in epifcopo Neapolitano Placentin.ac Amerin. Epifcopis deputat.
quibus dicta corum Ecclefiæ , domus & loca funt , & per Apoftolica fcripta mandamus quatenus ipfi vel duo,
erunt quomodolibet in futurum , perfonis Ecclefiafticis, aut vnus eorum , per fe vel alium feu alios præfentes li-
tàm fecularibus, quàm præfatorum, & aliorum quorum- teras , & in eis contenta , quæcumque , vbi & quando
cumque Ordinum Regularium proceffionaliter in eorú opus fuerit , ac quoties fuper hoc pro parte Congrega-
proceffionibus,publicis vel priuatis, etiã folemnibus ,aut tionis, & illius Clericorum Regularium, ac aliarum per-
extra illas de per feincedendum minime teneantur , nec fonarum prædictorum,vel alicuius corum fuerint requi-
ad id etiam fi ceteræ perfonæ huiufmodi,tam de iure,vel fiti folemniter publicantes , eifque & cuilibet ipforum
ftatuto, quàm vfu, & confuetudine, ac alias quomodoli- in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes,fa-
bet aftringantur inuiti, quauis etiam Apoftolica auctori- ciant auctoritate noftra literas , & in eis contenta huiuf-
tate cogi,moneri , vel compelli,nec propterea aliquibus modi firmiter obferuari, illofque , & quemlibet illorum
ecclefiafticis fententiis, cenfuris , & pœnis innodari , vel 1 eis pacifice frui , & gaudere, non permittentes illos, vel
ligari poffint. corum quempiam per quofcumque defuper quomodo-
5.19.Ac etiam fingulis ex ipfis, qui tàmin eorum pro- libet indebite moleftari. Contradictores quoflibet & re-
Indulgentias
eifdem lar priis Ecclefiis & locis exiftentes, quàm etiam quoties,ac belles per cenfuras & pœnas Ecclefiafticas,ac alia oppor-
gitur. quamdiu pro quibufuis rebus & caufis de fuorum Con- tunaiuris & facti remedia, appellatione poftpofita com-
greg. Regularium huiufmodi Superiorum licentia, iuffu pefcendo , ac legitimis fuper his habendis feruatis pro-
Adhoc atte- Commiffione vel mandato,propriis Ecclefiis vel domibus
denda eft ceffibus , cenfuras & pœnas ipfas etiam iteratis vicibus
conft. 16. abfuerint,& ad quæuis alia Ciuitates, Oppida , Terras & aggrauando,inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio
PauliV. loca declinare, & eos illibi effe, ac etiam permanere con- brachij fæcularis.
Contrarin
tigerit,quadragefimalibus,& quibufuis aliis anni tépori- §. 22. Non obftantibus piæ mem.Bonifacij Papæ VIII.
bus ,atque diebus ftationum Bafilicarum & Ecclefiarum etiam prædecefforis noftri, qua cauctur,ne quis extra fua omnibus
rogat. de-
d. Vrbis , & extra illius muros , atque dictis eorumdem Ciuitatem , vel Dioc.nifi in certis exceptis cafibus, & in
Congregationis,& aliis quibufcumque Ecclefiis,& locis, illis vltra vnam dietam à fine fuæ Dicc.ad iudicium euo-
illaque,& illa vifitantibus conceffarum indulgentiarum, cetur,feu ne ludices à Sede Apoft.deputati extra Ciuita-
propriam Ecclefiam fiue Oratorium,aut vnam aliam Ci- tem,velDicc.in quibus deputati fuerint contra quofcu-
uitatum,Oppidorum, Terrarum , & locorum ad quæ vt que procedere , aut alij, vel aliis vices fuas committere
præmittitur declinauerint , & vbi permanferint , autin quoquomodo præfumant, & de duabus dictis in Cócilio
eis quinque vel quatuor, fi tot extent,aut pauciora alta- Ġenerali edita,dummodo vltra tres dietas aliquis aucto-
ria deuote vificando, & femel Pfal. Miferere, &c. & Ora- ritate præfentium ad iudicium non trahatur. Necnon
tionem Dominicam,& Salutationem Angelicam,& Sym- aut regulis noftris de vnionibus,& illarum confirmatio-
bolum Apoftolorum pro felici ftatu,& conferuatione nibus committendis ad partes vocatis quorum, intereft,
militantis Ecclefiæ,& exaltatione fidei Catholicæ, noftra ac de indulgentiis ad inftar non concedendis. Necnon
quoque , & fuccefforum noftrorum Romanorum Pontt. Lateranen. Concilij nouiffime celebrati ſi opus
quorumcumque profperitatem recitando, omnes & fin- aliis conftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis,
gulas indulgentias, & peccatorum remiffiones vifitanti- necnon fupradictis, & omnibus aliis , quæ finguli præ-
bus Bafilicas,& alias præfatæ Vrbis, & extra illius muros deceffores prædicti in dictis eorum cedulis,literis & fup-
ad id deputatas ac ipforum Congregationis , & aliorum plicatione voluerunt non obftare , & quæ reuocarunt,
quorumcumque , tam in Vrbe , & Neapolit. quàm aliis quibufque derogarunt cum perpetui defuper filentij im-
Ciuitatibus,Terris, Oppidis, & locis fitas Ecclefias vifi- pofitione , & inhibitione alias prorfus fimilibus modo
tantibus conceffas confequantur, quas confequerentur, & forma fupradictis. Quibus etiam omnibus & fingulis;
& confequi poffent fi fingulis temporibus , & diebus fu- etiamfi pro illorum fufficienti derogatione alias de illis
corum que
1
eorumque totis tenoribus fpecialis fpecifica, indiuidua, bus , penitus exclufis, infra triginta dies poftquam præ-
& expreffa , ac de verbo ad verbum non autem per clau- fentes literæ tibi præfentatæ fuerint auctoritate noftra
fulas generales idem importantes, mentio feu quæuis alia conferas , & affignes , &c.
expreffio habenda, aut aliqua alia exquifita forma ad hoc In ceteris vero literis de quibufuis aliis beneficiis per Secunda.
feruanda foret tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad ver- eamdem refignationem vacantibus fimiliter poft verbum
bum,nihil penitus omiffo,& forma in illis tradita obfer- mandamus, inferatur, vt fi fibi conftiterit, quod fi dictus
uata inferti forent præfentibus pro fufficienter expreffis N.quatenus in facris ordinibus conftitutus exiftat, aliun-
habentes , illis alias in fuo robore permanfuris hac vice de commode viuere poffit, ac per diligentem examinatio-
dumtaxat, harum feriefpecialiter & expreffe derogamus, nem dictum l.idoneum effe repereris,fuper quo tuam có-
contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus communiter fcientiam oneramus, Canonicatum, & præbendam præ-
vel diuifim à præfata fit Sede indultum quod interdici, dictam , quorum, & c. Etinferius poft verbum , pertinen-
fufpendi , vel excommunicari non poffint per literas tiis fuis, eidem I. intra 30. dies poftquam præfentes li-
Apoftolicas non facientes plenam & expreffam , ac de teræ tibi præfentatæ fuerint , auctoritate noftra confe-
verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. ras, & c.
Tranfumptis Tertim
credi iubet. §, 23. Volumus autem, quodpræfentium tranfumptis Propterea in omnibus mandatis prouifionum,feu com-
manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo ali- mendis de quibufcumque beneficiis , & Monafteriis per
cuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu- fimilem refinationem , feu ceffum vacantibus , ad finem
nitis , eadem prorfus fides , tam in Romana Curia quam ante claufulam decreti irritantis , addatur hæc claufula,
extra cam vbilibet adhibeatur, & illis ftetur etiam in iu- videlicet. Ceterum ne dum prodeffe ftudemus , aliqua
dicio & extra , quæ eifdem literis adhiberetur, fi in me- forte irrepat iniquitas in extium animarum , tu attente
dium exhibitæ forent, vel oftenfæ. his circumfpicias , an ex prædictæ N. & I. prædictorum
Nulli ergo omnino hominum liccat hanc paginamfuper dicta refignatione, vel ceffione, vt fuerit, quam nos
noftræ abfolutionis , auocationis, extinctionis perpetui nullo hucufque vitio laborare deprehendimus, intercef-
filentij impofitionis, approbationis, confirmationis, in- ferit fimoniæ labes, aut alia illicita pactio, vel etiam cor-
nouationis, adiectionis, conceffionis, indulti,ftatuti,or- ruptela, nos eum , & c.
dinationis, decreti, mandati , derogationis, & voluntatis In reliquis autem prouifionibus,& commendis quoru- Quarta,
infringere, vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem cumque curatorum & fimplicium beneficiorum , fæcula-
hoc attentare præfumpferit indignationem Omnipoten- rium , & regularium prædictorum , etiam referuatorum
tis Dei , ac beatorum Petri, & Pauli Apoftolorum eius fe aliter quam per refignationem quouis modo vacantibus,
D.P.An.2. nouerit incurfurum. videlicet quoad parochiales Ecclefias , vel earum perpe-
die 13. Febr. Dat. Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- tuas vicarias dumtaxat , poft verbum mandamus , vt fi
minicæ millefimo quingentefimo , fexagefimo feptimo per diligentem examinationem per te adhibitis examina-
feptimo Id. Februarij Pontificatus noftri anno tertio. toribus ad hoc.vt fupra vfque, oneramus, Ecclefiam præ-
dictam cum omnibus iuribus, & pertinentiis fuis eidem
Io. intratriginta dies, &c. conferas.
XXXII. Forma expediendi literas Apoftolicas fuper gra- Et fimiliter in omnibus aliis eadem forma feruetur Quintas
tiis refignationum beneficiorum Ecclefiaftico- omiffa claufula adhibitis examinatoribus.
rum . Et deinde fuper omnibus huiufmodi literis, etiam aliæ Sexta
literæ executoriæ dari debeant , directe vel ad Metropo-
Formam autem publicandi eiufmodi refignationes , litanum , vel vni ex propinquioribus Epifcopis,fiue co-
videbis inconft.85.Greg. XIII.Humano.vbi nota- rum Vicario, vel officiali difiunctiue, aut nomine digni-
inconft.85.Greg.XIII.Humano.vbi
bo,aliis tamquam minus neceffariis ,prætermiffis . tatis Epifcopi expreffe, quando alij executores fuper hoc
à nobis dati pro tempore adfuerint videlicet pro paro-
Edita An. D. PIVS PAPA V chialibus Ecclefiis per refignationem vacantibus in hune
1567. Motu proprio, &c. modum , videlicet , Fratri Archiepifcopo N. falutem,
Exordium. g i t nos neceffitas, vt nouam futuris aliquot huius &c. Hodie cum dilectus filius N. nuper parochialis Ec-
Co
Curiæ negociis formam imponere curemus. Quo- clefiæ Rector de N. & N.diœcefis dictam Ecclefiam quam
circa dilectis filiis S. R. E. Vicecancellario , literarum tunc obtinebat, per certum Procuratorem fuum ad id ab
Apoftolicarum Abbreuatoribus, & in illarum expeditio- eofpecialiter conftitutum , in manibus noftris fponte, &
ne dicto Vicecancellario affiftentibus , Summatori, ce- libere refignaffet , nofque refignationem huiufmodi du-
terifque omnibus id expeditionis munus in Curia, & Ca- xiffemus admittendam , venerabili fratri noſtro Epiſco-
mera Apoftolica, & vbicumque gerentibus , tenore præ- po N. per alias noftras literas dedimus in mandatis , vé
fentium auctoritate Apoftolica mandamus. fi conftaret , quod N. in facris ordinibus conftitutus
Forma proui-
5. 1. Vt deinceps fuper omnibus gratiis , & concef- exifteret,aliunde commode viuere poffet, ac per diligen-
fienis prima. fionibus Apoftolicis de quibufuis beneficiis,cum cura & tem examinationem per eumdem Epifcopum adhibi-
fine cura , fæcularibus, & quorumuis Ordinum Regula- tis examinatoribus ad id à Concilio Tridentino defi-
A
ribus, etiam apud Sedem Apoftolicam vacantibus , & gnatis , fi ifthic fint , vt effe debent in diœcefana fyno-
difpofitioni Apoftolicæ referuatis, in quibus addita fue- do deputati , fin autem fine illis faciendam , dilectum
rit claufula. Et in forma dignum , literas Apoftolicas filium N.Clericum dicta diœcefis ad id idoneum effe re-
expediant in eadem forma quæ aut ad Epifcopum dice- periret, claufulam prædictam per refignationem eam-
cefanum , aut ad Vicarium Generalem , aut ad officiales dem tunc vacantem & antea difpofitioni Apoftolicæ re-
eiufdem Epifcopi difiunctiue , ad electionem impetran- feruatam , etiam fi illa alias quouis modo, aut ex alterius
tis dirigantur, cum limitationibus, & claufulis infrafcri- cuiufcumque perfonæ vacaret, cum illis forfan annexis,
ptis, videlicet , de parochialibus Ecclefiis, vel earum pa- acjomnibus iuribus , & pertinentiis fuis , prædicto Io.
rochialibus Ecclefiis dumtaxat , & per refignationem quibufcumque aliis fefe ad examen prædictum , & per
vacantibus in dictis literis poft verbum mandamus, vt fi mutuum concurfum admitti ; & fibi de dicta Eccle-
fibi conftiterit, quod dictus N. refignans , fi in facris or- fia prouideri petentibus penitus exclufis , intra triginta
dinibus conftitutus exiftat , aliunde commode viuere dies poftquam dicta literæ præfentatæ fuerint , auctori-
poffit , ac per diligentem examinationem per te adhibi- ritate noftra conferret , & affignaret , prout in dictis li
ris examinatoribus ad hoc à Concilio Tridentino defi- teris plenius continetur. Quocirca fraternitati tua,
gnatis , fi ifthic fint vbi effe debent in diœcefana fyno- &c. mandamus, vt fi dictus Epifcopus eamdem Eccle-
do deputati , fin autem abfque illis faciendam dictum I. fiam intra prædictos 3o.dies ipfi Io.non contulerit, & af
refignatarium ad hoc idoneum effe repereris , fuper quo fignauerit, tu illis elapfis poftquam tibi conftiterit,quod
tuam confcientiam oneramus , Ecclefiam prædictam, cu- dictus Io. fi in facris ordinibus conftitutus exiftit, aliun-
ius , &c. & inferius poft verba. Cum omnibus iuribus de commode viuere poffit , vt præfertur , ac folertem
& pertinentiis fuis, eidem Ioanni , quibufcumque aliis examinationem à te , etiam adhibitis tribus vel pluri-
fefe ad examen prædictum , etiam per mutuum concur- bus aliis probis & peritis viris , quam primum facien.
fum admitti & fibi de dicta Ecclelia prouideri petenti- prædictum N. idoneum effe repereris , fuper quo tuam
Tom. II. T confcien
218 VS IN
PI Q V T V S.
confcientiam oneramus , prædictam Ecclefiam cum an- Ceterum omnibus' mandatis de præbendis, vel com- Nona.
nexis , ac iuribus , & pertinentiis fupradictis eidem N. mendæ Monafteriorum , etiam referuata , tam virorum ,
quibufcumque aliis huiufmodi concurrentibus prorfus quæ extra Confiftorium expediuntur , quam etiam mu-
exclufis,dicta auctoritate conferre, & de illa etiam proui- lierum , vetus forma commiffaria ficubi defueuit, refti-
dere procures, inducens per te,vel alium,feu alios ipfum tuatur ac literæ defuper expediantur cum claufula, quod
N. vel Procuratorem fuum eius nomine in corporalem delegatus de meritis, & idoneitate promouendi fe infor-
poffeffionem Ecclefiæ , ac annexorum iurium, & perti- met, & fi cum ad regimen, & ad miniftrationem Mona-
nentiarum prædictarum , & defendens inductum amoto fterij repererit idoneum, confcientiam illius onerando
exinde quolibet detentore , ac faciens illi de Ecclefiæ & prouideat , vel commendet intra triginta dies, vt fupra.
annexorum eorumdem fructibus , redditibus, prouenti- & defuper forma executorialium , etiam concipiatur,
bus , iuribus , & obentionibus vniuerfis integre refpon- quæfuis prouifionibus torrefpondeant.
deri , contradictores , &c. Non obftantibus omnibus, Denique in ipfis commendis poft verbum, idoneum Decima,
quæ in dictis literis voluimus non obftare , aut fi pro repere ris , interferantur verba , ad Monafterium vel be-
tempore exiftenti Epifcopo N.vel quibufuis aliis,cómu- neficium in commendam obtinendum.
niter vel diuifim,ab Apoftol. fit Sede indultum, quod in- §. 2. Volentes præfentes tam in dicto Cancellariæ li- uffio regi-
firandi.
terdici , fufpendi, vel excommunicari non poffit per libro , quinterno nuncupato, quam etiam Camera prædi-
teras Apoftolicas non facientes plenam, & expreffam, ac & ta registrari , & ab omnibus inuiolabiliter cuſtodiri . Ac
de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. decernentes irritum , & c.
Ceterum tu attente iftic circumfpicias, an ex parte N. & §. 3. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Claufula de-
rogatoria.
I.prædictorum fupradicte refignationi vt feret intercef- nibus Apoftolicis , ftylo Cancellariæ , & Cam. Apoft,
ferit fimoniæ labes , aut alia illicita pactio , vel alia cor- quantocumque temporum feruato , ceterifque contra-
ruptela. Dat. & c. riis quibufcumque.
Sexta. In ceteris vero beneficiis prædictis per fimilem refi-
Placet , & ita Motu proprio mandamus M.
gnationem vacantibus, vt fupra. Venerabili Archiep. N. Papafubfer.
falutem. Hodie cum dilectus filius F. nuper Canonicus Lectus & publ. fuit fupra d. Motus proprius Roma in D.P. An.2.
B. Canonicatum , & præbendam Ecclefiæ B. quos tunc Cancellaria Apoft. Anno Domini 1567. die 13. Marty die 13 -Mart.
obtinebat per certum Procuratorem fuum, &c. vt fupra Pont.S.D.N.Py diuinaprouidentia Papa V. anno fecundo.
duxiffemus admittendum , venerabili fratri noftro Epif-
copo N. per alias noftras literas dedimus in mandatis,
vt fi ei conftaret , quod dilectus F. fiin facris ordinibus Damnatio cuiufcumque collationis Ecclefiarum XXXIII.
conftitutus effet , aliunde commode viuere poffet , ac
Parochialium , non feruata forma Concilij Tri-
per diligentem examinationem dilectum filium N. Cle-
dentini,hactenus factæ, vel de cetero faciendæ.
ricum N. diœcefis ad id idoneum effe reperiret, Canoni-
catum , & præbendam præfatos per refignationem eam- PIVS EPISCOPV VS, S, Edita An. D.
dem tunc vacantes , & antea Apoftolicæ difpofitioni re- 1567.
Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
feruatos , etiam fi illi alio quouis modo, aut ex alterius
cuiufcumque perfona vacaret , cum illis forfan annexis, Parochialibus
N conferendisEcclefiis perfonis
heneficiis dignis
Ecclefiaftici s, &
& habilibus,
præfertim Exordium.
IN
& plenitudineiuris canonici,& omnibus iuribus & per-
tinentiis fuis , prædicto Io. intra tringinta dies poft- quæ in loco: refidere , & per fe ipfos curam exercere
quam dicta literæ ,deputatæ forent , auctoritate noftra valeant, quantam diligentiam adhiberi operteat,Alexan-
conferret , & affignaret , prout in dictis literis plenitus dri III. Lateranen. & Gregorij X. Lugdunen. generali-
continetur. Quocirca fraternitati tuæ , &c. mandamus, bus Conciliis , ac Innocentij fimiliter III. & aliorum
ye fi dictus Epifcopus eofdem Canonicatum, & præben- Romanorum Pont.prædecefforum noftrorum editæ con-
dam intra prædictos triginta dies ipfi Io. non contule- ftitutiones teftantur.
rit, & affignauerit, tu illis elapfis, poftquam tibi confti- §. 1. Quod vt diligentius, ac rectius perficiatur ,fta- Conc. Trid.
Self.7.c.13.
terit quod dictus F. fi in facris ordinibus conftitntus fit, tuit etiam Synodus Tridentina, vt occurrente vacatione feff.24. c.18.
& aliunde cómode viuere poffit,vt prefertur, & per fimi- parochialis Ecclefiæ etiam generaliter,vel fpecialiter,ctia de reformat.
lem exaininationem quamprimum faciendam præfatum vigore indulti in fauorem Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Car- tradidit for-
Io. idoneum elle repereris , fuper quo tuam confcien- dinalium , aut alias quomodolibet referuare vel affectæ, mam confere-
di Parochia-
tiam oneramus , Canonicatum , & præbendam prædi- debeat Epifcopus habita notitia vacationis Ecclefiæ, fi les Ecclefias,
tos cum omnibus annexis de plenitudine iuris Canoni- opus fuerit , idoneum in ea Vicarium cum congrua eius interim eis
ci , ac omnibus iuribus & pertinentiis prædictis, eidem arbitrio fructuum portionis affignatione conftituere, qui de Vicario
Io.conferre , & de illis etiam prouidere dicta, auctorita- onera ipfius Ecclefiæ fuftineat,donec ei de Rectore pro- prouidendi.
te procures , vel inducens per te , vel alium , feu alios uideatur. Et deinde Epifcopus , & qui iufpatronatus ha-
iptum lo. vel Procuratorem fuum eius nomine in cor- bet,intra decem dies,aut aliud tempus ab Epifcopo præf-
poralem poffeffionem Canonicatus , & præbendæ, ac an- cribendum,aliquos clericos ad regendum Ecclefiam ido-
nexorum, iuriumque & pertinentiarum prædictarum,' & neos Examinatoribus iuxta formam eiufdem Synodi de-
defendens inductum amoto exinde quolibet detentore, putatis , nominet, & nonnifi ab eifdem Exminatoribus
ac faciens illum , vel pro eo Procuratorem prædictum per concurfum aliorum Examinatorum, etiam tamquam
ad præbendam huiufmodi in dicta Ecclefia in Cano- magis idoneo ab Epifcopo iudicato & electo de Eccle-
nicum recipi & in fratrem , ftallo in Choro , & loco fia prouideatur. alias prouifiones, feu inftitutiones om-
in Capitulo dicte Ecclefiae cum iuris Canonici pleni- nes præter formam prædictam facta , furreptitiæ cen-
tudine affignatis , fibique de Canonicatus, & præbendæ, feantur.
ac annexorum eorumdem fructibus, redditibus, prouen- 5.2.Sed quoniam res humanæ femper in deterius pro- Quidam vero
tibus , iuribus, & obuentionibus vniuerfis integre ref labuntur nifi fit qui eas retineat, ac debitæ executioni Epifcopi de
ponderi. Contradictores, &c.Non obftantibus omnibus, demandet , & verendum fit ne propter conftitutionum huiufinodi
Ecclefiis pro-
quæ in dictis literis voluimus non obftare, ceterifque huiufmodi tranfgreffionem maximi abufus oriantur. uiderunt, non
contrariis quibufcumque , aut fi pro tempore exiftente Nos, ad quorum notitiam non fine graui noftra mole- feruatal dicta
Epifcopo, & dilectis filiis Capitulo B.vel quibufuis,&c. ftia peruenit nonnullos ex venerabilibus fratribus no- forma
mentionem.Ceterum tu attente ifthic circumfpicias,&c. ftris Archiepifcopis, & Epifcopis, occurrente vacatione
Dat. & c. Parochialium Ecclefiarum, eas nullo aut minus rite fer-
Septima. Aliis autem prouifionibus, feu commendis huiufmo- uato examine , præfertim illo quod per concurfum fieri
di beneficiorum alias vacantibus , alia forma executoria debet ex Concilio Tridentino , vel etiam examine rite
concipiatur, quæ literæ congruunt principali. feruato , perfonis minus dignis , carnalitatis aut alium
Одана. Similiter quando Vicario,vel officiali prædicto huiuf- humanæ paffionis affectum non rationis iudicium fe-
modi literas , tam pro principali , quam pro executoria quentes contuliffe , & de eis prouidiffe , volentes quan-
dirigi contigerit , communis eis formula feruatis aliis tum cum Deo poffumus huiufmodi ac etiam futuris pe-
omnibus fupradictis ordinetur. riculis occurrere.
§.3.Eo
PIVS QVINTY S. 219
Ideo bic Pont.
§. 3. Eorumdem prædecefforum noftrorum conftitutionis Iudice & eius Examinatoribus prouocare,& con=
collationesfa- tiones præfatas etiam innouando , auctoritate Apofto- ftito de prioris eligentis irrationibili iudicio, ecque re-
fidas lica tenore præfentium omnes & fingulas collationes, uocato, Parochialis , magis idoneo per eumdem iudicem
tas, acformă
contra
d.Coc.annul- prouifiones , inftitutiones, & quafuis difpofitiones Pa- appellationis auctoritate noftra ( quatenus collatio ad
lat, benefi rochialium Ecclefiarum ab eifdem Epifcopis, & Archie- Epifcopum à quo appellatum fuit fpectaret ) conferatur,
cia vacare
decernit , pifcopis , ac quibufuis aliis collatoribus , tam ordina- alias eidem magis idoneo per Iudicem appellationis ap-
Sedi Apoft. riis quam delegatis, etiam S.R.E. Cardinalibus, ac Sedis probato conferenda remittatur ad eum ad quem colla-
referuat. Apoftolicæ Legatis , vel Nunciis , præter & contra for- tio, prouifio , vel inftitutio fpectabit.
mam ab eodem Concilio Tridentino , præfertim in exa- 5.8. Hæc tamen appellatio interpofita interim non Appellatio
áutem nó
mine per concurfum faciendo, præfcriptam factas aut in impediat aut fufpendat quo minus electio per Ordina- are no f
Spendit execu
futurum faciendas, nullas, irritas, ac nullius roboris vel rium primo locofactainterim debitæ demandetur executionem ele-
momenti fore & effe, nullumque prouifis ius aut titulum tioni, & prouifus ab eadem Ecclefia cauſa appellationis tionis.
etiam coloratum poffidendi præbere, & parochiales Ec- huiufmodi dependente non amoueatur.
clefias huiufmodi , vt prius ante collationes huiufmodi §. 9. Et fi quis à fententia per Iudicem appellationis Et à ludice
appellationis
yacabant , ex nunc vacare ftatuimus, decernimus, & delata duxerit appellandum, is tunc ad Sedem ipfam Apo- ad Sedem A-
claramus , eafque omnes pro tempore fic vacantes no- ftolicam appellabit.Si fecus in præmiffis omnibus & fin- poft. appella-
ftræ & Sedis Apoftolicæ , feu eorú quibus iusconferendi gulis actum aut attentatum fuerit, irritum decernimus biter.
eas, præterquam Epifcopis, & Archiepifcopis , qui cu- & inane.
ram dicti examinis iuxta decretum Concilij habere de- §. 10.Volumus autem quod præfentium tranfumptis Tranfumpton
bent competet, difpofitioni referuamus. manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, & figillo ali- rum fides.
Immo colla-
tioves Paro- §. 4. Infuper ne Parochiales Ecclefiæ diu in fufpenfo cuius perfonæin dignitate ecclefiaftica conftitutæ muni-
chialium fpe- maneant in maximum animarum periculum, quarum- tis, eadem prorfus fides in iudicio & extra adhibeatur,
tare ad Sede cumque Parochialium Ecclefiarum , quarum dum pro quæ præfentibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel
Apoft fide eis tempore vacant , ad Epifcopos, Archiepifcopos, Prima- oftenta.
feruata fortes , & Patriarchas, & quofuis alios Ordinarios collato- §. 11. Quodque litetæ ipfæ Cam. & Cancell. Apofto Forma & ef-
ma didi Coc. res ,in menfibus ordinariis , collatoribus etiam per no- licarum,& Audientiæ caufarum Palatij Apoftolici valuis, fectus public,
Ordinary non
prouiderint, ftras regulas affignatis prouifio & collatiofpectat & per- & in acie Campi Flora, dimiffis inibicopiis publicata &
in tempore,& tinet, de quibusiidem Epifcopi & Ordinarij prædicti in- affixæ, omnes ita afficiant & arctent, ac fi illis perfonali-
modo hic extra fex menfium fpatium.à die vacationis earumdem per- ter intimatæ fuiffent. Nulli ergo,&c.
preffis. fecto examine iuxta formam Concilij Tridentini præfari Dat. Romæ apud S. Petrum, anno Incarnationis Do- DP. An..
die 18.Marts
non prouiderint , ac illarum etiam quarum collationes minicæ, 1567.15.Cal.Apr.Pont. noftri anno 2.
nobis,& dicte Sedi generaliter vel fpecialiter & ex qua- Anno a Natiuitate D. 1567. indictione 10.die vero 16. Publication
uis caufa referuatæ , feu affectæ exiftunt, aut alias ex in- menfis May, Pontif. autem Sanétiffin Chriftopatris, & D.
dulto Sedis Apoftolicæ competunt, ad quas occurrente ND.Py diuina prouidentia Papa Vanne eius II. retrofcri-
illarum vacatione Epifcopi & Archiepifcopi præfati per- pta litera affixa , & publicata fuerunt in retrofcriptis locis,
fonas per examen concurfu mutuo habito iuxta dicti vt moris eft per nos Alexandrum Aftancollum & Ioannem
Concilij Tridentini formam approbatas & magis ido- Guerardum pralibati S.D.N.Papa Curf.
neas non elegerint, aut electas nobis vel fuccefforibus Ant. Clerici Mag.Curf
noftris , aut iis ad quos collatio fpectabit, pro collatio-
ne obtinenda intra quatuor menfium fpatium à die il-
Quod Religiofì regulares, ob defectum presbyte- XXXIV.
lius vacationis non fignificauerint , necnon Parochia-
lium Ecclefiarum, fimilium , quæ Iurifpatronatus eccle- rorum , in partibus nouarum Indiarum , officio
fiaftici,vel aliorum feu clericorum & laicorum fimul fue- Parochorum fungi valeant.
rint , fi præfentatus intra tempus eifdem patronis à iure
præfixum præuio examine iuxta formam dicti Concilij Has nouas Indias Alexan. VI. donauit Regi & Eli-
approbatus petatur inftitui , inftitutioque ipfa per duos Sabeth Regina, vt fup.in eius conft.2.Inter & c.
menfes à die præfentationis dilata fuerit, collationem PIVS PAPA QVINTVS Edita A: D.
prouifionem , inftitutionem, ac omnimodam difpofitio-
Cariffime in Chrifto fili nofter , Salutem & Apoftolicam 1567.
nem, nobis & ipfi Sedi ac perfonis indulta huiufmodi
benedictionem .
conferendi , prouidendi , feu inftituendi obtinentibus
refpectiue referuamus, data tamen in Parochialibus Iu- quod
Xponiiuxta Sacri
nobis œcumenici
nuper Concilij
fecit tua Regia , Philippus i
Tridentini
Maieftas
Rex Hifpan.
rifpatronatus optione ipfis patronis , vt fi inftitutio ad buic Pot. ex-
Ordinarios fpectabit, ipfis Ordinariis illam Facere negli- decreta, nulla matrimonia nifi præfente Parocho , aut de pofuit,quod in
gentibus, & vltra dictos duos menfes deferentibus, pof- illius licentia contrahi . Nullufque Religiofus abfque partib. India-
fint pro huiufmodi inftitutione obtinenda habere recur- Epifcopi licentia, verbum Dei prædicare, ac fæcularium rũ, ob defecti
presbyterorum
fum ad Metropolitanum , vel viciniorem Ordinarium , perfonarum confeffiones audire. Epifcopi vero nouas religiofi Pa-
aut ad Sedem Apoftolicam. Parochias in locis ab inuicem longe diftantibus confti- rocherum of
Terminus Co-
§. 5. Prohibentes etiam eifdem Ordinariis ne tempus tuere poffint. Quia tamen in partibus Indiarum Maris ficio fundi
cily non pro- decem dierum eifdem Ordinariis & patronis ab eodem Oceani , Religiofi , propter presbyterorum defectum, funt;inmaxi-
rogetur. Chriftid
Concilio Tridentino ad nominandum idoneos clericos hactenus officio Parochi functi fuerunt, & id quod ad ma na fidei pro-
coram deputatis Examinatoribus præfixum , vltra alios conuerfionem Indorum attinet , exercuerunt, & exer- pagationem.
decem dies prorogare audeant, vel præfumant. cent, ex quo non modicos, fed maximos fructus , etiam Et ideo fnp-
Beneficia fic proins
§. 6. Diftrictius inhibentes ne quis præter Romanos verbum Dei eifdem Indis prædicando & explicando, ac plicat
referuata Or- Pontifices , aut alios indulta huiufmodi obtinentes, vt confeffiones audiendo, ad fidei Catholicæ propagatio- dulto in futu
dinarij non rum, habita
conferant. præfertur quacumque fit fuper hoc auctoritate munitus, nem fecerunt , dicta Maieftas tua nobis humiliter fup- per religiofos
de huiufmodi beneficiis fic referuatis ( vt præfertur)dif-plicari fecit, quatenus ipfis Religiofis, vt illi ad vberio- licentia ab eo-
ponere , vel circa illa etiam per viam permutationis, vel res fructus in dicta conuerfione Indorum reportandum rum Superio=
præfumat. incitentur, in locis eis affignatis, & affignandis,officium ribs in Ca-
Collatio pra- alias innouare quoquo modo pitulis pro-
§.7.Vt autem non folum dignis, fed magis idoneis re- Parochi, matrimonia celebrando , facramenta Ecclefia- uincialibus
pertis iuxta eiufdem Concilij decretum Parochiales Ec- ftica miniftrando , prout hactenus confueuerunt, exer-
idoneis
grauati ap- clefiæ conferantur, volumus & eadem auctoritate decer- cendi , & ab eorum Superioribus , in Capitulis Prouin-
pellens. nimus , quod fi Epifcopus minus habilem pofthabitis cialibus obtenta licentia, verbum Dei prædicandi,& fæ
magis idoneis elegerit , poffint ij qui reiecti fuerint à cularium confeffiones de fuorum Superiorum licentia
7 mala electione huiufmodi ad Metropolitanum,vel fi ipfe audiendi facultatera concedere,aliafque in præmiffis op-
eligens Metropolitanus, aut exemptus fuerit,ad vicinio- portune prouidere de benignitate Apoftolica dignare-
rem Ordinarium vti noftrum & Sedis huiufmodi delega- mur. Qunte ipfe
tum , aut alias ad ipfam Sedem Apoftolicam appellare, §. 2. Nos igitur qui fingulorum , præfertim Catholi- Pont.concedit
ac præclectum ad nouum examen coram ipfo appella- corum Regum votis ad diuini cultus augumentum diétum induls
Tom. II. Ta &
h
220 PIVS QVINT VS.
tam religiofis & animarum falutem tenden.libenter annuimus , huiuf- quæ ipfis præfentibus adhiberetur , fil forent exhibitæ,
idioma Indo- modi fupplicationibus inclinati , omnibus & fingulis vel oftenfæ .
rum intelli-
gentib. e Religiofis quorumcumque etiam Mendicantium Ordi- Datum Romæ apud Sanctum Petrum, fub annulo Pif- D.P. 4n..
i eŭ die 24-Mart,
de licentia num ,in dictis Indiarum partibus, & in eorumdem Ordi- catoris die 24. Martij , anno 1 567. Pont.noftri anno.2 .
Superiori ac num Monafteriis , vel de illorum Superiorum licentia
feruata circa extra illa commorantibus , vt in locis ipfarum partium .
matrimonia XXXV.
Conc. Trid. eis de fimili licentia affignatis , & affignandis, officium Prohibitio alienandi & infeudandi Ciuitates &
forma in re- Parochi , huiufmodi matrimonia celebrando , & Eccle- loca S.R.E. vel de eorum alienationibus & in-
liquis folem- fiaftica facramenta miniftrando, prout hactenus confue- feudationibus tractandi , quouis prætextu, etiam
nitatibus, abf- uerunt ( dummodo ipfi in reliquis folemnitatibus dicti
euidentis vtilitatis.
que alialice- Concilij formam obferuent ) exercere, & verbum Dei vt
tia Ordina-
riorum.
præfertur, quatenus ipfi Religiofi Indorum illarum par- Hac prohibitio ab omnibus fuccefforibus confirmata
tium idioma intelligant, de fuorum Superiorum licen-
fuit , initio Pontificatus , vt in eorum bullis , quas
tia vt præfertur, in eorum Capitulis Prouincialibus ob-
omnes tamquam fimpliciter confirmatorias pra-
tenta,prędicare,ac confeffiones audire,Ordinariorum lo-
corum , & aliorum quorumcumque licentia minime re termifi. Quinimmo extenfa eft à Greg. XIII. vt
quifita , libere & licite valeant, licentiam, & facultatem notaui in eius conft.3.Inter .& à Six.V.vt pariter
auctoritate Apoftolica tenore præfentium concedimus, notaui in eius conft.26. Quanta. ac ab Innoc.IX.
& indulgemus.
in conft.1. Quæ. vbi aliarum alienationum ma-
§. 3. Et infuper, ne in locis illarum partium ,in qui-
bus funt Monafteria Religioforum , qui animarum cu- terias indicabo.Et iterum ampliatafuit à Clem
ram exercent , aliquid per prædictos) Epifcopos innoue- VIII. in conft.1. Ad Romani. Qui Clemens huic
tur,eadem auctoritate,& tenore ftatuimus & ordinamus. bulla Ducatum Ferraria mox ad Sedem Apofto-
Epifcopis in- §. 4. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- licam deuolutum cumfuis redditibus fubiecit in
bitet , ne illos rios , quauis auctoritate fungentes, fublata eis & eorum
moleflent. alia conft.52.Sanctiflimus.
cuilibet, quauis aliter iudicandi , & interpretandi facul-
tate, iudicari,& definiri debere ; ac quicquid fecus fuper At fcias non comprehendi Terras & loca confifcata ob
his à quoquam , quauis auctoritate fcienter vel ignoran- delicta de quibus in Greg.XIII . conftit.65 . Tanta. &
ter attentari contigerit, irritum & inane decernimus. Sixt.V.conftit.6. Hoc noftri. Pro vt neque comprehen-
a
Clauful fub- §.5.Mandan tes nihilominus ,dilectis filiis Curiæ cau- duntur ea quæ Camera Apoft. emit à Baronibus, iuxta
lata, &c. farum Cameræ Apoftolicæ generali Auditori, & B.Ma- conftit.Clem.VIII . Iuftitia.
rie de Mercede, ac del Carmen, extra & intra muros Hif- Attende qua addidi ad Leon.I.conft . fup.tom.1 .
palenfium Monafteriorum , per Priores gubernari folito- PIVS EPISCOPVS , Edita An. D.
6
rum , Prioribus , quatenus ipfi , vel duo aut vnus eorum, 1567.
Seruus feruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam.
per fe vel alium feu alios, eifdem Religiofis, in præmif-
fis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant eis Dmonet nos fufcepti cura regiminis vniuerfalis Exordium.
& eorum cuilibet , conceffione , indulto, ftatuto, & or- Ecclefia cui auctore Domino præfidemus , vt Ciui-
dinatione ac aliis præmiffis pacifice frui & gaudere. Non tates, Terræ, Oppida , & Loca , nobis & Sedi Apoftolica
permittentes eos,per locorum Ordinarios, & alios quof- in temporalibus mediate &immediate fubiecta perpetuo,
cumque , contra præfentium tenorem, quomodolibet in iure, dominio , & proprietate ac poffeffione dictæ Se-
moleftari , perturbari , aut inquietari . Contradictores dis conferuentur.
quoflibet, & rebelles, per cenfuras Ecclefiafticas, ac etiam § . 1.Sane licet nonnulli Romani Pontifices prædecef- Caufa buiss
pecuniarias pœnas , eorum arbitrio moderandas, & ap- fores noftri per corum Conftitutiones,rerum Ecclefiafti- conft.
plicandas, appellatione poftpofita,compefcendo,ac cen- carum alienationes prohibuerint , & iam factas reuoca-
furas ipfas , etiam iteratis vicibus aggrauando , interdi- uerint , & annullauerint ; nihilominus cum retroactis
&
tum ponendo. inuocato ad hoc , fi opus fuerit auxilio temporibus nonnulli nimium ambitiofi & dominandi
brachij fæcularis, cupidi fub variis prætextibus, coloribus & caufis, fæpe
Deputatio §.6. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis Apo- etiam falfis (quod non fine maximo animi noftri mœro-
executorum. ftolicis , ac in Prouincialibus & Synodalibus Conciliis re referimus ) aliquibus Romanis Pontificibus fugge-
editis generalibus vel fpecialibus conftitutionibus,& or- ftionibus & infinuationibus fuis conati fint oftendere,
dinationibus, ac Monafteriorum, & Ordinum prædicto- & perfuadere magis vtile , & expediens S. R. E. & Sedi
rum iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis præfatæ fore, fialiquæ Ciuitates, Terra,Oppida, Caftra,
firmitate alia roboratis , ftatutis , & confuetudinibus, Arces, & Loca,ad ius & proprietatem eiufdem Sedis per-
priuilegiis quoque, indultis, & literis Apoftolicis , Mo- tinentia , in feudum, gubernium, vicariatum, ducatum,
nafteriis & Ordinibus, prædictis, eorumque Superioribus aut quemuis alium titulum perpetuum , vel ad tertiam
& perfonis , fub quibufcumque tenoribus & formis, ac generationem , feu ad vitam , aut alias ad longum tem-
cum quibufuis claufulis, & decretis,in contrarium quo- pus concederentur vel etiam ex co quod alias in feudum
modoliber conceffis , approbatis , & innouatis, quibus data aut quouis alio titulo huiufmodi alienata fuerint,
omnibus, etiamfi proillorum fufficienti derogatione, de & propterea tamquam ad Sedem prædictam deuoluta,
illis , eorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica,& ex- vel deuoluenda poffe & debere de iureiterum infeudari,
preffamentio habenda, aut aliqua alia exquifita forma,ad & alienari, atque inde nonnullas alienationes, infeuda-
hoc feruanda foret tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad tiones , & conceffiones à Sede Apoftolica emanaffe, ex
verbum, nihil penitus omiffo, & forma in eis tradita ob- quibus illa non mediocrem diminutionem non folum
feruata inferti forent præfentibus pro fufficienter expref- patrimonij , fed etiam extimationis recepiffe dignof-
fis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris hac vi- citur.
ce dumtaxat, fpecialiter & expreffe derogamus , contra- §.2.Hinc eft quod nos confiderantes omnium Ciuita- Declaratio
riis quibufcumque. Aut fi aliquibus communiter vel di- tatum , & locorum prædictorum fingularem fidem, & quod Ciuita-
uifirn ab eadem fit Sede indultum, quod interdici, fuf- promptam deuotionem eidem Sedi exhibitam , omni R.E. tä alie-
pendi, vel excommunicari non poffint per literas Apo- tempore valde vtilem & falutaremfuiffe,& effe;ac volen- nata infeu-
ftolicas non facientes plenam & exprellam, ac de verbo tes non folum alienationes huiufmodi ( quas tempore data'& deno
ad verbum de indultohuiufmodi mentionem . luta, quam
noftro omnino exulare intendimus) de medio tollere, & alienanda &
Claufula de- $.7. Et quia difficile foret , præfentes literas, ad fin- quod nobis licere non patimur, noftris fuccefforibus in- deuoluenda
rogalerie. gula quæque loca, in quibus de eis.fides forfan facienda dicamus, quos non immemores fore fperamus ante Do- cenfeantur
foret, deferre, etiam volumus, & cadein auctoritate Apo- mini noftri IESV Chrifti in examine diei magni aduen- ipfo iure Sedi
ftolica decernimus , quod illarum tranfumptis , manu tus tribunal , villicationis noftræ rationem reddituros 4poſt. incor-
Notarij publici fubfcriptis, & figillo alicuius perfonæ in nos effe , fed vt omnis alienationum huiufmodi fienda- porata.
dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , in iudicio & rumoccafio pœnitus aboleatur, quantum cum Deo pof-
vbi opus fuerit, eadem prorfus fides adhibeatur, fumus,per amplius prouidere, cóftitutionib. prædeceffo-
rum
PIV
I V S QVINT
Q VS.
rum noftrorum huiufmodi etiam inhærendo , illafque pofitis, omnes , & fingulas facultates faciendi meliora-
innouando ; Motu proprio , & excerta noftra fcientia, menta præfata quibufuis perfonis etiam Cardinalibus
non ad alicuius fuper hoc nobis oblatæ petitionis in- per eofdem prædeceffores noftros aut alios ad id facul
ftantiam , fed ex mera animi noftri deliberatione, & de tatem habentes quomodolibet conceffas harum ferie
Apoftolicæ poteftatis plenitudine,habita etiam fuper his reuocamus , & annullamus , & nemini deinceps fuffra-
cum venerabilibus fratribus noftris S.R.E. Cardinalibus gari poffe , neque debere , ac cuicumque facultatem fa-
in Confiftorio noftro fecreto confultatione matura , de ciendi melioramenta huiufmodi habenti illa , etiam pro
corum confilio, & vnanimi affenfu( qui etiam iuraue- munitione , & tuitione, nifi ex caufa neceffariæ confer
runt præfenti Conftitutioni non contrauenire,nec Pon- uationis Locorum eorumdem facta fuerint , poft publi-
tificibus alienationes contra tenorem præfentium atten- cationem præfentium facere omnino interdicimus, ac
tantibus confentire, & abfolutiones à iuramento huiuf- prohibemus, & fi fecus à quoquam factum,attentatumue
modi non petere, nec acceptare) hac noftra perpetuo va- fuerit , melioramenta quæcumque per eos contra teno-
litura Conftitutione decernimus & declaramus, Ciuita- rem præfentium facta locis ipfis cedere , & Cameram ad
tes, & loca prædicta etiam hactenus in feudum , aut illorum fatisfactionem minime teneri, & obligatam effe
quemuis alienationis titulum dari folita , vel confueta, volumus, & declaramus,
ad nos & Sedem præfatam quomodolibet deuoluta , & Claufulapre
§. 5. Decernentes præfentes literas fub quibufuis re-
feruatina.
pro tempore deuoluenda , abfque alia vlteriori declara- uocationibus , caffationibus , derogationibus , & aliis
tione , & illorum poffeffionis apprehenfione co ipfo Se contrariis difpofitionibus fub quibufuis tenoribus, &
di, & Cameræ Apoftolicæ incorporata, ac ad ius, & pro- formis, ac cum quibufuis claufulis, & decretis pro tem-
prietate, & dominium priftinum, ac poffeffionem rediif- pore quomodolibet factis minime comprehendi , ſed
fe cenferi, perinde ac fiper quadraginta annos & vltra, femper ab illis exceptas, & quoties illæ emanabunt , to-
Ciuitates , & Loca præfata , à nobis & Sede præfata im- tiens in priftinum ftatum reftitutas , & de nouo concef-
mediate poffeffa , & numquam in feudum , aut titulum fas effe, & cenferi debere.
conceffa fuiffent. 5.6. Irritum quoque & inane fi fecus fuper his à Decretum it→
ritans.
Prohibitio de
§. 3. Statuimufque , & decernimus, quod omnes, & quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter
cet.quauis de fingulæ tam Communitates , & Vniuerfitates , quam contigerit attentari .
Clauf.derog
caufa infen- Ciues, & incolæ Ciuitatum , Terrarum,& Locorum præ- §. 7. Non obftantibus Conftitutionibus , & Ordina-
dadi & alie-
nandi vel de dictorum aliæque quæcumque perfonæ , tam Ecclefia- tionibus Apoftolicis, ac Ciuitatum, & Locorum prædi-
eis tractandi. fticæ quam fæculares , cuiufuis dignitatis & ordinis & torum iuramento, confirmatione Apoftolica,vel quauis
etiam Epifcopalis, vel maioris exiftentes,ac Sanctæ Ro- firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus , ce
manæ Ecclefia Cardinales,tam publice in confiliis Ciui- terifque contrariis quibufcumque.
§. 8. Sic igitur deuotionis , & fidei conftantia Ciui- Obferuantia=
tatum , & Locorum præfatorum , quam priuatim alibi Laus.
in quibufuis locis , etiam Ciuitatum , & Terrarum ea- tatum, & Locorum præfatorum erga nos, & fucceffores,
rumdem Gubernatores , aut & Sedis Apoftolicæ Legati, noftros , & eamdem Romanam Ecclefiam perfeueret , vt
vel Prolegati exiftant, tractantes , confulentes, aut alias merito integritatis virtus maiora beneficia ab eadem Se→
verba facientes de infeudationit us, aut alienationibus de confequi mereatur .
de Ciuitatibus, & locis præfatis immediate ad nos & Se- 5.9.Volumus autem quod ficut omnes & finguli Car- taramentum
à Cardd-pras
dem præfatam fpectantibus , & pertinentibus, etiam de- dinales præfentes Conftitutionem huiufmodi, quantum tandupre ob-
uolutis , etiam in feudum communiter , & pluries da- in eis erit, obferuare, illique non contrauenire, nec Pon- feruantia hu
ri folitis, etiam ex caufa permutationis , vel fub annuo tificibus contrafacientibus confentire, aut abfolutionem ius conftituª -
cenfu,aut canone, aut alias quomodolibet,etiam contem- àiuramento præftito non petere, nec oblatam, aut con- tionis.
platione meritorum erga Sedem præfatam, aut fub præ- ceffam acceptare in Confiftorio noftro fecreto promife-
textu neceffitatis , vel euidentis vtilitatis faciendis, feu runt, & iurarunt, idem per abfentes Cardinales à Confi- Et etiamelecte
Pont. à
de poftulandis à nobis , & Sede præfata quibufuis perfo- ftorio, in habitatione corum, & à Romana Cu. vt quan-
nis cuiufuis dignitatis , ftatus , gradus, etiam nobis , & documque ad eamdem Curiam fe contulerint , ac per Quod omne
fuccefforibus noftris fecundum carnem coniunctis, etiam futuros pro tempore, Cardinales in affumptione pilei bene obferua
Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus , aut quauis alia, promitti , & iurari debeat , ac promiffionem , & iurarunt vt dixi
temporali vel Ecclefiaftica dignitate fungentibus,in Du- mentum huiufmodi in forma iuramenti per cofdem Car . in rubr.
ces,Vicarios, Gubernatores, feu quemuis alium titulum, dinales præftari foliti adiungi , & inferi debere ; ac con-
ad vitam vel in perpetuum , vel longum tempus , aut trafacientes pœnam periurij, & perpetuæ infamiæ iuris
etiam Sedis Apoftolicæ beneplacitum,Ciuitatum & Lo- & facti , eo ipfo incurrere decernimus. Præterea quod
corum præfatorum , ac propterea de eligendis Oratori- ipfi Cardinales , occurrente Apoftolicæ Sedis vacatione,
bus ad nos , & fucceffores noftros fuper præmiffis, vel in Conclaui quando de obferuandis literis Iulij Papæ II.
illorum occafione mittendis proponentes , tam ipfi quá prædecefforis noftri fuper electionè Romani Pontificis,
Oratores munus huiufmodi recipientes,aut alij quicum- & aliis conftitutionibus iuramentum præftare folent,
que alienationes huiufmodi Romano Pontifici pro tem- etiam de inuiolabiliter obferuanda præfenti Conftitu-
pore exiftenti, per fe vel alium feu alios, infinuantes, vel tione noftra per quemlibet eorum , qui in Romanum
fuadentes , eo ipfo fententiam excommunicationis in- Pontificem electus fuerit , & poftmodum idem ad Sum-
currant, à qua nifi ab ipfo Pontifice, præterquam in mor- mi Pontificatus faftigium affumptus , poft eius affum-
tis articulo , abfolui nequeant. Et infuper Sanctæ Ro- ptionem hoc ipfum promittere , ac iurare, & deinde poft
manæ Ecclefiæ & Sedi Apoftolicæ præfatæ rebelles , coronationem fuam , promiffionem , & iuramentum
etiam in primo capite læfæ maieftatis, & proditores Ci- huiufmodi per literas fuas fpeciales harum confirmato-
uitatum , & Locorum præfatorum, ac bona eorum fifco, rias reiterare debeat. Quod fi illud à Pontifice ( quod
& Cameræ noftræ Apoftolicæ ipfo iure deuoluta , & in- credendum non eft ) recufabitur, aut differetur, tunc di-
corporata, fint , & effe cenfeantur omnibufque Ecclefiis, &
ti Cardinales in primo Confiftorio fecreto, & præcipue
Monafteriis, & aliis per eos quomodoli et obtentis be- eorum Decanus, & capita Ordinum apud eum omni cum
neficiis Ecclefiafticis eo ipfo priuati exiftant , neque ad inftantia , & inftantiffime pro præfentium obferuatione
Ciuitates, & Loca præfata vllo vmquam tempore remit- petere,& rogare, ac obteftari non ceffent,idque vt omni-
ti poffint. Et fi aliquando eos reintegrari contigerit, nino efficiat, diligentiffime curare ftudeant , ftatuimus, &
hilominus infames remaneant, illifque bonorum & di- ordinamus.
gnitatum portæ perpetuo claudantur. §. 10. Quodque præfentes literæ in libellum redigan- Forma publ.
Reuocatiopri. hane conflit.
§. 4. Et quoniam intelleximus aliquos etiam Car- tur , & poft prædictas Iulij literas , quæ in dicto Con-
Quam habes
uilegiorum, de dinales, Ciuitates, Terras, Oppida, Caftra, Arces, & Lo- claui legi folent,inter alias conftitutiones noftras adiun- hic
allis meliora- ་ ic infine.
dis,& retinë- ca ad vitam, feu tertiam , vel aliam generationem , aut gantur, & etiamin quinterno Cancellariæ Apoftolicæ
dis vfque ad alias à dicta Sede, etiam ex caufa onerofa, obtinere , ha- cum aliis extrauagantibus noftris defcribantur , ac ad
eoru rifectio- bere , & poffidere , cum facultate faciendi in illis melio-
valuas bafilicæ Beati Petri Principis Apoftolorum , &in
nem .
ramenta, ita quod ab eis amoueri non poffint , nifi refti- Cancellaria noftra Apoftolica,ac acie Capi Flora publi→
Lutis fibi prius pecuniis in melioramenta huiufmodi ex-centur.Et quia difficile foret præsétes ad fingula queque
Tom. II. T 3 loca
222 PIVS QVINTV S.:
"
loca deferri, decernimus, etiam & declaramus, quod ea- PIV S EPISCOP PV VS, Edita An. D.
rum tranfumptis , etiam impreffis manu alicuius Nota- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1567.
zij fubfcriptis , & figillo alicuius Prælati munitis, eadem Min laudem
Irabilis gloriam
& in
Deus honorem
&fuis,
Sanctis prophetæillos
qui fe, daturum ore Exordium.
prorfus fides vbique, in iudicio & extra adhibeatur,quæ
præfentibus adhiberetur ,fiforent exhibitæ vel oftenfæ. promifit : vt quos ficut Sol in confpectu fuo fulgentes,
·Sanctio pœ- § . 11. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- ob merita fanctitatis coronat de cœlo , admirabiliter etia
nalis.
ginam , noftræ declarationis , reuocationis, decreti, fta- honoraret in fæculo, & in eo quod illis, tribui iubet lau-
tuti, & interdicti, prohibitionis, ordinationis, & volun- dis & venerationis officio , debitum quoque maieftati
tatis infringere, vel ei aufu temerario contraire. Si quis fuæ honorem & gloriam agnofceret. Quorum non mo-
autem hoc attentare præfumpferit indignationem Om- do vitam, fed mortem,fepulchra, monumenta,reliquias,
nipotentis Dei, ac beatorum Petri, & Pauli Apoftolorum & imagines , ad Catholicæ fidei coufirmationem , & ad
eius fe nouerit incurfurum . confufionem hæreticæ pauitatis, vt felicius etiam , quam
D.P.An.2.
Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- in præfenti vita, doceret viuere mortuos qui in Domi-
die 29 Mart. minicæ millefimo quingentefimo, fexagefimo feptimo, no moriuntur,fæpiffime dignatus eft decorare & illuftra-
quarto Cal. Aprilis, Pontificatus noftri anno fecundo. re miraculis.
§. 1. Ex quo fanctorum laudabili numero , qui catho- Ioan. XXII.
canon Kauit
Papa fubfor. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . licam veritatem, opere, &oore
corde,deAquin roborarunt, Præ- S.Thoma,
Ange- ut
lici Doctoris S.Thomæ Ordinis Fratrum in bull.citin
Vtinamdirigantur via mea ad cuftodiendas infti- dicatorum in Cœlum affumptio,multis ante annis , orbi rubrica
ficationes tuas. terrarum , & diuinis & propriis eft comprobata teftimo-
niis . Nam & miraculorum fignis, quibus ferui fui Tho-
Cardd, fubf Ego F.Card. Pifanus Epifcopus Oftien. mæ perpetua veræ pietatis opera nobilitare voluit inex-
criptiones. Ego Io. Card. Moronus Epifcopus Portuenfis. haufta Dei benignitas , & certiffima Chriftianæ regula
Ego Chriftoforus Card. Madrucius Epifc.Præ. doctrinæ, qua S. Doctor Apoftolicam Ecclefiam infini-
Ago A. Card. Farnefius Epifc. Tufcul . Vicecanc. nitis confutatis hærefibus illuftrauit , adductus, fel. re-
Ego Io. Mi. Card. Saracenus. cord. Ioannes XXII. prædeceffor nofter , illo in San-
Ego Ful . Card . Peruf. &torum numero relato, eius diem feftum Nonis Martij,
Io. Card. Politianus. quo die nunc etiam colitur , anniuerfario honore cele-
Io . B.Cicada Card . S.Clementis. brare iuffit.
B. Card. Tranen. §. 2. Sed quoniam Omnipotentis Dei prouidentia fa- Hic modo.
Pont. ex cau-
Scipio Card. Pifarum . &tum eft, vt Angelici Doctoris , vi & veritate doctrinæ, fis hic expref-
Io. Card. Capifuccus. ex eo tempore , quo cœleftibus Ciuibus adfcriptus fuit, fis,
Ego Clemens Card. Aræcæli. multæ, quæ deinceps exortæ funt hærefes , confufæ &
Ego la. Card. Sabellus . conuicte diffiparentur , quod & antea fæpe, & liquido
Ego lo. Antonius Card. S. Georgij. nuper in facris Tridentini Concilij decretis apparuit;
Aloyfius Card. Cornelius. eiufdem memoriam , cuius meritis orbis terrarum à pe-
Berd. Card. Saluiatus.
ftiferis quotidie erroribus liberatur, maiore etiam quam
Ego Phi. Card. à Burdeſia. antea grati & pij animi affectu colendam ftatuimus.
Ego Lud. Card. Simoneta. Quod officium noftrum præter beneficia ex illius faluta-
Ego Ant. Card. Granuelanus. ri difciplina in diem magis profecta in facrofanctæ Ec-
Ego F. Card. Paciecco. clefiæ filios,ad quorum paftoralem, paternamque curam,
Ego Marcus Antonius Card. Amulius. Dei benignitati humilitatem noftram placuit euocare,
Ego Hieronymus Card. de Corrigia. poftulat etiam aliqua ex parte eiufdem Ordinis Prædica-
Ego lo. Franc. Card de Gambara. torum communio, & focietas , vnde licet imparibus me-
Ego N. Card. de Sermoneta. ritis nos etiam, tamquam ex fonte profluximus .
Ego Hipp. Card . Ferrarien. §. 3. Itaque primum vt in Ciuitate & Regno Neapo- Eius fectum
celebrari iu-
Ego Innicus Aualos Card. Arag. litano, quod in cam Prouinciam, quæ ad falutarem om- bet vt in rub.
Ego Marcus Antonius Card. Columna. nium gentium inftitutionem , ex nobiliffima familia
Egolo. Francifcus Card. Commendonus. Aquinate , clariffimum hoc edidit Ecclefiæ Dei lumen,
Ego Marcus Antonius Card. Bobba. tantum inde laudis , decorifque diuina bonitas redun-
Ego Hugo Boncompagnus Card.S.Sixti. dare voluerit , de venerabilium fratrum noftrorum San-
Ego Alexander Card. Sfortia. &tæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalium confilio atque vna-
Ego Alexander Card. Cribellus. nimi affenfu, ipfa die nonarum Martij, qua præftantiffi-
EgoFrancifcus Abundius Card. Caftilion. mus Doctor migrauit in cœlum, pofthac femper vniuer-
Ego Benedictus Card . Lomellinus. fi vtriufque fexus ab omnibus vetitis , ac feruilibus ope-
Ego Gulielmus Card. Sirletus . ribus laboribufque abftinentes , feftum Diui Thome
Ego F. M. Card . Alexandrinus. folemniter fub duplici maiori officio ficut ceteras eius
Ego Hieroymus Card. Simoncellus. generis folemnes feftiuitates, quæ de ipfius Ecclefiæ præ-
Ego Vitellotius Card. Vitellius S.R.E. Cam. cepto feruantur ; in aliis autem Orbis terræ partibus,
Ego Francifcus Card. Alciatus . quemadmodum Sanctorum quatuor Ecclefiæ Doctorum
Publicatio, Anno à Natiuit. D. N. IESV Chrifti 1567. Indict.10. feftiuitates piæ mem. Bonifacij Papæ VIII. etiam præ-
die vero 23.menfis May, Pontificatus Sanctiffin Chriftopa- decefforis noftri præcepto celebrantur , fic eumdem fe-
tris, & D.N.D. Pij diuina prouidentia Papa V. anno eius ftum diem S.Thomæ in perpetuum pofthac omnes item,
2. retrofcripta litera affixa, & publicatafuerunt ad valuas vtriufque fexus Chriftifideles celebrent, & vénerentur,
Principes Apoftolorum de Vrbe , & Cancellaria Apoftolica, & Apoftolica auctoritate ftatuimus ac fancimus.
ac in acie Campi Flora, per nos Io.Andream Rogerium, & §. 4. Vt vero etiam memoriæ S. Doctoris maiori ftu- Indulg. eins
Nicolaum de Matthais Sanctiſſ. D N. Papa Curfores. altaria vifi-
dio ac pietate cultus & debita veneratio adhibeatur, de tantibus.
A Antonius Clerici Mag.Curf.
Omnipotentis Dei , ac beatorum Apoftolorum Petri &
Pauli auctoritate confifi, omnibus vtriufque fexus Chri-
ftifidelibus vere pœnitentibus & confeffis , qui in ipfo
XXXVI. Quod 'feftum S. Thomæ de Aquino, vti feftum S. Thoma feftiuitatis die , facellum vel altare in Eccle-
de præcepto S. R.E. in Regno Neapolis, alibi fia S. Dominici Neapolitan fitum, in quo fcriptoris An-
vero vti feftum quatuor Catholicæ Ecclefiæ gelici doctrina, Saluatoris Crucifixi ore ( ficuti pia tefta-
Doctorum , de cetero celebretur . tur hiftoria ) mirabiliter probata fuit , à primis eius diei
vefperis , vfque ad occafum Solis deuote vifitauerint,
Hunc Sanctum canoniZauit , & eiusfeftum inftituit feptem annos & totidem quadragenas. Feftumqueco-
§. 5.In ceteris autem orbis terra partibus,iis qui eum- lebrantibus
Io.XXII.vt in eius conft. 11.Redemptionem.
dem feftum diem,vt præfertur, folemniter celebrauerint, concedit.
&
1
PIVS QVINT VS.

V S. 223
& ad Ecclefiam, quæ apud eos fuerit, vel facellum, autal- | infua conft.19. Sanctiffimus. Etpoftremò Paul.V.
tare fub eiufdem S.Thomæ inuocatione pie ac deuote ac-
in conft.58. Sanctiffimus.
cefferint , quoties id fecerint , toties centum dies de in-
iuncta ipfis pœnitentia per præfentes literas in perpe- Quoad indulta Cardinalium circa difpofitionem benefi
tuum valituras , quas fub aliis cuiufcumque generis in- ciorum , quod non communicentur Capitulo , & Ca +
dulgentiarum conceffionibus & illarum reuocationibus nonicis, cum quibus illa alias effent communia , vide
nullo modo comprehendi volumus , mifericorditer in S.D.N.Vrb.VIII . conft.59. Accepto inf.com.4. Quod
Domino relaxamus . vero Cardinales prætextu indulti etiam cum expreffa
Exempli bul-
§. 6. Et quia difficile effet has ipfas literas ad fingula facultate concedendi , non poffint difponere de bene
La crediiubet. orbis terrarum loca peruenire , volumus & auctoritate ficiis Ecclefiæ, cuiusregimini cefferunt, cum aliquibus
Apoftolica decernimus,vt earum exemplis etiam impref- exceptionibus habes eiufdem S.D.N, Vrb.VIII . conſt.
fis manu Notarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius 60. Licet inf.d.tom.4.
Prælati munitis , vbique locorum & gentium , in iudi-
Anctiffimus in Chrifto Pater, & Dominus nofter Do- Edua An. D.
cio & extra eadem prorfus fides adhibeatur, quæ iis ipfis 1567i
fi exhibitæ effent , iure ab omnibus adhiberetur. Sand
minus Pius diuina prouidentia Papa V. Exordium
Sandiopœ- §.7. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam Ex tam multis S.R.E.Cardinalium fuper beneficiorum
nalw.
noftræ fanctionis, voluntatis, relaxationis, ftatuti, & de- Ecclefiafticorum difpofitione indultis , & multiplicatio
creti infringere, vel ei aufu temerario contraire. Si quis ne aliarum fuper aliis facultatum , quæ quotidie literis
autem hoc attentare præfumpferit, indignationem Om- dictorum indultorum diffuſe inferuntur , fæpe numero
nipotentis Dei , ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius, impeditus , quo minus folitam antehac Sedis huius be-
fe nouerit incurfurum . nignitatem erga pauperes , & benemeritos liberaliter
D.P." An. 2.
Dat. Romæ apud S. Petrum anno Incarnationis Do- exercere poffit.
die 11.Apr. minicæ , 1567. tertio Idus Aprilis , Pontificatus noftri 5.1. Idcirco rationem capere volens , vt tanta dehinc Reuocatio in-
dultori S. R.
anno fecundo. eiufcemodi indultorum , & facultatum largitione præci - E.Cardinaliu
fa, dictis perfonis commodius beneficandi via fibi libera circa benefi
Papa fubfcri. Ergo Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . recludatur , omnia & quæcumque indulta , conceffiones , ciorum colla
facultates , & alia priuilegia , conferendi quæcumque be- tionem.
Vtinam dirigantur via mea ad cuftodiendas iuftifi- neficia Ecclefiaftica , cum cura , & fine cura , fæcularia &
tiones tuas. quorumuis Ordinum regularia qualitercumque qualifi
cata , ad collationem , prouifionem , præfentationem ,
Cardd. fub- Ego F. Card. Pifanus Epifc. Ottien . electionem, & quacumque aliam difpofitionem dictorum
fcriptiones.
Ego lo. Card. Moronus Epifc. Portueń. Cardinalium , ratione Patriarchalium , Metropolitan . &
Ego Chriftophor us Card .Madrucius Epifc. Præneftin. aliaru m Cathedralium Ecclefiarum necnon monafterio
Ego A.Card.Farnelius Epifc.Tuſculan.Vicecan cell. rum ,prior atuum , dignitatum & aliorum beneficiorum
Ego Io.Mi.Card. Saracenus. Ecclefiafticorum , quæ quomodolibet obtinent , & in
lo.Card.Politianus . pofterum obtinebunt , ac etiam quorum collatio, proui-
Io.B.Cicada Card. S.Clementis. fio, & quæuis alia difpofitio , illis ex caufa factæ per eos
B. Card.Tranen . ceffionis, regiminis,& adminiftrationis , feu commenda,
Scipio Card. Pifarum . aut refignationis , Ecclefiarum , monafteriorum , & alio
Io.Card.Capifuccus. rum beneficiorum huiufmodi , Apoftolica auctoritate re-
Ego Clemens Card.Aræcæli. feruata exiftit , vel in pofterum referuabitur , necnon
Ego Ia. Card. Sabellus. quorumcumque inferiorum collatorum & collatricum ,
Ego lo.Antonius Card. S.Georgij. de iure, priuilegio, confuetudine , ac alias quomodolibet
Ego Aloyfius Card. Cornelius. pertinentia , & etiam illa commendandi , ac alias de eis
Ber. Card. Saluiatus. difponendi, omnibus & fingulis Cardinalibus prædictis,
Ego Phi.Card.à Burdefia. etiam de dictorum inferiorum collatorum confenfu , per
Ego Lud. Card. Simoneta. quofcumque Rom. Pont. ac Sanctitatem fuam, & dictam
Ego Ant.Card. Granuelanus. Sedem, etiam Motu proprio , & ex certa fcientia , deque
Ego F.Card.Paciecco. Apoftolicæ poteftatis plenitudine , & etiam ex pactis in-
Ego Marcus Antonius Card.Amulius. ter dictos Pontifices & Cardinales diuerfis temporibus
Ego Hieronymus Card.de Corrigio. factis , firmatis , & iuratis , ac quibufuis onerofis , &
Ego Io.Franc.Card.de Gambara. aliis caufis conceffa ; & etiam iteratis vicibus innouata ar-
Ego Hipp.Card. Ferrarien. que extenfa, quibufcumqne concepta formulis , ac etiam
Ego Innicus Aualos Card.Arag. reftitutiuis , mentis atteftatiuis, præferuatiuis, derogato-
Ego lo.Francifcus Card.Commendonus. riarum derogatoriis , aliifque efficacioribus , efficaciffimis
Ego Marcus Antonius Card . Bobba. & infolitis claufulis , necnon vim contractus inducenti-
Ego Hugo Boncompagnus Card. S. Sixti. bus, & aliis decretis fuffulta , quorum omnium tenores
Ego Alexander Card.Sfortia. Sanctitas fua haberi voluit pro expreffis , fpecialiter & ex-
Ego Alexander Card.Cribellus. preffe reuocauit , literafque Apoftolicas defuper con-
Ego Benedictus Card. Lomellinus. fectas , & quoad ea in quibus illa nondum erant fortita
Ego Gulielmus Card. Sirletus. effectum , & inde fecuta quæcumque , caffauit & annul-
Ego F.M. Card.Alexandrinus. lauit , virefque & effectum de cetero non habere de-
Ego Hieronymus Card.Simoncellus. creuit.
Ego Vitellotius Card.Vitellius S.R.E. Cam. §. 2. Præterea voluit & ordinauit , quod omnes dein- Declaratio
Publicatio
ceps literæ Apoftolicæ facultatum & indultorum huiuf- limitatio cir
Ego Francifcus Card.Alciatus. ca futuram
Anno à Natinis D.N. Iefu Chrifti 1567 Indict . 1o.die voro modi pro fingulis Cardinalibus prædictis,præfentibus & illarum con-
30 menfis Iunij , Pontificatus Sanctiff. in Chriftopatris, & futuris ad vnam tantum cathedralem,vel maiorem Eccle- ceffionem.
D.N.D. Pij diuina prouidentia Papa V. anno eius 2 retro- fiam,feu illius loco,vnum vel duo monafteriú,feu mona-
fcripta litera leita , publicata & affixa fuerunt in valuis fteria,aut vnú aliud vel duo alia,beneficium feu beneficia
Sancti Petri de Vrbe , & S.Io.Lateranen , Cancellaria Apo- in dictis literis exprimendam feu exprimendum vel ex-
ftolica,per nos Io. Andream Rogerium , & Chriftianum de primenda , quam feu quod, vel quæ ipfi Cardinales vltra
Monte pralibati Sanctiff. D.N.Papa Curfores. illas fex Epifcopales ac prefbyterales , & diaconales Car-
Camillus Cherubinus Mag.Curf. dinalium Ecclefias tunc temporis obtinebunt , feu cuius
vel quorum collatio eis referuata fuerit , vt præfertur ; ac
XXXVII. Moderatio indultotorum S. R. E. Cardinalium, etiam fublata omnino altera huiufmodi indultorum par-
te fuper confenfu ipforum Cardinalium requirendo in
fuper collatione beneficiorum .
prouifione beneficiorum apud Sedem prædictam pro
Aliam &ſtrictiorem moderationemfecit Greg: XIV. tempore vacantium, alias fub dictis indultis comprehen-
T 4 forum ,
PIVS QVINT V S.
224
forum , de quibus omnibus Sanctitas fua pofthac libere Cum autem , ficut accepimus , vt annatarum commu- Caufa buim
difponere intendit, & etiam citra facultates commendan- nium , & aliorum iurium femel tantum , vel de xv. in xv. conftit.
di monafteria aliaque beneficia Ecclefiaftica , fæcularia & annos, ob perpetuas beneficiorum Ecclefiafticorum vnio-
regularia, necnon difponendi de monafteriis,etiam cura nes perfoluendorum, quæ alias fel.rec. Iulius Tertius , &
& conuentu carentibus, & de dignitatibus, conuentuali- Paulus Quartus Rom .Pont. prædeceffores noftri per eo-
bus, & in Metropolitan.aliifque cathedralibus poft Pon- rum literas in forma Motus proprij defuper editas , ex
tificales maioribus , & in collegiatis Ecclefiis principali- præterito dumtaxat Cam. Apoft. applicauerunt, eo cele-
bus. Ac etiam difponendi de beneficiis Referendariorum rius quo poterit exactio & executio fiat , plurimum in-
caufarum Palatij Apoftolici Auditorum , Protonotario- terfit , & neceffarium exiftat vt tam Iulij Tertij & Pauli
rum , & aliorum officialium dictae Sedis , necnon fami- Quarti prædecefforum literas prædictas, quam alias quaf- .
liarium , ceterorumque omnium, qui conftitutionibus cumque conftitutiones, ftatuta, decreta, & declarationes
declaratoriis fel.rec.Pauli Papæ III.ad perpetuam rei me- per recol. mem. Pium Secundum , Paulum etiam Secun-
moria editis cótinentur. Deniq; cu moderatione facultatú dum , Innocentium Octauum , Iulium fimiliter Secun-
difponendi de beneficiis familiarium ipforum Cardina- dum , ac Iulium & Paulum præfatos , aliofque diuerfos
lium, ac conceffionum eis per regulas Cancellaria Apo- Rom.Pont. prædeceffores noftros contra pro tempore in
ftolicæ factarum, de confenfu per ipfos in prouifionibus Camera Apoftolica, aut alias ratione annatarum commu-
Apoftolicis præftando, ad cos folos familiares continuos nium , & aliorum iurium prædictorum femel tantum, aut
commenfales eorumdem , qui vera & actuali familiarita- de xv. in xv. annos foluen, obligatos,aut alios quofcum-
te continua commenfalitate huiufmodi durante extra que beneficia Ecclefiaftica, abfque eo quod annatas,com-
Romanam Cur.vel Cardinalibus ipfis in dicta Curia exi- munia , & quindennia prædicta foluiffent pro tempore
ftétibus,apud d. Sedem decefferint,& ad ea fola beneficia, poffidentes, editas & factas per nos innouentur , appro-
quæ ipfi familiares continui commenfales viuentes , ad bentur, & confirmentur.
collationem dictorum Cardinalium pertinentia obtine- §. 1. Nos igitur fingularum literarum , & cuiuflibet Cöfirmat hie
Pont.coft-pra
bant , feu quæ ex collatione fibi ab eifdem Cardinalibus Motus proprij à prædictis Romanis Pontt.prædeceffori- decefforum &
facta affecuti fuerant expediantur. Aliter vero etiam mo- bus noftris , vt præfertur , quam etiam forfan à nobis defectus fup-
tu, fcientia, & poteftate fimilibus, ac etiam cum præfen- hactenus emanati veriores tenores , ac fi de verbo ad ver- ple·
tium , fpeciali & expreffa derogatione expedita , nullius bum hic inferti effent pro plene fufficienter expreffis &
fint prorfus roboris vel momenti. Et nihilominus huiuf- infertis haberi volentes , illas & illos , necnon omnia &
modi conftitutiones , & regulas fuper beneficiis familia- quæcumque per quofcumque iudices , executores , &
rium Cardinalium editas , etiam quoad Cardinales in- commiffarios in illis deputatos , & ab eis fubdelegatos,
dulta huiufmodi non habentes , ad familiares , & ac alios miniftros in præmiffis , & circa ea , quomodoli-
beneficia prædicta dumtaxat reftrinxit , & moderatus betgefta & executa reperiuntur
, ac inde fecuta quæcum-
'fuit. que , ex certa fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis pleni-
Decretum ir-
§. 3. Decernens fic in iis, ceterifque omnibus præmif- tudine , approbamus & confirmamus , ac rata & grata ha-
risans.
fis per quofcumque &c. etiam caufarum dicti Palatij Au- bemus , necnon illis perpetuæ & irrefragabilis firmitatis
ditores , ac etiam ipfos Cardinales , fublata &c. necnon robur adiicimus , illaque inconcuffe obferuari debere de-
irritum & inane quicquid fecus per quofcumque etiam cernimus & declaramus , omnefque & fingulos , tam iu-
prætextu indultorum , facultatum , & conceffionum ris quam facti , & folemnitatum forfan omiffarum , &
huiufmodi , fcienter vel ignoranter contigerit atten- alios quofcumque defectus fiqui forfan interuenerint in
tari. eifdem,& qui neceffario exprimi deberent , motu ,fcientia ,
Clauf.derog. §. 4. Statuto , ordinatione , decreto , & declaratione & poteftatis plenitudine fimilibus fupplemus ,illafque &
Sanctitatis in craftinum eius affumptionis ad fummi illa, quatenus opus fit , innouamus.
Et ex caufis
Apoftolatus apicem editis , quod Cardinales in conftitu- §. 2. Et infuper quoniam ficut etiam nobis innotuit à
bicexpreffis.
tionibus &regulis per eam poft priorum fuarum confti- nonnullis nimium fcrupulofis , & plufquam oporteat fa-
tutionum & regularum editionem & publicationem in pere contendentibus hæfitatur , An monafteria quorum
pofterum faciendis , non includantur, nifi illæ eorumdem fructus,&c. in libris Cameræ Apoftolicæ taxati reperiun-
Cardinalium fauorem concernant , vel ipfæ edendæ con- tur , necnon Prioratus quorumuis Ordinum regularia &
ftitutiones de illorum, feu maioris partis eorum confilio regulares , ceteraque beneficia Ecclefiaftica quocumque
editæ fuerint , ceterifque contrariis non obftantibus qui- titulo nuncupata , quorum fructus , redditus & prouen-
bufcumque. tus in diftributiones quotidianas conuertuntur, fub lite-
PP.fubfer.
Publ. Poni. Placet publicetur, & defcribatur. M. ris Pauli Secundi , & aliorum prædecefforum huiufmodi
An.2.die 30. Leita & publicata fuit fuprafcripta regula Roma in Can- comprehendantur .
Aprilis. cellaria Apoftolica, Anno Incarnationis Dominica 1567. 5.3 . Nos confiderantes, quod annatarum communium Declarat etiä
quod Mona-
die vero Mercurij vltima menfis Aprilis, Pontific.prafati & aliorum iurium prædictorum exactio , in recognitio- feria quorum
Sanctif . D.N. Papaanno 2. nem vniuerfalis dominij introducta , eft antiquiffime, fructus in li-
A. Lomellinus Cuftos. quindenniorumque vfus & folutio ideo adinuenti funt, bris Camer.
ne Camera prædicta ex monafteriorum , prioratuum , & Apoft. taxati
aliorum beneficiorum Ecclefiafticorum vnionibus , quæ reperiütur,&
quacuque be-
XXXVIII. Monafteria
quorum
fructus reperiuntur taxati in amplius v -acare non fperabatur ,detrimentum aliquod pa- neficia perpe-
libris Reuer. Cam. Apoft. & quæcumque bene- teretur. Volentes Cameræ noftræ Apoftolicæ, ac venera- tuo vnita de
ficia piis locis vnita de cetero non vacantia, bilium fratrum noftrorum Sanctæ Romanæ Ecclefiæ cetero no va-
quindennia & alia iura eidem Reu.Cam.foluc- Cardinalium, necnon dilectorum filiorum Romana Cu- cantia, quin-
dennia, & a-
ria officialium participantium iura præferuare , illorum- lia iurafolue-
re tenentur. Et Capitula , Congregat iones , & que indemnitati confulere, ad omne dubium omnemque re tenentur.
alia pia loca , indicare debent beneficia quæ difputandi & excipiendi occafionem tollendum , Motu
poffident , & titulum poffeffionis , & annuos , fimili , &c. omnia & fingula monafteria , tam fæcularia
redditus . quam quorumuis Ordinum regularia , dummodo in li- .
bris eiufdem Cameræ taxata reperiantur,reliqua vero mo-
Eademfere iuffit Paulus IV.fup.infua conft.17. De- nafteria , prioratus , præpofituras , præpofitatus , tamſæ-
culares quam quorumuis Ordinum regulares , necnon
cens . Et ampliauit Sixtus V. infra in conft . 33 .
Cameræ. vbi de hac materia notabo. dignitates , perfonatus, adminiftrationes , officia , & alia
quæcumque beneficia Ecclefiaftica, etiam fi manualia, &
PIVS PAPA QVINTVS de iurepatronatus exiftant , quorum fructus , &c. fum-
Edita An. D. mam 24. ducatorum auri de Camera fe. co. æft, valorem
Motu proprio , &c.
annuum excedût, à quocumque tempore citra etiam ante
Exordium.
Poftolica Sedis pofcit auctoritas , vt quæ prouide fel . record. Martinum Papam Quintum fimiliter præde-
per Roman.Pont.ftatuta fuerunt, debita executioni cefforem noftrum , & per nos & fucceffores noftros qui-
demandentur.
bufcumque Cathedralibus , etiam Metropolitanis , feu
Collegiatis
PIVS QVINT V S. 225
Collegiatis Ecclefiis,aut capitularibus menfis, etiam pro , verbum, non autem per claufulas generales idem impor-
quotidianis diftributionibus , aut alias vfibus , necnon tantes, mentio feu quæuis alia expreffio habenda,aut alia
Collegiis,Vniuerfitatibus Congregationibus quorumuis exquifita forma feruanda effet , tenores, &c. pro expreffis
Ordinum monafteriis, domibus,hofpitalibus , fabricis,ac haben . hac vice dumtaxat, fpecialiter & expreffe deroga
vtriufque fexus perfonarum piis locis quantumuis priui- mus, necnon omnibus illis , quæ prædeceffores prædicti
legiatis , & exemptis,fub quibufcumque tenoribus & for- in fingulis eorum literis voluerunt non obftare , ceterif
mis,Apoftolica auctoritate vnita,feu alias quomodolibet, que contrariis quibufcumque.
& quouis titulo obtenta & poffeffa , fub literis Pauli Se- §. 8. Volentes præfentis Motus proprij folam fignatu- Sola fignatu
rafufficit.
cundi,& aliorum prædecefforum huiufmodi comprehen- ram fufficere, & vbique in iudicio & extra, regula contra-
di & includi. ria non obftante, fidem facere.
Ideo habentes um, etiam §. 9. Et nihilominus illius tranfumpto manu publici Fides träfum.
S.4.Et propterea omnia & fingula Cathedrali
debent Metropolitanarum , Ecclefiarumque Collegiatarum, Ca- Notari) Camera Apoftolicæ fubfcripto vbique locorum prorum.
vnitabeneficia
dicta
fe obligare ad Pitula, Congregationes, Vniuerfitates, Collegia, Hofpi- tam in iudicio quam extra,fidem adhiberi , ac fi præfentes
folutionem talia, & pia loca, & quiuis alijin quorum fauorem vnio- exhibitæ forent & oftenfæ .
Papa fubfcri.
qindennio- nes, annexiones, incorporationes, applicationes, & fub- Placet Motu proprio . M.
um alio- miffiones huiufmodi facta reperiuntur, quantumcu mque
rum jurium. vt præfertur, exemptæ & priuilegiata exiſtant , etiam fi fe
fuperinde in Camera Apoftolica non obligauerint,dum- Moderatio dotium , munerum , & ornamentorum XXXIX.
quarumcumque mulierum > etiam tempore

modo monafteria & beneficia ipfa poffideant, ad folutio-
nem comunium annatarum & aliorum iurium prædicto- nuptiarum in Vrbe.
rum eidem Cameræ pro tempore præterito ( faluis colle-
gij & officialium iuribus quoad futura remanentibus ) ra- Aliam moderationem , edidit Sixt. V. in conflit.52.
tione vnionum , annexionum , incorporationum,applica- Cumin. vbi tamen dotes auxit ad fcuta 5500.
tionum, & fubmiffionum prædictorum fingulis xv. annis PAPA QVINTVS Edita An. D.
PIVS
à dic qua illæ fuum fortita fuerút effectum, & alias iuxta 1567 .
Motu proprio, &c.
tenorem literarum in forma Motus proprij à Iulio Tertio
Vonia m nos plurie s iuftis caufis moti , cohortati fu- Populus Ro-
prædeceffore prædicto fuper applicatione quindennio-
mus dilectos filios noftros Conferuatores Camera manus ad co-
rum prædictorum eidem Cameræ facta defuper emanata- hortationem
rum faciendam teneri, & obligatos effe, & ad id per fen- Alma Vrbis, & Populi Romani , vt vellent in modum pu- huius Pont.
tentias , cenfuras & pœnas in fingulis Pauli Secundi , & blici Statuti moderari , ac limitare quantitatem, vfque ad fuper mode-
aliorum prædecefforum huiufmodi literis contentas, cogi quam in futurum afcendere poffent dotes mulieribus in ratione dotis
& compelli poffe. ipfa Vrbe inter Romanos , feu inter eos & exteros , aliof- condidit fta-
tutum , cuius
Claufula fu-
blata. 5.5 . Sicque & non aliter in præmiffis omnibus & fin- que fuprafcriptos conftituendæ ac dandæ , ipfiufque tenor moxfe-
gulis per quofcumque Iudices & Commiffarios , quauis propterea in diuerfis eorum etiam publicis Confiliis ne- quitur.
Apoftolica auctoritate fungen . etiam Palatij noftri Apo- gocio tractato prius , curam faciendi moderationem & li-
ftolici caufarum Auditores , necnon Sanctæ Romanæ Ec- mitationem prædictam , illamque cum pœnis, capitulis
clefiæ Cardinales , ac venerabilem fratrem noftrum Hie- & claufulis opportunis in fcriptis redigendam , Confer-
ronymum Epifcopum Maceratnen.præfatæ Camera Cle- uatoribus & aliis fuperius defcriptis demandauerint , &
ricum, cui omnes & fingulas caufas occafione præmiffo- præinferta fcriptura fic vt fupra exemplata , eft in eodem
rum pendentes commifimus in quauis inftantia , fublata publico Confilio lecta , & mature difcuffa , fuerit per
eis & eorum cuilibet aliter iudicandi facultate , iudicari ipfum Confilium approbata , & in modum publici ſtatu-
& definiri debere, irritumque , &c. decernimus & decla- ti publicata.
ramus. §.1. Nos cupientes vt inuiolabiliter obferuetur , Motu Claufulapra-
Executoris de. §. 6. Mandantes eidem Hieronymo Epifcopo, vt om- fimili ftatutum ipfum fubfcriptum prout iacet, cum om- feruatiua.
putatio. 1
nes & fingulas caufas coram eo inter dilectum filium nibus fuprafcriptis ordinationibus , in omnibus & per
eiufdem Camera Collectorem ex vna , & quafcumque omnia, etiam Apoftolica noftraauctoritate ex certa noftra
Congregationes , Capitula,Collegia,& quafuis alias per- fcientia perpetuo laudamus & approbamus & confirma-
fonas ex altera partibus,fuper folutione annatarum com- mus , omnefque & fingulos , tai iuris quam facti & fo-
munium , & aliorum iurium quindenniorum eorumdem lemnitatum etiam verbalium forfan omiffarum defectus
vel eorum occafione , nunc & pro tempore pendentes, fiqui in præmiffis interuenerunt,eadem auctoritate Apo-
juxta præfentium tenorem terminet & decidat . Et pro ftolica fupplemus. Et pro abundantiori cautela , maiori-
faciliori indagatione vnionum prædictarum , omnia & queipfius Statuti ,omniumque fuprafcriptorum efficacia ,
fingula Cathedralium etiam Metropolitanarum & Col- etiam nos per eadem verba , ftatutum ipfum , ac ſupra-
legiatarum Ecclefiarum Capitula , Collegia , necnon tam fcriptas omnes ordinationes de nouo facimus , atque in-
virorum quam mulierum fæculares , & quorumuis Or- uiolabiliter perpetuo obferuari , & ad executionem per
dinum regulares Congregationes , feu Collegia & pia illos ad quos fpectat inconcuffe demandari volumus &
loca,eorumdemque Prælatos & procuratores ,ad indican- mandamus .
dum & profitendum medio iuramento , omnia & fingula S.2 . Volentes quod huius noftræ cedulafola fignatura Confirmat
Pont. dictum
monafteria, Prioratus, Præpofituras , Præpofitatus, Paro- fufficiat , & claufura contraria non obftante , in iudicio ftatutum.
chiales Ecclefias,& alia quæcumque beneficia Ecclefiafti- & extra fidem faciat.
ca , quæ ipfa Capitula , Congregationes , & alia pia loca S. 3. Et quod præmiffis , ac præinferto ftatuto , & Sola fignatu
prædicta poffideant , & quo titulo illa poffideant , illo- huic noftræ cedula ac difpofitioni , per nos &fuccceffo- ra fufficit. ·
rumque annuos valores, fub priuationis & aliis in literis res noftros numquam fufficienter derogatum effe cenfea-
in forma Motus proprij Pauli Quarti prædecefforis hu- tur , nifi in publica fignatura propofita fupplicatione
iufinodi contentis , fententiis , cenfuris & pœnis in Ro- cum huius noftræ cedule infertione , derogatio fuerit
mana Curia & extra cam moneat & requitat. conceffa.
Derogatio co- 5.7 . Non obftantibus conftitutionibus & ordinationi- §.3.Decernentes irritum & inane fi quid in contrarium Decretum in
trariorum . ritars.
bus Apoftolicis, necnon priuilegiis , exemptionibus, in- fieri contingat .
dultis, & literis Apoftolicis Congregation . Capitulis, & §.5. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Claufula de
aliis piis locis prædictis , fub quibufcumque tenoribus nibus, Apoftolicis, aliifque dicta Vrbis ftatutis,reforma- rogatoria.
& formis,ac cum quibufuis derogatoriarum derogatoriis, tionibus & confuetudinibus , etiam iuramento , &c. ro-
aliifque efficacioribus & infolitis claufulis, necnon irri - boratis , ceterifque in contrarium facientibus quibuſ-
tantibus & aliis decretis , etiam motu & fcientia fimili- cumque."
bus , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , aut alias Placet Motu proprio.M.
quomodolibet conceffis , ac iteratis vicibus approbatis, Datum Romæ apud S.Petrum , Nono Kalend. Iulij , D. P.An:2).
& innouatis , quibus omnibus etiam fi pro illorum fuf- anno fecundo. 24. May,
ficienti derogatione , de illis corumque totis tenoribus
fpecialis , fpecifica , expreffa, & indiuidua, ac de verbo ad Sequitur tenor iftius Statuti.
CAP. I.
226 PIVS QVINT VS.
CAP. I.
marito, ò prima,moftrare ò far moftrare à pompa, ò altri-
na di qualunque ftato, grado, o preeminenza fi mente, tanto in publico , come in priuato , in preſenza
Statuti tenor nelle caffe , e fponfalitio , quali vogliamo non poffano
Tatuimo & ordinamo , che neffuna perfona Ro- di perfone , che non fiano di cafa , le robe che faranno
in quo extat
moderatiodo- fia,etiandio chierico,ardifca, ne prefuma conftituire,pro- eccedere in numero di dua, alla pena di ducati cinque-
tis ad fcuta
4500.de car- mettere, pagare, riceuere,tanto in danari contanti, quanto cento , da incorrerfi & applicarsi comedi fopra.
linis. in argento, oro, gioie, prouentioni, o altre cofe, etiamdio,
CAP. V I.
Tufcias au- mobili, e femouenti, raggioni , & attioni, dote & accon-
tem fuiffe ad
cio , in vna ò più volte , che paffi ò ecceda , & computata §. 6. Non fia medefimamente lecito al fpofo donare Moderatio
5500. per
Sixt.V. cit, in etiamdio caffa bianca, bacile,e boccale,la fomma è quan- più di vna vefte alla fpofa , la quale fia conforme alli ha- muneru inter
rub. tità di ducati quatromila e cinquecento di carlini , à ra- biti liciti per le vltime reformationi fopra ciò fatte, alla coniuges &
affines.
gione di diece carlini per ducato. Ne fia lecito à quefto pena predetta. E non fia lecito al padre ò madre, ò altra Ad hac vide
contrauenire per alcun patto o confentimento , etiam congionta perfona della fpofa, donar al fpofo , o ad altri d. bullam
giurato , da farfi per li contrafcritti & altre terze perfone per lui ; dirette ouero indirette , nel tempo della fubhar- Sixti V.
per caufa ò occafione di accrefcere fomma dotale, confti- ratione , ò prima ò poi , alcun vafo, bacile, boccale, cop-
tuir pegno,ò in qualunque modo far fraude à quefto fta- pa, nappo, catena, o altro dono, tanto di oro , come d'ar-
tuto,ad effetto ch'il marito,ò la donna,ò altri per effi ven- gento, denari, giore, perie, drappi , ò altre cofe, etiamdio
gano ad hauer più della detta ſomma di ducati quatromi- no fimili,alla pena predetta di ducati 500. & perdita delle
la e cinquecento,in alcun modo ò via diretta òindiretta, robbe , d'applicarsi come di fopra. Non fia lecito alli pa-
alla pena di mille ducati fimili da incorrerfi per ciafcunorenti dello fpofo nell'atto della fubharratione donare alla
che contrafarà.e da applicari per la quarta parte all'accu-fpofa alcun dono , eccerto che padre, madre , fratelli , e
fatore,qual farà tenuto fecreto,l'altra quarta all'effecuto-
forerle carnali e confobrini del fpofo , alla detta pena,
re, & per lo refto alla fabrica del Palazzo delli MagnificiNon fia lecito alla fpofa , e fuoi , al tempo della fubhar-
Signori Conferuatori della Camera di queft'Alma Città ratione , dar fazzoletti , ò cofa fimile ad altre perfone,
di Roma. Et nientedimeno volemo , che pagata ò non che à coloro che li è permeffo di donare, & che donaran-
pagata la detta pena, tutto quello che oltra la detta fom- no come di fopra, alla pena predetta.
ma fi deffe, ouero ancora con interuento di terze perfone 5.7.Deputati fuper præmiffis per Populum Romanum Nomina de-
fotto quale color fi fia di donatione , parafreno , ò altro in publico confilio Illuftriffimi Domini Conferuatores putatorum
titolo etiá in perfona della donna, qual fimilmente pro- Camera Alma Vrbis D.Antonius Vellius I.V.D. Aduoca-
hibemo fotto la pena predetta ipfo facto fia applicatoalla tus Confiftorialis , D.Domitius Caualerius , D. Vincen-
fabrica del Palazzo delli prefati Magnifici Signori Con- tius Nobilius, Magnificus D.Angelus Prior Dominorum
feruatori . Et ancora volemo , che colui che conftituifce, Capitum Regionum , D. Marcus Antonius Burghefius
dà,ouero promette in alcun modo oltre la fomma predet- Aduocatus Confiftorialis , D.Marius Gabriellius Aduoca-
ta,o fuo herede , ò fucceffore, ouero la donna perla qual tus Confiftorialis , D. Pirrhus Tharus I.V.D. Vincentius
foffe data per verun tempo venendo il cafo della refti- Parentius I.V.D. Galeatius Poggius I. V.D. Antonius
tutione , poffa ridimandare illa fopra più , & habbi per- Maffa I.V.D. Dominus Lucas Petus I.V.D. Dominus
duta ogn'attione che in ciò & fopra ciò li competeffe , e Marius Frangipanus , D. Cincius Frangipanus, D.Hector
detto fopra più s'applichi ipfo iure alla fabrica predetta Mutinus , D. Horatius Narus , D. Petrus Paulus Fabius,
come di fopra ; ordinando che tutti fimili contratti , è D.Thomas Caualerius, D.Hieronymus Picus .
priuate fcritture, quali fopra ciò fi faceffero frano quanto
alla detta quantità ecceffâ ipfo iure nulli & inualidi,e per Extenfio conftitutionis Pij IV . de condemnatis & XL.
vigore di effi nulla effecutione fe ne poffa fare quanto
bannitis non audien . nifi in carceribus confti-
alla quantità eccedente di ducati quattromila, e cinque-
cento. tutis, & defuncti hæredibus citatis , vt procedat
etiam contra condemnatos in contumaciam , &
CAP. II.
in quacumque inftantia,pro quacumque pœna
Notariorum §. 2. Ancora prohibemo à tutti fimili Notarij , che non
corporis afflictiua.
contrahane ardifchino ne prefummino rogar fi d'alcun inftrumento,
prohibitionem
inftrumenta qual fia contra la prohibitione foprafcritta, ne far ferit- Hac bulla Pij IV.eft 52.fup. Et ficuncta. Et plene
conficientium tura che fia incerta , ò che fi referiſca à quella cedula pri- de materia bannitorum notabo inf. in conft . 6.
pana. uata , o qualunque altra fcrittura , o arbitrio di huomo,
fotto la pena del falfo, e di fcudi ducento per ciaſchedun Sixt.V. Hoc noftri.
di loro che contrafara , e d'applicarsi come di fopra,& detti

PIVS PAPA QVINT VS Edita An.D.
contratti non inualidi ipfo iure , & nullius fidei , & effi
Notarij s'intendano nondimeno priuati in perpetuo Motu proprio , &
'c. 1567.
del'oro officij .
Icet alias fel.record. Pius Papa IV. prædeceffor nofter Pius IV.edidit
LMotu proprio, & ex eius certa fcientia , fua conft . de qua
CA P. II I. perpetuo hic.
valitura conftitutione fanciuerit, & c.
Mediatorum
5.3 . Et fimilmente prohibemo che neffuna perfona
& aliorum Omittitur refiduum huius narratiuæ , quia ipfam bullam habes
fcripturishuic poffa in ciò come mezano intrauenire,ò altrimente pre- fup. Et ficuncta.
prohibitioni fumere farcèdula priuata , ouero effer teftimonio in con- S.1 . Cum tamen à nonnullis in dubium reuocetur, an rationis.Caufa decla-
contrariis in- tratto, è cedula che foffe contra la prohibitione predetta,
in literis Pij prædecefforis huiufmodi, comprehendantur
teruenientium alla detta pena , da incorrerfi & applicarsi come di
pana. etiam illi qui ex aliqua criminali caufa pro qua pœna
fopra,
corporis afflictiua imponenda foret , in eorum contuma-
CAP. IV. ciam condemnati fuerint, itaut ad purgandum contuma-
ciam, & condemnationem hniufmodi admitti,vel audiri
Hac prohibi-
5.4. Vogliamo ancora che nelle foprafctitte prohibi- non debuerint nec debeant , nifi prius fe in carceribus
tio quos com- tioni & pene fiano comprefi Baroni , Cortigiani, ò fo-
prehendat. conftituerint.
raftieri , etiamdio Chierici che apparentaranno con Ro- §. 2. Nos omnem circa præmiffa ambiguitatem è me- Declaratio
mani , tanto originarij , come fatti cittadini & incoli di dio toll ere , & peni tus ampu tare vole ntes , necn on lite- & extenfio.
Roma , e tanto dando , e promettendo . quanto riceuen- rarum huiufmodi tenores præfentibus pro expreffis ha-
do, e ftipulando , ouero come mezano , notario, tefti- bentes , illifque nihil addentes vel minuentes , Motu fi-
monio , fideiuffore , ò promiffore , ò in qualunque altro mili ex certa noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis
1
modo fi intramettano , purche vno delli conforti , cioè, plenitudine decernimus & declaramus , cos omnes & fin-
ò fpofa , è marito , ò fpofo, ò moglie, fia Romano origi- gulos qui ex huiufmodi caufis , licet in corum meram
Sponfa no po nario, ouero fatto cittadino, òpur'incola in Roma.
teft ad pompă contumaciam hactenus condemnati fuerint , & in fu-
oftëderepara- CA P. V.
turum condemnabuntur , fub eifdem literis omnino
phernalia. §. 5. Ne Gia lecito alla ſpoſa poiche ſe ne farà gita à comprehenfos fuifle & elle , ac fore, ita vt non aliter ad
purgandum
PIVS QVINT VS. 227
purgandum dictas eorum contumaciam & condemnatio- amplexi fumus ad fummi tamen Apoftolatus apicem,me-
nem admitti debuerint,vel debeant,nifi fefe prius in car- ritis licet imparibus , diuina fauente clementia affumpti,
ceribus conftituerint vel conftituant. Decernentes quod dum id mente recolimus, facere non poffumus, quin cos
in quacumque inftantia, cafu , & caufa fe abfolui petant, propenfiori charitate, & paterno affectu amplectamur, ac
licet forfan in aliqua fe conftituerint , nullo modo au- exinde pro fuis fanctis ftudiis , honeftifque laboribus,
diantur , nifi fe prius in carceribus feruatis feruandis de proque falute animarum, ab Apoftolica Sede, cuius con-
nouo conftituerint, & nouæ conftitutioni huiufmodi ad tinue pacem & dignitatem Ordines ipfi fortiter tutati
plenum fatisfecerint. funt, tam fpiritualia quam temporalia fubfidia ornamen-
Annullatio §.3 . Ac omnes & fingulas abfolutiones , remiffiones,taque acceperint, & accipiant , quibus & fancta fua offi-
abfolutionum & quafuis alias gratias contra præfentium tenorem cia, ac vitam fuam regularem facilius atque expeditius
aliterfatta-
Tu m. quomodolibet pro tempore impetratas, & à quibufcum- exequi , & tranfigere poffint,& ceteræ religiofæ perfonæ,
que iudicibus cuiufcumque dignitatis , ftatus , gradus, Ordinefque alij, exemplo ipforum promptiores , alacrio-
ordinis , & conditionis exiftant , quouis prætextu vel refque ad fua officia perfoluenda reddantur.
caufa emanatas nullatenus attendi debere,minufque cuis 5.1 . Hinc eft quod nos attendentes plerofque ex vene- Epifcoporum
quam prodeffe modo poffe , fed tanquam nullas & inua- rabilibus fratribus noftris Archiepifcopis , & Epifcopis , moleftia erg
Mendicantes
lidas , nulliufque roboris vel momenti reiiciendas elle, qui eofdem Ordines præcipue tanquam fructiferos in his referütur.
licereque præfatis, & aliis iudicibus quibufcumque, illis agro Domini palmites,& colere & adiuuare deberent,non
non obftan. proceffus huiufmodi reallumere,& prout iu- folum id exequi negligere,verum etiam Concilij Triden-
ris fuerit terminare. tini decretis in prauum fenfum retortis , cos & eorum
Claufulapra- §. 4. Præfentemque noftrum Motum proprium nullo quemlibet variis afficere incommodis & perturbatio=
feruatina.
vmquam tempore, de fubreptionis vel obreptionis , aut nibus,eorumque priuilegiis non modicum afferre graua-
nullitatis vitio , feu intentionis noftræ , vel quopiam men.
alio defectu , notari vel impugnari nullatenus poffe, fed 1 Quidam enimEpifcopi , vt accepimus , nolunt ad- moles Hactia
prima
de-
illum femper validum & efficacem exiftere, fuofque ple- mittere quofdam regulares ad prædicationem , etiam claratur infr
narios effectus omnimode fortiri. in fuis Ecclefiis faciendam, quamuis de corum habili- num.i.
Decretum ir-
5.5 . Sicquein præmiffis omnibus, etiam per S.R.E.Car- tate ad huiufmodi opus exercendum , habeant bonum
ritans.
dinales , ac caufarum Palatij Auditores , aliofque Iudices, teftimonium à fuis fuperioribus . Alij vero volunt , vt
&c.fublata eis &c.iudicari debere,irritum quoque & ina- nedum femel, fed etiam pluries in anno , coram ipfis,
ne, quicquid fecus fuper his à quoquam , quauis aucto- vel corum Vicariis prædicatores præfententur , ac pro
ritate , fcienter vel ignoranter attentatum forfan eft licentia prædicandi , quam nonnifi in fcriptis dare
hactenus , vel in futurum contigerit attentari , fuiffe, volunt , aliquid quandoque exigunt. Alij etiam Epif
effe , & fore , & vitio nullitatis penitus fubiacere decer- copi maximam regularibus iniuriam irrogare viden-
nimus. tur , dum præter ordinem & veterem confuetudi =
Clauf.derog. §.6. Non obftantibus præmiffis, ac conftitutionibus & nem , abfque vlla ratione quofdam reiiciunt , & quof-
ordinationibus Apoftolicis , necnon omnibus illis quæ dam , pro corum libito , admittunt ad prædicationemt
idem prædeceffor in eifdem literis voluit non obftare ce- huiufmodi habendam in locis fuæ diœcefis .
terifque contrariis quibufcumque. 2 Quorumdam etiam locorum Ordinarij , quofdam Hac fecundi
religiofos probos viros , & idoneos , etiam à fuis Su- declaratur
Sola fignatu- §.7.Volumus autem,quod præfentis Motus proprij fo- infra nu.2:
ra fufficit. perioribus approbatos , ad confeffiones audiendas ad-
la fignatura fufficiat, & vbique fidem faciat, in iudicio &
extra,regula quacumque contraria non obftante,cum de- mittere nullo modo volunt. Quidam ex eis volunt,
creto, quod præfentium tranfumptis manu alicuius No- non folum fingulis annis , fed etiam pluries in anno,
tarij publici fubcriptis , & figillo alicuius perfonæ in di- in aliquibus partibus eofdem confeffores fibi præfen-
gnitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , eadem prorfus tari. In aliquibus vero oppidis , tam Epifcopi feu eo-
fides adhibeatur , quæ ipfis originalibus adhiberetur , fi rum Vicarij , quam presbyteri Curati , nolunt vt fra=
forent exhibitæ, vel oftenfæ. tres mendicantes vocati ad audiendas confeffiones in-
Placet Motu proprio.M. firmorum, maxime fi infirmitas eft grauis,aut etiam fa=
Papa fubfcri.
Publ.Pont. A. Anno à Natiuitate D.1567. indict.10.die vero 12. men- norum , in priuatis illorum domibus , vel alibi præ-
2.die 12 Iulij. fis Iulij , Pontif. Sanctiff. in Chrifto patris , & D.N.D. Pij terquam in fuis Ecclefiis , aut monafteriis poffint ae-
Papa V. anno eius II, retrofcripta litera affixa , & publicata cedere.
fuerunt ad valuas Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi 3 Nonnulli etiam audent confeffores monialium , qui Hac tertid
declaratur
Flora, vt moris eft per nos Iulium Parinum, & Alexandrum pleno iure fubfunt regularibus, examinare , cum ta- infra nu. 3.
Aftancollum prafati S.D.N. Papa Curf men id minime per Concilium decernatur , ficut & de
Camillus Cher. Mag. Curf. fratribus , qui funt audituri confeffiones aliorum fra-
trum .
XLI. 4 Quidam etiam in aliquibus partibus nituntur affe- ,Hacquartá
Confirmatio & noua conceflio plurimorum in- declaratur
dultorum pro Ordinibus Fratrum & Monia- rere feu facere,ne quifquam infra annum poffit facram infranu.4.
lium Mendicantium. Et declaratio atque ex- Euchariftiam in Ecclefiis Mendicantium recipere, ne-
que etiam moniales tertiarias nuncupatas fuorum Or-
tenfio Concilij Tridentini circa ea. Et commu-
dinum , vt aliqui afferunt , in aliquibus partibus fieri ,
nicatio eorumdem indultorum , cum aliis Or- cum tamen folum in Pafchate, quoad fæculares dum-
dinibus regularibus . Necnon & iurifdictio taxat , iuxta priuilegia Summorum Pontificum præ-
Conferuatorum . decefforum noftrorum eifdem Ordinibus conceffa , id
obferuari debeat.
Hac quinta
Hac bulla ab iftomet Pontifice reuocata eft , quoads5 Alij vero Epifcopi , feu eorum Vicarij audent declarat ur
ad eorum libitum dare licentiam quibufcumque,
examen & approbationem Confefforum per ordi- quæcumque monafteria monialium etiam Sanctæ infra nu.5 .
narios facienda inf. in conft. 133. Romani. Et Claræ ingrediendi , etiam fi regularium curæ fub-
Greg.XIII. in conft.9. In tanta.omnia hecpriuile dita funt.
6 Quidam vero fub prætextu exquirendi voluntates Et hae decl6 a-
gia reduxit ad terminos iuris communis, & Con- rätur num. .
cily Tridentini. Ita quod ea tantum perfiftunt puellarum , ante profeffionem eorum volunt eas ex-
trahere à monafteriis , & per longum tempus alibi de-
indulta , que ante huiufmodi bullas habebant
tinere , ipfafque puellas , feu nouitias de plerifque
Mendicantes, & Concilio Trid. non aduerfantur.
rebus interrogant , neque neceffariis ,neque in decreto
Edita .D. PI VS
I VSE P Concilij Tridentini defuper contentis, ex quibus non
EPI SCOPVS,
1567.
Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoiram. modica poteft oriri occafio fcandali .
1571 . 7 Alij vero plerique noluerunt quofdam regulares alia- Ethac decla
Caufa buius Tfi Mendicantium Ordines , qui fedulum in vinea rum diœcefum facris ordinibus initiare ,ac etiam à fuis ratur num ?
conflit. E Domini quotidie exhibere non ceffant famulatum,
Ordinis Prælatis approbatos admittere nolunt .
fummo femper,ftudio, etiam dum in minoribus effemus,
8 Aliqui
228 PIVS QVINT VS.
Et ita deca 8 Aliqui vero fingulis dominicis diebus in fuos Paro- tione conuentuum , & in correctionibus fratrum, vt
rasir A3.8. chianos ad fonuin campana excommunicationem prouincialibus & generalibus nullus amplius videatur
promulgant vt non poffint intereffe miffis, concioni- relictus locus , aut vlla iurifdictio.
bus , & diuinis officiis , nifi in propria Parochia. Alij 17 Aliqui autem, conuentuum Priores & Guardianos Hac 17.de
vero in aliquibus partibus in eorum Ecclefiis concio- rationes & computa facere cum fyndicis conuentuum claraturinfra
num.17.
nes facræ fcripturæ , & fermones pro mortuis haberi huiufmodi prohibent.
nolunt , & fi aliquid ipfis relictum fuerit , vt ab ipfis 18 Fratres quoque qui adEpifcopos huiufmodi recur- Hac 18.de-
miffæ dicantur , vel alia officia pro mortuis celebren- fum habent,àPrioribus & Guardianis præfatis caftiga- claratur infra
> ipfi fibi ea vfurpant, dicentes quod ipfi ca exequi ri & puniri interdicunt. Inhibent quoque Superiori- num.18.
non poffunt, quia ipfi funt paftores. Alij vero fub ex- bus Ordinum , ne faciant proceffus contra fratres,
communicationis latæ fententiæ , & exilij per decen- ac in ipfos imperium , & brachium fæculare exer-
nium à diœcefi, pœna inhibuerunt,ne miflæ in eorum cent.
Ecclefiis celebrentur in diebus feftiuis , antequam 19 Alij vero ipfos extra clauftra degentes fub eorum Et ifta n. 19.
Rector Parochialis Ecclefiæ celebrauerit. Alij etiam protectione recipiunt , eofque fic permanere permit-
nolunt , vt dum prædicatio in Ecclefia Cathedrali ha- tunt, eofque etiam inuitis fuis fuperioribus detinent.
betur, alibi prædicetur. 20. Aliqui vero bonorum ipforum fratrum tanquam Et ifta n. 20.
Et ifta decla- 9 Ac infuper in quibufdam omnem ordinem & quie- ad eos , fi extra clauftra defuncti fuerint, fpectantium
ratur num.9 . tem perturbant , dum controuerfias iamdiu fopitas & poffeffionem occupare præfumunt , & ad habitum re-
extinctas fuper præcedentia excitare , & vbi nullæ ligionis reuerfis , fua bona confignare nolunt.
erant pepererunt,dum pro arbitrio & voluntate eorum 21 Ac etiam vniones à Sede prædicta , aut alias rite Et ifta n. 21.
hos illis præferre noluerunt. factas de beneficiis Ecclefiafticis impediunt , & fibi
Et ifta decla- 10 Quidam etiam Epifcopi volunt regulares à cura relaxari debere volunt , & contradictores excommuni-
ratur nu. IO.
animarum excludi , & illam folis presbyteris fæculari- cátionis gladio feriunt.
bus committi. 22 Alij vero regulares campanas diebus feftiuis pul- Et ifta n. 22.
Et ifta n. 11. 11 Quidam vero quartam funeralium extendere vo- fare,vel eodem tempore, quo ipfi celebrant, miffas ce-
lunt etiam ad miffas , legata , & alia quæcumque, quæ lebrare nolunt.
domibus regularium relinquuntur. Et iftan. 23.
23 Aliqui etiam prolicentia danda ædificandi quam-
Et ifta n.42. 12 Alij autem volunt quartam partem omnium eorum dam domum regularem, triginta vel quadraginta du-
quæ etiam pro ornamento Ecclefiæ palliorum , plane- catos exigere non erubuerunt.
tarum,cortinarum,pannorum,& eorum etiam quæ pro 24 Alij vero eos mortuorum corpora affociare , alij Et ifta n. 24.
victu fratrum relinquuntur. autem illos cum Parocho fimilia munera fubire
Et ifta n. 13. 13 Aliqui etiam in quibufdam partibus etiam volunt, non permittunt , nifi maior canonicorum pars inter-
vt non folum ius fepulturæ folui confuetum , quod uenerit.
femper foluitur , neque denegatur , fed etiam omne 25 Alij vero mertuorum officia in regularium Eccle- Et ifta n. 25.
fiis peragi nolunt, nifi cum ipforumpræfentia, &ipfo-
illud , quod Ecclefiis Ordinum ad eorum libitum
partes dant quando fepeliuntur ibidem defunctorum rum moniales , vel alias perfonas, etiam fi in earum
corpora , id totum curatis etiam de nouo foluatur, funere Parochus interuenire non deberet , fepelire
inftanter conantur, impedientes ne aliter corpora de- prohibent, nifi ipfi Parocho prius certum quid folu-
functorum ad monafteria fratrum deferantur , vnde in tum fuerit, & fi aliquem ipfi fciuerint in regularium
hocmaxime tam partes quam ipfosfratres grauari con- Ecclefiis fepulturam elegiffe , eum , vt dicitur, non
tingit. ante ad illas deferre finunt , quam ad Parochi Eccle-
Et ifta n. 14. fiam delatum , inibiquefofficium peractum fuerit.
14 Aliqui vero etiam ex locis mendicantium,qui cu-
ram habent animarum , volunt pro feminario decimas 26 Poftremo vero teftamenta fine preíbyterorum Et iftan, 26.
exigere , ac in cafu renitentiæ etiam pignus exigunt. præfentia fieri prohibent , & fi quid ipfis regularibus
Alij autem præfatos fratres , ac moniales fub eorum relictum fuerit, id afferentes contra Concilij Triden-
cura degentes , fubfidium regium perfoluere cogunt, tini canones effe, reuocare omnino procurant.
cum multæ earumdem monialium vix habeant pro ea- 5.2. Ac propterea volentes præmiffis ,ac aliis fimilibus Hic ideoPont.
dictis mole-
rum victu & veftitu neceffaria vitæ. exceffibus & grauaminibus , ex noftri paftoralis officij fis hunc finë
Et ifta n. 15. 15 Alij etiam in quibufdam partibus pauperes Mendi- debito prouidere,attendentes etiam illos qui onus diei imponit.
cantes,eleemofynas petere prohibent pro eorum dum- & æftus , tam in prædicationibus quam in ceteris fpi-
taxat fubftentatione , & fi inuenerint eos panem vel ritualibus muneribus quotidie fuftinent , nifi etiam
aliquid aliud fimile amore Dei fibi collatum portantes, aliquantifper fubleuentur, facile fore , vt oppreffi , à
quandoque ab eis auferre minantur , afficientes graui fuis officiis omnino defiftant , ne in pofterum eis ali-
iniuria & contumelia:Nonnulli vero Epifcopi vel Ca- quod inferatur grauamen , Concilij Tridentini huiuf-
pitula Canonicorum pauperes mendicantes , tam fsa- modi decreta , quorum falfa , feu minus vera intelli-
tres quam moniales fuorum Ordinum , tam de reddi- gentia præmiffa irrepferunt , quorumque declaratie
tibus bonorum fi quæ habent, quam de poffeffionibus non nifi ad nos fpectat, & modo & forma infrafcriptis
vineis , agris , & aliis fuis bonis quibufcumque , non declaranda cenfuimus.
folum largitione fidelium fibi conceffis, fed etiam alias 1 Nos igitur Motu proprio , non ad alicuius inftan- Declaratio
iuftis de caufis ab eis acquifitis , ac pecuniis emptis, tiam , fed de mera deliberation e , & ex certa fcientia prima mole-
fibi decimas , ac primitias aliis refpectiue foluere co- noftris , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine decla- ftia , de qua
ramis Canonem feffionis 24. cap. 4. per quem omni- fupra num.1.
gunt. In hoc extat
Hac 16.de-
16 Alij autem aufi funt inquirere , & proceffus facere bus regularibus , etiam in fuorum Ordinum Ecclefiis alia declara-
claraturinfra
num.16. contra aliquos regulares , intra clauftra delinquentes, contradicente Epifcopo prædicationis officium inter- tio infra in
vel de quotum delictis aliqua erat fufpicio , non ex- dicitur , Mendicantium Ordinum fratres huiufmodi, alia bulla
buic fubfe-
pectata fuorum fuperiorum cenfura.Alij vero Epifco- quando à fuis Generalibus , vel eorum Miniftris pro- quenter an-
pi monialium monafteria ingredi , & illa ingrediendi uincialibus ad id deputati fuerint , non comprehen- nexa.
licentias aliis concedere , & aduerfus illas procellus dere , neque eos afficere poffe , immo volumus , quod
formare ipforum Ordinum fuperioribus irrequifitis, in fuis EEcclefiiis , quando eis placuerit , licite , &
præfumunt, Aliqui etiam dominium temporale fu- abfque vllo impedimento , vel contradictione , etiam Declaratio 2:
Epifcopi , nifi ipfe prædicauerit prædicare poffint. moleftia de
permoniales hat ere prætendunt. Nonnúlli vero fre-
quentiffime regulares citant , & iurifdictioni fuæ 2 Quod vero in feffione 23.cap.15 . circa confeffiones quafup.22.
Sed hocpriui-
fubiicere tentant , ac eorum conuentum occupant, à regularibus non audiendas ftatuitur,hoc etiam dicto- legiữ hic ide
ipfos expellendo , ac in ipfos iurifdictionem vel porum Ordinum fratres, à præfatis fuis Generalibus , vel Pont. quond
teftatem exercent. Aliqui vero ipfos carceribus , ab- Miniftris prouincialibus ad audiendas confeffiones approbatione
Epifcopi täti
fque caufæ cognitione mancipant , ac manibus pedi- vtriufque fexus Chriftifidelium approbatos , vt præ- reuocauit in
bufque laborant, vt regulares mendicantes fuæ ditioni mittitur , minime comprehendat , ita vt à confeffioni- bulla 133.
fubiiciant,& vfque adeo fe intromiferunt in guberna- bus audiendis , tain intra eorum Ecclefias , domos, Romani.
quam
quam extra minime prohibeantur fuper hoc literas requifiti fuerint, fieri poffit quibus elapfis amplius in
fel. rec. Pauli Papæ Quarti, etiam prædecefforis noftri, hoc illis fe intromittere non liceat , cuius occafione,
concedentes eifdem fratribus mendicantibus regula- nec Epifcopus nec eius Vicarius intra ſepta monafte-
ris obferuantiæ poffe confeffiones fæcularium perfo- riorum ingrediantur, fed ftent ante cratein ferream, &
narum , etiam in firmarum , etiam extra domos & mona- interrogationes alias , quam eas quæ præfatum Con-
fteria fua , & vbilibet audire, approbando, & de nouo cilium Tridentinum iubet , eis fieri omnino prohibe-
concedendo. Statuimus etiam quod ille qui femel in mus , ac fimiliter volumus, quod puellæ, feu nouitiæ
vna diœcefi admiffus per Epifcopum fuerit, femperin ipfæ ad alias interrogationes refpondere minime te-
eadem diœcefi habeatur pro admiffo,nec amplius exa- neantur.
minari vel præfentari in dicta diœcefi debeat tam 7. Seffione vero 23. cap. 8. neminem nifi à proprio Declaratio
quoad prædicationes faciendas , quam quoad confef- Epifcopo ordinari poffe ftatuens , in regularibus lo- 7 moleflia,
fiones audiendas, nec aliquid pro prædictis exigi vel cum non habere omnino declaramus, ita quod fratres de qua fipn,
7.
recipi debeat. huiufmodi præfatos, etiam facros ordines à quolibet
Declaratio 3 Confeffiones vero monialium, quæ degunt fub cu- Antiftite, gratiam & communionem Apoftolicæ Se-
3. moleftia, ra regularium ab Ordinario examinari nolumus , qué- dis habente , Ordinarij loci minime requifita licentia
de quafup.n. admodum neque etiam fratres fi debeant audire con- in locis feu domibus fratrum huiufinodi , aut alibi re-
3.
Sed reuoca- feffiones aliorum fratrum examinari debent. Lectores cipere poffint.
ionem mox
infuper ex eifdem fratribus,&in Theologia graduati, 8. Et infuper feff. 22. decretum , quod per populum Declaratio
ndicaui .
qui cum licentia fuorum fuperiorum ad gradum ad- fæpe ad fuas Ecclefias, faltem dominicis,& maioribus 8. moleftia,
miffi fuerint , cum de ipforum doctrina ambigendum feftiuis diebus , conuenire debere monet in fequen- de qua fup.n.
8.
non fit , tam confeffiones audituri quam prædicatio- do,volumus quod fratribus mendicantibus huiufmo-
nis munus fubituri , ab Epifcopis minime exami- di , non folum prohiberi non poffit , ne miffas & alia
nentur, diuina officia faciant in eorum Ecclefiis verumetiam
Declaratio 4. Ipfique Chriftifideles Sacramentum Euchariftia in quibufcumque aliis vbi celebrari miffas folitum eft,
4. moleftia, (Refurrectionis Dominica feftiuitate dumtaxat exce- etiam ipfis non vocatis feu ad id requifitis , celebrare
de qua fup.n. pta) fumere, cifque illud per fratres huiufmodi admini- valeant : ac etiam quod conciones & lectiones facre
4. ftrari valeat,nec ad illud faciendú per locorum Ordina- fcripturæ & fermones pro mortuis , etiam in Eccle-
rios,aut Ecclefiarum Rectores prefatos ,feu alios quof- fiis facere,ac eleemofynas pro celebrandis huiufmodi
cumque ( illorum licentia minime requifita ) etiam miffis , & aliis diuinis officiis peragendis , fi eis illas
fub cenfuris ecclefiafticis & aliis pœnis, cogi vel com- donari, feu relinqui cootingat, recipere, necnon mif-
pelli poffintfeu debeant , etiam decernimus & decla- fas & diuina officiahuiufinodi,etiam in diebus domi-
ramus.Et licet in felf.25 . cap.12 . caueatur, quod cen- nicis vel feftiuis , etiam antequam rector Parochialis
furæ & interdicta ecclefiaftica, etiam à locorum Ordi- Ecclefiæ celebrauerit , celebrare, & facere, & quando
nariis promulgata mandante Epifcopo , à regularibus eis videtur , etiam fi nunc in Ecclefia Cathedrali præ-
in eorum Ecclefiis publicari debeant, tamen fi tempo- dicetur , prædicare , ac etiam quicumque vtriufque
re celebrationis alicuius ex feftis fanctorum, Ordinum fexus Chriftifideles, totius anni tempore , illas & illa
eorumdem,ac aliis feftiuitatibus iuxta eorumdem Or- in Ecclefiis fratrum huiufmodi audire poffint. Ipfi
dinum priuilegia Apoftolica, interdictum huiufmodi Chriftifideles vllatenus defuper moleftari , aut impe-
emanauerit , illud in præfatis feftiuitatibus , & earum diri per locorum Ordinarios, feu rectores parochialiu
octauis fufpendimus. Ecclefiarum , aut alios quofcumque vllo pacto , caufa
Declaratio 5. Cum inhoneftum fit quemlibet in alienam mef- vel occafione non valeant feu debeant , fed præfati
5.moleftis, fem falcem iniicere , cumque monialium monafteria Chriftifideles audiendo miffas & alia diuina officia in
de qua fup
1.5. nonnifi de Epifcopi vel Superioris licentia,& in cafi- Ecclefia fratrum huiufinodi diebus dominicis , aut fe-
bus neceffariis , aliquis ingredi præfumat in feff. 25 . ftiuis, præcepto Ecclefiæ de illis audiendis fatisfeciffe
cap.5.prohibetur, hoc tantum in illis monafteriis lo- cenfeantur.
9. Controuerfias autem omnes de præcedentia quæ Declaratio
cum habere volumus, quæ Ordinariis ipfis pleno iure
fubfunt, in quibus , in cafibus neceffariis ipfi dare li- eadem feffione 25. cap. vero 13. per Epifcopum ter- 9. de moleftia,
centiam poffint , & non in aliis monafteriis. Ita vt in minari. mandantur , non nifi durantes. per illuin qua fup.n.
9.
præfatis monafteriis, quæ Ordinariis ipfis pleno iure dirimi , finitas autem nullo pacto innouari poffe fta-
non fubfunt , ipfi Ordinarij illa ingredi non poffint, tuimus.
prout in regulis earum,feu de iure ftatuitur, & eis ali- 10. Cumque licet cap.11.feff.25.ftatuat;quod in do- Declaratio
quos proceffus aduerfus moniales ipfas , feu fratres mibus virorum, feu mulierum , quibus animarum per- 10. moleſtias
huiufmodi propterea , feu alias ipforum Ordinum ſu- fonarum fæcularium cura imminet,nulli etiam ad nu- dequafup.
10.
perioribus requifitis, quoquomodo formare, aut face- tum amouibiles , inibi deputentur , nifi de Ordinarij
re poffe omnino prohibemus , ita vt aliquam iurifdi- confenfu, ac præuio examine huiufmodi præcedente,
ctionem, feu aliquod quodcumque dominium in mo- ad curam huiufmodi admitti poffe omnino volumus
niales & fratres huiufinodi refpectiue habere, exercere, præfatos regulares .
aut exequi nullatenus poffint aut debeant,immo illaş 11 . Quartam autem funeralium, de quafeff. 25.c.13 . Declaratio
& illos omnes ab eorum fuperioritate, dominio,& iu- nequaquam foluere teneantur monafteria, quæ à qua- 11.moleftia,
rifdictione, & poteftate, exiiimus & liberamus,prout draginta annis citra fundata exiftunt,poftquam Con- de
II.quafup.n.
eis conceffum eft per fua priuilegia à Sede præfata ob- cilium ipfum loquitur tantum de monafteriis ante Alia decla-
tenta, & ita præfatæ moniales, ac fratres fint exclufi à annos quadraginta fundatis , quæ ipfam quartam fol- ratio eft in
fuperioritate & iurifdictione Ordinariorum refpe- uere confueuerunt , & vbi folui confueuir, id tantum bulla huic
&tiue huiufmodi , vt etiam in illarum vel illorum ceræ & aliorum quæ in aliquibus partibus deferri co- annexafub
§. 11.
Syndicis,aut procuratoribus deputandis vel in difpo- tigerit, tempore quo defunctorum corpora ad fepul-
nendis illorum facultatibus , vel alia fibi non com- turam deferuntur , non autem de miffis , feu legatis,
petentiafacienda , vllatenus non fe intromittant, nec vel aliis, fratribus ipfis,feu monialibus huiufmodi re-
etiam Ordinarij ipfos regulares præfatos citare , & lictis, aut alias quomodolibet donatis, folui debet, fic-
iurifdictioni fuæ fubiicere , ac eorum conuentus
que intelligi Concilij decretum , quoad quartam hu-
occupare , ipfos ab eis expellendo , ac in ipfos iu- iufmodi foluendam debere decernimus. Vbi vero non
rifdictionem aliquam & poteftatem exercere , vt eft confuetudo foluendi quartam huiufmodi , de nullo
præmittitur , aut ipfos carceribus mancipare , & fuprafcriptorum folui debere declaramus .
contra eos aliud facere poffint , vt fuæ ditioni fub- 12. Nec ad quartam , feu aliam partem omnium eo- Declaratio
iiciantur. rum , quæ etiam pro ornamento Ecclefiæ palliorum, 12. moleftia,
Declaratio 6. Volumus etiam, quod puellarum Deo dicandarum, planetarum, cortinarum, pannorum , & aliorum qua dequa fup.
6. moleftia, an fcilicer coactæ vel feducta fuerint, examen facien- dictis Ecclefiis relinqui vel dari contigerit , etiam fi ".12.
de quafup.n. *
6. dum, nonnifi infra quindecim dies, poftquam iuxta pro victu fratrum,aut alias relinquantur, aliquid con-
Concilium Tridentinum Epifcopi , vel eorum Vicarij tribuere teneantur.
Tom. I I V 13. Ac
230 PIVS QVINT V S.
Declaratio 13. Ac etiam ius fepulturæ folui tantum confuetum neque ipfos Ordinarios prefatis fuperioribus Ordinu
13.moleftia, huiufmodi vllatenus inhibere. Quinimmo præfatos
curatis,& non aliquid aliud eis folui debeat, quamuis
de quafup.n. partes ad earum libitum Ecclefiis Ordinum huiufmo- fuperiores proceffus contra fratres fuos & moniales
13.
Alia decla- di, feu eorum fratribus, alia quæcumque tribuant, feu huiufmodi quando opus fuerit, circa delictorum in-
ratio eft in eleemofynas elargiantur quando fepeliuntur ibidem quifitionem , vel caftigationem facere poffe decerni-
bulla huic
corporamortuorum huiufmodi, nec propterea impe- mus , inuocato etiam ad hoc , fi opus fuerit , auxilio
annexafub
5.2. diri debeant,quin poffint defunctorum corpora præ- brachij fæcularis.
fata ad eorum Ecclefia s tumulanda deferrifacere. 19. Inhibemus etiam ipfis Ordinariis , ne fratres ex- Declaratio
Declaratio 14. Inhoneftum quoque effe cenfentes , Mendican- tra clauftra degentes , fub eorum protectione reci- 19. moleftia,
14. moleftia, de quafup.n.
tium Ordines ad aliquorum onerum contributionem piant, eofque inuitis fuis fuperioribus detineant.
de quafup. 20. Prohibemus quoque eifdem Ordinariis , ne ali- ¹9 Declaratio
n. 14. teneri , illos illorumque loca, etiam fi curam anima-
Alia eft derum habeant, ac quæcumque beneficia illis vnita , ad quo modo fe intromittant in bonis dictorum fratrum 20. moleftia,
claratio in d. contributionem pro feminario,aut decimarum aliqua- extra clauftra fuorum Monafteriorum pro tempore de quafup.n.
bulla huic
rum folutionem , immo illos & corum domos , mo- degentium fiue decedentium , & quamuis in habitu, 20.
Annexa.
nafteria, beneficia & loca quæcumque,& ab illis quo- fiue abfque habitu moriantur , volumus quod eorum
modolibet dependentia eorumque poffeffiones , vi- bona mobilia & immobilia,ad Ordinem quem profeffi
neas,agros, & prata, ac alia bona quæcumque, tam ad funt, pertineant, difponenda iuxta conftitutiones feu
ipfos , quamad moniales præfatas, etiam largitionem ordinationes præfatorum Ordinum , neque illa Or-
fidelium , feu alias iuftis de caufis ab eis acquifita , ac dinarij præfati occupare præfumant, immo huiufmo-
pecuniis empta , vel alias quomodolibet pertinentia di, & ad habitum Religionis reuertentium bona om-
minime teneri, illofque & illas, à quibufcumque de- nia monafteriis ipfis , cum ea quæ acquirit monachus
cimis,primitiis,quartis, mediis,& aliis fructuum par- de iure monafterio acquirantur,pertinere etiam decer-
tibus, necnon fubfidiis charitatiuis, etiam per nos co- nimus.
Declaratio
ceffis, ad quorumcumque etiam Regum , Principum, 21. Ac ipfis Ordinariis , ne quafcumque vniones, 21.moleftia,
& dominorum temporalium inftantiam , quacumque etiam perpetuas,à Sede prædicta,vel alias, vt præfertur de quafup. n.
etiam vrgentiffima,& de neceffitate exprimenda caufa, hactenus factas, & pro tempore faciendas , de benefi- 21.
ac etiam aliis quibufcumque oneribus, tam ordinariis ciis ecclefiafticis,feu illlorú fructibus, quin fuum for-
quam extraordinariis, etiam ratione fructuum, olerum , tiatur effectu impediant,omnino etiam prohibemus,&
virgultorum,lignorum, beneficiorum, &aliarum qua- cenfuras ecclefiafticas & alias poenas per eos in con-
rumcumque rerum , tam pro victu quam veftitu , aut tradictores pro tempore latas, nullius effe roboris vel
aliàs fibi neceffariarum quomodolibet, etiam auctori- momenti , fimiliter decernimus & declaramus . Infu-
tate Apoft.nunc & pro tempore impofitis,ita vt peni- per volumus quod præfati regulares,quibus cura ani-
tus & omnino ad alicuius rei contributionem mini- marum eft,poffint per fe ipfos iuxta fuorum Superio-
⚫A me teneantur, omnino eximimus & liberamus ›, illof- rum ordinationem, aut alios Vicarios,feu Capellanos
que & illas, ad illos & illa, etiamfi fæculares, & aliæ fæculares ipforum regularium nutu amouibiles, ab cis
perfonæ quæcumque in eas exigendi poffeffione fue- deputatos, & ab Ordinario pro idoneis nominatos &
rint , minime teneri debere volumus , nec fub capite approbatos, præfatam cnram exercere,neque in eorum
12. feffionis 25. comprehendi poffe vel debere decer- deputatione vel amotione , neque alicuius partis fru-
nimus. &
tuum confignatione pro præfatis Cappellanis feu
Declaratio Vicariis fæcularibus,ſi per tales curam exerceri conti-
15. Quod vero de vfu quæftorum eleemofynarum
15.moleftia,
auferendo loquitur feffionis 21. cap. 8.id ad Mendi- gerit,Epifcopi vllo pacto fe intromittant.
de quafup.n. Declaratio
15. cantium Ordines nullo modo referri poffe,vel debe- 22. Prohibemus infuper eifdem Ordinariis , ac aliis 22 moleftia,
re , etiam decernimus , quin potius cum eleemofynis quibufcumque perfonis, ne impediant ipfos fratres, de qua fap.n.
huiufmodi viuere cogantur, eis id facere liberum om- quando eis placuerit, tam in diebus dominicis feu fe- 22.
nino effe declaramus . ftiuis,aut aliis totius anni temporibus,campanas pul-
Declaratio 16. Quoniam vero ex nimia Epifcoporum fibi irro- fare, & etiam tépore quo ipfi celebrauerint, miffas ce-
16 moleftia, gara auctoritate , ipfi perfonas regulares fuæ iurifdi- lebrare, necnon mortuorum corpora affociare , & illa
de quafup.n. ctioni fubiicere omnino ftudent , ac decreto Concilij per fratres ipfos quando in Ecclefiis fuis præfatis de-
16.
Tu ad hoc vi- præfati, feff.25.cap.14.edito, quo cauetur, quod fi relata fuerint , abfque præfentia rectorum Ecclefiarum
de Clem.VIII. gularis intra clauftra exiftens , & extra ea , ita notorie huiufmodi fepeliri facere , ac officia mortuorum hu-
conft. 39. Su- deliquerit,vt populo fcandalofus fit, termino ab Epi- iufmodi peragi poffe , neceffariamque præfentiamre-
fcepti, &torum , aut aliorum clericorum , quin infirmi libere
fcopo præfigendo,à fuo fuperiore omnino puniatur,
fin minus , ab Ordinario delinquens puniri poffit, fua poffint condere teftamenta minime effe , acipfos
confifi , variis indebitifque grauaminibus regulares regulares legata , aut quæuis alia fibi teftamentis reli-
afficiunt,Ordinarios præfatos aliquid contraregulares ta, exigere & obtinere poffe , neque aliquod ius in
&
in clauftris degentes huiufmodi , quouis prætextu, contrarium effe decernimus & declaramus,
Declaratio
occafione , vel caufa innouare non poffe vel debere, 23. Licentias vero pro conftruendis domibus regu-
nec aliquos proceffus contra ipfas perfonas regula- laribus, quæ 4.cap. 25. feff.nifi de Ordinarij licentia 23 moleftis,
de quafuf.n.
res formare aut facere poffe volumus ; nifi propter conftrui prohibentur, gratis omnino dari , & nonnifi 23.
manifeftum fcandalum, & fuorum Ordinum fuperio- legitimi fubfiftente caufa , fuperioribus explicanda il- Tu vi de bullă
99 Clem.
ribus prius confultis , & negligentibus , alioquin om- las recufari poffe.
nia & fingula contra præmiffa facta & gefta,ac facien- 24. Necnon fratres præfatos , etiam folos mortuorum VIII niam. .Quo
da in futurum pro nullis & infectis habeantur. a re
corpor affocia , ac manda tum in die Cœnæ Domi- Declaratio
Declaratio 17. Neque etiam fe intromittant vllo pacto, aut ali- m is
ni fieri folitu in Ecclefi feu domib us m
fratru cu- 24. moleftias
17. moleftia, qua ratione in gubernatione conuentuum , tam fra- t s
iuflibe Ordini prædi ctoru m , folemn iter facere , & de quafup.n
de quafup.n. 24.
trum, quam monialium huiufmodi , & illorum corre- prædicta die prædicare hora qua eis videbitur, nec per
17.
tionibus , fed omnia ifta , & alia neceffaria ad corre-
& locorum Ordinarios , aut rectores Ecclefiarum ,feu
&tionem & gubernationem , fratrum aut monialium alios quofcumque prohiberi poffe etiam decernimus
huiufmodi, & eorum Generalibus , ac Miniftris , feu & declaramus .
Prouincialibus , vel aliis corum aut earum refpectiue 25. Mandantes etiam vniuerfis locorum Ordinariis, Declaratio
fuperioribus , etiam ratione computa faciendi cum ne mortuorum officia agere rectores parochialium in 15. moleftia ,
Syndicis conuentuum huiufmodi, omnino relinqua- Ecclefiis ipforum fratrum contra illorum voluntatem de qua fup.n.
tur, nec vllo modo in prædictis, per fe vel alios fein- permittant. Ac moniales dictis fratribus fubditas vel 25.
tromittant. perfonas fepulturam in eorum Ecclefiis cligétes, nul-
Declaratio 18. Fratres quoque fi contigerit eos ad huiufmodi la foluta parocho portione, fepelire , vel fifratres ad
18. moleftia. Ordinarios recurfum habere à præfatis Generalibus mortuorum corpora affocianda vocati fuerint,illa abf-
de quafup.n. Miniftris, feu Prouincialibus,Prioribus, Guardianis, & que fratrum huiufmodi præfentia fepeliri facere au-
18.
aliis fuperioribus caftigari & puniri poffe , & debere, deant vel præfumant.
26. Cum
PIVS QVIN T V S. 237
Declaratio
26 Cumque maxime deceat liberam effe cuiufuis te- quicquid fecus fuper his à quoquam quauis auctorita-
86. moleftis,
de qua fup ftantis voluntatem , prauum illum vfum paruo adhuc te,fcienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum &
7.26. tempore, vt præfertur, introductum , per quem tefta- inane decernimus.
menta abfque prefbyterorum præfentia fieri interdi- 6.7. Quocirca dilectis filiis noftris , Prædicatorum Exécutoruh
cuntur, omnino abrogamus. Cardinali Protectori,& S.Hieronymi Generali Ordinum, deputatio
Declaratio §.3 . Poftremo quod cap. 13.feff.25.cautum fuit, quod ac Curiæ caufarum Cameræ Apoft. etiam generali Audi- facultates.
quoad acceſsü omnes , fcilicet tam clerici quam regulares quicumque tori, nunc & pro tempore exiftentibus , per Apoftolica
ad .proceffio ad publicas proceffiones vocati , accedere compellantur
wes fcripta motu fimili mandamus, quatenus ipfi vel duo,aur
id quoad fratres præfatos de illis tantum proceffionibus vnus eorum, per fe vel alium feu alios,præfentes literas,
intelligi volumus , ad quas fecundum confuetudinem & in eis contenta quæcumque, vbi, & quando opus fue-
antiquam locorum foliti funt acedere, vel quæ pro bono rit , ac quoties proparte eorumdem fratrum , aut monia-
pacis Ecclefiæ, vel pro victoria contra infideles indicun- lium,vel alicuius eorum fuerint defuper requifiti,folem-
tur, quod etiam de illis conuentibus, qui Collegia nun- niter publicates, eifque in præmiffis efficacis defenfionis
cupantur, minime intelligi volumus , in quibus fratres præfidio affiftentes, faciant auctoritate noftra præfentes,
fub arctiori claufura degunt,ita vt nec in choro cantent, & in eis contenta huiufmodi firmiter obferuari,ac fingu-
nec ad mortuos accedant , fed tantum ftudiis & lectio- los quos literæ ipfæ concernunt,pacifice frui & gaudere
nibus vacent. non permutentes eos vel aliquem eorum defuper contra
Extindiok- §. 4. Præterea fi forte, inter Epifcopos , vel Collegia, præfentium tenorem per quofcumque , etiam locorum
tium defuper aut Capitula, vel alias quafuis perfonas, & præfatos fra- Ordinarios , quomodolibet indebite moleftari contradi-
pendentium. tres , feu moniales , aut eorum aliquos , fuper præmiffis
ctores quoflibet & rebelles, per cenfuras & pœnas eccle-
vel aliquo eorum, coram quocumque feu quibufcumque fiafticas , aliaque opportuna iuris remedia , appellatione
iudicibus , etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditori- poftpofita compefcendo , legitimifque fuper his haben-
bus, ac S.R.E. Cardinalibus ,tam in Romana Curia quam dis feruatis proceffibus , cenfuras & pœnas ipfas , etiam
extra eam vbilibet lis, feu lites refpectiue pendeant, nos iteratis vicibus aggrauando , & interdictum ecclefiafti-
litem feu lites , & caufam vel caufas hniufmodi ad nos i cum apponendo; inuocato etiam ad hoc, fi opus fuerit,
aduocamus, ac illam & illas , quarum ftatum, ac nomina auxilio brachij fæcularis.
& cognomina iudicum & collitigantium , præfentibus §. 8. Non obftantibus præmiffis , & aliis Apoftolicis , Claufula d
haberi volumus pro fufficienter expreffis , caffamus & necnon in prouincialibus & Synodalibus Conciliis rogatoria.
extinguimus , ac partibus ipfis perpetuum filentium de- editis , generalibus vel fpecialibus conftitutionibus &
fuper imponimus . ordinationibus Apoftolicis, ac etiam iuramento confir-
Confirmatio
§. 5. Ac infuper vt facilius præmiffa omnia illibata matione Apoft. vel quauis firmitate alia roboratis, ſtatu-
omnium pri-
uilegiorü qua perfiftant, omnia & fingula priuilegia,immunitates,in. tis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis &
aliter quam dulgentias,facultates, libertates, indulta,difpenfationes, literis Apoftolicis , eifdem Epifcopis vel quibufuis aliis
fup. coceffum fauores & gratias , quæ decretis Concilij Tridentini perfonis,fub quibufcumque tenoribus & formis,ac cum
ft. Coc.Trid. alias, quam vt fuperius eft dictum , conceffum & decla- quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliifque ,
non aduer-
fantur. ratum, non contrariantur expreffe eifdem fratribus, nec efficacioribus , & infolitis claufulis irritantibufque , &
non Monialibus quibufcumque, & Sororibus Tertij or- aliis decretis, in genere yel in fpecie, etiam Motu fimili,
dinis prædictorum Ordinum refpectiue Ordinibus , ac ac alias quomodolibet cóceffis, approbatis, & innouatis
illorum Ecclefiis, domibus & perfonis, etiam viuæ vocis quibus omnibus, etiam fi pro illorum fufficienti deroga-
oraculo, in genere vel in fpecie, tàm per rec.mem. Euge- tione, de illis eorumque totis tenoribus fpecialis, fpeci-
claufulas gene-
nium IV. Sixtum IV. Leouem X. Paulum III. ac dictum fica, expreffa & indiuidua, no autem per
Paulum IV. & Pium etiam I V. quàm alios quofcumque rales idem importantes, mentio feu quæuis alia expreffio
Rom.Pont.etiam prædeceffores noftros ac nos & Sedem habenda,aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda
eamdem quomodolibet conceffa , confirmata , & inno- foret , tenores huiufmodi, ac fi de verbo adverbum , nik
uata,necnon noftras,& predecefforum noftrorum,ac alias penitus omiffo, & forma in illis tradita obferuata inſerti
1
quafcumque defuper confectas literas; quarum omnium forent, præfentibus pro fufficienter expreffis , & infertis
tenores, ac eorumdem prædecefforum noftrorum nomi- habentes , illis alias infuo robore permanfuris , hac vice
na,& alia de neceffitate exprimenda , ac fi de verbo ad dumtaxat fpecialiter & expreffederogamus; necnon om-
verbum , nihil penitus omiffo , & forma in illis tradita nibus illisquæ in literis confirmationis, & innouationis
obferuata , inferti forent , etiam præfentibus pro fuffi- priuilegiorum eorumdem, alias per eofdem Paulum IV.
cienter expreffis haberi volumus , auctoritate Apoftolica & Pium etiam IV. prædeceffores noftros prædictos, Or-
tenore præfentium perpetuo approbamus & confirma- dini fratrum Minorum huiufmodi concefforum,concef
mus , illifque perpetuæ & inuiolabilis firmitatis robur fum eft non obftare , contrariis quibufcumque , aut fi
adiicimns, caque perpetuis futuris temporibns inuiola- locorum Ordinariis, vel quibufuis aliis communiter vel
biliter obferuari debere, ac fratribus,fuperioribus,& per- diuifim,ab Apoftolica fit Sede indultum, quod interdici,
fonis Ordinum huiufmodi , necnon aliis quibufcumque fufpendi vel excommunicari non poffint per literas Apo-
quos illa concernunt , fuffragari debere , feu poffe volu- ftolicas , non facientes plenam & expreffam, ac de verbo
mus.Necnon priuilegia, immunitates,facultates, liberta- ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. Et quia
tes,indulta, difpenfationes, exemptiónes, fauores,& gra- difficile foret earumdem,præfentium literarum notitiam
tias, tàm fpirituales quàm téporales,modo & forma qui- ad quafcumque perfonas peruenire. & vbique illas præ-
bus conceffa funt,etiam per viam communicationis & fentare, etiam motu & fcientia fimilibus, volumus & de-
extenfionis actiuc & paffiue , inter fe & alios quofcum- cernimus , quod tranfumptis earumdem præfentium li-
que Ordines refpectiue , de nouo concedimus , illaque terarum etiam per impreffionem factis manu alicuius
omnia & fingula ad domos &loca quæcumque dictorum notarij publici fubfcriptis , aut figillo alicuius perfonæ
Mendicantium Ordinum & Monialium quarumcumque, in dignitate ecclefiaftica conftituta figillatis , quemad-
ac fororum de tertio Ordine nuncupatarum in Congre- modum adhiberetur præfentibus literis originalibus fi
gatione viuentium dictorum Ordinum , vt præfertur præfentarentur, vbique adhibeatur,tàm in iudicio quàm
hactenus recepta , & in pofterum recipienda. Necnon extra illud plena & indubitata fides.
corum perfonas & bona , etiam fi priuilegiorum & alia- §. 9. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Šančio pœ-
rum gratiarum præfatorumauthentica originalia,propter nam noftræ declarationis , prohibitionis , exemptio halis .
temporis antiquitatem,vel varias Vrbis ruinas deperdita nis , liberationis , inhibitionis , aduocationis , calfatio-
exiftant, dummodo de eis alias legitime conftet,extendi- nis , extinctionis , impofitionis, approbationis , confir-
mus & ampliamus . mationis , adiectionis , conceffionis , extenfionis , am-
Decretum ir- 5.6.Et fic in præmiffis omnibus & fingulis, per quof- pliationis, voluntatis , & derogationis infringere, vel ei
ritans.
cumque iudices & perfonas quauis auctoritate fungen- aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare
tes,etiam Card. & Auditores præfatos , fublata eis & co- præfumpferit , indignationem Omnipotentis Dei , ac
rum cuilibet quauis aliter iudicandi & interpretandi fa- beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe nouerit
cultate & auctoritate iudicari & definiri debere , necnon incurfurum,
Tom. II. Υ Datum
232 PIVS QVIN
T
V S.
D.P.An.2.
Dat.Romæ apud S. Petrum, anno IncarnationisDo- , atione Seminariorum pauperum clericorum iuxta ordi-
die 16. Maij. minicæ, 1567.17.Cal.Iunij, Pont. noftri anno 2. nationem dicti Concilij Tridentini erigendorum, & in-
ftituendorum,necnonfubfidiorum Apoftolica auctorita-
Sequitur extenfio iftorum priuilegiorum Mendican- te pro tempore impofitorum,ac quæftuatione eleemofy-
tium,ad alios Ordines. narum dumtaxat exceptis) exemptiones,voluntates,pro-
hibitiones, approbationes , extenfiones , decreta, & alia
Edita An.D. PIVS E P P IS IS C COPVS, quæcumque,gratias, facultates, & priuilegia eifdem fra-
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam . tribus Medicantibus, vt præfertur concella,& facta,ac alia
in præinfertis literis cótenta,& inde fecuta quæcumque,
Exordium.
X fupernæ difpofitionis arbitrio gregi Dominico dicta auctoritate Apoft.tenore præfentium perpetuo ex-
præfidentes, inter curas multiplices , quas ex mini- tédimus, & ampliamus illofque declarationibus,ftatutis,
fterio noftri paftoralis officij nobis incumbere cenfemus, exemptionibus, voluntatibus, prohibitionibus, approba-
illam per quam perfonarum quarumlibet , carumpræ- tionibus,extenfionibus,decretis, & aliis gratiis, faculta-
fertim quas fub fuaui Religionis iugo fedulum in dies tibus, & priuilegiis huiufmodi pariformiter , & abfque
Altiffimo famulatum exhibere , confpicimus , ftatui & vlla penitus differentia , prout dicti fratres Mendicantes
quieti rite confulitur, libenter amplectimur,ac vt perfo- vtuntur , potiuntur & gaudent, ac vti, potiri & gaudere
næ ipfæ idem exoptantes à nobis , gratias & fauores re- poterunt, libere & licite vti,potiri , & gaudere poffe, at-
portaffe lætentur, grato intendimus animo, ac in his noque debere; illaque omnia & fingula fibi, eorumque Mo-
ftri paftoralis officij partes fauorabiliter impartimur,pro- nafteriis, domibus, & locis huiufmodi, eorúque fuperiori-
vt temporum qualitate penfata , id perfpicimus in Do- bus, & perfonis, quibufcumque, quas illa concernunt,&
mino falubriter expedire. pro tempore concernent,fuffragari, necnon modo & for-
Confi.huius
§. 1. Nuper fiquidem à nobis emanarunt literæ teno- ma quibus prædictis fratribus Mendicantibus conceffa
PP.eft prain- tis fubfequentis . Et fi mendicantium , &c. & facta funt , conceffa factaque effe ; necnon ad fingula
ferta.
Omittitur tenor.quia eft hic fup.infertus. Monafteria, domos , & loca quæcumque dictorum Ca-
Caufa exten- §.2. Et deinde pro parte dilectorum filiorum Canoni- nonicorum , Monachorum , & Fratrum , necnon Mo-
fonis priuile- corum Regularium Ordinis S. Auguftini Congregatio- nialium , Congregationum , & Ordinum prædictorum
giorum.
num Lateran, & S. Saluatoris, ac S. Crucis Olimbrien. & in Congregatione viuentium , extenfa & ampliata cen→
Monachorum S. Benedicti Congreg. & Ordinum Caffi- feri.
nen. Montis Oliueti , Vallis Vmbrofæ , necnon etiam 5.4.Sicque in præmiffis omnibus & fingulis per quof- Decretum ir-
Congreg.Ciftercien,& Cartufien. necnon S. Hieronymi cumque Iudices & perfonas, & S.R.E. Card.ac caufarum ritans.
Hifpaniarum , ac Camaldulen. & fratrum Militia Iefu Palatij Apoftolici Auditores,fublata eis & eorum cuilibet
Chrifti Reformatorum nuncupatorum Regni Portugal- quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate & au-
liæ, nobis nuper exhibita petitio continebat , quod ipfi &
toritate , iudicari & definiri debere, necnon quicquid
etiam iuxta eorum cuiuflibet regularia inftituta, tum vi- fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate , fcienter
ta eorum exemplari tum doctrina , ac verbi Dei prædica- vel ignoranter contigerit attentari, irritum & inane de-
tione , aliafque fummis eorum laboribus & ftudiis , ani- cernimus .
marum falutem ac fanctæ Sedis Apoftolicæ dignitatis & S.5.Quocirca Venerabilibus fratribus, & dilectis filiis Executorum
auctoritatis augmentium hactenus femper procuraue- eiufdem S.R. E. Cardinalibus , dictorum Ordinum & deputatio, &
facultates.
runt , & in dies circa hoc tam laudabile minifteriumma- Congregationum huiufmodi refpectiue , nunc & pro
gis , ac magis verfari non ceffantes , fibi fauente fuperni tempore Protectoribus per Apoftolica fcripta manda
numinis auxilio , fuauiffimum cunctifque fidelibus gramus, quatenus ipfi vel duo , aut vnus eorum , per fe vel
tiffimumfuæ probitatis & diligentiæ latius diffundunt alium feu alios,præfentes literas,& in eis contenta quæ-
odorem, pariterque in vinea Domini laborare non defi- cumque , vbi , & quando opus fuerit , ac quoties pro
nunt; ac proinde eos aliqua ratione indignos cenferi nó parte eorumdem Canonicorum,Monachorum, & Fratrú,
poffe, quin ipfi quoque gratiarum , facultatum , priuile- aut Monialium huiufmodi , vel alicuius eorum fuerint
giorum,& aliorum præfatis fratribus Mendicantibus có- defuper requifiti, folemniter publicantes, eifque in præ-
cefforum participes fieri , necnon Monafteria,etiam Mo- miffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant
nialium,& alia loca quecumque ad gratias ,facultates,pri- auctoritate noftra præfentes,& in eis contenta huiufmo-
uilegia , ac alia in eifdem præinfertis literis contenta di firmiter obferuari, ac fingulos , quos literæ ipfæ con-
quæcumque extendi , ac illis gaudere debeant. Quare cernunt, pacifice frui & gaudere , non permittentes eos
pro eorumdem Canonicorum,Monachorum, & Fratrum vel aliquem corum defuper , tàm contra præfentium li-
parte nobis fuit humiliter fupplicatum, vt eorum ftatui, terarum , quàm præinfertarú tenorem per quofcumque,
& tranquilitati confulentes, eos & eorum fingulos, nec- etiam locorum Ordinarios quomodolibet inde molefta→
non fuorum Ordinum & Congregationum monafteria, ri. Contradictores quoflibet & rebelles , per cenfuras &
etiam Monialium, ac domos & loca alia quæcumque,ad pœnas ecclefiafticas , aliaque opportuna iuris remedia
declarationes,ftatuta,exemptiones,voluntates , prohibi- appellatione poftpofita compefcendo , legitimifque fu-
tiones, approbationes , extenfiones , & decreta, ac alias per his habendis feruatis proceffibus , cenfuras & pœnas
gratias, facultates & priuilegia quæque prædictis fratri- ipfas etiam iteratis vicibus aggrauando , & interdictum
bus Mendicantibus conceffa pærdicta, ita vt illis omni- ecclefiafticum apponendo; inuocato ad hoc,fi opus fue-
bus & fingulis, æque & pariformiter abfque vlla penitus rit,auxilio brachij fæcularis .
differentia, frui & gaudere poffint & debeant , extende- §. 6. Non obftantibus præmiffis , & aliis Apoftolicis, Claufula de-
re, & quatenus opus fit illa eis de nonoconcedere, aliaf- necnon in prouincialibus & fynodalibus Conciliis edi- rogatoria.
que fibi defuper opportune prouidere,de benignitate tis, generalibus vel fpecialibus,conftitutionibus & ordi-
Apoft.dignaremur. nationibus Apoftolicis,ac etiá iuramento, confirmatione
Extenfio pri- S.3 . Nos igitur qui omni qua fieri poteft ratione com- Apoftolica,vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis &
wilegiorum. modiori perfonarum quarumlibet, præfertim Deo dica- confuetudinibus; priuilegiis quoque , indultis & literis
tarú animi quietem.finceris exoptamus affectibus, fingu- Apoftolicis eifdem Epifcopis aut quibufuis aliis perſo-
Hacextenfio los Canonicos , Monachos , & fratres prædictos à qui- nis feu quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quis
fuit reftriéta
à
A Greg.XIII. bufuis cenfuris & pœnis ecclefiafticis , quauis occafione bufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque effi-
cit. in rubr. latis , fi quibus innodati exiftunt , ad effectum præfen- cacioribus,& infolitis claufulis, irritantibufque , & aliis
tium dumtaxat confequendum,harum ferie abfoluentes, decretis, in genere vel in fpecie,etiam Motu proprio , ac
& abfolutos fore cenfentes,huiufmodi fupplicationibus alias quomodolibet conceffis , approbatis, & innouatis;
inclinati, Canonicos, Monachos, &fratres prædictos, fi quibus omnibus, etiam ſi pro illorum fufficienti deroga-
profeffionem regularé iuxta eorum ftatuta, & laudabiles tione, de illis , eorumque totis tenoribus fpecialis , fpe-
confuetudines, ac priuilegia & indulta eis conceffa emi- cifica,expreffa, & indiuidua, non autem per claufulas ge-
ferint refpectiue, illorúque Monafteria, etiã Monialium nerales idem importantes , mentio feu quæuis alia ex-
necnon domos , & loca alia quæcumque ad fingula de- preffio habenda, aut aliqua alia exquifita forma ad hoc
clarationes , ſtatuta , & immunitates ( à contributione feruanda foret, tenores huiufmodi, præfentibus pro ex-
preffis
PIVS QV IN T V S.
233
preffis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris,hac fepulturam deferuntur, non autem de Miſſic, feu Legatis,
vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus, contra- vel aliis,Fratribus ipfis , feu Monialibus, relictis aut alias
riis quibufcumque.Aut fi locorum Ordinariis , vel qui- quomodolibet donatis folui debere ; ficque decretum
bufuis aliis , communiter vel diuifim à prædicta fit Sede Concilij huiufmodi, quoad dictam quartam funeraliuin
indultum, quod interdici, fufpendi, vel excommunicari foluendam intelligendum effe decreuerimus. Vbi vero
non poffint per literas Apoftolicas , non facientes ple- non eft confuetudo foluendi quartam funeralium huiuf-
nam & expreffam, ac de verbo ad verbum de indulto hu- modi, de nullo fuprafcriptorum folui debere declaraue-
iufinodi mentionem . rimus.Nec ad quartam,feu aliam partem eorum, quæ etiá
Fides Exem- §.7. Et quia difficile foret earumdem præfentium no- pro ornamento Ecclefiæ palliorum,planetatum ,cortina-
.
plorum titiam ad quafcumque perfonas peruenire,& vbique il- tum,pannorum,& aliorum, quæ dictis Ecclefiis, fen Fra-
las præfentare,etiam dicta auctoritate noftra volumus & tribus, etiam pro eorum victu;aut alias relinqui, vel dari
decernimus, quod tranfumptis illarum, etiam per impref- contingeret , aliquid contribuere tenerentur , ac curatis
fioncm factis, manu alicuius Notarij publici fubfcriptis feu parochialium Ecclefiarum Rectoribus, ius tantum fe-
fiue figillo alicuius perfonæ in dignitate ecclefiaftica pulturæ eis folui confuetum,nec aliquid aliud, quamuis
conftitutæ figillatis, prout eifdem præfentibus adhibere- partes ad earum libitum Ecclefiis ipforum Fratrum, feu
tur fi præfentarentur, vbique adhibeatur , tàm in iudicio eifdemmet Fratribus , alia quæcumque tribuiffent , feu
quàm extra illud, plena & indubitata fides. elargiti fuiffent, quando in eorum Ecclefiis corpora mor-
Sanctio pœ-
nalus. 5.8.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam tuorum fepeliuntur eis foluere , feu ad aliquorum one-
noftræ abfolutionis,extenfionis,ampliationis, & decreti rum contributionem eifdem curatis faciendam teneri , nec
infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis au- propterea impediri poffe Fratres ipfos,quin poffent de-
tem hoc attentare præfumpferit, indignationem Omni - functorum corpora præfata, ad corum ecclefias tumulan-
potentis Dei,ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe da deferri facere.
nouerit incurfurum . 5.4.Neque dictos Fratres,illorumque loca, etiam fi cu-
animarum haberent , aut quæcumque beneficia eis Exemptione
D. P.A.2.die Dat.Romæ apud S.Petrum,Anno Incarnat.Dom. 1567. ram
16. Aug. que à folutio
17. Kalend. Septembris Pontificatus noftri Anno fe- vnita ad aliquam contributionem pro Seminario , aut ne onerum,
cundo. decimarum aliquarumfolutionem pariter teneri,nec co- iurifdictione
gi poffe; immo illos, & corum domos,monafteria, bene- ordin. vifap:
n. 14.
Sequitur declaratio prainferta conftitutionis. ficia, & loca ab illis quomodolibet dependentia, eorum-
que bona quæunique,tam ad eos, quàm ad Moniales pre-
Edita A.D. PIVS PAPA QVINTVS, fatas quomodolibet pertinentia , à quibufcumque deci-
1571. Vniuerfis & fingulis Venerabilibus Fratribus Patriarchis mis, primitiis, quartis,mediis, & aliis fructuum partibus,
Archiepifcopis, & Epifcopis, ac dilectisfiliis Abbatibus, necnon fubfidiis charitatiuis, etiam per nos,ex quacum-
& aliis perfonis in dignitate ecclefiaftica conftitutis,necque caufa conceffis, ac aliis quibufcumque oneribus, tam
non Metropolitan. & aliarum Cathedralium Ecclefia- ordinariis quam extraordinariis,necnon ab omni iurifdi-
rum Canonicis, ac eorumdem Patriarcharum , Archiepi- ctione & fuperioritate Ordinariorum locorum,ita vt Or-
fcoporum & Epifcoporum officialibus ,feu Vicariis, infpi- dinarij ipfi aliquam iurifdictionem , fiue poteftatem in
ritualibus , generalibus , vbilibet conftitutis , falutem eos exercere , fiue eos eorum iurifdictioni fubiicere, vel
Apoftolicambenedictionem. aliquid contra eos facere minime poffent , exemerimus
& liberauerimus.
Exordium. S.5.Nihilominus, ficut accepimus,nonnulli Epifcopi, tä-
Anngulis oppoutuna prouifionis auxilia fidelis ferui- fiue alij locorum Ordinarij, aljque Ecclefiarum Pizlari, Nonnuli i
tutis , iniuncta prouidentia, pro tempore difpenfantes, necnon Canonici,fiue capitulares perfonæ,ac parochia- & alij.mole-
Religioforum quorumlibet, præfertim Fratrum Ordinis hum Ecclefiarum Rectores , & aliæ tàm ecclefiafticæ, ftabant Fra-
Prædicatorum, in humilitatis fpiritu , fub Religionis iu- quàm fæculares perfonæ,qui non ceffant dictos Fratres; tres& Mo-
niales fuper
go, Deoferuientium ,ncceffitatibus intendamus, difpen- & Moniales, corumque perfonas,fiue economos,& pro- pramiffis ex
diis & oppreffionibus , diuina cooperante clementia fa- curatores, fuper præmiffis diuerfimode moleftare , &ip- caufis bic
lubriter occurramus. fos in eorumdem quiete , & fpiritualibus muneribus enunciatis:
Hic Pont. §. 1.Sane licet, nos, & quamplures Rom.Pont. præde- turbare.
alij quam ceffores noftri propter vberes fructus, quos dictus Ordo Alij enim prætendentes, quod cum Canon Conc.hu-
plura Ord.
Fratrum S. Fratrum Prædicatorum,multa præfulgens gloria merito- iufmodi, fuper quo,vt præfertur, noftra emanauit decla-
Dominici corum,& gratia fanctitatis in agro militantis Ecclefiæ , in ratio,non loquatur nifi de vna quarta, Cathedrali ſeu pa-
cefferunt. propagationem fidei orthodoxa, eatenus produxerat , ac rochiali Ecclefia folui confueta,nec dictum Concilium ,
in futurum producturum fore , firma fpe fperabatur , & nec nos cogitauerimus de duabus quartis , fcilicet vbi
vt Fratres ipfi quietius corum fanctis officiis , vitæque confueuit folui,& Cathedrali,aut parochiali Ecclefiis,&
regulari, acVerbi Dei prædicationibus , libentius & ala- ideo dictis in locis ceffare difpofitionem dictæ declara-
crius ad ipfius fidei Chriftianæ propagationem incum- tionis noftræ, & Canonis Concilij .
bere valerent , & incumberent cum effectu , quamplura Alij vero etiam prætendentes , dictis noftris de-
priuilegia, indulta,gratias, exemptiones, & immunitates clarationibus non obftantibus , Fratres prædictos
cis concefferint, quantumcumque ab eorumdem Superioribus appro-
Et fignanter §. 2. Et inter cetera , per quafdam alias noftras literas batos in corum Ecclefiis , & locis prædicare non pof-
circapradica declarauerimus, Canonem feff. 24.cap.4. Trid. Conc.per fe nifi primo fe coram Ordinariis ipfis fiue eorum Vi-
n.zi., ut fup. quem omnibus regularibus, etiam in fuorum Ordinum cariis , & licentiam fuorum Superiorum muneris dicta
tiones
Ecclefiis, contradicente Epifcopo,prædicationis officium prædicationis præfentauerint , & ab eifdem Ordinariis,
interdicitur,fratres huiufinodi, quando à fuis Generali- feu dictis eorum Vicariis benedictionem obtinuerint.
bus, vel eorum Miniftris Prouincialibus , ad id deputati Alij etiam locorum Ordinarij , necnon Canonici , &
fuerint non comprehendere , neque eos afficere; immo capitulares perfonæ , tam Metropolitanarum & Cathe-
voluerimus, quod in corum Ecclefiis, quando eis place- dralium , quam Collegiatarum , necnon parochialium
ret licite , etiam abfque vlloimpedimento , vel contradi- ecclefiarum Rectores, fiue aliæ perfonæ ecclefiafticæ etiá
&tione, etiam Epifcopi, nifi ipfe prædicaret, licet in Ca- prætendentes dictos Fratres alienas parochias cum eoru
thedrali Ecclefia, tunc prædicatur, prædicare poffent. Cruce eleuata ad leuanda cadauera eorum qui in Eccle-
Et quartam §. 3. Circa autem quartam funeralium , de qua in fiis domorum, & locorum eorumdem Fratrum elegerint
funerali , & feffion. 25. cap. 13. eiufdem Concilij, Nequaquam do- fepulturam , intrare , & dicta cadauera ad ipforum Fra-
Sepeliendi, vt mos , feu Conuentus , & Monafteria, quæ à quadragin- trum Ecclefias pro eis inibi tumulandis , recufante ipfo
fup.n. 11. 12. ta annis citra tunc fundata exiftebant, poftquam Conci- loci Ordinario , fiue Capitulo , vel Rectore , deferre feu
13.
lium ipfum loquitur tantum de Monafteriis , feu do- deferri facere non poffe.
mibus ante quadraginta annos fundatis , & quæ ipfam Alij autem ex confuetudine prætendentes, quod Fra-
quartam foluere confueuerunt, & tantum ceræ , & alio- tres ipfi cum eorum Cruce non poffint leuare cadauera
rum , quæ tempore quo defunctorum corpora ad defunctorum ex corumdem domibus , & eorum funus
Tom. II. V 3 exequi ,
exequi , fed Capitulis , fiue capitularibus perfonis , feu extinguimus , ac pro caffis , & penitus extinctis haberi
Rectoribus ipfis id tantum licere , & primo ad ipforum volumus , & declaramus , eifdemque Epifcopis , loco-
Capitulorum, fiue Prefbyterorum Ecclefias dicta corporum Ordinariis, Vicariis, Canonicis , capitularibus per-
ra deferri debere, & in eifdem Ecclefiiis funus,fiue fune- fonis, necnon parochialium Ecclefiarum Rectoribus , &
ris officium petagi , poftea vero per ipfos prefb. retentis ceteris perfonis Ecclefiafticis , & fæcularibus , defuper
funeralibus vniuerfis, fiue folutis fibi certis pecuniis per perpetuum filentium imponimus.
hæredes defuncti pro funere , & exequiis,fiue Miffis in §.7. Necnon omnia & fingula priuilegia , indulta, Cofirmat om-
corumdem Ecclefiis celebrandis, tunc, & non alias licere conceffiones , fuppreffiones , extinctiones , vniones, nia priuile-
Fratribus corpus , fiue cadauer defuncti ad eorum eccle- incorporationes , applicationes , immunitates , exem- gia eifdem
fiam deferre. ptiones , libertates , prærogatiuas , fauores , communi- oratorib.
Mozialib
Alij etiam prætextu diuerfarum confuetudinum , & cationes , indulgentias , & alias quafcumque gratias &s. concea.
concordatorum , etiam , cum dictis Fratribus initorum, dicto Ordini fratrum Prædicatorum , & eiufdem pro
prætendentes à dictis Fratribus , & Monialibus velle ha- tempore exiftentibus Magiftro Generali, Prouincialibus ,
bere,& fibi exigere licere, quartam,feu aliam portionem, Superioribus , Fratribus , & Monialibus præfaris , eo-
etiam quorumcumque legatorum , & feu aliarum pia- rumdemque domibus , Conuentibus , Monafteriis , Ec-
rum largitionum , ipfis Fratribus , & Monialibus , fiue clefiis, & locis , ac membris, colonis , feruitoribus , pro-
corumdem domibus, Ecclefiis, & locis quoquomodo fa- curatoribus , economis , ac aliis perfonis quibufcum-
&arum. que dicti Ordinis regulam profitentibus , etiam oblatis,
Alij etiam prætendentes iurifdictionem , & fuperiori- & tertij habitus Monialibus nuncupatis , per quofcum-
tatem in dictos Fratres, & Moniales, corumdemque doque Romanos Pontifices prædeceffores noftros , ac nos,
mos, Conuentus , Monafteria , & loca exercere poffe , & & Sedem præfatam , ac dictae Sedis Legatos , Vicelega-
propterea ipfos Fratres , & Moniales ad folutionem ditos , Epifcopos , locorum Ordinarios , & quafcumque
uerforum onerum,& impofitionum , dictorumque fubfi- alias perfonas , fub quibufcumque tenoribus & formis,
dij,& decimarum cogunt,& compellunt. ac cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis,
Alique in erectione, fiue inftitutione,& acquifitioné aliifque quibufuis claufulis , ftatutis , etiam irritantibus
nouorum locorum, fiue domorum, Conuentuum, & Ec- decretis , hactenus quomodolibet conceffa , approbata,
clefiarum dicti Ordinis , & alias præmifforum occafione & innouata , literafque defuper tàm fub plumbo , quàm
eofdem Fratres , & Moniales moleftant, & perturbant, in forma Breuis , & alias quomodolibet confectas , &
contra noftrarum, & dictorum prædecefforum noftrorum expeditas , ac provt ea , omnia & fingula per eofdem
literarum formam, & tenorem . prædeceffores , ac nos , & Sedem præfatam , aliofque
Hic Pont. ad §. 6. Nos præmiffis , & aliis fimilibus grauaminibus, prædictos , conceffa , approbata , & innouata fuerunt,
tolledum has perturbationibus , & moleftiis Fratribus , & Monialibus quorum omnium & fingulorum tenores , formas , &
controuerfias,
eas omnes ad præfatis illatis , eorumdemque Fratrum & Monialium datas , ac fi de verbo ad verbum infererentur , præfenti-
fe aduocat. quieti , & tranquillitati confulere,& vt Fratres ipfi faci- bus haberi volumus pro expreffis , eifdem auctoritate,
lius & promptius eorumdem officia, & vitam regularem, & tenore approbamus , confirmamus , & innouamus,
ac munus prædicationis eis iniunctum,ad fummi Dei illaque omnia & fingula , efficacia exiftere , & perpe-
laudem,& fidei Catholicæ propagationem , exequi , & tuam roboris firmitatem obtinere , ac fuos plenarios &
adimplere , illifque incumbere poffint , & ad illa prom- integros effectus fortiri. Necnon ab omnibus , & fin-
priores reddantur, opportune prouidere, ac omnem am- gulis , quauis etiam de latere Legati , Vicelegati , nec-
biguitatem , etiam noftræ amplioris declarationis mini- non Cardinalatus , Patriarchali , Archiepifcopali , Epi-
fterio remouere volentes ; Ipfofque Fratres , & Monia- fcopali , & quauis alia Ecclefiaftica , fiue fæculari &
les , & eorum fingulos à quibufuis excommunicationis, temporali præfulgeant dignitate & præeminentia, etiam
fufpenfionis , & interdicti , alifque ecclefiafticis fenten- fub fententiis , cenfuris & pœnis in eifdem conten-
tiis,cenfuris & pœnis, à iure vel ab homine , quauis oc- tis , perpetuo inuiolabiliter obferuari debere decerni-
cafione vel caufa latis, fiquibus quomodolibet innodati mus.
exiftunt , & ad effectum præfentium dumtaxat confe- 6.8 . Et infuper quod Fratres dicti Ordinis ( ab eorum Declarat in-
quendum , harnm ſerie abfoluentes , & abfolutos fore Superioribus tamen approbati ) in eorum Ecclefiis, dultum circa
cenfentes. Necnon literarum præfatarum , ac cuiufuis quando eis placuerit , etiam quod in Cathedrali Ecclefia Pradicationes
de quibus in
litis, & caufæ , defuper inter quofcumque, & in quauis ( non tamen ab Epifcopomet ) prædicetur , libere , & prainferta
inftantia penden. ftatus, & merita, nominaque & cogno- licite abfque aliquo impedimento , fine etiam ipfius bulla nu. 1.-
mina Iudicum, & collitigantium, eorumque iura , & ti- Epifcopi contradictione , & abfque eo , quod coram
tulos, ac fententiarum defuper forfan latarum. Necnon dicto Epifcopo fe non præfentauerint , nec eidem licen-
tranfactionum , fiue conuentionum inter eos initarum, tiam muneris prædicationis huiufmodi exhibuerint , &
ác inftrumentorum , aliarumque fcripturarum defuper ab eodem Epifcopo benedictionem , vt præfertur , non
quomodolibet confectorum , & inde fecutorum quo- obtinuerint , prædicare , & munus prædicationis huiuf-
rumcumque tenores , præfentibus pro expreffis haben- modi exequi.
tes, Motu proprio , non ad alicuius pro eis nobis fuper §.9. Necnon Fratres ipfi quæcumque corpora defun- Iufq. Sepultu-
hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed de mera delibera- &torum , qui fe in eorum Ecclefiis fepeliri ordinauerint, re de quo ibi-
tione, & ex certa fcientia noftra,omnes lites, caufas ,con- vel fi à defunctorum hæredibus , fiue curam funeris ha- dem n.13 .
trouerfias, & quæftionum materias , fuper præmiffis , & bentibus , vocati fuerint , ipforum Fratrum Cruce eleua-
eorum occaſione, inter Fratres, feu etiain Moniales præ- ta , etiam fine dictorum Canonicorum , ac Capitularium
fatos exvna; necnon Epifcopos,& locorum Ordinarios, perfonarum , necnon Curatorum , vel aliorum prefby-
ac Canonicos , fiue capitulares perfonas , Parochialium terorum interuentu , ex ipforum defunctorum domibus
ecclefiarum , Rectores , & alias quafcumque perfonas leuare , eaque accipere , & affociare , ac ad ipforum Fra-
ecclefiafticas , & fæculares præfatas , partibus ex altera, trum Ecclefias directe deferri , & in eorum Ecclefiis
coram quocumque Iudice ,feu quibufuis iudici us ec- ( non tamen tempore interdicti ) fepeliri facere , faluo
clefiafticis , & fæcularibus , etiam Sedis Apoftolica de dumtaxat iure parochiali. Nec Fratres ipfi ad alterius
latere Legatis , ac Vicelegatis , ac etiam ab eadem Se- cuiufuis contrariæ confuetudinis , vfus , fiue moris ob-
de delegatis, ful delegatis ac aliis quibufuis, etiam San- feruationem teneri , vel fuper præmiffis à quoquam
&tæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus , & Sacri Palatij quauis auctoritate , moleftari, feu perturbari poffint, vel
Apoftolici caufarum Auditoribus , quomodolibet in debeant.
prima , feu alia quacumque etiam forfan vlteriori in- 5.10. Quartam autem funeralium , quoad domos, Etquartam
ftantia introductas ; & adhuc forfan pendentes , etiam fiue Conuentus , & Monafteria ipfius Ordinis , tem- funeraliumde
forfan fi fuper illis, etiam contra dictos Fratres , & Mo- pore dicti Concilij Tridentini , ante quadraginta annos qua ibi.n.11.
niales,per vnam, vel plures fententias rudicatum, & in- fundata , & erecta , & ratione illorum vbi confuetudo &feqq.
ter ipfas partes concordatum , fiue tranfactum defuper illam foluendi tantum extitit , ac de ceris , & aliis , quæ
fuerit , Apoftolica auctoritate , tenore præfentium ad deferuntur iuxta cadauer dum ad fepulturam defertur,
nos auocainus , eaque omnia , & fingula caffamus , & non autem de aliis quibufuis eifdem Fratribus , feu Mo-
nialibus,
PIVS QV IN T V S.
235
nialibus , aut eorum domibus , Conuentibus , Monafte- prætextu , ac fub excommunicationis , fiue fufpenfionis
riis , Ecclefiis , & locis , etiam pro funeris fiue Anniuer- à diuinis latæ fententie quam eo ipfo incurrere volumus
farij , aut Miffarum celebratione donatis , legatis , fiue & declaramus refpectiue pœna , impediri , vel moleſtari
alias quomodolibet largitis , & vbi duæ quarta forfan poffitis , & poffint , dicta auctoritate deputamus . La 1
folui confueuerint , vna fcilicet Parochiali Ecclefiæ, quod vos , feu alif quicumque fic electi , fub excommu-
alia vero Epifcopo , fiue Cathedrali , aut Collegiate Ec- nicationis , & feu fufpenfionis latæ fententiæ pœna
clefiæ , fiue Canonicis , & Capitulo eiufdem , vna tan- huiufmodi , quam ftam quod munus , fiue officium
tum , fcilicet Epifcopo , vbi vero confuctudo illam Conferuatoris huiufmodi acceptare , & debite ac ple-
foluendi non fuit ' , fiue domus , Conuentus , & Mo- narie exequi neglexeritis , & neglexerint , abfque alte-
nafteria dictorum Fratrum , & Monialium , poft qua- rius declarationis minifterio incurrere volumus , nec ab
draginta annos erecta fiue fundata fuerint , nequaquam aliquo quam à nobis , & pro tempore exiftente Romano
nec vllo modo foluere , feu tradere , omnem aliam præ- Pontifice (præterquam in mortis articulo) abfolui poffe,
miffis contrariam confuetudinem , fiue morem , harum eofdem Priores , Superiores , & Fratres , ac Moniales,
etiam tertij habitus oblatos & alios præfatos . ac corum
ferie caffantes , & extinguentes , ac omnibus & fingu-
lis quorum intereft defuper perpetuum filentium im- fingulos , aduerfus inferentes eis , aut eorum Procura-
ponentes. toribus , Agentibus , feruitoribus , & familiaribus in
Decimafg. §.11 . Minufque Fratres & Moniales ipfi , ad aliquo- præmiffis, & eorumdem aliquo,molestias, fiue perturba
contributiones rum onerum , realium vel perfonalium , etiam ratione tiones aliquas , feu iniurias , grauamina , vel damna , in
de quib. ibid. corumdem domorum , feu Couuentuum , Monafterio- perfonis , rebus & bonis , feu exigendo ab eis ab eis
num.1 4.
rum , Ecclefiarum , & locorum , ac quorumcumque be- vectigalia , datia , pedagia , gabellas , collectas , aut alia
neficiorum eifdem vnitorum , etiam fi , vt præfertur cu- onera defendere , præfentare , ac omnem corum iucif-
ram animarum habeant , contributionem fiue folutio- dictionem exercere. Necnon fententias , cenfuras , &
nem etiam per Seminario , & decimarum quarumcum- poenas Ecclefiafticas , contra rebelles , & inobedientes
que , aut cuiufcumque fubfidij , etiam caritatiui , & cum effectu promulgare , ac omnibus facultatibus Con-
Triennalis nuncupati , nunc , & pro tempore per nos , & feruatoribus dicti Ordinis fratrum Prædicatorum, illiuf-
quofcumque Romanos Pontifices , aut Sedem præfatam que Fratribus , & perfonis per quafcumque literas Apo-
impofitorum, & imponendorum ex quauis caufa , quan- ftolicas quomodolibet conceffis vti , ac priuilegia Supe-
tumcumque vigentiffima teneantur , vel defuper aliter rioribus , Prioribus , & Fratribus , ac Monialibus præfa-
moleftari poffint, feu debeant. tis pro tempore conceffa , eis obferuari facere debeatis,
Et & lificatio- 5.12. Quodque Fratres , & Moniales præfati , vbi- & debeant.
nem Monaf · que locorum nouas domos , fiue Conuentus , & Mo- 5.15 . Neque Superiores , Priores , Moniales , oblati, Declarat etiä
riorum de qua nafteria , ac Ecclefias , dictorum Ordinis , cum clauftris, 1 & ceteræ perfonæ Ordinis huiufmodi , & ab eis depen- eofde Fratress
Sup.n. 23 , domitoriis , aliifque officiis aliis ,quàm
coramvigore
den . præfatæ, etiam
ne- feruatoribus dictis Con-
vobis , ,&quarumcum & aliasper-
Tu videClem. ceffariis ,, refectuariis
cellulis Ordinarij loci , fiue cuiufuis alterius licentia, feu prætextu - Ordinis alibi
fonas eiufdem
vij. conft. 99.
Quoniam. defuper minime requifita , conftruere , ædificare , erige- que conftitutionum & ordinationum aliquorum Regno- quam coram
re , & inftituere, nec pariter fuper his moleftari poffint, rum , etiam quod non habentes Superiorem in illis eorum Con-
fiue debeant , eifdem auctoritate , & tenore , etiam per- Regnis , coram fæcularibus Iudicibus refpondere de- feruatoribus
conuenire nec
petuo, ftatuimus , ordinamus & declaramus , eifque Fra- beant , ac teneantur ad iudicium vocari , vel alias mo- conueniripof-
tribus , & Monialibus , fuper præmiffis omnibus , & leftari , quauis occafione vel caufa , poffint vel debeant. f.
fingulis licentiam , & facultatem concedimus , & im- Quodque ipfiFratres , & Moniales oblati , & aliæ per-
partimur. fonæ præfatæ , fiue actores fiue rei exiftant , coram ali-
Exemptioně- 5.13 . Ac etiam ipfos Fratres , & Moniales , eorumque quo alio ludice ordinario vel delegato , quam prædicto
que à iurifdi- domos , monafteria , beneficia , & ab illis quomodolibet fuo Conferuatore ( coram quo primo vnam fententiam
ttione Ordi dependentia loca , ac bona quæcumque , cuiufcumque definiciuam , antequam ipfi ad aliud iudicium euocen-
nariorum.
qualitatis & quantitatis exiftant, dictorumque bonorum tur ,feu caufa committatur , vel transferatur , obtinere
colonos, laboratores, & conductores, ac oblatos, & tertij debeant, & teneantur ) vt præfertur , etiam quauis occa-
habitus Moniales , aliafque perfonas præfatas , à qui- fione vel caufa moleftari , vel in iudicium trahi , fiue ad
bufuis deciinis, etiam prædialibus , & primitiis, quartis, iudicium euocari , vel agere minime poffint fiue debeant,
mediis & aliis partibus fructuum , ac fubfidiis , etiam eifdem auctoritate & tenore, etiam ftatuimus, ordinamus,
caritatiuis præfatis , ac ab omni iurifdictione , & fupe- & decernimus.
rioritate quorumcumque locorum Ordinariorum, etiam $.16. Et infuper aduerfus moleftatores , inquietato- Conferuatori .
de nouo, quatenus opus fit , auctoritate & tenore fimili- res , & alios iniuriatores huiufmodi , volentes eifdem Iurifdi , &
bus eximimus, & liberamus, ac éxemptos, liberos , & im- Ordini , Magiftro Generali , Prioribus , Superioribus , Jacultates. 1
munes penitus effe volumus. Necnon , quatenus opus Fratribus , Monialibus , oblatis , feruitoribus , œcono-
fit, illos corumque fingulos, in ius & proprietatem B.Pe- mis , Procuratoribus , & aliis eorum perfonis præfatis
tri , & Sedis Apoftolicæ , ac fub eorum fpeciali & imme-1 illo remedio prouidere , per quod ipforum compefca-
diata protectione fufcipimus , ac eos folum, & dumtaxat tur temeritas , & aliis aditus , & voluntas committendi
immediate Sedi præfatæ , & nobis , ac pro tempore exi- fimilia præcludatur. Difcretioni veftræ per præfentes
ftenti Romano Pontifici , fubiacere decernimus , & de- mandamus , quatenus vos , vel duo , aut vnus veftrum,
claramus. per vos vel alium , feu alios , etiam fi fint extra loca , in
Facultatem S.14. Et vt Fratres & Moniales à præmiffis moleftiis, quibus eftis deputati Conferuatores , & Indices Ordini
etiam eifdem & perturbationibus fubleuati , quietius Altiffimo famu- fratrum Prædicatorum , ac illius pro tempore exiſtenti-
Fratribuslari , & vberiores fructus quotidie in agro Domini , pro bus Magiftro Generali , Prioribus , Fratribus , Moniali-
Monialibus
Chriftianæ Religionis defenfione & ampliatione per- bus , oblatis, præfentibus & futuris, quibufuis aliis per-
concedit
gendi , eli- ferre poffint , tàm vos omnes & fingulos fupradictos,
quif- fonis præfatis , efficacis defenfionis præfidio affiftentes,
cunqueperfo- quàm quafcumque alias perfonas in dignitate Eccle- non permittatis eos fuper iis , ac eorum priuilegiis,
fonas in Ec- fiaftica vbilibet , & in quibufuis Mundi partibus confti- immunitatibus , gratiis , conceffionibus , facultatibus,
clefiaftica di- tutas , & quofcumque locorum Ordinarios , ac eorum exemptionibus , indultis , ac aliis quibufuis eifdem con-
mitate,incon-
ftituras eo- Vicarios , & officiales ; necnon Canonicos Metropolita- ceffis per quofcumque Patriarchas , Archiepifcopos,
rum Confer. narum, & aliarum Cathedralium Ecclefiarum, per eofdem Epifcopos , aliofque Ecclefiarum Prælatos , necnon co-
satores, Iu. Fratres, & feu Moniales , ac dicti Ordinis fratrum Prædi- rum Vicarios , Officiales , Capitula , Collegia , & Cleri-
dices, qui hoc catorum , Superiores , & domorum Priores , ac eorum cos , ac Ecclefiafticas perfonas , tàm fæculares quàm
munus re-
cufare non fingulos pro tempore eligendos , in corum , & dictorum S. Benedicti , S. Auguftini , Ciftercien. Carthufien, Clu-
eorumdem priuilegiorum , indultorum , conceffionum, niacen. Præmonftraten. & aliorum quorumcumque Or-
poffint.
& gratiarum , &fingulorum aliorum præmifforum Con- dinum , & Congregationum , ac Hofpitalis S. Ioannis
feruatores , & ludices vnicos , qui , quamdiu dictum Hierofolymitani , & S. Iacobi de Spata , ac Iefu Chrifti ,
officium exercueritis , & ipfi exercuerint , à nemine, & quarumcumque aliarum Militiarum Religiofos , &
quominus illud exerceatis , & exerceant , fub aliquo Milites , exemptos & non exemptos , necnon Duces,
O 4 Marchiont
{
236 PIVS QVINT V S.
Marchiones , Comites , Barones , Milites , & Laicos, | ritate fungentes , etiam caufarum Palatij Apoftolici Au-
Communitates Ciuitatum , Vniuerfitates Oppidorum, ditores , ac Sanctæ Romanæ Ecclefie Cardinales, fublata
Caftrorum , Villarum & aliorum locorum, acalia fingu- eis & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi, & interpre-
lares perfonas Ciuitatum & Diœcefum, ac quarumcum- tandi facultate & auctoritate , iudicari & definiri debere.
que aliarum partium , fuper præmiffis & eorum aliquo Ac irritum & inane , quicquid fecus fuper his à quo-
quouis prætextu , & quæfito colore, & contra præmiflo- quam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter conti-
rum fingulorum tenorem , & formam indebite moleftari, gerit attentari.
aut eis, vel eorum alicui , moleftias , grauamina , damna, §. 18. Non obftantibus tam fel. record. Bonifacij Pa- Claufula de-
ſeu iniurias , & iacturas , irrogari , facturi diftis Priori- pa VIII. prædecefforis noftri , qua cauetur , ne quis rogatoria.
bus , Superioribus , Fratribus , Monialibus , oblatis, extra fuam Ĉiuitatem , vel Dicecefim , nifi in certis ex-
aliifque perfonis prædictis , cum ab eis , aut corum ali- ceptis cafibus , & in illis , vltra vnam dietam , à fine fuæ
quo fueritis requifiti , fuper dictorum priuilegiorum, Diœcefis ad iudicium euocetur , feu ne Iudices, à Sede
indultorum , exemptionum , libertatum , facultatum , & prædicta deputati extra Ciuitatem , &Diœcefim in qui-
aliarum gratiarum præfatarum obferuatione , necnon bus deputati fuerint, contra quofcumque procedere , aut
fuper quibufuis moleftiis , damnis , iniuriis , atque alij , vel aliis vices fuas committere præfumant , & de
iacturis fibi pro tempore illatis , feu inferri comminatis, duabus dietis in Concilio generali edita , dummodo vl-
in illis videlicet , quæ iudicialem requirunt, indaginem tra tres dietas aliquis vigore præfentium ad iudicium
fummarie , fimpliciter & de plano , fine ftrepitu & figura non trahatur feu quod de aliis quam manifeftis iniuriis,
iudicij , fola facti veritate infpecta , in aliis vero qualitas & violentiis , ac aliis , quæ iudicialem non requirunt in-
eorum exegerit , iuftitiæ complementum. Moleftatores, daginem , pœnis in eos qui fecus egerint , & in id pro-
& iniuriatores huiufmodi, necnon contradictores quofli- curantes adiectis , Conferuatores fe nullatenus fe intro-
bet & rebelles , cuiufcumque dignitatis , ftatus , gradus, mittant , quam aliis quibufcumque conftitutionibus à
ordinis , & conditionis extiterint , quandocumque , & Romanis Pontificibus prædecefforibus noftris , tam de
quotiefcumque expedierit , auctoritate noftra , per cen- Iudicibus delegatis , quam perfonis vltra certum nume-
furam Eccleiafticam , appellatione poftpofita com- rum ad iudicium non vocandis , aut alias editis , quæ
pefcendo ; inuocato etiam ad hoc , fi opus fuerit , auxi- veftræ in hac parte poffent iurifdictioni , aut poteftati,
fio brachij fæcularis ; & nihilominus legitimis fuper his, eiufque libero exercitio quomodolibet obuiare. Quod-
per vos habendis feruatis proceffibus , illos , quos cen- que vos filij Canonici officiales , & Vicarij non fitis de
furas , & pœnas præfatas , ac alias per vos pro tempore perfonis quæ deputari poffunt in Conferuatores. Priui-
latas incurriffe vobis conftiterit , eas incurriffe declare- legiis quoque indultis , & literis Apoftolicis , ac exem-
tis , ac cenfuris , & pœnis prædictis , quoties opus fue- ptionibus, facultatibus , & aliis conferuatoriis , per nos,
rit , etiam iteratis vicibus aggrauare curetis. Ceterum fi ante eofdem prædeceffores noftros Romanos Pontifices,
per fummariam informationem , per vos fuper iis haben- quibufuis Ecclefiis , Monafteriis , Hofpitalibus , & aliis
dam , etiam vobis conftiterit , quod ad loca, in quibus piis locis , necnon Ordinibus , Congregationibus , Mi-
moleftatores , & iniuriatores huiufmodi , necnon cete- litiis , Communitatibus , & aliis Collegiis , ac Vniuer-
ros , quos præfentes literæ concernunt , pro tempore fitatibus , etiam Studiorum generalium Ciuitatibus,
morari contigerit , pro monitionibus , requifitionibus, Caftris , Terris , & locis , ac perfonis , tam Ecclefiafticis
& inhibitionibus ipfis , ac citationibus de eis faciendis quam fæcularibus , cuiufcumque dignitatis , etiam Pa-
tutus non pateat accellus. Nos vobis , monitiones , re- triarchali , Epifcopali , Archiepifcopali , & alia maiori
quifitiones , & citationes , ac inhibitiones quaflibet, dignitate , feu auctoritate fungentibus , ac Capitulis,
tam contra in iudicio præfentes , quàm alios quofcum- Conuentibus , Ducibus , & aliis Dominis temporalibus,
que fua quomodolibet intereffe putantes , & quacumque etiam per modum ftatuti perpetui , etiam Motu, & fcien-
auctoritate fiue dignitate præfulgentes , in decreto , fiue tia fimilibus ac quibufuis aliis perfonis , cuiufcumque
executione dicta citationis fiue inhibitionis nominan- qualitatis , conditionis , gradus , præeminentiæ , ſeu
dos , etiam fub eifdem cenfuris , ac aliis arbitrio veftro dignitatis , ac Vniuerfitatibus , etiam Studiorum gene-
imponendis , & applicandis pœnis , etiam pecuniariis, ralium , feu Collegiis , etiam exemptis fub quibufcum-
etiam per edicta publica locis affigenda publicis , & par- que tenoribus & formis , ac cum quibufuis etiam dero-
tibus illis vicinis , de quibus fit verifimilis coniectura gatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus & in-
quod ad ipforum monitorum , requifitorum , & citato- folitis claufulis , etiam de non trahendis , irritantibuf-
rum notitiam peruenire valeant , faciendi , & decernen- que , & aliis decretis , etiam Maremagnum , ſeu bulla
di , cofque citandi , ac eifdem moleftatoribus , iniuria- Aurea nuncupatis , aut alias quomodolibet conceffis,
toribus , contradictoribus , & rebellibus , ac aliis quibus confirmatis , & innouatis. Quibus omnibus & fingulis,
opus fuerit , etiam fub cenfuris Ecclefiafticis , ac aliis etiam fi pro illorum fufficienti derogatione , de illis co-
pœnis , etiam pecuniariis , fuo arbitrio moderandis , in- rumque totis tenoribus , fpecialis , fpecifica , expreffa,
hibendi , eafque incurriffe modo præmiffo declarandi, & indiuidua , ac de verbo ad verbum , non autem per
aggrauandi , & auxilium brachij fæcularis inuocandi. claufulas generales idem importantes , mentio feu
Necnon caufas , & controuerfias quafcumque dictorum quæuis alia expreffa habenda , aut aliqua alia exquifita
Fratrum Monialium , & dicti Ordinis Superiorum obla- forma ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi ac fi de
torum , ac aliarum perfonarum præfatarum , fuper qui- verbo ad verbum nihil penitus omiffo , & forma in illis
bufuis rebus , & negotiis , motas & mouendas , actiue tradita obferuata inferti forent , præfentibus pro fuffi-
& paffiue , cum omnibus & fingulis earum incidenti- cienter expreffis habentes , illis alias in fuo robore per-'
bus , dependentibus , & emergentibus , annexis & con- manfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe pari
nexis , modo præmiffo , & tàm coniunctim quàm diui- motu derogamus , contrariis quibufcumque. Aut fi ali-
fim , arbitrio veftro, audiendi , cognofcendi , decidendi, quibus . communiter vel diuifim ab Apoftolica fit Sede
& in fuis ftatu & terminis reaffumendi , & fine debito indultum, quod interdici , fufpendi, vel excommunicari ,
finiendi , & terminandi ; & eorumdem , necnon fenten- feu extra , vel vltra certa loca ad iudicium euocari non
tias per vos ferendas , poftquam tranfiuerint in rem iu- poffint per literas Apoftolicas non facientes plenam &
dicatam , vel alias de iure executioni locus fuerit , debite expreffam, ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi,
exequendi , & executioni demandandi , plenam & libe- & eorum perfonis, locis, Ordinibus , & nominibus pro-
ram , earumdem tenore præfentium concedimus facul- priis mentionem , & qualibet alia dictae Sedis indulgen-
tatem , & poteftatem . Ac volumus , & cadem Apoftolica tia, generali vel fpeciali, cuiufcumque tenoris exiftat, per
auctoritate decernimus , quod monitiones , requifitio- quam præfentibus non expreffam , vel totaliter non in-
nes , citationes , inhibitiones fic facta huiufmodi, ipfos fertam effectus huiufmodi gratiæ impediti valeat quo-
monitos , requifitos , citatos , & inhibitos arctent, per- modolibet, vel differri, & de qua eiufque toto tenore ha- Declaratio
inde ac fi eis factæ , infinuatæ , & intimatæ perfonaliter benda fit noftris literis mentio fpccialis. facultatum,
extitiffent. 5.19. Ceterum etiam volumus , & dicta Apoftolica iurifdidio-
nis dictorum
Claufula fu- S.17 . Sicque in præmiffis omnibus & fingulis , per auctoritate decernimus, quod quilibet veftrum profequi ditor Con-
blasa,
quofcumque ludices , & Commiffarios , quauis aucto- valeat articulum , etiam per alium inchoatum , quamuis feruatorum.
idem
}
:

idem inchoans nullo fuerit impedimento Canonico im - ¡ Patriarchas , Archiepifcopos , Epifcopos , Abbates , feu
peditus. Quodque à data præfentium,fit vobis & vnicui- Commendatarios, & alios quofcumque, quæcumque, &
que veftrum , in præmiffis & eorum fingulis , cœptis & qualiacumque beneficia Ecclefiaftica , cum cura & fine
non captis , præfentibus & futuris perpetuata poteftas, cura, fæcularia , & quorumuis Ordinum regularia , in ti-
& iurifdictio attributa, vt eo vigore,eaque firmitate poffi- tulum vel commendam,aut alias quomodolibet obtinen-
tis in præmiffis omnibus, cœptis & non coeptis, præfen- tes, quocumque nomine vel titulo cenfeantur , etiam &
tibus & futuris , & pro prædictis procedere , ac fi præ- de illis, & eorum qualitatibus fpecialis,& expreffa men-
dicta omnia & fingula coram vobis cœpta fuiffent, & iu- tio habenda foret, ad vfum & cultum diuinum , etiam in
rifdictio veftra & cuiuflibet veftrum, in prædictis omni- eorum priuatis ædibus , & Capellis , vel Oratoriis defti-
bus & fingulis per citationem , vel modum alium legiti - nata, tempore eorum obitus ex teftamento vel ab intefta-
mum perpetuata extitiffet , conftitutione prædicta fuper to relicta , fub quibufuis facultatibus teftandi , & alias
Conferuatoribus , & alia qualibet in contrarium edita difponendi de bonis per eos ex altari , vel alias quomo-
non obftante. dolibet acquifitis, per quofcumque Romanos Pontifices
Fides exem- S.20. Et quia difficile foret præfentes literas , ad fin- prædeceffores, & fucceffores noftros,ac nos fub quibufuis
plorum. gula , in quibus de eis fides forfan facienda fuerit , loca tenoribus & formis, ac cum quibufuis claufulis, & decre-
deferre , etiam voluinus , & eadem auctoritate Apofto- tis, etiam Motu proprio,& alias quomodolibet conceffis,
lica decernimus , quod præfentium tranfumptis manu & concedendis, minime comprehendantur, nec fub ap-
alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius pellatione fpoliorum veniant , fed ad fingulas Ecclefias,
Prælati , vel perfonæ in dignitate Ecclefiaftica confti- Monafteria etiam Conuentu carentia, & beneficia huiuf-
tutæ , aut Curiæ Ecclefiafticæ munitis , in iudicio , & modi in quibus refederint , aut quibus præfuerint , feu
alibi , vbi opus fuerit , eadem prorfus fides adhibeatur, quæ alias obtinuerint omnino fpectent, & pertineant, ac
quæ ipfis originalibus adhiberetur , fi forent exhibitæ fpectare, & pertinere.
Succeffores in
vel oftenfæ. Præfentibus perpetuis futuris temporibus S.2.Illaque poft corum obitum eifdem Ecclefiis , Mo- Ecclefiis pro-
duraturis. nafteriis , & beneficiis , etiam fi in Romana Curia , & pria auctori-
D.P. An. 6 Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo procul ab illis decefferint , vel ad illa numquam acceffe- prehendere tate illa ap-
die 23.Sept. Pifcatoris , die 23. Septembris , 1571. Pontific . noftri rint, etiam fi antea Ecclefiarum , & Monafterio rum regi-
poffunt.
Anno 6. mini cefferint , vel beneficia huiufmodi renunciauerint,
eo ipfo applicata, & incorporata fint , & effe cenfeantur.
Ita quod liceat illis defunctis , in eifdem Ecclefiis , Mo-
XLII. nafteriis , & beneficiis fuccefforibus , ac Ecclefiarum , &
Spoliorum nomine ad R. Cameram Apoft. fpe-
Monafteriorum huiufmodi Capitulis , & Conuentibus,
tantium , non veniunt ornamenta , & para- refpectiue , illa propria auctoritate libere apprehendes
&
menta Ecclefiarum , nec fupellectilia domeſti-
re, ac eorum Ecclefiis & Sacriftis applicare , & incor-
beneficia aut
ca. Neque bona Clericorum qui porare..
penfiones , non excedentes fummam ducato- 5.3 . Ac quæcumque donationes , ac relicta , & legata, Er de illis etia
teftamenta, & codicilli , & aliæ vltimæ voluntates feu adpias caufas
rum triginta , habuerunt . disponi probi-
fpolia defuper, contra præfentis conftitutionis noftræ te- betur.
Que autem comprehendantur nomine fpoliorum, norem quomodolibet pro tempore facta, quoad præmiffa,
videbis plene apud conft . 18. Paul V. In emi- nulla & inualida,nulliufque roboris &momenti exiftant,
& perfonis, etiam Ecclefiafticis , feu locis, etiam piis, aut
nenti .
EPISCOPVS, Ecclefiafticis aliis quibufcumque,in quarum feu quoruur
Edita A. D. PIVS fauorem pro tempore facta fuerint, minime fuffragentur,
I SCOP VS,
1567. Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam. nec per ea eifdem perfonis , feu locis , vel aliis Ecclefiis
Caufa buius Oomani Pontificis prouidentia circumfpecta ad ea huiufmodi aliquod ius in rebus prædictis,vel ad illas ac-
conft.
Rfolicitudinis fuae partes potiffimum conuertit , per quiri poffe.
quæ fingulis Ecclefiis debita obfequia , & opportuna 5.4.Quinimo res facras,ac alia bonaprædicta quocum- Detentorefque
illorum bono-
fubuentionis auxilia minime fubtrahantur . Cum itaque, que nomine,vel titulo pro tempore detinentes,ad illa Ec- rum ad refti-
ficut accepimus , nonnulli Patriarcha , Archiepifcopi, clefiis, & Monafteriis,ac beneficiis per defunctos quomo- tuti nem co-
Epifcopi , & Abbates feu Commendatarij , ac alij bene- dolibet acquifitis,vt præfertur,iuxta præfentium tenorem pellidebent.
ficia Ecclefiaftica obtinentes , proprij honoris , & falutis realiter & cum effectu reftituendum , & confignandum,
immemores , etiam prætextu facultatum teftandi eis per quibufuis difpofitionibus de illis'in contrarium quomo-
Sedem Apoftolicam conceffarum , in eorum vltimis vo- dolibet factis minime attentis, omnino teneantur , & ad
luntatibus res facras ac váfa , ornamenta , & para- id per cenfuras & pœnas, etiam furti , &'facrilegij,ac alia,
menta Ecclefiaftica , aliaque cultui diuinó dicata quan- iuris & facti remedia opportuna cogi & compelli poffint,
doque ex fructibus Ecclefiafticis per eos acquifita , non & debeant.
Ecclefiis , & Monafteriis , ac beneficiis quibus præfue- §.5 . Infuper ne deinceps contingat infolentia fpolio- Supellectilia
runt , feu à quibus prouentus Ecclefiafticos, & ftipendia rum Camera Apoftolica Collectorum , vel fubcollecto- Prefbyterorum
clericorums
acceperunt , provt rationi & honeftati confentaneum rum aliquas Ecclefias, nec hominum quemquam damno, no veniiit fub
foret, fed aliis locis , etiam aliquando non piis , ac in- & iniuria affici , nec cuiquam de cetero vertatur in du- nomine fpolios
terdum corum confanguineis , & affinibus relinquere, bium, quæ res habendæ fint nomine fpolij , fimili modo rum.
ac Camera Apoftolicæ Collectores , prætextu quod illa ftatuimus, decernimus, & declaramus,quod quæcumque
vel lapidcæ,
fub appellatio. e fpoliorum veniant , tamquam eiufdem fcamna , cathedra , arcæ, & etiam ligneæ ,
Cameræ fpolia exigere , & percipere non erubefcant , in etiam marmorea, menfæ, & tabulæ , ac quæcumque do-
lia, feu vafavinaria vacua, & alia fimilia fupellectilia do-
maximum religionis dedecus , ac Ecclefiarum , Monafte-
meftica per quofuis prefbyteros , feu clericos ab huma
Ornaměta & riorum , & beneficiorum eorumdem detrimentum, ac re-
nis pro tempore decedentes , tempore eorum obitus in
paramenta,as linquentium animarum periculum, fcandalumque pluri-
Ecclefiis , feu eorum domibus Ecclefiarum earumdem ,
res facra , morum.
alia bona ad §. 1.Nos abufibus, fcandalifque huiufmodi prouidere, vel alibi vbiuis locorum relicta , etiam fi ex fructibus,
vfum &cultu ac fingularum Ecclefiarum , & Monafteriorum , ac bene- & prouentibus beneficiorum quæ dum viuerent obtine-
bant acquifita fucrint , fub fpoliorum appellatione
diuinum nion ficiorum indemnitati, animarumque quorumlibet faluti
Etantia , fpe-
veniunt fub confulere volentes, Motu proprio , & ex certa fcientia, minime veniant , nec pro fpoliis vllo modo reputari
nomine fpolio- ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine hac noftra per- poffint.
rum pertinen- petuo valitura conftitutione ftatuimus , ordinamus , de- §.6. Præterea quod nullumfpolium Cameræ præfatæ Spolium non
tium Cam.
cernimus , & declaramus , quod de cetero omnia & fin- fieri , nec quicquam à quibufuis fpoliorum Cameræ hu- poteft pratends
Apoft . fed per obtinentis
fpectant ad gula ornamenta, & paramenta, ac vafa , necnon Miffalia, iufmodi Collectoribus , vel Subcollectoribus exigi poffit beneficia vel
Ecclefias,tem- & Gradualia , ac Cantus firmi , & Muficæ aliquæ quo- per obitum illius , qui dum viueret, vnum vel plura be- penfiones non
pere obitus il- modolibet nuncupati libri , & aliæ res facræ , etiam auri, neficia Ecclefiaftica obtinuerit,cuius vel quorum infimul excedetes 30.
las obtinen- & argenti , ac quæcumque alia bona per. quofcumque fructus, reddicus, & prouentus, triginta ducatorum auri ducasos.
tium. da
S NT
238 PIV QVI VS.
de Camera fecundum communem æftimationem , valo- S.13. Et quia difficile foret præfentes ad quæque loca Fides tran
rem annuum non excefferint , aut qui penfiones annuas deferri, volumus, & etiam declaramus earum tranfumptis fumptorum.
fuper quibufuis fructibus Ecclefiafticis vfque ad dictum etiam impreffis, manu Notarij publici fubfcriptis, & figil-
valorem annuatim perceperit , dummodo tamen is fe ab lo alicuius Prælati, vel alterius perfonæ in dignitate Ec-
omni illicita negotiatione , & à facris canonibus pro- clefiaftica conftitutæ figillatis , eadem prorfus fides in iu-
hibita abftinuerit. Ita quod fi quis dictorum Collecto- dicio & extra, adhibeatur, quæ eifdem præfentibus adhi-
rum aliquid ex bonis quorumuis defunctorum qui fimi- beretur fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
lia beneficia obtinuerint , feu fimiles penfiones percepe- §.14. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sandio pa
rint , prætextu fpoliorum eiufdem Cameræ percipere, nam noftræ ordinationis , ftatuti, decreti, declarationis , nalus.
aut alias contra præfentes noftras literas , attentare præ- inhibitionis, mandati , & voluntatis , infringere , vel ei
fumpferint , ad totalem bonorum per eum perceptorum aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare
reftitutionem teneatur , ac ad viam iuris , etiam per præfumpferit, indignationem Omnipotentis Dei, acbea-
fimiles cenfuras & pœnas , cogi & compelli poffint , & torum Petri & Pauli Apoftolorum cius, fe nouerit incur-
debeat. furum.
Inhibitio con- §.7. Diftrictius inhibentes quibufuis Cameræ præfatæ Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- D.P. An. 2.
die 30.Aug.
tra fpoliorum æ d. mbr. Pontificatus noftri
collectores , ne fpoliorum collectoribus , nunc & pro tempore exiftenti- minic 1567. 3. Kalen Septe
bus fubindignationis noftræ , & priuationis corum offi- Anno 2.
defuper fe in-
tromittant. ciorum pœna, ne in ornamentis , & paramentis , ac vafis,
& libris præfato cultui diuino dicatis , ac alias in rebus
facris , necnon fupellectilibus præfatis quomodolibet fe Iurifdictio Confulum Artis Lanæ in Vrbe , co- XLIII.
intromittant , nec in eorum inuentariis tamquam fpolia gnofcendi caufas ad Artem ipfam ſpectantes.
redigant feu defcribant , fed ornamenta , & paramenta,
necnon vafa, &libros, aliaque diuino cultui dicata huiuf- Approbatio eft etiam in conft.61 . Vrbem. Gregor.
modi Ecclefiis, & Monafteriis, Capellis, & aliis beneficiis XIII. & extenfio habetur in conftit. 14. Cum
huiufmodi, corumque Rectoribus, & aliis præfatis libere
alias . Sixti V. qui eius Mercatoribus priuilegia
admittant , & confignent , ac confignari faciant cum
ibidem conceffit.
effectu , ac fupellectilia prædicta in locis vbi conftiterint
relinquant. Edita An, D.
PIVS PAPA QVINTVS
Decretum ir- 5.8. Ac decernentes fic in præmiffis omnibus & fingu- 1567.
ritans. lis per quofcumque Iudices & Commiffarios,quauis au- Motuproprio, &c.
T
&toritate fungentes, fublata cis & corum cuilibet quauis ad Artis Lanæ quæ tamquam nobilis Mediolani, confi
aliter iudican . interpretandi facultate & auctoritate, Neapoli,Florentiæ,aliifque infignibus Ciuitatibus,
iudicari & definiri debere, ac irritum & inane , quicquid in illarum decus & ornamentum , ac Ciuium , & populi
fecus fuper eis à quoquam quauis auctoritate fcienter vel vtilitatem & fuftentationem › quammaxime quotidie
ignoranter contigerit attentari. exercitatur , exercitium etiam in hac Alma Vrbe noftra
Executorum 5.9. Quocirca dilectis filiis Curiæ caufarum Cameræ temporum iniuria iam pene collapfum reftaurandum , &
deputatio Apoftolicæ generali Auditori , & fingulis locorum Ordi- fuo priftino ſpendori reftituendum,dilecti filij Collegiú,
facultates. feu Societas Mercatorum Artis Lanæ Vrbis noftræ eo effi-
nariis , ac maiorem dignitatem poft Pontificalem in vni-
uerfis Ecclefiis Cathedralibus,& Metropolitan . pro tem- cacius excitentur, illique alacrius intendant, quo vberiori
pore obtinentibus per Apoftolica fcripta Motu fimili Sedis Apoftolicæ munificentia nouerint fe confoueri,
mandamus , quatenus ipfi vel duo aut vnus eorum præ- Collegium , feu Societatem prædictam fpecialibus fauo-
fentes literas, & in eis contenta quæcumque vbi & quan- ribus, & gratiis profequi volentes. Confirmatio
do opus fuerit , quotiens pro parte quorumcumque in §.1.Omnia & fingula ipfius Collegij,feu Societatis ca- priuilegiorum
premiffis intereffe habentium,vt præfertur,fuerint requi- pitula,ordinationes,ftatuta,priuilegia, indulta, immuni- Statutorum
s,
fiti folemniter publicantes , eifque in præmiffis effica- tates, exemptione aliafque gratias à quibufcumq ue Ro- Artis Lana
cis defenfionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate manis Pótificibus prædeceffor ibus noftris quomodolib et Vrbis.
1
noftra præfentes literas , & in eis contenta quæcumque conceffa , approbata, & innouata , etiam fi illa in vfu effe
firmiter obferuari , ac fingulos quos literæ ipfæ concer- defierint, illorum, omnium , necnon literarum & inftru-
nunt , illis pacifice gaudere , non permittentes eos de- menti,feu inftrumentorum defuper confectorum tenores
fuper quomodolibet indebite moleftari. Contradicto- pro expreffis & infertis habentes , ac provt illa concer-
res auctoritate noftra appellatione poftpofita com- nunt in dictis literis, feu inftrumentis, contenta, & inde
peſcendo. fecuta quæcumque, licita & honefta , ac facris canonibus
Claufula de- §. 10. Non obftantibus Apoftolicis , acin Prouinciali- non contraria , Apoftolica auctoritate perpetuo confir-
rogatoria. bus , & Synodalibus Conciliis editis , generalibus vel mamus, &approbamus, ac illis perpetuæ, & inuiolabilis
fpecialibus conftitutionibus & ordinationibus , necnon firmitatis robur adiicimus,omnefque & fingulos iuris &
Ecclefiarum , & Monafteriorum huiufmodi iuramento, facti defectus, fi qui forfan interuenerint,in eifdem fup-
confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro- plemus, quoad omnes,& fingulas perfonas dictam Artem
boratis ftatutis , & confuetudinibus , facultatibus teftan- exercentes in perpetuum.
di , aliifque priuilegiis , indultis , & literis Apoftolicis,
5.2.Necnon quod moderni, & pro tempore exiftentes Jurifdictio
facultates Co-
quibufuis conceffis , approbatis , & innouatis , etiam ipfius Collegij feu Societatis Confules , de omnibus & fulum eiuſdě
fi de illis eorumque totis tenoribus , fpecialis & ex- fingulis caufis,tàm ciuilibus quam criminalibus,fex mix- Artis cogno-
preffa mentio facienda effet , illorum tenores pro fuffi- tis, etiam ratione præteritorum ( quatenus inftructæ non fcendi caufas
cienter expreffis habentes , illis in reliquis in fuo ro- fint) Lane Artem concernentibus iuxta præfata ftatuta,& concernen.
Artem ipſam
bore permanentibus , ceterifque contrariis quibufcum- ordinationes in futurum cognofcere, eafque decidere, &
que. terminare libere & licite valeant, ita quod caufæ præfatæ vide quod'no-
Diuifio orna-
§.11 . Volumus autem quod fi aliquis ex Patriarchis, per modernos , & pro tempore exiftentes Vrbis præfatæ tani hic w
métorum,&c. Epifcopis , Abbatibus , feu Commendatariis , & aliis Gubernatorem, & Senatorem, & Conferuatores aliofque rubr.
quando bene beneficiatis præfatis pluribus Ecclefiis , feu Monafte- Capitolinos Iudices , & ceteros etiam maiores Magiſtra-
ficiatusobtinet
plura benefiriis , pro tempore fimul , vel fucceffiue præfuerit , feu tus, quouis prætextu vel colore reaffumi nó poffint,ipfos
FIAT plura beneficia obtinuerit , ornamenta , & paramenta, Confules in ordinarios Iudices conftituendo , & depu-
ac res , & bona prædicta ad illa omnia , habita ratione
tando perpetuo ftatuimus , & ordinamus. Ac confirma-
fructuum , & temporis quo eadem beneficia poffedit, tionem , approbationem , adiectionem , fuppletionem,
omnino pertineant , & proportionabiliter inter ea diui-
exemptionem, liberationem, conftitutionem, deputatio-
datur. nem , ftatutum , & ordinationem præfata fuos plenarios,
Forma publ $.17. Quodque præfentes literæ in Cancellaria noftra & integros effectus fortiri, & inuiolabiliter obferuari , ac
barconftitut Apoftolica , & acie Campi Flora, de more publicen- eifdem exercentibus , & Collegio fuffragari , & illos ad
Quam publ. tur , & inter conftitutiones perpetuo valituras defcri- omnimodam fuorum ftatutorum obferuationem teneri,
babesinfin. bantur. & efficaciter obligatos fore,
§.3 . Ac
PIV S QVINT V S.
239
Claufulapra- §.3.Ac literas fuper præfentibus conficiendas in libris
ferisatina. Cameræ, & Capitolij fi videbitur regiftrari, & nullo vm- Declaratio quod Ordines tam S. Dominici , & XLIV.
quá tempore quouis quæfito colore , vel ingenio de fub- S. Francifci , quam Eremitarum S. Auguftini,
reptionis , vel obreptionis , aut nullitatis vitio , feu in- & Carmelitarum , ac Seruorum B. Mariæ, funt
tentionis noftræ defectu notari, vel impugnari , nec fub
vere & proprie Ordines Religiofi Mendican-
quibufuis reuocationibus, fufpenfionibus , derogationi-
tes , etiam fi in communi bona quainuis im-
bus , vel limitationibus fimilium vel diffimilium gratia-
rum , à nobis vel dicta Sede pro tempore emanatarum, mobilia poffideant, eorumque gratiis omnibus
comprehendi , fed femper ab illis exemptas , & quoties perfruuntur.
illæ emanabunt toties in priftinum, & validiffimum fta- PAPA QVINTVS Edita An.D.
PIVS
tum reftitutas , & de nouo etiam fub data per eofdem
1567.
Collegium, feu Societatem eligenda , conceffas , ac vali-
das, & efficaces effe, & cenferi, Pontifex,tam vniuerfalis Chriftianæ, quam Exordium.
Decretum ir- 3.&. Et ficper
5.4. Et fic per quofcunqueIudices , &c. etiam S.R.E. Rfingularum eius Religionum præcipuus defenfor,
ritans. Cardinales fublata, &c. iudicari , & definiri debere , irri- omnibus illarum incommodis pro fui Paftoralis officij
tum quoque, &c. decernimus. debito libenter occurrit, & eorú indemnitati falubribus,
Inhibitio con- 5.5 . Necnon modernis , & pro tempore exiftentibus iuxta temporum morumque exigentiam,declarationibus,
tra ludicesVr Camerario , Præfidentibus , & Clericis Cameræ Apofto- & aliis remediis confulere folet opportunis.
bis, ne Confu- licæ , ac Senatori , Conferuatoribus , Gubernatori , aliif- §.i. Sane licet dilecti filij omnium Mendicantium Or- Caufa huius
les,& alios deque Vbis prædicta Magiftratibus , Dohaneriis , Com- dinum Fratres,à contributione Seminarij Clericorum, in declaración
diant. impe- miffariis , & aliis perfonis , ne Collegium , feu Societa- qualibet Ciuitate iuxta eiufdem Concilij forma erigendi,
fuper
tem illiufque fingulas perfonas prædictas fuper præ- per Tridentini Concilij decreta eximantur.Nofque inter
miffis in aliquo moleftare , perturbare , vel impedire alia eifdem Mendicantium Ordinum Fratribus conceffa
quouis quæfito colore , velingenio audeant , feu præfu- priuilegia , cos & eorum quemlibet, tam à Seminarij hu-
mant, in virtute fanctæ obedientiæ , & fub indignatio- iufmodi contributione , quam fubfidio , quomodoliber
nis noftræ , ac mille ducatorum auri de Camera per con- necnon decimis quibufcumque , & certis aliis oneribus
trafacientes eo ipfo toties quoties , & c. incurrenda, Apoftolica auctoritate fimilibus exemerimus, & liberaue-
partim Collegio , feu Societati huiufinodi , partim Ho- rimus, eofque ad illorum omnium contributionem nul-
Ipirali S. Iacobi Incurabilium de Vrbe applicanda , pœ- lo vmquam tempore cogi & compelli poffe decreueri-
nis diftrictius inhibemus , quinimo Collegio illiufque mus. Cum tamen non fine animi moleftia nuper accepi-
perfonis præfatis quoad præmiffa eorumque executio- mus , nonnulli locorum Ordinarij , & forfan in prouin-
nem quantum in eis fuerit , ac provt ad illos , commu- calibus Conciliis , eo forfan fub prætextu , quod Ordi-
niter vel diuifim pertinebit , faueant & affiftant , ac num Mendicantium Fratres huiufmodi bona ftabilia ex
eadem præmiffa integre obferuari faciant præcipimus, indulto feu difpenfatione Apoftolica retinere poffunt,
& mandamus. & propterea Mendicantes re vera non fint, cos ad Semi-
Claufula de- §.6. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus , & narij fubfidij, decimarum, & aliorum onerum huiufmodi
rogatoria. ordinationibus Apoftolicis , ac præfcriptione etiam lon- contributionem cogere forfan præfumpferunt , & in
giffimi temporis , necnon dicta Vrbis , etiam iuramen- dies præfumunt , in graue ipforum Ordinum grauamen,
to , &c. roboratis , ftatutis , confuetudinibus , inhibi- & præiudicium non modicum.
tionibus, declarationibus & decretis , etiam per nos , & §. 2. Nos animo reuoluentes, eos ex fructibus bonorum Declaratio &
quofuis Rom. Pontifices prædeceffores noftros etiam huiufmodi varias Reipublicæ Chriftianæ vtilitates affer- quain rate
Motu fimili , &c. hactenus factis , & in pofterum facien- re , cum ex ipfis varios Magiftros , & Doctores manute-
dis , priuilegiis quoque indultis , & literis Apoftolicis neant, ex quorum doctrina ipforum Fratres Nouitij erus
etiam populo Romano , Senatori , Conferuatoribus, diti poftmodum effecti , gregem Dominicum prædicatio-
Gubernatori prædictis , ac Clericis , & Gabellariis , Do- nibus fuis,confiliis, confeffionibus, orationibus,aliifque
haneriis , Commiffariis , aliifque deputatis , & perfonis innumeris pietatis operibus iuuent , & pafcant, eorum-
quocumque nomine nuncupatis fub quibufcumque teque domos non minus, imo magis, quam ea quæ per Ora
noribus & formis , ac cum quibufuis claufulis & decre- dinarios erecta funt, Seminaria, vocari poffe, & propter-
tis , in genere vel in fpecie etiam motu & fcientia fimili- ea Mendicantium nomen amittere nullo modo debere.
bus conceffis , &c. quibus omnibus in literis latiffime Volentes idcirco omnem dubitandi materiam amputare;
extenden , illorum tenores , &c. hac vice latiffime dero- omnes & fingulos Mendicantium Ordinum Fratres hu-
gamus , ceterifque contrariis quibufcumque, cum clau- iufmodi , ac eorum fingulos à quibufuis excommunica-
Tulis opportunis . tionis, fufpenfionis, & interdicti , aliifque Ecclefiafticis
Fiat vt petitur M. fententiis,cenfuris, & pœnis ,à iure vel ab homine quauis
Repetitio §.7. Et cum abfolutione à cenfuris ad effectum, &c. & occafione vel caufa latis , fi quibus quomodolibet inno-
claufularum. quod inftrumenta literarum, ftatutorum, priuilegiorum, dati exiftunt , ad effectum præfentium dumtaxat confe-
exemptionum,aliorumque prædictorum tenores habean- quendum,harum ferie abfoluentes, & abfolutos fore cen-
tur pro expreffis , feu in toto vel parte exprimi , aut de fentes,necnon quarumcumquelitium,& caufarum coram
verbo ad verbum inferi poffint , & cum confirmatione, quibufuis Iudicibus , & vbicumque quomodolibet pen-
approbatione, adiectione, fuppletione , exemptione , li- dentium ftatus, & merita, nominaque & cognomina Iu-
beratione , ftatuto , ordinatione , decreto , inhibitione, dicum & collitigantium , necnon quorumcumque priui-
præcepto, mandato , & derogatione præfatis, quæ hic pro legiorum , indultorum , exemptionum, & immunitatum
fingulariter repetitis habeantur in forma gratiofa ad eorumdem Ordinum Mendicantium Fratribus hactenus
perpetuam rei memoriam latiffime extenden. & cum op- quomodolibet concefforum,tenores præfentibus pro ex-
portuna fi videbitur executorum deputatione , qui affi- preffis habentes, lites quoque, & caufas præfatas vt pre-
Atant etiam fub cenfuris , &c. cum poteftate aggrauandi, fertur,pendentes,ad nos harum ferie aduocantes,illafque
&c. interdictum Ecclefiafticum apponendi , inuocato penitus extinguentes , & collitigantibus huiufmodi per-
etiam ad hoc fi opus fit auxilio brachij fæcularis , cum petuum fuper præmiffis filentium imponentes , Motu
derogatione conftitutionum de vna,& duabus dietis non proprio non ad ipforum Fratrum,vel alicuius corum no-
tamen vltra tres. bis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed ex certa
Sola fignatu- §.8 . Et quod fola præfentis Motus proprij fufficiat noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine,
ra fufficit. fignatura, & vbique etiam in iudicio fidem faciat, regula omnes & fingulos Quatuor Mendicantium Ordinum,vi-
contraria non obſtan. fuper qua literæ etiam per Breue delicet, S.Dominici , & S.Francifci, ac Eremitarum S. Au-
noftrum , cum maiori & veriori præmifforu expreffion guftini , necnon Carmelitarum , & quos etiam recenferi
m e
expediri poffint. volumus Seruorum B. Mariæ nominibus comprehenfos
D.P. An. 2. Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Non.Septemb. Fratres, eorumque domus, Monafteria, & loca etiam fi in
die S. Mart. Anno 2. communi propria bona , tam mobilia quam immobilia,
Fiat. M. & ftabilia,ac alia quæcumque poffederint,Mendicantium
vocabulo,
240 PIVS QVINT VS.
vocabulo , & omnibus & fingulis Mendicantium priuile- | Prouincialibus,& Synodalibus Conciliis editis fpeciali-
giis eis quomodolibet conceffis, vti poffe, & debere, nec bus vel generalibus conftitutionibus & ordinationibus,
fuper præmiffis vllo vmquam tempore moleftari poffe ac quibufuis etiam iuramento, confirmatione Apoftolica,
auctoritate Apoftolica per piæfentes ftatuimus, & decla- vel quauis firmitate alia roboratis,ftatutis & confuetudi-
ramus,ac tam Concilij Tridentini, quam omnia & fingu- nibus, priuilegiis quoque, indultis & literis Apoftolicis
la alia decreta,ftatuta, ordinationes, priuilegia, & iura de fub quibufcumque tenoribus & formis,ac cum quibufuis
Mendicantibus loquentia,ad omnes & fingulos Ordines etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque efficaciori-
præfatos , eorumque domos, & loca,etiam propria bona, bus,& infolitis claufulis,irritantibufque & aliis decretis
in communi tamen retinentes , extendimus , & amplia- in genere vel in fpecie, etiam motu fimili,& ex certa fcié-
illaque de illis loqui etiam auctoritate præfata per tia ac Apoftolicæ poteftatis plenitudine,ac alias quomo-
eafdem præfentes declaramus. dolibet,etiam confiftorialiter conceffis, approbatis, con-
Inhibitio con-
§3 . Ac infuper eifdem Ordinariis , & quibufuis aliis firmaris, & fæpius innouatis. Quibus omnibus , etiam fi
tra Ordina-
rios alios ne tam Ecclefiafticis quam fecularibus , quauis auctoritate de illis, illorumque totis tenoribus fpecialis,fpecifica, &
defuper eos fungentibus, in virtute fanctæ obediétiæ, & aliis arbitrio expreffa mentio , feu aliqua alia exquifita forma ad hoc
moleflent , fi noftro moderandis pœnis fimiliter per præfentes manda- feruanda foret (tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad ver-
quidexactum mus , vt fi quid per eos tam noftro quam prædecefforis bu nihil penitus omiffo,& forma in illis tradita obferuata
eft reftituant. noftri temporibus,tam ratione Seminarij, fubfidij, & deci-
inferti forent , præfentibus pro expreffis habentes , illis
marum, quam aliorum onerum huiufmodi exactum fuit, alias in fuo robore permanfuris ) hac vice dumtaxat fpe-
id totum eifdem Fratribus , omni mora & dilatione poft-
cialiter & expreffe derogamus,contrariis quibufcumque.
pofitis reftituant. diftrictius inhibentes eifdem locorum
aut fi aliquibus , communiter vel diuifim , ab eadem fit
Ordinariis , ceterifque perfonis tam Ecclefiafticis quam
Sede indultum quod interdici, fufpendi , vel excommu-
fæcularibus , quauis auctoritate fungentibus, & cuiufuis
nicari non poffint per literas Apoftolicas , non facientes
dignitatis, gradus, & conditionis exiftentibus,ne cofdem
plenam & expreffam ac de verbo ad verbum de indulto
Mendicantium Ordinum Fratres præfatos , bona huiuf- huiufmodi mentionem.
§.7 . Volumus autem quod præfentium tranfumptis, Tranfum pto-
modi retinentes quouis prætextu fuper Seminarij , fubfi- rum fides.
dij,& decimarum contributione moleftare, inquietare,vel manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , aut alicuius
perturbare audeant, vel præfumant. Prælati , vel in dignitate Ecclefiaftica conftituti , figillo
Claufulapra- §.4.Decerneres quoque præfentes literas vllo vmqua munitis, eadem prorfus fides adhibeatur,quæ eifdem pre-
feruatius. tempore de fubreptionis vel obreptionis vitio, aut inten- fentibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
5.8 . Quodque eædem præfentes in valuis Cancellaria Forma effe-
tionis noftræ , vel quopiam alio defectu notari , vel im- &us public.
pugnari nullatenus poffe , minufve fub quibufuis fimi- Apoftolicæ , & Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe,
lium vel diffimilium gratiarum reuocationibus , modifica- necnon in acie Campi Flora per aliquem ex Curforibus
tionibus, limitationibus , reſtrictionibus , & aliis contra- noftris publicentur , &inter extrauagantes conftitutio-
riis difpofitionibus tam per nos quam etiam fucceffores nes perpetuo valituras confcribantur , ac poftquam pu-
noftros quomodolibet , ac cum quibufuis etiam deroga- blicatæ fuerint , plenam &indubiam fidem faciant , nec-
toriarum derogatoriis,aliifque efficacioribus, & infolitis non omnes & fingulos illas concernentes perinde li-
claufulis , irritantibufque decretis pro tempore factis & gent, ac fi effent perfonaliter intimatæ.
faciendis, quorumcumque tenorum exiftant includi, fed Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, DP. An 2.
die 1.Octob.
illis non obftantibus,in fuis robore & efficacia perfiftere, die 3.Octobris 1567. Pont. noftri anno 2 .
& quoties illæ emanabunt, toties in priftinum ftatum re-
ftitutas, repofitas & plenarie reintegratas, etiam fub Data Anno à Natiuitate Domini 1567. Indictione 16. menfis Publicatio.
etiam per ipfos eligenda de nouo conceffas effe,& ita in- Octobris , Pont . Sanctiff. in Chrifto Patris , & D. N. D.
commutabilis voluntatis & intentionis noftræ effe , & Py diuina prouidentia Papa V. Anno eius 2. retrofcripta li-
ad hoc vt perpetua firmitate fubfiftant,vim validi & effi- tera affixa & publicata fuerunt in retrofcriptis locis vt moris
cacis contractus inter Sedem Apoft. & præfatorum Ordi- eft , per me Alexandrum Aftancollum præfati Sanctiff.
num Mendicantium huiufmodi Fratres habere debere. D. N. Papa Curf.
Sicque per quofcumque Iudices,& Commiffarios quauis Philippus Chappius Mag.Curf.
auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij Apoftolici
Auditores , ac S. R. E. Card. fublata eis & eorum cuilibet
XLV .
quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate & aucto- Prohibitio tranfeundi ab Ordine Fratrum Mino-
ritate,iudicari debere, irritum quoque & inane quicquid
rum Capuccinorum S. Francifci de Affifio ; ad
fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter
Ordinem Minimorum S. Francifci de Paula,
vel ignoranter contigerit attentari.
Executorum §. 5. Quocirca dilectis filiis Curiæ caufaruum Cam. & è contra .
deputatio & Apoft. generali Auditori , necnon quarumcumque tam
facultates. Cathedralium quam Collegiatarum Ecclefiarum , Deca- Capuccinis eft etiamprohibita receptio Fratrum de
nis, Præpofitis , Archiprefbyteris , Archidiaconis , The- Obferuantia àSixto V. in eius conft.20.Proca.vbi
faurariis , & quibufuis aliis in eifdem Ecclefiis dignita- alia indicabo.
tes obtinentibus , vbilibet & in quibufcumque regioni-
PIVS PAPA QVINTV S Edita An. D.
bus , Terris , & locis exiftentibus per præfentes Motu
fimili mandamus, quatenus ipfi & eorum quilibet per fe Adperpetuam rei memoriam. 1567.
vel alium feu alios præfentes literas , & in eis contenta Edis Apoftolicæ folertia , dum ad falutare quorum- Exordium.
quæcumque , vbi & quando opus fuerit , ac quoties pro dam remedium extructa , in eorum detrimentum ver-
parte dictorum Fratrum , vel alicuius eorum fuerint regere confpicit , ne quod illis profuturum maturitate
quifiti folemniter publicantes , eifque in præmiffis om- fumma prodiiffe comperitur , noxium incauto miniſte-
nibus pacifice frui & gaudere, non permittentes eos, vel rio efficiatur , celeris prouifionis opem afferre con-
corum quempiam fuperillis quomodolibet indebite mo- fueuit , provt in Domino confpicit falubriter ex-
leftari. Contradictores quoflibet & rebelles per fenten- pedire.
tias, cenfuras & pœnas Ecclefiafticas, aliaque opportuna §. 1. Sane accepimus , quod cum aliquando contingat Caufa huius
juris & facti remedia appellatione poftpofita compefcen- aliquos Fratres Religiofos tam Ordinis S.Francifci Ca- prohibitionis.
do. Et nihilominus legitimis fuper his habendis feruatispuccinorum , quam ciufdem S. Francifci de Paula Mini-
proceffibus , fententias , cenfuras , & pœnas ipfas etiam morum nuncupatorum , de vno loco ad alium , etiam
aggrauando , inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit , auxi- forfan abfque fuorum Superiorum licentia transferri, ex-
lio brachij fæcularis. indeperturbationes , & mala exempla inter eofdem Fra-
Clauf.derog. §.6. Non obftantibus fel.rec.Bonifacij Papæ VIII.præ- tres fæpius oriri folent.
decefforis noftri de vna , & Concilij generalis de duabus 5.2. Nos cupientes perturbationibus , & malis exem- Prohibitio de
dietis, dummodo vltra tres dietas quis vigore præfentium plis huiufmodi quantum cum Deo poffumus obuiare, qua in rub.
ad iudicium non trahatur, & aliis Apoftolicis, necnon in Motu proprio non ad alicuius inftantiam , fed de noftra
mera
PIVS QVINT V S. 241
mera liberalitate, & ex certa noftra fcientia , quod de cæ- ftros,& Sedem præfatam roborata dicuntur , firmiter ob- Quod fpolia
tero perpetuis futuris temporibus , nullus ex Fratribus feruetur,ac finem huiufmodi contentioni, futuris autem Monachorum
Capuccinis ad dictum Ordinem S.Francifci de Paula,nec quantum cum Deo poffumus obuiare volentes , eofdem- Ordinis Ci-
fterciefis, non
econuerfo , quod nullus Frater eiufdem S. Francifci de que Hieronymum Abbatem & Dionyfium ac fingulos ad cor Con-
Paula ad Ordinem Fratrum Capuccinorum huiufinodi, Monachos Ordinis huiufmodi à quibufuis excommu- mendatarios
vllo vmquam tempore, & quacumque etiam & quantum- nicationis,fufpenfionis & interdicti,aliifque Ecclefiafti- aut Cam.
cumque iuftiffima caufa, etiam de licentia fuorum Supe- cis fententiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine Loca
Apoft .fed
in ad,
quib
riorum, fe transferre poffe, Apoftolica auctoritate tenore quauis occafione vel caufa latis, fi quibus quomodolibet profeffionem
præfentium perpetuo ftatuimus,& ordinamus. innodati exiftunt,ad effectum præfentium dumtaxat con- emiferunt
Pœnacontra- §.3 .Decernentes ftatutum & ordinationem huiufmo- fequendum harum ferie abfoluentes & abfolutos fore pectent.
uenientium.
di per Fratres præfatos , fub indignationis noftræ pœna, cenfentes , Motu proprio non ad ipforum feu alicuius
inuiolabiliter obferuari debere , ac ex nunc irritum & alterius pro eis nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftan-
inane quicquid fecus fuper his à quoquam quauis aucto- tiam , fed de noftra mea liberalitate quod de cætero tam
ritate tam ordinaria quam delegata,fcienter vel ignoran- præfatus Fuluius , quam quicumque alij Commiffarij
ter contigerit attentari. quorumcumque Monafteriorum & Prioratuum vel alio-
Derogatio co- 5.4.Non obftantibus Apoftolicis,ac in Prouincialibus, rum locorum dicti Ordinis,tam citra quam vltra montes,
trariorum.
& Synodalibus editis generalibus vel fpecialibus confti- & in quibufcumque Mundi partibus confiftentium , &
tutionibus & ordinationibus,ac ftatutis & confuetudini- quicumque noftri & Cameræ præfatæ Commiffarij &
bus,cætetifque contrariis quibufcumque. Procuratores quomodocumque in fpoliis, bonis & rebus *
Fides tran- §.5. Cæterum quia difficile foret præfentes literas ad quæcumque fint , tam præfati Antonij , quam aliorum
fumptorum. fingula quæque loca , in quibus de eis fides forfitan fa- quorumcumque Monachorum dicti Ordinis in ipforum
cienda foret , deferri , volumus vt ipfarum tranfumptis Commendatariorum Monafteriis,Prioratibus,locis & iu-
manu publici Notarij fubfcriptis , & figillo alicuius per- rifdictionibus pro tempore decedentium, fe intromittere
fonæ in Ecclefiaftica dignitate conftitutæ munitis , in non poffunt, fed illa ad Monachos Monafteriorum , feu
iudicio & extra , vbi opus fuerit , eadem prorfus fides Prioratuum vel locorum huiufmodi , & feu eorum Con-
adhibeatur , quæ præfentibus adhiberetur fi forent exhi- uentualem menfam coniunctim vel diuifim pleno iure
bitæ vel oftenfæ. fpectare, & pertinere , ac eorumdem Monachorum , feu
D. P. An.2. Dat.Romæ apud S.Petrum,fub annulo'Pifcatoris die 6. menfæ fore & effe , eorumque poffeffionem realem &
die 6.Octob. Octobris, 15 67. Pont.noftri anno fecundo, actualem adipifci & continuare, ipfofque Monachos de-
fuper per quofcumque Commendatarios etiam prætextu
XLVI. Quod fpolia Monachorum Ordinis Ciftercienfis cuiufuis indulti , feu conceffionis fibi defuper facti , aut
confuetudinis antiquitus obferuatæ , & feu præfatum
Ipectent ad loca & Monafteria in quibus pro- Commiffarium
, feu quofuis alios quauis auctoritate fun-
feffionem emiferunt . Et Commendatarij , aut gentes moleftari, perturbari,vel inquietari non poffe,ne-
Commiffarij Reuer. Cameræ Apoftolicæ in illis quedebere auctoritate Apoftol.per præfentes decernimus
fe non intromittant . & declaramus , illaque quatenus opus fit , eifdem Mona-
chis concedimus & affignamus .
De inftitutione & toto ftatu eius Ordinis , notaui §.3 . Necnon tam Fuluio , quam quibufuis aliis Com- Inhibitio con-
plene in conft.Pafch.11.fup.Defiderium . mendatariis,& Commiffariis præfatis, ne in fpoliis,rebus tra Commen
datar ios
& bonis pro tempore decedentium Monachoru:n huiuf- officiales
Edita Av. D. PIVS PAPA QVINTVS
modi directe vel indirecte,quouis quæfito colore, vel in- Cam
1567. Adfuturam rei memoriam.
genio fe de cætero intromittere audeant vel præfumant,
Romanum Pontificem iuftitiæ fupremum af- Tub excommunicationis maioris latæ fententiæ , & aliis
Exordium, Decet Road ca
fertorem ea libenter intendere, per quæ gratiæ à Ecclefiafticis fententiis,cenfuris & pœnis ,etiam pecunia-
Sede Apoftolica in fauorem quarumcumque præfertim riis arbitrio infrafcriptorum Iudicum infligendis & mo-
Religiofarum perfonarum protempore emanate fuum,vt derandis diftrictius inhibemus.
par eft,confequantur effectum, & vt id facilius fubfequi 5.4. Ac tam venerabili fratri Epifcopo Soranen. & di- Deputatio
executorum
poffit, dubiis & difficultatibus , quæ fuperinde pro tem- lecto filio Curiæ caufarum Cameræ præfatæ Auditori ge- huius conft
pore oriuntur, aliquando per declarationis , quandoque nǝrali , quam quibufuis aliis Iudicibus quauis auctori-
vero per alia remedia prouidere. tate fungentibus, per quos in præmiffis, vt præfertur , &
Caufa huius §.i.Sane cum ficut dilecto filio Hieronymo de la Sou- non alias fublata eis & eorum cuilibet quauis aliter iu-
conflit. chiere Abbate generale , vel pro eo dilecto filio Diony- dicandi facultate iudicari debere volumus, per præfentes
fio Laceronis Prncuratore & Vicario etiam generali Motu fimili mandamus quatenus ipfi & eorum quilibet
Ciftercienfis Ordinis referente accepimus , in ftatutis & per fe vel alium feu alios, præfentes literas, & in eis con-
confuetudinibus , etiam iuramento, confirmatione Apo- tenta quæcumque , vbi & quando opus fuerit ac quo-
ſtolica vel alia firmitate roboratis, dicti Ordinis, priuile- ties pro parte Hieronymi & pro tempore exiftentis eiuf
giis quoque indultis & literis Apoftolicis eidem Ordini dem Ordinis Abbatis , feu Dionyfij & Monachorum
conceffis, ac per fel.rec. Pium Papam IV. prædecefforem huiufmodi fuerint requifiti folemniter publicantes , eiſ-
noftrum & Sedem Apoftolicam confirmatis , inter alia que in præmiffis , ac tam dicti Antonij defuncti , quam
difponatur, quod in fpoliis,rebus & bonis Monachorum quorumcumque aliorum Monachorum dicti Ordinis
Ordinem ipfum profefforum, in quibufuis locis & Mo- decedentium fpoliis & bonis eorumque/( cum Monachi
nafteriis pro tempore decedentium , eorum Abbates , & ipfi decefferint) poffeffione adipifcenda efficacis defen-
Priores Commendatarij pro tempore exiftentes fe intro- fionis præfidio affiftentes faciant Abbatem & Monachos
mittere nequeant , fed illa Monaſterij ſeu Prioratus aut ipfos ftatutis, priuilegiis, & indultis quoad dicta fpolia,
loci , in quo dictum Ordinem expreffe profeffi fuerint, res, & bona, necnon decreto,declaratione,conceffione, &
& feu eos decedere contigerit, conuentuali menfæ appli- affignatione , ac inhibitione præfatis pacifice frui &
cari & incorporari debeant , defuncto tamen fuperiori- gaudere , non permittentes eos defuper per quofcum-
bus diebus in Monafterio de Cafamari eiufdem Ordinis que quomodolibet indebite moleftari. Contradictores
Verulan. Diœcef. quod dilectus filius Fuluius Philonar- quoflibet & rebelles per fententias , cenfuras & pœnas
dus Clericus,in Commendam ex conceffionefeu difpen- Ecclefiafticas præfatas , aliaque opportuna juris & facti
fatione Apoftolica obtinet , quondam Antonio Pollutio remedia appellatione poftpofita compefcendo . Et nihi-
ipfius Monafterij Priore,præfatus Fuluius & quidam Ca- lominus legitimis fuper his habendis feruatis proceffi-
meræ Apoftolicæ Procurator , aut Commiffarius ipfius bus,fententias, cenfuras & pœnasipfas etiam iteratis vi-
Antonij bona, vt ipfa forfan in proprios vfus conuertere cibus aggrauando , inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit
poffint, apprehendere & fibi appropriare contendant, in auxilio brachij fæcularis.
grauem ipfius Monafterij Conuentualis menfæ iacturam , §. 5. Non obftantibus piæ memoriæ Bonifacij Pa- Claufula des
præiudicium & grauamen . pæ VIII.etiam prædecefforis noftri de vna, & Concilij ge- rogationis.
S.2 . Nos cupientes , vt ea quæ per prædeceffores no- neralis de duabus dietis,dummodo vltra tres quis vigore
Tom.II. X præfentium
242 PIVS QVINT V S.
præfentium ad indicium non trahatur,& aliis Apoftolicis vt nihilominus cura animarum dictarum parochialium
necnon Prouincialibus & Synodalibus conftitutionibus laudabiliter exerceretur , Motu proprio , & ex certa
& ordinationibus ac quibufuis etiam iuramento, confir- noftra fcientia auctoritate Apoftolica hac noftra per-
matione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis, petuo valitura conftitutione ftatuimus , & ordinamus, ac
ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque indultis, declaramus , quemadmodum etiam de ipfius Concilij
& literis Apoftolicis tam Ordini & Commendatariis mente fuiffe colligimus , Patriarchas , Archiepifcopos ,
præfatis eorumque Superioribus & perfonis , quam Ca- & Epifcopos præfatos in affignatione portionis ipfis
meræ præfatæ,ac quibufuis illius Commiffariis & Procu- Vicariis perpetuis ex prædicto Concilio ipforum Præ-
ratoribus fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum latorum arbitrio facienda , ita fe continere & arbitrari
quibufuis claufulis , & decretis in genere vel in fpecie, debere , vt non maior centum , nec minor quinquagin-
etiam confiftorialiter conceffis , confirmatis, approbatis, ta fcutorum annuorum fumma computatis omnibus
& innouatis. Quibus omnibus etiam fi de illis , eorum- etiam incertis emolumentis & aliis obuentionibus com-
que totis tenoribus , fpecialis fpecifica & expreffa men- muniter percipi folitis eis omnino affignetur , nifi Vi-
tio , feu quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia cariis folitum fuiffet plus affignari , fiuein quantitate,
exquifita forma ad hoc feruanda foret,tenores huiufmo- aut quota fructuum , pecuniaquenumerata , fundo , feu
di,ac fi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo,& forma alia re ftabili portio huiufmodi conftituatur , cuiufcum-
in illis tradita obferuata inferti forent, præfentibus pro que valoris parochialis Ecclefia vnita fuerit , & habita
expreffis habentes, illis alias in fuo robore permafuris hac etiam ratione reddituum & onerum loci , cui parochia-
⚫vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus, ceterifq; lis ipfa vnita fuerit, ita quod portiones vltra,vel infra di-
contrariis quibufcumque ; aut fialiquibus communiter & tas fummas fcutorum centum , & fcutorum quinqua-
vel diuifim ab Apoftolica fit Sede indultnm , quod inter- ginta hactenus affignatæ,vel in pofterum forfan affignan-
dici, fufpendi, vel excommunicari non poffint per literas dæ, quoad exceffum , & defectum huiufmodi nullius ro-
Apoftolicas non facientes plenam & expreffam,ac de ver- boris , & momenti exiftant , & ad fummas prædictas re-
bo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. ductæ & auctæ refpectiue cenfeantur , nifi tamen valor
Dat.P An.
Datum
die 23.Octob. Pifcatoris Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo annuus ipfius parochialis vnitæ habita ratione , vt præ-
, die 23. Octobris , 1566. Pontificatus noftri fertur , minor fit quinquaginta fcutis. quo cafu portio
anno fecundo. affignata , vel affignanda Vicario perpetuo non debeat
excedere fummam annuarum valoris dicta parochialis,
XLVII. Declaratio portionum affignandarum Vicariis fed fufficiat quod omnes fructus eius dumtaxat attribuan-
perpetuis Ecclefiarum Parochialium , Mona- tur ipfiVicario perpetuo. Et ad quos
fteriis , beneficiis , Ecclefiis vel locis piis perpe- S.3 . Et quoniam iniquum effet , eos qui commodis Spe
cter onus
tuo vnitarum , priuantur , eadem onera quæ prius fuftinebant debere foluedi quin-
fufferre, volumus & ftatuimus , quod Ecclefiæ , Monafte- dennia pro
ria, Collegia,beneficia , & pia loca huiufmodi , in quorum ipfis portio-
Hac bulla inparte refpiciente Vicarias Ecclefiarum nibus.
Mendicantium , ad iuris & Concilij Tridentini parochialibus Ecclefiis vnitis contingat Vicarias præ-
terminos reducta eft à Greg. XIII. in conftit.9 . In dictas erigi , pro quantitatibus fructuum ipfis Vicariis
quindenniorum ,
tanta. Et quoad Vicarias Vrbis hic idem Pont. Perpetuis affignatorum, ad folutionem
quam nobis & Cam.Apoft. foluunt,vlterius non tenean-
affignationem prafiniuit hic infra in conftit. 139 . tur, fed eis detr
actio fiat ad ratam certorum , quæ de fru-
Et fi omnibus. De eiufmodi autem vnionibus & & tibus dictarum parochialium percipiuntur . Ita tamen
portionibus loquitur etiam in Conc.Trid.in cap.5 . quod Vicarij perpetui , qui pro tempore deputabuntur,
&feqq.feff.7. &cap.9 .Seff.14.& cap.13.feff.24 . teneantur accipere à Sede Apoft.nouam prouifionem fuæ
deputationis ,& foluere annatam pro portione fructuum,
1 cap.16.feff.25. reddituum & prouentuum certorum fibi affignata, & ex-
Edita An D. P I VS E. P ISCO PV S,
pedire literas Apoft. nec alias ad poffeffionem dictarum
1567.
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Vicariarum perpetuarum , & feruitium earumdem pa-
Exordium. D exequendum Paftoralis officij debitum,vigilanti- rochialium admitti poffint , nifi foluta annata , & expe-
A bus tudis intendentes, , qua Caliedra- ditis literis Apoftolicis nouæprouifionis , vt præfertur,
lium aliarumue Ecclefiarum, necnon Monafteriorum, be- alioquin integrum quindennium folui debere , nec Vi-
neficiorum, feu Collegiorum,acaliorum piorum locorum carij prædicti antea tuta confcientia fructus percipere
profpero profectui , diuinique cultus augmento , & op- poffint.
portunæ congruæq; ful ftentationi parochialium Eccle- §.4. Volumus infuper , & ita mandamus , quod dicti Eligendique
fiarum eifdem vnitarum ftatui feliciter dirigendo, &per- Vicarij perpetui non ad liberam Ordinariorum electio- Vicarios
fonarum in illis curam animarum exercentium vtilitati nem , fed ad nominationem illorum , in quorum Eccle-
recta ratione, & prouida moderatione confuli, & falubri- fiis vnitis ponentur , cum ipforum Ordinariorum , ſeu
ter prouideri valeat libenter interponimus noftræ folici- eorum Vicariorum præuio examine approbatione de-
tudinis partes. putentur.
Ordinarij ex- 5.1. Hinc eft quod nos , ad quorum aures ( quod non 5.5 . Et fi dictæ parochiales vnitæ erunt Monafteriis Facultas Me
cedebant
tem me
Concil. fine animi noftri moleftia referimus ) peruenit,nonnullos Regularium Mendicantium poffint à Superioribus di- dicantium,
Trident torum Monafteriorum nominari ex ipfis Mendicanti- quod
ex venerabilibus fratribus noftris Patriarchis, Archiepif- & ram
rias lacoru
Trident.in af-
fignatione copis, & Epifcopis,in deputandis Vicariis, ac in affigna- bus,quos fi Ordinarij præuio examine , per fe aut eorum eis vnitas.
portionum Vi- tione portionum Vicariis perpetuis parochialium dictis Vicarios faciendo idoneos ad curam animarum exercen-
carisperpe Ecclefiis, Monafteriis , beneficiis, Collegiis,vel locis piis dam inuenerint, & ita proidoneis approbauerint, tenean-
tuisfacienda, perpetuo vnitarum ex Concilio Tridentino facienda , ita tur in Vicarios , ad nutum tamen Superiorum fuorum Vide not, in
rub.
modum exceffiffe, vt parum aut nihil ex fructibus , reddi- amouibiles,deputare. Idemque etiam feruetur in regula-
tibus , & prouentibus parochialiam Ecclefiarum fic vni- ribus Monacis tantum,dummodoin ca parochiali,in qua
tarum Ecclefiis,Monafteriis, beneficiis, Collegiis, aliifve vnus ex Monachis fuerit, feruata forma prædicta , Vica-
locis piis remanferint , ob idque multæ orta fint fuper rius deputatus , habitent cum co faltem quatuor alij ex
hoc controuerfia circa interpretationes decreti d. Con- dictis Monachis.
cilij. 5.6.Sicque per quofcumque Iudices quauis auctoritate Derretum ir-
Declarat ideo
§.2 . Nos ad eas tollendas animum intendentes , confi- fungentes,fublata eis & eorum cuilibet, quauis aliter iu- ritans .
quantitatem derantefque vniones ipfas ideo à prædecefforibus noftris dicandi &interpretandi poteftate iudicari & interpretari
Pontifce
ipfarum por- factas effe,vt ex redditibus, & emolumentis beneficiorum debere , necnon irritum & inane decernimus , quicquid
tionum, vnitorum, Ecclefiis, Monafteriis, Collegiis, beneficiis,& fecus à quoquam quauis auctoritate attentatum forfan
locis piis , quibus illa vniuntur, facilius onera eifdem in- eft hactenus, vel in pofterum contigerit attentari.
cum entia fupportentur,& promptius à miniftris Eccle- 5.7.Non obftantibus conftitutionibus,& ordinationi- Claufula de-
rogatoria .
fiafticis,in eifdem diuina officia celebrentur , hofpitalitas bus Apoftolicis,caterifque contrariis quibufcumque . Luffio
feruetur , aliaque charitatis opera exerceantur , ac etiam §.8 . Volumus autem quod præfentes literæ in Can- candi. io puli-
celiaria
PIVS QVINT V S. 243
cellaria noftra Apoftolica, & ad valuas Principis Apofto- caffamus & annullamus , ac pro caffis , nullis & irritis
lorum de Vrbe de more publicentur, & inter conftitutio- haberi perpetuo decernimus atque declaramus.
nes perpetuo valituras defcribantur. §.6. Mandamus autem omnibus Principibus, Comiti- Principes hắc
Exemplorum
5.9. Et quia difficile foret eas ad fingula quæque loca bus & Baronibus S.R.E. feudatariis , fub pœna priuatio- feruari
fanctionem
fa-
fides.
deferri , quod earum tranfumptis etiam impreffis manu nis feudorum, quæ ab ipfa Ecclefia Romana obtinent;Re- ciant.
alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo alicuius liquos vero Principes Chriftianos, & Terrarum dominos
Prælati munitis eadem prorfus fides adhibeatur , quæ prædictos hortamur in Domino,& in virtute fanctæ obe-
præfentibus adhiberetur, fi forent exhibitæ, vel oftenfæ. dientiæ mandamus , vt pro diuini nominis reuerentia &
Nulli ergo, &c. honore , præmiffa omnia in fuis dominiis , ac Terris hu-
Dat.P.An. 2.
Dat. Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis Do- iufmodi exactiffime feruati faciant , vberrimam ab ipfo
die1. Now. minicæ 1567. Kalend. Nouembr. Pontificatus noftri Deo mercedem tam boni operis recepturi.
Anno 2 .
§. 7. Ac vniuerfis venerabilibus fratribus Patriarchis, Pralati fub
Publicatio.
Anno à Natinitate 1567. Indict.10 . die vero 15. menfis Primatibus , Archiepifcopis, & Epifcopis, aliifque loco- cenfuris eccle-
Nouemb.Pontific.San&tiff. in Chrifto patris, & D.N.D. Py rum Ordinariis,in virtute fanctæ obedientiæ,fub obtefta- fiat. idem
procurent.
diuina prouidentia Papa V. anno eius 2. retrofcripta litera tione diuini iudicij , & interminatione maledictionis
Apoft.affixa & publicatafuerunt ad valuas Principis Apo- æternæ, quatenus in Ciuitatibus, & Diac, propriis præ-
ftolorum de Vrbe, & Cancellaria Apoftolica, ibidem dimiffis fentes noftras literas fufficienter publicari faciant, & pre-
copiis affixis per nos Io. Andream Rogerium, & Ant. Clerici miffa, etiam fub pœnis & cenfuris Ecclefiafticis obferua
Curf. Apoft. ri procurent.
Io.Guerardi Mag.Curf. §. 8. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus , & quibufcuque
ordinationibus Apoftolicis , ac exemptionibus , priuile- ně obftãtibus.
XLVIII. Prohibitio agitationis Taurorum , aliarumque fe- legiis , indultis , facultatibus , & literis Apoftolicis, qui-
rarum beftiarum , cum annullatione votorum, bufuis perfonis cuiufcumque qualitatis , & conditionis
exiftentibus , fub quibufcuinque tenoribus & formis, ac
& iuramentorum defuper adhibitorum.
cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliif-
Circa vota & iuramenta illicita,generalior eft proque efficacioribus & infolitis claufulis , necnon irritan-
hibitio Gregor.XIII. inf . in eius conftit.93 . Inter tibus & aliis decretis, in genere vel in fpecie, etiam Motu
proprio, ac alias quomodolibet conceffis, approbatis, &
Apoftolicas.
innouatis , quibus illorum tenores præfentibus pro ex-
Edita An. D. PIVS preffis habentes , fpecialiter & expreffe derogamus, cete-
EPIS C Ö P V S
1567. rifque contrariis quibufcumque.
Seruus feruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam, S.9. Volumus autem quod præfentes literæ in Cancel- Fides träfum.
Exordium, prorum.
E falute gregis Dominici noftræ curæ diuina dif- laria noftra Apoftolica , & acie Campi Flora de more pu-
De
penfatione crediti, prout ex debito Paftoralis officij blicentur , & inter conftitutiones perpetuo valituras de-
adftringimur, folicite cogitantes , fideles cunctos gregis fcribantur , & earum tranfumptis etiam impreffis manu
eiufdem ab eminentibus corporum periculis etiam ani- alicuius Notarij publici fufcriptis, & figillo alicuius Præ-
lati munitis,eadem, prorfus fides vbique adhibeatur, quæ
Caufa probi- marum pernicie perpetuo arcere ftudemus.
bitiones. 5.1. Sane licet deteftabilis duellorum vfus à diabolo eifdem præfentibus adhiberetur, fi forent exhibitæ vel
introductus,vt cruenta corporum morte animarum etiam oftenfæ.
perniciem lucretur, ex decreto Concilij Tridentini prohi- Nulli ergo omnino, &c.
bitus fuerit,nihilominus adhuc in plerifque Ciuitatibus, Datum Romæ apud S.Petrum anno Incarpationis Do- D. P.An.i:
& aliis locis, quamplurimi ad oftentationem virium fua- minicæ , 1567. Kalend . Nouembris , Pontificatus noftri die 1.Nou,
rum & audaciæ, in publicis priuatifque fpectaculis, cum anno fecundo.
Publicatio
Tauris , & aliis feris beftiis congredi non ceffant , vnde Anno à Natiuitate Domini 15 67. indict.10. die vero 15.
etiam hominum mortes , membrorum mutilationes, ani- menfis Nouembris, Pont.Sanctif . D.N.D. Py diuinaproui-
marumque pericula frequenter oriuntur. dentia Papa V. Anno eius 2. retrofcripta litera Apoftolice
Prohibitio
agitationis 5.2 . Nos igitur confiderantes hæc fpectacula, vbi Tau- affixa &publicatafuerunt ad valuas Cancellaria Apoftolica,
Taurorum & ri, & Feræ in circovel foro agitantur, à pietate, & chari- & in acie Campi Flora, ibidem dimifsis copiis affixis per nos
ferarum note Chriſtiana aliena effe , ac volentes hæc cruenta turpia- Autonium Clerici , & Ioannem Andréam Rogerium præfati
befliarum. que , dæmonum & non hominum , fpectacula aboleri, S.D.N. Papa Curf.
& animarum faluti quantum cum Deo poffumus proui- Ioannes Guerardus Mag.Curf.
dere , omnibus & fingulis Principibus Chriftianis qua-
cumque , tam Ecclefiaftica quam mundana etiam Impe-
riali, Regia, vel quauis alia dignitate fulgentibus, quouis Declaratio quod Ordo Fratrum Minimorum §. XLIX.
nomine nuncupentur,vel quibufuis Communitatibus &
Francifci de Paula, inter Ordines Mendicantes
Rebufpublicis, hac perpetuo noftra conftitutione valitu-
ra fub excomunicationis & anathematis pœnis ipfo facto comprehenditur , eorumque gratiis & priuile-
incurrendis, prohibemus & interdicimus, ne in fuis Pro- giis perfruitur.
uinciis, Ciuitatibus, Terris, Oppidis & locis, huiufmodi
fpectacula, vbi Taurorum aliarumque Ferarum beftiarum Alia de hoc Ordine , notata funt apud conftis.5 :
agitationes exercentur, fieri permittant . Militibus quo- Sixt.IV. Sedes.
que ceterifque aliis perfonis, ne cum Tauris & aliis beftiis
in præfatis fpectaculis,ipfi tam pedeftres quam equeftres PIVS PAPA QVÍN TV S Edita A. D:
congredi audeant , interdicimus. Adperpetuam rei memoriam. i567.
Moriensibi §.3. Quod fi quis corumibi mortuus fuerit, Ecclefiafti-
careat Ec- ca careat fepultura.
clefiaftica fe- Poftolicæ Sedis benignitas ficut ex debito Paftora- Exordium
pultura. 5.4. Clerici quoque tam régularibus quam fæcularibus Alisofficij erga omnes fideles generaliter affectumi
Clerici fpe&ta. beneficia Ecclefiaftica obtinentibus, vel in facris ordini, charitatis extendit , fic eos quos fub regularis obferuan-
culis non in- bus conftitutis , fub excommunicationis poena ne eifdem tiæ iugo diuino cultui emancipatos effe cognofcit fpe-
Milites.neque fpectaculis interfint , fimiliter prohibemus.
terfint
ciali tenetur patrocinio confouere.
Contractus 5.5.Omnefque obligationes, iuramenta & vota,à qui- §. 1. Exponi fane nobis nuper fecerunt dilecti filij Ordo Mini-
emnes de eiuf.
bufuis perfonis , Vniuerfitate vel Collegio de huiufmodi Fratres Ordinis Minimorum S.Francifci de Paula iamdu- moruS.Fran-
modi agita Taurorum agitatione , etiam vt ipfi falfo arbitrantur , in dum Apoftolica auctoritate approbati , quod licet inter habet omnia
tanjur. irri- honorem Sanctorum , feu quarumuis Ecclefiafticarum fo-
tionibus alia eis conceffa priuilegia & indulta , omnia & fingula priuilegin
lemnitatum, & feftiuitatum, quæ diuinis landibus, fpiri- quatuor Mendicantium Ordinum priuilegia ad Ordinem Mendicanti
tualibus gaudiis , piifque operibus , non huiufmodi lu- Minimorum huiufmodi , ac illius profeffores & do- vtfupincof
10. luk 11:
dis celebrari & honorari debent, hactenus factas,& fcta, mos , eorumque Ecclefias per Sedem Apoftolicam exten-
feu in futurum fienda, quæ & quas omnino prohibemus, fa, & ampliata fuerint , & propterea Fratres Ordinum
Tom. II . X i huiufmodi
huiufmodi etiam fub Mendicantium nomine compre- §. 6. Quocirca venerabilibus fratribus Archiepifcopo
Executores
hendi debeant,nec fuper præmiffis à quoquam moleftari Theatino , & Epifcopo Amerino , ac dilecto filio Curiæ eins deputat.
poffint. Cum tamen (ficut eadem expofitio fubiungebat) caufarum Cameræ Apoftolica generali Auditori per præ-
ex eo quod nos nuper in quadam declaratione per nosfub fentes committimus & mandamus, quatenus ipfi vel duo
Mendicantium Fratrum Ordinibus certis tunc expreffis aut vnus eorum per fe vel alium feu alios præfentes lite-
de caufis facta,præter S.Dominici, & S.Frácifci,ac Eremi - ras & in eis contenta quæcumque , vbi & quando opus
tarum S.Auguftini, necnon Carmelitarum Mendicantium fuerit , ac quoties pro parte eorumdem Fratrum Ordinis
Ordines etiam in illis B. Mariæ Seruorum inferi volueri- Minimorum fuerint requifiti , folemniter publicantes,
mus,ac propterea facile à quibufdam dubitari merito pof- eifque in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiften-
fet,quod fi Ordinis Minimorum Fratres huiufmodi fub tes,faciant auctoritate noftra ipfos Fratres Ordinis Mini-
illis comprehendi voluiffemus , non fpecialem etiam de morum huiufmodi voluntate , ftatuto , declaratione , &
illis mentionem omnino feciffemus.Quare ne fuper præ- aliis præmiffis omnibus & fingulis pacifice frui , & gau-
miffis vmquam dubitari contingat , iidem Fratres nobis dere. Non permittentes eos per quofcumque quomodo-
humiliter fupplicari fecerunt, vt fibi in præmiffis oppor- libet indebite moleftari . Contradictores quoflibet , &
tune prouidere de benignitate Apoftolica dignaremur. rebelles per fententias, cenfuras, & pœnas Ecclefiafticas
Hic modo
§.2 . Nos attendentes, eos (cum actu mendicent) nonnifi aliaque opportuna iuris & facti remedia appellatione
Por. idem de- honefta de caufain Mendicantium Ordinem effe adfcri- poftpofita compefcendo. Et nihilominus legitimis fu-
cernit, & in-
ter Ordines ptos,ac propterea fua priuilegia illæfa conferuare volen - per his habendis feruatis proceffibus cenfuras, & pœnas
Mendicantes, tes, cofque & corum quemlibet à quibufuis excommuui- ipfas etiam iteratis vicibus aggrauando , inuocato etiam
iftum compre- cationis, fufpenfionis,& interdicti, aliifque Ecclefiafticis ad hoc, fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis.
hēdideclarat. fententiis, cenfuris , & pœnis à iure vel ab homine quauis §. 7. Non obftantibus præmiffis , ac fel. rec. Bonifacij Contrariis de-
occafione,vel caufa latis,fi quibus quomodolibet innoda- Papæ VIII , prædecefforis noftri de vna,& Concilij gene- rogat.
ti exiftunt,ad effectum præfentium dumtaxat confequen- ralis de duabus dietis , dummodo vltra tres dietas quis
dum,harum ferie abfoluentes, & abfolutos fore cenfentes vigore præfentium ad iudicium non extrahatur , & aliis
necnon quarumcumque litium, & caufarum ftatus,ac me- necnon in prouincialibus , &fynodalibus Conciliis edi-
rita, nomina & cognomina ludicum , coram quibus illæ tis fpecialibus vel generalibus , conftitutionibus & ordi-
pendent, ac collitigantium,aliorumque necnon quorum- nationibus , ac quibufuis etiam iuramento , confirmatio-
cumque priuilegiorum,indultorum, exemptionum, & im. 1 ne Apoft.ivel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis &
munitatum eis concefforum præfentibus pro expreffis confuetudinibus , priuilegiis quoque , indultis & literis
habentes caufafque huiufmodi ad nos harum ferie aduo- |Apoftolicis fub quibufcumque tenoribus , & formis , ac
cantes, illafque penitus & omnino extinguentes, ac liti- cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis aliiſ-
gantibus huiufmodi perpetuum fuper præmiffis filen- que efficacioribus, & infolitis claufulis, irritantibus quo-
tium imponentes , huiufinodi fupplicationibus inclina- que & aliis decretis in genere vel in fpecie , & quomo-
ti, omnia & fingula priuilegia , immunitates , cxemptio- dolibet per quofcumque Romanos Poatifices prædeceffo-
nes, facultates , gratias, libertates indulta,& alias gratias, res noftros præfatos , ac nos & Sedem præfatam , etiam
tam per nos nuper quam quofcumque Romanos Ponti- Motu proprio , & ex certa fcientia etiam confiftorialiter,
fices prædeceffores noftros, & Sedem eamdem quomodo- & de fratrum noftrorum confilio , necnon Apoftolica
libetMendicantibus Ordinibus conceffa,ad prefatum Mi- poteftatis plenitudine conceffis , confirmatis & innoua-
nimorum Ordinem de nouo extendimus , & ampliamus , tis. Quibus omnibus etiam fi de illis , eorumque totis
ipfofque vereMendicantes effe, & fub Mendicantium Or- tenoribus fpecialis fpecifica , & expreffa mentio , feu
dinibus effe , & comprehendi debere , necnon omnia & aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret tenores
fingula Concilij Tridentini decreta pro Mendicantibus huiufmodi, ac fi de verbo ad verbum inferti forent, præ-
Ordinibus declarata, & modificata, etiam pro Ordine Mi- fentibus pro expreffis habentes , illis alias in fuo robore
nimorum huiufmodi declaramus , & modificamus. permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe
Eorumq; tri-
5.3 . Diftrictius in virtute fanctæ obedientiæ , ac aliis derogamus , contrariis quibufcumque , aut fi aliquibus
uilegia obfer-
wegia
uari fer
pracipit. arbitri o noftro infligen . pœnis inhibentes quibufuis lo- communiter vel diuifim , ab eadem fit Sede indultum,
corum Ordinariis ac aliis quibufcumque, ne eofdem Fra- quod interdiei , fufpendi, vel excommunicari non pof-
tres Ordinis Minimorum contra eos fic conceffa priuile- fint per literas Apoftolicas , non faciences plenam & ex-
gia moleftare, inquietare,vel perturbare audeant,vel præ- preffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi
fumant. mentionem .
Claufulas §. 4. Decernentes quoque præfentes literas vllo vm- Datum Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Dat.P.A.2.
praferuatiuas
buic bulla ap- quam tempore de fubreptionis , vel obreptionis vitio, Pifcatoris, die 9. Nouembris , 1567. Pontificatus noftri die 9.Nou.
ponit. aut intentionis noftræ vel quopiam alio defectu notari, anno fecundo.
vel impugnari nullatenus poffe , minufue fub quibufuis
L.
fimilium vel diffimilium gratiarum reuocationibus , mo- Declaratio quod Congregatio Fratrum S. Hiero-
dificationibus , limitationibus , reftitutionibus , & aliis
nymi lefuatorum nuncupata, vere comprehen-
contrariis difpofitionibus , tam per nos quam etiamfuc-
datur inter Ordines Mendicantium , eorum-
ceffores noftros quomodolibet , ac cum quibufuis etiam
que perfruatur gratiis & indultis.
derogatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus &
infolitis claufulis, irritantibufque decretis, pro tempore Recordare quod ifta Congregatio fpecialiter gaudet
factis & faciendis quorumcumque tenorum exiftant, inomnibus gratiis & priuilegiis conceffis & conce-
cludi, fed illis non obftantibus in fuis robore & efficacia
dendis , Ordini Fratrum Eremitarum S. Augufti-
perfiftere , & quoties illæ emanabunt toties in priftinum ni, cuius Regulamprofitetur, vt in 36.conft.Clem.
tatum , reftitutas , repofitas , & plenarie reintegratas,
VII. Sacræ. fup. Alia autem dicam in conft.16.
etiam fub data per ipfos Fratres Ordinis Minimorum
eligenda , de nouo conceffas effe , & ita incommutabilis Paul. V. Religiofos .
voluntatis & intentionis noftræ effe , & ad hoc vt perpe- Vide quæ addidi ad conft.11.Piæ.Mart.V.fup.tom.1 .
tua firmitate fubfiftant , vim validi & efficacis contractus
Edita An. D.
PIVS PAPA QVINTVS,
inter dictam Sedem, & præfatorum Ordinum Mendican- 1567.
tium Fratres huiufmodi habere. Adperpetuam rei memoriam. Exordium.
Claufulam 5.5 . Sicque per quofcumque Iudices , & Commiffarios Romantibus à Sede Apoftolica
Pontifex conceffa ,Altiffimo
priuilegia religiofis illis nedum
fa-
fublata
addit. , &c. quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij
Apoftolici Auditores , ac S. R. E. Card. fublata eis & eo- conferuare, fed aliis etiam religiofis conceffa ad eos quan-
rum cuilibet quauis aliter indicaudi, & interpretandi fa- doque extendere & ampliare confueuit,prout in Domino
cultate , & auctoritate , iudicari & definiri debere , irri- confpicit falubriter expedire. Caufa huises
tum quoquæ & inane fi fecus fuper his à quoquam " §. 1. Sane ficut accepimus , licet inter alia priuilegia conftit.
quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit dilectis filiis Congregationi Fratrum Sancti Hieronymi
attentari.
Iefuatorum nuncupatorum , cuius Fratres illam pro
tempore
PIVS Q VIN T V S. 245
tempore ingrediétes profeffionem per religiofos Ordinis fiæ Card. fublata eis & corum cuilibet quauis aliter iu-
S.Auguftini emitti folitam, expreffe emittere, & in com- dicandi, & interpretandi facultate, & auctoritate iudica-
muni viuere foliti funt, conceffa etiam omnia & fingulari debere , irritum quoque & inane , fi fecus fuper his à
priuilegia , exemptiones, immunitates, gratiæ, & indul- quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter con-
ta Ordini Eremitarum eiufdem S. Auguftini , & illius tigerit attentari .
profefforibus , ac forfan aliis Ordinibus Mendicantium S.5. Quocirca venerabilibus fratribus Amerin & Ma- ludicum &
executorum
conceffa , ad ipfam Congregationem , & illius Fratres, ceraten. Epifcopis,ac dilecto filio Curiæ caufarum Came- deputatio
eorumque domos, & Ecclefias per Sedem Apoft.extenfa, re Apoftolicæ generali Auditori, per præfentes Motu fi-
& ampliata fuiflent. Et propterea Congregatio huiuf- mili committimus , & mandamus, quatenus ipfi,vel duo,
modi , & illius Fratres dictis priuilegiis gaudere , & fub aut vnus eorum , per fe vel alium , feu alios præfentes li-
Mendicantium numero comprehendi debeant, necfuper teras, & in eis contenta quæcumque , dum & quando ae
præmiffis à quoquam moleftari poffint, Cumque nos nu- quoties opus fuerit , & pro parte Congregationis vel il-
per in quadam declaratione per nos fuperMendicantium lius Fratrum huiufmodi , aut alicuius corum fuerint re-
Fratrum Ordinibus, certis tunc expreffis decaufis facta, quifiti, folemniter publicantes , eifque in præmiffis effi-
vltra S. Dominici , & S. Francifci , ac Eremitarum S. Au- cacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate
guftini , necnon Carmelitarum Mendicantium Ordines, noftra cos & eorum quemlibet dictis priuilegiis , exem-
lolum in illis Ordinem B. Mariæ Seruorum inferi volue- ptionibus, facultatibus, gratiis, & indultis , dictis Ordi-
rimus, Et propterea facile à quibufdam dubitari merito nibus Mendicantibus conceffis , pacifice frui & gaudere,
poffet, quod fi dictam Congregationem , & illius Fratres ac præfentes literas obferuari , non permittentes eos de-
Tub illis comprehendi voluiffemus , non fpecialem etiam fuper per quofcumque quomodolibet moleftari,pertur-
de illis omnino feciffemus mentionem. bari , aut inquietari,Contradictores quoflibet, & rebelles
Conceffio in-
dultcrum Or- §.2. Nos itaque attendentes, eos cum actu mendicent, per cenfuras Ecclefiafticas appellatione poftpofita com-
dinib. Men non nifi honefta de caufa in Mendicantium Ordinibus pefcendo, ipfafque cenfuras etiam iteratis vicibus aggra
dicantium
huiufinodi effe adfcriptos,ac propterea fua priuilegia hu- uando, inuocato etiam ad hoc, fi opus fuerit, auxilio bra-
elargitorum, iufmodi illæfa conferuare volétes, ac quarumcumque li- chij fæcularis.
tium, & caufarum ftatus & merita, ac nomina , & cogno- 5.6 Non obftantibus præmiffis , & fel.rec.Bonif.Papa Claufula de
mina Iudicum , coram quibus illa pendent , & colliti- VIII. prædecefforis noftri de vna , & Concilij generalis rogatoria.
gantium, aliorumque necnon quorumcumque priuile- de duabus dietis , dummodo vltra tres dietas aliquis au-
giorum , indultorum , exemptionum , & immunitatum &toritate præfentium ad iudicium non trahatur , ac qui-
ipfi Congregationi concefforum , tenores præfentibus bufuis litis pendentiis, quas nos harumferie ad nos aduo-
pro expreffis habentes,Motu proprio non ad ipfius Con- camus , illaique extinguimus , & litigantibus huiufmodi
gregationis , vel illius Fratrum aut alicuius ex eis nobis perpetuum filentium imponimus,ac Apoftolicis necnon
fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed de noftra in prouincialibus,& fynodalibu's Conciliis editis fpecia
mera liberalitate , ac ex certa fcientia , & de eiufdem Se- libus vel generalibus conftitutionibus & ordinationibus
dis poteftatis plenitudine , omnia , & fingula priuilegia, ac quibufuis etiam iuramento, confirmatione Apoftolica,
immunitates, exemptiones , facultates, gratias,libertates, vel quauis firmitate alia roboratis,ftatutis & confuetudi-
indulta , & alias gratias tam per nos nuper quam quof- nibus, priuilegiis quoque, indultis & literis Apoftolicis
cumque Rom . Pontifices prædeceffores , & Sedem eam- fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibuf-
dem quomodolibet Mendicantibus Ordinibus conceffa, uis etiam derogatoriarum derogatoriis , irritantibuſque
eorum omnium ac defuper, & tam fub plumbo,quam in & aliis decretis ac claufulis , etiam motu proprio , etiam
formabreuis confectarum literarum tenores,ac fi de verbo confiftorialiter,& de fratrum noftrorum confilio concef-
ad verbum infererentur, præfentibus pro expreffis,& in- fis, confirmatis , & pluries innouatis. Quibus omni-
fertis habentes , ad ipfam Congregationem Iefuatorum, bus , etiam fi de iliis , corumque totis tenoribus fpe
illiufque Fratres, domos , Ecclefias , & lóca quæcumque cialis,fpecifica, expreffa, & indiuidua,ac de verbo ad ver
de nouo quoad ea quæ corum Regulæ & modo viuendi bum, non autem per claufulas generales idem importan
repugnant tantum, auctoritate Apoft.tenore præfentium tes mentio , feu quæuis alia expreffio habenda foret , te-
extendimus & ampliamus, nores huiufmodi ac fi de verbo ad verbum infererentur,
Conumeratio
5.3 . Ipfofque vere Mendicantes , & fub Mendicantium præfentibus pro plene & fufficienter expreffis habentes,
mer OrdinesOrdinibus effe & comprehendi debere, necnon omnia, & illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat
Medicäsium. fingula Concilij Tridentini decreta pro Mendicantibus fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque contrariis
huiufmodi declarata, & modificata, etiam pro Congrega- quibufcumqne, aut fi aliquibus communiter vel diuifim ,
tione huiufmodi, eiufque Fratribus declaramus, & modi- ab eadem fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi,
ficamus. Diftrictius inhibentes quibufuis locorum Ordi- vel excommunicari non poffint per literas Apoftolicas,
nariis, ne dictam Congregationem,illiufque Fratres con- non facientes plenam & expreffam , ac de verbo ad ver-
tra eis fic conceffa priuilegia moleftare , inquietare , vel bum de indulto huiufmodi mentionem.
perturbare audeant, vel præfumant. Datum Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Dat.P:A.27
Claufulapré-
§. 4. Decernentes quoque præfentes literas vllo vm- Pifcatoris, die 18. Nouembris, 1567. Pontificatus noftri die 18. Now:
feruatiua.
quam tempore de fubreptionis vitio, aut intentionis no- anno fecundo.
ftræ ,vel quopiam alio defectu notari, vel impugnari nul-
it
latenus poffe , minufue fub quibufuis fimilium vel diffi- Prohibitio fignandi & expediendi commiffiones
milium gratiarú reuocationibus , modificationibus,limi- caufarum , & inhibitiones in caufis fpoliorum
tationibus, reftitutionibus , & aliis contrariis difpofitio-
& illicita negociationis,non citato prius Com
nibus tam per nos, quam etiam fuccellores noftros,quo-
miffario R. Čam. Apoſt.
modolibet , ac etiam cum quibufuis etiam derogatoria-
rum derogatoriis , aliifque efficacioribus , & infolitis De munere & auctoritate Commiſſarij , vide plene
claufulis, irritantibus decretis pro tempore factis , & fa-
in conftit.87. PyIV. Cum inter. Et infra in
ciendis, quorumcumque tenorum exiftant , includi , fed
illis non obftantibus in fuis robore,& efficacia perfiftere, conftitut. 44. Sixt. V. Ad excelfum . vbi no-
& quoties illæ emanabunt , toties in priftinum ftatum tabo.

reftitutas, repofitas , & plenarie reintegratas , & fub data
PIVS PAPA QVINTVS Edita Av: D:
etiam per ipios eligenda de nouo conceffas effe, & ita in- 1569.
commutabilis voluntatis , & intentionis noftræ effe. Et Motuproprio , &c.
ad hoc
lidi & effic perpetua
, vt acis roboris
contract firmitate
us inter Sedem fubfiftant
Apoftoli , vim
cam ,va- ATrendentes quam frequenter contingat , quod qui Cauſa tonisbuiné
& bona ad Cameram Apoftolicam fpectan. & fignan- prohibitions .
præfatos Ordines Mendicantium , & Congregationem ter fpolia per Clericos deceden . relicta detinent , variis
huiufmodi illiufque , Fratres habere debere. Sicque per prætextibus , & calumniis, dilationes & fubterfugia quæ-
quofcumque Iudices , & Commiffarios , etiam caufarum rentes , illorum confignationem facere , & debitam fatis-
Palatij Apoftolici Auditores , ac. Sanctæ Romanæ Eccle- factionem impendere recufant , & vt fe in huiufmodi
Tom AA X 3 iniufta
!
246 PIVS QVIN T V S.
iniufta detentione confoueant,modofriuolas appellatio- folemnitatis die habetur recitare , fi vobis ad id Sedis
nes configunt, modo inhibitiones fumma malitia extor- Apoftolica fuffragaretur auctoritas. Quare nobis humi-
quent , quibus caufas ad Iudices non informatos , &vbi liter fupplicare feciftis , vt vobis in præmiffis opportune
non eft qui caufarum huiufmodi expeditioni vacet, prouidere , de benignitate Apoftolica dignaremur.
trahunt in graue animarum fuarum præiudicium, & Ca- §. 2. Nos pium hoc veftrum defiderium plurimum in Hicergo Pont.
meræ præfatæ læfionem, Domino collaudantes , ac huiufmodi fupplicationibus d. licentiam
concedit, pra-
Prohibitio de- §.1. Et proptereaincommodis huiufmodi obuiare vo- inclinati, vobis & veftrum cuilibet vbilibet exiftentibus, terquam in
cernědi inbi- lentes , dilectis filiis Vitellotio S.R. E. Card. Camerario vt qualibet quinta feria , quæ toties Quadragefimæ , & quadragefima
bitiones per ac omnibus Romana Curiæ Iudicibus , tam ordinariis Aduentus Domini non fuerit , aut in qua aliquod feftum & Aduentu
quofcúque iu quam delegatis , in virtute fanctæ obedientiæ, & fub infeu octaua non inciderit, omiffo occurrenti officio, illud infeßio vel
dicesin caufis octau. occur-
poliorum & dignationis noftræ pœna præcipimus & mandamus , ne de corpore Chrifti , iuxta illud quod in præfenti Breuia- rentein d.S.
illicita nego in caufis fpoliorum, vel illicitarum negociationum per rio Romano, in eius folemnitatis die recitandum propo- feria.
tiationis, non Clericos factarum , inhibitiones aliquas , tam auctorita- nitur , fecitare libere & licite valeatis , ita tamen quod
citato Com-
miffario te fua ordinaria , quam etiam vigore refcripti extra Ro- illud fic recitando , debito ad quod adftricti eftis, in om-
Cam. manam Curiam ad quafuis Mundi partes , & contra nibus & per omnia perinde fatisfacere cenfeamini , ac fi
quofuis collectores , decernant , & relaxent, nifi prius in officium pro tempore currens, & vobis à Romana Eccle-
ipfa Romana Curia ad illas decerni videndum dilectus fi- fia propofitum recitaretis ; nec propterea illo recitato ad
lius Cameræ Apoftolicæ Commiffarius generalis fuerit occurrentes huiufmodi , vel alicuius alterius officij reci-
citatus, & de citatione huiufmodi in actis appareat,& de tationem teneamini , nec ad id , à quoquam inuiti , cogi
eain inhibitione ipfa mentio fiat. aut compelli poffitis , minus ve aliquas fententias , cen-
Prohibitio 5.2. Porro Signaturæ noftræ tam gratiæ quam Iuftitiæ furas, & pœnas quomodolibet latas incurrentes, auctori-
Commiffiones Referendarij,ac Cancellariæ Apoftolicæ Corrector, & Au- tate Apoftolica per præfentes indulgemus.
caufarum per ditor contradictarum , fimiliter commiffiones in caufis 5.3 . Diftrictius inhibentes quibufuis locorum Ordi- Ordinarius d
Referendarios
&alios expe- huiufmodi nullo modo , nifi præuia citatione eiufdem nariis, & quibufuis aliis, quacumque auctoritate fulgen- aliis mandat
diendi non ci- Commiffarij expediant. tibus , vel cuiufcumque gradus exiftentibus , ne vos & ne Fratres
defuper
leftent. mo-
dato codem S.3.Et fi quandoque contingat itafub verborum inuo- veftrum quemlibet quouis prætextu fuper præmiffis
narratiua commiffiones concipi, vt difcerni quomodolibet moleftare , perturbare , aut inquietate
Annullatio lucro, vel alia
Commiffario
inbibitionum nonpoffit,an de caufis fpoliorum,velillicitarum negocia- fub excommunicationis fententia , aliifque arbitrio no-
Emanatarum tionum agatur, tunc tam nuncij Apoftolici in Prouinciis ftro moderandis & infligendis pœnis audeant vel præ-
vigore comif- refidentes, & de caufis huiufmodi cognofcentes, quàm à fumant.
fionum , ex dilecto filio Thefaurario noftro generali fpoliorum col- §. 4. Non obftantibus præmiffis,ac quibufuis Apofto- Gontrariis de-
, & eifdem nunciis deputati fubcollectores , qui- licis, necnon in Prouincialibus conftitutionibus & ordi- rogat.
non dignofci- lectore
quibusclarè bus inhibitiones huiufinodi præfentari contingat , illis nationibus generalibus ac fynodalibus Conciliis editis,
pradictiscan- minime parere teneantur, fed abfque aliquo fcrupulo,aut atque ordinis præfati , & quibufuis aliis etiam iuramen-
fis agatur. pœnarum incurfu , illis reiectis , ad vlteriora procedere ! to, confirmatione Apoftolica, vel quauis firmitatefrobo-
poffint & debeant , partibus alias iuftitiam miniftrando, ratis,ftatutis, confuetudinibus, ceterifque contrariis qui-
& nihilominus irritum & inane decernimus , quicquid bufcumque.
contra præfentium tenorem , fuerit decretum vel atten- §. 5. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad Tranſumptis
tatum .. fingula quæque loca in quibus expediens foret deferre, credi iubet.
Forma & ef- §. 4. Volumus autem quod Præfentis Motus proprij
volumus & fimiliter Apoftolica auctoritate prædicta de-
fectus public. cedula , valuis Cancellariæ & Cameræ Apoftolicæ per 1 cernimus , quod illorum tranfumptis manu alicuius No-
vnum ex curforibus noftris, vt moris eft publicata,ita om- tarij publici fubfcriptis , ac figillo alicuius perfonæ in
nes Romanæ Curiæ officiales, & Iudices afficiat,ac fi per- dignitate Apoftolica conftitutæ munitis , eadem prorfus
fonaliter fingulis intimata foret. in iudicio & extra,ac alias vbilibet fides indubia adhibea-
Sola fignatu- § .5. Et quod illius fola fignatura, etiam abfque data & tur , quæ præfentibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel
va fufficit. regiftratura fufficiat, & vbique fidem faciat, contrariis non oftenfæ.
PP.fubfer. obftantibus quibufcumque. Dat. Romæ apud S.Petrum, fub annullo Pifcatoris die D. P.An.2.
Placet Motu proprio.M. 8. Ianuarij 1568. Pontific. noftri anno tertio. die 8. Ianuar
Dat.8.An. 2. Die 5.Ianuary 1568.retrofcripta litera affixa &publica-
5. Ianuar.
ta fuerunt in valuis Cancellaria Apoftol.per me Nicolaum de Vnio Fratrum Amadeorum, & Clarenorum, Ordi- LIIL
Matthais Curf dini Fratrum Minorum S. Francifci de Obfer-
Francifcus Sortocafa Mag.Curf. uantia.
LIL Scias nonnullos de prædictis Fratribus , að Conuen-

Quod Fratres Ordinis Minorum S. Francifci de
tuales Fratres tranfiuiffe , quos tandem ibi per-
Obferuantia,femper poffint extra tempus Qua-
manerepoffe , conceffit Gregor. XIII. die 20. De-
dragefimæ & Aduentus, in feria quinca, in qua
cembris 1581. cuius tamen bullam vti minus ne-
non occurrit aliquod feftum , aut eius octaua,
ceffariam prætermifi. De toto autem Ordine
recitare officium Sanctiff. Corporis Chriſti.
Francifcano plene notauifup. ad conft. 6. Honor.
III. Solet.
Alia de hoc Ordine indicauifup.in conft.23 . Leo.X.
Ite. PIVS EPISCOPVS Edita Av. D.
Seruusferuorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. 1568.
Edita An. D. PIVS PAPA QUINTVS Eatus Chrifti Saluatoris Confeffor Francifcus dum S. Francifcus
in humanis
1568. Dilectisfiliis MinistroGenerali ,& vniuerfisfratribus or- Badhuc mortalis huius vitæ fpatia decurreret , arden- exiftes mulsos
dinis Minorum de Obferuantia. tiffimo cœleftium amore captus , nec fibi tantum illa, fratres fub
fed quamplurimis hominum fieri poteft, quæfita cupiens, unica regula
FratresMino-
res de Obfer- 5.1.EXponi nobis nuper feciftis , quod cum vos mente totufque in idipfum incumbens , quæ Ordinis Mino- collegit,
wantia fup- recolentes Dominŭ noftrú IESVM CHRISTVM rum initia fuerunt , confluentes ad fe veluti ad meliorem
plicarunt pro tran frugem vndique fratres fuos in vnam familiam collegit,
fiturum de hoc mundo ad Patrem in vltima cœna ,
licentia cele qua pafcha cum difcipulis fuis manducauit admirabile collectofque ipforum omnium vitam & mores , ad vnam
brandi quali Sacramentum pretiofiffimi corporis & fanguinis fui in- eamdemque regulam dirigens, iis præceptis inftituit, ea
be erfoff
ttCor
cium ftituille , vt vniuerfiChrifticolæ illud tanquam fuæ Cha-
orisi- difciplina formauit , quæ ad coniunctionem , atque ad-
Chrifti. ritatis , quam in Cruce oftendit , memoriale recolerent, eo vnionem inter illos conciliandam ac tuendam ma-
pro ipfius Dominici corporis folemniori & fpecialiori xime pertinerent, humilitatem illis præcipue amplecten-
veneratione , defideratis qualibet quinta feria officium dam proponens , qua humana hæc omnia & fluxa,
de Chrifti corporis , prout in Breuiario Romano ipfius quod eiufdem Saluatoris confilium fuerat , afpernati ,
folidam
PIVS QVINTV S. $ 47
folidam ac permanentem à Deo felicitatem expectarent. miffa non impediant, neque eis vlla ex parte vlla ratio-
Itaque hac ipfa familia fuas operas ad præfcriptam ratione , vlloque modo refiftant vel aduerfentur , ac nihil fa-
nem grauiter conferente , Domini Dei noftri ager egre- ciant, vel experiantur , aut tentent , quo minus plene
gie cultus vberrimos & præftantiffimos fructus conti- aut celeriter, aut facile fuos effectus confequantur. Ne-
nuo protulit , & fubinde profert, atque , vt fperamus, quevt ea vitent,fæcularium habitu lateant, vel tamquam
proferet in dies fuauiores & largiores. Clerici fæculares ad aliquos Ordines minores vel maio-
Sed dicta re-
§. 1. Verum quoniam eadem familia, quæ vna ab vno res promoueri præfumant. Neque vero ad alias religio-
gulainplures conftituta fuerat , in quafdam quafi partes paulatimita nes , aliofue Ordines etiam paris vel arctioris regularif
cögregationes.
fegregatafuit, conceffit , vt iam non vna , ne ipfo quidem, quo à patre que Obferuantia tranfeant, finelicentia Sedis Apofto-
fuo vocata eft,nomine confiftat, fed variis agnominibus licæ fpeciali , fed præfatis fratribus de Obferuantia, co-
Hic dignofce cum de illa, vel ila parte agitur fit diftinguendum, Pro- rumque congregationi & obedientiæ adhæreant, & om-
ex his qua pterea nos ne animorum quidem, aut mentis inter eos, nibus aliis fupradictis quamprimum pareant , & olfe-
notaui in quos exterius ita rebus feiunctos cernimus , interiorem quantur reipia.
conftit. Hon. Coniunctionem fperare tuto valemus , quin etiam quan- §. 5. Quod fi eorum quifpiam fecus fecerit , omnes Fratribuſque
III.cit.in rub.
do in eam de qua fupra diximus , fpem erecti ab eiuf- illafmet fententias, cenfuras, & pœnas eo ipfo incurrat, pramiſſa ad-
dem Ordinis fratribus optima quæque , & maxima ad & patiatur, quæ mere Apoftatæ ipfi, tam iuxta canonicas fantibus
implere recu-
pœ-
Dei gloriam, & militantis Ecclefiæ vtilitate & optamus, fanctiones,quam dicti Ordinis regularia inftituta incur has hicde-
& fane pro ea , quam in hoc præcellæ dignitatis faftigio rant & patiantur ac perinde contra illum , fiue ab Ordi- fcriptas im-
collocari , noftro muneri debemus diligentia exigimus, dinariis locorum , fiue ab ipfis fuperioribus fratrum de ponis.
non finimus carere cura , ne forte rebus ita neglectis, Obferuantia ad quos pertinet, procedatur, & feuere ani-
quod Deus Opt.Max.auertat,magna inde fenfim incom- maduertatur, atque contra vere Apoftatam procederetur,
moda fubeamus.
Ideo hic Pont. & animaduerteretur. Et fi quando ad obedientiam re-
interdicit §. 2. Id igitur qua poffumus ope poft petitum à Deo uerfus in aliorum confortium receptus fuerit, vocis tam
omnes Con- auxilium cauere volentes , atque hic potiffimum inci- actiuæ quam paffiuæ , fuorumque Ordinum omnium
gregationes pientes , Motu proprio atque ex certa fcientia & matura perpetuo carcat.
difcrepantes deliberatione noftra Apoftolicaauctoritate, deque Apo- §. 6. Ceterum vt vniuerfa Congregatio fratrum hu- Et fratres fie
ab inftitutis
regula fratru ftolicæ poteftatis plenitudine, Amadeorum & Clareno- iufmodi de Obferuantia hoc additamento quafi colonis aggregatos
alio quam de
Minorum de rum, etiam della Becca nuncupatorum S. Petri in Mon- aucta, placida fimul perpetuaque pace fruantur , & con- obferuantia
Obferuantia. te Aureo, & S. Hieronymi , fiue S. Bartholomæi in In- quiefcant , neque vno tantum nomine , fed vna etiam nomine appel.
fula de Vrbe , aliarumque quarumlibet prouinciarum mente confiftant, nullaque ibi altercandi occafio fubre- lari prohibets
refpectiue fratrum Ordinis S. Francifci eorumdem infti- pat, eifdem Motu, fcientia, & poteftatis plenitudine fta- eorum an-
tutiones, congregationes, conuentus , denominationes, tuimus & ordinamus, vt nullus ex veteribus fratribus de qua priui-
legia regula
nomina & vocabula quæcumque , necnon quatenus re- Obferuantia quemquam fic nouiter aggregatorum re- ae obferua-
gularibus inftitutis fratrum dicti S. Franciici Ordinis cordatione priorumn nominum , aut vitæ, vel alias quo- tia non cons
Laimiliæ,Minorum de Obferuantia vocatorum difcrepant cumque modo irritare, aut Amadæum, vel Clarenum, feu traria retine-
re, poffe decer-
corum regula, inftituta , conftitutiones, ftatuta, confue- alia , quam de Obferuantia nuncupatione appellare au- nit.
tudines , ritus, modumque & normain viuendi inter- deant. Qui contra aufus fuerit, à fuo fuperiore grauiter
dicimus & prohibemus;illaque necnon illorum promif- puniatur, ipfi quin etiam fic aggregati fratres fuos gra
fiones, confirmationes & approbationes Apoftolica au- dus , & qua ratione fuorum graduum priuatim habent,
&
toritate factas, & illorum caufa priuilegia, indulta, gra- priuilegia , facultates , & auctoritates , inftitutis tamen
tias, & literas , etiam à Sede Apoftolica , & forfan occa- regularibus de Obferuantia expreffe non contraria , vt
fione concordiarum inter ipfos fratres initarum confir- prius retineant.
matorias , ac motu, fcientia , poteftatifque plenitudine §. 7. Vniuerfi vero iifdem priuilegiis,facultatibus,im- Vniuerforum
autem priui
fimilibus , vel etiam confideratione , vel ad inftantiam munitatibus , prærogatiuis, indultis, & gratiis indiftin- legia &pra-
Imperatoris, Regum , & aliorum Principum conceffa, & &te fruantur & potiantur, quibus & ipfi veteres; ac quo- cedencia des
quibufcumque concepta formulis , ac iuffulta decretis, ties prouincialia, vel generalia Capitula habebuntur, ita clarat.
quorum omnium tenores iis literis haberi volumus pro horum quifque pro ea in quaipfe fuerit, prouincia, fi ta-
expreffis , extinguimus, fupprimimus , reuocamus, caf- men alias vocem in Capitulo habiturus fuiffet, illis in-
famus, & in perpetuum, penitus & omnino omnia tol- terfit, quemadmodum & veterum quilibet intereffet vel
limus. intereffe poterit , & pariter vt illi, tam in eifdem capitu
Omnefque il-
§. 3. Eos autem omnes & fingulos fratres qui eiuf- la, fuperiorum , ad quos pro tempore pertinebit, diipo-
es Unit modi fe Congregationum , & denominationum erant,
tionCongrega
las fitione, ad quofcumque gradus, & quæcumque officia,
fub ordinedi- cum eorum omnibus domibus, Ecclefiis, Oratoriis,& lo- in quibuflibet prouinciarum,fub quibus deget, Conucn-
orumMino- cis quibufcumque vbicúque confiftant , fratribus Ordi- tibus & domibus regularibus , tam antiquis quam noui
rum de Ob- nis Minorum familia de Obferuantia vocatis, eorumque 4 ter vnitis de Obferuantia promoueri & affumi valeat.
feruantia.
Congregationi aggregamus atque vnimus. Et fic in po- Denique ita vtrique femper inter fe agant, vt ceteris pa-
fterum ex nunc perpetuo aggregatos & vnitos effe,dictis res , fola antiquitate alteris præferantur. ita fcilicet, ve
de obferuantia adhærere , & eifdem, quibus illi vtuntur, inter gerentes pares gradus vel pares ordines , fufcepti
regula, regularibus inftitutis, profeffione , moribus, ha- gradus vel ordinis , inter alios vero emiffe profeffionis
bitu, ac viuendi forma,ac agnominibus & denominatio- tempore, fiue fit ex veteribus , fiue ex nouiter aggrega
nibus vti , ac vnam familiam tantum de cetero effe, eif- tis, foco in Choro, & Capitulo , proceffionibus, ac qui-
demque Generalibus feu Prouincialibus Miniftris, cete- bufcumque aliis prærogatiuis antecedat, feruata interim
rifque fuperioribus, aut officialibus,quibus illi fubfunt, graduum & ordinum maioritate.
aut pro tempore fuberunt , fubiectos effe, & in eadem §. 8. Præterea nulla omnino domus, quamuis parua, Loca regula
immediate cum illis obedientia Deo feruire, pure, ordi- & exigua,nullufque locus regularis, vbi dicti fratres ha- ria non refe-
narie, & vniformiter, nullaque prorfus re,nulloque dif- ctenus ante aggregationem de ipfis, vt fupra factam ha- ferantur abf-
crimine feiunctos, aut diffimiles habere decernimus. bitare foliti funt,ad ipfos quacumque ratione pertinens, fione Pontifi
Et iuraměta,
§. 4. Quinimmo vt hæc puriore confcientia, actran- relinquatur abfque permiflione noftra expreffa ,fed à tot cis,
vota,& pro- quilliore animo præftare valeant debeantque & non ali- fratribus vnaquaque continuo habitetur, quot ibi com-
eos impedire ter , eofdem priorum inftitutorum , rituumque & alio-
mionesque mode, effe, & ali poterunt, & quæ eifdem domibus clee-
poffunt, re-
rum fupradictorum, iis fcilicet dumtaxat , quibus ab in- mofynæ, vel alio nomine pia hominum largitione offe-
miti
ftitutis ,& ritibus fratrum de Obferuantia differebant, untur fubfidia , pariter fi quæ ad reftaurationes fulci-
necnon fi quibus quauris ratione, aut modo, iureue aut menta , vel alium vfum fabricarum , necnon ad Ecclefia-
facto iis tenebantur,vel etiam tenentur,aut teneri fe opi- rum lumina , & ornatum , vaforumque ac ceteræ fupel-
nantur , promiffione , profeffione, iuramento , aut voto, lectilis comparationem tradita , legata, relicta, aut quo-
quorum obferuatio fcandalum , aut perturbationem iu- cumque nomine donata funt, etiam confideratione prio-
dicio fuperioris ceteris allatura effet, abfoluimus & liberis inftitutionis , quæ ibi tunc vigebat , ac contempla-
ramus , mandantes ipforum vniuerfis & fingulis , vt præ- tione Congregationum , quarum tunc temporis crant,
X 4 illa
248 PIVS QVIN TV S.
illarumque nomine expreffo, eadem omnia, & alia infu- quoquam quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter
per quæcumque , quauis aliter donantium huiufmodi contigerit attentari , irritum & inane decernimus.
difpofitione abfumenda, nouis habitatoribus , in fupra-
§. 14. Propterea dilectis filiis Carolo tit. S. Praxedis Executorum
dictos tantum, neque alios vllos conuertenda vfus, om- presbytero Card. Borrhomæo nuncupato , dicti Ordinis deputatio &
ni prorfus quantum ad vnionem præfatam pertinet, ca- Protectori & correctori , necnon pro tempore exiftenti facultates.
ducitate, eiufue prætenfione feclufa, integre debeantur. eiufdem Ordinis generali miniftro mandamus , vt ambo,
Gubernatio 5.9.Gubernatio quoque & cura quorumcumque Mo-
vel ipforum alter has literas , & quicquid in proxime
Monialiu ad nafteriorum Monialium , quæ antea Conuentibus , aut
Prouinciali Capitulo Mediolanenfi vtroque vel altero
quosspectet, Superioribus huiufmodi domorum , & locorum deman-
ipforum præfidere pro fuprafcriptorum omnium execu-
data erat, ad illos pertineat, qui ibi erant, in pofterum. tione & obferuatione ordinabitur , faciant per fe vel
Miniftri Ge- §. 10. Proinde poffit Generalis Minifter in omnibus alium, feu alios , ab omnibus & fingulis fratribus præfa-
neralisfacul- quarumcumque Prouinciarum domibus , ficut fupra,
tis exactiffime obferuari. Cótradictores quoflibet & non
tas circa de- vnitis , donec Generalem , vel in ipfa Prouincia, in qua
putationem parentes ac rebelles per fententias, cenfuras , & pœnas
Officialin & illæ fitæ fuerint , Prouinciale Capitulum celebretur, of- ecclefiafticas
, ac etiam graduum, officiorum & vocis,tam
Fratrum ufficiales & fratres , fiue ex veteribus, fiue ex nunc aggre-
actiuæ quàm paffiuæ priuationem, ac cetera quæ fibi vi-
que ad celegatis, fiue etiam ex vtrifque , quo & qui fibi vifi fuerint
debuntur opportuna iuris & facti remedia , quacumque
bratione Ca- arbitrio fuo libere deputare, & ad illarum regimen & di-
pituli. prorfus appellatione poftpofita , &etiam reiecta, com
rectionem mittere ; interea vero temporis ipfi fratres fic pefcendo , atque eofdem in fententias, cenfuras & pœ-
nouiter aggregati , fi citramontani fuerint, in illius, in nas prædictas incidiffe declarando , cafquefæpius aggra-
qua nati funt, fi vero vltramontani , in illius , cuius ma- uando, adhibita etiam, fi opus fuerit , manu militari , &
luerint Prouinciarum domibus regularibus fint , & ma- inuocato auxilio brachij fæcularis .
neant , vfquequo aliter conftituatur , & ipfos ad aliam
§. 15. Non obftantibus præmiffis , ac noftra de non Clauf.derog.
domum, aliumve locum mitti , fiue Capituli , fiue Gene- tollendo iure quæfito,ac piæ mem. Bonifacij Papæ Octa-
ralis Miniſtri huiufmodi ordinatione contingat . Porro ui prædecefforis noftri de vna , & in Concilio generali
in Capitulo Prouinciali Mediol. fratrum de Obferuan- edita de duabus dietis aliifque conftitutionibus & ordi-
tia, quod Mediolani proxime celebrabitur , omnibus nationibus Apoftolicis , necnon Ordinis & Congrega-
Prouincia Mediol. regularibus domibus de Obferuantia, tionum huiufmodi iuramento , confirmatione Apofto-
tam antiquis quam nunc vnitis, vt præfertur, de Guar- lica, & quauis alia firmitate roboratis, ftatutis & confue-
dianis aliifque officialibus & fuperioribus, ac fratribus, tudinibus ; priuilegiis quoque , & indultis Apoftolicis,
qui illas regere , & in illis effe debeant , ex vtrorumque illis per quofcumque Romanos Pontifices , ac Sedem
fratrum veterumn fcilicet, & nunc aggregatorum numero Apoftolicam , & etiam nos fub quibufcumque tenoribus
differenter , alias tamen ex more inter fratres de Obfer- & formis , ac cum quibufuis claufulis & decretis, in ge-
uantia prius obferuato prouideatur.Idem deinceps.in ce- nere& in fpecie conceffis , & quotiefcumque confirma
teris, quæ per Prouincias fubinde celebrabuntur capitu- tis & innouatis , & Mare Magnum nuncupatis , ac qui-
lis quoad ipfarum Prouinciarum domos, obferuetur , ac buflibet aliis indulgentiis,& literis Apoftolicis,per qua
in Prouinciarum numero , terminifque & denominatio- his literis , non expreffa vel etiam non inferta harum ef-
nibus ea ratio atque diftinctio habeatur , quæ inter fra- fectus & executio impediri valeret, vel tardari, & de qui-
tres de Obferuantia ante has ipfas literas habebatur. bus quorumque totis tenoribus habenda effet mentio
Loca aggre-
S.11. Nuper autem aggregate domus in eam Prouin- fpecialis.
gata fins eius ciam tranfeant , & in ea numerentur, intra cuius fines
§. 16. Volumus etiam quod harum literarum exem- Tranfumpte-
prouincia in-
tra cuiusfines quæqueconfiftit ; & cum pro tempore Prouinciale Ca- pla, etiam impreffa dicti Caroli Cardinalis & Protecto- rum fides.
exiftunt, pitulum celebrandum erit,ijtantum ad illud conueniant, ris, aut Generalis, feu alicuius Prouincialis Miniftri fra-
qui ex illa Prouincia fuerint, in qua tunc capitulum ce- trum figillo, & eiufdem Caroli Cardinalis Secretarij, vel
lebrabitur. In ipfo vero Mediolanenfi , quod primum ipfiufmet Generalis, aut Prouincialis Miniftri manu ob-
omnium poft has literas propediem celebrandum eft , fignata , eamdem fidem in iudicio & extra iudicium vbi-
quicumque ex fratribus aggregatis, qui ante aggregatio- que locorum faciant , quam hæ literæ ipfæ facerent, fi
nem à nobis, vt fupra factam , vbique locorum degentes oftenderentur vel exhiberentur.
erant , & Prouincia S. Petri in Monte Aureo de Vrbe, &
Nulli ergo,&c.
illa comprehendebantur , & idcirco vocem in Capitulo Datum Romæ , apud S. Petrum , anno Incarnationis D. P. An. 3.
habeant , quoniam literarum ignari illuc forte omnes fe Dominicæ 1568. 10. Kal. Febr. Pontificatus noftri an.3 . die 23.Lan.
conferent , poffint quidem libere omnes hac vice cele-
brationi adeffe , fed ij tantum ex eis iam nuncibi vocem
habeant , & fuffragia ferant , qui funt ex illis domibus, Iurifdictio & facultates S.R. E. Cardinalis Prote- LIV.
quæ iuxta aggregationem prædictam intra antiquos li- ! toris , ac Iudicis caufarum Monafterij S. Ca-
&
mites, & fines prouincia Mediolanenfis fratrum de Ob-
feruantia funt fitæ. therinæ de Rofa nuncupatæ, & Congregatio-
Claufula pra- §. 12. Has porro literas, & his literis conten ta,decre- nis in Vrbe inftitutæ ad ibi recipiendas, pieque
feruatina. ta, ftatuta, ordinationes, &alia omnia vfque adeo firma educandas Virgines miferabiles , in periculo
& valida , atque obferuanda effe volumus , vt numquam
amittendæ pudicitiæ commorantes .
reuocari, aut infringi, vel fufpendi, numquam de volun-
tatis ,aut mentis noftræ defectu oppugnari poffint, num- Ordinationes circa iftarum Virginum contractus,
quam aduerfus reftitutionem in integrum, & reductio-
vltimafque voluntates, & alimentorumfubmi-
nem ad terminos iuris , aut aliud quodcumque gratiæ
niftrationem edixit Clem.VIII. in conft.95.Apo-
vel iuftitiæ remedium quifque impetrare , vel etiam ab
ftolici.
aliis impetrato , aut motu fimili conceffo vti valeat ex
quauis caufa quantúlibet rationabili,& ita de his omni- PIVS PAPA QVINTVS Edita An. De
bus & fingulis,ac fimul quod hæc eadem aliquibus eiuf- 1568.
modi ftatutorum, & ordinationum reuocationibus , fuf- Motu proprio , &c.
n t e s vt Monafterium Beatæ Catharinæ della Facultas Pro-
penfionibus , & aliis contrariis difpofitionibus , genera- CVpie
Rofa nuncupatæ de Vrbe, iamdudum pro receptan- tectoris & de-
libus vel fpecialibus, ab eadem Sede Apoftolica pro tem- dis, & aduocandis miferabilibus puellis, quæ in pericu- Putatorum,
pore factis , non comprehendantur , fed abaliis femper lo pudicitiæ fubuertendæ, in dicta Vrbe reperiuntur ere- puellas in
excepta fit. periculoamit-
Decretum ir &tum, & Confraternitas ibidem pro gubernio dictiMo- tenda pudici
§. 13. Sicque à quibufcumque Iudicibus ordinariis nafterij canonice inftituta , non folum manut eneantur, tia exiftentes
TRANS.
& delegatis , & caufarum Palatij Apoftolici Auditoribus, verumetiam indies incrementum fufcipiant , Monafte- inuitisparen-
ac S.R.E.Cardinalibus , etiam de latere Legatis,in quauis riumque & Confraternitatem huiufmodi fpecialibus illafque & ai
tibus capiend
caufa & inftantia, fublata eis & corum cuilibet , quauis gratiis & fauori bus profeq ui volent es , Motu fimili ex lios eas oceul-
aliter interpretandi & iudicandi facultate & auctoritate, certa noftra fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis pleni- tantes , j
interpretari & judicari debeat , necnon quicquid fecus à tudine, dilecto filio noftro Hippolito tit.S.Maria Noua coercende.
prefbyt,
PIVS QVINT V S. 249
prefbyt.Card.Ferrarien.nuncupato, nunc & pro tempore bus & perfonis, tam ecclefiafticis quàm fæcularibus, qui-
Monafterij,& Confraternitatis huiufmodi exiften.Prote- bus & quoties opus fit , & fub fententiis , cenfuris, &
&tori , feu Confraternitati prædictæ , illiufque Admini- pœnis ecclefiafticis & pecuniariis, quibus fibi, feu ab eo
ftratoribus Gubernatoribus , & deputatis, quod quaf- pro tempore deputando Auditori videbitur inhibendi,
cumque puellas in periculo pudicitiæ exiften. amitten- & in euentum non paritionis contra inobedientes, con-
dæ , & fi bene vifum fuerit propria auctoritate , etiam tumaces, & rebelles ad declarationem incurfus cenfura-
inuitis parentibus capere , & in dictum Monafterium rum & pœnarum huiufmodi, illarumque aggrauationes
introducere, illafque tam dum in dicto Monafterio man- & reggrauationes , & alias iuxta morem & ftylum Cu-
ferint , quàm etiam inde egreffæ fiue nuptæ, fiue viduæ riarum Vrbis in fimilibus feruari folitum , & prout fibi
fuerint , necnon occultantes , & latitare facientes car- videbitur proceden .fetentiafque fuas debitæ executioni
cerare, punire, corrigere, & caftigare, eorum arbitrio,feu demandare, fiue demandari facien. auxiliumque brachij
alias iuxta eorum ftatuta & prouidas ordinationes pof- fæcularis ad hoc fi opus fuerit inuocandi , omniaque &
fint & valeant , concedimus , ftatuimus, decernimus & fingula alia in præmiffis , & circa ea quomodolibet ne-
mandamus. ceffaria & opportuna faciendi, gerendi & exercendi, ac
Facultas Pro- §. 1. Necnon pro ipfius Monafterij, Confraternitatif- in omnibus & fingulis eis prædictis ad dictam Societa
tectoris
Indicis caufas que Monialium, & puellarum minori difpendio , ne co- tem , Moniales , & puellas, vt præmittitur , fpectantes,
ciuiles cri- gantur per diuerfa tribunalia litigare, omnes & fingulas
fingulis diebus & horis feriatis & non feriatis , præter-
minales, Mo- caufas, lites, quæftiones, & controuerfias ciuiles, crimi-
quam in honorem Dei, etiam tempore feriarum ob ne-
naft. S.Ca- nales, profanas , fpirituales meras, & mixtas inter Con-
ceffitatem hominum indictarum & indicendarum pro-
tharina, einf fraternitatem , feu eius adminiftratores , gubernatores , &
cedere.
que Confra
5.3 . Ac quemcumque Notarium , fibi bene vifum in Notarium de-
terit,Monia deputatos huiufmodi , Moniales , feu puellas in dicto
putan.
lium,& puel- Monafterio degentes , feu quæ inde egreffe, & nuptui caufis huiufmodi deputare poffit & valeat.
larü eriam è traditæ funt ex vna & quafcumque alias perfonas cuiuf- §. 4. Quodque citationes & inhibitiones , quæ in eis Mandatavij
Monaft.egref
farum,& nu. Cumque dignitatis, gradus, ordinis, conditionis & præe- fieri oportuerit , etiam per Curia Capitolij ,& quofcum- omnes citant.
ptui tradita- minentiæ exiftentes, Vniuerfitates, Societates, Congre- que alios Mandatarios fieri poffint.
ruin quacu- gationes, & Monafteria , aut alia loca pia, ex altera par- §. 5. Et quicumque executores Vrbis poffint & de- Executorefqs
que inftantia tibus, etiam fi coram S.R.E. Camerario, Clericis , & Pre- beant effectualiter executioni demandare , omnes & fin- exequantur,
fummarie,
c. cognof. fidentibus Camera Apoftolicæ , & eiufdem Cameræ ge- gulas fententias decreta, & mandata prædicti Cardinalis
cendi. nerali Auditore , necnon Vicario , Gubernatore , & Se- Protectoris , fiue ab eo deputatorum , quæ non obftan.
natore dicta Vrbis , illorum Locatenentibus, Collate- regula Cancellariæ fub eius paruo figillo expediri poſ-
ralibus , & Iudicibus , ac dicte Vrbis caufarum Appella- fint.
tionum Capitaneo, & Sacri Palatij Apoftolici Auditori- §. 6. Acinfuper Confraternitatem prædictam,eiufque Confraterni
tas,Moniales,
bus, & eiufdem S.R.E. Cardinalibus , aliifque Iudicibus adminiftratores , gubernatores , & deputatos , necnon puella,& ad-
ordinariis feu delegatis , huiufmodi moras , & penden- Moniales , aut puellas ibidem degentes, & inde egreffas miniftrat.
tes, & defuper ftatu & bonis,tam Monialium quàm puel- nuptas , feu viduas huiufmodi ex nunc deinceps occa coram Prote-
larum , necnon quibufcumque locationibus, venditio- fione præmifforum alibi quam coram prædicto Prote- core dumta-
tore conuenire , aut ad alios conuenientibus conftrinxat
nibus , legatis, fideicommiffis , teftamentis, hæreditati- & conuenire
& conueniri
·
bus , atque illorum difcuffionibus , atque quorumcum- gi non poffe ; ac proceffus , fententias , & decreta , per poffunt.
que iurium, & actionum ceffionibus,aliifque inter viuos alium feu alios, tam ordinarios quàm delegatos Iudices,
contractibus , etiam vigore obligationis in forma Ca- in omnibus prædictis quomodolibet pro tempore forma-
meræ executionibus, reuocationibus, bonis , rebus, iuri- tos latas, & facta , cum inde fecutis quibufcumque nul-
bus & actionibus ad Confraternitatem prædictam , eiuf- la , irrita & inania , nulliufque roboris vel momenti
que Gubernatores , Adminiftratores, & deputatos, Mo- forc.
niales & puellas prædictas, tam coniunctim quàm diui- §.7 . Præfentemque cedulam fub quibufuis reuocatio- Clauſulapra-
feruatiua
fim , ac tam actiue quàm paffiue fpectantibus & perti- nibus, fufpenfionibus, limitationibus, feu renouationi-
nentibus , in quacumque inftantia , ( quarum omnium bus , fimilium vel diffimilium conceffionum & gratia-
L & fingularum ftatum, & merita, necnon iudicum & col- rum, etiam per nos & fucceffores noftros Romanos Pon-
litigantium nomina & cognomina , ac qualitates cetera- tifices , & Sedem prædictam , vel eius Legatos, etiam per
que de neceffitate exprimenda pro expreffis haben. ) in Regulas Cancellariæ Apoftolicæ pro tempore factas,nul-
ftatu, & terminis in quibus nunc reperiuntur, harum fe- latenus , comprehendi , fed femper ab illis penitus &
rie ad nos aduocantes , illafque omnes & fingulas , mo- omnino exceptas, & quoties illæ emanabunt præfentem
tas & pendentes, ac quam & quas Confraternitas guber- cedulam in priftinum ftatum reftitutam effe , & cenferi
natores, adminiftratores, & deputati, necnon Moniales, debere, nec eidem cedulæ per quafcumque literas, etiam
& puellæ ibi degentes, & illæ quæ exinde egreffæ, & nu- quafuis claufulas, generales vel fpeciales, etiam deroga-
ptui traditæ funt,& pro tempore fuerint , habere volent toriarum derogatorias, irritantiaque & alia decreta , fub
contra eafdem perfonas, Vniuerfitates,& Collegia,Con- quacumque verborum expreffione continentes, deroga-
gregationes, Confraternitates, Monafteria, & alia huiuf- ri poffe , etiam fi illi vllo vmquam tempore ex aliqua
modi pia loca , prorebus, bonis , hæreditatibus, iuribus etiam quantumuis neceffaria , & vrgenti caufa derogari
& actionibus huiufmodi , nunc & pro tempore Mona- contingat , nifi tenor eiufdem cedula de verbo ad ver-
fterij Confraternitatis præfatarum exiftenti Protectori bum, nihil penitus omiffo infertus , & huiufmodi dero-
præfato, vna cum illarum emergentibus, dependentibus, gatio per trinas diftinctas literas eumdem tenorem con-
incidentibus, annexis & connexis,fummarie , fimplici- tinentes tribus fimilibus, diftinctis vicibus, adminiftra-
ter, & de plano, & fola facti veritate infpecta , ac fine toribus, gubernatoribus. deputatis & Confratribus hu-
ftrepitu & figura iudicij, per feipfum , feu alios à fe de- iufmodi , omnibus & fingulis legitime infinuata & inti-
putandos , in quacumque inftantia vfque in finem au- mata fuerit,eorumque expreffus ad id accefferit affenfus,
dien. cognofcen .& fine debito terminandum, auctori- derogationem huiufmodi nemini fuffragari , nullius effe
tate Apoftolica tenore præfentium committimus & ma- roboris vel valoris , & fic per quofcumque Iudices qua-
damus. Ipfumque Protectorem nunc & pro tempore uis auctoritate fungen. etiam prædicta Ecclefiæ Cardi-
exiften, in dictis caufis motis pendentibus, & in futu- nales , & caufarum Palatij Apoftolici Auditores, fubla
rum mouendis , in iudicem ordinarium cum facultate ta, &c. ac irritum, &c . iudicari & definiri debere.
inftantia vfque ad finem §. 8. Non obftan. præmiffis, ac fel.rec. Bonifacij Papæ Clauf.derog.
Inhibendique eafdem caufas , in quacumque
in Curia per feipfum vel alium , feu alios eius Auditores, illas co- VIII. prædecefforis noftri, de vna , &in Concilio ge-
extra , in- gnofcen. deciden . & terminan . & aliis facultatibus præ- nerali edita de duabus dietis, dummodo vltra tres dietas
obedietescoer- dictis , facimus , conftituimus , & deputemus . aliquis vigore præfentium ad iudicium non trahatur,
cendi, Necnon
fingulis dieb. $.2 Necnon cum poteftate citandi & inhibendi,quos, aliifque conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis,
boris
quibus , & quoties, in Curia & extra eam, etiam per edi- necnon Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe,ac Hof-
sedendispro- ctum publicum conftito etiam de non tuto acceffu eif- picalium, Ecclefiarum, Monafteriorum , & aliorumquo-
demque , quam & quibufuis aliis ciufdem Vrbis iudici - rumcumque locorum , & ordinum, iuramento, &c. ro-
boratis ,
250 PIVS QVIN TV S.
boratis, ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque PIVS PAPA QVINTVS Edita An.D.
indultis Conferuatoribus exemptionibus,& literis Apo- Ad perpetuam rei memoriam. 1568.
ftolicis eifdem, ac dilectis filiis Populo Romano,necnon
Iudicibus , Curiis & Tribunalibus , corumque perfonis AD Romani Pontificis fpectat officium opportunis Exordium
prouidere remediis , ne Ecclefiæ , & alia pia loca,
per quofcumque Romanos Pontifices prædeceffores no- præfertim Romanæ Ecclefiæ immediate fubiecta , & in
ftros, & nos ad dictam Sedem , etiam motu , & fcientia honorem Gloriofiffimæ Dei genitricis dedicata ,fuis tam
fimilibus conceffis , approbatis , & innouatis , etiam dif- fpiritualibus quàm temporalibus bonis , aliquorum ma-
ponentibus, & caufæ huiufmodi ad forum , feu Curiam litia vel negligentia fraudentur .
、 Capitolij reaffumi debeant, quibus omnibus & fingulis , §. 1. Sane nuper ad aures noftras non fine dolore Caufa huius
etiam fipro illorum fufficienti derogatione aliàs deillis, peruenit , complures Chrifti fideles perfonas , diuerfa- const.
corumque totis tenoribus fpecialis , fpecifica, expreffa, & rum Ciuitatum , & locorum , tàmf'in Italia, quàm extra
indiuidua , ac de verbo ad verbum nihil penitus omiffo, cam, multas variafque pecuniarum fummas , & res ac bo-
& forma illius contenta , obferuata inferti forent, præ- na Ecclefiæ B. MARIA Virginis de Laureto nuncupatæ
fentibus pro fufficienter expreffis habentes , illis alias nullius diœcefis , deuotionis caufa reliquiffe, donaffe, aut
in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpeciali- alias conceffiffe , de quibus certa notitia propter iniu-
ter & expreffe derogamus , contrariis quibufcumque; riam & negligentiam Notariorum, qui in dictis Ciuita-
aut fi præfatis, aut quibufuis aliis communiter vel diuitibus , & locis de selictis , donationibus , & conceffio-
fim ab eadem fit Sede indultum, quod interdici, fufpen- nibus,huiufmodi rogati fuerunt,autaliarum perfonarum,
di, aut excommunicari,vel extra, aut vltra certa loca Cu- quæ de illis fcripturas confecerunt,hactenus haberi non
rias & Tribunalia ad iudicium trahi non poffint per li- potuit , nec poteft in præfenti , vnde dicta Ecclefia non
teras Apoftolicas non facientes plenam & expreffam , ac modicum fentit detrimentum .
de verbo ad verbum , de indulto huiufmodi mentionem ,
5.2 . Nos igitur ne Ecclefia præfata, pecuniis, rebus, ac Notarij infra
& quibuflibet aliis priuilegiis , indultis Apoftolicis, ge- tepus hic ex-
bonis huiufmodi defraudetur, atque immodicis fumpti- preffum notifi
neralibus vel fpecialibus quorumcumque tenorum exi- bus per Commiffarios pro eorum exactione fieri folitis cent officia-
ften.per quæ præfentibus non expreffa,aut totaliter non exoneretur , ipfafque pecunias, res , & bona eadem Ec- cialib.vel de-
inferta iurifdictionis ipfius Protectoris explicatio impe- clefia facilius confequatur , de aliquo opportuno reme- putatis Eccle-
diri valeat quomodolibet,vel deferri, & de quibus quo- fia B. M. de
dio prouidere, ipfiufque Ecclefiæ indemnitati , quantum Laureto om
rumque totis tenoribus de verbo ad verbum habenda fit cum Deo poffumus, prout tenemur, confulere volentes, nia ei reliča.
in præfentibus mentio fpecialis.
Sola fignatu- Motu proprio, & ex certa noftra fcientia, ac de Apofto-
ra fufficit. §. 8. Volumus autem præfentiumfolam fignaturam licæ poteftatis plenitudine, omnibus & fingulis Ciuita-
fufficere, & vbique fidem facere in iudicio & extra, regu- tum,Terrarum, Caftrorum, & aliorum locorum quorum-
la contraria non obftante, & earumdem tranfumptis ma- cumque Notariis,aliifque perfonis, ex quorum tam pu-
nu Notarij publici fubfcriptis , & figillo Protectoris,feu blicis, quàm priuatis fcriptutis conftare quouis modo
Confraternitatis huiufmodi munitis , eamdem profus
poteft, aut poterit in futurum de aliquibus pecuniarum
fidem adhiberi, quæ adhiberetur præfentibus manu no- fummis, rebus, ac bonis cuiufcumque quantitatis, qua-
ftra fubfcriptis .
litatis , generis, ac valoris extiterint, quæ Ecclefiæ præ-
D. P. An. 3.
Placet M. Romæ, apud S.Petrum, quarto idus Februa- fatæ , pure vel conditionaliter, aut alias quomodocum-
10.Februar. rij , anno tertio .
que, faltem à triginta annis citra,in aliqua vltima volun-
tate relicta,vel inter viuos donata,vel quomodolibet có-
eeffa,aut promiffa fuerint,aut in pofterum relinquentur,
LV. Referuatio beneficiorum omnium vacantium,Se- donabuntur , concedentur, aut promittentur, in virtute
de Epiſcopali vacante. fanctæ obedientiæ diftricte præcipiendo , & fub priua-
tionis fuorum officiorum , ac folutionis dupli pecunia-
Edita An. D.
Anctiſſimus in Chrifto Pater, & Dominus nofter Do- rum, rerum , ac bonorum præfatorum, pro vna videlicet
1568. Sancti
minus Pius diuina prouidentia Papa V.
ipfi Ecclefiæ , & altera medietatibus folutionis dicti du-
Referuatio §. 1. Cupiens pauperibus Clericis , & aliis benemeri- pli accufatori , & executori æqualiter inter eos diuiden-
benefic. om. tis perfonis, de beneficiis ecclefiafticis prouidere,ornnia dis & applicandis pœnis præcipimus & mandamus,& in-
nin, vacantiu & fingula beneficia ecclefiaftica, cum cura & fine cura, fuper hac noftra in perpetuum valitura , ordinatione &
Sede Epifco- fæcularia , & quorumuis Ordinum regularia, qualiter- conftitutione fub eifdem pœnis ftatuimus & ordinamus ,
pali vacan- cumque qualificata, & vbilibet exiftentia , Sede Epifco- vt de cetero perpetuis futuris temporibus , Notarij &
te.
pali, Archiepifcopali, Patriarchali, & primatiali quarum- perfonæ præfatæ, omnes & fingulas difpofitiones in fa-
cumque Ecclefiarum Cathedralium , etiam Metropolita- uorem dictæ Ecclefiæ à quocumque & quomodocum-
narum , Patriarchalium , ac Primatialium pro tempore que faciendas , de quibus, tam per fuas proprias , quàm per
Paftoribus deftitutarum vacante , quomodolibet vacan- aliorum etiam defunctorum fcripturas penes ipfos exi-
tia & vacatura,tàm in prædictis quàm aliis Ecclefiis, nec- ftentes, quomodocumque conftare poteft, in Italia intra
non Ciuitatibus & diœcefibus quibufcumque, ad eo- trium,extra vero eam infra octo menfium fpatium, fi cas
rumdem Epifcoporum, Archiepifcoporum , Patriarcha- per viam vltima voluntatis fieri contigerit, à die mortis
rum, & Primatum collationem , prouifionem, præfenta- difponentium,fivero inter viuos à die folutionis facien-
tionem , electionem , feu quamuis aliam difpofitionem da computandum , difpofitiones autem iam factas infra
quomodolibet pertinentia, difpofitioni fuæ referuauit.
Decretum ir- fimile fpatium , à die tamen intimationis præfentium ,
§. 2. Sicque in præmiffis per quofcumque, &c. fubla- fibi etiam per earumdem præfe
Pitans. ntium , vel earum tran-
ta, &c. iudicari debere, irritum quoque, &c. decreuit.
fumptorum,vt infra fubfcriben.ac figillandorum affixio-
Placet, publicetur , & defcribatur. M. nem ad valuas Cathedralium Ecclefiarum in Ciuitati-
Papafubfer. Leita & publicata fuit fuprafcripta regula Roma in
bus, & infigniorum Ecclefiarum ,in terris, caftris, & locis
Publ. Pontif. Cancellaria Apoft. anno Incarnationis Dominica 1568. die
præfatis facien.computan.Gubernatori pro tempore exi-
An. 3. die 9. vero9.menfis Marty, Pontif. pralibati S.D.N.Papa an.3 .
Martij. ftenti ipfius Ecclefiæ , feu perfonis ab co pro maiori
commoditate eorumdem Notariorum , & aliarum perfo-
narum in certis præcipuis Ciuitatibus , feu locis eius ar-
LVI. Facultas Collegij Fabricæ S. Petri Apoftolorum bitrio ad hoc deputan. reuelare ac notificare.
Principis de Vrbe , circa legata quæ fiunt Ec- §. 3. Præfati vero deputandi , ipfum Gubernatorem Deputati
clefiæ B.MARIA Lauretana, fi eius Miniftri in notificationum & denunciationum fibi per Notarios fa- pradicti noti-
ficationes iftas
tarum huiufmodi fingulis quibufque menfibus; certio-
&
illis exigendis , fuerint negligentes . defcribant,
rem facere , & eafdem notificationes, ac denunciationes &c.
Hane bullam Clem.VIII. innouauit die 16. Martij in libris fuis, etiam ad hoc fpecialiter confectis vel con-
1599.fed vti fimpliciter confirmatiuam confulto ficiendis, manu propria adnotare , eofdemque libres ad
Gubernatorem præfatum, quoties ab eo fuper hoc requi-
prætermifi. Et alia de materia Fabrica videbis
fiti fuerint, mittere, aut deferre , necnon vt idem Guber-
bic infra in conft.96.Decet .
nator denunciationes, & notificationes, non folú Nota-
riorum,
PIVS QVI N T V S. 252
riorum , & aliarum perfonarum , fed etiam deputando- | teraque beneficia ecclefiaftica prædicta admiffione & re-
rum prædictorum adnotare , feu manu Cancellarij ipfius ceptione, & Capitulum, & Canonicos, ceterafque capi-
Ecclefiæ adnotari facere in libro ad hoc etiam fpecialiter tulares perfonas ad quos admiffio & receptio, tam deiure
confecto vel conficiendo,dictofque libros in fine fui of- quàm ex confuetudine fpectat& pertinet,aut etiam alias
ficij , fuo in officio Gubernatoris immediato fucceffori perfonas ecclefiafticas afferentes beneficia prædicta ad ſe
coram Notario ad hoc fpecialiter vocato & rogato conde iure fpectare, ipfi fic prouifi interim beneficiorum hu-
fignare refpectiue teneantur & debeant , & vnufquifque iufmodi fructus , ac diftributiones non percipiant ; fed
eorum teneatur & debeat. Capitulum & Canonici illas, vel in fuosvfus, & vtilita-
Fabrica S.Pe-
tri de Vrbe,no §. 4. Quoniam vero Commiffarij Fabrica Bafilicæ tem conuertendas , feu reftituendas ei cui de iure refti-
poteft quinta Principis Apoftolorum de Vrbe , vigore nonnullorum tuendæ erunt , recipiant , prout in dictis conftitutioni-
partem dicto- priuilegiorum à diuerfis Romanis Pontificibus , eidem bus & ftatutis , feu confuetudinibus continetur, quo fa-
rum relictoru Fabricæ fuper exactione certorum legatorum conceffo- &
tum eft, vt lites huiufmodi immortales efficiantur , nec
pratĕdere,nifi
probatanegli- rum quintam partem legatorum ipfi Ecclefiæ de Laureto earum optatus finis videri poffit.
gentia Mini. relictorum exigendi facultatem habere prætendunt, vo- §. 2. Hinc eft quod nos hac noftra perpetuo valitura Hic Pont.mo
do decernit
ftrorum dicta lumus , & eifdem Fabricæ prædicte Commiffariis nunc conftitutione , auctoritate Apoftolica ftatuimus atque
ecclefia. eos deponiido-
& pro tempore exiftentibus,Motu & fcientia,ac potefta- decernimus, quod fructus,redditus, & prouentus, ac di- berepenes de-
te fimilibus, etiam diſtricte præcipiendo mandamus , ne ftributiones, ceteraque emolumenta, quæ vigore confti- neam perfona
in pofterum vigore præfatorum , aut quorumcumque tutionum, confuetudinum , & ftatutorum prædictorum, à Iudice eli¬
aliorum priuilegiorum quintam partem præfatam, nifi à Capitulo & Canonicis recipienda , vt præmittitur, gendaṁ.
poftquam de Miniftrorum ipfius Ecclefiæ in exigendis erant, amplius non ab eifdem Capitulo & Canonicis re-
dictis legatis negligentia conftiterit, exigere poffint, au- cipiantur, fed penes perfonam, fide & facultatibus ido-
deantve aut præfumant. Quodque negligentiam prædi- neam per Iudicem coram quo caufæ huiufmodi pendere
&ti Miniftri non aliter, quam fi infra annum in Italia, vel repertæ fuerint, eligendam & nominandam deponantur,
infra biennium extra cam , à die quo denunciationes & reftituenda ei cui de iure poftea reftituenda fuerint.
notificationes Gubernatori, vel deputandis prædictis fa- §. 3. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- Decretum -
ritans.
&tæ fuerint ; vel fi denunciationes & notificationes præ- rios quauis auctoritate fungentes in quauis inftantia iu-
dictæ factæ non fuerint , infra biennium in Italia , & dicari debere, fublata eis & eorum cuilibet, quauis aliter
quinquennium extra cam , à die mortis teftatorum feu iudicandi & interpretandi facultate ; irritum quoque &
alias difponentium computan. legata huiufmodi non inane decernimus, fi fecus fuper his à quoquam quauis
exegerint , aut defuper litem contra hæredes , feu alios auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
eorumdem legatorum debitores non mouerint, incurrif- §. 4. Non obftantibus præmiffis ac quibufuis Apofto- Claufula de-
fe cenfeantur. licis, necnon in prouincialibus & fynodalibus Conciliis rogatorik.
Clauf.derog. §. 5. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis aliis editis , generalibus vel fpecialibus; conftitutionibus &
conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis, ac pri- ordinationibus, & quarumuis ecclefiarum prædictarum,
uilegiis dicta Fabricæ conceffis, quorum omnium teno- etiam iuramento, confirmatione Apoftolica , vel quauis
res haberi volumus pro fufficienter expreffis, ceterifque alia firmitate roboratis, ftatutis & confuetudinibus , etiá
contrariis quibufcumque. immemorabilibus ; priuilegiis quoque , indultis , & li-
Tranfumpto- §. 6. Et in quia difficile effet carumdem præfentium teris Apoftolicis, illis eorumque Capitulis, & fuperio-
notitiam , ad fingulos Notarios, aliafque perfonas Ciui- ribus per quofcumque Romanos Pontifices prædeceffo-
tatum , Terrarum , Caftrorum & locorum huiufmodi res noftros , ac nos & Sedem Apoftolicam fub quibuf-
peruenire , & vbique illas affigi vel intimari, etiam mo- cumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis etiain de=
tu & fcientia fimilibus, volumus & decernimus,quod il- rogatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus & in-
larum tranfumptis, etiam per impreffionem factis, manu folitis claufulis , necnon irritantibus & aliis decretis,
alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo dictaEc- etiam Motu proprio, & ex certafcientia, ac quauis etiam
clefiæ, aut alicuius Prælati , vel perfonæ in dignitate ec- Imperiali,vel Regali, confideratione vel inftantia,& alias
clefiaftica conftitutæ figillatis, ea prorfus fides indubia, quomodolibet conceffis, approbatis, & innouatis, qui-
in iudicio & extra, ac alias vbilibet adhibeatur, quæ præ- bus omnibus, etiam fi pro illorum fufficienti derogatio-
fentibus adhiberetur fi effent exhibitæ vel oftenfæ, ne fpecialis, fpecifica , indiuidua, & expreffa, non autem
D.P. An.z.
per claufulas generales idem importantes , mentio feu
Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris
die 10 Mart, die decima Martij , millefimo quingentefimo fexagefi-
quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita
mo octauo , Pontificatus noftri anno tertio. forma ad hoc feruanda foret,perinde ac fi tenores huiuf-
modi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo inferti,
LVII. & forma in illis tradita obferuata foret , pro fufficienter
Fructus beneficiorum lite pendente deponendi,
expreffis habentes , fpecialiter & expreffe derogamus,
apud idoneam perfonam à Iudice eligendam,
contrariis quibufeumque.
deponi debent non obftantibus quibufcum- §. 5. Volumus autem quod præfentium tranfumptis Fides exem-
que ftatutis , difponentibus quod Capitula & manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, & figillo ali- plorum.
Canonici eos recipiant. cuius perfonæin dignitate ecclefiaftica conftitutæ muni-
tis , eadem prorfus fides in iudicio & extra adhibeatur,
De fequeftris autem à Iudicibus decernendisfuper
quæ præfentib.adhiberetur fi foret exhibitæ vel oftenfæ .
fructibus beneficiorum lite pendente , videfup.
§. 6. Quodque literæ ipfæ in Cameræ & Cancellaria Forma publi.
PyIV
in Py IV.. conftit.17 . Sanctiffimus .
Edita An. D. P I V S EPISCOPVS Apoftolicarum
ci valuis , & in, acie
&audientiæ caufarum
Campi Flora Palatij
dimiffis Apoftoli-
inibi que mox ſe-
copiis, quitur.
1568.
Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam publicatæ & affixæ, omnes ita afficiant & arctent,ac fi il-
Exordium. Ordi nobis eft literis minuere , & à laboribus fub- lis perfonaliter initimate fuiffent. Nulli ergo, &c.
Card ditos, maxime perſonas eccleſiaſticas diuino cultui Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis D.P. An. 3.
deditas, releuare.
Beneficiorum Dominicæ 1568. tertio Kalen. Aprilis , Pontificatus no- 30. Mari.
Litigioforum §. 1. Sane cum ficut accepimus , in plerifque Cathe- ftri anno 3 .
fructus lite dralibus & Collegiatis ecclefiis earum conftitutionibus Anno à Natiuitate D. 1568. Indictione 11. die vero 2. Publicatio
pendente per- & ftatutis, etiam à Sede Apoftolica approbatis & confir- menfis Iunij . Pontificatus Sanctiffimi in Chrifto Patris , &
cipiebantur à matis, cautum fit, quod occurrentibus litibus, & contro-D.N.D.Py diuina prouidentia Papa V. anno 3.retrofcripta
Capt. Ca- uerfiis inter prouifos de dignitatibus , officiis, canonica- litera affixa & publicata fuerunt ad valuas Camera & Can-
re eotr fta-
rum o- tibus , & præbendis , portionibus , & præftimoniis, cete- cellaria Apoftolicarum , & audientia caufarum Palaty
tutorum, un-
rifque beneficiis ecclefiafticis qualitercumque qualifica- Apoftolici , ac acie Campi Flore, dimifsis in omnibus locis
de lites efficie- tis ,tam ordinaria quàm Apoftolica auctoritate,tam fuper prafatis earumdem retrofcriptarum literarum copiis, per nos
mortal
bant ures.im- illorum prouifione feu inftitutione , aut poffeffione, qua Inlium Parinum , & Io. Bornotum pralibati Sanctiſſ.D.N.
illorum idoneitate & habilitate , aut ex quauis caufa, & PP. Curf.
corumdem ad dignitates , canonicatus & præbendas, ce- Io. Freile Mag. Curforum.
Que
2;2 PIVS QVINT V S.
vel contra formam prædictorum fuerit à quocumque te

mere attentatum , id totum ex nunc vires & effectum de-
LVIII. Quæ beneficiorum ecclefiafticorum refignatio- cernimus non habere.
Contrauenie
nes per Epifcopos & alios Collatores admitti §.6.Qui vero contrafecerint, vt in eo quo deliquerint
tib.pænas in-
poffint. puniantur, à beneficiorum & officiorum collatione, nec- fligit.
non electione, præfentatione, confirmatione & inftitu-
De forma autem ea refignandi , attende infra Gre- tione , prout cuique competierit, tamdiu fufpenfi.rema-
gor.XIII.conft.85 . Humano. vbi de materia hac neant , donec remiffionem à Romano Pontifice merue-
notas apponam. rint obtinere; & qui talia beneficia feu officia recepe-
rint, eos prædictis pœnis volumus fubiacere. Et nihilo-
Edita An. D. PIVS 1 EPISCOPVS,
minus in eos qui fic fufpenfi conferre , eligere, præfen-
1568. Seruus Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. tare, confirmare, vel inftituere , aufi fuerint, excommu-
Vanta Ecclefiæ Dei incommoda omni tempore at- nicationis quo ad perfonas , quo vero ad Capitula &
Exordium.
tulerit , & nunc quotidie magis afferat, miniftro- Conuentus, à diuinis fufpenfionis fententias ipfo facto
rum in eam ingreffio vitiofa, iam late perfpiciant,& cum promulgamus ;quibus etiam nullus alius quam ipfe Ro-
mærore expendant Præfules omnes & Paftores, quando manus Pontifex, fiue abfolutionis, fiue relaxationis'gra-
hæc pernicies ceterarum omnium maxima, tam multas tiam ( excepto mortis articulo) valeat impertire. Prohi-
Orbis ecclefias impie violarit. bitione, & literis noftris prædictis nihilominus in cete-
Pot ifte alias 5.1.Quia vero hoc malum cum in ceteris frequens, ris omnibus perperuo valituris.
fufpendit fatum maxime in beneficiorum , & officiorum ecclefiafti- S. 7. Non obftantibus quibufcumque priuilegiis, in- Contrariis de-
cultates ad-
mitten. refi- corum dimiffione admittitur , nemini moleftum effe de- dulgentiis, & literis Apoftolicis generalibus & fpeciali- rogat.
gnationes be bet,quod perinde de reprimendis quotidianis fraudibus, bus quibufcumque Epifcopis & aliis Superioribus ac in-
nef. de il que hac in refrequentiores internofcuntur , certam ali- ferioribus ecclefiarum Prælatis, necnon Ecclefiis, Mona-
lis fic vacan- quam rationem tandem inituri officj noftri partes , in fteriis, & Capitulis, Conuentibus, Collegiis & Vniuer-
ibusdifpone prohibenda omnibus interim refignationum huiufmodi
di. fitatibus, eorumque & aliis perfonis , etiam Regia , &
acceptione paulo feuerius interpofuerimus , omnefque Imperiali maieftate præditis , fub quacumque verborum
beneficiorum interim refignandorum difpofitiones quæ forma & conceptione conceffis , per quæ effectus præ-
fierent, in irritum reuocauerimus,ac etiam decreuerimus fentium impediri poffet quomodocumque, vel differri,
nullum per eas in illis ius,neque titulum,vel coloratum, etiam fi de eis , ipforumque totis tenoribus ad verbum ,
tam in petitorio quàm in poffefforio ipfis prouifis tri- ac de propriis nominibus eorum , necnon Ecclefiis, Mo-
buere, quin etiam eos ad illadeinceps obtinenda perpe- nafteriis , locis , Ordinibus , & dignitatibus, de quibus
tuo inhabiles fore. Collatores vero alias in illorum dif- necnon caufis, propter quas illa conceffa funt , fpecia-
pofitione, etiam tamquam deuolutionis iure fefe inter- lem & expreffam,præfentibus fieri oporteret mentionem.
ponere non poffe , fed de eis vt vere vacantibus, fiue per §. 8. Ceterum iubemus eafdem præfentes ad valuas Publicarihac
Romanos Pontifices , fiue alios collatorum eorumdem Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe,& in acie Cam- conftit. cepit. pra-
Superiores vti præuentum effet libere prouideri. pi Flora publicari, & earum exempla affigi. Volumufque
Hic modoPot. 3.2.Nunc autem intendentes inftitutum hoc noftrum, eas fic publicatas , omnes & fingulos perinde afficere
ex caufis hic quo fanctuarium Domini cupimus illibatum , auctore & obligare , ac fi illis ipfis fuiffent fingulariter intimatæ.
enunciatis,
Domino perfequi , ac fimul quantum in nobis eft caue- §. 9. Exemplis quoque prædictis, etiam impreffis,ma- Exemplis cre-
re, ne refignationes ipfæ dehinc pro cuiufque arbitrio, nuque Notarij publici , & figillo Prælati ecclefiaftici, vel di iubet.
nullifque vel certe leuibus caufis paffim & temere ad- eius Curiæ obfignatis , eamdem prorfus fidem adhiberi,
mittantur, prohibitionem, & alia prædicta, ac cetera om- quæ ipfis præfentibus fi forent exhibitæ vel oftenfæ. D. P. An. 3.
nia noftris fuper his literis contenta eatenus relaxamus, Datum Romæ apud S. Petrum Anno incarnationis 1. Aprilis.
vt pofthac. Dominicæ 1568.Kalen. Aprilis, Pontificatus noftri anno
Declarat , qua
§. 3.Epifcopi & alij facultatem habentes, eorum,dum- tertio.
refignationes taxat refignationes recipere & admittere poffint, qui aut
de cetero ad- fenio confecti , aut valetudinarij , aut corpore impediti ,
mitti & reci-
pipoffint. vel vitiati, aut crimini obnoxij,cenfurifque ecclefiafticis Reformatio Fratrum Ordinis Cruciferorum,præ- LIX.
irretiti, aut nequeunt, aut non debent ecclefiæ vel bene-
cipue circa proprietatem , adminiſtrationem ,
ficio inferuire ; feu qui vnum aliud, vel plura beneficia
obtinuerint, vel quos ad aliud contigerit promoueri ; re- munufque Officialium .
ligionem quoque ingreffuri, vel matrimonium contra-
cturi ,fi ftatim poftea id re ipfa exequantur ; denique Nonnulla de hoc Ordine fcripfifup.ad conftit. 1. Vr-
ban. III. Cum anteceffor.
quis ex aliis cafibus acciderit , qui conftit. fel. record.
Hac Innoc.111. Innocentij Papæ Tertij de dimittendis Cathedralibus PIVS EPISCOPVS Edita An.D.
conft eftin c. ecclefiis edita continentur. Qui etiam ob capitales ini- 1568.
10 de Ren micitias nequeunt, vel non audentin loco beneficij re-
ciat.
fidere fecuri.Sed nec horum vllus facro ordini mancipa- Ihil in Ecclefia Dei , aut præclarius , aut vtilius an; obferuätia e-
tus , nifi religionem ingreffurus valeat vllo modo bene- bitramur , quàm optimam difciplinam eorum , qui rum difcipli-
na coadiună-
ficium vel officium ecclefiafticum refignare, nifi aliunde diuini fpiritus inftinctui obfecuti, fefe regularibus infti-
ei fit quo in vita poffit commode fuftentari. Ad hæc be- tutis deuinxerunt.Hi namque cum genere vitæ, tum do- di (unt, & ab
neficiorum & officiorum permutationes admittere, quæ ctrina , operibus & exemplis, certum directumque iter, tes ad eande
ea ,exorbitan-
Canonicis fanctionibus, & Apoftolicis conftitutionibus ad cæleftem beatitudinem confequendam , ceteris om- reuocandi .
permittuntur. nibus fidelibus in fæculo viuentibus oftendunt.Quocir-
Et pracipit §. 4. Caueant autem Epifcopi , & alij prædicti, item- ca magnam vndique curam & diligentiam adhibere nex
Epifcopispra que omnes electores, præfentatores, & patroni, tam ec- ceffe eft,vt quicumque huic facro funt contubernio man-
fentatorib.qu
&a clefiaftici, quàm laici quicumque fint,ne verbo quidem, cipati, in fuæ quifque regulæ obferuatione , pie fancte-
cauere de- aut nutu, vel figno ,futuri in huiufmodi beneficiis & of- que nutriantur & confirmentur. Exorbitantes vero , fa-
beant.
ficiis fucceflores , ab ipfis refignantibus, aut aliis eorum | lutaribus remediis ad proprium inftitutum reuocentur.
fignificatione , vel hortatu defignentur , aut de his affu- §. 1. Quam quidem folicitudinem nos , ex quo fui- Huin modi
mendis , promiffio inter eos, vel etiam intentio qualif- mus ad regimen vniuerfalis Ecclefiæ diuina pietate vo- ciplina regularis
dif
refti-
cumque intercedat. cati, perpetuam habuimus, pluribufque Ordinibus à ve- tutioni ifte
Prohibetq. be- 5.5 . Ceterum præcipimus atque interdicimus , ne tufta difciplina declinantibus, nunc nouarum conftitu- Pont.multum
tionum editione, nunc antiquarum reftitutione vel cor- ftuduit.
neficia refi ipfi Epifcopi, aut alij collatores de beneficiis & officiis
nda non
gnaerri refignandis prædictis , aut fuis , aut admittentium con- rectione, ita profecimus, vt iam non mediocres ex labo- Et modo iftu
conf con-
saguneis col- fanguineis , affinibus , vel familiaribus , etiam per fallacem , re noftro fructus late per Orbem progrediantur. Ordině refor
latorum vel circuitum multiplicatarum in extraneos collationum au- §.2.Quare inftitutum hoc noftrum perfequi, annuen- mare inten-
regnantium . deant prouidere;quod fi fecus ac etiam quicquid præter refor- dit,
Deo,intendentes, inter ceteras Religiones, quæ
matione
matione indigere nofcuntur , Fratrum Cruciferorum | Hinc roti Ordini tanta quotidie parantur detrimenta, vé
Ordo nobis nunc occurrit , cuius priftinos mores ex nifi efficax illi remedium tempeftiue quæratur,verendum
effufa fenfim licentia in multis corruptos, ad fuam quan- eft ne illa fit in maiorem denique perniciem ruitura.
tum poteft integritatem referamus. S.10. Nos hæc mala ex ipfa perpetua rerum admini- Hic Pant.
Cuius Ord.
§.3 . Quondam enim hæc regula à fel. rec. Alexandro ftrandarum facultate, vel maxime prouenire arbitrati, il- Ord. prifîhà
Regula ab Papa 111. iuxta difciplinam B. Cleti inftituta , quamdiu lis omni qua poteft induftria occurrere , ac fimul dictam Obferuantia
reftituere vo-
Alexand.
iuxta III. in veterum inftitutorum fuorum obferuatione permanfit, Religionem priftino fuo candori, quantum in nobis eft,
B. Cleti lens , ballas
difciplina in eius profeffores, cum integritate vitæ tum falubri Priora- reftituere volentes , Motu proprio , & ex certa fcientia noc. VIII.
ftituta , dum tuum,Hofpitalium,& locorum fuorum directione,bono- noftra, deque Apoftolicæ poteftatis plenitudine , fingu- Clem VIII.&
in illius ob- rumque pia & fideli adminiſtratione , egregiis apud om- las Innocentij, Ĉlementis , & Pauli prædecefforum præ- Pauli Ill. a
feruantia fie- nes laudibus, merito floruerunt. dictorum literas fuper præmiffis confectas , ac quæcum- probat , inhis
tit , multum qua buic coft.
profecit. §.4. Vbi vero primum Prioratuum,Hoſpitalium ,& lo- que in eis contenta , præfentibus noftris non contraria, non aduerfa
corum prædictorum cura perpetua , certis quibufdam id harum ferie innouamus, approbamus , & confirmamus, tur
Ab obferuan forte pro meritis, aut Religioni maxime vtilibus , de be- effectumquefuum plenarium, in omnibus & per omnia;
tia postea de-
clinans , fere nignitate feu prouidentia Sedis Apoft. demandata eft, ca fortiri debere volumus.
defecit. tunc demum cupido tam multorum animos inceffit , vt §. 11. Vt vero hæc noſtra voluntas, inftitutique noftri Prouifionefq
&
illa fere omnia, aut in titulum , aut in commendam per- ratio impedimentis omnibus explicita,promptos & feli- collationes
benefic. & lo
petuam ,variis prætenfis caufis, fibi paulatim vfurparint; ces fucceffus habeat, omnes & quafcumque, tam Apofto- coru Ord vel
& qui illa fic poftea poffederunt minus morigeri atque licas, quàm ordinarias collationes,prouifiones,commen- eor fructuй,
obedientes fuis Superioribus effecti ,fructus qui prius ad das, in adminiftratorem deputationes, & alias difpofitio- bactenus fa-
clas reuocat
publicam vtilitatem, commoditatemque Religionis,&in nes de Prioratibus etiam Conuentualibus, Hofpitalibus,
alendis pauperibus difpenfabantur , proprios fibi fece- & aliis beneficiis,cum cura & fine cura,dicti Ordinis, &
runt, profanis etiam vfibus applicantes. etiam fuper illorum fructibus quarumcumque penfio-
Innocent.VIII.
5.5 . Vnde cum huius frugiferæ difciplinæ cultus iam num annuarum , aut aliarum rerum , vel etiam ipforum
ideo perpetui- peruerti, ac labafcere confpiceretur, piæ mem . Innocen- fructuum , feu partis eorum referuationes , Fratribus fu-
tate officioru, tius Papa VIII . procurante Priore generali , & Definito- pradictis, ac etiam ipfum Ordinem profeffuris, perpetuo
uxit iuxta ribus dicti Ordinis bene ac prouidenter ftatuit , vt ipfe
adriennium
red iiue ad certum & qualecumque tempus, necnon omnia &
antiquum in Generalis , ac ceteri omnes Priores , necnon Definitores, quæcumque regreffus , acceffus , & ingreffus , ac regre-
stitutum .
Rectores, & Adminiftratores dicti Ordinis, deinceps non diendi , accedendi , & ingrediendi facultates & indulta;
Ego aute eius ad vitam,fed ad triennium dumtaxat iuxta primæuam in- Coadiutorum quoque deputationes ad illos & illa , ac
bullam vti hic ftitutionem affumerentur , & fuum quifque Prioratum,
plene relatam etiam referuationes ædium , & earum partium , camera-
prætermifi. vel aliam adminiſtrationem femper in proximo Capitulo rum , cœnaculorum, ædificiorum, hortorum, & quarum =
generali refignare deberet. cumque aliarum rerum , tàm prædiétorum quàm etiam
Verum tamen
5.6.Quod quidem etfi iam regulari difciplinæ reinte- omnium aliorum Prioratuum, Hofpitalium, & locorum
perperuatio of
ficiorú denuo grandæ fpem optimam in ipfo ftatim principio præfefer- Conuentualium dicti Ordinis , quæ vel illorum feptis
Tenixit. ret, graffante tamen non multo poft magis magifque hu- continentur,vel vt propinqua illorum Conuentibus, vel
iufmodi cupiditate , rurfus ex perpetua Prioratuum , & ad hofpitalitatem exercendam vfui funt , etiam de con-
Hofpitalium predictorum , in titulum & commendam fenfu,ac ex refignationis feu ceffionis iuris,ac etiam litis;
conceffione , cadem illa , & forte deteriora incommoda & caufa,aut concordiæ Apoftolica auctoritate confirma-
ipfiReligioni fuccefferunt. tæ, aliave caufa quantumcumque onerofa , & conſidera-
Clem. V111. §.7. Quamobrem recol. mem. Clemens Papa VII.præ- bili , tàm eifdem Fratribus , quàm quibufcumque aliis;
propterea,for- deceffor nofter perpetuo ftatuit & decreuit , vt in proxi- etiam S. R. E. Cardinalibus , per quofcumque Romanos
mam eligendi mo , & futuris deinceps Capitulis generalibus dicti Or- Pontifices prædeceffores noftros,ac nos & Sedem prædi-
officiales edi-
xit. dinis, tres ipfius Ordinis profeffores idonei , Priores, & &tam,etiam motu,fcientia,& poteftatis plenitudine fimi-
Ego autem ex Rectores annales , in fpiritualibus & temporalibus , ad libus, necnon confideratione, intuitu , contemplatione,
Supradiéla fingulos Prioratus, & fingula Hofpitalia ita eligerentur, vel ad inftantiam Imperatoris, Regum, Ducum,aliorum-
caufa , eam vt primo loco nominatus, primo anno, alter vero fecun- que Principum facta & conceffa , quibufcumque conce-
bullam omifi. do, & tertius tertio regeret ; ac fecundus primo , tertius pra formulis, ac etiam reftitutiuis, præferuatiuis,deroga=
verofecundo , etiam pro reliquo illo anni tempore , quo toriarum derogatoriis, aliifque efficacioribus , efficaciffi=
primus vel fecundus aliquacaufa regere nequiret, per fe- mis & infolitis claufulis , necnon vim contractus indu-
riem fuæ cuiufque nominationis vfque ad fequens Ca- centibus, & aliis decretis fuffulta , quorum omnium te-
pitulum generale fubrogaretur. Et fi celebrato Capitulo nores præfentibus haberi volumus pro expreffis , dicta
generali,interim vfque ad celebrationem fequentis Prio- auctoritate Apoftolica , tenore præfentium fpecialiter &
ratus vel aliud beneficium eiufdem Ordinis , in titulum expreffe reuocamus, & Apoftolicas, ac quafcumque alias
vel commendam, perpetuam aut temporalem, obtentum, literas, necnon proceffus habitos per eafdem , & inde fe-
etiam difpofitioni Apoftolicæ ratione conuentualitatis, cuta quæcumque caffamus , & annullamus , ac volumus
aut alias fpecialiter vel generaliter referuatum , quouis illa omnia vires & effectum de cetero non habere;
modo vacaret , nullus de illo , quam Prior generalis feu §.1 2.Et nihilominus omnes & fingulos Priores, & ce- Prouifos pof-
eius Vicarius, fednec ille nifi ad annum dumtaxar, & fic teros Fratres,illos & illa obtinentes prædictos,ac cos qui feffione
tos , acprina
inde
deinceps vfque ad proximum generale Capitulum difpo- profiteri volentes, vt præfertur, receperunt, etiam quan- amotos decla-
nere valeret, quemadmodum fuerat iam ab ipfo Innocen- tumcumque longiffimo tempore poffeffores, eifdem om- rat.
tio Papa falubriter ordinatum. nibus ex nunc priuamus , & ab illorum poffeffione
Prioratus &
5.8.Ceterum huiufmodi Prioratus & Hoſpitalia, etiam amouemus, amotofque denunciamus.
Hofpitalia
vacantia , à Sede Apoftolica impetrari non poffent, nec de illis cum 5.13. Iubemus quoque Generalem ac alios Priores, Non dimitte
tibus pœnas
Priore Ca- vacarent, ex quo vlterius vacare non cenferentur , aliter Commendatarios,Adminiftratores &Rectores prædictos imponit:
pit.gener.con- quàm Priorem generalem, & Capitulum generale, modo in vniuerfum & fingulatim , vt quamprimum præfentes
ferri iuffit. & forma prædictis difponi poffet. illis intimatæ fuerint, non expectata alia à nobis iuffione,
Clem. pradi-
5.9.Multaq ue præterea, tàm ab ipfo Clemente, quàm aur mentis declaratione , ab omnimoda adminiftratione
111.multPanlus
a alia etiam fel. rec. Paulo Papa I I I. prædeceffore ndftro pro abftineant, ac poffeffionem huiufmodi vacuam , liberam,
pro d.Ordre conferuatione dicte Religionis edita & promulgata fue- & expeditam,realiter dimittant,deque omnibus & fingu-
fiitutione de- runt,quibus antiquus ipfe cultus regularis facile reftitui lis bonis mobilibus,necnon fructibus & rebus ab eis per-
creuerant,qua in ea poterat, fi dicti Fratres illorum obferuationi vere & ceptis,etiam in pecuniis confiftentibus, Priori Generali,
roinimeobfer- ex animo incubuiffent,fed huiufmodi ambitio exmulto- ac Vifitatoribus rationem reddant,reliqua vero locis fuis
aatafuerunt .
At ipforü co. Tum cordibus numquam fatis excuffa , in tantum præua- omnino dimittere debeant.Quod fi horum quifquam fe-
fit. ex eadem luit, vt plerique ex iis, qui aut fefe dimiffuros Prioratus cus quoquomodo contenderit,illum talem excommuni-
caufa , ponere affimilauerant,aut intentionem aliquam id faciendi præ- cationis fententia innodamus , ac dignitatibus , admini-
noncuraui.
ftiterant , non modo id poftea neglexerint , fed & aliis ftrationibus, & officiis dicti Ordinis perpetuo indignum
exemplo fuerint , eamdem viam fidentius infequendi. decernimus eo ipfo.
Tom.II * 5.14.Ipf
254 PIVS QVINT V S.
Dimittentibus §.14.Ipfi tamen fic dimittentes ,titulum,nomen,& in- Prioris auctoritate prouideat,officiorum huiufmodi inui-
autem , titulu fignia omnia Prioris ita retineant,vt quoad vixerint,& in cem confufione penitus interdicta. Sed & ij tres, tàm ac-
nomen, infi vnitate fidei , atque obedientia, & obferuatione præfen- cepti quàm impenfi fingulis menfibus Priori fuo, adhibi-
gria retinere,
elettionifque tium perftiterint, nec quicquam quod eos merito reddat tis etiam duobus vel tribus Fratribus eiufdem Prioratus
tam altius indignos admiferint , vocem , & fuffragium actiue & probatioribus, rerumque vfu peritis, deinde ipfimet rur-
quàm pafiue paffiue , etiam quoad electionem dicti Prioris generalis lus præfentibus ipfis Priore & peritis,Priori Ġenerali vel
tum per- habeant; & tam in proximo , quàm in ceteris deinceps Vifitatoribus quotiefcumque vifitationis officium fece-
mittit.
Capitulis generalibus,ad curam & regimen aliorum Prio- rint.Denique Prior generalis,tàm de illis omnibus,quàm
ratuum & Hofpitalium commutentur, fed annales dum- etiam fuæ menfæ prouentibus,& rebus,femper in proxi-
taxat, vt præfcriptum eft, eligi poffint. me fequenti Capitulo generali , & coram tribus ludici-
Prioris gener.
6.15.Ceterum ex iis,quæ pro falubri dicta Religionis bus ab ipfo Capitulo deputatis, fuæ adminiftrationis ra-
officium trien- ftatu , & felici directione alioqui inftituta hucufque re- tionem reddere teneatur.
nio finiri,&in §. 18. Omnes vero Priores vitam cum fuis Fratribus Prioribus vi-
periuntur , quæque nec præfentibus contraria funt, nec
Cap.gen. eum tam commu-
eligiiubet. illorum effectum impedire poffunt , nihil omnino detra- communem ducant , nec proprium quidquam habeant; nem & alia
here,fed illa omnino immora cuftodiri ; rurfus ,ea quæ ad omnibus diuinis officiis, diurnis & nocturnis,in Ecclefia pracipit
ipfius regulæ conferuationem , atque ædificationem, vel & Choro femper adeffe debeant. In Refectorio fen per
deeffe vel obeffe poffunt, præfenti pagina fupplere vel comedant, vbi filentium perpetuum agatur, & lecturafa-
omendare intendentes,ac etiam inhærentes prædictis In- cra ab initio ad finem de more aliorum Religioforum re-
nocentij,Clementis, & Pauli prædecefforum literis, qua- gularem difciplinam obferuantium habeatur. Ædes fe-
tum fingularum tenores præfentibus haberi volumus paratas , neque in clauftro neque alibi vfquam habeant,
pro expreffis , motu , fcientia , & poteftatis plenitudine led vnica cella,aut fi neceffitas poftulauerit, duabus dum-
fimilibus ftatuimus & ordinamus , quod futuris tempo- taxat, eifdemque cum ceteris aliorum Fratrum coniun-
ribus in perpetuum Prior generalis dicti Ordinis trien- ctis, contenti effe debeant.
nalis dumtaxat, ac tertio quoque anno , in Capitulo ge- §.19. Pari quoque ratione ceteri Fratres nil fibi proprij Proprietatem
omnibus in-
nerali fingulis trienniis celebrando, per fuffragia fecreta, vendicantes, neceffarium victum & veftitum àfuo quifq; terdicit.
iuxta Concilij Tridentini difpofitionem , & alias fecun- Conuentu, fiue domo,ac per eius Miniftros , provt cuique
dum literas Innocentij prædecefforis huiufmodi, & regu- opus erit capiant,pecuniæ vfu veluti olim ad libitum ab-
laria dicti Ordinis inftituta,laudabilefque confuetudines vtebantur,deinceps omnibus penitus interdicto ; cam ta-
eligatur,ita quod excurfo prædicti triennij fpatio,ipfum men diligentiam Prior adhibere debebit, vti fingulorum,
officium nequeat illi deinceps prorogari. maxime infirmorum & fenum neceffitatibus iuxta' cuiuf
Aliori Prio- §. 16.Vt vero vniformis in dicto Ordine ratio habeatur, que exigentiam confulatur.Quicquid vero fuerit cuique
rum eligendi dehinc tres profeffores idonei Priores annales ad vnum priuatim & intuitu perfonæ vndecumque donatum,illud
formă tem
pusdefignat quemque ceterorum omnium Prioratuum prædicto- omne Superiori, horarum vigintiquatuor interuallo, ex-
rum in dicto Capitulo generali dumtaxat , ita per feriem hibeatur,vt depofito ftatim committat, & inde ex eo tan-
eligantur, & inftituantur, vt primus folum primo anno, tum exhibitori miniftrare iubeat , quantum præfens rei
fecundus fecundo , ac tertius tertio , regimen & admini- conuenientis vfus & neceffitas videbitur poftulare.Quod
ftrationem eius Prioratus , ad quem fic electus fuerit , in fi quifquam donatum huiufmodi non exhibuerit, vt præ-
fpiritualibus & temporalibus habeat ; & fi horum trium fertur in cenfuras & poenas, etiam per conftitutiones no-
quemuis cedere vel decedere , vel inde ex aliqua caufa ftras promulgatas, fe nouerit incidiffe.
amoueri contingat , ille qui finito eo anno ei immediate S.20. Veftitus autem omnis omnino conformis , nulla Vestitum vni-
formě, purum
fucceffurus erit, etiá pro toto illo tempore,quod cedenti, exquifita arte elaboratus , fed purus & honeſtus in vni- & honeftum
vel decedenti,aut amoto reliquum effet,fuccedat.Rurfus , uerfum habeatur. prafinit.
fiduo ex eifdem qualefcumque in Ordine electi, vel pri- §.21.In omnibus vero locis vetus Hofpitalitas,quoad Hofpitalitate
mo anno cefferint vel decefferint,aut amoueantur,fuper- fieri poterit ,reftituatur ; & in Prioratibus Ciuitatum infi- & Studium in
ftes in reliquum omne tempus,modo prædicto ,vfque ad fignium , ceterifque locis commodis optimarum lite- locis comodis
proximum generale Capitulum adminiftret ; omnibus rarum ftudium , atque exercitium omni tempore ha- reftitui iubet .
vero tribus eodem interuallo quandocumque deficienti- beatur.
bus,ei Prioratui ac etiam aliis,in titulum vel commenda, j 5.22 . Nullus infuper fiuePrior , fiue fimplex Religio- Mulierum ad
perpetuam vel temporalem obtentis prædictis cum vaca- fus, intra fepta domus fuæ, neque omnino alibi, mulie- miffionempro
hibes.
bunt , etiam fi, vt præfertur , aut alias referuata fuerint, res quantumcumque prouectas, feu matres, feu forores,
alium vel alios Fratres idoneos annales dumtaxat vfque feu alias propinquas , etiam infirmitatis tempore , ad-
ad proximum generale Capitulum fubrogabit, quocum - mittat.
que priuilegio Apoftolico generali vel ípeciali, quibuf- $.23 . Poftremo vt in Frioratibus prædictis , iuftus Mi- Numeri Fra
trum inquoli-
dam Prioratibus & Conuentibus dicti Ordinis conceffo, niftrorum numerus perpetuo conftet,numquá pauciores, bet Conuentu,
& etiam multiplicatis vicibus approbato,aut ftatuto qua- quam feptem Fratres in fingulis educantur. Illi vero in minore ſeptem
cumque firmitate munito, feu confuetudine quantocum- quibus tot commode ali nequiuerint , aliis Prioratibus prohibet.
que tempore obferuata , quod ipfi non à Capit. generali eiufdem Ordinis per d. Capitulum generale, feu,fi id co-
electos recipiunt,fed fuos fiti Priores alias iuxta formam mode tunc fieri nequiuerit , cura Protectoris d. Ordinis,
literarum Clementis huiufmodi eligunt penitus abroga- adhibitis ctiam Priore generali & definitoribus predictis,
tis & annullatis. Priores autem omnes fuo rite defuncti perpetuo vniantur, feu de opulentiorum Prioratuum, &
officio annali , rurfus poterunt in ipfo futuro Capitulo locorum redditibus , ceteris anguftioris prouentus Prio-
generali itidem , vt antea Priores in aliis Prioratibus & ratibus & locis commodis rationibus profpiciatur.
domibus dicti Ordinis , fi rurfus idonei iudicati fuerint, §.24.Diſtrictius inhibentes in virtute fanctæ obedien-Dispofitiones
de Prioratibus
ad alium annum , & fic deinceps deputari . Ad eumdem tia Generali, ceterifque omnibus & fingulis Prioribus & beneficiis
vero Prioratum , vnde Priores exierint , nequeant ante Conuentibus fupradictis , eorumque perfonis, ne de Prio- Ordinis fic &
exactum omnino trienuium remeare. ratibus,Hofpitalibus,ac aliis beneficiis dicti Ordinis fub non aliterfieri
Adminiftra- §. 17.Ad hæc nullus omnino Priorum,curam aut admi- ipfa reuocatione noftra comprehenfis prædictis , aliter iubet.
torum cuiuf niftrationem bonorum , & aliarum rerum temporalium, quam in dicto Capitulo generali , & vt illis præfcriptum
que Prioratus
muntis. difpenfationemque reddituum fui Prioratus,feu domus, eft, difponere quoquo modo præfumant.
etiam nomine fui Conuentus habere , fiue exercere , vel S.25 . Ac decernentes ex nunc quafcumque præfenta- Aliterque fa-
fefe in iis interponere poffit, fed vniuerfum id onus tri- tiones, electiones, collationes, prouifiones, commendas, as ammullas-
bus Religiofis in vnoquoque Capitulo generali ita de- & alias difpofitiones , etiam à Sede prædica , motuque,
mandetur,vt primus,rerum & bonorum menfe,tàm Prio- fcientia & poteftatis plenitudine fimilibus, ac cum præ-
ris quàm Prioratus, inferendorumque in eum reddituum fentium fpeciali & expreffa derogatione pro tempore
curam habeat. Alter tamquam depofitarius pecunias & factas , tamquam in læfionem & detrimentum refor-
cetera ab illo importata fideliter afferuet.Reliquus de pe- matæ Religionis fubreptas & exortas , nullius pror-
cuniis & rebus à Depofitario captis Priori, Fratribus, & fus momenti fore , nec per eas ius aliquod cuiquam ac-
domui vniuerfæ de neceffariis veluti difpenfator , cum quiri.
§. 26.Nec
PIVS QVINT VS.
Omnem re- §.26. Nec vllum ex iis,quorum collationes, prouifio- & de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit in
curfum , &c. nes,& commenda Prioratuum,Hofpitalium & beneficio- noftris literis mentio fpecialis , quæ omnia contra ca-
Temouet.
run prædictorum,ac penfionum, ceterarumque referua- rumdem præfentium tenorem nolumus cuiquam in ali-
tiones, necnon regreffus,acceffus, & ingreffus,& Coadiu- quo fuffragari.
torum deputationes ad illa reuocata funt,vt præfertur, at §.3 2. Denique etiam volumus,quod ipfarum præfen- Tranfumpits
credi tubes.
quemquam alium,quocumque tempore, quauifque caufa tium exempla, etiam impreffa, dictique Aloyfij Cardina-
quantumlibet rationabili,reftitutionem in integrum, re- lis , & pro tempore exiftentis Protectoris , aut Capituli,
ductionem ad terminos iuris , aut quodvis aliud gratiæ, vel Prioris generalis figillo,& Secretarij cuiufuis eorum,
vel iuftitiæ remedium impetrare , vel etiam ab alio , vel vel Notarij publici manu obfignata, eamdemillam fidein
aliis impetrato,aut motu fimili conceffo vti . vbique locorum , in iudicio & extra illud faciat , quam
Harum lite-
§. 27. Nec præfentes literas de fubreptionis , vel obre- ipfæ præfentes fi forent exhibitæ vel oftenſæ.
rarum impu- ptionis, feu nullitatis vitio , aut intentionis noftræ , vel Nulli ergo omnino, & c.
terdicit. in- alio quopiam defectu notari nec impugnari,nec fub vllis
gnationem Datum Romæ apud S.Petrum anno Incarnationis Do- D.P. Ar. 3
reuocationibus, fufpenfionibus, limitationibus, aut aliis minicæ , 1568. nono Kal. Maij , Pontificatus noftri 23.Aprilis.
contrariis difpofitionibus , fimilium vel diffimilium or- anno 3.
dinationum ab ipfa Sede, quandocumque vel quomodo-
cumque emanandis, comprehendi,fed femper abillis ex- Reuocatio omnium priuilegiorum à Sede Apoſt. LX;
ceptas,& quoties illæ emanabunt, toties in priftinum & Officialibus , & aliis quibufcumque conceffo-
validum ftatum reftitutas , & plenarie reintegratas effe,
rum , creandi Doctores , licentiatos & Magi-
& cenferi.
Et fecundum ftros . Et declaratio quod ab illis iam promoti,
5.28. Sicque per quofcumque Iudices ordinarios &
eas indicari delegatos, etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores, nongaudeant prærogatiua quoad beneficia &
pracipis.
ac S.R.E. Card.in quauis caufa,& inftantia,fublata eis & dignitates.
corum cuiliter quauis aliter interpretandi & iudicandi De huiufmodi prærogatiua habes etiam in Concil.
facultate & auctoritate , vbique intèrpretari , iudicari & Trid.feff.22.cap.2 .& feff.24.cap.12.
definiri debere, necnon irritum & inane, quicquid fecus
fuper his à quoquam quauis auctoritate , fcienter vel Formam vero profeffionis fidei quam promoti & prouifi
emittere debent, vide in Pij IV.conft.88.Infacrofanet.
ignoranter contigerit attentari.
Obferuantiam 5.29. Porro Generali , & aliis Prioribus ac Conuenti- & in conft.feq.
carumde toto bus,Fratribus,& perfonis,tàm coniunctim quàm diuifim P IV S EPSPISC COP VS, Edita AÐ.
Ordini iniun- diftrictius præcipimus , vt præfentes noftras literas hu-
git.. 1568 .
militer recipiant , & quæcumque in eis expreffa , ac per
eas decreta, ftatuta, & mandata funt, alia defuper à nobis Vamuis à Sede Apoftolica ad quam negotiorum Exordiur
non expectata iuffione , ant mentis noftræ declaratione, Q multitudo vndique confluit , curis omnino plena
firmiter cuftodiant , & in omnibus ftudiofe obedire pro- innumeris nonnulla interdú ex iuftis caufis cócedantur,
curent. quæ fucceffiuis temporibus in publicum detrimentum ,
Executionem-
5.30. Quin etiam dilecto filio noftro Aloyfio tit. & alieni iuris præiudicium tendere nofcuntur,non debet
que Prote- S.Marci prefbytero Card.Cornelio nuncupato, moderno reprehenfibile videri , fi Romanus Pontifex , ad cuius
dinusCard.Or-
Etori deman- dicti Ordinis Protectori, motu fimili mandamus, vt ipfe prouidentiam pro debito paftoralis officij fpectat fuper
dat. eafdem præfentes , ac quicquid pro earum executione & iis debite prouidere , illa rationabilibus & iuridicis fu-
obferuatione in d. Capit. generali , vel etiam extra illud peruenientibus caufis deinde cognitis, quandoque reuo-
ab ipfo adhibitis, fi ei videbitur , Generali , & aliquot ex cat & annullat,ac in ftatum redigit rationis.
aliis Prioribus,vel Definitoribus prædictis, quos duxerit §.1 . Sane cum fide digna plurimorum relatione non Caufa vent:
catiónis.
cligendos,ftatuetur, ordinabitur, & decerneturin omni- fine animi noftri moleftia intellexerimus, nonnullos Co-
bus Prioratibus,Hofpitalibus & beneficiis,ac ab omnibus mites Palatinos , & diuerfos alios prætextu facultatum
& fingulis Prioribus , Fratribus , & perfonis prædictis fibi à Romanis Pontificibus,& Sede Apoftolica conceffa-
inuiolate faciat,per fe vel alium,feu alios obferuari ; con- rum quamplurimos, tàm laicos qnàm clericos , tàm iure
tradictores quoflibet & rebelles,ac etiam proteftantes, & ciuili quàm canonico, & theologia,nullo, aut non debito
reclamantes, eifque auxilium, confilium vel fauorem,pu- examine præuio, indoctos & inhabiles, Doctores, Licen-
blice vel occulte , directe vel indirecte , quouis quæfito tiatos,& Magiftros, creaffe & promouiffe, vti ad dignita-
colore vel ingenio præftantes tàm Ecclefiafticos quàm tes, ceteraque teneficia Ecclefiaftica facilius affumeren-
laicos, cuiufcumque dignitatis, gradus, ordinis, vel con- tur , & de eis prouiderentur in animarum fuarum iactu-
ditionis fuerint,per fententias, cenfuras & pœnas Eccle- ram, & quamplurimorum fcandalum.
fiafticas, ac etiam Prioratuum, dignitatum, & adminiftra- §.2 . Nos huiufmodi fcandalis quantum in nobis eft Reuocatio in
dultorü créan
tionum priuatorias , ceteraque iuris & facti remedia op- 1 obuiare, & alias ne de cetero inhabiles ad huiufinodi gra-
di Doctores.
portuna , appellatione poftpofita compefcendo ; quin dus admittatur prouidere volentes ,Motu proprio non ad
etiam contendentes prædictos, in cenfuras & poenas fu- alicuius fuper hoc nobis oblatæ petitionis inftantiam ,fed
pradictas incidiffe declarando ; inuocato etiam ad hoc fi ex mera deliberatione , & ex certa fcientia noftris , ac de
opus fuerit, auxilio brachij fæcularis. Apoftolicæ poteftatis plenitudine hac noftra perpetuo
Obftantibus
5.31 . Non obftantibus noftris de non tollendo iure valitura conftitutione, omnia & fingula facultates & in-
derogat.
quæfito,& de annali ac triennali poffeffore,alijfque con- dulta eifdem Comitibus, ac etiam quibufuis Officialium
ftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis,necnon Or- Romanæ Curiæ Collegiis , fingulifque aliis perfonis cu-
dinis prædicti,iuramento,cófirmatione Apoft.vel quauis iufcumque ftatus, gradus, ordinis, & præeminentiæ exi-
firmitate alia roboratis,ftatutis & confuetudinibus;priui- ftentibus,ad Doctoratus, Licentiaturæ, & Magifterij gra-
legiis quoque, exemptionibus,& indultis Apoftolicis,illi, dum promouendi per quofcumque Romanos Pontifices
ciufque Superioribus & perfonis , ac eorum fingulis per prædeceffores noftros, & Sedem Apoftolicam , ac etiam
quofcumque Rom. Pontifices prædeceffores noftros , ac Motu , fcientia & poteftatis plenitudine fimilibus quo-
nos & Sedem Apoftolicam, etiam per modum ftatuti per- modolibet concefla; confirmata, & innouata, illorum te-
petui,ac initi & ftipulati contractus, ac alias fub quibuf- nores præfentibus pro expreffis habentes , auctoritate
cumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis claufulis Apoftolica tenore præfentium perpetuo reuocamus, caf-
& decretis, in genere & in fpecie conceffis , confirmatis, mus,& annullamus.
ac etiam aliis reformationibus , quotiefcumque & quo-! §. 3. Ac decretis Conc. Trid. inhærentes. decernimus Doctores iam
creati nógaus
cumque tempore factis & promulgatis , ac quibuflibet & declaramus, cos qui à Comitibus & aliis præfatis pro- deant praro
aliis indulgentiis , & literis Apoftolicis fpecialibus & moti fuerunt, quoad dignitates, ceteraque beneficia ec- garna.
generalil us, quorumcumque tenorum exiftant , per quæ clefiaftica, nulla gradus prærogatiua frui & gauderepoffe,
præfentibus non expreffa, vel totaliter non inferta, effe- vel debere.
us earum , feu dictorum Ordinariorum iurifdictio, feu §. 4. Et fic in præmiffis omnibus & fingulis per quof- Cloufula de
Executio non impediri valeat quomodolibet , vel differri, cumque Iudices , etiam caufarum Palatij Apoftolici rogatoria.
Tom.II. Y 2 Auditores, 1
256 PIVS QVINT V S.
Auditores, fublata eis & eorum cuilibet quauis aliter iu- noftros, ac nos & Sedem Apoftolicam, etiam Motu pro-
dicandi & interpretandi facultage, interpretari , iudicari, prio, & ex certa fcientia conceffa, confirmata, & innoua-
& definiri debere, necnon irritum & inane, quicquid fe- ta, quibufcumque concepta formulis, ac claufulis & de-
cus fuper his à quoquam quauis auctoritate,fcienter vel cretis fuffulta(quorum omnium tenores præfentibus ha→
ignoranter contigerit attentari. bemus pro expreffis ) fpecialiter & expreffe reuocamus,
Derogatio co- 5.5. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- volumufque illa omnia & fingula vires , & effectum de
trariorum.
nibus Apoftolicis, ac præfatis, & quibufuis aliis faculta- cetero non habere.
tibus, priuilegiis & indultis, & literis Apoftolicis, eifdem §.3 . Et nihilominus mandamus Magiftris & Superio- Et bona qua-
Comitibus & Collegiis , necnon quibufuis aliis , etiam ribus omnibus,in virtute fanctæ obedientiæ, vt rerum & mun
cumque
es in co-
ex quauis caufa , etiam vrgentiffima , aut in vim contra- bonorum omnium prædictorum poffeffionem nomine monit vfus conucris
&
tus inter eos & Sedem prædictam initi , vel ex caufa domorum & locorum fuorum capiant , vt illa, illorum- mandas.
onerofa etiam Motu proprio , ac confiftorialiter , & alias que fructus in communes omnium vfus conuertantur.
quomodolibet conceffis , ac etiam iteratis vicibus ap- Statuentes vt deinceps nullus omnino fratrum dicti Or-
probatis & innouatis , quibus omnibus illorum omnium dinis, fiue Cuftos, fiue Prouincialis, fiue Generalis Ma-
tenores, ac fi de verbo ad verbum infererentur, præfenti- giftri officio fungens , etiam prætextu huiufmodi priui-
bus pro fufficienter expreffis habentes, quo ad hunc effe- legiorum , difpenfationum , permiffionum , & indulto-
&
tum fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con- rum , feu inueteratæ confuctudinis voto repugnantis,
trariis quibufcumque. aut quacumque alia caufa , proprium quicquam , aut
Luſſiopublic. §.6 . Vt autem præfentes literæ ad omnium notitiam priuatum habeat , fed omnia vbique communia & in-
deducantur,volumus quod in Cancellaria noftra Apofto- diuifa omnibus religiofis effe.
lica, & in acie Campi Flora de more publicentur, & inter 5.4. Quin etiam Magiftri, Cuftodes, & Guardiani vi- Officiales co-
medere tubet
conftitutiones perpetuo valituras defcribantur. tam cum fratribus fuis communem ducere debeant , in cum aliis Fra-
Exemplorum 5.7. Et quia difficile foret cas ad fingula quæque loca Refectorio femper comedant ; nullas ædes feparatas, fiue tribus in ti-
fides deferri , quod earum tranfumptis etiam impreffis manu in Clauftro fiue alibi habeant, fed vnica cella , eademque nello.
alicuius Notarij fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati cum ceteris aliorum fratrum coniuncta, contenti effe de-
beant. Pari quoque ratione ceteri fratres , nil fibi proprij Quod amplia-
munitis eadem prorfus fides adhibeatur , quæ præfenti- tur infra in
bus adhiberetur,fi forent exhibitæ vel oftenfæ. vendicantes , neceffarium victum & veftitum à fua quif- const.66.1lla.
Nulli ergo & c. que domo, & per eius Miniftros capiant. Donata Supe-
D. P. An. 3. Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- S.5 . Pecuniæ vero & quæcumque aliæ res, quæ cuique rioribus confi-
I.Iunij. tionis Dominicæ , 1568. Kal. Iunij , Pontificatus noftri priuatim,etiam intuitu perfonæ, vndecumque donatæ, & gnari.
Anno tertio. relicta fuerint, Superiori horarum vigintiquatuor inter-
Publicatio Anno à Natiuitate Domini 1568. Indict.11 . die vero uallo exhibeantur, qui illas ftatim depofito committat,&
28. Iuny , Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Patris , & D. inde tantum exhibitori miniftrari iubeat, quantum præ-
N.D. Py dining prouidentia Papa V. anno 3. retroferipta fens rei conuenientis neceffitas videbitur poftulare.
1 Infirmofque
litera Apoftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas §.6. Eam præterea diligentiam Superior adhibere de-
Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi Flora , vt moris bebit, vt fingulorum maxime infirmorum neceffitatibus, curari iubet.
eft , dimißis ibidem prafentibus literis per aliquantulum iuxta cuiufque exigentiam debite confulatur.
temporis fpatium affix s , & deinde amoris , per nos Iulium §.7 . Ad hæc nullus omnino Magiftrorum, Cuftodum,
Bonoru admi-
niftrationis,
Parinum, & Philibertum Chappuis prafati Sanctiff.D.N. & Guardianorum, adminiftrationem prædictorum bono-ac difpenfa
Papa Curfores. rum , & aliarum rerum temporalium , difpenfationem-
tions , ra
que pecuniarum , & reddituum fuæ cuftodiæ , vel do-
tionis reddede
formam
mus , etiam nomine Conuentus habere , fiue exercere, vt hi ponit,
LXI. Reformatio Fratrum Minorum Conuentual.Ord . vel fefe in eis interponere poffit , fed vniuerfum id onus
S. Francifci. tribus religiofis à Magiftro Generali ita demandetur , vt Ad quod vide
primus rerum & bonorum cuftodiæ , fiue domus , infe- inf.conft.66.
Aliam reformationem iidem Fratres in Capitulo rendorumque in eam reddituum curam habeat ; alter
ediderunt , quam hic Pont. comprobauit inf. in tamquam depofitarius, pecunias & cetera ab illo impor-
eius conft.66 . Illa. Et conueniunt decreta Concil. 1tata fideliter afferuet ; reliquus de pecuniis , & rebus à
Trid. feff.25.cap.2 . &feqq. Et alia multa de 1 depofitario captis, Cuftodi , Guardiano , & Fratril us, ac
domui vniuerfæ de neceffariis veluti difpenfator , cum
Ord. isto notaui fup. in conftit . 5. Honor. III. ipfius Cuftodis , feu Guardiani auctoritate prouideat,
Solet. fup. officiorum huiufmodi inuicem confufione penitus in-
ОР terdicta. Sed & ij tres, tàm accepti quàm impenfifingulis
Edita An.D. PIVS EPISCO VS Ꮪ,, menfibus, fuo Cuftodi , vel Guardiano , adhibitis etiam
1568. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. duobus vel tribus fratribus eiufdem domus probatiori-
Fratres Couě- D extirpandos cupitæ proprietatis abufus , fum- bus, rerumque vfu peritis ; deinde ipfimet , rurfus præ-
tuales nihil
mum bonum in frugifera religione fratrum Mino- fentibus Cuftode, Guardiano, & peritis, Magiftro Gene-
proprium harum Conuentualium nuncupatorum peruertentes,fimul-
berepoffede rali, vel Vifitatoribus , quotiefcumque Vifitationis offi-
de-
cernit. que frangendam peffimam corruptelam, quæ de admini- cium fecerint. Denique ipfe Magifter Generalis, in proxi-
ftrationibus & officiis huius Ordinis, per gratiam & for- me fequenti Capitulo generali , coram tribus Iudicibus
des confequendis , perperam inoleuit . De nobis attri- ab ipfo Capitulo deputatis , illorum omnium & etiam
butæ poteftatis plenitudine, omnes & fingulos fratres vniuerfæ adminiftrationis fuæ publicæ & priuatæ ratio-
prædictos, etiam fi Magiftri Generales, Prouinciales, Cu- nem reddere teneatur.
todes, & alij quicumque fint, priuato rerum, bonorum- 5.8. Ceterum præcipimus atque interdicimus , omni- Officiorumque
ambitus pre-
que omnium immobilium, mobilium , & fe mouentium bus & fingulis,ne pro Magiftratibus ,& officiis prædictis, hibet.
dominio, vfu, vfufructu, poffeffione & proprietate, quo- quæcumque fint , vlli ambitus fiant, aut pecuniæ , etiam
cumque per cos modo acquifitis , & ad ipfos obuentis, pro confirmationibus, figillo vel fcriptura, aut quacum-
perpetuo priuamus, à dictaque poffeffione amouemus, & que alia re vel caufa foluantur,aliæve pactiones,feu pro-
amotos nunciamus, illaque omnia & fingula in commu- miffiones intercedant, feu munera,aut xenia quocumque
nes fuarum cuiufque domorum , & prædictæ Religionis modo mittantur, neve quifquam etiam in officio exiftens
vfus conuertenda concedimus. pecunias, aut aliud quicquam, de domo vel cuftodia fibi
Et difpenfa §. 2. Ac omnia & quæcumque priuilegia, difpenfatio- commiffa, vel aliunde Generali , feu alij cuicumque con-
tiones quaf nes,licentias, permiffiones, & indulta, eis & ipforum fin- ferat vel remittat. Contrauenien-
cumque defu-
per conceffas, gulis fuper his,ac domibus,cellis,hortis, pecuniis, aliif- 5.9. Quicumque fecus fecerint, in pænam priuationis tium pæna.
reuocas , & que rebus, etiam caufa fenij , infirmitatis,parentum fub- Magiftratuum & officiorum fuorum incidant,& ad futura
annullat. uentionis, congerende fororibus dotis , & cuiufcumque inhabiles & infames reputentur,& pro culpis, etiam tam-
alterius pij officij intuitu habendis,retinendis, & fruen- quam fures puniantur,provt nos illos priuatos , inhabiles
dis, etiam per quofcumque Rom. Pont. prædeceffores & infames declaramus co ipfo.
§. 10.De
PIVS QVÌ NT V S.
217
Decretum ir- 8.10. Decernentes irritum & inane , quicquid fecus dendum eft , præfertim cum longe maiorem rationem
ruans. prohibitionis in matrimonio per verba de præfenti con-
in præmiffis , per quofcumque , fcienter vel ignoranter
contigerit attentari. Procurationibus tamen Generali tracto , quam in fponfalibus de futuro vigere à nemine
ex vniuerfo ordine , ac Prouincialibus Magiftris ex fua dubitetur ; idcirco Motu proprio auctoritate Apoftolica
cuique Prouincia , & Vifitatoribus , ex domibus & locis tenore præfentium , declaramus & definimus , decretum
vifitandis debitis & neceffariis, nequaquam per præfen- Concilij huiufmodi omnino intelligendum effe, & pro-
tes fublatis. cedere in fponfalibus de futuro dumtaxat, non autem in
Claufula de- §.11.Non obftantibus prædictis, & noftra de non tol- matrimonio fic, vt præfertur, contracto,fed in co durare
rogateria.
lendo jure quæfito , aliifque conftitutionibus & ordina- adhuc impedimentum in omnibus illis cafibus & gradi-
tionibus Apoft.ac dicti Ordinis iuramento, confirmatio- bus , quibus de iure veteri ante prædictum decretuin
ne Apoft. vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & Concilij introductum erat . Et ita ab omnibus iudicari
confuetudinibus , necnon Bulla aurea , & Maremagnum debere , mandamus atque ftatuimus.
nuncupatis,& quibuflibet aliis priuilegiis,indulgentiis, §.3.Non obftantibus conftitutionibus & ordinationi- trar
Derogatio cö-
iorum.
& literis Apoft.generalibus & fpecialibus, quorumcum- bus Apoftolicis, aliifque contrariis quibufcumque.
que tenorum exiftant, per quæ præfentibus non exprefla , §.4.Volumus autem quod præfentes literæ in Cancell. Forma publi-
vel totaliter non inferta , effectus earum impediri valeat noftra , & in acie campi Fiore de more publicentur , & carionis.
quomodolibet,vel differri,& de quibus, quorumcumque inter conftitutiones perpetuo valituras defcribantur. Et
totis tenoribus ad verbum habenda fit in noftris literis quia difficile foret præfentes ad fingula quæque loca de-
mentio fpecialis , quæ omnia, contra prædicta nolumus ferri , volumus & etiam declaramus , quod earum tran-
cuiquam in aliquo fuffragari . fumptis etiam impreffis , manu alicuius Notarij fubfcri-
Tranfumpto-
5.12.Ceterum quia difficile valde effet eafdem præfen- ptis , ac figillo alicuius Prælati munitis , eadem prorfus
tum fides.
tes ad fingula loca, vbi illis opus erit transferre, volumus fides vbicumque adhibeatur , fi forent exhibitæ vel
vt earum exemplis, etiam impreffis, manuque Notarijpu- oftenfæ ,
blici, & figillo Prælati Ecclefiaftici , vel eius cure or fi- Nulli ergo , &c.
gnatis, eadem prorfus fides adhibeatur, quæ eifdem præ- Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- D.P. A
fentibus, fi forent exhibitæ vel oftenfa. tionis Dominicæ 1568. Kalend. Iulij, Pontificatus noftri 1. ilg.
Nulli ergo omnino, & c. Anno tertio.
D.P.An.z.
Datum Romæ apud S.Petrum anno Incarnationis Do-
die 8. Iunij. minicæ , 1568. Idus Iunij, Pontificatus noftri anno 3 .
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1568. indict.11 . die vero Reformatio Fratrum & Sororum Tertij Ordinis LXIII .
10. menfis Iuny , Pontificatus Sanitiff. in Chrifto Patris & de Pœnitentia S. Francifci , in communione &
D.N.D.'Py diuinaprouidentia Papa V. retrofcripta litera
fub trium fubftantialium votorum profeflione
Apoftolica leta & publicata fuerunt in generali retrofcri-
viuentium .
ptorum fratrum Conuentualium , videlicet Magiftri Gene-
ralis , & Prouincialium Congregatione habita in Conuentu
Iftam conftitutionem moderatus eft in quibuſdam
SS . Apoftolorum de Vrbe , per me Robertum Fontanam
Sixtus Vin eius conft.28. Romani.institutionem
Clericum Mutinenfem Archiuy Romana Curia fcripto-
rem ,præfentibus ibidem Illuftriff. & Reuerendiſſ. D. Ale- vero huius Terty Ordinis notaui fup. in conft.42 ;
xandro Card. Cribello Viceprotectore , & Reuerendiff. P. D. Leon.X. Inter cætera.
Epifcopo S. Agatha teftibus , &c. In quorum fidem hic me PIVS EPIS C O P V S₂, Edita An. D.
VS
fubfcripfi.
Robertus Fontanus Archiuy Rom. Curiafcriptor: Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1568 .
officij noftri ratio , vt cum de ceteris Ecclefiæ Exordium.

LXII. Declaratio Concilij Tridentini feff.24 . cap.3 . fu- Enobis commiffe Ordinibus , vel in fua integritate
per impedimento publicæ honeſtatis ¿ circa continendis , vel ad inftitutum reuocandis , curam per-
petuam capiamus , maiore tamen folicitudine eadem illa
fponfalia vel matrimonia .
in religioforum fodalitatibus requirimus , quos ideo
Ad materiam difpenfationum matrimonialium, Altiffimus in fuum fibi fanctuarium fegregauit , vt cete-
circa exprimenda in fupplicationibus , vide hic ros fideles viam doceant , qua & ipfi æternæ falutis bea-
fup. in conft.13 . Sanctiflimus. & conft.21 . Cum titudinem confequantur.
§.1 . Itaque inter ceteras religiones , fratrum quoqué Caufa buius .
ficut.
Tertij Ordinis S. Francifci de Pœnitentia nuncupati in reformat:
Edita An. D. P IV S E P ISCO PV S. Congregatione viuentium,ac tribus votis fubftantialibus
1568 . aftrictorum ftatus nos commouet , vt ad illud reforman-
dum ftudia noftra conferamus,quando vel ex tam multis,
Exordium. D Romanum ſpectat Pontificem fua folicitudine quæ bonæ mem. Rodulphus Epifcopus Oftienfis Car-
Adiligenterprouidere , vt facrorum Conciliorum dinalis Carpentis nuncupatus , dicti Ordinis Protectors
decreta ita fuæ declarationis adminiculo dilucidentur, Sedis Apoftolicæ auctoritate fretus in reparanda horum
quod nulla defuper dubitandi occafio cuiquam relin- difciplina præclare & falubriter edidit, religionem hanc
quatur. parum admodum profeciffe agnouimus.
Dubium. §.1. Sane ad aures noftras peruenit , multos effe , qui §.2 . Proinde nos hac præcipua morbi caufa ex propria Extinctio offic
dubitent, an decretum œcumenici Concil . Trid. feff.24. Præfidentium , & aliorum Miniftrorum negligentia , vel Vifitatoris, Mi
de reformatione matrimonij cap.3 . quo cauetur , impe- infcitia comperta , in communem dicti Ordinis falutem niftri, Vica
dimentum publicæ honeftatis , vbi fponfalia valida alia ratione intenti,de nobis attributæ poteftatis plenitu- ry rijgeneralis.
non fuerint , prorfus tolli , vbi vero valida fuerint, dine officia Miniftratus & Vifitatoris generalis dicti Or- Hoc reuocauit
non excedere primum gradum , cum in vlterioribus dinis perpetuo extinguimus, & ab olemus, ac Miniftrum, Sixt. V. cit. in
gradibus non poffit huiufmodi prohibitio feruari , de Vifitatorem , & Vicarium generalem eiufdem Ordinis, rubr
1ponfali us per verba ( vt aiunt) de futuro tantum con- officio , vfu & exercitio omnimode interdicimus , dicto-
ceptis intelligatur , vel etiam matrimonia per verba de que prohibemus, ne vllus pofthac Minifter, Vicarius,ac
præfenti contracta, non tamen confummata, quæ inter- Vifitator generalis de dicto Ordine habeatur.
dum fponfalia appellantur , comprehendat , ita vt etiam 5.3. Ceterum vt deinceps Ordo ipfe vtiliorum Recto- Subiectio eiuf-
co cafuimpedimentum inde proueniens fublatum fuerit. rum confilio, & opera dirigatur , nos diuerforum etiam dem Ord. gen.
Declaratio d. Prouincia-
§.2. Nos itaque vt omnis difficultas , dubitatioque prædecefforum noftrorum ordinationes fequentes , vni- lib. Miniftris
duby.
tollatur , attendentes quod fponfaliorum appellatione, uerfos & fingulos fratres, forores, Profeffos, & Conuer- fratrum Min.
qua dictum Concilium vtitur, nonnifi improprie matti- fos , necnon domos , monafteria , & loca virorum & mu- de Obferu
monium verbis de præfenti conceptis contractum conti- lierum,ac cuftodias, & Prouincias per vniuerfum Orbem
Hoc
netur , quodque agitur de correctione iuris veteris , quo conftitutas, gregemque ipfum vniuerfum Tertij Ordinis Sixt reuocauit
ibid.
cafu fecundum proprietatem verborum dumtaxat proce- vtriufque fexus Generali , & Prouincialibus Miniftris
Tom.II , Y 3 Ordinis
258 PIVS QVINT V S.
Ordinis Fratrum Minorum de Obferuantia nuncupato- propter quæ Sedes Apoftolica merito confulenda foret,
rum provt in corum Prouinciis confiftunt ita perpetuo in foro confcientiæ dumtaxat abfoluere,& pro commiflis
fupponimus , ve Minifter generalis in vniuerfo Ordine, pænitentiam falutarem iniungere , ac cum Clericis , &
Prouinciales vero Ordinis Minorum de Obferuantia in Prefbyteris eius Ordinis fuper irregularitate fi quam fen-
fuis quifque Prouinciis plenum ius , liberamque aucto- tentiis & cenfuris huiufmodi illaqueati , Milas & alia
ritatem , ac in fpiritualibus & temporalibus iurifdictio- diuina officia,non tamen in contemptum clauium, cele-
nem omnimodain habeant , domos omnes , ac monafte- brauerint , vel alias fefe illis immifcendo contraxerint,
ria & loca quæcumque , necnon perfonas vtriufque fe- difpenfare libere &licite valeant.
xus , tàm in capite quàm in membris vifitandi , & corri- S.10 . Ad hæc nullus omnino fratrum & fororum Ter- Fratres & for
gendi , vagantes & quofcumque alios puniendi , carce- tij Ordinis huiufmodi, qui prædicta tria vota fubftantia- rores buius
randi , mutandi, transferendt , ordinibus , officiis , & ad- lia fecerint, etiam prætextu quorumcumque priuilegio- Terry Ord.
miniftrationibus deponendi, excommunicandi , fufpen- rum, difpenfationum, indultorum , permiffionum Apo- priuatim ha
dendi , interdicendi , & reftituendi , ac fuper iis & cete- ftolicorum, aut etiam inueteratæ confuctudinis voto re- berepoffint.
ris omnibus Ordinem ipfum , illiufque domos & per- pugnantis , feu quacumque alia caufa proprium quic-
fonas vtriafque fexus quomodolibet concernentibus, quam aut priuatum liceat obtinere , fed omnia etiam
corum tamen regulæ prædictæ , &facris canonibus , ac priuatim, ac intuitu cuiufcumque perfone donata, obla-
præfentibus literis non contrariis ftatuendi , mutandi, ta , & conceffa , vbique communia & indiuifa omnibus
innouandi & exequen di , quemadmodum illis eft in fuo Religiofis effe debeant. Quicumque vero pecuniam, aut
proprio Ordine attributum. aliam rem qualemcumque fibi quacumque caufa concef-
Fratres & fo- 5.4. Præcipimus igitur in vittute fancte obedientiæ fam Prælato fuo celauerit , furti reus cenfeatur , & tam-
rores Terri vniuerfis & fingulis fratribus & fororibus Tertij Ordi- quam fur puniatur. Eam tamen diligentiam Superior
Ord.recipiant mis prædicti vbilibet conftitutis ,vt Generalem & Prouin- cuiufque domus adhibeat,vt communi ipfius domus fin-
in Superiores ciales Miniftros Ordinis Fratrum Minorum de Obfer- gulis iuxta exigentiam confulatur.
Fratres de
Obferu. uantia, tamquam Patres , & Superiores fuos , eorumque 5.11 . Præterea forores dicti Tertij Ordinis in com- Sorores eiufde
monita & mandatá humiliter & deuote recipiat & re ipfa muni in domibus, monafteriis , vel hofpitalibus , aut alia Ord. in com-
Hoc renocauit reuni
Sixt.V.vt fup. adimplere procurent , alioquin contradictores quoflibet Congregatione viuentes , &dicta tria vota fueftantialia claufura & fub
vi-
& rebelles , fententiæ , cenfuræ & pænæ quos quifque Religionis emittentes fub perpetua claufura mancant, uere debeant.
ipforum rite tulerint in cofdem ipfo facto volumus fub- nullufque Frater aut Confellor earum , vel
ia cere. quicumque
Prælatus ad domos , monafteria , vel alia loca fororum
Protector eu-
§. 5. Pari quoque ratione eis Cardinalem Protectorem huiufmodi , in communi aut collegialiter viuentium ,
dem habeant. Fratrum de Ouferuantia in protectorem tribuimus , qui nifi quibus ex officio incumbit , & in cafibus neceffariis
Sixt. V. ibid. cam in eofdem omnes curam & auctoritatem obtineat, à iure permiffis , & tunc cum vno vel duobus fociis
confirmauit. quam alius quifque pleniffime hucufque comperitur prouectis , & honeftis , ingredi audeat , qui fecus fecerit
habuiffe.
In eorum Ca- §.6. Statuentes præterea quod futuris omnibus Ca- carceribus mancipetur , omnibufque adminiftrationi-
pitul. interue- bus , & officiis deponatur.
niant Superio- Pitulis Prouincialibus Fratrum Tertij Ordinis huiuf- §. 12. Ipfarum vero fororum, & omnes alij Confeffo- Confeffores
res de Obferu. modi pro Vifitatorum Prouincialium, & aliorum officio- res , & facri Concionatores , per Generalem vel Prouin- Concionatores
fum electione , Fratrum diuifione , & falubri cuiufque cialem Miniftrum approbentur. approbentur.
Sixt.".immu- Prouinciæ directione annis fingulis celebrandis , aut Ge- S.13 . In ceteris autem omnibus quæ ad religiofam vi- Decreta Ro-
sauit ibid. neralis aut eius Commiflarius aut in cuius Prouincia Ca-
tam pertinent , illa prædicti fratres & forores Tertij Or- dulphi Card.
pitulum illorum habebitur , Prouincialis Minifter Ord. dinis obferuare teneantur , quæ à prædicto Rodulpho Protect.obfer-
Minorum de Obferuantia huiufmodi femper præfideat, Epifcopo , & Protectore , 28. Aprilis , Anno Domini uentur.
áliter vero celebrata , ac omnia in eis decreta pro irritis 1549. fuerunt ordinata , ſubſtantiam totius huiufmodi
habeantur. 参 regulæ maxime continentia , quam fel. rec. Nicolaus
Electio Pro- §.7 . In ipfis autem Capitulis Prouinciali bus Vifitato Papa IV. prædeceffor nofter ad incrementum fidei Ca-
uincialiu fiat tum Prouincialium electio de idoneis Fratribus Tertij tholicæ approbauit, ita tamen vt præfentibus nullate-
cretavota
per fe Ordinis huiufinodi per fecreta fuffragia , & alias eo mo- nus aduertentur.
.
do , quo de Fratrum Minorum de Obferuantia Prouin- 5.14. Quæcumque vero dubia in eis contigerit exoriri, Dubia defuper
In hoc vide cialibus celebretur , celebrata per Miniftrum generalem illa omnia Generalis , & Prouincialis Miniftri Ordinis oritura,à Gen,
Prouincia-
Minorum huiufmodi debeant declarare , quorum decla- li declaretur
Clement.Vi prædictum ante omnia confirmetur. .
conflit. 33.
5.8. Hæc vero officia annalia dumtaxat effe , & in fin-
Decet. rationi & determinationi corum regulæ , & præfentibus Tuin hoc at-
gulis Capitulis Prouincialibus prædictis refignari denon contrariæ ftari debeat. tende.bulla
Eorum officia beant , ita vt lapfo primo anno illa vacare cenfeantur. 5.15 . Ac decernentes præfentes literas de fubreptio- Sixt.V.
Claufula pra-
quantum du Poterunt tamen ipfiinet Vifitatores Prouinciales rurfus nis , vel obreptionis vitio feu intentionis noftræ defectu feruatius bu-
rent.
in fequentem annum , & eo finito , etiam in tertium , fi nullo vmquam tempore notari , feu impugnari poffe, ius reformat
idonei reperientur, codem modo eligi & confirmari, fed aut debere , nec aduerfus eas , & in eis contenta quæ-
omnes fuis huiufmodi officiis quandocumque per- cumque reftitutionem in integrum , aut reductionem
functi , denuo ad illa nifi tranfacto fexennio nequeant ad terminos iuris , vel aliud quodcumque gratiæ feu
reuocari. iuftitiæ remedium quifquam impetrare , vel etiam ab
Vifitatorum §.9. Ceterum omnes & finguli fratres & forores Tertij aliis impetrato , aut Motu proprio conceffo vti valeat ex
Prouinciali Ordinis huiufmodi in fua quifque Prouincia Vifitatori quauis caufa quantumlibet rationabili , ac omnia & fin-
facultates.
fuo tamquam Superiori in omnibus quæ fuis regulari- gula præmiffa aliquibus eiufmodi Ordinis ftatutorum,
Tu in hoc at- bus inftitutis non aduerfantur , obediant. Omnes vero ac quibufuis aliis reuocationibus , fufpenfionibus , li-
sende d. bulla Vifitatores Prouinciales huiufmodi fic electi , tamquam mitationibus , & aliis contrariis difpofitionibus , gene-
Sixty. vices gerentes Miniftrorum Prouincialium Ordinis Fra- ralibus vel fpecialibus per quofcumque Romanos Pon-
trum Minorum de Obferuantia , & illis fubditi prædi- tifices fucceffores noftros pro tempore factis non com-
candi , & docendi munus in fingulis vtriufque fexus prehendantur , fed femper ab illis excepta fint. Sicque
domibus , Conuentibus & locis fuæ cuiufque Prouinciæ per quofcumque Iudices quauis auctoritate fungentes,
ebire , eamque in fibi ful ditos fratres & forores iurif- etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac Š. R. E.
dictionem, quam if fimet Miniftri Prouinciales Ordinis Card. etiam de latere Legatos , in quauis caufa & inftan-
Minorum de Obferuantia obtinent , in omnibus & per tia , fublata eis & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi
omnia exercere , ac quandocumque opus erit confeffio- & interpretandi facultate & auctoritate , iudicari & defi-
nes omnium & fingulorum fratrum , & fororum Tertij niti debeat, necnon irritum & inane quicquid fecus fu-
Ordinis huiufmodi per fe vel alios fuæ regulæ facerdo- per iis per quofcumque quauis auctoritate , etiam præ-
tes idoneos audire, illófque ab omnibus & fingulis fen-textu priuilegiorum , facultatum , difpenfationum , &
indultorum Apoftolicorum , quæ quo ad hoc penitus
tentiis , excommunicationis , fufpenfionis & interdicti,
aliifque cenfuris & pœnis Ecclefiafticis , necnon pec- abolemus , aut quouis alio quæfito colore fcienter vel
catis, criminibus & delictis , dummodo talia non fint ignoranter contigerit attentari.
§. 16.In
PIV S QVINT V S. 259
Priuilegia §. 16. Infuper vniuerfis & fingulis fratribus & foro- exempla etiam impreffa, dictique pro tempore exiftentis
Tertij , Ordinis huiufmodi , eorumque domibus, Protectoris aut Miniftri generalis vel prouincialis figil
Minorum
de o- ribus
Obferu.cde
edunturhuic monafteriis & locis omnia & fingula priuilegia , indul- lo, & Secretarij cuiufuis eorum ,vel Notarij publici ma-
Tertio Ordini. gentias, difpenfationes & indulta Apoftolica , fratribus nuobfignata eamdem illam fidem vbique locorum in iu-
& fororibus dicti Ordinis Minorum de Obferuantia, dicio & extra iliud faciant , quam ipfæ præfentes fi fo-
etiam quo ad Sacramentorum Ecclefiafticorum admi- rent exhibitæ vel oftenfæ.
niftrationem & receptionem , quomodolibet conceffa Nulli ergo, & c.
& concedenda quacumque fint & fuerint ( præfenti- Dat. Romæ apud S.Petrum Anno Incarnationis Do-
bus tamen non repugnantia ) ita vt illis omnibus & minicæ 1568. 5. Non . Iulij , Pontificatus noftri anno D.P. An. 3.
3.Iulÿ.
fingulis pariformiter , & æque ptincipaliter vti , potiri , tertio.
& gaudere libere & licite valeam , concedimus & indul-
gemus.
Obferuantia §. 17. Ceterum omnibus & fingulis Fratribus , & So- Breuiarij Romani , ad pfallendum horas Canoni- LXIV.
buius refer- roribus Tertij Ordinis huiufmodi diftrictius iniungi-
mationss in- cas ex decreto facri & Oecumenici Concilij
dicitur. mus , vt præfentes noftras literas humiliter recipiant; &
Tridentini reftituti approbatio , cum prohibi-
quæcumque eis expreffa , ac per eas ftatuta decreta &
tione vfus aliorum Breuiariorum , præter-
mandata funt, alia defuper à nobis expectata iuffione,aut
mentis noftræ declaratione firmiter cuftodiant , & in quam à primæua inftitutione Ordinis à Sede
omnibus ftudiofe obedire procurent.
Apoft. vel à confuetudine fupra annos ducen-
Executorum §. 18. Quin etiam dilectis filiis noftris Carolo tit.
tum approbatorum .
deputatio & Sanctæ Praxedis prefbytero Cardinali Borrhomæo nun-
Ordinis Protectori , & illius Miniftro gene-
facultates. cupato dicti Hot idem Breuiarium denuo corruptum reftituit
rali per Apoftolica fcripta mandamus , vt ipfi vel corum
Clemen VIII. in conftit. 86. Cum in Eccle
alter eafdem præfentes , ac quicquid pro earum execu
tione & obferuatione in dictis futuris Capitulis Pro- fia. Scias etiam vfque ad bac tempora , Ordi-
uincialibus , vel etiam extra illa ab Generali , & Prouin- nes Monachorum militantes fub regula Sancti
cialibus Miniftris Ordinis fratrum Minorum de Obfer-
Benedicti , diuerfo Breuiario vfos fuiffe , fed
uantia huiufmodi ftatuetur , ordinabitur , & decernetur Pauli V. auctoritate hoc anno 1613. vnanimi-
in omnibus domibus , monafteriis & locis virorum , &
ter illud reformarunt , & eo vno pariformiter
mulierum, ac ab omnibus & fingulis fratribus & forori-
omnes vtuntur.
bus Tertij Ordinis huiufmodi inuiolate faciant per fe
vel alium , feu alios obferuari. Contradictores quoflibet P IVS EPISCOP V S, Edita An. D
PV
& rebelles , ac etiam proteftantes , & reclamantes , eif- 1568.
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
que auxilium , confilium vel fauorem , publice vel
occulte , directe vel indirecte quouis quæfito colore Vod à nobis poftulat ratio Paftoralis officij , in cu- Diuini Officij
vel ingenio præftantes ; tam fecclefiafticos quàm lai- Qram incumbimus , vt omnes, quantum Dco adiutur forma à Ge
Lafio I. &
cos , cuiufcumque dignitatis , gradus, ordinis vel con- re fieri poterit , facri Tridentini Concilij decreta exe- Greg. 1. infti-
ditionis fuerint , per fententias , cenfuras & pœnas quantur , ac multo id etiam impenfius faciendum in- tuta, é à
ecclefiafticas , ceteraque iuris & facti remedia opportu- telligimus, cum ea quæ in mores inducenda funt ,maxi- Greg. VII. re-
na appellatione poftpofita compefcendo , legitimifque me Dei gloriam , ac debitum ecclefiafticarum perfona formata fed
tamen poftea
fuper his habendis feruatis proceffibus , fententias, cen- rum officium complectuntur. Quo in genere exiftima- multis modis
furas & pœnas prædictas , etiam iteratis vicibus aggra- mus in primis numerandas effe facras preces, laudes, & immutata
uando ; inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio bra- gratias Deo perfoluendas , quæ Romano Breuiario con- fuit.Et ex hac
varietate
chij fæcularis . tinentur. Quæ diuini officij formula,pie olim, ac fapien randi, mala
Claufula de- §. 19. Non obftantibus noftra de tollendo iure quæ- ter à Summis Pontificibus , præfertim Gelafio,ac Grego- hic expreffa
rogatoria.
fito , &piæ mem. Bonifacij Papæ VIII. etiam Præde- rio primis conftituta, à Gregorioautem Septimo refor- ortafunt.
cefforis noftri de vna , & in Concilio generali edita de mata,cum diuturnitate temporis ab antiqua inftitutione
duabus dietis , aliifque conftitutionibus & ordinationi 1 deflexiffet, neceffaria vifa res eft, quæ ad priftinam oran-
bus Apoflolicis , necnon Tertij Ordinis , illiufque do- di regulam conformata reuocaretur. Alij cnim præcla
morum , & etiam mulierum monafteriorum prædicto- ram veteris Breuiarij conftitutionem , multis locis muti-
rum confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia latam,alibi incertis, & aduenis quibufdam commutatam
roboratis , ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis quo- deformarunt.Plurimi , fpecie officij commodioris allecti,
que , indultis & literis Apoftolicis, illis , corumque Su- ad breuitatem noui Breuiarij à Francifco Quignonio tit.
perioribus & perfonis, ac eorum fingulis per quofcum- S. Crucis in Hierufalem Prefbytero Cardinali compofiti,
que Romanos Pontifices prædeceffores noftros ; ac nos confugerunt. Quin etiam in prouincias paulatim irre-
& Sedem Apoftolicam , etiam per modum ftatuti perpe- pferat praua illa confuetudo , vt Epifcopi in ecclefiis,
tui, ac initi & ftipulati contractus , ac alias fub quibuf- quæ ab initio communiter cum ceteris veteri Romano
cumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis claufulis more horas Canonicas dicere ac pfallere confueuiffent,
& decretis, in genere & in fpecie conceffis, confirmatis, priuatum fibi quifque Breuiarium conficerent , & illam
ac etiam aliis reformationibus quotiefcumque , ac quo- communionem vni Deo , vna & eadem formula , preces
cumque tempore factis & promulgatis , etiam Mare ma- & laudes adhibendi diffimillimo inter fe ac pene cuiuf-
gnum ,& bulla Aurca nuncupatis, ac quibuflibet aliis inque Epifcopatus proprio officio difcerperent. Hinc illa
dulgentiis , & exemptionibus Apoftolicis , fpecialibus, cam multis in locis diuini cultus perturbatio, hinc fum-
& generalibus , quorumcumque tenorum exiftant , per ma in clero ignoratio cæremoniarum , ac rituum eccle-
quæ præfentibus non expreffa, vel totaliter non inferta, fiafticorum , vt innumerabiles ecclefiarum miniftri in
effectus earum impediri valeat quomdolibet vel differri, fuo munere indecore, non fine magna piorum offenfione
& de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit in verfarentur.
noftris literis mentio. Quæ omnia contra earumdem 5.1. Hanc nimirum órandi varietatem grauiffime fe- Ideo Paul.IV.
id emendare
præfentium tenorem nolumus cuiquam in aliquo fuf- rens fel.rec.Paulus Papa IV. emendareconftituerat , ita- tentauit ,fed
fragari. que prouifione adhibita,ne vlla in pofterum noui Bre- morteprauen-
Declaratio §. 20.Per prædicta tamen non intendimus Reforma- uiarij licentia permitteretur, totam hanc rationem dicen- tus nonperfe-
quod non in- tioni fratrum & fororum Tertij Ordinis in Hifpaniarum di,ac pfallendi horas Canonicas,ad priftinum morem,& cit.
telligatur
praiudicatum Regnis conftitut. in aliquo præiudicare , quominus li- inftitutum redigendam fufcepit.
Reformationi teræ noftræ defuper editæ, & quæcumque illarum vigo- §. 2. Sed co pofteanondum iis quæ egregie inchoa- Pius IV. per-
Tertij Ordinis re pro rerum, locorum, & perfonarum qualitate, & exi- uerat, perfectis, de vita decente , cum à pia mem.Pio Pa- fectione huius
in Regnis Hi- gentia facta funt præfentibus non conformia , poffint pa IV. Trid. Conc. antea varie intermiffum reuocatum operis commifit
Patribus Coce
Span. quoquomodo impediri,vel retractari . effet , Patres in illa falutari reformatione eodem Con- Trid
Exemplorum
fides. §. 21. Denique volumus quod ipfarum præfentium cilio conftituta , Breuiarium ex ipfius Pauli Papæ ra-
Y 4 tione
260 PIVS QVINT VS.
tione reftituere cogitarunt.Itaque quicquid ab eo in fa- canonicas fanctiones conftitutis , in eos qui diuinum
cro opere collectum , elaboratumque fuerat , Conci- officium quotidie non dixerint ; ad dicendum , & pfal-
lij Patrious Tridentinum à prædicto Pio Papa miffum lendum pofthac in perpetuum Horas ipfas diurnas &
ett. nocturnas ex huius Romani Breuiari præfcripto & ratio-
Sed Concil id §. 3. Vbi cum doctis quibufdam , & piis viris à Con- ne omnino teneri , neminemque ex iis, quicus hoc di-
datum eflet negotium ,vt ad reliquam cogitationem, cendi, pfallendique munus neceffario impofitum eft,nifi
in cilio
vt habetPont
remifit
adiungerent, inftante iam con- hac fola formula fatisfacere pofle.
Conc pag.pen. Breuiarij quoque curam
fed Pius V. clufione Concilij,tota res ad auctoritatem , iudiciumque §.8. Iubemus igitur omnes , & fingulos Patriarchas, Monet quoque
nonperfecit Romani Pontificis ex decreto eiufdem Concilij relata Archiepifcopos, Epifcopos , Abbates , & ceteros eccle- ecclefiarum
morieprauen- cit, qui illis ipfis Patribus ad id munus delectis,Romam fiarumPrælatos , vt omiffis quæ fic fuppreffimus, & ato- Pralatos, of
hoc Breuiariu
tus. leuimus, ceteris omnibus etiam priuatim per cos confti- introducant.
vocatis, nonnullifque in Vrbe idoneis viris ad eum nu-
merum adiunctis,tem perficiendam curauit. Verum eo tutis , Breuiarium ipfum in fuis quifque ecclefiis , mo-
etiam in viam vniuerfæ carnis ingrelio, nafteriis,conuentibus, ordinibus, militiis, dfœcefibus, &
Hic vero Pot, § 4. Nos, ita diuina difponente clementia , licet im- locis prædictis introducant; & tàm ipfi, quàm ceteri om-
perfecit Bre- merito , ad Apoftolatus apicem affumpti , cum facrum nes prefbyteri , & clerici , fæculares & regulares vtriuf-
uarium opus adhibitis etiam ad illud aliis peritis viris , maxime que lexus , necnon milites, & exempti, quibus officium
approbauit.
vrgemus magna in nos Dei benegnitate. ( fic enim acce- dicendi , & pfallendi quomodocumque ficut prædici-
pimus) Romanum hoc Breuiarium vidimus abfolutum . tur, iniunctum eft , vrex huius noftri Breuiarij formula,
Cuius ratione difpofitioni ab illis ipfis, qui negotio præ- tàm in choro quam extra illud , dicere & pfailere pro-
pofiti fuerant, non femel cognita , cum intelligeremus, curent,
cos in rei cófectione ab antiquis Breuiariis nobilium Vr- $.9.Quod vero in rubricis noftri huius officij præfcri- Indulg.dat.
bis Ecclefiarum , ac noftræ Vaticana bibliothecæ non bitur, quibus diet us officium B. Mariæ femper Virginis, dicentibus
deceffiffe , grauefque præterea aliquot co in genere fcri- & Defunctorum,item Septem Pfalmos Pænitentiales, & vil PfalGradual.
Poenit.
ptores fecutos effe, ac denique remotis iis, quæ aliena,& Graduales dici , ac pfalli oporteat nos propter varia hu- vel.Offic B.
incerta effent, de propria fumma veteris diuini officij ni- ius vitæ negotia,multorum occupationibus indulgentes, M. Defüct,
hil omififfe , opus probauimus , & Romæ imprimi , im- peccati quidem periculum ab ea præfcriptione remoué- diebus ineis
preffumque diuulgari iuffimus. Itaque vt diuini huius dum duximus , verum debito prouidentiæ paftoralis ad- prafcriptis.
operis effectus re ipfa confequatur , auctoritate præfen- moniti , omnes vehementer in Domino cohortamur , vt
tium tollimus in primis, & abolemus Breuiarium nouum remiffionem noftram , quantum fieri poterit , fua deuo-
à Francifco Cardinale prædicto editum , & in quacum- tione ac diligentia præcurrentes , illis etiam precibus,
que Ecclefia, Monafterio, Conuentu, Ordine, Militia, & fuffragiis , & laudibus , fuæ , & aliorum faluti confulere
loco virorum , & mulierum , etiam. exempto , tàm à pri- ftudeant. Atque vt fidelium voluntas , ac ftudium magis
mæua inftitutione , quam aliter ab hac Sede permif- etiam ad falutarem hanc confuetudinem incitetur , de
fum. omnipotentis Dei mifericordia , beatorumque Petri , &
Et modo pro §.5.Ac etiam abolemus quæcumque alia Breuiaria vel Pauli Apoftolorum eius auctoritate confifi , omnibus,
hib et aliud antiquiora, vel quouis priuilegio munita,vel ab Epifco- qui illis ipfis diebus,in rubricis præfinitis, B.Mariæ, vel
Breuiar, alias
editàFrac. pis in fuis dioecefibus promulgata omnemque illorum Defunctorum officium dixerint , toties centum dies, qui
Card. omnia- vfum de omnibus Orbis ecclefiis , monafteriis,conuenti- vero Septem Pfalmos, vel Graduales , quinquaginta, de
que alia Bre- bus , miliciis ,ordinibus , & locis virorum , ac mulierum , iniuncta ipfis pœnitentia relaxamus.
uiaria non
etiam exemptis ,in quibus alias officium diuinum Rom. 5.10.Ceterum vt præfentes literæ omnibus plenius in- Forma publ
approbata in Ecclefiæ ritu dici confueuit, aut debet ; illis tamen ex- notefcant mandamus illas ad valuas bafilicæ Principis
primaux in-
fitutione, vel ceptis, quæ ab ipfa prima inftitutione à Sede Apoftolica Apoftolorum de Vrbe, & Cancel. Apoft. & in acie Campi quitu
Qua rmox
. (e-
confuctudine approbata , vel confuctudine , vel quæ ipfa inftitutio Flora publicari , earumque exempla de more affigi . Vo-
excedente an- ducentos annos antecedat,aliis certis Breuiariis vfu faif- lumufque & Apoft. auctoritate decernimus quod poft
nos ducetum fe conftiterit, quibus,vt inueteratum illud ius dicendi,& huiufmodi publicationem , qui in Romana Curia funt
pfallendi fuum officium non adimimus , fic eifdem , fi præfentes , ftatim lapfo menfe , reliqui vero , quiintra
forte hoc noftram , quod modo promulgatum eft, magis inontes , tribus , & qui vltra vbique locorum degunt fex
placet , dummodo Epifcopus , & vniuerfum Capitulum menfibus excurfis,vel cum primum venalium huius Bre
in co confentiant, vt id in Choro dicere , & pfallere pof- uiarij voluminum facultatem habuerint, ad precandum,
fint, permittimus. & pfallendumiuxta illius ritum , tàm in Choro , quàm
Reuocat etiã §.6. Omnes vero & quafcumque Apoftolicas, & alias extra illum maneant obligati . Ipfarum autem literarum
quacumque
ftatuta , & permiffiones , ac confuctudines , & ftatuta , etiam iura- exempla manu Notarij publici,&figillo Prælati ecclefia-
facultates mento, confirmatione Apoftolica , vel alia firmitate mu- ftici, aut illius curiæ obfignata, vel etiam ipfius volumi-
orandi iuxta nita,necnon priuilegia , licentias , & indulta precandi, ni abfque prædicto, vel alio quopiam adminiculo Ro-
formam anti- & pfallendi, tàm in choro quàm extra illud , more & ri- me impreffa , eamdem illam vbique locorum fidem fa-
quorum Bre-
Hiariorum . tu Breuiariorum fic fupprefforum , prædictis Ecclefiis, ciant, quam ipfæ præfentes, fi effent exhibitæ, vel oftéſæ,
monafteriis,conuentibus,militiis,ordinibus,& locis, nec- §.11.Sed vt Breuiarium ipfum vbique inuiolatum, & Breuiar.Rom.
tantum &
non S. R. E. Cardinalibus , Patriarchis , Archiepifcopis, incorruptum habeatur, prohibemus ne alibi vfquam, in non alibi fine
Epifcopis, Abbatibus, & aliis ecclefiarum Prælatis , cete- toto orbe , fine noftra , vel fpeciali ad id Commiffarij Licentia Pont.
rifque omnibus & fingulis perfonis ecclefiafticis, fæcula- Apoftolici ,in fingulis Chriftiani orbis regnis, & prouin- imprimipo-
ril us , & regularibus vtriufque fexus , quacumque caufa ciis deputandi, expreffa licentia , imprimatur, propona- teſt-
conceffa approbata, & innouata , quibufcumque conce- tur, vel recipiatur.Quofcumque veroqui illud fecus im- Clem.citin
Ad hoc vide
pta formulis ac decretis , & claufulis roborata, omnino prefferint , propofuerint, vel receperint , excommuni- rub.
reuocamus volumufque illa omnia vim & effectum de cationis fententia eo ipfo innodamus,
cetero non habere . S.12.Nulli ergo omnino hominum liceat hac paginam Sanctiopœ-
Breuiarium- nalu .
que iftud no- 5.7. Omni itaque alio vfu , quibuflibet , vt dictum noftræ ablationis ,abolitionis, permiffionis,reuocationis,
uum recipi, eft, interdicto , hoc noftrum Breuiarium , ac precandi, iuffionis,præcepti ,ftatuti,indulti, mandati, decreti , rela-
iuxta eius
pfallendique formulam in omnibus vniuerfi orbis Ec- xationis, cohortationis , prohibitionis ,innodationis , vo-
formam orari clefiis, Monafteriis, Ordinibus , & locis etiam exemptis, luntatis infringere, vel ei aufu temerario contraire, Si
précipic.
in quibus officium ex more, & ritu dictæ Romanæ Ec- quis, & c.
clefiæ dici debet , aut confueuit, falua prædicta inftitu- Dat.Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnat, Domini-
tione, vel confuetudine prædictos ducentos annos fupe- cæ 15 68.7.1d.Iulij,Pont.noftri anno 3 .
rante, præcipimus obferuari. Statuentes Breuiarium ip- Anno à Natiuitate D.1568.Indict.11 die vero 15 men- Publicatio.
fum nullo vmquam tempore , vel in totum , vel ex parte fis Iunij, Pont.SanctiffinChrifto Patris, & D.N.D. Py di-
mutandum , vel ei aliquid addendum , vel omnino de- uina prouidentia Papa V. Anno 3. retrofcripta litera Apoft.
trahendum effe , ac quofcumque , qui horas Canonicas affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Principis
ex more&ritu ipfius Romanæ Ecclefiæ, iure vel confue- Apoftolorum de Vrbe,Cancell. Apoft .& in acie Campi Flora,
#udine dicere , vel pfallere debent, propofitis pœnis per dimiffis ibidem prafentibus literis per aliquantulum temporis
Patium,
PIVS Q VIN T V S.: 16F
Spatium,vt moris eft affixis & deinde amoris,per nos Iulium ma ad hoc feruanda foret , eorum tenores , ac fi de verbo
Parinum , & Ioannem Bornoium pralibati S.D. N. Papa ad verbum infererentur, præfentibus profufficienter ex-
Curfores. preffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris,
hac vice dumtaxat ad effectum præfentium fpecialiter &
expreffe derogamus ; ceterifque contrariis quibufcum-
LXV. De refidentia Rectorum ecclefiarum Parochia- que. Volumus autem quod harum literarum tranfum-
lium , quibufcumque indultis etiam Apoftoli- ptis etiam impreffis, manu Notarij publici fubfcriptis, ac
figillo alicuius perfonæ in dignitate ecclefiaftica con-
cis non obftantibus .
ftitutæ munitis,eadem prorfus fides tàm in iudicio quàm
extra adhibeatur, quæ præfentibus adhiberetur fi forent
Ad hæc vide etiam Conc. Trid.feff.23.cap.1 . &feff
. exhibitæ vel oftenlæ.
24.cap.12.de reformat. &fup. Pÿj IV. conft. 10. §. 4. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- naSanilio pœ-
lis .
De falute. & conft . 91. In fuprema. nam noftrę abolitionis ,reuocationis, ftatuti,præcepti , or-
dinationis ,decreti ,declarationis, derogationis ,& volun-
Edita A.D. P I V S E P IS COP
Statis infringere, vel ei auſu temerario contraire. Si quis
1568.
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. autem,&c .
Exordium. Vpientes pro noftri Paftoralis officij munere Chri- Dat. Romæ apud S.Petrum Anno Incarnationis Do- D P. An 3 :
CVpientes pro die 13.Iuly.
ftifidelium animarum faluti quantum cum Deo pof- minicæ 1568. 8. Id Iulij , Pont.noftri anno tertio.
fumus falubriter confulere , Parochialibus Ecclefiis ab
carum Parochis prout tenentur,in diuinis debite & lau- Anno à Natiuitate D.1568. Indict.11.die vero is menfis. Publicatio:
dabiliter deferuiri, inhærendo etiam decretis facri Conc. Iulij,Pont. Sanctiffin Chrifto Patris & D.N.D. Pijdiuina
Tridentini, prouideniia Papa V. anno eius 3. retrofcripta litera Apoft.
Rectores Pa- §. 1.Motu proprio, & ex mera deliberatione, ceteraque lecta affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Princi-
rochialium fcientia noftra, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine pis Apoftolorum de Vrbe , Cancell. Apoft . & in acie Campi
compellantur hac noftra perpetuovalitura conftitutione,omnes & fin- Flora dimiffis ibidem prafentibus literis per aliquantulum
ad refidendu
per Ordina gulos Rectores Parochialium ecclefiarum cuiufcumque temporis fpatium,vt eft moris affixis & deinde amoris per
vios vt hic dignitatis,itatus,gradus, ordinis, conditionis & præemi- nos Ioannem Bornotum , & Iulium Parinum pralibari San-
nentiæ fuerint,in quibufcumque Regnis,Prouinciis, Ci- Etiff.D.N.Papa Curf
uitatibus, Diœcefibus,ac aliis Chriftiani Orbis partibus L.Andreas Panizza Mag.Curf
confiftentes qui Parochialem ecclefiam , ac Canonicatú,
aut dignitatem, etiam poft Pontificalem maiorem, ſeu
principalem in quibufuis Patriarchalibus , aut Metropo- Approbatio , reformationis Fratrum Minorum LXVI:
litanis vel Cathedralibus , feu Collegiatis Ecclefiis, feu Conuentualium Ordinis S.Francifci , in Capi-
aliud quodcumque beneficium ecclefiafticum , etiam
tulo eiufdem Ordinis per eos præfinitæ.
quarumcumque difpenfationum à Romanis Pontifici-
bus prædecefforibus noftris, feu etiam à nobis hactenus
Aliam reformationem iam ediderat hic Pont . vi
quomodolibet impetratarum , ac literaru Apoftolicarum
defuper expeditarum titulo , quas omnes hac præfenti fup. in conft. 61. Ad extirpandos . Et multafunt
conftitutione abolemus & reuocamus , feu quocumque
videnda que notauifupra ad conftit. 5.Hon. III:
alio prætextu obtinent , cum prima & præcipua debeat Solet.
effe cura animarum, eos ad refidendum in Ecclefia Paro-
chiali, & ibi in diuinis deferuiendum , debitoque corum p I VS EPIS PISCOPVS, Edità An. D.
officio fungendum omnino teneri , & obligatos effe , ac 1568.
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam .
ad id per Epifcopos ; & aliorum locorum Ordinarios,
etiam tamquam Apoftolicæ Sedis delegatos,fub fenten- Lla nos cura inter cetera folicitat , vt optimæ difcipli-
Llanos Hie Pont.edi
næ cultus in omnibus religioforum Sodalitatibus nu-
tiis & cenfuris ecclefiafticis, ac pecuniariis, arbitrio eo- Ine die reforma
tionem de d
rum declarandis ,ac etiam priuationis dictarum Parochia- triatur, & confirmetur.Quod quidem nos pridem in am- in rubr.
lium , & aliorum quorumcumque beneficiorum pœnis, pliffimo Ordine Fratrum Minorum Conuentualium nŭ-
quacumque appellatione remota, cogi & compelli poffe, cupatorum magnopere expetentes , rerum omnium pro-
& debere auctoritate Apoftolica tenore præfentium fta- prietatem illis ademimus , multaque præterea de ratione
tuimus,præcipimus & ordinamus.Eos tamen fic refiden- ! viuendi , & officiis eorumdem edidimus , literafque no-
tes in Ecclefiis Parochialibus, omnes & fingulos fructus, ftras fuper iis confectas in eorum Capitulo generali,apud
redditus, & prouentus,etiam Canonicatus fui,vel digni- Bafilicam duodecim Apoftolorum de Vrbe proxime ce-
tatis, feu alterius cuiufcumque beneficij, exceptis dum- lebrato palam omnibus iuffimus promulgari.
taxat quotidianis diftributionibus , & aliis qui ex iuſta 5.1.Quiillis ea quá decuít obedientia receptis,ad tol- Fratres in
caufa abfentes percipere non folent,lucrari volumus. lenda,& corrigenda alia præterea intenti , quæ ad huius Capitulo alik
Decretum ir- §. 2. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- religionis ftatum in fua integritate continendum maxi- ediderunt:
vitans. rios etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores,ac S.R. me obeffe intelligebamus , nonnulla inter fefe ftatuere
Card.fublata eis, & eorum cuilibet quauis aliter iudican- cogitarunt. Veruminftante iam ipfius Capituli conclu-
di & interpretandi facultate, interpretari, iudicari, & de- fione, cum temporis anguftia id minus pateretur , nego-
finiri debere , necnon irritum , & inane quicquid fecus tium vniuerfumad arbitrium, & auctoritatem Generalis,
fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter vel & Prouincialium Magiftrorum , necnon Definitorum
ignoranter attentatum forfan eft hactenus, vel in pofte- dicti Ordinis ex voluntate noftra demandatum eft , qui
rum contigerit attentari decernimus & declaramus. diuerfas alias præfentibus fubiectas conftitutiones , ab
Claufula de-
S..Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis difpen- ipfo Magiftro Generali fubfcriptas ordinarunt.
Togaleria. fationibus, & exemptionibus, literifque Apoftolicis de- 5.1 . Quas omnes (faluis alias literis noftris prædictis) Quahic idem
fuper confectis , necnon Apoftolicis in Prouincialibus præfentium auctoritate approbamus , & confirmamus. Pont.obferuit
ripracipit:
& Synodalibus Conciliis editis , generalibus vel fpecia- Supplentes omnes & quofcumque fiue folemnitatum
libus conftitutionibus & ordinationibus , & etiam iura- omiffarum, fiue alios iuris & facti defectus qui interue-
mento confirmatione Apoftolica vel quauis firmitate nerint in eifdem. Quin etiam illas omnes prout confcri-
alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis ptæ funt facimus, & ordinamus, iubemufque ipfas æque
quoque indultis , & literis Apoftolicis quibufuis perfo- atque noftras in omnibus Prouinciis,cuftodiis, domibus,
nis in genere vel in fpecie , & alias quomodolibet con- & focis necnon ab omnibus , & fingulis Fratribus dicti
ceffis,& approbatis, in pofterumque concedendis, & ap- Ordinis firmiter obferuari, ac quofcumque qui illis non
probandis quibus omnibus , etiam fi de illis eorumque paruerint cenfuris & pœnis omnibus, quæ literis prædi-
totis tenoribus, fpecialis fpecifica & indiuidua, non auctis continentur, eo ipfo volumus fubiacere.
tem per claufulas generales idem importantes , mentio §. 3. Et nihilominus dilecto filio noftro Carolo tit. S. Executores
leu quæuis alia expreffio habenda,aut alia exquifita for- Praxedis prefb. Card. Borthomæo nuncupato moderno, deputat,
&
262 PIVS QVIN TV S.
& pro tempore exiftenti Protectori , ac etiam Magiftro &

merum alere non poffit , vel tota Prouincia victum ,
Generali dicti Ordinis per Apoftolica fcriptamandamus, quæ præterea neceffaria funt fuppeditet, vel Fratres cum
vt ipfi, vel eorum alter, per fe vel alium feu alios , vbi & Lonis ex ea domo in aliam transferantur; prouifione ta-
quando opus fuerit, tam fupradictas quàm præfentes li- men adhibita, ne Ecclefiæ deftruantur fed ad eius populi
teras, & eifdem infertas conftitutiones omnes in omni- commoditatem conferuentur. Permittimus tamen vt in
bus & fingulis Prouinciis , cuftodiis, domibus , & locis Conuentibus , qui Fratribus iter facientibus commodi
prædictis, ac ab omnibus & fingulis Magiftris , Guardia- fint, faltem quatuor Fratres, non minores quinquaginta
nis, Fratribus,& perfonis in eis expreffis, iuxta fingula- annis conftanti & probata vita maneant, fi plures ea do-
rum literarum , & conftitutionum huiufmodi tenorem, mus alere non poffit.
inuiolate obferuari. Contradictores quoflibet & rebelles §. 14. In maioribus Studiis Regentes duas lectiones Regentes Stu-
per cenfuras, & pœnas aliis noftris literis contentas pre- Theologicas interpretentur, alteram practicam,veluti de diorum quot
dictas , ceteraque opportuna iuris & facti remedia , ap- Sacramentis, vel devita recte fancteque inftituenda , ex lectiones in-
pellatione poftpofita compefcendo, cenfurafque & pœ- Magiftro fententiarum,ac S.Bonauentura, alteram fpecu- terpretari beant. de-
nas ipfas etiam iteratis vicibus aggrauando , inuocato latiuam ex Scoto : in minoribus vero Studiis, vna lectio-
etiam ad hoc fi opus fuerit,auxilio brachij fæcularis. ne ex Theologia practica contenti fint.
Contrariis de- 5.4.Non obftantibus præmiffis,& fel.rec.Bonifacij Pa- 5.15. Curent autem Superiores , vt in fingulis Con- Fratrü exer-
rogat. pæ Octaui prædecefforis noftri de vna,& in Concilio ge- uentibus,Fratres, maxime in confcientiæ caficus, & reli- citium quosi-
nerali edita de duabus dietis,aliifque Apoftolicis,confti- quis quæ ad audiendas confeffiones pertinent , obrei dianum.
tutionibus , ac etiam dicti Ordinis ftatutis, & confuetu- grauitatem , & neceffitatem , fummo ftudio ac diligentia
dinibus,iuramento, confirmatione Apoftolica , vel qua- exerceantur.
uis firmitatealia robotatis,contrariis quibufcumque.Aut §. 16. Fratres etiam fi Superiores fint , nihil proprium Proprium ni、
fi Magiftris, Guardianis, & Fratribus prædictis , vel qui- habere poffint, fed omnia in commune conferantur, di- bil habeant.
bufuis aliis communiter vel diuifim ab Apoftolica fit Se- ftribuenda fingulis , vt vnicuique opus fuerit : ita vt
de indultum , quod interdici,fufpendi, vel excommuni- ex communibus cuiufque Conuentus facultatibus &
cari non poffint per literas Apoftolicas non facientes eleemofynis , pro viribus domus , vnicuique Fratri que
plenam & expreffam,ac de verbo ad verbum de indulto funt neceffaria præbeantur.
huiufmodi mentionem, necnon Mare magnum, & Bulla S.17.Fratres omnes & Superiores, & quomodocumque In communi
aurea nuncupatis, ac quibuflibet aliis priuilegiis, exem- priuilegiati , ægrotis tantum exceptis , in Refectorio ci- viuant.
ptionibus,indulgentiis, & literis Apoftolicis,generalibus bum car iant; & communi menfa vtentes , communibus
& fpecialibus , quorumcumque tenorum exiftant , per epulis vefcantur.
quæ præfentibus non expreffa vel totaliter non inferta §. 18. In primis autem ægrotorum & fenum cura ha- Infirmi &ſe-
effectus earum impediri valeat quomodolibet vel differ- beatur. Quod fi proprie facultates domui non fuppe- nes curentur.
ri , & de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit tant ad fubueniendum neceffitati ægrotantium , vicini
in noftris literis mentio fpecialis, quæ omnia contra ip- Conuentus ditiores fuppleant, aut etiam tota Prouincia
farum præfentium , & conftitutionum huiufmodi teno- contribuat.
rem & effectum , nolumus cuiquam in aliquo fuffragari. §. 19. In omnibus Conuentibus vel domibus , locus Bonorum cu-
Quin etiam , ex nunc irritum decernimus & inane, quic- communis thefauri , vel capfa fit tribus clauibus claufa, fodia.
quid fecus fuper his per quofcumque quauis auctorita- quarum vnam habeat Guardianus , alteram Procurator,
te ſcienter vel ignoranter contigerit attentari. tertiam Depofitarius quoin loco,vel capfa, aurea,argen-
tea,iocalia, & quæque pretiofa , pecunia item Conuen-
Reformatio- Ita igitur Conftitutiones pradictafcriptafunt. tus,cum inuentario earumdem rerum,condita cuftodian-
mis tenor-
Nouitiorum S.5.Nouitij etiam oblati, ante decimum octauum æta- tur; feruata tamen diftinctione facrarum, & profanarum
recipiederum tis fuæ annum completum ne recipiantur , neque ante rerum.
atas.
decimum nonum item completum ad profeffionem ad- §.20.Nullus ex Fratribus, quamuis Magiftratus,& Su- Quifque vni-
mittantur. perioris titulo fungantur , priuatas ædes autin clauftro, ca cella letto-
Et etiam
oblatorum. §.6. Qui hactenus recepti etiam oblati, quintumdeci- aut alibi vfquam habeat,fed finguli vnica Cella,in com- que & humi-
li menfa fit
mum annum non expleuerint , detracto habitu Religio- muni Dormitorio, nullo ornatu, nudis omnino parieti contentus.
nis,domum ad parentes,vel neceffarios , etiaminuiti rebus,ac lectulo, & menfa humillimis contenti fint quem-
mittantur, vel alias omnino emittantur , nec poftea in admodum pauperes Religiofos decet.
ædibus vnde exierint,aut in aliis eiufdem Ordinis domi- 5.21.Cameræ,fiue ædiculæ,quæ extra Dormitorum fe Dormitoria
bus verfari vllo modo poffint. paratim funt, ad officinas, vel alios vfus,toto Conuentui communia
Laicorum 6.7.Laici qui vigefimumquintum annum non attige- communes redigantur, vel fiCellæ communis Dormito- efficiantur.
&tas. runt, ad feruiendum ne recipiantur,& qui recepti etiam rij pro Fratrum numero non fufficiant , & illæ Cameræ,
nunc ea ætate minores funt, eiiciantur. velædiculæ , quas diximus ad formam communis Dor-
Nouiciorum 5.8.Nouitij ne recipiantur,aut educentur,nifi in Con- mitorij redigi poffint, in Dormitorium commune redi
recipiedorum
loca. ucntibus infignioribus, in quibus Dormitorium, &Ca- gantur;fin minus,deftruantur, ac materia , & cæmenta ad
pitulum habeant feorfum ab aliis Fratribus. reparandam fabricam Conuentus,fi opus fuerit, conuer-
Prouinciales §.9.Nullus deinceps Prouinciæ præficiatur,qui eiufdé tantur; vel vendantur , & pretium ad communem vfum
eligendi ex Prouinciæ fit, fed Prouinciales ex aliena Prouincia fem- Conuentus conferatur.
aliena Pro-
per affumantur, qui tamen idonei fint ad id officium, & §.22.Nullus ex Fratribus priuatum hortum habeat,fed Horti fint cö-
uincia.
cultores regularis obferuantiæ. horti fint totius Conuentus communes ; verumtamen munesexce-
ptis hortis
Guardiana- §.10.Guardianatus infigniores & priuilegiati , vt Ro- Nouitij,& Infirmaria,hortum,feu viridarium à communi Nouitiorum
tus officium man . Affiften. & huiufmodi , triennio , non priuilegiati viridario feiunctum,habere poterunt, quo ceteris ingredi &Infirmo-
quantum du-· biennio diuturniores ne fint ; in quo tamen habenda eft nullo modo liceat. rum.
Tet. Bona Fratru
ratio Prouinciarum externarum. În illis enim locis hæc §.23 . Veſtes,libri, & reliqua,à Superioribus cuiquam deceden.
officia iufta de caufa in longius tempus arbitrio Superio- Fratri ad vfum & neceffitatem cóceffa quæcumque apud quibusMon.
ris protrahi poterunt. cos mortis tempore reperta fuetint, nulli Fratri priuatim danda.
Paternitatis §. 1.In paternitatibus hactenus conceffis, & pofthac affignentur,fed ita diftribuantur, vt dimidia pars fit na-
situloqui do- concedendis ,ca moderatio adhibeatur, vt nemo paterni- tiui Conuentus,altera eius,vbi mortuus fuerit.
nantur.
tatis titulo,vel priuilegio fruatur, nifi qui Prouinciala- §. 24. Generalis à Prouincialibus, Cuftodibus, & aliis Pro Officiališ
tus officium obtineat, vel obtinuerit,vel quadragefimum Religionis Miniftris quouis illi nomine appellentur, deputatione
annum agat, & alias ètiam eo titulo & priuilegio dignus Prouinciales item à Guardianis, aliifuc Officialibus , ob tione
velconfirma-
nihil
exiftat. corum deputationem vel confirmationem nihil omnino, recipiatur.
Fratresftent
Per biennium §.1 2.Nulli in eodem Conuentu plus biennio manere neque magnum neque paruum exigant, ac ne fpóte qui-
in uno Con- liceat, exceptis fexagenario maioribus , quibus aliquid dem oblatum accipiant , neque Cancellario , aut fcritæ,
Hentu. ex caufa Superioris arbitrio condoñari poterit.
profigillo fiue fcriptura, quicquam detur fed omnia gra-
Fratrumnu-
§. 13. InConuentu vel domo pauciores ne fint duo- tis fiant ac dentur. Neque Generalis , neque Prouincialis
merusin quo decim Fratribus. Si qua autem domus hunc familiæ nu- minifter,neque Cuftos neque Guardianus, à quouis Fra-
libet Conuen
844. tre
PIVS Q VÍN T V S. 263
'tre fui Ordinis, aliquid etiam fponte oblatum,fiue dono rigore, propter illarum forfan inobferuantiam , aut præ-
datum acceptet,vel recipiat. decefforum noftrorum & etiam noftram , ac officialium,
Subuentiones
5.25 . Pro communibus autem impenfis, quas neceffa- & miniftrorum eorumdem , & noftrorum tolerantiam
Pralatis
tur alia rio ad commodum totius Ordinis , vel alicuius priuace
vt in den- quicquam relaxatum,aut remiffum effe, ac eafdem in fuo
conft. cit. in domus, ficri contigerit, Generali , Prouinciali , & aliis eopriftino robore & vigore permanere decernimus & de-
rub. modo confulatur, quo in literis S. D. N. Pij V. proxime claramus.
editi,cautum effe conftat.
§. 1. Et vt pœnarum certitudo omnibus hic in Alma Impofuio
Alexandrina
§. 26. Quo vero ad promotiones & gradus attinet, id Vrbe noftra innotefcat,ftatuimus, decernimus & declara- aliarum pœ-
conft. feruen-
tur vt hic. omnino feruetur , quod Alexandrinis Conftitutionibus mus omnes & fingulos Nocarios , tam principales quam narum eof-
dem vel nun-
'
fancitum eft, vt nihil à promouendo exigatur , aut quo- Subftitutos,Executores quoquejac Carcerum Cuftodes, cum eis in
uifmodo fponte oblatum accipiatur. Quod fipromotio- ceterofque quibus tam vigore fui officij quam alias quo- fecretis de-
ne facta Conuentus promotorum, aliquid Religioni do- modocumquereos, dum in Carceribus fecretis detinen- tētis vel aliís
nare voluerit , quicquid id fit, Procuratori detur, vt ad tur,facultas alloquendi conceditur, qui reorum refpon- Pro eis dofe-
rentes.
leuationem onerum , & communium fumptuum Reli- fiones, ac teftium in dictis caufis depofitiones propalare
gionis conferatur, ac Procurator omnium acceptorum,& in totum vel in parte,dicto,aut facto, quibufuis perfonis
expenforum rationem reddat. cuiufcumque conditionis,prærogatiua, & dignitatis, tàm
Habitu & S.27.Fratres omnes quocumque gradu & honore fint, mundanæ quàm ecclefiafticæ exiftant,abfque Iudicis co-
veftibus vt
bic vta ntu r. camifiis laneis , & reliquo veftitu , honeftu ac Religiofo, ram quo caufa vertitur, & Procuratoris Fifcalis licentia
omnique fuppellectile , & inftrumento paupere , atque aufi fuerint , aut eifdem reis & teftibus,donec in fecretis
humili , quemadmodum aliis etiam conftitutionibus retinentur, etiam quarumuis perfonarum , vt fupra quo-
cautum eft, vtantur. modolibet qualificatarum , vel nomine eorumdem reoru
Conftitutiones §. 28.Reliquum eft, vt conftitutiones omnes, ad difci- & teftium , vel aliis etiam extra carceres exiftentium no-
ad Ordinis plinam regularem reftituendam, conferuandam,& auge- mine eorumdem carceratorum nuncium,epiftolam, lite¬
reformatione
edita feruen- dam,( quæ tamen iis contrariæ non fint) præcipuè vero ras, vel (vt vulgo dicitur) ambafciatas ferre abfque eiuf-
sur. à Sanctiffimo Domino noftro Pio Papa V. ad redem Iudicis,& Procuratoris Fifcalis licentia,vltra pœnas
formationem huius Ordinis proxime funt editæ, ab om- cis à iure vel ftatuto inflictas , pœnam relegationis in
nibus fancte inuiolareque feruentur. perpetuum, vel ad tempus ad triremes,& fi qualitas facti
Iuffio publi- §. 29. Ceterum vt præfentes literæ omnibus plenius id exegerit , & Iudici videl itur , etiam vltimi fupplicij
can. hanc
innotefcant mandamus illas ad valuas Bafilica Principis incurrere , & puniri debere præcipimus , & mandamus:
conft.
Apoftolorum de Vrbe, & in acie Campi Flora publicari, Sicque per quofcumque Iudices quauis auctoritate fun-
& earum exempla de more affigi. gentes puniri, & condemnari , & non aliter declaramus.
Fides tran- §. 30. Volumufque & Apoftolica auctoritate decerni- Irritum quoque & inane,&c.decernimus.
fumptorum. mus,quod huiufmodi exempla etiam impreffa,manuque. $2.Non obftantibus præmiffis,conftitutionibus & or- Derogatio co-
trariorum.
Notarij publici , & figillo dicti Magiftri Generalis , vel dinationil us Apoftolicis , ftilo & confuetudine, ceterif- *
Prælati ecclefiaftici, aut illius Curiæ obfignata , eamdem que contrariis quibufcumque.
illam vbique locorum fidem faciant, quam ipfæ præfen- §.3.Volumus quod præfentis ftatuti, decreti & confti- Forma ¿ of-
tes,fi forent exhibitæ vel oftenfæ . tutionis cedula in acie Campi Flore , & in Cancellaria fectuspubi.
Sanctio pa. S.31.Nulli ergo omnino hominum liceat hac paginam noftra Apoftolica de more publicetur, & ita omnes quos
nalu .
noftræ approbationis, confirmationis, fuppletionis , or- tangit afficiat , quodque illis noftra fignatura fufficiat;
dinationis,iuffionis,mandati, decreti, præcepti, & volun- & vbique fidem faciat , regula contraria non obftante;
tatis infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis &c .
autem hoc attentare præfumpferit , indignationem om- Placet Motu proprio . M:
nipotentis Dei,ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius fe
nouerit incurfurum . Anno à Natiuitate D.1968 . Indict.11.die vero 23.menfis Papafubfer.
DP. An 3. Publ. Pont.
Dat.Romæ apud S. Petrum,Anno Incarnat. Domini- Iulij,Pont.San&tiff.D.N.D.Py díuinaprouidentia Papa V. A.3.die 23:
die 23.Iulij. cæ 1568.decimo Cal.Augufti,Pont.noftri anno 3+ anno . fupradicta litera publicata & affixa fuerunt in Iuly.
locisfupradictis , per me lo. Andream Rogerium prelibati
Publicatio
Anno à Natiuitate D.1568.Indift. 11 die vero 2. men- S.D.N.Papa Curf.
fis Augufti, Pont.San&tiff.in Chrifto Patris, & D.N.D. Pi
Camillus Cherubinus Mag. Curſ.
diuina prouidentia Papa V. Anno III. retrofcripta litera
Apoft . affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Prin-
cipis Apoft.de Vrbe, & in acie Campi Flore, dimiffis ibidem Iurifd
ictio & facultates Vifitatorum Carcerum LXVIII:
earumdem retrofcriptarum copiis, vt moris eft affixis,per nos
Iulium Parinum , & Philibertum Cappium pralibati S. D. Almæ Vrbis, in caufis tam ciuilibus quam cri-
N.Papa Curf. minal ibus carceratorum .
Camillus Cherubinus Mag.Curf.
Statuta ab eifdem Vifitatoribus obferuanda prá-
fcripfit Paulus III. in conft. 44. Ad onus. & no
LXVII. Contra Notarios & alios , refponfiones reorum ,
uiffime alia edidit Paul. V.infr.in conft.71 . Vni
depofitionefque teftium, quomodolibet propa- ucrfi.§.24 .
lantes,vel eis aut teftibus , in fecretis carceribus
Vrbis detentis , aut aliis pro eis , nuncium de- Dilationes his carceratis conceffas, corum fideiufforibus
ferentes . non fuffragari decreuit Iulius III. in conft. 13. Сит
Cum
nuper.Et de eleemofynis pro eifdem colligendis habe-
tur hic inf.in conft.100.Volumus.
Edita An.D. PIVS PAPA QVINT VS
1568. Motu proprio, &c. PIVS PAPA QVINTVS Edita Ah.D.
Motu proprio , &c. 1568.
Approbatio contra Notarios qui in caufis, tam criminalibus
conft. editaru Facultates
Lquam ciuilibus, dica reftium, aut reorum refponfio - R Enterendi DD . Vifitatores Carceram poffint relaka- Vifitatorum.
con proNot
riostra ă- nes abfque Iudicis decreto partibus patefaciunt,
pala- re debitores à carceribus ex caufis infrafcriptis.
Concedendi
tes &rc. co nftitutiones editæ fint , eofque tamquam falfi reos & §. 1. Et primo concedendo dilationem,data cautione dilationes
infames ,ac periuros /puniri debere ftatutum fit,nihilomi- de foluendo infra tempus affignatum , & hoc præfertim carceratis ad
nus quia magis timetur quod fæpius cauetur , & vt in quando vifitatores confiderant retentionem debitoris foluendum
futurum timore ,pœnæ fi non Dei timore,arceantur,om- cedere non folum in ipfius præiudicium , verum etiam eorum ta. , debi-
nes & fingulas cenfuras,& pœnas cótra eos qui talia de- creditoris, cum debitor in Carceribus exiftens efficiatur
liquerint latas auctoritate Apoftolica tenore præfentium deterioris conditionis , & in dies minus foluendo , vbi
approbamus, confirmamus & innouamus , nec de carum extra carceres facilius infra tempus affignatum , modum
fatisfa
264 PIVS QVINT V S.
fatisfaciendi reperturus fit, & hoc, dummodo creditores | liberent, nifi prius fententiæ,aut condemnationi , quam
fint ditiores,& ære alieno non cnufti . Secundo, Relaxa- eis infligendam , & imponendam duxerint, paruerint, &
re poffint debitorem , qui licet non habeat pecunias in illius executio facta fuerit. Volumus autem quotiefcum-
promptu, habet tamen totbona, ex quorum venditione que viderint æquitatem iuris rigori, attenta facti quali-
poteft creditoribus fatisfieri , & ex tunc ipfe confentit tate, præferendam effe, cum ad folum Principem ius de-
eorumdem bonorum fubhaftationi.Et Vifitatores hoc fa- cernendi inter ius & æquitatem non fcriptam spectet &
ciant data cautione de fe repræfentando in eifdem ftatu, pertineat,tunc facti qualitas diligenter in vifita confide-
& terminis , in quibus carceratus reperitur , ne contin- [ retur , & fi quid ab eis de iure relaxandum videbitur , id
gat creditorem decipi ex aliquo impedimento præftito nobis vnus ex Vifitatoribus vna cum Iudice caufæ refe-
venditioni bonorum. Et fi bona non fufficiant, nec bo- rat, præfente Procuratore Fifcali , vel Aduocato Fifcali
nis cedere velit, nec birettum viride deferre , nonnifi de eiufdem Cameræ, & Fifci ac etiam pauperum Aduocato,
omnium creditorum confenfu quemquam relaxare pof- vt à nobis quid ftatuendum,& deliberandum fit, intelli-
fint. Idemque feruetur etiafi fit clarum debitores nullum gant
prorfus habere modum fatisfaciendi creditoribus fuis ni- §.2.Mandantes propterea Iudicibus coram quibus cau- Praceptum
fi ex fudere vultus fuis.Tertio,Relaxare poffint, quando fa criminum huiufmodi pendent,aut in futurum pende- quod Iudices
creditor executionem habet realem,& eft in bonis captis re contigerit fub fimilis pœna indignationis noftræ ne nonobediant
per executionem fibi bene cautum. vigore ordinationis Vifitatorum prædictorum contra aut Vifitatoribus
aliter fege
Infirmofque §.2.Quarto,in cafu infirmitatis creditores eorumfum- præter ordinationem &mandatum noftrum, quofuis car- rentibus.
relaxandi. ptibus debitoribus alimenta,& medicamenta miniftrent ceratos relaxare , aut mandatum de relaxando decernere,
in carceribus,quibus creditoribus recufantibus, relaxen- | vel fubfcribere audeant, vel præfumant.
tur,habita fide à Medicis deputatis,& recepta cautione,fi §.3.Non obftantibus præmiffis, indultis, & priuilegiis Quibufcumq;
illam habent,fin autem,recepta iuratoria cautione. eifdem Viſitatoribus quomodolibet conceffis , & inno- non obftanii-
bus.
Pauperefque §.3.Quinto Relaxentur debitores,quando cognita co- uatis latiffime extendendis, quibus omnibus illorum te-
non habentes rum paupertate , ac pertinacia creditoris , ei mandatum nores pro fufficienter expreffis habentes , fpecialiter &
alimenta à fuit vt carcerato debitori fubminiftret alimenta , & ipfe expreffe derogamus, ceterifque contrariis quibufcum-
creditoribus hoc facere recufat.
que.
§.4. Sexto,Relaxarentur à carceribus mulieres pro de- Placet Motu proprio M.
Mulierefque Papafubfer.
honeftas. bito ciuili retentæ quando funt honefta , etiam fi capta Anno à Nat. 1568. Indict. 11. die vero 19. menfis Iulij, Publ. P.A.3 .
fint pro debito publico.
Pont Sanctiff.D. N. Py Papa V. anno 2. retrofcripta litera die 29 Iulij.
Indebite car-
5.5 ,Septimo,Relaxare poffint debitores, qui ex natura Apoft.affixa & publicata fuerunt ad valuas Cancell.Apoft.
ceratos. debiti non tenentur de iure vltra id quod facere poffunt, & in acie Campi Flora ut moris eft , per nos Philibertum
quia tunc neccarcerari poterant,& propterea contra bo- Cappium, Io . Guerardi Curf.
na eft dirigenda executio.
Sufpectos de §. 6. Octauo , Relaxentur debitores capti vt fufpecti
fuga de fuga,data cautione de fe repræfentando fub poena Reuocatio facultatum Camerarij , Clericorum , & LXIX.
debiti.
aliorum Officialium R. Cameræ Apoft.conce-
Cedetesbonis. §.7. Nono , relaxentur debitores , facta ceffione bo-
dendi commiffiones in forma , fi in cuidentem
norum prout de iure,& feruata forma Motus proprij.
Nulliter car §. 8. Decimo , Relaxentur debitores nulliter & inde- fuper alienationibus bonorum Ecclefiaftico-
ceratos. bite capti, de qua nullitate manifefte conftat. In quibus, rum aut locorum Piorum cuiufcumque va-
omnibus relaxationibus fint prefentes Iudices,qui man- loris .
data relaxarunt & vti edocti &inftructi, de meritis caufæ
rationem reddant. Iudices autem huiufmodi caufarum, quid agere de-
Arbitrium §.9.Et in præmiffis habeatur ratio paupertatis credi- beant, vide in Pauli I I. conft 2. Cum in omni-
Vifitatoum toris , & an debitor calumniofe litem diu fuftinuerit, fa-
buts. vbi notaui , & in conft. 5. eiufdem. Papa
inpradidis. tigando creditorem expenfis,& laboribus,& an aliam di-
notaui de materia eiufmodi alienationum.
lationem habuerit,& creditori non fatisfecit, non confti-
PIVS PAPA QVINTV S, Edita An. D.
to de legitimo impedimento.Et in his omnibus DD.Vi-
1568.
fitatores arbitrio vtantur , qui penfatis qualitatibus tam Motu proprio , &c.
creditoris quam debitoris, ac facultatibus, & natura de- Olentes indemnitati Ecclefiarum aliorumque pio- caufa huius
quae juri ,, de
biti , decernant ca , quæ & aquirati , & vtilitati V rum locorum quantum cumDeo poffumus , con- Caf conft.
etiam creditorum conueniant. fulere, ac prouidere, ne illorum bona fine noftra aut fuc-
Ita eft M. cefforis noftri fcientia & licentia alienentur , aut perpe-
Papafubfer.
tuo, vel ad longum tempus , aut vnam, vel plures illa
Sequitur iurifdictio ip caufis criminalibus. conducere volentes vitamlocentur, aut de his alio titulo
PIVS PAPA difponatur,

Edita An. D. QVINT VS
5.1. Omnes & fingulas facultates, & licentias conce- Reuocatiofa-
1568. Motu proprio , &c.
dendi commiffiones alienationum vel permutationum cultatis de
Caufa huius Vm ficut accepimus Vifitatores carcerum Almæ Vr- aut affrancationum , aut illarum confirmationum quoqua in rub
conf. Vin carceren. bacim Ecclefiafticorum , aut locorum piquon
num reos carceratos ad illorum abfolutionem, & libera- cuiufcumque valoris exiftentium , etiam fummam an-
tionem nimia humanitate proni atque procliues, fæpeà, nuam cuiufcumque ducatorum auri de Camera non ex-
carceribus liberari faciunt fub cautione de fe præfentan- cedentium , aut alterius minoris valoris in forma quæ
do, aut alias fub aliis obligationibus , & conditionibus dicitur. Si in exidentem , Dilecto filio Vitellotio S. Ma-
eis bene vifis, & ita proceffus debilitantur , & caufarum rig in Vialata Diacono Card. Vitellio nuncupato S.R.E.
expeditiones differuntur , (vel quod moleftius ferimus) Camerario eiufque antecefforibus, & clericorum Came-
cos quandoque liberant, aut leuiori pœna quam Iuftitia ræ Apoftolicæ Collegio tam per felic.record. Gregorium
expofcit , afficiunt , ac propterea delicta impunita rema- IX. Bonifacium IX , Vrbanum VI. Martinum V. Nico-
nentcontra ius & vtilitatem publicam. laum V. Sixtum IV. Innocentium VIII.Iulium II. Leo-
Declaratio
5.1. Nos confiderantes impunitatem fcelerum effe in- nem X. Paulum III. & Iulium fimiliter III. ac alios
facultatum centiuum malorum, nolentefquein futurum reos homi- quofcumque Romanos Pontifices predeceffores noftros,
Vifitatorum,
circa relaxa- cidij,acaliorum deli& torum capitalium , nifi in cafibus à etiam Motu proprio, ex certa fcientia, & ex quauis caufa
tiones carce- iure expreffis è carceribus liberari , & extra carceres au- etiam vrgentiffima cum quibufuis claufulis etiam dero- Locus reftisu-
Tatorum ex
diri, aut leuius puniri, tenore præfentium eifdem Vifita- gatoriarum derogatoriis, ac quibufuis decretis , etiam ir- tus,
canfacrimi-
mali. toribus fub pœna indignationis noftræ inhibemus , atq; ritantibus , & in vim contractus conceffas , confirmatas,
interdicimus , ne pofthac reos carceratos, vt præmittitur & innouatas , illorum omniumtenores pro fufficienter
arbitrio fuo relaxent,& liberent.In leuioribus autem de- expreffis habentes , perpetuo reuocamus , caffamus , &
lictis reos confeffos aut conuictos non relaxent, neque annullamus , interdicentes , & expreffe prohibentes
eidem
1
PIVS QVINT V Ŝ. 265
prohibentes eidem Camerario , & Clericis , ac aliis eiuf- Romæ , Auinionis , ceterarumque omnium Ciuitatum,
dem Cameræ Apoftolicæ officialibus fub pœnaindigna- Prouinciaru & locorum, nobis & dicte R. E. immediate,
tionis noftræ , ne in futurum licentias , & facultates , ac mediateue fubiectorú reconduntur, & habentur, breuia-
commiffiones alienationum huiufmodi fub quouis præ- riu fiue compendium cum indice idoneo conficiendum.
textu concedant.Ac commiffiones , & conceffiones com- §. 2. Difperfa vero vel fuppreffa ac celata , fubtracta, Subtractas
miffionum huiufmodi contra voluntatem , ordinatio- & euolata ad præfatam Sedem , & Cameram reuocanda autem latas recupee-
nem , & decretum noftrum nullas , inualidas, & irritas & repetenda , pari quoque ratione dicto Breuiario ad- randi.
effe decernimus, & declaramus. fcribenda effe ftatuimus.
Detretum ir- §.2. Sicque in præmiffis omnibus & fingulis, per quof- S. 3. Eamque curam venerabili fratri noftro Carolo Executorum
Titans.
cumque Iudices , & Commiffarios , quauis auctoritate Epifcopo Montis Flaſconen . vnum ex officiis Clericatus deputatio ad
fungentes, & c . fublata,&c. iudicari, &c, debere,necnon præfatæ Camere ex indulto Apoftolico obtinenti, & di- pradicta.
irritum & inane quicquid fecus fuper his à dictis Came- lecto filio Honuphrio Camaiano Clerico Aretino, ipfius Hodie hoć
rario, Clericis, & aliis officialibus, & iudicibus præfatis, Cameræ Præfiden, quorum fidem, rerum vfum, diligen- fpectat ad
vel quibufuis aliis quauis auctoritate, ſcienter vel igno- tiam , &animi integritatem iampridem perfpectam, & Came Comiffarium
ra vt in
rantercontigerit attentari. exploratam habemus , auctoritate præfentium ducimus rubrica dixi.
Derogatio co- §. 3. Non obftantibus præmiffis conftitutionibus, &
trariorum. delegan. qua in re, vt inftituti noftri effectus & executio
ordinationi bus , priuilegiis quoque, indultis, & literis ocius fubfequatur.
"
Apoftolicis prædictis , & aliis quibufuis quomodolibet §. 4.Monemus in primis, omnia & quæcumque Com- Monitio ad
conceffis , approbatis, & innouatis, quibus omnibus, il- munia Prouinciarum , Ciuitatum , & locorum præfato- reuelandum ,
lorum tenores , &c. pro fufficienter expreffis habentes, rum, necnon Ecclefiarum Prælatos , Capitula , Conuen- dumreftituen
dictas
derogamus,illaque quoad præmiffa caffamus,reuocamus, tus & Collegia , omnes item alios & fingulos eiufdem fcripturas.
& annullamus , ceterifque contrariis quibufcumque. S. R. E. Cad, aut Comites, Duces , & quouis alio potio-
Sola fignatu-
§. 4. Volumus autem quod præfentis noftri Motus ri titulo Illuftres fint , tam dicta Vrbis quam etiam Pro-
ra fufficit.
proprij etiam abfque illius data , & regiftratura fola fi- uinciarum, Ciuitatum, & locorum immediate & media-
gnatura fufficiat, & vbique fidem faciat , tam in iudicio te fubiectorum, publice & priuatim, vt infra terminum
quam extra , quacumque regula, feu conftitutione Apo- per fupradictum Carolum Epifcopum & Honuphrium
ftolica contraria non obftante.
A Iuffio pœnalis arbitran. poftquam præfentium literarum promulgatio
publ. §. 5.Volumus autem quod præfens nofter Motus pro- in Vrbe, & quaque alia Ciuitate, Prouincia, Terra & lo-
prius in Cancellaria noftra Apoftolica , & in acie Campi co vbi confiftunt facta fuerint , omnia & quæcumque ,
Flora de more publicetur , & inter conftitutiones per- exemplaria , libros , protocolla, fcripturas , exempla in-
petuas defcribatur. ftrumenta, & munimenta rerum & iurium quorumcum-
Fides tranfu- §.6. Et quia difficile foret præfens ad fingula quæque que R. E. ac Sedis & Cameræ prædictarum penes fe exi-
ptorum. loca deferri , volumus , & etiam declaramus , quod eius ftentia , fiue ad ipfas legitime perrineant , fiue commo-
tranfumptis etiam impreffis, manu alicuius Notarij pu- dato, vel depofito, aut alio quocumque iure & titulo il
blici fubfcriptis , ac figillo alicuius Prælati munitis ca- la obtineant , vel etiam fubrepta & extorta detineant,
dem prorfus fides adhibeatur , quæ præfenti Motu pro- præfatis Carolo Epifcopo, & Honuphrio Præfiden. feu
prio adhiberetur, fi foret exhibitus, vel oftenfus. corum in dictis Ciuitatibus , Prouinciis & locis Com-
Papafubfer.
Publ. P.A.3. Placet Motu proprio. M. miffariis, omnino reuelare procurent , vt fcilicet eorum
die 17 Aug. Lectus & publicatus fuit fupradictus Motus proprius omnium & fingulorum inuentarium conficiatur . Dein-
Rome in Cancellaria Apoftolica , Anno Incarnationis Do- de adnotatis Communitatibus , Ciuitatibus , Ecclefiis,
minica , millefimo quingentefimo fexagefimo octauo die vero Capitulis, Conuentibus,Archiuiis, locis, & perfonis vbi
Martis decimafeptima Augufti, Pont. S.D, N.Py Papa V. conftant , ipfa quoque præfato breuiario, feu compen-
anno 3 . dio adfcribantur, exemplaribus fiue exemplis, regiftris &
A. Lomellinus Cuftos, inftrumentis , penes eos ad quos illa iure pertinent,
tamquam ipforum fideicommiffis remanentibus ,jita vé
numquam fine Sedis Apoftolicæ fpeciali & expreffa li-
LXX. centia inde amoueri , transferri , aut alias immutari pof-
Contra non reuelantes , & non reftituentes fcri-
fint. Subrepta vero & extorta , vel incerta ad præfatam
pturas ad Reu.Cam . Apoft.quomodolibet fpe- Cameram referantur , & in dictum compendium atque
&tantes. Indicem conferantur.
S.5. Quod fi forte aliqui lapfo tempore prædicto non Pana in con-
Hac bulla confirmatur à Six. V. in conft.56. Non paruerint , eos & ipforum fingulos , libris, iuribus , & trauenientes.
fine. vbi Commiffario d. Camera dat faculatem fcripturis omnibus præfatis , eorumque omnium vfu, &
contra eos procedendi. ibi notabo. commodo priuamus. Præterea Ecclefias , Capitula, Mo-
Edita An. D. PIVS nafteria , Conuentus , & Collegia Ecclefiaftica, necnon
PAPA QVINTVS
1568. Ciuitates , Prouincias , & loca quæcumque Ecclefiafti-
Motuproprio, &c. co interdicto fubiicimus , fingulares vero perfonas co-
Caufa huius
Vm de literis, auctoritatibus,& inftrumentis omni- rumdem , ceterofque præfatos excommunicationis fen-
conft.
Cbus fiue cuftodiendis , de unemoria demandandis, tentia innodamus co ipfo, quaillaqueatos nullius alius
fiue auerfis requirendis,fedulam pro fe quemque curam quam Romnanus Pont, excepto mortis articulo , valeat
capere oporteat, hoc impenfius multo pro S. R. E. cete - liberare.
raque omnium matre & magiftra , expedit procurare, vt §. 6. Ceterum , vt præfata promptius exequantur, turifdictio dda
ipfa non modo fuis, vt par eft,iuribus protegatur, & pro- præfaris Carolo Epifcopo & Honuphrio Præfiden. Mo- pradicludicum in
tis exé-
priis munimentis fubnixa, etiam nefarios infurgentium tu proprio , & ex certa noftra fcientia mandamus vt ipfi quen
quotidie in eam impiorum conatus comprimere, eadem ad Arcem , Palatium, Bibliothecam, Veftiarium, Capitu-
que opera reliquo omni ordini Ecclefiaftico , quando- lum, Ecclefias, Capitula , Monafteria , Conuentus , Ar-
cumque venerit vfus auxilio atque præfidio promptior chiuia,Domos, & loca præfata,tam publica quam priua-
effe poffit. ta , itemque particularium perfonarum , etiam S. R. E.
Inffioadnotä-
§. 1. Itaque vt de fcripturis, literis , inftrumentis , re- | Cardinalium, necnon Ducum, & aliorum quorumcum-
deomnesfcri- giftris & monimentis omnibus ad ipfam Romanam Ec- que Ædes in dicta Vrbe, & eius diftrictu politas , & vbi-
Camer
Tamas. Apoft
ad R.. clefiam , & hanc fanctam Sedem Cameramque Apofto- cumque illa effeintellexerint , vel coniecerint , adhibita
Spectantes. licam pertinentibus certior deinceps ratio habeatur , & etiam ad ipfos priuatos armata familia, etiam ante pro-
quæ neglecta iacent , in integrum reftituantur, ac tranf- mulgationem præfentium , ac quamprimum fe confe-
portata vel ablata , aut interuerfa , reuocentur, eorum rant , & omni cunctatione refpondendi vel confulendi
omnium quæ in Palatio, & Veftiario noftro , Bibliothe- præcifa, vel appellatione remota, ad præfata omnia è ve-
ca item Vaticana, & Arce S.Angeli afferuantur , quæque ftigio adhibenda , etiam manu regia , ac per cenfuras &
in Archiuiis,Chartophilaciis, Armariis, Ecclefiis,Mona- pœnas præfatas ac etiam pecuniarias , aliafque grauiores
fteriis , Conuentibus , & locis publicis & priuatis Vrbis arbitrio fuo irrogandas , moderandas , & applicandas,
Tom. II. Z Gete
266 QVINT
PIVS V
S.
ceteraque iuris & facti remedia opportuna ,
opportuna , appellatio- PIVS PAPA Edita An.D.
QVINT VS
ne poftpofita compellant ; exhibita , producta, & inuen-
1568.
ta recogn ofcant , ac de eis inuent arium , ac breuia rium Ad futur am rei memor iam.
reli nque ndices in terris conftituti , nos id potiffimum curare
& indicem præfatum conficiant ; quæque ibi
da ,ndicem difponente clementia omnium mortalium Int. Exordium.
ftatuant , & decernant eademque illa omnia per fe vel decet , vt vnicuique quod fuum eft, fublatis quibufuis
alium feu alios , probos & peritos , cum fimili aut limi- iurgiis & litium difpendiis , tribuatur, veritas iuftitia, &
tata poteftate fubftituendos, extra dictam Vrbem in Pro- pax inuicem fe amplexentur, honorque & ordo debitus
uinciis , Ciuitatibus , & locis præfatis efficere, præterea inter omnes , præfertim religiofos , nobifcum fub vno
Notarios defcriptores , & Antigrapharios quotquot ad & eodem vexillo Deo militantes, feruetur.
præfata negociafuerint, cum falariis feu mercede cuique 5.1 . Cum itaque nuper acceperimus , quod facer Or- OrdoS. Do
minici ante
conuenientious, de Cam.præfata redditibus conftituendo fratrum Prædicatorum præ ceteris aliis fratrum Men- alios Ordines
dis , & de mandato ipforum Caroli Epifcopi , & Honu- dicantium Ordinibus , à Sede Apoftolica primo etfi ap- Mendicantiu
phrij Præfidentis vtriufque manu fubfcripto , arbitrio probatus , & confirmatus fuerit , illiufque profeffores in à Sede Apoſt.
veltro perfoluendis , vbique locorum præfatorum con- proceffionibus , & aliis actibus , ac minifteriis, publicis approbato ,
ftituere & ordinare procurent. Nos enim ipfis omnia && priuatis tam coram Romano Pontificein eius Capella, precede ntiam,
habere debet
quæcumque alia , in prædictis, & circa ea neceffaria & generaliumque Conciliorum feffionibus, & congrega- & tamen di
opportuna, etiam fi talia forent, quæ mandatum & facul-tionibus, quam plerifque aliis Chriftifidelium partibus, uerfa istes de-
tatum exigerent magis fpecialem , tam coniunctim quam primum locum inter alios Fratres Mendicanteobti s - fuper exorta
neant , tamen fi ad Religionis propagationem in Ciui- Suns.
diuitim, per fe vel alium , feu alios faciendi, & exequen-
di plenam & liberam ipfarum tenore præfentium,conce- tatibus & aliis locis , in quibus aliorum Ordinum Men-
dimus facultatem. Decernentes irritum & inane quic- dicantium Religiofi , Conuentus & domos prius habe-
quid fecus fuper his à quoquam , quauis auctoritate bant , domos , aliaue Religiofa loca pro eorum habita-
icenter vel ignoranter contigerit attentari.
Claufula de- tione ædificarunt , feu conftrui fecerunt, aut iam ædifi-
regatoria. §. 7. Non obftan. ftatutis, & confuetud . Vrbis, ac Ci- catá receperunt , fæpe contingit quod aliorum Ordinum
uitatum, Prouinciarum, & locorum præfatorum, necnon fratres Mendicantes , antiquitatis Ecclefiarum , vel fuo-
Ecclefiarum , Monafteriorum, & Ordinum quorumcum- rum Conuentuum & domorum , quas in eifdem locis
que iuramento , &c. roboratis , ac quantocumque tem- prius habuerunt , feu aliis prætextibus , dictos Ordinis
pore obferuatis, præfcriptionibus quoque, & priuilegiis, Prædicatorum fratres in proceffionibus, & aliis actibus,
exemptionibus, indultis& literis Apoftolicis, illis & co- ac minifteriis' prædictis contingentibus, præcedere fata-
rum fingulis, necnon Pop.Rom. & Card. ac quibufcum- gunt, præeminentiamque & locum debitum eifdem de-
que aliis nullis prorfus exceptis, fub quibufcumque te- negant , & impediunt, quo fit, vt non folum inter eos
noribus & formis, ac cum quibufuis claufulis , & decre- inteftina odia & diffenfiones ', in eorum animarum per-
1 tis conceffis, confirmatis, &c.Quæ omnia quatenus præ- niciem , ac ceterorum Chriftifidelium fcandalum non
dictis in aliquo obftare, aut effectum præfentium quo- modicum, fed etiam forfan lites & controuerfia iudicia-
quomodo impedire poffent, illorum omnium tenores, les quandoque fubortæ fint, & indecifæ pendeant.
&c. pro expreffis habentes , Motu & fcientia fimilibus § . 2. Nos , qui de antiquitate & præeminentia cuiuf- Hic ideo Pot.
reuocamus, tollimus & abrogamus ; literafque omnes & libet Ord. fratrum Mendicantium , plenam & indubita- eas extinguit.
fcripturas defuper confectas cum inde fecutis omnibus
tam notitiam habuimus & habemus, corum honoris, &
caflamus, annullamus, viribufque & effectu carere volu-
iurium conferuationem, ac pacem & quietem inter eos
mus eoipfo,quodque aliquibus communiter vel diuifim confo
uere , necnon fcandala inde quomodolibet orta,
à dicta fir Sede indultum, quod interdici, &c. non pof-
quæue oriri poffent, remouere paterno affectu zelantes,
fint per literas Apoftolicas non facientes , &c. mentio-
Motu proprio , non ad alicuius fuper hoc nobis oblatæ
nem, ceterifque contrariis quibufcumque.
Forma publ. petitionis inftantiam , fed ex certa fcientia , ac mera de-
5.8. Ceterum vt præfentes quarum folam Signaturam liberatione noftris , Apoftolica auctoritate , tenore præ-
Hanepubl.no fufficere , & vbique tam in iudicio , quam extraillud fentium , litem & caufam quamcumque, feu quæftionis
hic
habeshe
in conft.Six.
fed fidem facere volumus , omnibus plenius innotefcant, & controuerfia materiam, fi quæ defuper vbilibet in Ro-
V.cit.in rub mandamus illas ad valuas Bafilicæ Principis Apoftolo- mana Curia, vel extra cam, etiam in noftro caufarum Pa-
rum de Vrbe & Cam. præfatæ, necnon Cancell.Apofto- latij Apoft. Auditorio , in quacumque inftantia , inter
lice , & in acie Campi Flora publicari, earumque exem- quofcumque quomodolibet pendeant , illarum ftatum,
pla de more affigi:ac etiam volumus & Apoftolica aucto- & merita, & non aliqua fententia, etiam in contradicto-
ritate decernimus quod huiufmodi exempla etiam im- rio iudicio à quouis Iudice , ordinario vel delegato, quæ
preffa, manuque Notarij publici , ac figillo Caroli Epif-
in rem tranfiuerit iudicatam , contra ipfos Fratres Præ-
copi feu Honuphrij Præfiden. prædictorum obfignata,
dicatoris fuper hoc prolata fuerit , ac alia etiam neceffa-
eamdem illam vbique locorum fidem faciant, quamipfæ -
rio magis exprimenda , præfentibus pro expreffis ha-
met præfentes facerent fi effent exhibitæ vel oftenfæ ; &
bentes , ad nos aduocamus , & penitus extinguimus,
nihilominus mandamus literas Apoftolicas fiue fub ac Fratribus aliorum quorumcumque Ordinum Men-
plumbo fiuein forma Breuis tam coniunctim quàm di- dicantium fuper his perpetuum filentium imponi-
uifim , quandocumque videbitur expediri .
mus.
Placet Motu proprio. M.
Dat.P. A.3. §.3 . Et nihilominus Fratres ipfos Ordinis Prædicato- pfifq; Fratri-
die TO. Aug. Dat.Romæ apud S. Petrum 14. Cal. Septemb.anno 3 . rum , primumdigniorem & honorabiliorem locum in- bus deprace- d.
dentia conce-
LXXI. Declaratio quod Fratres Prædicatores Ordinis S. ter ceterorum quorumcumque aliorum Ordinum Men- dir.
Dominici vbique præcedant ceteris Fratribus dicantium Religiofos , etiam fi tales effent, qui non ge-
nerali fermone comprehenderentur, fed nota ,& expref-
cuiufcumque Ordinis religioforum Mendi-
fione fpeciali indigerent, tam in Seffionibus & Congre-
cantium .
gationibus quorumcumque generalium, Prouincialium ,
Hac declaratio, que circa proceffiones mutata vide- & Synodalium Conciliorum, quam Proceffionibus , Mi-
tur infra eft conftit. 84. Greg. XIII. Expofcit . nifteriis , & aliis actibus publicis vel priuatis , in qui-
bufcumque
fuit poftea à Clem . VIII. ampliata in eius conft . locis Ciuitatibus,
obtinere præeminentia omnino
, & fpecialiOppidis,Terris, & aliis
Caftris, gaude-
13. Inter cetera. vbi Fratribus Prædicatoribus re perpetuo debere , etiam fi illic Ecclefias , Domos , aut
precedentiam vbique concedit, quoad omnes Re- Conuentus non habuerint, feu habeant, aut aliorum Or-
ligiofos tam Mendicantes quam non Mendican- dinum Mendicantium Fratres , & Religiofi in eifdem
tes, poft Canonicos, & Clericosfaculares, ac an- Ciuitatibus , & locis antiquiores pro tempore, corum-
tiquos Ordines Monachales . De toto autem Ordi- que Ecclefiæ , Capella , domus & loca regularia ibi pri-
mo inftituta , & fundata fuerint , eofdemve Fratres Præ-
ne Dominicano plene notaui fupra in conft.2 . dicatores adhuc , etiam per centum annorum , aut
Honor. III. Religiofa m .
diuturnius , vel alias quantumuis longe magis imme-
morabile
PIVS Q V IN T V S. 267
modum legis
morabile tempus præcedere confueuerint , declarainus, | Motu proprio confiftorialiter , etiam per
ftatuimus, & etiam definimus. & ftatuti perpetui , iteratis vicibus , cum quibus etiam
Et defuper no §.4 . Diſtricte in virtute fanctæ obedientiæ, & fub ex- derogatoriarum derogatoriis,aliifque efficacioribus clau-
moleftari in- communicationis maioris , eo ipfo incurrenda pœna, fulis , ac irritantibus , & aliis decretis , concella pro
bet.
omnibus & fingulis quorumcumque aliorú Mendican- tempore, in contrarium forfan reuocantibus, etiam fi eis
tium Ordinum pro tempore Religiofis inhibentes , ne expreffe caueretur, quod nifi per trinas diftinctas literas
de cetero præmiflorum occafione Ordinem Fratrum Præ- cum temporis interuallo competenti ternis diſtinctis vi-
dicatorum huiufmodi, illorumque pro tempore Religio- cibus , illis quos concernunt intimandas , derogatum
fos quofcumque moleftare , inquietare, perturbare , aut effe non cenfeatur , aut alia forma in id feruanda fit,
quoquomodo impedire audeant vel præfumant , fup- conceffis , approbatis & innouatis , quibus omnibus &
plentes in hoc citationum , omnefque alios , tam iuris fingulis, etiam fi deillis, eorumque totis tenoribus, fpe-
quam facti , & quarumcumque aliarum folemnitatum, cialis , expreffa & indiuidua mentio habenda effet, illo-
etiam fubftantialium & proceffuum, defectus. rum , omnium & fingulorum , tenores vim & effectum ,
Claufulas §. 5. Ac decernentes, præfentes noftras literas de fub- ac fi de verbo ad verbum , nihil penitus omiffo , forma-
Praferuatiuas reptionis vel obreptionis , intentionifve noftræ aut alio que in eis tradita obferuata infererentur,pro fufficienter
apponis. quouis vitio feu defectu, nullo vmquam tempore impu- expreffis habentes , illis alias in fuo robore perman-
gnari poffe, ac conftitutionem noftram de non tollendo furis , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe latiffime
cuiquam per quamcumque gratiam , feu conceffionem, derogamus , & ceteris contrariis quibufcumque. Aut fi
aut declarationem ius quæfitum, aduerfus cas locum fibi aliquibus, communiter vel diuifim ab Apoftolica fit Se-
vendicare non poffe, nec debere. de indultum , quod interdici , fufpendi, vel excommu-
Decretum ir. §.6.Sicque in præmiffis omnibus & fingulis per quof- nicari non poffint per literas Apoftolicas non facientes
ritans. cúque Iudices, & Commiffarios, quauis auctoritate fun- plenam & expreffam, ac de verbo ad verbum de indulto
gentes , etiam S. R. E. Cardinales, & caufarum dieti Pa- huiufmodi, ac eorum perfonis, locis, Ordinibus, & no¬
latij Apoftolici Auditores , in quauis caufa, & inftantia, minibus mentionem.
etiam per appellationem pendente , iudicari & definiri §.9.Et quoniam difficile effet præfentes literas ad fin- Tranfumptis
debere, fublata eis, & eorum cuilibet, quauis aliter inter- gula quæcumque loca deferri volumus & eadem Apo- credi iubet.
pretandi & iudicandi facultate, ac irritum & inane quic- ftolica auctoritate etiam decernimus, quod illarum exem-
quid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate plis , etiam impreffis, manu Notarij publici fubfcriptis
fcienter vel ignoranter contigerit atttentari . figilloque alicuius Prælati , vel perfonæ in dignitate ec-
Exec'stores', §. 7. Ceterum , vt declaratio, ftatutum , definitio, in- clefiaftica conftitutæ , feu Curiæ ecclefiaftica munitis,
deputat. hibitio , aliaque omnia & fingula præmiffa inuiolabili in iudicio & extra vbi opus fuerit , eadem prorfus fides
ter obferuentur, vniuerfis &fingulis venerabilibus fra- adhibeatur , quæ adhiberetur eifdem præfentibus origi-
tribus noftris Patriarchis,Epifcopis, & dilectis filiis Ab- nalibus, fi exhiberentur, vel oftenderentur.
batibus , ac aliis Ecclefiarum prælatis , & perfonis in di- Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris , D. P. An. 3:
die 27. Aug.
gnitate ecclefiaftica conftitutis, necnon Metropolitan .& die 27. Augufti 1568. Pont. noftri anno 3 .
aliarum Cathedralium Ecclefiarum Canonicis , eorum-
dem Archiepifcoporum,& Epifcoporum Officialibus,feu Contra quofcumque Clericos , tam fæculares LXXII.
Vicariis in fpiritualibus generalibus, vbilibet conftitu-
quam regulares , nefandi criminis reos .
tis per Apoftolica fcripta in virtute fanctæ obedientiæ
committiinus , & mandamus , vt has literas noftras , &
Ad hoc habes etiamfup. Leon . X.conft.7 . Supernæ
in eis contenta quæcumque inuiolabiliter obferuent ,
ipfique duo , aut vnus eorum, per fe vel alium feu alios, huius Pont. conft.5 . Cum primum .
PIVS Edita A.D.
vbi quando & quoties opus fuerit , & pro parte dicto- EPISCOPVS
1568.
rum Fratrum Prædicatorum , vel aliquorum ex eis fue- Seruus feruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
rint requifiti eis efficaci præfidio affiftentes , faciant au- Orrendum illud fcelus , quo pollutæ fœdataque Exordium.
étoritate noftra eos huiufmodi literis noftris , & in eis Ciuitates à tremendo Dei iudicio cóflagrarunt, acer-
contentis quibufcumque pacifice frui & gaudere , non biffimum nobis dolorem inurit,grauiterque animum no-
permittentes à Religiofis quorumcumque aliorum Or- ftrum commouet , vt ad illud quantum poteft compri-
dinum Mendicantium , vel quibuflibet aliis, quacumque mendum, ftudia noftra conferamus.
auctoritate fungentibus fuper præeminentia, & aliis an- §. 1. Sane Lateranenfi Concilio dignofcitur conftitu- Concily Late-
tedictis contra earumdem noftrarum tenorem , quomo- tum, vt quicumque Clerici, illa incontinentia quæ con- ranen difpof.
tio eft in bul-
dolibet moleftari, inquietari, perturbari , aut impediri, tra naturam eft, propter quam ira Dei venit in filios dif- la Leonis cit.
contradictores & rebelles quofcumque, ftatus, gradus, fidentia , deprehenfi fuerint laborare, à Clero deiician- in rubr.
ordinis , conditionis & dignitatis cuiufuis exiftentes, tur , vel ad agendam in Monafteriis pœnitentiam detru-
per cenfuras ecclefiafticas , & pœnas etiam pecuniarias dantur.
arbitrio eorum moderandas & applicandas, quacumque §. 2. Verum ne tanti flagitij contagium, impunitatis Caufa huius
applicatione poftpofita compefcendo . Et nihilominus fpe, quæ maximapeccandi illecebra eft , fidentius inua- noua difp.
cos,qui fententiam excommunicationis antedictam , cen- lefcat, Clericos huius nefarij criminis reos , grauius vl-
furas , & alias pœnas per cos , aut aliquem eorum pro cifcendos deliberauimus , vt qui animæ interitum non
tempore latas incurrerint , legitimis fuper his habendis horrefcunt , hos certe deterreat ciuilium legum vindex
feruatis proceffibus , illas incidiffe declarent , nec non gladius fæcularis.
Impofitio pœ-
aggrauare etiam iteratis vicibus curent , inuocato ad id, S. 3. Itaque quod nos iam in ipfo Pontificatus noftri na capitalis
fiopus fuerit auxilio brachij fæcularis. principio hac de re decreuimus , plenius nunc fortiuf-
Obftantiato 5. 8. Non obftantibus præmiffis , & tam huiufmodi que perfequi intendentes , omnes & quofcumque près-
lit.
noftra de non tollendo cuiquam ius quæfitum , & aliis byteros & alios clericos fæculares & regulares,cuiufcum-
Apoftolicis, quam in quibufuis generalibus , Prouincia- que gradus, & dignitatis, tam dirum nefas exercentes;
bus vel Synodalibus Conciliis editis, fpecialibus vel ge- omni priuilegio clericali, omnique officio , dignitate &
neralibus , conftitutionibus & ordinationibus , Domo- beneficio ecclefiaftico præfentis canonis auctoritate pri-
rumque , Ordinum & locorum prædictorum etiam iura- uamus. Ita quod per Iudicem Ecclefiafticum degradati,
mento, confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate poteftati ftatim fæculari tradantur, qui de eis illud idem
alia roboratis, fundationibus , ftatutis, vfibus , naturis & capiat fupplicium, quod in laicos hoc in exitio deuolu
confuetudinibus , priuilegiis quoque indultis , & literis | tos , legitimis reperitur fanctionibus conftitutum.
Apoftolicis, Fratribus Mendicantibus aliorum Ordinum Nulli ergo, &c.
quorumuis , corumque Ecclefiis, Capellis , Domibus, & Datum Romæ apud S.Petrum,anno Incarnationis Do- D.P: Anz.
minicæ 1568. tertio Cal.Septemb . Pont, noftri anno 3. die 30. Aug.
locis & Superioribus , in fpecie vel in genere ,tam per
fel. rec Sixtum Papam IV. quam alios quofcumque Ro- Anno à Natiuitate Domini millefimo quintefimo fexa- Publicatio
manos Pontifices prædeceffores noftros , etiam bulla gefimo o&tauo , Indictone vndecima , die vero vigefima
Aurea, Mare Magnum nuncupata, contentis, ac per nos tertia menfis Septembris , Pontificatus San&tiff, in Chrifto
Tom. II Z 2 Parris
268
PIVS QVINTV S.
Patris, & D.ND Py Papa V. anno 3. retrofcripta litera fidei Catholicæ , aut dicta Sedis , & quibuflibet aliis
Apoftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica, aliis caufis quantumlibet grauibus , vrgentibus , necef-
Principis Apoftolorum de Vrbe, Canc. Apoftolica,& in acia fariis & onerofis , ac etiam confideratione, intuitu , con-
Campi Flore, per nos Antonium Clerici , & Chriftianum de templatione , vel ad inftantiam Imperatoris , Regum,
Monte, pralibati S.D.N. Papa Curf. Ducum , aliorumque Principum, necnon S.R E. Cardi-
Io. Andreas Panizza Mag.Curf. nalium, deque illorum confilio , & matura deliberatione
prius defuper habita, conceffa, confirmata,ac etiam mul-
tiplicatis vicibus innouata, extenfa & moderata.Ita quod
deinceps illorum fic reuocatorum prætextu , Laici etiam
LXXIII. Moderatio , & reuocatio priuilegiorum, Officiis
extra coniugium &in cælibatu viuentes , acBigami , &
Romanæ Curiæ, ac Militiis concefforum, circa Clerici coniugati nullas nouas penfiones,
aut fructus,
penfiones obtinendas , & transferendas , ac ex- aut omnino alias res ecclefiafticas habere, nec ipfi etiam
pectatiuas concedendas , vnionefque & fup- qui coniugati non funt , fi ad primas , aut alias nuptias
preffiones beneficiorum faciendas , ac faculta- tranfiuerint , antiquas deinceps percipere, Clerici vero,
& alij matrimonium etiam cum vnica & virgine contra-
tem de bonis Ecclefiafticis teftandi.
cturi , poftquam illud contraxerint , nec antiquas reti-
De vnionibus habes etiam Conc . Tridentini feff7 nere , nec nouas affequi poffint, Sed nec vlli Laici , nec
Clerici priuilegio transferendi penfiones , fructus , aut
cap.6. &feff. 14. cap.9 . & feff.24.cap.13.15.
alias res huiufmodi de cetero potiantur. Decernentes
Et defacultatibus teftandi, attende etiam aliam
omnes transferendi facultates ex nunc , Antiquas vero
buius Pont. conft.117. Quæ ordini.cum ibi nos. penfiones, & alias referuationes , tam Laicis quam Cle-
Militiæ varias reintegrationes circa hæc fancita obti- ricispconceffas , & quas ipfos Clericos habere contige-
rit, er futurum contractum matrimonium huiufmodi
nuerunt , quas feriofum fuiffet fingulas hic adnotare,
extinct e .
ideo eas quære in Indice ver, Militiæ. as lfe
§. 3. Ac etiam reuocamus, & abolemus omnia & quæ- Reuocatio fr
Referuatores autem penfionum perpetuarum fuper Be- cumque priuilegia, facultates, difpenfationes, & indul- milispriuile-
gij quarum-
neficiis Ecclefiafticis ad Collegiorum , & piorum lota obtinendi & transferendi fimiles penfiones, fructus , & cumque Mi-
corum fauorem factarum, & Indulta imponendi pen- alias res Ecclefiarum , Monafteriorum, & aliorum bene- litiarum
fiones etiam temporales , reuocauit S.D.N. Vrban . ficiorum & officiorum ecclefiafticorum , fæcularium & Hoſpitalium
VIII. conft.69. Sanctiffimus. inf. tom.4. regularium S. Iacobi de Spata , de Calatraua , de Alcan- obtinendispē-
fionibus.
PIVS PAPA QVINTVS tara, Iefu Chrifti, & Sancti Stephani, ceterifque Militiis,
Edita An. D. necnon Sancti Lazari Hierofolymitani , ac omnibus &
1568. fingulis aliis Hofpitalibus , eorumque Militibus, Fra-
Acrofan &tum Ecclefiæ Dei ftatum, integrum & inco- tribus & perfonis, tam Clericis quam coniugatis, etiam
Exordium .
lumem præftare officij noftri cum fit, quæcumque illi modo & forma prædictis,& ex eifdem ac quibufcumque
detrimentum afferre nofcuntur , noftra nos decet confi- aliis fortioribus caufis conceffa , approbata , & etiam à
deratione mouere .
nobis moderata, & reftituta ; ita quod ipfi, fiue coniuga-
Caufa buius
S.. Sane tantæ tamque immoderata de rebus domi- ti fiue bigami , fiue clerici fiue etiam presbyteri , nullas
conft.
nicis, etiam extra ordinem Ecclefiafticum largitiones , de cetero recipiant , fed eas folas quas nunc habent fine
his nouiffimis temporibus fuccreuiffe perhibentur , vt facultate ipfas transferendi retineant , & ex quoque
iam optima quæque alieni fenfim exhauriant, & quod in per futurum contractum Matrimonij extincta cen-
fouendis multiplicandifque Miniftris Ecclefiafticis , fun- feantur.
dandis Seminariis , alendis pauperibus , recreandis infir- 5.4. Omnes vero priuatas difpenfationes , & gratias Declaratio
ritate , Mi--
mis , inftaurandis Ecclefiis, fulciendis ædibus vetuftate habendi, & retinendi penfiones, fructus , & alias res Ec- fationis
confumptis, educandis viris religione, & doctrina claris, clefiafticas , Militibus & Fratribus quibufcumque Mi- litibusconcef-
quibus Ecclefia ipfa tantopere dignofcitur indigere, id litiarum, & Hofpitalium prædictorum,tam à nobis quam fa predictis.
ferevniuerfum multitudo præripiat laicorum., Hinc ma- à prædecefforibus noftris, & dicta Sede hucufq; fingula-
nifefta nos impellit neceffitas , vt hac indomita cupi- timconceffa, ita moderamur, & reftringimus , vt illarum
ditaterepreffa, de communi Ecclefiæ falute confulamus. vigore foli Milites , & Fratres non coniugati , nec biga-
At quia omnia incommoda ftatim vbique facile fubdu- mi, nouas deinceps penfiones , aut fructus aliafque res
cere non valemus, ea faltem , quæ nobis proxima funt, Ecclefiafticas recipiant , & in cælebatu viuentes , illas
& ante oculos frequentius obuerfantur , in primis tol- & alias iam receptas dumtaxat percipiant. Alij vero,
lere curabimus, vt ceteri omnes cum venerit vfus,æquio- etiam cum vnica , & virgine coniugati, fi rurfus matri-
re animo patiantur. monium contraxerint, cas omnes quas nunc habent,per
Reuocatio in-
§. 2. Itaque de nobis attributæ poteftatis plenitudine huiufmodi contractum amittant , nec illæ ipfis vlterius
pen- reuocamus, & abolemus omnia & quæcumque priuile-
deltor trans
ferendi debeantur , fimili facultate transferendi tam antiquas
fionesCollegia , facultates , difpenfationes , & indulta Militum S. quam futuras penfiones,fructus, & res huiufmodi omni-
gis Offi- Pauli, Sancti Georgij , Pij , de Laureto , & de Lilio, nec- bus prædictis , etiam non coniugatis ex nunc penitus
cialib. Rom. non Secretariorum , Cubiculariorum , & Scutiferorum interdicta, & fuppreffa. Sed nec vlli Milites, aut Fratres
fimplices. clerici , vel presbyteri prætextu huiuf-

& per Apoftolicorum , ac quibufcumque aliis Romanæ Curiæ, etiam
Cur.,conceffo-
rum
laicos , vel & Apoftolicæ Sedis collegiis , & officiis , tam in dicta modi difpenfati onum , & gratiarum aliqua fimplicia,
clericos , con- Curia quam extra eam conftitutis, ipforumque perfonis, autalia beneficia Ecclefiaftica fæcularia, aut aliorum Or-
ingatos eas
retinendi. necnon Conclauiftis , de penfionibus , fructibus & aliis dinum regularia, etiam nullum omnino onus , aut ferui-
rebus Ecclefiafticis , etiam ad certam & determinatam tium habentia , vt præftimonia deinceps recipere, & re-
fummam & quantitatem conftitutis , per Clericos continere poffint.
iugatos , Bigamos , & alios Laicos , obtinendis, eifdem §. 5. Ad hæc quoque reuocamus & abolemus omnia cul
Reuocatiofa-
tatum Mi-
per ipfos, ac aliis fimilibus per alios Clericos in alium, & quæcumque priuilegia, facultates , licentias & indul- litiarum con-
vel alios transferendis , per quofcumque Romanos Pon- ta , Magiftris , & Conuentibus, aliifque perfonis , & lo- cedendi expe-
tifices prædeceffores noftros , ac nos , & prædictam Se- cis Militiarum , & Hofpitalium prædictorum , corum- datiuas , &
dem , tam in ipforum officiorum inftitutione , quam que perfonis , etiam vt prædictum eft concella, confir- referuationes
ad beneficia.
deinceps quandocumque , & quotiefcumque, etiam per mata, extenfa,& moderata, concedendi expectatiuas, re- uniendi,
modum ftatuti perpetui, ac initi & ftipulati contractus, feruationes,& alias gratias præuentiuas ad Prioratus,pre- incorporandi ,
& alias fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum ceptorias , Hofpitalia, & alia beneficia , & officia, Mili- di velfupprime-
beneficia.
quibufuis reftitutionibus, preferuationibus,mentis atte- tiarum, & Hofpitalium prædictorum . Itemque vniendi,
ftationibus , derogatoriis , aliifque fortioribus efficacif- & incorporandi perpetuo vel ad tempus, & fupprimen-
fimis & infolitis claufulis, necnon irritantibus & aliis di beneficia Ecclefiaftica cum cura & fine cura, fæcula-
decretis , etiam Motu proprio , & ex certa fcientia , de- ria & quorumuis Ordinum regularia, etiam de iurepatro-
que fimili poteftatis plenitudine , etiam pro defenfione natus Laicorum ex fundatione , & dotatione exiftentia,
ac
PIVS Q V IN T V S. ་ 29
ac etiam nullum penitus feruitium , aut ordinem an- nedicti Ciftercienfis, Sancti Auguftini, & aliorum Ordi-
nexum, feu aliud onus qualecumque habentia, etiam num, & regularum quorum Militia, & Hofpitalia prædi-
ruinofa, & deferta, ac etiam fponte àPatronis oblata, vel cta funt iuramento, confirmatione Apoftolica,vel quauis
donata , illorumque fructus, res , & proprietates appli- firmitate alia roboratis, ftatutis, confuetudinibus, ftabi-
candi & appropriandi Militiis , &Hofpitalibus fupradi- limentis, vfibus , & naturis quantocumque tempore ob-
ctis , feu beneficia ipfa in Monafteria, Prioratus , præce- feruatis , necnon fundationibus eorumdem , aliis quo-
ptorias , beneficia , Hofpitalia , & alia loca Militiarum que priuilegiis, indultis, exemptionibus, & literis Apo-
& Hofpitalium eorumdem erigendi , & inftituendi , ac ftolicis illis omnibus ipfarumque Militiarum , & Hofpi-
alias conmutandi & reformandi. talium Magiftris , Conuentibus, Prioribus , Præceptori-
Reuocatio ex- §. 6. Ac etiam omnes & fingulas expectatiuas, refer-
bus , Militibus, Fratribus, & perfonis per quofcumque
pectatiuari,
& vnionum, uationes, & alias gratias præuentiuas,fpeciales & gene- Romanos Pontifices prædeceffores noftros , ac nos, &
& fuppreffio- rales , necnon vniones, annexiones, & incorporationes prædictam Sedem, ceiam per modum ftatuti perpetui , ac
num,qua ple- perpetuas & temporales , fuppreffiones , applicationes, initi & ftipulati contractus , feu quafi , necnon motu,
narium effe- appropriationes , & alias difpofitiones huiufmodi be- fcientia , & poteftatis plenitudine fimilibus , ac etiam
dumfunt.
non fortita neficiorum & fructuum , per Magiftros, Conuentus, & confideratione, intuitu , contemplatione , vel ad inftan-
alios prædictos hucufque factas , & conceffas, ac etiam tiam Imperatoris, Regum, Ducum , aliorumque Princi-
dicta Apoftolica auctoritate, & ex certa fcientia confir- pum , Sanctæque Romanæ Ecclefiæ Cardinalium , ac de
matas , quæ plenarium nondum funt fuum fortitæ ef- eorum confilio , & affenfu etiam confiftorialiter habito;
fectum. tam pro Militiarum , Hofpitalium, & regularum huiuf-
Reuocatio fa- §.7. Præterea omnes & quafcumque licentias, & fa- modi reftitutione, & ampliatione, quam alias quomodo-
cultat difpo
tefta- cultates teftandi, & alias quomodocumque difponendi, cumque,ac fub quibufcumque tenoribus & formis , nec-
di, &
nendi de bo- etiam ad ceftam, & quantumuis modicam fummam , & non cum quibufuis reftitutiilis , præferuatiuis, annulla-
nis Ecclefia, quantitatem, de rebus, fructibus , & bonis immobilibus, tiuis , derogatoriarum derogatoriis , aliifque efficaciori-
velfructibus. mobilibus , & fe mouentibus ad Magiftros , Priores, Pra- bus , efficaciffimis , infolitis claufulis, necnon irritanti-
Ac teftamen- ceptores, Milites, Fratres,& perfonas Militiarum, & Hof- bus,& aliis decretis quotiefcumque conceffis , confirma-
torũ qua buc
uſque non pitalium prædictorum ratione illorum , necnon Præce- tis & etiam iteratis vicibus extenfis, & moderatis, etiam
habuerunt ef. ptoriarum, Hofpitalium , & beneficiorum Ecclefiaftico- fi in eis , ac ftatutis, ftabilimentis, & fundatione prædi-
fectum. rum, etiam fæcularium,& aliorum Ordinum regularium, ctis caueatur expreffe, quod nunquam prædicta reuoca-
Tu vide inf. · ac penfionum, & fructuum quorumcumque prouenien- ta , vel moderata , aut immutata intelligantur, nec illis;
conft. 117. tes , necnon facta hucufque, non tamen effectum forti- in toto vel in parte derogatum cenfeatur per quafcum-
Que Ordi- ta vigore licentiarum & facultatum prædictarum, tefta- queliteras , etiam derogatoriarum derogatorias, ac alias
ni. menta & alias difpofitiones huiufmodi , etiam fi per eaf- fortiores & efficaciores claufulas in fe continentes , nifi
dem licentias & facultates difponatur, quod dimidia,vel dum & quoties de illorum,ac etiam certarum fpecialium
alia pars rerum &bonorum prædictorum Militiis , Hof- literarum Apoftolicarum inde confectarum vere , non
pitalibus , Domibus, & locis, vnde illa prouenerint, aut autem per claufulas generales vel fpeciales idem impor-
aliis piis locis relinquantur. Decernentes omnes & fin- tantes, inferto tenore,ac de fimili Cardinalium confilio,
gulas referuationes , affignationes , tranflationes, vnio- & femper in huiufmodi qua fic fierent de confilio præ-
nes, annexiones, incorporationes, fuppreffiones , appli- dicto derogationes , & alia difpofitiones cenferetur ap-
cationes , appropriationes , teftamenta , donationes , & pofita claufula , quod tunc demum, nec aliter, nec alio
alias difpofitiones quafcumque , quas prætextu priuile- modo effectum fortiantur , cum Magiftrorum , & Con-
giorum , facultatum , difpenfationum , & indultorum uentuum prædictorum ad id acccdat aflenfus , quodque
prædictorum fic reuocatorum, ac contra præfentium te- derogationes , & aliæ difpofitiones huiufmodi aliter ef-
norem per quofcumque , etiam dicta Apoftolica aucto- fectum non habeant , nili huiufmodi derogationes , &
ritate fieri, vel factas perfequi contigerit, tamquam fub- aliæ difpofitiones confiftorialiter factæ , & per trinas di-
reptas & extortas , nullius prorfus roboris & momenti ftinctas literas eumdem terorem continentes , tribus di-
effe , nec per eas ius , titulum etiam colorarum cuiquam ftinctis vicibus Magiftris, &: Conuentibus prædictis fue-
acquiri,nec quemquam quocumque tempore quauifque rint intimatæ , eorumque pariter ad id exprefius accedat
caufa reftitutionem in integrum,reductionem ad termi- affenfus , aliter vero factæ viribus & effectu omnino
nos iuris, aut quoduis aliud gratiæ remedium impetrare, careant , ac Magiftri , & Conuentus prædicti ad paren-
aut etiam ab alio vel aliis impetratis , aut motu fimili dum illis & decretis defuper proceffibus, corumque exe-
conceffis vti. cutoribus , & fubexecutoribus , ac ipforum mandatis &
Clanfula pra-
feruatiua. §. 8. Nec præfentes literas de fubreptionis, vel obre- monitionibus minime teneantur , fed literarum huiuf-
ptionis, feu nullitatis vitio, aut intentionis noftræ , vel modi executionem omnino impedire , nec ratione refi-
alio quopiam defectu notari,vel impugnari,nec fub vllis ftentiæ cenfuris ecclefiafticis per ipfos executores vel
reuocationibus, fufpenfionibus, limitationibus,aut aliis fubexecutores latis innodari poffint . Quibus omni-
contrariis difpofitionibus fimilium vel diffimilium reuo- bus , etiam fi alias de eis eorumque totis tenoribus fpe-
cationum , & ordinationum ab ipfa Sede quandocum- cialis fpecifica,expreffa, & indiuidua, ac de verbo ad ver-
que emanandis comprehendi , fed femper ab illis exce- bum,non autem per claufulas generales idem importan-
pras, & quoties illæ emanabunt , toties in priftinum, & tes , mentio feu quæuis alia exprefl o habenda , aut ali-
validum ftatum reftitutas, & plenarie reintegratas effe & qua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret, tenores
cenferi.
Decretum ir- huiufmodi, ac fi de verbo ad verbum infererentur , præ-
ritans . §. 9. Sicque in iis, ac omnibus & fingulis aliis fupra- fentibus pro fufficienter expreffis & infertis habentes,
dictis per quofcumque Iudices ordinarios & delegatos,
harum ferie fpecialiter & expreffe derogamus. Et qua-
etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac Sanctæ tenus effectum præfentium quoquomodo impedire vel
Romanæ Ecclefiæ Cardinales , in quauis caufa & inftan- retardare , vel illis obeffe poflent , omnino tollimus &
tia , fublata eis & eorum cuilibet quauis aliter interpre- abrogamus. ceterifque contrariis quibufcumque.
tandi & iudicandi facultate & auctoritate, vbique inter- §. 11.Vt autem præfentes literæ omnibus pienius in- Forma public
pretari , iudicari & definiri debere , necnon irritum & notefcant , mandamus illas Bafilicæ Principis Apofto- banc conft:
inane quicquid fecus per quofcumque quauis auctorita- lorum de Vrbe, & in Cancellaria Apoftolica, necnon in
tefcienter vel ignoranter contigerit attentari . Volumus acie Campi Flora publicari , earumque exempla de more
autem fimilium priuilegiorum , difpenfationum , facul- affigi , & in dicta Cancellariæ libro Quinterno nuncu-
tatum, & indultorum conceffionem noftris explodi tem- pato defcribi.
poribus , & quod nobis licere non patimur , noftri fuc- §. 12. Volumufque & decernimus ipfarum præfen- Exemplorumi
cefforibus indicamus.
tium exempla etiam impreffa, manuque Notarij put lici, fides.
Clauf.derog.
5. 1o. Non obftantibus præmiffis , & noftris de non & figillo Prælati ecclefiaftici , aut illius Curiæ obfignata
tollendo iure quæfito, aliifque conftitutionibus & ordi- eandem illam vbique locorum fidem faciant, quam ipfæ
nationibus Apoftolicis , ac Collegiorum , Officiorum, præfentes facerent , fi effent exhibitæ vel oftenfæ . Nulli
Militiarum, Hofpitalium, Conuentuum , necnon S.Be- ergo omnino, &c.
Tom. II. Z 3 Datum
270 PIVS QVINT V S.
Dat.P. 4.31. Datum Rom apud Sanctum Petrum , anno Incarna- dumtaxat præbenda conftiterit, aut vnio de illis vni tan
die 9. Nou tionis Dominica, mullifimo quingentefimo fexagefimo- tum dignitati , beneficio , vel officio fic fuppreffo facta
octauo , quinto Idus Septemi ris , Pont. noftri anno fuerit , finguli poffeffores , etiam qui plura ex fuppreffis
tertio. præfatis obtinebant, vt præfertur , in vna parochiali Ec-
Publicatio Anno à Natiuitate Domini 1568. die vero 13. menfis clefia dumtaxat perpetuo refidentes, quam intra fex men-
Septembris, indict.11 . Pont. Sanctiff. in Chriftopatris, & fes poft publicationem præfentium eligere debeant fi
D.N.D. Hij diuina prouidentia Papa V. Anno III, retrof- cenfuras & pœnas prædictas effugere voluerint , potue-
cripta litera Apoft. affixa & publicata fuerunt ad valuas runt,vita eis comite , in ceteris ornnibus tolerari, dum-
Principis Apoft.de Vrbe, & Canc. Apoft.& in acie Campi modo reliquis Vicarij idonei ab Ordinariis locorum
Flora, ibique dimifsis copiis affixisper nos Ioannem Andream cum debito ftipendio affignentur. Illis vero cedentibus
Rogerium , & Ioannem Andream Panizzam pralibati S. & decedentibus, finguli rectores in fingulis ordinentur,
D. N. Papa, ac Sanita Sedis Apoftolica Curf. nifi forte loci propinquitas , rerum anguftia , aliue legi-
Iulius Parinus Mag. Curf. tima caufa connexionem patiatur.
§. 3. Porro Ecclefiis parochialibus, vel in præbendas DeputatioVi
canonicatuum erectis , vel dignitatibus , officiis, & be- cariorumin
Parochialib.
LXXIV. De dignitatibus & præbendis Ecclefiarum Infulæ
neficiis non vnitarum , nec fuppreffarum Metropolita, qua sut anne-
Sardinia , aliis Ecclefiis vnitarum, earumque narum , Cathedralium , & aliarum dicta Infulæ Eccle- xa dignitati
fuppreffione , & Parochialium ad primæuum fiarum perpetuo annexis, in quibus nullæ funt vicariæ bus,&c.
ftatum reductione , ac Vicariorum in Paro- hucufque perpetuæ inftitutæ , quoniam canonici & alij
chialibus , quæfunt annexæ dignitatibus, & c. dignitates , officia & beneficia huiufmodi obtinentes,in
ipfis Metropolitanis , Cathedralibus , & aliis Ecclefiis
deputatione.
deferuire tenentur,prædicti Ordinarij locorum illas quá-
PIVS EPISCOPVS ,
Edita A. D. primum ordinare, vel alias prouidere debeant, quemad-
1568. Seruus Seruor um Dei. Ad perpe tuam rei memor iam. modum in generalibus , & prædicto Tridentino Conci-
Vantum animarum cura ceteras omnes fuperat & liis dignofcitur ordinatum portione fructuum , etiam
Caufa buius QVantun
excellit , tanto nos impenfius prouidere neceffe eft, fuper certa re affignanda, ac per Vicarios propria aucto-
conft..
vt id officij genus , omni vbique adhibita induftria ex- ritate percipienda, quæ tamen centum annuenon tranf-
colatur. Ex multis enim offenfionibus , quæ ad noftram cendat , inferior vero quam quinquaginta fcutorum effe.
quotidie notitiam perferuntur , illam quoque grauif- poffit, quando fine notabili principalis incommodo ne-
fimam intelligimus, quod Canonici, & alij habentes di- queat effe pluris , & ea fit annonæ vtilitas , vt facerdos.
gnitates, perfonatus & officia earum Infulæ Sardina Ec- queat ex minori commode fuftentari.
clefiarum , quas partim rerum inopia depreffas, partim §.4.Præcipimus igitur vniuerfis & fingulis Archicpif- Executorum
deputatio,
etiam æris inclementia defertas , iampridem Apoftoli- copis, Epifcopis, & aliis locorum Ordinariis per dictam facultates.
ca Sedes proximis Metropolitanis , & aliis Cathedrali- Infulam conftitutis in virtute fanctæ obedientiæ,vt præ-
bus Ecclefiis prouidenter adiunxit, quamquam perfona- dicta omnia & fingula in fuis quifque ciuitatibus, dice-
li in ipfis obfequio foluti refidentiam detrectant atque cefibus , & locis quamprimum exequantur , & inuiolate
refugiunt , apud parochiales Ecclefias, quæ funt, vel in faciant ab omnibus obferuari. Contradictores quoflibet
præbendas fuorum huiufmodi canonicatuum inftitutæ, & rebelles per prædictas , quas viderint ipfi cenfuras &
vel prædictis dignitatibus,beneficiis, & officiis applicat, panas, ceteraque remedia opportuna,appellatione qua
nullum habentes perpetuum Vicarium, vel alium pro- cumque poftpofita compefcendo.inuocato etiam ad hoc,
prium facerdotem , qui curam exerceat animarum. Rur- fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis.
fus multæ parochiales Ecclefiæ , fiue pro præben dis ha- §. 5. Non obftantibus prædictis & noftris de non tol- Claufula do
rogatoria.
bitæ , fiue dignitatibus, beneficiis & officiis non vnita- lendo iure quæfito, ac deVicariis huiufmodi aliter infti-
rum , nec fuppreffarum Ecclefiarum incorporate repe- tuendis , aliifque conftitutionibus & ordinationibus
riuntur , quæ funt huiufmodi Vicariorum folatio de- Apoftolicis , necnon Ecclefiarum , in quibus canonica-
ftitutæ. tus & præbendæ, ac dignitates , beneficia & officia præ-
Extinctio be §. 1. Nos aduerfus periculofam hanc negligentiam, dicta confiftunt,iuramento, confimatione Apoftolica,vel
eficiorü Ec- volentes iuris profecutione cauere , de nobis attribute quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudini-
icorum poteftatis plenitudine extinguimus & abolemus omnes
clefiaftSardi-
Infula bus contrariis quibufcumque, feu quod aliquibus com-
vni. dignitates , etiam maiores & principales, necnon cano-
nix,aliis uni- muniter vel diuifim, à dicta fit Sedeindultum , quod in-
Borum ,vel nicatus , præbendas , perfonatus , adminiſtrationes , of- terdici, fufpendi, vel excommunicari , aut contra huiuf-
fupprefforum, ficia , ceteraque beneficia , omnium & fingularum dicta modi ftatuta & confuetudines, ac priuilegia eis conceffa,
qua habent
Infulæ Ecclefiarum aliis vnitarum , vel etiam fuppreffa- ad refidentiam , & alia prædicta compelli non poffint
parochiales
vtipraben- rum , quæ parochiales Ecclefias habent vti præbendas, per literas Apoftolicas non facientes plenam & expref-
das , ic. vel alias annexas, vbi non eft vicaria perpetua conftituta. fam, ac de verbo ad verbum , de ftatutis & confuteudini-
§. 2. Ipfas vero parochiales Ecclefias ad primæuum bus , necnon Ecclefiarum , locorum , & perfonarum hu-
Reductio pa- ftatum fimplicem & liberum reuocamus , ita vt in earum iufmodi mentionem, & quibuflibet aliis priuilegiis , in-
rochiali ad collatione dehinc ab Ordinariis locorum facienda,Con- dulgentiis,& literis Apoftolicis, generalibus vel ipeciali-
prim &uum
ftatum,&c. cilij Tridentini forma , quæ de parochialibus Ecclefiis bus quorumcumque tenorum exiftant , per quæ præfen-
fuper hoc præfcripta eft, omnino debeat obferuari. Sta- tibus non expreffa, vel totaliter non inferta effectus ea-
tuentes, vt quicumque dignitates, canonicatus, præben- rum impediri valeat quomodolibet vel differri, de qui-
das , beneficia, & officia prædicta fic extincta, etiam plu- bus , quorumque totis tenoribus ad verbum habenda ſit
ra,& diuerfis huiufmodi Ecclefiis ex difpenfatione Apo- in noftris literis mentio fpecialis , quæ omnia contra
ftolica , aut alias obtinebant , ex quo iam amplius non prædicta nolumus cuiquam in aliquo fuffragari . Quin
funt, nullum in dictis principalibus Ecclefiis locum ha- etiam ex nunc irritum decernimus & inane , quicquid
bere contendant, fed fingulas prædictas parochiales Ec- fecus per quofcumque quauis auctoritate fcienter vel
clefias , vt fimplices earum rectores retinentes , debeant ignoranter contigerit attentari .
ibi præfentes perpetuo refidere, ac debita parochialia of- §. 6. Ceterum mandamus eafdem præfentes ad valuas Iuffio publ.
ficia per fe ipfos , vt congruit, exercere : nec vlli omni- Bafilicæ Principis Apoftolorumde Vrbe, & in acie Cam-
no id effugere , aut confuetudine immemorabili, aliàue pi . Flora publicari , earumque exempla de more applica-
prætenfa iuris cautione defendi poffint,etiam fi eam curi , volumufque & Apoftolica auctoritate decernimus,
ram ad folos Epifcopos obiiciant pertinere , fed eos qui quod literæ ipfæ fic publicatæ, omnes & fingulos abfen-
canonica monitione præmiffa in dictis parochialibus tes , & vbique extra dictam Infulam degentes, ac etiam
Ecclefiis præfentes refidere neglexerint , cenfuris & pœ- monitiones, citationes , & inhibitiones per quemcum-
nis omnibus contra non refidentes , tam à dicto Con- que Ordinarium edicto publico valuis fuæ Cathedralis
cilio quam etiam noftris , & aliis canonicis fanctioni- Ecclefiæ affigendo , vigorepræfentium faciendæ, moni-
bus impofitis , volumus fubiacere. Verum , fi de pluri- tos, citatos, & inhibitos perinde arctent , ac fi eis perfo-
ribus etiam diuerfarum diœcefum parochialibus vnica naliter factæ fuiffent .
§.7 . Quia
Tranfumpto 6.7. Quia vero difficile , & incommodum valde effet, ipfos huiufmodi Religiofis perfonis impendere, nifi ob
um fides. eafdem præfentes ad fingula loca , vbi illis opus fuerit, feruataforma dicti decreti nos virtute fanctæ obedientiæ,
transferre,fimiliter volumus , vt earum exemplis etiam & fub indignationis noftræ pœna , interdicimus & pro-
impreffis, manuque Notarij publici, & figillo Prælati Ec- hibemus, ac contrafacientes per annumà præftatione ta-
clefiaftici , vel eius curiæ obfignatis , eadem prorfus fides lium ordinum ipfo iure fufpendimus,
adhibeatur , quæ eifdem præfentibus adhiberetur fi fo- §. 4. Statuentes &decernentes promotiones quarum- Promotioneſ ;;
non
rent exhibitæ vel oftenfæ. libet religiofarum perfonarum prædictarum ad ordines formaen (eruata
X Nulli d-Con-
ergo omnino hominum , & c. huiufmodi contra ipfius decreti Concilij Tridentini for- cili factas,
D.P. An 3 .
Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis mam , etiam cuiufuis licentiæ illis ab Apoftolica Sedevel nullas effe, &
Min ftrantes
die 1.Ottob. Dominicæ 1568. Kalend. Octobris ', Pontificatus noftri illarum Superioribus cuiufcumque dignitatis, ftatus,gra-
anno 3 . dus , & præeminentiæ exiftant , fi Pontificali dignitate puniri
nit: decor-
Publicatio. Anno à Natiuitate D. 1568. Indictione 11. die vero 23. fungantur, vel Cardinalatus honore præfulgeant concef-
menfis Octobris. Pontificat.Sanctiffimi in Chrifto Patris, & fæ , prætextu factas , executione prædictorum Ordinum
D.N.D.Py diuina prouidentia Papa V. anno 3.retrofcripta omnino carere nullafque prorfus & irritas exiftere,ficque
litera Apoftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas Bas promotas perfonas in altaris minifterio miniftrare non
filica Principis Apoftolorum de Vrbe, & in acie Campi Flo- poffe. Quinimo miniftrantes , priuilegiis , exemptioni-
ra, dimifsis ibidem earumdem retrofcriptarum literarum co- bus, immunitatibus, & aliis gratiis clericis conceffis om-
piis , per nos Iulium Parinum , & Io. Bornotum pralibati nino priuari , & irregularitatis , aliafque in dicto decreto
Sanctiff.D.N.PP. Curf. contentas pœnas eo ipfo incurrere , à quibus nifi à Ro
mano Pontifice , vel in mortis articulo minime abfolui
LXXV. Decretum Concilij Tridentini de Clericorum fæ- poffint.
C'aulu'as de-
cularium ad facros ordines promotione, exten- §. 5. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus &
ordinationibus Apoftolicis , ac quorumuis monafterio- Piniatorias
ti ap =
diturad Clericos regulares fiue fæculares more
rum , & Ordinum , etiam iuramento , & confirmatione
religioforum in communi viuentes.
Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis &
Contra male ad facros , vel minores ordines , feu clerica- confuetudinibus , priuilegiis quoque , indultis, & literis
lem characterem ordinantes , & male ordinatos ex- Apoftolicis , illis , illorumque fuperioribus & perfonis;
tat conſtit. Sanctiſſ.D . N. Vrb.VIII . 33. Secretis. inf. fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibuf-
tom . 4. uis etiam derogatoriarum derogatoriis,aliifque efficacio-
Edita An . D. OPVS ribus, efficaciffimis, reftitutiuis & infolitis claufulis, irri-
IV S E PISCO
1568. tantibufque & aliis decretis , in genere vel in ſpecie , ac
alias quomodolibet etiamiteratis vicibus conceffis, con-
Exordium.
Omanus Pontifex facrorum Conciliorum auctor & firmatis, & innouatis, quibus omnibus, etiam fi alias pro
interpres,illa quæin huiufinodi Conciliis à pruden- illorum fufficienti derogatione, de illis illorumque totis
tibus patribus in Spiritu Sancto legitimecongregatis fa- tenoribus fpecialis fpecifica & expreffa & indiuidua, non
lubriter fancita funt , pro fui paftoralis officij debito, autem per claufulas generales idem importantes, mentio
cum æquitas, honeftas , & decus fuadet, ficuti declarare, feu quæuis alia expreffio habenda,aut aliqua alia exquifi-
& moderari , ita etiam ad alios cafus extendere conta forma ad hoc feruanda foret, illorum tenores , forinas,
fueuit. datas & decreta in illis impofita, ac fi de verbo ad verbum
Coc.Trid.feff. §. 1. Sane cum non deceat diuino minifterio adfcri- infererentur, præfentibus pro fufficienter expreffis & in-
21 c.2. dere- ptos cum ordinis dedecore mendicante , aut fordidum
fertis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris, hac
for.ftatuitfor aliquem quæftum exercere , facro Tridentino Concilio
mam promo- vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus ceterif-
uendi Clericos inter alia decretum fuit , ne quis deinceps clericus fæcu- que contrariis quibufcumque.
feculares ad laris, quamuis alias moribus, fcientia, & ætate effet ido- §. 6. Et vt præfentes literæ ad omnium notitiam per- Publi
cations
ordinesfacros. neus, ad facros ordines promoueretur, nifi prius legitime ueniant,neue quis illarum ignorantia excufari poffit,vo-
conftaret eum beneficium Ecclefiafticum , quod fibi ad lumus & Apoftolica auctoritate decernimus præfentes formam dit: tra
victum honefte fufficeret , pacifice poffidere , vel alias literas ad valuas Principis Apoftolorum de Vrbe, & Can-
ordinari non poffet , nifi iuxta decreti ab ipfo Concilio cellariæ Apoftolicæ, ac in acie Campi Flora publicari , &
defuper editi formam & tenorem. earum exempla affigi & imprimi , illarumque exemplis
Ex caufis mo-
§. 2. Cum autem nulla in huiufmodi decreto religio- etiam impreffis, manu alicuius Notarij publici, & figilla
fis. exprefforum clericorum mentio facta fuerit , ac propterea non- Prælati Ecclefiaftici , vel eius curiæ obfignatis , eamdem
dohic
nulli,vti moleſte accepimus, certorum Ordinum religio- prorfus fidem adhiberi , quæ ipfis præfentibus adhibere→
fi , feu Canonici vel Clerici , intra clauftra monafterio- tur , fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
rum , feu domorum more regularium in communi vi- Nulli ergo, &c.
uentes , qui numquam , feu non nifi ad certum tempus Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- Dat: Þ.An.3.
profeffionem emittunt , & ex clauftro exire , vel dimitti, minicæ, 1568. pridie idus Octobris , Pontificatus noftri die1 4:06
ad fæculumredire libere & licite poffunt,Religionis præ- anno 3 .
textu titulo fufficientis beneficij , nec iuxta dicti decreti Anno à Natiuitate Domini 1568. Indictione vndecima,
Pullicatio:
tenorem ad facros ordines fe promoueri prætendunt , & die vero 12. menfis Nouemb. Pontif. Sanctiff.in Chrifto Pa-
.
à nonnullis Epifcopis paffim promoueantur , atque inde tris,& D.N.D.Pij diuina prouidentia Papa V. anno eius 3 .
plerumque illud inconueniens eueniat, vt fic promoti,& retrofcripta litera Apoft.affixa & publicata fuerunt ad va-
è clauftro exeuntes, & per fæculum vagantes , vel mendi- luas Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe,Cancell . Apoft.
care , vel fordidum quæftum exercere, non fine ipforum & in acie CampiFlora,dimifsis infuperius exprefsis locispra-
dedecore , ac ordinis vilipendio , & quamplurimorum fentibus literisper aliquantulum temporis fpatium affixis, &
Chriftifidelium fcandalo cogantur.
deinde,vt moris eft, amotis per nos Thomam Gallarum, & Iu¬
Pontifex iste §. 3. Nos igitur, qui fingulorum Dei miniftrorum ho- lium Parinum prelibati S.D.N.Py Papa Vac Sanita Apo-
extendit
dec retumdici
, ad norem & decus , quantum in nobis eft , finceris exopta- ftolica Sedis Curf
Clericos regu mus affectibus, Motu proprio , & ex certa noftra
fcientia, Chriftianus de Monte Mag Curf.
Lares more deque Apoftolicæ poteftatis plenitudine , hac perpetuo
Religioforum valitura fanétione, decretum prædictum de clericis fæcu-
in communi
viu entes. laribus loquens, ad omnes & fingulos, etiám cuiufcum- De folemni trium votorum fubftantialium profef- LXXVI.
que ordinis Clericos religiofos , fiue fæculares more re- fione regulari emittenda, & vna ex Regulis ap-
ligioforum viuentes in communi , non profeffos , harum
probatis eligenda , ab omnibus qui in diuerfis
ferie extendimus & ampliamus , ac religiofis & aliis præ-
Congregationibus & domibus , fub voluntaria
dictis non profeffis, vt ad facros ordines promoueri, nec-
non omnibus & fingulis venerabilibus fratribus noftris. obedientia, & extra folemne votum Religionis
Patriarchis , Archiepifcopis & Epifcopis , gratiam & viuunt , & habitum à fæcularibus presbyteris
communionem Sedis Apoftolicæ habentibus , vt ordines tum deferunt.
diftin&
Z 4 PIVS
J
272 PIVS QVIN T V S..
Edita An. D. PI VS E. PIS COPVS, fores noftros , ac nos & Sedem Apoftolicam , etiam per
1568. Seruus Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. modum ftatuti perpetui , ac initi & ftipulati contractus,
Caufa buius Vbricum vitæ genus eorum veriti , qui regularium ac alias fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum
Lformam præ fe ferentes
conftit. , nec propriis renunciant,nec quibufuis claufulis & decretis , in genere & in fpecie,
vllam profitentur ex regulis approbatis , quando horum conceffis & confirinatis , ac etiam aliis reformationibus,
plerique proprio inftinctui obfequentes, alij odio incen- quotiefcumque ac quocumque tempore factis & pro-
fi, alij, dum quod ambiunt minus confequuntur, alij vel mulgatis, & quibuflibet aliis indulgentiis & literis Apo-
dilapidatis vel interuerfis rebus , &ad fefe , vel propin- ftolicis , fpecialibus & generalibus , quorumcumque te-
quos tranflatis, vt ratiocinia effugiant , quidam etiam in norum exiftant , per quæ præfentibus non exprella vel
fuos ipforum mores inquifitum iri præfentientes , quafi totaliter non inferta, effectus earum impediri valeat quo-
impunitatem adepturi, è fodalitio fuo,vt lubet , exiliunt, modolibet vel differri , & de quibus quorumque totis
cicctifque illius infignibus, veftem recipiunt fæcularem, tenoribus habenda fit in noftris literis mentio fpecialis,
Hinc graues & periculofæ quotidie offenfiones in popu- quæ omnia tanquam abrogata , contra earumdem præ-
los concitantur , dum quos difciplinæ regulari perpetuo fentium tenorem nolumus cuiquam in aliquo fuffra-
mancipatos credunt, rurfus eos, etiam vbi confueuerint, gari.
contempto poft tot annos, & relicto, indignis fæpe mo-, 5.4. Ceterum mandamus præfentes ad valuas Bafilicæ luffio publi-
candi.
dis,eius cui fefe dediderant vitæ inftituto liberos vident, Principis Apoftolorum de Vrte , & Cancellariæ Apofto-
& folutos in fæculum euagari. Cum igitur conueniat, vt lice; ac in acie Campi Floræ publicari, & earum exempla
cuius arma induit, cam miles militiam perfequatur,hanc de more applicari.
de prædictis rationem capere inftituimus , vt vel perma- §. 5. Ac etiam volumus , quod ipfarum præfentium Fides tran-
nendi , vel abfcedendi facultate femel fingulis propo- exempla etiam impreffa , & Prælati Ecclefiaftici , vel eius fumptorum.
fita , certus deinceps & immobilis difciplinæ regula- Curia figillo , & Notarij publici manu obfignata , cam-
ris cultus debeat in ipfis fodalitatibus perpetuo ob- dem illam fidem vbique locorum,in iudicio & extra illud
feruari.
faciant, quam ipfæ præfentes facerent, ſi ibi oftenderen-
Viuentes fub §.1. Itaque de nobis attributæ poteftatis plenitudine,
tur, aut exhiberentur.
obediétia vo- ftatuimus, vt omnes & finguli Priores, Præpofiti, & alij Dat. Romæ apud S.Petrum,anno Incarnationis Domi- D. P. An. 3 .
luntaria s
extra folemne Præfidentes Generales , Prouinciales , & Conuentuales, nicæ , 1568. 15. Kalend. Decembris , Pontificatus noftri 17.Noumb.
votum Reli- necno Canonici & Fratres S.Georgijin Alga Venetiarum anno 3 .
Publicatio.
gionis debent ac Eremitarum S. Hieronymi , alias B. Petri Pifarum , & Anno à Natiuitate Domini 1568. indict. 1 1. die vero 4.
profeffionem
trium votoru omnium ac quorumcumque aliarum Congregationum , menfis Decembris , Pont. Sanctif, in Chrifto patris , &
emittere ,fub necnon Ecclefiarum, domorum,& conuentuum, in com- D. N.D. Pij diuina prouidentia Papa V. Anno III. re-
una ex Regu- muni , & fub obedientia voluntaria , & extra votum fo- trofcripta litera Apoft.affixa &publicatafuerunt ad val-
lis approbatis. lemne Religionis viuentes , quorum habitus à fæculari- uas Bafil. Principis Apoft.de Vrbe, & Canc. Apoft .& in
bus prefbyteris eft diftinctus , qui religionem amplecti, acie Campi Flora , dimiẞis in omnibus fupradictis locis
& profeffionem regularem folemnem emittere volue- earundem retrofcriptarum literarum copiis affixis, vt mo-
rint , id in fuis quifque conuentibus , & domibus intra ris eft ,per nos Ioannem Freyle,& iulium Parinum prali-
vigintiquatuor horarum fpatium , poftquam Delegatus bati S.D.N. Papa Curf.
nofter præfentes literas eis fignificauerit , palam & fpon-
te deliberent &declarent ; inde conuocato quamprimum Confirmatio exemptionum Fratrum Milicum LXXVII .
per fingulas huiufmodi Congregationes Generali vel
alio fupremo iuxta morem cuiufcumque Congregatio- Hofpitalis Sancti Ioannis Hierofolymitani ,
nis, Capitulo, ibique electa vna fub qua degant ex regu- eorumque familiarium , &c. à folutione deci-
lis approbatis,in quam maior pars vocum ipfius Capitu- marum , & aliorum quorumcumque onerum.
li confenferit , trium votorum fubftantialium profeffio- .
Ordinariorum
Et præferuatio iurifdictionis
nem regularem , intra menfem folemniter emittant, & in
quoad perfonas curam animarum exercentes.
cam, tam ipfi quam illam deinceps ingreffuri atque pro-
felluri , perpetuum ferant Altiffimo famulatum. Sicque
Quoad exemptionem hoc idem voluit Greg. XIII .
X111.
profeffi , vel in fuis quifque prioratibus , præpofituris,
in conftit.60. Que magis , necnon & Greg. XIV.
præfidentiis, adminiftrationibus & officiis confirmentur,
vel ad alia transferantur, prout cuique Congregationi & vt in eius conftit.5. Quanta. vbi notabo. Cætera
Superioribus fuis videbitur vtilius expedire. autem de hac Malitia indicaui fup. in conft.2.
Cotrauenien- §. 2. Qui vero excurfo iam anni fpatio in ipfa Congre- Anaft.IV. Chriftianæ.
tes coerceatur. gatione morati, refugerint intra tempus prædictum pro-
fiteri , detracto Religionis habitu , ac redditis etiam in Quo vero ad dictam iurifdictionem Ordinariorum , at
vinculis, fi opus fit, receptorum & adminiftratorum om- tende aliam huius Pontificis fanctionem inf. in conft.
nium rationibus , eiiciantur , nec deinceps patiantur in 136. Expofcit. & aliam Greg. XIII. in conſt. 67. Cir-
vllis eiufdem Congregationis domibus feu conuentibus cumspecta.
amplius conuerfari. Quocirca mandamus vniuerfis & Edita An.D.
PIVS PAPA QVINTVS
fingulis Prioribus , Præpofitis , Generalibus , Prouincia- 1568 .
libus, & Conuentualibus , ac aliis cuiufcumque dignita- Adfuturam rei memoriam .
tis & nominis Miniftris , necnon Conuentibus, Canoni- T fi cuncta , quæ ex multa Romanorum Pontificum Exordiam.
cis , Fratribus , & perfonis Congregationum huiufmodi, Eprædecefforum noftrorum prouidentia, in fauorem
vt ftatutum noftrum prædictum , non expectata alia iuf- Militiarum quarumlibet in fidei Catholicæ defenfionem
fione,aut mentis noftræ declaratione,humiliter recipiant, falubriter inftitutarum procefferunt , executioni debita
& ftudiofe obferuare procurent. Quod fi forte aliqui in demandanda effe cenfemus , illa tamen præcipue quæ ad
co quo nunc funt, ftatu, quem omnino tollimus & abo- illarum ftatum profpere dirigendum per eofdem Roma-
lemus, contra noftrum hoc ftatutum perfiftere contende- nos Pontifices prudenter concella comperimus,vt illiba
rint, fingulos omni dignitate, officio, adminiftratione & ta firmaque perpetuo fubfiftant , libenter approbationis
beneficio priuamus , & ad futura perpetuo indignos de- noftræ munimine roboramus.
cernimus, excommunicationis quoque fententia innoda- §. 1. Cum itaque ficut accepimus , licet alias felicis Leo X. & alij
mus eo ipfo. recordationis Leo Decimus , Clemens Septimus , Paulus concefferunt
Claufula de- exeftionem à
§. 3. Non obftantibus fundationibus & inftitutioni- Tertius , & Pius Quartus Romani Pontifices prædeceffo- decimis t
rogatoria.
bus ac ftatutis & confuetudinibus congregationum , do- res hoftri , inter alia priuilegia & indulta Dilectis filiis aliisoneribus.
mórum , & conuentuum prædictorum, iuramento , con- Magiftro & Conuentui Hofpitalis S. Ioannis Hierofoly-
firmatione Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, mitani à Sede Apoftolica conceffa , eumdem & pro tem-
priuilegiis quoque exemptionibus , & indultis Apoftoli- pore exiftentem Magiftrum , Baiuliuos , Caftellanum
cis , illis eorumque fuperioribus & perfonis , ac corum Empofta, Priores, Præceptores , Milites, aliafque perfo-
fingulis per quofcumque Romanos Pontifices prædecef- nas Hofpitalis huiufmodi , necnon corum fubditos , vaf-
fallos,
PIVS QV IN T V Ŝ. 273
fallos, colonos, & feruitores,ac alios in eorum obfequiis, caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac Sanctæ Roma-
& dicti Hofpitalis beneficiis quomodolibet nuncupatis næ Ecclefiæ Cardinales , fublata eis , & eorum cuiliber
exiftentes , etiam prefbyteros curam animarum exercen- quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate & aucto-
quamdiu illam exercerent , & in illorum obfequiis Titate,iudicari & definiri debere,ac irritum & inane fi fe-
forent, illorumque animalia, prædia, domos,molendaria, cus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter vel
& bona quæcumque , que obtinebant , ac in pofterum ignoranter contigerit attentari.
obtinerent & poffiderent , à folutione & exactione deci- §. 5. Quocirca dilectis filiis in Regnis Hifpaniarum, Executores de
marum, cenfuum,iurium etiam fynodalium & canonica- & Neapolitano noftris & Sedis Apoftolicæ pro tempo- putat.
rum portionum , feu charitatiui fubfidij , aut iucundi re exiftentibus, Nunciis, aut Curiæ earum Cameræ Apo-
aduentus, feu quartæ, aut alias quomodolibet , aut alio- ftolicæ generali Auditori per præfentes motu fimili man-
rum quorumcumque onerum , fub certis modo & forma damus, quatenus ipfi vel duo, aut vnus eorum per ſe vel
exemerint & liberauerint , & prout in diuerfis ipforum alium feu alios præfentes literas, &in eis contenta quæ
prædecefforum defuper confectis literis plenius conti- cumque , vbi & quando opus fuerit ac quoties pro
netur. parte eorumdem Magiftri & Conuentus fuerint requifitiz
Ordinarij ta § . 2. Et licet priuilegia, exemptiones,libertates, & in- folemniter publicantes, eifque in præmiffis efficacis de-
men
Milites dulta præfata, fi vmquam à primæua erectione dicti Hof- fenfionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate noftra
vigo- pitalis,nunc præcipue fauore & complemento dignafint , cofdem Magiftrum & Conuentum , confirmatione , ap-
defuper mole-
ftabant
reConc. Trid cum ipfi pro fide Catholica defendenda non modo facul- probatione , adiectione , fuppletione , decreto , & aliis
feff
-23.c.18 tates & fortunas,verum etiam eorum vitam & fanguinem præmiffis pacifice vti, frui , & gaudere, non permittentes
·
perdere non dubitauerint : nihilominus diuerfi locorum eos per Ordinarios præfatos, aut quofcumque alios con-
Ordinarij, & parochialium Ecclefiarum Rectores,ac mul- tra præfentium tenorem quomodolit et moleftari , per-
tæ capitulares perfonæ id fibi omnino , iuxta facri Con- turbari, aut inquictari, contradictores quoflibet & rebel-
cilij Tridentini decreta , licere afferentes , cofdem Magi- les, per fententias, cenfuras , & pœnas Ecclefiafticas, ap-
ftrum , Baiuliuos , Caftellanum Empofte , Priores , Præ- pellatione poftpofita compefcendo ; ac legitimis fuper
ceptores , Milites , & perfonas , diuerfis oneribus contra his habendis feruatis proceffibus, fententias, cenfuras, &
corum priuilegia pergrauare,illofque ad decimas, cenfus, panas huiufmodi incurriffe declarando , illafque etiam
fubfidia etiam charitatiua , congruas portiones , iucun- iteratis vicibus aggrauando , interdictum Ecclefiafticum
dum aduentum, paftor bonus, aur alias nuncupata onera, apponendo,inuocato etiam ad hoc, fi opus fuerit,auxilio
etiam iura fynodalia cogere præfumant , in graue ipfius brachij fæcularis.
Hofpitalis detrimentum & grauamen . §. 6. Non obftante piæ memoria Bonifacij Papæ VIII. Contrariis
Hic ideo Pot. §. 3. Nofque attendentes quod nuper inter alia Men- etiam prædecefforis noftri de vna , & Concilij generalis
derogas.
exe-
amme
ptione appro- dicantium Ordinum fratribus concella priuilegia , cos & de duabus dietis , dummodo vltra tres dietas auctoritate
bat , itera corum quemlibet,tam à feminarij clericorum in qualibet præfentium ad iudicium non extrahatur , ac aliis qui-
so concedit. ciuitate,iuxta eiufdem Concilij Tridentini decreta erecti, bufuis Apoftolicis, necnon in Prouincialibus & fynoda=
feu erigendi, quam decimarum, fubfidij , & aliorum one- libus Conciliis editis, fpecialibus vel generalibus, confti-
ruin contributione totaliter exemiffe & liberaffe , præfa- tutionibus & ordinationibus, necnon iuramento, confir-
tofqueMagiftrum , Baiuliuos, Priores, Caftellanum Em- matione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis;
pofta, Præceptores, Milites, Fratres, & perfonas non mi- ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque,indultiss
nus dignos effe,vt eos paribus fauoribus & gratiis profe- & literis Apoftolicis , quibufuis perfonis , etiam præfatis
quamur , illofque & corum fingulos ac fingulares dicti locorum Ordinariis , fub quibufcumque tenoribus &
Hofpitalis perfonas à quibufuis excommunicationis ,fuf- formis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum deroga-
penfionis, & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis, toriis, aliifque efficacioribus & infolitis claufulis ,irritan =
cenfuris, & pœnis, à iure vel ab homine , quauis occafio- tibufque , & aliis decretis , etiam Motu & fcientia fimili-
ne vel caufa latis , fi quibus quomodolibet innodati exi- bus, etiam confiftorialibus , & de fratrum noftrorum con-
ftunt, ad effectum præfentium dumtaxat confequendum, filio, in contrarium quomodolibet conceffis , confirma=
harum ferie abfoluentes, & abfolutos fore cenfentes, nec- tis, approbatis & innouatis, quibus omnibus, etiam fi de
non omnium & fingulorum priuilegiorum, indultorum, illis,eorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, expref-
facultatum, exemptionum, immunitatum, libertatum, & fa & indiuidua mentio feu quæuis alia expreffio haben-
gratiarum, per præfatos , & alios quofcumque Romanos da , aut aliqua alia forma ad hoc feruanda foret , illorum
Pontifices prædeceffores noftros , ac Sedem Apoftolicam tenores ; ac fi de verbo ad verbum inferti forent , præfen-
Hofpitali , illiufque Magiftro , Conuentui , & Fratribus tibus pro fufficienter expreffis & infertis habentes , illis
Militibus, aliifque quibufuis perfonis præfatis hactenus alias in fuo robore permanfuris,hac vice dumtaxat fpecia-
? concefforum , ac literarum defuper confectarum tenores liter & expreffe derogamus , contrariis quibufcumque ;
præfentibus pro expreffis habentes , Motu proprio , non aut fi aliquibus communiter vel diuifim , ab eadem fit
ad Magiftri & Couuentus Hofpitalis huiufmodi, aut ali- Sede indultum, quod interdici, fufpendi, vel excommu-
cuius alterius fuper hoc pro eis nobis oblatæ petitionis nicari non poffint per literas Apoftolicas non facientes
inftantiam, fed ex certa fcientia, & de mera noftra libera- plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto
litate, ac Apoftolicæ poteftatis plenitudine, omnia & fin- huiufmodi mentionem.
gula priuilegia, indulta, facultates,exemptiones, immu- §. 7. Volumus autem quod præfentes literæ non Concili Tria
nitates , libertates , & alias gratias , eifdem Magiftro & comprehendant neque Ecclefias , neque perfonas in dentini ob-
Conuentui quomodolibetconceffa , Apoftolica auctori- his quæad curam animarum pertinent , in quibus deferunt:
tate tenore præfentium confirmamus , & approbamus, creta Concilij Trident. huiufmodi omnino feruari de-
illifque perpetuæ & inuiolabilis firmitatis robur adii- beant.
cimus , ac omnes & fingulos , tam iuris quam facti Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo D.P. An 3 .
defectus , fiqui forfan interuenerint in eifdem fup- Pifcatoris , die 29. Nouembris 1568. Pontificatus noſtri die 19.Non:
plemus . Anno tertio.
Clauf.derog.
§. 4. Dec ernentes præfentes literas nullo vmquam
apponit. Congregationis Clericorum regula-
tempore , de fubreptionis vel obreptionis vitio , aut in- Conftitutio
tentionis noftræ , vel quopiam alio defectu , etiam ex eo
rium S. Maioli , alias de Somafcha fub Regu . LXXVIII
quod locorum Ordinarij vocati non fuerint , notari, im-
la Sancti Auguftini , cum priuilegiorum elar-
pugnari , vel inualidari minime poffe, minufque fub qui-
gitione.
buicumque fimilium vel diffimilium gratiarum reuoca-
tionibus , limitationibus , reftrictionibus , & derogatio- De origine & aliis que eam concernunt , notauifup.
nibus comprehendi poffe , fed femper ab illis exceptas, in conft.21 . Paul.III. Ex iniun& to.
& quoties illæ emanabunt , toties in priftinum ftatum PIVS PAPA QVINTV S,
reftitutas , repofitas, & plenarie reintegratas effe , ficque Edita An.D
Ad perpetuam rei memoriam: 1568
ab omnibus cenferi. Et ita per quofcumque Iudices &
Niunctum nobis defuper Apoftolicæ feruitutis offi-
Commiffarios , quauis auctoritate fungentes , etiam Exordium .
cium , digne peragere caedimus , fi ad ea per quæ Con-
gregationes
274 PIVS QVINT V S.
gregationes præfertim Orphanorum caufæ inftitutæ , fa- , pro expreffis habentes , huiufmodi fupplicationibus in-
cilius ftabiliri,& firmius conferuari valeant, confideratio- clinati,prædictis Sacerdotibus,Clericis & laicis vota pres
nis aciem extendamus. dicta emittere volentibus , illa in manibus alicuius Præ-
Paul.III.buic §. 1. Sane exponi nobis nuper fecerunt dilecti filij, lati Ecclefiaftici per Congregationem huiufmodi ad id
Congregation
cap utfibi eli- Sacerdotes Clerici & laici Congregationis loci de Somaf- eligendi donec fex ex ipfis fuerint profeffi, & fibi præpo-
gedi, faculta cha Mediolanen. diœcefis dudum canonice inftitutæ, fitum ipfius Congregationis generalem , fecundum illo-
tem dedit, & quod alias fel. record . Paulus Papa III . prædeceffor norum Conftitutiones factas feu faciendas , eligendum &
alias ut fup. fter Congregationi prædictæ , cuique Hieronymus Emi- confirmandum elegerint ; & deinde dictis fex profeffis, &
in
21.eiusconft.
Ex in- lianus olum patricius Venetus vir eximiæ pietatis infignis, electo Præpofito , omnibus & fingulis aliis Chriftifideli-
iuncto ip- Spiritu Sancto , vt pie creditur, afflatus , omnibus fæculi bus , etiam in Orphanotrophiis educatis & eruditis , di-
fe Paulus ac curis pofthabitis, initium antea dederat, quamque multi tam religionem ingredi volentibus in ipfius Præpofiti,
Pius IV. non- illius exemplo adducti amplexi fuerant, & in Ianuen Me- feu illius Vicarij manibus emittendi & profitendi, ac fub
nullas gratias diolanen Ferrarień aliifque Italia Ciuitatibus & Vrbibus Regula S.Auguftini,in habitu tamen clericali & honefto,
socefferit, fed acciti illam dilatauerant, caput fibi eligendi,conftitutio- ac locis in quibus vixerint conforme incedendo viuendi,
Pij conft. non
pofui,quia in nes condendi facultatem conceffit, eamque ab Ordinario- necnon Prælato, & Præpofito, Vicarioque prædictis vota
ea contenta, rum fuperioritate , iurifdictione, & poteftate exemit , ac huiufmodi in manibus illorum recipiendi , liberam fa-
maiora tam ille quam deinde piæ memoria Pius Papa IV. etiam cultatem concedimus , ac quod infra triennium proxime
funt in aliis
conft indica- Prædeceffor nofter dictam Congregationem , nonnullis futurum, hi , qui per decennium in dicta Congregatione
tis in d.conft. aliis priuilegiis & gratiis profecuti fuerint. laudabiliter vixerint , vota prædicta emittere volentes,
Paul.III.
§. 2. Necnon fucceffiue dilectus filius nofter Carolus non expectato anno probationis , triennio vero elapfo
Card. Borro- tituli Sanctæ Praxedis prefbyter Cardinalis Borromæus huiufmodi, alij ipfa vota emittere volentes,non nifi elap-
mausEcclefia
S.Maioli Pa- nuncupatus , fufficienti ad id facultate , vt afferebat fuf- fo anno probationis,& completo anno decimofexto fuæ
pien. eidem fultus dicta Congregationi Ecclefiam S. Maioli Papien ætatis in Ecclefia prædicta , aut alibi , vbi commodius
Cogregationi olim per Monachos Cluniacen Ordinis obtineri foli- Præpofito feu Vicario vifum fuerit , vota prædicta , ita vt
coceffit , hic tam , certis annuis redditibus illi affignatis donauit. non fit locus tacitæ profeffioni , emittere , & profiteri .
Pont.d.cocef Nofque poftmodum donationem prædictam Apofto- Quodque præfati & pro tempore exiftentes Præpofi-
fionem confir
mauit, eius lica auctoritate approbauimus , prout in fingulis præ- tus , Sacerdotes , Clericif & laici fub dicta regula , fe-
tamenbullam decefforum , & Caroli Cardinalis prædictorum paten- cundum conftitutiones per eos factas feu faciendas
non pofui. tibus , ac noftris literis defuper confectis plenius conti- viuere.
Bonaq; etiam
netur. §. 7. Omniaque & fingula quæcumque, quotcumque reci-
Ideoq; d.Con- §. 3. Quarum literarum vigore , prædicti Sacerdotes , & qualiacumque , bona mobilia feu immobilia , dicta , in
piendi, &in
greg.d. Eccle- Clerici & laici Ecclefiam prædictam in domum patrimo- Congregationis, feu illius locis vel Ecclefiis , ab Vniuer- communi pof-
fiam caput
aliarum con- nialem , & tanquam aliarum Ecclefiarum dicta Congre- fitatibus , Communitatibus , & aliis etiam priuatis per- fidendifacul
tatem elargi-
flituit. gationis caput pro futuris Præpofito qui inibi refideat, ac fonis cuiufuis ftatus, gradus, ordinis, qualitatis , & præ- tur.
vna cum aliis deputandis profeffis , non folum illius,fed eminentiæ exiftant , teftamento , vel codicillis , aut alia
etiam aliarum Ecclefiarum eiufdem Congregationis cu- vltima voluntate , feu donatione , etiam inter viuos , aut
ram,regimen & adminiftrationem habeat, necnon profef- alias quomodolibet, necnon oblationes fibi relicta,& re-
fis , qui dicto Præpofito reuerentiam & obedientiam linquenda reeipere, exigere,& in communi tantum poffi-
præftent, fibi delegerunt. dere, libere & licite poffint & valeant.
Orphanos § . 4. Cum autem ficut eadem expofitio fubiungebat, §. 8. Quodque de cetero Congregatio prædicta , Cle-
etiam bonis Et Congrega-
actib. erudire, licet iidem Sacerdotes, Clerici & laici religiofe admodum ricorum Regularium Sancti Maioli , fiue de Somaf- Cleri
em corum
iftam
curamque Se- viuant , ac præcipue inter alia pietatis opera , Orphano- cha appelletur , fimiliter perpetuo ftatuimus & ordi- regularium
minariorum rum in difciplina Chriftiana , bonifque artibus, &literis namus. S. Maiolifiue
Clericoru ge- fecundum cuiufque ingenij captum erudiendorum , ac 5.9. Ac infuper quomodocumque relicta Congrega- de Somafcha
denomin ari
rere ftuduit,
1 ideoq inbet.
; non eft nonnullis in locis Seminariorum Clericorum curam tioni prædictæ , & non aliter expreffo & declarato loco,
dubium quod fummo cum ftudio gerunt, ac propterea
dubium non fit, ex nunc prout ex tunc , & econtra Ecclefiæ S.Maioli , ita Legataq; fim.
perpetuodu- quin hæc Congregatio perpetuo duratura fit. quod liceat pro tempore exiftenti Præpofito , per fe vel pliciter relicta
ratura eft. $ 5. Nihilominus quia plerique illorum ob pro- alium feu alios , dictorum relictorum fructus & emolu- Ecclefia S.
Verumtanien
ex caufis hic feffionem non emiffam, exiftimantes fe non vere religio- menta , in fibi bene vifos , & neceffarios vfus & vtilita- Maioli
cari poff e de-
appli-
cernit.
expreffis, eam fos , ab illa recedunt , & ad aliquam religionem conuo- tem Ecclefiæ S. Maioli , & Congregationis prædictæ , li-
melius fabi- lant, alij pauperes, non habentes titulum beneficij, & pa- bere &licite conuertere , Diœcefani loci , vel cuiufuis
liriexoptatur. trimonium, repugnante Concilio Tridentino,ad ordines alterius licentia defuper minime requifita , auctoritate
promoueri nequeuntes,aut aliis rationibus adducti,aliud & tenore præmiffis etiam perpetuo applicamus & appro-
viuendi genus eligunt , multi ipfius Congregationis Sa- priamus. Claufulas
cerdotes, Clerici & laici ad firmius ftabiliēdam huiufmo- §. 10. Decernentes præfentes literas , de fubreptionis huius coilu-
di Congregationem , & ad obuiandum hifce & aliis in- vel obreptionis , aut nullitatis, alioue vitio feu intentio- tionis prefer-
conuenientibus tria Vota , videlicet Paupertatis, Caftita- nis noftræ defectu , notari , argui, &impugnari, ac reuo- natinas ap-
tis , & Obedientiæ emittere fummopere defiderant, fi ad cari, limitari, moderari, fufpendi,aut illis derogari,& fub ponit.
id noftra , Sedifque Apoftolicæ fuffragetur auctoritas. quibufuis fimiliumgratiarum reuocatione , derogatione,
Quare iidem Sacerdotes, Clerici & laici nobis humiliter limitatione , moderatione, fufpenfione , aut aliis contra-
fupplicari fecerunt , quatenus illi vota prædicta in mani- riis difpofitionibus comprehendi non poffe. Et quoties
bus alicuius Prælati Ecclefiaftici emittendi licentiam illæ emanabunt , toties in priftinum &validiffimum fta-
concedere, & alias perpetuæ illius Congregationi , & tum , reftituta ac de nouo concella , & perpetuo valida &
Orphanorum prædictorum vtilitati confulere , oppor- efficacia effe,ac fore,fuofque plenarios & integros effectus
tuneque prouidere , de benignitate Apoftolica digna- fortiri.
remur. §. 11. Ac ita per quofcumque Iudices & Commiffa- Clauſulă ſu-
Hic modo Po- §. 6. Nos igitur qui piis , honeftifque petentium vo- rios quauis auctoritate fungentes , fublata eis ac corum blasa adddit
tifex normam tis gratum folemus præftare affenfum , dictorum Sacer cuilibet, quauis aliter iudicandi & interpretandi faculta-
& dotum , Clericorum & laicorum, piam vitam, optimum- te & auctoritate , iudicari ac definiri debere , ac ex nunc
emitted pre-
feffionis
fub Clericali queviuendi modum , & inftituti propofitum plurimum irritum & inane , quicquid fecus fuper his à quoquam
habitu regulă in Domino collaudantes , ipfofque & eorum fingulos, à quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit
uis excommunicationis , fufpenfionis , & inter- attentari .
S.
profiten di ni quibuf
Augufti
prafcribit. dicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis , cenfuris , & pœ- §. 12. Quocirca Venerab . fratribus Ameriñ & Papien Executorefq3
nis,à iure vel ab homine,,quauis
quauis occafione vel caufa latis, ac Cremonien Epifcopis , per præfentes mandamus qua- deputat.
fi quibus quomodolibet innodati exiftunt , ad effectum tenus ipfi , vel duo aut vnus corum , per fe vel alium, feu
præfentium dumtaxat confequen . abfoluentes , & abfo- alios, Congregationi , & futuro Præpofito huiufmodi, ac
futos fore cenfentes , necnon prædictarum literarum , & illius fingulis perfonis , in præmiffis efficacis defenfionis
inde fecutorum quorumcumque renores præfentibus præfidio affiftentes, faciant auctoritate noftra , Congre-
gationem,
gationem , illiufque Præpofitum , & fingulas perfonas cafus fortuitos cum , qui alias ex natura contractus non
conceffione, indulto, ftatuto, ordinatione, applicatione, tenetur,nullo modo valere volumus.
appropriatione,& decreto huiufmodi, pacifice frui & gau- S.5. Quemadmodum nec pactum auferens,aut reftrin- Oneraq; con-
dere. Non permittentes eos , defuper per quofcumque gens facultatem alienandi rem cenfui fuppofitam , quia tra naturam
contra præfentium tenore quomodolibet moleftari.Con- volumus rem ipfamfemper , & libere , ac fine folutione contractus.
tradictores quoflibet & rebelles, ac præmiffis non paren- laudemij, feu quinquagefimæ , aut alterius quantitatis,
tes, per cenfuras & pœnas Ecclefiafticas, aliaque iuris re- vel rei , tam inter viuos , quam in vltima voluntate, alie-
media, appellatione poftpofita compefcendo, necnon le- nari.
gitimis fuper his habendis,feruatis proceffibus, illos cen- §.6. Vbi autem vendenda fit , volumus dominum cen- Etpacta aufe,
furas & pœnas ipfas incurriffe declarando , necnon cas fus aliis omnibus præferri, eique denunciari conditiones tem retiafaculta-
alienādi.
etiam iteratis vicibus aggrauando,inuocato etiam ad hoc, quibus vendenda fit, & per menfem expectari.
fi opus fuerit , auxilio brachij fæcularis. §.7. Pacta continentia morofum cenfus debitorem tein te vendida
Contraria
S.13.Non obftantibus præmiffis, ac rec.mem. Bonifa- neri ad intereffe lucri ceffantis,vel ad cambium,feu certas prafertur do-
tollit.
cij Papæ VIII. prædecefforis noftri de vna, & Concilij ge- expenfas, auc certa falaria,aut ad falaria,feu expenfas me- minus cenfus.
neralis de duabus dietis , dummodo quis vigore præ- dio iuramento creditoris liquidandas , aut rem cenfui
fentium vltra tres dietas ad iudicium no euocetur, & aliis fubiectam , fiue aliquam eius partem amittere , aut aliud
quibufuis conftitutionib. & ordinationibus Apoftolicis, ius ex eodem contractu , fiuc aliunde acquifitum perde-
necnon ipfius Congregationis , ac quorumuis Monafte- re, aut in aliquam pœnam cadere , ex toto irrita fint &
riorum & Ordinum , etiam iuramento , & confirmatione nulla.
Apoftolica,vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & §. 8. Immo & cenfum augeri , & nouum creari fuper Patta contra
merofos, qua
confuetudinibus, priuilegiis quoque, indultis , & literis eadem , vel alia re in fauorem eiufdem , aut perfonæ per licita, qua
Apoftolicis,illis,eorumque Superioribus & perfonis,fub cum fuppofitæ pro cenfibus temporis vel præteriti vel non.
quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis futuri , omnino prohibemus.
etiam derogatoriarum derogatoriis, aliifque efficaciorib. §. 9. Sicuti etiam annullamus pacta continentia folu- Cenfus augeri
efficaciffimis , reiteratis & infolitis claufulis , irritan. & tiones onerum ad eum fpectare, ad quem alias de iure, & vel creari non
poreft defru-
aliis decretis, in genere vel in fpecie, & alias quomodo- ex natura contractus non fpectarent. Aibus.
libet iteratis vicibus, conceffis, confirmatis & innouatis. S.10.Poftremo cenfus omnesin futurum creandos,non Önera extras
Quibus omnibus & fingulis, etiam fi alias pro illorum folum re in totum vel pro parte perempta,aut infructuo- nea prohiben-
fufficienti derogatione,de illis,eorumque totis tenoribus fa in totum vel pro parte effecta, volumus ad ratam peri- tur.
fpecialis , fpecifica, expreffa & indiuidua, non autem per re , fed etiam poffe pro eodem pretio extingui. Non ob-
claufulas generales,idem importantes mentio feu quæuis ftante longiffimi etiam temporis,ac immemorabili, immo
alia expreffio habenda , vel aliqua alia exquifita forma ad centum & plurium annorum præfcriptione,non obftan-
hoc feruanda foret, illorú tenores præfentibus pro fuffi- tibus aliquibus pactis directe aut indirecte talem faculta-
cienter expreffis & infertis habentes, illis alias in fuo ro- tem auferentibus , quibufcumque verbis , aut claufulis
bore permanfuris,hac vice dumtaxat fpecialiter & expref- concepta fint.
fe derogamus, contrariis quibufcumque, aut fi aliquibus §. 11. Cum vero traditione pretij redditus extinguen- Cenfus perit
communiter vel diuifim ab eadem fit Sede indultum, quod dus erit , volumus per bimeftre ante id denunciari ei , cui pro rata rei
cenfuataper
interdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint per pretium dandum erit , & poft denunciam , intra annum empra
literas Apoftolicas , non facientes plenam & expreffam, tamen, etiam ab inuito pretium repeti poffe , & vbi pre-
ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi métionem. tium, nec volens intra bimeftre foluat , nec ab inuito in-
D.P. An. 3.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo traannum exigatur , volumus nihilominus quandocum-
die 6.Dec.
Pifcatoris , die 6. Decembris 1568. Pontificatus noftri que redditum extingui poffe , præuia tamen femper de-
Anno tertio . nuncia de qua fupra , & non obftantibus his, de quibus
fupra,idque obferuari mandamus etiam quod pluries ac
LXXIX. Reformatio contractuum de annuis cenfibus pluries denunciatum fuiffet,necvmquam effectus fecutus
creandis , alienandis , & redimendis . Et decla- fuiffet.
§. 1 2.Pacta etiam continentia pretium cenfus extra ca- Redimi qua-
ratio quarumdam dubitationum defuper exor- fum prædictum , ab inuito, aut ob pœnam, aut ob aliam dopoffit.
tarum .
caufam repeti poffe, omnino prohibemus.
5.13 . Contractufque fub alia forma pofthac celebran- Repeti ab in-
Quoad quantitatem qua ex cenfibus Communita-
dos fœneratitios iudicamus.Et itaillis propterea non ob- wito non licet.
tum Status Ecclefiaftici percipi poteft extat conft. ftantibus,quicquid,vel expreffe vel tacite contra hæc no-
6. Clem.VIII. Quæ ad fubleuationem. ftra mandata dari , rémitti , aut dimitti contingat, à Fifco
Edita An. D. PIVS EPISCOPVS , volumus poffe vendicari.

§. 14. Hanc autem falutiferam fanctionem nedum in Cötractus all.
1569. & Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. terinitifæne
'1570. cenfu nouiter creando, verum etiam in creato quocum- ratitiindica-
Vm onus Apoftolicæ feruitutis obeuntes, cognoue- que tempore alienando , modo poft publicationem con- tur, pana
rimus innumeros celebratos fuiffe,& in dies celebrari ftitutionis creatus fit , perpetuo , & in omnibus feruari Fifco foluitur.
cenfuum contractus , qui nedum non continentur intra volumus.
limites à noftris antecefforibus eifdem contractibus fta- §. 15. Declarantes pretium femel cenfui conftitutum Hac bulla
tutos , verum etiam quod deterius eft, contrariis omnino nunquam poffe, ob temporum aut contrahentium quali- quos cenfus
pactionibus , propterea ardentem auaritia ftimulum, le- tatem, feu aliud accidens,nec quoad vltimo contrahentes, capiat.
gum etiam diuinarum manifeftum contemptum præfefe- minui vel augeri.
runt,non potuim animarum, prout tenemur faluti con- §.16. Et licet legem ipfam ad contractus iam celebratos Pretium con-
fulentes, ac piarum mentium petitionibus etiam fatisfa- non extendamus, illos tamen omnes in quos fub alia for- ftitutum
immutädum non.
cientes , tam graui morbo , lætiferoque veneno falutarima peruenerunt cenfus , hortamur in Domino, vt fingu-
antidoto non mederi, los contractus cenfuræ bonorumreligioforum fubiiciant,
Caufa huius
§.I.Hac igitur noftra conftitutione ftatuimus, cenfum & animarum faluti confulant.
reformat.
feuannuum redditum creari,conftituive nullo modo pof- S.17. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus & Hortatio ut
cenfus aliter
fe,nifi in re immobili,aut quæ pro immobili habeatur,de ordinationibus Apoftolicis , ftatutis & confuetudinibus , factifubiicia.
Cenfus crean- fui natura fructifera,& quæ nominatim certis finibus de- necnon priuilegiis & literis, etiamper quofumque Ro- tur cafura Ro-
dus eft fuper fignata fit.
certa re im- manos Pontifices prædeceffores noftros,ac etiam nos fub ligioforum
mobilifructi- 5.2. Rurfum nifi vere in pecunia numerata, præfenti- quibufcumque tenor. & formis, ac cum quibufuis clau-
fera. bus teftibus, ac Notario , & in actu celebrationis inftru - fulis etiam derogatoriarum derogatoriis, necnon irritan-
Et cupecunia
nume rata menti, non autem prius,recepto integro iuftoque pretio. tibus decretis , ex quauis caufa etiam per modum legis
Solutiones an- S.3 . Solutiones quas vulgo anticipatas appellant,fieri, vniuerfalis , aut alias quomodolibet editis , fiue in fauo-
ticipata pro- aut in pactum deduci prohibemus. rem Vniuerfitatum , Communitatum , Collegiorum ,
bibentur.
5.4. Conuentiones directe aut indirecte obligantes ad Congregationum , Ciuitatum , & locorum conceffis,
approbatis
NT
276 PIV
S QVI V S.
approbatis & innouatis, quibus omnibus & fingulis,illo- , fas, quas litigando contra morofos prædictos, aut execu
rum tenores præfentibus pro expreffis habentes , quate- tores ad corum loca tranfmittendo , aut alias ex Iudicum
nus directe vel indirecte præfenti noftræ conftitutioni,in mandato fubire oportet, auferatur.
toto vel in parte contrarientur, fpecialiter & expreffe dé-
rogamus, ceterifque contrariis quibufcumque. 5. 4. Præterea an tam pro ipfis expenfis, quam etiam 3. dubii cir
ca cautelas,
Derogatio co- pro cenfu recuperando contra tertium poffefforem pro-
trariorum. §. 18. Vol umu s aute m quo d præf ente s in Canc ella ria
cedi . Et etiam fideiuffores dari, aliave bona pro prædij
& acie Campi Floræ publicentur , & inter conftitutiones
cenfu grauati euictione, & ipfius cenfus folutione hypo-
extrauagantes perpetuo valituras confcribantur.
luffio public. thecari. Denique an cenfus huiufmodi fuper pluribus re-
S.19. Et quia difficile foret præfentes ad fingula quæ-
& defcrib. bus inter fe diuifis conftitui poffint.
que loca defe rri, volu mus & etiam decl aramus, quod ca-
S.5.Poftremo an id quod de pecunia numerata dicitur, 4. dubiü cir-
rum tranfumptis etiam impreffis , manu alicuius Notarij
prohibeat quominus in dotium affignationecenfus crea- ca cenfus do-
publici fubfcriptis, ac figillo alicuius Pręlati munitis,ea - ri poffit. tales.
dem prorfus fides vbique adhibeatur , quæ præfentibus
adhiberetur , fi forent exhibitæ vel oftenfæ . S. 6. Nos hæc difcrimina quantum in nobis eft tollere Solutio 1.dub.
Sanctio pœ-
§. 20. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- fam, quæ tota vel præfentium
cupientes,tenore declaramus,rem
ex parte infructuofa perpetuo infructuo-
redditur,
nalis .
nam noftræ prohibition is , annullationi s , ftatuti, manda- non autem ex quá fructus vno, duobus ,pluribufue annis,
ti, hortationis , derogationis , declarationi s, & voluntatis fiue tempeftate , fiue alio cafu non proueniunt ,falua alias
infringere,vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem iuris communis difpofitione, intelligi debere.
hoc attentare præfumpferit, indignationem omnipoten
Solutio 2 dubi
§.7. Præterea exactionem illarum expenfarum prohi-
tis Dei, ac BB. Petri, & Pauli Apoftolorum cius, fe nouc- beri , quæ ex pacto vel conuentione tantum inter con-
rit incurfurum .
D.P.An 4.
rrahentes inita, & inftrumento cenfus fpecialiter appofi-
die 19. Ianu. Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- tæ refici permittuntur , non autem eæ quæ ex dicti iuris
minica , millefimo quingentefimo fexagefimo nono, difpofitione repetenda veniunt,& mandato Iudicis adiu-
quartodecimo Kaled. Februarij , Pontificatus noftri anno dicantur.
quarto.
Publicatio.
Anno à Natiuitate Domini 1569. Indict. 12. die vero cari pro Cete
5.8. rum
prædij cenffidei
us uffor es dari
grauati aliav
euic,tion autafihypo
e e, bon m Solutio 3.dub.
the-
prædiu
29. menfis Ianuary, Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Patris, in alium deuenerit , aut fi aliquis tertius fideiuffor inter-
& D.N.D. Py diuina prouidentia Papa V. anno eius quar- cefferit, tertium poffefforem , vel eius bona obligari mi-
to, retrofer ptalitera Apoftolica affixa, & publicata fuerun: nime prohibemus.Hæc autem omnia pro cuictione dum-
Roma in locis retrofcriptis, videlicet ad valuas Bafilica Prin- taxat, non autem folutione pœnæ adiudicari poffe intel-
cipis Apoftolorum de Vrbe , & in acie Campi Flora , per nos ligimus.
Camillum Cherubinum, & Chriftianum de Monte, pralibati
S.D.N. Papa Curf. S.9. Poftremo in dotium affignandarum cafu cenfuum Solutio 4. duł-
creationem , & conftitutionem prædictam refpectu actua-
Io.Guer.Mag.Curf. lis numerationis coram Notario & teftibus faciendæ,
Admiffio in Leita & publicata fuerunt retrofcripta litera Roma in
locum non habere . Sed in hoc cafu cenfus ipfos etiam
Cam.Apoft. Cancellaria Apoftolica , Anno Incarnationis Dominica mil-
pecunia ad manum non habita creari poffe declara-
lefimo quingentefimo fexagefimo nono , die vero Sabbati vi-
mus.
gefimanona menfis Ianuary Pontificat. S.D.N. Py Papa V.
anne 4. §.10. Denique vt periculis quæ ex tranfportatione pe- Propofitio &
cuniarum frequenter
tur, permittimu s , vt in dicto
fi in Regno
creatione eueniunt
cenfus occurra- refolutio alte-
pecuniam ad rius dubij,cir-
Sequuntur declarationes dubitationum defuper ca pecuniam
manum commode haberi nequierit , illius loco , emptor prafentem &
exortarum.
apocam , fiue cedulam bancariam idoneam integri pretij cedulamban-
cariam.
venditori in ipfo emptionis actu debeat exhibere.
Edita An.D. PIVS PAPA QVINTVS
1570. §. 11. Conftitutione noftra prædicta, tam in cafu do-
Adfuturam rei memoriam. Praferuatio
tium , quam ceteris omnibus in ea contentis , in fuo ro-
praced. conft.
Proœmium. bore permanentibus. in reliquis.
Sedes adhibita induftria ope-
12. Volumus præfentium exempla etiam
Eram dat, omnia perfpicue promulgare, vis tamen eft, impref. Younus autemvt praeferralcxEnglefiaftici, fumptotran- Fides rum.
Notarij publici manu , & Prælati
vt vmquam fatis queat vfquequaque cauere , quin fcru- eiufve Curiæ figillo obfignata , eamdem illam prorfus,
pulofæ quorumdam mentes , nouos illi fenfus indu- tam in iudicio quam extra illud , fidem faciant , quam
cant , quorum perplexitate , multi in dubium euo- ipfamet præfentia facerent , fi effent exhibitæ vel
cantur.
oftenfæ.
Relatioprace . §. Pridem enim
1. Pridem
§. 1. enim per conftitutionem noftram de cen-
Dat.P. An s
dentis confti- fuum creatione , inter alia voluimus. Cenfus omnes in Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris , die 10. luni.
tutionis. die 10. Iunij 1570. Pont noftri
futurum creandos , non folum re, in totum vel pro parte . annos .
perempta, aut infructuoſa in totum effecta , ad ratam peri- ludæorum expulfio ab omnibus locis dominij L X X X.
re, fed etiam pro eodem pretio extingui poffe. Ac pacta
continentia morofum cenfus debitorem , ad intereffe lu-
S. R. E. eiufque fubditorum , præterquam ab
cri ceffantis , vel ad cambium , feu falaria , & expenfas
Vrbe Roma , & Ciuitate Ancone.
medio creditoris iuramento liquidandas teneri , aut rem
cenfui fubiectam, fiue aliquam eius partem amittere, aut De materia Iudæorum notaui fup.ad conft.3.Paul.IV.
aliud ius , fiue ex codem contractu , fiue aliunde acquifi-
Cum nimis.
tum perdere,aut in aliquam pœnam cadere, ex toto nulla
atque irrita effe. Cenfum autem feu annuum redditum,
PIVS E PIP SCOPVS , Edita An.D.
non nifi in re immobili , aut quæ pro immobili habe-
tur, ex fui natura fructifera , atque nominatim certis fi- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1569.
nibus defignata fit , fed nec cenfum ipfum , nifi vere in Ebræorum gens fola quondam à Domino electa , Cafe buises
pecunia numerata , præfentibus Notario & teftibus in H Cauſa
quæ diui nis cloq uiis infu fa , cæle myft
ftium graterio confti t.
actu celebrationis inftrumenti, non autem prius, receptorum particeps effet , quantum ceteris omnibus ia &
integro , iuftoque pretio, creari, conftituiue nullo modo dign itate excelluit, tant um poftea incr edul itatis fuæ me-
polle.
I.dubium de- deturbari ,
fuperexortu
rito, cont nien a &temp
§. 2. Deinde per dilectum filium Octauium Spinolam quod adueempt te
negl in præc
ectaplen
oris inemeru
itudeps perfit
ida & ingr a-
circa infra- Regni Siciliæ Magiftrum Portulanum hac de caufa ad ta fuum Redemptorem indigna morte peremptum
Auofitatem. nos deftinatum, accepimus in dicto Regno Siciliæ fcru- impie reprobarit. Amiffo namque facerdotio , legis
pulum exoriri,an rerum prædictarum infructuofitas etiam auctoritate adempta , propriis difiecta fedibus, quas tan-
annalis , aut alias temporalis intelligatur.
2. dubiù cir- quam lac & mel fuentes, clementiffimus & benigniffimus
§. 3. Etan per nullitatem pactorum , & aliorum præ- Deus iam inde à prima ipfius gentis origine illi
ca expenſas, dictorum , etiam ius recuperandi, fiue repetendi impen- uerat, terrarum Orbem tot iam fæculis præpara-
pererrans, inuifa,
probris
probtis contumeliifque omnibus obiecta,foedas, & infa- piam ex profcriptis ad fe recipiant , fi feruitutis iugum ,
mes quafque artes , quibus famem tolerare poffit, haud & fupplicia voluerint euitare. Iubemus igitur omnium
Barones &
fecus quam viliffima mancipia , cogitur attrectare. Sed Prouinciarum,,Ciuitatum & locorum dicta ditionis Le- Gubernatores,'
Chriftiana pietas hunc ineluctabilem cafum in primis gatos, Gubernatores, Præfidentes, Prætores; & Magiftra- &
commiferans, illam humanius fatis apud fe palla eft ditus , ac etiamlocorum Ordinarios , necnonDomicellos, quanturhanc
uerfari,vt fcilicet crebro illius intuitu paffionis Domini- Barones , Dominos , & exemptos fupradictos , ac quof- conft
cæ memoria fidelium oculis frequentius obuerfetur, ficumque alios ad quos id pertinet,vt quifquepro fe, nul-
mulque ea exemplis, doctrina, monitis, ad conuerfionem la alia à nobis expectata iuffione,aut mentis declaratione
& falutem, quæ reliquiis Ifrael, Prophetæ oraculo futura omnia prædicta quamprimum exequantur,& caueant di-
eft) amplius inuitetur , à qua , fi Chriftianorum fedibus ligenter,vlli pofthac Hebræi ad ipfas Prouincias, Ciuita-
explofa, ad eas gentes que Chriftum non norunt diuer- tes,& loca etiam Domicellorum , Batonum , & aliorum
teret,magis magifque aliena reddetur.Verumtamen illo- prædictorum ex quacumque caufa amplius accedant.
rum impietas peffimis omnibus artibus inftructa , vfque Quicumque vero , etiam de iis qui Romæ & Anconæ
eo proceffit, vt iam pro communi noftrorum falute ex- nunc funt , excurfo trimestri proximo inuenti in qua-
pediat tanti morbi vim celeri remedio prohibere. Nam cumque dictæ ditionis parte,etiam quæ dominij tempo
vt tam multa vfurarum genera omittamus , quibus He- raliter corumdem Domicellorum , Baronum , Domino-
bræi egentium Chriftianorum fubftantiam vfquequaque rum,& exemptorum fit,ftatim Ecclefiæ prædictæ manci-
exinaniuerunt, perfpicuum fatis putamus cos, furum & pati in feruitutem perpetuam coniiciantur; quorum etiá
latronum receptores, atque participes , qui quafque res ceruicibus grauiores pœnasimpendere fignificamus , vt
ab iis fubreptas, & interuerfas, non modo profanas , fed ceteri eorum exemplo difcant quanti fuerit hanc no-
etiam diuino cultui feruientes ne internofcantur, aut ad ftram prohibitionem temere neglexiffe.
tempus fupprimere,aut alio trasferre, aut omnino tranf- §. 3.Non obftantibus prædictis, ac conftitutionibus & Clanf.derog
formare conantur , plerique etiam fpecie tractandæ rei ordinationibus Apoft. legibus communibus & munici-
proprio exercitio conuenientis , honeftarum mulierum palibus,Prouinciarum , Ciuitatum, & locorum prædicto-
domos ambientes , multas turpiffimis lenociniis præci- rum ,nccnon Cam.Apoft.iuraméto,confirmatione Apoft:
pitant , quodque omnium perniciofiffimum eft, fortile- vel quauisfirmitate alia roboratis,ftatutis & confuetudi-
giis , incantationibus , magicifque fuperftitionibus & nibus,& conuentionit us cum Hebræorum prædi& torum
maleficiis dediti, quamplurimos incautos atque infirmos vniuerfitate , etiam fub fide publica , pactis , priuilegiis
Saranæ præftigiis inducunt , qui credant euentura præ- quoque, indultis, exemptionibus , &literis Apoft. illis
nunciari, furta,thefauros, res abditas reuelari , multaque omnil us , ac etiam prædictis Domicellis , Baronibus, &
præterea cognofci poffe,quorum ne inueftigandi quidem Dominis, ipforumque Ciuitatibus,terris, locis, & popu-
facultas vlli omnino mortalium eft permilla. Poftremo lis, per quofcumqne Rom .Pont. predeceffores noftros,ac
cognitum fatis, & exploratum habemus , quamindigne nos & Sedem predictam,etiam Motu proprio,& ex certa
Chrifti nomé hæc peruerfa progenies ferat, quam infefta fcientia,deque Apoft.poteftatis plenitudine,ac alias quo-
omnibus fit, qui hoc nomine cenfentur, quibus denique modocumque , & fub quibufcumque tenoribus & for-
dolis illorum vitæ infidietur.His aliifque grauiffimis re- mis, & ex quibufuis caufis etiam onerofis, ac cum reftitu-
bus adducti & augefcentium quotidie ad Ciuitatum no- tionibus ,preferuationibus,derogatoriarum derogatoriis,
ftrarum perniciem fcelerum grauitate permoti , cogitan- aliifque fortioribus , efficaciffimis & infolitis claufulis;
tes præterea fupradictam gentem præter mediocres ex necnon irritantibus & aliis decretis, in genere & in fpe-
oriente commeatus nulli Reipublicæ noftræ vfui effe, cie quoticicumque conceffis, confirmatis, & fæpius ite-
noftris vero populis , qui præfertim à nobis aliquanto Jatis vicibus innouatis. Quæ omnia & fingula , etiam fi
temotiores funt conducibilius fore illius nomen , flagi- de cis corumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica , ex-
tia,miferias aliunde ad fe relatas audire , quam vllo cha- preffa & indiuidua,ac de verbo ad verbum,non autem per
ritatis ftimulo cam in fuo deinceps finu vt antehac con- claufulas generales mentio, feu quæuis alia expreffio ha-
fouere . benda foret,tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad verbum
Iudai omnes 5.1.Auctoritate præfentium præcipimus, vt omnes & infererentur, præfentibus pro expreffis habentes, quate-
difcedant de finguli vtriufque fexus Hebræi in omni ditione noftra nus prædicta impedire vel differre , aut alias illis obeffe
locis domini temporali, & fub ea confiftentiumCiuitatum,Terrarum, poffent,harum ferie de fimili poteftatis plenitudine,fpe-
SR.E Roma, & locorum domicellorum, Baronum aliorumque domi-
Ancona cialiter & expreffe reuocamus & abolemus,viribufque &
exceptis, infra norum temporaliú,etiam merum & mixtum imperium,ac effectu prorfus carere , ac quicquid fecus per quofc.m.
tres menfesà vitæ necifque poteftatem,& quamcumque aliam iurifdi- que fcienter vel ignoranter attentari,contigerit, irritum
die
nis . publicatio ctionem atque exemptionem habentium, de ipfis omni-! & inane decernimus ; ceterifque contrariis quibufcum-
no finibus intra trium menfium fpatium poftquam præ- que.
fentes literæ hic fuerint publicatæ , omnino excedant. §. 4. Volumus autem vt præfentium exempla , etiam Fides exem-
Inobediětium
§. 2. Quibus præteritis quicumque, fiue incolæ, fiue impreffa edantur, caque Notarij publici manu , & cuiuf- plorum.
pœna.
peregrini , fiue præfentes, fiue futuri, in quacumque di- cumque Curiæ Ecclefiafticæ, aut Prælati figillo obfigna-
ctæ ditionis Ciuitate, Terra, vel loco, etiam Domicello- ta, eamdem illam prorfus fidem vbique locorum faciant,
rum , Baronum , Dominorum , & aliorum exemptorum quamipfæ præfentes facerent , fi effent exhibitæ vel
prædictorum quandocumque inuenti fuerint,rebus om- oftenfæ.
nibus fpolientur, & Fifci iuribus applicentur , mancipia 5.5.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam Sandio pos
Rom . Ecclefiæ fiant,& in perpetuam feruitutem afferan- noftræ permiffionis, præcepti, innouationis , iuffionis fi- nalu.
tur dictaque Ecclefia illud idem ius in eos quod ceteri gnificationis,reuocationis,abolitionis, decreti, & volun-
Domini in feruos , & mancipia , fibi debeat vendicare. tatis infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis
Vrte Roma & Ancona dumtaxat exceptis, vbi cos folos autem hoc attentare præfumpferit, indignationem Om-
Hebræos,qui nunc eas habitant, ad prædicta memoriam nipotentis Dei, ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius ſe
amplius excitanda perfequédafque cum orientalibus ne- nouerit incurfurum .
gotiationes, mutuofque commeatus,cum eifdem permit- Dat. Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnat. D: 1569. Dat. P. A.4.
timus tolerandos;cum eo tamen,vt noftras, & prædecef- 4. Kal.Martij,Pont.noftri anno 4 . die 26. Febr:
forum noftrorum , aliafque canonicas de eis conftitutio-
nes ftudeant obferuare; fin minus,in pœnas omnes quæ Anno à Natiuitate D.156 .Indict.12 die vero Sabbati Publicatio:
dictis conftitutionibus continentur , quafque in hoc in- 26. menfis Febr. Pont. Sanctiff in ChriftoPatris, & D.N.
nouamus, co ipfo incidant. Futurum enim fperamus,eos D. Py diuina prouidentia Papa V anno eius prafentes re-
qui præfertim noftro,& huius Sedis confpeclui proximi trofcripta litera Apoft.affixa & publicatafuerunt ad valuas
funt, noxæ metu à maleficiis temperaturos , & interdum Cancell.Apoft . & in acie Campi Flora, vt moris eft , per nos
aliquos , vti antehac noftro queque hortatu fatis multis Bartholomaum Sottocafa,& Io.Andream Rogerium Apoft.
contigit , lumen veritatis cum gaudio agnituros. Sed | Curf
neutri ad alteros , nec in alium dictæ ditions locum vl- Chiftianus de Monte Mag Curf.
lo tempore demigrent, nec proficifcantur, neque quem-
Tom.II. Aa Quod
278 PIVS QVIN T V S.
in iudicio & extra adhibeatur quæ ipfis originalibus lite-

LXXXI. Quod in fingulis Prouinciis Fratrum Minorum
ris adhiberetur,fi effent exhibitæ vel oftenfe.
Ord . S. Fr. de Obferuantia, duæ faltim domus Dat Romæ apud S.Petrum,fub annulo Pifc. die nona DP. An4
affignentur Fratribus ftrictioris Obferuantiæ,à Martij 1569.Pont.noftri anno 4. die 9. Marty.
quibus abfque Prælatorum licentia nullatenus
ad alia loca fe transferre poffint. Contra offendentes ftatum, res, & perfonas fan- LXXXII.
Affignationem domorum huiufmodi hactenus prace- tiffimi Officij Inquifitionis hæreticæ prauita-
&
tis,eorumque filios, necnon complices, & fau-
pit Clem.VII. qui fratres iftos Reformatos appro-
tores.
bauit , vt fup. in eius conft. 35. In fuprema. vbi
plene de materia dixi. Ad hac babes etiamfup. conft. 11. Iulÿ III. Licet à
Edita An. D. PIVS PAPA QVINT VS diuerfis.
1569.
Adperpetuam rei memoriam. PIVS EPISCOP VS, Edita An.D.
Exordium. Niunctum nobis defuper Apoftolicæ feruitutis offi- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1569
IN
buflibet coularibus ,,vigilantia noftræ papersonlis
fiber regularibus partes efficacius 1 de protegendis ceteris omnibus Ecclefiæ miniftris, Forma publ
Forms ,
quos in fidem & clientelam noftram à Domino rece-
exhibentes , cos in inftitutorum fuorum regularium can - pimus, cura nobis quotidianainfidet, quanto maiore ftu-
dore falubriter mánu teneamus .
dio eam nos folicitudinem capeffere neceffe eft, vt qui in
Juffio de qua §. 1. Accepimus fane nuper, quod in Ordine S. Fr. de facrò Inquifitionis hæreticæ prauitatis officio verfantur,
in rub. Obferuantia nonnulla funt domus & loca, recollecta nu-
fub tutela inuiolatæ auctoritatis huius Sedis periculo-
cupata , in quibus dicti Ordinis Fratres arctiorem quam
rum omnium expertes , quæque munera ad exaltationem
in ceteris vitam degunt,& propterea eidem Ordini com-
fidei Catholicæ exequantur?e
modum & opportunum effe cenfentes, vt in fingulis di- §. 1. Cum itaque eius gen ris impiorum vis quotidie caufa buius
ti Ordinis Prouinciis, duæ domus & loca recollecta hu- magis inualefcat, qui omnibus malis artibus prædictum conftit.
iuſmodi exiſtant, auctoritate Apoftolica tenore præfentiú officium fubuertere miniftrofque functionibus diſturba-
perpetuo decernimus atque ftatuimus, quod in qualibet re moliuntur, eo iam nos detrufit neceffitas , vt nefariam
Prouincia dicti Ordinis duæ ad minus domus & loca re- & fceleftam illorum audaciam acerbiore caftigationis
collecta effe debeant. Et præfata monafteria recollecta verbere reprimamus .
nullatenus ab huiufmodi recollectione feparari poffint:&
§. 2. Hac igitur generali conftitutione de fratrum no- Offendentes,
\fratres in illis degentes , etiam fi velint (nifi de Miniftri ftrorum confilio fancimus , vt quicumque fiue priua- feu impedien-
generalis ipfius Ordinis,vel Prouincialis & Difcretorum tus, fiue cuncta ciuitas,fiue populus,fiue Dominus, Co- tesperfonas
Conuentuum dictorum locorum recollectorum pro mes , Marchio, Dux, vel potiore titulo Illuftris , quem- Inquifitorum
tempore exiftentium confilio) ad alia loca non recollecta uis ex Inquifitoribus, Aduocatis , Procuratoribus, Nota- i..
transferri nequeant , nifi eifdem Superioribus , vt aliter riis, aliifue miniftris prædicti officij , vel Epifcoporum id
fiat vifum fuerit expedire.
munus in fua diœcefi aut prouincia obeuntium, feu ac-
Claufulapra- §.2. Decernentes præfentes literas nullo vmquam tem- cufatorem, denunciatorem,aut teftem in caufa fidei quo-
feruatiua. pore,de fubreptionis vel obreptionis vitio,aut intentio- modocumque productum vel euocatum occiderit,verbe-
nis noftræ , vel quopiam alio defectu notari vel impu- rauerit, deiecerit, feu perterrefecerit.
gnari,aut inualidari nullatenus poffe, minufque fub qui-
§. 3.Quiue Ecclefias, ædes , aliafve res , fiue publicas, Bonaque di-
bufuis fimilium vel diffimilium gratiarum reuocationi- fiue priuatas,officij aut miniftroru expugnauerit , inuafe- ripientes,
bus, fufpenfionibus, limitationibus, aut aliis contrariis rit, incenderit, expilauerit,aut libros, literas, auctoritates,
difpofitionibus comprehendi nullatenus poffe , ficque exemplaria, regefta, protocolla, exempla, fcripturas, aliaue
ab omnibus cenferi .
inftrumenta, fiue publica fiue priuata, vbicumque pofita
Clauſula fu- §. 3. Et ita per quofcumque Iudices & Commiffa- combufferit,diripuerit,feu interuerterit , feu ex incendio
blata.
rios , quauis auctoritate fungentes , fublata eis & eorum aut direptione , aut alio quocumque modo illa exporta-
cuilibet, quauis aliter iudicandi & interpretandi faculta- uerit,feu qui conflagratione, expugnatione, aut direptio-
te,iudicari det ere ; irritum quoque & inane , quicquid ne etiam inermis , fiue capiendi , fiue comburendi , fiue
fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate , fcienter fupprimendi caufa fuerit, fiue res aut perfonas feruari de-
vel ignoranter contigerit attentari.
fendive prohibuerit.
Executorum §.4.Et nihilominus pro maiori præmifforum occafio- 5.4. Quive carcerem,aut aliam cuftodiam, feu publică Et carceres
deputat-
ne venerabili fratri Epifcopo Conchen. & dilectis filiis feu priuatam effregerit, vinctum extraxerit, feu emiferit, frangetes, c.
caufarum Curiæ Cam.Apoft. generali Auditori , ac Offi- capiendum prohibuerit , captumve eripuerit , receperit, poe nas bic
defcript as in-
ciali Toletan.per præfentes committimus & mandamus, occuluerit,feu facultatem effugiendi dederit, feu iufferit
quatenus ipfi vel duo, aut vnus eorum , per fe vel alium id fieri,qui cœtum, concurfumve fecerit , fiue vt aliquid
feu alios , præfentes literas, & in eis contenta quæcum- prædictorum fieret omnes accommodauerit, fiue alias au-
que folemniter publicantes , & faciant illas ab omnibus xilium , confilium , aut fauorem , publice' vel occulte, in
quos illæ concernunt, inuiolabiliter obferuari , non per- quolibet prædictorum fcienter preftiterit, licet nemo oc-
mittentes aliquid contra præmiffa quomodolibet inno - cifus , nemo vert eratus , nemo extractus , emiffus vel ere-
uari.Contradictores quoflibet & rebelles per eafdem po- ptus,nihil expugnatum,nihil effractum , fuccenfum dire-
nas, aliaque opportuna iuris & facti remedia, appellatio- ptumve, nullum denique damnum reipfa fit fecutum:ni-
ne poftpofita,compefcendo.
hilominus is fit anathemate præfentis canonis auctori-
Clanfule de S.5.Non obftantibus præmiffis quibufuis Apoft.necno tate ligatus; idem quoque læfæ maieftatis reus, dominio,
rogatoria. in prouincialibus & fynodalibus Conciliis editis , fpecia- dignitate, honore, feudo, ac quocumque alio beneficio
libus vel generalibus , conftitutionibus & ordinationi - temporali & perpetuo eo ipfo priuatus,fæcularis Iudicis
bus , ac quibufuis etiam iuramento & confirmatione arbitrio relinquatur , qui de eo illas ipfas pœnas exigat,
Apoft.vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis & con-
quæ damnatis primo capite dictæ legis per conftitutio-
fuetudinibus contrariis quibufcumque, aut fi aliquibus
nes legitimas irrogantur , bonis , rebufque omnibus fifci
communitervel diuifim, ab Apoft.fit Sede indultu.quod
iuribus applicatis,vti etiam eft de damnatis hæreticis per
interdici, fufpendi , vel excommunicari non poffint per
fanctiones canonicas conftitutum eius filij paterna infa-
literas Apoft. non facientes plenam & expreffam , ac de
mia fubiecti, omnis & cuiufcumque hæreditatis, fuccef-
verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem .
anfumpto §. 6. Ceter um quia diffici le foret præfentes literas ad fionis , donationis, & legati, fiue propinquorum fiue ex-
traneorum omnino fint expertes, eifdem præterea porta Delinquentes
2. fides. fingula quæque loca,vbi expediens foret, deferre , volu-
TUM numquam patcant dignitatum, claras tantu-
mus quod illarum tranfumptis mánu alicuius Notarij
§. 5. Nemo autem expur nem habere , aut caufam modo proba-
publici fubfcriptis, & figillo alicuius perfonæ in digni- vllam proponere vel prætengatio dere poffit ,qui tantum nefas tionesin con-
tate Ecclefiaftica conftitutæ munitis, eadem prorfus fides in contemptum & odium huius officij admiferit , nifi trarium ad.
ducere pof-
contrarium funt.
C
PIVS QVINT VS. 273
contrarium per claras probationes docuerit fe feciffe,

Quod porro de prædictis, eorumque filis ftatuimus , il- Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. Papa ſubſcri
lud idem de omnibus clericis , & prefb. fæcularibus &
quorumuis Ordinum etiam exemptorum regularibus, & Vtinam dirigantur va mea ad cuftodiendas iuftifi.
quacumque etiam Epifcopali, & maiori dignitate prædi- tiones tuas.
tis, an etiam priuilegio quomodocumque fuffultis , de-
Cardd. fub
cernimus exequendum , ita vt ipfi beneficiis & officiis F.Card.Pifanus Epifcopus Hoftien.
fcriptiones.
omnibus Ecclefiafticis , præfentium auctoritate priuati, | Io.Card.Moronus Epifcopus Portuen.
perIudicem Ecclefiafticum hæreticorum more degraden- Chriftophorus Madrucius Epifcopus Præneftin:
tur , demum poteftati fæculari traditi , pænis prædictis Otho Card:Truchfes Epifcopus Albanen.
laicorum inftarfubiiciantur, A.Card.Farnefius Vicecan.Epifcopus Tufculan;
Epifcoporum § 6. Pontificum tamen caufis , nobis & fuccefforibus Io.Bapt.Cicada Epifcopus Sab.Card.S.Clem ,
tamen
Rom .Pontcaufa Ego Ph.Card.à Burdifeta.
re- noftris, referuatis, vt re quæfita,& nobis re nunciata, con-
feruantur. tra cos ad depofitionem & alias pœnas prædictas proce- Ego Antonius Card.Granuelanus,
damus,vti criminis atrocitas videbitur poftulare. Ego Francifcus Card.Pacecus.
Intercedentes $.7.Quicumque autem pro talibus veniam petere, aut Ego Hieronymus Card.de Corrigio.
proprafatis alias intercedere tentauerint,in eafdem illas poenas, quæ Ego Io.Francifcus Card.de Gambara.
delinquentib. in hæreticorum fautores à facris conftitutionibus infe- Ego Nicolaus Card.de Sermoneta.
harefis pœnas
incurrunt. "
runtur,ipfo facto fe nouerint incidiffe. Ego Ind.de Aualos Card.Aragona ,
Reuelates hu- §.8.Verum fiquis etiam huiufinodi criminum confcius | Ego M. Ant.Card.Columna.
iufmodi deli- vel affinis, fiue religionis ftudio , fiue pœnitentia ductus Ego Ptolemæus Card.Comenfis,
da ,impuni adhuc incognitam retexerit,fupplicio liberetur.
tatem confe- rem Ego P.Card.de Sancta Cruce,
quuntur. §.9. Ceterum eam omnium & quarumcumque abfolu- Ego Z.Card.Delphinus.
Formaferua- tionum rationem à prædictis criminibus, necnon habili- Ego Hu.Card.S.Sixti.
da in abfolutationum & reftitutionum , etiam ad famam & honores, Ego Iulius Card.Vrbinus.
tionib. huiuf
modi criminй ita deinceps habendam, optamus , vt fucceffores noftri Ego Fuluius Card.Perufinus .
à Font conce- nullas nifi faltem femeftri poft cuiufque affumptionem Ego Io.Riccius Card.Policianus.
den. ad huius dignitatis faftigium excurfo , ac precibus apud Ego Scipio Cardinalis Pifarum.
fupremum officium Inquifitionis hic inftitutum verifi- Ego Iacobus Cardinalis Sabellus.
catis,concedant.Decernentes omnes & quafcumque hu- Ego Aloyfius Card .Cornelius .
iufmodi abfolutiones, habilitationes,& reftitutiones, que Ego Alexander Card.Cribellus,
præcibus fic non verificatis de cetero fient nemini pror- Ego Guido Card .Vercellus.
fus prodeffe,fed nec præfentibus nifi toto ipfarum ,teno- EgofGulielmus Card.Sirletus.
re ad verbum inferto, & gratia ex certa Rom.Pont.fcien- Ego F.Michael B.Card.Alex.Camer.
tia facta,& propria manu fubfignata,vlla in parte deroga- Ego Hieronymus Card. de Claraualle.
ri nec derogatum cenferi debere, & fi illis ex quacumque Ego Ludouic. Card.Madrut.
caufa aliter derogari contigerit, derogationes huiufmodi Ego Innocentius Card.de Monte.
nullius prorfus fore roboris & momenti. Ego Hieronymus Card . Simoncellus,
Deputatio §.10.lubemus igitur vniuerfos & fingulos Patriarchas, Ego Ferd.Card.de Medicis.
executorum. Primates, Archiepifcopos,Epifcopos, & ceteros Ecclefia- Ego Cardinalis Alciatus.
rum Prælatos per vniuerfum Orbem conftitutos , vt per Io.Paulus Cardinalis ab Ecclefia,
fe vel alium feu alios,præfentes literas , aut earum exem- A. Cardinalis Caraffa.
pla in fuis quifque prouinciis,ciuitatibus, diœcefibus,&
locis folemniter publicare, & quantum in fe eft, firmiter Anno à Natiuitate D.1569.Indict.12 . die vèro 2. men- Publicntio.
obferuari procurent , contradictores quofcumque , per fis May, Pont. Sanctiff. in Chrifto Patris, & D.N.D. Py
cenfuras & pœnas Ecclefiafticas,appellatione poftpolita diuina prouidentia Papa V. Anno 4. retrofcripta litera
compefcendo, ipfafque cenfuras & pœnas etiam iteratis 1 Apoft. affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Prin-
vicibus aggrauando, inuocato etiam ad hoc,fi opus fuc- cipis Apoftolorum , de Vrbe,Cancell.Apoft. & in acie Campi
rit,auxilio brachij fæcularis, Flore, ut moris eft, dimifsis in locisprafatis prafentibus l
Derogatio co- §.II. Nonobftantibus conftitutionibus & ordinatio- teris per me aliqnantulum temporis fpatium affixis,& dein-
trariorum. nibus Apoft.ceterifque contrariis quibufcumque. de amoris,per nos Iulium Parinum , & Io Bornotum pralia
Tranfumpto- §. 12. Volumus autem vt præfentium exempla etiam bati S.D.N, Papa Curf.
rumfides. impreffa edantur, eaque Notarij publici manu, & cuiuf- Ant.Clerici Mag.Curf.
cumque curiæ Ecclefiafticæ,vel Prælati figillo obfignata,
camdem illam prorfus fidem vbique locorum faciant, Reformatio Pœnitentiariæ Apoftolicæ , & eius LXXXIII
quain ipfæ præfentes facerent , fi effent exhibitæ vel Officialium .
oftenfæ.
Obteftatio ad § . 13.Ceterum omnes orbis terrarum Principes, quibus Aliareformatio habeturfup.in Pij IV. conſt. 53. În
Principes. fublimi. Auctoritatem vero Summi Pænitentia-
gladij fæcularis poteftas ad malorum vindictam eft per-
miffa,per eam quam fe tueri promiferunt fidem, obtefta-
rij videfup.in conft.23.Six.IV. Quoniam.vbi no-
mur, ira fuas quifque partes,fiue in præftando miniftris
taui.Et de Officialibus agitur in conft.fubfeq.
prædictis auxilio,fiue in criminum poft Ecclefiæ fenten-
fiam animaduerfione interponere,vt eorum quoque pre- PIVS EPISCOPVS',
Edita A. Di
fidiis miniftri ipfi tanti officij munus pro Dei æterni Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1569.
N omnibus rebus humanis nihil tam perfecte inftitui, Procemium
pliffimum à Domino præmium recepturi , quod fidei nihil vllis legibus,fanctionibufq; tam diligenter mu-
dicte affertoribusin æternæ beatitudinis confortio præ- niri poteft, quin id lubrica,& pręceps, malorumque om-
parauit. nium effectrix cupiditas nouis quotidie artibus peruer-
Sanctio poen. §. 14. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- tere atque corrumpere moliatur. Quocirca omnes ad hu-
!
nam noftræ fanctionis , legationis , ftatuti , decreti,iufius præcelfæ dignitatis faftigium euecti, perpetua quadam
fionis obteftationis , & voluntatis infringere, vel ei aufu neceffitate coguntur nufquam oculos à commiffo fibi
temerario contraire.Si quis autem hoc attentare præfum- grege auertere , fed continenter vigiles circumferre ; vt
pferit indignationem Omnipotentis Dei, ac BB. Petri & quandocumque vfus pofcit , nouis modo legibus feren-
Pauli Apoftolorum eius,fe nouerit incurfurum. dis,modo veteribus corrigendis,vel ad vfum reuocandis,
D.P.An.4.
Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- ea quæ paulatim deprauata funt, in melius reformentur.
die 1.Apr.
minicæ 1569.Kal.Aprilis,Pont.noftri anno 4. Quod quidem nos iam inde ab ipfo Pontificatus noftri
principio , & libenter fecimus , & quantum in nobis
Tom. II eft, illud idem ftatutum vrgere , & perfequi annuente
Aa 2 Deos
280 PIVS QVINT V S.
Deo, conamur; n que quicquam nobis eft,vel præclarius §.8.Item Corrector in Decretis,ftylo, ceterifque Pœni- Corredor.
vel optabilius, quam vt collapfos à vetere difciplina mo- tentiariæ rebus diligenter verfatus & inftructus.
res, ad priftinam fuam integritatem denuo erectos , & in 5.9. Ac eciam figillator probatæ vitæ,& vti id munus Sigillator.
agroDomini à prauarum confuetudinum fentibus omnia poftulat omnium officij expeditionum peritus . Qui om-
diligenter perpurgata videamus , nes maioris Pœnitentiarij cura & folicitudine delccti, &
Caufa buius §. 1.Sed ne dum ea quæ ad communem totius corpo- à Rom. Pont. confirmati, ad fuum quifque officium ad-
reformat.
ris falutem pertinent,tantopere procurantur, quifquam mittantur.
nos accufet, quod eam partem , quæ nobis proxima eft 5.10.Procuratores quoque & Scriptores prædicti,vita, Procuratores
negligamus, neque illius vlceribus neceffarium falutis moribufque integris ornati ad fuum quifque officium & Scriptores
remedium applicemus, diuino auxilio freti, curiæ noftræ exercendum idonei. Adhæc omnes prædicti officij mi- qui.
vniuerfæ reformationem iamdudum oculis noftris ob- niftri , etiam procuratores & fcriptores fint prefb. vel
uerfantem aggredi decreuimus ; pro qua etfi antehac certe in aliquo ex facris ordinibus conftituti , huiufmo-
nonnulli prædeceffores noftri,multa fancte & falutariter di arcanorum continentiffimi ; quorum etiam de iura-
ordinarunt , hominum tamen fragilitate non ita multo mento de fidelitate præftando adfcribatur, quod nec oc-
poft, aut neglecta aut corrupta funt,aliis atque aliis alie- cultos cafus huiufmodi,nec perfonas vmquam cuiquam
na fuo fibi officio vfurpantibus , & dicta Curiæ expedi- extra officium reuelabunt; qui fecus fecerint,non leuius
tiones inuicem confundentibus , quarum fingulis fagax quam prefb. peccatorum confeffiones prodere audentes, Et à aqueeas
illa vetuftas , proprium & diftinctuin, pro cuiufque di- puniantur. examinandi.
uerfitate & materiæ genere officium , tanto ftudio affi- §. 11. Procuratoriæ autem & Scriptoria officia ita de-
gnauit. Vnde nos operæ pretium fore arbitrati illud in mum à maiore Pœnitentiario illis concedantur, qui prius
primis conari, vt quod cuique officio congruit , ad illud à Regente & Correctore,fuper vita,moribus, ætate,fcien-
idem reuocetur , demum fapienter prouidere , & proui- tia, & aliis qualitatibus requifitis, diligenter ac propofi-
denter ftatuere per quos viros , quibufque modis Curiæ tis edictis,& mora fex dierum precedente per concurfum
prædictæ negotia,pro rerum,temporum ,& locorum qua- examinati,& idonei comprobati fuerint,alioquin omnes
i
litate deinceps dirigantur. At quia ceteris omnibus illa conceffiones , etiam fi à Romano Pontifice ex aliqua
anteponere neceffe eft , ex quibus pendere dignofcitur caufa pro tempore facta fuerint , pro irritis habeantur.
periculum animarum. §.12.Omnes vero fupradicti officia fua per fe ipfos cú Officiales per
Reuocatio fa- §. 2. Nos huiufce reformationis exordium à Pœniten- diligenter,tum etiam fideliter exerceant, folique præfen- feipfes exer-
ceant,fuifque
ultatu Pa- tiariæ noftræ officio capere inftituimus , ciufque rei cau- tes & actu exercentes, nifi legitime impediti, fructus , & flipendiis fine
mitentiaria. certum, ftatum- contenti.
fa omnem auctoritatem , ordinariam & delegatam , om- emolumenta percipiat, quorum fingulis
niaque priuilegia , facultates , & indulta ideo duximus que aliunde ftipendium cuique conueniens affignare
reuocanda, vt habita de miniftrorum qualitate, numero, intendimus quo folo contenti effe debeant , nihilque
functionit us & officiis ratione explicita, nouam futuris , aliud etiam fponte oblatum , à partibus , aut alias fiue
formam de integro præfcribere valeamus, qua ipfum Pœ- pro expeditionis celeritate, fiue pro alio extraordinario
nitentiaria officium certis quibufdam facultatibus, quæ labore, tàm procurando quam fcribendo , aut recognof-
aliis officiis magis conueniunt exoneratum atque expe- cendo & examinando , capere poffint; quicumque fecus
ditum, dehinc ca quæ animarum falutem præcipue con- fecerint officio fuo huiufmodi priuati, excommunicatio-
cernunt, attentiore ftudio profequatur. nis quoque fententia innodati eo ipfo cenfeantur,cuius
Amotio quo S.3. Primum igitur omnium de huiufmodi officio,mi- abfolutionis beneficium ab alio quam Rom.Pont, exce-
rumdam offi- niftris, & fuctionibus rationé prodere volentes,de Apoft. pto mortis articulo,nequeat obtinere.
ciorum ab ea poteftatis plenitudine, omnia & fingula loca , feu officia 5.13.Vt autem negotia vniuerfa, qua decet puritate & nitentiaria
Regentis Pœ-
dem.
Referendariorum, Correctorum, & Reuiforis,necnon fu- diligentia dirigantur , prædictus Regens, peritiones ca- munus.
&tiones & exercitia Scriptorum , qui vigintifeptem , & fufque omnes ad prædictum officium deductos in primis
Procuratorum , qui vigintiquatuor funt , quorumque examinet diligenter;quæque perfpicua, & fecundum có-
Procuratorum octo officia ad difpenfationem pro tem- munem in eodem officio curfum, abfque difficultate ex-
pore exiftentis maioris Pænitentiarij pertinere nofcun- pediri confueuerunt, cadem expediri iubeat , nihilque
tur , in eodem pœnitentiaria officio perpetuo fupprimi- omnino vel ordinarium , aut clarum , nifi prius ab ipfo
mus & abolemus ; eorumque Scriptorum & Procurato- recognitum & probatum , Procuratores expedire inci
rum rationem aliorfum habituri , illos omnes iam nunc piant.Dubia vero vel obfcura, vel difficultate obftructa,
ab ipfo Pœnitentiariæ officio amouemus. Regens ipfe ad maiorem Pænitentiarium referat, vt dili-
Deputatio §.4.Ac dictum officium dehinc maiore Poenitentiario, gentius examinentur, demum in cius fignatura propofi-
aliorum. Offi Regente,Datario;vno Correctore,vno Magiftro in Theo- ta,cum maturo omnium iudicio decidantur.
cialium
logia, vno Doctore in decretis , duobus Procuratoribus, §. 14. Ceterum materiæ omnes fiue conficiendæ , fiue Materia di-
duobus Scriptoribus, & vno Sigillatore, quos pro futuris fcribendæ,inter Procuratores & Scriptores, cura Sigilla- uidantur.
rebus & negotiis illius fatis effe duximus,perpetuo con- toris æqualiter diuidantur.
1 ftare volumus.
5.15.Sed vt literæ prædictæ ftylo fuo confcriptæ,fane Correctoris
Quorum effi- 5.5 . Illorumque omnium officiorum in ipfo Pœniten- & incorruptæ emittantur, Corrector predictus,antequam officium.
a vedibilia tiarie officio conftitutorum venditionem , aut quamuis illæ fcribantur, fchedulas fiue minutas earum à prædictis
elleprohibet.
aliamvoluntatem,tacitam vel expreffain ea dimittentium Procuratoribus conficiendas cum fupplicatione expedita
difpofitionem,expreffe prohibemus; fed illa omnia pro- diligenter recognofcat , examinet , & corrigat, vt inde
bis & peritis gratis omnino,& fine aliqua dimittentium, literæ ipfæ mundæ & integræ, rafurifque prorfus caren-
aut aliorum quorumcumque acceptione concedantur; tes expediantur. Itemque fuper omnibus materiis , tàm
quod fifecus factum fuerit,quæcumque conceffiones de ordinariis quàm extraordinariis, fupplicationes vbi illis
illis pro tempore factæ , nullius fint roboris vel mo- opus erit,in totum expediri debeant, prius quam ad ex-
menti . peditionemliterarum fuper illis quoquo pacto proce-
Pænitětiarius 5.6. Præterea ftatuimus & ordinamus , vt deinceps in datur.
Sigillatoris
maiorqui. perpetuum maior Pœnitentiarius officium fuum per fe- §.16.Deniq; Sigillator prædictus literas omnes eatenus officium .
ipfum exerceat; quare fit prefb.magifter in Theologia,feu recognofcat,vt manus requifitæ illis appofitæ fint, & co-
decretorum doctor; & fi caufa legitima à Romano Pon- rum datæ cum libello fupplicationis concordet ; deinde
tifice admiffa,abfens , feu impeditus fuerit , vnum alium ipfius figillo Pœnitétiariæ obfignatas, & in totum gratis
ex S.R.E.Cardinalibus prædictis qualitatibus infignitum vbique expeditas, tunc demu eas procurantibus refignet.
Pre expedi-
fibi Propænitentiarium fubroget ; qui interim hoc mu- 6.17.Illud autem fancte & inuiolate apud officiú præ- tione literari
nus etiam per feipfum profequatur , literafque non Pœ- dictum volumus obferuari,vt nihil prorfus pro literarum nihil folua-
nitentiarij delegantis,fed fuo proprio nomine iubeat ex- confe&tione & expeditione , nec alias etiam pro charta, rur.
pediri. attramento, cera, capfula, cordulis , aliifque rebus ad ip-
Gegenfque& 5.7.Similiter Regens,Datarius,Magiſter in Theologia fam expeditionem pertinentibus exfoluatur , rationem
tarius qui, & Decretorum Doctor , viri eximia doctrina præftantes, aliunde habituri, vnde hæc omnia,fimulque miniftrorum
cafuumqueconfcicntiæ periti . omnium ftipendia debeant comparari .
5.18 .
Sigillator cu-
§. 18. Sed ne quid rerum dicta Pœnitentiariæ lapfu | fedulo curandum eft, vt ille miniftrorum numerus , qui
fto dia t
fcripturasom ne s te mp oris pereat neglectumque iacear , Sigillator ipfe om- nouo ordine compofito vno in loco vfui effe defiit,
Pænitetiaria nia exemplaria, literas , fcripturas , & inftrument quo - in alium magis conuenientem commodis rationibus
a
officium con- rumcumque priuilegiorum , facultatum , conceffionum , elocetur .
cernen .
prohibitionum,reformationum , & ceterorum omnium §. 1. Cum igitur in generali reformatione officij no- in conft prac.
dictum officium Poenitentiariæ in vniuerfum & priuatim ftri Pœnitentiariæ , & quam nuper edidimus , inter talia fubduxit hic
concernentium , fideliter ac cum periculo fuo afferuet, multa duo officia Correctorum , itemque functiones & Pont à Preni-
deque his omnibus authenticum inuentarium , ac re- exercitia ,omnium & fingulorum Scriptorum, qui vigin- tentiaria offi
cia Correctc-
geftum conficiat;cui quicquid pofteà additum,ftatutum , tifeptem , & Procuratorum literarum dicta Pœnitentia- rum, Scripto-
conceffum, vel vetitum erit, illud totum qualecumque riæ , qui vigintiquatuor funt in prædicto Pœnitentiariæ rum, Pro-
quamprimum adfcribatur , & fic deinceps hæc omnia in officio , de Apoftolicæ poteftatis plenitudine extinxe curatorü , ex-
futurorum Sigillatorum fidem cum eifdem conditioni- rimus & aboleuerimus ,ac eorumdem Scriptorum & Pro- ceptis dub
bus & periculis deponantur. curatorum , qui tunc literarum Pœnitentiariæ erant , ra-
Officialium
juramenta. §. 19 .Ad re ti nendam ve ro in di ct o off icio pu ri tatem & ti onem aliorfum habituri , cos omnes ab ipfo Pœniten-
confirmandam fingulorum fidem , diftricte præcipi- tiaria officio fubduxerimus , quemadmoduin literis no-
mus, vt iuramenta quæ in admiffione officialium requi- ftris defuper confectis plenius continetur ,
runtur,ad præfentem noftram reformationem accommo- §: 2. Nos dictis officiisScriptorum & Procuratorum, Et nuc officia
data , quotannis in manibus dicti maioris Pœnitentiarij eorumque Collegij nouum ftatum inducere , & quan- Scriptor.
debeant iterari, tum in nobis eft , fingulorum ea obtinentium indemni- Procurat ad
Inobediĕtium §. 20. Monemus infuper omnes & fingulos fupradi- tati confulere volentes, De fimili poteftatis plenitudine, Cancellarikm
pœna &tos,vt caueant diligenter, ne in officiorum fuorum exer- omnia & fingula officia & loca Scriptorum & Procurato- transfert.
iam in cost. citio, fraus vel dolus quoquo pacto admittatur, vel ca-
etQuashabes rum prædictorum, ipforumque perfonas & collegia( no- ,
Seq. ptio inducatur , neve ipfi partibus quidquam dolofe & uo nomine & titulo vtriufque indito,ac libera conceffio-
fraudulenter fuggerant , quo facilius optata impetrare ne , & omnimoda alia difpofitione octo officiorum hu-
poffint,fed folum petitiones iuftas, rationabiles, & ho- iufmodi Procuratorum maiori Pœnitentiario eodem quo
neftas, recipiant & proponant. Quod fi dolum vel frau- antea iure perpetuo remanente ) ad Cacellariam Apofto-
dem feciffe,aut quidquam vel minimum pro labore , aut licam transferimus , & cum ea perpetuo coniungimus .
alias quoquomodo accepiffe conuicti fuerint, præter illas Ita vt quondam Scriptores literarum Pænitentiaria, de-
cenfuras & panas, quæ contra talia admittentes quomo- hinc Scriptores literarum Apoftolicarum minoris gratie,
documque propofitæ funt , in pœnam priuationis offi- alteri vero Procuratores literarum earumdem minoris
ciorum fuorum incurrant , & ad futura inhabiles, infa- gratiæ appellentur , & infcribantur.
mefque reputentur, prout nos illos priuatos , inhabiles, 5.3 . Quibus concedimus, & affignamus menfam, feu Et locum iis
& infames declaramus eo ipfo. bancum vtriufque commune in eadem Cancellaria, poft in ea affi-
Decretum ir- §. 21.Decernentes ex nunc irritum & inane, quicquid milites fanctorum Petri & Pauli, aut alio ibi loco à dile- gnat.
ritans.
fecus fuper prædictis, aut corum aliquo à quoquam qua- &
to filio noftro S. R. E. Vicecancellario conftituendo,
uis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit at- ad quod literæ omnes hoc dehinc officio literarum mi-
tentari. noris gratiæ expediendæ, in primis deferantur .
Claufula de- §. 22. Non obftantibus noftra de non tollendo iure §. 4. Statuentes , vt materiæ , quæ in dicto Pœniten- Formamqué
rogatoria. quæfito, & aliis Apoftolicis conftitutionibus , ac de cer- tiaria officio proximis ante dictam reformationem tem- ftatuit expe-
to officiorum prædictorum numero, etiam pluries à Ro- poribus communiter habebantur , & ex ordinatione no- ditionilitera
rum.
manis Pontificibus reducto, necnon officij Pœnitentia- ftra in fummam redacta funt, deinceps per noftram , ac
riæ huiufmodi iuramento,confirmatione Apoftolica, vel Romani Pontificis pro tempore exiftentis deputatorum-
quauis firmitate alia roboratis , ſtatutis , vetere ftylo & ve fignaturam fiant. Harum omnium libellos fupplices,
confuctudinibus quantocumque tempore obferuatis, & idem literarum fuper eis conficiendarum fchedulas fi-
ceterifque contrariis quibufcumque. ļ ue minutas, foli Procuratores ad dicte Cancellariæ ftylű
Iuffio obfer- $.23 . Depulfa igitur omnis auaritiæ fœditate , pro fe confcribant. Confcriptas minutas Abbreuiatores litera-
uantia.
quifque,piam caftamque mentem ad impofitum fibi murum Apoftolicarum de maiori præfidentia in primis exa-
nus pro Dei æterni gloria , & Chriftifidelium falute acri- minent,& corrigant. Correctas foli Scriptores huiufmo-
ter intendat , & pro virili parte conetur vt cuncta pro- di literarum minoris gratiæ defcribant,vt inde literæ ip-
fpera , & hoc tanto officio digna fuccedant . Sedefque fæ ad Cancellariam prædictam, & Defenfores , aliofqué,
Apoftolica pro bene geftis condigna laudis præconioin Præfidentes in banco prædicto deferantur, ibique fecun-
fingulis Chriftiani Orbis partibus plenius celebretur. dum regulam ad ritum dicti officij Pænitentiariæ mode-
Nulli ergo, &c . randam taxentur. Mox ab Abbreuiatoribus prædictis, in-
D. P. An . 4.
Dat.Romæ apud S.Petrum Anno Incarnat. Dominicæ ftar aliarum in eadem Cancellaria recognitæ , & ad fup-
18. May.
1569.15.Kal.Iunij,Pont. noftri anno 4 . plicationem collata,ad Bullariam mittantur,fubiecloque
Publicatio. Anno à Natiuitate D.1569.Indict.1 2. die vero 1. men- plumbo protinus à figillatore prædicti officij Pœnitétia-
fis Augufti, Pont.Sanctiffin Chrifto Patris, & D.N.D. Py riæ capiantur, qui taxa ad præfcriptum noftrum recepta,
diuina prouidentia Papa V. Anno 4. retrofcripta litera cas per defcriptores ad id affumendos iuxta noftras fuper
Apoft. affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Prin- hoc ordinationes regeftari , & regeftatas ad exemplum,
cipis Apoftolorum, & in acie Campi Flora, vt moris eft,per vt in aliis moris eft, conferre ; denique fingulis literis
me lo Guerardum Curf. pædictis omnem impenfam per verbum Expofuit,
Camillus Cherubinus Mag.Curf. vti literis officij Poenitentiariæ prædictæ moris erat
fubfcribere , idque etiam regefto prædicto adnotare
procuret.
LXXXIV. Scriptores & Procuratores Pœnitentiariæ Apofto- 5.5.Percipiendorum autéà quoque fructuum & emo- Emolurvenid
licæ ad Cancellariam Apoftolicam transferun- lumentorum fuorum ea ratio effe debeat,vt finito menfe Officialibus
tur , & Scriptores & Procuratores literarum in primis falaria eorum omnium, qui ad menfam prædi- ffignat.
ctain defenfores , & alio officij munere ex Scriptoribus,
minoris gratiæ inftituuntur .
& Procuratoribus literarum minoris gratiæ huiufmo-
De materia Pænitentiaria , vide in conft . praced. di conftituant ur , & foluantur, demum Procuratores &
fuam quifque portionem viritim per fua col-
Scriptores
De materia vero Cancellaria , vide fupra in Pij legia
, vt antea diftribuendam capiant . Regens vero Can-
conft. 54. Vniuerfi gregis. cellariæ , & Abbreuiatores prædicti , pro laboribus illud
Edita A.D. PIVS EPISCOPVS , idem de fingulis expeditionibus, quod olim predicti duo
1569. Correctores,& ftipendium, & emolumentum libere & li-
cite percipient. Cetera item falaria , & emolumenta
Exordium. N earum rerum commutatione, quam magnis fuaden- in plumbo , & vtroque regefto , videlicet fupplicatio-
Iribus
tibus caufis facere compellimur, hoc quoque à noblsnum , & literarum prædictarum , & alibi neceffaria
Tom. II, Aa 3 juxtas
182 PIVS QVINT VS.
iuxta ordinationes noftras prædictas capiantur. De taxa tuntur , fæpe illarum auctores in neceffitatem adducit
vero à dicto Sigillatore capienda, ftipendia Regentis,Da-cautius prouidendi , quo pertinacium animi ab impro-
tarij,Correctors,Theologi,Doctoris,Procuratorum,Scri- bis conatibus grauiore fanctione poftpofita repri-
ptorum , Sigillatoris , ceterorumque miniftrorum officij mantur.
Pænitentiariæ , item impenfæ omnes etiam pro charta, 5.1. Bene quidem & prouidenter fel.rec.Pius Papa I V. Pius IV. în
atramento, cera; capfula,cordulis,& alia quomodocum- prædeceffor nofter ad tollendam fiduciariæ mancipatio- buit
rub.cis prohi-
confiden-
que ad expeditionem literarum dicta Pœnitentiariæ ne- nis beneficiorum Ecclefiafticorum corruptelam , ftatuit tias.
ceffaria , quas gratias vbique fien & concedi iam præci- & decreuit.
Vt in bulla cit. in rub.
pimus,ante omnia defumantur ; & fingulis perfoluan-
tur; quod vero his omnibus omnino deductis & perfo- §. 2. Verumtamen propter improbas multorum cupi- bic cognouit
,SedPot. mul-
lutis, reliquum erit , maioris Pœnitentiarij prædicti effe ditates prædictas, quæ ad purgandam hac pernicie Eccle- tas fraudes de
debeat. fiam , & animarum falutem ab ipfo prædeceffore edita fuper comitt.
Sigillatoris §.6.Ad hæc quoque prædictus Sigillator curam habeat funtin multis deprehendimus viam aperuiffe grauius deque in iudicio
minipoffunt.
linquendi. Siquidem cum frequentibus plurium quere. bari me pro-
afficium. prædictas fupplicationes è manu Datarij recipiendi , &
T per alios ad id ordinandos defcribendi , in regeftum ab lis pridem conciatati, quod Iudices in caufis huiufmodi
altero diftinctum referendum , & vtrumque fideliter cu- confidentiarum expediendis remiffiores effent , omnes
ftodiendi.Ceterum nullæ omnino fupplicationes fuper & fingulas caufas ipfas vbicumque , inter quofcumque
huiufmodi materiis fignandæ inter Abbreuiatores præ- motas ad nos aduocauiffemus, ad omnimodam huiufmo-
dictos diftribuantur, neque cuipiam relinquantur,neque di caufarum , præfentium & futurarum , rerumque om-
fuper iis fumpta,aliáve exempla ex regeftis defcribantur, nium ex ipfis refultantium cognitionem nobis & fuccef-
etiam poftquam literæ Apoftolicæ fuper illis expedita, foribus noftris referuauiflemus , & fuper quil ufdam co-
& partitus eas profequentibus reddita fuerint,fed fup- ram nobis proceffum fuiffet,variis inde,nec leuibus con-
plicationes ipfæ apud regeftum prædictum fub cura di- iecturis intelleximus vitium quidem confidentiaæ occul-
ti Sigillatoris , qui pariter ipfi regefto præfectus fit , fi- te irrepfiffe, fed plerifque caufis præfumptiones, & con-
delitercuftodiantur. iecturas,quæ ad illud probandum deducuntur , minime
Inhibitio con- §. 7. Præcipimus igitur atque interdicimus Abbreuia- fufficere , eiufque rei caufa plurimos qui ante literarum
tra officiales toribus, Scriptoribus, Procuratoribus, ceterifque prædi- prædictarum editionem huiufmodi confidentias exerce
nealiquid &tis tàm coniunctim quàm diuifim , ne quid , vel mini- bant,vbi cognouerunt obftructam veritatem propter dif
accipiant pro mum etiam fponte oblatum à partibus , fiue pro expedi- ficultates probandi in iudiciis confidentias ipfas, conté-
quocumque
extraordina- tionis maturatione , fiue alio extraordinario labore capta conftitutione prædicta , Ecclefias , monafteria, & be-
vio labore,fub piant,aut à famulis aliifque perfonis capere permittant, neficia fic recepta, vt prius retinere , alios fructus , pen-
pon'shic ex- fed fuis quifque taxis , & ftipendiis vti conftituta funt fiones, & alias res accipere,alias corum exemplo ad fimi-
preffis.
contenti effe debeant, Quicumque fecus fecerint , præ- lia & grauiora fidentius commoueri.Multi enim ipfa be-
terillas cenfuras & pœnas,quæ in talia perpetrantes im- neficia iure retinere nequeuntes , alij ne cogantur ad fa-
pofitæfunt, fuorum officiorum priuationem incurrant, cros Ordines , ad refidentiam , ad incedendum in habitu
& ad futura inhabiles , ac etiam infames cenfeantur, vti clericali , vt ad bellum proficifcantur , vt inimicos occi-
nos illos priuatos, inhabiles, & infames declaramus eo dant, alij vt alieno nomine lites agant , aut defendant,
ipfo. alij proptercrimina incapaces , quidã vt purgato delicto
Executores 5.8. Et nihilominus mandamus prædictis Vicecancel- vel abfolutione confecuta,illa repetant,eadé in alios de-
deputat. lario , & Abbreuiatoribus , necnon Refcribendario , & ponunt,& in plerifque fructus ipforum aut eis miniftrá-
Scriptoribus Apoftolicis , ceterifque ad quos pertinet , tur,aut quibus ipfi ftatuunt, fæpe laicis , & inhabilibus.
tàm coniunctim , quàm diuifim , vt Scriptores & Procu- Plerique vel fenes, vel infirmi , vt beneficia in domibus
ratores prædictos , corumquefingulos fic cum vniuerfo , fuis perpetuent,illa renunciarunt & renunciant in alios,
corpore prædicto coniunctos fraterna charitate profequi vel profanam familiam cedentium de fructibus Ec-
quantur, & ad huiufmodi officia , & ipforum liberum clefiafticis alant, vel illa etiamnum infantibus , aut naf-
exercitium, necnon honores, onera & emolumenta om- cituris, afferuent, facro interdum circuitu retroceffionis,
nia recipiant, & admittant, ac faciant prædicta omnia & cum referuatione fructuum,& aliarum rerum,aut acceffu,
fingula inuiolabiliter obferuari,non permittentes quem- præfertim ab illis qui præftandorum iurium Cam.Apoft.
quam contra præfentium tenorem quomodolibet impe- funt immunes; alij aut incapaces, aut aliis beneficiis Ec-
diri. Rurfus eifdem Scriptorit us , & Procuratoribus fic clefiafticis onufti,aut Ecclefiaftico ordini fefe mancipare
cooptatis,& adfcriptis,vt prædicto Vicecancellario tam- refugientes , aut mere laici beneficia Ecclefiaftica aliis
quam capiti aliorum dicta Camera collegiorum inftar, conferenda procurant, vt de illis poftmodum ad libitum
obediant, & obfequantur. fuum difponatur, fructus etiam percipientes illorum.Ad
Clauf.derog. §. 9. Non obftantibus de certo Scriptorum literarum hæc plerique Ordinarij, & Collatores,ac etia patroni lai-
Apoftolicarum numero , & aliis corum ac dicte Cancel- ci curant deponenda beneficia vt fructus , feu penfiones
lariæ ftatutis, ftylo, inftitutione, confuetudinibus, ftabi- capiant eorumdem, aliifve faciant miniftrari. Alia item
limentis , & reformationibus quantocumque tempore permulta eiufcemodi admittuntur , quibus immaculata
obfcruatis, ac etiam iuramento , confirmatione Apofto- rerum diuinarum puritas impie violatur, difciplinæ Ec-
lica,vel quauis firmitate alia roboratis , ceterifque con- clefiafticæ neruus dirumpitur,& imminens patratur exi-
trariis quibufcumque. tium animarum.
Nulli ergo, & c. §.3.Quare nos volentes periculofam talium audaciam Ideo certisre-
D.P.An.4. Dat.Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnationis Do- noui iuris fubfidio cohibere,præfentium auctoritate fta- gulis confide-
2.8.May. tuimus, tias declarat.
minicæ 1569.14.Kal.Iunij , Pont. noftri anno quarto. I.
Vt fi quis quacumque auctoritate,Ecclefiam velmo-
nafterium , aut aliud beneficium Ecclefiafticum quale-
LXXXV. Declaratio cafuum , ac præfumptionum , in cau- cumque ex refignatione , vel ceffione cuiufcumque
fis confidentiæ beneficialis , contra quofcum- perfonæ , fimpliciter aut cum circuitu retroceffionis ,,
que , etiam S.R. E. Cardinales , cum appofi- cum regreffu vel acceffu etiam fola dimittentis intentio-
tione pœnarum. ne receperit, vt illa, vel illud etiam in euentum regreffus,
vel acceffus, eidem dimittantur, vel alteri poftea confera-
Ad hæc videfup. conft.85 . Pij IV. Romanum . vbi tur,aut illius fructus , vel eorum pars alij vel aliis conce-
dantur,vel penfiones foluantur,ex eifdem hæc confiden-
cetera defimoniis & confidentiis notaui. tia cenfeatur.
Edita A. D. PIVSE P I SCOP VS, Itidem fi Ordinarius, vel alius collator contulerit an ?
te hac aut conferat in futurum , beneficium Ecclefiafticu
1569. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
quouis modo vacans, ea conditione , tacita vel expreffa,
Enordium. Ntolerabilis multorum peruerfitas , qui facrofanctas vt poftea in alterum pro arbitrio Collaroris , feu alterius
i
conftitutiones nouis quotidie fraudibus eludere ni- iuris ordinationem
cuiufcumque contra iuris communis ordinationem
difponatur,
P.IVS Q VINT V Ŝ. 285
difponatur , fiue vt de eo prouifus , fructus illius , vel , feruatione comprehendi volumus , necnon fructibus,
partem ad vtilitatem vel libitum conferentis , vel dece- penfionibus & aliis rebus Ecclefiafticis , ac etiam Ro-
dentis , aut alterius relinquat , & remittat , feu penfio- manæ Curiæ & aliis officiis temporalibus præfentium
nem illi vel illis , quem vel quos idem collator , aut ce- auctoritate priuamus , & ad futura inhabiles decerni-
dens , vel alius per fe vel alium, fcripto aut verbo iuffe- mus ,& in iuris fübfidium excommunicationis fenten-
xit feu fignificauerit , perfoluat , & pariter fi à patrono tia innodamus , à qua nullus , nifi in mortis articulo
etiam laico, vel alteri præfentatori, feu electori contige- conftitutus , ab alio quàm à Romano Pontifice , abfolu
rit, aut contingat id fieri. tionis beneficium valeat obtinere. Nos enim aduoca-
2. Adhæc fi Clericus prædictæ Cameræ , aut Cardinalis, tione caufarum huiufmodi , & refotuatione cognitio-
aut alius à folutione iurium ipfius Cameræ , vel etiam nis illarum, rerumque omnium inde emergentium , no-
Cancellariæ Apoftolicæ exemptus , poft refignationem bis & prædictis fuccefforibus , vt prædictum eft factas
vel ceffionem alicuius extranei , de Ecclefia , monafte- caufis illis dumtaxat exceptis , quæ iam coram nobis
rio , vel alio beneficio Ecclefiaftico in fe , Apoftolica, pendere nofcuntur , ac etiam iis quas ratione Ecclefia-
vel alia auctoritate factam & admiffam , illam , vel illud rum & monafteriorum , quorum difpofitio in Confifto-
etiam confectis literis Apoftolicis , & poffeffione appre- rio fieri confueuit aut debet , itemque contra Ordina
henfa , in eumdem refignantem vel cedentem , modico rios Collatores Epifcopos , & alios Superiores Præla-
fpatio interiecto , veluti duorum vel trium menfium re- tos , etiam Cardinales haberi contigerit , vti iam aliis
trocefferit , aut retrocedat in futurum , & ex illa retro- noftris literis ftatutum eft audiendis , decidendis , &
ceffione fructus Ecclefiæ , feu monafterij , aut beneficij, terminandis , harum ferie prorfus relaxata , decernimus,
vel eorum pars , feu penfio , feu quid aliud fuper his re- ita deinceps quofcumque Iudices ordinarios , & dele-
feruatum , aut regreffus , feu acceffus , & ingreffus ad il- gatos, etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac
lam vel illud, ipfi Clerico, vel Cardinali,aut alij exempto prædictæ Romanæ Ecclefiæ Cardinales , fublata eis &
fit, fueritve conceffus. ipforum cuicumque, quauis aliter iudicandi & inter-
Poftremo fi quis crimine aliquo abfolutus , aut cum pretandi facultate , & auctoritate , vbique iudicari,
quo fuper irregularitate difpenfatum eft , denuo recepe- interpretari , & definiri debere , necnon irritum &
rit quacumque auctoritate Ecclefiam , monafterium, vel inane quicquid fecus in prædictis per quofcumque
aliud beneficium Ecclefiafticum , quod ante , vel poft quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit
commiffum delictum , aut contractam irregularitatem attentari.
dimiferit, in quibus horum cafuum confidentiæ prauitas §. 9. Quocirca omnibus locorum Ordinariis diftri-
fit contracta , cafufque huiufmodi literis prædictis com- ctius iniungimus , vt in fuis quifque Ecclefiis , ciuitati-
prehendantur, ac fi illis fpeciatim expreffi fuiffent , licet bus , diœcefibus , & locis etiam exemptis , ad prædicta
ipfum confidentiæ crimen alterius tantum partis con- ftudiofe attendat , & quatenus illis relaxauimus , in de-
fcientia fit admiffum. linquentes feuere animaduertant , fi diuinæ Maieftatis
Et ad proba n §.4. Ad probandum vero plene confidentiarum abu- iudicium , dictaque Sedis cenfuram voluerint euitare
dam confide fum, inter alias etiam hæ præfumptiones , & coniecturæ In ceteris vero caufis , & negotiis ( nobis , & prædictis
tiam , cerias habeantur legitimæ. Videlicet. fuccefforibus exceptis ) eofdem locorum Ordinarios
prafumptiones
Sufficere de Si quis poft ceffam ab fe Ecclefiam , vel monafterium, præfentium auctoritate delegamus , vt gratia , & fauore
clarat.
aut beneficium, & publicatam refignationem, feu ceffio- poftpofitis , pro fe quifque cum venerit vfus , contra
I.
nem , captamque à fucceffore poffeffionem , fefe in illa prædictos omnes fubipfa exceptione comprehenfos di-
vel illo , feu rebus illius , per fe vel alium feu alios , de ligenter inquirant , fuafque inquifitiones omnes figillo
facto ingefferit, aut fructus perceperit , aut quicumque obfignatas ad prædictam Sedem quamprimum transfe-
fuccefforilli , vel eius propinquis, ipfos aut partem ali- rant , vt nos , & prædicti fucceflores in caufis huiuſ-
quam remiferit eorumdem. modi procedentes , quod iuftum fuerit decernamus.
Si recipiens beneficium conftituerit dimittentem vel Nos enim fingulis Ordinariis ipfis prædictos omnes,
eius parentes aut propinquos , procuratores ad perci- & quofcumque alios , etiam exemptos eriam per edi-
piendum , vel locandum fructus beneficij dimiffi , & illi tum publicum, conftito prius fummarie, & extraiudi-
vel illis de fructibus perceptis , aut percipiendis dona- cialiter de non tuto ad illos acceffu , citandi , & mo-
tionem fecerit. nendi , eifque ac Iudicibus ordinariis & delegatis , aliif-
36 Si vel fola procuratoris depofitione , vel libris ratio- que perfonis quibufcumque ne prædictorum executio-
nalibus menfariorum ex parte dimittentis , expeditio nem quoquo modo impediant , vel alias in illis fefe
ſeſe in-
quæ perfonam recipientis concernit , profecuta fit, terponant, etiam per fimile edictum inhibendi , eofdem
fimulque expenfæ pro ea neceffariæ ab illo facta fuerint. ac alios contradictores & rebelles quofcumque per cen→
Teftesfingula- S.5.Denique fi quis pro conceffione alicui facta,qua- furas, & pœnas Ecclefiafticas , ac omnia alia iuris & facti
tes qui pro- cumque auctoritate debeneficio Ecclefiaftico , per fe vel
bent. remedia opportuna compellendi, auxilium brachij fæcu
alium feu alios intercefferit , vel alias in negotio con- laris quandocumque opus erit inuocandi , ceteraque in
ceffionis fefe immifcuerit quoquo modo, deinde aliquid prædictis, omnibus & fingulis neceffaria faciendi & exe-
de fructibus talis beneficij de facto , etiam per manus quendi , plenam & liberam tenore præfentium concedi-
poffefforis, ac etiam fimplicis donationis titulo percepe- mus facultatem.
rit, feu de illo poftmodum ad voluntatem intercefforis 5.10. Non obftantibus fel. rec. Bonifacij Papæ VIII. Derogatio to-
fuerit difpofitum quandocumque. prædecefforis noftri de vna,& in Concilio generali edita trariorum
Prafumptiones
6.6. Teftes autein de quaque re fingulares fingulas de duabus dietis , aliifque Apoftolicis conftitutionibus,
baniple
que, . nepro- probare valeant præfumptiones , & coniecturas , pluref- & ordinationibus, quodque Epifcopis, Collatoribus, &
que huiufmodi præfumptiones & coniectura plenam prælatis prædictis , etiam Cardinalibus , vel quibufuis
probationem faciant in prædictis . aliis ,commaniter vel diuifim à prædicta fit Sede indul
Ali teftes re-
tipiendi. 5.7 . Ceterum criminofi , & ceteri omnes , qui ad per- tum, vel in pofterum indulgeri contingat , quod inters
hibendum in cafibus fimoniæ teftimonium recipi pof- dici , fufpendi , vel excommunicari , aut contra indulta
Confidenti funt, ad prædicta omnia admittantur. huiufmodi ad iudicium trahi non poffint per literas Apo
a
pana & cau- 6.8. Sed ne quifquam etiam vana fiducia fretus , non ftolicas non facientes plenam & expreffam , & ad ver-
farum cogni- intendendi contra fe iudicij , in crimine perfeuerer, bum de indulto huiufinodi mentionem , & quibuflibet
tio ad
quos vtque hoc malum grauioris cenfuræ ftimulo vfquequa- aliis priuilegiis , indulgentiis , &literis Apoftolicis, ge-
fectat.
que prohibeatur, omnes & fingulos qui hucufque Ec- neralibus vel fpecialibus , quorumcumque tenorum exi-
clefias , monafteria , beneficia , fructus, penfiones, aliaf- ftant , per quæ præfentibus non exprella , aut in totum
etiam
Adquodconftit
vide. ve res , intercedente hoc confidentiæ vitio receperunt, non inferta, effectum præfentium aut attributæ prædictis
Sixt.V.c . in ac retinent , nifi ftatim ad fe reuerfi , & refipifcentes ce- Ordinariis iurifdictionis explicatio , feu exercitium , vel
rub.
leri dimiffione fibi profpexerint , & qui quid tale admi- executio impediri valeat quomodocumque vel differri,
ferint in futurum , etiam omnibus & fingulis aliis Ec- & de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit
clefiis , monafteriis , dignitatibus , adminiftrationibus, in noftris literis mentio fpecialis ; ceterifque contra-
officiis , & beneficiis obtentis, quæ pariter fub dicta reriis quibufcumque.
Aa 4 §. 11.Literis
284 PIV QVI T VS.
S NT V
Conft d Pÿlv. S.11 .Literis prædecefforis huiufmodi nihilominus in
in fuo robore fuo robore duraturis.
remanet. §.12 . Volumus autem vt præfentium exempla etiam Quod facultas erigendi Capellas Rofarij , fit fo- LXXXVI.
Tranfumpto-
Tum fides. impreffa edantur, eaque Notarij publici manu, & cuiuf- lummodo Magiftri Generalis Ordinis S. Do-
cumque curiæ Ecclefiafticæ,vel Prælati figillo obfignata, minici , & ab eo Deputatorum. Et Confratres
eamdem illam prorfus fidem , in iudicio & extra, vbique Sodalitatum Rofarij ab eis inftitutarum , obla-
locorum faciant, quam ipfæ præfentes facerent , fi effent
exhibitæ vel oftenfæ. tiones & legata in pios eius vfus conuertenda
Nulli ergo omnino, &c. recipere valeant.Indulgentiafque hic enuncia-

D. P. Am. 4. tas confequantur .
Datum Romæ apud Sanctum Petrum anno Incarna-
die 11.Iunij. tionis Dominicæ , 1569. Kal. Iunij , Pontificatus noftri
Hac eadem facultas inftituendi has Confraternita-
anno 4.
Publicatia Anno à Natiuitate Domini 1569. Indictione 12. die tes conceffa eft etiam Vicario generali d . Ord. à
vera Sabbati 6. Augufti , Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Sixt. V. in constit . 21. Dudum ineffabilia. Et
Patris & D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. anno antiquiorem Rofarÿ approbationem , habes in
eins 4. retrofcripta litra affixa , & publicata fuerunt ad conftit. 18. Sixt, IV. Ea quæ. vbi notaui. Qui-
valuas Bafilicarum Lateranen. & Principis Apoftolorum
bus adde aliam conftit. Leonis X. pofitam in Ap-
de Vrbe , Cancellaria Apoft. & in acie Campi Flora, vt mo-
ris eft , dimifs in omnibus fupradictis locis earumdem re- pendice .
trofcriptarum literarum copiis affixis , per nos Iulium Pari- PIVS PAPA QVINTVs Edita An.D.
num , & Ioannem Andream Panizzam predicti S. D.N. 1569.
Py Papa V. Curs.
Chriftianusde Monte Mag.Curf. Nter defiderabilia cordis noftri , illud intenfis defide- Exordium,
INriis affectamus , vt fingulorum Chriftifidelium quo-
Sequitur extenfio ad Cardinales. rum nobis ex commiffi Paftoralis officij debito cura im-
minet , generalis animarum falus proueniat , vnde pia
Fita An D. PIVS PAPA QUINTVS , &c. & falubria fidelium vota ad hoc tendentia , & alias ex
1569.
quibus diuini cultus prouenit augmentum , pij patris
Dubia an Odie in Confiftorio noftro fecreto vt moris eftac- affectione profequimur , ac plenis fauoribus confoue-
pracedens coft. cepto , quod à nonnullis prætendebatur S. R. E. mus, & vt optatum confequatur effectum , Chriftifideles
biget Cardd. Cardinales obtentu priuilegiorum fub conftitutione
ipfos ad illa , indulgentiis videlicet & peccatorum re-
noftra de confidentiis beneficialibus , faltem quo ad miffionibus libenter inuitamus .
priuationem , cenfuras , & alias poenas in dicta con-
ftitutione contentas , propter non factam in claufula Magift 5.1 . Exhibita fane nobis nuper pro parte dilecti filij Caufa eius
ri Prouincialis Ordinis Prædicatorum Prouincie conceffionis.
impofitionis illarum fpecialem & expreffam de dictis Neapolitan. petitio continebat , quod cum dilectus
Cardinalibus , & priuilegiis mentionem , minime com- filius Fr. Ambrofius Saluius loci de Balneolo Nutean.
prehendi,licet aliter mentis & intentionis noftræ fuerit, fiue alterius dicc. ad erigendum Societates Sanctiffimi
quemadmodum & ex literis dictæ conftitutionis colligi
Rofarij in quibufcumque Ecclefiis , per nos & Sedem
poffet.
Apoftolicam fpecialiter deputatus fuerit , fi aliis huiuf-
Declaratio §.1 . Ad tollendum tam omne dubium atque impedi- modi facultas , præterquam eiufdem Ordinis Magiftro
que eos com- mentum , quo minus conftitutio præfata commune bo- Generali interdiceretur , ex hoc profecto diuerfis abufi-
prehendit. num , & falutem animarum concernens, plenarium effe- bus , qui in illarum erectione interuenire poffent , fa-
&tum fortiatur , declarauimus , omnes Sanctæ Romanæ tis confultum foret. Quare nobis pro parte eiufdem
Ecclefiæ Cardinales , in conftitutione , & literis præfa- Prouincialis fuit fupplicatum , vt fibi in præmiffis op-
!
tis , ac fingulis earum partibus , etiam quo ad priuatio- portune prouidere de benignitate Apoftolica dignare-
nes , omnefque , & fingulas alias cenfuras , & pœnas, mur.
Facultas eri-
in ipfis literis contentas , comprehendi , ac contrafa- 5.2. Nos qui honeftis quorumlibet votis libenter an-
cientes , priuationes , cenfuras & pœnas ipfas incurrere, nuimus , eaque fauoribus profequimu r opportunis, gendi Capellă
Rofarij.fpectat
provt nos illos omnes includi ,& incurrere volumus eo eumdem Prouinciale m à quibufuis excommunic ationis, ad Mag. Gen.
ipfo. fufpenfionis , & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fen- Ord. S Domi-
Decretum ir- §.2 . Decernentes fic per quofcumque, &c. etiam Car- tentiis , cenfuris & pœnis, à iure vel ab homine , quauis nici, & ab co
ritans. dinales, in quauis caufa & inftantia, fublata &c. iudicari occafione vel caufa latis , fi quibus quomodolibet inno- deputatos
tantum.
&c. debere; necnon irritum & c.'attentari.
datus exiftit , ad effectum præfentium dumtaxat confe-
Reuocatio quendum harum ferie abfoluentes , & abfolutum fore
5.3.Ac priuilegia præfata, necnon exemptiones, con-
priuilegiorum feruatorias , & indulta omnia , per quofcumque Roma- cenfentes, huiufmodi fupplicationibus inclinati, aucto-
ad effectum nos Pontifices &c, etiam Motu proprio , & ex certa ritate Apoftolica per præfentes ftatuimus , quod nulli
prafentium.
noftra fcientia , deque Apoftolicæ poteftatis plenitu- licitum exiftat , minufque aliquis Capellam Sanctiffimi
dine , ac etiam confiftorialiter , & ex quibufcumque Rofarij in quauis Ecclefia fiue loco erigere , præter di-
caufis in genere vel in fpecie conceffa , confirmata , ex- &tum Generalem, aut ab eo deputatos , ac præfatum Am-
tenfa , & moderata, & quantocumque tempore obferua- brofium.
ta , ad effectum præfatorum reuocauimus , & annullaui- 5.3 . Minufque aliquis Confrater , feu vir fiue mulier, Nihil ingre-
dietes Sodal:-
mus , viribufque & effectu quo ad hæc prorfus carere aliquid eidem Societati pro illius ingreffu ,vel alia quauis
decreuimus. Volumufque & ftatuimus , tenores priuile- de caufa perfoluere. tatem foluat.
giorum &c. qualiacumque fint, præfentibus pro plene 5.4. Ac finguli Confratres ad quafuis proceffiones ac- Confratres ad
& fufficienter expreffis haberi.
cedere , & in quibus corpora defunctorum ad fepelien- proceff. acce-
Sola fignatu- $.4. Solamque hanc fchedulam manu noftra fignatam, dum deferuntur , cum eorum infignis , cuiufuis etiam dant, adfe-
TAfufficit. & in Cancellariæ Apoftolicæ libro ad perpetuam rei me- pel. mortuos
Superioris licentia defuper minime requifita , etiam abf- infignia de-
moriam regiftratam , abfque alia literarum confectione, que aliquo confcientiæ fcrupulo , & cenfurarum Eccle- ferant.
fufficere , eamque & eius exempla , vbique locorum in fiafticarum incurfu poffint & valeant, feu eorum quilibet
iudicio & extra illud fidem facere.
poffit & valeat.
Derogatio co- 5.5. Conftitutionibus , & ordinationibus Apofto- Prohibitio
5.5 . Diftrictius inhibentes quibufuis , ne eofdem Ge-
Brariorum licis,, ac Cancellariæ præfatæ regulis , editis & eden- neralem, feu deputandos , & Ambrofium , fuper erectio- Confratres in
dis , ceterifque contrariis , non obftantibus quibufcum- ne, & inftitutione Societatum huiufmodi in quibufcum- bis moleftadi.
que. que Ciuitatibus , terris , & locis , factis & faciendis , ne-
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo
que eofdem Confratres fuper exercitio piorum operum,
Dat.P.
die 4.4 Pifcatoris , die 14. Nouembris 1569.Pontificatus noftri
14. Nou. & profectu ad proceffiones , feu inceffu cum figno co-
Anno quarto .
rum , aut dicti figni delatione moleftare , perturbare, aut
Rapafubfer. Ita eft M.
inquietare audeant nec debeant , quinimo Generali, de-
putatis,
PIVS QV IN T V S.
285
putatis,& Ambrofio præfatis in præmiffis auxiliú, confi- affeclas Beati Dominici Fratres , videlicet Ordinis præ-
lium , vel fauorem præbeant. Nos enim omnes præmiffis dicti diuulgato , & à nonnullis accepto , cœperunt
contrauenientes,indulgentiis,& peccatorum remiffioni- Chriftifideles iis meditationil us accenfi , iis precibus
bus eis conceffis priuamus, & priuatos effe , ac indignos inflammati in alios viros repente mutari , hærefum te-
effici, & quicquid fecus fuper his à quoquam quauis au- nebræ remitti , & lux Catholicæ fidei aperiri , & ad
&toritate , fcienter vel ignoranter contigerit attentari, hanc orandi formam pro locorum diuerfitate Sodalita-
irritum & inane decernimus. tes per Fratres eiufdem Ordinis ad hoc à fuis Superio
Confirmatio §.6.Poftremo vero, vt animarum Chriftifidelium præ- ribus legitime deputatos inftitui , & Confratres in eis
sdulgentia fertim ex aliqua Societate huiufmodi erectarum, feu per defcribi.
4777.
eumdem Ambrofium erigendarum exiftentium , & eam- S.2. Nos quoque illorum prædecefforum veftigiafe- Hic Pont. ex
dem Societatem ingredi volentium, quieti , & fpirituali quentes , militantem hanc Ecclefiam diuinitus nobis caufis hic in-
confolationi falubrius confulatur , & ad illam vbicum- commiffam , his temporibus tor hærefibus agitatam, dicatis illud
que erectam Chriftifideles ipfi accedentes co feruentio- tot bellis , prauifque hominum moribus atrociter vexa-fernari ade
monet
res, & promptiores reddantur , quo fe dono cæleftis tam , & afflictam cernentes , lachrymabundos , fed fpei
gratiæ decoratos fenferint , de omnipotentis Dei miferi- plenos oculos in montem illum , vnde omne auxilium
cordia , ac Beatorum Petri & Pauli Apoftolorum aucto- prouenit leuamus , & fingulos Chriftifideles ad fimi-
ritate confifi,Chriftifidelibus præfatis de dicta Societate, le faciendum benigne in Domino hortamur , & mo =
vt præfertur inftituta , vel inftituenda exiftentibus , vt nemus.
omnes & fingulas indulgentias, & peccatorum remiffio- §.3 . Vtque facilius modus ille ab omnibus cum ea Idemque con-
nes , tàm per nos quàm quofcumque alios Romanos qua decet deuotione , & mentis Religionifque Chri- firmat una c
Pontifices , & præfertim Leon. Papam X. prædeceffores ftianæ finceritate amplectatur , auctoritatis noftræ par- fuisgracies gr
noftros concellas confequantur , & confequi poffint, tes , quantum nobis ex alto conceditur , fauorabiliter Indulgentius
auctoritate & tenore prædictis mifericorditer in Domino impartientes , modum orandi & precandi prædictum,
concedimus & indulgemus.Illaque nonnifi in Ecclefiis, omniaque & fingula indulta , indulgentias , peccato-
in quibus , vt præfertur eadem Societas inftituta erit, rum remiffiones , relaxationes, immunitates , priuilegia,
præterquam in cafu fummæ neceffitatis & infirmitate & alias gratias per quofcumque Romanos Pontifices
grandi,feu detentione carcerum, in quibus & alio in loco prædeceffores noftros , & dictae Sedis , etiam de latere
confequi poffint obferuando tamen illa omnia , quæ in Legatos , ac alios Apoftolica ad id auctoritate fuffultos,
dictis indulgentiis continentur, confequi poffe decerni- iuxta precandi modum prædictum orantibus , & Con-
mus. Omneique & fingulas per eumdem Ambrofium, fraternitatibus , feu Sodalitatibus , fub dicto Rofario in-
fiue Generalem , aut deputandos præfatos auctoritate ftitutis , & illarum Ecclefiis , feu Altaribus , aut Capel-
noftra , modo tamen fupradicto , conceffas confirmamus laniis , vel Confratribus , aut Sodalibus , tàm Motu pro-
& approbamus. prio , & ex certa fcientia , fiue in genere , vel in fpecie,
Derogatio co- §.7. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- quàm alias quomodolibet , etiam pluries conceffa , con-
trariorum.
nibus Apoftolicis , ceterifque contrariis quibufcum- firmata & innouata , quorum omnium & fingulorum te=
que. nores & compendia , præfentibus haberi volumus pro
D. P. An. 4.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo expreffis & infertis , eadem auctoritate harum ſerie per-
die 28. Juny. Pifcatoris , die 28. Iunij 1569. Pontificatus noftri anno petuo confirmamus & approbamus , ac illis perpetuæ &
quarto. inuiolabilis firmitatis robur adiicimus. Necnon potiori
pro cautela , præmiffa omnia eifdem modo & forma,
Sequitur alia conftitutiofuper pradictis. quibus concefla reperiuntur , etiam perpetuo inno-
uamus.
Edita An . D. PIVS PAPA QVINTVS 5.4. Ac omnibus & fingulis Chriftifidelibus vtriuf- Et Confraria
1569 .
Adperpetuam rei memoriam . que fexus Confratribus , per dilectos filios modernos & bus Sodalita-
pro tempore exiftentes Fratres Ordinis prædicti in fuis, tum inflituta-
rum à
Oratio ad Onfueuerunt Romani Pontifices , & alij Sancti Pa- & tàm per eos quàm per alios Sacerdotes , ctiam in aliis tatis
maOrdinis
Depan
Deum in ve- Ctres prudcceffores noftri, cum bellis corporalibus Ecclefis à
dilecto filie , etiam moderno &pro tempore isordina
xationibus
proficua. vel fpiritualibus premerentur , aut aliis tentationibus exiftente ipfius Ordinis Generali Magiftro , vel eius Vi- onnes_gratins
vexarentur , quo facilius ab illis euaderent , & tranquil- cario dumtaxat deputatos , in huiufmodi Sodalitatem, concedit,
litatem adepti , Deo quietius & feruentius inferuirent feu Confraternitatem Rofarij receptis , & defcriptis,
& vacarent , diuinam opem implorare , & Sanctorum Ecclefias , Altaria , & Capellas huiufmodi vifitantibus,
fuffragia per fupplicationes , feu per Litanias depofcete, necnon Deo preces iuxta Rofarij modum prædictum
ac oculos cum Dauide in Montes leuare, certa fpe confi- cffundentibus , quod omnibus & fingulis indultis , in-
dentes, inde illis auxilia affutura. dulgentiis , peccatorum remiffionibus , relaxationibus,
Pfalteriä in-
§.1. Quorum exemplo adductus, & Spiritu fancto, vt priuilegiis & aliis gratiis præfatis frui , vti , potiri &
Bituit B. Do- pie creditur, afflatus Beatus Dominicus Ordinis Fratrum gaudere.
minicus ad Prædicatorum auctor , ( cuius inftitutum , & regulam §.5 . Necnon eifdem Confraternitatibus , feu Soda- Et etiam fa-
deprimendas
barefes. cum in minoribus effemus expreffe profeffi fumus)fimili, litatibus , quod illarum ad id deputati Confratres , om- cultate perci
qua nunc temporis occafione , quo Albigenfium hætefi nia & fingula oblationes , & legata , feu donationes, piendi legatra
partes Galliarum , & Italiæ mifere vexabantur , & tam , aut alias quouifmodo , fiue in teftamento fiue codicil-
multos excæcauerunt fæculares , vt in Domini facerdo- lis , aut alia vltima vel inter viuos voluntate illis re-
tes , & clericos fæuiffime furerent, leuans in cœlum ocu- licta , & erogata , quæcumque , quotcumque , & qua-
los , & montem illum Gloriofæ Virginis Marie Alma liacumque, etiam fifpeciali nota digna fint , percipere,
Dei Genitricis , quæ germine fuo tortuofi ferpentis ca- exigere , leuare , & in Confraternitatum huiufmodi
put obtriuit, & cunctas hærefes fola interemit , ac bene- pios vfus conuertere , etiam Ordinarij loci , aut cuiufuis
dicto fructn eius ventris, Mundum primi parentis lapfu alterius licentia defuper minime petita , libere & licite
damnatum faluauit , & de quo fine humanis manibus poffint.
abfciffus eft lapis ille , qui ligno percuffus gratiarum 5.6. Et infuper quo quifque ad fe numero Confra- Indulgentiaf
aquas afluenter produxit , refpiciens modum facilem, trum præfatorum aggregandum , promptior & alacrior que hic de-
& omnibus perutum, ac admodum pium orandi , & pre- fiat , de Omnipotentis Dei mifericordia, ac Beatorumfcriptas
candi Deum , Rofarium feu Pfalterium eiufdem B. Mariæ Petri & Pauli Apoftolorum eius auctoritate confifi , om-
Virginis nuncupatum, quo eadem Beatiffima Virgo Sa- nibus & fingulis Confratribus prædictis per deputatos
lutatione Angelica centies & quinquagefies ad nume- prædictos defcriptis , vere pœnitentibus & confeffis,
rum Dauidici Pfalterij repetita , & Oratione Dominica qui prima vice qua defcripti fuerint , fanctiffimum Eu-
'ad quamlibet decimam cum certis meditationibus totam chariftiae Sacramentum in aliqua Ecclefia , aut Capella
eiufdem D. N. IESV CHRISTI vitam demonftrantibus dicta Confraternitatis perceperint , & vnam faltem
interpofita , veneratur , excogitauit , excogitatum per quinquagenam Rofarij recitauerint , & pro tranquilli-
S.R.E.Patres propagauit , orandique modo prædicto per tate Sancte Matris Ecclefiæ orauerint, necnon qui in
mortis
286 PIVS QVINT V S.
mortis articulo conftituti falutaris pœnitentiæ, & viatici fonis, in genere & in fpecie, tàm coniunctim quàm diui-
Sacramento muniti fuerint, plenariam omnium &fingu- fim factas , & fuper his omnibus & fingulis confectas li-
lorum peccatorú fuorum indulgentiam , & remiffionem teras,fcripturas,& inftrumenta, ac inde fecuta quæcum-
mifericorditer in Domino concedimus & elargimur.Qui que , cum prohibition . claufulis , & decretis in eis con-
vero in Refurrectionis D. N. IESV CHRISTI , & An- ten. quæ oinnia & fingula æque atque ad verbum præ-
nunciationis , ac Affumptionis eiufdem B. Mariæ præfa- fentibus inferta , expreffa & repetita habemus , literif-
tum Euchariftia Sacramentum fumpferint , & partem que fuper præfentibus conficiendis in totum vel in par-
Rofarij , vt præfertur , recitauerint , decem annos , & tem exprimi , totofque tenores fingulorum inferi poffe
totidem quadragenas ; eifdem autem Confratribus , qui volumus , etiam fi talia , & multa fint , quæ fpeciali ex-
in reliquis D. N. IESV CHRISTI , & B. Mariæ Virgi- preffione indigeant , Motu , fcientia, & poteftatis pleni-
nis præfatorum feftis diebus , in quibus facra ipfius Ro- tudine fimilibus renouamus , approbanus , & confirma-
farij myfteria recenfentur , vnam faltem Rofarij quin- mus, effectumque plenarium & integrum prorfus fortiri
quagenam recitauerint , necnon aliis omnibus & fingu- volumus , ac omnes & fingulos iuris & facti defectus fi
lis vtriufque fexus Chriftifidelibus , ctiam non Confra- qui interuenerint in eifdem fupplemus. Decernentes illa
fratribus , qui in eiufdem Rofarij Proceffione , quæ omnia, perpetuum &inuiolabile robur obtinere, ac irri-
menfe quolibet fieri confueuit , deuote interfuerint, tum &c. attentari.
& pariter Confratribus præfatis qui ipfum Roſarium §.1. Quin etiam in perpetuum applicamus, & appro- Coceffio, quod
fcriptores Ar-
integrum qualibet hebdomada deuote recitauerint , fe- priamus, ac etiam annectimus , vnimus & incorporamus chiuÿ , fine
ptem annos , & totidem quadragenas de iniunctis dicto Collegio fcripturas præfatas,ac omnia & quæcum- Ntary cauſa-
fibi pœnitentiis , etiam mifericorditer in Domino reque iura, fructus & emolumenta ratione officiorum No- rum ciuilium
laxamus. tariatuum eorum omnium Iudicum ordinariorum , & cuiufcumque
ludicis Com→
Claufula pra- §.7. Decernentes Confratres, & alios præfatos à quo- Commiffariorum Curiæ & Vrbis in præfata inftitutione miffarij.
feruatiua.
quam defuper moleftari , præfentefque literas de fubre- exprefforum ; quibus etiam S. R. E. Cardinales adiungi-
ptionis , vel obreptionis aut nullitatis , aliove vitio , aut mus, & fimiles etiam fi ordinarij dicantur comprehendi
intentionis noftræ defectu notari , argui , vel impugnari, volumus. Vt vero in habendo proborum peritorumque
& fub quibufuis , fimilium vel diffimilium gratiarum Notariorum delectu melior deinceps ratio capiatur , fta-
reuocationibus, alterationibus , limitationibus , fufpen- tuimus vt pofthac , in omnibus & quibufcumque caufis
fionibus , aut aliis contrariis difpofitionibus compre- coram præfatis ludicibus etiam Cardinalibus quomodo-
hendi non poffe ; fed quoties illæ emanauerint, toties in cumque habendis & agitandis , Collegium ipfum Nota-
priftinum , & validiffimum ftatum reftitutas , de nouo, rios idoneos qui in ciufmodi caufis fcribant conftituere
etiam fub pofteriore data peripfos deputatos Confratres debeat. Nullique omnino ipforum Iudicum etiam Car-
eligenda conceffas , ac perpetuo validas & efficaces effe, dinalium alios Notarios , etiam dicti Archiuij fcriptores
& fore , fuofque plenarios , & integros effectus fortiri in caufis huiufmodi pro arbitrio conftituere poffint, fed
debere. eos dumraxat affumere teneantur, quos Collegium præ-
Decretum ir- §.8. Et ita per quofcumque Iudices & Commiffarios, fatum fuo ex gremio, in genere vel in fpecie duxerit eli-
ritans. quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij gendos. Decernentes alias quafcumque conftitutiones,
Apoftolici Auditores , & S. R. E. Cardinales, fublata eis, ordinationes , & affumptiones Notariorum , etiam de
& eorum cuilibet quauis aliter iudicandi & interpretan- dicti Collegij Scriptoribus , fiue in genere fiue in fpecie,
di facultate & auctoritate , iudicari & definiri debere , ac tam per Iudices etiam Cardinales , quam etiam Sedem
ex nunc irritum & inane fi fecus fuper his à quoquam Apoftolicam ex quibufcumque caufis, etiam motu fimili,
quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit & poteftatis plenitudine fimilibus , necnon proceffus &
attentari. alia quæcumque coram eifdem Iudicibus, etiam Cardina-
Claufula de- §.9. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in libus aliter facienda , irrita & inania effe , viribufque &
rogatoria. Prouincialibus & Synodalibus Conciliis editis generali effectu carere , Notariofque tamquam falfi reos puniri
bus vel fpecialibus conftitutionibus & ordinationibus,ac debere. Ceterum Collegium præfatum rationes, & curas
Cancellariæ Apoft. regulis, editis & edendis , ceterifque omnes huiufmodi proceffuum, fcripturarum , & inftru-
contrariis quibufcumque . mentorum , etiam præteritorum omni tempore habeat,
Fides excm- §.10 Volumus autem quod præfentium tranfumptis omnia & quæcumque emolumenta, ordinaria & extraor-
plorum. manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo ali- dinaria inde quomodocumque prouenientia,ad commu
cuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munem vfum percipiat, & delegandis fiue fubftituendis No-
nitis , eadem prorfus fides tàm in iudicio quàm extra ad- tariis fuis ftipendia conftituat,vel alias fuper hoc conue-
hibeatur, quæ præfentibus literis adhiberetur , fi forent niat cum eifdem &c.
exhibitæ vel oftenfæ. 5.2 . Sicque in his & aliis præfatis omnibus & fingulis Decretum it-
D. P. An..4. Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo per quofcumque, etiam caufarum Palatij Apoftolici Au- ricans.
17. Septemb. Pifcatoris , die 17. Septembris 1569. Pontificatus noftri ditores,ac S.RE.Card.ac Cameram ipfam,in quauis caufa
Anno quarto. & inftantia, fublata &c. iudicari &c. debere & c. necnon
irritum & c. attentari
§.3. Non obftantibus præmiffis, & Pauli II. III & IV. Derogatio co-
LXXXVII. Confirmatio & declaratio priuilegiorum & gra- aliorumque Romanorum Pontificum, ac noftris de rebus trariorum.
tiarum Collegij Scriptorum Archiuij Curiæ Ecclefiæ non alienandis, &alienatis reuocandis , ac aliis
conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis, etiain de
Romanæ.
gratiis ad inftar non conceden . Cancellariæ Apoftolica
Huius Collegij institutionem , eiufque ftatum vide regulis editis & edendis , eiufque & dicta Cameræ , ca-
aliarumque Collegiorum , & etiam Vrbis Romæ iuramento
Sup. in constit. 15. Iulij 11. Sicut. vbi
&c. roboratis, ftatutis & c. necnon inftitutione & funda-
notaui.
tione , ac veteri ftylo quantocumque tempore obferua-
E to, priuilegiis quoque, indultis, & literis Apoftolicis, il-
Edita An. D. PIVS PIS COPVS, lis , corumque perfonis omnibus & fingulis , etiam por
1569. Seruus Seruorum Dei. Adfuturam rei memoriam.
modum ftatuti perpetui , ac initi & ftipulati contractus,
Ridem nos anxio folicitoque animo cogitantes , &c. & alias quibufcumque tenoribus & formis, ac cum qui-
canft. Iul. II. Pridem
Confirmatio Collegij erectionem, & inftitutionem à fel. rec.Iulio bufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque effi-
citata in rub. Papa II . Kal. Septembr. Pontif.fui anno 5. factam, nec- cacioribus , efficaciffimis & infolitis claufulis , irritanti-
& alterius
Leon. X. pra- non omnia & quæcumque priuilegia , facultates, exem- bufque, & aliis decretis per præfatos , & alios quofcum-
termilla,tam- ptiones , prærogatiuas , difpenfationes , gratias & inque alios Romanos Pontifices , ac nos & dictam Sedem
quam nihil dulta ab eadem dicta die , & Idibus Decembr. dicti anni, ex quibufcumque caufis, etiam Motu , & fcientia, & po-
releuans con- necnon à Leone X.Pridie Non.Octob.Pontif.fui anno 1 . teftatis plenitudine fimilibus , ac etiam Confiftorialiter
ginentis. aut alio veriori tempore , necnon aliorum omnium inde
conceffis, confirmatis, ac etiam iteratis vicibus approba-
vique Rom. Pont. conceffiones eidem Collegio & pertis , quibus omnibus , etiam fi de illis & c.tenores & c. in
genere
PIVS Q VIN T V S. 287
genere & in ſpecie ad effectum fufficientis derogationis à nobis requifitus,cœpta noftra pecuniis, peditatu, equi-
corum latiffime exten . Motu, fcientia , & poteftatis ple- tatuque alacriter iuuerit , præfertim pro ferendo auxilio ,
nitudine fimilibus derogamus , necnon omnibus illis , Chariffimo in Chrifto filio noftro Carolo Francorum
quod in fingulis literis prefatis conceffum eft non obfta- Regi Chriftianiffimo, aduerfus eius rebelles , & hæreti-
re, ceterifque contrariis quibufcumque , cum claufulis cos, centum etiam aureorum millia , vltra alia ; illi mu-
opportunis & c. tuando , hortatu noftro id fecerit. Quod maiora , fi vſus
Papafubfer. Fiat Motu proprio . M. venerit, ad Catholicæ fidei defenfionem , & incremen-
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , 15. Kalen. tum fe præftaturum vitro pollicetur.
An. 4. Augufti
D. P. 4. , Anno 4.
die 19. July. 5.4. Quod pro inclyta eius in Deum pietate , fupe- Militiam S.
rioribus annis, Militiam S. Stephani , ad fanctæ fidei Stephani in-
1
LXXXVIII. Cofmus Medices Reipublicæ Florentinæ Dux , exaltationem ac propagationem inftituerit , bonis di- fituit.
eiufque fucceffores Magni Duces Etruriæ tauerit & ampliauerit.
creantur . 5.5.Quod vniuerfæ prope prouinciæ Ethrufcæ imper- Statum fuum
fcrutabili Dei iudicio ad fummæ dignitatis poteftatem optime.regit.
Ifta Cofmus Militiam S.Stephani,de licentia Pij IV. ciuium Florentinorum affenfu vocatus feliciffime præfit
inftituit, vt fup.in eiufdem Pij conft.60.His quæ. ac dominetur. Quod delatum fibi admirabiliter Princi-
vbi de ea dixi. patum admirabilius regat & moderetur ; illumque in-
comparabili prudentia ac fapientia , in pacis ac iuftitiæ
PIVS EPISCOPVS, amanitate , ab ineunte eius ætate diligentiffime conti-
Edita An. D.
neat & conferuet.
1569. Seruus feruorum. Dei . Ad perpetuam rei memoriam. $.6 . Quod terra marique præpotens exiftat. Quod Pi- Paclara mul
ilk
Exordium. Omanus Pontifex in excelfo militantis Ecclefiæ ratis , facinorofis , ficariis , quietis , & otij turbatoribus; sa operatur.
RThrone difponere Domine fuper gentes&Regie necnona noftris& huius Sancta Sedis rebellibus ad
conftitutus , poft perluftratas fuæ indefella mentis acie uerfariis hoftis acerrimus , fcelerumque & delictorum
Orbis Chriftiani Prouincias, circufpecta fua prouidentia feuerus vindex fit.Quod numerofa ac frequenti populo-
præclaros, ac principes viros , qui de Sancta Sede Apo- rum ei fubditorum Deo benedicente multitudine,copio-
ftolica, fideque Catholica benemereri videntur, fingulari fis grandibufque redditibus, & ampliffimis prouentibus
fuæ benignitatis clementia, quantum fiti ex alto conce- gaudeat , & fruatur. Quod validus peditum & equitum
ditur, augere, cofque infignibus, ornamentis , ac fpecio- numerus in omnes vfus ei prefto femper effe poffit.Quod
fis honorum titulis decorare, atque illuftrare confueuit, quamplures florentiffimas Vrbes , tam Cathedralium
necnon alias difponit, provt temporum,locorum,& per- quam earum nonnullas Metropoliticarum Ecclefiarum
fonarum qualitate penfata , confpicit in Domino falu- dignitate infignes, ac Studiorum generalium vniuerfita-
briter expedire. tibus ornatas , munitiffimos portus ,, validiffimas arces,
Ebraria Pro- §.1 . Sane cum nos his noftris luctuofiffime tempefta- loca tutiffima, triremium claffem paratain, & inftructam
uincia com- tis diebus, animo noftro diu multumque grauiffimo cum tam ad Tyrrheni fui maris,quam etiam ad noftræ oræ ma
mendatio, dolore verfaremus, quot & quantæ peftiferarum hærefum ritime tutelam habeat. Quod rerum omnium copia , di-
fectæ quotidie vndique erumperent , diraque & exitiofa tionis amplitudine, locorum vbertate, continua vitæ fc-
perditorum hominum à fide Catholica aberrantium fe- licirate,demumque gentis celebris admodum & opulen¬
mina paffim ferperent , & vfquequaque propagarentur, tæ viribus firmiffime fubnixus vigeat. Quod cuncta hæc
omnia Italiæ loca circumfpicientes , Ethruria Prouincia ipfa bona per immenfam Dei omnipotentis benignita-
nobilitatis decore,& antiquitatis nomine à maioribus ce- tem fibi elargita , ad diuinum honorem & gloriam para-
lebrata,cuius maxima pars, quæ nobis & ipfi Apoftolicæ tiffima femper fore profiteatur.
Sedi fubiecta non eft , ab omnibus fere lateribus ditioni §.7. Quod abfoluta poteftate ratione liberi & directi Superiorem
noftræ Ecclefiafticæ contermina atque coniuncta exiftit, dominij Florentini nemini fit fubiectus , ita vt iuxta dique infuo do-
nobis præcipue occurrit, quam diuinæ primum bonitatis ftinctionem pia memoriæ Pelagij fimiliter Romani Pont. minio non re-
cognofcit.
gratia, folicitudineque ac vigilantia noftra, deinde præ- prædecefforis noftri, vti Rex & Magnus Dux ac Princeps
ftantiffini ac Religiofiffimi ens Principis virtute, confi- merito exiftat, & inter ceteros Magnos Duces , ac Princi-
lio , diligentia , præ ceteris intactam & incorruptam , ab pes re ipfa effe, cenferi & connumerari poffit, & debeat.
huiufmodique perniciofa labe & contagione , fartam §.8. Nos igitur tot ac tantis rationabilibus,dignifque CreatioCofmt
tectam conferuatam effe confpicimus. de caufis, clariffimis quoque ipfius Cofmi Ducis erga nos Medices ,
Maxime ob 5.2.Huc accedit, quod profecto magnopere nos mouet, & Sedem eamdem meritorum, & officiorum monumen- eius
rum fucceſſ=
in Ma-
eius obfequia Sedem Apoftolicam , cum ob regionis vicinitatem, tum tis inducti, firmaque fpe freti,quod is,& eius fucceffores, gnos Duces
RomanisPot. propter loci opportunitatem gratiffima plerumque obfe- collati noftri in eos beneficij memores debitam nobis, Ethruria.
prafica.
quia , atque etiam commoda fubminiftratis ab Ethrufcis futurifque Romanis Pontificibus grato animo fidei ac L'
auxiliis à multis iam ante fæculis recepiffe , idque com- deuotionis finceritatem, perpetuo exhibere, conferuare- Quam intelli-
,
plures Romanos Pontifices prædeceffores noftros, & præ- que fudebunt. Attendentes etiam,quod fane plurimi fa- ge fine.ut hic i
fertim fel.record. Innocentium IV.Clementem etiam IV. cimus,dictum Cofmum Ducem,ac dilectum filium nobi-
Gregorium X.Benedictum XI.Martinum V.& Leonem X. lem virum Francifcum eius filium primogenitum arctis
luculenter teftatos fuiffe , adeo vt tam eamdem Prouin- admodum affinitatis,fanguinis & neceffitudinis vinculis
ciam , quam eius Rectores & Magiftratus ob peculiarem cum chariffimo in Chrifto filio noftro Maximiliano in
corum erga Romanam Ecclefiam deuotionem & obfer- Imperatorem electo , & maximis Chriftiani nominis Re-
uantiam , propenfo paternoque affectu , variis gratiis, gibus coniunctos effe; eofque à nobiliffima ftirpe Medi-
honoribus , ac priuilegiis iure cohoneftandos , atque cea multis honoribus & titulis decorata, & ex qua tot il-
ornandos effe duxerint. luftres proceres , ac tres Romani Pontifices prodierunt;
Que fignäter 5.3. Quibus rebus debita meditatione mature confide- ortum habere. Propterea cumdem Cofmum Ducem fpe-
Cofmus Medi ratis, attendentes quoque in primis, quod dilectus filius cialibus fauoribus, & gratiis paterne benigneque profe
ces prestare nobilis vir Cofius Medices Reipublicæ Florentinę Dux, quivolentes, ipfumque à quibufuis excommunicationis,
Auduit
fticuit. pra maiorem in dies fuæ eximiæ virtutis fplendorem,feruen- fufpenfionis & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fenten-
tioremque Catholicæ Religionis cultum , & in admini- tiis, cenfuris & pœnis à iure vel ab homine quauis occa-
ftranda iuftitia præcellens ftudium , ex eo tempore quo fione vel caufa latis, fi quibus quomodolibet innodatus
imperare cœpit , nufquam prætermiffum , laudabiliter exiftit , ad effectum præfentium dumtaxat confequen-
præ fe ferre non ceffat. Quod omnibus in occafionibus, dum, harum ferie abfoluentes, & abfolutum fore cenfen-
pobis , ac prædecefforibus noftris , & Apoftolicæ Sedi, tes,Motu proprio non ad ipfius Cofini Ducis,feu alterius
prompto ac libenti animo obfequi femper ftuduerit. pro eo nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed
Quod nos & eamdem Sedem ab ipfo noftri Pontificatus ex certafcientia,maturaque deliberatione,& mera libera-
initio continuato debitæ reuerentiæ honore coluerit, litate noftris,ac de fupremæ noftræ Apoftolicæ poteftatis
mandatis noftris filiali obedientia paruerit, honeftis no- plenitudine, tam dictorum prædecefforum , quam etiam
ftris petitionibus obfequentiffime morem gefferit.Quod Alexandri III. & Innocentij pariter III.ac Pauli IV.fimi-
liter
4
liter prædecefforum noftrorum, qui Portugalliæ, & Bul- teris Apoftolicis , illis & quibufuis aliis perfonis etiam
garorum, ac Blancorum , necnon Hiberniæ Reges , & vt Ducibus quibus forfan per Sedem Apoftolicam concef
tunc Dux Bohemiæ , Rex in fuis literis nominari poffit, fum fit, quod priuilegiis, præeminentiis, fauoribus, in-
rofpectiue crearunt, conftituerunt & concefferunt , alio- dultis & gratiis ad inftar Magnorum Ducum , perinde ac
rumque Romanorum Pontificum erga diuerfos Princi- fi ipfi magni Duces realiter & cum effectu eflent , vti &
pes exempla fequentes , veftigiifque inhærentes , vt po- gaudere poffint, in genere vel'in fpecie, fub quibufcum-
tiffimum ceteri Principes hoc exemplo inuitati ad bene que tenoribus & formis ,ac cum quibufuis etiam deroga-
de fancta hac Sede promerendum incitentur , eumdem toriarum derogatoriis , & quantumcumque efficaciffimis
Cofmum Ducem eiufque fucceffores pro tempore exi- claufulis, & decretis quomodolibet conceffis, confirma-
ftentes Duces perpetuis futuris temporibus in Magnostis & innouatis(quibus omnibus etiam fi de illis, corum-
Duces , & Principes Prouinciæ Ethruriæ fibi pro maxima que totis tenoribus fpecialis , fpecifica & expreffa & in-
illius parte fubiectæ , & in ipfa Prouincia refpectiue au- diuidua , ac de verbo ad verbum mentio feu quæuis alia
toritate Apoftolica tenore præfentium creamus, confti- expreffio habenda , aut aliqua exquifita forma ad hoc
&
tuimus, pronunciamus, declaramus , Magnorumque Du- feruanda effet , eorum omnium tenores præfentibus pro
cum Ethruriæ Prouinciæ, vt præfertur, eius fubiecte no- fufficienter expreffis habentes , illis alias in fuo robore
mine titulo & denominatione extollimus , & amplifica- permanfuris,hac vice dumtaxat ad effectum præfentium
mus , necnon eos dicta Ethruriæ Pouinciæ eis fubiecte fpecialiter & expreffe derogamus,totaliterque & latiffime
Magnos Duces , & Principes ab omnibus nominari , ap- derogatum effe volumus & decernimus ) ceterifque con-
pellari, infcribi, dici , haberi, cenferi & tractari debere vo- trariis quibufcumque.
Tumus , præcipimus , ac mandamus, atque Cofmum Ma- §. 13. Salua nihilominus in noftris dicta Prouinciæ, Declaratio
gnum Ducem , eiufque fucceffores præfatos omnibus & Ciuitatibus,& locis, noftra & Romanæ Ecclefiæ auctori- quod talis
fingulis exemptionibus , immunitatibus , libertatibus, tate Jiurifdictione , & poteftate , necnon Imperatoris, & creatio non
praiudicas
fauoribus, præeminentiis, prærogatiuis, indultis , priui- Regumfuperioritate, iurifdictione, ac quibufuis iuribus iurifdictioni
legiis, aliifque quibuflibet gratiis , & honoribus quibus refpectiue in locis mediate vel immediate eis fubiectis, s. R. E. nec
alij vere liberi , & directi Domini , ac Magni Duces , & ac citra aliquod præiudicium Ciuitatum,Terrarum,& lo- Imperatoris,
Principes etiam Ducali , aut alia quauis etiam maiori dicorum in eadem Ethruriæ Prouincia confiftentium , quæ Regum, &c.
gnitate præfulgentes , ac quacumque libera, & abfoluta non funt ditiones dicti Cofmi Ducis,nec ei quomodoli-
poteftate fungentes, in genere vel fpecie, in quibufcum- bet fubiecta funt, neque aliquo modo obediunt.
que locis, pompis , feffionibus , celebritatibus , cæremo- §. 14. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanctio pœ-
niis , & actibus publicis vel priuatis , tam de iure quam nam noftrorum abfolutionis , creationis, conftitutionis, nalis.
de confuctudine, etiam in Aula noſtra Vaticana , & vbi- pronunciationis,declarationum, amplificationis , volun-
que Terrarum , etiam fi aliqui alij Magni & fimiles Duces tatum , præcepti , mandati , decorationis , exornationis,
& Principes præfentes fuerint , quoquo modo vtuntur, infignitionis , & derogationis infringere , vel ei aufu
fruuntur, potiuntur & gaudent, feu vti ,frui , potiri , & temerario contraire.Si quis autem hoc attentare præfum-
gaudere in futurum quomodolibet poterunt , & foliti pferit indignationem Omnipotentis Dei , ac BB. Petri &
funt , non quidem ad illorum inftar, fed pariformiter, & Pauli Apoftolorum eius,fe nouerit incurfurum .
abfque vlla prorfus differentia vti, frui, potiri &gaudere Dat. Romæ apud S, Petrum , anno Incarnationis Do- D.P.An.4.
poffe ac debere. minicæ 1569. 6. Kalend. Septembr. Pontificatus noftri die 27. Aug.
Corona Rega- 5.9. Et infuper in euidens clarumque propenfe noftræ anho 4.
lis donatio. voluntatis erga dictum Cofmum Magnuin Ducem tefti- !
monium, certamque dilectionis fignificationé, eum am-
plioris quoque gratiæ,& fauoris prærogatiua,maxime di- Reuocatio indultorum præter iuris communis LXXXIX.
gnum cenfentes, vt iuxta fententiam Clementis IV. præ-
difpofitionem concefforum , recipiendi vel re-
decefforis noftri prædicti ,ex maiori decore ornatuum,ma-
tinendi Religiofos alterius Ordinis , etiam
ioritas appareat dignitatis , ipfum Cofmum Magnum
Ducem,& eius fucceffores huiufmodi Regali Corona, vt laxioris.
inferius depingi mandauimus , qua fuper eorum gentili- p I vs E PISCO PVS , Edita An. D.
bus infignibus , ad illuftrius nobiliufque ipforum decus PIVS 1569.
& ornamentum, vti, eamque portare, ferre, & geftare, de- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
pingique & infculpi facere libere & licite poffint & va- Væcumque facrarum ftatum offendere Hac difpofi-
noftrum nos
Peant , motu , fcientia, ac poteftatis plenitudine fimilibus Qocunque,facrarum incitat officium de incdio tie Coneily
Rosiglitar
decoramus , exornamus , & infignimus , decoratofque, remouere. Quamquam enim de cohibendis Regularibus Trid. habetur
in.feff.14.c.11.
exornatos & infignitos fore & effe. ad alium Ordinem tranflatis Sancta Synodus Tridentina & fel .25.
Claufulapra- S.10. Præfentefque literas de fubreptionis , vel obre- falubri confilio decreuit, vt nemo cuiufcumque Ordinis c.19 . de Re-
feruatiua.
ptionis vitio , aut intentionis noftræ , feu quocumque Prælatus,vel Superior vigore cuiufuis facultatis,illorum gularibus.
alio defectu ex quauis etiam quantumlibet iuftiffima & quempiam ad habitum,& profeffionem admittere poffit,
vrgentiffima,rationabilique caufa nullo vmquam tempo- nifi vt de Ordine ad quem transfertur , fub fui Superio-
re à quoquam notari vel impugnari poffe , fed illas vali- ris obedientia in clauftro perpetuo maneat, multi tamen
das & efficaces perpetuo fore & effe , fuofque plenarios, Superiores, & Prælati ,obtentu priuilegiorum, quamplu-
totales & omnimodos effectus fortiri poffe ac debere in rimos Apoftatas & alios diuerforum Ordinum ad fe ob
ominibus & per omnia, ac fi confiftorialiter & de fratrum iurgia, contentiones , leuitatem, & malefacta, vt maxime
noftrorum confilio factæ , & in ipfo Confiftorio noftro fugientes, co etiam confilio receptare non definunt,vt il-
fecreto lectæ fuiffent.
lorum opera in cuitandis infirmis , gerendifque corum
Decretum ir- 5.1.1.Sicque per quofcumque Iudices etiam Imperiali, locorum rebus , & negotiis vtantur , ex qua re plerique
Titans. Regia , Ducali , vel quauis alia excellentia , ac dignitate
folutiores effecti,& quafi impunitatem affecuti,non per-
præditos , & alios Commiffarios qualibet auctoritate fonas tantum eorum Ordinum , vnde animaduerfionis
fungentes , etiam caufarum Sacri Palatij noftri Audito- metu forte exierant,fed & ipforum Ordinum ritus mo-
res, & S. R. E. Card . fublata eis, & eorum cuilibet quauis
refque maledictis infequuntur.
aliter iudicandi, fententiandi , definiendi, & interpretandi 5.1. Quocirca cum eiufmodi priuilegia veniant ábro- Reuocatio
ganda, quandocumque infigniter comperiuntur nocere, priuilegiorum
facultate & auctoritate , iudicari , definiri & interpretari
recipiendi vel
debere , ac quicquid fecus fuper his à quoquam quauis vel etiam fcandala generare, nos his , aliifque rationabi- retinendi Re-
auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit attentari, libus caufis adducti , & vt quibuflibet huiufinodi effugia gulares alte-
irritum & inane decernimus & declaramus.
præcludamus , de nobis attribute poteftatis plenitudine rius Ordinis
Claufule de- 5.12. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus & reuocamus & abolemus omnia & quæcumque priuile- etiä laxioris.
rogatoria . ordinationibus Apoftolicis,ac Prouinciarum,Ciuitatum, gia , facultates difpenfationes , & indulta præter iuris
& locorum quorumlibet ftatutis & confuetudinibus, communis difpofitionem emanata , recipiendi , vel reti-
etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis nendi Fratres , Monachos , Canonicos & alios etiam la-
firmitate alia roboratis,priuilegiis quoque indultis,& li- xiorum Ordinum profeffores,quibufcumque Ordinibus,
Monafteriis,
PIVS QVINT V S. 289
Monafteriis, Hofpitalibus, Militiis & piis locis, etiam S. tionem aliquas cenfuras & pœnas incurrere , aut alias
AntonijViennen. S. Spiritus in Saxia deVrbe, S.Ioannis interdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint per
Hierofolymitani, IESV CHRISTI , S.Iacobi de Spatha, literas Apoftolicas non facientes plenam & expreffam, ac
S. Lazari Hierofolymitani, eorumque Ecclefiis, membris, de verbo ad verbum de indulto huiufinodi , necnon Mo-
Superioribus, & perfonis , per quofcumque Rom. Pont. nafteriis, Hofpitalibus,Militiis, & Ordinibus huiufmodi
prædeceffores noftros, ac nos, & Sedem Apoftolicam,tam mentiónem, & quibuflibet aliis priuilegiis, exemptioni-
in ipforum Monafteriorum Hofpitalium & locorum in- bus, indulgentiis, & literis Apoftolicis generalibus & fpe-
ftitutione, quam deinceps quomodocumque, ac quotief- cialibus , etiam Motu , fcientia & poteftatis plenitudine
cumque, etiam per modum ftatuti pepetui,ac initi & fti- prædictis , conceffis , cuiufcumque tenoris exiftant , per
pulati contractus , & alias fub quibufcumque tenoribus quæ præfentibus non expreffa vel omnino non inferta,
& formis, ac cum quibufuis reftitutionibus, præferuatio- effectus earum impediri valeat quomodolibet vel differri,
nibus, mentis atteftationibus, derogatoriarum derogato- & de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit in
riis,aliifque fortioribus, efficacioribus, efficaciffimis & in- noftris literis mentio fpecialis, quæ omnia nolumus cui
folitis claufulis,necnon irritantibus & aliis decretis, etiam quam contra prædicta in aliquo fuffragari, ceterifque con-
Motu proprio, & ex certa fcientia, deque fimili poteftatis trariis quibufcumque.
plenitudine, etiam pauperum infirmorum miferabilium, §. 7. Volumus autem, vtipfarum præfentium exempla Fides exem-
& cuiufcumque alterius pij operis intuitu , ac etiam ex edantur eademque etiamimpreffa, Notarij publici manu, plorum.
quibufcumque aliis caufis, quantumuis grauibus, chari- & Prælati Ecclefiaftici , eiufue Curiæ figillo obfignata,
tatiuis & neceffariis, etiam confideratione, vel ad fuppli- camdem illam vbique locorum fidem in iudicio & extra
cationem Imperatorum, Regum,aliorumque Principum, illud faciant , quam ipfæ præfentes facerent , fi effent
necnon S.R.E. Cardinalium , deque illorum confilio , & exhibitæ vel oftenfæ. A
matura deliberatione prius habita , conceffa, confirmata, Nulli ergo omnino hominum, &c. Si quis autem, &c.
ac etiam multiplicatis vicibus innouata, extenfa,vel etiam Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incarna D.P. An 4
moderata. Caffamus quoque & annuliamus , quoad illa, tionis Dominicæ millefimo quingentefimo fexagefimo die 14.Octob.
omnes Apoftolicas, & alias literas fuper iis confectas, ac nono , Prid. Idib. Octobris , Pontificatus noftri anno
proceffus, & alia inde fecuta quæcumque. quarto .
Prohibitio de §.2. Acvolumus ea omnia , vires & effectum de cetero
cetero eos re-
non habere , ita vt pofthac illorum fic reuocatorum præ- Anno à natiuitate Domini 1569. Indict.1 2. die vero i . Publicatio,
cipiendi.
textu , Prælati & Superiores prædicti, aut alij quicumque menfis Decembris , Pontificatus Sanctifsimi in Chriſto pa-
nullum prorfus alterius, etiam laxioris Ordinis , vel ob- tris , & D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. Anno
feruantiæ regularem,etiam fpecialem tranfeundi ad ipfos quarto , retrofcripta litera Apoft . leita, affixa , & publicata
licentiam ( iuxta huiufmodi priuilegia dumtaxat ) feren- fuerunt ad valuas Bafilicarum Lateranen, Principis Apo-
tem , ad habitum & poffeffionem regularem in fuis quiflorum de Vrbe , & Cancellaria Apoftolica, ac in acie Campi
que Monafteriis, domibus, locis, vel Ordinibus,etiam vt Flora , dimiffis in omnibus fupradictis locis earumdem re-
in clauftro perpetuo maneat , admittant , nec omnino trofcriptarum literarum copiis affixis per nos Iulium Pa÷
quemquam recipiant , vel retincant. Eos vero , quos in rinum , & Ioannem Bornotum pradicti S. D. N. Papa
aliquo ex cafibus fupradictis ( vigore huiufmodi priuile- Curf.
giorum tantum , ac præter iuris communis difpofitio- Scipio de Octauianis Mag.Curf
nem ) iam habent tranflatos ad corum Superiores , &
loca eius Ordinis vnde erant profecti , quamprimum re- Reformatio officij Correctoris Cancellariæ Apo- XC.
mittant.
Annullatio ftolicæ , & literarum minoris Iuftitiæ contra-
§.3 . Decernentes admiffiones, receptiones, & retentio-
literarum nes huiufmodi nulla firmitate fubfiftere , neminemque dictarum nuncupat .
Apoft. defu-
per confecta prorfus vlli voto,vlliue regulæ, vel obferuantiæ, etiam iu-
rum , pro- ramento , aliave folemnitate promiffæ obligare , necnon Aliam reformationemfecit Pius IV. vtfupra in eius
ceffuum, &c. irritum & inane quicquid fecus per prædictos, aut quof- conft.54. Vniuerfi. Et de materia Cancellaria,
cumque alios quauis auctoritate fcienter vel ignoranter attendefup. Mart.V.conft.3 . In Apoftolicæ, cum
contigerit attentari . ibi notatis.
Cotrauenien-
§. 4. Quicumque vero aliquem contra huius noftræ
tiumpœna reuocationis tenorem admiferint , aut receperint , aut P IV s EPISCO PV S3 Edita An . Dị
illos , aut quos iam habent , modo prædicto , tranflatos , Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1569..
autreceptos retinuerint,ipfos omnibus & fingulis digni-
tatibus , adminiftrationibus , beneficiis , officiis , fructi- Omani Pontificis circumfpecta prouidentia non- Caufa huius
bus, & penfionibus Ecclefiafticis præfentium auctoritate R numqua gefta per Romano Pont
m s ifices prædecef- reformat.
priuamus,& ad futura inhabiles effe volumus eoipfo. fore s reuo cat & mode ratu r , prou t in Dom ino falubriter
Ordinarijcon.
tra pradictos §. 5. Quocirca omnibus locorum Ordinariis, in quo- expedire confpicit . Hinc eft, quod ad reformationem lite-
procedant. rum Diœcefibus loca prædicta confiftunt , per Apoftolica rarum officij Correctoris minoris Iuftitiæ contradictarum
fcripta mandamus ,vt per fevel alium feu alios de tranfla- nuncupatarum Cameræ noftræ Apoftolicæ attendentes,
tis prædictis auctoritate noftra cognofcentes,in eos quos licet à fel.rec. Pio Papa IV.prædeceffore noftro quamplu-
contra hoc præfcriptum noftrum degere inuenerint , ac ra falubria ftatuta & ordinata fuerunt , tamen quia expe-
etiam recipientes , vel retinentes , reiecto quocumque rientia compertum eft propter nimias fubtilitates adhuc
exemptionis priuilegio animaduertant , ipfofque præ- fæpe ex dicto officio refcripta contra mentem noftram in
terea tranflatos , vel retentos, ad Priores Ordines , & di- graue partium præiudicium emanaffe , quibus , prout ex
fciplinam remittere procurent.Contradictores quofcum- debito officij noftri tenemur, prouide confulere volentes,
que per cenfuras & pœnas Ecclefiafticas , ceteraque iuris hac noftra conftitutione perpetua ftatuimus , decernimus
& facti remedia opportuna , quacumque appellatione atque prohibemus .
poftpofita compefcendo , inuocato etiam ad hoc fi opus § . 1. Ne Corrector & Procuratores Collegij officij li- Correctores &
fuerit auxilio brachij fæcularis . terarum præfatarum ex officio , vt antea , commiffiones Procuratores
Claufula de- §. 6. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- caufarum fub quacumque forma, fubrogationes , & Iudi- abftineant à.
rogatoria.
nibus Apoftolicis, ac Monafteriorum , Hofpitalium ,Mili- cum mutationes concedant, minufque Iudicibus ordina- commi ffion i-
bus cauf atum
tiarum , Ordinum & locorum prædictorum iuramento, riis , aut aliis delegatis aliquos illis adiungant , aut quo- c.
confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro- rumuis teftium , etiam ad perpetuam rei memoriam exa-
boratis , ftatutis , confuetudinibus , ftatilimentis, vfibus men ipfi delegent, neque literas ad effectum reuelationis ,
& naturis, quodque Prælatis, & Superioribus prædictis, aut aliquid reftituendi , aut deponendi , feu teftimonium
vel quibufuis aliis communiter vel diuifim à prædicta fit veritatis perhibendi contra occultas perfonas in forma
Sede indultum , quod literis reuocatonis fub quacum- Significauit, concedi folitas, aut literas, quas iuris decla-
que formula editis nullatenus , vel nifi modis , & formis ratorias fuper Religionis validitate , aut quibufuis aliis
in huiufmodi indultis contentis parere, & ob non pari- quæftionibus , caufis & negociis , & quas conferuatorias
Tom. II. Bb
appellant,
290 PIVS QVIN TV s.
appellant, expediant, fed omnes ad nos & futurum Rom. folum per officium contradictarum,vt prefertur,fed etiam
Pont. referantur per fignaturam noftram , aùt eiufdem vt antea per literas in forma Breuis expediendas obtinere,
Rom. futuri Pont.expediendas & decidendas,prout nego- dummodo per extenfum, & non fupplicatione introclu
tiorum & perfonarum qualitas, ac rei grauitas, & neceffi- fa , literæ præfatæ expediantur.
tas poftulauerit. Literas vero commiffionum fecundum 5.15.Inhibentes Secretariis,& Scriptoribus dicti Col- Taxa non au-
fupplicationes huiufmodi , fuper negotiis , caufis & legij fub pœnis indignationis noftræ, & priuationis offi- geatur.
quæftionibus præfatis fignandas,Corrector, & Collegium ciorum,ne propter extenfionem huiufmodi,taxam & im-
huiufmodi per lius officium expediat. penfam,etiam occafione fcripturæ aut laboris vel celerio-
Corrector con. 5. 2. Poffit tamen idem Corrector , vt antea ex officio ris expeditionis, augeant.
cedat confir- literas fuper confirmatione contractuum ad fupplicatio- S.16. Mandantefque Collegio & Scriptoribus , quod Litera regi-
mationescon nem partium,& fine alterius præiudicio,ac fententiarum, literæ præfatæ per eofdem regiftrentur , & in Palatio no- ftrentur, &c.
tractuum , ‫من‬
fententiarum & laudorum de confenfu partium cum folitis claufulis in ftro ad Archiuium, in loco fimiliter per nos defignando,
vthic. forma communi expedire. fingulo quoque trimeftri ad minus , vt fupra deferantur.
Regulas aliis 5.3 . Regulas Cancellariæ non nifi de confenfu S.R.E. §. 17. Vt autem præfentes literæ ad omnium notitiam Forma & ef-
non det. Vicecancellarij , aut illius Regentis concedat. deducantur , & eos quorum intereft , vel intereffe pote- fectus public.
Beneficiales 5.4. Abftineat vero Corrector & Collegium præfatum, rit, omnino afficiant,volumus & mandamus illas in Pala-
materias non
quibus iuftitię maioris literarum expeditio commiffa fuit, tij noftri Apoftolici, ac Audientiæ literarum contradicta-
expediat.
ab omnibus materiis beneficialibus , tam principalibus rum valuis , & acie Campi Flora per aliquos ex Curfori-
quam accefforiis, & materiis perpetuis, necnon à concef- bus noftris affigi, & per aliquod temporis fpatium relicta
fione abfolutionis à cenfuris,feu cómiffionibus illarum. ibidem earum copia affixa detineri, vt ij, quos literæ ipfæ
Licentias te-
§.5.Licentias teftandi nifi pro fumma centum ducato- concernunt , feu concernere poterunt quomodolibet in
fandi quas rum, iuxta formam in quinterno Cancellariæ noftræ tra- futurum , nullam poffint excufationem prætendere , vel
concedat.
ditam , concedat , & dummodo aliam fimilem non obti- allegare quod ad ipforum notitiam non peruenerint.Cum
nuerit,& quodin omnibus licentiis præfatis hæc claufu- non fit verifimile apud eos incognitum remanere, quod
la (dummodo fimilem antea non obtinuerint ) appo- tam patenter publicatum fuerit. Et quod in quinterno
natur. Cancellariæpræfatæ defcribantur.
Statuta & §.6. In confirmationibus ftatutorum , conftitutionum , Nulli ergo, &c. Si quis, &c.
priuilegia non ordinationum , & priuilegiorum , fe non intromittat . Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incarna- Dat.P.An 4.
confirmet. die12.Octob.
Licētias alie- §.7. Licentias alienandi bona Ecclefiaftica, feu ad loca tionis Dominica , millefimo quingentefimo fexagefimo
nandi në det. pia pertinentia, confirmationes alienationum huiufmodi nono , 12. Calendas Nouembris , Pontificatus noftri
bonorum cuiufcumque etiam modica quantitatis exi- Anno quarto.
ftant, ipfe non attingat, nec expediar.
Literaper Of 5.8. Literævero per Correctorem & officium præfatum Sequitur declaratio pradicta Reformationis.
ficiales exa-
minentur. expediendæ ad Bullariam non mittantur, nifi præuio exa- PIVS PAPA QVINTVS Edita Av. D.
mine,& cenfura Vicecancellarij,aut Regentis & in eadem
Motuproprio, &c.
Cancellaria noftra de maiori præfidentia affiftentium pro-
r abilibus caufis tunc fuadentibus caufa huius
buius
quiuis
batæ alius, ma
fuerint nucuius
poft immutando
cas iudicium , fub
neque Corrector auti NVpe certis ration
porna ,fall
circa officium Correctoris literarum Cancellarię no- declarationis.
apponat. ftræ contradictarum nuncupatarum , ftatuimus vt nihil
Materias re- $ .9.Abftineat quoque ab omnibus materiis concernen- omnino eorum quæ tunc expreffa funt , quæ antea ex
gularium non tibus ftatum & perfonas regulares vtriufque fexus,cuiuf- dicto officio concedi confueuerant , deinceps abfque fi-
tangat. cumque Ordinis. gnatura noftra , & in literarum Apoftolicarum expeditio-
Precuratores S.ro. Conficiant præterea Procuratore s præfati Archi- ne Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Vicecancellario affiftentium
Collegiumfa- uium in Palatio noftro Apoftolico , in loco per nos defi- recognitione & cenfura , à prædicto Correctore expedi-
ciant.
gnando, & literas omnes extenfe & integre regiftrent,& retur.
ad minus fingulo quoque trimeftri ad dictum Archiuium §. 1. Nos caufis prædictis poftea plenius cognitis, Declaratio
cuftodiendas deferant. cupientes promptiori eorum expeditione qua iuftitiam dicta Refor-
Contra hanc mationis , ig
bulla & alia §. 11. Inhibentes Collegio & Correctori præfatis fub concernunt , minorique partium difpendio confulere, facultatum
F IV. nihil pœna priuationis officiorum ne contra declarationem, Motu fimili, &c. certaque fcientia volumus,ac dilectis fi- Correctoris, &
agan:. ordinationem & decretum præfatum aliquid innouare liis Correctori & Procuratorib.huiufmodi literarum con- Procuratoră.
præfumant. Ceteris omnibus aliis, quæ àPio præfato, & tradictarum cócedimus,vt refcripta & commiffiones om-
aliis Romanis Pontificibus prædecefloribus noftris ftatu- nium caufarum, tam ciuilium quam criminalium,necnon
ta & decreta funt, firmis manentibus. Iudicum fubrogationes, mutationes,adiunctorum datio-
Decretum ir. nes , fiue ordinariis fue delegatis faciendas , teftium ad
§. 12.Sicque in præmiffis omnibus &fingulis per quof-
ritans.
cumque Iudices & Commiffarios , etiam ipfius Ecclefiæ futuram rei memoriam examinandorum conceffiones, &
Romanæ Cardinales,fublata eis quauis aliter interpretan- reliquas materias maiorem vel minorem nuncupatam Iu-
di & iudicandi facultate , iudicari & definiri debere. Et ftitiam more concernentes , fuper quibus omnibus fup-
quicquid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate plicationes noftras feu Romani Pontificis pro tempore
fcienter vel ignoranter attentari contigerit , irritum & exiftentis, aut fignaturæ noftræ iuftitiæ Præfecti prius fi- -
inane fimiliter decernimus. gnatæ, & non alias, abfque affiftentium prædictorum re-
Derogatio co- §.13 . Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- cognitione vel cenfura valeant expedire. Et fimili modo
trariorum.
nibus Apoftolicis, priuilegiis quoque & indultis eifdem fuper fupplicationibus manu poftra fignatis , literas ad
Correctori & Procuratoribus, eorumq; Collegio fub qui- effectum reuelandi , aut aliquid reftituendi , ac teftimo-
bufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis clau- nium veritatis perhibendi , contra occultas perfonas in
fulis & decretis per quofcumque Romanos Pontifices forma, Significauit, etiam priuatiue quoad omnes, quibus
prædeceffores noftros,ac forfan nos conceffis, approbatis id (excepto dumtaxat noftro in fpiritualib.Vicario Vrbis,
& innouatis, quibus omnibus etiam fi pro illorum fuffi- qui in Vrbe ipfa & fuburbiis tantum illa expedire poffit)
cienti derogatione de illis corumque totis tenoribus fpe- omnino inhibemus. Et eos ac etiam Notarios qui contra-
cialis , fpecifica & expreffa , ac indiuidua & de verbo ad fecerint , emolumentis omnibus fuorum officiorum per
verbum, non autem per claufulas generales idem impor- annum integrum priuamus , locis piis applicandis , &
tantes mentio, feu quæuis aliaexpreffio habenda, aut ali- præterea quingentorum ducatorum auri de Camera , ac
qua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret,tenores hu- aliis pœnis arbitrariis afficiendos decernimus.Quę omnia
iufmodi præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, (donec aliter per nos aut Sedem Apoftolicam reformando
fpecialiter & expreffe derogamus , contrariis quibuf- fueritconftitutum) omnino volumus obferuari , reliquis
cumque. omnibus in reformatione noftra fuperhoc edita conten-
Supplicatio- 5.14. Volumus autem quod liberum fit omnibus, fup- tis faluis remanentibus ; ita tamen quod nullus alius
nes commiffio plicationes commiffionum caufarum in præfentia noftra, quam prædictus Vicecancellarius feu eius Locumtenens
nunquomodo & Romani Pontificis pro tempore exiftentis fignatas, non literas prædictas ad Bullariam tranfmittere poffit.
expedien.
§.2. Ceterum
PIVS QVINT V S. 291
Sola fignatu- $ .2 . Ceterum volumus folam fignaturam præfentibus à primis Vefperis vfque ad fecundas Veſperas feftiuita-
rafufficit.
fufficere, atque in iudicio & extra fidem facere. tis Decollationis S.Ioannis Baptiftæ deuote vifitarent, &
Claufula de- §. 3. Regulis noftris in contrarium editis , & de non pro fubuentione dicta Confraternitatis manus porrexe-
rogatoria. tollendo iure quæfito , & aliis conftitutionibus & ordi- rint adiutrices , viginti vnius anni , & totidem quadra-
nationibus Apoftolicis, & in reformatione prædicta con- genarum indulgentiam & remiffionem concefferat, & in-
tentis , etiam fpecialem & expreffam derogationem & dulferat.
mentionem requirentibus , & claufulas derogatoriarum Leo X. hac
§.7. Piæ mem. Leo X. etiam prædeceffor nofter dona- omn
ia appro-
continentibus, ceterifque contrariis non obftantibus qui- tionem, conceffionem , & indultum Innocentij prædictis it.
bufcumque. ac alia præmiffa confirmauit & approbauit.
PP.fubfer. Placet Motu proprio M. §. 8. Ac ordinauit quod Confratres prædicti aliquem Confratres
voluntarie acceptare , nec ab aliquibus ad acceptandum Nationss Flo
XCI. Indulta ,gratia & indulgentia Confraternitatis na- in eadem Confraternitate aliquem qui nationis Floren- inffit
renting
. effe
tionis Florentina , fub inuocatione S. Ioannis tine non effetcompelli & cogi non poffent.
§.9. Et vlterius oinnibus qui dictam Ecclefiam in dicta Aliafque in-
Baptiſta Decollati , de Mifericordia nuncupate, feftiuitate fingulis annis , aliorum viginti , & qui omni- dulgentias e-
nuper in Vrbe inftitutæ ad charitatiue confor- bus diebus Dominicis eamdem Ecclefiam vifitarent , ac largitus eft.
tandum via Iuftitiæ morituros,eifque Ecclefia- manus porrigerent adiutrices vt fupra , aliorum decem,
ftica Sacramenta fubminiftrandum , & eorum- & qui vltimo fupplicio dictos condemnatos affociarent,
dem corpora fepeliendum . & confortarent aliorum, feptem annorum,& qui eorum-
Confraternitatem iftam inftituit Innocentius VIII. dem vltimo fupplicio affectorum corpora ad fepulturam
vtfup. in eius conft.16. Inter defiderabilia . vbi affociarent, aliorum feptem annorum,& totidem quadra-
notaui. Et quoad communicationem Indulgentia- genas ,de iniunctis eis pœnitentiis indulgentiam & re-
miflionem conceffit.
rum cum aliis eiufmodi Confraternitatibus, vide-5.10.Quæ omnia per recol.mem.Clementem VII.etiam Clemens VIL
te formam traditam à Clemente VIII. in conft. prædecefforem noftrum approbata & confirmata fuerunt, firmauit,
pramiffacon-
r.
qui etiam eidem Confraternit ati , quod illius Capellani
115. Quæcumque. Et quoad Indulgentias ipfo-
in die Pafchatis Reſurrectionis,fanctiffimum Euchariftiæ
rum Confratrum , habetis nouam difpofitionem. Sacramentum, omnibus vtriufque fexus dicta , Confra-
Pauli V. moxpublicandam,firmatam die 23.Au- ternitatis Confratribus in dicta corum Ecclefia , abfque
gufti.1608. præiudicio Rectorum in quarum Parochiis degerent, mi-
Edita An. D. PIVS PAPA QVINTVS niftrare.
Miffas ante
Motu proprio , &c. • §.11 . Atque Miffas in præfentia vltimo fupplicio con- diem pro car-
Innocentius
Vm ficut accepimus poftquam alias fel rec. Innocen- demnatorum etiam ante diem , dummodo circa auroram ceratis cele
VIII. erexit
tius Papa VIII . prædeceffor nofter , venerabilem So- celebrare poffent. brare permi
Sodalidatem.
cietatem feu Confraternitatem Mifericordiæ nuncu- §.12.Necnon omnibus vere pœnitentibus & confeffis, fr..
patam nationis Florentinorum de Vrbe erexerat & in- aut firmum temporibus debitis confitendi propofitum Indulg.vifi
tantibus Ec-
ftituerat. habentibus , qui dictam Ecclefiam in Pafchatis Refur-
clefia concef
Ad cofortan §.1. Ac Confrairibus ipfius Confraternitatis quemdam rectionis & Decollationis S. Ioannis Baptiftæ feftiuitati- ft.
du via Iufti-
tia ad morte locum intra Vrbem , in quo vnam Ecclefiam ædificare, & tatibus & diebus,à primis Vefperis vfque ad occafum So-
damnatos ac & conftruere, in qua vnum Capellanum prefbyterum fæ- lis earumdem feftiuitatum & dierumfingulis annis deuo-
fepeliendum. cularem, qui inibi Miffas, & alia diuina officia celebrare, te vifitarent, & pro manutentione dicta Confraternitatis
& omnes qui via iuftitiæ , vltimo fupplicio afficiendi ef- manus porrigent adiutrices , quoties id fecerint , indul-
fent, confortare , & corum confeffionibus auditis Eccle- gentiam plenariam , & omnium peccatorum fuorum re-
fiaftica Sacramenta eis miniftrare , ac eos in finceritate fi- miffionem.
Legatum &
dei Catholicæ manutenere haberet , ad eorum difpofitio- §. 13. Eifdemque Confratribus quod in quocumque vestesconde-
nem deputare & tenere , ac inibi eorumdem vltimo fup- legato fummam fex ducatorum non excedenti, per quem- natorum etia
plicio afficiendorum corpora, Ecclefiafticæ fepulturæ ab- libet condemnatum eis verbo vel in fcriptis relicto , licet inpraiudicii
fque aliqua particulari licentia tradere & humare libere effet in præiudicium Fifci , &in eius damnum, fatisfactis Fifci habere
valerent, donauerat. prius executore , & Capitaneo Carceris de expenfis pro indulfit:
Confratribus §.2. Quodque Confratres Confraternitatis huiufmo- victu condemnati factis,libere fuccedere, & omnia indu-
ius eligendi di pro tempore exiftentes , quæcumque ftatuta & ordi- menta,& veftimenta dictorum condemnatorum cum qui-
Confefforem nationes fecundum mifericordiam & charitatem, conue- bus carcerati aut ad vltimum fupplicium conducti forent,
dedit.
nientia & expedientia condere & facere. à quorumcumque etiam illa auctoritate Iudicis detinen-
Indulgentias S.3 . Atque vnum Confefforem idoneum,& fæcularem, tium manibus, propria auctoritate & abfque alicuius per-
conceffit. ac cuiufuis Ordinis regularem , qui eos in certis cafibus fonæ licentia accipere, aut accipi facere, & libere retinere,
tunc expreffis abfoluere , & corum vota etiam , certis ca- & in opera pia , aut alia fuftentationi , & oneri dicta
fibus tunc expreffis exceptis , in alia pietatis opera com- Confraternitatis conuertere valerent & poffent, fimiliter
mutare. conceffit,
Iudicem eorü §.4.Eifdemque Confratribus vere pænitentibus & con- S.14.Quodque claræ mem.Paulus Papa III.pariter præ- Paulus"it.
confirmauit;
4.C. deputa- feffis plenariam omnium peccatorum fuorum indulgen-
uit. deceffor nofter donationes , conceffiones , ampliationes,
ampliauit
tiam femel in vita , & in mortis articulo impendere pof- ordinationes, gratias & indulgentias prædecefforum con- quoad legata,
fet, eligere valerent. firmando & approbando & renouando ; Confratribus
Hereditates
5.5 . Et quod in omnibus caufis ciuilibus , non tamen prædictis , quod etiam cum præiudicio Fifci , in legatis
à
tiscondemna
habere criminalibus, concernentibus bonaipfius Societatis, non fibi , vt fupra vfque ad fummam decem ducatorum pro
poffe conceffit. nifi coram Auditore Cameræ conueniri poffent. Et quod quolibet legato relictis,executore & capitaneo carceris, vt
cafu quo aliquis vltimo fupplicio afficiédus vellet dictam fupra fatisfactis per manus dictorum Confratrum, de his
Confraternitatem inftituere hæredem omnium vel partis quæ habere deberent, etiam libere fuccedere. Carceratum
bonorum fuorum, Confratres dictæ Confraternitatis pro §. 15. Atque in die Decollationis S. Ioannis Baptifta unum libera.
tempore exiftentes , poffent abfque Fifci præiudicio , & vnum carceratum ad mortem pro quocumque excellu repermifit,
nomine dictæ Confraternitatis exigere & recupera- condemnatum , ad eorum electionem fingulis annis libe-
re in iudicio & extra illud , ac vbique locorumbona rare, omnibufque priuilegiis , quibufuis aliæ Confra-
prædicta fibi relicta ab omnibus illa habentibus, licet iu- ternitates in die S. Maria de menfe Augufti gaudent,
ris' folemnitates feruatæ non effent,dummodo per inftru- perpetuo gaudere poffent, pariformiter conceffit.
mentum , vel relationem duorum aut trium teftium, fiue §. 16. Quæ omnia per eiufdem claræ mem. Iulium Iulius 171.ap
probauis.
alias legitime conftaret & appareret , talem fuiffe volun- Tertium etiam prædecefforem noftrum confirmata & ap-
Indulgentiam tatem, & loquutionem vltimo fupplicio afficiendi. probata fuerunt.Qui etiam voluit, quod dictus carceratus
eorum Eccle-
fiam vifitan- §.6. Et vltimo omnibus vtriufque fexus perfonis vere libera ndus , vt præfertur , abfque aliquibus expenfis tam
fios dedit. pœnitentibus & confeffis , quæ dictam corum Ecclefiam fuis quam dicta Confraternitatis fiue Societatis tam
Tom . II. Bb i ratione
292 PIVS QVINT V S.
ratione capturæ quam carcerationis, liberari debere. de non tuto acceffu , ac inhibendi , & fub fententiis , &
Legata con- §. 17. Et quilibet condemnatus ad mortem, per viam cenfuris Ecclefiafticis , ac etiam pecuniariis corum arbi-
demnatorum teftamenti , fiue donationis , aut alio quocumque modo trio moderan. & applican . pœnis, ac aggrauandi , &c.con-
ad fe vfque ad fummam vigintiquinque ducatorum , eidem tradictores , &c. per quafcumque eis videbitur cenfuras
vfqueamplia
25.
uit. Confraternitati libere relinquerevaleret.
Facultate de- §. 18. Quodque Confratres dictæ Confraternitatis , & pœnas compefcen.inuocato,
derogatione vnabrachij
conftitutionum de&c. fæcularis,
, & duabus, noncum
ta-
dit aggregan- omnia priuilegia, gratias & indulgentias fibi conceffa & men tribus dietis, fi opus fuerit latiffime extenden.
di alias Con- concedenda, omnibus Confratribus & Societatibus Mun-
fraternitates. Sola fignatu
§. 25. Et quod præfentis Motus proprij fola fignatura
Tu vide quod di, erectis aut erigendis, quæ condemnatorum vltimo fup- fufficiat, & vbique fidem faciat in iudicio & extra illud, ra fufficit.
dixiin rubr. plicio morti interueniunt, & in fimilibus operibus mife- quacumque regula contraria non obftante , feu fi vide-
ricordiæ exercitantur, ac fi pari modo, priuilegia, gratiæ, bitur literæ cum omniumfingulorum præmifforum etiam
& indulgentiæ prædictæ eifdem propriis Confraternita- nominum, cognominum modernorum Confratrum dicta
tibus, illorumque Confratrib. conceffa fuiffent,commu- Confraternitatis inuocationum fituat. denominat.quali-
nicare & concedere poffent.Atque quod ad proceffiones tatum , & aliorum circa præmiffa quomodolibet necella-
ire feu accedere nifiad eorum commoditatem, non tene- riorum , maiori & veriori fpecificatione , & expreffione
rentur,nec ad id compelli poffent, omnibus in contrarium fimul vel ad partem fuper quolibet articulo, prout vtilius
facientibus derogando .
Pius IV. con- videbitur expedire poffint & quo ad indultum celebran-
firmauit. §. 19. Et vltimo beatæ memoria Pius Papa IV. præde- di Miffas in domibus , in Oratorio ad id à Vicario Vrbis
deceffor nofter, donationes, conceffiones, ampliationes, defignato , & per prefbyterum per dictum Vicarium ap-
gratias, indulgentias & alia præmiffa per prædictos præ- probandum tantum.
deceffores dicta Confraternitati illiufque Confratribus §.26.Volumus autem quod dicta Confraternitas dictum Declaratio
conceffas & conceffa approbando & confirmando. condemnatum liberandum , nobis & Rom . Pont . pro circa tionemlibera-
con-
Confratribus
S.20. Eifdemque Confratribus quod ipfis infirmis exi- tempore exiftenti, denominare debeat teneat
infirmis domi ftentibus in eorum domibus miffam per prefbyterum fæ- , & ur. demnati.
Miffas cele- Fiat M.
brari cöceffit . Cularem vel regularem ad eorum beneplacitum eligen-
dum , fingulis diebus , dum eorum infirmitas duraret, Confirmatio & innouatio quarumcumque gratia- XCII.
etiam ante diem in cafu neceffitatis , & circa diurnam lu-
cem celebrari facere libere poffent. rum & fignanter præcedentiæ hactenus Con-
Capellano de- 5.21 . Necnon quod fi Capellano dicta Confraternita- gregationi Canonicorum fæcularium S. Georgij
dit facultate tis conftaret , & fibi videretur , dictos condemnandos ad in Alga Venetiarum conceffarum. Et conceffio
pro condem-
natis denocte vltimum fupplicium effe difpofitos ad recipiendum fa- omnium priuilegiorum aliis Ordinibus etiam
celebrare eof crofanctum Euchariftiæ Sacramentum , poffet in eorum Mendicantium concefforum & concedendoru.
que abfoluere præfentia etiam de nocte in cafu neceffitatis Miffam cele-
eifdem In- brare, & abfolutionem ,ac indulgentiam plenariam in for- Quod ad præcedentiam etiam refpectu Canonico-
dulg.impar-
tiri. ma Iubilæi impendere, & dictum Euchariftiæ Sacramen- rum regularium Lateranen.habes huiufmet Pont.
tum eis miniftrare fimiliter conceffit & indulfit, prout in declarationem infr.in eius conft . 127. Cum alias,
fingulis prædecefforum fupplicationibus defuper figna- vbi notabo.
tis , feu literis defuper forfan expeditis latius & plenius EPISCOPV
contineri dicitur. PIVS S, Edita An. D.
Hic Pontif. 22. Nos igitur qui ea, quæ à prædecefforibus noftris ita Seru us Seru orum Dei. Ad perp etuam rei memo riam. 1569.
omnia appro- pie & cha ritatiue con ceffa & ord inata effe no fc untur , vt X incu mben ti nobi s Apof toli cæ feru itut is offic io, Proœ mium.
bat , & defe Equorumlibet Ecclefiafticorum præfertim Religiofo-
firma
&tus fupplet. perpetuo & illibata perfiftant , Apoftolicæ confir- rum locorum illorumque perfonarum , in via mandato-
mationis munimine libenter roboramus, corum veftigiis rum Domini , ad illius honorem & gloriam deambulan-
inhærentes Motu fimili , & ex certa noftra fcientia , ac de tium,acin pio laudabilique illarum propofito permanen
Apoftolicæ poteftatis plenitudine , donationem, concef- tium, directioni profperoq; ftatui affidue intenti,illa
pro-
fiones, ampliationes, priuilegia , indulta , gratias, indul- pterea que prouide ftatuta dignofcuntur quo firmius per-
gentias & peccatorum remiffiones, ac alia præmiffa Con- fiftant , libenter Apoftolici muniminis præfidio fublatis
Fraternitati Mifericordiæ illiufque Confratribus prædi- quibufuis obftaculis roboramus , perfonas ipfas paternis
ctis per dictos prædeceffores noftros quomodolibet con- confouendo affectibus .
cellas & conceffa , cum omnibus fecutis , ac omnium &
§.1. Sane cum ficut accepimus dilecti filij Rector Ge- Congregatio
fingulorum tam iuris quam facti fi qui in præmiffis in- neralis & Canonici Congregationis S. Georgij in Alga bullam huius
acceptauit
teruenerunt defectuum , ac folemnitatum etiam de iure Venetiarum , qui in eorum Capitulo , in Monafterio feu Pont. nu. 76.
requifitarum forfan omiffarum fuppletione approbamus, domo S.Saluatoris in Lauro de Vrbe Congregationis hu- Lubricú, que
confirmamus & innouamus , illifque perpetua firmitatis iufmodi nouiffime celebrato tanquam noftri,& Apoftoli- eftfupra,&
robur adiicimus, &ab omnibus quos concernit, & in fu- cæ Sedis obedientiæ filij, precepto per nos eis alias facto profeffi funt
turum concernet inuiolabiliter obferuari debere ; irritum fuper profeffione regulari,vt eam qui in huiufmodi Con- regulam S.
quoque , &c. decernimus. Auguftini,
9 Contraria gregationem de cetero degere vellent profiterentur ob-
tollit. S.23 . Non obftantibus quibufuis conftitutionibus & temperando , illam profeffionem debita cum reuerentia
ordinationibus Apoftolicis , ac ftatutis , &c. etiam iura-
acceptarunt, in eorum Monafteriis fiue domibus religiofe
mento,&c. roboratis; priuilegiis quoque, indultis, & lite- laudabiliter prout hactenus víxerunt de cetero viuere, &
ris Apoftolicis, ceterifque contrariis quibufcumque;cum gratum Altiffimo famulatum impendere intendant.
claufulis opportunis & confuetis .
Papafubfer. 5.2. Nos Rectoris & Canonicorum ipforum laudabile PoHic t.eiusmodo
Fiat Motu proprio M. gra-
Repetitio propofitum plurimum in Domino commendantes, & quo tias omnes &
claufularum. §. 24. Et cum abfolutione à cenfuris ad effectum , &c. liberius in pace & tranquillitate iuxta eorum inftituta
pro omnibus , & quod donationum , conceffionum , in- viuere poffint, impedimenta fiquæ fint de medio tollere, priuileg ia Con
cilio Trid.no
dultorum, ampliationum, gratiarum, indulgentiarum, & ipfofque Rectorem & Canonicos fpecialibus fauoribus cotraria con-
peccatorum remiffionum , & aliorum præmifforum , per & gratiis profequi volentes , ac illos & corum fingulos à firmat , &
dictos prædeceffores noftros, & dicta Confraternitati, & quibufuis excommunicationis , fufpenfionis , & inter- priuile
cuicüq;giaalia
illius Confratribus concefforum veriores tenores,&c.ha- dicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis , cenfuris & Religioni con-
beantur pro expreffis ,feu in totum vel in partem exprimi pœnis à iure vel ab homine quauis occafione vel caufa cella & con-
poffint in literis.Et de approbatione, confirmatione,inuo- latis , fi quibus quomodolibet innodati exiftunt , ad ef- cedenda com-
catione , fuppletione , adiectione , indulto , extenfione, fectum præfentium dumtaxat confequendum , harum ſe- municat.
prorogatione prædictis, de & pro omnibus & fingulis fu- rie abfoluentes & abfolutos fore cenfentes, necnon con-
pradictis quæ hic pro repetitis ad partem habeatur, Motu ftitutionum , regularium ftatutorum , priuilegiorum,
proprio , &c. ac perpetuo in forma gratiofa. Et cum op- indultorum & aliorum conceffionum ac gratiarum in-
portuna fi opus fit Iudicum executorum deputatione, frafcriptorum , omniumque in contrarium au præiu-
qui affiftant , &c. cum plena & libera facultate citandi dicium illorum, feu Cógregationis huiufmodi ,ac literaru
etiam per edictum publicum , conftito fummarie , &c. etiam in forma breuis , etiam Motu proprio , vel alias
quo
PIVS QVINT V S. 293
quomodolibet defuper concefforum tenores,ac fi de ver- , tenoribus & formis,ac cum quibufuis etiam derogatoria-
bo ad verbum nihil penitus omiffo infererentur, præfen- rum derogatoriis, aliifque efficacioribus, efficaciffimis, &
tibus pro expreffis habentes,Motu fimili non ad ipforum infolitis claufulis. irritantibufque & aliis decrecretis, in
Rectoris & Canonicorum, vel alicuius eorum , aut quo- genere vel in fpecie , acfalias quomodolibet , etiam per
rumuis aliorum pro eis nobis fuper hoc oblatæ petionis prædeceffores noftros prædictos , ac nos & Sedem præ-
inftantiam , fed ex certa fcientia , & mera deliberatione dictam, etiam motu & fcientia fimilibus,conceffis, confir-
noftris, auctoritate Apoftolica tenore præfentium perpe- matis, & approbatis,quibus omnibus & fingulis eriam fi
tuo omnes & fingulas conftitutiones , ac ritus & mores, pro illorum fufficienti derogatione,de illis actotis eorum
aliaque regularia ipfius Congregationis inftituta , quo- tenoribus fpecialis , fpecifica , expreffa,& indiuidua, non
ad ea quæ facris canonibus , & decretis Concilij Triden- autem per claufulas generales idem importantes, mentio
tini contraria non funt , ita quod ¡Rector & Canonici habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruan-
prædicti in proceffionibus & actibus publicis præcedant, da foret, tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad verbum in-
prout antea foliti erant ; necnon conceffiones , gratias, fererentur, præfentibus pro expreffis fufficienter habétes
priuilegia & indulta ipfis Congregationi ac Rectori , & illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat
Canonicis per quofcumque Romanos Pontifices præde- fpecialiter & expreffe derogamus , & illis dérogatum effe
ceffores noftros , ac nos & Sedem eamdem , principaliter volumus contrariis quibufcumque.Aut fi aliquibus com-
fiue per viam communicationis , aut alias quomodolibet muniter vel diuifim àdicta Sede fit indultum , quod in-
concella , confirmamus , ac illa de nouo ; necnon etiamterdici, fufpendi, aut excommunicari non poffint per li-
omnia alia per ipfos prædeceffores , ac nos quibufuis Or- teras Apoftolicas non facientes plenam & expreffam , ac
dinibus & Religionibus etiam Fratrum Mendicantium de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem .
hactenus quomodolibet conceffa , & quæ de cetero con- Nulli ergo omnino, & c.
cedentur , eidem Rectori & Canonicis , ac Congregatio- Datum Romæ apud Sanctum Petrum anno Incarna- Dat.P An 4:
21.Decemb.
ni gratiofe concedimus , ac confirmata & concella effe tionis Dominicæ, i569. idus Decemb.Pontificatus noftri
volumus. anno 4:
Contrarias
conceffiones §.3.Necnon omnia etiam per prædeceffores prædictos,
XCIII :
irritat. & nos etiam per quafcumque etiam in forma breuis lite- Conftitutio Bonifacij contra offendentes S.R.E.
ras in contrarium præmifforum , feu ipfius Congrega- Cardinales extenditur etiam contra fcientes &
tionis,& priuilegiorum eidem concefforum præiudicium , non reuelantes .
quomodolibet etiam hactenus conceffa , reuocamus,
irritamus & annullamus , ac irrita & nulla effe , nec- Hoc idem prohibitum eft in bullis quas in die Cane
non quicquid à dicto Rectore & dilectis filiis Patribus, Domini Romani Pontifices publicare confueuerunt;
Capitibus Congregationis huiufmodi nuncupatis ,
de quibus dicam in conft.65 . Pauli V.
factum feu definitum fuerit, obferuari volumus ,ac perpe-
petuo ftatuimus & ordinamus. Eadem Bonifacij VII I. difpofitio quæ eft in cap. felicis.
Et ita & non de Pæn.in 6. fuit à Leone X. extenfa ad inuadentes eo-
§.4.Et ficin præmiffis omnib.& fingulis perquofcumq;
aliter indica- Iudices & Commiffarios quauis auctoritate fungentes, rum domos, vt in eius conftit. 16. Temerariorum. Alia
ri decernit, ja
etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , Ac S.R.E. autem de Cardinalibus indicabo in conft.5 o. Sixt.V.
Cardinales , fublata eis & eorum cuilibet , quauis aliter Poftquam .
iudicandi & interpretandi facultate & auctoritate , iudi- PIVS EPISCO PVS, Edita An.D.
cari & definiri debere , ac fi fecus fuper his à quoquam 8569.
Seruus Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam.
quauis auctoritate fcienter vel ignoranter attentari con-
tigerit , irritum & inane decernimus , ac ita mentis & Nfelicis fæculi pericula miferati, dolorem comprimere Exordium.
voluntatis noftra incommutabilis effe volumus & decla- non valemus , quod nefarij homines, iuftorumfangui
ramus. nem fitientes,ad illorum quoq; perniciem infeftiore ani-
Executores
buius conft. 5.5.Quocirca vneerabili fratri noftro Epifcopo Ameri- moincumbant, quos Spiritus fanctus membra conftituit
deputat. no : &dilectis filiis S.Georgij Maioris Venetiarum , ac S. præcipua Ecclefiæ Dei , quam fuo fibi fanguine ac-
Iuftinæ Paduana Monafteriorum Abbatibus per Apofto- quifiuit.
lica ſcripta Motu pari mandamus , quatenus ipfi vel duo, §.1 . Magna igitur ratione poft alios felicis recordatio- Bonifacius 8.
aut vnus eorum per fe vel alium feu alios , præfentes linis Bonifacius Papa Octauus de fratrum fuorum confilio offendentibus
Cardinales
teras & in eis contenta quæcumque, vbi & quando opus perpetua conftitutione fanciuit, vt fi quis Sanctæ Roma- illorumq; fan-
fuerit , ac quoties pro parte Rectoris & Canonicorum næ Ecclefiæ Cardinalem fuerit hoftiliter infecutus , aut toribus poenas
prædictorum,fuerint requifiti,folemniter publicantes,ac percufferit , aut cœperit, aut mandauerit id fieri, fociufq; hic defcriptas
1
illis & illorum fingulis in præmiffis efficacis defenfionis fuerit facientis , factumue ratum habuerit , feu dederit impofuitin c
felices de Pas
præfidio affiftentes, faciat auctoritate noftra præmiffa ob- confilium vel fauorem , aut receptauerit , aut defenderit is in 6
feruari , ac Rectorein & Canonicos prædictos confirma- fcienter eumdem,tanquam læfæ maieftatis reus,perpetuo
tione , conceffione , voluntatibus , ftatuto , ordinatione, fit infamis, & præterea diffidatus, bannitus, & inteftabi-
decreto & declaratione huiufmodi pacifice frui & gaude- lis : omnia eius ædificia ruinæ perpetuæ fubiaceant , nul-
re : non permittentes eos , & illorum fingulos , defuper lus ei debita reddere , nullus ei in iudicio refpondere te-
per quofcumque contra præfentium tenorem quomodo- neatur , bonis omnibus Fifco , vel Reipublicæ applicatis.
libet indebite moleftari , perturbari aut inquietari. Con- Idem etiam feudis, beneficiis, & officiis, fpiritualibus &
tradictores quoflibet & rebelles,ac præmiffis non paren- temporalibus , fit ipfo iure priaatus , fed ipfe infectans
tes, per cenfuras & pœnas Ecclefiafticas , ac etiam pecu- excommunicationis fententiam incurrat › quam folus
niarias ipforum , vel cuiuflibet ipforum eorum arbitrio Romanus Pontifex excepto mortis articulo, valeat re----
imponen. moderan. & applican. aliaque opportuna iuris laxare.
remedia compefcendo ; necnon legitimis ad hoc feruatis §. 2. Sed ne hæc quidem conftitutio , propter abdita Sed eam noñ
habendis proceffibus , illos cenfuras & pœnas ipfas in- confceleratorum confilia , omnino fatis effe nofcitur ad fufficere con-
curriffe declarando , ac ipfas cenfuras & pœnas etiam ite- huiufmodi facrilegia amplius prohibenda. Qui enim fitutionem inquit bie
ratis vicibus aggrauando, interdictum Ecclefiafticum ap- alicui vim inferre fibi proponunt,id fecreto,in occulto vt Pontif
ponendo , inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio maxime machinantur veluti impium illud facinus indicat
bra hij fæcularis. in perfonam dilecti filij noftri Caroli tituli Sanctæ Praxe-
Contrariis
derogas. 5.6. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis Apofto- dis prefbyteri Cardinalis Borrhomæi,Ecclefiam Mediola-
licis,necnon in Prouincialibus & Synodalibus Conciliis nenfem fanctiffimis inftitutis ftudiofe informantis proxi-
editis generalibus vel fpecialibus conftitutionibus & or- me attentatum. Quæ res nos grauius commouet , vehe-
dinationibus, ac dicta Congregationis etiam iuramento, mentiufque excitat omnia exquirere, vt nobiliffimæ cor-
Confirmatione Apoftolica vel quauis firmitate alia ro- poris noftri partes vndique protegantur. Quibus enim
boratis , ftatutis , confuetudinibus , priuilegiis quoque præfidio erimus , quibus fuppetias afferemus , quos de-
indultis , & literis Apoftolicis, quibufuis Ordinibus , & nique tutabimur, fi templi Dei bafes , fi clariffima Eccle-
illorum fuperioribus,ac aliis perfonis,fub quibufcumque fix lumina , fi fpeciales filios , qui pro animabus popu
Tom. II. Bb 3 lorum,
294 PIVS QVINT V S.
lorum , pro fide , pro iuftitia , pro vnitate peruigilant, Ego Guido Card.Vercellen
inultos deferamus. Ego B.Card.Lomellinus.
Propterea §.3. Itaque fanctioni prædicte de fimili fratrum noftro- Ego Gulielmus Card.Sirletus .
eafdempoenas rum confilio adiicientes, Statuimus, vt quifquis, etiam à Ego Antonius Card.Granuelanus.
imponitfeien nudo confilio , aut fimplici fauore, aut omnino à ceteris Ego Francifcus Card.Pacecus.
tibus & non
reuelantibus. Prædictis alienus , quempiam auctorum, adminiftrorum, Ego M. Ant.Card.Amulius.
vel confciorum , coniurationis fiue confpirationis , aut Ego Hieronymus Card.de Corrigio.
commiffi , committendiue criminis in perfonam Cardi- Ego Io.Francifcus Card.de Gambara
nalis , illorumue fautorum , receptorum , vel occultato- Ego Hip.Card Ferrarien.
rum,fiue ex renunciatione fibi protinus, vel per interpo- Ego Ind.de Aualos Card.Aragona,
fitam perfonam , aut literas facta, cognouerit, fiue ex fcri- Ego P.Card.de Santa Cruce.
pturis, cœtu, conatu, concurfu , infidiis, aliifve fignis & Ego Z.Card.Delphinus . 3
indiciis qualemcumque fcientiam habuerit , vel etiam Ego Io. Fran.de Card.Commendonus ,
coniecerit , quive horum quicquam intellexerit , quan- Ego Marc.Ant. Cardinalis Bobba.
tumcumque res alias occulta fit , quamprimum id Ro- Ego F.Michael B.Card.Alex.Camer.
man.Pontif. fi in Curia fuerit , fin autem Ordinario loci, Ego F.Cardinalis Alciatus.
vel fi Cardinalis ipfe Ordinarius extiterit, propinquiori Ego Hieronymus Card. Simoncellus.
Epifcopo , & fi crimen nondum commiffum fuerit , Ego Ferd.Card.de Medicis.
etiam ipfi Cardinali properet reuelare. Quicumque vero Io.Paulus Cardinalis ab Ecclefia.
etiam non fubditus , & omnino extraneus defecerit, cu- A. Cardinalis Caraffa.
iufcumque dignitatis fuerit , prædicto fit excommunica-
tionis laqueo innodatus , pariterque maieftatis reus in- Anno à Natiuitate Domini 1570. indictione 1 . die s⋅ Publicatio.
3
famiam, & omnes poenas prædictas co ipfo incurrat. Ianuarij , Pontificatus Sanctiffimi in Chrifto patris , & D.
Pœnas alias
§.4. Eadem nihilominus conftitutione quoad reliquas N. D. Py diuina prouidentia Papa V. retrofcripta litera
prafentibus. cius partes, ac ceteris omnibus fanctionibus canonicis & Apoft. affixa , & publicata fuerunt ad valuas Ecclefia S.Io.
ciuilibus, ad talium coertionem editis, in fuo robore du- Lateranenfis,& Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe,&
raturis. Cancellaria Apoftolica , & in aaie Campi Flora , vt moris
Rem deferens
liberatur. §. 5. Porro fi quis ad fanitatem reuertens , rem adhuc eft ,per nos Ioannem Freile & Iulium Parinum , & Ioannem
incognitam retexerit, omni noxa penitus liberetur. Bornotum Sanctifsimi Domini noftri Papa Curfores dimiffis
Ordinarius §. 6. Ceterum loci Ordinarius fecreto cum cafum ad fe in omnibusfupradictis locis earumdem literarum copiis im-
Papa fignifi- delatum,prædicto Pontifici primo quoque tempore nun- preffis affixis.
cet.
ciare , & interim rem omnem ab ftirpe exquirere , & fi Jo.Gerardi Magifter Curf.
neceffitas tunc poftulet , fæculare quoque brachium
adhibere.
Tuffio public. 5.7. Sed ne quifquam horum ignorationem valeat ex- Confirmatio conftitutionis Gregor.XI . ac fenten- XCIV.
in Vrbe ,& cufare,iubemus præfentes valuis Ecclefiæ Sancti Ioannis tiæ latæ in Rota Romana ad fauorem facro-
extra.
Lateranenfis, & Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe, fanctæ Ecclefiæ Lateranen. de Vrbe , circa cius .
vbi publicabuntur appendi, eifque detractis earum exem-
præeminentiam , & fuperioritatem , & præro-
pla eoin loco relinqui , & eas pariter ab omnibus loco-
gatiuam,fupra omnes Vrbis & Orbis Ecclefias,
rum Ordinariis , in fuis Ecclefiis , locifque infignibus
ac Bafilicam S.Petri de Vrbe.
promulgari.
Tranfumpto- §.8.Quia vero difficile nimis effet ipfas præfentes,quo-
rum fides. a hac Lateranen. Ecclefia vide fupra in
cumq; illas opus erit perferre,Volumus earu exépla etiam Aliqu de
imprefla , notarij publici manu , & Prælati Ecclefiaftici conft.4. Honor. III. Sedis. Et de eius præeminen-
eiufue curiæ figillo obfignata , eamdem illam prorfus fitia, vide in conft.1. Greg.XI.fupra.
dem ,in iudicio & extra illud vbique gentium facere, quam
EPISCO PV S, Edita A. D.
ipfamet præfentes facerent, fi eflent exhibitæ vel oftenfę. P IV S
Sanétio pœ- 1569.
nalis. $.9. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam| Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
noftræ adiectionis, ftatuti, iuffionis, & voluntatis infrin-
attentare præfumpferit , indignationem Omnipotentis! Nfirma æui conditio fæpe efficit , vt res vel maxime Exordium.
gere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc
perfpicue & immemorabiles , perplexi erroris cali-
Dei, ac BB. Petri , & Pauli Apoftolorum eius, fe nouerit gine fenfim obducta , in grauia difcrimina prolaban-
incurfurum . tur.
D.P. An. 4 Datum Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis §. 1. Quo genere affectafacrofanéta Ecclefia noftra La- Caufa obquas
die 19.Dec . Dominicæ millefimo quingentefimo fexagefimo nono, teranen. poft tot infignes ruinas , quæ ei tenebrofis illis ranenfis Late-
Ecclefia pra-
quartodecimo Kalend. Îanuarij, Pontificatus noftri anno fæculis acciderant, quibus plerique omnes Rom. Pontif. rogatiua in
quarto. aut Religionis ftudio , aut componendæ pacis gratia, dubium reuo
aut bellorum periculo, longe ab Vrbe, fæpe enim in Gal- cata fuit.
Papa fubferi. Ergo Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus. liis agebant , de fumma quoque iuris fui , & honoris
prærogatiua perperam laborauit.Etenim longo poft inter-
Voinam dirigantur vie mee ad cuftodiendas iuftifi uallo, quam fel.rec. Leo Papa IV. parta de Saracenis fpe-
tiones tuas. &tabili victoria,Vrbem fui nominis, præfidiumque ad Va-
ticanum ſtatuerat, cum reduces deinceps Pont.in aliis, at-
Cardd. fub- Io.Card.Moronus Epifcopus Portuen. que aliis Vrbis Ecclefiis vti cuique tutum aut commodu
fcriptiones. Chriftophorus Madrucius Epifcopus Præneftin . erat confiderent, prædicta Ecclefia, ex tam multis direptio-
Otho Card.Truchfes Epifcopus Albanen . nibus , quafi folitudine facta, Sacerdotes Bafilicæ Prin-
A.Card.Farnefius Vicecan.Epifcopus Tufculan. cipis Apoftolorum cum parilis vetuftatis gloria, tum no-
Io.Bapt.Cicada Epifcopus Sab.Card.S.Clem . mine & dignitate illuftres & infignes ab ea rerum com-
Eho Iulius Card.Vrbinus. mutatione, prædictum fibi ius nixi funt vendicare.
Ego Io.Riccius Card.Policianus . §. 2. Quam rem non ferens Gregorius Papa X I. qui Gregorius XI.
Ego Scipio Cardinalis Pifarum. etiam tunc Auinione fedebat vt omnem dubitationem in rubr.cita-
Ego Iacobus Cardinalis Sabellus. eximeret , declarauit & definiuit , prædictam Ecclefiam mũ tus, ea fupre-
locü tene-
Ego Io.Ant.Card.S.Georgij. Lateranen . præcipuam Sedem fuam dicta Bafilicæ , ac cetur definiuit.
Ego Ph.Card.à Burdifera. terarum omnium Vrbis & Orbis Ecclefiarum maximum Rota että cui
Pius IV. bunc
Ego Hugo Boncompag.Card.S.Sixti. fupra illas omnes locum tenere.
Ego Alexander Card. Sfortia. §. 3. Sed dicti Sacerdotes tranflato inde prorfus Ponti- cid endum co-
articulum de-
Ego Flauius Card.Vrfinus. ficum domicilio , elatiores quandocumque res tulit au- mifit , idem
Ego A.Cardinalis Cribellus. dentius inftiterunt , donec Pius Papa IV. anteceffor pronunciauit,
nofter
PIVS QVINT V S. 295
nofter merito commotus quod in cleri conuentu & Cetera que Fabricam refpiciunt indicaui fup.ad
fupplicationibus res turbæ intercederent , moleftæque
diffenfiones fierent,huic tamen controuerfiæ finem con- conft.3. Clem. VII. Admonet. & in tribus fub-
ftituere volens, caufam vniuerfam dilecto filio Magiftro Seqq.
Francifco Sermento caufarum Palatij Apoftolici Audi- PIV S EPISC O P V S Edita An. D.
tori commifit audiendam , & omni appellatione præcifa 1564.
Seruus feruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam.
penitus terminan. Qui vocatis vtrimque Capitulis , in
pfa caufa rite procedens ,definitiua fentétia ex communite
Tfiprocuramus
omnium litium
, easfinem
tamenea quaFabrica
qua poffumus celerita-
noftra S. Pe- Exordium.
aliorum dicti Palatij Auditorum confilio nuper prolata,
declarauit, ius præcedendi & prærogatiuam honoris, lo- tri pro executione legatorum ad pias caufas relictorum
cique nobilioris ac fupremi , etiam fupra canonicos, be- recuperatione , bonorum Ecclefiafticorum male aliena-
neficiaros,clerum, & perfonas prædicta Bafilicæ in pro- torum, & aliorum iurium fuorum agitat,ne in nimision-
ceffionibus folemnibus , & decretis, ceterifque omnibus gum cum ipfius Fabricæ detrimento protrahantur liben-
actibus, publicis & priuatis, ad canonicos, beneficiatos, ter accelerare fatagimus,& ad eas operarias manus fauo-
& clerum dictæ Ecclefiæ Lateranen. omnino pertinere. rabiliter impartimur.
Quin etiam perpetuo filentio his rebus impofito,res iu- §. 1. Accepimus fane nuper, quod tenores bonorum, Caufa huliüh
conft.
dicata ita executioni mandata eft,vt habitis poftea Cleri & pecuniarum ad pias caufas relictorum , ac bonorum
Conuentibus ac fupplicationibus , facerdotes omnes Ecclefiafticorum male alienatorum, & aliorum quorum-
prædictæ Ecclefiæ Lateranen. fupremum ibi locum etiam cumque iurium ad Fabricam ipfam fpectantium, in con-
fupra omnem clerum dicta Bafilicæ re ipfa obtinuerint.fignationibus huiufmodi tonorum , & folutionil us fa-
Hic Pont.om-
nia confirmat §. 4. Quocirca nos tuendi iuris ftudio , hanc fenten- ciendis adeo funt morofi,vt illam quantum poffunt fub-
tiam atque
futpletq; de- atque declarationem & definitionem, & literas præ- terfugere nitantur,Fabricam proinde expenfis & labori-
fectus. dicti Gregorij Papæ , & quæcumque in literis ipfis con- bus fruftrando.
tinentur , Motu proprio , certaque quam habemus præ- §. 2. Nos præmiffis opportuna remedia adhibere vo- Da fenten-
tiapro Fabri-
dictorum omnium fcientia , auctoritate Apoftolica ap- lentes, ac dilectos filios Deputatos, & Collegium Fabri- ca faciant re
probamus & confirmamus , deque Apoftolicæ poteftatis cæ huiufmodi , eorumque fingulares perfonas , à qui- indicatam,&
plenitudine fupplemus omnes & quofcumque iuris & bufuis excommunicationis , fufpenfionis, & interdicti, commiffiones
facti defectus , fi qui in proceffu & actibus reperiantur aliifque Ecclefiafticis fententiis, cenfuris & pœnis, à iu- appellationi
in effe : & vti ipfe Gregorius Papa optimo iure fecit iti- re vel ab homine, quauis occafione vel caufa latis, fi qui- fignata cefen-
tur cum clau.
dem definimus , iubemufque Capitulum & Sacerdotes , bus quomodolibet innodati exiftunt , ad effectum præ- fula ,fine pra-
perfonafque omnes dicta Bafilicæ vbique femperfen- fentium dumtaxat confequendum , harum ferie abfol- indicio exe-
tentiæ & definitioni parere. uentes & abfolutos fore cenfentes , Motu proprio , non cutionis dua-
Appellatione §. 5. Statuentes vt nulla omnino ipforum prouoca- ad ipforum Depuratorum & Collegij , vel alicuius eorum confor-
mium
reiicit.
tio & teftificatio , vel reclamatio, fiue in iudicium prorum , aut pro eis nobis fuper hoc oblatæ petitionis in- scias tamen
ducta , fine clam interiecta , præterita & futura noceat, ftantiam , fed ex mera liberalitate,& ex certa fcientia no- quod àprima
nec prorfus vim habeat , materiamve denuo tribuat liti- ftris , eifdem Deputatis & Collegio, illorumque Mini- fententia In-
dicis Colle-
gandi. ftris , vt in huiufmodi caufis , duabus pro fe repottatis , appella-
Nihil in con- §. 6. Præcipimus igitur atque interdicimus eifdem ne fententiis conformibus , in ea parte in qua erunt huiuf- tur adipfum
trarium ten- pofthac quicquam audeant fufcitare : quicumque , fiue modi fententiæ conformes , excutionem paratam ha- Collegium, v
sari mandat. vniuerfi fiue finguli, contrafacient, vel nitentur, eos ca- beant, atque huiufmodi fententiæ executioni debitæ de- ſup in bullà
Clem.VII
nonicatu, præbenda , dignitate, beneficio, & officio pri- mandentur ; partefque proinde appellantes minime au-
uamus,priuatofq;ad futura inhabiles declaramus,co ipfo. diri, nec eotumappellationes admitti, minufque illarum
Sic femperiu- §. 7. Decernentes fic in his, & aliis omnibus fupradi- virtute , commiffiones , preces, aut refcripta vllo modo
dicare iubet. Etis , per eofdem Iudices, & quofuis alios, omni & qua- impetrari aut concedi , neque etiam quoquo modo im-
cumque aliter iudicandi & interpretandi facultate peni- petratis aut conceffis vti ,aut feillis iuuari vllatenus pof-
tus adempta vbique iudicari debere, ac irritum & inane fint vel præfumant , & fi quæ etiam per nos aut fuccef-
quicquid fecus per quofcumque fcienter vel ignoranter fores noftros Romanos Pontifices , & manu noftra pro-
contigerit attentari, non obftantibus con trariis quibuf- pria , vel Cardinalem Signaturæ noftræ Iuftitiæ Præfe-
cumque. tum pro tempore exiftentem, aut officium Contradicta-
Tranfumptis §. 8. Volumus autem , vt præfentes in Cancellaria rum , fub quibufuis verborum formis concepta & figna-
credi praci
pis. Apoftolicælibro,appellato quinterno,defcribantur,ipfo- ta , etiam fi Motu fimili concedi contigerit, illa femper
rumque exempla notarij publici manu, & Prælati Eccle- intelligantur effe cum claufula , fine præiudicio execu
fiaftici , eiufue Curiæ figillo obfignata , eamdem illam tionis duarum conformium , decreto irritanti etiam ap-
omnino fidem in iudicio & extra illud, vbique locorum pofito , nec iudicibus ad quos directæ erunt aliquam fa-
faciant , quod ipfemet præfentes facerent , fi effent ex- cultatem tribuant , inhibitionefque & cenfuras earum
hibitæ vel oftenfæ . 1 vigore emanatas , nullas & nullius effe valoris & mo-
Sanctionem §. 9. Nulli ergo omnino hominum liceat haanc pagi- menti , volumus atque decernimus.
pœnaleaddit. nam noftræ approbationis , confirmationis, fuppletio- §. 3. Decernentes præfentes literas nullo vmquam Clàuſulapras
nis, definitionis , iuffionis, ftatuti , præcepti , interdicti, tempore , de fubreptionis vel obreptionis vitio aut in- feruatie.
decreti , priuationis, declarationis, & voluntatis infrin- tentionis noftræ , vel quopiam alio defectu notari , im-
gere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc pugnari, vel inualidari, etiam ex eo capite quod intereffe
attentare præfumpferit , indignationem Omnipotentis habentes vocati non fuerint , aut ad iuris terminos redu-
Dei , & beatorum Petri & Pauli Apoftolorum eius,fe no- ci , minufque in ius vel controuerfiam vocari poffe , fed
uerit incurfurum. fempervalidas & efficaces exiftere, fuofque plenarios ef-
D.P.An.4.
Datum Romæ apud S. Petritm i 2. Calend. Ianuarij, fectus fortiri, minufque fub quibufuis fimilium vel dif-
21. Decemb. Anno Domini 1569. Pontificatus noftri anno 4. fimilium gratiarum reuocationibus, fufpenfionibus , li-
mitationibus & derogationibus comprehendi vllatenus
Papafubfer. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . poffe , fed femper ab illis exceptas
, & quoties illæ ema-
nabunt , toties in priftinum ftatum reftitutas effe , &
cenferi.
XCV. Duæ fententiæ definitiuæ conformes latæ pro Fa- §. 4. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- Decretum it
ritans.
brica S.Petri de Vrbe , faciunt rem iudicatam rios , quanis auctoritate fungentes , etiam caufarum Pa-
in ea parte, in qua funt conformes. Et commif- latij Apoftolici Auditores, fublata eis & eorum cuilibet,
fiones appellationum quæ fimpliciter concede- quauis aliter iudicandi facuitate , iudicari debere ; irri-
tum quoque & inane fi fecus fuper his à quoquam qua-
rentur à Signatura , femper intelliguntur cum uis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit at-
claufula , fine præiudicio executionis duarum tentari. Contrariis
conformium . §. 5. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis Apo- rogat.
Bb 4 ftolicis;
296 PIVS QVINT V S.
ftolicis , necnon in prouincialibus & fynodalibus Con- fubftiterit, verendumque fit , ne fi in totum deferatur, rij vellentin
ciliis editis, fpecialibus vel generalibus , conftitutioni- tiam quod iam factum eft corruat , in diuinæ maieftatis exacta relin-
bus & ordinationibus , ac quibufuis, etiam iuramento, offenfam, & Reipublicæ Chriftianæ dedecus , ac propte- quere, in bulla 31.
vtfup.
confirmatione Apoftolica,vel quauis alia firmitate robo- tea omnibus quibus poffumus fauoribus fuccurrere cu- Pauli 3 .
ratis , ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis quoque, pientes, eofdemque Collegium & Deputatos , eorumque Dam, ad.
indultis, & literis Apoftolicis quibufuis perfonis, in ge- Miniftros à quibufuis excommunicationis , fufpenfio-
nere vel in fpecie quomodolibet conceffis , confirmatis nis, & interdicti, aliifque ecclefiafticis fententiis , cenfu-
& approbatis . Quibus omnibus, etiam fi de illis eorum- ris, & pœnis, à iure vel ab homine, quauis occafione vel
que totis tenoribus fpecialis, fpecifica, indiuidua, & excaufa latis , fi quibus quomodolibet innodati exiftunt,
preffa mentio , feu quæuis expreffio habenda foret,teno- ad effectum præfentium dumtaxat confequendum , ha-
res huiufmodi præfentibus pro expreffis habentes , illis rumferie abfoluentes , & abfolutos fore cenfentes , nec-
alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat fpe- non facultatis eidem Vicario conceffa tenores præfen-
cialiter & expreffe derogamus ; ceterifque contrariis qui- tibus pro expreffis habentes,Motu proprio non ad ipfo-
bufcumque.
Tranfumpto- rum Deputatorum & Collegij , vel Miniftrorum huiuf-
rumfides. §. 6. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, modi , vel alicuius eorum nobis fuper hoc oblatæ peti-
etiam impreffis, manu Secretarij, & figillo dicta Fabricæ tionis inftantia,fed ex mera liberalitate & certa fcientia-
fubfcriptis & munitis, eadem prorfusin iudicio & extra
noftris, eifdem Deputatis & Collegio Fabricæ huiufmo-
fides adhibeatur, quæ præfentibus adhiberetur fi forent facultatem eifdem Vicario conceffam ad hoc vt elapfis
exhibitæ vel oftenfæ . di
Sanctio pœ- quindecim menfibus à die obitus teftatorum, & quomo-
nalu . §. 7. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- dolibet per vltimam voluntatem difponentium compu-
nam noftræ abfolutionis , voluntatum , decretorum, & tandis, Collegium & Deputati Fabricæ huiufmodi lega-
derogationis infringere, vel ei aufu temerario contraire. ta , in quibus ipfe Vicarius non præuenerit , iuxta for-
Si quis autem hoc attentare præfumpferit , indignatio- mam facultatum præfato Vicario, & aliarum ipfi Fabrice
nem omnipotentis DE 1,ac beatorum Petri & Pauli Apo- conceffarum exequi facere poffit, per præfentes concedi-
ftolorum eius fe nouerit incurfurum .
D. P. An. 4. mus & impartimur , illamque ad eofdem Deputatos ex-
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incarna- tendimus
& ampliamus , illofque defuper à quoquam
12. Decemb. tionis Dominica , millefimo quingentefimo fexagefimo
impediri minime debere.
nono, vndecimo Calen . Ianuarij, Pontificatus noftri an-
no quarto . 5.3. Necnon præfentes literas nullo vmquam tempo- Claufulapra-
re, de fubreptionis vel obreptionis vitio , aut intentio- feruatiua.
nis noftræ , vel quopiam alio defectu notari, impugnari,
aut inualidari , etiam ex eo capite quod intereffe haben-
XCVI. Facultas Collegij Deputatorum Fabricæ Bafilicæ tes vocati non fuerunt,aut ad iuris terminos reduci,mi-
S. Petri de Vrbe, exequendi omnia pia legata, nufque in ius vel controuerfiam vocari poffe,fed femper
infra annum à die mortis teftatorum realiter validas & efficaces exiftere , fuofque plenarios effectus
fortiri,minufque fub quibufuis fimilium vel diffimilium
non adimpleta , cum retentione quintæ partis
gratiarum reuocationibus, fufpenfionibus , limitationi-
pro fubuentione d.Fabricæ.
bus , & derogationibus comprehendi vllatenus poffe,
Iftud Collegium inftituit Clem.VII. vt fup. in eius fed femper abillis exceptas , & quoties illæ emanabunt,
toties in priftinum ftatum reftitutas effe & cenferi .
tonftit.3 . Admonet. vbi plene dixi.Et de ea ba-
S.4. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffarios Decretum ir
bes etiam in conft. hanc præcedente , & in dua- ritans.
quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij
busfubfeqq. Apoftolici Auditores,fublata eis & eorum cuilibet, qua-
Edita A.D. PIVS uis aliter iudicandi facultate , iudicari debere , ac quic-
1569. E.PISCOPIS , quid fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate ,
Exordium. fcienter vel ignoranter contigerit attentari , irritum &
Ecet nos qui omnium Ecclefiarum fpecialem in Do- inane decernimus.
Dece oos
mino curam gerimus , Bafilicæ noftræ Sancti Petri §. 5. Non obftantibus præmiffis ac quibufuis Apofto- Claufula de-
ita intendere , vt ei omnia quæ poffumus auxilia præ- licis , necnon in prouincialibus & fynodalibus Ĉonci- rogatoria.
beamus.
Caufa buius ciliis editis , fpecialibus vel generalibus, conftitutioni-
§. 1. Sane ficut accepimus , licet alias diuerfi Romani bus & ordinationibus , ac quibufuis, etiam iuramento,
conceffionis. Pontifices prædeceffores noftri , cupientes perfectioni confirmatione Apoftolica,vel quauis alia firmitate roto-
Fabrica Bafilicæ huiufmodi, quæ omnium Ecclefiarum ratis, ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque,in-
totius Orbis mater eft, & magiftra , & admodum crefcit dultis, & literis Apoftolicis , quibufuís perfonis, in ge-
ftructura, de neceffariis expenfarum pecuniis opportune nere vel in fpecie, quomodolibet conceffis , confirmatis,
prouidere , pro tempore exiftentibus eiufdem Fabrice approbatis & innouatis. Quibus omnibus, etiam fi de il-
Collegio Deputatis, eorumque miniftris, diuerfas facul- lis, illorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, & ex-
tates, priuilegia , & indulta, per eorum literas conceffe- preffa mentio feu quælibet alia expreffio habenda foret,
rint, quibus , inter cetera, quod omnia & fingula legata tenores huiufmodi præfentibus pro expreffis habentes,
pia eatenus & pro tempore executioni non demandata illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat
exequi facere , & pro huiufmodi executione ipforum le- fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque contrariis
gatorum , quintam partem pro ipfa Fabrica, fub certis quibufcumque.
modo & forma retinere poffint expreffe cauetur. Ipfique
Collegium , tam in multis ciuitatibus iurifdictioni no- §. 6. Volumus autem quod præfentium tranfumptis Fides tran-
etiam impreffis , manu Secretarij , & figillo Collegij di- fumptorum.
ftræ fubiectis, quam dominiis Regni Neapolitani, & di-
tæ Fabricæ fubfcriptis & munitis , eadem prorfus in iu-
&
lecti filij nobilis viri Cofmi Medices Florentiæ & Sena-
dicio , & extra fides adhibeatur , quæ præfentibus ad-
rum Ducis paffim huiufmodi pia legata exequi faciant,
hiberetur, fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
ex quorum quinta parte maximis expenfarum oneribus Nulli ergo , &c.
Fabricæ præfatæ in magna parte fuccurratur , dilectus
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incarna- Dat. P. A.4.
filius nofter , in Alma Vrbe & eius diftri& tu Vicarius in
tionis Dominicæ , millefimo quingentefimo fexagefimo 21. Deccmb.
fpiritualibus, generalis vigore fpecialis fuper hoc à Sede
vndecimo Calend. Ianuarij , Pontificatus noftri
Apoftolica licentiæ & facultatis conceffa , in huiufmo- nono,
di legatis in dicta Vrbe executioni demandandis , à cer- anno quarto .
tis annis ſe intromiſerit in graue ipfius Fabricæ præiu-

dicium . Facultas Collegij & Deputatorum Fabrica Baſi- XCVII .
Facultas de §. 2. Nos qui intimis cordis defideriis exoptamus, vt licæ S.Petri de Vrbe, exequendi quæcumque
qua in rub. dicta Fabrica quanto citius fieri poterit , ad debitum
legata pia, infra triennium à die obitus teftato-
finem perducatur , ipfaque Fabrica attenta mala tempo-
Hocintellige rum non impleta , cum retentione medietatis
etiá filegas rum qualitate, ob pecuniarum defectum , magna parte
corum pro d. Fabrica.
Alia
1
PIVS QVINT V S. 297
Alia de Fabrica plene indicata funt in conftit. 3 . Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- D. P. An 4.
Clem.VII. fup. Admonet. Et de ea habes etiam tionis Dominica millefimo quingentefimo fexagefimo 21.Decemb.
vndecimo Calendas, Ianuarij, Pontificatus noftri
in duabus conft. iftam pracedentibus. Anno quarto:
Edita An. D. PIVS EPISCO P V S,

1569. Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
Facultas Collegij Deputatorum Fabrice bafilicæ XCVIII,
Exordium. Xigit incumbentis nobis Apoftolicæ feruitutis offi-
S. Petri deVrbe,reuidendi & refcindendi quaf-
Exigit
cium, vt Fabricæ is
incrubrica cftues
noftræ Bafilicæ fancti Petri vtilitati
cumque alienationes bonorum Ecclefiaftico-
profpicere fatagentes , ea libenter ipfi concedamus, quæ
eius vtilitati credimus expedire. rum male alienatorum , & eiufmodi caufas co-
Applicatio §. 1. Hinc eft quod nos qui nuper accepimus , quod gnofcendi , cum applicatione Fabricæ fru-
de qua in ru- tam in Alma Vrbe noftra, quam in aliis ciuitatibus , ter- ctuum exinde à detentoribus indebite perce-
bric.
ris, dominiis, locis & regnis, reperiuntur multa legata à ptorum , & c.
piis teftatoribus facta , ad effectum celebrationis Milla-
rum, & recitationis diuinorum officiorum ; necnon ero- Alia de materia Collegÿ & Fabrica, notauifup. in
gationis eleeemofynarum diuerfis Ecclefiis, monafteriis, conftit.3. Clem.VII. Admonet. Et de ea habes
hofpitalibus , & aliis piis locis, ipfaque legata hæredum
etiam in tribus conft. iftam præcedentibus.
auaritia , feu alias per triennium retroactum executioni
debitæ demandata non fuerint , volentefque tam fuper De alienationibus autem bonorum Ecclefiafticorum ,
præmiffis ea quæ conueniunt adhibere remedia , quam dixi fup. ad conftit. 5. Pauli II . Ambitiofa.
Fabricæ præfatæ vtilitatem aliqua ex parte procurare, ac PIVS
EPISCOP VS; Edità An.D An. D.
.
dilectos filios Deputatos & Collegium Fabricæ huiuf-
Seruus Séruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1570.
modi,corumque fingulares perfonas à quibufuis excom-
1
municationis, fufpenfionis , & interdicti , aliifque ec- Tfi de fingulis paftoralis officij cura nos admonet Exordium.
clefiafticis fententiis, cenfuris & pœnis,à iure vel ab ho- ET
Eeffe de Fabricam tamen fancti Petri , quam
mine , quauis occafione vel caufa latis , fi quibus quo- fpeciali quadam cura nobis cognofcimus effe commif-
modoli et innodati exiftunt , ad effectum præfentium fam , fpecialis intentionis fauore profequimur, eamque
dumtaxat confequendum , harum ferie abfoluentes, & gratiis attollimus opportunis.
abfolutos fore cenfentes , Motu proprio , non ad ipfo- §. 1. Accepimus fane nuper quod diuerfæ perfonæ Symmachi
m
rum Deputatoru & Collegij , vel alicuius eorum , aut tam Ecclefiafticæ quam fæculares, quamplura bona, pof- conf. eft in c.
6.de Reb. Er
pro eis nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam , feffiones & terras ad Ecclefias etiam Metropolitan. ino- cl. non alien.
nafteria , beneficia , domos , & alia regularia , ac alia pia
fed ex certa noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis
plenitudine,Deputatis & Collegio huiufmodi,fi & poft- loca, necnon Hofpitalia, pertinentia & fpectantia , præ- Pauli Secues
quam iuxta tenorem priuilegiorum , & facultatum fibi textu diuerfarum alienationum eis contra tenorem lite- bulla eft fup :
concefforum legata huiufmodi executioni debitæ de- rarum felicis record.Symmachi, & Pauli Secundi, acalic-
mandari fecerint , vnam illorum medietatem, reliquam rumRom.Pontificum prædecefforum noftrorum,aut fine
vero loco cui legata fuerint,applicamus &appropriamus. Apoftolicæ Sedis licentia , feu illarum forma non ferua-
Claufula pra- 5.2.Decernentes præfentes literas nullo vmquam tem- ta ; aut alias in euidens damnum & præiudicium Eccle-
uatiue
pore de fubreptionis vel obreptionis vitio,aut intentio- fiarum , monafteriorum , beneficiorum, & piorum loco-
nis noftræ, vel quopiam alio defe &tu notari , impugnari, rum huiufmodi factorum occupauerunt, & detinuerunt,
aut inualidari , etiam ex eo capite quod intereffe haben- ac de præfenti occupent & detineant.
tes vocati non fuerint, aut ad iuris terminos reduci, mi- §. 2. Nos præmiffa conniuentibus oculis pertranfire Facultas Fa
nufque in ius vel controuerfiam vocari poffe , fed fem- nequeuntes, vtpote, quæ in diuinæ maieftatis offenfam , brica refcin-
dendi aliena-
per validas & efficaces exiftere , fuofque plenarios effe- ac Ecclefiarum & Ordinis clericalis detrimentum ten- tiones bono-
&tus fortiri , minufque fub quibufuis fimilium vel diffi- dant, vtque Fabricæ præfatæ maximis neceffitatibus fuc- rum Ecclef.
milium gratiarum reuocationibus , fufpenfionibus , li- curramus , dilectos filios Collegium , & Deputatos Fa- abfque licen-
mitationibus & derogationibus comprehendi vllatenus bricæ præfatæ, eorumque pro tempore Auditores & Mi- tia Sedis A-
poffe , fed femper abillis exceptas , & quoties illæ ema- niftros , ac eorum fingulos à quibufuis excommunica- poftolica , aut
non feruatis
nabunt , toties in priftinum ftatum reftitutas effe & tionis , fufpenfionis , & interdicti , ahifque Ecclefiafti- folemnitati-
cenferi. cis fententiis , cenfuris & pœnis , à iurevel ab homine, bus , aut in
Decretum ir-
§. 3. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- quauis occafione vel caufa latis , fi quibus quomodoli- danum eccle-
ritans.
rios quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Pala- bet innodati exiftunt ad effectum præfentium dumtaxat ſiarüfactat,
tij Apoftolici Auditores , fublata eis & eorum cuilibet confequendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos
quauis aliter iudicandi facultate, iudicari debere, irri- fore cenfentes, Motu proprio, non ad ipforum Deputa-
tum quoque & inane, fi fecus fuper his à quoquam qua- torum & Collegij, ac Auditorum, & miniftrorum præfa-
uis auctorirate ſcienter vel ignoranter contigerit at- torum , vel alicuius eorum ,aut pro eis nobis fuper hoc
tentari.
oblatæ petitionis inftantiam , fed ex certa fcientia, ac de
Clauf.derog.
§.4. Non obftantibus præmiffis, & quibufuis Apofto- mera noftra liberalitate & Apoftolicæ poteftatis pleni- {
licis, necnon in prouincialibus & fynodalibus Conciliis tudine , eifdem Collegio & deputatis , eorumque pro
editis , fpecialibus vel generalibus, conftitutionibus & tempore Auditoribus & miniftris præfatis , vt omnes &
ordinationibus, ac quibufuis , etiamiuramento, confir- fingulas alienationes in emphyteufim, feu cenfum per
matione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis; petuum, aut tertiam vel aliam generationem , ſeu homi-
ftatutis & confuctudinibus, priuilegiis quoque, indultis, nis vitam , aut aliud tempus vltra triennium , locatio-
& literis Apoftolicis quibufuis perfonis , in genere vel nes vel conceffiones ; feu permutationes, aut occupatio-
in fpecie , quomodolibet conceffis , confirmatis, appro- nes , de quibufuis terris , poffeffionibus aut aliis bonis
batis & innouatis. Quibus omnibus , etiam fideillis, immobilibus, feu rebus & iuribus, tam fpiritualibus qua
corumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica , expreffa, temporalibus Ecclefiarum , Monafteriorum , domorum
& indiuidua mentio habenda foret , tenores huiufmodi beneficiorum, hofpitalium , & aliorum piorum loco-
præfentibus pro expreffis habentes , illis alias in fuo rorum quorumlibet fine Sedis Apoftolicæ licentia , aut il-
bore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & ex- lius forma non feruata , in damnum Ecclefiarum , fett
preffe derogamus , ceterifque contráriis quibufcumque. folemnitatibus iure requifitis,aut conftitutionibus ipfo-
Fides tranfu-
ptorum. §. 5. Volumus autem quod præfentium tranfumptis rum Monafteriorum feu domorum minime feruatis, aut
etiam impreffis, manu Secretarij, & figillo Collegij præ- alias nulliter hactenus factas reuidere , & conftito fibi
fate Fabricæ fubfcriptis & munitis, eadem prorfus in iu- quantum fufficere videbitur de præmiffis, illas, & con-
dicio & extra fides adhibeatur , quæ præfentibus adhi- tractus fuperinde, fub quibufuis formis & verborum ex-
beretur, fi forent exhibitæ vel oftenfe. Nulli ergo, &c. preffionibus habitos & celebratos , etiam fi iuramento
Si quis autem, & c. vallati exiftant , eorum omnium tenores , ac fi de verbo
ad
298 PIVS QVIN
Q T V
T V S.
ad verbum præfentibus infererentur pro expreffis ha- de Vrbe, tamquam peculiari noftræ curæ commiffam ,
bentes, auctoritate Apoftolica ad folius præfatæ Fabricæ fpecialiori cura amplectentes non modo ea quæ illi con-
procuratoris inftantiam, etiam parte inuita , & contradi- ceffa reperimus conferuemus , verum etiam nouis fem-
cente , facta fibi prius intimatione per tres menfes , te- per conceffionibus decoremus, vt exinde maioribus fuf-
nore præfentium refcindere , irritare, caffare, & annul- fulta præfidiis celerius ad finem debitum perducatur.
lare. §. 1. Sane licet alias nos ex certis tunc expreffis caufis Hic Pontifex
facultate de-
Ettertia par- §. 3. Ipfofque detentores & occupatores , ad terras, per alias noftras, Motu proprio confectas literas,dilectis dit Collegio
sebonorü tra- poffeffiones , & bona , res & iura , vt præfertur
Auum recu- detenta & occupata relaxandum, & præfata
de fructibus, tam ha- filiis Collegio
pro tempore & Fabricæ&
Auditoribus præfatæ deputatis,
miniftris vt omneseorumque
& fingu- Fabrica S. Pe-
tri reuidendi
perandorum
applicadi Fa- & &rescindedi
tenus perceptis, & qui percipi potuerunt, quam in po- las alienationes,in emphiteufim feu cenfum perpetuum,
alienationes
brica. fterum percipiendis , realiter fatisfaciendum , cogere & aut ad tertiam vel aliain generationem , feu nominis vi- bonorum Ec-
Imo loco ter- compellere. Bonorumque & fructuum recuperandorum tam , vel aliud tempus , vltra trennium locationes vel clef. factas
tiapartis pof- huiufmodi tertiam partem ipfi Fabricæ, reliquis duabus conceffiones , feu permutationes , aut occupationes, de abfque licen
funs percipe- partibus Ecclefiis, monafteriis, beneficiis , domibus,hof- quibufuis Terris , poffeffionibus , aut aliis bonis immo- tia Sedis A-
poftolica aut
re omnesfru- pitalibus , & piis locis ad quæ bona ipfa fpectabunt,cum bilibus , feu rebus & iuribus , tam fpiritualibus quam non feruatis
tus indebite effectu confignatis , vendicare & applicare poffint & va- temporalibus , Ecclefiarum , Monafteriorum, & domo- folemnitati-
perceptos &
cet. vt infra leant, facultatem & auctoritatem, concedimus & impar- rum , Hofpitalium , & aliorum piorum locorum quo- bus , vel in
mox declara timur. Ita vt eifdem Collegio, depuratis, eorumque Au- rumlibet fine Sedis Apoftolicæ licentia, aut illius forma damnum Ec
ditoribus & miniftris liceatdicta tertiæ partis huiufmo- non feruata , vel in damnum Ecclefiarum, feu folemni- clef. ut hic
l fup in cổ
di bonorum præfatæ Fabricæ, vt præmittitur, applicato- tatibus à iure requifitis , aut conftitutionibus ipforum ftitut. prain-
rum corporalem poffeffionem propria auctoritate libere Monafteriorum feu domorum minime feruatis, aut alias ferta.
apprehendere , illamque in dicta Fabricæ vfus, & vtili- nulliter eatenus factas reuidere, & conftito fibi quantum
tatem abfque alia Sedis Apoftolicæ, & Superiorum Ec- fufficere videretur de aliquo ex præmiffis , illas & con-
clefiarum , monafteriorum , domorum , beneficiorum, tractus fuperinde, fub quibufuis formis & verborum ex-
hofpitalium , & aliorum piorum locorum, ad quæ bona preffionibus factos & celebratos, etiam fi iuramento, &
ipfa , & fructus fpectabunt licentia, alienare, vendere, confirmatione Apoftolica vallati exifterent , ac alias fub
& conuertere, diœcefani loci , vel cuiufuis alterius li- certis modo & forma , Apoftolica auctoritate , ad folius
centia defuper minime requifita. ipfius Fabricæ procuratoris inftantiam, etiam parte inui-
Claufula pra- §. 4. Decernentes præfentes literas nullo vmquam ta, & contradicente , facta fibi prius intimatione per tres
feruatiua
tempore, de fubreptionis vel obreptionis, aut intentio- menfes, refcindere , irritare , caffare, & annullare ; ipfof-
nis noftræ , vel quopiam alio defectu notari , impugna- que detentores & occupatores ad terras , poffeffiones,
ri , aut inualidari, etiam ex eo capite quod intereffe ha- & bona, necnon res & iura præfata, vt præfertur, deten-
bentes vocati non fuerint , aut ad iuris terminos reduci, ta & occupata , relaxandum & de fructibus tam eatenus
minufque in controuerfiam vocari poffe , fed femper perceptis , & qui percipi potuiffent, quam in pofterum
validas & efficaces exiftere , fuofque plenarios effectus percipiendis realiter fatisfaciendum , cogere & compel-
fortiri , minufque fub quibufuis fimilium vel diffimi- lere , bonorumque & fructuum huiufmodi tertiam par-
lium gratiarum reuocationibus, fufpenfionibus, limita- tem ipfi Fabricæ,reliquis duabus partibus Ecclefiis,mo-
tionibus,& derogationibus comprehendi vllatenus pof- nafteriis, beneficiis, domibus,Hofpitalibus , & piis locis,
fe, fed ab illis exceptas, & quoties illæ emanabunt,toties ad quæ bona ipfa fpectarent , cum effectu confignatis,
in priftinum ftatum reftitutas effe, & cenferi. Sicque per vendicare & applicare poffent & valeant , facultatem &
quofcumque Iudices & Commiffarios quauis auctorita- auctoritatem concefferimus , prout in dictis literis ple-
te fungentes , etiam caufarum Palatij Apoftolici Audi- nius continetur.
tores ,fublata eis & eorum cuilibet, quauis aliter iudi- §. 2. Nuper tamen , ficut nos accepimus, in profecu- Quid tamen
candi facultate, iudicari debere , irritum quoque &in- tione literarum huiufmodi in hac Alma Vrbe, & multis multa cauſa
cora diuerfis
ane , fi fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate aliis Ciuitatibus , & locis Collegium præfatum , & eius Iudicibuspen-
fcientervel ignoranter contigerit attentari. Miniftri inuenerint nonnullas caufas fuper recuperatio- debant fuper
Claufula de- §. 5. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis Apofto- ne huiufmodi terrarum, poffeffionum, & aliorum bono- pramiffis
rogatoria. licis , necnon in prouincialibus & fynodalibus Conci- rum immobilium, rerum & iurifdictionum diuerfis iudi- non expedie
bantur , ideo
liis editis , fpecialibus vel generalibus , conftitutionibus cibus ,, etiam caufarum Palatij Apoft. Auditoribus, com- Pont. dat. fa-
& ordinationibus , ac quibufuis etiam iuramento , con- miffas & delegatas, vel ordinaria auctoritate agitatas, in cultatem col-
firmatione Apoftolica,vel quauis firmitate alia roboratis quibus à multo tempore citra Abbatum , Priorum, & ligi illas ad
ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis quoque indul- Commendatariorum, Rectorum , Adminiſtratorum , Ca- fe auocandi,
& cognofcen-
tis , & literis Apoftolicis quibufuis perfonis, in genere nonicorum , Capitulorum , & aliorum beneficiatorum di.
vel in fpecie quomodolibet conceffis , confirmatis, ap- negligentia , feu impotentia , aut alia ex caufa, aliquis
probatis , & innouatis. Quibus omnibus, etiam fi de il- ་ iudiciarius actus releuans feruatus non extitit , & inte-
lis , eorumque totis tenoribus fpecialis , fpecifica & ex- rim Monafteria, Ecclefiæ, domus, Hofpitalia, & alia loca
prella mentio habenda , feu aliqua alia exquifita forma præfata detrimentum non modicum fuftineant. Nos fin-
ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi præfentibus gularum caufarumpræfatarum ftatus,& merita,nomina-
pro expreffis habentes, illis alias in fuo robore perman- que & cognomina fudicum & collitigantium præfenti-
furis , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe deroga- bus pro expreffis habentes,Motu proprio non adalicuius
mus , ceterifque contrariis quibufcumque. nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam,fed ex cer-
Fides tran
§. 6. Volumus autem quod præfentium tranfumptis ta noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitu-
fumptorum. etiam impreffis manu Secretarij &figillo Collegij dicte dine , eifdem deputatis & Collegio , eorumque Com-
Fabricæ fubfcriptis & munitis, eadem prorfus in iudicio miffariis, Auditoribus , & Miniftris , vt omnes, & fingu-
& extra fides adhibeatur, quæ præfentibus adhiberetur, las caufas huiufmodi , in quibus faltem per biennium
fi forent exhibitæ vel oftenfæ.Nulli ergo, &c.Si quis, &c. aliquis iudiciarius releuans actus vltra fataliú proroga-
D. P. An. 4. Datum Romæ apud Sanctum Petrum anno Incarna- tiones feruatus non fuerit , in eifdem ftatu, & terminis
1. Januarij. , tionis Dominica, millefimo quingentefigmo fexagefimo in quibus reperiuntur, à quibufcumque Iudicibus, tam
nono, Cal. Ianuarij, Pontificatus noftri anno 4. ordinariis, quam delegatis , etiam fi caufarum Palatij hu-
iufmodi Auditores fuerint , ad folius præfatæ Fabrica
procuratoris inftantiam , etiam Abbatibus , Prioribus,
Sequitur extenfio d. facultatis , etiam quo ad co- Commendarariis , Adminiſtratoribus , Rectoribus, Ca-
pellanis , Hoſpitalariis , & aliis beneficiatis inuitis, reaſ-
gnitionem caufarum dd . alenationum .
fumere , & auocare , illafque poftquam , vt præfertur,
Edita A.D. PIVS EPISCOPVS,
reaffumptæ , & auocatæ fuerint, iuxta priuilegia , & fa-
1570. Seruus Seruorum Dei .Ad perpetuam rei memoriam. cultates eidem Collegio conceffas, & indultas, & prour
Exordium.
Exigit incumbentis nobis Apoftolica feruitutis of- procedere poffunt contra ciufdem Fabrica debitores, &
ficium, yt Fabricam Bafilicæ Principis Apoftolorum in caufis relictorum ad pias caufas cognofcere , deci-
dere,
PIVS QVI
Q V NT V
v
s. 299
dere , ac fine dubito terminare , facultatem concedi- di quaflibet perfonas ad reftituendum bona, proprieta bona ficpro
mus. tes, & redditus Monafteriorum, Ecclefiarum , beneficio locispiis recu-
Item , quia
Epifc. Bono- §. 3. Infuper cum ficut etiam accepimus licet in Ciui- rum, domorum , & piorum locorum, vt præmittitur alie- uo
perata,de
in euideno-
n
niên . ẻ Ra- tate noftra Bononien.venerabilis frater nofter Epifcopus nata, fiue detenta & occupara, vna cum eorum fructibus tem illorum
uennafen. in Bononien, vigore Concilij Tridentini, & Rauennaten. per poffeffores & alios perceptis, & de facili euenire pof- vilitate da-
caufis aliena- nonnullos ex clero ad locationes bonorum Ecclefiafti- fet vt plurima perfonæ, quæ permultos annos ipfa bo- rein emphy-
tionum huiuf- corum , reuidendas , & refcindendas deputaflet, & ipfi na poffederunt, &in eis plurima melioramenta fecerunt tenfim ,vel ad
tertiam gene
modi a
inproce-
diœcefi admodum paucas fine debito terminaffent, tamen poft ne bonis ipfis priuentur, canones, cenfus, redditus , quæ rationem, aut
debat, ideo emanatas dictarum facultatum noftrarum in dicta Fabri- pro bonis ipfis foluunt, cuperent augere, ita vt cederent aliter fu
facultates cæ fauorem literas , fub nomine ipforum deputatorum ineuidentem vtilitatem ipforum Monafteriorum, Eccle- perfructibus
Fabrica im certum edictum publicatum fuerit, per quod inter cetera fiarum, beneficiorum, domorum , hofpitalium , & loco- comportere.
pediebantur. omnes & fingula perfonæ ecclefiafticæ, necnon Recto- rum piorum. Aliique tanta premerentur neceffitate, ve
res & Adminiftratores Ecclefiarum , Monafteriorum , & ipfis , de fructibus per eos & eorum anteceffores , & alias
piorum locorum moniti fuerunt, vt pro adimplemento perfonas perceptis , integre fatisfaciendi nulla fufficiat
facrorum canonum , & conftitutionum factarum , tam à facultas , onerofumque eis omnino videatur , cum ipfi
nobis quam prædecefforibus noftris omni adhibita dili- forfan bona fidei poffeffores fuerint, talem fummam fol-
gentia curarent recuperationem bonorum ecclefiaftico- uere. Nos fuper præmiffis paterna pietate prouidere cu-
rum per triginta annos ante Concilium Tridentinum , pientes , Volumus Collegium & deputatos præfatos,
quocumque titulo male alienatorum, eidem iubendo,vt ciufque Commiffarios, Auditores, & Miniftros poftquam
omni ftudio & diligentia in officio præfatorum deputa- bonorum partem debitam huiufmodi iuxta formam lite-
torum , & poffe eorum Notarij infra certum ftatutum rarum noftrarum Monafteriis, Ecclefiis , domibus, capi-
terminum omnium bonorum à triginta annis, vt præfer- tulis , capellanis , bencficiatis , & piis locis , ad ius
tur, computandis occupatorum, eorumque occupatorum & proprietatem Monafteriorum , Ecclefiarum , domo-
cum ipforum nominibus, & cognominibus, & ipforum rum , capitulorum , rectorum , capellanorum , bene-
bonoru defcriptionibus, & confinibus notitiam dare, ac ficiorum , & piorum locorum, quorum antea erant, re-
quæcumque inftrumenta, & fcripturas tales caufas con- duxerint , poffe & valere eifdem poffefforibus , aut aliis
cernentia exhibere deberent,ad hoc vtipfi facilius in hu- perfonis, de confenfu eorum quorum intererit ,fub ho-
iufmodi caufis procedere poffent, & fucceffiue poftquam nefto canone fiue cenfu, aut alias prout iuftum eis vide-
Commiffarius præfatæ Fabricæ fuum edictum iuxta te- bitur , in euidentem tamen vtilitatem ipforum Mona-
norem præfatarum noftrarum literarum publicari fece- fteriorum, Ecclefiaruan , demorum, capitulorum , Eccle-
rat , idem Epifcopus à nobis quafdam literas in forma fiarum, capellaniarum, & beneficiorum, ac locorum pio-
Breuis obtinuerit , per quas eidem & pro tempore exi- rum , de nouo in emphyteufim feu cenfum perpetuum ,
ftenti Epifcopo, præfuli feu Adminiftratori , aut eins, vel aut ad tertiam vel aliam generationem , feu hominis vi-
illius Vicario in fpiritualibus generali , necnon dilectis tam, aut aliud tempus eorum arbitrio locare & concede-
filiis Iudicibus , & Reuiforibus , ac Syndicis ad id ab core, ac fuper fructibus male perceptis huiufmodi, fi bene-
dem Epifcopo in fynodo diœcefana , deputatis & proficiatorum eorumdem ad id accefferit affenfus com-
tempore deputandis conceffimus & indulfimus, vt om- ponere. Deque tertia parte bonorum & fructuum huiuf-
nes & fingulas, ac quafcumque alienationes , & concef- modi ipfi Fabrica, per dictas noftras literas affignata ar-
fiones quorumcúque bonorú Ecclefiafticorum , factas & bitrio fuo,etiam fine pro tempore exiftentium Abbatum,
faciendas , Ciuitatis & diœcefis Bononien. & illarum Priorum , Commendatariorum , Adminiſtratorum, Ca-
caufam & caufas , reuiderent & cognofcerent fummarie, I nonicorum , Capitulorum , Rectorum, & beneficiatorum
fimpliciter, & de plano, ac fola facti veritate infpecta, & eorumdem confenfu , & cis etiam inuitis , difponere &
in illis quæ conftitutiones fel. record. Symmachi Sc- componere, ipfofque poffeffores , & alias perfonas cum
cundi , & Pauli etiam Secundi Romanorum Pontificum eiscontrahentes quietare,& abfoluere poffe.
prædecefforum noftrorum , in damnum Ecclefiarum , §.6.Cumque vt fimiliter accepimus inueniantur mul- Poffefforefes
Monafteriorum , & piorum locorum facta fuifle compe- ta bona in euidentem vtilitatem Monafteriorum, Eccle- bonorum in
riffent , præhabita fuperinde congrua reuifione, adhibi- fiarum , & piorum locorum huiufmodi , fed confuetis vtilitate Ec-
tifque legitimis probationibus procederét, & prout iuris folemnitatibus vel aliis , de iure vel ex forma Ordinum clefia , fed non
feruatis fole
foret deciderent, & alia facerent, prout in edicto & lite- & conftitutionum Monafteriorum , capitulorum, Eccle- nitatib. alte
ris præfatis plenius continetur, quarum literarum vigo- fiarum, domorum, hofpitalium , & piorum locorum re- natorů pœnis
realiud edictum fuper fimilibus publicatum extitit, qui- quifitis non obferuatis, ac fine licentia vel confirmatio- pecuniariis,
Fabrica ap-
bus ipfæ perfonæ Ecclefiafticæ, vt decet, obtemperantes ne Apoftolica alienata, Collegium , & deputatos , & eo- plican. punis
dictas denunciationes in eorum officio detulerunt , & rum Commiffarios, ac Miniftros præfatos , poffeffores P , protali
vt Commiffarium præfatum deluderent, præfati deputati ipfos , pro exceffibus & temerario aufu, ac fructibus per- exceffu , &
ab edicto per eumdem Commiffarium facto appella- ceptis indebite huiufmodi , eorumdem Collegij depu- fructibus per-
runt, & ipfum fere in omnibus caufis præfatis præue- tatorum , Commiffariorum , & Miniftrorum arbitrio, tum ceptis,&
termincer-u
nerunt. pœnis pecuniariis , omni & quacumque appellation prafigere ad
Propterea Po- e
tif. declarat §. 4. Nos attendentes præmiffa, proutin Ciuitate Bo- remota, in ipfius Fabricæ vtilitatem conuertendis puni- obtinendam ·
Fabrica de nonien. hactenus occurrerunt, etiá in multis aliis Ciui- re & multare, eifdemque poffefforibus, & detentoribus confirmatione
putatores co- tatibus & diœcefibus fimili vel alio modo occurrere pof- competentem terminum fub præfatis pœnis , ad obti- à Sede Apo-
ftolica,&c.
gnofcere poffe fe, & fi præfata fic impediretur,hoc non finegraui ipfius nendum debitam confirmationem, à nobis & Sede Apo-
es caufasdetriment
Ecclefiaru & o fuccedere poffe volentefque propterea ciuf- ftolica præfigere , quod fi neglexerint ipfo termino ela-
locorum exe-
dem Fabricæ vtilitati confulere, ac edictorum & litera- pfo , ad incurfus pœnarum huiufmodi , & ipforum bo-
ptor à iurif-
dictione Or- rum præfatarum tenores fimiliter præfentibus pro ex- norum priuationem, omni appellatione poftpofita, pro-
dinariorum preffis habentes , Motu & fcientia fimilibus Collegio , cedere , etiam poffe volumus & declaramus.
¿etiam om- Deputatis , Auditoribus , Commiffariis & Miniftris Fa- §.7 . Vlterius quoque cum plurima reperiantur Mona- Poffidentes
nesalias cau-
fteria , Ecclefiæ, beneficia , Hofpitalia, & pia loca, quæ quoq ;monere,
bricæ præfatæ, vtipfi in omnibus & fingulis caufis Mo-
vt inftrume-
fas ordinariis nafteriorum, Abbatiarum, Prioratuum, domorum & alio- inftrumenta alienationum bonorum fuorum penes fe ta conceffio-
noninflituen- rum exemptorum, fub iurifdictione ordinaria non com- non retineant , fed folum eis canonesfeu cenfus illarum num huiuf
dis.
prehenforum , necnon aliis , in quibus proceffus non- ratione perfoluuntur , licetque qui ea poffident forfan modi , ac pa-
dum eft inftructus , etiam fi in eis Ordinarius virtute li- penes fe talia inftrumenta habeant, illa tamen oftendere cificam poffef
fionem, cá-
terarum noftrarum, vel ipfa ordinaria auctoritate præue- minime volunt , feque tuentur, quod per multum tem- nonis folution
nerit , modo & forma , quibus per præfatas literas , vel poris fpatium in bonorum eorumdem folutionis poffef- nem oftendat
alias conceffum extitit procedendi, eafque cognofcendi , fione exiftunt, eifdem Collegio, Deputatis , Commiffa- alioquin eos
& fine debito terminandi liberam & amplam facultatem riis & Miniftris, vt omnes & fingulas perfonas bona Ec bonis ipfis
concedimus per præfentes. clefiaftica, vt præfertur, retinentes, poffidentes, vel deti- priuare, &c.
Facultatemq;
5. 5. Præterea cum perliteras noftras præfatas eifdem nentes,nifi legitimam caufam habuerint fe excufandiad
eidem
gio Colle- Collegio & deputatis concefferimus facultatem cogen-
concedit exhibendum per documenta & inftrumenta publica titu-
los
los fuos, quorum vigore bona huiufmodi poffident, in- , fuerit , fub pœnis pecuniariis arbitrio fuo imponendis,
tra terminum eis præfigendum , fub pœnis & cenfuris ac cenfuris Ecclefiafticis inhibere, aliaque in præmiffis,
fibi bene vifis monere, quod facere recufantibus,aut non & circa ea neceffaria , & opportuna facere poffint & va-
curantibus, iidem Collegium , & deputati, in iis in qui- leant.
bus dicti poffidentes à quadraginta annis citra non ofté- §. 11. Diftrictius inhibentes quibufuis locorum Or- Inhibitio con-
derint dicta inftrumenta , & ab inde pacifice poffediffe dinariis , etiam S. R. E. Cardinalibus , & aliis perfonis, tes
tra Fabric
moleftan
am
& foluiffe, ac de canone folito ipfis beneficiatis refpon- quauis auctoritate etiam Apoftolica fungentibus, etiam & eius depu-
diffe, ad pœnarum & cenfuraruin huiufinodi incurfum, cuiufcumque dignitatis,ftatus,gradus, ordinis, & condi- tatos fupra
ac ipforum bonorü priuationem, fructuumque eorumde tionis exiftentibus, in virtute fanctæ obedientiæ , ac fub premiffis, aut
folutioné procedere poffint,concedimus & indulgemus. fufpenfionis à diuinis , & excommunicationis latæ fen- illorum
cutionem exe-
im-
Fructus bono- 5.8. Et quoniam indignum videtur , quod Monafte- tentiæ, aliifque noftro arbitrio moderandis, infligendis pedientes.
rum proqui ria, Ecclefiæ , & loca pia, ac Fabrica ipfa, dum per litium panis, ne eofdem Collegium , & deputatos moleftare,
bus prima sẽ anfractus circumduci contingit, fructibus bonorum,pro aut præmifforum executionem quoquomodo impedire,
tentia pro Fa-
brica lata quibus primam fententiam in eorum fauorem obtinue- vel in eis fe directe, vel per indirectum ingerere , vel in-
fuerit, deponi rint , priuentur , Volumus, quod Collegium & deputati tromittere poffint,feu audeant,vel præfumat. Decernen-
faciendi pe- præfati, necnon eorum Commiffarij, Auditores, & Mini- tes quoque præfentes literas vllo vmquam tempore, de
nes idoneum ftri , poft primam latam fententiam, fi ab ea appellari, &
depofitarium fubreptionis , vel obreptionis vitio, aut intentionis no-
vfque ad fine caufam profequi continget, fructus bonorum fuper qui- ftræ , vel quopiam alio defectu , etiam ex eo quod inter-
litis. bus lis verti contigerit , fub arcto fequeftro , aut penes effe habentes vocari non fuerint , notari, in ius vel con-
idoneum Depofitarium per ipfum Collegium, & eorum trouerfiam, feu alias reuocari non poffe , nec per fubre- ·
Miniftros eligendú , vfque ad eius cognitum in fecunda ptionem , vel obreptionem , obtentas præfum , & ob id
fententia , deductis tamen his quæ alias ex forma loca- viribus carere, minufque fub quibufuis fimilium,vel dif-
tionum præcedentium Rectoribus, Adminiftratoribus, fimilium gratiarum reuocationibus , fufpenfionibus, li-
Monafteriis & piis locis fuerint perfoluenda , quæ mini- mitationibus , & aliis contrariis difpofitionibus quan-
me retardari debeant , & fine litis , ac iurium Monafte- tumuis generalibus , ac fortiffimis claufulis , & decretis
fteriorum , Ecclefiarum , & piorum locorum ac partium irritantibus roboratis comprehendi , fed femper ab illis,
præiudicio ponant, dent , & deponant. exceptas, & quoties illæ emanabunt,toties in priftinum,
Notarios etia
§. 9. At quoniam Ecclefiarum bona , confinia, cano- & eum , in quo ante præmiffa quomodolibet erant ſta-
rogatos de
fcripturis bo- nes , cenfus, redditus , & prouentus , iura,inftrumenta, tum, etiam fub data per Collegium, & deputatos huiuf-
norum Eccle- fcripturæ à diuerfis auaritia obcæcatis occultantur, adeo modi eligenda plenarie reftitutas effe. Decretum ir
fiafticorum quod à multis Abbatibus , Prioribus , Commendatariis, 5.1 2. Sicque ab omnibus cenferi, & ita per quofcum- ricans.
alios infor- Capitulis, Canonicis, Rectoribus, Capellanis , Guardia- que Iudices & Commiffarios quauis auctoritate fungen-
matos cogere nis , & aliis beneficiatis , beneficiorum fuorum bona & tes , etiam Auditores & Cardinales præfatos, fublata eis,
adillasnoti- illorum confinia,& inftrumenta ignorentur, eifdem Col- & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi facultate, iudi-
ficandum.
legio & deputatis , eorumque Commiffariis, Auditoribus, cari debere, irritum quoque & inane , fi fecus fuper
ac fubdelegatis fubftitutis , & Miniftris, vt fub pecunia- his à quoquam quauis auctoritate,fcienter vel ignoran-
riis, &in illarum fubfidium Ecclefiafticis fententiis, cen- ter contigerit attentari.
furis , & pœnis , ac aliis iuris & facti remediis opportu- §. 13. Non obftantibus præmiffis , ac noftra de non Claufule de-
rogateria.
nis , omnes & fingulos vtriufque fexus Chriftifideles, tollendo iure quæfito, & quibufuis Apoftolicis , etiam
de præmiffis informatos, ac Notarios, & Tabelliones, ac per nos, necnon in prouincialibus, & fynodalibus Con-
alios quofcumque de inftrumentis & fcripturis , ac do- ciliis editis , fpecialibus , vel generalibus conftitutioni-
cumentis in præmiffis , & circa ca neceffariis rogatos in bus, & ordinationibus, ac quibufuis etiam Collegij Car-
Ecclefiis dum diuina celebrantur,vel alias,etiam per edi- dinalium , & Auditorum, eorumdem, ac aliorum tribu-
&
tum publicum, vel fimplicem citationem , vt ca omnia nalium , necnon quorumcumque Monafteriorum , Ec-
ipfis Monafteriis, Ecclefiis, beneficiatis, piis locis denun- clefiarum, domorum, beneficiorum, ordinum, capitulo-
cient, propalent, notificent, exhibeant,& confignent, ci- rum, & piorum locorum,etiam iuramento , confirmatio-
tare , & monere, ac contracontumaces , & inobedientes ne Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis, ftatu-
ad incurfus pœnarum , & cenfurarum huiufmodi decla- tutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque, indultis, &
rationem vfquead illam effectualem obedientiam, omni- & literis Apoftolicis, quibufuis , etiam ipfis Auditori-
bus , & fingulis iuris, & facti remediis opportunis pro- bus , & aliis Iudicibus, fub quibufcumque tenoribus &
cedere poffint, & valeant , concedimus , & indulgemus. formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum deroga-
Caufafq; bu §. 10. Et quoniam iuftum effe cenfemus , vt caufæ, toriis, aliifque efficacioribus , & infolitis claufulis, irri-
iufmodi co- quæ per ipfos Collegium , deputatos, eorumque Audi- tantibufque,& aliis decretis,in genere,vel in fpecie, etiam
gnofcere, &
terminare, tores , Commiffarios , & Miniftros cognofcuntur , tra- Motu fimili,& ex certa feientia conceffis, confirmatis,ap-
Procedere ,fr tantur, & deciduntur , celerem, & optatum finem acci- probatis, & innouatis ; quibus omnibus, etiam fi de il-
cut in caufis piant ; Volumus quod Collegium & deputati , eorumque lis, corumque totis tenoribus fpecialis , fpecifica, & ex-
debitoru Fa- Auditores, Commiffarij , & Miniftri, in omnibus caufis, preffa mentio habenda, autaliqua alia exquifita forma ad
brica
quas ipfos & corum quemlibet pro tempore auocare, hoc feruanda foret, tenores huiufinodi, ac fi de verbo ad
cognofcere,decidere, & fine debito terminare contigerit, verbum nihil penitus omiffo,& forma in illis tradita ob-
illas iuxta priuilegia, & facultates eidem Collegio con- feruata inferti forent præfentibus pro expreffis haben-
ceffas , & indultas , ac prout procedere poffunt contra tes , illis alias infuo robore permanfuris, hac vice dum-
ciufdem Fabricæ debitores,& in caufis legatorum piorum taxat fpecialiter, & expreffe derogamus , contrariis qui-
vna cum illarum'incidentibus,dependentibus, emergen- bufcumque. Aut fi aliquibus , communiter vel diuifim,
tibus, annexis, & connexis, procedere, cognofcere, deci- ab eadem fit Sede indultum , quod interdici, fufpendi,
dere, & fimiliter fine debito terminare, necnon partes in vel excommunicari non poffint per literas Apoftolicas,
illis intereffe habentes citare, & fi abfentes, aut fui copia non facientes plenam , & expreffam, ac de verbo ad ver-
nofacientes , aut alias non reperibiles fuerint,facta prius bum de indulto huiufmodi mentionem.
diligentia de eos reperiendo per vnum ex Curforibus no- §. 14. Volumus autem , quod dicti Deputati retenta Dua partes
bonorü recu-
ftris,vel Mandatariis præfatæ Fabricæ, domi , vbi alias re- tertia parte bonorum , per cos pro tempore recuperato-
federint , dimiffa copia, vel per edictum in valuis Bafili- rum huiufmodi, reliquas duas partes fuis quibufuis Ec- Perandoricom
Signentur Ec-
cæ S. Petri huiufmodi,& in acie Campi Flora affigen.vel clefiis pro rata confignare debeant , & teneantur. clefiis ad
alias, prout in obligationibus in forma Cameræ fieri fo- §. 15. Quodque præfentium tranfumptis , etiam im- quas fpectat.
let, arbitrio fuo fimili modo citare , necnon viduis , pu- preffis , manu Secretarij Fabricæ huiufinodi fubfcriptis,
Fides tranfú-
pillis, & aliis perfonis de iure curatore indigentibus, cu- & figillo eiufdem Fabricæ figillatis, eadem profus fides ptorum.
ratores ipfos ex officio deputare, ac quibufuis tàm Apo- in iudicio & extra adhibeatur , quæ ipfis originalibus
ftolica, quàm ordinaria auctoritate deputatis etiam S.R. literis adhiberetur, fiforent exhibitæ vel ofteniæ,
E. Cardinalibus , vel caufarum Palatij Apoftolici Audito-.
Nulli ergo omnino hominum , & c.
ribus, aliifque Iudicibus , necnon quibus & quoties opus Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis D. P. An . 5.
11.Septem.
1 Domi
}
PIVS QVINT V S. 301
Dominicæ 1570. tertio Id . Septembris , Pontificatus | Ecclefiarum , Monafteriorum , & beneficiorum eorum-
* noftri Anno 5.
dem ,vel Ordinarij, aut cuiufuis alterius licentia defuper
minimerequifita.
Sequitur facultas Fabrice circa applicationem
§.3 . Et vt facilius Ecclefiæ integram proprietatem, & Fabricaq; de-
fructuum.
Fabrica fructus , vt præmittitur , fibi affignatos confequi putatis facul
Edita An. D. PIV'S
1570. EPISCO PV S, poffit fine litium curfu , eifdem Collegio , & deputatis tatem concedit
componědi
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. concedimus , & elargimur , vt quoties eis videbitur op- tranfigendi in
Exordium. X debito Paftoralis officij , cui difponente Domino portunum , per feipfos tantum in caufis prædictarum cafibus dubii
præfidemus,ad ea libenter intendimus,per quæ qua- alienationum ,fiue detentionum bonorum Ecclefiaftico- ita vt quifc
rumlibet Ecclefiarum, Fabricæ præfertim Bafilicæ noftræ rum, in quibus ius Ecclefiarum, Monafteriorum, domo- tranfegerit,
amplius mol.-
Principis Apoftolorum de Vrbe, cuius cura nobis pecu- rum,Hofpitalium,beneficiorum,& piorum locorum præ- ftari nequeat.
liaris eft attributa,congruam fufcipiant fubftentationem , fatorum non adeo clarum exiftit, vt de facili bona, & fru-
vtque id felicius fubfequatur, nonnumquam ea quæ per tus, pro Ecclefiis, Monafteriis, domibus, beneficiis præ-
nos ad ipfarum fauorem ordinata funt , quæque non ita fatis, & Fabricævendicari poffint, ius ipfum debitum fit
felicem fucceffum habitura credimus , ad aliam for- cum dictis detentoribus , poffefforibus , & fuccefforibus ,
mam reducimus, provt locorum, & temporum qualitate vniuerfalibus vel particularibus fub beneplacito Sedis
penfata confpicimus in Domino falubriter expedire. Apoftolicæ tranfigere, & componere de confenfu Recto-
Omittitur re- §.1. Sane licet alias, &c. vt fuprà. rum eorumdem arbitrio , poflint & valeant. Quodque
latio constit. 5.2. Verùm quia, vt accepimus, dicte Fabrice difficile aucta & foluta parte , in qua conuenerint , feu pro qua
praced. foret tertiam partem proprietatis bonorum cidem Fabri- compofuerint , occupatores , poffeffores , vel fucceffores
ModoPont.lex
idem autem cæ,vt præfertur,affignatam vendere, & in vfum dicta Fa- prædictos, abfoluere & liberare, ita vt de cetero à nemine
caufis hic ex- bricæ conuertere, cum non de facili emptores reperiren- lub prætextu quarumcumque conftitutionum ,canonum,
preffis , loco d. tur, & plurima bona non ita commodam diuifionem pa- legum , extrauagantium , ac bullarum per anteceffores no-
tertia partis tiantur, vt tertia ab ipfis pars fine duarum partium decri- ftres prædictos , & per nos fuper refciffione & recupera-
bonoru recu- mento difmembrari & feparari poffit. Cupientes indem- tione bonorum , & fructuum Ecclefiafticorum editarum
perandori
plicat ap
Fabrica nitati dicta Fabricæ confulere , arbitrantefque , quod fi quomodolibet moleftari,inquietari,vel perturbari poffint
omnes fructus locodicta tertiæ partis proprietatis bonorumrecuperan- & valeant,fed facta folatione prædicta,fint & effe intelli-
ex illis bonus,à dorum,vt præfertur, dictæ Fabricæ affignatæ, omnes fru- gantur etiam liberati,tàm ab omni periculo, quàmab om-
vel ab aliis &
conductoribus tus contra leges & canones,ac conftitutiones anteceffo- nibus pœnis & multis , quas occafione dictorum fru-
occupatoribus rum noftrorum per quofuis conductores & fuccellores, &tuum indebite perceptorum incurriffent , & contractus
indebite perce- neceffarios conficere, qui poftquam celebrati fuerintidem-
vniuerfales vel fingulares, quomodolibet indebite ex di-
pros finefru- ctis bonis percepti, & qui percipi potuerunt, & non fine robur obtineant , acfi à Sede Apoftolica confirmati fuiſ-
kus vnius an- animæ eorum periculo retineri pollunt , quatenus exigi- fent , & fuper præmiffis omnibus & fingulis perpetuum
nipercipiédos. biles fint, & in alienationibus, in quibus pauci, aut nulli filentium impofitum fit, & effe cenfeatur,
fructus indebite percepti fuerunt , vel ex inopia debito- §.4.Diſtrictius inhibentes quibufuis cuiufcumque fta- Inhibitio con-
tra moleflan-
rum,vel ex quauis caufa, vel occafione per ipfos deputa- 1 tus, gradus , & conditionis exiftentibus , & quacumque es Fabrics
tos arbitráda, nullum vel modicum emolumentum repor- auctoritate fungentibus, in virtute fanctæ obedientiæ, & Miniftros fu
tare poffet (cum non fit conueniens, quod ex eius bono fub excommunicationis , aliifque noftro arbitrio mode- per pramiffis;
opere detrimentum ferriat ) omnes fructus , redditus & randis , & imponendis pœnis , ne eofdem Collegium &
prouentus integri vnius anni ex huiufinodi bonis recu- deputatos , eorumque Auditores & Miniftros in præ-
peratis exigendi & percipiendi dictaFabrica affignaren- miffis moleftare, perturbare , vel inquietare audeant vel
tur,& appropriarentur, celeriorem vtilitatem , tàm dictæ præfumant.
Fabricæ, quàm Ecclefiæ ipfæ confequerentur.Eofdem ita- §.5. Ac decernentes præfentes literas nullo vmquam Claufula pra-
que Collegium, & deputatos, ac Auditores & Miniftros, tempore,de fubreptionis vel obreptionis vitio,vel inten- feruátind.
corumque quoflibet à quibufuis excommunicationis , tionis noftrę,aut quopiam alio defectu notari,impugnari,
fufpenfionis, & interdicti, aliifque Ecclefiafticis fenten- aut inualidari,etiam ex eo capite,quod intereffe habentes
tiis, cenfuris, & pœnis,à iure vel ab homine quauis occa- vocati non fuerint,aut ad iuris terminos reduci,minufque
fione , vel caufa latis , fi quibus quomodolibet innodati in ius vel controuerfiam vocari quouis modo poffe , fed
exiftunt , ad effectum præfentium dumtaxat confequen- femper validas & efficaces exiftere, fuofque plenarios ef-
dum,harum ferie abfoluetes,& abfolutos fore cenfentes, fectus fortiri , nec fub quibufuis fimilium vel diffimilium
necnon literarum præfatarum tenores præfentibus pro gratiarum reuocationibus ,limitationibus,& derogationi-
expreffis habentes , Motu proprio, non ad alicuius fuper bus comprehendi nullatenus poffe,fed femper ab illis ex-
hoc nobis oblatæ petitionis inftatiam,fed de noftra mera ceptas,& quoties illæ emanabunt,toties in priftinum fta-
liberalitate, & ex certa licentia,ac de Apoftolicæ poteftatis tum, etiam fub quacumque data per ipfos eligenda refti-
plenitudine,omnes & fingulos fructus,redditus,prouen- tutas effe & cenferi.
rus,canones, cenfus,afficta, & feu alias refponfiones, quo- 5.6.Sicque per quofcumque Iudices & Commiffarios, Decretum #
cumque nomine nuncupentur, quomodolibet , tàm per etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , fublata eis ritans.
conductores bonorum Ecclefiafticorú, quam corum fuc- & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi, & interpretan-
ceffores quofcumque vniuerfales, vel fingulares,aut par- di facultate & auctoritate, iudicari & definiri debere,irri-
ticulares , ac alios detentores , occupatores , & debitores, tum quoque &inane , quicquid fecus fuper his à quo-
fub quouis prætextu,& inualido contractu , contraleges, quam quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter conti-
canones , extrauagantes , & conftitutiones antecefforum gerit attentari,
noftrorum, aut alias indebite, nulliter, & inualide perce- §.7. Et nihilominus venerabilibus fratribus noftris Executorum
deputatio , &
pros , & ob infectam radicem primi contractus inualidi, Amerin. & Maceraten. ac Aquinaten. Epifcopis , Motu facultates.
autalias nulliter cum Ecclefia celebrati,vel occupationis, fimili per Apoftolica fcripta mandamus , quatenus ipfi,
detentionis, & vfurpationis factæ indebite dictorum bo- vel duo aut vnus eorum , per fe vel alium ieu alios præ-
norum. Si vero, vel quiamodici, aut nulli admodum fru- fentes literas,& in eis contenta quecumque,vti,& quan-
ctus fint exacti, vel ex debitorum inopia , vel quauis alia do opus fuerit,ac quoties pro parte Collegij deputatoru,
caufa per ipfos deputatos arbitráda,fructus prædicti non Auditorum,& Miniftrorum præfatorum fuerint requifiti
effent exigibiles, tunc fructus, redditus, prouentus, cen- folemniter publicantes, fibique in præmiffis efficacis de-
fus, & canones integros vnius anni ex dictis bonis recu- fenfionis præfidio affiftentes, faciant præientes literas, &
peratis percipiendos , loco dictæ tertiæ partis ,plenarie, & in eis contenta quæcumque ab omnibus , quos illa con-
integre dictaFabricæ affignamus, & applicari mandamus. cernunt, inuiolabiliter obferuari, non permittentes cos,
Ita quod eifdem Collegio , & pro tempore exiftentibus vel eorum aliquem defuper quomodolibet indebite mo-
deputatis, Auditoribus,& Miniftris prædictis liceat illos leftari.Contradictores quoflitet & rebelles ,per fentétias,
propria auctoritate recuperare,exigere, & leuare, illofque cenfuras,& pœnas Ecclefiafticas,aliaque opportuna,iuris
locare, vendere, & alienare,ac in vfum & vtilitatem dictæ & facti remedia , appellatione poftpofita compefcendo,
Fabricæ conuertere , Sedis Apoftolicæ vel Superiorum legitimifque fuper iis habendis feruatis proceffibus
Tom. II. Cc fententias,
302 PIVS QVINT V S.
fententias, cenfuras, & pœnas ipfas , etiam iteratis vici- plex facerdos abfoluere poteft , fed etiam in iis quæ folis
bus aggrauando ; inuocato etiam ad hoc , fi opus fuerit, Epifcopis referuata reperiuntur;aliquo præterea cafu ad-
auxilio brachij fæcularis. mixto veluti fimoniæ reatu, qui ad examen huius fancte
Glauf.derog §.8. Non obftantibus fel . record. Bonifacij Papæ VIII. Sedis effet referendus. Non animaduertentes ipfi Præfu-
prædecefforis noftri de vna,& Concilij generalis de dua- les,& Adminiftratores quam periculofum fit,ea paffim in
bus dietis dummodo vltra tres dietas quis vigore præfen- certis perfonis committere , quæ ad Epifcoporum iudi-
tium ad iudicium non extrahatur , ac aliis conftitutioni- cium arbitriumque idcirco deferuntur, vt qui melius le-
bus , & ordinationibus Apoftolicis , ac quatenus opus pram à lepra difcernere norint , caufis & circumftantiis
fit , noftris de non tollendo iure quæfito , ac vnionibus fubtili indagine exploratis,falutaria cuique morbo reme-
committendis ad partes vocatis quorum intereft , & ex- dia valeant adhibere.Ad hæc ipfi in difpenfandis cœleftis
primendo valore , necnon Lateranenfis Concilij nouiffi- gratiæ donis nimium prodigi,iis fic literas prædictas ac-
me celebrati vniones perpetuas, nifi in cafibus à iure percipientibus, indulgentias,& pœnitentiaruminiunctarum
miffis fieri prohibentis , & quibufuis aliis Apoftolicis, remiffiones, nulla cum re temporali conferendas, profu-
necnon in prouincialibus , & fynodalibus Conciliis edi- fius & indifcrete largiuntur, quibus ,& aliis licentiis præ-
tis, fpecialibus vel generalibus, conftitutionibus, & or- dictis non pauci fluctuantes & infirmi , veniæ facilitate
dinationibus, ac quibufuis, etiam iuramento, confirma- inducti, ad peccandum procliuiores fiunt, quando tot &
tione Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, fta- tantorum delictorum remiffionem,certo & viliffimo pre-
tutis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis , tio acquirere poffe confidant. Indicem præterea cafuum,
& literis Apoftolicis fub quibufcumque tenoribus & & indnlgentiarum ædibus facris appendi iufferunt , quo
formis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum deroga- palàm fignificatur foluentibus fuprafcripta concedi , &
toriis , aliifque efficacioribus &infolitis claufulis , irri- inter alia abfoluendi facultatemab efu prohibitorum tri-
tantibufque , & aliis decretis , in genere vel infpecie, bui, itemque indulgeri Miffæ facrificium, & fepulturam
etiam Motu proprio & fcientia fimilibus , ac alias quo- tempore interdicti , affumptionem duorum , pluriumve
modolibet etiam iteratis vicibus conceffis, approbatis, & compatrum ad facrum Baptifma, præter eos, qui fynoda-
innouatis, quibus omnibus, etiam fi de illis, ac totis eo- libus,vtdicunt,conftitutionibus afcifcuntur, Repatatio-
rum tenoribus fpecialis, fpecifica , indiuidua, & expreffa nem Ecclefiarum, erectionem Confraternitatum , & alias
mentio habenda , aut aliqua alia exquifita forma feruan- pias caufas prætexendo.
da effet, tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad verbum in-j §.1. Cum igitur inter cetera fcandala , etiam Simonia Ideo hic Pont.
ferentur,præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, prauitas redoleat, ex prædictis Sacri Tridentini Concilij gesta per illos
annullat , &
illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat decretis, & aliis fanctionibus Canonicis, noftræ præter-
publicationes
fpecialiter & expreffe derogamus ; ceterifque contrariis ea conftitutioni de indulgentiis ad quæftum non emit- buiufmodiin-
quibufcumque, feu fi aliquibus communiter vel diuifim, tendis, aduerfetur , clauium auctoritas cuilefcat , & pœ- dulgentiarum
ab eadem fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi, nitentialis fatisfactio eneruetur , Nos his malis celeri re- prohibet.
vel excommunicari non poffint per literas Apoftolicas medio occurrendum, eademque opera futuris præcauen-
non facientes plenam & expreffam , ac de verbo ad ver- dum fore cenfentes, De Apoftolica poteftatis plenitudi-
bum de indulto huiufmodi mentionem. Per præfentes ne fupradicta omnia , quæ in ipfa Toletana , & quibuf-
autem literas derogatum non effe, nec intelligi volumus, cumque aliis Ciuitatibus,diœcefibus,& locis,tàm Hifpa-
in parte vel toto , primis & fecundis cedulis , Motu pro- niæ, quàm aliarum quarumcumque Prouinciarum & Re-
prio confectis, & in fauorem dicta Fabrica, fuper bonis gionum quocumque prætextu hucufque emanarunt,
Ecclefiæ alienatis , nifi tantum quo ad dictos integros perpetuo abolemus , ac nulla & irrita nunciamus ; iube-
fructus, etiam facultatem percipiendi fructus vnius anni, mufque literas, & indices , necnon fcripturas , & monu-
In aliis autem vt præfertur , in omnibus vero aliis & fingulis in dictis menta quæcumque , publica & priuata , per ipfos loco-
firma rema- cedulis , & literis conceffis omnia ftent , & effe intelli- rum Ordinarios , & alios Ecclefiarum Rectores vbicum-
neant, conft.
bic inferta gantur firma & in fuo robore valida, ac fi præfentes à noque reperiuntur dilacerari, penitufque deleri. Et ne talia
.
bis non effent emanatæ. de cetero à quoquam fiant,publicentur vel concedantur,
§.9. Infuper quoque ftatuimus, vt earumdem præfen- diftrictius prohibemus.
tium tranfumptis manu Secretarij , &figillo dicta Fabri- §.2 . Quicumque fecus egerint, feu attentauerint, An- tibufq;
Contrauenit-
pœnas
hic defcriptas
cæ fubfcriptis, & munitis , eadem prorfus fides adhibea- tiftites , etiam fi Cardinalatus honore præfulgeant , ab
tur, quæ præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ vel ingreffu, & perceptione fructuum fuarum Ecclefiarum imponic.
oftenfæ. Nulli ergo, &c.
tamdiu fufpenfi iaceant , donec fatisfactione præuia illis
Dat. P. A.5. Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis per Sedem prædictam fufpenfio relaxetur. Inferiores vero
1. Februar.
Dominicæ, 1571. Kalend. Februarij , Pontificatus noftri ab Epifcopis fententiam excommunicationis incurrant,
Anno fexto. à qua,nifi in mortis articulo conftituti,ab alio quam Ro-
mano Pontifice abfolutionis beneficium nequeant obti-
XCIX. Prohibitio ad quæſtum publicandi indulgentias, nere. Decernentes etiam irritum & inane quicquid fecus
per quofcumque quauis auctoritate fcienter vel igno-
& confeffionalia .
ranter contigerit attentari.
Ad hac vide etiam hic fup.conft. 30. Et fi dominici , §.3 . Volumus autem , vt præfentium exempla , etiam Tranfumptis
cum ibi notatis. impreffa , Notarij publici manu , & Prælati Ecclefiaftici credi iubet.
figillo obfignata, eamdem illam prorfus fidem in iudicio,
Edita An.D. PIVS E PISCOP V S, & extra illud vbique locorum faciant , quam ipfamet
1570 . præfentes facerent, fi effent exhibitæ vel oftenfa.
Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
§.4.Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam Sanctioně pœ-
Quidă prafu- mium his temporibus afflicta religio teftatur , quod nis,decreti , & voluntatis infringere,vel ei aufu temerario
Vam plenum fit periculi noxia populis ingerere, ni- noftræ abfolutionis, nunciationis, iuffionis, prohibitio- nalem adiicit.
Hifpania, pa malum cum in ceteris miniftris , tum præcipuè in Eccle- contraire. Si quis autem hoc attentare præfumpferit, in-
blicabant,ali-
quidfoluenti- fiarum Prælatis animaduertendú eft, quod ab his temere dignationem Omnipotentis Dei , ac BB. Petri & Pauli
bus Indulgen- profecta longe maxima Ecclefiæ Dei conferant detrimen- Apoftolorum eius, fe nouerit incurfurum.
tias , faculta. Rem fane indigna audiuimus, quod non folum quon- Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis D.P. An.4.
tates eligendi dam Gometius Tello Giron temporarius adminiftrator
Ecclefia- Dominicæ 1570. 4. Non. Ianuarij , Pontificatus noftri die 2. Ian.
cöfeffores,&c. Ecclefiæ Toletanæ, fed etiam quidam Hifpaniæ
Anno 4.
rum Præfules officij paterni prætextu, facultates fibi à ſa- Anno à Natiuitate Domini 1570. indictione 13. die Publicatio.
cris canonibus conceffas excedentes, literas fuas in ipfo- vero 23. menfis Ian. Pontific. San&tiff. in Chrifto Patris,&
rum ciuitatibus,ac diœcefibus aufi funt publicare, quibus D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. anno 4. retro-
inter cetera periculofa deprehenditur , quod cuicumque fcripta litera affixa & publicata fuerunt ad valuas Ec-
illas accipienti certa foluta pecunia licitum fit, quem vo- clefia S. Io. Lateranen. & Bafilice Principis Apoftolorum
luerit fibi fumere Sacerdote, qui confeffione auditaipfum de Vrbe , dimiffis in fupradictis locis præfentibus literis
abfoluere valeat,non in eis tantum cafibus,in quibus fim- per aliquantulum temporis fpatium affixis , & deinde
amotis
PIVS QV IN TV S. 365
amotis
per me Iulium Parinum, San&tiff. D. N. Papa Cur- que Catholicos aboleuit;libros manifeftam hærefim con-
forem. tinentes, toto regno proponi,impia myſteria,& inſtitutà
Io.Guerardi Mag.Curf ad Caluini præfcriptum à fe fufcepta, & obferuata, etiam
à fubditis feruari mandauit. Epifcopos , Ecclefiarum Re-
C.
Eleemofynæ pro Carceratis in Vrbe colligendæ, & tores , & alios Sacerdotes Catholicos,fuis Ecclefiis, & be-
neficiis eiicere , ac de illis & aliis rebus Ecclefiafticis, in
exponantur pro foluendis debitis pauperum
hæreticos homines difponere , deque Ecclefiæ caufis de-
Carceratorum . Et pro debito mere ciuili infra
cernere aufa,Prælatis,Clero,& Populo, ne Romanam Ec-
feptem aureos , nemo carceretur . clefiam agnofcerent, neve eius præceptis , fanctionibuf-
que Canonicis obtemperarent, interdixit ; plerofque in
De materia iftorum Carceratorum vide fup.in conft . nefarias leges fuas venire, & Romani Pontificis auctorita-
68. Reuerendi . vbi notaui .
tem atque obedientiam abiurare, feque folam,in tempo-
Edita A. D. PIVS PAPA QVINTVS ralibus & fpiritualibus dominam agnofcere iureiurando
coëgit,pœnas & fupplicia in cos qui dicto non effent au-
Motu proprio, &c.
dientes,impofuit, eafdemque ab iis, qui in vnitate fidei, &
Eleemofyna S.1 . tàmquæper Quæftores colliguntur, quàm quæ Antiftites , & Ecclefiarum Rectores in vincula coniecit,
Olumus vt omnes eleemofyna Carceratorum, prædicta obedientia perfeuerarunt , exegit. Catholicos
quomodo ex-
Pendenda.
in capfis reponuntur, expendantur pro foluendis debitis vbi multi diuturno languore & triftitia confecti , extre-
pauperum Carceratorum arbitrio R. D. Cardinalis Mo- mum vitæ diem mifere finiuerunt.Quæ omnia cum apud
roni , quem confidimus præ oculis habiturum miferabi- omnes nationes perfpicua & notoria fint, & grauiffimo
luffiocöftruen. liores perfonas, & iuftiores caufas. quamplurimorum teftimonio ita comprobata , vt nullus
Hospitale. §.2 . Eumdem rogamus, vt in Carceribus Turris Nona omnino locus excufationis, defenfionis, aut tergiuerfa-
Hoc vtique erigi faciat Hofpitale aliquod fumptibus Charitatis , in tionis relinquatur.
conftructum quo curentur pauperes infirmi , donec adhibeatur dili- §.3 . Nos multiplicantibus aliis, atque aliis fuper alias Hic ideo Pont.
fuit. gentia , quam celerem effe volumus , pro illis liberandis, impietatibus , & facinoribus, & præterea fidelium perfe- illam eique
adherentes
iuxta Motum proprium fel . rec. Pauli Papæ III . quem cutione , Religionifque afflictione , impulfu & opera d. hareticos de
Prohibitio feruari prorfus volumus. Elifabeth quotidie magis ingrauefcente , quoniam illius clarat.
carcerandi
pro minori 5.3.Infuper iubemus, ne infra feptem aureos carcerari animum ita obfirmatum atque induratum intelligimus,
fumma fe- quis poffit pro debito , præterquam cum debitum habet vt non modo pias Catholicorum Principum , de fanitate
ptem aureo- annexam criminalem caufam.
rum. & conuerfione preces , monitionefque contempferit, fed
Placet, & ita mandamus. M. ne huius quidem Sedis ad ipfam hac de caufa Nuncios in
Papafubfer.
Angliam traiicere permiferit,ad arma iuftitiæ contra eam
CI. Damnatio & excommunicatio Elifabeth Regina de neceffitate conuerfi , dolorem lenire non poffumus,
quod adducamur in vnam animaduertere, cuius maiores
Angliæ, eique adhærentium , cum aliarum po-
de Republica Chriftiana tantopere meruere . Illius itaque
narum adiectione .
auctoritate fuffulti , qui nos in hoc fupremo iuftitiæ
Henricus quoque Rex eius pater itidem damnatus throno , licet tanto oneri impares , voluit collocare , de
Apoftolicæ poteftatis plenitudine declaramus prædictam
fuit à Paulo III. vt in eius conft.7.Eius . Elifabeth hæreticam , & hæreticorum fautricem , eique
Edita A.D. PIV.S E P IS SCOP VS, adhærentes in prædictis, anathematis fententiam incur
1570. Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. riffe, effeque à Chrifti corporis vnitate præcifos.
§:4. Quin etiam ipfam prætenfo regni prædicti iure, Regno & d
Exordium. gnitatibus
REgnans in excelfis, cuidata eft omnis in cælo & in necnon omni & quocumque dominio, dignitate , priui- priuat.
gribu
terra poteftas , vnam fanctam Catholicam & Apo- legioque priuatam.
ftolicam Ecclefiam, extra quam nulla eft falus, vni foli in 5.5.Et item proceres,fubditos,& populos d. Regni, ac Vaſſallos libe-
terris , videlicet Apoftolorum Principi Petro , Petrique ceteros omnes qui illi quomodocumque iurauerunt,à iurat.
fucceffori Romano Pontifici , in poteftatis plenitudine ramento huiufmodi,ac omni prorfus dominij fidelitatis,
tradidit gubernandam. Hunc vnum fuper omnes gentes, & obfequij debito , perpetuo abfolutos , provt nos illos
& omnia regna Principem conftituit , qui euellat , de- præfentium auctoritate abfoluimus , & priuamus eam-
ftruat, diffipet, difperdat , plantet, & ædificet , vt fidelem dem Elifabeth prætenfo iure Regni , aliifque omnibus
Populum mutua charitatis nexu conftrictum, in vnitate fupradictis. Præcipimufque & interdicimus vniuerfis &
Spiritus contineat, faluumque & incolumem fuo exhi- fingulis proceribus , fubditis populis , & aliis prædictis;
beat Saluatori. ne illi eiufve monitis, mandatis, & legibus audeant obe-
Henric.VIII.
5.1.Quo quidem in munere obeundo,nos ad prædicte dire. Qui fecus egerint, eos fimili anathematis fententia
Rex intro-, Ecclefiæ gubernacula Dei benignitate vocati , nullum la- innodamus.
Anglia
barefim
duxit in illo borem intermittimus, omni opera contendentes , vt ipfa §.6.Quia vero difficile nimis effet,præfentes quocum- Exemplis cro-
diiubet.
Regno, vt fup. vnitas, & Catholica Religio (quam illius auctor ad proque illis opus erit perferre , volumus , vt earum exempla,
in Pauli 111 bandam fuorum fidem , & correctionem noftram , tantis Notarij publici manu,& Prælati Ecclefiaftici, eiufve Cu-
conft.cit. in procellis conflictari permifit ) integra conferuetur. Sed riæ figillo obfignata,eamdem illam prorfus fidem in iudi-
in rub.
impiorum numerus tantum potentia inualuit , vt nullus cio & extraillud,vbique gentium faciant, quam ipfæ præ-
iam in Orbe locus fit relictus,quem illi peffimis doctrinis fentes facerent, fi effent exhibitæ vel oftenfæ.
corrumpere non tentarint, adnitente inter ceteros flagi- Datum Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis D P. An.§.
tiorum ferua Elifabeth prætenfa Angliæ regina, ad quatn Dominicæ 1570. 5. Kalend. Maij , Pontificatus noftri 2. Febr.
veluti ad afylum omnium infeftiffimi profugium inuene- anno 5.
runt. Hæc eadem,regno occupato,fupremi Ecclefiæ capi-
tis locum,in omni Anglia, eiufque præcipuam auctorita- Reformatio totius Ordinis Ciftercienfis,tàm quo- CII:
tem atque iuriidictionem monftruofe fibi vfurpans , re- ad ftatum Monachorum , & diuinum cultum,
gnum ipfum iam tum ad fidem Catholicam & bonam fru-
quàm reftaurationem Monafteriorum , præfta-
gem reductum,rurfus in miferum exitium reuocauit.
Elifabeth Re- tionemque fructuum menfæ Conuentualis in
baretica §.2. Vfu namque veræ Religionis , quam ab illius de-
gina fertore Henrico VIII. olim euerfam , claræ mem, Maria locis commendatis .
etiamfuit, &
eft , commit regina legitima,huius Sedis præfidio reparauerat, potenti Aliam reformationem iam edidit Pius IV. vtfup.in
tendo multos manu inhibito , fecutifque & amplexis Hæreticorum er-
eius conft.70. In eminenti. & poftea aliam pu-
errores , hic toribus,regium confilium ex Anglica nobilite confectum
expreffos. blicauit Greg. XIII. inf.in eius conft.18 . Superna,
diremit,illudq; obfcuris hominibus hæreticis compleuit, vbi alias tibi indicabo.
Catholicæ fidei cultores oppreffit,improbos concionato-
res, atque impietatum adminiftros repofuit,Miffe facrifi- De inftitutione & aliis iftius Ordinis , notaui fup.in
cium,preces, ieiunia,ciborum delectum,cœlibatum , rituſ- conft.1 . Pafchal.II. Defiderium .
Tom. II. Cc I PIVS
-
PIVS Q VINT VS.
304
Edita An.D. PIVS EPISCOPV S, dicti Ordinis fine intermiffione celebretur.
5.6. Menfa Conuentualis,& ad communem victum & Menfam Con-
1570 Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
X innumeris curis , quibus fine intermiffione vexa- veftitum,necnon eleemofynas & vifitationes, & alia one- Hentualem
eleemofynas
Hic Pont.per- Emun, illa nobis duriffima eft, quod tot facrarumRe- ra fubeunda conficiatur, intercifa reparetur. reftitui.
molefte acce-
pit , coenobia ligionum Conuentus, fuis orbati iuribus paffim interci- §.7. Vbi facra lectio iuxta Concilij Tridentini difpofi- Libros facros
Ord. Ciftere. dere confpicentur, neque fane quicquam inexpertum re- tionem haberi non poterit,preter eos libros,qui ad diuini baberi.
deftitui. officij, & chori vfum neceflarij funt, faltem Biblia & Ca-
linquimus , quantum quidem fert difficillima præfentis
fæculi conditio,quod ad illorum reftitutionem pertinere techifmus ad parochos recens editus , item opera S. Ber-
exiftimamus. Inter ceteros autem Ordo Cifterc. longe nardi,& fi qui alij ad honeftam monachorum occupatio-
lateque per orbem propagatus , nobis frequentius ob- nem poterunt , habeantur , nifi de illis in affignatione
feruatur, cuius tam multa Cœnobia viris cum doctrina, menfæ Conuentualis iam perfpectum reperiatur. De his
tum fanctitate claris olim florentiffima, maligno tempo- omnibus necnon vafis, veftimentis, & cetera fuppellecti-
rum errore ad nihilum propemodum rediguntur. Quod le prædicta femel recepta , Conuentus omnes rationem
cum aliunde ex toto orbe plus fatis nobis iampridem in- reddere debeant.
notuit , tum maxime ex recenti vifitatione , quam Com- 5.8. Et vt Nouitij qua decet difciplina informentur, Nouitiarus
miffarius & Procurator Capituli gener.Cifterc.in vtraque vnum aut duo monafteria in quaque prouincia vti com- conſtituis
Sicilia id nobis quoque iubentibus confecit, permolefte mode fieri poterit, ordinentur, in quibus magiftri, etiam
iintelligimus , quamplurima eius regni monafteria , aut ceterorum monafteriorum nouitios diuini officij ratio-
debitis officiis deftituta,aut Monachis ob non præftitam nem , & regularis obferuantiæ inftituta doceant ; ita vt
alimoniam deferta, aut omnino collapfa, retecta, reclufa, quodque monafterium neceffaria fuis fuppeditet , & fi
patentia, & vt profana habita,quæ Religionis cultrix illa nullos habuerit, alij pro eo, eiufque impenfis recipiantur
vetuftas tantis impendiis euexit. & inftruantur.
Volenfque pro- §.1.Sed his incommodis tametfi pater Abbas monafte- 5.9. Omnia ædificia Conuentus quoquo verfus clau- Couentus adi-
pterea huic rij Ciftercij , Cabilonen. dicc. & prædictum Capitulum dantur, portæ non neceffariæ obftruantur , clathri fene- ficia , &c. ad
malo mederi, certā formam
hanc editcon generale , etiam per priuilegia & indulta illis à fel. rec. ftris vbicumque opus erit infigantur. Templa , facriftiæ, reduci.
ftit. in qua Pio II. Sixto IV. Pio etiam IV. & diuerfis aliis Rom. capitula , dormitoria , refectoria, infirmariæ, & omnino
determinat. Pont. conceffa & innouata in vniuerfum occurrendi , & aliæ clauftri partes nihil profani patiantur. Nec conuen- Hor voluit idě
Gregor. &III.
ca-
ipfos Commendatarios , ad habendum & retinendum tus horreum, penu, præfepia, nec prorfus vlla promer ibid.
competentem Monachorum numerum , cum menfa ad lia Abbatum , Commendatariorum , Conductorum , aut
victum & veftitum idonea , & etiam alia ad Monafticum aliorum recipiant , nec à commendatariis , penfionariis,
cultum pertinentia cópellendi facultatem habeant ; vtile aliifve de clauftro non exiftentibus occupentur , fed illis
tamen & percommodum illis fore exiftimauimus, noftras folum proprij clauftrales vtantur, provt ad diuini officij
quoque huic rei partes adfcribere, & certa quædam præ- celebrationem , regularemque obferuantiam fuerunt
dicto Ordini conuenientia , illiufque moribus & ftatutis conftituta.
magis cohærentia fpeciatim proponere , quibus illi am- §.10. Mulieribus omnibus cuiufcumque qualitatis,, Mulieribus
plius fuffulti poffint fupradicta Monafteria ad Conuen- dignitatis , & ætatis , ingreffus clauftri , ac aliorum loco- ingreffum de-
negari.
tum,difciplinam, & bonam frugem facilius reuocare. Ne- rum regularium, etiam ædium partis , quæ ab Abbatibus,
que enimfuftinere poffumus,quod tam multi,qui huiuf- Commendatariis, Prioribus, aliifve miniftris,etiam diui-
modi Monaſteria in Commendam recipiunt, Commédæ fim poffidetur , fit penitus interdictus ; quod fi fecus fa-
conditiones à Conc. Later.præfcriptas,& eafdem,ac alias &
tum erit,tàm ingredientes quàm recipientes excommu-
fingulis lit. Apoft. de huiufmodi Commendis confectis, nicationis fententiam incurrant.
ad fpecialem cuiufque fignificationé appofitas in animæ 5.11. Carcer ad coërctionem monachorum , vbi non Carcerem ad
correctionem
fuæ periculum aduerfentur , quibus de ceteris fructibus eft, conftituatur. constitui.
Monafterij fibi commendati difponere nemini prius per- S.12. In omnibus monafteriis inuentarium omnium Inuentaria bo-
miffum eft, quam debitis & confuetis eiufdem , ac ipfius prædictorum , necnon inftrumentorum , fundationum, norum &ſeri-
conuentus oneril us omnino fupportatis , & Quarta vbi donationum, auctoritatum , exemplarium , omniumque pturarum
menfa Abbatialis feparata,vbi vero communis eft,ac etia monimentorum , confcribatur , & in formam authenti- confici.
Hoc voluit
etiä Gregor.
in Monafteriis Conuentu & cura orbatis,Tertia parteom- cam redigatur,illudque & cetera omnia prædicta fideliter eria
nium fructuum eorumdem in reftaurationem fabricæ,aut afferuentur.Sicubi vero horum quicquam producendum XII . cit. in
ornamentorum emptionem,autfulcimentum,feu paupe- erit, exemplum ab archetypo defumatur & tranſmitta- rub.
rum alimoniam,vbi maior exegerit,fuaferitque neceffitas tur , nifi talis contigerit neceffitas , vt ipfum exemplar
quotannis erogata.Quin etiam in ipfis Monafteriis diui- producendum fit ; quod tunc in fidem alicuius probati
nus cultus , folicitufque Monachorum , & miniftrorum deponatur, qui idoneè caueat illud ipfum quamprimum
numerus nullatenus minuatur, nec alias illain fpirituali- reportaturum .
§. 13. Illa monafteria locis patentibus conftituta, Monafteria
bus & temporalibus vlla fubeant detrimenta. quæ non tuta , ad
Monasteria §.2. Quare nos ex iis , quæ pro falubri d. Religionis propter Turcarum , feu prædonum , vel hæreticorum in- Ciuitates
omnis etiam ftatu , & felici directione, à prædictis prædecefforibus , & curfiones tute feruari non poterunt,facto de ipforum iu- transferri.
comendata & alias quomodocumque inftituta hucufque reperiuntur, ribus, literis, auctoritatibus, tabulis, monimentis, atque
unita , é de nec præfentibus contraria,nec effectum earumimpedien- omni prorfus fuppellectile, mobilibufque, bonis, iocali- Hociuffit eti&
Gregor .XIII.
urepatrona- tia nihil omnino detrahere , fed illa prorfus immota cu- bus, &rebus fideli inuentario, & fi opus erit earum om- cit. in rub.
tus laicorum
refici , ad ftodirivolentes, de Apoftolicæ poteftatis plenitudine,fta- nium depofito apud perfonam fide & facultatibus ido-
debitam clau- tuimus & ordinamus , vt omnia Monafteria & loca dicti neam, ita vt nihilomnino inde fine confenfu expreffo, &
furam reduci. Ordinis , tàm in vtraque Sicilia , quàm ceteris omnibus fpeciali mandato Conuentus moueri valeat , in ciuitatés,
orbis partibus conftituta, etiam commendata & vnita, ac oppidave vicina transferantur.
etiam de iurepatronatus laicorum quocumque modo S.14. Ceterum ad reftituendam monafticam difcipli- Vifitationes
exiftentia , quæ conuulfa , diruta , & extenuata funt, re- nam, & reftitutam conferuandam, Ciftercij, & ceteri pa- prudenter
ficiantur , & ad debitam claufuram reducantur , ftatuta tres Abbates in Capitulo generali prouideant diligenter, fieri.
pecunia conuenienti , quæ quotannis in id opus , donec vt omnes vifitationes,folicite & prudenter, ac cum pie-
abfolutum fuerit, erogetur. tate fiant, falutem animarum, religionis zelum , perpe-
Numeru.com.- §.3 . In eifdem & ceteris locis vti pro facultatum ratio- tuum cultum diuinum, claufuram, obedientiam, & cetera
petentem Mo- ne idonea erunt , competens Monachorum & miniftro- omnia quæ ad mores, correctionem,& religioforum ædi-
nachorum in rum numerus reftituatur. ficationem pertinent, procurando.
eis restitui. §.4. Ipforum Ecclefiæ,facriftiæ,dormitoria, & officina, 5.15 . Quibus in rebus vbicumque non funt menfe Neceffaria eis
Ad diuinum fubminiftrari.
monafticu vafis,veftimentis, libris,facra & communi fuppellectile,ac couentuali affignati redditus qui hoc onus ferre poffint, Hac ftatuit
vfum neceffa ceteris omnibus ad diuinum cultum & Monafticum vfum Abbates & Commendatarij , ac alij quicumque admini- etiam Gregor.
ria inftrui. neceffariis , conuenienter inftruantur. ftrationem fpiritualium & temporalium vifitandorú mo- Xill. cit, in
Diuina quoti- 5.5.Miffæ facrificium, & alia omnia diuina officia,diur- nafteriorum habentes,neceffaria omnia miniftrare, ac có- rub.
diecelebrari, na & nocturna quotidie in choro pfallendo, iuxtaritum tributiones & fumptus pro gerendis aliis communibus
negotiis
PIVS Q V IN T V S. 305
negotiis Apoftolicae Sedis auctoritate impofitas , ac gradus, & conditionis fuerint, ad prædictorum omnium
etiam brachij fæcularis adhibitionem præftare , Vifitato- præftationem etiam per fubftractionem prouentuum , ac
res , ac folitos & neceffarios ipforum famulos , & iu- cenfuras & pœnas præfatas,ceteraque opportuna iuris &
menta debita hofpitalitate recipere , & eifdem in omni- facti remedia, omni & quacumque appellatione poftpo-
bus auxiliari omnino debeant , & ad id etiam cenfuris & fita compellat,inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit auxi-
pœnis Ecclefiafticis per Capitulum , ac etiam per ipfos lio brachij fæcularis. Ceterum vt vicina plebs egena pro
Vifitatores compellantur. religionis confuetudine & inftituto confoueri poffit , ac
Commenda- §.16.Ne porro deferendi monafterij occafio Monachis ceteri piam & fidelem rerum adminiftrationem collauda-
tarios nibil de præbeatur, quod ex vagandi libertate illis à Commenda- re poffint, prædictis Commendatariis præcipimus, vt in
neceffariis tariis oblata,vt expenfis parcant,plerumque cuenit, præ-
Monachis defuis monafteriis pauperes eleemofynis pro modo facul
trabere , aut cipimus & interdicimus ne vlli omnino Commendatarij tatum profequantur.Decernentes prædicta omnia inuio-
numerü eorü quicquam,vel minimum de menfa,& aliis neceffariis delata & immutabilia perpetuo confiftere , necnon irritum
minuere, ne- trahant , neque vllo modo numerum diminuant , aut & inane , fi fecus per præfatos aut quofcumque alios
que eos eiicere quempiam etiam propter delictum eiiciant. Sed quo- quauis auctoritate fungentes , fcienter vel ignoranter
poffe.
tiefcumque Monachi quid admiferint , quod quidem contigerit attentari .
animaduerfione dignum fit , id quamprimum Priori §. 21. Non obftantibus piæ mem.Bonifacij Papa VIII. Derogatio co-
clauftrali , vel , fi grauius fit delictum Vifitatori fignifi- devna,& in concilio generali edita de duabus dietis,aliif- trariorum.
cent, qui correctionem iuxta Ecclefiæ , & Ordinis præ- que conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis ac d:
dicti ftatuta faciat. Quod fi vlterius vltra fex menfes di- Ordinis iuramento,confirmatione Apoftolica,vel quauis
ftulerit, eo ipfo fit ab eo officio depofitus, & ad illud ce- firmitate alia roboratis,ftatutis & confuetudinibus; quod-
teraque omnia Ordinis eiufdem officia triennio inhabilis que aliquibus communiter vel diuifim ab eadem fit Sede
cenfeatur , ftatimque Præfidentes , correctionem huiuf- indultum , quod ad præftationem prædictorum minime
modi aliis committere teneantur. teneantur,& ad id compelli,aut quod interdici, fufpendi,
Tertiam vel §. 17. Prædicta autem tertia vel quarta pars reddituum vel excommunicari non poffint per literas Apoftolicas
quartam par- omnis monafterij in Commendam conceffi & conceden - non facien tes plena m & expreffam , ac de verbo ad ver-
tem reddit uй di,ex ipfamet proprietate , prædictorum fuperiorum cura bum de indul to huiufmodi mentionem ; & quibuflibet
omnis Mona-
fterij , in eius &folicitudine exigatur , & ex eis prædicta pecunia confi- aliis priuilegiis , conferuatoriis , exemptionibus , indul
refectionem,& ciatur , eaque quoad ædificia omnia refecta erunt , in id gentiis, & literis Apoftolicis , fub quibufcumque tenori-
inxia opus impendatur. Eo vero perfecto ipfa tertia vel quarta
deinde. Trid.
Concil bus & formis,ac quibufuis etiam derogatoriarum deroga-
pars iuxta Concilij difpofitionem,& literarum prædicta- toriis, aliifque efficacioribus & infolitis claufulis irritan-
exponi.
rum tenorem ,annis fingulis eadem cura conuertatur. tibufque , & aliis decretis in genere vel in fpecie , etiami
Archiuiumin 5.18.Poftremo volumus & mandamus ,vt monafterium Motu proprio,aut etiam confiftorialiter,ac etiam iteratis
Conuentu Ci- Ciftercij cóftituatur, conftitutumve reftituatur Archiuiu, vicibus approbatis & innouatis ; necnon concordiis ,
fterci confti- in
tui, ibiin- quo index ordine compofitus omnium aliorum mona- conuentionibus , pactis & aliis obligationibus , etiam vt
dice bonorum fteriorum , prioratuum , Ecclefiarum , & beneficiorum d. prædictum eft roboratis , per quæ præfentibus non ex-
cuiufcumque Ord. in omni parte orbis conftitutorum, etiam in Com- preffa aut omnino non inferta , effectus earum impediri
Conuentus
mendam obtentorum vel vnitorum habeatur , & item di- valeat quomodolibet vel differri , & de quibus quorum-
poni.
ftinctum cuiufque inuentarium fiue repertorium bonoque totis tenoribus ad verbum habenda fit in noftris lite-
Hoc ftatuit rum, proprietatum, rerum, iurium &actionum omnium, ris mentio fpecialis,quæ omnia ad effectum omnium fu-
etiam Gregor, necnon exemplum authenticum inftrumentorum,priui- prafcriptorum penitus abrogamus ; ceterifque contratiis
XIII. cit. in legiorum,fundationum ,donationum , literarum, auctori- quibufcumque . Quia vero difficile nimis effet præfentes
rub.
tatum & monimentorum quorumcumque conficiatur, quocumque opus illis erit perferre , volumus vt illarum
confectumque fideliter afferuetur . exempla , etiam impreffa , Notarij publici , vel Secretarij
Indulta om-
§.19. Quia vero proprietas omnium malorum radix dicti Abbatis Ciftercij manu,& eiufdem Abbatis, vel Ca-
nia quoadpro- vbicumque glifcit,omne bonum in regula quamuis bene pituli alteriufve Prælati Ecclefiaftici,aut cius Curiæ figil-
prietat em irri- inftituta peruertit,ideo ne hoc quoque ficubi habetur,ad lo obfignata , eamdem illam prorfus fidem in iudicio &
ta remanere.
perfectionem prædictorum obftare poffit , reuocamus & extra illud vbique locorum faciant, quam ipfæ præfentes
Hoc ftatuit abolemus omnia & quæcumque priuilegia, auctoritates, facerent fi effent exhibitæ vel oftenfæ .
etiam Bened. licentias, difpenfationes, & indulta cuiufque priuati re- Nulli ergo, &c.
XII. in const. rum & bonorum vfus,proprietatis, poffeffionis & domi-
Datum Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis D. P. Am . §:
3. Fulgens. die 8. Marty.
Sup. lib. 1. & nij,omnibus cuiufcumque gradus & dignitatis Monachis Dominica 1570. 8. Idus Martij , Pontificatus noſtri
Greg.XII.cit. d. Ord. per quofcumque Rom. Pontifices prædeceffores annos.
in rub.
noftros , ac nos & Sedem prædictam , eiufve Legatos ex
quibufcumque caufis , etiam Motu proprio , & ex certa Reformatio Ordinis Fratrum Seruorum B.Maria Ciik
fcientia conceffa, confirmata & innouata, quibufcumque Virginis.
1
concepta formulis, ac claufulis & decretis fuffulta, quo-
rum omnium tenores præfentibus habemus pro expreffis, Reformationis decreta latius funt definita , atque
ac volumus illa omnia vires , & effectum de cetero non plenius præfcripta in conft.60 . Clem.VIII.Nullus.
habere; quin etiam Vifitatores, & ceteros omnes , qui in vbi omnino videat , quia in apoftillis vix potuif-
huiufmodi proprietarios feuere non animaduerterint, ad
fent hic indicari.
huiufmodi officia & alia ipfius Ordinis minifteria per-
petuo inhabiles effe. Alia de hoc Ordine notaui ad conft.1.Benedicti XI.Dum
Obferuantia- §.20.Quocirca Ciftercien.& cæteris omnibus Patribus leuamus. fup.tom.i.
que omnium Abbatibus , & Viſitatoribus d. Ord. edicimus , vt pro fe PIVS
EPI
Ė P SCOPVS Ꮪ , Editu Añ. D:
pradictorum
executioni de- quifque omnia prædicta ftudeant implere. Omnibus au- " 1570.
Seruus Seruorum Dei. Adfuturam rei memoriam.
mandari. tem noftris , & prædicta Sedis Legatis & Nunciis vbi-
tori bus ab
cumque ipfa Sede,conft
exiftentibus necnon s & conf
itutiOrd. tituendi
prædicti s , ipfo- Poftquam nos Deo auctore Ordinem Fratrum B.Maria Congregatio
Conferua-
Seruoru , antehac in duas familias diuifum , antiquato huius Ord futi
rumque fingulis per Apoftolica fcripta mandamus , vt Congregationis nomine quod altera fibi afciuerat,in vnu fublata;
præfentes literas , vbi, & quando opus fuerit, ac quotief- idemque corpus , acin vnam eamdemque familiam , vni
cumque pro parte Abbatum,Definitorum,Vifitatorum,& dumtaxat capiti fubiectum fub eadem Regulari difciplina
aliorum prædictorum feu alicuius corum defuper fuerint reduximus;expedit certa quædam incommoda , quæ bona
1
requifiti ,folemniter publicantes ,ipfifque efficacis defen- omne in Religione peruertunt ,excidere,vt deinceps om-
fionis præfidio affiftentes , prædicta omnia in omnibus nes communibus inftitutis , & legibus fuæ profeffioni
Regnis & Prouinciis fedulo exequantur,& quæcumque magis conuenientibus viuentes ,falubrius dirigantur .
alia quæ ad Religionis incrementum ipfis vtilia vel ne- 5.1 . Quocirca cum omnis Religio priuatæ proprieta- Reformatio
ceffaria videbuntur ,vbique locorum ftatuant.Et præterea tis vfu labefactetur & corruat , nos ad illam ex dicta fa- ipfius Ord.
Abbates & Commendatarios cuiufcumque dignitatis, milia exterminandam , ac fimul emendandos eos qui fubfequiturs
Tom. II. CC 3 de
M
S T
306 PIV Q VIN V S.
de officiis, & muneribus ambitiofe obtinendis iampridem etiam Superiores,& quicumque priuilegiati,nifi tempo-
inoleuerunt, & alios nocentes eius mores, nouofque in- pore Quadragefimæ & Aduentus Domini prædicationis
ducendos ante omnia intenti. munus obierint, omnibus diuinis officiis, diurnis & no-
Restoratioom- §. 2.De nobis attributæ poteftatis plenitudine reuoca- cturnis interfint, aliis vero temporibus cum ipfis Prædi-
nium indulte- mus & abolemus omnia & quæcumque priuilegia , dicatoribus , &Lectoribus , iis diebus qui us prædicant &
rum aliquid fpenfationes, licentias, permiffiones, & indulta habendi legunt , Superiores pro arbitrio difpenfare poffint. Ipfis
priuatim re- & retinendi priuatum dominium, vfumfructum , poffel-
tinendi. etiam Superioribus, & aliis Officialibus, eo tantum tem-
fionem & proprietatem quorumcumque bonorum im- pore quo actu in negotiis Conuentus & Ordinis occu-
mobilium, mobilium , & fe mouentium , necnon domo- pati funt, aliquid remittatur.
rum, cellarum , hortorum, pecuniarum & aliarum rerum, §.7. Miffe , Matutinum , & aliæ horarum Canonica- Diuina officià
Generali, Prouincialibus, Conuentualibus, Prioribus, ac rum preces, Proceffiones, Anniuerfaria,& Defunctorum iuxta inftitu-
aliis Fratribus , etiam caufa fenij , infirmitatis , vel cuiuf- memoriæ, integra fuo debito tempore attente cum cantu tum
tur. celebren-
cumque pij operis prætextu vel intuitu,per quofcumque folemni,in diebus quibus conuenit,iuxta regulariadicto-
Romanos Pontifices prædeceffores noftros, ac nos & Se- rum Fratrum inftituta celebrentur,nec fatis habeat quæ-
dem Apoftolicam,eiufque Legatos, vel etiam dicti Ordi-, que domus,Miffas fiue fundatione, fiue ftatuto,fiue con-
nis Superiores, etiam Motu proprio , & ex certa fcientia fuetudine debitas, vel præfcripto Superioris Conuentus
conceffa, confirmata & innouata, quibufcumque cócepta defignatas dumtaxat celebraffe, fed Fratres omnes Sacer-
formulis , ac claufulis & decretis fuffulta , quorum om- dotes,Mffam etiam non adftricti frequentiffime celebrét,
nium tenores habemus præfentibus pro expreffis ; volu- 5.8. Clerici & Conuerfi, femel in Hebdomada peccata Confeffiones,
communiones,
mufque illa omnia &fingula,vires & effectum de cetero fua confiteantur, & fingulis faltem menfibus facram Eu- & ieiunia
non habere. Quin etiam Fratres prædictos , quicumque chariftiam fumant.Ieiunia iuxta fuam regulam,& confti- feruentur.
fint,priuato & bonorum,& rerumomnium prædictorum, tutiones omnino feruent. Numerus
quomodocumque acquifitorum & ad eos obuentorum, 5.9. In quaque domo pauciores Fratres non fint duo-
Fratru cuinf-
dominio,vfu, vfufructu, proprietate,titulo & poffeffione decim.Si qua autem domus hunc familia numerum alere que Domus
priuamus , dictaque poffeffione amouemus , & amotos non poteft,Fratres cumbonis ex ea domo in aliam trans- prafcribatur.
nunciamus , refque , & bona ipfa omnia in communes ferantur , prouifione adhibita ne Ecclefiæ deftruantur,
fuarum cuiufcumque domorum, & prædicti Ordinis vfus fed ad eius populi commoditatem conferuentur.Permit-
conuertenda concedimus. Mandantes in virtute fanctæ timus tamen, vt in domibus quæ iter facientibus Fratri-
obedientiæ Generali, Prouincialibus, & Conuentualibus bus commodæ funt, faltem quatuor Fratres non minores
Prioribus fupradictis,vt rerum & bonorum omnium præ- quinquaginta annis , conftanti & probata vita maneant,
dictorum poffeffionem , nomine domorum & locorum fi plures ea domus alere poteft. Nullæ porro domus fu-
fuorum capiant. Et illa illorumque fructus in communes pra vires onerentur.
Conuentuum vfus conuertantur. S.10.In fingulis domibus omnibus Dominicis,& feftis Pradicationes
habeãtur fin-
Prohibitio
5.3. Ceterum præcipimus atque interdicimus, ne dein- diebus prædicationes verbi Dei habeantur. gulis diebus
quicquam §.11. In maioribus Studiis Regentes duas lectiones feftiuis.
ceps vllus omnino Fratrum prædictorum , fiue priuatus ,
priuati
bendi. m ha- fiue Priori s Conue ntual is , fiue Prouin cialis , aut Gener a- Theol ogicas interpretentur , alteram practicam veluti de Lectiones que
lis officio funge ns, tu
etiam prætex huiuf modi priuil egio- Sacram entis,vel devita fancte rectequeinftituenda , alte- in ftudiis ge-
neralibus , &
rum, difpe nfati onum , permi ffion um & indul torum , feu ram vero fpecul atiuam , ex Cathol icis & approb atis Do- aliis.
inueteratæ confuetudinis ,aut quacumque alia caufa,pro- & toribus , Superioris arbitrio ftatuendis ; in minoribus
prium quicquam aut priuatum, neque ædes,fiue in clau- 1 vero vna lectione ex Theologia practica contenti fint.
ftro fiue alibi,feparatas hal eat,fed omnia vbique commu- $.12. Ceterum curent Superiores , vt in fingulis Exercitium
nia fint , & quifque vnica cella eademque cum ceteris Conuentibus Fratres maxime in confcientiæ cafibus , & circa cafus
confcientia.
aliorum Fratrum coniuncta,nudis omnino parietibus, ac reliquis quæ ad audiendas confeffiones pertinent , ob rei
lectulo & menfa humilibus , quemadmodum pauperes grauitatem & neceffitatem , fummo ftudio ac diligentia
Religiofos decet, contentus effe debeat. exerceantur.
Camera redi- §.4.Proinde Cameræfiue ædiculæ, quæ extra Dormito- S.13.Singulis item diebus feftis Romanus Catechifmus Catechifmus
gantur in co- Legatur diebus
mune Dormi- rium feparatim funt,ad officinas, aut alias ad communem i ad Parochos, in fingulis Conuentibus legatur. feftiuis.
torium . vfum & commoditatem cuiufque Conuentus redigantur, S.14.Siqui Regentes & Lectores,aut alij Fratres,libros Libri prohibiti
vel fi cellæ communis Domitorij pro Fratrum numero prohibitos habere fine fpeciali Sedis Apoftolicæ licentia non teneantur,
non fufficiant, & illæ Cameræ , velædiculæ , ad formam fuerint deprehenfi,vltra pœnas iuris communis,& quæ à
communis Dormitorij aptari poffint , in Dormitorium Sancto Officio Inquifitionis hæretica prauitatis talibus
commune redigantur ; fin minus deftruantur , ac materia imponuntur , perpetuo munere legendi , pradicandi, &
& cementa ad fabricam Conuentus,fi opus fuerit,conuer- confeffiones audiendi priuati exiftant , ad omnia item
tantur, vel vendantur , & pretium ad communem vfum officia inhabiles actiua voce carcant & paffiua.
Conuentus conferatur. nifi Forma pro-
§.15. Nullus ad aliquem gradum promoueatur , mouendi ad
Ambitus re §.5. Sed nec vlli omnino ambitus fiant , aut pecuniæ ætate,vitæ probitate, & literatura præftans, & in cis pro- gradus , &
cedant mu etiam pro confirmationibus,figillo,vel fcriptura,aut qua- batus per examen diligens à Priore Generali , feu ab aliis qualitates,
nera.
cumque alia re vel caufa foluantur, aliæve pactiones, feu qui per eum huic muneri ordinabuntur faciendum , de- promouendo-
promiffiones intercedant,feu munera,aut xenia quocum- inde in Capitulo generali publice iterandum. Atas aurum,
que modo mittantur , neve quifquam , etiam in officio tem & tempus ftudij , ac curfus exprimatur ; & præterea
exiftens, pecunias, aut quicquam aliud de Prouincia feu probetur quod promouendus nulla vmquam infamia,
domo fibi commiffa, vel aliunde Priori Generali , feu alij feu finiftra opinione fuerit maculatus. A promouendis
`cuicumque conferat, vel remittat. Quicumque fecus fe- ad gradus huiufmodi nihil omnino exigatur , nec etiam
cerint , in pœnam priuationis Prioratuum & officiorum fponte oblatum accipiatur ; verum tamen fi promotione
omnium incidant , & ad futura inhabiles habeantur , & facta Conuentus promotorum,aliquid Religioni donare
pro culpis etiam tamquam fures puniantur,provt nos il- voluerit , id quicquid fit Procuratori generali Ordinis
los priuatos & inhabiles declaramus eo ipfo; procuratio- tribuatur , vt ad leuationem onerum , & omnium fum-
nibus tamen, Generali ex vniuerfo Ordine,ac Prouincia- ptunm Religionis conferatur ; eodem Procuratore , ac-
libus Prioribus ex fua cuique Prouincia, & Vifitatoribus ceptorum & expenforum rationem , Priori generali , &
ex domibus & locis vifitandis debitis , nequaquam per Definitoribus reddituro. Ceterum omnes à decem annis
præfentes fublatis. promoti, rurfus per probos & idoneos viros à Priore ge-
Superiores di- §.6. Ad reformandos autem alios dicti Ordinis mores nerali in quaque Prouincia conftituendos examinentur,
fpenfare va vlterius
leant Pradi- progrediendo
gionis ftatu , ex iis quæalioqui
, & felici directione pro falubri huius
inftituta Reli- &
hucuf- quinon
perti faltem mediocri
fuerint, vfu ,fcientia in Theologia
& exercitio præditi re-
gradus fufpendantur,
catores
Lectores , que reperiuntur, quæ nec præfentibus contraria funt,nec nec debeat priuilegio gradus huiufmodi gaudere. Caueat
Officiales, cir- illorum effectum impedire poffunt, nihil omnino detra- præterea Superiores licentiam vlli Fratri concedere , vt
ca recitation here,fed illa immota cuftodiri volentes,de fimili potefta- ad aliquos ordines facros,fiue maiores fiue minores, pro-
communi.
dim officijin tis plenitudine ftatuimus & ordinamus , vt Fratres omnes, moueri poffint , nifiille in ætate legitima conft.tutus,
&
&literatura ad eos requifita præditus fit, habeatque om- bus , vllo modo debeant conuerfari. Laici , qui vigefi-
nia quæ à facris canonibus regularibufque inftitutis re- mum quintum annum non attigerint , ad feruiendum
quiruntur ; aliter promotus ab fuorum ordinum execu- non accipiantur, & qui recepti , etiam nunc ea ætate mi-
tione fufpendatur, & licentiam concedens officio depo- nores funt,reiiciantur.Nouitijnon admitoantur,aut edu-
natur, & per fexennium inhabilis ad omnia officia ha- centur nifi in Conuentibus infignioribus , in quibus
beatur. Sed & noftra conftitutio , qua cauetur , ne quis dormitorium , & capitulum habeant omnino feparatum,
regularis ante emiffam à fe expreffam profeffionem regu- cuius ingreffus aliis Fratribus fit penitus interdictus. In
larem,ad facros ordines promoueri poffit, inuiolabiliter eifdé domibus fit vnus Magifter ætatis prouectioris, mo-
obferuetur. ribus & doctrina præditus , qui diligentem habeat præ-
Confefforum §.16.Sacerdotes ad audiendas peccatorum confeffiones dictorum Nouitioruin curam , &illis præfit. Ipfi autem
qualitates. ordinandi, vita, moribus & literatura probati, & quoad in grammatica, cantu, cæremoniis,& iis quæ ad Chriftia-
mulieres ætatis prouectæ habeantur. In omni domo hu- nam difciplinam faciunt , inftruantur ; nec è loco no-
iufmodi Sacerdotes ex prædicto Ordine conftituantur, uitiatus , nifi ad Ecclefiam , Refectorium , & ad pu-
qnibus & non alij Fratres omnes peccata fua debeant blicas proceffiones , & interdiu ad aliquam hone-
confiteri. ftam recreationem , cum fida cuftodia exire debeant.
Priorum offi- §.17.Priores omnes numquam vltra biennium durent, §. 24. In quaque domo fit vnum veftiarium commu- Vestiarium
ciumio.duret
bienn fed biennio functo ipforum officium vacet ; nec ad illud ne,in quo omnia omniumFratrum veftimenta conferan- Fratru qua-
met in codem Conuentu in fequens protinus biennium tur ; vniufmodi fint , eademques nulla exquifita arte la- le effe de-
&
rurfus conftitui poffint. borata,fed fimplicia & honefta, ita vt nec vnum ab altero beat, veftes.
que
corum
Fratres non
§. 18.Nulli item Fratri in eodem Conuentu plus bien- diftinguatur. Cui veftiario Cuftos præficiatur,qui mun-
fenes vltra
nio manere liceat, exceptis fexagenario maioribus , qui- ditia, refectionis & diftributionis eorumdem veftimen-
biennium
maneant innon bus aliquid ex caufa , Superioris arbitrio , poterit con- torum curam gerat.
eodem Con- donari. §.25. In omni domo,locus tutus cuarmariis, feu capfis Forma ferua
nentu. adminiftratio- habeatur,in quibus fcripturæ, priuilegia , contractus, & difcripturas
§. 19. Adhæc nullus omnino Priorum
Forma admi- nem bonorum,& aliarum rerum,difpenfationemque pe- omnia iura ad domum pertinentia,itemque res pretiofæ reseccles,
niftrandi Co- cuniarum & reddituum fuæ domus,etiam nomine Con- Ecclefiaru, etiam facræ, cum fuo inuentario feu reperto-
uentus.
uentus , per feipfum habere fiue exercere, vel fefe in eis rio authético afferuetur,præter eas, quæ quotidiano funt
interponere poffit ,; fed vniuerfum id onus tribus Reli- Ecclefiæ vfui neceffariæ, & quæ in Sacriftia, & per Sacri
giofis à Priori generali ita demandetur,vt primus, rerum ftam cuftodiantur ; ita tamen vtres facræ à profanis di-
& bonorum, inferendorumque in eam reddituum curam ftinguantur. Huius autem loci tres fint claues , quarum
habeat , alter tamquam depofitarius , pecunias ac cetera vnam Prior,alteram Depofitarius,tertiam Procurator do-
ab illo importata fideliter afferuet , reliquus de pecuniis mus habeat.Simili quoque modo inuentarium bonoruin
& rebus àDepofitario captis, Priori & Fratribus , ac do- mobilium cuiufque Ecclefiæ & domus , necnon immo-
mui vniuerfæ de neceffariis veluti difpenfator prouideat,bilium , & quorumcumque iurium ad Conuentum per-
mandante tamen ipfo Priore ; qui vnicuique non fecun- tinentium , in forma probanti confcribatur , deque eo
dum proprium affectum,fed charitatis regulam prouide- exemplum authenticum fiat duplicatum , vt alterum in
ri curabit officiorum huiufmodi inuicem confufione pe- propria domo remaneat ; alterum vero in Archiuio infi-
nitus interdicta.
gnioris , feu principalis domus eius Prouinciæ repos
Formareddě §. 20.Ceterum ij tres tàm impenfi quàm accepti fingu- natur.
di admini- lis méfibus fuo Priori, adhibitis etiam duobus, vel tribus §. 26. In omni domo, infirmaria commodo loco con- Infirmaria in
ftrationis ra- Fratribus eiufdem domus probatioribus , rerumque vfu ftituatur pro Fratribus infirmis , cui infirmarius ordine- Conuentu quocumque ine
tiones.
peritis; deinde ipfemet rurfus præfentibus Priore , & pe- 1 tur, per quem domus ipfa de illis omnibus , quæ ad ani- ftituatur.
ritis prædictis,Priori generali , vel Prouinciali , vel Vifi- mæ & corporis infirmorum falutein, commoda & necef-
tatoribus, quotiefcumque vifitationis officium fecerint. faria funt, charitatiue prouideatur.
Denique ipfe Prior generalis in omni proximo Capitulo §. 27. Poftremo Prior cuiufque domus præcipuam cu- Prioris officiu
generali faltem coram tribus Iudicibus ab ipfo Capitulo ram gerat, vt Ecclefiæ in fuis ftructuris conferuentur , & circa Ecclef
conftitutis illorum omnium , & etiam vniuerfæ admini- reparentur?mundæ præterea & expurgata,vti decet,con- & earum or
nămenta.
ftrationis fuæ,tàm publice quàm priuate rationem red- tineantur, atque illis de libris, vafis, ornamentis , & aliis
dere teneatur. ad Altaris minifterium , & diuinum cultum pertinenti-
Donata , é's
§. 21.Pecuniæ omnes & quæcumque aliæ res cuicum- bus prouideatur , quæ pariter munda & nitida confer-
relida Fratres que priuatim,etiam intuitu perfonæ vndecumque doua- uentur .
confignent
Superioribus. tæ , fiue relicta fuerint, Superiori , horarum vigintiqua- §. 28. Res Sacriftiæ,cuiufuis generis fint nullo modo Res Sacristià
tuor interuallo exhibeantur, qui illas ftatim Depofitario alienentur, nec pignori opponantur, nec vllo modo alitur.
non alienen-
committat & inde tamen exhibitori miniftrari iubeat, cui accommodentur , fed folum Ecclefiæ propriæ fer-
quantum, rei conuenientis præfens neceffitas videbitur uiant.
poftulare. §. 29. Decernentes irritum & inane quicquid fecus Decretum i
ritans.
Fratres omnes
§. 22.Fratres omnes, etiam Superiores, quomodocum- per quofcumque , fcienter vel ignoranter contigerit at-
in Refectorio que priuilegiati, ægrotis tantum exceptis, in Refectorio tentari.
communibus cibum capiant , & communi menfa vtentes communi- 5.30. Quocirca Priori generali , ac omnibus Fratribus Fratres omnes
tur. vefcä- bus epulis vefcantur. In primis autem fenum & ægro-
epulis prædictis per Apoftolica fcripta mandamus, vt quifque feruent hane
rum , necnon Prædicatorum & locorum cura habeatur, pro fe præfentes literas humiliter recipiant, & quæcum- reformatione.
ita vt nihil eorum neceffitati & commoditari defit. Om- que in eis ftatuta , decreta, & mandata funt, aliadefuper
nes prædicti, quocumque gradu & honore fint , camifiis à nobis non expectata iuffione , aut mentis noftræ decla-
lancis, & reliquo veftitu vniufmodi, codemque honefto ratione, firmiter cuftodiant, & in omnibus ftudiosè obe-
& profeffioni conuenienti, omni præterea fupellectile, & dire procurent.
inftrumento pauperi atque humili vtantur. Nullus pri- 5.31.Quinetiam eidem Priori generali comittimus vt prior genérd-
uatum hortum habeat , fed omnes omnibus domus fint ipfe eafdeprefetes,in proximo & deinceps futuris gene- lis deputatur
communes præterquam quoad imfirmariam , & noui- ralibus & prouincialibus Capitulis, & frequenter in om- executor hi-
iusconft.
tios, qui hortum fiue viridarium feiunctum habere pof- nibus domibus , publice legere , ac eas , & quicquid pro
fint, in quo ceteri nullatenus ingrediantur. carum executione & obferuatione , tàm in ipfis Capitu-
Nouitÿ qui, §.23 . Nouitij etiam oblati ante decimumoctauum æta- lis generalibus, vel etiam extra illa ab ipfo adhibitis ali-
bi, quädo tis fuæ annum completum non recipiantur, neque ante quot ex aliis Prioribus , vel Definitoribus prædictis,
recipiedi, & decimumnonum completum ad profeffionem admittan- quos duxerit eligendos , ftatuetur , ordinabitur , &
quomodoin-
ftruendifint. tur. Qui hactenus recepti, etiam oblati , decimumquin- decernetur, inomnibus Prioratibus,ac ab omnibus & fin-
Ad hoc vide tum annum non compleuerint,dimiſſo habitu Religio- gulis Prioribus, Fratribus, & perfonis prædictis inuiola-
bullä Sixt. V. nis , domum ad parentes & neceffarios etiam inuiti rere faciat , per fe vel alium feu alios obferuari. Contradi-
ibi71. alias mittantur , vel alias omnino emittantur , nec poftea in
indican- ctores quoflibet & rebelles , ac etiam proteftantes , &
das. ædibus vnde exierint,jaut in aliis eiufdem Ordinis domi- reclamantes , eifque auxilium , confilium vel fauorem,
Cc 4 publicè
T
VS IN
308 PI QV VS.
publice vel occulte,directe vel indirecte, quouis quæfito §. 1. Cum itaque alias ex plurium Ecclefiarum Cathe- Coc.Trid. feff
colore vel ingenio præftantes,tàm Ecclefiafticos , quam dralium & collegiatarum conftitutionibus , aut ex prauta 24.cap. 14.
laicos cuiufcumque dignitatis, gradus, ordinis vel con- confuetudine obferuari intelligeretur , vt in electione, mandauit
ditionis fuerint, per fententias,cenfuras & pœnas Eccle- præfentatione , nominatione , inftitutione, confirmatio- Epifcopis ve
prauas cöfue-
fiafticas, ac etiam Prioratuum,dignitatum,& adminiftrane , collatione , vel alia prouifione , fiue admiffione ad tudines &
tionum priuatorias ceteraque iuris & facti remedia op- poffeffionem alicuius Cathedralis Ecclefiæ , vel benefi- ftatuta, ali-
portuna , appellatione poftpofita compefcendo. Quin cij , canonicatuum , aut præbendarum , vel partem pro- quid recipien-
di in prouifio-
etiam contendentes prædictos, in cenfuras & pœnas fu- uentuum,feu ad diftributiones quotidianas certæ condi- nibus benefi
prafcriptas incidiffe declarando,inuocato etiam ad hoc fitiones , feu deductiones ex fructibus folutiones , pro- ciorum reiice-
opus fuerit, auxilio brachij fæcularis. miffiones, compenfationefve illicite , aut etiam quæ in rent.
Claufula de- §. 32. Non obftantibus noftris de non tollendo iure aliquibus Ecclefiis dicuntur Turnorum lucra, interpone-
rogatoria. quæfito,& de annali ac triennali poffeffore,aliifque con- rentur , licet Sancta Synodus hæc deteftata , mandauerit
ftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis, necnon Or- Epifcopis , vt quæcumque huiufmodi quæ in vfus pios
dinis prædicti iuramento, confirmatione Apoftolica, vel non conuerterentur , atque ingreffus eos qui fimoniacæ
quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudini- labis , aut fordidæ auaritiæ fufpitionem haberent , fieri
bus; priuilegiis quoque exemptionibus & indultis Apo- non permitterent, ipfique diligenter de eorum conftitu-
ftolicis, illis, eiufque Superioribus & perfonis , corum- tionibus , fiue confuetudinibus fuper prædictis cogno-
que fingulis per quofcumque Romanos Pontifices præ- fcerent , & illis tantum quas probarent exceptis , reli-
deceffores noftros, ac nos & Sedem Apoftolicam , etiam quas vt prauas & fcandalofas reijcerent, eos vero qui ad-
per modú ftatuti perpetui,ac initi & ftipulati contractus, uerfus prædicta quauis rationecommififfent,pœnis con-
acalias,fub quibufcumque tenoribus & formis , accum tra fimoniacos editis teneri decreuerit , multorum ta-
quibufuis claufulis & decretis , in genere & in fpecie men indomita cupiditate, tàm prædicta quàm alia ad be-
conceffis , confirmatis , ac etiam aliis reformationibus, neficium & commodum ipforum miniftrorum edita aut
quotiefcumque , ac quocumque tempore factis & pro- omnino contemnuntur , aut in varios fenfus traducta,
mulgatis , ac quibuflibet aliis indulgentiis & literis perperam eluduntur.
Apoftolicis, fpecialibus & generalibus quorumcumque Hic Pont.mo-
§.2.Quare nos pro diuini cultus exercitio,fimulq;euo- deuocatco-
tenorum exiftant, per quæ præfentibus non expreffa,vel catorum ad illú auxilio plenius euidentiufque confulen- fuetudines,&
totaliter non inferta, effectus earum,feu dictorum Ordi-
dum fore rati, reuocamus & abolemus omnia & quæ-conf. huiuf
nariorum iurifdictiofeu executio impediri valeat quocumque priuilegia, confuetudines , & ftatuta quarum- modi.
modolibet , vel differri , & de quibus quorumque totis cumque Ecclefiarum Cathedralium & Metropolitana-
tenoribus habenda fit in noftris literis mentio fpecialis,
rum , ac maiorum , necnon Collegiatarum , etiam iura-
Quæ omnia contra earumdem præfentium tenorem no- mento, confirmatione Apoftolica, aut alio quouis præfi-
lumus cuiquam in aliquo fuffragari.
dio munita, ac etiam fupra hominum memoriam,& lon-
Exemplorum §. 33. Denique etiam volumus , vt ipfarum præfen-
giffimo, ac quantocumque tempore etiam continuo ob-
fides tium exempla etiam impreffa, Capituli vel Prioris gene-
feruata, fiue pro foluendis Ecclefiarum , vel Prælatorum
ralis, feu alterius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica con- debitis , fiue pro fupportandis illorum oneribus , fiue
ftitutæ, aut eius Curiæ figillo , & Secretarij cuiufuis eo- aliis etiam maioribus , maximis & vrgentiffimis caufis
rum, vel Notarij publici manu obfignata , eamdem illam conceffa & approbata , ac etiam multiplicatis vicibus in-
prorfus fidem vbique locorum , in iudicio & extra illud nouata extenfa & moderata , quod vacantibus ipfarum
faciant, quam ipfæ præfentes facerent,fi forent exhibitæ Ecclefiarum dignitatibus , canonicatibus , præbendis,
vel oftenfa.
portionibus beneficiis, & officiis , fructus ac etiam quo-
Nulli ergo, &c. Si quis, &c.
tidianæ diftributiones ex eis primo ab ipfa vacatione
DP. An.S. Dat. Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnationis Do-' anno , aut longiore , vel etiam breuiore tempore pro-
30. Maj. minicæ 1579. 3. Kal. Iunij , Pontificatus noftri anno uenturi, menfæ Epifcopali , feu Capitulari , aliove loco,
quinto.
Publicatio integre vel partim remaneant, feu applicentur , aut in
Anno à Natiuitate Dom. 1969. indict. 13. die vero 20. communes vfus cedant , feu inter alios Canonicos , &
menfis Sept. Pont. San&tiff. in Chrifto Patris & D.N.D. perfonas Ecclefiæ , feu Capituli diuidantur. Quodque
Py diuinaprouidentia Papa V. anno s . retrofcripta litera nullus etiam Apoftolica auctoritate prouifus in Cano-
Apoftolica affixa, & publicata fuerunt ad valuas Principis nicum recipi, aut ad dignitatem , feu portionem,benefi-
Apoftolorum de Vrbe, Cancellaria Apoft . & in acie Campi cium , vel officium admitti , vel alias in eius poffeffio-
Flora , vt moris eft , per me Scipionem de Octauianis , & nem induci poffit, nifi prius de obferuandis huiufmodi
Ioan. Andream Rogerium prafati S. D. N. Papa Cur- priuilegiis , confuetudinibus & ftatutis iuramentum
Sores. præftiterit,& obtentæ illorum derogationi , ac fructuum,
Ant, Clerici Mag.Curf. & diftributionum perceptioni renunciauerit , feu Capi-
tulo , & perfonis prædictis cefferit , feu ( vt appellant)
dulciaria , aut quid aliud præftiterit quorum omnium
LXIV. Declaratio & ampliatio Conc. Trid. cap. 14. feff. tenores, caufas & effectus habemus præfentibus pro ex-
24.de prohibitione aliquid exigendi vel ,peten- preffis , quibufcumque illa concepta fint formulis , nec-
di,in collatione aliaue prouifione beneficiorum non irritantibus , & aliis decretis roborata. Volentes ea
omnia vires & effectum de cetero non habere.
Ecclefiafticorum, vel ad illorum poffeffionem
5.3 . Præcipimus igitur & interdicimus omnibus Epi- Pænafque
admiffionem.
fcopis, Capitulis Collegiis & perfonis ad quos id perti- aliquid reci-
ne, nepofthac fructus, aut diftributiones huiufmodi,nec pientibus im-
ponit.
Ad hoc videripoteft etiam Conc. Trid.feff. 21. c. 1. prorfus vllam eorum partem retineant , neve ipforum
&feff.24.cap.18 . ceffionem , vel renunciationem , aut dulciaria , vel alia
quomodocumque petant vel exigant , aut quemquam
Alia ad materiam fimoniæ beneficialis plene indicaui in fiue Ordinaria,fiue Apoftolica auctoritate prouifum, ad
conft.3 . Iulij II. Cum tamdiuino. > præftandum huiufmodi iuramentum inducant , aut illi
Edita An.D. PIVS EPISCO PVS, prædicta non facienti poffeffionem impediant , vel re-
1570. Seruus feruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam. morentur.Quicumque cótrafecerint, fi Ecclefiarum An-
tiftites, tamdiufà Pontificalis officij exercitio fint fufpen-
Exordiam. Vrum nimis & incommodum arbitramur, quod Ec- fi , donec fatisfactione præuia illis per Sedem Apoftoli-
Delefiarum miniftri in iis quæ adipforum fuftentatio- cam fufpenfio relaxetur , Capitula vero & Collegia quæ-
r
nem fuppeditant difpendia patiantur. Quocirca cum cumque Ecclefiaftico fubiaceant interdicto , ac fingula-
hanc ad rem , fimulque prohibendam ab Ecclefia Dei res perfonæ in excommunicationis fententiam incur-
auaritiæ prauitatem,editas ante hac fanctiones minime rant, à qua, nifi in mortis articulo conftituti , ab alio
fatis effe intelligimus, nouæ conftitutionis fubfidio co- quam à Rom. Pont. abfolutionis beneficium nequeant
gimur prouidere. obtinere. Decernentes huiufmodi præftita iuramenta
non
r
1
PIVS Q VINT V S: 309
non tenere,necquemquam illis obligarí, quinimmo iu- terum Cardinalem Cæfium nuncupatum, vacare proxi-
rantes in huiufmodi cenfuram incidere , necnon irritum me decreuimus , vnius folius arbitrio moderari , in quo
& inane quicquid fecus fuper his per quofcumque dirigendo, egregij vnius viri auctoritas, peritoru auxilio
fcienter vel ignoranter contigerit attentari. fubnixa magnopere expediret. Quocirca eidem officio
Declaratio §.4. Et nihilominus ftatuimus, vt vbicumque huiuf- nouam formam , eamdemque excellentiorem , atque vti-
pradictorum. modi fructus & diftributiones Fabricæ, vel Sacriftia, aut liorem inducere, fimulque ipfum ita promouere , & am-
alterius pij loci vfibus vltra femeftre tempus reperiuntur plificare inftituimus , vt cum ceteris officiis & muneri-
conceffi, horum dumtaxat dimidia pars ipfi Sacriftiæ,vel bus, quæfupremi Ordinis viris conueniunt merito coa-
Fabrica,aut pio loco deinceps tribuatur,alteram vero be- quetur.
neficiati prædicti integre percipiant. §. 2. Cum igitur in prædicta perpetuatione, idem Ale- Et conceffic
§. 5. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Papa inter alia ftatuerit, vt quicumque illud obtinere de Sumatoripri-
Derogatio co-
trariorum nibus Apoftolicis , ceterifque contrariis quibufcumque, eo quemadmodum literarum prædictarum Scriptores, de ptorum uilegia Scri-
literá
officio Scriptoriæ difponeret. &c. Idem quoque omni-
aut fi aliquibus communiter vel diuifim ab Apoftolica fit rum Apofto
Sede indultum, quod interdici,fufpendi, vel excommu- bus priuilegiis, exemptionibus; prærogatiuis, Immuni- licarum.
nicari non poffint per literas Apoftolicas non facientes tatibus, facultatibus , grariis & indultis , Collegij dicto-
plenam & expreffam, ac de verbo ad verbum de indulto rum Scriptorum omni tempore frueretur.
huiufmodi mentionem , decreto prædictæ Synodi , ac §.3.Ad hæc nonnullis , qui dictum officium poftea ha- Aliaque Su-
etiam conftitutione fel. rec. Io. Pape XXII. quæincipit, buerunt inter aliafit conceffum , quod officium ipfum, ta matori indul-
hic enücias
Sufcepti , & aliis iuribus hac de re difponentibus nihi- etiam per alium, feu alios regere & exercere fingulis Cá- ta datafue
lominus alias in fuo robore duraturis. cellariæ Apoftolicæ diebus, & quandocumque fibi vide- runt.
Alia declara- §.6.Ceterum per prædicta non intendimus illis præiu- retur expeditionem extraordinariam dictarum literarumi
tio. dicare Capitulis, Collegiis, menfis, aut perfonis, fructus facere poffent , eaque de caufa Bullator ad Summatorem
& diftributiones inter vacationem beneficiorum, & co- quotidie veniret , qui captas ab ipfo literas , bullare de-
rum collationem, fiue poffeffionis apprehenfionem pro- beret. Porro nullus alius ad exercitium ; regimen ;
uenientes ex ftatuto, confuetudine vel priuilegio huiuf- fubreuifionem,aut fuperintendentiam dicti Officij, etiam
modi percipientibus , vel retinentibus , quo minus ipfi boni publici,aut alia quacumque maiori, magifque con-
illos interim vt antea exigere valeant & habere. fiderabili caufa à Romano Pontifice directe vel indirecte
Tranfumpto- §. 7.Poftremo volumus,vt præfentium exempla etiam vfpiam conftitueretur, neque in eo fefe interponere vllo
rumfides. impreffa , Notarij publici manu , & Prælati Ecclefiaftici , modo poffet, nec vllæ omnino literæ quantumcumque
eiufve Curiæ figillo obfignata eamdem illam prorfus fi- fecreta, nifi prius à Summatore examinatæ expediri de-
dem vbique locorum in iudicio & extra illud faciant, berent. Nullufque Secretarius, fiue domefticus , fiue de
quam facerent ipfamet præfentes , fi effent exhibitæ vel numero participantium, aut alius quifque literas plum-
oftenfæ. batas, nifi in Officio prædicto expeditas regiftraret,fecus
Sanctio pœ- §. 8. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- faciens crimen falfi incurreret, atque Officiorum fuorum
nalis . nam noftræ reuocationis,abolitionis,præcepti ,interdicti, emolumenta amitteret, quæ ad Snimatorem prædictum
pertinerent. Ceterum pro omnibus literis per dictam
decreti, ftatuti, intentionis, & voluntatis infringere , vel
ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare Cameram expediendis merces ordinaria in dicto Sum-
præfumpferi t, indignatio nem Omnipotent is Dei ac bea- matoris officio dari folita , illis dumtaxat exceptis , quà
torum Petri & Pauli Apoftolorum eius fe nouerit incur- ftatum Romanæ Ecclefiæ vel Catholicam fidem concer-
furum. neret , integre perfolueretur. A qua nullus Secretarius
Dat. P. A s. Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- Papæ etiam domefticus,aut Scriptor,vel alius etiam ina-
die 31. Maij. tionis Dominicæ 1570. Kal. Iunij , Pontificatus noftri ioris conditionis,& quocumque priuilegio fretus, exem-
anno 5 . ptus cenferetur. Quin etiam Summator ipfe quæcum-
Anno à Natiuitate Dom . 1570. indictione 13. die vero que falaria,recognitiones & iura à quibufuis Rom.Curie
Publicatio. 13. Iuly , Pontificatus Sanctiffimi in Chrifto Patris , & Officialibus, eorumque Collegiis præftari folita percipe-
D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. anno 5. retro- ret, exigeret, & leuaret. Ac Officiales & Collegia ad ea
fcripta litera Apoftolica affixa & publicatafuerunt ad val- foluenda,quacumque reformatione facta & facienda non
nas Principis Apoftolorum de Vrbe , ad valuas Ecclefia obftante , compellere libere & licite valeret. Poftremo
Sancti Ioannis Lateranenfis , & ad valuas Cancellaria idem Summator , vel ab eo in dicto Officio fubftitutus
Apoftolica & in acie Campi Flore , per nos Scipionem manfionem, feu cameram alias folitam in Palatio Apo-
de Octauianis , & Antonium Clerici Curfores Apofto- ftolico, necnon victum pro fe & vno famulo in Tinello.
licos. Et præterea pro ipfo Summatore panem & buccellas,fin-
Stephanus de Olea Mag. Curſ. gulis diebus,Prælatorum domefticorum inftar,habere de-
beret.Ipfumque Officium,& quod ad illud dictum Sum-
matorem ab omni onere etiam decimarum Papalium,
L X. Innouatio Officij Summatoris literarum Apo- etiam ratione fidei, & expeditionis contra infideles , aut
ftolicarum , vni ex Sanctæ Romanæ Ecclefiæfternendarum & reficiendafum viarum caufa exempta ef-
fent,neque ad illorum contributionem compelli pof-
Cardinalibus de cetero conferendi , cum in- fent , quemadmodum diuerfis literis Apoftolicis defu-
dultorum , gratiarum & iurifdictionis in fuos per confectis plenius continetur.
Hic mode
Officiales conceffione . §. 4 Nos ad dicta Sedis ornamentum, & falubriorem
Pont.infignio.
literarum prædictarum expeditionem , huius Officij fta- rem ftatum
Hoc officium perpetuum vacabile effe voluit Ale- tum perfectiorem,infignioremque conftituere volentes. d.Officy indie
Motu proprio, & ex certa fcientia noftra , deque Apofto- cit inftituedo
xander VI. in conft. 10. In eminenti.fup.
licæ poteftatis plenitudine in ipfo officio vnumPræfi- Prafidentem
COPVS, dentem , qui Summatoris pro tempore exiftentis vices vnum.
Edita An. D. P IV S PISC 、O vs, dentem ,
gerat , ipfius Summatoris nutu , atque arbitrio fumen-
1570. Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam.
dum, & remouendum .
Proœmium. Ontifice dignum eft , & Romanæ Sedis Maieftate,il- §.5. Item quatuor alia perpetua officiaRecognitorum Recognitores
lius officia augere, & locupletare , vt ipforum nobi- literarum prædictarum per proximum Suminatorem do- quatuor,
litas , & fufcipiendorum ad ea Illuftriffimorum virorum tanda perpetuo erigimus, & inftituimus.
fplendor Romanæ Ecclefiæ dignitatem faciat amplio- §.6. Ac Summatoris officio, vnum Secretariatus Apo- Quadam offi..
Officium Su- rem . ftolici de numero participantium, quod Marcellus Au- cia bic enun-
matoris ab §. 1. Quod nos in animo cogitantes , vnum ex omni- guftinus,& vnum præfidentis Annónæ, quod Anaſtaſius ciata, valoris
Alex.VI. ere- feut.70, mill.
étumfuit , in bus magni momenti animaduertimus officium Summa- Pozzuti,ac aliud fimile, quod Hieronymus Lippomanus, d.officy Sum-
perpetuum & toris¡literarum Apoftolicarum à fel. rec. Alexandro Papa & duo portionum Ripe officia , quæ Marcus Cornelius materisanne-
vacabile, vt VI . perpetuum effectum, quod per affumptionem dile- dum viuerent obtinebant, per liberam refignationem didit.
in eiusbula ti filij noftri Petri Donati tit, S.Vitalis in S.R.E.Prefby- ecti filij Magiftri Antimi Marchefani Datarij noftri in
`ndicaui in manibus
br.
310 PIVS QVINT VS.
manibus noftris fponte factam, & per nos admiffam, aut | nium iudicio decidantur; grauioribus tamen , & obftru-
alias quibufuis modis , & ex quarumcumque perfonis fioribus dubiis , propter quæ Romanus Pontifex merito
vacantia, necnon quæcumque , quotcumque , & qualia- confulendus erit , noftræ & fuccefforum noftrorum de-
cumque alia dicta Curiæ officia, fimilia vel diffimilia, & clarationi nihilominus referuatis .
qualitercumque qualificata, ad difpofitionem Rom,Pót . S.11.Ad hæc omnis Summator, fiue in dicta Curia præ- Summatori
protempore exiftentis, pertinentia, pretio concedi foli - fens , fiue ab ea quantocumque tempore abfens , etiam etiam abfenti
officium per
ta, quæ prædicta omnia , fimul valorem feptuaginta mil- omnia officia prædicta vnita, præfentia & futura , quot- fubftitutos
lium ducatorum auri in auro conficiant , ab ipfo proxi- cumque ; & qualiacumque , ac etiam vnius & eiufdem exercentifa-
mo Summatore conquirenda, & comparanda, ex nunc,& Collegij , per fubftitutum feu fubftitutos omnino exer- cultatem con-
econtra perpetuo vnimus & annectimus & incorpora- cere poffit,qui menftruis,ac omnibus aliis Congregatio- cedit , & di-
mus. Ita vt quifque Summator, qui pro tempore fuerit, nibus interfint,vota,vocem, & fuffragia,tàm actiue quàm torum fubfti-
tutorum an
itidem Secretarius, Præfidens , Portionarius, & omnium paffiue habeant. Ad officia Refenforiatuum Menfariatuú, toritatem
aliorum futurorum officiorum huiufmodi titularius exi- ceteraque omnia munera, functiones, & negocia,publi- defignat.
ftat illorumque omnium corporalem poffeffionem per ca & priuata,etiam pro fingulis eiufdem Collegij officiis ,
fe vel alium , feu alios propria auctoritate libere appre- etiam codem tempore,& veluti principales admittantur,
hendere valeat. literis Apoftolicis,& aliis fcripturis,& inftrumentis ſub-
Recognitorib. 5.7. Singulis vero quatuor officiis Recognitorum pro fcribant,veftibus & infignibus Officialium cuiufcumque
pradictis dote dote ipforum decem, aut plura loca,feu portiones cuiuf- Collegij in Palatio Apoftolico, proceffionibus, pompis,
conftituit.
cumque Montis,feu Montium in Vrbe, feu ditione tem- & aliis omnibus actibus, publicis & priuatis incedant, &
porali S. R. E. conftitutorum non vacabilium , quorum fedeant, & pro antiquitate præcedant, & prorfus omnia,
fructus hic foluuntur,fumptu eiufdem proximi Summa- vt principales faciant , & exequantur , pro fingulis offi-
toris conficienda & exhibenda , perpetuo applicamus, & ciis etiam vnius,& eiufdem Collegij quantumcumque in
appropriamus.Declarantes quod fi dicto officio Summa- eo fuerint, quorum pluralitas & multitudo,nullum pror-
toris tot alia , quæ ad valorem prædictum feptuaginta fus impedimentumfibi inuicem , nullamque incompati-
millium fcutorum , vt prædictum eft non afcendant, vel bilitatem faciat, fingula Congregationum, & munerum
fi nulla alia quam prædicta, quæ iam vacarunt vniantur, omnium emolumenta & falaria ordinaria & extraordi-
nihilominus præfentes valere,& plenarium effectum for- naria percipiant,& alias quemadmodum ipfe Summator
tiri debere. faceret , facereque poffet, fi eadem officia , vt non vnita
Indulta prini- 5.8. Ceterum ex prædictis, & aliis quæ ad dictum Sú- poffidens,ibi adeffet. Eofdem enim ad effectum omnium
legia , iurifdi- matoris officium,quocumque modo pertinent , & in eo prædictorum dumtaxat, Secretarios, Scriptores , & alios
ctiones , emo
lumenta, &c. confueuerint & obferuantur, nihil prorfus detrahere, fed omnium Collegiorum huiufmodi Officiales,& titularios
Summatorib. illa ac omnia, & quæcumque priuilegia, facultates &au- creamus & inftituimus.
pradecefforib. &toritates , exemptiones & indulta ipfi officio , & eius §. 12. Præterea omnis Summator nullo omnino inter- Emolumen-
•
competentia, perfonis quomodocumque conceffa confirmata & exte- ta eidem dari
miffo menfium, dierum autalterius temporis fpatio , per pracipit.
huicSamma-
toris officio fa , quæ ac fi de verbo ad verbum infererentur præfenti- confuetudines & ftatuta , etiam iurata & confirmata, feu
concedit & bus habemus pro expreffis , perpetuo ftabilia & inuiola- priuilegia & indulta Secretariorum Apoftolicorum , &
approbat. ta effe intendentes , ac futuros omnes Summatores , & aliorum Collegiorum præfinito , fed ftatim à principio,
dicti officij perfonas , tàm coniunctim quàm diuifim in fructus , emolumenta , Congregationes , falaria & iura
illis omnibus potiri;ac etiam omnia & quæcumque iura, omnia fingulorum Officiorum huiufmodi , præfens &
falaria,regalia,recognitiones, & emolumenta prædicta,& abfens integre capiat.
alias confueta, & ab Officialibus, & Collegiis fupradictis §.13 .Ad omnes autem in fuo officio continendos, Sum- Statuta pre
præftari folita , quemadmodum prædictus Petrus Dona mator quæcumque ftatuta,profperum officij ftatum con- Officialib.
alia- condere.
tus Card. & quicumque ante eum Summatores, amplif- cernentia , condere , condita corrigere & mutare ,
fime obtinuerunt, eodem modo, iure, & tirulo habere & que rurfus , & quotiefcumque fibi videbitur edere.
poffidere volentes ; quin etiam omnia & quicumque iu- §.14. Prælatos, & quofcumque alios Officiales ,perfo- Iurifdictio-
ra, iurifdictiones , facultates , confuetudines , & indulta nas dicta expeditionis participes , quicumque fuerint, corrigedis
nemqueinha- eis
dicti omicij, & illud, necnon expeditionem dictarum li- quo ad ea quæ ad expeditionem ipfam concernunt ca- bere declarat.
terarum concernentia, à quibufcumque aliis, cuiufcum- ftigare, corrigere & punire, ac contra eos ciuiliter & cri-
que qualitatis, & conditionis , perfonis & officiis vfur- minaliter procedere , vicefque fuas tàm in his quàmfu-
pata, & quantocumque tempore vfitata, ad ius , & pro- pradictis omnibus & fingulis , alij vel aliis delegare li-
prietatem ipfius reuocantes, perpetuo ftatuimus & ordi- bere & licite poffit.
namus , vtad dictum officium vnus ex S.R.E. Cardinali- 5.15 . Itemque omnibus & quibufcumque priuilegiis, Exemptiones
bus affumatur , & dicta quatuor Recognitorum officia, & exemptionibus , etiam Ripe & Ripette , ac Dohane Camerary
Clericorum&
cum quibufuis aliis dicta Curia officiis compatibilia Vrbis , quæ Camerarius nofter, Clerici, Præfidentes , & tribuit.
fint , & ad liberam Summatoris pro tempore exiftentis alij Camerales habent , eodem iure libere potiantur &
difpofitionem omnino pertineant; qui etiam hac prima gaudeant.
vice, & deinceps in perpetuum illa,feu per refignationé, §. 16. Præfidens vero & Recognitores omnes prædicti, Prafidentis &
feu per obitum , feu quemcumque alium modum vaca- literas Apoftolicas etiam Monafteriorum, & Ecclefiarum literas Recognitorum
Apoft.
bunt, concedere, vendere , transferre , & de eis,ac fuper Cathedralium pro fe gratis vbique prout literarum Apo- gratis expedi
eis cum quibufcumque conuenire , pacifci & decernere ftolicarum Scriptores expediant. Et propterea omnibus ri decernit.
libere & licite valeat, quemadmodum de aliis ipfius Cu- & quibufcumque aliis priuilegiis , facultatibus , exem-
riæ officiis fieri confueuit pro pretio concedantur, viros ptionibus & indultis eifdem Scriptoribus , & eorum
probos& peritos ad ea admittat , qui per fuam quifque, Collegio conceffis , eodem modo quo illi gaudent , & 1
& alias pro materiarum qualitate . & rerum exigentia, quifque pro fe, fuper his Apoftolicas literas , tàm con-
eius velPræfidentis arbitrio expeditioni incumbant. iunctim, quàm diuifim expedire poterunt,
Formam exa-
5.9.Omnes literæ,quæ fecundum communem in dicto §. 17. Poftremo omnis Summator quandocumque ei Summatoris
minandilite- officio curfum , abfque difficultate expediri confueue- videbitur,officium ipfum Summatoris in manibus Pont. officium refi-
ras Apoft.
prafcribit. runt, ab illorum cognitore , qui tunc vicem obtinebit, pro tempore exiftentis in fauorem S.R.E.Card, aut alte- gnari poffe
præfente Summatore,vel Præfidente , diligenter & accu- rius cuiufcumque perfonæ per nos approbanda ; etiam concedit.
rate examinentur, & ipfi referantur, vt illis tunc demum pacto pretio refignare , & alias de eo difponere etiam li-
fubfcribat, & ipfas de more iubeat expediri. bere & licite valeat, quemadmodum de ceteris dicta Cu-
Dubiaque de- 5.10.Ad eavero dubia diffoluenda, quæ in literis ipfis ria Officiis pretio receptis, cuique eft permiffum, & c.
fuper occurre- Occurrere contigerit, Summator certum diem in fingulas 5.18.Cecernentes omnia & fupradicta, firma & inuio- Claufulapra-
feruatiua.
tia decidendi. hebdomadas conftituat, quo die coram fe,feu Præfidente lata perpetuo confiftere , vimque validi & efficacis con.
fuo, omnes Recognitores conueniant; & præterea fi ipfi tractus,inter nos & Sede & Cameram Apoftolicam, nec-
Summatori vifum fuerit, aliquot alij egregij viri harum non omnes deinceps Summatores habere. Ac irritum &
rerum vfum habentes ab eodem Summatore adhibean- inane quicquid fecus fuper his per quofcumque fcienter
fur,vt dubia omnibus propofita, cum maturo eorum om- vel ignoranter,contigerit attentari.
$.19.
PIVS QVINT V S. 3if
Lufioadmit- §. 19. Iubemus igitur omnium Collegiorum, & Offi- Deo ipfo annuente , ad populi eruditionem , Catechif- emendinda
tendipradi- ciorum predictorum defenfores,Menfarios Depofitarios, mo , & ad debitas Deo perfoluendas laudes Breuïa erant, & "tre-
dos Officiales. necnon Vectigalium Redemptores , & ceteros omnes,ad rio caftigato , omnino vt Breuiario Miffale refponde- fram rium am
quos pertinet, vt quifque pro fe ,alia à nobis non expe- ret,vti congruum eft,& conueniens (cum vnum in Eccle- tum, & ab
tata iuffione,aut mentis noftræ declaratione, prædictum fia Dei pfallendi modum, vnum Miffa celebranda ritum ifto Pont.con-
Summatorem , & ab eo fubftituendum & fubftituendos, maxime deceat) necefle iam videbatur, vt quod reliquum firmatum, vt
fup.inconft.
necnon Præfidentem, & Recognitores omnes, tam con- in hac parte effet , de ipfo nempe Miffali edendo , quam- 64.
iunctim quam diuifum ad prædicta omnia recipiant & primum cogitaremus .
admittant,eifque de ipfis omnibus integre refpondeant, §. 1. Quare eruditis delectis viris onus hoc mandan- Et mox emen-
& ab aliis faciant refponderi. Qui contrafeceri nt, eos dum duximus , qui quidem diligenter collatis omnibus dari fecit
tandiu ab Officiorum exercitio fufpendimus, & ab emo- cum vetuftiffimis noftræ Vaticane bibliothecæ , aliifque Miffale, quod
nunc confir-
lumentorum perceptione priuamus , donec fatisfactione vndique conquifitis,emendatis, atque incorruptis codi- mat, acrecipe
præuia, meruerint à Rom . Pont. reftitutionis beneficium cibus, necnon veterum confultis ac probatorum aucto- & uxta il-
obtinere. rum fcriptis , qui de facro eorumdem rituum inftituto ludvbiq; cele
Derogato co- brari iubet
trariorum. §. 20. Non obftanribus noftra de non tollendo iure monumenta nobis reliquerunt , ad priftinam Miffale ip-
nifi aliainfti-
quæfito, & aliis conftitutionibus & ordinationibus Apo- fum Sanctorum Patrum normam ac ritum reftituerunt a side
ftolicis,ac Secretariatus,Scriptoriæ, Archiuij ,ceterorum- Quod recognitum iam , & caftigatum matura adhibita Apoft. appro-
que officiorum , & Collegiorum, necnon Camera Vrbis, confideratione,vt ex hoc inftituto,cœptoque labore fru- bata, vel con-
& vectigalium prædictorum iuramento confirmatione & tus omnes percipiant,Rome quamprimum imprimi,at- fuetudo
ducentum fuprà
an.
Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis, que impreflum edi mandauimus , nempe vt Sacerdotes nos obferuatá
confuetudinibus,vfibus & naturis, quantocumque.tem- intelligant, quibus precibus vti , quos ritus , quafue ce- fit.
pore obferuatis, priuilegiis quoque, indultis , & literis remonias in Miffarum celebratione retinere pofthac de- Quoad Mo-
Apoftolicis, illis corumque Præfidentibus , Miniftris, & beant. Vt autem à Sacrofancta Romana Ecclefia cetera- nachos S Be-
nedicti hicre-
perfonis per quofcumque Rom. Pont. prædeceffores norum Ecclefiarum matre & magiftra , tradita vbique am- retitqnodne
ftros, ac nos & Sedem prædictam , etiam per modum fta- plectantur omnes , & obferuent , ne in pofterum perpe- tani fupra in
tui perpetui, ac initi & ftipulati contractus , & aliter fub tuis futuris temporibus in omnibus Chriftiani Orbis rubr. cost. 84:
quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis prouinciarum Patriarchalibus,Cathedralibus , Collegia-
reftitutiuis, præferuatiuis , derogatoriarum derogatoriis, tis, & Parochalibus, fæcularibus & quorumuis Ordinum
aliifque efficacioribus efficaciffimis & infolitis claufulis, Monafteriorum,tam virorum quam mulierum ,etiam Mi-
necnon irritantibus, & aliis decretis , & motu , fcientia, litiarum regularibus , ac fine cura , Ecclefiis, vel Capel-
& poteftatis plenitudine fimilibus necnon confiftoriali- lis, in quibus Miffa Conuentualis alta voce in Choro,
ter , ac ex caufis quantumcumque onerofis , conceffis, aut demifla celebra ri iuxta Romanæ Ecclefiæ ritum con-
confirmatis innouatis , extenfis & moderatis. Quibus fueuit, vel debet, alias quam iuxta Miffalis à nobis editi
omnibus , etiam fi G pro illorum fufficienti derogatione, 1 formulam , decantetur aut recitetur , etiamfi eædem Ec-
de eis eorumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica , ex- clefiæ quouis modo exemptæ Apoftolicæ Sedis indulto,
preffa & indiuidua , ac de verbo ad verbum , non autem confuetudine,priuilegio, etiam iuramento, confirmatio-
per claufulas generales idem importantes , mentio feu ne Apoftolica , vel aliis quibufuis facultatibus munitä
quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita fint, nifi ab ipfa prima inftitutione à Sede Apoftolica ap-
forma ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi , ac fi probata , vel confuetudine quæ vel ipfa inftitutio fupra
ad verbum infererentur,præfentibus pro expreffis haben- ducentos annos Miffarum celebrandarum in eifdem Ec-
tes, illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum- clefiis affidue obferuata fit, à quibus , vt præfatam cele-
taxat fpecialiter & expreffe derogamus. Quodque ali- brandi conftitutionem , vel confuetudinem , nequaquam
quibus communiter vel diuifim, à prædicta fit Sede in- auferimus , fic fi Miffale hoc,quod nuncin lucem edi cu-
dultum , quod interdici , fufpendi , vel excommunicari rauimus,iifdem magis placeret, de Epifcopi vel Prælati,
non poffint per literas Apoftolicas non facientes ple- Capitulique vniuerfi confenfu , vt quibufuis non ob-
nam & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto ftantibus , iuxta illud Miffas celebrare poffint permitti-
huiufmodi mentionem , ceterifque contrariis quibuf- mus, ex aliis vero omnibus Ecclefiis præfatis eorumdem
cumque. Miſſalium vfum tollendo , illaque penitus & omnino
Sanctio pœn
5.21. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- reiiciendo.
nam noftræ, &c.infringere,vel ei aufu temerario contra- §.3. Ac huic Miffali noftro nuper edito,nihil vmquam illudque im
ire. Si quis autem hoc attentare præfumpferit, indigna- addendum , detrahendum , aut immutandum effe decer- mutari prohi-
bet.
tionem Omnipotentis Dei ac beatorum Petri & Pauli nendo , fub indignationis noftræ pœna, hac noftra per-
Apoftolorum eius fe nouerit incurfurum. petuo valitura conftitutione ftatuimus & ordinamus.
D.P. A. s.die Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- Mandantes,ac diftricte, omnibus & fingulis Ecclefiarum
24. Iunij. tionis Dominicæ 1578. Kal. Iulij , Pontificatus noftri prædictarum Patriarchis,Adminiftratoribus,aliifque per-
anno 5 . fonis quacumque Ecclefiaftica dignitate fulgentibus,
etiam Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinales , aut cu-
iufuis alterius gradus & præeminentiæ fuerint , illis in
CVI. Miffalis Romani , ad rite Miffas celebrandas ex virtute fanctæ obedientiæ præcipientes, vt ceteris omni-
Conc . Trid. decreto reformati , approbatio , & bus rationibus & ritibus ex aliis Miffalibus quantumuis
vetuftis hactenus obferuari confuetis, in pofterum peni-
& aliorum abolitio.
tus omiffis ac plane reiectis , Miffam iuxta modum , ac
normam , quæ per Miffale hoc à nobis nunc traditur de-
Hoc Miffale iterato reftituit Clem. VIII. vt infra in catent ac legant,neque in Mille celebratione alias cære-
eius conft. 108. Cum Sanctiffimum. monias vel preces , quam quæ hoc Miffali continentur,
addere vel recitare præfumant. Atque vt hoc ipfum
COPV PS. S, Miffale in Miffa decantanda aut recitanda in quibufuis
Edita A. D. P I V S EPISCO
Ecclefiis abfque vllo confcientiæ fcrupulo , aut aliqua-
1570. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
rum pœnarum, fententiarum & cenfurarum incurfu poft-
Exordium. Vo primum tempore ad Apoftolatus apicem af- hac omni non fequantur , eoque libere & licite vti pof-
Qfumptifuimus , ad ea libenter animum , vitefque fint & valeant, auctoritate Apoftolica , tenore præfen-
noftras intendimus , & cogitationes omnes direximus, tium , etiam perpetuo concedimus & indulgeinus:
quæ ad Ecclefiafticum purum retinendum cultum perti- NeuePræfules , Adminiftratores , Canonici , Capella-
nerent, eaque parare, & Deo ipfo adiuuante omni adhi- ni, & alij quocumque nomine nuncupati prefb. fæcula-
bito ftudio efficere contendimus. res aut cuiufuis Ordinis regulares , ad Miffam aliter
Exdecret.Co-
§. 1. Cumque inter alia facri Trid.Conc. decreta,no. quam à nobis ftatutum eft , celebrandam teneantur , ne-
cil Trid.Ca- bis ftatuendum effet de facris libris, Catechifmo, Miffa- que ad Miffale hoc immutandum à quolibet cogi &
techifmus li, & Breuiario edendis atque emendandis , edito iam,
Miffale is compelli.
Breuiarium §.4.
312 PIVS V s.
QVIN T v
Claufulapra- §. 4. Præfentefue literæ vllo vmquam tempore reuo-1 PIVS PAPA QVINTVS Edita An.D.
feruatiua. cariaut moderari poffint , fed firmæ femper & validæ in 1570
Motuproprio, &c.
fuo exiftant robore , fimiliter ftatuimus & declara- brum
Vm Apofto lica tuta
fit confti , ne
Sedes ciuita
quafi
s quæ
lucern a fuper montea-
fupra candel m Exordium.
mus . CVm
Claufula de- §.5.Non obftantibus præmiffis,ac conftitutionibus & pofita eft, abfcondi poffit, nos qui ei licet immeriti præ-
rogatoria. ordinationibus Apoftolicis,ac in prouincialibus & fyno- fidemus, diligenti debemus cura fatagere , vt non folum
dalibus Conciliis editis , generalibus vel fpecialibus, ita luceat lux noftra coram hominibus , vt videntes ope-
conftitutionibus & ordinationibus, necnon Ecclefiarum ra noftra glorificent patrem luminum à quo bona cun-
prædictarum invfu longiffima & immemorabili præ- &ta procedunt , verum etiam ceteri Chriftifideles curæ
fcriptione , non tamen fupra ducentos annos ro- noftræ diuinitus commiffi , vbique locorum , fed præci-
borata , ftatutis & confuetudinibus contrariis quibuf- pue in Alma Vrbe noftra exiftentes, quos Domini timor
cumque . ad virtutes non allicit,iuris rigore perterriti greffus fuos
H&c conftitu- §.6.Volumus autem,& eadem auctoritate decernimus, in eiufdem Domini mandatorum via dirigendo impel-
tio quadoin vt poft huius noftræ conftitutionis, ac Miffalis editioné, lantur.
cipias ligare.
qui in Romana adfunt Curia prefb. poft menfem , qui §. 1.Quod vt magis votiue nobis fuccedat , cum con- Caufa buius
vero intra montes , poft tres ; & qui vltra montes inco- ditionis humanæ defectu omnia per nos ipfos exequi conceffionis.
lunt, poft fex menfes, aut cum primum illis Miffale hoc nequeamus, vices noftras aliis committimus, qui fciant,
venale propofitum fuerit, iuxta illud Miffam decantare velint & valeant mandata noftra fideliter & prudenter
vel legere teneantur. exequi , quod profecto in dilecto filio magiftro Monte
Impreffores no §.7.Quod vt vbique terrarum incorruptum,acmendis de Valentibus, Vrbis prædicta Gubernatore, notario, &
imprimant . & erroribus purgatum præferuetur,omnibus in noftro & familiari noftro, nos comperiffe fateri audemus. Hac fa-
Miffale abfq ; S.R.E.dominio,mediatevel immediate fubiecto commo- ne ratione allecti & adducti , facere nullo modo poffu-
licentia.
rantibus Imprefforibus , fub amiffionis librorum ac cen- mus, quin continue ei grauiffima peragenda imponamus
tum ducatorum auri Cameræ Apoftolicæ ipfo facto ap- negocia,ad quorum executionem ipfi procedenti fi pro-
plicandorum , aliis vero in quacumque orbis parte con- ་ vt negotiorum grauitas exigit , pro illorum fingulis pe-
fiftentibus , fub excommunicationis latæ fententiæ , & culiare effet affignandum voluntatis noftrę teftimonium,
aliis arbitrij noftri pœnis, ne fine noftra, vel fpecialis ad facile foret , vt voluntas noftra non ea qua volum us ce-
id Apoftolici Commiffarij in eifdem partibus à nobis leritate executioni demandaretur. Volentes itaque præ-
conftituendi , ac nifi per eumdem Commiffarium eidem miffis ea adhibere remedia, ne vllo vmquam tépore ipfius
impreffori Miffalis exemplum , ex quo aliorum impri- Montis Gubernatoris auctoritati & iurifdictioni iniquo-
mendorumab ipfo impreffore erit accipienda norma,cum rum calumniis derogari contingat, aut ipfe Montes Gu-
Miffali in Vrbe fecundum magnam impreffionem im- bernator voluntati noftre exequendæ anhelans , illius
preffo collatum fuiffe,& concordare , nec in nullo peni- occafione moleftetur, falubriter prouidere.
tus difcrepare , prius plena fides facta fuerit , imprimere §. 2. Motu fimili , &c. & ex certa noftra fcientia, ac de Gubernatori
vel proponere vel recipere vllo modo audeant vel præ- Apoft. poteftatis plenitudine, volumus & declaramus, aliquid dicēti
fumant auctoritate Apoftolica & tenore præfentium fi- omnes & fingulas fententias, decreta, bannimenta, pro- velfacienti face-
milibus inhibemus.
clamationes, aliaque ipfiufque hactenus gefta , & in po- pa, plene cre-
§. 8. Verum quia difficile effet præfentes literas ad fterum gerenda , & tam in fcriptis quam alias , etiam ex datur.
Iuffio publ.
Fides exem- quæque Chriftiani Orbis loca deferri, ac primo quoque fui officij mera auctoritate , in quibus ipfe Montes Gu-
plorum. tempore in omnium notitiam perferri , illas ad Bafilicæ bernator ex ordine noftro hactenus proceffiffe atteftatus
Principis Apoftolorum, ac Cancellariæ Apoftolicæ, & in fuerit , vel in pofterum procedere atteftabitur, eam pror-
acie Campi Flora, de more, publicari & affigi, ac earum- fus vim & efficaciam, idemque robur obtinere, &ab om-
dem literarum exemplis, etiam impreffis, manu alicuius nibus inuiolabiliter obferuari, omnefque quos illa con-
publici tabellionis fubfcriptis , necnon figillo perfonæ cernunt, ita & perinde afficere, ac fi ea omnia,de fpecia-
in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis eamdem li & expreffa commiffione noftra,de qua etiam per cedu-
prorfus indubitatam fidem vbique gentium & locorum lam manu noftra , etiam Motu proprio fignatam confta-
haberi præcipimus , quæ præfentibus haberetur fi often- ret, emanaffent,ipfiufque Montis Gubernatoris affertio-
derentur vel exhiberentur. ni abfque aliqua per ipfum exhibenda probatione ſtari,
Nulli ergo, &c. eumque merum mentis & voluntatis noftræ executorem
D. P. An. 5. Dat.Romæ apud S.Petrum,Anno Incarnat. Dominicę, fuper fic per eum, vt præmittitur geftis , tam in iudicio
12.Iulij. millefimo quingentefimo feptuagefimo , pridie idus Iu- quam extra, etiam per nos & fucceffores noftros Rom.
lij,Pont.noftri anno 5. Pont.feu de corum mandato per quofcumque moleftari,
inquietari,aut perturbari ex quauis caufa non poffe.
Publicatio Anno à Natiuitate D.1570 . Indict.13 . die vero 29. menfis §. 3. Interdicentes quibufuis perfonis cuiufcumque Preceptum
quod defuper
July, Pont.San&tiffin Chrifto Patris, & D.N.D.Py dini- dignitatis, ftatus, gradus, & conditionis, ac ordinis exi- moleftari non
na prouidentia Papa V. anno eius 5. retrofcripta litera ftentibus, & quacumque dignitate, facultate, & auctori- poffit.
quam fuc-
publicata & affixe fuerunt ad valuas Bafilica Principis tate fulgentibus,& in præmiffis, tam de noftro
Apoftolorum, ac Cancell. Apoft. & acie Campi Flore , vt cefforum prædictorum mandato proceden . eumdem
moris eft, per nos Io.Andream Rogerium, & Philibertum Montem Gubernatorem fuper præmiffis , vel corum ali-
Cappuis Curf. quo moleftandi , inquietandi , aut perturbandi facul-
Scipio de Octauianis Mag.Curf. tatem ,
§.4. Decernentes quoque prædictas,& defuper confi- Claufulapra-
ciendas literas nullo vmquam tempore , de fubreptionis uatiua.
CVII. Quod Gubernatori Alma Vrbis , quicquam de vel obreptionis vitio , feu intentionis noftræ , aut quo-
mandato Papæ dicere vel facere afferenti , ple- piam alio defectu notari , impugnari , inualidari, ad ter-
minos iuris deduci, in ius vel controuerfiam vocari nul-
ne credatur .
latenus poffe, minufque fub quibufuis fimilium vel dif-
fimilium gratiarum reuocationibus , fufpenfionibus , li-
Alias Gubernatoris iurifdictiones plene notaui fup. mitationibus , & aliis contrariis difpofitionibus com-
in Leon. X.conft.8.Et fi pro. prehendi nullatenus poffe, fed ab illis exceptas , & quo-
ties illa emanabunt , toties in priftinum ſtatum reftitu-
Recordare, quod diuerfis Tribunalibus , & Iudicibus tas,repofiras, & plenarie , etiam fub quacumque data per
Vrbis varia fuerunt conceffa Indulta cognofcendi ipfum Montem eligenda reintegratas effe , vimque va-
caufas criminales fuper delictis quarumcumque per- lidi & efficacis contractus inter nos & Sedem Apo-
fonarum priuatiuè quoad alios , quæ S D. N. Vrban . ftolicam , ac eumdem Montem Gubernatorem initi for-
VIII. intelligi voluit non priuatiuè quoad Guber- tiri.
natorem Vrbis in eius conftitut. 93. Decet , infra §.5.Sicque ab omnibus cenferi,& ita per quofcumque Claufulaſub-
tom. 4. Iudices , &c. etiam caufarum Palatij Apoftolici Audi- lata, &c.
tores,
tores , ac S.R.E. Cardinales, fublata, &c. iudicari debe- Prohibitio

ceffor voluit non obftare , ceterifque contrariis quibuf- tend V-
i licentiis
re , irritum quoque , &c. decernimus. cumque. vel indu itis
Clauf.derog.
§. 6. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis, necnon §. 5. Volumus autem vt deinceps perpetuis futuris abfque paten-
fynodalibus & Prouincialibus editis conftitutionibus & temporibus nulli quarumcumque licentiarum etiam ex tibus Came-
ordinationibus , ac legibus , etiam municipalibus &im- caufa onerofa, etiamfipropria auctoritate extractio illis rariis.
perialibus, etiam in corpore iuris claufis, ac dicta Vrbis, permiffa fit conceffarum & concedendarumvigore extra- Tu vide am-
& quibufuis aliis etiam iuramento vallatis , ftatutis & ctiones granorum , bladorum & leguminum , necnon pliatione Gre-
confuetudinibus priuilegiis quoque, &c. quibus omni- carnium, olei, & aliorum vt fupra fpecificatorum , etiam gor XIII.cit.
bus , &c. etiam fi de illis, &c. illorum tenores, &c. hac cuiufcumque alterius generis , etiam vt præfertur fpeci- in rubr.
vice latiffime derogamus , ceterifque contrariis quibuf- ficatæ Graiciæ huiufmodi abfque eiufdem Camerarij
cumque cum claufulis opportunis & confuetis. Cardinalis patentib. defuper concedendis literis, aliquo
PP.fubfcript. Fiat Motu proprio M. pacto in toto Statu Ecclefiaftico facere poffint , aut va-
§.7. Et cum abfolutione à cenfuris ad effectum , &c. leant. Necnon quofcumque contrafacientes in præfatas
Claufularum
& de declaratione , ftatuto, mandato, decreto, reductio- pœnas incidiffe & incurriffe declaramus , & ab eodem
repetitio.
ne, atteftatione, interdicto , & aliis præmiffis, quæ hic Cardinali Camerario declarandos effe decernimus, & c .
pro repetitis habeatur, & ad partem in forma gratiofa la- $.7.Quodque fola præfentis Motus proprij fignatura Sola_fignatu-
tiffime exten. & cum opportuna, fi videbitur , Iudicum fufficiat , & vbique fidem faciat in iudicio & extra, qua- va fufficit.
& executorum deputatione , qui affiftant , & præmiffa cumque regula feu conftitutione Apoftolica contraria
obferuari faciant fub cenfuris, &c.cum poteftate citandi , non obftante:
&c. aggrauandi, & c. inuocato, &c. fæcularis, &c. & cum Papafubfer.
Placet Motu proprio M:
derogatione Bonifacianæ latiffime exten .
Sola fignatu
§. 8. Et quod prædicti Motus proprij fola fignatura
ra fufficit.
fufficiat, & vbique fidem faciat in iudicio & extra, regu- Moniales Ordinis S. Dominici in articulo mortis CIX.
la quacumque contraria non obftan. feu fi videbitur li- conftitutæ profeffionem emittere poffunt, ante
teræ defuper cum maiori præmifforum expreffione expe- annum probationis expletum , dummodo fint
diri poffint . Fiat. M.
D. P. An. S. legitimæ ætatis.
Dat.Romæ apud S. Petrum, 5.Id Augufti,anno quinto.
9.Aug. De Monialibus huius Ordinis abfoluendis à Præla-
tisd. Ordinis, & de quibus , vide inf. in conft.124:

CVIII. Prohibitio à Pio IV.edita contra frumenta de Sta-
Debitum. De toto autem Ordine materiam vide
tu Ecclefiaftico extrahentes , extenditur ad ex-
Sup.in conft.2 . Honor. III. Religiofam.
trahentes quodcumque genus Grafciæ .
PIVS PAPA QVINTVS Edita An.D.
Eamdem prohibitionem extendit etiam ad recolle- Motu proprio , &c. 1570.
Eta exbonis Ecclefiafticis Greg.XIII . inf.in conft .
Vmmi Sacerdotij cura, meritis licet imparibus,nobis Exordium.
50. Volentes . vbi reuocauit licentias etiam ex Sex alto commilla , requirit vt votis illius , perquæ
caufa vere onerofa conceffas . Et ampliauit.Paul . animarum Chrifti fidelium, præfertim Sanctimonialium
V. in conft.12.Inter . virtutum Domino fub fuaui Religionis iugo virginea-
Edita A. D. que perpetuæ caftitatis laureola famulantium, faluti fpi-
PIVS PAPA V.
ritualique confolationi confulitur, libenter annuamus,
Motu proprio,&c.
illaque fauoribus profequamur opportunis.
Exordium.
§. 1. Sane exhibita nobis nuper pro parte dilectarum caufa confi.
Rdecefforum fuorumgefta, quae praecipue pro apro- in Chrifto filiarum MonialiumNouitiarum nuncupata-
, advfum viuendi neceffaria facta funt, penfatis op- rum, ad Regulam profitendam S.Dominici Fratrum Præ-
portunis occafionibus confirmat , innouat, atque exten- dicatorum petitio continebat. Quod quoniam aliquan-
do accidit , vt illæ , durante tempore probationis illa-
Pius IV. edidit prout confpicit in Domino falubriter expedire.
dit bullä 99 . §. 1. Dudum fiquidem à fel. rec. Pio Papa IV. præde- rum ad emittendum profeffionem Regularem & ante il-
Sup. ceffore noftro emanarunt literæ tenoris fufequentis, vi- lius emiffionem, ab hac vita migrant,& in dicto tempore
delicet , Pius Papa IV. Motu proprio, &c. Inter multi- probationis obftantibus conftitutionibus, fiue ftatutis,&
plices curas , & c. ordinationibus dicti Ordinis, non valentes dictam pro-
Omittitur tenor huius conftitutionis quia habes fupra feffionem emittere , carent cælefti merito, quo ex dono,
Hic Pont. ap-
§. 2. Nos præmiffa firmiter obferuare , perpetuaque benignitate Sedis Apoftolicæ ceteræ dicti Ordinis Mo-
probat.
roboris firmitate fubfiftere finceris defiderantes affecti- niales profeffæ in dicta profeffione, & Regula deceden-
bus, reuocationem, ceffationem, annullationem , decre- tes, gaudent. Quare nobis humiliter fupplicari fecerunt,
tum, declarationem,innouationem, voluntatem & inhi- , vt fibi in præmiffis opportune prouidere ex benignitate
bitionem præfata , ex certa noftra fcientia, ac de eiufdem Apoftolica dignaremur.
poteftatis plenitudine , auctoritate Apoftolica tenore 5.2.Nos igitur ( qui falutem animarum dictarum Mo- Declaratio dé
præfentium perpetuo confirmamus & approbamus, il- nialium Nouitiarum, fic ante profeffionis emiffionem, & qua in rub;
lifque perpetuæ, & inuiolabilis firmitatis robur adiici- durante tempore probationis earumdem decedentium
mus , dictamque Motus proprij cedulam innouamus. fyncero defideramus affectu ( ipfafque Moniales Noui-
Extenditq;ad
omne genus §. 3. Ac illam ad licentias & facultates quodcumque tias,& earum fingulas , à quibufuis excommunicationis,
Grafcia. genus Grafciæ etiam in carnibus , ouibus, agnis , & aliis fufpenfionis & interdicti, aliifque Ecclefiafticis fenten-
animalibus , necnon oleo , ac rebus aliis quibufcumque tiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine quauis oc-
confiftentis quomodocumque , & qualitercumque nun- cafione vel caufa latis, fi quibus quomodolibet innoda-
cupatis concernentes , quibufcumque ( præterquam ex tæ exiftunt , ad effectum præfentium dumtaxat confe-
caufa onerofa à præfata ) quomodocumque conceffas, quendum,harum feric abfoluentes & abfolutas fore cen-
ita vt illæ fimiliter reuocatæ , caffæ & irritæ fint, & effe fentes , huiufmodi fupplicationibus inclinati , eifdem
cenfeantur , auctoritate , poteftatis plenitudine, & Mo- Monialibus Nouitiis, nunc & pro tempore exiſtentibus,
tu fimilibus extendimus & ampliamus. & earum fingulis , vt quando & quoties aliqua ex eis
Executores ,
§. 4. Necnon eidem Vitellotio Cardinali præter ordi- nondum profeffa de alicuius Medici confilio, ab hoc fæ-
deputat.
nariam fui facultatem quoad extenfionem , & ampliatio- culo tranfitura confpicitur, ipfa pro confolatione anima
nem huiufmodi, camdem exequendi, publicandi & noti- fuæ,profeffioné prædictam ante tempus requifitum(qua-
ficandi ac declarandi poteftatem , facultatem & auctori- tenus tamen ætate legitima conftitutafit) ad illam emit-
tatem, quæ illi quoad contenta in præinferta Motus pro- rendam,in manibus Abbatiffe, feu Prioriffe, vel alterius
prij cedula ab codem prædeceffore conceffa , data, & at- Superioris Nouitiarum ipfius Monafterij , feu Domus ,
Quibufcuque tributa extitit, damus, concedimus & impartimur. ita tamen , quod ipfæ Moniales Nouitia fic decedentes,
non obftanib. §. 5. Non obftantibus omnibus quæ dictus præde- indulgentiam &alias gratias,quas Moniales vere pofeffe
Dd deceden
Tom. II.
--
314 PIVS Q VIN T V S.
decedentes confequuntur , confequi poffint , emittere bus prædecefforibus noftris fpecialibus gratiis, & priui-
in articulo mortis libere & licite valeant, Apoftolica au- legiis fuerit decorata.
&toritate tenore præfentium perpetuo concedimus , & §. 2. Nos attendentes, quod ea maiorem obtinent to- Et hic Pont.
indulgemus. Necnon eifdem Monialibus Nouitiis ita boris firmitatem, quæ pluries Apoftolicæ confirmationis dictam infli-
tuit, ac priui-
tunc profeffis decedentibus , plenariam peccatorum præfidio fint communita, vtque paternum noftrum erga tegia, qua
fuorum indulgentiam , & remiffionem in forma Iubilæi ipfam Societatem charitatis affectum oftendamus , eiuf- funt in vfu,
mifericorditer in Domino eifdem auctoritate & tenore dem Societatis Cruce fignatorum creationem & inftitu- & Concilio
largimur. tionem , ac priuilegia , quæ funt in vfu, necnon indul- Tridens . non
Claufulapra- §. 3. Ac conceffionem , indultum, & elargitionem hu- gentias, prærogatiuas, facultates, gratias & indulta quæ-
feruatiua. iufmodi, ac præfentes literas fub quibufuis fimilium vel cumque, eidem Societati, & illius vtriufque fexus Con-
diffimilium indulgentiarum & gratiarum fufpenfioni- fratribus Cruce Signatis pro tempore exiftentes , tam
bus, reuocationibus, & limitationibus etiam in fauorem per Innocentium IV. Innocentium VIII. Iulium II.
quorumcumque factis & faciendis, nullatenus compre- Leonem X. Clementem VII. quam quofcumque alios
henfas, fed femper ab illis exceptas, & quoties illæ ema- Romanos Pontifices prædeceffores noftros fub quibuf
nabunt, toties in priftinum & validiffimum ftatum re- cumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis claufu-
ftirutas, repofitas & de nouo conceffas exiftere , ipfifque lis , & decretis hactenus quomodolibet conceffa & con-
Monialibus , & profeffionem emittentibus fuffragari firmata , decretis tamen Concilij Tridentini non repu-
poffe. gnantia , necnon literas defuper emanatas, illorum om-
Claufulafub- §. 4. Et fic per quofcumque Iudices & Commiffarios, nium & fingulorum tenores præfentibus pro fufficien-
Lata,&c.
quauis auctoritate fungentes , etiam S.R.E. Cardinales, ter expreffis habentes , auctoritate Apoftolica tenore
& facri Palatij Apoftolici caufarum Auditores , fublata præfentium confirmamus , approbamus & innouamus,
eis, & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi & interpre- illifque perpetuæ , & inuiolabilis firmitatis robur adii-
tandi facultate & auctoritate, iudicari & definiri debere, cimus , omnefque & fingulos iuris & facti defectus , ſi
ac quicquid fecus fuper his, à quoquam quauis auctori- qui forfan interuenerint in eifdem fupplemus.
tate fcienter vel ignoranter attentari contigerit, irritum §. 3. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Claufula de-
rogatoria.
& inane decernimus. nibus Apoftolicis, ceterifque contrariis quibufcumque.
Clauf.derog. §. 5. Non obftantibus conftitutionibus, &c. ordina- §. 4. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, Exemplorum
tionibus Apoftolicis, ac Monafterij, feu Domus & Ordi- etiam impreffis manu Notarij publici fubfcriptis, & fi- fides.
dinis huiufmodi etiam iuramento , confirmatione Apo- gillo alicuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica confti-
ftolica, vel quauis firmitate alia roboratis,ftatutis & con- tutæ munitis , eadem vbique fides adhibeatur, quæ ipfis
fuetudinibus, priuilegiis quoque,indultis & literis Apo- præfentibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
ftolicis , illis eorumque Superioribus & perfonis fub Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, D.P. A. g.die
13.08.
quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis die 13. Octobris 1570. Pont. noftri anno quinto.
claufulis & decretis in contrarium quomodolibet.con-
ceffis , approbatis & innouatis. Quibus omnibus & fin- Tonfores monetæ tam aureæ quam argentea in CXI.
gulis illorum tenores, ac fi de verbo ad verbum nihil pe-
nitus omiffo, & formain illis tradita obferuata , inferti Vrbe aliifque locis S.R.E.mediate & immedia-
forent , præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, te fubiectis , vltimo fupplicio plectuntur.
illis alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat
Aduerfus autemfalfificantes moneram Regis Fran-
fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque contrariis
quibufcumque. cia in eius Regno & locis circumuicinis , habemus
Dat P. As. Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris conftit. Ioann. XXII. in fuis extrauag. cap.1 . de
›
die 23. Aug. die 23. Augufti , 1570. Pont. noftri anno quinto. crim .falfi.
PIVS PAPA QUINTVS , Edita A. D:
CX. 1570.
Confirmatio priuilegiorum & gratiarum Societa- Motu proprio, &c .
tis Cruce Signatorum , pro Santa Inquifitio - Criqun Vm nil magis humanæ vitæ
a pecuniarum vfus,commercio fit neceffa- Proœmium-
rium, quam pecuniarum vfus, quæ hominibus cun-
nis contra hæreticos-præfidio , antiquitus infti- &
ta humano victui neceflaria præbent, decet Romanum
tutæ. Pontificem ad ea libenter intendere , per quæ pecuniæ
Huiufmodigratias & indulta , vide fupra in conft . ipfæ non folum non adulterentur , verum etiam in pri-
mæuo illarum ftatu ab omnibus illæfæ conferuentur.
17.Innoc.IV. Vtnihil .& conft.19.Malitia.& con- Quod & fi cunctis in locis , præcipue tamen in hac Al-
ftit.2.Vrb.IV. §. 13. & Clem. VII. conft . 27. Cum ma Vrbe noftra , quam gloriofi Apoftolorum Principes
ficut. martyrio fuo confecrarunt , & ad quam veluti commu-
Edita AnD. PIVS PAPA QVINT VS nem omnium matrem gentes vndequaque concurrunt,
1570. fingulifque aliis dominiis, Terris & locis , nobis & Sedi
Apoftolicæ mediate vel immediate fubiectis, curandum
Exordium Acrofanctæ Romanæ, & vniuerfali Ecclefiæ diuina eft , vt & ad illam venientibus vitiorum exempla non
difponente clementia , meritis licet fufficientibus proponantur , & quibufuis peccandi materies fucci-
præfidentes, omnem paftoralis noftri officij curam,atque datur.
vigilantiam in id potiffimum adhibere debemus, vt fides §. 1. Attendentes itaque , quodlicet monetarum au- Caufa confti-
Catholica vbique Terrarum, quantum in nobis eft, inte- rearum tonforibus vltimi fupplicij de iure fit inflicta pœ- tutionis ex l.
gra inuiolataque conferuetur, & impijac deteftandi Hæ- quicumque
na , argenteas tamen monetas tondentibus , fatis minor D.de Falf.
reticorum conatus , ipfam vnam fidem violare fatagen- pœna impofita fit. Ac animo reuoluentes , quam par fit
gentium , omnibus rationibus comprimantur. Vnde fi vtriufque delictum, cum ij qui argenteas minuunt, nulla
que ad iuuandum huiufmodi noftrum propofitum, ac alia de caufa ab aurearum inutilatione, nifi ob earum de-
debitum, alias pie inftituta,ac conceffa fuiffe à prædecef- fectum fubfiftant , ac propterea eodem iuris rigore, in
foribus noftris comperimus , libenter approbamus ,& vtroque fæuiendum effe æquum reputantes.
alias defuper difponimus , prout in Domino confpici- §. 2. Motu fimili , &c. hac noftra perpetuo valitura Sanctio de
mus falubriter expedire. conftitutione ftatuimus, eos qui argenteas tondent mo- qua in rub.
Societas Cru-
§. 1. Cum itaque inter ceteras , quæ in Ecclefia Dei netas , vltimi fupplicij, & ea qua aureorum tonfores ha-
ce Signatorum hactenus inftitutæ funt Chriftifidelium Societates, illa
tenus puniti funt , & deiure puniri debent , pœna pu-
&
pro Inquifi- fatis vberes, Chriftianæ Religionis fructus afferre videa- niendos effe, & ita ab omnibus, quibus Iudicis officium
" rum prafidio, tur,quæ fub Cruce Signatorum vocabulo ad affiftendum tam in Vrbe noftra quam alibi in toto Statu Ecclefiaftico
à prade-
cefforib. va Hæreticæ prauitatis Inquifitoribus, auxiliumque quan- commiffum eft , quouis nomine cenfeantur , & quauis
ria priuilegia do & quoties opus fit , in Catholicæ fidei negociis ad- auctoritate præfulgeant, iniunctum eft, puniri volumus
ei concella uerfus Hæreticos , etiam vita ipfa præftandum, inftituta & mandamus . Barones non
Kerunt. exiftit , vt non immerito à diuerfis Romanis Pontifici- impediat Iu-
§. 3. Diftrictius inhibentes fingulis Terrarum, loco dices in her.
run- /
PIVS QVINT VS. 315
rum & Ciuitatum dominis in temporalibus , ne Iudices dant , verum etiam illis abfumptis ; aliena appetant,
præfatos in præmiffis hoc modo fæuientes , fub excom- grande aes alienum à proximis fuis,qui id eis, prout mu-
municationis , &c. impedire , moleftare, vel inquietate tuum fert hominum commercium, fub variis inftrumen-
audeant vel præfumant. torum obligationibus liberaliter mutuant, extorquendo,
Claufula fu
blata. §. 4. Decernentes quoque , fic & non aliter, per præ- ac deinde dum id eis fub paupertatis fpecie refticuere ne-
fatos & quofcumque alios Iudices, &c. etiam caufarum gligunt , proximos fuos vna cum tota familia aliquan-
Palatij Apoftolici Auditores, ac S. R. E. Cardinales,fub- do mendicare cogunt,facere nullo modo poffumus,quin
lata , &c. iudicari debere irritum quoque, &c. & Paftoralis officij noftri debito , cui difponente Domi-
Clauf.derog
§. 5. Non obftantibus præmiffis,ac quibufuis Apofto- no præfidemus , moniti, & ea qua Chriftus prior dilexit
licis , necnon in Prouincialibus & fynodalibus Conci- nos charitate impulfi , clementiæ & mifericordiæ reie-
liis editis , fpecialibus vel generalibus, conftitutionibus ctis viis,iuftitiam & iudicium in tales acriter infurgendo
& ordinationibus , ac legibus etiam Imperialibus, etiam affumamus, iurifque rigorem acriorem reddamus , vt fal-
in corpore iuris claufis , actam municipalibus & parti- tem per hoc eos, quos timor Domini à malo non retra-
cularibus, quam quibufuis aliis etiam iuramento,&c.ro - hit , vltimi fupplicij pœna exterreat , ficque vniuerfas
boratis , ftatutis,&c. priuilegiis quoque , indultis, & li- Dominici gregis oues ad ouile ad quod, dante Domino,
teris Apoftolicis, etiam Motu fimili , &c. etiam confifto- omnes dirigi cupimus, falubre perducamus.
rialiter,&c.conceffis, &c.quibus omnibus illorum teno- §. 1. Sane licet alias fel. recor. Paulus Papà Quartus Paul.IV. fta
res, &c. hac vice latiffime derogamus, ceterifque contra- prædeceffor nofter inter cetera dilectis filiis Populo Ro- tur debitores
riis quibufcumque, cú claufulis opportunis & confuetis. mano conceflà priuilegia per quafda fuas literas, volue- ternatiuas
brinentes al-
,
Fiat Motu proprio M. rat , quod dilationes quacumque nifi iuxta difpofitio- vel dilationes
Claufularum §. 6. Et quod quorumcumque priuilegiorum , ftabili- nem iuris ac formam ftatutorum Alma Vrbis concedi teneri deferre
repetitio.
mentorum, pœnarum, ftatutorum, legum,& aliorum ne- nullatenus poffent , & qui illas obtinerent , femper bi- birresum vi-
ceffariorum tenores habeantur pro expreffis, feu in toto retum viride portare tenerentur , ac alias prout in di- ride.
vel in parte exprimi, ac de verbo ad verbum inferi poffint, ctis literis plenius continetur.
Et de declaratione, fanctione, mandato, inhibitione, de- §. 2. Nihilominus diuerfi iniquitatis filij , præmiffis Multi autem
eorum bona,
creto,& aliis præmiffis, quæ hic pro repetitis habeantur, non attentis , propriaque temeritate confili , poftquam prodigalitate,
& ad partem perpetuo in forma gratiofa. Et cum depu- propriis corum bonis, non aduerfa fortuna aut fortuitis &luxu,dila-
1
tatione, quatenus opus fit iudicum, qui affiftant, &c. n- cafibus , fiue hoftium incurfu , vel ventorum, marifque pidalan
tandem ceffio.
uocato, &c. fæcularis cum derogatione dietarum latiffi- iniuria ( quod quidem vel certe ferendum effet, cum ab ne bonorum,
me extenden. iis facile caueri nequeat humana prouidentia ) fed fua creditores do-
Zufio public.
§. 7. Et cum decreto opportuno, quod vt præfentes ipforum met incuria , negligentia, prodigalitate, atque loſe delude-
bant:
ad omnium quorum intereft notitiam deducantur , nul- luxu in explendis propriis voluptatibus, penitus dilapi-
lufque deinceps aduerfus eas aliquam excufationem datis , proximos fuos ad varia corum bona fibi mutuan-
prætendere , aut ignorantiam allegare queat, quod illa da fub fpe reftitutionis compulerunt, illis fimiliter pro-
imprimantur , & in valuis Bafilicæ Principis Apoftolo- fufis , creditores fuos , ceffione bonorum deludentes;
rum ,& S.Ioannis Lateranenfis , ac Cancellariæ Apoftoli- jac tam literas præfatas , quam alia per nos contra huiuf-
cæ, necnon acie Campi Flore affigantur , & inibi earum modi decoctores , fallitos nuncupatos, edita ſtatuta de-
copiæ dimittantur , quodque affixio huiufmodi omnes ridere audent, in graue Apoftolicæ auctoritatis vilipen-
perinde afficiat , ac fi fuiffent perfonaliter exhibitæ, inti- dium , proximorum fuorum detrimentum & grauamen,
matæ, & oftenfæ. ac animæ fuæ periculum non modicum.
Fides exem-
§. 8. Quodque earum tranfumptis , etiam impreffis, 5.3 . Nos præmiffa conniuentibus oculis pertranfire Hic igitur
plorum. manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo ali- nequeuntes, & attente confiderantes nulla alia de caufa Pont decreuit,
huiufmodi
cuius Prælati , aut perfonæ in dignitate Ecclefiaftica in fures vltimi fupplicij poenam effe impofitam , nifi vt perfonas ne-
conftitutæ munitis, cadem prorfus fides adhibeatur, quæ talia perpetrandi hominibus viainterclufa, lit erum effet du ad ceffio-
ipfis originalibus literis adhiberetur, fi forent exhibitæ vnicuique fua abfque periculo poffidere & vti , hos au- nem bonorum
vel oftenfæ. tem adeo furibus & latronibus fimiles effe, vt ab illis in no effe admit-
Sola fignatu-
ra fufficit. 5.9. Et quod præfentis Motus proprij fola fignatura nihilo differant , nifi vt quod eis nifi cumvitæ fuæperi- simo tedes, fed vb-
fuplicio
fufficiat , & vbique fidem faciat, in iudicio & extra, re- culo agitur , hoc decoctoribus impune liceat, volentef- pletts debere,
gula quacumque contraria non obftante, feu literæ fuper que propterea , vt par , immo grauius delictnm , parem
illis cum maiori præmifforum expreffione, per Breue ex- eriam fortiatur pœnam, iurifque rigorem in hos grauio-
pediri poflint. rem reddere, ac genus hoc hominum tamquam humano
Fiat, M. generi infeftum , è ceterorum cætu fegregandum merito
D P. An.s.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , octauo Cal. elle diiudicantes, omnium & fingularum legum & con-
die 25 Octor. Nouemb , anno quinto.
ftitutionum,ta Imperialium quam Apoftolicarum, etiam
Publicatio. Anno à Natiuitate Dom. 1570. indictione 13. die vero in corpore iuris defcriptarum , tenores & formas, ac fi
3 menfis Nouembris, Pont. Sanctiffin Chrifto patris , & de verbo ad verbum inferti forent , præfentibus pro ex-
D.N.D. Py diuina prouidentia Papa V. anno V. retrofcri- preffis habentes, fine illarum aliquo præiudicio , quin-
prus Motus proprius affixus & publicatus fuit ad valuas immo illas freualidantes & confirmantes , Motu pro-
Principis Apoftol.de Vrbe, & S.Io. Lateranenfis & Canc. prio hac noftra perpetuo valitura conftitutione fanci-
Apoft.& in acie Campi Flora, per nos Ioannem Guerardi, mus , ftatuimus , & declaramus , quod deinceps perpe=
& lo. Freyle S.D.N.Papa Curf. tuis futuris temporibus quæcumque perfona , tam fæcu-
Ioannes Bornotus Mag.Curf. laris quam Ecclefiaftica , etiam fi clericali & Ecclefiafti-
CXII. co foro gaudeat , cuiufcumque ftatus , gradus, ordinis
Contra fraudulentos , & dolofos decoctores , ca- & conditionis exiftat,& quacumque dignitate,tam mun-
dana , etiam fi Domicellus , Comes , aut aliter Nobilis
pitali pœna plectendos.
De materia autem Ceffionis bonorum & dilatio- aliquando fuerit , quam Ecclefiaftica , non tamen Epi-
fcopali , præfulgeat , qui omnem corum fubftantiam
num, videſupra Pÿj IV. conft. 39. Cupientes. vbi non præmiffis de cafibus fortuitis , fed incuria, negli-
notaui. gentia, prodigalitate , & luxu fuis, proprias voluptates
Edita A.D.
PIVS PAPA QVINT VS explendo, &cupiditatibus non mediocri intemperantia
I570.
Motu proprio , &c. feruientes fubuerterint & dilapidauerint , necnon qui
Canfa buiuspoftquam coufque humana proceffit intemperantia, fe bona fua decoxiffe fimulantes , illa in fraudem credi-
conftit. vt Chriftifideles qui in facri baptifmatis fufceptione, torum fuorum occultant , & eorum pecuniam totam in
diabolo , ac omnibus vanitatibus eius,fponte ac folem- eorum vtilitatem forfan conuerterint,vt eorum credito-
niter renunciarunt , diabolica fraude feducti , ita mundi res ad fecum componendum facilius alliciant , vltimi
huius illecebras expetant , vt pro illis affequendis, non fupplicij, & ea qua fures ipfi , de iure vel confuetudine;
modo filij prodigi in Euangelio per Dominum demon- aut particulari vel municipali ftatuto plecti folent, pu-
Atrati exempla fequentes, fua luxuriofe viuendo profun- niri debeant,
Tom. II. Dd 2 $:4.Man
VS
316 PI QV IN TV S.
Executorum §. 4. Mandantes tám Vrbis præfatæ Gubernatori , & Anno à natiuitate Domini 1570. Indict.13 . die vero 3. Publicatio:
deputatio. Curiæ caufarum Cameræ Apoftolicæ generali Auditori, menfis Nouemb. Pontificatus Sanctiffin Chrifto patris , &
quam omnibus & fingulis noftris & Sedis Apoftolica D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. annos retrof-
in quibufcumque prouinciis Legatis & Vicelegatis, nec- criptus Motus proprius affixus & publicatus fuit ad valuas
non quarumcumque ciuitatum, terrarum,oppidorum & Principis Apoftolorum de Vrbe, S.Ioannis Lateranenfis, &
locorum, nobis & eidem Sedi, tam mediate quam imme- Cancellaria Apoft. & in acie Campi Flore , vt moris eft ,per
diate fubiectarum Gubernatoribus, Prætoribus, Capitanos Ioan. Guerardi , & Ioannem Freyle pralibati S. D. N.
neis , Commiffariis , & aliis quibufcumque iudicibus, Papa Curf.
quauis etiam fubdelegata poteftate fungentibus, vt præ-
fentes noftras inuiolabiliter in eorum iudiciis obfer- Reformatio Tribunalis Curiæ caufarum Cameræ CXIII ,
uent , nec contra tales , nifi illarum forma feruata, pro- Apoftolicæ Auditoris , vna cum taxa expedi-
cedere audeant vel præfumant.
tionum .
Inhibitio con- §. 5. Diftrictius quoque inhibentes quibufcumque
tra impedien- terrarum, oppidorum , & locorum dominis in tempora- Aliam eiufdem Tribunalis reformationemprafini-
tes eos,quiita libus in virtute fanctæ obedientiæ , ac fub excommuni-
uit Pius IV. fup. in conft. 56. Inter multiplices.
fuper pramif- nicationis, &c. pœnis, ne fic in præmiffis iudicantes, eo-
fis iudicaue- Et alteram Paul. V. in conft.28 . Eximix. vbi de
rint. rum fæculari auctoritate moleftare , inquietare , pertur-
bare, vel impedire, audeant vel præfumant. hac iurifdictione plene notabo. Et poftremo in
Forma & ef- §.6.Decernentes poftremo præfentes , & defuper con- alia eius conft.71.Vniuerfi.§.4.
feclus public. ficien das literas nullo vmquam tempore, de fubreptio-
PIVS PAPA V Motuproprio,& c. Edita An.D.
nis vel obreptionis,vitio aut intentionis noftræ defectu
1570
notari, minuſque ſub quibuſuis fimilium vel diffimilium Nter illa , quæ in fingulis in Vrbe curiis , & officiis
emendanda , feu rectius difponenda decreuimus , hæc Procemisem.
gratiarum reuocationibus comprehendi , vel illis dero-
gari nullo modo tacite vel expreffe poffe , nifi deillis, de Curiæ caufarum Cameræ Apoftolicæ generalis Audi-
eorumque totis tenoribus,ac corum Datum de verbo ad toris officio , ac Tribunali feorfum ab vniuerfali refor-
verbum , non autem per claufulas generales idem impor- matione , Apoftolica auctoritate perpetuo ftatuimus &
tantes mentio & expreffio facta fuerit , aliterque factas
ordinamus, quæ & ab Auditore, & ab eis Locumtenenti-
derogationes , nullus roboris vel momenti fore, & tam- bus , Curiæque ipfius Iudicibus & Notariis exactiſſime
quam tales à nemine attendi, nec vlli fuffragari poffe. feruari præcipiuus .
Decretum ir- §.7. Sicque per quofcumque Iudices , &c . etiam cau- §. 1. In primis , ne quifquam ex confeffione debita Debitor ex
ritans.
farum Palatij Apoftolici Auditores, & S.R. E. Cardina- procuratore fuo ad id in ipfamet obligatione in pofteru confeffione
mnetur , nifi procurat oris
les , eorumque Collegium , fublata , &c. irritum quo- conftituto , in iudicio vel alibi facta , conde non condem-
que, & c. idem etiam procur ator ad defen dendu m in iudici o fue- netur.
Claufula de-
§. 8. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis Apo- rit conftitutus , & ipfe cum conftitueretur , defendendi
rogatorie.
ftolicis,necnon in prouincialibus & fynodalibus Conci- onus huiufmodi fponte præfens acceptauerit.
liis editis , fpecialibus vel generalibus , conftitutioni- §. 2. Neue quifquam ratione fui confenfus in contra- Neque excõ-
bus ac legil us, etiam imperialibus, etiam in corpore iu- ctu, feu quafi contractu, aut alias in iudicio vel extra iu- municetur.
ris, vt præfertur, claufis, ac quibufuis etiam municipali- dicium , per fe vel alium quocumque modo , eriam in
bus & particularibus, etiam iuramento , &c. roboratis, fufceptione , quam vocant , cenfurarum, de cetero præ-
ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis quoque, indul- ftiti , pure, aut fub conditione, aut in diem, cenfuris Ec-
tis , &c. fub quibufcumque tenoribus, &c. etiam Motu clefiafticis innodetur , aut innodatus declaretur.
fimili , &c. etiam confiftorialiter , &c. ac fub quibuſuis 5.3.Quinimmo nec procuratoris , ad confitendum de- Procuratoris
verborum formis conceffis, &c. Quibus omnibus, etiam bitum, conftitutio, in ipfa debiti obligatione , nifi & ad conftitur ie ,
aut cenfuraru
fi de illis, &c. illorum tenores , &c. illis alias, &c. latiffi- defendendum vna conftituatur, & ipfe defendendi onus fufceptio , in
me , fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con- acceptet , vt præfertur, nec cenfurarum confenfus , aut oblig. non ap-
trariiis quibufcumque , cum claufulis opportunis & fufceptio huiufmodi vfquam recipiatur vel admittatur, ponatur.
confuetis. Fiat Motu proprio M. fiue etiam defcribatur , neque de his quifquam rogetur
Forma & ef- §.9.Et quod quorumcumque ftatutorum, conftitutio- etiam in Cameralis obligationis formula,fiue principali-
fectus public num , & legum, &c. tenores habeantur pro expreffis, feu ter, fiue incidenter ; neque iudicium vllum, aut vlla exe-
1 in toto vel in parte exprimi,ac de verbo ad verbum infe- catio inde fiat,aut decernatur.
ri poffint. Et de fanctione , ftatuto , declaratione , decre- §. 4. Excipimus autem ab his, quæ de confeffione de- Nifi de rebus
to, inhibitione, mandato, & aliis præmiffis quæ hic pro biti,& procuratoris ad id conftitutione, fupra ftatuimus, tur.
Camera aga-
repetitis habeantur, & ad partem perpetuo in formagra- obligationes quæ de rebus ac iuribus ad Cameram Apo-
tiofa , & cum opportuna , fi videbitur iudicum deputa- ftolicam pertinentibus factæ iam funt , aut in pofterum
tione qui affiftant, &c. inuocato , &c. fæcularis, & cum fieri oportuerit , in quibus quoad huiufmodi confeffio-
opportuno decreto , quod vt præfentes ad omnium nem & conftitutionem, liceat illud idem fieri, quod ha-
quorum intereft notitiam deducantur , nullufque dein- ctenus eft obferuatum.
ceps aduerfus eas aliquam excufationem prætendere, aut 5.5. Quod fiquando aliqui feipfos in Vrbe efficacius Forma ftri
Etioris obliga
ignorantiam allegare queat , quod illæ imprimantur, & obligare voluerint, vt in exactionibus laborandum non tionis bic tra-
in valuis Bafilicæ Principis Apoftolorum ,& S. Ioannis fit, quas pro commodiori hominum commercio faciles ditur.
Lateranenfis, ac Cancellariæ Apoftolicæ, necnon in acie effe expedit, poterit Iudex parti præfenti, & fe obligan-
Campi Flora affigantur , & inibi earum copiæ dimittan- ti præcipere, vt die certa tunc ftatuenda foluat ; monens,
tur. Quodque affixio huiufmodi omnes perindeafficiat, quod fi ea die fponte non foluerit,nulla exindefacta per-
ac fi fuiflent perfonaliter exhibitæ, intimatæ, & oftenfæ. fonali citatione, fed præuia tantum vnica dilatione, quæ
Quodque earum tranfumptis etiam impreffis manu ali- per affixionem locis confuetis intimabitur , ad execu
cuius Notarij publici fubfcriptis, & figillo alicuius Præ- tionem contra ipfum procedet , & in fubfidium , vbi
lati , aut perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ executio realis , perfonalifve facile fieri non poterit ; in
munitis , eadem prorfus fides adhibeatur , quæ ipfis ori- ipfum tamquam contumacem , contemptoremque fui
ginalibus literis adhiberetur , fi forent exhibitæ vel præcepti , excommunicationem decernet. Hæc tamen,
oftenfæ.
quoad excommunicationem monitio, vbicumque facilis
Sola fignatu-
ra ſufficit. §. 10. Et quod præfentis Motus proprij fola fignatu- futura effet executio, non adhibeatur.
ra fufficiat , & vbique fidem faciat, in iudicio & extra, §. 6. Cum autem præfcripta dies cefferit, ea diftinctio obligati in
regula quacumque contraria non obftante,feu literæ fu- feruetur, vt fi obligatio, vel in Vrbe crit contracta, vel in Curia quo-
per illis cum maiori præmifforum expreffione per Breue Vrbe fit foluenda , fola intimationis affixio prædicta modo citandi.
expediri poffint. fufficiat.
Fiat. M. §.7. Si vero extra Vrbem & obligatio contracta, & fo- Obligati ex-
tra Curiam
D. P. An. S. Datum Romæ apud S. Petrum , Calen. Nouemb. anno lutio deftinata fuerit , non aliter ad executionem proce- vt citandi.
die Noueb. quinto. datur, nifi facta legitime debiton intimatione dilationis
hu.uímo
PIVS QVINT V S. 317
huiufmodi , Rurfus , vbi in obligatione extra Vrbem fa- tionem decretorum facri Concilij Tridentini , correctio-
&ta , pariter folutio extra Vrbem deftinata fuerit, præ- nemque morum libere procedant.
terdictam dilationem , detur etiam alia pro loci di- §. 17. Ab omnibus autem & fingulis iis , quæ ad eius Expeditiones
ftantia , intra quam docere poffit & debeat debitor fe iurifdictionem fecundum præmiffa pertinere nolumus, nondentur in
his , qua non
foluiffe . vfque adeo abftineat , vt neque monitoria , neque cita- pertinent ad
Confitentes F parti petenti , ac debitum agnofcenti,
§. 8. Quod fi tiones,neque inhibitiones,neque fequeftra,neque man- surifdictione.
debit quam danda videbitur aliquando longior aliqua dilatio ad fol- data de manutenendo, neque aliud quicquam quocum-
dilation
bere e ha uendum (intra quam nullum omnino mandatum,aliud que fub prætextu, fuper iis aut ipfe decernat, aut ab aliis
poffint.
que executionis genus relaxari poterit ) ea erit dierum decreta reuocet , & pariter eius Notarij nihil omnino 1
triginta , aut faltem viginti, arbitrio Iudicis, qui pro de- expediant, aut etiá fcribant, fub pœna amiffionis officij.
bitoris qualitate , & debiti fumma , vtrum voluerit de §. 18. In caufis vero fui fori ciuilibus , etiam in qui- Nihil in con-
prædictis terminis eliget. bus fummarie , & ad inftar beneficialium procedendi ei tumacia ex-
pediatur in
Dilatione fi- §. 9. Qua in re illud obferuetur , vt fi forte poft de- conceffa eft facultas, numquam omnino ad pœnas con- caufis aufisciuili-
nita, manda- cretum & relaxatum, atque etiam actori à Notario tradi- tumaciales deueniat ; fed potius receptis probationibus bus.
tum anteare- tum, mandatum executiuum,vifum fuerit Iudici dilatio- ad negotium principale fpectantibus,datoq; competenti
laxată fuffi.
cint. nem hanc concedere , non alio poftea iudicio, aut etiam termino parti abfenti , demum fuper his feruatis feruan-
mandato , opus fit actori , fi reus intra dilationem ipfam dis definitiue pronunciet,etiam fine litis conteftatione.
non foluerit, fed eodem illo quod antea traditum aut re- §. 19. Mandata de manutenendo, numquam nifi parte Mandata de
laxatum , fiue decretum fuerat executionem fuam profe- legitime citata , & compendiofa ac fummaria caufæ co- manutenendo
gnitione adhibita , decernat. no detur par-
quatur. te non citata.
Ixcommuni-
§. 10. Sed & in omnibus , quæ aliter quam cum fu- §. 20. Idem &in fequeftris feruetur, nifi aliqua ratio-
ratio quando pradictis præcepto & monitione vbicumque locorum ne timendum fit , Iudicis arbitrio, de fufpicione fugæ, Sequeftra
fidanda co- Factæ fuerint obligationibus, & alias femper, illud om- vel bonorum dilapidatione. etiam.
traobligatos.
nino feruetur , vt ad excommunicationem cuiufquam §. 21. Ne autem contingat , vt abfentes, & in remo-
non deueniatur, nifi cuius fuerit erga Iudicem contuma- tiffimis ab Vrbe partibus degentes , fi ob prætenfum ali- tra
Abfentes ex
Italiam
cia , ipfo etiam, nec tantum procuratore fuo , quamuis quod crimen moneantur ad perfonaliter comparendum, non citentur
fpecialiter conftituto , prius legitime citato . deinde inculpabiles reperti , maxima itineris incommo- ad compare-
Caufa obliga- §. 11. Verum ficuti antea , carum quæ in forma Ca- da,& difpendia nulla fua culpa paffi fint, neminem poft- dum infciv
tionis Came meræ erant obligationum, ita & harum quæ futuræ funt, hac extra Italiam exiftentem ad comparendum perfona- Papa
ralis fint A.
C. tantu , nifi pro illis iudicium , fiue cognitio & executio in Vrbe ad liter moncat , nifi facto verbo nobifcum, de quo verbo
Contra Roma- Auditorem Cameræ folum fpecter in vniuerfum , iuxta habito fiat mentio in literis monitoriis.
nos laicos in fuas facultates ; Romanos tamen debitores laicos , liceat §. 22. Poftremo Notarij nihil vmquam cuiufuis gene- Expeditiones
Capitolio. creditoribus etiam in Curia Capitolij conuenire , iuxta ris fcripturæ ad iudicium pertinentis , quod extra cu- extra Curiam
Vel contra priuilegia Populo Romano conceffa . riam mittendum fit , expediant , & parti tradant, nifi fubfcribantur
ab A.C.
Clericos in §. 12. Quo vero ad Clericos, ratione originis, vel be- cum fubfcriptione Auditoris , vel eius Locumtenentis.
Curia Vicarij. neficij Romanos, locus fit præuentioni inter ipfum Au- §. 23.Circa impenfas autem, quæ à partibus, pro fcri- Reformatio
ditorem , & noftrum in Vrbe Vicarium. pturis & expeditionibus faciendæ funt, vltra ea, quæ in circa expen
Appellationes §. 13. Ceterum idem Auditor appellationes non ali- vniuerfum in omnibus curiis obferuari volumus , infra- (as.
à fententiis
extra Curiam ter audiat, fiue admittat, quam fi exhibita fuerit Notario fcripta fpecialiter in eadem Curia Auditoris , etiam in
Latis, quando in actis ab appellante fides publica,feu publicum inftru- caufis pendentibus obferuentur.
quomodo mentum fententiæ à qua extitit appellatum, eaque fit de- 5.24.In caufis quæ ordinarie fecundum Auditoris fa- Caufa ordi-
recipi debeãt. finitiua , vel vim habeat definitiua, neque aliter earum cultates in eius Tribunali introductæ fuerint , vel intro- naria, non ef
ficiuntur co-
ratione inhibeat, quam inferto in literis inhibitionis to- duci potuerint , fiue poft cœptam caufam fuperueniat miffaria per .
}
to fidei, feu inftrumenti huiufmodi tenore. Quare Iudi- commiffio , fiue ante impetrata fit, fiue in prima, fiue in fuperuenientë
ces à quibus appellari continget , eorumque Notarij, fi- vlteriori inftantia , nulla in re augeat impenfam , fed commiſſionë,
dem feu inftrumentum huiufmodi partibus petentibus, quoad hoc habeatur femper caufa per ordinaria , ita vt
& debitam Notariis mercedem foluentibus tradent in etiam ratione fententiæ , neque Notarij , neque Iudices
tempore , alioquin Iudices officio iudicandi , Notarij quicquam propterea accipiant , vltra id quod accipere
exercitio notariatus tamdiu fufpenfifint, donec appella- potuiffent, ficommiffio non adeffet.
ti omnia damna & intereffe propterea paffa , ab ipfo Au- Siue igitur adfit commiffio, fiue non , in caufis ordi-
ditore extraiudicialiter æftimanda, refarferint. Et nihil- narie ad hunc forum pertinentibus exigatur, vt infra, &
ominus facta ab appellante fide de fua petitione,& Iudi- non amplius.
cis fiue Notarij derogatione , idem Auditor inhibere , &
in caufa procedere poffit. Sit itaque pretium perfecta expeditionis taxæ, & aliis om=
Literas Apo-
§. 14. Literas Apoftolicas , quibus certus, qui per fe nibus comprehenfis.
fto lic as qua n- ip fu m pr oc ed at , ex ec ut or pr æf cr ip tu s eft, nu ll o mo do
do & quomo-
Taxa expedi
do exequipof- exequatur , fed & omnes præterea, in quarum executio- 5.25 . PRo monitorio fpeciali ad partes iul.nouem.
fu A.C. ne pars vocanda fuerit, non aliter exequatur , quam fer- Pro monitorio fpeciali per edictum iul. duo- tioni in caus
uaris , prorerum contingentia, conftitutionibus fel. re- decim . fis ciuilibus
Tribunalis A:
cor. Bonifacij Papa VIII . prædecefforis noftri de vna, & Pro monitorio in vim bullæ Eugenianæ iul. duodecim. C.
Concilij generalis de duabus dietis , nifi ipfis conftitu- Pro Eugeniana per edictum iul. quindecim.
tionibus derogatum fuerit expreffe in literis, quæ fue- Pro monitorio in vim bullæ Cœnæ Dominiiul, duo-
rint exequendæ,fed & tunc, ne quemquam extra diœce- decim .
fim vltra tot dietas euocet quot in ipfis literis expreffum Pro citatione cum inhibitione, vigore appellationis ex-
erit,neue alij vices fuas committat vel fubdeleget, quam tra Curiam , cum infertione, inftrumenti fententiæ à
conftitutis in dignitate Ecclefiaftica , aut Cathedralium qua appellatur iul. decem.
Ecclefiarum Canonicis, exceptis literis penfionum qua- Pro inftrumento remifloriæ iul. nouem .
rum folutio in Romana Curia deftinatur , & his omni- Pro inftrumento litis pendentiæ extra curiam iul.nouem.
bus , quibus ipfe nominatim executor præfcriptus fue- Pro tranfumpto fimplicivnius bullæ,feu inftrumenti, aut
rit ; his enim cafibus poffit ad fe vndecumque & quot- cedulæ , vel etiam plurium fimilium , vel aliorum iu-
Monitoria ge- cumque partes euocare. rium in eodem tranfumpto defcriptorum, fi fuerint
neralia non
+ §. 15. Monitoria generalia, vulgo Significauit appel informaprobanti iul. duodecim.
dentur.
lata, quæ fcilicet , vt aliquid reueletur , feu reftituatur Si vero in forina Vidimus, iul. nouem. habita tamen ra-
vel probetur, cum cenfuris Ecclefiafticis publicari folent, tione exceffus fcripturarum arbitrio Iudicis,quoad las
Epifcopi nullo modo decernat fiue expediat. borem Notarij.
ali non impe-
diatur §. 16. Similiter nihil fine fpeciali noftra commiffio- Pro fequeftro extra curiam iul. nouem.
cutione Co
drin n- nedecernat, aut faciat, aut mandet, quod Epifcopos aut Pro literis fuperuiuentiæ,quæ non taxenturiul.quatuor
exe
fil.Trid alios locorum Ordinarios impedire poffit , nead execu- vna cum figillo.
Tom . II. Dd 3 Pro
318 PIVS QVINT Vs.
Pro fide legalitatis apponendæ in inftrumentis Notario- | Pro brachio fæculari ob non paritionem monitorij , aut
rum in totum vna cum figillo iul. duos. literarum Apoftolicarum, vel executorialium iul. tri-
Pro mandato de exequendo iul. nouem . ginta.
Pro nota fententiæ nihil exigatur. Pro mandato fufpicionis fuga , vfque ad quamcumque
Pro fportulis etiam nihil. fummam, etiam in vim obligationis Cameralis decre-
Taxa expedi- §.26.At in caufis quæ per commiffionem introducun- to iul. quatuor cum dimidio.
tioni in cau-
fis Commiffa tur, & ab initio funt commiffaria , neque alias ad huius Pro mandato de confignando vigore fequeftrí, etiam vbi
ris Gur. A.C. fori cognitionem fpectant foluatur vt fequitur. pro illius verificatione debitor prius fuiffet conuen-
Procitatione vigore commiffionis abfque inhibitione tus via executiua , vigore obligationis Cameralis iul.
extra curiam iul. nouem. quatuor cum dimidio.
Pro citatione cum inhibitione fimplici iul. vndecim. Pro mandato de confignandis pignoribus fubhaftandis,
Pro citatione cum inhibitione fub cenfurisiul.quatuor- aut deliberandis iul. quatuor cum dimidio.
decim . L
Pro mandato de relexando pro debito ciuili iul. quatuor
Pro citatione cum inhibitione fub cenfuris per edi- cum dimidio.
&tum,etiam pro neceffario examine iul.decem & octo. Pro mandato in caufis ciuilibus loco literarum, pro par-
Pro inhibitione fimplici extra curiam iul. nouem. ua fumma iul. quatuor cum dimidio.
Pro inhibitione extra curiam fub cenfuris iul.duodecim. Computato in his omnibus mandatis, iulio figilli .
Pro inhibitione in curia iul. tres cum dimidio. §. 28. De pretio autem fic præfcripto , in omnibus Diuifio premij
Promonitorio fpeciali iul . quindecim. fupradictis expeditionibus, fiue ordinariis fiue commif- dictarum ex-
peditionum.
Pro notis fententiarum definitiuarum , quæ in fcriptis fariis , dentur Auditori & Maffa Notariorum, item(quo-
proferuntur , in prima inftantia iul. quadraginta, in ad ordinarias) Camerario cædem portiones, quæ,& prout
fecunda iul. triginta, in tertia iul. viginti. antea pro eifdem expeditionibus dabantur, nulla ex par-
Pro nota abfolutoria ab obferuatione iudicij iul. quin- re diminuta. Reliquum quod iis portionibus detractis
decim . fupererit, fit Notarij expeditionis, præterquam in expe-
Po nota interlocutoriæ iul. quindecim. ditione abfolutionis , fiue commiffionis abfoluendi, in
Pro nota declaratoria iul. octo.
qua fingulis detrahatur pro rata , ita vt non tantum por-
Pro mandato de exquendo iul. quindecim . tio Notarij , fed cuiufque aliorum minuatur ad eam rá-
Pro fequeftro iul. quindecim. tionem , vt tantum vnicuique portioni pro eius modo
Pro fportulis Iudicum pro fententiis definitiuis ex fcri- decrefcat, quantum omnibus in vniuerfum detraximus.
pto proferendis, non vltra id quod in aliis curiæ Tri- §. 29. Pro mandato executiuo, fiue brachio, vbi inuo-
bunalibus ordinariis à fel. recor. Pio Papa Quarto catione opus fuerit fæculari , per omnia expedito, om-
præfcriptum eft. nibufque comprehenfis , pretium fit vt infra, videlicet.
Taxa expedi-
§. 27. De ceteris vero actis , fcripturis, & expeditio- Ab vno fcuto vfque ad quindecim iul. quatuor cum di-
tion , actor , nibus infracriptis , fiue caufæ fint ordinariæ , fiue com- midio .
ac fcriptura-
rum in caufis miffariæ , foluatur tantummodo infrafcriptum precium, A fcutis quindecim vfque ad vigintiquinque iul.vigin-
Ordinarius videlicet. ti duo.
Commiffaris
Cur.A.G. Pro compulſorialibus generalibus , fiue fpecialibus iul . A fcutis vigintiquinque vfque ad quingentos iul . tri-
duodecim. ginta tres.
1
Pro palmo rotuli remifforiæ iul. tres. Sit autem palmus A Icutis quingentis vfque ad mille iul. fexaginta ſex.
linearum triginta, & linea fyllabarum decem & octo. A fcutis mille vfque ad quamcumque fummam iul.cen-
Pro inftrumento remifforiæ iul. duodecim. tum .& decem.
Pro inftrumento litis pendentiæ in curia iul. quatuor §. 30. Hoc autem pretium ita diuidatur , vt ex iuliis Taxa man-
cum dimid. viginti duobus , Auditor habeat iulios fex , Camerarius datorum exe-
Pro interdicto fpeciali iul. quindecim . pro figillo habeat iulios quatuor cum dimidio , Maffa cutiuorum.
Pro inftrumento relaxationis interdicti iul . quindecim. Notariorum habeat iul.quatuor cum dimidio, Reliquum
Pro executorialibus iul. triginta fex. habeat Notarius expeditionis .
Pro mandato de immittendo in poffeffionem vigore li- Ex iuliis triginta tribus, Auditor habeat iulios octo &
terarum Apoftolicarum , feu in forma breuis iul. de- baiochos duos cum dimidio , Sigillum iulios quinque
cem. cum dimidio, Maffa habeat iul. octo , & baiochos duos
Pro abfolutione,fiue abfolutionis commiffione, pro vno cum dimidio, Refiduum Notarius.
iul.nouem . Ex iuliis fexaginta fex , Auditor habeat iulios fexde-
Pro duobus litis confortibus iul. quatuordecim. cim cum dimidio , Sigillum iulios vndecim , Mafla iu-
Pro tribus litis confortibus iul. decem & octo.
lios fexdecim cum dimidio , Notarius quod fupereft,
Pro quatuor litis confortibus iul. viginti tres. Ex iuliis centum & decem , Auditor habeat iulios vi-
Vitra
quatuor quotcumque addantur perfonæ litis con- gintiquatuor , & baiochos feptem cum dimidio, Sigil-
fortes , nihil augeatur precium expeditionis. Ium iulios fexdecim cum dimidio , Maffa iulios viginti
Pro Capitulo, Collegio, Confraternitate , aut Vniuerfi- duos, Notarius reliquum .
tate iul. quinquaginta . Ad conftituendas autem fupradictas fummas , com-
Pro inftrumento abfolutionis iul. duodecim. putentur iulij vndecim profingulo fcuto , quilibet vero
Pro decretis à Iudice prolatis non ex fcripto, etiam vim iulius fit decem baiochorum.
definitiuæ habentibus , corumve nota & fportulis, §. 31. Cenfurarum Ecclefiafticarum nomine, nihil ac- Taxa expedi-
nihil. cipiatur , vel in expeditione mandati executiui ſeu bra- tionum cenfi-
Pro fimplici fide etiam plurium actorum iul. duos. chij fæcularis , vel feorfum ab co , neque vfquam alias, rarum Eccle-
fiafticarum,
Pro examine teftium, cum articulis & interrogatoriis in nifi vbi ad illas rite proceffum fuerit re ipfa.
caufa, quæfit æftimationis à quinquaginta fcutis fu- Cum vero ad illas procedi contigerit, tunc pro decla-
pra vfque ad quamcumque fummam , fi articuli non ratoria, aggrauatoria, & reaggrauatoria fimul iunctis , &
excedant numerum vigintiquinque ; interrogatoria totali carum omnium expeditione , tantumdem exiga-
numerum trigintaquinque , in domo vel officio No- tur , quantum pro brachio fæculari, habita ratione præ-
tarij, iul. quatuor, extra vero officium , non vltra du- dicta diftinctionis fummarum ; ita vt omnis impenfa
plum. vtriufque expeditionis , mandati fcilicet vel brachij fæ-
In caufa æftimationis à quinquaginta fcutis infra folua- cularis,& cenfurarum fimul collecta,duplum no excedat
tur tantum pro dimidia.Quod fiarticuli excedant nu- eius pretij , quod mandato feu brachio fæculari fupra
merum vigintiquinque , & interrogatoria triginta- xatú eft,pro qualibet fupradictarum fummarum . Excepta
quinque , foluatur merces Notarij abitrio Iudicis. vltima maiori fumma, videlicet à mille fupra. In ea enim.
Pro inftrumento fententiæ , fi extrahatur iul. quinde- fumma etiam fi contingatvltra , vel poft mandatum exe-
cim. cutiuum , feu brachium fæculare , cenfuras quoque re-
Pro inftrumento declaratoria non tamen vigore obliga- laxari , nihil tamen earum nomine exigatur , fed tantum
tionis in forma Cameræ iul . duodecim. præterid pretium, quo pro folo mandato feu brachio fx-
culari
1
PIVS QVINT V S. 319
culari fupra taxatum eft , accipi poffit iufta merces prò tenorem,ctiam quorumuis priuilegiorum & indultorum ,
fcriptura. ac literarum eis quomodolibet conceffarum, aut confue-
Numquam tamen cogantur partes inuitæ, vna cum tudinis & ftyli immemorabiliter obferuari, vel alio quo-
mandato executiuo , feu brachio fæculari , cenfurarum uis prætextu fe intromittere quoquomodo audeant feu
quoque expeditionem accipere , aut earum expeditionis prælumant.
pretium foluere , etiam fi ad cenfuras ipfas in fubfidium 5.44. Decernentes quæcumque decreta & acta, ab eif- Annullatio
incontrarium
contra contumacem Iudex comminando rite procefferit, dem Auditore , Iudicibus , Notariis pro tempore contra
geftorum,
& extra loca temporali dominio Sanctæ Romanæ Eccle- præfentis formam & tenorem emanata & facta , nulla &
fiæ fubiecta , vel etiam extra Italiam expeditio mittenda inualida, ac extorta , fubreptitia , nulliufque roboris vel
foret. momenti fore & cenferi, neminique propterea fuffragari
Quod fi forte quifquam legitime feruatis proceffibus poffe vel debere.
vtramque expeditionem , mandati fcilicet feu brachij fæ- §. 45. Et ita per quofcumque Iudices & Commiffa- Decretum ir-
ritans.
cularis, & cenfurarum eodem tempore habere voluerit, rios , quauis auctoritate fungentes , etiam S. R.E. Car-
tunc apponatur verbis expreffis in ipfa expeditione, quo- dinales , & caufarum Palatij Apoftolici Auditores , in
ad cenfuras, ne is pretium quod illarum ratione expendit, quauis caufa & inftantia , fublata eis & corum cuilibet
vllo modo repetere poffit ab iis contra quos decretæ , & quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate & au-
prolatæ fuerunt , nifi aduerfus eofdem , vigore mandati ctoritate , iudicari & definiri debere , irritum quoque
executiui , feu brachij fæcularis non fatisfacientes , & inane , quicquid fecus fuper his à quoquam quauis
aut aliàs non parentes , cenfuris ipfis necefle fuerit auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
vti. §. 46. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Claufula de
rogatoria.
Diuifio pretÿj §. 32. Ipfius vero expeditionis cenfurarum pretium nibus Apoftolicis, ac ftylo, confuetudine, ac quocumque
expedition . prædictum eadem ratione,& eifdem portionibus diuida- temporis curfu , etiam immemorabili roboratis ; priuile-
tur quibus pretium mandati executiui , feu brachij fæcu- giis quoque , indultis , eidem Tribunali , acillius Audi-
laris, vt fupra dictum eft. toriatus officio , & Auditori etiam in eiufdem officij
Duplicata
dentur foluta 5.33 . Pro duplicatis etiam poft quodcumque tem- erectione & inftitutione , ac Iudicibus & Notariis ipfis,
mercede feri- Pus expeditis , nihil exigatur præter fcripturæ mer- illorumque Collegio, etiam fimili Motu , etiam confifto-
ptura. cedem . rialiter, &c. fub quibufcumque tenoribus & formis , ac
Sigilli iul.1. §. 34. Pro figillo paruo appenfo in qualibet expedi- cum quibufuis claufulis & decretis , in genere vel infpe-
tione foluatur iulius vnus tantum , vbi non adeft minor cie,& alias quomodolibet, etiam per nos conceffis , appro-
taxa. batis , & innouatis. Quibus omnibus , etiam fi pro illo-
Mădata non
expedita non §.35 . Pro mandatis executiuis, vel aliis quibufcumque rum fufficienti derogatione , de illis , eorumque totis te-
foluantur. expeditionibus, Notarij nihil recipiant, nifi illis effectua- noribus fpecialis, fpecifica , indiuidua , & expreffa , ac de
liter partibus confignatis. verbo ad verbum,non autem per claufulas generales idem
Nemo cogatur
5.36 . Nec partes ipfæ cogantur accipere aliquam expe- importantes , mentio feu quæuis alia expreffio habenda,
accipere expeditionem , nifi eam quam voluerint. aut aliqua exquifita forma ad hoc feruanda foret, tenores
dit.
Pauperes , §. 37. Pauperibus item expeditiones in forma paupe- huiufmodi præfenti , pro fufficienter expreffis habentes,
miferabiles rum , miferabilibus vero gratis omnino tradant etiam illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxar,
hic. fcripturæ mercedem , diftinctio vero iftarum perfonarum fpecialiter & expreffe derogamus, contrariis quibufcui-
Iudicis arbitrio remittitur. que , & quibuflibet aliis priuilegiis , indultis , & literis
Gratis hicin-
dicata fiant. $.38. Pro terminis coram Iudice feruandis , iudicibus Apoftolicis generalibus vel fpecialibus, quorumcumque
informandis , fcripturis ad eos deferendis , feu etiam in tenorum exiftant , per quæ præfenti non expreffa , vel
officio perquirendis , regeftis , feu extractibustranfpor- totaliter non inferta , effectus præfentis impediri va-
tandis , & aliis huiufmodi , Notarij vel corum fubftituti, leat quomodolibet vel differri , & de quibus , quorum-
& in eorum officiis fcribæ, & copiftæ, etiam nomine rega- que totis tenoribus fpecifica , & indiuidua , & expref-
lium, feu bibaliorum, nihil prorfus , etiam à fponte dan- fa , ac de verbo ad verbum hal enda effet mentio fpe-
tibus accipiant. cialis .
Taxa in cau-
fis criminali- §. 39. In caufis criminalibus expeditionum , quæ erunt 5.47. Vt autem præfens Motus proprius ad omnium Formapublic
bus fit tertia eiufdem generis , feu nominis , cuius funt fuprafcriptæ, notitiam deducatur , ac omnes quorum intereft , vel in-
partis vitra, pretium augeri non poffit vltra tertiam partem eius, tereffe poterit afficiat , volumus & mandamus , illius co-
in pradictis, quod fupra in ciuilibus, præfcriptum eft, in regeftis, ex- piam in Palatij noftri Apoftolici , ac domus , feu cu-
inuralis
feruet taxa tractibus, copiis iudiciorum, & alterius quam fupradicti riæ prædicti Auditoris valuis , necnon in acie Campi
Pÿj IV. generis feu nominis, expeditionibus criminalibus, ferue- Flore affigi , & ibidem relicta eius copia aliquamdiu de-
tur taxa ab eodem Pio prædeceffore aliis Tribunalibus or- tineri. Sola fignatu
dinariis Vrbis præfcripta. §. 48. Volumus item , quod præfentis noftri Mo- ra fufficis.
Expenfa note-
tur in calce 5.40. In omnibus expeditionibus ima earum parte No- tus proprij fola fignatura fufficiat , & vbique fidem
exped. tarius apponat integram fummam eius , quod vere expo- faciat , in iudicio & extra , regula contraria non ot-
fitum fuit fub his verbis,videlicet.Expofuit in totum tan- ftante. Fides exem
tum,idemque etiam in libro expeditionum ipfius Notarij §. 49. Quodque eius tranfumptis Notarij publici plorum.
Tabella reti- defcribatur. manu fubfcriptis , & perfonæ in Ecclefiaftica digni-
neatur. §. 41. Et vt præmiffa omnibus pateant , fciatque quitate conftitutæ figillo fignatis , plena & indubia fi-
libet quid , & quantum in præmiffis exponere debeat, des , caque prorfus adhibeatur , fi foret exhibitus &
quilibet Notarius Auditoris teneatur pofthac tabulam oftenfus.
PP.fulfer.
fupradictorum pretiorum expeditionum literis maiufcu- Placet , & ita Motu proprio ftatuimus & manda-
lis , ordinate & diftincte fcriptam , in eius officio pa- mus. M.
lam loco eminenti , & cognito proponere , & femper Dat. Romæ apud S. Petrum , duodecimo Kal. Decemb.
retinere. anno quinto.
Alia refor- Dat.P Ans:
mationes non §. 42. Conftitutiones item , - quæ tàm à nobis quam Anno à Natiuitate Domini millefimo quingentefimo dié20.Nou
contraria con ab aliis Romanis Pontificibus prædecefforibus noftris , feptuagefimo, Ind.ct.13 . die vero 4. menfis Décembris , Pon-
firmantur. ad reformatione huius Curiæ pertinentes emanarunt,
m tificatus Sanctiff. in Chrifto patris , & D. N. D. Py dini→ Publicatio.
& in futurum emanabunt , modo his contrariæ non fint, naprouidentia PapaV. anno cius 5. retroſcripta litera affi-
omnino in eadem Curia obferuentur. xa, & publicata fuerunt in locis retrofcriptis.
Prena contra-
§. 43. Diſtrictius inhibentes Auditori fub indigna-
uenientium. tionis noftræ , & Locumtenentibus , fiue Iudicibus , ac
Notariis prædictis , fub priuationis officiorum fuorum Prohibitio difputandi in publicis Prædicationibus
huiufmodi , & aliis etiam grauioribus, noftro & pro tem- de Conceptione B. Mariæ Virginis , aut de ea
pore exiftentis Romani Pontificis arbitrio , infligendis vulgari fermone fcribendi vel dictandi.
& applicandis pœnis , ne de expeditionibus , & aliis fibi CXIV
per præfentem interdictis, ac contra præfentis formam & De Prædicatorum autem officio , & approbatione,
Dd 4 vide
320 PIVS QVINT V S.
vide fup. in Leon X. conftit. 21. Supernæ. vbi no- care,quod à præfata fynodo innouatum eft (illud præfen-
taui. De Conceptione B. Maria habes in Conc. tibus, ac fi de verbo ad verbum effet infertum , pro plene
& fufficienter expreffo & inferto habentes ) Apoftolica
Trid.feff. 5. De peccato originali. in fin. auctoritate tenore præfentium confirmamus & appro-
Paul.V. poftea prohibuit , quod in actibus publicis affe- bamus.
§. 2. Atque vt deinceps efficacius à cunctis obferuetur Prohibitio di-
ratur Beatiffimam Virginem Mariam fuiffe conceptam
in peccato originali , in conftit. 105. Sanctifsimus . inf. perpetuo ftatuimus & ordinamus , ac per Apoftolica putädi inpo-
pularsb con-
tom.3 . Quam ampliauit , & refpectiuè declarauit fcripta mandamus, quatenus nemo cuiufcumque ordinis, cionib.de Con
Greg. XV. in conftit. 29. Sanctißimus, inf.com 4. gradus , conditionis , vel dignitatis exiftat, in populari- ceptione B.
1
Edita An. D. EPISCOPVS , bus concionibus , vel vbicumque promifcua virorum & Maria Virgi
PIVS
mulierum multitudo conuenire folet , de huius con- nu, aut de ea
1570. vulgarifer-
Seruns Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam.
trouerfiæ alterutra parte difputare, rationibus vel docto- mone fcriben-
Caufa buius Vper fpeculam Domini , viribus licet exiguis, confti- rum auctoritate afferendo propriam fententiam , & condi,veldictan-
conftit.
tuti, prophetæ folicitudinem imitantes,die noctuque trariam refellendo aut impugnando , vel de hac ipfa di.
ad diuerfos Ecclefiæ ftatus noftræ mentis aciem intendi- quæftione , cuiufuis pietatis , aut neceffitatis præ-
mus, ftudiofe prouidentes vt communi Domino ab omni- textn vulgari fermone fcribere vel dictare præfumant.
bus gradibus fideliter feruiatur , ac illis maxime , quibus Qui contra fecerit fufpenfionis pœnam à diuinis abfque
digniora minifteria diuini Spiritus fauore credita funt, noua declaratione ipfo facto incurrat , fi modo fuerit in
inter quos diuini verbi prædicatores adnumerandos effe facris conftitutus , & quocumque præterea gradu , fiue
nemo dubitare poterit, qui corum munus ab ipfo Domi- dignitate , vel adminiftratione fungatur , illis omnibus
no confecratum , Apoftolis præcipue iniunctum fuiffe fit ipfo iure priuatus , & ad eadem , vel fimilia munera
animaduerter , qui fi adepto gradu digne fungeren- obtinenda vel obeunda perpetuæ inhabilitatis cenfuræ
tur , euangelizantes pacem , annunciantes bona , prædi- ipfo etiam facto fit obnoxius, fuper quibus nifi à Romano
cantes falutem , non folum vox eorum dulcis , verum & Pontifice pro tempore exiftente difpenfari fiue abfolui
fpeciofi pedes viderentur , & fraternæ falutis vberes non poffit. Et nihilominus aliis pœnis , fi opus fuerit, à
fructus referentes, multam fiduciam haberent in die Do- proprio Prælato pro delicti menfura infligendis fubiicia-
mini. Verum quod neque fine animi dolore accepimus, tur, prout fubiicimus.
nec referre poffumus , quidam diuerforum Ordinum Re- 5.3 . Ceterum quamdiu per Apoftolicam Sedem, alte- Permiffio dif
ferendideCo-
gulares , Clericique fæculares , omiffis quæ diuinæ ma- ra pars definita non fuerit , oppofitaque fententia conceptione , in
ieftatis gloriam , & Sanctiffimæ Dei Genitricis , aliorum- demnata, liceat viris doctis, in publicis Academiæ difpu- disputationib.
que diuinorum venerationem , atque fidelium pietatem tationibus , fiue generalium , aut Prouincialium Capitu- ceffante occa-
promouere poterant , quod Apoftolus in quibufdam ar- lorum , vel vbi alias interfunt , qui rem capere poffunt, fione ſcădali.
guit, languent circa quæftiones , & pugnas verborum, ex nec fcandali vlla fubeft occafio , de illa quæftione diffe-
quibus oriuntur inuidiæ, & contentiones , ceteraque vi- -re
rere , & argumentis vtramlibet partem , vel afferere , vel
tiorum monftra, potiffimum vero cum de GloriofæVirgi- impugnare , dum tamen neutra, veluti erronea prædice
nis Mariæ Conceptione fermo inciderit , tam pertinaci- tur , feruenturque illa omnia , quæ à dicto Sixto præde-
ter pro alterutra parte contendunt, ac fi de illis dogmati- ceffore noftro ftatuta funt, quorum fingula, vt præfertur,
bus effet, quæ corde credere ad iuftitiam, ore confiteriad etiam quantum ad alias pœnas , duximus innouanda, &
falutem neceffarium eft.Quibus illud Prophetæ cóuenire innouamus per præfentes.
videtur , dicunt, ait Dominus cum ego non fim locutus, §. 4. Vt autem hæc noftra conftitutio , & præmiffa iuſſiopublică.
cum Sancta Romana Ecclefia omnium Ecclefiarum ma- omnia , ad eorum omnium quorum intereft , notitiam di bancbullă
giftra , & doctrix difciplinæ de ea re hucufque non defi- congruentius peruenire poffint, in virtute fanctæ obe- vbique.
nierit, nemo abfque temeritate præiudicare, vel alterius dientiæ , & fub pœna priuationis ab ingreffu Ecclefiæ,
partis fententiam damnare poteft, & quafi defint præcla- etiam eo ipfo incurrenda , fi in kis quæ mandamus exe-
riffima inuentricis gratiæ merita, quæ nec Angelica qui- quendis fe negligentes exhibuerint, præcipimus & man-
dem lingua fatis digne referri poffunt , & cum ex illo damus omnibus & fingulis locorum Ordinariis , ac co-
vberrimo fonte, puteoque aquarum viuentium non pof- rumdem Vicariis fuffraganeis,& officialibus quibufcum-
fint faluberrimas haurire aquas , quibus fidelis populus, que, & aliis fingulis ad quos quomodolibet fpectat , &
magna cum vtilitate atque dulcedine, reficeretur, ad dif- pertinet , quatenus huiufmodi noftram conftitutionem
fipatas cifternas occurrunt , ftultas fcilicet , & fine difci- fingulis fuæ diœcefis , vel diftrictus Prædicatoribus , & !
plina quæftiones, quæ generant lites, quas nec frequens aliis quibus expedire iudicauerint opportune infinuent,
multitudo intelligere , nec viri fapientes , qui capiunt, & publicent, ac infinuari & publicari faciant. Et ne quis
vtiliter percipere valeant, præfertim quoniam, vt expe- in pofterum quoquomodo ignorantiam de præmif-
rimento didicimus ipforum concionatorum , qui ad fis poffit prætendere , aut fe contra præmiffa valeat
quæftiones huiufinodi proponendas facilius erumpere excufare.
folent , maior numerus materiæ difficultatem prorfus §. 5. Volumus , & fimiliter eadem auctoritate decer- Forma & ef-
ignorantes, neque intelligentes quæ loquuntur , aut de nimus & mandamus , quod præfentes literæ per aliquos fectus publi-
cationis in
quibus affirmant , fimplicium animos , indifcreta deuo- ex noftris Curforibus in Bafilicarum S. Ioannis Latera-
tionis obtentu , vel potius loquacitatis , & oftentationis nenfis, ac Principis Apoftolorum , & Cancellariæ Apo-
effectu, ad tumultus & fimultates concitant,quos, tumul- ftolicæ valuis , ac in acie Campi Flora de Vrbe de more
tuantes atque diffidentes , componere fedareque potius publicentur, & affigantur , & illis inde amotis remaneant
oportebat. Cumque paruulis in Chrifto lac infundere, in eifdem locis earumdem exempla affixa : quæ publicatio
prouectis folidum cibum apponere deberent, dum in hu- & affixio, ita omnes ad quos fpectat, afficiat, & arctet, ac
iufinodi controuerfiis interminatis verfantur , omnibus fi illis perfonaliter intimate fuiffent.
vbera proferunt arentia , quod non abfque maledictionis §. 6. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Claufule de-
nota legimus in Propheta. nibus , ac quibufuis indultis & literis Apoftolicis , qui- rogatoria.
Confirmatio §. 1. Nos igitur qui prædecefforum noftrorum falu- bufuis perfonis, etiam quatumcumque qualificatis, & in
decreti Sixti betrima decreta pro viribus falua effe cupimus , potiffi- quacumque etiam Cardinalatus , Patriarchali , Archiepi-
1. approbati funt
à Conc.Trid. illa , quæ, à facrofancta Synodo Tridentina denuo fcopali , Epifcopali, & quauis alia dignitate & honore
mumconfirmata
feff.s. depec- liberam cuique facultatem relinquentes conftitutis , etiam quodinterdici , fufpendi vel excom-
cato origin opinandi huius controuerfia quamlibet partem , prout municari nequeant quomodolibet conceffis, quæ eis con-
fin.
vel magis pium , vel magis probabile effe iudicauerit. tra præmiffa in aliquo fuffragari non poffe decernimus,
Prædictorum igitur concionatorum, aliorumqueconten- ceterifque contrariis quibufcumque.
tioni , atque temeritati , populorumque fcandalis occur- §.7. Volumus infuper & decernimus , quod præfentes
rere ftudentes, Motu proprio,non ad alicuius nobis fuper vim perpetuæ & irrefragabilis conftitutionis obtineant,
hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed ex certa noftra & quod illarum tranfumptis impreffis manu alicuius No-
fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , ftatu- tarij fubfcriptis , & figillo alicuius perfonæ in dignitate
tum fel. record. Sixti Quarti prædecefforis noftri , fuper Ecclefiaftica conftituta munitis , eadem prorfus fides
adhibeatur,
PIVS QV IN TV S. 321
adhibeatur, quæ præfentibus literis adhiberetur,fi often- confuetas Saluatoris Lateranenfis , & S. Auguftini præ-
fæ vel exhibitæ forent , Regula Cancellariæ noftræ Apo- dicti corum Patris , ad Vefperas & Laudes commemora-
ftolicæ quacumque in contrarium difponente , non ob- tiones , eiufdem S. Auguftini feftum, die vegefimaoctaua
ftante. Augufti occurrens , per totam illius octauam , tam in ca-
Sanétio pœ- §. 8. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- nonicis horis, quam in Miffa celebratione, prout hacte
nalis .
nam noftræ confirmationis , approbationis , ftatuti , ordi- nus, celebrare poffint,videlicet in ipfa quidem die, & octa-
nationis , mandati , fubiectionis , innouationis , præcepti ua fub duplici, infra octauas autemfub femiduplici, cum
voluntatis & decreti infringere , vel ei aufu temerario commemoratione feftorum fimplicium occurrentium .
contra ire s
. Si qui aut em hoc att ent are præ fum pfe rit ,in- De Decollatione autem S. Ioannis Baptifta fiat fuo die
dig nat ion em Omn ipo ten tis Dei , ac BB. Pet ri & Pau li cum commemoratione octaua.De Dominica autem fi oc-
Apoftolorum eius fe nouerit incurfurum . currat infra octauas , fiat de ea cum commemoratione
Dat.P.Ans.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incarna- octaua , fin autem in ipfa die , vel octaua Dominica oc-
die 30.Nou. tionis Dominica millefimo quingentefimo feptuagefimo currerit,fiat de Sancto cum Dominicæ commemoratione,
Prid. Kalend. Decembris , Pontificatus noftri anno cum Antiphonis videlicet, Hymnis, Refponforiis, ac re-
quinto. liquis ipforum Canonicorum propriis , ordinatis à Diuo
Publicatio Anno à Najiuitate D.N. Iefu Chrifti 1570. indict.13 . Thoma Aquinate, iuxta eorum antiquum morem, feu &
die vero 7. menfis Decembris, Pont. Sanctiff. in Chrifto pa- prout , melius ac congruentius videbitur , ab ipfis refor
tris, & D N.D. Pij diuina prouidentia Papa V. anno 5.re- mandis, dum tamen tres prima lectiones fint de Scriptu-
trofcripta litera Apoftolica affixa & publicatafuerunt in Ba- ra , intra octauas quidem de occurrente , in ipfo autem
filicarum S.Ioannis Lateranenfis , & Principis Apoftol. de die , & octaua de fcriptura affignata ab ipfis Canonicis,
Vrbe , ac Cancell. Apoftol, valuis , & in acie Campi Flora, atque congruentius eidem fefto aptata. Mediæ tres , par-
dimifsis illarum copiis affixis per nos Ioannem Andream Pa- tim de vita ciufdem Patris , collecta è dictis eiuſdem, in
niam , & Petrum Aloyfium Gaitam pralibati S. D. N. libris præcipue confeffionum , necnon & Poffidonij eius
Papa Curf. contemporanei , ac focij, qui cum per annos quadragin
Camillus Cher. Mag. Curf. ta cum eo familiariffiue vixiffet, vitam etiam eius veriori
&integriori modo defcripfit, partim de fermonibus eiuf-
dem l'atris de communi vita Clericorum. Tres vero po-
CXV. Facultas Canonicorum regularium Congregatio-
ftreme lectiones de Homilia S. Ioannis Chryfoftomi fu-
nis Lateranen. Ordinis S. Auguftini , feftum per Euangelium Matthæi : Vos eftis fal terræ : pariter &
illius celebrandi , etiam in die Dominico , fi in eius conuerfionem die quinta Maij , cum lectionibus vc
ea illud vel illius octaua occurrerit , & cele. fupra authenticis ex ipfo S. Auguftino , & Poffidonio,
brandi etiam fefta nonnullorum Sanctorum necnon & cum lectionibus in vltimo nocturno Diui Grc-
gorij Papæ, fuper Euangelio Lucæ : Erant appropinquan-
fui Ordinis iuxta antiquum ritum.
tes ad lefum publicani & peccatores. Primam quoque
14 De materia autem huius Congregationis vide à me eius, quæ vndecima Octobris , & fecundam , quæ vltima
die Februarij occurrit, tranflationes , necnon & quolibet
dictafup.in conft.2 . Pafchal.II. Quanto.
menfe femel ipfius commemorationis feftum , die in quo
Edita An.D. PIVS feftum alicuius Sancti non occurrerit,fub duplici poffint
PAPA QVINT VS
1570. celebrare. Et fimiliter Sanctorum Aniani Epifcopi die
Decembris fecunda. Sancti Thomæ Cantuarien. Epifco-
Proœmium.
Icet Ecclefia Dei fponfa tunc veræ iubilationis fuæ pi & Martyris , vigefimanona Decembris. Aquilini mar-
Lfructum
reportet , cum Chriftifideles omnes ad pre- tyris, Ianuarij vigefimanona. Guarini Epifcopi , Februa
cum effundendarum exercitium excitat , eumdenique rij fexta die. Theotoni Confefforis , decima octaua die
orandi , pfallendique ritum & morem omnibus propo- Februarij. Albini Epifcopi , prima Martij. Herculani
nit , alienum tamen à ratione minime cenfendum erit, Epifcopi & martyris , Martij fecunda. Patricij Epifcopi ,
fi aliquos fanctorum quorumdam patrocinio fpecialius Martij decimafexta. Monica Viduæ , Maij quarta. Vbal-
fuffultos , ad eorumdem particularem venerationem, di Epifcopi , Maij decimafexta. Iuonis Epifcopi, Maij vi-
etiam per crebras illorum commemorationes fefe excita- gefima. Bernardi Confefforis, Iunij decimaquinta. Ioan-
re permiferit , vt peculiare ipforum meritum agnofcen- nis , Octobris decima. Frigdiani Epifcopi , Nouembris
tes , corum quoque veftigia fequi quam maxime ftu- decimanona. Gelafij Papæ , Nouembris vigefima prima.
deant. Profperi Epifcopi,Nouembris vigefima quarta, Omnium
Hic Pont.Bre. §. 1. Hinc eft , quod nos licet alias ex certis tunc ex- quoque aliorum d. Congregationis , & Ordinis Sancto-
uiari edidit,
&iuxtaillud preffis caufis omni alio Breuiarij vfu interdicto , Breuia- rum fefta , etiam fub duplici officio celebrare , atque iis
Jacracelebra- rium , quodimprimi curauimus , ac pfallendi , precandi- omnibus & fingulis , proprias eorum , atque authenticas
riiuffit, vtin queformulam in omnibus vniuerfi Orbis Ecclefiis, Mo- lectiones, feu, & orationes, feruata prædicta Breuiarij for-
fua constit, 6. nafteriis , Ordinibus , & locis etiam exemptis , in quibus ma accommodare valeant, officiaque prædicta recitantes,
Quod
bis.fupà. no- juxta ritum Romanæ Ecclefiæ dici debet , aut confueuit, debito fuo perinde cenfeantur fatisfeciffe, ac fi ea quæ in
fub certis modo & forma feruari mandauerimus,ftatuen- Breuiario affignantur recitaffent , nec ad etiam vlterius
tes Breuiarium ipfum nullo vmquam tempore , in toto recitationem vllo vmquam tempore poffint compelli ,
vel in parte mutandum , aut ei aliquid detrahendum , ac prædictaque eorum particularia officia feorfum & fepara-
alia fecerimus , prout in ipfis literis , quas in cuiuflibet tim à Breuiario , vbicumque illis placuerit , abfque alia
Breuiarij prædicti principio imprimi voluimus , plenius noftra , vel Commiffarij noftri in illis partibus licentia
continentur. imprimi facere , libere & licite valeant.
Nunc autem 5.2. Attendentes tamen dilectos filios Canonicos Re- §. 3. Diftrictius inhibentes, tam locorum Ordinariis Inhibitio con-
dat licentiam
Congregationi gulares Congregationis Lateranen.Ordinis S.Auguftini, quam quibufuis librorum imprefforibus, ceterifque qua- tes moleftan
tra Canonic os
Fefta dequib. corum Patrem , ac primum Apoftolici illius Ordinis Re- uis auctoritate fungentibus , in virtute fanctæ obedien-
fup.pramiffis.
bic, celebradi formatorem S. Auguftinum prædictum , ac præterea in- tiæ, ac fub excommunicationis maioris, necnon indigna-
juxta Ordinis figniores eiufdem Ordinis Sanctos Martyres , ac Confef- tionis noftræ pœnis , ne eofdem Canonicos fuper recita-
ritum &c. . fores , quorum meritis cadem Congregatio per orbemtione horarum,aut impreffione officiorum huiufmodi im-
propagata, & illuftrataextitit,& in dies eiufdem Congre- pedire , moleftare, vel inquietare , audeant vel præ-
gationis perfonæ adiuuantur , atque proteguntur , de- fumant.
bita , vt par eft , veneratione cupere , in eorum præfer- §. 4. Ac decernentes præfentes literas nullo vmquam claufulapra-
tim diebus, quibus in Domino obdormire eifdem obtigit tempore fubreptionis vel obreptionis vitio, feu intentio- feruatina bu-
celebrare. Nos propterea pium eorum defiderium pluri- nis noftræ , vel quopiam alio defectu notari , impugnari, ius cöceffioriis.
mumin Dominocommendantes, Motu proprio , non ad inualidari nullatenus poffe , minufque fub quibufuis fi-
dictorum Canonicorum , feu alicuius corum fuper hoc milium vel diffimilium gratiarum reuocationibus , fuf-
nobis oblatæ petitionis inftantiam, Congregationi dicto- penfionibus, limitationibus, & aliis contrariis difpofitio-
rum Canonicorum concedimus primum , quod vltra nibus comprehendi vllatenus poffe, fed quoties illa ema-
nabunt
322 PIVS QVINT V S.
nabunt , toties in priftinum ftatum , etiam fub quacum- Monachis S. Benedicti Congregationis Caffinenas .
queData per ipfos eligenda reftitutas,repofitas,& plena- extat fup. declaratio Pij IV. in eius conftitut. 75.
rie reintegratas effe,ficque ab omnibus cenferi, & ita per Sedis.
quofcumque Iudices & Commiffarios quauis auctoritate PIVS EPISCOPVS , Edita An. D.
fungentes , fublata eis & eorum cuilibet , quauis aliter
Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. I'570.
iudicandi & interpretandi facultate & auctoritate , iudi-
cari & definiri debere , ac irritum & mane , fi fecus fuper Vm ex Ordinum vniuerfitate , qui in Dei Ecclefia Proœmium,
Creperiun tur , illa caftrorum acici comparetur , illius
his à quoquam quauis auctoritate , fcienter vel ignoran-
ter contigerit attentari. autem gubernium Rom. Pontif. B. Petri vero fucceffori
Executorum §. 5. Quocirca dilectis filiis noftris Flauio Vrfino , & fit demandatum , mirum nemini videri debet , fi ille curæ
buius bulla Paulo ab Ecclefia , Sanctæ Romanæ Ecclefiæ prefbyteris fibi diuinitus commiffe inuigilans , cuilibet quod fuum
deputatio. Cardinalibus , & caufarum Curiæ Cameræ Apoftolicæ eft benigne concedendo , & quæ clara etiam fui ipforum
generali Auditori, per præfentes Motu fimili mandamus, natura funt, ne in recidiuæ contentionis fcrupulum rela-
quatenus ipfi vel duo aut vnus eorum , per fe , vel alium, bantur , opportunæ declarationis , ac nouæ conceffionis
feu alios præfentes literas , & in eis contenta quæcum- remedio confolidat;vt quibufuis fublatis obftaculis, qui-
que , vbi & quando opus fuerit , ac quoties pro parte libet pacis amoenitate frui libere poffit , ac fcandalorum
dictorum Canonicorum , feu alicuius eorum fuerint re- occafio penitus tollatur.
quifiti folemniter publicantes, eifque in præmiffis effica- §. 1. Cum itaque ficut accepimus dilecti filij vniuerfi
Canonicire-
gulares ab
cis defenfionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate Canonici Regulares Ordinis S. Auguftini Congregatio- Apoftolis ori-
noftra præfentes literas , & in eis contenta quæcumque nis Lateranenfis , qui ab Apoftolis originem traxerunt, ginem traxe
firmiter obferuari , non permittentes eos , feu eorum ali- quique ab eodem S.Auguftino eorum reformatore,iterum runs.
quem defuper contra earumdem præfentium tenorem per reformationis viam mundo geniti ,merito prætendere
quomodolibet indebite moleftari, contradictores quofli- poffunt , fe , omnes alias perfonas Ecclefiafticas , tam fæ-
bet & rebelles , per cenfuras & poenas Ecclefiafticas , ap- culares quam regulares, in proceffionibus,& aliis actibus
pellatione poftpofita compefcendo. Necnon legitimis fu- publicis præcedere debere.
per his habendis feruatis proceffibus , cenfuras , & pœ- §.2. Cum tamen non liceat membra à capite feparare; Præcedentia
itaqueesda-
nas ipfas , etiam iteratis vicibus aggrauando ; inuo- fed tamen eis locum debitum affignare , ipforumque in- turimmedia-
cato etiam ad hoc , fi opus fuerit , auxilio brachij fæ- demnitati , vt fine populi fcandalo in publicum prodire, te poft clerum
cularis. exemploque potius ceteris Chrifti fidelibus effe poffint, facularem.
Claufula con- §. 6. Non obftantibus fel. recordat. Bonifacij Papæ confulere volentes , ac omnium & fingularum litium,
Tu aduerte
trariorum de- Octaui prædecefforis noftri de vna , & Conciliis genera- quæ forfan fuper præmiffis exortæfint , aut exoriri quo-
rogatoria.
lis de duabus dictis , dummodo quis vigore præfentium quomodo poffint, ftatus & merita, nominaque & cogno- in quod
rubnotaui
:
vltra tres dietas ad iudicium non trahatur , ac literis nomina ludicum & collitigantium, præfentibus pro expref-
ftris prædictis , quas eofdem Canonicos ligare nullate- fis habentes , Motu proprio, non ad dictorum Canoni-
nus poffe volumus, ac quibufuis aliis Apoftolicis confti- corum, vel alicuius alterius pro eis fuper hoc nobis obla-
tutionibus & ordinationibus Apoftolicis , necnon qui- tæ petitionis inftantiam, fed ex certa fcientia noftra, & de
bufuis etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel Apoftolicæ poteftatis plenitudine , omnes & fingulos
quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudini- Canonicos prædictos , vbicumque locorum exiftentes,
bus ; priuilegiis quoque , indultis, & literis Apoftolicis, quos deinceps proceffionibus , & aliis actibus , publicis
fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibuf- vel priuatis, intereffe contigerit, ftatim ipfum clerum fæ-
uis claufulis & decretis , in genere vel in fpecie , ac alias cularem non exemptum fubfequi , dum ipfi fubfequen-
in contrarium quomodolibet conceffis , confirmatis , & do præcedunt , dum vero præcedendo præcedunt , illum
innonatis. Quibus omnibus etiam fi de eis , eorumque immediate fequi debere, auctoritate Apoftolica per præ-
totis tenoribus fpecialis , fpecifica , & expreffa mentio, fentes declaramus. Ac infuper in omnibus locis, in qui-
feu quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia exqui- bus talis viget confueto in proceffionibus, vt dicti Cleri-
fita forma ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi , ac ci non exempti , præcipue quando Canonici alicuius Ec-
fi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo , & forma in clefiæ Cathedralis , paramenta Ecclefiaftica induunt , vt
illis tradita obferuata inferti foront , eifdem præfentibus cultus diuinus magis vigeat , ac vt Sanctiffimum Corpus
pro fufficienter expreffis habentes , illis alias in fuo robo- Chrifti, feu aliæ reliquiæ, quæ proceffionaliter deferútur,
re permanfuris, hac vice dumtaxat , fpecialiter & expreffe decentius & honorificentius affocientur, aut quando hoc
derogamus , contrariis quibufcumque. Aut fi aliquibus, ipfius Ordinarij mandato continget , ipli Canonici fimi-
communiter vel diuifim , ab Apoftolica fit Sede indul- liter ac illi , Pluuialia , Planetas , Tunicellas , & alia pa-
rum , quod interdici , fufpendi, vel excommunicari non ramenta fuper eorum clericalem habitum deferre ,
poffint per literas Apoftolicas , non facientes plenam & necnon pro cruce affocianda quæcumque luminaria
expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi deferre , libere & licite poffint , ftatuimus & ordi-
mentionem. namus.
Tranfumpto 9.7. Volumus autem , quod præfentium tranfum- §. 3. Diftrictius inhibentes quibufuis locorum Or- Inhibitio in
rum fides.
ptis , etiam impreffis , manu, tamen alicuius Notarij pu-
nariis , etiamfi Patriarchali , Prouinciali , Archiepifco- Perturbatores.
blici fubfcriptis , & perfonæ in dignitate Ecclefiaftica
pali , aut alia dignitate perfulgeant , fub excommunica-
conftitutæ figillo munitis , eadem prorfus fides adhibea-
tionis maioris , & indignationis noftræ pœna , ne cof-
tur, quæ præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ vel
dem Canonicos , feu aliquem eorum moleftare , aut
oftenfæ .
præmiffa quouis modo declarare , vel interpretari au-
D.P. An.S.
Dat. Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, die deant.
18. Decemb. 18. Decemb . millefimo quingentefimo feptuagefimo, Claufula bu
§. 4. Decernentes præfentes literas nullo vmquam iaspriuilegij
Pontificatus noftri anno 5.
tempore de fubreptionis vel obreptionis vitio,aut inten- praferuatinas
tionis noftræ, vel quopiam alio defectu , etiam ex eo
quod locorum Ordinarij , aut alij forfan intereffe haben-
CXVI. Priuilegium præcedentia Canonicorum regula-
tes , vocati non fuerint , aut nullitate notari , imputari ,
rium Congregationis Lateranenfis , Ordinis inualidari, ad terminos iuris
deduci, in ius vel controuer-
S. Auguftini , ante alios quofcumque Regula fiam vocari, caufamque vel caufas quare præmiffa à nobis
res, poft clerum fæcularem. emanauerint verificandum nullatenus teneri , nec ob id
viribus carere ; minufque fub quibufuis fimilium vel dif-
Hic Pont. poftea , ante iftos Canonicos , præcedere fimilium gratiarum reuocationibus , fubftentationibus,
iuffit Canonicosfaculares S.Georgÿ in Alga vt in- limitationibus aut aliis contrariis difpofitionibus com-
fra in eius conft. 127. Cum alias nos. prehendi;fed femper ab illis exceptas,& quoties illæ ema-
Alia que hancrefpiciunt Congregationem notaui fupra nabunt, toties in priftinum ftatum reftitutas , repofitas,
ac plenarie reintegratas , etiain fub Data per ipfos Cano-
in conft.2.Pafchal.II. Quanto. Et de præcedentia cum nicos erigenda effe ; ficque ab omnibus cenferi . Et ita
per
PIVS QVINT V S. 323
per quofcumque Iudices , & Commiffarios , etiam caufa- Et abrogatio habilitationum eorumdem illegi-
rum Palatij Apoftolici Auditores, ac Sanctæ Romanæ Ec- timorum fuccedendi in dictis bonis , aut rebus
clefiæ Cardinales , & ipfofmet Ordinarios , fublata eis, &
feudalibus , & emphyteuticis à piis locis pro-
corum cuilibet , quauis aliter iudicandi & interpretandi
facultate & auctoritate, iudicari & definiri debere irritum fectis.
quoque & inane , fi fecus fuper his à quocumque qua- De huiufmodi facultatibus , videpro Curialibus in {
uis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit at- dultum Paul.V.in conft.18. In eminenti.vbiple-
tentari.
ne notabo. Et attende etiam reintegrationem
Executorum 5.5. Quo circa dilectis filiis dicta Congregationis Pro-
deputatio. Militiarum Hifpaniarum in conft.30 . Greg. XIII.
tectori, feu eius Viceprotectori , & caufarum Curiæ Ca-
meræ Apoftolicæ generali Auditori , ac Vicario ven. Fra- Romani. Quod autemgeneraliter bona illegiti-
tris noftri Epifcopi Lauden in fpiritualibus generali , per mis relicta, vti fpolia deueniant ad Reu. Came-
Apoftolica fcripta motu fimili mandamus, quatenus ipfi, ram Apoft.habetur in Six.V.conft.100 . In confe-
vel duo aut vnus eorum , per fe vel alium feu alios , præ- rendis cum ibi indicatis.
fentes literas , & in eis contenta quæcumque , vbi &
De facultate autem legitimandi, vide fup. in Iul.II.conft.
quando opus fuerit , ac quoties pro parte Canonicorum
15. Sicut, ac Pij IV. conft.45 . Quamuis Et etiam vide
prædictorum , vel alicuius eorum fuerint requifiti , fo- priuilegium rotonotariis Apoftolicis concellum à
Temniter publicantes , illifque in præmiffis efficacis de- Six.V.in conft. 12. Romanus.
fenfionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate noftra
eofdem Canonicos , illorumque fingulos, præmiffis om- PIVS EPISCO P V S₂ Edità An. D.
1571.6
nibus & fingulis vi præfentium continentia & tenore Seruus feruorum Dei Ad perpetuam rei memoriam.
pacifice frui & gaudere. Non permittentes cos , feu eo- Væ Ordini Ecclefiaftico noxia effe , & fcandala 147 :
Exordium.
rum aliquem defuper per quofcumque indebite molefta- Q obiicere perhibentur , neceffe eft è medio fub-
ri, perturbari , & inquietari , contradictores quoflibet & mouere.
rebelles , acpræmiffis non parentes , per cenfuras & pœ- §.1.Quod nos pro noftri muneris officio , inter alia Reuocatio in-
dultorum re-
nas Ecclefiafticas , aliaque opportuna iuris remedia , ap- incommoda quæ in oculos noftros incurrunt, de Chrifti ftandi di-
pellatione poftpofita compefcendo. , necnon legitimis peculio, neab indignis & reiectis ignominiofe confuma- Sponendi de
fuper his habendis , feruatis proceffit us , illos cenfuras tur, neue illorum caufa, Ecclefiis & pauperibus præripia- acquifitus , ex
& pœnas ipfas incurriffe declarando , necnon cas etiam tur, curam præcipuam habere volentes, de nobis attri ! u- bonuEcclefia-
iteratis vicibus aggrauando , inuocato etiam ad hoc , fi te poteftatis plenitudine,reuocamus & abolemus omnia ficus aliis , acde
rebus in
Claufula de- opus fuerit, auxiliobrachij fæcularis. & quæcumque priuilegia , licentias , difpenfationes , & fauore illegi-
rogatoria. §. 6. Non obftantibus fel . rec. Papæ Bonifacij præde- indulta faciendi teftamenta , donationes , fiue inter vi- timorum etiä
cefforis noftri , etiam qua caueatur, ne quis extra Ciuita- uos fine caufa mortis , legata & quafcumque alias difpo- no
legitimator
tamen Ho-
tem vel diœcefim , nifi in certis exceptis cafibus , &illis fitiones , de dominiis , terris , caftris , domibus , & qui- fpitalibus ex-
vltra vnam dietam à fine fuæ diœcefis ad iudicium euo- buflibet aliis bonis & rebus , immobilibus , mobilibus, pofitorum, &
cetur, feu ne Iudices à Sede Apoftolica deput. extra Ciui- & fe mouentibus , necnon pecuniis , iuribus & actioni- Orphanorum.
tatem vel diœcefim in quibus deputati fuerint , contra bus , ex beneficiis , fructibus , penfionibus , & aliis rebus
quofcumque procedere , aut alij vel aliis vices fuas com- Ecclefiafticis qualibufcumque confectis , acquifitis , & tur
Hacmox
declara
hie
mittere præfumant , ac de duabus dietis in Concilio ge- alias quomodocumque prouenientibus , necnon de pe- inf
nerali edita, dummodo vitra tres dietas quis vigore præ- culio , & aliis etiam fola induftria, labore , muneribus,
fentium ad iudicium non trahatur ; ac aliis Apoftolicis aur quocumque alio modo partis , cuiufcumque qualita
in prouincialibus ac fynodalibus Conciliis editis , fpe- tis , quantitatis , fpeciei, naturæ, & valorts exiftentibus,
cialiter vel generaliter , conftitutionibus & ordinationi- in quofcumque illegitimos , fiue fuos , fiue extraneos,
bus , ac etiam iuramento , confirmatione Apoftolica, vel etiam legitimatos , cofdemque ex toto vel in parte hære-
quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudini- des inftituendi, & fubftituendi,feu quod ipfi in prædictis
bus etiam immemorabilibus , priuilegiis quoque , indul- ab inteftato fuccedant , ceterafque huiufmodi facultates,
tis , & literis Apoftolicis , quibufuis Ecclefiis , Congre- & permiffiones ac etiam habilitationes & capacitates fuc-
gationibus , Capitulis , Collegiis , Monafteriis , & aliis cedendi in bonis & rebus feudalibus , & emphyteuticis,
locis, eorumque fuperioribus & perfonis, fub quibufuis ab Ecclefiis , Monafteriis & piis locis profectis , quibuf-
renodibus & formis , ac cum quibufuis claufulis , etiam cumque perfonis fæcularibus , & quorumcumque Ordi-
derogatoriarum derogatoriis, irritantibufque, & aliis de- num, necnon Militiarum & Hofpitalium regularibus, ac
cretis, motu, fcientia & poteftatefimilibus , etiam confi- Romanæ Curia officialibus , & aliis Curialibus Curiam-
ftorialiter conceffis , approbatis , & innouatis. Quibus que ipfam fequentibus,& etiam Vrbis Roma Ciuibus, ae
omnibus, etiam fi de illis, eorumque totis tenoribus fpe- Palatia, ædes, cenfus, aliaque bona,in ea eiufque diſtrictu
cialis , fpecifica , & expreffa mentio , feu quæuis alia ex- habentit us,noftris quoque & aliorum Romanorum Pon-
preffio habenda,aut alia aliqua exquifita forma ad hoc fer- tificum familiaribus , Ecclefiarum Prælatis, etiam Sanctæ
uanda foret, tenores hniufmodi, ac fi de verbo ad verbum Romanæ Ecclefiæ Cardinalibus , & aliis cuiufcumque
nil penitus omiffo , ac forma in illis tradita obferuata in- dignitatis, ordinis, & conditionis exiftentibus, illorum-
ferti forent , eifdem præfentibus pro fufficienter expref- que & aliis Ecclefiis,Capitulis ,Conuentibus,Ordinibus,
fis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris , hac Militiis , Hofpitalibus , Collegiis , officiis , & locis , ac
vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus , contra- prædicta Vrbi , aliifque Ciuitatibus , Prouinciis , & do-
riis puibufcumque, autfi aliquibus communiter vel diui- miniis, corumque dominis , populis, ciuibus , & incolis,
fim ab Apoftolica fit Sede indultum, quod interdici, fuf- tam per fel. record. Sixtum Quartum , Innocentium
pendi , vel excommunicari non poffint, per literas Apo- Octauum , Alexandrum Sextum , Iulium Secundum,
ftolicas non facientes plenam & expreffam de verbo ad Leonem Decimum, Clementem Septimum,Paulum Ter-
verbum, de indulto huiufmodi mentionem . tium , Iulium Tertium , Paulum Quartum , Pium Quar-
Nulli ergo, &c. Si quis autem, &c. tum , & qui ante illos fuerunt alios quofcumque Ro-
Dat.P. Ans.
die 2 Dat. Romæ apud S. Petrum anno Incarnationis Do- manos Pontifices , ac nos & Sedem Apoftolicam , eiuf-
23.Dec. minicæ 1570.10. Kalend. Ianuarij , Pontificatus noftri que Legatos, etiam de latere, Nuncios, Notarios, Comi
anno 5 . tes , Collegia , officia , & loca , etiam per modum ftatuti
perperui, generalis legis, initi & ftipulati contractus, feu
CXVII. Reuocatio facultatum teftandi, & quouis alio mo- quafi &alias fub quibufcumque tenoribus & formis , ac
do difponendi de acquifitis ex bonis Ecclefia- cum quibufuis reftitutiuis, preferuatiuis, mentis attefta-
fticis , ac de aliis rebus , ctiam proprio labore tiuis, derogatoriarum derogatoriis , aliifque fortioribus,
efficacioribus, & infolitis claufulis , necnon irritantibus
partis , aut patrimonialibus , ad commodum il- & aliis decretis, etiam Motu proprio, & ex certa fcientia,
legitimorum, etiam legitimatorum , non tamen deque fimili poteftatis plenitudine,ac prædictorum Car-
Hoſpitalibus expofitorum , & Orphanorum . dinalium confilio,& matura deliberatione in Confiftorio
habita,
324 PIVS QVINT V S.
habita, necnon confideratione, intuitu, contemplatione, alias valeat, ficque difponens, priuilegio, difpenfatione,
vel ad inſtantiam Imperatoris , Regum , & aliorum Prin- facultate,& indulto prædicto, eiufque vfu, & commodo,
cipum, etiam ob remunerationem laborum, & obfequio- etiam in ceteris omnibus ipfo iure fit priuatus. Nemo
rum , in nobis & dicta Sedi impenforum , refectionem quantumuis capax illius prætextu, fructus,res, pecunias,
damnorum, compenfationem iurium cefforum, vel abla- aut prorfus alia bona fua faciat , nec illa detinens præ-
torum, nauare Militia contra Hæreticos & infideles, feu fcriptione , aut vllo alio iuris præfidio adiuuetur, fed ad
pro prædicte Vrbis ornatu, & frequentatione, ac quibuf- integram illorum reftitutionem quocumque temporis
cumque aliis vfibus , ac etiam neceffariis & piis caufis lapfu non obftante, debeat coerceri.
conceffa, & multiplicatis vicibus confirmata , innouata, §.6. Ita vt omnes in Ecclefiis,Monafteriis,& beneficiis Succeffores in
extenfa , & moderata , & quantocumque tempore paci- fucceffores , tam coniunctim quam diuifim, quifque vi- beneficius , bo-
na de quibus
fice obferuara , quoad eam partem , quæ illegitimos præ- delicet pro rata parte fua , illa omni tempore recuperare aliter proui-
dictos tangit dumtaxat,etiam fi illa contineant,quod om- poffint, & qui primus ceteris ab eo monitis, & negligen- fum effet , re-
nes Curiales Curiam fequentes , & alij , fiue Ecclefiaftici, tibus,iudicium intenderit, ei foli res tota meritovendice- cuperare pof-
etiam Cardinales , fiue mundani , qui Palatia , domos, & tur. Nullis vero huiufmodi fuccefforibus , pro prædictis fine, es no
prædia,vrbana vel ruftica, ædificauerint,aut cenfus,aliave infiftentibus, ac etiam de peculio alias quam ex rebus Ec- infiftentibus
idem faciant
bona acquifiuerint, aut alias acquifita habuerint in d.Vr- clefiafticis confecto , locorum Ordinarij , tam concello- locorum Or-
be, & circum eam ad milliaria decem, ex bonis,feu fructi- rum,& relictorum illegitimis, eorumuecaufa, quam quo- dinarijprose-
bus Ecclefiafticis, hi tales de illis, necnon iuribus, & iu- rumcumque aliorum bonorum immobilium, mobilium, de Apoſt.
rifdictionibus omnibus , in fauorem illegitimorum, ac & fe mouatium, necnon pecuniarum, fructuum,rerum,&
quomodolibet inhabilium, & incapacium, fiue interviuos iurium,alias fub dictis teftamentis, donationibus,legatis,
fiue caufa mortis difponere, eofque hæredes & fucceffo- & difpofitionibus comprehenforum,'corporalem poffef-
res, vniuerfales vel particulares inftituere, & fubftituere, fionem,amotis inde & expulfis quibufcumque detentori-
&fi inteftati decefferint , ipfi illegitimi & incapaces , in bus, fiue incapacibus fiue capacibus, per fe vel alium, feu
illis fuccedere poffint , quodque per quafcumque reuo- alios , libere apprehendant , & apprehenfam huius Sedis
cationes, derogationes,aut alias contrarias difpofitiones, nomine cuftodiant, donec ipfa Šedes de illis, vti tum tu-
illis quorum intereft præiudicari nequeat , & fi vllo vm- lerit piorum operum neceffitas, duxerit prouidendum.
quam tempore præiudicatum , aut derogatum quoquo- §.7. Bona vero, res, & iura , feudalia vel emphyteutica Bona Eccle-
modo apparuerit, ius quæfitum ablatum, & literæ reuoca- dalia nofeu-
(aliis legitimis ad ea forte vocatis non exiftentibus ) eo fiaftica exi-
tionum & derogationum huiufmodi, iuris quæfiti ablata ipfo deuoluta, & iuri, ac proprietati fuarum Ecclefiarum ftentibus legi-
cenfeantur. Sicque per quofcumque Iudices iudicari de- & locorum reftituta, & cum reliquis eorum bonis confo- timus, ad Ec-
beat, & etiam definiri. lidata effe declaramus. clef.deuoluun.
Reuocatiofa- §.2. Ac pariter tollimus & abrogamus omnes & quaf- §.8. Decernentes irritum & inane , quicquid fecus per tur.
videquod no-
cultatü Lega.
for No cumque facultates fimilia concedendi , Legatis, Nunciis, quofcumque , fcienter vel ignoranter contigerit at- tani in rub.
rum alioru Notariis , Comitibus , Collegiis , officiis , & aliis, fupra- tentari.
fimilia conce- dictis , quorum omnium tenores, ac fi ad verbum infere- §.9. Non obftantibus conftitutionibus & ordinationi- Decretum ir
dendi.
rentur, habemus præfentibus pro expreffis. Ita vt priuile- busApoftolicis,ac ftatutis & confuetudinib.Ecclefiarum, ritans.
giorum, difpenfationum, facultatum,habilitationum.ca- Capitulorum, Conuentuum, Ordinum,Militiarum,Hof-
pacitatum, indultorum, & aliorum fupradictorum fic re- pitalium , Vrbium , Prouinciarum , Collegiorum , etiam
uocatorum, aut etiam literarum,legitimationis prætextu, Cardinalium,& officiorum prædictorum iuramento,con-
nullus omnino de huiufmodi bonis, rebus, pecuniis, iu- 1 firmatione Apoftolica, vel quauis firmitate alia commu-
ribus , iurifdictionibus , & actionibus, in commodum & nitis , &in Confiftorio prædicto , feu Conclaui habitis,
fauorem illegitimorum vtriufuis fexus, fiue eorum filio-
aliifque priuilegiis, indultis , & literis Apoftolicis gene-
rum,fiue confanguineorum,affiniumve,fiue extraneorum ralibus , & fpecialibus , illis , eorumque & aliis quibuf-
etiam in ftatu fæculari procreatorum , ac legitimati qua-
cumque perfonis , cum quibufuis claufulis & decretis,
cumque auctoritate donatorum , & ad huiufmodi res & etiam fupradictis , fortioribus , ac etiam difponentibus,
bona, ciufque fucceffionem, teftato vel inteftato,idoneo-
quod prædicta per quafcumque literas numquam , aut
rum & capacium effectorum, fiue teftamento, fiue dona- fine confenfu illorum , quorum intereft , reuocata , aut
tione , fiue legato , fiue eleemofyna , fiue alio quocum fublata intelligantur , & alias cuiufcumque tenoris exi-
que titulo , & pio opere ( exceptis in communi, ac omni ftant, per quæ præfentibus non expreffa, aut omnino non
fraude, conuentione , feu compofitione ceffante, Hofpi- inferta, effectus earum impediri valeat quomodoliber, vel
talibus expofitorum & Orphanorum) difponere, nec ille- differri, & de quibus quorumque totis tenoribus, adver-
gitimi ipfi in eis ab inteftato, fiue protinus fiue per inter- bum habenda effet noftris literis mentio fpecialis , quæ
pofitas perfonas, ac quomodocumque fuccedere, aut illa omnia , quatenus prædictis aduerfentur , illorumve exe-
alias ad eos,etiam per quemcumque circuitum multipli- cutionem difturbare poffint , viribus prorfus , & effectu
catarum in alios capaces fucceffionum , vllo tempore carere decernimus , ceterifque contrariis quibufcumque.
deuenire poffint. Quia vero difficile nimis effet præfentes quocumque il-
Annullatio
§.3 . Ac etiam nulla effe , & pro infectis habere volu- lis opus erit perferre.
contrariarum mus , omnia & quæcumque facta hucufque teftamenta,
dispofitionu, 5.10. Volumus, vt earum exempla, etiam impreffa,No- Clauf.derog.
que non funt legata,donationes,& alia difpofita huiufmodi,que viuentarij publici manu , & perfonæ in dignitate Ecclefiaſtica
fortita effect . cibus adhuc teftatoribus, aut alias locum non habuerunt, conftitutæ, eiufve Curiæ figillo obfignata, eamdem illam
ac pariter ab inteftato fucceffiones, non tamen litigiofas, prorfus fidem in iudicio & extra illud , vbique gentium
quæ plenarium non funt effectum fortitæ. faciant, quam ipfamet præfentes facerent, fi effent exhi-
Prohibitio di-
§. 4. Dehinc vero diftrictius prohibemus, ne talia fiue bitæ vel oftenfæ. Nulli ergo, &c.
Sponendi , vt in prædictos illegitimos vtriuflibet fexus,fiue in illorum Dat.Romæ apud S.Petrum, anno Incarnationis Domi- D.P. An.6.
die 27. Lanu
aliquid ipfis
illegitimis co- coniuges, fiue ipforum parentes, filios, defcendentes, af- nica, 1571.6.Kal.Februarij, Pont.noftri anno 6 .
cedaturs cendentes , vel alios cognatos , fiue viuentibus , fiue de-
functis illegitimis , etiam paupertatis, dotis , aut alterius Anno Incarnationis Dominica 1571.Indict.14.die vero 2. Publicasio.
cuiufcumque pij operis intuitu fiant, neue ipfi vmquam menfis Marty, Pont.Sanctiff.in Chrifto Patris,& D N.D.Pig
in rebus , bonis , pecuniis , iuribus , iurifdictionibus , & diuina prouidentia Papa V. anno eius fexto , retrofcripta
actionibus prædictis , fiue totis , fiue in parte fuccedant, litera Apoftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas Ba-
aut illa ad ipfos, quauis difpenfatione fuffultos, etiam per filicarum S. Ioannis Lateranen. Principis Apoftolorum de
prædictum circuitum deueniant,neue de eis vlla in alium Vrbe, ac Cancell. Apoft . & acie Campi Flora, dimiffaquefue-
feu alios conceffio, donatio , tranflatio , aliave difpofitio runt in eifdem locis per aliquod temporis fpatium , per nos
fiat, vt alia bona fimilia,vel diffimilia, illegitimis aut aliis Petrum Sprengerium, & Petrum Aloyfium Gaitam S.D.N.
Annullatio fupradictis concedantur.
Pape Curf.
pofitionum 5.5.Quod fi prædictorum quifquam fuerit præfentium
aliter fen. & violator , tefta mentum , donatio , legatum , & difpof itio Scipio de Octauianis Mag.Curf.
pœna disposi
tionum. omnino non teneat, nec etiam quoad alios capaces, & res
Sequitur
PIVS QVINT V S.
325
Sequitur extenfio dicta conftitutionis , etiam ad bo- PIVSE PISCOP V S, Edita An. D.
Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. 1571.
napatrimonialia .
PIVS PAPA V N cam pro noftro paftorali officio curam diligenter Exordium.
Edita An. D. incumbimus, vt Domini noftri ouibus opportuna pro
animarum falute remedia adhibere minime differa-
Exordium: D Rom . fpectat Pont. fua folicitudine indefeffa di-
mus.
Aligenter prouidere , vt ea quæ ab co emanatafunt, ita
5.1. Cum itaque ad aures noftras peruenerit, legitimu Caufa conft.
fuæ declarationis adminiculo dilucidentur , quod nulla cambi
orum vfum , quem neceffitas , publicaque vtilitas
defuper dubitandi occafio ei relinquatur. induxit , fæpe numero ob illiciti quæftus cupiditatem
Pius IV.edidit S.1.Licet etenim , & c.
deprauari,vt fub illius prætextu vfuraria prauitas à non-
conft. de qua Omittitur hic relatio bullæ Pij I V. quia ipfam totam habes fup nullis exerceatur
bic. Quamuis ,Nos petitionibus , quæ fuper his nobis
Hic autem 5.2.Nos deinde per quafdam noftras fub dat. fexto Ca- nuper factæ funt, hac perpetuo valitura decretali ,refpon-
Pont. edidit lend. Febr. Pont. noftri Anno fexto , confectas in forma dendum effe duximus , vt neque dolofis fua fraus fuffra-
prainfertam Motus proprij literas , &c. getur , neque ignaros perdat infcitia : fic enim Paftoris
bicbullam.
Dubitatum eft vt fup. in bulla quæ præcedit offici um exequimur , dum gregem nobis commiffum ab
an conftitutio §. 3. Quia tamen ficut poftea accepimus,lite & caufa æternæ damnationis periculo eripere modis omnibus
intelligatur in partibus coram dilecto filio Guber. Ciuitatis noftræ ftudemus.
etiam quoad Fauentinæinter dilectum filium Bartholomæum de Lan- §. 2. Primum igitur damnamus ea omnia cambía, que Cambiorum
bonapatrimo.
nialia. zonibus laicum Fauentinum ex vna , & quemdam San- ficca nominantur , & ita confinguntur , vt contrahentes illicitorum
tum filium fpuriumque Barnabæ etiam de Lanzonibus ad certas nundinas , feu ad alia loca cambia celebrare fi- declaratio, &
&
prohibitio.
prefbyteri , ipfius Bartholomæi proximiori , de & fuper mulant, ad quæ loca ij qui pecuniam recipiunt , literas,
hæreditate, & bonis dicti Barnabæ prefb.defuncti , quain quidem fuas cambij tradunt , fed non mittuntur , velita
& quæ Barholomæus tanquam proximior, feu alias quo- mittuntur, vt tranfacto tempore vnde procefferant,ina-
modolibet de iure , Sanctus vero præfatus tamquam af- nes referantur, aut etiam nullis huiufmodi literis traditi's
fertus hæres teftamentarius , & prius legitimatus eiufdé pecunia ibi denique cum intereffe repofcitur, vbi contra-
Barnabæ, ad fe fpectare refpectiue contendunt, ac dictus ctus fuerat celebratus , nam inter dantes & recipientes ,
Sanctus de codem Barnaba tunc prefb. illegitime natus vfque à principio ita conuenerat, vel certe talis intentio
fuit, & defectum natalium patitur, rebufque aliis in actis erat, neque quifqnam eft, qui in nundinis, aut locis fu-
caufæ, & caufarum huiufmodi deductis, & illorum occa- pradictis huiufmodi literis receptis folutionem faciat.
fione deducendis in Rom. Curia pendentibus, partibus, Cui malo fimile etiam illud eft, cum pecuniæ, fiue depo-
ex altera,contingit dubitari , an contra tales illegitimos fiti, fiue alio nomine ficti cambij traduntur, vt poftea co-
dictæ noftræ literæ editæ loquantur , & intelligantur dem in loco, vel alibi cum lucro reftituantur. Sed, & in
etiam de bonis patrimonialibus , ipfeque Bartholomæus ipfis cambiis , quæ realia appellantur , interdum , vt ad
fit pauper , eius facultates ad fuftinendum litem non nos præfertur , campfores præftitutum folutionis termi-
fuppetat, ac propterea dictus Bartholomæus cupiat men- num , lucro ex tacita vel expreffa conuentione recepto,
tem & intentionem noftram fuper præmiffis expreffe feu etiam tantummodo promiffo, differunt. Quæ omnia
declarari. nos vfuraria effe declaramus , & ne fiant diftrictius pro-
Declarat mo- §.4. Nos huiufmodi dubium elucidare , & voluntatem hibemus. Porrò ad tollendas quoque in cabiis, quantum
do idem Pont. noftram patefacere volentes , Motu proprio , & ex certa cum Deo poffumns occafiones peccandi, fraudefque fœ-
eamdem con-
flitutione pro- noftra fcientia, ac de Apoft. poteftatis plenitudine, teno- neratorum, ftatuimus, ne deinceps quifquam audeat, fiue
cedere etiam re præfentium declaramus, dictas literas noftras loqui & à principio fiue alias, certum & determinatum intereſſe,
quoad bona intelligi etiam de quibufcumque bonis patrimonialibus, etiam in cafum non folutionis pacifci,neque realia cam-
patrimonia- tam mobilibus quam immobilibus,& femouentibus,iu- bia aliter quam pro primis nundinis,vbi illæ celebrantur;
lia.
ribus & actionibus quibufcumque,ficque etiam ab initio vbi vero non celebrantur , pro primis terminis iuxta re-
intentionis & incommutabilis mentis noftræ , fuiffe & ceptum locorum vfum exercere, abufu illo prorfus reie¬
effe, atteftamur. to, cambia pro fecundis, & deinceps nundinis, fiue ter
&
Decretum ir- 5.5.Ac ita in præmiffis ab omnibus cenferi,ac per præ- minis exercendi .
ritans. Curandum autem erit in terminis , vt ratio habeatur
fatos, & quofcumque alios Iudices, etiam Curia, & Pa-
latij Apoft. Auditores,& S.R.E.Card .& de latere Legatos longinquitatis & vicinitatis locorum, in quibus folutio
fublata ipfis & eorum cuilibet, quauis aliter iudicandi & deftinatur nedum longiores præfiguntur, quam loca de-
interpretandi facultate & auctoritate, iudicari & definiri ftinatæ folutionis defiderant,fœnerandi detur occafio.
debere, & fifecusfuper iis à quoquam quauis auctorita- §.3.Quicumque contra hanc noftram conftitutionem Contrauenit-
te fcienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum & commiferit , pœnis à facris Canonibus contra vfurarios tium pand.
inane decernimus. inflictis, fe nouerit fubiacere. Eos vero, qui confpiratio-
Claufula de- §.6.Non obftantibus præmiffis, & quacumque alia li- nes fecerint , vel congeftam vndique pecuniam ita ad ſe
rogatoria. tis pendentia , necnon conftitutionibus & ordinationi- redegerint vt quafi monopolium pecuniæ facere videan-
bus Apoft, ac regula noftra de non tollendo iure quæfito tur,pœnis quæ à iure contra exercentes monopolia, con-
in Cancell.Apoft.edita,ac legibus & ftatutis, iuramento, ftitutæ funt, retineri fancimus.
confirmatione Apoft. vel quauis firmitate alia roboratis, S. 4. Volumus autem quod præfentes literæ in Came- Formapúbl.
priuilegiis quoqueindultis , & literis Apoft. in contra- ra Apoft. & ad valuas Bafilicæ Principis Apoftolorum de
rium quomodolibet conceffis,necnon omnibus aliis, que Vrbe & Cancell. etiam Apoft. publicentur, & in ipfa Ca-
in dictis literis noftris volumus non obftare , ceterifque mera defcribantur.
contrariis non obftan . quibufcumque. §. 5. Et quia difficile foret eas ad fingula quæque loca Fides tranf-
Dat.P. A. 7.
Dat.Romæ apud S.Petrum,fub annulo Pifc. die quinta deferri , qnod earum tranfumptis etiam impreffis manu fumptorum.
5.Marty. alicuius eiufdem Cameræ,velalterius Notarijfubfcriptis,
Martij 1572. Pont.noftri anno 7.
-
& figillo dicta Cameræ,vel Prælati Ecclefiaftici munitis,
CXVIII . Cambiorum illicitorum declaratio ; & prohi- eadem prorfus fides adhibeatur,quæ præfentibus adhibe-
bitio. retur,fi forent exhibitæ vel oftenfæ,
Nulli ergo,&c.
De pænis eiufmodi cambiorum, attendefup.Pij IV. Dat.Romæ apud S. Petrum, Anno Incarnat. D. 1671. D. P. An 6.
die 28. Ianu
conft.1.Cum ficut. Sed prætextu vfurariapraui- s.Kal.Febr.Pont.noftri anno fexto,
tatis non retardatur exactio creditorum ad in-
ero
Anno à Natiuitate Domini 1571. Indict. 14. die vero Publicatie.
ftantiam Fifci coram A. C. vt in eiufdem Pÿj IV. 7.
menfis February , Pontificatus San&tiffin Chrifto Patris,
conft. 56.Inter multiplices . 16. Qui Auditor has
& D.N. D. Py diuina prouidentia Papa V. Anno V I.
Cambiorum caufas cognofcit, ut habetur infra in retrofcripta litera affixa & publicata fuerunt ad valuas
conft. 28. Paul. V. Eximix. Camera Apoftolica Principis Apoftolorü Bafilica de Vrbe,
Tom. II. Ee AC
S NTV
326 PIV QVI S.
1. ac Cancell . Apoft. vt maris eft , per nos Bartholomeum Sot- , alia de ea tollenda prauis artibus funt conati , vt turpem
tocala, & M. Antonium Brutum , prafati S.D. N. Papa illam & flagitiofam vitam fuam retinerent , lætalefque
Curf. mundi voluptates fequerentur. Inter quos non defuit,
Scipio de Octauianis MagCurſ. qui altius præcipitatus, etiam à Catholica fide ad Hære-
ticos, & impia illorum dogmata declinarit. Quibus co-
gnitis , omnium grauiffimum impœnitentiæ peccatum
CXIX. Extinctio Ordinis Fratrum Humiliatorum , cum
in eis animaduertimus , qui toties fruftra correpti, in ea-
referuatione Sedi Apoft . beneficiorum & bo- dem obftinatione perdurare contendunt,non fatis habé-
norum propterea vacantium. tes talia attentare, nifi & ij, qui inter ipfos qui poffe pu-
tant, illis in primis qui faluti eorum fedulo inuigilant,
Alia de exindefecutis vide in constfubfequenti . exitium machinentur,illius ftimulis concitati, qui fcele-
ftum Iudam in funeftum auaritiæ morbum inieciffe non
PIVS EPISCOPVS,
Edita An. D. contétus,etiam ad prodendum Dominum fuum pecunia
1571. Seruus feruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam.
impulit.Huius nimirü fpiritus nequiffimi ductu,quonda
Caufa buius Vemadmodum folicitus pater quem vnice carum Hieronym. Lignana Præpofitus Præpofituræ S.Chrifto-
extinctionis. Qeducauit filium, via falutis egreffum reuocare cu- fori Vercellen. & plures alij confcelerati huius Ordinis ,
piens primum hortatur,indulget, prætermittit,increpat, in necem dicti Caroli Cardinalis propitiatoris fui con-
alia præterea atque alia tentare non definit, dum quod fpirantes,vt pecuniam ad tantum nefas expetitam con-
expetit modo aliquo confequatur , omnia denique ex- ficerent , de trucidando in primis dilecto filio Fabio Si-
pertus,cum nihil iam proficere intelligit,defperata pror- moneta fratre dicti Ordinis prouentuum præpofituræ
fus falute, omnem de illo parentis animum eiicit, domo Breda Mediolanenfis depofitario , apud quem nummos
expellit, indignum exiftimans qui parta hæreditate frua- inuenire credebant, fecreto conuenerunt , inde ad Eccle-
tur ; Sic Romanus Pontifex , quem diuina Maieftas pa- fiam dictæ præpofituræ , in qua ipfum orantem laqueo
trem , & Paftorem omnium Ecclefiæ fuæ Ordinum con- fuffocare decreuerant, profecti , fed inter fe de modo ag-
ftituit , ficubi quampiam facrarum Congregationum à grediendi mifericordia Saluatoris noftri , difcordes , hoc
Regula , & vitæ præfcripto aberrare percipit , modo ad- conatu deftiterunt, mutatoque confilio facra aurea & ar-
monendo, modo concedendo , modo corripiendo, con- gentea furati funt. Quibus clam venditis,feu pignori da-
nititur, eam vel primis inftitutis reftituere, vel certe quo tis , prædictus Hieronymus quondam Donatum Fari-
pacto emendatam in aliquo ftatu illis magis cohærenti nam comprofefforem fuum , apoftatam , pacta pecunia
continere, omnibus tandem ad illius fanitatem conquifi- induxit , vt ipfum Carolum Cardinalem occideret ; qui
tis, vbi falutaria remedia faftidire, & in viam iniquitatis nacta loci & temporis opportunitate , in eum vefpe-
obftinatius procedere , atque adeo in prauum indurefce- ri de more in facello cum familia precantem , vt
re animaduertit,vt potius confringi, quam corrigi poffit, tranfuerberaret, fclopum glandibus confertum, igne ad-
omni curatione reiecta, de ipfa remouenda decernit , ne moto exonerauerit , fe telorum parte ad veftes orantis
inueterati atque indomiti mali vis in alias infurgat, eif- exinanita, aliis vtrimque in proximo violentia ictus de-
que exitio fit futura. Quod (vt noftrum hac in re ftu- fixis, innocentem diuina pietas , faluum & incolumem
dium flagrat ) cum in plurimis , tum maxime in fratrum conferuauit. Quare ambo , & quidam alij huius nefandi
Humiliatorum familia enixe curauimus , nihil inexper- criminis participes , poftea capti pœnas debitas perfol-
tum relinquentes, quin illa multis iam pridem modis af- uerunt.
fecta, etfi non protinus, certe accommoda rerum mode- §. 4. Quando igitur familiam prædictam nulli ftudio Ideo.Hic Pot.
ratione directa , ad priftinum inftitutum paulatim regre-
ad Ecclefiæ Dei vtilitatem proficienti incumbentem nul- Ord. Fratrum
deretur. difciplinæ Ecclefiafticæ deditam, nullum omnino fu- Humiliatori
li extinguit.
Card. Borro- §. 1. Etenim poftquam dilectus filius nofter Carolus turæ virtutis fpecimen oftendentem, tam deteſtandis fa-
meum ftatuit Tit. S. Praxedis prefb. Card. Borromæus huius Ordinis cinoribus infectam,tam atroci facrilegio contaminatam.
pro emenda- Protector , & Apoft. Sedis delegatus , animaduertens di- & præterea impœnitentem atque incorrigibilem agno-
tione Fratrum &
Humiliato- t os Fratres
ratione in diuini
cultus luxum,iampridem effufos
de obedientia , & effe
vita, ,multa de
vt antea fcimus,omni de illafpe
lere conftituimus, prorfus
tamquam exclufa,
malam ipsa fructus.pef-
arborem tandem tol-
rum.
Ifte Card. in communi, deque modo recipiendorum & educandorum fimos proferentem. Habita itaque'cum fratribus noftris
Sanctorum Religioforum , prouidenter ftatuerat , cum intelligere- deliberatione matura , de illorum confilio & nobis attri-
numerum re-
mus, eos illa ceteraque omnia Regulæ fuæ inftituta, om- butæ poteftatis plenitudine , extinguimus & abolemus
latuseftà S.
D.N.Paul.V. nino afpernari, vitamque omnium voluptatum varietate Ordinem prædictorum fratrum Humiliatorum, & officiú
vt in eius confertam ducere,ac Præpofitos, & qui ex co Ordine re- Præpofiti Generalis , ac Prouincialium , & quæcumque
cunft.43. rum adminiftrationem habebant , bonam magnamque alia minifteria Ordinis fic fuppreffi , necnon omnia &
fructuum partem veluti propriam in vanitatibus munda- quæcumque ftatuta, confuetudines, & decreta eiufdem,
nis, turpitudinibufque flagitiofe profundere, innumera- etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel alia
que fcelera committere. quacumque firmitate munita , & pariter priuilegia &
Et hic Pont. §. 2. Nos vias omnes , quæ illos in aperta huiufmodi indulta , generalia & fpecialia , quorum omnium teno-
alia decreuit pericula atqueincommoda coniecerant, excindere cona- res , ac fi ad verbum infererentur, præfentibus habemus
pro eorumdem ti, pleraque alia de ipforum vita, moribus, & proprietate pro expreffis , quibufcumque illa concepta fint formu-
reformatione. Regulæ inimica , deque modo , & tempore gubernanda lis, necnon irritantibus aliis decretis & vinculis robo-
cuiufque Præpofituræ , necnon ratione adminiftrationis rata.
bonorum,& difpenfatione prouentuum, aliifque mune- 5.5.Priuamufque Generalem,ac ceteros omnes Præpo- Generalem&
ribus & officiis,ad prolapfi huius ftatus, & difciplinæ re- fitos , & fratres omnibus Præpofituris, dignitatibus , ad- alios omnibus
gularis reparationem maxime conferentibus , edidimus miniftrationibus, officiis & beneficiis Ecclefiafticis, cum officiis do be-
neficiis, bo-
fperantes illa profperos tandem fucceffus dicto Ordini cura & fine cura, necnon domibus, Conuentibus , & lonis priuat,
allatura. cis immobilibus, mobilibus & fe mouentibus , in Italia,
Sed tame ii- §.3.Sed obfiftente bonarum rerum perturbatore , ple- & vbicumque gentium conftitutis,facra quoque & com-
dem Fratres rique omnes ( quoniam otio & defidia nimium affucuc- muni fuppellectile, ac ipforum omnium vfu , vſu fructu,
flagitiofam
vitam reti- firant) regulæ
ftatuta inftituta,noftra
& præcepta & emendationem abhorrentes
communi confenfu ,et-
palam adminiftratione
ac etiam iure ac& poffeffione , fpirituali
actione , fiue & temporali,
per ftatuta noftra,
nuerunt,&
muitos excef- acceptarunt , clain tamen quibus illa modis fupprime-
fiue alias quomodolibet pertinente. Ac tollimus eis
fus commife- rent comminifcentes, nefarias proteftationes in occulto
omnimodam facultatem , vfum , & auctoritatem , ge-
runt ,necnon fecerunt, neceffarios fuos , & alios potentiores laicos ad
Hieronymus neralia , prouincialia , & alia capitula de cetero cele- locis
Et profeffosin
eis affi-
Lignagna, inteftinas feditiones concitarunt , fuafores præterea , &
brandi. gnandis,regu-
gudam aly impulfores ad intimos fummorum Principum Miniftros §.6. Volumus tamen, vt omnes fratres qui nunc funt, larem vitam
Fratresnecem dimiferunt, qui magnis præmiis & pollicitationibus eos qui profeffionem regularem emiferunt , deinceps in do- ducere, aut ad
Card. Borro- pellicerent , in animos prædictorum Principum induce- mibus & locis , quos eis cum victu & aliis neceffariis
mai Protecio- pares
Etioresvel firi-
Orai
ris procurare , vt nos ad illam refcindendam inclinarent , multaque proxime affignandos curabimus , omnino redigantur, nes tranfire
ru.8. vt precipit.
PIVS QVINT V S. 327
vt ibi vitam ducant regularem , fuæ profeffioni confor- Ego M.Ant.Card.Maffæus .
mem, fub cura & vifitatione Ordinariorum locorum,aut Ego lul.Ant. Card.S.Seuerinæ:
alterius, vel aliorum quos eis duxerimus delegandos,vel Ego C.Card.de Graffis.
iuxta iuris communis difpofitionem tranfeant, ad pares Ego C.Card.Rambullietus.
vel ſtrictiores Ordines approbatos. Ego F.A.Card.Theanen .
Nouitiofque §.7. Nouitij vero & alij quicumque non profeffi , de- Ego F.Felix Card.de Montealto:
nonprofef tracto Religionis habitu , ex profefforum confortio , & Ego P.Card.Placentin.
fos expelli domibus expellantur. Ego I. Card. Aldobrandin,
mandat.
Aliofque ad §.8 .Qu ibu s pro fef for ibu s nom ina tim præ cip imu s ,at- Ego F.Vincentius Card. Iuftinianus,
bune Ordine que interdicimus , ne pofthoc quemquam expulforum, Ego Hier. Card.Rufticuccius.
recipi ,& alia aut omnino alium , etiam vouentem ad profeffionem,vel Ego Io.Hier,Card. Albanus.
loca acquiri habitum admittant , nec nouas domos vel loca, reci- Ego Hier.Card.Simoncellus.
probiter.
piant, vel acquirant ; quod fi fecus fiat profeffio fit ina- Ego Ferd. Card.de Medicis;
nis, neminemque obliget , neque in fpecie neque in ge- Iul.Card.de Aquauiua.
nere, fic profeffum. Nouarum domorum , feu locorum
receptiones vel acquifitiones , viribus & effectu careant , Anno Incarnationis D.1570 . Indict.1 4.die vero 2.menfis Publicatio;
& contrafacientes, excommunicationis fint fententia eo Marty , Pont.Sanctiffin Chrifto Patris,& D.N.D.Pydini-
ipfo innodati à qua nullus , nifiin mortis articulo con- na prouidentia Papa V. anno 6. retrofcripta litera Apoft.
ftitutus abfolui poffit , abfque Rom . Pontificis licentia affixe & publicatafuerunt ad valuas Bafilicarum S. Ioan.
fpeciali. Lateranenfis, & Principis Apoftolorum , de Vrbe , ac Can-
Referuatque $.9.Ceterum intendentes,& cultui diuino, & Ecclefiæ cell. Apoft. & acie Campi Flora , dimiffaque fuerunt in
SedisApoft. miniftris quamprimum profpicere , omnes præpofiruras, eifdem locis per aliquod temporis fpatium,per nos Marcum,
beneficiaobfa- dignitates, perfonatus , adminiftrationes , officia cetera-
cularia Antonium Clerici Sancti Domini Noftri PP. Cur-
buiufmodi que beneficia Ecclefiaftica , cum cura & fine cura , quæ fores.
priuationem deinceps fæcularia fint, per priuationem prædictam , apud Scipio de Octauianis Mag.Curf.
vacantia & Sedem Apoftolicam vacantia, necnon domos , Conuen-
ord.bona tus ,loca,fuppellectilem,bona,res,actiones, & iura fupra-
buius &
loca,
dicta , eorumque proprietatem &dominium , noftræ & Præpofiturarum nuper extincti Ordinis Fratrum CXX.
dicta Sedis liberæ difpofitioni , fpecialiter & expreffe re-
Humiliatorú diftributio & applicatio ,ipforum-
feruamus . Decernentes irritum & inane quicquid fecus
per prædictos, aut quofcumque alios, fcienter vel igno- que Fratrum diuifio , cum locorum & alimen-
ranter contigerit attentari . torum affignatione . Et cum earumdem digni-
Fides exem- §.10. Volumus autem vt præfentium exempla, Nota- tatum & beneficiorum fæcularium d.Ordinis,
plorum . rij publici manu , & perfonæ in dignitate Ecclefiaftica
referuatione difpofitioni Sedis Apoft.
conftitutę figillo obfignata, eamdem illam prorfus fidem,
in iudicio & extra illud , vbique locorum fciant, quam
Hanc extinctionem habes , cumfimili referuatione ;
ipfamet præfentes facerent , fi effent exhibitæ vel
oftenfæ . in preced.conft.
Nulli ergo , & c.
PIVS EPISCOP VS ; Edita A. B
Dat.P. A. 6. Dat. Romæ apud S. Petrum, anno Incarnationis Do-
die 8.Febr. minicæ , 1570. 7. Idus Febr. Pontificatus noftri anno Seruus Seruorum Dei .Adperpetuam rei memoriam. i571.
fexto . Voniam
per extinctionem Ordinis Fratrum Humi- Conft.práced:
Q liatorum, & priuationem Generalis , ac ceterorum fummam rë.
PP. Subſcrip. Ego Pius Catholicæ Ecclefiæ Epifcopus . omniumPræpofitorum, & Fratrum illius, omnibus Præ- ferr.
pofituris, dignitatibus , officiis , & benèficiis Ecclefiafti-
Vtinam dirigantur via mea ad cuftodiendas iufticis, cum cura & fine cura nuper à nobis de fratrum no-
ficationes tuas. ftrorum confilio , & Apoftolicæ poteftatis plenitudine
factas,intendentes, & cultui diuino, & miniftris Ecclefia-
Cardd, fubf- Io.Card.Moronus Epifcopus Oftien . fticis, quamprimum profpicere , præpofituras , dignita-
criptiones. Ego Otho Card .Auguftanus Epifc . Præneftin . tes, officia, & beneficia prædicta, quæ deinceps fæcularia
Ego A. Cardinalis Farnefius Vicecanc , Epifcopus Tu- effent necnon bona, domos ,redditus,res,actiones , & iura
fculan. Ordinis fic fuppreffi , noftræ & Apoft . Sedis difpofitio-
Ego Io.Card.Politianus Epifcopus Albanen. ni fpecialiter & expreffe referuauimus. Præterea volui-
Ego Fuluius Card.Perufinus . mus, vt omnes Fratres , qui profeffionem emiferant re-
Ego Scipio Card . Pifarum . gularem, deinceps in domibus & locis , quæ eis cum vi-
Ego Iacobus Card.Sabellus. &tu, & aliis neceffariis affignandos curaremus , omnino
Ego lo. Fr.Card.de Gambara . redigerentur , vt ibi vitam ducerent regularem fuæ pro-
Ego Ind. de Aualos Card.Aragona. feffioni conformem,fub cura & vifitatione Ordinariorum
Ego M.Ant.Card.Columna. locorum, aut alterius vel aliorum, quos eis delegaremus ,
Ego P.Card.de Sancta Cruce. vel iuxta iuris communis difpofitionem tranfirent ad
Ego Io. Fran.de Card.Commendonus. pares vel arctiores Ordines approbatos.
Ego M.Ant.Card.Bobba. §. 1. Nunc autem ad inducendum nouum in dictis Et modo dif-
Ego Hugo Boncompag.Card.S.Sixti . præpofituris & locis ftatum cuique quantum poteft co- folui vniones
uenientem, & item fubueniendum aliis Ecclefiis , Con- Prapofiturar
Ego Flauius Card.Vrfinus . d.Ordinie
Ego A.Cardinalis Cribellus . uentibus , piis locis, officiis , & miniftris ad Religionis
Ego B.Card.Lomellinus . cultum , & fidei Catholicæ propagationem , & tutelam
Ego Guillelmus Card.Sirletus, vtilibus & neceffariis,fimulque ad prædictorum Fratrum
Ego F.Michael B.Card.Alex. diftributionem , & diuini officij celebrationem paterna
Ego F.Hieronymus Card de Claraualle. charitate intenti,vt ea quæ facere inftituimus, omni im-
Ego F.Card.Alciatus . pedimento foluta plenarium confequantur effectum,De
Io.Paulus Card.ab Ecclefia. fimili poteftatis plenitudine,diffoluimus omnes & quaf- :
4
Egolo.Ant.Card.S.Georgij . cumquevniones , annexiones, & incorporationes, per-
Ego Aloyfius Card . Camerarius. petuas & temporales , præpofiturarum S. Mariæ Elifa-
Ego Ant. Card.Granuelanus . beth de Bufto paruo Mediolanenfis diœcefis , & Sanctæ
Stan.Card.Vuarmien . Catharina Cremonenfis , ac forfan aliarum quæ nomi-
Ego F.Card. Pacieccus. natim præfentibus exprimuntur , fiue vt aliæ aliis , fiue
Ego M.Ant.Card.Amulius . vt inuicem , aut alias quacumque caufa antehac fa-
Ego Hieronymus Card . de Corrigio. Etas , reftituentes eas in liberum & folutum ftatum
Tom. II, E e 2 quanto
PIVS QVINT V S.
320
quantocumque ipfæ tempore vt vnita pacifice fint pof- illas vniat,appropriet, & applicet,vel alias de illis eorum-
fellæ . que bonis & proprietatibus prædictis,aliifve modis libe-,
Quarum ali §. 2. Rurfus, verum annuum valorem fructuum,reddi- re difponat,vti temporis, rerum & temporum qualitate
quasdiftri- tuum, & Prouentuum fingularum præpofiturarum, nec- conditione,& neceffitate perfpecta nouerit commodius
buit & ap- non Ecclefiarum,Capitulorum,domorum, Conuentuum , conuenire.
plicat. Collegiorum,Hofpitalium, & aliorum locorum omnium 5.4. Poftremo applicamus & appropriamus perpetuo, Aliis ipfe
præfentibus comprehenforum , fecundum communem omnia & quæcumque alia bona,res,actiones, & iura , di- Pont. applicat
illorum æftimationem , & quanticumque fint , necnon uifa & feparata prædictarum præpofiturarum fuppreffa- nis.
fructuum referuationes , & penfionum affignationes, rum,videlicet de Canonica S.Io.Euangeliftæ, & Sanctiff.
quos & quas perpetuo vel ad tempus feorfum facere Trinitatis,præpofituræ SS. Breda Mediolanen. & alia S.
intendimus, præfentibus pro expreffis habentes , perpe- Bartholomæi Bergomenfis , præpofituræ SS. Simonis &
tuo vnimus, annectimus, & incorporamus præpofituram Iudæ; & alia S.Fr.domui & Fratribus B.Mariæ Paduan.di-
S.Petri Bergomenfis cum omnibus rebus & iuribus fuis, & ti Ord.Prædicatorum; & alia S. Odorici, & omnium SS.
& quæ ei competunt actionibus, præpofituræ SS . Simo- etiam domui, & Fratribus S.Thomæ Papien. fuper qui-
nis & Iudæ; Ac fimili modo præpofituram S.Maria Tici- bus, videlicet S. Odorici, & omnium SS . penfionem an-
ni Nouarienfis diuerfis,præpofituræ S.Crucis Nouarien- Ruam, omnino liberam & exemptam, centum ducatorum
fis, & præpofituram S. Iacobi Moncaletij , præpofitura auri in auro de Camera infirmariæ domus à nobis confti-
SS.Trinitatis Auilliani Taurinenfis diœcefis;Et præpofi- tutæ S.Crucis, & omnium SS . ad oppidum Bofchi ipfius
turam S. Io.Baptifte de Damafo,præpofitura S.Vrfulæ de Ord. annis fingulis integre perfoluendam, feu per Prio-
Surrigo; Et præpofituras S. Michaelis de Paganica , & S. rem , & Fratres d.domus ad Bofchum , fi & quoties ma-
Corpetis præpofituræ S.Maria Cigoli ; Et præpofituram luerint,fuper pinguioribus & liquidioribus prouentibus
S.Bartholomæi Aquenfis,menfæ Epifcopali Aquenfi ; Et illorum propria auctoritate exigendam , & in prædicta
præpofituram S.Georgij Canturij, menfæ Capitulari Ec- infirmariæ vfus penitus conuertendam perpetuo referua-
clefiæ S.Vincentij plebis Galliani ad Canturium;Et præ- mus; & alia S.Marci pro dimidia in dotem vnius Archi-
pofituram S.Siri Alexandrin.cui cura parochianorum im- diaconatus, & vnius Cantoriæ dignitatum prædictæ Ec-
minet animarum,Hofpitali pauperum SS.Blafij & Anto- clefiæ Terdonen.& pro alia dimidia parte domui S.Mar-
nij,cura & parochianis omnibus ad viciniorem parochia- tini Terdona, conftitutæ ad vfum fratrum d. Ord. Prædi-
lem Ecclefiam quam Oedinarius loci aptiorem, commo- catorum in ea fuperioribus annis introductorum. Ita vt
dioremque viderit tranflatis; Et præpofituram S. Bartho- liceat tam futuris omnibus principalium præpofiturarú
lomæi Veronenfis, officio Inquifitionis hæretica praui- Præpofitis,necnon Aquenfi Capitulo Ecclefiæ Canturij,
tatis. Apoft. auctoritate ibi ftatuto. Ad hæc in fingulis Rectoribus hofpitalis SS.Blafij & Ant. ac miniftris officij
domibus, de Canonica, & S.Io.Euuangelifta,& SS. Tri- Inquifitionis Veronen. vnitarum præpofiturarum , prout
nitatis Mediolanenfis,& S.Bartholomæi Bergomenfis, & cuique tangit, quam etiam aliis omnibus , quibus Eccle-
S.Fr.Paduan.& S.Marci Terdonæ, & S. Odorici, & omniú fiæ,domus &aliarum fuppreffarum prepofiturarum con-
Sanctorum Papien. & etiam omnium Sanctorum Mo- ceduntur , quorumque præpofituris, domibus, collegiis
doëtiæ fupprimimus perpetuo & extinguimus nomen, & locis, bona, res,& proprietates, actiones, & iura præ-
titulum,dignitatem,& effentiam præpofitura, omniaque dicta appropriantur,per fe vel alium feu alios corporalem
infignia veteris inftituti diuidimus & feparamus, omnia poffeffionem illorum, necnon iurium & pertinentiarumi
harum fic fuppreffarum præpofiturarum bona,res, actio- fuorum omnium, propria auctoritate libere apprehende-
nes, & iura àfua quaque Ecclefia & domo, necnó hortis, re,& perpetuo retinere,ac fructus,redditus & prouentus,
viridariis , & pertinentiis intra claufuram cuiufque do- iura , obuentiones , & emolumenta omnia corumdem in
mus confiftentibus , in hos qui fequuntur vfus perpetuo fuos, necnon præpofiturarum,domorum,menfarum, col-
affignatis . Siquidem cocedimus Ecclefias, ædes , hortos, legiorum,hofpitalium,officij & locorum prædictorũvfus
viridaria, & pertinentias intra prædictam claufuram exi- & vtilitatem conuertere , diœcefanorum locorum aut
ftentes ipfarum fuppreffarum præpofiturarum , videlicet quorumuis aliorum licentia fuper his minime requifita.
de canonica S.Io. Euangelifta, & Sanctiffimæ Trinitatis 5.5.Hanc autem de diftributione, & alimentis fratrum Fratrefque d
Mediolanen ,ad vfum Seminarij, feu aliorum Collegiorú, extincti Ordinis prædicti rationem futuram effe volen- alime
fribuit cumm
ntoru
Congregati onum, & Hofpitalium,prout dilecto filio Ca- tes, ftatuimus, vt de iis qui nunc funt Ecclefia Breda & locorum
rolo Card.Borrhomæo Ecclefiæ Mediolanen. præfuli vi- viginti octo prefbyteros,& feptem feruientes , aliæ vero affignationer
debitur vtilius expedire. S. Fr. vero Paduani ad eumdem fequentes Ecclefiæ, videlicet Sancti Abundij Cremonen-
vfum Seminarij arbitrio Epifcopi ftatuendi ; & omnium fis,fexdecim prefb. & quatuor feruientes;B.Mariæ de Gla-
SS. Papien. Ordini , & Fratribus Carthufien . necnon S. rea Veronen. octo prefbyteros , & duos feruientes , S.
Odorici Collegio Ghifleriorú , quod in vniuerfitate Stu- Catharina,Cremonen.tres prefbyteros & vnum feruien-
dij generalis Papien.nuper inftituimus ; & S.Bartholomæi tem, S. Maria de Ronderario , cum Ecclefia S. Martini
Bergomenfis, tàm cum hortis , viridariis, & pertinentiis in fuburbiis , Comen . alios tres & vnum feruientem,
intra fuam clanfuram exiftentibus, quàm etiam ei conti- Sanctorum Petri & Pauli cum Ecclefia S. Maria Caraua-
guis terrenis, pratis, & vineis fuis,Fratribus Ordinis Præ- gij , quatuor prefbyteros & vnum feruientem ; S.Agathe
dicatorum regularis Obferuantiæ,prouincia Lombardia, de Vrbe,duos prefbyteros & vnum feruientem ; Sancto-
iuxta morem eius Ordinis , qui illam ad mores fuos rerum Simonis & Iudæ Bergomen . tres prefbyteros; San-
forment; & S.Marci Terdonen.fratribus domus S.Fr. Or- ctiffimæ Trinitatis Auillianæ alios tres ; Sanctæ Crucis
dinis Minorum qui hac fua domo , & eius Ecclefia Epi- Nouarien.duos; Sanctæ Vrfulæ de Surrigo cum illi vnita
fcopo,& Capitulo Terdonen.pro illorum futura loco oc- prædicta, duos; fingulæ Ecclefiæ S.Maria Veteris Varefij,
cupate cathedrali relicta in dictam Ecclefiam S.Marci de- Sanctorum Iacobi & Philippi Brixienfis , S.Nicolai Balla→
beant demigrare;ac etiam concedimus Congregationi re- ni , S. Ioannis Euangelifta Appiani,Sanctæ Elifabeth de
gularium S.Pauli decollati Barnabitorum nuncupatæ,Ec- Bufto , S. Pauli Conilliani , S. Pauli Soncini, S. Marini
clefiam & domum præpofituræ fuppreffe omnium SS. Crema , S. Maria Cigoli , & S. Thomæ Senen . fingulos
Modoëtię,cum omnibus bonis,rebus ,iuribus,& actioni- prefbyteros recipiant & retineant ad deferuiendum ibi-
bus fuis vbicumque conftitutis, vt illas habeant & infti- dem in diuinis ; quibus , vt ibi plures affignantur , in
tuant quemadmodum aliæ fuæ Congreg, diriguntur. commune viuant , pro fuis alimentis prædictis referua-
Aliarum di- §.3.De præpofituris autem Lugani,Lucarni, S.Lauren- mus , conftituimus , & affignamus penfiones annuas
Aributionem tijde Canobio , & S. Catharina de Pallenza, earumque prorfus liberas & exemptas, videlicet trigintaquinque
committit
Card. Borto- bonis, rebus, iuribus, & actionibus hac vice difponendis perfonis Ecclefiæ Breda mille & quadringentorum fcu-
mea prædicto Carolo Card. qui in ipfarum Lugani, & Lucar- torum auri & viginti ; S. Abundij, octingentorum & de-
ni, erectione & reftitutione qualicumque , laboriofam cem, B.Maria de Glarea , quadringentorum & quinque,
operam præftitit, delegamus vice's noftras , vt vel ipfas Sanctorum Petri & Pauli , ac Sanctæ Mariæ Carauagij
Societati Iefu, vel alteri Congregationi , aut Ordini ap- ducentorum; & vbi quatuor perfonæ,centum fexaginta,
probato,vel Seminario ad vfum Collegiorum, feu etiam vbi tres , centum viginti vbi duo, octoginta; & denique
Hofpitalium , aut aliorum piorum operum tribuat , fiue vbi finguli deftinatifunt , quadraginta fcutorum fimi-
lium
PIVSQ VINT V S. 329
lium fuper earum præpofiturarum , & ipfarum annexo- gantur,& quibuflibet aliis priuilegiis,indulgentiis ; & li-
rum fructibus, redditibus, & prouentibus, eciam fi fuper teris Apoft.generalibus vel fpecialibus quorumcumque
illis aliæ penfiones annuæ aliis affignatæ, autillorum re- tenorum exiftant,per quæ præfentibus non expreffa,vel
feruationes factæ fint, eorumque dimidiam partem lon- omnino non inferta effectus earum impediri valeat
ge excedant, per omnes deinceps præpofitos fuos , quos quomodolibet , vel differri , & de quibus quorum-
& etiam fuarum præpofiturarum fructus , & bona omnia que totis tenoribus ad verbum habenda fit in noftris
ad id efficaciter obligamus, annis fingulis pro vna, vide- literis mentio fpecialis , quæ omnia , & quæcumque
licet in B.Io. Baptiftæ à proxime futura incipiendo pro alia prædictis impedimentum præftantia , aut præftare
rata temporis, &altera medietatibus fingularum penfio- valentia omnino tollimus & abrogamus , ac nemini con-
num huiufmodi in Domini N. Iefu Chrifti Natiuitatem traipfas præfentes,& earum executionem atque effectum
feftiuitatibus integre perfoluendas ; ita tamen , vt dictis fuffragari poffe decernimus ; ceterifque contrariis qui-
triginta quinque perfonis Ecclefiæ Breda , fiue fingulis bufcumque.
fiue fimul pluribus decedentibus , aut ad alios Ordines §. 8. Cum autem alias pro neceffitatibus huius Sedis Concedit Fa-
tranfeuntibus,pariter rata dicta penfionis mille & qua- quædam bona , feu cenfus vel liuelli nonnullarum præ- brica Ecclef
dringentorü fcutorum eo ipfo extincta fit,Præpofitoque pofiturarum prædictarum vfque ad valorem decem mil- redimendi
Terdonen. ius
accrefcat, donec hi omnes ad numerum viginti , & inter lium fcutorum auri in auro diuerfis perfonis, cum pacto nonnulla bo-
eos omnes fexdecim Sacerdotes deueniant;ac tunc demu illos reluendi intra certum tempus tunc expreffum , & na dd. Pra-
eis octingenta dumtaxat fcuta fimilia quotannis modo nondum elapfum,auctoritate noftra venditi fuerint,Nos pofitorum ve
prædicto perfoluantur ; quibus ad dictum numerum renoua Fabricæ Ecclefiæ prædicta Terdonen . fuadente dita vfque
ad valorem
dactis, poftea diminuentibus, ac etiam aliis aliarum Ec- iampridem illius Ciuitatis tutela occupatæ, quantum in decem milliá
clefiarum prædictarum dehinc quandocumque deficien- nobis eft fubuenire cupientes,ius reluendi, fiue redimen- feut.pro necef
tibus,ftatim alius vel alij,eiufve vel eorum vfque ad præ- di, omnia bona feu cenfus , aut liuellos prædictos , om- fitatibus Sed.
fcriptum in quaque Ecclefia numerum , ac totidem Sa- nemque actionem olim dicto extincto Ordini , & illius Apoft.
cerdotes fiue regulares fiue fæculares fubrogentur, donec Præpofitis competentia , pro vfu & commodo dicta Fa-
omnibus de medio fublatis, vel alio tranflatis , Ecclefiæ bricæ, vti poftea ftatuemus,& declarabimus , nobis & di-
ipfæ de aliis ad eumdem numerum prefb. huiufinodi re- &
tæ Sedi retinemus.
gularibus, vel ibi perpetuis beneficiatis fæcularibus ido- §. 9. Demum pio ftudio inducti , vt fancta & falubris Referuatque
neis, à fuo quoque Præpofito libere affumendis & infti- huius noui ftatus ratio per peculiarem folicitudinem sed. Apoſt. be-
tuendis illico refermentur ; qui cum fuis vbi ftatuuntur omni tempore capiatur,tàm prædictas quàm omnes alias neficia d.Ord.
feruientibus deinceps loco fuæ penfionis annuum eiuf- præpofituras, ac cetera beneficia Ecclefiaftica , cum cura vacantia &
dem quantitatis redditum de bonis præpofituræ pro & fine cura fuppreffi Ordinis prædicti , extra Romanam vacatura.
menfa communi, vbi quantitas & numerus perfonarum curiam quibufuis modis, & ex quorumcumque perfonis
id poftulauerit, conficiendum, fin autem in fingulos fta- vacantia, & deinceps quandocumque ac quotiefcumque
tuendum , futuris deinceps temporibus perpetuis ha- vacatura, noftræ,& fuccefforum noftrorum Romanorum
beant ; & ex eo foueantur: Volentes fupradicta omnia Pontificum, ac dictae Sedis dumtaxat collationi & difpo-
omni tempore inuiolata fore, & ab omnibus firmiter cu- fitioni, fpecialiter & expreffe in perpetuum referuamus.
ftodiri. Decernentes irritum & inane, quicquid fecus fuper his ac
Executorum §.6. Quocirca omnibus locorum Ordinariis , præfer- aliis fupradictis per quofcumque etiam S.R.E.Card. & de
1
deputatio.
tim in quorum ciuitatibus & dioecefibus præpofituræ di- latere Legatos, etiam prætextu fucultatum,priuilegiorum
ftributos fratres prædictos habentes confiftunt,per Apo- & indultorum , ac alias quomodocumque fcienter vel
ftolica fcripta madamus, vt quifquis per fe vel alium feu ignoranter contigerit attentari .
alios,vbi, & quandocumque opus fuerit , prædictis om- 5.10.Quia vero difficile nimis effet præfentes in quin- Exemplorum
nibus efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant terno Cancell.Apoft.defcribendas quocumque illis opus fides.
auctoritate noftra numerum præfinitum prefbyterorum, erit perferre , volumus , vt eorum exempla pro fingulis
& aliorum prædictorum in fingulis Ecclefiis & locis, in quorum intereft edantur, eaque Prælati Ecclefiaftici, eiuf-
quibus fic à nobis difponuntur , integrum conferuari, ve curia figillo,& Notarij publici manu obfignata, eam-
omnes penfiones fupradictas omnibus illis quibus affi- dem illam prorfus fidem vbique locorum , in iudicio &
gnantur integre perfolui , res , quibus Ecclefiæ , domus, extra illud faciant, quam ipfamet præfentes facerent , fi
ædes, bona, res, iura, actiones,& alia prædicta concedun- effent exhibitæ vel oftenfæ.
tur, ac prorfus vniuerfos & fingulos alios quos præfen- Nulli ergo omnino.
tes litere concernunt , illis & earum effectu pacifice frui Dat.Romæ apud S , Petrum, Anno Incarnat.D.1571.6. Dat.P. A. bi
& gaudere,menfas, & redditus annuos,inftitui & affigna- Idus Februarij ,Pont.noftri anno fexto. 8.February.
ri, ceteraque omnia eifdem præfentibus contenta,femper
& vbique obferuari , non permittétes quemquam contra
ipfarum tenorem per quofcumque moleftari , vel alias Epifcopi regni Sicilia quotannis inuentarium CXXI.
quomodolibet impediri. Contradictores quoflibet , ac actorum criminalium conficere & cuftodire
prædictis non parentes , per cenfuras & pœnas Ecclefia- tenentur.
fticas,ceteraque iuris & facti remedia opportuna, appel- PIVS EPISCÓP VS, Edita A. Di
latione poftpofita compefcendo , cenfurafque & pœnas
Seruus feruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam. 1571.
ipfas etiam iteratis vicibus aggrauando ; inuocato etiam
ad hoc auxilio brachij fæcularis. Vneris noftri eft, aditum prohibere , per quem fa-
Caufa buiui
Contrariis de- §. 7. Non obftantibus noftris de vnionibus ad partes Muris delictoctina animaduerfio perperam diftur- conft.
rogat. committendis , & valore fructuum vtrimque exprimen- batur.Nefarium etenim facinus in plerifque Epifcopati-
do, ac etiam de fructibus beneficiorum in omnibus gra- bus Regni Siciliæ citra & vltra Farú audiuimus exoriri,
tiis etiam Motu proprio factis,fecundum verum annuum quod Cathedralibus Ecclefiis præfule viduatis Vicarij à
valorem exprimendis, alioquin gratiæ ipfæ non valeant, Capitulis conftituti, gratia , timore, odio , vel fordibus,'
& de non tollendo iure quæfito , necnon Lateranen- quas volunt inquifitiones & teftimonia rerum & caufa-
fis Conc. nouiffime celebrati vniones perpetuas , nifi in rum criminalium violant,fubripiunt, & lacerant, ne de-
cafibus à iure permiffis fieri prohibentis , ac etiam de lictorum cognitio vel vindicta vfpiam confequatur.
vnionibus beneficiorum in diuerfis diœcefibus con-
5.1.Nos ad hoc malum, qua poteft induftria,coercen- Praceptum
fiftentium non faciendis , aliifque conftitutionibus dum, pro noftro officio intenti,præcipimus omnibus Ar- quod Epifcopi
& ordinationibus Apoftolicis , necnon Ecclefiarum, Or- chiepifcopis & Epifcopis dicti Regni, præfentibus & fu- conficiant
dinum & locorum prædictorumiuramento ,confirmatio- turis,vt deinceps, inuentarium authenticum,omnium & uentariumin-
actorum cris
ne Apoft. vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & quarumcumque fuæ Curiæ querelarum , accufationum, minalium
confuetudinibus, ac quod caufæ propter quas prædictas inquifitionum, denunciationum,teftificationum, inftru- quolibet anno,
vniones, & applicationes facimus, prius coram locorum mentorum, proceffuum , ceterorumque actorum , caufa- & confectum
Ordinariis examinatæ & approbate non fuerint , quæ rum,& negociorum criminalium, etiam mixtorum, quæ cuftodiant.
propterea per fubreptionem obtenta,numquam intelli- apud Curiæ fuæ Notarium fuerint , quotannis in per-
Tom. II. Ec 3
petuum
PIV S QVINT VS.
330
petuum conficiant ; confectum , & dicti Notarij manu ,fecatis quæ aliena & incerta erant,correctum fuerit, & à
fubfcriptum , penes fe cuftodiant, donec fuper iis fuerit nobis probatum,Romæ imprimi, & impreffum diuulgari
iudicatum. Et fi eos de vita decedere interim contigerit, iufferimus , vt indefpiritualis quam optamus Chriftifi-
illud vniuerfum figillo fuo obfignatum, fidei Sacerdotis delium an imabus proueniat confolatio.
cui peccata confitentur, morte impendente committant, §3 . Motu proprio, &c. & ex certa fcientia noftris , ac Et modo illud
qui ca fecuta protinus ipfumPrælato,ac domui, feu Co- de Apoftolica poteftatis plenitudine , officia quæcum- obferuari pra-
cipit.
uentui digniori regularium illius Ciuitatis , debeat refi- que, in primis Italico , feu quouis aliovulgari idiomate
gnare,vt ab eis tute & fideliter afferuetur, donec futur us & fermone quomodolibet compofita , atque officium
aduenerit præful , cui illud itidem claufum & integrum anno proxime præterito millefimo quingentefimo fe-
tribuatur, quod ipfimet per fe faciant, fi quando neceffeptuagefimo Venetiis apud Iunctas impreffum his ver-
habuerint peregre proficifci , ita vt illud ipfum ftatim bis,licet falfo , infcriptum , Officium B. Mariæ Virginis
cum præfentes redierint,recipiant ab eifdem. per Conc. Trid. Pio Quinto Pontifice Maximo reforma-
Panari im- 5.2.Quicumque autem teftimonia, proceffus, fcriptu- mum, denique omnia & fingula alia officia huiufmodi ,
pofitio contra ras, & inftrumenta huiufmodi quocumque modo viola- etiam Latino fermone fub Hortuli animæ , feu Thefauri
fubtrahentes,
aut corrum- uerit,corruperit, fubtraxerit, combufferit, fupprefferit,ac fpiritualis compendij , aut quouis alio titulo & nomine
pentes ipfa iufferit id fieri,feu auxilium, confilium vel fauorem præ- quomodolibet peruulgata, omnemque illorum vfum ap-
acta, & feri- ftiterit,omni fit dignitate,officio, & beneficio præfentium probatione Apoftolica, ac confuetudine, & inftitutione
pturas. auctoritate priuatus, & ad futura inhabilis eo ipfo. Idem (inueteratis infra dicendis femper faluis ) harum noftra-
quoque & pariter Notarius , cui quid prædictorum derum ferie perpetuo , ab omnibus & fingulis vtriufque
fuerit , aut alias deliquerit in prædictis , tamquam falfi fexus Chriftifidelibus, fæcularibus vel Ecclefiafticis, etiá
reus declaretur , pœnafque omnes fubeat , quæ funt in quorumuis Ordinum regularium , & militiarum religio-
huiufmodi rerum falfarios per fanctiones canonicas, fis, qui de iure, confuctudine,vfu,ftatuto,inftitutione, ac
& conftitutiones legitimas irrogatæ. conftitutionibus etiam eorumdem Ordinum militiarum
Nulli ergo omnino , & c. & regulæ, feu alias quomodolibet ad recitationem offi-
Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- cij B. Mariæ tenentur , & obligati funt, tollimus & abo-
D.P. Am. 6. tionis Dominicæ 1571. Kal. Martij , Pontificatus noftri lemus.
1.Marty. anno fexto. Aliaque offi-
§.4.Ipfifque in virtute fanctæ obedientiæ interdicimus, cia tollit
Anno Incarnationis Dominica 1571. indictione 14. die ne aliud quam hoc de mandato noftro emendatum B.Ma- abolet nifi is
Publicatio
vero vltima menfis Martij, Pont.Sanctiffin Chrifto Patris, riæ Virginis officium , & in imprefforia officina Populi primaua in-
& D.N.D.Py Papa Vanno eius 6.retrofcripta litera Apoft. Rom. pro fideliter & incorrupte imprimendis libris fa- ftitutione, vel
à confuetudi-
affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilicarum Ecclefia- cris in Alma Vrbe noftra erecta impreffum , quouis præ- ne fupra 200
rum S. Io. Lateranen. & Principis Apoftolorum de Vrbe, textu dicere,recitare,legere,feu tenere quoquo modo au- annos appro-
Cancell.Apoft.& in acie Campi Flora, vt moris eft, dimiffis deant vel præfumant; omni vero alio vfu ipfis ( vt vni- bata fuerint,
illis in eifdem locis affixis per multum temporis fpatium,per formiter ab omnibus fic aftrictis & obligatis recitetur, & non fint
vulgari fer-
nos Scipionem de Octauianis , & Ioannem de Soya Apoftoli- nec inter eos diuerfitas illud recitandi vllo vmquam mone compo-
cos Curf. tempore oriatur) interdicto,præfatum hoc noftrum Offi- frim
Petrus Aloyfius Gayla Mag.Curf.
cium,ac precandi, pfallendique formulam per vniuerfum
Orbem in priuatis domibus , ac Ecclefiis , Monafteriis,
Conuentibus , Capellis,Oratoriis, Ordinibus ,Militiis , &
Officij B.Mariæ nuper reformati approbatio, cum locis etiam exemptis,tàm virorum quàm mulierũ, in qui-
CXXII.
indulgentiarum elargitione pro illud recitantibus Officiú ipfum B.Mariæ Vrginis recitari (vt præmitti-
bus, & aliorum eius Officiorum abolitione. tur quomodolibet debet, præcipimus legi, dici , & obfer-
uari; illis tamen officiis exceptis (dummodo vulgari fer-
P I V S EPIS со PVS, mone, vt præfertur, non fint compofita) quæ ab ipfa co-
Edita An. D. Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei m emoriam. rum inftitutione à Sede Apoft. expreffe approbata fue-
157 . runt,vel quorum officiorum certum vfum confuetudine ,
Vperni Omnipotentis Dei prouidentiæ , ac benigni- aut ipfa inftitutione, fupra tamen ducentos ,annos , affi-
Conc. Trid. SVPtatis exemplo excitati, qui vt humanum genus ab er- due in Ecclefiis, monafteriis,domibus, & locis vtriufque
emendari iuf- rorum tenebris vendicaret , & in veritatis femitam per- fexus Ecclefiafticorum obferuatum fuiffe conftiterit.
fit Catechif duceret, fuæ gloriæ fplendorem è cælis in terram demit- Quibus fic adftrictis & obligatis , vt inueteratum illum
mum,Breuia.
rium & Mif tere , lucifque æternæ radiis bonos pariter & malos per- ritum dicendi & pfallendi fuum officium ( dummodo vt
fale, eme- fundere dignatus eft, meditatio cordis noftri ad id potif- præmittitur,vulgari fermone non fit compofitum ) non
datafuerunt, fimum tendit , vt fides Catholica non folum vbique au- adimimus , fic eifdem fiforte hoc noftrum , quod modo
t habesfupr. geatur, & floreat , fed etiam ne errorum tenebræ , atque peruulgatum eft,magis placer (dummodo Epifcopus, vel
in confi. 64. fuperftitionum abufus piis Chriftifidelium menti- Prælatus, & vniuerfum capitulum in eo confentiant, ) vt
& conft:106. bus inducantur , & fi quæ irrepferunt protinus euel- illud etiam in choro dicere & pfallere poffint permitti-
Hic Pont.
emendari po- lantur. mus.
flea fecit offi.§. 2. Cum itaque in executionem decretorum facri
§.5.Ab eis vero qui ad eiufdem officij B.Mariæ Virginis Hortatur om-
cium B. Ma- Conc.Trid.gratia diuina affiftente, Catechifmo ad popu- recitationem non aliqua obligatione tenentur , omnem nes alios non
ria vt hic.
li eruditionem edito,Breuiario ad facras preces, laudes, & eorumdem officiorum vulgari fermone quomodolibet obligatos
tare offic.reci-
B.
gratias Deo Optimo Maximo ab vtriufque fexus Eccle- compofitorum , atque fimilis idiomatis vulgaris oratio- Maria vt of
fiafticis perfoluédas reformato,atque Miffali, vt facerdo- num, etiam aliis officiis Latini fermonis infertaru, vfum ficio ifto refor
tes intelligerent, quibus precibus vti, qui ritus , quæve penitus etiam auferimus, illos nihilominus, ne vanis in- mato vti ve-
lins.
cæremonie in Miffarum celebratione obferuandæ fint,ad uoluantur fupeftitionum erroribus, quibus alia fere om-
priftinam SS. Patrum normam reftituto, eamdem curam nia huiufmodi officia etiam Latino fermone referta effe
& operam adhiberi mandauerimus , in emendando ac deprehenfum fuit,in Domino hortantes,vt ab aliorum B.
corrigendo gloriofiffimæ Dei genitricis B.Mariæ Virginis Mariæ quam huius noftri officij lectione , ac vfu abfti-
officio:cuius recitatio ficut pufillis , & rudibus Chriftifi- neant, firmiterque credat eifdem aliis officiis multas fub
delibus peculiaris effe dignofcitur , ita multis fuperfluis falfis & confictís Sanctorum nominibus confictas ora-
non fine legentium etiam fcandalo, & quæ ad varias fu- tiones fuiffe infertas , de quibus , ficut de indulgentiis,
perftitiones facile rudes ipfos inducere poffunt, auaritia peccatorumque remiffionibus , quæ recitantibus pleraf-
imprefforum fuit refertum,qui vt Chriftifideles ad emen- que ex orationibus aliis officiis huiufmodi infertis, pro-
dum eiufdem officij libros à fe impreffos facile allice- vt rubricis ibidem appofitis defignatur , conceduntur,
rent ,multa fub colore pietatis , & animarum fpiritualis nullam certam extare apud Ecclefiam rationem, propte-
confolationis , ex eorum capite addiderunt , iamque ad rea ritui & ordinationi huius Officij recitatione fic à no-
antedicti Breuiarij vniformitatem eiufdem Dei genitri- bis in vniuerfali Ecclefia inftituti fe conformantes,aliud
cis,vt credimus interceffione, eruditorum & piorum vi- ciufdem B.Mariæ quam hoc noftrum officium non perle-
rorum, quos ad hoc delegimus,ftudio officium ipfum,re- gant vel recitent.
$.6.
PIVS Q VINT VS. 331
Officiaque 5.6. Ac vt ipforum officiorum vulgaris idomatis & ftudeant. Ceterum hæretice prauitatis Inquifitorum ,
antiqua in- fermonis abufus re ipfa penitus aboleatur , eadem om- quibus officia hæc & libros , tradi & confignari con-
quifitoribus
confignari nia per omnes & fingulos fæculares vel Ecclefiafticos, tinget , munus & officium præcipuum erit omnia , fu-
mandat. etiam ad recitationem antedictam nequaquam adftri- perftitiones & errores in fide Catholica redolentia , om-
&
tos , Inquifitoribus hæreticæ prauitatis abfque fpe il- nino delere.
lorum vmquam recuperationis , alia vero Latino fer- §.11. Quod noftrum B. Mariæ Virginis Officium , vt illudq ; Roma
mone , & aliis libris inferta , ad effectum emendan- vbique terrarum incorruptum , ac mendis & erroribus tant impri
di , & à maculis feu erroribus expurgandi , fibi poft- purgatum præferuetur , omnibus in noftro Sanctæ Ro- mi poffe de-
clarat,
modum › cum fic per eofdem Inquifitores expurgata manæ Ecclefiæ dominio , mediate vel immediate fub-
fuerint , reftituenda , confignari quamprimum iube- iecto commorantibus , vel ad illud quouis prætextu
mus. aduenientibus imprefforibus , & alis quibufcumque,
Officium vero
§.7. Statuentes huic noftro Officio nuper edito nihil fub amiffionis librorum , ac quingentorum ducatorum
reformatum , vllo
immutarinon vmquam tempore per quemcumque quauis aucto- auri de Camera ipfo facto quoties contrauenerint officio
poffe ftatuit. ritate fungentem , quouis prætextu addi , detrahi , vel Sanctiff. Inquifitionis applican . reliquis vero in qua-
immutari debere. Ac omnes & fingulos , qui ipfum cumque Orbis parte confiften . fub excommunicationis
beatæ Mariæ Officium , vt præfertur , dicere , pfallere, latæ fententiæ , & aliis arbitrij noftri pœnis inhibemus,
& recitare tenentur , ex huius noftri Romani Officij ne illud infra fex annos proximos feparatim , vel aliis li-
præfcripto , & ratione ad id omnino obligatos effe, bris infertim , fub prædictis Hortuli animæ , Thefauri
& neminem muneri fuo nifi hac formula fatisfacere fpiritualis , compendij , vel aliis quibufuis nominibus,
poffe. & titulis imprimere, aut alibi quam in Alma Vrbe noftra,
Indulgentias §.8. Ac vt fidelium omnium voluntas & ftudium ma- & antedicta Pontificis Romani officina impreffum tene-
illud recitati- gis ad falutarem huius noftri Officij B. Marie Virginis, re , recipere , donare , aut venundare publice vel occulté
bus concedit. & orationum in eo reductarum lectionem & vfum inui- audeant vel præfumant. Dictis vero fex annis elapfis , id
tetur , de Omnipotentis Dei mifericordia , ac BB. Petri etiam aliter non liceat , nifi cum noftra, & Romani Pon-
& Pauli Apoftolorum eius auctoritate confifi , omnibus tificis pro tempore, vel fpecialis ad id Commiffarij Apo-
& fingulis , qui ad recitationem huiufmodi non tenen- ftolici in fingulis Chriftiani orbis Regnis , & Prouinciis
tur , quoties iftud fic de mandato noftro reformatum , deputandi, expreffa licentia.
quinquaginta dies , qui vero Defunctorum officium, 5.12. Quas quidem noftra perpetua roboris firmitate Claufula pra-
codem volumine infertum , alios quinquaginta , qui fubfiftere , & nullo vmquam tempore reuocari , alterari, feruatiua.
feptem Pfalmos , aut Graduales , etiam eodem volu- fufpendi, limitari, aut moderari poffe.
mine infertos , alios quinquaginta , & qui aliquam ex S.13 . In valuifque Principis Apoftolorum de Vrbe, Forma public
hanc conftic
orationil us ibidem pariter infertis deuote recitauerint, necnon Cancellariæ Apoftolicæ , & in acie Campi Flora
alios quindecim dies de iniunctis fibi pœnitentiis mi-
de more publicari & affigi , per huiufmodique publica-
fericord ter in Domino relaxamus : obligatis vero , cas
tionem & affixionem , omnes & fingulos in eis compre-
dumtaxat indulgentias concedimus , quæ literis noftris
henfos , videlicet qui in Rom . Cur. adfunt lapfo menfe,
fuper reformatione noui Breuiarij editis defignantur , &
qui vero alia loca intra montes , poft tres , qui vltra in-
huiufmodi B.Mariæ Virginis,aut Defunctorum officium,colunt , poft fex menfes , aut cum primum fibi offi-
vel feptem Pfalmos , aut Graduales recitantibus conce-
cium hoc noftrum venale propofitum fuerit , ita volu-
duntur. mus obligatos effe , & adftrictos , ac fi ipfifmet illæ co-
Pralatis etia 6.9 . Mandantes omnibus & fingulis Venerabilibus ram lectæ , & intimatæ effent ; ipfarum quoque exein-
precipit, vt il- fratribus noftris Patriarchis , Archiepifcopis , Epifcopis, pla manu Notarij publici , &figillo Prælati Ecclefiaftici,
lud introdu- & dilectis filiis Abbatibus , Prioribus , & ceteris Eccle- aut illius curiæ obfignata , vel etiam dicti Officij noftri
can!.
fiarum Prælatis , vt reliqua omnia B. Mariæ Virginis, B. Mariæ Virginis voluminibus abfque prædicto vel alio
etiam per nos priuatim conftituta , ab omnibus ad reci- quopiam adminiculo , Romæ tamen , & in Officina an-
tationem huiufmodi quomodolibet adftrictis , ipfa vero tedicta impreffa , eamdem prorfus vbique fidem facere,
vulgaris idiomatis & fermonis officia etiam ab his qui quæ præfentibus adhiberetur fi effent oftenfæ vel ex-
hibitæ.
nullo pacto ad id adftricti funt , penitus omitti , reiici,
atque vulgari ; fic & pariter alia etiam latino fermone 5.14. Et fic in præmiffis omnibus & fingulis per quof- De retum in
compofita , etiam aliis libris inferta , Inquifitoribus cumque Iudices & Commiffarios , etiam S. R. E. Cardi- risans.
prædictis ad effectum antedictum tradi & confignari nales, & caufarum Palatij Apoftolici Auditores in quauis
juris opportunis remediis curent. Officium vero iftud caufa & inftantia , fublata eis & corum cuilibet quauis
noftrum beatæ Mariæ Virginis in omnibus & fingulis aliter iudicandi & interpretandi facultate & auctoritate,
fuarum ciuitatum & diœcefum Ecclefiis , Monafteriis, iudicari & interpretari debere , necnon irritum & inane
Conuentibus , Ordinibus , Militiis , Oratoriis , domi- decernimus , quicquid fecus fuper iis à quoquam qua-
bus ,& locis etiam laicorum introducant , & tàm ipfis uis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit at-
quàm ceteris omnibus Prefbyteris , Clericis , & aliis tentari.
vtriufque fexus fæcularibus & regularibus perfonis Ec- 5.15 . Non obftantibus præmiffis ,ac in quibufuis fy- Clauf.derog.
clefiafticis , necnon militibus etiam exemptis , quibus nodalibus, prouincialibus , vel generalibus, ac vniuerfa-
dicendi , recitandi , pfallendique officium huiufmodi libus Conciliis editis , aliifque etiam Apoftolicis confti-
quomodolibet, vt præfertur , iniunctum eft, vt ex huiuf- tutionibus & ordinationibus , necnon Ecclefiarum , mi-
modi formula vbique illud recitare,& pfallere procurent, litiarum , & Ordinum quorumcumque ftatutis , vfibus,
prædicta inftitutione vel confuetudine ducentos annos naturis, & confuetudinibus , etiam iuramento roboratis,
fuperante ( non tamen quod ad vulgaris fermonis officia) quibus omnibus & fingulis, etiam fi de illis , corumque
femper falua. totis tenoribus fpecialis , expreffa , & indiuidua mentio
Concionatori-
§. 10. Concionatoribus quoque verbi Dei , atque habenda effet , illis alras in fuo robore permanfuris , fpe-
bus & Confef Confefforibus , vt in corum prædicationibus atque cialiter & expreffe derogamus ; ceterifque contrariis qui-
foribus idem confeffionibus omnibus vtriufque fexus Chriftifideli- bufcumque.
pracipit.
bus prohibitionem & abolitionem dictorum officiorum 5.16. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- Sandio pœ-
nalis.
vulgari idiomate , & fermone compofitorum , quodque ginam noftræ abolitionis , interdicti , præcepti , per-
Inquifitoribus hæreticæ prauitatis quamprimum con- miffionis , ablationis , iuffionis , ftatuti , mandati , vo-
fignari debeant , infuper alterius quam huius noftri luntatis , decreti , & derogationis infringere , vel ei
Officij vfum & lectionem periculo fuperftitutionum aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare
non carere , ac illud & alia eo inferta , vt præfertur, præfumpferit , indignationem Omnipotentis Dei , ač
recitantibus fupradictam de iniunctis fibi pœniten- BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe nouerit incur-
tiis relaxationem noftram fignificare , & eos ad confor- furum .
mandum fe in hoc prompta deuotione , ritui , & ordina- Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis D. P. An..
tioni à nobis inftitutis excitare , ad vfumque & recita- Dominicæ 1971. 5. Idus Martij , Pontificatus noftri 11. Marių,
tionem huiufmodi noftri officij pietatis zelo hortari Anno 6.
Ee 4 Anne
332 PIVS QV INT V
QV VS.
S.
Publicatio. Anno Incarnationis Dominica 1571. indictione 14. die hæreditatibus , ac illarum diftributionibus , ac quorum-
vero 5. menfis Aprilis , Pontificatus Sanctiff. D. N. D.Py cumque iurium, & actionum certioribus , aliifque qui-
diuinaprouidentia Papa V. anno 6.retrofcripta litera affixa bufcumque , inter viuos & caufa mortis , & quafi con-
& publicata fuerunt , & per aliquod temporis fpatium di- tractibus , etiam vigore, obligationis in forma Camera
miffa in valuis , feu portis Bafilica Principis Apoftolorum execution. reuocationibus, bonis , rebufque, iuribus, &
de Vrbe , ac Cancellaria Apoftolica , necnon acie Campi actionibus ad Archiconfraternitatem , feu Societatem
Flora , per nos Ioannem Freile , & Scipionem de Octauia- prædictam eiufque Cuftodes , Gubernatores , Admini-
nis , prælibati eiufdem Sanctiffimi D.N.Papa Curfores. ftratores , Officiales , & deputatos Miniftros eorumque
Petrus Aloyfius Gayta Mag.Curf. litis confortes , tàm coniunctim quàm diuifim , ac tàm
actiue quàm paffiue, tàm fecundario quàm principaliter
intereffe concernentes fpectantibus , & pertinentibus ad
CXXIII. Iurifdictio S. R. E. Cardinalis protectoris & Iudi- Archiconfraternitatem , feu Societatem ipfam in qua-
cis caufarum Archiconfraternitatis Trinitatis cumque inftantia ( quorum omnium , & fingulorum fta-
nuncupatæ ad pauperes Peregrinos , atque tum, & merita, necnon Iudicum, & collitigantium , no-
Conualefcentes recipiendos , piéque alendos mina, & cognomina , & qualitates , ceteraque etiam de
neceffitate exprimenda pro expreffis habentes ) in ftatu
in Vrbe inftitutæ.
& terminis in quibus reperiuntur , nunc harum ferie ad
Iuŝtitutionem habes in conft. Pij IV. num.6. Illius. nos auocantes , illafque omnes & fingulas , motas &
penden. ac quam , & quas Archiconfraternitas , feu So-
vbi alia notaui.
cietas, Gubernatores , Officiales, Adminiftratores , & De-
Edita A. D. PIVS PAPA QVINTVS putati, necnon pauperes ibi degentes,habere velint con-
1571. Motu proprio, &c. tra eafdem perfonas , Vniuerfitates , Monafteria , & alia
huiufmodi pia loca , pro rebus , bonis , hæreditatit us ,
Caufa buius Ar-
Vm ficut accepimus , Archiconfraternitas , feu So- iuribus, actionibus huiufmodi, nunc & pro tempore
conftit. Ccietas fub intentione Sanctill. Trinitatis Conta- chiconfraternitatis , feu Societatis prædicta exiftenti
lefcentium, & Peregrinorum Regionis Arenula de Vrbe, Protectori,vna cum illarum dependen.emergen . inciden .
eiufque Cuftodes , & Confratres , ob lites , quæftiones, annexis .
controuerfias ciuiles , criminales , profanas , fpirituales 5.3 . Summarie,fimpliciter, & de plano, & fola facti ve- Summarieque
meras , & annexas , inter Archiconfraternitatem , feu ritate infpecta , ac fine ftrepitu , & figura iudicij , per fe- & procedi.
Societatem , eiufque Adminiftratores , Gubernatores, & ipfum , feu alios à fe deputan. in quacumque inftantia,
deputatos huiufmodi , per diuerfa Vrbis Tribunalia li- vfque ad finem audien, cognofcen . & fine debito termi-
tigan.occafione locationum, cenfuum, donationum, hæ- nan.ac etiam alibi introducen .feu committen.reaffumen .
reditatum , legatorum,domorum , & diuerfarum aliarum auctoritate Apoftolica tenore præfentium committimus,
rerum, tàm agendo quàm defendendo, pro ipfius Archi- & mandamus. Ipfumque Protectorem nunc & pro tem-
confraternitatis, feu Societatis iuribus defenden.& con- pore exiftentem in dictis caufis motis penden.acin futu-
fequen. iugiter implicita exiftat,ex quo fæpiffime quam- rum mouendis , in ludicem ordinarium cum faculrate
plurima damna & intereffe patiatur , ac impenfa litis eafdem caufas in quacumque inftantia , vfque ad finem,
• valorem rei de qua ex tempore agitur fæpenumero & per feipfum, feu alium, vel alios eius Auditores deci-
exuperet. den. & terminan. & aliis facultatibus prædictis,facimus,
Commendatio 6.1 . Nos Archiconfraternitatem, feu Societatem præ- conftituimus & deputamus.
Confraternit. dictam , in qua piiffima charitatis & mifericordiæ opera, §.4. Necnon cum poteftate citan. & inhiben. quos, In Curia &
SS.Trinitatis. tàm pauperes , & alias quafuis perfonas vtriufque fexus quibus,& quoties opus fuerit,in Curia & extra eam , etia extra inhi
Chriftifideles , ex quibufuis mundi partibus ad Vrbem per edictum publicum , conftito fummarie & extraiudi- bends.
peregrinantes ad hofpitale huiufmodi deuotionis caufa cialiter de non tuto acceffu ; eidemque, ac quibufuis aliis
confluentes recipiendo, & eos tribus, ac quandocumque eiufdem Vrbis Iudicibus , ac perfonis , tàm Ecclefiafticis
pluribus diebus hofpitando, & nutriendo , ac caritatiue quàm fæcularibus, quibus, & quoties opus fuerit , etiam
tractando , quàm pauperes conualefcentes , qui dum ab fub fententiis, cenfuris & pœnis Ecclefiafticis , & pecu-
infirmitate liberi, fed debiles, ex aliis hofpitalibus emiffi, niatiis , quibus fibi , feu ab eo pro tempore deputando
quo fe recipiant non habentes , in eodem fuo hofpitali Auditori videbitur inhiben. & in euentum non paritio-
fimiliter excipiendo,ac eos non folum corparaliter donec nis contra inobedientes, contumaces & rebelles ad decla-
robuftiores euadant pie alendo , verum etiam rudes & rationem incurfus pœnarum , & cenfurarum huiufmodi
ignaros interim dum ibidem morantur, in mandatis Do- exactionem, illarumque aggrauationes, & reaggrauatio-
mini audiendo, in diuini nominis obfequium , & S.R.E. nes , & alias iuxta morem & ftylum Curiarum Vrbis in
exaltationem exercere nofcuntur , quantum cum Deo fimilibus feruari folitum , & provt fibi videbitur proce-
poffumus fubleuare volentes. dendi,fententiafquefuas debitæ executioni demandandi ,
Facultas Pro- §.2. Motu fimili , & ex certa noftra fcientia , ac de fiue demandari faciendi , auxiliumque brachij fæcularis
tectoris, in Apoftolicæ poteftatis plenitudine ; Venerabili fratri ad hoc fi opus fuerit inuocan . omniaque alia,& fingula,
dicis Archi- noftro Othoni S.R.E.Cardinali Auguftano nuncupato, in præmiffis & circa ea quomodolibet neceffaria & op-
confratern.
nunc, & pro tépore Archiconfraternitatis , feu Societatis portuna, facien. geren. & exequen .
cognofcendi
quafcumque huiufmodi exiftenti , & ab cadem Confraternitate eligen- 5.5.Acin omnibus, & fingulis caufis prædictis fingulis diebus,
figuho
caufas illius do Protectori , omnes, & fingulas caufas, quæftiones,lites, diebus,& locis,feriatis & non feriatis,præterquam in horis praterqua
intereffe con- & controuerfias inter dictam Archiconfraternitatem, feu norem Dei , etiam tempore feriarum ob neceffitatem ho- in honore Dei
cernentes, Societatem,feu eiufdem dilectos filios Cuftodes, Officia- minum indictarum, & indicendarum procedendi. feriatis proce-
ab aliis ludi-
les, & Miniftros, & quafcumque alias perfonas,laicas feu 5.6. Ac quemcumque Notarium fibi bene vifum in dendi.
cibus reaffu-
Notariofque
mendas. Ecclefiafticas cuiufcumque gradus, ordinis, conditionis, caufis huiufmodi'deputan di. deputandi.
dignitatis, & præeminentiæ exiftentes, etiam Cardinala- §.7. Volumus etiam , quod citationes, monitiones, & Mandatarij
tus dignitate fulgentes, Vniuerfitates , Societates, Con- intimationes, quæ in dictis caufis fieri oportuerit, etiam huic Iudici
gregationes, Monafteria,& alia loca pia huiufmodi,etiam per Curiæ Alma Vrbis Vicarij , & quofcumque alios feruiame
nes. om-
fi coram S.R.E. Camerario, Clericis,& Præfidentibus Ca- mandatarios fieri poffint. Executorefque
meræ Apoft. & eiufdem Cameræ caufarum Auditori ge- 5.8. Et quicumque executores Vrbis , poffint & de- omnium Cu
nerali, necnon Vicario, Gubernatore , ac Senatore Vrbis beant effectualiter executioni demandare omnes & fin- riarum.
prædictæ , eorumque Locumtenentibus, Collateralibus, gulas fententias,decreta, & mandata prædicti Cardinalis
& Iudicibus, ac dicta Vrbis caufarum appellationum Ca- Protectoris,fiucab eo deputatorum, quique non obftante
pitaneo, & Sacri Palatij , etiam caufarum Auditoribus , & regula Cacellariæ fub eius paruo figillo expediri poffint. Sentëtia alio-
eiufdem S.R.E. Cardinalibus aliifque Iudicibus, ordina- 5.9. Et infuper Archiconfraternitatem , feu Societa- m Iudicum
nulla fint .
riis feu delegatis,hucufque motas penden . & quomodo- tem prædictam eiufque Priores, Adminiftratores, & Gu-
libet mouendas , de , & fuper quibufcumque locationi- bernatores , ac Deputatos huiufmodi ex nunc deinceps
bus, venditionibus, legatis , fideicommiffis, teftamentis, occafione premifforum,principaliter feu fecundario alibi
quam
quam coram prædicto Cardinali Protectore conuenit,aut tectoris, feu Archiconfraternitatis, feu Societatis huiuf-
ad alios conuenien. conftringi non poffe ; ac proceffus, modi munitis, eamdem prorfus fidem adhiberi, quæ adhis
fententias, & decreta per alium, feu alios,tàm ordinarios beretur præfentibus manu noftra fubfcriptis,ac etiam li-
quàm delegatos Iudices in caufis predictis quomodolibet teras ad partem expediri poffe .
pro tempore formata,lata, & facta, cum inde fecutis qui- Placet Motu proprio. M.
bufcumque, nulla, irrita,& inania,nulliufque roboris,vel Dat. Romæ apud Sanctum Petrum, 12.Kal. Aprilis, D.'P. An 6.
momenti fore. Anno 6. 21. Martÿ.
Claufula pra- 5.10.Præfentemque cedulam fub quibufuis reuocatio-
feruatiua. nibus, fufpenfionibus , & exemptionibus & limitationi- Facultas Magiftri Generalis , & Prælatorum Or- CXXIV .
bus , feu renouationibus , fimilium vel diffimilium con- dinis Fratrum Prædicatorum Sancti Dominici,
cefforum,& gratiarum, etia per nos, & fucceffores noftros
creandi , & deputandi Fratres ipfius Ord. in
Romanos Pontifices, & Sedem prædictam ,vel eius Lega-
tos , etiam per regulas Cancellariæ Apoftolicæ pro Notarios,pro executione mandatorum Apofto-
licorum ..
pore factas,nullatenus comprehendi, fed femper ab illis.
pœnitus & omnino exceptas ,ac quoties illæ emanabunt De hoc Ordine alia notaui fup . in conft.2.Honor.III.
præfentem cedulam in priftinum robur reftitutam effe,&
Religiofam .
cenferi debere, nec eidem cedulæ per quafcumque literas,
etiam quafuis regulas generales & fpeciales, etiam dero- PIVS PAPA QVINTVS
gatoriarum derogatorias,irritantiaque,& alia decreta,fub Edita An.D
Ad perpetuam rei memoriam. 1571 .
quacumque verborum expreffione continentes poffe, &
dilli vllo vmquam tempore , ex aliqua etiam quantumuis Dupl o commifli , nos admonet inducit
Ebitum paftoralis officij nobis,meritis&licet , vt Procemium-
impari-
neceffaria & vrgenti caufa derogari contingat, nifi tenor > en
cedula de verbo ad verbum nihil penitus omiffo infertus, circa Religionum quarumlibet , præfertim Ordinis Fra-
& huiufmodi derogatio per trinas diftinctas literas eum- trum Prædicatorum S.Dominici,ad quem patrio quodam
dem tenorem continentes tribus fimilibus diftinctis vici- iure peculiarem gerimus paternæ charitatis affectum,fta=
bus, Adminiftratoribus , Primiceriis, Gubernatoribus ,De- tum profpere dirigendum,& refcripta Apoft.quęcumque
putatis, & Confratribus huiufmodi, omnibus & fingulis publicam,ac alias priuatam dicti Ordinis & Fratrum, fiue
legitime intimata,& infinuata fuerit,eorumque ad id ac- Monialium eiufdem,vtilitatem concernentia , per probos
cefferit affenfus,derogationem huiufinodi nemini fuffra- & idoneos eiufdem Ord. Religiofos , perfonis quibus
gari, & nullius effe roboris, vel valoris. opus fuerit intimanda & infinuanda, acdebite exequen-
Claufula fu- §.11 . Et fic per quofcumque Iudices quauis auctori- da, ftudiis inuigilemus affiduis, ac alias omnibus illorum
blata.
tate fungen. etiam S.R.E. Cardinales ,ac caufarum Palatij incommodis,& neceffitatibus confulamus, provt in Do-
Apoftolici Auditores fublata, &c. ac irritum iudicari , & mino confpicimus falubriter expedire.
definiri debere. | §.1.Cum itaque ficut nobis dum in minoribus confti- caufa buins
Claufula de- §. 8. Non obftantibus fel . record.Bonifacij Papa VIII . tuti effemus, fatis comprobatum fuit,quod fratres Reli- conft
rogatoria. prædecefforis noftri de vna,& Concilij generalis de dua- giofi , & Moniales d. Ord. fratrum Prædicatorum S. Do-
bus dietis dummodo non vltra tres dies aliquis vigore minici, fiue Ordinem ipfum,vel illius Regulam profiten-
præfentium ad iudicium non trahatur,aliifque conftitu- tes, quem quidem Ordinem expreffe profeffi fuimus, tàm
tionibus & ordinationibus Apoft.necnon Bafilica Prin- vniuerfaliter quàm particulariter quamplura damna , in-
cipis Apoftolorum de Vrbe,ac hofpitalium, Ecclefiarum, commoda,& detrimenta patiuntur,& impenfas fuftinent
monafteriorum , & aliorum quorumcumque piorum lo- ex eo , quod Notarij tàm clerici quàm laici fæculares,
corum , & Ordinum iuramento , corroboratis ftatutis, & etiam Apoftolica , Imperiali , Regali, aut alia auctoritate
confuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis Con- creati & conftituti,in plerifque mundi partibus,regioni-
feruatorique , exemptionibus , & literis Apoftolicis eif- bus,regnis,prouinciis,dominiis,& locis exiftentes, & eis
dem, ac dilectis filiis Populo Romano, corum Iudicibus, oriundi , fiue alias inibi commorantes , mandata , con-
Notariis,& Tribunalibus ,corumque perfonis, per quof- ceffiones, gratias, priuilegia & indulta, aliaque refcripta
cumque etiam Romanos Pontifices prædeceffores no- Apoft. tàm ad publicam, quàm priuatam vtilitatem ema-
ftros , & nos , ac dictam Sedem , etiam motu &fcientia nata, fiue conceffa, & bonum fiue commodum,publicum
fimilibus conceff. approbat. & innouat. etiam difponen. fiue priuatum concernentia , dominis temporalibus , fiue
quod caufæ huiufmodi ad forum , feu Curiam Capitolij Poteftatibus, Regibus, Ducibus,Principibus,Marchioni-
reaffumi debeant. Quibus omnibus &fingulis etiam fi bus, ac aliis dominis & perfonis, quibus intimanda, fiue
pro illorum fufficienti derogatione,alias de illis illorum- infinuanda veniunt,ac intimare & infinuare oportet, in-
que totis tenoribus fpecialis fpecifica expreffa, &indiui- timare, notificare, fiue infinuare, variis confictis refpecti
dua, ac de verbo ad verbum nihil penitus omiffo, & for- bus recufant , fiue non audent contra eorumdem officij
ma in illis tradita, obferuata, inferti forent, præfentibus liberum & publicum exercitium, debitamque Sedi Apo-
pro fufficienter expreffis haben . illis alias in fuo robore ftolicæ obedientiam , ac in non modicum publicæ &
permanfuris , hac vice dumtaxat , fpecialiter & expreffe priuatæ vtilitatis & commodi , præiudicium & detri-
derogamus, contrariis quibufcumque, etiam in vim con- mentum.
tractus conceffi & concedendi , vel fi prædictis , aut qui- ⚫§.2. Nos igitur cupientes , quantum cum Deo poffu- Priuilegiй de
bufuis aliis communiter vel diuifim ab eadem fit Sede in- mus in præmiffis , Ordini & Fratribus præfatis, ac etiam quo in rubr.
dultum , quod interdici , fufpendi , vel excommunicari, Monialibus ipfis de opportuno remedio prouidere , & Hocidem cons
vel vltra certa loca , Curias , & Tribunalia, ad incommodis , detrimentis , expenfis , & damnis eorum cefferat Iul.
iudicium trahi non poffint , per literas Apoftolicas non obuiare , neque mandata , priuilegia , gratias, conceffio- 111. die 27.
facientes plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de nes, indulta,& refcripta Apoftolica, in genere vel in fpe- Febr. 1154-
fed eins bulld
indulto huiufmodi mentionem, & quibuflibet aliis priui- cie dicto Ordini , feu ipfius Ordinis Magiftro generalita
legiis, indultis Apoftolicis , generalibus vel fpecialibus, Prouincialibus, aliifque Superioribus, Prioribus, & Fra- pleniori , cons
quorumcumque tenorum exiftant1. , proque præfentibus tribus, & eorum fingulis, diftifque Monialibus, fiue ea- fulto prater-
non expreffa aut totaliter non inferta , iurifdictionis rumdem Abbatiffis,Prioriffis,& earumdem etiam fingulis mifi
ipfius Protectoris explicatio impediri valeat quomodo- eiufdem Ordinis,fiue dictum Ordinem,& illius regulan
libet,vel differri, & de quibus eorumque cotis tenoribus, profitentibus, quomodolibet,in genere vel in fpecie con-
fpecialis fpecifica , & expreffa , ac de verbo ad verbum, ceffa,aliaque mandata & refcripta Apoftolica, publicam
non autem per regulas generales idem importantes,men- vel priuatam ipfius Ordinis vtilitatem quomodoliber
tio feu quæuis alia expeditio habenda fit,in præfentibus concernentia,& emanata, ob id debito careant effectu , &
literis mentio fpecialis . vacua remaneant, prouidere volentes,ipfofque Ordinem ,
Fides exen 5.13 . Volumus autem præfentium folam fignaturam ac illius Magiftrum generalem , Vicarium,Procuratorem,
plorum. fufficere, & vbique fidem facere,in iudicio & extra, regula & Fratres,ac Abbatiffas,Prioriffas, & Moniales, corumque
contraria non obftante,& earumdem tranfumptis, ctiam fingulos fpecialibus fauoribus & gratiis profequentes ,&
impreffis manu Notarij publici fubfcriptis, & figillo Pro- à quibufuis excommunicationis , fufpenfionis, & inter-
dicti
334 PIVS QVI N T V S.
dicti,aliifque Ecclefiafticis fententiis, cenfuris & pœnis, tempore de fubreptionis vel obreptionis , aut nullitatis,
àiure vel ab homine , quauis occafione vel caufa latis , fi feu intentionis noftræ vitio feu defectu , notari feu im-
quibus quomodolibet innodati exiftunt , ad effectum pugnari, ac fub quibufuis reuocationibus , derogationi-
præfentium dumtaxat confequendum , harum ferie ab- bus,& aliis contrariis difpofitionibus,à nobis vel fuccef-
foluentes , & abfolutos fore cenfentes, necnon nomina, foribus noftris emanandis, comprehenfas, fed femper ab
cognomina Magiftri generalis , Prouincialium , Vicario- illis exceptas exiftere, & quoties illæ emanabunt , toties.
rum , Procuratorum , & aliorum Superiorum,ac dictarum in priftinumftatum, & validiffimum , etiam fub data per
Abbatiffarum,Prioriflarum,& Monialium, inuocationef- eofdem Magiftrum generalem, Prouinciales , & alios fu-
que denominationes , & dependentias Monafteriorum, pra nominatos eligenda, conceffas, reftitutas, & plenarie
Domorum, Conuentuum , & aliorum Regularium loco- redintegratas exiftere. Et fic per quofcumque Iudices, &
rum ,tàm virorum quàm mulierum dicti Ordinis,ac etiam Commiffarios quauis auctoritate fungentes , etiam cau-
mandatorum, conceffionum , indultorum , & refcripto- farum Palatij Apoftolici Auditores, ac S.R.E. Cardinales,
rum,aliarumque gratiarum tenores, præfentibus pro ex- fublata eis, & eorum cuilibet, quauis aliter iudicandi , &
preffis habentes , Motu proprio , non ad alicuius nobis interpretandi facultate, & auctoritate,iudicari, & definiri
fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam,fed ex certa noftra debere , ac irritum & inane , quicquid fecùs fuper his à
fcientia,ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine,moder- quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter con-
nis , & pro tempore exiftentibus dicti Ordinis Magiftro tigerit attentari .
generali,Vicariis, & Prouincialibus,tàm citra quàm vltra, 5.5. Quocirca dilectis filiis Iacobo tit. S. Mariæ in Executorum
ac alias vbilibet conftitutis. Quod in vnaquaque eorum Cofmedin prefb. Card. de Sabellis nuncupato , noftro in deputatio.
Prouincia, vnum, duos, tres, quatuor , vel quinque, aut Alma Vrbe Vicario , & curiæ caufarum Cam. Apoft. ge-
plures eis bene vifos dicti Ordinis Religiofos , feu Fra- nerali Auditori , & Cancellariæ Apoft. Regenti, nunc, &
tres., probatos tamen , ac fide & doctrina idoneos , & ab pro tempore exiftentibus , per præfentes motu fimili
ipfis approbatos,in notarios creare, conftituere & depu- mandamus, quatenus ipfi, vel duo aut vnus eorum, per ſe
tare. Qui fic creati ,conftituti, & deputati, fine aliquo re- vel alium , feu alios præfentes literas , & in eis contenta
fpectu,& omni ceffanterecufatione,libere quoties requi- quæcumque vbi & quando opus fuerit , ac quoties pro
fiti fuerint , omnia & fingula mandata , priuilegia , con- parte Magiftri Gener. Procur. Prouincialium, & aliorum
ceffiones , gratias , & indulta Apoftolica , aliaque tàm prædictorum , feu alicuius eorum fuerint requifiti , ſo-
vniuerfalia , quàm particularia dicti Ordinis , ac qui- lemniter publicantes, eifque in præmiffis efficacis defen-
bufuis aliis, quæ de obferuantia funt tantum locis,domi- fionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate noſtra il-
bus, Conuentibus, Monafteriis,& Ecclefiis,tàm virorum los, & corum fingulos, indulto , conceffione , voluntate,
quàm mulierum, & feu eiufdem Ordinis Magiftro gene- ftatuto , ordinatione , mandato , & decreto noftris huiuf-,
rali, Prouincialibus,Vicariis, Prioribus,& aliis fuperiori- modi , iuxta eorumdem præfentium tenorem , pacifice
bus Fratribus, ac Abbatiffis, Prioriffis,Monialibus,& aliis frui , & gaudere. Non permittentes eos , defuper per
perfonis fub Regula dictorum Fratrum degentibus , & quofcumque quomodolibet, & rebelles , per fententias,
quæ funt obferuantiæ tantum,in genere vel in fpecie,vt cenfuras , & pœnas Ecclefiaft. ac alia iuris remedia , ap-
ad vniuerfam fiue priuatam vtilitatem conceffa & ema- pellatione poftpofita compefcendo , ac legitimis fuper
nata refcripta Apoftolica eifdem Regibus,Ducibus,Prin- his habendis feruatis proceffibus fententiam , cenfuras,
cipibus , Marchionibus , Comitibus , Baronibus , & Do- & pœnas prædictas , etiam iteratis vicibus aggrauando,
minis, aliifque perfonis Ecclefiafticis,& fæcularibus qui- inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit , auxilio brachij
bufcumque, vbi, & quoties opus fuerit,ac ad id requifiti fæcularis.
fuerint, notificare, & intimare. Ac eofdem iuxta manda- §.6. Non obftan. fel. rec. Bonif. PP. VIII . prædeceffo- Derogatio co-
torum, conceffionum, indultorum, priuilegiorum, & re- ris noftri de vna , & Concilio generali de duabus dietis, trariorum
fcriptorum huiufmodi formam , continentiam , & teno- dummodo quis auctoritate præfentium vltra tres dietas
rem monere, & requirere, aliaque omnia & fingula circa ad iudicium non trahatur , aliifque quibufuis conftitu-
ea requifica & opportunafacere,agere, exercere,& exequi, tionibus & ordinationibus Apoftolicis , necnon in
ac de eifdem omnibus & fingulis , publicos & publica, prouincialibus , & fynodalibus Conciliis editis , gene-
actus & inftruméta coram teftibus ad hoc requifitis con- ralibus vel fpecialibus conftitutionibus , & ordinationi-
ficere, & ftipulari,ac in nota redigère, & exinde femel vel bus ac etiam iuramento, confirmatione Apoft. vel quauis
pluries,provt adid requifiti fuerint, vnum vel plures, ac firmitate alia roboratis , ftatutis , & confuetudinibus
plura , publicos & publica,actus , & inftrumenta quibus priuilegiis quoque indultis , & literis Apoftolicis, etiam
eadem prorfus fides adhibeatur in iudicio & extra,ac vbi- dicta Sedis de latere Legatis, Nuntiis, locorum Ordina-
que, ac fi peralios quofcumque publicos & authenticos riis,& aliis quibufuis perfonis in præiudicium præmiffo-
rogatos notarios ftipulata , confecta & publicata , & aurum per quemcumque Rom. Pont. etiam prædeceffores
thenticata fuiffent conficere,& debitis fignis & characte- noftros , ac nos & Sedem præfatam tam fub plumbo,
ribus fubfcribere, publicare, & authenticare, libere & li- quam in forma breuis , & etiam motu & fcientia fimili-
cite poffint & valeant, Apoftolica auctoritate tenore præ- bus conceffis, approbatis, & innouatis. Quibus omnibus
fentium licentiam & facultatem impartimur , concedi- etiam fi de illis, corumque totis tenoribus fpecialis, fpe-
mus & indulgemus ; eifdemque actis, notis , inftrumen- cifica, expreffà, & indiuidua,non autem per claufulas ge-
tis, & fcripturis per dictos Religiofos vt præfertur ,No- nerales idem importantes mentio , feu quæuis alia ex-
tarios deputatos ftipulatis, confectis, & vt præfertur au- preffio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc
thenticatis, plenam & indebitatam fidem vbique,tàm in feruanda foret, tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad ver-
iudicio quam extra adhibere , ac eofdem fic intimatos, bum nihil penitus omiffo , & forma in illis tradita ob-
monitos,& requifitos eis affici & arctari debere volumus, feruata,inferti forent prefentibus pro expreffis habentes,
ftatuimus, & ordinamus. illis alias in fuo robore permanfuris hac vice dumtaxat
Iuffio quod §.3 . Mandantes propterea in virtute fanctæ obedien- fpecialiter, & expreffe derogamus, contrariis quibufcum-
praditi nota tiæ, & indignationis noftræ , ac fufpenfionis à diuinis, que.Aut fi aliquibus communiter vel diuifim ab Apofto-
rij non impe- quo ad Archiepifcopos, & Epifcopos, quo ad alios vero lica fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi, vel ex-
diantur.
inferiores fub maioris excommunicationis latæ fenten- communicati non poffint per literas Apoftolicas non fa-
tiæ pœnis, locorum Ordinariis , & aliis quibufuis perfo- cientes plenam & expreffam,ac de verbo ad verbum de in-
nis, cuiufcumque ftatus, gradus, ordinis , & conditionis dulto huiufmodi mentionem .
exiftentibus , & quacumque etiam dicta Sedis auctori- §.7. Volumus autem , quod tranfumptis præfentium Fides tran-
tate, facultate , feu poteftate , etiam Legati delatere , ac manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, & figillo per- fumptorum
Cardinalatus honore fungentibus , ne ipfos Notarios, fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis, eadem
yt præfertur deputatos & electos , fiue corum aliquem prorfus fides in iudicio,& extra vbique locorum adhi-
in executione fupradictorum omnium quouis modo beatur, & adhiberi debeat , quæ literis ipfis originalibus
impediant , feu impedire aut perturbare audeant vel adhiberetur fi exhibitæ forent vel oftenfæ.
Claufprafer-
natina buis præfumant. Dat. Romæ apud S. Perrum , fub annulo Pifcatoris die D. P. An. 6.
priuilegi. 21.Marty-
5.4. Ac decernentes præfentes literas nullo vmquam 21. Martij 1571.Pontificatus noftri Anno 6.
Quod
PIVS QVINT V S. 335
CXXV. perfonis , ac veftrum & eorum fingulis plenariam om Ta adhoc at-
Quod Fratres Eremita S. Hieronymi Congreganium peccatorum veftrorum indulgentiam , & remiffio- tende bullam
tionis B. Petri de Pifis , regulam S. Auguftini nem à culpa, & pœna in forma Iubilæi ampliffima, 4. die S.D.N. Pauli
V. n.16. Ro
dudum profefli , vltra gratias d . Congregatio- Dominico cuiuflibet quadragefimæ , in perpetuam rei manus.
nis , perfruantur priuilegiis omnibus ab ifto memoriam profeffionis trium votorum , quam vos fra
tres dicta Congregationis , præeunte dilecto filio fratre
Pontifice Mendicantium Ordinibus elargitis. Ioanne Baptifta deMonfelice, veftro, & huius Congrega-
De his Fratribus notauifup . in conft . 12. Eugen. IV. tionis generali , prompto , & libenti animo in manibus
noftris folemniter fub regula S. Auguftinis & fub confti-
Prouenit.
tutionibus dicta Congregationis, Romæ in Ecclefia mo
PIVS PAPA QVINTV S. nafterij S. Honuphrij die 18. menfis Martij , Anni Do-
Edita An. D.
mini 1569. emififtis , eifdem auctoritate, & tenore mife-
1571. Dilectisfiliis Congregationis Fratrum Eremitarum B.Petri
ricorditer in Domino perpetuo concedimus , & impar-
de Pifis Ordinis S. Hieronymi. timur.
Exordium. Eligionis zelus, eximiumque regularis obferuantiæ §.4. Et præterea vos , & eamdem Congregationem ve- Comunicatio
Rdefiderium, ac illibatus fincera deuotionis erga nosftram
, illiufque fratres, & perfonas, ac monafteria & loca, comuni gri
tiarum abiste
& Sedem Apoftolicam affectus , quibus in Domino fla- bulle confirmationis, nouæque conceffionis priuilegio- Pont.
grare comprobamini , promerentur vt noftram quoque rum ; omnium Ordinum Mendicantium per nos nuper, Ordinis
& Sedis prædictæ paternam fentiatis benignitatem ; & feu dudum editæ,illius etiam tenores, & datam cum inde cium conceffa
& clementiam . fecutis præfentibus pro plene & fufficienter expreffis & rum.
Confirmatio §.1. Hinc eft quod nos Congregationem veftram fra- infertis habentes, in omnibus, & per omnia , acad inftar Tu eas vide
fup. in conft.
omnium gra- trum Eremitarum B. Petri de Pilis Ordinis S. Hieronymi, dictorum Ordinum , & æque principaliter , ex nunc , & 41. Et fi
clau- dictofque fratres , & alias eiufdem Congregationis per- perpetuo , auctoritate & tenore prædictis aggregamus,
tiarum Ordi-
nis,cum
fula , quate- fonas, aliqua noftra, & dicta Sedis beneuolentia ample- ac pro aggregatis haberi , cenferi , & teneri , in iudicio,
nus.
ti , ac fpecialibus fauoribus , & gratiis profequi volen- & extra iudicium vbilibet, volumus, declaramus, & man-
&
tes, Motu proprio, non ad veftram, aut alicuius veftrum, damus.
feu alterius pro vobis fuper hoc nobis oblatæ petitionis S.5 . Præfentes quoque de fubreptionis vel obreptio- Claufulapra
inftantiam , fed de mera liberalitate , & ex certa fcientia nis,feu nullitatis vitio,aut intentionis noftræ,vel quouis feruatiua.
noftra, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, omnia,& alio defectu notari velimpugnari, feu alias quomodoli-
fingula priuilegia , facultates , libertates , immunitates, bet infringi, vel retractari, fufpendi vel reuocari , feu eis
exemptiones , prærogatiuas , indulta , & alias gratias in aliquo derogari nullatenus vmquam poffe , fed illas
vniuerfas , fpirituales , & temporales , vobis , & dictæ femper validas, & efficaces exiftere, ac fuos plenarios , &
veftræ Congregationi , illiufque capitulo, & perfonis, ac integros effectus fortiri & obtinere, necnon in omnibus ,
monafteriis, & locis per quofcumque Romanos Pontifi- & fingulis , quos ea quomodolibet concernunt , & pro
ces prædeceffores noftros , & etiam forfan nos ac Sedem tempore concernent,inuiolabiliter vt præfertur, obferua-
prædictam & etiam illius Legatos , necnon etiam locori, ficque etiam in præmiffis , & fupradictis omnibus , &
rum Ordinarios quorumlibet hactenus, &in præfentem fingulis ab omnibus cenferi.
vfque diem , ac etiam à quantumvis antiquo tempore 5.6. Acita per quofcumque Iudices, & Commiffarios, Claufula fu-
conceffa ( quatenus facri Tridentini Concilij decretis,& quauis auctoritate fungentes, etiam locorum Ordinarios, blata, &c.
regulari obferuantiæ contraria non fint, & quoad ea quæ etiam tamquam à Sede Apoftolica delegatos , necnon
decretis Concilij , & regulari obferuantiæ huiufmodi non etiam Rotæ Auditores, feu Locatenentes, ac S.R.E.Card.
contrariantur ) necnon defuper confectas literas, inftru- etiam de latere Legatos , feu Nuntios, eorumque Vicele-
menta , documenta , & fcripturas quafcumque & in eis gatos,fublata eis, & eorum cuilibet quauis aliter iudican-
contenta , ac inde fecuta , & fequenda quæcumque, illa- di,& interpretandi facultate,& auctoritate,in quauis cau
rum , & illorum, ac præmifforum omnium,& aliorum ne- fa,& inftantia,iudicari,fententiari,& definiri debere, nec-
ceffariorum tenores, & etiam datas cum inde fecutis,ac finon quicquid fuper his à quocumque quauis auctorita-
de verbo ad verbum infererentur, præfentibus pro plene, te,fcienter vel ignoranter attentari contigerit, irritum &
& fufficienter expreffis , & infertis habentes , & haberi inane decernimus, & declaramus.
decernentes , Apoftolica auctoritate tenore præfentium §.7 . Quocirca dilectis filiis curiæ caufarum Cameræ Executorum
perpetuo confirmamus , & approbamus , ac innouamus, Apoftolicæ generali Auditori,ac Sedis Apoftolicæ Lega- deputatio.
& etiam de nouo perpetuo concedimus , necnon illis tis etiam de latere & Nunciis vbilibet,nunc , & pro tem-
plenariæ ,inuiolabilis, & perpetuæ firmitatis Apoftolicæ pore exiftentibus, præfentibus , & futuris , per præfentes
robur adiicimus , omnefque & fingulos, tam iuris quam committimus, & mandamus, quatenus ipfi, vel duo, aut
fafti , & quofcumque alios defectus , fi qui forfan in- vnus corum , fi & poftquam præfentes noftræ literæ eis
teruenerint quomodolibet in eifdem fupplemus, illaque præfentatæ fuerint,per fe vel alium,feu alios literas ipfas,
valida , & efficacia fuiffe , effe, & perpetuo fore, ac fuos & in eis contenta quæcumque, vbi, & quando opus fue-
plenarios , & integros effectus fortiri , & obtinere , nec- rit, ac quoties fuper hoc pro parte veftra, aut alicuius ve-
non vobis , & Congregationi veftræ prædictæ, illiufque ftrum fuerint requifiti,folemniter publicantes,vobifque
fratribus, perfonis , monafteriis, & locis fuffragari , ac ab & cuilibet veftrú in præmiffis efficacis defenfionis præ-
omnibus , & fingulis , quos ca quomodolibet concer- fidio affiftentes, faciant auctoritate noftra præfentes lite-
nunt, & pro tempore concernent,inuiolabiliter perpetno ras,& in eis contenta huiufmodi, firmiter obferuari,vof-
obferuari debere , vofque & Congregationem veftram, que , & quemlibet veftrum illis pacifice frui , & gaudere.
ac illius fratres, perfonas, monafteria , & loca fuper præ- Non permittentes vos aut veftrum quempiam per quof-
miffis , & infrafcriptis per quofcumque quauis auctori- cumque contra earumdem præfentium tenorem defuper
tate quomodolibet moleftari vel impediri non poffe,de- quomodolibet indebite moleftari, contradictores quofli-
cernimus & declaramus. bet,& rebelles ,per cenfuras,& pœnas Ecclefiafticas, ac alia
Inhibitio con- §. 2. Diftrictius etiam inhibentes omnibus, & fingulis opportuna iuris remedia , appellatione poftpofita com-
ira perturba- perfonis cuiufcumque dignitatis,ftatus, gradus, ordinis, pefcendo , ac legitimis fuper his habendis feruatis pro-
ores.
vel conditionis vbilibet exiftentibus , in virtute fanctæ ceffibus, cenfuras , & pœnas ipfas , etiam iteratis vicibus
obedientiæ , & fub indignationis noftræ , ac aliis arbitrij aggrauando, inuocato etiam ad hoc fi opus fueritauxilio
noftri pœnis,ne vos aut aliquem veftrum fuper præmiffis, brachij fæcularis.
per fe vel alium feu alios, publice vel occulte , directe vel 58. Non obftantibus fel. record. Bonifacij Papæ VIII . Claufula de-
indirecte, quouis quæfito colore vel ingenio quomodoli- prædecefforis noftri, qua cauetur, ne quis extra fuam ciui- rogatoria.
bet moleftare,inquietare,impedire,vel perturbare audeant tatem vel diœcefim,nifi in certis exceptis cafibus,& in il-
feu præfumant. lis vltra vnam dietam à fine fuæ dioecefis ad iudicium
Indulgentia $.3 . Ac infuper de Omnipotentis Dei mifericordia , & euocetur, feu neiudices à Sede Apoftolica deputati , extra
pro Congrega- BB. Petri , & Pauli Apoftolorum eius auctoritate confili, ciuitatem vel diœcefim in quibus deputati fuerint, con-
tione.
-1 vobis & dictæ veftræ Congregationi , illius fratribus, & tra quofcumque procedere , feu alij vel aliis vices fuas.
committere
336 PIVS QVINT V S.
committere præfumant ,ac in Concilio generali edita de 5.3 . Ac Pius IV. fub dat.Romæ apud S.Marcum,Anno Pius IV. cora
duabus dietis, dummodo vltra tres dietas aliquis auctori- Incarnationis prædictæ, 1565. 10.Kal.Septemb.Pont.fui conft.amplia.
tate præfentium ad iudicium non trahatur, & quibufuis anno 6.& alij Romani Pontifices prædeceffores noftri li- lait,ut in bul
indicata
aliis Apoftolicis , ac vniuerfalibus prouincialibufque & teras prædictas Sixti confirmauerint,innouauerint,decla-
fynodalibus , fpecialibus vel generalibus conftitutioni- rauerint, ampliauerint, & extenderint , & alias provt la
bus, & ordinationibus, necnon etiam iuramento, confir- tius in dictis literis continetur.
matione Apoft. vel quauis firmitate alia roboratis, ftatu- 5.4. Cum autem ficut accepimus , occafione literarum Hic modo Po-
tis, & confuetudinibus , priuilegiis quoque, indultis, & prædictaru m diuerfæ lites , quæftiones , & controuerfia tif
. ad
dum tollen-
lites de-
literis Apoftolicis , etiam quibufuis perfonis , & locis, in ortæ , ac diuerfa grauamina , & læfiones , perturbationes , fuper ortas.
genere vel in fpecie fub quibufcumque tenoribus, & for- & incommoda diuerfis perfonis generata , & illata , ac
mis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum derogato- literæ huiufmodi , quæ correctoriæ iuris communis
riis, aliifque efficacioribus, & infolitis claufulis, necnon exiftunt, fecundum propriam fignificationem ftricte in-
irritantibus, & aliis decretis , ac etiam motu , fcientia , & terpretari deberent,rigorofæ executioni, etiam in cafibus
poteftatis plenitudine fimilibus , & etiam confiftoriali- in illis forfan non expreffis demandatæ fuerint , & in
ter , ac alias quomodolibet etiam iteratis vicibus con- dies demandentur, in earumdem perfonarum animorum
ceffis, approbatis, & innouatis, quibus omnibus , etiam moleftiam non modicam , ac propterea plurimorum ad
fi pro illorum fufficienti derogatione , alias de illis conos querela delatæ fuerint , & in dies deferantur , con-
rumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, indiuidua,& querentium potiffimum de rigore , vel potius iniuftitia
expreffa, ac de verbo ad verbum, non autem per claufulas literarum prædictarum.
generales idem importantes, mentio feu quæuis alia ex- 5.5. Nos attendentes quod ea quæ iuri communi , & Eas reducit
preffio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc facris Canonibus contrariantur, & ex certis neceffitatibus iuris
ad terminos
com-
feruanda foret, tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad ver- imminentibns, & ita forfan requirentibus, ftatuta, & ad- munis.
bum nihil penitus omiffo , & forma in illis tradita ob- miffa funt, perpetua effe non debent, & quod fi legi ciuili
feruata, inferti forent , præfentibus pro fufficienter ex- multarigorofa admittédi grauis vifa eft iniuria quæ inani
preffis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris, hac honeftatis colore velatur, vt homines de rebus fuis facere
vice dumtaxat harum ferie fpecialiter, & expreffe deroga- aliquid cogantur inuiti , neque fuo arbitratu vendenda
mus. Aut fi aliquibus communiter vel diuifim ab eadem diftrahere poffint , & propterea conftitutiones callauerit,
fit Sede indultum , quod interdici, fufpendi, vel excom- quæ liberum arbitrium diftrahendi res proprias impedi-
municari non poffint per literas Apoftolicas,non facien- rent,multo grauior nobis effe videtur, qui Sanctorum pa-
tes plenam & expreffam, ac de verbo ad verbum de indul- trum decretis inhærentes , nitimur vt nonnifi ea quæ ad
to huiufmodi mentionem. pietatem , & æquitatem , ac liberam difponendi de rebus
D.P. A. 6, Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annnulo fuis facultatem, & ad quietem,& tranquillitatem fubdito-
30 Marty Pifcatoris , die 30. Martij , 1571. Pontificatus noftri rum noftrorum,& querelarum,ac litium præfatarum am-
Anno 6. putationem tendunt , admittamus. Literarum omnium
præfatarum veriores,necnon procelluum defuper forma-
torum tenores,ac fi de verbo ad verbum infererentur, nec-
CXXVI. Reductio ad terminos iuris communis , confti- non quarumcumque litium defuper forfan motarum , &
in quacumque inftantia,etiam fuper iuftitiæ vel iniuftitiæ
tutionum à Sixto IV. Leo. X. & Pio IV . ac
reuifione penden.ftatus,merita,ac nomina,& cognomina
aliis Pontificibus editarum , fuper Iure con- iudicum, & collitigantium præfentibus pro expreffis ha-
grui , & fuper nouis (exceptis tamen facris aut ben. illafque ad nos harum ferie aduocantes , & extin-
publicis ) ædificiis conftruendis , aut amplian- guentes,perpetuumque fuper præmiffis filentinm impo- 1
dis in Vrbe. nentes, Motu proprio, & ex certa noſtra ſcientia, non ad
alicuius fuper, hoc nobis oblatæ petitionis inftantiam,
Hanc reductionem reuocauit Greg.XIII. & ampliffi- fed ex mera animi noftri deliberatione , & de Apoftolica
mam defuper edidit conftitutionem nu.22 . Quæ poteftatis plenitudine literas , & conftitutiones Sixti,
Leonis , Pij, & aliorum prædecefforum noftrorum huiuf-
publice. vbi videasfupradictorum Pont.conftitu-
modi, quoad pendentes in quacumque inftantia, refectis
tiones indicatas.
tamen expenfis,illis qui fubprætextu dictarum bullarum
Edita An.D. iuftam hucufque habuerunt caufam litigandi, & futuras
PIVS PAPA QVINTVS
1571. caufas ac fi numquam emanaffent , ad ius commune , &
Motu proprio, &c. terminos , & viam iuris communis omnino reducimus,
Proœmium. D hoc nos Deus militanti Ecclefiæ præficere digna- reuocamus, caffamus , & annullamus , ac viribus vacua-
Atus eft , vt fingulorum prædecefforum noftrorum mus. Ita quod in caufis huiufmodi fecundum iuris com-
gefta (co infpirante qui dat fpiritum bonum petentibus munis difpofitionem , pofthabitis literis præfatis , pro-
fe)reuoluentes, ea quæ certis tunc fuadentibus rationabi- cedi, fententiari, & definiri debeat.
libus caufis emanarunt , ex aliis non minus attendendis §.6. Excipimus tamen à præfenti noftra reductione, & Praterquam
rationibus ad rationis tramitem reducamus,provt rerum, caffatione,quod fi provna vel pluribus ædibus facris, ædi- publicis
in facrisadifi-
vel
& temporum qualitate digefta falubriter in Domino ficiis,viis,& plateis publicis conftruendis,ampliandis,vel ciis,vthic.
confpicimus expedire. dirigendis, aliquæ domus vel alia ædificia, & bona effent
Sixtus IV.ci- §.i.Sane licet alias fel.rec. Sixtus Papa IV. Motu pro- in totum vel in parte incorporanda , demolienda, vel re-
tatus in rubr. prio, & ex eius certa fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis ftringenda, quod in cafibus præfatis, & non in aliis pof-
infit vicinos plenitudine ftatuerit , & ordinauerit , quod tunc & pro fint vicini, & habentes domos, fedimina,plateolas, & alia
domos vědere tempore exiftentes Romanæ Ecclefiæ Camerarius , & quæcumque bona , etiam fi aliter vendituri non effent,
vicinis ad or-
natum Vrbis. Magiftri ædificiorum, & ftratarum dicte Vrbis, ad requi- compelli ad ea vendendum. Ita tamen quod compulfi
fitionem dominorum quorumcumque domorum & alio- præfati vltra æftimationem domus, fediminis, plateolæ,&
rum bonorum,tenerentur in certis expreffis cafibus com- aliorum bonorum prædictorum faciendam per duos peri-
pellere vicinos ac domos , & alia bona expreffa venden- tos communiter eligendos,& in cafu difcordiæ, per Ma-
dum, pro pretio per peritos extimando, quodque vicini giftros viarum loco tertij, quartam partem pretij vltra va-
vendere volentes nonnifi vicinis emere volentibus ven- lorem,vt fupra æftimandum confequantur.
Iuffio fic &
dere poffent, & alias ac latius provt in dicti prædecefforis §.7.Diftrictius inhibentes quibufuis & c.ne aliter quam non aliter in-
literis continetur fub dat. Romæ apud S. Petrum , Anno vt præmittitur iudicare, vel contra præmiffa fententiare, dicandi
Incarnationis Dominicę millefimo quadringentefimo fe- aut lites prædictas profequi quouis quæfito colore , au-
ptuagefimo , prid. Kalend. Iulij , Pontificatus noftri deant vel præfumant. Decernentes quoque omnes , &
Anno 9 .
fingulas aliter quam vt præfertur ferendas fententias
Leo etiam X.
§.2 . Et fucceffiue Leo X. fub dat. Romæ apud S. Pe- nullas , irritas , inanes, nulliufque roboris vel momenti,
atin rub.
trum Anno Incarnationis prædictæ 15 16. quarto nonas & tamquam tales nemini fuffragari , nec à quoquam
Nouembris Pontificatus fui Anno 4.
exequi quouis prætextu deberi.
$.8.Præ
PIVS QVINT v
V s. 337
Claufulapra- 5.8. Præfentes vero vim perpetuæ conftitutionis,& le- derogationibus in dicta noftra cedula contentis , ac fi de
feruatiua gis habere , & inter extrauagantes conftitutiones noftras verbo ad verbum hic expreffa effent , quo ad huiufmodi
regiftrari, ac publicari debere , nec vllo vmquam tempo- decretum & liberam vendendi facultatem inquilinis do-
re de fubreptionis vel obreptionis vitio notari,impugna- morum non requifitis, ftatuimus & ordinamus, & obfer-
1
ri , inualidari, ad terminos iuris reduci, in ius vel contro- uari volumus & mandamus .
uerfiam vocari , quacumque occafione vel caufa minime §.3 . Sicque per quofcumque Iudices & Commiffarios Decretum ir-
poffe , minufque fub quibufuis fimilium vel diffimilium quauis auctoritate fungentes , etiam caufarum Palatij ritans.
gratiarum reuocationibus , fufpenfioni bus , & limitatio- Apoftolici Auditores,ac Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardi-
nibus comprehendi nullatenus poffe , fed femper ab illis nales, fubla eis, &c. iudicari debere, irritum quoque, &c.
exceptas, & quoties illæ emanabunt, toties in priftinum, decernimus.
& eum in quo ante præmiffa quomodolibet erant ftatum, §.4. Non obftantibus dicto decreto Camerali huiufmo- Clauf.derog.
reftitutas, repofitas, & plenarie reintegratas effe. Sicque di, etiam pluries confirmato, ac aliis præmiffis, ac quate-
ab omnibus cenferi, & ita per quofcumque Iudices qua- nus opus fit, noftra de non tollendo iure quæfito , etiam
cumque auctoritate fungentes, etiam caufarum facri Pala- quibufuis aliis conftitutionibus & ordinationibus Apo-
tij Apoftolici Auditores, ac S.R.E. Cardinales, fublata eis ftolicis , necnon iuramento, &c. roboratis, ftatutis, con-
aliter iudicandi poteftate, iudicari, & definiri debere,irri- fuetudinibus ,necnon legibus etiam municipalibus,priui-
tum quoque & inane, fi fecus à quoquam quauis auctori- legiis quoque,&c.fub quibufcumque tenoribus,& c.con-
tate contigerit attentari. ceffis, &c. ceterifque contrariis non obftantibus quibuf-
Mandamufque propterea dilectis filiis, &c. cumque, ftatum & merita caufarum præfentibus pro ple-
Non obftantibus literis Sixti, Leonis, & Pij præfatis,& ne & fufficienter expreffis habentes. PP.fubfcript.
aliis Apoftolicis , necnon, & c. Placet Motu proprio. M.
Datum Romæ apud S. Petrum , quarto Idus Aprilis, Datum Romæ apud S. Petrum , Quinto Nonas Iulij D.P. An.6.
anno 6. anno 6. 9. Iunij.
Placet Motu proprio. M.
Declaratio quod Canonici fæculares Congrega- CXXVII.
Sequitur extenfiofupradicta reductionis , etiam ad tionis S. Georgij in Alga Venetiarum , præce-
inquilinos. dant etiam Canonicis regularibus Congrega-
Edita An. D. PIVS tionis Lateranenfis , Ordinis S. Auguftini .

PAPA QVINT VS,
1571. Motuproprio , &c.. Hoc priuilegium præcedentia , quo ad alios regula-
Exordium. res , conceffit hic idem Pont. d. Congreg. S. Geor
Anta eft præfentis fæculi deprauata malitia , vt dum
vni inconuenienti , &c. vt fup. gÿ vtfup.in conft.92 . Ex incumbenti .
Caufa buins
S.1. Cum tamen nuper ad notitiam noftram deuenerit, Inftitutionem vero huius Congregationis
vide fup. in
extenfionis. alias in Camera Apoftolica inter alia decretum fuiffe, quod
conft.1. Greg.XII. Illis.vbi alia indicaui.
Hocdecretum exinde in pofterum nullæ venditiones de domibus aliis
Camer& eft locatis per earumdem domoru Dominos fiue illi Romani PIVS PAPA QVINTVS Edita An. D.
in viridi ob eflènt, fiue Curiales , etiam fi pupilli vel vigintiquinque 1571.
Motu proprio , &c.
feruantia,ftă. annis iuniores , vel mulieres , laici vel clerici , feu etiam
te d. conftit. res, fiue
Religi ofiearum aliasdomor
, feu dem quaruum iure,ue
mcumq quoru muis
Ecclef benefi
iarum cio-
Recto - m alias nos poftquam dilecti filij Rector generalis Hie Pont.ifis
Greg. cit. in
rubr. & Canonici Congregationis S. Georgij in Alga Ve- Canonicisfa-
rum per eos obtentorum ius/aut dominium habentes, netiarum, mandatis noftris obtemperando ,profeffione ffionemm claribu s de-
dit pracede n
etiam pro eorum quauis neceffitate vel caufa , etiam fi regularem emiferant. Nofque propterea ipfos fub noftra tiam vtfupra
cum iuramento , & quauis etiam obligatione in amplio- & Sedis Apoft. protectione receperamus, ac inter alia per in cöf.92. Et
ri forma Cam. Apoft. feu alias quibufcumque excogitari quafdam volueramus, quod Rector & Canonici prædicti deinde prace-
poffent cautelis & modis contractæ effent , valerent ,feu in proceffionibus , & actionibus publicis,prout antea fo- dentiamdedit Cano-etia
alicuius roboris vel momenti exifterent , nifi primitus & liti erant præcederent, ex certis caufis tunc expreffis, om- nicis regula-
ante omnia iifdem domorum Domini earumdem inqui- nes ac fingulos Canonicos regulares Ord.S.Auguft.Con- rib. Lateran.
linis, per authentica inftrumenta, & in præfentia notarij gregat.Lateranen.vbique locorum exiftentes, quod dein- ut in alia
eius coft.116.
publici, & teftium fide dignorum,bis, cum interuallo de- ceps proceffionib.& aliis actibus publicis vel priuatis in- ideo dubitari
cem dierum requifitis, fi pro iuftis conditionibus , & eif- tereffe contigiffet , ftatim ipfum Clerum fæcularem non poffet , an hac
dem pretiis, pactis , & conuentionibus eafdem domos in exemptum fubfequi , dum ipfi fubfequendo præcedunt, pofteriorbulla
camdem emptionem habere vellent, alias dictæ venditio- dum vero præcedendo præcedunt, illud immediate fequi pracedenti
nes exinde nullius effent roboris vel momenti , ac alias debere per alias noftras literas declarauerimus , prout in deroget.
prout in dicto decreto Camerali plenius dicitur conti- fingulis literis prædictis plenius continetur, à nonnullis
neri.Quod fiprofecto remaneret , eadem inconuenientia non immerito dubitari poffet , an per pofteriores literas
fequerentur, quæ ex dictis prædecefforum noftrorum li- prædictas prioribus ita derogatum fit,vtCanonici regula→
teris orta fuerunt. res prædicti, Canonicos Congregationis S. Georgij præ-
Extenfio d.re-
6.2. Licetque non immerito cenferi poffet in dictarum dicti præcedere debeant , quod profecto, fi ira declaretur,
ductionis etid
ad inquilio - literarum reuocatione , etiam decretum Camerale præfa- non fine maximo ipfius Rectoris & Canonicorum S.
nos. tum faltem ex idemtitate rationis , ne quis de rebus fuis Georgij præiudicio & grauamine effe poffet.
difponere arbitrio fuo prohibitus videatur , comprehen- # §.1. Nos præmiffa declaratione debita dilucidare fata- Hic modo Po
fum fuiffe & effe , vt tamen fcrupulofis omnibus , qui gentes , nolentefque literas noftras , quæ non fine caufæ gare
tif.non dero-
declarat
varia litium femina fubminiftrare non ceffant, cauillandi cognitione prodierunt , in alienum fenfum , ac aliorum recen
materiam fuccidamus , decreti præfati tenorem præfenti- preiudicium diftrahi,literarum noftrarum vltimo datarum tiamCanoni
bus pro plene & fufficienter expreffo habentes ,Motu fi- id, ac fi de verbo ad verbum inferti forent, præfentib. pro coru facula-
mili, &c, declaramus atque decernimus, decretum præfa- expreffis haben. feu exprimi & inferi poffe decernen. mo- riu praferuas.
tum fub eadem cedula noftra comprehenfum fuiffe , & tu fimili declaramus , & in verbo Rom. Pont. atteftamur,
comprehendi debere quo ad liberas domorum venditio- intentionis noftræ numquam fuiffe nec effe, quod fecun-
nes earumdem,inquilinis irrequifitis per earumDominos do daras literas prioribus ita præiudicare, vtipfi Canoni
factas (dummodo fuper earum retractione lis mota per inci Congreg. S.Georgij locum mutare debere cenfeantur,
quilinos,& plenarie hucufque finita non fuerit) & in fu- aut cenferi poffint , fed locum ipfis Canonicis regulari-
turum contrahendas,perinde ac fide dicto decreto fpecia- bus affignatum, citra ipforum Canonicorum Congrega
lis, fpecifica & exprella mentio facta fuiffet. Et nihilomi- tionis S.Georgij præiudicium, conceffum fuiffe ac effe in-
nus pro præmifforum maiori cautela & firmitate , omnia telligatur,ipfique Canonici Congreg.S.Georgij deinceps
& fingula, quæ in dicta cedula contra prædecefforum li- & perpetuis temporibus fub nomine clerici fæcularis ve-
teras præfatas, ftatuimus & ordinamus & obferuari volu- nire, & ita ab omnibus cenferi, nec fuper eo à quoquam
mus, eadem omnia, curfi omnibus & fingulis claufulis & moleftari poffe vel debere.
Tom. II. Ff S.2. Diftri
VS I NT
338 PI QV V S.
Obferuätiäq; §.2.Diftrictius inhibentes omnibus & fingulis tam Ec- | PIVS PAPA QVINTVS,
Edita An. D.
busbulla clefiafticis quam fecularibus iudicibus cuiufcumq; digni- Adperpetuam rei memoriam. 1571.
pracipit. tatis, ftatus,gradus, ordinis ac conditionis exiftentibus, &
quacumque auctoritate etiam Apoftolica fungen.& præ- Aftoralis officij nobis diuinitus iniuncti affidua folli- Proxmium .
quran
fertim leque du dictis literis deputatis , in vinute fanctæ
fecundo laneta Pitudo nos admonet, vt omni cura ac vigilantia ad ea
obedientiæ, & fub excommunicationis maioris, aliifque femper intendamus , per quæ omnes perfonæ regulares
arbitrio noftro moderan. & infligen.pœnis,ne contra pre- fub fuaui Religionis iugo Altiffimo famulantes, in regula-
dicta quouis quæfito colore venire , aut quominus illa rium ac falutarium inftitutorum obferuatione non modo
fuum plenarium ac integrum fortiantur effectum, impe- conferuentur,fed ad alia obferuanda modis,& rationibus
dire audeant vel præfumat, quinimo cos & alios quofcúq; congruentibus admoneantur & impellantur.Confideran-
poenas in eis appofitas incurrere minime poffe volumus. tes autem quam vberes fructus Ordo Fratrum Minorum
Caufa huius §.3.Decernentes quoq; præfentes,& defuper conficien- S.Francifci de Obferuantia,qui in humilitate & patientia
declarationis das literas,nullo vnquam tempore,de fubreptionis vel ob. potiffimum fundatus exiftit ,hactenus in agro Domini at-
praferisatin as
apponic. reptionis vitio, aut intentionis noftræ, vel quopiam alio tulerit,& in dies magis cooperante eo,à quo bona cuncta
defectu , etiam ex eo quod d. Canonici Regulares, aut alij & procedunt, afferre non ceffet, nonnullaordinanda, & à
forfan intereffe habentes, vocati non fuerint, notari, im- fratribus prædictis obferuanda cenfuimus , per quæ Deo
pugnari,inualidari,aut contra illas de nullitate opponi,ad Omnipotente auctore, dictus Ordo per noftræ prouiden-
terminosiuris reduci,in ius vel controuerfiam vocari, cau- tiæ minifterium , felicia in Domino fufcipere poffit in-
famque vel caufas, propter quas à nobis præfentes ema- crementa. Motu igitur proprio non ad alicuius nobis fu-
nauerint verificare nullatenus teneri,nec ob id viribus ca- per hoc oblatæ petitionis inftantiam , fed ex certa ſcien-
rere minufq; fub quibufuis fimilium vel diffimilium gratia,maturaque deliberatione noftra,ac de Apoftolica po-
tiarú,reuocationum fufpenfionum, limitationum,autaliis teftatis plenitudine hac noftra perpetuo valitura fanctio-
cótrariis difpofitionibus comprehendi,fed femper ab illis ne ftatuimus & ordinamus.
exceptas , & quoties illæ emanabunt, toties in priftinum §.1. Quod illi Fratres eiufdem Ordinis pofthac in ge- Qui & quo-
modo eligi
ftatuin reftricte,repofitę,& plenarie reintegrate effe, etiam neralem miniftrum,& reliquos fuperiores folum eligan- poffint in Su-
fub quacumq: data
per ipfos Canonicos d.Congregatio- tur, qui regulam ipfius B.Patris Seraphici bene obferuare, periores buius
nis S.Georgij eligenda,vimque validi & efficacis contra- & qui in choro, victu & veftitu , quantum officij neceffi- Ordinis.
ctus, inter nos & Sedem Apoftolicam ac eofdem Canoni- tas concefferit , cum aliis fe conformare foleant ac de-
cos, etiam cum iuramento initi ac ftipulati,fortiri,ficq; ab beant , fuper quo Barchinonenfes conftitutiones harum
omnib.cenferi.Et ita per quofcumq; Iudices etiam caufa- ferie innouamus , omnefque , tam fuperiorum quorum-
rum Palatij Apoftolici Auditores , & S. R. E. Cardinales, cumque, quam Definitorum , Cuftodum, & Difcretorum
fublata eis, &c. iudicari debere, irritum quoque, &c . electiones, per vota fecreta fiant, iuxta facri Concilij Tri-
Cotrariis om- §.4.Non obftan.literis noftris præfatis , quas quo ad hu- dentini decreta,aliter electiones facta pro tempore nulla,
nib. derogat. iufmodi effectum,& in ea parte,quæ præfentibus contra- & penitus irrita fint,& inanes, electique pœnas in dictis
riantur,reuocamus & annullamus, ac cum quibufcumque decretis contentas incurrant éo ipfo.
litium pendentiis (quas ad nos harum ferie auocamus & §. 2. Quodque Minifter generalis , Commiffarius , vel Et illiquando
vocem ha-
ļ extinguimus, perpetuum fuper illis filétium imponimus, Procurator generales & prouinciales,in eo Capitulo quo beatin Capit.
illarumque ftatus & merita, nominaq; & cognomina Iu- abfolui debent , definitores non fint , neque vocem ha- Tu vide Greg.
dicum, præfentibus pro expreffis habentes, ac quibufuis beant, fed facta fuccefforis electione difcedant, vt fi quis XIII. cit, in
rabr..
Apoftolicis,necnon in prouincialib . & fynodalibus Con- eos accufare velit, libere agat.
ciliis editis, fpecialibus vel generalibus conftitutionibus 5.3. Quod prouincialium Miniftrorum electio libere Minißrorum
Prouincialiй
& ordinationibus ac quibuiuis etiam iuramento, confir- per vota fecreta, vt fupra fiat, ita vt commiffarius genera- electio fiat
matione Apoft.vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis lis,vel qui electioni præfederit, fi fomam prædictam tranf- per votafe-
& confuetudinitus, priuilegiis quoque indultis,& literis fgredi,feu electores quo minus libere eligant, quouis mo- creta.
Apoft. dictis Canonicis Regularib. & quibufuis aliis, fub do impedire conuictus fuerit, officio priuatus exiftat. Subornates&
quibufcumque etiam derogatoriarum derogatoriis, aliif- §.4. Qui veroin electionibus omnibus,vel ante cas per fubornati in
que efficacioribus & infolitis claufulis, irritum, &c. hac fex menfes,pro fe vel pro alio fubornauerit,excommuni - elect excom.
vice latiffime derogamus , ceterifque contrariis quibuf- cationis fententiam ipfo facto incurrat,à qua nifi à Roma-
cumque cum claufulis opportunis & confuetis. noPontifice pro tempore exiftente, præterquam in mor- bulla Greg
.
PP.fi fcript. Fiat Motu proprio. M. tis articulo abfolui non poffit,ac voce actiua & paffiua
perpetuo careat,fubornatus vel alius,etiam pro quo fub-
Repetitio 5.5 . Et cum abfolutione à cenfuris, &c.& quod fingu-
claufularum larum literarum præfatarum tenores habeantur pro ex- ornatio fiet , qui fubornantem non detulerit , eamdem
preffis,feu in toto vel in parte exprimi,ac de verbo adver- pœnam incurrere cenfeatur.
bum inferi poffint. Et de declaratione,atteftatione,volun- 5.5. Qui autem ad officium obtinendum quorumuis Fauorem pro-
curantes ex-
tate, deliberatione, decreto, & aliis prædictis pro reperi- fauorem extra Religionem procurauerit , vltra prædictas tra Regulam
tis habeantur , & ad partem perpetuo in forma gratiofa, poenas per menfem carceri mancipetur. coercentur.
&c. & cum deputatione iudicum & executorum, qui af- §.6. Quod officium generalis Miniftri octo annos du- Hoc declara
fiftant , & præmilla obferuari faciant, etiam fub cenfuris, ret , Commiffarij & Procuratores generalis ac prouincia- Greg .ibid.
Prælatorum
&c. cum poteftate citandi, inhiben . &c . aggrauandi & re- lis , quatuor , ipfique femel officio functi , ad idem eligi officiu quãdo
aggrauandi,ac interdicen . &c. & cum derogatione,&c. de non poffint,nifi poft fexdecrm annos,nec Minifter gene- expletur.
vna, & Concilij generalis de duabus dietis , dummodo ralis in commiffarium vel Procuratorem generales , nec Tuvide dietă
non vitra tres , ac prædictorum & fingulorum præfenti- Commiffarius generalis in Miniftrum feu Procuratorem bullam Greg.
bus quomodolit et contrariorum. Quorum, &c. latiffime generales , nec Procurator generalis in Miniftrum vel
extenden.& quod præmifforum omnium, &c.& per breue Commillarium generales, nifi poft dictos fexdecim annos
literæ expediri poflint. vt munus fibi iniunctum cum maiori fructu exercere va-
Dat.P. An.6.
Dat.Romæ apud S.Petrum, 1 1. Kal. Iunij, Pont. noftri leant. Poffit tamen Minifter prouincialis in alia prouin-
15.Mrij. nno 6. cia prouincialis effe. Et Capitulum quód diciturinterme-
dium, poft quatuor annos ab electione Generalis celebra-
CXXVIII De electione & officio Miniftri generalis , & aliori debeat.
§.7. Quod generalis Minifter habeat duos difcretos fe- Difcretorum
rum Superiorum Ord .Minorum S.Francifci de officiй &pra-
confilio vti de- cedentia.
Obferuantia. Et de modo recipiendi Nouitios. cum, vnum ex qualibet familia , quorum
beat in grauioribus , fintque immediate fubditi Miniftro Hoc officium
Hac reformatio his quo ad primam eius partem de- generali , ac in generali & Prouincialibus Capitulis ha- rollit Greg.
beant vocem , & præcedant omnes alios , tam in loco, ibid
claratafuit à Greg. XIII. inf.in eius conftitut. 13 .
quam in voce, nifi illos dumtaxat qui Miniftri Generalis
Confueuit Et quo adfecundampartem,
tam ab munus obierint , Vnaquæque
autem familia fuum eligat
ipfo Greg. quam à Sixt. V. innouata eft , vt inf.in poft electionem Miniftri generalis & definitorum.Si mo-
cius conft.71 . Cum de omnibus. vbi notabo. riantur aut occupentur à nobis feu Romano Pontifice
pro
PIVS QVINT V S. 339
pro tempore exiftente occupatione longa , arbitrio Mi-
niftri generalis , vel ab ipfo Miniftro generali legitime Facultas Prælatorum Congregationis Caffinenfis, CXXIX.
priuentur , alium feu alios eligat Minifter generalis præ- alias S.Iuftina, Monachorum Ordinis S.Bene-
cedente voto Prouincialium eiufdem familiæ, eorumque
dicti,Monachos à quibufcumque reatibus, cen-
officium cum ipfo Miniftro generali expiret , tametfi in
furis & pœnis abfoluendi , & cum eifdem dif-
Capitulis generalibus officio Difcretorum huiufmodi
functi vocem habere poffint. penfandi .
Secretariorum
§. 8. Quod generalis Miniſter duos Secretarios habeat, Circa vfum huiusfacultatis, aduertenda eft ſanctio
officium & alterum videlicet ex altera familia , quo cum nego-
numerus. 115. Clem.VIII. Quæcumque.
tia cuiuflibet familiæ expediat , eifque arbitrio fuo vti
Theologia le- poffit. Inftitutionem huius Congregationis , & alia quæ ad eam
Hores quando §.9. Quod facræ Theologiæ lector qui quatuor curfus fpectant, notaui fup.in Iulij II. conft.1 . Super Cathe-
habeant voce abfoluerit , actiua & paffiua voce vtatur in prouinciali dram. Et adde quod circa eius priuilegia extat alia
in Capitulo
prouinciali Capitulo . conftit.41 . huius Pontif. Etfi mendicantium . in fin.
s
Officiale ;fer- S.10. Quod Magifter generalis,Commiffari us ,Prouin- Edi a An. D.
PIVS EPIS C O P V S,
uent pauper, ciales, & alij Vifitatores, & domi & foris ita parce & mo- 1571.
tatem. Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam.
defte in expenfis fegerant , vt fanctæ paupertatis memo-
res, tam Conuentus , releuare , quam proximos ædificare Vm ad Congregationem Caffinen.in qua dilecti filij Promium.
procurent.Qui taunenhoc non feruabat, fi Generalisfuc- Dillius poteflores mortui mundo , fed Chrifto, qui
rit, à Definitoribus Capituli generalis, reliqui à Superio- eft vera vita , fub Regula & Ordine S. Benedicti, tranfito-
ribus condigne puniantur. riis & caducis huius labilis fæculi illecebris abdicatis,
Nouitiorum
5.11.Poftremo quod in Nouitiis recipiendis fiat inqui- viuentes, pro vniuerfali falute fidelium preces ad Domi-
recipiendoru fitio de moribus & vita eorum iuxta regulam eiufdem B. num inceffanter fundunt , oculos noftræ pietatis dirigi-
ferma.
Tu vide Sixt. Francifci,quæ ait,Diligenter examinent eos de fide catho- mus, dignum, quin potius debitum reputamus , veillius
V. Greg.in lica,& de Ecclefiafticis facramentis,&c. Et fiat inquifitio monafteriorum pro tempore exiftentibus Abbatibus &
Tubr.citatos de progenitorum fuorum defectu : volentes quod iis, qui Prælatis , ca liberalirer concedamus , quæ pro eiufdem
ex Mahumethanorum vel Iudæorum genere defcendunt, Congregationis , & aliarum perfonarum illius regulari-
cum poft fufceptum ab eis facrum baptifma, Græci & Iu- bus inftitutis fe conformare volentium , confcientiarum
dæi diftinctio effe non debeat, nullatenus defectus gene- emundatione & fecuritate, & irregularitatis, & quarum- ,
ris huiufmodi quo minus in Ordinem prædictum reci - cumque aliarum macularum per eafdem perfonas pro
piantur , & ad confequendas in dicto Ordine dignitates, tempore contractarum abolitione credimus profu-
gradus , & officia Religionis , vel cuipiam alteri nocere tura.
poffit vel debeat. Et quo ad defcendentes ex hæreticis ,vi- 5.1 . Motu itaque proprio, non ad ipforum Abbatum & Facultas de
delicet conuerfis , pariter minime circa præmiffa quic- & Prælatorum, feu alicuius pro eis nobis fuper hoc obla- qua in rubr.
quam obftet. tæ petitionis inftantiam, fed ex certa fcientia , & de mera Ad quä vide
Qui recipian-
tur §. 12. Quo ad vero illos qui ex hæreticis damnatis, & liberalitate noftris , Apoftolicæque poteftatis plenitudi- quid requiras
terdefende
tes ab hareti- non conuerfis,vel quorum ftatuta combuftæ fuerint, ori- ne,omnibus & fingulis modernis & pro tempore exiften- Clem V111.in
cis. ginem ducunt , per lineam paternam vfque ad fecundam tibus Abbatibus & Prælatis Congregationis huiufmodi, eQuæcúque
cft.115.
.
generationem, per lineam autem maternam vfque ad pri- quofcumque illius pro tempore exiftentes Monachos,
mam tantum in præmiffis obeffe decernimus, & idem fer- conuerfos, commiffos, & oblatos, & tam profeffos quam
uetur in fratribus, qui ad facros etiam prefbyteratus ordi-
nouitios, in ca tamen perfeuerantes,à quibufuis crimini-
nes admittuntur. bus,reatibus, culpis, cenfuris & pœnis , per eos & eorum
Claufula de-
§.13 . Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- quemlibet , tam antequam poft illorum in Congregatio-
rogatoria
nibus Apoftolicis, & quibufuis dicti Ordinis , ftatutis ,& nem huiufmodi, ac monafteria fub illius obedientia exi-
confuetudinibus , etiam iuramento, confirmatione Apo- ftentia ingreffum, feu profeffionem regularem ibidem per
ftolica,vel quauis firmitate alia roboratis,priuilegiis'quo- cos emiffam, ex quauis caufa, & ob quemuis exceffum &
que, indultis, & literis Apoftolicis Ordini & Superiori- delictum , publicum vel occultum , cafu , feu data opera
bus huiufmodi per quofcumque Romanos Pontifices quomodolibet ab eis & fingulis, etiam fi homicidium vo-
prædeceffores noftros , ac etiam nos & Sedem Apoft. luntarium, feu membri mutilatio,non tamen poft ingref
etiam motu, fcientia, ac poteftatis plenitudine fimilibus, fum huiufmodi, pro tempore fubfecutum, feu fubfecuta
ac cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis, fuerit, incurfis , & in futurum incurrendis, etiam fi de ca-
aliifque fortioribus & efficacioribus & infolitis claufulis, fibus referuatis Sedi Apoftolicæ , vel de comprehenfis
irritantibufque & aliis decretis ; in genere vel in fpecie in bulla quæ die Cœnæ Domini fingulis annis legi con-
quomodolibet conceffis, confirmatis,&fæpius innouatis, fueuit , fuerint, plenarie toties quoties opus fuerit , in-
etiam fi de illis eorumque totis tenoribus fpecialis , fpe- iuncta fibi pro modo culpæ pœnitentia falutari , quo ad
cifica, expreffa & indiuidua, ac de verbo ad verbum men- reatum homicidij tantum , in foro confcientiæ tantum
tio habenda foret, corum tenores præfentibus pro fuffi- abfoluendi & liberandi , ac in priftinum & cum , in quo
cienter expreffis habentes , illis alias in fuo robore per- ante præmiffa quomodolibet erant & fuerant ftatum rein-
manfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe dero- tegrandi , omnemque inhabilitatis & infamiæ maculam
gamus, ceterifque contrariis quibufcumque.. fiue notaminde quomodolibet infurgen. ab eis & eorum
Dat.P. An 6.
Dat. Romæ apud S.Petrum anno Incarnationis Domi- quolibet prorfus abolen. fecumque quod præmiffis non
28.May.
nice millefimo quingentefimo feptuagefimo primo , die obftan. non promoti ad omnes etiam facros & prefbyte
Publicatio in 28.Maij, Pont.noftri anno 6. ratus Ordines promoueri , atque monafteriis eiufdem
generali con- Anno Incarnationis Dominica 1571. indict 13. die vero Congreg. in Abbates , Priores , & Prælatos præfici , nec-
gregatione. vltima menfis May, Pont.San&tiff in Chrifto patris & D N. non ad quafcumque alias dicta Congregationis præla-
D.Py diuina prouidentia Papa V. anno 6. retrofcripta literaturas eligi & affumi , munufque benedictionis fufcipere,
Apoftolica leita & publicata fuerunt in generali retrofcripto- & tam illi , quam qui iam ante vel poft præmiffa , fint
rum Fratrum Minorum de Obferuantia, videlicet Miniftro- vel fuerint promoti , præfecti & electi , etiam fi munus
rumgeneralis & prouincialium , ac vocalium congregatione, benedictionis huiufmodi fcienter fufceperint , irregula=
habita in Conuentu S. Maria de Aracali de Vrbe,per me Ro- ritatibus , inhabilitatibus , reatibus , cenfuris & pœnis
bertum Fontanum Archiniy Curf. fcriptorem Clericorum huiufmodi , vel aliis quibufcumque criminibus irre-
Mutinen.prafentibus Illuftriff.& Reuerendiff.D.Alexandro titi & innodati , fcienter miffas & alia diuina officia
Card. Cribello Viceprotectore, & R.P.D.Hieronymo Alber- celebraffent , fimulve feu alias munere benedictionis
noz electo Tucumanen, Epifcopo teftibus,&c.in quorumfidem huiufmodi quomodolibet vfi effent , in altaris miniſte-
bic me fubfcripfi. rio miniftrare , & dicto munere vti , necnon omnes &
Robertus Fontanus Archiuy Rom . Curf. Scriptor. quafcumque Prælaturas, obedientias,adminiſtrationes &
officia, Ordinis & Cogregationis huiufmodi,retinere,reci.
Tom. H. pere, gerere, &´exercere libere & licite poffint & valeant
Ff 2 nullamque
T
340 PIVS QVIN V S.
nullamque de præmiffis in quibufuis priuflegiis , facul- diuini nominis gloriam funt ftabilita , votiuum fufci-
tatibus , difpenfationibus & conceffionibus , etiam gra- piant incrementum.
tiam vel iuftitiam, feu mixtam concernentibus , etiam per 5.1.Accepimus fane nuper quod Societas nominis Dei, Sodalitas if:
Sedem Apoft.fibi pro tempore conceffis, mentionem fa- fiue Iuramentorum , originem & ortum habuerit ab Or- ab Ordine s.
cere teneantur,mifericorditer in Domino difpenfandi,li- dine Prædicatorum, eo quod ab ciufdem Ordinis profef- Dominicipro.
ceffit.
centiam & facultatem liberam, Apoftolica auctoritare te- foribus fuerit inftituta & aucta, necnon interuentu dile-
nore præfentium perpetuo concedimus & elargimur. &torum filiorum Fratrum dicti Ordinis multæ Indulgen-
Declaratio d. 5.2. Statuentes, abfolutiones, liberationes, reintegra- tiæ, aliaque priuilegia, & fauores dicta Societati, ab Apo-
conceffionis. tiones, difpenfationes, necnon omniaalia & fingula,quæ ftolica Sede fuerunt conceffa, tamen multi Clerici, &Pa
harum vigore fient, & inde perpetuo fequentur, valida & rochi in fuis Ecclefiis dictam Societatem erigere ftudent,
efficacia fore , omnibufque & fingulis , nunc & pro tem- ita vt aliquando fint plures in eadem Ciuitate Societates,
pore exiftentibus Monachis, conuerfis commiffis, oblatis, feu Confraternitates dictæ inuocationis Nominis Dei,
donatis, & aliis perfonis Congregationis huiufmodi , ita feu Iuramentorum, in diminutionem obferuantiæ, & de-
demum fuffragari, fi & dummodo donec vixerint in habi- uotionis , quæ ex frequentia conuenientium oriri folet,
tu & profeffione regulari eiufdem Congregationis vir- & non fine aliqua confufione , quæ ob præfatam caufam.
tutum Altiffimo famulati fuerint , fub obedientiaque in die Circumcifionis Domini , quando feftum prædicta
Prælatorum & Superiorum dicte Congregationis per- Societatis, feu Confraternitatis celebrari debet , accedere
manferint. confueuit.
Claufula pra
§. 3. Decernentes quoque præfentes literas perpetua 5.2. Nos in præmiffis pro noftri Paftoralis officij debi-- HicideoPont
feruatius ed in Ecclefis
roboris firmitate fubfiftere , & nullo vmquam tempore to opportune prouidere volentes, Motu proprio, nonad Ordinis.Oc.
fub quibufuis , fimilium vel diffimilium facultatum vel alicuius nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam,fed erigi mädat.
licentiarum reuocationibus , fufpenfionibus , limitatio- ex mera deliberatione ,& certa fcientia noftris,ac de Apo-
nibus , prohibitionibus , moderationibus, aliifve contra- ftolicæ poteftatis plenitudine, Quod in Ciuitatibus, op-
riis difpofitionibus , & in dicta bulla Coena Domini pro pidis , & locis totius orbis Chriftiani in quibus fuerint
tempore contentis minime comprehenfas effe , aut com- Ecclefiæ Ordinis Prædicatorum , ibi tantum , vel in hu-
prehendi debere , fed femper ab illis exceptas effe & cen- iufmodi Ciuitatibus , oppidis , & locis, in dictis Ecclefiis
feri , & quoties contraria huiufmodi emanabunt , toties Prædicatorum dumtaxat , dicta Societas , feu Confrater-
eafdem præfentes , & in eis contenta in priftinum & vanitas huiufmodi inftituatur in ciuitatibus oppidis , aut
lidiffimum ftatum reftituta , & perpetuo reintegrata effe. locis , in quibus non fuerit dicti Ordinis domus , aut in
Sicque in præmiffis omnibus & fingulis,per quofcumque finitimis Ecclefiis , abfque licentia Prioris Prouincialis,
Judices & Commiffarios , quauis auctoritate fungentes, feu Conuentualis dicti Ordinis , in cuius diftrictu fita
fublata eis & corum cuilibet quauis aliter iudicandi & in- fuerit Ecclefia in qua dicta Confraternitas , feu Societas
terpretandi facultate & auctoritate,iudicari & definiri de- eft, vel erit erigenda.
bere , irritum quoque & inane , fi fecus fuper his à quo- 5.3 . Quod fi fecus factum fuerit, Confratres taliter ad- Confra refque
quam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter conti- miffi , dicta Confraternitatis feu Societatis indulgentias aliter admif-
non confequantur , nec fauoribus , aut priuilegiis gau- fos
gerit attentari . Indulgen-
tias non con-
Clanf.derog.
5.4. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis,ac in pro- deant , quæ Confratribus legitime adfcriptis per Sedem fequi decor-
uincialibus & fynodalibus Conciliis editis fpecialibus præfatam conceduntur , Apoftolica auctoritate , tenore nit.
vel generalibus conftitutionibus ; & ordinationibus , ac præfentium perpetuo ftatuimus , & ordinamus , ac etiam
Congregationis & Ordinis prædictorum iuramento, con- diftrictius inhibemus, ficque volumus, &præcipimus.
firmatione Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, §. 4. Et nihilominus dilectis filiis Conferuatoribus Et contraue.
nientes coerce-
ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis quoque , indul- dicti Ordinis per præfentes Motu fimili mandamus , vt rimandatper
tis,& literis Apoftolicis, quibufuis perfonis, fub quibuf- contradictores , feu attentantes auctoritate noftra prohi- conferuatores
cumque tenoribus & formis,ac cum quibufuis, etiam debeant , ac etiam per cenfuras aliafque pœnas etiam pe- eiufdem Or-
rogatoriarum derogatoriis, aliifque efficacioribus & info- cuniarias , ac cetera iuris & facti remedia opportuna, dinis.
litis claufulis,ac irritantibus,& aliis decretis,in genere vel appellatione poftpofita compefcant , & reprimant , fu-
in fpecie conceffis,approbatis, & innouatis . Quibus om- per quibus illis facultatem , poteftatem , & auctorita-
nibus etiam fi de illis, corumque totis tenoribus fpecia- tem eifdem auctoritate & tenore concedimus , & impar-
lis,fpecifica,expreffa & indiuidua mentio,feu quæuis alia timur.
expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc §.5 . Decernentes præfentes literas de fubreptionis, vel claufulapra-
feruanda foret, tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad ver- obreptionis vitio , aut intentionis noftræ , vel quopiam feruatiua.
bum nihil penitus omiffo, & forma in illis tradita obfer- alio defectu notari, vel impugnarr, feu aliàs quomodoli-
uata inferti forent, præfentibus pro fufficienter expreffis bet infringi, vel retractari nullatenus vmquam poffe, fed
haben.illis alias in fuo robore permanfuris,hac vice dum- eas femper validas, & efficaces exiftere, fuofque plenarios
taxat fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con- effectus fortiri,& obtinere,necnon ab omnibus quos illa
trariis quibufcumque. concernunt inuiolabiliter perpetuo obferuari.
Sanctio pœ-
§. 5. Nulli crgo omnino hominum liceat hanc paginam 5.6. Sicque in præmiffis ab omnibus cenferi , & ita per Decretum
nalis.
noftræ, &c. infringere ,vel ei aufu temerario contraire. Si quofcumque Iudices,& Commiffarios , etiam S.R.E. Car- ritans.
quis autem hoc attentare præfumpferit indignationem dinales , ac Palatij noftri Apoftolici caufarum Auditores,
omnipotentis Dei,ac BB.Petri & Pauli Apoftolorum eius , fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi &
fe nouerit incurfurum .
D.P. An.6. interpretandi facultate, & auctoritate, iudicari, & definiri
13. Iunij. Dat.Romæ apud S. Petrum, anno Incarnationis Domi- debere,irritum quoque & inane fi fecus fuper his à quo-
nicæ 1571. Idus Iulij Pontificatus noftri anno fexto.
quam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contige-
rit attentari..
CXXX. Quod Confraternitates Sanctiffimi Nominis Dei §.7. Non obftantibus præmiffis,ac fel.rec.Bonifacij Pa- Clauf derogs
in Ecclefiis Ordinis Fratrum S. Dominici , fi pæ VIII. prædecefforis noftri de vna,& Concilij genera-
fis de duabus dietis, dummodo non vltra tres ad iudicium
extant , fin autem de licentia Prioris eiufdem vigore præfentium non trahatur , & Apoftolicis confti-
Ordinis, in aliis Ecclefiis inftituantur. tutionibus , & Ordinationibus , necnon dicti Ordinis
etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis
Ad hæc vide etiam fup . conftit.78. Pÿj IV. firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus, pri-
uilegiis quoque indultis , & literis Apoftolicis fub qui-
Edita An. D. PIVS PAPA QVINTVS bufcumque tenoribus & formis, accum quibufuis etiam
1571 .
Ad perpetuam rei memoriam. derogatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus , &
infolitis claufulis , etiam motu , & fcientia fimilibus
Exordium:
Ecet Romanum Pontificem æqui , & boni fupre- etiam confiftorialiter , ac alias in contrarium quomodo-
, tacticaprouido fuo indicio dif- liber conceffis ,approbatis , & innouatis , quil us om-
Drum affertorum
patere , vt fcandalis quibuflibet obuietur , & ea quæ in nibus etiam fide illis eorumque totis tenoribus fpecialis,
fpecifica,
" PIVS QVINT V Š. 34£
fpecifica, indiuidua , & expreffa mentio habenda, aut ali- prio non ad ipforum Præpofiti Generalis , & Societatis,
qua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret , tenores vel alicuius corum , aut alterius pro eis nobis fuper hoc
huiufmodi ac fi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo, oblatæ petitionis inftantiam, fed ex mera liberalitate, &
& forma in illis tradita obferuata infererentur, præfenti- certa fcientia noftris,illam, & illius Præpofitum,ac fingu-
bus pro expreffis habentes , illis alias in fuo robore per- las perfonas Societatis huiufmodi vere,& non ficte men-
manfuris, hac vice dumtaxat, fpecialiter & expreffe dero- dicantes fuiffe, effe, & fore ; & inter aliorum fratrum , &
rogamus, contrariis quibufcumque,aut fi aliquibus com- religioforum Mendicantium ordines, aliofque Fratres, &
muniter vel diuifim, à prædicta fit Sede indultum , quod Religiofos Mendicantes,prout illos nos connumeramus,
interdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint per & connumerari debere; ac omnes & fingulas tàm iuris,
literas Apoftolicas non facientes plenam & expreffam, ac quam hominum difpofitiones,in fauorem Religioforum,
de verbo ad verbum de indulto huiufinodi mentionem. feu fratrum Mendicantium nunc & pão tempore emana-
Fides exem-
§. 8. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad tas , etiam in Societate , illiufque Domibus , Collegiis,
plorum.
fingula quæque loca vbi neceffarium fucrit deferre,volu- Præpofito, & aliis Religiofis locumhabere.
mus quod illarum tranfumptis manu alicuius Notarij pu- §.3 . Necnon omnia, & fingula quæcumque,quotcum- Eorumq; om-
nibus gaudet
blici fubfcriptis, & fingulo alicuius perfonæ in dignitate que, & qualiacumque fint, etiam fpeciali nota digna Pri- gratis &pri
Ecclefiaftica conftitutæ munitis , eadem prorfus fides, in uilegia, immunitates, exemptiones, facultates,conceffio- legis.
judicio & extra adhibeatur, quæ præfentibus adhiberetur nes , indulta , indulgentia s , peccatorum remiffiones , &
fi forent exhibitæ vel oftenfæ. gratias,tam fpirituales, quam temporales, literafque Apo-
Dat.P.An.6.
Dat. Romæ apud S. Petrum fub annulo Pifcatoris , die ftolicas, etiam iuftitiam fiue mixtim concernentia,hacte-
21.Iulij.
21.Iunij, Pont.noftri anno 6. nus per Nos , & quofcumque alios Romanos Pontifices,
tàm prædeceffores, quam fucceffores noftros, & denique
CXXXI. Declaratio , quod Religio Clericorum Regula- Sedem Apoftolicam, & illius Legatos de latere,fiue Nun-
rium Societatis lefu , eft vere de Ordinibus cios , & quauis auctoritate fungentes , etiam motu , &
fimilibus , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitu-
Mendicantibus , corumque gratiis & priuilegiis fcientia
dine , etiam confiftorialiter tàm in genere , quam in fpe-
tam conceffis quam concedendis perfruitur. cie , & tam communiter , & coniunctim , quàm particu-
Alia de hac Religione videfup.in conft.25.Pauli III. lariter, & diuifim , etiam per modum extenfionis,feu com-
municationis , & alias quomodolibet , quibufuis Ordi-
Regimini. vbiplene notaui. nibus fratrum , & fororum Mendicantium quocumque
Edita An. D.
PIVS PAPA QVINTVS nomine nuncupentur , illorumque Congregationibus,
1571..
Ad perpetuam rei memoriam. Conuentibus , & Capitulis , ac vtriufque fexus perfonis,
Proxmium. confideratio nis intuitu perfcrutamu r, ac illorum Monafteriis , Domibus , Ecclefiis , Hofpita-
Vm indefeffæ
D quantam Chriftianæ Reipublicæ vtilitatem attule- libus , & aliis piis locis hactenus conceffa , & in pofte-
rint Dilecti filij prefbyteri Societatis Iefu, ac plane con- rum concedenda ; quorum omnium & fingulorum teno-
fpicimus eos vere mundi huius relictis illecebris , adeo res , ac fi de verbo ad verbum inferti forent , præfentibus
Seruatori fuo fe dedicaffe , vt conculcatis thefauris, quos pro expreffis , & infertis haberi volumus , eifdem Præ-
ærugo & tinea comedit , lumbifque paupertate & humi- pofito , ac Societati , & omnibus illius perfonis , Domi-
litare præcinctis , non contenti terrarum finibus , vfque bus ac Collegiis vbique terrarum fitis , ita quod Societas,
ad Orientales , & Occidentales Indias penetrauerint , ac Domus , Collegia , Præpofitus , & perfonæ huiufmodi
corum aliquos ita Domini amor perftrinxerit , vt etiam omnibus , & fingulis prædictis Priuilegiis , immunitati-
proprij fanguinis prodigi , vt verbum Dei inibi efficacius bus , exemptionibus , facultatibus , conceffionibus , in-
plantarent, martyrio voluntario fe fuppofuerint, perque dultis , Indulgentiis , remiffionibus , gratiis , & literis,
corum fpiritualia exercitia, etiam regna ipfa fidem Chriftieifdem fratrum , & fororum Mendicantium Ordinibus,
agnouerint, ac tam inibi, quam vbique terrarum charita- Congregationibus , Conuentibus , Capitulis , perfonis,
tis, & mifericordiæ opera exercere ftudeant , facere nullo Monafteriis , Domibus , Ecclefiis , Hofpitalibtis , & aliis
modo poffumus , quin eos tanquam veros palmites in piis locis , vt præfertur conceffis & concedendis , antea
Chrifto per charitatem coniunctos, & benigne amplecta- potuerint , & nunc ac in futurum , dummodo inftituto
mur, & ea fibi ſpecialiter concedamus , quæ & pauperta- Societatis , & Præpofiti , feu deputatarum perfonarum
tis per eos emifla voto, & eorum inftituto, ac commodi- huiufmodi voluntati , & beneplacito non refragentur,
tati credimus profutura. poffint libere , & licite vti , frui , potiri , & gaudere in
Caufa buius
5.1 . Hinc eft quod Nos attendentes, quod licet dilecti omnibus & per omnia , non folum ad illorum inftar,
declarationis filij Præpofitus generalis , & prefbyteri Societatis huiuf- fed pariformiter , & æque principaliter , abfque vlla
modi , tum quia ipfa Societas mendicans exiftit , quippe prorfus differentia , perinde ac fi Societati , Præpofito ,
quæ ex eius inftituto, & conftitutionibus Apoftolica au- perfonis , Domibus , & Collegiis prædictis nominatim,
&toritate confirmatis, bona ftabilia poffidere nequit , fed & fpecialiter & generaliter conceffa fuiffent , Apoftolica.
incertis eleemofynis fideliumq; largitionibus,& fubuen- auctoritate , tenore præfentium perpetuo fancimus , vo-
tionibus viuit ; tum quia non minus quam ceteri mendi- lumus , & declaramus , ac pariter concedimus , indulge-
cantes in excolenda vinea Domini affidue laborant , fru- mus , & elargimur.
&ufque ingentes & falutiferos producunt , & propterea 5.4.Decernentes præfentes literas nullo vmquam tem- Claufulapra
• eifdem priuilegiis , indultis , & gratiis Fratribus Mendi- pore per Nos,aut Sedem prædi&tam reuocari, aut limitari, feruatind.
cantibus hactenus conceffis, vti, frui , potiri , & gaudere vel illis derogari poffe,neque fub vllis fimilium,vel diffi-
merito poffint ac debeant. Cum tamen illud aliquando milium gratiarum, reuocationibus, alterationibus ,limita-
in controuerfiam deduci poffet , & ex eo quod dicta So- tionibus,derogationibus,aut aliis contrariis difpofitioni
bus,nunc & pro tempore emanatis, comprehédi,fed fem-
Declaratio cieras Collegia habeat ſecum adiuncta,
m
§. 2. Nos ambiguitate huiufmodi omnino amputare per ab illis excipi,& quoties reuocari,alterari ,limitari,vel
quod Societas
eft de Ordini volentes eofdemque Præpofitum, & Societatem, corum- derogari contingat,toties in priftinum,& cum in quoante
bus Mendi- que fingulos à quibufuis excommunicationis, fufpenfio- præmiffa erant,ftatum reftitutas,& de nouo,etiam fubpo-
cantibus.
nis , & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis , cen- fteriori,data per pro tempore exiftentem Societatis huiuf
furis, & pœnis,à iure vel ab homine, quauis occafione vel modi Præpofitum Generalem eligenda, concellas effe , &
caufa latis, fi quibus quomodolibet innodati exiftunt, ad fore,ac ita,& non aliter per quofcumque Iudices,tam or
effectum præfentium dumtaxat confequendum , harum dinaria , quam delegata , & mixta auctoritate fungentes,
ferie abfoluentes , & abfolutos fore cenfentes ; necnon etiam S.R.E.Card.etiam Sedis Apoftolicæ Legatos de late-
re, & Nuncios, ac caufarum Palatij Apoftolici Auditores,
dicta Societatis inftituti , conftitutionum, & difpofitio-
num, tam de iure, quam ab homine prouenientium,nec- fublata eis,& eorum cuilibet quauis aliter iudicandi facul
necnon Priuilegiorum,immunitatum,indulgentiarum,& tate, vbique, & in quauis inftantia interpretari , cenferi ,
gratiarum mendicantibus fratribus hujufmodi quomo- iudicari, cognofci , & decidi debere. Irritum quoque &
dolibet concefforum , ac literarum defuper confectarum inane quicquid fecus fuper his à quoquam, quauis aucto-
tenores præfentibus pro exprellis habentes. Motu pro- ritate, icienter vel ignoranter contigerit attentari .
Ff 3 §.f . Quo
Tom, II,
342 PIVS QVINT V S.
Deputatio $.5. Quocirca venerabilibus fratribus, Patriarchis, Ar- PIVS EPISCOP V Ś,
Edita An. D.
executorum chiepifcopis , ac dilectis filiis eorum Vicariis in fpiritua- Ad perpetuam rei memoriam. 1571.
libus, aut officialibus generalibus , & curiæ caufarum Ca-
meræ Apoftolicæ Generali Auditori , necnon Abbatibus Rom .Pont.circumfpecta benignitas , honeftis peten- Exordium;
s
Prioribus , Præpofiti , Decanis , Archid iac oni s , Canoni s tium votis quæ perfonarum fub Religionis iugo Al-
um em
cis, & Capitulis , ac aliis ad quos id quomodolibet fpe- tiffimo famulanti ftatum, & falubrem direction ref-
Etat, & fpectabit , per præfentes Motu fimili , mandamus, piciunt, ad exauditionis gratiam libenter admittit , & fa-
quatenus ipfi, vel duo, aut vnus eorum per fe , vel alium, uoribus profequitur opportunis.
feualios,præfentes literas,& in eis contenta quæcumque 5.1.Exponi nobis nuper fecit dilectus filius Prior Pro- Petitio Ordi-
vbi, & qua ndo s it
opu fuer ,ac quo tie s te
pro par dic tor um uincialis Prouinciæ Hifpaniæ Ordinis Fratrum Prædica- .
Præpofiti , & perfon aru m s
Societati huiufm odi , vel ali- torum,quod cum in Bulla Cru cia ta San ctæ s
, & alii pri ui-
cuius corum fuerint requifiti , folemniter publicantes, legiis,quæ ab Apoftolica Sede concedi folent,detur facul-
eifque in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiften- tas eligendi confefforem idoneum , ab Ordinario appro-
tes,faciant eos præmiffis omnibus , & fingulis pacifice batum , qui poffit Chrifti fideles abfoluere à cafibus Or-
frui, & gaudere, non permittentes eos defuper per quof- dinario referuatis , & à quibufdam etiam quæ dicte Sedi
cumque quomodolibet indebite moleftari :contradictores referuata funt ; Religiofi dicti Ordinis , feu corum non-
quoflibet , & rebelles per fententias , cenfuras , & pœnas nulli etiam his facultatibus vti præfumunt , & illarum
Ecclefiafticas , aliaque opportuna, iuris , & facti remedia, prætextu eligunt confefforem aliquando , præter eos, qui
appellatione poftpofita , compefcendo , legitimifque fu- à fuis Prælatis, pro audiendis corum confeffionibus de-
per his habendis feruatis proceffibus , fententias ,cenfuras, putati funt , quod aliquando in fpeciale eorum vergit
& pœnas ipfas, etiam iteratis vicibus aggrauado,inuoca- detrimentum . Quare prædictus Prior nobis humiliter
to etiam ad hoc, fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis. fupplicari fecit, quatenus in præmiffis opportune proui-
Claufula de- §.6. Non obftantibus noftra de non expediendis literis dere de benignitate Apoftolica dignaremur.
rogatoria. §. 2. Nos igitur huiufmodi obuiare volentes, ac cum- Declaratio
fuper indulgentiis ad inftar, ac fel.rec Bonifacij PP.VIII .
Prædecefforis noftri de vna,& Concilij Generalis de dua- dem Priorem à quibufuis excommunicationis, fufpenfio- Pape
ifti quod
Fratres
bus dietis , dummodo vltra tres dietas quis vigore præ- nis, & interdicti, aliifque fententiis , cenfuris , & pœnis Sororesnon
fentium ad iudicium non trahatur , & aliis Apoftolicis à iure vel ab homine , quauis occafione vel caufa , fi qui- vtanturCru-
conftitutionibus , ac quibufuis etiam iuramento , confir- bus quomodolibetinnodatus exiftit, ad effectum præfen- ciata aut a-
matione Apoftolica,vel quauis firmitate alia roboratis fta- tium dumtaxat confequendum , harum ferie abfoluen- lis priuilegiis
quoadelectic
tutis, & confuetudinibus . Priuilegiis quoque, indultis , ces , & abfolutum fore cenfentes , huiufmodi fupplica- nem Confeffo-
& literis Apoftolicis , quibufuis perfonis per quofcum- tionibus inclinati talem conceffionem Cruciata Sanctæ, rum, & abſor
que Romanos Pontifices Prædeceffores noftros , ac Nos, & aliorum indultorum particularium , quantum ad præ- lutionem à
& Sedem Apoftolicam , etiam Motu & fcientia fimilibus , dictum articulum eligendi Confefforem , & abfoluendi cafibus refer-
uatis.
ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , & cum quibuf- à cafibus referuatis , cum Fratribus , & Sororibus Monia-
uis irritatiuis , annullatruis , caffatiuis , reuocatiuis , mo- libus totius Ordinis prædicti , tam Prouinciæ Hifpaniæ
dificatiuis , præferuatiuis , exceptiuis , declaratiuis , mentis huiufmodi , quam extra cam vbilibet locum minime ha-
atteftatiuis, ac derogatoriarum derogatoriis , aliifque effi- bere nec cenferi , fed noftræ intentionis exiftere , quod
cacioribus , & infolitis claufulis , irritantibufque & aliis iidem Fratres , & Moniales , quantum ad Sacramenti Pœ-
decretis , in genere vel in fpecie , ac alias quomodolibet, nitentiæ , feu Confeffionis adminiftrationem , difpofi-
etiam pluries conceffis , confirmatis, & innouatis ; quibus tioni fuorum Prælatorum fubiecti fint, Apoftolica aucto-
omnibus , & fingulis , etiam fi in eis caueatur expreffe, ritate tenore præfentium perpetuo declaramus : eifdem
quod illis nullatenus derogari poffit , pro illorum fuffi- tamen Prælatis , vt in vfu huius poteftatis , fe cum ſub-
cienti derogatione,de illis eorumque totis tenoribus , fpe- ditis benignos & faciles exhibeant præcipientes , & man-
cialis , fpecifica , & exprefla mentio habenda , feu aliqua dantes.
alia forma ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi præ- S.3 . Et infuper , quia Sacrum œcumenicum Genera- Conceffio fa
cultatis Pre-
fenticus pro expreffis habentes , illis alias in fuo robore t
le Triden . Concil. concef fit Epifco pis , vt abfolu ere latis huius
permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter , & expreffe poffint in foro animæ , feu confci ent iæ s
ab omnibu pec- Ordinis ab-
derogamus contrariis quibufcumque : aut fi aliquibus , catis , & difpenfare in irregularitatibus pront feil. 24. foluendi Fra-
tres & Sorores
communiter vel diuifim ab eadem fit Sede indultum cap. 6. habctur , ne Prior Conuentualis , & fuperiores &cum eis
quod interdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint Prælati dicti totius Ordinis , cam in dicta Prouincia, difperandi ſi-
per literas Apoftolicas non facientes plenam , & expref- quam extra eam vbilitet , in hac parte deterioris condi- eut Epifcopi
fam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufinodi men- tionis quam Clerici , aut fæculares exiftant , eifdem cu Clericis.
tionem.
Priori Conuentuali , & fuperioribus Prælatis , vt ipfi per
Fides tran-
§. 7. Volumus autem quod præfentium tranfumptis fe ipfos idem omnino poffint in Fratres , & Moniales
fumptorum.
manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, & figno alicu- dicti Ordinis fibi fubditos quod poffunt Epifcopi in
ius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftituta munitis, Clericos & laicos fibi fubiectos , tam quo ad abfoluen-
eadem prorfus fides in iudicio , & extra adhibeatur, quæ di , & difpenfandi huiufmodi , quam alias quafcum-
ipfis originalibus literis adhiberetur , fi forent exhibita, que facultates , eadem auctoritate , & tenore , etiam
vel oftenfæ. perpetuo concedimus , & indulgemus , ac etiam de-
Dat.P An.6.
Dat.Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, die claramus.
7.Iulij.
7. Iulij. millefimo quingentefimo feptuagefimo primo $.4. Decernentes præfentes literas perpetuo durare, & Claufulapra-
Pontificatus noftri anno 6. valere , & fub quibufuis illarum confimilium , vel diffi- feruatiua.
milium conceffionum , indulgentiarum, & gratiarum re-
CXXXII. Facultas Prælatorum Ordinis Fratrum Prædica- uocationibus, fufpenfionibus, alterationibus, derogatio-
nibus ,vel aliis contrariis difpofitioni bus ,ctiam
Pontifices per nos, &
torum S. Dominici , abfoluendi fuos Fratres & fucceffores noftros Romanos pro tempore exi-
Moniales , & cum eis difpenfandi, ficut Epifco- ftentes , aut Sedem Apoftolicam , etiam ex quauis caufa,
copi cum Clericis , interdicto eis vfu Cruciatæ aut alias quomodolibet , canonice vel de facto , nunc , &
vel alterius priuilegij ad eligen. confeffores , & pro tempore factis & faciendis nullatenus comprehenas,
obtinendas ciufmodi abfolutiones, & difpenfa- fed femper ab illis exceptas , & quoties illæ emanabunt,
tiones. toties in priftinum , & validiffimum ftatum reftitutas, &
de nouo conceffas exiftere, & fore,ac cenferi, & fuffraga-
Alta de hisfratribus vide fup.in conft.2.Hon . 3. Re- ri debere. Irritum quoque , & inane , fi fecus fuper his à
ligiofam.& de Sororibus vide itidemfup.in conft. quoquam , quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter
1. Innoc.VIII. Sedis. Et ad hanc bullam, neceffa- contigerit attentari.
§.5 . Non obftantibus præmiffis, & quibufuis Apofto- Claufula de-
rium puto videndam quoque effe conft.115.Clem. licis , ac Vniuerfalibus , Prouincialibus , & Synodalil us rogatoria.
VIII. Quæcumque .
Conciliis editis , fpecialibus vel generalibus , Confti-
tutionil us,
tutionibus, & Ordinationibus. Necnon quibufuis etiam 5. 3. Inhibentes quibufcumque Regularibus quo- Inhibitio con-
tra inobfer-
iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmi- rumuis Ordinum, etiam Mendicantium vt præfertur, ne uantes.
tate alia roboratis, Statutis, & Confuetudinibus, priui- vigore deputationis , & approbationis ab eifdem Magi-
legiis quoque, indultis, & literis Apoftolicis, quibufuis ftris, & Miniftris prouincialibus, etiam quod illarum ac-
perfonis, fub quibufcumque tenoribus & formis,ac alias cafione ab Ordinariis hucufque tolerati fuerint , abfque
quomodolibet conceffis, approbatis, & innouatis. Qui- fpeciali in pofterum licentia , & approbatione ab Ordi-
bus omnibus , &fingulis, etiam fi de illis, eorumque to- nariis obtinenda, fæcularium confeffiones audire præfu-
tis tenoribus fpecialis, fpecifica, indiuidua , & expreffa mant. Decernentes irritum & inane fi fecus fuper his à
mentio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter con-
feruanda foret, tenorem fuum, ac fi de verbo ad verbum, tigerit attentari.
nihil penitus omiffo,& forma in eis tradita obferuata in- §.4. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- Derogatio co
fererentur, præfentibus pro fufficienter expreffis haben- nibus Apoftolicis, ac noftris literis prædictis,& aliis po- trariorum
tes, illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum- ftea quibufcumque regularibus conceffis , & forfan ex-
taxat , fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con- tenfis , quas quo ad ea quæ præfentibus aduerfantur &
trariis quibufcumque , aut fi aliquibus communiter vel contrariantur, penitus & omnino reuocamus, calfamus,
diuifim, ab eadem fit Sede indultum, quod interdici, fu- & irritamus, necnon Monafteriorum , & aliorum Regu-
fpendi , vel excommunicari non poffint, per literas Apo- larium locorum , ac Ordinum quorumcumque , etiam
ftolicas non facientes plenam , & expreffam , ac de verbo iuramento , confirmatione Apoftolica, vel quauis firmí-
ad verbum de indulto huiufinodi mentionem. tate alia roboratis ftatutis , & confuetudinibus, priuile-
D. P. An. 6. Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub Annulo giis quoque, indultis , & literis Apoftolicis , etiam Mari
21. Iuly.
Pifcatoris , die 21. Iulij 1571. Pontificatus Noftri An- magno , feu bulla aurea , aut alias nuncupatis, quibufuis
no Sexto . Monafteriis , Regularibus locis , fub quibufcumque te-
noribus & formis , ac cum quibufuis etiam derogato-
riarum derogatoriis , aliifque efficacioribus , & infolitis
CXXXIII. Regul ares cuiuf cumqu e Ordin is , etiam Mend i . claufulis, necnon irritantibus & aliis decretis,etiam Mo-
tu proprio & ex certa fcientia, ac de Apoftolicæ potefta-
cantes , Lectores , aut in Theologia graduati,
tis plenitudine , aut alias quomodolibet conceffis , ac
nonpoffint fæcularium confeffiones audire, nifi etiam iteratis vicibus approbatis & innouatis, quibus
fuerint ab Ordinariis præuio examine appro- omnibus , etiam fi pro illorum fufficienti derogatione
batı. de illis eorumque totis tenoribus, fpecialis, fpecifica, ex-
preffa , & indiuidua, ac de verbo ad verbum, non autem
Hoc idem habetur in Concil. Trid .feff.23.cap.15 .& per claufulas generales idem importantes , mentio feu
infra in Greg.XIII. conftit.9 . In tanta , & Clem. quæuis alia expreffio habenda,aut aliqua exquifita forma
feruanda effet, tenores huiufmodi , ac fi de verbo ad ver-
VIII. conft.115. Quæcumque .
Load verbum nihil penitus omiffo & forma in illis tra
Priuilegia, & Indulta omnia, etiam per modum commu- dita obferuata inferti forent, præfentibus pro fufficien-
nicationis conceffa Militiis , Hofpitalibus, Collegiis, ter expreffis habentes, illis alias in fuo robore permanfu-
Capitulis, Religionibus, Societatibus, Congregatio- ris, hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus
nibus , & Ordinibus tam Mendicantibus, quam non contrariis quibufcumque.
Mendicantibus , ceterifque locis piis, & corum, fiue §. 5. Vt autem præfentes literæ ad omnium quorum Formapubl.
carum refpectiuè perfonis , fæcularium perfonarum intereft notitiam deducantur , nec aliquis earum igno-
Confeffiones audiendi abfque Ordinarij examine, & rantiam prætendere , aut contra eas fe excufare valeat,
approbatione,reuocauit S.D.N.Vrban.VIII.Conft.92 . dicta auctoritate ftatuimus & decernimus, vt ipfæmet li-
Cum ficut inf. tom.4. teræ, vel earum tranfumptum in bafilica Principis Apo-
ftolorum de Vrbe ,fancti Ioannis Lateranenfis , ac Can-
Edita Av. D. P IV S EPIS COPS, cellariæ Apoftolicæ valuis , ac in acie Campi Flora per
1571.
aliquos ex Curforibus noftris publicentur, earum exem-
Exordium. Omani Pontificis prouidentia circumfpecta non- plo in fingulis valuis & acie prædictis affixo & dimiffo.
nunquam
nunquam geftaper
Romani un , cation
gefta per cum circumspec
rationabilib tanon-
us & honeftis §.6.Verum qua difficile foret præfentes literas ad fin- Fides tran
fuadentibus caufis , moderatur & commutat in melius, gula quæque loca in quibus de eis fides facienda erit, fumpsi,
prout in Domino confpicit falubriter expedire. deferri , volumus & dicta auctoritate decernimus, quod
Ha declara- §. 1.Nuperfiquidem quafdam declarationes & mode- earumdem literarum tranfumptis , manu alicuius Notarij
tiones Conci- rationes circa nonnulla Concilij Tridentini decreta re- publici fubfcriptis ; & figillo alicuius Prælati , feu per-
ly, habentur gulares perfonas Ordinum Mendicantium eorumque in- fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis, eadem
Supra in conftituta concernentia edidimus & promulgauimus : Et
flit.41. prorfus fides adhibeatur , in iudicio & extra illud, quæ
quia vti accepimus illarum vigore facerdotes regulares eifdem præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ vel
prædictorum Ordinum quandoque minus idonei, & in- oftenfæ.
habiles confeffionibus fæcularium audiendis ab eorum Nulli ergo,&c.
fuperioribus præpofiti , abfque aliqua Epifcoporum,fed Datum Romæ apud Sanctum Petrum Anno Incarna D. P. Anib;
fola Magiftri Ordinis Generalis, aut Prouincialium mi- tionis Dominicæ, millefimo quingentefimo feptuagefi- 6. Augufti.
niftrorum approbatione admittuntur. mo primo , octauo id. Augufti , Pontificatus noftri An-
Regulares no §. 2. Nos fuper his pro debito paftoralis officij prout no fexto.
audiant con-
iz. Publicatio:
Anno à natiuitate D. 1571. indictione 14. die vero 22.
feffionesfa- tenemur falubriter prouidere volentes, tenore præfen-
cularium nifi tium
hac noftra conftitutione perpetua fancimus, & de- menfis Augufti Pontificatus Sanctißimi in Chrifto patris,
abOrdinariis claramus , decretum Concilij Tridentini de approbatio- & D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. Anno eius
fine
ti , approba-
vt ne Regularium audiendis confeffionibus fæcularium fexto, retrofcripta litera affixa & publicata fuerunt in locis
eti
, am Con cil .
betpræpofito rum ab Epifcopis facienda , obferuari debere retrofcriptis , per nos Ioannem Guerardum, & Alamanum
Trid. feff.2 3. etiam in omnibus Regularibus , quorumuis Ordinum de Alamanis Curfores.-
cap.35. etiam Mendicantium , etiam fub regulari difciplina vi- Philibertus Chapins Mag.Curf.
uentibus , etiam fi fint lectores , aut in Theologia etiam
de fuperiorum fuorum licentia , graduati, vel promoti, CXXXIV`
vel à luis Magiftris Generalibus, vel Prouincialibus Mi- Reuocatio regreffuum , acceffuum , & coadiuto-
niftris , fæcularium confeffionibus audiendis expofi- riarum quibufcumque ad beneficia Ecclefiafti-

ti. Volumus tamen eos qui femel ab Epifc opo in ca conceffarum .
Ciuita te & diœcef ibus fuis præui o exami ne approb ati
Prohibitionem vero de cetero acceffus & regreſſus
fuerint , ab codemEpifcopo iterum non examinari . Ab
Epifcopo autem fucceffore pro maiori confcientiæ fuæ concedendi, extendendi, aut transferendi , babes
quiete examinari de nouo poterunt. in Conc. Trident.feff. 25.cap. 7.
Ff 4 Pins
PIVS QVINT V S.
344
Edits A. D. PIVS EPISCOPV S , Domini noftri , D. Py Papa V. Anno Sexto , die verò
1571. Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. mercurij 19. menfis Septembris , Retrofcripta litera Apo-
Exordium. Omani Pontificis prouidentia circumfpecta non- ftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas Bafilica Princi-
numquam gefta per prædeceffores fuos rationabili pis Apoftolorum de Vrbe,fancti Ioannis Lateranenfis, Can-
bus & honeftis fuadentibus caufis ,moderatur & reuocat, cellaria Apoftolica , & in acie Campi Flora , dimifsis illa-
prout id Ecclefiarum indemnitati, confpicit in Dominorum copiis in fupradictis locis affixis per nos Ioannem de
expedire. Soya, & Petrum Sprengerium Sanctiff. Domini Noftri Pa-
Reuocatio re- S.1.Hinc eft quod nos volentes omnem hæreditariam Pa Curfores.
greffuum, & beneficiorum Ecclefiafticorum fucceffionein de Ecclefia Antonius Clerici pro Domine Magiftro Curforum.
coadiutoria-
rum ab bene- Dei tollere , ac libertati beneficiorum huiufinodi proui-
ficia conceffa- dere, & vt de perfona magis vtili & idonea, prout requi-
um, fuper ritur,facilius prouidere valeat, Omnes & fingulos regref- Contra habentes beneficium Ecclefiafticum, non CXXXV.
quibus litera fus , acceffus & ingreffus , etiam euentuales , aut pœna- recitantes horas Canonicas.
Apoft. inte-
les , ac coadiutorias etiam de confenfu , aut alias quo-
graliter , ex- P IVIVS S E
EPIPIS SCOCO P V S, Edita An.D.
pedita non modolibet fub quibufcumque tenoribus & formis , ac 1571.
fuerunt. cum quibufuis efficaciffimis , etiam Motu proprio, & ex Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
certa fcientia, ac de Apoftolica poteftatis plenitudine, X proximo Lateranen. Concilio , ea falubris fanctio Leo X. decre
claufulis irritantibus, & aliis decretis quomodolibet per Emanuit vt quicumque habens beneficium Eccle- uis no recitá-
quofuis Romanos Pontifices prædeceffores noftros ad fiafticum , cum cura, & fine cura,fi poft fex menfes, quam tes horas,Ca-
monicas a-
beneficia Ecclefiaftica, cum cura & fine cura , fæcularia, illud obtinuerit , diuinum officium , legitimo celiante
mitterefru-
& quorumuis Ordinum regularia, etiam fifæcularia,Ca- impedimento non dixerit beneficiorum fuorum fructus, tus benefic.
nonicatus , & præbendæ , dignitates, perfonatus, admi- prorata omiffionis officij , & temporis , fuos non faciat, prorata, vt
niftrationes , vel officia in Cathedralibus etia Metropoli- fed eos tamquam iniufte perceptos , in fabricas ipforum fup.in cõft.7 .
9.38.
tanis aut collegiatis Ecclefiis , & dignitates ipfæ in Ca- beneficiorum, vel pauperum eleemofynas erogare tenea-
thedralibus etiam Metropolitanas poft Pontificales matur. Verumtamen multorum animi fufpenfione tenen-
iores , feu Collegiatis Ecclefiæ huiufmodi principales, tur , cuiufmodi ratæ prædictæ ratio fit habenda.
Regularia vero beneficia huiufmodi , Monafteria etiam §. 1. Nos huic rei euidentius atque expreflius proui- Hic modo
Pont-hancra-
confiftorialia , prioratus , præpofituræ , dignitates etiam dere volentes , ftatuimus, vt qui horas omnes Canoni- tam declarat
conuentuales , perfonatus , adminiftrationes , vel officia cas vno , vel pluribus diebus intermiferit , omnes bene-
etiam clauftralia , ac hofpitalia & præceptorias etiam ficij , feu beneficiorum fuorum fructus, qui illi, vel illis
hofpitalis fancti Ioannis Hierofolymitani , etiam qua- diebus refponderent, fiquoti die diuiderentur, qui vero
rumuis aliarum militiarum quibufuis perfonis cuiufcum- Matutinum tantum , dimidiam, qui ceteras omnes horas,
que ftatus , gradus, ordinis , & conditionis exiftentibus, aliam dimidiam, qui harum fingulas, fextam partem fru-
etiam Epifcopali , Archiepifcopali, Patriarchali dignita- & tuum eiufdem diei amittat ; tametfi aliquis choro addi-
te , aut Cardinalatus honore pollentibus conceffos, fu- ctus non recitans omnibus horis Canonicis cum aliis
per quibus literæ Apoftolicæ integraliter hactenus expe- præfens adfit , fructufque , & diftributiones forte aliter
ditæ non fuerunt, etiam fi in Plumbaria noftra aut penes affignatas , fola præfentia iuxta ftatuta, confuetudinem,
Summatorem noftrum reperiantur, Motu proprio, & ex fundationem , vel alias fibi luctifeciffe prætendat etiam
certa noftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis pleni- præter fructuum , & diftributionum amiffionem. Item
tudine , auctoritate Apoftolica tenore præfentium reuo- ille , qui primis fex menfibus officium non dixerit, nifi
camus , calfamus , & abolemus. legitimum impedimentum ipfum excufauerit, graue pec-
Cancellaria,
§. 2. Mandantes dilectis filiis noftris Vicecancellario, catum intelligat admififfe.Declarantes præftimonia,præ-
ceterifque officialibus tam Can- ftimoniales , portiones, & qualiacumque alia beneficia,
officia- & dilecto Summatori ,
Camera
Apoft.
Les liceras de Cellariæ Apoftolicæ , quam Cameræ noftræ ad quos fpe- etiam nullum omnino feruitium habentia obtinentes,
Super non ex- ctat in virtute fancta obedientiæ, & fub indignationis cum prædictis pariter conueniri. At quicumque penfio-
pediant. noftræ pœna, ne in futurum fuper dictis gratiis regreffus,
nem, fructus, aut alias res Ecclefiafticas, vt Clericus per-
acceffus, & ingreffus , necnon coadiutoriarum literas excipit , eum modo prædicto ad dicendum officium
pediant aut relaxent. paruum Beatæ MARIA Virginis decernimus obligatum,
Decretum ir 5.3 . Decernentes ex nuncirritum &inane quicquid
ritans. & penfionum , fructuum, rerumque ipfarum amiffioni
illlorum prætextu contra præmiffa fcienter vel ignoran- obnofium.
Contrariis de- ter contigerit attentari. §. 2. Nulli ergo omnino hominumliceat hanc pagi- Sanctiopœn
rogat. §. 4. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- nam noftrorum ftatuti , declarationis , & decreti infrin-
nibus Apoftolicis , ac etiam noftra de non tollendo iu- gere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc
re quæfito regula , ceterifque contrariis quibufcumque. attentare præfumpferit , indignationem Omnipotentis
Forma publ.
§. 5. Vt autem præfentes literæ ad omnium, quorum Dei , ac beatorum Petri , & Pauli Apoftolorum eius, fe
bane conftis intereft , notitiam deducantur, nec aliquis earum igno- nouerit incurfurum .
rantiam prætendere, aut contra eas fe excufare valeat, di- Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- D. P.An.6.
Eta auctoritate ſtatuimus & decernimus vt ipfamet lite- tionisDominicæ,millefimo quingentefimofeptuagefimo 20-Septemb.
ræ vel earum tranfumptum , in Bafilicæ Principis Apo- primo , duodecimo Calend. Octob. Pontificatus noftri
ftolorum de Vrbe, fancti Ioannis Lateranen. ac Cancel- Anno fexto,
lariæ Apoftolicæ valuis , ac acie Campi Flore per ali-
quem ex curforibus noftris publice ntur, earum exemplo Iurifdictio Epifcoporum vifitandi parochiales Ec- CXXXVI
in fingulis valuis , & acie prædictis affixo & dimiffo. clefias Fratrum Militum S. Ioannis Hierofo-
Tranfumpto-
$.6.Verum quia difficile foret præfentes literas, ad fin-
lymitani, quoad animarum curam , & admini-
rumfides.. gula quæque loca , in quibus de eis fides facienda erit,
ftrationem Sacramentorum.
deferri, volumus , & dicta auctoritate decernimus quod
earumdem literarum tranfumptis manu alicuius Notarij Hac iurifdictio à Pontt. fuccefforibus femperprafer-
publici fubfcriptis , & figilloalicuius Prælati , feu per-
uatafuit, vt liquet ex lectura conft.5 . Greg.XIV.
Tone in dignitate Ecclefiaftica conftituta munitis, eadem
Quanta,& aliarum Bullarum quas ibi indicabo.
prorfus fides adhibeatur in iudicio & extraillud, quæ
eifdem præfentibus adhiberetur , fi forent exhibitæ vel Cetera autem de hac Militiaplene notauifup.
oftenfæ. in conft.2 . Anaft.IV. Chriftiana.
Nulli ergo , & c.
De priuilegiis exemptorum circa animarum curam &
D.P. A. 6. Dat. Romæ apud S. Petrum anno Incarnationis Do- alia vide Greg. XV.Conft. 18. infcrutabili inf. tom.4.
12 Septemb. minicæ millefimo quingentefimo feptuagefimoprimo, PIVS PAPA QUINTVS , Edita An. D.
prid. Id. Septembris, Pont, noftri Anno fexto. Ad futuram rei memoriam. 1571.
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini noftri IESV CHRISTI
1571 , indiët. 14. Pontificatus Sanėtiẞšimi in Chriftopatris, Epocit paftoralis officij debitum , cui difponente Exordium.
Domino præfidemus,vt ad ea follicite intédamus , per
quæ
quæ difcordiarum & litium , ac controuerfiarum qua- locoruin fuprafcripta facultate vifitandi vti, qui cum ea-
rumlibet materia tollatur. de Religione,& Militibus fuper iurifdictione Epifcopali
Ort& erunt §. 1. Sane cum nonnulli ex venerabilibus fratribus in locis vifitan . coram quibufcumque Iudicibus litigant,
Liresinter Epi Epifcopis dilectos filios Magiftrum, Baliuos, Caftella- nifi ipfi Epifcopi . & alij fuperiores in quafi poffeffione
fcopos & Mi-
Litiam iftam num Empofte , Priores, Donatos, Capellanos , Fratres, antiqua exercitij iurifdictionis huiufmodi exifterent ;
fuper iure vi- Milites , & alias quafcumque perfonas Hofpitalis S. faluo tunc iure vtrique illafo in petitorio , fed quod
fitandi. Ioannis Hierofolymitani rationeEcclefiarum curam ani- Epifcopi , & alij Superiores viciniores ius aliquod in iu-
marum habentium , illarumque Rectores & Miniftros rifdictione huiufmodi non habentes nullumque inter-
ad ipfum Magiftrum fpectan. & pertinen . iuxta Sacri effe prorfus prætendentes, facultate prædicta vtantur.
@cuminici Concilij Tridentini vifitare, dictus vero Ma- §.7 . Nolumus item per præfentes vllum afferri præ-
gifter, & alij prædicti, ipfos illorumque Ecclefias, capel- iudicium iuri vifitandi dictas parochiales Ecclefias, & Declaraib.
lanos , & Miniftros dictis decretis minime comprehen- alia beneficia curam animarum habentia, quod antea Re-
di, fed ab illis exemptos effe prætenderent, materia quæ- ligioni, & Militibus prædictis competebat.
ftionis orta.
§. 8. Inhibemufque expreffe dictis Epifcopis, & aliis f.
Hic Pont. eas
§. 2.Nos igitur eorum paci & quieti confulere volen- Superioribus , ne hac vifitan . facultate eis per præfentes Declaratio.
extinguit. tes, omnes lites , & controuerfias huiufmodi tam in Ro- conceffa alio vtantur modo , quam præfcripto.
mana Curia, quam alibi coram quibufcumque ludicibus §. 9. Sicque per quofcumque Iudices, & Commiffa- claufulaſub-
in quacumque inftantia penden. illarumque ftatus , & rios quauis auctoritate fungen. fublata eis, & corum cui- lasa
merita pro fufficienter expreffis habentes ad nos auo- libet quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate,
cantes , eas caffamus, extinguimus, & fuper illis perpe- iudicari , & definiri debere, irritum quoque, & inane, fi
tuum filentium imponimus , ac omnes dicta Militia fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate , fcien-
perfonas à quibufuis cenfuris harum controuerfiarum ter vel ignoranter contigerit attentari , decernimus.
occafione , contra eas per quofcumque latis & incurfis §. 10. Non obftan. præmiffis , ac conftitutionibus, & Clauf.d
erd.
abfoluimus. ordinationibus Apoftolicis, in Prouincialibufque , & fy-
Jurifdictio
Epifcoporum §. 3. Et ne in futurum aliqua amplius cóntrouerfia nodalibus Conciliis editis, generalibus vel fpecialibus,
de qua in oriri poffit , decernimus, declaramus , ftatuimus, omnes, necnon quibufuis ftatutis , & confuetudinibus , ftabili-
rubr. & fingulos locorum Epifcopos,& alios Superiores tam- mentis, vfibus,& naturis etiam iuramento, confirmatio-
quam Apoftolicæ Sedis delegatos , omnes & quafcum- ne Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, priui-
que Parochiales Ecclefias , ceteraque beneficia Ecclefia- legiis quoque , indultis, & literis Apoftolicis in contra-
ftica fuarum Ciuitatum & dicc. quibus animarum cura rium forfan quomodolibet conceffis, & confirmatis, qui-
imminet , ad dictam Religionem, eiufque Milites , Ca- bus omnibus , eorum tenores, ac fi de verbo ad verbum
pellanos , Miniftros , Rectores quomodolibet pertinen. infererentur , præfentibus pro fufficienter expreffis ha-
etiam quod in eis Epifcopalem, & temporalem iurifdi- ben. illis alias in fuo robore permanfuris, hac vice dum-
tionem Religio & Milites prædicti haberent, eorumque taxat ad effectum præfentium fpecialiter, & expreffe de-
Ecclefias , Rectores, Vicarios, & Miniftros quofcumque rogamus , ceterifque contrariis quibufcumque
(in his tamen dumtaxat, quæ animarum curam illiufque S. 11. Volumus autem, quod præfentium tranfumptis Fides tranf-
exercitium , & Sacramentorum adminiftrationem refpi- manu Notarij publici fubfcriptis,& figillo perfonæ in di- fumptorum.
ciunt ) vifitare , omnefque actus vifitationem concer- gnitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis eadem prorfus
nentes exercere poffe, & debere, ac Rectores, ceterofque fides adhibeatur , quæ præfentibus adhiberetur, fi forent
huiufmodi Miniftros curam animarum exercentes minus exhibitæ, vel oftenfæ.
idoneos repertos , fiquidem ad nutum amouibiles fint, Datum Romæ , apud Sanctum Petrum fub Annulo D.'P. An B
ftatim amouere, fin vero titulares fint, illico fufpendere, pifcatoris , die vigefimofecundo Septembris, millefimo
21: Septemb
ac Superiores eorum monere, vt intra aliquem breuem quingentefimo feptuagefimo primo, Pontificatus noftri
terminum in locum amotorum fubrogent alios idoncos , Anno Sexto .
prius tamen per ipfos Epifcopos , & alios Superiores
examinatos , & approbatos , titularibus vero fufpenfis
deputent alios idoneos pariter examinatos , & approba Iuffio inftituendi ab Ordinariis locorum Confra- CXXXVII.
tos, vt fupra in coadiutores,feu Vicarios iuxta decretum
ternitates Doctrinæ Chriftianæ , ad pueros
Concilij , feffione vigefimaprima , capite fexto. Interea
vero dum hæc fubrogatio , feu deputatio fiat , ipfi Epif- aliofque diuinæ legis expertes , bonis moribus,
copi , & alij Superiores pro neceffitate curæ animarum fanaque doctrina inftruendum, Et indulgen-
prouideant arbitrio fuo , quod fi Superiores dictorum tiarum tam pro Confratribus , quam per eos
Rectorum , & Miniftrorum intra tempus præfixum non inftruendis elagitio.
fubrogauerint, aut deputauerint vt fupra,tunc dicto ter-
mino elapfo ipfi Epifcopi, & alij Superiores alios præuio Confonat Concilium Tridentinum feff.24. cap.4. În
examine iuxta eiufdem Concilij formam idoneos reper- cuius, nec non iftius bulla executionem. ftatimfe-
tos in locum amotorum fubrogent.Titularibus vero fuf-
rè in Vrbe Congregatio Doctrina inftitutafuit i
penfis coadiutores deputent iuxta dictum capitulum
fextum, feffione vigefima , qui tamen in dictis parochia- Et poftea nonnulli ex dictis Confratribus Clerici
libus perinde inferuiant , ac fi fubrogati, aut deputati ab in communi viuere cœperunt ; Ac poftremo ex eif-
ipfis Superioribus Religionis, & Militum prædictorum dem Clericis , atque aliis , vnam Doctrina Chri-
fuillent.
I. ftiane in Vrbe Congregationem conftituentibus
Declaratio §. 4. Volumus autem , quod Epifcopi , & alij Supe-
Paulus V. eam in Archiconfraternitatem erexit
circa d. iurif- riores prædicti vifitationem huiufmodi , & prædicta
dictionem . in bafilica S. Petri , &fuum Vicarium eius Pro-
omnia folum tamquam delegati Apoftolicæ Sedis , &
gratis, & abfque vllis dictæ Religionis Rectorum, & Mi- tectorem deputauit , ampliffimafque indulgen-
niftrorum impenfa, & onere faciant. tias conceffit , vt in eius conft. 36. Et credito.
2.
§. 5. In collatione item ordinum , necnon confecra-
Dedaratios tione Ecclefiarum, & facrorum yaforum , ac benedictio- Clerici Congregationis Doctrine Chriftianæ de Vrbe,
nibus, & aliis actibus fpiritualitatem concernentibus, ac elapfo Nouitiatus anno emittebant votum cum iura-
inftitutione præfentatorum ab eifdem Militibus ad be- mento fponte de manendo in Congregatione, quod
neficia , aut approbatione , feu confirmatione , quas Greg. XV. Romano Pontifici referuauit in Conft.12:
ab eifdem fieri harum præfentium vigore contige- Ex incumbenti inf.tom.4.
rit , gratis omnia faciant , & diligenter attendant , vt PIVS PAPA QVINTVs Edita An. D.
nullos admittant , qui qualitates à Concilio requifi- 15718
tas non habeant , ac præuio examine iuxta eiufdem
3. Concilij decreta idonei non exiftant. X debito paftoralis officij, nobis, meritis licet impa- Exordium.
Declaratio.
5. 6. Nolumus autem Epifcopos, & alios Superiores Eribus, ex alto commiffi , ad ex libenter incendimus,
per
346 PIVS QVINT V S.
per quæ diuinus cultus, fideliumque deuotio vbique fu- Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, D. P. An. 6、
6.08.
1cipiat incrementum , ac ipfos fideles ad id indulgentiis, die 6. Octob.1571 . Pontificatus noftri Anno Sexto.
& remiffionibus inuitamus , vt Chriftifideles ipfi per
temporalia quæ egerint, confequi valeant præmia felici- Appellationum caufæ , in quibus rei ad fauorem CXXXV! II
tatis æternæ.
Commedatio Fifci R. Cameræ Apoft. in pœnam pecuniam .
§. 1. Nos igitur attendentes , quod infantes & pueri
operis docun- bonis moribus & exercitiis educati , quafi femper vitam condemnantur , infra fex menfes expediri de-
di Doctrinam
Chriftianam . pudicam , honeftam, & exemplarem, ac aliquando fan- bent per appellantem , alioquin Iudex à quo
ctam agunt , è conuerfo autem qui parentum carentia, fententiam exequi tenetur.
feu paupertate, aut incuria, vel ignauia, non fic educa-
ti, perfæ pe ducuntur in exitium, & quod peius eft,fecum De hac materia appellationum plene notaui in
ducunt plures in interitum , vndefi diligenter educati, conft.52 . Pÿ IV. Et fi cuncta fup.
& in doctrina Chriftiana inftructi fuerint à vitiis, & mul-
PIVS 1 PAPA QVINTVS , Edita A.D.
tis aliis erroribus retraherentur : Confiderantes etiam ,
Motu proprio , &c.. 1571.
prout ex fide dignis relatibus intelleximus, quod non-
nulli approbatæ vitæ Chriftifideles , charitate omnium Icet iuri maxime confentaneum, nobifque præcipue Exordium,
fuprema virtute, circa hoc tam pium, tamque Reipublicæ cordi fit, vt delinquentes condignis pœnis affician-
faluberrimum opus accerfiti, in fingulis feftiuitatibus & tur,tamen re ipfa,experiendoque cognouimus,quamplu-
Dominicis diebus in diuerfis Ecclefiis & locis, hoc opus res fubterfugiis & cauillationibus legum difciplinam-
fanctiffimum amplexi funt,& ibi eofdem infantes & pue- euitare.
ros , ac alias miferabiles perfonas Chriftianæ veritatis §. I. Siquidem compertum eft , eos qui tam in Alma Cauſa conft.
ignaras, congregari faciunt, & eos bonis moribus, &fa- Vrbe noftra, quam in prouinciis ditionis Ecclefiæ in pœ-
na doctrina inftruunt, ac diligenter in via mandatorum nis pecuniaris condemnantur , clypeo appellationum
Domini dirigunt, ex quo falutiferi fructus hactenus pro- fuffultos , ab aliis Iudicibus inhibitiones obtinere.Cum-
uenerunt, & in dies magis auxiliante Domino fperamus: que tam dicti Iudices appellationum, quam qui coram
Et quod fi ad hoc opus fanctiffimum vbique locorum eis iura Fifci & Cameræ funt promoturi, de rei & caufæ
exercendum , præfatos Chriftifideles paternis fauoribus qualitate minus informati exiftant , ac ipfi appellantes
& indulgentiarum muneribus inuitaremus, proculdubio non modo appellationem fuam profequi non curant,
non folum eorumdem infantium & puerorum ac perfo- quinimmo illius expeditionem totis viribus fatagunt re-
( narum aliarum faluti confuleretur, verum etiam deuotio tardare, quo fit, vt modo officialium mutatione, quæ in-
Chriftifidelium omnium ad præfatum opus amplecten- terim contingit , modo alio quouis prætextu , condem-
dum multo magis augeretur. natio obliuioni tradatur, & fic delictum impunitatem,
Zuffio infli-
tuendi Cofra- §. 2. Cupientes igitur tam pio tamque laudabili operi & exinde ditionis noftræ tranquillitas perturbationem,
ternitates do- viribus totis fauere, & animas lucrifacere Creatori, ex ac ipfa etiam Camera Apoftolica detrimentum non mo-
etrina Chri- certa noftra fcientia vniuerfos & fingulos Patriarchas,Ar- dicum confequatur. Quibus malis prouidere volentes
fiana
dinariisabin
Or- chiepifcopos, Epifcopos, ceterofque Ecclefiarum Præla- cum remedium appellationis contra Iudicum iniuriam à
tos, & locorum quorumcumque ordinarios , vbilibet legibus introductum minime tollere intendamus, faltem
eorum diœca-
fibus. conftitutos præfentes & futuros rogamus & hortamur cum eo homines abuti , & illud in calumniam verfum
attente , eis , ac eorum in fpiritualibus & temporalibus profpiciamus , illius tempus limitandum, & reftringen-
Vicariis feu Officialibus generalibus per Apoftolica fcri- dumduximus,vt eo magis hominum malitiis occurratur,
pta mandantes , quatenus hoc opus fanctiffimum toto & bene viuere volentium quieti & fecuritati confulatur.
pectore amplectentes, aliquas Ecclefias in fuis Ciuitati- §. 2. Hac igitur perpetuo valitura conftitutione de- Appellatio-
bus , & diœcefibus refpectiue, feu loca honefta , in qui- cernimus, vt lata in caufis criminalibus fententia conti- criminal
num caufa in
ibus
bus præfati infantes & pueri ad audiendum doctrinam nente poenam pecuniariam Fifco noftro applicandam, infra fex me-
Chriftianam conuenire poffint , deputent, & viros adid appellantes ab ea ( in cafibus tamen, quibus alias deiure fesexpediri.
idoncos , vita & moribus approbatos , qui diebus faltem communi permiffa eft appellatio , & feruatis iis quæ ex
Dominicis eofdem infantes & pueros, ac alias perfonas forma conftitutionum Apoftolicarum circa depofitum
diuinæ legis expertes, in articulis fidei, & præceptis fan-
facien. feu cautionem præftan. funt feruanda) teneantur
ctæ matris Ecclefiæ inftruant, confirment , & eligant,at-
infra fex menfes à die ipfius interpofitæ appellationis
que tot Societates,feu Confraternitates quot ad hoc tam
computandos , ita coram Iudice appellationis caufam
fanctiffimum opus exercendum eis opportunæ videbun- fuam profequi , vt etiam expeditionem reportent, qui
tur , inibi auctoritate noftra erigant & inftituant. bus elapfis & expeditione coram Iudice à quo non repro-
Conceffio In- §. 3. Nos enim vt promptius & alacrius ad hanc cu- ducta , teneatur præfatus Iudex à quo ad quamcumque
dulgentiarum ram fubeundam omnes Chriftifideles alliciantur , & eo Fifci inftantiam , etiam fi acta fuerint tranfportata, fen-
pro Confratri- libentius curam ipfamfufcipiant, quo ex hoc dono cale- tentiam præfatam debitæ executioni omni mora poftpo-
bus
pro,& eriam ftis gratiæ confpexerint fe vberius refectos :De omnipo- fita demandare ,ita vt effectualis incameratio fubfequatur.
inftruen-
dis per eos. tentis Dei mifericordia , ac beatorum Petri & Pauli Apo- §. 3. Verum ne malitia Iudicis ius litigatorum efficia- Iudices tradi
ftolorum eius auctoritate confifi , omnibus & fingulis tur deterius , in virture fanctæ obedientiæ,ac fub indi- faciant alla
vtriufque fexus Chriftifidelibus vere pænitentibus & gnationis noftræ ac priuationis officiorum, etiam fi illa appellantitus,
confeffis,feu ftatutis à iure temporibus firmum confiten- ex caufa onerofa obtineant, ac refectionis omnium dam-
di propofitum habentibus, qui in aliqua dictarum Socie- norum & intereffe , quibufcumque Iudicicibus totius
tatum , feu Confraternitatum vbilibet conftitutarum in- ftatus noftri Ecclefiaftici quacumque dignitate & præe-
trauerint, & adfcripti fuerint, illis videlicet tam qui alios minentia fulgentibus , etiam fi Legati , Vicelegati , ac
docuerint, quam qui ab aliis in articulis fidei & præce- prouinciarum Gubernatores exiftant , committimus &
ptis Ecclefiæ huiufmodi inftructi fuerint, quotiefcum- mandamus, vt appellantibus fine mora acta & proceffus
que in præfato fanctiffimo exercitio fe occupauerint, quofcumque effectualiter tradi curent & faciant.
quadraginta dies de iniunctis eis pænitentiis auctoritate §. 4. Et ipfi Iudices ad quos refpectiue, bona fide & Indices ad
Apoftolica tenore præfentiummifericorditer in Domino omni verfutia remota ad caufarum legitimam expeditio- ellati
quos,
app onis
caufam
relaxamus , præfentibus perpetuis futuris temporibus | nem procedant,fcituri nos acriter vindicaturos, fi per co- expediant.
valituris.
rum quempiam in præmiffis fuerit appellantibus ipfis
Fides tran §. 4. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad præiudicium generatum
.
fumptorum. fingula quæque loca,in quibus de eis fides forfan facien- §. 5. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- Clauf.derog.
da foret deferri, volumus quod ipfarum tranfumptis manibus Apoftolicis , ac quibufuis legibus, & ftatutis cete-
nu publici Notarij fubfcriptis , & figillo alicuius perfo- rifque in contrarium facientibus quibufcumque .
næ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis,in iudi- Placet Motu proprio M. Papafubfer.
cio & extra,vbi opus fuerit eadem prorfus fides adhibea- Anno à Natiuitate Domini Noftri IESV CHRISTI,
Publicatio.
tur , quæ præfentibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel 1571. indict.14 . die vero 16. menfis Octobris Pontificatus Pět. an.6. die
oftenia. Sanitiẞmi in Chrifto Patris, & D.N. Domini Py dinina 16.Octobris.
proui
PIVSSQVINT Vs.
347
prouidentia Papa Quinti Anno Sexto , fuprafcripta litera | ratione exercitij, curæ, & adminiftrationis Sacramento-
affixe fuerunt ad valuas Cancellaria Apoftolica, & in acierum huiufmodi , ac officiorum funeralium , quæ ipfa die
Campi Flora, per me Ioannem de Soya Curforem. humationis cadauerum celebrabuntur, non autemratio-
Antonius Clerici Magifter Curforum.
ne anniuerfariorum , & ad ipfas Ecclefias , & Bafilicas
in pofterum pertinebunt, per ipfos Vicarios propria au-
CXXXIX .
Inftitutio vndecim Vicariarum perpetuarum in & toritate percipien . exigen, & leuandi , ac in fuos vfus
& vtilitatem conuerten . & conuertenda loco penfionum
totidem Bafilicis & Ecclefiis Almæ Vrbis,cum annuarum pro congrua ipforum Vicariorum fubftenta-
affignatione portionum & obuentionum pro tione perpetuo affignamus, & applicamus.
fingulis earum . §. 4. Mandantes Motu fimili tenore præfentium Di- Deputatio
lecto Filo noftro Iacobo tituli Sanctæ MARIA in Cof- Vicari r
bis in execu
Ad hæc omnino vide aliam huius Pontificis conft.47. medin , Præsbytero Cardinali Sabello nuncupato, no- torem,
Ad exequendum fup. vbi notaui. ftro in Alma Vrbe Vicario in Spiritualibus Generali ,qua-
Edita An. D. tenus per fe vel alium feu alios,dictos Vicarios ad nomi-
PIVS PAPA QVINTVS
1571. nationem & inftitutionem huiufmodi , in Vicariarum
Motu proprio,&c.
prædictarum poffeffionem corporalem inducat auctori-
Exordium.
Tfi omnibus vniuerfi Orbis Ecclefiis diuina difpo- tate noftra, & defendat inductos, amotis ab illis quibuf-
fitione præfidemus , propius tamen Ecclefiarum libet illicitis detentoribus, ac faciens fingulis eifdem Vi-
Vrbis cura nos tangit , ac de illis potiffimum , quibus cariis de portionibus eis debitis prædictis integre ref-
animarum cura imminet folliciti fumus, vtque illa in eis ponderi , cofque portionum ipfarum , necnon emolu-
congrue exerceatur quantum cum Deo poffumus,fedulo mentorum , & obuentionum eis vt fupra affignatorum
prouidemus. perceptione , & perceptionis pacifica poffeffione feu
Caufa buius
§. 1. Vnde nos attente confiderantes , quod Bafilica quafi pacifice frui , & gaudere. Non permittens eos de
conftit.
S. Ioannis Lateranen.& Principis Apoftolorum de Vrbe: fuper à quoquam quauis occafione indebite moleſtari,
Item Sanctæ MARIA in via lata , & eiufdem S. MARIA præmiffaque omnia & fingula efficaciter adimpleri ; & ab
Tranftiberim , & S. Laurentij in Damafo , & S. Marci , &omnibus inuiolabiliter obferuari curet ; Contradictores
S. Angeli in foro Pifcium, necnon S. Quirici in Monti- quoflibet & rebelles per cenfuras , & pœnas Ecclefiafti-
bus, & S. Nicolai in Carcere Collegiata, necnon S.Bla- cas , ac alia opportuna iuris & facti remedia, appellatio-
fij della Pagnotta, & S.Catherine della Rota nuncupata, ne poftpofita compefcen
quæ eiufdem Bafilicæ Principis Apoftolorum , ac S.Pan- §. 5. Non obftante noftra, qua ftatuimus & ordinaui- Derogatio co-
taleonis, quæ Ecclefiæ S. Euftachijmenfis Capitularibus mus , & declarauimus, non malorem centum, nec mino- tratiorum
perpetuo vnitæ funt, Parochiales Ecclefiæ eiufdem Vrbis rem quinquaginta fcutorum annuorum fummam com-
curam animarum , & fatis amplas Parochias habent , putatis omnibus etiam incertis emolumentis , & aliis
quodque animarum cura ab iis ad quos ea communiter obuentionibus communiter percipi folitis, Vicariis per-
Institutio un- 1pectat, fæpe negligi folet. petuis ex præfato Concilio erigen, omnino affignari;nifi
decim Vica- §. 2. Idcirco expediens, imò & neceffarium fore duxi- Vicariis temporariis folitum fuiffet plus affignari,ac aliis
riarum de mus, vt infingulis Bafilicis, & Ecclefiis prædictis fingu- conftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis , ac Ba-
quain rub. li Vicarij perpetui , congrua fructuum & prouentuum filicarum , & Ecclefiarum præfatárum etiam iuramento,
portione , qua honefte fubftentari valeant eis affignata, &c. priuilegiis quoquej, indultis , & literis Apoftolicis
prout in Sacro Concilio Tridentino , &alias à nobis perBafilicis & Ecclefiis præfatis , earumque Capitulis , Ar-
noftras literas ftatutum eft, ponantur, & deputentur, qui
chiprefbyteris, Titularibus, Cardinalibus, & perfonis, ac
animarum curam huiufmodi eo diligentius, ac vigilan- dilectis filiis Po.Rom . de non conferen. beneficiis d.Vr-
tius gerant , quo magis eam proprie ad fe pertinere , &bis aliis quam originariis, &c. ac quibufuis aliis in gene- .
fibi incumbere nouerint. Quapropter & eiufdem Con- re vel in fpecie , & alias in contrarium quomodolibet,
cilij, & noftris huiufmodi ftatutis inhærentes,Motupro-etiam per Leon.X. & alios Roman . Pontifices etiam plu-
prio , & ex certa noftra fcientia, ac de Apoftolicæ pote-
ries conceffis, &c.Quibus omnibus & c. illorum tendres,
ftatis plenitudine, in fingulis ex Bafilicis, & Ecclefiis fu-
&c. latiffime derogantes , ceterifque contrariis quibuf-
pradictis, fingulas Vicarias perpetuas pro fingulis Vica-
cumque.
riis perpetuis, qui curam animarum Bafilicis & Ecclefiiis FiatMotu proprio M. PP. Subfcrip:
refpectiue incumbentem gerere, ac Sacramenta Ecclefia- §.6. Etcum abfolutione à cenf. ad effectum, &c. Et de
ftica ibi miniftrare, Miflas celebrare , &alia iuxta proui- erectione, conftitutione, affignatione, & applicatione, ac Claufularum
reperitio.
dam ordinationem pro tempore exiftent. in Vrbe Vicarij derogatione aliifque præmiffis, quæ hic pro fufficienter
noftri in Spiritualibus Generalis , cuique affignanda repetitis habeantur ad partem etiam feperatim, & in vna,
onera fubire debeant, ad nominationem dictorum filio- nulla facta mentione , ac aliis , & quod fola fignatura
rum Capituli cuiuflibet ex eifdem Bafilicis , & Ecclefiis, præfentis noftri Motus proprij fufficiat, & vbique fidem
quæ nominatio fit ex numero approbatorum, ab eodem faciat, in iudicio & extra illud,non obftan . quibufcúque.
Vicario , præuio illorum examine coram examinatoribus Fiat M.
ad id in ipfa Vrbe deputatis per dictum Vicarium , feu Datum Romæ apud Sanctum Petrum nonis Nouem- D. P. An. 6.
5. Nouemb.
Vicarij Vicegerentem, inftituen. ponen. & deputan.per- bris Anno Sexto.
petuo erigimus , & conftituimus .
Affignatio
portionum pro §. 3. Singulifque Vicariis huiufmodi fingulas portio-
Vicariis. nes , videlicet in qualibet Bafilicarum prædictarum cen- Contra ambientes dignitates , & officia iurifdi- CXXXX.
tum & viginti, in Sancti Blafij vero feptuaginta, in S.Ca- &tionis adminiftrationem habentia, eaque pre-
therinæ fexaginta , in S. Pantaleonis aliorum fexaginta ,
in S. MARIE in Via lata , octuaginta , in S. MARIÆ tio, feu promiffione procurantes vel affequen-
Tranftiberim aliorum octuaginta,in S.Laurentij centum, tes,aut affecuta manutenentes, in Statu Eccle-
in S. Angeli fexaginta , in S. Quirici quinquaginta, in fiaftico.

Sancti Nicolai Ecclefiis prædictis fimiliter quinquagin-
PIVS PAPA QVINTVS Edita Ar. D.
ta fcutorum monetæ annuatim ex fructibus, redditibus,
Ad perpetuam rei memoriam, 1571. 15726
& prouentibus earumdem Bafilicarum , & Ecclefiarum,
eifdem Vicariis per Capitula Bafilicarum,& Ecclefiarum , Thi Romani Pontificis continua indefeffaque medi- Exordium.
in quibus Vicariæ huiufmodi confiftunt , vel quarum E tatio circa fubditorum fuorum commodum , & vti-
menfis Capitularibus Ecclefiæ ipfæ vnitæfunt,vt præfer- litatem continue implicatur , ac quæ iis , quos vt filios
tur, quorum Capitulorum ad hæc expreffus accedit af- tenere diligit, obeffe poffe credit , de medio tollit;nego-
fenfus , pro vnain Sancti Ioannis Baptifta, & altera me- ciorum tamen multitudine preffa, fingula in dies fingu-
dietatibus portionum huiufmodi in Domini Noftri IE sv los confiderans, illorum executionem, etiam dietim dif-
Chrifti Natiuitatum Feftiuitatibus integre perfoluen. ponit, vt & negocia ipfa falubrius dirigantur, ac ipfi fub-
Item omnia & fingula emolumenta, & obuentiones,quæ diti paulatim fui in cos amoris cognofcant indicia.
§. 1.Sane
T
S N
I
348 P IV Q
V
VS
.
Jure ciuili §. 1. Sane licet alias ne ordo iuftitiæ peruerteretur, & bentia obtinent,fi in futurum quippiam vmquam vigo- tentionis offi
ciorum iam
cauetur, ludi- ex certis aliis inibi expreffis caufis per ciuiles conftitu- re præcedentium promiffionum in affecutione officij hu- obtentor
ces, & alios um ,
iuftitia mini- tiones falubriter fuerit ftatutum , vt iudices, & alij iufti- iufmodi factarum foluerint, ipfo iure , & facto pœnas in eafdem, poe-
firos : fine tiæ Adminiſtratores fine quoquo fuffragio fieri debeant, hac noftra conftitutione contentas incurrere,præfentef- nas infligit.
quoqua fuf- grauiffimis etiam iniunctis pœnis , qui præmiffam conque noftras, tam eos qui in futurum officia fimilia, & di-
fragio eligi ftitutionem tranfgredi aufi quoquomodo fuiffent, acce- gnitates folutionibus , & promiffionibus præcedentibus
auth. utut
debere, lu-in pimus tamen nuper ,non fine animi noftri difplicentia, obtinebunt , quam eos qui iam obtinuerunt , fi in futu-
dices, fine, nonnullos pro confequendis officiis, & dignitatibus iu- rum aliquid manutentionis in eis , aut alia caufa folue-
&c. rifdictionis exercitium habentibus , pecunias & alias res rintligare volumus.
foluere, & promittere aliquibus Curialibus, quorum in- §. 6. Decernentes contra præmiffa quoduis pactum, Promiffionef
terceffionibus & fauoribus talia officia, & dignitates ob- etiam iuramento vallatum, ac inftrumenta , & alias for- quedefuper
tinent. Licetque nos pro noftri Paftoralis officij debito factas annul.
fan defuper editas fcripturas minime in caufa effe poffe at.
præmiffa conniuentibus oculis pertranfire nequeuntes quo minus foluere habentes , fi pro præmiffis foluerint,
omnem adhibuerimus diligentiam,vt tam ambitiofi hu- pœnas præfentibus contentas incurrant. Nos enim pa-
iufmodi , quam pecuniarum huiufmodi receptores, & cta , conuentiones , promiffiones , & fcripturas, ac alia
ftipulatores, tam publice quam fecrete reperirentur; ni- quæcumque quomodolibet vt præfertur inita exinde
hilominus exinde nihil certi expifcari hactenus po- caffamus , irritamus, & annullamus , eofque à iuramen-
tuimus.
tis, & aliis nexibus prædictis abfoluimus.
Hic autem
Pontif pœnas §. 2. Cupientes igitur præmiffis modum aliquem im- §.7 . Necnon præfentes , & defuper forfan conficien- Claufula pre
ponere , ac eos quos ciuiliun pœnarum timor à fimili- das literas perpetuis futuris temporibus durare , ac om- feruatiua.
greffores in- bus non coercet, per Canonicas fanctiones auctoritate nes & fingulos à data præfentium irremiffibiliter ligare
fictas inno- Apoft. omnino deterreri , & auaritiæ huiufmodi genus volumus, illafque nullo vnquam tempore de fubreptio
uat , & con- iuri & iuftitiæ huiufmodi tam'obnoxium de medio tol- nis , vel obreptionis vitio , aut intentionis noftræ, vel
firmat.
lere, conftitutionis ciuilis, ac pœnarum per illa ftatuta- quopiam alio defectu notari, aut fub quibufuis reuoca-
rum tenorem & formam præfentibus pro expreffis ha- tionibus , & derogationibus comprehendi nullatenus
bentes, Motu fimili, &c. & ex certa noftra fcientia, ac de poffe.
Apoftolicæ poteftatis plenitudine,omnes, & fingulas le- §. 8. Sicque per quofcumque iudices , &c. & caufa- Decretum ir
ges, conftitutiones , ftatuta,& decreta contra delinquen- rum Palatij Apoftolici Auditores , ac Sanctæ Romanæ ritans.
tes huiufmodi ; tam à iure ciuili, quam à facris Canoni- Ecclefiæ Cardinales , fublata , &c. iudicari debere, irri-
bus facta,ac in illis contenta, punitiones,& pœnas quaftum quoque , &c. decernimus.
cumque in tales inflictas , harum ferie innouamus, eaf- §. 9. Non obftantibus præmiffis, ac quibufuis confti- Clauf.derog.
que idem robur, eamdemque vim obtinere volumus at- tutionibus , & ordinationibus Apoftolicis, ac quibufuis
etiam Alma Vrbis , & aliarum Ciuitatum , Oppidorum,
que ftatuimus , quod & quam habuiffent, & haberent, fi
Terrarum, & locorum, etiam iuramento, & c. roboratis, ac
hactenus ad vnguem obferuatæ fuiffent , vel à nobis per
præfentes emanarent.. Prouincialibus , municipalibus, & particularibus ftatu-
Quinimo a- 5.3 . Infuper quoque, vt earumvfus pœnarum multi- tis , ac legibus , etiam Imperialibus, & in corpore iuris
Las Panas plicatione
hic expreffas ftabilior efficiatur , hac noftra perpetuo vali- fcriptis, priuilegiis quoque, &c. hac vice latiffime dero-
tura conftitution e
imponit pro- quamque vim legis , etiam inuiolabi- gamus, ceterifque contrariis quibufcumque.
curantibus , lis habere fancimus , legibus, conftitutionibus, ftatutis, §. 10. Vt autem præfentium tenor omnibus innotef-
Formapubl.
vel obtinen- & decretis prædictis præiudicium non inferendo, quini- cat, nullufque earum ignorantiam allegare queat, cas in banc confiit
sibusmendia- mo illis addendo, decernimus & ordinamus, quod de ce- valuis Bafilicæ principis Apoftolorum,ac Sancti Ioannis
te pecunia,
c. dignita tero perpetuis futuris temporibus nemini cuiufcumque Lateranenfis , in acie Campi Flora de Vrbe publicari
tes, & officia dignitatis , ftatus, gradus, ordinis, & conditionis fuerit, mandamus , ipfafque fic publicatas , omnes & fingulos
liceat mediante pecunia, vel folutione, & traditione, ac quos illæ concernunt ita afficere volumus, acfi effent
promiffione aliarum rerum , etiam per interpofitas per- omnibus , perfonaliter intimatæ. Decernentes quoque
fonas,aut alias quouis modo faciendas, aliquas dignita- præfentium earumdem folam fignaturam fufficere , &
tes,& officia,exercitium & adminiftrationemiurifdictio- vbique fidem facere in iudicio & extra, regula quacum-
nis habentia procurare , affequi, vel obtinere , ac fi quis que contraria non obftante.
his præfentibus contraueniffe quoquomodo dici , aut §. 11. Ac illarum tranfumptis manu alicuius Notarij Fides exem-
cenferi potuerit, ipfum contrauenientem eo ipfo confif- publici fubfcriptis, & figillo Almæ Vrbis Gubernatoris, plorum.
cationis omnium bonorum, degradationis, & amiffionis aut alicuius alterius iudicis munitis , eamdem prorfus
tam priuilegij doctoratus , quam quorumcumque per fidem adhiberi , quæ ipfis originalibus literis adhibere-
eum obtentorum officiorum , tamfæcularium quam Ec- tur , fiforent exhibitæ, vel oftenfæ.
clefiafticorum;ac demum vlrimi fupplici pœnas irremif-
Placet Motu proprio M
fibiliter incurrere volumus .
Dat.Romæ apud S.Petrum,Non.Decembris An. fexto, Dat.P. A. 6.
Et exceptio- §. 4. Ceterum, vt fraudibus , quæ circa præmiffa exo- Anno à Natiuitate Domini Noftri IESV CHRISTI, 5. Decembr.
nem ignoran- riri poffent facilius occurratur , pari modo ftatuimus, 1571. indict.14 . Pontificatus vero Sanctißimi in Chrifto publicatio
tia , non ad quòd vbicumque & quandocumque compertum fuerit Patris, & D. N. D. Py diuina prouidentia Papa V. Anno
mitti decer-
nit. per interpofitam perfonam aliquas pecunias, feu alias fexto, die vero 8. menfis Decembris ,fupradicta litera affixa,
res traditas feu promiffas fuiffe alicui Curiali familiari, & publicatafuerunt ad valuas Bafilicarum Principis Apo-
vel cuicumque alteri perfonæ pro officiis,& dignitatibus ftolorum de Vrbe,Sancti Ioannis Lateranen .& in acie Cam-
iurifdictionis adminiftrationem habentibus , is qui of- pi Flora, per nos Scipionem de Octauianis , & Alamanum
ficium huiufmodi obtinuerit fe à præmiffis,attenta inter- de Alamanis pralibati Sanctißimi D.N.Papa Curfores.
pofitione perfonæ huiufmodi nullatenus excufare queat:
Io.And.Pantiza Magifter Curforum.
quinimo nulla admiffa ignorantiæ excufatione ipfo iure
præfumatur folutionem , & promiffionem huiufinodi de PIVS PAPA V Edita An. D.
corum qui officia & dignitates fimilia obtinuerint con-
Adperpetuam rei memoriam, 1577.
fenfu , & mandató penitus effe facta , iifdemque propte-
rea pœnis fubiacere omnino intelligatur . Poftremo ne ij Crisaliis caufis animum noftrum mouentibus fuerunt
Vm nuper ne ordo iuftitiæ peruerteretur, & ex cer- Exordium.
qui in præteritum talia officia , feu dignitates folutioni- noftrum
bus,feu promiffionibus mediantibus impetrauerint,cre- &c. vt fup.
dant fe per præfentes abfolutos effe; eifdem Motu, fcien- §. 1. Attendentefque quod forte probabiliter dubita- Declaratio,
tia, & poteftatis plenitudine perpetuo declaramus , eos ri contingat, an dicta noftra conftitutio comprehendat quod dict
pœnas in tales à iure communi inflictas incurriffe , & recipientes huiufmodi pecunias, ac res, ac promiffiones conftirur obli-
gat,etiam re-
contra cos ad pœnarum huiufmodi profecutionem pro- fibi factas ftipulantes vt officia prædicta exercitium ac cipientes pe-
cedi poffe.
Soluentibufq; iurifdictionis adminiftrationem habentia conferri faciat, cunias , pro
aliquid ex §. 5. Eos vero qui fimilibus mediis aliqua officia, & ac mediatores & interpofitas perfonas : Propterea nos impetratura
Califa manu- dignitates fimiliter iurifdictionis adminiftrationem ha- motu fimili & ex certa fcientia, & de poteftatis plenitu- meditat
officiorores,
um, ac
dine
motu fimili & ex certa fcientia, & de poteftatis plenitu- | Prælatorum canonice electorum incrementum fufcipere
dine hac noftra perpetuo valitura conftitutione declara- poffe arbitramur.
mus , & quatenus opus fit addendo prædictæ noftræ 5.1 . Sane cum nos nuper per alias noftras in forma Hic Pont. iu-
conftitutioni decernimus, quod dicta noftra conftitutio, breuis literas,iuftis de caufis animum noftrum mouenti- ftis
Priode caufis
rem ge-
ac omnes & fingulæ pœnæ in ea expreffa, perinde ligent bus, dilectum filium Stephanum tunc Congregatio nis neralem C
& afficiant omnes & quofcumque cuiufuis dignitatis, S. Saluatoris , Ordinis S. Auguftini Canonicorum Re- gregationis
gradus, conditionis , ac præeminentiæ exiftant , qui pro gularium Priorem generalem , in Capitulo generali Bo- deputauit.
huiufmodi officiis iurifdictionis adminiftrationem ha- noniæ proxime celebrato electum , ab onere fui Genera-
bentibus conferendis, ac mediatores & interpofitas per- latus officij abfoluerimus, & liberauerimus , ac in ipfius
fonas quafcumque pecunias vel alias res vt fupra recepe- locum dilectum etiam filium Ambrofium deLamis Eugu-
rint , ac fifupradicti in dicta noftra conftitutione com- binum ipfius Congregationis Priorem Generalem fubfti-
prehenfi effent , & de illis in ea expreffa mentio facta tuerimus , & deputauerimus , provt in dictis literis ple-
effet. nius continetur.
Claufula pra- §.2.Necnon præfentes, & defuper conficiendas forfan §.2. Et arbitrantes pro negotio reformationis Con- ftatores
modo & Pro-
feruatiua literas perpetuis futuris temporibus durare, ac omnes & gregationis prædicte expedire, quod etiam Viſitatores, curatorem ge-
fingulos à data præfentium irremiffibiliter ligare volu- & Procurator generalis eiufdem Congregationis à nobis neralem de-
mus , illafque nullo vmquam tempore de fubreptionis, deputentur , idcirco dilectos filios modernos prædictæ pusas.
vel obreptionis vitio,aut intentionis noftre,vel quopiam Congregationis Vifitatores , & Procuratorem generalem
alio defectu notari, aut fub quibufuis reuocationibus & in prædicto Capitulo Bononiæ electos , ab onere fuorum
derogationibus comprehendi nullatenus poffe. officiorum etiam abfoluimus , &liberamus , & in ipfo-
Decretum ir-
5.3 . Sicque per quofcumque Iudices , &c. caufarum rum locum, quo ad prædicta officia , in Viſitatores vide-
ritans.
Palatij Apoftolici Auditores, ac S.R.E. Card. fublata,&c. licet , N. N. N. in Procuratorem vero generalem N. di-
iudicari debere, irritum quoque, &c. decernimus. lectos filios , ipfius Congregationis canonicos , cum ho-
Clauf.derog. S.4. Non obftantibus præmiffis,ac quibufuis conftitu- noribus, oneribus, poteftatibus, facultatibus, iurifdictio-
tionibus , & ordinationibus Apoftolicis , ac quibufuis nibus , & prærogatiuis folitis & confuetis fubftituimus;
etiam Alma Vrbis , & aliarum Ciuitatum , Oppidorum, & fubrogamus.
Terrarum , & locorum etiam iuramento, &c. roboratis,ac §.3.Cumque per alias noftras literas ftatuerimus & or Canonici in
prouincialibus, municipalibus,ac particularibus ftatutis, dinauerimus, quòd nullus ex dicta Congregatione Cano- facris consti-
ac legibus, etiam imperialibus,& in corpore iuris fcriptis, nicus in Capitulis , tamgeneralibus quam conuentuali- voce ti tantum,
actiua,
priuilegiis quoque , &c. etiam motu fimili , &c. etiam bus pro tempore celebrandis , vocem , actiuam , feu & paffiuam
confiftorialiter,&c.quibus omnibus illorum tenores,&c. paffiuam in electionibus faciendis obtineat, nififit in fa- habeant.
hac vice latiffime derogamus , ceterifque contrariis qui- cris ordinibus conftitutus,& poft per eum legitime emif-
bufcumque. fam profeffionem in eadem Congregatione , quoad ele-
Forma publ. S.5 .Vt autem præfentium tenor omnibus innotefcat, ctiones in capitulo generali, per feptennium , quo vero
hancconftit. nullufque earum ignorantiam allegare queat, eas in valuis ad alias electiones in capitulis conuentualibus faciendas, Abfentes non
eligant.
Bafilica Principis Apoftolorum S. Ioannis Lateranen. & per quadriennium laudabiliter vixerit.
in acie Campi Flora de Vrbe publicari mandamus, ipfaf- §.4. Et quoad vocem actiuam in capitulo actu præ-
que fic publicatas omnes & fingulos quos illæ concer- fens fuerit.
nunt ita afficere volumus , ac fi effent omnibus perfona- §.5. Eligendique in Priorem generalem,duas ex tribus Electio gene-
ralis requirit
liter intimatæ. Decernentes quoque præfentium earum- partibus.
duas partes
dem folam fignaturam fufficere , & vbique fidem facere, §.6. Alij verò fuffragiorum maiorem partem obti- votorum.
in iudicio & extra , regula quacumque contraria non nuerint
obftante. §.7. Quodque in Capitulo generali , Prior , & Procu- Aliorum aute
Fides exem- §.6. Ac illarum tranfumptis manu alicuius Notarij rator Ordinis generales , necnon Vifitatores , eorum- fu pro maiori
plorum. publici fubfcriptis , & figillo Alma Vrbis Gubernatoris , que fubftituti , pro cafibus neceffitatis dumtaxat eli- Parte votoru:
aut alterius alij Iudicis figillatis , eamdem prorfus fidem gantur.
adhiberi, quæ ipfis originalibus literis adhiberetur,fi fo- 5.8.Et eligendi in Priorem,& Procuratorem generales, Electio Prio-
rent exhibitæ vel oftenfæ. necnon in Vifitatores, fcientia,prudentia, vitæ integrita- ris , Vifitatoril
& Procurato-
Placet Motu proprio. M. te, ac pietate præditi exiftant.
ris fpectat ad
D P. An.7. Datum Romæ apud S. Petrum , pridie idus Februarij, 5.9. Factaque ipforum Canonica electione iuxta hoc Cap. generale
die 12.Febr. Anno 7. noftrum ftatutum, & ordinem , ac Congregationis præ- eorum quali-
Publicatio, Anno à Natiuitate Domini 1572.Indict.15.die vero 13 . fatæ regularia inftituta , Prior generalis fic electus , vna tates deſignă-
Menfis February, Pontificatus S.D.N.Domini Py Papa V. cum Definitoribus eligat Priores pro Monafteriis , in tur.
Anno 7. retrofcripta litera Apoftolica affixa , & publicate quibus non adfunt plures quam fex Canonici, ac difpo- Generalis in
fuerunt Roma in locis retrofcriptis per me P. Paulum de nat & ordinet familias folitas & neceffarias pro quolibet quibuſdä Mo-
Monafterio , ita quòd in qualibet familia fint aliquæ per- nasteriisPrio-
Mattharsprefati S.D.N. Papa Curf.
Philibertus Magifter Curforum.
fonæ idonea, quæ poffint eligi in Priores , aut Abbates, ves
aliiseligit
vero,ca-
in
fiue Præpofitos iuxta cuiuflibet Monafterij titulum, pitula conue
ipforumque Vicarios , & Difcretos mittendos ad Capi- talia.
De electione Prioris Generalis , & aliorum Præla- tulum generale. Quorum Prælatorum Conuentualium ,
latorum Congregationis Canonicorum Regu- & Vicariorum electiones , non amplius in Capitulo ge- Hoctame non
fuit vfu rece-
larium S. Saluatoris , Ordinis Sancti Augu- nerali fiant , fed illi , ficut difcreti, in Capitulis conuen-
pru, vtperci
ftini , bonorumque temporalium adminiftra- tualibus cuiuflibet Monafterij , cuius Canonici excedent
piturex bulla
numero fex Canonicorum, modo infrafcripto eligantur,
Greg. XIII
tione. cit.in rub.
videlicet.
Нас 5.10. Poftquam familiæ omnes in Capitulo generali Forma d. elé
Hac bulla paucis immutatis confirmata eft à Gre-
gor. XIII. in eius conftit. 59. Quæ inter. ac (vt præmittitur) pro quolibet Monafterio difpofitę & or- tionisin Ca-
Sixto V. in constit. 98. Ex varietate. ibi vi- dinatæ, ad locum fibi deftinatum ftatuto tempore perues pitulis Coué-
nerint , antiquior Canonicus in quolibet Monafterio tualibus pras
deas.
exiftens , deputet diem & horam ad celebrandum Capi- finit.
Edita An. D. PIVS PAPA QVINTVS tulum , & ad fonum campanellæ conuocari faciat omnes
.1571. Canonicos habentes vocem actiuam & paffiuam.Illifque
conuocatis & refidentibus, præfatus antiquior Canoni-
Exordium.
Nter ceteras Paftoralis officij noftri curas,illa nos præ- cus aduertat an fint omnes præfentes , deinde eos inter-
cipue vrget, per quam Regularium Congregationum, roget , an eis placeat dies & hora ad futuram electionem ,
illarumque perfonarum commoditati, & felici directioni &illis annuentibus, præmiffa generali confeffione à capi-
confulitur,ac Monafteria , domos,Ecclefias , & loca,tam in tulo recitanda,eos abfoluat dicens. Mifereatur veftri, &c.
fpiritualibus quam temporalibus, prudentia,& vigilantia Et fi tenemini aliquo vinculo excommunicationis , &c.
Tom. II. Gg Et
350 PIVS QVINT V S.
Et difpenfo vobifcum fuper irregularitate , &c. Poftea iunctum & ordinatum fuerit,ad nouam electionem Prio-
dicatur Hymnus Veni creator Spiritus, & c.Kyrie eleifon, rum, Abbatum, vel Præpofitorum,necnon Vicariorum in
&c. Pater nofter, &c. Oratio. Deus, qui corda , &c. Qui- vnoquoque Monafterio , Abbatia, feu præpofitura iuxta
bus peractis in confpectu omnium cum duobus aliis de prædictum noftrum ftatutum deueniant, & deuenire de-
capitulo, qui primitus habitum Religionis fufceperunt, beant , quodque interea Abbates, Priores, feu præpofiti,
ipfum concomitantibus , fimulque cum eo refidentibus eorumque Vicarij Conuentuales per nos(vt præmittitur)
ad menfam decenter præparatam cum capfula , feu vrna, ab eorum officiis abfolui,donec nouæ electiones, & con-
vbi fchedula fuffragiorum poni debent , & papyro , & firmationes Prelatorum conuentualium huiufmodi fiant,
atramento ad fcribendum proceffum electionis, accedat. corum officia , vt prius , exerceant ac fi ab eis abfoluti
Et quoniam vota , feu fuffragia iuxta decreta Concilij non fuiffent .
Tridentini, debent effe fecreta , ita quod eligentium no- 5.11.Et infuper confiderantes, quòd prædicta Congre- Capitulum
/mina numquam publicentur, finguli electores fchedulas gatio pro electione Prioris generalis,Vifitatorum,Procu- generale quo-
accipiant omnino fimiles , & vnufquifque in fua fche- ratoris etiam generalis,& aliis huiufmodi peragendis ne- bet triennio
celebrandum
dula nomen eligendi infcribat , vel dicat , Eligo N. in gotiis,Capitulum generale fingulo quoque anno maxi- eft.
Priorem : & antiquior Canonicus, & alij duo capitulares ma cum impenfa , & non minore Canonicorum incom-
prædicti,poftquam ipfi fchedulas, ordine antiquitatis in- modo celebrare foleat,ac propterea magna inde cuagandi, Hoc approbat
ter eos feruato, in vinam feu capfulam demiferint, alio- & fefe diffoluendi Canonicis ipfis occafio præbeatur; & amplius
non immutari
rum fchedulas accipiant & in venam, feu capfulam præ- cumque Prioris ipfius Generalis, Vifitatorum, Procurato- iubet Gregor.
fatam inferant , & infpiciant an fchedula fint numero ris etiam Generalis, necnon Prælatorum Conuentualium, XIII & Sixt.
pares cum electoribus ibi præfentibus , & fi inuenerint Vicariorumque prædictorum officia annalia tantum fint, . citati in
effe in maiori, vel in minori numero,quam fint capitula- id plerumque vfu venire folet, vt Prior ipfe generalis, & rubrica.
riter ibidem præfentes , illas comburant , rurfufque ad Vifitatores vix omnia ipfius Congregationis Monafteria,
fcrutinium modo præmiffo procedant donec inuenerint & loca, provt eorum officio incumbit,vifitare, & operam
fcrutinium effe canonice factum , & tunc legant fchedu- fuam illis pro re nata impendere, Procurator vero gene-
las, & fi electio numero fuffragiorum fecuta fuerit , fche- ralis fimiliter officij fui munus agnofcere,negotia, & cau-
dulæ etiam comburantur , factaque electione , antiquior fas Congregationis pertractandas percipere, vfum Curiæ
Canonicus , & alij duo fcrutatores prædicti publicent Romanæ apprehendere, atque alia ad officium fuum fpe-
electorum nomina , exprimendo numerum fuffragiorum ctantia prouidere ; Prælati autem conuentuales , corum-
quæ quifque habuerit, quod faciendum eft , licet aliquis que Vicarij, & miniftri Monafteriorum & locorum , Cu-
non habuerit vota,vel fuffragia ad fufficientiam,vt ad fe- riæ,& regimini fuo commifforum ftatum intelligere,rcs ,
cundum fcrutinium ( ficut præmittitur ) deueniri poffit, & bona agnofcere , confuetudines percipere , negotia
Decretum vero electionis ab illo , qui inter fcrutatores obire, vix tam breui temporis fpatio poffint , quin etiam
primus fuerit,licet electo fuum fuffragium non contule- quando rerum , & perfonarum vel Congregationis , aut
rit,per hæc verba formetur. Ego N. vice præfentium capi- Monafteriorum, & locorum aliquam, vel mediocrem no-
tularium cligo ( F.in Priorem, Vicarium, feu ) Difcretum titiam , & cognitionem habere incipiunt , tum maxime
noftri Monafterij, quòd fi primus fcrutator fuerit electus , temporis exclufi anguftia eorum officia dimittere,nego-
ad aliquod officium,fecundus fcrutator ad publicandum tia tam fpiritualia quam temporalia aut intacta aut certe
fcrutinium, & formandum decretum fuccedat, completa- inchoata, atque interrupta nouis fuccefforibus relinque-
que electione, & decreto(vt præmittitur)formato, fcruta- re cogantur. Volentes igitur defuper opportunum adhi-
tores proceffum electionis compleant,atque fubfcribant, bere remedium,ac vt electiones Prelatorum, & Miniftro-
fubiungendo : Inuenimus quod N. in Priorem,feu Vica- rum ipfius Congregationis canonice , rite, & recte fiant,
rium , aut Difcretum nominatus habuit tot fuffragia , & quod de cetero eiufdem Congregationis Capitulum ge-
ego N. decreta electionum formaui : In quorum fidem nerate quolibet triennio tantum celebretur,vbi Prior ge-
manibus noftris fubfcripfimus , & figillo Monafterijneralis,Vifitatores, & Procurator generalis eligantur , &
præfati roborauimus,die vt fupra. His peractis,antiquior cetera eiufdem Congregationis negotia iuxta infrafcri-
Canonicus dicat fine cantu Pfalmum, LaudateDominum ptum noftrum ftatutum, & ipfius Congregationis regu-
omnes gentes, cum verfu, Salyos fac feruos,tuos, &c . Et laria inftituta pertractentur & difponantur.
Oratione, Prætende Domine famulis tuis,& c. deinde di- j 5.1 2. Quodque quolibet anno Prior generalis, & Vifi- Dieta autem
cat Adiutorium noftrum, &c. & dicto refponfo ab omni- tatores,vna cum tribus aliis ex maioribus Prælatis conue- quolibet anno.
bus ; Qui fecit cœlum,& c.terminetur capitulum,& fcru- tualibus ipfius Congregationis eiufdem Prioris generalis
tinium,feu proceflum,ac decretum electionis modo præ- arbitrio eligendis die ad id ftatuta in aliquo loco com-
miffo factum tranfmittitur ad Priorem generalem pro modo ad tractandum negotia Congregationis iuxta co-
confirmatione obtinenda , qui Prior generalis cum voto rum exigentiam conueniant, fignificando prius omnibus.
Vifitatorum , quatenus electio fuerit canonice facta , & & fingulis Prælatis conuentualibus diem, & locum, ita vt
perfonæ electæ nullam patiantur exceptionem , ipfam fi aliquis ipforum haberet aliquid in huiufmodi Con-
electionem confirmare,& approbare debeat, alioquin le- gregatione proponendum , commode vel ipfemet perfo-
gitima caufa fubfiftente mandet ad aliam electionem (vt naliter ad prædictum locum accedere , vel per nuntium,
præmittitur) deueniri, & idem feruetur, quoties officium aut epiftolam ea de re Priorem generalem, & alios prædi-
Prælati conuentualis quouis modo vacare contigerit : & ctos certiores reddere,ipfofque confulere poffit.
hanc formam & ordinem in fingulis electionibus ; in re- S.13.Necnon quòd Prioris generalis,Vifitatorum,Pro- Generalis, Vi-
liquis vero omnibus , & fingulis cafibus conftitutiones, curatoris etiam generalis in pofterum triennalia,Prælato- fitatorum, &
ftatuta,& confuetudines ipfius Congregationis inuiola- rum vero conuentualiú officia biennalia fint, & effe cen- Procuratoris
biliter obferuari volumus , & mandamus , & aliter factæ feantur; ita tamen vt hac vice Prior generalis,Vifitatores, officia triènio
electiones , nullius fint roboris , vel momenti . Et fi quis & Procurator etiam generalis(vt præmittitur) per nos derum vero
expletur
,alio-
alias quam vt præinittitur, quouis modo ,aut quæfito co- putati ,vfque ad Capitulu generale de anno futuro 1574. biennio
lore fe intromiferit, excommunicationis fententiam ipfo Dominica tertia poft feftum Refurrectionis D. N. IE SV
facto incurriffe cenfeatur.Et acceperimus,quòd nonnulli CHRISTI , in loco opportuno iuxta prædicta regularia Cöfirmat
ide hoe
m Gregor.
Priores,Abbates, feu Præpofiti conuentuales dicte Con- inftituta celebrandum , Prælati vero conuentuales iuxta XIII. cit. in
gregationis , illorumque Vicarij in Capitulo prædicto, præmiffum noftrum ftatutum iam electi , & poftmodum rub.vbi etiam
præter vel contra dictarum noftrarum literarum formam eligendi vfque ad nouam electionem , & confirmatio- omnia officia
electi fuerunt,uofque cupiamus huiufmodi forma inuio- nem in Capitulis conuentualibus de anno 1573. tem- ad triennium
extendit,
labiliter obferuari, cofdem Priores, Abbates,feu Præpofi- pore congruo celebrandis faciendas, eorum officiis fungi eriam Sixt.V.
"
tos, corumqueVicarios conuentuales in eodem Capitulo poffint , & valeant , atque omnino fungantur. Et fi de- ibid. cit.
electes, & deputatos, ab eorum & cuiufque ipforum offi- inceps perpetuis futuris temporibus Capitulum gene-
ciis fimiliter abfoluimus , eximimus, & liberamus, volu- rale de triennio in triennium celebretur , ac Prior gene-
mus tamen quòd finguli ciufdé Congregationis conuen- ralis , Vifitatores , & Procurator etiam generalis per
tus, vbi adfunt plures quam fex Canonici , cum primum ( triennium , Prælati vero conuentuales ipfius Congre-
fibi per Priorem Generalem, & Vifitatores prædictos in- gationis per biennium corum officia , cum honoribus,
oncribus,
PIVSQ VİN T V S. 3j1
oneribus, facultatibus, & iurifdictionibus folitis, & confilium nobilem virum Aloyfium Mocenicum Venet. Du-
contra Turcas
fuetis, provt anteaļcum annalia erant, exerceant, & exer- cem , & eius Reipub. dominium , inito fædere , & claffe
& Victoriam
cere poffint, ac valeant. communibus viribus comparata , dilecto filio nobili viro
reportarune
Et fi interim 5.14. Quodque fi triennio, vel biennio huiufmodi du- lo.ab Auftria,eius generali Præfecto,& ductori, commif-
& ex caſſe
Turcarum
vacat ,proui rantibus , Prioris generalis , Vifitatorum , Procuratoris fum fuit prælium omni pofteritati commemorandum, captiui multi
deatur ut hic etiam generalis,aut Prælatorum,feu Vicariorum conuen- initio illud quidem , quatenus poteramus nobis ab hu- effectifunt.
Hocnoferuari tualium præfatorum,vel alicuius eorum officia per priua- manis viribus polliceri periculofiffimum , ipfo autem
circumfertur. tionem, dimiffionem, vel obitum, aut alio quouis modo exitu fœliciffimum , hoftibus maximam partem cæfis,
Ideo V. mox vacarent, Prælati conuentuales iuxta fuprafcriptum fta- fugatis, reliquis captiuis factis , ( caufam nimirum fuam
Sixt.videcöft.
indicatam. tutum , Prior vero generalis , Vifitatores , & Procurator Domino Deo noftro iuuante , proque fuo Ifraële
etiam generalis præfati , iuxta dicta Congregationis repugnante, ) perlatum fuit ad nos plerofque Chriftiano-
gularia inftituta eligantur, & eligi debeant. rum , partim captiuos illos fibi ipfis retinuiffe , partim
Adminiftra-
5.15. Ac vt res , & bona temporalia Congregationis vendidiffe, alios donaffe, nonnullos etiam pacta pecunia
tio bonorü te- prædicta , ipfiufque Monafteriorum , & locorum huiuf- in fpem redemptionis adduxiffe.
poraliumpra- modi,non folum conferuentur , verum etiam augeantur, 5.1. Quod fane grauiter , vt debuimus, accepimus, ab
fcribitur. ipfe modo
quòd in vnoquoque Conuentu tres probi Canonic per Pont.excaufa
ipfa enim fuperiorumtemporum experientia edocti fu- hicrelath.
1d approbat Prælatum conuentualem eligendi conftituantur,quorum mus, quanto femperhæc cum Chriftianorum damno facta
Sixt. V. mox
cit. vnus Depoſitarius , alter Procurator , reliquus Oecono- fuerint ; plerofque enim ipforum captiuorum effe naui-
mus exiftat, ita vt Procurator pecunias omnes Monafterij gandi peritiffimos, ad claflem adornandam , inftruendam ,
capiat, eafque deinceps Depofitario tradat, & afferuandas ducendam , propter multam Maris tempeftatum orarum-
committat.Depofitarius vero illas in ærarium,fiue arcam, que peritiam , atque ad bellandum vtiliffimos , & fi
ad hoc deftinatam reponat, & Oeconomo,vbi opus fuerit, vmquam alias , certe hoc tempore ceteris fuis fimilibuş
de expreſſo Prælati mandato præbeat. Oeconomus autem cælis effe hoftibus perneceffarios , ex quorum miffione,
acceptas, vt præfertur,pecunias pro communibus Mona- vt magna deceffio , cum etiam ab omni ratione , & iure
fterij vfibus, ac neceffitatibus , & provt Prælatus iufferit, belli alieniffimum fit, vt ipfobello durante mittantur illi .
fideliter eroget,ac expedat.Dictaque arca duabus fit claui- qui poffunt aliquando ipfis mittentibus bellum inftau-
bus munita, quarum altera penes Prælatum , altera vero rare, & contra eos venire.
penes Depofitarium cuftodiatur;arca vero vbi tutus apud 5.2.Quod quidem malum,tametfi dilectum filium no- Prohibet capti-
Depofitarium locus non exiftat,apud Prælatum tutiore in bilem virum Ioannem ab Auftria pro eius fingulari pru- nos huiufmod
relaxari du-
loco ftatuatur , & quam diligentiffime affeructur ; præ- dentia præuidiffe , eique prouidiffe non dubitamus , ta- rante bello.
fatique Procurator , Depofitarius , & Oeconomus vno men, vt ad eius cautionem Apoftolicæ etiam auctoritatis
quoque menfe collatis inuicem ratiociniis Prælato, robur accedat,præcipimus & mandamus omnibus, & fin-
aftantibus duobus aliis Monafterij difcretis Canonicis, gulis quocumque fint gradu, conditione, ftatu , nomine;
eligendis ab ipfo Prælato , rationem pro fuo quifque honore, apud quos captiui aliqui ex claffe Turcarum ,yel
officio accurate reddere teneantur, fub pœna illis Prælati nunc funt,vel in pofterum erunt, fiue ipfi cos receperint,
arbitrio imponenda, ipfis vero Prælatis priuationis officij fiue ab aliis emptione, donatione, permutatione, vel alia
fui , fi id facere neglexerint , hac in perpetuum valitura quacumque ratione acceperint , ne illos hoc fædere , &
lege ftatuimus & ordinamus, irritum & inane decernen- bello durante, quocumque nomine, ratione, colore,mit-
tes quicquid fecus à quoquam quouis modo fcienter, tere, alienare, liberare, fugere, atque abire permittere au-
vel ignoranter attentari contigerit. deant, fed eos debeant omni cura, & diligentia cuftodire,
Contrariis de- §.16. Non obftantibus conftitutionibus,& ordinatio- & eorum numerum, nomina, patriam, parentes , ætatem,
rogat.
nibus Apoftolicis , ac dicta Congregationis iuramento, dignitatem, fiue conditionem , & alias fi quæ extant ma-
confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro- gis certæ , & particulares demonftrationes , nobis , aut
boratis, ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque, noftris Nuntiis fi ibi præfentes fuerint, fi vero abſentes,
indultis, & literis Apoftolicis eidem Congregationi, il- ipfarum Ciuitatum,&locorum in quibus dictos captiuos
liufque fuperioribus, & perfonis in contrarium quomo- habentes reperiuntur , Rectoribus , Gubernatoribus , Iu-
dolibet conceffis, innouatis, & approbatis , quibus om- dicibus, Locatenentibus, aut alio nomine nuncupatis ,in
nibus & fingulis , illorum tenores , etiam fi de illis fpe- ipfa vero claffe exiftentes , noftris aut noftrorum fœdera-
cialis ,fpecifica , ac de verbo ad verbum mentio habenda torum ductoribus, præfectis , iudicibus, quam primum à
effet, præfentibus pro expreffis habentes , illis alias in publicatione præfentium indicare. Illi autem quibus
fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat , fpecialiter captiui prædicti fuerint indicati , debeant fimiliter co-
& expreffe derogamus , ceterifque contrariis quibuf- rum numerum , & ceteras omnes circumftantias fupra-
cumque. dictas , provt eas acceperint , nobis quanto citius figni-
Dat.P An.6.
die 6. Decebr. Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcato- ficare.
ris , die 7. Decemb. 1571. Pontificatus noftri anno §.3. Si qui vero ex prædictis contrauenerint , eos ex- Et contraue-
fexto. communicationis maioris latæ fententiæ,à qua nifi à no- nientibus pœ-
bis, ac fuccefforibus noftris canonice intrantibus abfolui nas bic defcri-
nequeant , necnon amiffionis omnium , & fingulorum pras imponit:
CXLII. Turcæ , qui in bello contra eos peracto , captiui
funt effecti , durante bello non dimittantur, feudorum, dominiorum, & aliorum quorumcumque bo-
neque diftrahantur. norum , tàm mobilium quàm immobilium ; quo ad cos
Adiuuantibus hoc bellum indulgentias elargitus eft qui Ecclefiafticæ iurifdictionis fuerint , nobis , &Fifco
noftro , qui vero aliarum ditionum fuæ cuiufque ditio-
hic Pontif. inf. in conft.146. Cum nos. Deoque nis Fifco applicandorum, & læfæ etiam Maieftatis crimi-
auxiliante , victoriam Christiani reportarunt nis poenas eoipfo incurriffe declaramus ; fperantes etiam
die 7.Octobris 1571. Ideo fub illa die , quotannis quod dicti noftri fœderati huiufmodi noftrum præce-
celebraturfeftum S. Maria de Victoria f ,ub inuo- ptumin
rabunt.
fuis quifque locis inuiolabiliter obferuari cu-
tione Rofari , vt videre eft , infra in conft.11 .

5.4. Et propterea omnibus, & fingulis locorum Ordi- Executorum
Greg.XIII. Monet.
nariis,illorumque Vicariis in fpiritualibus generalibus,ac deputatio , &
Chriftianis autem apud Turcas in captiuitate repertis, Gubernatoribus ,Iudicibus,Locatenentibus , Barifellis, & facultates.
hic Pontifex libertatem conceffit infra in conft. 149. aliis executoribus quarumcumque Ciuitatum , Oppido-
Licet omnibus. rum , terrarum , & locorum contra præcepti, & mandati
Edita An. D. noftri huiufmodi tranfgreffores ad executionem pœna-
1571. PIVS PAPA OVINT VS rum prædictarum irremifibiliter, etiam executiue, & fine
Motu proprio , &c. figura iudicij , ac abfque alio à nobis vel confœderatis
Hic Pont cum Oftquam nuper inter nos, & Sedem Apoftolicam , ac
noftris expectato mandato procedendi, plenam & liberam
Rege Hifpan. chariffimum in Chrifto filium noftrum Philippum
licentiam,auctoritatem,& facultatem concedimus,& im-
Repub.Ve-
et.belufecit
pet. Hifpaniarum Regem Catholicum , necnon dilectum partimur.
Tom, I I. Gg 2 S.5.Volu
352 ' PIVS QVINT V S.
Sola figna u S.5. Volumus autem vt præfentis noftri Motus pro- , obedientiam præftantes reperiantur, qui in eleemofynis
va fufficit, prij fola fignatura fufficiat, & vbique fidem faciat, in iu- pro ipfo hofpitali,in quo diuerfi Chrifti pauperes,vtpote
dicio & extra, quacumque regula, feu conftitutione Apo- incurabiles, fenes, mente capti, & membris impotentes,
ftolica contraria non obftante. ad numerum quadringentorum , & vltra afcendentes,
Exemplorum 5.6. Quodque illius exempla,etiam impreffa edantur, continue fuis infirmitatibus curantur, & aluntur, & pro
fides. eaque Notarij publici manu , & cuiufcumque Curiæ Ec- quorum curatione & alimento , fummam fexdecim mil-
clefiafticæ, aut Prælati figillo obfignata, eamdem prorfus lium ducatoru & vltra, ex eleemofynis à piis Chriftifide-
fidem vbique faciant,quam ipfe præfens Motus proprius libus ipfis confratribus erogari folitis prouenientem , fin-
faceret fi effet exhibitus vel oftenfus.
gulis annis exponitur quæritandis, ipfifque Chrifti pau-
Claufula de §.7. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus , & peribus gubernandis fua charitate impendant opera, & in
rogatoria. ordinationibus Apoftolicis,ftatutis, & confuetudinibus, codem Hofpitali dictorum Chrifti pauperum numerus,
etiam confirmatione Apoftolica, vel quauis firmitate alia propter bellum fuperiori anno in Regno Granaten.con-
roboratis ; ac etiam legibus , etiam Caftrenfibus, priuile- traMauros geftum, admodú auctus exiftat,& eleemofynæ
giis quoque , indultis & literis Apoftolicis , quibufuis minus frequenter quam antea hodie fieri foleant,ipfique
Communitatibus , Vniuerfitatibus , aliifque particulari- confratres maximo cum labore,& pro eorumcæpto opere
bus perfonis , fub quibufcumque tenoribus , & formis, minime retardentur,fed maximo,cum feruore opus ipfum
ac cum quibufuis claufulis , & decretis , etiam Motu adeo laudabile affidue profequantur.Nihilominus homi-
proprio , &c. & alias quomodolibet conceffis , quibus num malitia crefcente, nonnulli laici,auaritia ducti, Dei-
omnibus & fingulis,illorum tenores præfentibus pro ex- que timore poftpofito,habitu Capotto nuncupato panni.
preffis habentes fpecialiter, & expreffe derogamus, cete- vulgariter Layal in illis partibus nuncupati , quo ipfi
rifque contrariis quibufcumque. confratres indui folent, accepto, fub falfo nomine , tam
Fiat Motu proprio. M. dicti quam ciuitatis Corduben. necron de Madrid. To-"
D. P. An. 6 Datum Romæ apud S. Petrum , 12. Kalend. Ianuarij, letan. ac de Lucerna Oppidorum Corduben. refpectiue
21. Decemb. Anno 6. diœcefibus hofpitalium,ad inftar dicti hofpitalis Grana-
Anno à Natiuitate Domini 1571. Indict. 4. die vero 22 . ten.fundatorum,& in quibus fimilia charitatis opera, que
Publicatio.
Decembr. Pontificatus Sanctiff. in Chrifto Patris, & D. N. à confratribus dicti hofpitalis Granaten. exerceri folent,
D. Py diuina prouidentia Papa V. Anno 6. fupradicta li- eleemofynas quæritare,illafque in prauos & damnabiles
tera affixa , & publicata fuerunt in valuis Principis Apo- eorum vfus conuertere aufifunt,in maximum pauperum
ftolorum de Vrbe , necnon in valuis Cancellaria Apoftolica, Chriftifidelium in eifdem Hofpitalibus protempore exi-
& acie Campi Flora, vt moris eft ,per nos Camillum Cheru- ftentium neceffariæ fubuentionis detrimentum.
binum , & ioannem Sprengerium pralibati S. D. N. Papa S.2 . Cum auté,ficut cadem petitio fubiungebat, dictus Supplicatpro-
Curfores. Rodericus ad præmiffa è medio facilius tollenda,fibi ,aliif- pteres huis
Pontifice pro
que tàm Granaten.quàm Corduben.& deLucerna Oppi- opportuna
CXLIII. Approbatio Congregationis Fratrum Ioannis Dei dorum huiufmodi Hofpitalium , aliorumque ad illorum prouifione.
nuncupatæ , ad regimen Hoſpitalium pro cu- inftar de cetero erigendorum confratribus , nunc & pro
randis pauperibus infirmis nuper inftitutæ , fub tempore exiftentibus , fcapularium eiufdem panni Layal
Ordinariorum correctione , & Regula S. Au- nuncupari fuper vefte, feu capotto per eos geftari folito,
ad genua, vfque , vt ipfi ab omnibus Chriftifidelibus eis
guftini. eleemofynas pro præmiffis porrigendas,ab aliis ex eorum
Reformauit istam Congregationem Clem.VIII.infra confratribus non exiftentibus, & fubfalfo nomine dicto-
in conft.44.Romani . Et quoad Sacerdotes nouam rum hofpitalium ,vel alicuius eorum eleemofynas dolofe
& malitiofe petentibus,facilius internofci valeant, defe-
difpofitionem edidit Paulus V. in eius conft. 36.
rendi , necnon in quolibet eorumdem hofpitalium , &
Inter.
aliorum ad eorum inftar erigendorum , inter eos confra-
Hanc Congregationem Italiæ , Hofpitalia Germaniæ, trem vnum Sacerdotem fimilem habitum & fcapularium
Galliæ , & Poloniæ comprehendentem , in veram Re- qui miffas, aliaque diuina officia ibidem celebrare , nec-
ligionem fub tribus Votis fubftantialibus , & quarto non facramenta Ecclefiaftica , tàm ipfis confratribus,
de iuuandis Infirmis,ac fub Regula S.Auguftini,erexit quàm Chrifti pauperibus eifdem hofpitalibus pro tem-
Paul.V.in conft.100 . Romanus.inf.tom.3 . Eius confti- pore exiftentibus miniftrare , illofque in Dei mandatis
tutiones approbauit idem ibidem conft.103 . Ea qua . Pie obferuandis inftruere & confortare debeat , habendi
Iurifdictionemque Ordinariorum in cam præfiniuit &retinendi , necnon eleem ofynas pro eorumdem hofpi-
idem Paul . in conft. 113. Romanus. Priuilegia aliorum talium Chrifti pauperum fubuentione , non folum in
Ordinum & Clericorum miniftrantium Infirmis Ciuitatibus & Oppidis , in quibus hofpitalia ipfa con-
communicauit Sanctiff. D. N. Vrban. VIII . conft.18. fiftunt , verum & etiam in toto diftrictu , diœcefi , &
Sacrofanétum, inf. tom. 4. Qui etiam declarauit eo- prouincia earum , de loci Ordinarij licentia , petendi &
rum præcedentiam cum Ordinibus Mendicatium in recipiendi licentiam & facultatem impetrari fummopere
conft.76. Commifsi. Et de fratribus Sacerdotibus , co- defideret, nobis humiliter fupplicari fecit, quatenus pio
rumque officiis alia decreuit in conft.84.Circumspecta, defiderio , ac dictorum Hofpitalium , & Chrifti paupe-
d. tom.4. rum in eis , nunc & pro tempore exiftentium ftatui con-
fulere, aliafque in præmiffis opportune prouidere , de
Edita An. D. PIVS E P I SCOPVS, benignitate Apoftolica dignaremur.
1572. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 5.3 . Nos qui Chrifti pauperum confolationem & Hic ideo Pot.
Froæmium. Icet ex debito Summi Pontificatus officij nobis de- fubuentionem finceris defideramus affectibus , volentes eifde Confra-
Lfuper injuncti , circa piorumlocorum quorumliber , Rodericumac confratres , in tampio & laudabili propo- tribus(dum
profectus nos deceat intentos exiftere , hofpitalium ta- fito confouere, necnon eumdem Rodericum à quibufuis s. Augustini
Hospitalium men ac in dis degentium pro tempore miferabilium per- excommunicationis , fufpenfionis & interdicti , aliifque viuant ) con-
quadd in Hi- fonarum commodo, vtilitati , &fubuentioni , tanto nos Ecclefiafticis fententiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab cedithabitum
facultatem
pan.cofructe potioribus ftudiis infiftere conuenit , quanto ipforum homine, quauis occafione vel caufa latis, fi quibus quo- colligédi elee-
funefubinue-
catione loanis miferabili
falubri condit
ter expedi ione
re penfata , confpicimus in Domino modolibet innodatus exiftit , ad effectum præfentium mofynas pro
.
Dei,pro injir- dumtaxat confequendum , harum ferie abfoluentes , & Hospitalibus
marupauperü §.1. Exhibita fiquidé nobis nuper pro parte dilecti filij abfolutum fore cenfentes , huiufmodi fupplicationibus infirmorum.
curatione. Et Roderici Seguenza moderni Confratris maioris, nuncu- inclinati , eidem Roderico , ac omnibus & fingulis aliis Ad bać vide
circa eleemo-
fynarum colle- pati, hofpitalis loanis
Ioánis Dei nuncupati ciuitatis Granaten . dictorum hofpitalium , nunc & pro tempore exiftenti- etiãconft.44.
étionem impe. petitio continebat, quod licet in d. hofpitali ipfius Ciui- bus confratribus , dummodo fub regula S. Auguftini Clem . VIII.
dimentupra- tatis , in qua adeft Cancellaria Regia, & ad eam maximus viuant , vt fuper eorum vefte feu capotto per eos geftari Romani.
fabatur,Fra extraneoru numerus pro fuis negotiis ibidem pertractan- folito, fcapularium ad genus vfque eiufdem panni Layak
tribus ipfa dis affluere folet, & vnus Maior nuncupatus, & alij dece, nuncupati, continue deferre , necnon facerdotem vnum
Hospitalia
regentibus. vel octo confratres dicto Confratri maiori nuncupato, in quolibet eorum hofpitalium , qui confrater exiftat,
fimilem
PIVS QVINT V S. 353
fimilemque habitum eiufdem panni, maiorem tamen & epifcopo Granaten. ac Amerin. & Corduben .Epifcopis,
latiorem , ac dignitate facerdotali decentiorem, loci Or- per Apoftolica fcripta mandamus, quatenus ipfi vel duo,
dinarij arbitrio pro prima vice defignandum deferat, ha- aut vnus eorum, per fe vel alium , feu alios præfentes li-
bere poffit , necnon eleemofynas pro præfatis hofpitali- teras , & in eis contenta quæcumque , vbi , & quando
bus , corumque Chrifti pauperibus , tam in Ciuitatibus, opus fuerit , ac quoties pro parte d. Roderici, feu Maio-
&Oppidis , in quibus ipfa hoſpitalia , vt præfertur con- ris nuncupati pro tempore exiftentis ipfius Hofpitalis
fiftunt , quàm totis eorum diftrictibus , diœcefibus & Granaten. Confratres fuerint requifiti,folemniter publi-
prouinciis ab omnibus Chriftifidelibus petere & recipe- cantes,illifque in præmiffis efficacis defenfionis præfidion
re , illafque in dictorum hofpitalium, & eorum Chrifti affiftentes , faciant auctoritate noftra prædicta , Roderi-
pauperum vfus & fubuentiones, conuertere debere & licum & pro tempore exiftentem Maiorem nuncupatum,
cite poffint & valeant , licentiam & facultatem Apofto- aliofque Confratres prædictos , præmiffis omnibus &
lica auctoritate tenore præfentium, perpetuo concedi- fingulis, inxta præfentium continentiam & tenorem pa-
mus & elargimur. cifice frui & gaudere , non permittentes eos , feu eorum
'Ordinariorü §.4. Necnon tàm ipfum Sacerdotem , quàm Maiorem quemlibet,à quoquam quomodolibet indebite moleftari ,
iurifdictioni, nuncupatum, & alios confratres huiufmodi fub loci Or- perturbari , aut inquietari. Contradictores quoflibet &
correctioni dinarijiurifdictione, correctione, vifitatione,& obedien- rebelles , ac præmiffis non parentes, per cenfuras & pœ-
Supponit. tia, etiam perpetuo fupponimus & fubiicimus, ipfofque
nas Ecclefiafticas , aliaque opportuna iuris remedia , ap-
Hoc habesetia Maiorem , & alios confratres de eleemofynarum huiuf- pellatione poftpofita compefcendo ; ac legitimis fuper
in d. III.
Clem.V conftit. modi adininiftratione fingulis annis , in tempore eidem his habendis feruatis proceffibus , illos cenfuras & pœ-
Ordinario bene vifo, legale computum eidem Ordinario nas ipfas incurrifle declarando, necnon eas etiam iteratis
loci tantum, & nulli alteri reddere debere. vicibus aggrauando ; inuocato etiam ad hoc , fi opus
Habitum di- 5.5 . Necnon quod prædicti moderni & pro tempore fuerit , auxilio brachij fæcularis.
mittere pro- exiftentes eorumdem hofpitalium confratres , & poft- 5.9.Non obftantibus fel.rec.Bonifacij Papæ VIII.præ- Contrariis
hibet. omnibus de-
quam habitum prædictum fufceperint,illum dimittere, decefforis noftri de vna , & Concilij generalis de duabus
rogat.
Declarat minufve eum alicui exhibere , nifi de confenfu omnium dietis,dummodo quis vigore præfentium, vltra tres die-
Clem.VIII in aliorum confratrum hofpitalis , in quo habitum ipfum tas ad iudicium non trahatur,ac aliis quibufuis Apoftoli-
d.eius conft. exhiberi contigerit, fub maioris excommunicationis latæ cis , necnon in prouincialibns & fynodalibus Conciliis
fententiæ ipfo facto incurrenda pœna, audeant vel præ- editis,generalibus vel fpecialibus,conftitutionibus & or-
fumant, perpetuo ftatuimus & ordinamus. dinationibus,ac ftatutis, etiam iuramento, confirmatione
Ordinariis
§.6. Necnon omnibus & fingulis perfonis cuiufcum- Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis &
tatum de Ho-
que ſtatus, gradus , ordinis, & conditionis exiftentibus, confuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis , & literis
pitalium re-
gimine, ratio præterquam locorum Ordinariis, ne quouis prætextu,in Apoftolicis , quibufuis Ordinibus & locis , illorumque
nem redden- regimine, gubernio, aut adminiftratione eorumdem ho- fuperioribus ac perfonis,fub quibufcumque tenoribns &
dam effe pra- fpitalium , aut aliorum ad ipforum inftar erigendorum, formis , ac cum quibufuis claufulis & decretis , etiam
cipit.
fub dicta pœna per contrauenientes , fimiliter ipfo facto Motu proprio, & ex certa fcientia , ac de Apoftolicæ po-
incurrenda , quomodolibet fe intromittere audeant feu teftatis plenitudine , in contrarium forfan quomodo-
præfumant diftrictius inhibemus. Decernentes Maiorem libet conceffis , confirmatis , & innouatis ; quibus om-
nuncupatum , & alios hofpitalium huiufmodi , nunc & nibus , etiam fi de illis , eorumque totis tenoribus fpe-
pro tempore exiftentes confratres fuper libera admini- cialis,fpecifica & expreffà mentio,feu quæuis alia expref-
ftratione, gubernio , & regimine dictorum hofpitalium, fio habenda,autaliqua alia exquifita forma ad hoc feruan-
à quibufuis perfonis cuiufcumque ftatus , gradus , ordi- da foret, eifdem præfentibus pro fufficienter expreffis ha-
nis, & conditionis exiftentibus, etiam fub prætextu illo- bentes,illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum-
rum , in toto vel parte fabricationum , etiam ex quo- taxat fpecialiter & expreffe derogamus , contrariis qui-
cumque pio legato , vel alias quomodolibet factorum bufcumque ; aut fi aliquibus communiter vel diuifim,ab
moleftari , perturbari , vexari , aut inquietari nullate- eadem fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi, vel
nus poffe. excommunicari non poffint per literas Apoftolicas , non
Claufulas §.7 . Præfentefque literas nullo vmquam tempore , de facientes plenam & expreffam,ac de verbo ad verbum de
praferuatiuas fubreptionis vel obreptionis vitio,aut intentionis noftrę, indulto huiufmodi mentionem.
Nulli ergo , &c.
busc conf. vel quopia alio defectu notari, impugnari,vel inualidari , Nulli
apponit.
aut in ius vel controuerfiam quacumque ratione vel cau- Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incar- D. P. An 6.
die I.
1. Íanu.
fa vocari , aut ad terminos iuris reduci , vel quoduis aliud nationis Dominica 1572. Kal. Ianuarij , Pontificatus
iuris , feu gratiæ remedium , contra illa impetrari poffe, noftri Anno 6.
caufamque vel caufas propter quas præfentes ipfæ à no-
bis emanarunt coram loci Ordinario , aut quocumque Iurifdictio & facultates S.R.E. Cardinalis, Prote- CXLIV.
alio Iudice , etiam delegato , ac facultate quacumque &toris & Judicis caufarum Confraternitatis An-
fungente , verificare non debere , nec ob id viribus ca- nunciationis B. Mariæ Virginis , in Ecclefia fu-
rere, aut per obreptionem obtentas , nec minus dictum
pra Mineruam de Vrbe dudum inftitutæ , ad
Rodericum ad verificandum præmiffa teneri , minufque
miferabilibus puellis dotes elargiendas , pupil-
fub quibufcunique fimilium vel diffimilium gratiarum,
tàm per nos , quàm Romanos Pontifices fucceffores no- lofque & egenos fubleuandos.
ftros quomodolibet , ac cum quibufuis etiam derogato- Quoad Confraternitatis Indulgentias attende in
riarum derogatoriis , aliifque efficacioribus & infolitis
Pauli V. conft. mox edenda, quam iam videfir-
claufulis , irritantibufque & aliis decretis pro tempore
factis quorumcumque tenorum exiftant includi,fed illis matamfub die 6. Auguft. 1608.
non obftantibus in fuis robore vigere , & efficacia perfi- PIVS PAPA QVINTVS Edita A. D:
ftere , & quoties illæ emanabunt , toties in priftinum &
Motu proprio, &c.
validiffimum ftatum reftitutas, & plenarie reintegratas,&
fub dat. Rodericum, & exiften- Vm ficut accepimus , Confraternitas , feu Societas Cauſa huius
fem ,Maiore diatuncupaturi confratrem d.Hofpitalis Gra- Club inuocatione Annunciationis B.Mafie Virginis ,conf.
naten, eligenda, de nouo conceffas effe, & ita incommu- in Ecclefia domus eiufdem B. Mariæ fupra Mineruam de
tabilis voluntatis & intentionis noftræ effe. Sicque per Vrbe,ciufque Priores, Cuftodes, Officiales & Confratres,
quofcumque Iudices & Commiffarios, quauis auctorita- ob lites , quæftiones , controuerfias ciuiles , criminales,
te fungentes,fublata eis & eorum cuilibet quauis alia iu- prophanas, fpirituales, meras & mixtas infra Confrater-
dicandi & interpretandi facultate & auctoritate , iudi- nitatem feu Societatem , eiufque Priores, Adminiftrato-
cari & definiri debere , ac irritum & inane , fi fecus fuper res, Gubernatores, ac Deputatos huiufmodi , per diuerfa
his à quoquam quauis auctoritate fcienter, vel ignoran- Vrbis Tribunalia litigare , occafione locationum , cen-
ter contigerit attentari. fuum , donationum , hæreditatum , legatorum , dotium ,
Executores
Перисав. §.8. Quocirca Venerabilibus fratribus noftris Archi- & diuerfarum aliarum rerum eiufdem , tàm agendo
Tom, I L Gg 3 quàm
1
quàm defendendo pro ipfius Confraternitatis feu Socie- , tuto acceffu,eifdemque ac quibufuis aliis eiufdem Vrbis
tatis iuribus defendendis ; iugiter implicita exiftat , ex Iudicibus ac perfonis , tàmEcclefiafticis quàm fæculari-
quo fæpiffime quamplurima damna & intereffe patiatur, bus, quibus & quoties opus fuerit, etiam fub fententiis,
ac impenfa litis valorem rei, de qua ex tempore agitur, cenfuris & pœnis Ecclefiafticis & pecuniariis , quibus
fæpenumero exuperet. fibi , feu ab eo pro tempore deputando Auditori , vide-
Confraternit." §.1.Nos Confraternitatem feu Societatem prædictam, bitur inhiben.
piorum opera in qua piiffima charitatis & mifericordiæ opera,tàm pau- §.4. Et in euentum non paritionis contra inobedien- Inobedientes
enarratio. peribus & miferabilibus puellis annuatim dotes elar- tes, contumaces & rebelles , ad declarationem incurfus coërcendi,
giendo , quàm aliis pupillis, viduis , & egenis fubleuan- cenfurarum & pœnarum huiufmodi , illarumque aggraua-
dis , Miffifque & aliis diuinis officiis in fua Capella ibi tiones,& reaggrauationes, ac alias iuxta morem & ftylum
fundata dietim celebrandis , in diuini numinis obfe- curiarum Vrbis in fimilibus feruari folitum , & provt fibi
quium , Sanctæque Matris Ecclefiæ exaltationem exer- videbitur procedendi.
cere nofcuntur , quantum cum Deo poffumus fubleuare 5.5.Sententiafque fuas debitæ executioni demandan- Sentétias fuas
volentes. di,fiuedemandari faciendi,auxiliumque brachij fæcularis exequëdi,&t
Jurifdictio lu- §. 2. Motu fimili, & ex certa noftra fcientia, ac de Apo- ad hoc fi opus fuerit inuocandi ,omniaque alia & fingula,
dicis d. Con- ftolicæ poteftatis plenitudine , Venerabili fratri noftro in præmiffis , & circa ea quomodolibet neceffaria & op-
fratern.cogno- Alexadro Epifcopo Tufculano Cardinali de Farnefio nu- portuna facien.geren.& exequen .
fcendi omnes
eius caufas,cu cupato, S.R.E.Vicecancellario,nunc & pro tempore Con- § 6. Ac in omnibus & fingulis caufis prædictis ad di- Singulis die-
facultate. fraternitatis feu Societatis huiufmodi exiftenti Protecto- &
tam Confraternitatem , feu Societatem, vt præmittitur, bus horis
procedendi.
ri,omnes & fingulas caufas, quæftiones,lites,& cótrouer- fpectan. fingulis diebus & horis , feriatis , non feriatis,
fias , inter dictam Confraternitatem feu Societatem , fiue præterquam in honorem Dei , etiam tempore feriarum,
eiufdem dilectos filios Priores , Cuftodes , Officiales , & ob neceffitatem hominum indictarum feu indicendarum
Miniftros , & quafcumque alias perfonas cuiufcumque procedere.
gradus, ordinis , dignitatis , conditionis, & præeminen- §.7. Ac quemcumque Notarium fibi beneuifum , in Notarium de-
· putandi.
tiæ exiftentes , etiam Cardinalatus dignitate fulgentes, caufis huiufmodi deputan.
Vniuerfitates , Societates , Congregationes , Monafteria, §.8 . Volumus etiam , quod citationes, monitiones, & Per quofcum-
aut alia loca pia huiufmodi, etiam fi coram S.R.E.Came- intimationes, quæ in dictis caufis fieri opportuerit, etiam que Manda-
rario , Clericis , & Præfidentibus Cameræ Apoftolicæ, & per curia Capitolij , & quofcumque alios Mandatarios tarios & exe-
eiufdem Cameræ caufarum Auditore generali , necnon fieri poffint. Et quicumque executores Vrbis poffint & corescitadi
& exequendi.
Vicario , Gubernatore ac Senatore Vrbis prædicta , illo- debeant effectualiter executioni demandare omnes &
rumque Locatenentibus, Collateralibus, & Iudicibus, ac 4 fingulas fententias , decreta , & mandata præfati Cardi-
dicta Vrbis caufarum appellationum Capitaneo,& facri nalis Protectoris , fiue ab eo deputatorum ; quæ non
Palatij etiam caufarum Auditoribus , & eiufdem S. R. E. obftanta regula Cancellariæ fub eius paruo figillo expe-
Cardinalibus,aliifque Iudicibus Ordinariis feu delegatis diri poffint.
Priuatiue quo
hucufque motas, pendentes,& quomodolibet mouendas, §.9. Ac infuper Confraternitatem feu Societatem præ-
de & fuper quibufcumque location . vendition . legatis, dicta, eiufque Priores, Adminiftratores, Gubernatores , & ad alios lu-
dices.
fideicommiffis , teftamentis , hæreditatibus , ac illarum Deputatos huiufmodi , ex nunc deinceps occafione præ-
difcuffionibus , atque quorumcumque iurium & actio- millorum,alibi quam coram præfato Cardinali Protectorę
num ceffionibus,aliifque inter viuos contractibus,etiam conuenire,aut ad alios conuenien. conftringi non poffe;
vigore obligationis in forma Cameræ , executionibus, ac proceffus,fententias & decreta,per alium feu alios,tàm
reuocationibus, bonis , rebufque , iuribus & actionibus, ordinarios quàm delegatos Iudices , in caufis prædictis
ad Confraternitatem feu Societatem præfatam , eiufque quomodolibet pro tempore formatos, lat. & fact.cum in-
Priores, Cuftodes, Gubernatores, Adminiftratores, Offi- de fecutis quibufcumque, nulla, irrita, & inania,nulliuſ-
ciales, & députatos Miniftros, eorumque litis confortes, que roboris vel momenti fore.
tàm coniunctim quàm diuifim , ac tàm paffiue quàm §.10.Præfentemque cedulam fub quibufuis reuocatio- Claufulapra-
actiue concernentibus, fpectantibus, & pertinentibus,ad nibus,fufpenfionibus & exemptionibus,limitationibus, feruatiua.
Confraternitatem, feu Societatem ipfam, in quacumque feu reuocationibus , fimilium vel diffimilium conceffio-
inftantia, quorum omnium & fingulorum ftatum & me- num & gratiarum , etiam per nos & fucceffores noftros.
rita,necnon iudicum & collitigantiumnomina & cogno- Romanos Pontifices, & Sedem prædictam,vel eius Lega-
mina, ac qualitates, ceteraque etiam de neceffitate expri- tos , etiam per regulas Cancellariæ Apoftolicæ pro tem-
menda,pro expreffis habentes,in ftatu & terminis in qui- pore factas, nullatenus comprehendi, fed femper ab illis
bus nunc reperiuntur, harum ferie ad nos aduocantes,il- penitus & omnino exceptas , & quotics illæ emanabunt,
lafque omnes & fingulas, motas & pendentes , ac quam præfentem cedulam in priftinum robur reftitutam effe, &
& quas Confraternitas feu Societas,Priores, Gubernato- cenferi debere, nec eidem cedulæ, per quafcumque literas,
res, Officiales, Adminiftratores,& Deputati, necnon pau- & quafuis claufulas generales vel fpeciales , eriam dero-
peres puellæ , ac pupilli , & viduæ ibi degentes , ac illæ gatoriarum derogatorias, irritantiaque & alia decreta,fub
quæ nuptui traditæ funt, & pro tempore fuerint , habere quacumque verborum expreffione continentes, derogari
volent, contra eafdem perfonas, Vniuerfitates, Monafte- poffe, etiam fi illi,vllo vmquam tempore, ex aliqua,etiain
ria, & alia huiufmodi pia loca, pro rebus, bonis, hæredi- quantumuis neceffaria & vrgenti caufa derogari contin-
tatibus, iuribus, actionibus, & dotibus huiufmodi, nunc gat, nifi tenor cedula de verbo ad verbum , nihil penitus
& pro tempore Confraternitatis feu Societatis prædicto- omiffo infertus,& huiufmodi derogatio per trinas diftin-
rum exiſtenti Protectori,vna cum illarum emergentibus, &tas literas eumdem tenorem continentes , tribus fimili-
dependentibus, incidentibus, annexis & connexis,fum- bus diftinctis vicibus, Adminiftratoribus, Prioribus, Gu-
marie , fimpliciter, & de plano , & fola facti veritate in- bernatoribus,Deputatis,& Confratribus huiufmodi, om-
fpecta, ac fine ftrepitu & figura iudicij , per feipfum, feu nibus & fingulis legitime intimata & infinuata fuerit,
alios à fe deputan. in quacumque inftantia , vfque ad eorumque expreffus ad id accefferit affenfus , derogatio-
finem audien.cognofcen. & fine debito terminan.auctori- nem huiufinodi nemini fuffragari, & nullius effe roboris
tate Apoftolica tenore præfentium committimus & man- vel valoris.
damus. Ipfumque Protectorem nunc & pro tempore exi- S.11.Et fic per quofcumque Iudices, quauis auctorita- Claufula fu-
ften.in dictis caufis motis penden.ac in futurum mouen- te fungentes etiam præfatæ Ecclefiæ Cardinales,& caufa- blata.
dis,in Iudicem ordinarium, cum facultate eafdem caufas, tum palatij Apoftolici Auditores , fublata &c . ac irritum
in quacumque inftantia,vfque ad finem, per feipfum, feu &c. iudicari & definiri debere.
alium vel alios eius Auditores illas cognofcen. & deci- $.12. Non obftan. fel. record, Bonifacij Papæ VIII. Claufula de-
den. & terminan . & aliis facultatibus prædictis facimus, peædecefforis noftri de vna , & in Concilio generali rogatoria.
conftituimus, & deputamus . edita de duabus dietis,dummodo vltra tres dietas aliquis
In curia
extra citandi §.3.Necnon cum poteftate citandi & inhibendi, quos, vigore præfentium ad iudicium non trahatur , aliifque
in vendi. quibus, & quoties opus fuerit,in curia & extra cam, etiam conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis , nection
& inbibendi.
fi per edictum publicum,conftito etiam fummarie,de non Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe,ac Hofpitalium,
Ecclefia .
1
PIVS Q VIN T V S.
355
Ecclefiarum,Monafteriorum,& aliorum quorumcumque morum generibus, quæ occulte deferri poffunt, cupien-
piorum locorum & Ordinum iuramento roboratis, ftatu- tes quod metu eiufdem pœnæ à fimilium armorum dela-
tis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis, tione, & eorum vfu quilibet abftineat, Motu noftro pro-
conferuatoriis, exemptionibus,& literis Apoftolicis eif- prio & ex certa noftra fcientia, & poteftatis plenitudine,
dem, ac dilectis filiis Populo Romano,necnon Iudicibus, dicta conftitutioni fel. mem. Pij Papæ IV. prædecefforis
Curiis, & Tribunalibus,eorumque perfonis per quofcu- noftri addentes,hac noftra in perpetuum valitura confti-
que etiam Rom. Pont prædeceffores noftros , & nos ac tutione fancimus, nemini cuiufcumque dignitatis gra-
dictem Sedem , etiau motu &fcientia fimilibus, conceffis, dus, ordinis, conditionis,aut præeminentiæ exiftat,lice-
approbatis,& innouatis,etiam difponentibus quod cau- re pugiones , cultellos , nec aliud quoduis genus armo-
fæ huiufmodi, ad forum , feu Curiam Capitolij reaffumi rum breuioris menfuræ trium palmorum(exceptis tamen
debeant; quibus omnibus & fingulis, etiam fipro illorum culrellis aptis ad incidendum panem,qui tamen effe non
fufficienti derogatione, alias, de illis corumque totis te- poffintmaioris longitudinis vnius palmi , & finecufpi-
noribus fpecialis, fpecifica, expreffa, & indiuidua , ac de de, & vt vulgo dicitur fpontati) in Vrbe noftra , Ciuita-
verbo ad verbú nihil penitus omiffo, & forma in illis tra- tibus & locis Status noftri Ecclefiaftici , & fuburbiis
dita obferuata, inferti forent,præfentibus pro fufficien- quouis modo, aut etiam quouis militiæ, aut executionis
ter expreffis habentes,illis alias in fuo robore permanfu- iuftitiæ prætextu deferre. Qui vero contrafecerint , di-
ris,hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus, &tumque genus armorum detulerint , panas in confti-
contrariis quibufcumque ; aut fiprædictis , vel quibuf- tutione prædicta expreffas incurrant.
vis aliis communiter vel diuifim ab eadem fit Sede in- §. 3. Inhibentes prout tenore præfentium inhibemus, Inhibet
Officialibus
dultum, quod interdici , fufpendi , vel excommunicari, omnibus & fingulis , etiam de latere noftro Legatis , ne
ne defuper li
aut extra, vel vltra certa loca, Curias, & Tribunalia , ad fubindignationis noftræ & quibufcumque Vicelegatis, centias conce
iudicium trahi non poffint per literas Apoftolicas non Gubernatoribus , Rectoribus, Præfidentibus , ac aliis mi- dant.
facientes plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de niftris, & Sedis Apoft.feu ciuitatum , & terrarum præfa-
indultó huiufmodi mentionem , & quibuflibet aliis pri- tarum Officialibus, ne fub fufpenfionis à diuinis , ac ex-
uilegiis , & indultis Apoftolicis , generalibus vel fpe- communicationis latæ fententiæ, aliifque arbitrio no-
cialibus , quorumcumque tenorum exiftant , per quæ ftro pœnis cuiquam tale genus armorum fub quouis co-
præfentibus non expreffa, aut totaliter non inferta iurif- lore deferendi , licentiam & facultatem ad quodcumque
dictionis ipfius Protectoris explicatio impediri valeat etiam breuiffimum tempus concedere audeant vel præ-
quomodolibet , vel differri , & de quibus , quorumque fumant.
toris tenoribus fpecialis , fpecifica & expreffa, ac de ver- §.4. Decernentes nihilominus licentias, ac facultates, Licentias au-
bo ad verbum , non autem per claufulas generales idem fic concedendas, nullas penitus & inualidas exiftere , ac tem danda's
annullat.
importantes mentio , feu quæuis alia expreffio habenda illis non obftantibus, cos qui fub illarum clypeo dictum
Sola fignatu- fit in præfentibus literis mentio fpecialis. genus armorum detulerint , pœnam præfatam omnino
ra fufficit.
§. 13. Volumus autem præfentium folam fignaturam incurfuros ; illofque irremiffibiliter puniendos fore , &
fufficere , & vbique fidem facere, in iudicio & extra, re- contra omnes & fingulos huic noftræ conftitutioni con-
Tranfumpto- gula contraria non obftante. trauenientes, ad Fifci noftri inftantiam , & etiam ex offi-
rumfides. §. 14. Et earumdem tranfumptis etiam impreffis,manu cio procedi & inquiri poffe, ac ad pœnarum præfatarum
Notarij publici fubfcriptis , & figillo Protectoris feu executionem deueniri omnino debere.
Confraternitatis ,feu Societatis huiufmodi munitis, eam- 5.5 . Vt autem præmiffa ad omnium notitiam deducan- iuffiopubli
dem prorfus fidem adhiberi , quæ adhiberetur præfenti- tur, nec aliquis prætextu ignorantiæ excufari poffit, vocandi.
bus manu noftra fubfcriptis , ac etiam literas ad partem lumus quod præfentes noftræ per aliquos noftros Curiæ 1
Papafubfer. expediri poffe . noftræ Curfores ad Bafilicæ Principis Apoftolorum de
Placet Motu proprio. M. Vrbe, & Ecclefia Lateranenfis , necnon Cancell. Apolt.
valuas , ac in acie Campi Flora , affigantur & publi-
CXLV. Prohibitio deferendi pugiones , cultellos, & aliud centur.,
genus armorum breuioris menfuræ trium pal- $.6.Quodque earum tráfumptis manu Notarij publici, Fides tran-
morum , in Statu Ecclefiaftico. & figillo alicuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica con- fumpiorum.
ftitutęmunitis,certa & indubitata fides adhibeatur,provs
Edita A. D. PIVS PAPA QVINTVS ipfis literis originalibus adhiberetur , fi forent exhibite
1572. vel oftenfæ.Et tranfumpta huiufmodi Legati,Vicelegati,
Motu proprio , &c.
Rectores, vel Præfidentes, aut Gubernatores ,feu alij fu-
Exordium. Vm vices eius licet immeriti geramus in terris , qui periores Prouinciarum, Ciuitatum, Terrarum , Oppido-
Cdecerload imadefcendens ,pro falute humani ge- rum , locorum prædictorum per publicum præconci
neris feipfum ad crucis patibulum obtulit , omni quo publicari , &valuis cathedralis feu matricis Ecclefiæ lo-
poffumus ftudio inuigilare debemus , vt omnis prorfus ci , ac Palatij eorum refidentiæ affigi faciant, publicatio
occafio homicidia tamquam in eiufdem humani generis nemque & affixionem præfatas lapfis viginti diebus per-
perniciem tendentia committendi quantum in nobis inde omnes arctare, ac fi perfonaliter intimate forent.
eft, fubmoueatur. §. 7. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio-
Pius IV. pro- §. 1. Et quia experientia cognouimus quamplura ex nibus Apoftolicis ; priuilegiis quoque , & indultis qui- clauf.derog.
hibuit dela armis breuioribus, quæ occultè deferri poffint, & ad ne- bufcumque perfonis forfan conceffis & innouatis, aller-
re- ceminferendam aptiora,& fere incuitabilia effe videntur, tis confuctudinibus , quas fique forent per præfentes
tionem m Ar-
tětione
chibufettgrum in dies committi & perpetrari , in hærentes veftigiis fel. improbamus , nullafque & inualidas effe declaramus , &
breuioris me- mcm . Pij papæ Quarti prædecefforis noftri , qui volens quæ omnia , illorum tenores pro fufficienter expreffis
fura duorum proditorium , & abominabile , & deteftandum armorum habentes reuocamus & annullamus , nullaque & irrica
palmoru, t. genus huiufmodi penitus & omnino deftruere & ab Al- effe decernimus; ceterifque contrariis quibufcumque.
in eius confvt
Cum vices. ma Vrbe, aliifque terris ftatus noftri Ecclefiaftici in to- Nulli ergo omnino hominum , &c.
tum eliminare, Motu fuo proprio, & in perpetuum vali- Placet Motu proprio. M.
tura conftitutione fanciuit, nemini cuiufcumque digni- Dar. Romæ apud Sanctum Petrum, pridie idus Febr. Papafubfer.
tatis, gradus,ordinis , conditionis , aut præeminentiæ li- anno 7. D. P. An. 7.
12.Febr.
cere tormenta ignea , archibuferta vulgariter nuncupata
breuioris menfuræ duorum palmorum, modo & forma & Anno à Natiuitate Dom. 1572. Indictione 15. die veró Publicatio.
Hic Pont. ex- fub grauiffimis panis , etiam quæ pro crimine læfæ ma- 13. menfis Februarij , Pontificatus Sanctiffimi D.N. D.
tendis eamde ieftatis à iure inflictæ funt, & prout latius in dicta con- Pij Papa V. anno 7. retrofcripta litera Apoftolica affixa, &
conft. ad pu-
giones,cultel ftitutione editæ pridie nonas Martij , Anno Incarnatio- publicata fuerunt Roma in locis rotrofcriptis , per me
Los , &c. bre- nis D.1561.quam & eius totum tenorem hic pro inferto Petrum Paulum de Matthais Sancti Domini N, Pape
uioris menfu- haberi volumus,continetur. Curf
ra trium pal- 5.2. Nos propterea attententes, quod eadem ratio mi- Philibertus Mag. Curf.
morum,
eafdem pœnas litat etiam in aliis armis, veluti pugionibus , & aliis ar-
imponit. Gg Indul
356 PIVS QVINT V S.
porum , & omnium Prælatorum Ecclefiæ Dei tutela con-
CXLVI. Indulgentiæ & gratiæ pro adiuuantibus bellum fiftant, & nullam de iis , quæ dum fuerint in dicto bello
contra Turcas . quiete poffident, fuftineant quæftionem,fed integra ma-
neant & quieta.
Similes indulgentiarum & gratiarum conceffiones, 5.2. Quinimmo in quibufuis eorum caufis & litibus à Superfefforia-
adiuuantibus eiufmodi bellum pro recuperatione Iudicibus, coram quibus vertuntur, omnino fuperfederi que alia con-
Sancte dederunt Innoc. 111. & alij Pontt. à me debere donec de eorum obitu vel reditu certiffime cocedit in eoru
caufis.
indicatifupra inipfius Innoc. conft.12. Ad libe- gnofcatur, ftatuimus & mandamus,
§. 3. Ad vfuras quoque fi iuramento teneantur alicui, Et ab ufura-
randam. Et de hoc bello babes etiam hicfupra non cogantur, verum abfoluti maneant & quieti. Quod rumfolutione
conft . 142. & infra conft. 149.
fi quifquam contra attentare prefumpferit, per cenfuram liberat.
Edita An. D. PIVS PAPA QVINTVS , Ecclefiafticam, appellatione poftpofita compefcatur. Si
15720 quis autem creditorum contra tenorem præfentium ip-
Vniuerfis & fingulis Chriftifidelibusprafentes literas infpe- fos ad folutionem coegerit vfurarum, cum ad illarum re-
Eturis,falutem & Apoftolicam benedictionem .
ftitutionem appellatione etiam remota fimili cenfura
Hic Pont. fæ-
dus contraxit Vm nos pro paftoralis officij diuinitus nobis iniun- compelli volumus. Iudæos vero ad remittendas ipfis , vt
C& ti, cura ac folicitudine diuino auxilio adiuti pro præfertur, vfuras etiam per Principes, & fæcularem com-
cum Rege Hi-
fpaniaru , & vniuerfæ Chriftianæ Reipub. bono ac tutela , cum carif- pelli præcipimus poteftatem, & donec eis remiferint,tàm
Venetis,contra fimo in Chrifto filio noftro Philippo Hifpaniarum Rege in mercimoniis quàm aliis rebus & commerciis, fub ex-
Turcas, Catholico , ac dilectis filiis nobile viro Duce , & Senatu communicationis fententia per Ordinarios promulgan-
victoriam re-
portauit. Venetorum, aduerfus perfidiffimum , importuniffimum- da , vniuerfis Chrifti fidelibus iubemus communionem
que Turcarum tyrannum efferata rabie cuncta Chriftia- omnimodam ipfis Hebræis denegari.
næ ditionis regna, prouincias, & alia loca incendiis,fer- §. 4. Maudantes quibufcumque locorum Ordinariis luffio publi-
ro , cædibus expugnantem, atque vaftantem, non minus in virtute fanctæ obedientiæ , vt ftatim præfentes literas candi hang
falutare quàm neceffarium fœdus iniuerimus , iamque vel earum tranfumpta per fuas quifque diœcefes publi- bullam,
adinirabili Dei clementia,& beneficio naualem gloriofif- cari, & etiam per Prædicatores ad populi notitiam alf-
fimamque victoriam feliciffime confecuti fuerimus,mo- que vllo quæftu deuenire quamprimum curent & fa-
doque à nobis Principibus fœderatis copiæ , tàm mariti- ciant.
mæ quàm terreftres , vt cœptam contra teterrimum ho- §.5 .Non obftantibus præmiffis,ac conftitutionibus & Clauf.derog.
ftem expeditionem monftrante Deo, perfequamur, fum- ordinationibus Apoftolicis ceterifque contrariis qui-
mis viribus,fummo ftudio, fumma diligentia comparen- bufcumque.
tur atque inftruantur . §. 6. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, Exemplorum
Et modo pro §.1 . Attamen confiderantes immanem Turcarum po- etiam impreffis, manu Notarij publici fubfcriptis , & fi- fides.
felicioriprofe- tentiam, infinitamque multitudinem , qua potiffimum gillo perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu-
cutione horta-
vt res Chriftianorum omni tempore miferabiliter perculif- nitis, eadem prorfus fides adhibeatur , quæ adhiberetur
turomnes
hoc bellum fe, atque afflixiffe non ignoramus, magnopere idoneum
,ut originalibus literis, fi effent exhibitæ vel oftenſæ.
perfonis vel & opportunum effe cenfemus , fi Chriftiani maiori quo Ďat. Romæ apud S. Petrum,fub annulo Pifcat, die 12. D.P. A. 7.
facultatibus fieri poterit militum numero,bellicoque apparatu contra Martij 1572. Pont.noftri anno 7 . 12. Marty.
adiunent. hoftilem ferociam infurgere conabuntur , fic enim faci-
lius fperandum eft felicia noftra cœpta , adiuuante Do-
Pleniffimam
que peccatoru miuo forc in dies feliciora, atque optatum exitum graui Contra fcribentes, dicantes,retinentes, tranfmit- CXLVII ,
indulgentiam cum hoftium formidine,ac pernicie habitura. Itaque de- tentes , & non lacerantes libellos famofos , &
eisconcedit, creuimus omnes & fingulos fideles ad piiffimum iuftiffi- literas nuncupatas de Auifi , continentes alicu-
yc. mumque bellum, vbi de Iefu Chrifti Domini , & Salua-
ius famæ læfionem ,futurorumque fucceffuum,
Tu videin- toris noftri caufa, & gloria, Chriftianique nominis falu-
& eorum quæ pro regimine Status Ecclefiaftici
dulta Cruce te, (ficut omnes aperte vident) in primis agitur monere,
fignatorum in requirere , & enixe hortari , prout monemus , requiri- fecreto tractantur reuelationem.
bulla innoc. mus, & hortamur per præfentes,vt vnufquifque fanctif-
Il cit.in rub. fimum hoc bellum, vel perfonis , vel facultatibus adiu- Confonat Gregor. XIII. conft . 4. Ea eſt rerum.
nare velit. Negabit enim feruus Domino opes tempo-
PIVS PAPA QVIN T V S.
rales largiter exhibere , cam Dominus feruum viue- Edita A. D.
Ad perpetuam rei memoriam. 1572.
re faciat , & habere ipfique demum diuitias largiatur
æternas ; & fi Deus fubiit mortem pro homine , du- Omani Pontificis prouidentia circumfpecta , ad ea
bitabit homo mortem fubire pro Deo ? Quod vt eo Rfolitudinis fuæ partes potiffimum conuertit , per Exordium.
libentius & alacrius cuncti facere ftudeant , quo ex hoc quæ inter fingulos gregis eiufdem fideles , præfertim
fpiritualibus muneribus,& temporalibus quoque gratiis vero nobis, & Romanæ Ecclefiæ fubditos , pax , & con-
à nobis ferefectos pariter & munitos effe cognouerint, cordia confouentur , feditiones euitantur , fcandalis
de Omnipotentis Dei mifericordia,ac beatorum Apofto- obuiatur, & animarum falus procuratur.
loлum Petri & Pauli auctoritate confifi, ex illa quam no- §.1.Cum itaque iracundia fit perturbatio immanis,af-
bis Deus licet indignis ligandi & foluendi contulit, po- fectione dura, violenta potentia,cædium caufa, calamita- Imperatores
teftate, omnibus qui ad fubueniendum huic facro bello tis focia iacturam cúcilians & dedecus,pecuniaru, perni- l.1.C.de libel.
in perfonis propriis & expenfis fefe contulerint. Nec- cies atque perditionis origo,eaque potiffimú ex iniuriis, fam impofue-
rat pœnam
non eis, qui non in perfonis propriis illuc accefferint, verbo,vel fcriptis,vel facto illatis nafcatur. Nos qui non Capitis com-
fed fuis tantum expenfis iuxta facultatem & qualitatem fine maxima mentis noftræ perturbatione fæpe numero ponentibus li-
fuam viros idoneos deftinauerint , donec milites noftri accepimus , quod licet tàm per factas leges quàm cano- bellosfamofos
&facri Ca-
ibi fuerint , commoraturos. Et illis fimiliter , qui licet nicas fanctiones,fub certis etiam grauiffimis pœnis pro- nones eofdem
alienis expenfis , propriis tamen perfonis belli laborem hibitum fuerit , ne quis famofum libellum componere flagellari i
• & pericula fuftinuerint. Ac demum eis, qui de bonis fibi audeat & repertum fue domi , fiue in publico , vel in excomunicari
à Deo collatis congruam ad id portionem benigne ero- quocumque loco , aut corrumpere , vel igne confumere decreuerunt.
gauerint, pleniffimam & ampliffimam omnium peccato- teneatur prius quam alter inueniat , & nulli fateatur in- vt in caufa
v.q.1.per
rum fuorum , de quibus corde contriti , & ore confeffi uentum, & qui fecus fecerit quafi auctor huiufmodi de- tor.
fuerint, & eamdemmet, quam Rom. Pont. prædeceffores licti eifdem pœnis fubiaceat. Nihilominus confideran-
noftri Crucefignatis proficifcentibus ad fubfidium Ter- tes, quod in dies crefcente malitia , quamplures iniqui-
ræ Sanctæ concedere foliti fuerunt,veniam, remiffionem, tatis filij, perditionis alumni , & pœnas prædictas parui-
& abfolutionem tenore præfentium indulgemus & elar- pendentes, eafque variis fraudibus euitare fatagentes ,au-
gimur. Bona infuper proficifcentium ad bellum huiuffu temerario non erubefcunt variis modis nonnullos
modi , ex quo profecti fuerint , fub B. Petri , & noftra Principes, Prælatos, nobiles , publicas & priuatas perfo-
protectione fufcipimus,necnon vt talia fub Archiepifco- nas variis iniuriis & conuitiis afficere, corumque famæ &
honori
PIVS QVINTV S. 357
honori detrahere, fub quodam ficto colore quarumdani ,fubfcriptis , & figillo Alma Vrbis Gubernatoris , aut al-
literarum incerto fauctore fcriptarum , nedum ab Vrbe terius alij Iudicis figillatis eamdem prorfus fidem adhi-
noftra, fed etiam ex diuerfis prouinciis,in quibus nedum beri, quæ ipfis originalibus literis adhiberetur , fi forent
ea quæ in vnaquaque regione fuccefferunt narrantur,fed exhibitæ vel oftenfa.
ea etiam quæ in futurum quodam eorum temerario iudi- Placer Motu proprio. M.
Papafubfer.
cio fore opinantur, adeo vt plerumque odia, inimicitiæ, Dat. Romæ apud Sanctum Petrum, 16. Kal. Aprilis,
feditiones,rixa, & homicidia permulta oriantur in diui- anno 7.
næ maieftatis offenfam , animarum periculum , & perni- Anno à Natiuitate Dom, 1572. Indictione 15. die¯vero Publicaite.
ciofum quoque exemplum, & fcandalum plurimorum. 19. menfis Martij, Pont.Sanctiff. in Chrifto Patris , & D.
Et hic Pont. §. 2. Volentes præmiffis quantum poffumus obuiare,
N. D. Pij diuinaprouidentia Papa V. anno 7. retrofcripta
eafdempanas confiderantes attentius quod plures pœnarum grauitas, litera Apoft. affixa, & publicata fuerunt ad valuas Bafili-
confirmat,& quam Dei timor arcere folet à voluntate delinquendi, & carum Principis Apoftolorum , ac S.Io. Lateranen.& in acie
fcribetes e. propterea tanto periculo occurrere volentes , at tam ne- Campi Flora de Vrbe , per me Antonium Clericis S.D.N.
literasnuncu farios præfumptores, & facinorofos homines, atrocibus PP.Curf
Patas d'Auifi pœnis torpefcere , vt metus pœnæ meta huiufmodi præ- Michaelangelus Piraurus Mag. Curf
Aliafquepe- fumptionis exiftat: huius perpetuæ & irrefragabilis con-
nashic ex-
preffas impo- ftitutionis edicto, panas omnes , tàm temporales quàm
nit. Ecclefiafticas in talia præfumentes per facras leges, & ca- Exemptio Monafteriorum, omniumque locorum CXLVIII.
nonicas fanctiones latas & promulgatas , auctoritate
fiorum ab onere Hofpitandi Milites .
Apoftolica approbantes & innouantes , ac ad omnes &
fingulos prædictos, qui forfan fub illis comprehenfi nó
Hanc exemptionem pro Ordinibus Mendicantium
effent,extendentes & ampliantes,ftatuimus & ordinamus
quod deinceps perpetuis futuris temporibus nemo cu- babes etiamfup. in conft.1 1. Dum ad vberes .
iufuis qualitatis , dignitatis , etiam Ecclefiafticæ , ftatus PIVS PAPA QVINTVS, Edith An,D.
gradus, ordinis, & præeminentiæ fuerit,audeat nec præ-
fumat libellos famofos, nec literas monitorum vulgo ap- Motuproprio , &c.
pellatas , Lettere d'Auifi , continentes conuicia , iniurias, Cia fingula
7m &ficut feu quamplurim
non, fine graui doloreanobis
huiusinnotuit
Alma Vrbis cause. buins
, om-, conftir
vel famæ & honoris alicuius læfionem, nec aliquam fcri-

ptura in qua de futuris fucceffibus differatur , vel ca ac etiam Status noftri Ecclefiaftici Conuentus , & Mona-
quæ coram nobis vel aliis ad vniuerfalis Ecclefiæ ftatus fteria,& alia Ecclefiaftica, & pia loca, tàm fæcularia quàm
regimen deputatis fecreto tractantur , reuclentur , com- regularia, & à perfonis religiofis quomodolibet inhabi-
ponere, dictare, fcribere, exemplari, retinere, nec ad ali- tata, eo tépore, quo equites,& milites eiufdé Almæ Vrbis;
quem tranfmittere , etiam fi aliunde ab aliis prouinciis, ac Status Ecclefiaftici præfati pro deféfione ipfius Vrbis
ciuitatibus , terris & locis ad eorum manus peruenerint, & ftatus aduerfus infeftiffimum Turcarum tyrannum,
fed ftatim quod aliqui fimiles libelli, literæ, fiuefcriptu- vel ob alias quæ pro tempore fefe offerunt caufas expe-
ræ, alicui delatæ fuerint, ftatim quod illos , feu illas ha- diri, & ad diuerfa eiufdem ftatus loca tranfmitti contin-
buerit,antequam vim earum manifeftauerit, corrumpere, git , ab eifdem equitibus & militibus perturbentur &
feu igni tradere, vel dilecto filio noftro Card.Rufticuccio moleftentur, ipfique Conuentus, Monafteria, & alia Ec-
cófignare teneatur,fub pœnis prædictis quas hic pro cx- clefiaftica & pia loca in corumdem equitum,feu militum
preffis haberi volumus, ac aliis etiam grauioribus , etiam diftributione nonnullos eorumdem equitum & militum
vltimi fupplicij , & confifcationis bonorum , fecundum intra eorum domos & monafteria hofpitio excipere &
qualitatem facti, & perfonarum,arbitrio noftro irremiffi- recipere cogantur, in maximum eorum detrimentum ,di-
biliter infligendis , quibus pœnis etiam eos ligari volu uini cultus perturbationem , grauiffimum religionis de-
mus, qui in huiufmodi libellis, literis , fea fcripturis de decus, Dei optimi offenfam,& non folum præter omnem
aliquo oblocuti fuerint, alicuiufque famæ & honori, ve- noftram intentionem , verumetiam intolerabilem animi
ra etiam exprimendo, detraxerint, ac ea quæ coram nobis noftri amaritudinem.
vel aliis vt fupra,fecreto tractantur, reuelauerint; ex hoc 5.1. Quapropter nos in præmiffis, quantum cum Deo impofuio pœ
equidemanimus deprehenditur prauus,iniuriandi & no- poffumus de optimo remedio celeri manu prouidere, ac narum contra
cendi, atque ideo eos eadem pœnateneri conuenit, monafteriorum & aliorum Ecclefiafticorum & piorum affignantes
Claufula pra- Milites in
§. 3. Necnon præfentes, & defuper conficiendas for- locorum huiufmodi perfonarum Deo Altiffimo , die, no- monafteriis
feruatina.
fan literas perpetuis futuris temporibus durare , ac om- ctuque famulantium quieti , integritati,& decori confu- & locispits:
nes & fingulos à data præfentium irremiffibiliter ligari lere volentes, Motu fimili, & ex certa noftra fcientia , ac
volumus illafque nullo vmquam tempore, de fubreptio- de Apoft.poteftatis plenitudine,vniuerfis & fingulis tàm
nis vel obreptionis vitio,aut intentionis noftræ vel quo- dicta Alma Vrbis , qaam totius Status præfati Guberna-
piam alio defectu notari , aut fub quibufuis reuocatio- toribus, Poteftatibus, Ducibus, & Capitaneis, Commu-
nibus, & derogationibus comprehendi nullatenus poffe. nitatibufque & Vniuerfitatibus, & aliis ad quos fpectat,
Decretum ir
ritans. 5.4.Sicque per quofcumque Iudices, & c. etiam caufa- & pertinet , ac fpectabit & pertinebit quomodoliber in
rum palatij Apoft Auditores, ac S.R.E.Card. fublata, &c. futurum , ne deinceps perpetuis futuris temporibus in
iudicari debere,&c.irritum quoque, & c.decernimus. corumdem militum & equorum diftributione , tàm in
Clauf.derog.
5.5 . Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis confti- tranfeundo, quàm inibi commorando, Communitatibus;
tutionibus & ordinationibus Apoft. ac quibufuis etiam & Vniuerfitatibus videlicet ne dictos equites, ac milites
Alma Vrbis , & illarum ciuitatum, oppidorum, terrarum, in eifdem monafteriiis, cœnobiis, domibus , & aliis Ec-
& locorum, etiam iuramento, &c.roboratis,ac prouincia- clefiafticis & piis locis,fub duorum millium ducatorum
libus,municipalibus,ac particularibus, ftatutis ac legibus, auri Cam. Apoft. ipfo facto applicandi , & aliis arbitrij
etiam imperialibus , & in corpore iuris fcriptis ; priuile- noftri pœnis quouis quæfito colore, caufa,ingenio , fiue
giis quoque,& c.etiam Motu fimili &c.eriaconfiftorialiter prætextu diftribuere, fiue affignare, vel ad illos recipien-
& c.quibus omnibus illorum tenores, &c. hac vice latiffi- dum, & hofpitio excipiendum cogere.
me derogamus ? ceterifque contrariis quibufcumque. §. 2. Ipfis vero Capitaneis & Ducibus ne eofdem fuos Et contràCâ-
Forma & ef- §.6.Vt autem præfentium tenor omnibus innotefcat, equites & milites , fub indignationis noftræ , ac priua- pitaneos,
fectuspublic- i nullufque earum ignorantiam allegare queat , in valuis tionis officiorum fuorum , aliifque etiam arbitrij noftri alios diftri
Principis Apoftolorum , ac S.Io. Lateranenfis , & in acie pœnis in dictis monafteriis, cœnobiis, domibus , & aliis milites, ibi
buentes
I
Campi Flora de Vrbe publicari mandamus , ipfafque fic Ecclefiafticis & piis locis, etfi Communitates & Vniuer-
publicatas , omnes & fingulos quos illæ concernuht ita fitates ipfæ eadem loca eifdem affignaffent,diſtribuant.
afficere volumus , ac fi eflent omnibus perfonaliter inti- §. 3. Gubernatoribus vero & ipfarum ciuitatum & lo- Et Guberna-
corum Pærtoribus , ac aliis Officialibus quibufcumque, tores locorum?
mata. Decernentes quoque præfentium earumdem fo-
quominus præmiffa ab ipfis Communitatibus & Vni- ciales & aliosbacOffi-
lam fignaturam fufficere, & vbique fidem facere, in iudi-
uerfitatibus, ac Capitaneis & Ducibus fiant,fub eiufdem fieri permit-
cio & extra, regula quacumque contraria non obftante.
Ac illarum tranfumptis manu alicuius Notarij publici indignationis , noftræ , ac etiam priuationis officiorum rentes;
fuorum
358 PIVS QVINTV S.
fuorum præfatorum refpectiue pœnis , auctoritate Apo- quibus paulo peiora à Turcis expectare potuiffent.
ftolica , finant vel permittant , inhibemus, præcipimus, §. 1. Nos igitur eius locum , licet immerito, tenentes Declaratio de
committimus & mandamus. in terris,qui de Coelo ad liberandum nos venit,vt de ma- qua in rubr.
Exemptio de S.4, Et infuper tàm illis quam equitibus & militibus nu inimicorum noftrorum liberati deinceps fine timorę
qua inrub. præfaris ne monafteria, cœnobia , & loca pia huiufmodi feruiamus illi , verentes ne fi iniuncta nobis ab eo erga
in perfonis, rebus, & bonis, aut alias defuper quomodo- filios noftros charitatis & dilectionis immemores fimus,
libet moleftare , perturbare, impedire & inquietare , feu omnipotentis Dei contra nos , claffémque noftram iram
moleftari, perturbari, vel alias inquietari facere audeant prouocemus,malis huiufmodi obuiare cupientes, tenore
ſeu præfumant , in virtute fanctæ obedientiæ , & fub præfentium decernimus & mandamus , vt nullus dein-
iam dictis pœnis cadem auctoritate inhibemus , præci- ceps fiue facri fœderis miles , fiue alius Chriftianos ca-
mus , committimus & mandamus , ipfa monafteria, cœ- piat, aut præter eorum voluntatem , etiam data mercede
nobia , domos, & alia ecclefiaftica & pia loca ex nunc ab remigare cogat, talleam imponat , aut eius bona diripiat,
eifdem militibus , & equitibus, ab onere illos hofpitio quinimmo fraterne& amicabiliter,vt Chriftianam pieta-
excipiendi , Motu & auctoritate fimilibus eximendo, tem decet , tractet , ac liberis fuis , coniugibus & bonis
& totaliter liberando, ac libera & immunia faciendi. abire permittat.
Deputatio ex 5.5. Necnon dilectis filiis noftris Vitellotio Cardi- §. 2. Illos autem omnes & fingulos , qui huic confti- Teamfer-
cutorum. uandi.
nali Vitellio nuncupato , & pro tempore exiftenti San- tutioni contfaire præfumpferint , declaramus ipfo facto
&tæ Romæ Ecclefiæ Camerario , ac Præfidentibus & in pœnam excómunicationis latæ fententiæ incidiffe , à
Clericis Cameræ Apoftolicæ , vt eifdem monafterijs & qua non poffint nifi à nobis & fuccefforibus noftris præ-
piis locis in præmiffis efficacis defenfionis præfidij af- terquam in mortis articulo, abfolui; & vlteriùs volumus
fiftentes , non permittant , illa feu eorum perfonas , à eos à fuperioribus fuis ad quos fpectabit , feuere & gra-
prædictis militibus & equitibus , illorumque hofpitio uiter iuxta contrauentionis qualitatem puniri.
grauari contra præfentium tenorem, fed literas, & exem- §. 3. Mandantes omnibus & fingulis,tàm ipfius claf- Lufio eam
publicandi.
ptiones huiufmodi eis defuper concedant , ac fauora- fis,quam locorum ipforum fuperioribus quibus fpectat,
biliter defendant , etiam præcipimus & mandamus. Et & in futurum fpectabit,vt pro quanto ftudent diuinam
fic per quofcumque Iudices fublata , &c. iudicari , &c. gratiá, noftramq; beneuolentiam promereri, hoc noftru
debere ; irritum quoque, &c. decernimus . immo vero potius Dominicum præceptum & manda-
Claufula de-
§. 6. Non obftantibus quibufuis conftitutionibus & tum in locis fuæ iurifdictionis , fiue iis ad quæ Chri-
rogatoria.
ordinationibus Apoftolicis , ftatutis , etiam iuramento , tian.Principum fœderatorum præfectos , tam generalês
&c. roboratis ; priuilegiis quoque , indultis & litteris quam particulares appellare contigerit, ca lingua cuius
Apoftolicis , quibufuis etiam prædictis, ac aliis quibuf- eius loci habitatores intelligentes fuerint, & in ipfa etia
uis perfonis , fub quibufcumque tenoribus , ac alias in claffe , publicè edicæ , affigi, & fub pœnis fibi bene vifis
contrarium quomodolibet conceffis & concedendis . faciant ab omnibus inuiolabiliter obferuari , vt à Deo
Quibus omnibus illorum tenores , &c.latiffimè deroga- Opt. Max. præmia æterna , & à nobis de re diligenter ge-
mus ; ceterifque contrariis quibufcumque , cum claufu- fta laudem reportare mereantur.
lis opportunis. §. 4. Volumus autem , vt præfentis noftri Motus pro-
Sola fignasi
Repetitio
§. 7. Et cum abfolutione ad effectum , &c. de com- prij fola fignatura fufficiat, & vbique fidem faciat,in iu- aſufficit,
claufularum. miffione
, mandato , inhibitione ,, præcepto
præcepto , exem- dicio & extra, quacumque regula feu conftitutione Apo-
ptione , liberatione , decreto , derogatione , aliifque ftolica contraria non obftante.

præmiffis extendendis perpetuo in forma gratiofa ; & • §.5 . Quodque illius exempla etiam impreffa edantur, Exemplorum
fides.
fi videbitur cum opportuna executorum deputatione eaque Notarij publici manu , & cuiufcumque curiæ ec-
qui affiftant, ac fub cenfuris & pœnis etiam pecuniariis, clefiafticæ, aut prælati figillo obfignata,eamdem prorfus
&c. cum facultate grauandi , &c.inuocato & c. fæcularis; fidem vbique faciant, quam ipfe præfens Motus proprius
cum opportuna /dictarum derogatione latiffimè exten- faceret , fi effet exhibitus vel oftenfus ; non obftantibus
denda , & quod præmifforum omnium & fingulorum quibufcumqne.
etiam maior & verior fpecificatio & expreffio fieri pof- Placet Motu proprio. M. Papa fubfer.
fit in literis etiam ad partem pro quolibet monafterio &
CL.
pio loco , fi videbitur per breue noftrum expediendis, Forma expediendi literas Apoftolicas monitoria-
feu fi videbitur præfentis noftri Motus proprij fola fig- les , de excommunicandis his, qui bona deper-
natura fufficiat,& vbique fidem faciat , in iudicio extra- dita vel fubtracta reftituere , aut reuelare re-
que,regula contraria non obftante.
cufant.
PP. fubfcript. Placet Motu proprio, & ita mandamus.M.
Quid autem feruare debeant Epifcopi , cum eiuf-
CXLIX. Quod Chriftiani apud Turcas fclaui reperti in modi literas monitoriales ipfi decernunt, docuit
bello contra cos parato , liberi cum fuis bo- Conc.Trid.feff.21.cap.3 .
nis dimittantur ab Officialibus claffis Chri-
ftianæ. Anctiffimus in Chrifto Pater , & Dominus nofter D. Edita A.D.
Sand
Pius diuina prouidentia Papa V. 1570,
Mandata ex-
Adiuuantibus hoc bellum , hic Pontifex indulgen- §. 1. Volens fuper expeditione mandatorum , quæ communican
tias conceffit in conft. 142. Poftquam . vbi de fiunt in forma Significauit , pro rerum fubtractarum aut didentur ad
hoc bello dixi. deperditarum reftitutione,feu illarum & illas fubtrahen- inftantiam
tium reuelatione, modum & formam ftatuere(manente in quorum ciui-
Edita An. D. PIVS PAPA QVINTVS aliis reformatione officij Correctoris literarum contradi- liter in-
tereft.
Motu proprio , &c. ctarum à Sanctitate fua edita ) præfenti quod perpetuo
Caufa decla obferuari vult fcripto, ordinat,vt mandata,pro reftitutio-
vationis Icet omnibus notiffimum fit, bellum hoc,quod cum
Li ne feu reuelatione huiufmodi, dentur ( modo fuper illis
impio Turcarum tyranno geritur, non ea tantum de
caufa geri , vt imminens ab illius viribus nobis pericu- fupplicationes in pręsetia fuæ Sactitatis fignatæ fuerint)
lum dimoueamus , fed vt etiam plurima Chriftianorum ad corum dumtaxat inftantiam quorum ciuiliter intereft.
millia , quæ fub dira illius tyrannide , feruilem aç mife- §. 2. Quæ fupplicationes rem ipfam de qua agitur, Res & bona
rabilem vitam ducunt , in libertatem , ad CHRISTI no- expriman-
reique valore nominatim & fpecifice exprimat, nifi forte tur.
men liberè confitendum , ac excolendum vindicemus: fint pro ecclefiis, locis piis,Communitatibus,Vniuerfita
non defuerunt tamen qui Chriftianæ fraternitatis obliti, tibus, Collegiis, aut vniuerfalibus fuccefforib. quos veri-
loca Turcarum hoftium noftrorum inuadentes, Chriftia- fimile eft certa rerú notitia non habere; tunc etenim hac
nos ibidem repertos in feruitutem redegerunt , bonis ac ipfa perfonarum qualitate expreffa,ita demum fieri pote-
fortunis fpoliarunt, triremibus illigarunt,ac talleamim- rit quædam in genere defignatio rerum, fi defignatio ne-
pofuerunt; quo
fit ,vt CHRISTI fanguine redempti, qui que nimis vaga, & incerta, atque adeo inuerifimilis fit ,
cumulatis votis Chriftianorum aduentum , & victoriam & tamen oftendat res ipfas ( id quod præcipue in omni-
exoptauerunt , ca à victoribus fratribus fuis patiantur, bus attendendum eft) minime vulgares exiftere.
§.3.Com
PIVS QV Í N T V S.
359
Mandata
5.3 . Committantur autem Epifcopo ordinario loci, toto illius territorio Ecclefiis & perfonis , tam fe-
dicta Epifco vel eius Vicario in fpiritualibus generali ,fub hac forma cularibus quam Ecclefiafticis, à diœcefi Firmana , necnon
pis aut eorum
Vicariis com- verborum ; quæ eft ex Concilio Tridentino videlicet, Si à iurifdictione & fuperioritate Firmani , Aprutini , & AL-
mittantur,
caufa diligenter & magna maturitare per ipfum exami- culani Epifcoporum , necnon Abbatis vel Commendata-
fub forma nata pro rei, loci, temporis, & perfonæ qualitatibus, fibi tij , Monafterij Campifellonis Ordinis S. Benedicti nul-
Conc. Trid.
pro fua confcientia videbitur expedire. lius diœcefis pro tempore exiftentium , vel alterius Epif
Seff.25.cap.3 .
Decretum ir- §. 4. Decernentes irritum , & c. copi , Capituli , Abbatis , & Monafterij , quibus in totum
ritans . Placet publicetur, & defcribatut, M. vel in parte fubeffe dignofcitur , perpetuo fegregamus ,
Papafubfer.
Publicat. An. Leita & publicatafuitfuprafcripta Regula Roma in Can- difimembramus , & feparamus , & eximimus : ipfumque
Pont. die 27. cell. Apoftolica, Anno Incarnationis Dominica 1570 . Oppidum in Ciuitatem Ripe Tranfonis nuncupandam,
lunii. die vero Martis 27. menfis Iuny, Pontificatus pralibati cum iuribus , honoribus , & præeminentiis , quibus aliæ
Sanctiffimi D. N. D. Pij diuina prouidentia Papa V. Ciuitates, & earum Ciues vtuntur, potiuntur, & gaudents
anno quinto. ac vti , potiri , & gaudere poterunt quomodolibet in fu-
Io. Lomellinus Cuftos. turum , & Ecclefiam S. Benigni huiufmodi in Cathedra-
lem Sedi præfatæ immediatè fubiectam fub eadem inuo-
CLI. Oppidi Ripa Tranfonis in Prouincia Picena , in catione S. Benigni , & in ea Sedem Epifcopalem pro vno
Epifcopo Ripanonuncupando , qui eidem Ecclefiæ , il-
Ciuitatem fublimatio , eiufque parochialis ec-
liufque Ciuitati , & diœcefi præfit, illamque in perfectam
clefiæ S. Benigni , in Cathedralem & Epifco- Cathedralis Ecclefiæ formam ordinet & redigat , Abba-
palem erectio. tes , Prælatos , & alios ad Synodum conuocet , euellatz
Edita An, D. deflruat , ædificet, plantet, ac omnia & fingula officia, & -
PIVSE PIS I SCOPVS, iura Epifcopalia habeat , & exerciter , cum fuis Capitulo
1571.
Seruus Seruorum Dei .Ad perpetuam rei memoriam. Epifcopali & Capitulari menfis, ceterifque omnibus Ca=
Proœmium.
Llius fulciti præfidio, cuius funt terræ cardines,& cui thedralibus, & Pontificalibus infigniis , necnon iuribus;
15
cogitationes hominum præparantur , ac cuius proui- iurifdictionibus , facultatibus, prærogatiuis , priuilegiis,
dentia ordinationem fufcipiunt vniuerfa, vt Chriftifide- honoribus , gratiis , fauoribus & indultis , realibus, per-
les Nobis & Sedi Apoftolicæ , etiam temporali dominio fonalibus & mixtis, quibus aliæ Cathedrales Ecclefiæ, ea-
í
fubditi , ob eorum erga nos & eandem Sedem , fidem & rumque Præfules , Capitula , & perfonæ quomodoliber
deuotionem fpecialem; confolationem cum diuini cul- vtuntur , potiuntur, & gaudent , ac vti potiri, & gaudere
tus augmento fufcipiant,& in Oppidis infignibus & po- poterunt in fururum , necnon vtipfa Cathedralis Eccle-
pulofis noue Sedes Epifcopales plantentur,libenter cum fia Ripana ex omni parte reddatur perfecta , in illa duas
Nobis petitur opem & operas noftras impefidimus dignitates, videlicet vnum Archiprefbyteratum, dignita-
efficaces . tem inibi poft Pontificalem maiorem , pro vno Archi-
Oppidi Ripa 5.1. Sane cum Oppidum Ripe Tranfonis Firmanæ prefbytero qui curam animarum parochianorum Ecclefia
Tranfon qua- diœcefis fitum in agro Piceno,inter Afculum, & Firmum, S.Benigni in Cathedralem erecta huiufmodi exerceat , &
litatesenun-
¿iantur. in confpectu
le & Adriatici
vltra familiis finus,muro
conftans & foffa viris
, & à quatuor Antianis vnum
vallatum,mil- Archidiaco
duodecim natumspro
Canonicatu cum Archidiacon
vnototidem o , necnon
præbendis pro
nuncupatis in Palatio Communis cum honefta familia duodecim Canonicis , qui eidem Ecclefiæ in diuinis de-
refidentibus gubernatur , ac multis & variis mercium feruiant , & infimul vnum Capitulum conftituant , mo-
apothecis , & officinis refertum , & diuerforum Ordi- derni quo ad Ecclefiam S.Benigni predictam illius Recto-
num virorum & mulierum Monafteriis , Conuentibus, ris ad hoc accedente confenfu , ad Omnipotentis Dei
feu domibus , & in quibus multa pia & charitatis opera laudem & gloriam , ac eius gloriofiffimæ Genitricis Vir-
exercentur, quatuor Confraternitatibus , & vno Hofpi- ginis Mariæ totiufque Curiæ cæleftis honorem , & fidei
> necnon quatuordecim parochialibus Ecclefiis, Catholicæ exaltationem perpetuo erigimus & infti- fignatio
aolumentor .
& honorificis incolis decoratum , habens amplum , tuimus.
Territorium , vbi familiæ tertentum , vel circa inha- &prouentuй.
5.4 . Oppidumque prædictum Ciuitatis, ipfiufque in-
bitant, & decem & octo fine cura ecclefiæ, quarum quæ- colas Ciuium,necnon Ecclefiam S.Benigni predictam Ca-
libet fuum habet Rectorem,adfint,inter cetera Prouincie thedralis Ecclefiæ honore , nomine , titulo , & infigniis
noftræ Marchia Anconitatæ oppida admodum infignia decoramus , ac dictæ Ecclefiæ Ripanæ , & illius menfæ
exiftat , nouerimúfque incolas eidem Sedi femper fide- Epifcopali pro dote dicta , duo petia terrarum , vt præfer-
liffimos ac deuotiffimos extitiffe , dignum , quin po- tur confignatarum , necnon Archiprefbyteratui Ecclefiæ
tins debitum reputamus , vt in ea Sedes Epifcopalis Ripanæ, huiufmodi res, bona, fructus, redditus, prouen-
collocetur. tus,iura, obuentiones,& emolumenta quæcumque Eccle-
Eiufque Vni- §. 2. Cumque præfertim ipfius Oppidi Vniuerfitas, fiæ S.Benigni præfatæ perpetuo applicamus & appropria-
uerfi fuppli- quæ pluries Nobis defuper fupplicauit propriis impen- mus. Archidiaconatui vero B.Mariæ Annunciationis de
ti nenda ob- fis ecclefiam S. Benigni ipfius Oppidi , quæ parochialis Agello cum fuis ruralibus , & vni & vnæ SS . Nicolai,
satio,pro
Alione in Se- exiftit , fi in Cathedralem erigatur , cum eius domo pro Ruftici , & Eleutherij plebaniæ , ac alia , & aliæ S.Angeli
endere
dem Epifco Epifcopi habitatione ampliare & ornare pollicita eft, & de Colle , & alio, & aliæ S.Maria de Valle, & alio & aliæ
palem , cui validis obligationibus fpopondit,necnon ipfam Cathe- S.Thomæ in Cletis , & alio & aliæ S. Blafij de Platea , &
dos affignata dralem erigendam in fcntis annuis fexcentum, & fructi- & alio & alia SS.Hippolyti , & Caffiani , & alio & aliæ SS.
fuit.
bus, & redditibus , feu terrarum, tenimentorum ipfi ec- Gregorij , & Margarita prioratus, & alio & aliæ S.Angeli
clefiæ erigendorum folemniter confignatorum,vnius vide Kofflano , & alio & aliæ S. Rocchi, & Paftoris, & alio
delicet feptuaginta fex in Contrada dicta di Coco, & al- & aliæ S. Eumerij præpofituræ nuncupatæ , necnon reli-
terius capacitatum centum & triginta falmatum,menfu- quo & reliqua Canonicatibus & præbendis prædictis ,
ræ illarum partium,in Contrada Guardianæ, & territorio reliquam S.Saluatoris de Agello parochiales Ecclefiæ in
dicti oppidi,ad ipfam Vniuerfitatem ſpectantium & per- dicta Ciuitate Ripa Tranfonis fitas , & fundatas , vacan-
Ereliod.Op-
pidi in ciui- tinentium dorauit , & vna cum Confiliariis dicti Op- tes ex nunc,reliquas vero ex nunc prout ex tunc cum pri-
mum illas feu ipfarum aliquas, per ceffum vel decellum,
tatem, &ecc.. Pidi ,qui vt finguli ad id fe obligauerunt, menfæ Epifco-
aut priuationem illas nunc obtinentium, aut alias quouis
elefS Benigni pali erigendæ ecclefiæ huiufmodi in proprietatem & in
módo vacare contigerit, etiam fi nunc vacantes per libe-
palemE-
in Sedem
pifco perpetuum affignauit.
5.3 . Nos qui dudum inter alia voluimus, quod peten- ras refignationes quorumuis de illis in Romana Curia
pro
Pre
RipaEpifc opo tes beneficia ecclefiaftica aliis vniri ,teneretur exprimere
no nun- vel extra eam , etiam corain Notario publico & reftibus
cupando. Una annuum valorem etiá beneficij cui aliud vniri peteretur, fponte factas, aut conftitutionibus fel . rec. Ioannis Papæ
cum Archi- & femper in vnionibus commiffio fieret ad partes, voca- XXII. prædecefforis noftri, quæ incipit ; Execrabilis , vel
diaconatu,
quorum intereffet , habita fuper his cum Venerabili- affecutionem alterius beneficij Ecclefiaftici quauis aucto-
Archipresby bus fratribus noftra S. R. E. Cardinalibus matura delibe- ritate collati vadent , etiamfi tanto tempore vacauerint
teratu ,
duodecim Ca. ratione , de illorum confilio & affenfu , ac de Apofto- quod earum collatio , iuxta Lateranen ftatuta Concilij,
nonicatibus . licæ poteftatis plenitudine , Oppidum præfatum cum ad Sedem eamdem legitime deuoluta , ipfæque Ecclefiæ
difpofitioni
NT
VS I .
358 PI QV VS
difpofitioni Apoftolicæ fpecialiter vel generaliter colla- | Archidiaconus fecundum locum , Canonici vero nuper
ta exiftant, & fuper eis inter aliquos lites, quarum ftatus creati poft Archipresbyterum & Archidiaconum prædi-
præfentibus haberi volumus pro expreffis pendeant in- & tos , iuxta illorum receptionem & admiffionem, fi ad
decife, dummodo carum difpofitio ad nos hac vice per- id confenferint vnufquifque illorum loca habeant. Vnio beneficij
tineat, cum omnibus & fingulis illarum, & earum cuiuf- §. 10. Cunique fructus , redditus, & prouentus, Ca- S. Angeli, ad
libet annexis ,ita quod liceat eifdem Archipresbytero,Ar- nonicatuum & præbendarum dictæ Ecclefiæ Ripanæ fa- d. Ecclefiam
chidiacono, & Canonicis pro tempore exiftentibus,, il- tis tenues videantur, perpetuum fimplex beneficium Ec- Cathedralem.
larum corporalem poffeffionem propria auctoritate libe- clefiafticum fub inuocatione S. Angeli Villefmagnæ in-
re apprehendere , & perpetuo retinere , illarumque fru- tus dictam Ciuitatem Ripa Trafonis, de confenfu illius
tus,redditus & prouentus, propria auctoritate percipe-
& Rectoris perpetuo fupprimimus, & extinguimus, illiuſ-
re,exigere & leuare,& in fuos & cuiuflibet ipforum vfus que,& illi annexorum fructus, iura,& obuentiones quæ-
& vtilitatem conuertere, perpetuo vnimus,annectimus, cumque, necnon decimas fructuum, reddituum, & pro-
& incorporamus. uentuum quorumcumque ex noualibus dicta Vniuerfi-
Facultas Epi- 5.5 . AcEpifcopo & Canonicis prædictis , vt pro fa- fitatis de Fulgdia nuncupatis, de eiufdem Vniuerfitatis
fcopi & Ca-
nonicorum lubri directione & profpero ftatu, felicique fucceflu Ca- confenfu fingulis annis eidem Capitulo, & illius menfæ
edendi ftatu thedralis ecclefiæ erecta huiufmodi,& illius perfonarum Capitulari in diftributionibus quotidianis iuxta proui-
ta pro felici prædictarum, diuinorumque officiorum in ea celebratio- dam Epifcopi Ripa Tranfonis ordinationem, inter di-
fucceffu Ca- ne, fructuumque, reddituum, prouentuum, iurium, ob- gnitates obtinentes , & Canonicos præfatos diftribuen-
thedralis Ec- uentionum & emolumentorum,ac diftributionum quo- das, perpetuo applicamus & appropriamus.
clefia.
' tidianarum perceptione , & inter eos diuifione,& repar- §. 11. Necnon pro maiori Chriftifidelium illarum Multorumque
titione, ac quibufuis rebus,& concurrentiis fuis quæcú- partium commoditate & fpirituali confolatione, Colum- locori, per-
ad
que ftatuta, ordintiones,& capitula ( rationabilia tamen nella, Aquæuiuæ, S.Benedicti, Marani, S.Andre, Grotta- alias
onardiœcefes
cate
& honefta, ac facris Canonibus non contraria)condere, rum ad Mare , Giffi, Quinzani , Montis Prandoni , Fur- vel Ecclefias
& condita quoties opportunú fuerit immutare , limitare, canum, Montis Alti, Montis de nouem, Rotellæ, Porcu- fpectantium ,
corrigere,& interpretari fecundum rerum & temporum læ , Coffignani , & Paffignani loca Caftra & Oppida Af- proClero ,
qualitates & loco illorum,alias ordinationes, capitula, & culana, Firmanæ, & nullius refpectiue diœcefis in Pro- dioecefid. Ec-
clefia Ripana
ftatuta , quoties eis expedire vifum fuerit, de nouo edere uincia Marchiæ prædictæ & vbiuis confiftentia , & quæ
& facere,quæ omnia poftqua edita & facta fuerint,ex núc nunc & pro tempore exiftentibus, Monafterij Farfenfis
prout ex tunc,& è contra(fi licita & honefta ac facris Ca- Abbatibus , feu Commendatariis , & Firmanis, & Afcu-
nonibus non contraria fuerint) eadem auctoritate etiam lanis Epifcopis, ratione Monafterij , & Firmanæ, & Aſcu-
cum defectuum fuppletione confirmata fint, & effe cen- lanæ Ecclefiarum huiufmodi, mediatevel immediate fub-
feantur, eo ipfo concedimus & indulgemus. iectæ reperiuntur, necnon in eis confiftentia , Collegia-
Conftitutio S.6.Cuque Ciuitas Ripe Tranfonis præfata,in quatuor tas , Parochiales, & alias Ecclefias, Monafteria, Præpofi-
quatuoreccle.
regiones diuifa exiftat,itaut in qualibet regione vna tan- turas,Præpofitatus, Prioratus,& alia quæcumque, quot-
furum paro-
chialium in tum parochialis ecclefia pro vno parocho,qui curam pa- cumque,& qualiacumque, cum cura & fine cura,fæcula-
quatuor regio- rochianorum inibi habitantium exercere poffit , videli- ria & quorumuis Ordinum regularia beneficia Ecclefia-
nibus d. Ciui- cet in Agelli, S.Benigni in Cathedralem erecta,in S.Do- ftica, etiamfi fæcularia Canonicatus & præbendæ perfo→
tatis.
minici S.Angeli de Rofflano ; in montis Antiqui SS.Ni- natus , adminiftrationes, officia, etiam curata & electiua
colai,Ruftici , & Eleutherij ; & in Capitis Montis nun- etiam in Collegiatis Ecclefiis , regularia vero beneficia
cupatis regionibus , SS.Georgij & Margaritæ ecclefiæ fuf- huiufmodi , præpofitatus, præpofituræ dignitates etiam
ficere videantur, parochianos,& vicinos , & omnes & fin- Conuentuales , perfonatus , adminiftrationes & officia
gulos vtriufque fexus ab aliis parochialibus ecclefiis Ci- etiam clauftralia, Capellania, Capella, Hofpitalia,& alia
uitatis Ripa Tranfonis & iura parochialium ecclefiarum loca fuerint , & ad dignitates,Prioratus, Præpofituras, &
huiufmodi feparamus & difmembramus , & curam ani- Præpofitatus huiufinodi confueuerit, qui per electionem
marum in illis perpetuo fupprimimus, illofque & illam, 1 affumi , ac eorumdem locorum, Caftrorum & Oppido-
ac iura præfata quoad Agelli ad S. Benigni in Cathedra- rum vtriufque fexus perfonas habitatores & incolas,tam
lem erectam; quoad S.Dominici ad S.Angeli de Rofflano, laicos quam clericos, prefbyteros,beneficiatos & religio-
quoad Montis antiqui, ad SS. Nicolai , Ruftici, & Eleu- fos quofcumque, cuiufcumque ftatus, ordinis & condi-
therij ; quo vero ad parochianos , & vicinos Capitis tionis exiftant , à iurifdictione , poteftate , dominio &
Montis regionem huiufmodi, ad SS.Gregorij & Marga- quauis alia fuperioritate Firmanæ, & Afculanæ Ecclefia-
ritæ parochiales ecclefias præfatas , itaut quælibet regio rum,ac Farfenfis Monafterij, & illorum nunc & pro tem-
proprium habeat facerdotem , & paftorem , perpetuo pore exiftentium Epifcoporum,Abbatum, feu Commen-
transferimus. datariorum, quibus nunc loca, Caftra, & Oppida huiuf-
Facultas Re- §. 7. Necnon eorumdem S. Angeli & SS.Nicolai, Ru- modi earumque Ecclefiæ & perfonæ præfatæ fubiectæ
doruradiaftici
THE Daro- & Eleutherij ,ac SS. Gregorij & Margarita parochia- dignofcuntur , etiam perpetuo difmembramus , fepara-
chialium ha- lium ecclefiarum Rectoribus , dicta Cathedralis ecclefiæ mus, & eximimus , locaque , Caftra, & Oppida huiufmo-
bendi in illis Canonicis, vt illis per Vicarios perpetuos ab Ordinario di , illorumque perfonas tàm fæculares quàm Ecclefia-
Vicarios per- loci approbandos, in diuinis deferuire facere illorumque fticas , & quorumuis Ordinum regulares Ecclefias , Mo-
petuos. parochianorum animarum curam gerere poffint indul- nafteria , Prioratus , præpofituras , Præpofitatus, & alia
1
gemus. beneficia Ecclefiaftica , Hofpitalia , & loca pia huiufmo-
Conftitutio §. 8. Necnon Archiprefbyteratus,Archidiaconatus,ac di, cum ipforum iuribus & pertinentiis vniuerfis , Eccle-
Archipresby duodecim canonicatus cum præbendis à primæua ere- fia Ripianæ prædictæ , pro diœcefi , Clero , & Populo,
teratus , Ar-
chidiacona- & tionehuiufmodi vacantes , ecclefiævidelicet S. Benigni ita quod liceat Epifcopo eidem Ecclefiæ Ripanæ , tàm 2
tus,&Cano- in Cathedralem crecta, qui fit Archipresbiter dictæ eccle- hacprima vice quàm in pofterum præficiendo, perfe vel
nicaruum
fiæ Ripana,& in ea poft Pontificalem, dignitatem maio- alium feu alios eius nomine , corporalem poffeffionem,
pradictorum. rem obtineat ; &ecclefia S. Maria Annunciationis de feu quafi adminiftrationis fpiritualitatis , & omnimodi
Agello, qui fit Archidiaconus eiufdem Ecclefiæ Ripanæ, iuris diœcefani, propria auctoritate, Firmani & Afculani
& dignitatem , non tamen poft Pontificalem maiorem, Epifcoporum, ac eiufdem Monafterij Farfenfis Abbatis,
obtineat ; alias vero parochiales ecclefias vt præmittitur feu Commendatarij nunc & pro tempore exiftentium lí-
vnitas, quarum cuiuflibet fructus/redditus,& prouentus, centia defuper minime requifita, libere apprehendere, &
vigintiquatuor ducatorum auri de Camera fecundum apprehenfam perpetuo retinere de eiufdem poteftatis
communem, extimationem, valorem annuum non exce- plenitudine fimiliter perpetuo concedimus & affi-
dunt, eorumdem Rectoribus , qui Canonici eiufdem ec- gnamus, ac eiufdem Ecclefiæ Ripanæ illiufque Præfuli
clefiæ Ripanæ exiftant conferimus, & de illis etiam cum pro tempore exiftenti , iurifdictioni, dominio, poteftati
plenitudine iuris canonici prouidemus. & fuperioritati, eifdem modo & forma quibus Firmanis •
Forumque §. 9. Volumufque quod deinceps perpetuis futuris & Afculanis Ecclefiis ac Monafterio Farfenfi, illorum-
pracedentia. temporibus, in Choro, Capitulo, proceffionibus & aliis que Epifcopis, Abbati vel Commendatario huiufmodi
actibus, publicis feu priuatis , Archiprefbyter primum, refpectiue fuberant, fubiicimus & fupponimus.
S.12.Non
GREGORIVS DECIMVSTERTIV S. 361
Derogatio co- §. 12. Non obftantibus priori voluntate noftra,ac de Obiit die 10. Aprilis annoDomini 1585. eius cadauer
trariorum
non tollendo iure quæfito, Concilij Lateranenfis nouif- ad Bafilicam S. Petri in facello, quod ipfe conftruxerat, &
fime celebrati , vniones perpetuas nifi in cafibus à iure de fuo nomine Gregoriarium nuncupauerat, conditum
permiffis fieri prohibentis , necnon piæ mem. Bonifacij fuit. Vacauit Sedes dies duos.
Papa VIII. etiam prædecefforis noftri , aliifque Apofto-
licis , ac in prouincialibus & fynodalibus Conciliis edi-
tis, fpecialibus vel generalibus conftitutionibus & ordi-
I.
nationibus, ac Firmanæ & Afculanæ Ecclefiarum , & Far- Facultas Religioforum Societatis IESV, eligendi
Conferuatores in eius caufis , ac iurifdictio
fenfis Monafterij , & ordinis huiufmodi iuramento,con-
firmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia robora- ipforum Conferuatorum ex indulto Pij V.
tis , ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque, in-
dultis, & literis Apoftolicis, Firmanis , & Afculanis Ec- Hanc religionem primo loco approbauit Paulus III.
clefiis,& Farfenfi Monafterio,illorumque capitulis,Con- fup.in eius conft.25 . Regimini . vbi alia de ca ti-
uentibus, Superioribus & perfonis, fub quibufuis teno- biindicani.
ribus ac quibufus etiam derogatoriarum derogatoriis, PAPA XIII Edita A. D.
GREGORIVS
aliifque efficacioribus & infolitis claufulis, irritantibuf- 1572 .
que & aliis decretis etiam confiftorialiter, in genere vel Ad perpetuam rei memoriam.
in fpecie conceffis , quibus omnibus & fingulis ,illorum EQV V м reputamus, & rationi confonum Exordium.
caufas & effectus præfentibus pro expreffis habentes, il- vt ea quæ de Romani Pontificis gratia pro-
lis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat cefferunt , licet eius fuperueniente obitu li-
fpecialiter & expreffe derogamus ; ceterifque contra- teræ Apoftolicæ defuper confectæ non fue-
riis quibufcumque. rint, fuum fortiantur effectum.
Pr&feruatio
§. 13.Ecclefiis,
iurium alia Afculan Volumus acautem, quod
Farfenfi Firmanæ
, & Campi , Aprutiñ.
Fellonis & ceffori
Mona- Dudum
§. 1.noftro fiquidem
pro fel. recor.Præpofiti
parte dilectorum Pio PapæGeneralis,
V. præde- tionem
Ad fupplica-
Socie
rum Ecclefix-
rum Mo- fteriis, illorumque præfulibus, Abbatibus, feu Commen- & Religioforum Societatis IESV expofito , quod cum tatis Iefu.
nafteriorum datariis, nunc & pro tempore exiftentibus prædictis,per dicta Societas benedicente Domino, longe lateque effet
quo ad bona feparationern , difimembrationem, & exemptionem hu- propagata ac ad Dei laudem & honorem , militantifque
těporalia , &
Monafteriain iufmodi,quoad bona temporalia, fiquæ in dictis locis ab Ecclefiæ profectum in dies augeretur, & propter diuerfa
locis difmem- eis feparatis, difmembratis , & exemptis huiufmodi ha- bona remporalia , quæ Collegia fcholarium fub eorum
bratis exifte beant , & quoad fuperioritatem qua Farfenfe, & Campi cura inftituta poffidebant , conferuanda & recuperanda,
tia.
Fellonis Monafteria , & illorum Abbates feu Commen- lites aliaque forenfia frequenter fubire neceffario coge-
datarij huiufmodi , in Monafteriis feu Prioratibus regu- retur , exindeque fieret, vt eius perfonæ, quæ animarum
laribus dicti Ordinis, in locis feparatis prædictis exiften- faluti implicita litium anfractus, qui ab eorum inftitutis
tibus habent , nullum præiudicium inferatur, fed Epif- valde diffonabant , cuitare cupiebant, ab earum minifte-
copus Ripe Tranfonis , in Monafteriis prædictis eam rio , non fine animi fui dolore , cum animarum huiuf-
tantum habeat & exerceat iurifdictionem , quam ceteri modi difpendio diftraherentur , & eidem prædeceffori
Epifcopi in fimilibus habere & exercere folent. pro parte corumdem Præpofiti Generalis & Religiofo-
Nulli ergo &c. Si quis autem, &c. rum afferentium, eorum bona à quorumcumque locorum
D. P. An 6. Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- Ordinariorum iurifdictione libera & exempta , ac fub
die 10. Lelij. tionis Dominicæ , millefimo quingentefimo feptua- Romani Pontificis, & Sedis Apoftolicæ protectione alias
gefimoprimo,tertio Cal.Augufti,Pout.noftri anno fexto. recepta fuiffe , humiliter fupplicato , vt eorum quieti
GREGORIVS XII. PONT . CCXXX. more pij Patris , ac alias in præmiffis opportune con
fulere, de benignitate Apoftolica dignaretur.
ANNO DOMINI MDCLXXI 5.2.Idem prædeceffor, qui ad gratos Deo, & vniuerfæ Pius V. ei co-
Reipublicæ Chriftianæ vtiles & neceffarios fructus,quos ceffit , vt in
Societatis prædictæ perfonæ in vinea Domini femper omnib. caufis
Conferuatores
proferebant , debitum refpectum habebat, facere nullo & iudices eli-
modo poterat, quin ipfis ea concederet, per quæ ipfi, eo- gerepoffint.
rumque res & bona à noxiis , iuftitiæ minifterio, præfer-
uarentur , eofdem Præpofitum generalem & Religiofos,
aç eorum fingulos, à quibufuis excommunicationis, fuf-
penfionis, & interdicti, aliifque Ecclefiafticis fententiis,
cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine , quauis occafio-
ne vel caufa latis, fiquibus quomodolibet innodati exi-
ftebant , ad effectum infrafcriptorum dumtaxat confe-
quendum abfoluens , & abfolutos fore cenfens, huiuf-
modi fupplicationibus inclinatus , fub dat. videlicet
octauo Calen . Iunij, Pontificatus fui anno tertio, eidem
Societati, fingulifqueillius perfonis, ac corum familiari-
bus clericali caractere tamen infignitis,vt in quibufcum-
que caufis , tam ciuilibus quam criminalibus ac mixtis,
etiam in eis in quibus actores vel conuenti rei forent,
ipfis contra quafcumque Communitates , & Collegia
huiufmodi , omnes & fingulos Archiepifcopos & Epif-
copos , ac Abbates , necnon alias perfonas in dignitate
Ecclefiaftica conftitutas,ac Metropolitanarum & aliarum
Cathedralium Ecclefiarum Canonicos,ac eorumdem Ar-
chiepifcoporum & Epifcoporum Vicarios in fpirituali-
bus , & officiales generales vbilibet conftitutos , in fuos
poffent affumere Conferuatores & Iudices ordinarios
indulfit.
§. 3. Ipfis vero fic electis, vel duobus, ant vni eorum, ipfiqué ludi-
vt per fe vel alium feu alios , ctiam fi fint extra loca, in feruator es
ferat cer
Gregorius Decimus tertius , Italus , ex Ciuitate Bo- quibus Conferuatores & Iudices deputati forent , eidem amplă dequa
noniæ, Hugo antea dictus , Chriftophori de Bon-
compagnis filius, S.R.E. presbyter Cardinalis tt. S.Sixti, Societati efficacis defenfionis præfidio affiftentes, non bic iurifdi
Creatus tertio Idus Martij anno 1572. Coronatus in fe- permitterent Societatem, Collegiaque huiufmodi fuper tionem ha
ftiuitate Pentecoftes. Vixit annos duodecim,menfes 10. terris , locis , domibus , poffeffionibus, & iuribus, nec- beant.
dics decem & octo.Creauit Cardinales triginta quatuor. non fructibus , cenfibus , redditibus , & prouentibus ,
Tom . II. Hh ac
f
362 GREGORIVS DECIMVSTERTIVS.
ac quibufcumque aliis bonis mobilibus & immobilibus, liter diftinctis vicibus , eidem Societati intimata , &
' in-
fpiritualibus & temporalibus , necnon priuilegiis & infinuata foret,& quod aliter earumdem literarum tunc de-
dultis , eis & dicta Societati , tam Apoftolica quam or- fuper conficiendarum pro tempore facta derogationes
dinaria & alias rite Regia auctoritatibus conceffis,& aliis nemini fuffragarentur.
rebus ad dictam Societatem, communiter vel diuifim fpe- §. 5. Quodque quilibet Iudicum & Conferuatorum vnumque ex
ctantibus , à quibufcumque perfonis , tam fæcularibus præfatorum valere profequi articulum etiam per alium ipfis Iudicibus
quam Ecclefiafticis , ac quacumque auctoritate & fupe- inchoatum, quamuis idem inchoans nullo foret canoni- aliù
articul per
inchoa-
rioritate fungentibus, quoquomodo indebite moleftari, co impedimento præpeditus, quodque cuilibet Confer- tum profequi
vel eis grauamina, damna,aut iniurias irrogari, facerent- uatorum , & Iudicum corumdem , ab codem die octauo poffe declara
que cum ab eifdem Societate, aut perfonis, vel procura- Cal.Iunijeffet in præmiffis omnibus , ac eorum fingulis, uit.
toribusfuis, feu aliquo ex eis forent requifiti , fuper re- captis & non captis , tunc præfentibus & futuris, per-
ftitutione locorum, terrarum , domorum, poffeffionum, petua poteftas &iurifdictio attributa , vt eo vigore, ea-
iurium , & bonorum mobilium & immobilium, reddi- que firmitate poffent in præmiffis omnibus , cœptis &
tuum quoque & prouentuum, ac aliorum quorumcum- non captis , tunc præfentibus & futuris, & pro prædi-
que bonorum, nechon priuilegiorum & indultorum, eis ctis procedere, ac fi prædicta omnia & fingula coram eis
tunc & pro tempore concefforum obferuatione, necnon coepta fuiffent , & eorum ac cuiuflibet, ipforum iurifdi-
de quibuflbet moleftiis, iniuriis, damnis, tunc præfenti- &
tio de præmiffis omnibus & fingulis per citationem ,vel
bus & futuris, in illis videlicet quæ iudicialem require- modum alium pepetuata legitime extitiffet, ficque per
rent indaginem fummarie, fimpliciter & de plano, fine quofcumque Iudices & Commiffarios, & caufarum Pala-
ftrepitu & figura iudicij, in aliis vero prout eorum qua- tij Apoft. Auditores, ac S. R. E. Cardinales , fublata eis
litas exegiffet, iuftitiæ complementum, occupatores, feu & eorum cuilibet, quauis aliter iudicandi & interpretan-
detentores , præfumptores , & iniuriatores huiufmodi, di facultate & auctoritate , fcienter vel ignoranter at-
necnon contradictores quoflibet & rebelles, etiam fi alias tentari contingeret, irritum & inane decreuit.
quá vt præfertur qualificati exifterent, quandocumq; & §.6.Non obftantibus piæ mem. Bonifacij Papæ Octaui Cătrariis om-
quotiefcumque expediffet , auctoritate Apoftolica , per etiam prædecefforis noftri , qua cauebatur, ne quis extra nib.derogar.
lententias, cenfuras, & pœnas Ecclefiafticas, aliaque op- fuam Ciuitatem vel diœcefim , nifi in certis exceptis ca-
portuna , iuris & facti remedia , appellatione poftpofita fibus , & in illis vltra vnam dietam à fine fuæ diœcefis ad
compefcendo , legitimifque fuper his habendis, feruatis iudicium euocaretur ; feu ne Iudices à Sede prædicta de-
proceffibus , eos , quos fententias , cenfuras, & pœnas, putati extra Ciuitatem vel diœcefim, in quibus deputa-
per cofdem Conferuatores feu Iudices pro tempore lati forent , contra quofcumque procedere præfumerent:
tas incurriffe , eis conftitiffet , eas incurriffe declararent, & de duabus dietis in Concilio generali edita, dummo-
& quoties opus fuiffet, etiam iteratis vicibus aggrauado non vltra tres dietas aliquis , vigore earumdem lite-
rent,necnon auxilium brachij fæcularis inuocarent,com- rarum tunc defuper conficiendarum extraheretur, & qui-
mifit & mandauit. Ac infuper fi per fummariam infor- bufuis aliis Apoftolicis,ac in prouincialibus & fynodali-
mationem, per eas fuper his habendam, ipfis conftitiffet bus Conciliis editis, generalibus vel fpecialibus, confti-
quod ad loca,in quibus occupatores, præfumptores,mo- tutionibus & ordinationibus , ac quibufuis iuramento,
leftatores, & iniuriatores huiufmodi,ac alios quos literæ confirmatione Apoftolica,yel quauis firmitate alia robo-
tunc defuper conficiendæ concernerent , pro tempore ratis, ftatutis & confuetudinibus;priuilegiis quoque, in-
morari contigiffet , pro monitionibus & inhibitionibus dultis , & literis Apoftolicis , quibufuis Regibus , Duci-
ipfis, ac citationibus eis faciendis , tutus non pateret ac- bus,Comitibus,ceterifque cuiufcúque dignitatis, quali-
ceffus, Iudicibus & Conferuatoribus huiufmodi moni- tatis, & præeminentiæ, ac Ordinis etiam Mendicantium,
tiones & citationes præfatas , ac inhibitiones quaflibet, & códitionis,exiftentibus perfonis, in genère vel in fpe-
per edicta publica locis publicis affigenda, de quibus ef- cie,ac cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis,
fet verifimilis coniectura, quod ad ipforum monitorum aliifque efficacioribus & infolitis claufulis, irritantibuſ-
citatorum , & inhibitorum notitiam peruenire valerent, que & aliis decretis, quomodolibet etiam iteratis vicibus
faciendi , necnon eifdem occupatoribus, detentoribus, conceffis, approbatis & innouatis . Quibus omnibus idé
præfumptoribus , moleftatoribus, iniuriatoribus, contra- Pius prædeceffor , etiam fi pro illorum fufficienti dero-
dictoribus , & rebellibus , etiam fub cenfuris & pœnis gatione, de illis, eorumque totis tenoribus fpecialis,fpe-
Ecclefiafticis, ac etiam pecuniariis eorum arbitrio mode- cifica , expreffa & indiuidua, ac de verbo ad verbum ,non
randis, inhibendi , ac quibufuis inhibitionibus, eis pro autem per claufulas generales idem importantes mentio,
tempore, etiam prætextu quarumcumque literarum Con- feu quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia ex-
feruatoriarum,feu priuilegiorum Apoftolicorum quibuf- quifita forma ad id feruanda foret , tenores huiufmodi,
libet concefforum concedendorum , pro tempore factis ac fi de verbo ad verbum, nihil penitus omiffo, & forma
non obftantibus, corum iurifdictionem libere exercen- in illis tradita obferuata, inferti forent, pro fufficienter
di , loca ad quæ eos declinare contigerit , & in quibus expreffis habentes, illis alias in fuo robore permanfuris,
1
fcienter ftare permiffi forent , Ecclefiaftico interdicto ea vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogauit , cete-
fubiiciendi , plenam & liberam facultatem conceffit. Ac rifque contrariis quibufcumque
inonitiones, requifitiones, inhibitiones & citationes fic §. 7.Voluitinfuper idem Pius prædeceffor, quod lite- Tranfumptis
factas , perinde ipfos monitos, requifitos , inhibitos, & rarum tunc defuper conficiendarum tranfumptis, manu fua bullacre-
di voluit.
citatos arctarent , acfi eis perfonaliter facta, infinuata, alicuiusNotarij publici fubfcriptis,ac figillo alicuius per-
& intimate forent. fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , ea-
Etiftam con- §. 4. Ac tunc defuper conficiendis literis , & in eisdem prorfus fides adhiberetur , quæ ipfis originalibus
ceffionem per contentis difpofitionibus , per quafcumque derogatio- literis adhiberetur, fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
quacumque Sed quia ip-
derogationes nés, in quibufuis aliis literis Apoftolicis gratia vel iufti- 5.8.Ne autem de abfolutione, indulto,& aliis præmif- obitu
non ablatam tia , & mixtim continentibus, per eumde prædecefforem fis, pro eo quod fuper illis ipfius Pij prædecefforis, eius
fuperueniente
nec dimnută & Sedem Apoftolicam, etiam cum derogatoriarum dero- fuperueniente obitu,literæ confecta non fuerunt,valeat bulla nonfuit
cenferi cre- gatoriis , aliifque efficacioribus & infolitis claufulis, & quomodolibet hæfitari,ipfaque Societas illorum fruftre-
expedita, ideo
.uit. hic Pont. de
per quas earumdem literarum tunc defuper conficienda- tur effectu , volumus & fimiliter Apoftolica auctoritate busi
eius validita-
rum tenor, ac fi de verbo ad verbumin eis infertus foret, decernimus , quod indultum & alia præmiffa perinde à te no dubitari -
pro expreffo haberetur , quibufcumque perfonis, feu in dicta die octauo Calen . Iunij, fuum fortiantur effectum , decernit.
eorum fauorem , etiam Motu proprio , & ex certa fcien- ac fi fuper illis ipfius Pij prædecefforis literæ confecta
cia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, conceffas fuiffent , prout fuperius enarratur. Quodque præfentes
& factas, ac faciendas & concedendas, nullatenus dero- literæ ad probandum plene abfolutionem , indultum, &
gatum cenferetur, aut derogari poffet, nifi tenor earum- alia præmiffa vbique fufficiant , nec ad id probationis
dem tunc defuper conficiendarum literarum, de verbo ad alterius adminiculum requiratur.Nulli ergo,& c.
verbum nihil penitus omiffo , foret in illis infertus, & Dat. Romæ apud S.Petrum, Anno Incarnationis Do- D. P. An.1.
derogatio pro tempore facta huiufmodi per trinas diftin- minicæ , millefimo quingentefimo feptuagefimo fe- die 25.Marf.
Atinctasliteras cumdem tenoremcontinentes,tribus fimi- cundo, octauo Kalen.Iunij,Pont.noftri anno primo.
Prohi
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS. 363
clarauitfub d.bulla PijV.comprehendi etiam con-

II.
Prohibitio depingendi fiue miniandi , aut venales ceffiones guberniorum , que vltra triennium , de
proponendi , Agnus Dei à Romano Pontifice locis S.R.E.fieri contingeret .
benedictos.
Addidi alia ad Leon.I.conft.1.fup.lib.1.
Munus autem Agnus Dei, iuxta ritum S.R.E. in ce-
EPISCOP VS, Edita A. D.
ra fignandi , & fractos renouandi, Pauli V. de- G R E GORIVS
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. 1571.
mandauit Congregationi Monachorum B. MA-
RIA Fulienfis de Urbe , Ordinis Ciftercienfis S. Nter cetera , quæ ad Romani Pontificis curam ac foli- Exordium.
Benedicti, vt inf.in eius conft.43.Romanum .. Icitudinem pertinent, illud quoque non mediocri ftu-
dio prouidendum eft , vt res Ecclefiaftica farta tecta vf-
Edita A. D. GREGORIVS EPISCOP VS,
quequaque conferuetur ; quod cum de aliis omnibus,
1572. Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam . tum præcipue de iis quæ fpecialis iurifdictionis Roma-
huius Mni certe ftudio , & opera à nobis procurandum næ Ecclefiæ funt, curare debet, ne vlla vfquam illorum
probibisionis. O eft , vt catollantur , que non conueniant , ac no- imminutio fiat .
ftrum & aliorum bonorum, piorumque Chriftifidelium §. i . Cuius rei caufa fel. record. Pius Papa V. præde- Pius V. probi-
buit alienari,
animos offendunt. Itaque prouide confiderantes certas ceffor nofter , vt talium diftractionibus omnem viam, vel infeudati
formas innocentiffimi Agni imagine figuratas , & per quantum in ipfo erat, in perpetuum peæcluderet, literas loca S. R.E.
edidit in hæc verba: Pius Epifcopus feruus feruorum Dei,
Romanos Pontifices ftatutis temporibus confecrari foli-
tas, ficut agni puri & mundi à fummo Pontifice benedi-Ad perpetuam rei memoriam. Admonet nos fufcepti.
cuntur , ita ab omnibus poftmodum immaculatas, non Omittitur tenor, quia habes fup. in Pij V. conft.cit . in rub.
autem auro & coloribus vllis depictas , fed in fua albe- §. 2. Cum autem ex literæ ad retinendam Sedis Apo- Hic Pont.
dinis mundicie fanctificatas congruenti cum reuerentia ftolicæ dignitatem valde pertineant, nobis nihil optabi- modoconfir
mat illius com
teneri & conferuari debere. lius fuit cum primum ad Summi Apoftolatus apicem , ftitut.
Prohibitio de- §. 1. Statuimus & ordinamus, ac fub excommunica - diuina nos clementia euocauit, quam vtipfis primo quo-
pingendi, aut tionis poena ipfo facto incurrenda, prohibemus & inter- que tempore præfentium noftrarum robur adiungere-
minandi,feu dicimus , ne quifquam fiue vir fiue mulier, fæcularis aut mus. Quocirca prædictas literas , & omnia in eis con-
venales ha-
bendi Agnus Ecclefiaftici, etiam regularis Ordinis ille fit, & quocum- tentaauctoritate Apoftolica tenore præfentium compro-
Dei à Pont. que gradu , conditione , ftatu, nomine, dignitate & ho- bamus, confirmamus , & innouamus,volumufque ea per-
benedictor.
nore præcellat , pofthac in perpetuum Agnus Dei per petuo obferuari.
Romanum Pontificem pro tempore exiftentem benedi- §. 3. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- Sanctiopam
tos, depingere,inficere, minio notare, vel aurum aut co- ginam noftræ comprobationis , confirmationis , innoua-
lorem aliqué illis imponere, aut quidquam aliud fuper- tionis , & voluntatis infringere , vel ei aufu temerario
inducere , neque depingi , aut miniari facere , nec illos contraire. Si quis autem hoc attentare præfumpferit, in-
venales proponere , feu tenere quouis prætextu quali- dignationem omnipotentis Dei , ac beatorum Petri &
betue de caufa audeat.Verum eos albos & mundos Agnu Pauli Apoftolorum eius , fe nouerit incurfurum.
illum purum , & innocentemrepræfentantes , qui occi- Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- D. P. Ant.
fus pretiofiffimo fanguine fuo nos redemit, decenter, ac tionis Dominica , millefimo quingentefimo feptuage- 27.Maij ,
reuerenter à cunctis haberi, deferri, & cuftodiri præcipi- mofecundo, fexto Cal. Augufti,Pont.noftri anno primo.
mus, & ita ab omnibus fieri, & ceferi debere decernimus.
Ordinarij häc §. 2. Mandantes omnibus & fingulis locorum Ordi-
probib.publi- nariis per vniuerfum ChriftianumOrbem conftitutis, Contra Famigeratores nuncupatos Menantes , co- IV.
cent.
corumque Vicariis in fpiritualibus generalibus, vt præ- rumque fcripta recipientes , & famofos libellos
fentem noftram conftitutionem & prohibitionem in fuis
fcribentes & mittentes.
quifque ciuitatibus & diœcefibus ftatim publicare pro-
curent, ita vt ad omnium notitiam quamprimum perue- Confonat conftit.147.Pij V. quæ eft fupra.
nire poffit.
Contrauenie §. 3. Quicumque vero inobedientes fuerint , præter GREGORIVS EPISCOPVS; Edita An. D.
tiumpœna. excommunicationis pœnam, quam, vt præfertur, incur- 1572.
rent, etiam aliis pœnis ipforum Ordinariorum feu Vica-
cariorum plecti & muletari volumus & iubemus. A eft rerum humanarum infelicitas , vt non vetera Proxmiums:
Claufula de- 5. 4. Non obftan , conftitutionibus & ordinationibus Etantum vitia pertinaciter aduerfus omnem legum la-
rogatoria. Apoftolicis , ceterifque contrariis quibufcumque. tarum folertiam luctentur, & quamuis acribus compref-
Fides tran- §. 5. Volumus etiam , quod præfentium literarum fa fuppliciis renafcantur, fed noua etiam indies, & fupe-
fumptorum. exemplis, etiam impreffis,manu Notarij publici fubfcri- rioribus fæculis ignota fuccrefcant. Quo nos pro iniun-
ptis , & figillo alicuius Prælati Ecclefiaftici obfignatis, to nobis diuinitus munere diligentius adiuti , par eft,
plena eademque prorfus fides vbique adhibeatur , quæ vt & illa coerceamus, & horum, quæ fe nunc primum of-
ipfis præfentibus adhiberetur fi • forent exhibitæ vel ferunt , antequam fe corroborent , radices ipfas, fi qua
oftenía. ratione poffumus , amputemus.
Dat.P. A. 1. Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- §. 1. Cumigitur haud ita pridemin Vrbe noftra , fe- Famigerator&
die 25. Maij. tionis Dominice 1572. 8. Cal. Iunij, Pontificatus noftri &
ta quædam emerferit hominum improbe curioforum, mala.
anno I. qui quofcumque de publicis priuatifque negociis , vel
Publicatio
Anno Incarnationis Dominica 1572. indict .-15.die vero aliunde rimari poffunt , vel ipfi etiam pro fua libidine
11.menfis Iuny, Pontif.San&tiffin Chriftopatris, & D. N. comminifcuntur, domi, forifque facta, infecta, vera,fal-
D.Greg.diuina prouidentia Papa XIII. Anno I.retrofcripta fa, nullo difcrimine proponunt, recipiunt & fcriptitant,
litera Apoftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas ita vt huius rei iam artem quafi quamdam inftituerint,
Bafilica Principis Apoftol. de Vrbe, & Cancell . Apoftol.ac ac plerique corum, etiam vili mercedula conducti,harum
in acie Campi Flora , per nos Scipionem de Octauianis & rerum commentariolos, ex falfis plerumque vulgi rumo-
Ant.Clerici Curſ. ribus incerto auctore collectos, hunc illuc miffitent, aut
Camillus Cher. Mag . Mag. Curf. etiam tamquam primum ex Vrbe ad diuerfa loca miflos,
deinde iifdem ex locis in Vrbem remiffos circumferant
III.
Confirmatio conftitutionis Pij V. de non alienan- ac venditent , quibus non tantum de præteritis arbitratu
dis, & infeudandis Terris & locis S.R.E. fuo nugantur,fed etiam quid ex hac aut illa re, euentu-
rum fit, ftolide vaticinantur.
Hanc conftit.Py V. babesfup.num.35 . Admonet.& §. 2. Nos qui & facile profpicimus , & rerum expe- Prohibitio cũ
ibi eius extenfiones indicaui . Quibus addo, quod rimentisedocti fumus, quæ quantaque mala ex co proue- impofitione
hic Pontif. die 3. Aprilis 1581. in Confiftorio de- niant,cu & fæpiusfparguntur falfa pro veris,feu directe panarum.
Tom. II. Hh 2 feu'
364 GREGORIVS DECIMVS TERTIV S.
feu oblique, ac quodam quafi colore quæfito, multorum §. 2. Nos fel. record. Sixti Quarti & Leonis Decimi, Conceffiofa
exiftimatio & fama violatur, his ac talibus incommodis ac aliorum Romanorum Pontificum prædecefforum no- cultats alie-
nandi bona
occurrere cupientes , huius conftitutionis auctoritate ftrorú veftigiis inhærere volentes , ipfofque Fratres Ere- Ordinis, cum
prohibemus , ne quis in pofterum, tales commentarios mitas , & eorum quemlibet à quibufuis excommunica- licentia vel
conficere , neue ab aliis confectos recipere, defcribere, tionis, fufpenfionis, & interdicti, aliifque Ecclefiafticis approbatione
Prioris
gene-
fpargere , aut ad alios mittere audeat . Qui horum quid fententiis,cenfuris & pœnis,à iure vel ab homine, quauis ralis , & dü
fecerit, ipfo facto perpetua ignominiæ nota affectus, fine occafione vel caufa latis, fi quibus quomodolibet inno- modo fiat in
vlla fpe veniæ ad triremes , aut perpetuo aut ad tempus dati exiftunt , ad effectum præfentium dumtaxat confe- euidentem
pro admiffi qualitate damnetur. Qui vero huiufmodi quendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore vtilitatedi-
commentariorum , aut fcriptorum quicquam vndecum- cenfentes, huiufmodi fupplicationibus inclinati , eifdem ti Ordinis.
que & à quocumque receperit , id quam primum Vrbis Fratribus Eremitis, vt ex nunc de cetero perpetuis futu
noftræ Gubernatori fignificare , & eidem omnia confi- ris temporibus Fratres & Moniales dicti totius Ordinis
gnare debeat., Quod fi non fecerit , ipfum pœnis prædi- Eremitarum Sancti Auguftini , omnium & quorumcum-
ctis decernimus fubiacere. Antiquis iuribus contra fcri- que monafteriorum, domorum & locorum eiufdem Or-
Confirmatio bentes aut mittentes libellos famofos editis, nihilomi- dinis vbilibet nunc & pro tempore confiftentium, libere
legu defamo- nus in fuo robore duraturis.
& licite poffint & valeant , quæcumque bona ftabilia &
fis libellis
§. 3. Voluntes præfentium exemplis , etiam non im- immobilia , feu quaſi ſtabilia cuiufcumque qualitatis &
Exemplorum preffis,Notarij publici manu, & figillo perfonæ in digni- quantitatis , & valoris , & in quocumque loco exiftentia
fides. tate Ecclefiaftica conftitutæ obfignatis , eamdem illam eorumdem monafteriorum , domorum & locorum ven-
vbique fidem , in iudicio & extra adhiberi, quæ præfen- dere, alienare, & permutare , & etiam in emphyteufim,
tibus adhiberetur, fi effent exhibitæ vel oftenfæ. feu ad liuellum , etiam ad longum tempus concedere, &
D.P. An.I. Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis pro pretio , affictu , pactis , modis , & formis hinc inde
1.Septemb. Dominicæ , millefimo quingentefimo feptuagefimofe- conueniendis, licentiam & facultatem Apoftolica aucto-
cundo , Calend. Septembris , Pontificatus noftri anno , ritate tenore præfentium concedimus. Prouifo tamen
primo. quodfiant procommoditate vel vtilitate ipforum Mona-
nafteriorum , domorum & locorum , & quod confenfus
Publicatio. Anno Incarnationis Dominica , millefimo quingentefimo duarum partium ex tribus partibus Fratrum vel monia-
Septuagefimofecundo , Indictione 15. die vero Sabbatifexta lium illius Monafterij , domus, vel loci, cuius dicta bona
menfis Septembris Pontificatus Sanctiffin Chrifto patris,& erunt, accedat & interueniat , & quoad conceffionem in
D.N.D. Gregorij diuina prouidentia Papa XIII. anno pri- emphyteufim , dummodo illa non fiat vltra duas genera-
mo , affixe & publicata fuerunt Rome, ad valuas S. Ioan- tiones vel nominationes , abfque alia à nobis vel fuccef-
nis Lateranen. & S. Petri, ac Cancellaria Apoftolica, & in foribus noftris Roman.Pontificibus pro tempore exiſten
acie Campi Flora, vt moris eft , per nos Ioannem della Guar- tibus , aut Sede Apoftolica , vel illius de latere Legatis,
dia, & Scipionem de Octauianis S.D.N.Pap.Curf. feu Nunciis, aut etiam locorum Ordinariis, petendavel
Philibertus Mag.Curf, obtinenda licentia, feu confirmatione ; ita tamen quod
loco confenfus Sedis Apoftolicæ , dilectus filius Prior
generalis dicti Ordinis , nunc & pro tempore exiftens,
V. Facultas Ordinis tam Fratrum quam Monialium & diligenter examinata , & euidenter vtili comprobata
Eremitarum S. Auguftini , permutandi & alie- habeat , prout fibiex nunc perpetuo concedimus pote-
nandi bona cuiufcumque Monafterij in cui- ftatem ratificandi huiufmodi location. conceffion . ven-
cui- dition. & alienation , ac contractus . Sic quod vbi talis
dentem eius vtilitatem , cum licentia vel ap- ordo non fuerit feruatus, locatio, conceffio, venditio, &
probatione Prioris generalis d. Ordinis . alienatio , ac contractus aliter facta , nulla & inualida,
nulliufque rol oris ac momenti exiftant ; & donec præ-
Alia extabant Pontificia difpofitiones circa hanc
fatus Prior generalis modo præfato non ratificauerit,
facultatemfed eas prætermifi, bac contentus vti poffeffio remaneat, & remanere intelligatur penes ipfos
pleniore. Catera autem de hoc Ordine dixi fup. Fratres feu Moniales dicti Monafterij feu domus , aut
ad conft.6. Alexan.IV. Licet. loci fic locantis & alienantis , ac ita in præmiffis fic per-
petuo declaramus & decernimus. Et nihilominus ex
Edita A. D. GREGORIVS PAPA XIII
nunc prout ex tunc & è contra , poftquam locationes,
1572. Adperpetuam rei memoriam. conceffiones,venditiones ,& alienationes, ac contractus,
Exordium. Vm ad vberes falutiferofque fructus , quos benedi- feruatis fupra narratis , pro tempore facti, & perdictum
cente Domino facer dilectorum filiorum Fratrum Priorem generalem ratificati fuerint , vt præfertur, feu
Eremitarum S.Auguftini Ordo in vinea Domini protu- confenfus eiufdem Prioris generalis interuenerit , eaſ-
lit, & in dies proferre non ceffat, debitum refpectum ha- dem locationes , conceffiones , venditiones, alienatio-
bemus, ac plane agnofcimus quod ij tamquam huius Se- nes , & contractus, ac inde fecuta quæcumque , necnon
dis fpeciales filij, tam verbum Dei per Vrbes & Regiones inftrumenta & fcripturas defuper pro tempore confecta,
diffeminando, quam vbique varia charitatis opera adim- approbamus & confirmamus, ac perpetuæ firmitatis ro-
plendo , nos in huius Paftoralis officij onere coadiuua- bur obtinere debere.ftatuimus , omnefque & fingulos
re non ceffant , facere nullo modo poffumus , quin eos tam iuris quam facti defectus , fi qui forfan interuene-
fpeciali quadam huius Sedis beneuolentia profequentes, rint in eifdem quomodolibet fupplemus. Decernentes
ea fibi fauorabiliter concedamus, per quæ corum indem- quoad vtilitatem feu commoditatem Monafteriorum ,
nitati , Monafteriorumque fuorum vtilitati poteft falu- domorum , & locorum præfatorum , affertioni duarum
briter prouideri . partium ex tribus partibus Fratrum vel Monialium illius
Caufe huius §. 1. Exponi fane nobis nuper fecerunt iidem Fratres loci cuius bona erunt, poftquam ratificatio facta fuerit,
conceffionis. Eremitæ, quod fæpenumero accidit,vt pro aliqua vrgen- illafque & illa , necnon præfentes , & in eis contenta,
ti neceffitate vel vtilitate Monafteriorum, domorum & validas & efficaces , ac valida & efficacia perpetuo fore,
locorum dicti Ordinis, tam virorum quam mulierum,il- necnon ab omnibus obferuari debere, ipfofque & cum
lorum bona locare , alienare , permutare, vel in emphy- eis contrahentes præfatos , fuper præmiffis, & inde fe-
teufim feu liuellum dare expediret, ac quandoque con- cutis quibufcumque , per quofcumque quauis auctori-
tingit, vt conditio femel oblata, fi prætermittatur, maxi- tane quomodolibet moleftari vel impediri non poffe;
mam afferat iacturam, præterquam quod difficile admo- necnon irritum & inane , fi fecus fuper his à quoquam
dum exiftit pro fingulis minimis commutationibus , & quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit
aliis contractibus ad Sedem præfatam recurrere,ac id non attentari.
fine ipfius Ordinis in paupertate fundati inquietudine §. 3. Quocirca Venerabilibus fratribus noftris Ioanni Deputatio &
effe poteft. Quare iidem Fratres Eremitæ nobis humili - Epifc.Albanen Cardinali de Montepolitiano nuncupato, facultas exe-
ter fupplicari fecerunt,vt in præmiffis opportune proui- Ordinis Fratum Eremitarum S. Auguftini , Protecto- torum.
dere de benignitate Apoftolica dignaremur. ri, & Alexandro Patriarchæ Alexandrino curiæ caufa-
rum
GREGORI VS DECIMVSTERTIVS. 365
rum Cameræ Apoftolicæ generali Auditori,ac Bartholo- ac infidelibus in pofterum impendentia mala, fatis aper-
mæo Epifcopo Amerino Cancellariæ Apoftolicæ Re- te nos admonent : ac inter ceteras Chriftiani populi par-
genti , nunc & pro tempore exiftentibus, per præfentes tes , his præcipue malis hæreticorum venenis , dolis,
committimus & mandamus , quatenus ipfi vel duo, aut infidiis , atque oppreffionibus obnoxia confpiciuntur
vnus eorum , per fe vel alium feu alios , præfentes lite- Sabaudia & finitimæ Regiones, ob vicinitatem adiacen-
ras , & in eis contenta quæcumque, vbi, & quando opus tium quorumdam locorum , præfertim Geneuæ, à quo
fuerit requifiti , folemniter publicantes, eifque & eorum ipfa hærefum contagio , & peftis circumquaque ferpfit,
cuilibet in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affi- atque manauit.
ftentes , faciant eafdem præfentes , & in eis contenta, §. 1. Itaque cum dilectus filius nobilis vir Emanuel Ducis Sabau
quæcumque ab omnibus quos illa concernunt , integre dia propofitio,
Philibertus Sabaudiæ Dux , pro fua præftanti pietate, ac de inflitenda
& inuiolabiliter obferuari . Non permittentes eos , aut prudentia , hæc diligenter confiderans in animum in militia : S.
eorum aliquem defuper contra earumdem præfentium duxerit , ad alia quæ ipfe confueuit , tuendæ & augendæ Maurity , &
tenorem quomodolibet indebite moleftari. Contradi- Catholicæ Religionis caufa, in locis ditioni fuæ fubicctis petitio licen-
&
tores quoflibet & rebelles , per fententias , cenfuras, & adhibere remedia illa, & adiungere, vt ex delectis omnis
pœnas Ecclefiafticas, aliaque opportuna iuris & facti re- generis Chriftiani populi militibus, vnam Sanctæ Sedis
media , appellatione poftpofita compefcendo, legitimif- auctoritate conficiat militiam , Beati Mauritij Martyris
que fuper his habendis feruatis proceffibus, fententias, nuncupandam , quem idem Emanuel Philibertus Dux,
cenfuras, & pœnasipfas etiam iteratis vicibus aggrauan- & eius anteceffores, vt præcipuum fuum, ac rerum fua-
do; inuocato etiam ad hoc, fi opus fuerit,auxilio brachij rum protectorem , eximio ac perpetuo ftudio & venera-
fæcularis. tione funt profecuti,idque nobis exponi fecerit,ac fimul
Derogatio co-
trariorum S.4.Non obftantibus fel.record. Bonifacij Papa Octa- fupplicari, vt hoc et impartire dignaremur.
ui prædecefforis noftri de vna , & Concilio generali edi- §. 2. Nos optimum illius confilium , acipfo maiori Pontificis col-
ta de duabus dietis , dummodo vltra tres dietas quis vi- bufque eius clariffimis & præftantiffimis Principibus di- propofitione,
laudatiode d.
gore præfentium ad iudicium non trahatur, & aliis con- gnum animum , meritis in Domino laudibus commen- & conceffiod.
ftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis, necnon qui- dantes , ac profpicientes ipfam fic conftituendam mili- Licentia."
bufuis etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel tiam,maximo fui & præfidio fore non folum ipfis Sabau-
quauis firmitate alia roboratis, ftatutis & confuetudini- diæ , & Pedemontium Prouinciis , fed toti etiam Italiæ
bus ; priuilegiis quoque, indultis , & literis Apoftolicis, ad fuftinendos & propulfandos quofuis hæreticorum,
quibufuis , fub quibufcumque tenoribus & formis , ac & infidelium impetus , ac opportuniffimum ibi propu
cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis,aliif- gnaculum,munimentum & auxilium habituros effe,Nos;
que efficacioribus & infolitis claufulis, ac irritantibus, Ecclefiamque Romanam ac vniuerfam Chriftianam
& aliis decretis, in genere vel in fpecie, etiam Motu pro- Rempublicam in ipfo militiæ robore , ac talis Ducis ma-
prio , acalias quomodolibet etiam iteratis vicibus con- xima virtute , rerumque bellicarum fumma , & fæpe co-
ceffis, approbatis & innouatis , quibus omnibus , & fin- gnita peritia, illi fuper hac re, prompto ac libenti animo
gulis, etiamfi de illis, ac totis eorum tenoribus fpecialis, annuendum , piofque eius conatus fpeciali fauore , &
Ipecifica, indiuidua, & expreffa mentio habenda, autali- gratia duximus profequendos.
qua alia exquifita forma ad hoc feruanda effet , tenores §. 3. Quare ipfum Emanuelem Philibertum Ducem à Ipfaque infti-
huiufmodi , ac fi de verbo ad verbum infererentur, præ- quibufuis excommunicationis, fufpenfionis , & interdi- tario Milits&
S. Maurity
fentibus pro fufficienter expreffis habentes, illis alias in &
ti, aliifque Ecclefiafticis fententiis, cenfuris , & pœnis, fubregula Ci-
fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat fpecialiter & fi quibus quomodolibet innodatus exiftit , ad effectum ftercienfi , &
expreffe derogamus ; ceterifque contrariis quibufcum- præfentium dumtaxat confequendumharum ferie abfol- fub Duce Sa
que; feu fi aliquibus communiter vel diuifum ab eadem uentes , & abfolutum fore cenfentes, eius fupplicationi- baudia , qui
dotem 25.
fit Sede indultum , quod interdici, fufpendi, vel excom- bus inclinati, vnam Militiam, ad laudem & gloriam om- millefcutorum
municari non poffint per literas Apoftolicas, non facien- nipotentis Dei, qui Dominus eft exercituum , & per qué de propriis
tes plenam & expreffam,ac de verbo ad verbum de indul- Reges regnant , ac Principes imperant , & Fidei Catho- bonis tribueré
to huiufmodi mentionem. licæ in dictis Sabaudia & Pedemontis Regionibus de- debeat.
Dat.P. A. 1.
die Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, fenfionem,ac vniuerfæ Italiæ, totiufque Chriftianæ Rei-
5. Septeb. die quinta Septemb.millefimo quingentefimo feptuage- publicæ falutem & commodum,fub inuocatione S.Mau-
fimo fecundo, Pont. noftri anno primo. ritij Martyris , & regula Ciftercienfi nuncupandain per
vniuerfum Chriftianum orbem , cuius fuprema Sedes, &
V I.
Inftitutio Militia S.Mauritij Martyris , fub regula militum Conuentus in loco ab eodem Emanuele Phili-
Ciftercienfi , ac fub regimine Emanuelis Philiberto Duce in Sabaudia ftatuendo & affignando, perpe-
berti Sabaudiæ Ducis , fuorumque Succeffo- tuo fit;& in ipfa Militia vnum Magiftrum Magnum vo-
candum, fupremam eiufdem Militia dignitatem pro vno
rum, qui d. Militiæ Magni Magiftri perpetuo
Magiftro , qui illius caput exiftat , cum eo quo fibi ex-
fint.
pedire videbitur militum & miniftrorum numero. Qui
Huic Militia hic idem Pontifex vniuit poftea aliam Milites cum vnica tantum , &virgine coniugati , ad ha-
bitum & profeffionem regularem admitti , feu qui pro
Militiam S. Lazari Hierofolymitani , vt in con- tempore admiffi fuerint matrimonium cum fimili vir-
,
ftit .feq. De qua S. Lazari Militia , vide plene gine & vnica dumtaxat contrahere poffint , alias vero
notatafup.in conft.28.Pij V.Sicuti. ipfi caftitatem coniugalem , & obedientiam expreffe
Edita A. D. GRE GORIVS EPISCOPVS, profiteantur , cum menfa Magiftrali, officiis, iuribus ,iu-
1572. E PISCOPVS rifdictionibus , & infignibus confuetis aliarum huiuf-
Seruus feruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. modi Militiarum inftar , ex nunc prout poftquam ipfe
Chriftiana Hriftiani populi corpus , fic fumma Dei prouidentia Emanuel Philibertus Dux dotem annui redditus quin-
Reipublica Cerit
vexatio. cernitur conftitutum ,vt quemadmodum Ecclefiafti- decim millium fcutorum de propriis & patrimoniali-
cis perfonis propria eft operatio attributa, ita ftrenuis & bus bonis fuis illi conftituerit , & è contra auctoritate
fortibus viris , tamquam Chrifti Athletis, fua beneme- Apoftolica tenore præfentium perpetuo erigimus & in-
rendi occafio fit oblata.Cum ad eum quoque finem Deus ftituimus. Ac illi fic erectæ , eiufque menfæ dictam do-
fæcularem Principibus poteftatem dederit, vt debitum tem quindecim millium fcutorum , etiam perpetuo ap-
fanctæ Religioni præftent famulatum , atquehis inter fe plicamus & appropriamus , ita vt liceat eidem Emanuelt
cohærentibus , & militiæ præfidio Sacerdotum pietas in Philiberto Duci , & pro tempore exiftenti Magno Magi-
fuo officio protegatur , & militum virtus amore Religio- ftro, bonorum dicta doris corporalem poffeffionem, feut
nis augeatur , vnde illius fides , & gloria fit propagan- quafi libere apprehendere,ac perpetuo retinere, fructuf-
da ; id vero fummo conatu pro tempore effe agendum, vt que & prouentus, in fuos & dcte Militiæ vfus, & vtili-
quam maxima Chriftianæ & Catholicæ fidei adiumenta litatem conuertere , cuiufuis licentia minime requifita.
comparentur , Reipublicæ Chriftianæ grauiffima vulne- Et nihilominus Magiftratum prædictum , cuius fructus
ra ab hæreticis fathanæ miniftris inflicta, & ab eifdem, redditus , & prouentus nulli funt ab hac eius primæua
Tom . II: Hh 3 erectio
366 GREGORIVS DECIMVSTERTIVS .
erectione vacantem , cum omnibus iuribus & pertinen- 1 iuxta vnanimem confenfum Patrum accipiam & inter-
tiis fuis , prædicto Emanueli Philiberto Duci, eiufque pretabor. Profiteor quoque feptem effe vere & proprie
fuccefforibus omnibus Sabaudiæ Ducibus , qui pari- Sacramenta nouælegis à IESV CHRISTO Domino no-
ter Magni Magiftri effe debeant , & perpetuum conce- ftro inftituta , atque ad falutem humani generis , licet
dimus & affignamus . non omnia fingulis neceffaria, fcilicet, Baptifinum, Con-
Facultas M. §. 4. Ipfifque præterea , &' ipforum fingulis liberam firmationem , Euchariftiam , Pænitentiam , Extremam
Mag. milites facultatem tribuimus, vt quotquot illis vififuerint mili-
ad habitum vnctionem , Ordinem, & Matrimonium, illaque gratiam
recipiendi. tes nobiles, aut optima virtute cognitos,vel alias pro co- conferre, & ex his Baptifmum, Confirmationem, & Ordi-
rum arbitrio vel ftatuto qualificatos , ex omnibus nationem fine facrilegio reiterari non poffe. Receptos quo-
nibus poftfactam ab ipfis,iuxta formam præfentibus ad- que & approbatos Ecclefiæ Catholicæ ritus in fupradi-
notatam Catholicæ fidei profeffionem , ad habitum , & &torum omnium Sacramentorum folemni adminiſtra
regularem profeffionem admittere. tione recipio & admitto. Omnia & fingula quæ de pec-
Beneficia cri- cato originali,& de iuftificatione in Sacrofancta Triden-
S.5 . Ac & in quibufcumque mundi partibus Priora-
gendi.
1 tus, Baiuliuatus, Præceptorias, & alia beneficia dicta mi- tina Synodo definita & declarata fuerunt,amplector & re-
litiæ erigere. cipio; profiteor pariter in Miffa offerri Deo verum, pro-
Bona laicalia
pro dote affi- §. 6. Eifque fic erectis Patrimonialia & laicalia bona prium, & propitiatorum facrificium, pro viuis & defun-
gnandi. eorum qui illa relinquere voluerint , dotis nomine affi- ctis , atquein Sanctiffimo Euchariftiae Sacramento elle
gnare. vere , realiter , ac fubftantialiter , corpus & fanguinem,
lus patrona- §. 7. Ius patronatus fundatoribus , feu dotatoribus id vna cum anima & diuinitate Domini noftri IESV Chrifti,
tusfundatori- petentibus valide referuare, quod fic referuatum idem
fierique conuerfionem totius fubftantiæ panis in cor-
busreferuãdi.
robur, eamdemque vim & efficaciam obtineat, quod ob- pus ,& totius fubftantiæ vini in fanguinem, quam con-
tineret fi per nos conceffum foret. uerfionem Catholica Ecclefia tranfubftantiationem ap-
Prouincias ,
§. 8. Necnon Prouincias & nationes diuidere , ac ex pellat. Fateor etiam fub altera tantum fpecie totum at-
Nationes erigendis dicta militiæ beneficiis quæ Prioratus , quæ que integrum Chriftum , verumque Sacramentum ,
Separandi.
Præceptoriæ , quæ fuperiora vel inferiora beneficia effe, fummeque conftanter teneo Purgatorium effe, animaſ-
eaque & eorum fingula quos fructus habere, & tam ipfa que ibi detentas fidelium fuffragiis iuuari , fimiliter &
quam illa obtinentes , quæ onera fupportare adilla quo- Sanctos vna cum Chrifto regnantes , venerandos, atque
que admittendi,quibus qualitatibus fuffulti effe,& qui- inuocandos effe, cofque orationes Deo pro nobis offer-
bus legibus fubiacere debeant , aliaque ad vfum militiæ re , atque eorum Reliquias effe venerandas. Firmiter af
huius neceffaria decernere & declarare. fero Imagines Chrifti, ac Deiparæ femper Virginis, nec-
Statuta con- §. 9. Atquetam de prædictis, quam aliis quibufcum- non aliorum Sanctorum habendas & retinendas effe, at-
dendi.
que rebus & negociis occurrentibus , quæcumque ftatu- que eis debitum honorem atque venerationem imper-
ta condere, facere , & ordinare , illaquepoftquam condi- tiendam. Indulgentiarum etiam poteftatem à Chrifto in
ta & ordinata fuerint quotiefcumque vifum fuerit, pro Ecclefia relictam fuiffe, illarumque vfum Chriftiano po-
corum arbitrio & voluntate interpretari, mutare, altera- pulo maximè falutarem effe affirmo. Sanctam Catholi-
re,limitare, corrigere, feu in meliorem formam reducere, cam & Apoftolicam Romanam Ecclefiam omnium Ec-
autin totum delere , aliaque de nouo edere , ac quaf- clefiarum Matrem & Magiftram agnofco , Romanoque
cumque pœnas apponere , & ad illorum executionem Pontifici Beati Petri Apoftolorum Principis fucceflori,
procedere valeant . ac IESV CHRISTI Vicario,veram obedientiam fpondeo
Decretum ir- §. 10.Decernentes fupradicta, firmitate perpetua con- ac iuro. Cetera ité omnia à facris Canonibus, œcumeni
Titans.
fiftere , ac iritum & inane , quicquid fecus fuper illis cis Conciliis, ac præcipue à facrofanéta Tridentina Sy-
per quofcumque , fcienter vel ignotanter contigerit at- nodo tradita, definita, & declarata , indubitanter recipio
tentari. atque profiteor , fimulque contraria omnia, atque hære-
Claufula de-
§. 11. Non obftantibus conftitutionibus & ordina- fes quafcumque ab Ecclefia damnatas & reiectas, & ana-
rogatoria.
tionibus Apoftolicis , ceterifque contrariis quibufcum- thematizatas , ego pariter damno , reiicio, & anathema-
que. tizo. Hanc veram Catholicam fidem, extra quam nemo
Forma vero profefsionis Fidei perfingulos Milites præftanda faluus effe poteft , quam in præfenti fponte profiteor,&
veraciter teneo , camdem integram & immaculatam vf-
hac eft, videlicet.
que ad extremum vitæ fpiritum conftantiffime , Deo
Formaprofef- 6.12. Gingula
quæ continentur in Symbolo fidei, quo feu illis quorum cura ad me, in munere meo fpectabit,
fionis fidei ip- Go N. firma fide credo , & profiteor omnia & adiuuante , retinere & confiteri , atque à meis fubditis,
forum Militu.
Sancta Romana Ecclefia vtitur, videlicet.Credo in vnum teneri, doceri , &prædicari , quantum in me erit curatu-
Deum Patrem omnipotentem , factorem Cæli & terræ, rum . Ego idem N. fpondeo, vouco, ac iuro, fic me Deus
vifibilium omnium & inuifibilium.Et in vnú Dominum adiuuet, & hæc fan& ta Dei Euangelia.
IESVM CHRISTVM Filium Dei vnigenitum, & ex Patre §. 13. Nulli ergo om
nino hominum liceat hanc pa- Sanctio pœn.
natum ante omnia fæcula Deum de Deo, lumen de lumi- ginam noftræ abfolutionis , erectionis , inftitutioni , ap-
s
ne , Deum verum de Deo vero , genitum non factum, plicationis , appropriationi , conceffionis, affignationi ,
s s
confubftantialem Patri, per quem omnia facta funt. Qui tributionis , & decreti infringere , vel ei aufu temerario
propter nos homines , & propter noftram falutem def- contraire. Si quis autem hoc attentare præfumpferit, in-
cenditde Cœlis.Et incarnatus eft Spiritu Sancto, ex MA- dignationem omnipotentis Dei , ac beatorum Petri &
RIA Virgine, & Homo factus eft. Crucifixus etiam pro Pauli Apoftorum eius, fe nouerit incurfurum .
nobis fub Pontio Pilato , paffus & fepultus eft. Et re- Datum Romæ apud S. Marcum, anno Incarnationis, D. P. An. 1.
furrexit tertia die fecundum fcripturas. Et afcendit in Dominicæ, millefimo quingentefimo feptuagefimo fe- 16. Septemb.
Cœlum, fedet ad dexteram Patris. Et iterum venturus cundo, 16. Kal. Octob. Pontificatus noftri anno primo.
eft cum gloria iudicare viuos & mortuos , cuius regni VII.
non erit finis. Et in Spiritum Sanctum Dominum & Vnio Militia S. Mauritij Martyris , & Militiæ S.
viuificantem , qui ex Patre, Filioque procedit. Qui cum Lazari Hierofolymitani , fub denominatione
Patre & Filio fimul adoratur , & conglorificatur , qui
SS. Mauritij & Lazari, & regimine Sabaudiæ
locutus eft per Prophetas. Et vnam Sanctam Catholi-
Ducis Magni Magiſtri perpetui.
cam , & Apoftolicam Ecclefiam. Confiteor vnum ba-
ptifma in remiffionem peccatorum. Et expecto refurre- Inftitutionem Militia S. Mauritÿj nuper erectam,
&tionem mortuorum. Et vitam venturi fæculi. Amen .
vide in conft. praced.Et de Militia S.Lazari,ple-
Apoftolicas & Ecclefiafticas traditiones , reliquafque
eiufdem Ecclefiæ obferuationes & conftitutiones firmif- ne notauifup.in conftit.27.Pij V.Sicuti.
Edita A. D.
EPISCOPVS
fime admitto, & amplector. Item facram fcripturam iux- GRE GORIVS 1572.
ta cum fenfum quemtenuit & tenet Sancta Mater Ec- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
facrarum fcripturarum de vito fenfu & interpretatione PRo

tis, commiffa nobis nullis noftris exigentibusmeri-
fed fola Deibenignitate,Ecclefiarum omnium, ac folisindopar
ftoralis.
piorum
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS: 364
piorum religioforumque locorum cura & folicitudine, fcerta fcientia noftra , ac de Apoftolicæ poteftatis pleni-
in cam nos cogitationem affidue incumbere decet , qua tudine, Militiam S.Lazari prædictam cum illius Magiftra-
potiffimum ratione prouidere poffimus , vt ex eis quam tu, ac omnibus & quibufcumque illius Prioratibus , Præ-
maxima & quam vberrima, ad fanctam Dei religionem, & ceptoriis , Hofpitalitus, & aliis beneficiis regularil us,
fidem Catholicam , atque vniuerfum populum Chriftia- eorumque membris , grangiis , caftris , villis , domitus;
num commoda proueniant , ordine etiam & confuetudi- poffeffionibus , proprietatibus , fructibus & bonis , tam
iuri-
ne in illis mutata , ficut rerum vfus & euentus , ac ipfa mobilibus quam iminobilibus , ac fe mouentibus ,
temporum ratio, & qualitas docuerit expedire. bus , & actionibus vniuerfis. Necnon Ecclefiis, Capellis,
Recefetur in-
ftitutio Mili- 5.1. Cum autem nos pridem ad Dei omnipotentis lau- terminis & pertinentiis quibufcumque ad dictam Mili-
tiaS. Mauri dem , & fidei Catholicæ gloriam , in Sabaudia & Pede- litiam S.Lazari fpectantibus, quæcumque, quotcumque,
tijde qua fup montis Regionibus defenfionem , totiufque Chriftianæ qualiacumque, & vbicumque fint , non tamen aliis Ec-
in conft. pra- Reipublicæ falutem & commodum , militiam S.Mauritij clefiis , piis locis , & Militiis canonice vnita , quæ ab his
cedente.
Martyris , fub regula Ciftercien. per vniuerfum Chriftia- quibus vnita funt auocari , aut illorum ratione quem-
num Orbem, cuius fuprema Sedes , & Militum Conuen- quam moleftari noluimus , ac etiam exceptis iis quæ in
tus in loco à dilecto filio nobili viro Emanuele Philiber- Regnis & Dominiis chariffimi in Chrifto filij noftri Phi
to Sabaudia Duce in ipfa Regione Sabaudiæ affignando lippi Hifpaniarum Regis Catholici exiftunt , eidem Mi-
& ftatuendo perpetuo fit , & in eadem Militia vnum Ma- litiæ S.Mauritij quæ in pofterum Militia SS. Mauriti
giftratum, Magnum vocandum, fupremam eiufdem Mili- & Lazari nuncupetur, auctoritate Apoftolica tenore præ-
tiæ dignitatem,pro vno Magiftro qui illius caput exiftat, fentium ita perpetuo vnimus , annectimus , & incorpo-
cum eo qui fibi expedire videbitur, Militum & Miniftro- ramus , vt poft hac in perpetuum prædictus Emanuel
rum numero , qui Milites etiam cum vnica , & virgine Philibertus , & pro tempore exiftens Sabaudiæ Dux
tantum coniugati ad habitum & profeffionem regularem Militia Sanctorum Mauritij & Lazari Magiſter ſit , &
admitti , feu qui pro tempore admiffi fuerint fic dumta- appelletur.
xat contrahere poffint , & alias caftitatem coniugalem §. 5. Ac Prioratus , Præceptoriæ , & alia beneficia Tu quoad to-
ca hic excepta
& obedientiam exprelle profiteantur , cum menta ma- Miltie S. Lazari , & ea obtinentes , aliique milites , fer- vide cóft.102
giftrali , officiis , iuribus , iurifdictionibus & infignibus uientes , Capellani , & perfonæ , curæ , gubernationi , & Clem. Vi
confuetis aliarum huiufmodi Militiarum inftar ex tunc, iurifdictioni ipfius Ducis , & Magni Magiftri , in omni- Decet
prout poftquam dictus Emanuel Philibertus Dux, dotem bus & per omnia fubfint , prout fuo antea Magiftro ſub-
annui redditus quindecim millium fcutorum de propriis erant, eique tanquam membra capiti obediant & obfe-
& patrimonialibus bonis illi conftituiffet,& è contra, ere- quantur ; liceatque eidem Duci & Magiftro corporalein
ximus & inſtituerimus, ac illi fic erectæ dicta dotem per- poffeffionem Militia S. Lazari , eiufque Magiftratus , &
petuo applicauerimus & appropriauerimus , Magiftrum- aliorum vnitorum prædictorum per fe vel alium feu
que prædictum à primæua ipfius erectione vacantem ei- alios , propria auctoritate libere apprehendere , & perpe-
dem Emanueli Philiberto Duci, eiufque fuccefforibus tuò retinere, fructufque redditus, & prouentus , in fuos
omnibus Sabaudiæ Ducibus, qui Duces pariter & Magni & dicte Militia vfus & vtilitatem conuertere , dicece-
Magiftri effent, conceflerimus & affignauerimus . Ac præ- fani loei , vel cuiufuis alterius licentia minime te-
tereaipfis , vt quos fibi viderentur nobiles , aut optima quifita.
virtute cognitos , vel alias pro ipforum arbitrio vel ftatu- §. 6. Infuper his , qui præceptorias S.Lazari , in ti Militiamque
S.Lazarifub.
to qualificatos ex omnibus nationibus, ad habitum & re- tulum feu commendam , vel aliter quouis modo obti- iicit DuciSa-
gularem profeffionem admittendi , ac etiam in quibuf- nent habitum per dictum Ducem , & Magiftrum Militi- baudia Mag.
cumque mundi partibus dicta Militia , Prioratus , Baiu- bus SS . Mauritij & Lazari , defignandum fufcipiendi , & Magiftro in
liuatus , Præceptorias , & alia beneficia erigendi, Prouin- eidem Emanueli Philiberto Duci , & Magno Magiftro, perpetuum .
cias & nationes diuidendi,aliaque tunc expreffa faciendi, hifque qui habitum S. Lazari iam fufceperunt , & defe-
liberam licentiam tribuerimus , ficut literis noftris fuper
runt, nouum , dimiffo antiquo volentibus tradendi ; cos
his confectis latius continetur.
vero qui dictum S.Lazari habitum nondum fufceperunt,
Enarrantur
§. 2. Nos poftea diligenti meditatione confiderantes ad nouum, habitum , vt præfertur defignandum , fufci-
fructusproue-
fupra
turi fi dicta ipfam deļnouo erectam & conficiendam Militiam,magnos piendum, & deferendum oppofitionis remediis compel-
noua Militia abfque dubio fructus , tali præfertim ductore, atque Ma- lendi , auctoritate & tenore prædictis facultatem conce-
S. Mauri giftro fidei Catholicæ effe allaturam ; fed multo tamen dimus.
antiquavnia. maiores fi aliis adiumentis & auxiliis fulcita , atque mu- §. 7. Volentes, & dicta auctoritate ftatuentes eumdem Que duas tri-
remes paratas
tur Militia S. nita fuerit , ac præterea cernentes Militiam Hofpitalis S. Emanuelem Philibertum , & pro tempore exiftentem vtfupratene
Lazari.
Lazari Hierofolymitani fub regula S. Auguftini iampri- Ducem , & Magnum Magiftrum in perpetuum , vnionis re debeat.
dem Magiftri regimine deftitutam, nobilem illam quidem huius ratione , ad duas triremes dictis Militibus in-
& antiquam, fed ipfa vetuftate, ac temporum iniuria val- ftructas , pro noftra & Romani Pontificis pro tempore
de deiectam & prolapfam effe, oprimum nobis vifum eft, exiftentis, ac Sedis Apoftolicæ contra prædictos & quof-
fi hanc veterem illi nouæ , & nunc nafcenti adiungere- cumque alios defenfione continua manutenendas teneri,
mus,vt quod hæc in ipfo initio per fe agere perfecte non & ad id efficaciter obligatum exiftere .
poffet, id alterius adiuta auxilio,& viribus geminatis for- §. 8. Vt autem prædicta omnia certiorem confequan- Principes ne
exé
impediat hos
tior fit ad agendum , atque citius & facilius hæ fimul tur effectum , omnes & quofcumque Reges, Refpublicas cutionem
junctæ , optatos Ecclefiæ Dei & Chriftiano populo
Duces , Marchiones , Principes , & quofuis Ciuitatum & tatur.
fructus afferre poffint. locorum Dominos , hortamur & rogamus , attente, ac eo-
Maximequod
Dux Sabau §. 3. Id vero facere inftituimus , cum eo quod Ema- rum fubditis , in virtute fanctæ obedientiæ mandamus,
dia duas tri- nuel Phlibertus, & pro tempore exiftens Dux & Magifter vt prædictis , quantum in fe eft faueant , & quo minus
remespro Sede prædictus annexionis huiufmodi ratione duas Triremes illa fuum fortiantur effectum , impedire , perturbare , vel
Apoft. prom- dictis Militibus inftructas pro Sedis Apoftolicæ defen- moleftare quouis quæfito colore non audeant.
ptas tenere fione contra hæreticos , infideles , piratas , & quofcum- §.9. Decernentes irritum & inane , quicquid fecus fu Claufulam
debeat.
que alios eius hoftes continue de fuo manutenere deper his à quoquam quauis auctoritate fcienter vel igno- fublata, &
beat. apponit.
ranter contigerit attentari.
Vnio itaque
§. 4. Quare eumdem Emanuelem Philibertum Ducem §. 10. Quocirca venerabilibus fratribus noftris Ar- Executores
vtriufq; Mi-
liita firmatur & Magnum Magiftrum , à quibufuis excommunicatio- chiepifcopo Taurinen & Niceñ & Montis Regalis Epi- deputat.
fub denomi- nis , fufpenfionis , & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fcopis , per Apoftolica fcripta motu fimili mandamus,
natione SS. fententiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine, vt ipfi vel duo , aut vnus eorum , per fe vel alium , feu
Mauri
Lazari. quauis occafione vel caufa latis, fi quibus quomodolibet atios præfentes literas , & in eis contenta quæcumque,
innodatus exiftit , ad effectum præfentium dumtaxat vbi , & quando opus fuerit , & quoties pró parte Ema-
confequendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutum nuelis Philiberti , & pro tempore exiftentis Ducis , &
fore cenfentes , Motu proprio non ad ipfius Emanuelis Magni Magiftri fuerint requifiti, folemniter publicantes,
Philiberti Ducis , vel alterius pro co nobis fuper hoc eique in prædictis efficacis defenfionis præfidio affiften-
oblatæ petitionis inftantiam , fed ex mera liberalitate, & tes , faciant auctoritate noftra literas ipfas ab omnibus
Hh 4 quos
VS
RTI
OR IVS MV STE
368 G REG D ECI .
quos illæ concernunt , inuiolabiliter obferuari, non per- , vero Sedis Apoft.auctoritate claufuram fanctimonialium
mittentes eos per quofcumque quomodolibet indebite vbi violata , diligenter reftitui , vbi vero inuiolata , con-
moleftari , contradictores quoflibet & rebelles , per feruari maxime procurent , piæ mem . Pius Papa V. etiam
cenfuras & pœnas Ecclefiafticas , aliaque opportuna prædeceffor nofter , victuí quoque & neceffitatibus ipfa-
remedia,appellatione poftpofita compefcendo, legitimif- rum profpicere cupiens , cum fuperiora illa approbaffet
que fuper his habendis feruatis proceffibus , cenfuras & atque innouaffet , eademque omnia etiam in monialibus
ponas ipfas etiam iteratis vicibus aggrauando ; inuo- quarumcumque militiarum etiam Hierofolymitana , om-
cato etiam ad hoc , fi opus fuerit , auxilio brachij fæ- nibufque aliis tacite vel expreffe religionem profeffis,
cularis. quocumque nomine cenferentur locum habere decreuif-
Contrariis
§. II. Non obftantibus fel. record. Bonifacij Papæ fet ; ne illæ quicquam ¡detrimenti in neceffitatibus fuis
derogat.
Octaui prædecefforis noftri de vna , & in Concilio ge- hac occafione paterentur, etiam præcepit locorum Ordi-
nerali edita de duabus dietis , dummodo vltra tres dietas nariis , & fuperioribus earum , vt fidelium eleemofynas
quis vigore præfentium ad iudicium non trahatur, ac no- per conuerfas non profeffas , vel profeffas quidem , fed
ftra de vnionibus committendis , ad partes, & valore ex- ætatis faltem quadraginta annorum , & iampridem con-
primendo. Necnon Lateranenfis Concilij nouiffime cele- uerfas , quæ in domibus contiguis ,extra tamen Monafte-
brati, vniones perpetuas , nifi in cafibus à iure permiffis rium degerent , colligendas curarent ; ita tamen vt præ-
fieri prohibentis , ac aliis conftitutionibus & ordinatio- dictæ conuerfæ neque claufuram aliarum Monialium,
nibus Apoftolicis , necnon Hofpitalis prædicti S.Lazari nifi in cafibus permiffis ingrederentur , nec ex illis ipfis
iuramento, confirmatione Apoftolica,vel quauis firmita- habitationibus fuis ad tales eleemofynas colligendas fine .
te alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis permiffu Ordinariorum , aut fuperiorum fuorum exire
quoque , indultis, & literis Apoftolicis , quibufuis Mili- poffent. Quod fi ne hoc quidem fufficere videretur, idem
tiæ prædicta , illiufque Magiftris , Conuentibus , Militi- Pius prædeceffor mandauit ipfis Ordinariis & fuperiori-
bus, & adminiſtratoribus , fub quibufcumque tenoribus bus vt negotium darent aliquibus perfonis piis tales
& formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum dero- eleemofynas colligendi , aliaque arbitratu fuo profpice-
gatoriis, aliifque efficacioribus & infolitis claufulis, irri- rent, quæ ad fubleuandam monialium inopiam expedire
tantibufque, & aliis decretis , in genere vel in fpecie , & iudicarent.
A motu , & fcientia fimilibus , ac alias quomodolibet , & §. 2. Cum autem , ficut accepimus , multæ Moniales, Caufa huim
iteratis vicibus , conceffis, approbatis, & innouatis ; qui- etiam quæ tertiariæ vocantur , fub folemni Religionis conft.
bus omnibus , etiam fi de illis , ac totis eorum teno- voto , perpetuaque claufura degentes , aliæque tali-
ribus fpecialis , fpecifica , expreffa & indiuidua men- bus literis comprehenfæ,& in ipfa claufura permanentes,
tio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc fer- multis præterea ad fe fuftentandas neceffariis egeant,
uanda effet, tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad verbum neque vfque ad hoc tempus vllo fufficienti remedio ea-
infererentur præfentibus pro fufficiéter expreffis haben- rum neceffitatibus fubuentum fit. Quin etiam aliæ tertia-
tes , illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum- riæ citra vllum folemne hucufque votum viuant , quæ
taxat fpecialiter & expreffe derogamus , contrariis qui- ad fuas fuorumve domos neutiquam redituræ effent, fed
bufcumque ; aut fi aliquibus communiter vel diuifim, ab fub folemni religionis voto, & claufura prædictis perma-
eadem fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi , vel nerent , fi carum congruæ fuftentationi prouideretur,
excommunicari, aut extra vel vltra certa loca ad iudicium nos , qui illas neceffariis rebus deftitui nolumus , certio-
trahi non poffint per literas Apoftolicas , non facientes refque facti fumus in multis Ciuitatibus , oppidis, villis,
plenam & expreffam , ac ad verbum de indulto huiufmo- aut aliis locis tam in Ecclefiis , & Monafteriis , quam ho-
di mentionem. fpitalibus, collegiis, confraternitatibus, & aliis locis piis,
San&ionem
§. 12. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- etiam quæ à priuatis hominibus , tum Ecclefiafticis tum
fœnale addit.
nam noftræ abfolutionis , vnionis, annexionis, incorpo- laicis multas ac diuerfas eleemofynas Chrifti pauperibus
rationis, conceffionis, voluntatis, ftatuti, hortationis,ro- erogari, confiderantes in eiufmodi perfonas vel in primis
gationis, decreti, mandatorum , & derogationis infringe- exercendam effe charitatem , quæ voluntaria paupertate
re, vel ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc at- fufcepta ab omni hominum commercio fegregate Deo
tentare præfumpferit indignationem omnipotentis Dei, feruiunt , & affiduis precibus iram ipfius ob peccata con-
ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum cius , fe nouerit incur- ceptam , Chriftiano populo deprecantur :illud quoque
furum .
cogitantes , fi eis ad tales eleemofynas petendas ad loca
D.P. An.1.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incar- prædicta conferre fe liceret , via fore , vt prædicta Mona-
13. Nouemb. nationis Dominica, millefimo quingentefimo feptuage- fteria, Ecclefiæ, loca, ac perfonæ eis fingulis non tantum
fimo fecundo, Idibus Nouemb. Pontificatus noftri anno faltem tribuerent , quantumfingulis aliis pauperibus co-
primo. dem concurrentibus folent , vniuerfo illi Deo deuotarum
mulierum generi de opportunæ ac fufficientis fubuentio-
nis auxilio prouidere cupientes.
VIII. Declaratio circa eleemofynas Monialibus feruan-
§. 3. De nobis attributæ poteftatis plenitudine ftatui- Et modo ab
tibus claufuram præſtandas . ifto Pont. ap-
mus, & ordinamus, vt omnes, & quicumque Patriarchæ, plicatur Mo-
Ad hæc vide etiam fupra constit. Pij V. Circa Primates , Archiepifcopi , Epifcopi, & alij Ecclefiarum nialib. clau-
Prælati , necnon Abbates , Priores, Præpofiti , & alij Ec- furamferuan.
num.8. Et ante eam , Concilij Trid.difpofitionem clefias Patriarchales, Primatiales , Metropolitanas, cathe- tibus , medie-
in cap. 5.feff.15. tas eleemofy-
drales , & alias Ecclefias , necnon Monafteria, prioratus, narum.
Edita An. D. GREGORIVS EPISCOP VS, præpofituras , canonicatus, præbendas, dignitates, perfo-
1572. natus , adminiftrationes , officia , ceteraque beneficia Ec-
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam .
clefiaftica, cum cura & fine cura, fæcularia & S.Benedicti,
Exordium. Eo facris virginibus, quæ contemptis illecebrisfæcu- S.Auguftini, Ciftercien. Cluniacen. Præmonftraten . Car-
DE S.Iuftina ,
eft præcipua quadam à nobis , ac fingulari folicitudine Montis Oliueti , S. Saluatoris , ac Lateranen. & Crucife-
prouideri, tum vt ab eis omnia , quæ fanctum ipfarum rorum, feu, fratrum S.Hieronymi, necnon Prædicatorum,
propofitum impedire poffent , remoueantur , tum etiam Minorum , Minimorum , & Carmelitarum , Eremitarum
vt eis in cultu Dei cafte ac religiofe permanentibus , quæ eiufdem S.Auguftini, Seruorum B.Mariæ,S.Clarę,& quo-
ad victum neceffariafunt, fubminiftrentur. rumcumque aliorum tam virorum , quam mulierum
Conc Trident.
decretă iftud §. 1. Et quidem poft facri Conc. Trident. decretum, etiam Mendicantium Ordinum , & Congregationum, &
quo conftitutio. fel.record . Bonifacij Papæ VIII. præde- Militiarum regularia , etiam de iure patronatus laicorum,
bibesin
25.c.8. feff-cefforis noftri , quæ incipit , Periculofo, renouatur, pro- etiam Nobilium, Ducum, Regum, & aliorum Principum
PV. conflit. hibens ne aut ipfis monialibus ex monafteriis fuis egredi, exiftentia , in titulum, commendam , adminiftrationem,
iftam habes
aut vlli cuiufcumque fexus , aut ordinis perfonæ ad eas & alias quomodocumque obtinentes , necnon Rectores,
Lup.
ingredi liceat. Et præterea vniuerfis Epifcopis præcipi- Gubernatores , Confratres , Adminiftratores , ceterique
tur , vt in omnibus monafteriis fibi fubiectis , in aliis omnes , qui ratione illorum , necnon Capitulorum
Conuentuum,
GREGORIVS DECIMV STER TI V S.
369
Conuentuum , menfarum, hofpitalium etiam laicorum, & fucceffiones deuenerunt , & qui fi eas nuptui tradi-
& per laicos adminiftrari folitorum , Chrifti fidelium diffent , multo amplius , quam ingredientibus Monafte-
confraternitatum , fcholarum , collegiorum , ac aliorum rium dediffent , vel qui fi eas nunc doni retinerent , vel
piorum locorum quocumque nomine nuncupatorum, & fi ad illorum domos redirent , eas alere tenerentur , qui-
in quibufuis mundi partibus confiftentium , quæ fingu- bufcumque viis ipfis beneuifis inducant , vt.Monialibus
lis annis , menfibus , hebdomadis, vel diebus ex Ecclefia- etiam tertiariis prædictis iuxta eorum facultates charita-
rum , Monafteriorum , prioratuum , officiorum , dignita- tiue fubueniant , fcituri id fibi etiam ad animarum falu- ,
tum , & beneficiorum , ac congregationum, hofpitalium, tem plurimum profuturum.
confraternitatum , fcholarum , collegiorum , piorum & § 6. Ceterum quod attinet ad Conuerfas profeffas, Declaracio
& aliorum locorum prædictorum fructibus , redditibus, quas prædictus Pius prædeceffor per prædictas literas constitutionis
Pÿ V. edita
& prouentibus , pauperibus Chrifti aliquas eleemofynas fub certis conditionibus ibi contentis permifit poffe ma- circa conuer
in pane, frumento, farina, vino, eduliis, pecunia, feu aliis nere extra Monafteria pro colligendis eleemofynis , eif- fas profeffas
ad victum vel veftitum pertinentibus, etiam fupplicatio- dem locorum Ordinariis iniungimus , vt quibus Mona- non pro-
nem & preces , & per cedulas & bolettina , aut alias di- fteriis prædictarum Monialium quotidianis laboribus fellas
Quam habes
ftribuere, & elargiri ab immemorabili tempore confueue- computatis , fupradicta vel alia qualibet ratione de fuf-fup.cit.in rub.
runt , aut alio quocumque iure tenentur ex dictis fructi- ficienti fubuentione , & fuftentatione prouifum effe
bus, redditibus, & prouentibus,& quoad hofpitalia præ- cognouerint , eafdem Conuerfas fub eadem claufura cum
dicta ex iis quæ feruata in illis actuali hofpitalitate fuper- aliis Monialibus reducant , neque à fuis Monafteriis am-
funt feu fupererint , necnon quæcumque perfonæ parti- plius exire permittant. Conuerfas verò non profeffas , &
culares etiam laicæ , vel vniuerfitates etiam laicorum, profiteri nolentes , dimiflo habitu domum remittant;
quod teftamento , vltima voluntate, vel alia difpofitione, neque alias in futurum , nifi profeffionem fuo tempore
etiam inter viuos , aliquales tales eleemofynas facere te- emiffuras , atque fub perpetua claufura manfuras in Mo-
nentur , dimidiam partem omnium , & quarumcumque nafteria huiufmodi recipi permittatur. Quod autem id
eleemofynarum, & largitionum huiufmodi, quocumque Pius prædeceffor ftatuit de cetero nullas alias Conuerfas
nomine nuncupatarum , quocumque tempore , & modo profeffas recipi amplius etiam de confenfu fuorum Supe-
diftribui folitarum, etiam fi fpeciali nota digna, & fe- riorum poffe , ita effe intelligendum declaramus , præter
cundum pias defunctorum , aut aliorum voluntates fub illas Conuerfas, quæ extra Monafterium in domibus con-
certa forma ab eis in teftamento , vel alia quacumque tiguis degerent. Eleemofynarum verò prædictarum con-
difpofitione diftribuendæ fint ( dummodo non in certas tributionem , & applicationem durare, & valere decerni-
perfonas , nec ad certos vfus pios alios quam victus , & mus , ac fuos effectus ad plenum fortiri debere , donec
alimenta pauperum diftribuantur ) quibuflibet prædicta- numerus Monialium etia tertiariarum huiufmodi (quem
rum Monialium etiá Tertiariarum fub folemni Religio- per ipfos locorum Ordinarios etiam in Monafteriis ab
nis voto, & perpetua claufura de cetero viuentibus, &in corum cura , & regimine quomodocumque exemptis;
terris , & locis quorum pauperibus huiufmodi eleemo- cum illarum Superiorum interuentu ftabiliri , & ordina-
fynæ diftribuuntur , confiftentibus , vere, realiter, & cum ri, neque fupra illum numerum alias recipi poffe , etiam
effectu , & abfque vlla eleemofynarum , & largitionum de confenfu Superiorum fuorum , volumus , & manda-
huiufmodi petitione , exactione , & conquifitione , aut mus) ita imminutus fuerit , vt reliquæ Moniales , & ter-
alia defuper à nobis expectata iuffione, aut inentis noftræ tiariæ ex propriis redditibus Monafteriorum ipforum, vel
declaratione , ac quibufuis mora , fubterfugio , ac exce- confuetis eleemofynis ſe commode fuftentare queant :
ptione ceffantibus , & eiectis, dare atque diftribuere om- fuper quo eorumdem Ordinariorum confcientiam one-
nino teneantur , & quam dimidiam partem nos illis ap- ramus , ita tamen vt , decedentibus fingulis ex tribus ea-
plicamus. rumdem Monialium partibus , tertiæ quoque earumdem
Ordinarij lo- §. 4. Vt autem præmiffa omnia , cum charitate , & pie- eleemofynarum partis diftributio, & fic fucceffiue in to-
corum
& exigat,
applicent, tate procedant , & efficaciter fuum effectum fortiantur, tum extinguatur atque in priftinum ftatum fub debitis
& diftribuat vniuerfis, & fingulis Patriarchis, Archiepifcopis, Epifco- aut folitis oneribus reuertantur , & remaneant. Declara-
huiufmodi pis, & aliis locorum Ordinariis per Apoftolica fcripta mus præterea nullis Monialibus etiam tertiariis licere
eleemofynas. mandamus , vt quifque per fe , vel alium feu alios ad habere oftium , per quod ex Monafterio introiri poffit
præfentium executionem in fuis ciuitatibus , & diœcefi- ipfarum Monialium Ecclefiam exteriorem , in quam fæ-
bus procedens , ab Ecclefiis , Monafteriis , Hofpitalibus, cularibus ad Miffas, & diuina officia patere folet acceffus,
Confraternitatibus, Scholis, Collegiis, & locis, & Eccle- fed omnino muro obftruendum , neque itidem licere
fiafticis, ac laicis perfonis prædictis, etiam quomodolibet Monialibus etiam tertiariis egredi à ianua Monafterij,
exemptis, dimidium eleemofynarum huiufmodi exigant, quæ eft pro claufura ipfius Monafterij etiam ad clauden-
ac pro portione, vt Ordinariis ipfis locorum æquum effe dum aliam vlteriorem ianuam , qua patere folet aditus
feu
videbitur , fingulis pauperum Monialium etiam Tertia- fæcularibus venientibus, vel ad rotam, vel ad crates ,
riarum Monafteriis huiufmodi fuarum Ciuitatum , & loca colloquiis deftinata , quæ vulgo parlatoria vocan-
diœcefum , etiam fi aliis fuperioribus fubiectæ fint, cum tur, vel ad pulfandum ipfam ianuam claufuræ ; quæ loca,
effectu diftribuant. Nos enim eifdem locorum Ordinariis cum faltem pro caufis prædictis patere foleant fæculari-
etiam tanquam Apoftolicæ Sedis delegatis , ac cuilibet bus, extra claufuram cenferi debent , etiam pro tempore
illorum tam per fe quam alium, vel alios , præmiffa fa- claufa funt.
ciendi , ac etiam contradictores quoflibet, & rebelles per 5.7. Infuper quofcumque dominos , & magiftratus Domini tem-"
pœnas pecuniarias corumdem Ordinariorum , & cuiufli- temporales in Domino hortamur , monemus , & requi- poralésfaucăt
bet iliorum arbitrio infligendas , & applicandas , ac in rimus , vt ad omnem ipforum Ordinariorum, aut alicu- in premiffis,
Ordinarius.
fubfidium fententias , cenfuras , & pœnas Ecclefiafticas ius ipforum petitionem, vel fimplicem requifitionem,
aliaque opportuna iuris , & facti remedia , quacumque illis in præmiffis , affiftentes , omnes opportunum fauo-
appellatione poftpofita refpectiue compefcendi , auxi- rem, & auxilium præftent, & exhibeant .
liumque brachij fæcularis inuocandi , aliaque in præmif- §. 8. Ipfis denique Patriarchis, Archiepifcopis, & aliis Ordinarÿ fás
fis, & circa ea neceffaria , & opportuna faciendi, gerendi, locorum Ordinariis præcipimus , & mandamus , vt has ciane publi
cari & obfer
mandandi, & exequendi ; plenam, & liberam facultatem, præfentes noftras literas ( quarum tranfumptis etiam im- iari banc
& auctoritatem concedimus , & impartimur. preffis manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , & fi- conflit.
Confangui- S.5 . Infuper , quia valde rationi confonum eft , vt gillo perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu-
neofqueMo-
nialium , & etiam ij , qui ipfis Monialibus etiani tertiariis indigenti- nitis eamdem vbique fidem , in iudicio , & extra adhiberi
alios hortetur bus præfatis confanguinitate aliqua funt coniuncti , ali- debere volumus , quæ ipfis originalibus literis adhibe-
vt eifdemMo. quod in præmiffis fubfidium conferant , cum ratio fan- retur, fiforent exhibitæ vel oftenfæ) finguli in fua Ciui-
nialibus cha- guinis , & debitum charitatis , & honeftatis id poftulet,
ritatiue fub- tate , & diœcefi publicent , ac publicari, cafque iuxta ea-
ueniant. fingulis locorum Ordinariis committimus , vt omni eos rum continentiam , & tenorem , vna cum prædictis , ae
officio, & diligentia monere,eifque perfuadere ftudeant, aliis prædicti Pij V. & aliorum prædecefforum noftrorum
parentes vero, & fratres ac alios , ad quos illas , fi in fæ- literis , & conftitutionibus , & iuffionibus pro in-
culo permanfiffent, dotare pertinebat, vel ad quos bona, tegra claufuræ inftauratione cuftodia & firmitate
éditis,
editis , inuiolabiliter obferuent , & obferuari faciant. , tifque aliis rebus tunc ' expreffis , multa per quafdam
Derogatio co- §. 9. Non obftantibus teftatorum, & aliorum volunta- fuas literas pro dictis Fratribus non modo ftatuerit , fed
trariorum -tibus , ac fundationibus , & Bonifacij prædicti de vna , & & quæ iam in Concilio Tridentino decreta fuerant ad
Concilij generalis de duabus , non tamen tribus dietis, hæc pertinentia declarauerit , multaque præterea priuile-
ac quibufuis aliis Apoftolicis, necnon in prouincialibus, gia eifdem decimo feptimo Kal. Iunij , Pontificatus fui
& fynodalibus Conciliis editis , fpecialibus vel generali- anno fecundo.
bus conftitutionibus , & ordinationibus , ac quibufuis §. 2. Et deinde ea omnia diuerfis aliis Ordinibus, Et illa exten-
dit ad alios
Ecclefiarum , Monafteriorum , & illorum Ordinum , & Congregationibus regularium non mendicantium , ordines ut
hoſpitalium, militiarum, confraternitatum, collegiorum, etiam per modum communicationis , concefferit. ibid.in fin.
& aliorum , piorum locorum prædictorum , etiam iura- 5.3. Poftea per quamdam fuam conftitutionem de Vi- Etalia decre-
mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate cariis perpetuis parochialibus Ecclefiis vnitis per Ordi- rochi
uit circa pa
as ve
alia roboratis, ftatutis , & confuetudinibus , etiam imme- narios locorum inftituendis , & portione illarum Vica- Sup. in bull.
morabilibus , priuilegiis quoque indultis , exemptioni- riis affignanda editam , alia fuper conftitutione Fratrum 47. Ad exc
bus, libertatibus, gratiis, & literis Apoftolicis, Ecclefiis, eorumdem ad exercitium curæ animarum in eis parochia- quédum.
Monafteriis , & Ordinibus, hofpitalibus, confraternita- libus Ecclefiis, quæ domibus & locis fuis vnita funt, de-
tibus , collegiis , & piis locis , ac eorum fuperioribus , & creuerit.
perfonis quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum §. 4. Demum animaduerfo quod ea omnia multis du- Poftea alia
quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque bitationibus inuoluta , magnifque difficultatibus ob- ftatuit.
efficacioribus , & infolitis claufulis , irritantibufque , & ftructa , multas magnafque diffenfiones, altercationes,&
aliis decretis , in genere , vel in fpecie , ac alias quomo- lites inter prædictos locorum Ordinarios , & fratrum
dolibet conceffis confirmatis , approbatis , & pluries in- ipforum Ordines , non fine graui diuini cultus , & ani-
nouatis , etiamfi in eis caueatur expreffe quod illis nifi marum detrimento , ac populorum fcandalo concitaue-
fub certa inibi expreffa forma, aut alias derogari non pof- rant , contra ac ipfe fperabat, & præter fuam expectatio-
fit : quibus omnibus , & fingulis etiam fi de illis eorum- nem , vt qui interdum coquereretur multa aliter alioque
que totis tenoribus , fpecialis , fpecifica , expreffa , & in- fenfu à fe prolata fuiffe, quam literis expreffa effent : Cu-
diuidua , ac de verbo ad verbum , non autem per claufu- piens his mederi incommodis , primum illa omnia quæ
las generales idem importantes mentio , feu quæuis alia Regularibus aliorum Ordinum quàm Mendicantium
expreffio habenda foret , tenores huiufmodi , ac fi de communicauerat , & fecundum præmiffa concefferat,
verbo ad verbum infererentur præfentibus pro plene , & Motu proprio reftrinxerit. Deinde plenius prouidere vo-
fufficienter expreffis habentes , illis alias in fuo robore lens , prioribus literis à fe quoad ipfos Mendicantes
permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter , & expreffe magna in parte moderatis , omnes , & quafcumque alias
derogamus , contrariis quibufcumque, aut fi fupradictis literas quæ de aliis Ordinibus , & Congregationibus
vel quibufuis aliis ab Apoftolica fit Sede indultum, quod extra Mendicantium ordines de obferuantia nuncupatos
interdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint peremanauerant , omnino aboleuerit , caufas omnes iam de
literas Apoftolicas non facientes plenam , & expreffam, his etiam in Romana Curia pendentes ad fe aduocando,
ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem. lites extinguendo , ac formatos fuper illis proceffus la-
Nulli ergo , &c. tafque fententias annullando , quemadmodum aliis fuis
Dat.P. An. 1. Datum Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incar- literis in regiftro proxime compertis , numquam tamen
30.Decemb. nationis Dominicæ, millefimo quingentefimo feptuage- publicatis , plenius continetur.
fimo fecundo, 3.Kalend.Ianuarij Pontificatus noftri anno S.5 . Poftremo circa confeffariorum Regularium etiam Deinde circa
Confeffiones
primo. Mendicantium approbationem iuxta Concilij prædicti aliam edidit
Pullicatio, Anno à Natiuitate Domini 1573. indict.1.die vero 21 . decretum faciendam, etiam lectores in Theologia gradua- bullam fup.
menfis Ianuar. Pont.Sanctiſſimi in Chrifto patris, & D.N D. tos , & certos alios tunc expreffos comprehendi debere num.13 3 .
Gregory diuina prouidentia Papa XIII. anno 1. retrofcripta declarauerit.
Htc Pont.om-
litera affixa & publicate fuerunt ad valuas Principis Apo- §. 6. Nos hac tanta varietate cognita , quæ etiam ex
nes pradictas
ftolorum de Vrbe, S. Ioannis Lateranenfis, Cancellaria Apo- multiplici literarum , & conftitutionum editione proce- conftit. Pij V.
ftolica & in acie Campi Flora , vt moris eft , per nos Scipio dit , præfentibus & futuris difcriminibus occurrere vo- reducit ad ser
nem de Octauianis & Alexandrum Aftancollum Curfores lentes , de nobis attributæ poteftatis plenitudine ftatui- minosiuris ,Ó
Apoftolicos. mus , & ordinamus , de prædictis & aliis omnibusliteris Conc. Triden,
Petrus Spreng erius Mag.C urf . & conftitutionibus , quæ ab eodem prædeceffore eifdem
derebus pro quorumcumque Regularium , etiam Mendi-
IX. cantium Ordinibus, & Congregationibus quomodolibet
Reductio ad terminos iuris communis , & Con-
emanarunt , ac omnibus , & quibufcumque in eis con-
cilij Tridentini , trium conftitutionum à Pio V. tentis , eam deinceps difpofitionem atque decifionem
pro Ordinibus Mendicantium , aliifque edita- pro fubiecta materia futuram effe, quæ fiue ex iure veteri,
rum . fiue ex facris dicti Concilij decretis , fiue alias legitime
ante dictarum literarum & conftitutionum editionem
GREGORIVS
Edita An. D. EPISCOP vs, erat , & fi ipfæ non emanaffent , futura fuiffet, ad quam
1573. Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. difpofitionem & decifionem, fuumque priftinum , & in-
tegrum ftatum, ac terminum illa omnia reducimus.Quin
Exordium. N tanta rerum , & negotiorum mole , qua Rom. Pont. etiam tollimus, & abrogamus omnia irritantia,& alia de-
ex omnibus mundi partibus affidue premitur , vix vi- creta,necnó prohibitiones , declarationes,mádata ,& quæ-
tari poteft , ne aliqua interdum exiliant , quibus poftea cumq; alia ipfis literis, & cóftitutionibus appofita, & alia
recognitis neceffe eft moderationis remedium adhibere. & alias eorum occafione vel caufa factis , his noftris fta-
Pius V. priui- §. 1. Cumitaque alias fel. record. Pius Pápa V. præ- tuto, ordinationi, & reductioni aduerfantia, quibuſcum-
legia multa deceffor nofter , auditis grauaminibus, quæ fratribus Or- que illa fint concepta formulis, ac præferuationibus , de-
mendicantib, dinum Mendicantium at Ordinariis locorum , & paro- clarationibus, modificationibus , reftitutionibus , mentis
concefit , ut chialium Ecclefiarum Rectoribus , multis modis inferri atteftationibus , derogatoriarum derogatoriis , aliifque
fup.in trib.
conftit. 41 . dicebantur , fuper facris concionibus, & lectionibus ha- fortiffimis , efficaciffimis , & inuiolabilibus claufulis,
Et G.
bendis, confeffionibus audiendis, pœnitentiis iniungen- etiam motu & poteftatis plenitudine fimilibus & ex certa
dis, fratribus ad ordines promouendis , celebratione Mif- fcientia, etiam pro conferuatione ftatus regularis , & ex
farum , cura animarum , facramentorum miniftratione, quibufcumque aliis vrgentiffimis caufis quotiefcumque
fepulturis , quarta funeralium, legatis , oonationibus, roborata. Decernentes illa omnia pro nullis & infectis
eleemofynis collectionibus, aliifque huiufmodi iuribus, haberi , omnefque fupradictos, illarum vfu, commodo &
necnon decimis, & diuerfis oneribus, ac etiam fuper fta- effectu carere.
tu & regimine fanctimonialium ipfis fratribus fubiecta- §. 7. Ac omnes lites , & controuerfias , quæ coram Litesfecundu
rum , formatione proceffuum , cenfurarum publicatione, quibufuis iudicibus , fiue Ordinariis fiue Commiffariis, banc bullam
proceffionibus , præcedentia , locorum acquifitione, cer- etiam caufarum Palatij Apoftolidi Auditoribus , & S.R.E, decidi valet.
Cardinalibus,
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS.
371
Cardinalibus, etiam de latere Legatis prædictarum litera- §. 1. Dudum fiquidem fel. record. Pio Papa V. præde-
rum & conftitutionum occafione fuper præmiffis iam ceffori noftro pro parte dilecti Ioannis Gallo Ordinis ordi Pius V.Frat
inffic
ni ru
motæ funt, necdum decifæ aut finitæ, vel etiam qua iam Prædicatorum, & Theologia profefforis expofito , quod Predicatorum
decifæ funt,fi modo tractum habeant fucceffiuum, cafque licet in omnibus fere conuentibus prouinciæ Hifpaniæ folummodo li
rurfus , & inter quofcumque excitari in pofterum con- Ordinis prædicti , folemniter fieri confueuiffet proceffio cere folemnem
tingat, fecundum prædictam difpofitionem nec aliter de- Sanctiffimi Sacramenti Corporis Chrifti die Dominica proceffionem
cidendas. infra octauam illius feftiuitatis , idque ab immemorabili CorporisChri-
Dubioruque fi facere , in
§. 8. Futura verò dubia &' difficultates , quandocum- confuetudine , propterea quod dicti ordinis religio , vt- die Dominica
futurorü de-
clarationes Se- que & vbicumque orientur , ad nos & Sedem Apo- pote à B.Thoma de Aquino docta peculiarem femper gef- infra octauä.
di Apoft . re- ftolicam , vbi & cetera quæ ad decreta dicti Conci- ferat deuotionem erga Sanctiffimam Euchariftiam , vnde
feruat. lij pertinent quotidie declarantur , omnino referen- cum magno apparatu, & frequentia populi eadem feftiui-
da effe. tas à fratribus Ordinis huiufmodi celebrari folebat. Ni-
Decretum ir-
ritans: §. 9. Necnon irritum & inane quicquid fecus fuper hilominus ante aliquot annos aliqui alij partium illarum
his per quofcumque fcienter vel ignoranter contigerit Religiofi , præfertim in Ciuitate Salamantina contende-
attentari. bant eifdem die & hora feftiuitatem feu proceffionem hu-
Praceptum
§. 10. Mandamus itaque in virtute fanctæ obedientiæ iufmodi celebrare, populum ad fe trahentes, & ornamen-
obferuantia præfentes ab omnibus vbique Eifcopis, & locorum Orta quæ ipfis fratribus Ordinis huiufinodi concedi fole-
dinariis, necnon Ecclefiarum Ptis, Rectoribus,Fratri- bant conquirentes, vnde & populi deuotio minuebatur,
bufque prædictis ac ceteris ad quos pertinet , femper in- &aliquando viri timorati videntes religiofos pro huiuf-
uiolata obferuari. modi rebus inter fe contendere , offendebantur, eiufdem
Derogatio co- §. 11. Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus Ioannis fupplicationibus inclinatus eidem Ordini Præ-
trariorum.
& ordinationibus Apoftolicis , necnon Ecclefiarum Mo- dicatorum, vt in omnibus, & fingulis Ciuitatibus, terris,
nafteriorum , Conuentuum , Domorum, locorum & Or- oppidis, & locis, tam dicta Prouinciæ, quam extra,& alij
dinum quorumcumque iuramento , confirmatione Apo- vbilibet,in quibus ab immemorabili confuetudine fratres
ftolica, vel quauis firmitate aliaroboratis, ftatutis & con- dicti Ordinis proceffionem huiufinodi dicta die Domini-
fuetudinibus,priuilegiis quoque, indultis,& literis Apo- ca infra octauam eiufdem Corporis Chrifti folemniter
ftolicis , etiam Maremagnum , & bulla aurea nuncupatis, celebrari foliti fuerant, eifdem fratribus Ordinis Prædica-
dictis Ecclefiis, Ordinibus, & Congregationibus quomo- torum dumtaxat, eadem die Dominica folemnem procef-
dolibet conceffis & confirmatis : quibus omnibus, etiam- fionem eiufdem Corporis Chrifti celebrare liceret , ita vt
fi de illis corumque totis tenoribus fpecialis, expreffa,in- nulli fuper eo, illos impedire, feu eodem tempore vel die
diuidua, & ad verbum, non autem per claufulas generales eamdem proceffionem facere poffent, & deberent ,perpe-
idem importantes , mentio feu quæuis alia expreffio ha- tuo conceffit , & indulfit ; ac aliis prædictis defuper di-
benda,aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda fo- ftrictius inhibuit, aliaque fecit, prout in dictis literis ple-
ret, tenores huiufmodi, ac fi de verbo ad verbum infere- nius continetur.
rentur præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, 5.2. Nos tamen attendentes id non fine diuini cultus. Hic modorot.
illis alias în fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat diminutione effe aliquo modo poffe , cum omnes ad omnib.
decernitlicere
d.
fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque contrariis vnam , & eamdem dumtaxat Ecclefiam confluentes, in ea proceffionem
quibufcumque. commode recipi , ficque proceffioni huiufmodi intereffe celebrare ; in
Luffiopublic. §. 12. Vt autem præfentes omnibus plenius innotef- nequeant,præter id quod inibi fæpecontingit,vt propter quacumq; die
cant,volumus earum exempla fieri,& etiam imprimi,illif- populi frequentiam fic confluentem , varia fcandala , & inf. octauam
d.feftiuitatis.
que Notarij publici manu,& Curiæ Ecclefiafticæ,vel Præ- iurgia oriantur , & populus ipfe fpirituali venerationi
lati , aut perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftituta fi- Sacramenti huiufmodi multiplici fructu priuetur. Neque
gillo obfignatis, camdem illam prorfus fidem , in iudicio propterea diutius difcuffa honeftum effe cenfentes , lite-
& extra illud vbique locorum adhiberi, quæ adhiberetur ris prædictis modum aliquem præbere , illarum teno-
eifdem præfentibus fi effent exhibitæ vel oftenfæ. rem, ac fi de verbo ad verbum, præfentibus infertus foret,
Nulli ergo omnino , &c. proplene & fufficienter exprello habentes,Motu proprio
D.P. An.1.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum , anno Incarna- non ad alicuius nobis fuper hoc oblatæ petitionis inftan-
die 1. Martij. tionis Dominicæ, 1573. Kalend.Martij Pont.noftri anno tiam, fed ex mera deliberatione , & certa fcientia, noftris
primo. vniuerfis & fingulis , clero & clericis , ac perfonis Eccle-
Publicatio.
Anno à Natiuit. D. N. Iefu Chrifti 1573. indict. 1. die fiafticis, tam fæcularibus quam quorumuis Ordinum,re-
ero 23.menfis Marty, Pont.Sančtiff.D.N.D.Gregory diui- ligionum,& Militiarum Regularibus,vt literis Pij præde-
na prouidentia Papa XIII. anno 1. retroſcripta litera affixa, celloris huiufmodi non obftantibus, liceat ipfis , tam die
& publicata fuerunt ad valuas Bafilicarum Principis Apo- ipfa Dominica infra octauas Corporis Chrifti, quam aliis
ftolorum,& S.Ioannis Lateranenfis,de Vrbe,& Cancell. Apo- totius octauæ prædictæ diebus proceffiones fuas celebra-
ftolica & in acie Campi Flora , per nos Ioannem de Soya, & re, nec fuper co tam ab Ordinis Prædicatorum huiuſmo-
Marcum Antonium Brutum, eiufdem S.D.N. Pap.Curf.di , quam aliis quibufcumque perfonis , etiam prædicta-
Antonius Ladouicus Mag.Curf. rum , aut quorumuis aliarum literarum priuilegiorum ,
vel conceffionum prætextu , feu alias quomodolibet mo-
X.
Quod omnibus liceat , in quacumque die infra leftari , inquietari , vel perturbari , nec etiam aliquibus
cenfuris, vel pœnis, etiam Ecclefiafticis innodari, feu illas
octauam Sanctiffimi Corporis Chrifti , procef-
incurrere poffint, tenore præfentium concedimus,& per-
fionem folemniter facere , in honorem fuæ mittimus."
feftiuitatis . Ét "
§.3 . Et Nihilominus , pro potiori præmifforum caute- Et bullam Pÿ
V. reuocat.
la , literas Pij prædecefforis huiufmodi harum ferie peni-
De huius feftiuitatis inftitutione , & aliis eam con- tus & omnino, quo ad effectum prohibitionis celebrandi
cernentibus , dixi apud conftit.1. Vrb. IV. Tran- proceffiones huiufmodi caffamus , irritamus, & annulla-
fiturus. mus , viribufque & effectu euacuamus , & tanquam tales
minime attendi, vel eifdem fratribus Prædicatoribus fuf-
Edita An. D. GREGORIVS XIII
1 PAPA .
fragari poffe volumus.
1577.
5. 4. Diftrictius inhibentes eifdem fratribus Ordinis Obferuatiam
Exordium. conftit.
Vm interdum contingat Romanum Pontificem ali- Prædicatorum , & quibufuis aliis perfonis cuiufcumque huius cuicumque
quas conceffiones & gratias elargiri , quas poftmo- dignitatis, ftatus,gradus, ordinis,vel conditionis fuerint, pracipis:
dum experientia rerum magiftra, docet in alterius præiu- in virtute fanctæ obedientiæ , ac fub excommunicationis
dicium refultare , mirum nemini videri debet , fi tandem maioris latæ fententiæ , necnon fufpenfionis , & inter-
præiudicio cognito gratiæ ipfæ fic conceffe in melius re- dict, aliifque arbitrio noftro moderandis , infligendis, &
formentur, prout & populi deuotio expofcit,ac rerum,& imponendis pœnis , ne contra præfentium literarum te-
temporum qualitate penfata confpicitur in Domino fa- norem venire, aut fuprafcriptos , vel quofcumque alios,
lubriter expedire. quorum intereſt , intererit , aut intereffe poterit quomo-
doliber
372 GREGORIVS DECIMVSTERTIV S.
doliber in futurum , quo minus præmiffa libere fieri pof- publicatio huiufmodi facienda erit deferri,
fint,perfe vel alium, feu alios publice vel occulte, directe 5.9. Volumus & fimiliter Apoftolica auctoritate decer- Tranfumpis
vel indirecte, tacite vel exprelle , quouis quæfito colore nimus quod præfentium tranfumptis, etiam impreffis , & credi iubet.
vel ingenio, impedire audeant, vel præfumant. manu alicuius Notarij publici fufcriptis, ac figillo alicu-
Lamq; clau
§. 5. Decernentes quoque præfentes literas nullo vm- ius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis,
Jules prafer-
ku ornat, quam tempore de fubreptionis, aut obreptionis vitio,aut
uatiuus
Hati eadem prorfus fides adhibeaatur , quæ ipfis originalibus
intentionis noftræ, vel quopiam alio defectu , etiam ex eo literis adhiberetur , fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
quod intereffe habentes vocati non fuerint notari , im- Datum Romæ apud Sanctum Petrum , fub annulo Pif- Dat.P. An- 1 .
pugnari , inualidari , ad terminos iuris reduci nullatenus catoris , die 11. Martij 1573. Pontificatus noftri anno 11. Martij.
polle, minufque fub quibufuis fimilium, vel diffimilium primo.
gratiarum reuocationibus comprehendi , fed femper ab
X I.
illis exceptas, & quoties illæ emanabunt, toties in prifti Inftitutio feftiuitatis fub inuocatione Rofarij B.
num ftatum reftitutas & de nouo conceffàs effe.
Mariæ Virginis , prima Dominica die menfis
Decretum ir- §.6. Sicque ab omnibus cenferi, & ita per quofcumque Octobris , in Ecclefiis vel Capellis Rofarij du-
vitans appo- iudices , Commiffarios , quauis auctoritate fungentes,
nit. plici maiori officio celebranda , pro gratiarum
etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac ,Sanctæ
Romanæ Ecclefiæ Cardinales, fublata eis , & eorum cuili- actione de Victorin die 7. d. menfis Octobris
bet , quauis aliter iudicandi facultate , iudicari debere, parta contra Tu
irritum quoque & inane fi fecus fuper his à quoquam ,
quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit at- Hoc bellumparauit Pius V. & aliqua ftatuit fup.in
tentari. conft.142.146 . & 149 . De Sodalitate autem Ro-
Executorefq;
deputat . §.7. Et nihilominus vniuerfis & fingulis venerabilibus fari dixifup.ad conft. 18. Sixt.IV. Ea quæ.
fratribus noftris Patriarchis , Archiepifcopis , & Epifco-
pis , ac dilectis filiis ceteris locorum Ordinariis , necnon GRE GORIVS EPISCOPV " S, Edita An. D.
illorum , & corum Vicariis , feu Officialibus, in fpiritua- Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. 1573.
libus , & cuilibet ipforum infolidum , motu ſimili per
Onet Apoftolus in omnibus gratias agere , monent Feftiuitates
præfentes committimus , & mandamus , quatenus ipfi,
vel duo, aut vnus eorum, per fe vel alium, feu alios præ- M quoque Sacrarum literarum hiftoriæ , infignia Dei celebratur ad
Deo gratias
fentes literas , & in eis contenta quæcumque , vbi , & beneficia, tum vt ei, à quo accepta fint, meritæ referantur referendas ,
quando opus fuerit , ac quoties pro parte alicuius , feu gratiæ,cum vt fideles, quibus collata funt,illarum memo- prafertim pro
aliquorum, & quorumcumque in præmiffis intereffe ha- res ad diuinum culcum magis in dies excitentur , folem- aliqua populi
liberationa
bentis, vel habentium fuerint requifiti, folemniter publi- nibus annuis feftiuitatibus celebranda effe. Quod cum
cari, eifque in præmiffis efficacis defefionis præfidio affi- multoties inftitutum fuerit, tum vero maxime, cum Deus
ftentes faciant præmilla omnia , & fingula, ab omnibus patrum noftrorum populum fuum à feruitute Ægyptiaca
quos illa concernunt inuiolabiliter obferuari , ac præ- per manum fortem liberauit.
dictos intereffe habentes , illis pacifice frui , & gaudere. §. 1. Nos itaque qui non minora beneficia quotidie à Et quia die
Non permittentes cos defuper prædictos fratres Ordinis Deo optimo Maximo accipimus, inter quæ illud fingula- 7. Odobris
anniprateriti
Prædicatorum, vel eorum conferuatores , iudices, defen- riffimum fuperiore anno ab ineffabili ipfius clementia PopulusChri.
fores, feu protectores , aut quofcumque alios quauis au- nobis concellum fuit vt Turcarum Claffis , & numero fianus contra
&toritate, quomodolibet indebite moleftari , contradicto- longe fuperior , & præteritis elata victoriis à Chriftiano- Turcas victo-
res quoflibet & rebelles per fententias, cenfuras & pœnas rum clatte in vitute Domini Dei Sabaoth decertante, die riam habuit.
aliaque opportuna iuris & facti remedia , appellatione 7. Octobris , non longe à Corinthiaco finu penitus de- Ideobic Pont.
anniuerfarid
poftpofita compefcendo , legitimifque fuper his haberi uicta , & quaffata fuerit,qua nempe victoria vniuerfum memoria ad
1eruatis proceffibus fententias, cenfuras, & pœnas ipfas, Populum Chriftianum , ab impiiflimi Tyranni faucibus, gratiarum
ctiam iteratis vicibus aggrauando,inuocato etiam ad hoc & diuino munere ereptum fuiffe inficiari nemo poteft actiones infii-
fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis. Apoftoli præcepto parere, & Sanctorum Patrum exempla tuere decreuis
Contraria
tollit. §. 8. Non obftantibus literis prædecefforis huiufmodi fequi volentes, vt huius ingentiffimi beneficij anniueria-
cum inde fecutis & aliis prædictis, necnon pia memoria ria habeatur memoria inftituere omnino decreuimus.
Bonifacij Papæ Octaui etiam prędecefforis noftris de vna, §. 9. Quia vero preces ad Deum oblatæ , co gra- Memor quod
& Concilij generalis de duabus dietis , dummodo vltra tiores ad illius confpectum afcendunt , quo dignioribus ad B.Dominic
iram Dei
tres dietas quis vigore præfentium ad iudicium non ex- intercefforibus , & pro aliquo orandi modo offcruntur, placandam,
trahatur, & aliis Apoftolicis, necnon in prouincialibus ,& memores Beatum Dominicum Ordinis Prædicatorum in- Rofary oran-
Synodalibus Conciliis editis,fpecialibus vel generalibus ftitutorem , cum & Gallia , & Italia à perniciofis preme- dimodum in-
conftitutionibus,ac quibufuis etiam dicti Ordinis Prædi- retur hærefibus , ad iram Dei placandam , & Beatiffimæ fluuit.
catorum, etiam juramento, confirmatione Apoftolica, vel Virginis interceffionem implorandam , piiffimum il-
quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudini - lum orandi modum inftituiffe , quod Rofarium ſeu
bus , Priuilegiis , quoque indultis , & literis Apoftolicis Pfalterium Beatiffimæ Virginis Mariæ nnmcupatur.
eidem Ordini, illiufque fuperioribus, & perfonis,ac qui- §. 3. Animaduertentes quoque eadem die feptima, Et quia d. die
bufuis aliis fub quil ufcumque tenoribus , & formis , ac quæ tunc fuit dies Dominica prima dicti menfis nitatesnice- Rofa-
cum quibufus etiam derogatoriarum derogatoriis , aliif- Octobris , Fraternitates omnes fub dicti Rofarij nun- rij , qua er
que efficacioribus & infolitis claufulis , irritantibufque cupatione militantes per vniuerfum Orbem iuxta ca- prima menfis
& aliis decretis in genere , vel in fpecie, ac alias quomo- rum laudabilia inftituta & confuetudines , procef- Dominica
dolibet conceffis , confirmatis, approbatis , & innouatis, fionaliter incedentes , pias ad Deum preces effudif- proceffiones de
& Bulla Aurca, ac Maremagnum nuncupatis, quibus om- fe , quas per interceffionem Beatiffimæ Virginis ad quas d.victo-
nibus,etiamfi de illis, corumque totis tenoribus fpecialis, dictam Victoriam confequendam multum profuiffe ria multum
, operæ pretium nos facturos profuiſſe , piè
fpecifica, & expreffa, mentio habenda, aut aliqua alia ex- pie credendum eft, fi
quifita forma ad hoc feruanda foret , tenores huiufmodi effe exiftimauimus ad tantæ victoriæ cœlitus credipoteft .
pro-
præfentibus pro expreffis habentes,illis alias in fuo robo- culdubio concefla memoriam conferuandam , & ad
re permanfuris, hac vice dumtaxat ad effectum prædictum gratias Deo , & Beatiffimæ Virgini agendas , feftum
fpecial.ter & exprelle derogamus , cæterifque contrariis folemne fub nuncupatione Rofarij , prima Domini- Hic ideoPont.
quibufcumque ; aut fi fratribus Ordinis Prædicatorum, ca menfis Octobris fingulis annis celebrandum infti- Feft fub in-
uocatione Ro-
corumque conferuatoribus, ceterifque prædictis, & qui- tueremus.
fary,qualibet
bufuis aliis , communiter vel diuifim , ab Apoftolica fit §. 4. Quocirca Motu proprio , & de Apoftolicæ po- prima Domi-
teftatis plenitudine , ad laudem Dei , & Domini noftri nica d.menfis
Sede indultum, quod interdici , fufpendi, vel excommu-
Iefu Chrifti , ciufque gloriofæ Virginis Matris , tenore Octobris in
nicari non poffint per literas Apoftolicas , non facientes
plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de in- præfentium decernimus , vt de cetero perpetuis futuris Ecclefiis bi
fit altare Ro-
dulto huiufmodi mentionem : ceterum quia difficiletemporibus, qualibet prima die Dominica menfis Octob. farij celebrari
foret , præfentes literas ad quæque loca in quibus per yniuerfi Orbis partes , in iis videlicet Ecclefiis , in subet .
quibus
quibus altare, vel Capella Rofarij fuerit, ab omnibus & quas promeruiffent , necnon ad fatisfactionem credito-
fingulis vtriufque fexus Chriftifidelibus,feftum folemne rum, etiam ex officio,& ad Fifci , partiumque inftantiam
Hocfeftum fub nuncupatione Rofarij prædicti , fub duplici maiori inquiri , procedi, & condemnari debere, voluit atque de-
communiter
S. Maria de officio ad inftar aliarum folemnium feftiuitatum cele- creuit. Sed cum hæc ipfa Pij prædecefforis conftitutio
Victoria nun- bretur, & fanctificetur,eademque die officium de Beatif- propter nimiam corruptelam , minime
poftea fit eum,
cupatur. fima Virgine nouem lectionum more Ecclefiaftico per- quem decuit effectum confecuta.
foluatur, & recitetur. §, 2. Nos volentes omnino in Alma Vrbe noftra , ita Hic vero Pot.
Claufula §. 5. Decernentes præfentes, quas perpetuo valere vo- Iuftitiæ debito ab omnibus fatisfieri,vt perpetua fubditis mandas cóft.
prafernatina. lumus , nullo vmquam tempore de fubreptionis vel ob- noftris quies & falus inde pariatur, & ceteris præbeatur P.ab om-
nib.obferuari.
reptionis,aut nullitatis,feu alio vitio intentionis noftræ, exemplum , conftitutionem prædictam exactè ab omni-
aut alio defectu notari , argui , vel impugnari poffe, fed bus,& omni tempore præcipimus obferuari.
plenarios effectus fortiri debere, §. 3. Mandantes Gubernatori , Magiftratibus, Iudici- Executores
Claufulafub- §.6.Et ita per quofcumque Iudices quauis auctoritate bus , &executoribus dicte Vrbis , ac ceteris omnibus ad deputat,
Lasa, &c.
fungentes, etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores, quos fpectat,vt gratia & fraude poftpofitis, illam,& con-
& S.R. E. Cardinales , fublata eis & corum cuilibet qua- trafacientes, iuxta illius tenorem afficiant , & alioqui in
uis aliter iudicandi, aur interpretandi facultate, & aucto- prohibendis vfquequaque his incommodis inuigilent,
ritate , iudicari , & interpretari , & definiri debere , ac ex fi noftram, & Appftolicæ Sedis vltionem voluerint cui-
nunc irritum & inane, & c. tare. Nulli ergo omnino,& c.
5.7. Contrariis quibufcumque non obitantibus. Datum Romæ apud S. Marcum , Anno Incarnatio- D.P. An..
Quibufcuque §. 8. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, nis Dominicæ 1573. Non . Septembris, Pontificatus no- die 5. Sept.
non obftantib, manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , & figillo ali- ftri anno fecundo.
Exemplorum cuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu- Anno à Natiuitate Domini , millefimo quingentefimo Publicarid.
fides. nitis , eadem prorfus fides , tam in iudicio quam extra feptuagefimotertio , Indictione 1. die veto 24. menfis Septem-
adhibeatur, quæ præfentibus literis adhiberetur, fi forent bris Pontificatus Sanctiff. in Chrifto patris , & D.Ñ. D.
exhibitæ vel oftenfæ. Gregory diuina prouidentia Papa XIII. anno 2, retrofcri-
D. P. An. I.
Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcato- pta litera Apoftolica affixa & publicata fuerunt ad valuas
1. April.
ris,die 1.Aprilis 1573. Pont.noftri anno primo. Bafilicarum S. Ioanais Lateranen. & Principis Apofto-
lorum de orbe, & in acie Campi Flora, vt moris eft , per
nos Ioannem Guerardum , & Ioannem de Soya Apoft.
XII. Confirmatio conftitutionis Pij Quarti, contra ac- Curf
clamantes , aut habentes Franchitias in Vrbe , Alexander Aftancollus Mag.Curf.
vel fub illarum prætextu , Iuftitiæ miniftros
Declarationes Conftitutionis à Pio V. editæ , XIII
impedientes, exacte ab omnibus obferuande.
circa electionem & munus Miniftri generalis
Hanc bullam auctis pænis,innouauit Sixtus V.vt inf. allorumque Prælatorum Ordinis Fratrum Mi
in eius conft.6.Hoc noftri.Et ante omnes prohibi- norum S. Francifci de Obferuantia , ac for-
tionem non tamenficgeneralem in hoc publica- mam & qualitatem Nouitiorum recipien-
dorum , & c.
uit Iul. III.fup. in eius conft.17 . Cum ciuitates .
GREGORIVS EPISCOPV S, De toto Ordine Francifcano,notauifup. const.5 . Ho-
Edita An. D.
1573. Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam. nor. III. Solet. & fignanter de his Fratribus de
Exordium. Tipfa ratio, & vfus docet, nihil perniciofius in Ci- obferuantiafcripfi ad conft.23 . Leon.X. Ite .
E uitate contingere poffe, quam legum ,iudiciorumque
GREGORIVS PAPA XIII Edita An. D.
impedimentum . 1573.1579%
Iul.III. edidit §. 1. Quod malum fatis opportune prohibere volens
conftit.eat
Iul.Ill it fel. Rec . Pius Papa I V. prædeceffor nofter, cui poft alias
.cit. in Romanus Pontifex cui vniuerfi Chriftifi- Exordium.
Confueuit Romade religioni adfcriptis viris , vt in re-
rubr. eam hac de re præfertim à pia mem. Iulio Papa Tertio pro- deles curæ funt,de
&c. bauit,
appro mulgatas conftitutiones , innotuerat, quamplurimos ad- gularis obferuantiæ candore iidem conferuentur ,fpecia-
Pius IV. fup. huc effe in Vrbe, qui vel ob commiffa crimina,vel ob as lem cogitationem fufcipere , quod fi aliqua per præde-
in conft 47. alienum contractum , fibi à Miniftris , Iuftitiæque execu- ceffores fuos ad eum finem ftatuta funt, quæ experientia
Inter.
toribus timentes , ad ædes primatum, etiam S.R. E. Car- docente minime expedire cognofcit , declarationibus ,
dinalium ,ac Oratorum Principum , vti loca tuta , quas aliifque rationibus non definit profpicere.
franchitias appellabant,confugerent, eaque ratione im- §. 1. Accepimus nupet fel.rec. Pium Papam V. præde- PijV. ordinä-
puniri euaderent , & creditores eluderent , aliam edidit cefforem noftrum per fuas in forma Breuis literas , qua- tio circa ele-
tioneum,
conftitutionem qua etiam fub arbitrariis pœnis fanxit, 1 rum feriem præfentibus pro expreffis habemus , circa Or- lator m Pra-
eft
ne vllus poft id tempus cuiufcumque dignitatis,ac præ- dinem Fratrum Minorum de obferuantia falubriter in via Jup. in conft.
eminentię foret, ædes prædictas,aut alia quæcumque lo- Domini dirigendum , inter alia de Miniftro generali , 128. Paſto
ca franchitias appellare audeat : néue Cardinales , Ora- Commiffario , & procuratore , etiam generalibus , & ralis vbinos
tores , ac Primates prædicti ,etiam fi fui , & Romani Pon- prouincialibus , vt eo in Capitulo , quo abfolui de- taui.
tificis pro tempore exiftentis nepotes , aut alio confan - bent , definitores non effent , neque vocem haberent,
Huius Pont.
guinitatis vel affinitatis vinculo coniuncti effent, eorum- ftatuiffe . declaratio
que familiares , aut in ipforum domibus commorantes, §. 2. Nos cam prædecefforis ordinationem,nonnullis circa d. ele-
in eifdem domibus , feu locis circumuicinis maleficos de caufis, quæ rationi maximè confonæ funt,adducti , ad &ionem.
quofuis etiam indemnatos , aut ære alieno obftrictos eum actum coarctamus,dum in officio quod gefferunt, Tu videhic
inf. aliam de-
(contra quos tamen mandata executiua inftantibus cre- fucceffor eligitur. clarat .
ditoribus iam decreta , & relaxata effent ) vt è poteftare §. 3. Dictarum vero literatum partem, quæ ante dictæ pv. ordina-
Curiæfæcularis fic eximerentur, receptare, vel prætextu proxima eft, in qua cauatur , vt iidem omnes Minifter tio de difceffi
franchitiæ fecuros reddere , aut iuftitiæ executores , quo generalis , & alij prædicti , facta fuccefforis electione di- Pralatorum
à Capit.
minus libere officio fuo contra eofdem fungi poffent, fcedant. Huius Pot.de-
quocumquemodo impedire auderent: alioquin receptá- §. 4. Nos ita declaramus , vt ftatim facta renunciatio- claratio circa
tes huiufmodi,aut fecuritatem præftantes,feu executores ne officij difcedere debeant, vt fi qui eos accufare velint, hunc difcefsu.
Aliam fecit
Iuftitiæ impedientes,vel excitatis clamoribus, Cardina durante tempore Sindicatus , libere id facere poffint ; eo declaratione
lium , Oratorum,feu Primatum quorumlibet nomen,au- autem finito, iuxta feriem dicti Ordinis generalium ſta- hic inf.
xilij caufa inuocantes , aut quofcumque alios in ipfos tutorum,in definitorio recipiantur. Pij V. ordina-
IuftitiæMiniftros concitantes , velut crimiuis læfæ Ma- §. 5. Ac dum per eafdem literas præcipiebatur , quod tio circa, fub-
jeftatis rei dignis pœnis afficerentur : contra quos etiam Prouincialium Miniftrorum electio,libere per vota fecre- ornantes , &
ad alias pœnas , quibus malefici ipfi puniti fuiffent , velta fieret,ita vt Commiffarius generalis, vel qui electioni fubornatos,pro
electionibus.
Tom. II Ii præfide
præfideret,fiformam prædictam tranfgredi,feu electores, qui ex Prouinciis accufare eum velint , & vllas habeant
quominus libere eligerent, quouis modo impedire con- aduerfus eum querelas ; quo actu finito,in omnibus aliis
uictus fuiffet, officio priuatus exifteret. Qui vero in ele- actibus, & electionibus & definitoriis adeffe poffit, & vo-
&tionibus.omnibus, vel ante eas, per fex menfes, profe vel cem habere,in quibus fecundum generalia Ordinis præ-
pro alio fubornaffet , excommunicationis fententiam à dicti ftatuta adeffe, & vocem habere poffit.Idem de Com-
qua nonnifi per Rom . Pontificem pro tempore exiften- miffario generali refpectiue feruetur ; fic quod Commif-
tem ,præterquam in mortis articulo abfolui poffet,& voce farius generalis poft redditam fyndicatus fui rationem,
actiua & paffiua perpetuo careret. in aliis actibus, & electionibus , vocem habere poffit , in
Huius Pont.
declaratio 5.6. Facultatem quoad cafus prædictos Rom. Pontifici quibus fecundum ftatuta generalia vocem habere Com-
}dumtaxat per dictum prædecefforem referuatam , etiam
quoadexcom- miffarij generales hactenus potuere. Prouinciales quo-
muricatione Miniftro & Commiffario generalibus , quando de ipfis que Miniftri poft redditam fyndicatus fui rationem,
dictorum fub- non agitur , in omnes euentus prædictos , impartimur. poffint & debeant in definitorio admitti , & vocem in
ordinantium Quod autem de fubornato,& eo pro quo fubornatio fie- reliquis actibus Capituli Prouincialis electionibufque
firborna-
ret , qui fubornantem non detuliffet , vt eamdem excom- habere. Idem de Procuratore generali , Commiffarioque
terum.
municationis pœnam incurreret, per dictum prædeceffo- Curiæ obferuetur, refpectu Capituli generalis ; quod fci-
rem ftatutum fuit, penitus abolemus. licet fint de definitorio , vocemque ir. omnibus actibus,
Pij V. erdina-
$.7.Et quod difponebatur de officio generalis Miniftri, & electionibus Capituli generalis habeant , præterquam
tio circa tem-
Pra- quod per octo annos duraret ; Commiffarij vero , ac pro- dum is actus agitur, in quo fyndicatus fui rationem red-
pus quo
Lati durarent curatoris generalis , necnon Prouincialis per quatuor, dere tenentur. Neque enim æquum cenfemus , vt iis qui
an officio, ipfique femel officio functi , ad idem eligi non poffent, negotiorum Ordinis habent experientiam & notitiam
ad illud ree- nifi poft fexdecim annos. exclufis , folos Generalem, & Definitores nouos , re-
ligino poffent.
Huius Pont. 6.8. Nos ad Statutorum generalium dicti Ordinis fe- rum Religionis non ita gnaros aut expertos , atque opus
declaratio riem & formam reducimus , quibus dicitur expreffe quod effet, de illis pronuntietur,ftatuatur,& definiatur. Decla-
officia femel exercentes,ab eis quæ gefferunt,per duplum rantes etiam,non effe mentis noftræ aut voluntatis,gene-
reelectionis temporis vacare debent,ita vt duæ electiones celebrentur, ralem Miniftrum,aut Commiffarium generalem Ordinis,
Hodie circa
antequam ad eadem officia iterum eligantur. conceffa illis per ftatuta generalia voce priuare, aut à Ca-
tempusferua-
tur bulla 22. $.9.Corrigimus etiam literarum prædictarum eam par- pituli generalis definitorio excludere , nifi tum , dum de
Leon.X.fup. tem,in qua ftatuitur, quod nec Commiffarius generalis in particulari vniufcuiufque eorum accufatione & corre-
Huius Pont. Miniftrum , feu Procuratorem generales, nec Procurator ctione agitur, & deliberatur.
correctio d.
generalis in Miniftrum feu Commiffarium generales,nec §.2. Eam autem partem literarum noftrarum qua di- Alia decla-
bulls Pijv
Circa electio- Minifter generalis in Procuratorem vel Commiffarium cimus , corrigimus etiam literarum prædictarum eam ratio.
nem Miniftri generales , nifi poft dictos fexdecim annos eligi poffint, partem in qua ftatuitur , (quod nec Coinmiffarius gene-
gen.in Procu- dantes , & concedentes eis ad quos fpectat facultatem, ralis in Miniftrum feu Procuratorem generales , nec Pro-
ratorem,&c.
Ad hoc vide Commiffarium generalem in Miniftrum feu Procurato- curator generalis in Miniftrum vel Commiffarium gene-
aliam declarem generales , & è conuerfo etiam immediate poftquam rales , nec Minifter generalis in Procuratorem vel Com-
rationem que aliquo ex dictis officiis functi fuerint,etiam lapfu tempo- miffarium generales , nifi poft fexdecim annos eligi pof-
mox fubfe- ris prædicto non expectato pro tempore eligendi. funt , dantes & concedentes eis ad quos fpectat faculta-
quitur. $.10.Præterea ex eifdem literis quod de duobus Difcre- tem Commiffarium generalem in Miniftrum feu Procu-
Et circa Cu- tis quorum confilio generalis Minifter vti deberet, man- ratorem generales, & è conuerfo, etiam immediate poft-
flodes
Theologia le- datum fuerat, cum expertum fit,dictos Difcretos habere, quam aliquo ex dictis officiis functi fuerint, etiam lapfu
Etores. nequaquam Ordini prædicto expedire , quodque de Sa- temporis prædicto non expectato,pro tempore eligendi)
cra Theologiæ lectore , qui quatuor curfus abfoluiffet, pariter mutandum decreuimus, vt omnino iuxta præde-
vt actiua & paffiua voce in Prouinciali Capitulo vtere- cefforis noftri decretum illi qui Miniftri fuerint , Com-
tur, in eifdem ftatuebatur, tollimus. miffarij , aut Procuratores generales vel Curiæ Commif-
Confirmatio
bulla Paul. IV §. 11. Decernentes de nouo, quod quo ad illos , qui ex farij,non poffint nifi poft fexdecim à fua ab officiis præ-
circa defcen- Mahometanorum , Iudæorum, vel Hæreticorum damna- dictis abfolutione, finitos annos in generales Miniftros,
dentes ab he- totum defcendunt origine, feruetur quod pia mem. Pau- Commiffarios , aut Procuratores , vel Curiæ Commiffa-
relicus,&c. lus Papa IV. prædeceffor nofter per fuas in forma Breuis rios eligi aut affumi, quatenus dum in officiis prædictis
literas fub Dat. videlicet 24. Aprilis 1559. Pontificatus fuerint ablata illis omni ambitionis occafione , totos fe
fui anno 4. ftatuit. ad ea,quæ fuarum partium effe dignofcuntur,fincere di-
Clanf. derog §. 12. Non obftan . literis prædictis in partibus per nos ligenterque agenda conuertant,& intendant,omni ambi-
alias declaratis & reformatis , quas in reliquis firmas effe tus cogitatione abiecta. Miniftri autem Prouinciales per
volumus, ceterifque contrariis quibufcumque. duplum temporis officij minifteriatus , poftquam abfo-
D.P. An.2. Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, luti à tali officio fuerint, in Miniftros Prouinciales reeli-
8. Septemb. die 8.Septemb. 1573. Pontificatus noftri anno 2. gi non poffint. In reliquis literas noftras prædictas fir-
mas effe volumus atque infuo permanere robore.
Sequitur alia declaratio præinferta conft . & alterius §. 3. Ad ea autem , quæ in prædictis prædecefforis no- Declaratio
Pij V. de qua ibidem. ftri literis,contra recurrentes ad fæcularium , & aliquarũ conftit. Pÿj V.
extra dictum Ordinem perfonarum fauores,ad aliquod circa procu-
rationemfa-
Edita An.D. GREGORIVS PAPA XIII. officium in Ordine habendum ftatuta funt , aliquid ad- uorum extra
1579. dendum cenfuimus. Nam dum aliquæ extra dictum Or- Relig.
dinem perfonæ pro aliquo fratre officium quodpiam,vel
Onfueuit Romanus Pontifex, & c. per fe ipfos , vel per nuncios fuos aut per literas pete-
Conf bant,negare dicti fratres confueuerunt, fe vllo modo di-
Omittitur hæc narratiua, quia ipfa buila eft, quæ præcedit. Etas perfonas ad prædicta follicitaffe.Idem quoque dicta
Declaratio 5.1 . Ad tollendam autem omnem ambiguitatem & perfonæ facere folita erant, negantes fe à dictis in fimile
dillarum or- difficultatem , quæ fuper iftis noftris , vel prædecefforis fratribus folicitatas ad tale pro eis faciendum officium,
dationum, noftri verbis oriri inter fratres prædictos poffent , ita ficque ad eorum correctionem , qui contra prædictam
Circa ocem
Pralatorum, vt fequitur , quid circa prædicta feruari velimus , ex- prædecefforis noftri ordinationem faciebant , procedi
& difceffum preffius declaramus ; Volentes omnes prædictos fcili- nullo modo poterat. Vnde vt huic mało obuiam conue-
eorumdem cet generalem Miniftrum , Commiffarium, & Procurato- nienti catur remedio , ftatuimus & decernimus, quod is
Definitorio rem generales , vel Commiffarium Curiæ non debere ad- frater,pro quo fæcularis aliquis,cuiufcumque gradus aut
mitti in definitorio Capituli generalis, in quo à fuis offi- conditionis fuerit, & quæcumque alia extra dictum Or-
ciis abfoluuntur, neque in eo loco vocem habere, dum is dinem perfona rogauerit, & petierit, verbo, literifve, aut
actus agitur, in quo fyndicatus fui rationem reddere te- núciis, feu alias quomodocumque per fe vel alios, vt ali-
nentur , fic quod Minifter generalis facta officij renun- quod illi officium in Ordine prædicto detur , ipfo facto
ciatione antequam fucceffor eligatur difcedat ex defini - actiua , paffiuaque voce priuatus fit, ad omniaque Ordi-
torio, vt co abfente libere agere poffint contra eum , finis Officia inhabilis habeatur ; nifi legitime conftiterit,
aliquem
aliquem ex malitia rogatores huiufmodi fubornaffe , vt & mentem noftram conuertimus. Quocirca ad Dei om
illi pro quo rogarent , aut fcriberent , occafione huiuf- nipotentis laudem, fanctæque ipfius Ecclefiæ incremen-
modi ftatuti nocerent, & præiudicarent,vt pro eo quod tum , præcipuamque Germanicæ nationis falutem &
amicos fuos extra Ordinem fratres prædicti folicitare commodum,Motu proprio,& ex terta fcientia noſtra,au-
confueuerant , ad aliquod in Ordine officium eorum fa- ctoritate Apoftolica Collegium prædictum Germani-
uore affequendum , maiori vtantur de cetero diligentia, cumappellandum renouantes,illud rurfus de integro in
ad eos hortandos & rogandos , ne vllum pro ipfis offi- alma Vrbe noftra erigimus & inftituimus ; Volumufque
cium petant, aut ad aliquod pro illis habendum officium in eo pofthac non minus quam centum pueros ex vni-
fuum interponant fauorem. uerfa Germania , Septentrionalibufque illi adiacentibus
§. 4. Non obftantibus præmiffis , necnon omnibus regionibus colligendos , dictis fcientiis ac difciplinis,
Claufderog. illis, quæ in literis prædictis conceffum fuerit non ob- necnon facris Canonibus,inftitui atque erudiri.
ftare,ceterifque contrariis quibufcumque. §.3 . Ac quorum fubftentationem redditus annuos de- Et pro illius
Dar. Romæ apud S. Petrum fub annulo Pifcatoris, die cem millium aureorum ipfi Collegio attribuimus , quos fubfentatio-
ne , applicat
D. P. An. 7. 29. Aprilis 1579. Pontificatus noftri anno feptimo. ex Cam. Apoft. pecuniis quotannis volumus numerari , annuos duc.
29.April diftrihuta in menfes fingulos pro rata folutione , quoad decem mille.
de totidem reddituum fumma in bonis ftabilibus eidemi
XIV. Noua inftitutio Collegij Germanici in Vrbe , pro Collegio à nobis fuerit prouifum. Ceterum cum Socie-
Scholaribus nationis Germanica , pie ibidem tatis prefbyterorum IESV, in hoc educandorum infti-
educandis & inftruendis, cum affignatione an- tuendorumque puerorum munere,diligentia, fides,inte-
nui redditus , priuilegioque exemptionis à de- gritas, & in aliis huiufmodi Collegiis, & in hoc ipfo fa-
tis cognita fit,atque perfpecta,volumus idem Collegium
cimis & pedagiis . atque fcholares ipforum, ficut adhuc fuit, regimine,in-
ftitutione, doctrina atque obedientia effe.
Huic Collegio hic idem Pontifex , Protectores, ac Iu- 14
§. 4. Necnon Collegium ipfum illiufque Rectores, Einfque g
dices fuarum caufarum deputauit , vt infra in Gubernatores , Magiftros, præceptores, atque Scholares bernium con-
const. 20. cedi presbyt.
pro tempore in eo exiftentes, eorumque , bona, mobília Societ
Iefu.
& immobilia cuiufcumque qualitatis & quantitatis,
Edita An. D. GREGORIVS EPISCOPVS
in dicta Vrbe vel extra , ac alias vbique locorum confi-
1573.
Seruus Seruorum Dei. Adperpetuam rei memoriam. ftentia, ab omni iurifdictione , correctione , vifitatione,
1574.
Caufaconft.Poftquam Deo placuit omnipotenti , qui ex fumma dominio , fuperioritate, & poteftate pro tempore exiften-
mifericordia,& bonitate fua, vocat ea quæ non funt, tis Senatoris,& Confulum,ac Conferuatorum, & Refor-
tanquam ea quæ funt, humilitatem noftram ad vniuer- matorum dicta Vrbis, necnon Rectoris ftudij generalis ;
falis Ecclefie regimen vocare,ex eo tempore nos, iufdem aliorumve quorumcumque Iudicum & Officialium in
adiuuante gratia , ea cogitare , & vrgere non deftitimus, ipfa Vrbe,vel alias vbilibet conftitutorum :
quæ, ficut officij noftri ratio poftulat , ad diuinum vbi- §. 5. Illaque ac in propriis eorum rebus & bonis cum Exeptionem-
que cultum & ecclefiafticam difciplinam reftaurandam , eis contrahentes, à folutione & exactione quorumcumque à deci-
mis,&gabel-
& augendam , animarumque falutem procurandam ma- que pedagij,gabellæ, bollettini , decimarum, & cuiufuis is concedit.
xime cognouimus pertinere.In primis vero animo reco- alterius tàm ordinarij quàm extraordinarij oneris , ex Quod melius
lentes ampliffimam Germaniæ Prouinciam , quæ perpe- quacumque caufa impofitorum & imponendorum , exi- declaras infr.
tuis fuperioribus fæculis inter ceteras fortiffimæ ipfius mimus & prorfus liberamus , ac fub beati Petri & Sedis
nationis laudes atque virtutes,tanto fynceræ fidei, Chri- Apoftolicæ, atque noftra protectione fufcipimus, nobif-
ftiane Religionis cultu eminere folebat , vt reliquis que , & dicte Sedi immediate fubiicimus, ac liberos im-
Chriftianæ Reipublicæ partibus non minori exemplo, munes & exemptos declaramus.
quàm ornamento,atque decori effet, nunc tot tantifque §. 6. Atque infuper eidem Collegio , & Scholatibus; Priuilegia
in ea instinctu Satanæ excitatis de religione diffidiis, ita Rectoribus , & Gubernatoribus , vt omnibus & quibuf- tribuit
StudijVrbis
.
miferandum in modum afflictam & deformatam effe , vt cumque priuilegiis, exemptionibus, libertatibus, facul- Qua vide
nemo vel mediocri pietate præditus fine lacrymis tam tatibus & indultis,quibus ftudium generale Alma Vrbis, fup.in conft.
grauem animarum iacturam recordari , nedum intueri & illius rector , Doctorefque , & in eo legentes quouis Bonif. Vil
quear, eam præcipue curam fufcepimus, vt quibufcum- modo vtuntur , potiuntur , & gaudent , ac vti, potiri , &
que poffimus modis , nullis laboribus , nullifve fumpti- gaudere poterunt quomodolibet in futurum,non folum
1 bus parcentes , apta fanandis illius vulneribus remedia ad corum inftar , fed æqualiter & pariter vti, potiri , &
adhibeamus . gaudere valeant,in omnibus & per omnia concedimus &
Iul.III. erexit §. 1 Ac præter alia,quæ, & literis fcribendis, & Nun- indulgemus, illaque eis communicamus.
in Vrbe Col- ciis in quafdam Germaniæ partes hac ipfa de caufa mit- §. 7. Necnon Senatori, Confulibus,Conferuatoribus, inhibetque
omnibus Offi-
Leg Germani-
cum,ad alen- tendis, agere aggreffi fumus, confiderantes fel.recor. Iu- Reformatoribus,Rectorique, & aliis Iudicibus, Officiali- cialib.ne Col-
dum, & inlium Papam III. prædecefforem noftrum , optimo quibus, & perfonis prædictis , ac pro tempore exiftenti S. R. legium defu
ftruendum dem confilio Collegium in Vrbe alendorum, & latinis, E.Camerario,Præfidentibufque,&Clericis Camera Apo- per moleſtent:
puerosnation. græcis,hebraicifqueliceris, Logica, Phyfica,aliifque libe- ftolicæ, ac quibufuis Commiffariis ad exactionem one-
Germanice , ralibus difciplinis, & facra demum Theologia, ac piis & rumpræfatorum pro tempore deputatis,ne quarumcum-
fed quafs
ftitu de Chriftiano homine dignis moribus inftruendorum Ger- que literarum eis fub quibufcumque tenoribus & formis
tum re-
manfit. manicæ nationis puerorum caufa erexiffe,vtij non perfe conceffarum prætextu, Collegium, Scholares , Rectores,
folum boni doctique euaderent,fed ad patriam remean- & Gubernatores prædictos,feu eorum aliquem in præ-
tes habendis concionibus,ac difputationibus,refellendis miffis quomodolibet moleftent , feu moleftari permit-
hærefibus , fideique orthodoxa veritati dilucidandæ , ac tant,diftrictius inhibemus .
præterea exercendæ animarum curæ, aliifque piis,& fan- §, 8. Et præterea Regentibus , ac Superioribus dicti Regentibus,
Superiori-
is operibus apti, & idonei effent, & quam maximum in Collegij , cum affiftentiatamen Cardinalium Protectorű bus Colleg
Ecclefia Dei fructum ex fe proferrent; tamen id eius coqui pro tempore conftituti fuerint , feu alicuius eorum, concedit fa-
ptum atque conatum ,tum propter obitum pfius, tum ob vel de ipforum confilio, & expreffo confenfu,illos quos cultatem , vi
una cumPro-
varias quæ poftea fequutæ funt temporum & rerum dif- in dicto Collegio , & alibi per debitum tempus ftuduif- tectoribus.pof
ficultates , parum proceffiffe , nullumque incrementum fe, ac fcientia, & moribus idoneos effe repererint,in pre- fint fcholares
fufcepiffe , quin potius quafi deftitutum, ac prætermif- dictis facultatibus ad Baccalaureatus , Licentiatura, Do- ad gradus
fum effe , quoniam nec redditus vllus , nec quicquam ctoratufque, & Magifterij gradus,feruata forma Concilij promouere?
c.
fere certi attributum ei Collegio fuerat, & ob id exiguum Viennen. iuxta Vniuerfitatis eiufdem Vrbis confuetudi-
admodum puerorum huiufmodi numerum præ magni- nem, feu alias promouendi , & ipforum graduum folita
tudine Prouinciæ , & meffis quæ in ea eft , hoc tempore infignia eis exhibendi. Quodque in facultatibus fupra-
ali & inftitui. dictis fic promoti , illas legere & interpretari, ac de eis
Hic igitur
§. 2. Nos propterea ad opus hoc eidem nationi adeo difputare,& quofcumque gradui feu gradibus huiufmo-
Pont de nouo
illud erigit, vtile & falutare , totis viribus promouendum , animum di conuenientes actus exercere , ac omnibus & fingulis
Tom. II. li z priuile
priuilegiis , gratiis, fauoribus, prærogatiuis & indultis, | eadem prorfus fides in iudicio & extra,ac alias vbicum-
quibus alij in prædicta feu aliis vniuerfiratibus , & alibi que opus fuerit,habeatur, quæ haberetur eifdem præſen-
iuxta illius, & aliarum vniuerfitatum huiufmodi confti- tibus, fi exhibitæ forent, vel oftenfæ.
tutiones & mores, ad gradus prædictos promoti,de iure Nulli ergo omnino hominum , & c.
vel confuetudinevtuntur , potiuntur,& gaudent, ac vti, Datum Romæ apud S. Marcum , anno Incarnationis D.P.Ana,
potiri , & gaudere poterunt quomodolibet in futurum, Dominicæ 1573. octauo id. Augufti, Pontificatus noftri 8. Aug.
vti, potiri, & gaudere poffint,ac debeant , perinde , ac fi Anno 2.
gradus prædictos in ipfa vniuerfitate, iuxta confuetudi-
nes & mores prædictos fufcepiffent , concedendi , & in- Sequitur amplior conceffio exemptionis à Datÿjs,&c.
dulgendi, liberam eadem auctoritate damus facultatem Edita An. D.
GREGORIVS EPISCOPVS,
& poteftatem . 1574.
Deputatque §. 9. Præterea, vt eiufdem Collegij conferuationi,bo- Seruus Seruorum Dei .Ad perpetuam rei memoriam.
CollegijProte-
Hores pro eine noque regimini,tàm in his quæ ad fcholarium inftitutio- T ceteri de Republ. bemeriti immunitate inter- Exordium.
regimine. none & difciplinaan,quam que ad victum , aliaque huiuf- dum iuuandi fuurita maxime corum ratio hac in
modi neceffaria pertinent, opportunius confulatur , & re habenda eft , quos ad fidei catholicæ incrementum in
promptum eis paratumque auxilium fit , Venerabiles finu noftro confouemus.
fratres noftros Ioannem Moronum Oftien. & Alexan- 5. 1. Quocirca vt Collegium Germanicum pridem à Amplior exe
ptio à datiis
drum Farnefium Præneftinen. Epifcopos , ac dilectos nobisin Vrbe noftea de integro inftitutum , in quo non gabellis
filios Marcum S. Georgij ab Altaemps, Ptolemæum Co- minus quàm centum pueros ex vniuerfa Germania , ſep-
men. S. Agathæ , ac Ludouicum Madruccium S. Honu tentrionalibufque illi adiacentibus regionibus colligen-
phrij titulorum S. R.E.prefbyteros Cardinales, eiufdem dos, liberalibus fcientiis ac difciplinis, necnon facris Ca-
Collegij protectores & defenfores conftituimus , & de- nonibus & Theologia inftitui atque erudiri volumus, &
putamus, quorum confilio, & ope,tàm fupradicta , quàm ad illorum fuftentationem redditus annuos decem mil-
quæcumque alia ad eofdem in Collegio admittendos lium aureorum ipfi Collegio perpetuo attribuimus , fpe-
fcholares, retinendofve, atque de beneficiis ecclefiafticis ciali priuilegio profequi volentes, Motu proprio deque
prouidendos fpectantia agantur, ftatuantur, & ordinen- noftra meraliberalitate,Collegum præfatum eiufque res
tur. Dantes eifdem , & pro tempore exiftentibus Prote- & bona quæcumque , præfentia & futura, ac ipfius Col-
&toribus, plenam & liberam facultatem , & auctoritatem legij fcholares,& alios in eo degentes ab omnibus & fin-
pro falubri directione & conferuatione dicti Collegij, gulis Portarum , Molendinorum Farinæ trium pro cen-
illiufque bonorum & rerum,ac iurium tam temporalium tenario , ac quatuor iuliorum pro quolibet vegete vini
quàm fpiritualium, Occonomos,Aduocatos, Procurato- folui folitorum, aliifque datiis, vectigalibus, angariis,ac
res, aliofque Miniftros , & Officiales in eo deputandi, terræ,marifque gabellis & dohanis, ordinariis,& extraor-
amouendique , & alios eorum loco fufficiendi : ordina- dinariis hactenus quomodolibet impofitis , & in pofteru
tiones præterea , & ftatuta ( æqua tamen,& honefta , fa- quandocumque quauis occafione vel caufa etiam de ne-
crifque Canonibus,& Conc.Trident . non repugnantia) ceffitate exprimenda imponendis , etiam ad inftar exem-
faciendi , & edendi eaque cum opus vifum fuerit , reuo- ptionis dilectorum filiorum Cameræ Apoftolica Cleri-
candi,immutandi,corrigendi,aliaque de nouo condendi, ricorum , etiam ratione Ripa & Ripette dohanæ terræ,
quæ poftquam facta, edita,reuocata,immutata, & correcta ac etiam Grafciæ nuncupatæ Vrbis prædictæ , necnon
fuerint,perinde haberi volumus,ac fi auctoritate Apofto- carnium, vinorum , pannorum,lini,lanæ, ferici, & qua-
lica approbata & confirmata effent , illaque ab omnibus rumcumq; aliarum rerum ad humanum victum & veftitu
Rectoribus, Magiftris , Scholaribus , aliífue perfonis in neceffariaru, ex toto ftatu noftro ecclefiaftico & quibuf-
Collegio feruientibus & miniftrantibus inuiolabiliter cumque aliis locis extra dictum ftatum confiftentibus,ad
obferuari,ac iuxta eorumdem difpofitionem à quibufuis Collegium præfatum , tàm per terram quàm per mare &
Iudicibus,fublata quauis aliter iudicandi facultate,iudi- aquam dulcem,ac alias quomodolibet conducendorum,
cari & definiri debere : & fi fecus fuper his à quoquam ac etiam iam ad dictam Vrbem quomodolibet conducto-
quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit rum,ac in ea exiftentium, & pro eodem Collegio in ma-
attentari, irritum & inane decernimus. gna feu parua quantitate tàm in barchis, quàm in maga-
Contrariisde- §. 1o. Non obftantibus conftitutionibus & ordina- zenis, & alias vbilibet emédorum,auctoritate Apoftolica
rogat.
tionibus Apoftolicis, & dicta Vrbis iuramento, confirma- tenore præfentium perpetuo eximimus & liberamus , li-
tione Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, fta- beraque,immunia & exempta effe volumus. Inhibitio ne
tutis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque , indul- §. 2. Diftrictius inhibentes omnibus & fingulis tam Collegium de-
tis , & literis Apoftolis eifdem Senatori , Confulibus, Vrbis, quàm ftatus prædictorum gabellarum , datiorum, Supermolefte-
Conferuatoribus, Reformatoribus, Camerario,Vniuerfi- & vectigalium corumdem Datiariis,Conductoribus, feu tur.
tatibus,ac earum Collegiis,Rectoribus, & perfonis aliif- Appaltatoribus ; ceterifque ad quos fpeciat & fpectare
que prædictis,necnon prædicta Vrbi,& populo Romano poterit quomodolibet in futurum,ne Collegium præfa-
fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum quibuf- tum,illiufque Scholares & perfonas, vel pro eis agentes,
uis claufulis & decretis, etiam iteratis vicibus conceffis, & eorum bona quæcumque,aut eorum quemlibet directe
approbatis & innouatis, quibus omnibus, illorum teno- vel indirecte, qmouis quæfito colore vel ingenio mole-
res præfentibus pro fufficienter expreffis habentes , illis ftare,impedire , vel perturbare audeant feu præfumant.
alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpe- Quinimmo eis in præmiffis efficacis defenfionis præfi-
cialiter & expreffe derogamus;ceterifque contrariis qui- dio affiftentes, faciant ipfos, & eorum quemlibet immu-
bufcumque. nitate,exemptione,& aliis præmiffis pacifice frui,& gau-
Indulgentias §. 11. Vt vero etiam temporalibus commodis fpiri- dere. Ac decernentcs irritum & inane fi fecus fuper his à
Scholaribus d. tualia munera addamus, quibus fidelium deuotio, & me- quoquam quauis auctoritate fcienter , vel ignoranter
Collegyelar- rita crefcere magis,&augeri poffint,de omnipotentis Dei
guur. contigerit attentari.
mifericordia , ac beatorum Petri & Pauli Apoftolorum §. 3. Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus Derogacio com
eius auctoritate , noftraque confifi , omnibus & fingulis & ordinationibus Apoftolicis, necnon dicta Vrbis & do- rariorum.
fcholaribus, qui in id Collegium recepti fuerint,in ipfo hanarum prædictarum,ac quorumcumque Tribunalium
ingreffu ,ac deinde in exitu, fi quidem confeffi & contriti & Curiarum iutamento , confirmatione Apoftolica , vel
facra communionem deuote perceperint , atque etiam fi quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & confuetudini-
eodem in Collegio decedere cos ab humanis contigerit, bus ; priuilegiis quoque, indultis & literis Apoftolicis
in mortis articulo plenariam omnium peccatorum fuo- eifdem Tribunalibus & Curiis , illorumque Iudicibus,
rum Indulgentiam & remiffionem concedimus & elar- necnon Appaltatoribus & Dohaneriis prædictis, ac qui-
gimur. bufcumque aliis perfonis fub quibufcumque tenori-
Tranfumptis
§. 12. Volumus infuper , vt præfentium tranfumptis, bus & formis , ac cum quibufuis etiam derogatoriarum
eredi iubet.
manu Notarij publici fubfcriptis , & figillo communi derogatoriis , aliifque efficacioribus & infolitis claufu-
dici Collegij , aut alicuius Curiæ ecclefiafticæ , feu lis , necnon irritantibus , & aliis decretis in genere vel
perfonæ in dignitate ecclefiaftica conftitutæ munitis in fpecie , etiam Motu & fcientia fimilibus , ac alias
quomo
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS . 377
quomodolibet etiam iteratis vicibus conceffis, approba- | fui fauorem habuerit, fit, & effe cenfeatur legitime & ca-
ris,& innouatis. Quibus omnibus etiam fi pro fufficien- nonice electa in Abbatiffam ipfius Monafterij , & tam-
ti corum derogatione de illis, eorumque totis tenoribus quam talis in Abbatiffam Monafterij huiufmodi, per eos
fpecialis , fpecifica & expreffa,indiuidua, ac de verbo ad ad quos fpectabit omnino inftitui feu confirmari debeat:
verbum nihil penitus omiffo, & forma in illis tradita ob- neque de cetero electiones dictarum Abbatiffarum, alias
feruata, inferti forent, præfentibus pro fufficienter ex- quam vt præfertur,& per præfentes difponitur,fieri pof-
preffis habétes, illis alias in fuo robore permanfuris, hac fint, nec debeant, Apoftolica auctoritate tenore præfen-
vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus, ceterif- tium perpetuo ftatuimus & ordinamus.
que contrariis quibufcumque. §. 3. Necnon etiam Vifitatoribus, & Abbatibus, feu Pralatoru d.
Fides tran-
§. 4. Volumus autem quod præfentium tranfumptis Prælatis præfatis, vt duas, vel tres Moniales,modo & for- cultas
Congreg. fa-
, circ
fumptorum. etiam impreffis , manu Notarij publici eiufdem Collegij ma præmiffis,ac ad effectum prædictum proponere, nec- eiufmodi b
Secretarij fubfcriptis , & figillo communi eiufdem Col- non Moniales dictorum Monafteriorum ad eafdem duas batiffarur
legij municis, eadem prorfus fides in iudicio & extra, ac vel tres Moniales fic pro tempore eis propofitas acce- electionem.
alias vbicumque opus fuerit adhibeatur , quæ adhibere- ptandum, & vnam ex ipfis duabus vel tribus , vt præfer-
tur eifdem præfentibus fi forent exhibitæ vel oftenfæ. tur eligendum, aliqua præmiffa omnia & fingula,necnon
Nulli ergo ,& c. per præfentes difpofita obferuandum, etiam fub excom-
D. P. An.z. Datum Romæ apud S. Marcum , anno incarnationis municationis , fufpenfionis , & interdicti, aliifque Ec-
13. Iulij. Dom. 1574. Idibus Iulij , Pontificatus noftri anno 3 . clefiafticis fententiis , cenfuris , & pœnis etiam fæpius
XV. aggrauandis , ceterifque iuris & facti remediis opportu-
Forma obferuanda in electione Abbatiffarum nis, inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit auxilio brachij
Monafteriorum Monialium Congregationis fæcularis , etiam quacumque appellatione, recurfu,& re-
Caffinenfis Ord.S. Benedicti. clamatione poftpofitis penitus , & femotis, auctoritate
noftra cogere , & compellere, aliaque in præmiffis, & in-
De atate & qualitate Abbatiffarum , habes Conc. frafcriptis , ac circa ea neceffaria, feu quomodolibet op-
Trid.feff.15.cap.7.de Regularib. Et de ifta Con- portuna facere & exercere libere & licite poffint , & va-
leant , auctoritate , & tenore prædictis etiam perpetuo
gregatione vide etiam conft.fubfeq. cum ibi in
dicandis. concedimus, &indulgemus,ac plenam ,liberam & omni-
modam defuper licentiam, poteftatem ,facultatem , & au-
Quo vero ad facultates ordinariorum in electione Ab- & toritatem impartimur;necnon etiam dictis Monialibus
batiffarum Monafteriorum , quæ Regularibus fubii- ipforum Monafteriorum,vt præfentibus noftris,acViſita-
ciuntur , habes Greg. XV. conft.18 . Infcrutabili , inf. toribus , Abbatibus , & Prælatis prædictis in præmiffis
tom.4. omnino pareant, in virtute fancta obedientiæ, & fub in-
Edita Au. D. GREGORIVS PAPA XIII dignationis noftræ , necnon aliis pœnis diftricte præci-
piendo mandamus .
5.4.Præfentes quoque de fubreptionis , vel obreptio- Claufula pra-
Exordium. X noftri paftoralis officij debito ad ea libenter at- nis,feu nullitatis vitio,aut intentionis noftræ,vel quouis feruatiuà bú-
Erendimus , per quae Monafteriorum , quorumlibet, alio defectu notari , vel impugnari, aut alias quomodoli- ius conflit.
præfertim vero Sanctimonialium , quæ relictis haius bet infringi, vel retractari, nullatenus vmquam poffe,fed
mundi illecebris , fefe carum fponfo IESV CHRISTO eas femper validas , & efficaces exiftere , fuofque plena-
Saluatori,& Domino noftro perpetuo manciparunt,pro- rios effectus fortiri & obtinere;necnon ab omnibus quòs
fpero ftatui , & felici directioni confulitur ; quod potif- præmiffa concernunt, & in futurum concernent, perpe-
fimum ex animi noftri voto fucceffurum confpicitur , fi tuo inuiolabiliter & ad vnguem obferuari,ficque in præ-
in Abbatiffarum ipforum Monafteriorum Monialium miffis ab omnibus cenferi , ac ita per quofcumque ludi-
dum pro tempore vacant electionibus omnis dilatio, & ces & Commiffarios , quauis auctoritate fungentes, lų-
tergiuerfatio, quantum fieri poffit,remoueatur,& ad ele- , blata els quauis aliter iudicandi & interpretandi faculta-
&tionem ipfam quanto citius procedatur , ne alias Mo- te & auctoritate, iudicari & definiri debere, ac quicquid
nafteria ipfa diutinæ vacationi Abbatiffarum fentiant fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate, fcienter
incommoda. vel ignoranter contigerit attentari, irritum & inane de-
Caufa buius §. 1. Cum itaque , ficut accepimus , in electionibus cernimus & declaramus.
confi . Abbatiffarum Monafteriorum Monialium fub cura, regi- §. 5.Non obftantibus fel.rec.Bonifacij Papæ VIII.præ- Clauf. derog
mine, & gubernio Congregationis Caffinen.alias S.Iufti- decefforis noftri de vna, & Concilij generalis de duabus omnium con-
trariorum.
na de Padua Ordinis S. Benedicti exiftentium , dum co- dietis , dummodo quis vltra tres dietas vigore præfen-
rum vacatio pro tempore occurrit , duæ partes ex tribus tium ad iudicium non trahatur, & quibufuis aliis Apo-
partibus vocum , feu votorum, vel fuffragiorum Monia- ftolicis , prouincialibufque & fynodalibus conftitutio-
lium ipforum Monafteriorum requirantur, & ea de caufa nibus, & ordinationibus, necnon Monafteriorum, & Of-
fæpenumero multæ difficultates,& difcrepantiæ,ac fcan- dinum prædictorum , etiam iuramento , confirmatione
dala oriantur,priufquam vota,feu fuffragia vnita & con- Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis ftatutis, &
cordantia vfque ad dictum numerum requifitúm inue- confuetudinibus ; priuilegiis quoque, indultis & literis
niri, & haberi poffint. Apoftolicis , illis, illorumque fuperioribus, & perfonis
Forms eligen
§. 2. Nos in præmiffis opportunum, remedium adhi- fub quibufcumque tenoribus & formis ac cum quibuf-
di
Monialium
Abbas bere volentes, Motu proprio,non ad alicuius nobis fuper uis etiam derogatoriarum derogatoriis, aliifque efficacio-
regiminiCon- hoc factæ petitionis inftantiam,fed ex certa noftra fcien- ribus, & efficaciffimis, & infolitis claufulis, & decretis,in
greg.Caffinen. tia,ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine, quod ex nuc genere vel in fpecie, ac alias in contrarium quomodoli-
fubiectarum. deinceps perpetuis futuris temporibus, dilecti filij,nunc bet conceffis , & innouatis. Quibus omnibus etiam fi de
Scias autěvo- & pro tempore exiftentes dicta Congregationis Vifita- illis,corumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, ac ex-
ta fecreta effe tores , ac Abbates , feu Prælati refpectiue , quibus mo- preffa, & indiuidua mentio,feu quæuis alia expreffio ha-
debereexCoc. niales ipforum recommendatæ, feu fub quorum regimi- benda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda
Trid.feff
.25. ne, gubernio , & cura,vt præfertur, exiftunt , toties quo- foret , illorum tenores, ac fi de verbo ad verbum infere-
de Regularib . ties faciendarum electionum Abbatiffarum huiufmodi
cap.6 rentur , præfentibus pro expreffis habentes, illis alias in
.
pro tempore cafus euenerit,in euentum quòd dicta Mo- fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter
niales prædictorum Monafteriorum in electionibus ipfa- & expreffe derogamus ; aut fi aliquibus, communiter vel
ram faciendis per duo fcrutinia non conuenerint , pof- diuifim ab Apoftolica fit Sede indultum, quòd interdici,
fint,valeant & debeant ipforum Monafteriorum Monia- fufpendi , vel excommunicari non poffint per literas
libus proponere duas vel tres eiufdem Monafterij Mo- Apoftolicas non facientes plenam & expreffam, ac de
niales , quas ad regimen & gubernium aptiores effe verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem.
iudicauerint grauantes in hoc eorum confcientiam , Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, Dat.P. A. z.
die 16. April
& illa ex dictis duabus vel tribus Monialibus fic pro- die 16.Aprilis 1574. Pontificatus noftri anno fecundo.
pofitis , quæ plura Monialium vota fiue fuffragia in
Tom. II. Ii 3 Inno
S
378 GREGORIV DECIMVSTER
TIVS
.
nis & regulæ quam fub humilitatis habitu profeffi funt
XVI. Innouatio conftitutionum Eugenij I V. circa po- immemores reperiri , qui fic ambitione dignitatum , &
teftatem Definitorum , & Vifitatorum Congre- officiorum ecclefiafticorum , in dicta Congregatione có-
gationis Caffinen.alias S.Iuftinæ Monachorum fequendorum, quò facilius de Congregationis rebus , &
perfonis ad corum libitum difponant , fe efferri patiun-
Ordinis S. Benedicti ; & prohibitio Ambi-
tur, vt ad ecclefiafticorum & fæcularium Principum auxi-
tus , necnon appellationis à Prælatis eiufdem
lia , vel occultè vel palam recurrant , & à S. R. E.
Congregat. Cardinalibus , aliifque Prælatis commendatitias literas
propterea expetant, & noui aliquid femper,vt optati có-
Qua respiciunt iftam Congregationem notauifupra potes fiant,in corum animæ perniciem parando, ac mo-
ad conft .I. Iulij II. liendo, eiufdem Congreg. quietem cum animarum illo-
Edita An. D. GREGORIVS PAPA XIII. rum periculo modico perturbent.

§. 5. Nos igitur præmiffis occurrere, ac eiufdem Con- Hic ideo Pont.
1574. ea iterato de-
Adperpetuam rei memoam.
gregat.Monachorum honori & quieti,quos in vifceribus cernis.
In Religione Ihil in vnaquaque religiofa familia,in qua obedien- gerimus charitatis;necnonad deterréda maleficia grauio-
vtilius
ibil Unlture Ntia firmiffinic lactis fundamentis , plerique fideles in gibus etiametiampornis propofitis, confulerecupientes ,
obedientia er- clauftris Altiffimo famulari ftudent,æque arbitramur effe
es
ga Superior . ac dictarum prædecefforis literarum feriem,ac fi de verbo
vtile,quam fupremam in eifdem auctoritatem gerentibus ad verbum infererentur , præfentibus pro expreffis ha-
omni contentione exclufam , ea qua decet reuerentia, bentes, Motu proprio,& ex certa noftra fcientia,fingulas
vniuerfos parcre, corumque dictis audientes effe,necnon prædecefforis præfati literas,ea in parte qua illæ auctori-
à regularis obferuantiæ profefforum pectoribus , bo- tatem illorum, qui pro tempore regenda Congregationi
norum affequendorum nimiam cupiditatem exulare. deputati erunt, refpiciunt quod ad corum nutum & be-
Haevt vigeat §. 1. Vtque hæc diuina affiftente gratia , maxime in neplacitum , Abbates & alios quouis nomine nuncupa-
Monachorum de obferuantia Congre- tos dicta Congregationis Prælatos, vel Officiales elige-
hic Congregatione
in Congr.Caf
Sinenfi ne
Pont.exoptat. gationis Caffinen, alias S. Iuftinæ de Padua Ordinis S. re , & electos fimiliter abfque aliqua caufæ cognitio ,
Benedicti , quæ vitæ fanctitate claruit , ex fententia no- feruatis alias ipfius Congregationis conftitutionibus , ab
ftra fuccedant , antiquas conftitutiones approbandas, & officio amouere & abfoluere poffint,Apoftolica auctori-
in illarum tranfgreffores duriores pœnas proponendas,& tate tenore præfentium approbamus & confirmamus , &
alias opportune prouidendum effe cenfemus , prout in quatenus etiam opus fit , eafdem quoad præmiffa dum-
Domino confpicimus expedire. taxaxat innouamus; quodque contra eos,qui in præmif-
Eugen. IV. de- §. 2. Accepimus enim , quod licet alias felicis recor- fis eifdem Superioribus , in electionibus vel amotioni-
it
zorib. .Def
creu ini- dationis Eugen . Papa Quartus prædecellor nofter , fub bus huiufmodi contradicere , vel fe opponere , aut cum
genera
lib bobe Datum Romæ apud Sanctum Petrum , anno Domini illis contendere præfumpferint , per poenam priuationis
dietiaprafta millefimo quadringentefimo trigefimo fecundo nono officiorum quæ obtinuerint , ac perfonæ coerctionem &
i, ad eos Kalend . Decembris Pontificatus fui anno fecundo . Inter carcerationem animaduertatur ,ftatuimus .
electionem & alia voluerit , in Capitulo generali eiufdem Congregat. §. 6. Cumque idemprædeceffor diftrictius inhibuerit, Iudicia cötra
deftitutionem
Abbatu e. fingulis annis celebrando , nouem Definitores ex Mona- ne cui Prælatorum vel Monachorum dicta Cogregatio- Monachos su-
Hare, vi fup. chis dicta Congregationis eligi , qui vocem in Capitulo nis,ab inftitutis,ordinationibus,correctionibus & man- marie & ap-
pellatione re-
in eiuscofs . haberent, ficque electos totum Capitulum præfatum re- datis Capituli generalis,fiue Præfidentis,aut Vifitatorum mota agi, ise.
Sup.
præfentare , corumdemque Definitorum ftatutis , confti- vel Rectorum eiufdem Congreg. ad quemcumque etiam debere decla-
tutionibus , ordinationibus , definitionibus , & cor- Sedem Apoftolicam, nifi defpeciali indulto Summi Pon- rat.
rectionibus , fingulos Congregationis eiufdem Mona- tificis liceret appellare, quamcumque appellationem , fi
chos , cuiufcumque dignitatis , ftatus , gradus , fiue aliquam quandoque interponi contingeret, cum inde fc-
conditionis exifterent , in omnibus efficaciter parere, cutis irritam decernendo. Si autem contra aliquem Præ-
ac huiufmodiDefinitores de Monafteriis , & locis , illo- latum vel Monachum dicta Cógregationis ciuiliter aut
rumque bonis ( prout viderent expedire ) difponere. criminaliter ageretur,fecundumftatuta & confuetudines
Necnon ex Monachis tunc præfentibus, & futuris, quos Congreg. præfatæ iuris communis apicibus , dilationi-
ad id idoneos iudicauiffent , in Abbates pro tempore bus,terminis & litium anfractibus omiffis procedi debe-
vacantium Monafteriorum , ac Prioratuum huiufmodi, re mandauerit , eiufdem prædecefforis exemplo adducti,
alias iuxta dicta Congregationis conftitutiones , ordina- quod quandocumque contra Monacos iudicium ex qua-
tiones, & ftatuta eligere , fue nominare. Necnon ad eo- uis caufainftitui contigerit,fummarie, fimpliciter , & de
rum beneplacitum taliter electos abfque aliqua etiam plano,ac fola factiveritate infpecta,necnon omni & qua-
caufæ cognitione , à regimine eciam dictorum Monafte- cumque appellatione remota agi.
riorum , & Prioratuum , quibus tunc præfuerint , & quæ §. 7. Appellantes vero,aut de nullitatibus fententia- Appellantes
tunc propterea vacare cenferentur, abfoluere, & amouere rum,proceffuum, & aliorum quorumcumque cótra fe de- coerceri
dat, cumman- eoru
pofle. cretorum vel actorum dicétes, vel aliquod aliud impedi- con ful ter ib.
Voluitquefer- 5.3 . Idemque per alias literas Datas Florentiæ , Pont. mentum interponentes,illis non obftan. priuatione offi-
uari,
Abbatetiamfi
ia va- fui anno quarto , decreuerit, dum occurrente vacatione ciorum, & carceris poenis itidem affici, & ad vlteriora in
caret apud SeMonafteriorum & Prioratuum dicta Congregationis, caufis, quas pro tempore agitari continget, priuationif-
dem Apoft. fed
etiam apud Sedem Apoftolicam vacantium , qua illis raque carceris , & aliarum pœnarum propterea inflictarum
eius conft.non
tione prouidendum effet ordinauit , prout in fingulis executionem procedi poffe volumus, cafdemq; pœnas ad
pofui. eiufdem prædecefforis literis plenius continetur. cos etiam Monachos, qui à iurifperitis, aut aliis quibuf-
H&c autě de- §. 4. Nihilominus nonnullos dicta Congregationis uis perfonis extra dictam Congregationem , abfque ec-
eretanon ob- Monachos , eius , quam Deo vouerunt obedientiæ plane rum Superiorum licentia, in his quæ ad obedientiam ,aut
feruantur. oblitos , præfaris Superioribus in electione , & amotione correctionem, eiufdemve Cengregationis regimen perti-
Abbatum, & aliorum ad eorumdem nutum, & beneplaci- nebunt,confilium capient extendimus.
tum Monafteriis & aliis officiis abfoluendis , & liberan- 5.8. Ac omnes & fingulos Monachos Congregationis Ambientibus
&eorü com-
dis , aut ad illa eligendis , & nominandis , aduerfari , & præfatæ cuiufcumque ætatis,gradus, conditionis, præe- plicibus pœ-
contradicere,& cum illis ad contentiones deuenire;alios minentię,& literature exiftentes,& quacumque dignita- nas imponit.
vero, ne contra eos veluti inobedientes , vel alia etiam te præfulgentes , qui ad Prælaturas , & alia officia dicta
ex caufa,aut ex quantumuis graui crimine & excelfu pro- Congregationis affequenda intenti , ad Principum &
cedi poffit, contra eiufdem Congregationis ftatuta & or- Prælatorum de gremio dicta Congregationis non exifté-
dinationes varias appofitiones & fubterfugia , aut alia tium fauores recurrerint , vel etiam pactis, pollicitatio-
impedimenta afferre vel interponere ; necnon abfque nibus,aliifque viis directe vel indirecte, palam vel occul-
corumdem Superiorum licentia , in his quæ ad morum te,ad dignitates feu officia in Congregatione præfata ob-
correctionem &regimen,adminiftrationemque Congreg. tinenda afpirauerint,vel aliis minus legitimis & honeftis
eiufdem pertinent , iurifperitos & alios confulere temere rationibus ea obtinere quæfiuerint, illorumque compli-
autos fuiffe,& nunc præfumere; quofdam etiam profeffio- ces & fautores , ad quafcumque Prælaturas dignitates,
&
& officia fpiritualia vel temporalia , & præfertim in

ipfa Congregatione , obtenta & obtinenda , perpetuo Ordinationes circa electionem Præpofiti genera- XVII.
inhabiles declaramus , ac obtentis Prælaturis , dignitati-
bus , adminiftrationibus vel officiis , eo ipfo priuamus, lis , & aliorum Prælatorum Congregationis
ac priuatos voce tum actiua tum paffiua carere decerni- Monachorum Eremitarum Sancti Hieronymi
mus, & declaramus.
de Obferuantia , eorumque ftudia, & acceffus
Promotiones §.9. Et in virtute fanctæ obedientiæ , ac fub excom- ad Vrbem.
canonice fieri municationis latæ fententiæ omnibus dicta Congrega-
Cubet.
tionis Monachis qui pro tempore regimini dicte Con- Ad haec vide que immutauit hic idem Pont . in fua
gregationis deputati erunt , præcipientes , diftricteque conft.90 . Ea quæ. vbi notabo.
mandantes , ne aliquos precibus , literis , vel fauoribus
.
Principum vel Prælatorum , aut aliorum extra dictum GREGORIVS PAPA XI 11 . Edita A. D.
gremium exiftentium adducti , ad cuiufuis generis præ- 1574
laturas , dignitates, officia , adminiftrationes & gradus
promouere præfumant ; immo promouendorum meri- Ro noftri muneris officio & charitate paterna , qua Exordium.
tis & virtutibus tantum infpectis , quod Dei caufam PROomnes religioforum Ordines profequimur, quæcum-
agant , memores fint , quo magis puro & fincero corde, que ad illorum ftatum , falutaremque tranquillitatem
nulla priuata aut mundana affectione commoti , in ele- pertinere arbitramur , ca adiuuante Domino inftituere
ctionum negotio procedant. Decernentes electiones & nitimur , atque ftudemus,
promotiones ad Monafteria , fic literis , aut aliis fauori- §.1 . Inter eos autem ad Congregationem Monacho- Congregati
bus Principum & Prælatorum , vel aliorum extra gre- rum Eremitarum Sancti Hieronymi refpeximus , que Monacho-
rum S. Hiero-
mium , vt præfertur , exiftentium , coruinque precibus paucorum numero continetur , vtpote cuius Monachi nymi ex eius
auc pollicitationibus , iniufte ac indebite extortas , nul- & Fratres ad centum fexaginta vix afcendunt , & ex inftituto habet
las , inualidafque efle , & aduerfus eos qui his minus antiquis conftitutionibus & confuetudinibus Priores Priores anna-
legitimis rationibus ad regenda Monafteria vel Prioratus, habet annales ; necnon in eodem Monafterio in quo les, do ÿj per
aut alia officia fe eligi , aut affumi obtinuerint , per Prioratus officium aliquem gerere contigerit , vel aliis tresannos in
Priores eligi
eiufdem Congregationis Superiores quandocumque eiufdem Congregationis Monafteriis , poffunt fingulis poffunt , &
procedi , & rei veritate cognita , condignis pœnis tam- annis vfque ad tres annos tantum , in Priores de nouo pofteaper an-
quam publica dicta Congregationis quietis perturba- eligi , ita tamen vt triennio elapfo quo rurfus in Prio- num debent.vacare
tores affici poffe & debere. Et ita per quofcumque Iu- res eligi valeant, ab huiufmodi officio faltem per annum
dices & Commiffarios , quauis auctoritate fungentes, vacare debeant .
etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac Sanctæ §.2. Hæc autem affidua mutatio , plurium defideria Ex qua fre-
Romanæ Ecclefiæ Cardinales , fublata eis & eorum cui- ita excitat , vt nonnulli profeffionis quam in habitu fin- quenti muta-
libet , quauis aliter iudicandi & interpretandi auctori- ceritatis & humilitatis Deo vouerunt , immemores , am- tione, ambits
tate & facultate , iudicari & definiri debere ; irritum ' biendis illius dignitatibus & officiis affidue incumbant, occafio
betur. pi
quoque & inane , fi fecus fuper his à quoquam quo magis pro eorum libito de rebus & bonis ad eamdem
quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter contigerit Congregationem pertinentibus difponere poffint,effræ-
attentari . nata vero hac cupiditate fic nonnulli efferri patiuntur,
Contrariis de- §.10. Non obftantibus quibufuis Apoftolicis , ac in vt Principum fæcularium
& aliorum auxilia & fauores
rogat.
prouincialibus & fynodalibus Conciliis editis , gene- plerumque occulte , quandoque etiam palam expetant,
ralibus vel fpecialibus conftitutionibus & ordinatio- illofque implorare non vereantur, diuerfa fuper his pacta
nibus , ac dictorum Congregationis & ordinis , etiam ineundo, feditiones excitando, præfentationes quas pra-
iuramento , confirmatione Apoftolica , vel quauis fir- cticas vocant exercendo , in maximum Chriftifidelium
mitate alia roboratis, ftatutis & confuetudinibus ; priui- fcandalum, ac publicam dicta Congregationis perturba-
legiis quoque , indultis , & literis Apoftolicis , illis & tionem , que ad labefactandum religioforum ftatum
illorum Superioribus , fub quibufcumque tenoribus & apertiffime tendunt.
formis , ac cum quibufuis claufulis & decretis , conceffis §3 . Nos igitur his incommodis per nouas editas or- Hic ideo Pot
& confirmatis. Quibus omnibus etiam fi pro illorum dinationes occurrendum effe cenfentes , Motu proprio, prasetes Prio-
fufficienti derogatione de illis eorumque totis tenori- & ex certa fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitu- res amouet &
alios deputas.
bus fpecialis , fpecifica , expreffa & indiuidua , non au-
dine , modernos dicta Congregationis Priores , ab offi- eifque Prio-
tem per claufulas generales idem importantes mentio, ciis Prioratuum huiufmodi abfoluimus & amouemus; ratus àfuturo
feu quæuis alia expreffio , aut aliqua alia exquifita forma
necnon dilectos filios Hieronymum Cremafcum moder- Capitalfigna-
ad hoc feruanda foret , illorum tenores , ac fi de verbo
num Præpofitum generalem , Martinum , Iulium, Con- rimandat.
ad verbum infererentur , præfentibus pro expreffis & ftantinum, Deodatum, Vrbanum, Aloyfium Comenfem,
infertis habentes , illis alias in fuo robore permanfu-
Hippolytum , Eufebium , Leandrum , Angelicum Loca-
ris , hac vice , Motu , & fcientia fimilibus latiffime de-
tum, Felicem & Stephanum, Dominicum & Timotheum
rogamus , ac derogatum effe volumus , contrariis qui-in Priores Monafteriorum eorumdem loco prædictorum
bufcumque. Aut fi præfatis Congregationi & Mo- eligimus. Affignationem autem eorumdem prioratuum Definitores d
nachis , vel quibufuis aliis communiter vel diuifim, vnicuique Priori per nos electo , à generali Capitulo fa- Capit.aliquot
dd. Priorum
ab Apoftolica fit Sede indultum › quod interdiçi, ciendam remittimus.
fufpendi , vel excommunicari non poffint per lite- 5.4 . Ac ex ipfis Prioribus , Hieronymum , Deodatum, conftituit.
ras Apoftolicas non facientes plenam & expreffam, Vrbanum, Aloyfium, Eufebium , Leandrum , Angelicum Priores pofteà
ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi inen- Locatum , Felicem & Stephanum pro hac vice dumtaxat eligendos per-
tionem .
in eiufdem Congregationis Definitores conftituimus & remanere
petuo Priores
de-
Tranfumptis §.11. Ac vt harum literarum notitia ad omnes dictæ deputamus.
tredi iubet. cernit.
Congregationis Monachos facilius deueniat , volumus 5.5. Priores vero huiufmodi in pofterum perpetuo
illas in generali dicta Congregationis Capitulo fingu- Priores durare decernimus , nifi aliquis fic eius exigenti- Sed eodem in
lo quoque anno publice legi , illafque in dicto Capitulo bus demeritis Priorali dignitate priuandus effet ; qui Monaft trien-
lectas fic arctare, ac fi legitime vnicuique intimate fuif- priuati ad dicta officia in pofterum exercenda inhabiles nio tantaper-
manere ,
fent, illarumque exemplis , vel! impreffis , manu Scribæ poftmodum exiftant. postea aliis
dicti Capituli , vel Notarij publici fubfcriptis , & figillo §.6. Vltra autem tres annos Priores in adminiftratione prafici tuber.
Præfidentis ipfius Congregationis vel alterius in digni- eiufdem Monafterij non permaneant, fed illi aliis Mona- Confirmat hie
tate Ecclefiaftica conftituti obfignatis , eamdem prorfus fteriis adminiftrandis præficiantur, &ad illa transferan- lem. VIII.
conft.21.
fidem haberi , quæ præfentibus haberetur fi eædem ex- tur ; ac trienniuma huiufmodi à Capitulo generali proxi-
hiberentur. mis temporibus celebrando numeretur. Capit. tamen
D.P.An.2. Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcato- §.7. Poffit tamen idem generale Capitulum quos iudi- fingulu annis
17. Aprilis. ris , die 17. Aprilis , 1574. Pontificatus noftri anno cauerit expedire , de vno ad aliud Monaſterium regen- ees transferre
valet.
fecundo. dum fingulis annis transferre. Hoc approbat
Ii 4 §.8.Quod inf.in cost. 90.
VS
GRE GORIVS STERTI
380 DECIMV .
6.8. Quod fi aliqui ex fupranominatis , qui in Prio- | tiæ luendam detinebitur , ac vocis tàm actiuæ , quàm
res per nos , vt præfertur , electi fuerunt , Prioratus fibi paffiuæ priuationis , aliifque etiam grauioribus arbitrio
delatos acceptare recufauerint , aut eos vel ftatim , vel pro tempore generalis Præpofiti imponendis panis
paulo poft dimittere voluerint , tunc & eo cafu liceat plectendus erit.
Capit. proxi- Capitulo generali proxime celebrando hac vice dim- 5.16. Sub eifdem pœnis edicimus , ne aliquis dicta Conftit. Pro-
Congregationis profeffores, Congregationis ad ne
Ordinem expreffe profeffus, in Vrbe, vcl ceriavelcau-
mú locoPrio- taxat corum loco alios dicta
got ia
yum vt fupra etiam fi de numero Vicariorum , vt infra dicetur , non alibi procuratores, aut negotiorum geftores , aut alio no-
deputatorum Jas Congreg.
vacantium extiterint , in Priores eligere , ac illos fubrogare , & ad minenuncupatos,circa caufas & negotia ad dictam Con- vel eius loco-
alios fubroga Prioratus huiufmodi officia exercenda per tempus præ- gregationem vniuerfam, vel illius Monafteria, aut regu- rum, omnibus
Tepoteft. dictum deputare. interdicit.
laria loca quomodolibet directe vel indirecte fpectantia
§.9. Præterea cum antea liceret quemcumque Mona- vel pertinentia, conftituere audear.
Prapofitigen.
Vifitatores, chum in prefbyteratus ordinem conftitutum , in Præpo-
5.17. Demum Præpofitum generalem ex Prioribus in Prapofiti gen,
Confultores, fitum generalem , Vifitatorem & Confultorem eligere, & pofterum eligi debere , & Capituli generalis auctoritate ex Priorib.
Definitores dumtnodo vocem haberet in generali Capitulo prædicto, electum , vitra annum in Generalatus officio minime dann eligi
ex numero mandat.
valerent , & mul- perfeuerare
Priorü eligen. etiam in Definitores illi omnes affumi poffe. Imo ex omnib.
effe decernit. titudo vocem & fuffragium in electione habentium , & 5.18. Sicque & non aliter in præmiffis per quofcum- vt inf.in cõſt.
eligendorum maximam pareret confufionem , propter que Iudices & Commiffarios quauis auctoritate fun- 21.Cle.VIIL
Imo ex omni- varias , illicitafque pactiones & pollicitationes quæ gentes , etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores, Aliter gefia
bus fubditis præmifforum occafione ineunt. Nos huiufmodi malo ac Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinales , fublata eis & irritat.
eligi poffunt
Frapofitus & obuiare volentes , quod iidem omnes , Præpofitus vide- eorum cuilibet , quauis aliter iudicandi & interpretandi
Definitores, ut licet generalis , Vifitatores, Confultores, & Definitores, facultate , iudicari , definirique debere , prædictaque om-
in d. conf. ex numero Priorum , ab ipfifmet Prioribus tantum cli- nia firma & inuiolabilia fore & effe , irritum quoque &
Clem. VIII.
num.21. gantur mandamus , præterquam in S. Alexij de Vrbe , & inane , fi fecus fuper his à quoquam quauis auctorita-
S.Pauli Ciuitatis Albanen . Monafteriis , in quibus pro te , fcienter vel ignoranter contigerit attentari , decer-
euitandis expenfis, & incommodis duos ex illis Mona- nimus.
chis qui ad ibi degendum , aut eorum alter conftituen- 5.19.Quocirca moderno & pro tempore exiftenti Præ- Omnespradi-
tur , pro tempore etiam fi Priores non effent, Vifitatores pofito generali, ac vniuerfis & fingulis dicta Congrega- Ha obferuare
prasipu.
depurari polle permittitur. Qui tamen vti corumdem tionis Monachis per Apoftolica fcripta, illis etiam in vir-
Monafteriorum Vifitatores in generali Præpofito vel De- tute fanctæ obedientiæ præcipiendo mandamus , vt præ-
finitoribus eligendis , vocem non habeant , quo ad reli- fentes literas humiliter recipiant, & quæcumque in ipfis
qua autem conceffa fibi per generale Capitulum auctori- continentur , alia defuper à nobis non expectata iuffione
tate fungantur. aut mentis noftræ declaratione , firmiter cuftodiant , &
Procuratores à
5.10. Infuper ex caufis prædictis , vitandique ambi- in omnibus illis ftudiofe ac reuerenter obedire pro-
Monaft.miffos tus gratia , cos procuratores qui ab vnoquoque Mo- curent.
adapi
voce clecti ua nafterio ad generale Capitulum deftinantur , vt de ftatu
gen: 5.20.Quin etiam ipfi Præpofito generali præcipimus, Public. huius
sarere decla- Monafteriorum à quo miffi fuerint , generale Capitu- vt eafdem præfentes in omnibus eiufdem Congregatio- confti.&cius
rat. execut Prepo-
lum prædictum plane edoceant , & ea omnia quæ ad nis Monafteriis, necnon ab omnibus Monachis pradictis fito gen. de-
Hoc corrigit illud pertinent poftmodum referant , necnon vocem inuiolabiliter faciat per fe vel alium obferuari , quof- mandat.
inf. in Clem.
VIll.in conft . in electione Præpofiti generalis , & Definitorum , tàm cumque contradictores & rebelles, ac etiamreclamantes,
21. actiuam quàm paffiuam habeant , illa in pofterum volu- eifque auxilium vel fauorem, publice vel occulte, dire-
mus carere.
te vel indirecte, quouis quæfito colore vel ingenio præ-
&
Electio Prioris 5.11 . Ad hæc fi medio tempore à celebrato Capitulo ftantes , tàm Ecclefiafticos quàm laicos cuiufcumque
vacantis ad generali vfque ad aliud celebran. alicuius Monafterij dignitatis , gradus, ordinis , & conditionis fuerint,
per
Capit.deferens Prioratum , quomodocumque , & ex quauis caufa va- cenfuras & pœnas Ecclefiafticas , ceteraque iuris & facti
eft, &c.
care contigerit , noui Prioris electio vfque ad Capitu- remedia opportuna, appellatione poftpofita compefcen-
lum generale proxime celebrandum , nec vltra differen- do , cenfurafque & pœnas etiam iteratis vicibus aggra-
da erit. Et interim Monafterij Vicarium , vel quemuis uando, inuocato etiam ad hoc,fi opus fuerit, auxilio bra-
alterum per Præpofitum generalem , cum voto Con- chij fæcularis.
fultorum per modum prouifionis dumtaxat deputan-
S. 21. Non obftantibus fel. record. Bonifacij Papa , Contrariis
dum .
Octaui prædecefforis noftri de vna, & Concilij generalis derogat.
Prioresex Vi- §.12. Nec aliquis ad Prioratum affumendus erit, nifi & edita de duabus dietis, & quibufuis Apoftolicis
, ac pro-
cariis eligen tempore vacationis , & tempore electionis fit alicuius uincialibus & fynodalibus Conciliis editis, generalibus
di funt-
Imo etiam ex Monafterij Vicarius. vel fpecialibus conftitutionibus & ordinibus , ac dicto-
non Vicariis, 5.13 . Vicariorum autem electio per Capitulum gene- rum Congregationis & Ordinis iuramento , confirmatio-
vt in d. bulla rale facienda erit , vt eft moris. Quod fi medio tempore ne Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , ftatu-
11. Clem VIII. aliqua Vicariatuum officia quomodocumque , vacare tis & confuetudinibus , priuilegiis quoque, indultis , &
Vicariori ele- contigerit, cum voto Confultorum generalis Præpofitus literis Apoftolicis , illis & illorum fuperioribus , fuper
Etio ad quos poterit Monachos in Vicarios eligere, provt ea in re duxe- quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibufuis
Specter. rit expedire.
etiam derogatoriarum derogatoriis , irritantibufque &
§.14. Ad euitandam etiam extra clauftra Monafterio- aliis decretis , in genere vel in fpecie, ctiam Motu, ſcien-
Monachis ex-
tra Claustra rum Monachis præfatis vagandi ac difcurrendi occafio- tia , & poteftatis plenitudine fimilibus , ac conſiſtoria-
Lectiones au- nem , Monachos ad quodcumque gymnafiumvel publi- liter , ac alias quomodolibet conceffis , ac etiam pluries
dire velprofi- cam academiam quibufuis ampliffimis priuilegiis fufful- confirmatis & innouatis ; quibus omnibus, etiam fi pro
teri vetat. Et tam, ad audiendas cuiufuis facultatis lectiones accedere, fufficienti illorum derogatione, de illis , eorumque totis
ceric mo- aut illas publice , vel priuatim profiteri prohibemus . In tenoribus fpecialis, fpecifica, expreffa & indiuidua, non
riis Monafle-
in
dopermittit. propriis autem Monafteriis dummodo in facultatibus, autem per claufulas generales idem importantes mentio,
vel in Theologia Magifterij , vel Licentiaturæ , aut alios aut quæuis alia expreffio feu aliqua alia exquifita forma
gradus fufcipere non audeant, ipfis arbitrio Præpofiti ge- ad hoc feruanda foret , illorum tenores, formas datas , ac
neralis dumtaxat literarum ftudiis à iure permiffis, operam fi de verbo ad verbum infererentur , præfentibus pro ex- '
dare concedimus.
preffis habentes & infertis , illis alias in fuo robore per-
Accel fum ad §.15 . Monachorum prædictorum nullus abfque ex- manfuris , hac vice, motu & fcientia , ac poteftatis ple-
Vrbem,abfque preffa licentia à Venerabili fratrenoftro Ioanne Epifcopo nitudiné paribus , latiffime derogamus , ac derogatum
Protectoris, Oftienfi Cardinale Morono nuncupato , nunc dictæ effe volumus , contrariis quibufcumque autfi prædictis
vel Prepofiti Congregationis , & pro tempore exiftente apud nos Se- Congregationi & Monachis, vel quibufuis aliis commu-
gen. licentia
prokibet. demque Apoftolicam Protectore , aut à Præpofito genc- niter vel diuifim ab Apoftolica fit Sede indultum , quod
rali in fcriptis obtenta, ad Almam Vrbem noftram fub interdici, fufpendi , vel excommunicari non poffint per
quouis prætextu fe conferre audebit ; fi fecus fecerit, car- literas Apoftolicas non facientes plenam & expreffam,
ceris, à quo per integrum annum ad pœnam inobedien- acde verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentioné.
5.22.Per
Constit. Ord. 6.22.Perhæc autem antiquis d. Congr. conftitutioni- pleraque Monafteriorum , ac Prioratuum fuorum , aliis
quo ad cafus bus , & laudabilibus confuetudinibus more vtentium in quam dicti Ordinis perfonis commendari , ac ab eorum
hicno expref- dicta Congregatione comprobatis , aut ftatutis , etiam Superioris obedientia per exemptionum , vnionum,
tioně Prapo-
fos,&deputa- forfan iuramento, confirmatione Apoftolica, vel quauis aliafque diuerfas vias tamquam membra à fuo corpore
fiti gen. facta firmitate alia roboratis , vel priuilegiis , indultis , vel li- diuelli , abftrahi , & difmembrari cœperant , fpeciofo illo
à Pio V. pra- teris Apoftolicis fuper præmiffis forfan emanatis , nifi regularis difciplina candore paulatim offufcato, vniuerfi
feruat. quo ad cafus expreffos , in nihilo penitus detrahere, Ordinis ftatus in miferabilem difperfionem , & defola-
aut literis piæ mem. Pij Papæ Quinti circa deputatio- tionem prolapfus erat , & in eadem expofitione fub-
nem moderni Præpofiti generalis derogare non intendi- iuncto , quòd tantis huius olim Deo , mortalibufque
mus ; quinimo tempore deputationis expleto Capitulo gratiæ Religonis incommodis aliter quam per antiquo-
generali minime ademptam effe volumus facultatem ; ruim ftatutorum , confuetudinum , rituum & priuilegio-
quo minus idem ad officium generalis Præpofiti eligi rum prædictorum vndique conuulforum , & diuerfi-
poffit. mode opprefforum reftitutionein mederi non poffe vi-
D.P. An.3. Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifca- debatur præfatus prædeceffor fupplicationibus ipfius
26. Maij. toris , die 26 , Maij , 1574. Pontificatus noftri anno Ludouici Abbatis in ea parte tunc inclinatus , antiqua
tertio. priuilegia per quofcumque Rom.Pontifices prædeceffo-
res fuos eidem Ciftercien. Ordini ; & eius Capitulo ge-
nerali indulta & conceffa ; per fuas literas approbauit;
confirmauit & innouauit , & alia defuper ftatuit & or-
XVIII. Confirmatio & extenfio gratiarum , priuilegio- dinauit.
rum , & indultorum Ordinis Ciftercienfis Mo-
§.2 . Et deinde piæ mem. Pius Papà Quintus etiam Pius . cit. in
nachorum S. Benedicti , nouæque ordinatio- prædeceffor nofter eodem erga præfati Ciftercien . Or- firmauit rub, eadě,con-
&
.nes pro feliciori eius regimine . dinis bonum ftatum , & reformarionem , zelo & animi quadam alia
propenfione affectus , antiqua illa eidem Ordini , vt de nouo con-
Alias ordinationes ad eumdemfinem , ftatuerunt præfertur , conceffa priuilegia & indulta , per fuas li- ceffit pro re-
Eugen. 111. m conft.2. Sacrofan t &a , fup. Cle- teras , etiam approbauit & confirmauit ; ac literis Pij formas einf
dem Ord.
ment. IV. in conft.3 . Paruus. fup. Bened.XII. Quarti prædeceffori s eiufmodi , etiam fuæ approbatio-
in conftit . 3. Fulgens . Pius IV. conftit. 70. In nis robur adiecit : Necnon nonnulla alia opportuna pro
eminenti . ac Pius V. in conftit.102 . Ex innu- temporis conditione præfati Ciftercien. Ordinis refor-
mationem concernentia , de nouo eidem Ordini & Ca-
meris.
pitulo generali conceffit & indulfit , provt in fingulis
literis præfatis plenius continetur. Cum autem firmiora
De inftitutione autem huius Ordinis , ac aliis eum con- fint ea , quibus Sedis prædictæ fæpius intercedit auctos
cernentibus notaui fup. in Pafchal. II. conft. I.
1.
ritas.
Defiderium. §3 . Nos cupientes , vt illa , quæ pro dicti Ordinis, Hic modo Pós.
cuius decus & integritatem , ac priftini candoris reftitu- eorum bullas
Edita An. D. GREGORIVS EPISCOPVS, tionem non minoriquam prædicti prædeceffores noftri approbat; &
1574. omnes ordina.
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. zelo affectamus, falubri directione, tam pie ac fancte ftationes & fta
Prooemium. Vperna difpofitione , cuius infcrutabili prouidentia tuta funt, inconcuffa perpetuo reimaneant , omnium & rasa d. Ord.
Sordinationem fufcipiunt vniuerfa , in fupereminenti fingulorum immunitarum , libertatum ; exemptionum , confirmat,
volens quod
Apoftolicæ dignitatis fpecula meritis licet imparibus conferuationum , facultatum ; ordinationum , ftatuto Abbas &
conftituti , ad ea , per quæ facræ religionis Ciftercien. rum, priuilegiorum , indultorum , & aliarum gratiarum; Prelati locás
Ordinis , nobis , & Sedi Apoftolicæ immediate fubiecti, necnon literarum Pij Quarti & Pij Quinti prædeceffo- & perfonas
ſtatus feliciter dirigatur , & regularis vitæ inftitutio iam- rum huiufmodi tenores præfentibus pro fufficienter ex- vifitent &
corripians:
diu à Sanctis viris , tam pie & religiofe tradita & confti- preffis & infertis haben. Motu proprio non ad Abbatis
tuta conferuetur, & fi quid deperire incœperit, Domino generalis , & Superiorum Ordinis huiufmodi , vel quo-
concedente reformationem fufcipiat , & in fuum prifti- rumuis aliorum inftantiam , fed de noftra mera liberali-
num ftatum reflorefcat , ac denique perfonæ fub fuaui tate , & ex certa fcientia , omnes & fingulas ab Abbate
Religionis huiufmodi iugo , Domino fecundum regulæ Monafterij Ciftercij , aliifque Superioribus & Capitulo
fuæ puritatem famulantes , fua in pacis quietis fuaui- generali Ordinis huiufmodi , eiufque deputatis , immu-
tate vota reddere, & fructus in Dei Ecclefia vberiores nitates, libertates , & exemptiones quibufuis , càm vito-
proferre valeant , libenter intendimus , & his quæ per rum, quàm S.Catharine Caietan. & S.Maria de Cœleftia
Rom. Pontifices prædeceffores noftros propterea con- nuncupateVenetiarum,aliifque Monialium Monafteriis,
ceffa & ordinata fuiffe reperiuntur , etiam noftræ appro- ac Prioraribus, & aliis regularibus locis dicti Ordinis, ac
bationis robur adiicimus , ac alias defuper ftatuimus, or- dilectis filiis Abbatibus , & Prioribus , dilectifque in
dinamus , moderamur & reformamus , provt in Domino Chrifto filiabus, Abbatiffis & Prioriffis,necnon Conuen-
confpicimus falubriter expedire. tibus, Capitulis , & perfonis eorumdem , tàm in Gallia,
Pius IV, con.. S.1.Dudum fiquidem fel. record. Pio Papa IV. præde- Italia, Hifpania, Portugallia, Germania, Anglia & Scotia,
firmauit anti ceffori noftro , pro parte bonæ mem. Ludouici olim Ab- quàm alibi vbilibet confiftentibus , ita quod immuni-
quas ordina batis Monafterij Ciftercij , Cabilonen. diœcefis expofito, tatibus , libertatibus & exemptionibus huiufmodi non
tio. indulta
ods in alta quod licet facer Ciftercien. Ordo in fumma puritatis & obftantibus , pro tempore exiftentes Abbas generalis
ftatuit vt fup. deuotionis perfectione , per multa retroactorum anno- nuncupatus , & alij Superiores dicti Ordinis, eorumque
in eiuscoft 70 rum fæcula , ac tamdiu exemplari Religioforum fuorum Vicarij , iuxta ipfius Ordinis inftituta; Monafteria , Prio-
In eminenti. vita atque fanctimonia , non folum in Regno Francia, ratus , & loca prædicta , ac illorum perfonas , tàm in
vbi fupremum eius caput videlicet, Ciftercij præfatum, capitibus quàm in membris vifitare libere & licite va-
cum aliis quatuor illius præcipuis nempe Firmitatis, leant.
Pontigniaci , Clareuallis , & Morimondi , Cabilonen. 5.4. Ac quæcumque priuilegia & indulta Apoftolica indulta
prædictæ , & Antifiodoren . ac Lingonen. refpectiue vifitandi Monafteria , tàm virorum quàm mulierum Or- Apoft.Epifco
pis , & aliis
diac. Monafteriis , filiabus Ciftercij nuncupatis , fed dinis huiufmodi quibuſuis Venerabilibus fratribus no- conceffa vifi
etiam per
alia fere vniuerfa Chriftiani Orbis climata cum ftris Patriarchis , Archiepifcopis & Epifcopis, ac dilectis tandi eadem
bonæ famæ , & virtutum odore , eximioque Religionis filiis aliis locorum Ordinariis , Abbatibus & aliis , quàm loca ; limi-
decore , ad ædificationem militantis Ecclefiæ quamdiu Generali Ciftercien. prædicto , ac aliis quatuor primis Abb
anturita vt
as prafa-
juxta Sanctorum Patrum inftitutiones, & regularia illius nuncupatis quatuor Monafteriorum filiarum Ciftercij , & Supe-
inftitura , præfatis aliifque Monafteriis de Monachorum nuncupatorum præfatorum Abbatibus , ceterifque Su- riores illa etia
dicti Ordinis perfonis prouifum , eiufque laudabilia perioribus eiufdem Ord. ad id ab ipfo generali Capitulo vifitare pof-
inftitura , ritus , confuetudines & priuilegia firmiter ob- depuratis perfonis , cuiufcumque ftatus , gradus , ordi- fine.
Hocidemf
feruata fuerant , Domino cooperante floruiffet. Nihilo- nis & præeminentiæ exiftentibus , per quofcumque Ro- tuit Pius IV.
minus tunc à pluribus annis citra , præfertim poftquam manos Pontifices prædeceffores noftros,ac nos & dictam ibid.
Sedem ,
ORIVS TIVS
' GREG VSTER
382 DECIM .
Sedem , etiam ad quorumvis Imperatorum, Regum, Re- mendari , feu alias quoquo modo aliis quam Ordi- debet menfa
ginarum, Ducum , & aliorum Principum inftantiam , vel nis ipfius perfonis concedi continget , vbi non fuerit, Content. di-
etiam Motu proprio , & ex certa fcientia , etiam confifto- inftituatur menfa Conuentualis , ab Abbatiali menfa finta
Abbatiaab &
rialiter, & cuin caufæ cognitione, fub quibufcumque te- diftincta & feparata , cum annuis fructibus , redditibus, fufficiens pro
noribus & formis , ac cum quibufuis etiam derogatoriis & prouentibus , iuxta Monafteriorum ipforum faculta- Monachis.
claufulis, irritantibufque,& aliis decretis, hactenus quo- tes competentibus , & houeftis, pro fufficienti Conuen-
modolibet conceffa , & etiam iteratis vicibus approbata, tus & Monachorum, aliorumque Religioforum eiufdem
& Apoftolicas , & alias literas defuper confectas , & inde Ordinis numero in vnoquoque ex ipfis Monafteriis per
fecuta quæcumque , ad hoc dumtaxat vt Abbati generali ipfos Generalem , & ceteros Ordinis ipfius Superiores,
& aliis Superioribus Ordinis,eorumque Vicariis, Mona- aut eorum Vicarios ordinando , quam quidem menfam
fteria huiufmodi , vt præfertur , vifitare liceat , Apofto- quia etiam ædificiorum , & locorum ad difciplinæ mo-
lica auctoritate tenore præfentium moderamur & limi- nafticæ obferuationem pertinentium , fcilicet templo-
tamus. rum , ornamentorum , iocalium , librorum Ecclefiafti-
Inhibitio con- §.5 . Inhiben, Patriarchis, Archiepifcopis , Epifcopis, corum , dormitorij , refectorij , aliorumque locorum re-
tra Epifc. & aliis fuperioribus Prælatis , videlicet fub interdicti in- gularium , necnon Monafteriorum claufuræ neceffariis,
aliosimpedie
tes illos in vi- greffus Ecclefiæ, ac fufpenfionis à diuinis, Abbatibus ve- & ordinariis reparationibus faciendis obligatam & ob-
futationibus. ro, & aliis inferioribus præfaris , ceterifque quibufcum- ftrictam effe volumus , vt in ea inftituenda expenfarum
que perfonis fub excommunicationis latæ fententiæ pœ- annuarum ad hæc neceffariarum ratio habeatur , ftatui-
Hoc idem vo- nis, ne Abbatem generalem , & alios fuperiores Ordinis, mus, & mandamus, ac ad eamdem menfam fic inftituen-
Luit PiusIV. corumque Vicarios præfatos quo minus vifitationes, dam , congruofque redditus affignandos ipfi Commen-
ibid.
iuxta regularia Ordinis inftituta huiufmodi, libere facere datarij omnino teneantur, & ad id etiam per cenfuras Ec-
poffint , per fe vel per interpofitas perfonas , directe vel clefiafticas , fructuum , reddituum , & prouentuum fe-
indirecte , aut alias quoquo modo impedire audeant vel queftrationes , & alia opporcuna iuris remedia cogi
præfumant. poffint , & debeant.
Monachi & §.6. Ipfis autem Monafteriorum , & aliorum locorum §. 10. Et quia ficut accepimus in multis dicti Ordi- Religiofi alte-
Moniales om- rius Ord. in-
nes, admittät prædictorum Abbatibus, Abbatiffis, Prioribus,Conuenti- nis tam virorum quam mulierum Monafteriis quamplu- trufi in locis
Abb.& alios bus, Monachis, Monialibus , & perfonis , vt Generalem, res mendicantiumalioium Ordinum Religiofi vtriufque husus Orain.
Superioresi aliofque Abbates,Superiores,&Vicarios præfatos,vt præ- fexus ab immemorabili tempore citra fe intruferunt , & aut inde cii-
fitan.fub pœ- fertur, vifitare volentes, benigne recipiant, eifque & eo- perfæpe intrudere præfumunt , quod illi vel inde reali- ciantur, aut
nis hicexpref- rum mandatis , in concernentibus eorum vifitandi offi- ter , & cum effectu eiiciantur , vel faltem habitum infra eiufdemonem
Ord.
fis. profeffi .
cium huiufmodi pareant, & humiliter obediant , in vir- annum fufcipiant , ac profeffionem regularem eiufdem faciant.
tute fanctæ obedientiæ , & fub fimilis excommunicatio- Ciftercien. Ordinis expreffe emittant , debitamque obe-
nis pœna diftricte præcipiendo mandamus. dientiam , & reuerentiam illius Abbati generali , & reli-
Confirmatio §.7. Et infuper vniuerfa & fingula priuilegia , præro- quis Superioribus prædictis præftent , ac diuinum offi-
omnium gra- gatiuas , immunitates , exemptiones , libertates , con- cium fecundum ipfius Ordinis morem celebrent , ſeque
tiarum Ord. feruatorias , facultates , indulta, & alias gratias Ciftercij, regularibus eius inftitutis omnino conforment. Quod-
Hoc habetur & quatuor filiabus nuncupatis Monafteriis , ac Ordini, que Monachi in Monafteriis , & Prioratibus eiufdem Or-
etiam in d. eiufque Capitulo generali , Definitoribus , & aliis Su- dinis , aliis piis locis pro tempore vnitis , annexis , & in-
confi.Pi IV. perioribus præfatis per piæ mem. Pafchalem Secundum, corporatis degentes , fint & remaneant fub obedientia,
Calliftum etiam Secundum,Eugenium Tertium, Alexan- & correctione Abbatis generalis , aliorumque Superio-
drum etiam Tertium , Lucium fimiliter Tertium, Hono- rum Ordinis Ciftercien .præfatorum, & fuorum Vicario-
rium pariter Tertium , Gregorium Nonum , Innocen- rum in omnibus , & per omnia , perinde ac fi vniones,
tium Quartum Sixtum etiam Quartum , præfertim annexiones , & incorporationes huiufmodi non emanaf-
commendas , & Commendatarios Monafteriorum , & fent , etiam fi in illis aliter caueretur , & vfus , non ta-
aliorum locorum Ordinis huiufmodi concernentia , & men à tempore immemorabili , vt præfertur, contrarium
quod Commendatarij pro tempore exiftentes nullam in obtineat , quæ contra ftatuti huiufmodi tenorem nemini
Monafteria dicti Ordinis fibi commendata , & eorum fuffragentur.
Monachos iurifdictionem exerceant , & quofcumque S.11.Quod nullæ alterius Ordinis Moniales nifi caufa Moniales al-
terius Ordinis
alios Romanos Pontifices prædeceffores noftros , & Se- legitima fubfiftente , in Abbatiffas Monafteriorum Mo- quando recipi
dem huiufinodi hactenus quomodolibet conceffa. nialium dicti Ordinis affumi , vel fi affumantur in poffint in Ab-
Confirmatio §.8. Necnon ordinationes & ftatuta ab exordio fun- eifdem Monafteriis recipi poffint , nifi immediato batiffas.
ordination dationis eiufdem Ordinis vfque in præfentem diem in Patre Superiore præfente , qui habitum illis exhibeat,
d.Ord. dicto Capitulo concorditer edita , etiam fi in vfu effe & ab eis tria fuftantialia vota , necnon iuramenta ob-
Hot habetur deficrint , dummodo per lapfum temporis immemora- feruandi ftatuta dicti Ordinis , ac fecundum ea viuendi
eriam in d. bilis , videlicet centum annorum in defuetudinem non recipiat.
conft. PijIV. abierint. Ac præterea fuper contributionibus , per om- S.12. Quodque omnia & fingula Monafteria Ordinis Monafl . om-
nia & fingula eiufdem Ordinis Monafteria Abbati Cifter- huiufmodi , tam virorum quam mulierum vbicumque nia tenentur
ad contribu
cij feu Capitulo generali prædictis , faciendis & foluen- exiften . feu eorum Abbates vel Priores , etiam Commen- tiones foluen-
dis , ac provt illa concernunt omnia &fingula alia in li- datarij, Abbatiffæque vel Prioriffe in fignum obedientia das Abbati
teris Apoftolicis , aliifque documentis defuper confectis & fuperioritatis folita regalia , videlicet, contributiones & Capitulo.
contenta , & inde fecuta quæcumque , licita tamen & folitas Abbati Monafterij Ciftercij , & Capitulo generali
honefta , ac decretis Concilij Tridentini non aduerfan- prædictis , omnibus exceptione , recufatione , præfcri-
tia , eiſdem auctoritate & tenore ex certa fcientia confir- ptione , & alia excufatione penitus ceffan. annuatim fo-
mamus & approbamus , ac illis perpetuæ & inuiolabilis fuere teneantur , & ad id compelli poffintfub excommu-
firmitatis , & noftræ approbationis robur adiicimus, nicationis latæ fententiæ pœna, eadem auctoritateftatui-
omnefque & fingulos , iuris & facti defectus , fi qui mus, & ordinamus.
forfan interuenerint in eifdem fupplemus. Necnon po- §.13 . Et infuper vt Monafteria Ciftercien . Ordinis Monaft. etiä
tiori pro cautela cadem omnia & fingula priuilegia , præ- huiufmodi , quorum quamplurima , vt accepimus præ- commendata,
& nat
rogatiuas , facultates , exemptiones , quatenus fint in fertim in vtraque Sicilia confiftentia , aut debitis officiis tro de iurepa-
us lai-
vfu , conferuatorias , indulta , & alias gratias eifdem deftituta , aut Monachis ob non præftitam alimoniam corü, deflituta
modo & forma , quibus Ordini , eiufque Abbatibus, deferta , aut omnino collapfa , retecta, reclufa , patentia reficiantur &
Capitulo generali , & Superioribus prædictis per dictos reperiuntur , & vt prophana habentur , ad Conuentum, reducatur, ad
claufuram.
prædeceffores conceffa funt , illis de nouo auctoritate & difciplinam , & bonam frugem reuocentur , de Apofto-
renore prædictis concedimus & innouamus . licæ poteftatis plenitudine etiam ftatuimus , & ordina-
In Monaft. 5.9 . Et præterea quod in Monafteriis dicti Ordinis, mus , vt omnia Monafteria , & loca dicti Ordinis , tam
Commendatis
diuerfis perfonis , etiam fi Epifcopi, Archiepifcopi , in vtraque Sicilia , quam ceteris omnibus Orbis parti-
alts perfonu, quæ
quam ipfius Patriarchæ , & Ș . R. E. Cardinales exiſtant, de præfentibus conftituta , etram commendata , ac etiam de iurepa-
Brd. infti commendata, etiam reperiuntur , & in futurum com- tronatus laicorum quocumque modo exiften. que
conuulfa, =
conuulfa, diruta, & extenuata exiftunt, reficiantur, & ad vt omnes vifitationes follicite , & prudenter , ac cum
debitam claufuram reducantur. Ac pro faciliori præmif- pietate fiant , falutem animarum, Religionis zelum, per-
forum executione conueniens pecunia ftatuatur, & quo- petuum cultum diuinum , claufuram , obedientiam , &
tannis in id opus donec abfolutum fuerit, erogetur, ac in cetera omnia, quæ ad mores , correctionem , & Religio-
eifdem, & ceteris locis, quemadmodum corum facultates forum ædificationem pertinent, procurando, Quibus in
ad id fuerint fufficientes , competens Monachorum & rebus vbicumque non funt menfa Conuentuali affignati
Miniftrorum numerus reftituatur. redditus, qui hoc onus ferre poffint , Abbates , & Com-
In Ecclefiis S.14. Ipforumque quoque Ecclefiæ , facriftiæ , dormi- mendatarij , ac alij quicumque adminiftrationem fpiri-
prouideantur toria, & officinæ vafis, veftimentis, libris, facra,& cómuni tualium , & temporalium vifitandorum Monafteriorum
neceffaria ad fuppellectile ac ceteris omnibus ad diuinum cultum , & habentes, neceffaria omnia miniftrare, ac contributiones,
fum Mona monafticum vfum neceffariis conuenienter inftruantur. & fumptus pro gerendis aliis communibus negotiis
chorü,& cul- Milfæ præterea facrificium,&alia diuina officia nocturna, dicte Sedis auctoritate impofitas , ac etiam ad brachij
tum diuinum
Miffaque & & diurna quotidie in choro pfallendo iuxta ritum dicti fæcularis adhibitionem præftare.
alia officia in Ordinis fine intermiffione celebrentur. Infuper vbi facra 5.21 . Vifitatores , ac folitos & neceffarios ipforum fa- Vifitatores
eifdem quoti- lectio iuxta Concilij Tridentini difpofitionem haberi mulos,& iumenta debita Hofpitalitate recipere, & eifdem hospitari bent à co m-
de-
die celebren-
non poterit , præter eos libros , qui ad diuini officij & in omnibus auxiliari omnino debeant, & ad id etiam cen- mendatariis.
tur.
chori vfum neceffarij funt, faltem Biblia & Catechifinus furis & pœnis Ecclefiafticis per Capitulum , ac etiam per
ad Parochos ante aliquot annos editus,item opera S.Ber- , ipfos Vifitatores compellantur.
nardi, & fi qui alij ad honeftam Monachorum occupatio- 5.22 . Ne porro deferendi Monafterij occafio Mona- Comendatary
nihil deira-
nem haberi poterunt , habeantur , nifi de illis in affigna- chis præbeatur , quod ex vagandi libertate illis à Com- hant de ne-
tione menfæ Conuentualis iam profpectum reperiatur, mendatariis oblata , vt expenfis parcant , plerumque ceffariis Mo-
ita tamen, vt de his omnibus, necnon vafis, veftimentis, cuenit , præcipimus , & interdicimus , ne vlli omnino nachorum,
& cetera fuppellectile præfata femel receptis , omnes Commendatarij quicquam, vel minimum , de menfa , & eos ob delicta
Conuentus rationem reddere debeant. aliis neceffariis detrahant , neque vllo modo diminuant, non eiiciant,
fed ad fupe-
Nouity in- §. 15. Et vt Nouitij ea qua decet difciplina informen- aut quempiam etiam propter delictum eiiciant , fed riores defe-
Aruantur
duobus Mo- in tur, vnum aut duo Monafteria in quacumque Prouincia quotiefcumque Monachi quid admiferint , quod quirant.
nafteriis cus vbi commode fieri poterit , ordinentur , in quibus Ma- dem animaduerfione dignum fit › id quamprimum
iufcumque giftri etiam ceterorum Monafteriorum Nouitios diuini Priori Clauſtrali , vel fi grauius fit delictum Viſitatori
Prouincia. officij rationem , & regularis obferuantiæ inftituta do- fignificent , qui correctionem iuxta Ecclefiæ & dicti Or-
ccant , ita vt quodlibet Monafterium fuis neceffariafup- dinis ftatuta faciat , qui fi vltra fex menfes diftulerit , eo
peditet, & fi nullos habuerit , alij pro eo eiufque impen- ipfo fit ab officio depofitus , & ad illud , ceteraque om-
fis recipiantur , & inftruantur. nia Ordinis eiufdem officia triennio inhaabilis cenfea-
Conuentus §. 16.Omnia ædificia Conuentus quoquo verfus clau- ' tur, ftatimque Præfidentes correctionem huiufmodi aliis
claudatur, & dantur, portæ non neceffariæ obftruantur , clathri fene- committere teneantur.
nullo modo ftris,vbicumque opus fuerit infigantur.Templa, Sacriftiæ
impediantur §. 23. Ad hæc volumus , & mandamus , vt apud Archiuiü fidt
à Commen- Capitula,Dormitoria, Refectoria, Infirmaria,& omnino dictum Monafterium Ciftercij conftituatur , conftitu- Ciftercy cum
indice cuiuf
datarius vel alia Clauftri partes nihil prophani patiantur , nec Con- tumve reftituatur Archiuium in quo Index ordine com-
cumque Mo-
aliis. uentus horreum , penu , præfepia , nec prorfus vlla pro- pofitus omnium aliorum Monafteriorum , Prioratuum naft.& bene
mercalia Abbatum , Commendatariorum , conductorum Ecclefiarum, & beneficiorum dicti Ordinis in omni parte ficiorum ac
aut aliorum recipiant, nec illa à Commendatariis , pen- Orbis conftitutorum , etiam in commendam obtento- bonorum &
fionariis , aliifve de Clauftro non exiften. occupentur, rum , vel vnitorum habeatur , & item diftinctum cuiuf- iurium corü,
fed illis folum proprij clauftrales vtantur , provt ad que inuentarium fiue repertorium bonorum , proprieta-
diuini officij cele rationem , regularemque obferuan- tum , rerum,iurium & actionum omnium, necnon exem-
tiam fuerunt conftituta. plum authenticum inftrumentorum , priuilegiorum ;
Mulieres loca §.17 . Mulieribus omnibus cuiufcumque qualitatis, fundationum , donationum , literarum , auctoritatum
Ordinis non dignitatis , & ætatis , ingreffus clauftri , & aliorum lo- &, monumentorum quorumcumque conficiatur , con-
ingrediantur. corum regularium , etiam ædium partis , quæ ab Abbati-
fectumque fideliter afferuetur.
Hoc firictius
vetuit PiusV bus , Commendatariis , Prioribus , aliifve miniftris, Reuocatio in-
5.24. Reuocamus quoque, & abolemus omnia & quæ-
dultorum &
in eius bella etiam diuifim poffidentur , fit penitus interdictus , & cumque priuilegia , auctoritates , licentias , difpenfatio- licentiarum
20. Regula- fi fecus factum erit , tam ingredientes quam recipien- nes, & indulta cuiufque priuati rerum, & bonorum vfus habendi ali-
rium . tes excommunicationis fententiam incurrant , carcer
proprietatis , poffeffionis , & dominij , omnibus cuiuf- quidpropriu.
quoque ad correctionem monachorum , vbi non eft, cumque gradus,& dignitatis Monachis dicti Ordinis per
conftituatur. quofcumque Romanos Pontifices prædeceffores noftros,
İnuentarium 5.18. Et in omnibus Monafteriis inuentarium om- ac nos, & dictam Sedem eiufque Legatos ex quibufcum-
fat in quoli- nium præfatorum , necnon inftrumentorum fundatio- que caufis, etiam Motu proprio, & ex certa fcientia con-
bet Monafte- num , dotationum , auctoritatum , exemplarium , om- ceffa, confirmata , & innouata , quibufcumque concepta
rio omnium
iurium & boniumque munimentorum confcribatur , & in formam formulis, ac claufulis, & decretis fuffulta , quorum om-
norum. authenticam redigatur, illudque & cetera omnia præfata nium tenores præfentibus haberi volumus pro expreffis,
fideliter afferuentur, ficubi vero locorum quicquampro- ac volumus illa omnia vires , & effectum de cetero non
ducendum erit , exemplum ab Archetypo defumatur & habere ; quin etiam Vifitatores, & ceteros omnes, quiin
tranſmittatur , nifi talis contigerit neceffitas , vt ipfum huiufmodi proprietarios feuere non animaduerterint ad
exemplar producendum fit, quod tunc in fidem alicuius ! officia huiufinodi, & alia ipfius Ordinis minifteria perpe-
probati deponatur , qui idoneè caueat illud ipfum quam tuo inhabiles effe.
primum re portandum . §.25 . Ceterum , vt vicina plebs egena , pro Religionis Eleemofynas
Monasteria confuetudine , & inftituto confoueri , ac ceteri piam, & pauperibus
§. 19. Illa quoque Monafteria locis patentibus confti- fubminiftrent
exiflentia in tuta , quæ propter Turcarum , feu Prædonum , vel hæ- fidelem rerum adminiftrationem collaudare poffint , eif- Commenda-
locisnon tutis reticorum incurfiones tute feruari non poterunt , facto dem Commendatariis præcipimus , vt in fuis Monafte- tarij.
ad loca vide ipforum iuribus , literis , auctoritatibus , tabulis, riis pauperes eleemofynis pro modo facultatum profe-
transferantur
aina. monumentis , atque omni prorfus fuppellectile , mobi- quantur.
libufque bonis , iocalibus , & rebus fideli inuentario , & §. 26. Quia verò nihil æque diffolute,& indifciplinate Appellatio no
datur ad Le-
fi opus erit earum omnium depofitio fiat apud perfo- viuendi licentiam adfert, quam impunitatis fpes, eamque gatos , vel
nam fide & facultatibus idoneam , ita vt nihil omnino non ita pridem,tam nonnulla eiufdem Ordinis Monafte- Nuncios Apo
inde fine confenfu expreffo,& fpeciali mandato Conuen- ria,quam illorum perfonæ ex eo nancifci coeperint,quod ftolicos à fen-
tus moueri valeat , in Ciuitates , oppidave vicina trans- à fententiis,& decretis per ipfius Ordinis Generalem,aut tentia Abba-
ferantur. eitis Vicarios in Prouinciis deputatos,contra fe latis, ad is, alior
Superiorum
Wifirationės 5.20. Ceterum ad reftituendam monafticam difcipli- noftros , & dicta Sedis Legatos , & Nuncios prouocan- huius Ord.
follicite nam, &reftitutam conferuandam, Ciftercij , & ceteri pa- do , pœnas in fe conftitutas eludere fatagunt , in anti-
prudenter. tres Abbates,in Capitulo generali prouideant diligenter, quorum ftatutorum , confuetudinum, ritaum , & priui-
legiorum
legiorum præfatorum præiudicium, & ipfius Ordinis Su- cuius eorum defuper fuerint requifiti folemniter publi-
periorum contemptum , ideo ne abufus , & incommoda can.ipfifque efficacis defenfionis præfidio affiften.faciant
huiufinodi tractu temporis altius irrepant , prouidere auctoritate noftra Abbates, Vicarios, Vifitatores, & alios
volentes, Motu,fcientia, & poteftate fimilibus,ftataiinus, præfatos, confirmatione, approbatione, adiectione, fup-
& ordinamus,ac diftricte præcipimus, & interdicimus, ne pletione, conceffione, ftatuto, ordinatione, in nouatioue,
vlli omnino dicta Sedis Legati,vel Nuncij appellationes præcepto, interdicto, renouatione, abolitione, ac fui ge-
à fententiis, & decretis per Abbatem generalem, vel eius neralis voluntatis mandatis,decretis noftris,aliifque præ-
Vicarios, aut Superiores præfatos, latis vel promulgatis, miffis pacifice frui,& gaudere,ac præfentes literas ab om-
vt præfertur, pro tempore interpofitas , vllo modo reci- nibus, quos illæ concernunt, inuiolabiliter, & inconcuffe
piant, aut admittant, neque de illis cognofcant, feu illa- obferuari, non permittentes Abbates, Vicarios ,Vifitato-
1 rum , vel quocumque alio prætextu , Monafteria, Priora- res, Superiores , ac alios præfatos defuper contra carum-
tus, aut alia loca eiufdem Ordinis vifitent , fed quotief- dem præfentium tenorem quomodolibet indebite mo-
cumque ad illos aliquid in Monachos , aut perfonas hu- leftari, contradictores quoflibet, & rebelles per præfatas,
iufmodi animaduerfione dignum deferri contigerit,iuxta ac alias fententias,cenfuras,& pœnas,aliaque opportuna
formam Commendatarij circa delicta Monachorum , & iuris , & facti remedia , appellatione poftpofita compe-
perfonarum carumdem per nos , vt præfertur , præfcri- fcendo, ac legitimis fuper his habendis feruatis proceffi-
ptam , Vicarium ipfius Ordinis in illa Prouincia inftitu- bus, fententias, cenfuras , & pœnas ipfas , etiam iteratis
tum monendum curent, qui delinquentes fub pœna fu- vicibus aggrauando, inuocato etiam ad hoc, fi opus fue-
perius ad id conftituta exemplariter corrigere , & punire rit, auxilio brachij fæcularis.
teneatur. Decernen . appellationes , prouocationes , aut 5.30. Non obftantibus præmiffis , & fanctæ memoria Clauf.derog.
quafcumque alias reclamationes à Monachis , & perfo- Bonifacij Papæ Octaui pariter prædecefforis noftri de
nis huiufinodi ad dictos Legatos, feu Nuncios, vel loco- vna, & in Concilio generali edita de duabus dietis, aliif-
rum Ordinarios, vt præfertur, pro tempore interpofitas, que Apoftolicis , ac in prouincialibus , & fynodalibus
vel interponendas, ac proceffus defuper habitos, vel ha- Conciliis editis, generalibus , vel fpecialibus , conftitu-
bendos, necnon inde fecuta , vel fequenda quæcumque, tionibus , & ordinationibus , necnon quibuflibet etiam
nullius fore roboris , vel momenti , ac generalem Abba- iuramento, confirmatione Apoftolica,vel quauis firmita-
tem , & Vicarios , necnon Superiores præfatos , ad cor- te alia roboratis, ftatutis, & confuetudinibus, declaratio-
rectionem,& punitionem delinquentium Monachorum, nibus , inhibitionibus , & decretis , priuilegiis quoque,
& perfonarum Ordinis huiufmodi , appellationibus, indultis, & literis Apoftolicis, Legatis, Nunciis, & Ordi-
prouocationibus, & reclamationibus huiufinodi nequa- nariis præfatis , ac aliis quibufuis perfonis fub quibuf-
quam obftan. procedere poffe, & debere. cumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis etiam de-
Claufula pra- §. 27. Præfentes quoque literas , de fubreptionis , vel rogatoriarum derogatoriis, aliifque efficacioribus , & in-
feruatiua obreptionis , aut nullitatis vitio , feu intentionis noftræ folitis claufulis , irritantibufque & aliis decretis , in ge-
buiusconft. defectu, quouis prætextu, quæfitove colore, vel ingenio nere, vel in fpecie , etiam Motu fimili , etiam confiftoria-
nullatenus notari, argui, vel impugnari poffe, neminem- liter , aut alias quomodolibet conceffis ac etiam iteratis
que illas quauis de caufa etiam iuftiffima impugnantem vicibus approbatis, & innouatis ; quibus omnibus, etiam
in iudicio , vel extra audiendum effe , nec illas fub quifi pro illorum fufficienti derogatione , de illis eorumque
bufuis fimilium , vel diffimilium conceffionum , gratia- totis tenoribus fpecialis, fpecifica , expreffa , indiuidua,
rumque reuocationibus, fufpenfionibus, limitationibus, ac de verbo ad verbum, non autem per claufulas genera
modificationibus, derogationibus, aut aliis contrariis di- les idem importantes , mentio feu quæuis alia expreffio
fpofitionibus , etiam per nos , & fucceffores noftros Ro- habenda, aut aliqua alía exquifita forma ad hoc feruanda
manos Pontifices , ac Sedem pradictam, etiam Imperato- foret , illorum veriores tenores, formas, datas, & decreta
ris, Regum, Reginarum, Ducum , & aliorum Principum in eis appofita , ac fi de verbo ad verbum nihil penitus
intuitu, & contemplatione, aut in eorum, vel etiam nul- omiffo, & forma in illis tradita obferuata inferti forent,
lius fauorem fub quibufcumque tenoribus, & formis, ac præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, illis alias
cum quibufuis claufulis, ac etiam vim contractus, aut le- in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat fpeciali-
gis , feu ftatuti perpetui inducentibus decretis , & alias ter, & expreffe derogamus, & fufficienter derogatum effe
quomodolibet conceffis , & concedendis , ac quibufuis decernimus, necnon omnibus illis, quæ in literis Pij IV.
conftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis defuper & Pij V. ac aliorum prædecefforum præfatorum expref-
quomodolibet editis,& edendis aliquatenus comprehenfum fuit non obftare, contrariis qubufcumque aut fi ali-
di,neque illis aliquo vmquam tempore, etiam per Sedem quibus communiter,vel diuifim ab eadem fit Sede indul-
præfatam derogari poffe , nec derogatum cenferi, nifi de tum, quod interdici , fufpendi , vel excommunicari non
toto tenore,& dat.præfentium expreffa mentio habita,& poffint per literas Apoftolicas non facientes plenam &
derogatio , fufpenfio , reuocatio, limitatio, modificatio, expreffam ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi
aliaque premiffa de Ciftercij,aliorumque quatuor primo- mentionem.
rum nuncupatorum Abbatum predictorum expreffo con- 5.31.Ceterum quia difficile foret eafdem præfentes ad Fides danda
tranfumptis
fenfu facta fuerint, & fi aliter derogari,reuocari,fufpendi, diuerfa loca,Prouinciafque circumferre,volumus, & dicta huiusbulla.
limitari, aut emendari contigerit, huiufmodi derogatio- auctoritate decernimus , quod illarum tranfumptis , feu
nem, reuocationem, fufpenfionem, limitationem, corre- exemplis , etiam formis impreffis manu alicuius publici
&tionem , & emendationem nullius effe roboris, vel mo- Notarij fubfcriptis , & figillo Abbatis generalis , aut ali-
menti, & quoties ille,vel illa emanabunt, toties in prifti- cuius ex aliis Superioribus Ordinis huiufmodi munitis,
num,& validiffimum ftatum reftituta,& de nouo, etiá fub plena, & indubia , acea prorfus fides vbique etiam in iu-
quacumque dat.per ipfum Abbatem Monafterij Ciftercij dicio adhibeatur , quæ ipfis originalibus adhiberetur fi
pro tempore exiften . eligen. concefla effe, & cenferi. forent exhibitæ, vel oftenfæ.
Decretum ir- 5.28 . Sicque per quofcumque Iudices , & Commiffa- Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Piſca- D.P Any
ritans.
rios quauis auctoritate fungen. etiam S. R. E. Card. aut toris , die 12. Iulij , 1574. Pontificatus noftri anno 12. Iulij.
caufarum Palatij Apoftolici Auditores , fublata eis, & eo- tertio.
rum cuilibet quauis aliter iudicandi , & interpretandi fa-
cultare,& auétoritate ,iudicari , & definiri debere, irritum Declaratio fuper executione breuium feu litera XIX.
quoque , & inane , fi fecus fuper his à quoquam quauis
rum Apoftolicarum de capienda poffeffione
auctoritate fcienter,vel ignoranter contigerit attentari.
Deputatio beneficiorum Ecclefiafticorum , cum interpre-
S.29. Et nihilominus omnibus noftris , & dictae Sedis
executorй & tatione Concil . Trid . feff.24. cap.20 .
Legatis, & Nunciis , vbicumque exiften. ac locorum Or-
facultates
dinariis, necnon Ordinis præfati Conferuatoribus , ipfo- Contra impedientes execationem literarum Apofto
rumque fingulis per Apoftolica fcripta mandamus, qua-
licarum , vide conft.39 . Clem. VII. Romanus.
tenus præfentes literas , & in eis contenta quæcumque
vbi,& quando opus fuerit,ac quoties pro parte Abbatum, Sup . & Pauli V. conft. 63. § . 24. cum ibidem
Vicariorum,Vifitatorum, & aliorum præfatorum , feu ali- notatis.

GREGO
Edita A. D. GREGORIVS EPISCO P VS, fed ex certa fcientia, ac de mera nofttà deliberatione de-
I571. Seruus Seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. claramus, per conceffionem literarum in forma breuis,&
D Romani Pontificis prouidentiam circumfpectam fub annulo Pifcatoris fuper capienda poffeffione quo-
Apertinere dignofcitur ,dubia fuper facrorum Conci- rumcumque beneficiorum difpofition. Apoftolica re-
liorum decretis pro tempore infurgentia, fic fuæ declara- feruatorum feu affectorum, Sedis,& Cam.Apoftolicarum
tionis oraculo dilucidari, & interpretari, vt exinde litium nominibus apprehendenda,& in eiufdem poffeffionis in
difpendia inter fideles quoflibet valeant fubmoueri. fauorem prouiforum ab ipfa Sede de eifdem beneficiis,
Exordium.
5.1 . Accepimus fane nuper, quod licet multoties Ro- poftqua literas fub plūbo fuper prouifionis huiufmodi
Rom.Pons.fo- manus Pontifex, vt prouifiones, & gratiæ per eum de be- habuerunt expeditas relaxatione, necnon affiftentia ipfis
let quandoq ; neficiis
pracipere , vt pro tempore vacantibus,ac fuæ, & Sedis Apoftoli- prouifis literis defuper fub plumbo expeditas habenti-
poffeffio cæ difpofitioni, & ordinationi referuatis, in fauorem dibus præftanda , & aliorum inibi expreflorum executione
fructus benefi- uerfarum perfonarum fibi gratarum & acceptarum facta, facienda , quæ mandata executiua funt , & fummariam
cioriSedi Ap. executioni debitæ demandentur , &, ne ( dum literæ dumtaxat caufarumpropter quas illæ emanarunt cogni-
referuatorum ,
nomineeiufde Apoftolicæ fub plumbo defuper expediuntur ) beneficiationem requirunt,decretis Concilij huiufmodi non con-
Sedis appre- ipfa ab aliquibus indebite occupentur,aut aliqua in fpiri- traueniri, nihilque præiudicijillis inferri, vel eorum for-
hendatur,do- tualibus,& temporalibus detrimenta fuftineant,nonnum- mam in aliquo violari , neque id dici, aut cenferi , vel
nec litera A- quam corporalem poffeffionem ipforum beneficiorum, & executionem literarum earumdem propterea in aliquo
post. expediй-
tur, & quan- illis annexorum,iuriumque & pertinentiarum quomodo- fufpendi fiue remorari, aut facultatem litterarum execu-
doque etiam cumque Sedis, & Cameræ Apoftolicarum nominibus ap- toribus conceffam impediri,fed executores ipfos , & ab
madas,proui- prehendi, ac omnes, & quofcumque fructus, redditus, & eis deputatos fubexecutores facultates fibi per eafdem
fos ipfos in prouentus beneficiorum,& annexorum eorumdem perci- literas, vt præfertur conceffas,vti, frui,gaudere, & contra
poffeffionem
induci, pi,exigi, eofq; integros perfonis prædictis,poftquam ipfæ illis non parentes ad declarationein incurfus pœnarum,
literas fub plumbo expeditas haberent , vna cum dicta & cenfurarum in eifdem literis in forma breuis conten
poffeffione confignari , quandoque vero, dum literæ fub tarum,ac innouationem brachij fecularis procedere , ac
plumbo huiufmodi expedita exiftút, vt ius fuum vnicui- alia omnia,& fingula eifdem literis contenta ( illarum taż
que illorum conferuetur,& temerariorum audacia debita men formaferuata) facere , & exequi, libere, & licite po-
caftigatione compefcatur , ac ipfæ literæ Apoftolica faci- tuiffe,& poffe,necnon proceffus defuper habitos, & for-
lius debitæ executioni , vt par eft , demandentur, proui- matos, haben dofque & formandos,ac inde fecuta , & fe-
fos de beneficiis in corporalem , realem , & actualem pof- quenda quæcumque firma, valida , & efficacia fuiffe , &
feffionem , beneficiorum , & annexorum , iuriumque & effe,& fore,fuofque integros,& plenarios effectus fortiri
pertinentiarum prædictorum induci,& inductosin ea ma- debere in omnibus,& per omnia.
nuteneri amotis quibuflibet intrufis detentoribus ab eif- 5.4. Præfentes quoque literas , de fubreptionis , vel Clauful. pra-
dem,aliaque fieri, & exequi per diuerfas fuas in formabre- quopiam alio defectu notari , impugnari , vel inualidari ſeruátiuá,
uis, & fub annulo Pifcatoris confectas literas mandet, & nullatenus poffe.
præcipiat , certis inibi modo , & forma tunc præfcriptis, §. 5. Sicque in præmiffis omnibus > & fingulis per Pecretum ir-
ritans.
dilecto filio caufarum Curiæ Cameræ Apoftolicæ genera- quofcumque Iudices , & Commiffarios quacumque au-
li Auditori, feu aliis executoribus defuper deputatis, qui- ctoritate fungentes, etiam Palatij Apoftolici Auditores, &
bus omnino parendum effet. S.R.E. Cardinales (fublata eis, & eorum cuilibet quauis
Multi tamen
§ 2.Nihilominus nonnulli beneficiis prædictis inhian- aliter iudicandi, & interpretandi facultate, & auctoritate
d impedien. tes,ac gratias prædictas cludere, eorumque intrufiones, & iudicari , & definiri debere , necnon irritum, & inane , fi
xecutione
Har u litedi
ra- detentiones improbe tueri fatagentes, executionem lite- fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter,
um Ap.dice rarum in forma breuis huiufmodi , & facultatem per eas vel ignoranter contigerit attentari.
bant caufas ipfis executoribus attributam , diuerfis dubiis, & cauilla- 5.6 . Diftrictius inhibentes, in virtute fanctæ obedien- Contralenie-
omnes in pri- tionibus remorentur, & proceffus per eofdem executores tiæ oinnibus & fingulis cuiufcumque ftatus, gradus, or- tium pœnă.
ma inftantia
Spectare ad defuper habitos, & formatos, ac inde fecuta quæcumque dinis, conditionis,& præeminentia exiftentibus,& qua-
Ordinarios , nulla,& inualida,nulliufque roboris,vel momenti effe,ne- uis etiam Epifcopali, Archiepifcopali,vel alia maiori di-
exceptiscaufis que attendi debere contendunt,fub prætextu quod in de- gnitate,& ecclefiaftica , etiam Cardinalatus honore ful-
à Pont.per creto facri Concilij Tridentini feffione vigefimaquarta, gentibus , & quauis fæculari poteftate fungentibus , ne
Speciale com
fcriptum re- . capitulo vigefimo, difpofitum fuerit, quod caufæ omnes decreto, & declarationi noftris prædictis, quouis quæfi-
mittendiss adforum Ecclefiafticum quomodolibet pertinentes,etiam to colore directe,vel indirectè contrauenire audeant, vel
fi beneficiales fint in prima inftantia coram Ordinariis lo- præfumant.
iu
corum dumtaxat cognofcantur , exceptis his , quæ xta §.7. Et nihilominus vniuerfis , & fingulis noftris , & Executorum
Canonicas fanctiones apud Sedem prædicta funt tracta- Sedis dicta Nuntiis , ac locorum Ordinariis , eorumque depusatio, &
facultates.
dæ , vel quas ex vrgenti , rationabilique caufa iudicauerit officialibus , quatenus ipfi & corum finguli , per fe vel
Summus Pontifex Romanus , per fpeciale refcriptum Si- alium, feu alios præfentes literas, & in eis contenta quæ-
gnaturæ fuæ eius manu propria fubfcribendum commit- cumque, vbi & quando opus fuerit, & quoties pro parte
tere, aut auocare. Verum cum decretum huiufmodi Con- prouiforum,& executorum,& fub executoru prædictorý,
cilij conceffionem prædictarum literarum in forma breuis feu quarumcumq; aliaru perfonarú in præmiffis intereffe
& illarum executionem nihil efficiat, neque per illos cau- habentium , vel alicuius ex eis fuerint requifiti folemni-
ſa,ſeu inſtantia introducatur, fed mere executiue procedi ter publicantes,eifque in præmiffis efficacis defenfionis
mandetur,literæ quoque in forma breuis annulo Pifcato- præfidio affiftentes , faciant auctoritate noftra prædictos
ris munitæ non minoris fint efficacia , & auctoritatis prouifos,& executores,& fubexecutores,feu alios in pre-
quam refcripta Signaturæ Romani Pont. eius manu pro- miffis intereffe habétes,coruq; fingulos,decreto, declara-
pria fubfcripta. tione,inhibitione , & aliis præmiffis pacifice frui,& gau-
Ideobic Pont.
§. 3. Nos in his noftræ debitæ declarationis cautelam dere,ac præfentes literas, & in eis contenta huiufmodi ab
declarat exe- adhibentes, ac prouiforumprædictorum ius aduerfus du- omnibus quos illa concernunt, & concernent quomodo-
cutionem aru bia , & cauillationes huiufinodi , æquitate , & iuftitia libet in futurum inuiolabiliter obferuari. Non permit-
modi literhu-
Apoftolicaru fuadentibus præferuare volentes , necnon prædicta- tentes aliquem defuper contra illarum tenorem quomo-
impediri non rum , & quarumcumque literarum in forma breuis fu- dolibet indebite moleftari. Contradictores quoflibet,
poffe
dis. expradi. per capienda poffeffione nomine Cameræ huiufmodi , & rebelles , per fententias , cenfuras , & pœnas Eccle-
aut in fauorem literarum fub plumbo expeditarum , fiafticas , aliaque opportuna iuris , & facti remedia , ap-
tàm à prædecefforibus noftris , quam nobis , & dicta pellatione poftpofita compefcendo , ac legitimis fuper
Sede hactenus conceffarum tenores , ac litis , & caufæ fi his habendis feruatis proceffibus , fententias , cenfuras,
quæ defuper executæ fint ftatum , & merita , nomina- & pœnas ipfas etiam iteratis vicibus aggrauando , inuo-
que & cognomina iudicum , executorum , & collitigan- cato etiam ad hoc fi opus fuerit , auxilio brachij fæ-
tium præfentibus pro fufficienter expreffis habentes, cularis.
Motu proprionon ad ipforum prouiforum , aut aliorum §. 8. Non obftan. fel.rec. Bonifacij PP.VIII. prædecef, Claufe derog
nobis pro eis fuper hoc oblatæ petitionis inftantiam, foris noftri de vna , & in Concilio generali edita de
Tom. II. KK duabus
TIVS.
386 GREGORIVS DECIMVSTER
duabus dietis (dummodo non vltra tres dietas aliquis au- , tenoribus,& formis,ac cum quibufuis etiam derogatoria
&toritate præfentium ad iudicium non trahatur ) aliifque rum derogatoriis,aliifque efficacioribus,& infolitis clau-
Apoftolicis,necnon prouincialibus,& fynodalibus Con- fulis, necnon irritantibus, & aliis decretis, in genere,vel
ciliis editis,fpecialibus,vel generalibus conftitutionibus, in fpecie, etiam motu,& fcientia fimilibus,aut alias quo-
& ordinationibus contrariis quibufcumque.Autfialiqui- modolibet in genere,vel in fpecie,ac alias cóceffis, appro
bus communiter, vel diuifim ab eadem fit Sede indultum batis,& innouatis,quibus omnibus, etiam fi pro fufficien-
quod interdici, fufpendi, vel excommunicari non poffint ti eorum derogatione, de illis corumque totis tenoribus,
per literas Apoftolicas non facientes plenam , & expref- fpecialis, fpecifica, & expreffa, indiuidua, ac de verbo ad
fam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi men- verbum, non autem per claufulas generales idem impor-
tionem. tantes, mentio feu quæuis alia expreffio habenda,aut ali-
Exemplorum §.9. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad qua allia exquifita forma ad hoc feruanda effet , tenores
fides.
fingula loca vbi opus fuerit deferre,volumus, & dicta au- huiufmodi,ac fi de verbo ad verbum nihil penitus omiffo,
&toritate decernimus, quod earum tranfumptis etiam im- & forma in illis tradita obferuata inferti forent, præfenti-
preffis manu alicuius Notarij publici fubfcriptis,& figillo bus pro expreffis habentes , illis alias in fuo robore per-
perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis, ca- manfuris, hac vice dumtaxat fpecialiter, & expreffe dero-
dem prorfus fidesin iudicio,& extra adhibeatur, quæ ipfis gamus,contrariis quibufcumque aut fi aliquibus cómuni-
originalibus adhiberetur fi forent exhibitæ, vel oftenfæ. tervel diuifim ab Apoftolica fit Sede indultum , quod in-
D.P. An. 3.
Dat. Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris die terdici, fufpendi, vel excommunicari non poffint per lite-
10. July.
10.Iulij, 1574. Pont.noftri anno 3 . ras Apoftolicas non facientes plenam, & expreffam ,ac de
verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem.
XX. Iurifdictio , & facultates S.R.E. Cardd . Protecto- §. 4. Volumus autem quod præfentium tranfumptis Fides danda
träfumptis &
etiam impreffis, manu Notarij publici, dictique Collegij Sanctie pa-
rum Collegij Germanici in Vrbe..
Secretarij fufcriptis & figillo communi eiufdem Collegij nalis.
De inftitutione , & priuilegiis eius , attønde fup. munitis, cadem prorfus fides, in iudicio, & extra illud, ac
alias vbicumque opus fuerit adhibeatur, quæ adhiberetur,
conft.14. Poftquam. eifdem præfentibus fi exhibitæ forent , vel oftenfæ.
Edita An.D. GREGORIVS EPISCOPVS,
Nulli ergo omnino hominum, &c. Si quis autem hoc
-
I574. attentare, & c.
Seruus Seruorum Dei . Ad futuram rei memoriam.
Dat.Romæ apud S.Marcum,anno Incarnationis Domi- D. P. An zi
Exordium. Ro noftri muneris officio æquum eft prouidere,vt qui nicæ 1574. Idibus Iulij, Pont,noſtri anno 3 . 15. Iulij.
in fcholis bonarum difciplinarum operam dant,à per-
PRO
turbationibus quantum poteft liberentur.
Jurifdictio $.1.Quocirca Collegium Germanicum pridem à nobis Iurifdictio Inquifitorum hæreticæ prauitatis , in XXI.
Cardi. Prote- in Vrbe noftra inftitutum , in quo non minus quam cen- cos qui ad ordinem presbyteratus minime pro-
itoru Collegÿj
tum pueros, ex vniuerfa Germania Septentrionalibufque moti , Miffas celebrant , & Pænitentiæ Sacra-
cognofcendi
etus caufas illi adiacentibus regionibus colligendos,liberalibus fcien- mentum miniftrant.
Jummarie, tiis,ac difciplinis, necnon facris Canonibus, & Theologia
&.c.
inftrui , atque erudiri volumus, & ad illorum fuftentatio- Hoc idemfupponunt Paulus IV.Six V.atque Clemens
nem ,redditus annuos decem millium aureorum ipfi Col- VIII.dum ab Inquifitoribus eiufmodi reos prania
legio perpetuo attribuimus , fpeciali priuilegio profequi degradatione , Curia faculari tradendos effe de-
volentes , Motu proprio Venerabilibus fratribus noftris creuerunt , vt videre eft in d. Clem. conftit.81 .
Io. Oftien. Morono, & Alexandro Præneftino Epifcopis, Et fi alia s.
Farnefio , ac dilectis filiis noftris Marco S. Georgij ab
Altaemps , & Prolomao S. Agatha Comen . ac Ludouico Hanc Clem.VIII . conft.contra non promotos ad facrum
S.Onuphrij titulorum Madrucio nuncupatis, prefbyteris Prefbyteratus Ordinem , Sacramentales confeffiones
Cardd. eiufdem Collegij Protectoribus, & Defenforibus audientes , aut Miffam celebrantes , cofque præuia de-
à nobis conftitutis , ac corum cuilibet, omnes, & fingulas gradatione Curiæ fæculari tradendos, editam,extendit,
caufas ciuiles, criminales, & mixtas d. Collegij, illiufque & ampliauit ad omnes etiam minores,vigintiquinque
Collegialium, Scholarium, Rectoru, Magiftrorum, Oeco- annis, dummodo vigefimum ætatis annum compleue-
nomorum, Aduocatorum , Procuratorumque , aliorumque rint. S.D. N. Vrtan.VIII. in conftit.79 . Apoftolatus.
inf. tom.4.
Miniftrorum, & Officialium pro tépore exiftentium, Col-
legium prædictum,illiufq; res,iura,actiones,& bona con- GREGORIVS PAPA XIII. ■dita A. D.
cernentes dumtaxat,tam actiue, quam paffiue,per fe ipfos, 1574.
Adperpetuam rei memoam.
aut quemlibet ipforum vel eorum,aut cuiuflibet ipforum
Auditorum, feu Auditores , aut alium vel alios qui eis vi- bia quævariis doctorum opinionibus hinc inde di-
debuntur, etiam fummarie,fimpliciter,& de plano,ac fine Exordium.

ftrepitu , & figura iudicij , necnon manu regia, nullaque uerfa fentientibus agitantur, ad iurifdictionem Sanctifli-
tela iudiciaria feruata, fed fola facti veritate infpecta, atq; mi Officij Inquifitionis hæretica prauitatis pertinent,
etiam omni, & quacumque appellatione remota, audien- noftræ declarationis oraculo (prout ratio ipfa fuadere vi-
di, cognofcendi , decidendi, & fine debito terminandi,vel detur) dilucidentur , vt nulla cuiquam dubitandi occafio
etiam delegandi, & ad hunc effectum quofcumq; citandi, in pofterum relinquatur.
ac quibus,& quoties inhibendum fuerit, etiam fub pœnis 5.1. Ad aures noftras fiquidem nuper peruenit,multos Dubium , an
pecuniariis, & aliis eorum arbitrio,ac in fubfidium iuris, effe qui dubitent , an contra eos , qui in fario prefbytera- in
qui non funt
Ordine
cenfuris Ecclefiafticis, inhibendi, ceteraque omnia in pre- tus ordine non conftituti, Miffas celebrare, confeffiones, prefbyteratus
miffis, & circa ea quomodolibet neceffaria, & opportuna ac abfolutionem impartiri, aufi fuerint, per officium San- miffas ce-
faciendi, & exequendi, liberam auctoritate Apoftolica te- ctiffimæ Inquifitionis hæretica prauitatis in Hifpania- brat, c. pof-
nore præfentium concedimus facultatem . rum Regnis inftitutum , & illius Inquifitores proceden- fint ab Inqui-
Decretum Ir- fitoribus hare-
rilans. §. 2. Decernentes irritum , & inanc fi fecus fuper his à dum, vel etiam animaduertendum fit, ac hi , qui talia pa- tica prauita-
quoquam quauis auctoritate fcienter,vel ignoranter con- trauerint, per Inquifitores prædictos puniri debeant. Nam tis puniri.
tigeritattentari.
etfi multorum fententia affirmetur, prædictum delictum
Derogatio co- 5.3 . Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio-
trariorum. ab Inquifitoribus plectendum effe , hifce præfertim tem-
nibus Apoftolicis, ac ftylo Palatij,& Romanæ Curiæ,nec- poribus, quibus hæretici temere audent proferre , etiam
non quorumcumque tribunalium Vrbis prædicta iura- fæculares corum facramentorum miniftros effe poffe, non
mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate defunt tamen hi, qui contrariæ adhærent opinioni, vnde
alia roboratis , ftatutis , & confuetudinibus , priuilegiis plerumque per eorumdem Regnorum Inquifitores diuer-
quoq; indultis, & literis Apoftolicis eifdem Tribunalibus la feruntur in huiufmodi caufis fuffragia.
& Curiis,illorumq; Iudicibus etiam eiufdem Palatij Au- §.2 . Nos itaque , vt omnis difficultas dubitatioq; tol- Declaratio
ditoribus, ac quibufuis aliis perfonis, fub quibufcumque latur , animaduertentes , eos qui prefbyteratus ordine quod poffint.
Mon
non funt infignari , & fe in adminiftrandis dictis Sacra- fenfas tollere pro noftro erga hanc Almam Vrbem pater-
mentis ingerunt, facto catholicam veritatem impugnare,, no amore dignaremur. Quam rem dum nos diutius dif-
quæ folos prefbyteros miniftros eorumdem facramento- ferimus , plurimorum eamdem ob caufam querimonias
rum conftituendo , illis dumtaxat quibus eadem munera expoftulantium fuftinuimus , quin etiá intelleximus pu-
congruere exiftimauit , committi voluit , eorum qui in blicum ipfius Vrbis ornatum deferi, & magnifica ædificia
prefbyteratus ordine non conftituti Miffas celebrant , ac iampridem inchoata , propter nimiam quorumdam cupi-
confeffiones audiunt,vt præfertur, cognitionem,& puni- ditatem interrupta pendere,plurimofque ea de caufa ædi-
tionem , etiam ad Inquifitionis officium , & Inquifitores ficandi confilium abieciffe. Quibus malis, quoad minimò
ante dictos pertinere, & quod huiufmodi delicti ratione Ciuium noftrorum , ac Curialium detrimento fieri poffit,
aduerfus cos inquirere, procedere, ac culpabiles repertos mederi cupientes, cum etiam in literis Sixti , ac Leonis, ac
punire,officium,& Inquifitores prædicti valeant, Apofto- Pij Quarti huiufmodi multa addenda , & minuenda , ac
lica auctoritate præfentium tenore perpetuo declaramus, alias animaduerfione digna apparerent , opportunum ar-
& definimus. bitrati fumus, omnibus prædictis Sixti,Leonis,& Piorum
Et ita & non §. 3.Et ita ab omnibus,& fingulis Ordinariis ,& delega- literis antiquatis , & abrogatis , quæab illis ad publicum
aliter iudice- tis iudicibus , fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliter Vrbis, illiufque diftrictus ornatum,aeris falubritatem, ac
tur.
iudicandi , & interpretandi facultate , iudicari , & definiri
priuatorum etiam commoditatem prouide tunc ordinata
debere, irritum quoque & inane,fi fecus fuper his à quo-
fuerant , ea magis commoda his temporibus ratione mo-
quam quauis auctoritate fcienter,vel ignoranter contige-
derata, fimulque ca que nos de nouo ftatuenda duximus,
rit attentari , decernimus . vna complecti omnia,ne publicum bonum ,ac decus iace-
Quibufcumq; 6.4.Non obftantibus conftitutionibus,& ordinationi - re diutius pateremur.
non obftan. bus Apoftolicis , necnon iuribus municipalibus , legibus 5.2. Itaque dictas ac quafcumque alias prædecefforum Abrogatio co-
regnorum prædictorum pragmaticifque fanctionibus, ac literas, quatenus ad aliquod eorum, quæ his noftris lite- ftitutionum
Apoftolicari
ftatutis, & confuetudinibus Ciuitatum, & locorum quo- ris cótinebuntur, pertinent,deque aliquo corum ftatuunt, circa difpoft
rumcumque dictorum regnorum, etiam iuramento, con- aut difponunt antiquantes , & abrogantes, atque penitus ta in hac co-
firmatione Apoftolica,vel quauis firmitate alia roboratis, reuocantes, & tollentes, de poteftatis nobis tributæ ple- ftit. &facul-
priuilegiis quoque, indultis, & literis Apoftolicis forfan nitudine ftatuimus, quod qui pro tempore fuerint S.R.E. tas Camera-
ry & Magi-
per nos, ac quofcumque alios Romanos Pontifices præde- Camerarius, atque ædificiorum, & viarum Vrbis Magiftri, ftrorü cogendi
ceffores noftros fub quibufuis verborum formis, & info- quacumque Vrbis parte neceffarium atque vtile fore co- dominos loco-
litis claufulis ,irritantibufque & aliis decretis,etiam Motu gnouerint, poffint pro viis,areis,plateis,aliifque locis pu- ru ad ea ven-
proprio, & ex certa fcientia, feu de Apoftolicæ poteftatis Llicis, fiue veteribus dirigendis, & ampliandis, fiue nouis dendum
vius ,& pre
locis
plenitudine , vel ad fupplicationem Regum, Ducum , & ducendis, & conftituendis ,cogere dominos domorum,& publicis diri
aliorum Principum conceffis, & confirmatis,quibus om- locorum quorumlibet, tam Ecclefiafticos quam fæculares gendis.
nibus illorum tenores præfentibus pro expreffis haben- quacumque dignitate præditos,vt vendant Conferuatori
tes, illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum- bus,aut Sindico eiufdem Vrbis domos, & loca, quæ Came
taxat fpecialiter , & expreffe derogamus, ceterifque con-
rarius , & Magiftri prædicti ad id neceffaria duxerint, fiue
trariis quibufcumque. illa domini ipfi habitent,fiue aliis locare foliti fint, pretio
Dat.P.An. 3. Dat Romæ apud S.Marcum, fub annulo Pifcatoris,dieà Magiftris prædictis ftatuendo.
6.August. 6.Augufti , 1574. anno à Natiuitate Domini, Pont.autem §. 3. Vbi vero aliquas ruinas effe perceperint , locaue Domoſque di-
noftu anno 3. aperta viis publicis hærentia, ne laceræ atque inhabitatæ rutas , areas
aliaqueloca
domus,interruptaq; fpatiis interiacentibus viarum fepta, cua exifit-
XXII. De ædificiis, & lure congrui, ac iurifdictione , & Vrbi deformitatem atque incommoditatem afferant , cu- tiapenes vias
facultatibus S.R.E. Camerarij, & Magiftrorum rent ipfi Camerarius, &Magiftri eas celeriter farciri, ita- publicas class
Viarum Vrbis. que quofcumque dominos , fiue directos, fiue vtiles do- den.
morum dirutarum , vel arearum , aliorumue locorum va-
Hoc officium in Vrbe antiquiffimum reintegrauit cuorum fecus vias publicas iacentium grauibus pœnis
Martinus V.in conft.9.Et fi in cunctarum.Et eius propofitis, breuique ipforum arbitrio præfinito tempore,
iurifdictionem ampliauit Sixt.IV. in conft.20. Et cogant domos dirutas , vel areas , aliaue loca huiufmodi
ab eis poffeffa, muro faltem claudere , murumque ipfum
fi de . Leo X.in conft.19 . Inter. ac Pius IV.in conft.
ad eam altitudinem , quæ proxima ædificia , proximof
102. Inter. ac Pius V. omnes eorum difpofitiones que muros æquet, vel ad aliam, quam ipfi præfcripferint,
ad terminos iuris reduxit in conft. 126. Ad hoc attollere. Eamque ob caufam iidem Camerarius , & Ma-
nos.Et idcirco ifte Pont.d.officium innouat,&fa- giftri , fi ipfis vifum fuerit, interdicant interim inde do-
cultates, iurifdictionemque prafcribit , ampliat, minis exactionem , ac conductoribus , fi qui forte fue-
rint , folutionem penfionum feu canonum , aut cen-
& declarat.
fuum , eafque faciant in huiufmodi opus ipfofmet con-
Ad hæc omnia vide etiam nouum Stat. Vrbis lib. 3. ductores impendere , quas cum conductores ita impen-
cap.39. derint, domini acceptas ferre debeant , cum vero im-
EPISCOPVS, pendere iuffi neglexerint , opus quod in tempore iuxtà
Edita An. D GREGORIVS
1574. huiufmodi præfcriptum factum non fuerit, fua ipfi im-
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. penfa perficient. Quod fi vel nulli fint conductores, vel
Exordium. Væ publice vtilia, & decora effe huic Almæ Vrbi ra- penfiones interea temporis debitæ facis operi non fint,
Qtio arque vfus docuit, ea
tio ipfa atque capriuatis cupiditatibuss
priuatis cupiditatibu neque tamen domini poffidentes domos dirutas aut
ac commodis præferenda cenfemus. areas locaue aperta huiufmodi fic clauferint , ex tunc
Caufa huius 5.1. Cum itaque fel.mem.Pius Papa V.prædeceffor no- præfinito tempore , elapfo fi vtiles tantum domini fint
conft. fter nonnullas per fel. record. Sixtum IV. Leonem X. & ab vtili eorum dominio,omniqueiure quod inde eis com-
Pium etiam I V. fimiliter prædeceffores noftros ad orna- petebat, cecidiffe intelligantur , locaque ipfa ad directos
tum Vrbis editas conftitutiones,vna cum decreto Came- dominos libere,cum onere tamen illa ita claudendi, deuo
ræ Apoftolicæ de inquilinis in emptionibus domorum luta fint eo ipfo. Si vero etiam directum dominium , fiue
præferendis , tanquam iuris communis correctorias , & per proxime dictam deuolutionem fiue alias habeant , li-
quæ nimis late à fudicibus interpretatæ caufam iniuriæ ceat prædictis Camerario & Magiftris, poftquam fic præ-
quamplurimis pauperibus inferendæ præberent, duobus finitum ipfis dominis tempus affluxerit , tum exigendis
editis fcriptis,quorum folam fignaturam fufficere voluit,
propofitis pœnis,tum aliis crefcente contumacia etia gra-
Motu proprio abrogaffet , & ad viam iuris communis re- uioribus,& fæpius incutiendis cos plectere,tum vero etia
duxiffet,Dilecti filij Senatus Populufque Romanus abro- captis ex aliis illorum bonis pignoribus, eifq; per
fubha
gationem , & reductionem huiufmodi ægre ferentes, ini- ftationem de more diftractis, pecuniam cogere, vnde mu-
tio Pontificatus noftri,& alias perfæpe publico decreto à | rus, & præfcriptum opus omnino perficiatur. Vel fi hac
nobis enixe poftularút fupplices,vt literas præfatas Pij V. quoque ratione non profecerint,loca eadem,modo domi-
vti decori publico, ac multorum ciuium commoditati in- ni ipfi illa non incolat,propofitis ad hoc femel vel pluries
Tom. I. KK A edictis
TIV
388 GREGORIVS DECIMVSTER S.
edictis quibufcumque perfonis illa nouis ædificiis inftau- volente fua fponte domino vendendum erit , teneatur
bent vicinis
rare,vel faltem fic claudere volentibus locare,aut emphy- venditor perquirere à vicinis , quotquot erunt , qui rem
intimare,i
teufim , etiam ad longum tempus, vel ad vnius autplurium aliquam immobilem illi contiguam habuerint ( etiam fi que acceptores
perfonarum fiue fucceffiuarum fiue nominandarum vitas, fe empturos nullo modo antea profeffi fint ) an aliquis iurare vendi-
atque etiam perpetuo concedere , vel etiam vendere , aut eorum velit rem vendendam emere, eifque pretium atque tione effe ve
alias alienare, pro penfione aut canone , aut pretio quod omnia pacta & conditiones, quibus cum alio vere , omni- ram,aliquin
vicini retra-
reperiri poterit , ita quidem vt ex pluribus hoc cafu , que procul fictione contraxit , intimare, perquifitio au hunt inf. an
oblatoribus , fi quis rei particeps , aut confors fuerit , is tem , & intimatio fiat per vnum ex Curforibus feu man- num à d. c.
præ omnibus obtineat , nifi forfan , & ipfe in claudendo datariis perfonaliter quidem fi reperti fuerint, fin autem, fcientia.
Imo debent,
negligens fuerit,præter hunc auté,vicinis ceteris, & inter duorum Curforum, feu mandatariorum diligentia reperi- intimare etia
vicinos qui magis indiget, vel qui vicinus eft àpluribus ricommode non poterint,fiant domi dimifla copia,abfen- Inquilino, vt
partibus, inter ceteros vero qui plus, quique ad maiorem tibus autem abVrbe , docto extraiudicialiter & fummariè mox fequi-
Vrbis ornatum ædificare voluerit, præferatur, iudicio co- coram eifdem Camerario & Magiftris eos abeffe,fiant per tur.
rumdem Camerarij & Magiftrorum . publicum edictum locis , quibus in Vrbe confuetum eft,
Adificantes
Poffunt muro §. 4. Propriuatis autem ædificiis fimiliter , aut nouis affigendum. Quibus ita factis iurent tam venditor quam
propinquo uri conftruendis, aut veteribus ampliandis, liceat cuicumque emptor apud acta Notarij dictorum Magiftrorum, vendi-
folura precio. quouis muro fibi propinquo libere vti,eique tigna, lapi- tionem de huiufmodi re iam factam , & intimatam , effe
des,aliamque materiam ædificij fui,totumque ipfum ædi- veram , & in ea ciufque pretio non interceffiffe dolum,
ficium iniungere & annectere , etiam fi murus is ad vici- fraudem , fimulationemve aliquam.
Vicini aut
num fuum totus pertineat , perfoluto tamen eiufdem §.9. Poft hæc fi vicini prædicti fe eifdem pretio , ac quib.věditio
muri dimidio pretio , ad eam æftimationem , quam duo pactis, & conditionibus empturos non deliberauerint, & nes intimate
periti , quorum fingulos fingulæ partes elegerint ; vel il- ibi ædificaturos non promiferint, præfentes fcilicet intra fuerint,fieme.
lis difcordibus, ipfi viarum Magiftri declarauerint. quindecim dies,abfentes vero intra triginta,à die præfti- re voluerint,
Viculofquein-
termedios, eo- S.5.Et fi inter duas domos viculus forte fiue intercapedo torum huiufmodi iuramentorum , rurfus tam præfentes debenthotde.
clarare,&c.
rum domibus trium circiter, vt folet palmorum interfit, liceat ei qui pri- quam abfentes intra alios quindecim dies ab huiufmodi mo Inquilini
adiungere. mus in altera earumdem domorum ædificare cœperit, ha-
declaratione, & promiffione, fi fiat, omnia iuxta ea quæ in preferuntur
bita tamen ab ipfis Magiftris licentia, totum fibi viculum venditioneintimata continebuntur,non præftiterint pre- viesnisnolen
nullo perfoluto pretio occupare, ac domui fuæ adiungere, tiumque fi quod in illa folutum fuerat,non perfoluerint, tibus adifica-
re ut moxfe
domumque ad vicini murum producere , muroque vt fu- & de ædificando ibi ad certam fummam, certumque tem- quitur.
pra dictum eft, communiter vti.
Vicinos etiam pus , ac fub certa pœna , prout ab eifdem Magiftris præ-
cogere ad eis §.6. At fi quis domum , fundum , folumue habens , ibi fcriptum fuerit,fe non obligauerint,illis pofthabitis,ven-
vendendi lo- ædificare voluerit, illi Camerarius & Magiftri præfati co- ditio cuicumque alij facta maneat , & rata fit. Qui vero
ça vicina a- gant vendi domos, aliaque loca eidem domui,fundo,folo intravtrumque dictorum terminorum prædicta impleue-
liis locata vel vicina , quæ eorum domini non incolunt, fed locare fo- rit, ei ceteris exclufis venditio fic fieri debeat.At fi perqui-
etiam ata
inhabit ab ,eis lent, quæq; iidem Camerarius, & Magiftri huiufmodi ædi- fitio,& intimatio ita facta,iuramentaque ita præftita non
aucto pretio, ficio vtilia & neceffaria putauerint , pretio tamen aucto fuerint , quæcumque venditio de ca domo, fiue folo cui-
ad 12. vel s.
duodecima cius parte,vltra æftimationem modo prædicto cumque alij facta, nullum ius emptori tribuat, & quoad
partem re- faciendam.Et nihilominus ædificium ipfum infigne fu- illum pro infecta fit , quamdiu vicini intra annum à die
fi
Spectiue.
turum fit, eique perficiendo aliqua domus etiam à domi- quo illam refciuerint, fe oppofuerint. Si quidem aliquo
no habitata,vel hortus, aliufue locus muris claufus oppor. ipforum intra dictum annum petente , feque , vt præ-
tunus cohæreat, eo cafu (dummodo ædificium iam cœptu dictum eft, obligante ad ædificandum,& pretium emptori
fit, idque à duobus faltem lateribus cohereat domui,hor- (fiis illud accipere, & emptioni fuæ renunciare, ac ratio-
to,vel loco huiufmodi,illiufque eftimationem quadruplo ne illius, prout Camerarius & Magiftri mandauerint, ca-
fit exceffurum ) cogant dominum etiam fic habitantem, ! uere voluerit , ) reftituente, alioquin pretium ipfum de
vt domum, hortum, vel locum vendat aucto tamen dicto ponente , venditio ei facta cenfeatur , & perinde ex illa
pretio ad quintam eius partem , dataque ipfidomino fex in rei poffeffione inducatur , expulfo inde diéto primo
menfium dilatione poft factam venditionem , quo in- emptore, ac fi cum co & ad eius commodum celebrata ef-
terim ibidem permanens aliam fibi habitationem parare fet . Refciuifle autem, quoad hoc attinet,intelligatur quo-
poffit. cumque modo perceperint , vel hoc folum, rem fcilicet,
Domini do-
5.7 . Præterea cum ob ducendam fiue dirigendam viam fuiffe venditam , licet neque pretium neque alias condi-
dirutaPartem
mus, ob or- vel ob aliud opus publicum , aliqua pars alicuius domus tiones aut qualitates perceperint. Poft dictum vero an-
natum Vrbus , quam dominus fine vlla fraude tunc habitaret , mandato num maneat prima venditio , neque hac de caufa à quo-
togant vicinos dictorum Magiftrorum diruta fuerit , vnde domus habi- quam amplius impetatur.
contiguos do- tationi domini incommoda efficiatur vt familiam non ca- 5.10. Ceterum eo cafu quo perquifitio , & intimatio Simulatorefq;
mus, non ha-
> piát , fi iuxta illam fuerit alia domus annua penfione vel prædicta fient, fi in illa venditione aliqua fimulatio ,præ- buiufmodi
venditionum
vendere. Et fi alias locari folita cuius coniunctione huiufmodi incom- fertim circa pretium augendum, admilla fuerit, tum ven- poenas hic ex-
pluresfint do- moditati fubueniri poffit , vt id fiat cogant eam domino ditio nulla fit , tum fimulatores ipfi alter re , alter pretio preffas incur-
mini , electio domus dirutæ, fi ibi deinceps habitaturus fit , vendi pre- priuati fint, ipfumque pretium ipfaque res Camera Apo- runt.
• datur ei qui
minoreialu- tio quod fupradicto modo æftimatum fuerit. Quod fi di- ftolicæ applicentur eo ipfo. Et præterea iidem fimulato-
ra faffus eft, uerforum dominorum domus huiufmodi iacturam paffæ res pœnis falfi, &, fi iurauerint, etiam periurij puniantur. Inquilinis e-
vel qui demu locari folebant , non autem habitari , alio ipforum domi- tiã
5.11.Eadem omnia& in inquilino locum habeant,cum ti intimatio
fuamfarfit. prafata fieri
norum petente , cogatur alius domum fuam fic dirutam domus volente domino venalis erit,videlicet vt etia ipfius debet , & ipfi
vel excifam vendere , conftituto pretio ad æftimationem domus inquilino,fi quis erit,perquifitio,& intimatio fiant praftare tene-
prædictam, hac tamen diftinctione habita vt detur optio modo prædicto, ipfeque, fi emere voluerit,tum intra cof- tur contenta
illi , qui minorem iacturam in fua paffus fuerit , an ipfe dem terminos, tuin deinceps eadem faciat, quæ vicini fa- in
nonvenditione
autë adi-
velit aliam emere.Quin etiam,fi quis poft huiufmodi rui- cere debent , excepta dumtaxat oblatione & obligatione ficare , vicini
nas , propter publicum aliquod opus factas propriam do- de ædificando. Etenim inter inquilinum, & vicinos ea fit aute eisprafe
mum , ea de caufa aliqua parte dirutam vel excifam, diftinctio, vt volentibus ædificare vicinis, inquilini nul- runtur fi di-
quam ipfe halitare folet at farferit , eique alia do- la ratio habeatur, fed tantum vicinorum .At illis non pro- ficare velint.
mus fimilem paffa iacturam contigua fit , quam dominus mittentibus ædificare,inquilino,etiam fi edificaturus non
fimiliter habitans intra tempus à Magiftris præfinitum fit,idem ius in emptionem competat, quod vicinis, fi ædi-
neque farferit neque muro clauferit , fed deformem reli- ficare vellent, fecundum prædicta competeret.
querit , velitque is , qui fuam farfit , truncam illam fibi 5.1 2.Verumtamen quando in fingulis cafibus prędictis, Vicinifq ; pla-
rib. concurre-
contiguam fuæ coniungere & ædificare, ac propterea pre- fiue coacte fiue fpontanee venditionis ,duo vicini fuerint, ib quis pre-
tio,vt fupra dictum eft, æftimando , & amplius additaciuf- quorum ædificiis vendenda res opportuna exiftat, & pro- ferri debeat.
dem pretij quinta parte emere , cogatur eius dominus, li- pterea illa fibi quifque ex hac conftitutione vendi poftu-
Vendere vole cet habitans , ita vendere.
let,is obtineat qui magis illa indiguerit , aut fi vterque
tesfundos, de 5.3. Sed & cum aliqua domus , fiue fundus, aut folum æque indigeat,inter vtrúque diuidatur, quatenus vtrique,
commoda
commoda portio tribuatur. At fi huiufmodi portiones , tione conuenientis termini ad vendendum , id recufaue- ceděli in ca-
vtrique forent inutiles , tota illi detur , cuius ædificio à rit, vel malitiofe diftulerit, tunc Camerarius, & Magiftri fibus in qui-
bus recufar
pluribus partibus, vel alias magis adhæferit. Si vero alte- vice ac nomine recufantis,vel differentis rem ipfam ven- quis vendere
ri tantum diuifio inutils futura fit, nihil illi, fed tota al- dant, cum promiffionibus, obligationibus, renunciatio- aliqua bona,
teri detur. Quod fi nulla fuerit ædificantium indigentia, nibus , pactis etiam pœnalibus , & claufulis confuetis, iux: a forma
huius confti-
is præferatur, qui magis fuerit vicinus , vel in vicinitate pretiumque quod inde cum eius augmento proueniet turionis.
pari, is qui plus, quique ad maiorem Vrbis ornatum,iudi- apud ædein facram, vel perfonam fide & facultatil us ido-
cio eorumde Camerarij & Magiftroru, ædificare voluerit. neam deponant. Deinde fi res Ecclefiaftica erat,vel etiam
Adificare
voleres in re S.23 - Præter fupradictos autem vicinitatis cafus,fi quis fi laicalis, fed quod fciatur,fideicommiffo,fimiliue difpo-
Stabili inem- domum aliumve fundum aut folú in emphyteufim,alium. fitioni fubiecta , alienarive prohibita , aut onere grauata,
phyteufim, ve titulum , perpetuo vel ab vnius aut plurium perfona-antequam emptor eius poffeffionem affequatur , pretium
cet. conceffis rum vitam,pro annuo canone aliave refponfione concef- ipfum totum in aliquorum bonorum immotilium em-
obrinebunt à fum habeat, ibique ædificare velit, liceat eifdem Camera-
ptionem vtiliter conuertatur , cauente de euictione
Camerario&
Magiftris corio &Magiftris , eo petente, domum, fundum, aut folum etiam ipfo emptore & ad id omnia bona obligante den-
Tum liberatio huiufmodi ab eius directi domini, licet, nolentis, proprie-
turque bona inde empta domino rei vendita. Quofacto,
nem, praflica tate, dominio, ac iure,necnon à canonis feu refponfionis
venditio rei illius nequaquam refcindi , aut etiam im-
alia re ftabili præftatione eximere & liberare,alia re ftabili prius confti-
pugnari poffit , prætextu quarumuis obftantium difpofi-
eiufdem presyj
redditus tuta , pretij , commoditatis, redditus, ac bonitatis, faltem
tionum,fiue etiam inutilitatis Ecclefiæ , aut loci vel per-
cum oneribus paris, quæ loco illius liberatæ fit quoad omnia, & ad eum- fonæ cuiufquam . Et infuper res illa vendita libera fit, &
que erunt in dem directum dominum ratione proprietatis , dominij, exempta ab omnibus huiufmodi difpofitionibus , prohi-
reficliberata deuolutionis & aliàs cuiufcumque iuris & oneris, eifdem Litionibus, & oneribus eaque ad bona, in quæ illius pre-
modo & forma pertineat, quibus illa pertinebat, tranflato tium conuerfum eft , fint tranflata. Et exinde bona ipfa
quoque ad iftamhuiufmodi canone fiue refponfione,cum dicte venditæ rei loco mancant , eifdemque prorfus di-
augmento quintæ illius partis, & infuper præftita idonea fpofitionibus , prohibitionibus , & oneribus fubiaceant,
cautione & etiam facta per illum qui ædificaturus eft, quibus illa fubiacebat, fintque nihilominus de euictione
obligatione omnium fuorum bonorum , tum quod res illius emptori obligata co ipfo.
in quam facta eft huiufinodi tranflatio libera eit , tum §. 18. Sin autem res vendita neque Ecclefiaftica erat, Etprocedendi
Vinea aut că- etiam de cuictione in ea forma, qua in Vrbe præftari folet.
5.14. In rufticis quoque prædiis , vt illorum nitori ad
atque eiufmodi vinculis obnoxia habeatur,& qui eius do- eriam quando
minus fuerat, venditioni ita facta confentirevelit, ac fiquis confenfit
netaintra mil. vedere iuxtà
liaria tria ab honeftam in illis hominum commoditatem , falutemque
la deiuffores de euictione præftare , pretium illi foluatur, hane diſpoſt-
fiue animi, fiue corporis refectionem,aliqua ratione con- Quod fi huiufmodi fideiuffores præftare noluerit , vel tionem.
locari foli- fulatur, illud obferuetur, vt qui vineas aut canneta intra etiam non potuerit , emantur ex ipfo pretio, arbitrio eo-
ta vendenda tria ab Vrbe milliaria , fiue partiariis colonis aliqua parte rumdem Camerarij & Magiftrorum , vel loca montium
fue in
habentibusibi fructuum , fiue aliis pecunia folent locare,cogi poffint non vacabilium , vel alia bona immobilia , de quorum
vineas maio- eadem vendere, pretio æftimando vt fupra dictum eft, & euictione idoneis fideiufforibus fit cautum , eaque dicto
res & nobi amplius duodecima ipfius pretij parte , iis qui prope illa domino tradita fint loco fimilis cautionis pro re vendita,
liores.
vineas poffident , quas colunt fua impenfa , dummodo donecaliter emptori idonee caueatur , & interim vendi, -
emptorum vineæ fint non folum maioris pretij & men- aut alias alienari nullo modo poffint. Verum vfquequo
furæ, fed magis etiam & cultæ , & ædificiorum ftructuris pretium , vel ex pretio alia res empta , vt præfertur , dos
confpicue , hifque omnibus illa santopere fuperent , vt mino tradatur,penfio quæ ex ipfius rei vendita locatione
magna inter vtraque adfit inæqualitas ,iudicio corumdem percipi folebat , vel percipi verifimiliter potuiffet , eidem
Camerarij , & Magiftrorum . Non poffint autem cogi vt ab emptore perfoluatur.
partem tantummodo earum vendant.
§, 19 . Curent autem Camerarius , & Magiftri , vt quif- Facultas ed
Pradita de- 5.15. rūde prafcri-
vero qui vfque ad duodecim ab Vrbe milliaria quis per caufam ædificandi huius conftitutionis fauore bendi tempus
12.mil-m habent prædiola menfuræ decem dumtaxat , vel paucio- vti voluerit , ei ante omnia , confideratis tum ipfius loci ad edificădă
cemrubroru
intra
liaria ab vrbe rum rubrorum , quas linguas feu pedicas dicunt , conti- qualitatibus , fummam quam ædificando , vt minimum, & suma ibi
exiflentiagua maioribus aliorum prædiis , quæ cafalia appellantur. impendere , ac tempus quo inchoaffe , quoque perfecifle exponenda à
volentib. vti
maiorib. pra Item ij quoque ex quorum cafalibus fimiles linguæ feu debeat , propofitis quas voluerint pœnis præfcribant. fauorebuius
dis
ve l ea inter- pedica eiufdem menfuræ, in aliorum intra idem fpatium
contigua Ifque ad præfcriptum huiufmodi promittat ; & fe bona- conftitutionis
fecatia,vici duodecim milliarium conftituta cafalia excurrunt, eaque que fua omnia arctiffime obliget , fubiturus omnino pœ- ex caufa adi-
nis vendenda interfecant, vt à duobus, vt minus, lateribus linguæ ipfæ nas ipfas nifi promiffa præftiterit , omni purgatione mo- ficándi.
funt. avicinis cafalibus circundentur,cogi poffint,fiue ipfi co- ræ ex quocumque iure, & etiam canonica æquitate com-
lant fiue aliis locent , illas vendere , conftituto pretio ad petenti penitus fublata.Et nihilominus compellendus ab
æftimationem de qua fupra dictum eft , adiectaque eiuf- eifdem Camerario,& Magiftris,vel promiffa perficere,vel
dem pretij quinta parte . quæ propterea emit , & etiam illis vicina , quorum occa-
Declaratio
6.16.Quæcumque autem fupra ftatuta funt, tum de Vr- fione emit, & in quibus fe ædificaturum propofuerat, lo-
quod
tio circ a pra- banis tuni de rufticis prædiis , aut fponte aut coacte ven-
disbob- ca , & domos aliis ædificare volentit us , iufto pretio,
dictas vendi. dendis, vel etiam à directis dominis liberandis, ea locum ficut fupradictum eft æftimando , abfque vllo augmento
tiones fponte habeant omnino, fiue prædia ipfa fint ecclefiaftica , & ad vendere.
vel coacte quafcunque Ecclefias,& bafilicas etiam dicta Vrbis etiam 5.20. Sed ne aliquorum impunitas, qui vt accepimus, Qui emerunt
etiam l'atriarchales , aut cuiufuis Ordinis monafteria , &etiam beneficio literarum Sixti & Leonis , ac Pij Quarti dum bona
hendas,loc vigore
dictaru lite-
in bonis ad mendicantium domos , aliaque loca religiofa , necnon illavigerent abufi, domos, & loca ex illarum depofitione rarüSixti V.
pia loca
Etanti bus , pe-
aut hofpitalia,ctiam nationum , aut regularium,militiarum, fo. acquifita, infabricata adhuc retinent, aliis admittendi fi- LeonisX. ac
dalitatefque aut confraternitates, ceteraque pia loca per- milia audaciam præbeat , iidem Camerarius & Magiftri, Pÿjadi-
feicommietinentia,
fubiedis. dummodo neque contiguaEcclefiis , monafteriis , illos omnes qui à viginti annis citra loca aliqua ex dicta- ficare promi-
hofpitalibus, religiofifque acpiis locis huiufmodi, neque rum literarum difpofitione emerunt , feque in illis ædi- ferunt,debent
ea adimplere
intra illorum fepta confiftant,fiue fint priuatarum perfo- ficaturos promiferunt , nec præftiterunt , cogant ea om- infrafex mi-
narum capellæ, & oratoria , vel domus aut loca feruanda nia quæ tunc facere debebant,intra fpatium fex menfium fes.
hofpitalitati deftinata , modo hofpitalitas inibi iam ncq; à die præcepti eis hac de re faciendi implere , alioquin
exerceatur actu , neque amplius exerceri del eat, fiue fint pœnas præmiffas ab iis exigant omnino. Et præter illas,
laicalia, & cuicumq; fideicommiffo,fubftitutioni, fuccef- foca eadem dominis quibus ablata fuerunt , fi ipfi velint,
fioni vel difpofitioni obnoxia, & tam hæc laicalia, quam codem pretio quod tunc folutum fuit reftitui , vel illis
illa Ecclefiaftica, corum qui illa reliquerunt feu dederunt, nolentibus aliis qui ibi ædificaturi fint pretio , vt fupra-
vltima vel alia voluntate alienari prohibita , ac quocum- dictum eft, æftimando, vendi compellant.
Facultas Ca- que opere grauata. 5.21.Ceterum pœnæ omnes quas incurrent,qui aduer- Applicatio
merarij 5.17. Sed quoties cafus euenerit , quo res aliqua hac fus conftitutionem hanc , feu Camerarij & Magiftrorum narăincurre
locispiis pa
Magiftrorum, cóftitutione vendi debeat, fi is ad quem pertinet eam ven- pro ipfius conftitutionis executione mandata vel de- daru ob con
forma prodere, bis monitus à Camerario & Magiftris,cum affigna- creta admiferint , piis locis dicte Vrbis ita applicata trauensiones.
Tom . II. KK 3 fint,
fint, vt illi ex ipfis locis irreuocabiliter debeantur , prop §.1 . Quod ex nunc deinceps, & perpetuis futuris tem-
Doctores ex
quo primum pœnæ ipfæ poft illarum incurfum petita poribus omnes , & fingulos adolefcentes & iuuenes Do-
& au
fuerint,ad quam petitionem, lapfis ab huiufmodi incurfu ctores ex patre & auo Romæ natis Romani , excedentes Roma natis , o
patre
triginta diebus, nifi dicti Camerarius, & Magiftri illas iam vigefimum fecundum fuæ ætatis annum , qui in ftudio admittantu
pro eorum debito exegerint , quilibet in dicta Vrbe , vel feu Gymnafio publico dictaVrbis in quacumq; facultate ad legendum
in Romana Curia iudex ad illarum exactionem inde- pro tempore legere voluerint , ad lecturam huiufmodi,
finenter procedat, donec eidem loco vere & integre per- faca tamen prius per cos cora dilectis filiis noftris S.R E.
foluta fuerint. Nullo autem dictorum locorum petente, Cardinalibus fuper eodem Studio, feu Gymnafio deputa-
nofter in Vrbe Vicarius eas de manu dictorum Camerarij tis , ac illius Rectore , & Reformatoribus pro tempore
&Magiftrorum acceptas, vel eis ab ipfo interpellatis ne- exiftentibus , vna lectione , admitti debeant cum falario
gligentibus , ab eorum debitoribus exactas , inter dicta vigintiquinque fcutorum quolibet anno pro vnoquoque
loca, iuxta corum indigentiam arbitrio fuo diftribuat. qui vt præfertur legere voluerit , Apoftolica auctoritate
Facultas Ca-
§. 22. Nos enim ad fupradicta omnia & fingula facien- tenore præfentium perpetuo concedimus , & elargimur.
merari , & dum, & exequendum , inque illis, & pro illis fummarie, Necnon eifdem Doctoribus , vt præfertur , qui in codem
Magiftrorum
procedendi fimpliciter, & de plano, folaque veritate infpecta, ac ma- Gymnafio munus legendi fubibunt, dictum falarium an-
smarie, &e. nuregia , etiam ex officio procedendum plenam, expedi- nuum vigintiquinque fcutorum, ipfis, & eorum cuilibet
pro executione tam , liberamque auctoritatem , & poteftatem, Camerario debitis, & confuetis in eodem Studio feu Gymnafio tem-
Predictorum fcilicet in Ecclefiafticas , eidemque & Magiftris viarum poribus, ac de, & ex eiufdem Studij,feu Gymnafij reddi-
prædictis in laicas, ac quoad pœnas prædictas Vicario ac tibus , prouentibus , vectigalibus , & aliis emolumentis
fingulis Vrbis, vel Curiæ Iudicibus huiufmodi , in quaf- vniuerfis per eos, ad quos fpectat, & pro tempore fpecta-
cumque perfonas , de eadem poteftatis plenitudine præ- bit, perfoluendum, Motu, & auctoritate fimilibus confti-
fentis conftitutionis auctoritate tribuimus & deman- tuimus , & affignamus , ipfofque ad lecturam huiuf-
damus.
Derretum ir- modi recipi, & admitti, & falarium eis, & eorum fingulis
ritans: §.23 . Decernentes eadem omnia, & fingula quæ fupra perfolui debere,
vt præfertur, decernimus.
ftatuta funt,fi quando in aliquo cafu de eorum fenfu con- 5.2 . Mandantes propterea dilectis filiis Conferuatori- Executorum
trouerfia continget , in eam partem interpretanda effe, bus Cameræ dicta Vrbis , ac Rectori , & Reformatoribus deputatio.
quæ ad Vrbis ornatum magis facere videbitur. Ac femper, dicti Studij feu Gymnafij , præfentibus, & futuris , aliif-
& vbique , fiue in iudicio fiue extra iudicium fauorabilia que omnibus , & fingulis , ad quos id quomodolibet
cenferi. Et ita ab omnibus iudicibus etiam Palatij Apo- fpectat , & pro tempore fpectabit , quatenus præfentes
ftolici Auditoribus , & Cardinalibus , fublata quauis ali- noftras literas recipiant , & admittant , ac inuiolabiliter
ter interpretandi , & iudicandi poteftate , interpretari & obferuent, & ab omnibus quos ea quomodolibet concer-
judicari debere. Et fi fecus fiat, fore irritum & inane. nunt & concernent obferuari mandent , & faciant : nec-
Clanfule de-
$ .24. Non obftantibus præmiffis,ac fel.rec.Symmachi, non Doctoribus legentibus huiufmodi de dicto falario,
rogatoria.
& Pauli II. de rebus Ecclefiæ non alienandis , aliifque debitis vt præfertur temporibus annuatim refpondeant,
conftitutionibus , & ordinationibus Apoftolicis, legibus & etiam faciant ab aliis refponderi realiter & cum effectu.
etiam Imperialibus , dictaque Vrbis , atque Ecclefiarum, Et fifecus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcien-
Monafteriorum , & locorum religioforum fiue piorum, ter vel ignoranter contigerit attentari, irritum , & inane
Ordinumque, quorum bona huiufmodi fuerint , ftatutis decernimus.
& confuetudinibus necnon teftatium voluntatibus,aliif- , §.3 . Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Derogatio to-
que difpofitionib.etiam iuraméto, confirmatione Apofto- nibus Apoftol . ac Studij, feu Gymnafij, necnon Vrbis hu- trariorum.
lica,vel quauis firmitate alia roboratis ,priuilegiis quoque iufmodi iuramento confirmatione Apoftolica, vel quauis
& literis Apoftolicis eifdem Ecclefiis , Monafteriis & lo- firmitate alia roboratis,ftatutis,& confuetudinibus,priui-
cis , eorumque Superioribus, Capitulis, & Conuentibus, legiis quoque , indultis, & literis Apoftolicis, quibufuis
feu Populo Romano , aliifque quibufcumque conceffis, fuperioribus , & perfonis , in genere vel in fpecie , fub
& quibufuis aliis Sedis Apoftolicæ indulgentiis, per quæ quibufcumque tenorib.& formis, ac cum quibufuis clau-
præfentium executio , & per eas tribute iurifdictionis fulis, & decretis, etiam motu fimili, ac confiftorialiter, &
explicatio poffet quomodolibet impediri vel retardari, alias in contrarium quomodolibet conceffis, approbatis,
quibus omnibus corum tenores pro plene & integre ex- & innouatis, quibus omnibus, etiamfi de illis çorumque
preffis habentes, de poteftatis plenitudine prædicta dero - totis tenoribus fpecialis, expreffa,& indiuidua, non autem
gamus, ceterifque contrariis quibufcumque.
per claufulas generales idem importantes , mentio feu
Nulli ergo, &c. Si quis autem, &c.
D.P. An. 3 . quæuis alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita
Datum Romæ apud Sanctum Marcum, anno Incarna- forma ad hoc icruanda foret,illorum tenores præfentibus
1. Octobris. tionis Dominicæ, 1574. Kal.Octobris, Pont.noftri anno
pro expreffis habentes , illis alias in fuo robore perman-
tertio.
furis , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe deroga-
mus , ceterifque contrariis quibufcumque.
XXIII. Priuilegium Doctorum Romanorum , publice le-
Dat. Romæ apud S.Marcum, fub annulo Pifcatoris die Pont.an.3.die
12. Octobris.
gendi in quacumque facultate , in generali Stu- 12. Octobris 1574. Pont.noftri anno tertio.
dio Alma Vrbis.
Confirmatio , & extenfio conftitutionis Bonifacij XXIV.
Huius ftudij erectionem , & alia quæ ipfum concer- VIII . edita contra dantes aliquid vel promit-
nunt, videfup.in conft.9 . Bonif.VIII. In fuprema. tentes , vel recipientes , pro obtinenda gratia,
& Leon. X. conf.4. Dum fuauiffimos . & inf. in vel iuftitia apud Sedem Apoftolicam.
conft.74 . Sixt.V. Immenfa. in Congreg. x. cum
aliis que ad eas notaui. Ha bulla à Clem.VIII.approbata & extenfafuerunt,
Edita A. D. GREGORIVS ad quoquomodo aliquid dantes vel recipientes de

PAPA X II I.
1574. Ad perpetuam rei memoriam. rebus Communitatum Status Ecclefiastici in
conft.10. Pro commiſſa. vbi notabo.
Caufa conft.
pientes vniuerfos Alma Vrbis noftræ origine Ci-
CVpien
uium filios ad bonarum literarum cognitionem & GREGORIVS EPISCOPVS Edita An, D.
doctrinam , pro communi , & publica vtilitate, dictaque
Seruus Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. ' 1574.
Vrbis ornamento , & honore , paterna charitate & Sedis
Apoftolicæ mun ficentia , atque liberalitate allicere , vt
AB ipfoPontificatus noftri principio quàm maxime Exordium.
ipfis , & etiam ceteris ad virtutem calcar honorificum, & poffumus enitimur atque contendimus , vt domus Bonif. VIII.
fructuofum addatur; Motu proprio non ad alicuius fuper
& curia noftra à fordibus expurgetur. excommuni-
hoc nobis of ltate petitionis inftantiam, fed ex certa no- 5.1. Cui falubri confilio incumbens fel.record . Bonifa- cauit dantes
itra fcientia , ac de mera noftra liberalitate dilectis filiis cius Papa VIII. excommunicauit, & anathematizauit om- vel recipien
Senatui, & Populo Romano... ut
nes Clericos , religiofos , & laicos vtriufque fexus, in eissh
cong
fiue
GREGORIVS DECIMVS TERTIVS. 391
Fue familiares Curiæ , fiue vndecumque alios, qui ali- fi fecus fuper his à quoquam , quauis auctoritate, feien-
quòd pactum facerent , feu quid paruum vel magnum ter vel ignoranter contigerit attentari , decernimus.
promitterent, & c. §. 3. Quocirca tibi & pro tempore exiftenti Nuncio, Facultas Nu--
y
Refiduum prætermittitu r quia eft fup. contra dictores quofliber & rebelles, etiafi Epifcopali ,aut uenientes.
in conira-
Aic Pont. eã §. 1. Sed hoc fcelus ita hodie in mores inductum eft, Archiepifcopali dignitate fungentes fuerint, fub inter-
confirmat vt plerique cupiditate improbi quæftus , potentiorum dicti ingreflus Ecclefiæ , ac fufpenfionis à diuinis quoad
ad fautores
extendit. fuffragationibus adnixi, huiufmodi negotiorum expedi- Epifcopos , & Archiepifcopos , quo vero ad inferiores,
tiones hac illac conquirentes turpiffime nundinentur. fub pecuniariis arbitrio veftro declarandis, & applican-
Alijalios , quos gratia præftare arbitrantur , donis , & dis pœnis, & demumfub fententiis , & cenfuris Ecclefia-
pollicitationibus ambiant. Quidam etiam fe talium fticis, & per alia iuris & facti remedia, appellatione poft-
operam atque induftriam pretio , & muneribus quæfille pofita compefcendi , brachiumque fæculare ad hoc fi
affingant. Quæ cum peffima fint , & Curiæ prædictæ opus fuerit inuocandi , ceteraque ad id neceffaria facier-
exiftimationem grauiffime offendant , in eos qui ta- di, & exequendi, plenam & liberam per eafdem præſen-
lia agunt animaduertendum fore arbitrati , Conftitutio- tes facultatem concedimus , & poteftatem.
nem prædictam cum fuis cenfuris & pœnis omnibus in- §. 4. Non obftantibus præmiffis, ac conftitutionibus, Derogatio co-
nouamus , eafdemque omnes extendimus ad audentes & ordinationibus Apoftolicis, ac quibufuis, etiam iura- trariorum.
qualecumque horum facinorum quæ adfcripfimus , dan- mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate
tefque illis , & aliis fupradictis auxilium , confilium, vel alia roboratis , ftatutis , & confuetudinibus, priuilegiis
fauorem.
quoque , indultis , & literis Apoftolicis in contrariun
Aliafquepœ- §. 3. Quin etiam eos omnes, omni beneficio & officio forfan conceffis, & confirmatis , quibus omnibus eorum
nasimponit . Ecclefiaftico , & fæculari , fiue temporali fiue perpetuo tenores ac fi de verbo ad verbum infererentur præfenti-
ipfo iure priuamus, ac priuatos effe declaramus, & præ- tibus pro fufficienter expreffis habentes, illis alias in fuo
terea infamiæ fubiectos perpetuo , ac inhabiles ad illa & robore permanfuris, hac vice dumtaxat, ad effectum præ-
alia efle volumus. A quibus etiam , prout quæque res fentium fpecialiter , & expreffe derogamus, ceterifque
erit , tales pœnæ exigantur, quæ ceteris fint exemplo. contrariis quibufcumque , feu fi aliquibus communiter
Reuelantibus
§.4 . Illis tamen qui ré adhuc incognitam, complicef vel diuifim ab eadem fit Sede indultum, quod interdici,
eas condonat.
que fautores,& focios retexerint, impunitas cócedatur. fufpendi , vel excommunicari non poffint per literas
Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna- Apoftolicas non facientes plenam & expreffam de verbo
D. P. Ambr.
9.Noue 3. tionis dominicæ millefimo quingentefimo feptuage- ad verbum deindulto huiufmodi mentionem.
fimoquarto, Nonis Nouembris,Pont.noftri Anno tertio. Dat. Romæ, apud Sanctum Petrum , fub annulo Piſ- D P. An 3 .
.Pont. noftri anno tertio.
Anno à natiuitate D.1574.indictione 2.die vero 8.men- catoris die 4. Ianuarij 1575.1 4 January.
fis Nouembris , Pont.Sanctiffimi in Chrifto patris & D‚N.
D.Gregory diuina prouidentia Papa XIII.Anno tertio, Re-
trofcripta litera Apoftolica affixa , & publicata fuerunt ad Reformatio Curia de Sabellis , Marefcalli Alma XXVI.
valuas Bafilicarum San&ti Ioannis Lateranenfis, & Princi- Vrbis.
pis Apoftolorum de Vrbe , necnon Cancellaria Apoftolica|
&in acie Campi Flora , per nos Alexandrum Aftanol- Marefcalli officium antiquiffimum eft, eiufque curæ
lum,& Antonium Clerici S.D.N. Papa Curfores. Conclauis cuftodia demandata eft , vt vidi in
Perrus Aloyfius Gayta Mag. Curf. quadam conftitutione Innoc. V I. fub die 26:
XXV. Iulij 1352. quam fine mendo habere non potui.

Quod Subcollectores , & Commiffarij Nuntij Et de eius iurifdictione, & reformatione , vide
Apoftolici in Regno Neapolitano , eius dum- etiam fup. in conft.28. Iulij II. Decet. & in con-
taxat iurifdictioni fubiaceant , in caufis crimi- ftit.58.Pÿ IV.&infr.in conft.71.Pauli V.vniuerfi,
nalibus contra eos promouendis. in tit.8.
Edita An. D. GREGORIVS PAPA XIII. GREGORIVS EPISCOPVS, Edita A. D.

1575. 1475.
Dilectofilio Magiftro Antonio Saulio vtriufque Signa- Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam,
tura noftra Referendario , moderno, & pro tempore exi- Vm recte adminiftrandæ vbique iuftitiæ rationes Exordium .
ftenti in Regno Neapolitano Nuncio, & Collectori noftro D omnes bene conftitutas , & cupimus , & pro noftro
Generali.
munere veterique ftudio , quo poffumus enitimur, haud
Exordium. Vpientes pro noftri officij cura indemnitati dile- poftrema effe debet minorum huius Vrbis Tribunalium
Ceterum flrorum Camera noftræ Apoftolica Mini- Purs , in quibus quicquid delinquitur , eo deterius con-
ftrorum , ne illi moleftiis , litibus vel incommodis fati- tingit , quo pauperiores afficit , quibus in re tenui , &
gentur, quantum cum Deo poffumus opportune proui- acrius ex iniuria damnum , & difficilius remedium affer-
dere , Motu proprio & ex certa fcientia , maturaque deri folet.
liberatione noftra , tenore præfentium ftatuimus , & or- §. 1. Dum igitur nuper officium Marefcallatus Sedis Caufa refor
dinamus. Apoftolicæ dilecto filio nobili viro Bernardino de Sabel- mationis.
Priuilegium §. 1. Quod omnes , & fingulæ caufæ nunc motæ , & lis Marefcallo dicte Sedis concefferimus ,volentes eidem
fore pro fub- pro tempore mouendæ , quorumuis prætenforum excef- officio non minus de legum præftantia, quàm de viri fo-
collectoribus
& Commi fuum, criminum, & delictorum per quofcumque fubcol- lertia effe profpectum,vt in illius Curia de Sabellis nun-
fariis Nuncy lectores , & Commiffarios , tam generales quam particu- cupata , tum iudicia , tum cetera ad id munus pertinen-
Apoft. in lares in quibuflibet prouinciis , & Ciuitatibus , & dice- tia , ad iufti, & recti normam directa, fine forde peragan-
Regno Nea- cefibus iftius Regni Neapolitani, per te , & pro tempore tur, infrafcripta hæc, quorum aliqua pridem à Iulio II.
poles.
ifthic exiftentem noftrum, & Sedis Apoftolicæ Nuncium & à Pio I V. fel. rec. prædecefforibus noftris, licet pru-
& Collectorem generalem deputatos commifforum,à te, denter conftituta, iam in vfu non erant, ibi deinceps in-
& pro tempore exiftente Nuncio folum , non autem à uiolate feruanda perpetuo ftatuimus , & ordinamus , at-
quibufuis aliis Iudicibus, etiam locorum Ordinariis dein- que etiam innouamus.
ceps in futurum non modo durante eorum officio, fed §. 2. Iudex ibi ius dicturus, gratuito à Marefcallo de- Index gratui-
etiam poft ipfum dimiffum , donec vixerint, audiri, co- putetur, adeo , vt neque Judici dare, neque Marefcallo to Hocdeputetur.
ide vo-
gnofci, & decidi poffint, & debeant. Aliifque ludicibus, accipere propter hoc quidquam liceat,etiam mutui alio- luit eius IV.
& locorum Ordinariis , ne illis fefe quouis prætextu, feu ve nomine quauis de caufa vel ante, vel poft deputatio- cit. in rubr.
quafito colore intromittere quoquomodo vllatenus au- nem, etiam auctoritate,fiue prætextu cuiufcumque con-
deant vel præfumant, diftrictius inhibemus. fuetudinis , aut indulti à Sede Apoftolica conceffi, illam
Claufula fu- §. 2 Sicque per quofcumque Iudices , & Commiffa- enim improbamus , hoc autem reuocamus expreffe.
Et ad annum
er tum&irri-
blata de rios, quauis auctoritate fungentes, fublata eis , & eorum §. 3. Depuratio vero fiat ad annum duntaxat, quo & ex ratio-
jans, cuilibet quauis aliter iudicandi & interpretandi faculta- finito finitum etiam fit eius Iudicis officium, nifi propter nabili cauſa
te, iudicari, & definiri debere. Necnon irritum, & inane, aliquam rationabilem caufam prorogandum vifum fuc- ad biennium.
Hh 4 rit,
rit , fed prorogatio alium annum omnino non excedat,
femel tantum fieri poffit.
Sindicatuiq;
§. 4. Antequamusincipiat exerce re officiFinito ido-, Prohibitio appellandi per Religiofos Ordinis S.
ftare caueat. neis fideiufforib de ſtando findicatui . um,caueat
officio XXVII .
Francifci de Obferuantia , à Prælatis eiufdem
etiam fi nec querelatus , nec requifitus fuerit, offerat fe
findicatui coram Gubernatore Vrbis , & Auditore Ca- Ordinis ad Tribunalia fæcularia vel mutandi
meræ , illi vero quadraginta diebus findicatum ab- ordinationes Miniftri Generalis. Permiffioque
foluant , Iudicemque , prout iure faciendum erit , vel
habendi recurfum ad ipfum Miniftrum , vel
liberent , vel condemnent , & puniant, quod fi intra di-
ctorum dierum numerum non fecerint , Camerarius S. Protectorem , aut Rom.Pont.
R.E. qui tunc erit, duos viros deputet , qui intra alios Alia de hoc Ordine attende fup.in conft.23 . Leon.X.
viginti dies huiufinodi findicatum peragant. Lapfis aú- Ite.
tem dictis terminis pro abfoluto habeatur.
Commenta- GREGORIVS PAPA XIII.
§. 5. Commentarienfis, & Capitanci, necnon execu- Edita An.D.
rienfis, Ca- toris eiufdem Curiæ munia, peridoneos , & fidos mini- Ad futuram rei memoriam. 1575.
pitanei ad ftros
Executoris , gerantur, & neque vendantur, neque locentur vlle Voniam noftro Paftorali potiffimum incumbit of- Exordium.
officia non modo, neque quidquam pro illis habendis , aut exercen-
Q ficio , vt ea quæ aufu temerario ab Ecclefiafticis,
vendatur nec dis quouis nomine, & prætextu foluatur,fiue refpondea- præfertim regularibus perfonis plerumque attentantur,
locentur.
tur, qui aliquid foluerint, fiue refponderint , officio pri- quantum nobis ex alto conceditur, opportunis remediis
uati fint , & publice fuftigentur.
Notarij fint compefcamus , & remoueamus.
Notariorum officia ibi duo tantummodo habean-
duo tantum, tur5.6.
, §. I. Idcirco cum referente dilecto filio fratre Chrifto- Caufa bains
Hoc idem detur , quodque foli Notarij fint, neque hic numerus ali- phoro de Capite fontium, Fratrum Minorum de Obfer- prohibitionis.
crcuit idem quo prætextu augeri vnquam poffit. uantia ordinis S. Francifci Generali Miniftro , non fine
Pius IV. §. 7. Ceterum de caufis criminum capitalium, item de animi noftri moleftia , nuper intellexerimus nonnum→
illis criminibus pro quibus pœna corporis afflictiua,vel quam quofdam Religiofos , & Religiofas Ordinis fui
Iudex non co- iure , vel ftatutis, vel bannimentis à maioribus magiftra- huiufmodi , Dei timore poftpofito , & fuæ profeffionis
gnofcar cau-
faspro quibus tibus promulgatis eft impofita , neque Marefcallus, ne- immemores , vt in eorum malefactis & inobedientia fe
fatuta eft que iudex ab eo deputatus cognofcant .
Poena corpo- diutius confoueant,ab iis quæ per Prælatos eiufdem Or-
§. 8. Sed de aliis minoribus delictis , nifi iam in alio dinis , etiam Guardianos , fiue Prouinciales , vel Com-
ralis.
Tribunali iudicium de illis finitum , aut prius cœptum miffarios ab ipfo Generali Miniftro pro tempore deputa-
Neque alias fuerit, cognofcere poffint.
tos actafunt ,& decreta, ac Tribunalia fæcularia appella-
Si alibi fit 5.9.Numquam tamen faluŭ conductum,aut fignificare , & ad ea temer e confugere.
prusentum. tionem , vt vocant, vel in leuiffimis delictis, & prætextu §. 2. Auctoritate Apoftolica, tenore præfentium præ- Prohibitio
cuiufuis dependentia concedant , nifi forte reus data cipimus, & inhibemus fub excommunicationis latæ fen- appellands
Significatio fideiuffione relaxatus effet : aliter conceffum ,vel concef- tentiæ pœna, à qua non nifi à nobis, feu Romano Ponti- jus Ordinis
Prafatishu
ne que non
concedat. fam, ceteri Iudices non feruent.
fice pro tempore exiftente, præterquam in mortis arti- ad fecularia
§. 10. In quacumque autem caufa criminali, quæ in culo abfolui poffint, necnon priuationis perpetuæ offi- Tribunalia.
Fifcus cite hac Curia capta fuerit , citetur Procurator Fifci in om-
ciorum per eos obtentorum , & inhabilitatis ad illa, &
turin caufis
criminalibus nibus illis terminis, & actis , in quibus folet in aliis Cu-
alia quæcumque dicti Ordinis officia exercenda, ac vo-
eiufder Cutiis Vrbis citari.
ria. cis , tam actiuæ , quam paffiuæ eo ipfo incurrendis pœ-
§. 11. Præterea in quacumque caufa ibi cœpta, pro- nis ne quis Prouincialis aut alius cuiufcumqu digni-
, , e
feratur omnino fententia, fiue abfoluendo,fiue condem-
tatis , ftatus , gradus & conditionis Ordinis huiufmodi
Poenar
lucion esum fo- nando . Et fi quæ folutiones panaruin , in eadem Curia
ad-
Religiofus aut Religiofa ad ipfa Tribunalia fæcularia
notentur vt recipientur , fcribantur in libro ad hoc ordinato, fingu-
hic. quouis prætextu , aut quæfito colore, vt præfertur, ap-
lifque folutionibus fubfcribat ipfemet reus , vel fi is
pellare, vel illa propterea quoquo modo adire audeant
nefciuerit, ipfius Procurator , vel alius in caufa defenfor.
App. detur vel præfumant, fedfi fe à Prælatis fuis grauari præten-
in Ciuilibus 5. 12. In ciuilibus vero caufis, à grauaminibus in di- dent, ad Genetalem Miniftrum ipfius Ordinis , fæu illius
caufis ab A. cta Curia illatis , appelletur ad Auditorem .
C. Protectorem, aut Viceprotectorem in Romana Curia,vel
§. 13. Poftremo exactiones illas , quæ à mulieribus in- ad nos fiue Romanum Pontificem fuccefforem noftr
, um
honeftis fingulis annis fingulifque fex menfibus , aut
fupremum in Ecclefia D E 1 ludicem ficut antiquitus
Tributum non alias fub nomine tributi fieri folebant, omnino prohi-
exigatur ab femper confuetum fuit , recurfum haceant , vnde illis
inboneftis bemus , propofita Marefcallo illas attentanti pœna pri-
muleiribus. breui manu Iuftitia miniftrabitur.
uationis officij ipfo facto incurrenda .
§.3.Declarantes nihilominus non modo eorumde Re- Contrauenië-
§ . 14. Non obitantibus dicte Curiæ, etiam longiffimi, ligiofos & Religiofas cótrafacientes , in dictas pœnas in- tium eorum-
Clauf. derog & immemorabilis temporis obferuantia, ac confirmatio- cidere,vetumetiam eorum quomodolibet directe vel in- quefautorum
ne Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboraris, ftatutis directe fautores , & confultores , illas quoque incurrere. pœna.
confuetudinibus , & ftylo, priuilegiis quoque, indultis ,
§ . 4. Præterea fub pœnis prædictis prohibemus , ne Prohibitio re-
& literis Apoftolicis illi vel pro tempore exiftenti Ma- quis Prouincialis , aut Guardianus, vel cuiufcumque al- fiftendi Con-
refcallo ex quauis caufa conceffis, & etiam fæpius confir- terius gradus Religiofus aut Religiofa eiufdem Ordinis fispromiffariis mif
visiá-
matis , quibus omnibus , illorum tenores hic pro inte- ab ipfo Miniftro generali miffis pro vifitandis Prouin- dis Prouinciis
gre expreffis habentes , fpecialiter, & expreffe derogamus , ciis , Commiffariis , refiftere,nec eis fe opponereaut con- fub eifdem
ceterifque contrariis quibufcumque. tradicere , feu fe rebellem exhibere , ipfos quacumque pænis.
Nulli ergo omnino , & c.
Dat.P. A. 3. de caufa , vel quæfito colore non recipiendo audeat, ne-
Datum Romæ apud Sanctum Petrum, Anno Incarna-
17. Ianuarij. tionis Dominica millefimo quingentefimo feptua- que debeat.
5.5.Volentes eumdem Miniftrum generalem quotief- Facultas Mi-
gefimoquinto , fexto Kal . Februarij , Pont. Noftri anno
cumque fit i expedire videbitur, quos voluerit Commif- niftregenera-
tertio . lis mittendi
Publicatio. farios ad quafcumque fui Ordinis vtriufque familiæ Comillarios.
Anno à Natiuitate Domini 1575. indict . ; . die vero vl- Prouincias, quibuf
uis confuetudinibus ac ftatutis per
tima menfis Ianuar. Pont. San&tiffimi in Chriftopatris, & quaflibet perfon
as in contrarium factis, non obſtan . li-
D. N. D. Gregory diuinaprouidentia Papa XIII Anno 3 .
bere mittere pofle.
Tetrofcripta litera Apoftolica originaliter affixa & publica-
§. 6. Infuper, quia , vt etiam accepimus , aliquando Miniftri Pro-
ta fuerunt in valuis Ecclefiafancti Ioannis Lateranenfis, nonnulli Miniftri ex vifitatis Prouinciis, per Commif- unciales non
Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe, Cancellaria Apoft. farios ad hoc ab ipfo Generali Mimitro deputa- immutent or-
4c in acie Campi Flore , vt moris eft, per nos Camillum tos, quæ à dictis Commiffariis recte , & falubriter ordi- dinata ab ip-
Cherubinum , Guglielmum Marchs Curfores. fis Commilja-
3 nata, & gefta fuerunt, refcindere , mutare , aut contem- s
M. Ant onius Bru tus Mag .Cu rfo rum . nere folent, fub omnibus, & fingulis pœnis fupradictis
expreffe prohibemus, ne quifquam ab eifdem Commiffa-
riis facta, & ordinata, mutare,alterare, aut peruertere fine
expreffa
GREGORI VS DECIMVSTERTIV S. 393
expreffa licentia,& permiffione ipfius Miniftri generalis, rum fuorum , ac inhabilitatis ad illa & alia in pofterum
qui folus ea mutare valeat, vllo modo præfumant. De- obtinenda, ne in Monafteria, Domos, &loca fua, quem-
ernentes irritum & inane quicquid fecus fuper his à quain prætextu huiufmodi licentiarum , & facultatum
quoquam quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter ingredi faciant vel permittant.
Contigerit attentari. §. 4. Quin etiam fub eifdem panis ipfo facto incur- Prohibitio
Claufula de- §. 7. Non obftantibus conftitutionibus, & ordinatio- rendis prohibemus atque interdicimus omnibus, & qui- iiis vendi licen-
in cafibus
rogatoria. nibus Apoſtolicis, ac quibufuis etiam iuramento , con- bufcumque perfonis Ecclefiafticis , & fæcularibus , acceffaris co-
firmatione Apoftolica, vel quauis firmitate alia roboratis etiam Oidinum quorumcumque etiam Mendicantium cedendis , nifi
ftatutis & confuetudinibus, priuilegiis quoque, indul- Regularibus , ne prætextu licentiarum ab Epifcopis, vel ipſe neceſſita-
tis , & literis Apoftolicis in contrarium quomodolibet Superiorib. quibus illas concedendi in cafib. neceffariis res vrgeant.
conceffis, & confirmatis , quibus omnibus eorum teno- tantum ex decreto Concilij Tridentini tribuitur, ne Mo-
res præfentibus , ac fi de verbo ad verbum infererentur nafteria ipfa Monialium pro libito , fed neceffitatibus
pro fufficienter expreffis habentes , illis alias in fuo ro- vrgentibus dumtaxat ingredi, neue Moniales fub eifdem
bore permanfuris,hac vice dumtaxat ad effectum præfen- pœnis illos aliter admittere præfumant.
tium fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con- §. 5. Non obftantibus præmiffis, ac conftitutionibus, Clauf.dérog.
trariis quibufcumque. & ordinationibus Apoftolicis , Monafteriorumque , &
D.P. An.z. Datum Romæ apud S.Petrum, &c. dic octaua Aprilis Ordinum prædictorum iuramento , confirmatione Apo-
8. Aprilis. 1575. Pont. noftri Anno tertio. ftolica,vel quauis firmitate alia roboratis ftatutis,& con-
fuetudinibus, priuilegiis quoque, exemptionibus, & in-
dultis Apoftolicis illis corumque fuperioribus prædi-
XXVIII. Reuocatio licentiarum & indultorum quibuf- ctis, ac aliis quibufcumquetenoribus, & formis, ac cum
cumque mulieribus concefforum ingrediendi quibufuis claufulis, & decretis, conceffis , & confirma-
Monafteria cuiufcumque Ordinis Regularium . tis, ac ctiam iteratis vicibus innouatis, quibus omnibus,
corum tenores, perinde ac fi de verbo ad verbum infere
Prohibitioque vtendi eiufmodi licentiis pro rentur præfentibus pro fufficienter expreffis habentes;
cafibus neceflaris , concedendis , præterquam illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat
ipfis neceffitatibus vrgentibus . Et declaratio fpecialiter , & expreffe derogamus ; ceterifque con-
quod Prælati Monialium , in cafibus necefla- trariis quibufcumque.
riis , & paucis comitati religiofis ea ingredi , 5.6.Quoniam autem difficile effet præfentes ad omnia Fides tran
loca perferri , volumus earum exemplis etiam impreffis fumptoruṁ.
poffint.
manu notarij publici, & figillo perfonæ in dignitate Ec-
Aliam declarationem circa vfum eiufmodi licen- clefiaftica conftitutæ munitis, eamdem fidem in iudicio,
tiarum mulieribus fecularibus concedendarum, & extra illud vbique locorum adhiberi , quæ adhibere-
tur præfentibus , fi effent exhibitæ vel oftenfæ.
vide conft. 52. Paul.v. Facultatum. Et poftremo
Nulli ergo , & c.
reuocationem generalem omnium conceffarum- Dat . Romæ apud S. Petrum Anno Incarnationis Do- D. P. An 4.
edidit idem Paul. in alia conft.74. Monialium. minicæ millefimo quingentefimo feptuagefimo quinto, 24.lumij.
Edita A. D. GREGORIVS EPISCOP VS,
' idibus Iunij , Pont. noftri Anno 4.
15751581 • Seruus Seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Anno à Natiuitate Domini 1575. indict. 3. die vero 24. Publicatio
menfis Iunij Pontificatus autem Sanctißimi in Chrifto pa-
Exordium.
Bi gratia, & indulta ab hac Sede conceffa, fucceffu tris , & D. N. Domini Gregory diuina prouidentia l'apa
temporis incommodum afferre nofcuntur , expedit XIII. Anno 4. retrofcripta litera Apoftolica publicata &
illa falubri præfidentis confilio fubmoueri. affixafuerunt in valuis Ecclefia S.Ioannis Lateranen.ac Ba-
Reuocatio li-
§. 1. Proinde Sanctimonialium quieti & tranquilli- filica Principis Apoftolorum de Vrbe , & Cancellaria Apo-
centiarum in- tati confulere , ac omnia quæ illas à fpiritualium rerum ftolica,& in acie Campi Flora ,per nos Scipionem de Oitaz
grediědi Mo-
nafteria Mo- cogitatione & exercitio auocant, impedimenta tollere, nianis , & Io. Andream Panizam Apoft . Curfores.
nialium , & periculaque , & fcandala ab eis remouere cupientes , au- Ioannes Freile Mag.Curforum .
virorum cu- ctoritate præfentium reuocamus , & abolemus omnes , &
iufcumque or- quafcumque licentias, ac facultates ingrediendi Mona- Sequitur declaratio d. Conftitutionis quoad
dinis.
fteria ,Domos, & loca Monialium, ac etiam virorum quo- Pralatos Monialium .
rumuis Ordinum , quibufuis etiam Comitiffis,Marchio- GREGORIVS
EPISCO PV S, Edita A. D:
niffis , Duciffis , & aliis cuiufcumque ftatus & conditio-
Seruus feruorum Dei. Ad futuram rei memóriam. 1581.
nis mulieribus, ac ctiam omnes, & quafcumque licentias
Monafteria, Domos & loca Sancti- Vbiis , quæ emergunt, declarationis remedium ex- Caufa const;
ingredium ,quibufcumque viris , ctiam eiufdemftatus, Dpedit adhibere,Cum igitur fuper eoquod optima
& dignitatis tam à prædecefforibus noftris, quam etiam primum ratione Concilium fanxit Tridentinum, deinde
nobis, & Sedis Apoftolicæ Legatis, aut aliis ex quibufuis in conftitutione fe. re. Pij Papæ V. prædecefforis noftri
quantumcumque vrgentibus caufis fub quibufcumque nonis Iulij Pontificatus fui Anno tertio, atque item no-
J
tenoribus , & etiam derogatoriarum derogatoriis, reuo- ftra idibus Iunij Pontificatus noftri anno quarto editis,
332
catorum reftitutoriis, aliifque efficacioribus claufulis,ir- fuit prouifum,ne cui in pofterum, nifi in cafibus necef-
ritantibufque & aliis decretis , etiam motu proprio , & fariis fepta Monafteriorum monialium ingrediendi con-
ex certa fcientia , deque Apoftolicæ poteftatis plenitu- cederetur licentia, à nonnullis dubitatum fuiffe fciamus
dine , atque ad Imperatoris , Regum, Reginarum, alio- circa perfonas, quæ alterius ad id licentia non indigent,
rumve principum contemplationem,vel fupplicationem fed fui auctoritate officij nituntur, an liceat eis prolibi-
conceflas , confirmatas, & etiam iteratis vicibus renoua- to fuæ voluntatis huiufmodi fepta ingredi, vel potius
tas. Caffamufque & annullamus literas defuper confe- feruare debeant ipfi quoque regulam & Concilio præ
Prohibitio, &tas , & proceffus habitos per eafdem. fcriptam.
pœna Mona- §. 2. Inhibentes eifdem qui illas obtinuerunt, fub ex- 6.1.Nos omnem hæfitationis materiam tollere,& viam Declaratio
fleria ingre- communicationis pœna ipfo facto incurrenda,fuper qua fcandalis præcidere, ac fanctimonialium, quieti confule- quod Pralaik
dientium vi- à femine nifi à Romano Pontifice (præterquam in mor- re volentes, harum tenore auctoritate Apoftolica decla- Monafterior
Monialium
rum.licentiatis articulo ) abfolutionis beneficium poffit impertiri , ramus , Prælatos omnes tam fæculares quam regulares,
gore in cafibus ta.
neipfarum licentiarum prætextu Monafteria huiufmodi quibus cura & regimen Monafteriorum Monialium tummodo ne
quouis modo ingredi audeant. quouis modo incumbit, facultate fibi ex officio attributa ceffariis ed
Pana Reli- §. 3. Abbatiffis vero necnon Abbatibus, Conuenti- ingrediendi Monafteria prædicta ita demum vti poffe, fi Lea
ingredi
nt.
groforum eos bus , ac aliis Monafteriorum vtriufque fexus fuperiori- id faciant in cafibus neceffariis , & à paucis iifque fenio-
admittenti , bus, & perfonis quocumque nomine vocentur , diftricte ribus, ac Religiofis perfonis comitati . Quocirca vniuer-
præcipimus fub cadem excommunicationis poena, nec- fos & fingulosEpifcopali, feu maiori , ac etiam Cardina-
non priuationis dignitatum , beneficiorum & officio- latus , dignitate præditos necnon quorumuis Ordinum
Abbates
394 GREGORIVS DECIMVS TERTIVS.
•
Abbates , Priores , Miniftros , & alios, quofcumque Su- 1 ipfa viderent, nobifque referrent, & cum pluries hoc fe-
periores regulares ferio monemus, vt facultate huiufmo- ciffent & deinde re imperfecta ab eadem Vrbe dictum
di, qui eam habent, præterquam in cafibus, vt præfertur, Ioannem Paulum Cardinalem recedere contigiffet , in
neceffariis neutiquam vtantur.
Contrweniĕ- locum illius fimilis me. Iulium S.Theodori , Diaconum
Quod fi contrafecerint, eadem auctoritate Apo- Cardinalem de Aquauiua nuncupatum deputauimus ,
§. 2. ftatui
tiumpœna. ftolica mus
ftolica ftatuimus atque decernimus, qui Pontificalis di- qui fimul cum prædicto Francifco Cardinali differentias
gnitatis fuerint eos pro prima vice , qua contrafecerint, prædictas & iura Medicorum, & Aromatariorum audiue-
ingreffu Ecclefiæ interdictos, profecunda à munere Pon- runt , & cognouetunt , nobifque retulerunt , & relatio-
tificali, & à diuinis fufpenfos, ac deinceps ipfo facto abf- ne facta quædam Capitula ab ipfis concepta, Motu pro-
que alia declaratione excommunicatos exiftere, regula- prio confirmauimus , & obferuari mandauimus , prout
res vero omni officio ac minifterio priuatos excommu- in fchedula dicti Motus proprij manu noftra fignata,
nicationi fimiliter fubiacere.
Derogatio co- .. fub datum videlicet Romæ apud Sanctum Petrum Ka-
trariorum. §. 3. Non obftantibus Apoftolicis , ac in generalibus lendis Decembris , Pontificatus Noftri Anno fecundo,
& Prouincialibus conciliis editis , generalibus vel fpecia- apparet.
libus conftitutionibus & ordinationibus , priuilegiis
§. 2. Cumque deinde pro parte Collegij Medicorum Poftrema
quoque indultis , & literis Apoftolicis quibufuis Eccle- prædictorum , iterum fuerit fupplicatum fuper nouis ra- definitio mune
lefiis earumve Prælatis , aut Ordinibus , in genere vel in tionibus , & iuribus audi , nos, vt omnis materia, & oc- firmata fu-
fpecie fub quibufcumque tenoribus , & formis , ac cum cafio conquerendi, & recamandi in perpetuum tollere- per.
quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliifque tur, commifimus eidem Francifco, & Iulio Cardinalibus,
fortioribus , efficacioribus , & infolitis claufulis , nec- vt Medicorum , & Aromatariorum Collegia iterum au-
non irritantibus decretis quouis modo conceffis , appro- dirent , & cum differentiæ iam fere fopitæ effent, ab hu-
batis, & innouatis, etiam fi illis caueretur expreffe, quod manis , ficut Altiffimo placuit dictus Iulius Cardinalis
nemo interdici, fufpendi , vel excommunicari poffet per receffit,vnde nos cupientes has differentias quantocitius
literas Apoftolicas non facientes plenam & expreffam terminari , commifimus dicto Francifco Cardinali infor-
de indulto huiufmodi mentionem, quibus eorumque to- mato , vt iterum ( fi opus effet ) audiret Collegium Me-
tis tenoribus , perinde ac fi de verbo ad verbum infere- dicorum,& deinde nobis referret, qui Francifcus Cardi-
rentur præfentibus , fpecialiter & expreffe derogamus dinalis iterum de nouo Medicorum, & Aromatariorum
Fides tran- ceterifque contrariis quibufcumque.
Sumptorum. Collegiis huiufmodi auditis , nobis retulit Medicos, &
5.4. Quoniam vero difficile effet præfentes ad fingula Aromatarios huiufinodi ad infrafcripta Capitula conue-
loca perferri , volumus earum exemplis, etiam impreffis, niffe, & concordaffe, videlicet.
manuque Notarij publici , ac figillo perfonæ in digni-
§. 3. Quod nemini liceat artem Aromatariam Magi- Aromatario-
tateEcclefiaftica conftitutæ munitis, eamdem fidem adhi-
ftri Inftitoris , fiue apothecæ præpofiti, aut quouis alio
beri, quæ haberetur ipfis præfentibus, fi effent exhibitæ nomine , ac titulo exercere , nifi antea à Protomedico, ne, fi aroma-
tarias non
Dat.P.A.10. vel oftenfæ .
eiufque Confiliariis , & ab Aromatariorum Confulibus approbati e-
die 23. Dec. Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annullo Pifcatoris examinatus , probatufque erit, qui fecus fecerit , vigin- xercet,adhoc
die 23. Decembris 1581. Pont. noftri Anno decimo.
Publicatio. vide conft.
tiquinque ducatorum pœna mulctetur , eaque de refoli Pauli
protomedicus , & Confiliarij eius in fuo folo Tribunali, catäinVendi-
Anno à Natiuitate Domini 1582. Ind.11.die vero Sab- rubt.
bati 30. Menfis Decembris, Pontificatus S.D.N. Gregory vocatis etiam Aromatariorum Confulibus inquirant,
diuina prouidentia Papa XIII. Anno Decimo , Retrofcripta procedant, cognofcant, decidant, puniant, fed in fingu
litera in forma breuis publicata , & affixafuerunt in acie lis actibus cum dictorum Confulum Aromatariorum
Campi Flora vt moris eft , per me Scipionem de Octauianis confilio , quod fi à Protomedico , & Confiliariis non
Apoftolicum Curforem.
probabitur , tunc recta via ad pro tempore exiftentem
Califtus Brunettus Magifter Curforum.
Caufarum Curiæ Cameræ Apoftolicæ Generalem Audi-
torem, pro eius decifione eatur , & decifo eo articulo, in
XXIX.
Ordinationes à Collegio Phyficorum , necnon quo Protomedicus & Confiliarij non probabunt Con-
à 1 filium Confulum Aromatariorum , reuertatur in reliquis
Collegio Aromatariorum Vrbis , obferuanda, cognitio , & decifio ad ipfos folos Protomedicum, &
eorumque, in prima , & Auditoris Curiæ Cau- Confiliarios , qui in aliis fequentibus actibus idem ob-
teneantur .
farum Cameræ Apoftolicæ in fecunda inftan- feruare
tia iurifdictiones. §. 4. Patentes autem approbationis iuxta ftylum , & Patentium.
folitum fiant. expeditione
Quoad pradictam Phyficorum iurifdi &tionem vide §. 5. Nullus Aromatarius ex Simplicibus compofita Aromatario-
Pauli V. reformationem infra in conft.71 . Vni- medicamenta conficiat, eadem vigintiquinque ducatorum coërcitio-
rum pœna propofita nifi prius Simplicia huiufmodi inne, quando ex
uerfi , in vlt . tit. & ibi habetur etiam de Colle-
fpecta , & probata fint à Protomedico , & Confiliariis, fimplic
gÿ Aromatariorum reformatione . pofita medi-
aut certe ab aliis idoneis perfonis Protomedici iuffu, camenta cofi-
Edita An.D. GREGORIVS PAPA
1575. XIII. præfente etiam vno aliquo ex Collegij Medicis,qui fem- ciunt , non
Ad futuram rei memoriam. per intereffe debeat, donec omnis infpectio abfoluatur, feruata fer-
Exordium. qui contrafecerit in cum Prothomedicus , & Confiliarij ma
ta. bic tradi-
Vm officio Paftorali incumbat gregem fibi commif- inquirant, & animaduertant de confilio Confulum Aro- Ad hoc etiaã
fum
expreffo in proximo
exigentiam vigili cura gubernare , ac abufus , & prauas præcedenti Capitulo , & non alias aliter, nec alio modo. Pauli.
corruptelas introductas , litefque , & controuerfias ex Quod fi Protomedicus , & Confiliarij Simplicia infpi-
quibus maxime refultant difpendia partium , & totius cere , aut alios ad hanc infpectionem, vt fupra deligere
populi damnum , maximaque iactura non fine vitæ pe- rogati prætermittent , mulétentur arbitrio Collegij Me-
riculo pro viribus tollere,acceperimus autem inter Col- dicorum, quod fiiterum lapfo triduo rogati negligant,li-
legiú Medicorum Alma Vrbis noftræ, & Collegium Aro- ceat Aromatariis folis fua compofita facere.
macariorú circa modum vifitationis Apothecarum , iurif-
§. 6. Protomedicus, femel, iterum,ac fæpius in eodem Vifitatione
dictione, pœnarum applicatione , ac rebus aliis diu con- anno, & deinde quoties id expedire iudicauerit , per fe Aromataria-
trouerfum fuiffe , & quotidie hinc inde querelæ ad aures aut peralios à fe eligendos , vt fupra dictum eft, vna cum rum.
Hoc tempore
noftras deferantur.
Prima defi- 1 Confulibus Aromatario rum , omnia fimplicia , & com- vifitationis
nitio fuum §. 1. Ac volentes has controuerfias , & differentias pofita medicamenta infpiciet , eaque oftendere Aroma- iuramentum
non fortita omnino & in perpetuum extinguere, viuæ vocis oraculo tarij fine recufatione debeant , vt quæ proba, & idonea Aromatariis
effectum. dilecto filio noftro, Francifco Tituli S.MARIA in Porti- videbuntur probari poffint,quæ vero tamquam mala , & praftari iuf-
cu Alciato,ac bo. me.Ioanni Paulo Tituli Sancti Prancra- vitiofa reiiciantur, ea in Capitulo, legitimo die, quo ius fit Paul.v.in
d.eius conft.
tij Prefbyteris Cardinalibus ab Ecclefia nuncupatis , vt dicetur publice comburantur , iique apud quos inuenta
tam Collegium Medicorum, quàm Collegium Aromata- fuerint, luant pœnas contentas in Motu proprio fe. re.
riorum, ac feparatim , & in contrradictorio audirent, iura Pauli Papæ IV. prædecefforis noftri, cui nolumus in hac
parte
parte derogare. Qui non obtemperauerit , à Protomedi- vel extraneus ab Aromatariorum Confulibus viginti-
co, & Confiliariis, de confilio Confulum Aromatario- quinque ducatorum pœna plectatur.
rum , feruata femper forma, de qua in primo Capitulo, §. 16. Protomedicus, perfe aut per alium à fe electum Protomedici
& non alias , vt fupra , eadem pœna coerceatur, vt mul- vno præterea aliquo ex Medicorum Collegio adhibito, vifitatione
aromatoria-
tis incommodis , & periculis , quæ facile oriri poffunt vt fupra explicatum eft , quoties ei libuerit etiam extra
Occurratur. ordinationem , apothecas Aromatariorum vifitare , inf-
Venditione §.7. Nulli Aromatario liceat rer medicinalem in me- picere, & perquirere libere quidem poffit , nihil vero
mendicame- dicamentum redactam electiue euacuantem, neque Sca- abfque Confiliariis,& Confulibus Aromatariorum dam-
forum.
moneatam, aut valde opiatamvendere, donare, aut nullo nare , aut improbare poffit,liceat ei tantum arbitratu fuo
modo cuiquam viro, vel mulieri capiendam dare, nifi id quæ volnerit obfignare, & ne quifquam iis vtatur inter-
ei verbo, aut fcripto imperarit Medicus Phyficus, qui ex dicere, quoad ipfius Protomedici & Confiliariorum iu-
alicuius probati Collegij auctoritate doctor, aut Licen- dicio de confilio , vt fupra Confulum de tota re definia-
tiatus, aut denique is fit, cui in Vrbe medicinam exerce- tur , feruata forma , de qua in primo Capitulo , & non
re fit permiffum.Qui deliquerit,à Protomedico,& Con- alias aliter , nec alio modo.
filiariis eius eadem pœna puniatur. §. 17. Quod autem ad fraudum occafiones tollendas Libroru Arb-
matariorumh
Rerumq; ve- §. 8. Nemini venena, aut res venenatas dent, nifi eis facit , Aromatariorum libri vltra tres annos fides in iu- fide.
nenatarum.
conftet ad quem vfum expetantur. Qui contrafecerit diciis ne habeatur, nifi aut inftrumentum publicum, aut
eadem vigintiquinque ducatorum pœna Protomedici, fyngrapha exhibeatur , quæ fidem faciat , quæque cum
& Confiliariorum fententia mulctetur. nominibus,& rationibus in eifdem libris defcriptis con-
Libro ' rece- §. 9. Librum habeat, in quo diligenter medicinas om- fentiat, aut certe conftet de diligentia ab Aromatariis in-
ptarum. nes à Medicis imperatas, quas vulgo receptas vocant,nec fra dictum tempus adhibita, aduerfus debitores ob cau-
vfque alibi defcribant , qui fecus fecerità Protomed.co, fas in libris notatas , planumque fit per debitores ipfos
& Confiliariis quinque ducatorum pœna plectatur. ftetiffe , quo minus foluerent , aut aliter Aromatariis ca-
Rebus reti-
5.10. Res omnes, quævfu quotidiano,& more ad me- uerent, vt poftremo nomina, & partitæ, vt appellant,in
mendis
dicinam pertinent, Aromatarij in fuis apothecis habeant, libris defcriptæ à debitoribus recognitæ, carumdem ſub-
atqueafferuent,quænam vero res illæ fint Protomedicus, fcriptione comprobentur, non obftante difpofitione di-
& Collegium Medicorum, & Confules Aromatariorum &ti Pauli , & aliorum forfan prædecefforum contrariu
declarabunt, eafque in Indice notatas , & defcriptas fin- determinante
gulis Aromatariis dabunt. Teneantur autem Aromatarij §. 18. Quiuis etiam Ecclefiafticus quantumad medi- Confulum
infra menfem à die declarationis huiufmodi , fiue intra camenta,& cetera ad artem Aromatariam fpectantia Con- aromatario-
rum iurifdi
aliud certum tempus , Protomedici , & Confiliariorum fulibus Aromatariorum fubiectus fit , atque apud illos, tiones
fuorum arbitrio præfiniendum , res illas fibi, fiue parce & non alibi querela de huiufmodi rebus habeantur , &
fiue copiofe pro cuiufque facultate emere, qui neglexe- decidantur, feruatis feruandis.Hi vero ex præfcripto Sta-
rint, decem ducatorum pœnam fubeant,deque eo Proto- tutorum , tam dicta Vrbis quam artis fuæ cognofcant, &
medicus, & Confiliarij, de confilio Confulum Aromata- procedant.
riorum , & feruata forma , de quain primo Capitulo, & §. 19. Nemo cuiufuis conditionis fit ob res medici- Moratoriart
non alias , vt fupra cognofcant, & puniant, citent , in- nales , & Aromatarias folutionis dilationem, quam mo- probibisione.
quirant, procedant , feu cognofci , puniri , citari , in- ratoriam , aut cinquinam vocant impetrare poffit.
quiri , & procedi , ac alia faciant , quæ in præmiffis, 5. 20. Quotiefcumque ad vifitandas tabernas Aroma- Vifitatione
aromataria-
& circa ea neceffaria fuerint , feu quomodolibet oppor- tarias , quæ extra Vrbem funt , Medicus ex Vrbe mitten- rum extra
tuna. dus erit, ne is forfan artis Aromatariæ imperitum fibi Vrbem.
Vendendifque §. 11. Ne cui det Aromatarius rem medicinalem à comitem adiungat , Protomedicus , qui vifitatoris deft- Ad hoc vide
Medico præfcriptam , nifi ad pondus, quod quidem in gnandi ius obtinet, Vrbanis Aromatariis id denutiet,at- etiam Paul
V. conft. cit.
pagella , quam receptam dicunt , diferte expreffum fit, quoab eis exquirat habeant nejaliquem peritum, & ido- in rubr.
rem ipfam appendent , delinquenti protomedicus , & neum hominem, qui Medico illi in hujufmodi vifitatio-
Confiliarij quinque ducatorum pœnam irrogent. nis munere comes , & Minifter effe velit , quo inuento
Pretio rerum
§. 12. Šingulis annis Protomedicus , Confiliarij , & Protomedicus vtrifque eam vifitandi Prouinciam dele-
Aromataria Confules Aromatariorum , coram dicta Cameræ præfi- gabit , curabitque Aromatario viaticum competens præ-
prafcribendo. dentibus , rebus artis Aromatariæ certum pretium confti- ftari , quod fi Aromatarij negligentes ea in re fuerint,
tuant , ne quis de iniufto pretio, iure queri poffit, quod folus Protomedicus hunc etiam eligat. Si autem Proto-
fi quo minus id fiat per Confules fteterit, quiuis ex ipfis, medicus non adnunciauerit, in vigintiquinque ducato-
& quoties in co peccarit , ducatos vigintiquinque pen- rum à Sindicis , tempore findicatus mulctetur.
dat pœnæ nomine. Cognitio autem conftitutionis pre- §. 21. Medicus vero ad vifitandum deftinatus , fingu- Medito ad
tij ad Protomedicum , & Confiliarios, de confilio Con- las apothecas, & officinas Aromatarias, non ficte aut fal- vifitandumi
aromata rias
fulum Aromatariorum , feruata femper forma, de qua in laciter, fed vere vifitet , atque infpiciat,& debitis pœnis deftinato.
primo Capitulo , & non alias , aliter, nec alio modo per- puniat,idque fe feciffe teftimonio publico allato doceat,
tineant, animaduerfio autem in Confules ad folum Pro- fi contrafecerit , Protomedici , & Confiliariorum com-
tomedicum , & eius Confiliarios, à quibus fi Confules muni decreto ; vigintiquinque ducatorum pœnam fu-
fe grauari putauerint ; adeant dictum Auditorem Came- beat, quæ pœna pro numero apothecarum, quas non in-
, qui quod iuris erit præcipiat, exequatur. fpexerit toties ab eo exigatur.
Societate in- §. 13.Neque Medico, fiue Phyfico, fine Chirurgo cuin §. 22. Vt autem pecuniæ, quæ ab iis qui his decretis Pœnari exá-
ter Medicos Aromatario, neque Aromatario cum Medico, focietatem non obtemprauerint pœnæ nomine exigentur ratio con- tione atta-
tione:
interdi- vllo modo inire liceat, qui aliter fecerit vigintiquinque ftet , fingulis annis à Protomedico & Confulibus vnus
riosAromata-
ta.
&
ducatorum pœna à Collegio Medicorum fi Medicus fue- Depofitarius ex Aromatariis coniunctim eligatur , penes
rit , fi vero Aromatarius à Confulibus Aromatariorum quem pecunia omnis ex huiufmodi mulcatione colle-
afficiatur. Ata deponatur , eique ex pœnis exigendis certum ftipen-
Taxatione §. 14. Si in rebus medicinalibus à taxatione Confu- diú protomedici & Confulum eritrio ftatuatur , ita tame
presÿj.
lum , eorumque calculis appellatum fit, & Protomedi- vt antea de reliqua fumm2 reftituenda idoneam cautio-
cus, & Reuifores , ex forma Conftitutionum artis Aro- nem præbeat. Is autem in fine cuiuflibet anni,de pœnis
matariorum adeantur , qui fi difcordes intra fe fuerint, exactis protomedico , & Confuli Aromatariorum ratio
de co dictus Auditor cognofcat, & decidat. nem reddat. Duo autem libri rationum fiant, quorum
Medicinis per §. 15. Nulli Phyfico , nulli Chirugo , aut cuiuis alteri alter apud Protomedicum , alter vero apud Confu-
Aromatarios medicinam, aut rem ad medicamentum pertinentem cui- les fix.
fu bminiftran- piam , præterquam ex iufta aliqua caufa à Protomedico ,
dis. 3. 23. In partiendis vero pœnis , & multis , quæ ex Earumg pr
& eius Confiliariis in fcriptis probanda , vendere liceat, delictis , & contrauentionibus Vrbanorum Aromatario- titione..
nifi prius ea res in Aromataria fit confignata , & per ip- rum , fiue alias, & ex quacumque caufa, etiam extra vifi-
fum Aromatarium fubminiftrata, qui fecus fecerità Col- tationem, à quibufcumque exigerentur,piæ me.Pij Papæ
degio Medicorum, fi Medicus fuerit, fi yero Aromatarius, V. etiam prædecefforis noftri Motus proprius feruetur,
qui
V S.
396 GREGOR
I V S DECIMV STERTI
qui datus eft die duodecima Augufti,Pontificatus fui an- , ciuilibus Locumtenentem pro tempore exiftentem , qua
no quinto. Ita videlicet,vt quarta pars Medicorum Col- etiam per alios quofcumque Iudices , etiam Rotæ Audi-
legio attribuatur , reliquæ Hofpitali S. Laurentij in Mi- tores,ac Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinales decerni, &
randa, non obſtan, altero pofteriore eiufdem Pij V.Motu iudicari debere, irritumque & inane, fi fecus fuper his à
proprio , quo pecuniæ omnes pœnæ nomine colligen- quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter con-
da, domui dicti Hofpitalis attribui videbantur. tigerit attentari , decernimus.
Earumdéque §. 24. Si ex cuiufuis accufatione, aut denunciatione §. 31. Et ita perpetuæ fententiæ, & voluntatis incom- Claus.prafer
applicatione. aliquem ex Aromatariorum, vel medicorum numero ad- mutabilis noftræ effe dicimus, neque has noftras literas matiua.
uerfus hæc decreta deliquiffe conftiterit, tunc ex integra de fubreptionis , vel obreptionis, vel intentionis noftræ
fumma, qua reus muletabitur, quarta pars à Protomedi- fraudatæ, vel alio quoquam vitio notari, impugnari, re-
co & Confiliariis , eidem accufatori , aut denunciatori, uocari, moderari, vel annullari poffe, & quoties illas an-
ftatim adiudicetur , quod reliquum erit à Depofitario nullari , moderari, reuocari, impugnari, vel notari conti-
conferuetur , vt in fine anni inter Collegium Medico- gerit, toties in priftinum ftatum repofitas, reintegratas,
rum , & Hoſpitale Aromarariorum , ratione paulo ante & reftitutas effe, & illis nullatenus derogari, nifi Confi-
dicta diuidatur. ftorialiter, de trina derogatione feparatim intercedente
Cognitions §. 25. Cognitio , & declaratio an aliquis aduerfus fu- vno anno inter vnam & aliam, etiam Confiftorialiter, &
quoq; ac de- pradicta decreta deliquerit, & in pœnam inciderit , nec- accedente confenfu amborum Collegiorum , & cum in-
claratione
ne, eiufque pœnæ exigendæ iuffio ad eos folos , & in ea fertione præfentium, volumus , & mandamus.
tranfgreffio-
пит. forma pertineat,quibus in ipfis fingulis Capitulis Decre- §. 32. Non obftantibus refcriptis fe.re. Iulij III. & Clauf, derog.
torum expreffis verbis definitum eft, quoties autem his Pauli IV.ac Pij V. & aliorum Prædecefforum noftrorum ,
Decretis Protomedico , & eius Confiliariis , de confilio ac Capitulis factis per quondam Cæfarem Brancatium,
Confulum Aromatariorum, vt fupra aliquod mandatum & Cardinalem de Saluiatis , dictaque Cameræ decretis,
eft , ita femper intelligatur , vttam in inquirendo quàm vel confirmationibus, feu declarationibus , Statutis dicti
in procedendo, citando, cognofcendo , declarando, de- Collegij Medicorum , etiam iuramento , & auctoritate
cidendo, & puniendo , & in quofcumque alios actus fi- Apoftolica cofirmatis, quorum tenores , & formas , ac-
miles faciendo,ipforum Confulum Aromatariorum confi de verbo ad verbum præfentibus infererentur, haberi
filium petere teneantur, quod fi Protomedicus , & Con- volumus pro expreffis, confuetudinibus , & vfibus qui-
filiarij minus probauerint , neque cum iis confenferint, bufcumque, quibus omnibus , & fingulis , ad effectum
tunc eatur recta ad Auditorem prædictum, qui manu re- præfentium dumtaxat derogamus, & derogatum effe in-
gia , omni , & quacumque appellatione remota cognof- tendimus , ac præcipimus , ceterifque contrariis quibuf-
cat, & decidat ; & deinceps feruetur forma fupra in pri- cumque.
mo Capitulo expreffa. Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, D.P.An.4.
4.C.lurifai- §. 26. Idem Auditor his omnibus decretis exequendis die prima iulij , millefimo quingentefimo feptuagefimo Iulij.
Bione.
præfit , ac quibus in rebus folis Protomedico, & Con - quinto, Pont. noftri anno 4.
filiariis cognofcendi, & decidendi,puniendique facultas
abfque alio confilio Confulum Aromatariorum data eft, facultatum, Fratrum, XXX.
liceat Aromatariis , fi quando fe iniufte lædi conqueran- Reintegratio licentiarum, &
tur, coram eodem Auditore, de eorum iniuriis agere, qui & militum Hofpitalium , & Militiarum , tam S.
pariter manu regia, omni & quacumque appellatione re- Iacobi de Spatha, quam de Calatraua, & etiam
mota eos audiat, & prout iuris erit præcipiat , & exequa- de Alcantara teftandi, & difponendi de eorum
tur , & quos calumniofe conqueftos effe repererit , arbi- bonis.
trio fuo muletet, multafque hac ex caufa exactas , phy-
ficorum Collegio , & Hofpitali prædicto in totum ap- Vide de huiufmodi Militiis , quae tibè indicauifup.
plicet. ad conftit.1. Adriani VI. Dum intra.
Protomedici 5.27. Confules Aromatariorum ex eorum Decretorum
GREGORIVS PAPA XIII Edita An.D.
Confilia facultate cum Protomedico & Confiliariis de re aliqua
riorum Con- 1575.
in confilium venire debent,Protomedici domum adeant, Adperpetuam rei memoriam.
uentu.
quoties ab eo fuerint vocati , facta prius præcedenti Omani Pontificis prouidentia & benignitatis pro- Exordium.
intimatione , & quod fi venire neglexerint, Protomedi- Rprium eft, vbi aequitas fuadet ac Catholicorum, vo-
cus,& Confiliarij abfque confulibus omnia agere, & de- ta expofcunt, quæ generaliter à prædecefforibus fuis fta-
cernere poffint. tuta funt, moderari, illaque interdum tollere, quæ facul-
Supplicatio §. 28. Quare pro parte Medicorum , & Aromatario- tatem teftandi & difponendi de bonis quæ fub regulari
pro approba- rum prædictorum nobis fuit humiliter fupplicatum , vt habitu militiarum degentes perfonæ poffident,adimunt.
PiusV. facul-
sione Papa. Capitulis prædictis pro illorum fubfiftentia firmiori ro- §. 1.Licet enim fel. recordationis Pius Quintus præ-
tatem teftan-
bur Apoftolicæ confirmationis adiicere,aliafque in prædeceffor nofter , per fuam perpetuo valituram conftitu- di, Militum
man
miffis opportune prouidere , de benignitate Apoftolica tionem,inter alias omnes & quafcumque licentias, & fa- s. Iacobi de
dignaremur. cultates teftandi , & alias quomodolibet difponendi , & Spatha , fen
Approbatio §. 29. Nos igitur eofdem Medicos , & Aromatarios,il- ad certam quantumuis modicam fummam, & quantita- Calatrava &
de Alcantara
Papa. lorumque fingulares perfonas à quibufuis excommuni- tem, de rebus , fructibus, & bonis immobilibus,mobili- reuocauit , vt
cationis , fufpenfionis, & interdicti, aliifque Ecclefiafti- bus , & fe mouentibus , inter alios , ad Magiftros , Prio- Sup . in eius
cisfententiis , cenfuris, & pœnis, à iure vel ab homine, res, Præceptores, milites, fratres, & perfonas militiarum, const.74 la-
quauis occafione vel caufa latis, fiquibus quomodolibet & Hofpitalium videlicet Sancti Iacobi de Spatha , de crefanctum.
innodati exiftunt , ad effectum præfentium dumtaxat Calatraua, & Alcantara militiarum Hifpaniarum, ratione
confequendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos præceptoriarum, hofpitalium & beneficiorum Ecclefia-
fore cenfentes, ac ftatum , & merita caufarum huiufmo- fticorum etiam fæcularium , & aliorum Ordinum Re-
di præfentibus pro expreffis habentes , huiufmodi fup- gularium , ac penfionum, ac fructuum quorumcumque
plicationibus inclinati dicta Statuta, & Decreta, de Me- prouenientium , necnon facta vfque tunc non tamen ef-
dicorum & Aromatariorum prædictorum confenfu,Apo- tectum fortita licentiarum, & facultatum prædictarum
ftolica auctoritate tenore præfentium approbamus , & teftamenta, & alias difpofitiones huiufmodi , etiamfi per
confirmamus, ac illa inuiolabiliter in perpetuum, & fin- eafdem licentias & facultates difponeretur , quod dimi-
gulis futuris temporibus , per Protomedicum, & Colle- dia, vel alia pars rerum , & bonorum prædictorum mili
gium Medicorum , ac confules, & Collegium Aromata- tiis , Hofpitalibus, domibus & locis, vnde illa proueni-
riorum,pro tempore exiften.& alios quofcumque inuio- rent, vel aliis piis locis relinquerentur, reuocauerit, &
labiliter obferuari , procellufque & acta quæcumque in aboleuerit , decernens teftamenta , donationes , & alias
caufis huiuſmodi facta caffari, & annullari, ac Medicis & difpofitiones, quas prætextu priuilegiorum , facultatum
Aromatariis perpetuum filentium imponi, & impofitum difpenfationum, & indultorum prædictorum fic reuoca-
Cluaf.fubla effe volumus , prout caffamus , & filentium imponimus. torum, ac contra dictarum literarum tenorem,per quem-
13,60. S. 30. Et ita tam per dictum Auditorem, & eius in cumque etiam Apoftolica auctoritate , fieri , vel factas
profe
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS .
397
qui contigerit , tamquam fubreptitie extortas nullius conceffis , etiam iteratis vicibus approbatis, Quibus om-
prorfus roboris vel momenti effe, nec per eas, ius, aut ti- nibus, etiam fi de eis eorumque totis tenoribus fpecialis
tulum etiam coloratuum cuiquam acquiri poffe, & alias fpecifica , & indiuidua mentio, aut quæuis alia expreffio
prout in eiufdem prædecefforis noftri literis latius ex- habenda effet, illorum tenores præfentibus pro expreffis,
plicatur. & infertis habentes , illis alias in fuo robore'permanfu-
Philippus Hi- §. 2. Nihilominus cariffimus in Chrifto filius nofter ris , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe derogamus,
fpaniaru Rex Philippus 'Hifpianarú Rex Catholicus, Sancti Iacobi de contrariis quibufcumque.
buic Pot. ex- Spatha, de Calatraua , & de Alcantara militiarum perpe- 5.7. Volumus autem, quod præfentium tranfumptis Tranfumpto-
ponit hanc tuus adminiftrator Apoft, auctoritate deputatus , ani-
Tenocationeт etiã impreffis ,manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, rum fide .
Mili- maduertens , plerofque ex militibus militiarum prædi- & perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ figillo
dictis Mili
tibus damno- ctarum pro fide Catholica tuenda , & conferuanda, arma munitis, eadem prorfus fides habeatur , quæ præfentibus
fam effe , & induere , & ei rei plerumque perpetuam operam (vt ve- haberetur exhibitis, vel oftenfis.
fupplicatur ros Chrifti athletas decet ) nauare , alios vero grauibus
Dat. Romæ apud S.Petrum, fub annulo Pifcatoris die D.P.An.4.
pro opportu-
na prouifione, negociis pertractandis effe diftentos , & ex earumdem 6. Octobr is , 1575. Pont. noftri anno 4. 6. Octobris.
s
militiarum ftabilimenti , aut etiam Apoftolicis indultis,
libere vxores ducere poffe, & in habitu militari , quam- Quod Prælat
i Ordinis Fratrum Sanctiffimæ Tri- XXXI :
dam Religioforum imaginem referre, nihilque homini-
nitatis redemptionis Captiuorum benedicere
bus præfertim militibus prædictis gratius euenire poffe
intelligens , quam vt libera eis fit de bonis que viuen- poffint vafa,veftimenta & ornamenta Ecclefia-
tes poffident, tam in vltima voluntate ( quando amplius ftica.
velle non poffunt , ) quam alias difponendi tributa po- Hanc facultatem fpecialiter conceffit Paul. V. iftis
teftas , Propterea nobis humiliter fupplicari fecit, vt ex
Fratribus fe transferentibus ad partes Infide-
confueta Sedis Apoftolicæ benignitate opportune circa lium pro illorum conuerfione inf. in eius conft.40 .
præmiffa prouidere dignaremur.
§. 7. Nos igitur commodis Militum Militiarum præ- Ex omnibus. Alia autem de Ordine notauifup.
Qui Pontifex
dar facultate dictarum quibus idem Philippus Rex præeft confulere, ad conft.1. Innoc.III. Operante.
ac Philippi Regis voluntati hac in parte fatisfacere vo- GREGORIVS PAPA XIII
Edita An. D.
lentes, conftitutionifque prædictæ feriem, ac fide verbo Adperpetuam rei memoriam. $575.
ad verbum infereretur , præfentibus pro expreflà haben- Xpofcit paftoralis officij cura nobis ex alto commif-
tes , illam , necnon omnes illius effectus quoad hoc, vt fa , vt fingulorum Chriftifidelium , præfertim fub Exordium.
Sancti Iacobi de Spatha, & de Calatraua, & de Alcantara fuaui Religionis iugo Altiffimo famulantium votis ra-
prioribus , præceptoribus , & aliis ipfarum Militiarum tioni non contradicentibus , fauorabiliter annuamus .
obtinentibus beneficia , & quouis nomine nuncupatis §. 1. Sane pro parte dilecti filij Fratris Francifci Bochet
Caufa buius
Militibus, quæcumque licentiæ & facultates teftandi , & in Theologia Magiftri Parifienfis , Ordinis Sanctiffimæ conftit.
& alias quomodolibet difponendi de rebus , fructibus , Trinitatis Redemptionis Captiuorum , Vicarij Generalis
& bonis mobilibus , immobilibus & fe mouentibus vt in Romana Curia refidentis , nobis nuper exhibita peti-
præfertur fuffragentur, eædemque licentiæ & facultates tio continebat , quod licet dilecti Prouinciales , Vicarij,
in pofterum valeant , ac perpetuam roboris firmitatem & Miniftri prædicti Ordinis in Hifpaniarum Regnis
obtineant , fuofque effectus plene fortiantur penitus, & confiftentes , qui Triennales dumtaxat exiftunt , cafulas ,
omnino Apoftolica auctoritate tenore præfentium tolli- tunicas , albas, & mappas , & alia veftimenta , & orna-
mus, & abolemus . menta , ac etiam vafa Ecclefiaftica ad diuinum officium
Teftamenta- §. 4. Necnon teftamenta, & alias difpofitiones in vim peragendum neceffaria , ac folita , & confueta , benedi-
que eorumde licentiarum facultatum , & confuetudinum prædictarum cendi à Sede Apoftolicam licentia habeant , nihilominus
quorum cau- iam condita , difpofita , & ordinata , quæ prædicta edita Prouinciales ,Vicarij,&Miniſtri Ordinis prædicti in Gal-
fa integrum Conftitutione , iuxta teftatoris , vel difponentis volun- 1 lis, Flandria ac Prouincia Prouinciæ ,aliifque Galliarum
eft plenarium
tatem ›
effectu fortiri effectum minime fortiri potuerunt , & quorum Regnis , & dominiis confiftentes , qui ad vitam eligi, &
decernit.
caufa adhuc integra eft,& medio hoc tempore nihil noui deputari confueuerunt , eadem licentia hactenus mini-
acciderit , aduerfus eiufdem Conftitutionis difpofitio- me vfi funt , nec in futurum abfque fpeciali indulto no-
fitionem , omniaque & fingula quæ in ea continentur, ftro vti poffunt , cuperet idem Francifcus fibi à Prouin-
in eum in quem antequam à dicto Pio prædeceffore con- cialibus , & aliis Vicariis,& Miniftris eiufdem Ordinis in
ftitutio prædicta edita fuiffet , quomodolibet erant , fta- 1 Galliis , Flandria , & Prouincia Prouinciæ huiufmodi ,
tum reftituimus , & reponimus,& plenarie reintegramus , aliifque Galliarum Regnis , & dominis ,nunc & pro tem-
fuofque plenarios & integros effectus , impedimentis pore exiftentibus licentiam prædictam per nos concedi .
omnibus fublatis , quæ ex dicta Conftitutione prouene- Quare nobis humiliter fupplicari fecit , vtin præmiffis
runt, fortiri debere volumus , ftatuimus , & ordinamus, opportune prouidere , de benignitate Apoftolica digna-
cmnefque , & fingulos earumdem trium Militiarum mi- remur,
litibus præfentibus , & futuris teftandi , & alias difpo- §. 2. Nos igitur honeftis eiufdem Francifci poftulatis
Conceffio fa-
nendi de bonis prædictis conceffas facultates & confue- grato concurrentes affectu , ipfumque à quibufuis ex- cultatis de
tudines , potiori pro cautela approbamus , & firmamus, communicationis , fufpenfionis , & interdicti , aliifque qua in rubri-
illifque perpetuæ , & inuiolabilis firmitatis robur adii- Ecclefiafticis fententiis, cenfuris, & pœnis, à iure vel ab ca.
cimus. homine quauis occafione vel caufa latis , fiquibus quo-
Claufula fu-
blata. §. 5. Sicque in præmiffis omnibus & fingulis quof- modolibet innodatus exiftit , ad effectum præfentium
cumque Iudices Ordinarios earumdem Militiarum , & dumtaxat confequendum , harum ferie abfoluentes, &
delegatos , & quofcumque alios, etiam caufarum Palatij abfolutum fore cenfentes, ac licentiæ huiufmodi, & lite-
Apoftolici Auditores, & Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Car- rarum defuper expeditarum tenores præfentibus pro fuf-
dinales ( fublata eis , & eorum cuilibet quauis aliter iu- ficienter expreffis habentes, huiufinodi fupplicationibus
candi , & interpretandi facultate & auctoritate ) vbique inclinati eidem Franciſco , ac aliis Vicariis generalibus,
iudicari, & definiri debere , irritumque & inane fi fecus Prouincialibus , & Miniftris dicti Ordinis in Galliis,
fuper his à quoquam quauis auctoritate , fcienter vel Flandria , & Prouincia Prouinciæ huiufmodi , aliifque
ignoranter contigerit attentari decernimus. Galliarum Regnis , & dominiis , nunc & pro tempore
Derogatio co- §. 6. Non obftantibus præmiffis , aliifque conftitutio- exiftentibus , cafulas , tunicas , albas , zonas , mappas
trariorum.
pibus & ordinationibus Apoftolicis , tam per dictum, corporalia , & alia quæcumque ornamenta , ac vafa Ec-
quam per quofcumque alios Romanos Pontifices præde- clefiaftica ( illis tamen exceptis , quibus Sanctum Chrif-
ceffores noftros , ac nos , fub quibufcumque tenoribus ma applicandum eft ) benedicendi iuxta tenorem li-
ac formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum dero- centia Vicariis , Miniftris , & aliis prædictis Regno-
gatoriis , aliifque efficacioribus , & infolitis claufulis, ir- rum Hifpaniarum conceffum tantum , licentiam Apo-
ritantibufque , & aliis decretis, etiam motu proprio, & ftolica auctoritate tenore præfentium perpetuo con-
certa fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine cedimus , & indulgemus , illamque ad cofdem Galliæ
Tom. II. LI Flandriæ
398 . GREGORIVS DECIMVS TERTIV S.
Flandriæ Prouinciæque huiufinodi , ac aliorum Gallia-|

§. 2. Nihilominus ac nimium forfan fcrupulofis loco- Quidam ta
men Ordina
rum Dominiorum , & Regnorum Vicarios, Prouinciales rum Ordinariis eiufdem Regni Portugallia , certis præ- dubitarunt
& alios prædictos, nunc,& pro tempore exiftentes,etiam tenfionibus dubitari contingit, an literæ per piæ memo- anlitera Pij
perpetuo extendimus , & ampliamus : Ipfofque , vt de tiæ Pium Papam V. prædecefforem noftrum fub Dat. vi- v. emanate
cetero , illa vti, frui, & gaudere libere, & licite valeant, delicet quinto Idus Ianuarij Pontificatus fui anno pri- adfauorem
in omnibus , & per omnia , perinde ac fi illis principa- mo procurare Chriftianiffimo filio Philippo Rege Catho- didar
litiarumMin
liter eadem licentia Apoftolica auctoritate conceffafuif- lico, qui militiarum in Caftellæ, & Legionis Regnis in- Regnis Ca
- fet, decernimus. ftitutarum qui huiufmodi perpetuus adminiftrator per fella & Lo
Derogatio co- §. 3. Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- camdem Sedem deputatus exiftit concellæ , priuilegio- gienis fuffra
traviorum.
nibus Apoftolicis, necnon omnibus illis, quæ in literis rum,indultorum conferuatoriarum & aliarum gratiarum, gentur Mili-
tiis ante di-
eiufdem licentia expreffa funt non obftare , ceterifque ipfis Militiis Regnorú Caftellæ , & Legionis concefforis Regi
contrariis quibufcumque. præferuatione,innouatione, militiis Regni Portugalliæ, Portugalia,
Dat.P.An.4.
7. Octob. Dat. Romæ , apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris & Sebaftiano Regi ac pro tépore exiftentib. magnis Ma-
die 7. Octobris , 1575. Pont. noftri anno 4. giftris,Conuentibus,Prioribus, Commendatoribus, præ-
ceptoribus, fratribus,militibus, perfonis,Ecclefiis, domi-
XXXII. Quod omnes gratiæ , priuilegia Militiis S.Iacobus , locis, bonis,poffeffionibus ,iuribus,& iurifdictioni-
bus militiarum Regni Portugalliæ huiufmodi fuffragari,
bi de Spatha, & de Calatraua , ac de Alcanta- & illis gaudere poffint vel debeant, & exinde effectus li-
ra in Regnis Caftellæ & Legionis exiftentium terarum Pij prædecefforis huiufmodi, quoad Regni Por-
conceffa , & concedenda , fint communia Mi- tugallia Militias , illarumque fingulas perfonas prædi-
litiis S. Jacobi de Spatha , & de Auis , Regni tas frequenter impeditur, & retardarur, militiæque Re-
gni Portugalliæ & illarumperfonæ huiufmodi fæpenu-
Portugalliæ , & Algarbiorum .
mero grauamina,iniurias, & incommoda fuftinent, in ea-
De his Militiis , dixi fup. ad conft.1 . Adrian.VI. rum detrimentum , ac priuilegiorum, indultorum & fa-
cultatum fibi conceffarumlæfione.
Dum intra, ad ea te remitto. Et quia nul-
§. 3. Cum autem ficuti eadem petitio fubiungebat, la eft fere
Bdita An. D. GREGORIVS PAPA XIII .
Magiftri , Conuentus, Priores commendatarij , præcepto- differentiain-
1575. Adperpetuam rei memoriam. res , fratres,milites & aliæ perfonæ eiufdem S. Iacobi de ser pradictas
Proæmium. X Apoftolica Sedis, in qua meritis licet infufficien- Spatha , fiue in Legionis,Caftellæ & Aragonum, fiue in Militia
EX
tibus diuina difponente clementia conftituti fu- Portugalliæ & Algarbiorum Regnis conftituti , fiue eiuf-
mus , benignitate procedit , vt fuper eis, quæ perfonis dem profeffionis exiftant , & fub eifdem regularibus in-
fub regulari habitu contra Chrifti nominis æmulos pro ftitutis militent , neque alia inter eos differentia, quam
orthodoxæ fidei ampliatione,& conferuatione continue quod in diuerfis Regnis confiftunt fore dignofcantur, ac
militantibus , per
eiufdem Sedis clementiam circumfpe- in fauorem ipfius militiæ de Spatha, & de Auis in gene-
tam pro tempore concella reperiuntur,an ad alias eiuf- nere conceffà appareant , & neutiquam conueniens vi-
dem profeffionis extendantur perfonas , ambiguitatis deatur,vt militiæ prædictæ etiam fi in diuerfis Regnis in-
fcrupulos pro tempore exercentes, declarationis noftræ ftitutæ diuerfo iure fulciri,aut inniti debeant; præfertim,
minifterio dilucidamus, ac in his officij noftri partes fa- quod illæ femper in omnibus & per omnia per alios Ro-
uorabiliter impartiamur. manos Pontifices prædictos æquiparatæ fuerunt.
Militia S. la- §. 1. Sane cariffimus in Chrifto filius nofter Sebaftia- §.4. Ac propterea , idem Sebaftianus Rex nominibus Rex Porti
galliapetiit
cobi deSpa- nus Portugalliæ, & Algarbiorum Rex Illuftris, qui mili- ' prædictis nobis humiliter fupplicari fecerit , quatenus d. dubiü fide
tha, Militiarum S. Iacobi de Spatha S. Auguftini , & de Auis Ci- ambiguitatis prædictæ fcrupulis antequam altius irre- moueri
Regni Portu- ftercienfis Ordinum Regni Portugalliæ magnus magi-
tiade Auis pant , ac ingiorum & litigrorum materiam parturiant,
gallia à Sede fter , feu perpetuus adminiftrator per Sedem Apoftoli- declarationis noftræ minifterio fummouere, & alias in
Apoft.inftitu- cam deputatus exiftit , tam fuo , quam dilectorum filio- 1 præmiffis opportune prouidere de benignitate Apoſtoli-
ta gaudent
rum Magiftrorum, Conuentus, Priorum, Commendato- ca dignaremur.
ommibusgra
tiis, & prini- rum , Præceptorum , Fratrum militum, & aliorum Reli- §. 5. Nos igitur qui præter commurre debitum quo ex Hic ideo Pon
legis Militia, gioforum , ac perfonarum militiarum prædi & tarum no- Apoftolatus officio ceteris fidelibus debitores exiftimus, tifex omnia
rum S.lacobi, minibus, nobis nuper exponi fecit, quod licet ex diuer- Militias Regni Portugalliæ,illarumque perfonas huiuf- priuilegia di-
&arum Mili-
de ala afis Romanorum Pontificum, & præfertim fel. record. Ni- modi , co fpecialius paterna dilectione complectimur, tiarum in Re-
traua
Alcantaradein colai V. & Iulij Secundi, & Pauli Tertij, prædecefforum quo pro tuitioneprædictæ fidei eiufque propagatione at- gnis Caftella
Regnis Ca noftrorum priuilegiis & conceffionibus, prædicta mili- que præfidio, contra immaniffimos Chrifti nominis ho- & Legionis e-
xiften.concef-
Stelle& Le- tiæ in eodem Regno aduerfus Mauros, aliofque fidei Ca- ftes, Mauros fcilicet,& alias barbaras nationes,cum pro- & conce-
gionis.
tholicæ hoftes antiquitus per Sedem prædictam inftitutæ prij effufione cruoris,& vitæ periculo, continue decerta- deda, Militiis
falubriter, illarumque túc & pro tempore exiftentes mari, facti euidentia cognofcimus, eumdem Sebaſtianú Re- antediéti Re-
giftri,feu adminiftratores,Conuentus Priores, Commen - gem à quibufuis excommunicationis,fufpenfionis & in- gni Portugal-
datores,præceptores, fratres, & milites, eorumque fingu- terdicti aliifque Ecclefiafticis fententiis & cenfuris à iure lia Alçar-
biorum, com
li,necnon perfonæ & loca domus ac Ecclefiæ militiarum vel ab homine quauis occafione vel caufa latis , fiquibus ca
earumdem,perpetuis futuris temporibus omnibus,& fin- quomodolibet innodatus exiftit,ad effectum præfentium
gulis priuilegiis, prærogatiuis, conceffionibus, indultis, dumtaxat confequendum , harum ferie abfoluentes, &
libertatibus conferuatoriis, indulgentiis,exemptionibus, abfolutum fore cenfentes , huiufmodi fupplicationibus
honoribus,literisApoftolicis, & aliis gratiis,Magiftris feu inclinati , eorumdem Nicolai, Iulij & Pauli prædeceffo-
adminiftratoribus, Conuentibus, Prioribus, commendarum prædictorum veftigiis inhærentes, omnemque dubi-
tariis,præceptoribus,fratribùs,& militibus ejufdem S.Ia- tationé in præmiffis remouere volentes , necnon omniú
cobi, & de Calatraua ac de Alcantara Militiatu in Caftel- & fingulorum priuilegiorum,conceffionum,indultorum,
læ , & Legionis Regnis inftitutarum , in genere quouis conferuatoriarum & aliarum gratiarum per quofcumque
modo ab ipfis Romanis Pontificibus & Jede prædicta Romanos Pontifices prædeceffores noftros , & Sedem
conceffis,& in pofterum concedendis,ac quibus illi vte- ' prædictam eifdem militiis , tam in Legionis, & Caftellæ,
bantur, potiebantur, & gaudebant, ac vti, potiri, & gau- quam Portugalliæ Regnis prædictis inftitutis , illorum-
dere poffent quomodolibet in futurum,vti ,potiri,& gau- que magnis Magiftris, feu adminiftratoribus , Conuenti-
dere , ac fi eis in genere conceffa fuiffent , & loco Iudi- bus,Prioribus, Commendatoribus,Præceptoribus, fratrib.
cum in literis Apoftolicis Regnorum Caftellæ, & Legio- Militibus & perfonis prædictis ac defuper confectarum,
nis Militiis huiufmodi pro tempore conceffis deputato- & dictarum Pij prædecefforis literarum tenores præfen-
rum alios Iudices in dignitate tamen Ecclefiaftica fimili- tibus pro expreffis habentes,huiufmodi fupplicationibus
ter conftitutos,in dicto Regno Portugalliæ, qui eamdem inclinati, omnia & fingula priuilegia, prærogatiuas, im-
poteftatem haberent, quam Iudices in eifdem literis de- munitates, exemptiones, libertates, facultates,indulgen-
putati habebant,feu habere poffent quomodolibet in fu- tias,conferuatorias, indulta & alias gratias , militiis Ca-
turum, deputare libere, & licite poffint & valeant. ftellæ & Legionis & Regnorum huiufmodi, ac prædicto
Philippo
GREGORIVS DECIM V
DECIMVSTERTIVS. 339
Philippo Regi , & pro tempore exiftentibus adminiftra- moderni & pro tempore exiftentis Magni Magiftri feu
toribus , Conuentibus , Prioribus , Commendatoribus, adminiftratoris Conuentuum , Priorum, Commendato-
Præceptoribus , fratribus Militibus , & aliis perfonis rum , præceptorum, fratrum, militum, perfonarum, Ec-
Ecclefiis , domibus , locis , bonis , poffeffionibus iuri- clefiarum, domorum, locorum, bonorum, poffeffionum;
bus iurifdictionibus Militiarum , Caftellæ , & Legioni iurium,iurifdictionum militiæ Regni Portugalliæ huiuf
Regnis inftitutarum huiufmodi , per quofcumque Ro- modi , feu alicuius eorum defuper requifiti fuerint,folć-
manos Pontifices prædeceffores noftros, ac nos & Sedem niter publicantes eifque in præmiffis efficacis defenfio-
eamdem , hactenus quomodolibet tam in genere quam nis præfidio affiftentes, faciant auctoritate noftra,literas
in fpecie conceffa , & in pofterum concedenda, eifdem huiufmodi , & in eis contenta quæcumque firmiter ob-
modo & forma quibus conceffa funt, & in pofterum conferuari , ac fingulos quos eædem literæ concernunt illis
cedentur, ad Militias Regni Portugalliæ, ac Sebaftianum pacifice gaudere non permittant eos defuper per quof-
Regem, & pro tempore exiftentes magnos Magiftros,feu cumque quomodolibet indebite moleftari ; Contradi-
adminiftratores , Conuentus, Priores , Commendatores &
tores per cenfuram Ecclefiafticam appellatione poftpo-
præceptores , fratres, Milites, perfonas, & Ecclefias, do- fita compefcendo.
mos,loca, bona, poffeffiones, iura, iurifdictiones militia- §. 9. Non obftantibus conftitutionibus &ordinatio- Clauf.derog
rum in Regno Portugalliæ inftitutarum huiufmodi ex- nibus Apoftolicis, ac militiarum prædictarum iuramento
tendi, & illa eis in omnibus & per omnia ac pariformiter confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia ro-
& æque principaliter abfque vlla prorfus differentia acfi boratis , ftatutis & confuetudinibus , ftabilimentis, vfi-
militiis Regni Portugalliæ, & Sebaftiano Regi,ac pro té- bus, & naturis, necnon quibufcumque declarationibus,
pore exiftentibus magnis Magiftris , feu adminiftratori - inhibitionibus & decretis, priuilegiis quoque , indultis
bus, conuentibus , Prioribus, Commendatoribus , præce- & literis Apoftolicis fub quibufcumque tenoribus &
ptoribus, fratribus, militibus perfonis & Ecclefiis domi- formis, ac cum quibufuis etiam derogatoriarum deroga-
bus,locis, bonis, poffeffionibus ,iuribus,iurifdictionibus, toriis aliifque efficacioribus & infolitis claufulis , nec-
Militiarum Regni Portugalliæ huiufmodi, fpecifice & ex- non irritantibus & aliis decretis , in genere vel infpecie
preffe concefla fuiffent & concederentur , perpetuo fuf- & Motu proprio & ex certa fcientia ac deApoftolica po-
fragari , ac illis vti potiri , nec non loco ludicum in pri- teftatis plenitudine etiam confiftorialiter ac alias quo-
uilegiis & aliis literis Apoftolicis Regnorum Caftelle & modolibet conceffis approbatis , & innouatis. Quibus
Legionis, Miliciis huiufinodi, pro tempore conceffis de- omnibus, etiamfi de illis eorumque totis tenoribus fpe-
putatorum,dilectos filios Cappellanum maiorem prædi- cialis,fpecifica & expreffa, indiuidua , ac de verbo ad ver-
ti Regis , & fuccefforum Regum Portugalliæ, Archidia- bum, non autem per claufulas generales idem important-
conos Dolicierua,Brancheren. & Electoren , Ecclefiarum tes, mentio, feu quæuis alia expreffio habenda, aut ali-
nunc & pro tempore exiften. in dicto Regno Portugal- qua alia exquifita forma ad hoc feruanda effet , tenores
liæ , qui eamdem poteftatem habeant, quam Iudices in huiufmodi,ac fi de verbo ad verbum nihil penitus omif
eiufdem literis & priuilegiis deputati habent, feu habere fo, & forma in illis tradita obferuata inferti forent, præ-
potuerunt quomodolibet in futurum, deputatos effe,nec fentibus pro fufficienter expreffis ac infertis habentes,
defuper prædictos Ordinarios feu alios cuiufcumque fta- illis alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat
tus, gradus, conditionis, ordinis,præeminentiæ & quali- fpecialiter & expreffe derogamus, ceterifque contrariis
tatis exiftentes , etiam Cardinalatus honore fulgen- quibufcumque.
tes,moleftari perturbari vel inquietari poffe.Ipfafque mi- § . 10. Volumus autem quod priuilegiorum, indulto- Fides tran
litias Regni Portugalliæ illarumque fingulares perfonas, rum & aliarum gratiarum præfatarum , ac etiam præfen- fumptorum .
in eodem ftatu , quo militiæ Regnorum Caftellæ & Le- tium literarum tranfumptis , manu alicuius notarij pu-
gionis , illarumque perfonæ huiufmodi, quomodolibet blici fubfcriptis, & figillo alicuius perfonæ in dignitate
exiftunt & pro tempore reperiuntur , & perpetuo con- Ecclefiaftica conftitutæ munitis, plena, & integra, ac ea-
feruari debere & ita intentionis prædecefforum prædi- dem fides prorfus adhibeatur , in iudicio & extra , quæ
&
torum fuiffe, & etiam noftræ effe, & perpetuo fore Apo- ipfis originalibus adhiberetur , fi originaliter forent ex-
ftolica auctoritate tenore præfentium decernimus & de- hibitæ vel oftenfæ.
claramus. Et nihilominus pro potiori cautela eadem, Datum Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Pif- D.P.Ân.4.
omnia & fingula, priuilegia& prærogatiuas, exemptio- catoris die octaua Menfis Millefimo quingentefi- die 8.
nes , facultates indulgentias, conferuatorias, indulta, & mo feptuagefimo quinto, Pontificatus noftri anno 4.
1
alias gratias eifdem modo & forma quibus, militiis Ca-
ftellæ ac Legionis Regnorum, earumque fuperioribus & Profeffio Orthodoxæ fidei à Græcis emittenda. XXXIII,
perfonis huiufmodi, vt præfertur conceffa funt, & in po-
fterum concedentur , ad militias Regni Porrugalliæ illa- De materia Græcorum indicaui in conftit.14. Inno-
rumque Superiores & perfonas huiufmodi fimiliter per- cen. IV. Sub Catholicæ.
petuo extendimus , eifque auctoritate & tenore prædi-
&tis , modo tamen & forma in literis Pij prædecefforis Anctiffimus Dominus Nofter Dominus Gregorius Formaprofef-
huiufmodi contentis, concedimus & indulgemus. S &c. fionis Fidei
Claufula hu- §.6.Decernentes præfentes literas, nullo vnquam tem- Ego N. firma fide credo , & profiteor omnia & fingu-
ius bullepra- pore , de fubreptionis vel obreptionis vitio, aut inten- la , quæ continentur in Symbolo fidei , quo Sancta Ro-
feruatiua
tionis noftræ vel quoquam alio defectu notari vel impu- mana Ecclefia vtitur , videlicet.
gnari poffe, nec illas fub quibufuis fimilium vel diffiini- 5.1.Credo in vnum Deum Patrem omnipotentem,fa- Artit, ko
lium gratiarum reuocationibus,fufpenfionibus, modifi- & torem cæli, & terræ,vifibilium omnium & inuifibilium.
cationibus, limitationibus,derogationibus aut aliis con- Et in vnum Dominum IESVM Chriftum, Filium Der
trariis difpofitionibus comprehendi . vnigenitum.Et ex patre natum ante omnia omnia fecula.
Claufulafub. §. 7. Sicque per quofcumque ludices, & Commiffa- DEVM de DE o,lumen de lumine:DE VM verum de DEO
lata.
rios quauis auctoritate fungentes, etiam S.R.E.Card.ac vero, Genitum non factum , confubftantialem Patri; per
caufarum Palatij Apoft. Auditores, fublata eis & eorum quem omnia facta funt. Qui propter nos homines , &
cuilibet quauis aliter iudicandi & interpretandi faculta- propter noftram falutem defcendit de cœlis. Et incarna-
te & auctoritate,iudicari & diffiniri debere, ex nunc irri- tus eft de Spiritu S. ex MARIA Virgine ; & homo fa-
tum , & inane, fi fecus fuper his à quoquam quauis auctus eft. Crucifixus etiam pro nobis fub Pontio Pilato,
&toritate fcienter vel ignoranter contigerit attentari. paffus , & fepultus eft. Et refurrexit tertia die fecundum
Executorum §. 8. Quocirca venerabili fratri Epifcopo Amerinen. Scripturas. Et afcendit in cœlum ; fedet ad dexteram Pa-
deputatio. & dilectis filiis Capellano maiori prædicti Sebaftiani Re- tris. Et iterum venturus eft cum gloria iudicare viuos &
gis moderno & pro tempore exiftenti , ac Archidiacono mortuos : cuius regni non erit finis. Et in Spiritum
El oren. per Apoftolica fcripta mandamus , quatenus fanctum Dominum, & viuificantem : qui ex Patre,
ipfi , vel duo aut vnus eorum per fe vel alium, feu alios, Filioque procedit. Qui cum Patre &Filio fimul adora-
præfentes literas , & in eis contenta quæcumque vbi & tur , & conglorificatur : qui loquutus eft per Pro-
quando opus fuerit, ac quoties pro parte prædicti Regis phetas. Et vnam Sanctam Catholicam ,& Apoftolicam
Tom. II. LI 2 Eccle
Ecclefiam.Confiteor vnum baptifma in remiffionem pec- tholicæ ritus,in fupradictorum omnium Sacramentorum .
catorum. Et expecto refurrectionem mortuorum . Et vi- folemni adminiftratione, recipio & admitto.
tam venturi. fæculi.Amen.
Artic. 2. §. 11. Omnia & fingula, quæ de peccato Originali, & Artic. 11.
§. 2. Credo etiam, fufcipio, atque profitor ea omnia, de Iuftificationè in Sacrofaneta Tridentina Synodo de-
quæ facra œcumenica Synodus Florentina fupervnione finita , & declarata fuerunt, amplector, & recipio.
Occidentialis , & Orientalis Ecclefiæ definiuit & decla-
§. 12. Profiteor pariter in Milla offerri Deo verum, Artic 12.
rauit , videlicet , quòd Spiritus Sanctus à Patre, & Filio proprium,& propitiatorium Sacrificium pro viuis,& de- ´ .
æternaliter eft ; & effentiam fuam , fuumque effe fubfi- functis , atque in fanctiffimo Euchariftiæ Sacramento
ftens habet exPatre fimul & Filio , & ex vtroque æterna- effe vere,realiter, & fubftantialiterCorpus, & Sanguiné,
liter , tamquam ab vno principio , & vnica Spiratione vna cum anima, & diuinitate D. N. IESV Chrifti ; fieri-
procedit.Cum id quod Sancti Doctores, & Patres dicunt, que conuerfionem totius fubftantiæ panis in Corpus, &
ex Patre per Filium procedere Spiritum Sanctum , ad totius fubftantiæ vini in fanguinem , quam conuerfio-
hanc intelligentiam tendat , vt per hoc fignificetur Fi- nem Catholica Ecclefia Tranfubftantiationem appellat,
lium quoque effe , fecundum Græcos quidem, caufam, §. 13. Fateor etiam fub altera tantum fpecie,totum at- Artic.13 .
fecundum Latinos vero, principium fubfiftentiæ Spiri- que integrum Chriftum, verumque Sacramentum fumi.
tus fancti,ficut & Patre. Cumque omnia quæ Patris funt §. 14. Conftanter teneo Purgatorium effe, animafque Artic.14.
ipfe Pater vnigenito Filio fuo gignendo dederit, præter ibi detentas fidelium fuffragiis iuuari. Similiter , & San-
efle Patrem ; hoc ipfum quod Spiritus fanctus procedit ctos vna cum Chrifto regnantes , venerandos atque inuo-
exFilio, ipfe Filius à Patre æternaliter habet, à quo ater- candos effe , eofque orationes Deo pro nobis offerre, at-
naliter etiam genitus eft. Illamque verborum illorum. que eorum reliquias effe vencrandas.
Filioque explicationem , veritatis declarandæ gratia, & 5. 15. Firmiffime affero imagines Chrifti , acDeiparæ Artic. 15.
imminente tunc neceffitate, licite ac rationabiliter Sym- femper Virginis , necnon aliorum Sanctorum habendas,
bolo fuifle appofitam .
Artic. 3. & retinendas effe, atque eis debitum honorem, ac vene-
§. 3. Item in azymo , fiue fermentato pane triticeo rationem impartiendam.
corpus Chrifti veraciter confici. Sacerdotefque in altero
§. 16. Indulgentiarum etiam poteftatem, à Chrifto in Artie. 16.
ipfum Domini corpus conficere debere vnumquemque Ecclefia relictam fuiffe, illarumque vfum Chriftiano po-
fcilicet iuxta fuæ Ecclefiæ, fiue Occidentalis, fiue Orien- pulo maxime falutarem effe affirmo.
talis confuetudinem.
Artic. 4. §. 17.Sanctam Catholicam & Apoftolicam Romanam Artic | 17 .
§. 4. Item fi vere pœnitentes in De I charitate decef- Ecclefiam , omnium Ecclefiarum Matrem, & Magiftram
ferint, antequam dignis pœnitentiæ fructibus de com- agnofco Romanoque Pontifici , Beati Petri Apoft. Prin-
miffis fatisfecerint, & orniffis, eorum animas pœnis Pur- cipis fucceffori, ac IESV Chrifti Vicario veram obedien- P
gatorij poft mortem purgari vt & à pœnis huiufinodi re- tiam fpondeo ac iuro.
leuentur, prodeffe eis fidelium viuorum fuffragia , Mif- §.18.Ceteraitem omniaà facris Canonibus , & Oecu- Artic. 18.
farum fcilicet facrificia, orationes, & eleemofynas, & alia menicis Conciliis , ac præcipue à Sacrofancta Tridenti-
pietatis officia , quæ à fidelibus pro aliis fidelibus fieri tina Synodo tradita, definita , & declarata , indubitanter
confueuerunt fecundum Ecclefiæ inftituta . Illorumque
recipio atque profiteor , fimulque contraria omnia &
animas qui poft Baptifma fufceptum , nullam omnino fchifmata atque hærefes quafcumque ab Ecclefia damna-
peccati maculam incurrerunt, illas etiam quæ poft con- tas , & reiectas , & anathematizatas, ego pariter damno,
tractam peccati maculam , vel in fuis corporibus , vel eif- reiicio, anathematizo & abiuro.
dem exute corporibus , prout fuperius dictum eft, funt §. 19. Hanc veram Catholicam Fidem , extra quam Iterata pon-
purgatæ , incœlum mox recipi , & intueri clare ipfum nemo faluus effe poteft, quam in præfenti fponte profi- fio.
DEVм trinum & vnum ficuti eft, meritorum tamen di- teor, & veraciter têneo, eamdem integram, & inuiolatam
uerfitate alium alio perfectius. Illorum autem animas, vfque ad extremum vitæ fpiritum , conftantiffime DEO
qui in actuali mortali peccato , vel folo originali dece- adiuuante , retinere , & confiteri, atque à meisfubditis,
dant , mox in infernum defcendere , pœnis tamen difpa- vel illis , quorum cura ad me in munere meo fpectabit,
ribus puniendas .
Artic S teneri , doceri & prædicari , quantum in me erit, curatu-
§. 5. Item Sanctam Apoftolicam Sedem, & Romanum rum, Ego idem N. Spondeo.
Pontificem in vniuerfum orbem tenere primatum,& ip-
§. 20. Voueo , ac iuro : Sic me Deus adiuuet ; & hæc Iuramentum.
fum Pontificem Romanum fuccefforem effe beati Petri Sancta
DE 1 Euangelia.
Principis Apoftolorum , & verum Chrifti Vicarium, to-
tiufque Ecclefiæ caput , & omnium Chriftianorum pa-
trem ac doctorem exiftere, & ipfi in Beato Petro pafcen-
Quod liceat Fratribus & Monialibus Ordinis B. XXXIV.
di, regendi, & gubernandi vniuerfalem Ecclefiam à Do-
mino noftro IESV Chrifto plenam poteftatem traditam MARIA de Monte Carmelo , bona etiam fta-
effe , quemadmodum etiam in actis cecumenico rum
bilia pro neceffitate vel vtilitate Monafterio-
Conciliorum , & in facris Canonibus continetur.
Artic. 6. rum alienare .
§. 6. Infuper profiteor ac recipio alia omnia , quæ ex
decretis facræ œcumenica Generalis Synodi Tridenti- Alia que hunc Ordinem refpiciunt indicaui tibi
næ, facrofancta Romana, & Apoftolica Ecclefia, etiam
vltra contenta in fupradicto fidei Symbolo , profitenda ac fup.in conft.8. Hon.III. Vt viuendi.
recipienda propofuitatque præfcripfit, vt fequitur.
Artic. 7. GREGORIVS PAPA XIII. Edita An. D.
5.7.Apoftolicas & Ecclefiafticas traditiones , reliquaf-
que eiufdem Ecclefiæ obferuationes , & Conftitutiones Adperpetuam rei memoriam. 1576.
firmiffime admitto & amplector.
Artic. S incumbenti nobis Apoftolicæ feruitutis officio, Exordium .
§. 8. Item facram fcripturant iuxta eum fenfum , quem Exd ea libenter animum noftrum conuertimus , per
tenuit & tenet Sancta Mater Ecclefia , cuius eft iudicare que religiofam vitam ducentibus perfonis, quæ affiduos
devero fenfu & interpretatione facrarum fcripturarum, labores pro fide Catholica conftanter tuenda & defen-
admitto ; nec eam vnquam nifi iuxta vnanimem confen- denda , fuftinent , inter quas familia fratrum Ordinis
fum patrum accipiam , & interpretabor . gloriofiffimæ DEI genitricis femperque Virginis MA-
Artic 9.
5. 9. Profiteor quoque feptem effe vere & proprie fa- RIA de Monte Carmelo, iure enumerari poteft, commo-
cramenta nouæ legis à IESV Chrifto Domino noftro indis , & vtilitati opportune confulatur.
ftituta , atque ad falutem humani generis , licet non om- 5.1. Exponi fi quidem nobis nuper fecerunt fratres Ordo Carme-
nia fingulis neceffaria, fcilicet Baptifmum , Confirmatio- dicti Ordinis , quod fæpenumero accidit, vt pro aliqua litar fuppli-
nem , Euchariftiam, Pænitentiam, Extremam vnctionem, vrgenti neceffitate , vel vtilitate Monafteriorum , domo- cat Papa pro
prouifione ali-
Ordinem , & Matrimonium: illaque gratiam conferre: rum, & locorum dicti Ordinis , tam virorum, quam mu- enandi fua
& ex his Baptifmum, Confirmationem & Ordinem , fine lierum illorum bona alienare vel permutare expediret, ac bona occur-
Sacrilegio reiterari non poffe .
Artic.xe. quandoque contingit vt conditio femel oblata, fi præter- rente aliqua,
§. 10. Receptes quoque & approbatos Ecclefia Ca- mittatur, maximam afferat iacturam , præterquam quod necefitate
vitae . cl
difficile
GREGORIVS DECIMVS TERTIVS. 401
difficile admodum exiftit, pro fingulis faciendis permu- & quoties pro parte eorum fratrum Carmelitarum , vel
tationibus , & aliis contractibus, ad Sedem Apoftolicam monialium , aut alicuius eorum fuper his fuerint requi-
recurrere , ac id non fine Fratrum ipfius Ordinis mole- fiti , folmniter publicantes , eifque & eorum cuilibet in
ftia fieri poteft. Quare iidem fratres nobis humiliter præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , fa-
fupplicare fecerunt , vt in præmiffis prouidere de beni- ciant eafdem præfentes , & in eis contenta quæcumque
gnitate Apoftolica dignaremur. ab omnibus , quos illa concernunt integre & inuiolabi-
Hic ideo Pot.
§. 2. Nos, ipfos fratres, & eorum quemlibet à quibuf- liter obferuari . Non permittentes , cos aut eorum ali-
dar.Ordi. fa uis excommunicationis fufpenfionis, & interdicti,aliif- quem defuper contra earumdem præfentium tenorem,
cultate alie-
nandi bona queEcclefiafticis fententiis , cenfuris , & pœnis, à iu- quomodolibet indel ite moleftari , contradictores quof-
etia ftabilia re vel ab homine, quauis occafione vel caufa, latis,fiqui- libet, & rebelles, per fententias , cenfuras, & pœnas Ec-
abfq; aliqua. bus quomodolibet innodati exiftunt , ad effectum præ- clefiafticas aliaque opportuna Iuris & facti remedia, ap-
Sedis Apoft. fentium dumtaxat confequendum, harum ferie abfolué- pellatione poftpofita, compefcendo, legitimifque fuper
vel alterius tes, & abfolutos fore cenfentes, huiufmodi fupplicatio- his habendis, feruatis proceffibus , fententias , cenfuras,
licentia.
nibus inclinati eifdem fratribus , vt ex nunc de cetero, & pœnas ipfas, etiam iteratis vicibus aggrauando, inuo-
perpetuis futuris temporibus , fratres, & moniales dicti cato etiam ad hoc,fi opus fuerit auxilio brachij ſæcularis.
totius Ordinis Carmelitarum, omnium & quorumcum- §. 6. Non obftantibus fel. rec. Bonifacij Papæ Octaui Claufulas, co
trariorum de-
que Monafteriorum , Domorum , & locorum eiufdem de vna & in Concilio Generali edita de duabus dietis, rogatorias ap-
Ordinis vbilibet nunc & pro tempore confiftentium, li- dummodo vltra tres dietas, quis vigore præfentiu ad iu- ponit
bere & licite poffint , & valeant quæcumque bona , fta- diciú non trahatur, & piæ mem.Symmachi, ac Pauli Pa-
bilia & immobilia, feu quaſi ſtabilia, cuiufcumque qua- pæ Secundi , prædecefforum noftrorum, de rebus Eccle-
litatis , & quantitatis, & valoris , &in quocumque loco fiæ non alienandis , vel alienatis recuperandis, ac aliis
exiftentia eorumdem Monafteriorum , Domorum, & lo- Conftitutionibus, & Ordinationibus Apoftolicis : Nec-
corum , vendere , alienare,& permutare pro pretio, pa- non quibufuis etiam iuramento , confirmatione Apo-
&
tis, modis , & formis , hinc inde conueniendis,licentiam, ftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , Monafterio-
& facultatem Apoftolica auctoritate, tenore præfentium rum, Domorum, & Ordinis prædictorum ftatutis & con-
concedimus : Prouifo tamen quod præmiffa omnia fiant fuetudinibus , Priuilegiis quoque, indultis, & literis A-
pro commoditate , vel vtilitate ipforum Monafteriorum, poftolicis quibufuis , fub quibufcumque tenoribus &
Domorum & locorum & quod confenfes duarum par- formis,ac cum quibufuis etiam derogatoriarum deroga-
tium , ex tribus partibus fratrum, vel monialium ipfius toriis, aliifque efficacioribus, & infolitis claufulis,& ir-
Monafterij, Domus, vel loci , cuius dicta bona erunt, ac- ritantibus, ac aliis decretis, in genere vel in fpecie, etiam
cedat, & interueniat abfque aliàs à nobis , vel fucceffori- motu proprio;ac alias quomodolibet, etiam iteratis vici-
bus noftris Romanis Pontificibus , pro tempore exiften- bus conceffis, approbatis,& innouatis, quibus omnibus,
tibus , aut Sede Apoft. vel illius de latere Legatis, feu &fingulis, etiam fi de illis,ac totis eorum tenoribus fpe-
Nunciis , aut etiam locorum Ordinariis petenda vel ob- cialis , fpecifica , indiuidua, & expreffa mentio habenda,
tinenda licentia feu confirmatione. aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret, te-
Dummodo a-
§. 3. Ita tamen, quod loco confenfus Sedis Apoft. di- nores huiufmodi , ac fi deverbo ad verbum præfentibus
lienationes lectus filius Prior Generalis dicti Ordinis nunc & pro infererentur pro expreffis habentes, illis alias in fuo ro-
fiant pro vti-
tate vel co-
có tempore exiftens , & diligenter examinata , & re euiden- bore permanfuris , hac vice dumtaxat, fpecialiter & ex-
Meditate Mo- ter vtili comprobata habeat, prout fibi ex nunc perpetuo preffe derogamus , ceterifque contrariis quibufcumque,
nafteriorum concedimus , poteftatem ratificandi huiufmodi permu- feu fi aliquibus communiter , vel diuifim , ab eadem
& accedas tationes , & alienationes, ac contractus, ficque vbi talis fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi , vel ex-
tofenfus duo- ordo non fuit feruatus, conceffio, venditio, alienatio, ac communicari non poffint per literas Apoftolicas non fa-
Tumex tribus
partiй Fratru contractus, defuper aliter facti ,nulli, & inualidi,nulliuf- cientes plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de
vel Monialiu que roboris , ac momenti exiftant , & donec prædictus indulto huiufmodi mentionem.
loci , acce- Prior Generalis, modo prædicto non ratificauerit, poffef- §.7. Volumus autem , quòd fi ad alienationem bono- Alienationes
dat
vel confenfus
ratifi cafio remaneat & remanere intelligatur penes ipfos fratres, rum ftabilium, ex caufa maioris vtilitatis, aut alia ratio- no antea fieri
tio Generalis, feu moniales dicti Monafterij, feu domus, aut loci, feu ne fuadente deueniendum erit, alienationes bonorum ad permittit, qua
Imo requiri- permutantis , & alienantis, ac ita in præmiffis perpetuo 1 Monafteria, & domos eiufdem Ordinis fpectantium; non fireperiй in-
tur,quodfiat declaramus, & decernimus. Et nihilominus ex núc prout antea fiant , quam cum reperta fuerint bona, eifdem Mo- ueftimentum
inueftimentu Ordi. vtilius,
vt hic infra ex tunc , & è contra , poftquam permutationes, aliena- nafteriis , & Domibus vtiliora, in quibus pretium rerum
adfi. tionefque , necnon contractus , feruatis enarratis pro huiufmodi alienatarum vnico contextu realiter & cum
tempore facti , & per dictum Priorem Generalem ratifi- effectu inueftiatur , vel conuertatur , alias alienatio ipfa
cati fuerint, vt præfertur, feu confenfus eiufdem Prioris fit ipfo iure nulla.
Generalis interuenerit, eafdem permutationes , & aliena- §. 8. Volumus autem , quod præfentium tranfumptis, Tranfumptiš
tiones, ac contractus , & deinde fequuta quæcumque, manu alicuius Notarij publici fubfcriptis , &figillo ali- credi inbes
necnon inftrumenta, & fcripturas defuper pro tempore cuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu-
confecta,approbamus , & confirmamus,ac perpetuæ fir- nitis , etiam impreffis , eadem prorfus fides in Iudicio &
mitatis robur obtinere debere ftatuimus. extra adhibeatur,quæ ipfis originalibus literis adhibere-
Vtilitas aute §. 4. Decernentes, quod ad vtilitatem , feu commodi- tur fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
& neceffitas tatem Monafteriorum, Domorum, & locorum prædicto- Dat. Romæ apud S.Marcum, fub annulo Pifcatoris die D.P An.4.
probatafit af
fertionedica- rum affertioni duarum partium ex tribus partibus fra- tertia Februarij , millefimo quingentefimo feptuagefimo 3. Febr.
rum duarum trum, vel Monialium illius loci, cuius bona crunt, poft- fexto, Pontificatus noftri anno quarto.
partium Fra- quam ratificatio facta fuit illafque, & illa, necnon præ-
trum vel Mo- fentes , & in eis contenta, validas, & efficaces, ac valida
nialium alie-
nantium. & efficacia perpetuo fore , necnon ab omnibus obferuari
del ere , ipfique , & cum eis contrahentes prædictos fu- Iurifdi& tio & facultates Præfecti Annonæ Vrbis , XXXV.
& totius Status Ecclefiaftici.
Adhoc vide perpræmiffis, & inde fequutis quibufcumque,per quof-
quodhicinfra cumque quauis auctoritate, quomodolibet moleftari ,vel regimine Annona Congregationem nonnullorum
fequitur adfi. impedire non poffe, necnon irritum & inane, fi fecus fu- Pro
S.R.E.Cardinalium inftituit Sixtus V.in conft.74.
per his à quoquam, quauis auctoritate, fcienter vel igno-
ranter contigerit attentari. Immenfa in 4. Congreg. Et fubfidium ducento-
Executores
§. 5. Quocirca Vener. fratri Epifcopo Marceratenfi rum millium fcutorum parauit pro eius fubuen-
buinscoceffio- & dilectis filiis caufarum Curiæ Cameræ Apoftolicæ Ge-
mis deputat. tione, in alia conft.78 . Abundantes . Et ifte Pra-
nerali Auditori , & Cancellariæ Apoftolicæ Regenti,
fectus cognofcit etiam caufas Peftorum Vrbis, vt
nunc & pro tempore exiftentibus , per præfentes com-
mittimus, & mandamus,quatenus ipfi,vel duo, aut vnus in eiufdem Six. conft. 36. Cœleftis §.6. Et proce-
corum , per fe vel alium, feu alios præfentes literas & in dit etiam contra mercantes frumenta, &c. vt in
eis contenta quæcumque , vbi & quando opus fuerit, conft. 49. Clem.VIII.Frumenti .
Tom. II. LI 3 GRE
402 GREGORIVS
DECIMVSTERTIVS.
Edita An.D. GREGORIVS PAPA XIII .
nis abfoluendi &liberandi , defuperque cum eis concor-
1576.
Motu proprio , &c. dandi & accordandi,componendi & tranfigendi,ac quaf-
cumque fibi beneuifas concordias , compofitiones , &
Exordium. Nter ceteras Paftoralis officij noftri curas, quibus affi- tranfactiones faciendi.
Idue premimur ,libenti illam fouemus animo , per quam §.5 . Item quafcumque,frumentorum & leguminum Frumeta que-
in ftatu noftro Ecclefiaftico Annona, & abunde inueniri, huiufmodi quantitates cogendi, ac emptionis & mutui, que &legu
& communi haberi pretio poffit,noftrique ex hoc fubditi, vel alio quouis titulo pro pretiis,& modis de quibus fibi mina vndi-
quoad fieri poffit fubleuentur. videbitur acquirendi, proptereaque quafuis pecuniarum que cogendi,
& emendipro
Deputatio 5.1.Quare cupientes infignem probitate, & experien- fummas mutuo , vel aliter capiendi , ac fuper præmiffis pretiis fibi be
Andree Spi- tia visum, qui provt res expoftulat ipfa,nos adire quoti- omnibus &fingulis cum quibufuis Mercatoribus,& aliis ne vifis.
nola Prafecti die cuncta ad Annonam huiufmodi pertinentia collatu- perfonis quibuflibet conuentiones & partitas quafcum-
Annona,cum
facultatibus rus commode poffit , de dilectorum tamen filiorum Ca- que etiam cum quorumuis donatiuo , cum mutuantibus
priuilegiis meræ noftræ Apoftolicæ Clericorum Præfiden. numero dandorum promiffione & donatione faciendi, ac defuper
confuetis , & iuxta antiquam hactenus obferuatam confuetudinem contractus, & inftrumenta quælibet , cum pactis , condi-
maxine in- præficere, ac de fide, probitate, integritate, prudentia, & tionibus , capitulis & claufulis fibi bencuifis celebrandi
frafcriptis multiplici
rerum gerendarum experientia Dilecti filij & ineundi, ac pro illorum obferuatione præfatam Came-
Andrea Spinola in vtraque fignatura noftra Referenda- ram , & omnia illius bona præfentia & futura , in quauis,
rij,dictaque Camera Clerici Præfiden. nobis affatim per- etiam pleniori ipfius Cameræ forma obligandi.
fpectis,plurimum in Domino confifi,fperantefque ea que 5.6. Necnon quofcumque Commiffarios , Officiales, Miniftros de-
eius cura demandauerimus , omni cum laude gefturum, & Miniftros opportunos , aut alias fibi beneuifos depu- fuper depută-
& executurum fore , Motu fimili, &c. eumdem Andream tandi, & hactenus quomodolibet deputatos reuocandi & di cum fala-
frumentaria Annona Alma Vrbis,& reliqui ftatus noftri remouendi , provt nos harum ferie quofcumque Com- clarand riis abis.
eo de-
Ecclefiaftici generalem Præfectum , ad noftrum & dictæ miffarios, Officiales , & Miniftros fuper huiufmodi fru-
Sedis beneplacitum, cum honoribus, oneribus, facultati- mentorum negotio hactenus etiam per nos quomodoli-
bus, & auctoritatibus , iurifdictione , priuilegiis, exem- bet deputatos reuocamus & remouemus , eorumque
ptionibus , & prærogatiuis folitis & confuetis , ac di- prouifiones & falaria declarandi , eifque illas & illa , ac
lecto filio noftro Cæfari Brumano tunc eiufdem Cameræ aliis , quibus opus fuerit quafuis pecuniarum fummas &
Clerico præfiden. & dicta Annona nuper Præfecto , & quantitates ex frumentorum & leguminum huiufmodi
quibufuis aliis ad huiufmodi Præfecturæ officium An- venditione conuentionibufque feu partitis ineundis,vel
none hactenus deputatis quomodolibet in hunc vfque alias huiufmodi rei frumentariæ negotio quomodolibet
diem conceffis , Apoftolica , auctoritate harum ferie ap- prouenientes , folui & exburfari mandandi , omnefque
probantes & ratificantes , omnia & quæcumque per eum & fingulos quarumuis Ciuitatum Annonæ Præfectorum
hactenus gefta, facta,& ordinata hucufque de nouo con- à nobis hactenus quomodolibet deputatorum miniftros,
ftituimus, facimus, & deputamus. quouis nomine nuncupatos , quos circa huiufmodi An-
Facultas co-
§.2 . Dantes illi in præmiffis omnibus & fingulis ple- none negotium fe quomodolibet ingeffiffe conftabit , ad
gendi quefcu- nam facultatem & auctoritatem , tam in præfata Alma fibi, feu à fe deputandis de à fe geftis & adminiftratis ra-
que ad
can. notifi Vrbe , quam quibufuis aliis nobis , & S.R.E. mediate vel tiones & computa redden.& reliqua fi quæ fint reftituen-
eorum
frumenta& immediate fubiectis Prouinciis, Ciuitatibus, oppidis, & di per fimiles cenfuras & pœnas, aliaque iuris & facti re-
legumina. locis, frumenta ac legumina cuiufuis generis, feu fpeciei media opportuna cogendi & compellendi , cogique &
adnotandi & defcribendi,feu adnotari & defcribi facien- compellendi faciendi.
Ceteraque
di , ac vniuerfas & fingulas vtriufque fexus perfonas §.7 . Ac denique cetera omnia & fingula ad huiufmodi omnia necef
cuiufuis ftatus , gradus , ordinis , dignitatis & præemi- rei frumentaria negotium quomodolibet pertinentia ge- faria & op-
nentiæ exiftentes , eidem Sanctæ Romanæ Ecclefiæ me- rendi, exercendi, & exequendi, ac edicendi , feu edici & portuna fa
diate vel immediate fubiectas , tam Ecclefiafticas quam proclamari faciendi , neceffaria & opportuna , quæque ciendi.
fæculares, etiam fi perfonæ fæculares huiufmodi Ducali, omnes Clerici præfiden. Cameræ huiufmodi, dum fimul
Marchionali , & Comitis , vel alia maiori ; Ecclefiafticæ coadunati & congregati ipfam Cameram faciunt & re-
vero, Epifcopali , Archiepifcopali , Patriarchali, Prima- præfentant, facere, gerere, exercere, & exequi, ac edicere,
tiali , vel alia maiori dignitate , feu dignitatibus præful- feu edici & proclamari facere poffint & valeant. Vnum-
geant , ac etiam fi Cardinalatus fungantur honore , vel que vel plures loco fui cum fimili, vel limitata poteſtate
etiam maiores exiftant , ad veram frumentorum & legu- fubftituen. & eius arbitrio remouendi.
minum , quæ ipfos tempore defuper publicandorum 5.8. Mandantes propterea dilectis filiis Camerario & Officiales ftan
tus , & alij
edictorum feu bannimentorum habere continget quan- Thefaurario generali noftris , necnon Clericis præfiden- omnesobediat
titatem, etiam in fcriptis medio iuramento denunciandi, tibus dicta Cameræ , ceterifque ad quos fpectat , & in Prafecto.
quarum denunciationum notulam etiam ad dilectum futurum fpectabit , vt has noftras in præfata Camera ad-
filium Aloyfium Card. Cornelium , necnon pro tem- mittant , & in illius libris defcribi & regiſtrari faciant,
pore Camerarium noftrum deferri volumus , fub cenfu- defuperque patentes literas , & alias fcripturas oppor-
ris Ecclefiafticis , ac pecuniariis , necnon manifeſta re- tunas expediant & expediri mandent , auctoritate noftra
bellionis, læfæque Maieftatis, ac dominiorum & aliorum & Sedis Apoftolicæ , & Legatis de latere , eorumque Vi-
bonorum fuorum confifcationis , aliifque cius arbitrio celegatis , ac tàm dicta Vrbis , quàm aliarum Prouincia-
imponendis & applicandis, ceterifque pœnis etiam qui- rum , Ciuitatum , & locorum nobis & S. R. E. mediate
bufuis eidem Andreæ videbitur , etiam per publicum vel immediate fubiectorum quorumcumque Gubernato-
edictum in locis fibi beneuifis affigendum , vel alias pu- ribus , Locatenentibus , Prætoribus , Vicariis , & aliis
blicandum monendi & requirendi . quouis nomine nuncupatis , officialibus , & iuftitiæ mi-
Et prohibendi S.3 . Eifque ne frumenta & legumina huiufmodi extra niftris , necnon Communitatibus & Vniuerfitatibus, co-
ne illa afpor- dictum Statum Ecclefiafticum , neque de loco ad locum, rumque Magiftratibus & perfonis publicis & priuatis in
tentur de
loco ad lo- etiam loca eiufdem ftatus fine eiufdem Andreæ licentia virtute fanctæ obedientiæ , & fub indignationis noftræ
cum fine eius afportare vllo modo audeant , fub fimilibus pœnis inhi- pœna , etiam ftrictius inhibendo ne eumdem Andream,
licentia. ben. inobedientes , feu contrauenientes quoflibet , cen- aut eius pro tempore Miniftros in præmiffis , vel aliis ad
furas & pœnas prædicta,incidiffe & incurriffe declarandi, dictum rei frumentariæ negotium pertinentibus vllo
aggrauandi, & reaggrauandi, inuocato etiam auxilio bra- modo , vel obtemptu impediant , vel remorentur aut
chij fæcularis , necnon executiones quaflibet, tam reales moleftent , immo eius & eorum nomine requifiti , illi
quam perfonales fieri mandandi . & illis defuper opportune faucant & affiftant , eiufque
Frande que 5.4. Præterea quofcumque in præmiffis fraudes com- & eorum mandata, ediéta , feu proclamationes , aut alias
defuper committentes ,vel alias noxios, &delinquentes muletandi , ac ordinationes exequi mandent & faciant, realiter & cum
mitretes coër quibufuis etiam vltimi fupplicij , vel aliis corporis affli - effectu.
sendi.
ctiuis pœnis condemnandi, & feu ipfos ac prædictos in- §.9. Non obftantibus præmiffis , ac quibufuis confti- Clauf.derog.
obedientes,feu non parétes à quibufuis cenfuris & mul- tutionibus , & ordinationibus , etiam Apoftolicis , nec-
Єtis, ac vt præfertur afflictiuis, etiam vltimi fupplicij po- non ftatutis & reformationibus , etiam iuramento , &c.
roboratis,
foboratis,priuilegiis quoque, indultis, & literis Apofto- , ac pietatis operibus , quibus continue laudabiliter incu-
licis , etiam eifdem perfonis , & earumdem Vrbis Ciui- buerunt , & incumbere non defiftunt , quauis ex caufa
tatum , Prouinciarum , Oppidorum , & locorum popu- diftrahi nolumus ; Confiderantes in Ecclefia Dei non
lis , Communitatibus , feu Vniuerfitatibus , necnon deeffe alios Ordines religionum qui vel ex inftituto, vel
tàm Ecclefiafticis quàm fæcularibus , ceterifque fupra abfque propriarum functionum impedimento , fuppli-
defignatis & aliis quibufuis perfonis , etiam fuper ex- cationibus huiufmodi intereffe , aliaque publica diuina
tractione frumentorum & leguminum, etiam per Sedem officia exercere, fancte , continenterque valeant, in præ-
Apoftolicam & Cameram præfatam , in genere vel in miffis opportune prouidere, ipfofque Præpofitum,pref-
fpecie , tam ex caufa onerofa , ac fub quibufcumque re- byteros, & eorum fingulos fpecialibus fauoribus & gra-
noribus & formis , ac alias quomodolibet conceffis , & tiis profequi volentes , & à quibufuis excommunicatio-
concedendis ; quibus omnibus , etiam fi pro illorum nis, fufpenfionis & interdicti, aliifque Ecclefiafticis fen-
fufficienti derogatione , de illis , &c. eorum tenores, tentiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine , quauis
&c. illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum- occafionevel caufa latis,fiquibus quomodolibet innodati
taxat fpecialiter & expreffe harum ferie latiffime deroga- exiftunt ad effectum præfentium dumtaxat confequen-
mus , illaque aduerfus præmiffa nullatenus fnffragari dum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore cenfen-
poffe feu debere decernimus ; ceterifque contrariis qui- tes ; Motu proprio,non ad dictorum Præpofiti, & prefby-
bufcumque. terorum ,vel aliorum pro eis nobis fuper hoc oblatæ peti-
Sola fignaty- 5.10. Decernentes præfentium noftram folam figna- tionis inftantiam , fed de noftra mera deliberatione , Præ-
rafufficit. turam fufficere, & vbique in iudicio & extra, in Romana pofitum , ac omnes & fingulos prefbyteros ac religiofos
Curia & extra , plenam fidem facere , regula contraria & perfonas alias omnes dicta Societatis , vbique loco-
non obftante , feu fi eidem Andreæ videbitur defuper rum cxiftentes, ab intereffentia fupplicationum feu pre-
literas , etiam per breue noftrum , etiam cum omnium cum , aut proceffionum huiufmodi , Apoftolica aucto-
&fingulorum præmifforum pleniori fpecificatione & ritate , tenore præfentium , perpetuo eximimus & libe-
expreffione , ac quarumcumque fcripturarum defuper ramus.
neceffariarum ad verbum fi videbitur infertione,aliifque 5.4. Diſtrictius inhibentes quibufuis locorum Ordi- Nulli igitur
nariis , etiam Patriarchali , vel Archiepifcopali digni- eam defuper
claufulis & cautelis neceffariis & opportunis, adeo quod
moleftent.
contraria quæcumque prorfus tollantur, & non obftent, tate , ac etiam Cardinalatus & Legationis Sedis Apofto-
fimul vel feparatim expedire poffe. licæ honore præfulgentibus , & aliis perfonis quacum-
Fides tran- S.11. Ipfarumque præfentium, & etiam dictarum lite- que auctoritate fungentibus , ne modernos , & pro
fumptorum. rarum tranfumptis etiam impreffis,manu Notarij publici tempore exiftentes Præpofitum & alios prefbyteros &
fubfcriptis , & figillo alicuius Curiæ Ecclefiaftica , feu Religiofos Societatis huiufmodi ad proceffionibus præ-
perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis, fatis intereffendum , quauis occafione , caufa , feu
eamdem prorfus fidem adhiberi,quæ eifdem præfentibus quouis prætextu , ingenio vel colore , directe vel in-
adhiberetur fi forent exhibitæ vel oftenfæ. directe , mediate vel immediate cogere , aut eos defuper
PP. Subfcrip. Placet Motu proprio. V. præmiffis moleftare , perturbare , vel inquietarefeu mo-
Admiffio in Die 7. May 1576. admiffa fuit in Camera Apoft. & per leftari , perturbari , aut inquietari facere , audeant vel
CameraPont. RR.PP.DD.Clericos regiftrari mandata ,quam ego Notin præfumant feu permittant.
An 4 die 7. frafcriptus in lib. diuerf.regirani. 5.5. Quocirca Venerabilibus fratribus Patriarchis, Ar- Executor &
Mayj. chiepifcopis , & Epifcopis , ac dilectis filiis corum Vi- defenforum
Societatis de
cariis in fpiritualibus , aut officialibus generalibus , & pusasio.
XXXVI. Quod religiofi & perfonæ Societatis IESV ad pu- Curiæ caufarum Cam. Apoft. generali Auditori , nec-
blicas proceffiones accedere non cogantur. non Abbatibus , Prioribus , Præpofitis , Decanis , Archi-
diaconis , Canonicis , & Capitulis , ac aliis ad quos id
Alia de hac Societate vide fup. apud conftit. 25. quomodolibet ſpectat & ſpectabit , per eafdem præfen-
Pauli III. Regimini. fup. tes mandamus , quatenus ipfi vel duo , aut vnus eorum
per fe vel alium feu alios , præfentes literas & in eis
Edita An.D. GREGORIVS EPISCOPVS, contenta quæcumque , vbi & quando opus fuerit , ac
1576. quoties pro parte dictorum Præpofiti , quando opus
Seruusferuorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.
fuerit, ac quoties pro parte dictorum Præpofiti, prefby-
Exordium.
Væcumque facrarum Religionum inftituta offen- terorum & religioforum Societatis huiufmodi , vel ali-
Q dere , & illarum perfonarum functiones , & falu- cuius eorum fuerint requifiti folemniter publicantes,
taria minifteria retardare nofcuntur, noftrum nos incitat eifque in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiften-
officium de medio remouere. tes , faciant eos , præmiffis omnibus & fingulis pacifice
Hic Societas
§.1 . Sane licet ficut accepimus dilecti filij Præpofitus frui & gaudere , non permittentes eos defuper per quof-
ex eius infti- Generalis , & alij preſbyteri religiofi Societatis IESV, ab cumque quomodolibet indebite moleftari. Contradicto-
tuto non cogi- illius primæua erectione , à Sede hac Apoftolica iuxta res quoflibet & rebelles , per fententias , cenfuras &
blicas fuppli- diuinæ vocationis directionem emanata,& per Nos etiam pœnas Ecclefiafticas , aliaque opportuna iuris & facti re-
cationes.
confirmata,ad diuinum officium priuatim tantum, & non media , appellatione poftpofita compefcendo , legiti-
in communi feu in choro recitandum teneantur, ac pro- mifque fuper his habendis feruatis proceffibus , fenten-
pter ipfius Societatis , tam multa Collegia & Seminaria, tias , cenfuras & pœnas ipfas , etiam iteratis vicibus ag-
quæ fpecialem poftulant inftituti religiofi modum, nec- grauando ; inuocato etiam ad hoc fi opus fuerit , auxilio
non minifteriorum illius amplitudinem , ac difficulta- brachij fæcularis.
tem , & in Ecclefia Dei vtilitatem , ex antiqua confuetu- §.6. Non obftantibus felic. record. Bonifacij Papæ Derogatio coa
trariorum.
dine iam inde ab huiufmodi erectione recepta obferua- Octaui prædecefforis noftri de vna , & Concilij generalis
tum ; decretoque etiam generalis eorum Congregationis de duabus dietis , dummodo non vltra tres dietas quis
defuper edito, ne ad publicas fupplicationes, feu procef- vigore præfentium , ad iudicium trahatur , & aliis Apo-
fiones quiuis ex illius perfonis accederet , nifi vbi pro- ftolicis , necnon in generalibus , prouincialibus & fyno-
pter hæreticorum vel gentilium conuerfionem , aut alias dalibus Conciliis editis , generalibus vel fpecialibus
expediens effe pro tempore exiftens Generalis ipfius So- conftitutionibus , & ordinationibus , ceterifque con-
Ordinarij ta- cietatis Præpofitus iudicaret, ordinatum fuerit, trariis quibufcumque. Aut fi aliquibus communiter vel
men cogebant §. 2. Nihilominus nonnulli locorum Ordinarij, forfan diuifim,ab Apoftolica fit Sede indultum,quod interdici,
vigere Concil. Concilij Tridentini auctoritate & decreto moti , dictos fufpendi , vel excommunicari non poffint per literas
Trid.
cap.13.feff.25. prefbyteros ad fupplicariones prædictas procedere nu- Apoftolicas non facientes plenam & expreffam ac de
His modo Pot. per coegerunt, non fine illorum functionum, ac minifte- verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem.
Buftis de cau- riorum retardatione. §.7. Volumus autem quod earumdem præfentium Tranfumpto-
fis, eã eximit 5.3.Nos igitur, qui præfatos prefbyteros & religiofos tranfumptis, manu alicuius Notarij publici fubfcriptis, rumfides.
, lectionibus , prædicationibus, & figillo alicuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica

Sup- dicta Societatis à ftudiis
bhuiufmodi
Publicis
Plicationibus. confeſſionibus audiendis , & aliis verbi Dei minifteriis, conftitutæ , feu etiam Præpofiti ipfius Societatis mu-
L14 nitis,
404 " GREGORIVS DECIMVSTERTIVS.
nitis , eadem prorfus fides , tam in iudicio quam extra conft. 115. Quæcumque. Et de d. erectione ha-
adhibeatur, quæ præfentibus literis adhiberetur,fi forent betur in omnibus bullis mox cit.
exhibitæ vel oftenfæ .
D.P.An.S.
Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifca Eidem Archiconfraternitati opus captiuos Sedis Apoft.
16.July. toris , die 16. Iulij , 1576. Pontificatus noftri anno fubditos ab infidelibus redimendi delegauit hic idem
quinto. Pontif. in conft.69 . Chriftiana . vbi etiam priuilegium
duos incarceratos liberandi conceffit. Et pro opere d.
redemptionis annuos redditus elargitus eft Sixtus V.
XXXVII. Quod Confeffores in vim priuilegiorum Cruciatę
in fua conft.27. Cum benigna, Iudicemque fpecia-
fanctæ eligendi , neminem ab incurfu & lapfu lem caufarum Archiconfraternitatis delegauit in alia
in hærefim abfoluere poffint.
conft.37. Cum ficut, Et circa indulgentias videnda erit
GREGO RIVS noua difpofitio Pauli V. firmata fub die 23. Octobr.
Edita An, D. PAPA XIII
1606. mox in lucem edenda.
1574. Ad futuram rei memoriam.
GREGORIVS PAPA XIII. Edita An. D.
Exordium.
Fficij noftri partes fedulo præftare tenemur, ne Vniuerf Chriftifidelib prafen .1576.
is us tes literas inſpecturis, ſalu-
gratiæ & priuilegia à Sede Apoftolica ad anima-
tem & Apoftolicam benedictionem .
rum falutem emanata, in illarum detrimentum interpre-
tentur aut extendantur. Paftoris æterni , qui non vult mortem fed conuerfio- Exordium.
Caufa buius 3
5.1.. Nuper fiquidem accepimus, nonnullos curiofa & nem peccatoris , vices licet immeriti gerentes in ter-
declarationis. fubtili magis quam vera interpretatione prætendere, in ris ,Chriftifideles fingulos , præfertim piis fodalitatibus ,
vim priuilegiorum Cruciata fanctæ ab eadem Sede con- ad charitatis & mifericordiæ opera exercenda fub glorio-
cefforum eligendi confeffores , qui à nonnullis crimini- fiffimæ Virginis Mariæ nomine & vexillo inftitutis ad-
bus & exceffibus abfoluere poffint, à lapfu , & incurfu in fcriptos, ad deuotionis finceritatem erga Saluatorem , &
hærefim abfoluendi facultatem & auctoritatem , faltem Dominum noftrum IESVM CHRISTVм , cui pro ipfis
in foro confcientiæ habere. ab æterna morte redimendis in ara Crucis immolato , nul-
Declaratio de §. 2. Nos autem omnem dubitandi occafionem in præ- la condigna reuerentia , nullufque fatis congruus honor ,
qua in rubr. miffis remouendam effe exiftimantes , ne circa id vllo vlla ratione poffet vmquam exhiberi , per amplius augen-
tempore hæfitari contingat , Motu proprio & ex certa dum , frequentefque & efficaces orationes fibi , tam pro
noftra fcientia fel.record.Pij Papæ V.prædecefforis noftri , corum , quam aliorum Chriftifidelium etiam defuncto-
ac noftræ intentionis numquam fuiffe vel effe , dictis rum animarum falute deuote effundendum , efca fpiri-
confefforibus aliquo modo abfoluendi ab incurfu & lapfu tualium alimentorum , indulgentiis videlicet , & pecca-
in hærefim , quod crimen vti ceteris grauiffimum fpeciali torum remiffionibus libenter inuitamus , vt exinde fuo-
nota eft dignum , facultatem concedere , nec illam per rum abolita macula delictorum , promiffa redemptionis
dictum prædecefforem, & nos vmquam conceffam fuiffe fructum facilius confequi,& ad fempiternæ gloriæ beati
vel effe cenferi , aut ipfis confefforibus dictorum priui- tudinem feliciter peruenire mereantur.
Sodalitas B
legiorum auctoritate electis abfolutionem impartiri li- 5.1.Cum itaque ficut accepimus,fuperioribus tempo-
cuiffe , neque in pofterum licere , aut abfolutiones ; quæ ribus , videlicet de Anno Domini 1264. in Alma Vrbe MariaConfa
lonis de anno
iam forfan eo cafu fub datorum priuilegiorum prætextu noftra admodum infignis Societas Regulæ Recommen- 1264 inVrbe
per confeffores impenfæ, nemini fuffragari potuiffe fiue datorum eiufdem B. Mariæ Virginis primo , & deinde instituta fuit
poffe,auctoritate Apoftolica tenore præfentium decerni- Confalonis nuncupata , per nonnullos patritios Roma- & à Pontif
mus & declaramus . nos , & alios eximios ac egregios viros ex reuelatione cibus decorata
diuerfispriui-
Facultas Co- §.3 . Et vt Chriftifideles fupradictæ declarationis com- 1 ipfius Mariæ Virginis,vt pie creditur, canonice inftituta, legiis.
miſſarij Cru- modius notitiam habere poffint , licentiam & faculta- ac infignibus, & præclaris priuilegiis,indulgentiis,aliif-
ciata, illam in tem concedimus Commiffario generali dicta Cruciata, que peccatorum remiffionibus per diuerfos Romanos
vulgare idio illam de latino fermone in vulgari iuxta linguam prouin- Pontifices prædeceffores noftros decorata.
ma redigendi,
&c. ciæ , vbi publicatio ipfius Cruciata facienda erit re- S.2 . Et inter cetera pro illius felici directione , & ani- Et quadă Co-
ronapro modo
dactam ; vna cum facultatibus dicta Cruciatæ , & per marum dilectorum filiorum ipfius Societatis Confra- orandi à S.
modum exceptionis, in fuo loco, fiue ad partem imprimi trum, tunc & pro tempore exiftentium falute, eorumque Bonauentura
poffe facere , in contrarium facientibus quibufcumque deuotionis incremento , diuini nominis , ac eiufdem B. Confratribus
non obftantibus. Mariæ Virginis honore & gloria per S. Bonauenturam datafuit.
Fides tran-
5.4. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad tunc in humanis agentem, & Ordinis Fratrum Minorum
fumptorum. fingula quæque loca , in quibus de eis fides facienda de Obferuantia nuncupatorum profefforem, pie ftatuta &
erit , deferri , volumus & dicta auctoritate decernimus, ordinata, eifdem Confratribus , certa, facilis , commoda,
quod illarum tranfumptis etiam impreffis , manu ali- & omnibus peruia orandi,& Altiffimo preces effundendi
ratio, & forma, Corona nuncupata, præfcripta fuerit,vi-
cuius Notarij Apoftolici fubfcriptis , & figillo dicti
delicet quod ipfi Confratres loco horarum canonicarum ,
Commiffarij , feu alicuius perfonæ in dignitate Eccle-
viginti quinquies orationem Dominicam, & toties falu-
fiaftica conftitutæ munitis , eadem prorfus fides adhi-
tationem Angelicam , cum verfu incipiente Gloria Patri,
beatur , quæ ipfis originalibus adhiberetur fi forent ex-
hibitæ vel oftenfæ.
in fine pfalmorum recitari folito, necnon fepties oratio-
D.P.An.s. Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcato- nem ,falutationemque huiufmodi, cum verficulo Defun-
die 23.Sept. ris , die 22. Septembris , 1576. Pontificatus noftri anno torum nuncupato , qui incipit , Requiem æternam , &
quinto. eius refponforio recitare tenerentur.
§.3.Ipfis autem Confratribus fub huiufmodi forma pie Confratribus
fic orantibus
orantibus varias indulgentias , &peccatorum remiffiones varia indul-
XXXVIII De Confraternitate Recommendatorum B. Ma- conceffas fuiffe , multorum fide dignorum teftimonia à gentia coceſſe
riæ Virginis , Confalonis poftea nuncupata, fuis maioribus quafi per manus tradita & accepta com- fuerunt.
Romæ anno 1264. à nonnullis Patritiis Roma- probent. Ceterum propter diuturni temporis huiufmodi
nis inftituta . Ac de modo orandi , fiue Corona lapfum , illiufque varias calamitates ac iniurias , de con-
ceffionibus indulgentiarum , & remiffionum huiufmodi;
à S. Bonauentura eius Confratribus præfcripta,
aliter quam vt præfertur non conftet.
indulgentiarumque elargitione. 5.4. Nos cupientes vtipfa Societas ; cuius Confratres Hic modo Po-
if. vtillifer-
Hane fodalitatem , in Archiconfraternitatem hic prædicti , vt etiam accepimus , in Virginibus pauperibus uentius d. for-
idem Pont.poftea erexit , cumpoteftate aliasfibi nuptui fingulis annis tradendis , Miffis & aliis diuinis mãorandiob-
Confraternitates aggregandi, cum Officiis in corum Oratorio celebrandis, aliifque piis ope- feruet,& aliis
indulgentiaa-.
cum indulgenti
ribus,non fine fummo religionis, & charitatis Chriftianæ Piis operibus
rum communicatione , die 26. Aprilis 1579.Sed feruoreintenti,laudabiles effectus producere non ceffant, ardentius ftu
eius bullam prætermifi. Extat etenim de forma & ad quam dilectus filius nofter Alexander tituli S.Maria deant.
aggregandi noua difpofitio Clem. VIII, infua in Via prefbyter Cardinalis Sfortia nuncupatus , Vice-
protector,
protector,& Angelus Capranica,ac Hortefinus Francipa- toties in priftinum & validiffimum ftatum reftitutas , ac
nis, necnon Ioannes Dominicus Guelphus,& Valerius de de nouo, etiam fub quacumque etiam pofteriori data per
Valle Patritij Romani moderni Cuftodes eiufdem Socie- pro tempore exiftentes ipfius Societatis Confalonis
tatis dilecti filij fingularem gerunt deuotionis affectum, Cuftodes eligenda , conceffas , reftitutas , & plenarie re-
profperis incrementis iugiter proficiat, & in debita vene- integratas elle , fore & cenferi , ac Confratribus & aliis
ratione habeatur, ac non folum illius ,fed etiam quarum- prædictis fuffragari debere decernimus , perpetuis futu-
cumque aliarum ei nunc aggregatarum , & deinceps agris temporibus valituris, etiam fi Societati & illius Con-
gregandarum Societatum Confratres pro tempore exi- fratribus prædictis aliqua alia indulgentia , perpetuo vel
ftentes, eo feruentius & libentius formam orandi huiuf- ad tempus nondum elapfum duratura,per nos vel Sedem
modi cum deuotionis incremento obferuent , & recita- eamdem concefla fuerit.
tioni Coronæ præfatæ intendant, quo exinde maioribus §.7. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, Fides tr
Sumptorum
donis fpiritualibus fe refectos fore confpexerint, de om- etiam impreffis , manu alicuius Notarij publici fubfcri-
nipotentis Dei mifericordia, ac BB.Petri & Pauli Apofto- ptis, & figillo dicta Societatis , feu alicuius perfonæ in
lorum eius auctoritate confifi. dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis, eadem prorfus
Indulgentias 5.5. Omnibus & fingulis vtriufque fexus Chriftifide- fides adhibeatur, quæ ipfis originalibus literis adhibere-
bic enuncia- libus in confratres,tam Confalonis quam aliarum ei ag- tur, fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
tas elargitur. gregatarum & aggregandarum Societatum huiufmodi
Quoad indul- Dat. Romæ apud San& tum Petrum fub annulo Pifca- Dat.P. An..
gentias vide pro tempore receptis , qui forma præfcripta huiufmodi toris , die 12. Octobris , 1576. Pontificatus noftri anno 12.Octob.
quod hic no- orauerint , & dictam Coronam deuote recitauerint , Do- quinto.
tauiinrubr. minicis & aliis feftiuis viginti , ceteris vero non feriatis
diebus decem annos de eis iniunctis,vel alias quomodo-
libet debitis pœnitentiis , quo die prædictorum id fece Quod pro Religione Clericorum Regularium XXXIX;
rint,Apoftolica auctoritate tenore præfentium mifericor- Societatis IESV , vbique Ecclefiæ & domus
diter in Domino relaxamus . Dictis vero Confratribus in
Natiuitatis & Refurrectionis , ac Pentecoftes Domini ædificari poffint , non obftan . priuilegio aliis
Ordinibus conceffo & concedendo , quod
noftri IESV CHRISTI , ceterifque tam in illius , quam
prope corum loca noua Monafteria conftrui
ciufdem B. Mariæ Virginis honorem celebrari folitis
feftiuitatibus, eamdem Coronam etiam recitantibus, quo nequeant.
die feftiuitaturn id fecerint, plenariam omnium peccato-
rum fuorum , de quibus ore confeffi , & corde contriti Hoc priuilegium quod omnibus fere. Mendicantibus
fuerint , indulgentiam & remiffionem auctoritate & te- ob communicationem priuilegiorum prodeffe puto,
nore prædictis concedimus & elargimur. Declarantes
fpecifice Sedes Apoft. dedit ordini S. Francifci,
eamdem indulgentiam affequi etiam illos ex Confratri-
& Ordini S. Dominici , vt videre eft fup. in
bus prædictis , qui eorum vita durante fingulis diebus
conft.21 . Iul.II. Exponi. vbi notaui. Ac Ordini
ceffante legitimo impedimento, eamdem Coronam fimi-
liter recitauerint, & in mortis articulo confeffi & contriti Eremitarum Sancti Augustini , vt in conftit.2:
decefferint, feu id facere nequeuntes , contritionis figna. Bonifacy VIII. Alia autem de hac focie-
exhibuerint & oftenderint, vel ad minus ter in hebdoma-
tate indicabo hic inf. in constit. 89. Afcen-
da camdem Coronam recitantes, & in illorum mortis ar-
dente.
ticulo dictam Coronam fupra fe habentes , fanctiffimum
nomen IESVS ore,feu faltem corde inuocauerint. Et in- GREGORIVS РАРА XIII
. Editá An. Di
fuper vt animaru Chriftifidelium, tam viuorum quam de- Adfuturam rei memoriam. 1576.
functorum faluti peramplius confulatur,eifdemCoron
Confra-
am
tribus nunc & pro tempore exiftentibus , vt tas eft, & Deus Pacis , his in terris vices licet immeriti
Aluatoris Domini noftri IESV CHRISTI qui chari- Exordium,
ac diebus , quibus in Ecclefiis dicta Vrbis & extra illius gerentes , ea quæ pacis funt , præfertim cum militantis
muros exiftentibus ftationes funt indicta recitando, om- Ecclefiæ firmamentum , omnifque filiæ Sion decor , in
nes & fingulas indulgentias , peccatorumque remiffio- animorum coniunctione, pace, & tranquillitate verfetur,
nes, tam pro fe , quam per modum fuffragij pro Confra- nofque vnum in Chrifto corpus fimus , pro noſtri debiti
tribus in Chrifti charitate defunctis,pro quibus illam re- officio , tamquam ipfius myftici corporis caput quæren-
citauerint, confequantur,quas confequerentur,fi eifdem tes , litium quarumuis quæ fraternam dilectionem lace-
temporibus & diebus,Ecclefias ipfas pro eifdem ftationi- rant , maxime vero, quæ inter religiofas perfonas venti-
bus & indulgenciis deputatas perfonaliter vifitarent. Et lantur , occafionibus obuiamus , exortafque quantum
poftremo vt fi ipfi Confratres, pariter confeffi & contriti cum Deo poffumus confopimus.
fingulis fecundis feriis cuiuflibet menfis , ac etiam die 5.1 . Sane, vt accepimus, licet dilecti filij prefbyteri ve- Soc. leſu mul-
Commemorationis defunctorum Coronam ipfam cum nerabilis Societatis IESV in vinca Domini , tamquam ta funt pia
nera & frie
verficulo & refponforio prædictis incipien. Requiem fructiferi palmites , in toto fere orbe, tam in continen- itur..
æternam , genibus flexis , pro cuiufcumque Confratris dis in via mandatorum Chriftifidelibus , infirmis in fide
anima , quæ Deo in charitate coniuncta ab hac luce mi- confolidandis , ægrotifque fanandis , confractis alligan-
grauerit , pariter recitauerint , per huiufmodi recita- dis ; & abiectis reducendis , ouibufque difperfis, & lupis
tionem anima ipfa , eorumdem Domini noftri IESV vefpertinis , leonumque famelicis catulis , in deuoratio-
CHRISTI , & beatiffimæ Virginis Mariæ, ac beatorum nem expofitis , reclamandis & defendendis , quam etiam
Apoftolorum Petri & Pauli , aliorumque Sanctorum me- iis, quæ extra ouile Chrifti, facrofanctique Imperij noftri
ritis fuffragantibus , à Purgatorij pœnis liberari valeat, tutelam , fub ignorantiæ iugo in obfcuris & tenebricofis.
eifdem auctoritate & tenore etiam concedimus & in- lucis , ac defertis , per montuofas ac difficiles vias aber-
dulgemus. rant,conuertendis,& ad nationes catholica religione im-
Clauf.prafer- §.6. Præfentibus literis quas fub quibufuis fimilium butas, &ad immanes,barbarafque diuini cultus, politici
Hatiya. vel diffimilium indulgentiarum reuocationibus , limita- que ornatus ignaras gentes, ferino potius quam humano
tionibus, fufpenfionibus, ac aliis contrariis difpofitioni- more viuentes,fefe extendentes , optimum & vberrimum
bus comprehendi , quauis etiam dicta auctoritate , etiam fructum attulerint, & in dies maiori cum folicitudine
per nos & pro tempore exiftentes Romanos Pontifices afferre, zizania extirpare,bonum femen renouare,planta-
fucceffores noftros , & Sedem Apoftolicam , aut alias ex re , terrafque incultas Euangelico fulco , ac Ecclefiafticæ
quacumque quantumuis vrgentiffima /ac neceffaria caufa, difciplinæ vomere eruderare non cellent.
etiam in fauorem Bafilicæ eiufdem S.Petri de dicta Vrbe, 5.2 . Ac dudum propter ipfius Societatis , tam vtiles, ideoquè Pani.
Cruciata fanctæ , vel expeditionis contra infideles , ac tamque neceffarias functiones,quæ tum in domibus per ill eius infti-
etiam Motu proprio, & ex certa fcientia, in genere vel in frequentem Pænitentiæ , & Euchariftiæ facramentorum tutum
manit confir
fupra
fpecie , & alias quomodolibet factis & emanatis nullate- adminiftrationem, & ad eorum frequentationem fectan- in conft. 254
nus vmquam comprehenfas, & quoties illæ emanabunt, dam exhortationem , prædicationemque & fpiritualia Regimini,
exercitia,
VS
IVS STERTI
406 GREGOR DECIMV .
exercitia,ac alia verbi Dei minifteria,tum in Collegiis per ficatione infra dictas cannas , quo ad dictam Societatem
lectiones , tam bonarum literarum quam Philofophiæ tantum, fufpendentes, reuocantes ac inualidantes, filen-
༥
etiam & Theologiæ ad iuuentutem bonis moribus & litium perpetuum quibufuis fuper præmiffis , aut eorum
teris imbuendam , ex ipfius Societatis primæua inftituti aliquo vigore cuiufuis confirmationis aut ampliationis,
erectione, ac diuina vocatione , magno Dei beneficio, & & de nouo conceffionis dictarum cannarum à Sede Apo-
Ecclefiæ fpirituali emolumento exercet,fel.record.Paulus ftolica quomodolibet , & pari motu , etiam confiftoria-
Papa III. fpeciali priuilegio,vt quæcumque domos,Ec- liter , ac cum quibufuis præfentium derogationibus,
clefias , & Collegia ædificare, vel conceffa recipere & in- fpecifice factis , obtentarum , & in futurum obtinen-
habitare poffet indulferit. darum contra præfentium tenorem venientibus impo-
Iul.III. etiam §.3.Et deinde piæ memoriæ Iulius etiam Papa III. in- nentes.
confi.9. dultum huiufmodi confirmauerit, §.9. Eifdem prefbyteris & Societati , vt , quæcumque Etfacultatem
Ecclefias &
5.4. Et fucceffiue recolendæ memoria Pius IV. præde- Domos , Collegia , Ecclefias & alia ædificia erigere , ac domos abfque
Pius IV. con-
ceffit indultu ceffores noftri idem indultum, etiam intra centum qua- per eos vbiuis locorum erecta inhabitare,ac quæcumque fabricandi
draginta cannas Ordinum Mendicantium, de nouo con- foca , Domos , Ecclefias , Oratoria , & alia cuiufcumque concedit.
bic ,fed eius ceflerit. ftructuræ ædificia , fibi quomodolibet relicta vel oblata Tu ad hoc vi-
bullam non 5.5.Neque poftremo cum lis & caufa, feu controuer- recipere , acceptare , emere , poffidere & retinere , ac in de conft.99.
Clem. VIII.
pofui.
Hic Pont.con- fia , aut quæftionis materia defuper occafione certa do- eis omnia & fingula , functiones , lectiones & minifte- Quoniam.
firmauit. mus peripfos prefbyteros à dilecto filio Comite de Or- ria , in aliis eiufdem Societatis, Domibus, Collegiis, Ec-
gaz Toleti emptæ, conceffionem eiufdem Pij prædeceffo - clefiis , & aliis locis fieri & exerceri folita , habere , fa-
ris confirmantes,emptionem dictæ domus recte factam,& cere, & exercere libere & licite poffint & valeant, earum-
in ea prefbyteros ipfos habitare poffe & debere declaraue- dem præfentium tenore de fpecialis dono gratiæ conce-
rimus ,& alias provt in fingulis literis Apoftolicis defu- dimus & indulgemus. Eofque à quibufuis cenfuris &
per confectis plenius continetur. pœnis , in illos præmifforum occafione forfan latss , ab-
Quia tamen §.6. Nihilominus præfati prefbyteri , à diuerfis dicto- foluimus.
Societas ad- rum Ordinum religiofis diuerfimode,vigore feu prætextu §. 10. Necnon indulta per Paulum , Iulium , & Pium Priuilegia So-
cietatis omnia
buc molefta priuilegiorum huiufmodi cannarum adhuc , provt de prædeceffores noftros prædictos, & Nos eis,vt præfertur,
tur. confirmas.
facto,tam in Mexicana quam in Guaxicana nouæ Hifpa- conceffa & confirmata , cum omnibus & fingulis in eis
niæ ciuitatibus, non fine animi noftri difplicentia , mo- contentis conceffionibus, priuilegiis , facultatibus , præ-
leftantur , immo & excommunicationis fententia inter- rogatiuis, & aliis gratiis, declarationibus, derogationibus,
dum feriuntur, in Chriftiani populi fcandalum non mo- aliifque quibufuis , etiam derogatoriarum derogatoriis,
dicum. irritantibufque, & aliis decretis& claufulis,approtamus
Hic propterea §.7. Nos igitur attendentes dictam Societatem , quæ & confirmamus,illifque perpetuæ & inuiolabilis firmita-
Pont.ex iuftis quamuis Collegia habeat annexa , & hæc redditus pro tis robur adiicimus.
§.11 . Necnon oppofitionem & contradictionem quo- Claufulas
caufis
Latis . hic re- ftudentium neceffitate habere poffint , inter Mendican-
tium Ordinum religiones , per fanctæ memoriæ Pium Pa- rumcumque quouis titulo, vigore, prætextu, colore ipfis appon Prafernatinas
it.
pam Quintum fimiliter predecefforem noftrum per quaf- preſbyteris præiudicium afferre , ac præfentes literas de
dam fuas in forma breuis literas , fub die 7. menfis Iulij , obreptionis feu fubreptionis vitio,aut intentionis noftrę
Pontificatus fui Anno 6.expeditas , adfcripta & declarata, defectu , notari vel impugnari , fufpendi , reuocari , annul-
ac priuilegiorum Ordinum Mendicantium particeps ef- lari , inualidari , aut ad viam iuris reduci , vel contra illas
fecta fuit,ex eius inftituto & conftitutionibus,Apoftoli- attentari non poffe neque debere, fed illas perpetuo vali
ca auctoritate confirmatis , bona ftabilia poffidere non das , efficaces , & illibatas exiftere , & vbi aliquid contra
poffe ,fed incertis eleemofynis ,fideliumque largitionibus eas extorqueri & obtineri cótigerit, illas nihilominus in
& fubuentionibus viuere, nec minus quam ceteros Men- fuo pleno & integro robore,abfque co quod defuper im-
dicantes Ordines ,in excolenda vinea Domini , affidue la- petranda fit à Sede prædicta illarum confirmatio, reftitu-
borare , immo nec alios iuxta fe , domos , & monafteria tio, reualidatio , vel noua conceffio , permanere ; irritum-
ædificare prohibere, neve vllum aut certe quam minimum que & inane, fi fecus fuper his à quoquam quauis aucto-
præiudicium aliis religioforum monafteriis ex Societatis , ritate fcienter vel ignoranter in pofterum contigerit at-
Domorum , Collegiorum,& Ecclefiarum vicinitate proue- tentari decernimus . Ac quafuis excommunicationis fen-
nire,ex eo quod propter diuerfam fanctionum & inftituti tentias , vigore talium priuilegiorum cannarum , con-
rationem, Societas ipfa nec chori vfum habet,nec ad fu- tra dictos prefbyteros vel Societatem latas & ferendas,
nerales affociationes accedit , nec defunctorum funera, eos vel eorum aliquem nullatenus afficere poffe decla-
nili rara, nulla item miffarum, vel fepulchralia ftipendia, ramus.
nullas fepulchrorum , vel capellaniarum fundationes, 5.12 . Quocirca vniuerfis & fingulis venerabilibus fra- Executores
deputat.
nullam denique prorfus eleemofynam , quæ ad quoduis tribus Patriarchis, Archiepifcopis, Epifcopis, ac dilectis
ipfius Societatis minifterium , vel opus dirigi intelliga- filiis Abbatibus , Prioribus , & aliis perfonis in dignitate
tur, admittit. Ac, provt noftrum Nos inuitat officium,in- Ecclefiaftica conftitutis,per præfentes,pari motu,manda-
conucnientibus huiufmodi obuiare,acfcandala quæcum- mus , quatenus ipfi vel corum quilibet, per fe vel alium
que & contentionum, præcipue inter religiofas perfonas, feu alios , præfentes literas & in eis contenta quæcum-
occafiones remouere,necnon tam falubris dicta Societa- que , vbi & quando opus fuerit, & quoties pro parte di-
tis minifteriis , quæ pro eorum dignitate, ac maiori fide- &torum prefbyterorum,aut alterius eorum fuerint requi-
lium fructu, in locis aptis,vbi maior feges,& frequentior fiti, folemniter publicantes, eifque in præmiffis efficacis
populi confuetudo viget , exerceri & miniftrari debent, defenfionis præfidio affiftentes, faciant auctoritate noftra
viam potius aperire, quam impedimenta vlla obiici pereos decreto,confirmatione,indulto,aliifque præmiffis pa-
Priuilegium mittere volentes.
cifice gaudere,ac eafdem præfentes literas , & in eis con-
cannarī qui-
bufcumq; Or- 5.8. Motu proprio , ac de Apoftolicæ poteftatis pleni- tenta quæcumque perpetuo inuiolabiliter obferuari.Non
dinib. concef- tudine , non ad alicuius nobis fuper hoc oblatæ petitio-permittentes eos fuper eifdem præmiffis , vel eorum ali-
fum , respectu nis inftantiam , fed de noftra mera deliberatione, cofdem
quo,per quorumcumque Ordinum etiam Mendicantium
buins Socie- prefbyteros , eorumque fingulos à quibufuis excommu- religiofos feu locorum Ordinarios , aut alios quofcum-
tatis
non obs ian.
reuocat, nicationis ,fufpenfionis,& interdicti, aliifque Ecclefiafti-
que Iudices & perfonas cuiufcumque ftatus, gradus, or-
noua cóceffio- cis fententiis, cenfuris , & panis, à iure vel ab homine,
dinis, & conditionis exiftant, & quacumque, etiam Pon-
ne per eos ob- quauis occafione vel caufa latis, fiquibus quomodolibet uficali ; regia , vel alia auctoritate fungantur, publice vel
tinenda. innodati exiftunt, ad effectum prefentium dumtaxat con- occulte , directe vel indirecte , tacite vel expreffe, quouis
Tu vide nouй fequendum , harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore quafito colore vel ingenio impediri , moleftari , pertur-
priuilegium
Carmelitis cenfentes , ac fupradictarum literarum , necnon & alio- bari , vel alias quomodolibet inquietari . Contradictores
Difcalcestis rum Ordinum , priuilegiorum , & in eis contentarum quoflibet & rebelles per cenfuras Ecclefiafticas , & alia
clargitum à claufularum tenores , ac alia etiam forfan circa præmiffa opportuna iuris remedia , appellatione poftpofita com-
S.D.N. Paulo de neceffitate exprimienda, præfentibus pro expreflis ha- pefcendo, inuocato etiam ad hoc , fi opus fuerit , auxilio
8. Ad Ecclé
Vinfua conft . bentes, ac priuilegia dictorum , Ordinum fuper non ædi- brachij fæcularis.
fæ. §. 13.Non
Rontrariis de-
§. 13. Non obftantibus præmiffis , ac piæ memoria ciem, & graue damnum committantur, dum nempe dicti
rogat.
Bonifacij Papa Octaui etiam prædecefforis noftri de vna, Medici non admodum experti ca remedia , & præfidia,
& in Concilio generali de duabus dietis, dummodo non " quæ non conueniunt,quinimmo contraria & diuerfa vt-
vltra tres dietas quis auctoritate præfentium ad iudicium cumque præfcribant, adhibeant, & confulant, etiam in-
trahatur , aliifque conftitutionibus & ordinationibus terdum,vel fæpius experientiam & periculum dicta Artis
Apoftolicis, necnon dictorum Ordinum , etiam iuramen- in rebus dubiis , & ipfis incognitis , cum maximo & eui-
to , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate alia denti hominum vitæ difcrimine faciendo.
roboratis, ftatutis, & confuetudinibus , priuilegiis quo- §.2 . Nos pro noftri Paftoralis officii debito,huic graui Conceſſio In-
que, indultis, & literis Apoftolicis eifdem Ordinibus,il- malo occurrere , & in præmiffis opportune prouidere rifditionis de
lorumque fuperioribus , & perfonis , etiara fuper non volentes , dictorum filiorum Protomedici & Collegij qua in rubr,
ædificandis Ecclefiis , Domibus, Collegiis, & aliis ædifi- Phyficorum dicte Vrbis in hac parte fupplicationibus
ciis aliarum Religionum intra centum quadraginta can- inclinati , eifdem Protomedico nunc & pro tempote
nas ab eorum cœnobiis & conuentibus , vel monafteriis exiftenti, ac Collegio Phyficorum dicte Vrbis , in eadem
& domibus, ac alias fub quibufcumque tenoribus & for- Vrbe , omnes & fingulos , ac quofcumque Artem Medi-
mis , per quofcumque Romanos Pontifices conceffis, cinæ exercentes , etiam Medicos publice , & in publicis
confirmatis , & innouatis , ac omnibus aliis quæ Nos & Gymnafiis , vel Vniuerfitatibus quibufcumque doctora-
prædicti prædeceffores noftri in fingulis literis prædictis tos, & promotos, exceptis tamen illis Medicis, qui longo
voluimus non obftare. Quibus omnibus etiamfi pro illo- vfu, tam in ftationibus Medicorum , fiue Collegiis habi-
rum fufficienti derogatione de illis , eorumque totis te- tis,quam alias in exercitio Medicina probi & periti com-
noribus fpecialis , fpecifica , expreffa , & indiuidua , ac muniter exiftimantur,ad fe examini fubiiciendum, & per
de verbo ad verbum , non tamen per claufulas generales interdictionem exercitij medicinæ compellere, & per
idem importantes mentio , feu quæuis alia expreffio ha- ipfum Protomedicum , & duos alios de codem Collegio
benda, aut aliqua alia exquifita forma feruanda foret, te- examinare, & illos quos ad Medicinam exercendam non
nores illorum , ac fi de verbo ad verbum nihil penitus idoneos, nec fufficientes repererint , exercitio Medicina
omiffo, & forma in illis tradita obferuata , inferti forent, huiufmodi in ipfa Vrbe prorfus interdicere , feu ab ipfò
præfentibus pro expreffis habentes , illis alias in fuo ro- exercitio , ad tempus , & donec & quovfque ftudio me-
bore permanfuris,hac vice dumtaxat,motu fimili, fpecia- diante ad melius profecerint, fufpendere , aut eis ne di-
liter & exprelle derogamus, ceterifque contrariis quibuf- ctam Artem nifi cum præfentia, vel confilio alterius, vel
cumque. Aut fi aliquibus communiter, vel diuifim, ab ca- aliorum Medicorum idoneorum, & à dictis Protomedico,
dem fir Sede indultum, quod interdici , fufpendi, vel ex- & duobus de Collegio huiufmodi approbatorum vllate-
communicari non poffint per literas Apoftolicas non fa- nus exercere audeant, nec debeant, prohibere. Acin con-
cientes plenam & expreflam , ac de verbo ad verbum de trafacientes , aut contradicentes quoflibet , quafuis pœ-
indulto huiufmodi mentionem. nas ipfi Collegio bene vifas , & arbitrio eiufdem Col-
Tranfumptis legij , piis vfibus applicandas infligere , illafque ab eis
§.7 . Volumus autem, & eadem auctoritate decenimus,
crediiubet. quod ipfarum tranfumptis , manu alicuius Notarij pu-exigere , omniaque & fingula alia in præmiffis , & circa
ca neceffaria , feu quomodolibet opportuna facere &
blici fubfcriptis , & figillo alicuius Prælati vel perfo-
exercere libere & licite valeant, ac etiam debeant, Apo-
næ in dignitate Ecclefiaftica'conftitutæ , aut Curiæ Ec-
ftolica auctoritate tenore præfentium concedimus &
clefiafticæ,vel etiam Generalis Præpofiti ipfius Societatis
mandamus , ficque etiam perpetuo ftatuimus & ordina-
munitis in iudicio & alibi vbi opus fuerit,eadem prorfus
mus. Necnon eifdem Protomedico & Collegio , in & fu÷
fides adhibeatur, quæ adhiberetur eifdem præfentibus, fi
forent exhibitæ vel oftenfæ. per præmiffis omnibus & fingulis plenam , liberam, am-
D.P.An.s.
Dat. Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Pifca- plam, & omnimodam facultatem, licentiam,poteftatem,
30.Odobrus. toris , die 30. Octobris , 1576. Pontificatus noftri anno & auctoritatem impartimur,
quinto. §. 3. Ac etiam Protomedicum & Collegium huiuf- Inhibitio con-
modi , eorumqué deputatos & deputandos ,fuper præ- tra omnes
dienter
miffis omnibus & in fingulis, ac illorum executione, per im;
XL. Iurifdictio Protomedici & Collegij Phyficorum
quofcumque quauis auctoritate , & quocumque quæfito
Alma Vrbis , quofcumque Medicos in ea me- colore , ingenio , vel prætextu quomodolibet moleſtari,
dentes examinandi , & non repertos idoneos, vel impediri non poffe decernimus. Mandantes præterea
ab exercitio medicinæ expellendi atque coër- dictis Medicis , qui vt præfertur non idonei ,nec fuffi-
cientes pro tempore reperti fuerint , vt in virtute fanctæ
cendi.
obedientiæ, & etiam fibi per Collegium prædictum com-
Eiufdem Collegÿ & Protomedici auctoritatem in minandis & infligendis pœnis, eiufdem Collegij manda-
tis pareant & obediant.
Vrbe doctorandi , & iurifdictionem caufas ad 5.4. Necnon dilectis filiis Curiæ caufarum generali Officiales es
faueat,& by-
Artem Spectantes cognofcendi habes fup. in Auditori , Gubernatori , Vicario , & Senatori , ac Con- s bulla ob-
conft. 19. Iul. III. Meritis. & latius infra in feruatoribus Camera dicta Vrbis, ceterifque ius dicenti- feruantiam
Clem . VIII.in eius conft.12 . Et aliquid circa vi- bus Ecclefiafticis & fæcularibus, quauis auctoritate, fun- quarant.
gentibus & functuris , ac iuftitiæ miniftris dictæ Vrbís ,
fitationem Aromatariarum in Paul. V. conft.71 .
& quibufuis aliis perfonis cuiufcumque dignitatis , fta-
$.25.
tus, gradus , ordinis , & conditionis exiftentibus, quate-
nus ipfi & eorum quilibet eifdem Protomedico & Col-
GREGORIVS PAPA XIII
Edita An. D.
legio in præmiffis efficacis defenfionis præfidio affiften-
tes præfentes noftras recipiant & admittant , ac inuiola-
Promium. N Apoftolice dignitatis culmine,meritis licet impari- biliter obferuent , & ab omnibus ad quos fpectat &
licet confi-
bus,diuina difpofitione conftituti, ad ea noftræ omabus
fpectabit , obferuari mandent & præcipiant , faciantque
derationis aciem libenter dirigimus, per quæ prouifionis Protomedicum & Collegium huiufmodi præmiffis om-
noftræ auxilio Artis Medicinæ minifterium,recte & fide- nibus pacifice & quiete vti, frui & gaudere, nec permit-
liter exerceatur , & ne in eo nonnullorum imperitia tant eos , per quemlibet contra earumdem præfentium
errores in alterius iacturam fiant, noftri paftoralis officij tenorem, quoquomodo moleftari aut impediri , contra-
partes libenter impartimur , provt temporum qualitate dictores quoflibet & rebelles , per fententias , cenfuras,
penfata id perfpicimus falubriter expedire. & pœnas etiam pecuniarias , aliaque opportuna iuris &
Caufa huisis §.1.Cum itaque ficut accepimus in Vrbe noftra à diuer- facti remedia , quacumque appellatione remota com-
conft. fis Medicis & Artem Medicinæ exercentibus , etiam pu- pefcendo , ac cenfuras ipfas , etiam iteratis vicibus ag
blice Doctoratis, & priuilegium Doctoratus, etiam à pu- grauando ; inuocato etiam ad hoc, fi opus fuerit, auxilio
blicis & generalibus Studiorum Vniuerfitatibus haben- brachij fæcularis.
tibus quamplurimi & grauiffimi errores medendo , & §.5. Non obftantibus præmiffis , ac priuilegiis docto- Quibufchm-
Artem Medicine exercendo, etiam in hominum perni- ratus in Medicina dictis Medicis , qui , vt præfertur nei,ft bus ob
idonon que non
anti
VS
ERTI
OR IVS MVST
408 GREG DECI .
idonei nec fufficientes pro tempore reperti fuerint de mandatis , quæ ad inquifitiones & prouifiones huiuf
quomodolibet , & etiam per quæcumque Gymnafia, modi faciendas ab eadem Sede impetrantur , vel Motu
Collegia & Vniuerfitates , etiam generales , ac etiam proprio procedunt , literæ Apoftolicæ conficiantur , vel
præuio rigorofo examine , etiam publice facto , con- etiam antequam mandata ipfa à Iudicibus ad quos di-
ceffis & concedendis , necnon quacumque præfcri- recta funt , recipiantur , vel recepta expediantur , inter-
ptione etiam longiffimi temporis , quo ipfi tales Me- dum quoque literis Apoftolicis expeditis , & gratia pu-
dici , etiam abfque aliqua contradictione medicati rificata , feu mandatis prædictis receptis , & inquifitione
fuerint , & artem prædictam etiam palam , & publice completa , antequam omnimoda executio perficiatur,
nemine contradicente exercuerint , ac regula noftra de propter diuerfa impedimenta , quæ frequenter fucce-
non tollendo iure quæfito, fi opus fit , aliifque confti- dunt , tempus trium menfium , ex quo vacatio beneficij
tutionibus & ordinationibus , dictaque Vrbis & quoin loco ipfius nota eft , expiret, ac proinde Ordinarij lo-
rumcumque Gymnafiorum , Collegiorum , & Vniuer- corum , aut alij ad quos talium beneficiorum difpofitio,
fitatum , Studiorum , etiam generalium , etiam iura- ceffantibus Apoftolicis referuationibus , pertinet , lapfo
mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmi- tempore prædicto licet priufquam illud laberetur, proui-
tate alia roboratis , ftatutis , legibus , priuilegiis quo- fionis fiue alterius difpofitionis de illis à dicta Sede
que , indultis , & literis Apoftolicis , etiam illis co- iam gratia facta fuerit ( quod ipfum ad tribuendum , &
rumque fuperioribus , & perfonis , ac etiam dictis Me- quærendum ius fatis fuperque effe certa iuris interpre-
dicis , qui pro tempore non idonei , nec fufficientes, tatione frequenter declaratum eft ) illa tamen conferre
vt præfertur reperti fuerint , in genere vel in fpecie, contendant. Qua de caufa multis Religione & pietate
fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum qui- infignibus , quando ij poft oftenfum virtutis & doctri-
bufuis claufulis & decretis , etiam Motu proprio , & næ fuæ fpecimen , atque inde emenfos labores , & fum-
confiftorialiter , ac alias in contrarium quomodolibet prus beneficiis potiri deberent , alij præoccupatores ob-
conceffis , confirmatis , & innouatis , ac in pofterum tentu ordinaria collationis huiufinodi contra aduer-
concedendis , confirmandis , & innouandis. Quibus fantur.
omnibus etiam fi de illis , eorumque totis tenoribus, §.2. Nos indignum rati , quod temporis mora , quam Hic Pot.mods
fpecialis , fpecifica & expreffa mentio habenda , aut ad perfcrutandum accuratius talium probitatem , indu- declarat dicia
aliqua alia exquifita forma ad id feruanda effet , illis ftriam, & alia requifita intercedere pro vtilitate Ecclefiæ conf.Nicol.v.
alias in fuo robore permanfuris , hac vice dumtaxat neceffe eft , locum iniuriis aperiat, attendentefquè verba
fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque contra- prædicta, in loco beneficij , cum verbis , notæ vacationis,
riis quibufcumque , aut fi aliquibus communiter vel
quæ protinus antecedunt coniungi , & ad illa dumtaxat
diuifim , ab Apoftolica fit Sede indultum , quod in-
referri , ac voluntatem concedentis , fenfumque con-
terdici , fufpendi , vel excommunicari non poffint per
ceffionis , & literarum prædictarum fic effe, vt difpofitio
literas Apoftolicas non facientes plenam & expreffam,
beneficij intra tres menfes à die nota vacationis à Sede
ac de verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentio-prædicta fieri , deque gratia facta alicubi apparere debeat,
není. quemadmodum re inter vtriufque iuris interpretes iam-
Fides tran- §. 6. Volumus infuper quod præfentium tranfum- pridem controuerfa fumma ratione iudicatum apparet,
fumptorum. ptis etiam impreffis , manu alicuius Notarij publici vix enim cft, vt itineribus non modo infeftis, aut prohi-
fubfcriptis , & figillo perfonæ in dignitate Ecclefia- bitis, quodfere femper aliquo contingit, fed etiam expe-
ftica conftitutæ , aut dicti Collegij munitis , eadem ditis , quis ex tam longinquis regionibus ad dictam Se-
prorfus fides adhibeatur , in iudicio & extra illud, dem profectus , & in ea ad expediendum negotium , vel
quæ ipfis originalibus adhiberetur fi forent exhibitæ vel paulifper moratus , in eafdem fe recipere tanta temporis
oftenfæ. anguftia poffit.Quocirca æquitate & iuftitia fuadentibus,
D. P. An. S Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcato- præfentium auctoritate declaramus, conceffionem Nico-
1.Nouemb. ris , die 1. Nouembris , 1576. Pontificatus noftri anno lai Papæ, & literas prædictas locum omnino non habere,
quinto. quod Ordinarij, aut alij collatores prædicti, poft lapfum
trium menfium ex die nota vacationis in loco beneficij
difponere poffint de vllis beneficiis prædictis , alias fub
XLI. Declaratio concordatorum inter Sedem Apofto- conceffione & literis prædictis comprehenfis extra Rom.
Cur.in menfibus prædictis quoquomodo vacantibus vel
licam & nationem Germanicam , circa colla
vacaturis , de quibus intra dictum tempus trium menfium
tiones beneficiorum Ecclefiafticorum, in men- per Romanum Pontificem, ac dictam Sedem qualifcum-
fibus referuatis . que gratia,vel difpofitio,aut conceffio facta fuerit. Ne ta-
men cuiquam licitum fit factam à Sede prædicta difpofi-
Ifta concordata firmauit Nicolaus V. in conft.1 . Ad tionem huiufmodi in longum obtegere,illi quibus dein-
facram. vbi notaui. ceps gratiæ huiufmodi concedentur, etiam conceffionum
fidem & teftimonium , intra tres menfes à die notæ vaca-.
Edita An.D. GREGORIVS EPISCOPVS, tionis in loco beneficij huiufinodi, vel dictis collatoribus
1576. fignificare, vel in ipfo beneficij loco publicare quoquo-
Seruusferuorum Dei. Ad futuram rei memoriam.
modo teneantur.
Exordium. Væ in Ecclefiam Dei incommoda inferunt , noftra §.3 . Decernentes omnes & quafcumque difpofitiones Decretum ir-
Q nos expedit animaduerfione remouere. de dictis beneficiis ab eifdem collatoribus poft fignifica- ritans.
Nicol. V. fa- 5.1. Cum itaque per literas fel. record. Nicolai Papæ
tionem , feu publicationem huiufmodi pro tempore fa-
uit poffe
rios Ordina-
di- Quinti nationi Germaniæ pro illius vnione & concordia tas,nullas & inualidas, nulliufque roboris vel momenti
fponere de be- cum Sede Apoftolica inter alia concedatur , vt quoties fore. Sicque in quibufuis caufis pendentibus , & futuris
"neficiis vacă aliquo vacante beneficio Ecclefiaftico , in menfibus Ia- iudicari debere ; necnon irritum & inane,quicquid fecus
tibus in men nuarij, Martij , Maij , Iulij , Septembris , & Nouembris, fuper his ab eifdem collatoribus,aut quibufcumque aliis
fibus Sedi
1 in quibus vacantium Germanię beneficiorum Ecclefiafti-
Apoft. re- fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
feruatis , nifi corum difpofitio dicta Sedi fpecialiter referuata eft, non 5.4. Quod fi forte quifquam collatorum prædictorum Collatorum
inobedientium
fuerit à dicla apparuerit intra tres menfes à die nota vacationis in fuerit præfentium violator, cum àbeneficiorum & officio-
pœna,
Sede proui- loco beneficij , quod alicui de illo Apoftolica auctoritate rum collatione tamdiu fufpendimus , donec ipfe veniam
fum, vt fup prouifum fuerit , ex tunc & non antea , Ordinarius , vel petens reftitutionis gratiam à Sede prædicta meruerit ob-
in eiusconflit
xini n rub. . alius ad quem illius difpofitio pertinet , de illo difpo- tinere.
nere poffit , & fæpenumero contingat , vt antequam in- §.5. Ceterum volumus vt præfentium tranfumptis, Fides tran-
quifitio , quam plerumque etiam in concurfu plurium, etiam impreffis Notarij publici manu , & figillo perfonæ fumptorum.
fiue in partibus fiue apud dictam Sedem , fieri oportet in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ obfignatis , caden
in vitam , mores & doctrinam corum , quibus de dictis prorfus fides in iudicio & extra illud vbique locorum ad-
beneficiis per Sedem camdem prouidendum eft , com- hibeatur , quæ adhiberetur ipfis præfentibus , fi eflent
pleri poffit, aut antequam de ipfis prouifionibus , feu exhibitæ vel oftenfæ.
S.12.Nulli
Sanctio pœ- $.12. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- menta & veritatem , literafque & artes liberales edoceres
nalis.
nti noftræ declarationis, decreti, fufpenfionis, & volun- ac fimiliter in orthodoxa religionis cultu continere va-
tatis infringere , vel ei aufu temerario contraire. Si quis leant. Atque ita diuina fauente gratia fperari poffit , vt
autem hoc attentare præfumpferit indignationem omni- fana & integra fidei prædicatio & doctrina in ipfa Græ-
potentis Dei , ac BB. Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe cia, & totius præterea Orientis partibus, aliquando refti-
nouerit incurfurum . tuatur. Prifcorumque gentis eiufdem patrui lumina cla-
Dat.P An S. Dat. Romæ apud Sanctum Petrum , Anno Incarnatio- refcant. Proinde ad Omnipotentis Dei gloriam , fanctæ
1.Nouemb.
nis Dominica , 1576. Kalend . Nouembr. Pontificatus fidei Catholicæ exaltationem,animarum eorumdem Grę-
noftri anno 5. corum falutem, ac perpetuam ipforum cum Ecclefia Ro-
Publicatio Anno à Natiuitate Domini 1576. indiet.4. die vero 29 . mana vnionem, Motu proprio, certaque fcientia, deque
menfis Nouemb. Pontif. Sančtiff. in Chrifto patris , & D Apoftolicæ poteftatis plenitudine, vnü Collegium Græ-
N.D.Gregorij diuina prouidentia Papa XIII. Anno 5 .retro- corum puerorum,& adolefcentum in eadem Vrbe noftra,
fcripta litera affixa , lecta , & publicata fuerunt , & per ali- loco ad id ftatuendo auctoritate Apoftolica tenore præ-
quod temporis fpatium dimiffa invaluis S. Io. Lateranen, & fentium erigimus & inftituimus , eique dotis nomine
Principis Apoftol de Vrbe & in acie Campi Flora , per nos centum fcuta auri , ex noftris & Cam. Apoft. pecuniis,
Joannem Freyle , & Claudium Mongeat eiufdem S. D. N. donec aliter opportune prouideatur in fingulos menfes
Pap.Curf foluenda affignamus. Praterea cum Cathedralis Ecclefia
Ant.Ludouicus Mag.Curf. Chifamen Infulæ Cretæ certo modo vacauerit , & vacet
ad præfens,nos confiderantes Ecclefiam ipfam,Clero po-
XLII. puloque Latino, exceptis paucis quibufdam Canonicis,
Inftitutio Collegij Græcorum in Vrbe , pro Scho-
qui tamen ab immemorabili tempore,fiue ob tenuitatem
laribus Nationis Græcæ piè alendis & inftruen
præbendarum , fiue alias ob caufas ibi numquam refede-
dis, cum annuorum reddituum affignatione ,&
runt , fed Cydoniæ ibi propinquæ habitare foliti funt;
indultorum conceffione.
omnino carere conuenire iudicauimus , fubfidium ali-
quod Collegio prædicto in fuftentationem Scholarium
Ad materiam Græcorum plene notaui fup . in conft .
ex huius Ecclefiæ fructibus applicare , donec Deo dante
14.Innoc.IV. Sub Catholicæ . ibi videas .
talis conftitui poffit Epifcopus, qui etiam clero & populo
Græco facramenta, & qua funt Pontificalis ordinis valeat
Edita An. D. GREGORIVS EPISCOPVS, miniftrare quare omnes
; dicta Chifamen . Ecclefiæ fru-
1577. Seruus Seruorum Dei . Ad perpetuam rei memoriam.
&tus,redditus,& prouentus,omniaque iura, obuentiones,
Proxemium. IN Apoftolica Sedis fpecula difponente Domino , me- & emolumenta, exceptis ducentis fcutis, annue admini-
ritis licet imparibus conflicuti, ad vniuerfarum gen- ftratori feu Vicario, qui à nobis eidem Ecclefiæ deputabi
tium , populorumque Chrifti fidem colentium falutem tur perfoluendis , & annua penfione centum fcutorum
procurandam , ita nos effe agnouimus debitores , vt non ¡ auri fimilium, quàm Venerabili fratri nunc Epifcopo Mi-
minus longe quam iuxta pofitis , charitatis & vigilantia louien.vt commodius fubftentari poffit,affignari decerni-
noftræ ftudium impartientes , quod expedire cenfemus, mus , ipfi Græcorum Collegio à nobis erecto ad annos
hucufque pro viribus exequamur. quindecim eadem auctoritate Apoftolica applicamus, at-
Graci imperio 5.1.Itaque cum Chriftiani Orbis partes mentis noftræ tribuimus,& affignamus,ita vt ab ipfius Collegij procura-
& fcientia oculis perfuftramus,intervarias horum temporumærum- toribus , propria auctoritate ea omnia exigi , percipi , &
erant fubli- nas animum noftrum iubet miferatio Grace Nationis, leuari , prædiaque , domus , & bona quæcumque locari,
mes , fed ad
prafens i quediu olim literarum fcientiarumque erudit.præftant. aliaque ad id opportuna & neceflaria fieri poffint.
maximafunt & imperij floruerit fublimitate, poftea Turcarum fubiecta 5.3.Volumus autemidem Collegium,illiufque Recto- Exemptione à
calamitate, tyrannidi,ad extremam fuit redacta calamitatem, & quod res, Oeconomos, Magiftros ,Præceptores,atque Scholares fuperioritate
Ordinariorus
ignorantia miferrimum eft, corporum feruitutem fecuta eft captiui- pro tempore in eo exiftentes , & eorum domefticos Offi- & aliorum
tholica deuia- tas animorum , quia in tantam fcientiarum omnium ciales & Miniftros , ipfiufque Collegij bona mobilia & concedit
runt. ignorantiam Græcię populi deuenerunt,vt vix vllus inter immobilia cuiufcumque qualitatis & quantitatis ,in dicta
cos reperiatur , qui illas profiteri , & alios docere poffit, Vrbe & extra,ac alias vbique locorum confiftentia, exem-
atque adeo omnes, qui Epifcoporum, prefbyterorum, al- pta effe ab omni iurifdictione , correctione , vifitatione,
teriufque Ecclefiaftici Ordinis gradum inter eos obti- dominio, fuperioritate & poteftate pro tempore exiften-
nent fœdiffimis ignorantiæ tenebris obuoluti , facræ tis Senatoris, Conferuatorum , Reformatorumque dicta
theologiæ rudes, Catholicorum dogmatum ignari, & ab Vrbis, necnon Rectoris ftudij generalis, Vicarij Vrbis, &
orthodoxorum religionis femita , & S. R. E. omnium Ordinariorum locorum , aliorumve quorumcumque Iu-
matris & magiftræ obedientia, recedentes,in varios erro- dicum & Officialium in ipfa Vrbe, vel alias vbilibet con-
res, & fchifmata prolapfi funt, & laicos in eamdem erro- ftitutorum. Collegiumque ipfum etiam propriis eius re-
ris foueam fecum pertraxerunt. bus , & bonis cumipfo, & cius nomine fupradicta con-
Hic igitúr §.2. Quocirca cupientes antiquam & celebrem Natio- trahentes à folutione & exactione omnis & cuiufcumque
Pont. volens nem ab huiufmodi ignorantiæ ,& eorum caligine ad veri- pedagij, gabellæ, bullettini, decimarum, & cuiufcumque
eos ad falutis tatis lucem , & falutis viam reuocare, nullum ad id aptius alterius,tam ordinarij quam extraordinarij oneris ex qua-
via & lumen
reducere ,> inremedium à nobis exiftimauimus poffe adhiberi , quàm fi cumque caufa impofitorum & imponendorum eximi-
Vrbe Collegiu in Alina hac Vrbe noftra Collegium erigatur , in quo mus , & prorfus literamus , ac fub beati Petri & Sedis
Gracori eri- pueri & adolefcétes Græci ex ipfa Græcia, & aliis Prouin- Apoftolicæ,atque noftra protectione fufcipimus, Nobif-
git,cum affi- ciis ac locis , vbi commorantur inquifiti,alantur,& Græcis que & dicta Sedi immediate fubiicimus , ac liberos, im-
gnatione red-
dituum. literis ,liberalius difciplinis ac fcientiis , facra præfertim munes, & exemptos declaramus.
Theologia,Ecclefiafticis præterea ritibus ,à viris probata 5.4. Eidemque quoque Collegio , & Scholaribus , Re- Priuilegiá 、
fidei & doctrinæ fedulo inftituantur, & poftquam in Ca- ctoribufque & Oeconomis , omnibus & quibufcumque Study Prbis, 2
tholicæ fidei firmitate folidati fuerint , & in huiufmodi priuilegiis , exemptionibus , libertatibus , facultatibus & Ctorum Do-
infque elar:
ftudiis profecerint ,ad corum Prouinciam & loca redeun - indultis , quibus ftudium generale Alma Vrbis , & illius gitur.
tes alij , qui monafticam vitam maluerint profiteri , cete- Rector , Doctorefque in eo etiam actu legentes , quouis
ros Monachos & Religiofos Catholicæ inftruere , & ad modo vtuntur , potiuntur , & gaudent , ac vti, potiri , & Que videfup-
in Bonif. VIII.
monafticam difciplinam , regularemque obferuantiam à gaudere valeant, in omnibus & per omnia concedimus & conf.9.
qua penitus declinare videntur, iuxta Sanctorum Patrum , indulgemus , illaque eis communicamus .
inftituta reuocare ftudeant . Alij autem qui in clerum ad- ! 5.5.Necnon Senatori , Conferuatoribu , Reformato- Officialibus
s obferuantiam
fcribentur , Nationis fuæ populis prodeffe , & præelle, ribus, Rectorique & alijs Iudicibus , officialibus , &
per-
predictor
animarum curam exercere, verbum Dei fincere prædicare, fonis prædictis, ac pro tempore exiftenti S.R.E. Camera- Por um
Populos ab erroril us & fchifinate remouere , & ad falu- , rio , Præfidentibufq
ue & Clericis Cameræ Apoftolicæ ,
tarem orthodoxæ fidei veritatem reducere poffint . Reli- ac quibufuis Commiffariis ad exactionem decimarum ,
qui vero qui in laicali vita permanferint , publice per & aliorum onerum præfatorum pro tempore deputatis,
Ciuitates aliorum Græcorum filios , ciufdem fidei rudi - ne quarumcumque literarum eis fub quibufcumque
Tom. II. Mm tenoribus
V
GREGOR
IVS STERTI
410 DECIMV S.
tenoribus & formis conceffarum prætextu , Collegium , Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- Dat. P. An .
Scholares, Retores, Oeconomos , Officiales & Miniftros minicæ , 1577. Idus Ianuarij , Pontificatus noftri anno die 13. Ianu.
prædictos, feu eorum aliquem in præmiffis quouis modo quinto.
moleftent , feu moleftari permittant diftrictius inhi- Die 28. Marty 1577. prafentes litera Apoftolica prafen- Admiffio , &
bemus. tatafuerunt in Cam. Apoft.& ex decreto in eo facta, admiffa, regiſtratio in
Cam. Apoft.
Facultatem §. 6. Et præterea Regentibus , ac Superioribus dicti regiftrata fuerunt libro fignaturarum diuerforum Ponti-
promouendi Collegij,cum affiftentia tamen Cardinalium Protectorum ficumpenes me infrafcriptum dicta Camera Notarium exi-
Scholares Col- qui pro tempore fuerint,fiue alicuius eorum,vel de ipfo- ftentem.
legijadgradus rum confilio & expreffo confenfu , illos , quos in dicto Tydens de Marchis Not.
tribuit.
Collegio, & alibi per debitum tempus ftuduiffe,ac fcien-
tia & moribus idoneos effe repererint ,ad Baccalaureatus , Declaratio quod fpolia Regul XLIII
arium extra clauftra
Licentiaturæ , Doctoratufque Magifterij gradus , feruata
Concilij Viennen. iuxta Vniuerfitatis eiufdem Vrbis vagan tium , fpect ant ad R. Cameram Apofto-
confuetudinem , feu alias promouendi , &ipforum gra- licam , iuxta conftitutiones Pauli III. & alio-
duum folita infignia eis exhibendi, quodque fic promoti rum prædecefforum .
facultates in quibus ftuduerunt legere & interpretari , &
de eis difputare , & quofcumque gradui , feu gradibus De materia Spoliorum notas infpice infra in conft.18.
huiufmodi concernentes actus exercere , ac omnibus & Pauli V. In eminenti.
fingulis gratiis, fauoribus, prærogatiuis, & indultis, qui- GREGORIVS PAPA XIII. Edita An. D.
bus alij in prædicta,feu aliis Vniuerfitatibus,& alibi iux- 1577.
ta illius , & aliarum Vniuerfitatum huiufmodi conftitu- Adperpetuam rei memoriam.
tiones & mores , ad gradus prædictos promoti , de iure Fficij noftri partes fedulo præftare tenemur, vt du- Exordium.
vel confuetudine vtuntur , potiuntur , & gaudent , ac Obia, qua ab aliquibus falfo fub prætextu , vel nimis
vti , potiri , & gaudere poterunt quomodolibet in futu- fubtiliter excitata,in Cameræ noftræ Apoft. præiudicium
rum, vti, potiri , & gaudere poffint , & debeant, perinde tendunt, declaratione noftra dilucidentur.
ac fi gradus prædictos in ipfa Vniuerfitate iuxta confue- §.1 . Nuper accepimus quod etfi fel. rec .Pius Papa IV. Pies 1 in
tudinem & mores prædictos fufcepiffent, concedendi & prædeceffor nofter conftitutionem,& quæcumque in illa conf.ad ter-
indulgendi liberam eadem auctoritate tribuimus facul- continerentur per piæ mem . Paulum Papam IV . etiam Sacraru
minosiuris
const.
tatem . prædecefforem noftrum contra Apoftatas editam , per reduxit bulla
Cardinalem 5.7.Infuper vt ipfius Collegij conferuationi,bonoque quam inter cetera decreuit bona quæcumque mobilia & 14. Paul. IV.
Protectorem regimini,tàm in his quæ ad inftitutionem & difciplinam, immobilia ac cenfus,redditus,& prouentus,iura, & actio- que eft fupra
Collegi deat appli-
in qua
quam quæ ad victum & veftitum,aliaque huiufmodi ne- nes per regularem Ordinem profeffos, extra clauftra fuo- cauer bona
pucat. ceffaria pertinent opportunius confulatur,Dilectos filios rum regularium locorum , etiam de licentia fuorum Su- regulariu de-
noftros Iacobum S. Mariæ in Tranftiberim Sabellum, & periorum degentes , tempore quo extra clauftra huiuf- gentium extra
Guglielmum S. Laurentij in Panifperna Sirletum , ac Iu- modi fuiffent acquifita,etiam fi acquifitiones huiufmodi clauftra Mo-
nafteriis in
lium Antonium S. Bartholomæi in Infula Sanctæ Seue- ab ipfis profeffis ex redditibus beneficiorum Ecclefiafti- quibus illi pri-
rinæ titulorum prefbyteros, necnon Antonium S.Mariæ corum , cum cura vel fine cura per cos obtentorum feu mo profeſſe
in Cofinedin Diaconum Carafam, puncupatos Cardina- detentorum,aut ex propria induftria feu artificio, merca, fuerant.
les eiufdem Collegij Protectores & Defenfores conftitui- tura, vel ex teftamento,fiue fucceffione ab inteftato quo-
mus & deputamus, quorum confilio & fpe fupradicta,& rumuis confanguineorum , affinium , vel amicorum fuo-
alia quæcumque ad eofdem in Collegio admittendos rum,aut quorumcumque aliorum factæ effent,non Fifco,
Scholares, retinendofve, ac admittendos fpectantia agant aut Cameræ Apoftolicæ, fed Religioni, aut Monafteriis,
& ordinent. Dantes eifdem & pro tempore exiftentibus in quo feu quibus primo profeffi fuiffent , eo ipfo appli-
Protectoribus ,plenam & liberam facultatem & auctorita- cata effe, & cenferi debere, ad iuris & facrarum conftitu-
tem pro falubri directione & conferuatione dicti Colle- tionum formam reduxerit.
gij, illiufque bonorum & rerum, ac iurium tàm fpiritua- 5.2 . Necnon præfata bona regularium extra clauftra Sed ex conft
lium quàm temporalium Oeconomos. Aduocatos , Pro- vt præfertur degentium , fiue mendicantium fiue non 29 Paul Iir
curatores , aliofque miniftros & officiales in co deputan- mendicantium, aut militiarum profefforum, etiam fi loca, qu
ista polia
di,amouendique, & alios corum loco fufficiendi, ordina- & canonicales portiones,aut dignitates, in cathedralibus Spectabant ad
tionefque & ftatuta,licita tamen & honefta,facrifque Ca- vel collegiatis Ecclefiis cuiufuis Ordinis regularibus ob- Cam. Ap .
nonibus & Concilio Tridentino non repugnantia , fa- tinuerint , ac Epifcopali , Archiepifcopali , Patriarchali, multi contra-
rium dicebat.
ciendi & edendi, taque cum vifum fuerit reuocandi, im- Primitiali , vel quauis alia præfulferint dignitate, poft eo-
mutandi , corrigendi , aliaque de nouo condendi , quæ rum obitum ad eamdem Cameram Apoftolicam , & iuxta
poftquam facta , edita , reuocata , immutata & correcta conftitutionem fel . record. Pauli Papæ III. fuper fpoliis
fuerint,perinde haberi volumus,ac fi auctoritate Apofto- fub Dat. videlicet , tertio nonas Ianuarij , Pontificatus
lica approbata, & confirmata effent , illaque ab omnibus fui anno tertio promulgatam , legitime fpectent & perti-
Rectoribus , Magiftris , Scholaribus , aliifve perfonis in neant , idque per Romanos Pontifices prædeceffores
Collegio feruientibus & miniftrantibus inuiolabiliter noftros , ac nos , dum Collector generalis ad recupesan-
obferuari,ac iuxta corumdem difpofitionem,& quibufuis dum fpolia regularium fpecifice deputatus fuit , aperte
Iudicibus , fublata eis quauis aliter iudicandi facultate, demonftratum extiterit , ac in poffeffione illa exigendi,
iudicari ac definiti debere.Et fi fecus fuper his à quoquam ac recuperandi eadem Camera merito femper fuerit,
quauis auctoritate,fcienter vel ignoranter contigerit at- nihilominus nonnulli vano fub dicta conftitutionis
tentari , irritum & inane decernimus. Pauli IV. prædecefforis præfati prætextu contrarium ali-
5.8. Non obftantibus conftitutionibus & ordinationi- quando afferere non dubitarint.
Claufula de- bus Apoftolicis, & dicta Vrbis iuramento, confirmatione 5.3 . Nos omnem circa prædicta dubitandi occafionem Ideo Pont, de-
rogat.
Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis & dimouere,fimulque æquitate & iuftitia fuadentibus eiuf- clarat
corumdem bona
ad
confuetudinibus ; priuilegiis quoque, indultis , & lite- dem Cameræ indemnitati, ne in dies moleftiis & incom- Cam. Apost.
ris Apoftolicis eifdem Senatori,Conferuatoribus,Refor- modis afficiatur, confulere volentes, præfentium aucto- fpectaſſe is
matoribus, Camerario, Vniuerfitatibus, ac earum Colle- ritate, declaramus, res & bona quæcumque per dictos re- fpectare pleno
giiis,Rectoribus, & perfonis, aliifque prædictis, necnon gulares extra clauftra Ecclefiarum , monafteriorum , do- iure
bullasiuxta
Pauli
præfatæ Vrbi & Populo Romano fub quibufcumque te- morum , & quorumcumque regularium locorum degen- III. & alioru
noribus & formis, ac cum quibufuis claufulis & decretis, tes, quocumque iure & actione, fiue ex caufa teftati fiue prædecefforü.
etiam iteratis vicibus conceffis, approbatis, & innouatis: inteftati acquifita , &in pofterum acquirenda, vel ad eos
quibus omnibus illorum tenores præfentibus pro fuffi- delata in quibufuis prouinciis , dominiis , regnis , &
cienter expreffis habentes , illis alias in fue robore per- locis confiftant , nifi iidem ad quos illa fpectauerint,
manfuris , hac vice dumtaxat , fpecialiter & expreffe de- fufficienti fuerint teftandi , aut de illis difponendi facul-
rogamus , ceterifque contrariis quibufcumque. tate fuffulti,eaque legitime vfi fuerint,ad eamdem Came-
Nulli ergo omnino hominum, &c. ram pleno iure pertinuifle & fpectare ac bona quæcum-
que
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS. 4it
que eorumdem fub fpoliorum nomine comprehenfa per præfentium impediri valeat quomodolibet vel differri, &
ipfam Cameram , eiufque nomine à quibufcumque illa 1 de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit in no-
quandoque occupantibus & detinentibus recuperari ac ftris literis mentio fpecialis, quæ quoad hoc volumus cis
vindicari potuiffe & poffe , ac iuxta Pauli Tertij & alio- nullatenus fuffragari .
rum prædecefforum noftrorum literas eadem Camera §.7. Ceterum præcipimus præfentium exemplis etiam Fidestran
Apoftolica in huiufmodi bonis fpolia nuncupatis vere impreffis,manu Notarij publici fubfcriptis, & dicti The- fuptorum.
vniuerfaliter fuccedente , quod ipfa Camera præ ceteris faurarij , feu alterius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica
hæredibus & fuccefforibus ampliori eft priuilegio muni- conftitutæ figillo munitis , eamdem prorfus fidem adhi-
ta, cuique merito magis fauendum eft , dum in eam re- bendam in iudicio & extra, quæ præfentibus adhiberetur
rum & bonorum dominium, ac poffeffio nulla traditione fi exhiberentur vel oftenderentur.
præcedente tranfeat, in quacumque bonorum & fpolio- Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris Dat.P. An s.
die 11. Ianu
rum , fiue ad regulares dum viuerent fpectantium fuc- die 21. Ianuarij 1577.
teffione , quibufcumque in rebus fiue pecuniis illa con-
fiftant, etiam fi nominatim , aut alia fpeciali nota illa de- Confirmatio gratiarum & priuilegiorum Archi- XLIV:
fignanda effent , quæ ad eamdem Cameram iure fpolio- hofpitali S.Spiritus in Saxia de Vrbe conceffo-
rum pertinuerunt & pertinebunt in pofterum , omni rum, quatenus Concilio Tridentino , & facris
prorfus fictione penitus ceffante , ius & nomen veri hæ-
canonibus non fint contraria. Illorumque
redis in eifdem fpoliis habere, illiufque naturam fortiri,
communicatio inter omnia loca Ordinis .
ac veri hæredis priuilegiis & iuribus in quibufcumque
bonis , pecuniis,iuribus & actionibus, vti antehac potuil - Priuilegia vide fup.in conft.22 . Six.IV. Religionis .
fe & nunc poffe , idque eorumdem prædecefforum ac
noftræ etiam intentionis femper fuiffe & effe auctoritate vbi notaui. Et cetera que Hofpitale refpiciunt ,
præfentium declaramus . indicauifup.in conft.7. Innoc.III. Inter.
Decretum ir- §.4. Sicque per quofcumque Iudices in quibufuis cau-
Titans. GREGORIVS PAPA XIII. Edita A. D.
fis , etiam per appellationem aut alias pendentibus &
futuris, ac in quacumque caufa vel inftantia , fublata eis Ad perpetuam rei memoriam. 1377.
& corum cuilibet, quauis aliter iudicandi & interpretan-
di facultate , iudicari & definiri debere, necnon quicquid Scharitas principem
I interpræcipuas virtutes, obtinet
locum quas , iactis fidei
Theologicas & ſpei Exordiam.
dicimus,
fecus fuper his à quoquam quauis auctoritate fcienter
el ignoranter attentatum forfan ek hactenus , vel in fundamentis, vt cuius virtutis effectus, qui infignes no-
pofterum contigerit attentari , irritum & inane de- bis ante oculos obuerfantur , ac præfertim in Archiho-
cernimus. fpitali noftro S. Spiritus in Saxia de Vrbe elucent , dum
Executor de-
5.5 . Mandantes dilecto filio Magiftro Ludouico Taber- in cuiufuis generis languentes , vulneratos, infirmofque
putatur The-
faurarins ge- na Notario & Thefaurario, necnon fpoliorum ad dictam curando infantibus expofitis alendis , puellis nubilibus
neralis. Cameram pertinentium in vniuerfa Italia Collectori ge- in matrimonium collocandis,fummo Chriftianæ pietatis
nerali noftro, eiufque in dictis officiis fuccefforibus, qua- ftudio officia exercentur , illa non folum co in Archiho-
tenus præfentem noftram declarationem,& in ea conten- fpitali conferuari , verum etiam in dies augeri , fumma
ta quæcumque inuiolabiliter obferuari curet & faciat, ope curandum nobis eft, eamque ob caufam facile induci
non permittendo eamdem Cameram contra illius feriem, patimur, vt quæ à prædecefforibus noftris Romanis Pon-
quacumque ratione vel caufa, aut quouis quæfito colore tificibus, & ad eius Archihofpitalis, & ab illo dependen:
vel ingenio , directe vel indirecte , moleftari aut pertur- locorum decus & ornamentum, & pauperum fubuentio-
bari, contradictores quoflibet & rebelles , per opportuna nem conceffa funt , Apoftolicæ firmitatis robur adiicia-
iuris & facti remedia, ac demum per fententias, cenfuras, mus , aliafque defuper difponamus , prout in Domino
& pœnas Ecclefiafticas , appellatione poftpofita com- confpicimus expedire.
pefcendo , necnon legitimis fuper his habendis feruatis §.1 . Dudum fiquidem Innocentius Papa Tertius , qui innec-111. ere-
proceffibus , fententias , cenfuras , & pœnas ipfas, dictum Archihofpitale fundauit & inftituit , ac deinde xit in Vrbe
etiam iteratis vicibus aggrauando ; inuocato etiam ad fucceffiue plerique Romani Pontifices prædeceffores no- Hopitale Sa
cti Spiritus
hoc, opus fuerit, auxilio brachij fæcularis. itri, inter quos Sixtus Papa Quartus idem Archihofpita- & Sixt.IVil
Clauf.derog.
5.6. Non obftantibus conftitutionibus & ordinationi- le maxime auxit , cupien . illud , ac eius bona & iura per- lud ampliauit
bus Apoftolicis , necnon Ecclefiarum , & Ordinum , vel petuo conferuari, defendi, & protegi, idem Archihofpi- vt fup.in coft:
Militiarum , cuius illæfuerint, monafteriorumque vel re- tale, illiufque præceptoriam, quæ conuentualis,aut caput cit. in rub.
gularium locorum,etiam iuramento,confirmatione Apo- aliarum præceptoriarum Hofpitalis & Ordinis prædicto-
ftolica, vel quauis firmitate alia roboratis, ftatutis & con- rum exiftit , & à qua omnes aliæ præceptoriæ per fratres
fuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis , & literis eiufdem Archihofpitalis teneri folita dependent,ac per-
Apoftolicis earumdem Ecclefiarum præfulibus,capitulis, fonas , quæ eius curam gerent ab eodem Archihofpitali
ac monafteriorum,regulariumque locorum conuentibus, dependen. prædictas præceptorias , Prioratus , Oratoria,
illorumque Ordinibus, Superioribus, & perfonis, necnon Ecclefias, Capellas,membra, grangias,ac in eis refpectiue
ciuitatibus, prouinciis,dominiis &regnis, in quibus bo- inftitutas & erectas Confraternitates , illarumque Con-
na vel pecuniæ collocatæ,aut illarum redditus percipien- fratres variis indulgentiis etiam plenariis,ac facultatibus
di forfan fuerint, fub quibufcumque tenoribus & formis priuilegiis, immunitatibus exemptionibus , libertatibus,
ac cum quibufuis claufulis & decretis , etiam Motu pro- & gratiis , tam fpiritualibus quam temporalibus , etiam
prio, & ex certa fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis ple- per folam fignaturam , aut viuæ vocis oraculo , in genere
nitudine, &ad fauorem religionis conceffis, confirmatis, & in fpecie, tam per viam communicationis, fiue exten-
& innouatis, quibus omnibus, etiamfi de illis,eorumque fionis priuilegiorum,tam mendicantium quam non men-
totis tenoribus fpecialis, fpecifica , & expreffa , non au- dicantium Ordinibus concefforum , ornarunt & decora-
tem per claufulas generales idem importantes mentio rarunt,ac locupletarunt,illaque antea conceffa confirma-
aut quæuis alia expreffio habenda effet , illorum tenores runt & approbarunt , ad omnia loca prædicta abipfo Ar-
præfentibus pro fufficienter expreffis & infertis haben- chihofpitali dependentia extenderunt & ampliarunt , &
tes, illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice dum- alias prout in fingulis dictorum prædecefforum literis
Confirmat hie
taxat , fpecialiter & expreffe derogamus , contrariis qui- defuper confectis plenius continetur. Pont.indulge
bafcumque. Aut fi aliquibus communiter vel diuifim ab §.2 . Cum autem ea firmius fut fiftere , ac maiorem vim tias, &priui-
Apoftolica fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi & robur obtinere nofcantur, quo fæpius fuerint Apofto- gia d.Hopi
vel excommunicari non poffint , per literas Apoftolicas lica auctoritate communita.Propterea dilectus filius The- talis cũ clau-
non facientes plenam & expreffam , ac de veri o ad ver- feus Aldrouandus modernus eius Archihofpitalis Præ- Jula quatenus
bum de indulto huiufinodi mentionem , & quibuflibet ceptor nobis humiliter fupplicari fecit , vt in pramiffis fint in vu,&
Jacris ane-
aliis priuilegiis & indulgentiis , generalibus vel fpeciali- eiufden Thefei Præceptoris honefto defiderio fatisfacere nibus Céc.
bus quorumcumque tenorum exiftant , per quæ præfen- aliafque in præmiffis opportune prouidere de benignita- Trid. non con-
tibus non expreffa , vel totaliter non inferta , effectus te Apoftolica dignaremur. Nos igitur grauium onerum traria.
Tom. II. M m 2 que
TIV
ORIV
S VSTER
412 GREG DECIM S.
quæ dicto Archihofpitali incumbunt , dum facultas red- fuerint requifiti folemniter publicantes , illique in pre-
ditufque omnes in pauperum, miferabiliumque fubuen- miffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant
tionem erogantur , rationem haberi effe cenferi , & pro- auctoritate noftra Thefeum , & pro tempore Præcepto-
pterea nedum priuilegia & facultates , & alia eidem Ar- rem prædictum, & alios quofcumque confirmatione, ap-
chihofpitali , & ab eo dependentibus locis , illorumque probatione , aliifque præmiffis iuxta præfentium conti-
perfonis,ac quibuſuis intuitu dicti Archihofpitalis cócef- nentiam & tenorem pacifice frui & gaudere,non permit-
la conferuanda,verum etiam quantum cum Deo nobis li- tentes illos defuper per quofcumque quomodolibet in-
cet, augenda effe exiftimantes, ac quarumcumque indul- debite moleftari,perturbari,& inquietari. Contradictores
gentiarum , priuilegiorum , facultatum , exemptionum, quoflibet & rebelles, ac præmiffis non parentes, per fen-
immunitatum , indultorum,& cuiufuis generis gratiarum tentias , cenfuras & pœnas , aliaque opportuna iuris &
cum quibufuis claufulis & decretis, tam per dictos quam facti remedia , appellatione poftpofita compefcendo ;
quofcumque Romanos Pontifices quibufuis prædictis, necnon legitimis fuper his habendis,feruatis proceffibus,
ac aliis forfan rationibus conceffarum tenores , & prout illos fententias , cenfuras & pœnas incurrifle declaran.
illa concernunt omnia & fingula in eis contenta præfen- necnon etiam iteratis vicibus aggrauando ; inuocato
tibus pro expreffis,ac de verlo ad verbum infertis haben- etiam ad hoc, fi opus fuerit, auxilio brachij fæcularis.
tes, omnia & fingula priuilegia, facultates, gratias, exem- §.7. Non obftantibus fel. rec. Bonifacij Papæ Octaui Clauf.derog.
ptiones, immunitates , libertates, indulgentias, peccato- de vna, & Concilijgeneralis de duabus dietis, dummodo
rum remiffiones , conceffiones , & indulta fupradicta , & quis vigore præfentium vltra tres dietas ad iudicium.
alia quæcumque,fiue dicto Archihofpitali,fiue eius Præ- non trahatur, ac piæ memoriæ Pij Papæ V. etiam præde-
ceptori , ac ab eodem Archihofpitali dependen. Priorati- cefforum noftrorum reuocatione dictarum indulgentia-
bus, Præceptoris, Oratoriis, Capellaniis,membris, gran- rum cum claufula manus adiutrices porrigentibus , quas
giis , & locis , necnon illorum refpectiue miniftris & of- dempta ea claufula, nec alias fuffragari volumus, in pro-
ficialibus , ac tam in dicto Archihofpitali , quam alibi uincialibufque & fynodalibus Conciliis editis , gene.a
inftitutis Confraternitatibus , & Confratribus, quando- libus vel fpecialibus conftitutionibus & ordinationibus,
cumque & qualitercumque conceffa, indulta, & appro- necnon aliorum Hofpitalium , Monafteriorum , Eccle-
bata, quatenus fint in vfu, ac facris Canonibus, & Con- fiarum etiam Cathedralium , vel Metropolitanarum , tam
cilio Tridentino non contraria , ex certa noftra feientia mendicantium quam non mendicantium Ordinum,
denuo Apoftolica auctoritate tenore præfentium appro- Confraternitatum,piorumque locorum quorumcumque,
bamus & confirmamus ac innouamus, illifque perpetuæ ftatutis & confuetudinibus , etiam iuramento, confirma-
& inuiolabilis firmitatis robur adiicimus , ac præfentis tione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , fta-
fcripti patrocinio communimus , omnefque & fingulos, bilimentis , vfibus , & naturis ; priuilegiis quoque , in-
tam iuris quam facti defectus, fi qui forfan interuenerint dultis , & literis Apoftolicis eifdem vel alicui eorum,
in eifdem fupplemus , eademque omnia & fingula , quæ fub quibufcumque tenoribus & formis, ac cum quil uf-
per dictos prædeceffores conceffa fuerunt, prout per illos vis claufulis & decretis, criam Motu proprio, ac exfimili
conceffa , indulta , & elargita extiterunt , quatenus , vt fcientia , & de Apoftolicæ poteftatis plenitudine , etiam
præfertur fint in vfu , aduerfus quafcumque contrarias forfan cenfiftorialiter conceffis , confirmatis & innoua-
difpofitiones reftituimus , reponimus , & plenarie rein- tis ; quibus omnibus, etiamfi de illis eorumque totis te-
tegramus. noribus fpecialis, fpecifica, indiuidua , & expreffa , ac de
Lorifq; om- §. 3. Illaque omnia & fingula dicto Archihofpitali, verbo ad verbum , non autem per claufulas generales
nib. d.Ordinis aut in eo inftitutæ Confraternitati , aut quibufuis certis idem importantes mentio, feu quæuis alia expreffio ha-
communicat. & defignatis locis dumtaxat forfan conceffa,vniuerfis & benda , aut aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda
fingulis , quæ ab eodem Archihofpitali dependent Prio- foret corum tenores præfentibus pro expreffis haben-
ratibus , Præceptoriis , Ecclefiis , Capellaniis , Hofpitali- tes, illis alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumta-
bus, Oratoriis, Eremitoriis , grangiis, membris, & locis, xat fpecialiter & expreffe derogamus , ceterifque con-
ac Confraternitatibus, illarumque Confratribus, & quæ trariis quibufcumque ; aut fi aliquibus communiter vel
illis in vim priuilegiorum prædictorum iam fuerunt, & diuifim ab Apoftolica fit Sede indultum , quod interdici
in pofterum vniri contigerit , illorumque miniftris ac fufpendi, vel excommunicari non poffint perliteras Apo-
feruientibus communicamus , concedimus , & impar- ftolicas non facientes plenam , & expreffam , ac de verbo
timur , eademque omnia ad illa extendimus & amad verbum de indulto huiufmodi mentionem .
pliamus. §. 8. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad - Fides tran
Clauful, pra- §4. Decernentes præfentes literas fub quibufuis fimi- quæcumque loca , ad quæ neceffe fuerit deferri, volumus fumptorum.
feruatiua. lium vel diffimilium gratiarum reuocationibus , fufpen- præferitium tranfumptis , etiam impreffis , manu Notarij
fionibus, aut derogationibus fimilium gratiarum , indul- feu Secretarij prædicti Archihofpitalis fubfcriptis , ac fi-
gentiarum , conceffionum , & aliorum quorumcumque gillo dicti & pro tempore Archihofpitalis prædicti Præ-
nullatenus comprehédi, fed femper ab illis exceptas effe, ceptoris munitis,eamdem fidem in iudicio & extra adhi-
cenferique debere , ac de fubreptionis vel obreptionis vi- beri, quæ præfentibus exhibitis vel oftenfis vbique gen-
tio , feu intentionis defectu , notasi aut impugnari non tium & locorum haberetur.
potle, fed validas femper & efficaces exiftere,ac perpetuo Dat . Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris,die D.P. An.s.¨´
15.Mart.
fuffragari. 15. Martij, 1577. Pont. noftri annos.
Decretum ir- 5.5 . Sicque & non aliter in præmiffis omnibus & fin-
vitans.
gulis per quofcumque Iudices ordinarios & delegatos, Iurifd
ictio S. R. E. Cardinalis Archipresbyteri & XLV.
quauis auctoritate fungentes , fublata eis & eorum cuili-
bet quauis aliter iudicandi & interpretandi facultate & & Iudicis, caufarum Capituli Canonicorum & 1
auctoritate,vbique iudicari & definiri debere ; irritumque aliarum perfonarum, facrofanctæ Lateranenfis
& inane fi fecus fuper his à quoquam quauis anctorita- Ecclefiæ. J
te fcienter vel ignoranter contigerit attentari de-
cernimus. Declarata & extenfa fuit hæc iurifdictio à Paulo
Executorum §. 6. Quocirca venerabilibus fratribus noftris facri V. in eius conft.29. Adea .
deputatio Concilij Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardinalium Decano,
facultates.
ac Cancellariæ Apoftolicæ Regenti , & caufarum Curie Hanc Bafilican Greg. XI. & Pius V. & alij , ceteris Vrbis
Cameræ Apoftolice Auditori generali nunc & pro tem-- & Orbis Ecclefiis maiorem effe declararunt, vt notaui
pore exiftentibus , per Apoftolica fcripta committimus in ipfius Greg.XI.conftit.1.Super. & conftit.94. Pij V.
& mandamus , quatenus ipfi vel duo aut vnus eorum , Infirma.
per fe vel alium feu alios præfentes literas, & in eis con- GREGORIVS PAPA XIII
. Edita A. D.
tenta quæcumque , vbi , & quando opus fuerit , & quo- 1577.
ties pro parte dicti Thefei , & pro tempore dicti Archi-
Chuſa
hofpitalis Præceptoris , aut aliorum in præmiffis ius & Vm ficut accepimus , fæpe contingat dilectos filios chafs bius
intereffe quomodolibet habentium vel dependentium, Capitulum , Canonicos Beneficiatos , Clericos, conft.
Capellanos,
GREGORIVS DECIMVSTERTIV S. 413
Capellanos, Cantores, Sacriftas , Miniftros, & alias per- grauandi , reaggrauandi , & brachij fæcularis auxilium
fonas Ecclefiæ Lateranen . pro fuis ratione Archiprefby- inuocandi, vel loco fententiæ, feu fententiarum per eum
teratus, & dictæ Ecclefiæ negotiis, rebus, & bonis per di- ferendarum, mandatum feu mandata executiua, in forma
uerfa Tribunalia diftrahi , & exinde variis fumptibus , & folita & confueta decernendi , illudque & illa , ac quic-
expenfis, & moleftiis defatigari. quid per eum iudicatum fuerit exequendi, expenfas quaf-
Auecatio §. 1. Nos cupientes eorum indemnitatibus hac in parte cumque taxandi & moderandi.
quarumcuque opportune prouidere,ac illorum intuitu perfonas ipfas à 5.4. Necnon capitulum, Canonicos, & alias dicta Ec- Canonicofque
caufarum
gen. ta fimilibus , fumptibus, expenfis, & moleftiis eximere , ac
Ecclefiä, raliosun.
clefiæ perfonas ab excommunicationis , aliifque fenten- excomm ab
Capituli &c. fauore profequi gratiæ fpecialis , à quibufuis excommu- tiis, cenfuris, & pœnis, fimpliciter vel ad cautelam ,prout abfoluen.
S.lo. Lateran. nicationis, fufpenfionis, & interdicti aliifque Ecclefiafti- iuftum fuerit abfoluendi.
coram quocu- cis fententiis , cenfuris & pœnis , à iure vel ab homine, §.5. Necnon aduerfus lapfum temporis , & fatalium fi Fataliaquè
que ludice prorogan.
verte quauis occafione vel caufa latis, fiquibus quomodoliber
Ro. C.verten. neceffe fuerit reftituendi, & quatenus lapfa non fint, co- aduerfus lap-
innodati exiftunt, ad effectum prefentium dumtaxat con- rum arbitrio prorogandi. fum reftituen.
fequendum harum ferie abfoluentes , & abfolutos fore 5.6. Attentaque & innouata quæcumque , prout iuris Attentata re-
cenfentes, Motu proprio, & ex certa noftra fcientia,ac de fuerint reuocandi , omniaque alia & fingula in præmiffis uocan, &c.
Apoftolicæ poteftatis plenitudine , omnes & fingulas neceffaria, feu quomodolibet opportuna faciendi, dicen-
caufas ciuiles, & beneficiales, fpirituales, profanas,meras di, gerendi, exercendi & exequendi.
& mixtas, ac etiam criminales interipfofmet Capitulum, §.7. Necnon Iudici feu Iudicibus coram quibus caufas in caufis ap-
Canonicos , Beneficiatos , Clericos, Capellanos, Canto- huiufmodi per viamappellationum à fententiis dicta Ec- pellationu non
res, Sacriftas , Miniftros, & perfonas huiufmodi, earum- clefiæ latis interpofitarum introduci contigerit dictis fe- obftan feris
proceden.
demque litium confortes , feu quomodolibet ab eis cau- riis indicendis,ac modo & forma præmiffis ad illarum to-
fam habentes in Romana Curia coram quibufcumque talem & celerem expeditionem procedere poffint , ple-
Iudicibus ordinariis vel delegatis , feu executoribus qua- nam , liberam , & omnimodam facultatem & poteftatem
uis auctoritate fungentes , etiam Alma Vrbis Vicario, & auctoritatem concedimus & elargimur.
Gubernatore , Senatore , & Conferuatoribus, ac aliis lu §.8. Decernentes caufas huiufmodi à dicto Cardinali & Caufa ab Ar-
dicibus , necnon Cameræ Apoftolicæ Clericis, caufarum pro tempore Archiprefbytero exiftente , vel eius Vicario chipresbytere
амосаті пот
Curiæ eiufdem Cameræ , feu Palatij Apoftolici Auditori- prædicto nullo vnquamtempore auocari poffe , & quaf- poffint nifi à
bus , vel eorum Locatenen . ac Sanctæ Romanæ Ecclefiæ cumque illarum auocationes,nullius roboris vel momen- Pontifice illo
Cardinalibus , fuper quibufcumque bonis etiam em- ti fore , nifi illa per fpeciale refcriptum , noftra vel pro citato.
phyteoticis, cenfibus, canonibus, refponfionil us,fructi- tempore exiftentis Rom.Pontificis manu fignatum, ctiam
bus, redditibus, prouentibus , iuribus, actionibus, credi- cum præfentium literarum de verbo ad verbum facienda
tis , debitis , pecuniarum fummis , & aliis rebus Capitu- infertione , Motu fimili , vocatis & citatis Marco Cardi-
lum & Ecclefiam huiufmodi tangentibus , etiam in vim nali , & pro tempore exiftente Archiprefbytero & Capi-
Cameralium , & aliarum quarumcumque obligationum, tulo prædictis factæ fuerint.
etiam cum iuramento , & quibufcumque renunciationi- §.9. Irritum quoque & inane, fi fecus fuper his à quo- Decretum it
bus factarum , in prima vel fecunda, aut alia vlteriori in- quam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contige- ritans.
ftantia indecifas pendentes , in eifdem ftatu & terminis rit attentari.
in quibus reperiuntur , ab ipfis Iudibus ad fuos harum §.10 . Non obftantibus feriis, & aliis præmiffis, ac Re- Claufula de
ferie auocamus .
gula CancellariæApoftolicæ prohibente mandata execu- rogatoria.
DeputatioAr. §.2 . Illafque etiam , quatenus de nouo inchoandas , & tiua alias quam fub plumbo expediri, necnon aliis confti-
fimiles vel diffimiles caufas ciuiles , & tutionibus & ordinationibus Apoftolicis, ftylo Palatij, &
Eccle- quafcumque alias
chiprefbyteri
eiufdé
fia ad audien beneficiales, feu fpirituales & profanas, meras & mixtas, aliarum dicta Vrbis Curiarum & Tribunalium , ac Vni-
omnes caufas ac etiam criminales , citra tamen pœnam fanguinis , & uerfitatum, Collegiorum, & locorum,ftatutis, & confue-
pfius Ecclefia corporis afflictiuam , quas de cetero perpetuis futuris tudinibus , iuramento, roboratis priuilegiis quoque, in-
Capituli temporibus , inter Capitulum , Canonicos , & fingulos dultis, & literis Apoftolicis , illis , illorumque Iudicibus.
sümarie, & alios prædictos , ac eorum quemlibet litis confortes , & & perfonis , fub quibufcumque tenoribus & formis , ae
caufam habentes prædictos fuper bonis, cenfibus,refpon- cum quibufuis etiam derogatoriarum derogatoriis , aliif-
fionibus , fructibus , redditibus , prouentibus , iuribus, que efficacioribus & infolitis claufulis , necnon irritan-
actionibus, creditis, debitis, pecuniarum fummis, obliga- tibus, & aliis decretis, in genere vel in fpecie, etiam mo-
tionibus etiam Cameralibus , ceterifque rebus prædictis, tu, fcientia, & poteftatis plenitudine fimilibus , vel alias
etiam in actis caufarum huiufmodi latius deductis & de- quomodolibet conceffis , approbatis & innouatis. Qui-
ducendis, cuiufcumque qualitatis , quantitatis, & annui bus omnibus etiam fi de illis fpecialis, fpecifica,expreffa,
valoris, & illorum occafione moueri & exoriri contigerit, & indiuidua , non autem per claufulas generales idem
cum omnibus & fingulis fuis inciden. dependen. emer- importantes mentio , feu quæuis alia expreffio habenda
gen. annexis , & connexis Dilecto filio Marco tituli foret, illorum tenores præfentibus pro expreffis haben-
S. Georgij in Velabro prefbytero Cardinali Altaemps tes, illis alias in fuo rebore permanfuris , hac vice dum-
nuncupato , & aliis pro tempore exiftentibus Archipref- taxat fpecialiter & expreffe derogamus, ceterifque contra-
byteris dictæ Ecclefiæ , tam coniunctim quam diuifim, riis quibufcumque.
per fe feu Vicarium feu Vicarios ad id ab eis deputatos Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, die Dat.P An 6.
die13.Lunj.
feu deputandos fummarie, fimpliciter , & de plano , fine 13. Iunij , 1577. Pont. noftri anno 6.
ftrepitu & figura iudicij, fed fola facti veritateinfpecta, &
quatenus opus fit executiue, & manu regia abfque termi- Erectio Eremitorij del Tardon , in Monafterium XLVİ,
norum fubftantialium , & alicuius telæ iudiciariæ obfer-
uatione , fine confectione regeftri , feu extractus , etiam Ordinis S. Bafilij, eiufque & aliorum Monaſte-
fingulis diebus & horis , ac etiam quarumcumque feria- riorum d. Ordinis in Regnis Hifpaniarum ag-
rum , præterquam in honorem Dei indictarum vel indi- gregatio eidem Ordini , cum priuilegiorum,
cendarum temporibus audiendas , cognofcendas , deci- conceffione .
dendas, & fine debito terminandas committimus & man-
damus.
In hocpostea Monafterioprafinita eft inftitutio Mo-
FacultasCuria
eiuf-§.3 . Sibique dictas partes refpectiue fua , communiter
dem in vel diuifim intereffe nachorum reformatorum , vt habetur infra in
& extra ci- putantes , etiam in executione cita-
tan. & inhi-tionis , feu citationum defuper decernendarum nomi- Clem.VIII.conft.103 . Altiffimi. vbi videas alià
ben. inobe nandos, in dicta Curia vel extra , docto tamen etiam ex- indicanda.
dientes coer- traiudicialiter de non tuto acceffu, citandi , ac quibus &
cendi. GREGORIVS EPISCOP VS, Edits A. Dz
quoties oportuerit , fub cenfuris Ecclefiafticis & pecu- 1576.
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuäm rei memoriam.
niariis pœnis fuo arbitrio moderan .& amplian. etiam per
fimile edictum inhibendi , & in euentum non paritionis Cogit muneris Apoftolici ratio de omnium Religio- Procemium:
pœnas & cenfuras prædictas incurriffe declarandi , ag- forum ftatu nos effe folicitos , atque eorum curam
Tom. II. 1 Mm 3 fufcipere
fufcipere diligentem, qui reiectis mundi deliciis & ille- | potentis Dei gloriam, & Religionis Chriftianæ propaga
cebris, antiquorum fanctorum Patrum exemplo in foli- tionem prædictadel Tardon,& Vallis de Galleguillos Ere-
tudines concefferunt, ieiunijs, orationibus, &cœleftiam mitoria, feu Domos in Monafteria dicti Ordinis S.Bafilij,
contemplationi affidue infiftentes , vt cum talium nu- cum fuis Ecclefiis, & Conuentibus, necnon Menfis, Si-
merum alicubi auctum intelligimus, ipforum vitam , & gillis , Arcis , aliifque omnibus infignibus ad id requifi-
mores fub.certa alicuius approbate regulæ norma ad Dei tis , & confuetis , ac in fingulis dignitatem Abbatialem,
gloriam & eorumdem falutem prouide dirigamus. adminiſtrationes , & officia , in aliis Monafteriis ipfius
Marthaus de S.1 . Ad noftram fiquidem peruenit notitiam, quod cum Ordinis haberi folita pro Abbatibus, Monachis ad iuftum
la Fuente cer viginti ab hinc, vel circiter annis quondam Mattheus de numerum Conuentus, cultum, & regularem difciplinam
tam religiosa la Fucte de Halmiruete Toletan.dicc.dum foli Deo pla- ibidem obferuaturis , perpetuo erigimus , & inftituimus.
vitam degit
& multi eum cere ftuderet , vna cum duobus , vel tribus fociis in Ere- Ac illis fic erectis, corumque Menfis, bona , cenfus, actio-
feucti funt. mum del Tardon Corduben. dicc. fe recepiffet , &in ea nes , & iura omnia fuarum cuiufque domorum , feu Ere.
proprio labore victum parans pauperem vitam duceret, mitoriorum fic in Monafteria erectorum perpetuo appli-
nonnulli alij eius exemplo , & religiofæ vitæ fama com- camus, & appropriamus.
moti, fæculi curis pofthabitis eamdem viuendi rationem §. 7. Ac ipforum Monafteriorum fic erectorum, Abba- llifque dat
amplexi funt , & fe illis focios adiunxerunt , ipfum præ- tibus , Conuentibus in fuis quifque Ecclefiis prædictis facultatem,
eorum Eccl in
terea Matthæum per loci Ordinarium ad facros,& prefby- fanctiffimum Euchariftia Sacramentum cum debitis ho- Euchariftiam
teratus ordines fuiffe promotum. nore , & reuerentia habendi & retinendi , Miffas , & alia retinendi &
Qui habita
S.2 . Et licet Eremi cultores inter fe diftinctas cellulas diuina Officia latina lingua fecundum cófuetudinem ,feu alia officia ce-
ostia conft inhabitarent , eos tamen confueuiffe ad eumdem Mat- ritum Romanæ Ecclefiæ , & iuxta Breuiarium , & Millale lebradi, iuxta
Py V.76. qua
eftfup regula thæum tanquam eorum Patrem , & fuperiorem, à quo in Roman. ex decreto Concilij Tridentini nouiffime reftitu- Millale d
Breutari ns
S. Bafily per- via Domini inftruerentur recurrere , ftatutifque horis in ta,& iuffu prædicti Pij Papæ edita,donec aliud Sedi Apo- per reftitui.
fectsfunt.
quodam Oratorio ad pie orandum fimul conuenire , ac ftolicæ expedire videbitur celebrandi , recitandi , & can-
fub dicti Matthæi voluntaria obedientia degere;huncque tandi licentiam tribuimus.
viuendi morem co vfque fuiffe feruatum,donec ad eorum §. 8. Ipfaque fic erecta Monafteria del Tardon , & de Monafteriag;
notitiam conftitutio fel . rec. Pij Papæ V. prædecefforis Galleguillos, ac etiam Monafteriorum S.Maria de Ouie- pradicta, on
alia in Regnis
noftri deducta fuit, qua fancitum eft, ab iis, qui in Con- do eiufdem Ordinis S.Bafilij Gicnnen.diæc.à fel . rec.Pio Hifpaniarum
gregationibus fub obedientia voluntaria viuerent , quo- Papa IV. erectum , & inftitutum & à nobis per noftras conftruenda
rum habitus à prefbyteris fæcularibus effet diftinctus, literas in forma Breuis Monachis eiufdem Òrdinis in fubijcit Ordi-
niS
prout ipforum erat , profeffionem omnino effe emitten- Italia exiftentibus , fub vnius Abbatis , feu Præfidentis is Bafily.
fubprotections
dam, electa, ab ipfis vna fub qua degerent ex Regulis ap - generalis in toto Ordine eligendi obedientiafubiectum, Sedis Apoft.
probatis . ac perpetuo coniunctum, & quæcumque alia Monafteria recipit , & ab
Et domos in
§. 3. Nam poftquam idem Matthæus , & focij confti- eiufdem Ordinis Sancti Bafilij in Hifpaniarum Regnis Ordinariorum
iurifdict.libe-
ipfo Eremo,
habitare cœ- tutionis huius certiores facti fuerunt, Regulam S. Bafilij in pofterum conftruenda, & erigenda, dicto Ordini S.Ba- rat.
perunt Mona- corum viuendi inftituto, vt cenfuerint magis accommo- filij , fub obedientia futuri , & pro tempore exiftentis Ab-
chorum more datam, ad cuius præfcriptú Altiffimo pium exhiberent in 1 batis ; feu Vicarij generalis eiufdem Ordinis aggrega-
viuendo , & habitu humilitatis obfequium , delegerunt. Et deinde mus, annectimus, & incorporamus, eademque fic erecta,
tualiterconue-
diuina reci- Matthæus profeffionem iuxta dictam Regulam emittere & erigenda Monafteria, eorumque Abbates,& Monachos
tando, necef volens, prefbyterum ex fuis fociis Eremitis , in cuius ma- fub immediata noftra , & Sedis Apoftolicæ protectione
fariaque ad nibus profiteretur, fuo arbitrio elegit, &in eius manibus recipimus, illaque & illos ab omni Ordinarij iurifdictio-
victum pro- tria vota iuxta regulam prædictam quantum in fe fuit, ne , auctoritate , & poteftate eximimus penitus , & li-
priis labori profellus eft. Reliqui vero omnes Eremitæ in dicti Mat- beramus.
bus parando. thæi manibus fimilem profeffionem emiferunt , & dere- §. 9. Ita tamen , vt tam del Tardon , & Galleguillos, EademMona-
fleria confti-
licto cellularum vfuin domos apud Eremum del Tardon, quam de Ouiedo, & alia in dictis Regnis fub eadem Re- tuant inter (e
fe
vt præfertur, & Vallis del Galleguillos Ifpalen.dicc.pro - gula in futurum conftruenda , & erigenda Monafteria, vt vnă prouin-
priis eorum manibus ad Monafterij formam conftructas, præfertur , poftquam conftructa , & erecta fuerint, vnam ciam nuncu-
claufuraque munitas numero quadraginta , & vltra de- faciant, & inter fe conftituant Prouinciam Hifpaniarum panda
niarumHifpa-
, in
migrarunt , vbi Religioforum, & Monachorum more vi- nuncupandam , in qua prouinciale Capitulum vnoquo- qua prouin-
uerent, prout de præfenti viuunt,horafque canonicas in que triennio per Abbates , & Monachos, à Conuentibus ciale Capis-
Chora, & Miffas conuentualiter quemadmodumin aliis fingulorum Monafteriorum fuorum deputandos celebre- lum fiat quo-
libet triennio.
Monafteriis fieri confueuit , iuxta Romanum vfum cele- tur, & in eo vnus Vifitator eligatur , qui cum primum
brarunt, neceffariaque ad vitam propriis manuum labo- electus fuerit , eo ipfo Apoftolica auctoritate confirma-
ribus iuxta corum inftitutum parando , nec eleemofynas tus cenfeatur nulla alia requifita confirmatione , nifi ei-
petierunt, nec oblatas acceperunt. dem Capitulo Abbatem , vel Vicarium eiufdem Ordinis
Ipfeq; Matth. §. 4. Religiofifque in prædictis locis , fic vt præfertur, generalem contigerit præfidere , vel effe præfentem , cu-
Abbatis mu- re ctis , idem Matthæus in vtriufque domibus quafi
da ius auctoritate eo cafu omnino debeat confirmari , dicta-
nerefunctus ille in Monafteria iam erectæ effent , nonnullorum qui que Prouincia Monachi fecundum Regulam eiufdem S.
fuit. Eoque
mortuo Dida- periti habebantur confilium fequutus , Abbatis munere Bafilij quam profitentur de cetero viuere .
cus Vidal Ab- donec vixit fine canonica prouifione functus fuit, & poft §. 10. Atque vt Monachi prædicti del Tardon , & Gal- Habitu nigro
bas creatus Monachi
eius obitum credentes Religiofi prædicti Monafteria leguillos in habitu cum reliquis dicti Ordinis Monachis vtantur.
fuit.
veri , & legitimi Abbatis regimine effe deftituta , alium etiam in Italia exiftentibus conueniant , loco habitus
Religiofum ex eo numero , videlicet dilectum filium Grifei , feu Brunei coloris cuiufmodi in præfentiarum ge- Forma autem
Didacum Vidal in eiufdem Matthæi locum elegerunt . runt,monafticum habitum nigrum,prout etiam alias Mo- habitus decla.
Quia tamen §. 5. Cum autem iidem Eremitæ prædictam profeffio- nachis dicti Monafterij de Ouiedo per dictas noftras lite- ratur inf.
eorum profef
nem in manibus eius , qui illam recipiendi facultatem ras conceffimus deferre, & ita in pofterum reliqui omnes
fio nulliter e-
mila erat non habebat emiferint,eademque profeffio nulla , & inua- eiufdem Ordinis , & Prouincia Monachi futuri , eodem
dicta Eremi- lida reddatur, ac del Tardon , & Vallis de Galleguillos Do- habitu regulari vti debeant.
toria canonice mus , & Eremitoria huiufinodi in Monafteria Ordinis §. 11. Præterea eifdem , ac Prouinciæ Hifpaniarum Priuilegia
non
&a inerant ere- S. Bafilij adhuc canonice erecta non fuiffe , nec effe
Mona- Monafteriis quibufcumque, ac aliis membris, & locis ab queque Ordi-
nis S. Bafilij,
conftet. ea dependentibus, illorumque Abbatibus, Prælatis, Mo- Congreg.
fteria Ordi-
nis. §. 6. Nos dictorum Eremitarum ftatui opportune nachis & perfonis , omnia priuilegia , indulta, immuni- Caſſinen. con-
Ideo hic Pont. Confulendum effe exiftimantes , ipfofque , & eorum fin- tates , prærogatiuas , exemptiones , libertates, gratias, & cedit←
in Monafteria
erigit in, illis gulos à quibufuis excommunicationis , fufpenfionis , & indulgentias Ordini S. Bafilij prædicti, necnon Congre-
dignitate Ab- interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis , cenfuris , & gationi Montis Caffinen, alias Sanctæ Iuftinæ de Padua
batialem pœnis , à iure vel ab homine quauis occafione vel caufa Ordinis S.Benedicti, tam per nos, quam per alios Roman .
alia officia fatis , fi quibus quomodolibet innodati exiftunt , ad ef- Pontifices prædeceffores noftros , Sedemque prædictam
inftituit.
fectum præfentium dumtaxat confequendum , harum fe- alias in genere vel in fpecie quomodolibet conceffa (qua-
rie abfoluentes , & abfolutos fore cenfentes. Ad omni- tenus vfu recepta fint , & Concilij Tridentini decretis,
aliifque
415
aliifque facris canonibus, & ipfius Ordinis Sancti Bafilij ftatuendi , quæ tamen ab Abbate, feu Vicario dicti Ordi-
inftitutis non aduerfentur ) concedimus & communi- nis generali , & in eius defectum à Sanctæ Romanæ Ec-
camus. clefiæ Cardinale eiufdem Ordinis Protectore , qui tune
§. 12. Ac infuper vt eadem Monafteria feliciter in via erit , approbari debeant , licentiam , & facultatem con-
Monachi cele- Domini dirigantur , prædictorum omnium Monafterio- cedimus.
bret quãto ci-
tius Capitulu rum dicta Prouinciæ Cóuentibus, & Monachis præcipi- §. 19. Ceterum perfonis Eremitoriorum , feu Domo- Degentes in
prouinciale. mus,vt quamprimumprouinciale Capitulum eorumdem rum, del Tardon , & de Galleguillos fic in Monafteria di Ermi-
torns fiprofef-
Monafteriorum Prouinciæ Hifpaniarum celebrent , in erectorum ; & earum ftatui , quamprimum confulendum fionem Ordi-
quo vfque ad numerum viginti corum Abbates , & Con- effe rati , Dilectis filiis prædicti S. Mariæ , & S.Benedicti nis S. Bafily
uentuum difcreti , feu Procuratores , & Monachi habitu, Ifpalen. Ordinis eiufdem S. Benedicti Monafteriorum emittere vo-
luerint reci
vel profeffione in eifdem Monafteriis , tam de Ouiedo, Abbatibus , per Apoftolica fcripta mandamus , vtipfi,
piantur in
quam del Tardon , & Galleguillos antiquiores , donec vel aliter eorum illos fingulos in Monachos,& in fratres Monachos. cos
tot Monafteria dicti Ordinis S. Bafilij in cadem Prouin- fuorum quemque Monafteriorum del Tardon , & Galle-
cia erecta fuerinr , quod illorum Abbates , & Conuen- guillos admittant , & ab eis profeffionem regulareın
tuum Diſcreti, feu Procuratores in eodem Capitulo con- dicti Ordinis S. Bafilij , fi illam fponte emittere volue-
gregandi eumdem numerum viginti conftituant, conue- rint, recipiant ; facientes eos fincera ibi in Domino cha-
niant. ritate tractari.
Vifitatoremq; §. 13. Atque in co ex Monachis eiufdem Prouinciæ §. 20. Sed & eos qui in prædictis Domibus , feu Ere- Et poft ann
ad Triennium vuum , quem magis ad id habilem & idoneum duxerint mitoriis del Tardon , & de Guallèguillos fub voluntaria profeffionem
emittant,
eligat ex Mo- eligendum , in eorum Vifitatorem ad Triennij tempus, obedientia per annum & vltra iam permanferint; ftatim
uincia Hifp . &co completo fucceffiue in prouinciali Capitulo tertio vbi præfentium notitiam habuerint , ad profitendum , vt
MachisPro
quoque anno, vt præmittitur , celebrando eligant. præfertur , omnino teneantur quod vt faciant præcipi-
Vifitatores §. 14. Qui omnem in quibufcumque Monafteriis mus per præfentes.
prouincia Hi- prædicta Prouinciæ iurifdictionem habeat , & exerceat, §. 21. Poftremo animaduertentes eofdem del Tardon, Exemptio
pan.faculta ipforumque Monafteriorum Monachos , tam in capite, & de Gallegnillos poft prætenfam profeffionem in dicti decimis,
tes.
quam in membris vifitet , corrigat , & reformet , falua Matthæi manibus fic vt præfertur emiffam pro vere pro-
femper & referuata dicti Abbatis , feu Vicarij eiufdem feffis habitos fuiffe , decernimus , & declaramus illos
Ordinis generalis pro tempore exiftentis etiam in præ- iuxta exemptiones , ac priuilegia Ordinis S. Bafilij , vel
miffis obedientia , auctoritate , & fuperioritate , ac Ca- alias conceffa , ad folutionem decimarum frugum , &
pitulis prouincialibus huiufmodi præfit , & electioni animalium ac aliarum rerum , quæ ex fuarum manuum
Abbatum, quorum munus etiam triennale erit , per Mo- labore à die profeffionis prætenfæ huiufmodi vfque ad
nachos fingulorum Monafteriorum faciendæ affiftat, vel hæc tempora collegerunt, ac in pofterum vfque ad nouæ
ad affiftendum electioni huiufmodi alium ex dicta Pro- profeffionis tempora colligent, vel adminiftrabunt, mi-
inciaMonachis fpecialiter deputet. nime teneri , nec obligatos fuiffe , aut effe , nec ad id per
Vifitator Ab- §. 15. Prædictus aurem Vifitator Prouinciæ Hifpania-
locorum Ordinarios aut alios quofcumque ad quos de-
bates , & cere rum huiufmodi , necnon Monafteria , Abbates , Monachi, cimarum earumdem collectio fpectat , cogi fiue compelli
rid. Prouincia
Hifp. fubiecti & perfonæ dicta prouinciæ Hifpaniarum prædicto Ab- poffe.
fint Abbati bati , feu Vicario generali vniuerfi Ordinis Sancti Bafilij §. 22. Irritumque , & inane quicquid fecus fuper Decretum in
eu Vicarioge- in Italia , pro tempore eligendo , conftituendo , vel de- his à quoquam quauis auctoritate , fcienter vel igno- ritant.
eraliOrdi- putando fubiccti exiftant , & ab eo dependeant. Ita vt ranter contigerit attentari . Quin etiam eos vniuerfos
nis.
idem Abbas, feu Vicarius generalis pro tempore exiften- & fingulos à folutione prædicta abfoluimus , & li-
tes tam in dictum eiufdem Prouinciæ Hifpaniarum pro beramus .
tempore Vifitatorem , quam in prædicta , & alia omnia §. 23. Quocirca venerabili fratri noftro Patriarchæ Executorum
eiufdem prouinciæ erecta & erigenda Monafteria , Abba- Alexandrino , & dilectis filiis Archidiacono Ifpalen . ac deput. &fa
cultates.
tes , Priores , & alios Prælatos , ac Monachos, & perfonas Abbati Sanctæ Fidei in Ecclefia Granaten. per Apoftolica
pro tempore exiftentes , plenam & omnimodam iurif- fcripta mandamus , quatenus ipfi , vel duo , aut vnus eo-
dictionem , auctoritatem , & fuperioritatem habeat, rum, per fe vel alium , feu alios præfentes literas , & in
dictumque Vifitatorem , Monafteria , Abbates , Priores , eis contenta quæcumque , vbi , & quando opus fuerit,
& Prælatos , ac Monachos , & perfonas , tam in capite, ac quoties pro parte prædictorum , & aliorum quorum
quam in membris vifitare , corrigere, & reformare, fimul intereft , intererit , aut intereffe poterit, aut præfentes li-
vel ad partem valeat, ipfique Vifitator, Abbates, Priores, teræ quomodolibet concernent, fuerint requifiti,folem-
& Prælati , ac Monachi, & perfonæ dicto Abbati , feu Vi- niter publicantes , eifque , in præmiffis efficacis defen-
cario generali pro tempore exiftenti tanquam membra fionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate noſtra eaſ-
capiti fubiaceant , ciufque monitis , & mandatis in præ- dem literas , & quæcumque in illis continentur firmiter
miffis , & aliis omnibus , omni prorfus appellatione, re- obferuari Non permittentes eos, vel eorum aliquem de-
clamatione , & recurfu poftpolitis , parere & obedire, fuper à quibufcumque in debite moleftari , contradictores
illumque cum ad eos , vel dicta Monafteria diuertere, quoflibet , & rebelles , ac præmiffis non parentes, per iu-
feu pro vifitatione huiufmodi , aut alias accedere conti- ris & facti remedia opportuna , ac demum perfententias,
gerit , honorifice & benigne recipere , & pertractare te- cenfuras , & pœnas Ecclefiafticas appellatione poftpofita
neantur. compefcendo. Ac legitimis fuper his habendis feruatis
Vifitator con- §. 16. Idemque Vifitator Prouinciæ Hifpaniarum in feruandis proceffibus illos fententias, cenfuras, & pœnas
uenire debet eiufdem Abbatis generalis electione pro tempore facien- huiufmodi incurriffe declarando , illafque etiam iteratis
in electione
Abbatis gene- da , ac aliis rebus ad vniuerfum Ordinem S. Bafilij perti- vicibus aggrauando ; inuocato etiamad hoc fi opus fuerit
ralus , &c. nentibus , pro quibus pertractandis aliarum prouincia- auxilio brachij fæcularis.
rum Vifitatores , & Superiores euocabuntur , conuenire §. 24. Non obftantibus piæ memoriæ Bonifacij Papæ clauf.derog
debeat. VIII . prædecefforis noftri de vna , & Concilij generalis
Et habet você §. 17. Ac in electione Abbatis generalis huiufmodi de duabus dietis , dummodo vltra tres dictas aliquis vi-
adiuam & idem Viſitator actiuam , & paffiuam vocem habeat. gore præfentium ad iudicium non trahatur, & quibufuis
paffiuam . §. 18. Necnon eidem Vifitatori , & aliis in Capitulo aliis conftitution
ibus , & ordinationibus Apoftolicis , ac
In Capitulo
prouinciali prouinciali congregatis , tam hac prima vice , quam in Ordinis prædicti , illiufque Monafteriorum etiam iura-
feripoffint or-pofterum fingulis Trienniis quæcumque ftatuta , & or- mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate
dinationes dinationes , licita& honefta , facris Canonibus , ac præ-
alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis
Conc.Trid.& dicto Concilio Tridentino , dictique Ordinis regulari- quoque , indultis , & literis Apoftolicis cum quibufuis
Ordiniscöftibus
tutionib us, & inftitutis , ac generalibus illius ordinationibus , & claufulis & decretis , in genere vel in fpecie , ac cum
facrisCano- conftitutionibus non contraria condendi , & poftquam quibufuis derogatoriarum derogatoriis , aliifque effica-
nib. non con- condita fuerint illa in toto vel in parte , iuxta rerum & cioribus , & infolitis claufulis , irritantibufque & aliis
traria. temporum qualitates mutandi , reformandi , illaque in decretis in contrarium quomodolib
et conceffis , confir-
toto velin parte tollendi , & abrogandi , aliaque de nouo matis , & innouatis : quibus omnibus , etiam fi de illis,
Mm 4 eorumque
S
ORIV
S RTIV
GREG MVSTE
416 DECI .
corumque totis tenoribus habenda effet mentio fpecialis,, veftramque Congregationem fratres , domos, Ecclefias
perinde ac fi de verbo ad verbum infererentur præfenti- & loca quæcumque, quoad ea quæ veftræ regulæ, & mo-
bus pro expreffis & infertis habentes , illis alias in fuo do viuendi non repugnarent, extendit & ampliauit, vof-
robore permanfuris , hac vice dumtaxat , fpecialiter & que vere Mendicantes , & fub Mendicantium Ordinibus
expreffe derogamus , ceterifque contrariis quibufcum- elfe , & comprehendi debere ; necnon omnia & fingula
que. Aut fi aliquibus , communiter vel diuifim ab eadem Conc.Trid.decreta pro Mendicantibus huiufmodi decla
fit Sede indultum , quod interdici, fufpendi , vel excom- rata & modificata,etiam pro veftra Congregatione huiuf-
municari non poffint per literas Apoftolicas non facien- modi declarauit & modificatus fuit, & alias prout in fin-
tes plenam & expreffain , ac de verbo ad verbum de ingulis prædictorum prædeceff. literis defuper confectis
dulto huiufmodi mentionem.
Fides exem- plenius continetur.
§. 25. Volumus autem , præfentium exemplis manu §. 4. Cum autem ea maiorem vim & robur obtinere . Qua omnia
plorum. hic Pont.com-
Notarij publici fubfcriptis , ac figillo perfonæ in digni- nofcantur , quæ fæpius fuerint auctoritate noftra com-
firmat.
tate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , eamdem prorfus munita , ac pro parte veftra , qui prædicta auctoritate
fidem in iudicio & extra haberi, quæ eifdem præfentibus noftra communiri , & approbari mirum in modum defi-
haberetur exhibitis , vel oftenfis.
deratis , nobis fuit humiliter fupplicatum , vt in præmif
Nulli ergo omnino, & c.
D.P. An.6. fis petitiones ad exauditionis noftræ gratiam admittere,
Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- vobifque fatisfacere de benignitate Apoftolica dignare-
24.Iunij.
minicæ 1577. octauo Kalend. Iunij , Pontificatus noftri mur. Nos igitur vos fpecialibus fanoribus & gratiis pro-
anno 6.
fequi volentes , huiufmodi fupplicationibus inclinati,
priuilegiorum , facultatum , exemptionum , immunita-
tum , indultorum , & cuiufuis genetis gratiarum per
XLVII . Confirmatio gratiarum , exemptionum atque In-
dictos , & quofcumque alios Romanos Pontifices , qui-
dulgentiarum Congreg. Fratrum Iefuatorum bufuis etiam fpecialibus rationibus concefforum tenores
S. Hieronymi . præfentibus pro expreffis habentes , omnia & fingula
priuilegia, facultates, gratias, exemptiones,immunitates,
De hac Congregatione plene notabo infra Paul. V. libertates , indulgentias , ac peccatorum remiffiones (ci-
conftitut. 16. Religiofos . Et quoad Indulgen- tra tamen claufulam porrigendi manus adiutrices ) & cố-
ceffiones etiam per vos fufficienti ad id facultate ſufful-
tias attende eiufdem Sanctif. conftitut . 21. Ro- tos, ad veftræ Congregationis aggregatos, infraternatos,
manus.
nuncupatos , extenfas , ac indulta fupradicta quomodo-
Edita A. D. GREGORIVS PAPA XIII . cumque, & qualitercumque conceffa & approbata ( qua-
1577. tenus fint in vfu, ac facris Canonibus,& Conc.Trid.non
Dilecti filyfalutem, & Apoftolic. benedictionem.
contraria ) ex certa noftra fcientia denuo in perpetuum
Caufa buius Pectatus , qui in caftitatis , paupertatis & obedientiæ Apoftolica auctoritate tenore præfentium approbamus &
conft. SP
præceptis , diligenter & exacte cuftodiendis, in vobis confirmamus : illifque perpetuæ & inuiolabilis firmita-
elucet, religionis zelus,quo duce celeftis beatitudinis af- tis roburadiicimus, præfentifque fcripti patrocinio com-
fidua contemplatione , fiue corporis afflictione , fiue ora- munimus : omnefque & fingulos , tam iuris quam facti
tionis fanctæ ftudio, contra humani generis aduerfarium defectus , fi qui forfan interuenerint in eifdem fup-
vos communitis , nos inducunt, vt his , quæ à prædecef- plemus.
foribus noftris ad veftræ Congregationis decus , com- §. 5. Decernentes præfentes literas fub quibufuis fi- Clauful. pra-
modum , & ornamentum , ac animarum falutem concef- 1 milium , vel diffimilium gratiarum reuocationibus , fuf- feruatiua,
decretum irri-
fa funt, Apoftolicæ firmitatis robur adiiciamus, aliafque penfionibus, aut derogationibus, indulgentiarum, con- tans.
defuper difponamus , prout in Domino confpicimus ceffionum, & aliorum quorumcumque nullatenus com-
expedire. prehendi ; fed femper ab illis exceptas effe, &c. Sicque,&
MartinV.ap-
S.1 Dudum fiquidem fel.rec. Martinus Papa V. præde- non aliter, &c.
probauit hanc ceffor nofter veftræ Congregationis , qui tunc effent , & §. 6. Quocirca Venerabilibus fratribus Patriarchæ Executores
Congregatione in pofterum forent perfonas, oratoria, domos, atque loca Venetiarum , Archiepifcopo Mediolanen. ac Epifcopo
deputat.
Sup.in eius co-
ftur.11.Pix. conftructa, & conftruenda vbicumque forent conftituta, Bononien. fiue eorum in fpiritualibus Vicariis generali-
tom.1 .
cum perfonis, iuribus, & pertinentiis, necnon poffeffio- bus per præfentes mandamus , quatenus ipfi , vel duo,
nibus , rebus , & bonis fub Sedis Apoftolicæ protectione aut vnus eorum per fe , vel alium , feu alios præfentes li-
fufcepit. teras , & in eis contenta quæcumque , vbi & quando
AlijPontt. a-
§. 2. Ac deinde piæ memoria Eugenius Papa Quartus, opus fuerit , ac quoties pro parte veftra , aut alicuius ex
lias gratias Nicolaus Quintus , Pius Secundus, Sixtus Quartus , In- vobis , & pro tempore dicta Congregationis fratribus ,
dederu , ei
nt ,fed
bichabes folü nocentius Octauus, Alexander Sextus , Iulius Secundus, nunc , & in futurum fuerint requifiti , folemniter publi-
bull. 9. Alex. Leo Decimus , Adrianus etiam Sextus , Clemens Septi- cantes , eifque in præmiffis efficacis defenfionis præfidio
Vifup.tom.1. mus , Paulus Tertius , & Iulius etiam Tertius , ac Paulus affiftentes , faciant auctoritate noftra vos , & pro tempo-
Clem.VII. Quartus , & Pius Quartus , & forfan alij Romani Ponti- re dicta Congregationis fratres , & alios quofcumque
constibid.
'cræ. 36. Sa- fices prædeceffores noftri , Congregationis eiufdem confirmatione, approbatione, fuppletione, decreto aliif-
vtriufque fexus perfonas , variis indulgentiis etiam ple- que præmiffis iuxta præfentium continentiam & teno-
nariis, ac peccatorum remiffionibus , & facultatibus, pri- rem pacifice frui & gaudere : Non permittentes vos &
uilegiis, immunitatibus, exemptionibus, libertatibus, & veftræ Cógregationis pro tempore fratres per quofcumq;
gratiis , tam fpiritualibus quam temporalibus, etiam per indebite moleftari,perturbari,aut inquietari : Cótradicto-
folam fignaturam , acviuavocis oraculo, ac alias per lite- res quoflibet , ac rebelles , & in iis , quæ præmiffa con-
ras fub plumbo, & fub annulo Pifcatoris concellas in ge- cernunt, non parentes per opportuna iuris & facti reme-
nere , vel in fpecie , tam principaliter eidem Congrega- dia, ac demum per fententias, cenfuras, & pœnas Eccle-
tioni, quam per viam communicationis, fiue extenfionis fiafticas, appellatione poftpofita, compefcendo. Necnon
priuilegiorum , tam in Mari magno nuncupatis , quam legitimis fuper his habendis , feruatis proceffibus , fen-
aliis literis quibufcumque , tam Mendicantium Ordini- tentias , cenfuras , & pœnas ipfas , etiam iteratis vicibus
bus concefforum contentis , ornarunt , & decorarunt, ac aggrauando , inuocato etiam ad hoc, fi opus fuerit, auxi-
locupletarunt,illaque antea conceffa confirmarunt, & ap- lio brachij fæcularis.
probarunt, ac perpetua roboris firmitate confiftere volue- §.7. Non obftantibus præmiffis, ac fimilis mem.Boni- Claufulas de-
runt. facij Papæ Octaui prædecefforis noftri de vna, & Concilij rogatorias
Pius V. Ordi- adiungit.
num Mendi- §.3. Necnon vltimo loco recol.mem. Pius Papa Quin- generalis de duabus dietis , dummodo quis vigore præ-
catiumpriui tus etiam prædeceffor nofter, omnia & fingula priuilegia, fentium vltra tres dietas ad iudicium non trahatur , ac
Ligia comuni facultates, immunitates, exemptiones, gratias, libertates, quibufuis aliis Apoftolicis, necnon in prouincialibus &
cauit ,fup. in indulta , tam tunc per ipfum , quam quofcumque alios fynodalibus Conciliis editis generalibus vel fpecialibus
conf.so Ro- Rom. Pont. prædeceffores noftros, & Sedem Apoft. quo.
manus. 10.2. conftitutionibus, & ordinationibus, necnon dicta Con-
modolibet Mendicantibus Ordinibus conceffa , ad vos, gregationis , & Ordinis S. Hieronymi, ac Regulæ S. Au-
guftini,
guftini , fub qua militatis , necnon aliorum, tam Mendi- laribus inftitutis laudabiliter continere , omni o af-
cantium , quam non Mendicantium Ordinum, etiain iu- fectamns , Præpofitum & Clericos prædictos , à quibuf-
ramento, confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate uis excommunicationis , fufpenfionis, & interdicti aliif-
alia roboratis ftatutis , & confuetudinibus ; priuilegiis que Ecclefiafticis fententiis , cenfuris & pœnis , à iure
quoque indultis, & literis Apoftolicis eifdem , vel alicui vel ab homine quauis occafione, vel caufa latis, fiquibus
corum fub quibufcumque tenoribus , & formis ,ac cum quomodolibet innodati exiftunt , ad effectum præfen-
quibufuis claufulis, irritatibufque & aliis decretis etiam tium dumtaxat confequendum,harum ferie abfoluentes,
Motu proprio, & ex fimili fcientia , ac de Apoftolicæ po- & abfolutos fore cenfentes, huiufmodi fupplicationibus
teftatis plenitudine conceffis , confirmatis ,& innouatis. inclinati , Apoftolica auctoritate tenore præfentium per
Quibus omnibus , etiam fi de illis corumque totis teno- petuo ftatuimus, & ordinamus, ac fub excommunicatio
ribus fpecialis, fpecifica, & expreſſa, non autem per clau- nis fententia per contrafacientes , eifque confilium ; au-
fulas generales idem importantes , mentio feu quæuis xilium , vel fauorem præftantes ipfo facto incurrenda, &
alia expreffio habenda , aut aliqua alia exquifita forma ad à qua præterquam in mortis articulo conftituti ab alio
hoc feruanda foret , corum tenores præfentibus pro ex- quam Roman. Pontif. vel ipfius Congregationis Præpo
preffis habentes , illis alias in fuo robore permanfuris, fito generali pro tempore exiftente abfolui non poffint,
hac vice dumtaxat fpecialiter , & expreffe derogamus, diftricte præcipiendo interdicimus , quod de cetero
necnon omnibus illis quæ dicti prædeceffores in eorum nullus dicte Congregationis religiofus cuiufcumque
literis voluerunt non obftare, contrariis quibufcumque. conditionis , fiue clericus fiue laicus fuerit , ipfam Con-
Tranfumptis §. 8. Ceterum quia difficile foret præfentes literas, gregationem poft vota per eum fecundum illius inftitu
credi iubet. & c. tiones emiffa , prætextu cuiufuis indulti ab eodem Roª
D. P. An 6. Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris mano Pont. pro tempore exiftente feu illius Maiori Pœ
I. Febr. die 1. Februarij , 1577. Pontificatus noftri anno 6. nitentiario , aut aliquos Sedis Apoftolicæ Nuncios
vel Legato , etiam de latere , impetrati vel impetrandi
XLVIII . Quod Clerici Regulares Congregationis S. Pauli abfque fpeciali & expreffa pro tempore exiftentis Præ-
Decollati, abfque licentia eius Præpofiti gene pofiti prædicti licentia defuper obtenta , exire , aut ab ea
ralis, ad alium quemcumque Ordinem, præter recedere , etiam ob frugem melioris vitæ , aut ftrictioris
obferuantiæ , aut alio quæfito colore, ad quemuis alium,
Carthufianum , tranfire nequeant.
etiam Minorum , vel aliorum Fratrum Mendicantium,
aut Ciftercień vel Sancti Benedicti , aut aliorum Mona-
Huius Congregationis inftitutionem , & alia cam
chorum Ordinem tranfire, vel etiam per Superiores Or-
tangentia notanifup. apud Clem. VII. conft.37. dinum , & Monafteriorum huiufmodi ( Carthufienfi Or
Vota. Quibus adde , quod poftmodum Paul . V. dine dumtaxat excepto ) recipi feu admitti poffit , feu
huic Congregationi indulfit , quod noua
noua Monaf te- præfumat.
Monaſte-
§. 3. Quodque is qui pro tempore ab ipfa Congrega- Formaq; tra-
ria de fola Ordinariorum licentia fundare va-
tione ad Carthufich.vel de licentia prædicta ad alium Or- feundipras
leat, inf.infua conflit . 64. Ecclefiæ. Et in reci- fcribitur
dinem huiufmodi tranfire voluerit , ad Carthufien. vide-
piendis Nouitiis formam præfcripfit in alia conft . licet infra tres menfes , à die quo ab ipfa Congregatione
84. In fupereminenti. recefferit , ad alium vero Ordinem huiufmodi infra tem-
Edita A. D. GREGORIVS EPISCOPVS, pus, & à pro tempore exiftente Præpofito prædicto præ
1575. figendum , accedere, ac illorum Monafteria , feu domos;
Seruus Seruorum Dei . Adperpetuam rei memoriam. & loca actu ingredi. Etfi in eis permanere noluerit , aut
Exordium.
N fpecula fupremæ dignitatis difpofitione diuina me- non poffit , abfque vlla mora ad dictam Congregationem
Intis licet iniufficienti uns conftituti, inter multiplices redire teneatur,
curas quibus rerum negotiorumque varietatibus obrui- §. 4. Et nihilominus fi quis ex Clericis dicta Congre- Pana contra-
uenientibus
mur, ad ea ex debito paftoralis officij nobis commiffi fo- gationis animo indurato contrarium tenere præfumple-
licite nos intendere decet, per quæ perfonæ religiofæ in rit , vel à dicta Congregatione poft emiffionem votorum infiigantur,
regularis vitæ ac Ecclefiafticæ difciplinæ norma coadiu- huiufmodi abfque licentia prædicta exire , & in fæculo,
uante Domino falubriter conferuari valeant , & quæ his vel alio etiam fæculari loco degere præfumpferit , liceat
contraria effe nofcuntur, per noftræ prouidentia ftudium præfato Generali , feu aliis dicta Congregationis Præpo-
penitus euellantur. fitis , & Superioribus, cofdem tranfgreffores & exeuntes
Caufa buius
§.1 . Exhibita fiquidem nobis nuper pro parte dilecto- tanquam apoftatas , etiam inuocato fi opus fuerit auxi-
conflit.
rum filiorum Præpofiti generalis, & Clericorum Regula- lio brachij fæcularis , fummarie, fimpliciter, & de plano,
rium Congregationis S. Pauli Decollati Barnabinorum ac fine ftrepitu & figura iudicij , fola facti veritate in-
nuncupatorum petitio continebat, quod licetipfi ad ani- fpecta , ad dictam Congregationem reuocare, cofque ca-
más pretiofiffimo Domini IESV CHRISTI fanguine repere, & carcerare ac debitis pœnitentiis fubiicere. Decer-
demptas eidem Domino lucrifaciendas , femper dicta nentes ex nunc irritum & inane fi fecus fuper his à quo-
Congregationis religiofos, ab eorum adolefcentia bonis quain quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter conti-
moribus , ac literis imbuere, omni ratione ftuduerint, & gerit attentari.
ea in re nullis vmquam fumptibus , neque laboribus pe- §. 5. Quocirca Venerabilibus fratribus noftris Patriar- Executorum
percerint , nihilominus nonnulli ex dictis religiofis ob cha Alexandrino , & Archiepifcopo Mediolanen. ac Ar- huius conftit.
icientiam per eos Congregationis prædicte aufpiciis ac- chiprefbytero Ecclefia Mediolanen. per Apoftolica fcri- depuratio ,&
facultates
quititam , tumidiores effecti, immemorefque officij fui ac pta mandamus , quatenus ipfi, vel duo, aut vnus corum,
beneficiorum ab ipfa Congregatione acceptorum , cum perfe vel alium feu alios , præfentes literas & in eis con-
primumin literis ita verfati , & eruditi reperiuntur , vt tenta quæcumque , vbi , & quando opus fuerit , ac quo-
& proximorum faluti , & dicta Congregationi admini- ties pro parte Præpofiti , & Clericorum prædictorum
culo effe poffent, libertatem appetentes, tanquam ingra- fuerint requifiti , folemniter publicantes , in illis præ-
ti filij Congregationem ipfam ad effugiendam obedien- miffis efficacis defenfionis præfidio affiftentes , faciant
tiam , & obferuantiam , quæ in ea arctiffime cuftodiun- auctoritate noftra , præfentes literas , & in eis contenta
tur, fub arctioris vitæ prætextu deferunt,ac quod grauius huiufmodi ab omnibus ad quos fpectat inuiolabiliter
eft , etiam ipfius Congregationis perfonas ritus & mores obferuari , ac Præpofitum , & Clericos præfatos illis om-
maledictis infequentes , alios quoque variis multifque nibus pacifice frui , & gaudere. Non permittentes cos
laxions vitæ pollicitationibus fubuertere non ceffant. defuper per quofcumque quomodolibet indebite mo-
Quare pro parte Præpofiti , & Clericorum prædictorum leftari : Contradictores quoflibet, ac rebelles, & præmif-
nobis fuit humiliter fupplicarum , quatenus incom- fis non parentes , per prædictas , ac alias fententias, cen-
Prohibitio modis huiufmodi occurrere , aliafque in præmiffis op- furas & pœnas Ecclefiafticas , ceteraque opportuna iu
tranfeundiad
ordine portune prouidere de benignitate Apoftolica digna- ris & facti remedia appellatione poftpofita compefcendo,
excepto Car- remur . ac legitimis fuper his habendis feruatis proceffibus,
bufuáno, &c. §. 2. Nos igitur qui religiofos quoflibet in fuis regu- fententias , cenfuras , ac pœnas ipfas etiam iteratis
vicibus
VS
R TI
VS TE
RI MV
S
E GO CI
418 GR DE .
vicibus aggrauando. Inuocato etiam ad hoc fi opus fue- ex certa fcientia noftra, quòd de cetero in Ciuitatibus,
rit auxilio brachij fæcularis. Terris, & locis fanctæ Sedi Apoftolicæ immediate fubie-
Contrariis
§.6.Non obftantibus fel.record. Bonifacij Papæ Octaui &
tis, nulli prorfus locorum Vniuerfitati, Collegio,Come
mnibus de prædecefforis noftri qua cauetur ne quis extra fuam Ci- munitati , vel priuatis perfonis quauis dignitate etiam
Pogatur.
uitatem vel diœcefim , nifi in certis exceptis cafibus , & Archiepifcopali , Cardinalatus , vel maiori Ecclefiaftica
in illis vltra vnam dietam à fine fuæ diœcefis ad iudicium vel laicali dignitate fulgentibus , fal exterum , & illud
cuocetur , feu ne Iudices qui à dicta Sede deputati fue- præfertim, quod ab oris Dalmatia, feu Orientalibus vel
rint contra quofcumque procedere,vel alij feu aliis vices Meridionalibus, & aliis mundi regionibus aduehitur , in
fuas committere præfumant;& de duabus dietis in Con- publicos, vel priuatos vfus mercari liceat, & fub excom-
cilio generali edita , dummodo vltra tres dietas aliquis municationis latæ fententiæ , & quoad Communitates
auctoritate præfentium ad iudicium non trahatur, aliif- aut Vniuerfitates mille, & quoad reliquas priuatas per-
que Apoftolicis , ac in prouincialibus , & fynodalibus fonas , & collegia perfonarum Ecclefiafticarum, centum
Conciliis editis conftitutionibus, & odinationibus,nec- ducatorum auri de Camera, & amiffionis falis exteri hu-
non quorucumque Monafteriorum, Hofpitalium, Mili- iufmodi,Cameræ præfatæ applican.ipfo facto per quem-
ciarum, & Ordinum iuramento, confirmatione Apofto- libet contrauenientem , & pro qualibet contrauentione
lica , vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis & con- incurrendis pœnis , auctoritate Apoftolica tenore præ-
fuetudinibus ; priuilegiis quoque , indultis , & literis fentium ftatuimus , & decernimus.
Apoftolicis ac exemptionibus fub quibufcumque teno- §. 3. Mandantes dilectis filiis Legatis, Præfidentibus, Executorum
ribus & formis , ac cum quibufuis reftitutionibus, præ- & Gubernatoribus Prouinciarum, & illorum Locatenen- deputacio &
fentationibus , ac mentis atteftatiuis, ac derogatoriarum tibus , ac locorum Gubernatoribus , & aliis officialibus facultates.
derogatoriis, aliis fortioribus, efficacioribus, & infolitis ad quos pertinebit, in virtute fanctæ obedientiæ, vt fta-
claufulis, necnon irritantibus, & aliis decretis, etiam in- tutum , & decretum noftra huiufmodi inuiolabiliter ob-
tuitu, confideratione & ad fupplicationem Imperatoris, feruari faciant ; contemptores & inobedientes , per op-
Regum , Ducum, aliorumque Principum, necnon S. R. portuna facti & iuris remedia compefcendo.
E. Cardinalium & de illorum confilio , ac matura delibe- §. 4. Non obftan. præmiffis , ac fel.rec. Bonifacij Papa Claufula de-
Togatoria.
ratione prius habita , feu etiam Motu proprio, & ex cer- VIII. prædecefforis noftri de vna, & Concilij generalis
ta fcientia, ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine conde duabus dietis, aliifque conftitutionibus, & ordinatio-
ceffis , confirmatis , ac etiam multiplicatis vicibus in- nibus tam Apoftolicis generalibus, quàm prouincialibus,
nouatis , quorumcumque tenorum exiftant , contrariis necnon etiam iuramento, confirmatione Apoftolica, vel
quibufcumque ; aut fi aliquibus communiter vel diui- quauis firmitate alia roboratis ftatutis & confuetudini
fim ab eadem fit Sede indultum, quod interdici, fufpen- bus ; priuilegiis quoque , indultis, & literis Apoftolicis
di , vel excommunicari non poffint per literas Apoftoli- fub quibufcumque tenoribus & formis , ac cum quibuf-
cas non facientes plenam & expreffam , ac de verbo ad uis claufulis & decretis, quomodolibet conceffis ; cete-
verbum deindulto huiufmodi mentionem. rifque contrariis quibufcumque.
Exemplisfides §. 7. Ceterum quia difficile foret præfentes literas ad 5.5.Volumus autem atque decernimus, quod præfen- Tranfmpton
datur. rum fides.
fingula quæque loca vbi neceffe fuerit deferre, volumus tium tranfumptis manu alicuius Camera Apoftolicæ
& dicta auctoritate decernimus , quod præfentium li- Notarij fubfcriptis , & figillo dilecti filij noftri & Sanctæ
terarum exemplis feu tranfumptis, etiam impreffis, ma- Romanæ Ecclefiæ Camerarij munitis , ea prorfus fides
nu Notarij publici fubfcriptis, & figillo alicuius Prælati adhibeatur , quæ eifdem præfentibus adhiberetur, fi fo-
Ecclefiaftici Romanæ Curiæ munitis,eadem fides tam in rent exhibitæ vel oftenfæ.
iudicio quam exrra illud vbilibet adhibeatur, quæ ipfis Dat.Romæ apud S.Petrum,fub Annulo Pifcatoris, die die17.
D.P.An.6.
Deceb.
originalibus literis adhiberetur fi forent exhibitæ vel 17. Decembris, millefimo quingentefimo feptuagefimo
oftenfæ . Nulli ergo, &c. feptimo, Pontificatus noftri anno fexto.
D. P. An 6 Datum Romæ apud S. Petrum , Anno Incarnationis
die 13 -Septeb, Dominicæ , millefimo quingentefimo feptuagefimofe- Sequitur extenfio pracedentis Conftitutionis.
ptimo, Idibus Septembris , Pont. noftri anno fexto. GREGORIVS PAPA XIII Edita An. D.
Ad futuram rei memoriam. 1582.
XLIX. Prohibitio Sal exterum mercandi , in locis Sedi
Lias emanarunt à nobis literæ tenoris fubfequen- Refertur cont
Apoftolica mediate & immediate fubiectis . Atis , videlicet. Ex incumbenti , & c . vt fupra. ftit.pracedes.
§. 1. Cum autem mentis , ac voluntatis noftræ fuerit, Declaratio&
Hac prohibitioprodiit à Calixt.III. fub die 1.May non modo immediate , fed etiam mediate nobis & A- extéfio d-pro-
1455. fed hac ftante confulto à mefuit illa pra- poft. Sedis fubicctos in præinfertis literis comprehendi, hibitionis,
termiffa. Extenditur autem à Clemente VIII. Idcirco Motu proprio & certa noltra fcientia fimilibus
inf. in conft. 49. Frumenti. tenore præfentium decernimus , & declaramus , etiam
mediate nobis , & dicta Sedi fubiectos , in dictis literis
Edita A. D. GREGORIVS PAPA XIII .
fuiffe comprehenfos , eafque etiam ad hoc validas, & ef-
15671582 Adperpetuam rei memoriam. ficaces fuiffe , effe , & fore, ac illos qui poft earum datam
Exordium. X incumbenti nobis Apoftolicæ feruitutis officio, hactenus quomodolibet eis contrauenerunt , & ex nunc
Ead ea libenter intendimus,
per quæ fubditorum no- in futurum contrauenient , pœnas prædictas incurriffe
ftrorum commoditati , & Cameræ Apoftolicæ indemni- & incurrere in omnibus & per omnia,perinde ac fi in cif-
tati opportune confulatur. dem literis de mediate & immediate fubiectis fpecialis,
Caufa buius §. 1. Cum itaque , ficut accepimus , quantitas falis, fpecifica, & expreffa mentio facta fuiffet. Sicque ab om-
conftit. quod in falinis Ciuitatis noftræ Ceruiæ ob neceffariam nibus cenferi , & iudicari debere, necnon irritum , &in-
dilectorum filiorum illius Ciuium , & incolarum fub- ane quicquid fecus à quoquam quauis auctoritate,
ftentationem quotannis conficitur , & à Camera Apo- fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
ftolica certo conuento pretio emi confueuit , adeo aucta §. 2. Non obftantibus omnibus , quæ in dictis literis Clauſ.derog.
fit, vt nonnifi congrui temporis fpatio diftrahi poffit, & voluimus non obftare, ceterifque contrariis quibufcum-
ex hoc nifi remedium opportunumadhibeatur , vel ipfos que.
Ciues , & incolas ab vlteriori eiufdem falis fabrica non §. 3. Volumus etiam quod præfentium tranfumptisFides tran
fine graui eorum difpendio ceffare , vel ipfam Cameram manu Notarij Cameræ Apoftolicæ fubfcriptis , & figillo fumpiorum.
pecuniarum recuperatione,quas pro dicto pretio erogat, noftri, & S. R. E. Camerarij munitis , plena vbique fides
fruftrari oporteat. adhibeatur, ac fi originales literæ exhiberentur.
Prohibitio Datum Romæ apud Sanctum Petrum, fub annulo Pif- Das.P.A. 11.
§. 2.Nos cupientes , vt par eft, non folum eorumdem
an- 3. Decemb.
erum infal Ciuium & incolarum , quos paterna beneuolentia pro- catoris die 3. Decembris , 158. Pontificatus noftri
mercandi
ext
| no Vndecimo.
025 S.R.E. fequimur , verum etiam indemnitati eiufdem Camera
10eces
opportune profpicere , ac fel. rec. Iulij Papæ III. præ-
decefforis noftri veftigiis inhærentes , Motu proprio, &
Prohi
419
qualitercumque conceffis, confirmatis & innouatis , qui-
L. Prohibitio extrahendi de locis Status Ecclefiaftibus omnibus , eorum tenores ac fi ad verbum infereren-
ci, triticum , hordeum , legumina , animalia & tur præfentibus pro fufficienter expreffis habentes , ad
omnis generis fruges & frumenta , etiam ex effectum præfentium fpecialiter & expreffe derogamus,
bonis Ecclefiafticis collecta , vel impediendi contrariis quil ufcumque ; aut fi aliquibus communiter
vel diuifim ab eadem fit Sede indultum , quòd interdici,
illa afferentes ad Vrbem , aut ea emendi , præ-
fufpendi,vel excommunicari non poffint per literas Apo-
terquam pro vfu fuo , fuarumque familiarum ftolicas non facientes plenam & expreffam , ac deverbo
vnius anni. Necnon reuocatio licentiarum & ad verbum de indulto huiufmodi mentionem.
indultorum extrahendi, etiam ex caufa onero- §. 4. Volumus autem præfentium tranfumptis etiam Fides exem-
fa concefforum. impreffis manu Notarij publici fubfcriptis, & figillo per- plorum.
fonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , eam-
Has conflitutiones approbauit Clemens VIII.& alias dem prorfus fidem adhiberi , quæ præfentibus adhibere-
panas fublata excommunicatione ) impofuit in tur, fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
Datum Romæ apud S. Petrum, fub annulo Pifcatoris, Dar.P. An &.
conft. 49. Frumenti . Et ampliauit Paulus V. in
die 18. Decemb . 1577. Pontificatus noftri anno 6. 18.Decemb
conft.12. Inter. vbi excommunicationis pænam
contra extrahentes tantum innouauit , & fupra- Sequitur latior Prohibitio extrahendi frumenta,
dicta indulta declarauit, & latius reuocauit.
&c. extra Statum Ecclefiafticum , & impe-
diendi afferentes illa ad Vrbem , & emen-
Pauli V. conftit.mitigauit, & extrahentes non incurrere
cenfuras Ecclefiafticas certis cafibus declarauit Greg. di vltra vfum vnius anni , & reuocatio Indul-
XV. in conft. 30. Romani . inf.tom 4. torum .
Edita An. D. GREGORIVS PAPA XIII

GREGORIVS PAPA XIII Edita An.D.
1577.
1578. Ad futuram rei memoriam. 1578.
Exordium. tes pro noftra paftorali folicitudine prouidere,
Volen
vt ea quæ communem vitæ vfum & fuftentationem Nter multiplices nobis ex alto commiſſi paftoralis of- Exordium.
concernunt, in ftatu noftro Ecclefiaftico , honefto pretio ficij curas , ad eam libenter intendimus , per quam in
habeantur , veftigiis quoque fel. record. Pij Papa Quarti Statu noftro Ecclefiaftico annonæ abundantia habeatur,
prædecefforis noftri inhærentes . & fubditi noftri in rerum humano victui neceffariarum
Prohibitio ex-
§. 1. Motu proprio & ex certa fcientia noftra om- copiofa affluentia late tiuant , neque illarum penuria
trahendi fru- nibus & fingulis Communitatibus , Vniuerfitatibus, ac opprimantur. Quod vt fiat experientia rerum magiftra
menta, perfonis , tam laicis quam Ecclefiafticis , etiam quorum- docente, id maxime neceffarium effe cognouimus, vt ne
uis Ordinum Regularibus, cuiufuis ftatus, conditionis,& ipfa annona è Statu noftro prædicto extrahatur, vtque ad
ordinis exiftentibus, etiam Archicpifcopali & Epifcopa- Almam Vrbem noftram vndique libere afferatur , neque
li , vel alia maiori dignitate fungentibus , ac etiam Baro- afferentibus vllum impedimentum præftetur , neque ali-
nibus,Domicellis & Dominis temporalibus Status noftri qui propriis commodis ftudentes , contra publicam vti-
Ecclefiaftici , ac fanctæ Sedi Apoftolicæ immediate fub- litatem de his rebus monopolia facere valeant, omni ftu-
iectis, in virtute fanctæ obedientiæ,& fub indignationis dio prouideamus.
noftræ, ac excommunicationis latæ fententiæ pœnis , te- § . 1. Idcirco nos pro noftri officij debito in præmiſſis Prohibitio exa
nore præfentium inhibemus , ne quouis prætextu directe opportune prouidere volentes , Motu proprio & ex cer- trahendi vr
vel indirecte cuiufuis generis frumenta,blada,& legumi- ta noftra fcientia , ac matura deliberatione , quòd nulli in rhbr.
na, atque animalia quæcumque, extra ftatum Ecclefiafti- nobis & Sanctæ Romanæ Ecclefiæ mediate velimmedia-
cum extrahere & afportare audeant feu præfumant. Eos te fubiecti, cuiufcumque ftatus, gradus, ordinis, & con-
vero , qui contra inhibitionem noftram huiufmodi com- ditionis exiftant, etiam fi Barones , Domicelli, Comites,
miferint,vltra prædictas, etiam amiffionis frumentorum, Marchiones , vel Duces, & Domini temporales , aut Epi-
bladorum , leguminum, & animalium præfatorum , nec- fcopi, Archiepifcopi, Patriarchæ, vel etiam S. R. E. Car-
non quinque fcutorum pro qualibet falma frumenti,bla- dinales extiterint , fub excommunicationis maioris , ac
dorum, & leguminum huiufinodi , & duorum fcutorum læfæ maieftatis criminis , dominiorum, & bonorum fuo-
pro quolibet capite animalis , pœnas Fifco & Camera rum confifcationis , feudorum amiffionis , & quorumuis
noftræ Apoftolicæ applicandas , ipfo facto incurrere priuilegiorum fufpenfionis,& aliis etiam pecuniariis ar-
volumus ac decernimus. bitrio noftro imponendis , & applicandis , ac etiam in
Executorum §. 2. Mandantes dilectis filiis Aloyfio tituli S. Marci publicis edictis, & proclamatibus per Præfectos Annona
deputatio
facultates. prefbytero Cardinali Cornelio nuncupato , noftro & pro temporetam hactenus editis & emiffis , quam in fu-
S.R.E.Camerario, necnon Magiftro Andree Spinole dicte , turum edendis & emittendis , quæ nos ex nunc prout ex
Camera Clerico, & Annonæ Præfecto,quatenus ipfi præ- tunc Apoftoliça auctoritate approbamus & confirmamus;
cipuam in præmiffis curam habentes,præfentes noftras li- contentis cenfuris, & panis , triticum , hordeum , legu-
teras , & in eis contenta quæcumque ab omnibus , quos mina , ac omnis generis frumenta, & fruges etiam ex bo-
illa concernunt, firmiter obferuari, executioniquedebitæ nis Ecclefiafticis collecta, à terris, & locis dicti ftatus no-
demandari, necnon in Prouinciis , ciuitatibus , terris , & ftri Ecclefiaftici , abfque expreffa noftra, & à nobis ob-
locis Status Ecclefiaftici præfati, vbi opus fuerit publica- tenta in fcriptis, & manu noftra fignata licentia, extrahe-
ri & notificari curent , ac ad exactionem poenarum præ- re, vel extrahi facere.
dictarum , quacumque appellatione remota , quibufuis 5.2 . Nullique ex prædictis corum fubditos & vaffallos, Prohibitio
opportunis, iuris & facti remediis procedant, & procedi aut alias quafcumque perfonas quo minus triticum,hor- impediedi
in rubr. vi
faciant. Contradictores ac præmifforum executionem deum,legumina, frumenta, & fruges præfata , à quibufuis
quomolibet impedientes per prædictas alias pecuniarias,
locis eis fubiectis, quouis prætextu, ctiam molituræ, aut
cuiufuis alterius oneris folutionis ad Almam Vrbem no-
ac fibi vifas poenas , ctiam omni appellatione ceffante,
ftram afferant , prohibere , aut per fe vel alium feu alios,
compefcant. Super quibus omnibus, aliifque circa ea ne-
ceffariis & opportunis plenam , & liberam per eafdem directe vel indirecte impedire audeant , quin potius illis
præfentes ipfis concedimus facultatem. fic afferentibus omnem opem,& fauorem præftent.
Clanfula de- 5.3 . Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- 5.3. Ac infuper nulli aliquam triticici,hordei, legumi- Prohibitio
vog uoria. nibus Apoftolicis , necnon ftatutis & confuetudinibus, num, omnifquegeneris frumentorum & frugum quanti- emendi vra
vfum vnius
etiam iuramento confirmatione Apoftolica , vel quauis tatem , nifi pro fuo fuarumque familiarium vnius anni anni.
firmitate alia roboratis ; priuilegiis , quoque, indultis & dumtaxat vfu emere valeant, & contrafacientes , pœnas
literis Apoftolicis communitatibus , vniuerfitatibus , ac prædictas incurriffe declarentur , & aggrauentur ipfo Deputatio, d
perfonis quibufcumque , etiam vt præfertur qualifica- facto , ftatuimus atque decernimus. facultates
tis , etiam Motu fimili , vel alias quomodocumque & §. 4. Mandantes dilecto filio Aloyfio tituli S. Marci executor .
prefbytero
S ERTI
ORIV MVST
420 GREG DECI V S.
prefbytero Cardinali Cornelio nuncupato , noftro & militantibus , ab Apoftolica Sede prouide conceffa repe-
S.R.E. Camerario , ac dicte Annona Præfectis , vt contra riuntur, fublatis quibuflibet impedimentis, fuos, vt par
eos, qui ftatuto , & decreto noftro huiufinodi in aliquo eft , debitos effectus perpetuis futuris temporibus for-
contrauenerint,manu regia, & nulla tela iudiciaria ferua- tiantur.
ta procedant,ac eos poenas prædictas incurriffe declarent, §.1 . Exponi fiquidem nobis nuper fecit dilectus filius Paul. III de-
aggrauent, reaggrauent, interdicant , & brachium fæcu- Euerardus Mercurianus , & c. dit exemptio-
lare in eos adhibeant. në à decimis.
Omittitur hæc narratiua,quia ipfa bulla eft loco cit.in rub.
Licentia etia 5.5 . Non obftantibus conftitutionibus & ordinationi- 5.2. Et fucceffiue piæ memoriæ Pius Papa IV. etiam Pius IV. eam
ex caufa one- bus Apoftolicis , ac quibufuis ftatutis & confuetudini - prædeceffor nofter, exemptionem,ac cum omnibus, & fin- ampliauit,fed
rosa reuocan- bus , etiam iuramento , confirmatione Apoftolica , vel gulis in eis contentis claufulis literas ipfius Pauli præde- eiusbulla non
tur.
Declarat & quauis firmitate alia roboratis, priuilegiis quoque, indul- cefforis defuper confectas, necnon inde fecuta polui vi his
quæcum-
ampliat Paul. tis, & literis, ac gratiis Apoftolicis , eifdem perfonis , ac que , per fuas literas ex certa fcientia confirmauerit, ap- Sufficienter
latam. 16-
Veit.in rub. Ciuitatibus , terris, & locis, ac quibufuis aliis per Came- probauerit, & etiam plenarie innouauerit. Ac pro potiori
ram, aut per nos, & prædeceffores noftros noftros, in ge- cautela vniuerfam Societatem prædictain , omniaque &
nere vel in fpecie, etiam ex caufa onerofa, ac fub quibuf- fingula eius Domos, etiam probationis , & Collegia vbili-
cumque tenoribus & formis forfan conceffis , confirmatis bet confiftentia, præfentia, & futura, eorumque perfonas,
& fæpius innouatis , quibus omnibus etiam fi de illis co- fructus, redditus , & prouentus , etiam bonorum Ecclefia-
rumque totis tenoribus fpecialis ,fpecifica, expreffa,& in- fticorum, fæcularium & regularium quorumcumque, illis
diuidua,non autem per claufulas generales idem impor- pro tempore vnitorum,aliafque res, & bona quæcumque
tantes mentio , feu quæuis alia exquifita forma ad hoc à quibufuis decimis , etiam Papalibus, prædialibus, perio-
feruanda foret,illorum tenores prefentibus pro fufficien- nalibus, quartis , medietatibus, & aliis fructuum partibus,
ter expreffis habentes , illis alias in fuo robore perman- fubfidiis , etiam charitatiuis & aliis ordinariis oneribus
furis , hac vice dumtaxat latiffime derogamus , & ad etiam pro expeditione contra infideles , defenfione pa-
effectum prædictum ad beneplacitum noftrum fufpenfa triæ, ac alias quomodolibet, etiam ad Imperatorum, Re-
effe volumus , ceterifque contrariis quibufcumque. gum , Ducum , & aliorum Principum inftantiam ,pro tem-
Forma & ef- 5.6. Et vt præmiffa omnia ad notitiam omnium dedu- pore impofitis,etiam fi in illorum impofitione caueretur,
fectuspublic. cantur , ne aliquis de eis ignorantiam prætendere poffit, quod nulla prorfus exemptio cuiquam ,aduerfus illa fuf-
volumus quod præfentes literæ per aliquos Curiæ noftræ fragaretur. Ita quod Socictas, eiufque Domus , etiam pro-
Curfores ad Bafilicæ Principis Apoftolorum de Vrbe & , bationis, Collegia, fructus, res, & bona præfata femper ab
Cancellaria Apoftolicæ valuas , & in acie Campi Flora illis abfque declaratione defuper facienda, excepta cffent,
affigantur, & cum inde amouebuntur, earum exempla in & effe cenferentur,perpetuo liberauerit, & exemerit,pro-
eifdem locis affixa remaneant . Mandantes quoque Le- vt in fingulis literis prædecefforum huiufmodi plenius
gatis, Vicelegatis , Gubernatoribus & aliis dictorum lo- continetur.
corum Officialibus, quatenus præfentes publicent, & pu- §.3 . Nihilominus quia in illis nulla de conftitutione Sed dubium
blicari faciant. Et quod earum tranfumptis , etiam im- faciebat quod
recol.memor. Innoentij Papæ III. fimiliter prædecefforis non erat dero-
preffis manu Notarij publici fubfcriptis,& figillo alicuius
noftri,in Concilio generali fuper decimis edita, quæinci- gatu cap. nu-
perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ munitis , ea-
pit. Nuper, exprefla, & fpecifica mentio facta, nec ei fpe- perde decim.
dem fides adhibeatur , quæ adhiberetur eifdem præfenti-
- cialiter & expreffe derogatum fuit, idem Præpofitus du-
bus,fi forent exhibitæ vel oftenfe.
D.P. An.6. bitat,fingulas literas prædictas de fubreptionis,feu nulli-
Dar. Romæ apud S.Petrum,fub annulo Pifcatoris , die tatis vitio notari, ac Societati, illiufque Domibus , Colle-
1. Maij.
1.Maij 1578. Pontificatus noftri Anno 6.
Admiffio in giis & perfonis prædictis minus vtiles reddi ,aut illa fuper
Die 12.May 1578. præfentes litera Apoftolica exhibita, exemptione huiufmodi moleftari , vel perturbari poffe
Cam. Apoft. & prafentata inplena Camera Apoftolica inftante magnifico
tempore procedente.
D. Rodulpho Bonfiolo, illius Commiffario generali,& ex de-
5.4. Nos igitur , qui votiuum ipfius Societatis profe- Hic ideo Pont.
creto in eadem Camera facto admiſſæ , & registratafuerunt & tum fyncero paternæ charitatis affectu libenter ample- eamdem exe-
lib.3 . Signaturarum S. D. N. apud me infrafcriptum dicta timur, eifdem Societati, illiufque Domibus, etiam pro- ptioně iterato
concedit &
Camera Notarium.
bationis,Collegiis, & perfonis, ne propterea dictarum li-
Publicatio. Anno à Natiuitate Domini 1578. Indict.6. die vero 7. terarum fruftrentur effectu opportune prouidere volen- ampliat.
menfis May , Pontif.San&tiffin Chrifto Patris , & D.N.D. tes, ipfumque Præpofitum, & fingulares perfonas Socie-
Gregory diuina prouidentia Papa XIII.anno eius 6.affixe, tatis huiufmodi à quibufuis excommunicationis, fufpen-
&publicatafuerunt ad valuas Bafilica Principis Apoftolo- fionis, & interdicti , aliifque Ecclefiafticis fententiis,cen-
rum de Vrbe , & Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi furis, & pœnis,à iure vel ab homine, quauis occafione vel
Flore , dimiffis ibidem copiis affixis eorum , per me Petrum caufa latis, fi quibus quomodolibet innodati exiftunt, ad
Aloyfium Gaytam eiufdem S.D.N. Papa Curf. effectum præfentium dumtaxat confequendum harum
Clandins Mongeat . Mag.Curf. ferie abfoluentes , & abfolutos fore cenfentes ; necnon
fingularum literarum prædictarum veriores tenores , ac
LI.
Exemptio Religionis Clericorum Regularium quarumcumque litium, & caufarum fuper præmiffis iam
Societatis IESV , à folutione & præftatione forfan motarum, ftatum, & merita,nominaque & cogno-
decimarum , & aliorum onerum quorumcum- mina Iudicum , & collitigantium , ac titulos , & iura eo-
que, rum , præfentibus pro fufficienter expreffis habentes,

ipfius Præpofiti fupplicationibus in hac parte inclinati,
Istam exemptionem iam concefferat Paul. III.fup . volumus, ac Societati , illiufque Domibus , etiam proba-
in eius conft.48 . Licet. & etiam Pius IV. hic tionum , Collegiis , & perfonis prædictis eadem auctori-
tate concedimus , quod fingulæ literæ prædictæ, cum
relatus. Sed iste Pontifex eam declarat &
exemptionis ceterifque, omnibus & fingulis in eis con-
ampliat. Cetera autem de hac Societate notata tentis claufulis , & decretis , proceffufque habiti per
funtfup.in eiufdem Pauli III. conft . 25. Regi- eafdem , ac inde fecuta quæcumque valeant , plenamque
mini. roboris firmitatem obtineant , & eis quibus conceffæ
1
GREGORIVS PAPA XIII. exiftunt,perpetuo fuffragentur in omnibus & per omnia,
Edita A. D.
perinde ac fi in illis de conftitutione Innocentij præde-
1578. Adfuturam rei memoriam,
cefforis,& feu Concilij generalis huiufmodi fpecifica, &
Exordium. Aftoralis officij cura nobis meritis licet imparibus ex expreffa mentio facta, eique fpecialiter, & exprelle dero-
curs is
alto commiffa , nos admonet , vt noftræ prouifionis gatum fuiffet, provt Nos eidem conftitutioni ad effectum
efficiatur minifterio, quod ea quæ Religiofis quibuflibet, præmiffumfpecialiter & expreffe harum ferie derogamus.
præfertim fub Sacratiffimi Nominis IESV , totius hu- Decernentes ita in quit ufcumque caufis,pendentibus &
mani generis Redemptoris vexillo , ad illius honorem & futuris , per quofcumque Iudices & Commiffatios,
gloriam, proximorumque fpiritualem profectum, ac or- quauis auctoritate fungentes , iudicari , & definiri de-
rhodoxæ fidei defenfionem , & propagationem in terris bere, irritum quoque & inane quicquid fecus fuper his
à
à quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter | per ftatu ac bonis tam dicta Domus , quam Mulierum in
contigerit attentari . illa degentium , necnon quibufcumque locationibus ,
Obftantiatel- §. 5. Non obftantibus litis pendentiis , fi quæ fint, & venditionibus , legatis , fideicommiffis , teftamentis , hæ-
lit.
aliis præmiffis, ac Innocentij prædecefforis, & feu gene- reditatibus , ac illarum difcuffionibus , necnon quorum-
ralis Concilij huiufmodi , aliifque Apoftolicis , necnon cumque iurium & actionum ceffionibus , aliifque inter
prouincialibus, & Synodalibus Conciliis editis, genera- viuos contractibus , etiam vigore obligationis in forma
libus vel fpecialibus , conftitutionibus & ordinationi- Cameræ , executionibus , reuocationibus , bonis, rebus,
bus,ac omnibus illis, quæ in fingulis literis prædictis ex- iuribus & actionibus ad dictam domum, fiue eius nominę
preffum fuit non obftare , ceterifque contrariis quibuf- Confraternitatem, eiufque Gubernatores , Adminiſtrato-
cumque. res & Deputatos , Moniales , ac mulieres huiufmodi , tam
Fidem tran-
suptus tribuit. §. 6. Volumus autem quod earumdem præfentium coniunctim quam diuifim , ac tam actiue quam paffiue,
tranfumptis eriam impreffis , manu alicuius Notarij pu- fpectantibus & pertinentibus , in quacumque inftantia,
blici fubfcriptis , & figillo alicuius perfonæ in dignitate quorum omnium & fingulorum ftatum & merita, necnon
Ecclefiaftica conftitutæ, feu etiam pro tempore exiftentis Iudicum & collitigantium nomina & cognomina , ac
Præpofiti Generalis dicta Societatis , munitis , eadem qualitates , ceteraque etiam de neceffitate exprimenda ,
prorfus fides , in iudicio & extra vbicumque adhibeatur, præfentibus pro expreffis habentes , in ftatu & terminis
quæ ipfis originalibus literis adhiberetur , fi forent exhi- in quibus nunc reperiuntur quatenus inftructæ non fint,
bitæ vel oftenfæ. harum ferie ad nos aduocantes, illafque omnes & fingu-
D.P. An.6. Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, las, motas & pendentes ,ac quam & quas Domus & Con-
8.1anuar. fraternitas ac Gubernatores , Adminiftratores & Depu-
die 1. Ianuarij , 1578.Pontificatus noftri anno 6.
tati , necnon Moniales & Mulieres ibidem degentes ,
LII. penitus & omnino contra eafdem perfonas , Vniuerfita-
Iuriſdictio S. R. E. Cardinalium Protectorum & tes, Collegia, Congregationes, Confraternitates, Mona-
Iudicum caufarum Domus Pix,ad recipiendas , fteria, & alia huiufmodi pia loca, pro rebus, bonis, hære-
& pie alendas mulieres peccatrices pœniten- ditatibus, iuribus, & actionibus huiufmodi ,dilectis filiis
noftris Marco Sitico S.Georgij in Velabro de Altaemps, &
tes, in Vrbe inftitutæ.
Ptolomeo S.Agatha Titulorum Comen.nuncupatis Car-
Erectafuit hac Domus Pia tempore Pij IV. & eius dinalibus Prefbyteris eiufdem Domus , ac Confraternita-
vna
regimen fpectabat ad Sodalitatem duodecim tis apud nos Sedemque Apoftolicam Protectoribus
cum illarum emergentibus , dependentibus,incidentibus,
SS.Apoftolorum nuncupatam, vt in eius conftit.90 . annexis & connexis , fummarie , fimpliciter &de plano,
In Apoftolicæ . Hodie autem gubernatur & regi- ac fola facti veritate infpecta , ac fine ftrepitu & figura
tur à Cardd.pro tempore Protectoribus , & à Con- iudicij , per fe ipfos aut alios ab eis deputandos , in qua-
gregatione defuper inftituta quamplurium pio- cumque inftantia, vfque ad finem audiendas , cognofcen-
rum hominum,inter quos ego Laertiusfpatio mul- das , & fine debito terminandas , committimus , & man-
damus . Iudices depu
torum annorum licet minimus , non modicum
§.3 . Ipfofque Marcum & Ptolomæum Cardinales , ac tandi.
infudaui.
Edita An. D. nunc & pro tempore exiftentes Protectores Domus &
1578. GREGORIVS PAPA XIII. Confraternitatis prædictarum , in dictis caufis motis &
Ad perpetuam rei memoriam. mouendis, pendentibus, & in futurum mouendis, in lu-
Proxmium. dices ordinarios, cum facultate eafdem caufas in quacum-
Vpientes , Domum Piam nuncupata in Vrbe noftra queinftantia vfque ad finem,per fe ipfos vel alios eorum
per fel.record. Pium Papam IV. prædecefforem no- Auditores , illas cognofcendi , decidendi & terminandi,
ftrumpro mulieribus peccatricibus & conuerfis ac pœni- facimus, conftituimus & deputamus. Citädi& in-
tentibus inftitutam , in qua eædem cognofcentes fe à via
5.4.Ac cum poteftate citandi & inhibendi quos & qui- bibědi in Cú-
falutis aberrare ſe recipere poffent , ibidemque deliberare bus, ac quoties opus fuerit, in Curia & extra eam, etiam ria é exirá.
valerent , an vellent nubere , feu moniales effici , ac pro per Edictuin publicum , conftito etiam fummarie de non
eiufdem Domus regimine & gubernio erectam Confra- tuto acceffu, eifdemque ac quibufuis aliis eiufdem Vrbis
ternitatem illarumque perfonas ,fpecialibus gratiis & fa- Iudicibus ac perfonis , tam Ecclefiafticis , quam fæculari-
uoribus profequi , & iuxta debitum paftoralis officij co- bus , etiam fub fententiis, cenfuris, & pœnis Ecclefiafti-
rum occurrere difpendiis , quærimus & vt in via Domini cis , ac pecuniariis , inhibendi , & in euentum non pari-
moleftiis quibufcumque quàm primum fublatis , profi- tionis contra inobedientes contumaces & rebelles, ad de-
Caufa concef- ciant, falubriter intendimus.
Sionis. clarationem incurfus pœnarum & cenfurarum huiufmodi
§. 1. Ne igitur Domus & Confraternitatis huiufmodi illarumque aggrauationes, & reaggrauationes ,alias iuxta
perfonæ grauibus incommodis & difpendiis affici con- morem & ftylum Curiarum dicta Vrbis in fimilibus fer-
tingat, dum per diuerfa Vrbis noftræ Tribunalia, pro va- , uari folitum , & provt eis videbitur procedendi , fenten-
Deputatio riis caufis,rebus & negotiis litigare cogerentur.
Cardinalium tiafque fuas debitę executioni demandandi fiue demanda.
§. 2. Motu proprio , & ex certa noftra fcientia , ac de ri faciendi, auxiliumque brachij fæcularis ad hoc fi opus
Protectorum Apoftolicæ poteftatis plenitudine,omnes & fingulas cau- fuerit inuocandi , omniaque & fingula alia in præmiffis
usPia
Domltat
facu ib.icũ fas, lites, quæftiones ,& controuerfias, ciuiles, criminales,
n- & circa ea quomodolibet neceffaria& opportuna facien-
frafcriptis, profanas , fpirituales, meras, & miftas nomine dicte Do- 1 di, gerendi , & exequendi . Diebus etiam
primo cogno-
mus vel in ea degentium perfonarum ac Confraternita- 5.5 . Acin omnibus & fingulis caufis prædictis, ad Do- feriatis proces
fcendi caufas tis , feu eius adminiftratorum , Gubernatorum, & Depu- mum Confraternitatem, Moniales , & Mulieres huiufmo- dendi.
tatorum , ac monialium , feu mulierum in eadem domo di, vt præfertur fpectantes , fingulis diebus , & horis, fe-
Congre
Pia m eiu io-e degentium , feu quæ inde egreffæ & nuptui traditæ vel riatis & non feriatis , præterquam in honorem Dei, etiam
gatfqu
ne, Moniales, Monafticam vitam amplexe fuerint,contra alias quafcum- tempore feriarum ob neceffitatem hominum indictarum.
Mulierefq ; ibi que perfonas cuiufcumque gradus , dignitatis , ordinis, & indicendarum , procedere. Notarium de
degentes vel conditionis , & præeminentiæ exiftentes , Vniuerfitates , 5.6. Ac quemcumque Notarium eis beneuifum in caus putandi.
ndetant
Spec as Societates , Congregationes , Monafteria aut alia loca pia fis huiufmodi deputare poffint.
egreseffsi-
Mandatary
marieq; c. in quibus Domus fiue perfonæ prædictæ Rei vel Actoris · §. 7.Quod ; citatione , moniti
procedendi. q s ones , & intimationes , & executores
partes fuftinuerint , etiam fi coram Sanctæ Romanæ quæ in dictis caufis fieri oportuerit, etiam per Curiæ Ca- omnes eis
Ecclefiæ Camerario , Clericis , & Præfidentibus Capitolinæ & quofcumque alios Mandatarios fieri poffint . feruiant.
meræ Apoftolicæ, ac Curiæ caufarum dicta Camera Ge- Et quicumque,Executores Vrbis poffint & debeant ef-
nerali Auditore,necnon Vicario, Gubernatore ,& Senato- fectualiter executioni demandare omnes & fingulas fcn-
re dicta Vrbis, illorumq ; Locatenentibus , Collateralibus , tentias , decreta & mandata dictorum Marci & Ptolomæi
Iudicibus, ac dicta Vrbis Caufarum Appellationum Ca- Cardinalium prædictorum & pro tempore exiftentium
pitaneo , & Caufarum Palatij Apoftolici Auditoribus , & Protectorum, fiue ab eis Deputatorum ; quæ non obftan-
ciufdem S.R.E. Cardinalibus , aliifque ludicibus ,ordinate Regula Cancellariæ, fub eorum paruis figillis expediri
riis feu delegatis, hucufque motas & pendentes,de & fu- poffint.
Tom. II.
Na §:8. Et
Alyludices 5.8 . Et infuper Domum,ac Confraternitate prædictas, die duodecima Februarij , 1578. Pontificatus noftri
in his caufis eiufque Adminiftratores , Gubern. & Deputatos, necnon anno 6.
non procedat. Moniales & Mulieres huiufmodi,in oadem Domo degen-
res, & inde egreffas, nuptas,feu viduas, ex nunc deinceps Inftitutio Collegij Anglici in Vrbe, pro Scholari- LIII.
occafione præmifforum alibi quam coram dictis Pro- bus Nationis Anglica pie ibi educandis , & in-
tectoribus conueniri , aut ad alios conueniendum con-
ftruendis , cum annuorum reddituum affigna-
ftringi non poffe , ac proceffus , fententias & decreta per
tione , Exemptionumque & Indultorum con-
alios tam ordinarios quam delegatos Iudices in caufis
ceffione, & Sanctæ Romanæ Ecclefiæ Cardina-
prædictis quomodolibet pro tempore formatos , latas, &
facta , cum inde fecutis quibufcumque nulla irrita , & lis Protectoris & Iudicis in cognofcen. corum
inania, nulliufque roboris vel momenti fore. caufis iurifdictione.
Claufula 5.9. Præfentes literas fub quibufuis reuocationibus,
Multa de Regni Anglia calamitate & hærefum
preferuatius. fufpenfionibus, limitationibus, feu reuocationibus fimi-
lium vel diffimilium gratiarum , etiam per Nos & fuccéf- labe , videri poffuntfupra in Pauli III. conftitu-
fores noftros Romanos Pontifices , vel Sedem Apoftoli-
A- tione 7. Eius qui , & Pij V. conftitutione 101 .
cam, aut eius Legatos, etiam Cancellariæ Apoftolicæ re- Regnans , & infra Sixti V. conftitutione 39.
gulas, pro tempore factas , nullatenus comprehendi, fed Afflictæ.
femper ab illis exceptas , & quoties illæ emanabunt , to- XIII
GREGORIVS PAPA
ties in priftinum ftatum reftitutas effe & cenferi debere, Edita An. D.
Ad perpetuam rei memoriam. 1579.
necnon per quafcumque literas, etiam quafuis claufulas
generales vel fpeciales etiam derogatoriarum derogato- Voniam Diuinæ bonitati vifum eft , humilitatem Proxmium.
rias , irritantiaque & alia decreta , fub quacumque ver- Qnoftram turbulentiffimis Chriftianæ Reipul 1. tem-
borum expreffione continentes, derogari pofle, & fi illis poribus,ad excelfum vniuerfalis Ecclefię culmen fubleua-
vllo vmquam tempore ex aliqua etiam quantumuis nere, hæreditatifque, quam pretiofo fanguine fuo quæfiuit,
ceffaria & vrgenti caufa derogari contingat,nifi tenor ea- adminiftrationem curæ noftræ commendare, ea noftrum
rumdem præfentium de verbo ad verbum nihil penitus perpetua follicitudo exacuit animum ad pie meditan-
omiffo infertus & huiufinodi derogatio per trinas di- dum, quo pacto , & Dei mifericordiæ à qua tantum acce-
ftinctas literas, eumdem tenorem continentes, tribus fi- pimus nos gratos exhibemus , & noftram Ecclefiæ fuæ
milibus diftinctis vicibus , Adminiftratoribus, Guberna- operam , quantum diuina benignitate adiuti poffumus,
toribus , Deputatis & Confratribus huiufmodi omnibus non inutilem faciamus.
& fingulis legitime infinuata & intimata fuerint, eorum- 5.1. Quare cum quotidie, non fine graui animi noftri Caufa huius
erectionis.
que expreffus ad id accefferit affenfus, derogationem hu- dolore, Sanctam Domini Noftri IESV CHRISTI Spon-
iufmodi nemini fuffragari, & nullius effe rotoris vel mo- fam diuerforum eius hoftium confpiratione , & violento
menti. ex multis partibus incurfu oppugnari cernamus , anti-
Decretum ir- 5.10. Sicque per quofcumque Iudices quauis auctori- quifque hoftibus Infidelibus Turcis , Iudæis , nouofque
firans.
tate fungentes, etiam Auditores,& Cardinales prædictos, Hæreticos , & Schifmaticos acceffiffe, qui omni impieta-
fublata cis & eorum cuilibet quauis aliter iudicandi & inte & fcelere imbuti , ac veluti aduerfarij noftri furiis exagi-
terpretandi facultate & auctoritate,iudicari & definiri de- tati, in piæ Matris exitium feruntur, quod officij noftri
bere , ac irritum & inane , fifecus fuper his à quoquam ratio à nobis ex poftulat ad hominum impetus , quo
quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit at- maxime opus elle videmus vires nobis à Domino tradi-
tentari decernimus. tas opponimus , populofque imbecillitati noftræ à diui-
Claufula de- §.11 .Non obftantibus quibufuis conftitutionibus, & na benignitate concreditos præfidiis contra hoftium op-
rogai. ordinationibus Apoftolicis , necnon Bafilicæ Principis pugnationes paratis communimus. Cumque nullum
Apoftolorum de Vrbe , ac Ecclefiarum , Monafterioruin, firmius præfidium , aut remedium certius inueniri poffit,
Hofpitalium , & aliorum Piorum locorum & Ordinum quam vt regionum ab hac pefte oppreffarum iuuentus,
juramento, confirmatione Apoftolica, vel quauis firmita- cuius teneros animos facile eft ad virtutem flectere,
te alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus , priuilegiis Catholica Religione imbuatur , ab initio vfque noftri
quoque, indultis, & literis Apoftolicis, dilectis filiis Po- Pont. operam dedimus , vt diuerfarum nationum Col-
pulo Romano , necnon Iudicibus , Curiis & Tribunali- legia , veluti Catholicæ Religionis & fincere ad eam in-
bus,corumque pei fonis per quofcumque Romanos Pon- ftitutionis feminaria , noftris fumptibus in Vrte erige-
tifices prædeceffores noftros , ac Nos , & dictam Sedem , rentur.
etiam motu & fcientia fimilibus conceffis, approbatis & §. 2. Quæ interea dum fedulo agimus , ad Angliæ Greg. 1.indu-
innouatis , etiam difponentibus , quod caufæ huiufmodi Regnum magnis quondam opibus , & Catholicæ fidei xit Anglorum
ad forum feu Curian Capitolinam reaffumi debeant. Studio florentiflimu,nunc vero à teterrima Hærefis labe, natione ad fi-
dem Catholi-
Quibus omnitus & fingulis , etiam fi pro illorum fuffi- quæ omnes fere cius partes comprehendit , deuaftatum, cam.
cienti derogatione , alias de illis illorumque totis tenori- pictatis oculos dirigentes, eiufque calamitatem , vt fæpe Angli vero,
bus fpecialis mentio habenda effet , illis alias in fuo ro- alios , miferanter reperimus Anglorum nationem ad qui tunc erga
bore permanfuris , hac vice dumtaxat , fpecialiter & ex- CHRISTI fidem à Beato Gregorio Pontifice, conuerfam, dientes Rom. Pet.obe-
prefle derogamus , contrariis quibufcumque , feu fi præ- ex co tempore fingularem fidem reuerentiam , atque obe- Cath.fuerunt,
dictis vel quibufuis aliis , communiter vel diuifim ab dientiam contra Romanos Pontifices , Sanctamque Se- in harefim
eadem fit Sede indultum , quod interdici , fufpendi, vel dem Apoftolicam præftitiffe , quæ etiam in tanta noftro- poftea prolapfi
excommunicari, aut extra, vel vltra certa loca, Curias, & rum caligine , in aliquibus infignibus illis quidem & funt.
Tribunalia , ad iudicium trahi non poffint , per literas , Illuftribus viris refultere , qui pro huius Sedis dignitate ,
Apoftolicas non facientes plenam & expreflam , ac de & Orthodoxæ fidei veritate , vitas fuas cum fanguine
verbo ad verbum de indulto huiufmodi mentionem , & ponere non dubitarunt , verfanturque quotidie ante
quibuflibet aliis priuilegiis, & indultis Apoftolicis , ge- oculos noftros , iuuenes , ex illo miferrimo Regno
neralibus vel fpecialibus , quorumcunque tenorum cxi- huc profugientes , qui diuino fpiritu ducti , patria , pa-
ftant , per qua præfentibus non expreffa aut totaliter rentibus , & bonis relictis , fefe nobis ad Catholica
non infertaiurifdiétiones dictorum Protectorum impedi- Religionis, in qua nati funt inftitutionem fufcipiendam.
ri valeant quomodolibet vel differri , & de quibus quo- miferabiliter offerunt, co animo, vt falutem fibi primura
rumque totis tenoribus de verbo ad verbum habenda fit comparent , deinde vero , vt poft adeptam diuinarum re-
in præfentibus mentio fpecialis. rum fcientiam in Angliam ad alios, qui à via veritatis de- Hic igiturPot.
Fides adhibe- ad imitationé
$.12 . Volumus autem , quod præfentium tranfumptis clinarunt erudiendos reuertantur.
datransuptus. manu Notarij publici fubfcriptis, & figillo Protectorum, 5.3.Nos igitur Gregorij eius nominis Primi pia in An- d . Greg 1. pro
Anglorum ab
fey alterius corum , feu Confraternitatis huiufmodi mu- glos officia, ciufque erga illos bonitatem imitari cupien- barejireuoca-
nitis , eandem prorfus fidem adhiberi , quæ adhiberetur tes , vt quemadmodum ipfi conceffionis , fic , & nobis tione Colleg
D. P. An. 6. præfentibus exhibitis vel oftenfis. ab errore reuocationis beneficium accepifle in Domino Anglicum in
11.Febr.
Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris lætentur , ac propenfam eorum erga Sedem prædictam Frbe erigen.
deuctioncm
deuotionem adolefcentium , item Catholicæ doctrinæ Ac decernentes ex nunc irritum & inane quidquid con-
adipifcendæ ftudium amplectentes, Motu proprio,& extra præmiffa, & etiam præfentibus contenta per eofdem,
certafcientia noftra deque Apoftolicæ poteftatis plenitu- aut quofuis alios , fcienter vel ignoranter contigerit at-
dine ad Omnipotentis Dei laudem, & fidei Catholicæ intentari.
crementum , dilectæque nobis nationis Anglicana com- §.7. Præterea Collegium , eiufque Rectorem, Scolafti- Collegiu àit-
modum & falutem , in ædibus hofpitalis Anglorum de cos , & miniftros in perpetuum , ac prædicta , ceteraque rifd. Ordina
Vrbe,vnum Collegium Anglicanum nuncupandum per- omnia eorum bona, mobilia, & immobilia, cuiufcumque ramcum for ,&quequo
petuo erigimus & inftituimus, in quo non minus, quàm qualitatis & quantitatis , in dicta Vrbe, & extra , & alios ind eximit
quinquaginta Scolaftici,ex omni natione, & linguæ idio- vbique locorum confiftentia , fub noftra , beatique Petri ,
mate Regni Angliæ cum fuo Rectore, & miniftris neceffa- & huius Sedis protectione fufcipientes , ac nobis , & ei-
riis alantur , qui inibi ,in Philofophia , ac Theologia fe dem Sedi protinus fubiicientes , illa omnia in vniuerfum
> Græcis item , Hebraicifque literis pro captu, & fingulatim ab omni iurifdictione , correctione , vifita-
cuiufque operam dent , in eifque tantum proficere ftu- tione , dominio, fuperioritate , & poteftate pro tempore
deant, quantum fatis effe videatur. exiftentis Vicarij , Gubernatoris , Senatoris , Confulum,
Annuos red- §.4. His porro omnes ij ftudiis operam nauabunt , ad Conferuatorum, & Reformatorum dictæ Vrbis, caufarum
ditus eis affi- quæ,à Superiorib.dirigentur, feque preterea in pietate,& Curiæ Cameræ Apoftolicæ generalis Auditoris , necnon
guat. deuotione, Cantibus Ecclefiaft. Cæremoniis,& facris offi- Rectoris Studij generalis , & aliorum quorumcumqué
ciis,vt melius ipfis Superioribus vifum fuerit exercebunt.Tribunalium , & Iudicum, & Officialium, necnon Ordi-
Ad eorum autem omnium fubftentationem nos annuos nariorum locorum Rectorum,parochialium Ecclefiarum,
redditus trium millium fcutorum auri in auro ex Apoft. & quorumcumque aliorum in dicta Vrbe,vel alibi confti-
Cam,feu Datariatus rationibus fingulis menfibus pro ra- tutorum.
ta, donec eis aliunde nobis , aut fuccefforibus noftris de 5.8.Illoque,ac etiam in propriis eorum rebus, & bonis, Et à folutione
fimili annuo redditu , profpectum fuerit , libere , & incum eis contrahentes,à folutione, & exactione quorum- pedagioru
tegre præftandos conftituimus . cumque pedagij , gabellæ , bollettini, etiam ratione vini gabellarum.
Lorum pro 5.5 . Et præterea cis perpetuo concedimus , & affigna- Ripa , & Riperta, necnon grani, olei, pannorum cuiuf-
Collegio con- mus pro eorum habitatione & vfu , ædes prædictas , in cuinque generis,& quarumcumque aliarum rerum, nec-
cedit,&c. quibus Capellani Angli habitabant , nunc vero dicti non decimarum, & cuiufuis,tàm Ordinarij quam extraor-
Scolaftici iuffu noftri habitant , cum duabus domibus dinarij oneris ex quacumque caufa impofitorum , &
dicto hofpitali contiguis ad finiftram partem verfus Ec- imponendorum perpetuo eximimus › & prorfus libe-
clefiam S. Brigidæ Suetiorum , & quæcumque illis cir- ramus.
cumcedunt. Ac pro diuini cultus exercitio Ecclefiam §.9. Infuper eifdem Collegio, & Scholafticis,Rectori- Indulta fiudij
Sanctiffimæ Trinitatis , & S. Thomæ martyris Anglo- bus , & Gubernatoribus , vt omnibus, & quibufcumqué Vrbis coedit.
Tu ea videas
rum , necnon pro dote dicti Collegij , ac Rectoris , Sco- priuilegiis , exemptionibus, libertatibus, facultatibus, & in con
lafticorum , & miniftrorum prædictorum fuftentatione, & indultis,quibus Studium generale dicta Vrtis,& illius Bonif.VILL
omnes, & quafcumque alias domos , tabernas , fiue apo- Rectores,Doctorefque in eo exegerint quomodocumque
thecas,ftabula, hofpitia, hortos, areas, proprietates, cen- vtuntur, potiuntur, & gaudent, aut vti,potiri, & gaudere
fus, fructus, ceteraque omnia bona mobilia, immobilia, poterunt quomodolibet in futurum , non folum ad co-
& fe mouentia,necnon res, actiones , & iura dicti Hofpi- rum inftar, fed pariformiter, & æque principaliter,vti ,po-
talis, tàm in Vrbe, quàm extra eam vbicumque exiftentia, tiri, & gaudere valeant, in omnibus & per omnia conce-
cuiufcumque qualitatis, fpeciei, naturæ,pretij, quantita- dimus, illaque eis communicamus.
tis, ac etiam annui valoris exiftentia, quæ omnia, eorum- §. 10. Præcipimufque,& interdicimus Vicario, Guber- Inhibitio con-
que fituationes, nuncupationes, confinia , & latera , acfi natori, Auditori,Senatori, Confulibus, Conferuatoribus, tra omnes Of-
nominatim, & in fpecie defcriberentur, præfentibus pro Reformatoribus , Rectorique, Iudicibus, Officialibus , & ficiales ne
expreffis haberi , & ædes , ac cetera quæ fignari poffunt, aliis prædictis ,necnon S.R.E. Camerario, Præfidentibuf- Collegium ,&
eius perfonas
vt à ceterisinternofcantur, quamprimum armis, & fignis que & Clericis Cameræ Apoftolicæ ac quibufuis Came- fuper pramif
dicti Collegij forinfecus notari volumus, eaque omnia à rariis ad exactione vectigalium portoriorum,decimarum, fis moleftent.
dicto hofpitali omnino feparamus , & ad ipfum Colle- & aliorum onerum prædictorum pro tempore deputatis,
gium transferimus,ita vt Protector, & Scolaftici prædicti vniuerfe , & fingulatim, ne quarumcumque facultatum,
corporalem illorum omnium poffeffionem per fe vel priuilegiorum, & literarum eis fub quibufcumq; tenori-
alium, feu alios propria auctoritate libere apprehendere, bus & formis conceffarum occafione, vel prætextu, Col
& perpetuo retinere , illorumque fructus , redditus , & legium , Scholafticos, Rectorem, Miniftros, & Guberna-
prouentus, iura,obuentiones, ac emolumenta omnia per- tores prædictos , feu eorum aliquem , etiam fuper vfu,
cipere , exigere, & leuare , ac fuos dicti Collegij commu- & perceptione prædictorum , & aliis præmiffis impe-
nes vfus & vtilitatem conuertere , libere & licite valeant, diant , vel moleftent , nec impediri , vel moleftari per-
Vic. Vr. aut cuiufuis alterius licentia defuper minime remittant.
quifita. Oeconomus vero , & alij Miniftri, ac feruientes 5.11.Ad hæc,Superioribus dicti Collegij cum confenfu Facul. Šupe-
dicti Collegij , ipfius Rectori fubfint, & ad eius præfcri- tamen Protectoris prædicti illos, quos in dicto Collegio, rior Collegi
ptum & mandatum omnino obfequantur, nihilque con- & alibi per debitum tempus ftuduiffe,ac fcientia & mori- promouedi cu
tra illius voluntatem faciant, vel attentent ; ipfeque Oe- bus idoneos effe repererint , in prædictis facultatibus confenfufcho-
tecioris Pro-
conomus Protectori dicti Collegij pro tempore exiftenti, artium, & Theologia Baccalaureatus,licentiaturę, docto- Lares ad gra
vel etiam ipfi Protectori volenti & requirenti, aut ab eo- ratufque & Magifterij gradus , feruata forma Concilij dus,ge
rum quolibet deputatis , bis in anno , vel quotiefcum- Viennen .& alias iuxta vniuerfitatis Studij eiufdem Vrbis
que ei vel eis vifum fuerit , rationem reddere teneantur. confuetudinem promouendi, & ipforum graduum folita
Cum eo tamen, quod fi aliquo tempore prædictum Col- infignia eis exhibendi, vtque in facultatibus fupradictis
legium , ex quacumque caufa diffolui contingat , ædes, fic promoti illas publice & priuatim , etiam in omnibus
Ecclefias, domus, cenfus, ceteraque omnia pra dicta per- Vniuerfitatibus Studiorum generalium interpretari , &
inde prædicti hofpitalis fint, acfi erectio Collegij, & alia alios docere, ac de eis difputare, gradui feu gradibus hu-
præfcripta, numquam emanaffent, provt nos ex nunc in iufinodi conuenientes actus exercere, ac omnib.priuile-
eum euentum hofpitale ipfuin , quoad illa omnia in in- giis , gratiis, fauoribus , prærogatiuis, & indultis, quibus
tegrum reftituimus. alij in prædicta, feu aliis Vniuerfitatibus, & alibi iuxta il-
Ministris d.
5.6. Eo ipfo diftrictius inhibentes Capellanis prædi- lius,& aliarum Vniuerfitatum huiufmodi conftitutiones,
Hop.nemole- ctis , necnon dicti hofpitalis Gubernatoribus , & Admi- & mores ad gradus prædictos promoti de iure , vel con-
& eins perfo niftratoribus cuiufcumque nominis, & dignitatis, ac defuetudine vtuntur, potiuntur, & gaudent,ac vti , potiri, &
fetCollegium
nasfuperpre- inceps in ædibus,Ecclefia, domibus, apothecis, cenfibus, gaudere poterunt, quomodolibet in futurum vti, potiri,
dictispracipit. fructibus, aliifque rebus, iuribus, & action. prædictis, di- & gaudere poffint, & debeant , perinde ac fi gradus præ-
recte vel indirecte , quouis quæfito colore fefe interpo- dictos in ipfa Vniuerfitate iuxta ftatuta , confuetudines,
here, aut Collegium,Rectorem, Scolafticos, & miniftros, & mores prædictos fufcepiffent , concedendi licentiam
præfentes & futuros moleftare audeant , vel perturbare. tribuimus.
Tom. II. Nn 2 S.13.Poftremo
Scholares , §.13 . Poftremo cum eofdem Scolares huius Collegij occafione vel caufa latis, quas ipfi pro tempore quomo-
alumnieiufde alumnos poft longos ftudiorum, vel cœptorum, vel con- dolibet incurrerint, & à quibufuis peccatis, exceflibus, &
Collegi pro- fummatorum labores , facerdotali Militiæ pro temporis, delictis, quantumcumque grauibus,& enormibus, etiam
moueri poffint vel loci neceffitate adfcribere conducat, vt minifteriis, & in cafibus in literis die Cœnæ Domini legi folitis , con-
extra tepora, penfionibus facris affuefcant dictæ Ecclefiæ Sanctiffimæ tentis,confpirationis in perfonam,vel ftatumRom.Pont.
& abfqueOr-
dinariorü lit. Trinitatis officia præftent , feu , vt operarij mittantur, falfitatis fcripturarum, &literarum Apoft. delationis ar-
dimifforis, eifdem Alumnis vt de licentia Protectoris , ac dicti Col- morum , vel aliorum prohibitorum ad partes infidelium,
fine titulo, & legij Rectoris confenfu,& examine præcedente etiam ex- iniectionis manuum violentarum in Prælatos dumtaxat
noobftan. de-
fectu nataliü. tra tempora à iure ftatuta , interftitiifque temporum à exceptis, difpenfare , libere, &licite valeat , liberam tri-
Concil. Trid. præftitutis non expectatis , & etiam abfque buimus facultatem.
fuorum Ordinariorum literis dimifforialibus, ac fine ali- S.18.Decernentes prædicta omnia perpetuo fubfiftere, Claufuls
quo beneficij , vel patrimonij titulo , & non obftante ficque in illis vniuerfis & fingulis per quofcumque Iudi- prafermatius.
quouis natalium defectu , fuper quo cum talibus per ces Ordinarios,& delegatos etiam caufarum Palatij Apo-
eafdem præfentes difpenfamus,ad omnes,etiam facros & ftolici Auditores , ac S.R.E. Card. in quauis caufa , & in-
prefbyteratus ordines promoueri,poftquam promoti fue- ftantia, fublata eis, & eorum cuilibet, quauis aliter iudi-
rint,in illis etiam in altaris minifteriis miniftrare,ac etiam can. & interpretan, facultate & auctoritate, vbique iudi-
tàm ipfi , quàm ceteri omnes in dicto Collegio degentes, cari,& definiri debere, necnon irritum & inane quicquid
vel Pænitentiæ,ac Euchariftiæ, etiam die Pafchatis, & Ex- , fecus fuper his per quofcumque quauis auctoritate,fcien-
tremæ vnctionis facramenta à Confeffario,aut alio facer- ter vel ignoranter contigerit attentari.
dote ipfius Collegij à Rectore , vel illius conftituendo, §.19. Non obftantibus noftris de non tollendo iure Claufula de-
fufcipere libere & licite valeant indulgemus. quæfito , & de vero valore fructuum exprimendo , ac de rogat-
Protectoris §.14.Vt vero eiufdem Collegij conferuationi,bonoque commiffion . in huiufmodi vnionibus facienda,& vocan-
deputatio , & regimini, tàm iis, quàm ad alumnorum ipforum inftitu- dis quorum intereft,necnon Lateran.Conc.nouiffime ce-
facultates.
tionem,& difciplinam, quam ad victum & veftitum,alia- lebrati, vniones perpetuas,nifi in cafibus à iure permiffis
que huiufmodi necellaria pertinent opportunius confu- fieri prohibentis, aliifque Apoft.conftitut. ac hofpit. Vr-
latur, vtque promptum, paratumque fit eis auxilium,ve- bis , & Cam. prædictorum iuramento confirmatione
nerabilem fratrem noftrum Epifcopum Oftienfem Cardi- Apoft. vel quauis firmitate alia roboratis , ftatutis , con-
nalem Moronum nuncupatum, eiufdem Collegij Prote- fuetudinibus ; priuilegiis quoque,indultis & literís
ctorem,& defenforem conftituimus & deputamus, cuius Apoftolicis illis , & eifdem Senatori , Conful. Reformat.
confilio & opera, tàm fupradicta, quàm quæcumque alia Cam. Vniuerfitatibus , ac eorum Collegiis , Rectoribus,
ad Scholafticos in eodem Collegio admittendos, & reti- & perfonis, aliifque prædictis, necnon Pop. Rom.vecti-
nendos, & ab co admittentes fpectantia agantur, ftatuan- galibus , Redemptoribus , & aliis fub quibufcumque te-
tur,& ordinentur; dantes eidem,& pro tempore Protectori noribus, & formis, ac cum quibufuis claufulis, & decre-
exiftenti prædicti Collegij pro falubri illius conferuatio- tis, etiam iteratis vicibus , aut etiam in fauorem hofpita-
ne, & directione Scholafticorum, bonorum & rerum , ac lium conceffis, approbatis,& innouatis, quibus omnibus
jurium temporalium & fpiritualium eiufdem plenam & illorum tenores præfentibus pro fufficienter expreffis ha-
liberam facultatem, & auctoritatem, Oeconomos , Aduo- bentes , illis alias in fuo robore permanfuris , hac vice
catos,& Procuratores in eo deputandos,& amouendos,& dumtaxat , fpecialiter & expreffe derogamus ; ceterifque
alios corum loco fufficiendos , differentias , lites, & con- contrariis quibufcumque.
trouerfias inter quafcumque perfonas , tàm alumnorum, S.20.Vt vero temporalibus commodis fpiritualia quo- Indulgentiar
quam miniftrantium clericorum, & laicorum, non tamen que munera coniungamus , quibus fidelium deuotio eis Scolaft conceſſio pro
. Recto-
prefbyterorum ipfius Societatis exortas , fummarie, fim- munita crefcere magis,& augeri poffit, de Omnipotentis ribus mini-
pliciter,& de plano,fine figura aut ftrepitu iudicij,appel- Dei mifericordia,ac BB.Petri & Pauli Apoftolorum aucto- ftris Collegÿj,
latione quacumque remota decidendi, definiendi , termi- ritate confifi, omnibus Scholafticis, Rectoribus, & Mini-
nandi , & exequendi , ftatutaque ordinationes, facrifque ftris, qui in hoc Collegio recepti fuerint in ipfo ingreffu,
Canonibus , & Concil. Trid.prædicto non contraria fa- ac etiam quos in codem Collegio decedere ab humanis
ciendi , & accedendi , caque cum opus fuerit reuocandi, contigerit, fi pœnitentes & confeffi vere ipfi fuerint , in
immutandi, & corrigendi,aliaque de nouo condendi, quæ mortis articulo pleniffimam omnium peccatorum fuo-
poftquam facta, edita,reuocata,immutata,& correcta fue- rum Indulgentiam, & remiffionem in perpetuum conce-
rint, perinde habeantur, & obferuentur , acfi auctoritate dimus. Nulli ergo , &c.
Apoftolica approbata & confirmata effent, provt eos illa Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- D. P. An. 7.
ab omnibus dicti Collegij alumnis, ita haberi,& inuiola- minicæ, 1579. nono Kal. Maij , Pontificatus noftri anno die23. April.
biliter obferuari mandamus.
feptimo.
Forma reci- 5.15. Quod autem ad dictorum alumnorum admiffio- Die 9.Ianuary 1580. prafentes litera Apoftolica prafen- Admiffio, &
piédi alumnes nis modum , & formam deinceps habendam attinet , fta- tata fucrunt in Cam. Apoft. & ex decreto in eadem facto publ.in
Apoft. Cam-
Collegy.
tuimus, & ordinamus, cos qui admittendi erunt,prius ab admiffe , & illius libris refignata in lib.4. fignaturarum
examinatoribus per dictum Protectorem in Gallia, etiam
diuerf. Pont. penes me infrafcriptum dicta Camera No-
Belgia, aut alibi , provt illi conuenientius videbitur de- arium.
fignatis & defignandis, iuxta formam ab ipfo Protectore Tydens de Marchis Not .
præfcribendam examinare, & præhabito huiufmodi exa-
LIV.
mine,fi conftiterit ipfi Protectori prædictorum examina- De munere & electione Prælatorum Congregat.
torum fignificatione fili verbo vel fcripto facienda , cos S.Bernardi in Italia Monachorum Ord.Cifter-
ingenio aptos, & moribus probatos, & tales, qui recipi de- cienfis Regularis obferuantiæ.
beant tum illos admittant.
Forma proba-
5.16. Poftquam vero in Collegio recepti fuerint , non Constitutionem iftam quo ad viros ad Prælaturas
tionis fien, ab ftatim Collegij alumni cenfeantur,fed per quatuor, & fex cligendos reuocauit & in ceteris approbauit
ipfis antequa
admittantur, menfes, plus vel minus, provt Superioribus , & Collegij Sixt. V. in conft.10. Nuper.
forma iura.moderatoribus vifum fuerit corum conuerfatio probe- Congr
egationem iftam erexit Alex. VI . vt fup. in eius
praffandi pofttur , deinde fiCollegio digni videbuntur , iuramentum
admifionem conft.7. Plantatu . vbi plene notaui . /
Rectors Col- præftetur fe vitam Ecclefiafticam perducturos , feque
GREGORIVS EPISCOP V S₂ Edita An. D.
Legy omni tempore ad iuffum Superiorum in patriam reuer-
Facultas ab- tendum, & ad animas quantum in Domino potuerit ad- Seruus feruor um Dei. Adfuturam rei memoriam. 1578.
foluen. ipfos iuuandas paratos fore. Omanus Pontifex ex commiffo fibi defuper Apofto- premium.
alumnos à Plic
5.17 . Ceterum Rectori prefbytero dicti Collegij pro e (cruitut
lica feruitutis officio ,, circa
is officio circa felice
felicemm Statu
Statum Eccle-
m Eccle-
quibufnis ex-
teous.eriam tempore exiften. vt per fe , vel Confellarium idoneum, fiarum , & Monafteriorum , ac piorum locorum omnium
referuatis in quem duxerit cligendum , fingulos alumnos prædictos à ex vifceribus charitatis intendens , ca per quæ Ecclefiæ.
bula Cene a quibufuis excommunicationis, fufpenfionis,interdicti , Monafteria, & locaipfa cum Dei honore,in fpiritualibu
Dem.ut hic. alufquefentétiis,cenfuris, & pœnis Ecclefiafticis, quauis & temporalibus , falubribus proficiant incren entis , ac
ful latis
fublatis diffenfionum difcordiarumque fomentis,& aliis | hendis poftea in vna ex tribus proximis feriis Pafchalis
contrariis quibuflibet in eis regularis obferuantia, diui - Sactiffimæ Refurrectionis, ex eis Difcretis, qui facerdotes
nufque cultus inuiolabiliter obferuetur, perfonæque re- vocales exiftant,ad Capituli celebrationem mittendis im-
ligiofæ fub fuaui religionis iugo in pace,& quietis man- burfentur mittere ; fin autem in aliquo monafterio qua-
fuetudine Altiffimo vota reddere,& fructus in Dei Eccle- tuor facerdotes vocales vt fupra reperti non fuerint,vnus
fia proferre valeant ampliores,ac Chriftifidelium anima- vel plures provt opus fuerit ad fupplendum talem nu-
rum faluti confulatur, ftatuit & ordinat , & iam defuper merum ex alio viciniori monafterio,in quo vltra quatuor
ftatuta,& ordinata approbat, & confirmat,aliaque facit & extiterint affumi, & imburfatio in ipfo monafterio, præ-
difponit, provt penfatis circumftantiis vniuerfis id con- fentibus & interueniétibus pro veritatis teftimonio cete-
fpicit in Domino falubriter expedire. risaliis in illo monafterio cómoratibus inter faltim qua-
Petitio Card. S.1. Sane venerabilis frater nofter Ioannes Epifcopus tuor facerdotes interueniant ex alio monafterio vocandi,
Moroni Prote- Oftien. Card. Moronus nuncupatus, nobis nuper expo- fiin eo haberi non poterunt fieri,ficque electi Difcreti ad
Boris, circa fuit quod licet olim falubri vt tunc fperabatur confilio,
mutationem Capitulum acceffuri , literas teftimoniales fidem facien-
CapituliGen. de Capitulis per Abbates, Prælatos,& Conuentus mona- tes, de legitima corum electione , ab omnibus facerdoti-
• & electionem fteriorum Ciftercien. Ordinis Congregationis S.Bernardi bus , feu faltem à quatuor eorum qui interuenerint ele-
Prelatorum. in Italia , Tufciæ , & Lombardiæ Prouinciarum infimul ctioni , omni inuidia , & maleuolentia ceffantibus , fub
vnitatum regularis obferuantiæ,ftatuto ad id loco & tem- vtriufque vocis per fexennium priuatione omnino , nifi
pore, quotannis celebrandis, lata decreta etiam Apofto- aliqua iufta de caufa Patribus Capitularibus notificanda,
lica auctoritate per fel. record. Alexandrum V I. & Iu- & ab eis iudicanda recufarent , fubfcribendas , & coram
lium II.Romanos Pontifices prædeceffores noftros con- Prælato ftatim fecuta electione fubfcriptas, aliter fine li-
firmata fuerint, longe tamen aliter euenire , & cum vbi- teris huiufmodi ad Capitulum non admittendi , fecum
que pauci vix reperiantur ad dignitates, & officia, ac illis deferre , & habere , ac comitia deinde Capitularia tertia
ingruentia munera rite obeunda fufficientes & idonei, Dominica poft Pafcha Refurrectionis huiufmodi cele-
nihilominus plerofque nullius meriti , & inhabiles Mo - brari . Ad dictum autem Capitulum Vifitatores , & fin-
nachos , inter frequentes Capitulorum hujufmodi cele- guli Prælati Monafteriorum feu locorum cum fuo Diſcre-
brationes , & crebras inde prouenientes dignitatum , & to, vt præfertur electo accedere.
officiorum ac munerum attributiones , & tranflationes , 5.5.Præfidens autem ætate non minor annis triginta- Prafidentem
etiam totius
illas hac opportunitate dumtaxat fibi patefactas ambire, quinque , qui per decennium facerdotis officio functus Cógreg. caput
& ad illas adminiftrandas , non mediocri totius Vniuer- fuerit,& non minus fexennio in Prælaturis honorifice fe conftiruendi
fitatis & Congregationis huiufmodi difcrimine , & de- gefferit,qui etiam per Definitores Prælatus alicuius mo-
decore peruenire , immenfis præterea fumptibus qui pro nafterij Prouinciæ in qua Regimen commoratur , videli-
continenter commigrantium in hæc Capitula annua decet pro Prouincia Tufciæ in partibus Florentiæ , & pro
lectarum perfonarum viatico fuppeditantur,rem familia- Prouincia Lombardiæ in partibus Mediolani , auctorita-
rem monafteriorum prædictorum exhauriri , multiplici tem tàm in fpiritualibus,quàm in temporalibus in omni-
hactenus documento compertum eft ; & ficut ipfius bus monafteriis dicta Congregationis,& tàm in Capiti-
Congregationis decreta & ftatuta, quæ perpetuam illius bus, quàm in membris habiturus,fuper huiufmodi Con-
Vniuerfitatis vtilitatem continent immutata manere , & gregatione fimiliter eligatur eligi , & dictus Præfidens
omni peræque tempore obferuari , fimiliter illa quæ aut omnes Prælatos dicta Congregationis pro emergentibus
vfus coarguit, aut ftatus ipfius Ordinis inutilia fecit , vel caufis intra fuum triennium conuocare , & omnia vtilia
oftendit , pro rerum & temporum conditione , meliorem vniuerfæ Congregationi de confenfu maioris partis, affi-
accipere formam , & provt conducit illa accommodari ftentibus etiam Vifitatoribus decernere debeat, ac in Re-
conuenit. Ac propterea dictus Ioannes Epifcopus , & gimine vtriufque Prouincie quoties & vbicumque ipfe
Cardinalis qui totius Ciftercien. Ordinis Protector Præfidens interfuerit,fi quid agendum erit ipfe idem licet
* exiftit , re mature perfpecta ac ex nouiffima monafterio- ex ea Prouincia non exiftat, nihilominus affiftat,& vocem
rum , & locorum eiufdem Congregationis de mandato habeat,& tamquam caput vniuerfæ Congregationis Mo-
noftro facta vifitatione, de illorum, & perfonarum in eis nachos de loco ad locú mutare, & ex Prouincia ad Prouin-
refidentium ftatu debite informatus , tàm Capitulorum ciam legitimis interuenientibus caufis auctoritaté etiam
huiufmodi celebrationem differri , quàm de nonnullis propria mittere poffit ; illofque fic mutatos, & mittendos
aliis ipfius Congregationis ordinationibus conuenien- Superiores locorum perinde recipere,ac fi à Definitoribus
ter , & ex vtilitate communi ftatui fummopere defiderat. factum foret teneantur. Ipfique foli Præfidenti ad Roma-
Quare idem Ioannes Epifcopus, & Cardinalis nobis hu- nam Curiam , etiam non habita à Regimine licentia , fed
militer fupplicauit , quatenus in præmiffis opportune "tantum notificato prius fuo receffu accedendi fit aucto-
prouidere de benignitate Apoftolica dignaremur. ritas ; & fingulis annis cum Vifitatoribus ad vifitationem
Pontificis iuf- §.2.Nos igitur qui cunctarum præfertimReligiofarum fe conferre , etiam caufas terminare,ac decidere , necnon
fio d.Capitulü perfonarum pacem , quietem , ac falubrem directionem congregatis omnibus Capitularibus æqualiter vocem &
celebradiquo- finceris exoptamus affectibus, huiufmodi fupplicationi- fuffragium habentibus,ordinem confuetum omnes Offi-
libettriennio bus inclinati, vt deinceps Capitulum prædictum fingulo ciales, & fe ipfum abfoluendi feruare debeat.
quoque triennio tantum,in loco vbi fingulis annis cele- 5.6. Et fi prædictum Præfidentem intra fuum trien- Eoque infra
trienniu,decé-
brari antea confueuerat celebrari. nium decedere contingat,alius Præfidens,in illius locum děte.alin eius.
Vifitatorefque §.3 . Et ne dilatio temporis huiufmodi efficiat , quod cum fimili poteftate ad proxime futurum vfque Capitu- loco,vfque ad
fingulis annis affumpti ad nouas dignitates , arbitrio fuo , non feruatis lum tunc duraturus per duodecim Patres Regiminis Capitulü fuf-
deftinandi. conftitutionibus , res & negotia dicta Congregationis, vtriufque Prouinciæ infimul congregatos de confenfu ficiendi,
illiufque monafteriorum adminiftrent , fingulis annis illorum omnium feu faltim octo ex illis eligi.
Scrutatores
loco Capituli annuatim celebrari antea foliti , Vifitatores §.7.Præterea duo Scrutatores qui vota fcripta in fche- duos cufacul-
deftinari. dulis fingulorum vocalium de Definitoribus eligendis tatebic enun
Difcretos vt 5.4. Ac quod focij Prælati Diſcreti nuncupati , vnus aperiant, & fuper illis fcrutinium faciant , præftito prius ciata depu
hic eligendi. videlicet ifque facerdos pro quolibet monafterio per coram omnibus iuramento de veritate referenda & fer, tandi.
fortes finefraude, ac feruatis folemnitatibus in nouis de- uanda fidelitate pro qualibet Prouincia iuxta folitum ab
fuper conficiendis, & renouandis conftitutionibus cligi, omnibus Capitularibus eligi , qui cafu quo fefellerint
& ex confuetudine per burfas monafteriorum ad arbi- ipfo facto excommunicationis fententiam ,à qua nonnifi
trium Patrum Regiminis diftribui . Ad fraudes autem in in mortis articulo à Præfidente , vel ab eo cui ipfe Præfi-
fortibus ponendis , illifque diftribuendis contingentes dens fuam auctoritatem fubdelegauerit abfolui poffintin
euitandas , Superiores vtriufque Prouinciæ prædictarum foro confcientiæ , incurrant. Et fi ftaus manifeſta erit &
& anno in quo Capitulum celebrandum fuerit , omnes probata , fint etiam priuati in perpetuum voce actiua &
Monachos vocales in eodem monafterio in quo eligendi paffiua, & inhabiles ad quæcumque officia exercenda, nifi
funt Diſcreti infra totam Dominicam Septuagefimæ di- ex difpenfatione Apoftolica,& de confenfu Definitorum
ftribuere, dictafque diftributiones ad fingula monafteria aliter fuerit decretum.Ipfique Scrutatores vtriufque Pro-
ad hoc vt à Prælatis illorum monafteriorum pro extra- uinciæ infimul fchedulas ipfas vt legitime adnotentur.
Tom. II. Nn 3 De
TIVS
OR IVS MV STER
426 GREG DECI .
Definitores videre debeant ; & fi ipfi Scrutatores in ali- , ab omnibus & fingulis prædicta Congregationis perfo-
quam fraudem inuicem confenferint, camdem pœnam nis inuiolabiliter obferuari , nec in pofterum quidquam
incurrant. defuper maximè in his quæ ftatum publicum ipfius Con-
Definitoresfe- §.8. Præterea feptem Definitores per fchedulas pro gregationis concernunt,immutari debeant, eligere.
ptemproqua qualibet Prouincia, ac vnoquoque vocali , vt moris eft 5.18. In faciendis autem electionibus Capitularium, vota in eligě-
libet Prouin- figillatas prius figillo Præfidentis , & fubfcriptas à duo- Scrutatorum, Definitorum, Viſitatorum, Prælatorum , & dis Pralatis,
ciaeligendi.
bus fenioribus maioribus qui aftiterint, vt recognofcan- Præfidentis, quoniam difficillimum eft, & quafi impoffi- alteripermo
tur in quibus ſchedulis nomina omnium vocalium ha- bile foret votum aliquando non communicari , liceat dummun
com icare
confil
beantur, ex quibus nomina illorum quijin illo Capitulo vnicuique pro exoneratione fuæ confcientiæ ante votum liceat.
Prælati accefferint fignata fut in margine paginæ figno fuum ferendum , aliquem magis inftructum confulere,
Crucis, & ex ipfis fignatis eligi, & reliqui in dictis fche- & per modum informationis , & confilij vocem fuam fi
dulis ad minus quinque, & reliqui duo numerumfepte- ita videbitur accommodare, abfque alicuius cenfuræ, aut
narium conficientes ,pro Definitoribus cuiufque Prouin- pœnarum incurfu.
ciæ arbitrio, & fecundum confcientiam eligentium eligi; 5.19. Quatuor autem Vifitatores, duo ex vna Prouin- vifisat quan
& fi aliqua ex illis fchedulis à Scrutatoribus reperta fue- cia , & duo ex altera eligi,ac maiores profeffione tantum tuor eligatur,
rit non habens feptem nomina relicta pro Definitoribus, ex ipfis Vifitatoribus vocem capitularem habere, qui ma- quorumaiores
& non fuerint in ea quinque fignati dicto figno Crucis, iores quolibet non autem illo quo Capitulum generale profeffione vi-
fchedula illa pro nulla habeatur,& vt inualida reiiciatur, celebratum fuerit anno , de menfe Maij affumpto Præfi- fusent vt hic.
ita etiam quod nullus in fui fauorem votum dare , aut fe dente , & proj Scriba Vifitatore minore illius Prouinciæ
ipfum cligere poffit. cuius fuerit Præfidens fefe ad vifitandum Monafteria di-
Qui Definito- 5.9 .Vr que ele cti one s fac ien dæ à Def ini tor ibu s mat ure & Congregationis cum eadem quam habet Abbas Ci-
res Prefidente & confiderate, & non cafualiter fiant. In primis prædicti ftercij, & alij quatuor primi Abbates dicti Ordinis aucto-
Capi tuli ex fe Definitores vnum ex ipfis Præfidentem Capituli , qui ta- ritate conferre, ac illorum vifitatio fingulis vicibus per
fis curent.
men non fit illius Prouinciæ in qua Capitulum tunc ce- totum menfem Iunij abfolui.
lebratur , ætatis & qualitatis in Præfidente triennali fu- §.20.Acta autem Vifitationis quæ facta fuerint in duo- Acta Vifita-
pradicto requifita eligere , vt fi contingat poftea illum bus annis præcedentibus fingula ad Capitulum generale tionis ad Ca
eligi in Præfidentem triennalem , nulla in electione oc- celebrandum, vt etiam ipfi Vifitatores rationem illorum pits. referätur.
currat alia inquifitio. vifitationis reddere poffint, deferri debeant.
Et in primo §.10. Et deinde in ifto primo Capitulo pro qualibet S.21 . Et fi contigerit Prælatum aliquem priuari fuo Prelato ali-
apit.in qua Prouincia tot facerdotes, quot funt Prælatura in Prouin- quo rius
officio, vnus Vicarius tantum à Vifitatoribus vfquequo à Vica prissato.
de-
cia, & vltra alios facerdotes quatuor habiles ad Prælatu- Patribus regiminis illius Prouinciæ alter ex probatis Præ- putetur f
cia totProuin-
Liber appro-
bentSacerdot. ram exercendam approbare debeant ; qui etiam ad Vifita- latus in illius locum eligatur, eligi. quequo,&c.
quet funt Pre- toris maioris officium fimiliter approbati intelligantur; §.22. Electiones autem minores, videlicet aliquorum
latura , quodque ij tantum ad Prælaturam , & ad Vifitatoris ma- officialium Prælaturis exceptis in capfa priuationis hu- Electiones mi-
nores permit-
alios quatuor. ioris officium approbentur , qui officia minora digne iufmodi ab ipfis Vifitatoribus fieri . tuntur Vifita-
gradatim faltem biennio in quolibet officio fideliter S.23 . Moniales à Vifitatoribus illius Prouinciæ cuius toribus.
exercuerit ; femel autem approbati femper habiles in- erunt, vifitari , & in illarum Monafteriis confeffores,pro-
telligantur. vt opus fuerit , per triennium deputari , dictoque trien- Vifitationefas
Monialiu, &
Deficienteque §.11.In futuris vero Capitulis numero approbatorum , nio clapfo in aliud triennium prorogari ,ita tamen quod deputatio Co-
approbatorum
per obitum aut ratione perpetrati per aliquem delicti quamdiu confeffores extiterint, neque Prælaturam exer- fefforum.
numero , alij
infuturis Ca- Priuationem deficiente , & non aliter , alij in illorum lo- cere , neque inter Patres regiminis adnumerari poffint, Hoc reuocauit
idem Pont. in
pit. fuffician- cum approbentur. Ita quod femper numerus quatuor eligi. fua conft. qua
tur. tantum extra Prælaturas à quolibet Capitulo habeatur. 5.24. Prælati autem neque ab ipfis Vifitatoribus , ne- mifi nihil
Pralato infra a
§. 12. Et fi intr trie nniu m aliq uem Præl ator um dece que à Definitoribus, nifi ob notoria demerita , & feu ob aliud conti-
-
trienniй decedere vel à Vifitatoribus, vel à Capitulo ob aliqua deme- incurfum alicuius ex infrafcriptis erroribus videlicet . In nente.
dente vel pri- merita priuari contigerit , alius extra numerum approba- diuinorum officiorum & miffarum celebratione notabili
quãdo
wato, alius de torum affumi minime poffit , aliterque facta irrita fit & negligentia, & Ecclefiæ fibi commiffa,ita quod eius cul- poffin Pralattià
quad e
Vifi-
numero ap-
nulla , & à Capi tulo non recipiatur electio , necnon ta- pa horæ canonicæ & alia diuina officia non recitentur, tatoribus vel
probatorum lem Prælaturam acceptans fe non probatum , nec in ele- femel faltem à vifitatoribus defuper admonitus negle- Definitoribus
eligatur.
&tione fua fuiffe feruatam formam electionis fupra tradi- & tu, aut de hærefis incurfu vel fufpicione vehementi ,nec- deponi.
tam fciens, ipfo iure vtraque voce per decennium priua- non pro falfiteftimonij , aut calumniæ, detractionis cri-
tus cenfeatur , fua electione huiufmodi propterea nulla mine conuicto , aut iudicum & Principum fæcularium,
& inualida remanente . vel non habentium iurifdictionem fuper Congregatio-
Ex eifdě De-
S.13 .Ex illis autem approbatis ,& prius publicatis De- nem & Ordinem ad impediendum Ordinis obferuatio-
finitores finitores Prouinciarum Prælatos & Vifitatores maiores nes,& tuenda fua crimina imploratione,& refugio petito ,
Vifitatores per fchedulas , vt moris eft eligere.
eligantur. vel contagione carnis , ordine iuris prius feruato verifi-
§. 14. Præf iden s vero trie nnal is à Defi nito ribu s vtri ufca ta, aut enormium fuorum fubditorum criminum nota-
Prafidenfq ; à que Prouinciæ , feu faltem à decem ex ipfis per fuffragia bili poft præcedentem monitionem diffimulatione , vel
Definitoribus fabarum eligi ,& nullus Prælatus eodem tempore & anno, blafphemiæ, & percuffionis confuetudine, vel bonorum
eligatur.
præterquam in ifto primo Capitulo approbari & eligi. Monafterij notabili diffipatione,& contemptu ,feu libelli
Itemque præfati Definitores omnimodam auctoritatem infamatorij editione vel fcriptura,necnon mercaturarum
habeant fuper tota Congregatione; propriarum exercitio , ac notabili abfentia , aut non refi-
Definitores
§.15 . Ita quod ab corum fententiis nemini appellare dentia in Monafterio cum commiffo fibi grege fine Supe-
hattor
haben em liceat , quinimmo corum decretis & terminationibus riorum permiffione,monitione etiam præcedente.Ex qui-
s fuper
tota Congreg. quorum acta per Scribam deputatum in libro perpetuo bus omnibus cafibus priuatus ,amplius nifi à Capitulo , &
durante eo-
feruando à prædicto Præfidente pro tempore exiftente tunc vifa eius humiliatione approbari debeat , nec præter
• rum officio. adnotentur, omnes acquiefcere teneantur, habere ; ipfo- hos cafus priuari vel amoueri , nifi cum ad maiorem digni-
rum tamen officio vltra decem dies minime , nec minus | tatem ob fuperuenientem alicuius mortem affumendi
quinque duraturo . caufa non poffit.
Taxam Profi §. 16.Ac iidem in ifto primo Capitulo taxam viatici pro 5.25. Ac non modo triennium eidem monafterio inte- Et vltra trië
dentis prafi- Præfidente ordinare . nium confir-
grum præeffe , fed fi adminiftratio eius laudabilis in co
niant. mari.
5.17. Necnon duos ex qualibet Prouincia Prælatos , triennio reperta fuerit, & vtilis fuo monafterio , à Capi-
Prelatos ad qui infra fex menfes conftitutiones & reformationes tulo in eodem monafterio per aliud triennium confir-
firmandas no- ipfius Congregationis quæ neceffariæ fuerint ex antiquis mari poffit ; quod quidem inftitutum , initium à proxi-
was conflitu . & nouis colligere , illafque ad prædictum Ioannem Epi- me futuro Capitulo , nulla adhibita temporis præteriti ,
depuient. t
fcopum & Cardinalem Apoftolica auctoritate poftea neque Prælaturarum antea obtentarum confideranone Et à Prala-
confirmandas vel reiiciendas mittere , & poftquam confumere.
sura poftea
firmatæ fuerint, typis cum præfentibus literis excudi , & §.26.Talis autem per fexennium monafterio præfectus , vacare.
tempore
GREGOR IV S DECIMVSTERTIVS. 427
tempore fex annorum à prælatura illius monafterij per ciam nifi ob demerita, vel ex gratia tranfmitti . Et procu
triennium tantum vacare, & poftea de nouo eidem mo- ratores in Curia ad Capitulum tamquam Prælati acce-
nafterio præfici valeat. dere, ibique vocem actiuam & paffiuam , quatenus per
Regimen v- §.27.Regimen vero vtriufque Prouinciæ prædictarum Patres Definitores decretum ita foret habere poffint , ac
triufque Pro- de vno Capitulo ad aliud fpectet ,prout in noftris refor- priuilegia & indulta in fuorobore remanere, & omnibus
uincia in qui- matione, & diuifione per quam Capitulo dicta Congre- monafteriis communia effe , æqualitafque in negociis
bus Pralatis
deCapit. ad gationis , licentiam & facultatem conceffimus,vt duo re- prouinciarum adminiftrandis feruari debeat.
Capit. confi- gimina fingulis annis conftituat , quorum vnum Lom- §. 33. Necnon tecol. mem. Leonis Decimi fimiliter Conftit. Leb-
ftat. bardiæ , alterum vero Tufciæ prouinciis præfit, & quo- prædecefforis noftri per quas quod nullis dicta Con- nis X. appro-
batur.
rum quodlibet fex Monachis conftet ; in hunc videlicet gregationis perfonis fub excommunicationis latæ fen-
modum , vt quando Præfidens qui eligitur erit ex pro- tentiæ , ac inhabilitatis ad vocem actiuam & paffiuam ,
uincia Lombardiæ , tunc regimen ipfius prouinciæ Lom- necnon ea quam fugitiui ex d.cta Congregatione iuxta
bardiæ confiftat ex dicto Præfidente, & duobus vifitato- illius inftituta , & Sedi Apoftolicæ ordinationem incur-
ribus Lombardiæ , necnon tribus Abbatibus etiam Lom- runt pœnas ipfo facto fi contrauenirent incurrentibus,
bardis à Capitulo nominandis . Regimen vero Tufciæ diftricte præcipiendo mandauit , ne de cetero quifpiam
co anno fit penes Abbatem monafterij Septimi dicti Or- corum , per fe vel alium feu alios , directe vel indirecte
dinis , Florentina diœcefis , ac duos vifitatores Tufcos , quouis quæfito colore , quoduis ex his quæ circa dicta
necnon tres Abbates etiam Tufcos à Capitulo pariter Congregationis , & illius locorum regimen , & bene vi-
nominandos. Cum vero contigerit Præfidentem eligi uendi normam, fiue per dictam Sedem, fiue per generale
vnum ex prouincia Tufciæ, tunc regimen illius prouin- Capitulum Congregationis eiufdem prouide effent dif-
ciæ fit penes ipfum Præfidente , ac duos vifitatores Tuf- pofita, & difponerentur in pofterum impugnare quoquo
•
cos,necnon tres alios Abbates etiam Tufcos à Capitulo, modo præfumerent;& fi quæ controuerfiæ inter eos dum
vt fupra conftituendos . Regimen vero prouincia Lom- Capitulum generale huiufmodi celebraretur pro tempo-
bardia eo anno habeant Abbas Clareuallen . Mediolan .& re fufcitarentur , per illius Capituli Definitores , fi vero
duo Vifitatores Lombardi , necnon tres alij Prælati etiam extra Capitulum orirentur, per Præfidem & Viſitatores
Lombardi à Capitulo, vt præfertur eligendi . In quorum d. Congregationis , qui pro tempore forent , componi
omniú electione forma in eligendis dicte Congregatio- eas & terminari libere permitterent, & dictorum Defini-
nis Prælatis obferuari folita omnino obferuetur , & Su- torum ac Præfidentis , ac Vifitatorum decreta & ordina-
periores electi vltra triennium non durent ; & fi contin- tiones defuper facienda inuiolabiliter obferuarent.
geret vnum ex Superioribus electis fuo durante officio §. 3 4. Poftremo fanctæ mem . Pauli Tertij itidem præ- Conflit. Pauls
Il¡.innonatur,
decedere , & alium in eius locum fubrogatum in proxi- decefforis noftri per quas ftatuit, quod de cetero omnes
mo fequenti Capitulo confirmari , feu de nouo eligi, de- & finguli Prælati & Superiores , ac etiam dicta Congre-
clarauimus , tempus triennij ad obtinendas Prælaturas gationis Monachi cuiufcumque gradus exiftentes , qui
conceffi , non à die fubrogationis , fed à die confirmatio- bona feu fructus monafteriorum Congregationis huíuf-
nis , feu electionis in Capitulo generali factae incipere modi fibi fub quocumque prætextu fine ipfius generalis
debere. Capituli expreffa, vel omnium Definitorum huiufmodi
Eori acta ad §. 28. Et acta omnia dictorum Patrum regiminis, fide- Congregationis licentia vfurpare præfumerent , vltra
Capit. defe- liter à Scriba notata, ad Capitulum in libro deputato de- poenas & cenfuras in tales per regularia inftituta Ordi-
rantur. ferantur. nis & Congregationis huiufmodi latas , regimine & ad-
§. 29. Et fi contigerit aliquem Commendatarium miniftratione omnium Prælaturarum & officiorum Or
Monafteria
reformanda , monafteriorum Ordinis prædicti ,monafterium fibi com- dinis & Congregationis prædictorum , ac voce actiua &
viciniori Pro- mendatum reformare , & menfas peculiares & feparatas paffiua co ipfo priuati , & ad illa & alia quæcumque,
uincia an-
in bonis affignare per literas Apoftolicas iuxta confuc- Prælaturas & officia in pofterum habenda & exercenda
nexacenfean- tudinem Congregationis , talia monafteria fub regulari
tur. perpetuo inhabiles cenferentur. Quodque ipfi Prælati
obferuantia effe per totam Italiam prædicta Congrega- & Superiores eorum Monachis de victu & veftitu , ac
tionis , & annexa prouinciæ viciniori cenfeantur, prout aliis neceffariis iuxta eadem inftituta prouidere,ipfofque
in literis Alexandri , & Iulij prædecefforum prædictorum Monachos & alios eorum fubditos errantes corrigere, ae
defuper confectis continetur . finguli eorum de geftis & adminiftratis per eos vifitato .
Pralati Ci- §. 30. Ac quod Prælati Ciftelli & Bonifolatij ad Capi- ribus dicta Congregationis feu Deputatis ab eis ratio-
ftelli Bo tulum cum ' Difcreto accedere,vt moris eft. Et quamquam nem reddere tenerentur ; necnon monafteria Monialium
nifolati fint fint monafteria fubiecta Abbati dicti monafterij Septimi, nifi illarum Confeffores per ipfius Congregationis De-
proprie Ab
bates cum iu- nihilominus etiam ipfi Abbates cum iurifdictione folita finitores pro tempore exiftentes deputati forent ingredi,
rifdictione fo & confueta ceteris Abbatibus vocari , & illis perDefini- ac cum ipfis Monialibus conuerfari nequirent , ac ele-
lita.
tores in primo celebrando Capitulo pro Monachorum ctiones Prælatorum , & Superiorum eorumdem , rite &
in eis exiftentium faciliori fuftentatione ; & nediuinus fine ambitione ac corruptela celebrarentur,nec in huiuf-
cultus in eis negligatur bona aliqua ex d. monafterio Se- modi electionibus libertas quoquo modo directe vel in-
ptimi per ipfos Ciftelli & Bonifolatij Prælatos ad inftar directe impediretur, fed vnicuique animi fui fententiam
aliorum Prælatorum eiufdem Congregationis regenda exprimere liceret robur Apoftolicæ confirmationis adii-
& gubernanda affignare debeant ; Ac eifdem monafteriis cimus.
Definitores
Ciftelli & Bonifolatij , idem pro tempore exiftens Abbas §. 35. Poftremo dictis Definitoribus , creandi tres ti-
poffint in v
dicti monafterij Septimi in fpiritualibus tantum præeffe, tulos Abbatiales ex vnaquaque prouincia pro illis di- naquaque
& in Septimi huiufmodi monafterio refidere teneatur. ftribuendis inter fenes effectos & inhabiles ob maturam prouincia
Prior Mori- §. 31. Liceatque Priori nunc & pro tempore exiftenti eorum ætatem nominandos quorumdam locorum anne- creace tres tit:
Abbatiales.
mundititulo monafterij Morimundi eiufdem Congregat. cuius titu- xorum aliis monafteriis maioribus dicta Congregatio-
Abbatis vta- lus Abbatialis per bonorum illius menfæ abbatialis per nis . Et Abbates titulares huiufmodi, priuilegiis aliorum
tur.
piæ mem.Piú Papa IV. et am prædeceff. noftrú hofpitali Abbatum gaudeant , fed voce Capitularem non habeant,
maiori Mediolan. fuppreffo d. titulo Abbacali applicatæ & locum fuum teneant poft Prælatum illius loci in quo
feparationem à menfa monachis affignata factam vacat, refederint , & feruitus, ac honor debitus illis exhibeatur.
& in quo ftudium exiftit , ac in co Nouitij ab Abbate De quibus titulis Abbatialibus vnus feruetur, & detur
benedicendi ad profeffionein admittuntur titulo Ab- illi, qui fuerit electus Vifitator maior dictarum prouin-
batis monachorum fui monafterij & fuæ menfæ vti ciarum , qui Vifitatoris, non tituli Abbatialis, fed Vifitas
Apoftolica auctoritate tenore præfentium ftatuimus & toriatus caufa & refpectu ad Capitulum accedat ficur
ordinamus. antea, abfque tamen focio difcreto, fed tantum retineat
Confitutiones §. 3 2.Ad hæc literis piæ mem. Alexandri Sexti,& Leo- huiufmodi dignitatem maioris honoris caufa,& ad con- Impofi povă
Alex.VI . nis, ac Iulij Secundi , per quas inter alia voluerunt quod feruandum dicti Ordinis decus , licentiam & facultatem petui filent
Jul.11 . confir- Monachus profeffus vnius monafterij , intelligatur pro- concedimus ac impartimur. circa quafio-
mantur. nesomnes,non
felfus aliorum monafteriorum dicta Congregationis & 5.36. Decernentes quod caufarum feu quæftionum & detegendas it
profeffus vnius prouinciæ non poffit ad aliam prouin- differentiarum quæ non fuerint mote in nouiffima vifi- futuro capit:
Na 4 tatione,
IVS S S
428 GREGOR DECIMV TERTIV .
tatione, de mandato præfati Ioannis Epifcopi & Cardi- Congregationem iftorum Fratrum tempore Clems
nalis, Apoftolica tamen auctoritate per Præfidentem di-
VII. inftitutam, approbauit ipfe , & nonnullapro
&
tæ Congregationis facta , & in proximo futuro Capi-
tulo non deregentur,& iuftificatæ non fuerint, nulla in eius gubernio ftatuit vt fupra ineius conftit.3 5.
pofterum actio habeatur , fed de eis ac rebus elapfis an- In fuprema. vbi plene, notaui de his Fratribus,
nis præteritis cenferi impofitum perpetuum filentium & remiffue de toto Ordine Sancti Francifci.
ad effectum poft celebrationem Capituli proxime futuri Hanc autem conftitutionem declarauit Clem.VIII.inf.
nemini liceat impropetare alicui defectus præteritos
in eius conft.45 . Pro iniuncti. Vlera quam , vide etiam
verbo vel in fcriptis, fub pœna excommunicationis latæ
conft.3 1. Pauli V. Poftulat.
fententiæ, à qua nonnifi per Sedem prædictam , & præ-
PAPA XIII Edita An. D.
terquam in mortis articulo abfolui poffit, & priuationis GREGORIVS
. 1579.
vtriufque vocis per decennium ; quæ vero cognita fue- Adperpetuam rei memoriam.
forfan CO- Vm illius vicem , meritis licet minime fuffraganti- Exordinum.
gnofcentur & &c punientur , in proximo Capitulo obfer- bus, geramusin terris , qui pacem in terras intulit,
uentur, fed nulli liceat eas alteri improperare fub eifdem caritatemque ad inuicem præ ceteris omnibus eius fide-
pœnis teneanturque Prælati intimare Monachis fuis, vt libus præcipit , officij noftri debitam profequimurjactio-
i quis aliquam aduerfus quempiam habeat querelam, nem, fi regularium perfonarum, quæ relicto fæculo , fub
notificet Capitulo proxime celebrando , alioquin am- fuaui voluntariæ paupertatis iugo,Dei obfequio fe dedi-
plius non audiantur, & filentium imponatur,fub eifdem carunt, pro commiffo nobis officio, concordiæ, ac quieti
pœnis, finito Capitulo ordinario. confulere cupientes, pacem & charitatem inter ipfos in-
Deputatio §. 37. Quocirca dilectis filiis Curiæ caufarum Came- ducere , inductamque confouere , & quæ iis contraria
executorum ræ Apoftolicæ generali Auditori , & Venerabilium fra- funt, falcevigilantiæ paftoralis ad radicem pofita, prout
bus bulla. trum noftrorum Mediolanen. ac Floren. Archiepifcopo- rerum & temporum qualitas requirit, quantum nobis
rum, in fpiritualibus Vicariis generalibus , per Apoftoli- ex alto conceditur, totis viribus curamus.
ca fcripta mandamus , quatenus ipfi, vel duo aut vnus §. 1. Sanelicet alias per fel. record. Clem.VII. præde- ClemVII.ap
corum, per fe vel alium feu alios, præfentes literas , & in cefforem noftrum multa ad quietum & tranquillum ſta- probauis ifta
Congreg. Re-
eis contenta quæcumque,vbi & quando expedierit folé- tum pertinentia dilectorum filiorum profefforum Or- formatori &
niter publicantes, faciant eafdem præfentes literas, & in dinis Fratrum Minorum S. Francifci de ftrictiori Obfer- nönullas edi-
eis contenta quæcumque inuiolabiliter obferuari, con- uantia Reformatorum nuncupatorum ( vt qui Regulam dit ordinatio-
nes in confl
tradictores per cenfuram Ecclefiafticam appellatione ipfam Beati Francifci pure & plene iuxta illius literam, de qua in
poftpofita compefcendo. & declarationes Nicolai Tertij , ac Clementis Quinti rubr
Derogatio co- § . 38. Non obftantibus fimilis mem. Bonifacij Papa Romanorum Pontificum prædecefforum noftrorum , vt
trariorum. Octaui pariter prædecefforis noftri , illa præfertim qua veri Beati Francifci filij & alumni obferuare contendant)
inter alia cauetur, ne quis extra fuas ciuitatem & diœce- edita & ftatuta fuerint, vt in literis Clementis V II. fub
fim , nifi in certis exceptis cafibus, & in illis vltra vnam DatumRomæ apud S. Petrum 16. Kal. Decembris , Pon-
dietam à fine fuæ diœcefis ad iudicium euocetur , feu ne tificatus fui anno nono, latius continetur.
Iudices à Sede prædicta deputati extra ciuitatem & diœ- §. 2. Nihilominus quidam ex Reformatis fupradictis Fratres de
Obferuantia
cefim in quibus deputati fuerint contra quofcumque nobis detulerunt , quod ipfis Reformatis , quamplures illos defuper
procedere , aut alij vel aliis vices fuas committere au-
perturbationes,damnaque non mediocria à dilectis filiis moleftabant.
deant vel præfumant , & de duabus dietis in Concilio Fratribus Minoribus de Obferuantia nuncupatis , ſub
generali edita, dummodo vltra duas dietas aliquis aucto-
quibufdam prætextibus,etiam contra dictarum literarum
ritate præfentium ad iudicium non trahatur, ac aliis con-
Clem. VII. formam, inferebantur.
ftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis, necnon Or- §. 3. Nos igitur corumdem Fratrum Reformatorum His ideo Pot.
aliqua addit
dinis, & monafteriorum , ac locorum huiufmodi , iura- nuncupatorum quieti & indemnitati, eiufdemque Ordi- circa.
mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate nis profperitati ac propagationi confulere volentes, Ve-
alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis nerabilibus fratribus noftris S. R. E. Cardinalibus fuper
quoque , indultis & literis Apoftolicis Ordini & mona- caufis Epifcoporum & Regularium deputatis, atque etia
fteriis, ac locis prædictis, illorumque Abbatibus, Priori- eiufdem Ordinis prædicti Protectori, caufam huiufmodi
bus, Prælatis , ac aliis Superioribus & perfonis quibuf- audiendam & cognofcendam commifimus. Qui re ma-
cumque tenoribus & formis, ac cum quibufuis etiam de- ture difcuffa, necnon quorum intereft, aut intererat par-
rogatoriarum derogatoriis , aliifque efficacioribus & ef-
tibus auditis , literifque Clementis Septimi prædictis
ficaciffimis ac infolitis claufulis , necnon irritantibus &
plene confideratis , nobis retulerunt , quæ reformatio
aliis decretis , in genere vel in fpecie, ac alias in contra-
nem huiufmodi magis profpere dirigere vifa funt. Qua-
rium quomodolibet conceffis , ac etiam iteratis vicibus re de corumdem Cardinalium confilio , literis Clemen-
approbatis & innouatis ; quibus omnibus etiamfi de illistis Septimi prædictis addenda quædam decernimus.
corumque totis tenoribus fpecialis, fpecifica, expreffa & §. 4. Itaque volumus & Apoftolica auctoritate ftatui- Nouitiorum
profeffionem.
indiuidua, non autem per claufulas generales idem im- inus & ordinamus , vt Nouitij Reformatorum præfen-
portantes mentio, feu quæuis alia expreffio habenda,aut tes & futuri annum continuum inter dictos Reformatos
aliqua alia exquifita forma ad hoc feruanda foret , illis agant , ad deliberandum an inter Reformatos prædictos
alias in fuo robore permanfuris, hac vice dumtaxat fpe- permanere velint à die ingreffus in Cuftodias , feu loca
cialiter & expreffe derogamus,contrariis quibufcumque, Reformatorum.Si vero in familia Fratrum de Obferuan-
aut fi aliquibus communiter vel diuifim ab eadem fit Se- tia profeffionem emiferint, & ad Reformatos de ſtrictiori
de indultum, quod interdici , fufpendi, vel excommuni- Obferuantia tranfierint , vel in futurum tranfire volue-
cari non poffint per literas Apoftolicas non facientes rint , habeant itidem annum continuum à die ingreffus
plenam & expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto ad deliberandum , an remanere in hac ſtrictiori Öbfer-
huiufinodi memtionem , & qualibet alia dicta Sedis in- uantia voluerint. Eorum receff
dulgentia , generali vel fpeciali cuiufcumque tenoris §. 5. Poft præfentium autem noftrarum publicatio- poft profefion
exiftat, per quam præfentibus non expreffam, vel totali- nem , & dictum annum completum , declaramus prædi- nem.
ter non infertam , effectus huiufmodi gratiæ impediri tos profeffos extra Reformatos, haberi vt profeffos in-
valeat quomodolibet vel differri , & de qua cuiufque ter cuftodias Reformatorum , nec ipfos, ficut nec alios
toto tenore habenda fit in noftris literis mentio fpe- inter eafdem cuftodias profeffos,ab iis,fine fpeciali Apo-
cialis . Nulli ergo, &c. ftolicæ Sedis licentia, recedere poffe, fine Apoftafiæ no-
D.P. An.7.
Datum Romæ apud Sanctum Marcum, anno Incarna- ta. Quo etiam anno peracto, tam Nouitios in Cuftodiis
21.May.
tionis Dominicæ 1578. decimo Kal. Iunij, Pontificatus expreffe profeffos , quam profeffos in Familia, & in Cu-
noftri anno 7.
ftodiis annum continuum agentes , volumus ad puram
LX. & plenam Regulæ S.Francifci Obferuantiam,iuxtaipfius
Ordinationes pro bono regimine Fratrum Mino- literam, ac Nicolai Tertij , & Clementis Quinti Roma-
tioris Obferuantiæ.
tum S.Francifci ftri& norum Pontificum declarationes, & Clementis Septimi
Literas
literas prædictas teneri ; nec ab ea , Reformatorumque Sedem Apoftolicam , & ad totius Ordinis Protectorem ,
ipforum obedientia recedere , minufque à Reformatis & pro prædicatione ire, ac fratres fuos mittere, fed cau-
ipfis expelli valeant , nifi incorrigibiles , iuxta antiqua fa manendi de familia in locis Ordinis extra Reforma-
corum inftituta hactenus obferuata, & nifi qui ad Capuc- tos , pro ftudio vel alia caufa , nullo modo Cuftodes vel
cinos tranfeundi licentiam in fcriptis, iuxta Pauli III. & Cuftodia mittere , vel licentiam dare , nec fratres ire vel
Iulij Tertij literas , à proprio Cuftode obtinuerint. manere , nec Prælati Ordinis eos recipere vel retinere
Cuftodis mu- §. 6. Liberum vero fit eidem Cuftodi , etiam nullo poffint.
nus inrecipie- Miniftri Prouincialis , vel aliorum fuorum Prælatorum S. 11. Capitula Cuftodialia fingulis annis in propriis Capitula cu-
disNonitis
Fratribus de habito vel requifito confenfu vel licentia, nulloque cum Cuftodia locis diftincte, & non extra cuftodiam per Re- odialia fin-
Obferuantia. iifdem verbo facto , per fe vel alium iuxta Tridentini formatos , quando , & vbi per proprium Cuftodem , vel gulisannis in
locis cuftodia
Concilij formam, atque Ordinis confuetudinem, Noui- Cuftodiam fuerit conftitutum ,fiant, cant tamen & ipfi ad electionem
tios, necnon & Fratres Ordinis prædicti de Obferuantia, Reformati ad Capitula etiam prouincialia, vt in dictis li- Cuftodis fieri
tam propriæ quam alienæ Prouinciæ reformandos , ad teris Clementis Septimi ftatuitur , & in illis vocem non debeam.
Ordinem ac profeffionem & reformationem pro fua actiuam tantum,fed paffiuam pofthac habeant.Huiufmo-
Cuftodia , abfque vllo penitus impedimento,de confilio di autem Cuftodiarum Capitulis , folus Cuftos qui crit
tamen & confenfu Fratrum illius loci, pro quo recipiun- pro tempore , vel eo decedente Commiffarius Cuftodia,
tur admittere. vel ipfe Generalis Minifter, fi perfonaliter tantum inter-
Loca Refor §. 7. Tencantur autem Minifter Prouincialis , vel illo effe volucrit , præfidere pofthac valeat.
matisaffigna abfente Præfidens Capituli vel Congregationis & De §. 12. In iis autem Capitulis vnaquæque Reformato- Capitulopra-
extat etiam finitores in Capitulis & Congregationibus Prouinciarum Cuftodia plenam & abfolutam habeat poteftatem
da. Adhoc effepoffint Cu-
ftos, vel eo
conft Clem. libus, quando familiæ mutari folent , ad petitionem di- quæcumque ftatuta & ordinationes , dummodo contra mortuo Com-
VII. cit. in &torum Reformatorum , alia etiam Prouinciæ loca fiue Deum , animam, ac regulam, & decreta Concilij Triden- miffarius, vel
rubr.
Monafteria, alias Reformatorum locis, quantum ficri po- tini non fint,iuxta literas Clementis Septimi prædictas, ipfe Minifter
terit contigua vel commoda , iuxta eiufdem Clementis condendi & ftatuendi, nec in eo per Miniftros generales generalis fra-
Septimi literas, dare & affignare , & Prioribus corum lo- vel prouinciales , vel corum Commiffarios, aut alios di- uantia.
rũ de obfer
cis addere ; nec Fratrum Reformatorum paucitatem, (du- ti Ordinis Prælatos quomodolibet impediri valeat. Ele-
modo ad decem Fratres recipiendos fint idonea , vel ctione Cuftodum per Reformatos ad triennium facta, Cuftodes ad
breui tempore in ea illos introduci poffe fperandum fit) Cuftodes per fe , vel per literas in fignum humilitatis triennium eli-
nec aliam quampiam excufationem quo minus id fa- confirmationem tantum infra menfem petere teneantur gantur,onem cố-
firmati
ciant , obiicere poffint. à Miniftro prouinciali , quandocumque ftatim facto expetant à Mi-
Minifler Ge- §. 8. Generalis Miniſter dictorum Fratrum de Obfer- hibendam . Poffint autem Cuftodes, etiam dum expecta- nitro prouin-
neralisFratru uantia tantum, minime autem Prouincialis , fiue alij,ditur, & antequam petatur confirmatio prædicta, cum ple- ciali.
de Obferuatia & torum Fratrum de Obferuantia Prælati aut Commiffa- na auctoritate libere officio fuo fungi, quod fi confirma-
no alij, fa-
cultatem ha rij, in dictos Fratres Reformatos, fiue illorum Cuftodias tionem huiufmodi intra tres dies non obtinuerint, à Se-
bet, vfutandi iurifdictionem , vifitandique & corrigendi facultatem, de Apoftolica ipfo facto tenore præfentium confirmati
corrigendi fiue per feipfum , fiue per eiufdem Ordinis, etiam aliene cenfeantur. Guardiani vero in Capitulis clecti , vel à Cu
Reformates cuftodia reformatos ipfos habeat ; minime tamen poffit ftodibus inftituti , à Miniftro, vel alio quopiam confir
vt hic.
aliquem ad Prælationem vel officia , etiam in Cuftodia mari deinceps non egeant, fed eorum inftitutio,in Capi-
Tuvideconft promouere, aut correctionis, vel quouis prætextu, ftatu tulis vel extra ab ipfis Cuftodibus facta fufficiat. Cuftos
21. tul
Pof Paul
at. . V. tis, cenfuris, cafibus , referuationibus propriis vel Ordi- pro tempore electus vel eligendus in fuo officio à prima
dinis, Reformatos fubiugare, aut Cuftodia, Cuftodis,vel electione continuet ad triennium,videlicet vfque ad Ca-
Fratrum Reformatorum refpectiue poteftatem , faculta- pitulum Cuftodiale , fiue citra, fiue vltia triennium fiat,
tem, immunitatem , conceffiones, gratias, ftatuta, & pa- abfque eo , quod fingulis annis rurfus eligatur. Cuftodis
cem , quouis prætextu, modo, & quæfito colore, directe autem fuccefforis electio à Cuftode prædeceffore, Guar-
vel indirecte annullare , fufpendere, arctare, alterare, im- dianis, & Difcretis locorum Cuftodia fiat, fi tamen etiam
mutare, impedire, contrafacere, aut inquietate; nec etiain intra triennium in fingulis annalibus Capitulis vniuer-
de propria corum Cuftodia', domibufque & locis , nifi fitati electorum videretur cuftodem minime idoneum .
pro aliarum cuftodiarum dicta vifitatione, dictos Refor- effe,& vniuerfitati Reformatorum non vtilem,alium fibi
matos, vel eorum aliquem amouere , extrahere, mittere, Cuftodem ex regulæ ipfius præfcripto eligere poffint &
vel transferre, nec illos ad quafcumque alias partes,Pro- teneantur.
uincias vel Cuftodias & alia propriæ ipforummet Cu- §. 13. Ipfo autem Cuftode decedente , alius Cuftos Calode dece
ftodia loca, etiam fub fpecie prædicationis, mittere, col- extra Capitulum pofthac non eligatur , fed aliquis erit Commiffarius
dente, eligatur
locare, vel retinere , nifi prout in fingularum Cuftodia- cuftodia Commiflarius , vfque ad proximum Capitu- vfque ad Ca-
rum Capitulis, vel ab ipfo Cuftode fuerit ordinatum, lolum cuftodiale , prout Reformati in fuis Capitulis ordi- pitulum Cu-
ftodiale.
caque huiufinodi eifdem Reformatis fuerint affignata, & nauerint.
multo minus ad Reformatorum vel Cuftodiarum loca §. 14.Poteftatem vero eamde habeant finguli Cuftodes Custodam fa
non Reformatos , etiam Nouitios , vel Monialium confef- infuas cuftodias , & fratres, quam Miniftri prouinciales cultates:
fores,aut alios quofcumque etiam reformandos à Refor- in fuas prouincias, & fratres habent,tam ex vigore regu-
matis non receptos mittere, aut in eifdem collocare vel læ , quam ex Romanorum Pontificum conceffis gratiis,
retinere. dummodo huiufmodi ftrictiori Obferuantiæ reforma-
Reformati no §. 9. Nec etiam Reformati ipfi aliquem prædictorum torum non fint contrariæ. Præfertim vero cuftodes
retineant
quem re- non reformandum recipere , vel ad conuiuendum , fiue poffint loca ipfa iuxta corum exigentiam refarcire & au-
nonali-
formandum de familia in corum locis retinere vllo modo poffint,ex- gere locis que Guardianum habere non folent , ipfum
nifi Lectores ceptis lectoribus à Prælatis ipforum licentiatis , propriæ Guardianum in Capitulis cuftodialibus conftituere,& in
Predicato Cuftodiæ neceffariis. Qui tamen in Cuftodia vocem eifdem capitulis , fiue prout in illis fuerit ordinatum ,
Tum fuo- actiuam vel paffiuam habere non poffint, fed illa ad Re- prædicatores & confeffarios fæcularium , feruata forma
rum licentia, formatos tantum in Cuftodia pertineat ; exceptis quo- Concilij Tridentini examinare & approbare , & illis of-
que opportunis Prædicatoribus fimiliter licentiatis, vel ficium prædicationis,& confeffionum audiendarum con-
impetratis , & hæc pro tempore tantum neceffitatis, fed cedere , & ad illa promouere, atque à cafibus & cenfuris,
fine confenfu Cuftodis in fcriptis, non poffint quicum- Prælatis Ordinis referuatis & referuandis, per fe abfol-
Cufos poteft que dicti Ordinis Prælati, fratres non Reformatos in au- uere, vel per alium abfolui curare , cos quoque, qui ido-
muterefratres ditorijs ad ipforum locorum confines, iuxta morem Or- gei funt , pro fuo arbitrio ad facros ordines recipiendos
etiam ad loca dinis pertinentibus ad prædicandum , nec eifdem con- approbare & mittere.
extra caflo- finibus quofcumque fratres ad eleemofynas colligen.de-
materizRefor §. 15. Volumus tamen , quod fi in capitulis generali- Conflit. non
dias pro ne- ftinare . bus conftitutiones aliquæ vel decreta,præfentibus literis cotraria huic
Reformat.fer-
gous neceffa- §. 10. Pro neceffarii autem negociis & aliis piis cau- & huic Oobferuantiæ ftrictiori non contraria, fed quæ ueritu entrr:
s
u s
carfis.us fi s , po ff int Cu ft odes ad q u æcumque Or di nis , & al iorum magis ei fauere videantur , ordinata fuerint, Reformati
loca, etiam extra Reformat Cuftodias , maxime ad ea obferuare omnino teneantur.
orum
5.16.Que
1
TIVS
RIVS VSTER
430 GREGO DECIM .
Veftes nonde-
§. 16. Quo vero ad veftitum induantur prædicti Re- , aliifque conftitutionibus & ordinationibus Apoftolicis
jignantur,
formati vilioribus indumentis , & defpecto colore, & quibufcumque , dictique Ordinis ftatutis, confuetudi-
poffint ca repetiarefecundum B. Francifci regulam. nibus , priuilegiis , indultis, & literis Apoftolicis , etiam
Conftit.Clem. §. 17. Literas vero prædictas Clementis Septimi, qua- iuramento, confirmatione Apoftolica , vel quauis firmi-
VII. in ceteris tenus fupradictis non aduerfentur, auctoritate Apofto- tate etiam roboratis , etiam in forma Breuis, vel quibuf-
approbatur. lica tenore præfentium confirmamus , illifque perpetuæ cumque verborum formis , folemnitatibus , claufulis
firmitatis, robur adiicimus. etiam infolitis,& quantumcumque fortiffimis dicto Or-
Clauf.prafer- §. 18. Decernentes præfentes literas nullo vmquam dini, vel quibufcumque Prælatis eiufdemin contrarium
natiua.
tempore , de fubreptionis vel obreptionis vitio, feu in- conceffis, approbatis, & innouatis,&in futurum conce-
tentionis noftræ defectu, etiam ex eo quod omnes inter- dendis, approbandis, & innouandis, etiain fi talia forent,
effe habentes , vel fratres de Obferuantia prædicti , aut quod pro illorum fufficienti derogatione,de illis, eorum-
quicumque alij vocati non fuerint, notari, argui,feu im- que totis tenoribus fpecialis & expreffa , ac de verbo ad
pugnari , aut fub quibufuis reuocationibus, fufpenfio- verbum , non autem per claufulas generales mentio ha-
nibus , limitationibus , aut aliis contrariis difpofitioni- benda foret. Quibus omnibus corum tenores , ac fi de
bus, etiam ab eadem Sede Apoftolica emanatis, & in po- verbo ad verbum præfentibus infererentur , pro plene &
fteru emanandis comprehendi poffe , fed illas pro omni- fufficienter expreffis habentes , illis alias in fuo robore
bus & fingulis prædictorum Reformatorum cuftodiis, permanfuris , hac vice dumtaxat fpecialiter & expreffe
cuftodibus & fratribus Reformatis, præfentibus & futu- derogamus , ceterifque contrariis quibufcumque. Aut fi
ris,femper validas, & efficaces exiftere,fuofque plenarios, aliquibus communiter vel diuifim ab eadem fit Sede in-
& integros effectus fortiri debere. dultum , quod interdici , fufpendi , vel excommunicari
Claufula fu- §. 19. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- non poffint per literas Apoftolicas non facientes plenam
blata. rios quauis auctoritate fungentes, etiam caufarum Pala- & expreffam, ac de verbo ad verbum de indulto huiuf-
tij Apoftolici Auditores, ac S.R.E.Cardinales, fublata eis modi mentionem .
& corum cuilibet quauis aliter iudicandi & interpretan- §. 22. Ceterum quia difficile foret præfentes literas Fides tran-
di facultate & auctoritate , vbique iudicari ac definiri noftras & literas Clementis VII . prædecefforis noftri, di- fumptorum.
debere , necnon irritum & inane , fi fecus fuper his à cis Reformatis,vt præfertur, conceflas, ad fingula quæ-
quoquam quauis auctoritate fcienter vel ignoranter conque loca, vbi neceffe fuerit, deferri , volumus & auctori-
tigerit attentari. Diftrictius inhibentes generali & pro- tate Apoftolica decernimus, quod tranfumptis præfentiú
uincialibus miniftris dictorum Fratrum de Obferuan - literarum , & tranfumptis dictarum literarum Clementis
tia nuncupatorum , & eorum Commiffariis nunc &in Septimi , etiam impreffis , figillo alicuius in dignitate
perpetuum pro tempore exiftentibus , & illorum genera- Ecclefiaftica conftituti munitis, & manu Notarij publici
fibus & prouincialibus Capitulis , perfonifque quibuf- fubfcriptis , eadem fides tàm in iudicio quàm extra illud
cumque in illis congregandis,ac omnibus & quibufcum- vbilibet adhibeatur , quæ ipfis originalibus literis adhi-
cumque quos præmifla concernunt, aut in pofterum beretur, fi forent exhibitæ vel oftenfe.
quomodolibet concernent, & quibufuis aliis cuiufcum- Datum Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Pif D.P An.8 ..
3.Iunij
que dignitatis, ftatus , gradus, ordinis , & conditionis catoris , die tertia Iunij , millefimo quingentefimo fe-
fuerint , ne fub indignationis noftræ, & excommunica- ptuagefimo feptuagefimo nono , Pontificatus noftri an-
tionis latæ fententiæ eo ipfo fi contrafecerint incurren- no octauo.
dæ pœnis, Reformatos prædictos,illorumque Cuftodias,
Cuftodes,Difcretos, Officiales, & Fratres, aut alios quof-
cumque , quos præmiffa quomodolibet concernunt, aut Inftitutio Archiconfraternitatis Pietatis Carce- LVI.
in pofterum concernent , quominus prædictis omnibus ratorum in Alma Vrbe, ad eos vifitandos, con-
& fingulis pacifice fruantur, feu prædicta omnia, & fin- folandos , & adiuuandos.Cum Indulgentiarum
gula fuum debitum fortiantur effectum impedire, retar- conceffione.
dare, aut perturbare audeant , vel præfumant.
Executorů de- §. 20. Quocirca Venerabilibus fratribus Archiepifco- Alias indulgentias conceffit hic idem Pontifex, fed
putatio fa po Mediolanenfi , & Epifcopo Laudenfi, ac dilecto filio
cultates. eius bullas prætermifi, quia Paulus V. nouam de-
Curiæ caufarum Cameræ Apoftolicæ generali Auditori,
necnon vniuerfis & fingulis Patriarchis, Archiepifcopis, Super difpofitionem fecit mox publicandam,
Epifcopis, & Ecclefiarum Prælatis, ac quibufcumque in quam formatam vidi fub die decima Martij
dignitate Ecclefiaftica conftitutis per præfentes manda- 1608. Et circa facultatem alias Confraternita-
mus , quatenus ipfi , vel duo aut vnus eorum, per fe vel tes aggregandi , formam nouam tradidit Cle-
alium, feu alios præfentes literas, & in eis contenta quæ-
mens Octauus in conft. 115. Quæcumque.
cumque, vbi & quando opus fuerit, ac quotiés pro par-
te fratrum Reformatorum prædictorum defuper fuerint Eidem Archiconfraternitati, nonnulla priuilegia, quo ad
requifiti folemniter publicantes , illifque in præmiffis Carcerum Vrbis vifitationem, & condemnatorum ad
omnibus & fingulis , iuxta præfentium continentiam & Triremes prouifionem, & vnius carcerati fingulis an-
tenorcin, pacifice frui & gaudere. Non permittentes eos nis liberationem , conceffit Sixtus V. in conft.97 . Ex
defuper per Miniftrum generalem , aliiofque prædictos debito. Et poftremo annuum fubfidium ad liberandos
pauperes pro debito ciuili carceratos , eidem commi-
quomodolibet indebite moleftari . Contradictores quof-
libet ac rebelles , & præmiffis non parentes, per fenten- fit die 30. Iulij 1590. in altera eius conftit. quam hic
tias,cenfuras & pœnas Ecclefiafticas , aliaque opportuna indicaffe fufficiat.
juris & facti remedia,omni appellatione poftpofita com- GREGORIVS EPISCO PV S, Edita An . D
pefcendo ; necnon legitimis fuper his habendis feruatis 1579.
1 Seruus Seruorum Dei.Ad perpetuam rei memoriam.
pro ceffibus,illos fententias, céluras & pœnas prædictas
Ij
incurriffe
grauando ;declarando, illafque
inuocato etiam etiam
ad hoc, iteratis
fi opus vicibus
fuerit, ag- Dj Patris Altiffimi , qui antequam ineffabili pietatis Prooemium.
auxilio & charitatis fuæ exuberantia , pro peccatorum no-
brachij fecularis. ftrorum expiatione, acerbiffimum Crucis tormentum fu-
Clanfula de- § 21. Non obftantibus conftitutionibus & ordinatio- biret , opera pietatis & charitatis huiufmodi fidelibus
regal. nibus Apoftolicis , præfertim fel. record. Leonis X. præ- fuis inftanter commendauit, vices licet immeriti, geren-
decefforis noftri fuper vnione omnium Fratrum Mino- tes in terris, ad ea, per quæ opera ipfa vbique, præfertim
rum de Obferuantia , & nuncupatione eorumdem , & in Alma Vrbe noftra , quæ ceteris illuftre exemplar præ-
aliis in dictis literis Clementis Septimi contentis,& quæ ftare debet, ad pauperum Carceris incommodis , ac mi-
eidem Clementi placuit non obftare, necnon dicti Cle- reriis afflictoruin fubuentionem, & fpiritualem confola-
mentis Septimi literis prædictis pro Reformatis, & Bo- tionem valeant propagari, libenter intendimus, & ad id
nifacij Octaui de vna , & Concilij generalis de duabus fideles quoflibet fpiritualibus muneribus , indulgentiis
dietis , dummodo quis vigore præfentium ad iudicium videlicet , & peccatorum remiffionibus inuitamus , ac
vltra tres dietas non trahatur, Bulla aurea , Mari magno, alias defuper officij noftri partes interponimus, prout
rerum
GREGORIVS DECIMVS
M TERTIV S. 431
rerum & perfonarum qualitatibus debite penfatis , con- cretifque concilij Tridentini minime contraria, nec iu-
rifdictionem , officium , & executionem Iudicum , alio-
fpicimus in Domino falubriter expedire.
a
Quid Chri- §. 1. Sane exhibita nobis nuper, pro parte quamplu- rumve miniftrorum dicta Vrbis , circa ipfos carceratos
fi
cietatem Pie- nebat.piorum
fideles, So- rium Quoddicta Vrbis
ipfi pia Chriftifidelium
atque petitio
fincera deuotione conti-
ducti, ac impedientia , & per dicta Vrbis Vicarium dicta auctori-
titis Carcera- tate approbanda ) condendi & faciendi, ac condita toties
totru in vibe de proximi fui falute iuuamineque recogitantes,acreip- quoties opus fucrit corrigendi , mutandi , alterandi, &
ad pia cum fa comperientes, diuerfosin dies in dicta Vrbe varias ob alia de nouo faciendi.
eis opera ex caufas carceratos,tempore eorum carcerationis,tamquam §. 4. Necnon quemlibet dicte Vrbis carcerem , non Carceres non
ercenda infti- ab amicis, propriifque confanguineis derelictos, vel illis
tuere prope tamen eis loca, quæ Secreta dicuntur,nifi permiffu ludi- fecretos in-
fuerint Papa in eadem Vrbe carentes , & præcipue extraneos diuerfa- cum , toties quoties , eis & corum cuilibet vifum fuerit trandi, & cit
accedente li- rum Orbis Chriftiani Nationum, quorum maxima in ca- ad effectum præmiffum ingrediendi , & in eo ad tempus carcerasisira-
centia.
dem Vrbe , tam pro locis fanctis dicta Vrbis vifitandis, beneuifum præmiffa opera exercendo commorandi , li- ritatem sm-
quàm etiam variis negociis apud nos , Sanctamque Se- centiam eifdem auctoritate & tenore etiam perpetuo paritur.
dem Apoftolicam , & alias peragendis commorari folet, concedimus.Diftrictius præcipientes, & mandantes cui-
copia qui illis in fuis neceffitatibus tam fpiritualibus uis dicta Vrbis carceris cuftodi , & quibufcumque aliis
quàm temporalibus fubueniant, corumque caufas, & li- perfonis , cuiufcumque ftatus, gradus , conditionis , &
berationem procurent, in varios miferrimofque incidere præeminentiæ exiftentibus , vt eifdem confratribus, &
cafus. Vnde, vt his cafibus, infortuniis, & calamitatibus & ab eis conftitutis quemuis dicta Vrbis , & illius Burgi
in futurum remedium aliquod falubre adhiberi poffit, carcerem non tamen Secretum , toties quoties fuerit re-
præfati Chriftifideles vnam vtriufque fexus Chriftifide- quifitus, ingredi permittat.
lium fub denominatione Pietatis Carceratorum Archi- §. 5. Et infuper cupientes , vt Chrifti fideles, eo li- Indulgentias
confraternitatem in eadem Vrbe, ac quodam ad id con- bentius dictam Archiconfraternitatem ingrediantur , & Confratribus
elargitur.
gruo & decenti loco , fub noftra & dicte Sedis benepla- piis operibus huiufmodi intendant , quo ex hoc dono
Cito inftituendam propofuerunt , cuius Confratrum pro cœleftis gratia fe vberius refectos effe cognouerint , de quoad hoc
tempore exiftentium præcipuum fitinftitutum, paupe- omnipotentis DEI mifericordia , ac Beatorum Petri, & vide bullam
SD.N. Pauli
res in quouis Carcere dicta Vrbis , tàm pro ciuili quàm Pauli Apoftolorum eius auctoritate confifi , omnibus , & V.citan, rube,
pro criminali caufis, pro tempore detentos , quibus cum fingulis vtriufque fexus Chriftifidelibus, qui dictam Ar-
colloqui permiffum fit , omni cum humanitate & chari- chiconfraternitatem pro tempore ingredientur, die co-
tate, ac fpirituali confolatione per ipfos ordinatim virum ingreffus , fi tunc vere pœnitentes & confeffi San-
fitare, & ad patientiam in fuis aduerfitatibus fortiter & tiffimum Euchariftiae Sacramentum fumpferint , ac in
animofe pro CHRISTO habendam , necnon confeffio- cuiuflibet eorum mortis articulo, fi etiam vere pœniten-
nem facramentalem corum peccatorum faciendam ex- tes & confeffi , Sanctiffimum nomen IESV ore vel corde
hortari & confolati , eleemofynifque pauperibus fubue- inuocauerint, necnon eifdem confratribus fimilicer vere
nire , & qui ex eifdem Confratribus facerdotes , & ad pœnitentibus, & confeffis, qui prima quaque die Domi-
confeffiones audiendas approlati fuerint , eorumdem nica menfis Sanctiffimum Euchariftiæ Sacramentum
carceratorum confeffiones audire , ipfifque carceratis huiufmodi fumpferint, plenariam omnium peccatorum
diuerfos fpirituales libros , in quibus legendis, & legere fuorum Indulgentiam, & remiffionem, auctoritate & te-
ignorantes alios legentes audiendis, occupentur, elargi- nore prædictis, mifericorditer in Domino concedimus:
ri ; ac vt eifdem carceratis, Dominicis & aliis diebus Fe- Præterea eifdem confratribus , quoties fe inuicem ag-
ftiuis de præcepto Ecclefiæ feruari folitis, vbi Dei con- gregauerint , eleemofynam elargiti fuerint, ipfos carce-
ciones , & exhortationes fiant, & his præcipue diebus, ratos vifitauerint, & circa eos aliqua alia pia opera exer-
ipfi carcerati ab illicitis ludis , blafphemiis , aliifque cuerint, centum diesde eis iniunctis,feu alias quomodo-
Chriftiana pietate indignis abftineant , ad Dei laudem, litet debitis pœnitentiis , auctoritate , & tenore prædi-
ipforumque carceratorum fpiritualem confolationem etis etiam mifericorditer in Domino relaxamus.
procurare, pacemque & concordiam inter ipfos carcera- 5. 6. Poftremo ipfis confratribus,vt quafcumque alias 4's Cofra
fimilil us ternitates ag-
tos, & eoruminimicos inire & componere, aliaque pie- fimiles confraternitates , vbique locorum pro
gregandi
tatis opera circa eofdem carceratos indies occurrentia piis operibus exercendis,fub eadem denominatione Pie- Indulgentias
pro viribus exercere. Quare pro parte corumdem piorum tatis carceratorum erigendas dictae Archiconfraternitati communican-
Chriftifidelium nobis fuit humiliter fupplicatum , qua- tamquam membra capiti aggregate , ac in corum nume- di, auctorisa
tem tribuit.
tenus præmiffis annuere , ac alias defuper opportune rum, feu dependentiam recipere, illifque & earum Con- Tu viderefor
prouidere , de benignitate Apoftolica dignaremur. fratribus,in dulgentias,aliaque priuilegia, & indulta eidé matione Cle.
Hic itaq; Pot. §. 2. Nos igitur , qui honeftis petentium votis, per Archiconfraternitati per præfentes concella , prædicta 8.cit.in rubr.
d. Archicon- quæ opera pietatis & charitatis huiufmodi in dies , no- communicare , cofque de illis participes facere , libere &
fraternitatem ftris potiffimum temporibus , incrementum fufcipiant, licite valeant , eifdem auctoritate, & tenore pariter per-
erigit.
& ad ceteras nationes huiufinodi dilatentur,libenter an- petuo indulgemus.
nuimus, eaque fauoribus profequimur opportunis,pium, §. 7. Decernentes præfentes literas fub quibufcum- Clanfula prá-
rectumque eorumdem Chriftifidelium animum & volu- que reuocationibus , fufpenfionibus , & modificationi- feruatiua
tatem tam laudabili propofito, quantum cum Deo poffu- bus, fimilium indulgentiarum , etiam per nos, & fuccef-
mus, confouere & adiuuare volentes, huiufmodi füppli- fores noftros Rom.Pontifices pro tempore exiftentes fa-
cationibus inclinati , in d. Vrbe Archiconfraternitatem ctis, ac Cancellariæ Apoftolicæ regulis pro tempore edi-
Pictatis Carceratorum huiufmodi ad munera prædicta & tis, etiam in fauorem Fabricæ Bafilicæ Principis Apofto-
alia charitatis & mifericordiæ officia erga dictos carcera- , lorum de eadem Vrbe , ac Cruciatæ fanctæ, nullo vm-
tos exercenda, Apoftolica auctoritate tenore præfentium quam tempore comprehendi , fed ab illis omnino exce-
fine alicuius præiudicio , erigimus & inftituimus, eam- ptas effe, & quoties illæ emanabunt, toties in priftinum
que Archiconfraternitatem Pictatis Carceratorum deno- ac validiffimum ftatum reftitutas , & de nouo, etiam fub
minari volumus. Acilli fic erectæ & inftitutæ quæcum- data per cofdem Confratres eligenda , conceffas fore &
que bona mol ilia & immobilia, legata, relicta,& alia iu- cenferi , ac perpetuis futuris temporibus durare.
1a eidem Archiconfraternitati, tam perillius Confratres §. 8. Sicque per quofcumque Iudices & Commiffa- Claufulafub-
Lata
pro tempore exiftentes , quàm alias quafcumque perfo- rios quauis auctoritate fungentes , fublata eis, & eorum
has cuiufcumque ftatus, gradus, ordinis, & conditionis cuilibet,quauis aliter iudicandi & interpretandi faculta-
exiftentes pro tempore quomodolibet elargienda , dote & auctoritate iudicari, & definiri debere, irritum quo-
nanda , & relinquenda , auctoritate & tenore prædictis que , & inane , fi fecus fuper his à quoquam quauis au-
perpetuo applicamus & appropriamus. toritate fcienter vel ignoranter contigerit attentari.
&
Statutagicon-
§. 3. Necnon eifdem confratribus pro tempore exi- §.9.Non obftantibus conftitutionibus , & ordinatio- Clauf. derog
far !. ftentibus quæcumque ftatuta, & ordinationes,felix regi- nibus Apoftolicis, ceterifque contrariis quibufcumque.
dendsconcedit
tate Sanctio pœ-
men & profperum ftatum , Archiconfraternitatis, ac pia §. 10. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- nalis .
opera huiufmodi , circa eofdem carceratos, vt præfertur, ginam noftræ erectionis , inftitutionis, voluntatis, ap-
exercenda , concernentia ( facris tamen canonibus , De- plicationis , appropriationis , conceffionis , præcepti,
mandati,
GREGORI
VS TERTIVS
432 DECIMVS .
mandati , relaxationis, indulti, & decreti infringere, vel Græcia,& Italia multis fæculis floruerunt , Poftea vero,
ei aufu temerario contraire. Siquis autem hoc attentare (quod nófine maximo animi noftri mærore recenfemus )
præfumpferit, indignationem omnipotentis Dei,ac bea- temporum iniuria, totiufque Orientis à dira Turcarum
torum Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe nouerit in- Tyrannide oppreffi calamitate, crebrifque ita hominum
curfurum . exigentibus culpis, exorientium fchifmatum diffenfioni-
D.P. An.8 . Datum Romæ apud Sanctum Petrum, anno Incarna- bus , Ordo illealibi penitus corruit, alibi ita fuit immi-
28. Iunij. tionis Dominicæ , millefimo quingentefimo feptuage- nutus, vt difciplina regulari laxata , charitas illa priftina
fimonono , 4. Kal. Iulij Pon . noftri anno octauo. deferbuerit,Monachique alij alio difperfi fine capite fi-
cuti oues fine paftore errauerint, in aliquibus autem ne
veftigium quidem Monaftici remanferit inftituti, mona-
LVII. Vfus altaris portatilis Religiofis Societatis IESV fteria euerfa & bona fuerint diffipata.
reftituitur , non obftante Concilij Tridentini §, 2. Cui incommodo , quod à nobis noftri Apoftola- Ideo hic Pot
pro reforma-
difpofitione , vt in eo inter miffiones quæ à tus ratio expofcit , prouidere, ipfumque Ordinem pri- tione dictior-
ftinæ dignitati, regularique obferuantiæ , quantum Do- dinis,pracipit
Superioribus de ipfis fiunt vbique in loco tuto
mino adiuuante poffumus, reftituere volentes, vt quam- fieri Capituli
Miffam celebrare , & Euchariftiam miniftrare primum in agro Domini vberes fructus maiorum fuo- eligigs Abba
tem generale
poffint. rum, & præcipue tanti Patris,& Magiftri exemplo edere & alios of-
valeant , maxime expedire duximus à Monafteriis, quæ ficiales-inha-
Alia de hac Societate notauifup. ad conft.25.Pauli in Italia, & in vtriufque Siciliæ Regnis confiftunt, quo- rendo confti-
III. Regimini. rum plagas propius infpeximus , huiufmodi Ordinis in- tutioni Innoc.
3. qua eft in
GREGORIVS PAPA XIII. ftaura tionem inchoare , ipfaque Monafteria in vnam cap.7.de Stat.
Edita An. D.
1579. Dilectisfiliis Prapofito generali, & Presbyteris Soc. IESV. Congregationem iuxta conftitutionem felicis recorda- Monac
tionis Innocentij Papæ III.prædecefforis noftri in Con-
Reftitutio de Sum altaris viatici Societati veftræ à fel. record. cilio generali editam quæ incipit, In fingulis , ac Conci-
qua in rubr.
Paulo Papa Tertio conceffum , deinde à Concilio lij Tridentini decreta redigere . Et vt hæc facilius optatú
Tridentino vniuerfe fublatum , vobis catenus reftitui- confequi poffent effectum,primum Generale Capitulum
mus, vt intermiffiones , quæ à Superioribus fiunt, pres- dicti Ordinis celebrari mandauimus , in quo Abbas ge-
byteri veftri, feruata alias forma dicta conceffionis ,Miffeneralis , qui in fingula prædicta & alia eius Ordinis Mo-
facrificium licite valeant celebrare fuper huiufmodi Al- nafteria Conuentus , & regularia loca vbicumque fub
tari vbique gentium, etiam in caftris militum,modo loca obedientia noftra, & S.R.E. illafuerint, illorumque per-
& fi communia & profana , tuta & honefta fint, & Gene- fonas abfoluta fit auctoritate præditus . Ac præterea Vifi-
ralis , aut per eum Prouinciales Præpofiti , co tum vten- tatores , Procurator generalis & alij officiales , quorum
dum fore iudicauerint . Itidemque poffint ibi prefby- electio in Capitulo generali facienda effet, in Monafterio
teri ipfi Sanctiffimum Euchariftiæ Sacramentum mini- fancti Philareti eiufdem Ordinis , Militenfis diœcefis , in
ftrare fidelibus ad illud fumendum debite præparatis . fefto Pentecoftes proxime præterito eligerentur , illo
Contrariorum §. 2. Non obftan tibus præmif fis , ac confti tution ibus prius de more indicto per dilectum filium noftrum Gui-
derogatio. & ordina tionib us Apofto licis , ceteri fque contra riis qui- felmu m tit. Sancti Laurentij in Panifperna presbyterum
bufcumque.Eadem porro fides vbique detur præfentium Cardinalem Sirletum nuncupatum , dicti apud nos Or-
exemplis,co quo folent alia in veftra Societate tranfum- dinis, Sedemque Apoftolicam Protectorem , dilecto filio
pta modo, munitis, quæ daretur ipfis præfentibus , fi ex- Paulo Abbate Monafterij Caftri Villariis Ordinis S. Be-
hiberentur vel oftenderentur . nedicti Caffinenfis dicc. Congregationis Caffinenfis,
D. P. An 8. Dat. Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Pifca- eidem Capitulo eiufdem Guilelmi Cardinalis nomine
die 1.Octobris. toris, die 1. Octobris, millefimo quingentefimo feptua- præfidente, ac in eius manibus, antequam ad electionis
gefimo nono,Pont. noftri anno octauo. negocium procederetur , per Priores & alios Monachos
Monafteriorum dicti Ordinis Sancti Bafilij præfentes,
vocemque in Capitulo generali habere debentes,profef-
LVIII. Reductio Monachorum Ordinis S.Bafilij in vnam fione regulari quæ per Monachos eiufdem Ordinis S.
Congregationem , & fub regimine vnius Ab- Bafilij emitti debet , expreffe emiſſa, In
batis, cum priuilegiorum , & gratiarum elar- §. 3. Et tamdem cum pro electionibus , vt præfertur in quo ,Capis.
Abbas Vifi-
celebrandis iamin vnum conueniffent, vocatis omnibus, tateres alij
gitione, pro dicti Ordinis reformatione.
qui voluerunt, poterunt, & debuerunt electionibus hu- Officiales ele-
Hanc reductionem approbauit etiam Clem.VIII. iufmodi commode intereffe , die ad eligendum præftitu- & ti fuerunt.
inf. in conft.103.Altiffimi. Et Abbatis auctoritata, vt mos eft, dilectum filium Nicolaum Antonium Ab-
batem monafterij S. Nicolai de Butramo dicti Ordinis S.
tem etiam quoad Monachos reformatos confiftere Bafilij , Hieracenfis diœcefis in Abbatem generalem, ac
voluit ipfe Clem. ibidubi alia indicabo. duos Vifitatores , & vnum Procuratorem generalem,
Edita An. D. GREGORIVS EPISCOPVS, aliofque Officiales per fecreta fuffragia elegerunt.
1579. §. 4. Nos autem reductionem eorumdem monafterio- Et modo hic
Seruus Seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Pont.d.Capit.
rum , Priorum , & Monachorum in Congregationem & celebrationem
S Bafili us Enedictus Dominus Deus nofter, à quo Sancti fui in- Capitulum dictique Capituli indictionem & præfiden- & dd.Officia
Magnus Mo- Brelli telligentiæ fpiritu repleti , tamquam imbres fapientiam ac electiones huiufmodi ratas & gratas habentes, li electiones
nachoru Or tiæ fuæ cloquia emiferunt, cumque in oratione confeffi Motu proprio & ex certa fcientia noftra, deque Apofto- confirmat.
dini erexit.
funt.Quo gratiæ munere B.Bafilius cognométo Magnus, lica poteftatis plenitudine , eafdem tenore præfentium
à diuina benignitate locupletatus , omnis bonitatis tan- approbamus & confirmamus , omnefque tam iuris quàm
tæquein fe beneficentiæ auctori, quod recepit fertiliffimi facti , ac omiffarum folemnitarum etiam fubftantialium,
Abbatemque
agri more , cum centefimo reddidit incremento . Nam vel ex Ordinis prædicti S.Bafilij ftatutis requificarum de- n
ge . in co ele-
præter ea quæ effudit Theologica fcientiæ, eloquentiæ- fectus, fiqui interuenerint in eifdem, fupplemus. Яum ,de nouo
que flumina , quæque edidit contincntiæ , abftinentiæ, §. 5. Et nihilominus prædictum Nicolaum Antonium ipfePot.eligit,
& fufceptorum pro CHRISTO laboru tolerantiæ docu- Abbatem eidem Congregationi vniuerfæ in Abbatem illique curam
admini-
menta, adoptatos fibi nouæ fobolis fœtus , in cœnobia- generalem præficimus , curam illius vniuerfam , & in fpiri- ftrationem co-
que procul à communi viuendi ratione fegregatos in rualibus & temporalibus pleniffime committendo, ita cedit, omniй
Cuits Ordis compofitum Ordinem redegit , & falutaribus præceptis vt ipfe & Abbas generalis pro tempore electus, æque vt Monachorum
nis Monachi inftituit , vt perpetua futurorum temporum fucceffione alij aliorum Ordinum in Congregationes reductorum riorum monafte
Ord.
in fanctitate, verbo , & opere à fe inftructi , Deum confiterentur, Ca- Abbates generales , & præfidentes, in fuifque Capitulis, S. Bafilij.
doctrina tholicæque Ecclefiæ ornamento effent , atque in dubiis Congregationibus & ordinationibus, de iure, & priuile-
olim floruerut rebus adiumento.
nunc at!!em gio , & confuetudine habent & exercent, habereque & Hac reductio-
quifi defece §. 1. Qui vitæ fanctitate , & doctrina infignes toto exercere poffunt , plenam & omnimodam fuperiorita- nem probat.
terrarum Orbe, maxime vero in Aſia, Paleſtina, Thracia, tem , iurifdiction em & auctoritatem habeat & exerceat, Clem VIII.in
runs.
conft,14.
rain
tam in ca omnia quæ in Italia & Regnis prædictis funt,, lia cenfeantur , perpetuo difmembramus atque diuidi-
quàm etiam in S. Maria de Ouiedo Genuenfis , & del mus , quæ ad alendum folitum Monachorum & mini-
Tardon Cordubenfis, ac Vallis del Galleguillos Ifpalen- ftrorum numerum,ac victum & veftitum,aliaque ad eoru
fis diœcefis, eiufdem Ordinis S.Bafilij prouinciæ Hifpa- fuftentationem neceffaria comparanda fufficiant , cof-
niæ, dudum à nobis in Regnis Hifpaniarum inftitutæ, & demque Commendatarios ad affignandum totidem bo-
prorfus in alia quæcumque monafteria , domos & loca na, proprietates, & iura prædicta intra tempus per eum-
in eadem prouincia fub regula S. Bafilij hactenus erecta, dem Gulielmum Cardinalem protectorem præfigendum
& in pofterum erigenda,eorumque Abbates,Conuentus, omnino teneri volumus. Hæc autem bona ftabilia , pro-
Monachos & perfonas , quæ nos pridem cum Monachis prietates & iura fic per nos difmembrata , necnon omnia
eiufdem Ordinis S. Bafilij in Italia exiftentibus, & eorum alia mobilia & immobilia , quæ ex piorum fidelium te-
Congregationis prædictæ fub obedientia inde futuri Ab- ftamentis, legatis,largitionibus, aut alias quomodocum
batis feu Vicarij generalis eiufdem Congregationis perque ipfis Conuentibus, & Monachis in pofterum donată
petuò coniunximus : eaque , necnon Vifitatorem eiuf- conceffa , & relicta fuerint , pro quorum confecutione
dem prouinciæ Hifpaniæ Abbati feu Vicario generali Monachi Conuentuum eorumdem nomine, etiam in iu-
Congregationis huiufmodi in Italia pro tempore eligen- dicio agere, & experiri,ac illo interuenire valeant , fed &
do fubiecimus, & ab eo dependere decreuimus inter alia, oblationes atque eleemofynas in eorumdem monafte-
quemadmodum noftris diuerfis literis prioribus, videli- riorum Ecclefiis erogandas pro conftituenda menſa
cet Kalen. Maij fecundo , pofterioribus vero octauo Kal. Conuentuali in fingulis monafteriis prædictis , ac pro
Iulij , fexto Pontificatus noftri annis dat. plenius con- augmento earumdem menfarum Conuentualium etiam
tinetur. perpetuo applicamus & appropriamus.
Eique omnes §. 6. Iubemus itaque vniuerfos & fingulos eiufdem S. 15. Nihilominus tamen Commendatariis incum- Comendasary
Monachos Conuen- monafteria
Congregationis S. Bafilij Abbates , Priores , & Prælatos, bat prout tenentur, in eifdem monafteriis quæ reparent, ne-
fubiicit.
necnon Monachos , & alias quafcumque perfonas , ipfi tum habent , monafteriorum & Ecclefiarum eorumdem ceffaria ad
Abbati generali , tamquam membra capiti , & eorum le- reparationi , ac aliis ad diuinum cultú neceffariis proui- cultum diui-
gitimo Superiori , in omnibus quæ ad officium Abbatis dere; quorum monafteriorum clauftra & ædificia pro vfu num affignet.
generalis pertinent,eorumque animæ falutem, regularif- Monachorum conftructa ad Monachos prædictos in eis
que obferuantiæ rationem concernunt , prompte & hu- permanere contigerit , corum liberi atque abfoluti iuris
militer obedire. effe decernimus.
Habitum pra- §.7 . Et vt habitus qui exterius geritur, religiofis men- §. 16.Liceat porro Abbatibus,Prioribus, ceterifque di- Et Monachi
jini. poffeffione ca
tis affectibus pariter refpondeat , ftatuimus , vt omnes & ti Ordinis Monachis & Religiofis, corporalem poffef-
piant.
Congregationis eiufdem profeffores eumdem habitum fionembonorum fic difmembratorum & applicatorum;
à Nouitiis diftinctum ex panno nigri coloris cum capu- ac vt præfertur affignandorum , cum primum illa per
tio fiue cuculla Monachali omnino deferant , veluti ex Commendatarios affignata fuerint , & clauftrorum ac
antiquo eiufdem Ordinis inftituto prifci Patres & Mo- ædificiorum monafteriorum prædictorum Conuentuum
nachi geftare folebant. habentium, per fe vel alium feu alios, propria auctorita-
Profefficněre- 5.8. Vtque omnes eifdem Ordinis S.Bafilij Monachi te abfque alicuius Iudicis minifterio libere apprehende-
gularem per & Religiofi , qui in dicto Ordine iam admiffi funt , ad re & apprehenfam retinere, ac eorumdem bonorum, fiue
omnes emitti profeffionem regularem eiufdem Ordinis in manibus proprietatum & iurium fructus in communes eorumdem
mandat.
Abbatis, fi ibi fuerit, vel Prioris monafterij in quo repe- Monachorum & miniftrorum vfus & vtilitatem conuer-
rientur, expreffe emittant. Deinceps vero nemo in dicto tere, ipforumque clauftrorum & ædificiorum libero vfu
Ordine, illiufque monafteriis ad eiufdem Ordinis ha- pacifice frui & gaudere, quorumuis licentia fuper his mi-
bitum regularem , fiue tacitè fiue exprefsè admittatur, nime requifita.
nifi in ætate legitima conftitutus , anno demum integro §. 17. Vt autem prædicta monafteria Ordinis S.Bafilij Monaſt ètìam
in probatione iuxta eiufdem Concilij Tridentini decreta fic in vnam Congregationem redacta , eliminatis omni- commendata
perftiterit. bus abufibus, in via Domini quotidie magis proficiant,
buic Congreg.
Capit. gen. §. 9. Generale autem Capitulum in quo de Ordinis Conuentus omnium monafteriorum virorum Conuen- aggregata ce-
feanturfaluis
quolibet trie- prædicti reformatione, & regulari obferuantia agendum tum habentium dicti Ordinis S.Bafilij, quæ tam in Italia remanentibus
nio cogi iuber. erit, tertio quoque anno celebretur. & prædictis Regnis erecta funt , quæcumque, quotcum- dignitatibus
Officia fint §. 10. Eorumdem , fiue Abbatis generalis, fiue Vifita- que , & qualiacumque fint, & per quofcumque etiam S. Abbatialib,
triennalia . torum, fiue Procuratoris item generalis munera, fiue of- R. E. Cardinales, in titulum, commendam, vel admini- de quibus Se-
des Apoft. li-
ficia triennalia fint ; licebit tamen in eodem Capitulo ftrationem , aut alias obtineantur, dignitatibus Abbatia- bere difponere
generali, vbi manifefte cognitum fuerit expedire, eofdem libus eorumdem femper faluis , ita vt de eis quotiefcum- poffit.
omnes aut eorum aliquos ad aliud triennium in codem que vacabunt per Romanum Pontificem & Sedem præ-
quod gefferint officio, nec vltra confirmare;qui tamdem dictam omni tempore difponi libere debeat, & fine præ-
ab eifdem mulieribus abfoluti , faltem per aliud fimile iudicio iurium eiufdem Sedis, quæ inuiolata permanere
triennij fpacium officio vacent. volumus , ac etiam de Ouiedo , & del Tardon, ac Vallis
Capit. prafi §. 11. Ceterum fi dicto Guilelmo Cardinali , & pro del Galleguillos prædictorum, necnon omnium & quo-
deat eigedus tempore dicti Ordinis Protectori videbitur opportunum, rumcumque aliorum , quæ deinceps à Congregatione &
à Card. Pro- ac quoufque ille id expedire cenfuerit , confilium, & Monachis prædictis , Deo adiuuante , erigentur & con-
tector.
auxilium alicuius Abbatis Congregationis Caffinenfis, ftruentur in eifdem Italia & Regnis , ac Prouincia
in huiufmodi Capitulis celebrandis, ex longa confuetu- Hifpaniæ , ipfi Congregationi in perpetuum aggre-
dine & experientia plenius inftructi , ad ipfum Capitu- gamus.
Locusfuturi lum generale poterit adhiberi , qui eiufdem Protectoris §.18. Ac Monafteriis, Conuentibus, Prioribus & Mo- Hic Ordopri-
Cupit. def auctoritate etiam eidem Capitulo præfideat generali. nachis prædictis , necnon Conuerfis & Oblatis, aliifque uilegiis Con-
gnetur. greg Caffinen
§. 12. In fingulis vero Capitulis generalibus locus in etiam dictorum monafteriorum S. Bafilij Religiofis & gaudear.
Electiones quo proxime futurum Capitulum generale celebrandum perfonis, vt de cetero omnibus & quibufcumque priui-
per fuffragia fit defignetur. legiis, prærogatiuis , immunitatibus, exemptionibus, li-
fecreta fiant.
§. 13. Electiones autem per fuffragia fecreta fiant, bertatibus , indulgentiis, fauoribus, gratiis, & indultis,
In monaft.co. Prout Concilij Tridentini prædicti decretis eft ftatutum . tam fpiritualibus quàm temporalibus , Congregationi
mendatis,mě
S.14.Ad hæc, vtipfi Monachi degentes in monafteriis prædictæ Caffinenfi,illiufque perfonis & locis per quof-
fa Couentua in quibus menfa Conuentualis non eft ab, Abbatiali fe- cuque Romanos Pontifices prædeceffores noftros,ac nos
bisfit
dla ab defin.
Alba- parata , quæque clericis fæcularibus , & aliis cuiufcum- & dictam Sedem,in genere & in fpecie conceffis, confir-
tiali & Com- que gradus & dignitatis , etiam fi Cardinalatus honore matis, & innouatis, ac etiam per viam communicationis
mendata rij præfulgeant commendata funt , obfequiis Altiffimi li- ad eamdem Congregationem Caffinen. extenfis , qui-
affigne bna, berius vacare poffint , menfam Conuentualem à menfa busilli vtuntur , potiuntur , & gaudent , & vti , potiri,
qua pre Mo-
nachoru Abbatiali diftinguimus, & ab eifdemmonafteriis quouf- gaudere poterunt quomodolibet in futurum ( quæ ta
fub-
uentionefuffi- que illa commendata fuerint,eam bonorum ftabiliu, pro- men vfu recepta fint , & facris Canonibus ac dicti Conc.
Gimne.
prictatum, iuriumque partem, qua tamen inter inmobi- Trid. decretis,ipfiufque Ordi. S.Bafilij non aduertentur)
Tom. II, vci,
J
vti , potiri , & gaudere libere & licite valeant , conce- que præmifforum omnium executionem & effectum,tam
dimus &indulgemus.
eifdem quàm etiam quibufcumque Iudicibus & perfo-
Exipio à in- §. 19.Eamdemque Congregationem S.Bafilij,illiufque nis , etiam fub cenfuris & pœnis Ecclefiafticis, ac ctiam
rifdictioner
dinarioru . Conuentus , Monachos & perfonas quafcumque,ab om- per fimile cenfuras & pœnas
inhibendi , Ecclefiaftic
edictum interdictum etiam
ni Ordinarior um locorum, ac etiam eorum,qui monafte- læpius aggrauandi, um apponen-
Comendata-
riori , qui re- ria dicti Ordinis etiam Archimandritatus appellata , in di, auxiliumque brachij fæcularis vbicumque opus fuerit
gulam S. Ba- commendam vel alias quomodolibet obtinuerint, cum- inuocandi , necnon partem proprietatum & poffeffionú
fil profeffi demque Ordinem S. Bafilij expreffe profeffi non fuerint menfarum Abbatialium prædictarum, quæ ad redditum
non fint
iurifdictione, auctoritate & poteftate penitus eximimus , annuum pro victu & aliis ad vfum foliti Monachorum &
& liberamus, ac fub noftra & Beati Petri protectione im- miniftrorum numeri fatis fint àrbitrio eiufdem Gulielmi
mediate fufcipimus.Ita tamen vt omnes fub dicta exem- Cardinalis , & pro tempore Protectoris, vel eorum qui
ptione comprehenfi, Abbatis generalis, Vifitatorum, Ab- ab co deputabuntur , eligendorum, pro menfa Conuen-
batú, Priorum,& aliorum officialium,tam in dicto gene- tuali , etiam per fubtractionem & alias prout ei vifum
rali Capitulo quàm extra illud canonice electorum , & erit , perpetuo conftituendi & affignandi , ceteraque in
aliorum, qui pro tempore eligentur, iurifdictoni, vifita- præmiffis & circa ea neceffaria & opportuna faciendi &
tioni , morumque correctioni iuxta eamdem regulam S. exequendi, etiamfi talia fuerint,quæ mandatum requirat
Bafilij, ac eius Ordinis inftituta omnino , prout eorum in- magis fpeciale quàm præfentibus eft expreffum , plenam
cumbitmuneri fint fubiecti.
& liberam tenore præfentium concedimus facultatem.
Abb. &Vifi- §. 20. Infuper Abbati generali & Vifitatoribus in Ca- §. 23. Non obftantibus præmiffis, ac noftris de vnio- Claufula de-
tat vifitet pitulo generali deputatis, vt monafteria, Prioratus,& alia nibus committendis ad partes,ac valore fructuum expri- rogatoria.
reformet Mo- loca, ao Abbates, Priores, Conuentus , & perfonas Con- mendo , necnon de non tollendo iure quæfito, ac gene-
nachos & in-
obedietes cor- greg. prædicta, iuxta dicti Concilij decreta , & regularia ralis, & vniones perpetuas nifi in cafibus à iure permif-
rigant,&c. inftituta prædicta vifitare,& tam in capite quàm in mem- fis fieri prohibentis nouiffime celebrati Lateranenfium
bris reformare , delinquentes , inobedientes, & rebelles Conciliorum , ac piæ mem. Innocentij Quarti, quæ in-
corrigere, punire, & caftigare, regularia dicti Ordinis S. cipit ; Volentes , & Bonifacij Octaui Romanorum Ponti-
Bafilij inftituta in illis exacte cuftodienda introducere, ficum de vna , & in eodem Concilio Generali edita de
ac in dicto Capitulo generali pro tempore congregatis duabus dietis,aliifque Apoftolicis conftitutionibus, nec
eiufdem Congregationis Monachis , quæcumque ftatuta non monafteriorum & Ordinum prædictorum iuramen-
& ordinationes ad falutare ipfius Congregationis regi- mento , confirmatione Apoftolica , vel quauis firmitate
men , & ad regularem obferuantiam pertinentia ( licita alia roboratis , ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis
tamen & honefta , ac facris Canonibus, & Concilij Tri- quoque , indultis, & literis Apoftolicis eifdem monafte-
dentini decretis , necnon regulæ S.Bafilij prædictis mini- riis , & Ordinibus, corumque Superioribus & perfonis,
me contraria ) abipfo tamen Gulielmo Cardinale & pro etiam monafteria & Archimandritatus eiufdem Ordinis
tempore exiftente dicta Congregationis Protectore an- in Commendam obtinentibus , per quofcumque Roma-
tequam promulgentur examinanda & approbanda , con- nos Pontifices prædeceffores noftros , ac nos & eamdem
dere valeant , licentiam tribuimus.
Decretum ir- Sedem, etiam per modum ftatuti perpetui , ac initi & fti-
fitans. §. 21. Decernentes fupradicta omnia perpetuo inuio- pulati contractus , ac alias, fub quibufcumque tenoribus
lata fore, ficque per quofcumque Iudices, ordinarios & &formis , ac cum quibufcumque etiam derogatoriarum
delegatos, etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , derogatoriis , aliifque efficacioribus & infolitis claufu-
ac S.R.E. Cardinales,in quauis caufa & inftantia, fublata lis, irritantibufque, & aliis decretis , in genere & fpecie,
cuique aliter iudicandi & interpretandi facultate & au- etiam ab immemorabili tempore quomodolibet concef-
&toritate vbique iudicari debere , necnon irritum & in- fis,approbatis,& innouatis,ac etiam vfu receptis,ac quo-
ane quicquid fecus fuper his à quoquam quauis aucto- cumquetempore factis & promulgatis ,& quibufcumque
ritatefcienter vel ignoranter contigerit attentari . aliis indulgentiis & literis Apoftolicis , fpecialibus vel
Guilelmus §. 22. Sed ne præfentium literarum effectus in lon- generalibus quorumcumque tenorum exiftant, per que
SirletusCard. gum protrahatur, Gulielmo Cardinali prædicto præcipi- præfentibus non expreffa aut omnino non inferta, effe-
Protector ,de mus, vt per fe vel alium feu alios ipfas præfentes literas, tus carum impediri valeant quomodolibet vel differri,
putatur exe-
Putere buius & quicquid in eis continetur , ab vniuerfis & fingulis & de quibus quorumque totis tenoribus habenda fit in
conftit. cum Ordinis & Congregationis S.Bafilij prædicti Abbatibus , noftris literis mentio fpecialis , quæ omnia contra ea-
facultatibus Prioribus, & Monachis, aliifque prædictis , & dictorum rumdem præfentium tenorem nolumus cuiquam in ali-
hic expreffis. monafteriorum & Archimandritatuum prædictorum Co- quo fuffragari , contrariis quibufcumque ; aut fiCom-
mendatariis ,etiam vt præfertur qualificatis inuiolate fa- mendatariis & perfonis prædictis , vel quibufuis aliis
ciat obferuari, & ad affignandum, & cum effectu traden- communiter vel diuifim , ab eadem fit Sede indultum,
dum pro Monachorum & miniftrorum numero alendo, quod interdici , fufpendi ; vel excommunicari non pof-
ac menfa Conuentuali in his monafteriis , quibus eorum fint per literas Apoftolicas non facientes plenam & ex-
Conuentus exiftunt , partem bonorum & proprietatum preffam,& ad verbum de indulto huiufmodi mentionem .
ac iurium , clauftraque & ædificia prædicta libere confi- 5. 24. Poftremo volumus vt lapfis ftatim duobus men- Hac confr. 11-
gat poft duos
gnandum intra duos menfes à die publicationis earum- fibus à publicatione prædicta, literæ prædictæ ita vnum- menfes à die
dem literarum, hic de more conftitutionum & literarum quemque fupradictorum arctent , ach fingulatim inti- publicationis,
Apoftolicarum faciendæ numerandos , etiam per priua- matæ fuiffent ; earum quoque exempla etiam impreffa,
ionem monafteriorum & aliorum beneficiorum Eccle- Notarij publici manu, & Prælati Ecclefiaftici figillo ob-
fiafticorum ab eis obten torum, ceteraque omnia iuris & fignata, camdem illam prorfus fidem vbique locorum, in
facti remedia opportuna compellat. Nos enim illi & pro iudicio & extra illud faciant , quam ipfamet præfentes
tempore exiftenti Protectori , per fe vel alium feu alios, facerent, exhibitæ vel oftenfæ.
contra Commendatarios omnes monafteriorum & loco-
Nulli ergo omnino, & c.
rum Conuentuum prædictorum fic in Congregationem Dat. Romæ apud S.Marcum, anno Incarnationis Do. Dat. P. An- 8.
2.Nouemb.
reductorum, qui congruam affignationem bonorum,pro- minicæ 1579.Kal.Nouemb . Pontificatus noftri anno 8.
prietatum,ac iurium difmembratorum prædictorum præ-
ftituto tempore facere diftulerint, recufauerint, negaue- Publicatio
Anno à Natiuitate D.1580. Indict.8.die vero 8.menfis
rint , vel etiam quouis modo impediuerint , ceterofque Ian .Pont.San&tiff.D.N.D.Gregorij diuina prouidentia PP.
omnesfuain præmiffis quomodolibet intereffe putantes, II. anno 8. prafentes litera Apoft.affixa & publicatafue-
etiam per edictum locis publicis affigendum citandi & runt in valuis Principis Apoftolorum de Erbe,& acie Cam-
monendi , ac contra eos, & prorfus contra quofcumque pi Flóra , & Cancell . Apoft. & per aliquod temporis fpatium
alios contradictores & rebelles, eifque auxilium, confiliú dimiffa per me Io . Freile S.D.N. Papa Curforem.
& fauorem , publice vel occulte præftantes , etiam fumma-
Io. Andreas Panizza Mag.Curf.
rie, fimpliciter & de plano, ac fine ftrepitu & figura iudi-
cij , fed fola facti veritate infpecta, omni & quacumque
appellatione remota , procedendi , & ad hunc aliorum-
DE
GREGORIVS DECIMVS TERTIV S. 435
bitionis noftræ faciliorem notificationem, præfentium

LIX. De electione quolibet triennio in Capitulo ge- exemplis etiam impreffis manu Notarij publici fubfcri-
nerali fienda Prioris Generalis , & aliorum ptis, & figillo alicuius perfonæin dignitate Ecclefiafti-
Prælatorum Congregationis Canonicorum ca conftitutæ , vel etiam Prioris generalis pro tempore
exiftentis veftræ Congregationis munitis,eamdem pror-
Regularium S.Saluatoris ,Ordinis S. Auguftini, fus fidem adhiberi , quæ præfentibus haberetur fi forent
eiufque bonorum temporalium adminiftra- exhibitæ vel oftenfæ.
tione. Dat. Romæ apud S.Petrum, fub annulo Pifcatoris,die D.P. An.8.
16. Decemb. 1579. Pontificatus noftri anno octauo. 16.Decemb.
Omnia hic difpofita, approbat Six.V.inf. in eius con-
ftit.98.Ex varietate.vbi videas que indicabo .
LX.
GREGORIVS PAPA XIII. Declaratio quorumdam ftatutorum priuilegiorum
Edita An.D.
Add perpetuam rei memoriam. Militia & Religionis S. Ioannis Hierofolymi-
1579.
Dilectis filiis Priori Generali , Vifitatoribus , Abbatibus, tani, circa profeflionem emittendam ,habitum-
Prapofitis, Prioribus , Vicariis , Prælatis, Procuratoribus ,
que fufcipiendum . Et confirmatio exemptio-
ac officialibus quibuſcumque, nunc & pro tempore exi nis à folutione decimarum,& aliorum onerum
ftentibus, quocumque titulo nuncupatis , necnon Canoni-
cis,Nonitiis, Conuerfis ,Commifsis,ac quibufuis aliissper- quorumcumque:
fonisin Congregatione Canonicorum regularium S.Salua- Quo ad primam partem videripoteſt conſt.9.Pÿj IV.
toris, Ordinis S. Auguftini degentibus,falutem & Apo-
Circumfpecta.fup.Et quo ad fecundampartem,
ftolicam benedictionem .
Veinter religioforum cœtus diffidia excitant, ea ne attende conft.77 . Pij V. Et ficuncta. vbi etiam
Pius V.decre- cetera de hac Militia indicaui.
altius expullulent, funt à nobis radicitus extirpan-
uit quolibet da. Cum igitur fel.rec. Pius Papa V. prædeceffor nofter
triennio cele- GREGORIVS PAPA
PAPA XIII. Edità An. D.
brari Capit. per fuas in forma breuis literas,fuper reformatione Con- 1580.
gen.&ibi eli- gregationis veftræ S.Saluatoris Ordinis S.Auguftini ema-
Latos,vt
gi
&alios in it-.
Prioregen
Pra nacas, ;fub
fexto dat. &
iuftis grauibus
fexta Decemb. fui anno,
inter alia ftatuiffet
caufisPontif.vero
de 1571. omagis ac firmius Hofpitalis S. Ioannis Hierofo- Exordium.
Vo
iymitani , Ordini , fanctæ Sedi Apoftolicæ, & nobis
lius cõft.141 . ordinalſet , & decreuiffet , vt de cetero Capitulum gen. acceptiffimi , ac de Chriftiano nomine, fideique Catho-
eiufdem Congregat. in quoPrior Generalis, Vifitatores, licæ defenfione optime merito , illiufque Magno Magi-
ceterique Prælati, ac etiam Procurator gen . eligerentur, ftro , Præceptoribus , & Commendatariis hactenus per
quolibet tiennio tantum , non autem vt antea fingulis Sede Apoftolicam conceffa priuilegia præferuentur, quo
annis celebraretur. eumdem Ordinem complectimur , æquum eft prouidere.
§. 1.No fque per alias noft ras as
liter fub dat. 23.M ar- §. 1. Dudum fiquidem fel. record . Pius Papa IV. præ- clem.VII.fta-
Et hic Pont.
becconfi rma- tij 1574.licet quo ad rationem eligendi Priores,aliofque deceffor nofter ,dum fauore eiufdem Hofpitalis & Reli- tuit beneficia
uit , ac officiu Prælatos Conuentuales tantum prædictas literas , ita ra- gionis , priuilegia eidem antea conceffa confirmauit at - peion. ha
bentes, habitu
omnium Pra- tione & nouo rerum euentu fuadente immutaue rimu s it m
, que approbau , vel etia ampl iaui t , anim adue rten s pia fusci pere de-
latorum trie- ac modificati fuerimus ,ceteris tamen omnibus in eifdem mem. Clementem Papam VII . etiam prædefforem no- bere ,& pro-
nio durare literis contentis & ordinatis , ac præfertim tiennali ele- ftrum ftatuiffe, quod omnes & finguli Baiuliuarum,Prio- felf emittere
inffit.
&tioni huiufcemodi non folum non aliqua alia ex parte ratuum , Præceptoriarum , domorum & beneficiorum in infrafex me-
fes, vt in Pij
detrahere , aut vllatenus derogare velle profeffi expreffe vim collationum eis factarum poffeffores , fæculares aut IV.conft.g.
fuerimus , vt ipfa quoque Conuentualium prælatorum alterius Ordinis regulares , feu penfiones fuper illorum
officia ad triennium extendentes, ea omnia confirmaue- fructibus . redditibus , & prouentibus huiufmodi , eate-
rimus atque approbauerimus , quemadmodum in dictis nus eriam per Sedem eamdem referuatas , percipientes,
illas & illa infra fex menfes à die intimationis dictarum
noftris literis plenius continetur .
§. 2. Nihilominus quia nuper nobis eft infinuat , literarum in manibus Magiftri & Conuentus prædicto-
um
Quid ä tameün
in hisdubi nonnullos veftræ Congregat. huiufcemodi ordinationi rum iuxta formam ſtabilimentorum dicta Religionis di-
excitabant. ac ftatuto à prædeceffore noftro , prouida ac matura deli- mittere & transferre, feu illarum caffationi confentire
beratione inuento , à nobis confirmato , & in veftro ge- tenerentur,alioquin beneficia & pefiones huiufmodi nifi
nerali Capit. acceptato, & iam in vfurecepto, non folum illa poffidentes , & illas percipientes infra dictum tem-
acquiefcere velle, fed colore quodam de huiufmodi lite- pus habitum fufciperent , & profeffionem Regularem
rarum noftraru validitate dubitandi ,fre autem vera teme- ipfius Religionis emitterent , lapfis menfibus ipfis vaca-
ritatis , & ambitionis ftimulis agitatos de illa immutada , rét,ac caffe & extinctæ effent, & effe cenferentur eo ipfo.
infirmanda , vel etiã reuocanda , verba facere aufos fuiffe. §. 2. Ac deinde recol. mem. Paulum Papam III . etiam Paul.111. fta-
§. 3. Nos ad tollendum omne dubium , & huiufmodi prædecefforem noftrum, vt Magifter , & finguli Priores, tuit Capella-
Ideo hic Pont.
denuo eadem audaciam compefcendam , & pacem tranquillitatem - Baiuliui, Præceptores , Milites , & Fratres Hofpitalis hu- nos prouideri
poffe de Eccl.
fatuit. que in dicta Congregatione veftra perpetuo confouen- iufmodi pro coium libico parochiales, ac etiam fine cura
cura uius Ord. vt
dam , & retinendam , Apoftolica auctoritate tenore præ- Ecclefias,feu carum Vicarias, feu Capellanias perpetuas, habetur in d.
fentiú hac noftra declaratione,determinatione,ac defini- aut Capellas vel Altaria , feu alia beneficia fimplicia ad conft.Pij IV.
tione , fupradictam de triennali electione & adminiftra- eorum collationem , præfentationem , electionem , ſeu
tione , ordinationem , conftitutionem, & decretum , ite- quamuis aliam difpofitionem ratione Prioratuum , Baiu-
rum & de nouo, quatenus opus fit, approbamus , confir- liuatuú,Præceptoriarum,etiam Camerarum magiftralium
mamus , eique perpetuæ & inuiolabilis firmitatis robur nuncupatarum , hofpitalium, domorum , & aliorum be-
adiicimus , ac fuper eo fpecialiter & expreffe perpetuum neficiorum dicti hofpitalis per eos pro tempore obten-
filentium imponimus. torum de iure,ftatuto,confuetudine, fundatione,aut pri-
Inhiberq; fub §. 4. Mandantes propterea vobis omnibus & fingulis uilegio,vel alias quomodolibet fpectantia & pertinentia,
poenis hic exin virtute fanctæ obedientiæ , ac fub priustionis perpe- ab ipfis Baiuliuis, Præceptoriis , domibus , hofpitalibus ,
preffis ne de tuæ tam officiorum , dignitatum , & adminiftrationum & aliis beneficiis dependen , feu illis annexa, quæ dudum
cetero tračte-- quarumcumque , quàm vocis actiuæ & paffiuæ, aliifque
turde immu forfan Fratribus faltem Capellanis eiufdem hofpitalis , &
tandohoc de- Ecclefiafticis cenfuris arbitrio noftro moderandis & in- ab eifdem Magiftro , Prioribus , Baiuliuis , ac Præceptori-
creto eiufque fligendis pœnis diftricte præcipientes & inhibentes , ne bus, & aliis prædictis conferebantur ,à longo tamé & for-
cofirmatione. quis veftrum publice vel priuatim, fecreto vel palam, in fan longiffimo tempore citra , de cuius initio memoria
Capit.generalibus vel conuentualibus,intra monafterio- hominum forfan non exiftebat , per ipfos Magiftrum,
rum fepta vel extra , ac tamdem vfque vel vmquam de Priores , Baiuliuos, Præceptores , Milites , & Fratres, per
fupradicto triennic corrigendo vel mutando amplius lo- abufum aut ex defectu huiufmodi Capellanorum , vel
Claufula de qui , feu tractare præfumant. aliarum perfonarum eiufdem hofpitalis ad id idonearum
rrogat. §.5 . Contrariis quibufcumque non obftantibus . clericis feu prefbyteris fæcularibus collata, aut conferri,
Fides tran-
5.6. Volumus autem ad hujus declarationis & prohi- & per ipfos prefbyteros vel clericos fæculares obtineri
fumpiorum. 00 2 folita,
Tom. II.
GOR VS
IMV RTI
436 GRE IVS DEC STE .
folita , etiam Fratribus huiufmodi , præfertim Capellanis obtinerent, eumdem Pium Quartum prædecefforem fub
nuncupatis, qui vt afferitur,à prefbyteris feu clericis,nifi ifto verbo ad præfens ftatuiffe dumtaxat prætendatur.
quo ad geftationem Crucis vel habitus dicti hofpitalis Allegantes quod commendæ,prouifiones,fiue alias quo-
ad pectus non defrebant , immo priuilegiis clericorum modocúque conceffiones de fimilibus beneficiis eifdem
fæcularium,iuxta forfan eorum priuilegia & confuetudi- factæ poft data eiufdem Pij Quarti prædecefforis litera-
nes gaudere folebant , fi ad id alias idonei & habiles rerum , fiue mentio fiat, fiuereticeatur beneficia effe dictæ
perirentur, conferre, ac alias de illis prouidere,& difpo- Religionis, funt loco abfolutionis, ac derogationis taci-
nere,ipfique Fratres, quibus beneficia huiufmodi confer- tæ , ftatutorum & priuilegiorum ciufdem Ordinis , ita vt
ri contigerit , illa fi fibi alias canonice conferrentur,aut ad fufcipiendum illius habitum , ac profeffionem emit-
ipfi eligerentur, præfentarentur,vel alias affumerentur ad tendam minime teneantur , cum fufceptio habitus, &
illa,& inftituerentur in eis, recipere, & in titulum, etiam profeffio ab eis emittenda ex ipfarum literarum ferie ex-
quo ad viuerent retinere , refpectiue libere & licite vale- preffe iniunctæ fuiffe non appareant ; ex quibus eidem
rent, ftatuta & ordinationes extendiffe & ampliauiffe, Ordini, illiufque Magiftro,Prioribus,Baiuliuis,& Com-
eifque defuper indulfiffe. mendatariis , maxima in dies exoriuntur incommoda , at-
Pius IV. Ata- 5.3 . Idem Pius IV.conceffiones & priuilegia dictorum que perturbationes , præfertim dum eorumdem bene-
tuit clericos prædecefforum confirmans, ipfos Magiftrum & Conuen- ficiorum ftatus ponitur in incerto.
faculares non tum, necnon priorem Ecclefiæ, aliofque Priores & Præ- §. 6. Quare Nos , vt par eft , debito paftoralis officij Hic modo
poffe cedere
s m
benefic. nifi ceptores intra limite fuaru iurifd iction um &admin i- omniu m Chriftifidelium , præfertim vero eiufdem Ord. Pont. inhare-
do Conc.Trid.
certomodode ftrationum veros ordinarios , iuxta formam fuorum fta- præfatarum regularium perfonarum pro IESV CHRI- fupradiétoru
quo in ipfa bilimentorum & priuilegiorum exiftere , & effe cenferi STI nomine , ac Catholicæ fidei tuitione ad interitum Pontif.gratias
Pij conf.9. decreuit , ac beneficia Ecclefiaftica , ad præfentationem vfque iugiter laborantium , commodis & indemnitati, confirmat-¡
feu collationem Baiuliuorum , Priorum, & Præceptorum quantum in nobis eft, profpicere cupientes,fimulque de
hofpitalis huiufmodi fuffragari debere, ita quod prefby- communi eiufdem Ord. ac Religionis bono vehementer
teri fæculares illa tunc temporis in Commendam , feu foliciti, ne quid ei indebite detrahatur , facrorum Cano-
alias quomodolibet obtinen. Commendæ huiufmodi ce- num ac decretorum d. Concilij , eorumdemque ftatuto-
dere, aut illa alias dimittere non poffent, nifi de confenfu rum & priuilegiorum auctoritati , & tenoribus inniten-
eorum ad quos præfentatio feu collatio fpectaret , & in tes , cademque priuilegia, ftatuta & ordinationes
fauorem dicti hofpitalis , feu perfonarum , quæ habitum dictorum prædecefforum noftrorum literarum tenores
per fratres Capellanos eiufdem hofpitalis deferri folitum præfentibus pro expreffis habentes , illaque omnia ap-
fufciperent,& profeffionem per eos emitti folitam emit- probantes & confirimantes , præfentifque noftri fcripti
terent,nec illa deinceps ipfi nifi infra fex menfes à die in- patrocinio communientes , ac rata & grata habentes, ac
timationis habitum ipfius Religionis fufcepiffent,& re- quatenus opus fit, innouantes, & de nouo concedentes.
gularem profeffionem infra alios fex menfes emififfent, §.7.Motu proprio, & ex certa noftra fcientia, aucto- Declaras etiã
poffidere poffent, & fi fecus fieret, aut ceffionem feu refi- ritate præfentium declaramus , numquam intentionis prouifos per
gnationem huiufmodi,aut de d.Ordinis beneficiis,etiam prædecefforum noftrorum, vel noftræ fuifle, in prouifio- Sedem Apoſt.
teneri habit
in manibus fuis in futurum fieri contigerit , huiufmo- nibus , fiue commendis , aut quibufuis aliis conceffio- fufcipere.
di ceffiones , refignationes , & prouifiones nullius effent nibus beneficiorum Ordinis & Religionis huiufmodi,
roboris vel momenti , nifi in illis expreffe diceretur, & fiue illa curata fiue fine cura fint, per eofde prædeceffores
de confenfu Magni Magiftri , & de illis iuxta formam noftros, vel per hos & eamdem Sedem forfan etiam cum
priuilegiorum dicte Religionis prouideretur. fimplici derogatione priuilegiorum & ftabilimentorum
Paul III.con- §. 4. Inter ftatuta etiam eiufdem Religionis per fimilis religionis prædictæ non tamen fpeciali, de non fufcipić-
firmauit que mem. Paulum Papam Tertium fimiliter prædecefforem do habitum , & non emittendo profeffionem mentione,
dam Statuta noftrum , approbata & confirmata, ita cautum reperitur. feu per Magiftrum , Conuentum , Priores, Baiuliuos, ac
Relig circa Priores in fuis Cameris, Prioratibus , Baiuliui , & Com- Commendatarios, vel alios, quibufcumque perfonis cu-
prouifiones be-
neficiorum. mendatarijin fuis commendis habeant prouifionem, vel iufcumque ftatus & dignitatis , factis & conceffis, tacite
præfentationem beneficiorum Ecclefiafticorum,cum cu- illos abfoluendi , quo minus iuxta eiufdem Ordinis fta-
ra animarum vel fine , à fuis commendis dependen. nifi - infra tempus præfixum habitum fufci-
tuta & priuilegia
id priuilegio vel confuetudine ad alios pertineat. Item pere, & profeffionem per Fratres eiufdem Ordinis emitti
frater Claudius de la Sengle Magifter ftatuit , vt omnia folitam emittere debeant regularem, etiam fi hoc expli-
beneficia Ecclefiaftica eiufdem Ordinis, quorum collatio cite in eorumdem prædecefforum, aut noftris literis adie-
aut præfentatio ad dictum Ordinem pertinet, nullis co- & tum, vel iniunctum his ad quorum fauorem huiufmo-
ferrentur, aut nulli ad ea præfentarentur, nifi effent Fra- di beneficia concefla extiterint, nequaquam fuerit.
tres ipfum Ordinem expreffe profeffi , & alias prout in §. 8. Ac quo noftra hæc intentio fingulis apertius in- Et no fufcipie
eiufdem Pij Quarti prædecefforis præfati literis , ac fta- notefcat, ftatuimus, vt omnes & finguli , qui vel per Se- tes infra (ex
menfes pœnas
tutis & ftabilimentis, vel priuilegiis dicti hofpitalis ple- dem præfatam, vel per nos aut Romanos Pontifices præ- bic enuncia-
nius continetur.Quæ omnia cum difpofitione iuris com- deceffores noftros , etiam cum fimplici derogatione pri- tias ncurrunt,
munis maxime congruunt , tum auctoritati facrofancti uilegiorum , feu per Priores, Baiuliuos , & Commenda-
Conc. Tridentini nituntur. tarios fuerunt de beneficiis huiufmodi prouifi, fiue hi,
Hine queftio- §. 4. Verum cum , ficut accepimus, clerici fæculares quibus eadem commendata , aut quomodolibet conceffa
poffeffores , cum cura & fine cura beneficiorum corum- extiterunt, etiamfi fuper his in Curia vel extra aliqua lis
ta funt. demad collationem, prouifionem, præfentationem , ele- pendeat, ac de eifdem in pofterum perpetuis futuris té-
tionem , feu quamuis aliam difpofitionem Priorum,
& poribus prouidebuntur , aut demum quibus eadem com-
Baiuliuorum , Commendatariorum & poffefforum alio- mendabuntur,vel concedentur, etiam per Sedem Apofto-
rum dicte Religionis bonorum , iure corumdem Priora- licam fi poft fex menfes , à die quo id eis legitime indi-
tuum,Baiuliuatuum , Commendarum , & aliorum bono- ctum atque denunciatum fuerit,illico numerandos ,pro-
rum ciufdem Religionis habitum fufcipere , & profef- feffionem non emiferint , & habitum non fufceperint
fionem regularem , prout in cadein Religione confueuit Ordinis prædicti, abfque alia defuper facienda declara-
emittere negligant ac recufent , in ftatutorum eiufdem tione & citatione, omni & quocumque iure in dictis be-
Religionis contemptum , ac iuris communis difpofitio- neficiis vel ad illa competente,careant eo ipfo,ipfique tá-
ni , & Concilij præfati decretis , priuilegiis quæ ab hac quam illiciti detentores & occupatores, & intrufi ab eifde
fancta Sede Apoft, vt præmittitur , conceflis, contraue- amoueantur, deque illis tamquam de iure atque de facto
niendo , ac prætendant eiufdem Pij IV.prædecefforis no- vacantibus, Magiftrum, ac Conuentum, Priores , Baiuli-
ftri , mentis & intentionis non fuiffe ad habitus fufce- uos, & Commendatarios , & alios ad quos fpectat, libere
ptionem, & profeffionis emiffionem eos teneri qui poft prouidere , ac illis iuxta Magiftri & Religionis præfatæ
ab codem prædeceffore obtentam priuilegiorum confir- ftabilimenta & confuetudines exequi poffe, eorumdem-
mationem & ampliationem,de eifdem fiue fimilibus be- que poffeffores ab eorumdem bencficiorum poffeffione
neficiis cóceffiones ficri quomodocumque obtinuerunt, vel potius , detentione & occupatione amouendos effe,
cum de illis qui tunc temporis in commendam feu alias prout nos in dictum cafum & euentum amouemus, ac re-
gulis
gulis de annali & triennali poffeffore, & aliis priuilegiis, §. 13. Decernentes præfentibus , & in eis contentis Claufulaspre-
remediifque quibufcumque , etiam in corpore iuris clau- omnibus per quafuis literarum conceffiones, prouifio- feruatinas ap-
ponir.
fis, quibus diutini beneficiorum poffeffores vtuntur,po- nes, & alias quaflibet difpofitiones , aliter quam vt præ-
tiuntur, & gaudent,vti, potiri, & gaudere non poffe, qua- mittitur , per nos , vel eamdem Sedem factas , vel forte
uis etiam longiffimi temporis præfcriptione minime ob- quomodolibet faciendas aut concedendas , etiam Motu
ftante , verum eofdem pro amotis & expuifis habendos proprio & ex certa fcientia derogari non poffe, nec dero-
elfe , & cenferi ; amotifque & expulfis actionem fpolij, gatum cenferi, cuiufcumque tenoris & formæ emanaue-
nec vnde vi vel aliud quoduis remedium poffefforium rint , & cum quibufcumque decretis & claufulis , etiam
fiue petitorium competere, feu defuper propterea agere derogatoriarum derogatoriis fortioribus &infolitis, etiá
non valere.
fi caufas quafcumque legitimas & fauorabiles contine-
Sufcipientes $.9.Et quo facilius fiqui ad præfens reperiuntur quo- rent,quinimmo per præfentes illis omnibus expreffe de-
autem fpolia modolibet prouifi de beneficiis à Prioratibus , Baiuliuati- rogamus, earum tenores pro fufficienter expreffis haben-
confequi pof- bus, & Commendis huiufmodi dependentibus, feu ad il- tes, præfentibus femper in fuo robore permanfuris , nifi
funt.
lorum collationem , prouifionem, præfentationem , feu harum tenor de verbo ad verbum in illis effet infertus , &
quamuis aliam difpofitionem fpectantibus, etiam habi- Magiftri & Conuentus confenfus accederet.
tum dicte Religionis non fufceperunt,ad habitus ipfius §. 14. Volumus autem quod præfentium tranfumptis Tranſumptis
fufceptionem, & profeffionis emiffionem inducantur, manu alicuius notarij publici fubfcriptis , & figillo ali- credi iubet.
eifdem Prioribus, Baiuliuis , & Commendatariis , licen- cuius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica conftitutæ mu-
tiam & facultatem concedimus,ipfis condonandi & rela- nitis , eadem prorfus fides adhibeatur , quæ præfentibus
xandi eorum fpolia, quæ ad dictos Priores, Baiuliuos, & adhiberetur, fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
Commendatarios fpectant , ita vt de illis difponere pof- Dat. Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris, Dat.P. An.8.
23. Marij
fint, tàm in vita quam in mortis articulo , condonatio- die 23.Martij 1580. Pontificatus noftri anno octauo.
nemque ac relaxationem huiufmodi eiufdem roboris ac
momenti effe, ac fi ab eadem Sede emanaffent. Statutorum Alma Vrbis confirmatio, cum decla- LXI:
Confirmat Pij §. 10. Necnon fel.record. Pij Papæ Quinti etiam præ- ratione quod Statuta ordinatoria in Curia Ca-
V. exemptione decefforis noftri literis inhærentes , illafque approban- pitolina obferuentur, deciforia vero in omni-
à decimistes & confirmantes , omnes & fingulas perfonas in dicti
aliis oneribus. Ordinis beneficiis quomodolibet exiftentes, à feminarij bus Tribunalibus Vrbis , eiufque diftrictus,vbi -
Hanc conftit. clericorum in qualibet ciuitate, iuxta dicti Concilij denon extent particularia ftatuta, de eifdem cafi-
Pij.indica- creta erecti feu erigendi , ac decimarum, fubfidij, & alio- bus difponentia .
ui in rubr. rum onerum contributione totaliter eximimus & libera-
Scias autem in caufis criminalibus , Senatorem hac
mus, ac liberos & exemptos effe volumus.Sicque in præ-
Statuta quo
qua ad proceffum nonferuare , fed iuxtà
miffis omnibus & fingulis per quofcumque ludices, or-
dinarios & delegatos , etiam caufarum Palatij Apoftolici facultates Gubernatoris Vrbis procedere poffe , vt
Auditores , ac dicti Ordinis apud nos dictamque Sedem confueuit à Summis Pontificibus explicari in bre-
Protectores , & alios S'R.E. Cardinales, fublata eis & eo-
ui,quod pro Senatore expeditur in eins electione:
rum cuilibet, quauis aliter iudicandi & interpretandi fa-
Et quo ad Vniuerfitates Artium ponitur hic rein-
cultate & auctoritate , vbique iudicari & definiri debere,
irritum quoque & inane , fi fecus fuper his à quoquam tegratis huiufmet Pontificis quo ad earum iurif-
quauis auctoritate fcienter vel ignoranter contigerit at- dictionem.
tentari , decernimus. GREGORIVS EPISCO PV S Edita An.D.
Deputat. exe- §.II . Quocirca dilectis filiis in Regnis Hifpaniarum, Seruus Séruorum Dei . Adfuturam rei memoriam . 1578.
cutores buius
bulla. & Neapolitani , noftris & Sedis Apoftolicæ pro tempo - Rbem Romain , ex qua, veluti à capite , iuris ciuilis
re exiftentibus Nunciis , aut Curiæ caufarum Cameræ prudentia defluxit,atque indein alias nationes,lon- Exordium,
Apoftolicæ generali Auditori, & quibufcumque Confer - ge lateque eft diffufa , legibus femper atque optimis
uatoribus per eofdem Magiftrum, Baiuliuos, Priores, & abundare oportet inftitutis , vt quæ tot donis, præroga-
Commendatarios iuxta formam priuilegiorum Ordinis tiuifque excellit, feipfam in primis optime regat,aliifque
prædicti in dignitate Ecclefiaftica conftitutis , electis & deinde Vrbibus,exemplo Reipublicæ recta ratione admi-
eligendis, per præfentes Motu fimili mandamus , quate- niftrandæ antecedat. Quod cum nobis, pro eo quo illam
nus ipfi , vel duo aut vnus eorum , per fe vel alium feu Principis Apoftolorum , eius fuccefforum, noftrique &
alios præfentes literas,& in eis contenta quæcumque,vbi Chriftianæ Religionis Sedem, profequimur, veræ dile-
& quando opus fuerit , ac quoties pro parte Magiftri & ctionis affectu, debito qua noftræ feruitutis officio maxi-
Conuentus , fiue Priorum , Baiuliuorum, Præceptorum, me femper curæ fuerit , plurimum in Domino lætati fu-
& Commendatariorum præfatorum, & aliarum perfona- mus,dilectos filios Populum Romanum,iuftitiæ colenda
rum, & poffefforum præfatorum fuerint requifiti, folem- ftudio,folicitudini huic noftræ refpondiffe.Illi enim,cum
niter publicantes , illifque in præmiffis efficacis defen-
Vrbis mores, confuctudines & pleraque omnia negocia
fionis præfidio affiftentes , faciant auctoritate noftra eos
ita viderent effe confufa, vt ius fibi, cum ab antiquis tum
præmiffis omnibus & fingulis , iuxta præfentium'conti- à iunioribus traditum , & denique ipfamet canonica
nentiam & tenorem ,pacifice frui & gaudere,non permit- fanctiones , in controuerfiis , quæ quotidie in iudicium
tentes eos defuper à quoquam quomolibet indebite mo- vocantur , dirimendis, aliifque rebus explicandis, prout
leftari. Contradictores quoflibet rebelles , & præmiffis tempus morefque poftulant , non ita conueniant , ne
non parentes per opportuna iuris & facti remedia, ac de- quid ab eis in conceffa fibi facultate,defiderari contingat,
mum per fententias , cenfuras , & pœnas Ecclefiafticas, priuatas leges fiue ftatuta præfentibus temporibus ac
appellatione poftpofita compefcendo ; inuocato etiam negociis congruentia, fibi condere , noftris auctoritate &
ad hoc, fi opus fuerit , auxilio brachij fæcularis.. præfidiis freti, inftituerunt,
Contrariis
§. 12. Non obftantibus commendis & prouifionibus, §. 1. Id vero, dum ferio agunt,nouiterque in iuris hu- Pop. Rom.in-
derogat .
aliifque difpofitionibus,vel conceffionibus, quibufcum- iufmodi compofitionem, nobis annuentibus incumbunt, ftituit refor
que verborum formulis illa conceffa fuerint , ac fel. re- Statuta Vrbis, quæ fibi à maioribus fuis relicta habeant, mare antiqua
cord. Bonifacij Papa Octaui prædecefforis noftri de vna, fatis perplexa & confufa inuenerunt , in quorum libris, Vrbis
ux condereno
& Concilij generalis de duabus dietis , dummodo non ob temporum vetuftatem , Magiftratuum fortaffe negli-
vltra tres aliquis auctoritate præfentium ad iudicium gentiam, multiplicefque fuperiorum ætatum editas re-
trahatur , aliifque conftitutionibus & ordinationibus formationes fæpe , quæ adhuc vigebant, conftitutiones, Lucas Pâtus
Apoftolicis contrariis quibufcumque ; aut fi aliquibus vna cum abrogatis & obfoletis , aliæque aliis contrariæ à Pop. vna
communiter vel diuifim, ab Apoftolica fit Sede indul- promifcue continebantur. cum aliis de
- tum, quod interdici , fufpendi , vel excommunicari non §.2. Cupientes itaque iidem Populus, vt eius propriu putatus , in
poffint per literas Apoftolicas non facientes plenam & in certam formam , & quali non diffentientium inter tres libros Sta-
tutaredegit,
expreffam , ac de verbo ad verbum de indulto huiufino- fe Statutorum confonantiam redigeretur , ad præfen- & huic font-
di mentionem . tiumque temporum mores & nogocia accommodaretur, exhibuit.
Tom. II. 00 3 prouin
L
RIVS VS
4-38 GREGO DECIMV STERTI .
prouinciam hanc dilecto filio Luca Pato vtriufque iuris futuris omnibus caufis, in ipfa Curia Capitolina , vides
doctori nonnullifque aliis Ciuibus Romanis demandan- licet, etiam quoad caufarum proceffum,& quoad alia vbi-
dam curarunt ; eorum vero aliquibus vita functis , aliisque in ipfa Vrbe,illiufque diftri &tu, vbi particularia Sta→
diuerforum negociorum occupatione diftrictis , idem tuta,de eifdem caufis & earum cafibus difponentia ,-non
Lucas Statuta prædicta in quinque libros prius diftribu- habentur, quauis alia finiftra, dolofa, vel captiofa inter-
ta fuperuacaneis amputatis, necnon inuicem pugnanti - pretatione fublata,in quacumque inftantia, inuiolate, ac
bus, & iis quæ vel defuetudine antiquata, vel contraria perpetuo obferuentur , ac iuxta illa lites & controuerfia
lege abrogata erant fublatis, additifque nonnullis refor- omnes in futurum iudicari,decidi & definiri debeant.
marionibus,ad dilectorum filiorum Conferuatorum,Po- §.7. Nec illis nifi per Signaturam noftram & pro tem- Derogationem
Statutori
pulique Romani Officialium regimen & directionem pore exiftentis Rom. Pont, manu factam , nequeat dero- que
fibi referua
fpectantibus, quæ nobis Populi eiufdem nomine obtule- gari. Sirque irritum & inane quicquid fecus fuper his à uit.
rant, in tres breues admodumlibros, certo diftinétoque quoquam quauis auctoritate , fcienter vel ignoranter
ordine redegit, nobifque fuperioribus annis exhibuit. contigerit attentari .
Pontif. autem §. 3. Qui intelligentes multa in Populum Romanum
deputauit §. 8. Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus claufula de-
Cardinalem prædictum commoda , ex noua huiufmodi Statutorum & ordinationibus, necnon priuilegiis & indultis Apoft. régal.
S.Seuering, Compilatione effe profectura , Dilecto filio noftro Iulio fub quibufcumque tenoribus &formis , ac cum quibuf-
alioshic no- Antonio tituli Sancti Bartholomæi in Infula presbytero
vis claufulis , irritantibufque & aliis decretis conceffis,
minatos , ad Cardinali , Sanctæ Seuerinæ nuncupato , mandauimus,
illa exami- confirmatis & innouatis , quorumcumque tenorum exi-
Conferuatoribus Cameræ
nandum & vt conuocatis dilectis filiis ftant , per quæ præfentibus non expreffa , aut omnino .
corrigendum, Vrbis, & Prioribus Capitum Regionum, qui pro tempo- non inferta, effectus earum impediri valeat , quomodo-
prout emen- re fuiffent , necnon Hortenfio Frangipanio Vrbis Can- libet vel differri , & de quibus , quorumque totis teno-
darit cor- cellario , Antonio Vellio , Fabricio Lazaro , & qui eiuf- ribus , ad verbum habenda fit in noftris literis mentio
rexerunt.
dem Populi Romani Aduocatus eft, Horatio Burghe- fpecialis , ceterifque contrariis quibufcumque.
fio , & Vincentio Parentio Aulæ noftræ Confifto-
§. 9. Volumus autem vt præfentium exemplis etiam Fides exem-
rij, necnon Bernardino, Bifcia , & Horatio de Arrigoni- impreffis, Notarij publici manu , & perfonæin dignitate plorum
bus in Romana Curia Aduocatis , Stephano Crefcentio, Ecclefiaftica conftituta figillo obfignatis , ac etiam præ-
Marcello Alberino, Petro Paulo Fabio, Hieronymo Alte- dictis voluminibus defcriptis eamdem prorfus fidem vbi-
rino, AuguftinoPalonio, Valerio de Valle, Profpero Ca- que in iudicio & extra illud adhiberi , quæ eifdem præ-
farello, & Ricardo Mazzatofta, Romanis Ciuibus,à dicto fentibus adhiberetur, fi exhibitæ effent veloftenfæ .
Populo in fuis Confiliis ad hanc rem, diuerfis & fucceffi- Nulli ergo, & c.
uis temporibus ,vna cum prædicto Luca delectis , cógrega- Dat. Romæ apud S. Petrum Anno Incarnationis Do- D.P. An.9.
tis quoque dilectis filiis noftris Alexandro tituli S. MA- minica millefimo quingentefimo octuagefimofeptimo, 25. May.
RIA in Araceli prefbytero Cardinali Riario nuncupato, octauo Cal.Iunij Pont. noftri anno nono.
tunc Cameræ Apoftolicæ generali Auditore , deinde ma-
giftro Hieronymo Matthæio , in eiufdem Alexandri Car- Sequitur reintegratio iurifdictionis & indultorum
dinalis locum ad munus Auditoris fuffecto , necnon ve-
ncrabili fratre Hieronymo Epifcopo Maceranenfi, locum Vniuerfitatum Artium Vrbis , præferuatafupe-
vnius ex officiis Clericatus Camera Apoft. ex indulto rioritate Gubernatoris, & aliorum Iudicum .
Apoftolico obtinente , ac dilectis item filiis, Magiftris GREGO
RIVS EPISCOP VS, Edita An. D.
Alexandro Frumento , & Pyrrho Tharo , Notariis noftris
1581.
in vtraque Signatura noftra Referendariis , ac etiam Ma-
rio Gabrielio eiufdem Aulæ noftræ Confiftorij Aduoca-
LmamVrbem noftram, dilectofque filios illius ciues Caufa buins
to,à nobis ad hoc fpecialiter depuratis,Statuta huiufmo- A& incolas , cos præfertim quorum laboribus & in- conflit.
di,ac per dictum Lucam compilata,diligenter excuterent duftria, bona & merces ad vfum quotidianum neceffariæ
atque examinarent , & quæ eis viderentur fupplerent, & vtiles ad Vrbemipfam,ex diuerfis mundi partibus con-
corrigerent, delerent , & emendarent. Qui frequentiffi- uehuntur & conferuantur, ac oneraipfi Vrbi incumben-
me per plures annos in vnum congregati , eifdemque tia, cura & labore affiduo fuftinent , paterno affectu pro-
Statutis diligenter vifis, & figillatim examinatis,mature- fequentes, in ea libenter intendimus , per quæ priuilegia
que difcuffis, alia emendauerunt,alia explanauerunt,non- & gratiæ illis à prædecefforibus noftris , nobifque ipfis
nulla addiderunt, nonnullaque etiam fuftulerunt. Deni- conceflæ , & confuetudine confirmatæ & approbata
que Iulius Antonius & Alexander, Cardinales, ac Hiero- fuerunt , Appftolica auctoritate roborantur , & hæfi
nymus Epifcopus, necnon Marius Gabrielius , & Lucas tationes circa ea fuborte elucidantur , & de medio tol-
Pætus prædicti, eorumdem Statutorum relectione & re- luntur.
Plures Artif.
cognitione, omni ftudio & diligentia ab ipfis, de manda-
§. 1. Cum itaque dilecti filij Mercatores, Merciarij diuerfis Artis
to noftro facta, poftremam illis manum adhibuerunt.
Aromatarij , & quamplurimi alij diuerfi generis Artifices, bus dederunt
Antiqua igi- cognitionem
5.4 . Nos volentes, ea quæ tanto labore & maturitate quorum omnium & fingulorum artes, exercitia, deno- Canari fu
tur Statuta ad publicam vtilitatem digefta funt, inuiolabilit er obfer- minationes , ac alia hic forfan latius , vel de neceffitate caufarifua
Artis inter
abro gat hic
Pont. uari,Motu proprio, & ex certa fcientianoftra,deque Apo- exprimenda , ac fpeciali nota digna , pro expreffis , ac quofcumque.
ftolicæ poteftatis plenitudine, omnia & quæcumque an- de verbo ad verbum pro infertis haberi volumus, perin-
tiqua Vrbis Statuta, etiam reformata & innouata,ac qui- deac fi fpecialiter ac feriatim exprimerentur , ad Vrbem
bufuis approbationibus & confirmationibus Apoftolicis ipfam confluentes , illius neceffitati & vtilitati ac deco-
roborata, præfentium auctoritate abrogamus,tollimus, & ri & ornamento , Altiffimo cooperante maxime profpe-
& penitus abolemus, neminemque ad illa deinceps obli- xerint. Et propterea felicis recordationis Martinus
gari volumus.
Quintus , Paulus Tertius , Iulius etiam Tertius , Pius
Nouaq; cofir- $ .5 . Nouiffime vero compilata Statuta,prædicta, etiam Quartus , & nonnulli alij Romani Pontifices præ-
mat.
certis in eis expreffis cafibus , iuramenti validitatem re- deceffores noftri , ac etiam Nos ipfi , confiderantes
ftringentia, ficuti prædictis tibus libris digefta funt,ap- Artes huiufmodi , illarumque Artifices ipfi Vrbi ad-
probamus, & confirmamus . modum neceffarias & vtiles exiftere , fingulofque
Obferuari §. 6. Et vt approbatio huiufmodi amplius innotefcat, ipfos Artifices fine Rectoribus & Ducibus ac fine
eta pracipit has præfentes , in principio omnium librorum eorum- certis Iudicibus degentes , ipfi Vrbi parum vtiles , fi-
Ca- dem voluminum , quæ vel manu fcribentur vel impri-
in Curiagene-
pitolina bique ipfis non admodum proficuos futuros , dum pro
raliter , & mentur, omnino defcribi volentes, ftatuimus & Apofto- fuorum creditorum confecutione, ad diuerfa Tribunalia,
in altisCuriis lica auctoritate decernimus, vt de cetero, poft triginta dies & quod peius eft,ad Iudices de artificio, & minus pretio
Vrbis , & di- à publicatione præfentium nulla alia Statuta quam hæc ipfarum artium omnino inexpertos & ignaros diſtracti ,
futurarum caufarum decifionem, ac negociorum propria corum negocia , & artes ipfas deferere cogeren-
fritlus
dec: tan- noua ad
foriaquoad
tum. ur , Artificibus ipfis Collegia habere, & Confules , Of-
expeditionem allegari poffint , nec quifquam illi alle-
gans,audiri debeat, fed tantum,fecundum prædicta noua, ficiales, ac Iudices ex ipforum corpore creare, & de mer-
à nobis confirmata,in Curia Capitolina , &apud cam in cibus & mercedibus , aliifque rebus , caufis , & negociis
cuiufque
cuiufque artis , & ad artem quomodolibet refpectiue , iudicare poterant & confueuerant, de rebus tamen ad fin-
fpectantibus vfque ad certas, in fingulis literis & priuile- gulas artes ipfes refpectiue fpectantibus , cognofcere &
giis huiufmodi comprehenfas & expreffas fummas, agno- iudicare in prima inftantia , dummodo in articulis iuris,
Confuetudo fcere & iudicare concefferunt & indulferunt. Confultorem , feu Affefforem adhibeant , auctoritate &
etiam Artib.
tribuit eamde §.2. Ac infuper ex antiqua confuetudine, quæ vim le- tenore præmiffis concedimus & indulgemus .
surifdiction . gis habere dignofcitur, vt etiam Collegia fpecialibus pri- §.6. Declarantes à fententiis, declarationibus & decre- Appellariqs
uilegiis non munita caufas eafdem de rebus ad Artes tis Confulum & Iudicum prædictorum infra terminum tentiis abeorum (en-
permit-
octo dierum à die latæ fententiæ , feu facti decreti , ad tit,vt hic.
ipfas fpectantibus , etiam inter homines extra ipfa Col-
legia conftitutos cognofcere ,& decidere confueuerint,
Conferuatores, & non alios quofcunque ludices appel- Sed hoc mox
inductum & obferuatum fuerit, eademque priuilegia,in-
lari & recurri poffe & debere , & aliter , feu ab aliis factæ infra est im▾
inhibitiones & fignificationes prætextu appellationum mutatum.
dulta & confuetudo vfu ipfo approbata , in ipfius Vrbis,
& recurfuum, nemini fuffragari.
Artificumque prædictorum vtilitatem non paruam cede-
5.7. Præfentefque literas de fubreptionis & obreptio- nating.
re comperta funt. Quo factum eft, vt Vrbs ipfa ciuibus Clauf.prafer
nis vitio, mentifque aut intentionis noftræ defectu, no-
& incolis , omnifque generis artis excellentium virorum
Vrbis nouiter copia redundauerit, & redundet de præfenti.
Sed Statuta tari aut impugnari nullatenus poffe, ficque per quofcum-
C. 5.3.Cum autem elapfis menfibus antiqua Statuta ipfius que ludices, etiam S.R.E. Cardinales iudicari & definiri
42.talem Co Vrbis de mandato noftro reformata & innouata , & inter debere ; irritum quoque & inane,fi fecus fuper his à quo-
fulum iurifai- cetera eorumdem Statutorum lib.3.cap. 12. ftatutum & quam quauis auctoritate icienter vel ignoranter contige-
tionent limi- decretum fuerit , vt Confules Artium huiufmodi caufas ri attentari .
tarum ad ho- tantummodo inter ipfos homines de arte , & de rebus §. 8. Non obftantibus præmiffis ftatutis, ipfius Vrbis, Claufula de-
minesdeArte.
rogatoria.
fpectantibus ad artem ipfam cognofcere & iudicare pof- vt præfertur, per nos editis, promulgatis & confirmatis,
fent; eapropter à nonnullis nimium fcrupulofis , priui- ac conftitutionibus,& ordinationit.Apoftolicis , & Can-
legiis, indultis , & confuetudine cuiuflibet artis & Colle- cellaria noftræ regulis, etiam de non toliendo iure quæ-
legij , circa cognitionem & decifionem caufarum & ne- fito ; priuilegiis etiam iuramento, confirmatione Apofto-
gotiorum quæ licet de rebus ad artes ipfas fpectantibus, lica , vel quauis firmitate alia roboratis , per nos & præ-
contra homines extra artes & Collegia degentes pro tem- deceffores noftros quibufuis dicte Vrbis Iudicibus &
pore oriuntur & agitantur , maxima ex parte derogatum Tribunalibus quémodolibet conceffis & innouatis, illo-
& præiudicatum extitiffe hæfitatum fuerit , & halitetur rum tenores præfentibus pro expreffis habentes ; cete-
adhuc. Vnde aliqua ex ipfis Collegiis pene diffoluta & rifque contrariis quibufcumque.
dilapfa reperiuntur, Confulum iurifdictione pene, præter Datum Romæ apud Sanctum Petrum fub annulo Pif- D. P. An. §.
1.May.
& contra mentem & intentionem noftram fublata, Qua- catoris , die prima Maij , millefimo quingentefimo
propter dilecti filij Angelus Clauarius, Francifcus Caluius octuagefimo primo.
& Curtius Sergardius Cameræ dicta Vriis Conferuato-
res , necnon Baldafar Cincius Prior Capitum regionum, Anno à Natiuitate Domini 1581 Indict.9.die vero 22. Publicatio
nobis ex dubietate & hæfitatione huiufinodi maximum menfis May tempore Pontif. Sanétiff. in Chrifto Patris , & in vrbe.
ipfi Vrbi,illiufque incolis & præcipue iurifdictioniipfius DND. Gregory diuina prouidentia Papa XIII. anno eius
Curiæ Capitolij proueniffe,ac in futurum prouenire pof- 9.retrofcripta litera Apoftolica informa Breuium affixa, &
fe damnum & incommodum,non fine animi noftri difpli- publicata fuerunt in acie Campi Flora , Cancellaria Apoftol
HicmodoPot. centia fuggefferunt .
declarat bac . lica, & Curia Capitoly valuis, cum dimifsione copia illarum;
fatura earum §.4.Malis igitur & incomodis huiufmodi quanto citius vt moris eft ,per me Alamanum de Alemanis Sanctiff. D.N
inrifdictioni Occurrere,quantum cum Deo poffumus fatagentes, Motų Papa Curforem.
nonpraiudi- proprio, non ad ipforum Conferuatorum & Prioris, nec Die 23. eiufdem menfis May 1581. Illuftriffimi D. Con- Admiffio
care.
Confulum aut Artificum prędictoru , feu alicuius eorum, feruatores Camera Alma Vrbis , exiftentes in Camera noua apud Confer
vel pro eis , aut eorum aliquo , nobis oblatæ petitionis eorum Palatij , dictum breue admiferunt & mandauerunt re- uasores.
inftantiam, fed ex noftra mera & deliberata voluntate, ac giftrari mihifcriptori infrafcripto , provt registratum appa-
de Apoftolicæ poteftatis plenitudine,hæfitationem & duret libro rubeo, prefentibus & c . dd. Iacobo de Orlandis , &‫من‬
bitationem prædictam de medio tollentes, intentionis & Nicolao Piroto teftibus, &c.
voluntatis noftræ minime fuiffe nec effe , priuilegiis , in- Petrus Paulus Mutianus fcriptor Illuftiffimorum
dultis , ftatutis , & confuetudinibus fingularum artium, DD . Conferuatorum rogatus, &c.
earumque Collegiorum,Confulum & Iudicum quorum-
cumque , circa cognitionem & decifionem omnium & Sequitur declaratio, quod conftitutio præinferta non
fingularum caufarum,de rebus & bonis ad artes fingulas
præiudicatfacultatibus Gubernatoris Vrbis , Ca-
refpectiue fpectantibus , etiam inter & contra homines,
pitanei Appellationum , & aliorum indicum.
qui de ipfis Artificibus & Collegiis non funt , nec pro
tempore crunt , vertentes , & quæ futuris perpetuis tem- GREGORIVS PAPA XIII Edita A. D:
poribus verti contigerit, in aliquo derogare, aut deroga- 1581.
tum fuiffe declaramus & atteftamur, decernimus & defi- Motu proprio , &c.
nimus præfentium per tenorem. S.i. NE per præinfertas literas in forma Breuis noftri Conflitutio
Iurifdictionef §.s.Et nihilominus pro potiori eorumdem Corporum aliquod præiudicium bono & pacifico regimini prinferta no
& Collegiorum , omnium & fingulorum , ipforumque & Alme Vrbis noftræ, & illius Gubernatori, ac aliis Iudici- praiudicarfa-
reintegrat.
cuiuflibet eorum priuilegiorum, indultorum,ftatutorum bus ordinariis ipfius Vrbis inferatur, Dicimus & declara- bernatorus
Hoc idemfecit & confuetudinum circa cognitionem & decifionem cau- mus intentionis noftræ minime fuiffe nec effe , quod per Capitanei
Appellationis
Sixt.Vin cöft.farum fimilium , denuo , quatenus opus fit , priuilegia, præinfertas literas in aliquo iurifdictionibus & faculta- Vrbi s:
36 Cæleftis. indulta, & confuetudines, Apoftolica auctoritate eorum- tibus, ac fuperintendentiæ eiufdem moderni ac pro tem-
in co nft..47 . dem tenore prafentium , confirmamus & approbanus, pore exiftentis eiufdem Vrbis noftræ Gubernatoris , a
Clem
Laudabilis. illifque omnibus & fingulis perpetuæ firmitatis robur aliorum Iudicum ordinariorum dicta Vrbis , circa cauſa-
adiicimus. Decernentes omnes & fingulos Confules , & rum cognitiones in præinfertis literis expreffas, perinde
alios quofcumque officiales & Iudices omnium & fingu- acfi præinferta litera à nobis emanatæ non fuiffent , mi-
larum artium & Collegiorum huiufmodi , de negotiis & nime præiudicetur . Nec vllo vinquam tempore eifdem
caufis ad fingulas quafque Artes refpectiue fpectantibus, Gubernatori & Iudicibus , ac eorum Locatenentibus , &
etiam inter & contra homines qui de Corporibus & Col- corum cuilibet , præiudicatum effe intelligatur , prout
legiis Artium ipfarum pro tempore non fint, cognofcere præiudicare nolumus , fed quod eorumdem Gubernato-
& iudicare potuiffe & debuiffe, poffeque & debere, prout ris , & Iudicum , & Capitanei Appellationum iu-
& quemadmodum ipfi omnes & finguli Confules & Iurifdictiones & facultates , quas per prius habebant,
dices fingularum Artium ante dictorum ftatutorum, pu- faluas & illæfas circa præmiffà perpetuo maneant , & il-
blicationem & confirmationem per nos , vr præfertur, lis præinfertas eis non obftare volumus , appellatio-
editam & promulgatam, & iuxta cuiufque ipforum priui- nefque & prouocationes omnes ad eos , ceterofque
legia, indulta, & confuetudines cognofcere, decidere, & Vrbis , & Curiæ ordinarios , & corum tribunalia , ficut
00 4 prius
VS
GREGOR
IVS STERTI
440 DECIMV .
prius, videlicet ante dicta statuta , fine vllo impedimento | dem vbique fides adhibeatur, quæ ipfis originalibus li-
deferantur. teris adhiberetur, fi forent exhibitæ vel oftenfæ.
Decretum ir- §. 2. Decernentes , &c. & fic per quofcumque etiam Datum Romæ apud S. Petrum , fub annulo Pifcatoris D.P. An.g.
ritans.
S.R.E.Cardinales ac alios Iudices,&c. iudicari, &c. debe- die primo Iunij, millefimo quingentefimo octuagefimo, ¹. Iunij.
re ; fublata, &c. irritum quoque , &c. fcienter contigerit Pontificatus noftri anno 9.
attentari , &c. ac folam præfentium fignaturam , in judi- 1
cio & extra fufficere, & plenam fidem facere, regula con- Contra non foluentes in Fefto SS. Petri & Pauli, LXIII.
traria non obftante.
cenfus , canones , & alia iura Reu . Cameræ
Papa fubfer. Fiat Motu proprio. V.
D. P. An.10. Dat.Romæ apud S.Petrum, Non.Iulij anno 10. Apoſtolicæ debita.
7.Iuly.
Contra nonfoluentes hos cenfusprimam fan&tionem
LXII. Quod Fratres Prædicatores Ordinis S.Dominici,
edixit Innoc.VIII. vtfupra in eius conft.3 . Apo-
ad inftantiam cuiufcumque perfonæ extra
ftolicæ. Et deinde latiorem conftitutionem fir-
ipfum Ordinem , aliquam gratiam facere , aut
mauit Paul.IV. fup.in conft. 11. Incumbentia.vbi
pœnam remittere non poffint , neque conqui- etiam notaui.
fitis fauoribus & fuffragiis officia procurare .
GREGORIVS EPISCOP VS, Edita An, D.
1,80.
Quoad fecundam partem Clem. VIII. declarauit Seruus Seruorum Dei .Adperpetuam rei memoriam.
hanc prohibitionem & ampliauit ,vt infra in eius A D Roman. Pontificis fpectat officium boni patris Exordium
conft.7.Religiofos . Quo vero adprimam partem A familias exemplo curare fedulo ac prouidere, ne Se-
confirmauit , vt ibidem . Alia autem de hisfratri- dis & Cameræ

depereant, neue contra iusdominia
Apoftolicæ , proprietates,
fafque ab & iura
aliis occupentur,ac
bus , & eorum Ordine , plene fcripfi fup. apud qua ex eis vel temporum iniuria, vel hominum malitia
fi
conft.2 . Honor.III. Religiofam.
& cupiditate , vel aliquo alio cafu detineri , & vfurpari
Edita An. D. GREGORIVS PAPA XIII . contingat , illorum recuperationi decenter inftare , quo
1580. & ipfius Sedis , ac aliorum Chriftianorum Principum,
Exordium. atque adeo vniuerfæ Chriftianæ Reipublicæ neceffitati-
Vm nihil magis religioforum ftatum perturbet, quam bus & opportunitatibus valeat fubuenire.
fauorum & fuffragiorum fæcularium aucupatio , &
§. 1. Hoc fane confilio, & animo complures Romani Pleriq; Pontt
conquifitio , quibus Superiorum æqua mens , quæ pro Pontifices prædeceffores noftri, & in his piæ mem.Inno- pœnas impo- :
meritis fuorum vnicuique fubditorum tribui debet centius VIII. fexto non. Maij , octauo , Alexander VI. fuerunt non
peruertatur. foluentib. an-
quintodecimo Kalend. Ianuarij , fexto , & Paulus Quar- natas Camera
Prohibitio fa- §. 1. Nos malum hoc ab Ordine Fratrum Prædicato- tus octauo Kalend. Nouembris , fecundo Pontifica- Apoft.
ciědi gratiam rum , cuius profperum regimen & incrementum ad Ec- tuum fuorum annis editis conftitutionibus , & liceris,
aus remittedi clefiæ fanctæ vtilitatem , finceris exoptamus affectibus , aduerfus omnes, & quofcumque S.R E. & Camera Apo-
pœnam adin-
ftantiam per. pro noftra paftorali folicitudine propellere fummopere ftolicæ feudatarios , vicarios , gubernatores , cenfuarios,
fona extra cupientes, Dilectis filiis Magiftro Generali, ac prouincia- emphyteutas , & alios Cameræ Apoftolicæ debitores, eif-
Ordinem.
libus , & reliquis eiufdem Ordinis Prælatis nunc & pro dem Sedi, & Cameræ debitas folutiones, certis die, & lo-
tempore exiftentibus, perApoftolica fcripta, & in virtu- co ftatutis re ipfanon facientes, pactaque, & conuentio-
te fanctæ obedientiæ præcipimus & mandamus , ne ad nes in eorum inueftituris, & aliis conceffionibus,necnon
inftantiam, & requifitionem quarumcumq ; perfonarum, modos, & formas,aliaq; omnia in eifdem prædecefforum
tam laicarum quam Ecclefiafticarum, extra fupradictum literis contenta non adimplentes, fententias , cenfuras,&
Ordinem conftitutarum, etiam Cardinalatus honore, ac pœnas, tam Ecclefiafticas quam priuationis, & caducitati
quacumque fæculari dignitate & excellentia , etiam Du- feudorum, vicariatuum, guberniorum, locationum, cen-
cali & Regali, & Imperiali fulgentium, cuiuis dicti Ordi- fuum , & aliorum bonorum , & iurium per eos à Sede &
nis religiofo vllam gratiam concedere, vel pœnas aliquas Camera prædictis quomodolibet obtentorum impo-
remittere audeant feu præfumant .
fuerunt.
Et conquifitis §. 2. Quinimo quofcumque eiufdem Ordinis Fratres §.2 . Quarum deinde conftitutionum , & literarum vi- Fifcus quoli-
fauoribus && Religiofos, qui contra decreta fuarum conftitutionum gore, ac etiam iuxta antiquam & laudabilem confuetudi- bet anno in
Suffragiusoff hac via, & iis mediis per mendicatos fauores & fuffragia, nem , fingulis annis in vigilia , & fefto BB.Apoftolorum fo vigilia
ss. &fe-
Pers
ciaprocurăd:.
aliquid fibi procurauerint, ad alia & fimilia, & etiam ma- Petri, & Pauli hactenus in Camera Apoft.feruatamcoram Pauli, ac-
iora in eodem Ordine confequenda, Apoftolica auctorita- eiufdem S.R.E. Camerario, & Cam.prædictæ Præfidenti- ceptauit ca-
ducitates, &
te, tenore præfentium inhabilitamus,ac inhabiles perpe- bus, Clericis, & aliis Cameram prædictam facientibus, &
desolutiones
tuo fore & effe , neque per quofcumque, nifi per Sedem reprefentantibus , pro recipiendis cenfibus, & aliis præ- non folue-
Apoftolicam rehabilitari , aut cum ipfis defuper difpen- dictis ibidem congregatis , ciufdem Camera & Fifci Pro- tes morofos és
fari poffe.
Sublata aliter curator pro tempore exiftens , acceptando prius omnes cotumaces de-
5.3 . Sicque per quofcumque Iudices ordinarios & de- & quafcumque dictarum conceffionum , & inueftitura- meralibus cararià Ca-ob-
indicandi po- legatos , etiam caufarum Palatij Apoftolici Auditores , ac rum caducitates , deuolutiones , & priuationes , necnon tinuit.
sefface.
S.R.E. Cardinales , fublata eis & eorum cuilibet , quauis contractuum , & inftrumentorum refolutiones , ex-
aliter iudicandi &interpretandi facultate & auctoritate, tinctionefque & alias pœnas , legales feu conuentiona-
iudicari & definiri debere, irritum quoque & inane quic- les , ac aliter per eos incurfas , cofdem non foluentes,
quid contra præmiffa aliquibus conceffum fuerit , aut feu non adimplentes promiffa , ac in dictis inueftituris ,
fuper iis à quoquam contigerit attentari , auctoritate & & conceffionibus contenta , feu alias per eos quomodo-
tenore prædictis decernimus & declaramus.
Quibufcumq; litet debita , ab eorum feudis , vicariatibus , guberniis,
§.4 Non of ftantibus conftitutionibus & ordinationi - locationibus , adminiftrationibus , cenfibus , & bonis,
non obftantib. bus Apoftolicis , ac dicti Ordinis , etiam iuramento , & ac conceffionibus , & inueftituris cecidiffe , & illis priua-
confirmatione Apoftolica, vel quauis firmitate alia robo- tos fuifle, nec per quamcumque receptionem , in totum
ratis,ftatutis & confuetudinibus ; priuilegiis quoque, infeu in partem de eifdem cenfibus poftea , tam in eadem
dultis,&literis Apoftolicis quomodolibet conceffis ,con- Camera quam extra eam , & tam per ipfum quam alios
firmatis , & innouatis ; quilus omnibus corum tenores, quofcumque factam , iuribus eiufdem Cameræ præiudi-
acfi de verbo ad verbum infererentur , præfentibus pro cari ,fed quod femper ad bonum computum , ac eofdem
fufficienter expreffis habentes, ad earumdempræfentium fic vt præfertur non foluentes , & non adimplentes mo-
effectum fpecialiter & exprefle derogamus ; ceterifque rofos declarari per Cameram prædictam fingulis annis
contrariis quibufcumque.
T: infumpto-
§. 5. Volumus autem quod præfentium tranfumptis, petiit decern,i&&inftetit , ac
declarari morofos
obtinu it. , & contumaces , vel alias
rumfides. etiam non impreffis manu alicuius publici Notarij lub-
§. 3. Itaque idem Paulus prædeceffor proteftationes Parlus IV.co
fcriptis, & figillo dicti Magiftri Generalis obfignatis, ca- declarationes , fententias , & decreta pradicta per eaſ- probauit di-
dem
1
Was Fifci pro- dem fuas literas confirmans , & approbans perpetuo fta- alias quomodolibet incurfam , & tunc incurrendam pur-
eftationes & tuit, omnes occupatores , & detentores feudorum, & alio
Cameralium gare, ac fefe ab eifdem deuolutione, caducitate, priuatio-
fententias, & rum prædictorum , ad illa eidem Cameræ relaxandum, & ne , vel incurfu, & aliis pœnis à dictis conftitutionibus,
decreta , vt reftituendum infra certum terminum quod iampridem & literis , ac iure communi traditis, ex variis, & diuerfis
habes in diela præteriit , quacumque præfcriptione , etiam centum an- per eos allegatis prætextibus licuerit & liceat excufari, &
Deus conf.11. norum & forfan vltra non obftante obligatos effe , cogi- fic iftis, aliifque fubterfugiis, & cauillationibus , lites, &
citatain rubr. que poffe, & debere , & alias prout in conftitutionibus & caufas defuper in eadem Camera, vt præfertur, motas feu
literis, necnon proteftationibus, interpellationibus, de- mouendas in longum protrahere, & quotidie noua impe-
clarationibus, fententiis,& decretis prædictis latius con - dimenta obiicere conantur, in maximum Sedis & Came-
tinetur. ræ prædictarum præiudicium , ac corumdem animarum
Pofles quoli §. 4. Poftea vero tam Pauli prædecefforis quam præ- periculum .
bet anno Feu- dictarum , & aliarum prædecefforum noftrorum , confti- §.6. Nos cupientes , quantum cum Deo poffumus, pro Ideo hic Pont .
ay
datari, debi-
Camera tutio num , & litera rum huiuf modi vigore feudat arij , & muner e nobis ex alto commiffo , Sedis & Cameræ præ innouas có co-
firmat prade-
tores, in vigi- alij prædicti ad eiufdem Cameræ , Filcique procuratoris dictarum indemnitati prouidere , ac oppofitionibus & cefforum con-
lia, feftoSS. inftantiam folemniter fingulis annis , in vigilia & fefti- aliis præmiffis opportunum remedium adhibere, de Apo- ftitutiones &
prædictis , vt moris eft , ad legitime in eadem Ca- ftolicæ poteftatis plenitudine , certaque fcientia noftra Fifciprotefta
Petri
eitati , vt illa uitate
Pauit
foluerent , & mera comparendum , ac dictos cenfus, recognitiones , feu etiam prædecefforum noftrorum prædictorum veftigiis tiones, & fen-
tentias,ac de
non foluentes, refponfiones ,aliaque per eos promiffa, conuenta ,& quo- inhærendo Innocentij . Alexandri , & Pauli , ac omnium creta pradi
ceurs pa modolibet det ita cum effectu adimplendum , fub fenten- aliorum Romanorum lótificum cóftitutiones fuper præ-
nis de
hic inno dati tiis, cenfuris , & pœnis,tam in eiufdem Pauli quam dicto-
quibus miffis , & illorum occafione vel caufa quomodoli et edi-
fuerunt. rum,& aliorum prædecefforum noftrorum literis conten - tas , & emanatas , ac fingulas , & defuper confectas lite
tis, necnon priuationis , & caducitatis feudorum, vicaria- ras , acin eis contenta quæcumque , necnon proteftatio-
tuum, guberniorum , locationum , cenfuum , adminiftra- nes & interpellationes , fententias , & decreta in vigilia
tionura bonorum, iurium, & aliorum in corum coneffio- & fefto prædictis, præfertim anno proxime præterito in
nibus quomodolibet contentorum, fæpe fæpiufque cita- eadem Camera factas , illarum fingularum tenores , acfi
ti, & interpellati fuerunt . de verbo ad verbum infererentur , præfentibus pro fuf
Multi tamen
§. 5. Qui tamen præmiffis , ac etiam literis quotannis ficienter expreffis habentes , cum omnibus &fingulis in
adhuc
& bonaTerras,
Seats die cœnæ Domini legi folitis, quibus detinentes loca, & eis contentis claufulis , & decretis , tenore præfentium
bona eifdem Sanctæ Romanæ Ecclefiæ , & illanon refti- perpetuo confirmamus , approl amus , & quatenus opus
Apoft.detinet
& inpoenas tuentes , cenfuris quoque , & pœnis Ecclefiafticis inno- eft, innouamus, ac ab omnibus, & quibufcumque feuda-
pradictas nen dantur minime attentis , non modo cenfus , & alia per tariis , aliifque prædictis inuiolabiliter obferuari debere
tendunfepra
incur t , ex cos vt præfertur debita foluere, & adimplere ceffarunt, & volumus, & mandamus.
caufis hic ceffant , fed etiam loca & bona, ac alia prædicta temere, §. 7. Declarantes illa omnia perpetuo fuiffe , effe , & Et declarat
narratu. atque indebite , & de facto occupata detinuerunt & de- fore , vimque , & robur perpetuam legum obtinuiffe , & quofcumq;
datarios, fer
c.
tinent , fententias , cenfuras , & pœnasipfas , ac etiam obtinere , & fic omnes , & fingulos, præteritos, præfen- comprehenfos
, priuationis , & amiffionis dictorum feudorum , & alio- tes, & futuros Feudatarios , Vicarios, Gubernatores, Ad- fuiffeindifpo-
rum , & alias in eifdem literis contentas damnabiliter in- miniftratores , & alios cenfuum , recognitionum , ac iu- fitionib.dicta-
curredo. Cum autem de mandato noftro, & ad inftantiam rium debitores , etiam antiquos & antiquiffimos diu, rum conftitu
dilecti filij Rodulphi Bonfioli dicta Camera Commiffa- ante vel poft dictas conftitutiones , feu tempore illarum tionum eius
pradecefforum
rij , contra omnes , & fingulos morofos occupatores , & creatos , feu deputatos , ac futuris deinceps temporibus Et Cam Apo
detentores huiufmodi , non folum generati in vigilia, in perpetuum quomodolibet creandos , & deputandos, tol.adrealem
& fefto prædictis proxime præteritis, fed poftea nomina- cuiufcumque dignitatis, ftatus, gradus, ordinis, vel præ- locorum incor
tim contra multos ex eis in eadem Camera , & coram di- eminentiæ , Ecclefiafticæ vel laicalis , fuerint & fint, porationě po-
tuiffe deueni-
uerfis illius Præfidentibus , & Clericis , legitime , & cum etiamfi Cardinalatus honore, feu Regia , Ducali , vel alia re.
poteftatione , ad deuolutiones caducitatefque , & priua- etiam maiori dignitate , & auctoritate præfulferint , &
tiones, necnon fententiarum, cenfurarum , & pœnarum præfulgeant , fingulis dictis Innocentij , Alexandri , &
prædictarum incurfus agi captum fuerit , & in dies aga- Pauli prædecefforum noftrorum conftitutionibus,& lite-
tur , & ficut accepimus nonnulli corum ad fe , in occu- ris comprehenfos fuiffe & effe. Illafque ipfos omnes,
patione , detentione , & intrufione Ciuitatum , Terra- & fingulos affeciffe , & afficere , & proptera fingulas li-
rum , Oppidorum, Caftrorum, lorum,tenutarum, arcium, teras , claufulas , & conditiones , ac alia præmiffa , tan-
fortalitiorum, & aliorum bonorum , & iurium huiufmo- quam talia habenda , & cenfenda effe , itemque accepta-
di , fic vt præfertur , ac alias ad Sedem, & Cameram præ- tiones , declarationes , proteftationes , interpellationes
dictas deuolutorum confouendum , fub prætextu quod per dictum Fifci procuratorem ,vt præfertur,factas, ac fen-
tam Pauli prædicti quam aliorum prædecefforum, confti- tentias , & decreta per dictam Cameram fingulis annis in
tutiones , & literæ prædictæ non fuerint nec fint perpe- vigilia , & fefto prædictis , vt præfertur , latas , & factas,
tuæ , fed ad tempus , nec vim legis fiue conftitutionis ac in futurum ferendas , & faciendas , omnes , & fingu-
perpetuæ habuerint aut habeant , fed feudatarios , vica- los Feudatarios, Vicarios , Gubernatores, Cenfuarios , &
rios , & alios prædictos , tunc fcilicet tempore emanata- alios prædictos , tam præteritos quam præfentes & futu-
rum earumdem conftitutionum ac literarum exiftentes ros , in ipfis generaliter & alias fpecialiter , ac quomodo-
tantummodo comprehenderint , ac quod numquam in libet nominatos perinde affeciffe , & afficere ; ac fi in
vfu fuerint , feu effe defierint , & quod ipfi de illis fcien- contradictorio iudicio caufa cognita , & feruatis de iure
tiam etiam ex defectu nullitatis & publicationis carum- feruandis , & facta & lata fuiffent & effent , ac tranfgref-
dem , feu alias non habuerint , quodque ad conceffiones fores , & morofos caducitatis, deuolutionis, & priuatio-
& inueftituras ex caufa onerofa, etiam in vim contractus, nis quorumcumque Feudorum , Vicariatuum , Guber-
feu alias quomodolibet factas , pro quibus certa annua niorum , & aliorum prædictorum eo ipfo , abfque aliqua
folutio parui pretij , nempe in cera vel alia minima re, iudicis declaratione , incurriffe, & incurrere , dictofque
non commodum feu vtilitatem , fed potius recognitio- Camerarium, & Præfidentes, ac clericos, & alios ad quos
nem fuperioritatis, Sedis, & Cameræ huiufmodi concer- fpectat , ad realem incorporationem Ciuitatum , Terra-
nente, fiat feu fieri debeat, fe non extenderint feu exten- rum, Caftrorum , locorum , bonorum , iurium , & alio-
dant, & quod in eornm conceffionibus feu inueftituris rum prædictorum pro Sede , & Camera prædictis omni-
prædictis , conuentiones & pacta aliqua expreffa inita bus præmiffis , necnon omni , & quacumque appella-
fuerint per quæ cautum fuerit , & fit quod ob non factam tione , reclamatione , feu recurfu penitus remotis , deue-
cenfuum , & aliorum prædictorum debito tempore fo- nire debuiffe & potuiffe , ac teneri , & obligatos fuiffe,
lutionem , feu ob pacta non feruata , vel nifi fub certa & effe.
qualitate, & nifi infra certum tempus , vel alias nifi in §. 8. Et nihilominus omne dubium remouere volen- Feudatariofq;
certis cafibus deuolutionem feu caducitatem vel priua- tes , de poteftate , & fcientia prædictis , ftatuimus, & or- nit
&alios
annodecer-
quo-
tionem , & prædictas aliafque pœnas non incurrant , vel dinamus , vt omnes , & quicumque Feudatarij , vicarij, libet in Ca-
faltem quod eis quamcumque moram ob præmiffa vel | Gubernatores , & alij prædicti fuperius , & ctiam in eil- mera Apofto-
dem
lica ubi es dem prædecefforum literis comprehenfi , qui vel quorum , non contraria perpetuis futuris temporibus , à prædictis,
adeſſecontige auctores, fub quibufcumque tenoribus , & formis etiam & aliis quos præmiffa , aut eorum aliqua quomodoliber
rith, in vigilia
&feftiuitate quacumque de caufa, gratiofa , onerofa, vel mixta etiam concernunt , feu concernere poterunt quomodolibet in
SS. Petri in vim cuiufcumque contractus , Regna, Ducatus, Ciui- futurum ounino feruari .
Pauli , debita tates, Caftra, oppida, terras, arces,fortalitia,villas, agros §.12. Ac decernentes ita per quofcumque Iudices, or- Sicque & non
jura Camera poffeffiones,cultas, & incultas, cafalia, lacus, fyluas, pro- dinarios, & delegatos, etiam caufarum Palatij Apoftolici aliter indica-
Apoftolica
foluere debe prietates, bona, & iuia quæcunque, ac cuiufcumque ge- Auditores,ac S.R.E.Cardinales in quauis caufa,& inſtan- ri debere.
re. neris, & conditionis fuerint & fint, in verum, proprium tia, fublata eis quauis aliter iudicandi , & interpretandi
vel improprium feudum Regale, Ducale , vel alias quo- facultate , & auctoritate , vbique iudicari , & definiri de-
modolibet nobile & gentile , feu ignobile , antiquum, bere , necnon irritum & inane quicquid fecus ab eifdem,
feu nouum , vel in vicariatum , gubernium , cenfuin vel & quibufcumque aliis fcienter vel ignoranter contigerit
emphyteufim ad quamcumque agnationem & nomina- attentari.
tionem , & in perpetuum vel ad tempus , aut alias quo- §.13 . Non obftantibus præmiffis , ac conftitutionibus Quibufcumq;
modocumque & qualitercumque à Sede & Camera præ- & ordinationibus Apoftolicis, necnon ftatutis & confue- non obſtantib.
dictis, fub conuentione vel prouifione iurata vel non iu- tudinibus etiam immemorabilibus, iuramento, confirma-
rata, ac fub præftatione cenius, canonis,penfionis, rega- tione Apoftolica , vel quauis firmitate alia roboratis , ac
lium , & aliarum quarumcumque refponfionum & re- quacumque præfcriptione etiam immemorabili , contra-
cognitionum , cuiufcumcumque qualitatis, & quantita- ctibus quoque, inueftituris,conceffionibus, pactis & con-
tis, etiam parui vel minimi valoris , fuperioritatem, præ - uentionibus, necnon priuilegiis, indulis, & literis Apo-
eminentiam, recognitionem dominij, commodum pecu- ftolicis eifdem Vicariis , Feudatariis , Gubernatoribus, &
niarum , aut alium quemcumque effectum , & refpectum aliis prædictis omnibus per quofcumque Romanos Pon-
denotantium receperint, & habuerint , ac habent de præ- tifices prædeceffores noftros, ac nos & Sedem præd.ctam
fenti, & huiufmodi cenfus, canones & refponfiones, per fub quibufuis verborum formis , ac etiam derogatoria-
feipfos vel eorum legitimos procuratores , iuxta formam rum derogatoriis, aliifq; fortioribus, efficacioribus, & in-
dictarum literarum , in vigilia & feftiuitate prædictis fin- folitis claufulis, necnon irritantibus,& aliis decretis.quo-
gulis , quibufuis fucceffiuis, non autem intermiffis annis modocumque ac quotiefcumq; conceffis, confirmatis, &
in ipfa Camera vbicumque eam adeffe contigerit, & non innouatis , ac concedendis, confirmandis & innouandis,
alibi , nec alio die , quibufcumque conuentionibus in etiamfi in eis caueretur expreffe, quod vicariatibus, feu-
contrarium quomodolibet factis, & vfu receptis, ac con - dis, guberniis, & conceffionibus, adminiftrationibus , ac
fuetudinibus etiam immemorabilibus quomodolibet in- aliis præfatis ob non folutionem vel pacta non feruata,
troductis, & aliis quibufcumque proceffionibus ipfis,vel vel alia quacumque de caufa , feu vt nifi infra certum
corum auctorib. factis non obftantibus , non foluerint, & tempus priuari non poffint , quibus omnibus ac ftylo,
integre non fatisfecerint, ac pacta,& conuentiones & ad vfu , & aliis præmiffis , etiam fi pro eorum fufficienti de-
quæ tam ex forma dictarum conceffionum , quam inter- rogatione, de eis eorumque totis tenoribus fpecialis ,fpe-
pellationum , & requifitionum , alias de iure , vfu , & cifica , expreffa & indiuidua, ac de verbo ad verbum , non
confuetudine tenentur, non adimpleuerint, & adimple- autem per claufulas generales idem importantes, mentio
uiffe ibidem docuerint & oftenderint, eo ipfo abfque alia feu quæuis alia exquifita forma ad hoc feruanda foret,
monitione , requifitione , vel quauis alia iudicis declara- 1tenores huiufinodi , acfi ad verbum , & forma in illis tra-
tione defuper facienda , feudis , vicariatibus , guberniis, dita obferuata infererentur,præfentibus pro plene & fuf-
& aliis præfatis omnibus , & fingulis priuati , ipfaque ficienter expreffis habentes, de fimili poteftatis plenitu-
feuda , vicariatus , gubernia , & alia ad Sedem , & Ca- dine fpecialiter , & expreffe derogamus , necnon omni-
meram prædictas deuoluta , vtileque dominium cum dibus aliis quæ iidem prædeceffores noftri in dictis co-
recto confolidatum , etiam abfque illorum poffeffionis rum literis voluerunt non obftare , ceterifque contrariis
apprehenfione ad ius , proprietatem , dominium, & om- quibufcumque.
nimodam poffeffionem eiufdem Cameræ eo ipfo rediiffe 5.14.Quæ omnia nolumus cuiquam aduerfus præmif- Sine praiudi-
cenfeantur , & fint , etiam fi feuda , vicariatus , gubernia, fa in aliquo fuffragari , quoad caufas tamen tunc in Ca- cio caufarum
pendentium.
& alia huiufmodi antiqua , & hæreditaria , formalia vel mera prædicta pendentes nulli per præfentes intendimus
informalia , ac defcendentibus , vcl collateralibus , aut præiudicium generari.
Forma hanc
quibufcumque aliis hominis vel legis prouidentia eis ius §. 15. Sed ne quifquam præfentium ignorantiam ex-
aliquod ad illa competierit vel competat , feu alias accufare poffit , iubemus illas per vnum vel duos curfores bullampubli-
candi, etiä
quifitum foret, & effet, ac omni quantumuis longo tem- valuis Ecclefiæ S.Ioannis Lateranenfis,& Bafilicæ Princi- legedi in Ga-
pore ,& quacumque immemorabili præfcriptione, etiam pis Apoftolorum de Vrbe , ac Cancellatiæ Apoftolicæ ac mera, &c.
centum annorum & non vltra , non obftantibus fine Cameræ prædictæ , & in acie Campi Flore , vbi publica-
fpolij, aut attentatorum,vel alio quocumq; vitio illorum buntur de more, appendi,eifque detractis,ipfarum exem-
poffeffionem actualem apprehendi , & ad illorum realem pla etiam impreffa eis in locis relinqui , & præterea in
incorporationem pro Sede, & Camera prædictis deueniri ipfa Camera dum die ftatuto illius præfidentes , & Mini-
poffit , & folutiones aliter , ac alibi , quam die , & loco ftri conuenient, alta & intelligibili voce perlegi, & in li-
præfatis deinceps faciendæ , & recipiendæ , nullæ nul- bris ipfius Cameræ ad perpetuam rei memoriam defcribi.
liufque roboris & momenti fint , & perinde habeantur, §.16.Volentes etiam vtillæ,præfentes hic in Vrbefta- Dies qua hac
acfi facta , & receptæ non fuiffent , & quod mora etiam tim , extra vero eam vbicumque locorum prædictorum bulla ligare
incipit.
modici temporis non admittatur. mediate vel immediate fubicctorum ditionis prædictæ
Solutionefque §. 9. Quodque folutiones omnefque in eadem plena poft decem dies, quam in dicta Camera
lectæ, & publica-
femper intelli Camera , in vigilia feu feftiuitate prædictis factæ , & re- tæ fuerint , quemcumque Feudatariorum , Vicariorum,
gifactas fine
praiudicio in-cetæ fuerint, & in futurum perpetuis futuris temporibus Gubernatorum , Adminiftratorum , & aliorum cenfuum,
Tiù Camera, fient , ac recipientur , femper cum claufula fine præiudi- recognitionum & iurium debitorum prædictorum,perin-
cio iurium ipfius Camera receptæ intelligantur , & fint, de arctent atque afficiant,acfi eis fingulis præfentibus,ac
etiam quod claufula ifta in aliquibus fpecialiter appofi- in propriis corum perfonis , & locis intimatæ fuiffent.
ta , in aliis vero omiffa fuerit. §. 17. Vtque ipfarum præfentium exempla etiam im- Tranfumpto-
Etpoft. d. Fe- 5.10. Ac præterea quod folutiones, quæ ex aliquo le- preffe edantur , quæ Notarij publici manu, & Camerarij rum fides.
ftum recipino gitimo impedimento in plena Camera , poft vigiliam feu prædicti , vel alterius perfonæ in dignitate Ecclefiaftica
poffe.
feftiuitatem prædictas oblatæ fuerint , etiam cum eadem conftituta figillo obfignata, camdem prorfus fidem vbiq;
claufula , & citato codem procuratore Fifci , feu Cameræ locorum in iudiciis , & extra illa faciant , quam ipſæmet
Commiffario, & non aliter,nec alio modo recipi debeant, præfentes facerent , fi exhiberentur vel oftenderentur,
alias eo ipfo nullæ , ac nullius efficaciæ, & effectus ha- §. 18. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi- Sanctio pa-
beantur.
nam noftræ confirmationis , approbationis , innouatio- nalis.
Contentaq; in
§. 11. Volentes omnia in dictis & aliis prædecefforumnis, mandati, declarationis, ftatuti, ordinationis , volun-
pradictis bul- noftrorum literis per nos,vt præmittitur, confirmatis,ap- tatum, decreti , derogationis , & iuffionis infringere, vel
Lis obferuari. probatis , & innouatis, contenta , & narrata præfentibus ei aufu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare
præfumpferit,
GREGORIVS DECIMVSTERTIVS .
443
præfumpferit, indignationem Omnipotentis Dei, ac BB . | mitano fibi traditæ , per bonæ etiam mem. Hugonem ti-
Petri & Pauli Apoftolorum eius , fe nouerit incurfurum. tuli S. Sabine prefbyterem Cardinalem , & Gulielmum
D.P.An.9. Dat. Romæ apud S. Petrum , anno Incarnationis Do- Epifcopum Anteradenfem de eiufdem Innocentij Pape
L.luni. minicæ , 1580. Kalendis Iunij , Pontificatus noftri mandato factam, & per eofdem fratres firmiter obferuan-
anno 9. dam confirmaffer..
Regift. &ad- Die decima Iuny 15 80. prafentes litera Apoftolica pra- S.2. Ac poftmodum piæ mem.Eugenius Papa IV.etiam Eug.IV. regu
a t a
miffio in Ca- fentat fuerun in Camera Apoftolic ,& ex decreto in eadem prædeceffor nofter , per eum accepto quod in quibufdam lam mitigauis
mera Apof. plena Camera facto, admiſſa, & in illius libris regiftrata. f. capitulis d. Regulæ inter alia cauebatur , quod fratres præ- in coft dequa
hic in rub.
lib. 4 fignaturarum diuerforum Pontificum penes me infra- dicti Ordinis ab efu carnium fe at ftinerent, nifi pro infir-
fcriptum dicba Camera Notarium , & mandatum fuit illas mitatis vel debilitatis remedio . Eifdem etiam quod fin-
feruari. gulis diebus , Dominicis dumtaxat exceptis , à fefto Exal-
Tydaus de Marchis. tationis S. Crucis vfque ad feftiuitatem Refurrectionis
Publicatio
Anno à Natiuitate D.1580.indictione 8.die vero 9. Iunij , D.N. IESV CHRISTI ieiunare tenerentur . Quodque fin-
in Vrbe,
Pont.Sanctiffimi in Chrifto patris & D.N.D. Gregory diui - guli eorum manere deberent in cellis fuis , die ac noctu
naprouidentia Papa XIII.anno nono ,retrofcripta litera Apo- in lege Domini meditantes , ac in orationibus vigilantes
ftolica affixa ,& publicata fuerunt ad valuas Ecclefia S. Ioan- præcipiebatur, rigorem huiufmodi mitigans ,ac Regulam
nis Lateranenfis,& Bafilica Principis Apoftolorum de Vrbe, ipfam moderans , ftatuiffet , ordinaffet , & conceffiffet,
Camera & Cancellaria Apoftolica , & in acie Campi Flora , quod dicti Ordinis profeffores, tunc & pro tempore exi-
dimiffis ibidem copiis impressis affixis . Necnon die 10. eiuf- ftentes , tribus fingularum hebdomadarum, etiam quibus ,
dum Reuerendifsimi Domini dicta Camera Clerici pra- vt præfertur, ieiunare, iuxta eamdem Regulam effent ad-
fidentis ad iura reddendum , & caufas audiendum congrega . ftricti , præterquam in Aduentu &in Quadragefima, &
ti erant , alta , clara,& intelligibili voce pluribus perfonis cu- aliis generalibus prohibitis diebus carnibus velci , ac ho-
rialibus aſſiſten.& audien , de verbo ad verbum & iuxta ea- ris congruis in corum Ecclefiis manere , & per clauftra ač
rumdem tenorem lecta & publicata fuerunt per nos Iulium corum ambitus deambulare, libere & licite valerent. De-
Fontanam,&Petrum Aloyfium Gaytam Curfores Apoftolicos . cernens eofdem fratres, & eorum fingulos circa præmif-
Petrus Guerra Mag. Curf. fa ad arctiorem obferuantiam , quam fupra præmittitur,
occafione profeffionis in dicto Ordine emiflæ, vel in po-
LXIV. Approbatio Congregationis Fratrum & Monia- fterum emittendæ minime tenerentur. Et alias prout in
lium Ordinis B. Maria de Monte Carmelo in eorumdem Innocentij & Eugenij literis defuper confectis
Regnis Hifpan. fub denominatione Difcalcea- plenius continetur.
§.3 . Demum de anno Domini, millefimo quingentefi- Sed poftea de
torum inftitutæ , cum declaratione muneris
mo fexagefimo quinto, feu alio veriori tempore nonnul- anno 1565.
Prouincialis corum Prioris , ac Superioritatis multi ex eis,
li dicti ordinis profeffores, diuina infpirante gratia,pri-
primitiua re
Prioris generalis totius Ordinis , gratiarumque mum dictæ regulæ inftitutum imitari cupientes, poftpo- gulam innoce
eiufdem Ordinis communicatione. fitis quibufcumque corporis commodis,dummodo Chri- IV. obſeruare
ftum lucrifacerent,cum licentia fui Prioris generalis tunc cœperunt.
Itam Congregationem totaliterposteafeparauit ab in Hifpaniarum partibus exiftentis , ibi aliquot fratrum
omnifuperioritate Fratrum Mitigatorum Ordi- & Monialium Monafteria ; in quibus primitiua regu-
nis, Clemens VIII. inf.in eius const.25 . Paftoralis. la prædicta cum omni obferuantia & rigore retine
Altera autem eorumdem Difcalceatorum Con- rentur , fub obedientia tamen Prouincialis fundare
& ædificare cœperunt. Quam quidem regulam & ob-
gregatio erecta est in Italia , cui Sixtus V. que feruantiam fundatores prædicti , ac etiam qui pro
dam indulta,circa celebrationemfestorum & re- tempore admittebantur ex mitigatis , renunciando mi-
citationem officiorum conceffit infua conftit.96. tigationi & relaxationi dicti Eugenij prædecefforis,tran-
Eximium. Et eam à Congregatione ista Hifpani- fancto probationis anno , denuò, ac etiam alijl de fæ
cafeparauit Clem.VIII. vt in eius conftit.71 . In culo venientes profitebantur , & fucceffiue benedicente
1 Domino numerus Religioforum primitiuam Regulam
Apoftolica.Eique facultatem erigendi noua Mo- huiufmodi profitentium & obferuantium adeo hoc tem-
nafteria defola licentia Ordinary,dedit Paul.V. pore excreuit, vt de præfenti viginti duæ domus fratrum
inconft.10. Ad Ecclefiæ. Et Seminarium ad pro- &monialium huiufmodi, in quibus fere trecenti fratres,
pagationem fideipoftea inftituit in Vrbe in conft. & ducenta moniales exiftunt , deuotum Altiffimo famu-
so. Romani. latum exhibentes in prædictis Regnis Hifpaniarum re
periantur.
Vtraque Congregatio profitetur d. Regulam declaratam §.4.Religiofi autem huiufmodi vltra contenta in regula Immo etiam
alia inftituta
& firmatam ab Innocentio IV. fup.in eius conftit. 6. prædicta de licentia dicti Generalis , & cuiufdam Vicarij hic enunciata
Qua hongrem, Ceteri autem Carmelita obferuant eam- ab eodem Generali in Prouincia Caftellæ deputati, ac cum Difcalcea
dem Regulam Mitigatam ab Eugenio IV. & aliis , vt approbatione Vifitatorum Apoftolicorum , qui fuerunt ti dictifunt.
fup.in eius conft.3 . Romani, vbi notatum fuit. dictæ Religionis , quædam inftituta ad carnis mortifica-
tionem, & populi ædificationem ab initio fuæ inftitutio-
Huius Ordinis Difcalceatorum fundatrix extitit There-
nis obferuare inceperunt , veluti Difcalceatos incedere,
fia Hifpana, quam Sanctarum Virginum cathalogo ad- vnde Difcalceatorum nomen fortiti funt, indui ſacco,dor-
fcripfit Greg. XV. conft. 20. Omnipotens, inf.tom.4.
mirefuper tabulis ,ad fubleuandam fuam inopiam manib.
Edita An. D GREGORIVS PAPA XIII propriis operari , multum in oratione fe exercere , atque
diuinum officium fine cantu,feu modulatione recitare.
5.5.Cum autem ficut eadem expofitio fubiungebat ipfis pfitame Di
Exordium. Ia confideratione Romanum decet Pontificem,circa Religiofis Difcalceatis, quamplures moleftiæ & impedi-fcalceati, alia
ftatum Religioforum ita attendere , vt ipfi Religiofi menta, eorum pium inftitutum turbantia per fratres mi- tib. Regulam
regulam quam ab initio profeffi funt obferuare nitentes, tigatam ab eodem Eugenio prædeffore regulam,vt præfer- vtfupraMisi-
ab omni moleftia vindicentur. tur, profitentes,mitigatos nuncupatos fuper præmiffis il- gatam ab Eu-
Innoc.IV con- §.1. Exponi fiquidem nobis nuper fecerunt chariffi- latæ fuerint.Ipfique Difcalceati Prælatum ordinarium ex genio IV. di-
uerfimodèfta
firmauit Re- mus in Chrifto filius noftr Philippus Hifpaniarum Rex fuis Difcalceatis, vt par effet,non habebant , fed ad præ- bantur , ideo
gulamitiga
tam Ordines Catholicus, & dilecti filij Religiofi Difcalceati nuncupa- fens per dilectum filium Angelum de Salazar ex fratribus fupplicarunt
Carmelitaru ti Ordinis B. Mariæ de Monte Carmelo in Regnis Hifpa- mitigatis Vicarium generale à Venerabili fratre Philippo pro feparatis-
in conft.cit.in niarum exiftentes, quod cum alias fel. record. Innoc. Pa- Epifcopo Placentino,in dictis Regnis noftro, & Apofto- ne,
rub.
pa IV. prædeceffor nofter fupplicationibus Prioris & fra- lica Sedis Nuncio , donec de idoneo fuperiore eiufdem
trum Eremitarum B.Maria de Monte Carmelo, ea in par- profeffionis Difcalceatorum prouideatur , deputatum,
te inclinatus , declarationem & correctionem regula co- regantur ac fummopere cupiant ad eorum quietem &
rum Ordinis àbonæ mem.Alberto Patriarcha Hierofoly- tranquillitatem conferuandam , ac pro Religionis , &
ftricte
ftricte eorum obferuantiæ , atque inftituti progreffu & ipfum ad eorum monafteria , domos & loca diuertere,
augmento , vt de omnibus Monafteriis , quæ in dictis aut pro vifitatione huiufmodi , aut alias accedere conti-
Regnis nunc funt, & pro tempore crunt , vel erigentur, gerit , cum omni humilitate & reuerentia benigne reci-
ipforum Difcalceatorum , tam virorum quam mulierum pere & pertractare , prout decet , teneantur & debeant.
dictam primitiuam regulam profitentium, vna Prouincia Necnon Priori prouinciali eiufdem prouinciæ fratrum
fiat feparata à prouinciis fratrum mitigatorum huiufmo- Difcalceatorum ipfos fratres & moniales Difcalceatos ,
di, que fubfit immediate Priori generali dicti Ordinis, & illorumque domos , monafteria , & loca quæcumque , re-
gubernetur per Priorem prouincialem, ex ipfifinet fratri- gendi , gubernandi , vifitandi , reformandi , corrigendi,
bus Difcalceatis in Capitulo dicta Prouinciæ canonice puniendi , & caftigandi , ad Capitulum prouinciale, fuis
eligendum, provt alij Priores prouinciales eiufdem Or- loco & tempore indicendi , conuocandi , congregandi,
dinis in fimilibus Capitulis prouincialibus eliguntur && celebrandi , & quofcumque officiales nece

Magnum Bullarium Romanum Tomvs Secvndvs

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Magnum Bullarium Romanum Tomvs Secvndvs

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

a

A PIO QUARTO VSQVE

OPVS ABSOLVTISSIMVM LAERTII CHERVBINI

præftantiffimi Iurifconfulti Romani ; Et à D. Angelo Cherubino Monacho

Caffinenfi nunc denuò Illuftratum & Recenfitum .

In qua non folùm Conftitutiones omnes S.D. N. VRBANI VIII. quotquot

reperiri potuerunt , ordine temporis inferta Appendicefque dua fuis locis

emanata, funtfuperaddita, fuis Rubricis Scholis conuenientibus fummarijfque

marginalibus exornata, ac tandem vberioribus quàm antea Indicibus locupletata.

Sumptib. Philippi Borde , Laur. Arnaud, & Cl . Rigaud.

CYM PRIVILEGIO REGIS.

Connentur S-Marie de cimettis Nine

Iuxta Temporum feriem continentur in hoc

Ivs IV . Mediolanenfis habet conft. 106. pag. 1

Gregorius XIII . Italus conft.102 . 361

Sixtus V. Italus conft.107 .

VDOVICI XIV. Galliæ & Nauarræ Regis Diplomate

fancitum eft , ne quis in regno fuo , aliífve locis ditioni fuæ

primæ inchoandos , ac numerandos , excudat , vendat , excuden-

dum , vendendúmque quouis modo & ratione conetur librum,

RIGAVD , Bibliopolas Lugdunenfes , aut illos quibus ipfimet concefferint. Prohibi-

regni fui limites imprimendum curare , vel quempiam , vbicumque fuerit ,

Hæc prima Editio Lugdunenfis

ANNO CHRISTI MDLX.

Pius Quartus Mediolanenfis , de familia Medicea,Io.Angelus antea vocatus,Pa-

tre Bernardino , Cardinalis Tituli S.Prifcæ, creatus Rom. 7.kalend.Ianu.1560 .

coronatus in Fefto Epiphaniæ Domini fequentis anni , fedit annos quinque,

menfes duos,dies 15.creauit Cardinales 46.Obiit anno Dom.1565.quinto Idus

Decemb.Corpus eius in Bafilica S.Petri fepultum fuit;Vacauit ſedes dies 26.

In executione prædictæà zelo religionis eiufdé prædecefforis emanarint, &

Apoſtolica. priuationem Beneficiorum concernentium, eo-

tum ,& priuilegiorum S.R.E. Camerario , ha- p I vs EPISCOPVS , Edita A, D

næ reipublicæ tranquillitatem, ac quietem .

Ego lac. Card. uteus. catis.

us Ecclefia- Ecclefiaftico , ac quibufuis aliis locis , nobis , & dicta

Ircumfpecta Romani Pont. prouidentia , fingulo- Exordium.

fup.in conft.7. Innoc. III. Inter.& in conft.22.Sixt. iftarum caufarum .

impedientes, quoflibet alios in cofdem miniftros concitauerint,velut,

§.6. Quodque earum tranfumptis , manu Notarij pu- Tranſumptori

condemnati , veniant poftmodum jabfolucndi , Iudices ; LIII.

tur, de cetero erigere loca pia,& Ecclefias , vel

Regimini vniuerfalis Ecclefiæ

ceps perpetuis fururis temporibus quorumuis priuile-

intimationc cuiuflibet fequeftri, monitorij,inhibitionis, Ego Iac. Card . Puteus.

officio de remedio opportuno prouidere volentes , Motu

maxima caufa , præter expreffas in capitulis inter Came-

TA. gnopere labor

giorum , quibufcumque etiam Regularibus

Quoadpracedentes gratias, habes etiamfup. Alex. tuum concefferat,

s ac aliis Ecclefiarum Prælatis, fe vnumquemque eorum redditurum in examine diftri-

partis , vel fi adeft inftigator , vt fupra carl. quin- tibuss fc. t . b. jo

nem retinendos , & poftea ad eofdem officiales pro alio-

tus ac etiam maiori Pænitentiario pro tempo. CVm

pientes. ftra fcientia , ac de Apoftolicæ poteftatis plenitudine ad nau

teneantur foluere totum damnum & expenfas in tali

XV. Motuproprio, &c.

vniuerfitatibus,baronibus, ac aliis præfatis, à dicta Sede quibufcumque etiam derogatoriarum derogatoriis,aliif-

XX. uas Bafilicæ B. Petri Apoftolorum Principis , & in Can- publ.

centes, verum ipfi aut quia non priores, potiorefue , aut

Preferuatio quibus fructus percipient ratione beneficiorum Hofpi-

Edita A.D. P I V S E PISCOP V S, Magiftris , Superioribus , & tam fæcularibus , quàm

chis,Primatibus, Archiepifcopis, & Epifcopis affiftant, &

PIVS QVINT VS.

quarumcumque mulierum > etiam tempore