Professional Documents
Culture Documents
Hiimi 2 Test2 1
Hiimi 2 Test2 1
Ашиглах заавар:
Тус ном нь 9 бүлэгтэй, бүлэг бүрт орсон тестүүд нь А, К, В, Е хэлбэрээр хийгдсэн болно.
А хэлбэрийн тест (Энгийн сонгох)
А-Е үсгээр дугаарласан 5 хариу дотор зөвхөн ганцхан зөв, эсвэл ганцаараа огт
хамааралгүй буюу буруу байна.
Зохиогчид
1
Агуулга
I БҮЛЭГ. Ерөнхий хэсэг
4.1 Альдегид
4.2 Кетон
4.3 Хинон
6.1 Аминхүчил
6.2 Пептид
6.3 Уураг
8.1 Моносахарид
8.2 Дисахарид
8.3 Олига ба полисахарид
2
I БҮЛЭГ. Органик химийн үндсэн ойлголтууд
5. Дараахь шинж чанаруудын аль нь органик бодисын ерөнхий шинж чанар болж чадах
бэ? [Эр]
A) Шатамхай, нягт багатай, олон тоотой
B) Шатамхай, усанд уусдаг, олон тоотой
C) Шатамхай, дэгдэмхий, өндөр температурт хайлдаг
D) Шатамхай, усанд уусдаггүй, нягт ихтэй
E) Шатамхай, хоргүй, олон тоотой
6. Химийн холбоо тасрах болон шинээр үүсэхэд өртөж буй идэвхтэй хэсгийг ….. гэнэ
[О]
A) Радикал
B) Карбокатион
C) Карбоанион
D) Урвалын төв
3
E) Интермедиат
8. Химийн урвалын завсрын шатанд үүсэж буй химийн өндөр идэвхтэй жижиг хэсгийг
….. гэнэ.[О]
A) Радикал
B) Карбокатион
C) Карбоанион
D) Урвалын төв
E) Интермедиат
13. Дараах халагчдаас электрон донор халагч бүхий эгнээг сонгоно уу [Эр]
A) –NH2, -NHR, NO2, -SO3H, C=O
B) F-, Cl-, R-, -COOH, C=O
C) –SO3H, -OH, R-, -O-, -COOH
D) R-, -NH2, -OH, -OR, -O
E) –COOH, SO3H, -OH, -OR, R-
4
B) Гетеролитик тасралтын дүнд үүссэн жижиг хэсэг
C) Хос электроны дутагдалд орсон жижиг хэсэг
D) Хамгийн багадаа хослоогүй нэг электрон агуулсан жижиг хэсэг
E) Химийн харилцан үйлчлэлд орох идэвхи сул жижиг хэсэг
16. Усанд муу уусдаг буюу гидрофоб шинжтэй нэгдлийг cонгоно уу [Бо]
A) CH3COONa
B) CH3OCH3
C) CH3CH2OH
D) CH2(OH)CH(OH)CH2(OH)
E) CH3CH2NH2
19. R:X→R· + ·X бүдүүвч нь химийн холбооны ямар тасралтыг тодорхойлох вэ? [О]
1) Гетеролитик
2) Гомолитик
3) Туйлгүй
4) Туйлтай
A. 1,2 B. 1-4 C. 1,4 D. 2,3 E. 2-4
20. R:X→R+ + :X- бүдүүвч ямар урвалыг илэрхийлж байна вэ? Урвал ямар чиглэлд
явагдаж байна. [О]
1) Гомолитик
2) Гетеролитик
3) Туйлгүй
5
4) Туйлтай
A. 1,2 B. 1-4 C. 1,4 D. 2,3 E. 2, 4
23. Дараахь нэгдлүүд цагирагт нэгдлүүдийн ямар ангилалд хамаарахыг сонгоно уу [Эр]
Пурин индол
A) Нэг цөмт-гетероцагираг
B) Олон цөмт-гетероцагираг
C) Олон цөмт-карбоцагираг
D) Нягтарсан цөмт- карбоцагираг
E) Нягтарсан цөмт-гетероцагираг
26. Ямар нэгдэлд С-атомууд нь өөр өөр эрлийзжилтэй байна вэ? [Э] [B]
(A)
6
27. CH3 - ∗ CH 2 -CH3 , ∗ CH=CH ба CH - ∗C ≡ CH дахь
2 3
(*) тэмдэглэсэн
нүүрстөрөгчийн атомын эрлийзжилт нь тус тус ямар байх вэ? [Д]
A) sp3 ,sp 2 ,sp
B) sp3 ,sp,sp2
C) sp,sp2 ,sp3
D) sp,sp3 ,sp2
E) sp2 ,sp3 ,sp
32. Дараахь нэгдлүүдээс sp3 конфигурацтай нэгдлийг сонгоно уу? [E] .[Эр]
7
33. Дараах нэгдлүүд ямар шинжээрээ ялгаатай байх вэ? [Э]
CH3
CH3
H NH CH3 H NH CH3
H OH HO H
1) Хайлах температур
2) Усанд уусах чанар
3) Оптикийн эргэлт
4) Хроматографын өгөгдлүүд
5) Хими шинж
A) зөвхөн 3 зөв
B) 1 ба 2 зөв
C) 3 ба 4 зөв
D) 1, 2 ба 4 зөв
E) 1-5 бүгд зөв
1) Хоёрдогч амин
2) Хоёрдогч спирт
3) Хоёулаа хоёр хираль төвтэй
4) Оптикийн эргэлтээрээ ялгаатай
5) Энантиомерүүд
H H
H C C C
C C C H
H H H
1) Энэ молекулын бүх С-атом зөвхөн sp2-эрлийзжилтэй
2) Коньюгацлагдсан (ээлжилсэн) давхар холбоо бүхий триен
3) Бүх С-атомууд нь С-С холбооны дагуу эргэлдэх боломжтой
4) Бүх С-атомуудын холбогдсон холбооны өнцөг 120о
A) 1 ба 2 зөв
B) 1 ба 4 зөв
C) 2 ба 3 зөв
D) 1, 2 ба 4 зөв
E) 1-4 бүгд зөв
8
36. Дараах нүүрс устөрөгчдөөс –sp3 конфигурацийн изомер бүхий нэгдлүүдтэй
эгнээг сонгоно уу [Эр]
CH 2 H2 C CH H3 C CH CH 3
А
H2 C CH2 H2 C CH CH3
H2 C CH3
H2
C
H3 C C CH 3
H 2C CH 2 H 2C CH 2
В C
H2
C
H2
H 2C CH 2
C H 2C CH 2
H2
С. H 2C CH C CH 2
H
D.
Е. O
HC C CH 2 CH 3
9
38. π ба σ-холбоонд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
39. С=С болон С=О холбооны нийтлэг бус шинжийг сонгоно уу [Э]
A) Атомуудынхаа эрлийзжилтээр адил
B) Холбооны өнцөг нь адил
C) Хоёулаа хүчтэй туйлширсан холбоо
D) Аль аль нь нэгдэх урвалд орно
E) Аль алинд нь π-холбоонд протон довтолно
+ H2 O
H3C CH CH2 H3C CH CH3
OH
A) Энэ бол нэгдэх урвал
B) Халалцах урвал
C) Элиминжих урвал
D) Дегидратжих
E) Гидриджих
10
44. Дараах урвалын төрөлд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
O O
H3C CH CH2 C H3C CH CH C
- H O H
H 2
OH
A) Энэ бол нэгдэх урвал
B) Халалцах урвал
C) Элиминжих урвал
D) Дегидриджих урвал
E) Гидратжих урвал
45. Дараах урвал болон түүнд оролцож байгаа нэгдлүүдэд тохирох хариуг сонгоно уу
[Э]
COOH COOH
CH2 CH2
C O C O
COOH COOH
1) Бүтээгдэхүүн бодис енол хэлбэр үүсгэх чадвартай
2) 1 → 2 урвал бол декарбоксилжих
3) 1 → 2 урвалын үед хираль төв арилна
4) 1 ба 2 нэгдлүүд нь α-кетокарбон хүчил
5) 1 → 2 урвал бол элименжих
47. Алкены устай харилцан үйлчлэлцэх урвал ямар механизмаар явагдах вэ? [Эр]
A) AN
B) SE
C) AR
D) AE
E) SN
48. Пропены бромт устөрөгчтэй харилцан үйлчлэлцэх урвал хүчлийн орчинд ямар
механизмаар явагдах вэ? [Эр]
A) AE
B) SE
C) AR
D) AN
E) E2
49. Эсийн митохондрт явагддаг дээд тосны хүчлийн задрах урвалд тохирох хариуг
сонгоно уу [Э]
11
1) 1 = исэлдэх
2) 2 = нэгдэх
3) 3 = исэлдэх
4) 3= дегидриджих
5) 3 = гидриджих
OH
51. Нуклеофил халалцах урвалыг аль тохиолдолд зөв илэрхийлсэн байна вэ? [Бо]
A.AR B.SN C.AE D.SR E.AN
56. Аль тохиолдолд Br2/Fe урвалжаар үйлчлэхэд мета байрлалд халагдсан бүтээгдэхүүн
үүсэх вэ?[Д]
[A]
12
57. Электрофил халалцах урвалыг сонгоно уу [Б]
1) Алкилжих
2) Ацилжих
3) Сульфожих
4) Галогенжих
5) Алкенжих
A) 1, 2, 3 зөв
B) 1, 2, 4 зөв
C) 1, 2, 3, 4 зөв
D) 1, 2, 3, 5 зөв
E) 2, 3, 4 зөв
58. Дараах урвалууд SN1, SN2, E1, or E2 механизмаар явагддаг бол 1, 2, 3, 4, 5 гэсэн
урвал тус бүрт тохирох хариуг олно уу [Д]
60. Халагч бүлгийн нөлөөгөөр σ- холбооны дагуу электрон татах болон түлхэх
үзэгдлийг индукцийн эффект гэдэг. Учир нь ±J эффект гэж байдаг. [A] [Э]
63. Дараах молекулд –NН2 бүлэг цагирагийн элeктрон нягтралыг өөрчилж байгаа
эффектийг нэрлэнэ үү. [Эр]
NH 2
A) +M
B) -M
C) - J
D) +J
E) + M, - J
64. Дараах молекулд – СООН бүлэг цагирагийн электрон нягтралыг өөрчилж байгаа
эффектийг нэрлэнэ үү. [Бо]
COOH
A) +M
B) -M
C) -J
D) +J
E) +M, -M, +J
) C. )
A) B)
D) E)
67. Доорх молекулуудын аль нь хираль (оптикийн) изомертэй байх вэ? [Б]
A) В. B) C)
D) E. E)
14
68. Эдгээр бодисууд изомерийн ямар төрөлд хамаарагдахыг сонгоно уу [О]
A) Хэлхээний
B) Таутомерийн
C) Байршлын
D) Геометрийн
E) Гэрлийн
69. Дараах урвал болон түүнд оролцож байгаа бодисуудад тохирох хариуг сонгоно уу.
[Э]
1. COOH 2. COOH
CH2 CH
HO C COOH C COOH + H 2O
CH2 CH2
COOH COOH
1) 1 → 2 урвал бол дегидриджих урвал
2) 1 → 2 урвал бол ялгаруулах урвал
3) 1 → 2 урвалын үед нэг хираль төв арилна
4) 2 нь цис ба транс изомертэй
5) 2 нь 1-ийн енол хэлбэр
70. Дараах хос нэгдлүүдээс ямар нь конфигурацын изомер биш вэ? [Э] [C]
15
2) Сандал хэлбэрт байгаа цагираг системд халагч бүлгүүд янз бүрийн
(экваториаль ба аксиаль) байрлалтай байдаг
3) Циклогексан конформацад орж үүсгэдэг нэг хэлбэр
4) Сахарын пиранозын хэлбэрт чухал үүрэг гүйцэтгэнэ
5) Циклогексаны сандал хэлбэр эмээл хэлбэрт шилжих нь эксергон урвал
72. Неопентан (2, 2 – диметилпропан) хэдэн хираль нүүрстөрөгчийн атомтай байх вэ?
[Д]
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
73. CH3CHClCH2CH2CHBrCH3 гэсэн нэгдэлд хэдэн хираль төв байна вэ? [Д]
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
74. Дараах органик нэгдлүүдээс хоёр хираль төв бүхий нэгдлийг сонгоно уу [C] [Эр]
17
C) Атомууд ба бүлэг атомуудын орон зайн байрлалаараа ялгаатай
изомерүүд
D) Молекул дахь бүлэг атомуудын орон зайн байрлалаар ялгаатай
изомерүүд
E) Молекул дахь атомуудын байрлалаараа ижил орон зайн изомерүүд
1) 2 бол эфир
2) 1 ба 2 нь байршлын изомерүүд
3) 1 нь NaOH-тай урвалд орж давс үүсгэнэ
4) 1 бол фенол
5) хоёуланд нь бүх С-атомууд sp2-эрлийзжилтэй
A) Зөвхөн 4 зөв
B) Зөвхөн 5 зөв
C) 1 ба 3 зөв
D) 2 ба 4 зөв
E) 3 ба 5 зөв
18
A) Ацетон
B) Сүүний хүчил
C) Пропионы хүчил
D) Малоны хүчил
E) Аланин
86. Дараах молекулуудыг хираль болон ахираль нэгдэл аль нь болохыг тогтооно уу? [Д]
I. II.
A) Зөвхөн I нь хираль
B) Зөвхөн II нь хирал
C) Хоёулаа хираль
D) Хоёулаа ахираль
E) Хираль, ахираль
19
E) Цахилгаан соронзон долгионы шингээгдэх, сарних ба цацрах
үзэгдэлд суурилна
94. Дараах химийн багаж шил, савнуудаас органик бодисын хольцыг ялган
салгахад хэрэглэддэгийг нь сонгоно уу [A][Эр]
20
II БҮЛЭГ. Нүүрсустөрөгчид тэдгээрийн уламжлалууд
2. Алкануудын хувьд:[Эр]
1) Ханасан нүүрсустөрөгчид тогтвор муутай
2) С атомууд тэнхлэгээ тойрон хязгаартай эргэлддэг
3) Алканы эгнээний нүүрсустөрөгчид гидрофиль шинжтэй
4) Үндсэн урвалын төрөл нь SR
5) Алканы шатах урвал нь эндорген урвал
CH3
C. CH3 CH2 CH2 CH2 CH2 CH3 D.
CH3 CH CH CH3
E.
CH
CH3 CH3
A) 33,6л
B) 8,96л
C) 26,88л
D) 22,4л
E) 11,2л
6 5.68г иодметаныг 1,38г металл натритай хольж халаахад хэвийн нөхцөлд 358,4мл
эзэлхүүнтэй этан үүсчээ. Урвалын бүтээгдэхүүний гарцыг процентоор тодорхойлно
уу? [Д]
A) 60
21
B) 80
C) 30
D) 40
E) 70
A) 2
B) 4
C) 1
D) 3
E) 3 ба 2
CH 3
CH 3-C-CH2-CH-CH 3
CH 3 CH 3
A) 5 1 1 1
B) 5 2 1 1
C) 4 2 2 2
D) 5 2 2 1
E) 4 2 1 1
22
11 Гинжин урвалын үед иодын атомаар радикал үүсгэх 2-р шатанд маш их энерги
шаардагдах тул радикалын иоджих урвал явагддаггүй. Харин иод нь гинжин урвалыг
зогсоох “радикалын хязгаарлагчийн” үүрэг гүйцэтгэдэг.[A] [Э]
14. Дараах ньюманы проекцоор дүрсэлсэн нэгдлүүдэд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) 1 ба 2 бол н-бутан
2) 1 ба 2 бол конфермерүүд
3) 1 ба 2-ын конституц нь ижилхэн
4) 1 нь 2-оос энерги багатай
5) 1 ба 2 нь өөр хоорондоо диастереомер
23
16. Вазелин гэж юу вэ? [Бо]
A) Глицериний өөр нэр.
B) Дээд тосны хүчил.
C) Алкануудын холимог.
D) Спирт болон дээд тосны хүчлийн нийлмэл эфир.
E) Липидийн холимог.
A) 1<2<3
B) 2<1<3
C) 3<2<1
D) 1<3<2
E) 3<1<2
20. Дараах нэгдэлд хэдэн анхдагч, хоёрдогч, гуравдагч нүүрстөрөгчийн атом агуулагдаж
байна вэ? [Д]
A) 1, 3, 1
B) 4, 1, 1
C) 2, 4, 2
D) 2, 2, 4
E) 2, 2, 3
21. Циклоалканы цагирагийн батжил, шинж чанарт нөлөөлөх ямар хүчдэл болон
харилцан хамаарал байдаг вэ? [Б]
ба
A) Энантиомерүүд
B) Диастерио изомерууд
C) Ижил молекулууд
D) Транс изомерууд
E) Цис изомерууд
25
A) Энэ бол цагираг алкан
B) Энэ бол цагираг алкен
C) Энэ бодис ароматик шинжтэй
D) Циклогексаны байгуулалтын изомер
E) Ханасан нүүрсустөрөгчдийн ангилалд багтана
27. Элеменжилт Е1 механизмаар урвал явж байгаагийн нотолгоо нь SN1 урвалын адил
гуравдагч>хоёрдогч>анхдагч байгуулалтаас хамаарна. Мөн карбо катионы сэлгэл
ажиглагдана.[A] [Б]
30. Гуравдагч бутил хлорид нь иодид ионтой SN1 механизмаар урвалд орно. [Д]
(CH3)3C Cl + I (CH3)3C I + Cl
Иодид ионы концентрацийг 2 дахин ихэсгэхэд гуравдагч бутил иодид үүсэх хурд
хэрхэн яаж өөрчлөгдөх вэ? (Урвал явагдаж байгаа механизмыг болон
бүтээгдэхүүн хэрхэн яаж үүсэхийг харгалзан үзнэ үү.)
A) Урвалын хурд 2 дахин ихэснэ.
B) Урвалын хурд 4 дахин ихэснэ.
C) Урвалын хурд өөрчлөгдөхгүй.
D) Урвалын хурд буурна.
E) Урвалын хурд 4 дахин буурна.
31. Гексахлор циклогексан нь (линдат) пистецид бөгөөд ялангуяа цагаан будааг хортон
шавьжаас хамгаалахад хэрэглэгдэнэ. Органик нэгдлийн ангилалыг тогтооно уу [И]
A) Задгай хэлхээт
B) Гетероцагирагт
C) Нягтарсан цагираг
D) Алканы уламжлалт нэгдэл
E) Циклоалканы уламжлалт нэгдэл
26
32. Ургамал хамгаалалд хэрэглэдэг ДДТ-инсектицидийн молекул томъёо. Аюулгүйн
ангилалыг тогтооно уу [И]
A) С
B) T+
C) T
D) Xn
E) Xi
1) Асинхрон урвал
2) Урвалын хурд субстратаас хамаарна. V=k·[субстрат]
3) Конфигурацийн эргэлт 60-65%
4) Рацематын хольц үүсгэнэ
5) Завсрын бүтээгдэхүүн үүсгэн явагдана
27
37. Дараах урвалд тохирох хариуг олно уу. [О]
A) 1, 2, 3
B) 1, 2, 4
C) 1, 3, 4
D) 2, 4
E) 3, 4
40. SN2 механизмыг ямар шинж чанараар баталж болох вэ? [Э]
1) SN2 урвалын хурд нь реагент ба эх бодисын аль алиных нь концентрациас
хамаарна
2) Урвалын үед концигурацийн эргэлт 100% ажиглагдана
3) R-Hal-ны SN2 урвалын хурдад R-ын байгуулалт хүчтэй нөлөөлнө.
4) R салбарлахын хэрээр урвал удааширна
A) 1, 2
B) 1, 2, 3
C) 1, 2, 3, 4
D) 2, 3, 4
E) 3, 4
43. 2-хлор-2-метил пропаны гидролизын урвал ямар механизмаар явагдах вэ? [Бо]
A) SE
B) SN1
C) SR
D) SN2
E) E1
29
48. C2 H2Cl2 гэсэн нэгдэл хэдэн туйлт изомер үүсгэх вэ? [Бо]
A) Байхгүй
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
H3C C
A) CH2 CH2
H3C CH3
C C
B) H3C CH3
H3C CH3
C C
C) H3C H
H3C CH2 CH3
C C
D) H H
E) Бүгд тогтворгүй
30
53. Диений нүүрсустөрөгчид алкенаас ямар шинжэээрээ ялгаатай вэ? [Б]
A) Урвал нь нэг шатаар явагддаг.
B) Урвал нь хоёр шатаар явагддаг
C) Буцах урвалд ордог
D) Үл буцах урвалд ордог
E) Халалцах урвалд ордог
55. Дараах урвал явагдсаны дүнд үүсэх үндсэн бүтээгдэхүүн аль нь вэ? [D] [Д]
56. Хойд америкад ургадаг “Cicuta maculate” цэцгэнд агуулагддаг энэхүү хортой
нэгдлийг ЮПАК нэршлээр нэрлэнэ үү. [И]
57. Нэгэн органик нэгдэл дараах шинж чанартай бол ямар бодис вэ? [Эр]
1) Бромын усны өнгийг арилгана
2) Полимержих урвалд орно
3) Калийн перманганатын уусмалын өнгийг арилгана
A) Алкан
B) Алкин
C) Алкен
D) Арен
E) Циклоалкан
31
58. Дараах нэгдлүүдийн аль нь бромын уусмалын өнгийг арилгах вэ? [Бо]
A) Бензол
B) Циклогексан
C) Гексан
D) 1 – гексен
E) 3 – хлор гексан
59. Ацетилен ба этиленийг ямар урвалжаар ялган таньж болохыг сонгоно уу [Эр]
A) Зэсийн (II) оксид
B) Калийн перманганат
C) Мөнгөний оксидын аммиакийн уусмал
D) Бромын ус
E) Металл кали
60. Дараах нэгдлүүдийн аль нь трихлорметан дахь бромын уусмалын өнгийг арилгах вэ?
[Б]
A) Бензол
B) Циклогексан
C) Гексан
D) 1 – гексен
E) 3 – хлор гексан
62. Алкенд галогенийг нэгдүүлэхэд гэрэл, халаалт нөлөөлөхөд АR явах боломжтой. Мөн
хажуугийн алкил бүлэгт (R-CH=CH2) радикал явах боломжтой.[C] [Б]
64. 2-метил бутен -2 –д бромт устөрөгч нэгдүүлэхэд ямар нэгдэл зонхилж үүсэх вэ?[D]
[Д]
A. Br CH2 CH CH2 CH3 B. CH3 CH CH2 CH2 Br
CH3 CH3
Br
C. CH3 CH CH CH3 D.
CH3 C CH 2 CH3
CH3 Br
CH3
65. Алкены гидротацийн урвалаар анхдагч спирт үүсчээ. Энэ ямар алкен байсан бэ?
Урвал ямар механизмаар явагдах вэ? [Эр]
1) Этилен, AE
2) Пропилен, AR
3) Бутен -1, AE
4) Бутен -2, AE
5) 2-метилпропен-1, AR
32
66. Дараах урвалын төрлийг тодорхойлж урвалын бүтээгдэхүүнийг нэрлэнэ үү [О]
CH3
69. Дараах нэгдлүүдийн хувьд давхар холбоон дээр электрофиль нэгдэх урвал явагдахад
метил бүлэгийн сэлгэл явагдах нэгдлийг сонгоно уу. [О]
A) Зөвхөн 1
B) 1 ба 3
C) 1 ба 4
D) Зөвхөн 4
E) Зөвхөн 3
70. Дараах нэгдлүүдийг электрофиль нэгдэх урвалд орох идэвхийг ихсэх дарааллаар нь
байрлуулсан хариуг сонгоно уу [О]
A) 1<2<3<4
B) 2<1<3<4
C) 4<1<2<3
D) 1<2<4<3
E) 3<1<2<4
33
71. Холестерин нь Br2-той урвалд орно. Учир нь холестерин давхар холбоо агуулдаг.[A]
[Э]
72. Холестринд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) Амьтны эд шингэнд тогтмол байдаг олон цагирагт нэг атомт хоёрдогч спирт
юм.
2) Мэдрэлийн эд, уураг тархи 10-12%, бөөрний дээд булчирхай, цагаан эс,
үрийн шингэн, өндөгний шар бусад эдэд холестерин их хэмжээгээр
оршино.
3) Холестерин давхар холбоогоороо хялбар исэлдэж, устөрөгжих тосны
хүчлүүдтэй урваж, стерид хэмээх нийлмэл эфирүүсгэнэ.
4) Ус, шүлт, хүчилд холестерин уусдаггүй боловч тосны ус холбох чанарыг
нэмэгдүүлэх нөлөөтэй.
5) Холестеринд тэгш бус нүүр стөрөгчийн 8 атом байдаг учраас түүнд 200
гаруй изомер байх боломжтой.
A) транс-4-нонин
B) цис-5-нонен
C) транс-4-нонен
D) цис-4-нонен
E) цис-4-нонен
34
76. Дараах субстанцад тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
H3C C C CH3
H H
1) Цис ба транс изомертэй
2) Энэ бол 2-бутен
3) Гидриджүүлэхэд н-бутан үүснэ
4) Бутен нь 2-бутанолоос сул туйлшралтай
5) Усыг нэгдүүлэхэд бутанолын 2 изомер үүснэ
H3C C C CH3
A) 2,3-диметил гексин-4
B) Метил изоамил ацетилен
C) 4,5-диметил гептин-2
D) 1,1,3 триметил пентин-3
E) 2,4-диметил гептин-2
35
81. Ацетиленыг калийн перманганатын усан уусмал дундуур нэвтрүүлэхэд ямар
бүтээгдэхүүн үүсэх вэ? [C] [И]
82. Дараах урвалын идэвхжих ба завсрын бүтээгдэхүүн үүсэх шатыг сонгоно уу [О]
84. Пропины Hg2+ оролцоотой устай харилцан үйлчлэлцэх урвалд тохирох хариуг
сонгоно уу? [О]
36
88. C9H12 томъёонд захирагдах нэгдлийг олно уу [И]
A) П-ксилол
B) Изопропилбензол
C) Метанитроанизол
D) п-метилбензальдегид
E) П-нитроанизол
A) C10H12
B) C10H14
C) C12H12
D) C12H14
E) С12Н16
37
95. Дараах нэгдлүүдээс нафталиныг сонгоно уу [B] [О]
1 2
HO
1) Аль аль нь мезомероор тогтворжино
2) 1 бол бензпирен, 2 бол фенол
3) 2 нь 1-ээс арай илүү туйлшралтай тул усанд арай сайн уусна
4) 1 бол карциноген бодисын анхдагч шат байдаг
5) Аль аль нь сандал хэлбэрээр оршихгүй
A) B)
C) D)
E)
98. Стиролыг бромжуулахад 79,2г дибромт нэгдэл үүсдэг нь мэдэгдэж байгаа бол
түүнийг гидрогенжүүлж хэдэн грамм этилбензол гарган авч болох вэ? [И]
A) 31,8
B) 63,6
C) 15,9
D) 47,7
E) 23,8
99. Дараах томьёо бүхий полимер нь хоёр өөр мономероос тогтсон. Ямар ямар
мономероос тогтсоныг нь тодорхойлно уу [И]
H2 H
* CH2 CH CH C CH 2 C ∗
38
A) Бутен-2; стирол
B) Этилен; бутадиен-1,2
C) Этилен; пропилен
D) Бутадиен-1,3; стирол
E) Изопрен; бутадиен-1,3
hv
+ Cl2
Cl
A. B.
Cl
CH2 CH CH3
CH3 CH CH3 CH3 CH CH3
Cl
C. D. E.
Cl
101. Ароматик цагирагт халагч бүлэг хэмжээгээрээ томрохын хэрээр SE халалцаа орон
зайн хувьд хамгийн тохиромжтой. Эндээс пара байршилд явагдана. [C] [Б]
103. Бензол нь Льюсийн суурь буюу SЕ халалцаанд ордог. Учир нь завсрын шатанд
тогтвортой интермедиат үүсэх тул халалцаа орто ба пара байрлалд явна.[A] [Б]
A B C D
CH3 Br
A. B.
FeBr3 Br CHO
+ Br2 CHO
- HBr
CH3 CH3
CHO
D. Br
C.
O
C CHO
Br
40
A) SE
B) SN
C) SR
D) AN
E) AE
111. Этил бензолын гэрлийн нөлөөгөөр хлоржих урвалын тухайд тохирох хариуг сонгоно
уу [О]
1) Радикал халалцах механизмаар явагдана
2) Завсрын шатанд хоёрдогч радикал үүснэ
3) Урвалж нь гэрлийн нөлөөгөөр гомолитик тасралтанд орно
4) Алкил бүлэг дээр халалцаа явагдана
5) Бүтээгдэхүүн нь фенил хлорэтан үүснэ
112. Толуолыг калийн пермангатын хүчиллэг уусмалаар үйлчлэхэд юу үүсэх вэ? [И]
A) Фенол
B) Бензойны альдегид
C) Бензойны хүчил
D) Фенил цууны альдегид
E) Фенил цууны хүчил
A) SE
B) AN
C) SR
D) SN
E) AE
41
115. Бензолын хүхрийн хүчлийн орчинд нитрожих урвалын идэвхжих ба эцсийн
бүтээгдэхүүн үүсэх шатыг сонгоно уу [О]
A) 1 ба 2
B) 2 ба 3
C) 1 ба 3
D) Зөвхөн 1
E) Зөвхөн 3
AlCl3
+ 3Cl 2 ? + 3HCl
118. Катализаторын оролцоотой бензойны хүчил ба бром 1:2 харьцаагаар урвалд оржээ.
Урвалын төрлийг зааж, ямар бүтээгдэхүүн үүссэнийг сонгоно уу [О]
42
A) Халалцах, о,п -дибром бензойны хүчил
B) Нэгдэх, о,м,п- трибром бензойны хүчил
C) Нэгдэх, о,о,п- трибром бензойны хүчил
D) Халалцах, м,м- дибром бензойны хүчил
E) Халалцах, о,о- дибром бензойны хүчил
120. Бромын усан уусмалаар дараах органик нэгдлүүдийн алийг нь таних боломжтой вэ?
[B] [О]
43
III БҮЛЭГ. Энгийн функциональ бүлэгт нэгдлүүд
10. Дараах нэгдлүүдийн хувьд хүчиллэг шинж чанар ихсэх дарааллаар нь байрлуулна уу
[О]
A) 1<2<3<4
B) 2<1<3<4
C) 1<3<2<4
D) 1<2<4<3
E) 3<1<2<4
12. Гидроксил бүлэг дэх устөрөгчийн атом хамгийн их туйлширсан нэгдлийг олно уу
[О]
A) CH3OH
B) C2H5OH
C) C3H7OH
D) C4H9OH
E) C5H11OH
13. Нэг атомт анхдагч спиртүүдийн хувьд дараах өгүүлбэрүүдийн аль нь үнэн бэ? [Д]
1) Харгалзах альдегидуудаас өндөр температурт буцалдаг.
2) Хий байдалтай.
3) Шүлттэй урвалд орохгүй.
4) Устөрөгчийн холбоо агуулаагүй.
A) Зөвхөн I
B) II, IV
C) III, VI
D) I, II
E) I,IV
14. Дараах 3 молекулд тохирох хариуг сонгоно уу [О
CH3 C6H5
CH3 OH OH
45
а.
б. в.
A) Бүгд ханасан спиртүүд
B) Бүгд хоёрдогч С атомтай
C) а. Необутилийн спирт, б. 4-фенилпентанол-2, в. Пентен-3-ол-1
D) а ямарч нөхцөлд исэлдэх урвалд орохгүй, б,в исэлдэнэ
E) Бүгд усанд сайн уусна.
15. С3Н8О гэсэн нийлбэрийн томъёотой Х нэгдэл зөөлөн исэлдүүлэхэд С3Н6О гэсэн
нэгдэл үүсгэх ба үүссэн нэгдэл нь фелингийн уусмал ба гидроксил аминтай урвалд
орж оксим үүсгэнэ. Х ямар нэгдэл вэ? [Э]
A) Хоёрдогч спирт
B) Кетон
C) Анхдагч спирт
D) Гуравдагч спирт
E) Альдегид
17. Спиртийг хүхрийн хүчилтэй хамт халаахад ямар нэгдэл үүсэх вэ? [И]
A) CnH2n-6
B) CnH2n
C) CnH2n+6
D) CnH2n-2
E) CnH2n+2
18. Спиртээс ОН бүлэг ба нэг устөрөгчийн атомыг салгахад алкен үүсэх бөгөөд энэ
урвалыг . . . . гэнэ. [Б]
A) Элеменжих
B) Дегидриджих
C) Халалцах
D) Дегидротаци
E) Полимержих
HO- Br CH3
A)
HO- H3C Br
B)
HO- H3C Br
C)
HO- Br CH3
D)
E) Аль нь ч биш
46
20. Дараах нэгдэлд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
H H
H3C C C CH3
OH H
OH
2. СН3 – СН2 – О – СН2 – СН3
24. Нэгэн органик нэгдэл дараах шинж чанарыг үзүүлдэг бол ямар бодис вэ? [И]
1) Зэсийн (II) гидроксидтой гүн хөх өнгө үзүүлдэг
2) Өөх тосны бүрэлдэхүүнд ордог
3) Олон атомт спирт
A) Этанол
B) Этандиол
C) Метанол
D) Пропантриол
E) Бутанол
47
25. Дараах бодисуудын алийг нь олон атомт спиртийг танихад хэрэглэдэг вэ? [И]
A) Мөнгөний (II) оксидын аммиакийн уусмал
B) Зэсийн (II) гидроксид
C) Бромын ус
D) Калийн перманганатын уусмал
E) Зэсийн сульфат
26. Дараах олон атомт спиртүүдээс аль нь зэсийн гидроксидтой гүн хөх өнгө үзүүлэхгүй
вэ? [И]
A) Этандиол-1,2
B) Пропандиол-1,2
C) Пропантриол-1,2,3
D) Бутандиол-1,4
E) Бутандиол-2,3
27. Олон атомт нэг атомт спиртээс хүчиллэг шинж чанараараа их байдаг учир нь
гидроксил бүлгийн тоо ихэссэнтэй холбоотой.[A] [О]
CH2OH
H OH
OH H
H OH
H OH
CH2OH
CH3 CH3
H OH HO H
H OH H OH
CH3 CH3
A) Энантиомер
B) Орон зайн изомер
C) Бүтцийн изомер
D) Толин изомер
E) Оптикийн изомер
48
O
CH2 CH C
H
OH OH
35. Фенол бол хүчил юм. Учир нь усан уусмалдаа протоныг ялгаруулдаг. [Э] [A]
41. Дараах урвалын дүнд үүсэх үндсэн бүтээгдэхүүн аль нь вэ? [Д]
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) Бүгд үндсэн бүтээгдэхүүн
CH3
OH O CH3
2
1
1) 2 бол эфир
2) 1 ба 2 нь конституцын изомерүүд
3) 1 нь NaOH-тай урвалд орж давс үүсгэнэ
4) 1 бол фенол
5) Хоёуланд нь бүх С-атомууд sp2-эрлийзжилтэй
50
A) 1 ба 2
B) 2 ба 3
C) 1 ба 3
D) 3 ба 4
E) Зөвхөн 3
+ 2e - + 2H +
OH O
1) Ангижирсан хэлбэрийг гидрохинон, исэлдсэнийг пара-бензохинон гэнэ
2) Хүчиллэг уусмалд системийн редокс потенциал нь суурьлаг үеийнхээс эерэг
утгатай байна
3) пара-бензохинон нь ароматик нэгдэл биш
4) Гидрохинон фенолын гидроксил бүлгийг агуулдаг
5) Амьсгалын гинжин урвалын үед электроны шилжилт
убихинон/убигидрохиноны редокс системийн тусламжтай явагддаг
47. Na, NaOH, NaCl, FeCI3 нэгдлүүдтэй урвалд ордог нэгдлүүдийг cонгоно уу [И]
A) Этиленгликоль, глицерин, гидрохинон
B) Глицерин, аминий спирт, пирокатехин, гидрохинон
C) Бутилийн спирт, пирокатехин, флороглюцин, гидрохинон
D) Пирокатехин, флороглюцин, гидрохинон
E) Бутанол, этанол, глицерин, фенол
51
49. Дараах хоёр (1 ба 2) нэгдэлд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1. СН3–СН2–ОН
2. СН3–О–СН3
1) Байгуулалтын изомерүүд
2) 1 бол этанол, 2 бол эфир
3) 1 нь 2-оос буцлах температур өндөртэй
4) 2 нь 1-ээс хялбархан исэлдэнэ
5) 1 нь 2-оос усанд муу уусна
50. Спирт, диэтилийн эфир 2 усанд уусах чанарын хувьд ойролцоо. Учир нь аль аль нь
устай устөрөгчийн холбоо үүсгэдэг.[E] [Б]
51. Спирт болон диэтилийн эфир нь хоёулаа устөрөгчийн холбоо үүсгэдэг. Гэвч
диэтилийн эфир нь ассоциацлагдахгүй.[D] [Б]
55. Тиоспирт нь спиртийн нэгэн адил нийлмэл эфир үүсэх бөгөөд түүнийг .... гэнэ. [И]
A) Дисульфид
B) Меркаптан
C) Пептидийн хэлхээ
D) Димеркаптол
E) Цистейн
58. Дараах нэгдлүүдээс мөнгөн усны хордлогын үед хэрэглэдэг димеркаптолыг сонгоно
уу. [E] [О]
60. Тиолууд нь харгалзах спиртүүдээс бага температурт буцалдаг. Учир нь тиолын S-H
холбоо нь спиртийн O-H холбооноос хүчтэй байдаг . [C] [Э]
61. Бага молекулт тиол болон тиоэфирүүд нь хурц, эвгүй үнэртэй байдаг учраас өмхий
хүрэн аюул тохиолдох үед 3-метил-1-бутантиолыг ялгаруулдаг.[B] [Э]
66. Холин нь саармаг усан уусмалаас катион солилцогч дээр адсорбцлогдоно. Учир нь
саармаг усан уусмалдаа холин эерэг цэнэгтэй дөрөвдөгч аммонийн бүлэг
агуулдаг.[A] [Э]
68. Дараах урвалын дүнд үүсэх үндсэн бүтээгдэхүүн аль нь вэ? [C] [Д]
70. Гуравдагч амины үүсгэх устөрөгчийн холбоо анхдагч болон хоёрдогч аминыг бодвол
сул байдаг учир нь амин бүлгийн азоттой холбогдсон устөрөгчийн атомууд бүгд
алкил бүлгээр халагдсан байдаг.[A] [О]
71. Дараах аминуудын суурьлаг шинж чанар ихсэх дарааллаар байрлуулсан эгнээг
сонгоно уу [Д]
A) 1<2<3
B) 2<1<3
C) 3<2<1
D) 1<3<2
E) 3<1<2
54
72. Дараах нэгдэлд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
CH3
N
CH3
H3C CH3
H
C NH C
H3C H CH3
1) Энэ бол хоёрдогч амин
2) N-атом нэг чөлөөт хос электронтой
3) HCl нэмэхэд давс үүснэ
4) Карбон хүчлийн хлоридтой урвалд ороход нуклеофилийн шинж үзүүлнэ
5) Альдегид ба кетонтой урвалд орж шиффийн суурь (азометин) үүсгэнэ
74. Дөрөвдөгч аммоний давс нуклеофил шинж үзүүлэхгүй. Учир нь дөрөвдөгч аммоний
давсны N-атом эерэг цэнэгтэй тул чөлөөт хос электрон байхгүй байна.[A] . [Э]
76. Аналины молекулын фенил язгуур амин бүлгийн донор шинжийг бууруулдаг. Учир
нь аналин нь амфотер шинжтэй.[C] . [О]
77. Хүчлийн амидын NH-бүлгийн суурьлаг шинж нь амины NH2-бүлгээс муу байдаг.
Учир нь карбонил бүлэгтэй хөрш О-атом амид бүлгийн азотын атом дээрх чөлөөт
хос электронийг өөр лүүгээ хүчтэй татна.[A]. [Э]
CH3
+ -
N CH3 Cl
CH3
1) Энэ бол дөрөвдөгч аммонийн давс
2) Энэхүү катион усан уусмалд амфофил шинжтэй
55
3) Усан орчинд мицелл үүсгэнэ
4) ОН- -тай урвалд орж гуравдагч амин ба спирт үүсгэнэ
A) 1 ба 2 зөв
B) 2 ба 3 зөв
C) 2 ба 4 зөв
D) 1,2 ба 3 зөв
E) 1, 3 ба 4 зөв
79. Дараах хоёр нэгдлийг харьцуулж тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
O
(1) C O CH2 CH2 NH2
O
(2) NH C CH2 CH2 OH
1) 1 ба 2 байршлын изомерүүд
2) 2 бол карбон хүчлийн амид
3) 1 гидролизод орж бензойны хүчил ба этаноламин үүсгэнэ
4) 2-ын гидролизоор аналин үүснэ
5) Хоёулаа суурьлаг шинжтэй
56
83. Серотонинд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) Хоёрдогч амин
2) Фенолын гидроксилын бүлэг
3) Хоёрдогч спирт
4) Анхдагч спирт
5) Гуравдагч амин
57
1) Энэ бол гурван атомт спирт
2) Гуравдагч ОН-бүлэг агуулна
3) Ээлжилсэн давхар холбоо агуулна
4) С ба D цагирагууд нь транс холбогдсон
5) С-25 атом хираль төв болно
1) β-каротинаас үүснэ
2) Ретинол нь ретиналын анхдагч бодис
3) Энэ бол изопреноид
4) Анхдагч спиртийн бүлэг агуулна
5) Бүх давхар холбоо цис конфигурацтай
58
IY БҮЛЭГ. Карбонил бүлэгт нэгдлүүд
6. Карбонил бүлэгт нэгдлүүд хүчиллэг шинжтэй. Учир нь α-С атом нь С-Н хүчиллэг
шинжтэй. [D] [Э]
7. Карбонил бүлэгт нэгдлүүд АЕ урвалд сайн ордог. Учир нь карбонил бүлгийн С атом
электроны дутагдалд орсон байдаг. [D] [Э]
59
9. Альдолжилт, Канницаро болон Тищенкийн урвалд зөв хариуг сонгоно уу [И]
1) Альдолжих урвал нь хүчтэй суурийн нөлөөгөөр явах ба урвалаар окси-альдегид
үүснэ
2) Канницарогийн урвал нь ароматик альдегидад хамаарах ба хүчтэй суурийн
нөлөөгөөр исэлдэх, ангижрах урвал явна.
3) Тищенкогийн урвал нь хөнгөн цагааны алкоксидийн нөлөөгөөр явах ба исэлдэх
ангижрах урвалаар нийлмэл эфир үүснэ
A) 1, 2, 3 зөв
B) 1, 2 зөв
C) 2, 3 зөв
D) 1, 3 зөв
E) 1, 2, 3 буруу
10. Альдегид ба кетонд карбонилын С-атом нь электрофил төв байна. Учир нь альдегид
ба кетоны карбонилын С-атом нь электрофилүүдтэй урвалд орох хандлага өндөртэй
байдаг. [C] [Э]
11. Альдегид ба кетоны карбонилын О-атомыг аль нь хялбар довтлох вэ? [Э]
A) Анион
B) Нуклеофил реагент
C) Электрофил реагент
D) Анхдагч амины N-атом
E) Усны молекулын О-атом
12. Альдегид ба кетоны карбонилын С-атомыг аль нь хялбар довтлох вэ? [Э]
1) Анион
2) Нуклеофил реагент
3) Анхдагч амины N-атом
4) Усны молекулын О-атом
5) Электрофил реагент
60
16. Дараах хүчилтөрөгчит нэгдлүүдийг исэлдэх урвалд орох идэвхийн ихсэх
дарааллаар байрлуулна уу. [О]
1. 2. 3.
A) 1 < 2 < 3
B) 2 < 3 < 1
C) 3 < 1 < 2
D) 3 < 2 < 1
E) 2<1<3
17. Дараах альдегид ба кетонуудыг нуклеофиль урвалд орох идэвхээр дараалалд оруулна
уу. [О]
1. 2. 3. 4.
A) 1>2>3>4
B) 4>3>2>1
C) 1>3>2>4
D) 3>1>4>2
E) 4>2>3>1
61
+
H OCH3
R CHO + CH3OH R CH + H2 O
OCH3
A) Зөв
B) Буруу, хоёр молекул ус үүснэ
C) Буруу, хоёр молекул метанол шаардлагатай
D) Буруу, альдегид исэлдэх ёстой
E) Буруу, хагас ацеталь үүсэх ёстой
OH
d) CH2 CH COOH e) CHO
SH NH2
C
H O
1) Энэ бол цис - транс хувирал
2) Харах процессын үндсэн урвал
3) Энэ бол эксергон урвал
4) Бүтээгдэхүүн бодис эх бодисоос илүү тогтвортой
5) Хүний биед “идэвхитэй изопрен”-ээс нийлэгжинэ
25. Дараах өгөгдсөн нэгдэл ямар бодисуудын альдол нэгдэх урвалын дүнд үүссэн бэ? [Э]
62
OH OH
CH CH2 C CH2 CH
O
1) Бензальдегид
2) Ацетальдегид
3) Ацетон
4) Бензойны хүчил
5) Этанол
A) 1 ба 2 зөв
B) 1 ба 3 зөв
C) 1 ба 5 зөв
D) 2 ба 4 зөв
E) 4 ба 5 зөв
26. Дараах кетоноос ямар нь этанолтай урвалд орж хираль төв агуулсан хагас ацеталь
үүсгэх вэ? [Э]
A) Ацетон
B) Пентон-3-он
C) Бензофенон
D) Бутан-2-он
E) Гептан-4-он
29. Спиртийг исэлдүүлж альдегид, кетон гаргахад исэлдүүдэгчээр ямар нэгдэл хэрэглэх
вэ? [Б]
A) Хүчтэй азотын хүчил, Na2Cr2O7+H2SO4, K2Cr2O7+H2SO4, MnO, KMnO4,
Cr2O3
B) Хүчтэй азотын хүчил, Na2Cr2O7+H2SO4, MnO, KMnO4, Cr2O3
C) Хүчтэй азотын хүчил, K2Cr2O7+H2SO4, MnO, KMnO4, Cr2O3
D) Хүчтэй азотын хүчил, Na2Cr2O7+H2SO4, K2Cr2O7+H2SO4, KMnO4, Cr2O3
E) Хүчтэй азотын хүчил, Na2Cr2O7+H2SO4, K2Cr2O7+H2SO4, MnO, KMnO4
63
H3C + H3C OC H3
H
C O + 2 CH3OH C + H2 O
H3C H3C OC H3
1) Хүчлээр катализжсан урвал
2) Субстрат нь ацетон
3) Спирт нуклеофилийн үүрэг гүйцэтгэнэ
4) Урвалын эцсийн бүтээгдэхүүн нь ацеталь (кеталь)
5) Энэ бол эргэдэг урвал
32. Кетоныг ангижруулахад анхдагч спирт үүснэ. Учир нь ангижрах үед кетоны
карбонил бүлэгт хоёр Н-атом нэгдэнэ. [Э]
COOH COOH
CH2 CH3
CH2
OH
CH2 CH2 CH (CH2)4 COOH e) OCH3
SH SH
35. Дараах өгөгдсөн нэгдэл альдол конденсацын урвалаар ямар бодисуудаас үүссэн бэ?
[Э]
CH3
H3C C CH C
O CH3
A) Ацетальдегид ба ацетон
B) Ацетальдегид ба 1-бутен
C) 3 молекул ацетальдегид
D) 2 молекул ацетон
E) Цууны хүчил ба ацетон
36. Дараах карбониль бүлэгт нэгдлүүдээс нуклеофиль урвалд идэвхи муу орох нэгдлийг
сонгоно уу [Б]
A) Формальдегид
B) Ацетоальдегид
64
C) Бензальдегид
D) Ацетон
E) Ацетцууны хүчлийн эфир
O
1) Тус нэгдэл устөрөгчийг нэгдүүлж ангижирна
2) Ангижрах процесс орчны рН-аас хамаарна
3) Витамин К-гийн бүтцэнд энэ цагираг систем агуулагдана
4) UV-абсорбцын спектр өөрчлөгдөхөд ангижрах процесс явагдана
5) Энэ бол бензохинон
1) Анхдагч спирт
2) Фенол
3) Анхдагч амин
4) Эфир
5) Альдегид
65
43. Дараах нэгдлүүдэд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
66
48. Дараах нэгдэлд (гестаген норгестрел) тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
49. Нэгэн эмийн бэлдмэлийн бүтцийг бүрэн бус дүрсэлсэн байна. Энд харуулсан хэсгийн
бүтцэнд агуулагдаагүй функциональ бүлгийг сонгоно уу Э]
A) Альдегид
B) Гуравдагч амин
C) Карбонхүчлийн амид
D) Хоёрдогч амин
E) Гуравдагч спирт
67
Y БҮЛЭГ. Карбоксил бүлэгт нэгдлүүд
4. Аль нэгдлийг хүчтэй хүчлээр гидролизод оруулахад карбонхүчил үүсэхгүй вэ? [A]
[Э]
a)
O O
O CH3
+
b) H3C C O CH2 CH2 N CH3
CH3
COOH
c)
O C CH3
O
O
d) OH
O
e) C
O CH2
68
5. Дараах нэгдлүүдийг гидролизод оруулбал ямар нэгдлээс карбоксил бүлэг үүсэх вэ?
[Э]
a) H3C CH2 O CH2 CH3
b) H3C CH2OH
c) O CH3
O
d) O CH3
e) O O
15. Нүүрсний хүчил ба түүний уламжлалууд бие махбодод чухал үүрэгтэй байдаг.
Нүүрсний хүчлийн ямар уламжлалын гарган авсан нэгдэл нь зэсийн (+2) ионтой
хөх ягаан өнгийн нэгдэл үүсгэдэг вэ ? [Д]
A) Cl-COOH нүүрсний хүчлийн хлорангидрид
B) CО(NH2)2 нүүрсний хүчлийн диамид
C) H2NCOOH нүүрсний хүчлийн амид
D) CОCl2 нүүрсний хүчлийн дихлорангидрид
E) CО(OH)2 нүүрсний хүчил
70
16. Зарим чухал карбонхүчлийн томьёо ба нэрийг оноож харгалзуулна уу [Д]
1) Алимны хүчил a. CH3C(O)COOH
2) Усан үзэмний хүчил b. HOOC-CH2C(OH)(COOH)CH2COOH
3) Сүүний хүчил c. HOOC-CH(OH)CH2COOH
4) Лимоний хүчил d. CH3CH(OH)COOH
A) 1a,2b,3d,4c
B) 1b,2a,3d,4c
C) 1d,2c,3a,4b
D) 1c,2a,3d,4b
E) 1b,2d,3a,4c
21. Дараах нэгдлүүдээс зөвхөн толин/оптик/ изомер үүсгэдэг эгнээг сонгоно уу [Б]
A) Пропионы хүчил, сүүний хүчил, глюкоз
B) Глюкоз, фруктоз, тосны хүчил
C) Галактоз, фруктоз, алимны хүчил
D) Стеарины хүчил, фумарын хүчил, сүүний хүчил
71
E) Галактоз, стеарины хүчил, сүүний хүчил
23. Карбонхүчлийн молекулд карбоксил бүлэгт ямар ямар туйлт ковалент холбоо байх
вэ? [Б]
A) О-Н ба С-Н
B) С-О ба С-Н
C) С-О ба С=O
D) C=O , С-О, О-Н
E) С-О С-О С-Н
24. Карбонхүчлийн молекулд ямар бүлэг гидрофиль шинжтэй байх вэ? [Б]
A) С=O
B) С-О
C) О-Н
D) СООН
E) С-Н
25. Ацилат-ионд (R-COO-) J0 ба М0 эффектүүд ямар утгатай байх вэ? [Б]
A) +J0 ба +М0
B) - J0 ба +М0
C) +J0 ба - М0
D) +J0 ба +М0
E) - J0 ба - М0
28. Нэг молекулын дотор агуулагддаг карбоксил болон гидроксил бүлэг хоорондоо
урвалд орж нийлмэл эфир үүсгэдэг. Энэ тохиолдолд ...... бүтэц үүсэх ба түүнийг
.....гэж нэрлэнэ. [Б]
A. Шулуун, ацетон
B. Цагираг, лактон
72
C. Хагас ацеталь,
D. Цагираг, ацетон
E. Цагираг, хагас ацеталь
30. γ- гидрокситосны хүчлийн молекул дотоодын эстержих урвалаар ямар нэгдэл үүсэх
вэ? [Э]
A) Нийлмэл эфир
B) Энгийн эфир
C) Лактон
D) Цагираг энгийн эфир
E) Альдегид
31. Карбонхүчлийн амид суурьлаг шинжээрээ аминаас сул байдаг. Учир карбониль
бүлгийн С атом О атом руу туйлширснаас азотын электрон нятрал С атом руу
татагдана. [А] [Э]
34. 23г нэгэн хүчлийг бүрэн саармагжуулахад 0,5 молийн калийн гидроксид
зарцуулагдсан бол энэ ямар хүчил байх вэ? [Д]
A) Шоргоолжны
B) Бутаны
C) Цууны
D) Пропионы
E) Бензойны
36. Цууны хүчлийн диссоциацын тогтмол 1,8·10-5 моль/л бол түүний 0,1М уусмал дахь
устөрөгчийн ионы концентрацыг олно уу [Д]
A) 2 ·10-4
B) 1,34 ·10-3
C) 0,65 ·10-6
D) 2,09 ·10-6
E) 2,09 ·10- 4
37. Дараах нэгдлүүдээс аль нь олон шатаар диссоциацид орох вэ? [Э]
COOH
CH2
OH HO O CH2 COOH
HO OH HO C COOH
C C H3C CH C
C CH2 COOH
NH3+ OH CH2
(1) O (2) O O (3) (4) (5)
COOH
A) 4 ба 5 зөв
B) 1, 2 ба 4 зөв
C) 1, 3 ба 5 зөв
D) 2, 3, 4 ба 5 зөв
E) 1-5 бүгд зөв
A) Малейны хүчил
B) Декарбоксилжүүлэхэд хувны хүчил үүснэ
C) Шат дараалан депротонжиж, хоёр өөр рКх утгатай байна
D) Дээд тосны хүчлийн нийлэгжилтэнд завсарын шатанд үүсдэг
E) Дараах ангидридыг үүсгэнэ
O
C
HC
O
HC
C
O
74
3) Фумарын хүчил ба фумарат ионыг агуулсан уусмал буфер уусмал
4) Цитратын циклд сукцинатыг дегидриджүүлэхэд фумарат үүснэ
5) in vivo малейны хүчил аяндаа фумарын хүчилд хувирна
CH2 CH
HO C COOH C COOH + H 2O
CH2 CH2
COOH COOH
1) Энэ бол элиминжих урвал
2) Энэ бол дегидратжих урвал
3) Субстрат ба бүтээгдэхүүн аль аль нь трикарбон хүчил
4) Субстрат нь нимбэгийн хүчил
5) Субстрат исэлдэж α-кетохүчил үүсгэнэ
C
H COOH
1) Энэ бол трикарбонхүчил
2) Аконитын хүчил бол ахираль нэгдэл
3) Өгөгдсөн томъёонд давхар холбоо нь цис конфигурацтай
4) Цитратын циклд аконитат нь цитратаас үүсдэг
5) Цитратын циклд аконитат нь декарбоксилжина
75
COOH
C O
CH2
COOH
1) Энэ бол оксал цууны хүчил
2) Гидриджүүлэхэд алимны хүчил үүснэ
3) Цитратын циклд ацетил-СоА-тай урвалд орж нимбэгийн хүчил үүсгэнэ
4) Тус нэгдэл энзимийн карбоксилжих урвалаар пировиноградын хүчлээс
үүснэ
5) Трансаминжиж глутамины хүчил үүсгэнэ
76
COOH
HCOH
CH2
COOH
1) Алимны хүчил
2) α-гидрокси хувны хүчил
3) Декарбоксилжүүлэхэд сүүний хүчил үүснэ
4) Хирал төв агуулна
5) Изомержиж β-гидрокси хүчилд хувирна
51. Дараах бодисуудын алинтай нь салицилын хүчил (1) урвалд орж ацетил салицилын
хүчил (2) үүсгэх вэ? [Э] [B]
COOH COOH
OH O C CH3
(1) (2) O
HO OH
OH
1) Энэ бол шикими хүчил
2) Тэрээр элементар бромыг нэгдүүлнэ
3) Дөрвөн хираль төвтэй
4) Дээрх томъёоноос түүний конституц ба конфигурацыг мэдэж болно
5) Хоёр дахин дегидратжуулахад нэг халагчтай бензолын цагираг үүснэ
A) 2 ба 5 зөв
B) 4 ба 5 зөв
C) 1,2 ба 5 зөв
D) 2,3 ба 4 зөв
E) 1-5 бүгд зөв
H2N COOH
A) Энэ бол о-аминобензойны хүчил
B) Протейноген аминхүчил
C) Фолийн хүчлийн нийлэгжилтэнд чухал шаардлагатай
D) Бие организмд бодисын солилцоогоор шууд нийлэгжинэ
E) Энэ бол тирозины задралын бүтээгдэхүүн юм
77
1) Хоёрдогч амин
2) Сульфонхүчлийн амид
3) Карбоксил бүлэг
4) Гетероцагираг
5) Бензолын цагирагт Cl ба N нь пара байрлалд оршино
O OH
H3C C CH2 COOH H3C C CH COOH
1) 2)
1) (2) нь (1)-ийн енол-хэлбэр
2) (1) бол β-кетокарбонхүчил
3) (2) ба (1) нь конституцын (байгуулалтын) изомерүүд
4) (2) ба (1) нь мезомерүүд
5) (2) ба (1) нь өөр хоорондоо энантиомерүүд
O O
C C
H3C CH2 OH
1) β-кетокарбонхүчил
2) Декарбоксилжиж ацетон үүснэ
3) Кето-енол таутомер үүсгэнэ
4) Ангижирч 3-гидрокситосны хүчил үүсгэнэ
5) Хираль төв агуулна
HO OH
OH
1) Шикими хүчил гурван хираль төвтэй
2) Усыг нэгдүүлэхэд циклогексаны уламжлал үүснэ
78
3) Шикими хүчил бромын устай урвалд орно
4) Түүнийг хоёр дахин дегидратжуулбал фенолын карбонхүчил үүснэ
5) Тус томъёо нь конституц ба конфигурацыг харуулна
HO C H
H2COH
HO C COOH HC COOH
CH2 CH2
COOH COOH
1 2
1) 1 бол нимбэгийн хүчил, 2 бол изонимбэгийн хүчил
2) Өөр хоорондоо байгуулалтын (конституц) изомерүүд
3) 1 нь гуравдагч спиртийн бүлэг агуулна
4) 1-ээс усыг ялгаруулж, дараа нь эргүүлж нэгдүүлсэний дүнд 2 үүснэ
5) Аль аль нь хираль молекул
COOH
HC
HO CH
3
1) Энэ бол сүүний хүчил
2) Тус сүүний хүчил S-конфигурацтай
3) Тус нэгдэл оптикийн идэвхитэй
4) α-Гидрокси карбон хүчлийн ангилалд багтана
5) Хоёрдогч спиртийн бүлэг нь исэлдэж пировиноградын хүчил үүсгэнэ
C O
CH3
1) Энэ бол пировиноградын хүчил
2) Кето-енол таутомер үүсгэнэ
80
3) Трансаминжиж аланин үүсгэнэ
4) Декарбоксилжүүлэхэд ацетальдегид үүснэ
5) Энантиомер үүсгэнэ
C O
CH2
CH2
COOH
1) Энэ бол α-кето хүчил глутарын хүчил
2) Цитратын циклд изонимбэгийн хүчлийн декарбоксилжих үед үүснэ
3) Цитратын циклд изонимбэгийн хүчлийн декарбоксилжсаны дүнд хувны
хүчлийн уламжлал үүсгэнэ
4) Ангижирч α-гидрокси глутарын хүчил үүсгэнэ
5) Трансаминжуулахад аспарагины хүчил үүснэ
CH2
C O
CH3
1) Энэ бол ацетцууны хүчил
2) Декарбоксилжүүлэхэд ацетон үүснэ
3) Инсулины дутагдлын үед их хэмжээгээр үүсдэг
4) Кето ба енол хэлбэрийг үүсгэнэ
5) Трансаминжиж β-аланиныг үүсгэнэ
CH2 CH2
COOH COOH
1) 2)
1) (1) бол нимбэгийн хүчил, (2) бол изонимбэгийн хүчил
2) (1) → (2) хувирах үед хираль нэгдэл үүснэ
3) Тус изомержих хувирал цитратын циклд явагдана
81
4) Хоёулаа гидрокси-трикарбон хүчил юм
5) (1) ба (2) нь кето-енол таутомерын дүнд бие биентэйгээ тэнцвэрийн
байдалд оршино
HCOH
HCOH
COOH
1) Энэ бол дарсны хүчил
2) Хоёр тэгш бус хэмт төвтэй
3) Энантиомер үүсгэнэ
4) Анион хэлбэрээр Cu2+ ионы хелатор болно
5) 22 = 4 стереоизомер үүсгэнэ
H C OH
H C OH
COOH
A) Зөвхөн нэг хираль төвтэй
B) Оптикийн идэвхитэй
C) Энантиомерүүдийг салгаж болно
D) Өөрийнхөө толин тусгалтайгаа ижилхэн
E) D- ба L-дарсны хүчлийн рацематыг мезо-дарсны хүчил гэнэ
82
2) Тос-усны холимогт дээрх нэгдлүүд нь фазын зааг дээр эмх цэгцтэй бүтэц
үүсгэн байрлана
3) Аль аль нь 1 ба 2 нь гадаргуугийн идэвхит бодис юм
4) Усны гадаргуугийн таталцлыг аль аль нь бууруулна
5) 1 ба 2-ыг хооронд нь холиход цвиттер ион үүснэ
77. Өгөгдсөн хоёр бодисыг харьцуулж шалтгаан хамаарлыг тогтооно уу. [Э] [E]
O O
(1) H3C C (2) H3C C
Cl NH2
2 нь устай урвалд орж карбон хүчил үүсгэх нь 1-ээс хялбар байдаг. Учир нь 2-р бодисын
карбонилын С-атом нь 1-ийг бодвол нуклеофилтай илүү идэвхитэй урвалд ордог байна.
79. Ацетилхлоридыг анилинтай урвалд оруулахад ямар нэгдэл үүсэх вэ? [Э] [В]
83
80. Дараах урвалуудад тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
O O
1) H3C C + NH3 H3C C + HCl
Cl NH2
O O
2) H3C C + H 2O H3C C + CH3OH
O CH3 OH
1) Тасалгааны температурт 1 урвал илүү хурдан явна
2) 2 бол нийлмэл эфирийн гидролиз
3) Эстер нь нуклеофилтэй урвалд орох идэвхиэр карбон хүчлийн хлоридоос
муу
4) 1 урвалын үед карбон хүчлийн амид үүссэн байна
5) Аммиак ба ус нь нуклеофил реагентууд
81. Дараах нэгдлүүдийг аммиактай урвалд оруулахад тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
O O
C C
Cl OH
(1) (2)
HO O Cl
C S N
O Cl
O
84
1) Энэ бол ароматик сульфон хүчлийн уламжлал
2) Энэ бол ароматик карбонхүчил юм
3) Бензолын цагираг хоёр халагч бүлэг агуулна
4) Ариутгах үйлчлэл аяндаа декарбоксилжих урвал явагдах дээр үндэслэнэ
5) Ароматик цагираг нь ангижирч циклогексаны цагираг үүсгэнэ
86. Карбонхүчлийн нийлмэл эфир шүлтийн болон хүчлийн гидролизод орно гэсэнд
тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) Шүлтийн гидролиз эргэдэггүй
2) Хүчлийн гидролиз эргэдэг
3) Хүчлийн гидролизын үед урвалын идэвхижлийн энергийг Н+ бууруулдаг
4) Шүлтийн гидролизын үед ОН- бүлэг зарцуулагдана
5) Хоёуланд нь тэнцвэр тогтоно
88. Усан уусмалд шүлтийн (I) болон хүчлийн (II) катализатортай нийлмэл эфирийн
(эстер) гидролизийн урвалд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) (I) бол эргэдэггүй урвал
2) (I) үед карбоксилат ион, харин (II) үед карбонхүчил үүснэ
3) (I) үед ОН- -ион зарцуулагддаг бол (II) үед Н+-ион зарцуулагдахгүй
4) (I) үед эстерийн бүлэг тус бүрд эквимоль ОН- нэмж өгвөл гидролиз бүрэн
явагдана
5) (II) үед тэнцвэр тогтоно
89. Илүүдэл хэмжээний натрийн шүлттэй урвалд орох дараах тэгшитгэл зөв уу? [Э]
85
O
H3C CH C
(-) O O
O O CH3 OH
H3C CH C + CH3OH + CH3 C
C O (-) (-)
OH O O
H3C
A) Зөв
B) Буруу, ацетат ион үүсэхгүй
C) Буруу, зөвхөн метил эстерийн бүлэг саванжина
D) Буруу, сүүний хүчлийн метилийн эстер үүсэх ёстой
E) Буруу, пропионы хүчлийн метилийн эстер үүсэх ёстой
90. Нийлмэл эфирийн саванжих урвалын тухайд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
A) Шүлтийн саванжих урвал дараах тэгшитгэлээр (1) илэрхийлэгдэнэ
O _ O
2
R1 C + OH R1 C - + R OH
O
OR2
-
B) (1) үед ОН зарцуулагдана
C) Хүчиллэг гидролизын урвал дараах тэгшитгэлээр (2) илэрхийлэгдэнэ
O O
2
R1 C + H 2O R1 C + R OH
OR 2 OH
D) (2) урвалд протон катализатор болно
E) Дээрх хоёр урвалын гиббсийн чөлөөт энерги ялгаатай байдаг
86
94. Аскорбины хүчил ба дегидроаскорбины хүчилд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
CH2OH CH2OH
HO CH HO CH
O O
O O
1) 2) O O
HO OH
1) (1) → (2) хувирал нь исэлдэх урвал
2) Аль аль нь лактонууд
3) Аль аль нь анхдагч спиртийн бүлэг агуулна
4) Аль аль нь цагираг нийлмэл эфир
5) 1 бол витамин С бөгөөд антиоксидант үйлчлэлтэй
95. Ацетилсалицилын хүчилд тохирох хариуг сонгоно уу. Тус нэгдэл нь өвчин
намдааж, халуун бууруулах үйлчлэлтэй [Э]
1) Лактон
2) Нийлмэл эфир (эстер)
3) Ангидрид
4) Карбон хүчил
A) зөвхөн 5 зөв
B) 1 ба 2 зөв
C) 3 ба 4 зөв
D) 3 ба 5 зөв
E) 1,3 ба 5 зөв
87
C) 2 ижил цахилгаан цэгтэй
D) Энэ бол лизин
E) Энэ бол дипептид
99. Дараах нэгдлүүдэд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
O
(1) C O CH2 CH2 NH2
O
(2) NH C CH2 CH2 NH2
A) Карбонхүчлийн амид
B) Хоёрдогч спирт
C) Гуравдагч амин
D) Гуравдагч спирт
E) Фенолын ОН бүлэг
88
103. Парацетамол эмийн молекулын бүтцэнд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
HO O
N CH3
H
A) 1,4-халагч бүлэг бүхий бензолын цагираг агуулна
B) Энэ бол карбонхүчлийн амид
C) Хоёрдогч спиртийн бүлэг агуулна
D) Ацетангидрид ба 4-аминофенолоос гарган авна
E) Натрийн шүлттэй урвалд орж натрийн ацетат үүсгэнэ
O NH
(1) C (2) C
H2N N2H H2N NH2
110. Фосфорын хүчилд дараах мезомерүүд үүсэх боломжгүй. Учир нь мезомер бол
зөвхөн органик нэгдлүүдэд үүсдэг. [Э] [A]
OH OH
HO P OH HO P OH
O O
111. Фосфорын хүчил болон түүний усан уусмал дах дисссоциацид тохирох хариуг
сонгоно уу [Э]
O
HO P OH
OH
1) Гурван протонт хүчил
2) Хүчиллэгийн тогтмол нь рКх1 > рКх2 > рКх3
3) 2-р шатны диссоциац нь: Н2РО4- + Н2О → Н3О+ + НРО42-
4) Н2РО4-/ НРО42- холимог нь буфер уусмал болно
5) Н3PO4/H2PO4- бол хувирмал хүчил/суурийн хос юм
113. Фосфорын хүчлийн нийлмэл эфирт (эстер) тохирох хариуг сонгоно уу. [Э]
1) Фосфорын хүчил спирттэй урвалд орж эстер үүсгэнэ
2) Фосфорын хүчил шат дараалан эстержиж, моно-, ди-, триэстер үүсгэнэ
3) Эсийн рН-ийн орчинд моно-, диэстерүүд нь анион хэлбэрээр оршино
4) Моноэстер нь дианион, диэстер нь моноанион хэлбэрээр оршино
5) Эстерийн анион хэлбэрээр оршдог нь түүнийг энзимийн бус гидролиз-д
орохоос хамгаалдаг
90
1) Энэ бол фосфолипид
2) Гидролизод оруулахад эквимоль карбонхүчлүүд R’COOH ба R’’COOH
үүснэ
3) Холины бүтцийг агуулна
4) Липидын давхар давхрага үүсгэнэ
5) Энэ бол сфингозины уламжлал
A) Диастереомерүүд
B) Конфигурацын изомерүүд
C) Конформерүүд
D) рН = 7 үед цэнэггүй байна
E) Гликолизийн завсарын бүтээгдэхүүн
116. Дараах нэгдэлд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
91
O O
R S OH R O S OH
O O
1) 2)
1) (1) бол сульфон хүчил
2) (2) бол хүхрийн хүчлийн моноэстер (нийлмэл эфир)
3) Аль аль нь гидролизод орж хүхрийн хүчил ба спирт үүсгэнэ
4) Аль аль нь хүчтэй хүчил
A) 1 ба 4 зөв
B) 2 ба 3 зөв
C) 1, 2 ба 4 зөв
D) 2, 3 ба 4 зөв
E) 1-4 бүгд зөв
H2N SO3H
H3C N
1) Энэ бол витамин В6 –гийн пиридоксал томъёо
92
2) N-атомаараа протоныг нэгдүүлж чадна
3) Хэрэв анхдагч спиртийн бүлэг нь фосфорын хүчилтэй эстержвэл коэнзим
үүснэ
4) Альдегидын бүлэг нь ангижирч пиридоксол үүсгэнэ
5) Тосонд уусдаг витамины ангилалд багтана
93
YI БҮЛЭГ. Аминхүчил, пептид, уураг
2. Амьд бие махбодод үл орлуулагдах амин хүчлүүдийн эгнээг сонгоно уу. [Д]
A) Валин, лейцин, аланин, глутамин, лизин, аспарган
B) Лейцин, валин, изолейцин, треонин, метионин, фенилаланин, трифтофан
C) Лейцин, аргинин, треонин, метионин, пролин
D) Лейцин, треонин, серин, валин, аргинин, гистидин
E) Валин, пролин, триозин, гидроксиппролин
3. α - амин хүчлийн усан уусмалд би туйлт (хос цэнэгт) ионууд тэнцвэртэй оршдог. Учир
нь амин хүчлийн молекулд протоны шилжилт явагдаж анион ба катионы хэлбэрт
ордог. [A] [Д]
8. Моноамин монокарбонхүчил усан уусмалдаа ямар шинж чанар үзүүлэх вэ? [Д]
A) Хүчиллэг
B) Амфотер
C) Суурилаг
D) Саармаг
E) Аль ч биш
10. Пептидийн молекулын найрлагад аминхүчлийн үлдэгдлийн тоо хэд хүртэл байх вэ?
[Д]
A) 20
B) 60
C) 100
D) 50
E) 80
11. Уургийн молекулын найрлагад аминхүчлийн үлдэгдлийн тоо хэд хүртэл байх вэ? [Д]
A) 60
B) 90
C) 100 хүртэл
D) 100-гаас дээш
E) 80
13. Бүтцийн үүрэг гүйцэтгэдэг ямар ямар уураг байдгийг сонгоно уу [Д]
A) Актин, миозин
B) Казеин, Ферритин
C) Кератин, эластин,коллеген
D) Ферментүүд
E) Гормонууд
95
15. Уургийн молекулын найрлагад азот 16%-ийг эзэлнэ. 250 кг уурагт хичнээн
килограмм азот агуулагдахыг тооцоолно уу. [Д]
A) 20
B) 25
C) 40
D) 50
E) 80
16. Уургийн анхдагч ба хоёрдогч бүтэц ямар химийн холбоогоор тогтворждог вэ? [Д]
A) Пептид холбоо ба ионы холбоогоор тогтворжино
B) Устөрөгчийн холбоо, гидрофоб, гидрофиль үйлчлэлээр тогтворжино
C) Пептид холбоо ба устөрөгчийн холбоогоор тогтворжино
D) Пептид холбоогоор тогтворжино
E) Устөрөгчийн холбоогоор тогтворжино
17. Дараах нэгдлийг ЮПАК нэршлээр зөв нэрлэсэн нэршлийг сонгоно уу. [Д]
CООН-CH2(NH2)-CH2-CH2 (NH2)-COOH
A) α, β диаминопентанди хүчил
B) 2, 4 диаминопентанди хүчил
C) 1, 3 диаминоглутарын хүчил
D) α, γ диаминобамбайн хүчил
E) α, γ диаминопентанди хүчил
21. Валин ба аланин аминхүчлүүдийг ЮПАК нэршлээр зөв нэрлэснийг сонгоно уу [Д]
24. 20 мл 0,1 моль аланины уусмалд 10 мл 0,1 моль НСl нэмбэл уусмалын рН
ойролцоогоор хэд болох вэ? (Аланин рКх1= 2,3 рКх2 = 9,7) [Э]
A) 1,5
B) 2,3
C) 5,4
D) 6,0
E) 9,7
28. Лизины хүчиллэгийн тогтмолууд нь рКх1 = 2.2, рКх2 = 9.0, рКх3 = 10.4 байдаг бол
түүний ижил цахилгаан цэг ямар байх вэ? [Э]
A) 5.6
B) 7.2
C) 9.0
D) 9.7
E) 10.4
32. Нэгэн α-аминхүчлийн декарбоксилжих урвал дараах схемээр явагдсан бол Х ямар
аминхүчил байсан бэ? [Э]
Х →НООС – СН2 – СН2 – СН2 – NH2 + CO2
A) Лизин
B) Глутамин
C) Глутамины хүчил
D) Аспарагины хүчил
E) Орнитин
98
1) Энэ бол глицин
2) L-хэлбэрт байна
3) Гемийн биосинтезэд оролцдог
4) Пурины цагираг систем ба креатины биосинтезэд шаардлагатай
5) Декарбоксилжиж метиламин үүсгэнэ
99
1) Тус бодис L-конфигурацтай байна
2) Түүний ижил цахилгаан цэг нь ойролцоогоор рН=6 байдаг
3) Энэ бол протейноген аминхүчил
4) Бодисын солилцоонд глицинээс үүснэ
5) Энэ бол серин
40. Дараах аминхүчлүүдээс ямар нь физиологийн нөхцөлд уургийн эерэг цэнэгтэй байхыг
нөхцөлдүүлдэг хажуугийн хэлхээ агуулдаг вэ? [Э]
1) Метионин
2) Аспарагины хүчил
3) Тирозин
4) Лизин
A) зөвхөн 4 зөв
B) 1 ба 4 зөв
C) 2 ба 3 зөв
D) 1, 2 ба 3 зөв
E) 1, 3 ба 4
100
3) Глутамины хүчил нэг хираль төвтэй
4) рН =7 үед глутамины хүчил катод руу шилжинэ
5) Декарбоксилжиж γ-аминотосны хүчил үүсгэнэ
50. Нейротрансмиттер болох серотонины синтезийн анхдагч бодисыг сонгоно уу. [Э]
A) Триптофан
B) Тирозин
C) Глутамины хүчил
D) Холин
E) Глицин
102
1) Энэ бол глутатионы анион хэлбэр
2) Глутатион исэлдэж дисульфид үүсгэнэ
3) Бүрэн гидролизод орж глутамины хүчил, цистейн ба глицин үүсгэнэ
4) Эритроцитод глутатион голлон ангижирсан хэлбэрээр оршдог
5) SH-бүлэг электроны акцепторын үүрэг гүйцэтгэнэ
A) 2 ба 4 зөв
B) 1, 3 ба 4 зөв
C) 1, 3 ба 5 зөв
D) 3, 4 ба 5 зөв
E) 1-5 бүгд зөв
55. Нэгэн дипептидийг гидролизод оруулахад нэг моль ус зарцуулагдсан бөгөөд ижил
моль глицин ба аланин үүссэн бол тус пептидэд тохирох хариуг сонгоно уу. [Э]
1) Байж болох бүх дипептидүүд нэг чөлөөт карбоксилын бүлэг агуулна
2) Байж болох бүх дипептидүүд ижил цахилгаан цэгтэй
3) Дипептидийг хүчиллэг ба суурьлаг гидролизод оруулж болно
4) Пептидийн холбооны N-атом захын амин бүлгээс сул суурьлаг шинжтэй
5) Секвенцээрээ ялгаатай гурван янзын дипептид байж болно
103
2) Энэ бодис ижил цахилгаан цэгтэй
3) Бүрэн гидролизод оруулахад 2 моль ус шаардлагатай
4) Гидролизын дүнд аланин үүснэ
5) Тус пептидийн карбоксил төгсгөлд глутамины хүчил байна
A) 1 ба 3 зөв
B) 2 ба 3 зөв
C) 1, 2, 3 ба 4 зөв
D) 2, 3, 4 ба 5 зөв
E) 1-5 бүгд зөв
61. Дараах өгөгдсөн нэгдэл бол дипептид. Учир нь энэ нэгдэлд хоёр аминхүчил
ковалентын холбоогоор бие биентэйгээ холбогдсон байна. [Е] [Э]
104
62. α-Хеликс-д тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) Молекул дотоодын Н-холбоогоор тогтворжино
2) Аминхүчлүүдийн хажуугийн хэлхээ нь хеликсээс гадагш чиглэж байрлана
3) Гемоглобины глобин хэлхээ нь α-хеликс бүтэцтэй
4) α-Хеликс үүсэх үндсэн нөхцөл нь пептидийн холбоо хавтгай конфигурацтай
байх ёстой
5) Пролиныг олноор агуулах нь хеликс үүсэхийг дэмжинэ
105
4) Уургийн хоёрдогч бүтцэнд пептидийн холбооны давхар холбоо чухал
үүрэгтэй
5) Эвхмэл бүтэц үүсэхэд дисульфидын холбоо шаардлагатай
68. Суурьлаг уургууд электрофорезын рН =6 үед катод руу шилжинэ. Учир нь суурьлаг
уургууд рН= 6 үед эерэг цэнэгтэй байдаг. [А] [Э]
106
2) Цусанд уурагтай холбогдон зөөвөрлөгддөг
3) Тиреоглобулины бүрэлдэхүүнд ордог
4) Энэ бол нийлмэл эфир
5) Энэ бол хоёр суурьт фенол
107
YII БҮЛЭГ. Тосны хүчил ба липидүүд
10. Дараах схемийн дагуу явагддаг тосны хүчлийн задралд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
109
12. Арахидоны хүчилд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
17. Өөх тосыг шүлтийн гидролизод оруулахад глицеринээс гадна гурван бүтээгдэхүүн
үүсдэг. Үүнд: [Э]
A) Карбонхүчил
B) Карбонхүчлийн амид
C) Карбонхүчлийн эстер
D) Карбонхүчлийн давс
E) Аль нь ч үүсэхгүй
110
18. 150 кг тосыг натрийн шүлтээр үйлчилж 70%-ийн натрийн стеарат агуулсан саван
гарган авчээ. Хэдэн килограмм саван гарахыг тооцоолно уу. [Д]
A) 110,5
B) 221
C) 333
D) 663
E) 42
19. Липидийн найрлаганд агуулагддаг карбон дээд хүчлүүдийн зөв нэршлийг сонгоно уу.
[Д]
A) C13H27COOH – три дексины хүчил
B) C17H35COOH – гепта деканы хүчил
C) C17H29COOH – октадекатриен-9, 12, 15
D) C17H33COOH – октадецен-2, 4-ийн хүчил
E) C17H31COOH – октадекатриен-9, 12-ийн хүчил
111
YIII БҮЛЭГ. Нүүрс ус
1. Нүүрс усны ангиллын дагуу зөв харгалзуулна уу [Д]
Ангилал Нүүрс ус
1) Гомополисахарид а. Эслэг
2) Гетерополисахарид b. Галактоза
3) Моноз-альдоза-гексоза с. Хондратин сульфат
4) Моноз-гексоз-кетоз d. Фруктоза
A) 1-a, 2-d, 3-c, 4-b
B) 1-d, 2-b, 3-a, 4-c
C) 1-a, 2-c, 3-b, 4-d
D) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d
E) 1-a, 2-c, 3-d, 4-b
2. Моносахаридуудын ангиллын зөв хариуг сонгоно уу [Д]
1) С-ийн тооноос, функциональ бүлгээс
2) Функциональ бүлэг, альдегид
3) Функциональ бүлэг, кетон
4) С-ийн тооноос, изомер
5) С-ийн тооноос, ОН-ын тооноос
3. Дараах өгүүлбэрийг нөхөж бөглөнө үү.
Моносахарид нь хагас ацеталийн хэлбэртээ (...) болон (...) гэсэн 2 янзын ОН бүлэг
агуулсан тул 2 өөр төрлийн (...) үүсгэх боломжтой. [Б]
A) Спиртийн аномерийн дисахарид
B) Аномерийн спиртийн трисахарид
C) Дисахарид аномерийн спиртийн
D) Альдоза спиртийн дисахарид
E) Пираноза аномерийн спиртийн
5. Глюкоза олон атомт спирт болохыг ямар урвалаар илрүүлж болох вэ? [Д]
A) Зэсийн гидроксид
B) Натрийн гидроксид
C) Хлортустөрөгч
D) Мөнгөний оксидын аммиакийн уусмал
E) Зэсийн оксид
112
7. Гексозуудад тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) Моносахарид
2) C6H12O6
3) D-рибоза
4) 2 хираль төвтэй
5) D-глюкоза
A) 1,2,3
B) 1,4,5
C) 1,2,5
D) 3,4,5
E) 2,3,5
10. Өгөгдсөн D-рибозын С-2, С-3 ба С-4 нь D-конфигурацтай байна. Энэ нэгдэлд тохирох
энантиомерийг нь хайж олно уу [A] [Э]
11. α-D- ба α-L-гликопираноз нь бие биенээсээ юугаараа ялгаатай байдаг вэ? [Э]
A) Байгуулалтаар
B) зөвхөн С-5 атомын конфигурацаараа
C) зөвхөн С-1 атомын конфигурацаараа
D) глюкозыг задлагч энзимтэй үйлчлэлцэх чадвараар
E) усанд уусах шинжээрээ
14. Энзим нь уургийн молекул учраас тэгш бус хэмтэй байдаг. Иймд энзим нь гол төлөв
энантиомерүүдийн аль нэгэнтэй л урвалд ордог. [E] [Э]
16. Дараах нэгдлийн бүтэц болон функциональ бүлэгт тохирох хариуг өгнө үү [Э]
17. Сахарын спирт болох сорбитол ба маннитолд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
114
18. D-фруктоз хэдэн хираль нүүртөрөгчийн атом, хэдэн анхдагч гидроксил бүлэг, хэдэн
хоёрдогч гидроксил бүлэг агуулах вэ? [Д]
A) 3.2,3
B) 4,1,4
C) 3,1,4
D) 4,2,3
E) 3,2,1
A) B) C)
D) E)
1) Пираноз
4
2) С1 – конформац
3) Хялбар исэлдэж глюконы хүчил үүсгэнэ
4) Цардуулын бүтцийн үндсэн нэгж
5) β-хэлбэр
115
23. Өгөгдсөн нэгдэл бол:
CH2OH
OH
O
O
HO OH
A) Пентоз
B) Лактон
C) Дөрвөн хираль төвтэй
D) Цис ба транс изомерийг харуулна
E) Фенол
26. Дараах фишерийн проекцоор дүрслэн харуулсан нэгдэлд тохирох хариуг сонгоно уу.
[Э]
116
28. Дараах нэгдлүүдэд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
30. Глюкоза олон атомт спирт болохыг ямар урвалаар илрүүлж болох вэ? [Д]
A) Зэсийн гидроксид
B) Натрийн гидроксид
C) Хлортустөрөгч
D) Мөнгөний оксидын аммиакийн уусмал
E) Зэсийн оксид
117
34. Дараах моносахаридад тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) β-аномер
2) С2 -атомын ОН бүлэг амино бүлгээр халагдвал аминосахар үүснэ
3) С3 ба С4 атомуудын ОН бүлгүүд цис конфигурацтай
4) D-глюкозын эпимер
5) Сахарозын бүрэлдэхүүнд орно
A) β-D-галактоз
B) Фуранозын сандал хэлбэрээр дүрсэлсэн байна
C) Бүх ОН бүлгүүд экваториал байрлалтай
D) С1 ба С3 атомуудын ОН бүлгүүд транс конфигурацтай
E) С1 атом исэлдвэл урон хүчил үүсгэнэ
37. β-D ба β-L-глюкозууд өөр хоорондоо ямар ялгаатай байдаг вэ? [Э]
A) Туйлширсан гэрлийн хавтгайг эргүүлэх чиглэлээрээ
B) С-5 атомын конфигурацаараа
C) С-1 атомын конфигурацаараа
D) Усанд уусах чанараараа
E) Атомуудын холбогдсон байршлаараа
118
39. Дараах нэгдлүүдэд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1) 1 бол гексоз
2) 2 бол пираноз
3) 2 бол хагас ацеталь
4) 3 бол хагас ацеталь
5) 1 бол бүтэн ацеталь
O OH
OH
O H2O OH
COOH
HO OH
OH OH
O OH O
OH
1/2 O2 OH
O H2O
HO HO
OH OH
119
1) 1 ба 2 нь пентозууд
2) 1 ба 2 фуранозын хэлбэртэй байна
3) 1 бол РНХ-ийн бүтцэнд орно
4) 2 бол ДНХ-ийн бүтцэнд орно
5) 1-ийн исэлдэлтээр 2 үүснэ
120
A) Галактоза, фруктоза, манноза, сахароза
B) Глюкоза, фруктоза, лактоза, сахароза
C) Глюкоза, манноза, галактоза, D-глицеринальдегид
D) Сахароза, мальтоза, целлибиоза, лактоза
E) Лактоза, сахароза, мальтоза, фруктоза
O
HO H
H OH
H OH
CH2OH
1) Фруктоз бол кетогексоз
2) Гурван хираль төвтэй
3) Сахарозын бүрэлдэхүүнд ордог
4) D-маннозын конституцын изомер
5) D-глюкозын стереоизомер
52. Цусан дахь сахарын хэмжээ гэдэг ойлголтын зөв хариуг сонгоно уу [Д]
A) Цусанд агуулагдах сахарозын концентраци
B) Цусанд агуулагдах глюкозын концентраци
C) Цусанд агуулагдах фруктозын концентраци
D) Цусан дахь глюкоз, фруктозын нийлбэр концентраци
E) Цусан дахь нийт нүүрс усны концентраци
121
4) Сахароза
5) Трехалоза
54. Хүн ба хөхтөн амьтны нөөц сахарыг сонгоно уу [Д]
A) Цардуул
B) Эслэг
C) Гликоген
D) Сахароз
E) Глюкоз
55. Хоёр молекул D-глюкоз холбогдож дисахарид үүсэх урвалд тохирох хариуг сонгоно
уу [Э]
1) 1→6 холбоо үүсэх боломжтой
2) Хоорондоо гликозидын холбоогоор холбогдоно
3) 1 →4 холбогдож үүссэн дисахарид ангижруулах шинжтэй
4) Урвалын явцад ус ялгарна
5) Бүтээгдэхүүнээр нь лактоз үүснэ
56. Хоёр молекул D-глюкоз холбогдож дисахарид үүсэх урвалд тохирох хариуг сонгоно
уу [Э]
1) β-гликозидын холбоогоор холбогдох боломжтой
2) α- гликозидын холбоогоор холбогдох боломжтой
3) 1 →4 холбоо үүсэх боломжтой
4) Урвалын дүнд мальтоз үүснэ
5) Урвалын дүнд лактон үүснэ
122
5) Аль аль нь мальтаз энзимээр задарна
63. Хоол боловсруулах явцад цардуулын гидролизоор явагдах процессод тохирох хариуг
олно уу. [Б]
1) Хүний биед α-глюкозидын холбоог таслах энзим байхгүй
2) Амны хөндийд шүлстэй холилдохоос эхэлнэ
3) Гидролизын эцсийн бүтээгдэхүүн нь 2 өөр моноз байдаг
4) Амилаза энзимийн тусламжтай задрал явагдана
5) α(1→4) ба α(1→6) гликозидын холбоо нь задардаг
A) 1,3
B) 1,2,3
C) 1,4
D) 1,3,4
E) 2,4,5
64. Цардуул нь гомоген бодис биш боловч 25% нь усанд уусдаг. Энэ уусдаг хэсгийг
амилопектин гэнэ. [C] [Б]
65. Амилопектин нь 1→4 гэсэн холбоогоор холбогдож шулуун бүтцийг үүсгэдэг ба 1→6
гэсэн холбоогоор давхар холбогдож салбарласан бүтцийг үүсгэдэг. [A] [Б]
123
67. Амилопектин нь амилозины адил α глюкозидын холбоогоор холбогддог учраас
гликогены хэлхээний эхлэл хэсгээс эхлэн энзимийн тусламжтай α глюкозидын холбоо
үүснэ. [A] [Б]
68. Гепарины бүтэц болон биологийн үүрэгт тохирох хариуг өгнө үү. [Д]
A) α ба β (1→4) гликозидын холбоогоор холбогдсон тетрасахаридын бүтцийн
нэгжээс тогтдог
B) Зарим хэсэгтээ сульфатын бүлэг агуулдаг тул хүхрийн хүчлийн амидын
хэлбэрийг үүсгэдэг
C) Хүчтэй хүчил бөгөөд полианион үүсгэдэг
D) Цусны бүлэгнэлтийг бууруулах үүрэгтэй
E) Клиникт тромбоз үүсэхээс урьдчилан сэргийлэхэд хэрэглэдэг
69. Гиалуроны хүчлийн бүтэц болон биологийн үүрэгт тохирох хариуг өгнө үү. [Д]
1) Артерийн судасны ханын эсэд агуулагддаг
2) Холбогч эд, үеийн шингэн, нүдний шилэн биетийн үндсэн бүрэлдэхүүнд
ордог
3) Дисахаридын бүтэц нь α(1→4) ба α(1→6) гликозидын холбоогоор
холбогддог
4) Уусмал нь зуурамтгай, уян хатан шинжтэй тул эд, эрхтнүүдийн зууралтгүй,
чөлөөтэй хөдлөх чадварыг хангаж, биологийн цохилтыг зөөлрүүлдэг
5) Бүтцийн нэгжийн дараалал, сульфатжсан хэсгээс хамаарч бүтэц найрлага
нь тогтмол биш байдаг
70. Гликопротейн нь олон төрлийн функциональ бүлгүүд агуулдаг (N-ацетил болон OH-
бүлэг гм.) учир бие махбодын өөрийн эсээ таних өвөрмөц чадварыг цөөн тооны
сахарын бүтцийн нэгжээрээ зохицуулж байдаг. [С] [Д]
71. Эсийн орчимд олон тооны цэнэгтэй карбоксилат бүлгүүдийг агуулдаг тул гиалуроны
хүчил нь хөөх чадвартай биополимер юм. [А] [Д]
78. Эслэг болон цардуулын молекулд хоёуланд нь тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
125
1) Хоёулаа биополимерүүд
2) Хоёулаа полисахаридууд
3) Үндсэн хэлхээ 1→4 холбогдоно
4) Зөвхөн D-глюкозуудаас тогтоно
5) 1→6 байрлалаар салбарлана
82. Тус молекулыг зураг дээр сумаар тэмдэглэсэн байрлалаар α-Амилаз энзим задална.
Учир нь энэ хэсэгт гликозидын холбоо байдаг. [Э]
87. Дараах нэгдлийн бүтцийн элементүүд болон функциональ бүлэг тохирох хариуг
сонгоно уу. [Э]
1) D-галактоз
2) β-гликозидын холбоо
3) Хүчлийн амид
4) Анхдагч спирт
5) Транс-хоёрчийн холбоо
88. Дараах нэгдлийн функциональ бүлэг ба бүтцэнд тохирохгүй хариуг сонгоно уу [Э]
1) Хүчлийн амид
2) Хоёрдогч спирт
3) Давхар холбоо нь транс
4) α-гликозидын холбоо
5) D-глюкоз
89. β-Каротины молекулд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
127
1) Энэ бол нүүрсустөрөгчийн ангийн нэгдэл
2) Энэ бол изопреноид
3) Бүх давхар холбоонууд нь конъюгацлагдсан
4) Витамин В1 -ийн биосинтезийн анхдагч бодис
5) Каротин нь оранж өнгөтэй, байгалийн нэгдэл
A) 1 ба 2 зөв
B) 2 ба 5 зөв
C) 1,2, 3 ба 5 зөв
D) 1,3 ба 4 зөв
E) бүгд зөв
128
IX БҮЛЭГ. Гетероцагирагт нэгдлүүд
129
7. Таван гишүүнт гетероцагирагт нэгдлүүд (фуран, тиофен, пиррол) -ийг бензолтой
харьцуулан зөв хариуг сонгоно уу. [Б]
1) Цагирагийн молекул орбиталийн электрон нь таван гишүүнт гетероцагирагт
нэгдлийн хувьд таван атомын дунд хуваагдах тул электрон нягтралаар
бензолоос их
2) Эдгээр нь электрон нягтралаар их тул электрофиль халалцаанд идэвхитэй орно
3) Хүхэр нь хасах цахилгаан чанараар хүчилтөрөгчийн атомтай ойролцоо учир
тиофен нь бензолын өмнөх байранд байна (пиррол > фуран > тиофен > бензол)
A) 1, 2,
B) 1, 2, 3
C) 1, 3
D) 2, 3
10. Электрофил халалцах урвалд орох идэвхийн дараалалын зөв хувилбарыг олно уу [Д]
A) Пиррол > бензол > тиофен > фуран
B) Тиофен > пиррол > бензол > фуран
C) Пиррол > фуран > тиофен > бензол
D) Тиофен > пиррол > фуран > бензол
A) B) C) D) E)
12. Пирролын (усан уусмалд рКс=13.6 ) молекулд тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
N
H
1) Пирролидиний дегидриджүүлсэн хэлбэр
2) Порфирины цагираг системын үндсэн бүтэц
3) Суурьлаг шинж нь маш бага
4) Гемд 4 пирролын цагираг Fe2+ ионтой хелат комплекс үүсгэнэ
130
5) Түүнийг гидриджүүлэхэд пиридин үүснэ
13. Пиридин пирролоос илүү суурилаг шинжтэй. Учир нь Пиридины азотын атом дээрх
чөлөөт хос электрон ароматик гетероцагирагийн мезомерт оролцдоггүй.[Б] [A]
14. Пиридиний цагираг нь азотын атомын (-N=) нөлөөгөөр электроны нягтрал нэн
багатай. Иймд хүндхэн нөхцөлд электрофил халалцаанд орох ба исэлдүүлэгчийн
үйлчлэлд их тэсвэртэй. [Б] [A]
CHO
HO CH2OH
H3C N
A) Пиридины цагираг агуулна
B) N-атом дээрээ протонжино
C) Хэрэв анхдагч спиртийн бүлэг нь фосфорын хүчилтэй эстержвэл коэнзим
үүснэ
D) Альдегидын бүлэг нь ангижирч пиридохсол үүсгэнэ
E) Тосонд уусдаг витаминд багтана
A) Пиррол, порфин
B) Порфин, пиррол
C) Порфин, порфирин
D) Пиррол, порфирин
E) Порфирин, пиррол
131
19. Порфирины жишээ нь цусны цусны гемоглобины найрлагад оролцдог
протопрофирин юм. Учир нь протопрофирин нь метилийн, винилийн,
карбоксилэтилийн бүлгүүдийг агуулдаг. [A] [Д]
20. Пиррол, тиофен, пиридин нь ароматик нэгдлүүд учир дараахь урвалд хялбар ордог.
[Д]
A) AE
B) SR
C) SE
D) SN
E) AR
21. Нуклейн хүчлүүдийн бүтцийн нэгж нь мононуклеотидууд байдаг. Эдгээр нь
гетероцагирагт суурь, нүүрс усны үлдэгдэл ба фосфатын бүлгээс тогтоно. [А] [Б]
132
1) Энэ бол анхдагч спирт
2) Энэ бол гуравдагч амин
3) Пиримидиний цагираг агуулна
4) ФАД-ын найрлаганд орж устөрөгчийг нэгдүүлнэ
5) Гликозидын холбоогоор сахартай холбогдсон байна
1) Имидазол
2) Тиазол
3) Пиримидин
4) Пиридин
5) Пурин
A) 1 ба 2 зөв
B) 1 ба 3 зөв
C) 2 ба 3 зөв
D) 2 ба 4 зөв
E) 3 ба 5 зөв
133
1) Энэ бол тиаминпирофосфат (TPP)
2) 6 талт гетероцагираг нь халагч бүлэг бүхий пиримидин
3) Тиазолын азотын атом дөрөвдөгч
4) Энэ бол кетохүчлийг декарбоксилжүүлэхэд оролцдог коэнзим
5) Фосфор хүчлийн ангидридын холбоо нэгийг агуулна
33. Дараах бүтцийн элементүүдээс аль нь фолийн хүчилд агуулагдаагүй вэ? [Э]
A) Пурины бүтэц
B) Анхдагч аминий бүлэг
C) Хоёрдогч аминий бүтэц
D) Амидын холбоогоор холбогдсон глутамины хүчил
E) Бүтцийн үндсэн нэгж нь пара-аминобензойны хүчил
134
34. Хоёр янзын конфигурацтай байж болох дараах эмийн бодист тохирох хариуг
сонгоно уу. [Э]
135
1) Энэ бол пурины уламжлал
2) Хоёр цагирагийн аль алинд нь бүтцийн элемент нь мочевин
3) Протоны шилжилтээр ароматик цагираг үүсэх боломжтой
4) Хүний биед пурины солилцооны чухал эцсийн бүтээгдэхүүн
5) Энэ бол гуанидины уламжлал
O OH
H H
HN HN
H
O N O O N O
H H
1) Эдгээр нь барбитурын хүчил юм
2) Таутомерын тэнцвэрийг үзүүлсэн байна
3) Барбитурын хүчил ба түүний натрийн давсыг эквимоль хэмжээгээр холивол
буфер үүснэ
4) Гетероцагираг нь урацил байна
5) Томъёо тус бүрд исэлдлийн хэм нь өөр байна
40. Урацил нь дараах хоёр томъёоны хэлбэрээр оршдог. Учир нь урацил таутомерын
өөрчлөн бүлэглэлтэнд ордог байна. [Э] [A]
O OH
HN N
O N HO N
H
1) Алкалойд
2) 5 атомт гетероцагираг нэгдэл.
3) Донтуулах үйлчлэлтэй.
4) Нийлмэл эфирийн бүлэг агуулна.
136
5) Гидрофоб шинжтэй.
A) 2, 3, 4 зөв
B) 1, 3, 4 зөв
C) 1, 3, 5 зөв
D) 1, 3, 4, 5 зөв
E) Бүгд зөв
137
44. Дараах хоёр урвалыг харьцуулж тохирох хариуг сонгоно уу [Э]
1. АТФ + Н2О → АДФ + Рi ΔG 0' = −30,5 кДж
2. Глюкоз-6-фосфат + Н2О → Глюкоз + Рi ΔG 0' = −13,8 кДж
47. Дараах томъёонд нуклейн хүчлийн молекулын нэг хэсгийг харуулав. Өгөгдсөн
хэлхээнд тохирох хариуг сонгоно уу. [Э]
138
48. Гуанин ба цитозин нь өөр хоорондоо устөрөгчийн холбоогоор холбогдохын тулд
цитозинмнь енол-хэлбэрт орших ёстой. Учир нь гуанин ба цитозины хооронд
устөрөгчийн холбоо үүсэхэд гуанин кето-хэлбэрт оршдог байна. [Э]
139
A) 1
B) 1, 2
C) 1, 2, 3
D) 1, 2, 3, 4
E) 1, 2, 3, 4, 5
53. Гуанины лактам хэлбэрээс лактим хэлбэрт шилжих нь ямар төрлийн хувирал вэ? [Э]
O
N
NH
N
H N NH 2
A) Таутомержих
B) Исэлдэх
C) Комформацид орох
D) Ангижрах
E) Конденсаци
140
141