Professional Documents
Culture Documents
Chuong 1 - Nhung Kien Thuc Co Ban Ve Khong Khi Am
Chuong 1 - Nhung Kien Thuc Co Ban Ve Khong Khi Am
Âiãöu hoìa khäng khê laì kyî thuáût taûo ra vaì duy trç âiãöu kiãûn vi khê háûu thêch håüp våïi con
ngæåìi vaì cäng nghãû cuía caïc quaï trçnh saín xuáút.
Âãø coï thãø âi sáu nghiãn cæïu kyî thuáût âiãöu hoaì khäng khê træåïc hãút chuïng täi så læåüc caïc
tênh cháút nhiãût âäüng cå baín cuía khäng khê áøm.
Baíng 1-1 : Tyí lãû caïc cháút khê trong khäng khê khä
Thaình pháön Theo khäúi læåüng (%) Theo thãø têch (%)
- Ni tå : N2 75,5 78,084
- Äxi : O2 23,1 20,948
- Argon - A 1,3 0,934
- Carbon-Dioxide : CO2 0.1 0,0314
- Khäng khê áøm : Khäng khê coï chæïa håi næåïc goüi laì khäng khê áøm. Trong tæû nhiãn khäng
coï khäng khê khä tuyãût âäúi maì toaìn laì khäng khê áøm. Khäng khê áøm âæåüc chia ra :
+ Khäng khê áøm chæa baîo hoìa : Laì traûng thaïi maì håi næåïc coìn coï thãø bay håi thãm vaìo
âæåüc trong khäng khê.
+ Khäng khê áøm baîo hoìa : Laì traûng thaïi maì håi næåïc trong khäng khê âaî âaût täúi âa vaì
khäng thãø bay håi thãm vaìo âoï âæåüc. Nãúu bay håi thãm vaìo bao nhiãu thç coï báúy nhiãu håi
áøm ngæng tuû laûi.
+ Khäng khê áøm quaï baîo hoìa : Laì khäng khê áøm baîo hoìa vaì coìn chæïa thãm mäüt læåüng
håi næåïc nháút âënh. Tuy nhiãn traûng thaïi quaï baîo hoaì laì traûng thaïi khäng äøn âënh maì coï xu
hæåïng biãún âäøi âãún traûng thaïi baîo hoaì do læåüng håi næåïc dæ bë taïch dáön ra khoíi khäng khê .
Vê duû nhæ sæång muì laì khäng khê quaï baîo hoìa.
Tênh cháút váût lyï vaì aính hæåíng cuía khäng khê âãún caím giaïc con ngæåìi phuû thuäüc nhiãöu
vaìo læåüng håi næåïc täön taûi trong khäng khê.
hay :
ph
ϕ= ,% (1-5)
p max
Âäü áøm tæång âäúi biãøu thë mæïc âäü chæïa håi næåïc trong khäng khê áøm so våïi khäng khê áøm
baîo hoìa åí cuìng nhiãût âäü.
Khi ϕ = 0 âoï laì traûng thaïi khäng khê khä.
0 < ϕ < 100 âoï laì traûng thaïi khäng khê áøm chæa baîo hoaì.
ϕ = 100 âoï laì traûng thaïi khäng khê áøm baîo hoìa.
Gh ρ h p R
d= = = h. k (1-7)
Gk ρ k p k Rh
Ta coï quan hãû:
Sau khi thay R = 8314/µ ta coï
ph ph
d = 0,622. = , kg / kgkkk (1-8)
pk p − ph
1.2.5 Nhiãût âäü.
Nhiãût âäü laì âaûi læåüng biãøu thë mæïc âäü noïng laûnh. Âáy laì yãúu täú aính hæåíng låïn nháút âãún
caím giaïc cuía con ngæåìi. Trong kyî thuáût âiãöu hoìa khäng khê ngæåìi ta thæåìng sæí duûng 2 thang
nhiãût âäü laì âäü C vaì âäü F. Âäúi våïi mäüt traûng thaïi khäng khê nháút âënh naìo âoï ngoaìi nhiãût âäü
thæûc cuía noï trong kyî thuáût coìn coï 2 giaï trë nhiãût âäü coï aính hæåíng nhiãöu âãún caïc hãû thäúng vaì
thiãút bë laì nhiãût âäü âiãøm sæång vaì nhiãût âäü nhiãût kãú æåït.
- Nhiãût âäü âiãøm sæång: Khi laìm laûnh khäng khê nhæng giæî nguyãn dung áøm d (hoàûc phán
aïp suáút ph) tåïi nhiãût âäü ts naìo âoï håi næåïc trong khäng khê bàõt âáöu ngæng tuû thaình næåïc baîo
hoìa. Nhiãût âäü ts âoï goüi laì nhiãût âäü âiãøm sæång.
Nhæ váûy nhiãût âäü âiãøm sæång cuía mäüt traûng thaïi báút kyì naìo âoï laì nhiãût âäü æïng våïi traûng
thaïi baîo hoìa vaì coï dung áøm bàòng dung áøm cuía traûng thaïi âaî cho. Hay noïi caïch khaïc nhiãût âäü
âiãøm sæång laì nhiãût âäü baîo hoìa cuía håi næåïc æïng våïi phán aïp suáút ph âaî cho. Tæì âáy ta tháúy
giæîa ts vaì d coï mäúi quan hãû phuû thuäüc.
- Nhiãût âäü nhiãût kãú æåït : Khi cho håi næåïc bay håi âoaûn nhiãût vaìo khäng khê chæa baîo
hoìa (I=const) . Nhiãût âäü cuía khäng khê seî giaím dáön trong khi âäü áøm tæång âäúi tàng lãn. Tåïi
traûng thaïi ϕ = 100% quaï trçnh bay håi cháúm dæït. Nhiãût âäü æïng våïi traûng thaïi baîo hoaì cuäúi
1.2.6 Entanpi
Entanpi cuía khäng khê áøm bàòng entanpi cuía khäng khê khä vaì cuía håi næåïc chæïa trong noï.
Entanpi cuía khäng khê áøm âæåüc tênh cho 1 kg khäng khê khä. Ta coï cäng thæïc:
I = Cpk.t + d (ro + Cph.t) kJ/kg kkk (1-9)
Trong âoï :
Cpk - Nhiãût dung riãng âàóng aïp cuía khäng khê khä Cpk = 1,005 kJ/kg.oC
Cph - Nhiãût dung riãng âàóng aïp cuía håi næåïc åí 0oC : Cph = 1,84 kJ/kg.oC
ro - Nhiãût áøn hoïa håi cuía næåïc åí 0oC : ro = 2500 kJ/kg
Nhæ váûy:
I = 1,005.t + d (2500 + 1,84.t) kJ/kg kkk (1-10)
1.3 ÂÄÖ THË I-d VAÌ t-d CUÍA KHÄNG KHÊ ÁØM
1.3.1 Âäö thë I-d.
Âäö thë I-d biãøu thë mäúi quan hãû cuía caïc âaûi læåüng t, ϕ, I, d vaì pbh cuía khäng khê áøm . Âäö
thë âæåüc giaïo sæ L.K.Ramzin (Nga) xáy dæûng nàm 1918 vaì sau âoï âæåüc giaïo sæ Mollier
(Âæïc) láûp nàm 1923. Nhåì âäö thë naìy ta coï thãø xaïc âënh âæåüc táút caí caïc thäng säú coìn laûi cuía
khäng khê áøm khi biãút 2 thäng säú báút kyì . Âäö thë I-d thæåìng âæåüc caïc næåïc Âäng Áu vaì Liãn
xä (cuî) sæí duûng.
Âäö thë I-d âæåüc xáy dæûng åí aïp suáút khê quyãøn 745mmHg vaì 760mmHg.
Âäö thë gäöm 2 truûc I vaì d nghiãng våïi nhau mäüt goïc 135o. Muûc âêch xáy dæûng caïc truûc
nghiãng mäüt goïc 135o laì nhàòm laìm giaîn khoaíng caïch giæîa caïc âæåìng cong tham säú âãø thuáûn
låüi cho viãûc tra cæïu.
Trãn âäö thë naìy caïc âæåìng I = const nghiãng våïi truûc hoaình mäüt goïc 135o, âæåìng d = const
laì nhæîng âæåìng thàóng âæïng. Âäúi våïi âäö thë I-d âæåüc xáy dæûng theo caïch trãn cho tháúy caïc
âæåìng tham säú háöu nhæ chè nàòm trãn goïc 1/4 thæï nháút .Vç váûy, âãø hçnh veî âæåüc goün ngæåìi ta
xoay truûc d laûi vuäng goïc våïi truûc I maì váùn giæî nguyãn caïc âæåìng cong nhæ âaî biãøu diãùn, tuy
nhiãn khi tra cæïu entanpi I cuía khäng khê ta váùn tra theo âæåìng nghiãng våïi truûc hoaình mäüt
goïc 135o.
Trãn âäö thë I-d caïc âæåìng âàóng nhiãût t=const laì nhæîng âæåìng thàóng chãúch lãn trãn , caïc
âæåìng ϕ = const laì nhæîng âæåìng cong läöi, caìng lãn trãn khoaíng caïch giæîa chuïng caìng xa.
Caïc âæåìng ϕ = const khäng càõt nhau vaì khäng âi qua gäúc toaû âäü. Âi tæì trãn xuäúng dæåïi âäü
áøm ϕ caìng tàng. Âæåìng cong ϕ =100% hay coìn goüi laì âæåìng baîo hoaì ngàn caïch giæîa 2 vuìng :
Vuìng chæa baîo hoaì vaì vuìng ngæng kãút hay coìn goüi laì vuìng sæång muì. Caïc âiãøm nàòm trong
vuìng sæång muì thæåìng khäng äøn âënh maì coï xung hæåïng ngæng kãút båït håi næåïc vaì chuyãøn
vãö traûng thaïi baîo hoaì .
Khi aïp suáút khê quyãøn thay âäøi thç âäö thë I-d cuîng thay âäøi theo. AÏp suáút khê quyãøn thay
âäøi trong khoaíng 20mmHg thç sæû thay âäøi âoï laì khäng âaïng kãø.
1.4 MÄÜT SÄÚ QUAÏ TRÇNH CÅ BAÍN TRÃN ÂÄÖ THË I-d
1.4.1 Quaï trçnh thay âäøi traûng thaïi cuía khäng khê .
Quaï trçnh thay âäøi traûng thaïi cuía khäng khê áøm tæì traûng thaïi A (tA, ϕA) âãún B (tB, ϕB) âæåüc
biãøu thë bàòng âoaûn thàóng AB, muíi tãn chè chiãöu quaï trçnh goüi laì tia quaï trçnh.
IA
I
A
IB
α
B 45° C
ϕ=100%
Âàût (IA - IB)/(dA-dB) = ∆I/∆d =εAB goüi laì hãû säú goïc tia cuía quaï trçnh AB
Ta haîy xeït yï nghéa hçnh hoüc cuía hãû säú εAB
Kyï hiãûu goïc giæîa tia AB våïi âæåìng nàòm ngang laì α. Ta coï
∆I = IB - IA = m.AD
∆d= dB - dA = n.BC
Trong âoï m, n laì tè lãû xêch cuía caïc truûc toaû âäü.
Tæì âáy ta coï
εAB = ∆I/∆d = m.AD/n.BC
εAB = (tgα + tg45o).m/n = (tgα + 1).m/n
Nhæ váûy trãn truûc toaû âäü I-d coï thãø xaïc âënh tia AB thäng qua giaï trë εAB . Âãø tiãûn cho viãûc
sæí duûng trãn âäö thë åí ngoaìi biãn ngæåìi ta veî thãm caïc âæåìng ε = const . Caïc âæåìng ε = const
coï caïc tênh cháút sau :
I
IA
A
IC
0%
IB
C ϕ=10
B
d
dB dC dA
Hçnh 1.4 : Quaï trçnh hoaì träün trãn âäö thë I-d
I A − IC I − IB (1-14)
= C
d A − dC dC − d B
Tæì biãøu thæïc naìy ta ruït ra:
I A − I C d A − d C LB (1-15)
= =
I C − I B d C 8− d B L A
LA L
IC = I A. + IB. B (1-16)
LC LC
LA L
dC = d A. + dB. B (1-17)
LC LC
***