Professional Documents
Culture Documents
7ud Europar Batasuna
7ud Europar Batasuna
7ud Europar Batasuna
Hasierako eskema
Eratze-tratatuak:
– IAEE
– EEE
– Euratom
– Maastricht
Jatorria eta Tratatuak eta
helburuak akordioak
Aldatze-tratatuak:
– Akta Bakarra
– Amsterdam
– Niza
– Konstituzioa
– Lisboa
– Bandera
– Ereserkia
Ikurrak – Europaren Eguna
– Goiburua
– Txanpona
Erkidegoaren altxorra
Europako
EUROPAR
Erkidegoko
BATASUNA – Erregelamendua
zuzenbidea
– Direktiba
Araudia – Erabakia
– Gomendioa eta irizpena
– Kontseilu Europarra
Europar – Europar Batasuneko Kontseilua
– Europako Parlamentua
Batasuneko
– Europako Batzordea
instituzioak – Justizia Auzitegia
– Kontu Auzitegia
Gaur egun, Europako 28 herrialde demokratikok osatzen dute EB. Estatu kideek beren 1986: Espainia eta Portugal.
subiranotasunaren zati bat partekatzen dute, eta erabakiak elkarrekin hartzen dituzte Eu- 1995: Austria, Finlandia eta
ropako Parlamentuan, Kontseilu Europarrean, Batzordean eta beste instituzio batzuetan. Suedia.
2004: Zipre, Eslovakia, Eslovenia,
Europako edozein herrialde sar daiteke, baldin eta haren erregimena demokratikoa eta
Estonia, Hungaria, Letonia,
egonkorra bada, zuzenbide-estatua eta giza eskubideak bermatzen baditu eta gutxiengoak
Lituania, Malta, Polonia eta
errespetatu eta babesten baditu.
Txekiar Errepublika.
Horrez gain, merkatu-ekonomia izan behar du eta haren Administrazio publikoak gauza 2007: Bulgaria eta Errumania.
izan behar du Europar Batasuneko legedia aplikatzeko.
2013: Kroazia.
Eratze-tratatuak
Eratze-tratatuen bidez sortu dira Europako Erkidegoak eta Europar Batasuna. Hona zein
diren eratze-tratatu horiek:
Eratze-tratatuak
Europako Ekonomia
1957ko martxoaren 25ean sinatu zen Erroman. Ho-
Erkidegoa Eratzeko
rregatik, Erromako Tratatua ere esaten zaio.
Tratatua, EEE Tratatua
Energia Atomikoaren
Erroman sinatu zen EEE Tratatuarekin batera. Energia
Europako Erkidegoa
Atomikoari buruzko ezagutzak eta haren azpiegitura
Eratzeko Tratatua, zein finantziazioa bateratzen laguntzeko sortu zen.
Euratom Tratatua
1992ko otsailaren 7an sinatu zen Maastrichten.
Europar Batasuneko Tratatu horren bidez, estatu kideetako gobernuek
Tratatua, EB Tratatua adostu zuten atzerri-politikaren eta segurtasunaren
edo Maastricht Tratatua alorretan elkarrekin lan egitea, bai eta justiziaren
eta barne-arazoen alorretan ere lan egitea.
7. unitatea - Europar Batasuna 109
Aldatze-tratatuak
Tratatuak aldatu behar izan dira bai estatu kide berriak Batasunari atxiki zaizkiolako, bai
EBren instituzioetan aldaketak egiteko.
Honako hauek izan dira aldaketa nagusiak:
Aldatze-tratatuak
1986an sinatu zen, merkatu bakarra sortzeko.
1993an gauzatu zen, lau zirkulazio-askatasunak al-
Europako Akta Bakarra
darrikatuta: produktuek, zerbitzuek, kapitalek eta
pertsonek askatasuna dute Europaren barruan.
Europar Batasuna nazioarteko zuzenbideko subjektua da, eta gai da bere izenean na-
zioarteko akordioak negoziatzeko. Nazioarteko akordio horiek EBren eta beste herrialde
edo erakunde baten arteko borondate-hitzarmen baten emaitza dira. Akordio horiek
eskubideak zein betebeharrak sortzen dizkiete Europako instituzioei zein estatu kideei.
110
Eurogunea
Txanpon ofiziala euroa duten EBko herrialdeen multzoa da eurogunea. 1999an sortu zen
eta haren diru-agintaritza Eurosistema da; Europako Banku Zentralak eta euroguneko
herrialdeetako banku zentralek osatzen dute.
Euroguneko herrialde guztien diru-politika bateratuta dago eta Europako Banku Zentra-
lak interes-tasak zehazten ditu orokorrean, prezioen indizeak egonkorrak izan daitezen
euroguneko herrialde guztietan.
Andorrak, Monakok, San Marinok eta Vatikanoko hiri-estatuak, nahiz eta eurogunearen
barrukoak ez izan, euroa erabiltzen dute eta baimena dute zenbateko mugatuak jaulki-
tzeko, EBrekin adostutako diru-akordioei esker.
Txanpon bakarra erabiltzeak alde on asko ditu: enpresek traba gutxiagorekin jardun
dezakete mugaz gaindiko merkataritzan, merkatuak zabaltzen dira eta lagungarria da
ekonomia garatzeko. Denek txanpon bakarra izateak pertsonen zirkulazio askea erraz-
ten du. Euroari esker, EBk munduan proiekzio handiagoa du, euroa bigarren txanpona
bilakatu baita, nazioarteko merkataritzan AEBko dolarraren ondoren.
7. unitatea - Europar Batasuna 111
Egoerak aztergai
1
Europar Batasunaren kanpo-ordezkaritza
Europar Batasunean 28 estatu kide elkartzen dira gaur egun. Nazioartean garrantzi politiko eta ekonomiko
handia du, eta, beraz, ekimen eta ekintza ugaritan esku hartzen du mundu guztian. EBren atzerri- eta
segurtasun-politikak nazioartean berezko nortasunaz agertzeko eta jarduteko aukera ematen diote. Denek
batera jardutean, EBko 28 herrialdeek indar handiagoa dute bakoitzak bere aldetik jardungo balute baino.
Nola baliarazten du EBk nazioartean duen lekua?
Erantzuna
Lisboako Tratatuak Batasuneko Atzerri eta Segurtasun Politika Erkideko goi-ordezkari kargua sortu zuen, EBko
kanpo-politika bideratzeko. Hartara, EBko kanpo-jarduna koherentzia, eraginkortasun eta ikusgaitasun han-
diagoak izaten hasi zen geroztik.
Lisboako Tratatuak EBren kanpo-ordezkaritza bermatzeko eginkizuna esleitzen dio Kontseilu Europarreko
presidenteari.
Bere funtzioak betetzeko, Batasuneko goi-ordezkariari Kanpo Ekintzarako Zerbitzu batek laguntzen dio. Horren
zeregina da Batasunaren kanpo-politikari buruzko proposamenak egitea eta Kontseiluak alor horretan hartutako
erabakiak aplikatzea.
7. unitatea - Europar Batasuna 115
1 >> Jatorria eta helburuak 16·· Esan zer ikuskapen-motari dagozkion EBko Kontu
Auzitegiaren honako jarduera hauek:
1·· Zer trataturen bidez ezarri dira lau zirkulazio-
• Finantza-transakzioek arauak bete dituzten aztertu.
askatasunak?
• EBk finantzatutakoak helburua modurik merkeenean
2·· EBk orain dituen antolamendua eta osaera urterik lortu duen ikertu.
urte sendotuz joan dira estatu kideek elkarren artean • Kasuan kasuko ekitaldiko finantza-egoera egiaztatu.
sinatutako tratatu eta akordioen bidez. Zertan dira
desberdinak eratze-tratatuak eta aldatze-tratatuak? 17·· Sartu Europar Batasunaren web ofizialean
(http://europa.eu). Bilatu EBko Justizia Auzitegiari
3·· Adierazi zer diren egonkortze- eta elkartze- buruzko informazioa Batasunaren instituzio eta orga-
akordioak.
nismoei buruzko atalaren barruan, eta egin taula bat
4·· Idatzi EBko estatu kideen zerrenda eta esan organo horretan tramitatzen diren bost prozedura-
bakoitza noiz sartu zen. motarik arruntenen helburuak alderatzeko.
5·· 2001ean sinatutako tratatu batek instituzioak
eraldatu zituen, Batasunak eraginkortasunez fun- 4 >> Europar Batasuneko beste
tziona zezan kide gehiago sartu ondoren. Zer tratatu
organo batzuk
da hori?
18·· Espainiako Bankuak har al ditzake interes-tasak
2 >> Europako Erkidegoko finkatzeari buruzko erabakiak?
13·· Zer organok du Batasunaren interesak ordezka- • Parlamentuak hautatzen du, eta herritarrek, enpre-
sek eta erakundeek EBko instituzioen eta organis-
tzeko eta defendatzeko ardura? Zer izen hartzen dute
moen kudeaketa txarrari edo gehiegikeriei buruz
organo horretako kideek?
egiten dituzten salaketak ikertzen ditu.
14·· Zer instituziok ordezkatzen du Batasunaren
botere judiziala?
15·· Zenbat eurodiputatu daude gaur egun Europako
Parlamentuan?
Amaierako jarduerak 119
1·· EBko estatu kide batek sinatu al ditzake egonkortze- eta elkartze-akordioak?
2·· Esan EBko tratatu hauek eratze-tratatuak ala aldatze-tratatuak diren:
– Europar Batasuneko Tratatua, EB Tratatua edo Maastricht Tratatua.
– Lisboako Tratatua.
– Europako Akta Bakarra.
– IAEE Tratatua.
3·· Urtez urte eta tratatuz tratatu, nolako bilakaera izan du EEEk gaur egungo EBra iritsi arte?
4·· Zergatik esaten da Europako Akta Bakarrak sortu zuela merkatu bakarra?
5·· Zer arauk osatzen dute EBko zuzenbide eratorria? Zergatik esaten da zuzenbide eratorria Europako Erkidegoko
zuzenbidearen iturrietako bat dela?
6·· Bilatu Interneten zein diren euroguneko herrialdeak, eta idatzi zerrenda batean. Horiez gain, ba al dago euroa
erabiltzen duen beste estaturik?
7·· Esan Europar Batasuneko zer arau den kasu hauetako bakoitzean:
• Arau honek estatuak behartzen ditu zenbait emaitza lortzera, baina lortzeko modua eta baliabideak askatasunez
aukeratu ditzake estatu bakoitzak.
• Arau hau ez da loteslea. Erregelamenduak edo direktibak aplikatzeari buruzko iradokizunak edo azalpenak
ematen ditu.
• Arau hau bete beharrekoa da bere elementu guztietan. Kasu partikularretan erabiltzen da.
• Arau hau irismen orokorrekoa da, derrigor bete beharrekoa eta estatu kide guztietan zuzenean aplikatzekoa.
8·· Zertan eragiten diete Europar Batasuneko arauek estatu kideetako ordenamendu juridikoei?
9·· Sartu Europako Parlamentuko web orrian (www.europarl.es) eta esan zer talde politikok duten ordezkaritza
erakunde horretan.
10·· Zertan dira desberdinak Kontseilu Europarra eta EBko Kontseilua?
11·· Zer gehiengo behar dira EBko Kontseiluan erabakiak hartzeko?
12·· Nola hautatzen dira eurodiputatuak? Estatuko edo autonomia-erkidegoetako parlamentuetan bezala elkartzen
al dira?
13·· Zein da Europako Parlamentuko batzorde espezializatuen zeregina?
14·· Esan zein diren Batasuneko Atzerri eta Segurtasun Politika Erkideko goi-ordezkariaren funtzioak.
15·· Haien antolamendu eta funtzioak direla eta, zertan dira berdinak eta zertan desberdinak Europako Parla-
mentua eta Espainiako Parlamentua?
16·· Europako Batzordeko presidenteordeak zer beste kargu betetzen du?
17·· Europako komisarioak estatuetako botere betearazlearen organo baten baliokide dira. Zer organoren baliokide?
18·· Gatazkak konpontzeaz gain, zein da Europako Justizia Auzitegiaren helburu nagusia?
19·· EBk erabaki du garapen-proiektu bat egitea estatu hautagai batean. EBko zer organismok du hura finantza-
tzeko ardura?
20·· Europan, zer organotan daude ordezkatuta autonomia-erkidegoak?
21·· EBko zer organo aholku-emailek ordezkatzen ditu agente ekonomiko eta sozialak? Ba al dago antzeko orga-
norik estatu mailan?
22·· Nola egiten dute lan Kontu Auzitegiko ikuskariek? Zer egin behar dute irregulartasunen bat aurkituz gero?
23·· Herritarren eguneroko bizimoduan EBko presentzia sumatu ohi da, haren ikurrak, arauak edo instituzioak
ikusi edo aipatu egiten direlako. Jarri bi adibide.
Amaierako aztergaiak