You are on page 1of 139
vai 651 | wrnmesa “senpugt6se|ap eusoue ceruevooun, a (2 eur eranpuon aj anuaupcejaeun 24 esq arb m= eul.o e6ojouxDopu epew.ey pepyjenadsaeun opeyouessp Z ey asaiuawalvacay ouInopua ewaisisonsanu vaasieiuasaid 7 uepand anbsauo.2s2¢se 4 euuouoxuaueuopuryepmse = se uago ofro expe pepyeredse eun s2e460}0uD0puae] 2 anata -owisyundio jp ue seyemxe sripueasns a Sree] fo sodrano 9p ugiseaur e] s1ue sumuruy MISS [e 2peIOqRIOD $9 uOroUNy eNO aproyuy euraisis onsonu ap ojjoxzesop ye uepnde se>rusp seuouoY se] sepO], . ‘seno anus “eran esnpsosuoy £ euIsouIA seuoULIOY se] 2oMporg “| $0113 ug -oju $0| 2p uptoempeur yap syqesuodsor 2 so anb eA esusyap 2p oustreout = ong un ua) odfona onsonu anb ered jeusurepury ouelug un s9 ow fy a oui x ‘ropeigiposes s9 puny ns eneypre> ot ojnaspu pp ” senpo sod epronpoad so raodroy ey “cpfSuy wo sess ans sod aN) ENE comngimmew opndod vpeurei) eespie> euowsoy un sonpoxd uyzes0> [ a uugzes09 P Comes ‘sopmnby ap uopss8ur ap pepys 2 ‘epenie»| spou x uynSuws 22021109 pp sop ‘s -tapoqfn soy expar e epnée Sspuropy “seanssSip sopepranze ms & oBrtmpns9 [PP epoe up!aroas y opuaiqnyur erase (51d) omsyS zoprqryr opndod [yw “sopeupsoruysonoqusjaow soy2p oxuouene pp wo ouoqaron upiqumesearoupd pop sured rod seanauo ap woras20e wf 4 seg EOIN Py . ap uiggzsenos x] 2ejmusns9 upioury owoD 249} 4 “ouRsDrA > Ho seuro3d FY © sopidy} ap eiounsard > ezaqy 3° wururzoazsued 0 Purupo3s199I09 P] i a yRoewions> op} ap wo}Pa1Ds ef f>UNIBSTOD wD -vumnsel ej aqnqur> oreuoqreaig ap uo}2!998 7 pjruras>anb PuReID98 PT = -oeaipss pp seanssSip sopepranse sey aqyyut anb rurnseoxzau9 7 it a :ouroy seuoutioy meisizes as opeSjap ounsaauy fo ug opebjep ounsenut ‘eusdod 9p uopponpoad e] zeanse & ooprypops opIay ap 2 tiopaises¥] woune up!>uny owoD sua anb PuoUHOY H's 9p UoKROAposd : yep os oBeungns pw oxouae dey optren “rumnse# rpeurEy euoMTOY ‘un sianpoud ap sooedeo wos ofewions [ap ramnsyS wsooNur | 2p sen] Se] aaa roo oBeworsy ve po ce a0 oo) nuts > A ugznu > ‘opeSiy ‘ope ours “Sirugsso seuouoy 9p [p owo> ‘seuounoy sisaposd ap ssoede> wos uziquims anb soup uoo sou 2 ssiopnpord souebiosoun6iy "awuo> odon> onsonu up ‘s2ustuioLue sous nb sefapupps sy ap spwaPYy - pewpy SBUOWJOY ap SalojONpold souebi9 sosg Zs © SOSTSO|ONG SORSDOIg SIUBUOTUITD sz2 Funcionamiento del sistema jm’) ; Aplin endocrino raed Las gkindulas del sistema endocrino secretan hormonas, que actiian sobre una célula, tejido u érgano y hacen que este ejerza alguna funcién. Por medio dela inervacidn de las glindulas, el sistema nervioso envia una sefial quitmica, cs decir, un neurotransmisor, para controlar y regular la secrecién de las hor- Mediante la secrecién de hormonas, el hipotilamo ejerce control sobre Ia hipéfisis y vincula los estimulos procesados por el sistema nervioso con las secreciones de la principal gléndula endocrina del organismo, Las hormonas liberadas por las diversas glindulas del organismo pueden actuar en el sis- tema nervioso central mediante la interaccién con los receptores especificos y asi modifican el comportamiento del individuo. Ampladin Sehancreadosintticamentevariantes delatestosteronaconocidos coro ‘esteroidesanab6licos quese ulizan para ‘ratar problemas de baja producciénde s21 Las hormonas multimedia testosterona,Elabuso deestassustancias Las hormonas son sustancias quimicas producidas por las re caya funcién es activar o regular la funcién de una estructura especifica, por lo coal se consideran mensajeros quimicos. Las hormonas tienen efectos poten- tes sobre las células blanco, es decir, aquellas células en donde ejercerin stu efecto. Segiin su naturaleza quimica las hormonas se clasifican en: Actividad puede causa serios dafiosal higado, presionarterialalta,encogimiento delos testiculosinfertiidadcalvicie y mayor riesgo de desaroliar céncer depréstata, Las hormones peptides se sintetizan siguiendo el mecanismo | general de sintesis de proteinas. Luego, son almacenadas en grdnulos secretores hasta que un estimulo desencadena sulibe- | racién al medio extracelular. Ejemplo de este tipo de hormonas som ls secretadas por la hipéfisis la paatrodes y el pncreas Son ejemplos de hormonas proteicas la hormona antidirétca, la hormona del crecimiento o somatotropina, la ingulina y el alucagén, Se praducen a partir del colesterol mediante una cadena ce | reacciones enaimaticas y se difunden a través de la membrana plasmatica hacia el lquldo intersticaly, posteriormente, son veridasen la sangre Miajan hastasuscélulas blanco unidasa pro- | teinastransportadoras.Algunas hotrnonas de est tipo son las | secretades parlas génadas, como el estracily/latestosterna. | Bieta) ello maduo Foteeseandate | ‘ongedeFgio erg aa 6 toa indies sooerals Lashormonasainieas se organ por modican ena | |delamincdid tosna sas hormones permanecen en al | |etopiasma de aca erdocna luego, al er beads en | |ettorene sargumec se unen a proens plasmas qe ls conducen hasta sus células blanco. Entre este tipo de hormonas Ls secur als see paia ouesy bredaa| XY -AM siporerl 4 Noadenana 150 | osuraon igi | nuns grapassejanb yng euis eva) eun20anek sawuanekpesenigo us (a) eusnered ‘vopunjns uaniaesae29| sevoUuoy ‘ue Sepp se Ey BIBUES E100 Lefer (¥) seuzopua sevoUHoY se co resus pe mig seyret @ yesuoy ony seuyDopue seuowioy, ‘oiSues Bua sofeuounioy sopparu so] ougymbs uo opusquaiueur worse eno weroqy suodsuen ap seujozd se] ‘epezypn so oauynBues aiuanon ja va sasqy seuounioy ap upTavegje] anb eprp our y “opidgs osn ap yeuowtoy tasosay tun weunrojuoo X seuourr so] 10d osed ‘ns TED [e UpPaxoxa Ns Uaopad ‘s9|qnjosoNpIY Uo SvuDUUTEIOMUIas UAI.ALOD se] anb suodsuen ap seujsrord ¥ seprum uasey of so|qnjosodyy seuow10y se] aonb senusqan ‘orusuraiqy] ax8ues e] u> ueMoN s2IqnIOSOxpIY seUOWOY SE] oaujnBues ajuau0} ja ua SBUOWWOY se] ap ayodsues es ‘aiuapusose ‘ugoenBas owioo ao0u00 as anb 07 ‘saxonds0a4 sns ap aroun [p ua oxuoUr -s1>uy pp asreyeduzo>e afons aso “EvOUNOY EU 2p e>Ua!Iyap Ley OER :: -aiuapusosap upppepniar euriousp as an 0 so101d3091 9p orate [a adnurustp ‘ea}soox9 s9 euoUIOY EU ap LoFSeNUSSUCD E| OPUEND :: orpout > u> euoUOY 2p Pep -pUrD vf ap UofsUTy Ue asreoytpour apand soxondaoax ap peppueD ey "TEINS ‘euesquiow ¢| ap apyrodns 2] uo sordov01-euouNOY Lo!DDeDDUT BUN eLTeSSOOU vsoey & euerquiour t] ap spatza osed ns eamnoysp anb oy “ene wa sarqnjos uuos soioadsoo1 9p odn 2189 woo uefaoesouy anb seuounoy se] ‘Suse -95 UNp> x] ap aEyTOdns | ua weNuanouD as euEIquIoUT ap sax0rd2991 SO] PUeIQUISW 8p selojdagay 21's ‘eueaquiow ¥] esaaene sarunad soy anb o sopidy] ua sajqnyos ‘129p so ‘ayqnjosody| odp ap seuownoy 10d sopesn wos ‘snuSUES -oua8 { emnp9 | 9p JOHDUT je UENUINDUD as sarE|MpSoENUE sa10%da9—1 SO] saue|njaoesju! sasojdacay TTS cuapouodal ¥ { euouisoy ese v waun as anb soayroadse sozoadaoes uaasod oouelg seinypo st] euounoy epeuruarap eum ‘req “ooueyg seIMPD se] uo IMU ered ssDeTUD uano|qENs seUOUHIOY se soTEND 0] 409 uuguuat ap Seadzau So] sarypnjomusus Sauordrva So] 8310142021 9p sopediuud sodn sop uaispeq epeunsop opis ey euowoy ¥| fend jo eed oo -padse ovaj fp & yous e] ap uprodsoas vf ezardure ‘uppoeaIuy es9 MIMO TY ‘sayondonas so] wo3 remisesanu WeNSSOIU SeUOMNOY Se] UPIIE ns s>NNI9 Ee SajBUOLOY salojdagay Tes “seuDomTe BUTWIOUDP 59] 9s 9281995 y onb enjp> ewsrur B| a1qos uoHuny ns u2oidf> 1g “seun>esed weurLuoUDp 35 seuowti0y se] ‘saiuzoedpe semnjpo Us waDey O] 1 sseuRDI90 seINIpO UD LOD my ns s2019fo uapond & ooumSures a1ua1i0 fe wesed ou so[e90] SeUOUIIOG] sonuastp ooueyg sepnpo U9 pipe ns usoiafs{ a/dues w]e uesed anb sejponbe wos seuyopua seuoKsHOF] “soprooy K srucopua wo reoyise[> uspond 9s seis ‘seuouNIoY se] 9p uo1oe ap [> Cugponposd ap mein] p anus epursip e| 7p opustpuadsq] Jejnjao ug|aea|unwog es © BOR SOTO HUBTOTWED 53.3 Recepcion de la sefial y La recepeién de la sefial ocurre luego de la interaccién de las hormonas con sus receptores, generando un proceso de activacién celular que desencadena sefializaci6n celular se conoce con el nombre de transduccién de seftales. El proceso de recepcién de la sefal y la respuesta celular es diferente-en las hormonas lipesolubles y en las hidvosolubles. 1.Atravesa la membrana plasmstca, 2.Seunecon elreceptorenelcitoplasma. 3.Va al nucleo para actuar sobre el material genético donde medica la expresion de algunos genes | 4.Al transcribe el ADN, se forma nuevo ARN mensajero | atin) que sale del nicleoy pasaal citoplasma, donde iige la sitess de nuevas proeinas, generalmente encimas. 5.Lasnuevas potenas mocifican as actividades celiares Y causn la respuestasfsioligicas caacteristicas dela horrmona, la respuesta celular de mensajes de tipo estimulatorio o inhibitorio. Este proceso de Enlas hormonas hidrosolubles, la hormona. 1. Setransporta desde le sangre, porelliquido ntersticialy como no puede atravesar la membrana celular se une con los receptores en le superficie Ses ecicean oatee oe evs cued ere nO, eunopuppunBp DADE ous ue) ecwyenopeenos | quoting ‘eaysoox9 UDPRIDGT| NS Op 59 “uoparassadiy ns o EuOUOY euM ap aua;aynsur ugperaqy © upparsasodry e] reoqGun apand anb ‘Tewouxoy ugppesaype wun w9us8 95 UoDeNUOWTEOHAS eI uD worresuadurossap run Ley opueny “eanssod uppeusunjeona: x] ‘ugprodord zouaur ue A owsteex0 ‘onsen up Bpuanoay spur UOD a1IM00 anb eI so eaneou ugHeuoUNeON -31 FT “euowtioy eypIp 9p UoRoNpord ¥| 1oUStap 59 oatnalqo ofn> eaneBou ugPenuoueona tj ug!e UD ENUD opuENd orueWOUr 9159 Ue sz “OPEasp co189 019 012049 [> 2180} 28 opuend wasey asopupra:sos es eso anb ese uowLi0y eun ap ugpanpasd xy opureno axmo0 eanisod woPesuaMITTeON ET eanebau A eanisod ug}sequawu||e0138y T's ‘ugPenauryeonas ap sod sop soy spur oned un uprsenupuo> e souea,, “euoULYoy epEUTEAIZI=p eum ap a1uapynsuy ugisonpoud o ugrsonpordaiqos e] sruaaaid & stseasoour oye] 1auantem ap sopeBreaua So] wos A warevSeu 0 waned worresuousypou ag ap 328 uapand PevoMOY woPaID9s ¥ UE|ORUED onb sousTTED.UE sO] ‘sepmpord ap uelap sejnpuyjS seis ‘eoypradss euowtsoy wun ap epensape ugisenuaoue9 vam smosto> Ty “aySues ¥| ua efeg s9 worsennu22U09 ns anb ues2mp opuen> seuounioy sex ap uoPInposd y uenSar sisyod -1y ¥] & owroppiodry pp ‘ojdurols 20g “seperonjoaur piso anb so} ua odiena ‘onsonu ap sossooid so] 2p ommsjureuopsuny [eur Jo zeuA9 & orsqymbe ye sou -ayuew axyunad fend o} ‘ueurunp as wopury ns uojdumo seas onb 234 ean ‘exue; o} 10d ‘02189019 199j2 un s2012f> ered sepronpord os seuoULIOY SET }O42U09 ap sOlus|ueday Fs & BHO Soe BUBUOIOD (@) , i ne fa [o} i) P E T 3 iT Cg I rs 5 Tena) @ Lee el siguiente texto y con base en él realiza lasactividades2y3. La melatonina es considerada la hormona del suefio y su concentracién influye en el ritmo citeadiano que es la oscilacién de procesos bio- légicos como los del suefo y vigilia que experi- mentan muchos animales. El siguiente diaarama representa la produccién diaria de melatonina ‘enunserhumano, 2230 200 Sepsnlsdresnodelyé> 00:90 Sueioispotrde sia eine ‘Comienzalsececiin / ew 2 > os 130 9 = onan , 1 a os eae f= ‘ate : f ieee ae \ sa ee 430 Tenpeatua comealmssta 7430 Ta90T000 Nina — Neda im contnieéa det Escribe a qué hora hay mayor concentracién demelatonina, Escribe V, si la afirmacién es verdadera o F, si esfalsa. CO Lasecrecion de melatonina aumenta mien- tas se estd despierto.o en vigllia © La temperatura del cuerpo es més alta en la noche quel amanecer. CE funcionamiento intestinal es mayor du- rante lanache que durante el dia ) Hay un descenso brusco dela presién arterial alas645.a.m. @ Analiza el siguiente diagrama que presenta la distribucién de los medicamentos utiliza- dos por los adultos diagnosticados con dia- betes. Luego, realizalasactividades 57. 154] osimune Porcentajede adults dagnosicados con diabetes ‘yWatamientos que eciben (Bh Soloreamenswaes i Storeckcrnenos 1 Sobiesti | era yovesmeticameras Escribe el nombre del tratamiento més utili- zado para los pacientes adultos diagnostica- dos con diabetes. @ Explica la razén por la cual cierto porcentaje je pacientes son tratados tnicamente con insulina. Plantea dos hipétesis que expliquen por qué 116% de los pacientes no usan medicamen- tos para controlarla diabetes. Lee el siguiente texto y analiza la tabla. Con base en esta informacién, responde las pre- guntas9y 10. El hipotiroidismo es una enfermedad en la que la gléndula titoides disminuye la produccién de sus hormonas y, en consecuencia, se genera un aumento en la concentracién de TSH en la san- gre, lo que permite identificar la enfermedad por medio de un examen diagnéstico en el que tam- bin se analiza la concentracién de la hormona T4.La siguiente tabla indica la concentracién de estas hormonas cuando la tiroides funciona nor malmente y cuando se presenta hipotiraidismo subclinico y avanzado, Funcionamiento delagléndula tiroides Menorde25-30 mum. Mayorde 25-30 mU/L. Mayorde 25-30 Bala mU/L Tirides normal Fipatieidiome subclinico Hipottoiismo ‘vanzado AA Alicia se le realiz6 un examen de sangre que arroj6 los siguientes resultados: ‘TSH:4,5 mcUl/mLT4: Normal gil mmansa vexsandsaa na eaynsny gs0u6o] sepues6 Jezuezje seuosied sej & apiduy anb 10132 un s9 pepauuayus eun anb sesapisuoy? ®) ‘pepouioyua e} e asiouodeiqos 9160] 0w19> A odwiay ase ua jssey ap e/p un ap eupns 2] e19 owgd sanbyjdxe anb je ua omL.9sa un eppepay ‘opaped anb jeuowuoy ousoysen ep enieve Issow @ seisiaaaaua anb eusbeww| ‘osin> jap sosayeduios spuuap so] o> upPeyuasaid e] ueyiedwio> PI) ISSaW Olga oIUatWeIe and # ‘euounoy e|ap seperayje sauo1>es1Ua2U09 se] eOpIGap IsayV ap odiano je ua uolaiundo soiquie> 3nd ua Uuo1uny anb £ issay gpaped anb pepauiay U2 e| ap ajgesuodsas eousoy 2} s9 jen byjdxe anb epaut -punui ugpequaseid eun uaioge|seyjnsu0> 2] ua aseq u0> A ewes fap e2102e uayinsuo ED) ! ! } ! i | | -owstueuaap exe ewsioy eun owo> osynuap! 85 anb [euouNoY OUJOISeI UN ap epIA ns ap CWUALOW UN UB gUNS ‘Opnsixe ey anb joqany ap sasope6n{ saxofauu so ap oun ‘1ssay [euO} 1 i] i] | i ! i *uppeULosUL ‘=quainBis e| sosayedwion sna ap oun wos 2271 FY “Tenaysuaui op 2 aqueinp apaons anb ennefau u}reuawijeona: f eanisod uppeuautjeo.as ap osaroid [2 aquosea ‘up}penasuaus e] A upPepunsas ej ‘oypono ja anus aysixaanb upiejaie| ends | euorsso60ud Kousbonsy ouena ) wana -S> Gis) aie sip G+ (oanon) « ‘euresGeip a1uain6js a u0> 1enyjdxa apand asJennsuaw O/I9 [9p euOWHOY jonvO> | OpeIB -Ues 0 uennsuaw e| eauab anb 0} o18Ip [> aignoa1anb opifan jap aysed Kai6ues e| uo> c1Lunf eulBen 2| 30d opeutusias2.o1/20N0 |2 vaKnUIUsip euolaisaBoid A souabonse ap saan 50} 539401 -ua K‘ova1n ap pared e| eaiaiype 2s ou'opezi 13} 58 OU IS ‘opezI 19) 895 010A [a anb ap Ose [2 pep ‘ozeiequia a ered o1ain je exedaud ugiquier ‘anb ‘euoiaisaboid ap sayaaiu so} ua oiuauine un ‘sonpoid as saauciug uobe!nAo owo> opD0u0> osedoid un aiueipau ‘oidoje ap seduion se ap sanent @ cain [2 eDeY efeA K SOUeAD 50] ap ‘OUn ap eB jes 030A Ja aNb e aonpul esa ‘HA 8p uoranpoid e} Jeuawine je ‘oB3N “SOUeAD 0] Ua 01/20N0 Jap UDENPeL e| K OZeIEqUIa [> ied ualedaid 3s { uaso1Bua as sapaled sns anb Bied o1aip je uejnunsa anb souabonsa so] ap Uuppanposd e| epuewo> Hs¥ e| @5e) ered e| Uz S@psLopl auaw -epewuixoude e;np eun epe> solieisod e=in) eun K-uopeinno e| apaoaid anb ‘einaqoy eun sasey Sop ua apinip as sava(nu se] ap jennisuaLy o)>1> ugpeuaUeonay pared sohew ey cengeBau ugnequauaeostey “pL A€L sapepianoe se] ezijeas ‘o6an7 ‘ewesBelp jp ezijeue K axe aruain6ys j9 2271) oumE€) Pep -suuuayua e359 2013402 9s WO? eUHLOJe| E>1IC -xg ‘Sojj2 ap OUP aquosa A ows|piounodiy ap sewoyuls £ sousis so] ap eauaDe exnsuo0D| Zepily auap anb owsipiom. -ody ap od ja seansouberp aysesbo] owes? EP) jy ua! OWUSIPIOAROGIY ap ase|>gND? e © odinbs us selene -se2qunw0D I soustuesour ap orpsur sod amar ‘asondsor ef uo sopeorjdum sosso0xd so] sopon ap uorseanze e| usonput anb ef saremnpozanuy sexofesuow ap upPsuTy e] uafdum> anb sejop[our ap sasepp seno & (seummboxp epeuruousp upiqures) seus0x1> 18391998 031909N9] SO] ‘stxo1ai39s tos sepor & seonpsoSey sernyp> wos sea ‘9p sexe, “soptis sono 4 o1qaroo [p ‘sououyqnd soy ‘souout So] “opesyy JP ‘509 -nyyur| sompou soy ua uestqn as sen0 ‘eyuy e|& aes 10d unos sey seaso ap epiodeur wea8 ey “oomesuy] opytsn p ud 4 ¥as9 eIMppun v] us ueUIsLIO 2g "eyexrumaruy rasondsar x] ap sajqesuodsar sey vos anb seauynBues se[nypo ‘9p cousSormiay opedou3e un ua uarsist0> sopoans] o sooueyg somqgys S07] $0}!909Na| 0 sooue|g sojngg| so7 ets soyenxa saruaite opurasnq ‘odrons p opos od ,uejnsxed, sons0ana] soy esaueur eso aqy gue] EROS soya 10d fowsrueizo jap esuajap uo odion [p 9110291 SODpEFUT] SOSEA SO"] = sodrananue taonpoid g somposuy sopewrey] soau|q somnqgf ap jeradss odpa un ry “woop [pp fasta ¥ asuauredound ‘ouorestdsas & feunsayur soxoen so] ap sesoonut se] suusureuzayuy Ua1qn931 anb oongyuy opin ap sompou o ssuo!reinumnoe uos xaKag ap sere[d se] © aBtmyoseu y] sod venus anb aire [ap souagred somuaie smnsap 4 redene so uorumy ng 2Buiey e| 9p soyaisod 4 sowadns axzed by uo sepeoiqn se[npuyfs sop Uos saplouape se] « ‘ovennxs a1us8e un 2p > -uosoad vv esondsar ua wean 2 anb sonsoyuy reuasewe so wOTUTY Ng ‘onorenrdsar oxven fap 4 oBejoso pp epemus e| Uo weDiqn 2s serepSyure se] « uate ap sored se A soprouape se 'sopppBpu se 0s sotrepunoss soueSi9 soy it ‘auopsoayuy spequio> & wepnée anb soBeyorseUt A sonpogur euosewupe 4 aifures &| 2p sopeuep sowusuodwsoo euruna ozeq I # “Lsopoyury so] ex -npeut apuop ‘ugusois jad vanbyn w] anua epenars emmpuy/s eum s9 OumR Ty sootre[q somqg(8 2p pepatsea e|epor &sofor sojnq/8 2onpord ‘souejd sosany so] 9p osofuodso opifa[p us aauaseud “eos vasp eImppu FT & sox}pojuy] ap wea] 298 onbrod ssopuyureyut ‘sunusur exsondsas eum syonposd uo sorsurd 50] og “eguy]e] wenry & sonpopuy] weua>eUNTe soopypuy so4/Bue8 o soympoe SO] “uopreduedio ns aype9p uo sowsaarosqc) so3!20yu so] ¥ sezanoeg sey & sruna soy ouodsa je aunusuy tasandsor w| uo axe uppUny un 9jdumo ‘soya 10d sepronpord semsumnsns se] ap & seuraisis sono ap aused ‘uasey anb sourlip £ sopifa ‘senjgo seaunsip aXnppur anb outs sordoxd sou +8819 0d optaaiur paso ou ‘euodewr uesS ns ua ‘oomeyuy eurasis jp anbuny 0209 j £ outs 2 owod soppoued sepeUOPDEPE some sop “{ seusseg & snuta exed somy owoo wemnae anb soxopuy] 2p wpeWjo> ‘euy Anus pa 9p wuxios 19 oxnaoue> oprlsa ap sauopeuie; wos ‘onb soon -gyum somue8 0 sommpou sosoroumnu ‘onowinou wurass > U2 UeDOqUIES -ap anb soomejuy sosea & soxeides sod onsandwoo x9 OONzyUy eUDISTS [ conesulj eLaysis [9 TTS @e== susUEHES 6.1.2:1 Tipos de leucocitos La respuesta inmune surge de la relacién que se establece entre los diversos tipos de leucocitos y las moléculas que producen. A continuacién se explicardn brevemente los diversos tipos de leucocitos y su funcién. Son células que se encuentran | Célulasasesinas | Consttuyen un grupo particular de lr-) dlstibuidas por todo el cuerpo, naturales focitos que carecen de memoria inmu- especialmente bajo los tejdos | nolbgica y que se han especializedo en epiteliales. Est impicados en la | fagocitar celulas infectadas, no funcio- ‘curacién de las heridas y partici- | rales o cancerosas. Cumplen un pape! pan en los procesosinflamatorios fundamental evitanda que el organism Y alérgicos al lberar histamina, desarrlle procesos de metastasis, que que es una sustancis que diata sla propagacion de culascancerosasa los vasos sanguineos y aumerta | Haman diversas partes del organismo diferentes supermeabiided yheparina, que | + allugardonde se generaron, esunasustancieartcoagulante._| EA Neutréfilos Son fagocitos de accién répida CélulasT Son las encargadas de regular la res- frente a microorganismas inva puesta inmune o oe eliminar a ciertos sores, como bacterias y hongos tipos de céluls Se cviden en: Pueden atravesar las paredes de 3! Células T ctot6xicas: destruyen cé- los vasos sanguineos (diapéde- lulas propias infectadas, cancerosas 0 sis), Responden a procesos in- céluaseucarotasajeras, flamatorios, siendo unos de los 3: Células T auxliares: mecian las res primerosen llegerall.Son losmas Puestasde as células By Tcitordxcas. abundantes y son las células pre- GélulasTde memoria:que conceden | dominantesen el pus, | inmunidad conte Futures invasiones | | | deimismopatageno. Macréfagos "Fagocos de acc lenta,pero| Gallas Partcpanacthamente en invunidad | que pueden fegocitar srandes adaptative Son lasencrcadasdeprodu= cantidades de microorganismos | ciranticuerpos yse dviden en | (eproximademente 100 c8iuls | | Gauls @ plasmaticas +e encrgn | bacteanas).nkin a respuest | | deproducranicuerposquesonibe natural contra microorganismos | | radsaltorente sanguine y porellosonabundrtes cuando | 1 Células B de memoria: confer specie poss se inmuniéa ftura se mvasor que macén | ceusé sucrigen wel aatacaros. -+s =~ == 6.1.3 Memoria inmunoldgica: antigenos 1 Dieeresanigenas 5, y anticuerpos Los agentes extrafios son reconocidos por el sistema inmunoligico, ya que poscen pequefias moléculas (proteinas, ipidos o carbohidratos) que se encuentran en su sei 4 superficie y que dl cuerpo no reconoce camo propias, Estas murtancias reciben ch XY 7 nombre de ansigenos, Los antigenos desencadenan la respuesta inmune y deter- ec minan la fabricacién de anticuerpos especificos contra ellos. Los anticuerpos son | eed Stodeunin | glicoproteinas secretadas por los linfocitos B que han sido previamente activados. lari feline Cada vez. que ingresa el mismo agente patégeno, los linfocitos B de memoria se Gracsame) _lanawri) | diferencian en células plasmacicas que producen anticuerpos especificos contra ese Losanvicuerpostienendospartes _—Patdgeno antes de que pueda causar alguna enfermedad, ¢ impedirén as{ que se ‘que se unen perfectamentecon ‘anifieste. Por eso se dice que cada vez que se produce la respuesta inmune se el antigen que reconacen, 158] osemune adquiere memoria inmunolégica. 651 | wwe ‘WW epuaye, ap aua0 @ opuaniused coynG pooja seunoy ed () eusoy ap spas jade12p ofegap sop soy uo uewsayserenbgdsejowersenver's06 | | eynuunse assosensoj ap aesanb euseyd 29.28 Soap pepyrow e| ewauine | | Je anbiod aanpoid as upreweyu! & £ (y) Saosenu Sousivetioo.au so ap | | saiosenu soe 2120644 & sopesorene (h)saiosenusowsie6io } voneoydnynw e| api and aigescn | | uepand (9) soGejpnew So|anb eed (7) | | so) e opuaknasap & opueapos ‘epeuols 899 aluayque UN ea 35 ‘jeodie> | | soeynBuessoser [> uD uDknNsp 238 ‘ose aus9 £‘sopefen 0 ‘opnunoas9 f 4 son v] ows somstueasus 10d sopeurunya twos 4 ooous jo uo sopedene uepanb seuenxo semnopized sey & sousyre8s0aroqur So] {(@ onorendsar oxen op sesoamur se] Wy “sosp50u reayNso1 uepod anb soussty -eBroossqur sono wopasut 2s anb uapidun anb "eueyorseq wsoy e| wesSonur anb seaystayour sepaizeg uexrgey (9) ounseiuy pp onwep frd eT a1q0g “epr>tTzeq ugPury eun uauan anb ‘eunzosy eurrzuo ef ouro> ‘sePoueasns UaUERuED (q) soyeS -eu sauopanos se] & seus8p] se "eayes e ‘seprousineg { seproe serpurersns uatian too anb oggs & ropns raises spusape A (usBeun vf uo y x94) vureasap as youd FT ‘esuaypp ap song}sads9 ou soussyuesour sors ap sounfe ap upinoe e] sourexzoUO;) “SEDER SeIDUEISTS © (60801 & soozoaad ‘sexio13eq ‘snurA) soussyueBioor>ur ueas ‘soyenxs so1uae 2p odzano [pp onuap upineururasp ej o epenua ey uaprdu sesuayap seasy -souoper> einai pta eorede ou 35 sus soussnu] so1onpuo> soj warsyans onb ‘sesoonur se] & yd x] wos osoxyjad seioueqseunbjeepuopeien, ousrueSroororar 0 voueasns sembpeno enuos esuayap ap rauy] woud ensony seayloadsa ou selaiieg Tz -eppuspaooid ns o seonspaiseres sns ap aauouroiuorpusdaput ‘ovens anuaGe sambyeno e anuagy euszoy fonSt ap wequre sezauzeq A somstueaour soypyp anb 20d exeuu euyurousp 95 “oustue8i0 P w> souenso sorsée ap osaiSu [> uapidut anb sesoureq soursfuesou ap oxun{uoo Ja exEUU] PEprUNUU] O10 290U09 9g e]euu! peplunuuut 29 Soar jolg SoF=301y syusucdwoD Mecanismo de accién delainmunidad humeral I 1. Lallegada de un agente | | extiaio 0 patégena se r= | conoce poria presencia de 823 Inmunidad adaptativa La inmunidad adaprativa es la respuesta que se adapta o se adecua de acuerdo ‘con el antigeno invasor que genere la respuesta inmune. Este tipo de respuesca tiene mecanismos més complejos y especializados en comparacién con la respuesta Cuando los mecanismos de la inmunidad innata no son efectivos para controlar los agentes invasores que ingresan en la sangre, se activa la tercera barrera inmu- nolégica. Comienza con la sintesis de anticuerpos; el sistema inmune reconoce a los microorganismos, los neutraliza y los elimina. De esta manera se constituye la respuesta inmune primaria especifica, porque se realiza contra un agence infeccioso ¢n particular. La respuesta inmune adaptativa puede ser de dos tipos: inmuidad Sumoral e inmunidad celular. 6.2.3.1 Inmunidad humoral Se denomina ast al ipo de inmunidad controlada por los linfocitos B y los anti- ccuerpos que estos producen, los cuales atacan 2 los antigenos directamente. Nos defienden de las bacteriasy sus toxinas y de los virus. Observa el siguiente esquema que explica el mecanismo de accién de la inmunidad humoral. 2. Las células dendriticas detectan la | { 3. Parte de los antigenos queda sobre la superficie dela | sehalde losantigenos losmacréfagos | | membrana celular del macréfago, como una forma de | fagoctan a los agentes exrafos y os antigenosensusupetfice. ) | degraden por medio deenzimas presentacion y de alerta conta el agente extrafio Esta sefal desencadena toda la respuesta Ropresentacion clewnanticuerpa Linfoctot Cella plasmitica sensiblizado csecretarade antcuerpos a x Antigenavantiuerpo Lnfoctos 8 riser Url demener ira 4, La célula presentadora de an- } {~5. Un linfocita T sensibi- 6.Unavezquelos|infoci- | { 7. Los anticuerpos liberados tgnos va hasta bs Efectos || lhadocarensasege- || tosBhan io actiados | | cron lever pr i cooperadorespacactvtestun || ge kochas otek || se frendan en Ino | | tfylasage Bosbucan U guzode elesse nite forma | encargads de la co- | etos de meray en [| argence especies, Gece ales entigencssensbik | | muricacon cela, ls || eles plasmas cue | | ern aticuero-artigeno 2éndose por muchos asi | | cases estimuln lac || son ls encargaden de | | eimulalasongeloste- cts enero [ectndelosinocrss. | | secetrirontcvepos. | | estegsquetostgoctn 160] osemians — aon t9t| meno ‘OFDMA Bp pepaLiaNNe 212 Aenadojejanuae|epsaiuesnenseuoud so, 42,0 sowiapay ‘SONA sas sounGje a9 s@}nj9 5e| 9p souaut a ua asieaydaynus ap peproedes 1s e sepei6 souop2qju sesne> uapand anb exiajoid ezajemeu ap semna3/ow uos sauoug SRO}RUOUIESKeIaIIp SOUR EAD | “eoaiue SoUREGOIA| ‘sys quowrou‘ssojaiaqraowo> sop | ype spoon ‘e928 ap ad ‘sseDPUED - anb sSpep anu ‘pis e| eed soBsau spue6 vet | auayua se arb sepuvg uapsnd sou sous ~vasaida seunge“emeu|uossev212q | -UeBIo ap dr asa an SOPRUaG Sy $21 2p eyes ue earbuny seyar2eq | pus uosseva2eq stand ns SoBUOH Seno “Seioane| __sen0se\onuanva"eps sibuNeu: ‘ana sseuewypiaeue>yjeovans|ap pepaw | ‘suey ‘sea Suease se) sowepod soy | "aqns ‘UoIGLIeIES ‘ad -uos sruA sod =pqu9 | uaILASP eee 0 OUSNIeG-sAD | an SoUEUIN sorB5 oy @ JeySeId [e | sepDNpoid sopepauuayUDSeunb}Y "vOpeR sowapod ‘see anu soczoioud 10d Seponp | sojewjue J0d Sepesne> sepepauuaa | -u anb sem S| ap onvap (NY © NAY) 21d sapepauuiqu9se|seypruu0s soozoiaig| Sel seyanuy Vos “soUspIed sajewuy | conpuab puew ns ena uaperg'snaA ‘uoapajulenanu eunonany @ Uaanngaid as's od sopennne usrepanb ab ‘evowaws ap gsoupcyul soranu A sodianague Lr2ay Sosy seanpuuseydsenig> auauaiwones AueDydiinu 2s ovens aua6e je uar0uo%a) anb euowseuap g Soucy so) ‘aawersaup ueni2e'pepluntiodo e1seu3 odie pusaluaweranu equa ope Kopooveras opis ey eXanb oyenx@atuabe un euepuroas aunwuiewsandsa 23 sesaroauy we! seupused sn perch 9 oe > sxoubuap sareoqn - vena auaby srenuosu> soupod so>iBojorq sousfpred somusSe soy any ‘ootfgjorg & yemmnoor20s ‘ooiBgyontsd ‘oommumnb ‘oorsy odn ap as uapand souad -oned somaSe soy ‘sisesoawoy | ap evo ua at 9 ounsyue8s0 une ovep sonposd 2p medeo 59 vjsuares 0 omajap ‘os20x9 10d anb 1o35ey opon so ousBigred ayua8e up] ouahgyed ajuaby tes sour sounde aovy easey vqusuad 2s owoo ‘sapepawssajua ap 0 souopsaage ap ep uasne #f ops OU “eDos A FeuuDUt ‘onsy eIsoUIIq OUD|d 9p pEIsD [P owoo ouyep 25 pnpes &| “(SIYO) PRPS #1 9p [EPUNYY UoPeATINTIO ¥] undog sapepawajua A souebojed saquaby 8 ee Wei } en, cael i coun ‘oe ™ oan © 99989557] <> sopeiedoo> o1co.n EPS UoPDonUAs—p o s1sy] e]& UADT] anb oopouso oT:q_Mbasap un years ered sepersajul eInjg> e| 2p ejnjoo euerquoUT v| ses00d ap a[gesuodsos eso Tend F| seapoysad epeurey] eunrzua eum weraioes A epesaype tynpo e]e waUN 2s SoOrKgNON soxpoyn 07 “seuzon3 a1uerpour soroperodoo> 1 son!20yu] so] 10d sopeanse wos anb soarxp ono J, sonoyuy So] uauayasa.uy “e[nypo eum apeauy anb snzta un ‘oyd -urafo sod ‘so ouemnxa aauae po 1g “sesozaoue semnjpo uedere uprquren‘SeINyPD sex10 A soBeyoxoeur so] ap onwap serayyord £ maqaaxqos ap sanedeo ‘sonspred sopeuryme A sofuoy ‘soozorord ‘seuaiaeg ‘sna 10d sepersayut seqnjg> enuos arusuupedioutad ‘usBupp 25 souormoe21 sng “| sonpoyuty so] sod epejonuoa pase xepRp>> pepremurur ey 4ejnjeo peplunuiu) zee’ © SODTBOTONG OessOTy BTUBUOAHIOD © id spin 632 Clasificaci6n de las enfermedades Aihimeaa ‘ Se puede definir enfermedad como la ausencia de salud, entendiendo esta como I el estado de pleno bienestar fisico, mental y social. Hay enfermedades ocasionadas s por miltiples facrores entre los cuales se destacan: 1 GEE = sero Congénitas Tastomos o complicaciones durante la etapa em | Hidrocefalia,meninghis, escépula elevada, sindrome brionara 0 fetal, © por complicacones durante el| de land. | | part, | Hereditarias Defectos en la informacién genética trnsmitida de | Daltonismo, hemofila, anemia falcforme, fibrosis padtesahijos guts, | Degenerativas | Alteracionesestructurales o funcionales de una parte | Cancer, esclerosis multiple, mal de Parkinson, Alzhel- | | deloganisma mer artis enfermedades autoinmunes ‘ | Carenciales | Deficiencia dealgin nutrente Raquitsmo, desnutricin, deshidratacion, escorbuta 1 Mentales | Disfuncones emocionaesy declencas en los neu-|Pscoss,esquizoiena, depresign, neurosis, soco- rotransmisores. | patia. 1 Profesionales Factores propios del ejercicio de determinadas pro- | Estrés, problernas musculares, en articulaciones y de_ ' fesiones, | columna, sindrome del tdnel carpiano, sordera. i “Ambientales Presencia en un lugar de determinados factores | Céncer, afecciones en la piel, neuropatias,tastomos: ‘ comoradiaciin sutancias xis entveotros. | mentales : | Infecciosas Agentes patégenos. For lo general, estas enfermeda- | Sarampién, gripe, cOlera, hepatitis sida, tuberculosis. | | desrecbenetnombrede infectocontagiosasotrans- | | , misbles lo quealude al pasodelagente patdgenode | unindvduoa oto. L ° Baas feu. aoe i i | Adictivas | Sustanciaquirica,unaactvided orelacion ‘Alcoholism, tebaquirma drogadependencl,ludo- | dependientes } patia, tecnofilia, s4 Inmunidad contra enfermedades infecciosas ‘Una enfermedad infecciosa es la manifestacién clinica subsiguiente a una infec- se] Roqpen & sours so] U2 PEPYS sour ap seses se] amunwisyp {se X eueiquiojo> yUEsUT Uo!ZeIgod w 2p UoFDeUND “ea ap sopepisaoou se] Juqro wosnq [Vg ssuoPeEZEMUT ap ondury euresBorg 13 ‘rrepeus vj enuOD BuTaRA PLP Ose [p OUIOD 'opeIIYPUT SEUMIEA = ‘eau yyppue {rojupiopue seunoea se] ap osto [259 ourOD ‘seUPOL, ‘eongua8 eyajusBuy sod eprusigo ‘g sninedoy e| entioo eundea y ‘ojdusel9 0d sousSnure ouroa e1s0198q ¥] 2p o STAIA [pp wazaIqno ¥| 9p seuroxd sepeUTALINZC] 3 ‘spypruoyjod zy enuco expan os o2uowsjemoe anb unseA e| ow109 ‘sopenuate soWISTUEBLOON TY “sppprwozod venues eunsea erouuad ey any anb yes seuof ap eunoea 2] ‘opdwiols 10d ‘sous$piue owon sonranu soUsTIEBIOONIYY it satan wapand as sayeno 0] us sooyBoyousn sostorumpanard sowupstp weZyea1 UO “eouiqey ns ezeq “oso}sooyu a1usGe opeurunaiap tm entos eperepous YeaTUNUUT vasondsoz eum owstuelx0 Jp 9 sesUs8 ap sovedeo soueSpue ususnue> & opores -oge] tm uo seperedasd vos seunoea se] “pepouuiayuo P| ioenuo9 us e>_S9jounus -uy euowoul rejosresep X sodranopue reaydnjnus Pe sosorSrad sowsyueBioorsyur aruayyuo owstme8i0 oxisonu anb ered soaneusorye souisiutsour Wos SeUMORA Se] pawns arquudu 4g 9 peanut rau seunaea seq z -(epumbpe eased peprunurt) ‘oorpyonue [2 owioa sozons so] o (jemeu eassed peprumuiuy) eusaxews 2x22] E| 2p foes p uo oUro> sopesoqepe sodtananme uaqjos 2s Jena ¥] woo “ealsed Pepa “Ceppmbpe vane peprumuru) 1919 -nunoon 2p orpoun sod o (emaew eanze peprunurst) pepaus.yus eum oprenuio> saqey ap oBony sodsonanue ap uorsesogeps e| ¥ asoysr 25 anb ‘espe peprunaray st :peprumuray 9p sod sop uaaser-woroayur run -psjsor eed sotesooou sodrononite So] uo> euan> ousyeH0 ns opuend epecTiat ca paso ruostad am anb ap 2g “tsofsajuy pepatinazuo run e PpUaIIsH EPP 59 ‘popranuryy vj roonord onb [emyrue o femieu os2ood un so uoppezqunUUy ET ugjoezjunwuu| Ts SSG SOG SHUDUOGUIC 2 ir og Pant © Competencias centificas Sears Cy tel tue tuk -tola! @ INTERPRETO. @ Leeyanalizala siguiente informacién. Luego, completa los enunciados 224 marcando con una la opeién correcta. El gréfico muestra la produccién de anticuerpos de un animal de experimentacién que es enften- tadoa un antigeno Aen|a semana 2,y que luego, enlasemana 7, es enfrentado al mismo antigena Aya otvo diferente, el antigeno . AaigenoA ——_Anigeno + Agen Prneraomuicaon Seguns 1 ovicposareia poiusesa-b Semanas @ Loque sucede con la produccién de anticuer- os contra el antigeno A, en la primera inmu- nizaciénes que: O se producen pocos anticuerpos anti-A, CO ccurre una respuesta inmune primaria © ccurre una respuesta inmune secundaria, CO se producen pocos anticuerpos anti-A por- ‘que apenas empieza la respuesta inmune primaria, La poca produccién de anticuerpos anti-B se debea que: O el animal no ha adquirido memoria inmuno. l6cica O el animal ha adquirido memoria inmunolé- gice. © ocurre una respuesta secundaria mucho mas ‘pica © ccurre una respuesta in mune. 164 | osewnuana La diferencia que hay en la produccién de an- ticuerpos contra el antigeno A en la novena semana, se debe a que: CO ocurre una respuesta primaria, que es mas rpida y efectiva CO elanimal ha adauirido memoria inmunolé- gica. C) ocurre una respuesta secundaria, que es mas ‘pid CO elanimal ha adauirido memoria inmunolé- gica y, por tanto, la respuesta secundaria es mas répida. @ observa y analiza el siguiente esquema que representa el encuentro de un agente infec- cioso (A) con diversos tipos de glébulos blan- cos (B). Luego, realiza las actividades 6a9. Ty ry. Te , : Y ye? Os {Qué nombres reciben las defensas que han superado los microorganismos en la situa- cién sefialada con el ntimero 1? | {Qué nombre reciben las células que inter- | ~~ vienen en el paso nimero 2? @ 20ué nombre recibe la accién que sucede en elpasontimero 3? | Q Realiza una descripcién de lo que sucede du- | rantelos pasos 4y5. cot|**amso “eunuuy ewer -sts fap opepin je ered sopensepe soxqey aeonoeid ap epueyoduyy ej ep e21822 sos ino sano ap sayuerpnase e ep|6uip esey> eun e1edeid seque2op sm ap epnfe uop ‘esomdaqul pepeuuieyua ap od sainbjend } 2 aiuay soues souauaiuew exed opibaioid ‘Aopepina 13s aqap ‘odiano onsanu ap ewar -s16 0110 sainbyen owiod ‘Sunwuy eWiisis (3 © nugpew 12] aiqos uauoprayar K uean ED ‘ODNOdOud © gsaque|dsen ered sopeuop> souebig ap osn jap seuido ano?E) qugpeoipaui ese weg =pai saquaped soso anb equevioduyy s2 enb 5289 gnb 10g? “upiseidapounutuy e0n01d s9] anb e2yppedse uo}se>!paws eun uaqias saquaped So] souebup ap sayuejdsess so] ua PD) ¢gnb 40g? jua1a}nb31 so} ‘anb saquapped so} exed updo euang eun uos soue6io ap saquejdsen soj anb sesapisuoy? ED) ‘ozey>a1 un guDnpoid 5 & ows|ue6i0 |B 10d oprouodar 195 OU Oper -uejdsen oue6i9 n opifey a‘01Jei1U09 0} ap sa1Ue! 25 Anu 185 Uagap a1ueUdp [2 £ sod30ai Jap HIND 4soua6que so ap seind9{ow eum>n.359.e| ‘ouisiue6i0 0210 10d sopeidane 19s uepand oueb ~49 N opie. un anb axed ‘oquer 0} Jo ‘onpIApUl epe> ap o1Dex2 o1Ua|WDOUDDa) UN LepULg and HIND). PepIiIgnedwiod.rsiy ap JoxeW ofajduso>, ‘002 soppou9> ssu26 ap odnu un sod sope=y -hUapl uos souaB jue so1s3 oueBi9 japarayiadns 2] ua uenuanoua as anb souaGjiue ap odnu6 un sod asisnouozas uapand odians jap senjgo se} anb opejanas uey eale e1sa ua sopeziea Sop -msa 507 ‘CUIs|UeBI0 ap ated 10d ozey>=s ap episod e| s2 oue6u0 n opifal un ap amueidsen Un JIpbap ap e1oy e| e uo}rednd0aId soxew 7 “81 891 sejunBaid sei apuodsau eija ua aseq ¥od ‘K ug}ewuojuy aquainys e} ezijeue k 221] zgnb Jog? zeasyjepadse un e seynsuo> ‘ualq seul gui ugiduasaid us soyuawierpsu 4ewo} ue}iaqep 3s ousnbseai9sose>9nbug?{) égnb 04? zersyjepad 9 UN e JeYINSUOD UIs SoWUSUIEDIpaLL sewior uapand as js anb seei> sose> enb ua?) vesandsaim ey “Aisne 2pnjes ensanu eisaye exipaui ugpduD -saud us soquautesypauu situnsuiod anb $3913? FD) qua2ey 0} anb sod? ze>1pguu ugpduasaid tuys soBjwe sna A eyywiey np auinsuod ayusu -Jemiqey anb sojuawe>}paui so] uos sajen>? OD) “s4¢ ‘soDnoiqinue’94¢z'soxe eved saqerel “68T ‘Se1U2X2 07 BP spU ‘SoDIDOWSedsanUe A so2)s96|eue ‘Saluewje> -uoise21paworne sp safewuaciod sa1uain6js so} uejeuas seisanoua se ‘o1uajusinbas saDey A e>Ipaul ‘yeonsouBelp aqap vainb sa o21pa a ‘uozes eis 404 “Ouss|ue610 [3 LNBs Ue}en anb ‘sopessapul soraya se20n01d uapand ayvawejajeied osd ‘eqnein> ugD2e ua! Uaual soruawer|paul soysnuy'sewiapy epine| OBSeU1 Ua J9U0d ‘osnpUT '3 uae eun aluaUUesoibyjad JeneiBe apand o}reaIpawioane e|‘oBsequia UIs SOUBIS o seWiOr U5 0d JeyiWu)s BiapIsuodas pepawiiajUa.ekn> ‘euosiad e110 ap e;suauadxa e| ap sjued e ewor as uois}2ap e} squauijeiauag sayua|uanuod s)sop 2] uls £ e21paW UIoduDsaid UIs sowAWeD/paLL 3p OwnsuO> [a Ua aysisUO? UODeDIpaWIOINe ey “pL LL sewun6aid sey apuod -s01 ‘oBan] ‘up pewuojuy aquain6ys e| ezyeuy ‘OLNAWNDUY a) | ee Sy ee@ee@eeoeaeedoeo@ae ee Observa reflejos nerviosos en los seres humanos : ee Objetivo : ae 1 .Observaralgunosreljosneviososen os {Cémo responde tu cuerpo a diferentes estimulos por medio eee dediversos tipos de refiejos? 2.Desarolarhabiidades para realizar ob- ee En este laboratorio verticards que los seres hurmanos reaccionan a Rare coar ae los estimulos del ambiente por medio de diferentes tipos de arcos Aco ref, refiejo anéicorefejo tend- refigjos 1noso,reejo pupil, rfiejo piantay,refiejo El reflejo anéxico es la respuesta @ un estimulo mecénico sobre la vestibular. piel, causando su iritaci. Materiales Elreflejo tendinoso consiste en proteger él misculo contra el estra- Toligafo ‘miento excesivo mediante la contraccién involuntaria dela extremi- Tregla dad que se haestimuladocon un pequefio golpe # tarjeta de cartulina negra con estas Elteflejo pupilar ocurre cuando se dilata 0 contrae la pupila al dismi- imensiones:8 x 12cm # 1lémparadeboislo Teuchara uiro aumentar la intensidad luminosa. Ereflejo plantar consiste en flexionar los dedos al recibir cosquillas en|aplantade! pie. Elreflejo vestibular peimite conocer la arientacién de la cabeza en relaci6n con la fuerza de gravedad; se evidencia al levantarse brusca~ ‘mente oiniciarla marcha, fy : Refiejoanéxico Metodologia detrabajo pilin ener 1. Respa la piel de tu antebrazo derecho con el extremo superior del boligrafo y observa el aspecto que adquiere de inmediato. Espera aque la piel se enrojezca y mide el ancho de la marca. Espera cinco ‘minutos y fijate en lo que sucede. Escribe tus observaciones. Reflejotendinoso 2, Pidele a un compafiero que se siente con una pierna ligeramente ctuzada sobre la otra, la cual debe estar apoyada sobre el piso. Con la cuchara, dale un golpe seco aa altura dela rodilla, por debajo de as la rotula, De ser necesario, el compafero sentado debe cerrar sus pufios con fuerza durante el ensayo para lograr la relajacién com- pleta delas pieras. Anota los resultados. Refljoandaico, 3. Repite el procedimiento con laotra piema. Escribe los resultados. Reflejo pupilar 4, Observa el tamafo de a pupila de uno de tus comparieros. Calcula sutamafoyyescribe el valoren la tabla, 5. Cube con la tarjeta su ojo derecho y espera 40 segundos. Retra la tarjeta y observa nuevamente el tamafio de su pupila. Calcula su Refejotendinosa tamafioy escribeel valor ena tabla. arent errr tt 166 pccinde pensamient:relzocomprohaconesy sao conchsiones ds loserper mento que ealza e Re Re 291 | vmwes ‘sofayai ap sodn sossanip aquerpaw soinunse e uapuodsai souewny saias soj anb ua eusio}e| uo> epeu -ofpejat 2182 anb { uopebnsanul exanu eun exed epried {ap ound owoo syuas epand anb eunBasd eun aquosg bzpungotg 2eyuts opores0qe ‘un seuezijeauis e1uand ua seypuarsoisadse sos10 ano? “sepuasayip seisaap sesnie se 9s uapand sajgn> enyceg {soreuedwo> sm 410d sopjiango so} @ o12adsai 02 sopennsax sm uosany ‘0.937 ‘souauledwo9 sm 09 euaWiO9 ‘oBany ‘A eUeIp!E -09 EIA 2] ua sofaya so uauan anb pepyinn e} ezyjeuy “L SCOTS) seni6 ap sandsap ouginbs ja sauatuew arsipnd ou anb saan anb 10g? s eda osouuun} ojnwpse un siue oprainbz ope|jaepuodsa1 ‘woo erauew 2 odiano m1 ap oypaiap ope| ja apuod -s01 anb ua elaueU e| agua sepuaiayip aisenuo2Uy? “y {end ee zn} e|e31922 Je o3n20 39ND? “¢ “each zosou -tpuar ofayas un e auay opiainbz} ope} ja apuodsa: ‘0wo> exaueut ej A odian2 m ap o4paiap ope} ja apuicd -sa1 anb ua esaueUs e| anua sepuarajp arsenuosug? jooixoue ofayas un aque aid e| apuodsas ow9>? *L apuodsaikvzyouy | Paul] ua reuluie>ayses607? ~Tezaqe ejiefeq Kiewuenay ‘Aeyparap my erey seyana ‘0142p ap o62n apsons ‘axanb 0] ap ugpduaseq ejnqnsen ofuey 99999000 seydnd ofayay osoupuarofayey ‘oypaiepopey | opiainbzjopey | ofayarapody, ‘ojnuinse fe esendsoy Soynu ‘o2up ap o62n) eperraye aid ejaiainbpeanb oadsy seu e12p 081, 40upUy ~epengjejoideaienbpe anb otipeuiuscrsodry oopxque ofeyay: “sejgease| 2p uppeuuoyure erajdw0> en seynqusanofayax “optusn0 0] aquosap A e122! eauy| ua seu -B> ap eeu, "ezaqe e| efeq & eiuena|‘eyDarap m eDey seijana 91 seii6 senuatu ‘solo soy ena) ‘aid ap ayuog “gs seinqnson ofayeu sopeynsa1so| 3qunsq ozayedwo> my ap oprainbz1 ofo ja uo> ¢ Kg soquayiupanoid soy aiday “2 veidnd ofeyoy “sanuasqo SERENE] arbor ensBay oypasep N fo ns ap e100 exeduie} | 2} apuapua A e1afier e| eunay sopunbas op e1ad | 52 K osauedwiod m ap | ouparap ofo a eralier tuo augn> aquawienann "9 999900088 HHO8HO OHO O. jeameu ooyjiuai> ouHos oyiajwpouo> je owiTxoide ayy

You might also like