Azərbaycan dili (DQT)

DQT 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B D E B C A E D C C

DQT 2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D E D B B B A B D B

DQT 3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C C E D E C A A B E

DQT 4

1 C 6 1, 2
Ocaq sönmüşdü. (Yanan ocaq mənasında istənilən nümunə)
Gərgin ip, tarın gərgin simləri və s. nümunə daxilində işlənmiş digər ehtimallar.
2 A 7 1, 3, 4, 2
3 E 8 1. hər hansı ixtisaslaşma tərəfinə meyil, istiqamət
2. hər hansı bir nəzəriyyənin, təlimin, elmin və s.-nin əsas müddəası, çıxış nöqtəsi
3. biliyin hər hansı bir sahəsində rəhbər tutulan ideyalar sistemi, elmi sistem
4. müstəsna hadisə, qeyri-adi fakt, nadir şəxsiyyət
4 C 9 Yüksək təhsil; Keyfiyyətli mühit; Elmdə davamlılıq; Yaradıcılıq;
Ənənəvi olandan qaçmaq və yenilik həvəskarı olmaq
5 B 10 1. Lütfi Ələsgərzadə 1921-ci ildə anadan olmuşdur;
2. Lütfi Zadə 1964-cü ildə qeyri-səlis çoxluqlar nəzəriyyəsi yaradır
3. Bu zaman Lütfizadənin 43 yaşı var idi.

DQT 5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C B E E C B B D C E

DQT 6

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D B A E B E D D A C
DQT 7

1 B 6 bəxşiş, mükafat
2 B 7 4. Çünki oğlan bu mətndəki hadisələrə qədər belə bir itin sahibi deyildi, ona görə də
əminliklə deyə bilərik ki, oğlan bu itə sahib olduqdan sonra onunla möhkəm dostluq
quracaq.
3 E 8 1. sahibkar
2. şikəst
3. elan
4. dollar və sent
4 A 9 İnsanlar və digər canlılar bəzən anadangəlmə, bəzən isə sonradan fiziki qüsurlu ola
bilərlər. Bu qüsurları, demək olar ki, heç bir canlı istəyərək qazanmır. Eyni zamanda bu
xüsusiyyətlər insanlara olan sevgini azaltmamalı, onları digərlərindən fərqləndirməyə
səbəb olmamalıdır. Mətndəki uşaq obrazı da bu xüsusiyyətlərə malik insandır və satıcıdan
da eyni formada davranmağı tələb edir.
Doğru cavab üç cümlə ilə şərh edilir – 2 bal
iki doğru cümlə yazılır – 1 bal
bir doğru cümlə və ya səhv cümlələr yazılır – 0 bal
5 A 10 Oğlan bərk həyəcanlandı.
Doğru cavab – 2 bal
Səhv cavab – 0 bal

DQT 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C C A A A C D D B C

DQT 9

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E A B B C C D E D E

DQT 10

1 B 6 1-c, 2-a, 3-d, 4-b

2 D 7 1. III abzas
2. Möcüzə. (Təsadüf nəticəsində xilas) və s.
3 A 8 Uşaqlar dəmir yonqarlarını masanın üstünə yığıb yandırmışdılar (bu məzmunda olan
bütün cavablar doğrudur)
Doğru cavab – 2 bal
Səhv cavab – 0 bal
4 B 9 Gərilmiş, dartılmış
5 C 10 dəmir yonqarlarının masasının üstündə yandırılması
DQT 11

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D B A B E E C A C B

DQT 12

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C E D B C E A C B B

DQT 13

1 C 6 1. işləmir. Heç bir iş görmür. Heç bir fəaliyyət göstərmir. Heç bir işin sahibi olmur və s.
2. Oğlan gün ərzində heç bir iş görmürdü.
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal
2 E 7 1. Kiçik qardaş yuxuya gedir.
2. Böyük qardaşlar mirasın yenidən bölünməsinə razılaşırlar.
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal
3 B 8 bu gün də bənzər ədalətsizliklərin olması miras davalarının qalması
bəzi insanların hələ də mənəvi cəhətdən yoxsul olması müdrik insanların
öyüd-nəsihətlərinin olması və s.
doğru cavab – 2 bal
səhv cavab – 0 bal
4 B 9 Bu cümlədə məcazi mənalı ifadə artırılaraq genişləndirmə şərtdir.
Kənd camaatı kiçik qardaşa qarşı olan çirkin haqsızlığı eşidir; bundan çox təsirlənir.
(Bu cümlədə ehtimal olunan doğru cavab variantları çoxdur.)
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal

5 B 10 1. ədalətsiz bölgü aparırlar

2. kiçik qardaşlarına qarşı haqsızlıq edirlər.
3. fürsətcildirlər və s.
üç doğru cavab – 2 bal
iki doğru cavab – 1 bal
bir doğru və ya səhv cavablar – 0 bal

DQT 14

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E D A C E E C B D D
DQT 15

1 E 6 VI və V
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal
2 C 7 2 və 4.
Çünki istehsal prosesi fabrikdə, istehlak prosesi isə məişətdə olmalı idi.
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal
3 B 8 1. gəlmədi
2. Uşaqlardan yalnız biri dərsə gəlmədi.
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal
4 C 9 1. publisistik
2. kütləvi, aydın, anlaşıqlı, analitik, müxtəlif mövqe və maraqları əks etdirməsi və s.
3. Ədəbi dil normalarına tabe olması və funksionallıq
Hər üç cavab doğru yazılır – 2 bal
iki-üç cavab doğru yazılır və yalnız bir səhvə yol verilir – 1 bal
Yalnız bir doğru cavab yazılır – 0 bal
5 C 10 1. Yanıcı maddə kimi kükürddən istifadə edirdi. Bu kibritlərin pis qoxusu var idi.
2. Yanıcı maddə kimi ağ fosfordan istifadə edirdi. Bu maddə zəhərli idi.
3. Hər ikisi taxta çubuqlardan istifadə edirdi. Hər ikisi alışdırmaq üçün vasitə idi. Hər
ikisinin mənfi tərəfləri var idi və s.
üç doğru cavab – 2 bal
iki doğru cavab – 1 bal
bir doğru və ya səhv cavablar – 0 bal

DQT 16

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E B D A C A A A B D
DQT 17

1 Mətndəki uşaq əvvəlcə yeməyi istəməsə də, anası nəsihət vermədən, öz hərəkəti ilə övladına örnək
olur. Ana ilə birlikdə işləyib yorulan uşaq yeməyini də iştahla yeyir. Valideynin ən yaxşı tərbiyəsi
övladına düzgün yolu göstərmək və o yolda addımlamaqdır.
Doğru fikirlər iki cümlə şəklində yazılır – 2 bal
bir doğru fikir yazılır – 1 bal
səhv cavab yazılır – 0 bal
2 Məcazi mənadadır, getdilər (qayıtdılar, döndülər, gəldilər və s.) sözü ilə əvəz olunsa həqiqi məna
ifadə edər.
Hər iki cavab doğru yazılır – 2 bal
Cavablardan biri doğru yazılır – 1 bal
Doğru cavab yazılmır – 0 bal

3 1. Bədii üslubdadır, obrazlı, poetik, məcazi mənadadır. Bədii təsvir və ifadə vasitələrindən istifadə
olunur.
2. Rəsmi-işgüzar üslubdadır. Standart forma, vahid struktur əsasdır.
3. Ədəbi dil normalarına tabedir, funksionaldır.
Hər üç cavab doğru yazılır – 2 bal
iki doğru cavab yazılır – 1 bal
Cavablardan biri doğru yazılır və ya səhv cavablar yazılır – 0 bal
4 Əsas
Doğru cavab – 2 bal
Səhv cavab – 0 bal
5 3. Əliəyri
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal
6 davakar, etibarsız
iki doğru cavab – 2 bal
bir doğru cavab – 1 bal
səhv cavablar – 0 bal

DQT 18

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A C C A E A A B E E
DQT 19

1 C 6 1 - İnsan ixtiyarında olanları qiymətləndirmək istəyir.

2 - İQ testlərinin nəticələrini ciddi qəbul etmək lazım deyil.
2 D 7 Arı balı mənasında qurulmuş cümlə
3 E 8 Can atır
İşləməyə can atır. Qiymət almağa can atır kimi mənalarda.
4 A 9 2. Testlərdə vahid meyar olmalıdır. Testlərdə eyni ölçü sistemi tətbiq edilməlidir.
3. Testi tərtib edən şəxsin dünyagörüşü və subyektiv yanaşması mümkün qədər azalmalı,
testlər ümumi qrup tərəfindən hazırlanmalıdır.
5 C 10 Lakin ən böyük nöqsan insanların İQ testlərinə inanmalarıdır.
Adam əvəzinə insan, bel bağlamaq əvəzinə inanmaq istifadə olunmalıdır.

DQT 20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B D E C C E C A B D

DQT 21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E A C D A E B E D C
DQT 22

1 C 6 Simvol – anlayışı ifadə edən işarə, rəmz, nişan və s.

Vestibül – geniş meydan, sərnişinlərin gözləmə yeri və s.
Hər iki cavab doğru yazılır – 2 bal
Cavablardan biri doğru yazılır – 1 bal
Heç bir cavab doğru yazılmır – 0 bal
2 B 7 1. 1-ci abzas 2. 4-cü abzas
Hər iki cavab doğru yazılır – 2 bal
Cavablardan biri doğru yazılır – 1 bal
Heç bir cavab doğru yazılmır – 0 bal
3 C 81. bədii, obrazlı, emosional, poetik, məcazi, məcazlardan istifadə, xalq danışıq dilinə yaxın
2. elmi, məntiqi, konkret, dəqiq, ardıcıl, terminlərdən istifadə
3. ədəbi dil normalarına tabe, funksional
Sualın şərtinə və tələbə uyğun 3 doğru fikir yazılır – 2 bal
iki doğru fikir yazılır, səhv fikir yazılmır və ya 3 doğru fikirlə yanaşı
bir səhv fikir də yazılır – 1 bal
Yalnız bir doğru fikir yazılır və ya səhv fikirlər yazılır – 0 bal
4 D 9 2. Çünki heykəl müharibə dövründə sökülsə də, 1948-ci ildə yenidən ucaldılmışdır.
Hər iki cavab doğru yazılır – 2 bal
Cavablardan biri doğru yazılır – 1 bal
Heç bir cavab doğru yazılmır – 0 bal
5 A 10 Sualın şərtində verilmiş fikir şərh edilməli və mütləq mətnlə əsaslandırılmalıdır. Yalnız
mətn əsasında yazılmış fikirlər tam bal almır. Mətnin xülasəsi və ya mətnin qısa məzmunu
formasında yazılan cavablar doğru hesab edilmir.
1 və ya iki cümlə ümumi fikrin şərhinə əsaslanmalı, son cümlə və ya cümlələrdə isə mətnlə
bağlanmalıdır.
Məs: İnsanın ən gözəl sifətlərindən biri onun sədaqətidir. Sədaqətli insan həm ətrafına çoxlu
dost toplaya bilir, həm də başqalarının sevgisini qazanır. Mətndə haqqında danışılan Hatiko
da bir it olmasına baxmayaraq sədaqəti ilə bütün xalqın sevimlisinə çevrilmişdir.
Bu sədaqətdir ki, indi Hatiko onun haqqında eşidənlərin də qəlbinə yol tapır.
Sualın şərtinə və tələbə uyğun üç doğru cümlə yazılır – 2 bal
iki doğru cümlə yazılır, səhv fikir yazılmır və ya üç doğru fikirlə yanaşı
bir səhv fikir də yazılır. – 1 bal
Yalnız bir doğru cümlə yazılır və ya səhv fikirlər yazılır – 0 bal

DQT 23

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E B E C C A B D C C

DQT 24

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D C A D B C C D C C
DQT 25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C D E A A B E C B C

DQT 26

1 A 6 1. mədrəsə - dini təhsil verən məktəb

2. kübar – alicənab, aristokrat
3. arxitektura - memarlıq, hər hansı bir binanın üslubu, bədii xüsusiyyətlər
üç doğru fikir yazılır – 2 bal
iki doğru fikir yazılır, səhv fikir yazılmır və ya üç doğru fikirlə yanaşı
bir səhv fikir də yazılır – 1 bal
Yalnız bir doğru fikir yazılır və ya səhv fikirlər yazılır – 0 bal
2 C 7 Ensiklopedik əsərlərdə bədiilik deyil, elmi məlumatlar və faktlar əsasdır. Eyni zamanda
ensiklopediyalarda izahlar, şərhlər də verilir. Mahmud Kaşğarinin lüğəti də bu tələblərə
cavab verdiyi üçün ensiklopedik əsər sayılır.
iki cavab doğru yazılır – 2 bal
bir cavab doğru yazılır – 1 bal
Heç bir cavab doğru yazılmır – 0 bal
3 E 8 3-cü və 4-cü
Hər iki cavab doğru yazılır – 2 bal
Cavablardan biri doğru yazılır – 1 bal
Heç bir cavab doğru yazılmır – 0 bal
4 A 9 2.Çünki mətndə M.Kaşğarinin “Divani-lüğət-it-Türk” əsərinin ilk türkdilli lüğət olduğu
qeyd olunmuşdur, verilmiş faktda isə dünyada ilk lüğət haqqında danışılır.
Hər iki cavab doğru yazılır – 2 bal
Cavablardan biri doğru yazılır – 1 bal
Heç bir cavab doğru yazılmır – 0 bal
5 B 10 Birinci abzasda verilmiş fikirlər mətnin girişi, son abzas isə nəticə hissəni ifadə edir. Buna
görə də xülasədə yalnız 2, 3 və 4-cü abzasdakı fikirlər ümumiləşdirilib yazılmalıdır.
Xülasədə M.Kaşğarinin gənclik illəri və öz yurdunu tərk etməsi, lüğətin yazılması və lüğətin
quruluşu, eyni zamanda tükrlərin yaşadığı əraziləri göstərən xəritələr haqqında məlumat
yazılmalıdır.
üç doğru fikir yazılır – 2 bal
iki doğru fikir yazılır, səhv fikir yazılmır və ya üç doğru fikirlə yanaşı
bir səhv fikir də yazılır – 1 bal
Yalnız bir doğru fikir yazılır və ya səhv fikirlər yazılır – 0 bal

DQT 27

1 2 3 4 5 6
A C A B E D
DQT 28

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B E E A C C E B C A

DQT 29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B D D A D E C A B D

DQT 30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A D A A C B A C B B

DQT 31

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E A D E C E A B B B

DQT 32

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C B A D C C D A A E

DQT 33

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D E B A B B D B B D

DQT 34

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B A E B E A D D C C

DQT 35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D B C C E A A E B E
DQT 36

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
B B B A E A A E B C

DQT 37

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C D B D B B C C B B

DQT 38

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D A D D A B C B B C

DQT 39

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A C D E B E D B C A

DQT 40

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E D C D E D E A C D