Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

BI 5: CNG NGH V T CHC SN XUT

Ni dung

La chn a im kinh doanh. Trang b my mc thit b cho hot ng sn xut, kinh doanh. Trang web v vn thng mi in t. Hot ng hu cn u vo v t chc sn xut. Vn qun l hng tn kho.

Hng dn hc

Mc tiu

Nghe ging v c ti liu nm bt cc ni dung chnh . Lm bi tp v luyn thi trc nghim theo yu cu ca tng bi. Lin h v ly cc v d trong thc t minh ha cho ni dung bi hc. Cp nht nhng thng tin v kinh t, x hi trn bo, i, tivi, mng internet v tc ng ca chng ti hot ng sn xut, kinh doanh ca cc doanh nghip.

Thi lng hc

5 tit

Sau khi hc bi ny, hc vin c th: Nm c nguyn tc v cc vn cn lu khi la chn a im kinh doanh. Hiu s cn thit phi trang b cc my mc thit b tt nht phc v cho hot ng kinh doanh trong phm vi ngun lc cho php. Hiu tm quan trng ca h thng mng, trang web trong thng mi in t. Cc vn v cung ng: nhu cu, nh cung cp, cc iu khon thng lng, giao hng, thanh ton. Cc vn la chn cng ngh, quy m v tnh ton chi ph sn xut. Cc vn v qun l hng tn kho.

V1.0

95

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

TNH HUNG KHI NG BI Tnh hung dn nhp: B quyt la chn a im kinh doanh ca Ph 24 Cng vi trit l kinh doanh bn vng v m hnh kinh doanh nhng quyn thng mi c xy dng mt cch bi bn, vic la chn a im kinh doanh cng l mt trong nhng nhn t to nn s thnh cng ca thng hiu Ph 24. Thng 6/2003, sau khi chn v tr cho ca hng u tin trn ng Nguyn Thip, Qun 1, khu vc trung tm Thnh ph H Ch Minh, Ph 24 to ra mt n tng v loi thc n nhanh c trng Vit Nam. a im ny c la chn rt k lng. Trc ht, n nm trong khu vc thng mi v du lch, c nhiu ngi qua li nhng khng c qu ng xe my v t i qua. Khu vc ny cng c nhiu cao c vn phng, c nhiu ngi nc ngoi lm vic. Cc ca hng ln cn bn su tp, lu nim t tin thu ht khch du lch hng sang. Kinh doanh t qun tnh, nhiu ca hng khc trong cc khu thng mi trung tm thnh ph cng rt thnh cng trong vic thu ht khch hng. Khi trung tm thnh ph khng cn ch cho cc ca hng mi, Ban qun l ca h thng nh hng cn nhc vic m rng ra khu vc mi: Cc qun ngoi thnh. y l khu vc dn c c thu nhp thp v trung bnh, t c s ving thm ca cc du khch nc ngoi ngun doanh thu chnh ca doanh nghip.

Cu hi 1. Vn la chn a im kinh doanh c ngha nh th no i vi mt doanh nghip kinh doanh trong ngnh dch v n ung? i vi mt sn phm nh Ph 24? 2. Theo bn, Ph 24 c nn thc hin chin lc m rng th trng theo k hoch nh trn khng? 3. Theo bn, chuyn g s xy ra nu Ph 24 lm ngc li: m ca hng u tin vng ngoi thnh ri di chuyn vo vng ni thnh?

96

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

5.1. 5.1.1.

a im v trang thit b Xc nh a im kinh doanh

5.1.1.1. a im kinh doanh v lnh vc hot ng

a im kinh doanh lun ng mt vai tr quan trng trong vic sn xut, cung ng sn phm hng ha n khch hng. Ngy nay, cnh tranh, cc doanh nghip cn thng xuyn i mi, pht trin sn phm; chin lc kinh doanh, cng cn thay i cho ph hp vi tng thi k nhng khi quyt nh mua, thu a im kinh doanh th quyt nh li ng ngha vi s n nh lu di v khng th thay i d dng. i vi mi ngnh kinh doanh, tm quan trng ca a im kinh doanh c th i cht khc nhau, nhng v c bn l yu t P (Place) c tnh n nh nht trong cc P ca Marketing hn hp. Do , vic la chn a im kinh doanh cn c cn nhc k lng. i vi cc doanh nghip sn xut, vic chn a im xy dng nh xng, kho bi quan trng hn nhiu vic tm a im t vn phng hay ca hng v vic di chuyn my mc thit b, nh xng, kho bi i hi tn km rt nhiu thi gian, chi ph v lm gin on hot ng sn xut. a im t nh xng, kho bi phi m bo cc nguyn tc nh c c s h tng ph hp, c sn lc lng lao ng, giao thng thun tin (cung ng nguyn vt liu v tiu th sn phm), c kh nng m rng trong tng lai i vi cc ngnh kinh doanh dch v v ngnh kinh doanh bn l ni chung, vic la chn a im kinh doanh l v cng quan trng. i vi tng ngnh li c cc tiu ch c th khc nhau nhng v c bn a im kinh doanh cng thun tin v d thu ht khch hng mc tiu cng tt. c trng ca cc ngnh ny u l ngnh phn tn, do doanh nghip s kh thnh cng nu c c gng t c tnh kinh t nh quy m.
5.1.1.2. a im kinh doanh v cc i tng hu quan

C rt nhiu yu t cn xem xt khi chn a im kinh doanh. Mt trong nhng yu t l s ph hp ca a im i vi cc i tng c lin quan trc tip n hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Hy t tr li xem v tr kinh doanh s chn quan trng vi ai, quan trng nh th no. i vi bn thn doanh nhn: Khng gian trc ht phi tht thun tin vi c nhn bn. Nu cm thy n khng thun tin vi bn, th c ngha l bn chn nhm ch. Nn nh, bn chnh l ngi lm vic u tin, hng ngy v lu nht. i vi khch hng: a im phi thun tin cho khch hng mc tiu ca doanh nghip. Nu a im khng thun tin th d cht lng sn phm, dch v tt n my th khch hng cng s tha dn. Nu mt khch hng doanh nghip cng chng tn ti c lu.
V1.0

97

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

i vi nhn vin ca doanh nghip: Vn ny khng quan trng lm, nht l vo thi im ban u ny, khi doanh nghip cha c hoc ch c mt vi nhn vin. Tuy nhin, kh nng thu ht v gi cc nhn vin tt cng l mt u im nn cn nhc ti khi chn a im doanh nghip. i vi cc i tc chin lc: Thc t l cc mi quan h i tc chin lc d c c gia cc i tc cng khu vc a l. V d nh Thung lng Silicon tr thnh im quy t ca ngnh cng ngh thng tin; Ph Wall l trung tm ca cc ngn hng, cng ty ti chnh, chng khon i vi cc nh u t hay ngi mua tim nng: C th khi mi thnh lp, doanh nhn thm ch cn cha ngh n kha cnh ny, nhng cc nh u t tim nng coi trng gi tr di hn ca doanh nghip chc chn s coi v tr kinh doanh ca doanh nghip l mt yu t rt ng quan tm.
5.1.1.3. Cc tiu ch la chn a im kinh doanh

C nhiu tiu ch c dng la chn a im kinh doanh. Sau y l mt s cc tiu ch c bn: La chn khu vc ph hp (danh ting): Mt a ch khu bun bn sm ut c tng thm uy tn cho doanh nghip ca bn khng? Cc khch hng giu c thch tm n nhng doanh nghip nm trong vng dnh cho gii ca h khng? Mt s ngnh kinh doanh i hi khu vc danh gi, sm ut ti cc trung tm ln (thi trang, gii tr, khch sn, nh hng) trong khi mt s ngnh li thnh cng ti cc khu vc dn c nh hn (siu th, bng a, git l, n ung, nh ngh). Nh vy, ngnh ngh v khch hng mc tiu l yu t quan trng khi chn khu vc kinh doanh. Lu lng v mc thun tin v giao thng: c th c nhng a im trng tht s ph hp vo bui sng nhng c th lc lng vo bui tra, thng xuyn tc ng vo bui chiu nhng li vng tanh vo bui ti v cc ngy ngh. Do khng nn chn a im kinh doanh vi vng, nn kho st nhng a im tin nng vo cc thi im khc nhau trong ngy, cc ngy trong tun hay thm ch trong cc kiu thi tit khc nhau trnh nhng iu phin toi khng ng c do a im khng ph hp. Nhng doanh nghip cung cp dch v v ngnh kinh doanh bn l thng rt thch ni giao thng ng c, ngc li, nhng ngi tm ch thu vn phng th khng. Kim tra cc quy nh trong khu vc: Nhiu thnh ph c cc yu cu khoanh vng rt kht khe. Hy nghin cu tnh hnh v m bo rng doanh nghip ca bn c php hot ng trc khi k hp ng thu a im. Cn kim tra cc quy nh v ngnh ngh c php hot ng, cc quy nh v bng biu, ni xe cho khch hng v nhn vin Mt dn c v tc tng trng: cc doanh nghip dch v v kinh doanh bn l cn c t trong mt khu vc c dn c tng trng cao, tng trng kinh
98
V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

t tt v dn c c xu hng chi tiu cho tiu dng. iu ny c th thy thng qua vic lm n ang thun li pht t hay cht vt ca cc doanh nghip hin ang c mt trong khu vc. Khong cch ti i th cnh tranh: cn xem xt khong cch t a im tim nng ti cc i th cnh tranh trc tip hin c. Khong cch ny qu gn hoc qu xa u khng c li. Nu khong cch qu gn, cc i th cnh tranh s c li th ca ngi i trc. Nu mun to khong cch xa i th cnh tranh m li chn a im ti khu vc chuyn kinh doanh cc mt hng khc cng s gp bt li do khch hng khng yn tm v khng c c hi la chn v so snh. Trong mt s ngnh, vic chn a im gn nhau cng c tc dng tch cc ti hiu qu kinh doanh chung ca tt c cc doanh nghip. Mua hoc thu a im: nu tim lc ti chnh tt v chn c a im kinh doanh l tng, doanh nghip c th mua t lun m bo tnh n nh v trnh cc rc ri pht sinh sau ny. Tuy nhin, hu ht cc doanh nghip mi khi nghip u chn phng n i thu gim bt p lc ti chnh. Khi , doanh nghip cn quan tm ti tng iu khon trong hp ng thu nh nh tin thu, tng tin thu, thi gian thu, chi ph bo dng thng thng, sa cha ca ngi thu, nhng quyn thu Nh vy, ra mt quyt nh chc chc v cn thn i hi doanh nghip phi nghin cu mt lot cc vn phc tp. Do cn gi thi ci m vi cc la chn khc, thc hin nghin cu v sn sng a ra mt trong nhng quyt nh quan trng nht khi s hot ng cho doanh nghip.
5.1.2. Trang b my mc vn phng

Trang b my mc vn phng ph hp l vic rt cn thit gim bt khi lng cng vic v nng cao hiu qu hot ng qun l. S ph hp ca my mc, thit b c hiu l kh nng p ng yu cu cng vic trong hin ti v tng lai, ng thi tit kim c chi ph u t ban u. Cc doanh nghip nh v doanh nghip mi khi nghip cng cn phi ch trng iu ny. Mt mt, chi ph u t cng cao th cng lu thu hi vn u t. Ngc li, nu my mc thit b khng bo m s gy ra s lng ph khi quy m sn xut v mc phc tp trong qun l tng ln i hi my mc hin i v ng b. Vic trang b my mc, thit b cho vn phng cn ch mt s im sau y: Ty theo yu cu cng vic ca tng b phn, tng c nhn trang b my mc cho ng yu cu. V d, b phn thit k, ha, k thut, qun tr h thng mng cn c trang b my tnh c cu hnh mnh, tc nhanh; ngc li, khi vn phng vi cc cng vic n gin nh son tho vn bn, kim tra v gi th in t (e-mail), tnh ton chi ph th khng cn nhng my tnh qu hin i, t tin. My tnh xch tay (laptop) ch thc s cn thit i vi nhn vin nhng b phn thng xuyn di chuyn khi cng ty.
99

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

Nu c th, nn trang b h thng my tnh ng b v cng thi im tt c cc my mc u hot ng thng sut. Mt khc, s ng b ny khng ch mang li li ch trc mt l c gim gi t nh cung cp m cn tit kim c chi ph v thun li cho vic bo dng nh k. Vic trang b nhng thit b ngoi vi nh my in, my fax, my scan, my chiu cn cn nhc n kh nng hot ng ca tng thit b v nhu cu s dng thc t ca doanh nghip. Thit b kt ni Internet: nn lp t thit b kt ni Internet bng thng rng nhn vin c th d dng hon thnh cng vic v gi mi lin h thng sut, nhanh chng vi khch hng.
5.1.3. Trang web ca doanh nghip

5.1.3.1. Li ch ca trang web

Trong thi i cng ngh thng tin nh hin nay, khi Internet ngy cng tr nn ph bin v tr thnh cng c khng th thiu trong cng vic v cuc sng, th li ch ca trang web i vi vic qung b sn phm v thng hiu ca doanh nghip l khng th ph nhn. Trang web tr thnh ca ng doanh nghip tip th hnh nh v sn phm, dch v ca mnh n khp ni trn th gii. C th, trang web c th mang li cho doanh nghip cc li ch sau y: Cung cp thng tin nhanh chng, cp nht, khng hn ch khi lng. Phm vi qung b ton cu, khng b gii hn v khu vc a l. Thng tin lun c sn phc v ti bt c thi im no trong ngy. Tit kim chi ph qung co, thng tin d dng c thay i m khng cn phi in n li nh brochure, catalogue, danh thip Tit kim chi ph thu mt bng ( trng by, gii thiu sn phm) v chi ph thu nhn cng (nhn vin phc v, bn hng, chm sc khch hng). Tng tnh chuyn nghip ca doanh nghip.
5.1.3.2. Thit k trang web

Doanh nghip cn quyt nh xem nn t xy dng trang web hay thu nhng cng ty cung cp dch v chuyn nghip. Mi la chn u c chi ph v li ch ring:
5.1.3.3. T thit k trang web

Doanh nghip c th chn phng n ny nu bn thn doanh nhn hay mt nhn vin trong doanh nghip c kh nng v c hiu bit nht nh v thit k trang web. Phng n ny tuy c u im l tit kim chi ph nhng cng c nhiu hn ch nh: Mt thi gian v cng sc vo thit k trang web thay v tp trung thi gian cho hot ng kinh doanh chnh. Cc cng c h tr to trang web nh Microsoft Frontpage hay Macromedias Dreamweaver d c ci tin nhiu nhng khng th thay th hon ho cho cc trang web m mt ngi chuyn nghip m ha bng tay.
100
V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

C th nh mt thin cm v s tin tng ca khch hng nu trang web thiu tnh chuyn nghip, kh truy cp, ng dn khng hot ng hay thng tin khng cp nht Do nhng hn ch ny m cc doanh nghip thng thu nhng nh thit k chuyn nghip xy dng ca ng ni doanh nghip vi th gii bn ngoi.
5.1.3.4. Thu nh thit k trang web chuyn nghip

Li ch u tin c th thy l mt ngi lp trang web chuyn nghip c chuyn mn k thut to ra mt trang web c th ph hp vi tt c cc trnh duyt v hot ng tri chy. Vic u t thu mt ngi lp trang web chuyn nghip cng cho php doanh nghip tp trung thi gian kinh doanh v bt thi gian tm ti, nghin cu nhm tr thnh ngi thit k trang web cho chnh mnh. Tuy nhin, doanh nghip cng khng th giao ph hon ton cng vic cho nh thit k chuyn nghip. Phi xc nh rng nh thit k chuyn nghip ch dng kin thc chuyn mn t vn v hin thc ha nhng tng v yu cu ca doanh nghip. C th doanh nghip cn phi xc nh cc vn sau:
o

Mc ch lp trang web ca doanh nghip l g? Trang web ch c tc dng gii thiu v cc sn phm ca doanh nghip trn mng hay doanh nghip mun dng n bn sn phm, dch v qua Internet. Ngn sch dnh cho vic lp v duy tr hot ng ca trang web l bao nhiu? Ai s l ngi chu trch nhim thng xuyn bo tr trang web ca doanh nghip? Ai l ngi cp nht nhng ni dung v thng tin mi? Ngi lp ch thit k hay cn chu trch nhim tip th cho trang web ca doanh nghip?

o o

o o

Ngoi ra, doanh nghip cng cn tm hiu thng tin v nh thit k trc khi chnh thc chn nh thit k. Cc thng tin cn tm hiu nh: nhng trang web m nh thit k thit k trc , tnh chuyn nghip ca nh thit k, thi hn hon thnh, chi ph
5.1.3.5. Mt s im cn lu khi thit k trang web

D doanh nghip t thit k hay thu nh thit k trang web chuyn nghip th cng cn lu mt s im sau: Trang web nn thit k n gin: v d nh trang web www.google.com, www.amazon.com... rt n gin, khng nhiu hnh nh ng, khng nhiu mu sc nhng quan trng l tnh nng rt mnh ca chng. Khch hng khng cn nhng trang web qu n tng m iu c bn l cung cp c nhng chc nng, thng tin, sn phm h cn. Hng ha, dch v, loi hnh kinh doanh ph hp: Khng phi bt c th g cng c th bn c qua mng. V d, s khng ai mua go hay du gi qua mng
V1.0

101

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

bi v h c th mua chng d dng cc ca hiu mi ni. Do , khi quyt nh bn hng qua mng, doanh nghip cn kho st k th trng cho sn phm ca mnh. Tc truyn ti: Tc l mt yu t rt quan trng i vi 1 trang web, nht l trong thng mi in t. Nhng trang web c tc truyn ti chm s khin khch hng mt kin nhn v b i. ci thin tc truyn ti, trang web khng nn c qu nhiu hnh nh v m thanh khng thc s hu ch. Ngoi ra, nhng khu khc cng cn lu tc nh: tr li email, giao hng Tin ch khc: cng ging nh trong thng mi truyn thng, khi khch hng chu dng chn lu trong gian hng ca doanh nghip siu th hay hi ch, c ngha l h bt u quan tm v mun mua sn phm hay dch v. Do , cc trang web cng cn cung cp thm cc thng tin hu ch v hp dn khc gi chn khch hng. Search Engine: ng k trang web ca doanh nghip ti cc Search Engine (cng c tm kim) c lit k cc trang u. iu ny to c hi khch hng tm thy trang web ca doanh nghip trong hng t cc trang web khc.
5.1.4. Thng mi in t

5.1.4.1. Thng mi in t l g?

C nhiu khi nim v thng mi in t (TMT), nhng hiu mt cch tng qut, TMT l vic tin hnh mt phn hay ton b hot ng thng mi bng nhng phng tin in t. TMT vn mang bn cht nh cc hot ng thng mi truyn thng. Tuy nhin, thng qua cc phng tin in t mi, cc hot ng thng mi c thc hin nhanh hn, hiu qu hn, gip tit kim chi ph v m rng khng gian kinh doanh. TMT cng c bit ti nh mt phng thc kinh doanh hiu qu t khi Internet hnh thnh v pht trin. Chnh v vy, nhiu ngi hiu TMT theo ngha c th hn l giao dch thng mi, mua sm qua Internet.
5.1.4.2. Li ch ca thng mi in t

Li ch ln nht m TMT em li chnh l s tit kim chi ph v to thun li cho cc bn giao dch. C th nh sau: Giao dch bng phng tin in t nhanh hn so vi giao dch truyn thng. V d gi fax hay th in t th ni dung thng tin n tay ngi nhn nhanh hn gi th theo cch truyn thng. Giao dch qua Internet c chi ph rt r, mt doanh nghip c th gi th tip th, cho hng n hng lot khch hng ch vi chi ph ging nh gi cho mt khch hng. Cc bn c th tin hnh giao dch khi cch xa nhau, gia thnh ph vi nng thn, t nc ny sang nc kia, hay ni cch khc l khng b gii hn bi khng gian a l. iu ny cho php cc doanh nghip tit kim chi ph i li, thi gian gp mt trong khi mua bn.
102
V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

Vi ngi tiu dng, h c th ngi ti nh t hng, mua sm nhiu loi hng ha, dch v mt cch nhanh chng. Nhng li ch nh vy ch c c vi nhng doanh nghip thc s nhn thc c gi tr ca TMT. V vy, TMT gp phn thc y s cnh tranh gia cc doanh nghip thu c nhiu li ch nht. iu ny c bit quan trng trong bi cnh hi nhp kinh t quc t, khi cc doanh nghip trong nc phi cnh tranh mt cch bnh ng vi cc doanh nghip nc ngoi.
5.1.4.3. Cc loi hnh ng dng thng mi in t

Da vo ch th ca thng mi in t, c th phn chia thng mi in t ra cc loi hnh ph bin nh sau: Giao dch gia doanh nghip vi doanh nghip - B2B (Business to Business), Giao dch gia doanh nghip vi khch hng - B2C (Business to Consumer), Giao dch gia doanh nghip vi c quan nh nc - B2G (Business to Government), Giao dch trc tip gia cc c nhn vi nhau - C2C (Consumer to Consumer), Giao dch gia c quan nh nc vi c nhn - G2C (Government to Consumer). Giao dch gia doanh nghip vi doanh nghip - B2B: l loi hnh giao dch qua cc phng tin in t gia doanh nghip vi doanh nghip. Theo T chc Lin hp quc v Hp tc v Pht trin kinh t (UNCTAD), TMT B2B chim t trng khong 90% trong TMT. Cc doanh nghip c th cho hng, tm kim bn hng, t hng, k kt hp ng, thanh ton qua cc h thng ny. mt mc cao, cc giao dch ny c th din ra mt cch t ng. TMT B2B em li nhiu li ch thc t cho doanh nghip, c bit gip gim cc chi ph v thu thp thng tin tm hiu th trng, qung co, tip th, m phn, tng cc c hi kinh doanh Giao dch gia doanh nghip vi khch hng B2C: l loi hnh giao dch gia doanh nghip v ngi tiu dng qua cc phng tin in t. Giao dch B2C tuy chim t trng t (khong gn 10%) trong TMT nhng c s phm vi nh hng rng. TMT B2C em li li ch cho c doanh nghip ln ngi tiu dng. tham gia hnh thc kinh doanh ny, thng thng doanh nghip s thit lp trang web, hnh thnh c s d liu v hng ho, dch v; tin hnh cc quy trnh tip th, qung co, phn phi trc tip ti ngi tiu dng. Doanh nghip tit kim nhiu chi ph bn hng do khng cn phng trng by hay thu ngi gii thiu bn hng, chi ph qun l cng gim hn. Ngi tiu dng thng qua cc phng tin in t la chn, mc c, t hng, thanh ton, nhn hng. Ngi tiu dng s cm thy thun tin v khng phi ti tn ca hng, c kh nng la chn v so snh nhiu mt hng cng mt lc. Giao dch gia doanh nghip vi c quan Nh nc - B2G: l loi hnh giao dch gia doanh nghip vi c quan nh nc, trong c quan nh nc ng vai tr khch hng. Qu trnh trao i thng tin gia doanh nghip vi c quan nh nc c tin hnh qua cc phng tin in t.
V1.0

103

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

C quan nh nc cng c th thit lp nhng trang web ti ng ti thng tin v nhu cu mua hng ca cc c quan nh nc, tin hnh vic u thu hng ho, dch v v la chn nh cung cp trn trang web. iu ny mt mt gip tit kim cc chi ph tm nh cung cp, ng thi gip tng cng tnh minh bch trong hot ng mua sm cng. Giao dch trc tip gia cc c nhn vi nhau - C2C: l loi hnh giao dch gia cc c nhn vi nhau. S pht trin ca cc phng tin in t lm cho nhiu c nhn c th tham gia hot ng thng mi vi t cch l ngi bn, ngi cung cp dch v. Mt c nhn c th t thit lp trang web kinh doanh nhng mt hng do mnh lm ra hoc s dng mt trang web c sn u gi mt s mn hng mnh c. C2C gp phn to nn s a dng ca th trng. Giao dch gia c quan nh nc vi c nhn - G2C: l loi hnh giao dch gia c quan nh nc vi c nhn. y ch yu l cc giao dch mang tnh hnh chnh, nhng c th mang nhng yu t ca TMT. V d khi ngi dn ng tin thu qua mng, tr ph khi ng k h s trc tuyn
5.2. 5.2.1. Cc vn v cung ng Hot ng cung ng

Cung ng l tp hp cc qu trnh nhm m bo nguyn vt liu (i vi cc doanh nghip sn xut), hng ho (i vi cc doanh nghip thng mi) cho hot ng sn xut ca doanh nghip. Trong mc ny, cc vn lin quan n hot ng cung ng c trnh by trong 4 ni dung chnh, bao gm: xc nh nhu cu nguyn vt liu, la chn nh cung cp, vn vn chuyn v vn hng tn kho. Hot ng cung ng l iu kin tin m bo cho hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip t hiu qu. Khi hot ng sn xut kinh doanh pht trin v din ra trn mt din rng th hot ng cung ng cng pht trin trn mt din rng, xut hin mt phm tr mi l hu cn kinh doanh.
5.2.2. Xc nh nhu cu nguyn vt liu trong k k hoch

Doanh nghip s dng mt s yu t sau y lm c s xc nh nhu cu nguyn vt liu trong k k hoch: o K hoch sn xut v tiu th sn phm ca doanh nghip o nh mc tiu dng nguyn vt liu, hng ho ca doanh nghip o Phn tch s bin ng trn th trng cung cp nguyn vt liu o Tnh hnh ti chnh ca doanh nghip o Nng lc kho tng ca doanh nghip i vi nhng doanh nghip nh, hot ng sn xut kinh doanh khng phc tp, nhu cu nguyn vt liu t, ch yu da vo kinh nghim ca qu kh.
104
V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

i vi nhng doanh nghip c quy m ln, hot ng sn xut kinh doanh phc tp, nhu cu nguyn vt liu ln, nhiu chng loi. Khi , doanh nghip phi tnh ton, phn tch, tng hp nhu cu nguyn vt liu cho tng loi sn phm c th, tng hot ng c th. i vi nhng doanh nghip m nguyn vt liu phc v sn xut c ngun gc t nng lm ng nghip, nhu cu nguyn vt liu kh phc tp. Nhu cu nguyn vt liu khi c xc nh trn c s mi quan h bn hng gia doanh nghip v cc nh cung cp. ch ng ngun nguyn liu phc v sn xut, doanh nghip cn quy hoch ngun nguyn vt liu, cung cp ging, thc n, phn bn, chun b cng tc thu hoch v bo qun sau thu hoch.
5.2.3. La chn nh cung cp

5.2.3.1. Tm quan trng ca la chn nh cung cp

Mt nh cung cp tt, c cht lng l iu kin rt quan trng doanh nghip sn xut v kinh doanh c hiu qu. C th, nh cung cp tt gip doanh nghip: Sn xut v cung cp nhng sn phm, dch v cht lng cao cho th trng mt cch lin tc, u n To ra nhng sn phm c kh nng cnh tranh trn th trng Nm bt nhng thng tin quan trng nhm gim chi ph hoc i mi my mc k thut, cng ngh
5.2.3.2. Tiu ch la chn nh cung cp

Khi la chn nh cung cp, doanh nghip cn xem xt cc yu t sau y: Cc c tnh k thut ca cc loi nguyn vt liu ca nh cung cp Gi c v cc iu kin gim gi Khong cch, phng thc, phng tin vn chuyn Thi gian, cc iu kin giao hng Cc iu kin v k thut, dch v cn lu Cc iu kin v khi lng hng t mua Cc iu kin v h thng kho tng, trung gian S lng nh cung cp c th la chn v uy tn ca nh cung cp
5.2.3.3. Quan im la chn nh cung cp

Quan im truyn thng trc y cho rng: cc doanh nghip cn phi tin hnh thng xuyn la chn cc nh cung cp thm ch t chc u thu cho mi ln cp hng. Vic cung cp nguyn vt liu cho qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip c tin hnh lin tc v gi c nguyn vt liu thp l tiu ch hng u t ra khi la chn nh cung cp.
V1.0

105

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

Quan im hin i cho rng: cc doanh nghip cn phi c y thng tin v cc nh cung cp sau tin hnh la chn; to s tn nhim i vi cc nh cung cp; li ko cc nh cung cp tim nng; c chnh sch pht trin cc nh cung cp; xy dng mi quan h hp tc, lin minh chin lc vi cc nh cung cp v tin xa hn l qun tr cc nh cung cp.
5.3. 5.3.1. T chc hot ng vn chuyn La chn phng thc vn chuyn

Doanh nghip c th la chn phng thc t vn chuyn, thu ngoi hoc kt hp c hai phng thc ny. Thng thng, doanh nghip chn phng thc t vn chuyn trong mt s trng hp sau y:
o

Khi khi lng vn chuyn nhiu v doanh nghip c kh nng u t th doanh nghip tin hnh la chn u t phng tin, lao ng t vn chuyn. Vic vn chuyn cn m bo s nhanh chng, an ton, tin cy cao, mc d khi lng vn chuyn khng nhiu. Trong trng hp vic vn chuyn i hi thit b chuyn dng hoc qu trnh vn chuyn i hi thit b b sung cn thit m cc cng ty bn ngoi khng p ng c.

Trong cc trng hp khc, nu chn phng thc thu ngoi th vic la chn cng ty vn chuyn bn ngoi cn ch ti cc yu t sau y:
o o o o

Gi c vn chuyn, cc ph vn chuyn. Cc dch v b sung i km (bc d, bao gi). Thi gian vn chuyn, kh nng sai lch v thi gian vn chuyn. Tn tht v thit hi c th xy ra, th tc gii quyt bi thng.

5.3.2.

La chn phng tin vn chuyn

Cc phng tin vn chuyn c chia thnh 4 nhm sau y:

o o o o

Phng tin vn chuyn ng b Phng tin vn chuyn ng thu (ng bin v ng sng) Phng tin vn chuyn ng st (lin tnh, lin vn) Phng tin vn chuyn ng khng

Mi nhm phng tin vn chuyn li c nhng u im, hn ch, chi ph khc nhau. Cc doanh nghip cn c vo mt s yu t sau y la chn phng tin vn chuyn thch hp:
o o o

Tc Cc ph vn chuyn tin cy, an ton khi vn chuyn

106

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut o o o

Kh nng vn chuyn nhiu loi hng ho khc nhau Kh nng vn chuyn n c cc a im khc nhau Tn sut vn chuyn

5.3.3.

Cc vn hng tn kho

5.3.3.1. Khi nim hng tn kho

Hng tn kho l nhng ti sn:

o

c gi bn trong k sn xut, kinh doanh bnh thng; ang trong qu trnh sn xut, kinh doanh d dang; Nguyn liu, vt liu, cng c, dng c s dng trong qu trnh sn xut, kinh doanh hoc cung cp dch v. Hng ha mua v bn: Hng ha tn kho, hng mua ang i trn ng, hng gi i bn, hng ha gi i gia cng ch bin; Thnh phm tn kho v thnh phm gi i bn; Sn phm d dang: Sn phm cha hon thnh v sn phm hon thnh cha lm th tc nhp kho thnh phm; Nguyn liu, vt liu, cng c, dng c tn kho, gi i gia cng ch bin v mua ang i trn ng; Chi ph dch v d dang.

Theo cch hiu nh vy, hng tn kho bao gm:

o

o o

5.3.3.2. T trng hng tn kho

Doanh nghip hot ng trong lnh vc sn xut, thng mi thng duy tr hng tn kho mt mc nht nh trong chin lc d tr hng ho ca mnh, nhm m bo nguyn vt liu cho sn xut, m bo ngun hng trong lu thng. T trng hng tn kho ln l iu bt li do tnh cht tn lu, ng vn, chi ph pht sinh thm. Nu tn hng tn kho qu lu th s lm nh hng khng tt ti qu trnh kinh doanh do doanh nghip phi tn chi ph d tr, chi ph thanh l hay ci tin. Tuy nhin, vic khng d tr hng tn kho cng l mt ri ro v doanh nghip c th nh mt nhng khon doanh thu bn hng tim nng hoc th phn nu gi tng cao trong khi doanh nghip khng cn hng bn. Ngoi ra, cng khng ngoi tr trng hp doanh nghip n u tnh trng khan him hay tng gi ca sn phm, hng ho m mnh ang nm quyn chi phi d tr v s tung ra sn phm thi im cn thit. Khi , hng tn kho tr thnh khon li nhun ang ch ngy thanh ton ca doanh nghip.
V1.0

107

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

5.4. 5.4.1.

La chn cng ngh sn xut Yu cu la chn cng ngh

chun b v cng ngh, mt doanh nghip mi khi s phi la chn cng ngh c th p dng hoc thit k quy trnh cng ngh mi. Khi la chn, thit k hoc ci tin mt quy trnh cng ngh cn phi tho mn cc yu cu c bn nh: m bo tnh cht tin tin ca cng ngh m bo cht lng sn phm m bo gim lao ng chn tay nng nhc, ci thin iu kin lao ng Thng thng tnh cht tin tin ca cng ngh c th hin thng qua nng sut, tnh d ch to nh gim s giai on cng nh s bc cng vic so vi cng ngh c, s dng nguyn vt liu thay th r tin m vn m bo cht lng sn phm; tnh hin i biu hin thng qua vic nng cao trnh c kh ho hoc t ng ho sn xut. Khi la chn trang thit b cng ngh phi tnh n trang thit b c nng sut cao lm tin cho vic m rng quy m, tng nng lc sn xut v sau.
5.4.2. S cn thit phi la chn cng ngh ti u

S pht trin nh v bo ca khoa hc k thut cho php ngy cng sng to v a vo p dng nhiu loi cng ngh khc nhau sn xut ra cc loi sn phm (dch v). Trong iu kin , doanh nghip ng trc nhiu phng n cng ngh khc nhau cng nhm ch to ra mt loi sn phm nht nh no hoc tnh n vic thay i cng ngh ch to ra sn phm mi. p dng cng ngh ch bin khc nhau s dn n s khc nhau v cch thc v trnh t ca qu trnh ch bin, v trang thit b k thut, v s dng lc lng lao ng c th, v thit lp v t chc iu hnh sn xut iu ny dn n kh nng cnh tranh ca mi sn phm khc nhau. Mt khc, do vic thay i, hon thin hay ci tin cng ngh thng ko theo s thay i v cc iu kin trang thit b k thut, lc lng lao ng, s dng nguyn nhin vt liu cng nh i hi u t ln, nh hng n hiu qu kinh doanh trong thi gian di nn vic la chn cng ngh quyt nh phng n cng ngh ti u c ngha c bit quan trng. La chn cng ngh ng n c ngha to ra tim nng nng cao hiu qu lu di cho doanh nghip v ngc li, nu la chn sai s dn n hiu qu thp v thm ch khng c hiu qu kinh doanh m khng th sa cha c.
5.4.3. Chu k sng ca cng ngh

Chu k sng ca cng ngh l qu trnh ra i, pht trin v chm dt mt cng ngh c th. Chu k sng ca cng ngh c chia thnh cc giai on ra i, pht trin, chn mui v suy thoi. Mi cng ngh c th xc nh s c mt chu k sng xc nh.
108
V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut Tnh nng k thut

Chn mui Pht trin Suy thoi

Ra i Thi gian Hnh 5.1: Chu k sng ca cng ngh

Vng i ca cng ngh di hay ngn ph thuc vo c im ca cng ngh, tc dng ca n i vi sn xut, tnh hnh th trng sn phm cng nh cng ngh thay th. Th trng v cng ngh thay th nh hng rt ln n vng i ca cng ngh. Khoa hc cng ngh cng pht trin, vng i ca mi cng ngh cng rt ngn v n nhanh chng b cng ngh mi tin b hn thay th. Thng thng khi sng to ra mt cng ngh mi, ngay giai on mi ra i phi nh gi chu k sng ca n. Tuy nhin, y mi ch l nhng nh gi ban u, thiu thng tin c v c im, tc dng ca cng ngh, th trng v c v cng ngh thay th nn nhiu khi khng chnh xc. Trong qu trnh a cng ngh vo p dng cc thng tin ngy cng y hn, cc nhn t chu tc ng v tc ng n cng ngh cng hnh thnh r dn. Hoc ngay giai on ra i cng ngh t ra khng ph hp s nhanh chng b chm dt. Hoc a s cng ngh c th nghim v t ra c hiu qu, th trng sn phm pht trin, nhiu doanh nghip khc cng bt u a cng ngh vo p dng, cng ngh chuyn sang giai on pht trin ca n. Nu khng c cng ngh thay th, cng ngh gn vi sn phm thng c chu k sng gn vi chu k sng ca sn phm. Song n giai on ny c th xut hin vic nghin cu cng ngh thay th. Vic nh gi c th, m bo chnh xc nht nh v chu k sng ca cng ngh v xc nh thi im chm dt hot ng ca cng ngh l hon ton cn thit.
5.4.4. Phng php la chn cng ngh ti u

nh gi la chn cng ngh ti u phi c tin hnh ton din trn tt c cc gc k thut, kinh t v ti chnh. Phng n cng ngh ti u l phng n cng ngh phi ph hp v mt k thut (cng ngh thch hp), m bo tnh hiu qu v m bo tnh kh thi. Th nht, nh gi s ph hp v mt k thut. C nhiu quan im nh gi khc nhau:
o

Trc ht phi trn c s phn tch chu k sng ca cng ngh: Vic xc nh chnh xc vng i ca cng ngh v thi im nh gi cng ngh ang giai on no ca chu k sng ca n c ngha c bit quan trng, lm
109

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

cn c la chn v quyt nh vic chuyn giao, tip tc hon thin hay chm dt hot ng mt cng ngh c th. S ph hp v k thut cn c nh gi trn c s so snh trnh cng ngh a ra nh gi vi trnh k thut ca cng ngh tng ng ang p dng trong nc v quc t. Tu theo c im ca tng loi cng ngh m a ra cc tiu thc nh gi ph hp. S so snh vi trnh cng ngh quc t s m bo tnh khch quan nhng khng phi lc no cng c thng tin lm vic ny, c bit i vi cng ngh mi. So snh vi cng ngh trong nc c hn ch l c th so snh vi ci lc hu. o Mt khc, s ph hp v k thut cng c ngha l ph hp vi trnh t chc sn xut doanh nghip: cng ngh ang p dng, trnh ca i ng lao ng v trang thit b k thut hin c, trnh qun tr hin ti... cng nh nguyn vt liu v s s dng. nh gi chnh xc gc ny cng phi da trn c s c im tng loi cng ngh m a ra cc tiu thc nh gi ph hp. Mt cng ngh thch hp v k thut l cng ngh c thi gian tn ti chp nhn c v cho php tho mn ti a nhng s ph hp trn. Tuy nhin, c th mt cng ngh a ra nh gi t c yu cu ny nhng li khng t yu cu khc. Do , m bo tnh khch quan, trc khi nh gi phi da trn c s phn tch vai tr ca tng yu cu xc nh trc th t u tin v trng s ca tng yu cu c th.
o

Th hai, nh gi s ph hp v kinh t. nh gi s ph hp v kinh t phi da trn cc tiu chun v hiu qu kinh doanh. V la chn cng ngh gn vi u t nn nh gi s ph hp v kinh t phi c cc thng tin nh gi v u t. C nhiu phng php nh gi khc nhau. Trong 2 phng php thng c s dng l: Phng php la chn cng ngh trn c s phn tch im ho vn v Phng php so snh cc phng n cng ngh. o Phn tch im ho vn ca mt phng n cng ngh c tin hnh trn c s cc s liu d bo v chi ph kinh doanh sn xut v doanh thu c c t vic sn xut v tiu th loi sn phm c sn xut theo cng ngh ang nh gi. l cc s liu d bo v: Cung cu, t suy ra d bo v sn lng d kin tiu th (Q) Gi bn sn phm (P) Chi ph u t cho cng ngh mi (FCCN). Chi ph u t cho cng ngh mi (sng to hoc chuyn giao) bao gm c u t cho cng ngh, trang thit b k thut lin quan, chi ph o to li cho lc lng lao ng Chi ph kinh doanh bin i bnh qun (AVCKD) im ha vn l im m ti Tng doanh thu (DT) bng Tng chi ph (TC). Gi Q1 l sn lng ti im ha vn. Ta c: FCCN Q1 P AVC KD

110

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

Cng ngh thch hp v kinh t khi v ch khi tho mn iu kin sn lng sn xut ln hn mc sn lng ho vn: Q > Q1.
DT DT TC TC

FCCN

Q1 Hnh 5.2

Phng php so snh cc phng n cng ngh c s dng khi doanh nghip c t 2 s la chn phng n cng ngh tr ln. Vn k hiu nh trn, ta c: FCCNi, AVCKDi, Zi ln lt l chi ph c nh, chi ph bin i v tng gi thnh sn xut ca phng n cng ngh i. Ta c: Z1 = FCCN1 + AVCKD1 Q Z2 = FCCN2 + AVCKD2 Q Z3 = FCCnl3 + AVCKD3 Q Thc hin s so snh tng cp 2 phng n vi nhau s xc nh c mc sn lng cho gi thnh ca 2 phng n bng nhau Q(cn gi l im nt). V d, mc sn lng Q1 m ti phng n 1 v phng n 2 c mc gi thnh bng nhau, c xc nh theo cng thc sau: FCCN1 FCCN 2 Q1 AVCKD2 AVCKD1 Nu Q < Q1: phng n c chi ph u t cng ngh nh hn s tt hn Nu Q > Q1: phng n c chi ph u t cng ngh ln hn s tt hn Cng c th tnh trc tip tng gi thnh sn xut sn phm ca tng phng n cng ngh ri la chn phng n c tng gi thnh sn xut nh nht. So snh gi thnh tng cp phng n cng ngh s xc nh c mc tit kim tuyt i ca phng n cng ngh ny so vi phng n cng ngh kia.
111

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut FCCN

FCCN3 FCCN2 FCCN1 0

Q1 Hnh 5.3

Q2

Q3

Th ba, nh gi s ph hp v kh nng ti chnh. nh gi s ph hp vi kh nng ti chnh phi da trn c s so snh chi ph u t cho cng ngh mi vi kh nng huy ng vn u t ca doanh nghip. Trong trng hp cho php c th phn tch chi ph cho u t cng ngh theo cc giai on u t khc nhau. Kh nng huy ng vn u t phi c tnh ton da trn c s a dng ho cc ngun cung ng ti chnh.

112

V1.0

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

TM LC CUI BI

Trong bi 5 chng ta xem xt cc ni dung sau y: Tm quan trng ca a im kinh doanh i vi hot ng kinh doanh hin ti v kh nng pht trin ca doanh nghip trong tng lai; tiu ch la chn a im kinh doanh. Vic trang b h thng my mc thit b vn phng ph hp vi yu cu cng vic v kh nng ti chnh ca doanh nghip mi khi s. Li ch ca trang web v nhng im cn lu xy dng c mt trang web n gin, hiu qu, p ng yu cu cng vic v l tin cho hot ng thng mi in t. Thng mi in t: khi nim, li ch v cc loi hnh ng dng thng mi in t. Hot ng cung ng nguyn vt liu u vo cho qu trnh sn xut: o Vai tr ca hot ng cung ng o Xc nh cu nguyn vt liu trong k k hoch o Nh cung cp: tiu ch v quan im la chn o T chc hot ng vn chuyn: la chn phng thc v phng tin vn chuyn cn c trn u im v hn ch ca mi phng thc, phng tin o Cc vn v tn kho, hng tn kho Chu k sng ca cng ngh, cng ngh sn xut ti u v tiu chun, phng php la chn cng ngh sn xut ti u cho doanh nghip: o Ph hp v mt k thut o Ph hp v mt kinh t (Phng php phn tch im ha vn, Phng php so snh cc phng n cng ngh) o Ph hp v kh nng ti chnh

V1.0

113

Bi 5: Cng ngh v t chc sn xut

CU HI N TP

1. Tm quan trng v tiu ch la chn a im kinh doanh ca doanh nghip? 2. Ti sao trong ngnh dch v v ngnh kinh doanh bn l a im c vai tr c bit quan trng? Ly v d minh ha. 3. My mc vn phng c nn trang b loi hin i nht. ng hay sai? Ti sao? 4. Tm quan trng ca trang web i vi hot ng kinh doanh ca doanh nghip? Lm th no khch hng bit n trang web ca bn? 5. So snh u im v hn ch ca thng mi in t v thng mi truyn thng? 6. Vai tr ca nh cung cp i vi doanh nghip? 7. Quan im i vi nh cung cp? Cch thc thit lp mi quan h lu di vi nh cung cp? 8. Hng tn kho l g? Ti sao phi duy tr hng tn kho mt t trng nht nh? 9. Th no l mt cng ngh ti u? Ti sao cn phi la chn cng ngh ti u? 10. Ti sao chu k sng ca mt cng ngh li c ngha c bit quan trng trong vic la chn cng ngh?

114

V1.0