Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

BI 7: NGUN TI TR V CC VN TI CHNH
Ni dung

Ngun vn cho khi nghip. Cc vn v chi ph. Cc khon thu i vi doanh nghip. Cc khon thu i vi nhn vin.

Hng dn hc

Mc tiu

Nghe ging v c ti liu nm bt cc ni dung chnh. Lm bi tp v luyn thi trc nghim theo yu cu ca tng bi. Lin h v ly cc v d trong thc t minh ha cho ni dung bi hc. Cp nht nhng thng tin v kinh t, x hi trn bo, i, tivi, mng internet v tc ng ca chng ti hot ng sn xut, kinh doanh ca cc doanh nghip.

Hiu nhng vn ti chnh t ra khi khi nghip. Hiu kh nng tip cn, chi ph v ri ro i vi tng ngun vn c th dng khi nghip. Hiu cc loi chi ph v cch tnh ton cc chi ph trong hot ng sn xut, kinh doanh. Hiu cc quy nh v thu v c kh nng tn dng c nhng quy nh min thu, gim thu.

Thi lng hc

6 tit

v1.0

135

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

TNH HUNG KHI NG BI

Tnh hung dn nhp Nhn thy xung quanh huyn mnh cha c c s no cung cp loi ngan Php, mt ging ngan qu, tng trng nhanh, tht nhiu, t bnh tt. Anh Hong ln li ln tn Bc Ninh tm mua ngan ging v hc tp k thut chn nui. Anh quyt tm tr thnh nh cung cp ngan tht v ngan ging hng u cho tnh nh v cc vng ln cn do ngay t u anh chun b tin xy dng mt c s c quy m v k thut tng xng. Anh thu mt din tch kh rng ngay gn ch trung tm huyn, khu ny tuy gi hi cao nhng rt thun tin cho vic kinh doanh v m rng sau ny. Anh mua ngay 5 my p trng, mi my cng sut 3.000 trng. Anh cn sm c mt xe ti loi nh, ngoi nhp, c c iu ha nhit vn chuyn ngan ging i xa. Vn phng lm vic ca anh c trang b hin i v p mt. Bin hiu tri ging v trn xe ti u c anh thit k cn thn, p mt. Anh thu 4 nhn cng lm vic tri ging nhng k thut p trng v chm sc ngan ging vn do anh trc tip ph trch. Do nhu cu vn ln nn anh phi th chp nh ca mnh v ca cha m vay vn ngn hng. Cng vic kinh doanh c nhiu thun li. Ngan ging nhiu khi khng cung cp cho th trng. Anh li cn ch trng bn hng tr chm nhanh chng chim lnh th trng. Thm thot n k tr li ngn hng, nhng anh Hong khng gom tin, mt phn v cc khch hng mua tr chm cha thanh ton. Anh Hong rt bt ng khi lm vo tnh hung ny. Cng vic kinh doanh ang rt thun li, doanh s tng u nhng anh s gp rc ri to nu trong 2 thng ti khng gom 200 triu tr tin vay ngn hng.

Cu hi 1. Theo bn anh Hong ang gp rc ri g? Nguyn nhn ca nhng rc ri ny? 2. Nu l anh Hong, bn c nhng iu chnh g nhm ci thin tnh hnh ti chnh ca doanh nghip hin nay?

136

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

7.1.

Ngun vn cho khi nghip

C hai vn c bn v vn m bt c mt doanh nhn no khi khi nghip u phi gii quyt l cn bao nhiu vn kinh doanh v c th huy ng vn t ngun no? Tr li c hai cu hi ny ng thi cng gii quyt c hai vn khc cng ht sc quan trng l chi ph vn v thi im cn huy ng vn. C nhiu ngun vn m mt doanh nhn mi khi nghip c th tip cn. Mi ngun vn c quy m, iu kin tip cn, chi ph, u im v hn ch khc nhau. Cn phi cn c vo thi im, mc ch v iu kin ca doanh nghip ti thi im cn huy ng la chn ngun vn hiu qu nht.
7.1.1. Vn ca thnh vin sng lp

Phn ln cc doanh nhn khi nghip u s dng ngun vn ca chnh bn thn mnh. Ngun vn ny c th l tin tit kim c nhn, tin c tha k, cho tng, cng c th do bn cc ng sn v bt ng sn. Mi doanh nhn cn quyt nh mnh s b ra bao nhiu bt u kinh doanh. C ngi sn lng bn nh, bn tt c ti sn c nhn kinh doanh. V d: Konozuke Matsushita, ng ch ca Tp on Matsushita vi hai thng hiu ni ting Panasonic v National, phi bn c n trang ca v c tin m xng. Tuy nhin, thng thng, cc doanh nhn khng khi nghip bng vic bn tt c cc ti sn m ch s dng mt khon tin nht nh no . Vic s dng vn ca thnh vin sng lp tin hnh cc hot ng sn xut kinh doanh khng chu p lc v thi hn thanh ton cng nh chi ph vn nh s dng vn vay. Quyn kim sot doanh nghip nm trong tay thnh vin sng lp, khng phi chia s cho ngi ngoi nh trng hp ku gi gp vn. Tuy nhin, cng khng nn b ra nhng ng cui cng vo kinh doanh phng trng hp cn tin gp m khng th huy ng nhanh t cc ngun khc.
7.1.2. Vn vay

7.1.2.1. Vn vay t bn b, gia nh, ngi thn

Vn vay t bn b, gia nh, ngi thn thng l nhng khon vn khng ln nhng rt hu ch trong giai on u khi doanh nghip kh tip cn cc ngun vn khc. Tuy nhin, cng ging nh nhng ngun vn khc, vn t bn b, gia nh, ngi thn cng c nhiu im li v nhiu im hn ch. u im: Ngun vn ny c u im l li sut thng thp thm ch bng khng, cc iu kin tip cn khng qu ngt ngho. Khng nhng th, n hn tr n m doanh nghip cha thu xp c tin c th xin kht n thm mt thi gian na.
v1.0

137

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

Hn ch: o Th nht, cc khon u t ca h khng phi l u t vo mt v lm n m l u t cho chnh ngi ch ca doanh nghip. Cc khon u t ny u di dng l mt khon cho vay bt k l u t di dng vn hay vn ch s hu. Do , trong trng hp no cng cn hon tr nu khng mun mt bn b, ngi thn. o Th hai, mt tri ca vic kht n d dng l ngi cho vay c th cn tin bt thnh lnh, khng c k hoch t trc trong khi cc khon thu chi ca doanh nghip u c ln k hoch c th. o Th ba, trong nhiu trng hp, cc khon vay c th lm cho mi quan h vi bn b, ngi thn xu i. iu khin cho vic huy ng vn t ngun ny nn hn ch. Nu cn huy ng t ngun ny, ch doanh nghip cn cn nhc k cng v phi c tha thun bng vn bn trnh cc xung t c th xy ra.
7.1.2.2. Vn vay t ngn hng, cc t chc tn dng

y l ngun vn ln, ph bin v rt sn sng cho vay. Tuy nhin, c mt thc t l cc ngn hng, cc t chc tn dng v l do an ton thng mun cho cc doanh nghip hot ng n nh vay hn l cc doanh nghip mi khi s vay. u im ca vn vay t ngn hng v cc t chc tn dng l khng phi chia s quyn s hu, tin tr li vay c coi l chi ph kinh doanh nn c khu tr vo doanh thu. Tuy nhin, vay ngn hng v cc t chc tn dng lun b sc p rt ln v vic thanh ton ng hn c gc v li. vay c vn ngn hng cn c ti sn th chp. Ti sn th chp c th l bt ng sn, ti khon tit kim hoc chnh ti sn m doanh nghip dng vn vay u t. n k hn thanh ton nu doanh nghip khng c kh nng tr n c gc v li th ti sn th chp s c ngn hng dng thanh ton khon n. H s vay vn t cc ngn hng, cc t chc tn dng v c bn gm 4 phn. H s php l, bao gm: o iu l Cng ty/Tng cng ty. o Giy php thnh lp/ng k kinh doanh/Giy php u t. o Quyt nh b nhim Gim c. o Quyt nh b nhim K ton trng. o Giy chng nhn m s thu. H s khon vay, bao gm: o n/Giy ngh vay vn (thng theo mu c sn ca ngn hng). o Phng n vay vn: mc ch s dng, gii trnh hiu qu ca phng n. o K hoch tr n gc/li. H s ti sn m bo khon vay, bao gm: o i vi bt ng sn: Giy chng nhn quyn s hu nh v quyn s dng t , Giy chng nhn quyn s dng t
v1.0

138

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh o

i vi ng sn: Giy ng k ti sn, Ha n ti chnh, T khai hi quan, Hp ng mua bn hng ha, Giy chng nhn quyn s hu ti sn hoc giy t c bit khc Cc quyn bao gm: quyn tc gi, quyn s hu cng nghip, quyn i n, quyn c nhn bo him, cc quyn ti sn khc pht sinh t hp ng hoc t cc vn bn php l khc, quyn i vi phn vn gp trong doanh nghip, quyn khai thc ti nguyn, cc quyn v quyn li pht sinh trong tng lai (nu c) Cc giy t khc: giy chng nhn bo him ti sn, giy php xy dng (nh, xng)

H s ti chnh (thng t 2 3 nm gn nht), bao gm: o Bng cn i k ton. o Bo co kt qu hot ng kinh doanh. o Thuyt minh bo co ti chnh. o Bo co lu chuyn tin t.
Vn t cc qu u t mo him (Venture Capital)

7.1.3.

u t mo him l mt ngnh kinh doanh trong cc qu u t ti chnh tin hnh cc hot ng u t nhm thu li nhun. Cc doanh nghip ni chung v cc doanh nghip mi khi s ni ring phi coi cc Qu u t mo him (Venture Capital VC) l khch hng. Vi khch hng thng thng, doanh nghip bn sn phm hng ha, dch v th vi cc VC, doanh nghip bn tng kinh doanh. Thnh cng ca vic tip cn ngun vn ny chnh l thuyt phc c cc nh u t chuyn nghip b tin ra. Mt s im cn lu i vi cc doanh nghip khi tip cn ngun vn t cc VC: Thc cht cc VC cng t khi tht s mo him do phn ln nhng ngi iu hnh khng phi l nh u t v phi chu trch nhim trc nh u t ca h. Do nu doanh nghip chun b cc bn bo co r rng v k hoch kinh doanh c th s c c hi nhn c khon u t cao hn. Cn Bit ngi Bit ta v cc VC khng ch c trong tay tng kinh doanh ca doanh nghip, h cn c rt nhiu tng c o khc. Do , khng nn cho rng tng ca mnh l c o nht v c t tng, hnh ng nh th mnh s c u t d bt c chuyn g. Th hin s trung thc v chuyn nghip, trnh khoa trng hay ha hn nhng vic nm ngoi kh nng thc hin ca mnh. Cc nh u t tht s v nhn vin lm vic ti cc qu nh gi cao tnh trung thc v tin tng vo nhng ngi chuyn nghip. S c mt ca VC trong hi ng qun tr c th s gy nhng rc ri trong qu trnh kinh doanh. VC s hnh ng v mc tiu li nhun, h c th khng hiu hoc c tnh l i trit l kinh doanh v gi tr ct li ca doanh nghip. Khi VC
139

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

rt vn, h cng c th chuyn nhng s c phn ca mnh cho cc i tc cn km thin ch hn. Cc cam kt u t vn s khng c thc hin mt cch n gin v d dng, vn s c gii ngn t t v cn c trn kt qu hot ng kinh doanh c th ca doanh nghip nhn vn. Cc cam kt h tr t i ng qun l ti ba v nhiu kinh nghim s rt kh thnh hin thc do cc VC cn rt nhiu vic lm v cn nhiu cng ty u t. Vit Nam, ln sng u t mo him ch tht s mnh t sau nm 2001 vi s ra i ca mt lot cc qu u t nh IDG, Vinacapital, Mekong Capital, Dragon Capital Mt s thng tin c bn v cc qu u t mo him hin ang hot ng ti Vit Nam nh:
Tn qu IDG Ventures Vietnam Vinacapital Mekong Capital The Mekong Enterprises Fund, Ltd The Mekong Enterprises Fund II, Ltd The Vietnam Azalea Fund, Ltd Dragon Capital VP i din Nm 2004 2003 2001 18,5 Triu 50 Triu 100 Triu Vn (USD) 100 Triu 2 T Thng tin www.idgvv.com.vn www.vinacapital.com www.mekongcapital.com www.mekongcapital.com www.mekongcapital.com www.mekongcapital.com www.dragoncapital.com

7.1.4.

Cc ngun vn khc

Doanh nghip c th huy ng ngun vn t mt s ngun sau: u t chin lc cng c th l mt la chn tt bt u hoc m rng cng vic kinh doanh. Thng thng nh u t chin lc c th l mt cng ty ln trong ngnh hoc mt lnh vc kinh doanh c th s dng dch v ln nhau. i tc l doanh nghip ln trong ngnh thng u t vi mt iu khon c quyn v khng mun cc doanh nghip khc trong ngnh c c sn phm, cng ngh hoc dch v ca doanh nghip trc khi h chim lnh ton b th trng. u t chin lc c th c nhiu dng, bao gm vn s hu, khon cho vay, khon tr trc, cam kt kh nng nhn c u t, i sn phm, dch v ly vn... Cn i tc u t chin lc trong lnh vc kinh doanh c th s dng dch v ln nhau s c sn phm, dch v m bn cn v cn sn phm, dch v m bn c. Bn hng tr trc l cch m doanh nghip ngh khch hng ti tr cho hot ng kinh doanh ca mnh. Vi cch ny doanh nghip c th c mt khon n ngn hn, c th nh hng n doanh thu v li nhun do bn hng mc gi thp hn nhng cng mang li nhiu li ch. Li ch ca cch huy ng vn ny l chi ph vn thp, to iu kin gip doanh nghip lp k hoch bn hng doanh thu
v1.0

140

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

li nhun, cho php doanh nghip tp trung vo cht lng sn phm dch v, gip duy tr cng vic kinh doanh n nh v bn vng. Nh cung cp cng c th gip doanh nghip gii quyt mt phn kh khn v vn khi cho doanh nghip n tin, tr gp khi mua cc loi my mc thit b, nguyn vt liu. Ngoi ra, tin mua my mc, thit b cng c th c ti tr t cc cng ty cho thu ti chnh. Khi ti sn th chp chnh l cc ti sn m doanh nghip mi u t cn doanh nghip s c ngha v tr mt khon tin nh k bao gm li v mt phn n gc.
Chi ph kinh doanh

7.2.

V c bn, chi ph kinh doanh l khon tin m doanh nghip phi b ra mua cc loi hng ha, dch v cn thit cho qu trnh sn xut, kinh doanh. Tuy nhin, chi ph v hch ton chi ph kinh doanh trong mt doanh nghip hot ng n nh v trong mt doanh nghip khi s c nhiu im ging v khc nhau. Trong mt doanh nghip hot ng trong mt thi gian, chi ph kinh doanh thng kh n nh v loi chi ph v v lng. Trong mt doanh nghip khi s, c nhiu khon chi ph khng thng xuyn, nhiu khon pht sinh c th gy kh khn cho bt c doanh nhn no khng chun b tt v ti chnh. Lit k v tnh ton trc cc loi chi ph cn gip doanh nhn tr li c cu hi: cn bao nhiu vn khi nghip? Cc loi chi ph c th c chia lm 2 nhm chnh: chi ph thnh lp doanh nghip v chi ph hot ng thng xuyn.
7.2.1. Chi ph thnh lp doanh nghip

Chi ph thnh lp doanh nghip bao gm tt c cc khon chi ph cn thit phi b ra t khi c tng kinh doanh cho n khi doanh nghip hnh thnh v bt u i vo hot ng. Cc khon chi ph ny thng ch pht sinh mt ln hoc khng thng xuyn. Mt s chi ph c th nh sau: Chi ph nghin cu v pht trin: cho d trc tip thc hin hay thu mt cng ty chuyn nghip th doanh nghip vn mt mt khon chi ph iu tra th trng, sn phm hin ti, nhu cu ca khch hng mc tiu, kh nng p ng ca doanh nghip Chi ph chun b bn k hoch kinh doanh: chi ph ny c th l mt khon ng k nu i thu hoc bng khng ngoi tr thi gian chun b ca chnh doanh nhn khi nghip. Chi ph marketing: bao gm chi ph qung co, khuyn mi, xc tin bn hng Chi ph cho nh xng, my mc thit b phc v sn xut. Chi ph nhn s: tm kim, tuyn dng v o to.
141

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

Chi ph cho tr s, vn phng: bao gm cc khon chi ph nh tin mua, tu sa, trang tr, trang thit b vn phng Chi ph t vn: php l, k thut, ti chnh, marketing Chi ph dch v php l: vic ng k thnh lp doanh nghip c th trc tip lm hoc thng qua dch v t vn. Cc chi ph ny bao gm: chi ph ng k kinh doanh, chi ph ng k ch k v con du, ng k m s thu Chi ph thit k Website: bao gm cc chi ph nh chi ph ng k trang ch, chi ph thit k website, chi ph marketing Chi ph tn kho ban u.
7.2.2. Chi ph hot ng thng xuyn

Cc chi ph sau y l nhng chi ph pht sinh thng xuyn trong hot ng sn xut, kinh doanh: Chi ph mua nguyn vt liu, hng ha: thng thng phi mt 3 thng khch hng quen vi sn phm hng ha, khi doanh thu mi b p chi ph. Do phi d tr tin mua nguyn vt liu t nht 3 thng u. Chi ph tin lng, tin cng: bao gm tin lng ca ch doanh nghip, tin lng ca lao ng qun l, tin cng ca cng nhn. Chi ph thu vn phng, a im kinh doanh: nu vn phng, a im kinh doanh l ca ch doanh nghip th khng phi d tr chi ph ny, tuy nhin vn cn hch ton khon tin ny nh l chi ph c hi ca ti sn ring dng vo kinh doanh. Chi ph dch v: bao gm dch v ngn hng, an ninh, v sinh, dch v vin thng, in nc Chi ph mua bo him: bao gm bo him ti sn, bo him chy n, bo him x hi, bo him y t Chi ph qung co, xc tin bn hng. Tin li tr ngn hng. Tin bo dng my mc thit b.
7.3. 7.3.1.

Chi ph hnh chnh. Tin mt d phng ri ro, bt trc.

Cc vn v thu Cc khon thu kinh doanh

7.3.1.1. Thu mn bi

Mc thu thu mn bi Thu mn bi thng l loi thu nh ngch, nh vo Giy php kinh doanh (mn bi) ca cc doanh nghip v h kinh doanh c th. Thu mn bi c thu
v1.0

142

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

theo nm, mc thu phn theo bc, thng da vo s vn ng k kinh doanh, doanh thu hoc gi tr gia tng ca nm k trc ty theo tng nc, tng a phng. Vic thu, np thu mn bi hin nay c iu chnh bi Ngh nh 75/2002/NCP ca Chnh Ph v cc Thng t 96/2002/TT-BTC, 113/2002/TT-BTC, 42/2003/TT-BTC ca B Ti chnh. Vit Nam, thu mn bi phn theo bc. Cc doanh nghip np thu mn bi cn c vo vn ng k ghi trong Giy chng nhn ng k kinh doanh nh sau:
Bc thu mn bi Bc 1 Bc 2 Bc 3 Bc 4 S vn ng k (T ng) Trn 10 T 5 n 10 T 2 n di 5 Di 2 t Thu mn bi hng nm (ng) 3.000.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000

H kinh doanh c th np thu mn bi cn c trn thu nhp bnh qun hng thng theo cc bc nh sau:
Bc thu 1 2 3 4 5 6 Thu nhp 1 thng (ng) Trn 1.500.000 Trn 1.000.000 n 1.500.000 Trn 750.000 n 1.000.000 Trn 500.000 n 750.000 Trn 300.000 n 500.000 Bng hoc thp hn 300.000 Mc thu c nm (ng) 1.000.000 750.000 500.000 300.000 100.000 50.000

i vi c s kinh doanh thnh lp mi, cn c vo s vn ng k kinh doanh nm thnh lp xc nh mc thu mn bi. Nu c s kinh doanh thnh lp mi, c cp ng k thu, m s thu trong 6 thng u nm th np mc thu mn bi c nm, trong 6 thng cui nm th np 50% mc thu mn bi c nm. Min gim thu mn bi Theo Thng t 42/2003/TT-BTC, tm thi min thu mn bi i vi: o H sn xut mui. o im bu in vn ho x. o Cc loi bo (bo in, bo ni, bo hnh). o T dch v v ca hng, ca hiu, kinh doanh trc thuc Hp tc x hot ng dch v k thut trc tip phc v sn xut nng nghip. Cng theo Thng t 42/2003/TT-BTC, tm thi gim 50% mc thu mn bi i vi: o H nh bt hi sn; o Cc qu tn dng nhn dn x; o Cc HTX chuyn kinh doanh dch v phc v sn xut nng nghip; o Cc ca hng, quy hng, ca hiu ca HTX v ca Doanh nghip t nhn kinh doanh ti a bn min ni.
143

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

7.3.1.2. Thu thu nhp doanh nghip

Thu thu nhp l thu nh vo thu nhp ca c nhn v php nhn. Trong trng hp nh vo thu nhp ca c nhn, n c gi l thu thu nhp c nhn. Cn trong trng hp nh vo thu nhp ca php nhn, n c gi l thu doanh nghip, thu thu nhp doanh nghip, thu s nghip, thu li nhun, v.v... hu ht cc nc, thu thu nhp l ngun thu ca chnh quyn trung ng. Vit Nam, nhng vn c lin quan n thu nhp v np thu thu nhp ca doanh nghip c quy nh chi tit trong Lut Thu thu nhp doanh nghip 2009. Ngi np thu Thu nhp Doanh Nghip Ngi np thu thu nhp doanh nghip l t chc hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v c thu nhp chu thu, bao gm:
o o

Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam. Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut nc ngoi c c s thng tr hoc khng c c s thng tr ti Vit Nam. T chc c thnh lp theo Lut hp tc x. n v s nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam. T chc khc c hot ng sn xut, kinh doanh c thu nhp.

o o o

Lut Thu thu nhp doanh nghip 2009 iu chnh i tng np thu ch cn l cc t chc c thu nhp t hot ng sn xut kinh doanh. Cn cc c nhn c thu nhp t doanh nghip s chuyn sang np thu thu nhp c nhn, k c h kinh doanh c th. Thu nhp chu thu Ngi np thu c th c c thu nhp phi chu thu v thu nhp c min thu. Thu thu nhp phi np ch tnh trn khon thu nhp chu thu. Theo quy nh ca Lut Thu thu nhp doanh nghip, thu nhp chu thu l cc thu nhp sau y:
o o o o o o o o o o

Thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh hng ha, dch v. Thu nhp t chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn. Thu nhp t quyn s hu, quyn s dng ti sn. Thu nhp t chuyn nhng, cho thu, thanh l ti sn. Thu nhp t li tin gi, cho vay vn, bn ngoi t. Hon nhp cc khon d phng. Thu khon n kh i xo nay i c. Thu khon n phi tr khng xc nh c ch. Khon thu nhp t kinh doanh ca nhng nm trc b b st. Cc khon thu nhp khc, k c thu nhp nhn c t hot ng sn xut, kinh doanh ngoi Vit Nam.

144

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

Phng php tnh thu Tnh tnh thu thu nhp doanh nghip phi np theo cng thc sau: Thu TNDN phi np = Thu nhp tnh thu Thu sut Thu nhp tnh thu = Thu nhp chu thu Cc khon c min gim thu Trong , thu nhp chu thu bng doanh thu tr cc khon chi c tr ca hot ng sn xut, kinh doanh cng thu nhp khc, k c thu nhp nhn c ngoi Vit Nam. Cc khon chi c tr l cc khon chi thc t pht sinh lin quan n hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip; khon chi c ha n, chng t theo quy nh ca php lut. Cc khon chi khng c tr khi xc nh thu nhp chu thu bao gm 14 khon, c quy nh r ti Khon 2 iu 9 Lut Thu thu nhp doanh nghip. Thu sut thu thu nhp doanh nghip
o

Thu sut thu thu nhp doanh nghip ph thng c quy nh l 25%. Cc hot ng tm kim, thm d, khai thc du kh v ti nguyn qu him khc phi chu mc thu sut t 32% n 50% ph hp vi tng d n, tng c s kinh doanh. Lin quan ti cc u i v thu sut thu thu nhp doanh nghip, t 1/1/2009, mc thu sut u i thu hp li ch cn hai mc l 10% v 20%, b mc thu sut 15%. Mc thu sut 10% c p dng cho cc doanh nghip hot ng trong lnh vc gio dc o to, dy ngh, y t, vn ha, th thao v mi trng. Cng c p dng mc thu sut 10% nhng vi thi hn 15 nm l cc doanh nghip thnh lp t d n u t ti cc a bn c iu kin kinh t x hi c bit kh khn, khu kinh t, khu cng ngh cao; doanh nghip thnh lp t d n cng ngh cao, nghin cu khoa hc, pht trin cng ngh, c s h tng c bit quan trng, sn xut phn mm. Mc thu sut 20% c p dng i vi cc hp tc x dch v nng nghip v cc qu tn dng nhn dn. Cc doanh nghip thnh lp t d n u t ti cc a bn c iu kin kinh t x hi kh khn cng c p dng mc thu sut ny nhng trong thi gian 10 nm.

Cc trng hp u i, min gim thu

o

V thi gian min thu v gim thu, cc doanh nghip thuc i tng c hng mc thu sut 10 % trn c min thu ti a khng qu 4 nm v gim 50% s thu phi np khng qu 9 nm tip theo. Doanh nghip thnh lp t d n u t ti cc a bn kinh t x hi kh khn c min thu ti a khng qu 2 nm v gim 50% s thu phi np ti a khng qu 4 nm tip theo.
v1.0

145

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

7.3.1.3. Thu gi tr gia tng (GTGT)

Gi tr gia tng l khon gi tr tng thm ca hng ha, dch v pht sinh trong qu trnh sn xut, lu thng n tiu dng. Thu GTGT l loi thu ch nh vo phn gi tr tng thm qua mi khu ca qu trnh sn xut kinh doanh. Tng s thu thu c mi khu bng chnh s thu tnh trn gi bn cho ngi tiu dng cui cng. y l loi thu gin thu, do ngi sn xut kinh doanh np h ngi tiu dng thng qua vic tnh gp thu ny vo gi bn ngi tiu dng phi thanh ton. Nhng quy nh ca php lut v i tng chu thu, i tng khng chu thu, ngi np thu, cn c v phng php tnh thu, khu tr v hon thu GTGT c quy nh trong Lut Thu gi tr gia tng 2009. i tng chu thu GTGT i tng chu thu GTGT l hng ha, dch v s dng cho sn xut, kinh doanh v tiu dng Vit Nam (iu 3 Lut Thu gi tr gia tng 2009), tr 25 i tng khng thuc din chu thu (iu 5 Lut Thu gi tr gia tng 2009). Thu sut thu GTGT iu 8 Lut Thu gi tr gia tng 2009 quy nh 3 mc thu sut thu GTGT l 0%, 5% v 10%. C th nh sau:
o

Mc thu sut 0% p dng i vi hng ha, dch v xut khu, vn ti quc t v hng ha, dch v khng chu thu gi tr gia tng quy nh ti iu 5 ca Lut ny khi xut khu, tr cc trng hp chuyn giao cng ngh, chuyn nhng quyn s hu tr tu ra nc ngoi; dch v ti bo him ra nc ngoi; dch v cp tn dng, chuyn nhng vn, dch v ti chnh phi sinh; dch v bu chnh, vin thng; sn phm xut khu l ti nguyn, khong sn khai thc cha qua ch bin. Mc thu sut 5% p dng i vi hng ho, dch v sau y: Nc sch phc v sn xut v sinh hot. Phn bn, thuc phng tr su bnh, cht kch thch tng trng. Thc n gia sc, gia cm v thc n cho vt nui khc. Dch v phc v sn xut nng nghip. Sn phm trng trt, chn nui, thu sn cha qua ch bin. M cao su s ch, nha thng s ch. Thc phm ti sng; lm sn cha qua ch bin, tr g, mng. ng, ph phm trong sn xut ng. Sn phm th cng sn xut bng nguyn liu tn dng t nng nghip, bng s ch, giy in bo. My mc, thit b chuyn dng phc v cho sn xut nng nghip. Thit b, dng c y t; thuc phng bnh, cha bnh; sn phm ha dc, dc liu.

146

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

Gio c dng ging dy v hc tp; dng c chuyn dng cho ging dy, nghin cu, th nghim khoa hc. Hot ng vn ho, trin lm, th dc, th thao; biu din ngh thut; sn xut phim; nhp khu, pht hnh v chiu phim. chi cho tr em, sch cc loi. Dch v khoa hc, cng ngh.
o

Mc thu sut 10% p dng i vi hng ho, dch v khng bao gm cc hng ha, dch v k trn.

Phng php tnh thu GTGT C hai phng php tnh thu GTGT l phng php khu tr thu v phng php tnh thu trc tip trn gi tr gia tng (iu 10, 11 Lut Thu gi tr gia tng 2009).
o

Cc n v t chc kinh doanh khi p dng phng php khu tr thu yu cu phi s dng ha n gi tr gia tng. Khi lp ha n phi ghi y gi bn cha c thu (k c ph thu, ph ngoi gi bn), thu GTGT, tng gi thanh ton i vi ngi mua. S thu GTGT phi np theo phng php khu tr c tnh theo cng thc sau: S thu GTGT phi np = S thu GTGT u ra S thu GTGT u vo Trong , s thu GTGT u ra bng tng s thu GTGT ca hng ha, dch v bn ra ghi trn ha n GTGT; s thu GTGT u vo c khu tr bng tng s thu GTGT ghi trn ha n GTGT mua hng ha, dch v hay chng t np thu GTGT ca hng ha nhp khu.

Phng php tnh thu trc tip trn gi tr gia tng c p dng i vi c s kinh doanh v t chc, c nhn nc ngoi kinh doanh khng c c s thng tr ti Vit Nam nhng c thu nhp pht sinh ti Vit Nam cha thc hin y ch k ton, ha n, chng t; hot ng mua bn vng bc, qu. S thu GTGT phi np theo phng php tnh thu trc tip trn gi tr gia tng c tnh theo cng thc sau: S thu GTGT phi np = GTGT ca HH, DV chu thu bn ra Thu sut thu GTGT ca HH, DV tng ng

Trong GTGT ca hng ha, dch v c xc nh bng gi thanh ton ca hng ha dch v bn ra tr gi thanh ton ca hng ha dch v mua vo tng ng.
v1.0

147

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

Min gim thu gi tr gia tng Cc i tng khng chu thu gm c 25 nhm i tng, c quy nh ti iu 5 Lut Thu gi tr gia tng.
7.3.1.4. Thu xut nhp khu

Mc ch ca thu xut nhp khu Thu xut nhp khu l tn gi chung gi hai loi thu trong lnh vc thng mi quc t l thu xut khu v thu nhp khu. Thu nhp khu nh vo hng ha nhp khu, thu xut khu nh vo hng ha xut khu. Mc ch chung ca thu xut nhp khu l tng thu ngn sch quc gia. Ngoi ra, thu xut khu cn c Nh nc s dng gim xut khu nhng mt hng khng khuyn khch xut khu, s dng ngun ti nguyn khan him ang b cn kit, nhng mt hng nh hng n an ninh lng thc hay an ninh quc gia. Thu nhp khu c s dng : o Gim nhp khu dn ti gim thm ht thng mi; o Chng li hnh vi bn ph gi, tng gi ln ti mc chung ca th trng; o Bo h cho cc lnh vc sn xut then cht; o Bo h cho cc ngnh cng nghip cn non tr; o Tr a vic dng hng ro thu quan trong cc cuc chin tranh thng mi. i tng chu thu v i tng np thu i tng np thu xut nhp khu chnh l cc t chc, c nhn c hng ha xut khu nhp khu thuc i tng chu thu. i tng chu thu c quy nh ti iu 2 Lut Thu xut nhp khu: tt c cc loi hng ha xut khu, nhp khu qua ca khu bin gii Vit Nam; hng ha c a t th trng trong nc vo khu phi thu quan hoc ngc li tr cc loi hng ha sau y: o Hng ha vn chuyn qu cnh hoc mn ng qua ca khu, bin gii Vit Nam, hng ha chuyn khu theo quy nh ca Chnh ph. o Hng ha vin tr nhn o, vin tr khng hon li. o Hng ha t nc ngoi vo khu phi thu quan v ngc li, hng ha vn chuyn gia cc khu phi thu quan. o Hng ha l phn du kh thuc thu ti nguyn ca Nh nc khi xut khu. Phng php tnh thu xut nhp khu Khng ging thu mn bi vi cc bc thu c nh hay thu thu nhp doanh nghip vi 3 mc thu sut (10%, 20%, 25%). Cn c tnh thu xut nhp khu l thu sut theo t l phn trm (%) hay mc thu tuyt i quy nh trn mt n v hng ha i vi tng mt hng c ghi trong Biu thu ti thi im tnh thu.
148
v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

Biu thu ny thng xuyn thay i do cc doanh nghip c hot ng xut nhp khu thng xuyn cn ch cp nht Biu thu ny. Cng thc tnh thu xut nhp khu i vi nhng mt hng p dng thu sut theo t l phn trm: S thu XNK phi np = S lng n v mt hng i thc t XNK Gi tnh thu 1 n v mt hng i Thu sut mt hng i

Cng thc tnh thu xut nhp khu i vi nhng mt hng p dng mc thu tuyt i: S thu XNK phi np S lng n v mt hng i thc t XNK Mc thu tuyt i trn 1 n v mt hng i

Min gim thu xut nhp khu Mt s loi hng ha sau y thuc danh mc hng ha min thu xut nhp khu: o Hng ha, my mc thit b tm nhp, ti xut hoc tm xut, ti nhp tham d hi ch, trin lm, gii thiu sn phm, phc v cng vic trong thi gian nht nh. o Hng ha l ti sn di chuyn. o Hng ha ca t chc, c nhn nc ngoi c hng quyn min tr ngoi giao. o Hng ha nhp khu gia cng ri xut hoc xut khu gia cng ri ti nhp. o Hng ha xut khu, nhp khu trong tiu chun hnh l min thu. o Hng ha nhp khu to ti sn c nh cho d n khuyn khch u t, s n u t bng ngun vn h tr pht trin chnh thc (ODA). o Hng ha nhp khu phc v hot ng du kh. o Hng ha nhp khu trc tip s dng vo hot ng nghin cu khoa hc v pht trin cng ngh. o Nguyn liu, vt t, linh kin nhp khu sn xut ca d n thuc Danh mc lnh vc c bit khuyn khch u t hoc Danh mc a bn c iu kin kinh t x hi c bit kh khn c min thu nhp khu trong thi hn 5 nm, k t khi bt u sn xut. o Hng ha sn xut, gia cng, ti ch, lp rp ti khu phi thu quan khng s dng nguyn liu, linh kin nhp khu t nc ngoi khi nhp khu vo th trng trong nc. Ngoi ra, hng ha xut nhp khu ang trong qu trnh gim st ca c quan hi quan nu b h hng, mt mt c c quan, t chc c thm quyn gim nh chng nhn th c xt gim thu tng ng vi t l tn tht thc t ca hng ha.
v1.0

149

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

7.3.2.

Cc khon thu thu nhn cng

Thu thu nhp c nhn l thu nh vo thu nhp ca c nhn c tr c thu nhp pht sinh trong v ngoi lnh th Vit Nam, c nhn khng c tr nhng c thu nhp chu thu pht sinh trong lnh th Vit Nam. Theo Lut Thu thu nhp c nhn 2007 (Khon 2 iu 3), thu nhp t tin lng, tin cng l thu nhp chu thu thu nhp c nhn. Thc cht, vic k khai v np thu thu nhp c nhn l ca tng c nhn. Tuy nhin, theo nguyn tc khu tr ti ngun th doanh nghip, h kinh doanh c th vi t cch l t chc, c nhn tr thu nhp c trch nhim k khai, khu tr, np thu vo ngn sch Nh nc v quyt ton i vi cc loi thu nhp chu thu tr cho i tng np thu. C th, thu nhp t tin lng, tin cng bao gm cc khon sau: Tin lng, tin cng v cc khon c tnh cht tin lng, tin cng. Cc khon tr cp, ph cp tr cc khon ph cp theo quy nh ca php lut ti Mc b Khon 2 iu 3 Lut Thu thu nhp c nhn 2007. Tin th lao di cc hnh thc. Tin nhn c t vic tham gia hip hi kinh doanh, hi ng qun tr, ban kim sot, hi ng qun l v cc t chc. Cc khon li ch khc bng tin hoc khng bng tin. Tin thng, tr cc loi tin thng c quy nh ti Mc e Khon 2 iu 3 Lut Thu thu nhp c nhn 2007.
7.3.2.2. Bo him x hi, bo him y t v bo him tht nghip

Bo him x hi Bo him x hi l mt trong nhng ngun thu ch yu ca chnh sch an sinh x hi. Bo him x hi m bo to ra ngun thu nhp thay th trong trng hp ngun thu nhp bnh thng b gin on hoc mt hn. Ti Vit Nam, cc quy nh v bo him x hi i vi ngi lao ng lm cng n lng c quy nh trong Lut Bo him x hi 2006. C 02 loi hnh bo him x hi: Bo him x hi bt buc v bo him x hi t nguyn. o Loi hnh bo him x hi bt buc c p dng i vi nhng doanh nghip s dng t 10 lao ng tr ln, hoc ngi lao ng tham gia bo him x hi bt buc l cng dn Vit Nam, lm vic theo hp ng lao ng khng xc nh thi hn, hp ng lao ng c thi hn t 3 thng tr ln. o Loi hnh bo him x hi t nguyn: Ngi lao ng lm vic nhng ni s dng di 10 lao ng hoc lm nhng cng vic thi hn di 03 thng,
150
v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

theo ma v, hoc cc cng vic c tnh cht tm thi khc th cc khon bo him x hi c tnh vo tin lng do ngi s dng lao ng tr ngi lao ng tham gia bo him x hi theo loi hnh t nguyn hoc t lo liu v bo him. Qu Bo him x hi c hnh thnh t cc ngun sau y:
o

Ngi s dng lao ng ng 15% so vi tng qu tin lng ca nhng ngi tham gia Bo him x hi trong doanh nghip, trong 3% chi vo qu m au, thai sn; 1% vo qu tai nn lao ng, bnh ngh nghip; 11% vo qu hu tr, t tut. Ngi lao ng ng 5% tin lng thng chi cc ch hu tr v t tut. Nh nc ng v h tr thm m bo thc hin ch Bo him x hi i vi ngi lao ng. Cc ngun khc : V d ti tr ca cc c nhn, Hi t thin trong v ngoi nc... Vic t chc thu Bo him x hi do t chc Bo him x hi Vit Nam thc hin.

Bo him y t Bo him y t l hnh thc bo him trong lnh vc chm sc sc khe, khng v mc ch li nhun, do Nh nc t chc thc hin. Bo him y t ton dn l khi cc i tng quy nh trong lut bo him y t u tham gia bo him y t. Cc quy nh hin hnh v bo him y t l Lut bo him y t 2008 v Ngh nh 62/2009/N-CP quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca Lut Bo him y t. Trc y, mc ng bo him y t c quy nh ti iu 15 Ngh nh 63/2005/N-CP. Theo , mc ph bo him y t hng thng bng 3% tin cng, tin lng ca ngi lao ng. Trong , ngi lao ng ng 1%, ngi s dng lao ng ng 2%. Lut Bo him y t 2008 quy nh mc ng bo him y t hng thng khng qu 6% tin cng, tin lng; trong , ngi lao ng ng 1/3, ngi s dng lao ng ng 2/3. Chnh ph ban hnh Ngh nh 62/2009/N-CP thay th cho Ngh nh 63. T 1/7/2009 n 31/12/2009, ph bo him y t i vi ngi lao ng vn gi mc 3%. T 1/1/2010, mc ph ny tng ln 4,5%; nh vy, ngi lao ng s phi ng 1,5%, ngi s dng lao ng s phi ng 3% mc tin cng, tin lng tr cho ngi lao ng. Bo him tht nghip Bo him tht nghip l hnh thc bo him nhm a ra mt khon h tr ti chnh tm thi dnh cho nhng ngi b mt vic v p ng yu cu theo Lut v bo him tht nghip. Ngun hnh thnh qu bo him tht nghip: qu Bo him tht nghip c hnh thnh t 3% tin lng, tin cng thng ca ngi lao ng. Trong , ngi lao ng ng 1%, ngi s dng lao ng ng 1% v Nh nc ly t ngn sch
v1.0

151

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

h tr 1%. Ngoi ra c tin sinh li ca hot ng u t qu v cc ngun thu hp php khc. i tng c nhn bo him tht nghip l cng dn Vit Nam lm vic theo hp ng lao ng hoc hp ng lm vic m cc hp ng ny khng xc nh thi hn hoc xc nh thi hn t 12 thng 36 thng vi ngi s dng lao ng c t 10 lao ng tr ln. iu kin c hng bo him tht nghip l phi ng Bo him tht nghip 12 thng tr ln trong vng 24 thng trc khi b mt vic lm hoc chm dt hp ng lao ng theo quy nh ca php lut; ng k vi c quan lao ng khi b mt vic hoc chm dt hp ng lao ng v cha tm c vic lm sau 15 ngy k t ngy ng k vi c quan lao ng theo quy nh. Tr cp tht nghip l khon tin hng thng c tr cho ngi lao ng tham gia Bo him tht nghip khi b tht nghip c iu kin hng Bo him tht nghip theo quy nh hoc ngi c u quyn theo quy nh. Mc tr cp tht nghip hng thng bng 60% mc bnh qun tin lng, tin cng thng ng Bo him tht nghip ca 6 thng lin k trc khi b mt vic lm, hoc chm dt hp ng lao ng theo quy nh ca php lut lao ng, hoc chm dt hp ng lm vic theo quy nh ca php lut v cn b, cng chc. Thi gian hng tr cp tht nghip hng thng ph thuc vo thi gian lm vic c ng bo him tht nghip ca ngi lao ng, c th:
o o o o

3 thng, nu c t 12 thng n di 36 thng ng BHTN. 6 thng, nu c t 36 thng n di 72 thng ng BHTN. 9 thng, nu c t 72 thng n di 144 thng ng BHTN. 12 thng, nu c t 144 thng ng BHTN tr ln.

7.3.3.

Cc khon thu v l ph khc

7.3.3.1. Thu tiu th c bit

Thu tiu th c bit l loi thu gin thu, nh vo mt s loi hng ha c bit. Doanh nghip l ngi np thu nhng thc cht ngi tiu dng mi chu thu v thu c cng vo vi gi bn. Cn c tnh thu tiu th c bit l gi ca hng ha, dch v chu thu v thu sut. Thu tiu th c bit phi np c tnh theo cng thc sau: Thu TTB phi np = Gi tnh thu TTB Thu sut thu TTB Danh mc cc loi hng ha phi chu thu tiu th c bit v thu sut thu tiu th c bit c quy nh c th ti iu 7 Lut Thu tiu th c bit 2008. Chi tit nh sau:
152
v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh STT I 1 2 2.1 2.2 3 4 5 6 7 8 9 10 II 1 2 3 4 5 6 Hng ha Thuc l iu, x g v cc ch phm khc t cy thuc l Ru Ru t 20 tr ln Ru di 20 Bia Xe t di 24 ch Xe m t 2 bnh, 3 bnh c dung tch xilanh trn 125 cm Tu bay, du thuyn Xng cc loi, naphtha, ch phm ti hp, pha ch xng iu ha nhit cng sut 90.000 BTU tr xung Bi l Vng m, hng m Dch v Kinh doanh v trng Kinh doanh masage, karaoke Kinh doanh casino, tr chi in t c thng Kinh doanh t cc Kinh doanh Golf Kinh doanh x s 40 30 30 30 20 15
3

Hng ha, dch v

Thu sut %

65

45 25 45 10 60 20 30 10 10 40 70

V iu kin min gim thu, ngi sn xut hng ha thuc din phi np thu tiu th c bit s c xt gim thu trong trng hp gp kh khn do thin tai, tai nn bt ng. Mc gim thu c xc nh trn c s tn tht thc t, nhng khng vt qu 30% s thu phi np ca nm xy ra thit hi v khng vt qu gi tr ca ti sn sau khi c bi thng (nu c).
7.3.3.2. L ph trc b

Cc quy nh v thu trc b c quy nh ti Ngh nh 176/1999/N-CP v Ngh nh 80/2008/N-CP ca Chnh ph. Cc doanh nghip c ti sn thuc i tng chu thu trc b phi np l ph trc b trc khi ng k quyn s hu hoc quyn s dng ti C quan Nh nc c thm quyn. Cc ti sn l i tng chu l ph trc b bao gm: Nh t. Phng tin vn ti. Sng sn, sng th thao. Cn c tnh l ph trc b l gi tnh l ph trc b v t l (%) l ph trc b. L ph trc b phi np c tnh theo cng thc sau:
153

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

L ph trc b phi np = Gi tr ca ti sn Mc thu l ph trc b (%) Trong , t l (%) l ph trc b c quy nh nh sau: Nh t l 0,5%. Tu, thuyn l 1%; ring tu nh c xa b l 0,5%. t, xe my, sng th thao, sng sn l 2%. cc thnh ph trc thuc Trung ng, thnh ph thuc tnh, th x ni y ban nhn dn tnh ng tr s np l ph trc b l 5%. i vi xe my, t ln th 2 tr i np l ph trc b l 1%. t ch ngi di 10 ch ngi (k c li xe) np l ph trc b t 10% n 15%. Mc thu l ph ti a l 500 triu ng/ti sn, tr t di 10 ch ngi. Th tc k khai v thanh ton l ph trc b nh sau: Mi ln nhn ti sn (do mua, chuyn i, chuyn nhng, c biu, tng, cho, tha k, ...), ch ti sn, hoc ngi c ch ti sn u quyn, phi k khai l ph trc b vi c quan thu a phng ni ng k quyn s hu, s dng ti sn. Thi hn phi k khai l ph trc b vi c quan thu chm nht l 30 ngy k t ngy lm giy t chuyn giao ti sn gia hai bn hoc ngy k xc nhn "h s ti sn hp php" ca c quan nh nc c thm quyn. Nhn c h s k khai l ph trc b, trong thi hn 3 ngy lm vic (i vi nh, t) hoc trong 1 ngy lm vic (i vi tu thuyn, t, xe my, sng sn, sng th thao), c quan thu thc hin kim tra t khai, i chiu vi cc giy t c lin quan v cn c vo cc quy nh hin hnh xc nh v ghi vo thng bo np l ph trc b. Trong thi hn ti a l 30 ngy k t ngy nhn c thng bo np l ph trc b ca c quan thu, ch ti sn thc hin np tin l ph trc b vo Ngn sch nh nc ti Kho bc nh nc hoc c quan thu (i vi a phng cha t chc thu l ph trc b qua Kho bc Nh nc).

154

v1.0

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

TM LC CUI BI

Trong bi 7 chng ta xem xt cc ni dung sau y: Vn to vn cho hot ng sn xut, kinh doanh; phn tch cc ngun vn m doanh nghip c th tip cn c vi quy m, iu kin tip cn, chi ph, u im v hn ch khc nhau. V c bn, c 4 ngun c bn bao gm vn ca cc thnh vin sng lp, vn vay, vn t cc qu u t mo him (VC) v cc ngun vn khc. Phn loi chi ph kinh doanh theo thi im v mc ch s dng trong qu trnh to lp doanh nghip. Cc chi ph c th c chia thnh hai nhm: chi ph thnh lp doanh nghip v chi ph hot ng thng xuyn. Cc loi thu cn phi np trong qu trnh sn xut, kinh doanh. Cc vn c bn nh loi thu, mc ch, i tng chu thu, i tng np thu, thu sut, cn c v phng php tnh thu, cc trng hp min gim thu. Cc khon thu v l ph lin quan n qu trnh sn xut, kinh doanh c chia thnh 3 nhm nh sau: o Cc khon thu kinh doanh (Thu mn bi, Thu thu nhp doanh nghip, Thu gi tr gia tng, Thu xut nhp khu). o Cc khon thu thu nhn cng (Thu thu nhp c nhn, Bo him x hi, Bo him y t, bo him tht nghip). o Cc khon thu v l ph khc (Thu tiu th c bit, L ph trc b).

v1.0

155

Bi 7: Ngun ti tr v cc vn ti chnh

CU HI N TP

1. Ti sao cn nh gi v la chn cc ngun vn khi c nhu cu vn phc v sn xut, kinh doanh? Ly v d minh ha. 2. u im v hn ch ca vic t ti tr khi khi nghip? 3. u im v hn ch khi dng vn vay khi nghip? 4. u im v hn ch khi dng vn t cc qu u t mo him (VC) khi nghip? 5. Chi ph thnh lp doanh nghip v chi ph hot ng thng xuyn gm c nhng khon chnh no? ngha ca vic phn loi ny? 6. Thu mn bi l g? Cc bc thu mn bi? 7. Thu thu nhp doanh nghip l g? i tng no phi np thu thu nhp doanh nghip? Thu sut v phng php tnh thu? 8. Thu gi tr gia tng l g? Thu sut v phng php tnh thu? 9. Thu xut nhp khu l g? Mc ch nh thu? Thu sut phng php tnh thu ? 10. Mc ch ca Bo him x hi v Bo him y t? Trch nhim v mc ng BHXH v BHYT ca ngi lao ng v ngi s dng lao ng? 11. Thu tiu th c bit l g? Cc loi hng ha v dch v b nh thu? Phng php tnh thu?

156

v1.0