You are on page 1of 12
O presidente Juscelino foi, sem divida, um grande politico nos molées do ‘que fi se convencionou denominar “modernizagio conservadora”. Mas acu duo pats do marasmo “carangusjeiro” e conseguiu incu, no brasileiro, algo ‘ais do que 0 fugaz e alienante sentimento da “piria em chuteiras". Durou ‘pouco e trouxe slgumas conseqiéneias funestas — sobretudo no plano da credibilidade institucional. Se vivo fosse, estarfamas em campos diferentes; ‘mas tenho certeza de que Juscelino Kubitschek teria com o meu partide — 0 Partido dos Trabalhadores — umn -diélogo mais tespeitoso ¢ democritizo do {que muitos des chamados “liberais” da é velha “Nova Repiiblica” e deste triste, apagado e vil “Brasil nove". Referéncias bibliogrificas BENEVIDES, Maria Victoria de Mesquita. © governo Kubitschek: de- senvolvimento ¢ estabilidade politica. 3. ed. Rio de Janeiro, Paz e Terra, 1979. LAFER, Celso. The planning process and the political system in Brasil. PD. ‘Thesis. Comell University, 1970. BARBOSA, Franciscode Assis. uscelino Kubitschek: uma revisiona politica brasileira. 2. ed. Rio de Janeiro, Guanabara, 1988 (¢ entrevista & autora. FRANCO, Afonso Arinos de Mello. A escalada (memérias), Rio de Jaaciro, ‘oes Olympio, 1965 (e entrevista & autora) JAGUARIBE, Hiélio. Sociedade, mudanga e politica, Sio Paulo, Perspective, 1975. ‘WEFFORT, Francisco, Democracia e movimento operitio: lgumas questées para a histéria do perfodo 1945-1964. Revista de Cultura Contemporénea, CEDEG, n. 1, 19785 n.2, 1979. LLESSA, Carlos & FIORI, José Luis. Relendo a politica econémica: as falicins poltico dos blocos comesava a apreseniar seus como se evidencion em 1986 coma cise de Suez ainsurelgaohingars, Ae mesmo temp, oavango dh uta anlcoonialriava una nova realidad denayoes que nao accavamya -de-forga do alinismento ds potdncase rvinicavam una teeia Desig, que nogav os pessupostos mesos da gusta fila A crise de Suez — Expressio do nacionalismo de trceiro mundo, a naciona- lizasio do canal de Suea em julho de 1956 pelo presidente egipeio Nasser ‘provocou uma intervengio militar conjunta anglo-ranco-istaelense no final daquele ano e se transformou rapidamente numa etise aguda de contornos intemacionais. A pronta reagdo da ONU, condenando a intervengioe apresen- tando a cena inédita de sovieticos e norte-americanos unidos na condenagio A ‘agressio, obtigou a um imediato cessar-fogo. Seguiu-se a formagio de uma {orga de paz das Nogdes Unidas para garantir a retirada dos intervencionistas 28 da zona do canal (ropas franco-britinicas) na peninsula do Sinai (israe- Tenses). BUA e URSS nio se dispuseram a serem arrastados 1 un conflito que poderia degenerar numa guerra global, a partir de uma crise que nfo fora por {les deseveadeada, Ao mesmo tempo, nia podiarm mantet-se alheios& crise, sob pena de perda de prestigo entre as nares do mundo drabe e do terecito ‘mundo em geral; dat a cotdenagio ao intervencionismo. Mas esta posigio ‘omprometia a solidez do bloco liderado pelos EUA, e ced se peroeben no Ocidente que a crise de Suez constituia “um golpe softido pels unidade ‘ocidental’* Como notou Ronaldo Sardenberg, a crise de Suez deixou Sbvio, ‘20 menos para os franceses, “que a solidariedade americana nao deveria set presumids automitica” > Pouco tempo depois de Suez, a Fang de De Gaulle Contestari a lideranga norte-americana no Ocidente. ‘Aquela altura, a ctiagio da Comunidade Econdmica Europa (1957) cons- tinaa tambéin um elemento novo na compeligao européia-note-amneticann no ‘mereado:nernacional, ao favorecer a5 indisris loalizadas nos palses-mema- ‘ros ent detrimento da importagio de terceiros paises (hclusive os EUA). esse mado, tao no plano das relagées politeas cota no das relapses ‘econdinicas intetaéioras, a rogao de um bloco ocidéntal monoitico e eoeko fundamento da lideranga inconesiaveldos EUA — cowesava a sofer seus priveines arranies, A insureigdo hiingara — © apatente monoliismo do bloco soviético sofr-u também uma rachadura severa em 1956, com as revoltas hingara e polones: ‘da desestalinizagéo, isto é, das refor- pormelhotes condigesde vida, por liberdsde politica e pel retrada das ropas Sovicticas estacionadas no pals, Nos meses seguintes, o selor reformista do PC polonés (Gormulka) conseguiu assumir e manter a lideranga do movimento politico, afirmando seu proprio caminho para o socialismo e assegurando & ‘URS que a Polénia manter-se-ia aliada da URSS nos quadros do Pacto de Varsévi ‘Simuaneamente, os acontecmentos polonesesanimavam a oposig in- garae provocavam enormes manifetagdesem Bodapestenainiclode outubro Ee 1986. A tacgao reformadora do PC hingaro (Imre Nagy) inepiava-se nos programas de Gemulka, mas o movimento de masses (ofestios, estudanes, Enmponeses, inflectots) tapidamente assur 0 contole, superando em Inuilo as disposes reformistas da eqipe de Negy, que fora conduzido & Tideranga do governo no bojo da agitagaopoiica, Na vedade, "o movimento de mason fol tao poderoso © tao radical que em algens dias pulverizon Tteralmente 6 PCefodoo aarclno de Estado” "tudo oque sbsista como poder eaava nas mos da javentude mada © nos corslhos opertis"* A bolgsodo sistema de paido nico exigida pelos consethos revalcionétios 25 nos ultimos dias de outubro ampliou a presenga de tropas sovidticas nos pimeiros das denovembro, Em 12 desse més, os angus soviticos taearam 4 resisténcia civil eo governo Nagy, embora ainda se passasse umn més anles ue os ftis a Moscou se impusessem definitivamente as conselhos operirios e revolucionirios*A trgédia hingarareperewti intensamente no Ocidente © illzada como elemento da uta ideoligica, mas as reagdes, anita ica nao possarar de con bis, mareando oreconficeimento‘de Washingion de qu os soviticos nha, leno direto de manterinocadas as bases do seu poder na Europa orenthL® ‘A insurreigio hingara ¢aagitagio polonesa revelavam a natreza do bloco sovidtico assim como as dificuldades de mantet a sua evsio itera, E assim ‘como a ctse de Suez, também desmentim a inexorabilidade do conflito eire 28 dois blocos. Ao mesmo tempe, o reconhacimentomaitto dos inteeazes Vitis das superpoténcasevidenciava oe a bipolardade era odiscurse da dominagio interna 20s blocos, mas alo a regra bisica do jogo 2oltco intemacion. Tnveressava aos poderes hegeménicos, mas pouco ou nada tnha a oferece 208 aliados subordinados. Estes comesavam a tira suas prétias conclasoes Descolonizagao ¢ ndo-alinkamento — Na segunda metade dos aitos 50,0 fmpeto da descolonizagio alcangou a Africa e coneiuiu a independéncia nacional de quaze toda a Asia, O marco simbslico da ligasio entre os dois pprocessos foi exatamente a Conferéncia de Bandung (Indonésia), em 1955, {que resultou da atticulagio de estados da Asia cbntro-oriental, do Oriente ‘Midio e do Norte da Africa, na busca de uma posigao comum na luta conta © colonialismo e o racismo. Bandung consttuiu uth marco e um estimulo na lula contra a ideologia da dominagio colonial. Os autores chamam a atengio ppara o impacto produzido pela conferéneia, em termos “psicolégicos” ox de “fermentagao de idéias” em toda a Aftica.” Exatamente no perfodo do governo JK, 0 impulso para a descolonizagio da Attica tornou-seittesistivel. Os anos 1958-60 foram particularmente notivels tem abril de 1958 a I Conferéneia de Aca proclamou o direito das colénias independéncia e reconheceu a FLN como a tinica tepresentante do poro argelino; em dezembro do mesino ano 200 delegados “Oop we Jeno 109 J ‘sodutz} Souler sop ope] o ered nosed soUEXo ‘erodo a8 anb ssqSeayipou $¢ sojusie 0 — eyreoseu exsnput iso — sonaSiowte sebiny we sopsroonry “eroyiseq voeUoydIp ‘opo1 tim oto oap}od buuayss 02 epepayoos euIeAEHODeT nb leptojoonire sojuaumie 2 oessaud ap sodnu8‘somouyAOUE igy 0 1829)00 10d wroqeoe 2 (eoUyy eu Seip jou 9p ojoU|AoU apuess 0) souiey Sonow sop imyp OAot op opSujseide eR, “amuapuadapuy atoo vpro=quoD ‘eum seandineur 269 pod o Sif evap o8 aquaurere|> 194 epod sesiequoyoo Sasa £7 OMI “sooaik szznpoud 9p the z2) oot seo}se14-Osny fod wou ep urge exed 3 ‘euutpe eavocqoo 2s anb exp uo ouqIS=39 9 5908 -snaiod oonpuioydip osmosip ou -ndjreur ero pq) wUI09 , ‘esonnpiod e jens no so}eur osed. ‘9p epg sueye oonod ‘sous ‘pioo vum 239 eis “s9s}ed SIO njsuss ourouatejnon red ‘0 seuojpunke ure [gy nou {{qqoy ounssquoy2p wSuascrd xed OF ‘sqequojeo seougiod sejod sepeaqoumt swvowtqey tera ant coyuouseyurte 0 saduuos wo Sif ousoac8 op sopepynoytp se 3 ejpap sojuapues nyznpaud 31f ourexo8 ourpquu,s'sosondnjod soe soOMEPE sojuetumdeuro ureavyuourepuny 9s onb seés2oueay steruojoosaostojaud se o/a0f ‘os ejode anb ey pseag| 0 “esentmiod ean 19]09 sep opSuaynUEM e euojofpuosny ojode ov opexeury‘seprun 90 OFps ou steed sareqep no stefsadse sginuos uo sesonmpnd setugjoo sep euss[qord op oBsAToU © ‘ouoys nasoe Sorat $0 soper sod opueanbojg 2 eypRry vp cxSeuTuNy=pONE 9e {© eaoo O961 98 opUBOA ‘eu soaog sop eiouapuisdopy 1 ISIE © ‘AND ep THAD wAIqUIESSY 1¥[20q ¥SWBLITOREIOAEY OPEIOA PUD, SFT a oxTaseaq zopexrequia o nonsi#ar Top oouef wo woqsrTe MF 2p tered saropeoy|duios exeu anb 0 ssa SO ope] 2p zexrep v wrezepuey nb 2p soxny sov tavaylde 2s jusyatias oMMN20% soprotpnfaid soupusid suoqap sa1oinpoid son weig 0 amb sauouexg, ‘opSefar wu Sooqiguoss opepie oygurea-ofatr 0 oso} = 1 ossaooud op ssi08 ‘so urpqune swur‘sosoypnyso so seuade ovt ‘eo0d9 #“uReIwArosqo OUI09 ‘Poy fu ssjuopusdapuy sogSeu 9p ogSei> © 2 siequojo> sojnouyA Sop waRMULP srpsigi coseed wn oui09 sopiooe so eatpars AaYsury ]UO-OURIDSS o owenbu 'SOPRUISSE OFIUD S09IUIQUODD sopioge so auqos zap aWuapsoud o enb orb -epparde euzan ino as-nossaidxo aipostde oysou yf mIOA0$ op wzaIgN Y sexvozeusanb ‘soon{os so wos opucoe wn surenouwsenoosoyy wed nyios “Hr 9p exsTHEUNATOAOSSP tupq equnduoo as a9b 0 — 2p docooaT outsnuoy an © pod osopueytas ‘searuiguore seOSeja1 op onMSUIE}EO op LIBPI EP sop ‘9p expan etanzexxj 40d 2e-noquae and opourap ‘opersa 9p ouprede oudoxd op o¥eju! ow peur "eoqqnd ogrusdo eu sruade ou sojusosou9 saiotsodo seUaNs9 ‘etanseSotno ‘faded sqeadjar opfainee react soared seiouapcg sa0Sej2y SUP ‘onsiuuso senb seu‘opioursyeas sspaduat opuesta seoprjod seoSemnone sy evTPUOIDeN o=faxBuCD op sese> senp seu soprEyuEsasdar snes 2 sopqued s0 as-reuojaisod e opueSauiog ‘gcet ap sour souroumd sett peuag ou 9 erwurg> wu apepIXmyu woo NyoLFar 9s 2 ‘Soonypod sotous Sou ‘ogssnosp esuaquy eum ngznpoud oBeqpyp ap e=soutoud esq 3x, 0d oprpucdsos eqourerepoun ‘axfelseiq JopIsaH! ov OAON oUY 9p EWU, um Bip AUST PIPIN ‘SDM OP TEI28-ouF}21095 op o¥Seztjeus vlad opeydure ‘youl ou oypeeiux, 320} um syznpaid 2p now op ‘ANC wu ensstused opSisod wum ap amued © epefounua ‘eyuesy OpreAso 2p ormuIdo EIEIO Y ‘er SSUN # woo sooSfay ZoHTUUT OFT e syed coq 0 25603 [Je 0 ‘opunt op segseu spud sep enuoo uin vjnstoo “oMseSLOUERE 2p opeenoe 49s e20d tune OPoU = euEysoURp ep. opteaso acd vpeyey> 10} NNO # EIBISEN oBSeBaIeP emis eum ewuasaude {661 2p ouw (ACY © oprautesFaUT 26-eyuNd 376 op OUTS ‘wumnusoo somteqreuronb syysiowoo 9 seop ‘ontsieyees 0 anbrod wpquin 2 2 SEAN, # end ops “PABUPSUDS nad se 9 oulspvounafonuosep op seIpugdtxe Se AI}L> SEUIDIP SOUISDU SC) SSUN © Uo opuEeoY -g ‘woury ‘= mies qjseig, op sopSejas sou 1967 ap spred w noI98 as on eSuepnu w wre ‘950q # wesiMnsu0> onb segtot se noyjasns 9 soyuoumize so nyznposd omsanb ‘=p cusoy we Conrod qeqep ostaqut o anb se}e}su09 opod 95 sonBUE OY ov 20961 8 VEO ep oxptes oF prT op HOH sous of ypeosate oH} © anita sossedusoosop 9 sepip ‘umn nowsaude 3 ouraKo8 1 Ou s5uoy seaou Be 0 oda, puoqe 2 0 “europe vopyfodop sou} uy “asfouEN ugiioous>-atayy ‘ouspesnd 9p Bef ap Ry ‘sopuadepy eusdeg voyod “enepusdopLE 2 dont Spd in “onpuont peo fade, an “ ‘¢o96r et 9 Yomnars sp opera O “ASISSOL SPIN © AEIPSHAN <1 FURRESUOU op ESCH. gy ‘S@'9C6C 2 € “omau's op ope O {496 1m 9's opm O uN HH HEED FoF 38 op opseasoct:¢ “dogg ome zI“aitg's 2p opeiny O ostopeD exUadaHEINOD SIeNL 9561 Aa} 6OMON'S MP apHIETO THEN OR SETI SEURO SY SOLED EPEC] py “85661 ou Gz ‘oMma's ap optEG © BP EHONPE'SSUN uO SO5ERISY opto ono Asan “AS, CL Os6I-66 ‘us Sui © Yi an sonar op ottoud! op 2 ‘st 220 “on ee ‘noqsog odway “opsy-yseigeFnn0g

ENL OP HD ey 9 d-yodos ompeg ‘WERE ‘pedo orpaeyo ommorry‘rsaaroepog zi uPIIRIO URGE R4 C284 yO Go"SOHPO WE ge ‘ger 8-06 ‘md “onsvry 2p ont osreiSoud ou woqio ¥ io ‘exeg op ofan ea.gY 2 “Aiafonusesp oo epeoUeE OREO MOK "PEK=ZIe0§ WZ UPIINO gy “tog dso pe an weonguoNS SSH S OPO UL, “zo1'8°sL61 280 OK MON “sor: wuopeurny e830) ypat an eanoMy MT EH AaTORLISO YE METH {u stopdo pur stondunese ete spot fod SH PHI SEMEN SOUEAS

You might also like